Scholia Demosthenica, Vol. II Scholia in orationes 19-60 continens 3322002748, 9783322002747

Table of contents :
Praefatio
Scholia in orationem de falsa legatione (19)
Scholia in orationem in Leptinem (20)
Scholia in orationem in Midiam (21)
Scholia in orationem in Androtionem (22)
Scholia in orationem in Aristocratem (23)
Scholia in orationem in Timocratem (24)
Scholia in orationem priorem in Aristogitonem (25)
Scholia in orationem posteriorem in Aristogitonem (26)
Scholia in orationem primam in Aphobum (27)
Scholia in orationem tertiam in Aphobum (29)
Scholium in orationem priorem in Onetorem (30)
Scholia in orationem in Zenothemin (32)
Scholium in orationem in Apaturium (33)
Scholium in orationem in Phormionem (34)
Scholium in orationem in Lacritum (35)
Scholia in orationem in Pantaenetum (37)
Scholium in orationem in Nausimachum (38)
Scholium in orationem posteriorem in Boeotum (40)
Scholium in orationem posteriorem in Stephanum (46)
Scholia in orationem in Cononem (54)
Scholium in orationem in Calliclem (55)
Scholia in orationem in Eubulidem (57)
Scholium in orationem in Theocrinem (58)
Scholia in orationem in Neaeram (59)
Scholia in orationem funebrem (60)
Addenda et corrigenda ad volumen prius
Index auctorum
Index nominum
Index glossarum

Citation preview

AKADEMIE DER WISSENSCHAFTEN DER DDR ZENTRALINSTITUT FÜR ALTE G E S C H I C H T E UND A R C H Ä O L O G I E

BIBLIOTHECA SCRIPTORVM GRAECORVM ET ROMANORVM TEVBNERIANA

m

LEIPZIG

BSD E.G. T E U B N E R

VERLAGSGESELLSCHAFT

1986

SCHOLIA DEMOSTHENICA VOLVMEN II SCHOLIA IN ORATIONES 19-60 CONTINENS EDIDIT M E R V I N R. DILTS

UIPIIO

BSB E.G. T E U B N E R V E R L A G S G E S E L L S C H A F T

1986

Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana ISSN 0233-1160 Redaktor: Günther Christian Hansen Redaktoren dieses Bandes: Christian Collatz und Günther Christian Hansen

ISBN 3-322-00274-8

© BSB B, C. Teubner Verlagsgeeelhchaft, Leipzig, 1986 1. Auflage VLN 294 · 375/12/86 · LSV 0886 Lektor: Manfred Strümpfe l Printed in the German Democratic Republic Cesamtherstellung: INTEHDRUCK Graphischer Großbetrieb Leipzig, Betrieb der ausgezeichneten Qualitätsarbeit, 111/18/97 Bestell-Nr. 666 311 7

11800

HOC VOLVMINE C O N T I N E N T V R Praefatio Scholia in orationem de falsa legatione (19) Scholia in orationem in Leptinem (20) Scholia in orationem in Midiam (21) Scholia in orationem in Androtionem (22) Scholia in orationem in Aristocratem (23) Scholia in orationem in Timocratem (24) Scholia in orationem priorem in Aristogitonem (25) Scholia in orationem posteriorem in Aristogitonem (26) Scholia in orationem primam in Aphobum (27) Scholia in orationem tertiam in Aphobum (29) Scholium in orationem priorem in Onetorem (30) Scholia in orationem in Zenothemin (32) Scholium in orationem in Apaturium (33) Scholium in orationem in Phormionem (34) Scholium in orationem in Lacritum (35) Scholia in orationem in Pantaenetum (37) Scholium in orationem in Nausimachum (38) Scholium in orationem posteriorem in Boeotum (40) Scholium in orationem posteriorem in Stephanum (46) Scholia in orationem in Cononem (54) Scholium in orationem in Calliclem (55) Scholia in orationem in Eubulidem (57) Scholium in orationem in Theocrinem (58) Scholia in orationem in Neaeram (59) Scholia in orationem funebrem (60) Addenda et corrigenda ad vohunen prius Index auctorum Index nominum Index glossarum

