Scriptores originum Constantinopolitanarum: Fasc. 1 et Fasc. 2 [1989 ed.] 3322006778, 9783322006776

Table of contents :
PRAEFATIO
Conspectus codicum
Πάτρια Κωνδταντινονϰόλεως ϰατὰ Ἡδύχιον Ἰλλούδτριον
Παραστάσεις σύντομοι χρονιϰαί
Λιήγησις περὶ τῆς οἰϰοδομῆς τοῦ ναοῦ τῆς μεγάλης τοῦ ϑεοῦ ἐϰϰλησίας τῆς ἐπονομαζομένης ἁγίας Σοφίας
Index auctorum
Index graecitatis
Addenda et corrigenda
Frontmatter
PRAEFATIO
I. Πάτρια Κωνσταντινουπόλεως
II. (Πάτρια τῆς Κωνσταντινουπόλεως· περὶ στηλῶν, èv ᾧ ϰαὶ περὶ Ἀδιαβηνῆς.)
IIa. Περὶ συνόδων
III. Περὶ ϰτισμάτων
IV. Περί τῆς ἁγιας Σοφίας
Appendix
Index anctornm in Ps.-Codinnm
Index graecitatis in Ps.-Codinum
Index nominum
Index topographicns urbis Constantinopolis eiusque suburbiorum
Addenda et Corrigenda

Citation preview

SCßlPTOßES

ORIGINVM CONSTANTINOPOLITANAßVM EECENSVIT

THEODORVS PREGER

FASCICVLYS PRIOR. HESYCHII ILLVSTRII

ORIGINES

ANONYMI ENARRATIONES

CONSTANTINOPOLITANAE

BREVES

CHRONO GR APHICAE

ANONYMI NARRATIO DE AEDIFICATIONE TEMPLI S. SOPHIAE

LIPSIAE I N A E D I B Y S B. G·. T E V B N E R I . MCMI.

ISBN 3-322-00677-8

R e p r i n t d e r O r i g i n a l a u s g a b e v o n 1901 u n d 1907 © B S B B . G . T e u b n e r Verlagsgesellschaft, Leipzig, 19β9 V L N 2 9 4 / 3 7 5 / 1 7 / 8 9 · L S V 0886 Printed in the German Democratic Republic Druck und E i n b a n d : Grafische Werke Zwickau I I / 2 9 / 1 Bestell-Nr. 666 512 0

04900

Anonymus scriptor decimi saeculi, quem Codinum 1 ) dicere solemus, et aliis deperditis auctoribus usus est et his tribus, qui adhuc exstant: H e s y c h i o I l l u s t r i o , Anonymo, qui Παραβτάΰεις βνντόμονς χρονιχάς compilavit, alioque cuius opus inscribitur /I ιήγηΰ ις περί της οικοδομής της άγιας Σοφίας. Hos auctores priore fasciculo Scriptorum originum C/politanarum comprehendam, altero Codinum ipsum edam, in calce adiecturus ordinem paragraphorum, quem recensiones topographicae, i. e. codex Mynae et Anonymus Banduri, sequuntur.

I. H e s y c h i i I l l u s t r i i Πάτρια Κωνΰταντινονπόλεως seor- Heideib.898 sum nunc uno codice tradita sunt, qui est Palatinus Heidelbergae n. 398 (P). De quo celeberrimo codice saeculi X disputavit A. de Gutschmid in novis annalibus Heidelbergensibus (Neue Heid. Jahrbücher) 1891 p. 2 2 7 — 237. Continetur autem Hesychii libellus a f. 2 0 9 r ad f. 2 1 5 r , manu diversa atque reliqua opera scriptus et proprium quaternionem complens ultimo folio privum. Diligentissime est exaratus : orthographia raro neglegitur (άμ,αΐ&ίας p. 4, 7, κατεριπωμενον 14, 7, άπολνειν 9, 4 , ¿ρνβαντο 1 1 , 1 7 , μετερν&μιαε 1 4 , 1 ) , iota mutum modo infra vocalem ponitur, modo iuxta eam, uno loco desideratur (&ραχιχάς 4,10), accentue raro omisit scriba, raro falsos scripsit (velut ίχ&νς l) Etsi constat Codinum non auctorem Originum esse, sed redactorem inferioris aetatis, tamen hoc nomine utar brevitatis causa. a*

IV

PRAEFATIO

2, 6 et 13,15, όιαμαατων 13,16, ιπποδρομίου 7, 2, inprimis autem in encliticis ως φαβί, UVQLÇ τε, εν&ά πο τε, τε xal etc., cf. etiam τ οννομα 4, 6.12; 9, 6; 11, l ) ; usus litterae ν mobilis lege non coërcetur. Compendia in versuum clausulis exstant hic illic, saepius occurrunt in indiculis margini esteriori adscriptis. Sinistro margini appictae sunt virgulae — et ~J~, periodorum grammaticalium et capitum ampliorum initia significantes. Quattuor diversis fabulis de origine urbis in eodem margine litterae a'—δ', strategie Septem, de quibus agitur, litterae α ' — ξ ' appinguntur. In margine exteriore singulis paragraphis indiculi vel lemmata adduntur, velut αΐτίαι τον της πόλεως οιχιΰμον vel περί 'Απολλώνιου τον Τνανέως ν.αί των ΰτοιχειω&εντων πελαργών similia; quae nullius momenti sunt praeter ea, quae attuli p. 4 , 1 3 et p. 13,1. Interpunctiones partim grammaticae regulas sequuntur partim minores periodos rhythmicis legibus disiungunt. — Accuratam Hesjchianae partis collationem debemus Rudolfo Hercher (Philol. V I I I 1853 p. 720): qui codicem ita excussit, ut mihi nihil fere relinqueret. bo 275 Ex Palatino sine dubio fluxit codex bibliothecae Kosambo n. 275 (Ornont Manuscr. gl·, des départ, p. 6 9 ) saeculi X V I , ex parte scriptus a Petro Pithoeo. Cuius fratrem Franciscum circa annum 1570 bibliothecam Heidelbergensem perscrutatimi esse constat (Grosley Vie de Pithou I I 108—118). deperditue

CO"grA22gel

Tertium Hesychii exemplar olim in monte Atho fuit. Egit de hoc codice illi Palatino simillimo saeculi X I I I , cuius index et pauca fragmenta nunc Parisiis servantur, Wescher in editione Dionysii Byzantii p. V I sqq. Operis Hesychiani, cuius index mentionem facit ( Π ά τ ρ ι α Κ/πόλεως καθ·' 'Ηβνχιον Ίλλονΰτριον) nihil iam exstat. Non parvi aestimatum esse opusculum Hesychii inde elucet, quod duo scriptores fere totum in sua opera receperant: Anonymum dico biographum Constantini Magni et Codinum qui dicitur. Continetur autem Vita Constantini foliis l r — 5 4 r codicis 22 b i b l i o t h e c a e A n g e l i c a e

PRAEFATIO

y

saec. X I ; Hesychii opusculum occupât folia 2 7 r — 3 5 r . 1 ) Franchi, v. ill., lectiones variantes accurate descripsit et edidit, de paucis dubiis locis libéralissime me per litteras certiorem fecit. Praeter § 1 et 6 — 9 integra verba Hesychii biographus recepit; pauca addidit de suo (v. p. VII). Paulo ante quam codex Angelicus scriptus est, composita sunt τά Πάτρια Κωνβταντινουπόλίως Codini sub nomine edita: quae item totum fere Hesychii opus continent. Egi de huius scriptoris codicibus in programmate Gymnasii Maximilianei Monacensis 1 8 9 5 (Beiträge zur Textgeschichte der Πάτρια Κ/πόλεως). Atque prima quae hue facit pars duplici recensione tradita est, quarum una (classis A et in priore parte classis B) fere consentit cum Hesychio, altera (cod. G et in posteriore parte cl. Β) pristinum textum dilatavit et diffudit. Omnes variationes et corruptelas Codini exscribere tanti esse mihi non videtur; inprimis lectiones codicis G et, ubi hue facit, Β non afferam nisi res différant ab Hesychio, prioris classis autem plerasque variationes exhibebo, cum non sit in animo hanc partem in editione Codini recoquere. Significabo autem consensum omnium codicum littera K, singulos codices his litteris: A = codices classis A, quorum contuli Vindobon. hist. gr. 37 (Aj) et Paris. 1782 (A 2 ); Β = codices classis Β, quorum unus integer exstat Yat. 162, mutili (Bj) abundant; G = cod. Par. suppl. gr. 657. De cod. Mon. gr. 218 ( J ) , qui in § 3 9 — 4 2 memorabitur, v. Beiträge p. 16. Ex Palatino codice primus edidit opusculum Meursius cum interpretatione Latina et notis, Lugd. Bat. 1613. Iterum inspexit codicem Bastius et in Epistula critica ad Boissonadium haud paucis locis inde textum Meursii emendavit. Post eum Conr. Orelli opusculum recognovit (Hesychii Milesii Opuscula Lipsiae 1 8 2 0 ) , aliorum inprimis 1) Pio Franchi de'Cavalieri, Di un frammento di una vita di Costantino nel cod. gr. 22 della biblioteca Angelica. Studi e documenti di storia e diritto. Roma 1897, voi. 18 p. 89 — 131.

