Dionysii Halicarnasei antiquitatum Romanarum quae supersunt. Vol. I Libri I–III [1995 ed.] 3519012855, 9783519012856

Table of contents :
PRAEFATIO
ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ. ΑΛΙΚΑΡΝΑΣΕΩΣ. ΡΩΜΑΙΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ. ΛΟΓΟΣ ΠΡΩΤΟΣ
ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ. ΑΛΙΚΑΡΝΑΣΕΩΣ. ΡΩΜΑΙΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ. ΛΟΓΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ
ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ. ΑΛΙΚΑΡΝΑΣΕΩΣ. ΡΩΜΑΙΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΛΟΓΟΣ ΤΡΙΤΟΣ
Addenda et Corrigenda

Citation preview

DIONYSII HALICARNASEI ANTIQVITATVM ROMANARYM QVAE S V P E R S V N T

EDIDIT

C A R O L V S J A C O B Y

VOL. I

EDITIO STEREOTYPA

EDITIONIS

PRIMAE(MDCCCLXXXV)

S T V T G A R D I A E I N A E D I B V S B. G. T E V B N E R I

MCMXCV

Die Deutsche Bibliothek — CIP-Einheitsaufnahme Dionysius : [Antiquitates Romanae] Dionysii H a l i c a m a s e i Antiquitatum Romanorum quae supersunt / ed. Carolus Jacoby. - Ed. stereotypa. - Stutgardiae : Teubner. (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) NE: Jacoby, Carl [Hrsg.] Ed. stereotypa Vol. 1. - Ed. stereotypa ed. 1. (1885). - 1995 ISBN 3 - 5 1 9 - 0 1 2 8 5 - 5

D a s W e r k e i n s c h l i e ß l i c h a l l e r s e i n e r T e i l e ist u r h e b e r r e c h t l i c h g e s c h ü t z t . J e d e V e r w e r t u n g a u ß e r h a l b d e r e n g e n G r e n z e n d e s U r h e b e r r e c h t s g e s e t z e s ist oh Z u s t i m m u n g des Verlages u n z u l ä s s i g und s t r a f b a r . Das gilt b e s o n d e r s f ü r Vervie fältigungen, Übersetzungen, Mikroverfilmungen und die E i n s p e i c h e r u n g und V e r a r b e i t u n g in e l e k t r o n i s c h e n S y s t e m e n . © B. G . T e u b n e r , S t u t t g a r t 1 9 6 7 P r i n t e d in G e r m a n y Druck und Bindung: D r u c k h a u s Beltz,

Hemsbach/Bergstraße

PRAEFATIO. Spatium viginti quinqué annorum prope est elapsum, postquam Adolphus Kiesslingius Dionysi Halicarnasensis antiquitatum romanarum volumen primum in lucem edidit. Qui tamen sit factum, ut vir ille clarissimus, cuius merita in Dionysium summa esse inter omnes constat, banc editionem alteram non curaverit, hoc loco exponere alienum videtur esse. Id unum igitur commemorare mihi liceat, cum ante biennium a Teubnero appellarer, ut novam editionem Dionysi antiquitatum ego pararem, ea quae Kiesslingius ad volumen primum edendum contulisset a bibliopola honestissimo, cuius in manibus erant, mihi esse tradita. His vero subsidiis multisque, quae ipse magno labore collegi, instructus ad libros eius scriptoris edendos aggressus sum, cui operam studiumque multos annos navabam. Ad Dionysium autem ut me applicarem fuit olim auctor Fridericus Ritschelius praeceptor mihi carissimus, a quo primo simul cum Athanasio Ambrosio ab inferís ut ita dicam hoc qui-

IV

PRAEFATIO.

dem saeculo revocatum esse ilium scriptorem antiquitatum romanarum quis est quin sciat? Quantum ex anno 1838, quo emisit in lucem Fr. Ritschelius commentationem illam, quae inscribitur 'Dionysii Halicarnassensis Prooemium antiquitatum romanarum e codicibus mss., de quorum indole et usu disputatur, emendatum' viri doctissimi in contextu, qui est non raro valde corruptas, emendando sint consecuti, hoc loco recognoscere supersedeo, praesertim cum in Philologi tomo xxxvi p. 129 seq., p. 529 seq. et tomo XXXVII p. 325 seq. omnes libros libellosque ex anno 1774 usque ad annum 1876 examinaverim. Ex ilio autem tempore usque ad hunc diem praeter C. G. Cobetum, cuius Observationes criticas et palaeographicas ad Dionysi Halicarnasensis antiquitates romanas programmate meo Gedanensi a. 1877 recensui, non multum viri docti ad libros emendandos contulerunt. Inter omnes quidem vel maxime G. Meutznerus a corruptelarum sordibus hunc scriptorem purgavit disputationibus duabus, quae in Fleckeiseni annalibus philologis torn. 115 p. 809 seq. a. 1877 et torn. 125 p. 249 seq. a. 1882 vulgatae ad librum primum et sextum pertinent, quamquam ne ille quidem vir doctus, ut hodie saepe fit, curam agit litterarum. Atque idem primus postquam Ritschelius de codice Urbinate Dionysi Halicarnasensis disputatione, quae edita est Bonnae anno 1847, perlustravit, qua ratione inter se codices praestantissimi Chisianus (A) et Urbinas sive Vaticanus (Β) essent coniuncti, denuo hanc quaestionem magnani movit, non absolvit. Consentio igitur

PRAEFATIO.

