Corpus praefationum: Textus, Q - V 9782503016177

Citation preview

CORP VS CHRISITANORVM *

SERIBS

REA TENGN

cepe

p ADEI OREDOTLS qup quuET III

The Library SCHOOL

OF THEOLOGY AT CLAREMONT

WEST

FOOTHILL AT COLLEGE AVENUE CLAREMONT, CALIFORNIA

CORPVS

CHRISTIANORVM Series Latina

ODITXTIC

CORPVS

CHRISTIANORVM Series Latina

CDXLEIDIC

CORPVS PRAEFATIONVM

TVRNHOLTI TYPOGRAPHI

BREPOLS

EDITORES PONTIFICII

MCMLXXX

[5 (2 (pO

C 49

COR DVS PRAEFATIONVM TEXTVS (Qao)

,

CVRA

et STVDIO

Dom EpMonDp (EUGÈNE) MOELLER,

0.5.8.

TVRNHOLTI TYPOGRAPHI

BREPOLS

EDITORES PONTIFICII

MCMLXXX

SVMPTIBVS SVPPEDITANTE SvPREMO BELGARVM MAGISTRATV PVBLICAE INSTITVTIONI ATQVE OPTIMIS ARTIBVS PRAEPOSITO EDITVM

Theo log u L3 brary

SCHOOL OF THEOLOGY A

CLAREMONT California

© Brepols 1980 No part of this work may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher.

765. VD :!... qua ... Christo beati confessoris tui Mauri consecrasti. Quaesumus ergo clementiam tuam, ut des nobis ?jlius sequi doctrinam, quam ille, et ?verbo docuit, et opere (com »plevit. Quatenus adiuvari apud misericordiam tuam, et exemplis eius ; sentiamus et meritis. Per Christum Dominum nostrum.

766

#

VD: (La première ligne est effacée) : Quaesumus ergo, ut familiam (tuam > sempiterne g(ubern pas. S(ic» per merita beatae Mildrethae virginis tuae continua

st promissae sibi resurrectionis gloriam cum sanctis iugiter permansurae exspectent. IO

Per Christum. 1038.

VD:

Qui invisibili !potentia ?tua sacramentorum

mirabiliter

operaris

*affectum,

et, licet ?nos

tantis

?tuorum mysteriis

$exsequendis simus indigni, tu tamen gratiae tuae "dona non $deseres, etiam ad nostras preces aures tuae pietatis ?inclina. s A0Deus, cuius Spiritus super aquas inter ipsa mundi primordia ferebatur, ut

Hjiam tunc, virtutem sanctificationis aquarum natura

conciperet. !? Deus, qui nocentis mundi crimina per aquas abluens, regenerationis speciem in ipsa diluvii effusione signasti, Qut)» 13ynius eiusdemque elementi mysterio et finis esset vitiis et origo IO virtutum. 4 Respice, Domine, in faciem ecclesiae tuae et multiplica in ea generationes tuas, qui gratiae tuae effluentis impetum laetificas civitatem tuam, fontemque baptismatis aperis toto orbe terrarum gentibus innovandis, ut tuae maiestatis imperio sumat unigeniti 25 tui gratiam de Spiritu sancto. Qui !^hanc aquam regenerandis hominibus praeparatam arcano sui luminis admixtione fecundet, ut sanctificatione concepta ab immaculato divini fontis utero, in novam renatam creaturam progenies caelestis emergat, et quos, 20

aut sexus in corpore, aut aetas discernit in tempore, omnis in una pareat gratia mater infantia. Procul ergo hinc, iubente te, Domine, omnis spiritus immundus

16abscedat, procul tota nequitia diabolicae fraudis absistat, nihil hic loci habeat contrariae virtutis ammixtio, non insidiando circumvolet, non latendo subripiat, non inficiendo corrumpat.

Sit haec sancta et innocens creatura libera ab omni impugnatoris incursu, et totius nequitiae purgata discessu. !9Sit fons vivus, aqua regenerans, unda purificans, ut omnis hoc lavacro salutifero diluendi operante in eis Spiritu sancto, perfectae purgationis indulgentiam consequantur. 19 Hic signas. Unde benedico te, creatura aquae, per Deum 30 vivum, per Deum sanctum, per Deum qui te in principio verbo separavit ab arida, ?!et in quattuor fluminibus totam terram rigare praecepit. ??Oui te in deserto amaram suavitatem inditam fecit esse potabilem et sitienti populo de petra produxit. ??Bene55 dico te et per lesum Christum filium eius unicum dominum nostrum, ?^qui te in Cana Galileae, signo admirabili, sua potentia convertit in vinum, ?»qui pedibus super te ambulavit; et a Ioanne in Iordane in te baptizatus est, qui te una cum sanguine de latere suo produxit, et discipulis suis iussit, ut credentes baptizarentur in 25

40 te, dicens: ‘‘Ite, docete omnes gentes, baptizantes eos in nomine

Patris et Filii et Spiritus sancti." 26 Hic sensum mutabis. Haec nobis praecepta servantibus, ?7tu, Deus

omnipotens,

clemens

adesto,

tu benignus

aspira, tu has

322 45

so

55

PRAEFATIONES

1038-1040

simplices aquas tuo ore benedicito, ut praeter naturalem mundationem, quam lavandis possunt adhiberi corporibus, sint etiam purificandis mentibus efficaces. ' 28 Descendat in hanc plenitudinem fontis virtus Spiritus tui, #et totam huius aquae substantiam regenerandis fecundet effectu. 3?Hic omnium peccatorum maculae deleantur. ?! Hic natura ad imaginem tuam condita, et ad honorem sui reformata principii, cunctis vetustatis squaloribus emundetur, ut omnis homo hoc sacramentum regenerationis ingressus, in vera innocentia nova infantia renascatur. Per Dominum nostrum Iesum Christum filium tuum, qui venturus est in Spiritu sancto iudicare viyos et mortuos et saeculum per ignem.

(Amen).

1039. DJ: !Qui ita dignus es cui agitur, ut dignus ita non sit a quo agitur. Quid enim agat tecum dignum indignus minister, cum etiam si quod digne agimus digne ageremus? Id quoque tibi deberemus indigni a te facti, ut digne praedicemur, te laudare factorem. Sed indignare te facimus, cum digna tibi opera non facientes, nos ipsos facimus indignos, quos dignitatis tuae similitudini condignos facere dignatus es, et rationabili inditos intellectu te nosse voluisti. ?[nvoco ergo tuam misericordiam, qui fecisti me, ut non oblivisIO

caris oblitum tui, et exquirentem te ne deseras. ?Quis enim similis tibi? Quia (per? mortem omnis erroris revocas nos (ad) vitam,

qui numquam moreris. *Qui novit te, novit aeternitatem. Caritas novit te. O aeterna veritas! et vera caritas! et cara aeternitas! 5Deus une, Deus Trinitas, in cuius magnam confido misericor-

15 diam, misere mei propter nomen tuum, et nequaquam deserens

praecepta tua, consumma imperfecta mea ( propter >spem misericordiae tuae. Potens est enim dextera tua augere magis magisque in me munera tua, ut anima mea sequatur te, ut ingrediar sine

macula, sine ruga. Tu es enim honor meus, et laus mea, 9et fiducia

20

25

mea. Deus meus, "gratias ago tibi in donis tuis, sed mihi ea serva. Ita enim servabis me et augebuntur et perficientur quae dedisti mihi. Et eris mecum in omnibus, quia et ut sim, et quod sum tu dedisti mihi. 8Et ego confitebor tibi in ecclesia magna, in populo gravi laudabo te. ?Per ipsum, cui confitentur omnes animae, ut miserearis et sánes

eas, et cum angelis et archangelis, Thronis et Dominationibus, hymnum gloriae proclamemus humili confessione dicentes : Sanctus.

I040. VD: Qui ita humano generi mysticae salutis remedia contulit

moriendo, ut et totius doli artificem sua passione destrueret, et

suis fidelibus exemplum suo pro nomine tribueret moriendi. Unde

PRAEFATIONES

1040-1042

323

et non surdus auditor, fidelissimus miles ac testis Christi Georgius,

dum pene tribus exactis mensibus, christianitatis professio silentio tegeretur profano, solus inter christicolas intrepidus Dei Filium est confessus. Cui et tantam fidei !constantiam gratia divina concessit, ut et tyrannicae potestatis praecepta contemneret et innumerabilium non formidaret tormenta poenarum. IO O felix et inclitus Domini proeliator, quem non solum temporalis regni blanda non persuasit promissio, ?sed persecutore deluso, simulacrorum eius in abyssum portenta deiecit. Ob hoc et gentium regina Persarum crudeli a viro dictata sententia, nondum: baptismi gratiam consecuta, gloriosae passionis meruit palmam. Unde 1j nec dubitare possumus quod rosea perfusa sanguinis unda, reseratas poli ianuas, praecedens ?beatissimum Christi martyrem Georgium ingredi meruit, regnumque possidere caelorum. Haec tua est, j

* Domine, bonae voluntatis operatio, qui salvas omnes, nec pateris 20

j

ullum perire, et *magna cum pietate mirabiliter cuncta disponis. Et ideo cum angelis. 1041. DJ: Quiita martyrem tuam Eugeniam amore castitatis armasti, ut sericas vestes et paternas infolas crederet esse timendas. O sanctus Christi amor accensus, per quem et saecularis !pompae ornatus, et parentum extitit exclusus affectus. Eligit quoque gloriosa virgo abiectam in saeculo gerere vitam, illo ?Davidico carmine 3edocta: ''Elegi abiectus esse in domo Domini, magis quam habitare in tabernaculis peccatorum". Quam, cum ille antiquissimus serpens viriliter pro coronae praemio cerneret agonizantem, solitam suam per Melantiam ad instar Evae voluit

IO

erga eam exercere malitiam. Perfecta quidem deceptrix invenitur ad suadendum

Evam,

sed *novissimus

noster Adam

victor in

virginis mente 5perfectior invenitur. Ducitur quoque ad supplicium cum suis venerabilis virgo comitibus, cuius certamen Christus laetus exspectabat sponsus. *Introducuntur falsi accusatores, sicut in Stephani martyris necem. Claruit concinnata falsitas, quia 15 immaculata inventa est sancta virginitas. Ingens facta est parentum laetitia, quia de triumpho virginis "exsultat caelestis militia. Gloriosae enim virgini ad hoc concessa sunt tempora spatia, ut ipsa multos secum 5provocaret ad caelestia regna, quorum pariter 20

castissimas

tibi, Domine,

animas

in sacrificia consecrarentur

munda. Quem in unitate Trinitatis adorant angeli, benedicunt archan-

geli, et universae metuunt Potestates, consona voce incessabiliter clamantes atque dicentes: (Sanctus).

1042. VD: Qui ita militi suo fidei armata astutia, ut pro illo certare non differat. Hic est beatus ille Stephanus, coronae nominis et

324

PRAEFATIONES

1042-1045

divinae gratiae consecratus, hic est praesens passionis domini et salvatoris nostri, consors apostolicae dignitatis attigit. Mox praedicationis dominicae et testis veritatis esse non distulit. Dum ab impiis Iudaeis saevissimis ictibus caederetur, ille precem pro eis fundebat ad dominum : ''Rogo, inquit, Domine, ne restituas illis

IO

hoc peccatum". Dum terrena tamen terris membra commendat, caelestem spiritum angelis manibus evexit ad caelum. Per quem maiestatem.

1043. VD: !Qui ita mundum dilexisti, ut Filium tuum unigenitum dares. ?Vere languores nostros ipse tulit, dolores nostros vere ipse portavit, attritus propter scelera nostra, propter delicta nostra vulneratus. : O ineffabilem divini Iesu Cordis caritatem, ut 3animam suam

poneret

pro inimicis!

*tollendis hominum

O dilectionem

omnium

maximam,

ut

peccatis, peccatoribus Patri reconciliandis,

oblata pro omnibus victima, morte acerbissima mulctaretur! Te ideo humiliter deprecamur, ut effuso desuper amoris igne succensi, IO

5toto corde, et super omnia diligamus Christum Iesum Dominum nostrum.

Per quem maiestatem tuam.

1044. VD: Quiita suorum fidelium corda ignifero amore succendit, ut et mundi caducam contemnant gloriam, et per tormenta adeant ?ad consortium ?civium supernorum. Ob hoc et doctissimi milites Christi Nabor et Felix, a summis terrarum digressi finibus, huic terrae se exules tradiderunt, non ut cruento Caesaris subiacerent

IO

imperio, sed ut *ad aulam Regis aetherei pergerent expediti facilius. Maluerunt sub chlamyde terrenae militiae latere diutius, praestolantes desuper vocationem caelestis imperii. Qui et 5accepto constanter spei clypeo, sumpta fidei lorica, et galea, securi *Sincedunt in hostis aciem. *Vincunt poenarum tormenta saevissima, carcerem et verbera, equuleum, ignem et ungulas. Stridoribus catenarum colla subiiciunt, trahuntur a noxiis manibus vinculati. Ad ultimum mucrone sanguine fuso, triumphali

gloria *decorati, ad cives superos cum palma victoriae pervene1) runt.

Per eundem Christum dominum nostrum.

1045. VD: !Qui iuste corrigis et clementer ignoscis, in utrumque misericors. ?Quia nos ea lege disponis, ut coercendo perire non sinas in aeternum, et parcendo spatium tribuas corrigendi. Per Christum.

PRAEFATIONES

1046-1049

325

1046.

VD: !Qui iusto pioque moderamine, ?et pro peccatis flagella *inrogas, et post flagella veniam propitiatus condonas. Et *peccatorum vitam potius 5volens quam mortem, non eos ad interitum condemnas, sed ut corrigantur miseratus expectas. ;

Per Christum.

1047. ^ VD: Qui iustis !praesto es supplicationibus, miserere mihi famulo tuo mala mea praeterita, cogitationesque tentationum iniquarum confitenti, hostis ?iniqui suasiones insidiasque procul a me, Domine, pro tua pietate repelle. Ne consensum praebeam ; suggerenti, ne superer ab adversario, ne inobediens appaream praeceptis tuis, dum tibi confiteor Deo meo interiora cordis mei in tempore tribulationis, ?nec in hora exitus animae meae de corpore iudicium *contemplationis cum infidelibus recipiam. Sed, pius et misericors Deus, ?pro hac pugna, laborumque certamine, fatiga10 tione quoque mentis, coram te gloriam cum sanctis et electis tuis percipiam. Per Christum dominum. 1048. VD: !Qui iustus in iudicio, ?pius est in auxilio. Qui nos, ut transferret in gloriam suae immortalitatis, ?particeps factus est nostrae humanitatis. Qui nobis spem tribuit in nomine suo te exorandi, et fiduciam promisit impetrandi. Nunc ergo in nomine ; eiusdem filii tui preces et *hostias deferimus, ipsiusque tibi corpus et sanguinem offerimus. In cuius caritate, te sancte Pater, exora-

mus, ut misereri digneris omnium fidelium defunctorum animabus. Fac, Domine, 5signiferum excercitus tui Michaelem eas praecedere, ut sine confusione tibi, Domine, Deo suo, valeant

10 procedere, et cum sanctis angelis gloriam tibi canere, sine fine dicentes: Sanctus, Sanctus, Sanctus.

