Apulei Platonici Madaurensis Opera Quae Supersunt, Vol. I: Metamorphoseon Libri XI [6th Reprint of the 3rd 1931 ed.] 3598710550, 9783598710551

Table of contents :
Index virorum doctorum, quorum coniecturae in apparatu critico commemorantur
LIBER I
LIBER II
LIBER IIΙ
LIΒER ΙIII
LIBER V
LIBER VI
LIBER VII
LIBER VIII
LIBER VIIII
LIBER X
LIBER XI
Index nominum
ADDENDA ET CORRIGENDA

Citation preview

Β I Β L I Ο Τ H E C A SCRIPTORVM

GRAECORVM

ET

ROMANORVM

T E V B N E R I A N A

1055

APVLEIVS PLATONICVS MADAVRENSIS OPERA QVAE SVPERSVNT VOL. I METAMORPHOSEON LIBRI XI EDIDIT

RUDOLF HELM EDITIO STEREOTYPA EDITIONIS TERTIAE (MCMXXXI) CVM ADDENDIS

w DE

G_ B E R O L I N I ET N O V I

EBORACI

WALTER DE G R U Y T E R

MMVIII

® Gedruckt auf säurefreiem Papier, das die US-ANSI-Norm über Haltbarkeit erfüllt. ISBN 978-3-598-71055-1

Bibliografische Information der Deutschen

Nationalbibliothek

Die Deutsche Nationalbibliothek verzeichnet diese Publikation in der Deutschen Nationalbibliografie; detaillierte bibliografische Daten sind im Internet über http://dnb.d-nb.de abrufbar.

© Copyright 2008 by Walter de Gruyter GmbH & Co. KG, D-10785 Berlin Dieses Werk einschließlich aller seiner Teile ist urheberrechtlich geschützt. Jede Verwertung außerhalb der engen Grenzen des Urheberrechtsgesetzes ist ohne Zustimmung des Verlages unzulässig und strafbar. Das gilt insbesondere für Vervielfältigungen, Übersetzungen, Mikroverfilmungen und die Einspeicherung und Verarbeitung in elektronischen Systemen. Printed in Germany Druck und Bindung: AZ Druck und Datentechnik GmbH, Kempten

MANIBÜS

FRIDERICI LEO s

Mediceus bibl. Laurentianae 68,2 (lectiones codicie nota non addita

afferunturj

[Mediceue bibl. Laurentianae 29,2 ex ilio deecriptus (huirn codieis memoriam mus; ubi lectio affertur, nota (φ) poetposita indicai tionis codicie F, sed tantum Vulgata quae mvenitur libriti impresele

non omnibus locts attulicodicie nota anteponitur ; codicem φ testen esse ìeeeius quae anteceditj

in codtcibus deterioribus aut

in

Quae invito librario cod. F deleta sunt, uneis [ ] inchtduntur, quae addita, kamits ( ]>; quae mutata, litteris inclinatis sigmßeantur praeter vocales e et ae inter se mutât as et praeter nihil et mihi, quae omnibus fere lode per eh scribi eolent Praefatto editioni ftoridorum addita est. (Rob) et (Giarr) additum eignificat lectionem ailatam testimonio illorum viti.

AdmonebuntuT, qui hunc librum legent, ut Addenda et Corrigenda consulant, • laterculo in margine appicto.

Index virorum doctorum, quorum coniecturae in apparata critico commemorantur. (Quorum commenta Oudendorpius congeseit, asterisco significantur.) *Acidal(ius) *Ald(us)Apul. op. ed.Yenet.1681 Armini Eranos Suec. XXVI (1928) 278 sqq. Baehrens Catull. ree. Lips. 1876 ad c. 84,21 64,100. Misceli, crit. Groning. 1878 p. 194 W A. Baehrens Phil. Buppl. XII286 *Barth *Becichem(o) Beck L. Apul. fab. de Psych. et Cup. Groning. 1902 Becker Stud. Apuleian. Diss. Regiomont. Berol. 1879 Bernhard Stil d. Apul., Stuttgt. 1927 Bernhardy ap. Hildebr. •Beroald(o) Comment, condit. in asin. aur. Apul. Bonon. 1600

Bevte Quaest. Apuleian., diss. Gotting. (Lips). 1888 Philol. Wochenschr. XLY 637. 748 XLYIII 282 Bintz Psyche u. Cupido. Deutsch Progr. Wesel 1871. Leipzig 1872 Birt Philolog. LXXXIII (1928) 178 Bluemner Herrn. XXIX (1894) 294. Phil. LV (18%) 841. Mélanges Nicole. Genève 1905 p. 28. Beri. phil. Wochenschr. XXVIII (1908) 294 Brakman Mnemosyn. XXXIV (1906) 846 XXXV (1907) 88 LVI (1928) 169 LVIII (1980) 428 Revue de l'instruct. pubi, en Belgique 1910,22 Misceli, tertia Lugd. Bat. 1917, 18

•Brant(ius) [Brantz] •Burmann Bursian Sitz.-Ber. d. bayr. Ak. d.Wiss. philos.-philol. Klasse 1881 p. 119 *Cannegieter Cast(iglioni) Mélanges Paul Thomas, Bruges 1980, 99; Ap. met. ed. Giarratano, Aug. Taur. 1929 R. 1st. Lomb. d. Beienz. Rendicont. LXIV 476 Christ ad Weyman Sitz.-Ber. 881

*Colv(ius) Apul. op. Lugd. Bat. 1688

Corneliseen Versi, en Meded. d. K. Ak. v. Wetensch. Afd. Letterk. V (1888) 49 Crusius Phil. XLIX (1890) 676 LIV (1896) 142 •Cuper(us) [Cuypers] Damsté Mnemosyn. XLII (1914) 161 LVI (1928) 1 Dietze Phil. LIX (1900) 136 Dilthey ap. Eyssenh. *Dousa Draheim Wochenschr. f. klass. Phil. IV (1887) 469 •Elmenhorst Apul. op. Frkft. 1621

E(yssenhardt) Apul. met. ree. Berol. 1869 •Faber •Ferrar(ius) *Florid(ue) Apul. op. in usum Delphini ill. cum ind. omnium vocum Paris. 1688 Friedlaender in. ed. Michaelis •Fulv(ius)

VI

INDEX VIRORUM DOCTORUM

Ciarlatano) Αρ. met. ed. Aug. Taur. 1929 Gaselee The golden ebb, Lond. 1916

Jordan Krit. Beiträge Berlin 1879 p. 826,864 •Jungermann

v. Geisau De Ap. syntaxi Mo- Kaibel Herrn. XXXV (1900) 202 ; naet. dies. 1912 Indogerm. alta ab eo inventa Leo per Forachg. XXX VI(1916) 70.242 litteras mecum communicavit Goetz ap. Loewe Prodrom. Corp. Keil Observât crit. in Cat. et Glosa. Lat. Lips. 1876 p. XIII Varr. Halia 1849 p. 77 Goldbacher Zeitachr. f. österr. Kiessling Coniect. apicil. Ind. Gymn. ΧΧΠΙ (1872) 823.403 lect. Gryph. 1888, ap. Maaaa •Gronov (J. F.) Comment, myth. Ind. lect. •Groelot Gryph. 1886/7 p. 16 •Gruter(ua) [Gruytère] Kirchhoff De Apul. clauaul. *Guilielm(ua) compos. Jahrb. f. klaaa. Phil. Suppl. XXvm 1 Haeberlin Neue Jahrb. f. Phil. Koch Rhein. Mus. XXX (1876) u. Paed. 146 (1892) 138 687 ^Hamilton Eoehler Rhein. Mua. XIX (1864) Hanler Wien. Stud. XXIII (1901) 162 182 XXIX (1907) 829 XXXIX Korompay Märchenallegorie d. (1917) 184 Apul. Progx. Teachen 1897 Haupt Opuacul. LH v. ind. Koziol Progr. d. Leopoldstädt. Havet Revue de phil. I (1877) Gymn. Wien 1869 p. 27. 767 Zeitachr. f. d. Oaterr. Gymn. •Heins(ius) (Nie.) 1870 p. 161. Stil. d. ApuL Helm Philol. Wochenechr. 1909, Wien 1872. Woch. f. klaae. 89d 1924, 1266 1927, 1418 Phil. I (1884) 678 Kroll per litteras nonnulla me1928, 306 1930, 601 eum communicavit Heraeus Arch. f. lat. Lex. IX 696 Wochenechr. f. klaeg. Kronenb(erg) Progr. Gymn. Eraam. Rotterd. 1892 Claas. Phil. XXVII (1910) 269 SoReview XVm (1904) 442 krat. III (1916) 299 Class. Quarterly II (1908) Hertz Phil. XVII (1861) 178. 804; Mnemos. LVI (1928) 29 Neue Jahrb. f. Phil. u. Paed. nonnulla per litteras meeum 123 (1881) 764; alia in mg. communicavit editimi» Eyssenhardtianae meae adlusit Hey Festachr. zum 26 jähr. Be- Leky de syntaxi Apul. Münster atehen dea phil.-hist. Verein· 1908 Münch. 1906 p. 48 'Lennep Hild(ebrand) Apul. op. Lipe. Leo Arch. f. lat. Lex. ΧΠ 96. 1842 Herrn. XL (1906) 606; alia in plagulie corrigendi« adnoJahn ApuLPsych. etCupid.Lipa. 1866. Phil. XXVI (1867) 6 tavit

INDEX VIRORÜM DOCTORUM *Lindenbrog Lindsay per litíeras nonnulla observavit *Lips(ius) Loefetedt Herrn. XLI (1906) 320; Commentar zur Peregrin. Aether. Uppa.-Lpzg. 1911 Eran. Vili (1908) 94 aliaper litt, mecum communicavit Luetj(ohann) Act. eoo. phil. Lips. IQ, Lipa. 1873, 443

vn

Paetzolt Adnot. crit. Progr. Berlin 1906 •Passerat •Pauw Petsch(enig) Wien. Stud. IV (1882)136. Phil. XLVI (1888) 764 XLVn (1889) 273. Zeitschrift f. d. öaterr. Gymn. 1891 p. 746. Beri. phil. Woch. XVII (1897) 986 •Piccart Piasberg in plagulis corrigendie permuUa adnot avit •Markland •Politian(üe) *Mercer(us) [Mercier] •Pontanus Prescott Classical Philology •Meurs VI (1911) 90, 345 Meyer (Wilhelm) ap. Beyte •Pric(aeus) Apul. met. Goudae p. 61 n. 1 1660 Michaelis Apul. Psych, et Cap. ree. Jahn* cur. Michaelis Purser Hermathen.XXXII(1906) 36- The story of Cupid and Lips. 1906 Psyche edited by P. Lond. •Modius 1910 Morawaki ap. MiodoÄski de usu •Putsch(ius) [Putschen] Yocab. bestia Cracov. 1886 Mosbach Amor u. Psyche übers. Berlin 1886 •de Rhoer Mueller (C.F.W.) Über d. Ge- •Rittershus(ius) brauch d. Part. eive. Progr. •Roald(o) Berlin 1871 p. 26 Robertson The Classical QuarMueller (H.I.) Zeitschi. f. d. terly IV 221 XVIII (1924) 27 Gymnasialwes. 1871 p. 48 (hoc disputatione acerrime Mueller (Lucían) Rutil. Namat., lectiones codi. F et φ nee non Lips. 1870, p. 34 dett. examinavit) Classical Review XXXVII (1928) 107 Nolte Phil. XXI (1864) 674 Rohde Rhein. Mus. XXX (1876) 269 XXXI (1876) 148 XL ΤΠΓΠ (1866) 636 (1885) 95 XLni (1888) 467 Norden (F.) Amor und Psyche Meisterwerke d. Griech. u. de Rooy Spicileg. crit. 1771 p. 41 ROm. VI) Lpzg. 1903 Nov&k Cezké Museum Filolo- Rossbach Rhein. Mus. XLVI gické X (1904) 1 (1891) 316. Phil. LIV (1896) 135. Beri. phil. Woch. XI •D'Orleans (1891) 1617. Neue Jahrb. f. •Oudendorp Apul. op. Lugd. Phil. u. Paed. 161 (1896) 671 Bat. 1786 •Rover(us)

Vili

INDEX YIRORUM DOCTORUM

•Salm(asius) [Saumaiaej Sauppe ap. Bey te p. 65 ». 3 •Scal(iger) Apul. op. ed. pei Vulcan, ed. Lugd. Bat. 1600 Schaller De fab. Apul. quae est de Psych. et Cup. Lips. 1901 •Schickerade Schober De Αρ. met. comp. numerosa Halle Dies. 1904 Schroeter Ad Thuc. libr. VII quaeet. Regimont. 1887. Sent, controv. •Sciopp(ius) [Schoppe] Symb. crit. in L. Apul. op. Ameteld. 1664 •Scriver(ius) (Schryver) Apul. op. caetig. Ameteld. 1624 Seibel Zeitschr. f d. bayr. Gymnasial wee. XXXV (1899) 808

Seyffert Phil. Anzeiger ΙΠ (1871) 179 Sittl Arch. f. lat. Lei. I 581 VI 5Ó8 Souter Classical Review XXXIII (1919) 163 'Soping •Spanhem(ius) [Spanheim] Spengel Rhein. Mus. XVI (1861) 36 Stangl Beri. phil. Wochenschr. XXVIII (1908) 1486 •Stewech In L. Apul. op. quaeet. Antverp. 1586 Stoll Neue Jahrb. f. Phil. u. Paed. 73 (1861) 750 E. Thomas Stud. z. lat. u.griech. Sprachgesch. Beri. 1912 p. 64 P. Thom(as) Acad. roy. d. Belgique, bull. d. 1. classe d. lettres 1912 p. 365 Mnemosyn. XLIX (1921) 47 •Toup 'Toussaint

Traube Phil. Lili (1894) 383, alia ap. Weyman Amor u. Psyche vdVl(iet) Apul. met. ree. Lips. 1897 {cf. p. XXVIII) Arch. f. lat. Lex. Χ 385 Vogel Arch. f. lat. Lex II 608 Volkmann Rhetorik*, Lpzg. 1885, p. 577 Vollgraff Mnemosyn. XXXII (1904) 252 *Voss(ius) [Vos] *Vulcan(ius) Apul. op. Lugd. Bat. 1594 Vulic Wien. Stud. XXXI (1910) 1 natu-

r a t i {ead. m. add.) β f a c t a mut. in factuf ead. m. φ : fact; infimú (φ) Oud comparut sublime r a p t u s viie recte ^ i n ^ i n f i m u m υ in simun Lips in fimum He coll. Verg. Aen. V 333, 358 in limum Leo 9 l u r i d a m Nolte 11 p a n t h i a (φ) evan. η 12 endfmion (d mut. in ο) φ: enofmion em. Beroaìd cf. 22,15 apol. 44,17 18 f u p t h a b i * * j tif (eras. vid. ta) φ : f a p t h a b i t i f insuper habitie Colv cf. 94,15 16/ΐβ defertauit. & alipfonif (φ, sed al. m. e f f . u i t a & cai —) post t a distinx. et u i t e e f f . ni. vet. ut vid.; em. Iunt post. 18 inqd em. φ 19 g r a u a t t u l o (b ex u eff.) 80/81 r e l a t u r ù (φ, sed se add. al. m.) em. Vulcan coll. 175,10

12 Oud.

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. I, 12. 13 E

statim, immo uero iam nunc, ut et praecedentis dicacitatis et instantis curiositatis paeniteat." 13 Haec ego ut accepi, || sudore frigido miser pèrfluo, tremore uiscera quatior, ut grabattulus etiam succus[sus]su 5 meo inquietus super dorsum meum palpitando saltare! at bona Panthia: "quin igitur", inquit, "soror, bunc primum baccbatim discerpimus uel membris eius destinatis uirilia desecamus?" 48 Ad haec Meroe — sic enim reabse nomen eius tunc io fabulis Socratis conuenire sentiebam — : ' immo", ait, "supersit hie saltern, qui miselli huius corpus paruo contumulet humo" et capite Socratis in alteram dimoto latus per iugulum sinistrum capulo tenus gladium totum ei demergit et sanguinis eruptione utrículo admoto excipit 15 diligenter, ut nulla stilla compareret usquam. haec ego meis oculis aspexi. nam etiam, ne quid demutaret, credo, 9 a uictimae religione, immissa dextera per uulnus illud ad 49 uiscera penitus cor miseri contubernalis mei Meroe bona scrutata protulit, cum ilio inpetu teli praesecata gula so uocem, immo stridorem· incertum per uulnus effunderet et spiritum rebulliret. quod uulnus, qua[m] maxime patebat, spongia[m] offulciens Panthia: "heus t u " , inquit, "spongia, caue in mari nata ρ er fluuium transeas." his editis abeuní ( e i ) remoto graòattulo uaricus. super faciem 127b. φ 26* 1 ut del. Kroll cf. 98,17, sed Plaid. As. 897 s perilous vd VI cf. 50,15 4 grauattuluf (b ex u e f f . ead. m.) fuccuffuf fû eo (φ) fû induct, et eo mut. in et; «m. He cf. 68,10praef. 53 i φ:inquietius β sor. Kaibel propter v. 9, refut. Cast. cf. 7,10 8 dietentatis Bild. cf. Plaut, mil. glor. 1407 18 latuf (φ) ex lata ead. m. em. primo superscript. litt.n, deinde in linea ipsa effecta 18 ρ (φ) ex c vel a ead. m. e f f . , ut nunc similis videatur litterae q 14 eruptione (φ, sed em. al., ut vid., m.) a^moto ( d add. ead. m.) φ:admoto

•

16 ut ex & ead. m. con·. 17 emiffa ( 'ead. m.) 18 penita Prie mei (φ) i in ras. 1· inpetu 91 quéi (φ, sed em. al. m.) cf. 82,3 sq. 88 fpongià (φ) em. ν cf. 82¿¡0 88 nata (in mare) Vollgraff ρ φ: ρ 84 ab*una φ: abeuna (al. m. e f f . abeunt) abeunt atque una Oud

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. I, 18—16

13

Oud.