Codinus

Editiones

VI

PRAEFATIO

i. e. Meursii, Lambecii, Bastii notas adiciéns de suo nihil fere addens. Item C. Mueller in edendis Fragmentis Histor. Graec. IV p. 146—-154 neque codices inspexit neque Meursii editionem, quae a Palatino codice propius abest quam Orelliana, adhibuit; quo fit, ut viginti fere locis falsae codicis Pai. lectiones notentur. interceda" Atque spectantibus quae ratio intercedat inter codicem Mog/etcod P l a t i n u m et Biographum et Codinum, facile apparet exemplar, quo Codinus usus est, codici Angelico similius fuisse quam Palatino. Fortasse coniecerit quispiam codicis Angelici scribam ex Codino hausisse: quae opinio refutatur eo quod nonnulla in Codino desiderantur, cum in Angelico et Palatino exstent. übicumque igitur Angelicus cum Codino consentit, lectiones saeculi decimi praebent, u t horum testimonium vetustate non cedat Palatino. Hoc vetus exemplar, quod ex Ang et Κ restituì potest, compluribus locis deterius fuit Palatino, haud paucis autem melius. Velut p. 5 , 8 Ang Κ recte exhibent άγαμέμνονος (άγαμε μ ν ι oç Ρ), ρ. 15, 4 επικρατεία (επιβτρατεία Ρ), ρ. 17, 11 deest in Ang Κ glossema codicis Ρ Κωνσταντίου την αρχήν διαδεξαμενον. Nonnullis locis ex Ang Κ verba, quae Ρ omisisse mihi videtur, supplere possumus, ut p. 5, 11 τοννομα et εκεί, p. 10, 6 δεύτερος, p. 17, 17 εν ο'ις και τον Λωδωναίον Λώς άνέΰτηβεν άγαλμα και δύο της Παλλάδος ιδρύματα etc. Aliis locis eadem menda exstant in Ρ et Ang K; velut p. 14, 11 utrique πολέμους pro πολεμίους tradunt, p. 7, 19 in utrisque lacuna esse videtur. Quae praemittenda fuerunt, priusquam accederemus ad aliam quaestionem. Verisimile enim est Origines C/politanas non esse integrum opusculum Hesychii, sed partem sexti libri operis historici, quo res a Belo usque ad imperatorem Anastasium narraverat. Hesycliius cum ageret de imperatoribus Romanis, usque ad Constantinum Magnum pervenerat eiusque consilium novam Komam condendi (§ l ) . Hac occasione oblata utitur ad origines urbis describendas (§ 2). Atque extrema fragment! Hesychiani verba

PRAEFATIO

νπ

p. 18, 8 sqq. (οϋτω η Κ/πολις προς τόδε τό μέγε&ος έ'ξενήνοχεν) respiciunt initium p. 1, IO (ini rò προκείμενον ίξενηνοχέναι μεγε&ος). Oritur quaestio, utrum Codinus et auctor Vitae Constantini hanc solam partem operis Hesychiani, quam decimo saeeulo seorsum pervulgatam esse codex Palatinus docet, noverint an ex integro opere hauserint. Iam inde quod Biographus et Codinus non consentiunt nisi in ea parte, quae seorsum in Palatino traditur, videmus eos fragmentara solum novisse. Fallitur igitur Franchi, cum tres locos, quos solus Angelicus exhibet (p. 8, 2, p. 17, 15, p. 18, 2 ) , Hesychio adscribat. Sunt additamenta Biographi, quae vel ex elocutione aliena esse apparet. Neque minus fallitur C. Mueller, cum in fine editionis dicat (p. 1 5 4 ) : 'Deinde'(in Codino) alia sequuntur sat multa de aedificiis a Constantino exstructis (p. 16 — 2 3 Bonn.) quorum partem haud dubie etiam in Hesychii chronicis legere poterat, verum Codinus aut Hesyohiana cum aliis serioribus miscuit aut omnia sua ex inferioris aevi auctore hausit, qui ipsum Hesychium adhibuerat.' Codinum haec non ex ipso Hesychio hausisse iam inde concludi potuit, quod in iis multa occurrunt, quae ipse antea in Hesychiana parte tradidit. De originibus Byzantii multi egerunt certe iam ante I)e s ®^ il He " Trogum Pompeium, qui in libro I X huius oppidi initia descripserat. *) Certi non multum sciebant, eo plures fabulae a civibus fictae tradebantur de Byzante, de Io Inachi filia, multae aliae, quae sat vetustae esse videntur. Novae affingebantur cum Byzantium a Constantino caput imperii delectum esset. Aemulabantur non solum instituta veteris Romae, sed etiam fabulas: velut Septem strategos Byzantios instar Septem regum Romanorum enumerai Hesychius, et Byzas, alter Romulus, Strombum fratrem pro hoste habet. Atque ut Roma vêtus a Gallis servatur clan1) Apud Stephanum Byzantium s. ν.Βόσποροs et Constantinum Porph. them. II12 citantur ol τα πάτρια ανγγίγραφότες Βυζαντίου.

Vili

PRAEFATIO

gore anserum, sic Roma nova latratu canum a Philippo. Apparet rerum historiam non multum fructus capere ex fragmento Hesychii, etsi non cum illis faci o qui eum auctorem nullius fere fidei dicunt. Fabulas non ipse finxit, sed ex aliis auctoribus sive ex plebe acceptas tradit; certe fictae sunt, sed monumenta et loca quibus adhaerent, exstabant eaque viderat Hesychius. Ut omittam ea quae a multis veteribus auctoribus confirmantur, § 9 cives dicit suis temporibus ex fonte Bizyae nymphae haurire. Bizye est oppidum centum fere chiliometra distans a C/poli. Atqui Strzygowski (Byzantin. Wasserbehälter p. I l ) refert ex ilia ipsa regione usque C/polim fragmina aquaeductus adhuc exstare. 1 ) buBaUHeeychu

Qui fuerint illi veteres poetae et historici quibus se usum esse Hesychius § 2 dicit, nescimus, cum interierint plerique. Unus exstat D i o n y s i u s B y z a n t i u s , quo aut ipse usus est aut quocum eundem auctorem transcribit. Ex J o h a n n e L a u r e n t i o L y d o sumpta esse videntur, quae de hippodromo tradit (§ 37). F r a g m e n t u m a u t e m de S e p t e m t u r r i b u s et de Apollonio Tyaneo, quod mirum in modum cum § 13 et 24 sq. consentit, aut ex Hesychii integro opere sumptum est aut ex auctore aliquo Hesychii. II.

COd

W36gr

Παραβτάβεις

βνντομοι.

χρονιχαί

exstant in ff. I l l 1

— 134 r codicis Parisini graeci 1336 saeculi fere undecimi (P). Ex eo transscripti sunt codd. Paris, gr. 1789 saec. XVI et suppl. gr. 565 (saec. XVII). Primus edidit opusculum Lambecius in calce Codini a. 1655, secundus 1) Ad illustrandas res ab Hesychio enarratas inprimis Meursius et Lambecius multa congesserunt, quae Orellius editioni suae subiunxit. Ego hie illic pauca adnotavi, quae apud eos desiderantur.