V

cum S c h e n k e l i o , qui in librorum annali breviario Bursiani p. 32 dicit: Es ist also die ganze Art und Weise, wie Meutzner die Frage angreift, nicht die richtige, und zwar um so mehr, als er dabei Ritschis Abhandlung, was er doch thun musste, nicht zu Grunde gelegt hat. Spero me quidem alio tempore alioque loco de codicum Dionysianorum ratione plus meliusque esse prolaturum, nunc vero in ea sententia sum, quam Ritschelius s ) et Sintenis 3 ) firmarunt. Uli enim promiscuam esse virtutem Chisiani et Urbinatis codicum et ex coniuncto utriusque libri usu cauto et iusto quodam quasi temperamento instituto rem agendam esse intellexerunt. Quod iudicium ut olim in Observationibus meis criticis in Dionysi Halicarnasensis antiquitates romanas (Acta societ. philol. Lipsiensis ed. Frid. Ritschelius torn. I. p. 287—314), in Philologo tom. xxxvi p. 152 aliisque locis sum secutus, ita hodie probo, ñeque Schenkelius, qui nuper de ratione codicum quamvis paucis verbis egit, aliter sentit. Ut autem illos libros suppleam, quos in Philologo recensui, hoc loco nomina quidem proferam eorum, qui ex anno 1876 usque ad hunc diem sunt editi : 1) Jahresbericht über die späteren griechischen Geschichtsschreiber 1873 —1884 (Separatabdruck aus dem Jahresbericht über die Fortschritte der class. Alterthumswissenschaft). 2) Fr. Ritschelius de codice Urbinate Dionysii Hal. disputatio = Opuse, phil. torn. I p. 616 seq. 3) C. Sintenis Emend. Dionysiac. speeim. II p. 1 seq.

VI

PRAEFATIO. 1) Carl Jacoby, die griechischen Historiker der späteren Zeit. I. Dionysius von Halikarnass. Philologue Bd. XXXVI p. 129—164, 5 2 9 - 5 6 1 , XXXVII p. 325—342.

2) C. G. Cob et, Observationes criticae et palaeographicae ad Dionysii Halicarnassensis antiquitates romanas. Leiden, E. J . Brill, 1877, p . XV, 272. 3) C. Jacoby, Cobet neuestes Werk: Observationes criticae et palaeographicae ad Dionysii Halic. antiquitates romanas. Danzig 1877, p. 15. 4) G. Meutzner, zu Dionysios von Halikarnasos Fleckeis. Jahrb. Bd. 115 (1877) p. 8 0 9 - 8 3 4 . 5) C. Th. Ph. Schwartz, Dionysii Halicarnassensis reliquias, collegit et illustravi! Utrecht, 1877, p. XL Ii, 164. 6) A. H. Garrer, Observationes ad Dionysii Halicarnassensis antiquitates romanas. Lugduni-Batavorum 1877, p. 77. 7) R. T. F. Reudler, Tirocinia critica in Dionysii Halicarnassensis antiquitates romanas. LugduniBatavorum 1878, p. 72. 8) P. J . Smit, Observationes ad Dionysii Halicarnassensis antiquitates romanas. Lugduni-Batavorum 1879, p. 80. 9) G. Meutzner, zu Dionysios von Halikarnasos. Fleckeis. Jahrb. Bd. 125 (1882) p. 2 4 9 - 2 7 1 . 10) L. Mendelssohn, Handschriftliches zu Dionysios von Halicarnassos und Appianos. Rhein. Mus. XXXVIII (1883) p. 126—131.

PBAEFATIO.

VII

11) C. Jacoby, zu Dionysios von Halikarnasos. Fleckeisens Jahrbücher Bd. 127 (1883) p. 841 — 851. 12) Fr. Krebs, die Präpositionsadverbien in der späteren historischen Gräcität. Heft I. München 1884, p. 62; Heft II. München 1885, p. 63. 13) Fr. Krebs, zur Rection der Casus in der späteren historischen Gräcität. Regensburg 1885, p. 33. 14) C. Schwartz, ad Dionysii Halicarnassensis antiquitates romanas lib. I. Mnemosyne Bd. xiii (1885) p. 112—114. 15) Κ. Schenkl, Jahresbericht über die späteren griechischen Geschichtsschreiber. 1873—1884. (Separatabdruck aus dem Jahresbericht über die Fortschritte der classischen Alterthumswissenschaft) 1885, p. 80. Restât, cum spatium disputandi exiguum mihi datum sit, ut sigla, quibus usus sum in adnotatione critica, proferam et explicem; sunt autem haec: A Β C D E F

= = = = = =

Chisianus 58 Urbinas 105 Coislinianus 150 Regius Parisinus 1654 et 1655 Vaticanus 133 Urbinas 106

O = omnes R = reliqui.

vin

PRAEFATIO.

Addenda in contextu scriptoris his signis significavi, eicienda uncis quadratis [ ] inclusi, asterisco * rnea notavi; * in contextu indicat lacunam, . spatium unius litterae in lacuna. Scribebam Gedani Kal. Sext. a. 1885.

Carolus Jacoby.

ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΑΛΙΚΑΡΝΑΣΕίϊΣ

ΡΩΜΑΪΚΗΣ

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΛΟΓΟΣ

ΠΡΩΤΟΣ.

Beiekianae editioms

ρ. ι

Τους

ίϋτοριών ¿μαυτον νάζειν

είω&ότας

λόγους

προειπεΐν, έπαίνοις,

άκούονβιν, 2 εΐβ&αι

¿ν τοις

καί περί έμπειρίαν

έν τοις

ωΰπερ

τών

αφορμών

ίλαβον

δει τονς

τών

AIONYCÍOY

ετέρων

των

έγνωκώς και

ίβτοριών

άποδιδούς

τοις ποι- s Θεόοϊς

έξ ων την ίο

έπείΰ&ην της εαυτών α μη

PQMàlKHC

πλεο-

πραγματείαν,

λόγον,

μνημεία

καταλιπεΐν,

τών περί

έποίηΰαν,

την

γραφηβομένων.

