Corpus praefationum: Textus (A - P). 9782503016139

Citation preview

CORPVS CHRISTIANORVM SERIES EATINA CEXIA

TNPOGRAPHI

BREPOIS

QA RNIIOPI

The Library SCHOOL

OF THEOLOGY AT CLAREMONT

WEST

FOOTHILL AT COLLEGE AVENUE CLAREMONT, CALIFORNIA

CORPVS

CHRISTIANORVM Series Latina

CIEXIA

CORPVS

CHRISTIANORVM Series Latina

CIEXIUA

CORPVS PRAEFATIONVM

TVRNHOLTI TYPOGRAPHI

BREPOLS

EDITORES

MCMLXXX

PONTIFICII

GR T

A

|

|

CORPVS

""PRAEFATIONVM dr X IMS

(A-P)

CVRA

et STVDIO

Dom EDMOND (EUGÈNE) MOELLER,

0.5.8.

TVRNHOLTI TYPOGRAPHI

BREPOLS

EDITORES

MCMLXXX

PONTIFICII

SVMPTIBVS SVPPEDITANTE SVPREMO BELGARVM MAGISTRATV PVBLICAE INSTITVTIONI ATQVE OPTIMIS ARTIBVS PRAEPOSITO EDITVM E

ibus ogu | iban,

SCHOOF OF TLIEOL OC ATCLAREMONT Cal ioenta

© Brepols 1980 No part of this work may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher.

Te

VD: A quo beatus Andreas apostolus insuperabili protectione munitus, convertens ad fidem populos, gloriam crucis Christi praedicavit intrepidus, et crucis cruciamenta pro crucifixo Domino suscepit laetus atque securus. Dumque de passionis suae cruciatibus laetaretur, de persecutoris sui tantummodo interitu condolebat, eumdemque persecutorem, ut aeternas poenas evaderet, exhortabat( ur y. Sed !quod plerumque magis ac magis damnationis poena augmentaretur, quo veritatis eius praedicatio non tacetur. Unde IO

15

20

apostolus et martyr salutaria ?hortamenta illi non tacuit, et inde persecutoris immanis maiori crudelitatis atrocitate saeviens in necem apostoli quasi more frenetici, ad vindictam medici consulentis exarsit, atque antidotum saluti congruum, quod illi medicus obtulit, quasi vitam medici perempturus, ipse medico furens (a»eger bibendum dedit. Dum patibulum gloriosae crucis, quod omni laude praedicans apostolus extulit, persecutor crudelis eundem apostolum subire praecepit. Sed laetus gaudensque hoc medicus sumpsit, quod (aeger insanabilis non credendo abiecit. Nesciens miser quia hoc antidotum, ?licet in gustu parum 4persentiatur amarum, in *sumptu tamen dulce est ac iucundum. Dum

per hoc, et salus habita, perenniter habenda servatur, et

salus amissa nunquam poenitus amittenda recipitur. Per eum quem tecum et cum Sancto Spiritu unum Deum collaudant angeli $et archangeli, omnesque supernae virtutes sine 2j intermissione

*. 9.

VD: ! Ab omni sexu aetate et sensu dicere laudem in hac die ieiunii, et laudes tuae triumphali praeconio, quo ab Hierosolymis et Bethania occurrerunt tibi plurimae populorum catervae una voce perstrepentes : 'Hosanna fili David, benedictus qui venit in nomine domini'. Tibi enim cum lingua coma servivit arborea, cum arenosa itinera ramis viruerunt composita, plebis quoque indumentum tuis ?plantis sternitur nudatisque viris ?via vestitur, victori novo populus praestat triumphum. Surgit totus clamor in laude, voces clamantium penetrant templum dicentes :'BeneIO

dictus qui venit in nomine domini. Ecce, Hierusalem, qualiter tibi

rex tuus sedens super asinum mansuetus advenit'. Adveni ergo, rogamus, et in *medium nostri adsiste, et qui nos tunc reparasti per crucem, per istum immolatum panem et sanguinem iterum

lapsos repara, 1j

ut te advenire

in nostris

cordibus

sentientes,

exeamus obviam 5tui, et cum supernis illis virtutibus clamemus dicentes: Sanctus. IO.

VD: Ad cuius imaginem hominem formare dignatus es, cui ad vitae substantiam ?et ceteras statuisti temporum vices et alimo-

PRAEFATIONES

10-14

5

niam tui muneris praeparasti. Tu igitur, qui es ?creaturae auctor ^humanae, defensor esto operis tui, ut huius ?ministerii devotio, quam maiestati tuae $annua sollemnitate celebramus officiis,

long(a»eva efficias consecratione firmari. "Per. TT

VD: Ad cuius immensam !gloriam pertinere cognoscimus, ut mortalibus tua deitate succurreres. Sed ?et nobis provideres de ipsa mortalitate nostra remedium, et perditos quosque unde perierant, inde salvares, per Christum

dominum

nostrum.

Per

quem maiestatem ... exsultatione dicentes: Sanctus, Sanctus, Sanctus ... I2.

VD: Ad cuius immensam !pertinet gloriam, ut non solum mortalibus tua deitate succurreris, ?sed de ipsa etiam mortalitate nos-

tra nobis remedium provideris, et perditos unde | : quo : | perierant, inde salvaris.

Per:

13: VD: ! Ad gloriam tuam profusis precibus exorare, ut ?sancti Benedicti patrocinio ?nos adiuvante, debita nomini tuo servitute placeamus. Per quem.

14. DJ: !Ad quem sancta progenies generosa numerositate trium-

phali passionum virtute conscendit, cum tibi, Domine, praeclara

germanitate et morte sociatos septem caelorum incolas mater beata parturiit. Cui de fructibus uteri ?sui nihil mundi huius temeravit obscuritas, quae ad hoc est sortita coniugium, ut totam sobolem martyres tibi ad Ierusalem ?caelestem pia dona transmitteret. Exhibuit tibi, Domine, totum suae *procreationis holocaustum, et cunctas quas ordo nativitatis 5attulerat victimas dedit. 6Stabat inter ministeria poenarum virili magnanimitate succin-

10

cta, "saevientesque in viscera natorum carnifices intrepida mater

adspexit, Stot orbitatibus vulnerata, quot successionibus gloriosa. Inexplebilem videns persequentium crudelitatem, suorum laetabatur perseverantia filiorum, non fletu victa est, non gemitu

orbitatis affecta. Septem cruciatus filiorum antequam ipsa crucia15 retur excepit, et ne in aliquo eorum superaretur extimuit. Inter diversas pignorum mortes discretaque tormenta gaudiis aeternitatis exsultans, prius se martyrem quam moreretur agno-

6

PRAEFATIONES 14

vit. Unum incidi ungulis laetabatur, distendi rotis alium illigari20

25

30

que gaudebat. Illius vicina mirabatur incendia, neque ad istius quem evulsis cum cute exstirpatis comis equulei catasta tenebat poenis est victa, sed quem a vulnerum confinio brachiis truncatum videbat intuebatur interrita. Hunc quoque quem ad furcam trifido dente ramosa membris per vincla compactis immissum et adductum trochleatim pendere fecerant confortavit. Eumque, cuius in sartagine flammata et scintillantis olei rore saltuatim crepitante cunctis stupentibus invicta puerilia membra torrebant, ut ne haec quidem pertimesceret pia voce iuvabat. Hoc genere tormentorum singulos laniari prospiciens, illum sibi tantum periturum esse ?suspirat, si quis !^eorum non fuisset, Domine, !! in sacrificium tuae laudis assumptus. Sed tua clementia munerante, omnipotens Deus, et tuo Spiritu confirmante, unus omnium sensus, una l?fides, una confessio, omnes in martyrii

35

gloria 3 pretiosa morte sociavit. Tunc supra parvulorum dilacerata corpuscula mater laeta conlabitur et felici cruore permixta octava in tuis, Ierusalem, ianuis passionis vexilla suspendit. "ste etiam Felix est in sollemnitate feliciter iunctus, in marty-

40

rii certamine parili gloria coronatus. Ea namque devotione hic sacri evangelii non trepidavit inperterritus confiteri doctrinam, quia illi priscae legis paternam traditionem observantes tenuerunt custodiam. Omnes enim artus non formidavit impie persequentibus tradere in vindictam, dummodo Christo domino ab idolorum

45

cultibus servaret animam incorruptam, pro cuius dilectione vitae temporalis maluit sustinere iacturam, ut, quod illi consequi promeruerunt Domino passuro, hoc iste compos adeptus sit iam Domino passo. Totum illi Christi amore perferunt plena fide adhuc in circumcisione carnis, hic uero perfecte exsultans in passione Christi, ex eius resurrectione gloriatur !^in circumcisione cordis,

verum Agnum immolans qui !6mundi chirographum suo delevit cruore, et ad caelestia regna conscendere nobis demonstrat claris-

55

6o

sima ascensione. Unde non immerito profertur huius inter sanctos martyres sancta confessio, cuius fit sponte ob amorem verum Christi vitae huius amissio, quem decoravit nimio proprii martyrii amore assumptio. Eo est nimirum lacessitus proventu, quo iugis ei fuit vitae mundissimae sanctificatio. Quia accensa erat in eo impatienter provocata Christi dilectio, ut a praesidiis iniquissimo ministro verberibus affectus et morte atrocissima trucidatus in confessione Fili Dei animam optaret ponere, cum qua in saeculo aeterna desideravit inter sanctos martyres sine fine regnare. "Per ipsum dominum nostrum, ante cuius conspectu turma archangelica cum angelorum legionibus, patriarcharum choris, apostolorum coronis, martyrum meritis, vel etiam cum omni

sanctorum innumerabilium multitudine proclamant, ita dicentes : 65 Sanctus, Sanctus, Sanctus.

PRAEFATIONES

15-17

7

15. VD: ! (Ad) vota humilium manum dexterae tuae Maiestatis extende. Ut animabus ?famulorum famularumque tuarum, tam pro vivis, quam

et solutis debitae

mortis, quorum

animas ad

memorandum conscripsimus, fidelium: catholicorum orthodoxorum, *qui tibi placuerunt, quorum commemorationem ?agimus, vel ‘quorum nomina super sanctum altarium scripta "adesse videntur, *remissionem peccatorum, indulgentiam, quam semper optaverunt, piis supplicationibus consequantur. Per Christum Dominum nostrum. Cui ?(merito omnes angeli IO

atque archangeli incessabili voce proclamant, dicentes: Sanctus,

Sanctus, Sanctus 5. I6.

VD : ! Adest enim ?dies magnifici ?votiva *martyrii, *quo venerandus 9Andreas, germanum se "beati Sapostoli Petri, tam ?praedicatione Christi tui, quam

!?confessione monstravit,

Het

apostolicae numerum dignitatis simul passione supplevit et gloria. 12 Ut !3id, quod libera praedicaverat voce, nec pendens taceret in cruce. Auctoremque vitae perennis, tam in hac vita sequi, quam

IO

in mortis genere meruit imitari. Ut, #cuius !épraecepto !’terrena in semetipso crucifixerat l8desideria, eius exemplo ipse patibulo figeretur. !?*Utrique igitur germani piscatores, ambo cruce elevantur ad caelum. ?Ut, quos in huius vitae ?!cursu ?gratia tua tot vinculis pietatis ?3obstrinxerat, ?'singulis in regno caelorum necteret et corona». ?5Ut, quibus erat una causa certaminis, una retributio esset et

?épraemii. ??Per Christum.

17

IO

VD: Adest !enim nobis optatissimum tempus, et desideratae noctis lumen advenit. Quid enim maius vel melius ?invenire poterit, quam Domini resurgentis praedicare virtutem ? Hic namque inferorum claustra disrumpens, *c(l»arissimam nobis hodie ^suae resurrectionis 5vexillam 9suscepit, atque hominem "remeans invidia inimici 8deiectum ?mirantibus intulit astris. O noctis istius mystica et veneranda commercia! O sanctae matris ecclesiae pia sempiterna H beneficia! Non ??vult 3 habere quod perimat, sed cupit invenire quod '^redimat. Exultavit Maria in 5sacratissimam 16puerperi, exultat ecclesia in filiorum suorum "generationis !5speciem. Sic fons ille beatus, qui dominico 19]atere 20circumfluxit, ?! molis ? excepit vitiorum, ut his sacris altaribus

?3yitales escas ?perpetua vita conferat renatorum. Et ideo cum angelis.

8

PRAEFATIONES

18-20

I8.

VD: Adest enim nobis sancti ! sacerdotis et martyris tui Xysti desiderata festivitas, quam annua recursione venerantes, ?hostias tibi laudis offerimus.

Cum angelis.

I9. VD : Adesto precibus nostris, ! adesto sacramentis, adesto etiam

piis famulorum tuorum laboribus, nobisque misericordiam tuam poscentibus. ?Descendat quoque in hanc ecclesiam tuam, quam sub invocatione sancti nominis tuiin honore ?sanctae crucis, in

IO

qua coaeternus tibi filius tuus dominus noster Iesus Christus pro redemptione mundi pati dignatus est, et sancti *martyris tui N. indigni consecramus, ?sanctus Spiritus tuus, septiformis gratiae ubertate "redundans, ut quotiescumque in hac domo tua sanctum 5nomen tuum fuerit invocatum, eorum qui te invocaverint a te, pio domino, preces exaudiantur. O beata ?et sancta trinitas, quae omnia purificas, omnia mundas, let omnia Hexornas! O beata maiestas Dei, quae cuncta imples, !?cuncta contines cunctaque disponis ! O beata et sancta manus ? Dei, quae omnia sanctificas, omnia benedicis, omnia !4locupletas! O sancte sanctorum Deus,

5,

20

tuam clementiam humillima devotione deposcimus, ut hanc ecclesiam per nostrae humilitatis famulatum, in honore sanctae et victoriosissim(a5e crucis et sancti martyris tui N., purificare, benedicere, !éconsecrareque perpetua sanctificationis tuae ubertate digneris. Hic quoque sacerdotes '"sacrificia laudis offerant, hic fideles populi vota persolvant, hic peccatorum onera solvantur, !5f,delesque lapsi reparentur. In hac ergo, quaesumus domine, domo tua Spiritus sancti gratia aegroti sanentur, infirmi

Wrecuperentur, claudi curentur, ?]eprosi mundentur, caeci illuminentur, daemonia eiciantur, cunctorum 2hic debilium incom2j moda, te, domine, annuente, pellantur, ?0mniumque vincula

peccatorum absolvantur. Ut omnes qui hoc templum beneficia iusti deprecaturi ingrediuntur, cuncta se impetrasse laetentur. Ut, concessa misericordia, quam #precantur, perpetuo miserationis tuae munere glorientur. Per (eundem dominum nostrum Iesum

30

Christum5.

20. VD: Adesto precibus !(nostris», adesto votis, adesto ?famulationibus, adesto consecrationibus, qui omnia per verbum

?virtutis tuae mirabiliter dispensas et dispensanda ministras. Qui

diversis floribus tuam

semper exornas

ecclesiam, dum

eam,

et

*virorum exemplis, et illustrium feminarum irradias institutis. Qui

etiam de 5infirmiori sexu hanc famulam

tuam

servitutis tuae

Sapplicare dignatus es famulatui. Effunde, "quaesumus, Domine,

PRAEFATIONES

20-21

9

super hanc famulam tuam $(N.5, quam in officium divinum ?fideliter dedicamus, gratiam Spiritus sancti, ut tibi ?^omnium IO tempore Heius !?servitus I? dignanter complaceat, eamque dextera potentiae tuae benedicere et sanctificare, !^sive consecrare digneris in opus ministerii tui condignum. Quatenus actum ministrationis sibi creditae fideliter exsequatur, et !^eiusdem sancti Spiritus septiformis gratiae virtute corroboretur. Requiescat ergo super 1$ eam, precamur domine, spiritus sapientiae et 16(intellectus,

spiritus consilii et fortitudinis, spiritus scientiae et? pietatis, ac repleas eam spiritu timoris tui. Concede ei quoque gravitatem actuum, censuramque vivendi, ut "in lege tua die ac nocte meditetur, mandata tua custodiat, dictis tuis obediat, sacris

20

25

lectionibus insistat, terrena et transitoria despiciat, atque omni tempore bonis operibus inserviat, omnem libidinem pravae voluptatis superet, amorem honestae castitatis teneat. Ut !?tibi sponso venienti cum lampadibus ?9( suis » inextinguilibus possit occurrere, et prae(ce»dentium virginum choro iungi, et ne cum stultis excludatur, ?! (sed? regalem ianuam cum sapientibus virginibus licenter introeat. Abundet in ea totius forma virtutis, auctoritas

modesta, pudor constans, innocentiae puritas, et spiritualis observantia disciplinae. In moribus eius ??praecepta tua fulgeant, ut suae castitatis exemplo, cunctis sibi subditis imitationem prae30

beat puram,

et bonum

conscientiae testimonium

ostendens, in

Christo Iesu firma et stabilis perseveret, atque ita perceptum ministerium, te auxiliante, peragat, ?? qualiter ad aeternam remunerationem, te donante, pervenire mereatur.

Per eundem.

2p

DJ: Adventum gloriae tuae et lin carne nativitatis mysterium sollemni devotione recolere, nostraeque salutis insignia, quae tantis sunt prolata virtutibus, cum tripudio animi praedicare. Sed quis dignas valeat dignationi tuae dependere laudes, ?in cuius opera, nec mirabilia numerare possumus, nec virtutes? Quantus tamen ipse, vel qualis sis, nullus credo audeat dicere. Quoniam quantitatem tui vel qualitatem humanae sapientiae non est datum scire. Sed cuius immensitatem humani sensus capacitas non valeat terminare, unum solummodo est ut Trinitatem Deita-

IO

tis atque omnipotentiae tuae simpliciter credamus et veraciter praedicemus.

Tu itaque, clementissime Deus, verae credulitatis in sensibus

15

nostris incrementa multiplica, et imaginis ac similitudinis tuae 3formam in nobis magis magisque restaura. Ut te, quem dudum venisse credimus pro remediis captivorum, in secundo adventu tuo

te in maiestate

venturum

sustinentes

videre

mereamur,

concessa nobis indulgentia peccaminum.

1 Praesta, unita aequalis et indivisa Trinitas, Deus noster, quem

caelorum multiplex et ineffabilis numerus, quem omnium angelo-

IO 20

PRAEFATIONES

21-24

rum et archangelorum millia, cum senioribus et Virtutibus, cum Thronis et Dominationibus laudare non cessant. In cuius praeconio quadriga illa senarum remigio suffulta alarum, intrinsecus et extrinsecus minutatim oculis luminata, cum Cherubim hymnum cantici novi concinunt, laudantes atque ita dicentes: (Sanctus). 22.

DJ: ... 1Aeternam largitus est. Verum etiam et corporibus resurrecturos nos esse promisit. Unde excessum cari nostri illius non appellamus mortem, sed ?somnum. Mori timeat, qui ?ex aqua et Spiritu sancto non ‘est renatus, gehennae ignibus mancipetur. .Mori timeat, qui non ?Christi cruce et passione censetur. Mori timeat, quem de saeculo recedentem perennis poenis aeterna flamma torquebit. Mortali...

231 VD:

Affluentem spiritum tuae benedictionis ! famulo (famulae)

tuo (tuae) N., nobis orantibus,

?propitiatus

?infunde,

*ut qui

(quae) per manus nostrae hodie impositionem abbas (abbatissa) *constituitur, sanctificatione tua *digne a te electus (electa) permaneat, ^ut numquam postmodum de tua gratia separetur indignus (indigna). Suscipiat, te, domine, largiente, hodie in bono

opere perseverantiam, in adversis constantiam, in tribulationibus tolerantiam,

in ieiuniis desiderium,

‘in impietatibus misericor-

diam, in humilitate principatum, in superbia odium, in fide 10

dilectionem, in doctrina pervigilantiam, in castitate continentiam, in luxuria abstinentiam, in varietatibus moderationem, in moribus doctrinam. Te !! munerante, domine, 12talis in hoc minis-

terio perseveret, qualis levita !3electus ab apostolis sanctus Stephanus meruit perdurare. Totam ab #hodie diabolicam conversa5

20

tionem despiciat, !^5tua, domine, benedictione largiente, contem-

nat praesentia, lédiligat caelestia Sit exemplum et forma iustitiae, ecclesiam tuam, ut speculator inter suos (suas) collegas semper

praemia, desideret sempiterna. ad gubernandam regendamque (speculatrix) idoneus (idonea) !*efficiatur. Sit magni consilii,

industriae, censurae, efficaciae, disciplinae. Ita te, domine, ?'tribuente, in omnibus mandatis tuis, sine reprehensione tibi mundo corde ?!deserviat, ut ??ad bravium supernae vocationis,

multiplicato foenore ?cum centesimo fructu #coronaque iustitiae, 5et ad caelestium thesaurorum donativa perveniat. Praes-

2j

tante (domino nostro Iesu Christo, qui vivit».