PRAEFATIO

IX

Combefisius in Manipulo Originum C/politanarum a. 1664, tertius Banduri in Imperio Orientali a. 1711 (inde Migne Patr. gr. vol. 157 col. 651 sqq.). Posteriorem partem operis § 37 — 89 Bekker in editione Codini Bonnensi ex Bandurio (non ex Combefisio, ut asserit) transcripsit nihil de suo addens nisi unam coniecturam: cuius editionis numéros paginarum in margine exteriore adieci. Omnes hi editores codicis lectiones non accurate reddiderunt neque viderunt post f. I l l folium excisum esse. Abhinc tres annos ego codice bis inspecto opus edidi (Programm des Κ. Maximiliansgymnasiums, München 1898), quam editionem infra p. 19 — 73 paucis correctam et eûiendatam repetam. *) Plurimis locis etiam nunc verba scriptoris corrupta manent; quorum locorum alios a viris litterarum peritis correctum iri spero, alii graviores mihi esse videntur, quam ut credam eos sanari posse. Lectiones varias codicis Ρ omnes fere adnotavi; sed ubi scriba more Byzantinorum ai et ε, o et ω, ι, η, ει, υ commutât, haec omnia Ornisi nisi in nominibus propriis vel locis corruptis. Neque falsam geminationem aut eiectionem consonantium adnotavi velut ¿κβάλλαι, προειςημμένος, Οφάλεΰ&αι. Sed eas litterarum corruptelas in notas recepì, quae etsi haud raro in codd. Byzantinis occurrunt, tarnen adhuc minus notae esse videntur, confusionem dico litterarum ο (ω) et ov (φόδδα, φονβα, βνμβολενβαντος, εν τον άγίω Μάμαντι etc.) et ει (η) et ε (ίλήματι, ΰελενα, άπελ-ης pro άπειίής etc.). ι mutum omisit scriba; in littera paragogica nulla lege usus est. Quis fuerit auctor Παραΰτάαεων, nescimus; compositum ®® est opus octavo vel nono saeculo, inter tempora Leonis 1) Conjecturas per litteras mihi suppeditarunt Will. Fischer, Ed. Kurtz, R. Wuensch; alia dederunt Alexis quidam (fort. Th. Reinach) Revue des études grecques 12 (1899) p. 393, Heisenberg Beri, philol. Wochenschrift 1899 col. 678. [Sero mihi afFeruntur E. Maassii Analecta sacra et profana (Marpurgi 1901), quibus ea, quae p. 26, 4 sqq. narrantur, illustrât.]

χ

PRAEFATIO

Isauri (717—741), quem memorat p. 20, 2 et 67, 9 (cf. 22, 22), et restitutionem moenium a Theophilo (829 — 842) perfectam, de qua nihildum comperisse videtur (cf. ^Treu"18 P' 11 sqq.). Non multo post excerptum est ab A n o n y m o quodam, cuius opusculum, codice Parisino suppl. gr. 607 A saec. X servatum, Maximiiianus Treu accuratissime edidit (Excerpta Anonymi Byzantini, Progr. Ohlau 1880). Partes huius Anonymi exstant etiam in cod. Lips. Tischendorf. XII a - ' 8 et apud S u i d a m , pauca fragmenta in codd. Yindob. theol. gr. 203 et Paris, gr. 2511. Qui Anonymus Excerptis ex Παραβτάβεβι sumptis alia praefixit, Codinus quae Laurentio Lydo ex parte debet. Co di n u s autem, qui fertur, priorem tantum partem Παραβτάΰεων (§ 1—20) ipse excerpsit, reliqua novit ex codice Anonymo Treviano propinquo. Uberius de his egi in programmate Monacensi 1895 p. 28—40. Codini lectiones varias quaeras in altero fascículo ; hic satis fuit congruentes eius paragraphos l ) adnotare. Anonymi Treviani autem verba ubi magis discrepabant, integra subieci, reliquis locis graviores lectiones variantes in notis adposui. De a r°riMulti auctores in opusculo afferuntur, plerique ficti; quibus re vera usus esse videatur, alio loco exponam.

III. N a r r a t i o n i s de s t r u c t u r a t e m p l i S. S o p h i a e prima editio est Francisci Combefisii in Originum rerumque C/politanarum Manipulo Parisiis 1664 p. 243—283. Adhibuit solum codicem Paris. 1712 pauca addens et corrigens ex Codini editione Lambeciana. Traditur autem opusculum permultis codicibus modo seorsum modo con1) Paragraphi sunt editionis meae, quae altero fascículo prodibit; cum priores edition es paragraphorum numeris careant, insuper paginas et lineas ed. Bekkerianae (B) adscripsi.

PRAEFATIO

XI

iunctum cum Codino aut Anonymo Banduri aut aliis auctoribus. Equidem primum de vetustioribus codicibus et auctoribus agam, deinde de exemplis inferioris aetatis i. e. saeculi X V — Χ Υ Π . Integrum opusculum continent hi codices saeculi X I I , a me collati: 1. V = Vaticanus 6 9 7 f. l r — 1 2 Γ . 2. Ρ = Parisinus gr. 1 7 1 2 f. 1 3 r — 1 8 T ; est cod. Dufresnii, quo Combefisius usus est. Vaticano tarn propinquus est, ut scriba codicem illi similem adhibuisse videatur. Velut ut hoc unum afferam p. 82, 5 pro κυκλικοί' μετά V habet χνχλη . . . . μετά, Ρ χνκλη μετά; sed quominus Yaticanum ipsum exemplar Parisini fuisse putemus, obstant paucae lectiones, quibus Ρ non cum V, sed cum R congruit. 3. ß = Paris. Coislinianus 2 9 6 f. 1 7 8 τ — 190 ν . Sub imperio Alexii I Comneni ( 1 0 8 1 — 1 1 1 8 ) Anony- B a n d e e ) mus quidam, quem Banduri in Imperio Orientali 1 7 1 1 edidit, Origines Codini secundum locorum rationem disposuit. Libro quarto autem integrum opusculum de S. Sophia recepit, ut consensus illius codicum instar sit codicis circa annum 1 1 0 0 scripti. Quorum codicum contuli Parisin. 1 7 8 3 saec. X Y ( = D ) , Parisin. 1 7 8 8 saec. X V ( = E ) , Vatic. Palatin. 3 2 8 saec. XIV/XV ( = E). De reliquie codicibus agam in altero fascículo; interim vide quae scripsi in programmate Monac. 1 8 9 5 p. 2 0 sqq. Significabo autem littera C consensum trium codicum D E F vel certe duorum. Qui codices pluribus locis cum E congruunt quam cum P V . Anno 9 9 5 Codinus qui dicitur opusculum de S. Sophia Codmua (K) in Origines suas C/politanas, etsi non integrum, recepit. Priorem enim partem (c. 1 — 1 5 ) , si non verba, sed res spectas, totam recepit; sed inde librum excerpsit, alia transposuit, c. 18 et 24 omisit. Atque nonnullis locis genuina non in P V E C , sed in Κ servata esse videntur, alibi pauca addita sunt scitu digna. Servatur autem hic