E

meam residentes uesicam ex[h]onerant, quoad me urinae spurcissimae madore perluerent. Gommodum limen euaserant, et fores ad pristinum | 11 statum integrae resurgunt: cardines ad foramina resident, so (ady postes [ad] repagula redeunt, ad claustra pessuli recur- 6 m n t . at ego, ut eram, etiam nunc humi proiectus, inanimis, nudus et frigidus et lotio perlwtus, quasi recens utero matris editus, immo uero semimortuus, uerum etiam ipse mihi superuiuens et postumus uel certe de¿0>natae iam si cruci candidatus: "quid", inquam, "me fiet, ubi iste iugu- io latus mane paruerit? cui uidebor ueri similia dicere ρroferens uera? «proclamares saltern suppetiatum, si resistere uir tantus mulieri nequibas; sub oculis tuis || homo iuguS3 latur, et siles? cur autem te simile latrocinium non peremit? cur saeua crudelitas uel propter indicium sceleris is arbitro pepercit? ergo quoniam euasisti mortem, aunc ilio redi.»" Haec identidem mecum replicabam, et nox ibat in diem, optimum itaque factu uisum est anteluculo furtim euadere et uiam licet trepido uestigio capessere. sumo so sarcinul&m meam, subdita claui pessulos reduco; a t illae probae et fìdeles ianuae, quae sua sponte reseratae nocte fuerant, uix tandem et aegerrime tunc clauis suae crebra 24 immissione patefiunt. S3 Et "heus tu, ubi es?" inquam; "ualuas stabuli absolue, 16 antelucio uolo ire." ianitor pone stabuli [hjostium humi io ambae una Bohde ab iaaua Petsch alituxae Bursian abeuntes antea Luetí alterna Leo (coli. 250,5: ciliie alterna coninens) abeunt Kronenb abeunt ac Cast abe^unt et) una vel abeunt He grauattolo (wead. m.) b b F 127 . 128*. φ 26* . 1 ex[honerant (φ, sed eras, h) 4 resident (φ) supra ent add.w residunt Luetj cf. 276,6: uenter residet 6 postef ad (φ) ord. restituit Bluemner 7 lutio em. φ perlituf (φ) em. Golv cf. v. 2 et 52¿i 9 denatç (φ, sed al. m. add. ftl) cf. 202,19 10 me (φ) m. ree. add. de cf. Ter. Andr. 614 H pferens em. φ 18 tantue] natus Brant tacitus Bossbach 81 farcinulâ (φ) r ex c e f f . tad. m. 86 'Et heue Ε 8β hostiâ (φ)

14

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. I, 16. 16

E cubitans etiam nunc semisomnus: "quid ? tu", inquit, "ignoras latronibus infestali uias, qui hoc noctis iter incipis? nam etsi tu alicuius facinoris tibi conscius scilicet mori cupis, nos Cucurbitae caput non habemus, ut pro te moriamur." 5 "non longe", inquam, "lux abest. et praeterea quid uiatori de summa pauperie latrones auferre possunt? an ignoras, inepte, nudum nec a decern palaestritis despoliari posse?". a ad haec ille marcidus et semisopitus in alterum latus euolutus: "unde autem", inquit, "scio, an conuectore ilio io tuo, cum quo sero deuorteras, iugulato fugae mandes praesidium?" Illud horae memini me terra dehiscente ima Tartara inque his canem Cerberum prorsus esurientem mei prospexisse. ac recordabar profecto bona^m^ Meroen non is misericordia | iugulo meo pepercisse, sed saeuitia cruci 16 me reseñiasse. in cubiculum itaque reuersus de genere ss tumultuario mortis mecum deliberabam. sed cum nullum aliud telum mortiferum Fortuna quam solum mihi grabattulum subministraret, "iam iam grabattule", inquam, "animo so meo carissime, qui mecum tot aerumnas cianciasti conscius et arbiter, quae nocte gesta sunt, quem solum in meo reatu testem innocentiae citare possum, tu mihi ad inferos festinanti sumministra telum || salutare" et cum dicto restim, qua erat intextus, adgredior expedire ac tigillo, quod

Oud.

Ρ 128·. φ 26". 1 & iá(rfu' (ead. nt. ·) φ : nrf; mei (φ) eras, i (Rob) cf. d. d. Socr. 22 root: n i \ tir ι » . · „ e ι . τ τ .. ,

(φ, e in ras.) c al. m. loco duar. litt, e f f . , quarum prior fuit t cf. 136,15

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. I, 16. 17

15

Oui.

E

fenestra« subditum altrinsecus prominebat, iniecta atque obdita parte funiculi et altera firmiter in nodum coacta ascenso grabattulo ad exitium sublimatus et (im^misso capite laqueum induo. sed dum pede altero fulcimentum, quo sustinebar, repello, ut ponderis deductu restis ad 5 se ingluuiem adstricta spiritus officia discluderet, repente putris alioquin et uetus funis dirumpitur atque ego de u alto recidens Socraten — nam iuxta me iacebat — superruo cumque eo in terram deuoluor. et ecce in ipso momento 17 ianitor intrornmpit exerte clamitans: "ubi es tu, qui alta io nocte immodice festinabas et nunc stertis inuolutus?" Ad haec nescio an casu nostro an illius absono clamore experrectus Socrates exsurgit prior et "no«", inquit, "inmerito stabularios hos omnes hospites detestantur. nam iste curiosus dum inpo4 uenere

APYLEI METAMORPHOSEON LIB. I, 20. 21 Oitd.

19 E

asperam denique ac prolixam uiam sine labore ac taedio euasi. quod benefìcìum etiam ilium uectorem meum credo laetari, sine fatigatione sui me usque ad istam ciuitatis portam non dorso illius, sed ineis auribus perueoto.' β Is finis nobis et sermonis et itineris communis fuit. 21 nam comités uterque ad uillulam proximam laeuorsum abierunt. ego uero quod primum ingressui stabulum conspicatus sum, accessi ¡{ et de quadam anu caupona ilico 66 percontor: 'estne', inqua(m)>, 'Hypata haec ciuitas ?' ad-io nuit, 'nostine Milonem quondam e primoribus?' adrisit et: 'uere', inquit, 'primus istic perhibetur Milo, qui extra pomerium et urbem totam colit.' 'remoto', inquam, 'ioco, parens optima, die oro et cuiatis sit et quibus deuersetur 67 aedibus?' 'uidesne', inquit, 'extremas fenestras, quae foris is urbem prospiciunt, et altrinsecus fores proxumum respicientes angiportum? inibì iste Milo deuersatur am pli ter nummatus et longe opulentus, uerum extremae auaritiae et sordis infimae infamie homo, foenus denique copiosum sub ar|rabone auri et argenti crebriter exercens, exiguo «o Lare inclusus et aerugini semper intentus, cum uxore r u m s a l t u concito p r a e c i p i t a r e . f e s t i n u s d e n i q u e e t uecors a n i m i m a n u e i u s u e l u t c a t e n a q u a d a m m e m e t e x p e d i o et 20 ' s a l u e ' p r o p e r e a d d i t o a d Milonis h o s p i t i u m p e r n i c i t e r 100 euolo. a c d u m a m e n t i s i m i l i s celerò u e s t i g i u m , ' a g e ' , f i n q u a m , o L u c i , e u i g i l a e t t e c u m esto, h a b e s e x o p t a t a m o c c a s i o n e m : ex u o t o d i u t i n o p o t e r i s f a b u l i s m i [ s e ] r i s exF 130 b . φ 28 b . e conspexit Oud; iterativ, cognovit Novak coll. 170,1 » i l l i g a t Nolte et] u t Stewech uilif (φ) li ex le coir, et quo magie liqueret, 11 supra voc. add. ead. m. i l trepida Haupt S¡ cauenda (φ om. &) al. m. eff. ex cf. 122,9 l a urit (φ) em. Bluemner prurit Purser 14 anxia (φ) io eff. al. m. IK a t ead. m. supra lin. addid. 16 a d cautela* (d induct., "eras) φ : a cautela 17 affui (φ, sed " supra a add. al. m.) abfui ν a f u i vd VI coli. 288,25 uolenf (φ) uel vd VI cf. 66,9 68,16 158,5 215,1 263,23 18 ä p l a * (eras, vidantea induct.) φ: â p l a 18 b a r a t r û (φ) 21 addito (o ex a ead. m. corr.) 38 du ead. m. add " 28 »luci pr. m. add.) φ : luci cf. 28,14 24 & (φ) ex Bttrman miferif (φ) em. Wower Milesiis Beroald mysticis Eossbach eauriens Leo

30 Oud.

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. Π, 6. 7 E

plere pectus. &ufer[s] formidines pueriles, com^m^mus ιοί cum re ipsa nauiter congredere et a nexu quidem uenerio hospitis tuae tempera et probi Milonis genialem | torum religiöses) suspice, uerum enim uero Fotis famula petatur s enixe. nam et forma scitula et moribus ludiera et prorsus argutula est. uesperi quoque cum somno ooncederes, et in cubiculum te deduxit comiter et blande lectulo collocauit et satis amanter coopérait et osculato tuo capite, quam inuita discederet, uultu prodidit, denique saepe io retrorsa respiciens substitit. quod bonum felix et faustum m itaque, licet salutare non erit, Photis illa temptetur.' 7 Haec mecum ipse disputane fores Milonis accedo et, quod aiunt, pedibus in senteutiam meam uado. nec tamen domi Milonem uel uxorem eius offendo, sed tantum caram is meam Fotidem: s u i < ^ parabat uiscum fartim concisum m et pulpam frustatim consectam [ambacu pascuae iurulenta] 104 et, quod naribus iam inde ariolabar, tuccetum perquam sapidissimum. ipsa linea tunica || mundule amicta et 22 russ[uss]ea fasceola praenitente altiuscule sub ipsas papillas so succinctula illud cibarium uasculum floridis palmulis rotabat ios in circulum et in orbis fiexibus crebra succutiens et simul membra sua leniter inlubricans, lumbis sensim uibrantibus, spinam mobilem quatiens placide decenter undabat. isto aspectu defixus obstupui et mirabundus steti, steterunt et

F 130" 131*. φ 28b29V 1 auferf φ : aufer cf. 21,21 f vid. orta ex f falso ex verbo sequenti adiuncta cf. 27£1 28,13 32,1 cominuf (φ) em. ν cf. 39,3 112,4 4 religio!^ (φ)9 al. m. add. $uero ut nunc vid., sed librar, vid. scripturus fuisse fo, deinde errore cognito recta addidisse φ: *uero (eras, ρ) cf. tarnen apol. 98 (108,13) 6 lubrica Heins 10 cf. 290,26 16 fui' (* al. m. vid. addid.) φ: fuif uifcú (φ) ieicium Voss uiecuB Salm congestum vd VI v. Apic. 43 (p. 13) G - V. le . ambacupajfcuç iurulenta (φ) viror. doct. conjecturas afferre non tanti est [ambacti pascua iur.J He del. ut schol. ad tuccetum addit. 17 iam inde vdVl coli. 151,24 refut. Novak cf. 23,23 126,13 apol. 47.56 (54,15 63,17) ιβ rarfuf fe a (φ) em. ν ruseeola Spanhem

APYLEI METAMORPHOSEON LIB. II, 7. 8 Oud.

31 E

membra quae iacebant ante, et tandem ad illam: 'quam pulchre quamque festiue', inquam, 'Fotis mea, ollulam istam cum natibus intorques. quam mellitum puimentum apparas. feliz et (certo) certius beatus, cui permiseris illuc digitum intingere.' 5 Tunc illa lepida aliuquin et dicacula puella: 'discede', inquit, 'miselle, quam procul a meo fóculo, discede, nam ιοβ si te uel modico meus igniculus afflauerit, ureris intime nec ullus extinguet ai-dorem tuum nisi ego, quae dulce condiens et ollam et lectulum suaue quatere noui.' io Haec dicens in me respexit et risit. nec tamen ego 8 prius inde discessi, quam diligenter omnem eius explorassent babitudinem. uel quid ego de ceteris aio, cum semper mihi unica cura fuerit caput capillumque sedulo et puplice prius intueri et domi postea per/rui sitque iudicii huius i apud me certa et statuta ratio[ne], uel quod praecipua pars ista corporis in aperto et perspicuo posita prima ιοί nostris luminibus occurrit et quod in ceteris membris floridae uestis hilaris color, hoo in capite nitor natiuus operatur; denique pleraeque indolem gratiamque suam m probaturae lacinias omnes exuunt, | amicula dimouent, nudarti pulchritudinem suam praebere se gestiunt magis de cutis roseo rubore quam de uestis aureo colore placiturae. at uero — quod nefas dicere, nec quod sit ullum huius rei tam dirum exemplum! — si cuiuslibet eximiae » F 131*. φ 29*. 2 mea (φ) super, pars litterae a tn ras., eras." 4 certiuf (φ) < certo) certiue Oud coli. 235,8 259,9 Plaut. Ca.pt. 644 centiee vel ter Prie cf. 278,10 caelitue Bohde (φ) prior Γ in ras., fort ex r e f f . ι a me. ofa{?miferif o (φ, sed. em. al. m.) 18 uel (φ) eed ν et Kroll cf. Phil, suppl. IX 567 16 pftrui φ: pfrui 1β apud (d ex t eod. m.) ratione (vid. η, non u) em. φ ratione ^regula) Kaibel io pleraq; (φ) pleraeque ν si ¿pbatur* (vid. fuisse &, mut. in e; qui β erasit praetei misit litteram restituere) φ : pbaturá as se del. Lue{j 84 nec qd Gt φ: nec q fit coniunctiv. est optantis neque sit υ sed quod ullum coniungitur ut nemo quisquam, nihil quicquam, ulla aliqua GeU. XIII 24,4 Fronto 18,17 Nab. Plant. Most. 256

32 Oud.

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. II, 8. 9 £

108 pulcherrimaeque feminae caput capillo spoliaueris et faciem 23 natiua specie nudaueris, licet illa caelo deiecta, mari edita, fluctibus educata, lioet inquam Venus ipsa fuerit, licet omni Gratiarum choro stipata et toto Gupidinum populo || 6 comi tata et balteo suo cincta, cinnama fraglans et balsama rorans, calua processerit, piacere non poterit nec Vulcano 9 suo. quid cum capillis color gratus et nitor splendidus inlucet e(ty contra solis aciem uegetus fulgurat uel placidus renitet at in contrariam gratiam uariat aspectum 10 et nunc aurum coruscans in lene aurum edd. vett.

lene {φ, sed em. al. m.)

i l cerul+uf (eras, e antea induct. ; in mg. ead. m. add. cerulu") φ: cerule9 caeruloe ν He cf. Plin. η. hist. XXXVII 72

Bursian

12 colli ν collie ^dispersos) Novak

18 dif-

criminat' φ : difcriminat discriminatus ν 14 amatoribus Salrn cf. 122,8 occurrent (φ) em. ν cf. 28,4 16 fubole corr. in íobole 18 gemmis ueste vd VI so + adire corr. ex audire φ: uideri abire Colv haberi Sciopp. cf. 116,4 134^25 266,1

81 fotiç

φ : fotie

de mundo 2 (138,12 Th)

inornatus post Lips vd VI coll. 88 demissos Prie remissos Hild

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. Π, 9 - 1 1 Oud.