dAlKàPNàŒ'œC

μέλλων

άποδεικνύμενος,

ωρμηϋα

προαιρουμένονς

χής τοις έπιγιγνομένοις

ιδίοις

'Αναμμένης

λογιΟ μούς

οτε έπΐ ταΰτην

αναγκάζομαι

οϊδα φαινομένους

κα&'

προοιμίοις

έμαντοϋ

έχρηβάμην

οτι

οντ

ο ντε διαβολάς

τους

τοις προοιμίοις

βουλόμενος

ους έπαχ&εϊς

Ονγγραφέων,

πομποί άλλα

άποδίόοα&αι

ηκιβτα

γαρ 2 ψυ-

ϋυναφανι-

àPXàlOAOnàC

AÓrOC δ A. Δ Ι Ο Ν Υ Ο ' Ο Υ à A l K à P N à Œ Q C PGOMàlKHC àPXàlOA O n à C άπό βιβλίον πρώτον. fiixQi· δεκάτου Β 1 iv τοις C. Stephanus 3 tlnsîv Β 6 'Αναξιμίνης C. Müller Fragm. Hist. Graec. II p. 84 Usener Quaest. Anaxim. p. 6, 'Avarilotos O 7 iv τοις προοιμίοις των ιστοριών expunxit Cobet Obs. p. 19 DIONYS. H A L . I.

ED. J A C O B Y .

1

2

—

A

-

σ&ήσεται τοις βώμαβιν αυτών υπό τον χρόνου, καϊ πάντων μάλιβτα τους αναγράφοντας ιστορίας, ¿v αίς κα&ιδρνβ&αι την άλή&ειαν [πάντες] υπολαμβάνομεν άρχήν φρονήσεώς τε καϊ σοφίας ουσαν, πρώτον μεν 5 υποθέσεις προαιρεΐβ&αι χαλάς καϊ μεγαλοπρεπείς καί 3 πολλήν ώφέλειαν τοις άναγνωσομένοις φέρουσας, έπειτα παραβκενάξεβ&αι τάς επιτηδείους ε ¿ς την άναγραφήν της νπο&έσεως άφορμάς μετά πολλής έπι3 μελείας τε καϊ φιλοπονίας. ο[ μεν γαρ νπερ άδοξων ίο πραγμάτων η πονηρών η μηδεμιας σπουδής άξιων [βτορικάς καταβαλόμενοι πραγματείας, είτε τον προελ&εΐν εις γνώσιν όρεγόμενοι καϊ τνχείν οποιονδήποτε ονόματος, εϊτε περιονβίαν άποδείξασ&αι της περί λόγους δννάμεως βονλόμενοι, ούτε της γνώσεως is ξηλοννται παρά τοις έπιγιγνομένοις οϋτε της δννάμεως επαινούνται, όόξαν έγκαταλιπόντες τοις άναλαμβάνουβιν αυτών τ ας ιστορίας, οτι τοιούτους ¿ξήλωσαν αυτοί βίονς, οϊας ¿¡¡έδωκαν τάς γραφάς' έπιεικώς γαρ άπαντες νομίξονβιν εικόνας είναι της εκάστου ψυχής fQ τους λόγους, οί de προαιρούμενοι μεν τάς κρατίστας ΰπο&έσεις, εική δε και ρα&νμως αντας συντιϋ-έντες εκ τών επιτυχόντων ακουσμάτων, ουδέν α νπερ της 4 προαιρέσεως επαινον κομίζονται' ου γαρ άξιου μεν αυτοσχεδίους ονδε ρα&νμονς είναι τάς περί τε πόλεων 25 ενδόξων καϊ άνδρών εν δυναστεία γεγονότων άνα5 γραφομένας ιστορίας, ταϋτα δη νομίσας άναγκαΐα 3 κα&ιδρύα&αι AB I πάντες om. Β 10 μη δε μιας Α 11 καταβαλόμ,ινοι Bb καταβαλλόμενοι ABa 15 παρά των επιγινομένων e. Stephanus 16 χαταλείποντες Α 18 επίεικοξ Α 23 αίρέαιως Β 26 αναγκαιότατα e. Reiske

-

A

3

—

καϊ πρώτα θεωρήματα τοις ίβτορικοϊς είναι καϊ πολλήν ποιηβάμενος αμφοτέρων έπιμέλειαν ο ντε παρελ&εΐν τον ύπερ αυτών λόγον ¿βουλή&ην, ούτε εν αλλω τινί τόπω καταχωρίβαι μάλλον η τω προοιμίω της πραγματείας. 5 II. Την μϊν ούν νπό&εβιν οτι καλήν εί'ληφα καϊ μεγαλοπρεπή καΐ πολλοίς ώφελιμον ού μακρών οιμαι 5 δεήβειν λόγων τοις γε δη μη παντάπαβιν απείρως εχουβι της κοινής ίβτορίας. εΐ γάρ τις έπιβτηβας την διάνοιαν επί τάς παραδεδομένας εκ τον παρεληλν&ό- ίο τος χρόνου πόλεων τε καΐ έ&νών ηγεμονίας, έπειτα χωρίς εκάβτην βκοπών καΐ παρ' άλλήλας εξετάζων διαγνώναι, βουλη&είη, τις αυτών αρχήν τε μεγίβτην έκτηβατο καΐ πράξεις άπεδείξατο λαμπροτάτας ¿ν ειρήνη τε και κατά πολέμους, μακρώ δη τινι την 'Ρω- is μαίων ήγεμονίαν άπάβας ύπερβεβλημενην οψεται τάς πρό αύτης μνημονενομε'νας, ού μόνον κατά το μεγε&ος της αρχής και κατά το κάλλος τών πράξεων, ας ούπω κεκόβμηκε λόγος ουδείς αξίως, άλλα καϊ κατά το μήκος του περιειληφότος αυτήν χρόνου μέχρι της 20 καθ·' ημάς ηλικίας, η μεν γαρ 'Αΰΰνρίων άρχη παλαιά 2 6 τις ουβα καϊ είς τους μυθικούς αναγόμενη χρόνους ολίγου τινός εκράτηβε της 'Αβιας μέρους, η δε Μηδική κα&ελοΰβα την 'Αββυρίων καϊ μείζονα δυνα7 βτείαν περιβαλομενη χρόνον ού πολύν κατεβχεν, άλΧ 25 επί της τετάρτης κατελν&η γενεάς. Πέρβαι δε οι 4 καταχωρήοαι AB 12 παραλλήΐας Β 14 Ιπεδεί^ατο Α 19 agios Ba 21 et 24 άβνρίων Ba 25 περιβαλλόμενη ABa περιβαλομενη Bb | άντέαχεν c. Kiessling Pr. Bas. p. 3 26 δε oí O

