Scholia Graeca in Aeschylum quae exstant omnia: Pars II, Fasc 2 Scholia in Septem Adversus Thebas Continens [Reprint 2012 ed.] 3598710224, 9783598710223

Citation preview

Β I Β L I Ο Τ H E C A S C R I P T O R V M G R A E C O R V M ET R O M A N O R V M T E V B N E R I A N A 1022

SCHOLIA GRAECA IN AESCHYLVM QVAE EXSTANT OMNIA PARS II · FASC. 2 SCHOLIA IN SEPTEM ADVERSVS THEBAS CONTINENS EDIDIT

OLE LANGWITZ SMITH

w DE

G

B E R O L I N I ET NOVI E B O R A C I W A L T E R DE G R U Y T E R MMIX

© Gedruckt auf säurefreiem Papier, das die US-ANSI-Norm über Haltbarkeit erfüllt. ISBN 978-3-598-71022-3

Bibliografische Information der Deutschen Nationalbibliothek Die Deutsche Nationalbibliothek verzeichnet diese Publikation in der Deutschen Nationalbibliografie; detaillierte bibliografische Daten sind im Internet über http://dnb.d-nb.de abrufbar.

© Copyright 2009 by Walter de Gruyter GmbH & Co. KG, D-10785 Berlin Dieses Werk einschließlich aller seiner Teile ist urheberrechtlich geschützt. Jede Verwertung außerhalb der engen Grenzen des Urheberrechtsgesetzes ist ohne Zustimmung des Verlages unzulässig und strafbar. Das gilt insbesondere für Vervielfältigungen, Übersetzungen, Mikroverfilmungen und die Einspeicherung und Verarbeitung in elektronischen Systemen. Printed in Germany Druck und Bindung: Hubert & Co. GmbH & Co. KG, Göttingen

Giuseppe Torresin amico et philologo

PRAEFATIO I. De codicibus. In textu scholiorum constituendo, quae ad Aeschyli Septem aduersus Thebas pertinent, hi codices mihi praesto fuerunt, quorum descriptionem, quantum praecipue ad hanc fabulam spectat, breuiter, u t postulat huius editionis ratio, infra faciam 1 ): Ambrosianus C 222 inf. (A), chartaceus, ineunte s. XIV ab uno eodem- A que scriba exaratus, continet Septem (uu. 472 —1078) et Persas ff. 3 r — 39 v cum scholiis recensionis A et glossis. quae in initio codicis deerant, suppleuit alter scriba s. XV (A2), qui tria folia adiecit, quorum primum uu. Sept. 1 — 66 continens hodie deest. scriba quem siglo A s designauimus fonte alio atque scriba uetustioris partis usus est, cf. infra p. X X sq. codicem primum per imagines photographicas contuli, deinde Mediolani perlegi. interdum difficile lectu est, sed omnia quae grauioris momenti erant me legisse arbitror. Parisinus graecus 2786 (Ab), chartaceus, medio s. XIV scriptus, conti- Ab net triadem ff. l r —83 r cum scholiis et glossis. ad Septem habet scholia et glossas e fontibus uariis, et uetera et Thomana, nec non quae tantum in codicibus Ha et Na inueniuntur. codex lectu perdifficilis est in scholiis, difficillimus in glossis, neque dubium est quin multa me effugerint, cum totum librum per imagines conferrem. Mediceus Laurentianus plut. 31, 3 (Β), anno 1287 scriptus ut apparet e Β subscriptione scribae, cui nomen est Manuel Spheneas, f. 100 v2 ), continet ff. 151v — 2051' Prometheum et Septem cum scholiis recensionis A et glossis. Spheneas codicem suum iterum perlegit, ut uidetur, et multa, quae in exemplari deerant, in scholiis et in glossis addidit. haec siglo B a notaui. certum est eum in codice corrigendo aliis fontibus usum esse atque in scribendo, cf. quae infra p. X V I I I dixi. usus est hoc codice Herington. Parisinus graecus 2785 (C), chartaceus, medio s. XIV a duabus manibus C exaratus, quarum altera textum Aeschyli et maiorem partem scholiorum, 1) De codicibus Aeschyleis in uniuersum cf. A. Turyn, The Manuscript Tradition of the Tragedies of Aeschylus, New York 1943 ; H. W. Smyth, HSCP 44,1933,1 - 62 ; C. J. Herington, The Older Scholia on the Prometheus Bound, Lugduni Batauorum 1972, 11 sqq. 2) Cf. Turyn, Dated Greek Manuscripts I 55 sqq.

V

PRAEFATIO altera reliquam partem scholiorum in Septem scripsit, continet triadem ff. 1 —85v cum scholiis recensionis A et gloasis. manus recentior (s. XVI) lacunas ff. 39 et 42 expleuit. habet C multas glossas quae nusquam alibi inueniuntur ; eas non memoraui. usi sunt eo codice Dindorf et Herington. codicem contuli primum per imagines photographicas, deinde aliquot paginas Parisiis legi. D Ambrosianus G 56 sup. (D), chartaceus, s. X I I I exeunte uel XIV ineunte ab uno eodemque scriba exaratus, continet ff. 58 —107 triadem cum scholiis recensionis A et glossis. usus est eo codice Herington. codicem primum per imagines photographicas contuli, postea Mediolani aliquos locos difficiles perlegi. F Mediceus Laurentianus plut. 31, 8 (Ρ), chartaceus, ineunte s. XIV ab uno eodemque scriba exaratus, continet praeter Agam. et Eum. triadem ff. 3 r —70 v cum scholiis et glossis Thomanis et scholiis quae dicuntur prototricliniana in Septem et Persas, scriba postquam scholia Thomana scripserat, ipse addidit e codice τ scholia metrica prototricliniana 1 ), quam partem siglo Ff c notaui. usi sunt hoc codice Stephanus et Dindorf in scholiis metricis. codicem per imagines photographicas contuli et Florentiae totum perlegi. Fb

Vaticanus graecus 1824 (Fb), chartaceus, s. XIV ineunte, ut apparet e signis pellucidis2), a pluribus librariis exaratus, continet ff. 54 r —80 v Prom. 1 - 7 8 6 , 883-1071, Sept. 189-281, 4 7 1 - 5 1 4 , 699-742, 1 - 2 2 , 515 — 559, 653 — 698, hoc ordine cum codicis textura ualde turbata sit. primum, ut opinor, scribae scholia et glossasThomanas addiderunt, deinde una uel potius plures manus scholia et glossas correxerunt, noua addiderunt quae quandam similitudinem scholiorum triclinianorum uel ueterum prae se ferunt. haec additamenta siglo Fb a notaui. uidit Turyn 3 ) codicem Fb a Triclinio emendatum esse, cuius manus hie illic in initio Promethei inuenitur (Fb1). dubitari tamen potest omniane, quae Triclinio in Fb tribuit Bryson 4 ), ei ascribenda sint. codicem per imagines photographicas contuli, inspexit aliquos locos in meum usum Finn Jorsal. codex lectu satis difficilis ; addidit enim scriba complures glossas in margine exteriore quae hodie uix legi possunt. sed non multa me effugisse spero.

1) Cf. quae scripsi Studies 15sqq. 2) Cf. P. Canart, Codices Vaticani Graeci. Codices 1745 —1962, in Ciuitate Vaticana 1970, 243sq. 3) The Byzantine Manuscript Tradition of the Tragedies of Euripides, Urbana 1957, 253 adn. 238. 4) Contributions to the Study of the Thoman Recension of Aeschylus, Diss. Urbana 1956, 147 sqq.

VI

PRAEFATIO

Ambrosianus 147 sup. (Fe), chartaceus, ineunte s. XIV scriptus ab uno Fe eodemque scriba, continet ff. 153r —212v triadem cum scholiis et glossis Thomanis. cum hie codex humore absumptus sit multas glossas legere nequeo. codicem per imagines photographicas contuli, deinde Mediolani inspexi. Mediceus Laurentianus 91 sup. 5 (Fd), chartaceus, s. XIV, ut opinatus Fd est Turyn, exaratus ab uno eodemque scriba, continet ff. 2V—75v Prom, et Sept. cum scholiis et glossis Thomanis et paucis scholiis ueteribus. adhibetur hie codex ubi uetera rariora exhibet. Venetus Marcianus graecus 616 (hodie 665 ) (G) et Vaticanus Palatinus G graecus 287 (Ga), qui scholiis carent, praebent argumentum (V) aliunde Ga non notum (G f. 92 r , Ga f. 220v). Palatinus graecus 18 (H), bombycinus, mea quidem sententia medio H s. X I I I uel statim post id tempus ab uno eodemque scriba in ea parte quae Sept. continet (ff. Ill 1 " — 130r) exaratus 1 ), habet etiam Prom. 268 usque ad finem (ff. 9 8 r - l l l r ) et Pers. 1 - 8 0 6 , 883-1044 (ff. 130 r -147 v ), ubi f. 132 altera manus scholia addidit. in ea parte quae Septem continet uno folio post f. 122 euulso desunt uu. 565 —614. hie codex scholia et glossas recensionis A exhibet, sed saepissime non suis locis. codicem per imagines photographicas contuli. Matritensis codex 4617 (Ha), chartaceus, s. XIV medio, ut uidetur 2 ), Ha scriptus a pluribus manibus, continet triadem cum scholiis et glossis. in ea parte quae Septem continet (ff. 127r— 148r) duae manus distinguuntur quarum una f. 130v, altera reliquam partem scripsit. praebet hie codex scholia mixta, cf. quae de Ab supra p. V dixi. codicem per imagines photographicas contuli. Athous Iberorum cod. 209 (olim 161) (I), bombycinus, s. X I I I exeunte, I ut opinor, usque ab initio a duobus librariis exaratus, continet ff. 31 r —85 r triadem cum scholiis et glossis recensionis Mediceae. nostro damilo factum est, ut nemo per multos annos hunc codicem conferret, cuius scholia quanti momenti essent iam Turyn et Dawe3) uiderant. nam hie codex, ut nunc apparet, non solum nos certiores facit Ioannem Tzetzen auctorem fuisse scholiorum A 4 ), sed etiam recensionem paene integram scholiorum antiquorum praebet, quae usque ad hodiernum diem tantum e codice M

1) Νικόλας ô Γουδέλης non erat scriba codicie H sed potius eius possessor; cf. Turyn, Aeschylus 56. 2) Codex Ha subscriptionem a Georgio Cinnamo a. 1333 factam praebet, sed ea pare, quae Aeschylum continet, olim codex integer erat. 3) Turyn, Aeschylus 120; Dawe, Collation 28 et 118. 4) Cf. quae disputaui GRBS 21, 1980, 395sqq.

VII

PRAEFATIO

Κ

Le

Lh

M

et eius apographis nota erat, duae manus paulo recentiores (I2 et I 3 ) codicem retractauerunt etiam in scholiis, quarum I 2 scholia A, I 3 glossas et aliquot annotationes quae alibi non inueniuntur adiecit. codicem per imagines photographicas contuli quas mihi pro sua liberalitate Institutum quod Gallice Institut de recherche et d'histoire des textes uocatur utendas dédit, animaduertendum tamen est me, cum eae imagines paucis locis (cf. sch. 593—594b) inferiores partes foliorum non expressissent, has partes legere non potuisse. praeterea lectu tam difficilis hic codex esl·, praesertim in iis quae addidit manus I2, u t coactus sim haec additamenta paene omnia praetermittere. quam ob rem de lectionibus codicis I 2 e silentio iudicari non potest, animaduertant, quaeso, lectores scribam I 2 saepe sponte sua, u t mihi uidetur, scholia A mutauisse. Mediceus Laurentianus Conv. soppr. 11 (K), chartaceus, ineunte saeculo X I V ab una eademque manu exaratus, continet triadem (ff. 93 v — 150v) cum scholiis et glossis Thomanis. manus recentior adiecit pauca scholia Thomana. hic illic lectu difficilis hic codex est quem primum per imagines photographicas, deinde Florentiae contuli, scatet falsis lectionibus quas non memorabo. Cantabrigiensis Bibliothecae Uniuersitatis Nn. I I I . 17. A (Le), chartaceus, ineunte s. X I V scriptus u t apparet e signis pellucidis 1 ), continet ff. 1 —88v triadem cum scholiis et glossis Thomanis. in hoc codice tres manus distinguendae sunt, quarum una textum Aeschyli scripsit, secunda scholia nigro atramente exarata apposuit, tertia scholia rubro atramente conscripsit. 2 ) Cantabrigiensis Bibliothecae Uniuersitatis Nn. I I I . 17. Β (Lh), chartaceus, ineunte s. X I V ab una eademque manu, exceptis ff. 32'—331', exaratus, continet ff. 2 r —78 triadem usque ad Pers. 937 cum scholiis et glossis Thomanis. codices Le et Lh primum per imagines photographicas contuli, deinde Cantabrigiae denuo perlegi. Mediceus Laurentianus plut. 32, 9 (M) descriptus est in priore tomo p. VII. 3 ) hoc loco id t a n t u m addo me siglo M2 designare ea quae manus recentior fort. s. X I V exeunte addidit. eas annotationes ad Prom. et Sept. uix operae pretium erat referre nisi Wecklein, cum in editione sua omnia quae a manu M2 adiecta sunt traiiscripsisset, eis quandam auctoritatem prae ceteris eiusdem aeui tribuisset.

1) De codice Le cf. Studies 225 adn. 109 et CIMed 31, 1970 [1976], 27. 2) Nomen huic scribae est Ioannes Zeianos, cf. CIMed 31, 1970 [1976], 33. 3) Demonstrauit A. Diller, cui assentior, M medio s. X scriptum esse (Serta Turyniana, Urbana 1974, 522).

VIII

PRAEFATIO

Vaticanus Ottobonianus graecus 346 (Na), chartaceus, medio s. X V I Na ab uno eodemque scriba exaratus, continet ff. 145r —233v triadem cum paucis scholiis et aliquanto uberioribus glossis. in glossis saepe conspirât cum Thomanis sed interdum exhibet scholia uetera et glossas ueteres. quod ad scholia in Sept. attinet, animadvertendum est codicem Na sch. 412a ea forma tradidisse qua PPdSj tradunt, magnamque partem glossarum quae in codice Na sunt etiam in Ρ inueniri. sed non est quod credere cogamur codicem Na ex codice Ρ fluxisse; nam idem fons, unde ambo defluxerint, facilius hanc similitudinem explicat. 1 ) codicem per imagines photographicas contuli. Raro commemoratur Vallicellianus cod. Β 70 (Nb) triadem inde ab M» Prom. 187 continens ff. 91 Γ -153 Γ . Laurentianus plut. 28, 25 (Ne), chartaceus, s. X I I I exeunte a Nicolao Perdicari scriptus 2 ), cuius subscriptio apparet f. I22 v nulla tarnen annotatione temporis addita, continet ff. 351'—122v triadem (exceptis Sept, uu. 580 — 885, uno quaternione post f. 84 euulso) cum scholiis recensionis A et glossis. codicem per imagines photographicas contuli et Florentiae inspexi. Laurentianus plut. 31, 38 (Nd), chartaceus, medio s. X I V uel paulo ante Nd exaratus 3 ), continet ff. l r - 4 9 v Prom. 1043-1093, Sept. et Pers. cum scholiis recensionis A et glossis perpaucis; exhibet aliqua additamenta Thomana quae non memorantur. codicem per imagines photographicas contuli. Vossianus graecus Q. 4. A (0), bombyeinus, s. XIV ineunte scriptus, 0 triadem continens, raro memoratur, quia tantum duo scholia (211 —214c et 211—214d) in Sept. habet, exhibet uero aliquot glossas. codicem per imagines photographicas contuli. Parisinus graecus 2787 (P), chartaceus, ineunte s. XIV 4 ) exaratus a Ρ duobus librariis quos siglo Ρ 1 et Ρ 2 notaui, continet ff. 5 —1021' triadem cum scholiis et glossis uberrimis recensionis maxime A. tertius scriba, quem Ρ 3 notaui, totum codicem retractauit, scholia et glossas addidit et lectiones uarias adiecit e uariis fentibus. 5 ) tres igitur manus in scholiis distinguere possumus, sed in glossis difficile est scribas P 2 et P 3 distinguere, cum duetu ualde simili usi sint. id tarnen non magni momenti est 1) Cf. q u a e scripsi d e codice N a Illinois Classical S t u d i e s 6, 1981, 49. 2) H a b e m u s codicem a . 1290 a b e o d e m scriba e x a r a t u m , cf. T u r y n , Codices 7 3 s q . 3) S i m i l e m d u c t u m inueni in cod. V a t . P a l . gr. 7 a Georgio Chrysococce e x a r a t o a t q u e s u b s c r i p t o a . 1335 —1336, cf. T u r y n , Codices 137. Ακίνόυνος ό ΙΙερδίκης qui n o m e n s u u m f. 2 7 r scripsit non est scriba codicis Nd. 4) V i d e ClMed 3 1 , 1970 [1976], 3 5 s q . 5) Cf. ClMed 32, 1 9 7 1 - 1 9 8 0 , 11 s q q .