VH 1 95 154 256 295 314 378 380 381 381 381 381 381 381 382 382 382 382 382 382 383 383 383 383 384 385 386 389 398

PRAEFATIO I. DE C O D I C I B V S M A N V S C R I P T I S

Septem codices vetustissimi, tres recentiores et quinque codices Vlpianei ad edenda scholia secundi voluminis citati sunt (vide vol. I, pp. vii —xi): Codices vetustissimi S Parisinus graecus 2934 F Marcianus graecus 416 Υ Parisinus graecus 2930 L Laurentianus 59, 9 A Monacensis graecus 485 vp Vrbinas graecus 113 vk Vaticanus Pii II 291) B B Pr

Codices recentiores2) Monacensis graecus 85 Parisinus graecus 2936 Parisinus graecus 2995

Codices Vlpianei iVf Vaticanus graecus 76 ** \Fd Laurentianus 55, 2 ΐ Parisinus graecus 29403) Be Bononensis Bibliothecae Vniversitariae 3564 Pj Laurentianus 59, 19 1) Iterum gratias ago P. Canart qui mihi scholia ad or. 19 ex codice yk benigne transcripsit. 2) Hi recentiores, quos Dindorfius adhibuit, ab hac editione semoti sunt: C, Parisinus graecus 2946 qui est apographon codicis Ac, Ambrosiani A 54 inf. (vide vol. I, p. x); D, Parisinus graecus 2944 qui est apographon codicis T; E, Parisinus suppl. gr. 256 qui est apographon codicis B; G, Parisinus graecus 2945 qui est gemeUus codicum Ac et Wb (vide vol. I, p. x); H, Parisinus graecus 2508 qui est gemellus codicis B. 3) Quoniam codex Wb de codice T derivatus est, Wb non citavi nisi aut T laesus est aut Wb notanda praebet. VII

PRAEFATIO II. DE R A T I O N E QVAE I N T E R C O D I C E S I N T E R C E D I T

Vt de stemmate codicum ratiocinari potes, omnes vetustissimi primarii sunt. reoentiorum tres (B B Pr) de vetustissimis derivati sunt; hos non adhibui nisi aut vetustissimi F S A T laesi sunt aut recentiores notanda praebent.

saec. IX

vk

saec. X

saec. Χ1Π

Fd

saec. XV

Orr. 19-20 om. BcFj; orr. 20-24 om. yk; orr. 20, 24 om. vp; ad or. 22 R de codice S derivatus est. VIII

PRAEFATIO

Vlpianeorum codicum apud tres (T Be Fj) de A derivata inveniuntur scholia quae codicibus Yf Fd desunt. quae cum ita sint, T Be Fj adhibiti sunt ad scholia codicis A edenda tantummodo aut cum A laesus est aut cum T Be Fj emendationes vel coniecturas notabiles praebent. codices Vf Fd quaedam scholia de T1) derivata continent, sed pauciora sunt quam ilia quae inveniuntur in T Be Fj, quibus in codicibus scholia singularia codicis T cum depravationibus confusa sunt.2) quare, cum scholia codicis Υ in Vlpianeis scripta sunt, dilectum lectionum Vlpianeorum habui. praeterea Vlpianeis sunt scholia quae codicibus A et Υ desunt; ad edenda haec scholia, proprie 'Scholia Vlpiani', g3) (= Vf Fd) T Be Fj adhibui. Restat ut gratias agam quam maximas Concilio Americano societatum doctarum (American Council of Learned Socisties) cuius per beneficium anno academico 1983/1984 sine officiis professoriis ad conficiendam hanc editionem usus sum. Novi Eboraci Maio 1984

M. E. Dilts

1) Vide apparatum criticum ad haec scholia ubi cum Vf Fd turn praecipue TBcFj errores coniimctivos cum T habent: 19, 122, 262b ευλόγως FA άλόγως YSgT BeFj; 19, 315, 565a εκ των FLS των εκ YgTBcFj; κατ- FLS, om. YgTBcFj; 21,126,442 έντεϋ&εν F Ζν&εν Υ iv&' TBcFj Σ om. g; 22,40,114a ξχει μεν L μεν έχει YTBcFJ Σ om. g; αρετής της L, om. YTBcFj 27 om. g. 2) Confer exempli gratia scholia huius editionis 22,1: Id, le, If, 3b, 3c, 2, Ig, 4b cum lineis 3 — 17 paginae 662 editionis Dindorfii qui hoc scholium edidit sicut id in TBcFj apparet. 3) Codex Vf multis locis recognitus et emendatus esse videtur a quodam docto qui saepius coniecturae Wolfii confirmavit; vide huius editionis apparatum criticum vol. I: 152, 3; 169, 10; 172, 21; 213, 28 (bis); 221, 3; 222, 27; 223,13 (plerumque nomen Wolfii omisi, ne apparatus oneraretur). multae codicis Vf lectiones gemello Fd desunt, cuius peccatorum dilectum habui. IX