33 E

sensimque sinuato patagio residentes paulisper ad finem conglobatos in summum uerticem nodus adstrinxerat. Nec diutius quiui tantum cruciatum uoluptatis eximiae 10 sustinere, sed pronus in earn, qua ñne summum cacumen capillus ascendit, mellitissimum illud sauium impressi. 5 m tum illa ceruicem intorsit et ad me conuersa limis et 24 morsicantibus oculis: 'heus tu, scolastico', ait, 'dulce et amarum gustulum carpís, cane ne nimia mellis dulcedine diutinam bilis amaritudinem contrahas.' 114 'Quid istic', inquam, 'est, mea festiuitas, cum sim 10 paratus uel" uno samolo interim recreatus super istum ignem porrectus assari' et cum dicto artius earn complexus coepi sauiari. iamque aemula libidine in amoris parilitatem | congermanescenti mecum, iam patentis oris inhalatu cinnameo et occursantis linguae inlisu nectareo 15 prona cupidine || adli&escenti: 'pereo', inquam, 'immo iam dudum perii, nisi tu propitiaris'. ad haec illa rursum me deosculato: 'bono animo esto', inquit. 'nam ego tibi mutua uoluntate mancip[i]ata sum nec uoluptas nostra differetur ulterius, sed prima face cubiculum tuum adero. 20 us abi ergo ac te compara, tota enim nocte tecum fortiter et ex animo proeliabor.' His et talibus obgannitis sermonibus inter nos disces- n sum est. commodum meridies accesserat et mittit mihi Byrrena xeniola porcum op[t]imum et quinqué gallínulas ss F 131· b . φ 29a. 1 einuatos Kronenberg 9 ädtraxerat (»» mg. ädftrinxerat) φ: adtraxerat (supra addito ab al., ut vid., m. i adftrinxat) 4 φ: protinuf 6 mellitillum Leo eoU. 68,26 illuc Luetj illico Piasberg cf. 205,27 fabiû ( b a u m. ree. eff.) 7 moreitantibus ν cf. 43,8 71,1 170,8 253J3 8 cf. Apte. IV 181 (p. 34 G.-V) 10 cf. 206,21 il fabiolo (φ, sed b corr. in u) 18 iauiaii (u in b corr. al. m.) 14 congerminaeceqti Jordan ut Salm ad Non. 90,16 M. le adliuefcente (φ) b ex u corr. m. ree. em. Prie cf. 162,26 l» mancipiata (q>) ero. ν cf. 49,10 67,2 213,23 243,6 35 p9ortû (φ, sed al. in. add. cf. 17,17; 35,17

porou

)

optimü (φ) em. Stewech

34 Oud.

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. Π, 11. 12 Κ

et uini cadum in aetate pretiosi. tunc ego uocata Fotide: 'ecce', inquam, 'Veneris hortator et armiger Liber aduenit ultro. uinum istud hodie sorbamus omne, quod nobis regtinguat pudoris ignauiam et alacrem uigorem libidinis í incutiat. hoc enim sitarchia nauigium Veneris indiget ne sola, ut in nocte peruigili et oleo lucerna et uino calir abundet.' Diem ceterum lauacro ac dein cenae dedimus. nam Milonis boni concinnaticiam mensulam rogatus adcubueram, io quam pote tutus ab uxorie eius aspectu, Byrrenae monitorum memor, et perinde in eius faciem oculos meos ac si in Auernum lacum formidans deieceram. sed adsidue respiciens praeministrantem Fotidem inibì recreabar animi, cum ecce iam uespera lucernam intuens Pamphile: 'quam » i& largus', inquit, 'imber aderit crastino' et percontanti marito, qui comperisset istud, respondit sibi lucernam prae117 dicere, quod dictum ipsius Milo risu secutus: 'grandem', inquit, 'istam lucerna^ni) Sibyllam pascimus, quae cuncta caeli negotia et solem ipsum de specula candelabri conio tuetur.' 12 Ad haec ego subiciens: 'sunt', aio, 'prima huiusce diuinationis experimenta; nec mirum, licet modicum istum na igniculum et manibus humanis laboratum, memorem tamen illiuB maioris et caelestis ignis uelut sui parentis, quid 15 ts sit editurus in aetheris uertice, diurno praesagio et F lSl b . φ 29*b. ι î etate φ: ϊ ä | etate (ä αϊ. m. add.) cf. 25,16 fotide (de ex dif al. m. coir.) φ: fotide (de ex di corr. m. ree.) 6 incutiat (φ) cut iam non comparet hçc φ: ti em. ν cf. Phil, suppl. IX 550,24 8 inter cete|rü et lauacro lacuna, in qua nihil script, vid. IS Herond. 3,17 eft. Prescott latti (φ, sed supra add. ca ead. [?] m.) 17 Grandê (φ) ras. G mut. in g 18 lucerne posterior, e ab al. m. e f f . ex lût. quae dubium utrum fuerit c an ο φ: lucerno (em. al. m.) lucernam ν ista in lucerna Walter [lacerna]? He parcim; (φ) em. ν 21 plurima Bluemner sed interpretand. 'eminentia' cf. 79,18 22 iftud ex iftfl e f f . ead. m., compendi eras. al. ni. φ: iftü* eras, d 24 qf (φ) quid ν quid is Bohde 26 esset (φ) is sit vd VI

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. II, 12. 13 Oud.

35 E

ipsum scire et nobis enuntiare. nam et Corinthi nunc apud nos passim Chaldaeus quidam hospes miris || totam ciuitatem responsis turbulenta^ et arc[h]ana fatorum stipibus emerendis edicit in uulgum, qui dies copulas nuptiarum adfirmet, qui fundamenta moenium perpetuet, 5 qui negotiatori commodus, qui uiatori Celebris, qui nauigiis oportunus. mihi denique prouentum huius peregrinationis inqui[renti multa respondit et oppido mira et satis uaria; nunc enim gloriam satis fioridam, nunc lis historiam magnam et incredundam fabulam et libros me io futurum.' Ad haec renidens Milo: 'qua', inquit, 'corporis babi- 18 tudine praeditus quoue nomine nuncupatus hic iste Chaldaeus est?' 'procerus', inquam, 'et suffusculus, Diophanes nomine.' 'ipse est', ait, 'nec ullus alius, nam is et hic apud nos multa multis similiter effatus non paruas stipes, immo uero mercedes op[t]imas iam consecutus fortunam scaeuam an saeuam uerius dixerim miser incidit. Nam die quadam cum frequentis populi circulo conseptus so no coronae circumstantium fata donaret, Cerdo quidam nomine 36 negotiator accessit eum, diem commodum peregrinationi cupiens. quem cum electum destinasset ille, iam deposita crumina, iam profusis nummulis, iam dinumeratis centum denarium, quos mercedem diuinationis auferret, ecce quidam de 15 F 131b φ 29b. 8 tbulenta (φ) em. ν cf. 211,21 archana 4 uulgü (φ) ai. m. e.ff. -gue 5 nuptialef ead. m. ex nuptia2{. φ: nuptialif β salubris Cornelissen !Petseh celeria Nolte 8 anquirenti ν • [eatiel flor. Leo 11 futurû (φ) in faturâ corr. m. ree. 14 fuffulculuf (φ, sed ful) em. υ dyophanef (φ) 17 optimal' (φ) em. de Bhoer cf. 33,25 18 feuâ (Γ in ras. al. m. o c scrips., fuit f*euà) φ: feuâ ( add. ead. m.) an feuâ ueriuf dixerî (φ) induct. 21 enodaret Wower sonaret Bluemner eo . . 2β eû induct, φ: eu (al. m. add. ) 28 crumma ι m e mut. m. ree. (φ) 24 ninumeratif ut vid., sed em. end. m. 25 auferret (φ) mut. al. m. in äff—

36

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. Π, 18. 14

Oui.

E

nobilibus adulescentulus a tergo adrepens eum lacinia pre121 hendit et conuersum amplexus exosculatur artissime. at ille ubi primum consauiatus eum iuxtim se ut adsidat effecit, attonitus [et] repentinae uisionis stupore et prae6 sentis negotii, quod gerebat, oblitus in fit ad eum: "quam olim equidem exoptatus nobis aduenis?". respondit ad haec ille alius: "commodum uespera oriente, sed uicissim tu quoque, frater, mihi memora, quem ad modum exinde, ut de Euboea insula festinus enauigasti, et maris et uiae confeceris iter." ad haec Diophanes ille Ghaldaeus egregius mente uìduus u necdum suus: "hostes", inquit, "et omnes inimici nostri tam diram, immo uero Vlixeam peregrinationem incidant. 12» nam et nauis ipsa, (qua) uehebamur, uariis || turbinibus procellarum quassata, utroque regimine amisso aegre ad i& ulterioris ripae marginem detrusa praeceps demersa est et nos omnibus amissis nix enatauimus. quodcumque uel ignotorum miseratione uel amicorum beniuolentia contraximus, id omne latrocinalis inuasit manus, quorum audaciae repugnans etiam Ari^notus unicus frater meus sub istis 123 oculis miser iugulatus est." haec eo adhuc narrante si maesto Cerdo ille negotiator correptis nummulis suis, quos diuinationis mercedi destinauerat, protinus aufugit. ac dehinc tunc demum Diofanes expergitus sensit impuden|tiae suae laiem, cum etiam nos omnis circum25 secus adstantes in clarum cachinnum uideret effusos. Sed tibi plane, Luci domine, soli omnium Chai- 37 daeus ille uera dixerit, sisque felix et iter dexterum porrigas.'

•

• I 8 çfauit; ( add. ead. m., al. 4 et del. Luetj cf. 68,18 ex • » Petsch 6 negotii (φ) post ii ras. i s ipfa φ : ipfa q ( q add. al. m.) in qua Bursian ipsa in qua υ ipsa ubi Beyte 10 ariihotuf (φ, sed in mg. al. m. Trienot 9 ) em. Jwngermann «8 impudenti^ (φ) em. ν cf. 182,19 84 lauë ero. m. ree. ei φ >8 peragas Nolte cf. 130¿6 F 131 b 132*. φ 29" 30*. mut u in b) φ: cfauiat«

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. Π, Ιδ. 1β Oud.

37 E

124 Haec Milone diutine sermocinante tacitas ingemescebam 15 mihique non mediocriter suscensebam, quod ultro inducta serie inoportunarum fabularum partem bonam uespera eiusque gratissimum fructnm amitterem. et tandem déni· que deuorato pudore ad Milonem aio: 'ferat sua Dio- δ phanes ille fortunam et spolia populorum rursum conférât mari pariter ac terrae; mihi uero fatigationis hesternae etiam nunc saucio da ueniam, maturiuS concedam cubitum'; et cum dicto facesso et cubiculum meum contendo atque illic deprehendo epularum dispositiones satis con- io cinnas. nam et pueris extra limen, credo ut arbitrio nocturni gannitus ablegarentur, humi quam procul distral a tum fuerat et grabattulum meum adstitit ménsula cenae totius honestas reliquias tolerans et calices boni iam infuso latice semipieni solam temperiem sustinentes et la- i& goena iuxta orificio caesim deasceato patescens facilis m pha 8 intectum Beroald cf. 198,14 212,5 274,1 288,15 sed 218,6: intectie • adusque fera cf. 13,11 242¿¡4 16 mucrone (c corr. ex f aut r) le diftricto mut. pr. m. in de, etiam in mg. addito de φ : deftricto 17 epirantibus vdVl 18 palpitantibus Florid SS post permittit Rinvieni hominis latibulum)> vel sim. intercidisse putat Leo se constanter cf. 64,10 80 ¿>phat; em φ accefñm; (φ) em. al. m.

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. ΠΙ, 4. 6

55

Oud.

E

iso repressit. ac me statim praeco, si quid ad ea responderá uellem, iubebat incipere. a t ego nihil tunc temporis amplius quam fiere poteram, non tarn hercules truculentam accusationem intuens quam meam miseram conscientiam. sed tarnen oborta diuinitus audacia sic ad illa: β 'Nec ipse ignoro, quam sit arduum trinis ciuium corporibus expositis eum, qui caedis arguatur, quamuis uera dicat et de facto confiteatur ultro, tamen tantae multitudini, quod sit innocens, persuadere, set si paulisper audientiam publica[m] mihi tribuerit humanitas, faci|le io uos edocebo me discrimen capitis non meo merito, sed rationabilis indignationis euentu fortuito tantam criminis inuidiam frustra sustinere. Nam cum a cena me serius aliquanto reciperem, potu- g lentus alioquin, quod plane uerum crimen meum non i& diffitebor, ante ipsas fores hospitii — ad bonum autem Milonem ciuem uestrum deuorto — uideo quosdam sae181 uissimos II latrones aditum temptantes et domus ianuas cardinibus obtortis euellere gestientes claustrisque omnibus, quae accuratissime adfixa fuerant, uiolenter euulsis 20 secum iam de inhabitantium exitio deliberantes, unus denique et manu promptior et corpore uastior his adfatibus et ceteros incitabat: "heus pueri, quam maribus « animis et uiribus alacribus dormientes adgrediamur. omnis m cunctatio, ignauia omnis facessat e pectore : stricto mucrone 25 per totam domum caedes ambulet. qui sopitus iacebit, trucide tur; qui repugnare temptauerit, feriatur. sic salui F 135». 32\ 1 refpondere (vid. fuisse rè, sed " eras.) 8 cf. 190,19 β quam vdVl. 7/8 quamuis uera dicat post ultro transpos. vdVl · ile (φ) em. ν pluaderef ea fi (φ) sed ν set He 10 publicä (φ) em. Gruter cf. 57,4 humanitas ( u e s t r a ) ed. Bas. 11 merito Purser merito* (o ex a aut of [Giarr] corr.) φ: merito sed Bohde 12 euentu (φ) post u eras, f tanti Èohde coli. 54,19 28 ( s e ) et Hild pueri qua em. ex puer Inquâ, sed Olim in mg. lectio emendata addit. erat, cuius nihil iam apparet φ ·. pueri inquit maiorib : quin Wower cf. 77,1 116,6 118^4 85 faceffet (φ) erri', ν cf. praef. 43

56

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. III, 6. 6

Oui.