24. VD: !Agnoscimus enim, ?*Domine Deus 3noster, agnos(c»imus, sicut prophetica dudum voce testatus es, ad peccantium merita

PRAEFATIONES

24-28

II

pertinere, ut servorum tuorum labore quaesita sub *conspectu nostro manibus diripiantur alienis, et quae desudantibus famulis ; nasci ?tribuis, ab hostibus patiaris absumi. STotoque corde prostrati "supplices exoramus, Sut ?praeteritorum concedas veniam delictorum, et ab omni mortalitatis incursu continuata miseratione nos protegas. HQuia tunc defensionem tuam non diffidimus adfuturam, cum a nobis, quibus

10 offendimus, dignanter expuleris. Per:

25.

DJ : Amanda pietas, tremenda virtus, veneranda maiestas. Qui hanc noctem venturam, toto orbe venerandam, caelorum gratula-

tione et terrarum remuneratione angelica exultatione ditasti, ut nascente in carne domino nostro Iesu Christo filio tuo, superiora ; pariter et inferiora gauderent. Aspice nunc familiam tibi supplicem, conserva populum tuis laudibus personantem et superventurae noctis sollemnitate, ita pervigiles ?redde, ut sinceris mentibus 3domini nostri percipere mereamur natalem venturum. *In quo invisibilis ex substantia tua, visibilis per carnem apparuit in 10 nostra. Tecumque unus, non tempore genitus, non natura inferior,

ad nos ?venit ex tempore natus. 9Per cuius nativitatem indulgentia criminum conceditur et resurrectio non negatur. Merito itaque omnis terra adorat te et confitetur tibi, sed et caeli caelorum et angelicae potestates non cessant laudare dicentes: 15 Sanctus, Sanctus, Sanctus. 26.

VD: Apud quem !cum beatorum apostolorum continuata festivitas, ?triumphique caelestis perpetua, et aeterna sit celebritas. ?Nobis tamen eorum festa annuis recursibus tribuis frequentare, ut et illorum passioni sit veneratio ex nostra devotione, et nobis

; auxilium proveniat de eorum sanctissima intercessione. Per Christum.

27

VD: Apud quem !cum beatorum apostolorum Petri et Pauli continuata

festivitas, aeterna

celebritas,

?et triumphi caelestis

perpetuus sit natalis, nos tamen beatae confessionis initia recolentes, frequenti tribuis devotione

venerari, ut crebrior honor

; impensus sacratissimae passioni maiorem nobis prosit ad gratiam. Per (Christum Dominum nostrum). 28.

VD: Apud quem sancti martyres exsultant in gloria. Qui per passionem oblatis tibi corporalibus hostiis caelorum meruerunt

12

PRAEFATIONES 28-32

conscribi. Quoniam morte sui redemptoris propriis mortibus sunt imitati. Sanguis quippe Filii tui effusus est ad indulgentiam peccatorum, sanguis martyrum tuorum emanuit in exemplum certantium. s Et ideo cum angelis.

29. VD: ! Apud quem semper est ?praeclara vita ?sanctorum, ^quorum nos ?mors pretiosa $laetificat et tuetur. Quapropter "martyrum tuorum Marcellini et Petri gloriosa recensentes natalitia, laudes tibi referimus, et magnificentiam tuam supplices exoramus, ut quorum ?sumus martyria venerantes, !? beatitudinis mereamur esse consortes.

Per Christum dominum nostrum.

30. VD: Apud quem semper est ! praesens et praeclara ?sanctorum omnium vita, quorum nos mors pretiosa ?et almae beatitudinis ianua laetificat, *et a cunctis adversitatibus defendat. Quapropter laudabilis es in tuorum commemoratione sanctorum, et in magnae fidei affectu, et in tolerantia passionum,

10

qua beatum Albanum

sociosque eius omne antiqui hostis superare fecisti machinamentum. Quo ad capiendam egregii martyrii beatitudinem cum supernis civibus, nullis impediti retinaculis, te suffragante, pervenire potuerunt. Et ideo.

31. VD: Atque in laudibus tuis cum laetitia et exultatione sanctorum tuorum praeconia dicere, laudes attollere...

na VD: ! Auctor totius veritatis et fons veri luminis, qui venerabili atque gloriosissimo martyri tuo Genesio in agone patientiae tribuisti constantiam, eiusque mentem Spiritus sancti gratia vo-

luisti irradiare. *Ut cognosceret te Deum verum esse omnipotentem conditoremque omnium quae sunt, fuerunt, quaeque post futura sunt, genitorem filii unigeniti, qui ?ante saecula non *voluntarie neque necessitate, sed 5naturaliter est ex te genitus,

$tibi consubstantialis, et in tempore formam accipiens pro nostra redemptione factus est homo. Illumina, quaesumus, mentes nos10

tras lumine veritatis tuae, "ut te verum Deum possimus cognoscere, et dignas tibi pro beneficiis tuis gratias iugiter reddere. Per Christum.

PRAEFATIONES 33-36 33.

^

13

VD: Audientes divini sermonis sonum dicentis: !''Beati, qui lugent nunc, quoniam ipsi consolabuntur"'. ?Consolationem vitae praesentis pariter et futurae a te, piissimo largitore, percipere desiderantes humiliter imploramus, ut #lap populo christiano, ut toto orbe pacato, ad omnibus ubique gentibus maiestas tui nominis adoretur. Per quem.

103. VD: Cuius a mundi origine linestimabilis erga hominum genus ?dilectio perseverat, dum ?iustus per viam rectam gradiens coelestem ducit ad patriam, et peccatores ab iniquitate *conversos, paternam reportat ad gratiam. Hinc ergo est omnipotens Deus, quod dominus noster Iesus Christus, sicut passione sua expoliat 5inferos, ita etiam resurrectione sua manubiis,

quibus tartarea

vincla nudaverat, vestivit potentialiter 9caelos. Per quem maiestatem tuam.

I04. VD : Cuius admirabilis sapientiae ordo in procuranda hominum salute, angelorum ministerio declaratur. Te supplices exoramus, ut discussa caligine vitiorum, divini vultus tui radios, quos a te iugiter illi excipiunt, ad nos sine impedimento transmittant. Et quia nostrae beatitudinis tales ac tantos in terris voluisti esse ministros, iisdem nos consortes in caelo associare digneris, ubi maiestatem tuam consonis laudibus venerantes, sine fine dica-

mus: Sanctus. IO4 bis.

VD : 1Cuius adorandae dignationis adventum, licet diu antea prophetis nuntiatum,

Iohannem

testatum esse voluisti. Hic est

32

PRAEFATIONES ro4bis-106

enim ille, quo inter natos mulierem maior exstitit nemo, vox heremi, praeco Verbi, amicus sponsi, ostensor agni, in similitudi^

nem virtutum alter Helias. Hic, in qua ille est lucerna ardens et

humanae

IO

salutis lumen

ostendens.

?Hic

est enim,

cui nomen

antequam conciperetur, dedisti, quem Spiritu sancto, priusquam nasceretur, implesti. Qui vocem matris domini nondum editus sensit, et adhuc (clausus) utero, ad adventum salutis humanae prophetica exultatione gestivit. *Qui et genetricis sterelitate( m » conceptus abscessit, et patris linguam natus absolvit, solusque omnium prophetarum redemptorem mundi, quem pronuntiavit, ostendit. Per Christum.

I05..

^

VD: !Cuius amore succensus Mammes beatissimus martyr gloriosam promeruit certaminis palmam. Qui pestiferam ?sacrilegorum plebem despiciens, maluit habitare cum bestiis, quam mundi commoda cum infidelibus possidere. Ob hoc et voce divina admonitus, evangelium invenire meruit, ut qui polluta incredulorum despexit colloquia, sui conditoris verba sedulus perfrui mereretur. Cui et bestiae deposita ferocitate ?famulari non desinunt, dum suorum uberum íructus Christi famulo sponte ministrant. Mittitur interea ut exhibeatur carnifici, qui paratus dimicare pro Christo, ad stadium devotus occurrit. Illic poenarum

4 ^

20

*acerbitate vexatur, Dei filium voce libera profitetur. Suspensus denique torquetur, carcereo squalore subicitur, ferarum horrendis morsibus exhibetur. Camino ?urendus includitur, iniquorum traditur manibus 9lapidandus. Sed feralis illa insatiata rapacitas mitis efficitur, et igneus globus incolumen Christi martyrem "consecravit. O ineffabilis aeterni regis potentia. O admiranda clementia redemptoris, qui pro martyrum dignitate dat intellectum bestiis, elementis propriam tollit virtutem, ut universi qui tibi serviunt, te verum Deum glorificent, te omnium

discant esse factorem.

Per *Christum. 106.

^

VD: Cuius benedictam misericordiam toto orbe diffusam laudibus veneramur. Quia dilecti tui Iudoci nos fecisti sollemnia celebrare, per quem pietatis tuae munera possimus impetrare. Hunc enim tanta apud te !sublimatum credimus gloria, ut quae nostra non exiguunt merita, sola nobis valeat intercessione obtinere. Confidimus quoque ipsum velle tanto clementius pro nobis exorare, quanto devotius nitimur festivitatem suam praeconiis honorare.

PRAEFATIONES

107-110

33

107. VD:

1Cuius

bonitas

hominem

condidit,

?iustitia damnavit,

misericordia redemit. ? Te humiliter exoramus, ut sicut per inlicitos appetitus a beata regione decidimus, *sic ad aeternam patriam per abstinentiam redeamus. Sicque moderetur tua miseratione nostra fragilitas, ut et transitoriis subsidiis nostra sustentetur mortalitas, et per bonorum operum incrementa, beata adquiratur immortalitas. Per Christum. 108.

VD: Cuius caritatis amore beatus martyr Vitalis inflammatus mundum blandientem evicit, comminantem contempsit, saevien-

tem pertulit, et sic ad coelum triumphator accessit. Cuius, quaesumus, intercessione facias nos despicere saeculi errores et vincere,

atque indulgentiam peccatorum nostrorum apud te ex abundanti misericordiae tuae munere obtinere. Per Christum.

109. VD: quem.

Cuius caritatis ardore, iste et omnes

... adhaerere.

Per

IIO.

VD: Cuius causas misericordiae iudaica duritia magis armavit invidia quam medela, cupientes obsequia perversa pensare, pro caris cruenta reddere, pro medicatis virulenta praebere, ut qui et cui dederat,

IO

flumine,

Ij

!ira acta, aliis in poenam,

interim

coram

Iudaeis

redemptor non ambulat. Illic ?caelesti cibo fit coena, ubi Martha ministrat, Lazarus quoque accubat, Maria profert alabastra, lacrimis lavat vestigia, capillis tergitur planta, pistica funduntur unguenta, lambit membra per oscula. Extringit pedes ad pectora, ducit 3talos ad lumina. Amore Domini dedita, lingua tergens fit spongia. Interea peccatricis cum lacrimarum gutta cadebat culpa, illa irrigans plantas suas purgabat maculas, luminis *sui se nitescit et oculorum

suorum

se lavat in fonte, sed creaturae

perficit quod impensum est in auctore. Nam veniente domino Hierosolymis, occurrit turba plurima eius recolendum miracula. Hic namque illa dies est in quo clamaverunt Iudaeorum caterva Benedictus qui venit in nomine domini". Tunc cum humana lingua servivit arborea, cum sternitur palmis strata et arenosa

rami sui fuerunt itinera, de redemptore suo alter vestem tangere,

alter vel visum vult rapere, ut accedat de longe vel oculo qui gressu

20

turbis repellitur, fit fremitus in certamine, surgit totus clamor in

B

34

PRAEFATIONES

110-114

laude. Voces currunt pro nubilo, astra resonant Hosanna, filium

gentes praedicant, Pater ex alto clarificat. In commune gaudium concutitur plebs hominum, fragore.commovebitur et caelum, cum hodierno die asellum sedens Hierosolymam pergens, et multa

turba te in humilitate positum regem confiterentur, et dominum clamantes atque dicentes : "Hosanna filio David, bene-

25 hominum

30

dictus qui venit rex Israel, Hosanna in altissimis". Quibus vocibus commota invid(i»a, molesteque ferens tuam confiteri gloriam, ut cum pueris in templo innocentiae ac iustitiae iura suffulta mereatur laudare clementiam et tuis auxiliis sublevata nostrorum vota tuis sint oculis accepta. Per quem. T IT.

VD: Cuius clementia beata Eadburga aptata saecularis pompae divitias cum suis postponens vitiis, evangelicam sibi comparavit margaritam, et spiritalis luminis lampadem perlucidam virtutibus gloriosa, Deo sponso tibi studuit obviam reportare. Unde et magnificis in ecclesia effulget miraculis, et perpetuis in caelo exsultat triumphis. Cuius nobis iuvamina tua Deus poscant beneficia. Per Christum. T2:

VD: Cuius clementia lecclesiam sanguine suo redemptam semper dignetur gubernare, atque sancti Barnabae apostoli suffragiis corroborare. Praestetque, ut numquam patiatur ruinam, quae ?apostolicis doctrinis se gloriatur fundatam. Per quem.

IIS VD: Cuius clementia etiam regibus conceditur !martyrum palma, sicque ?rex regum disponis merita humilium, ut tuo munere ?coronentur hic et in perpetuum. Per Christum.

II4. VD: 1Cuius creatura omnis ingemiscit, ?et metuens creatorem ?suum contremiscit. *Qui pertingit a fine usque ad finem fortiter, et ?disponit omnia suaviter. Cuius providentia pia moderatione disponuntur universa. Supplices te rogamus, ut temperie serenum caeli nobis praestes

opportunitatis officium. "Qui solem tuum oriri facis super bonos et malos, et pluis super iustos et iniustos, enormitatem

aquarum

a

PRAEFATIONES 114-119

35

nobis depelle propitius, ut 8et omnia quae imbrium densitate iactantur, pietatis tuae moderatione subleventur, ?atque pro 10 ecclesiae tuae unitate iubeas amovere decursum. Per quem maiestatem.

IIS. VD: Cuius divinae !nativitatis potentiam ?ingenitam virtutis tuae genuit magnitudo. Quem semper filium et ante ?tempora aeterna *generatum, quia tibi 5pleno atque perfecto Saeterni Patris nomen

non

defuit, praedicamus.

"Verum

etiam honore,

; maiestate atque virtute, aequalem tibi cum sancto Spiritu confitemur, dum trino vocabulo unicam credimus maiestatem.

8Quem laudant angeli. 116.

DJ: Cuius divinitatis immensitas sic !immutabiliter circumplectitur omnia, ut in singulis creaturis permaneat tota, et in omnibus habitet universa. Non minoratur in minimis, non augetur

in magnis. Non concluditur tempore, non adstringitur quantitate,

; noninitio?coepta, non termino finienda. A quo totus homo creatus

est ad iustitiam sine peccato, et preparatus est post ruinam sacrificio eiusdem Christi mundissimo. Per ipsum, quem in unitate ?Trinitatis collaudant caelestia pariter et terrena, hymnum dulci modulatione proclamantia 10 atque dicentia :Sanctus.

£1. VD : Cuius ecclesia sic veris confessoribus falsisque permixta nunc agitur, ut tamen, et fragilitatis humanae semper cavenda mutatio, et nullius sit desperanda conversio. Quo magis supplices te rogamus, ut quia sine te non potest solida constare devotio, et ; firmis perseverantiam et resipiscentiam largiaris infirmis :per. 118.

VD: :Cuius est operis, quod conditi sumus, muneris quod ?pietatis quod tua erga nos dona cognoscimus. ?Quamvis vivimus, .

ad enim natura nostra peccati vitiata sit vulnere, ^a terrenis tamen

caelestia provehitur, tuo inenarrabili munere.

;

Per Christum.

IIQ. VD:

Cuius est una divinitas, aeterna maiestas, et inseparabilis

t natura, trina persona, et individua substantia. In qua consisti

36

PRAEFATIONES

119-123

futura vita beata sempiterna. In qua certa securitas, secura tranquillitas, tranquilla !iucunditas, iucunda felicitas, summa maiestas, felix aeternitas, aeterna felicitas, summa maiestas, et

indefectiva potestas. Ex qua nullus peccator assumitur, et beatus eicitur nullus. Deus pius et verus, Deus et beatus et iustus, quem

unum substantialiter confitemur, trinum personaliter cognoscimus, Patrem, et Filium, et Spiritum sanctum. 10

Deitas enim sic

recipit substantiae unitatem, ut distinctionem personis non per-

dat. Unitas triplex, inconfusa coniunctio, unitas ineffabilis, trinitas inseparabilis, perfecta, inenarrabilis. Non tres tamen dii sunt. Deus verus unus est, fidelis et fortis, omnia ubique continens, alta, ima, et media, caelestia, terrestria. Et ideo... i I5 I20.

VD : Cuius est una divinitas, aeterna potestas, natura inseparabilis, maiestas individua. Quem unum substantialiter confitemur,

trinum personaliter nuncupamus, Patrem, et Filium, et Spiritum sanctum. Qui in uno trinus appares, et in tribus unus agnosceris. Unde pro tantae revelationis mysterio in praeconium nominis tui tibi cum sanctis angelis pia devotione concinimus, supplici confessione dicentes: Sanctus, Sanctus, Sanctus. L2T:

VD:

Cuius et potentia sunt creata et providentia reguntur

universa. Ideoque hac nos teneri lege merito censuisti, ut te, sub quo sunt omnia, non timentes cuncta paveamus, et rursus nulla

paenitus formidemus, si unum

te fideliter omnium revereamur

au(c»torem: per.

I22.

VD: Cuius et propitiationis exordium principaliter inde sentimus, cum tuorum sensibus dignanter infundis totis tibi mentibus supplicare, nec humanis opibus, sed tua virtute confidere. Et indeficientem gratiam comprobamus, cum nos vel in hac devotione tribues permanere, vel de perceptis beneficiis ! non in nobis, sed in tuo nomine gloriari :per.

+ DJ: !Cuius figuram Abel instituit, agnus quoque legalis osten-

dit, Abraham celebravit, Melchisedech exhibuit, sed verus Agnus

et aeternus Pontifex dominus noster Iesus Christus implevit. ?Pro quibus beneficiis Cherubim exsultant, Seraphim quoque

PRAEFATIONES 123-125

37

pennigera tripudatione augustius gloriantur, sex quaternus nume-

5

rus seniorum, bis bina illa animalia oculata bis ternis alis alata, in

caelestibus regnis, egregiis vocibus unimodum carmen personant, ita dicentes: Sanctus.

124. DJ : Cuius gloriosi nominis fidem doctorum ductiles !praeconant tubae, et specialium locorum praedicandi privilegio gaudent, ex quorum numero hos agnoscimus septem praesulatus gratia praedictos, et nostris partibus ab apostolis destinatos: Torquatum, videli-

cet, Secundum, Indaletium, Tisefontem, Euphrasium, Caecilium et

Esicium. Quos ob fidem catholicae institutionis tradendam institutio apostolica in Hispaniis destinat. Quorum ?properatio gloriosa, et nostris urbibus iam vicina, ?eo nos gaudiorum innovat cultu, *quo miraculorum est acta ?proventu. Nam dum missis discipulis in huius urbis convicinitate escarum emi parum aliquid praecepissent, *agunt asseclae praecepta sibi quae iussa sunt. Sed, ecce subito dum idolis homines sacrificare conspiciunt, "agniti a perfidis religionis patulo cultu, 8fervido cursu usque ad fluvium perfidorum turba ?prosequitur. Pons illic !antiquo mole constructus dat !utrisque partibus terminum. Nam ad instar antiquae bonitas, ut non habuit principium, ita

nec terminum ?habebit, ?qui, divina naturalique pietate ^plenus,

eligis in nobis magis restituere perdita quam percutere peritura. Et si quid aut negligentia polluit, aut ira committit, aut stimulat

A

I©

re ^

20

ebrietas, aut libido *subvertit, clementi patientia sustines, ut 6hoc

ante per gratiam purifices quam percutias per furorem, et operis tui providus ?plastes, eligis potius erigere jacentia quam punire damnanda.8Te ?supplices deprecamur, fut in huius tabernaculi l1 receptaculo negligentiae plagas laspicias, et altare tuum, quod 13infectantis est inimici fraude pollutum, per infusionem gratiae caelestis purifices, purificatumque ' possideas. Absint in posterum omnes nequitiae spirituales et eliminentur. 15Exstinguatur antiqui serpentis invidia, et cum fraudibus suis diaboli !6turma propellatur. Efferat secum maculam quam ingessit, et perennibus quandoque suppliciis deputandus, operum suorum semina "secum colligat peritura. Nihil hic in posterum noceat praeteriti culpa contagii, nihil sit quod remaneat inimici fraude pollutum, quando quidem ??per Spiritus * tui infusionem constat esse candor purgatum. ??Resurgat ecclesiae tuae pura simplicitas, et resurinnocentiae, hactenus ??maculatus, dum receperit gratiam,

turba .gat ad gloriam, “ut populorum ?5istic ?#fdelium sentiat 28se m 27conveniens, dum petitionis ingerit vota, votoru obtinuisse suffragia. ??Per.