XII

PRAEFATIO

liber de S. Sophia in codicum Codini classe A — cuius contuli cod. Vindobon. hist. gr. 37 saec. X I Y ( — Aj) et Parisin. 1 7 8 2 saec. X I V ( = A^) 1 ); in classe Β , cuius integer codex exstat unus Vat. gr. 162 (saec. XVI), denique in codice Mynae, Parisino suppl. gr. 6 9 0 saec. X I I ( = M). Plura de codicibus Codini vide in altero fascículo (cf. Programma 1. 1. p. 7 sqq. et 25). Est autem in Narratione de S. Sophia cod. M propinqnus codici A t ; Β pierum que consentit cum A 2 . Littera Κ significabo consensum horum quattuor vel certe trium codicum. de^Dice'toet V e r s i o l a t i n a aliquot capitum exstat in Radulfi de Eaduifus Diceto ( f 1 2 0 2 vel 1 2 0 3 ) Abbreviationibus chronicorum (ed. Nlger Stubbs I p. 91 sqq. ad annum 532 et 566). Eadem aetate (c. 1 2 0 6 ) Eaduifus Niger (ed. Anstruther p. 189 sq.) et ipse partem eiusdem versionis exhibet, sed initio paucis locupletiorem (v. ad c. 1 et 7). In Britannia igitur circa initium saeculi tertii decimi versio nota erat non parvi momenti. Paucis enim locis verba opusculi in ea accuratius reddita esse mihi videntur quam in P V E C et K. Velut sola Versio p. 83, 2 Ignatium nominat, quem hic nominatum fuisse discimus ex p. 86, 4 ; in c. 1 8 , quod agit de portis ecclesiae, ex Versionis testimonio genuina verba restituere possumus. Constantinopoli a Turcis capta et Graeci et Itali studebant, ut de aedificiis illius urbis tam graviter afflictae scitu digna comperirent. Permultis igitur codicibus inde a saeculo XV Narrationem de S. Sophia traditam esse mirum non est. Multi codices nullius fere momenti sunt, 1) Ad initium cap. 12 in cod. A, (Par. 1782) in margine adscriptum est: [Έ]φιΧοπονήβαντες ucci γ-ηρενααντες (i. e. γ ν ρ.) ucci άΧΧαχό&ι περί τά πάτρια της αγίας Σοφίας ivça μίν (i. e. ενρομ,εν) ίχοντα καϊ αΧΧα τινά περί τε ιερών ϋν,ενων και ετέρων τίνων ' α *αΙ γράψαντες ϊνι (?) έπϊ τω τέλει τον βιβλίου- ort αξιά είαι θαύματος χαϊ διηγήβεως" και ξητει αυτό ίπϊ τω τέλει. In fine nihil invenitur. Fortasse noverat scriba huius narrationis c. 22.

PRAEFATIO

XIII

cum scribae hauserint ex exemplaribus, quae superiore loco enumeravi; hos primo loco afferam. Alii codices, etsi permulta mutaverunt, tarnen hie illic genuinas lectiones servaverunt vel nova memoratu digna addiderunt. 4. Y a t i c a n u s gr. 9 7 3 saec. X I V descriptus est ex V . 5. D r e s d e n s i s A 1 8 7 saec. X V I ex Ρ i. e. Parisino 1 7 1 2 descriptus est, id quod ex eis partibus elucet, quas Schnorr de Carolsfeld, v. ili., libéralissime mecum communieavit. Titulo addidit scriba nomen Συμεών λογο&ετον και μαγίΰτρον, quod sumpsit ex titulo opusculi in Paris. 1 7 1 2 Narrationem antecedentis. 6 — 1 1 . Sex codices saeculi X V I Anonymo Banduri auctore usi sunt omnesque ex eodem archetypo fluxisse vident u r : Sunt autem hi V a t i c a n . 1 1 7 5 a Darmario a . 1 5 7 1 scriptus (cf. infra n. 2 9 ) et 1 3 9 3 , V i n d o b . h i s t . gr. 1 1 8 (Rollar suppl. n . 1 3 0 ) , B o d l e i a n u s B a r o c c . 4 4 , M o n a c e n s i s 1 3 1 , A t h o u s 3 2 9 3 . Titulus hic fere est: Λιήγηαις της αγίας y.al μεγάλης εκκλησίας ήτοι της αγίας Σοφίας της εν Κ/πάλει πώς άνηγεο&η εξ αοχης και πώς ίττληρώ&η. Inc. 'Η άγια βοφία η μεγάλη εκκληβία, expl. . . . κουροκαλάτην ποτε (sic) 'όντα. E t i a m ex Codino scribae librum de S. Sophia excerpserunt. Atque ex classe Β fluxit ( 1 2 ) O t t o b o n . gr. 9 8 saec. X V I , ex codice A 2 simili ( 1 3 ) V a t i c a n . 7 7 8 saec. X V et ( 1 4 ) H a r l e i a n . 5 6 3 1 (excerptus in cod. Barberino I 6 9 , cf. Byz. Zeitschr. I V 5 1 5 sq.). Item ex Codino hausisse videntur, quoad ex catalogis concludi potest, ( 1 5 ) cod. A t h o u s 1 5 7 9 saec. X V et ( 1 6 ) C o n s t a n t i n o p o l . S. S e p u l c r i 3 0 3 s a e c . X I V — X V I . Gravioris momenti fortasse est ( 1 7 ) V a t i c . P a l . 2 3 9 saec. X I V , quem me obiter tantum inspexisse doleo (v. ad p. 2 ) ; ex codice A j M simili fluxisse videtur. Hi omnes nihil fere mutaverunt neque — si Palatinum 2 3 9 excipis — ullum lucrum afferunt ad textum restituendum. Reliqui codices longius recedunt ab archetypo ; alia mutaverunt, alia addiderunt aut omiserunt; sed hic illic

XIV

PRAEFATIO

ad textum restituendum usui sunt, cum partim ex aliis codicibus hauserint quam P V R C et Κ. Quomodo coniuncti sint inter se et cum archetypo et cum vetustoribus codicibus, vix discerni potest; etenim in multis plures quasi fontes in unum rivum confluxisse videntur. 18. Gravissimus horum codicum inferioris aetatis est V i n d o b o n . h i s t . gr. 88 aBusbequio C/poli emptus, saec. XV ( = Ζ ; Lambecius vol. VUE η. 50 p. 968). Inc. Περί τής οικοδομής τον μεγίβτον ναον της αγίας βοφίας. 'Η μεγάλη ίκκληβία η αγία αοφία όντως ίκτίβ&η. Expl. χονροπαλύτην τότε οντα. Propinquus est Anonymo Banduri, etiam capita ex Leone Grammatico ab ilio addita exhibet, sed multis locis ab eo recedit, modo codd. P V modo ignotos secutus. Initium huius codicis nuper edidit Vilinskij (Jahrbuch des hist.-phil. Vereins an der Un. Odessa. Byz.-slav. Abteilung V p. 2 8 8 — 2 9 0 ) . 19. Etiam Leidensis V o s s i a n u s Mise. 16 saec. XVI Anonymo Banduri propior est. Inc. Περί της οικοδομής και άνακτίΰεως τον πανβέμνον και &είον ναον τής άγιας τον &εον λόγον βοφίας. Ταντην την &εόκτιβτον και αγίαν τον &εον έκκληβίαν κτλ. Expl. βτήτε καΐ τής ρωμαίων γής μή έπιβήτε δια την αγίαν βοφίαν τον λόγον τον &εον (cf. ρ. 8 0 Band.) 1 ) 20. Cod. V a t i c a n . 1701 f. 137 Γ —143 T saec. XV continet Narrationem de S. Sophia initio mutilam. Inc. | και τΐοτηροκαλνμματα δια μαργάρων (v. c. 23), expl. και εκτοτε εξηβεν iv είρήντ] πολλή (ν. Codin. ρ. 146, 24 Β). "Εως ωδε το πέρας τον λόγον των κατά την ημεραν τής οικοδομής τής μεγάλης και ηεριωννμον αγίας ίκκληΰίας τή (sic) in ονόματι τής τον θεοϋ βοφίας οίκοδομη&είβης. Prior igitur pars codicibus E C propinqua est (v. p. 25. 26. 27), posterior Codino (Κ). 21. Ex parte codicis R est V i n d o b i n . s u p p l . gr. 77 1) Codex idem fortasse est, quem Dousa ex C/poli attulit; v. Omont Revue des ét. gr. 1897 p. 70 n. 1.

PRAEFATIO

XV

(olim Neapolitanus) saec. X V I (Rollar, suppl. n. 132 p. 760). I n c i p i t ΰνμεών λενΰε ί'τει. λγ.

μαίβτρον. Κωνΰταντΐνος E x p l . ψεύδονται ol ταντα

ο μέγας λέγοντες.

