120 9
Aymara; Quechua; Spanish Pages [38] Year 1904
Table of contents :
001
002
003
004
005
006
007
008
009
010
011
012
013
014
015
016
017
018
019
020
021
022
023
024
025
026
027
028
029
030
031
032
033
034
035
036
037
038
•
SU· .UALES DEL AIMARA CA TELLANO Y QUICHUA
CORREGIDA Y AUMENTA A CON LAS PRINCIPALES REGLAS DE PRONP CIACIÓN AYi.1ARÁ.
(
o Tipo-Litografia 'La Económica" Plaza '' lO rame Véndeme E ste, esta, Gsto Por aq ní Aqní De esta man era De aq ní De por aq·11í Aqní 'Aqní est.á., hé aqní
Haotignay Vendeg nay Ua. i 8a.i neepi C:;i,i pi í~
•••
~ JülJl n::tta "'1
•
C·a1nrn.nta Cc.Linecrnanfa Ci:tipi Caipicasccan, cea
Cal-
Con es!o. Cnignan Teme r Mnuc hachicni Cosa temip le Ma nchachicnscca . ¡1 . . l,·11. El SvOJ e l' lIC 1Hl Cosa. escogi da, C lii clla ~cca Atem oriz::.u· :M aoeha ehii Cara, rostrn U ya Nervio A nen Comprnr Hantii Cosa, comprtula Ranti scca Perro Al ceo Soltar Caclrnrii Lo q ne so ha so1ta-. Caclmriscca do D1fonto Aya
-4Aymará
Castellano
Qu ichua
======================~~ ============================
Ahnatifía Ahuatiri Achacn A pilla Aclw,chi Achachila Aicha · Aillo Aina.cha . - -- · .A.inachata Ali Aliyaña Alloja, Altaf'iSa una na ccn sca .J nntos J jsppai Mear c ba npi.tnta M:ed ia noc11€ c::hn::ipi :Mosca Llaott n S ombra Ce ora Verdura Chihnaco Tordo a ve J ayaqqnen Hiel ciqui El an o El que está detrá s G nasa _µicae Ttncnichasca UltÍma mente
-9Aymará
Castellan o
Qui ch u.a =
Chinníia Chinn Cn llnca s nllca Chini Cbi pu.na Chirhnaíla Choj ua Chocri ch·a ta Chocque Ochoq ni:'\ Choqne
Ch na Ohncnña Ch nima Ch nim a pnsa Ch nllnn cn.) a. . Chnrn Clinpica Chnpu Ci1nraíi a Cbnsa
Ch n sun.üa Concho Ccoucori Cc tuun eno ca .. ( 1nn ca. Ccarniri Ccouaü tL Cnnd 11ri Cc unn
Atar N ndo Her mana menor Mu rciélago rrianilla li}sprim ir V en1e -~.-- Herido
Oro P a.pas orndo P lato de barro coser corazón •o;;a hn ecn. Nieve ca racol rolorn.do Uivieso, tnm or
Oni~?
Onp~ampara
Tufano derecha Alegria, dicha Alegrarse
cnsisiiía
Pnc.n ('C~111pn
chnsac l\1anacaipichn concho con con
Go111t? CHSS·l
Ttnruro nlato 01na Zoncco cch n ac nco 11itt.i cchn rn
COl
C1rnalitic 11 ;
")
Papas ulrnJrn a
Vacío .li~. tar ansente Tn rv io Hodilla, .Toro bn( o Pe ,enezo
Gúna colcha doble :Moler en piedra Bnitre ~~ieve, nevar Pnra qne? l'o r qnéF
¡
Ol'l
J)[l,l'
Yo!.i
e mm.1-hr¡ m .
G natai l\1occo S nl !cea pana cchiúi chi1 aoa chirhnai conier Laqq nerpariscca
'Cl1Illl1
enoca nn cu,
ch\rni outai i·nrn ipi coµc1o r Hitti, ri tt.iu Imttpac? Imnrnic n? lmata? - 1: ~a) tnq>tti
p ~ 'u fr ir
J\f n n fía l\Ill l1 rn,fia
1
N a
neo \a ~
en.