1049. DJ: Qui labentem animam et antiquo ulceris dolore confectam, non solum ad !amissam revocas dignitatem et in pristino nitore restauras, sed etiam in partem gloriae caelestis admittis, donando culpam praevaricationis et remittendo ?perpetuae iniuriam mor; tis.*Qui, ut ista praestares, non te *nostrae ?parvitas officiositatis,

sed illa ingenitae bonitatis consuetudo commovit. Tu igitur, vinctum afflictumque hominem captivitate depulsa élibertati donasti, et obnoxium lege moriendi "vicario munere redemisti, 8mittendo unicum Filium tuum Dominum nostrum, qui 10 compensatione commercii, dum nos liberare contendit, ?suum

sanguinem fudit. Ita caelestis dignitas, dum nos indignos prospi-

326

1049-1052

PRAEFATIONES

cit, contumeliis addicta subiacuit omnique se iniuriae subdidit,

dummodo hominem, quem lin nascendo susceperat, moriendo

servaret. 15

Per quem te, quaesumus et rogamus, ut intendas super haec munerum sincera libamina, quae in hoc altare tuum sacrificiorum more detulimus, ut in conspectu tuo offerentium vota custodias, et

20

l1yt verus 12Accede componas, languores

Sacerdos veram Hostiam meritis caelestibus benedicas. his temporalibus cibis, immortalitatis sacramenta quae suae suavitatis gratia infirmitates corporum et compescant animarum.

Per 4Dominum

nostrum

lesum Christum

Filium

tuum,

cui

merito omnes angeli atque archangeli non cessant clamare, ita dicentes : Sanctus, Sanctus, Sanctus.

1050. VD : Qui latius proferri augerique cognitionem tui voluisti per homines sanctissimos Cyrillum et Methodium. Qui Slavonicas gentes sicut olim, disseminata

fide catholica,

ab interitu

ad

salutem revocarunt, ita nunc sunt caelesti patrocinio potenter defensuri. Per Christum Dominum nostrum. IOSI. VD: Qui Levitarum praeconem vocasti Stephanum. Hic tibi lprimus dedicavit martyrii nomen. Hic tibi inchoavit primus effundere sanguinem. Hic meruit videre ?apertos caelos, Filium stantem ad dexteram Patris. In terris Hominem

adorabat, et in

caelo Filium Patris esse clamabat. Hic Magistri verba referebat, 3quia quod Christus dixit in cruce, hoc Stephanus docuit in sanguinis sui morte. Christus in cruce indulgentiam seminabat, et Stephanus pro suis lapidatoribus *Dominum *supplicabat. Propterea cum angelis et archangelis, cum Thronis... 1051bis.

VD: 1Qui, licet aequalis ?Patri, et spiritali sit potentia coaeternus, hodie tamen ad augmentum lucis, *virginali puerperio dignatus est nasci, ?scilicet, ut novum

ac perpetuum

mundo

lumen

"orietur, essetque fin nostra natura pro nostra redemptione passibilis, ?qui in divina Deo Patri semper mansit aequalis. Per quem laudant.

1052. VD : Qui licet in omnium sanctorum tuorum ... proles ecclesiae. Per Christum Dominum nostrum.

PRAEFATIONES

1053-1057

327

I053. VD : Qui, licet nobis medelam semper, Domine, operetur divina celebratio ... exhibetur. Per Christum.

1054. VD : Qui, licet sis magnus in magnis, mirabilia tamen gloriosus operaris in minimis. Invicta enim virtutis tuae potentia et magnos “fulcis, ut magni permaneant, et infirmos roboras, {ut> ad vincen-

da hostis antiqui machinamenta convalescant. Praesta propitius, ut beatae virginis et martyris tuae Fidei, cuius hodie passione gaudemus, et sacri eius nominis nos gloriosius exornet effectus, et pius apud te commendet interventus. Per Christum Dominum.

1055. VD : Qui magno pietatis auxilio populo tuo sanctorum precibus prospera largiri dignaris, concede propitius beatissimorum martyrum Nazarii et Celsi gloriosae passionis victoria( m » celebrantes, ut quos, te donante, patronos defensoresque amplectimur, hos apud tuam misericordiam propagatores habeamus. Per Christum. I056.

VD : !Qui magno pretio ?redemisti mundum, ?sanguinem tuum fudisti, *formam servi assumpsisti, 5portas inferni absolvere dignatus es propter primum hominem, quem in mundo plasmasti, solve opera diaboli laquei mortis. Sic animam famuli tui frequenter digneris absolvi per orationem apostolorum vel martyrum et confessorum, iustorum vel virginum sanctarum, qui tibi placuerunt ab initio mundi, sive et per intercessionem sancti 1/1. absolutus permaneat famulus tuus a laqueo diaboli, et ab omni 7insidia eius, ut eum numquam audeat violare. Per Christum.

1057. VD: Qui martyrem suum Vincentium vocavit ad gloriam, qui eum per martyrii vulnera caelestem !vocavit ad palmam. Hic nempe martyr, verus Domini testis, non dubitavit pro Christo animam dare in mortem, ?sciens quod non hic haberet civitatem manentem, sed in caelo distributam hereditatem per sortem. Non timuit tortoribus in poenis tradere membra, sciens quod caro sua glorificata resurgat, et propter dolorum flagella recipiat praemia sempiterna. 4Torquetur, tunditur, flagellatur, exuritur, sed invic-

328 IO

1j

IO

PRAEFATIONES

1057-1059

tus pro ?sancto nomine animus non concutitur. Plus ardens igne caeli quam ferri, plus nectitur timore Dei quam saeculi. Plus voluit placere Deo quam foro, plus dilexit mori mundo quam Domino. Propter quod in sancta confessione triumphans, nec in persecutione animam ponere dubitans, carnea claustra relinquens, ad caeleste regnum conscendens, cum sanctis omnibus exsultat et $gaudet cum angelis et archangelis, "cum thronis ac dominationibus. I058. DJ: Qui martyres tuas Iustam et Rufinam, victum sibi fictili commercio ! conquirentes, nefandis idolorum monstruosis dissipatis, quae in honorem vanitatis offerri sibi proposita ?perurguebant, eo usque ad consummationem martyrii perduxisti, ut nulla ?insilientis catervae procacitate turbatae, nullaque infestantis principis ferocitate mollitae, postremo nec ^in ipsis poenarum atrocitatibus fractae, te verum Deum integra confessione clamando, 5infola passionis ornatae, regnis caelestibus iungerentur. Magnum est itaque *ante passionem miraculum iam praemissum. Frangebantur itaque ?vasa fictilia, $quoniam caelestia per passionem parabantur immutari ?martyrio membra. Non fuit temporale commercium, sed Christi negotium, per quod possent emere sanctae martyres caelum.

1j

20

O furor sacrilegus ! Se ipsum frangit in vasis, et !? Christum facit triumphare de sanctis. Sua non sunt membra quae !!destruxit, quas cum aeterno Rege vivere facit, cum punit ? Ecce innumerabiles non cessant poenae, et sanctissimae virgines Christum Dominum non desinunt l?praeconare. Coctum adversarius dissipat quod a sanctis venditur lutum, quia 4cruditatem suam gehennae parabat exurendam !5incendio. Talis atrocitas veritate devincitur. Sic humilitas cum superbia !6dimicatur, ut martyres, quas per confractionem

vasculorum

perfecta consummatione

diabolus condemnasse

martyrii caeleste regnum

credebat,

obtinuisse

gemescat. 25

30

Unde Maiestatem tuam, Pater piissime, postulamus, ut quemadmodum illis in congressione passionis donasti constantiam, ita et nos vitiis carnalibus expiatos facias pervenire ad gaudia sempiterna. V Cui merito !* (omnes angeli non cessant clamare, ita dicentes : Ey. Sanctus).

1059. VD : Qui mart(yri tuo Narcisso concessisti dignitatem sacerdotii et coronam mart( y rii et beatitudinem paradisi. In cuius honore laudes tibi et hostias humiliter deferimus, et ut in conspectu maiestatis tuae acceptabiles inveniantur, meritis et !intercessione eius clementer efficere digneris oramus. Per Christum.

PRAEFATIONES

1060-1062bis

329

I060.

VD:

Qui mentem

Euphemiae

virginis suae duplici gratiae

rhuneravit ex dono, et pudicam eam pariter efficiens et invictam,

cum idem virgo, et obscenos persecutoris sui libitus vicit pudore, et eundem post in congressionis superavit certamine. ! Hic pudore ; felix, illic concertatione laudabilis. ! Hic insignior castitate, illic gloriosior passione. Haec contemptrix saeculi, conscia boni custos sui, victrix diabo“li, sponsa Christi. Haec in susceptis poenis insuperabilis facta, haec in verborum concertationibus animosa. Haec ?alapis virgisque ro caeditur, nec terretur, haec rotis distenta flammis iniicitur, nec

crematur. Haec plane in nullo potuit commoveri, quo aut animi mutaret propositum, aut poenis addicta negaret professum. Haec postremo, devictis suppliciis, caelesti convocata voce, in aetherea 3vehitur coronanda, quae tot devicerat in terris tormenta. 1; Praestante et adiuvante eo, cui merito omnes angeli et archangeli *(non cessant clamare quotidie, ita dicentes: Sanctus, Sanc-

tus, Sanctus5.

1061. VD: Qui militibus tuis, pro tui nominis amore certantibus, virtutem fidei contulisti. Inter quos et pios fratres beatum Protasium et Gervasium aggregare dignatus es, quos pater dudum praecesserat, adeptus martyrii palmam. Hi sunt, qui vexillo ; caelesti signati, victricia apostoli arma sumpserunt, et a mundanis nexibus absoluti, nequissimi hostis vitiorum aciem prosternentes, liberi et expediti Christum Dominum sunt secuti. O quam felix germanitas, quae sacris inhaerendo eloquiis nullo potuit interpolari contagio! O quam gloriosa certaminis causa, ubi ro pariter coronantur, quos unus uterus maternus effudit ! Pro quorum triumphis et fecundissima mater laetatur Ecclesia, quae per beatum Ambrosium ! tales meruit ?soboles ?reperire, *qui sibi conferant signa virtutum et gloriam. Per *eundem Christum. 1062.

VD : Qui, mira caritate, lexaltatus in cruce, ?pro nobis tradidit semetipsum, atque ?de transfixo latere sanguinem fudit et aquam, ex quo manarent Ecclesiae sacramenta, ut omnes, ad Cor apertum Salvatoris attracti, iugiter *haurirent e fontibus salutis in gaudio. Etideo, cum Sanctis et Angelis universis, te collaudamus, sine ; fine dicentes: Sanctus, Sanctus, Sanctus... 1062bis.

VD : Qui mirabili suae dispensatione pietatis, lfactus ex mulie-

re, factus sub lege, ?dignatus est circumcidi pro nobis, ut ?nos

330

PRAEFATIONES

1062bis-1065bis

regeneratos Spiritu *a vetusta vitiorum sorde mundaret, atque evangelica gratia liberatos in novam transferret propitius creaturam. Et ideo cum angelis. 1063.

VD : 1Qui mirabilis es in sanctis tuis. E quibus beatum Donatum pontificem tuum tibi valde fuisse placitum multarum signis ostendisti virtutum. ?Qui sic filii tui insuperabili dilectione exarsit, ut eius gloriam, qua tecum aeternus existit, rebellibus perfidorum animis confessor inclitus praedicare non timuerit. Unde et persequentium gladio vitam beatam amisit, et cum multiplici laboriosi sudore certaminis coronis martyrum meruit sociari. Petimus igitur tuam, Domine, immensam clementiam, ut eius IO

interventione mereamur a culpis omnibus exui, quem, et pro dignitate sacerdotii, et sui ?effusione sanguinis, tibi placitum reddidit *pontifex aeternus, idem Filius tuus Dominus noster. Per quem. 1064. VD: !Qui, mirantibus angelis angelorumque principibus, ?rex gloriae dominusque virtutum resurrectionis beatae primitias, throno tuae maiestatis oblatus, ?in tua secum dextera collocavit.

Et ideo. I065.

VD: !Qui miris signasti mysteriis novum in Iordane lavacrum, ut, per vocem de caelo delapsam, ?habitare Verbum tuum inter homines crederetur. Et, per Spiritum in columbae specie descendentem, Christus servus tuus ?oleo perungi laetitiae, ac 4mitti ad

evangelizandum pauperibus nosceretur. Et ideo cum caelorum virtutibus in terris te iugiter celebramus, maiestati tuae sine fine clamantes: Dominus Deus Sabaoth, etc.

Sanctus, Sanctus, Sanctus,

1065bis.

^

IO

VD : Qui miro !dispensationis ordine ex rebus etiam insensibilibus dispensationem nostrae salutis ostendere voluisti, da quaesumus, ut devota tuorum corda fidelium salubriter intelligant quid mystice designetur in facto quod hodie, ?caelestis luminis afflatu, Redemptori obviam procedens palmarum atque olivarum ramos vestigiis eius turba substravit. Palmarum igitur rami de mortis principe triumphos ?aspectant, surculi vero olivarum spiritalem unctionem advenisse quodam modo clamant. Intellexit ^etenim iam tunc illa hominum beata multitudo praefigurari, $quia Redemptor noster, humanis condoleñs miseriis, pro totius mundi vita cum mortis principe citius esse pugnaturus. Et ideo

PRAEF ATIONES 1065bis-1069

331

talia obsequens "ministravit quae in illo triumphos victoriae et misericordiae pinguedine declarent. Quod nos quoque plena fide et factum et significatum retinentes, te Domine sancte Pater omnipotens aeterne Deus, per eundem dominum nostrum Iesum Christum suppliciter exoramus, ut in ipso atque per ipsum cuius nos membra fieri voluisti, de mortis imperio victoriam reportantes, ipsius *etiam gloriosae resurrectionis participes esse mereamur. Qui tecum.

15

"

1066.

VD : Qui misericordiae tuae ! potenti auxilio, et prospera tribuis, et adversa depellis, universa obstacula, quae servis tuis adversantur expugna. Ut, remoto terrore bellorum, et libertas secura, ?et religio sit quieta. Per Christum. 1067. VD: !Qui misisti Filium tuum unigenitum Dominum nostrum Iesum Christum, ut nos sub diabolica servitute ?propter inobedientiam protoplasti venditos, sua humilitate ad pristinas redimeret sedes. Respice super famulos tuos servituti subiectos, et ne patiaris murmurationis perire periculo, ?quos pretioso filii tui sanguine liberasti. Per eundem Christum. 1068.

VD: !Qui misisti nobis de caelo Dominum nostrum Iesum Christum Filium tuum, ut ?qui per escam praesumptam de

paradiso deiecti fuerant, per eius ieiunium in paradisum revertendi facultatem acciperent. Et ?quadraginta dierum totidemque ^

noctium celebrato ieiunio, tentatorem hominum excluderet, et se

redemptorem omnium credentium demonstraret *idem Iesus Christus Dominus noster. Quem una tecum, omnipotens Pater, et cum Spiritu Sancto. 1068bis.

VD: Qui mortem nostram moriendo destruxit, et vitam resurgendo reparavit. Per quem... 1069. VD: !Qui mortuus est propter peccata nostra, et resurrexit propter iustificationem nostram. ?Ascendit super omnes caelos, 3et exaltatus throno gloriae tuae, *sedetque ad dexteram tuam,

5promissum sanctum Spiritum in filios adoptionis effudit.

332

PRAEFATIONES

1069-1074

6Unde laetantes inter altaria tua, Domine virtutum, "hostias

tibi laudis offerimus, $cum angelis et archangelis. Per Christum Dominum.

1070.