εβαβίCum

Symeonis nomen in titulo afferatur, aut scribam codicis ipsius aut scribam exemplaris, unde hausit, codicem Parisino 1712 (Ρ) similem novisse verisimile est. 22. S y m e o n i Narrationem adscribit praeter Dresdensem (n. 4 ) et Vindob. suppl. 77 (n. 2 1 ) etiam V i n d o b o n . b i s t . gr. n. 94 saec. X V I Constantinopoli emptus (Kollar s u p p l . n. 1 2 8 ) . Inc. 'ΐΰτορία και βνγγραμμα κνρον ΰνμεών μαγίβτρον και λογο&ετον περί τον &ανμαβτον ναον της τον &εον λόγον βοφίας. Inc. Κωνΰταντΐνος ο μίγας ίβαβίλενβεν ετη τριάκοντα και τρία . . E x p l . οτι και Ιονΰτΐνος εχτηΰεν, αλλ' ονδε αλλα πεποίηκεν οΐμοι ( = η μη) το χάλαΰμα τον τρονλλον μόνον και τον αμβωνα. A d d u n t u r preces. Per-

multa mutavit ; inscriptionem Sanctae mensae inseruit ; enumerationem impensarum ex alio auctore (cf. quae referam in Byz. Zeitschr. X 1 9 0 1 ) sumpsit. Huic codici simillimus esse videtur, quoad ex titulo et initio concludere licet 23. Cod. C o n s t a n t i n o p o l i t a n u s S. S e p u l c r i n. 3 6 3 ( a n n i 1 5 9 6 ) f. 2 1 3 Γ — 2 1 7 r .

Σνμεων

'ΐΰτορία

και ΰύγγραμμα

κτλ. (Cf. Catalogum Papadopuli-Ceramei).

κνρον

24. Item ex solo catalogo novi cod. S i n a i t i c u m n.1189 G a r d t h a u s e n saec. X V I . Inc. Λιήγηΰις περί της οικοδομής τον ναον της μεγάλης τον &εον εκκληΰίας κτλ. "Εβτι δε η οικοδομή της αντης ¿κκληβίας εν Κ/πόλει; expl. πρεΰβείαις της αγίας &εοτάκον και άειπαρ&ένον Μαρίας. Haec ultima

verba in inscriptione Sanctae mensae occurrunt, ut inde fortasse concludere possis codicem Vindobonensi 94 et Radulfo de Diceto propinquum esse. (Cf. app. crit. ad p. 96, 6.) 25. 26. Vulgari sermone scripti sunt cod. V i n d o b o n e n s i s h i s t . gr. 129 a Busbequio C/poli emptus, saec.XV/XVI (Kollar suppl. n. 131 p. 7 5 6 ) et qui inde descriptus esse

XVI

PRAEFATIO

videtur P a r i s i n . g r . 1 7 6 5 saec. X V I I . Incipiunt Περί της οικοδομής της άγιας Σοφίας. Την άγίαν ΰοφίαν πρώτον εκτιβεν ο μέγας Κωνβταντΐνος ωΰάν βλαχερναν τον ναόν. Expl. oí δε λέγοντες οτι άτελίωτον άφηνε τον ναόν ίονΰτινιανος ετελείωβε δε ίονβτΐνος 'ψεύδονται. Anonymo Banduri ( 0 ) propinqui sunt. 27. Item vulgari sermone utitur cod. V a t i c a n . O t t o b o n . 3 0 9 cf. 5 7 r — 7 1 r saec. X V I . E x iis, quae ex hoc codice notavi, elucet, eum Vindobonensi 1 2 9 simillimum esse, sed in initio capita Leonis Grammatici adiuncta sunt. Inc. Περί της οίκοδομηβεως της άγιας βοφίας. Inc. 'Επί της βαβιλείας Ιονβτινιανον, ο ίκίβκοπος βυζάντιος (ν. ρ. 6 2 Band.); expl. oí όε λέγοντες οτι άτελεντητον αφηκε τον ναόν δ Ιονβτινιανδς' οί γάρ τοιούτοι -ψεύδονται. ετελείωβεν δε δ αντος βαβιλενς τον &εΐον ναόν εις δόξαν πατρός ν ίο ν και ά. πνεύματος' άμην. 28. Nihil certi scio de cod. A t h o o 3 7 3 3 saec. X V . Lampros solum titulum affert: Αιηγηβις περί της οικοδομής της μεγάλης εκκληβίας της επονομαξομένης α. Σοφίας. 29. Secundum Milleri catalogum (p. 4 0 2 η. 3 9 7 ) cod. E s c o r i a l e n s i s Χ I V 4 saec. X V I a Darmario a. 1 5 7 4 scriptus continet: c Sur l'église de S. Sophie à Constantinople, peutêtre de Codin.' Ñeque titulus ñeque initium ñeque finis notatur; sed cum idem Darmarius Vaticanum 1 1 7 5 (supra η. 6 ) scripserit ex Anonymo Banduri totum pendentem, verisimile est etiam Escorialensem illis codicibus ( 6 — 1 1 ) adscribendum esse. SaphTiñf Complures chronographi inferioris aetatis Narrationem aetatis de S. Sophia suis operibus intexuerunt. Atque M i c h a e l G l y c a s in Annalibus p. 4 9 5 , 1 4 — 4 9 8 , 5 Codini redactione ( K ) usus est neque quidquam addidit. Multo longius ab Narratione recedit C h r o n o g r a p h u s a n n i 1 5 7 0 , sub nomine Dorothei Monembasiotae editus. Praeter editionem Ven. 1 8 1 8 p. 2 4 9 — 2 5 2 adhibui Manuelis Malaxi codicem Parisinum gr. 1 7 9 0 , in quo opusculum nostrum exstat p. 4 8 9 — 5 0 4 . Haud pauca addidit, ex quibus nonnulla

XVII

PRAEFATIO

textui subieci. 1 ) C h r o n o g r a p h u s denique c o d i c i s M a r c i a n i a p p . ci. VII 4 3 — qui codex non anno 1719, id quod dicit Krumbacher Byz. Litt. 2 p. 399, sed anno 1619 (ϊτει αχι&) scriptus est — in fine narrationem, de qua agimus, addidit multis ineptiis et nugis locupletatane Titulus est: Λιήγηβις πολλά ωραία περί της α. Σοφίας, ποιος την ε'χτιΰε και ινόβαις χολώναις εχει και πόαος 1'|οάος εγινεν. In textu graeco restituendo apparet inprimis adhiben- D®.* dos esse vetustos codices P V R et C i. e. consensum codd. D E F , deinde K, qui in verbis multo longius recedit ab archetypo; tertium locum tenent Versio Radulforum et codices inferioris aetatis, quorum gravissimus est Z. Sed oritur quaestio, quem ex codicibus primae classis i. e. P V R C ducem sequamur. Lectiones horum codicum non tantum hie illic diversae sunt, sed plerisque locis. Nullus ex bis alios auctoritate ita superat, ut eum solum sequi possimus; modo R C , modo P V meliora praebere videntur. Quid quod saepissime omnino discerni nequit, quae lectio praeferenda sit? Qua enim ratione discernas e. gr., utrum 6 μέγας Κωνοταντΐνος an Κ. ο μέγας an δ μέγας βαβιλενς Κ.' genuinum sit, utrum εφη an λέγει, υπάρχει an εδτίν, ó αντός βαβιλενς an δ αντός scripserit auetor? Itaque si isdem legibus usus essem, quas recte usurpant viri docti in sublimis et elegantis elucutionis scriptoribus, oportuit Horum quattuor codicum — C enim unius codicis instar est — omnes variantes lectiones in notis afferre. Quod si fecissem, eae plus spatii occupavissent quam verba scriptoris. Ne igitur mole lectionum opprimeretur liber, 1) Ex chronico anni 1570 sumpta est narratio c o d i c i s P e t r o p o l i t a n i gr. 482, id quod ignorât Vilinskij, qui nuper huius codicis redactionem publici iuris fecit (Jahrbuch des hist.-phil. Vereins an der Un. Odessa. Byz.-slav. Abt. V p. 291 —304). Scriptores Orig. Constant. I.

b

χνπι

PEAEFATIO

unum codicein secutus sum, nempe cod. R, qui paululo propius abesse ab archetypo mihi videtur quam ceteri, etsi non raro homoioteleutis mancus est. Eius solius discrepantias omnes (praeter leviusculas corruptelas) invenies in apparatu; sicubi autem lectio, quam in tertum recepì, a R discrepai, etiam Ρ VC respexi, ut his locis eorum lectio aut ex silentio aut ex notis cognoscere possis. Praeterea eorum verba omnibus iis locis notavi, ubi textum corruptum esse putaverit aliquis et ubi res discrepant, deinde in nominibus propriis et in multis formis sermonis vulgaris. Non respexi itacismum quem dicunt neque alias corruptelas orthographicas, quibus codices abundant, neque discrepantias temporum verbi, pronomina aliaque vocabula nullius momenti transposita addita omissa. Quodsi notas inspicies, me etiam sic iusto plura attulisse forsan putabis. Opusculum octavo vel nono saeculo scriptum esse demonstrare conabor in dissertatione, quae prodibit in Krumbacheri annalibus Byzantinis (Byz. Zeitschr. X 1901). Ibidem agam de fide scriptoris. Scribebam Monachii idibus Ianuariis MCMI. Theodoras Preger.