139. lapsa VD : Cuius immensae miserationis est corrupta purgare, icare. sanctif o iliand rest(it »uere, sordes abstergere, polluta reconc Per quem

te, petimus, !'summe

Pater, ut ea, quae hic antiqui

42

PRAEFATIONES

139-143

?venenosissimis adversarii sunt maculata machinamentis, benignus indulgeas, et caelesti benedictione hunc locum sanctifices, et

perpetuo iuvamine tuearis. Quem laudant angeli atque...

140.

10

VD : Cuius immensam clementiam suppliciter imploro, ut me ab omni culpa liberum esse concedas, et peccatis meis severitatis vindicta suspendas, et optatam mihi veniam tribuas. Nec iniquitatum mearum moles provocet te ad ultionem, sed emendatio morum flectat ad peccaminum meorum remissionem. Et qui per illicitos appetitus pravaque desideria a te, qui est ! vera via et vita, exorbitando recessi, te annuente, noxias deinceps delectationes vitare, et pia tibi semper devotione complacere, et ad tuae quandoque beatitudinis visionem merear pervenire. Per Christum.

I41.

10

VD: Cuius immensam misericordiam humillimis precibus imploramus, ut iter famuli tui (famulorum tuorum, famularumque tuarum) cum suis in prosperitate dirigere, eumque (eosque, easque) inter viae et vitae huius varietates digneris custodire. Quatenus angelorum tuorum praesidio fultus, !et intercessione sanctorum munitus (muniti, munitae), a cunctis adversitatibus tua miseratione defensus (defensi, defensae), profectionis et reversionis suae felicitate potitus (potiti, potitae) et compos (compotes) reddatur iustorum votorum, et de suorum laetetur (laetentur) remissione peccatorum. Per Christum.

142: VD: Cuius imperio nascimur, cuius arbitrio regimur, !cuius mysterio redempti sumus, cuius etiam praecepto in ?terram de qua sumpti sumus ?praevaricationis lege dissolvimur, atque tuo nutu resurrectionis ad gloriam, pulvis ex homine in hominem reparatur. Nostri est, domine, meriti quod perimus. Tuae vero pietatis et gratiae quod morte consumpti, redivivo cinere perpetuam revocamur ad vitam. *Per Christum.

I43. DJ: ! Cuius incarnatio salus facta est mundi, et passio extitit redemptio hominis procreati. Ipse igitur nos, omnipotens Pater, quaesumus, perducat ad praemium, qui redemit de tenebris

PRAEFATIONES 143-146

43

infernorum. ?Ipse carnem nostram a delictis emaculet, qui eam suscepit ex Virgine. Ipse nos inlaesos tuae restituat Maiestati, qui nos tibi per sanguinem suum reconciliavit. Ipse nos secundi adventus examinatione iustificet, qui in primo contulit dona gratiae suae. Ipse ad iudicandum veniat mitis, qui olim apparuit

^

humilis. Ipse in iudicium ostendatur nobis mitissimus, qui dudum

venit occultus. Quem conlaudant.

144. VD: Cuius incarnationis natalem hodie celebramus, per quam annua festivitate !lucem gentium genuisse testaris, ?quem prophetae cecinerunt nasciturum A

?Emmanuel,

nobiscum

Deus, *quem

angelus nuntiavit creatorem carnis in carnem venturum. 5Quem natum pro salute universorum multitudo caelestis exercitus divinis laudibus honoravit. Quem credentium pia fides agnovit et tenuit. Te ergo, quaesumus, domine Deus noster, exaudi, tuere,

sanctifica plebem tuam, quam ad celebranda praesentes sollemnitates beatitudine *congregasti. Universisque notitiae tuae participatione sancti Spiritus propitiatus infunde per illam exspectatam sanctis tuis adventus tui gloriam. Per Christum dominum nostrum, per quem. I44 bis.

VD:

Cuius ineffabilem pietatem humiliter imploramus,

ut

famulus tuus 7//. in beatorum tabernaculis constitutus, evasisse se

^

carnales glorietur angustias, diemque iudicii cum fiducia et voto glorificationis exspectet. Per Christum. I45.

VD : Cuius ineffabili consilio beatus Christophorus in occiduis partibus !caelesti fide emicuit. Qui diversis innumeris miraculo-

rum titulis mundo publicatus, hodiernae festivitatis laureatus, ad

insulam pervenit sempiternam.Indefessis igitur precibus hunc

^

diem laetum et festivum in eius transitum venerantes, excolimus.

Ut tanto pro nobis interpellante patrono, ad patriam caelestem illum sequi valeamus, quo se esse sequendum, et verbis edocuit et exemplis. Per Christum. 146. DJ : Cuius ineffabilibus divitiis ditatus est nomine Iacobus, qui semper !vocitatus est ?Iustus, ut qui promissa iustis praemia populis praedicabat, iusti nomen merito subgestaret.

PRAEFATIONES 146-150

44 ^

Nec defuit nomini sancto #pro Nomine sacro martyrium a *plebe irrogatum, cum ab eis et 5templi sublimatur pinnaculo, et inde deiectus pro nomine Filii tui lapidibus impressus obruitur. Qui dum tot tunderetur saxis, quotque flagellis, inter suprema supplicia advocat misericordiam tuae pietatis amicam, non immemor

IO

praeceptorum magistri et Domini, persecutoribus ad percutiendum terga praebebat, et parciturum te 5Dominum his flebili oratione rogabat. In huius ergo honore oblationes, quas sancto Nomini tuo offerimus, omnipotens Deus, libenter suscipe mitis atque placabilis, nosque "tuis semper facito inhaerere mandatis.

Per ipsum quem collaudant angeli, atque archangeli, Throni, Dominationes et Potestates, ita dicentes: (Sanctus).

147.

^

VD: Cuius ineffabilis gratia egregium hac die pontificem Marcialem perpetuae sublimavit felicitatis gloria, et de eius nobis tripudium suppetit celebritate praeclara. Quam nobis, ita tribue, quaesumus, sinceris celebrare devotionibus, quatenus apud te valeamus tanti semper praesulus iuvari intercessionibus. Et quem apostolica dignitate praeditum nobis in terris potissimum tribuisti patronum, eius nos in caelis perpetuum annue possidere consortium. Per Christum. 148. VD :! Cuius ineffabilis gratiae circa nos hoc singulare mysterium est, ut ?dudum perditi atque prostrati, ad eam nunc gloriam rediremus. ?Qua per Iesum Christum Filium tuum Dominum nostrum genus electum, regale sacerdotium, populus adquisitio-

^

nis, et gens sancta vocaremur.

Ber.

140. VD: Cuius ineffabilis pietas beatissimum Maurum levitam atque abbatem provexit ad caeli gloriam. Quoniam sanctissimi magistri sui Benedicti sic enituit sectator in omnibus, cooperator

assiduus, ut cum eo et sanctis omnibus in ! caeli curia mereatur fieri ^

athleta. Per Christum.

150.

VD: Cuius ineffabilis sapientia, sic incommutabiliter perseverat, ut in ea, nec sine iustitiae perpetuitate benignitas, nec absque

PRAEFATIONES 150-154

45

aeterna sit bonitate iustitia. De quibus, ita nos miseranda temeritate conquaerimur,

quando non secundum nostra desideria, vel

; fructum qualitas, vel prospera quaeque proveniunt. Quasi ipsi tua praecepta studeamus implere, ac non hisdem potius perniciosa dissimulatione contemptis, non solum percelli mediocribus alimentis, sed universa mere< a »mur sustentatione privari, nisi quod ideo tua nos clementia usquequaque non deserit, ut simus, et de ro exiguitatis castigatione solliciti, et de non abnegata pietate devoti: per.

I5I.

VD: Cuius inspiratione beatus Paulus apostolus, ecclesiae dicens: !'providentes bona non solum coram Deo, sed etiam

coram homi< ni »bus”’, evidenter ostendit non esse prorsus, quo malis actibus vel in hac vita possimus

abscondi,

dum

te non

; latemus interius, et extrinsecus humanos quoque non vitamus aspectus. Nihil ergo iubat eos, qui dedecora sua notasque non

cernunt, et quia ipsi se non vident, aestimant nec ab aliis se videri. Cum enim idem clamat apostolus : ?''quae secundum faciem sunt,

videte", quemadmodum se celare posse ro Scriptum est :3‘‘per dulces sermones suos cia", et sicut evangelium ait : * "Christum palam manifesteque declarant, quid et

confidunt, qui, sicut seducentes corda fallain cubili requirentes", dictis exsequantur et

factis? Nec eos fulcit aut munit, quia, ut se velare contendant,

volumina divina percurrunt, cum per haec ipsi potius improbos

15 mores suos et profiteantur et damnent, nescientes, quod traduntur

in reprobum sensum, ?ut faciant quae non conveniunt, iam de poena divini venire iudicii. Quapropter huiusmodi declinantes actu, et solo miserantes quo debemus affectu.

Et ideo.

152. VD: Cuius inspiratione succensi, beati martyres ad passionis gloriam cucurrerunt, !non timentes qui corpus occiderent, sed eum qui corpus animamque mittere poterat in gehennam. Atque ideo illos persecutio saeva non perdidit, sed beata confessio s sublimavit: per.

153. VD : Cuius ira creatura omnis ingemiscit ... discursus.

154. VD : 1Cuius iussu manna de caelo descendit, similique modo ?de virga percusa silex aqua(m 5 parturiens, et obdurissimum saxum

46

PRAEFATIONES 154-157

in stagnum manantibus rivis spumantibus unda sulcabat. totus iste mundus,

qui manifestissime

fuit eremus,

Nam

?venit ad

petram, id est Christus, crucis virga, *percusso lancea latus eius aperuit, aquas vivas evomuit, unde simul bibit omnis credulitas

gentium

qui

numquam

sitit

in

aeternum.

Cui

merito

5( venerantur sedes, mirantur throni, cunctusque senatus caeles-

tium potestatum cum beatis Seraphim proclamant : Sanctus5.

I55. DJ : Cuius iuvamine fessum corpus reficitur, cuius verbo anima fecundatur, !cuius Daniel ille, trium hebdomadarum diebus ieiu-

IO

nans, visione est roboratus. Per ieiunium quippe eius faciem videre ?promeruit, cuius in ?captivitate leges nullo modo violavit. Igitur, quia haec et ^alia non humano merito, sed solius aguntur divinae gratiae dono, te Deus, ?quaesumus, ut sis nobis, $et illuminatio, et salus. Quo te nobis inspirante, et intelligere possimus quid agere debeamus, et intellecta, subsequente nos gratia tua, opere impleamus. Qualiter "tibi cum omni militia angelorum 5$proclamemus, atque ita dicamus : (Sanctus, Sanctus, Sanctus>. 156.

VD : Cuius misericordia inestimabilis, sapientia immarcescibilis mirabiliter erit in sanctorum meritis. Quibus igitur diffusis in fide salvatoris Iesu Christi coruscantibus divinae religionis plebs epulis doctrinae variis depasta ad sinum matris confluit ecclesiae. Licet enim alii suppliciis coronati, alii studio piae conversationis munerati, ceteri quoque !adquisitione talentorum a patrefamilias ditati, tamen parilem gerentes militiam unico filio tuo domino cum gloriae triumpho assistunt. Quorum numero beati Cuthberti praesulis decorem sanctitatis festa recolentes, tibi, domine, favore

IO

virtutum magnifico iucundemur.

Eius itaque facibus geminae

caritatis mentem sic dignatus es inflammare, et facundiam sermo-

B5

nis nectare superno mellire, ut diversarum terminos gentium, exemplis et documentis in tui famulatus obsequium praepararet, ubique ?copiam adquisiti talenti fidelis servus afferret. 3In pueritia quidem spirituali vaticinio ad praesulatus officium meruit invitari, qui postmodum multimodis miraculorum indiciis sinu ocea(ni» Anglos fidei dominicae cultu roboravit. Et ideo cum an( gelis 5.

157. VD:

Cuius misericordiam

exoramus,

ut qui sancti episcopi

Byrini translationem celebramus, tibi mereamur fideliter deservi-

PRAEFATIONES 157-161

47

re, sicque in praesenti foveri, ut post carnis debitum eius nos facias gloriae admisceri. Per. I58.

DJ : Cuius misericordiam petimus, ut fidelibus tuis {ls propitius esse dignetur, votum eorum pia dignatione suscipiat, eorumque delicta propitiatus omittat. Sanctorum suorum eos participes reddat, et in illo beatissimorum spiritualium coetu gloria et immortalitate ditatos hymnum caelestis carminis digne eos concinere concedat, ac dicere: Sanctus.

150. VD : 1Cuius mors humanae vitae facta est reparatio, destructio

mortis, ablatio peccati, venia offensis, redemptio hominum, reconciliatio mundi, et tuae, Pater, pietatis mira placatio. De morte

enim Christi resurrectio nostra venit in mundo, ?qui sicut ovis ad occisionem pro nobis ductus est, et ut agnus coram tondentem sine voce sic non aperuit os suum. ?Hic enim est agnus Dei, unigenitus filius tuus, qui tollit peccata mundi, *qui se pro nobis offerendo non desinit, ?nosque apud te perpetua advocatione defendit, $quia numquam moritur immolatus, sed semper vivit occisus.

10

"Ipsum quem laudant (angeli et archangeli...» 160.

VD : Cuius mortem in caritate celebramus, resurrectionem fide

vivida confitemur, adventum in gloria spe firmissima praestolamur.

Et ideo, cum sanctis et angelis universis, te collaudamus, sine fine dicentes : Sanctus, Sanctus, Sanctus... 161.

VD : 1Cuius munere beatus Martinus confessor pariter et sacer-

dos, 2et bonorum operum incrementis excrevit, et variis virtutum

donis exuberavit, et miraculis coruscavit. Qui quod verbis edocuit, operum exhibitione complevit, et documento simul et exemplo subditis ad caelestia regna pergendi ducatum praebuit. Unde tuam clementiam petimus, ut eius qui tibi placuit exemplis, ad

bene agendum informemur, meritis muniamur, intercessionibus te adiuvemur. Qualiter ad caeleste regnum, illo interveniente,

10

opitulante, pervenire mereamur. Per Christum.

PRAEFATIONES

48

162-164

162:

VD:

!Cuius munere

beatus Martinus

confessor magnusque

sacerdos, ita multifariis signorum titulis eluxit, ut in more deificae

pietatis trium suscitator mortuorum existeret. Poscat ergo nobis, quaesumus, delictorum veniam, qui tantis apud te gloriosus effulsit praeconiis. Per Christum. 163.

DJ: !Cuius munere, postquam Virgo de virgine prodiit, sexus fragilis fit virilis, fragilis efficitur fortis, ut in quo fuit peccandi 2fragilitas, in eo sit vincendi felicitas, et sumat

10

Dy

20

coronam

quae

meruit poenam. Sumat nempe in progenie quod perdidit in radice, ut captiva serpentis conterat nunc serpentem, et nunc victrix triumphet, quae dudum victa succubuit. 3 Hoc per Christum dominum, Filium Virginis, sanctae virgines ac martyres meruerunt, ut non Evae essent participes, sed Mariae, nec corruptae parentis, sed incorruptae sociae Virginis in Christo maneant, Christum diligant et concipiant, Christum pariant, et in Christo maneant. Quas ille implet utique non corrumpit, fecundat, non vitiat, martyres matresque efficit, et integras servat. Quas in tantum, postquam virtus ex Virgine prodiit, fortes effecit, ut virili mente veternosi anguis superba colla impolluto vestigio calcent, ut ille hostis sub planta nunc virginum gemat, qui primam virginem suadelis mortiferis subplantarat. Dum nihil nunc proficiat tormentis qui prius praevaluerat blandimentis, nihil agat poenis qui deceperat prius illecebris, dum sexum imbecillem inimicus non superat bellicosus, dum fragile corpusculum, quod non tormentis cederet sed magis vinceret, gemit seseque totiens victum victor antiquissimus obstupescit. Ob

hoc, Domine,

dum

elatum

adversarium

ita prosternis,

redemptum populum consolaris, cum inter numerosas sacratissimas virgines tuas, has etiam virgines et martyres, de quarum 25 triumpho gaudet Ecclesia, apud te habeamus in omnibus assertrices, quas *diaboli pariter et 5saeculi esse voluisti victrices. Amen. $( Cui merito omnes angeli atque archangeli non cessant clamare, ita dicentes: Sanctus, Sanctus, Sanctusy.

164.

DJ: Cuius nec fides necessitate !'sexuum variatur, nec virtus teneritudine muliebrium artuum enervata dissolvitur. Invictum enim ecclesiae catholicae caput, ita suis membris subrogavit virtutis augmentum, ut non solum viros sui Nominis testes in certamine victores per patientiam redderet, verum etiam feminis triumphalem coronam per tolerantiam condonaret.

PRAEFATIONES 164-165

40

Implacabilis quippe carnificis furor exquisita supplicia membris mulieribus admovebat, sed virilis in feminis virtus illata crucia-

menta temnebat. Nec enim debuit fremitum viri formidare tortoris, quae intimo palatio mentis praesenti fruebatur praesidio Salvatoris. Et quoniam invicti Regis auxilio utebatur in corde, cruciatus fortiter vincebat in corpore. ?Et in his omnibus Christus dominus Unigenitus tuus continuis laudibus est glorificatus, qui est ubique laudabilis, ubique mirabilis. Qui et Mariam matrem illibatam ab omni corruptione servavit, et *Leocadiam sui Nominis fidelissimam testem in ?oratione suscepit, et sicut Mariam fecit virginem permanere post partum, ita *Leocadiam victricem fecit esse post transitum. Cui "(merito omnes angeli atque archangeli, Throni, Dominationes, Virtutes, Principatus et Potestates, Cherubim

20

ac Sera-

phim, in quorum sorte consistit numerus electorum, te magnifica-

re et glorificare, atque laudare non cessant, ita dicentes : Sanctus,

Sanctus, Sanctus). 165.

VD: Cuius nec initium nec finis advertitur, qui !tantus es quantus esse voluisti, scilicet sanctus atque mirabilis Deus, cuius virtutem elementa non capiunt, te benedicimus, te supplices deprecamur, ut tibi sit altare hoc, sicut illud quod ?Abel, salutaris

^

mysterii in passione praecursor, iugulatus a fratre novo sanguine

imbuit et sacravit. Sit tibi, domine, altare hoc, sicut illud quod 3Abraham pater noster, qui videre te meruit, fabricavit, et

invocato tuo nomine consecravit, in quo per sacerdotem Melchisedech sacrificii formam triumphalis expressit. Sit tibi *altare hoc, domine, sicut illud super quod Abraham, seminarium fidei nostrae,

Isaac filium suum,

dum

tibi toto corde

credidit,

corde

imposuit, in quo salutaris mysterii sacramentum dominicae pas-

sionis ostensum est, dum offertur filius, agnus occiditur. Sit tibi 5altare hoc, domine, sicut illud quod Isaac, puteum profundae imponens, tuae maiesta15 pietatis inveniens, abundantiae ei nomen sicut illud quod Moyses hoc, altare domine, tibi, ti dicavit. 9Sit

susceptis mandatis in praefiguratione apostolica applicavit, et duodecim lapidum constructione firmavit. Sit tibi, domine, altare

hoc, sicut "illud quod Moyses septem dierum purificatione munda20.

25

vit, et caelesti tuo alloquio 'Sancta Sanctorum'

vocavit, sicut

locutus es ad Moysen dicens : “Si quis tetigerit altare hoc, sanctifi" 8ergo in hoc altari innocentiae cultus, immolecatus habeaturSit tur superbia, iuguletur luxuria omnisque libido feriatur, ?offeratur pro turturibus sacrificium castitatis, pro pullis columbarum innocentiae sacramentum. Per dominum. Amen.

PRAEFATIONES

50

166-169

166.

VD : Cuius nobis etiam ipsa medetur austeritas, dum peccandi coercet affectum, dum ad supplicandum tibi mens humana fit promptior, dum gratior redit post adversa tranquillitas, et inter haec probata fides eruditur ad praemium : per. 107.

^

VD : Cuius nos fides lexcitat, spes erigit, caritas iungit. Cuius miseratio gratuita purificat, quos conscientiae reatus accusat. Te igitur ?cum interno rugitu deprecamur, *ut carnalis alimoniae refrenatione castigati, ad celebrandum ?paschale mysterium inveniamur idonei. Per $Christum. 168.

VD: Cuius nos fides excitat, spes lerigit. Te igitur cum interno rugitu deprecamur, ut ?in earum fundamento fundati, a peccatorum labe abstersi, mutua dilectione connexi, ?tuis toto corde inhaereamus mandatis, et *te solum super omnia tota virtute ^

diligamus. Per Christum.

169.