oí delevit cum Snida s. ν. 'Aocvçioi

Kiessling 1*

4

—

A

—

Μηδονς καταγωνιβάμενοι της μεν 'Αβιας ολίγον δεΐν πάβης τελεντώντες έκράτηύαν, έπιχειρήβαντες δε και τοις Ευρωπαίους ε&νεβιν ον πολλά νπηγάγοντο, χρόνον τε ον πολλω πλείονα διακοβίων έτων εμ,ειναν επί 3 της αρχής, η δε Μακεδόνικη δνναβτεία την Περβών κα&ελονβα ίβχυν μεγέ&ει μεν αρχής απάβας νπερεβάλετο τάς προ αν της, χρόνον δε ονδε αν τη πολνν ην&ηβεν, άλλα μετά την 'Αλεζάνδρον τελευτην έπΐ το χείρον ηρξατο φε'ρεΰ&αι. διαβπαβ&εΐβα γαρ ίο εις πολλονς ηγεμόνας εν&νς άπο των διαδόχων καϊ 8 μετ έκείνονς αχρι της δευτέρας η τρίτης ίβχνβαβα προελ&εΐν γενεάς, άβ&ενής αντή δι' έαντής έγένετο 4 και τελεντώβα νπο ΓΡωμαίων ηψανίβ%η. και ονδε αντη μεντοι παβαν έποιήβατο γην τε και &άλαββαν is νπηκοον' οντε γαρ Αιβνης οτι μη της προς Αίγνπτω ον πολλής ονβης έκράτηΰεν, οντε την Ενρώπην ολην νπηγάγετο, άλλα των μεν βορείων αντής μερών μέχρι Θράκης προήλ&ε, των δ' έβπερίων μέχρι της 'Αδριανής κατέβη &αλάββης. 20 III. AL μεν ονν έπιφανέβταται των πρόβ&εν ηγεμονιών, ας παρειληφαμεν ¿κ της ίβτορίας, τοβαντην άκμήν τε και ίβχυν λαβονβαι κατελν&ηβαν τάς γαρ 'Ελληνικάς δννάμεις ονκ άξιον ανταΐς άντιπαρεζετάζειν, οντε μέγε&ος αρχής οντε χρόνον επιφανείας 3 χρόνων τε ον πολλω πλείον διακοαίων εμ,ειναν Β et nisi quod πλέον Suidas 7 et 14 αντη Bücheler αντή Ο | inalveato παβαν Β 16 ον πολλής Caaaubonua ad Polyb. I, 2 πολλής ovx οναης Bitsehl, Sintenis, Kiessling, ¿λίγης οναης Meineke Ann. phil. 1863 p. 371 πέλας οναης Meutzner Ann. phil. 1877 p. 817 18 μόνον post Θράκης vel post 'ASQÍ-

ανής add. Reiske

-

A -

5

τοβοΰτον οβον εκεΐναι λαβονΰας. 'Λ&ηναΐοι μεν γε 2 αυτής μόνον ήρζαν τής παραλίου δυεΐν δέοντα έβδο9 μήκοντα έτη και ονδε ταύτης απάβης, άλλα της έντος Ευξείνου τε πόντου καί τοϋ Παμφνλίου πελάγους, οτε μάλιΰτα έ&αλα66οκράτουν. Λακεδαιμόνιοι, δε Πε- s λοποννήβου και της άλλης κρατούντες 'Ελλάδος εως Μακεδονίας την άρχην προύβίβαβαν, έπαύβ&ηβαν δε υπό Θηβαίων ούδε ολα τριάκοντα ετη την άρχην κατα10 βχόντες. η δε 'Ρωμαίων πόλις άπάΰης μεν άρχει 3 γης οβη μη άνέμβατός έβτιν, άλλ' υπ' άν&ρώπων κατ- ίο οικείται, πάβης δε κρατεί &αλάββης, ου μόνον της εντός 'Ηρακλείων βτηλών, άλλα καί της Ώκεανίτιδος 11 οβη πλεϊβ&αι μη αδύνατος έβτι, πρώτη καί μόνη των εκ τοϋ παντός αιώνος μνημονευομένων άνατολάς και δύβεις ορούς ποιηβαμένη της δυναβτείας' χρόνος τε is αύτη τον κράτους ου βραχύς, άλλ' οβος ουδεμία των άλλων οντε πόλεων ούτε βαΰιλειών. εύ&ύς μεν γαρ 4 ¿I αρχής μετά τον οίκιβμόν τα πληβίον ε&νη πολλά και μάχιμα οντα προβήγετο και προϋβαινεν αεί πάν δουλουμε'νη το αντίπαλο ν ταύτα δε πέντε και τεττα- 20 ράκοντα ήδη προς [τοί£] επτακοβίοις ετεβίν έΰτιν εις υπάτους Κλαύδιον Νέρωνα rò δεύτερον [νπατεύοντά] καί Πείβωνα Καλπούρνιον, ο Γ κατά τήν τρίτην έπΐ ταΐς ενενήκοντα καί εκατόν ολυμπιάβιν άπεδείχ&ηβαν. 2 αυτό μόνον c. Cobet Obs. p. 20 7 * έπαν&ησαν O 8 o r i s Schweighaeuser ad Polyb. Y p. 122, Scbaefer ad Dionys. de comp. verb. p. 297, οντι Ο | έτη τετταράκοντα CasaubonuB ad Polyb. I, 2 10 υπό A 12 ώχιανίδος ιατί πρώτη ο ση πλείο&αι μη αδύνατος . καί μόνη Β 'Ungaviτιδος óer¡ έβτί πλωτή, πρώτη nul μόνη c. Reiske 17 çiiv om. Β

19 προβηγάγετο A

21 τοις om. AB

Suida deleyit Reudler Tiroc. crit. p. 3.