VD: 1Qui mortuus est propter peccata nostra, et resurrexit propter iustificationem, nostram. ?Qui, solutis inferni nexibus, aereas portas ac ferrea claustra confregit. Deinde, resurgens a mortuis, quadragesimo die, ?videntibus cunctis discipulis, ad caelos ascendit. Quia ipse est *exspectatio nostra, quem exspectamus venire de caelis, ut $conformet corpus humilitatis nostrae corpori gloriae suae. á Quem laudant. IO7I. DJ : Qui multimodis pietatis tuae solatiis nostrae semper saluti provisor existens, ita tibi ieiuniorum nostrorum !hostias offerre iussisti, ut ?redacto

in servitutem

corpore,

liberati

tibi nostri

spiritus famuletur intentio. Quo, devictis illecebrarum carnalium incentivis, patulae ubique divinitatis conspectibus praesentemur. Praestante ?(sua misericordia». Cui merito *^(omnes angeli et archangeli non cessant clamare quotidie, ita dicentes: Sanctus).

1072.

IO

VD: Qui mundum per sanctos doctores ad verae fidei agnitionem illuminasti. De quorum societate beatus Martinus excellentius enituit, virtutum meritis copiosius effulsit, signorum titulis clarius eluxit, et totius pietatis populo tuo magister emicuit. Alios caelestis doctrinae verbis erudivit, alios religiosae vitae exemplis roboravit. Ab omni quoque infirmitatis molestia multos sanavit. Quosdam vero a daemoniacis spiritibus liberavit, alios quoque morte praereptos sacris orationibus resuscitavit. Omnibus odor vitae factus ad salutem, ut omnes ad aeternae beatitudinis gloriam lrevocaret. Per Christum Dominum.

1073. VD : Qui mutabilitatem ! nostram ad incommutabilia, ita iustus et ?benignus erudis, ut nec fragilitatem destituas et ?coerceas insolentes. Quo pariter instituti pia conversatione et caelestibus sacramentis,

sic bonis praetereuntibus

5nunc utimur, ut $iam

possimus inh(a5erere perpetuis : "per.

1074. VD: 1Qui mysteriorum tuorum secreta revelans, 2 animum ad martyrii vota componat ? Aut quis non H provocetur ad pugnam, cum videat magno laboris fructum remuneratam martyrum fuisse victoriam? Rogamus

25

ergo, Domine,

ut in commemorationem

sanctorum

tuorum Ferreoli et Ferrucionis illorum pretiosae virtutis memoriam recolentes, (in? partem remunerationis admittas. Haec ? praestes, ut familia tua perseverare cursum coepti laboris expediat, quatenus qui in te credunt et tibi serviunt, et, si non in prima vel in secunda remunerationis sorte, locum apud te mereantur obtinere iustitiae. Et ideo cum angelis atque archangelis clamant, dicentes: (Sanctus).

1409. VD :! Recensemus enim praeclarissimae Nativitatis (Praesentationis) diem, quo gloriosissima Dei Genitrix, intemarata Virgo Maria, ?Stella corusca, et admirabilis ?mundo effulsit. 4{Quae nobis

perennis vitae ianuam, quam Eva in paradiso clauserat, reseravit, nosque 5de tenebris ad lucis antiquae gaudia revocavit. Per eundem Christum Dominum nostrum. Per quem maiestatem.

I410. VD :1Recensentes enim diem beatae Agnetis martyris consecratam, ?quae terrenae generositatis oblectamenta despiciens, caelestem meruit dignitatem. Societatis humanae vota contemnens, aeterni regis est sociata consortio. 3Et pretiosam mortem, sexus

PRAEFATIONES

1410-1413

423

; fragilitate calcata, pro Christi confessione suscipiens, *simul est facta conformes et sempiternitatis eius gloria. Per Christum. I4II. DJ: Receptor animarum et indultor omnium criminum, tibi in commemorationem famuli tui N. tibi gratias agere, !hostiam

laudis offerre. Unde tremendam

maiestatis tuae, indeficientem-

que, quaesumus, pietatem, ut famuli tui N., quorum hodie facimus

;^commemorationem, non tartareas tenebras, aut triste chaos habitationem incurrat. Sed his tabernaculis conlocatus, quibus

gratiarum ubertas iucundo

splendore inluminatur,

aeternam

beatitudinem possideat, ac sanctorum coetibus sociatus, ?futuri

iudicii diem cum voto gratulationis expectet, et cum omnibus 10 sanctis hymnum caelesti modulatione personet et dicat. RJ. Sanctus, Sanctus, Sanctus.

I412. VD: !Redemptionis nostrae festa recolere, quibus humana substantia vinculis praevaricationis exuta, spem resurrectionis (accepit > per renovatam originis dignitatem. ?Per quem maiestatem.

I413. VD: nium

! Redemptorem gentium, in quo Caiphae pontificis vaticiest impletum,

dicentem

pariter interirent. Ut, dum multiplicaretur in fructu. ;

ut unus

unus

occumberet,

ne cuncti

tolleretur de numero,

spes

?Cum perversa turba Iudae procuranti mortis interitum, cum

turbis Iudaeorum, eum morti debitum indicaret, qui 3pro redemptione nostra Deus Pater unigenitum filium tuum tradidisti in mortem, qui comprehensus est in peccatis nostris, et *pro nostris offensis factus est victima, qui tecum manebat in gloria. Cum ro jeiunio peracto, praevaricator 5Iudas te festinaret vendere triginta argenteis, cum ad te auctorem pietatis, quasi ad latronem turba veniret cum gladiis, et cum impleret Iudas latronis negotium. Deinde nocte per fraudulentum discipuli osculum, quo manibus iniectis perductum ad Caipham dominatorem. Aequanimiter se 15 pro nostra redemptione pertulit tradi in mortis periculo, 9cuius livore sanati sumus. ? Propinquante iam passionis die, dignatus est sui corporis, et offerre sacrificium redemptionis, et adimplere mysterium sacerdotis. | Supplices tantae hostiae indignationem, quae pro mundi salute 20 Ca )editur, deprecemur, ut veniam peccatis nostris concessam,

8in illo nos ducat numero, pro quibus sanguis eius est effusus in pretio.

424

PRAEFATIONES

1413-1417

?Cuius vulnere captivitas nostra resoluta est. Dum enim occiditur Christus,

cuncta

renata

sunt,

et dum

moreretur,

omnia

25 surrexerunt per ipsius maiestatem. Per.

I414.

VD: Redeuntes post anni peracti curriculum ad speciale remedium et animarum languentium spiritale medicamentum. Quia nos hoc singulare !sacramentum suo instituit offerre exemplo, te fusis precibus exoramus,

IO

15

ut, ?defecatis carnis illecebris, ita, te

adiuvante, valeamus ieiunii tempus exercere. Ut carnis 3attenuatio fiat animae *supplemehtum. Magisque sit holocaustum contritio cordium, quam feneratio facultatum. Cui rerum omnium cura maior est animarum, et pro captivis peccaminum eleemosynarum commercium, cum ieiuniorum solatio lacrimae fundantur in pretium. Quantum vero prosit eleemosyna testis est 5illa mulier, quae duobus dedit 6nummulis larga fructificavit pecunia, quae cuncta regum vicit talenta. O quam dives paupertas viduae! O fides gloriosa, quid meruit! Ecce pecunia viduae latentis in angulo implevit mundum, transcendit et caelum. Vota populi tui, Domine, supplices dignanter adverte, ut, qui dignatus est terras illustrare per virginem, tartara laxare per crucem, "latroni reditum ad salutem, requiem, praesta, Domine quaesumus,

20

8Lazaro locum ?dare ad cui sacratissima instituta

sacrificium tibi !! solemnis quadragesimalis initii, clementissime Pater, suppliciter offerimus. Poscentes, ut cum placabili pietate, I?sjcut munera Abel et sacrificium Abrahae, atque holocaustum Noe, benedicere et acceptare digneris. Per Christum Dominum nostrum. Per quem.

1415. VD: ! Referentes gratiarum de praeteritis (muneribus? devotionem, promptius quae ventura sunt praestanda confidimus. Nec ?est nobis seminum desperanda fecunditas, cum pro supplicationibus nostris annua devotione venerandus, etiam matri virgine fructu salutaris intervenit Christus dominus noster. Quem laudant. I416. VD: Referentes gratias et precantes, ut tibi nos placitos esse perficiens, quibus succurris indignis, propitieris acceptis: per.

1417. DJ: ! Regem sempiternum tecumque regnantem, qui tanta ac talia pro salute nostra dignatus est supportare.

PRAEFATIONES 1417-1418

425

?[udicatus est a Iudaeis, qui iudicaturus est vivos ac mortuos. Ante tribunal praesidis stetit, cuius metuenda tribunalia universi j sunt caeli. Sputis faciem suam passus est deliniri, qui sputo suo paulo ante aperuit oculos caeci nati. Spinis dignatus est coronari, a quo meruerunt martyres coronis caelestibus decorari. Felle et aceto mixto dignatus est potari, qui de petra durissima fecit populum melle saturari. Lancea latus suum sustinuit penetrari, IO cuius gladio devicti sunt inferi. Manus et pedes clavis dignatus est infigi, cuius manus fecerunt fabricam caeli. Depositus de cruce "voluit sepeliri, cuius verbo confestim suscitati sunt mortui. 3Se ipsum pro nobis iussit offerri, ne ultra iam irrationabilium pecorum sanguis sacris altaribus funderetur. Ipse Sacerdos dignatus E5 est esse et hostia, per quem cuncti *credentes vitam consequerentur aeternam.

Propter quod ei omnes angeli, omnesque

sancti non cessant

clamare, ita dicentes: Sanctus, Sanctus, Sanctus.

I418. VD : Respice, quaesumus, super hanc famulam ! tuam, quam in tui nominis vice custodem ?monacharum ordinamus. ?Immite ei,

Domine, Spiritum sapientiae et intellectus, Spiritum consilii et fortitudinis, Spiritum scientiae et pietatis, et reple eam Spiritu timoris tui. Quatenus tua gratia praeventa, *nihil contra tuum praeceptum faciat, doceat, constituat vel iubeat, sed magis men-

IO

tes discipularum, tam exemplis bonorum operum, quam verbis instruat, et quae discipulabus docuerit esse contraria, in operibus suis iudicet non agenda. 5Sit in omnibus suis provida et considerata, sit sobria et casta, sit vita probabilis, sit sapiens et humilis, sit benigna et caritativa, sit in pauperum peregrinorum susceptione assidua, sit in hospitalitate hilaris, sit pia et "misericors, et semper misericordiam exaltet iudicio, et ipsa ante aequissimum iudicem veniam consequatur. Fac eam, Domine, te solum totis viribus

rj

suis diligere, ieiunium amare, corpus castigare, delicias non appetere, tribulantibus subvenire, neminem odisse, zelum inius-

' tum et invidiam non habere, suspicionem omnimodo devitare, in

tuo nomine pro inimicis exorare. ?Fac eam semper agnoscere, quia tibi redditura est rationem villicationis suae, et quantas sub cura 20 sua animas habuerit, ipsas sine dubio ante sedem maiestatis tuae sit latura. Quapropter tibi piissimo pastori supplicamus, ut ad humilitatis nostrae orationes cor eius gratia tua illustres, quo possit quaeque singula, !?ita discernere atque temperare, ut fortes habeant quod 2) cupiant, et infirmae quod non refugiant. Da illi, Domine, spiritum compunctionis, ut caelestia semper

diligat, et inextinguibilem gehennae ignem ante mentis oculos proponat. Quatenus supernorum dulcedine gaudiorum, et infernalium amaritudine tormentorum semetipsam irreprehensibilem

426 30

PRAEFATIONES

custodiat,

ut cum

creditis

1418-1423

sibi ovibus

in tremendo

examine

gaudeat, et cum omnibus sanctis Htuis immarcescibilem caelestis regni coronam accipiat. Per Christum.

1419.

VD:

!Rever(en5tiae

tuae

dicato

ieiunio gratulantes,

quo

apostolica beati Andreae merita desideratis praeveniamus officiis,

?et ad eandem celebrandam solemniter praeparemus. Per (Christum5. I420. DJ : ! Rex caelorum, rex regum, Deus deorum, Dominus dominorum, tibi gratias agere et laudis hostias immolare.

Exaudi orationem ?et deprecationem famulorum famularumque tuarum, omnium orthodoxorum, auribus percipe lacrimas 3eorum. Abba Pater, imple nominis tui officium super hanc congregationem tuam, atque super universam Ecclesiam tuam catholicam, quae est super universum orbem terrarum in pace diffusa( m 5. Tu eos rege, omnipotens Pater, tu protege, tu conserva, tu sanctifica, tu guberna, tu castiga, tu consolare. *Sicut non es IO

dedignatus congregare, et vocare eos, ita tuo inflammentur amore, ut a te non despiciantur, clementissime et piissime Pater. *Oramus te, Domine, non pereat a nobis factura redemptionis et vocationis

15

tuae. 9Sicut vocare dignatus es errantes, ita custodire digneris in hoc ovili habitantes atque convenientes. Per Christum Dominum (nostrum5.

1421. DJ: Rex omnium, sanctificator et conditor ... nostram. Propterea.

1422. VD: Sacrificium quippe suum hodie frequentat ecclesia, et festivitatem dudum muneris immolati annua festivitate concelebrant. Quo pro eius confessione vel nomine, qui eam !sanguine suo redemit impenso, obsequium proprii cruoris exhibuit : per.

I423. VD: !Salva nos ex ore leonis, qui circuit, quaerens de unitate ecclesiae tuae quem devoret. Sed ?tu leo de tribu Iuda contere contrariae suae virtutis nequitiam, et corpore nos conserva, et corde purifica. Et ideo. 5

PRAEFATIONES

1424-1425 bis

427

1424. VD : Sanctaque tua, Domine, devotis iugiter mentibus celebrare

leiuniis, !ut pariter beneficiis protegamur, recordatione principiis. Per Christum. 1425.

et erudiamur

pia

VD: Sanctae martyris Euphemiae natalicia recolentes rerum "diversitate mirabili. Ut !diabolus, qui virum per imbecillitatem mulieris impulerat in ruinam, viri conditione nunc in Christo reparante victoriam, per muliebrem quoque fragilitatem mutuo obtritus : per. ^ deiceretur I425bis.

^

IO

VD: !Sanctae religionis origo ?et omnium in te sperantium aeterna salvatio. Suscipe propitius ?vota famuli (famulorum) tui (tuorum), qui de huius saeculi vanitate et turbine ad te confugit (confugiunt). Sit (Sint), quaesumus, te adiuvante, *omnium negotiorum ?saecularium strepitu exutus (exuti), a delectationibus saeculi "avulsus (avulsi), ab antiqui hostis insidiis ereptus (erepti, 5mundo huic mortuus (mortui), *eiusque blandimentis et illecebris crucifixus (crucifixi). 1Sit remotus (Sint remoti) ab omnibus malorum laqueis, remotus (remoti) a saecularibus pompis, remotus (remoti) a praesentis vitae contagiis, remotus (remoti) a cunctis inferni astutiis. Doce eum (eos), Domine, omnia huius vitae " contemnere prospera, non timere adversa, !?iniurias non inferre, sed ??illatas aequanimiter Mtolerare, nihil concupiscere

T ^

carnaliter vel ambire. Non superborum !5fatigatus (fatigati) iniuriis deficiat (deficiant). Non eum (eos) superbia inflet, non ardor avaritiae succendat, non incentiva luxuriae !*inflamment,

non gula aut ebrietas praepediat, non ambitio ventosa praecipitet. Non ardor animosae contentionis exagitet, non desiderium huma20

nae opinionis elevet. Non diabolus, auctor perditionis, laedat aut perdat. Sed tuae pietatis dextera !"eum (eos), clementissime Deus,

sanctificet, in praesenti et in !5futuro protegat, regat atque gubernet, ut te timeat (timeant), imitetur (imitentur) et diligat (diligant). Aperi ei (eis sensum, ut divinarum studiis litterarum 2j ?'intendat (intendant) corde, nihil operi divino praeponat (praeponant), ieiunium et abstinentiam amet (ament), humilitatem foveat (foveant), et obediens (obedientes) loquatur (loquantur) victorias. Gemitum et orationem et vigilias desideret (desiderent), - peccata sua incessabiliter cum lacrimis accuset (accusent), arctam et angustam, quam professus (professi) est (sunt), viam iugiter sectetur (sectentur), ut de huius saeculi ereptus (erepti) naufragiis, ad aeternam gloriam pervenire mereatur (mereantur).