DJ: !Cuius nos humanitas colligit, humilitas erigit, traditio absolvit, poena redimit, crux salvificat, sanguis emaculat, caro

^

saginat. ?Qui seipsum hodie pro nobis tradidit, et culpae nostrae vincula relaxavit. Qui ad commendandam fidelibus bonitatis suae humilitatisque munificentiam, etiam traditoris sui non dedignatus est pedes lavare, cuius iam manus praevidebat in scelere. Sed quid mirum,

I ^

si dum

ministerium

formae

servilis voluntariae

morti

vicinus adimplet, posuit vestimenta sua, qui cum in forma Dei esset, semetipsum exinanivit ? *Quid mirum si praecinxit se linteo, qui formam servi accipiens habitu inventus est ut homo? Quid mirum, si misit aquam in pelvim, unde lavaret pedes discipulorum, qui in terra sanguinem suum fudit, quo immunditias dilueret peccatorum? *Quid miruin, si linteo quo erat praecinctus pedes quos laverat tersit, qui carne qua erat indutus evangelistarum vestigia confirmavit? 5Hoc linteo quidem ut se praecingeret, posuit vestimenta quae habebat. Ut autem formam servi acciperet, quando semetipsum exinanivit, non quod habebat deposuit, sed quod non habebat accepit. 9Crucifigendus sane suis expoliatus

est vestimentis, et mortuus involutus est linteis, "et tota illa eius

20

passio credentium est facta purgatio. Passurus igitur exitia, praemisit obsequia, non solum eis pro quibus subiturus venerat

PRAEFATIONES 169-172

25

51

mortem, sed etiam illi qui fuerat eum traditurus ad mortem. Tanta quippe est humanae humilitatis utilitas, ut eam suo commendaret exemplo etiam divina sublimitas. Quia homo superbus in aeternum periret, nisi illum Deus humilis inveniret, ?ut qui perierat superbia deceptoris, salvaretur pietate piissimi Salvatoris. 9Quem conlaudant omnes (angeli et archangeli...

170. VD: Cuius nos misericordia praevenit ut bene agamus, subsequitur ne frustra agamus. Accendit intentionem, qua ad bona opera peragenda inardescamus, tribuit efficaciam, !qua haec ad perfectum perducere valeamus. Tuam ergo clementiam ?indefessis 3vocibus obsecramus, ut nos ieiunii victimis a peccati mundatos,

ad celebrandam Unigeniti Filii tui domini nostri passionem facias esse devotos. Per ^quem maiestatem.

I^I. DJ: !Cuius nos potestas Verbo creavit, per ?merita nostra offensa damnavit, per ?Filium pietas liberavit, per baptismum et poenitentia( m > ad caelos vocavit. Cui merito omnes (^angeli et archangeli incessabili voce proclamant, dicentes: Sanctus, Sanctus, Sanctus).

122;

IO

DJ : Cuius ob amorem martyr tua Rufina, tanto vigore certaminis claruit, ut oblata (secum sui referentia: omittenda) ad palestram mirabilis proelii praestantior reperta viris, invicto agone consisteret, plus subiacens religioni quam sexui. Imbecillitatem carnis exsuperans constantia mentis, cuius compar proelii !gloriaque non dissimilis Rufina martyr pervenit ad praemium passionis. Utraeque pauperculae mundo, sed divites caelo. ?Nihil habentes, sed omnia possidentes, ?gestantes in vasis fictilibus thesaurum non corruptibilium metallorum, sed caelestium praemiorum. Ex fragili quodam huius vitae usu supernas mercantes

rj

. mundi congressae, vires diaboli zelo fidei conciderunt, non robore corporis, sed tuae auxilio potestatis. *Infirmae quippe earum natura illustres coronas adeptae sunt, quia nec fragilitas feminae accessit, nec virtus in dolore 5est devicta. Quarumcumque tanta

divitias, ad passionem veloces, ad tolerantiam

fortes, stadium

exstiterunt insignia laudis, ut eliso daemonum simulacro, te Deum

clara voce praedicarent mundo. Colendum te creatorem cunctorum ostenderent, et redemptorem confessione mirabili attestarentur. Sequipedes *Mariae more comites exstiterunt, contemnentes

20

mundum et amantes Christum. ?Illae enim apostolis denuntiave-

PRAEFATIONES

52

25

172-176

runt lesum ab inferis resurgentem, istae gentibus Christum in caelis regnantem. Atque ita, dum pari funguntur officio, pariter : nunc ?collaetantur regno et merito. Per ipsum cui merito omnes angeli non cessant clamare, ita dicentes :Sanctus.

173. VD: Cuius !omnipotentia deprecanda est, misericordia ?exoranda, pietas amplectenda. ?Cuius *maiestatem humili prece deposcimus,

ut 5famulo

tuo 7/., intercedente

sancto

tuo llo,

$remissionem peccatorum tribuas, "eiusque viam in voluntate tua dirigas, eumque a cunctis malis eripias. Quatenus a cunctis adversitatibus liberatus, in tuis bonis confirmatus, *et ad bono-

rum desideriorum vota perveniat, ?et quae iuste postulat, te largiente, percipiat. Per Christum. 174. VD : Cuius omnipotentia laudanda, ! pietas amplectanda, misericordia est exoranda. Cuius ?etiam pietatem humiliter imploramus, ut cunctorum nobis remissionem tribuas peccatorum, 3actusque nostros in volunta tua dirigere, *nosque a cunctis malis digneris eripere. Quatenus 5ab omnibus adversitatibus, tua opitulatione, defendi, et in bonis omnibus confirmari, et "praesentem

vitam sub tua gubernatione inculpabiliter transigere, et ad aeternam, largiente te, feliciter pervenire valeamus. Per Christum.

175. VD: Cuius operis est quod vivimus ... inenarrabili munere. Per Christum. 176. VD : Cuius passione cuncta commota sunt, !et eventum dominicae vulneris ?elementa tremuerunt, expavit dies non ?solita nocte, sed suas tenebras mundus invenit. Stetit sub incerto lumine dies

inclausus, etiam lux ipsa visa est mori cum *Christo. Dum enim *occiditur Christus cuncta renata sunt, et dum $moreretur omnia surrexerunt per "eius maiestatem.

Quem laudant angeli.

IO

VD: Cuius passione cuncta commota sunt elementa, et eventum dominici vulneris tremuerunt. !Cuius adventus redemptio est mundi, comprehendi secus manibus, tradi passus est impiorum. Accepit in ore acetum, qui fontem vivum (fudit) ex latere. Suscepit vulnera, qui nostro (praebuit) vulneri medicinam.

PRAEFATIONES 176-179

53

Expoliari se permisit, (ut? nuditas, quae primo homini facta fuerat, tegeretur. Crucem suscepit, ?contrarium (nobis? chirographum delens, per quam signum salutis instituens, mortis claustra disrupit. Expavit dies ?insolitam noctem, (sed suas tene-

bras mundus invenit. Stetit sub incerto lumine dies inclausus, et iam lux ipsa visa est mori cum Christo). 4Ad hoc enim omnis

I

^

(claritas? migravit in noctem, (ne) sacrilegium cernere videretur. 5Clausit enim (suos) oculos caelum, ne in cruce aspiceret 8salvatorem. Et mundus ipse testis esse non potuit, ut "(nullus aspice-

ret qui p consummata( recolimus venerando, 4et gloriam nominis tui nitimur debitis magnificare praeconiis. ^

Per (Christum 5.

484.

^

VD: In festivitate beati Galdini tuae magnificentiae gloriam collaudantes, quem mira fidei et operum sanctitate magnificum ostendisti, magnificis merito praeconiis extollendum. Hic namque Metropolis Ambrosii archilevita, et cancellarius ardens zelator fidei adeo extitit, et pugil ecclesiasticae unitatis, ut patriae relictis liminibus,

mallet

exul vivere,

quam

schismaticis

inconsutilem

Domini tunicam scindentibus obedire. Hic Romanae Ecclesiae cardinalis, pastor Mediolaniensium pervigil, !lupos rapaces, ne gregem dilanient, arcet haereticos egregius praedicator. Hic caritate fervens,

T ^

humilitate

praeeminens,

pietate affluens,

vocem

praeveniens petituri egentes relevat, puellas dotat inopes, senes nutrit, viduarum tutamen, pater et refugium orphanorum. O quam felix huius beati viri beatae vitae progressus! O quam felicior est egressus! Qui confutans haereticos, cum verbi Dei convivio populum refecisset, ad convivium introducitur angelorum. O quam claris miraculis hic coruscat ! Ad eius tumbam ?caeci lumen,

claudi

gressum

recipiunt,

sanantur

infirmi,

daemones

effugantur. Per eundem Christum Dominum. 485. VD:

In festivitate praesenti,

qua beati Andrae

apostoli tui

venerandus sanguis effusus est. Qui gloriosi apostoli tui Petri pariter sorte nascendi, consortia fidei, apostolicae collegio dignitatis et martyrii est claritate germanus. Ut quos in huius vitae cursu 5

gratia tua tot vinculis pietatis obstrinxerat, similis in regno caelorum necteret et corona: per.

486.

VD: In hac celebritate gaudentes, qua sancti Spiritus fervore praeclarus beatae martyris Euphemiae sexus fragilitate ?pretiosior sanguis effloruit, et virtute feminea rabiem diabolicae persecutionis elidens, geminatae gloriae triumphum virginitas j implevit et passio. Ber.

PRAEFATIONES 487-490

133

487. VD: In hac die migrationis ad Christum sanctissimi sacerdotis Cuthberti, qui in primo continentissimae et castissimae conversa-

^

tionis monachorum in actuali vita exemplum sanctis factus, et postmodum multis annis theoricam in deserto secutus est vitam, solo aeternitatis Dei amore pastus, et postea invitus, non sua voluntate, sed Dei providentia, at ecclesiarum consilio, in

episcopatus electus est gradum. !Qui semper viriliter et fortiter contra carnem et sanguinem, et aeris huius principes pugnaverat, cum galea spei salutis et lorica iustitiae, et cum scuto fidei, et gladio verbi divini victoriam capiens. ?A dextris et sinistris protectus miles hostium cuneos superabat, et ?multa per eum dominus mirabilia fecit, et obitum suum diebus plurimis praedicebat. Regi et episcopo gubernationem plebis commendabat, et ad desertum sanctum properabat, et spiritum suum, cum caelesti sancto et evangelico coetu, Deo Patri omnipotenti emiserat. Te, domine, ergo, deprecamur, per intercessionem sancti Cuthberti episcopi, ad portum felicitatis, et ad caelestia eius regna pervenire mereamur. Cui adstant innumerabiles angelorum et archangelorum chori, et dicunt: Sanctus.

1j

20

488. VD: ! In hac die, quo Iesus Christus filius tuus dominus noster,

^

divini consummato fine mysterii, ?dispositionis antiqu(a»e munus explevit, ut 3scilicet, et diabolum caelestis operis inimicum per hominem quem subiugaret elideret, et humanam reduceret ad superna (dona) substantiam. Per.

489.

VD: !In hoc ieiunium nostrum te suppliciter adorare, ?quod unigenitus tuus, ita sanctificavit, *ut et regnum tuum nobis per ieiunium panderet, et peccatis nostris veniam condonaret. Per.

490.

^

VD: In !hoc praecipue die, in quo sacratissimum Pascha quinquaginta dierum mysteriis tegitur, et *per sua vestigia recursantibus dierum spatiis colleguntur, et 3dispersio linguarum, quae in confusione facta fuerat, per *Spiritum sanctum adunatur. 5Hodie enim de caelis repente sonum audientes apostoli, unius fidei symbolum exceperunt, et linguis variis evangelii tui gloriam gentibus tradiderunt. Per Christum Dominum nostrum.

I34

PRAEFATIONES

490bis-492

490bis.

VD: In hoc praecipue die, in quo unigeniti tui a Iudaeis ... honorem. Quem laudant.

491. VD: In honore apostolorum Petri et Pauli gratias agere. Quos ita electio tua ... secutus est Christum. Quem una tecum...

492. DJ: In honore sanctorum tuorum, sed praecipue in sancti ac beatissimi martyris tui Genesii, cuius hodie gloriosam de mundi hoste victoriam universalis ecclesia festa exsultatione concelebrat. Qui adhuc catechumenus, et necdum mysteriis undae salutaris ablutus, sacrilegi commilitonis militiam !detestans, innocentibus

10

Ij

?ceris nefaria edicta nequaquam passus imprimere, cruentas impio ex ore sententias respuit, manu repudiavit, ?auditu refugit officio, et piam dexteram ab excipiendo tamquam sacrificando retraxit, et adnotare ceris sacrilega verba mens Deo devota contremuit. Qui incumbente persecutionis mole, insequentibus ministris diaboli, *^animam caelo praeparans, corpus Rodano dedit, tamquam Iordanis in eo sacramentum requirens, et ulteriori ripe martyrem portans, ut illam sanguine, hanc corpore illustraret. Sic itaque repletus gratia tua, Domine, fideli spiritu fidei instituta praeveniens, nondum baptismum consecutus, inter ipsa est religionis principia consecratus, necdum *manifestatis sibi $Dei legibus, et

20

iam Deo plenus. Nondum sacramentorum conscius, et in sacrificium iam ipse praeelectus, "necdum ?libertati donatus, et iam pro Deo testis assumptus. Nondum publica professione vocatus ad gratiam, et iam raptus est ad coronam. Prius enim adoptatus est, quam renatus. Nondum quidem undam fontis ingressus, sed egresso de se fonte perfusus. Abluiter sanguine,

25

30

regeneratur

morte,

damnatione

absolvitur,

gladio

consecratur. Felix, qui tali baptismo meruit baptizari, *per quod et originale peccatum deleret, et nunquam !?^amitteret quidquid cruore huiusmodi Hcondonaret, nec ulla culpa posterum macularet, quod semel sanguinis unda !?diluerat. Qui in se ostium peccatorum fide clausit, fide damnavit. Quique in se per undam sanguinis geminato munere baptismi sacramenta complevit, qui non tinctus est fonte, sed ablutus est passione.

Donante Domino nostro Iesu Christo, quem collaudant !330mnes angeli atque archangeli, una voce dicentes: Sanctus, Sanctus, Sanctus.

PRAEFATIONES 493-496 493.

135

VD: !In horum martyrum Iohannis et Pauli (festivitate), germanitate pariter et beatitud(ine) consortes, tibi, omnipotens Deus, dicere laudes, quos ?et fratres sorte nascendi, et magnifica

praestitisti passione germanos, ut simul essent venerandae gloria genetricis et florentissima prolis ecclesiae. 3In quorum memoria passionis oblatum sacrificium accipe libens, Domine, et per eum nos cum ipsorum martyrum intercessione *emunda, ut liberis vocibus et consonis mentibus tibi hymnum dicere laudis mereamur, cum angelis et archangelis clamantes : Sanctus.

494. VD : In huius sacratissimae paschalis festivitatis sollemniis tibi hostias iubilationis !indeficienter immolare. In quibus ?Christus dominus noster a mortuis resurgens, ?discipulis apparuit. Eisque arcana divinorum oraculorum, *quibus se Deum et hominem verum mortis triumphatorem ostenderet et *reseravit, atque in panis fractione eorum oculos quo eum agnoscerent inluminavit. Et ideo cum angelis.

495.

VD: In omni loco, Domine, ac tempore omnipotentiae tuae gloriam celebrare. Per quod pietatis officium ... sacerdos esset, et templum. Per Christum.

496.

IO

15

VD : In omnibus quidem rebus divinae semper opulentiae dona claruerunt, et in proximo !seminis stetit praemium tuum. 2Praecipue in hac die Dominus se in divitiis suae benignitatis ostendit, sumit et piscatorem discipulum, magister retium fit gentium doctor. Quia vacillantem naviculam reliquit in fluctibus, ?huic supra petram solidam ecclesia collocatur, caelorum ingressus panditur, claustra traduntur, in ligandis solvendisque delictis eo iure concesso, ut ea quae statuisset in terris servarentur in caelis. Accepturus altissimi regni consortium, sumpsit regale fastigium. Illi doctoris cathedra solium principis fuit. Traditis in manum clavibus sceptra cesserunt, pretiosior omni diademate corona apostolatus effulsit. O beata huius origo militiae, quae sic dominicis crevit in castris ! Comilitones ipse invitat, ipse suscipit, ipse instituit, ipse aperit regiam regni, ipse consignat, solvit semper pius ianitor claustra venientibus, et haec altissimo Patri de doctrinae suae fructibus dona transmittit, ut merito omnis turba militiae angelorumque Sancconcentus incessabili voce proclamant : Sanctus, Sanctus, tus!

136

PRAEFATIONES 497-498 497.

VD :! In omnium sanctorum provectu te mirabilem confiteri, et potissimum, beatae virginis Mariae memoriam recolentes, clemen-

tiam tuam ipsius grato magnificare praeconio. Vere namque ?in omnes terrae fines magna fecisti, ac tuam in saecula prorogasti

misericordiae largitatem, cum, ?ancillae tuae humilitatem aspiciens, 4per eam dedisti humanae salutis auctorem, Filium tuum, Iesum Christum, dominum nostrum.

Per quem maiestatem tuam adorat exercitus angelorum, ante conspectum tuum in aeternitate laetantium. Cum quibus et 10

nostras voces ut admitti iubeas, deprecamur, socia exsultatione dicentes :Sanctus, Sanctus, Sanctus...

498. DJ: In quantum est ! praestitum iugiter gratias agere, et Iesu Christo Filio tuo Domino nostro indesinenter humilia vota deferre. Qui nos ut erigeret usque ad alta caelorum regna, non est dedignatus humiliter moriens penetrare infernum, ut tecum eis praestaret frui aeternae vitae dulcedinem, pro quibus ?gustaverat fellis amaritudinem, eosque susciperet aula caeli laureatos diademate, pro quibus ?ille sustulit corona(m» spinarum in capite. Illis etenim datum est glorioso *cursu, sanctis comitantibus angelis, feliciter scandere caelum, pro quibus, 5caesus flagellis, crucis IO

ascendit patibulum.

$Lancea latus suum

vulnerari permisit, ex

quo profluxerunt nova, et inaudita miracula, sanguinis et aquae mira insignia. Per aquae enim ostendens nobis sanctificationem baptismi, per sanguinem vero decus martyrii. "Ipsarum ipse ferens signa plagarum, ianuis clausis ad discipu15 los intravit, eosque pacifice, ut non timerent, admonuit, quibus de

resurrectione sua ineffabile gaudium intulit. Sed cunctatur hic noster patronus Didymus apostolus, cuius hodie festum devotissime incolimus, qui tunc forte a Domino cum aliis non fuit inventus, resurrectionem dominicam

20

credere recusavit, nisi fixuras clavo-

rum et latus vulneratum manu propria attractaret. Ipsique haesitanti discipulo pius magister cicatrices sui corporis demum veniens palpabiles exhibuit, qui iam praedicta ludibria pro nobis innocens pertulit. Ex quo solidata mens apostoli, clara voce: "Dominus meus et Deus meus", exclamavit. Cui nulla cunctatio in

25

mente remansit, qui Dominum suum et Redemptorem totius mundi tangendo cognoscere meruit. Multum namque profuit nobis eius dubietas momentanea, quae tam evidenter insinuavit

cunctis Redemptoris

nostri resurrectio(nem)

gloriosam.

Ipse

quoque Dominus se non videndo credens beatus esse adstipulat, 30

sed oculis credens cordis eum per fidem cernentes beatiores pronuntiat. Nos enim impares merito et inferiores licet iustorum dignitate,

PRAEFATIONES

498-499

I37

$credimus tamen corde, fatemur et ore ipsum Dominum nostrum ?TIesum Christum iudicare vivos et mortuos terribiliter venturum 35 esse de caelis, qui pro salute humani generis olim ab impiis iudicium sustinuit in terris. Ideoque rogamus contrito corde et corpore terra tenus prostrato, ut !?illud examinis diem non puniamur

cum

reprobis,

descensuri

sanctis omnibus celebrari mereamur

in Averni

fovea, sed cum

caelesti in gloria. Ut tibi

40 Domino Deo Patri et Iesu Christo Filio tuo Domino nostro, simul

cum Spiritu sancto, personaliter trino Domino et unius deitatis natura simplo, !!omnis numerositas et celsitudo angelica, una cum turma sanctorum fulgida, hunc hymnum dulciflua modulatione sine cessatione proclamant, ita dicentes: Sanctus, Sanctus, Sanc45 tus.

499. VD: In quantum nos munere tuo illustras, tibi semper gratias agere, lapud quem est fons vitae, in cuius lumine ' videbimus lumen. Praevia tot ?tantisque virtutibus circa tuae maiestatis resplendens altaria serenat lux cerei. Praemittunt ?indicia ignea miracula secura lympharum. Nunciatur ex lumine *quod nascatur ex fonte, patescunt actu quae fuerant figurata mysterio. ^Instar columnae veteris, fomes iste praefulget, aquis populum docet esse salvandum, per quas et liberatio $tribuatur ad salutem, et regeneratio donetur ad requiem. Ascendat, Domine, in conspectu gloriae 10

tuae obsecratio devota famulorum, visitentur benedictionis dono

7quae sacro dedicantur obsequio. Non hic thureis adoletur flamma virgultis, nec *in Sabaeicis proscinduntur ligna nemoribus, quae suavitatem cinnami rorantis exhalant. Sed cera ?famulatur ex lumine, quae non polluitur ex parente, cuius natura de flore, cuius 15

20

ortus ex virgine. Cui illa dat !?genitrix nativitatis originem, quae corruptionis nescit errorem. ! Papyrus, cum etiam niveo adoperta sub tegmine, flammarum exsequitur incremento. Neque hoc sine caelestis !?agitur operatione virtutis, quod favet ignibus res nutrita gurgitibus. 33 Agnoscunt cuncta te Dominum, tibique se sciunt debere quod nata sunt. Dedisti, pie opifex, Mcreaturae sensum, quo suum possit intelligere et honorare factorem. Intende propitius, Domine, ad huius cerei devotissimam servi-

tutem, ut qui lammam l5gignere cernitur, usuali tuae benedictionis 25

serenatus

ex

lumine,

cunctis

sit expedibilis

ad

salutem.