Conspectus codicnm. 1) H e s y c h i i

Illustrii.

Angelicus gr. 22 ( A n g . ) Athous deperditua R o s a m b o 275 P a l a t u m s H e i d e l b e r g a e 398 (P)

IV IV IV Ill

2) E n a r r a t i o n u m b r e v i u m c h r o n i c a r u m et A n o n y m i Treviani. Ρ-

Lipsieiisis Tischendorf. XII»—β Parisin. gr. 2511 „ „ 1336 (Ρ) „ 1789 „ suppl. gr. 665 „ „ 607 A (Tr.) Vindobonensis theol. gr. 203

Χ Χ Vili Vili Vili X X

3) N a r r a t i o n i s de s t r u c t u r a t e m p l i S. S o p h i a e a) codices quibus seorsum traditur.

p.

Athous 1579

n.

ΧΠΙ 15

„

3293

XIII 11

„

3733

XVI 28

Barberinus I 69 Dresdensis A 187

XIII 14 XIII 5

Escorialensis Χ IV 4

XVI 29

Constantinopolitanus S. Sepulcri 303

ΧΠΙ 16

363

Leidensis Vossianus Mise. 16 Londinensis Harleianus 5631 Monacensis gr. 131

XV 23

XIV 19 XIII 14 XIII 10

!

Oxoniensis Podi. Barocc. 44

XIII

b*

9

XX

CONSPECTUS CODICUM p.

Petropolitanus.gr. 482 Parisinus gr. 1712 (P) „ „ 1765 „ Coislinianus 296 (R) Sinaiticus 1189 Vaticanus gr. 697 (V) „ „ 778 „ 973 „ 1175 „ 1393 „ „ 1701 Ottobon. gr. 98 „ 309 „ Palat. gr. 239 Vindobonensis hist. gr. 88 (Lamb. 50) (Z) „ 94 (Koll. 128) „ „ „ 118 (Koll. 130) „ 129 (Koll. 131) „ snppl. gr. 77 (Koll. 132)

n.

.XVII adii. 1 XI XVI XI XV XI XIII XIII XIII XIII XIV ΧΠΙ XVI ΧΠΙ XIV XV XIII XV XIV

1 26 3 24 2 13 4 6 7 20 12 27 17 18 22 8 25 21

b) auctores, quorum operibus inserta est Anonymus Banduri (C i. e. consensus codicum D E F ) . Chronicon anni 1570 (Dorotheos Monemb., Manuel Malaxos) „ „ 1619 (cod. Marcian. app. class. VII 43) Codinus (y. infra) Glycas Radulfus de Diceto Radulfus Niger

4) Codini (Κ) codd., qui in hoc fase, memorantur. Aj A2 Β Bj G J M

= = = = = = =

Vindobonensis hist. gr. 37 Parisinus gr. 1782 Vaticanus gr. 162 codices mutili Parisinus suppl. gr. 657 Monacensis gr. 218 Parisinus suppl. gr. 690.

XI XVI XVII XI XVI XII ΧΠ

Πάτρια

ΚωνβταντινονΛόλεως κατά ^Ηβνχιον

Ίλλονβτρίον.

1. Λύο και εξήκοντα και τριακοβίων άπο της Ανγούβτου ΚαΙβαρος μοναρχίας διεληλυ&ότων ¿νιαντών rij πρεββντέρα 5 'Ρώμη και των πραγμάτων αύτη ς ηδη προς πέρας άφιγμένων Κωνβταντΐνος δ Κωνΰταντίου παις έπιλαβόμενος των ΰκηπτρων την νέαν άνίΰτηΰι 'Ρώμην ΐΰην αύτην τr¡ πρώτr¡ χρηματίξειν προςτάξας. "Ηδη μεν γαρ και tυράννοις και βαβιλενΰι χρηΰαμένην πολλάκις άριΰτοκρατίας τε και δημοιο κρατίας πολιτευΰαμένην τρόπω τέλος επί το προκείμενον {ΰυνέβη} εξενηνοχεναι μέγε&ος. 2 . Λεκτέον δε ημΐν, οπως τε έξ αρχής γέγονε και νπο τίνων άπφκίΰ&η, έκ των αρχαίων ποιητών και ΰνγγραφέων την νπό&εΰιν ποιονμένοις. A u e t o r e s et t e s t e s . L. 3—7 (-ανίστησι 'Ρώμην) praeter Codinum I 42 (p. 14, 19 Bekker) transoripsit etiam Suidas s. v.

Κωνσταντίνος·, ubi τριακόσιοι esse videtur. Cum scriptoribus urbem p. Chr. CCCXXX, initium imperatorie

εζήκοντα ένιαυτοί error scribarum

antera Hes. § 42 consentiens cum ceteris anno X X V imperii Constantini, i. e. anno conditam esse dicat, putandum est eum Augusti falso anno XXXII a. Chr. tribuisse.

1 sq. Titulum omisit Ang.

οντω μεν κοντα και iνιαντών. προςειπεϊν έπωκίσ&η νπόϋ·εσιν

3—14 contraxit Ang. :

ài).'

η κπόλις κοσμίως έναπετελέο&η μετά δύο και εζήτριακοσίων άπ'ο της Αύγουστου Καίσαρος μοναρχίας "Αξιον δε καΐ τα ταύτης της βασιλίδος πάτρια οπως τε ¿ξ ¿ρχής αντη γέγον? και υπό τίνων ανω&εν έκ των &ρχ. ποιητών και ανγγρ. άναλαβόμενοι την 8. ηάη] £9ει Bast, ηάη δεΐ Cuper 11 συνέβη

inseruit C. Mueller

Scriptores Orig. Constant. I.

1

2

ΗΣΤΧΙΟΤ 3 (1).

ΦααΙ μεν Άργείους

πρώτους χρηβάβης

αντοίς

της Πυ&ίας οϋτως „"Ολβιοι, οΐ χείνην ίερην πάλιν άχτην Θρηιχίην

οίχήβουβιν

βτενυγρόν παρά τε ΰτόμα

Πόντον,

εν&α δύο ΰκύλαχες διερην μάρπτουβι &άλαΰΟαν,

5

ενϋ·' ίχ&νς ελαφός τε νομον βόΰχονται ες αυτόν" πηξαβ&αι τα ς οΐχηβεις εν έχείνω τω χωρίω, εν ω Κνδαρός τε και Βαρβύβης ποταμοί τα ς διεξόδους ποιούνται,

è μεν τώι>

άρχτωων, ο dè των εβπερίων προρρέοντες χαι κατά τον της λεγομένης Σεμέΰτρης νύμφης βωμον τη &aXÚG6r¡ μιγνύμενοι. ίο 4 xal

(2).