1425 bis-1430

PRAEFATIONES

428

Per eundem Dominum nostrum Iesum Christum Filium tuum,

qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus, per 55 omnia saecula saeculorum. R7. Amen.

1426.

VD : !Sancti Clementis martyris tui natalicia celebrantes, qui cognationem reliquit et patriam, et post odorem tui nominis terras mariaque ?transmittens, abnegansque semetipsum, crucem peregrinationis adsumpsit, ut te, per apostolorum tuorum vestigia sequeretur. ?Cui tu, domine, secundum promissionem filii tui, tam

in praesenti saeculo, quam futuro, centupli muneris praemia repensasti. Nam beatissimi Petri mox ^tradito disciplinis, parentes, quos in genitali solo perdiderat, in externa regione restitues. Quos terrenae generationis amiserat, 5divinae reddis naturae IO participes. Deinde magistri sui vicarium per ordinem subrogando, Romanae urbis, cuius propter te 5despexerat dignitatem, tenere constitues principatum. Proque transitoria claritate, caelesti facis honore conspicuum. Postremo martyrii gloria sublimatum, pro temporalibus gestis (ad) "aeternam provehis ad coronam. 8Per (Christum5. D

1427.

VD : 1Sancti confessoris tui Ambrosii merita venerantes, tuam-

que misericordiam

deprecantes,

?ut qui donis tuis hic extitit

gloriosus, apud te noster existat idoneus interventor. Per Christum Dominum nostrum.

1428.

VD : Sancti Michaelis archangeli merita praedicantes. Quamvis enim illius sublimis angelicae substantiae ... ministrorum. Per Christum.

1429.

VD : Sancti Michaelis archangeli merita praedicantes. Quamvis enim nobis !sit angelica veneranda sublimitas, quae in maiestatis

tuae ?consistit conspectu, illa tamen est propensius honoranda, 3quae in eius ordinis dignitate *caelestis militiae meruit principatum. Per (Christum 5.

1430.

VD: Sancti + ficare per Verbum Dei, unda !caelestis, sanctifi-

care aqua calcata Christi vestigiis, quae montibus pressa non clauderis, quae scopulis ?illisa non frangeris, quae terris diffusa non deficis. ?Tu sustinens aridam portas montium pondera, nec demergeris. Tu caelorum vertice contineris, circumfusa per totum lavas omnia, nec lavaris. Tu, fugientibus populis Hebraeorum in molem durata constricta es. Tu, rursum salsis resoluta verticibus,

PRAEFATIONES

IO

I430-I43I

429

Nili accolas perdis, et hostilem globum freto saeviente persequeris. Una eademque 5es salus fidelibus et ultio criminosis. Te per Moysen percussa rupes evomuit, 6nec abdita cautibus latere potuisti, cum maiestatis imperio iussa prodires. Tu, gestata nubibus, imbre iucundo

arva fecundas.

Per te aridis "haustus

corporibus, dulcis ad gratiam, salutaris ad vitam potus infunditur.

Tu, $vicinis scaturiens venis, aut spiritum inclusa vitalem, aut 1j

succum fertilem praestas, ne siccatis exanimata visceribus sollemnes neget terra proventus. Per te initium, per te finis exsultat. Vel

potius ex Deo ?est, tuum ut terminum nesciamus. Aut tu, omnipotens Deus, cuius virtutum non nescii, dum aquarum merita

promittimus, operum insignia praedicamus, benedictionis auctor, salutis origo. Te !?supplices deprecamur, fac, quaesumus, ut imbrem gratiae tuae super hanc domum cum abundantia tuae bene 4- dictionis infundas, bona omnia largiaris, prospera tribuas, adversa repellas, malorum factorem daemonem destruas, angelum lucis amicum 25 bonorum provisorem defensoremque constituas. Domum in tuo 20

nomine

30

coeptam,

te adiutore

perfectam,

benedictio

tua in

longum mansuram confirmet. !??Tuum haec fundamenta praesidium, culmina tegumentum, ostia introitum, penetrabilia mereantur accessum. Sit per illustrationem vultus tui utilitas hominum, stabilitas parietum. 65. Hic, accedens ad ostiwm ecclesiae, faciat crucem cum cambuca in limine superiori et inferiori intrinsecus, dicens ibidem in pristino £ono :

35

3Sit positis crux invicta liminibus. Utrique postes gratiae tuae inscriptione signentur, ac, per multitudinem propitiationis tuae, visitatoribus

domus

sit pax

cum

abundantia,

sobrietas

cum

modestia, redundantia cum misericordia. Inquietudo omnis et calamitas longe recedant. Inopia, pestis, morbus, 4languor incursusque malorum spirituum tua semper visitatione discedant. Et 40 tua fusa in hoc loco nostrae supplicationis gratia extensos eius terminos et atria circumacta percurrat. Sitque per cunctos eius l5angulos ac recessus huius gurgitis purificatio per lavacrum, ut "semper hic laetitia quietis, gratia hospitalitatis, abundantia frugis, reverentia religionis copiaque salutis. Et, ubi invocatur 45 létuum sanctum nomen, bonorum omnium

succedat copia, malo-

rum tentamenta procul effugiant, et mereamur habere nobiscum angelum pacis, castitatis et veritatis, qui nos semper ab omnibus malis custodiat, protegat atque defendat. Quod sequitur dicit plane legendo : Per Dominum. Resp. : Amen.

1431. VD:

Sanctificator

et conditor generis humani,

qui filio tuo,

tecum !in aeterna claritate regnante, cum de nullis extantibus cuncta protulisses, ?hominem limosi pulveris initiis inchoatum ad

PRAEFATIONES

430

1431-1436

speciem tui decoris animasti, *eumque credula persuasione deceptum reparare voluisti, spiritalis gratiae aeterna suffragia mittendo nobis Iesum Christum dominum nostrum. Per quem. 1432.

VD: Sanctorum confessorum !tuorum sollemnitatem ?celebrantes, concede propitius, ut qui donis tuis extiterunt gloriosi, apud te ?nostri existant in *omnibus interventores idonei. Per Christum

1433.

VD : Sanctorum martyrum gloriam cum exultatione recolentes,

in quibus mirabilis tuae maiestatis effectus, et patrocinia nobis provisa cognoscimus: per.

1434. VD : Sanctorum martyrum tuorum ! Carpofori et Donati merita recolentes. Qui usque ad sanguinem pro veritate certantes, ad aeterna consortia pervenerunt. Et transitoriam lucem pro eadem relinquentes, sempiterni splendoris adepti sunt perpetuam claritatem.

Per Christum.

IO

1435.

DJ : Sed in hac die !gratius et abundantius debemus gratulari ?cum gaudio Spiritus sancti sollemnitatem apostolorum N., sive sanctorum vel sanctarum N. Praesta ergo nobis, omnipotens Deus, ?fidem, spem et caritatem, et catholicum finem ac pacificum, per merita ac commemoratione( m > sanctorum tuorum N., *in quorum honorem haec oblatio hodie offertur, »ut cunctis proficiat ad salutem. Per Dominum nostrum Iesum Christum, $cui omnes angeli et archangeli, prophetae et apostoli, martyres et confessores, virgines et omnes sancti hymno perpetuo et indefessis laudibus, cum quatuor animalibus, viginti quatuor senioribus concinunt, dicentes: S(anctus5. 1436. DJ: Sed in hac die resurrectionis domini nostri Iesu Christi, filii tui gratulatio maior exultat in cordibus nostris. Hic est enim dies, in quo nobis exorta est perpetuae causa laetitiae.

Hic est dies !resurrectionis humanae

et vitae natalis

aeternae. Hic est dies, in quo ?satiati sumus mane misericordia tua, quo nobis ?ille benedictus, qui venit in nomine Domini, Deus noster, inluxit nobis. Hic enim *dominus noster Iesus Christus

filius tuus adimplens prophetias temporibus praestitutis visitavit

PRAEFATIONES nos, post biduum, IO

431

die tertia resurrexit. Hic est enim dies tanti

muneris benedictione signatus, qui hodierna festivitate gaudentibus in toto orbe mortalibus frequeñtatur, quia 5omnium mors perempta est in cruce Christi, et in resurrectione eius omnium vita surrexit. Et nunc,

rj

1436-1438

Domine,

sancte

Pater,

omnipotens

aeterne

Deus,

supplices deprecamur, uti hanc oblationem benedicere et sanctificare digneris. »

Per Christum Dominum

nostrum.

1437. DJ: Sed quid tibi dignum offerat minister indignus, nisi hoc !'ipsum, quod tantum indignus ?habetur officio 3fideli poenitentia fateatur ? Sed tu, multae misericordiae Deus, ne nos, quaesumus,

oris proprii testimonio damnes, sed paternae indulgentiae consolatione conrobores, atque a peccatorum praecipitio tuis semper manibus revoces et reformes, *leges tuas dando in cordibus nostris,

IO

easque scribendo mentibus caecis, et ad *exsequenda quae iusseris vires cumulando pusillis, praevalendo misericordia debita, reposcendo legitima. Ut tibi pro omnibus gratiae tuae largitate conlatis gratiarum a nobis sacrificia deferantur, et in tuis laudibus iugiter exultando, tuumque nomen glorificando, mereamur saltem veniam delictorum, si non meremur mansionum caelestium incola-

tum. 15

At tu, Domine, qui sanctus et gloriosus ubique es, nostras quoque, quaesumus, voces clemens ac propitius accipe, quibus ad te supplices clamamus, ita dicentes: Sanctus. 1438.

DJ: !Sed quid tibi dignum offerat minister indignus, nisi hoc ?jpsum, quod tanto indignus habetur officio, ?fidei poenitentia fateatur ? Sed tu, multae misericordiae Deus, ne nos, quaesumus,

' oris proprii testimonio damnes, sed paternae indulgentiae consolatione corrobores, atque a peccatorum praecipitio tuis semper manibus #renoves et reformes. 5[nvocat te anima mea, qui fecisti me, ut non

obliviscaris

oblitum $tui, et "exquirentem te ne deseras, *vita quae numquam ?morieris. Qui novit te, novit aeternitatem. Caritas novit te. O IO

aeterna veritas, et vera caritas! Deus lune, Deus Trinitas, in cuius l2valde confido misericordia! !3Salus esto infirmitati meae, et

verus resuscitator animae meae. Doce me patientiam ad sustinendum adversa. Doce me scientiam Scripturarum, ut sic loquar, ne superbiam, sic taceam, ne torpescam. Sic contine, ut non cadam. Ij Sic stringe, ut non ^dimittam. Tu es enim honor meus, et laus mea, !5et fiducia mea.

PRAEFATIONES 1438-1440

432

16Deus meus, gratias ago tibi !?de donis tuis, sed !^tu mihi ea

serva. Ita enim servabis me, et augebuntur et perficientur, quae

dedisti mihi. Et eris mecum in omnibus, quia !?et ut sim, et quod

sum, tu dedisti mihi.

20

22Per Christum Dominum nostrum.

A la fin de la préface du Ps.-Alcuin, ST, avant la finale ("Per ... nostrum") ajoute : 1Qui tui nominis agnitionem, et tuae potentiae gloriam in coaeterna tibi sapientia revelare voluisti, ut tuam confitentes maiestatem, et tuis inhaerentes mandatis, ?te digne possimus lau-

dare in sanctis tuis, quibus pro meritis suis immortalitatis praemia contulisti, quos, te custodiente, beatitudinis sinus intercludit,

ubi perpetua semper exultatione laetantur. Petimus ergo, ut memores sint miseriarum nostrarum, et de tua

misericordia nobis impetrent indulgentiam omnium peccatorum, ne pro nostra nos iniquitate condemnes, sed pro tua pietate in via recta semper disponas, nec sicut meremur delinquentibus irascaris, sed fragilitati nostrae invicta bonitate subvenias. Defunctis quoque fratribus nostris propinquis et familiaribus, cunctisque tuis fidelibus, suppliciter petimus ?sanctorum tuorum consortium concedas.

IO

Per Christum.

1439.

VD: Semperque virtutes et laudes tuas labiis !exultantibus effari. *Dui nobis ad revelandos istius vit(a»e labores, diversa donorum tuorum solatia, et munerum salutaria gaudia contulisti, 3mittendo nobis Iesum Christum dominum nostrum.

Per quem. I440.

DJ: Si debitoribus !quid reddere debeant, dignatus fueris prorogare per Iesum Christum Filium tuum Dominum nostrum. Ex te Deo Patre sine initio natum, tibique indifferenter atque

?indemutabiliter ^

adoptione,

coaeternum,

sed genere,

nec

ac per omnia

coaequalem,

gratia, sed natura.

non

Qui in utero

sanctificatae ac sanctae Virginis clementer inlapsus, et ?sine ulla sorde peccati ineffabiliter natus, hunc diem nobis, quem devotissime celebramus, instituit, ^et homo redimendis hominibus factus,

IO

I

^

de secreto uteri virginalis immaculatus emicuit. f 5Nuntiatus est concipiendus ab angelo, conceptus fidei singularis arcano, et natus sine ullo peccato. Cuius fuit solius sine corruptione nova et inusitata conceptio, et sine dolore de Matre Virgine inviolabilis "partitudo. Huic solum possibile fuit sine semine mirabiliter concipi, et sine corruptione feliciter nasci. Propter quod eundem Salvatorem nostrum Unigenitum tuum, tecum semper et cum Spiritu Sancto regnantem, caeli caelorum et angelicae potestates sine cessatione conlaudant, ita dicentes: (Sanctus, Sanctus, Sanctusy.

PRAEFATIONES

1441-1442

433

I441. DJ: Si tamen fueris dignatus ! dignas inspirare quas tibi possimus grates ?persolvere. Nam nihil tibi dignum servitutis est nostrae, nisi quod dignum effici 3posse dederis ipse. Unde, cum ‘in sanctis tuis cernimus mirabilem te, mirabilia conspicimus a sanctis 5 fieri per te. *Tu es enim, qui facis mirabilia solus. Quis enim reticeat laudes tuas, quas nec intellectu colligere, nec lingua possumus dicere, et *tamen Sostentatione sui compellimur non reticere ? Tu enim Felici tuo felicitatem conferens, primum Christi tui eum agnitione 10 illustrem, dehinc lavacri unda praestantem, post hoc laudabilis vitae "moderamine continentem, postremo martyrii fecisti congressione admirabilem. Cunctis similiter insinuans posse te impertire, si similiter cuncti gratiae tuae vellent adhaerere, Saut

15

certe omnia merita dispensatione tua per distributionem munerum et multimoda actione sua ?non ostenderes a semetipsis discreta. Quid sunt enim bona merita nostra, nisi dona tua? Et ideo benedicimus te, gratias agimus tibi, magnificamus et conlaudamus te. Creasti enim omnia bonitate, redemisti miseratione, amasti benignitate. Et, cum in omnia opera tua ab

20

operibus tuis intellegaris omnipotens, minus de te !!profertum quam sentitum, et plus est procul dubio quam sentiatur. Quid enim dignum !?loquatur caro de spiritu, natura lutea de opifice suo, mortalis de vita, temporalis de aeterno, homo de Deo? Sed, quoniam in contemplatione tua deficit non modo vitiata, sed

2j

etiam illa superna et purgata creatura, nil conducibilius nobis esse credimus, ??nisi in hac festivitate martyris tui Felicis, felicitate

felicis et nomine, ^redempti unigeniti tui Domini nostri Iesu Christi sanguine, !^vocum nostrarum !6praeconia cum supernis 30

virtutibus noveno numero consecratis, nos !?oves pascuae tuae IS5recepti in denarium !?numerum, ut continuemus ? clamantes: Sanctus, Sanctus, Sanctus.