16Resolvat gravium fomenta languorum, asperitates casuum remedii tranquillitate confringat. Omnia votis !’largiantur humanis, quae de tuis benedictionibus sumpsere officium. Tribue etiam,

Domine sancte, Pater (aeterne», omnipotens Deus, ut diei huius 30

sollemnia sacrae paschalis, in qua redemptoris nostri gloria praedicatur et gratia, cum antistite nostro A., cum gloriosis principibus, cum presbyteris, diaconibus, clero atque omni fideli populo, sub

multorum celebrare curriculo mereamur annorum. Rj. Amen.

138

PRAEFATIONES

499-501

Praesta, per dominum nostrum Iesum Christum filium tuum, cum quo tibi est una et coaequalis essentia in unitate Spiritus 3 ^ Sancti, in saecula saeculorum.

R7. Amen. Amen, amen, amen. Ad te 18descendat. R. Amen. Pax in caelo! R7 Amen.

40

Pax in terra! R/ Amen. Pax et plenitudo tua, Domine, super nos descendat ! R7.Amen. Pax regibus et potestatibus (fidelibus) saeculi huius. R7. Amen. Pax ecclesiae tuae catholicae, quae est in hunc locum constituta,

et per universum orbem terrarum in pace diffusa! R7. Amen. 500. DJ: In quo fidens praedicta virgo Dorothea laeto inter poenas ostenditur vultu, et ovante exsultat aspectu. Ipsius etenim gratiae praeventu respecta ornatur, fide adiuvatur, et opere consecratur in passione. Haec quippe supremo triumphatura supplicio, voti sui compos efficitur, antequam gladio feriatur. Nam sponsionis suae !completura promissum, tria cum rosis mala, quae Theophilo e paradiso Sponsi sui se directuram promiserat, subito caelitus allata sibi cominus intuetur, eidemque cui promiserat per caeles10

tem destinavit ?alla( torem ». His nempe visis, Domine, Theophi-

lus tuus nare illa spiritali, et fidem pariter attrahit, et odorem. Innovatur subito ex ostensione miraculi et continuo efficitur martyr, praedicans ?(nomen?» Christi tui, quod ante inrisioni deputans, exhiberi sibi e paradiso *mala aut rosas virginem Ij poposcerat, quod tamen fieri desperabat. Haec est immutatio dexterae excelsi, quae et electos inter poenas confortat, et peccatores sine mora iustificat. O admiranda et praedicanda iudicia tua, Deus! Ecce supernus hic nuntius e caelis utrorumque illaturus commodum destinatur, 20

quo tribus malis totidemque rosis, et Dorotheae votis expetita concederet, et Theophilum regno Christi 5faceret cohaeredem.

$Cui merito omnes angeli et archangeli non cessant clamare, ita dicentes: Sanctus, Sanctus, Sanctus5.

501.

^

VD : !In quo ieiunantium fides additur, spes provehitur, caritas roboratur. Ipse est enim panis vivus et verus, qui substantia aeternitatis et esca virtutis est. "Verbum enim tuum, in quo facta sunt omnia, non solum humanarum ?mentium, sed ipse panis est angelorum. *Hunc panem ministrare non desinas, et, ut eum indesinenter esuriamus, hortaris. 5Cuius carne, dum roboramur, et sanguinem, dum potamur, abluimur.

$Per Christum.

pascimur,

PRAEFATIONES

502-504

139

502: DJ: ! In quo ieiunantium fides alitur, spes provehitur, caritas roboratur. Ipse est enim panis vivus et verus, qui est et substantia aeternitatis et esca virtutis. Verbum. enim tuum est, per quod facta sunt omnia, qui(a» non solum humanarum

mentium, sed

ipsorum quoque panis est angelorum. ?Huius panis alimento Moyses famulus tuus quadraginta diebus ac noctibus legem suscipiens ieiunavit, et ?carnalibus cibis, ut tuae suavitatis capacior esset, 10

abstinuit,

de verbo

tuo vivens

et valens,

cuius et

dulcedinem bibebat in spiritu et lucem accipiebat in vultu. *Inde nec famem sensit, et terrenarum est oblitus escarum. Quia et illum gloriae tuae glorificabat adspectus, et, influente Spiritu Sancto,

sermo pascebat interius. 5Hunc etiam nobis panem ministrare non desinis, et, ut eum indeficienter esuriamus, hortaris. Cuius carne, dum pascimur, 15 roboramur, et sanguinem, dum potamus, eluimur.

"Cui merito omnes angeli et archangeli non cessant clamare

quotidie, ita dicentes: Sanctus, Sanctus, Sanctus.

503.

10

VD: In quoita ! virtus antiqui hostis elisa est, ut eius quem ipse superaverat beatum Cuthbertum ?sacerdotem inter ceteros 3talem fecit esse victorem, cuius aereas potestates *gratia(e) tuae protectionis multiplici prostravit militia. Unde et merito magnifica signorum floruit sanctitate, 5qui sanitatem morbis restituit multorum, suumque nobis mirabile reliquit exemplum. Ideo etiam in illo speciale gratiae tuae munus agnoscimus, qui apostolici pontificatus dignus in sua aetate successor, et in actu exstitit fidelissimus "dispensator, et alumnus 8ecclesiae acceptus, sacerdos effulsit insignis et egregius. Per Christum.

504DJ: In quo nihil suum princeps mortis invenit, quia semper illum !salutare ieiunium ieiunare cognovit. Ut volentibus ?vivere continenter et sobrie, principalis fieret forma iustitiae. Tunc 3posse repelli docens malignos spiritus, cum ieiuniis et orationibus 4spiritalis exercetur affectus. Unde merito, ?eum crucifixum, terra tremuit, morientem corruptio non invasit, resurgentem mundus credidit, et ascendentem

10

caelestis exercitus adoravit, "et (re»versurum vox angelica nuntiavit. Cui merito etiam omnes angeli clamare non cessant, ita dicentes: Sanctus, Sanctus, Sanctus.

140

PRAEFATIONES 505-509

505. VD: !In quo nobis spem beatae resurrectionis concessit. Ut,

dum naturam contristat certa moriendi conditio, fidem consoletur futurae immortalitatis promissio. ?Tuis enim fidelibus, Domine, vita mutatur, non tollitur, 3et dissoluta terrestris huius habitatio-

nis domo, aeterna in caelis habitatio comparatur. *Et ideo cum angelis et archangelis, cum Thronis et Dominationibus, cumque omnia militia caelestis exercitus, hymnum gloriae tuae canimus, sine fine dicentes: Sanctus, Sanctus, Sanctus...

506. :

VD :!In quo omnia instaurare tibi complacuit, et ?de plenitudine eius nos omnes accipere tribuisti. 3Cum enim in forma Dei esset, exinanivit semetipsum, ac *per sanguinem crucis suae pacificavit universa. 5Unde, exaltatus est super omnia, $et omnibus obtempe-

rantibus sibi factus est causa salutis aeternae. Et ideo cum angelis...

507. VD : !In quo vivimus, movemur et sumus, atque in hoc corpore constituti, non solum ?circa nos pietatis tuae cotidianos experimur

effectus, sed aeternitatis etiam pignora iam tenemus. ?Nam et hoc ipsum quod gloriam tuam a nobis exigis praedicare, non tuis laudibus proficit, sed nos efficit gratiores, quibus beneficia maiora concedas. Per Christum. 508.

VD: In quo vivimus, movemur et sumus, atque ... pignora iam tenemus (ut supra). Primitias enim Spiritus habentes, qui suscitavit Iesum a mortuis, paschale mysterium speramus nobis esse perpetuum. Unde et nos tibi gratias agimus, et tuas virtutes cum angelis praedicamus, dicentes : Sanctus...

509. VD: In sanctis enim, qui Christo se dedicaverunt !propter regnum caelorum, tuam decet providentiam celebrare mirabilem, qua humanam substantiam, et ad primae originis revocas sancti-

tatem, et ad experienda dona, quae in novo saeculo sunt habenda, perducis. Et ideo, cum sanctis et angelis universis, te collaudamus, sine fine dicentes: Sanctus, Sanctus, Sanctus...

PRAEFATIONES 510-515

I41

510. DJ: In sollemnitate sancti martyris tui Clementis. coronam. Per...

Qui ...

511.

^

VD: ! In te sperantium consolator et subditarum tibi mentium custos, ?inclina aures misericordiae tuae ad preces humilitatis nostrae, et famulabus Blanchemariae et Agneti propitius adesse dignare. Veniat super eas spiritualis a te benedictionis ubertas, ut pietatis tuae repletae muneribus, in tua gratia et in tuo nomine, laetae semper exsultent. Per Christum.

512. VD: In tuorum honore sanctorum glorificare ... audire dignanter. Per Christum. 513.

VD: In virgine decorosa te palma laudare. Et ideo pro martyra tua 4l. (vel virgine decorosa) honoris obsequium persolventes supplices, clementiae tuae fundimus preces, rogantes, ut nos exaudire digneris, et in sanctae 2//. sollemnitate laetifices. Quo ^

1sancta 2/]. virgo, dum humanas nuptias tempsit, sponsum sibi, qui perpetuae immortalitatis praemio esset, adiunxit. Cui confessionis testimonio se elegit sanguinis martyrio consecrare. Ut virginalis integritas, eo esset sponsa praeclarior, quo sanguinis rosea diadema micabat. ?In huius ergo talem gloriosum certamen 3votorum tibi hostias immolamus, laudes tibi cum angelis concinnent( es», dicentes : Sanctus.

514. VD: Ineffabili potentiae tuae haec redemptionis nostrae munera deferentes pro requie omnium in Christo quiescentium. Ut peccatorum sordibus tuo munere emundentur, cuius imperio nascimur, cuius mysterio vivificamur.

515. DJ : Ineffabilis, lincomprehensibilis, sempiterne Deus, nos tibi

^

semper gratias agere, quos immensa non desinis miserationi foveri. Nam quis tuam possit digne laudare potentiam, cuius nec divinitas mortali aspectu cernitur, nec immensitas sermonibus explicatur? Sufficit ergo, quod te ?Patrem diligimus, dominum venera-

142

PRAEFATIONES 515-516

mur, creatorem suscipimus, amplectimur redemptorem.

Praesta,

clementissime dominator, ut ?angusti callis, quam praecepis, semitam possimus ascendere, per quam ad aeternam valeamus beatitudinem pervenire, nec ullis impediti obstaculis teneamur,

10

sed sit nobis cursus ipsius itineris aeternitas salutaris. Per Christum dominum nostrum, per quem maiestatem. 516.

D]: Ineffabiliter conlaudare hanc creaturam tuam in terris, qui etiam a calestibus virtutibus indesinenter praeconiis sublimaris. Merito enim nullus sermo tibi attingit laudes deferre, quia !pax tua sensum

exsuperat

omnem.

Quis namque

creatus

creatori

exhibeat dignam carminum laudem ? Cum se horis cunctis indigere tuam prospicit opem, et figmentum suum recolat fragilem ac sumptum ex pulvere, cum nec illa pulverea virtus sufficienter tibi insonet laudem. In cuius laude Thomas apostolus tuus populos convertit. ?Indicos a pristino cultu erroris, et in filios adoptavit gurgite tinctionis miracula operum, fides exstitit perditoIO sacro rum. Operabatur visibilis in corporibus virtus, et invisibilis curabat magnalia intrinsecus morbos, redditur sentire lumen corporeum, ut secum illuminat caecum ?Threpsiae merito ulcerosus curatur, ut strabedo idolorum ab omnibus effugetur. Solis Ij corruit idolum, ut auctor eius aedificet thronum. Rex terrenus per fugam dilabitur, ut aeternus in eorum mentibus innovetur. Tua

20

sunt rector ista miracula, quae in tuo nomine sancti mente impetrant cernua. Quia et tuum unigenitum eum fidelem denuntiat servum, et architectum asserit esse peritum. Vere in aedificationem doctus ecclesiae, et in congregandum populum tibi laudabilis valde. Terrena eroga(n»s, ut caelestia largiaris, argentum indigentium visceribus congerens, et coetus amplissimos in caelestibus instruens.

25

Carcere

intruditur,

ut virtus eius in omnibus

propaletur. Bat migrat e saeculo, ut apostolus liberetur a vinculo. ^Occiditur temeratrix puella, quae percutere ausa est apostolum palma praesentatur a cane commessa, ut omnis illa sit salva caterva. Honoratur a bestia, quem natura despexit humana. Et

30

55

miro modo ab irrationabili rationabilis perdocetur. 5Consecrantur iuvenes benedictione caelesti per venerationem animalis bruti, quos antea brutorum more foedera coniunxerant nuptialia. SUt sicuti arioli confunditur olim insipientia per animal insensatum, ita nunc et istorum corrigitur per huius meritum. Tunc per locutionem inauditam res agitur, nec corrigitur, nunc per virtutem virtus geritur et curatur. Hoc nempe tuo ab Unigenito agitur, qui cum Sancto Spiritu unus Deus ab invisibilibus et visibilibus conlaudatur, ita dicentes: Sanctus, Sanctus, Sanctus.

PRAEFATIONES 5:7 517.

143

DJ: Inenarrabili cordium iubilatione concinere, et !laudum hostias supplici devotione offerre. Qui distinctis locis, distincta martyrum solatia praestas, locaque singula proprio martyrum cruore glorificas, dum et Gerundae civibus das Felicem, et Barci-

nonae populis Cucufatem. Ambo genitalis soli unitate progeniti, sed diversa urbium exceptione locati, telluris unio dat sanguinis ortum, sed distinctis sedibus ?parit functio vitalis occasum. Ambo ineffabili gloria praediti, ambo inenarrabili miraculorum praeconio celebrandi, ?videlicet, vel certe, quippe qui, sicut diversitates

urbium effuso *passionis cruore sortiti sunt, ita quoque speciali prodigiorum privilegio distinguuntur. Nam licet unione spiritus agerentur ad gloriam, diversitate tamen virtutum duos sibi famulantia privatis legibus vindicant elementa. Invicti enim victores effecti per carcerum ffurva, per famis inediam, per 15 corporum vincula, per tormenta fortissima. Dignus Felix dispensatione divina "elicitur, cui elementum aquae 9famosis obsequiis *famuletur. Cucufas quoque condignus, cui flamma subdatur. Ille enim colligatus {marino gurgiti mergitur, iste ignibus constipatur. Sed ille aquis superfertur, hic ignibus uritur», !?et uterque in utroque elementi miraculo 20 H(pnon 33insignitur, 14cum illius plantis unda Psubiicitur, istius membris tactus ignis protinus suffocatur. Ille fluidis undarum fretis non premitur, iste focis vaporantibus non crematur. Illius plantis subiecta unda plus !$duruit, istius membris admotus, ignis defecit. Illum aquarum dorsa praeferunt inclitum, istum reddunt ignium formenta coruscum. Ille inter undas suavem harmoniae canticum

IO

sonat, iste inter flammas Dominum

invocat.

Hiis licet magnaliis stupescant corda mortalium, sed nec pro illis

in laudem tuam, o bone Deus, ora nostra aliquando cessabunt,

quod provinciarum eos iura non dividunt, quod "urbium vicinitate locantur, quod 1fipsis quoque functionis !?suae ?"natalibus mystica dierum octoade distinguuntur. Ut unus in alterius celebritate colatur, alter in altero ?! recenti gaudio sublimetur, dum ab uno per ?monadem incipitur, quod ab altero per octoadem cognatae 35 consummatur. Propter quod etiam unius provinciae quod medium, aliquid habere se inter ?3»patiuntur urbes non . neutro ?*martyre vindicetur. Hii ergo, Domine, qui Patriae nostrae in municipale subsidium sortis electione donati sunt, habeant apud te de susceptis plebibus 40 curam. Asserant ecclesiae paciscenda negotia, causas litis nostrae sanaturi se ingerant, excusent meritis crimina, componant precibus causam nostram. Quo, tibimet in praesenti vita #in sanctitate 30

et iustitia servientes, et ad te mitissimum iudicem festinantes, correcti tandem moribus, et mutata vita in melius, tibi post

bus 45 nostrum obitum coronandi hiis ? doctoribus tuis conspecti

144

PRAEFATIONES

517-521

?'praesentemur, proclamantes atque ita dicentes :Sanctus, Sanctus, Sanctus, Dominus Deus.

518.

DJ: Initiator sanctorum, chrismatum pater, et novi per unicum filium tuum dominum et Deum nostrum linditor sacramenti. Qui ?portantibus aquis Spiritum tuum sanctum ante ?divitias mundi largiris. Qui 4Bethsaidas aquas 5angelo medicante procuras. Qui $Iordanis alveum Christo filio tuo dignante sanctificas. Respice, domine, super has aquas, "quae praeparatae sunt ad delenda hominum peccata. Angelum pietatis tuae his sacris fontibus adesse dignare. Vitae prioris (maculas) abluat, et parvum habitaculum IO

sanctificet,

8tibi procurans,

ut regenerandorum

viscera

aeterna ?florescant, et vere baptismatis novitas reparetur. Benedicat,

domine,

Deus

noster,

hanc

creaturam

aquae,

et

descendat super eam virtus tua, desuper '^ infunde Spiritum tuum sanctum Paraclitum, angelum veritatis. Sanctifica, domine, huius laticis undas, sicut sanctificasti fluenta Iordanis, ut qui in 15

hanc fontem descenderint in nomine Patris et Filii et Spiritus sancti, et peccatorum veniam et sancti Spiritus infusionem consequi mereantur. Per dominum nostrum Iesum Christum, qui est benedictus apud Patrem et Spiritum sanctum, per omnia saecula saeculorum.

519. VD:

!Instituente, praedicante famulo tuo Moysen, nos haec

ieiunia celebrare. Namque certum sit virtus ieiunii unigeniti tui nobis gratia declaratur, per quod nos contritione cordis ?afflictos, intuere serenus. Per Christum dominum nostrum.

520. DJ: ‘Inter has sacramentorum epulas martyris tui caput cum evangelica recordatione misceri. Et, velut in disco metalli radiantis, ita super mensam tuae propitiationis ?offerri. Sit ergo nobis, domine,

?iucundà

laudatio,

sit in honore

martyris

recordatio

cantici triumphalis. Et *cum his caelestibus supernisque virtutibus fidelis populi symphonia misceatur, quae a dextris tuis consona voce sub trina repetitione 5stant dicentes: Sanctus, Sanctus, Sanctus.

521. VD Inter quaelibet enim mundi pericula, sola est a te non reces(sis?se prosperitas, cum ?in tua misericordia confidentes,

PRAEFATIONES

521-522

I45

nulla adversa percellant, sed potius exerceant ad salutem: per.

522.

10

VD: Invisibilem ! Deum omnipoténtem Patrem, Filiumque unigenitum dominum nostrum Iesum Christum toto cordis ac mentis affectu, et vocis ministerio personare. ?Qui pro nobis aeterno Patri Adae debitum solvit, et veteris piaculi cautionem pio cruore detersit. Haec sunt enim festa ?paschalium, in quibus verus ille agnus occiditur, eiusque sanguis postibus consecratur. *In qua primum patres nostros filios Israël educens de Aegypto, rubrum mare sicco vestigio transire fecisti. 5 Haec igitur nox est, quae peccatorum tenebras columnae illuminatione purgavit. Haec nox est, quae 6hodie per universum mundum in Christo credentes a vitiis saeculi segregatos, et caligine peccatorum reddit gratiae, sociat sanctitati. Haec

15

nox est, in qua, destructis

?vinculis mortis, Christus ab

inferis victor ascendit. $ Nihil enim nobis nasci profuit, nisi redimi profuisset. ?O mira circa nos tuae pietatis dignatio ! O inaestimabilis dilectio caritatis, ut servum redimeres, filium tradidisti ! 1*O certe necessarium Adae

20

peccatum nostrum, quod Christi morte deletum est ! O felix culpa, quae talem ac tantum meruit habere redemptorem! !!O beata nox, quae sola meruit scire tempus et horam, in qua Christus ab inferis resurrexit ! Haec nox est, de qua scriptum est : "et nox, ut dies illuminabitur'", et "nox illuminatio mea in deliciis meis".

Huius ligitur sanctificatio noctis fugat scelera, culpas lavat, et reddit innocentiam lapsis, !3 maestis laetitiam, fugat odia, concor2j diam parat, et curvat imperia.