IX

PRAEFATIO

cum ambo iisdem fontibus usi sint. P 2 multa e scholiis petita inter glossas interlineares iterauit, quod et alii scribae fecerunt, nemo tarnen saepius. eas glossas referre supersedi, nisi etiam in aliis codicibus inuenirentur. u t praeclare demonstrauit Herington, Ρ et Pd ex eodem fonte fluxerunt; itaque discernere possumus ea quae ab initio in Ρ fuerunt ab iis additamentis quae posteriore tempore ex aliis fontibus scribae inuexerunt. scribae codicis Ρ multa inter scribendum usque ab initio mutauerunt ; id iiero nesciremus nisi tertium codicem ab eodem fonte deriuatum haberemus (Sj). Dindorf se codice Ρ usum esse in editione sua professus est, sed cum codicem ipse non inspexerit ñeque satis diligenter lectiones eius retulerit, nemo ei credere potest. Pd Parisinus graecus 2789 (Pd), chartaceus, s. XV a duobus scribis exaratus, quorum alter textum Aeschyli et glossas, alter scholia inde a f. 33 v scripsit, continet ff. 1 — 94 v triadem cum scholiis recensionis A et glossis. u t iam supra dixi, codex Pd ex eodem fonte quo usi sunt scribae codicum Ρ et Sj fluxit. codices Ρ et Pd primum per imagines photographicas contuli, deinde Parisiis perlegi. Q

Parisinus graecus 2884 (Q), bombycinus, anno 1301 scriptus raro memor a t o . continet triadem ff. 142 — 216 et habet aliquot scholia uetera et glossas, quas, cum difficiles lectu sint, non omnes referre potui. quae hic codex exhibet scholia Thomana ad unum omnia additamenta sunt, scribae maioris partis codicis, qui textum Aeschyli et scholia uetera scripsit, nomen erat Athanasios Spondiles, ut apparet e subscriptione f. 247 v . codicem per imagines photographicas contuli. R Vaticanus graecus 57 (R), chartaceus, s. X I V ineunte exaratus ab uno eodemque scriba (R1), continet ff. 4 r —24v triadem cum paucis glossis et paucissimis scholiis. desunt in hoc codice Prom. 729 — 852, Sept. 385—712 et Pers. 420 — 724. manus recentior (R2) addidit glossas Thomanas quas referre supersedi. quae R 1 habet scholia uel glossas, omnia uetera sunt, praesertim moneo codicem R in sch. 139 conspirare cum PPdSj. codicem per imagines photographicas contuli. Ra Seldenianus supra 18 (Ra), chartaceus, s. XV ab uno eodemque scriba exaratus, continet ff. l r —66v Prom. et Sept. cum glossis et scholiis Thomanis. Stanley in editione a. 1663 publici iuris facta scholia et glossas codicis Ra sub nomine σχόλια δεύτερα edidit, deinde haec scholia nota Β designata in editionibus quas curauerunt Butler Schuetz Dindorf iterata sunt. 1 ) codicem per imagines photographicas contuli. 1) Ea quae scripsit S. Allegrini, GIF n. s. 8, 1977, 34sqq. de cod. Perus, gr. 571 (Sa) hoc uitio laborant quod nescit scholia Β apud Dindorfium tantum e codice Ra deprompta esse.

X

PRAEFATIO Vaticanus graecus 2222 (Rb), chartaceus, s. X I V ineunte, u t apparet e Kb signis pellucidis 1 ), ab uno eodemque scriba exaratus, continet ff. 158 v — 270 v triadem cum scholiis et glossis plerumque Thomanis. 2 ) quae scholia manus recentioris aeui addidit non afferò, codicem per imagines photographicas contuli. Bodleianus Canonicianus graecus 4 0 (Sb), chartaceus, s. X V scriptus, Sb continet ff. 127 r —206 v Prom, et Sept. cum scholiis et glossis Thomanis. hie codex, quem non totum contuli nec meis oculis uidi, habet sch. 7 c rarissimum ideoque suo loco memorabitur. Vaticanus graecus 5 8 (Sj), chartaceus, medio s. X V I scriptus, continet S j ff. 1 — 116 triadem cum scholiis et glossis. in hoc codice facile tres manus distinguuntur : una quae t e x t u m Prom, et Sept. cum glossis interlinearibus scripsit, secunda quae scholia in easdem fabulas adiecit, tertia qua« textum Pers. et maiorem partem scholiorum in earn fabulam scripsit. de hoc codice alio loco fusius egi. 3 ) hie id tantum dico, omnia scholia huius codicis ex duobus fontibus ita exscripta esse uideri ut et scholia uetera et scholia Thomana exhibeantur. in scholiis uero in Sept. Sj saepissime facit cum codicibus Ρ et Pd, unde facile suspiceris scribam codicis S j eodem fonte usum esse atque scribas illorum codicum. codicem per imagines photographicas contuli. Neapolitanus Bibl. Nat. cod. I I F . 31 (T) descriptus est in priore tomo Τ p. X . hic id tantum addere uolo, Triclinium ut in Agam. et E u m . ita etiam in triade tria genera scholiorum, id est uetera, Thomana et sua textui Aeschyli adiecisse. quae sua erant, cruce, quae Thomana, prima littera maiore crassioreque, quae uetera, nota παλαιόν apposita designauit. sed confitendum est eas notas interdum aut in codice euanuisse aut iam ab ipso Triclinio omissas esse, nam exstant in Τ complura scholia quae haud dubie uetera sunt sed illa nota παλαιόν carent, cf. sch. Sept. 6 4 h et 7 2 f . Vaticanus Reginensis graecus 155 (Ua), chartaceus, s. X V exeunte Ua scriptus, continet ff. l r —61 r Prom. et Sept. cum paucis scholiis et glossis. hic codex habet sch. 7c rarissimum ideoque eo loco memorabitur. Venetus Marcianus graecus 468 (hodie 653) (V), bombycinus, exeunte V s. X I I I scriptus, continet ff. 48 r —78 triadem cum scholiis maxime recenijionis A et glossis. hic codex habet multa scholia quae non aliunde nota sunt, ñeque aliter esse in scholiis in Prom. Herington uiderat. ea scholia saepe imo folio collocauit scriba, hic codex humore foedatus lectu t a m 1) Cf. F. Jorsal, CIMed 31, 1970 [1976], 383 adii. 16. 2) Codex Rb aliqua scholia Medicea praebet, cf. quae diaseruit F. Jorsal op. cit. 339sqq. 3) Illinois Classical Studies 6, 1981, 45 sqq. XI

PRAEFATIO

difficilis est ut omnia legere non potuerim. sciant lectores me eiusmodi lacunas in Y in apparatu non memorare, sed notaui eas lectiones codicia Y quae non omnino certae erant. apographon codicis V (Va, Marc. gr. 470) interdum usui erat, at non ita saepe ut sperari poterai, cum eae partes codicis V, quas hodie legere non possumus, etiam scribae codicis Va difficiles lectu fuissent, usi sunt hoc codice V Robortellus Victorius Herington. W Vaticanus graecus 1332 (W), bombycinus, s. XIV ineunte scriptus, continet ff. 65r—124v triadem cum scholiis recensionis A et glossis. quod ad Septem (ff. 89r — 110r) attiiiet animaduertendum est unum folium post f. 90, uu. 85 — 130 continens, deesse, quantum iudicari potest, codex W ab uno eodemque scriba exaratus est, exceptis ff. 100v—105v ubi altera manus (W2) scholia adiecit (sch. 568 —572 — sch. 832 — 834); maioris fortasse momenti est quod scriba exemplar nouum inter f. 93 et f. 94 adhibuit. nam f. 93v explicit sch. Sept. 272a αλσών cum f. 94r incipiat a sch. 263. nouum exemplar a librario adhibitum esse etiam id patefacit quod ante f. 94 duabus columnis, f. uero 94 et seqq. una columna textus Aesehyli scriptus est. ea scholia, quae f. 94 r in Sept. 263 — 272 scripsit librarius, siglo W M s notanda curaui. hie codex tam gravia damna humore contraxit ut glossas rubro atramente scriptae legere nequeam; tantum eas qua.s nigro atramento scriba exarauit conferre potui. id uero ualde dolendum est; nam W aliquot glossas rarissimas habet, cf. sch. 329b quod etsi rubro atramento scriptum legi tarnen potest, codicem per ima.gines photographicas contuli. Wa Vaticanus Reg. gr. 92 (Wa) apographon est, quod ad Aeschylum attinet, codicis Nd et hoc loco ea tantum causa memoratur quod Turyn eum gemellum esse codicis Wb (Vat. Pal. gr. 151) iudicauit. 1 ) Herington quoque eo usus est in scholiis in Prom. equidem omnino abiciendum esse puto, ut alio loco demonstraui. 2 ) X Mediceus Laurentianus plut. 31, 2 (X), bombycinus, s. XIV uel X I I I exeunte ab uno eodemque scriba exaratus, continet ff. 26 r —75 r Prom. et Sept. (ff. 47 r —66r) cum scholiis recensionis A et glossis et Pers. 1—790 sine scholiis. manus paulo recentior (X2) addidit glossas maxime Thomanas quas non retuli, hic codex exhibet plura scholia quae aliunde nota non sunt, praesertim paraphrastica. usus est hoc codice Herington. Xa Ambrosianus Ν 175 sup. (Xa), chartaceus, s. XV ab uno eodemque scriba exaratus, continet ff. l r — 55 v Prom. inde ab u. 147, Sept. et Pers. 1) Aeschylus 40. 2) Herington, The Older Scholia 18 ; cf. quae scripsi Illinois Classical Studies 6, 1981, 50.

XII

PEAEFATIO

1—1004 cum scholiis recensionis A et glossis. Turyn opinatus est hunc codicem gemellum codicis X esse, falso tarnen, quod ad scholia attinet. equidem Herington assentior scribam codicis Xa exemplari lacunoso usum esse, u t apparet ex interualiis quae uacua reliquit. hie codex praebet quandam similitudinem codicum C et Nd. usus est hoc codice Herington. per imagines photographicas codicem contuli, deinde aliquot locos Mediolani inspexi. Mosquensis Musei historici Khludov A 172 (Xb), s. XV scriptus, exhi- Xb bet scholium de Amphione et Zetho et ob earn solam causam memoratur. Mediceus Laurentianus Conv. soppr. 98 (Xc), chartaceus, s. X I V ab Xc uno eodemque librario scriptus, continet ff. 126v —206v triadem cum scholiis recensionis A et glossis. magnum numerum scholiorum omittit (non habet scholia post Sept. 915) uel contrahit idque eodem modo quo codex D. usus est hoc codice Herington. codicem per imagines photographicas contuli. Vossianus graecus Q. 6 (¥), chartaceus, s. X I V ineunte scriptus ab uno Y eodemque scriba, continet ff. l r —21r Prom, inde a u. 51, Sept. et Pers. cum scholiis recensionis A et glossis. codex humore dilutus non facile legitur. usi sunt hoc codice Francken, Dindorf, Herington. ipse per imagines photographicas contuli. Vindobonensis phil. gr. 197 (Ya) a. 1413 a scriba cui ηοπιβηΚωνσταν- Ya τίνος ό Κετζάς exaratus, continet ff. 142Γ—243r triadem cum scholiis plerumque recensionis A et glossis. hic codex habet scholia annotationesque e fontibus diuersissimis sumptas, sed haec collectio non ab ipso codicis scriba confecta est, sed fuit potius in eius exemplari, u t patet e codice persimili Yb. hic illic seruauit notas quae fontes indicarent, u t ad sch. 489 c adscripsit librarius Ψελλού- glossas rubro atramente scriptas legere uix potui. usus est Ya Herington. per imagines photographicas codicem contuli. Vindobonensis phil. gr. 279 (Yb), chartaceus, s. XV a pluribus manibus Yb exaratus, continet ff. 1—82 v Prom. et Sept. cum scholiis maxime recensionis A et glossis. opinatus est Turyn codices Ya et Yb gemellos esse, sed, quod ad scholia attinet, res non ita se habet, nam quamquam multis locis Yb conspirât ad uerbum cum Ya ita ut haud dubitandum sit quin inter se arete cognati sint, tamen uterque codex praebet scholia quae in altero non sunt, de ea re plura alio loco disputabo. nunc tantum id monere uelim, codicem Yb uel exemplar eius e fonte Thomano interpolat u m esse et in scholiis et in glossis. in ea parte quae Septem continet (ff. 40 —82v) plures manus distinguere possumus: prima maiorem partem textus Aeschylei et partem scholiorum (usque ad f. 50 r ) et glossarum, seXIII

PRAEFATIO

cunda scholia inde ab f. 50r usque ad finem scripsit (exceptis paucis locis ubi primus scriba singula scholia scripsit uel potius addidit), tertia pauca scholia hic illic adiecit. quarta manus fortasse inuenitur medio f. 55r in textu Aeschyli. praesertim in ea parte, quam scripsit secundus scriba, multa scholia Thomana occurrunt, sed non audeo affirmare eum alio fonte atque primum usum esse, credere malim codicem Yb (ut Ya) e fonte iam interpolato exscriptum esse, codicem per imagines photographicas contuli. •Sa Parisinus supplementi graeci 110 (.sa), chartaceus, medio s. XIV, ut apparet e signis pellucidis, scriptus a duobus librariis quorum alter ff. l - 4 8 v et ff. 53 r -78 v , alter ff. 4 9 r - 5 2 v scripsit, continet triadem inde a Prom. 247. praebet scholia e uariis fontibus hausta, uetera, Thomana, Tricliniana et quae cuidam Carboni ascribuntur nec non annotationes e lexicis petitas. in codice origines scholiorum interdum indicantur notis μαγ(ίστρου), παλαιόν, καρβ(οΰνης) additis, ut mos erat, quantum scimus, inprimis scriptorii Tricliniani.1) usi sunt hoc codice Dindorf et Herington. codicem primum per imagines photographicas, deinde totum Parisiis contuli. II. De ratione quae inter codices intercedit. equidem arbitrer scholia in Aeschylum quod ad Septem attinet in sex recensiones distribuenda esse, scholia Medicea, scholia A, scholia Thomana, scholia prototricliniana, scholia Tricliniana, scholia posttricliniana. nunc exponam, quid de unaquaque certi perspici et iudicari possit. A. Recensio Medicea quae uocatur usque ad hodiernum diem nobis nota erat e codice M. nunc uero uidemus maiorem partem eius recensionis seruatam esse in codice I qui saepe cum M ad uerbum conspirât, est etiam ubi I meliorem textum praebeat ut in sch. Sept. 10h ubi Μ όιός habet at I σώματος praebet, quod iam in M restituerai Enger, et in sch. 1017 b ubi M uix intelligi potest, sed multis locis I praebet textum ita ab M diuersum ut quaestio satis difficilis oriatur, utrum M an I propior ab archetypo sit. ubi res in ambiguo manebat, textum utriusque codicis imprimendum curaui, ut lector ipse diiudicare posset, quantum enim nobis perspicere licet, I et M saepe duas inter se diuersas formas eorundem scholiorum uetustissimorum praebent quas ambas imprimendas putaui. sed habet I aliquot scholia quae non inueniuntur in M quaeque non omnia in archetypo fuisse patet. praeclarum exemplum eius rei nobis dat sch. 587 a, ubi I ad uerbum affert excerptum e Pselli opere de omnifaria doctrina