COMPENDIA LIBRORVM1) Alex. Ammon. An. Ox. Anon. Ars Anon, de Hermog. fig. Anon. Epit. Anon. Fig. Anon, in Inv. Anon. Schol. in Id. Anon. Schol. in Stat. Aps. Arist. fr. Aristid. Rh. Ba. Bk. Bo. C. P. G. Caecil. Demetr. Eloc. Did. E. G. Et. Gud. E. M. E. M. A. Georg. Diaer.

Alexander Rhetor, De figuris ed. L. Spengel, III 7sqq. Ammonii qui dicitur De adfinium vocabulorum differentia ed, K. Nickau, Lipsiae 1966 Anecdota Graeca e codd. man. bibliothecarum Oxoniensium ed. J. A. Cramer, Oxonii 1835-1837 Anonymi ars rhetorica ed. L. Spengel III 427sqq. Anonymi de figuris apud Hermogenem ed. C. Walz III 704 sqq. Anonymi epitome rhetorica ed. C. Walz II 618sqq. Anonymi de Figuris ed. L. Spengel III HOsqq., 171 —188 Commentarium ad Hermogenem de inventione ed. C. Walz VII 697sqq. Commentarium ad Hermogenem de ideis ed. C. Walz VII 861 sqq. Commentarium ad Hermogenem de statibus ed. C. Walz VII 104sqq. Apsinis Ars rhetorica ed. C. Hammer in L. Spengel I2 217 sqq. Aristotelis qui ferebantur librorum fragmenta ed. V. Rose, Lipsiae 1886 Aristidis Libri Rhetorici II ed. G. Schmid, Lipsiae 1926 Anecdota Graeca ed. L. Bachmann, Lipsiae 1823 Anecdota Graeca I-III ed. I. Bekker, Berolini 1814-1821 Lexici Segueriana Σνναγοιγή λέξεων χρησίμων ed. C. Boysen, Universit tsprogramm Marburg 1891 —1892 Corpus Paroemiographorum Graecorum ed. E. L. Leutsch et F. G. Schneidewin I-II, Gottingae 1849-1851 Caecilii Calactini fragmenta collegit E. Ofenloch, Lipsiae 1907 Demetrii de elocutione ed. L. Spengel III 257 sqq. Didymi in Demosthenem commenta edd. L. Pearson et S. Stephens, Stutgardiae 1983 Etymologicum Genuinum et Etymologicum Symeonis (B) ed. G. Berger, Meisenheim 1972 Etymologicum Gudianum ed. F.G.Sturz, Lipsiae 1818; ed. A. de Stefani, Lipsiae 1909-1920 Etymologicum Magnum ed. Th. Gaisford, Oxonii 1848 Etymologicum Magnum Genuinum, Symeonis Etymologicum, Etymologicum Magnum Auctum, torn. I edd. F. Laseerre et N. Livadaras, Roma 1976 Georgii Diaeretae commentarius in Hermogenem de inventione ed. C. Walz VI 505 sqq.

1) Complura opera rhetorica citata sunt ex editionibus quas nomine editoris signavi: Rhetores Graeci . . . edidit C. Walz I-IX, Stuttgartiae 1832-1836; Rhetores Graeci ex recognitione L. Spengel I —III, Lipsiae 1853 — 1856.

COMPENDIA LIBRORVM Greg. Cor.

Gregorii Corinthi commentarium ad Hermogenem de methodo gravitatis ed. C. Walz VII 1088 sqq.

Harp.