'ΕπεΙ

ονν εις την είμαρμένην

&υΰίαις τους

εγχώριους εξιλάοχοντο

άφίχοντο δαίμονας,

(χώραν) χόραξ

της ιερουργίας υφαρπάΰας βραχύ τι μέρος εις ετερον μετέ&ηχε L. l s q q . : I n d e u s q u e ad § 39 v e r b o t e n u s t r a n s c r i p s i t Codinus, cuius paragraphos uncis inclusi. § 3 et 4 aut Hes. ex ipso Dionysio Byzantio 23—25 sumpsit aut utrique scriptori idem auctor est. Cf. Stephanus Byz. s. v. Βνξάντιον (inde Eustath. ad Dion. Per. 803) : Χρησμός δ' εδό&η ¿ρωτηβάντων sis Λελφονς Μεγαρέων τοιούτος· "Ολβιοι, οΐ χείνην πάλιν άνέρες oin-ήΰουοιν | άχτής Θρηιχίης νγρον παρ' άκρον ατόμα Πόντου, \ εν&' ίχ&νς ίλαφός τε νομον βόβκουβι τον αντόν I ατέλλειν δ' ως ωκιατα χαι εις φρένα πάντα λαβόντα. 1 ΦασΙ μέν τίνες Β %QT¡e. — όντως] τη 9εα χρηαάση At Β, όντως om. etiam Ang. 3 Aug Κ Dion. Byz. duos priores versus omittunt, Dionysii scholiasta eosdem quattuor habet atque Ρ i τ' έννγρόν Ρ et schol. Dion., corr. Bergk comm. crit. 2 p. 9 5 πολιήν λάπτοναι Ρ, sed Dion. Schol. et Ρ infra § 32 πολιην μάρπτονοι; διερήν μάρπτοναι Ang Κ 6 ßoaxovei Stephani codd. praeter Π Β Υ άν' αντόν Dion, et Schol., τον αντόν Ang Κ Steph. 8 Βαρβναης] βορβνξης Β, βοβνξης Α 1 , βαρβάΰης ö (de variis nominis formis cf. PaulyWissowa s. V.) 10 λεγόμενης om. A1 Β ϋεσιμέτρης A,, ΰεβιμήτρης Β , om. G (αημνβτρα Dion.) 11 fi'g] έα "Ρ, κατ« Β, om. Aj χωράν supplevi ex G 12 9ναίοις (ftvaiuv Β) τοις έγχωρίοις ¿ζιλάαχοντο δαίμοαι Α1 Β; έξιλεώααντο Ρ 13.τι om. Ang Α, Β μετέ&ηκε Ang Α1 Β ] μετατέ&ειχε Ρ

ΠΑΤΡΙΑ τόπον, την

ο ς '¿χει την

τον

Βρνι&ος

Βουχόλια Μεγαρείς 5 εν

την

"Αλλοι

δε

γεγονότα

εχρηΰαντο

&νγατρός γαρ

Ταύτης

την

λεγουδιν.

ino

δε χολω&εϊδα 8

(6).

'Ιονς

ημείς

τον εις

'Επειδή

και

(3).

"Ετεροι

δε

'Αργον, βονν

παΐδά

(4).

την

γέγονε της

&νγάτηρ

ον

s πολ. secl. Heyne) Όίρυβης] ό δε δρναης Ang, δρναος δε Α,, δρνβης G (qui pergit: è μετά τον αΐμωνα των &ρακων βααιλενς), κρνβης δι Α, Β 5 προς αύτον A B 6 iπολιορκεί τά της πόλεως τείχη A B 1 ή om. Ang φιδαλία Ang καταπλαγ.^ καταλογιααμένη AB (είς ονδεν λογιαάμενος (sic) xò

πολυπληθές

unde

των βαρβάρων G)

τονς om. Ang A, Β G

10 ¿>s] ονς edd. Codini nescio

την om. Ρ

ΠΑΤΡΙΑ ΚίίΝΣΤΑΝΤΕΝΟΤΠΟΛΕίίΣ

9

τίοις έπιφανείβα δίκην βελών η ακοντίων 'έπεμπε τα &ηρία xai πλείΰτους λνμηναμένη τούτω τω τρόπω διέΰωΰε την πάλιν. 'Έντεν&εν το ¿νυν αρχαίος μν&ος φέρεται μη δεΐν τους κατά την πάλιν άλιΰκομένονς άπολλνειν οφεις, οία 5 ενεργέτας αντονς γενομένονς. 2 0 (18). Ον μετά πολύν δε χρόνον Στρόμβος άνηρ τοννομα και αυτός εκ Κεροέΰΰης τεχ&είς πόλεμο ν επιφέρει τω Βνξαντι πολλή ν επαγόμενος δνναμιν. 'Ανεκινείτο τοίνυν απαντα τα Σκυ&ικά γένη, βυνέτρεχον δε και οί της 'Ελλάδος κρατούντες και 'Ροδίων ονχ ίο ευκαταφρόνητος δνναμις ο τε της γείτονας Χαλκηδόνος τοπάρχης Λίνεως, εκ Μεγαρέων άποικος έκεΐβε γενόμενος δέκα και εννέα εμπροβ&εν ετεΰιν της Βνξαντος ανταρχίας. ( 2 1 (19). Χαλκηδων δε ώνόμαβται το χωρίον, ως μέν τινές φαΰιν, άπο τοϋ Χαλκηδόνος ποταμον, ως δε ετεροι, από 15 τον παιδος Κάλχαντος τοϋ μάντεως ϋβτερον τον Τρωικού πολέμου γενομένον, ώς δε άλλοι, άπο Χαλκίδος πόλεως της Ευβοίας άποικων εκεί πεμφ&έντων' ονς δη και τυφλούς άπεκάλεΰαν παρεωρακότας το Βυζάντιο ν.) 22 (20). '¿¿ς ούν ΰυν πλείοαι ναυβίν 6 Λίνεως εις ΰυμμαχίαν ηκεν τοϋ § 20 1. 11 sqq. Λεινίας dux Megarensium nominatur in Narratione de depositione vestis S. Mariae in Blachernis (ed. Combefis Hist. Haeres. Monothel. col. 755 D) § 21 1. 17. Caeci coloni nominantur ab Herodoto 4, 144, Tacito Ann. 12, 63, Strabone p. 320, Plinio Ν. Η. Y 149 aliis 1 τ)] και G 3 μν&ος φί'ρ.] νόμος ετέ&η καΙ φέρεται μέχρι τον νυν G 4 κατά τήνδε την Ang G άπολνειν Ρ, άπολείν AB ως ola Ρ (ola — γεν. om. G) 5 αντονς] αυτής A B (et Meurs.), αΰτήι Ang δε om. Ang AB (μετά Sé γε πολνν χρόνον G) 10 καλχηδόνος Α 11 hic et infra διναίος Ang, δηναιώς vel δείνεως Α, διναώς Β, δείνεώ G £κ

μεγάρων Β G

12 αύταρχίας] επαρχίας „alii" teste Bekkero

13 καλχηδών G, καλχηδόνα δε (τε Aj) ώνόμαβε AB 14 •χαλχηδόνος Κ 16 γενομένον πολέμου An g ως δε άλλοι] άλλοι δε Ang Β Χαλκίδος] χαλχηδόνος Κ 17 Ευβοίας] άβιας AB 18 έχαλεΰαν Κ 19 ούν ανν] δε Ang A B