recedemus, si saluum in domo neminem reliquerimus." fateor, Quintes, extremos latrones — boni ciuis officium arbitratus, simul et eximio metuens et hospitibus meis et mihi — gladiolo, qui me propter huius modi pericula comis tabatur, armatus fugare atque proterrere eos adgressus sum. at illi barbari prorsus et immanes homines noque fugam capessunt et, cum me uiderent in ferro, tarnen audaciter resistunt. 6 Dirigitur proeliaris acies. ipse denique dux et signifor io ceterorum ualidis me uiribus adgressus ilico manibus ami»3 babus capillo adrejptum ac retro reflexum effligere lapide gestit. quem dum sibi porrigi flagitat, certa manu percuseum feliciter prosterno, ac mox alium pedibus meis mordicus inbaerentem per scapulas ictu temperato tertium15 que inprouide occurrentem pectore offenso peremo, sic pace uindicata domoque hospitum ac salute communi protecta non tam impunem me, uerum etiam laudabilem publice credebam fore, qui ne tantillo quidem umquam crimine postulatus, sed probe spectatus apud meos so semper innocentiam commodis cunctis antetuleram. nec m possum repperire, cur iustae ultionis, qua contra latrones deterrimos commotus sum, nunc istum reatum sustineam, cum nemo possit monstrare uel proprias inter nos inimicitias I praecessisse ac ne omnino mihi notos illos latrones

F 136b. φ 32b 33*. 1 Γι faluum in ras. ead. m. φ : sic faluü 2 extremof (φ) cf. 77,5 79,17 99,8 122,2 al. exterminare Hild extremos (exterminare) Luetj (sed v. 46,1116,1229J22) s papillis meis iam capillos abseonditos iratus abripit. quo gesto grauiter adfecta mecumque reputane dominae meae mores, quod huius di repulsa satis acriter commoueri is meque uerberare saeuissime consueuit, iam de fuga consilium tenebam, sed istud quidem tui[tui] contemplatione abieci statim. 17 Verum cum tristis inde discederem, ne prorsus uacuis manibus redirem, conspico^r^ quendam forficulia adtonso dentem caprinos utres; quos cum probe constrictos inflatosque et iam pendentis cernerem, capillos eorum humi iacentes m flauos ac per hoc illi Boeotio iuueni consimiles plusculos aufero eosque dominae meae dissimulata ueritate trado. 26 sic noctis initio, priusquam cena te reciperes, Pamphile mea iam uecors animi tectum scandulare conscendit, F 136b. φ 34a. s eualneif em. m. ree. et φ 4 humi'/di iacebant (distinx. m. ree.) φ: humi iacebant cf. 64¿21 humi τ τ dispersi) iac. vd VI 5 pcipitaui* ferre ( add. m. ree., in ras. fuisse vid. f) φ: pcipitauit ferre em. Sciopp cf. 38,13 8 ultima cf. 215,15 10 eftant (φ) cf. 54J26 11 irnmifa em. m. ree. et φ medif em. m. ree. et φ 12 arripuit (φ) tra mg. m. vetust. abripit 18 adfecta (φ) d vid. ex r coir, esse ab ead. m. 14 hui; mo di (mo add. m. vet.) φ : h9di 1β tui I tui (φ, sed alt. tui del.) 18/19 ne — redirem post cernerem (ν. 21) transpos. vd VI sed pendet a trietig cf. Th. I. Lot. 11203,2 ι» cfpico φ: cöfpicio conspicor He cf. 43,1 87,28 adtondentê (φ) prior d ex c al. m. ut vid. corr. 28 **aufero 25 Pamphile del. vd VI

APVLEI METAMOBPHOSEON LIB. Ill, 17. 18

65

Oud.

κ

quod altrinsecuB aedium patore perflabili nudatum, ad omnes, orientales ceterosque, aspectus peruium, maxime ( his

••¡o rato solito instruit feralem officinam, omne genus aromatis et ignorabiliter lamminis litteratis et infelicium 6 m nauium durantibus damnis, defletorum, sepultorum etiam, cadauerum ezpositis multis admodam membris; hic nares et digiti, illic carnosi claui pendentium, alibi trucidatorum seruatus cruor et estorta dentibus ferarum trunca caluaria. tune decantaj|tis spirantibus fibris litat uario latice, 18 nunc rore fontano, nunc lacté uaccino, nunc melle mon- 11 tano, libat et mulsa. sic illos capillos in mutuos nexus obditos atque nodatos cum multis odoribus dat uiuis car207 bonibus adolendos. tunc protinus inexpugnabili magicae disciplinae potestate et caeca numinum coactorum uio- is lentia illa corpora, quorum fumabant stridentes capilli, spiritum mutuantur humanum et sentiunt et audiunt et ambulant et, qua nidor suarum ducebat exuwiarum, ueniunt et pro ilio iuuene Boeotio aditum gestientes fores insiliunt: cum ecce crapula madens et inprouidae noctis de- to ceptus caligine audacter mucrone destricto in insani modum Aiacis armatus, non ut ille uiuis pecoribus infestus tota laniauit armenta, sed longe fortius qui tres • F 186b 137*. φ 34*. 1 perflabili b corr. ex nut vid. φ : filatili öef φ: omif oras Colv 1/2 orient, omneeque ceteros transponendo e f f . Prie et ceteroeque omnes Florid orient, ceteroeque del. Luetj (ad)>aspectu8 imperuium vdVl (supra Flortdum secut.) 5 lamminis litteratis (φ) sc. litteris Ephesiis completi» quae nemo intellegit cf. 131,1 lamminis ignorab. transpos. Luetj sed cf. 45,17 49,4 66,14 72,16 79¿6 β auium Passerat cf. apol. 58, sed Abt Apol. d. Ap. 222 post durant. et deflet. distinx. Leo dur. interpretatus ossa vel rostra, damn, defl. membra prosecta in custodela ferali (43,8 50,5), sepult. membra cadaver, partes ex sepulcris petit. (41,12) damnis ? Prescott 10 post litat dist. Leo, ne referatur ad laticem ; sed cf. Flor. 139 (III 4) 2 li mulfa (φ) post a eras, t immutuof (φ) em. ν 15 numi|numinu φ: numinü 1β capilli* (eras, f) 17 "fpuí (vid. eras. ", m. reeentior corr. "ffcum) φ : fpuü 18 exubiarü (φ, sed b mut in u) 22 Aiacis prío φ: χ>ρο em. ν 17 etiam] iam vdVl 18 nimio uelocitati refectû (φ) al. m. coir, in nimia uelocitate uelocitatis Petsch cf. 73,2 sq. 171,16: nimio libidinia cf. praef. 45 effectum Bohde 10 me (φ)c add. m. ree. so proximana Prie ullas vdVl 88 felici« Koeiol ν cf. 31,4 87,5 278,9 sq. beatae spinae genet, a felices pendent, putat Bluemner

86 inodori (φ) em. ν

at (φ) ac ν

76

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. ΠΠ, 2, 8

Oui.

E

240 c&liculos modico punicantes, quos equidem fraglantis minime ruresfc(r>i uocabulo uulgus indoctum rosas laureas 3 appellant quarumque cuncto pecori cibus letalis est. talibus fatis implicitus etiam ipsam salutem recusans sponte 5 illud uejnenum rosarium sumere gestiebam. sed dum cunctanter accedo decerpere, iuuenis quidam, u t mihi uidebatur, hortulanus, cuius omnia prorsus holera uastaueram, tanto damno cognito cum grandi báculo furens decurrit adreptumque me totum plagis obtundit adusque uitae io ipsius periculum, nisi tandem sapienter alioquin ipse mihi tulissem auxilium. nam lumbis eleuatis in altum, pedum posteriorem calcibus iactatis in eum crebriter, iam muli t i cato grauiter atqae iacente contra procliue montis attigui fuga me liberaui. sed ilico mulier quaepiam, uxor eius 15 scilicet, simul eum prostratum et semianimem ex edito despexit, ululabili cum plangore ad eum statim prosilit, u t sui uidelicet miseratione mihi praesens crearet exitium. st cuncti enim || pagani fletibus eius exciti statim conclamant canes atque, ad me laniandum rabie perciti ferrent im20 petum, passim cohortantur. tunc igitür procul dubio iam morti proximus, cum uiderem canes et modo magnos et numero multos et ursis ac leonibus ad conpugnandum idoneos in me conuocatos exasperari, e re n a t a capto con2*2 silio fugam desino ac me retrorsus celeri gradu rursum in >6 stabulum, quo deuerteramus, recipio. a t illi canibus iam

•

F 138b 139». φ 36b 36· 1 punicantef (φ) e ex i corr. ead. m. fragl. min. ante quos transpos. vdVl 2 rureeti em. φ uocabulo* (vid. eras. Γ antea induct.) 4 fatif f in ras., sed fuit f , nisi quod coniunct. erat eum verbo seq. (φ) 7 *cui; (vid. eras f) 8 báculo b ex u. corr. ead. m. 9 abreptüq; (φ) em. ν cf. 21,4 10 nisi η vid. ex m e f f . IS pofteriorib; (φ) em. Chid cf. 149,10 18 mulcato (φ) m. recentiss. c mut. in t 18 iacentë (qp) * eras, antea, ut vid., induct. 1β ululabili (φ) litt, refict. e f f . eiulab (Bob) Í9 utque ν atque Cast. cf. 46,15 53,12 sqq. 81,22. al. I. ferrent (φ) sed nt scissura aíiqua evan. si modo] mole Bohde 73,2 cft. Novak 28 cü filio (φ) al. m. coir, in côfilio 24 defino (qp, sed al. m. mut. in deftino)

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. IIII, 3 - 6

77

Oud.

E

aegre cohibitìs adreptum me loro quam ualido ad ansulam quandam destinatum rursum caedendo confecissent profecto, nisi dolore plagarum aluus artata crudisque illis oleribus abundans et lubrico ñuxu saucia fimo fìstulatim excusso quosdam extremi liquoris aspergine, alios putore & nidoris faetidi a meis iam quassie scapulis abegissel. 243 Ne mora, cum iam in meridiem prono iubare rur- ¿ • sum nos ac praecipue me longe grauius onustum producunt illi latrones stabulo, iamque confecta bona parte itineris et uiae spatio defectus et sarcinae pondere de- io pressus ictibusque fustium fatigatus atque etiam ungulis extritis iam claudus et titubane riuulum quendam serpentis leniter aquae propter insistens subtilem occasionem 244 feliciter nactus cogitabam totum memet flexis scite cruribus pronum abicere, certus atque obstinatus nullis uer· is beribus ad ingrediwndum exsurgere, immo etiam paratus non fusti tantum, sed macbaera perfossus occumbere. rebar enim iam me prorsus exanimatum ac debilem | mereri causariam missionem, certe latrones partim inpatientia morae, partim studio festinatae fugae dorsi mei sarcinam so duobus ceteris iumentis distributuros meque in altioris 245 uindictae uicem lupis et uulturiis praedam relicturos. sed g tarn bellum consilium meum praeuertit sors deterrima. namque ille alius asinus diuinato et antecapto meo cogi- ¡9 tatù statim se mentita lassitudine cum rebus totis || offu- ss dit[ur] iacensque in (modum) mortui non fustibus, non F 139·. ψ 36*

1 cf. 275,9

scrips., vid. fuisse b) φ : · alb ;

Β alu9 (u9 in ras. al. m.

β abegiffë (φ) em. υ

7 Ne°

em. al. m. et φ 1β ingradiandû (φΊ em. ν immo*** etiâ {eras. etiâ). 17 tantum is uolutatibus digerebam. β 247 Bes ac tempus ipsum locorum speluncaeque illius, (quam) latrones inhabitant, descriptionem exponere so flagitat. nam et meum simul periclitabor ingenium, et faxo uos quoque, an mente etiam sensuque fuerim asinus, sedulo Bentiatis. mons horridus siluestribusque frondibus umbrosus et in primis altus fuit, huius per obliqua deuexa, qua saxis asperrimis et ob id inaccessis cingitur, 25 conualles lacunosae cauaeque nimium spinetis aggeratae et quaqua uersus repositae naturalem tutelam praebentes ambiebant. de summo uertice fons afluens bullis inF 189*. φ 36*. 1 ac Leo sed cf. ablativ. 73,9 ne cf. 60,5 8 eureum eleuatus vd VI cf. apol. 75 (84,16) ι exurgere em. ead. m. 6 *farcinif β totaf (φ) m. recentiss. eupersci·. totaf em. ν cf.J20,9 172,15 180,5 201,13 7 ¡pximú (φ) em. ν 18 clemti sed c mut. al. m. in C, ut videatur Elemti φ·. Clemti le puluerif (φ) em. Prie. cf. Tert. de pali. 4 io quam supra lin. add. m. recentior, neccio an fuerit quid in mg. φ: in mg. c qua al. m. add. inhabitant (φ) em. ν 80 flagitant ν cf. Cie. ad. Att. 1I25J ad fam. XIV21 Sali. Cat. 5,9 lug. 19β se obeitae vdVl 37 afluenf (pwnct. utrum casu an Consilio fact, sit,

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. IUI, 6. 7

79

Oud.

gentibus scaturribat perque prona delapsus euomebat andas argenteas iamque riuulis pluribus dispersus ac ualles 248 illas agminibus stagnantibus inrigans in modum stipati maris uel ignaui fluminis cuncta cobibebat. insurgit speluncae, qua margines montanae desinunt, | turris ardua; 60 249 caulae firmae solidis cratibus, || ouili stabulationi com- 6 modoe, porrectis undique lateribus ante fores exigui tramitis uice structi parietis attenduntur. ea tu bono certe meo periculo latronum dixeris atria, nec iuxta quicquam quam parua casula cannulis temere contecta, 10 qua speculators e numero latronum, ut postea comperi, sorte ducti uoctibus excubabant. no Ibi cum singuli derepsissent stipati s artubus, nobis 7 ante ipsas fores loro ualido destinatis anum quandam curuatam graui senio, cui soli salus atque tutela tot nu- 15 mero iuuenum commissa uidebatur, sic infesti compellant: 'etiamne tu, busti cadauer extremum et uitae dedecus primum et Orci fastidium solum, sic nobis otiosa domi résidons lusitabis nec nostris tam magnis tamque pericu251 losis laboribus solacium de tam sera refectione tribues? ì 0 quae diebus ac noctibus nil quicquam rei quam merum saeuenti uentri tuo soles auiditer ingurgitare.' Tremens ad haec et stridenti uocula pauida sic anus: 'at uobis, fortissimi fidelissimique mei bospitatores iuuenes, adfatim cuncta suaui sapore percocta pulmenta praesto 26 sunt, pañis numerosus, uinum probe calicibus exfricatis nescio) φ : affluenf afluene def. Dombart ann. Fleckeisenian. 115 (1877) 343 cf. Thes. I. Lat 11250 effluens Nolte ab F 139 . φ 36·". · caule firmaf (φ) em. Luetj caula firma ν ftabnlatione (φ) em. Oud 1 comoda (φ) em. He 8 tramitef (φ) em. Luetj pañetes Leo * me evan. o φ: meo cf. apol. 28.57. 72 (32,21 65,1 80,20) Il quo (φ) qua Oud. cf. 24,20 *e (eras, f ΐ ) φ: e 18 direpfiffent (φ) em. Prie stip. art. dir. transpos. vdVÌ 17 cadauer (φ) poet ι del. Γ antea induct. l · Infi tat (litt, refict., dub. fueritne lu an In) φ : lufïtabif SS fçuenti em. m. ree. et φ 84 Ad φ: At fedeliílimiq; em. m. ree. et φ mei* (eras, h) hofpitatorel' (φ) al. m. vid. correx. in Γο h08pitatorea vd VI S> cal. probe exfr. Luetj cf. 65,5

80

APVLEI METAMO RPHOSEON LIB. ΙΙΠ, 7. 8

Oud.

.

.