1442. DJ: Si tamen mortalibus propitieris, et enarrare iustitias tuas peccatoribus concedas, atque sumere testamentum tuum per os nostrum. propitius adquiescas. Ille etenim, non solum ?oblatus est pro nobis, sed etiam ?in sui

corporis sanguinisque mysteriis se offerri iubet a nobis, ut per id quod invenimus vitam, veniamus ad veniam, et per quod illi offerimus, iugiter offeramur. In his ergo tam terribilibus sacrificiorum tuorum mirabilibus, pietatem tuam quaesumus, indivisa Trinitas Deus, ut efficias 10 holocausta placabilitatis tuae ieiunia humilitatis nostrae, et hanc spontaneam

tribulationis

placationis adoleas. Quam

nostrae

observantiam,

velut victima

misericorditer delibatus, ita corda

434

PRAEFATIONES 1442-1444

nostra ^in tuorum praepares observantia mandatorum, ut in nullo

decipiamur praevaricatione consensionis, qui 5tuae gustavimus

15 dulcedinem

suavitatis. Sed ad mortificationem vitiorum statue

nobis perseverantiae

et ad implendam

bonum,

$adiuva, quaesumus, infirmitatem nostram, infinite, immense, perpetue Christe Domine.

legem

tuam

omnipotentissime,

Quem conlaudant omnes angeli atque archangeli, ita dicentes:

20

Sanctus, Sanctus, Sanctus.

1443. DJ: Si tamen tu, cuius dignitati atque iustitiae nihil ab hominibus quod offertur aequum et iustum est, praestare digneris ineffabili pietate, unde tibi possimus debitas gratias laudesque referre, et immensam misericordiae tuae gloriam indefessis laudibus praedicare, Domine sancte, Pater aeterne, omnipotens Deus.

Tu enim, Domine, ut primi hominis letale delictum (per? quod a(d»dicti tenebamur aboleres, et regnans in nos crimen transgressionis pius ultor extingueres, !Unigenitum tuum nihil peccato debentem, IO

ad terrena

misisti,

ut poena

innocentiae

vincula,

quibus nocentes tenebantur, abrumperet. Ille enim primam edacitatis culpam ad posteros damnationem transmissam, ?quadraginta dierum ieiuniis expiavit, quibus alienum solvens triste *chirographum piae mortis oblatione delevit, ^ offerendo se pro reis iudicem, pro peccatoribus innocentem, pro

1j servis Dominum,

pro mortuis vitam, pro hominibus Deum.

Et,

quasi parvum humano generi dignitatis hominem suscipiendo praestiterit, *ieiunavit pro omnibus, omnes pascens, et pro gulae aviditate eius satietas esuriit. Adiecit etiam huic beneficio, ut

20

poenam crucis exciperet, pro his qui a ligno reatum sumpserant, 5penderet in ligno. Pro hoc ergo, Domine, 9ineffabilis redemptionis nostrae pretio, in quo non temporale aliquid, sed *se ipsum obtulit pro redemptis, offerimus tibi humiliati cordis et contriti corporis, quae ipse fieri iubeas, pura libamina, rogantes, ut huius "ieiunii nostri victimas

25

30

placatus intendas. Sint tibi sacrificia haec odora, sint pinguia, sint digna, quae nobis clementiam tuae pietatis concilient, sint quae preces nostras, ut vota commendent. Sint quae in similitudinem corporis ac sanguinis Domini nostri Iesu Christi translata, ut cunctis proficiant, communicantesque vivis ac vivificantibus sacramentis caelesti benedictione sanctificent, ac ?membra Unigeniti tui facta capitis sui virtutum perfectione coniungant. Praesta per eum, cui merito omnes angeli (atque archangeli conlaudant, ita dicentes: Sanctus).

1444. VD: Simulque pro munere generali quo vivimus, et pro singulis quibusque subsidiis tuam munificentiam praedicare. Ne !conlatis

PRAEFATIONES

5

1444-1448

435 ingrati beneficiis conferendis provemur indigni, meritoque transeuntium rerum potius consolationibus adiuvemur, si bona mansura non SIgNIUS sacro ieiunio purgatis ?sensibus appetamus : per.

1445. VD: Sollemnitas enim, domine, caelestis pacis ingreditur. Quaesumus, ut per eam gratiam, per quam tibi reconciliatus est mundus peccatorum remissione cunctorum, nos quoque delictis omnibus expiati, remediis tuae pietatis aptemur, et mysterium,

5

quod extitit mundo adsequamur : per.

salutare, principalis recordatione muneris 1446.

DJ : !Spiritualiaque sacrificia celebrare in omni tempore, vel in hoc die, ?quo tibi offerimus pro anima famuli tui episcopi N., per unigenitum tuum Dominum nostrum Iesum Christum, 3qui est Sacerdos verus et Pontifex sempiternus. Qui auxilium fidei tribuit, et spei praemium donat, qui firmat dubios et patefacit obscura. Per quem haec omnia operaris, et ab inferno inferiori animas omnium ad lucem aeternam adtrahis. Per ipsum te ^obsecramus, omnipotens Deus, ut episcopus tuus N. habeat veniam delicto-

10

rum, et dimitte crimina et eius peccata, ut iustitiae induatur coronam. Ut, mundatus ab omni crimine, diem iudicii cum gaudio

suscipere mereatur intrepidus. Praesta, Domine, quia te conlaudant angeli, atque archangeli non cessant clamare, ita dicentes: R7. Sanctus, Sanctus, Sanctus.

1447. VD: !Sponsum virginum et virginitatis auctorem, ?regem martyrum et ?caelestis militiae ducem. Qui *nascendo de virgine, singulare decus concessit virginibus. 5Resurgens ab inferis, victo' riae signum condonavit martyribus. Hanc igitur geminam gratiam beata Fides, ut esset virgo et martyr, ab ipso Domino Iesu Christo promeruit. Et ideo 9(cum angelis nos refecisti, Domine, caelesti convivio...» 1448.

VD : Sub cuius ! potestatis arbitrio omnium regnorum continetur potestas. Te humiliter deprecamur, ut principibus nostris propitius adesse digneris. Ut ?qui tua expetunt ?se protectione defendi, *omnibus sint hostibus fortiores. 5

Per Christum.

PRAEFATIONES

436

1449-1451

1449. VD : Sub tuae maiestatis ! pio iustoque moderamine nos ?potius accusantes, qui ex ipsis flagellationibus errores nostros debeamus agnoscere, et magis qu(a»erimur ?quam rogamus, et divinam laceramus aequitatem quam nostra delicta corrigimus, dum reo tua potentia non abuti oporteat, sed tanto propensius veniam debeat postulare, quanto clementius expectas benignus, ut parcas. Per Christum.

1450. VD : Subveni, Domine, servis tuis, qui profundo consilio instituisti ieiunia, quibus corda languentium salubriter curarentur. Quorum exemplo ieiunii auctoritate(m) tribuisti, testimonia praeteritis, remedia praesentibus, exempla venturis. Suppliciter exoramus, ut !ecclesiam tuam oppressam, retunsa inimici saevitia, ad portum salutis, Deus omnipotens, adducas. Ut ?quam nunc

gentium sacrilegia, haereticorum venena, philosophorum mendacia, Iudaeorum

obloquia, dissidentium

schismata,

superborum

ludibria, regnantium potentias, potentium calumnias, calumnianIO

tium

violentias,

obloquentium

insidias,

insidiantium

rapinas,

hostium pugnans omniumque iniquitatibus, dextera tua ab omnibus malis liberetur. Et praesta, ut huius operatione mysteri(1}, ab omni peccato mundati, beneplacitum tibi nostrae mentis offera-

mus ieiunium. Quos, ?non solum corpore a cibis, sed etiam animo a 15 peccatis docuit abstinere. Unde, et gratiae spiritalis 4lavacrum in suo baptismate consecratum,

20

25

ieiunii sanctificatione firmavit, et praecessores nostros

5 Moysen et Eliam quadraginta diebus et noctibus ieiunare, ipse dierum noctiumque ieiunator ostendit. Pro quo instituto dominica auctoritate "Quadragesimam annuis instaurare ieiuniis admonemur. Hoc etiam devotis mentibus poscimus, ut praesentem sacrificium maiestati tuae oblatum pro continuatione ieiunii clementer digneris suscipere, et ieiunantium viscera ab omni peccato purgare lege paschali. Et huius obsequii functione sacrificia tibi deferimus, quibus 9patriarchae nostri Abrahae sancto Melchisedech sacerdote offerente, obsecrantes, ut

ea pro omnium salute propitius et clemens digneris suscipere. Per quem.

I451. DJ: Summe,

optime, omnipotentissime,

misericordissime et

iustissime, secretissime, praesentissime, pulcherrime, stabilis et incomprehensibilis, immutabilis mutans cetera, numquam novus,

numquam vetus, semper quietus, colligens et non egens, quaerens j cum

nihil tibi desit, amas nec aestuas, paenitet te et non doles,

PRAEFATIONES

1451-1453 437 zelas et securus es, irasceris et tranquillus es, opera mutas nec mutas consilium, recipis ea quae (invenis et numquam am-) is(isti, numquam inops et gaudes lucris). Quis enim te trinum potest explicare sermonibus : sine qualitate bonum, sine quantitate magnum, sine situ praesentem, sine habitu omnia continentem, sine loco ubique totum, sine tempore

IO

sempiternum, sine ulla sui mutatione mutabilia facientem nihil-

, 15

que patientem. Inhacergonatura tibi Patri, Spirituique tuo, suoque conformis et cumsubstantialis Unigenitus tuus abiectionem pulveris nostri, celsitudinem suae maiestatis ...

1452. VD : Summo immortalique Deo gratias immortales omni conatu agere, et Iesu Christo, aeterno filio suo, ex virgine gloriosa beata Maria Spiritus sancti obumbratione concepto, atque denuo pro nostra

salute

nato.

Qui !ex semine

David

secundum

carnem,

virginem mundissimam, de qua nasceretur, propheticis oraculis se praefatum nasciturum elegerat. Virgo nempe regia, ?non alta sapiens, sed humilia respiciens, ab angelo nuntiante salutata, sed

IO

non corde exaltata. Quae ad laudes proprias turbata est, non gaudio effusa. Quae prior fide in mente genuit, quam in ventre, Deum, quem natum adorat creatorem, quem angelorum obsequia plusquam hominem testantur. Qui palam fit pastoribus, quem sapientium obtusa corda non noverant. Astrum iubaris insoliti reges docet, et antecedit, ducatum praebens, ad Salvatorem, qui

vagiens in praesepe regum sceptra curvavit. Et qui matri non 15 intulit fastidia ventris, eius suffudit mirabili iubilo mentem.

In

partu virginem se laeta miratur, in Filio se matrem Altissimi laetatur. Lactabat prolem virgo, per quam pascitur homo. Te igitur omnipotentem mirabilia opera exaltant, quia maiora

feceris redimendo,

quam

creando.

Condidisti

nos in sapientia,

20 redemisti in misericordia. Quem decet hymnus, quem merito angelorum laudat exercitus, et unanimiter spiritus iustorum laudantes adorant, ita dicentes: R7. Sanctus, Sanctus, Sanctus.

1453. VD: !Supplicantes pariter, ut altare hoc ?sacris usibus praeparatum, caelesti ?benedictione sanctifices, *eique superimposita munera libenter accipias, et cunctis hic supplicantibus praemia aeterna concedas. Per Christum Dominum nostrum. 5

PRAEFATIONES

438

1454-1458

1454. VD: Supplicantes, ut sectari. Quia, sicut totius praeceptis, ita praecipue nium sequi convenienter

tibi nos placatus devoto facias corde adversitatis est causa tuis non oboedire prosperitatis effectus est bonorum omauctorem.: per. I454bis.

VD: !Supplicationibus nostris adesto, ?et hoc sollemne ieiusalubriter curandis corporibusque ?animis quod nium,

insti(tu»tum , devoto servitio celebremus.

Per Christum.

1455. VD: Suppliciter deprecantes, ut famulus tuus N., cui dedisti ecclesiae tuae gubernacula, dum

adviveret in hoc mundo,

nunc

carnis ergastulo liberatus, et praesulibus apostolicae dignitatis consociatus, !vitae aeternae praemium consequi mereatur. Ut quorum est secutus officium, habere possit et meritum. Sicque ?beatorum tabernaculis Spirituum constitutus, evasisse se carnales glorietur ?angustias, *diemque iudicii cum fiducia et voto gratulationis expectet. Per Christum. 1456. VD: Suppliciter exorantes, ut et securitatem nobis temporum tribuas et religionis au(g»mentum, quo magnum pietatis tuae sacramentum, et quietis celebramus mentibus et devotis: per.

1457. VD: !Suppliciter exorantes, ut ?gregem tuum, pastor aeterne , non deseras, ?et per beatos apostolos continua protectione custodias. *Ut hisdem rectoribus dirigantur, quos operis tui vicarios eidem contulisti praeesse pastores. Per

1458. VD: !Suppliciter exorantes, ut omnis a nostro discedat corde

2profanitas, et quod professione respuimus, actione vitemus. Quia nimis est exsecrandum, ut cum ?vanae superstitionis ipsos quoque removeris sectatores, a fidelibus tuis diabolica figmenta tractentur. Qui hoc ipso *pravi spiritus non dubium est, quo factis probantur et dictis, labem

moribus

inrogare, dum

scilicet, vel

aguntur crimina, vel canuntur. Promptiusque debemus, 5omni

PRAEFATIONES

1458-1464

439

ritu pestifer(a5e vetustatis abolito, caelestis vitae novitate gaudere. Quia tunc épropitiatio superna.non deerit, si cunctis abomi10 nationibus abdicatis, ad verae divinitatis "salutaria currentes, laudes eius sancta voce cantemus: per.

mandata

1459. VD: Suppliciter exorare, ut cum abstinentia !corporali mens ,, quoque nostra sensus declinet ?inlicitos. Et ^qui terrena felicitate carnalibus epulis abnegamus, humanae voluntatis pravis intentionibus amputemus. *Ut ad sancta sanctorum fideliter salubriterque ; capienda, competenti ieiunio valeamus aptari, "tanto nobis certi

propensius iugiter 5adfuturam, quanto fuerimus eorum ?primis institutionibus gratiores. Per Christum. 1460.

VD : Suppliciter !implorantes, ut Filius tuus Iesus Christus, qui se usque in finem saeculi suis promisit fidelibus affuturum, et praesentiae corporalis mysteriis non deserat quos redemit, et maiestatis suae beneficiis non ?relinquat. ; Quem laudant angeli. 1461. VD: Suppliciter implorantes, ut nos ab omnibus peccatis clementer eripias, et a cunctis protegas benignus inimicis. Per Christum. 1462.

VD : Suppliciter implorantes, ut nostram pariter et eorum, quos per tui muneris largitatem sacrae familiae subrogamus anti(sti»tes, bene tibi placitam perficias servitutem. Per. 1463.