Harpocrationis Lexicon in decem oratores atticos ed. G. Dindorf, Oxonii 1853 Herodiani de Figuris ed. L. Spengel III 83 sqq. Hermogenis Opera ed. H. Rabe, Lipsiae 1913 Hesychii Alexandrini Lexicon ed. M. Schmidt, lenae 1858 — 1864; ed. K. Latte, Hauniae 1953-1966 loannis Sardiani commentarium in Aphthonii progymnasmata ed. H. Rabe, Lipsiae 1928 loannis Siceliotae commentarium ad Hermogenis Ideas ed. C. Walz VI 56sqq. losephi Rhacendytae Epitome ed. C. Walz III 460sqq.

Hdn. Fig. Hermog. Hes. Ιο. Sard. in Inv. Ιο. Sic. in Id.

los. Bac. Syn. Lex. Cant. Lex. Pat.

Lexicon Rhetoricum Cantabrigiense ed. E. 0. Houtsma, Leiden 1870 Λέξεις με&' ιστοριών εκ των Δημοσ&ένονς λόγων ed. I. Sakkelion, Bulletin de correspondance Hell6nique l, 1877, 10 — 16, 137 — 155

Minuc.

Minucianus Rhetor ed. L. Spengel I 417 sqq.

Ph.

Photii Lexicon ed. R. Porson I — II, Lipsiae 1823; ed. R. Reitzenstein, Lipsiae 1907; vol. I (A- A) ed. Chr. Theodoridis, Berlin 1982 Phoebammonis de f iguris ed. L. Spengel III 41 sqq. Maximi Planudae scholia ad Hermogenis rhetoricam ed. C. Walz V 222 sqq. Pollucis Onomasticon ed. E. Bethe I-III, Lipsiae 1900-1937 Prolegomenon Sylloge ed. H. Rabe, Lipsiae 1931 Herodiani partitiones ed. J. F. Boissonade, London 1819

Phoeb. Plan. Schol. Poll. Prol. Ps. Hdn. Rhet. Lex.

'Ρητορικοί λέξεις (editio princeps) ed. M. N. Naoumides ( = v , σύγγραμμα περιοδικόν της εν Ά&ήναις επιστημονικής εταιρείας, σειρά διατριβύάν και μελετημάτων 20), εν Άΰήναις 1975

Ruf. Rh. S. Sabb.

Ruf us rhetor ed. L. Spengel I 463 sqq. Suidae Lexicon ed. A. Adler I-V, Lipsiae 1928-1938 Lexicon Sabbaiticum ed. A. Papadopulos-Kerameus ( = Lexica Graeca Minora selegit K. Latte, Hildesheim 1965, 39 — 60) Scholia Graeca in Aeschinem et Isocratem edidit G. Dindorfius, Oxford 1852; ed. F. Schultz, Lipsiae 1865 Scholia Graeca in Aristophanem ed. Fr. D bner, Parisiis 1883 Scholia vetera in Arietophan is Equites ed. D. M. Jones et N. G. Wilson, Groningen/Amsterdam 1969 Scholia vetera in Nubes ed. D. Holwerda, Groningen/Amsterdam 1973; Scholia recentiora in Nubes ed. W. J. W. Koster, Groningen/Amsterdam 1974 loannis Tzetzae Commentarii in Aristophanem edd. L. Massa Positano, D. Holwerda, W. J. W. Koster, Groningen/Amsterdam 1960-1962 Scholia in Lucianum ed. H. Rabe, Lipsiae 1906 Scholia vetera in Pindari carmina rec. A. B. Drachmann I — II, Lipsiae 1903, 1910 Scholia Platonica ed. G. C. Greene (Philological Monographs published by the American Philological Association VIII), Haverford 1938

schol. Aeschin. schol. Ar. schol. Ar. Eq. schol. Ar. Nu. schol. Tz. Ar. schol. Luc. schol. Pind. schol. PI.

XI

COMPENDIA LIBRORVM schol. Th. Soptr. in Hermog. Steph. Byz. Syr. in Hermog. Theon Thorn. Tib. Fig. Tim. Lex. Vind. Ζ.