_ ~ ~ ti 0 ttr
In ·hu ~ Ju
cln ·hi
-17Aymará
Castellano
Quichua
aanaca a-u cha Na-atansa
Nosotros De mi tamaiío Id Conmigo
Ñocanchac
ayamp1
acañ:t Nacata
Arder Cosa quemarla
a a Na ira N aira.cata N airtaiía . .
Naris
N oca-cchicau [d
Ñ ocagnau Ijanray
Hnpasca, Sen ca, Ña h ni ~anpacninta el Naupacni
Ojos, primero
Por dela-af&_,,
airaqm Niapinihua
Ni u a Nnaiia Nucnña
Adelantar: e 11' pnmero Otra vez Cas i ele pocas Fuego: l ijlnlire Pegar, aporrear Empnjar
H nac cnti Chaipacha Nin a Macai Tancai
Ñ Ñaiía Ñicnt.a :Ñ nfío Ñnñnraña Nnsata Ñu ata hna Oc a Occarn.
Casi, yachac H naranca pachac eb nnca ncniyoc.
ADVERBIOS
II oy día Ayer Anteayer
Cnnan ppnnchai , Ccn.inn C:cainn. ñanpac pnoclrn.y Yacja Poco há Nincara H anehapnni M ny poco há Nincaraqni Cnnitan Niapini En este acto Hnac cnti Niaraqni Otr::i. vez J iua Acama Asi Bicha Así no más Ucamaqni Cnnan Ahora !Echa CJ nuallan Hichpacha Ahora rnismo Hniüaya J iualla SiempreHniüayataqni · tTillalla.pacpnni · Para siempre Ueampiro Dentro de nn rato U c ratnmantahnan Ñanpacman H ichat acarn, acat En adelante ncaru De mucho tie·mpo Haya pacha ta Caruru Mañana
Hichnrn Hnasnrn fl nahll'n
-24 Aymara
Castellano
Quichua
__¡:'
l. ,__
Hurpuro Caoaqui Canqninharua
Pasado mailana Claramente Rara vez
PREGUNTAS Cómo te llamas? Cun~sa sntimaja? De dónde eres? Canq nitaatuRa? Canq nirnsa sarata? Dónde vas á ir ? Canqnitsa hntta? Cauqni marcatasa? De qué país eres? Onns ltirta? Cnns rnnnta? Cnns aljta? 1\1 n n ta ti? Lúram Onnas nstam? Untü~tati?
Taicamasti, anqni mas ti? Hua!isipqnigna
Qué haces? Qné qnier_s? Qné vendes? Q uieres? _ Haz Qué te dnele? l\lle conoces? Y tn rnad re y tn padrei' Están bien u
, ( 1,omo es t ns.') Camisatassa? Estoy bien Hnaliquitna Canquitsa pnrinta De dónde llegas? -~
Qné traes? Cnns apanta? Cnnatsa hachasc- Por q né lloras? ta? Qné he de comOnnsa alabá? prar? Cnnapachasa sar- Cuándo te vus? jata? Has c1e \·ol ver? Cntinitati? B ncn día de Dios Dios asq ui urn churatam
l\1incha Sntillarnanta Ma.yninpijina Imatac sntiyqni ? Maimanta cauqni? Maita rinqni ? Maimanta j amu nq niri ? May llactama nta canqui? lmata rnanqni ? · Irnata munau qni? lmata vendenqni? r~'1 nnunq niclw? Rnay Imaiq ni tac nanan ? Recsignanq nicb n.9 M~tyt.a c mamayqni y tataiqni? Gnaleclla cascanc..:n Imai'na cascanqni ~ . Gnaleclla Mavm_os tie- Mas ·a, hn a,tayoctac nes? ,_,. canq ni? Qnie re:s co mer? 1\fi e ni ta m n 11 a,n qni- . Cb.U ? • .l.YI e q ni eres? 1\1. u.nnh nanq ni ch n? QuirrcR ca ~a r te con- (~asa ·acu ita mumi cro ? nt'l,n quichn íí oca,hna,11 ? Sí, qniero A rí m 1rn