1) De codice Ξ& egi ClMed 31, 1970 [1976], 19sqq. XIV

PRAEFATIO

149 ed. Westerink. sed I etiam scholia habet quae eadem uestigia antiquioris doctrinae praebent quae usque ad hodiernum diem ex solo codice M nobis nota erant; cf. sch. 53c ubi fabulas Aristophanis hominibus Byzantinis paene ignotas laudat. Satis constat auctorem recensionis A, cum scholia sua componeret, scholia iis quae nunc e codicibus M et I nouimus persimilia ante se habuisse. iam ab a. 1890 e disputatiuncula quam scripsit Wilamowitz 1 ) peruulgata est haec opinio, scholia A in iis quae communia habent cum recensione Medicea textum meliorem uel uestigia textus melioris habere quam quem nunc i n i et Mlegimus. quae opinio etsi non falsa est, infirmissimis tarnen argumentis nititur. nam primum Wilamowitz editionis Dindorfianae, qua utebatur, errores scrutatus est melius quam qui postea de his rebus disseruerunt, sed scire non poterai ea scholia, quae siglo A instructa Dindorf attulerat et ex editione Victoriana et e codicibus C ( 0 apud Dind.) et Ρ collegerat, non omnia scholiis A attribuenda esse, nam quae ex Victorio exscripsit Dindorf et siglo A instruxit, nonnumquam sunt scholia codicis V, interdum sunt scholia Medicea ita a Victorio emendata et deformata, ut eorum fons et origo (codex M) Wilamowitziumeffugerit, cf. sch. Sept. 618 ubi Wilamowitz ea quae leguntur apud Dindorfium p. 369, 28 — 30 pro scholio A habuit, cum re uera de scholio M agatur a Victorio emendato.2) confitendum tamen est scholia A, ut putabat Wilamowitz, hie illic uerum contra M et I seruauisse, cf. sch. Sept. 680 —682b (quem locum iam scrutatus est Wilamowitz). hic enim M formam decurtatam praebet, cuius rei etiam alia exempla exstant, cf. sch. 800 — 802 b. praeterea notandum est scholia A interdum explicationes laudare quae hodie in scholiis M et I non inueniuntur quaeque procul dubio uetustiores esse debent, ut sch. Sept. 109f ubi τινές et άλλοι deperdita scholia uetera reuocant. sic enim soient scholia A uetustissima laudare, aliud exemplum melioris formae in scholiis A habemus in sch. 171 a ubi M et I uerba μεγάλ' ενχετόωντο omittunt, quo fit ut scholium uix intelligatur. B . De recensione A. recensionem quam siglo A inde ab editione Stanleiana designare soliti sumus satis constat s. X I I I compositam esse, est cur credamus Ioannem Tzetzen uel auctorem uel propagatorem illius recensionis fuisse, nam ut alibi exposui 3 ), scriba I 2 sch. Sept. 374d, quod sine ulla dubitatione recensionis A est, nomine Tzetzae designauit. ad hanc recen1) Hermes 25, 1890, 1 6 1 - 1 7 0 . 2) De scholiis recentioribus quae dicebantur apud Dindorfium et Wecklein egi Philologus 126, 1982, 1 3 8 - 1 4 0 . 3) GllBS 22, 1981, 396.

XV

PRAEFATIO

sionem conscribendam usus est auctor, ut supra dixi, scholiis antiquis similibus iis quae hodie legimus in M et I, ita ut hic illic codices recensionis A textum scholiorum ueterum multo meliorem praebeant. E sch. Sept. 72a apparet recensionem A (exceptis codicibus BHYXc) ex Eustathii commentariis ad Homeri Uiadem interpolatam esse, dubitari tamen potest an omnia, quae e Tzetze, Psello, Etymologico Magno et Eustathio interpolata in codicibus recensionis A inuenimus, iam in archetypo fuerint. mihi quidem fons ille communis codicum Ρ et YaYb (de quo infra dicendum est), quibus saepe accedunt Y et W, prae ceteris codicibus intei'polatus esse uidetur: sed confitendum est codices Β et Η, quos (una cum aliis codicibus) recensionem sui iuris habere persuasum habeo, quantum nouimus ab interpolationibus eius generis liberos esse, nam uide sch. Prom. 878d et 1045b ubi omnes codices quibus usus est Herington (CDP 1 P 3 PdSjVWXYYa et Yb) exceptis Β et H interpolationem praebent, cum Ε. M. 747, 49 — 54 paene ad uerbum exscribant. Quae cum ita sint, non dubito quin codices BH, quibus in Prom., ut perspici potest ex editione quam fecit Herington, NXY, in Sept. autem YYb saepius, NcX minus saepe accedunt, uetustiorem formam recensionis A praebeant. ne quis putet nos temere ac non satis firmata ratione credere codices Β H textum uix ab interpolationibus deformatum praebere, alias rationes adduco, ut demonstrem eos codices magis integram recensionem seruauisse. in sch. Sept. 50 omnes codices, exceptis BHY, primum interpretationem scholii uetustissimi (IM) afferunt (sch. 50b), deinde, άλλως interposito, addunt aliqua quae sine dubio recensioni A attribuenda sunt (sch. 50 c). idem accidit in sch. Sept. 83 — 84 b, ubi interpretation! recensionis A άλλως praemissum est in omnibus codicibus, exceptis B H X X c YYb. utroque loco codices BH solum interpretationem recensionis A habent, et carent iis quae nihil aliud esse uidentur nisi additamenta e scholiis uetustissimis; cf. etiam sch. Sept. 642 — 648 ubi B H W YYa altera parte scholii carent quae priorem partem iterare uidetur. Credo ergo scholia A in duas recensiones diuidenda esse, alteram quam praebent Β H, quibus accedunt alii alibi codices, alteram quam praebent ceteri codices, prior recensio ab interpolationibus satis libera est, ad alteram fluxerunt additamenta e uariis fontibus et e scholiis uetustioribus et e lexicis et e scholiis in alios auctores conscriptis. quis fuerit auctor recensionis interpolatae nescimus. credibile est eum temporibus Palaeologorum uixisse sed res maxime incerta est. Monendum tamen est codicem B non omnino interpolationibus carere. exemplum exstat in sch. Prom. 35a et 35c. Turyn sch. 35a in codice Vat. gr. 909 ad Eur. Hec. 313 adscriptum ab eodem scriba inuenit qui XVI

PRAEFATIO

interpretationes Planudis multis locis in eo codice addidit.1) si id scholium iure Planudi deberetur, haberemus terminum, ut dicunt, ante quem Planudes commentarla sua in Euripidem conscripsit. nam codex B, qui illud scholium habet, a. 1287 scriptus est, sch. 35 a autem iam erat in fonte codicis B, ut apparet ex ipso codice Β ubi sch. 35a non additamentum esse uidetur. exstat idem scholium in aliis codicibus recensionis A, nempe O P P d S j V W X c Y a (H Prom. 1—267 caret), sed fortasse melius est sch. Prom. 35a scholiastae in Aeschylum quam Planudi attribuere. quod autem ad sch. 35 c attinet, non dubitari potest quin hoc Tzetzae debeatur; nam oi παλαιοί σχολιογράφοι, quos reprehendí in sch. 35 c uidemus, sunt commentatores ueteres Aristophanis ad Nub. 176, et totum scholium Prom. 35c exscriptum est e scholio Tzetzae in Nub. 176a. codex Β (άλλως ante sch. omisso) et O S j W X c Y a praebent hanc interpolationem, quae fortasse indicat Tzetzen auctorem recensionis A fuisse, cum scholiasta prima persona seruata loquatur. Reliqui codices ita sunt interpolati et mutati ut uix eorum cognationes in minutiis statuere possimus. codicibus Β H proxime accedit Y, sed hic codex, uel potius exemplar eius, multis locis ex aliis fontibus interpolates est. Yb saepe facit cum Β H sed etiam cum Ya, qui additamentis omnis generis scatet. etiam codex Ne, qui arete cum B H cohaeret, suis locis cum aliis codicibus interpolatis facit. operae tamen pretium est codices ut ita dicam in classes distribuere. cum de hac re alio loco fusius disputare in animo habeam, hic ea tantum breuiter exponam quae necessaria lectoribus huius editionis mihi uidentur. Primum de codicibus Β H et eorum cognatione dicendum est. nemo est qui, cum lectiones, quas in apparatu retuli, perlegerit, dubitet quin Β H arctissimis uinculis conexi sint. quibus accedunt X in priore parte fabulae et Ne Y Yb. haec classis patefacta est in sch. 355 b ubi hunc textum praebent B H N c Y Y b : τινές λελημμένοι ôià τοϋ 'ιώτα γράφοντες (γράφεσϋαι Ne γραφόντων Υ) λέγονσι λελιμμενοι και έπι&νμυϋντες. codices CNdVWXaYa contra habent τινές δέ το λελημμένοι δια τοϋ 'ιώτα γράφουσι οίον λελιμμενοι καϊ επιϋνμουντές, idem habent PPdSj nisi pro olov habent ώστε δηλοϋν το. etiam afierre possum sch. 419 —421a et sch. 413 — 414 ubi iidem codices recte lemma κάρτα δ' εστ' έγχώριος habent. cognatio codicum Β H Ne Y apparet ex errore communi in sch. 501—506 ubi Β H Ne Y contra alios codices (et textum Aeschyli) εύρέϋη pro ήρέϋη praebent; cf. etiam sch. 400 — 405 ubi Β H Ne Yb περί pro επί habent. 1) Cf. Herington ad loc.

2 BT Scholia ili Aeschylum II 2

XVII

PEAEFATIO

De singulis codicibus eius classis id tantum dico, Ne uel potius eius exemplar, u t mihi uidetur, interdum interpolatum uel contaminatum esse e fontibus alienis, quod demonstratur in sch. 307 b quod e sch. in Eur. P h . 102 haustum soli codices NcYa habent, cf. etiam sch. 110 c ubi Ne solus uestigia scholii uetustissimi habet, praeterea adducimus sch. 289f ubi Ne cum W et Ya habet interpolationem ex Ε. M. 746, 2 5 - 3 2 . codices Y et Yb saepe contra Β H Ne cum reliquis codicibus faciunt; codex X, qui ab initio u t in priore fabula conspirât cum B H , continet ab u. 164 (f. 51 v ) scholia mirum in modum decurtata quae in nullo alio codice inueni. huic classi praesertim in fine fabulae accedit Ya, qui arete cum Y coniungitur quique aliis locis una cum Yb imaginem mixtae recensionis prae se fert; postremo etiam codex A, qui idem mixtus e fontibus uariis mihi esse uidetur, hic illic cum B H facit, cf. sch. 584b ubi A B W contra reliquos uerum seruauerunt. e quo loco apparet etiam codicem W interdum recensionem B H secutum esse, cf. inprimis sch. 626 — 630a. Quamquam Β et H persimiles sunt per maiorem partem fabulae, est ubi inter se discrepent, cf. sch. 542e. monendum est Β post correctionem interpolatum esse e fonte qui communis erat cum codicibus VWYa, cf. sch. 556 —560b ubi idem error occurrit in B a V W Y a ; sch. 534a, ubi B° classem PPdSj secutus est, demonstrat Spheneam pluribus fontibus in codice suo corrigendo usum esse ; praeterea nobis dat terminum ante quem fous communis codicum P P d S j scriptus est. nam Β a. 1287 exaratus est, ut supra dixi. omnes has interpolationes, quas siglo Bn notandas curaui, illis locis inuenimus, ubi Η nulla scholia habet, e quo deducimus exemplar codicum B H iisdem locis nullis scholiis instructum fuisse. Secunda classis inuenitur in codicibus PPdSj, quorum fons communis ante a. 1287 u t iam dixi scriptus est. eius classis naturam et indolem satis cognouimus ex iis quae scripsit Herington in praefatione sua. 1 ) mihi quidem classem P P d S j suo Marte scholiis Mediceis, fortasse ipso codice M, usam esse persuasum habeo; cf. enim sch. 888 a ubi lectionem καύήκασιν illud eorum codicum commune exemplar hausit e sch. M 890a. monendum est hanc classem nullam fere auctoritatem habere exceptis iis locis ubi his solis codicibus uti coacti sumus. in iis tamen additamentis quae Ρ ex aliis fontibus collegit negare non possumus hunc codicem aliquid auctoritatis sibi arrogare; cf. sch. 3841. saepe ipsi scribae codicie Ρ aliis fontibus adhibitis suo Marte interpolauerunt. id factum nesciremus nisi Pd et Sj haberemus, cf. sch. 103a ubi Ρ nomen auctoris a codicibus PdSj omissum refert. sed illud nomen scriba codicis Ρ non ab exemplari com1) Herington op. cit.