30

In huius Migitur noctis gratia, suscipe, sancte Pater, incensi huius sacrificium vespertinum, quod tibi in hac cerei oblatione sollemni, per ministrorum tuorum manus, de operibus apum, sacrosancta reddit ecclesia. 15Sed iam columnae huius praeconia novimus, quam in honore Dei rutilans ignis accendit, qui, licet divisus in partes, mut(u»ati luminis detrimenta non novit. 1$ Alitur liquantibus cereis, quas in substantiam pretiosae huius lampadis apes mater eduxit. 17 Apes ceteris, quae subiecta sunt homini, animantibus antecel-

354

lit. Cum sit minima corporis parvitate, ingentes animos angusto versat

40

in pectore,

viribus

imbecillis,

sed fortis ingenio.

Haec

explorata temporum vice, cum canitiem pruinos(a» hiberna posuerint, et glaciali senio verni temporis moderata deterserint, statim prodeundi ad laborem cura succedit, dispersaeque per agros, libratis paululum pennis, cruribus suspensis insidunt. Parte ore legere flosculos, oneratis victualibus suis, ad castra remeant.

Ibique aliae inaestimabili arte cellulas tenaci glutino instruunt. Aliae liquentia mella stipant, aliae vertunt flores in ceram, aliae ore natos fingunt, aliae collectum e foliis nectar includunt. O vere

PRAEFATIONES 522-526

146 45

so

beata et mirabilis apes, cuius nec sexum masculi violant, foetus non quassat, nec filii destruunt castitatem, sicut sancta concepit virgo Maria, virgo peperit, et virgo permansit. 180 vere beata nox, quae exspoliavit Aegyptios, ditavit He-

te, braeos! Nox, in qua terrenis caelestia iunguntur. Oramus Domine, ut cerus iste in honorem nominis tui consecratus, ad noctis huius caliginem destruendam, indeficiens perseveret, et in odorem suavitatis acceptus, supernis luminaribus misceatur,

55

flammasque eius lucifer matutinus inveniat. 20]]le, inquam, lucifer, qui nescit occasum. Ille, qui regressus ab inferis, humano generi serenus illuxit.

6o

clerum et devotissimum populum, una cum patre nostro beatissimo viro i//o, quiete temporum concessa, in his ??paschalibus conservare digneris. Per Dominum nostrum.

?21Precamur

ergo te, Domine,

ut nos

famulos

tuos,

omnem

523DJ : ! Invisibilis, inaestimabilis, immense 3Deus et Pater domi-

ni nostri Iesu Christi, *qui formam sacrificii perennis instituens, 5hostiam se tibi primum obtulit, et primus docuit offerri. Te enim, omnipotens Deus, omnes angeli.

524. VD: Ipse enim mortem unus accepit, ne omnes nos moreremur. Immo unus mori dignatus est, ut omnes tibi perpetuo viveremus. Et ideo, choris angelicis sociati, te laudamus in gaudio confitentes : Sanctus, Sanctus, Sanctus...

525. VD:

!Ipse enim nascendo

vetustatem

hominum

renovavit,

?patiendo delevit nostra peccata, ?aeternae vitae aditum praesti-

tit a mortuis resurgendo, ^ad te Patrem ascendendo 5caelestes ianuas reseravit. Et ideo, cum angelorum atque sanctorum turba, hymnum laudis tibi canimus, sine fine dicentes: Sanctus...

526.

VD: Ipse enim verus homo Lazarum flevit amicum, et Deus aeternus e tumulo suscitavit, qui, humani generis miseratus, ad

novam vitam sacris mysteriis nos adducit. Per quem maiestatem tuam adorat exercitus angelorum, ante conspectum tuum in aeternitate laetantium. Cum quibus et

PRAEFATIONES

526-531

147

nostras voces ut admitti iubeas, deprecamur, socia exsultatione dicentes :Sanctus, Sanctus, Sanctus.

527. VD: Ita dignus es pro quo agitur ... laudabo te. Per ipsum cui confitentur... 528.

VD: Iusta enim nobis exultatione laetandum est inter gaudia festivitatis hodiernae, quia in coelos ascensio ! mediatoris Dei et hominum,

hominis

Iesu

Christi,

a nostra

non

est humilitate

discessio, dum et in ea gloria, quam tecum semper habuit, et in ea natura est, quam sua(m» fecit ex nobis. Ac sic homo dignatus exsistere est, ?ut et nos divinitatis suae tribueret esse participes. Propterea.

529. VD : Laudem tuo nomini perpetuam, Domine Deus, referimus,

qui beatum Martinum plebi tuae donasti doctorem. Cuius sacratissimis erudita est !te verum cognoscere Deum doctrinis, cuius intercessionibus tuam confidit misericordiam consequi. Per Christum. 590

DJ : Laudes pio honore deferre et mirabilium tuorum inenarrabilia praeconia devotae mentis veneratione celebrare. ! Tenamque incomprehensibilem atque ineffabilem dominum et creatorem omnium semper tremendum per lesum Christum filium tuum Deum ac dominum salvatoremque nostrum sentimus, credimus,

sequimur et oramus. ?Tibi purum hoc sacrificium offerimus gloriae tuae cum angelis et archangelis et innumera multitudine nuntiorum nostris laudibus prosequentes, qui in conspectu maiestatis tuae sine cessatione proclamant, dicentes: (Sanctus).

5 3:16

VD: Laudes tibi pro universis beneficiis tuis referimus, et immensam pietatem tuam humili prece deposcimus, ut, intercedente beata et gloriosa semper virgine Maria, et omnibus sanctis tuis, indulgentiam nostrorum omnium nobis concedas peccatorum, et a periculorum munias incursione cunctorum, necnon ad aeternorum nos perducas plenitudinem gaudiorum. Per Christum.

PRAEFATIONES 532-535

148

532.

VD : Laudes tuae gloriae, domine, toto corde referentes, quod et recuperandae salutis humanae, et tempora constituta largiris,

metendi tribuis opportuna subsidia. Ut hinc, et devotionibus tuis exhaerenda iugiter forma sumatur, et quae pro suae fragilitatis e) tolerare censura, modulo non potest huius continuo medicina
restrictione(m) paucorum humanam discat immoderantiam coercere, quo facilius possit ad vitae perpetuae remedia tractanda proficere. Per quem maiestatem. 533DJ: ! Laudes vocum nostrarum, si fas est concentibus angelo-

rum aptare, licet illi in caelestibus te in personis trinum, unum Deum in divinitate, sine cessatione conlaudantes, demonstrent.

Sed nostra ?exilitas terrigeno pulvere circumsepta, quomodo poterit de tuis ineffabilibus operibus saltem paucissima ?in laudis

promere verba, praesertim cum caelum tibi sedes sit, terra autem

IO

1j

scabellum pedum tuorum, et cuncta invisibilia et visibilia pugillo catervis, angelorum concludens, polum reples sanctorum Atellurem per grados hominum locatim disponis mirifice. Sic namque, te ordinante, regalis potentia principatum gerit in mundo. Quatenus in cunctis te Deum dominum et auxiliatorem suum semper esse ?cognoscat. Proinde, domine, subnexi deposcimus, ut prolixa per tempora isto in saeculo pacifice et feliciter $principi nostro concedas "regnare, et quandoque post annorum multa curricula peracta, tecum aeternum ?aptes in regno, per dominum nostrum Iesum Christum filium tuum, cui merito omnes

angeli *(atque archangeli sine cessatione proclamant, dicentes: Sanctus, Sanctus, Sanctus).

534VD: Licet enim !castitas virginalis tibi sit valde amabilis, tamen illa omni laude extat dignissima, quae non desinit esse virgo, postquam salvatorem protulit huic mundo. Non sunt namque

caeterae

mulieres

eatenus

insignes, quia nulla earum,

postquam genuit, lucra virginitatis possedit. Huius igitur genitricis tuae precibus adiuvemur,

cuius commemoratione

laetamur.

Credimus namque eam nobis impetrare posse salutem, quae genuit regem atque sacerdotem lesum Christum dominum nostrum. Quem laudant.

535. DJ: Licet gloriae tuae mortalium

membra

non congruant,

PRAEFATIONES

535-537

149

redemptionis nostrae praeferre práeconia. Dum hominum genus, mancipatum morte, (in) inferiorum sedibus tenebrarum vinc(u la restringerent, spiritale ?Verbum, per quod in principio omnia fuerant constituta, descendit in Mariam, quae dum partum suum virgo miratur, inclusum hominem ededit Deum. Quae tamen tuum esse, summe omnipotens Deus, antequam nasceretur,

10

cognoverat, quippe quae sciebat mundi esse principium. Is namque crucem spontanea *voluntate propter redemptionem humani generis, de inimico tyranno triumphaturus ascendit, et relicto paulisper corporis templo, inferorum claustra confringens pristinae, ut ante fuerat, vitae restituit. Nec sufficerat solum hominum

emendasse peccatum, sed per ablutionem caelestem renatus redivivo ac novo nativitatis genere remeans ad originem suam, nos ad O 15 caelestia regna perduxit. O 5consilium divinae providentiae! inaestimandum reparationis auxilium ! Per virginem nobis gloriosa vita 9restituitur, "quae per ligni inobedientiam credebatur extincta. 8Per aquam mundi peccata diluuntur, ?per quam ante senserat mundus ipse naufragium. Tibi ergo, summe genitor, pura 20

devotione immaculatum

munus

offerimus, et !?^elevatione ma-

nuum nostrarum, iuxta filii tui Iesu Christi dispositionem5, pium sacrificium celebramus. Per Christum dominum nostrum. !?Per quem te laudant angeli et archangeli, dicentes: Sanctus. 536.

VD: Magnam enim in hoc munere salubritatem ... redeamus. Per Christum.

537DJ: Magnarum virtutum terribilis Deus et copiosarum misera-

tionum ineffabilis Domine, te benedicere, te glorificare et vocibus

quibus possumus perenni devotione laudare. !Qui ecclesiam tuam sanctam catholicam tanto eam tibi redemptionis eius mysteriorum celebritate iunxisti, quanto et illam tibi coniungendam aeternitatis concilio definisti. Quae, quoniam nescit alienae perfidiae contagio sauciari, merito tibi inhaerens, teque diligens atque sequens, in suis pressuris te invocat. Teque rogat in huius sacrificii singulari sacramento, per Sancti Spiritus acceptum pignus, veram

10

fiduciam tenens, ut ab eius sinceritatis statu omnem contradictionem, omnesque contradicentes ?avertas, obstruas ora adversus

veritatem eius falsa loquentium, et comminuas prorsus omne quod in contradictionis eius acle, aut venenosum serpit, aut falsum insurgit, aut $rectum substat, aut exortum turbat, aut quodlibet

15

rectae fidei 4et operationis dignitatem impugnat. Non lingua verbis elata, non manus gladiis plena, non tentatio crebra vel valida, non potestas quaelibet quocumque ictu nocendi

150

PRAEFATIONES 537-542

pavenda insurgat, vel noceat, aut improbe convalescat. Sed, elisis

20

ac destructis adversantibus cunctis, tanto tibiin hac vita tranquilla serviat libertate, quanto tibi veritatis praeconio, cum universitate militiae caelestis, hunc laudis hymnum concinit et proclamat, ita fideliter dicens: Sanctus, Sanctus, Sanctus. 538.

VD: Magno etenim, domine, reatu constringimur, !si ad sincerum tui nominis cultum, nec castigationibus corrigimur, nec

beneficiis 2incitamur. Ideo precamur attentius, ut quibus miserationes tuas largiris ingratis, infundas etiam devotionis affectum,

quo ?efficiantur grati. Per Christum dominum nostrum. Per quem.

539VD: Maiestatem tuam cunctis sensibus deprecari, ne propriis iucunditatibus occupati, aut familiam dissimulare commissam, aut nitamur vexare subiectam. Sed evangelii tenore monstrante,

lconservis cibaria ministrantes tempore competenti, dominico reperiamur adventu. Famulosque tuos cum dilectione corripere, et cum necessaria studeamus amare censura. Totumque servitium delegatum rationabiliter exsequentes, non reatum de neglecto domini subeamus au tibi offerre possimus, nisi per quem tu nobis misisti... (et caetera).

574VD: ... nobis ... dignatus est ... tribue ... sanguine ... delicta mortalium.

575: VD: Nobis enim hodie !civitatem tuam tribuis celebrare, quae mater nostra est, caelestisque Ierusalem, ?ubi fratrum nostrorum

iam tein aeternum corona collaudat. Ad quam peregrini, per fidem accedentes, alacriter festinamus, congaudentes de Ecclesiae subli-

mium glorificatione membrorum, qua simul fragilitati nostrae adiumenta et exempla concedis. Etideo, cum ipsorum Angelorumque frequentia, una te magnificamus, laudis voce clamantes:

Sanctus, Sanctus, Sanctus. 576.

DJ: Nobis quoque conveniens !ac probatum, omnipotentiae tuae grates summas persolvere, laudes maximas canere, ?hostias

praecipuas immolare, indivisa Trinitas, Deus noster. Cuius gratia hic venerabilis athleta tuus Emilianus in conversione mirificus, in

vita clarus, post transitum extitit gloriosus. Cuius conversio admirabilis coepit, cuius vita virtutibus abundavit, post cuius exitum crebrescunt signa per meritum. Hic ille tuus est agonista fortissimus, qui Satanae durissimos in congressione conflictus, et

invisibiliter edomuit, et visibiliter effugavit. Quique in carne 10

positus, ita carnis retundit aculeos, ut et in sexus disparis contu-

bernio degeret, et male sua damna corporis incitamenta nesciret.

Hic igitur, ?conlata sibi a te largitore Domino virtute subnixus, caecis lumen reparavit exstinctum, paralyticis membrorum reddidit usum, 15

claudis gressum redintegravit amissum,

energumenis

purgati pectoris restituit intellectum, et cunctis generaliter diver-

PRAEFATIONES 576-577

159

sitate languentium aegritudinum quaesitae praebuit sanitatis effectum. Nec tantummodo mira haec corporaliter vivus exercuit, verum etiam maiora mortuus, et praestat, et praestitit.

O ineffabilem magnificentiae tuae potentiam! O virtutum 20 immensurabilem summam! O sanctorum tuorum admirabilem vitam ! ^Tu esenim, Domine Deus noster, magnificus in sanctitate,

;;

30

5;

4o

terribilis in virtute, laudabilis in mirabilium potestate. Libet ergo inter haec, Domine, in laudis tuae praeconia paulisper ora resolvere, et nova cum illis veteribus comparare, ut per haec probemus te unum Deum esse legis et gratiae, cum te solum ostenderimus nunc insigna operari per christicolas sanctos, qui olim sub lege similia operatus es per electos. Tu dudum 5per virgam Moysi rubri aequoris profunda desiccans, ut viam inter fluctos aperires populo gradienti, spumosos sali gurgites et crebra fluctuatione vagabiles in cumulum religasti. Tu nunc per Emiliani tui baculum gressum, quem orbi valitudo ligaverat, ut viam expedite carperet resolvisti. Tu dudum per Eliam tantillo panis et olei domum viduae multo tempore sustentasti, tu nunc per Emilianum liquore vini paucissimo virorum multitudinem refecisti. Tu dudum "per Eliseum contra vim naturae ferrum levigans natare fecisti, tu nunc per Emilianum succisum lignum protelans excrescere voluisti. Atque, ut ex eius, ita ex istius ossibus gloriosis mortis umbra iam diutina consopiti, exsangues artus auris vitalibus reddidisti. Tu dudum 8Danieli cibos ad lacum, tu nunc Emiliano sumptus mittis ad prandium. Unde non immerito talia potuit, qui merito talibus indissimilis exstitit. In caritate primus, in patientia solidus, in humilitate fundatus, ad pietatem paratus, in largitione promptissimus, in oratione assiduus, in vigiliis strenuus, in ieiuniis arduus, in morum

4; probitate compositus, in omnibus omnino virtutibus, in discretionis gratia subtilissimus. Pro his inenarrabilibus virtutibus tuis et donis atque incomparabilibus eius bonis, ?hanc

tibi hostiam

offerimus

iubilationis,

sereno tuae pietatis intuitu sanctificare digneris. quam so I Prostratique cum tuorum angelorum innumerabilibus choris, s cum ter octenis Seniorum clarificis togis, cum bis binis animalibu

honoris evangelici diademate laureatis, cum sanctorum omnium inexplebilibus votis, hymnum tibi debitum concinnimus laudis, oris atque cordis organo, conclamantes atque ita dicentes :Sancss tus.

577DJ: Nobis !tibi sacrificium spiritus contribulatione cordis s offerre contriti, tibique Domino ac Deo nostro ieiunii victima quod Per it. superav e oration iuncta immolare. 2Per quod Moyses gloriam tuam videre multimoda illius sacratae abstinentiae contisa ; nuatione promeruit. Per quod gloriam tuam et legem praemis

160

PRAEFATIONES 577-581

purificatione suscepit. Quo ?Ihesus stationem solis detinuit. Quo 1David misericordiam tuam peccati sui conscius imploravit. Quo 5Elias ignem de caelo vespertini sacrificii oblatione deduxit. Quo 6Ninivitarum supplicatio iram tuam flebili supplicatione detorsit. 1o Quo "Esther paratum interitum in dicta humiliatione suspendit. Quo 3Esdra populum alienigenarum separatione purgavit. Quo ?ipse Dominus noster insidias tentatoris admirabili responsione devicit. Quo !?eiici posset daemonium addita orationis societate memoravit. :; Ergo, quia his sanctificationibus semper propitiatus es et placatus, sanctifica nostrum, Domine Deus noster, pia propitiatione ieiunium. Quo invocatus vel potius exoratus pacem ecclesiis, tranquillitatem regnis, medellam

aegris, absolutionem

captivis,

redditum peregrinis, finem vitiis, sanctificationem praestet obla20 tis. Et, quia !! non in solo pane vivit homo, sed in omni verbo Dei quod tuo procedit ex ore, !?da nobis panem hunc, qui descendit de caelo et dat vitam mundo. Cui merito 33 (etiam omnes angeli clamare non cessant, ita dicentes :Sanctus, Sanctus, Sanctus). 578. VD : Nomen sanctum tuum laudare. Cuius maiestatem tuam ...

revocare digneris.

579. VD: ! Nos beatae ?semper virginis Mariae sollemnia celebrare. Quae parvo utero Dominum caeli portavit, et 3redemptorem mundi, angelo praenuntiante, Verbum carne mortali edidit Salvatorem. Quem castis concepit visceribus, clausa ingrediens, et ; clausa relinquens. Quem una tecum *(omnipotens Pater, cum sancto Spiritu, laudant angeli atque archangeli, Cherubim quoque ac Seraphim, qui non cessant clamare quotidie, una voce dicentes: Sanctus). 580.

VD: ! Nos clementiam tuam suppliciter exorare, ut ?filius tuus dominus noster Iesus Christus, ?qui se usque in finem saeculi suis

^promisit

fidelibus

*mysteriis

non

adfuturum,

deserat

quos

et

redemit,

praesentiae (et)

corporalis

maiestatis

suae

; Sbeneficiis non relinquat.

"Et ideo cum. 581.

DJ: Nos confessione pectoris, vocis organo, oris officio, innumabilium tuorum, Deus, munerum dona ! praeferre et amaritudinem

PRAEFATIONES

10

581-582

161

nostrarum faucium beati eloquii sapore condire. Sed angustum est ad tam immensa praeconia pectus hominis, et ?quo te quisque interius aspexerit maior semper adcrescis, ?quia semper novus, semper antiquus es. 4Misisti in hunc mundum Filium tuum lege 5nascendo, qui prius quam nasceretur in utero virginali, $tecum ante saecula cuncta formavit. Viderunt eum elementa nascentem, "quae cum disponerentur viderant ordinantem. Teneram eius populi mirantur aetatem, quorum patres antiquam iam tunc intellexere virtutem. Quod si grande est pulchrumque mysterium res illa cum nascitur, quanto 8magis ?miraculi est res illa cum moritur ! Capta enim mors est corporis fraude, et dum carne contectum Deum non

I5 agnovit interius latentem, sub esca hamum

fauce suscepit, et in

cruce clavis fixa !9?congemuit. O quam praeclara, ! Domine, aviditatem draconis antiqui arte lusisti! ut dum ei ostenderis corporis praedam, ipse configeretur in ligno. Et spolians carne Verbum liber !?ad inferos pergis, confractisque portarum claustris

20

vinctos laxas e vinculis, et inter mortuos liber !5tenebras nova

luce perfundis. Non subiacebat Maiestas tua, Domine, !6(huic necessitati», ut ista patereris, sed nos eramus necessitas tua. Perierat enim, Domine, vita nostra, nisi Filii tui morte fuisset inventa. Misisti 25

30

9»

super nostrorum

criminum

'"cautionem unigeniti Filii tui, et

delesti eam iure victoris. 18 Vulneribus eius sanasti vulnera nostra,

ut nos redimeres per Filium tuum absque divinitatis iniuria, ?0jpsudque pretium hominis idem Deus factus est. Quid ergo faciemus nunc tam magno talique redempti pretio? Quae nostra opera compensabit hoc pretium ? Qualiter serviemus tali Domino, a quo nobis est promissa libertas et offertur hereditas ? Operari in nobis, Domine, quod tibi placeat, et ut te possidere possimus, ipse nos posside. ?! Non discedimus a te, vivificabis nos, et nomen tuum invocabimus. ?*Nomen illud quod est super omne nomen, quod collaudant angeli et ?archangeli, ita dicentes: (Sanctus). 582.