XII

Scholia in Thucydidem ed. C. Hude, Lipsiae 1927 Syriani Sopatri et Marcellini commentaria in Hermogenem de statibus ed. C. Walz IV 39 sqq. Stephanas Byzantinus ed. A. Meineke, Berolini 1849 Syriani in Hermogenem commentaria ed. H. Rabe I — II, Lipsiae 1892-1893 Theon rhetor ed. L. Spengel II 59 sqq. Thomae Magistri Ecloga vocum atticarum ed. F. Ritschl, Halis 1822 Tiberii de figuris Demosthenicis libellus cum deperditorum operum fragmentis ed. 6. Ballaira, Romae 1968 Timaei Lexicon Platonicum ed. C. F. Hermann, Platonis Dialogi VI, Lipsiae 1907 Lexicon Vindobonense ed. A. Nauck, Petropoli 1867 Ιο. Zonarae Lexicon ed. I. A. H. Tittmann I —II, Lipsiae 1808

C O N S P E C T V S S I G L O R V M ET NOTARVM A

= Monacensis gr. 485 s. X A21 = scholia in A manu s. X script» A3 = scholia in A manu s. XV scripta A = scholia in A manu s. XII/XIII scripta Ac = Ambrosianus A 54 inf. an. 1483 At = Ambrosianus C 235 inf. s. XIII/XIV B = Monacensis gr. 85 s. XIII Be = Bononensis 3564 s. XIV Ca = Cantabrigiensis 229 s. XIV F 1 = Marcianus gr. 416 s. X F = scholia in F manu s. X acripta F23 = scholia in F manu s. X scripta F = scholia in F manu s. XI scripta F* = scholia in F manu s. XI scripta Fi = Laurentianus 59, 10 s. XV Fj = Laurentianus 59,19 s. XV g = consensus codicum Vf = Vaticani gr. 76 s. XIV Fd = Laurentiani 55, 2 s. XV L = Laurentianus 59, 9 s. X Ob = Oxon. Barocc. 45 s. XV Pr = Parisinus gr. 2995 s. XIV R = Parisinus gr. 2936 s. XIV S ma = Parisinus gr. 2934 s. IX S2 = scholia in S manu s. X/XI scripta 53 = scholia in S manu s. XIII scripta 5 = scholia in S manu s. XIII scripta Sve = γράφεται in S Sps = lemma indicatum per signum T = Parisinus gr. 2940 s. ΧΙΠ Vb = Vaticanus gr. 68 s. XIV vk = Vaticanus Pii II 29 s. X/XI vp 2 = Vrbinas gr. 113 s. XI vp = scholia hi vp manu s. XIII scripta Wb = Vindobonensis phil. gr. 70 s. XV Wd = Vindobonensis phil. gr. 105 s. XTV T ac = Parisinus gr. 2935 s. IX/X Tpc = T ante correctionem Tm = Υ post correctionem T « = Τ in margine

xm

SIGLA ET NOTAE add. cett. coni. codd. corr. D* del. fen. fin. hab. indie.

= addidit = ceteri codices = coniecit = codices = correxit, -erunt = textus Demosthenicus = delevit = fenestra, -ram = ad finem scholii = habet = indicavit

lemma 1. lac. lacuna, -nam litt, litterae oblitterata, -ae oblit. om. omittit, -unt praeb. : praebet praesecta praes. schol. scholium, -ia susp. ; suspexit term, terminatio(ne) transp. = transposuit

[] = includuntur quae eiecta sunt

= includuntur quae addita sunt = lacunae indicantur Di. Less.

= Dindorf = exemplar Aldinum citatum ab Reiske Me. = Meier Mount. = notae Mounteneii

P Rei. Sau. V W

editio Moreliana1) ; Reiske Sauppe editio Aldina Hieron. Wolf

1) De scholiis recentioribus bonus editionis vide M. R. Dilts, Palaeologian Scholia on the Orations of Demosthenes, Classica et Mediaevalia 36, 1985, 257 — 259. XIV