πλείοαι] ειοα in rasura Ρ

ων post Λίνεως inserii Ρ

10

ΗΣΤΧΙΟΤ

Βΰζαντος, μη δννη&είς προςορμηβαι zfj πάλει αρτι τον βαβιλεως αυτών Βύξαντος μεταλλά'ξαντος καΐ τον δήμου παντός εν αγωνία τνγχάνοντος προς τον καλονμενον 'Ανάπλουν άφίκετο, εν&α και διατρίψας 'Εβτίας τον τόπον ώνόμαΰεν. 2 3 (21). Μικρά γε μην νβτερον διαβάς εν τη πάλει καΐ 5 τους βαρβάρους άπωΰάμενος δεύτερος αντος ¿βτρατηγηΰε τον δήμου των Βνξαντίων. Κα& ους δη χρόνους και δρακόντων πλεϊβτα γένη ίπεφοίτηΰεν τη πάλει, ώς τους οίκονντας αυτήν διαφ&είρεΰ&αι ' ους δη τη των καλουμένων πελαργών ορνί&ων επιφορα διεχρήβαντο Ποβειδωνος αντοΐς ίο coç φαβι βυνεργήβαντος. 2 4 ( 2 2 ) . Ού μετά πολύ δε κα'ι των ορνί&ων αντοΐς εναντία φρονούν των και &ανάτων αίτίαν επαγόντων τούς τε άλιΰκομένους αν τοις οφεις προς τάς των υδάτων δεξαμενάς άκοντιξόντων και τοις γε πολίταις εν ταΐς λεωφόροις άφανώς ¿πιβαλλόντων εν άφαβία διετελονν. 15 § 24 sqq Fragmentum de VII turribus et de Apollonio Tyaneo (v. ad § 13): "Οτι ενοχλουμένων ύστερον των Βυξαντίων {Και vGZ£Q0v ενοχλουμένον τον Βυζαντίου Vat.) υπο των δφεων διαφ&ειρόνταιν αύτοΐς (αυτά Vat.) τά ύδατα δ Τυανεύς 'Απολλώνιος άπο λί&ον ξιατοϋ τρεις άνέστηβε πελαργούς, οΐτινες ονχ ίωβιν (είων Vat.) έπιψοιτήσαι τ-η πάλει πελαργούς (τους Οψεις Vat. qui his verbis finem facit). 'Εκείνοι γάρ πνίγοντες τονς οφεις πρώην ήχόντιξον νεκρούς κατά των δεξαμενών. Tzetzes chil. II 60 v. 929: Και πελαργούς εγγλύψας δε πώποτε μαρμαρίνονς I ίκ Βυζαντίου πελαργούς έ£ήλααε μακρό&εν | Οψεις νεκρούς δεξαμεναΐς ριπτούντας Βυξαντίων \ καΐ τω φαρμάκω κτείνοντας τούς πίνοντας ά&ρόως. Cf. etiam v. 946 sqq. Eandem" bistoriam alii quoque scriptores tradunt 1 μη δυνη&είς — 2 Βνξ. om. Aug (homoiotel.) προςορμίααι Κ 4 ε'ν&εν Ρ 6 δεύτερος om. Ρ, δεύτερον AB (δεύτερος ούτος βασιλεύς των βυξαντίων υπήρξε Gr) 9 αυτήν] αυτή AB 10 όρνί&ων om. Ang Κ διεχειρίσαντο Α Β (ους ο Ποα. δι' επιφοράς πελαργών ΐξηψάνισε G) 11 σννεργ. ώς ψααίν Aug ού secludit Orelli ne temporum ratio turbetur 12 θανάτου ahíav Ang G, θάνατον ετι (sic) AB 13 αυτοίς om. Ang AB (παρ' αυτών G) 15 ¿πιβαλλ.] έψαλλομενων Κ

ΠΑΤΡΙΑ ΚίίΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕίίΣ

H

2 5 ( 2 3 ) . Άνηρ δε τις των εχ Τνάνων, τοϋνομα 'Απολλώνιος, εκ λί&ον ξεΰτον τρεις άνεβτήβατο πελαργούς άντιπροβώπως άλληλοις ορώντας, οΐ χαι μέχρι τωνδε διαμένονΰι των χρόνων ον ΰνγχωρονντες επιφοιτηβαι zij πάλει το των πε5 λαργών γένος. 2 6 (24). 'Επί δε τοις είρημενοις Αίνεω τον βτρατηγον μεταλλάξαντος Λέων την των Βνξαντίων άριβτοχρατίαν εδέξατο" εφ' οϊπερ Φίλιππος ο των Μακεδόνων βαΰιλενς, 6 Άμνντον παις γεγονώς, πολλην επαγόμενος δύναμιν ¿πολιορκεί την πάλιν διώρνξί τε καί πανιο τοίοις πολεμιχοΐς μηχανήμαΰι τοις τείχεΰι προςπελάξων: 2 7 (25). Και δη αν ταύτην εξείλε ραδίως ννχτος ίπιλαβόμενος άΰελήνου και ομβρον χαταρραγεντος εξαιΰίον, εί μη τις αντοΐς τον &είον γέγονε ΰνμμαχία τους κατά την πάλιν χύνας προς ΰλαχην άναΰτηΰαντος χαι νεφέλας πνρός 15 τοις άρκτωοις επαγαγόντος μερεαιν. Έξ ονπερ οί δήμοι διεγερ&εντες και &ερμως τοις πολεμίοις ΰννενεχ&εντες ηδη την πάλιν into τω Φιλίππφ γενομένην έρρνΰαντο άναλαβάντες τους διαφ&αρέντας πύργους τοις εχ των τάφων παραχειμένοις λί&οις και άννφάναντες τάς επάλξεις τον 20 τείχους' ον δη χάριν Τνμβοΰννην το τείχος ¿χάλεΰαν λαμπαδηφόρον 'Εκάτης άναΟτήΰαντες 'άγαλμα. Αν&ίς τε προς L . 21. Cf. Steph. Byz. s. γ. Βόσπορος· . . . ή 'Εκάτη φωσφόρος ονσα SäSag iποίησε νύκτας τοις πολίταις φανηναι 2 αντιπροσώπους A t (fort, reote), èv τε προαάπίοις Β , άντε προσάποις Α^, άντιπρόσωπον Gr 3 άλληίονς Ang Α Β ορώντας Ang 4 Tjj πάλει om. Ang A G 6 λέων τις των Βυζ. την άριστ. AB

7 άρΓστοκρ.] άρχήν

Gr

8 ó ante 'Αμύντου

om. A n g

AB

9 παντοίοις om. Ang Κ 10 πολεμιχαΐς μηχαναίς Ang Κ 1 1 ραδϊως om. Ρ, ávsilí vel -Λα&ίίλε ραδίως Κ 14 κννας hic om. Ang Κ άναστήααντα χννας Ang, άναστήσαντος κννας Κ νεφέλας προς τονς άρκτφονς άγαγόντος τόπονς Α 1δ μέρεσιν] τόποις Ang Β Gr 16 έπεγερ&έντες Κ 17 νπό τον φίλιππον A B ερύσαντο Ρ 19 άνυφάναντες] άνοικοδομήσαντες A B (δια νυκτός &ναν,τίοαντες G) 20 τό τείχος τνμβοαννην Ang Κ, Τνμβοσίνην Heyne 2 1 αν&ις δε Κ

12

ΗΣΤΧΙΟΤ

ναυμαχίας τραπέντες περιφανως τούς Μακεδόνας ένίκηΰαν. Kai τούτω τω τρόπω διαίυ&εντος τοϋ πολέμου Φίλιππος παραχωρεί Βυξαντίοις. 2 8 (26). 'Επειδή δε και Λέων τον βίον μετηλλαξεν, Χάρης ο των 'Α&ηναίων βτρατηγος βνν ναυβι τεββαράκοντα 5 είς βυμμαχίαν των Βυξαντίων έλ&ών προς τον κατά Φιλίππου πόλεμον κατέλαβε την ακραν της Προποντίδος, ητις μεταξύ κείται Χρυΰοπόλεως και Χαλκηδόνος, και εν έχείνω προςορμηΰας τω τόπψ άπόπειραν ίλάμβανε τον πολέμου. 2 9 (27). "Εν&α δη την έπομένην ούτω γυναίκα ίο νόΰφ βλη&είααν άποβαλων χατέ&ηχεν έν τάφω άναβτηβας αύτη βωμό ν και κίονα βύν&ετον, èv ω δάμαλις δείκννται ix ξεβτον βνγχειμένη λίθου. Οίίτω γαρ μάλλον εκείνη την έπωνυμίαν έχέχλητο, ητις δια των εγγεγραμμένων ΰτίχων μέχρι των καθ·' ημάς διαβάζεται, χρόνων. 3 0 (28). Είΰι 15 ίέ οί ΰτίχοι ούτοι' Ίναχίης ονκ ειμί βοος τύπος ουδ' άπ' έμεΐο χλήξεται άντωπον Βοβπόριον πέλαγος. Κείνην γαρ το πάροι&ε βαρύς χόλος ηλαΰεν "Ηρης ες Φάρον" ηδε δ' εγω Κεχροπίς είμι νέκυς. 2» § 30. Epigramma exstat ap. Dion. Byz. p. 36 W, Anth. Pal. (et Plan.) VII 169, Constantin. Porph. de them. II 12, Ps.-Symeon Logoth. p. 729 Combefis (in Scriptor. post Theophanem). Cf. Inscriptiones Graecae metricae ed. Preger n. 190. 1 ναυμαχίαν G , ονμμαχίαν AB 4 ¿πειδη