VD: Suppliciter !obsecrantes, ne nos ad illum sinas redire ?actum, cui iure ?dominatur inimicus. Sed in hac potius *perficias absolutione persistere, per ?quam diabolus $extitit, filio tuo vincente, "captivus. ; Per quem. 1464. VD:

Suppliciter obsecrantes, ut tua nos, Domine, misericordia

semper intendas, et ieiunando semper ab omné(ibujs !lapsis abstinere, et tuis nos potius remediis inhthiel esto ei protector, Daniel esto (e)i sanitas. ?Libera, Sal< Domine, anima famuli tui illi(us», sicut liberasti Israelitas de monte Iebu(sa ei, et Ionam de ventre ceti, et Daniel de lacu leonum. 4Sic libera, Domine, anima(m) famuli tui illi{us» ex omnibus a< n »gustiis suis. 5Ne memineris antiquorum delictorum

suorum, in iuventute sua, sicut aquila. SAccipe, Domine, anima(m) servi tui ad te vertentem. Da ei refrigerium (in) civitatem tuam sanctam lerusalem caelestem catholicam, "et 1j

quae sunt pulchra et clara et pretiosissima. In hanc est lux indeficiens, ubi angeli tui si(ne» intermissione orant. $ Rogamus te, Domine, clementissime, pie Pater, ut anima haec ad te vertens, et cum angelis tuis in sinu Abrahae transferatur, et in manus Isaac et Iacob collocare mereatur, et habeat

20

partem in tua prima resurrectione. Et cum viginti et quatuor senioribus sedentibus in (caelo, et cum quatuor animalibus una voce conlaudantes (?), et concinant et dicant: Sanctus, Sanctus. 1466. VD: Tantae maiestatis potentiam, investigabile(m)» misericordia(m) trinae maximae maiestatis Deum !a nobis infirmis saltem tenuiter laudare, quem supernarum Virtutum plene valent nec angeli, qui, etsi inlustrentur visione conditoris,

conditi laudare non sufficiunt conditorem. Sed, quia tu, omnipotens, indesinenter, potentialiter nos mirabilibus innovaris, nos ad

laudis tuae supplementum plene succurres. Dum tuo moderamine regum regna gubernas, dum iustitia ?superbos humilias, dum misericordia ?humiles exaltas, dum *superborum arcum conteris armaque confringis, dum gentes belligerantes dissipas, iugiter misericors, ab omnium fidelium ore laudaris.

Ita nunc quicquid humilium tuorum servorum catervas pro exercitus tui victoria custodiaque perennius exorantes non abnuas, 1j

sed similium

tuarum

Virtutum

agmine

roboratas,

tibi

Domino gloria( m > referant triumphantes, dum fidelissimae christianae fidei Francorum gentem protegis, dum infidelium gentium a tua potentia bella prosternis. Quibus tempora tranquilla restitues, eorum semper ore laudaris, quibus in tua omnem virtutem fidentes aspexeris. Utque, tam immensis beneficiis, devictis hos-

20

tium cuneis, effectu gradieris proelio antevertatus, et dicat gladius Domini et clarissimi Francorum regis ///., ut cum ipsis ad propriam

PRAEFATIONES

1466-1472

441

in *pacem feceris reducere victorem, quasi uno ore laudent, proclamant et dicant: Sanctus, Sanctus, Sanctus.

I467.

VD: Tantoque propensius agere, quod pro nostro modulo nitimur operari, quanto ieiuniis et orationibus !expiemur, consequi non posse, quae poscimus, praesertim dum praestitorum testificatio spem tribuat petendorum : per. 1468. VD: Te adorare tin sanctis, in quibus glorificatus es, Domine,

^

IO

vehementer. Qui tibi adhaerentes, calcaverunt superbientes excellentia mundi virtute sancti Spiritus, contemnentes blanditias et illecebras, mundi huius frivolas pompas. Ex quibus beatus tuus confessor 1//. emicuit, mundum contemptu crucis postponens. Propterea nunc requiescit in pace tua, nihil illecebrosum, nihil iam metuens adversum. Cui inspira, misericors Deus, intercedere tibi pro nobis, ut quem fecisti de sua felicitate securum, facias pro nostra liberatione sollicitum. Per Christum Dominum nostrum. 1469. VD: Te angelorum aptare, licet illi in caelestibus ... in regno.

I470. VD: ! Te auctorem et sanctificatorem ieiunii conlaudare. Per quod nos liberas a nostrorum debitis peccatorum. Ergo suscipe, ?clemens,

ieiunantium

preces,

atque,

ut nos

a malis

omnibus

propitiatus eripias, iniquitates nostras, quibus nos affligimur, rogamus absolve. Per Christum. I471. DJ: Te auctorem potentissimum et piissimum redemptorem officio ..: I472. VD: Te !autem, creatura salis et aquae, adiuro per Deum vivum, per Deum verum, per Deum sanctum. Te adiuro per Deum, qui te in principio separavit ab arida. Adiuro te per Deum verum, qui te de fonte paradisi manare praecepit. Adiuro te per eum, ?qui te in Cana Galileae sua potentia convertit in vinum, qui super mare siccis pedibus ambulavit, qui tibi nomen imposuit Siloam. Adiuro te per eum, qui ? (in? te Naaman Syrum sua lepra curavit,

IO

1472-1473

PRAEFATIONES

442

qui immisso sale per manus Elyseae prophetae (te) mundavit, idicens: aqua sancta, aqua munda, aqua, quae lavat omnes sordities, mundat peccata. Adiuro te per Deum vivum, ut te mundam exhibeas, nec 5in te aliquod phantasma retineas, sed efficiaris

fons

atque

exorcizatus

salus

in te credentium.

Ut,

ubicumque fueris aspersa, sive fin segetibus, sive in arboribus, sive in grangiis et in domibus, sive in angulis cubiculorum, sive in agris,

feminas, Ij oleribus, rapis, sive in omni curtilagio, sive in homines et

sive in pecoribus et iumentis et aliis animalibus domesticis et utilibus, ut, quicquid ex te gustaverit vel senserit, fiat ei defensa-

20

chinilliarum, murium,

culum omnium

vermium,

quorumcumque

animalium

tium et etiam remedium

brutorum

serpentium et

fructus terrae devastan-

vitae, sanitatis, seu protectionis.

Ipse

7quoque diabolus atque vermes chinilliae omniaque animalia fructibus terrae nociva elongentur et fugiant ab omnibus praedictis, prout et quemadmodum elongatum est caelum a terra, lux a tenebris, iustus ab iniusto, dulce ab amaro,

sic separentur ille

2j spiritus immundus vermis chinilliae, vermes, mures, serpentes et omne genus animalis nocivi a fructibus terrae et ab omni gravami-

ne hominum, feminarum, locorum, seu pecorum aut animalium

naturae humanae proficientium, qui ex te gustaverint seu super quibus aspersa fueris 8per verbum et virtutem domini nostri Iesu Patre et Spiritu sancto vivit et regnat. 30 Christi, qui cum ?Deus, cui (super? Cherubim et Seraphim sublimo throno sedenti omnis profunditas abyssi, omnis latitudo perspicua. Deus, cuius voluntati quicquid resistit, quicquid saevit inimicus, immundus spiritus, sermonibus tuis evictum est. Deus, qui maligno55 rum spirituum vires destruis, et adversantia famulis tuis tenta-

menta inimici extinguis. !? Te, domine, suppliciter exoramus, ut ad

defensionem nostram placatus aspicias, et huius salis et aquae creaturam

gratia tuae

benedictionis

sanctifices,

ac necessariis

purificationibus facias efficacem, ut quicquid huius liquore fuerit 40 aspersum ab omni immunditia spirituum iam immundorum vacuum fiat et liberum. " Nihil ibi pestilentiae morbidum vermium, chinilliarum ceterorumque animalium nocivorum fructibus terrae ac humano generi, omnesque adversarias potestates patentis sive latentis inimici per huius creaturae salis et aquae 45 l2aspersionem et tuam invocationem expellas, nec ullas ibi diaboli eiusque ministrorum insidias ullatenus nocere permittas, ubi de

tuo auxilio praesumitur, et nominis tui virtus invocatur.

1473. VD: ! Te benedicere in omni tempore, quia in te vivimus et movemur et sumus, et nullum tempus, nullumque momentum est,

?quod a beneficiis pietatis tuae vacuum transigamus. ?His autem diebus, quos variis solemnitatum causis, salutarium nobis operum

PRAEFATIONES s tuorum

et munerum

memoria

1473-1476

443

signavit, vel innovante

laetitia

praeteriti gaudii, vel permanentis boni tempus agnoscimus. Per Christum.

1474.

DJ: Te cum Filio tuo nostroque Domino Iesu Christo aequali religionis fide, pietatis substantia, ! pietatis virtute, laudare. Ut "ibi sit par officiositas, ubi est probata par dignitas. In quo per adsumptionem corpoream, virtutis caritas confirmanda est, non

sÆPaupertas. *Quia non se honore subiiciens, sed amore, affectum

voluit probare, non meritum. Mundoque 5tibi pereunte, non quo Saugeretur quaesiit, sed quo obsequeretur invenit. Terrena suscipiens, sed caelestia non "deponens. ?Ingressurus uterum, ?non egressurus a solio. Certus se in inferioribus non posse decrescere,

10 qui in l^superibus non poterat invenire quo cresceret. Mitti P?contentus, qui venire dignatus est. 13 Et per hanc aequalitatem non duo potentes, sed una !4potentia. !5Sed quia solius Deitatis est, inaequalem filium non habere. Per eundem te homo 16tuus audivit, sensit, credidit, "probavit, agnovit. In hoc !?mediator

suscepit iniuriam, in quo habuit officinam. Per hoc Deus dignatus est carne vestiri, quam non dedignatus est fabricare. Sic per dignationem !?Domini, qui fuit dignus artificio, fit idoneus vestimento. Neque enim dissimilem ??potuit habere redemptorem, qui talem meruit habere factorem. In quo transeuntibus veteribus 20 nova sunt omnia. Quibus ?! dies fuit insidiosa, facta est ecce nox libera. Nec timet commutationem temporum, qui dominatione caruit tenebrarum. Unde evidentissime ??liquet communem in Christo esse Dei hominisque substantiam, quae corrupta restaurat, cuius humaI

^

2; num genus crux salvat, sanguis innovat, caro vivificat. Summa

enim est praerogativa virtutis sanctificasse poenas gloria sustinentis. Cui merito (tibi omnes angeli atque archangeli non cessant clamare, ita dicentes Sanctus).

1475. VD: Te deprecantes, (ut beati Augustini anglorum apostoli intercessione, nos digneris? propit(ius intuÿere, (per quem pastorem anglis initia(?)» fidei fecisti agnoscere. Qui, sicut virtutibus clarus et miraculis coruscus,

(ita, tam

; protectione) sua atque < prae >dicatione, (quam etiam» sua ( pro nobis sancta» deprecatione, ad (aeterna meruimus int»rare gaudia, ad quae «ille nos mirifice» docuit per € venire», et ad quae ipse (meruit? trans( mi»g(rare». Per Christum.

1476.

VD: Te deprecantes, ut tua nos gratia ... placere possimus. Per Christum Dominum.

PRAEFATIONES

444

1477-1481

1477: VD: Te Deum Patrem omnipotentem laudare, Filium tuum dominum nostrum et Spiritum Paraclitum, pro dilectoris tui Maioli gloria. Qui fidei, spei et caritatis repletus munere, fulsit in mundo speculum virtutis insigne. Qui laudabilem cursum vitae

suae felici conclusit fine, dum eum, hodierna die, caelestis gaudii

beatitudo suscepit. Et ideo cum angelis. 1478. Te, Domine, beatae Caeciliae natalicium diem ... introiret.

VD:

1479 VD: ! Te, Domine, ieiunii observatione quaerere ... conserva. Per Christum. 1480. VD: Te, ! Domine, in tui glorificare confessione sancti Maurilio-

ni, qui ?mirabili dispensatione sapientiae tuae, et ?illi beatitudinem sempiternam, et fragilitati nostrae congrua praeparasti subsidia. Per Christum. I481. VD: 1!Te, Domine, inter caetera mirabilium tuorum praecepta laudare et benedicere. Qui ?Lamech semen tuum iustum dedisti Noe, cui revelasti per Spiritum aquas diluvii futuras cognoscere. Cuius ?arcam ad nostram salutem testatur mater ecclesia. De qua emissa columba volans spiritalis olivae fructuosum surculum retulit, quam ad se revertentem Noe gaudens suscepit. De cuius rami unctione ^Iacob electus titulum erexit, Domino votum vovit,

IO

et oleum desuper fudit. Haec est inditio rami illius *manantis de caelis gratiae, seu et populi vasa replentis. Haec est gratia, quae et viduam benedixit in oleo. Haec est inditio rami illius plantati secus decursus aquarum, cuius folium non defluit, per quod cotidie per lavacrum baptismatis ecclesia procreatur, et nostra delentur peccata. Haec est tua, Domine, plantatio bona valde, et tu es vita et resurrectio mortuo-

15

rum, qui quatriduanum Lazarum resuscitasti a mortuis. Propterea et 8turba cum ramis palmarum obvians tibi clamabat:

"Hosanna.

Benedictus

qui venit in nomine

Domini,

rex

Israel”. Quapropter, quaesumus, 20

"Domine,

clementiam

tuam, ut nos

famulos tuos, qui huius rei gratiam et fidem veritatis percepimus, eruas de ore inferni, et adiutorium gratiae tuae nobis tribuere

PRAEFATIONES

1481-1483

445

digneris, ut iuste et pie sancteque viventes, cum electis et sanctis tuis facias habere consortium. 8Per eundem.

1482.

j

DJ: Te, Domine, orare semper et invocare, qui servorum tuorum precibus ab initio propitius annuis, et placatus ostenderis. !Quibus te invocantibus, et beneficia ?praerogas et mirabilia atras, indulgentiam non denegas, benevolentiam praestas et providentiam monstras. Sic ?Moyses, manibus in crucis typum te orando porrectis, in

Amalec diabolum superavit. Sic ^Iosue, invocans Dominum, in tanto nomine, dum hostem prosternit, diem tetendit, ut »Iesus noster, lux vera, venturus in excidio tenebrarum semper excresce1o ret. Sic $Samuel, teste Christo, Dei evangelicis intonans monitis,

populi dura praecordia precibus emissis turbine terruit tonitruaque concussit. Sic *David hymnidicus, orationum gratia psalmorum modulationem reddidit dulciorem. Sic 8Salomon, extensis et

ipse manibus, dum orando crucis figuram expressit, templum 1j dedicavit. 9Asaph et Iosaphat nobilissimi reges, dum pie Dei populo praesunt, hostium catervas immensas prece potius quam ense prostrarunt. Sic !? Ezechias, flendo, dum de morte rediit ad vitam, solis occiduas horas convertit in ortum. Sic 4 Elias, quasi

clavem aetheris ore gestaret, oratione caelum clausit et reseravit. 20 Sic 1? Eliseus, exanimes incumbendo calefaciens artus, vivificavit

oratione defunctum. Sic ??Ionas pelago dimersus, ceto voratus, nequaquam ab oratione cessavit, quem:in sinuosi ventris antro precantem, nec bellua potuit laedere, nec procella. Sic tres orantes Pueri incendia non sensere rotantia, et crepitantium 25 flammarum strepitum precum concentu vicere. Sic !^in lacum Daniel oratione leonum avidos rictus edaciaque ora restrinxit. 16Sic idem Dominus noster Iesus Christus, fidelis in verbis suis et

sanctus in omnibus operibus suis, sequentibus se orandi normam, in qua sit summa salus, instituit. Sic "orare Apostolos et nunquam 3o deficere imperavit. Sic l8pie fideliterque poscentibus quicquid in oratione credentes petierint se praestaturum spopondit. Sic I?ante passionem orando, non solum Patri discipulos commendavit, sed

etiam in passione pro inimicis oravit. Sic in dextera Dei exaltatus, ?! perpetim regnat et ??pro nobis iugiter interpellat. 35

Quem tecum, Pater, in unitate Spiritus Sancti caelorum ille exercitus innumerabilis Creatorem laudat, #excolit, precatur, glorificat, honorat, veneratur, exaltat, atque indefesso praeconio benedicit, attollit, confitetur ac dicit : Sanctus, Sanctus, Sanctus.