22 νπατενοντα cum πίαωνα 0

23

6

—

A

—

5 εξ ov ó £ δλης έκράτηβεν 'Ιταλίας xal επί την απάντων ¿&άρρηβεν αρχήν προελ&είν, έκβαλονβα μεν εκ της %αλά ττης Καρχηδονίους, ο Γ πλείβτην εβχον ναντικην δνναμιν, υποχείριου δε λαβοϋβα Μακεδονίαν, η 5 τ ε'ω g έδόκει μέγιβτον Ιβχνειν κατά γην, ουδέν έτι άντίπαλον έχονβα οντε βάρβαρον φνλον ο ντε 'Ελληνικό ν γ εν εάν έβδόμην ηδη την επ έμον δια- 12 μένει παντός αρχονβα τόπον έ&νος δε ονδεν ώς ειπείν έβτιν, ο περί της κοινής ηγεμονίας η τον μη f j αρχεβ&αι προς αντην διαφέρεται. άλλα γαρ οτι μεν οντε την έλαχίβτην τών νπο&έβεων προηρημαι, w.a.%άπερ έφην, οντε περί φανλας καΐ άβημους πράξεις έγνωκα διατρίβειν, άλλα περί τε πόλεως γράφω της περιφανεβτάτης και περί πράξεων ων ουκ αν εχοι τις 15 ετέρας έπιδείξαβ&αι λαμπροτέρας, ονκ οίδ' ο,τι δει πλείω λέγειν. ΙΙΙΙ. "Οτι δ' ονκ ανεν λογιβμον καΐ προνοίας εμφρονος επί τα παλαιά των ίβτορονμένων περί αντής ¿τραπόμην, άλλ' έχων ενλογίβτονς άποδονναι της 2ο προαιρέβεως αιτίας, ολίγα βονλομαι προειπεΐν, ίνα μη τίνες έπιτιμηβωΰί μοι τών προς απαντα φιλαιτίων, ονδεν πω τών μελλόντων δηλονβ&αι προακηκοότες, οτι της άοιδίμον γενομένης καθ·' ημάς πόλεως άδοξους 13 και πάνν ταπεινάς τας πρώτας ¿φόρμας λαβονβης 25 και ονκ άξιας ίβτορικης αναγραφής, ον πολλαΐς δε γενεαΐς πρότερον εις επιφάνειαν και δόξαν άφιγμέ2 άρχήν

phanus

έ&άρρηαε Α | παρελ&είν

Β

8 ί&νος

15 οτι O corr. Ritschl | δε ì om. Β

corr. S t e p h a n u s πάλαι O 19 ετράπην A Cobet Obs. p. 2 0 ονδεν ονπω Ο 2 4 άδόζονς

τε c. S t e -

18 παλαιά

2 2 ουδέν πω πάνν κ al Α

-

A

—

7

νης, ov τάς τε Μακεδόνικα ς κα&εΐλε δυναβτείας και tcùg Φοινικικούς κατωρ&ωβε πολέμους, έζόν μοι των ¿νδόΙ-ων τ iva λαβείν αυτής νπο&έβεων, επί την ουδέν εχουβαν έπιφανες άρχαιολογίαν άπέκλινα. ετι 2 γαρ αγνοείται παρά τοις "Ελληβιν ολίγον δεΐν πάΰιν 5 ή παλαιά της 'Ρωμαίων πόλεως ίβτορία, και δόξαι τίνες ουκ άλη&εΐς, άλλ' ίκ των έπιτυχόντων άκουβμάτων την αρχήν λαβονΰαι τους πολλούς έ%ηπατήκαβιν, ώς άνεβτίους μεν τινας και πλάνητας καΐ βαρβάρους καΐ ονδε τούτους έλευ&ε'ρονς οίκιβτάς ενχο- ίο μενης, ου δι ενβέβειαν δε καΐ δικαιοβννην καΐ την αλλην άρετην έπι την απάντων ηγεμονίαν βυν χρόνφ παρελ&ούβης, άλλα δι αυτοματιβμόν τινα xal τύχη ν άδιχον εική δωρουμένην τα μέγιβτα των άγαμων τοις άνεπιτηδειοτάτοις' xal οϊ γε κακοη%·έβτεροι κατ- ιβ 14 ηγορεΐν εΐώ&αβι της τύχης κατά το φανερον ώς βαρβάρων τοις πονηροτάτοις τα των 'Ελλήνων ποριζομενης άγα&ά. καΐ τί δει περι των άλλων λέγειν, οπου 3 γε καΐ των Συγγραφέων τίνες έτόλμηβαν έν ταΐς ιβτορίαις ταντα γράψαντες καταλιπεΐν, βαβιλενβι βαρ- 20 βάροις μιβοϋβι την ηγεμονίαν, οΐς δουλεύοντες αυτοί και τα κα&' ήδονάς ομιλούντες διε τέλεβεν, ο ντε δικαίας ούτε άλη&εΐς ιβτορίας χαριξόμενοι·, 3 αντης post άρχαιολογίαν transponit censor edit, Reisk. in Walchii bibl. philol. II p. 674, delet Cobet Obs. p. 21 4 έπιφανες supra versum A a 7 àllà Β | έκ των Β

om. A

10 οίκιοτάς έλεν&έρονς Β | ενχομ,ένης AB ενρομένης κεκτημένης aut έΰχηκνίπαρεχομένης Stephanue

Sauppe Eph. Gott. 1861 p. 1861, ag aut denique δεχόμενης Eeiske

13 ζπρο^ελ&ονοης Β

μαικήν ηγεμονίαν e. p. 21 κοίτα Krüger

21 βαρβάρων

c. Bernays | την ρω-

Reiske, Ritsehl 22 τα delet Cobet Obs. Index gr. gr. 1877 p. 250.