ΠΕΡΙ ΤΗΣ

ΠΑΡΑΠΡΕΣΒΕΙΑΣ

la Ή μεν νπό&εσις τον λόγου στοχαστική · ου γαρ συντρέχει τοις έγκα- in or. 19. Arg. λονμένοις Αισχίνης, αλλ' αρνείται παντάπασι. το δε είδος οΐ μεν άπλοϋν νενομίκασιν ύλης πολλής ως εν άλη&είαις σννδραμονσης, οι δε σνγκατα5 σκεναζόμενον, δυο λαβόντες εγκλήματα το κατά Φωκέας και Θράκην. Μένανδρος δε εμπίπτοντα ψησιν. εϊληπται δε εκ διαβολής το προοίμιον δι' ων γαρ αυτόν δεδιότα ποιεί και δεόμενον, δια τούτων δείκννσιν ον πάνυ τοις δικαίοις τε·&αρρηκότα. και άμα σνγκρονστικόν αν εϊη το νόημα. F4 Υ S lb σνγκρονστικόν ενϋνς το προοίμιον εκ διαβολής τον τε αντιδίκου και ίο των συνηγόρων αντον οίον τον Ενβονλον και των περί αυτόν, άει γαρ ό Ενβονλος πολεμεϊ τω Αημοσ&ένει από της αιτίας της κατά Άρίσταρχον ως εγνωμεν εν τω κατά Μειδίον. Α 2 δση μεν, ω άνδρες Ά&ηναϊοι, σπονδή] δει δε τον ρήτορα μη μόνον την in or. 19, l κρινομένην νπόϋ·εσιν σννοραν, αλλά και τα λνπονντα προ της υποθέσεως. ιό έπει τοίννν έώρα συνεστηκότας ονκ όλίγονς περί τον Αισχίνην και Ενβονλον άνδρα των ενδοκιμονντων ένα, προς τούτονς άποτεινόμενος διδάσκει τονς άκούοντας πεί&εσ&αι τοις νόμοις και τοις δρκοις μάλλον ή τοις ο'ννηγόροις. φνλακτέον δε εν προοιμίοις έπ' αυτών των ονομάτων ποιεϊcr&ai τάς διαβολάς· ον γαρ ρητορικόν άρχόμενον πολλοίς προσκρονειν. 20 άννει δε πολλά δια της εννοίας, και γαρ διαβάλλει τον Αισχίνην ως μη νπο'&αρρονντα τοις δικαίοις εκ τον καταφενγειν επί τονς βοη&ήσοντας και πλήττει τονς περί τον Ενβονλον ως κοινωνοΰντας και νπόπτους ποιεί τοις δικάζονσι τονς σννεστηκότας. έτι γε μην αΐνίττεται και το Ισχνσειν τοις δικαίοις αυτός · ον γαρ αν πολλοί σννήλ&ον επί ταντην την σπονδήν, 25 el μη τον ελεγχον εδεδίεσαν. έπειτα κρείττονς άποφαίνει και ιϋχνροτέρονς τονς δικάζοντας της των πλουσίων δννάμεως· επ' αντοϊς γαρ είναι ισχν1-12

= D Arg.2 14 i| 12 cf. D 21, 104 et 116-121

2 ή — 3 Αισχίνης praes. in F || 2 -αστική — 3 είδος praes. in S || 4 άλη&εία D Arg.2 || 7 αυτόν D Arg.2 || 8 και — νόημα del. Di. || 9 συγκρουστικόν — προοίμιον om. D Arg.2 || 13 1. om. 1 \ άνδρες om. Pd | σπουδή om. Vf | σπονδή (σπουδή δε του αίσχίνου και των άλλων αυτόν συνηγόρων, το δε έωρακότας αρτι κατασκευή εστί της προτάσεως) ex 4a et 4c interpolavitT | δε om. g || 20 εννοίας g || 2l τοις W || 23 έτι — 24 αυτός om. g || 23 Ισχύειν W || 24 σπουδήν] δίκην W || 26 της — p. 2,2 δικάζοντας om. Fd

SCHOLIA DEMOSTHENICA

ρους ποιεΐν τους πλονσίονς και μη. τοντο δε χρήσιμον αντώ προς το παρ>ασκενάζειν ΰ·αρρεϊν τους δικάζοντας, g T 3 (γέγονε^] εκ τον κατηγορονντος. F2 Υ 4 a εωρακότας άρτι] κατασκενη της προτάσεως. A 4b αντί τον 'προ ολίγον', τονς σννηγόρονς λέγει τον Αίσχίνον. Α 4c αντί τον τε Αίσχίνον 5 και των άλλων αντον σννηγόρων είπεν. Α 5 ένοχλονντας] οχλησιν και άδικίαν αποκαλεί την παράκλησιν ϊνα δείξγι ως αντοι τάς δεήσεις ως άδίκονς ον προσεδέξαντο. g T 6 a (δεήσομαι