IO

DJ: Nos dominicae potestatis praeferre virtutem in Filio paternae plenitudinis agnoscere maiestatem. !Per quem cuncta restituis et universa restauras. ?Quem in hominis effigie misit in saeculo, ut amares in nobis quod diligebas in Filio. 3Impleta sunt, quae propheticis vocibus ante mandaveras, perfecta sunt cuncta quae de adventu eius ipse praedixeras. 4Hic namque est leo de tribu Iuda, 5fortis in praelio. Hic $catulus leonis victor "resurgens a mortuis. Hic *agnus immaculatus diu quaesitus ad victimam. Hic ?lapis ab aedificantibus spretus, postmodum admirabilis factus, et in Ecclesiae capite constitutus. Hic dux militiae caelestis et princeps. Hic Ecclesiae

PRAEFATIONES 582-584

162

15

Sponsus et Dominus. Hic "in Noe, non solum arcae, Used Ecclesiae gubernator. Hic in Abraham fidelissimum patriarchalis privilegii fastigium, fin Isaac gloriosae hostiae sacramentum, Win Iacob summum patientiae documentum, in sanctis omnibus totius iustitiae plenitudo.

15Cui merito (conlaudant omnes angeli et archangeli, ita dicen-

tes: Sanctus).

583. VD : ! Nos enim temporalibus flagellas incommodis. Quia aeternarum rerum non vis subire dispendium, ?meliusque est malis praesentibus castigatos ad divina proficere, quam ?prosperitate mundana a beatitudinis sempiternae tramite deviare. *Inter quae praeceptis nos apostolicis pariterque cognoscimus praesidiis erudiri. Et idcirco horum sollemnia celebrantes 5hostias tibi laudis offerimus. Per.

584.

DJ: ! Nos gratias tibi dicere dignas, summe Deus semperque manens ?dominator ubique, et qui cuncta potens propriis animata figuris 3artifice sermone facis, quique edita cernens ante videns rerumque creans per nomina formas, cum fierent, vox semen erat, nec distulit ortus

10

15

imperium natura sequens. Mox spiritus oris 4aethera curvavit, sola nexuit, aequora fudit, materiamque operis sola est largita 5voluntas. Ne $deforme iugum similis "portaret imago, 5tegmine servile latuit regnat(or» Olympi, ut sua gentiles implerent coepta furoris. ?Ouis dolus Herodis, cum tristia bella moveret infantum mandata neci ? quos ubere raptus vulnera suscipiunt parvis errantia membris vix habitura locum, saevoque iubente tyranno, nasci poena fuit, cuius tulit impetus aevum, quem nescivit agi, qui perdedit. O nova mortis conditio, sol(o» vitam pro fine subire,

20

et, cum prima dies atque ultima sit simul una, posse magis quam scire mori. !?Ouis lumine sicco aut gemitu cessante, queat memorare

Pilati,

quod deflent elementa, nefas? quo iudice Christus subdere pro mundi voluit sua membra periclis, 25 ut carnalem

malum caro solverit, et ferox hostis.

cuius ab ingenio fluxerunt tela veneni, perderet antiqui lacrimosa piacula belli,

PRAEFATIONES 584-587

30

163

materia superante pari, ne criminis ultra per sobolem proderit onus. Damnatio iusti libertas est facta reis. Da semina verbi per tua dona coli signisque novalibus usa collegat ista manus, te fructificante manipulos,

de quibus ipse tui componas horrea caeli tristitiamque fidem l?lolio pereunte coronis. Per quem cuncta tibi, quae sunt caelestia, semper 55 13yjrtutesque tuas sacro !^ modulamine carmen, angelorumque chorus resonant his vocibus hymnum. Quaesumus, ut iubeas nunc nos audire canentes, 40

et tibi sint placitae laudes, cum dicimus istas. Cui 15€ merito omnes angeli atque archangeli non cessant collaudare et clamant dicentes) : Sanctus, Sanctus, Sanctus.

585. VD: Nos in hac praecipua festivitate gaudere, qua sacratissimum Pascha... tradiderunt. Per Christum dominum nostrum. 586. VD:

Nos in honore nominis tui, Domine, sanctorum martyrum

tuorum Machabeorum annua festivitate cum omni admiratione praeferre, !nativitate fratres, passione germanos. Quos gloriosa mater utero concepit et mente, ut quos secundum carnem genue-

IO

rat mundo, eosdem ?omnipotenti Deo ?spiritu foecunditatis generaret ad gloriam. Nam qui nati fuerant carnaliter ad mortem, religiose moriebantur ad vitam. Absciduntur linguae, cutes capitum auferuntur, et inter haec ?gloriosissimi iuvenes non dolebant, quo crudelius punirentur, sed exultabant, quo gloriosius interirent, ut invicem sibi 4essent solatium et exemplum. Post quos omnes et ipsa exultans sanguinis mater et fidei, novissime subsecuta est, non ?ut ultima esset, sed ut fructus ventris sui praemitte-

ret Deo, $et pignora sua secura sequeretur. Quid illud, "quantaque exultatione dicendum est, quod passio-

profectus est, ad aeternam sedem Ij nis ipsorum die, 8de hoc mundo

20

testis fidei et veritatis confessor Eusebius? Qui etiam ?die, quo passi sunt martyres veterum praeceptorum, eodem !?die novi testamenti propugnator assumptus est. Illi discesserunt Iudicae legis mandata servantes, hic requievit inseparabilis Trinitatis asserens unitatem. Per Christum dominum nostrum.

587. VD:

Nos in pretiosa morte

parvulorum,

te, sancte

Pater

164

PRAEFATIONES 587-589

omnipotens gloriosius collaudare ... et imputatur corona martyri. Per Christum dominum nostrum. 588.

10

VD: Nos in sollemnitate beati martyris Hermenegildi te Dominum summis laudum praeconiis celebrare. Cui gloriosissimum catholica fides certamen proposuit, non ut barbaras vinceret gentes, sed ut Ariani patris barbariem superaret. Noluit enim illius esse parentis haeres, qui exhaeredem divinitatis faciebat prolem divinam, et excelsus terrenae contemptor gloriae maluit regiis insignibus spoliari, quam sequi dogma divinitate spoliantis Filium Dei. O fortissimi herois Iberi spiritus vere regios, regno religionem praeferentis! Cuius manus, aureo destinatas sceptro, illustrius exornat ! palma martyrii. Merito igitur superi lucidis delapsi cum tedis caelesti pompa sacro corpori funebria celebrarunt, cui pater iniquissimus inhumato iusta negaverat. Et ideo cum angelis. 589. DJ: Nos incessabiliter tibi Deo nostro gratiarum copiam pandere, et indesinenti iubilo in maiestatis tuae iudiciis exultare. Indubie etenim liquet, quia et quando irasceris, errantes paterna pietate redarguis, et quando placaris, immeritis gratiae tuae donaria tribuis. Quis etenim maiestatem tuam condignis poterit votis extollere ? Cuius sublimitas vel miseratio nulla potest ratione considerari. Numerosa etenim sunt operum carnalium scelera, quae cum absque terrore patrantur, nullus dignus est, qui, perhibente apostolo tuo, regno caelesti potiatur. Nam fornicatio diver-

10

Ij

20

25

sorum

animas

sauciat, immunditia

inquinat, luxuria sordidat,

?avaritia, quae est idolorum servitus, deturpat. Beneficia pervertunt, contentiones disturbant profanatio nominis tui, et iusiurandi transgressio graviter deiicit. Et quamplurima alia quibus turbulentis motibus corda hominum lancinantur, quae dum in perniciem nostri saepe crebescunt, mundo senescente aspicimus ollam peccatorum nostrorum igne succensam. Unde cernentes nos talibus incommodis circumseptos, quid debito nostro meritis coram te, summe Pater, pro solamine nostro loquamur, uspiam reperire nequimus. Ligaverunt nos iniquitates nostrae, et earum vinculis detinemur per omnia vincti. Nihil est ex nobis, quod merito prosperetur nobis. Sed quia nos de tua pietate confidere iubes, quia ?non vis mortem peccatoris, sed ut convertatur et vivat. Ob hoc sperantes in tuo nomine, non deficimus tolerantia bonae spei. Trium etenim dierum per uniuscuiusque mensis curriculum, exomologesim facientes, pro totius populi delictis, hoc tibi libamen dedicamus sacrificii salutaris, poscentes, ut quicquid quotidianis diebus

PRAEFATIONES 589-591

165

generaliter actu vel cogitatione offendimus, miseratus ignoscas. Manuum etenim tuarum opificium sumus, *non nos in ira tua 30 diiudices, ut meremur. Principibus quoque nostris et potestatibus saeculi, et huius fidelibus commoditatem vitae, simulque mansue-

tudinis temperantiam tribue, et universo populo tuo christiano, quicquid contra tuam voluntatem agit, propitiatus omitte. De infidelium sane intimis ( cordibus > profanationis nodos resolve, et 35 callidi hostis ab eis astutiam exclude, atque eos qui nequaquam sunt transgressionis experti scelus, ne aliquantenus pervertantur custodias.

Pestilentiam,

famem,

variaeque

cladis incursum

a

nostris procul effice finibus. Quietem terrae, opulentiam frugum, et gratiae tuae tribue dona, atque infirmis salutare fomentum. 4o Quatenus, dum ea quae os nostrae mortalitatis a te, piissime Pater expostulat, largitioneque tua extiterint attributa, totius populi criminis noxa detersa, caritatis dono tibimet glomerati, mereamur

fiducialiter cum omni virtutum caelestium frequentia proclamare. Ej. Sanctus, Sanctus, Sanctus.

590.

DJ: ! Nos ingenitae bonitatis tuae profunda laudare, domine sancte, Pater omnipotens, aeterne Deus. ?Qui detersis tenebris perpetuumque orbe terrarum splendentibus caelis flammigerus cursus mundus luce clara fulgeret. 3Et humanum genus paulatim ; ab adolescentibus diurnis peccato ... sol ... excipere..., ut poenitem ... orbesubt... vim ...nat, et in nece generis humani omnis creatura ... limites suos tremendae maiestatis tuae imperium oboediens reus de saeculo perditurus. Fundebat quoque caelum pactis camaris 5ruinas aquarum. Omnis abyssus divitias suas io aestuans, astris lugentibus evomebat. Nam divinitus in unum gurgitem tota miscuerat creatura, ut cum auctoribus simul possit delere 9peccatum. Deus igitur Noe in arcam ecclesiae typum habentem servavit, quia peccatis populi numquam animum commodavit. Ideoque inter "naufragia huius mundi per Christum 15 dominum, gubernatorem tutius ac prospere navigavit. Ac pereuntibus cunctis, solus Noe cum domum suam evadere meruit. Per cuius sacrificium et 8ad te, domine, habeamus accessum, cum sanctis ministeriis (una vo ÿce dicamus: Sanctus, Sanctus, Sanctus.

591. DJ: Nos maiestati tuae semper gratias agere, atque in laudibus tuis cum laetitia et exsultatione sanctorum tuorum praeconia dicere, laudes attollere eorumque iugiter exultare ! virtutes. Nam beatissimi patris nostri antistitis tui Germani episcopi, cuius hodie ac praecipua ?depositionis festa celebramus, cuius tantus annua ;

PRAEFATIONES 591-592

166

erga te fuit amor, domine, tanta 3dilectio, ut 4iam praesentis saeculi seductione

calcata, ad futuram

beatitudinem

5mirabili

virtute tetenderit, nec potuerit peccatorum funibus inligari, faut 10

15

gladiis vel sagittis antiqui hostis attingi, quem per "loricam iustitiae et scutum fidei *protectio tua ovibus suis liberum ac securum fecerat esse pastorem. Pro quibus utique *ovibus in ! eleemosynis, Hin ieiuniis, in vigiliis, omni tempore constitutus pastor egregius mori potius desideravit, quam llupi rapacis potuerit in aliquo morsibus superari. Fuit etiam P ecclesiae iustissimus iudex, sapientiae primus, spiritali instructione praecipuus, humilitate

magnus,

affabilitate

suavis,

patientia

fortis,

Mdistrictione necessarius, doctrinae religionis pater, dilectione frater, fidei amicus, misericordiae proximus. 15Coepiscopos suos oratione iuvit, consilio supplevit, auctoritate monivit. Presbyte-

20

ros,

diaconos,

omnemque

clerum,

tota(m

que

plebem

tuam,

domine, velut sua membra dilexit, erexit oppressos, indefessos

fovit, dissidentes fecit esse 16pacificos, discordes docuit servare concordiam, reddidit caecis visum, !?claudis gressum, febricitanti-

25

bus medicinam, et !*occupatas ab immundissimis spiritibus animas velociter liberavit. Quo igitur interveniente, supplices tui, I9pietatis tuae misericordiam postulamus, omnipotens Domine, ut

qui eius meritis aequari non possumus, #saltem peccatorum nostrorum veniam consequi mereamur, angelica te exsultatione laudantes. 30

Cui merito ?! (omnes) angeli et (archangeli incessabili voce» clamant, dicentes: (Sanctus, Sanctus, Sanctus5.

592. DJ: Nos omnipotentiae tuae et pietati referre quas posse donaveris laudes, clementissime Pater. ! Quia post multa tempora in hac die ante non multa tempora, qui tibi vel sibi semper erat, nobis natus est Christus Iesus. Unigenitus tuus factus est ancillae suae filius, Dominus matris suae, partus Mariae fructus ecclesiae. Qui ab illa editur, ?sub ista suscipitur, qui per illam pusillus egreditur, per istam mirificus dilatatur.

IO

15

Illa 3?salutem populis creavit, haec populos. Illa utero vitam portavit, haec lavacro. In illius membris Christus infusus est, ^in istius aquis Christus indutus est. Per illam qui erat nascitur, 5per istam qui perierat invenitur. In illa redemptor gentium vivificatur, in ista gentes vivificantur. $ Per illam venit ut peccata tolleret, per istam tulit peccata propter quae venit. Per illam nos ploravit, per istam nos curavit. In illa infans, in ista gignans. Ibi "eiulat, hic triumphat. Per illam crepundia gestavit, per istam regna subiecit. Illam parvuli iucunditate demulsit, istam sponsi credulitate 8despondit. Extant denique pretiosi amoris incorrupta commercia. Dedit sponsus sponsae suae munera aquas vivas, id est Christus eccle-

PRAEFATIONES 592-595

167

siae, quibus semel ad placendi meritum lavaretur. ?Dedit oleum laetitiae, pro odorifero unguento chrismatis quo ungeretur.

20

10 Vocavit eam ad mensam suam, Hadipe frumenti satiavit illam, l2vino suavitatis implevit. !?Iustitiae imposuit ornamentum, 2

ldonavit deauratum virtutum varietate vestitum. !^Animam suam pro illa posuit, !6susceptae et calcatae mortis spolia in dotem illi regnaturus victor exhibuit. !?Se ipsum !?illi in cibo ac potu, indumentoque concessit. 19Promisit ei se illi daturum regnum aeternum. Ipsam ?9pollicitus est statuendam in dexterae suae parte reginam. Concessit et

^

ipsi quod concessum est Genetrici, impleri, non violari, parere, non

30

corrumpi, illi semel, et isti semper. ?'Sedere tamquam sponsam in thalamo pulchritudinis, et multiplicare filios gremio pietatis, fetosam esse prole, non fetidam ??voluptate. Sic et ipsa in ipso per ipsum dives effecta, Sponso ac Domino suo humilia refert munera,

3^

hoc ei de proprio suo offerendo quod credidit; hoc de exemplo quod eum redamavit, hoc de dono ipsius id ipsum potuisse quod voluit, id #ipsud voluisse quod potuit. Dedit illi tamquam rosas martyres, velut lilia virgines, quasi violas continentes. Haec ad illum per ministros voluntatis eius apostolos ?*confecta operis sui 25pensa transmisit. Unde nunc a dextris eius, felici et gloriosa perennitate consistens,

eum

tecum,

omnipotens

Pater,

et cum

Spiritu

Sancto

regnantem, cum omnibus angelis confitendo conlaudat, et dicit : 26 (Sanctus 5. 593. DJ: Nos pietati tuae ineffabili gratias referre, Deus patriarcharum, Deus apostolorum, Deus martyrum ... regna perducit.

594. VD: !Nos praecare clementiam ?tuam, ut ad caelebrandum digne paschale mysterium beatorum apostolorum praecibus adiuvemur. 3Et quorum praedicatione haec credenda ^suscepimus, eorum patrociniis fideliter exequamur. Per 5Christum dominum.

595. VD : 1 Nos sursum cordibus erectis divinum adorare mysterium, quo humana conditio veteri terrenaque lege cessante, nova caelestisque substantia mirabiliter restaurata profertur. Ut quod magno Dei munere geritur, magnis ?ecclesiae gaudiis celebretur. Per (Christum dominum nostrum). j

168

PRAEFATIONES 596-598

596. VD: Nos te de sacris exuviis Ambrosii, Protasii, et Gervasii,

IO

post tot saecula in lucem restitutis, benedicere et praedicare. Hi sunt enim duo cives nostri fortissimi, ac fidei usque ad sanguinem defensores, qui !coronam incorruptam accipientes in caelis, nobis trophaea mortis in membris suis reliquerunt. Ille, qui illustratione superna eorum extitit repertor, nobis fuit Pater et Magister. Hic 2in medio Ecclesiae os aperuit suum, et *3tamquam imbres misit eloquia sapientiae suae. 4Ossa ipsius visitata sunt, et in conspectu populi adhuc loquuntur. Tibi igitur, Deus omnipotens, gratiarum hostiam immolamus, quia dignos nos fecisti sancta haec pignora conspicere, et venerari.

Per Christum.

597. VD: !Nos ominibus certamina (su) ...u . endo, et substantialem ....... providen(t»i ..... misericors dept otritilbus*mic ir buste aom onti- «tibus midatis Suo et ..... poenitentes, et in ...... caelorum recipit etiam poenitentes. Dum luget aliquos, et !?laetificabatur ab ali(i»s, visa mysteria revelat. Dum !?mansuetudine utitur, et virga minatursbumjà t indignum et iustificatur. (D»um cum Christo cupit esse, et pro nobis !^in carne manere. Dum 16ab Ierusalem usque ad llliricum replevit evangelium, et "ad (ter5»tiu(m» caelum raptus, et in paradisum deductus. Sicut !8in hiis omnibus non gloriatur, nisi in infirmitatibus suis et in cruce Domini nostri

Iesu Christi, cuius passionibus, velut pretioso quodam !?monili adornatur, d .... (Spiritu) ??corpus affligit, (a»deo (d»iligit, om(nes» idemque ... (reliqua desunt).

PRAEFATIONES

621-623

177

621.

DJ: Nos tibi, Deus Pater, et Iesu Christo Filio tuo Domino nostro, una cum Spiritu Sancto, inenarrabili cordium iubilatione concinere ... 022:

I

^

DJ: Nos ... tibi, Deus Pater omnipotens, devote laudis vota rependere et gratias agere. Qui unigenitum Filium tuum !in redemptionis insigne pretium destinasti. Ouem ad terrena dimissum tecum semper in caelestibus conessentialem et consempiternum habuisti. ?Cuius incarnationis adventu illuminati pariter et sanati sumus. Cuius evangeliorum quadriga quadrifidam ... mundi ... axem ... eg ... et illuminavit. Ouorum primum volumen ... unum salvatoris Matthaeus evangelista atque apostolus calamo edidit scribens. Qui * (nominatus) Levi ex publicano in apostolum f(uerat», de *telonio affatus publicanum, e pra .... nomine, ut vere iustus sit > ... in sermonum primordi(i5s ... non erubuit profiteri. Sed *Dominus non venit vocare iustitiam sibi vindicantes, sed peccatores (qui faciunt? veram poenitudinem. Hunc (igitur) suscipit, quia ... nd ... s illius co(mmpune ... Deus ... evangelistis "generationem Domini secundum carnem ex David et Abraham numeravit ...... 8p effigiem ...... pro ... per Filii tui hodierna .... (laudis? hostias offer(imus) ..... orantes ... quia post .... nobis intercessio ..... semper !? (ma»neat aeterna, omnipotens Deus. 623.

I

VD: Nos tibi, Domine, caeli terraeque Deus Pater, gratias agere. !Quas hic, et per universum mundum Ecclesia tua sancta catholica, omnium viventium mater, in honore nominis tui ?per officia spiritalis obsequii quotidiana devotione, et annua festivitate 3multiplicat. Quae fidelium tuorum innumeris passionibus compta, et beatissimorum martyrum tuorum Nazarii et Celsi sanguine decorata, a dextris sempiternae maiestatis *assistens, tot

nunc illustrata patrociniis gaudet, 5{quot pignora, persequente

mundo, transmisit ad caelum». Magnum hoc, Domine, pietatis

IO

tuae et ineffabile sacramentum, ut de illorum potius salute laetetur Ecclesia, quos punisse mundus exultat, atque illos magis acquisisse gaudeat, quos pro veritate certantes saeculi gaudium interemit. O beata mater, natorum suorum glorificata tormentis!