XVIII

PRAEFATIO

muni PPdSj accepit, sed e fonte codicum YaYb; sch. 384a habet Ρ una cum aliis codicibus uerba quae omittunt PdSj. codicibus PPdSj accedit in glossis Na, cui aliis in rebus nullam auctoritatem attribuimus; habet hic codex glossas ita similes iis quas praebet P, ut eas ab ilio fonte, quo usus est Ρ, etiam codicem Na sumpsisse credam. Tertia classis, recensionem A decurtatam continens, constat ex codicibus CNdXa. tarn multae sunt uel omissiones uel lectiones eius classis propriae, ut singula dare exempla opus non sit. singularis eius classis interpolatio exstat in sch. Pers. 883 — 884, ubi, quae Eustathius in Dion. Per. p. 323, 1 — 16 Mueller conscripsit de insulis Lesbo Samo Paro Mycono, uerbatim attulit auctor huius classis. quis is fuerit nescimus; sed fuit uir quadam exquisitiore doctrina praeditus, ut patet e sch. Prom. 803b et Sept. 260—261 ubi de lectionibus uariis agit, causa est cur credamus hanc classem e fonte communi codicum PPdSj interpolataci esse, nam in sch. Sept. 856a codices NdXaYW in eadem falsa lectione conspirant quam e sch. 856 (PPdSj) sumpsisse uidentur. hoc enim loco uox πίτυλος explicatur από τοΰ τνπτω τνπτιλος in NdXaYW et PPdSj, si excusare fortasse possis in PPdSj, in NdXaYW plane absurdum est. ut de singulis codicibus eius classis dicam, moneo codicem Xa praesertim in fine fabulae scholia habere quae non exstant in CNd; codicem C hic illic cum PPdSj facere iam uidimus; postremo animaduertas uolo Nd saepe scholia et glossas singulares habere quas non omnes attuli. Praeter has ut ita dicam maiores classes tres classes minores statuendae sunt, codices DXc inde a sch. Sept. 78 — 82 ex uno eodemque fonte textum scholiorum contractum petiisse nemo est qui apparatu perlecto dubitet. is foils communis lectiones et e classe Β Η et e classe PPdSj hausit. I n secunda minore classe adnumerandi sunt codices Ya et Yb qui praesertim in sch. in Prom. gemelli esse uidentur. habent Ya et Yb singulares interpolationes quas e fonte communi acceperunt. en pauca exempla: sch. Prom. 668 ex Arist. de mundo 395a 5 — 28, sch. Prom. 651 c et 651 d, 658b e Suda, in sch. in Sept. res aliter se habet, nam Yb ipse in ea fabula interpolatus est e uariis fontibus et facit, ut iam uidimus, maxime cum BHNcY. operae pretium est etiam id animaduertere, codicem Ya solum cum Y facere, cf. sch. 822-828. Codices VW tertia minor classis est. haec classis praebet in fine fabulae scholia quae in nullo alio codice inueni, cf. sch. 884c, 888f. interdum iis codicibus accedit Ya, cf. sch. 606c, 606d. praeterea notandum est codices VW Ya conflatas esse uideri e classibus BH et PPdSj, cf. etiam quae supra dixi de sch. 856a. 2*

XIX

PRAEFATIO

Si rea ita se habere uidentur, debemus prae aliis codicibus in recensione A constituenda BHNc Y Yb, ubi conspirant, sequi, classibus PPdSj, CNdXa, YaYb et YW, quae omnes minoris omnino auctoritatis sunt, tum solum utendum est ubi de lectionibus classis BHNcYYb dubitari potest, iis locis ubi testimonium codicum BHNc Y Yb deest, ut saepe accidit, alii codices adeundi sunt; tum facile codices PPdSj a ceteris separamus. C. De recensione Thomana. de recensione quam fecit Thomas Magister pauca dicenda sunt, in ea recensione conficienda auctor usus est scholiis ueteribus, praeterea plura ipse excogitauit. haec recensio cognitu facilis est ex insignibus quibus Triclinius usus est in codice T; insuper magno numero codicum, qui eiusdem fere aetatis sunt atque Thomas ipse, traditur. attamen glossa Thomana Sept. 879h, in sch. 879k memorata, tantum in codicibus Le et Τ seruatur. illius alterius recensionis, quam, fortasse a Triclinio elaboratam, in scholiis in Prom. factam esse demonstraui1), uestigia in scholiis in Sept, non deprehenduntur, etiamsi Le et Rb interdum textum a ceteris codicibus diuersum habent. in recensione Thomana edenda satis habui codices FFb Fe Κ Le Lh Ra Rb ( = &) adhibere. contuli et alios (BaFdSgSjZZjUa Δ), sed nihil ex iis sumpsi quod usui esse mihi uideretur. codex uero T, qui scholia Thomana a Triclinio uarie mutata continet, in textu Thoinano constituendo nullius fere auctoritatis est. D. De scholiis prototriclinianis et Triclinianis. pauca de his recensionibus in tomo priore dixi, neque est hic locus ut plura dicam, cum haec quaestio iam fusius a me tractata sit.2) summa uniuersae rei haec est: solus codex F priorem recensionem triclinianam habet uel potius uestigia recensionis quae scriba codicis F post correctionem addidit (FPc). posterior recensio in autographo Τ nobis seruata est. animaduertant, quaeso, lectores ea quae uulgo de scholiis codicis Τ exegeticis et eorum fontibus a multis uiris doctis dicuntur saepius in testimoniis niti, quae in editione Dindorfiana inueniuntur, quam in codicum auctoritate.3) E. De recensionibus posttriclinianis. recensio quam Carboni cuidam ascripsi4) continetur in codicibus A2 et Sa. in commentariis conscribendis Carbones usus est scholiis et Thomanis et Triclinianis. e recensione Tricliniana hausit etiam pauca scholia uetera. deinde multa exseripsit ex 1) CIMed 31, 1970 [1976], 14sqq. 2) Studies passim. 3) Cf. quae scripsit L. Massa Positano in editione scholiorum codicis Τ in Persas p. 9 sqq. 4) Cf. supra p. XIV.

XX

PRAEFATIO Eustathio et etymologicis, praesertim Etymologico Magno, fuit is uir quadam doctrina praeditus ; si quidem omnia, quae in A2 et Ξ& traduntur, iure ei ascribi debent. laudant enim haec scholia Sophoclem Aristophanem Euripidem praeter Aeschylum. posteriore tempore hac Carbonis recensione illa scholia usa sunt quae in codicibus AbHaNa seruantur. quis fuerit auctor horum scholiorum nescimus. III. De huius editionis ratione. imprimis animaduertendum est me non eadem ratione qua in tomo priore uti potuisse. non omnia, quae in codicibus adhibitis inuenirentur, referre uolui, ne haec editio ingenti mole glossarum nullius omnino momenti laboraret, quarum minor pars Aeschylum illustrât, maior uero pars nihil aliud nisi ingenium et doctrinam eorum hominum qui Byzantinis temporibus eum legebant declarat. quantum potui mihi proposui ut recensiones tantum referrem quas supra enume· raui, scilicet (1) recensionem Mediceam quae in codicibus M et I tradita est; (2) recensionem A quae multis codicibus pluribusque formis seruata est; (3) recensionem Thomanam; (4) recensiones Triclinianas ea forma qua in codicibus F et Τ sunt ; (5) recensionem, quam Carboni attributam in A2 et S a legimus. Recensionis Mediceae omnia quae exhibet M, nulla nota excepta, attuli, quippe quae in codice M uetustissimo et ab interpolationibus Byzantinis libero inueniantur. praeterea recensioni Mediceae ea tantum attribuì quae a manu prima (I1) exarata sunt in codice I. ea omnia edenda curaui. E codicibus recensionis A omnia edidi quae in duobus uel pluribus codicibus inuenirentur. quae tantum in singulo codice seruata sunt, tum solum edidi cum hae interpretationes auctoritatem aliquam prae se ferebant. plura fortasse scholia eius generis afierre debui, sed, ne haec editio plus aequo cresceret, minus sumptuosus fui. in glossis edendis, quas inconstanter occurrere in codicibus inueni, eadem ratione usus sum. inprimis magnum numerum glossarum, quae in codicibus BCPY YYa singulatim occurrerent, afierre supersedi. cum codicis Ρ scribae multa e scholiis marginalibus excerpserint et tamquam glossas interlineares addiderint, eas glossas auctoritate omnino carere putaui. In textu scholiorum recensionis A constituendo ea ratione usus sum ut codices BHNcYYb sequerer. lectiones reliquorum codi cum in apparatu attuli, quantum memoria dignae uidebantur. ubi codices PPdSj praebebant scholia recensionis A m agis diuersa quam ut ea in apparatu laudari opportunum mihi uideretur, eorum codicum scholia separatim attuli. Recensio Thomana firmissimis, ut uidetur, fundamentis nititur; nam satis magnus numerus codicum earn recensionem eadem semper forma XXI

PRAEFATIO

tradit, et Tricliiiius, quae scholia Thomae attribuenda sint, docet in codice Τ, ubi crucibus sua, litteris capitalibus Thomana designauit. codices qui scholia Thomana praebent paene omnes easdem glossas habent ; eas ob earn causam Thomae attribuere haud dubito, codices igitur Thomani talem constantiam in textu et in glossis praebent, ut uix ullus locus sit ubi in dubio esse possimus qua ratione textus constituendus sit. Recensio Tricliniana scholiorum metricorum et exegeticorum tota in hac editione profertur, non quod magnae in ueterum doctrina tradenda sit auctoritatis (Triclinius enim, ut constat, saepe suo Marte Aeschylum explicare conatus est), sed quia rem maximi momenti esse putaui diligenter discernere posse quem textum Aeschyleum ipse Triclinius legeret, quoque iudicio res métricas et rem criticam tractaret. Etiam omnia quae codices A2 et S a exhibent edenda curaui, etsi, u t supra dixi, incertum est an omnia Carboni attribuenda sint. e codicibus AbHaNa omnia edidi quae in duobus uel omnibus inueni. Praeterea monendum est me non omnia cuiuslibet generis interpretamenta quae codices exhiberent in hac editione attulisse, sed eas glossas et ea interpretamenta, quae nullius omnino momenti mihi uiderentur, tacite omisisse. eius formae generisque esse haec mihi uisa sunt: (1) articulus, (2) praepositiones siue uerbo quod in textu occurreret adiecto siue nullo uerbo adiecto, (3) coniunctiones quae constructiones explicarent (ώστε, ίνα, όπως, ou, όντως, ώς, κα&ά et sim.), (4) pronomina quae alia pronomina minus usitata explicarent (ούτος pro ο Πόλυβον δια τά εΐρημένα, ώς δοκών αυτόν τον Πόλυβον λέγειν το χρηστήριον πατέρα, και άπήλ&εν εις την όδόν την ες Θήβας, διεπορεύετο δε την όδόν εκείνην και 5 ο Λάιος δ πατήρ τον Οιδίποδος, απερχόμενος και ούτος εις το χρηστήριον έρωτήσων περί τον τί γέγονε ó Οιδίπους δ παρ' αύτοϋ έκτε&είς. επεί δε συνήντησαν αμφω, οι του βασιλέως δορυφόροι προς τον Οιδίποδα εϊπον 'παραχώρησαν ήμϊν, ώ ξένε, της όδον · δ δ' ονκ επείσϋη. πληγείς δε παρά του Λαίου εμάνη επί τούτω και άπέκτεινεν αυτόν καί πάντας τους μετ' avio τοϋ· ενα δε μόνον άφήκεν, δς στραφείς οίκοι άπήγγειλε πάντα, ελ&ών δε ε'ις Θήβας δ Οιδίπους ευρ ε κακόν αντοΐς έπικείμενον μέγα, τήν Σφίγγα, καί τον μή Ισχύοντα λϋσαι το ταύτης αίνιγμα κατεσΜουσαν. προέκειτο δε τότε παρά των Θηβαίωι βραβεΐον τω εύρόντι το αίνιγμα της Σφιγγός και αντήν άποκτείναντι ή του Λαίου γυνή δο·&ηναι είς γάμον. ειπούσης οϋν is της Σφιγγός το αίνιγμα το 'εστί δίπουν επί γης', δ μεμά&ηκας σημαίνει τον αν&ρωπον, εφεύρε τοϋτο δ Οιδίπους · ή δε ΣφΙγξ μανεϊσα άνεϊλεν έαυτήν. σννελ&ών οϋν δ Οιδίπους τή μητρί εποίησε πάίδας δύο τον Πολύνείκην και τον Έτεοκλήν. ύστερον δε μαϋών και νοήσας το άνομη μα δ εδρασεν ετύφλωσεν εαυτόν, τοίς δε είρημένοις παισιν αντον τήν βασιλείαν 20 κατέλειψεν. δ γοϋν Πολυνείκης πρώτος ων εκράτησεν ενα χρόνον της βασιλείας, είτα εξήλϋ·εν ώς äv και δ ετερος αντον άδελφός δ Ετεοκλής κρατήση χρόνον ετερον καί πάλιν διαλλαγάς χρονιάς τήν βασιλείαν διέπωσιν, •&άτερος ΰατέρω παραχωρών αυτής, ελάών οϋν δ Πολυνείκης ον προσεδέχΰη παρά τον Ιδίου άδελφοϋ Έτεοκλέους, και δια τοϋτο άπελ&ών ε'ις 25 τον Άδραστον, δστις εβασίλευε τότε του Άργονς, γέγονε γαμβρός αντον επί ϋνγατρι επί υποαχέσει τοιαύτη, ϊνα σννεργήση αύτώ δ Λδραστος έπανελ&εϊν εις τήν 'ιδίαν πόλιν και της βασιλείας δράξασϋ·αι. διό καί πλείστην άξιόχρεων στρατιάν σνλλέξας απεισιν είς Θήβας καί πόλεμον συγκροτεί μετά τοϋ άδελφοϋ, τήν τών Άργείων στρατιάν εχων σύμμαχον 3ο ώς προείρηται, εν&α και ούτος και δ άδελφός αντον Ετεοκλής άνηρέϋησαν.

2 προς τον βαύιλέα ήτοι τον πόλυβον Η || 3 τό χρηστήριον λέγειν πατέρα YaTb || 5 ούτος] αυτός BNc όντως Ab || 6 έρωτήύων om. ΒΗΥ fort, recte | εκτε&είς] έκτεχ&είς Β τεχύείς Xc || 7 εϊπον om. ΒΗΥ || 8 ήμίν om. YaYb || 9 ante αυτόν add. καί Β H H 12 κατεύ&ίουϋαν] κατεβιβρώακετο παρ' αυτής YaYb || 13 τών om. HXc | Θηβαίων] ΰηβών HNc II 13 — 15 της Σφιγγός — τό αίνιγμα om. Η || 14 όο&ήναι αύτφ NcV II 15 post γης add. καί τετράπουν οΰ μία φωνή καί τρίπονν YaYb || 16 εφεύρε άε HQ ι ó om. Ab HaY Xa || 17 μητρί αύτοϋ HNcQV | δύο] τέααορας AbNcQVWYa Yb II 17 — 18 τον — Έτεοκλήν] έτεοκλήν πολυνείκην άντιγόνην καί (καί om. Q)'ιόμήνην QYaYb τον πολυνείκην καί τον έτεοκλήν άντιγόνην καί Ιαμήνην AbNcVW || 19 τήν βααιλείαν αντον YaYb || 20 τήν βαΰιλείανΧΧά || 21 άδελφός αυτοί Β Η || 22 της βασιλείας VWXc II 23 αντήν XaXc || 24 Ιδίου] οικείου QWXa || 25 αύτοϋ γαμβρός Ne VW II 28 συλλέξας] ϋυνάξας Β || 29 ΰυγκροτών QXc || 30 αύτοϋ om. HaNcQXaY 2

ARGVMENTA

Ή μεν σκηνή τοϋ δράματος εν Θήβαις υπόκειται, δ δέ χορός εκ Θηβαίων εστί παρ&ένων. ή δε υπά&εσις στρατιά Άργείων πολιορκούσα Θηβαίους τους και νικήσαντος αυτούς, και θάνατος Έτεοκλέους και Πολυνείκους. Έπιγέγραπται δε ύπό&εσις των επτά επί Θήβαις διά το επτά στρατη- ,-> γους φυλάσσειν εν τω πολεμώ τάς πύλας των Θηβών, ή δια το έπτάπυλον · έπτάπυλος γαρ αϋτη ή Θήβα • εστι δε και ετέρα Θήβα εν Αίγύπτω ή λεγομένη εκατοντάπυλος. Ab Β Η Ha Ne Q V W Χ Xa Xc Y Ya Yb