E

affluenter immìssum et ex more calida tumultuario lauacro uestro praeparata.' In fine sermonis huius statim sese deuestiunt nuda· tique et flamniae largissimae uapore recreati calidaque δ perfusi et oleo peruncti mensas dapibus largiter instructas δ accunibunt. commodum cwbuerant et ecce quidam longe plures numero iuuenes adueniunt alii, quos incunctanter 2Λ2 adaeque latrones arbitrarne, nam et ipsi praedas aureorum argentariorum maerore sollemnibus toto prosequente populo uiuum producitur funus et lacri- so mosa Psy|che comitatur non n u p t i a s , sed exequias suas, ac dum maesti parentes et tanto malo perciti nefarium facinus perficere cunctantur, ipsa illa filia talibus eos adortatur uocibus: "Quid infelicem senectam fletu diutino cruciatis? quid >6 spiritum u e s t r u m , qui magis meus est, crebris eiulatibus Ρ 143*b. φ 40·. 1 fy inferior pars in ras. φ: q, quod Petsch 9 saecula Hems S quod (φ) quoi Jahn quo Weyman quem ν nubila Sittl 4 lumina SitÜ fulmina L. Mueller c u l m i n a Rohde c f . 122,19 q u e ] q u e m Barth; tiatum libere continuatur ut suppléas: i d c f . 98,10 134¿!4

enunVahlen

op. ac. 1166 fbigiç 6 piger (er »« ras. al. m. scrips.) φ: pigenf (al. m. mut. in piger) cf. 107,16 10/U cinerê arcefcit (φ, sed, arceffit) recte dietinx.

Florid

11 gygiç

φ : gigie em. ν

quelû em. ead. m. 18 ludumodum ut vid., ai. m. corr. in ludiü*odum et indux. odum e^ se debere, sed omnium beniuolam misericordiam corrogare, 2 Haec eam sollicite seduloque curantem Ceres alma deprehendit et longum exclamat protinus: "ain, Psyche so miseranda? totum per orbem Venus anxia disquisitione tuum uestigium furens animi requirit teque ad extremum F 149*. φ 44b

€go faluftiuf legi & emdaui rome felix.

I METHAMORPHOSEON ÜB. V. €Xplicit. IN^fP! EST VL F6LICITER. 3 < intenta et quanto magia) inq. vdVl 4 tanto. sic reforma4β2 tus, singulos exosculatus et in summo puluinari locatus so cena poculisque magnis inauguratur. tunc sermonibus mutuis de uirginis fuga deque mea uectura et utrique destinata monstruosa morte cognoscit et, ubi locorum esset illa, percontatus deductusque, uisa ea, ut erat uinculis onusta, contorta et uituperanti nare disceseit et: 'non sum «6 quidem tam brutus uel certe temerarius', inquit, 'ut sciF 166b. φ 49\ 1 illis cf. 33,5 205,27 tenuib; (b ex alia litt. al. m. corr., sed in mg. pr. m. add. uib;) 9 φ : tenun mut. in tenuif erti, in tenuib ead. m. inductue ν Oud cf. 48,9 ßor. 9 {12,7), sed 198,16 s incert; (φ) insertus Beroald incertatus Hey intectue He cf. 216¿20 ordeaciaf (φ) 8 traníabiui (b ex u corr. ead. m.) φ : tranfîui 4 adit; (φ) em. ν 9 uilla feu (φ) uillas seu ν uillas et He uillas, sed et CFWMuéller coll. 189,28 241,10 17 uniamef φ: unanimef ueftêq; ~ al. m. vid. add. (φ) 18 e tem. denique ipse etiam hilarior pro uirili parte, ne praesenti negotio u t alienus discreparem, porrectis auribus us F 166a b. φ 60*. 1 quid] quod Petseh quod si quoquo Stewech non] num vd VI β Haem. vd VI 8 cariuf (φ) em. Beroald Hilarius Stewech 9 ctèptâ ea (φ, sed eä) quçfiuere φ : qí'iere em. Mercer mortui] bruti Bureian eurdi Bluemner mori Plasberg coli. 246,23 11 infranti (φ) em. ν 18 uinulentiaq; ΐβ prorsus somno uinoque Soping 17 os partí moi*tui φ: ömf parati morti adscript, ad uino sep. ex mg. irrepsisse putat Novak cf. 254,3 sq. ad somnos, partim mortui Rohde cf. 1S6,4 passim Wower parit He cf. 46,4 50,1 25 fpectam (φ) tarn in ras. al. m. ser. cf. 89j¡4 spectam ? He cf. 67,24

164 Oud.

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. VII, 13. 14 F.

proflatisque naribus rudiui fortiter, immo tonanti clamore personui. et illam thalamo receptam commode parentes sui fouebant, me uero cum ingenti iumentorum ciuiumque multitudine confestim retro Tlepolemus agebat non in& uitum. nam et alias curiosus et tunc latronum captiuitatis spectator optabam fieri, quos quidem colligatos adhuc uino magi s quam uinculis deprehendimus. totis ergo prolatis «rutisque rebus et nobis auro argentoque et ceteris onustis ipsos partim constrictos, uti fuerant, prouoio lutosque in próximas rapiñas praecipites dedere, alios uero m suis sibi gladiis obtruncatos reli[n]quere. Tali uindicta laeti et gaudentes ciuitatem reuenimus. et illas quidem diuitias publicae custodelae commisere, 14 Tlepolemo puellam repetitam lege tradidere. exin me is (s«)um sospitatorem nuncupatum matrona prolixe curiara tabat ipsoque nuptiarum die praesepium meum ordeo passim repleri iubet fae[mi]numque camelo Bactrinae suffirions apponi, sed quas ego condignas Fotidi diras deuotiones inprecer, quae me formauit non canem, sed asilo num, quippe cum uiderem largissimae cenae reliquiis rapinisque canes omnes inescatos aique distentos. Post noctem unicam et rudimenta Veneris recens nupta gratias || summas apud suos parentes ac maritum mihi meminisse non destitit, quoad summos illi promitterent ho-

•

P 166b. φ 60a. 8 ciuiüq; (φ) litt, refict. mut. in ouiûq; ι 4 retro* (eras, ρ aut t antea induct.) φ : retro retroreum Luetj plepolem; (φ) κ et Bohde 14 rapinar (ψ) em. ν 11 relinquere em. φ 12 gaudeutef (φ) litt, postrem. refict. ; fuit tif a pr. m. corr. in tef ciuitatêf (ead. m. del. Γ et add. ' ; alia litt, refing, erasit Γ) φ : ciuitatë 18 publica cuftodela (φ) verb, quale aseeruandae supplet Florid publicam cuetodelam Bursian publicae cuetodelae Oud 14 T. Plasberg meû (φ) me suum Beroald memet Hild inepte; nam memet Ap. non adhibet nisi pro pronom, reflex, cf. 29,20 67,24 77,14 169,12 172,6 apol. 24 (27,24) 16 qrntatabat (alter, ta induct., in mg. ead. m. curata) φ: curutabat 17 fartim Bluemner fçminuq; (φ) em. ν 18 deuotiones del. Leo; sed cf. 220,12 279,7 21 adq; (litt, réf.) φ: atq;

APYLEI METAMORPHOSEON LIB. VII, 14. 16

165

Oud.

E

ñores habituri mihi, conuocatis denique grauioribus amicis consilium datur, quo potissimum p a c t o | digne remunerarer. placuerat uni domi me conclusum et otiosum hordeo lecto 413 fabaque et uicia saginari; sed optinuit alius, qui meae libertari prospexerat, suadens, ut rurestribus potius campis β in greges equinos lasciuiens discurrerem daturus dominis equaram inscensu generoso multas muías alumnas. ergo 15 igitur euocato statim armentario equisone magna cum ne praefatione deducendus adsignor. et sane gaudens laetusque praecurrebam sarcinis et ceteris oneribus iam nunc io renuntiaturus nanctaque liberiate aeris initio pratis herti4 bantibus rosas utique reperturus aliquas. subibat me tamen illa etiam sequens cogitatio, quod tantis actis gratiis honoribusque plurimis asino meo tributis humana facie recepta multo tanta pluribus beneficiis honestarer. .sed i5 ubi me procul a ciuitate gregarius ille perduxerat, nullae deliciae ac ne ulla quidem libertas excipit. nam protinus uxor eius, auaro equidem nequissimaque illa mulier, molae machinariae subiugum me dedit frondosoque báculo subinde castigaos panem sibi suisque de meo parabat corio. so nec tantum sui cibi gratia me fatigare contenta, uicinor u m etiam frumenta mercenariis discursibus meis conterebat, nec mihi misero statuta saltern cibaria pro tantis praestabantur laboribus. namque hordeum meum frictum 475 et sub eadem mola meis quassatum ambagibus || colonis 25 proximis uenditabat, mihi uero per diem laboriosae maF 166b 167·. φ 60*b. 1 habitum iri Petech babitu iri Plasberg coll. Arch. f . lat. Lex. ind. I—Xp. 596 cf. 13,10 sq. 102,6 128,16 sq. apol. 3 (3,13 sq.) 48 (55,14) 51 (57,55) 8 facto (φ) pacto Oud 8 uti (n supra t add. eàd. m. et in mg. ni) φ : uni β inter vd VI 8 equieoni vd VI 11 pratif (rat in ras. al. m. ex art) φ: partii sed em. ead. m. 18 coneequene Bolide 16 cf. apol. 3 (4,20) Leo Arch. f . lai. Lex. XII99sqq. 18 auarç qdë φ: auara qdë auara quidem υ cf. 167,7 188,11 a. equidem Seyffert cf. 161,14 1« nodoBoque Bluemner ponderosoque Purser cf. 72,17 29 mercenariif em. φ

•

166

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. VII, 16. 1β

Oud.

E

chinae adtento sub ipsa uespera furfures apponebat incretos ac sordidos multoque lapide salebrosos. 1β Talibus aerumnis edomitum nouis Fortuna saeua tradidit cruciatibus, scilicet ut, quod aiunt, domi forisque 5 fortibus factis adoriae plenae gloriarer. equinis armentis namque me coagregem pastor egregius mandati dominici 47β serius auscultator aliquando permisit. at ego tandem liber asinus laetus et tripudiane graduque molli gestions equas opportunissimas iam mihi concubinas futuras deliίο gebam. sed haec etiam spes hilarior in capitaine) processit exitium. mares enim ob admissuram ueterem n i pasti satianter ac diu saginati, terribiles [alios] alioquin et utique quouis asino fortiores, de me | metuentes sibi et adulterio degeneri praecauentes nec hospitalis Iouis serie uato foedere riualem summo furentes persecuntur [h]odio. w hie elatis in altum uastis pectoribus arduus capite et sublimis uertice primoribus in me pugillatur ungulis, ille terga pulposis ¿oralis obesa conuertens postremis uelitatur *7s calcibus, alius hinnitu maligno comminatus remulsis aurito bus dentiumque candentium renudatis aseéis totum me commorsicat. sic apud historiam de rege Thracio legeram, qui miseros hospites ferinis equis suis lacerandos deuorandosque porrigebat; adeo ille praepotens tyrannus F 167*. φ 60b. 8 lapidei alebrofof eras, f em. al. m. 6 plenus Groslot; genet, ad, gloriar, refert Oud, ad factis Hild glpriarere qn if (φ: sed al. m. recte distinx.) •

e

β nanq; 7 feriuf (φ, sed in mg. al. m. c feruf) 10 capital al. m. add. e φ: capitai il ueterê (φ) in mg. •1· ad υ. sequ. addit. fort, hue pertinet cf. praef. 34 ueneretu v, ut interprctament. del. Prie, defend, deleto admise, aut scripto admiesariam Oud admissuram ueterem def. Wiman

η

uenerem Petsch cf. 95,19 18 aliof aliqn & (φ, in mg. c. alias) alios del. ν cf. 7,12 81,15 IB hodio em. φ 18 corulif (φ) em. ν uelitat (φ) litt. réf. corr. in uol 10 remisais ed. Rom. 80 afteif (φ) refict. litt. mut. in coftif em. Luetj hastis ν saxis Oud 28 feris? He sed cf. 28,9 88 proiciebat vd VI praepotens ille ν

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. ΥΠ, 16—18

167

Oud.

E

sic parcus hordei fuit, ut edacium iumentorum famera corporum humanorum largitione sedaret. ad eundem modum distractus et ipse uariis equorum incursibus rursus molares illos circuitus requirebam. uerum Fortuna meis cruciatibus insatiabilis aliam mihi denuo pestem instruxit. || s M delegor enim liguo monte deuehundo, puerque mihi praefectus imponitur (ex) omnibus ille quidem puer deterrimus. nec me montis excelsi tantum arduum fatigabat iugum, nec saxeas tantum sudes incursando contribam un490 gulas, uerum fustium quoque crebris ictibus perdite de- io dolabar, ut asque plagarum mihi medullaris insideret dolor; coxaeque dexterae semper ictus incutiens et unum feriendo locum dissipato corio et ulceris latissimi facto foramine, immo fouea uel etiam fenestra nullus tamen desinebat identidem uulnus sanguine delibutum obtundere. is liguorum uero tanto me premebat pondere, ut fascium 481 molem elefante, non asino paratam putares, ille uero etiam quotiens in alterum latus praeponderans declinarat sarcina, cum deberet potius grauantis ruinae fustes demere et leuata p&ulisper pressura sanare me uel certe in so alterum latus translata peraequare, contra lapidibus additis insuper sic iniquitati ponderis medebatur. nec tamen 18 post tantas meas clades inmodico sarcinae pondere contentus, cum fluuium transcenderemus, qui forte praeter uiam Ρ 167*. φ 60b.

o partuf φ: partuf

1 [eie]? Leo

pareuf litt, refìct.; vid. fuisse

» equaîl litt, refìct. ; fuit equo 21 φ: equo %

7 omnibus def. Hild Kroll Glott. V 361 cf. Loefsteilt Komm. ζ. Ter. Aeth. 49 < p r a e ) omn. vd'Vl coli. 213,7.10 omn. ν omni-

modis Guilehn omnium ed Vie Iunt o. He

paer

del. ν cf. Phil. supp. IX 519 sqq. 9 contriueram vd VI sed cf Thielmann Arch. f . lat. Lex. III 542 10 peliue (φ) perdit» Hüd perdiem Purser coll. 165,26 perdiua Piasberg prolixe Lueij cf. 75,24 164,15 al. prodigeβ Bursian persaepe ν

li UBque He feminas uolutatas Prie uoluptates post illicitae (v. 5) transpos. vdVl uoluptarius Sohde; an ferin. uolupt. ut interpretavi, ad illic. libid. addit. delendum? cf. tarnen 39,12 auersaque Kaibel 7 fabii (b ex u corr. ead. m.) 0 mediocrif (φ) mut al. m. in —ef îôsqq. in maxima huius pag. parte litt, fere eoanuerunt aut ab al. m. satis neglegenter refictae aut vocibus supra veùustas repetitis obscuratae aunt

APVLEI METAMORPHOSEON LIB VII, 22. 28

171

Oud.

£

quidem canibus nostris iacta, ceteram uero carnem omnem operariorum cenae reserua. nam corium adfirmatum j cineris inspersu dominis referemus eiusque mortem de lupo facile mentiemur.' sublata cunctatione accusator ilio 490 meus noxius, ipse eti&m pastoralis exsecutor sententiae, 5 laetus et meis insultans malis calcisque illius admonitus, quam ineffioacem fuisse mehercules doleo, protinus gladium cotis adtritu parabat. Sed quidam de coetu ilio rusticorum: 'nefas', ait, 'tarn 28 bellum asinum sic enecare et propter luxuriem lasciuiam- io que amatoriam criminatos opera seruitioque tarn necessario carere, cum alioquin exsectis genitalibus possit neque in uenerem nullo modo surgere uosque omni «letu periculi liberare, insuper etiam longe crassior atque corpulentior effici. multos ego scio non modo asibo's in- κ ertes, uerum etiam ferocissimos equos nimio libidinis laborantes atque ob id truces uesanosque adhibita tali 491 detestatione mansuetos ac mites exinde factos et [h]oneri forando non inhabiles et cetero ministerio patientes, denique nisi uobis suadeo nolentibus, possum spatio modico so interiecto, quo mercatum proxumum obire statui, petitis e domo ferramentis huic curae praeparatis ad uos actutum redire trucemque amatorem istum atque insuauem F 168a. φ 61*b.