1483. VD:

Te, Domine, sancte Pater omnipotens, aeterne Deus, ! toto

cordis ac mentis affectu et vocis praeconiis conlaudare. Quoniam

PRAEFATIONES

446

1483-1485

2beneficia gratiae tuae superabundant semper in nobis, quos 3Unigeniti tui passione redemisti, et resurrectionis adoranda glorificatione angelicis consortes fieri spiritibus praestitisti. 4Quapropter profusis gaudiis ecclesia tua toto orbe diffusa hostias tibi offert exultationis in huius celeberrimae paschalis sollemnitate festivitatis. Atque tuae implorat clementiam maiestatis, ne hostis offuscetur subripientis insidiis, sed eius nos semper tuearis IO

sanctificatione,

dignatus

cuius

es laetificare

resurrectione,

et

adoranda informare ascensione. Et ideo cum.

1484. VD:

Te, Domine,

suppliciter exorare,

ut gregem

tuum

pastores.

I485. DJ:

Te

Dominum

Deum

nostrum,

fontem

aeternae

1beatitudinis, indeficientem gloriam sempiterni muneris, conlau-

IO

Ly

dare. Qui tanto luminis dono lustrasti hunc mundum, expellendo a cordibus fidelium principem tenebrarum, et largiendo credentibus charismata gratiarum. ?A quo munere, non solum eos vocas, qui humanae conditionis ?integre retinent formam, *sed etiam illos adtrahis, qui portentorum more dissimiles exstant ab humana conditione. Cum enim misericordiae tuae munus non 5possit lege constringi, qui sicut inenarrabilis est gloria, immensus potentia, praeclarus gratia, inaestimabilis misericordia. Omnibus enim praestas, quod tibi indeficienter exstat, et digna praebes indignis, cum ipse largiendo non angustaris. Qui sanctum hunc martyrem tuum Christophorum, et $corporali ostensione terribilem, et gratia muneris eminentem, et gloria "tui Nominis demonstrasti potentem. Cuius ?initia fidei mirabilis c(o»epit, ut primum incognitae linguae loquelam acciperet, et reserato vinculo oris promeret aliis eloquia praedicationis. Tu enim, Domine, in hoc martyre tuo hanc gratiam ostendisti

20

25

virtutis, qui primum per sapientiam os mutorum aperuisti, et linguas infantium disertas fecisti. Sicque post hoc !?munere duplici eum locupletas dono, * dum militum ad se agmine intromisso et corpora cibo et corda pascit eloquio. Aggreditur dehinc numeroso fultus comite Caesarem, et !?in supercilio mentis erectum, mortali gloria circumdatum, et nimio superbiae culmine elevatum. Quem, ita suo almifico terruit adspectu, ut properaret cadere de solio suo. Vere Christicolam intuens magnum, cuius vultu territus, in se confusus Bexsisteret inimicus.

30

Exsequitur post haec crudelis officia tormentorum, in quo se semper adspiciens !^victum, prius defecit mente, quam iussione.

PRAEFATIONES

1485-1487

447

Et haerens lingua gutturi, sensuque mentis turbato, omnis eius iussio !5quassatur in disposito. !6Frustratus denique crudelitate poenarum magistri sui diaboli " suetum exquirit laqueum, !?ut per carnis delectamenta sanctam deciperet animam, et in hoc sibi 35 concessa sperabat frui victoria, si inlicitis eum motibus traheret ad

luxuriam. Sed quid agit, qui inaniter laborat, !?cui iniquitates procurat, cum a sua perniciosa dispositione fieret evacuatus, et eas, quas ad decipiendum praeparaverat, per martyrii gratiam Christo Domino praemisit laureandas. Iamque post haec sanctus 4o martyr, et militum sibi copulavit ?9sodalitatem, et reliquam fidelium multitudinem cruore martyrii purpuratam caelorum Domino praemisit in aulam. Cum quibus post ?!consummata gloria passionis inseparabili Trinitati et sempiternae divinitatis gloriae hymnum dulci modula45 tione depromit, ita fideliter dicens: Sanctus, Sanctus, Sanctus.

1486. VD: Te Dominum totius misericordiae in necessitatibus invocare, qui dominaris ! vitam et mortem, qui es medicus animarum. Sanctificans ergo hanc oblationem pro incolumitate famuli tui 7//. oblata(m», quaesumus, ut ?respicias propitius de praeparato ; habitaculo tuo super eum, qui diversa aegritudine continetur. Et visites eum visitatione tua ?caelesti, sicut visitare dignatus es socrum Petri, puerum centurionis, et Saram ancillam tuam. Alleva eum, Domine, de strato doloris sui, ut *salvus atque

incolumis, in ecclesia tibi ore David dicere possit: 5‘‘castigans 10 castigavit me Dominus, et morte non tradidit me" Per Christum Dominum nostrum. I487. VD:

!Te enim

conlaudare

in omni

tempore,

et benedicere,

Domine Deus noster. Qui beati martyris tui Dalmatii certamen pro confessione tui nominis tribuisti, ?ut magnum illud nomen unigeniti tui, quod est super omne nomen, ?coram regibus et ; potestatibus saeculi, voce libera confiteret, *pro quo pretiosum sanguinem fudit. 50 quam beatam pedonem suum populi plebem, qui talem ad Dominum meruit habere pastorem! Multos enim in corpore degen(te»s doctrinis almis atque exemplis saeculi huius, atque ro vanitatibus mundi,

ad lumen fidei suae gloriam regni caelestis

divino praeventus munere destinavit. Pro qua nos devotissime te, Domine, deprecamur, ut beatus Dalmatius, venerandus martyr, fidei suae nos documentis informet, et meritis tueatur. Ut, cuius natalicia devotione recolimus,

15 eius suffragiis éperpetuum apud te consortium mereamur. Per Christum Dominum nostrum.

448

PRAEFATIONES

1488-1491

1488.

DJ: Te, et terrestrium et caelestium creaturarum praeconio laudis attolli. Qui nos Unigeniti tui sanguine redemisti. ?Quique nos tibi per eius mortem reconciliasti. Ut ?regni sui essemus heredes, qui corporis nostri factus est particeps. 4( Quem conlaudant omnes angeli, ita dicentes: R7. Sanctus). 1489. VD :!Teetenim laudant et benedicunt omnes sancti tui, quibus,

et ?in confessione virtutem, et in passione victoriam contulisti. Bes 1490. VD: Te glorificare et tibi cum timore et tremore immensas laudes

canere,

Deus

noster,

qui per Filium

tuum

Dominum

nostrum genus humanum iudicare disposuisti. O quam magna et alta sapientia factum est hoc, ut illi Domini nostri Iesu Christi ! venerabilem statum et ?pretiosam formam iudicare, quae crudelissima plebs Iudaeorum praesum(pjsit sauciare. ?Ille venturus est > iudicare, qui poenam sustinuit. ?Ille venturus es(t» iudicare, qui *crucem portavit. ?Ille venturus est? IO

iudicare, ?cuius latus iudaica perfidia vulneravit. ?Ille venturus manus tenet ad iudicandum, ubi clavi confixae sunt, et ipsa signa

permane< n»t in aeternum, sicut scriptum est : 9'videbunt (in» quem transfixerunt'', et: ""plangent se cunctae tribus terrae”. Ibi erit tribulatio, et impiis condemnatio. Ibi erit iustis exultatio, et impiis condemnatio. Ibi erit iustis iucunditas, et impiis

verecundia. Ibi erit iustis gratia 8diffusa, et plebs Iudaeorum erit confusa. 90 quam gravis et laboriosa es dies illa! O quam !?terribilis et horribilis es(t» 20

25

dies illa, !!dies irae, dies tribulationis

et

angustiae, dies calamitatis et !?miseriae, dies tenebrarum et caliginis, dies nebulae et !3turbidinis, dies 4tubae et !*clangoris, ubi caelum cum terra contremiscit, et omnes iusti terribiliter contur-

bantur, ubi omnes causas ventilatur, et unicuique secundum opera sua dispensatur! Per Christum Dominum nostrum. Cui merito !$( omnes angeli atque archangeli incessabili voce proclamant dicentes : Sanctus).

I49I. VD: 1Te gloriosum in sanctis tuis, ?te mirabilem in tuis discipulis declamare. Te enim verum Deum deprecantes apostoli ?in omnem terram sonum praebuerunt, et in fines orbis terrae verbum ^

sancti certaminis tradiderunt. Ex quibus *beatum Petrum in fundamentum ecclesiae conlocasti. Cuius fide in omnium discipu-

PRAEFATIONES

1491-1496

449

lorum tuorum gaudio confortasti. Huic 5gentium magistrum tradidisti, collegam novissimo quidam in cursu, sed aequalem ad praemium. Plus enim omnibus laborat in praedicatione, qui plus in persecutione praesumpserat. Et quem "Saulum persequentem

nominabat, ecclesia praedicantem Paulum appellat. Par efficitur Petro in passione, ut credatur eius particeps esse in remuneratione. Haec 8tu omnia, Domine, operaris, qui a prophetis demonstraris, ab angelis adoraris, et ad omnem saeculum apostolorum lumine declararis. 15". Etideocumangelis et archangelis ?conlaud( emus te incessabiliter, ita dicentes: Sanctus. IO

1492. VD: Te in ! (beati? Martini pontificis ... ?exoreris (exorat). Per Christum.

1493.

IO

VD: !Te in confessorum meritis gloriosis adorare, qui eos dimicantes contra vetusti serpentis vitia, et proprii corporis blandimenta, inexpugnabili virtute rex gloriae roborasti. Ex quibus ?beatus evangelista tuus Lucas, qui adsumens scutum fidei, quo inimici iacula ignita extingueret, et galeam, spem salutis, et gladium spiritus, quod est verbum tuum, ?fortiter oppugnantibus passionibus vitiorum restitit. 4Ideoque praecamur, exercituum domine, qui eum post mortificationem corporis et crucis, stigmata praeferente( m » remunerasti, eius triumphalibus, et 5informemur exemplis, et meritis adiuvemur. Per Christum dominum nostrum. Per quem.

1494. VD: Te in eorum memoria conlaudamus, qui tibi animas et lcorpora sua vivas hostias obtulerunt. ?Et ideo supplices te rogamus, magnae miserationis donator, omnipotens Deus, ut nos

gregem beatorum confessorum tuorum illorum, quorum 3festivitatem caelebramus, non deseras, sed per ipsorum continuam protectionem custodias. Per Christum.

1495.

VD: !Te in ieiunii ?observatione Christum. 1496.

quaerere ... conserva.

Per

VD: ! Te in observatione ieiunii quaerere, ?qui es panis verus et vivus de caelo descendens. Te itaque humiliatis ?ieiunio corporibus, mente famulantes devota, per hanc sacrificii immolatio-

PRAEFATIONES

450

1496-1501

ne(m»? rogamus, ut humiliationem ieiunii huius, quam pro nostris ; reatibus in hac triduana observatione persolvimus, ita intuearis placatus, ut a delictis ieiunantes absolvas, quos incontinentia vorarum in pravitatis transgressione immersit.

Per Christum Dominum.

1497.

VD: 1Te in omnibus sanctis tuis professione es laude colendus, beati confessoris tui Amandi commemoratione sacra consecrasti. ?Da ecclesiae tuae, quaesumus, de tanto gaudere patrono, et illa(m sequi pia devotione doctrina(m5, quia dilectus tuus tibi ; greges ?pane eruditionis pavit, uf adiuvari nos apud misericordiam tuam, et exemplis eius sentiamus et meritis.

Per Christum.

1498. VD: ! Te in omnium martyrum triumphis laudare. ?Quoniam tuis donis atque muneribus beati martyris Georgii passione(m} hodierna solemnitate veneramur. 3Qui pro confessione Iesu Christi filii tui diversa supplicia sustinuit,

s perpetuitatis promeruit. Per (Christum5.

*et ea devincens,

coronam

1499.

VD: ! Te in omnium sanctorum tuorum glorificantes honore. Qui, et illis tribuisti *beatitudinem sempiternam, et infirmitati nostrae talia praestitisti suffragia, per quae tua possimus adipisci 'subsidia, et pervenire ad praemia repromissa. ; Unde clementiam tuam petimus, ut eorum exemplis ad bene agendum informemur, meritis muniamur, intercessionibus adiu-

vemur, qualiter ?ad caeleste regnum, opitulante, pervenire mereamur. Per Christum Dominum nostrum.

illis intervenientibus,

te

1500. .

VD:

Te in omnium

sanctorum

tuorum

meritis collaudare

...

exemplis.

I50I. VD: Tein sanctorum martyrum tuorum festivitate !laudantes. Tu enim semper es in tuorum mirabilis commemoratione sanctorum, qui, et magnae fidei largiris ?affectum, et tolerantiam tribuis passionum et exquisita diaboli facis machinamenta superari. 3Ut ; egregii martyres tui ad capienda(m) supernorum beatitudinem praemiorum, nec blandimentis saeculi, nec ullis retardentur angustiis.

Et ideo cum angelis.

PRAEFATIONES

1502-1506

451

1502. VD: Te in sanctorum Theb maritalis nescia suo Christi sanctificasset introitu, nisi feliciter potius esses ab ipso, tuaque in Adsumptione te specie tenus glorificasset digniori in 40 exitu. Vere itaque humano amplexu conscia fuisti nullomodo, ob id profecto meruisti ?virgineo teneri principatu in choro, necnon apostolico ob hoc perfungeris obsequio, vehiculoque obsecundari angelico, sicque suavissimo cantu aethereo perduxeris in regno. ?? Fidelis, inquam, dominus in verbis suis, ac sanctus quoque in 45 omnibus operibus suis. Quia ex hoc videlicet cum eo laetaris in multimodo tripudio, virginum undique flosculis togata stiparis multitudo, angelorum etiam vocum quotidie frequentaris obsequio. H Unde inter illa adsistentium agmina millium millia centiesque centena, quater senis scilicet numerus appares circumsepta, jo simulque cum eis trino domino eiusdem sceptra adoras perennia. Sicque infatigabiliter iubilo perenni personas, cum Cherubim ac Seraphim aeterno solio conlaudans, atque sine cessatione proclamans, ita dicens: Sanctus.

1545. DJ: Teque benedicere mirabilem conservat. Per Dominum ...

Deum

in sanctis tuis

1546. VD: Teque de tuis magnificare muneribus. Quis enim hoc dignus exsistat officio, nisi gratia tuae miserationis praeventus

PRAEFATIONES

1546-1548

465

aptetur ?Cum ergo !tui doni, non ?nostri sit meriti, tuae nihilominus gubernationis intererit, ut non sit neglegentibus poena perpes tua, sed potius exsequentibus competenter fiat causa remunerationis aeternae : ?per.

1547.