HYPOTHESIS III Ό Λάιος τοϋ Λαβδάκου υιός còv εβασίλευσεν εν Θήβαις, γυναίκα κεκτημένος Ίοκάστην, την θυγατέρα τοϋ Μενοικέως · f¡ συνελ&εϊν και τέκνα ίο ποιήσαι ουκ ετόλμα, τάς τοϋ Πέλοπος δεδιώς α ρ ά ς . φασι γαρ ότι τον τοϋ Πέλοπος υίόν Χρύσιππον, δς ήν αύτφ εξ άλλης γυναικός και ουκ εκ της ϋνγατρός τοϋ Οίνομάον Ίπποδαμείας, δ Λάιος ήρπασεν ερασΰεις αύτοϋ και αύτφ συνεγένετο, και πρώτος εν άν&ρώποις την άρρενοφ&ορίαν υπέδειξε, καϋ'ώσπερ δή κάί δ Ζευς εν άεοϊς, τον Γαννμήδην άρπάσας. δπερ is ό Πέλοψ μαϋών τον Λάιον κατηράσατο εξ οικείας ψονευ&ήναι γονής, έπεί γοϋν δ Λάιος δι δν εϊρηται τρόπον δπαις ήδη παρήκμαζεν, εις το τοϋ Απόλλωνος μαντεϊον εγένετο ερωτήσων εΐ δέοι τεκνώσασ&αι. εξήνεγκεν δε αύτφ το χρηστήριον 'μή σπείρε τέκνων αλοκα δαιμόνων βία.' λαβών δε τον χρησμόν καί άπελ&ών εφύλαττε μή συνευνασ&αι τη Ιδία γυναικί. 2ο εν μια δέ τών ήμερων τω οϊνω βαρυνύείς συνήλθε τη γυναικί αύτοϋ, άφ' ής εσχε τον Οιδίποδα· φοβηϋεις δε τον χρησμόν ε'ιπόντα 'ει γαρ τεκνώσεις, άποκτενεΐ σ' δ φνς', καάώς και Πέλοψ κατηράσατο, ήνίκα δ Οιδίπους εγεννή&η, διατορήσας τους πόδας αύτοϋ και χρυσέους κρίκους διαπερονησάμενος εν Κι&αιρώνι τοϋτον εξέύετο. εύρόντες δέ τίνες αύτόν ποιμένες 25 καί άναλαβόντες άνήνεγκαν τω τότε βασιλεΐ Κορίν&ου Πολύβω · δς λαβών αύτόν επιμελείας ήξίωαε και είς ανδρών ήλικίαν ήγαγεν. έπειτα δέ δ Ο'ιδίπους παρά τίνος ύβρκτ&είς κάί όνειδια&είς ώς νό&ος εστί καί ού γνήσιος υιός τοϋ Πολύβου, άπήλύεν ερωτήσων είς τήν ΠυΜαν, ήγουν ε'ις το τοϋ Απόλλωνος μαντεϊον, τις τε ειη και τίνος υιός. είπε δέ αύτω το μαν- 3ο 1—4 post 8 Β Η II 1 υπόκειται έν ϋήβαις Β || 1 — 2 χορός συνέϋτηκεν εκ ΰηβαίων παρ&ένων Β Η || 3 αυτούς om. Β Η || s όε] ή Β Η 6ε ή W || 7 έν Αίγύπτω om. Β || 9 tit. ύπσ&εόις τών έπτά επί άήβαις Ρ | Β XT

προόετίύει τό û Η

1

Y Y a Y b

25 D Y a Y b

τό (και Yb) ê πραβελήφ&η τώ

ποιητή C N c N d V X a Y a Y b | άλλοι] ά λ λ ω ς P d | τ ό 2 o m . C N c N d P i P d S J V X a ϊ&ι D Ne X a Y a | ένικώς λεγουαι C N c N d P ^ d S j V X a | άποτείνουσι B D H X c Y τ ο ύ τ ο άποτείνοντες C N c N d P ^ d S j V X Y a Y b || 2 Ιτε B D H X ϊδετε Υ έτερον C N c N d P 1 P d S j Y X a Y a Y b | πρός] είς N c P i P d S j V X a Y a | ό δέ - 5 εχ&ροϊς o m . C N d || 3 ϊδετε και o m . Y a Y b | παρ&ένων γυναικών P d S j || 4 τό πλή&ος και ora. Y a Y b | p o e t ϋυνά&ροιοιν a d d . των παρ&ένων γυναικών N c P d S j V Y b των γυναικών Y a j ήμάς Β Η || 5 αύτάς B H V X Y a Y b αύτοίς Υ ταύτας C N c N d P ' P d S j X a om.

DXc H 7 μεν om. A2 Sa | τον] μόνον τον Τ | άρεα Α2Τ Î a | ire] ϊδετε Α2 | λοιπούς] άλλους Τ || 9 ελ&ετε bis ser. Β || 11 — 13 s c h . 1 0 9 f e t 1 1 0 a c o n t . Ne || 11 Οαφώς Ne | δείκνυύιν irti Ne | επίδετε —12 γάρ] δουλοαύνης ϋπερ ικετεύομεν I 1 H i l . 12 οϋν φαύιν υμάς Ne || 19 τον p. Y a Y b || 2 0 o m . H a || 2 S νϋν p . M ήγουν p . B P | τ ό ] ήγουν A 2 o m . A b D H l í a N a N c P d R 1 || 27 ήγουν o m . K R a K b || 28 o m . Κ 7

BT Scholia in Aeschylum I I 2

67

SCHOLIA IN AESCHYLI SEPTEM ADVERSVS THEBAS

1 1 4 — 1 1 5 a . κΰμα γαρ δοχμολόφων άνδρών περί την πάλιν καχλάζει ταις πνοαΐς ταϊς πεμπομέναις τον στόματος αυτών και των ρινών εξω&εν. δοχμολόφων δε τών επινενόντων τους λόφους, ήτοι τα κράνη αυτά· εν γάρ τη κινήσει συμβαίνει πλαγιάζεσ&αι τους λόφους. B C D H N c N d V X 5 Xa Xc Υ YaYb

1 1 4 — 1 1 5 b . κΰμα γαρ δοχμολόφων άνδρών περί πτόλιν καχλάζει· ταύτα τροπικώς είπεν, ήτοι οργή και §υμός τών δοχμολόφων άνδρών καχλάζει ταΐς πνοαϊς και ταίς καταιγίσι τον Άρεος διεγειρόμενον. δοχμολόφων δε τών επινενόντων τους λόφους ήτοι τα κράνη αυτών εν γάρ τη ίο κινήσει σνμβαίνει πλαγιάζεσ&αι τους λόφους, άλλοι δε δοχμολόφων φασί διότι οί πολεμοΰντες κόρν&ας εν τή κεφαλή έπεφέροντο τρεις λόφους έχουσας νεύοντας τήδε κάκεισε. ai δε κόρν&ες ελεγοντο και τρυφάλειαι. PiPdSj 1 1 4 — 1 1 5 c . άλλως· κΰμα γάρ- σάλος και θόρυβος δοχμολόφων και is πολεμικών άνδρών ταρασσομένων και διεγειρομένων ταϊς πνοαίς τοϋ πολέμου καχλάζει και άναβράζει κάί άνάπτεται περί την πάλιν. Ne Ρ 1 Y Y a 1 1 4 a. κΰμα] πλήϋος, σύρροια. A b C D F d H a P P d S j V Y a Y b 114b. κΰμα] δχλησις. N a Ρ 1 1 4 c . δοχμολόφων τών έπινευόντων τους λόφους· εν γαρ τή κινήσει 20 συμβαίνει πλαγιάζεσ·&αι τους λόφους, ή τών κορν&αιόλων • °Όμηρος · κορυϋαίολος Έκτωρ (Β 816 et al.), το γάρ κινούμενον κράνος δόχμιον τήδε κάκεισε γίνεται, ή δε κίνησις κατηγορεί τοϋ εμπράκτου, δοχμολόφων ονν τών επινενόντων τοις λόφοις. Μ 1 1 4 d . πλαγιαζόντων και επινενόντων τους λόφους έν τή κινήσει, και μ "Όμηρος• κορν&αίολος Έκτωρ (Β 816 et al.), και κορν&άικι πολεμιστή (Χ 132). το δε κινούμενον έν πολεμώ κράνος δόχμιον τήδε κάκεισε φέρεται, ή δε κίνησις κατηγορεί το εμπρακτον. I1 114e. ή δοχμολόφων τών κορυ&αιόλων. και "Ομηρος· κορυ&αίολος "Εκτωρ (Β 816 et al.) · το γάρ κινούμενον κράνος τήδε κάκεισε δόχμιον so γίνεται τε και λέγεται, ή δέ κίνησις κατηγορείται τον έμπράκτου. άλλοι δε δοχμολόφων φασιν διότι οι πολεμονντες κόρν&ας έν τή κεφαλή έπεφέροντο τρεις λόφους έχουσας νενούσας τήδε κάκεισε, αϊ κόρν&ες λέγονται και τρνφάλειαι. C Ne N d V X a Y Y a Y b 1 1. κΰμα γάρ p. Yb | post καχλάζει add. ταϋτα τροπικώς είπεν ήτοι οργή καί êvμός των δοχμολόφων ανδρών καχλάζει CNcNdVXa idem praebent YaYb qui ταϋτα τροπικώς είπεν ό'τι ante κϋμα γάρ acr. || 3 τούςοιη.ΒΗ | κράτη CNdX κάρη D Xc | αυτών DXc om. Yb || β τήν πάλιν PdSj || 12 PdSjVXaYaYb | κρεμάμενοι Β Η Χ Υ έκκρεμάμενοι CNcNd P'PdVXaYaYb εκκρεμείς Sj || 2 φόνον BCHX φόβον NcNdP^dSjVXaYYa Yb I ήτοι] δτι NdXa || 3 πέμπονοιν Β Η Χ Υ έκπέμπουσιν CNdNcP^dSjVXa YaYb I γράφεται — 4 χαλινοί om.V | γράφεται — καί3 om. P 1 PdSj | γράφεται scripsi γράφει H X Y γρά Β γράφεται δέ CNcNdXaYaYb || 4 ύυντάασεται δέ (δέ om. Sj) καί P'PdSj | δέ — χαλινοί] γεννών δετοί και δεδεμένοι χαλινοί P'PdSj || 12 τών p. BPdV || is βοώύι] περιβοώύι D om. Ne | ήχοϋαιν om. Ne || 14 post πέμπονοιν add. ήμών (ήμ'ιν ?) Η || 16 άποτελοϋαι HaNa || 16 κινούνται ρ. Τ | ήμϊν add. OXc H 17 κινύροναιν p. S a | ήχονύιν ήγουν om. R 1 | τοϋ om. R 1 | ποιονσι] άποτελοϋαι Ξ a H 18 I . om. Ya | αϋτη ή πόλις PdY | τών ϋηβών CNdP^dSjVXa || 19 έπτάπνλαι (-οιΗ) όνομάζονται Β Η || 20 ot5v](5èNdP1PdSjYa om.Y || 21 τονβτρατοϋ] τοϋ λαοϋ τον tfrgaToíP1Pd τοϋ λαον Sj ότρατηγοί Β Η || 21 ύ. α. τ. à. CNcNdP'Pd SjVXaYaYb || 22 ήτοι] ήγουν N d P ^ a Y b || 23 είς om. PdSj || 23-24 ψ - λαβείν om. PdSj II 28 δηλονότι άνδρεϊοι add. A 2

SCHOLIA IN AESCHYLI SEPTEM ADVERSVS THEBAS 1231. άγήνορες] άγαν ανδρείοι. A 2 D N a N b P P d R 1 T X X c Y a Y b 124a. πρέποντες] υπερέχοντες. B H M N c Q V 124 b. πρέποντες] προέχοντες. D H a N a P P d R 1 Y Y a Y b

124c. πρέποντες] ευπρεπείς. PV 124d. πρέποντες] έξοχοι· πρέπουσι γαρ êv τοϊς άλλοις οι έξοχοι και προύχοντες. A2 û Τ Ξa, 125a. δορυσσόοις òè τάίς δια τοϋ δοράς σούσαις και κινούσαις είς φόβον τους πολεμίους, το δε σαγαΐς άντί τοϋ πανοπλίαις. CNcNdP1PdSj VXa

125 b. δορυσσόοις· ταϊς διά των δοράτων σωζούσαις πανοπλίαις. DI1 M Χ 125 c. δορυσσόοις] έν όπλίσμασιν Ιππικοϊς. Β Η Ne 125 d. δορυσσόοις] σωζούσαις τους αύτάς φοροϋντας. Β Η 125 e. δορυσσόοις] ταϊς διά τοϋ δοράς σούσαις και κινούσαις είς φόβον τους πολεμίους. N a N d Y a Y b 125f. γράφεται και δορυσσοσαγεϊς ήγουν ώπλισμένοι. P 1 Pd 2 125g. δορυσσόοις] πολεμικο'ις. A AbHaPPdd 125 h. δορυσσόος πανοπλία ή εν τω δορί και τω πολεμώ σώους διατηρούσα τους έχοντας. Α2ΰΤΞ& 125 i. δορυσσόοις] πολεμικαϊς, είς πολέμους όρμώσαις. Τ 125 j. σαγαίς] πολεμικα,Ις πανοπλίαις. Μ 125 k. σαγαΐς] πανοπλίαις. C D Ha Ο Ρ Q R1 # Τ V Xc Y Ya Yb 1251. σαγαΐς] δπλοις. Α2 126 a. άριύμητικόν άντί τοϋ άρι&μοϋ τοϋ επτά, οϋ το άνάπαλιν έν τω πρώτος δύο τρεις- άρι&μός γάρ άντί τοϋ άρι&μητικοϋ τοϋ δεύτερος τρίτος. I1 126b. έβδόμαις] άντί τοϋ ειπείν επτά είπε το έβδόμαις- το γαρ εβδομον επί ενός τϊ&έαμεν. X c Y a Y b 126 c. το δε πύλαις έβδόμαις εστί σολοικοφανές· προς γάρ το επτά λοχαγοί και πύλας επτά ειπείν ώφειλεν, ώσπερ δ Πλάτων εΐρηκε (Tim. 17al)· εν δύο τρία· ό δε τέταρτος ποϋ, οφειλών ειπείν προς τα ουδέτερα πάλιν ονδετέρως και τέταρτον ποϋ · δμως δ' ούν ου f παραβλέπτειν t εστίν. Χ 126d. έβδόμαις] επτά. C M P P d V X c 126 e. παρίστανται • ή δε νυν χρήσις επί εμποδίου τί&ησι την λέξιν. I1 ι άγαν om. N a B 1 X X c || 5 έξοχοι om. A 2 2 a || 7—8 sch. I23g et 125a cont. codd.

separaui || 8 rò δέ ύαγάίς] ϋαγαΐς δέ P1Pd || IO 1. om. DFX | ύαγαΐς ταΐς πολεμικαΐς p. Χ I όιά] άπό D | πανοπλίας om. D ante τάίς Χ || 112 σωζούαας Β || 16 om. F | πολεμικαίς HaP || 21 om. Ρ || 24 πρώτος scripsi είς I || 26 τό έβδόμαις πνλαις p. Ya I ειπείν om. Xc | τό1 om. Xc | ycrg] δέ Xc || 26.27 έβδόμαις άπό ένός τί&εμεν Xc y 27 ένός] ένικοϋ Tb || 3l που scripsi τοϋ Χ 72

1231 - 128 g

126Î. προσίστανται] πλησίον ϊστανται. F d H a N a P P d 126g. προσίστανται] + προς ταΐς πύλαις ϊστανται, ήγουν έν ταϊς πύλαις. Τ 126 h. πάλ,ω λαχόντες] λαχμω λαχόντες τάς πύλας. Μ 126i. πάλω] κλήρφ. A 2 B C H H a N c O P P d # T V X Y Y a Y b î a s 126j. λαχόντες] κληρωσάμενοι. BC 126 k. λαχόντες] εύρόντες. D Y a Y b 1261. λαχόντες] από κλήρου σχόντες. Ha Na 126 m. λαχόντες] τοϋτο δηλονότι. Τ Υ 126 η. λαχόντες] κληρωθέντες. Α2 Η S a ίο 128—129. σύ δε ώ διογενές· πρός την Άθηνάν και τον Απόλλωνα ταϋτά φησιν ό χορός εις βοήθειαν της πόλεως καλούμενος, λέγει ούν προς την Άθηνάν • σύ δε ώ διογενές κράτος φιλόμαχον, ήτοι ώ Αθηνά θεά φιλοπόλεμε — εστι δε τοϋτο περίφρασις — ή άπό του Διός γεννηθεϊσα — εκ γαρ της κεφαλής τοΰ Διός έγεννήθη ή Αθηνά — γενοϋ ρνσίπτολις, ΐ5 ήτοι ρυσαμένη την ήμετέραν πόλιν άπό των εχθρών. Β C Η Ne Nd Ρ 1 Pd Sj V W Χ X a Y Y a Y b