8 offirmatum Stewech adsiccatum Jìohde e

3 cruoris Damsté 10 enecare (al. m. supra add.neoare) φ : enicare (em. m. ree.) sic enecare et post criminatum (v. 11) transpos. Kronenb, et solum Giarr il amatoria****** opera (media legi nequeunt; al. m. superset, amatoriam cri minatile et vid fuisse —tuf a pr. m. script.) φ: amatoriam criminatum opera amatoria crimina, tam opera vdVl et crimina [tum] Novak criminatos He inanem reatum Brahman IS in ue· nere quae sequuntur lineóla deleta sunt; lego dubitanter nulloliio **l'urgere (eras. vid. do; φ: in uenerê ullo modo l'urgere ullo Beroald; cf. Hofmann Lat. Gramm. S32 uofq; 51 cetu (φ) metu ν is mansuetos ac del. G. Voss manfuef (φ) sed requirae maneuee ac mansuetos cf. 81,19 99,6sq. apol, 8¿!2sq. mites Prie cf. Gell V 14,21 pinguee (toll. Αούη. 33: ημβρός τβ nal itLav) Oud honeri evi. φ 2i obire reflet., sed fuit idem

•

172 Oud.

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. ΥΠ, 2 8 - 2 5 E

dissitis femoribus emasculare et quouis ueruece mitiorem efficere.' 24 Tali sententia mediis Orci manibus extractws, set ex492 tremae poenae reseruatus maerebam et in nouissima parte & corporis totum me periturum || deflebam. inedia denique continua uel praecjpiti ruina memet ipse quaerebam ex- m tinguere moriturus quidem nihilo minus, sed moriturus integer, dumque in ista necis meae decunctor electione, matutino me rursum puer ille peremptor meus contra io montis suetum ducit uestigium. iamque me de cuiusdam uastissimae ilicis ramo péndulo destinato paululum uiam supergressus ipse securi lignum, quod deueheret, recidebat. et ecce de proximo specu uastum attollens caput funesta 493 proserpit ursa. quam simul conspexi, pauidus et repon16 tina facie conterritus totum corporis pondus in postremos poplites recello arduaque ceruice sublimiter eleuata lorum, quo tenebar, rumpo meque protinus pernici fugae committo perque prona non tantum pedibus, uerum etiam toto proiecto corpore propere deuolutus immitto me camso pis subpatentibus, ex sommo studio fugiens | immanem ursam ursaque peiorem ilium puerum. 26 Tunc quidam uiator solitarium uagumque me respiciens inuadit et properiter inscensum báculo, quod gerebat, 494 obuerberans per obliquam ignaramque me dùcebat uiam. nec F 168*. φ 61b. 1 uebece (u mut. in b et * add. m. ree.) φ: uerbece s extracto ( r e f i c t f u i t fort extract;) fet extreme pene referuat; merebá (litt, refict., sed vid. eaed. fuisse) β φ: retract; Γ& extma uite defpicienf merebä (ead. m. scriptura magie tenui fort, in lac. postea add.) 4 nobilissima Barth nauissima Purser 10 fastigium Brant 12 deueherem vdVl coil. 167,6 14 jpfepit em. ead. m. et φ prorepit Bluemner cf. 89,1 ΐβ recello cf. 254,5 17 Si verba pleraque adeo evanuerunt ut cognosci vix possint 17 coleitato al. m litt, refing, effecit; sed dubium an aliud script, fuerit, praesertim cum cô t. e. com cerium sit φ: co'mitto cf. 40,11 1» j>iecto (φ) litt, refict., sed fuit id. 80 lac. ante fummo, in qua nihil tarn legitur φ: & fummo ex summo Colv cf. 179,25 214,7 S4 me del. vdVl cf. 59¿¡2

A P V L E I METAMORPHOSEON L I B . VII, 26

173

Oud.

E

inuitus ego cursui me commodabam relinquens atrocissimam uirilitatis lanienam. ceterum plagis non magnopere commouebar quippe consuetas ex forma conciài fustibus. Sed illa Fortuna meis casibus peruicax tam opportunum latibulum misera celeritate praeuersa nouas instruxit in- 6 sidias. pastores enirn mei perditam sibi requirentes uacm culam uariasque regiones peragrantes occurrunt nobis fortuito statimque me cognitum capistro prehensum attrabere gestiunt. sed audacia ualida resistens ille fi dem hominum deumque testabatur: 'quid me raptatis uiolenter ? quid io inuaditis?' 'Ain, te nos tractamus inciuiliter, qui nostrum asinum furatus abducis ? j| quin potius effaris, ubi puerum eiusdem agasonem, ne[c]catum scilicet, occultaris?'; et ilico detractas ad terram pugnisque pulsatus et calcibus contusus ite infit deierans nullum semet uidisse ductorem, sed plane í32 continatum solutum et solitarium ob indiciuae praemium occupasse, domino tarnen suo restituturum. 'atque utinam ipse asinus', inquit, 'quem numquam profecto uidissem, uocem quiret humanam dare meaeque testimonium inno- so centiae perhibere posset: profecto uos huius iniuriae pigeret.' Sic adseuerans nihil quicquam promouebat. nam collo F 168» b . φ 61 b . φ : l a n i e . N ä (em. al. m. / n a m ) c e t e r u m Bluemner

s l a n i ë (" al. m. vid. add.) n ä N â et supra addito nli|xù heueu (vel heula) (superior pars litt. 1 vel d) a decora behia (in mg. add. m. vet. iterala, vid. in textu fuisse intenda) φ : jplixü heu Lheu eiulat. Difciffaq ; interula decora brachia, 8 peufforë (φ) ~ al. m. add., sed vid. " eras. ® imperor uide (induct.) φ : impetor uide improuide Rossbach

improuidae ν cf. praef. 54 (ftnconsultae' in-

terpret. Oud coll. 277,12) nuper feruide He impatu turbidae Luetj impie toruidae Koziol impetu auido Bluemner M fumi ffeque (al. m. ef f . q;) 14 kmi le pcurrit in mg. ead. m. add. *re 20 anniq; (φ) em. ν

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. Vili, 9 - 1 1

185

Oui.

E

cum meum pudorem, tum etiara tuum salutare commodum respicit, ne forte inmaturitate nuptiarum indignatione 536 iusta manes acerbos mariti ad exito aedibus acceptum te nullo lumine conscio ad meum perducet cubioulum." Placuit Thrasyllo scaena feralium nuptiarum. nec 11 sequius aliquid suspicatus, sed expectatione turbidus de diei I tantum spatio et uesperae mora querebatur. sed ubi ss sol tandem noeti decessit, ex imperio Charités ad[h]ornatus et nutricis captiosa uigilia deceptus inrepit cubiculum pronus spei. tunc anus de iussu dominae blandiens Ρ 160b. φ 63» g aceruof (φ) exitù (φ) em. ν 7 linguç fatiati (φ) sed del. fatiati 1. eatiantie Colv ; 110,3 eft. Kronenb 1. eauci&ntis Btroaid 1. lactantia vdVl 1. fatuanfcie Brahman lingua aeatuanti He mihi] mi Gruter mihi, mi Oud

9 nec ecce ë m em. φ 11 qd φ : g quoad ν Q|

S

reliqnuf (φ) al. m. coir, in of, in mg. pr. m. Reliq dief metiat annoi i l emetiatur vd VI annù (ψ) em. al. m. cf. ad v. 11 Μ promissione Kronenb 1β eh ari tate em. φ 17 cf. 275,9 ββ adhortat; (prior, t ex η ai. m. corr.) φ: adornata

186

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. Vili, 11. 12.

Oud.

£

139 ei furtim depromptis calicibus et oenoforo, quod inmixtum uino soporiferum gerebat uenenum, crebris potionibus auide ac secure haurientem mentita dominae tarditatem, quasi parentem adsideret aegrotum, facile sepeliuit ad 5 somnum. iamque eo ad omnes iniurias exposito ac supinato introuocata Cbarite masculis animis impetuque diro fremens inuadit ac supersistit sicarium. 12 "En", inquit, "fidus coniugis mei comes, en uenator egregius, en carus maritus. haec est ilia dextera, quae io meum sanguinerà fudit, hoc pectus, quod fraudulen||tas ambages in meum concinnauit exitium, oculi isti, quibus male placui, qui quodam modo tarnen iam futuras tenebras 340 auspicantes uenientes poenas antecedunt. quiesce securus, »2 beate sommare, non ego (te) gladio, non ferro petam; absit, 15 ut simili mortis genere cum marito meo coaequeris: uiuo tibi morientur oculi nec quicquam nidebis nisi dormiens. faxo, feliciorem necem inimici tui quam uitam tuam sentías. lumen certe non uidebis, manu comitis indigebis, Chariten non tenebis, nuptias non frueris, nec mortis «0 quiete recreaòeris nec uitae uoluptate laetaieris, sed incertum simulacrum errabis inter Orcum et solem et diu quaeres dexteram, quae tuas expugnauit pupulas, quodque est in aerumna miserrimum, nescies de quo queraris. at su ©go sepulchre mei Tlepolemi tuo luminum cruore libabo ss et sanctis manibus eius istis oculis parentabo. sed quid mora temporis dignum cruciatum lucraris et meos forsitan tibi pestíferos imaginaris amplexus? relictis somnolentis tenebrie ad aliam poenalem euigila caliginem. attoZle uacùam faciem, uindictam recognosce, infortunium inteli*2 lege, aerumnas computa, sic pudicae mulieri tui placuerunt oculi, sic faces nuptiales tuos illuminarunt thalamos. F 160b161*. φ 63b. li tain iâ (φ) supra futur, script, et eras. (Bob) 14 ego Kronenb 20 recreaberif (b ex u al. m. corr.) lçtaberif (b ex u al. m. corr.) 22 quererle Petsch 24 sepulcrum Wower fepulchru (φ) u in ras. al. m. sepulcnro He cf. 91,9 sq. 28 ac tu in (c tu in in ras- al. m. scr., fuit at . . le) φ : attale em. ν

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. VAI, 1 2 - 1 4

187

Oud.

E

Vitrices habebis prónubas et orbitatem comitem et perpe343 tuae conscientiae stimulum." Ad hune modum uaticinata millier acu crinali capite 18 depromta Thrasylli conuulnerat tota lamina eumque prorsus exoculatum relinquens, dum dolore[m] | nescio era- t pulam cum somno discutit, arrepto nudo gladio, quo se Tiepolemus solebat incingere, per mediam ciuitatem cursu furioso próripit se (ci} procul dubi nescio quod scelus gestione recta monimentum mariti contendit. at nos et omnis populus, nudatis totis aedibus, studiose conse- io m* quimur hortati mutuo || ferrum uaesanis extorquere manibue. sed Charité capuZwwi Tlepolemi propter assistens gladioque fulgenti singulos abigens, ubi fletus uberes et lamentationes uarias cunctorum intuetur, "abicite", inquit, "importunas lacrimas, abicite luctum meis uirtutibus alie- is num. uindicaui in mei mariti cruentum peremptórem, 1*3 punita sum funestum mearum [mearum] nuptiarum praedonem. iam tempus est, ut isto gladio deorsus ad meum Tlepolemum uiam quaeram." et enarratis ordine singulis, 14 m quae sibi per somnium nuntiauerat maritus quoque astu 20 Thrasyllum inductum petisset, ferro sub papillam dexteram transadacto [c] corruit et in suo sibi peruolutata sanguine postremo balbu/tiens incerto sermone o lymphaticum tripudium. nec paucis pererratis casulis ad ssi quandam uillam possessorie beati perueniunt ec ab ingressa primo statim absonis ululatibus conetrepentes fana- m tice peruolant diuque capite demisso ceruices lubricis inF 163b. φ 56''56*. 1 proximo ν e choraula (ςρ) in mg. pr. m. add. ceraula cf. Ovid, ex Ponto 11,39 4 jpmifcuif poster. Γ deìet. (φ) restituii Beroaìd promiscui ν partiariof (φ supra add. ie) o ex u al. m. corr. 6 ccubit® (t ex η corr.) φ: cöcubin; def. Petsch coli. 39,11 180J20 domi ex v. 4 insert, del. Bluemner fort, recte 7 uenistine vdVl; Verg. Aen. VI 687 cft. Brakman 9 meaf (φ) f al. m. add. mea? He 1« crocroco|tif (t refict. fort ex g, if redintegr., sed id. fuit) φ: crocrocogif em. ν 14 bonbycinif 1β φ : inducti cf. 48,9 218,14 272,8 deam que Bluemner 19 *leuantef (inferior pars litt. 1 a priore m. ser., superior a m. redintegrante, deinde tota induct.; fuitne heu?) β φ: euâ|tef (u mut. in b al. m.; in mg. m. ree. c ouantef) V o 80 tripudio (φ) em. ead. m. S8 * puoi ant (*p ex po) φ: puolant prouolant Scriver diuque] denique ν

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. Vili, 27. 28

199

Olid. ε torquentee motibus crinesque péndulos in circulum rotantes et nonnunquam morsibus suos incursantes musculos ad postremum ancipiti ferro, quod gerebant, sua quisque M2 brachia dissicant. inter haec anus ex illis ba(c>chatur effusius ac de imis praecordiis anhelitus crebros referens 6 uelut numini diuino spiritu repletus simulabat sauciam uecordiam, prorsus quasi deum praesenj|tia soleant homi»83 nes non sui f(i>eri meliores, sed debiles effici uel aegroti. specta denique, quale caelesti prouidentia meritum repor- 28 tauerit. infit uaticinatione clamosa conf[l]icto mendacio io semet ipsuxn incessero atque criminari, quasi contra fas sanctae religionis dissignasset aliquid, et insuper iustas poenas noxii facinoris ipse de se suis manibus exposcere. arrepto denique flagro, quod semiuiris illis proprium gess* stamen est, contortis taenis lanosi uelleris prolixe fimbria- 16 tum et multiiugis talis ouium tesseratum, indidem sese multinodis commulcat ictibus mire contra plagarum dolores praesumptione munitus. cerneres prosectu gladiorum ictuque flagrorum solum spurcitia sanguin/s effeminati madescere. quae res incutiebat mihi non paruam Bollici- ¡o tudinem uidenti tot uulneribus largiter profusum cruorem, ne quo casu deae peregrinae stomachus, ut quorundam a s hominum lactem, sic ilia sanguinem concwpiceret asi1 F 168b. φ 66*. 4 bachat (φ) β numini (φ) em. ν nimium Oud 7 prorsus quasi cf. 209,18sq. 8 feri (φ) em. al. m. supra add. 1 9 (de) caelesti vd VI 10 cflicto em. φ M diffignalï& (φ) cf. 237,1; Plaut. Most. 413 Ter. Ad. 87

eft. Leo

18 noxi1 em. ead. m.

16 taeniis ν cf. 124,9

Lachmann ad Lucret. p. 279 Lindsay Lat. Spr. 463 ΐβ talif (φ) eras. Γ ouiua* eras. ' ; superscript, erat ut vid.

ouiti; a vid. irrepsime ex led. ôuiû φ: ouiü

17 multinodif

f add. postea, fort, ab ead. m. (φ) mira Colv l» fpurcicie (eie in ras. al. m., in mg. pr. fpurcitia, quod paene evan.)

φ: fpurcitie corr. ut vid. ex fpurcita fanguinif (φ) if al m. in ras.; fuit ee, fort, e mut. in j 1·/20 effeminati adeícere (φ) em. al. m. 28 lactem cf. 192,1 illa (φ) illae Sursian cf. 285,11 illius Novak ille Petsch sic illa del. Koeiol cípicer& (φ) interpret. 'circumspiceret' Beyte em. Beroald

200

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. VIH, 28. 29

Oud.