-

8

Α

-

Υ. Ταύτας δή ras πεπλανημένας, ωΰπερ εφην, υπολήψεις ε'ξελε'β&αι της διανοίας των πολλών προαιρούμένος καϊ άντικαταβκευάβαι τάς άλη&εΐς, περί μεν των οίκιβάντων την πάλιν, οΐτινες ήβαν και κατά 5 τ ίνας εκαϋτοι καιρούς βννήλ&ον και τίβι τύχαις χρηοάμενοι τάς πατρίους οίκήβεις εξελιπον, ¿ν ταύτη δηλώβω τή γραφή, δι' ης "Ελληνας τε αντους οντάς 15 επίδειξε tv νπιβχνοΰμαι καϊ ουκ εκ των έλαχίβτων η 2 φαυλότατων έ&νών βυνεληλυ&ότας. περί δε των πράιο ξεων, ας μετά τον οίκιβμον εν&έως άπεδείξαντο, καϊ περί των έπιτηδευμάτων, εξ ών εις τοβαύτην ηγεμονίαν προήλ&ον οί μετ' αυτούς, από της μετά ταύτην άρξάμενος αναγραφής άφηγήβομαι, παραλιπων ουδέν ο0η μοι δνναμις των αξίων ίβτορίας, ίνα τοις iö γε μα&ονβι την άλή&ειαν α προβήκει περί της πόλεως τήβδε παραβτή φρονεΐν, εί μη παντάπαβιν άγρίως καϊ δυβμενώς διάκεινται προς αυτήν, καϊ μήτε αχ&εβ&αι τfi υποτάξει κατά το εικός γενομένη (φύβεως γαρ δή νόμος απαβι κοινός, ον ουδείς καταλύβει χρόνος, αρ20 χειν άεί των ήττόνων τους κρείττονας) μήτε κατηγορεΐν της τύχης, ως ουκ έπιτηδείω πόλει τηλικαύτην ήγεμονίαν και τοβοντον ήδη χρόνον προίκα δωρηβα3 μενης' μα&ούβί γε δή παρά της ίβτορίας, οτι μυρίας ήνεγκεν ανδρών άρετας ενΟ"ίς εξ άρχής μετά τον ol2 Ο corr. Kiessling 24 Haec usque ad cap. 44 fin. raptim excerpsit Eusebius interpr. Armen. I p. 267 sq. 25 vvv Β om. R

—

A

—

27

ϋ&έντες έκλιπεΐν βύν οίκοι γίνονται τοις 'Αβοριγΐβι χαι κοινή μετ' εκείνων ¿πολεμούν προς τους Σικελούς. εδέξαντο δε αύτονς οι Άβοριγΐνες, ί'ΰως μεν καΐ κατά την τοϋ ώφελη&ήβεβ&αι ελπίδα, ώς δ' εγώ πεί&ομαι κατά το βνγγενες μάλιβτα. ην γαρ δη καΐ ^ το των Πελαβγών γένος 'Ελληνικον εκ Πελοποννήσου το άρχαΐον, έχρηβατο δε τύχαις δυβπότμοις εις πολλά μεν και 'άλλα, μάλιβτα δ' εις την πολνπλανόν τε και ούδενος τόπον βέβαιον οΐκηβιν, πρώτον μεν 46 γαρ περί το καλού μεν ον νυν 'Αχαϊκό ν "Αργός ωκηβαν ίο αυτόχθονες όντες, ώς ol πολλοί περί αυτών λέγουβι. την δε έπωνυμίαν ελαβον εξ αρχής ταύτην επί τον Πελαΰγον βαβιλέως. ην δε ο Πελαβγος εκ Α ιός, ώς 3 λέγεται, καΐ Νιόβης της Φορωνεως, η πρώτη γυναικι %·νητη μίβγεται ò Ζευς ώς ò μν&ος ε χει. ε'κτη δ' is νβτερον γενεά Πελοπόννηβον εκλιπόντες εις την τότε μίν Λίμονίαν, νϋν δε ®ετταλίαν ονομαξομένην μετανέβτηβαν ' ηγονντο δί της αποικίας ''Αχαιός και Φ&ϊος καΐ Πελαϋγος οι Ααρίβης και·Ποβειδώνος υιοί. •άφικόμενοι δ' είς την Αιμονίαν τούς τε κατοικούν- 20 ιας εν αύτη βαρβάρους εζελαύνουΰι και νέμονται την χώραν τριχη, τοις ηγεμόβι ποιηβαντες ομώνυμους τάς μοίρας, Φ&ιώτιν καΐ 'Αχαΐαν και ΠελαβγιώτIV. πέντε δε μείναντες αύτό&ι γενεάς, εν αϊς επί μηκιβτον εύτνχίας ί'¡λαβαν τα κράτιβτα των έν τη 25 θετταλία πεδίων καρπούμενοι, περί την εκτην γενεαν 8 πολύπλανόν καΐ Β 11 οι om. Β | πιρί αυτών del. Reiske 12 ¿πΐ Β από R 14 νιόβης της Β της νιόβης τον R 15 μίγννται Β 16 ίν,Χίίποντις Β 19 Χαρίσης Β a Χαρΐσσης R 23 φ&ιώτιν xai πίΧάγιώτιν nal άχαΐαν Β 'Αχαΐαν και Φ&ιωτιν και Πελααγιώτιν Kieseling