128a. σύ τ ' , ώ διογε(νές) • σύ re, ώ κράτος εν πολέμοις Αθηνά, υπό δέ αγωνίας ουχ ενα θεον επικαλούνται, ώς παρθένοι, και ταϋτα δε δοχμικά εστίν και Ισα, εάν τις αυτά όκτασήμως βαίνη. κυρίως δέ εϊπον βαίνη· so ρυθμοί γάρ είσι. βαίνονται δε οι ρυθμοί, διαιρείται δέ τα μέτρα, ουχί βαίνεται. Μ 128 b. σύ τ', ώ κράτος έν πολέμοις Αθηνά, υπό δέ αγωνίας ουχ ενα θεόν επικαλούνται ai παρθένοι. I 1 N c P l a W Y b 128 c. συ] περίφρασις. B C X c 25 128d. διογενές] έκ Διός γεννηθέν. C P d d T V X 128e. ή το φιλόμαχον κράτος άντί του φίλον και προσφιλές κράτος έν ταϊς μάχαις. P 1 P d S j 128 î. φιλόμαχον] πολεμική γαρ ή Αθηνά. D P P d Y a Y b 128g. φιλόμαχον] φιλοπόλεμον. F d P R 1 w ι ϊστανται om. Ha || s εν p. B P d X || 11-16 sch. 1 2 8 - 1 2 9 et 128e cont. P*Pd SJ II i l 1. om. Ta | δέ B H X τ* rell. | την om. B H | Απόλλωνα] ποσειδώνα P ^ d Sj ¡I 12 ταϋτά] τοϋτο Ne om. Y | post πόλεως add. αύτούς P 1 PdSj | προκαλούμενος P l Pd προσκαλούμενος Sj | ούν] γοϋν P'PdSjW δέ CYaYb || 13 σύ Άύηνά om. € | δέ B H X τε rell. | &εέ Ne om. CNdP^dSjVXa || 1 4 - i s εστι Ά&ψά om. CNdXa || 14 εστι - περίφρασις om. Ρ 1 (add. P 3äl )PdSj || 15 εκ - Άύηνά om. P 1 PdSj II 16 ρυσαμένη] ρύσαι P x PdSj | τήν ήμετέραν om. CNd | ήμετέραν om. Χα H 20 όκτασήμως Vict, όκταοίμως M | βαίνη2 Dd. βαίνει M || 23 —24 sch. 128b post sch. 130c NcWYb || 23 άλλως p. NcYb *| πολεμίοις NcP x WYb | αθηναίων NcP'WYb I δέ om. W || 24 καλούνται W | αί παρ&ένοι om. I 1 || 26 γεννη&εϊσα X H 27-28 cf. ad sch. 1 2 8 - 1 2 9 || 29 πολεμικόν D | ή Ά&ψα\ ή &εός Ρ 73

SCHOLIA IN AESCHYLI SEPTEM ADVERSVS THEBAS

128h. φιλόμαχον] πολεμικόν. ûTV 128 i. φιλόμαχον] ή αγαπούσα τον πόλεμον. Α2 129a. ρυσίπτολις] ελευθεροΰσα την πόλιν. CH 129b. ρυσίπτολις] ελευθερωτής της πόλεως. X c Y s 129 c. ρυσίπτολις] ρύουσα την πόλιν. YaYb 129 d. ρυσίπτολις] ρυσαμένη την ήμετέραν πόλιν από των εχθρών. διάλεκτος évi των Κυπρίων. BV 129 β. ρυσίπτολις] ρυομένη την πόλιν των παρεστώτων. &Τ 129 Î. ώσπερ οι έφιέμενοι λείας άγελείαν Άφηναν επεβοώντο, όντως οί περί ίο σωτηρίας πόλεως τάς χείρας άνέχοντες ρυσίπτολιν και ερυσίπτολιν Άθηväv επεκαλοϋντο, ήγουν φύλακα της πόλεως άπό τοΰ έρύω το φυλάσσω. Α2 Ξ& 130 a. Παλλάς] Αθηνά. B C N c P P d R b V Y Ya 130b. Παλλάς] Άθηνα διά το φονεϋσαι Πάλλαντά τινα. Xc is 130c. και σύ, ό της θαλάσσης κυριεύων θεός Ποσειδών, επίλυαιν των φόβων δίδου, ήτοι λϋσον τον έπικείμενον ήμίν φόβον καταβαλών τους εχθρούς εν τη τριαίνη. Β C Η Ne Nd Ρ 1 Pd Sj V W Χ Xa Y Ya Yb 130d. δ θ' ΐππιος · και σύ, ώ Πόσειδον, δς άνάσσεις επί θήρα Ιχθύων. FM

2ο 130e. δ θ* ϊππιος] και ó Ιππικός Ποσειδών. Τ 130ΐ. δ θ' ΐππιος· ΐππειον λέγει τον Ποσειδώνα δια το ϋδωρ ταχέως και δίκην ίππου κινεισθαι. 6 Ποσειδών δε ο της θαλάσσης έφορος, ó φροντιστής και βασιλεύς · θεός γαρ ούτος της θαλάσσης κρατήσας. Ya Yb 130 g. ϊππιον λέγει τον Ποσειδώνα δια το ϋδωρ ταχέως και δίκην ϊππου α κινεισθαι. D P l a P d X c 130h. ΐππιος] πολεμικώτατος. Β Η 130Í. ιππιος] Ιππικός. CRbV 130j. ή δια το τάχος τοΰ ϋδατός φασι τον Ποσειδώνα ϊππιον ή διά το δωρήσασθαι τω Πέλοπι άρμα. Ab Ha 30 130 k. ϊππειος] ιππικός ή διότι το ϋδωρ ταχύ, ή διότι τω Πέλοπι πρώτος το άρμα παρέσχεν. θ

β - 7 cf. Eust. 842, 63; 1284, 29 || β - I l Eust. 643, 46 || 14 cf. Ε. M. 6 4 9 , 5 3 - 5 8 ; Eust. 84,22sqq.

1 φίλον ταϊςμάχαις ρ. Τ || 4 της om.T || 6 — 7 άπό — Κυπρίων om. V || 8 τώντζαρεατώτων om. Ra ¡I ίο τάς om. Ξα || li έρύω Eust. έννω A25a || 15 — 17 seh. 128-129 et 130c cont. NdSjWXXaYa || 15 σύ ôè CNdWXaY || is.ie των φόβων

om. PxPdSjV I των om. XaY || 16 ήτοι - φόβον om. CNdXa | καταλαβών WY || 18 1. om. I1 I ώ om. I1 || 22 142 e. ϋεοκλύτοις] μεγάλαις ας και §εός αν άκούσειεν. C D M T Y Y a Y b 142!. ϋεοκλύτοις] ών συ ή §εός άκούσαις ει §έλει. P P d 142g. &εοκλύτοις] αΐς ανϋρωποι τους ·&εονς καλοϋσιν είς ελεον επικαλούμενοι. û 142h. ·&εοκλύτοις] άς οφείλει δ ΰεός άκοϋσαι. Α 2 Sa, 20 144 a. άπύουσαι] φωνονσαι. BNbNcPd V X 2 X c Ya Yb 144b. άπύουσαι] βοώσαι. C H a N a P Q T 144c. άπύουσαι] επικαλούμενοι. C F d P R 1 S j T 144 d. πελαζόμεϋα] πλησιάζομεν. Ab C Ha P P d V X 2 Y Ya Yb 144 e. πελαζόμεϋα] ερχόμεϋα. Ne Ρ 25 1441. πελαζόμε&α] τω σω βωμω πλησιάζομεν. d T 145—146a. λέγει δε προς τον Απόλλωνα δτι και σύ, ώ αναξ Λύκιε, γενοΰ τω πολεμικω στρατω λύκειος, ήγουν εφόρμησον εν αύτοϊς ώς λύκος, ενεκα της φωνής των στεναγμών ημών. P 1 PdSj 145—146b. Λύκειος γενοϋ- πολέμιος· οίον ωσπερ λύκος αντοϊς έφ· οο όρμησαν άνϋ' ών ήμεις νυν ϋρηνοϋμεν. ού'τω τίνες τό Λύκειο ς. ή επιβλαβής τοις πολεμίοις επί τής άντής των στόνων γενοϋ, οίον επί τοϋ πολέμου. Μ 145—146c. παρήχησιν ένταϋύα ποιεί Λύκει αναξ λύκειος γενοϋ ι φνλαξον om. D φνλαξον ήμϊν Yb | καί] δέ και Yb om. D | τους ¿χάρους om. D II 6 τά παρόντα] τά πάντα F om. QX || 7 εκ p. Ha || 8 τής αής όνγατρός om. Τ H 13 ΰεοκλντοις ήτοι μεγάλοις om. Yb | καί om. Yb || 14 ωότε — ΰεοΐς om.

Yb II ιβ μεγάλαις om. CY | δς] αίς D

ώς Yb

ών Τ | καί] ό C | αν ante καί DYb

om.CMY I άκονβοι Yb άκονειΎ || 17 el ϋέλει om. Ρ || 23 εις ελεον p. FdT || 24 -όμεϋα Ab I τω αφ ναψ add. Ab || 26 om. Lh || 27 — 29 sch. 145a et 145 —146a cont. P i P d S j II 27 8τΙ om. Pd | άναξ Λύκιε] άϋηνά ελυχία Sj | λύκε Pd || 28(5αίφ ante πολεμικψ add. Ρ 1 | ίξόρμηύον Sj | αντώ S j || 31 οντω Vict, οϋ M 77

καί

SCHOLIA IN AESCHYLI SEPTEM ADVERSVS THEBAS

εΙπών, -ήτοι πολέμιος αύτοις, οίον (ωσπερ} λύκος έφόρμησον άνΰ' ών ήμεϊς ΰρηνοΰμεν. οϋτω τινές το Λύκειο ς. ή επιβλαβής τοις πολεμίοις επί της αυτής των στόνων, ήγουν επί τοΰ πολέμου, γενοϋ. άντή όέ ό πόλεμος διά το γίνεσ&αι ϋορυβον εν τούτω πολύν. I1 5 1 4 5 — 1 4 6 d . άλλως - πολέμιος γαρ ην. ό π ω ς λύκος γενοϋ αύτοΐς, οίον ώς λύκος εφόρμησον άν&' ών νυν ήμεϊς &ρηνοϋμεν· όντως τινές το Λύκιος. ή επί βλάβης των πολεμίων επί της αυτής των στόνων γενοϋ, οϊον επί τοϋ πολεμίου. N c W Y a Y b 145a. και συ, Λύκι αναξ- Λνκιόν φησι τον Απόλλωνα η διά το εν ίο Λυκία τη πόλει τιμασύαι αυτόν ή διά τό άνατιάέναι τούτω λύκον ώς ιερόν ή διά τό λύκους άνελεϊν ή — δ γε κρείττον — δια τό λυκόφως ποιεΐν της ννκτός υποχωρούσης· Απόλλων γαρ δ ήλιος. B C D H I N c N d P P d R 2

1

1

S j V W X a X c Y Y a Y b

145 b. διά τό λύκον ποτέ άποκτείναι Άπόλλω τούτον κεκλήσΰαί φασιν. ΐ5 τοϋτο δέ πέπλασται άπό τοϋ τό λυκόφως υπό ηλίου διαλύεσ&αι, είς τούτον άλληγορουμένου Απόλλωνος, λυκόφως δέ καλείται διά τό εχειν τόν λύκον τοιάνδε χροίαν. Ab Ha 1 4 5 c . Λύκει'] έπί&ετον τοϋ Απόλλωνος. P P d Y a Y b 145d. Λύκει'] εν τή Λυκία τιμώμενος. CNa «ο 145 e. Λύκει] δ λύκον όλέσας ποτέ. & Τ 145 f. άναξ] Απόλλων. QR 1 145 g. Λύκιος γενοϋ] λύκειος γενοϋ τω δαΐω στρατφ επί τής αυτής των στόνων, ήγουν έπι τοϋ πολέμου. Ρ" 145 h. λύκειος] άναιρέτης. A2 Ab D Ha Na Ρ Pd Y Ya Yb ΞΆ 25 145 i. λύκειος] άγριος, άφανιστής. Β Η Ne 145j. λύκειος] άφανιστικός, τιμωρητής. CXc 145 k. λύκειος] απηνής. FdQ 1451. λύκειος] φοβερός. PQ 28 cf. Hes. Λ 1374 λνκε'ιον · φοβεράν. 1 ώσπερ suppleui coll. 31 || 2 οντω τινές scripsi coll. Μ τοντίΐ 1 || 5 — 8 sch. 145a et 145 —146d cont. codd. || 5 άλλως] λύκειος γενοϋ στρατφ δαίω W | πολέμιος — όπως om. Yb | γάρ f¡v~¡ ήγουν W om. Ne | όπως] ωΰπερ Ne || 6 έφόρμηύον αύτοϊς post αντοίς (5) NcW | οϋτως τινές] οντω YaYb || 7 βλάβτ) Ne | τής άντής] τοις

αύτοϊς Ne | Οτόνων] πόνων W τόνων Ne φόνων Ya | οίον] ή Ya || 9 — 12 cf. ad

sch. 1 4 5 - 1 4 6 a || » 1. om. R ' Y a | και αν om. CNcNdP^dSJVXaYb | Λύκι'] λνκιε Xc λύκει D | φαύι NeP s l SjWXaYb | ¿ν] εν rfj CNcNdP^dSjVWXaYaYb || 10 αυτόν om. CNd | ή — Ιερόν om. Y | ôià τό λύκον τούτω B D H X e | τι&έναι Β Η

τι&έμεναι DXe | ώς] ώς και W om. DXe || 11 ή1 om. BDHXc | άνελεϊν] àvαιρεΐν P > c Yb | ó' ye] δτε W Y τό γε X a όπερ Ne || il. 12 ύποχωροΰϋης τής ννκτός P 1 PdR 1 Sj II 12 νποχωρηαάϋης CNdVWXaYYaYb | Απόλλων - ήλιος om. CNd Xa II 14 an τοϋτοΊ || is το om. Ha | νπό —17 χροίαν om. Ab || 19 ο τ. εν τ. λ. Na H 25 άφανιατής om. Ne 78