E

ninum. sed ubi tandem fatigatì uel certe suo laniatu satiati pausam carnificinae dedere, stipes aereas, immo uero et argénteas multis certatim offerentibus sinu recepere patulo nee non et uini cadum et lactem et cáseos & et farris et siliginis aliquid et nonnullis hordeum deae gerulo donantibus, auidis animis conradentes omnia et in saccules buie quaestui de industria praeparatos farcientes IM ses dorso meo congerunt, ut duplici scilicet sarcinae pondere grauatus et borreum simul et templum incederem. 29 Ad istum modum palantes | omnem illam depraeda11 bantur regionem. sed in quodam castello copia laetati largioris quaesticuli gaudiales instruunt dapes. a quodam colono fíctae uaticinationis mendacio pinguissimum deposcunt arietem, qui deam Syriam esurientem suo satiaret 16 sacrificio, || probeque disposita cenula balneas obeunt ac debinc lauti quondam fortissimum rusticanum industria laterum atque imis uentris bene praeparatum comitem cenae secum addueunt paucisque admodum praegustatis olusculis ante ipsam mensam spurcissima illa propudia ad so inlicitae libidinis extrema flagitia infandis uriginibus efferantur passimque circumfusi nudatum supinatumque Mi iuuenem execrandis oribus flagitabant. nec diu tale, facinus meis oculis tolerantibus 'porro Quirites' proclamare gestiui, sed uiduatum ceteris si/llabis ac litteris processit • 26 Ό ' tantum sane darum ac ualidum et asino proprium, sed inoportuno plane tempore, namque de pago proximo complures iuuenes abactum sibi noctu perquirentes asellum nimioque studio cuncta deuorsoria scrutantes, intus aedium audito ruditu meo, praedam absconditam latibulis aedium so rati, coram rem inuasuri suam inprouisi conferto gradu se penetrant palamque illos execrandas foeditates obeuntes F 163b164á. φ 66a. 6 [et] nonnullis vdVl 10 modu (φ) o em. ex α ut vid. ead. m. 20 ad uriginib; — nudatü in mg. add. ·1· cf. praef. 34 22 flagitabant (φ) fatigabant Haupt 28 pclamare (φ) em. υ

diutius vdVl denique Prie cf. 6,9 cf. Laberiiis 125 Ribb. Priap. 26,1

24 fíllabif (φ) peeffit (φ) em. υ 80 ïuafuri (î ex in e f f . al. m.)

29 aedium del. Kaibel

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. ΥΠΙ, 29—31

201

Oud.

£

deprebendunt; iamiamque uicinos undique percientes turMi pissimam scaenara patefaciunt, insnper ridicule sacerdotum purissimam laudantes castimoniam. ac infamia con- 80 stern&ti, quae per ora populi facile dilapsa merito inuisos ac detestabiles eoe cunctis effecera[n]t, noctem ferme & circa mediam collectis omnibus furtim castello facessunt bonaque itineris parte ante iubaris exortum transacta[m] iam die claro solitudines amas nacti, multa secum prius conlocuti, accingunt se meo funeri deaque uehiculo meo Bublata et humi reposita cunctis stramentis me renuda- m tum ac de quadam quercu destinatimi flagro ilio pecuinis u ossibus catenato uerberantes paene ad extremam || confecerant mortem; fuit unus, qui poplites m eos eneruare secure sua comminaretur, quod de pudore ilio candido 589 scilicet suo tam deformiter triumphassem: sed ceteri non is meae salutis, sed simulacri iacentis contemplation e in uita me retinendum censuere. rursum itaque me refertum sarcinis planis gladiis minantes perueniunt ad quandam nobilem | ciuitatem. inibì uir principalis, et alias religiosus et eximio deum reuerens, tinnitu cymbalorum et sonu so tjmpanorum cantusque Frygii mulcentibus modulis excitus procurrit obuiam deamque uotiuo suscipiens hospitio 590 nos omnis intra conseptum domus amplissimae constituit numenque summa ueneratione atque hostiis opimis placare contendit. 35 Hic ego me potissimum capitis peiiclitatum mexnini. SI nam quidam colonus partem uenationis inmanis cerui pinguissimum femus domino illi suo muneri miserat, quod F 164». φ 56*\

1 cf. 62,22 202,5; 14,19 110,12

8 ac (φ) em. ν 5 effecerant em. φ t tranfactâ em. φ S nancti (poster η induct.) φ: nacti io renundatù em. ead. m. 16 tacentif (φ) em. Beroald 20 exumie em. φ d'in (φ) dominae Beroald deam de Rooy an deum /matris)> ? He tinnitu (φ) prior, t ex Τ corr. al. vi., tu in ras. ex ua ut vid., sed. vid. antea superscript, fuisse sonitu ν cf. NeueWagener Lat. For meni." 1786 2l frygii (posterior i ex ü al m.)

202 Oud.

Αρνί/Ει METAMORPHOSEON LIB. ΥΠΙ, 81. ΥΠΠ, 1 E

incuriose pone culinae fores non altiuscule suspensum canis adaeque uenaticus latenter inuaserat, laetusque praeda propere custodientes oculos euaserat. quo damno cognito suaque reprehensa neglegentia cocus diu l&men6 tatus lacrimis inefficacibus iamiamque domino cenam flagitante maerens et utcumque metuens altius, filio suo parùulo consalutato adreptoque funículo, mortem sibi nexu laquei comparabat. nec tarnen latuit fidam uxorem eius casus extremus mariti, sed funestum nodum uiolenter io inuadens manibus ambabus: 'adeone', inquit, 'praesenti malo perterritus mente excidisti tua nec fortuitum istud remedium, quod deum prouidentia subministrat, intueris? nam si quid in ultimo fortunae turbine resipiscis, experts/ gite mi ausculta et aduenam istum asinum remoto quoit dam loco deductum iugula femusque eius ad similitudinem perditi detractum || et accuratius in protrimentis sapidissime percoctum adpone domino ceruini uicem.' Nequissimo uerberoni sua placuit sal us de mea morte im et multum conseruae laudata sagacitate destinatae[t] iam so lanienae cultros acuebat.

592

LIBER

Vini

1

Sic ille nequissimus carnifex contra me manus impías obarmabat, at ego praecipitante consilium periculi tanti praesentia nec expectata diutina cogitatione lanienam imi6 minentem fuga uitare statui, protinusque uinculo, quo fueram deligatus, abrupto cursu me proripio totis pedibus, ad tutelam salutis crebris calcibus uelitatus, ilicoque me Ρ 164*b. φ 66b. 1 fufpenfü prim. Γ in ras. ab ead. m. 5 cf. 201,1 IO detruncatum Rohde sapidissimis vdVl coli. 246,9 17 uice φ: uice cf. 213,12 26SJ¿1 /lor. 2 (3,5) ιβ deftinata (ex posterior a al. m. ef f . e) etfâ laniene (φ) em. Lips so Ego falluftiuf legi & emdaui rome felix. | Methaphoramorpbofeon. LIB. VIII. exptic. Incip. Villi. S3 cfílio (o al. m. corr. ex ù)

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. Vim, 1. 2 Oui.

203 E

raptim transcursa próxima porticu triclìnio, in quo dominus aedium sacrifícales epulas cum sacerdo|tìbus deae m cenitabat, incunotanter immitto nec pauca rerum adparatu8 cibarii, mensas etiam geniÌ8 ímpetu meo collido atque disturbo, qua rerum deformi strage paterfamilias s commotus ut importun um atque lasciuum me cuidam famulo curiose traditum certo aliquo loco clausum cohiberi, ne rursum conuiuium placidum simili petulantia dissiparem. boc astulo commento scitule munitus et mediis lanii manibus ereptus custodela salutaris mihi io gaadebam carceris. Sed nimirum nihil Fortuna rennuente licet homini nato dexterum prouenire nec Consilio prudenti uel remedio 59* sagaci diuinae prouidentiae fatalis dispositio subuerti uel reformari potest, mihi denique id ipsum commentum, ie quod momentariam salutem repperisse uidebatur, periculum grande, immo praesens exitium conflauit aliud, nam quidam subito puer mobili ac trepida facie percitus, 2 ut familiares inter se susurrabant, inrumpit triclinium suoque || annuntiat domino de proximo angiportu canem so rabidam paulo ante per posticam impetu miro sese direxisee ardentique prorsus furore uenaticos canes inuasisse ac dehinc proximum petisse stabulum atque ibi pleraque ue iumenta incurrisse pari saeuitia nec postremum saltem ipsis hominibus pepercisse; nam MyrtUum mulionem et ss S93 faestionem cocum et Hypatofiura cubicularium et Apollonium medicum, immo uero et plures alios ex familia abigere temptantes uariis morsibus quemque laceF 1641'. φ 66b. 8 [rerum]? Leo 4 gen; (φ) indux. al. m. cm. ν geni^al^ie He î iuffit ante vere. al. m. in mg. add. φ in mg.: iubet loco aliquo 9 aitalo (φ) em. Boald cf. v. 15 60,10 et 206,10 225,11 18 nichil (MÍ semper) (Φ) c ex 1 a l . m. corr. fort, ex correct, vet. rennuente cf. 133,3 1β uidebar vdVl coll. Aovu. 40 19 fufurrabant corr. ex fururf- ead. m., in mg. pr. add. fu 94 incurruffe (φ) em. al. m. 86 efeftionê hypatafiü (φ) Hypatarium ν Hypataeum vel Hypatofilum He cf. Bechtel Hist. Personennamen p. 434. 449. 536; an Hypnofilum ? (Cast) 28 quenq ; erri, φ

204

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. Villi, 2. 3

Oud.

E

ráese, certe uenenatis raorsibus cont[r]acta non nulla iumenta effera[t]ri[a] simili rabie, quae res omnium statim percussit ánimos, ratique me etiam eadem peste infectum ferocire arreptis cuiusce modi telis mutuoque, ut 596 exitiura commune protelarent, cohortati, ipsi potius eodem β uaesaniae morbo laborantes, persecuntur. nec dubio me lancéis illis nel uenabulis, immo uero et bipennibus, quae facile famuli subministrauerant, membratim compilassent, ni respecto subiti periculi turbine cubiculum, in quo mei io domini deuertebant, protinus inrupissem. tunc clausis obseratisque super ine foribus obsidebant locum, quoad sine uUo con^cessionis suae periculo pestilentiae | letalis peruicaci rabie possessus ac peresus assumer er. quo facto tandem libertatem nanctus, solitariae fortunae munus 16 amplexus, super constratum lectum abiectus, post multum m equidem temporis somnum humanum quieui. 8 Iamque clara die mollitie cubiculi refota lassitudine uegetue exurgo atque illos, qui meae tutelae peruigiles excubias agitauerant, ausculto de meis sic altercare forao tunis: 'adhucine miserum istum asinum iugi furore iactari credimus ?' 'immo uero iam uirus increscente saeuitia prorsus extinctum.' sic opinionis uariae terminum || ad explorationem conferunt ac de rima quadam prospiciunt sanum me atque sobrium otiose consistere, iamque ultro 25 foribus patefactis plenius, an iam sim mansuetus, pericliS9S tantur. sed unus ex his, de caelo scilicet missus mihi

•

F 164» 166*. φ 66" 67V 1 ctracta (φ) contacta ν 2 efferatria (φ, sed in mg. acid, c efferata m. recentiss.) confitene li duae lectiones efferata cf. 12,4 praef. 54 efferata ν ante Colv efferari iam Colv efferari Novak 4 cuiusce cf. 190,15 • bçraniç (φ) em. ν dubie Pelsch ι illi Bey te 8 uenabulif (φ) b ex c corr. (Hob) cf. 168,10 li conceflíonif

(φ) em. Lips cf. 189,19

18 adfumerer

φ: aff- em. ν

17 cubiculi* φ: cubiculif 22 ertinctus vdVl uirus recte pro genetiv. interprétât. · explorationë (prior, o ex a corr.) 24 maneuefactus ed. Basil périclitant (φ) al. m. corr. in percôtant

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. Villi, 3—6

205

Oud.

E

sospitator, argumentum explorandae sanitatis meae tale commonstrat ceteris, ut aquae recentis completam peluem i n offerrent potui meo, ac si intrepidus et more solito sumens aquis adlibescerem, sanum me atque omni morbo scirent expeditum: contra uero si uisum contactumque laticis 6 uitarem ac perhorrescerem, prò conperto noxiam rabiem pertinaciter durare; hoc enim libris etiam pristinis proditum obseruari solere, isto placito uas immane confestim 4 aquae perlucidae de proximo petitae fonte, cunctantes adhoc, offerunt mihi: at ego sine ulla mora progressus io etiam obuio gradu satis sitienter pronus et totum caput inferens salutares uere equidem illas aquas hauriebam. S99 iamque et plausus manum et aurium flexus et ductum capistri et quiduis aliud periclitantium placide patiebar, quoad contra uesanam eorum praesunaptionem modestiam is meam liquido cunctis adprobarem. Ad istum modum uitato duplici periculo, die sequenti rursum diuinis exuwiis onustus cum crotalis et cymbalis circumforaneum mendicabulnm producor ad niam. nec paucis casulis atque castellis oberratis deuertimus ad to quempiam pagum urbis opulentae quondam, ut me|morabant incolae, inter semiruta uestigia conditum et hospitio proxumi stabuli recepti cognoscimus lepidam de adulterio cuiusdam pauperis fabulam, quam uos etiam cognoscatis uolo. »6 Is gracili pauperie laborans fabriles operas praebendo 5 paruis illis mercedibus uitam tenebat. erat ei tarnen Ρ 166·. φ 67·. » petitç (φ) § al. m. mut. in o 10 adhoc (φ) adhuc ν; sic omnib. praeter tres loéis metam., cf. 229,9 18 inferen! ead. m. supra add. ì uergenf φ: uergenf inuergens edd vett insérons Petsch mergens Colt immergens Boald quidem? Jordan cf. 165,18 18 manas vel manuum ν natium Cornelissen cf. Neue-Wagener La*. Formenlehre8 I 547 16 uefana (φ) poster a in ras. al. m. ser. 18 exubiif (φ, al. m. b mut. in u) 28 adulterio usui, possim dinoscere, nisi nos putas aes de malo habere?' nec quicquam moratus ac suspicatus acer so et egregius ille maritus accensa lucerna: 'discede', inquit, 'frater, et otiosus adsiste, donee probe percuratum istud tibi repraesentem'; et cum dicto nudatus ipse delato lueos mine scabiem uetustam cariosae testae oc&ipit exculpere. at uero adulter ¿ellissimus ille pusio inclinatam dolio pronam »6 uxorem fabri superincuruatus secure dedolabat. ast ilia capite in dolium demisso maritum suum astu meretricio tractabat ludiere; hoc et illud et aliud et rursus ali(w)>d F 166»b φ 67ab. 4 e re uin fetui gallinaceo destinatum ángulo solito collocato.' ita, uti fuerat iussum, procurante puero gallina consuetae lecticulae spreto cubili ante ipso pedes domini praet5 maturum, sed magno prorsus futurum scrupulo prodidit partum, non enim ouum, quod scimus, illud; sed pinnis et unguibus et oculis et uoce etiam perfectum edidit 84 pullum, qui matrem suam coepit continuo comit&ri. nec eo setius longe maius ostentum et quod omnes merito so perhorrescerent exoritur. sub ipsa enim mensa, quae reliquias prandii gerebat, terra deiseens imitus largissimum emicuit sanguinis fontem; hinc resultantes uberrimae guttae mensam cruore perspergunt. ipsoque ilio momento, quo stupore defixi mirantur ac trepidant diuina 36 praesagia, concurrit iinus e cella uinaria nuntians omiie uinum, quod olim diffusum fuerat, in omnibus doliis fornenti calore et prorsus ut igne copioso subdito || relmlF170*. φ 61*b. 5 altcantib; (φ) alternantibus Stewech β crietata Cornelissen cf. 46,7, sed 59,17 ; de gallina dici monet Leo 7 uelud 8 ancilla (φ) gallina superscr. al. m. 10 partib; (φ) ead. m. supra i add. u cf. 39,8 il calatù (c corr. eff., potest fuisse g) φ : galatü 14 iplb em. al. m. et φ ιβ qff fcim; illud (φ) induct. si deifcenf (φ) largìffimuf (φ) f al. m. pro compendio ~ add., quod fuerat 28 fona (φ) s (hoc forma) in ras., vid. fuisse tè fontem def. Petsch coli. 268,13 m. corr.

uberrume ' add. ead. m.