28

—

A —

ε%ελαΰνονται Θετταλίας υπό τε Κουρητών και Αελέ- 47 γων, οϊ νυν Αιτωλοί καϊ Αοκροί καλούνται,, και ΰυχνών άλλων των περί τον Παρναβον οίκούντων, ηγουμένου των πολεμίων Δευκαλίωνος του Προμη&έως, 5 μητρός δε Κλυμε'νης της Ωκεανού. XVIII. Σκεδαβ&ε'ντες δε κατά την φυγήν οί μεν εις Κρήτην άπήλ&ον, οί δε των Κυκλάδων νήβων τινάς κατεβχον, οί δε ζτην)> περί τον "Ολυμπόν τε καϊ την "Οββαν, καλουμένην δε 'Εβτιαιώτνν ωκιβαν, αλιο λοι δε εις τε Βοιωτίαν καϊ Φωκίδα και Ενβοιαν διεκομίϋ%·η0αν οί δ' εις την 'Αβίαν περαιω&έντες της περί τον 'Ελλήβποντον παραλίου πολλά χωρία κατεβχον καϊ των παρακειμένων αυτί] νήβων αλλας τε βυχνάς καϊ την νυν καλουμένην Αεΰβον, άναμιχ&εν15 τες τοις εκ της 'Ελλάδος βτέλλουβι την πρώτην άποι2 κίαν εις αυτήν άγοντος Μάκαρος τοΰ Κριάβου. το dí πλεΐον αυτών μέρος δια της μεβογείου τραπόμε- 48 voi προς τους εν Αωδώνη χατοικοϋντας Οψων βυγγενεϊς, οΐς ουδείς ήξίου πόλεμον επιψέρειν ως ίεροΐς, 20 χρόνον μεν τινα βύμμετρον αντό&ι διετριψαν έπεί δε λυπηροί αύτοΐς όντες ήβ&άνοντο ούχ ικανής οϋβης απαντας τρεφειν της γής, εκλείπουβι τήν χωράν χρηβμω πει&όμενοι κελεύοντι πλεΐν είς Ίταλίαν, ή τότε 3 Σατορνία έλέγετο. καταβκευαβάμενοι δε ναϋς πολλάς 25 περαιοϋνται τον Ίόνιον, βπουδήν μεν ποιούμενοι των 3 παρναοοόν AB 8 την add. Ritsehl AB I ωχηακν Ο corr. Bitsehl 11 oí δ' Α

9 ίστιίώτιν 16 κιραβίον Β

•Λριαοίον R corr. Sylburg Κρινάχον c. Wesseling in Diodor. V 81

17 πληαίον Β πλείατον e. Kiessling | αυτής AB corr. Portus | τρεπόμενοι Β 21 αΰτοίς οντεξ Β οντες αΰτοίς Α 25 το Ιόνιον Α τον Ιώνιον Β a τον Ιόνιον Bb

-

A

-

29

εγγιΰτα της 'Ιταλίας αψαβ&αι χωρίων' νπο δε νοτίου πνεύματος καΐ άγνοιας των τόπων μετεωράτεροι ένεχ&έντες καΐ προς évi των τον Πάδου βτομάτων ορμιβάμενοι Σπινητι καλουμενω ναϋς μεν αυτόν ταύτη καταλείπουβι και τον ηκιβτα δυνάμενον ταλαίπωρεΐν 5 οχλον, φνλακην επ ανταΐς καταβτήβαντες, ως εχοιεν εΐ μη προχωροίη βφίβι τα πράγματα καταφυγή ν. καΐ 4 οί μεν νπομείναντες εν τούτω τω χωρίω, τείχος τω 49 βτρατοπεδω περιβαλάμενοι καΐ ταΐς νανβΐν είβκομίβαντες τας εις τον βίο ν εύπορίας, έπειδη κατά γνω- ίο μην ¿δάχει χωρεΐν αύτοΐς τα πράγματα, πάλιν ίκτι0αν όμώνυμον τω βτάματι του ποταμού' εύτύχηδάν τε μάλιΰτα των περί τον 'Ιάνιον οι'κούντων %·αλαττοκρατούντες άχρι πολλού, καΐ δεκάτας εις Λελφους άνηγον τω %εώ [και] των άπο της &αλάττης ωφελειών, ΐ5 είπε ρ τίνες καΐ άλλοι, λαμπροτάτ ας. ύϋτερον μέντοι 5 μεγάλη χειρί των προβοικούντων βαρβάρων έπιϋτρατευδάντων αντοΐς έζελιπον την πάλιν of δε βάρβαροι μετά χράνον άνέβτηϋαν υπό 'Ρωμαίων. και το μίν εν τω Σπινητι καταλειφ&εν γένος των Πελαβγών 2« ούτως έφ&άρη. ΧΥΙΙΙΙ. Οι δε δι à της μεΰογείον τραπάμενοι, την ορεινην της 'Ιταλίας ύπερβαλάντες, εις την Όμβρικών 3 «ρόϊ τω evi Β prob. Schäfer in Dion, de comp. verb, p. 175 4 τάς νανς Hertlein Hermes X p. 408 | αν τον τανTJ¡ Ο αντάς rcivzrj Reiske αντοΰ del. Ritsehl, def. Madyig Adv. I p. 722 6 ίπ' αΰταίς Madyig 1. 1. in' αυτούς Α αυ-