146 - 149 e

145m. λύκειος] φάορεύς κάί οίος έφάνης λυκω ποτέ. &Ύ 146a. δαΐω] πολεμικω. C H a O P P d Q T Y a Y b 146b. δαιω] τω των πολεμίων. & 146 e. στόνων αυτας] ένεκα ημών της φωνής των στεναγμών. D Pd Ya Yb 146d. στόνων άυτής] των ημετέρων στεναγμάτων ακροατής. & 5 146e. στόνων] τών στεναγμών τών ημετέρων. P T V 146 Î. άυτάς] τον πολέμου. I 1 146 g. άυτάς] τής φωνής. Η Na Ρ Υ 146h. άυτάς] άκουων. Β Η 146Í. άυτάς] ακροατής. AbNb ίο 146 j. άυτάς] ενεκα τής κραυγής. Fc Ne 146 k. άυτάς] τής έμής δήλον. A2 Χ S'a 1461. άυτάς] ενεκα τής βοής. TV 148—149. και συ, ώ Άρτεμι φίλη και προσφιλής ήμϊν κούρα και παρύένε Λητογένεια και το γέννημα τής Λητούς, ευ και καλώς κάί έπιστημόνως is το τόξον εύτρέπιζε, εν τω πολεμώ δηλονότι. P 1 PdSj 148 a. Λητογένεια] ώ Άρτεμις ή από τής Λητοϋς γεννηΰεϊσα • Λητοϋς γαρ κάί Διός ϋνγάτηρ ή Άρτεμις. N e X c Y a Y b 148 b. Λητογένεια] ή άπό τής Λητούς γεννηΰέίσα. Ρ 3 Υ 148c. Λατογένεια] ή Άρτεμις γάρ ϋνγάτηρ Διός και Λητοϋς. PPd 20 148 d. Λητογένεια] εκ Λητοϋς γεννη&εΐσα. ϋ Τ 148e. κούρα] ϋνγατερ τής Λητοϋς. CTV 148 Î. κούρα] παρθένε. Na Ρ 149a. εύπυκάζου· ήτοι εντέχνως και έπιστημόνως εντείνε το τόξον- το γάρ πύκα άντί τοϋ επιστημόνως παραλαμβάνεται. C N c N d P V W X a Ya 25 Yb

149 b. εύπυκάζου] εύτρέπιζε. Α2 Ab C D Η I 1 Nb Ρ Pd Sj R 1 Χ Xc Y 149 c. εύ πυκάζου] κατασκενάζου. Β Η Ne 149 d. εύ πυκάζου] εντείνε. VYaYb 149e. εύ πυκάζου] εύτρέπιζε κατά τών πολεμίων, û Τ

so

sch. 149 Hes. E 7255 εύτυκάζου · εϋτυκον εχε, ετοιμον I xal om.FT ι τω λύκο) LhT || 2 τω p. CPPdT | πολεμώ C πολεμίω V || 3 om. LcLhBb y 4 ενεκα ήμών om. D | τ. ή. φ. Y a ï b | τών ότεναγμων om. Ya Tb || 5 ατεναγμών FcKRb || β τών ημετέρων] ήμών Ρ om. V || 8 τής om. NaT || β λείπει p. Η y 11 ένεκεν Ne | τής om. Ne || 12 τής om. Χ | δήλον om. Χ || 13 ενεκα τής om. V || 14 αν om. Sj || IS post καλώς add. και εντέχνως Ρ 1 || 17 ή — γεννη&είαα om. Xc || 18 γάρ om. Xc || 19 ή om. Υ | γεννηϋεΐαα om. Y || 21 ή p. RbT || 24 εύπυκάζου — έπιύτημόνως] xaì Ρ | πυκάζου Ya πυπυκάζου Yb || 25 λαμβάνεται WYaYb om. Ρ || 27 εύτρεπίζου Υ εύτρέπιζον Η | [άπό τον} τυκα[. . . .] add. I 1 (έντυκάζου t.) || 28 καταΰκεύαζον Η || 29 εντεινον Υ || 30 κόσμει καλώς ήγουν ρ. Τ | εύτρεπίζου Lh 79

SCHOLIA IN AESCHYLI SEPTEM ADVERSVS THEBAS

149 f. φίλα] προσφιλής. P Y a Y b 149 g. φίλα] εμοί. Τ 150—157 a. στροφή ετέρα κώλων ια'. Τ 150—157b. ήμέτερον + êêêë- έντεν&εν άρχονται ai κατά σχέσιν στρο5 φαί. είσί γοΰν της μεν πρώτης στροφής τα κώλα ια' καί τά της αντιστροφής τοσαϋτα. το α' προκελενσματικόν μονόμετρον έχρησατο δε τούτω ένταν&α διά το ταχέως γεγονέναι εξ[αίφ]νης τον κτύπον των άρμ[άτων και] ¿ν τή αντιστροφή διά [rò] ταχέως φέρεσ&αι τους λί[&ους κατά των έ]πάλξεων, ή και διά το ταχέως όρμάν τάς ψνχάς αυτών καί πατάσσειν ίο τω φ[όβω] τινός αίσΰανομένου κτύπου · τά βραχέα γαρ εύκινητότερα τών μακρών, το β' χοριαμβικόν ήμιόλιον εκ χοριάμβου καί Ιάμβου, το γ' δμοιον κατά πάντα · το μέντοι τής αντιστροφής κώλον συνίζησιν εχει κατά τον πρώτον πόδα. το δ' δμοιον μονόμετρον ύπερκατάληκτον έκ χοριάμβου και συλλαβής, το ε' παιωνικόν ήμιόλιον έκ παίωνος τετάρτου και ιάμβου. is το ζ' δμοιον τω β' · το μέντοι τής αντιστροφής κώλον συνίζησιν εχει κατά τον β' πόδα, ήγουν τον ϊαμβον. το ζ' δμοιον κα&αρόν. το η' Ιωνικόν άπό μείζονος δίμετρον καταληκτικοί έξ Ιωνικοΰ και κρητικού, το ϋ' δμοιον εξ επιτρίτου δευτέρου ήτοι τροχαϊκής συζυγίας καί αναπαίστου διά την άδιάφορον ή χορείου, το τής στροφής δέ κώλον πεντασύλλαβον εχει τον 20 επίτριτον. το ι' ιωνικόν άπ έλάττονος δίμετρον ύπερκατάληκτον έξ επιτρίτου δευτέρου, παίωνος τρίτου και συλλαβής · το μέντοι κώλον τής αντιστροφής τον δεύτερον εχει πόδα παίωνα δεύτερον, το ια' παιωνικόν τρίμετρον βραχνκατάληκτον εκ παίωνος πρώτου και τετάρτου και Ιάμβου- ει δέ βούλει, Ιαμβικόν δίμετρον άκατάληκτον του πρώτου ποδός 25 δακτύλου, τον δε δευτέρου χορείου, τών δε λοιπών Ιάμβων, επί τω τέλει τής τε στροφής και αντιστροφής παράγραφος. Τ 150a. εέεε] επίρρημα &αυμαστικόν. Μ 150b. ¿¿¿I] έπίρρημα ϋρηνητικόν. Yb 151a. δττοβον

άρμάτων

ακούω, φησίν, τον τών χνοών κτύπον.

so N c V W

151b. δττοβον] ήχον. B C H H a N a P d Q V X c Ya Yb 151c. δττοβον] κτύπον. N c O d T 151 d. άρμάτων] τών καρουχών. CXc 151e. άρμάτων] τών πολεμίων, û Τ ss 1511. κλύω] ακούω. Ab C Ha Na Ne Τ V Ya Yb 152a. το πότνια "Ηρα και τό Άρτεμι φίλα επιφωνήματά έστι προς

7 suppl. Dd. II 8 suppl. Dd. || 10 suppl. Dd. || 29 1. om. W || 3β Άρτεμις ώ

φίλα Τ I φωνήματα Α2 80

149 f - 153 η

τους ϋεούς διά μέσου τών στεναγμάτων λεγόμενα, ε'ις οίκτον αυτούς προκαλούμενα· τοιαϋτα ôè και προϊών εύρήσεις. Α2 $ Τ Ξti 152b. ώ πόττνια] διά μέσου. Τ 152 c. πόνια] σεβασμία. Ab C Na N e d Τ Ya Yb 153a. ελακον άξόνων άκούω,φησί, στεναγμόν των χνοών. λέγουαι και 5 μετά τοϋ ι οι ποιηταϊ το χνοιαί. παρά το (Hom. Ε 838) μέγα δ' εβραχε φήγινος αξων. χνόαι δε τα άκραξόνια, περί a ai χοινικίδες οι παραξονϊται λεγόμενοι. Μ 163b. ελακον άξόνων ώς και παρ' Όμήρω (Ε 838) μέγα δ' εβραχε φήγινος άξων χνόαι δε τα άκραξόνια περί á αϊ χοινικίδες al παραξονΐ- ίο ται λεγόμεναι. λέγεται δε και μετά τον 'ιώτα χνοιαί ώς ροιαι ρόαι και χροιαι χρόαι. I1 153c. ελακον άξόνων παρατά (Ε 838) μέγα δ' εβραχε φήγινος άξων τοϋτο εϊρηται. B H N c V W Y 153d. ίλακον] ήχησαν. B C H a N a N c O Q R ^ T V X c Y Y a Y b 15 153 e. ίλακον] εβόησαν. C X c Y a Y b 153Ϊ. ελακον] εβόησαν, ήχησαν άπό της τάσεως τον δρόμου. P P d 153 g. άξόνων] των εν τοις αρμασιν. ϋ Τ 153h. βρν&ομένων] των ζυγών βαρννομένων υπό της τάσεως τον δρόμου. X c Y a Y b 20 153Í. βριύομένων] βαρονμένων. C Ha Na P P d 153 j. βρι&ομένων] βαρέως ήχούντων. Β Η 153 k. βριύομένων] βαρννομένων. Ab Ne 1531. βρι&ομένων] βαρονμένων τοις εφεστώσιν. ü Τ 153 m. χνόαι δέ είσι τά άκροξόνια περί â ai χοινικίδες, al παραξονίτιδες as λέγονται. Β Η Ne P l a V W Y Yb 153η. χνόαι λέγονται al τών τροχών χοινικίδες, ήτοι al σύριγγες δ εστίν όπαί, ας καΐ πλήμνας φασίν, ήγουν τά μέσα τών είρημένων συριγγών, εις ας εντί&ενται τά τοϋ άξονος άκρα, πλήμναι δέ καλούμεναι διά το πλήσσεσ&αι ή πληροϋσϋαι υπό τοϋ άξονος, ενηλατα δε ταΐς χοινικίσιν εμβαλ- ao 27 —ρ. 82, 5 Eust. 598, 1 2 - 3 7 ; 598, 7 1 εις — προκαλούμενα om. F || 2 Ó¿] γάρ A 2 om. Τ || 13 1. om. W | ante παρά add. δμηρος Ne VW || 14 ante εϊρηται add. áfaivNcVW II 18 ήγουν τά άρματα περιφραστικώς add. Τ || 19 τω ζνγφ Yb | βαρονμένων Yb | άπό Ya | στάαεως YaYb || 25 1. ελακον άξόνων p. W | âé om. P l a Yb | άχροαξάνια P l a VYb άκραξόνια Ne παραξόνια W | ai om. Β | αχοινιχίδες B H W | at xai NcP l a YWYb | παραξονίτ 1όες] περονίτιδες Ne παραφονιτίδες W || 27 άΛλως p. WYb | λέγονται om. W || 28 φηοίν W || 29 καλούνται P l a | πλήοαεούαι] πλή&εα&αι Eust. || 30 ή πληροϋα&αι om. W I r/] και YaYb | ένήλατα Yb Eust. ¿νήλαται W έλήλατα Ya έλήλαται P l a I ταΐς] rd ταϊς W | ίμβαλλόμενα Eust. εμβαλόμενα Ya έμβαλλόμεναι P l a WYb 81

SCHOLIA IN AESCHYLI SEPTEM ADVERSVS THEBAS

λόμενα ή πασσαλίσκοι κωλνοντες εξιέναι τον τροχόν. έπίσωτρα λέγονται ol επικείμενοι κύκλοι τοις τροχοΐς, ήτοι ol κανϋοί- οντω δε λέγονται δια τό επιτρέχειν ή παρά το σώζειν, ώς από της επί προθέσεως και τον σώ το ορμώ, ή από τον σώζω• σωστικοί γαρ της εσω περιφερείας είσΐν ol 5 κανϋοί. P l a W Ya Yb ' 153ο. σνριγξ και χνόη τό εις την όπήν ëvûa ο τροχός έμβεβλημένον ξύλον. Xc Ya Yb

153ρ. τό δέ χνόαι βαρύτονον τα εις η κα&αρά δισύλλαβα τω ο παραλήγόμενα από δύο συμφώνων άρχόμενα, ων προηγείται δασύ, βαρύνεται, ίο οίον χνόη, φϋ-όη, χλόη. τό δε πνοή ονκ εχει δασύ. D P l a W X c Y b 153q. χνόαι] ai όπαί. CHa 153γ. χνόαι] αϊ σύριγγες. CO Ya 153s. χνόαι] άκροξόνια. B H N c Q 153t. χνόαι] ai όπαί, ήτοι τά άρματα περιφραστικώς. d υ 153 U. χνόαι] ai όπαί των τροχών ας και χοινικίδες καλονσιν. Τ 154a. ήμέτερον + Άρτεμις ώ φίλα· οντω χρή γράφειν ταϋτα τα κώλα ώς διωρ&ώ&η παρ' ημών · οντω γαρ εχει ο'ικείως προς τά της αντιστροφής κώλα. οι δ' άλλως γράφοντες και ταντ' εναλλάσσοντες ονκ ΐσασι τà περί τών μέτρων. Τ 20 1 54b. Άρτεμις ώ φίλα] διά μέσου. Τ 154 c. Άρτεμις ώ φίλα] + οντω γράφε διά τό μέτρον. Τ 154d. ε έ ε ε ] επίρρημα ·&ρηνητικόν.

CPPdYa

155a. δορντίνακτος] διά τών δοράτων τών πολεμίων κινούμενος, ϋ Τ 155b. δορντίνακτος] νπό τών δοράτων τινασσομένων. A2S'a 25 1 55c. αΐ&ηρ] αήρ. B N a P d T X c 155 d. επιμαίνεται] ηχεί. PPdQV 155e. επιμαίνεται] ταράσσεται. B C N a N b P d T Y Y a Y b 155f. επιμαίνεται] σφοδρώς κινείται. Α2 156 a. πάσχει] πασχήσει. B H X c so 156b. πάσχει] πά&τί- PPd 156 c. πάσχει] κακοπαϋεϊ. CYaYb 6 cf. Suda Χ 359 ( = sch. Soph. El. 716) || 8 - 1 0 sch. Soph. El. 716

1 post τροχόν add. ai χνόαι ôè καλούνται και παραξονίτιδες Ya | επίϋωτρα — 5 καν&οί ut nouum sch. Ya la post sch. 160 —162 aW la

om.Yb | έπίβωτρα W Eust.

έπίαντρα Ya επισώτροι Pla || 2 δε om. P Yb | λέγεται W || 3 έπιτρέπειν W | ή — όώζειν post όρμω P | ώς] και W || 4 i 1 5 7 e. επάγει] ε'ις νίκην ή ε'ις δλε&ρον. & Τ 1 5 7 Î . # ε ό ς ] ή τύχη. A b # Y 1 5 8 — 1 6 5 . αντίστροφη κώλων ια'. Τ 1 5 8 a . άκροβόλων δ' έπάλξεων λιϋ·άς· λιϋ·αςδέ, ήτοι σύρροια λίϋ·ιον, ερχεται επί των επάλξεων και των μικρών πνργισκίων των άκροβόλων. ίο ήτοι των βαλλομένων διά το εν ακραις των τειχών και ανω&εν ϊατασϋαι . Β D Η N e Ρ 1 P d Sj V W X c Y Y a Y b 1 5 8 b . άκροβολίζεσΰαί έστι το εν πολέμιο συμβολής προκατάρχεσ&αι. I 1 Μ 1 5 8 c . άκροβόλων] ητοι των βαλλομένων διά το εν ακραις των τειχών και ανωύεν (¿στασϋαι). ΒΗ ΐ5 1 1 5 8 d . άκροβολίζεσ&αί έστι το εν πολέμοις κατάρχεσϋαι. NcP VWYa Yb 1 5 8 e. άκροβόλων] των βαλλομένων κατά το άκρον. C H a 1 5 8 f . άκροβόλων] επάνω των τειχών των πύργων. D H P P d 1 5 8 g . άκροβόλων] πολεμικών οργάνων. & 2ο 1 5 8 h . άκροβόλων] + τών υψηλών, ήγουν τα άκρα τών έπάλξεων λί&οις βάλλονσιν οί πολέμιοι. Τ 1 5 8 Í . άκροβόλων] τών υψηλών. Α 2 1 5 8 j . επάλξεων] τών μικρών πνργισκίων. B P 1 5 8 k . επάλξεων] επάνω προμαχώνων, τών τειχών. Y a Y b 25 1 5 8 1 . έπάλξεων] συνίζησις. Τ 1 5 8 m . το άκροβόλων προς το έπάλξεων σύναπτε ο ύ τ ω ς - ερχεται από τών άκροβόλων έπάλξεων λι&άς και σωρεία λί&ων κατά τών πολεμίων δηλονότι, ήγουν εν τοις ακροις τών έπάλ,ξεων ιστάμενοι τίνες τους άντιπίπτοντας βάλλουσιν. ή οϋτως · ερχεται παρά τών πολεμίων επί τών άκροβό- 3ο λων έπάλξεων λν&άς. ταϋτα δέ λέγει δ χορός ούχ δτι άληϋώς έγίνετο, άλλ' Αισχύλος έξεπίτηδες τοϋτο ποιεϊ την τών γυναικών παριστών φύσιν, ήνίκα ταραχϋεϊεν φόβφ καΐ τά ουκ δντα φανταζομένων. Τ 13 Hes.