87 rebullire b ex u al.

APVLEI METAMOBPHOSEON LIB. Villi, 34. 36

229

Oud.

E

lire, iiiea e(s£) interea mustela e[tijtiam mortu«(¿t)>m serpentelli forinsecus mordicus adtraheiis, et de ore paston i ricii canis uirens exiluit ranula ip sum que canem, qui proximus consistebat, aries adpetitum unico morsu strangulauit. haec tot ac talia ingenti pauore domini illius et s familiae totius ad extremum stuporem deiecerant ánimos, quid prius quidue posterius, quid magis quid minus numinum caelestium leniendis minis quot et qualibus procuraretur hostiis. adhoc omnibus expectatione taeterrimae 85 formidinis torpidis accurrit quidam seruulus magnas et io postremas domino illi fundorum ciados adnuntians. Namque is adultis iam tribus liberis doctrina instructis ns et uerecundia praeditis uiuebat gloriosus. bis adulescentibus erat cum quodam paupere modicae casulae domino uetus familiaritas. at enim casulae paruulae contérminos ma- is gnos et beatos agros possidebat uicinus potens et diues et iuuenis, vdVl minime anxie Haeberlin imaginé (φ) _ al. m. add. SS fimulatü (φ) simulata ν simulata cum Oüd siue ulla tum vdVl sine ulla Novák simulata, ^dissimulata) Haeberlin 84 pferente (φ) prof- He

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. Χ, 8. 9 Oui.

243 S¡

tarn aequus remanserat iuuem, quin eum euidenter noxae compertum insui culleo pronuntiaret. cum iam sententiae pares, cunctorum stilis ad unum sermonem congruentibus, is7 ex more perpetuo in urnam aeream deberent coici, quo semel conditis calculis, iam cum rei fortuna transacto, δ nihil postea commutari licebat, sed mancipabatur putestas capitis in manum carnifìcis, unus e curia senior prae ceteris compertae fidi atque auctoritatis praecipuae medicus orificium urnae manu contegens, ne quis mitteret calculum temere, haec ad ordinem pertulit: io 'Quod aetatis sum, uobis adprobatum me wixisse gaudeo, nec patiar falsis criminibus petito reo manifestum 695 homicidium perpetrari nec uos, qui iure iurando adstricti iudicatis, inducios seruuli mendacio peierare. ipse non possum calcata numinum religione conscientiam meam 15 fallens perperam pronuntiare. ergo, ut res est, de me cognoscite. Furcifer iste, uenenum praesentarium comparare solli- 9 citus centumque áureos solidos offerens pretium, me non olim conuenerat, quod aegroto cuidam dicebat necessa- so rium, qui morbi inextricabilis ueterno uehementer implicitus uitae se cruciatui subtrahere gestiret. at ego, perspiciens malum istum uerberonem blaterantem atque inconcinne causificantem | certusque aliquod moliri flagi696 tium, dedi quidem potionem, dedi; sed futurae quaestioni ss praecauens non statim pretium, quod offerebatur, acjcepi, sed "ne forte aliquis", inquam, "istorum, quos offers, aureorum nequam uel adulter repperiatur, in hoc ipso sacculo conditos eos anulo tuo praenota, donee altera die nummulario praesente comprobentur". sic inductus so Ρ 173'b. φ 64*b. 4 qua? He c f . 24,20 8 fidej (φ) ej ex i al. m. corr. sed c f . Gell. IX 14 Neue-Wagener Lot. s Forment'. I 574 sq. 10 orne em. ead. m. 11 dixifíe (φ) em. Beroald 18 petitor eo corr. al. m. 18 Furcifer (F ex f corr.) 81 implicat; em. ead. m. φ: implicit; 87 offerì (® aut eras, aut evan.) φ : offerì

244

Oud.

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. Χ, 9 - 1 1

E

signauit pecuniam, quam exinde, ut iste repraesentatus est iudicio, iussi de meis aliquem curriculo taberna promptam ad ferre et en ecce perlatam corani exsito 109 meo; simal, quod ei praebiberim, commoneto.' Ingens exin oborta est epulonum expectatio. nec ulla tamen ego ratione conterritus, otiose ac satis genialiter contorta in modum linguae postrema labia grandissimum so illum calicem uno haustu perduxi. clamor exurgit consona uoce cunctorum salute me prosequentium. magno 17 denique delibutus gaudio dominas, uocatis serais suis, emptoribus meis, iubet quadruplum restituí pretium meque cuidam acceptissimo liberto sao et satis peculiato mag- it na(ni) praefatus diligentia tradidit. qui me satis humane satisque comiter nutriejbat et, quo se patrono commendatiorem facer et, studiosissime uoluptates eius per meas argutias instruebat. et primum me quidem mensam F 174\ φ 66b. β uellule em. φ 6 exibitaf (φ, al. m. add. li) qd (φ) quidquid ν quod E et quid (t. e. ecquid) coniungit dubitanter Leo 18 locutus ν le offer (φ) post r eras, f cf. 21,21 pafíto (φ, em. al. m.) in mg. d 80 lignlae Bluemner 81 panxi φ: paufi (h al. m. ut vid. add.) perduxi vir. doct. αρ. Oud cf. 240,4 * Clamor (C al. m. ex c [eras. & ? i2ob]) 88 falute me jpfequentiü induct, βδ/ββ magna — diligentia (φ) magnam — diligentiam Groslot

250 Oud.

APYLEI METAMORPHOSEON LIB. Χ, 17. 18 S

accumbere soffoco cubito, dein adluctari et etiam saltare no sublatis primoribus pedibus perdocuit, quo(d)>que esset ad ρ rime mirabile, uerbis nutum commodare, ut quod nollem relato, quod uellem deiecto capite monstrarem, & sitiensque pooillatorefm] respecto, ciliis alterna conicene, bibere fiagitarem. atque haec omnia perfacile oboediebam, quae nullo etiam monstrante scilicet facerem. sed* uerebar, ne, si forte sine magistro humano ritu ederem, pleraque rati scaeuum praesagiutn portenderefm], uelut 7u monstrum ostentumque me obtruncatum uulturiis opimum 193 li pabulum redderent. iamque rumor publice crebruerat, quo conspectum atque famigerabilem meis miris artibus effeceram dominum: hic est, qui sodalem conuiuamque possidet asinum luctantera, aeinum saltantem, asinum i5 uoces humanas || intellegentem, sensum nutibus exprimentem. 18 Sed prius est, ut uobis, quod initio facere debueram, uel nunc saltem referam, quis iste uel unde fuerit: ThiaSU8 — hoc enim nomine meus nuncupabatur dominus — oriundus patria Corintho, quod caput est totius Achaiae so prouinciae, ut eius prosapia atque dignitas postulabat, gradatim permensis honoribus quinquennali magistratui fuerat destinatus et ut splendori capessendorum responden t fascium, munus gladiatorium triduani spectaculi pol112 licitus latius munificentiam suam porrigebat. denique »5 gloriae publicae studio tunc Thessaliam etiam accesserat nobiliesimas feras et famosos inde gladiatores comparaturu8, iamque ex arbitrio dispositis coemptisque omnibus domuitionem parabat. spretis luculentia illis suis uehiculis •

F 174" 175». φ 66b. 1 cf. 238,20 fal*tare eras, u (φ) cf. v. 14 2 quoq; (φ) al. m. corr. in qdoq; et indux. o 6 pocillatoré (φ, sed eras.') conibenf (φ, sed em.) β/β ederem pleraque, Bohde recte interprétât, 'peragerem' ed. Salm plerique ν β portenderë (φ), sed " eras. del. Elmenh portendere rem vdVl portendi, e re Bolide 11 pabnlü (b ex u al. vi. corr.) 18 q hie (q induct.) φ: hic 14 distinx. He asinum, bent

çgra (φ) em. Beroald

J

eras.

)

φ: eueat 9

258

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. Χ, 26-28

Oui.

E

concessit, interdum perniciem caecam totis uisceribus furentem medullae penitus adtraxerant, multum denique Saucius et grauedine somnulenta iam demersus domum peruadit aegerrime. uixque enarratis cunctis ad uxorem & mandato, saltern promissam mercedem mortis geminatae deposceret, sic elisus uiolenter spectatissimus medicus effnndit spiritum. 27 Nec ille tarnen iuuenis diutius uitam tenuerat, sed inter fictas mentitasque lacrimas axoris pari casa mortis io fuerat extinctus. iamque eo sepulto, paucis interiectis diebus, quis feralia mortuis litantur obsequia, uxor medici pretium geminae mortis petens aderat. sed mulier usquequaque sui similis, fidei supprimens faciem, prae- i99 tendens tmaginem, blandicule respondit et omnia prolixe no adcumulateque pollicetur et statutum praemium sine mora 16 se reddituram constituit, modo pauxillum de ea potione l&rgiri sibi uellet ad incepti negotii persecutione^m^. quid pluribus? laqueis fraudium pessimarum uxor inducts medici facile consensit et, quo se gratiorem locupleti femiM nae facerei, properi ter domo petita totam prorsus ueneni pjxidem mulieri tradidit. quae grandem scelerum nancta materiam longe lateque cruentas suas manus porrigit. 28 Habebat filiam paruulam de marito, quem nuper necauerat. buie infantulae quod leges necessariam patrie m successionem deferrent, sustinebat aegerrime inhiansque toto filiae patrimonio inminebat et capiti, ergo certa F 176b. φ 67".

4 Tiixq ; (φ) χ tw ras. ex f ut vid.

β elieumwíFí coll. 188,6 232,11

elusuB Bluetmer

l ipm

(m ω f corr. ead. tn.) 8 illa (φ) ilio ν ilio He » fict. mentationes) Kronenb 1«/14 sub prima facie vir doct. boe Wower 01a parentif (φ) em. Beroald cf. 196,25 95 geftuofu (φ) posUr. u mut. in 0 al. m. gestuoeus Pttsch coll. 260,21

APVLEI METAMORPHOSEON LIB. XI, 11—13 275 Ouil X ferebatur ab alio cista || secretorum capax p*enitus celans operta magnificae religionis. | gerebat alias felici suo gremio sammi numinis ueDerandam effigiem, non pecoris, non auis, non ferae ac ne hominis quidem ipsius consimilem, sed sollerti repertu etiam ipsa nouitate reuerendam, s altioris utcumque et magno silentio tegendae religionis argumentum ineffabile, sed ad istum plane modum ful773 gente auro figuratum: urnula faberrime cauata, fundo quam rutundo, miris extrinsecus simulacris Áegyptiorum effigiata; eius orifícium non altiuscule leuatum in cana- io lem porrectum longo riuulo prominebat, ex alia uero parte multum recedens spatiosa dilatione adhaerebat ansa, quam contorto nodulo supersedebat aspis squameae ceruicis striato tumore sublimis. Et ecce praesentissimi numinis promissa nobis acce- IS dunt beneficia et fata salutemque ipsam meam gerens i« saserdos adpropinquat, ad ipsum praescriptum diuinae promissionis ornatum dentera proferens sistrum deae, mihi coronam — et hercules coronam consequenter, quod tot ac tantis exanclatis laboribus, tot emensis periculis deae maxi- >o mae prouidentia adluctantem mihi saeuissime Fortunam superarem. nec tamen gaudio subitario commotus incle779 menti me cursu proripui, uerens scilicet, ne repentino quadripedis impetu religionis quietus turbaretur ordo, sed placido ac prorsus humano gradu cunctabundus paulatim κ obliquato corpore, sane diuinitus decedente populo, sensim inrepo. at sacerdos, ut reabse cógnoscere potui, 18 nocturni commonefactop oraculi miratusque congruentiani mandati muneris, confestim restitit et ultro || porrecta dextera ob os ipsum meum coronam exi pro(j>cre> et pristinis aerumnis et praesentibus gaudiis me rursum ad deae gratissimum mihi refero conspectum •

•

Ρ 181·1·. φ 71,b. 1 Itaaoiaeq>ecia (φ) ita (τά vdVl) πλοια(piata Mommsen C.I.L. I387 cf. Deubner Ath. Mitt. XXXVII (1912) 180 tcc aoia (vel ιαω) 'Etpéetcc Sudhaus et ita (vel iea) aoia 'Εφέβια Dieterich Mithraslit. Lips. 1903 p. 38 qu& voce (φ) ~ ai. m. add. utrobique " eraso qua uoce ν sed significai plebe ut haec vox fausta sit cf. 241,13 243¿ 273,17 Λ/1 intent; deç intuitus i'cal (φ) del. Novak pro re Petscii probe (ante meis coUocat.) E propere Kronenb prorsue Giarr protenue He prolixe Midan si píentib ; (φ) b eoi. m. corr. ex 1'

APVLEI METAMOKPHOSEON LIB. XI, 19. 20

281

Oud.

£

aedibusque conductis intra conseptum templi ¡arem temporarium mihi constituo, deae ministeriis adhuc priuatis adpositus contuberniisque sacerdotum indiuiduus et numi193 nis magni cultor inseparabilis. nee fuit nox una uel quies aLiqua uisu deae monituque eiuna, sed crebris 5 imperils sacris suis me, iam dudum destinatum, nunc saltern censebat initiari. at ego quanquam cupienti uoluntate praeditus tamen religiosa formidine reta^rcZa^bar, quod enim sedulo percontaueram difficile religionis obsequium et castdmoniorum abstinentiam satis arduam cauto- io que circumspectu uitam, quae multis casibus subiacet, esse rauniendain. haec identidem mecum reputans nescio 7M quo modo, quamquam festinans, differebam. Nocte quadam plenum gremium suum uisus est mihi 20 summuB sacerdos offerre ac requirenti, quid utique istud, 2/7 respondiese partes illas de Thessalia mihi missas, senium 16 etiam mount indidem superuenisse nomine Candidum. hanc experrectus imaginem diu diuque apud cogitationes meas reuoluebam, quid rei porj|tenderet, praesertim cum nullum unquam ha|buisse me seruum isto nomine nuncupatum so certus essem. u t < « 0 tamen sese praesagium somni porrigeret, lucrum certum modis omnibus significar! partium oblatione credebam. sic anxius et in prouentum iti prosperiorem attonitus templi matutinas apertiones opperiebar. ac dum, uelis candentibus reductis in diuersum, 25 deae uenerabilem conspectum adprecamur et, per dispositas aras circumiens sacerdos, rem diuinam procurane supplicamentis sollemnibus, de[ae] penetrali fonte 181b. φ 71'·.

6 ejuna

rda

φ: ei*una em. ν uaciua Brant

8 retabar (al.m.em.) ψ: retabar β quod e. cf 211,13 16 feruu* {erasa f al. m. add. φ: feruuf 17 meü* (erasa f, ~ add. al. m.) φ: mf 21 ut (φ) em. Prie SS patriü (φ) em. ν ·· 27 ¿>curant (nt al. m. ser., vid..fuisse at, supra addito a pr. m. n et ni fallor r ) φ: ¿»curat cf. 283¿¡6 se deç "(φ) deae e Hild de (corrupt. ex v.26) avi dèae de ν deque (supra scripto procurât) Oud deae