τόν Β 7 σφίν Β 9 πίρίβαλίόΐίΐνοί Β 11 χωριίν αντοΐς Β αύτοίς χ. R 12 εντυχήααντες Ο ίντνχήσαντες Ss Reiske 13 ί&αλααβοκράτονν c. Reiske 14 *α£ del. Am-

brosch 15 «ai από της Β a και ano των της A *o¡¿ ano της B m ree. καΐ del. Reiske, Ambrosch, Krüger

των ηιίασγών γένος Β

των 20

30

-

A

-

άφικνούνται χωράν των ομορούντων 'Αβοριγΐβι. πολλά δε καΐ 'άλλα χωρία της 'Ιταλίας ωκουν Όμβρικοί, καί ην τοντο το ε&νος έν τοις πάνυ μέγα τε καΐ άρχαΐον. το μεν ούν κατ' άρχας έκράτουν οι Πελαβγοϊ 5 των χωρίων ενϋ·α το πρώτον ίδρύβαντο xal πολι- 50 βμάτια των 'Ομβριχών χατελάβοντό τινα ' βυνελ&όντος δ' ¿π' αυτούς μεγάλου βτρατοϋ δείβαντες των πολεμίων το πλή&ος εις την 'Αβοριγίνων άπιόντες 2 τρέπονται, xal οι μεν 'Αβοριγΐνες ατε πολεμίοις εδιιο χαίονν αυτοΐς προδφέρεβ&αι xal βνν^εβαν εκ των εγγιδτα χωρίων δια τάχους ως έ%αναβτηβοντες αυτού ς. οι δε Πελαβγοϊ (τνγχάνονβι γαρ εν τούτω τω χρόνω κατα δαίμονα περί Κοτυλίαν πάλιν 'Aßοριγίνων ανλιβάμενοι πληβίον της ιεράς λίμνης) ως δε την τε 15 νηβΐδα την έν αυτή περιδινουμένην κατέμκ&ον και παρά των αιχμαλώτων, otîg έκ των αγρών ελαβον, ηκουβαν το των έπιχωρίων όνομα τέλος εχειν βφίαι 3 το d'εοπρόπιον νπέλαβον. ό γαρ έν ζ/ωδών?] γενόμενος αύτοΐς χρηβμός, ον φηβι Λεύκιος Μάλλιος άνηρ 20 ουκ άβημος αυτός ίδεΐν έπί τίνος τών εν τω τεμένει 61 τον Λ ιό ξ κειμένων τριπόδων γράμμαβιν άρχαίοις έγκεχαραγμένον, ώδι είχε' βτείχετε μαιόμενοι Σικελών Σατόρνιον alav η δ' 'Αβοριγινέων Κοτύλην, ου ναβος όχεΐται' 2 χωρία της 'Ιταλίας Α της 'Ιταλίας χωρία Β 5 πολιαμάτια R πάλιν ματίαν Β 7 δ' έπ' Β δε έπ' R 13 κοτύλην Α 14 ούτε Ανβόνων οντ 'Ελύμων, άλλα Λιγνών, άγοντος αυτούς Σικελού ' τούτον δ' είναι φηβιν νίον 'Ιταλού, και τους άν&ρώπους επί τούτον δυναβτεύον- ίο τος όνομαβ&ήναι Σικελούς ' έξαναβτήναι δ' εκ της 5 εαυτών τους Λίγυας υπό τε Όμβρικών καΐ Πελαβγών. 'Αντίοχος δε 6 Συρακούΰιος χρόνον μεν ον δηλοί της 69 διαβάβεως, Σικελούς δε τους μεταναβτάντας άποφαίνει βιαβ&έντας υπό τε Οίνώτρων και Όπικών, Στρά- ι η τωνα δ' ηγεμόνα της αποικίας ποιηβαμενονς. Θουκυδίδης δε Σικελούς μεν είναι γράφει τους μεταναβτάντας, 'Οπικονς δε τους εκβαλόντας, τον δε χρόνον πολλοίς ετεβι τών Τρωικών ύβτερον. τα μεν δη περί Σικελών λεγόμενα τών εξ 'Ιταλίας μετενεγκαμένων 20 την οΐ'κηβιν είς Σικελίαν υπό τών λόγου αξίων τοιάδε έβτίν. XXIII. OC δε Πελαβγοϊ πολλής καϊ άγα&ής χώρας 1 * νπό Οίνωτρων Ο 2 ετι Β a | Ανβόνων Α Αϋαονίων R 3 τοντον Β a 4 το όνομα Β 5 φίλιππος Β | γράφει give γ έγραφε e. Kiesaling Pr. Bas. p. 4 7 o-û'if Σικελών add. Kiessling, om. 0 11 δ' εκ A if Β 12 πελααγών R αιχελικών Β 14 Σικελούς Se μετονομαα&ήναι τους Β 15 βιαα&έν(τας~) Β | οπικών Ba όμβρικών Bb | Στρατώνα Urliclis Eos I p. 309 ατρατών Ο Πάτρωνα Bemays e cap. 51 Σνράκωνα Reiske 16 S' inseruit Reiske 17 είναι Β om. R | μεταναατάντας Β άπαναατάντας R 23 καϊ om. Β κάγα&ής c. Kiessling 3*

3ö

-

A

-

κρατήΰαντες, πόλεις τε πολλάς μεν παραλαβόντες, άλλας δ' αν toi χκταβχευάβαντες, μεγάλην χαι ταχεΐαν επίδοΰιν ελαβον εις εύανδρίαν xal πλοντον xal την αλλην εύτυχίαν, ης ου πολνν ωναντο χρόνον άλλ' 5 ηνίκα μάλιβτα τοις βύμπαβιν άν&εΐν έδόχονν, δαιμονίοις τιιil χόλοΐζ έλαβτρη&εντες οι μεν υπό των &είων βνμφορών, οι δε υπό των προβοικονντων βαρβάρων 60 ¿¿,εφ&άρηιΐαν, τό