Α

2594

άκροβολίζεσϋαι

· το εν πολέμω

κατάρχεοΰαί

συμβολών.

ι om. Ra II β νϋν ή ρ. Τ || 7 om. FLcKb || 9 1. om. Ya 1. (λ)ι&άς δ' ερχεται i n 1. a d d . ερχεται Ρ1 | άκροβόλων ó' o m . D | Aiftàç1 om. NeV | λιΰάς" — post loxadbai (IX) ï a | λιϋάς δέ om. Sj || 10 πυργίοκων WTÍ πνργωμάτων lil sl τών άκροβόλων om. P PdSj add. P || 11 τειχέων P'FdSj ï a l b || 13 1 λής I H 15 ïdzaoêai addidi || le sch. 158 d ante 9 λιϋάς2 NcP^V | κατάρξεσΙ«ΐί 19 τ. π. τ. τ. Η || 20 o m . B a || 24 πυργίσκων Ρ 8

B T Scholia in Aeschylum I I 2

Sj | λί&ων

Sj | ξνμβο-

i' 1

83

¡|

SCHOLIA IN AESCHYLI SEPTEM ADVERSVS THEBAS

158η. σνρροια λί&ων. BCHM 2 PPdQXc 158o. λί#άς] σύρροια, πλήϋος. YaYb 158ρ. λιΜς] πλήϋος λί&ων. ΡΑ 2 158 q. λιΰάς] σωρεία λίϋων. Ab Ha N e d Τ 158r. Μ α ς ] λιπασμός. NaT 158s. τό ερχεται εΐ μεν νοήσεις από Θηβών προς τους πολεμίους οϋτως ερεΐς · ερχεται εις τους πολεμίους εκ των τειχών λιΰάς άκροβόλων. ει δε από τών πολεμίων προς τους Θηβαίους ούτω- ερχεται εκ των πολεμίων επί τών Θηβαϊκών επάλξεων λιΰάς άκροβόλων. ταΰτα δε λέγει ό χορός ονχ δτι άλη&ώς έγένετο, άλλ' Αισχύλος έξ επίτηδες τοϋτο ποιεί την τών γυναικών παριστών φόσιν, ήνίκα ταραχ&εϊεν φόβω και τα ουκ δντα φανταζομένων. ή το άκροβόλων προς το επάλξεων συνάπτε οϋτως· ερχεται κατά τών πολεμίων λι&άς και σωρεία λί&ων εκ τών άκροβόλων επάλξεων, ήγουν ών εν τοις άκροις ιστάμενοι τίνες τους άντιπίπτοντας βάλλουσιν. û 158t. ερχεται] παρά τών πολεμίων. Τ 159a. ώ φίλ' Άπο {λλον) · ώ φίλε Άπολλον και Άϋηνά και διό&εν πολεμόκραντον. Μ 159b. ειπών ώ Άπολλον κάί δέον ειπείν ώ Ζεϋ, τέλος ήμϊν πολεμόκραντον άγνόν και άναίμακτον δός, ό δε ούχ οϋτως εφη, αλλά προς το τέλος τον λόγον εποιήσατο. εστι δε το αυτό. Ra 159 c. ώ φίλ' Άπολλον] διά μέσου. Τ 160—162a. κόναβος εν πύλαις- κόναβος και κτύπος τών σακέων και τών ασπίδων τών υπό χαλκού συνδεδεμένων, εν μάχαις τε τέλος και πλήρωμα ζωής, ήτοι ϋάνατος, άγνόν έν τω πολεμώ πληρω&έν, ή υπό τοϋ πολέμου γενόμενον. έπει δέ μιαρός ό ¿ν πολέμω φόνος, άγνόν μάλλον τούτον εφησεν, επει οι πολεμίους άποκτείναντες κα&αροί είσι μάλλον ή οι φίλους άνελόντες. τέλος δε ό φόνος καΐ ό πόλεμος · τέλος γάρ τίνες τοϋ 1 ήγουν p. Β Η || 3 τό π. τών λ. Α 2 || β — β τό — επάλξεων om. B b || 6 — 7 όντως — άκροβόλων] τό άκροβόλων άντί τοϋ έξ άκρων τοϋ τείχους εις τρωοιν των πολεμίων πεμπομένων έρείς Ra || 7 τειχών] &ηβών l e || 8—9 οϋτω — άκροβόλων] άκροβόλων άντί τοϋ εις τρώϋιν τών έν τοις ακροις Ισταμένων τοϋ τείχους πεμπομένων ix πολεμίων δι'έλεπόλεων B a || 9 ôè om. B b || ίο τοϋτο έξεπίτηόες Le B b || 12—is ή — βάλλουσιν om. B a II 23 — 26 κόναβος1 — φόνος om. Ρ1 || 23 1. ώ φίλ' άπολλον κόναβος W | κόναβος1 om. Ya I κόναβος και ήχος NcVYaYb κόναβος ό ήχος W | χτύπος] ήχος Υ || 23.24 τών σακέων και om. CNdXa || 24 τε] το CNdYb και τό W || 28—2β ήτοι — γενόμενον om. D X c || 25 άάνατον CNcNd | άγνόν] άγνόν τέλος Β άγνός τέλος Η | τω om. Η | τοϋ om. B Y || 26 μιαρον Β μικρόν Η | πολέμοις D X c Y b | άγνόν τέλος 1. add. a n t e άγνόν Ρ 1 | άγνόν om. Β Η | μάλλον om. Ρ 1 || 27 τοϋτο P 1 V W Y a Y b om. CNdXc I επεί δέ D X c επειδή Yb | oí om. Β Η || 27 — 28 μάλλον — φίλους om. Xc |l 27 oí om. B H Y cf. sch. 162a || 28 άνελόντες om. B C || 28 - p. 85,2 r¿λος 2 - θάνατος om. P l add. Ρ 3 || 28 ό 1 ] και ό Β Η | τίνος B Y 84

158 η - 162 f

βιότου εν τούτω πολλάκις ενρίσκουσιν. τέλος γαρ της τον ανθρώπου ζωής 6 Μνατος. B C D H N c N d P 1 P 3 V W X a X c Y Y a Yb 160—162b. κόναβος εν πύλαις· κόναβος και ήχος και κτύπος των σακέων και των άσπίδων των υπό χαλκού δεδεμένων, και τέλος και πλήρωμα ζωής, ήτοι ΰάνατος, πολεμόκραντον και εν τω πολέμω πληρωθέν, • άγνόν και κα&αρόν, διό&εν και από τον Διός· οι γαρ εν πολέμω φονεύσαντες κα&αροί είσιν. Ρ 1 Pd Sj 160a. κόναβος] ήχος. A b B C H a P N a N c P P d Ya Yb 160b. κόναβος] κτύπος εστίν. O P d T V 160c. έντεϋ&εν νοήσεις δ φ&άσας είπε μελάνδετον σάκος (43). I 1 ίο 160d. χαλκόδετων] των υπό χαλκού συνδεδεμένων. B P Y a Y b 160e. χαλκόδετων] δεδεμένων υπό τού χαλκού. CP 160 f. χαλκοδέτων] των διά σιδήρων δεδεμένων. Η Ne 160g. χαλκοδέτων] εκ σιδήρου δεδεμένων άσπίδων. & Τ 160h. χαλκοδέτων] των σιδηρών. Α2 ΐ5 160Í. σακέων] σκουταριών. C P d X c 160 j. σακέων] άσπίδων. A b B P T V 160k. σακέων] συνίζησις. Τ 161—165. ώ μάκαιρα ανασσα Όγκα, τέλος άγνόν πολεμόκραντον διό&εν, ήτοι από τού Διός, εν ταΐς μάχαις, ή προ των πυλών ζωγράφου μένη, επιρ- 2ο ρύου την πάλιν την έπτάπυλον · όντως συντακτέον. Χ 161a. διό&εν πολεμόκραντον] ώσεί ελεγεν • ή άπόβασις τού πολέμου διό§εν. Μ2 161b. διόΰεν] από τού Διός. A 2 CHHaV Y Y a Yb 161c. διόΰεν] εκ τού Διός ήμιν εϊη. ϋ Τ 25 162 a. πολεμόκραντον επεί ου μιαρός ό εν πολέμω φόνος, άγνόν τέλος εφη, έπεί οί πολεμίους άποκτείναντες καύαροί ε'ισι μάλλον ή οι φίλους άνελόντες. Ι 1 Μ 162b. πολεμόκραντον] τετελειωμένον τω πολέμω. H X c 162c. πολεμόκραντον] από τού πολέμου τελειωΰέν. P P d R 1 Ya ao 162 d. πολεμόκραντον] κραίνων και τελειών τον πόλεμον. Ha Na 162c. πολεμόκραντον] εκ πολέμου κρανύεν και τελειω&έν. &Τ 162f. άγνόν] άγνόν εφη, επειδή μιαρός ο εν πολέμοις φόνος προς άντιδιαστολήν τού έμφνλίου πολέμου. D X c Y a Y b ι πολλάκις εύρίαχουσιν om. Β Η || β εστίν om. OV || ίο cf. sch. 43d || i l χαλκών Ya I δεδεμένων YaYb || 12 τοϋ om. C || 16 ακουτάρων Pd || 17 των p. AbB || 2β ήμίν εϊη om. B a | εϊη om. B b || 26—27 πολεμόκραντον — εφη om. I 1 || 27 άποκτείνοντες I 1 || 29 τελειούμενον εν τ φ Η || so από] νπό Ρ | τελ. διά πολ. Ya | τελεσ&έν PPd || 32 om. B a | ech. 162 e et 162 i cont, F | και τελειω&έν om. F || 33 άγνόν — φόνος om. X c | άγνόν τέλος Yb | έν π. ό φ. D 8*

85

SCHOLIA IN AESCHYLI SEPTEM ADVERSVS THEBAS

162 g. άγνόν] κα&αρόν, παρόσον oi πολεμίους άποκτείναντες κα&αροί εισι και αναίτιοι νομίμως. Ha Na 162 h. άγνόν] κα&αρόν. C Fe Η Ra Τ Χ 2 162 i. άγνόν] κα&αρόν, παρόσον oi πολεμίους καταστρεψάμενοι κα&αροί δ εισι και άναίτιοι · αμύνονται γαρ υπέρ σφών. τοϋτο δε νόμιμον. φησί γαρ ό νόμος · ο τον έπιόντα ψονεύσας, εν ω περί τοϋ ζην έκινδύνευεν, άνεύϋννός έστιν. Α* & Τ Sa 162j. άγνόν] δίκαιον. Α2 162 k. τέλος] πλήρωμα. Η Ne ίο 163 a. Όγκα ή Ά&ηνά παρά Θηβαίοις. έπεύχεται ôè την επιχώριον Ά&ηνάν, ώς ό ΘετταλόςΖεϋ ανα Δωδωναίε (Horn. 77233) κάί όΛύκιος κλϋ&ι, αναξ, δς που Λυκίης (77 514) και δ "Ιλιος Ζεϋ "Ιδη&εν μεδέων (Ω 308). Όγκαία Ά&ηνά τιμάται παρά Θηβαίοις, Όγκα δέ παρά τοις Φοίνιξιν. και Όγκαϊαι πύλαι. μέμνηται και Αντίμαχος (fr. 41 Wyss) και is 'Ριανός (fr. 8 Powell). Φοίνιξ δέ ανωϋεν ό Κάδμος. Μ 163b. Όγκαία ή Ά&ηνά παρά Φοίνιξιν, Όγκα δέ παρά Θηβαίοις. έπενχεται μεν την εγχώριον Άύηναν ώς ο Θετταλός Ζεϋ ανα Δωδωναίε (77 233) και ό Λνκιος κλϋ&ι, αναξ, δς που Λυκίης (77 514) και ό Ίλιενς Ζεϋ πάτερ "Ιδη&εν μεδέων (Ω 308). I 1 2ο 163c. μάκαιρ ανασσ' Όγκα· Όγκα ή Ά&ηνά παρά Θηβαίοις έτιμάτο. επεύχεται δέ την επιχώριον Ά&ηνάν καλών εϊς βοή&ειαν, ώς ό Θετταλός τον Δία λέγων Ζεϋ ανα Δωδωναίε (77233) και ο Λνκιος τον Απόλλωνα κλϋ&ι, αναξ, δς που Λυκίης ευρείης άνάσαεις (77 514) και ό ΊδαΙος Ζεϋ πάτερ "Ιδη&εν μεδέων (Ω 308). Όγκαία τοίννν ή Ά&ηνά 25 τιμάται παρά Θηβαίοις. Β C D Η Ne Nd Ρ 1 P d Sj V W X a Xc Y Ya Yb 163 d. Όγκα δέ παρά Φοίνιξιν ή Ά&ηνα, και Όγκαϊαι πύλαι · μέμνηται τούτου και Αντίμαχος (fr. 41 Wyss). Φοίνιξ δέ το γένος ανω&εν ό Κάδμος έτύγχανεν ό των Θηβαίων οικιστής, διό και ώς έκ Φοινίκων κατηγμένος Όγκαν Ά&ηνάν παρά Θηβαίοις τιμάσ&αι έποίησεν. το δέ προ πόλεως 30 επτάπυλον εδος ρύου όντως ρητέον ώ μακαρία άνασσα Όγκα,

1 — 2 κα&αροί — άναίτιοι] άναίτιοί είσιν Na || 2 νομίμως om. Ha |¡ 4 — 7 om. Ba || 4 — 5 κα&αρόν — αναίτιοι om. A 2 Sa | 1. άγνόν τέλος p. Α 2 Τ | κα&αρόν om. Τ || 5 γάρζ om. A 2 S a || β άπιόντα FKLhRbSa | τοϋ ζην] την ζωην Α 2 || 201. om. Ya | Όγκα.2 om. BNc | Θηβαίοις] ά&ηναίοις Yb ρωμαίοις DXc || 21 καλών] κακών BH II 22 αναξ CDYYa άνω ΒΗ || 23 δς που] όπου CSj || 23-24 και - μεδέων om. DXc II 24 - 25 Όγκαία - Θηβαίοις om. P'PdSj || 24 τοίννν] τινα D Xc || 2 β - p . 8 7 , 6 seh. 163c et 163d cont. BWXcYa || 26 Όγκα — πύλαι] και όγκαϊαι πύλαι· δγκα γάρ παρά φοίνιξιν ή ά&ηνά DXc | "Ογκα