VD: ! Teque in omni factura tua laudare mirabilem. In quo principaliter, angelica natura praecellit, quae, etsi humano generi 2corpore(o) conspectu subtrahitur?|: negatur aspectu: |, fidei *tamen videtur intuitu. Dignumque est pro *honorificentia nos ; eorum tuam suspicere maiestatem, per quos multa praesidia nostrae salutis operaris. Tuamque magnificentiam hoc potius praedicare, quod te praecelsarum atque caelestium potestatum te dominum confitentur : per. 1548. DJ: Teque in sanctorum martyrum victoriis conlaudare, Domine sancte, Pater aeterne, omnipotens Deus, per Iesum Christum

Filium tuum Dominum nostrum. Dignius tamen nimiumque dignius in eorum festivitatibus, qui ex ore Unigeniti tui veritatis ; flumina haurire meruerunt totum per orbem manantia. Hii etenim a Christo Unigenito tuo, et verbis edocti, et Spiritu

sancto repleti, evangelicam veritatem, quasi magna in firmamento luminaria, toto in mundo ructarunt, et prophetico illo tanto ante praedicto in illis impleto, ! caeli narraverant gloriam Dei. Unde in 10 omnem

terram exivit sonus eorum, et in fines orbis terrae verba

illorum. Isti igitur in victoriis suis praecipue in laudibus sunt habendi, et ut Ecclesiae I

^

fundatores,

et Catholicae

fidei ducatores

cuncti

Apostoli celebrandi. Quia, cum sit laudabile semel cognitam fidem usque ad sanguinem vindicare, excellentius tamen est hanc in primordiis Spiritus Sancti concepta aliis tradere, et post pro illa, ut isti egerunt, sanguinem fundere. E quibus iste hodie sanctus Bartholomeus, Christi Filii tui et Domini nostri discipulus, univer-

sae Ecclesiae celebrandus occurrit. Qui doctrinam, quam mira?o culis et praedicamentis instituit, hanc etiam effusione sanguinis laureavit, et regulam quam didicit Domino passo, hanc ceteris completam ostendit mirabiliter in se ipso. Et qui universae terrae Dominum et totius veritatis Magistrum ?pependisse noverat in ligno, dignum habuit se ipsum offerri morte pro illo, et ?verus 25 agnus inter luporum multitudinem missus, serpentis prudentiam possidens pariter et columbae simplicitatem, miracula ostendit in populis, iudicia sustinet quaestionis. Qui praesentia sua Astaroth idolum non sinit dare responsum, et blasphemantium verba patitur. 3o Exemplis sequens Dominum Iesum Christum, *imperio suo daemonia eiicit, et persequentium irae se subdit. Daemones catenis addicit, et se ipsum de iudicio non absolvit. Veritatem

466

PRAEFATIONES 1548-1550

praedicare daemones imperat, et a daemoniorum discipulis se teneri permittit. Verbo simulacra confringit, et persequentium 35 cuneos sustinendo, se de passione non redemit. Virtutibus glorio-

sus habetur, et fustibus caeditur. Mortuos suscitat, et pro Domino decollatur. Simili modo, ut Dominus, qui tecum et cum Spiritu

Sancto omnia ineffabiliter condidit, et 5se cruci pro peccatoribus tradidit. Unde quis nostrum his se dignum iudicet laudibus ? Quis dignus 40 tuis adesse queat altaribus ? Quia, cum nostrum huic sacrosancto ministerio impar sit meritum, non aliter a nobis plane nisi indigne praesumitur sacerdotium. Sed, si non nisi minister dignus inquiritur, cesset necesse est ministerium, nec invenietur qui digne 45 offerat sacrificium. Ergo, arbiter universitatis

jo

et conditor,

quia iniunctio

officii

necessitate altaribus tuis indigni adstare cogimur, beati Bartholomei apostoli et martyris meritis quaesumus, a sordibus expiemur, et sicut templum Astaroth a daemonibus reddidit liberum, illudque tibi consecravit per Spiritum Sanctum, ita nos a piaculis solvat, et coram tein ministerio tuo dignos efficiat. Reseret arcana pectoris nostri praedicationibus Christi Fili tui et propriis, et quidquid nostrum est instruat miraculis pariter et exemplis. Ut dum sacerdotum eius precibus dignum coram te habueris sacrifi-

55 cium, totum Ecclesiae iustifices coetum, et tesolum Deum credere,

teque laudare doceas populum universum. Ut illa vox incessabilis, quae ter sonat in caelis ab angelis et sanctorum omnium vocibus proclamatur, in terris in nostris quotidie declaretur officiis, ut te sanctorum omnium Sanctum cum angelicis choris, cum sanctorum 6o turmis, et omnium

conlaudantium vocibus pariter conlaudemus, atque dicamus: Sanctus, Sanctus, Sanctus.

1549. VD: Teque in sanctorum tuorum confessionibus laudare, !in cuius ?facti sunt virtute victores. Quando enim, ?vel humana fragilitas *sufficere passioni, 5vel hostis acris nequitiae vinceretur, nisi tuae

firmitatis

subsidium

6ministrares,

et saeva

furentis

inimici "potentiae arma 8conterere ys. Per Christum. 1550.

DJ : ! Teque laudare in omnibus operibus tuis. Qui dono gratiae tuae famulam tuam Eulaliam ?nobiliore mentis stigmate decorasti, ut inlaesam in se imaginis tuae pulchritudinem custodiret. Digna vere comes filii tui, quae tenero sexu bellum fortis invaderet et ultra opinionem humanae virtutis ad tolerantiam poenarum se zelo tui amoris obtulerit. Quae in speciem preciosi unguenti

sanguinem suum sub testimonio bonae confessionis effunderit, et incorrupta flammis viscera in odorem suavissimi thymiamatis

PRAEFATIONES

1550-1552

467

adoleret. Vadit ad tribunal cruenti praesidis, nec quaesita lucratuIO

ra regnum, contemptura supplicium, inventura quaestum, visura confessum, non trepida de sententia; non ambigua de corona, non defessa de aculeo, non diffisa de praemio. Interrogatur, confite-

tur, ingentique miraculo maiestas tua *exaltatum virginis spiritum, quem adsumpsit per flammam, suscepit per columbam, (u5t hoc prodigio in caelis virgo et martyr ascenderet, quo in terris 15 filium tuum Pater ostenderas. Per quem maiestatem tuam laudant angeli, atque archangeli *non cessant clamare, dicentes :Sanctus, Sanctus, Sanctus.

I551. VD : Teque laudare mirabilem Deum in sanctis tuis, ?in quibus magnificatus es vehementer. ?Per ipsos unigeniti tui sacrum corpus exornans, et in ipsis ecclesiae tuae fundamenta constituens. *Quorum beatissimum Petrum, gratiae tuae electionisque primitias, in apostolicae dignitatis culmen ascitum, ita ad confitendum

te Deum vivum et dominum nostrum Iesum Christum secreta tui revelatione docuisti, ut in cognoscenda unigeniti tui gloria nullis carnis et sanguis inpediretur obstaculis. Pro qua magistra omnium credentium fide confessorem tuum caelorum clavibus praefecisti, IO

ut cui ad te per te fuerat accessus, per ipsum ceteris ad regnum tuum pateret introitus. »Huic quoque beatum apostolum Paulum ad salutem gentium non impari vocatione consocias, quem magnis laboribus praeparatum gratia tua, et mente(m) mutavit et nomen. $Huius igitur triumphi diem hodierna devotione celebran-

1 tes, hostias tibi, domine, laudis offerimus. Cum angelis.

1552. DJ: !Teque laudare mirabilem in omnibus operibus atque muneribus tuis, Domine. ?Quibus sacratissima regni tui mysteria revelasti, ac sollemniter ?recolenda nobis vota signasti, et iugiter excolendam beneficiorum tuorum memoriam condidisti. *Unde laetantes inter altaria tua, Domine

IO

virtutum,

immolamus

tibi

hodie hostiam laudis, in die insigni sollemnitatis hodiernae, qua Deus et rex noster ante saecula Verbum tuum et sapientia tua aedificavit sibi domum in matre sine patre, sicut natus ex patre sine matre. Ut nobis, 5angelo praedicante, caelestis exercitus nuntiavit, quia natus est hodie Salvator Dominus lesus. Ille exspec(tatio

gentium

natus

est

Christ»us

per

(virginem),

untigenitus ... a Patre genitus 5, ..., inquam, admirabili pietate et 6ineffabili sacramento, "Deus de Patre, homo de matre, de Patre

sine tempore, de matre (sine? semine pro tempore, de Patre

15 principium vitae, de matre finis mortis, de Patre ordinans omnem

diem, de matre consecrans istum diem, ?a te natus ineffabiliter sine die, per quem factus est omnis dies, voluit in terrena huius

468

PRAEFATIONES 1552-1554

30

saeculi vita carnaliter habere natal(em » diem suum, quem hodierna sollemnitate celebramus s p ... se magnum et ... $ ... Qu Sanctus, Sanctus, Sanctus. 1600.

VD: ! Tu mentes nostras bonis operibus semper informes, quia sic erimus praeclari muneris prom( p»ta sinceritate cultores, si ad meliora iugiter transeuntes, paschale mysterium studeamus habere perpetuum.

? Per quem maiestatem. 1601.

VD:

1Tua enim sunt dona, Domine,

ut in nomine electi tui

Sigismundi, per communicationem corporis et sanguinis Domini nostri Iesu Christi, tempestates, frigores exuas, febrium ardorem

repellas, et ad sanitatem pristinam revocare digneris.

PRAEFATIONES 1601-1605

484

Praesta, Domine, ut, invocato nomine famuli tui Sigismundi,

infirmantes plene mentes obtinent quod desiderant, et, desiderata

laetitia, inluminentur corda eorum fidei desiderio. Pro quo beneficio ?ditati, omnis terra 3conlaudat, sed et caeli

1caelorum et 5angelicae Potestates non cessant clamare, dicentes : Sanctus. 1602.

VD: Tua nobis enim munera conferri posse !confidimus abundantiam devotionis et pacis, ut et securitatem tribuat recte curata religio, et sacris sollemnitatibus famuletur concessa securitas ?|:

tranquillitas: |: per.

; 1603.

VD : Tuae etenim, Domine, victoriae celebrantur, tuorum prae-

dicatur potentia triumphorum,

quotiens sanctorum

martyrum

sollemnia recoluntur, quia tu in eis, et fortitudinem dimicandi, et

IO

1j

palmam fecisti florere iustitiae. Inter quos beatus levita Stephanus gloriosus effulsit. 1Quem sancto Spiritu redundante, non solum operum qualitas indicabat, sed tantum etiam caelestis magnificabat gloriae claritudo, ut eam persequentium cernere non possit intuitus. ?Qui sic in ministrando strenuus et fidelis apparuit, ut eidem apostolicarum committeretur praerogatio sancta mensarum. Ita castitate pariter et largitate praecipuus, ut viduarum curam misericors et pudicus expleret. ? Eatenus divinis instructus eloquiis, ut palam concilia vinceret Iudaeorum. ^In tantum filii tui confessione flammatus, ut post eius crucem primus susciperet passionem. Ita regna caelestia mente iam penetrans, ut adhuc constitutus in terris, stantem a dextris virtutis tuae ipsum, pro quo lapidabatur, intenderet, et caelo vim faciens, quam nomine

praeferebat, meritis praeriperet iam coronam: per. 1604.

VD:

Tuae gloriae maiestatem

devota mente

poscentes,

ut

famulum tuum 1//. adversus callidi hostis insidias laborantem, hic

et ubique Spiritus tui providentia protegere et custodire digneris. Ut, devictis inlecebris saeculi, dono misericordiae tuae mereatur

esse particeps. Per Christum.

; 1605.

VD: ! Tuae laudis hostiam iugiter immolantes, ?cuius figuram Abel iustus instituit, 3agnus quoque legalis ostendit, *celebravit Abraham, 5Melchisedech sacerdos exhibuit. Sed $verus agnus et "aeternus pontifex hodie natus Christus implevit. $ Unde profusis. 5

PRAEFATIONES

1606-1613

485

1606.

VD: Tuam clementiam humiliter implorantes, ut per ... requiem impendas. Per Christum. 1607. VD: Tuam clementiam profusis precibus implorare, deprecamur. Per Christum. 1608.

ut ...

VD: Tuam immensae pietatis suppliciter deprecamur clementiam, ut lanimam famulae tuae 2//. ab omnibus propitiatus absolvas delictis, atque omnium electorum precibus ad vitam feliciter facias perpetuam pervenire. Per Christum. 1609. VD: Tuam implorantes clementiam, ut salvare nos digneris ... purifica. Per Christum. 1610.

VD: Tuam magnificentiam deprecantes, ut, !qui alligans for-

tem nostri generis inimicum, vasa eius diripere non desistis, ?ad consortium nos Christi tui facias venire ?vincentes. Per eundem Christum. IÓrII.

VD: '!Tuam misericordiam deprecantes, ut mentibus nostris beati Laurenti(i) martyris tui tribuas iugiter suavitatem, ?qua, et nos amemus eius meritum passionis, et indulgentiam nobis semper fidelis ille patronus obtineat. Per (Christum5. 1612. VD:

Tuam misericordiam implorantes, ut, 1secundum multitu-

dinem indulgentiarum tuarum, ?ab omnibus nos absolvas peccatis, et ad omnia pietatis opera, te parcente, reparemur. Et quos venia feceris innocentes, auxilio facias efficaces.

Per Christum dominum nostrum. I613.

VD: Tuam suppliciter misericordiam deprecantes, ut pia sanctorum nos, intercessione evangelistarum tuorum, ab omni custo-

dias adversitate. Quatenus praeceptis, te iuvante, quieti aures valeamus intendere cordis, ut praemia capiamus, quae servantibus tua mandata promisisti. Per Christum. 5

PRAEFATIONES

486

1613 bis-1618

1613 bis.

VD: mentes erimus meliora

Tuamque clementiam continua devotione precari, ut nostras in bonis operibus semper 'informes. Quia, sic praeclari muneris prompti in caritate cultores, si ad transeuntes, ?paschale mysterium studeamus habere

perpetuum.

Per Christum. 1614. VD:

Tuamque

immensam

clementiam

devotis

mentibus,

et

limmensis precibus implorare, ut qui ?diversitatem gentium unius sacrae fidei confessione Paracleti Spiritus 3dono voluisti congregare, congregatam cleri ac populi multitudinem, una cum praelato principe iubeas *conservare. 5Idque in hoc conventu, te opitulante, deliberent, quod nequaquam a tua voluntate discordet. Quatenus tuis monitis parentes, adversitatibus *omnibus carentes, bonis

omnibus exuberantes, et in praesenti saeculo pacis tranquillitate fruantur, et aeternorum civium "consortio $adsisci mereantur. IO

Per Christum. I6I5.

VD: ! Tuamque in sanctorum martyrum Cypriani, (festivitate? praedicare virtutem, rum partibus greges sacros divino pane eademque die, diversis licet temporibus, nominis tui confessione coronasti. Per.

Cornelii, simul etiam quos ?discretis terrapascentes, una fide, consonante parique

1616.

VD: !Tuamque misericordiam suppliciter exorare, ut ieiuniorum nostrorum sacrosancta mysteria tuae sint pietati semper accepta. Concedasque, ut ?quorum corpora abstinentiae observatione macerantur, mentes quoque virtutibus et caelestibus institutis exornentur. Per Christum dominum nostrum. Per. 1617.

VD : Tuaque opera continuatis laudibus praedicare, quia iusta semper et bona sunt. Quae potenter efficiunt, ut rationabiles voluntates, aut inter ista ?proficiant ad salutem, aut de caelesti nullatenus vigore causentur: per. 1618.

VD: Tuas !enim, domine, virtutes, tuasque victorias admiramur, quotiens in ecclesia tua horum dierum ?festa celebrantur,

PRAEFATIONES

1618-1624

487

quos insignes confessorum tuorum et martyrum palmae ad perennem memoriam sollemnemque Reste fidelibus populis sacrave-

runt.

Bet. I619. VD: ! Tui enim muneris, tuaeque virtutis est, ut 2ecclesia tua in

apostolica soliditate fundata, infernarum non vincatur terrore portarum, $et in tua ver