I

^

6Quos non planctu, non gemitu ad inferna deducit, sed ad caelestia "et aeterna migrantes, perpetua laude prosequitur. Per Christum Dominum nostrum. Per quem maiestatem tuam laudant angeli, venerantur archangeli.

178

PRAEFATIONES

624-626

624. VD: Nos tibi, re ... adoramus.

domine,

debitas

laudes

pio honore

defer-

625

DJ: Nos tibi, domine Deus noster, ubique ore et corde benedicere. Quid enim est in quo non aut ?virtutis tuae opere gloriemur, aut pietatis tuae munificentiam sentiamus. Nam cum in omnibus aliis creationibus excitandis potentiam divinae maiestatis exerceas, in solo homine curam paternae pietatis adsumis. ? Verbo enim tuo extendi caelos, aera rtur, et (Deus» in hominem comprobatur. Prodiit ineffabili miserationum tuarum munere, cum sanctis angelis et archangedominationibus ... (prae»conem cum ..et tuis, exercitus .... proclamant, dicentes: Sanctus, Sanctus, Sanctus.

25 lis

626.

VD: Nos tibi, Domine Deus omnipotens, gratias agere, et cum

tuae invocatione virtutis beatae Mariae festa celebrare. De cuius ventre fructus effloruit, qui panis angelici munere nos replevit. Quod Eva voravit in crimine, Maria restituit !in salute. Distat

IO

opus serpentis et Virginis. Inde fusa sunt venena discriminis, hinc egressa mysteria Salvatoris. Inde se praebuit tentantis iniquitas, hinc Redemptoris est opitulata maiestas. Inde partus occubuit, hinc conditor resurrexit, a quo humana natura, non iam captiva, sed libera restituitur. Quod Adam perdidit in parente, Christo recepit auctore. 2Quem una tecum, omnipotens Pater cum Sancto Spiritu, laudant angeli, venerantur archangeli, throni, dominationes,

PRAEFATIONES

15

6026-628

179

virtutes, principatus et potestates adorant. Quem Cherubim et Seraphim socia exsultatione concelebrant. Cum quibus et nostras voces, ut admitti iubeas deprecamur, supplici confessione dicentes: Sanctus, Sanctus, Sanctus.

627. VD:

! Nos tibi, Domine,

?excelsa caelorum

qui resides arce,

gratias referre, et totis sensibus confiteri. Quoniam per te infirmis mundi caecitate detersa, verum lumen emicuit. Quod inter multarum

tuarum

virtutum

miracula,

caecum

a nativitate

videre

3jiussisti. In quo genus humanum, originali caligine maculatum, futuri forma expressum est. Nam illa Siloe natatoria, ad quam ille mittitur caecus, nil aliud, nisi fons sacer signatus est, ubi non tantum corporea lumina, sed totus homo salvatus est.

Per Christum Dominum nostrum.

628.

DJ: Nos tibi ex toto corde gratias agere, et unitatem Trinitatis tuae sub una trium martyrum passione laudare. Quorum aequalis fides, similis fortitudo, indiscreta confessio per ! dividuas personas graduum, individuas et poenas rapuit et coronas. Quos inter gentiles errores, velut quibusdam palleis ?quasi probatum aurum, non minus caritatis divinae, quam persecutionis inimicae flamma conflavit, et 3in caelestibus thesauris massam

IO

eiusdem fornacis

ignis condidit, qui voravit. Libenter enim fidelium animarum ardor tuo amore succensus sanctificatorum corporum ferebat *incendium, quo se utique non examinari, sed clarificari posse amplius confidebat. Et cum illo acrius Sancti Spiritus calore ferventes, terrenae adustionis materia cingerentur, exinde flammas sibi deputant in favillas. Sed faciebat hoc sustinendi virtus, non urendi defectus, cum infirmita-

amitteret. 1j tem carnis fides excederet, non vim suam natura ignis tabescentia membra struem ignis Imposita super ardentem liquescebant, et contractae viscerum partes crescentibus in cumulum carbonibus inhaerebant. Inter ambustos torres mixtus cineri sanguis fumabat, sed euntes ad Dominum *?animae plus calebant. 20 In quibus pro societate corporis potuit dolor esse qui tangeret, non potuit esse qui vinceret, dum illis divini adiutorii virtute praestatur, ut eius poenae superaverint crudelitatem, cuius non timuerant passionem. *Digni admodum quos Hebraeis pueris Azariae et comitibus eius similes? vox divina signaret, qui in camino Babylocarmine decantantes, 25 nii regis illaesi atque securi, novo laudes tuas atque ita dixerunt : clamaverunt, officio caelesti angelico atque (Sanctus).

180

PRAEFATIONES 629 629.

DJ: Nos tibi gratias agere, laudes referre et spiritalium sacrificiorum !victimas immolare, per Iesum Christum dominum nostrum. Ipse etenim est qui abs te?ante luciferum sine initio genitus, tecumque et cum Spiritu Sancto in unitate Deitatis essentialiter et ^

inseparabiliter permanens, ?extremis mundi temporibus carnem sumpsit pro nostra salute. In qua ipse etiam, ut vatum impleret oracula, tibi factus est victima. * Mortuus est pro sceleribus nostris,

qui tibi in numine exstat aequalis. 5Tradidit enim sempetipsum pro nobis, qui tecum essentialiter regnat in caelis. Moriendi pro te 10 $dedit nobis exemplum, qui ut nos ad te traheret, "in carne visitare dignatus est mundum. Qui cum. ad terras descenderet, a te nunquam recessit, sed in una divinitatis potentia tecum inseparabiliter mansit, manet et sine fine permanebit. Cuius beneficia humana penitus explicare non praevalet lingua, quae magna sunt I ) nimis incomprehensibilia sensibus humanis, et inenarrabilia verbis. Excellunt quippe hominis cogitatus, quae ab illo nobis donata sunt caelitus. Nos tecum et cum Spiritu Sancto qui non eramus creavit, et quia decideramus ex nobis, ut in illo resurgeremus pro nobis, cum non mereremur, 20

2 ^

30

sanguinem fudit. Vocavit nos ad se

gratia gratuita, cuius potestas et sublimitas divinitatis homini manet incognita. 8Vocavit ad se apostolos quos elegit, quibus doctrinam per quam doceremur instituit. Elegit enim ex idiotis quos faceret sapientes, et qui Ecclesiam fabricarent et instruerent evangelia praedicantes. Traxit ad se citatimque quos voluit. Quosque tecum lante mundi constitutionem elegit, ! dedit eis potestatem miracula faciendi, dedit et velle et posse pro te, vel pro sancto uno trinoque Deo feliciter mori. !? Ex publicanis quippe et piscatoribus praedicatores instituit, et 1?ab ecclesiae adversariis eidem ecclesiae defensores mirabiliter fecit, ut nova et stabilia fierent fidei fundamenta, !^non fortia mundi elegit, sed ut haec confunderet

potenter infirma. Gratuita gratia fecit sibi discipulos, quos universae ecclesiae voluit esse magistros, !^dedit eis quos potuit in ostendendis virtutibus. Dedit velle pro fratribus undam fundere 3 ^ sanguinis. 1$ Ex quibus est iste Matheus, apostolus tuus sanctus et evangelista, cuius passionis hodie celebratur memoria, qui ex publicanis electus operibus scriptor factus est evangelii, et post laureatus corona martyrii. Mox etenim eundem Iesum Christum dominum 40 nostrum unigenitum Filium tuum se vocantem audivit, relicto teloneo, post illum celeriter abiit, eumque in donum recipiens eidem prandium fecit. Prompto namque animo celerique cursu se vocantem secutus est, quia gratia Domini sui ut ita facere posset vocatus est. Exemplo magistri sui vel domini pro veritate sangui4 ^ nem fudit, quia veritatem a veritatis ore amabiliter didicit. Suscitandi mortuos

accipit potestatem,

et ut invalidus illatam

PRAEFATIONES

629

181

suscipit mortem, qui posse habet curare infirmos, se persequentium patienter sustinet ictus. !? A mundi constitutione in praedicatorem electus et suscitandi mortuos officio functus, inimicorum

iugulatur in ecclesia gladiis. Perenniter vivit in caelo, et moritur gladii temporaliter ictu. Qui aliis dat accepta potestate salutem, adversarium se sustinet ferientem. Qui habetur in faciendis virtutibus fortis, voluntarie efficitur et patienter infirmus. In miraculis Deus putatur, et pro Deo morte percutitur. !$Gloriosus 5 ^ habetur in doctrinis, et odio dignus Irtaci regis consiliis. Illata ab adversariis feritur morte, !?qui ad iudicandum alios sedebit in sede. Ante altare perimitur gladio, qui super altare fungitur sacerdotali officio. Daemonum potestati resistit, et daemonibus famulantium ictibus interiit. Draconibus imperat, et se ferientis 6o irae succumbit. Qui curandi aegros utitur privilegio, morte feritur pro Magistro. $0

O quam magna sunt, Domine, sanctorum apostolorum tuorum,

quamque praeclara miracula ! quibus et mundo subveniunt, et dé mundo feliciter transeunt. Quibus largiuntur sanitates aegrotis et 6 E vitam defunctis, et a mundi recedunt voluntarie turbine fallentis.

O admiranda gratia Salvatoris, qua e sanctis quisque iustificatur in opere, quave martyr quisque coronatur in morte! Hac quippe praeeunte, vel cooperante sanctus iste Matheus apostolus et evangelista se vocantem sequitur Christum unigeni70 tum Filium tuum Dominum nostrum. Hac largiente, martyrium obtinet gloriosum. Hac inhabitante, quod fecit Christus in miraculis facere quivit. Hac confortante, mori tam feliciter potuit. Hac inspirante, ?evangelium scripsit hebraicis litteris. Hac indesinenter doctor et sacerdos factus est populis. Hac iubente, post missas

7

^

8o

ante altare moritur gladio. Hac remunerante, coronatur in caelo.

Merito quippe, merito non alibi, sed ante altare gladio iugulatur, qui pro universa ecclesia ante altare sacerdotio fungitur. Ut ubi victimas offerebat pro populo, illic ipse victima fieret Christo, et ubi te rogabat pro diluendis sceleribus populi, ibi ipse decoraretur corona martyrii. Adsit igitur iste talis, o piissima Trinitas, intercessor coram te

8^

9o

pro omnibus nobis, qui tam clarus tamque mirabilis exstitit in virtutibus faciendis. Diluat nostrorum omnium culpas, qui tam claras tamque perfectas ecclesiae dedit doctrinas. Reseret nobis caelorum arcana, cuius tanta personarunt in mundo praeconia. Caelestis regni nobis patefaciat aditus, qui ut apostolus fieret caelitus fuit electus. Per illum haec nostra a te sanctificentur oblata, per quem ?!ut sol et luna fulget ecclesia. Per illum tibi mereamur placere, quem doctorem nobis dignatus es dare. Ut tibimet in illa caelesti statione felices feliciter occurrentes, et

cum illo vel cum omnibus sanctis, cum Cherubim ac Seraphim, et cum omnibus caelorum virtutibus incessabiliter collaudare mereamur, ita dicentes: Sanctus, Sanctus, Sanctus.

x

PRAEFATIONES

182

630-631

630.

DJ:1Nos tibi in die sancti martyris tui Stephani, annuo nobis

circulo revoluto, ?laudis hostias immolare, sacrificium sollemne

persolvere. Quem ita Domini nostri Iesu Christi Filii tui gratia

elegit, doctrina

erudiit, patientia confirmavit,

ut inter levitas

praemium, inter discipulos regnum, inter martyres teneat principatum. Qui veritatis verbo errantes confidentius arguendo, ibi studeret ponere causam, ubi intelligeret pendere victoriam. Et obiecto in faciem Iudaeis impietatis elogio, si non corriperet devios,

non

timeret

iratos.

Sciens

in alterutrum

fructuosam

praedicationem esse iustitiae, si, aut illis suscepta poenitentia placeret oblatio sanitatis, aut sibi excitata invidia fieret occasio passionis. Erat ibi Christi et proximorum in tali voluntate dilectio, aut de emendatis ?gaudium optare cognatis, aut de illatis praemium exspectare suppliciis. Suum quidem honorem alieno crimine non quaerebat, sed videbat utrumque sibi sine gloria non futurum, si, aut per veritatem ipse alios 5praedicando acquireret, aut se pro veritate quispiam persecutor occideret. Agnoscebat locum suum,

10

^

cogitabat 20

2 ^

3^

officium,

$quia altare

se esse

noverat,

"semetipsum

hostiam praeparabat. Plenus Spiritu Sancto sacramenta ructabat, 8volens calicem bibere quem tradebat. Stabat inter illos *populos, qui servis non parcere Domini morte !9didicerant, aut qui magis usque ad Domini necem servorum morte pervenerant. O ingens dominicae desiderium caritatis! Quid est nisi occidi velle !!pro Domino et occisi amorem inter homicidas !?impavida devotione fateri! Noverat ??se illi moriendo iungendum, cui se dolebat lsupervivendo disiunctum. Tenebat magistri praecepta quae didicerat, non !^sibi dignum esse discipulum qui se non portata cruce sequeretur. Volebat pervenire quo erat, qui cupiebat levare quod iusserat, nec fallit sua opinio iam paratum. Ecce !$illi, qui !’in Christo tamquam in lapidem offenderunt, in Stephanum cum lapidibus irruerunt. Hoc !?illis furor iecit, quo caecus error impegit. Inde !?obruerant docentem hunc, unde ipsi ceciderant non credentes. Qui %illis factus est petra scandali, 21Stephano factus est corona martyrii. Cui merito tibi, inter gloriosos angelos caelestesque Virtutes, hymnum laudis debitae sine cessatione proclamat atque dicit: Sanctus. 631

DJ: Nos tibi in honore beati martyris tui Symphoriani !laudis hostias immolare, domine Deus aeterne, in cuius nos sollemnitate confortat, vel ratio manifesta rerum, vel eruditio perfecta virtutum, qui splendere meruit, non solum terrenorum claritate natas lium, verum etiam sublimitate caelestium virtutum. Et fausti

PRAEFATIONES 631-633

183

fulgidus genere, fausto martyrii levatur in culmine, ?qui beatos patres Andochium Benignumque ?secutus, per martyrii flagrantiam *electus pervenit ad palmam. Qui dum afflictionem sequitur praesentium, instructionem effecit posterorum, et materno colloquio manum porrigeret, exuli patriam redderet, sepulto vitae munera reformaret. 5Tu autem clemens et conditor condolens tuo homini praevaluisse culpam peccati, ut iacens potuisset erigi, ad illum, inclinata potentia, descendisti. In hoc enim personam Unigeniti Fili(i» humana carnis absolvit, et quod omnipotens dedit per pietatem, humilis reformavit formis. Igitur digne proferat quod indignis praestitit divinae clementiae, et Deum admirabiliter uniretur $humanitas, et homini per "Deum tribuetur aeternitas.

Cui merito $(omnes angeli atque archangeli clamant, dicentes : Sanctus). 674.

An

Vd: Per cuius potentiam beatus martyr !tuus 7//. tyrannicam acerbitatem timere neglexit. Sed ita ?passionis suae certamina, pro tuo nomine alacris suscipere non dubitavit, ut dominicae passionis ?per Unigeniti tui cruorem *in sui sanguinis effusione sequipeda efficeretur. 5Per quem maiestatem tuam.

675. VD: Per haec sacrosancta mysteria, quae lin nostro ieiunio, ?iubente te, sollemniter celebramus, tribue, 3quaesumus,

#propitiatus, ut uberior 5tuae pietatis gratia redundet in nobis. $Ut sicut speramus, animabus simul et corporibus tribuas aeter^

nae vitae salutem. Per "Christum dominum nostrum.

676.

VD : Per ipsum enim nos adduxisti ad agnitionem tuae veritatis, *ut unius fidei et baptismi vinculo Corpus eius efficeremur. ?Per ipsum in cunctis gentibus largitus es Spiritum Sanctum tuum, qui, in diversitate donorum mirabilis operator, et unitatis

^

effector, filios adoptionis inhabitat, Ecclesiam.

totamque

replet et regit

Et ideo, choris angelicis sociati, te laudamus in gaudio confitentes: Sanctus, Sanctus, Sanctus Dominus Deus Sabaoth, etc.

PRAEFATIONES 677-680

201

677 VD: Per ipsum te deprecamur, omnipotens Deus, ut !haec oblatio quam tibi pro famula tua offero, sit in oculis tuis semper accepta, et sicut sanctis tuis eorum fide recta pervenit ad coronas, ita eam devotio, te iuvante, perducat ad veniam. Ut mereatur per hoc sacrificium a cunctis emundari sordibus delictorum, et

?reconciliatam tibi *per Christum sereno vultu respicias et omnia eius peccata dimittas, severitatem quoque iudicii tui ab ea clementer suspendas, et miserationis tuae clementiam super eam benignus infundas. IO

4Per Christum dominum.

678. DJ: Per ipsum te, omnipotens Pater, supplices exoramus, ut hoc ?sacrificium quod ?tibi offerimus pro famulis tuis illis, ut *pietatis tuae solatium concedas eis propitius. Tuum est 5enim, Domine, 8sanare contritos corde. Tuum est moerentes consolare.

Placeat "iam pietati tuae eripere oppressos, *revocare captivos, laetificare in angustiis constitutos. ?Per

ipsum

Spiritu Sancto io

hymnum Sanctus.

te oramus,

summe

collaudant

Pater,

caelestia,

dulci modulatione

quem

tecum

et cum

pariter et terrestria, hunc

proclamantes,

atque ita dicentes:

679. DJ: Per ipsum te, Pater omnipotens, supplex exoro, ut hoc sacrificium acceptes, quod tibi Deo meo offero meae causa salutis. ' Tuum

est, Domine,

vulnera

nostra sanare.

Tu esto consolator

cordis mei. Placeat iam pietati tuae, Domine: eripe me oppressum ab infirmitate, et laetifica me lin diversis angustiis constitutum. Per ipsum te, summe Pater, expostulo, per quem tecum et cum Spiritu Sancto collaudant caelestia, pariter et terrestria, hunc hymnum dulci modulatione proclamantes, atque ita dicentes: Sanctus. 680.

VD: Per ! mediatorem Dei et hominum Iesum Christum dominum nostrum, ?qui mediante die festo ascendit in templum docere, 3qui de caelo descendit mundum ab ignorantiae tenebris liberare. Cuius descensus genus humanum doctrina 4salutari instruit, mors a perpetua morte redemit, ascensio ad caelestia regna perducit. 5Per quem te, summe Pater, poscimus, ut eius institutione edocti, salutaris parsimoniae 9devotione purificati, ad tua perveniamus promissa securi. Per *quem maiestatem.

^

202

PRAEFATIONES 681-686 681.

^

VD: Per quem beatus lapostolus Andreas tantum ?caelesti gratia eminet praecipuus, quantum etiam beati Petri apostoli germanitate demonstratur esse praeclarus. Ut quos una genitrix edidit mundo, una ?regeneratione per crucis patibulum collocarentur in caelo. 4Et ideo cum angelis. 682.

VD: Per quem discipulis Spiritus sanctus lin terra datur ?ob dilectionem proximi, et de caelo mittitur propter dilectionem tui. Cuius ?infusio, petimus, ut in nobis *^peccatorum sordes exurat, 5tui amoris ignem nutriat, et nos ad amorem fraternitatis accendat. Per "quem. 683. DJ: Per quem, gratia tua revelante, !cognovimus quantum apud ?te vita praeclara sit ?martyrum, quorum etiam nos mors pretiosa laetificat et tuetur. Et ideo cum #angelis proclamamus, ita dicentes: Sanctus.

684.

VD : Per quem hodie ?commercium nostrae reparationis effulsit, quia, dum ?nostra fragilitas a tuo Verbo suscipitur, *humana

^

mortalitas non solum in perpetuum transit honorem, sed nos quoque, mirando ?consortio, reddit aeternos. Et ideo, choris angelicis sociati, te laudamus in gaudio confitentes: Sanctus ... 685.

VD

: 1Per quem humani generis reconciliationem mirabili ?dis-

pensatione operatus es. Praesta quaesumus, ut sancto purificati leiunio, et tibi toto corde simus subiecti, et inter mundanae pravitatis insidias, te miserante, perseveremus inlaesi.

3Per quem maiestatem. 686. DJ: Per quem humanum genus vivificans, ! Pascha etiam per Moysen et Aaron famulos tuos agni immolatione iussisti ?celebrari, consequentibus temporibus usque ad adventum domini nostri lesu Christi, qui ?sicut agnus ad victimam ductus est,

PRAEFATIONES 686-690 5

203

^eandem consuetudinem in memoriam observare praecipisti. 5 [pse est agnus immaculatus, qui prioris populi prima pascha in Aegypto fuerat immolatus, fipse est aries in verticem montis excelsi de veprae prolatus sacrificio destinatus, "ipse est vitulus saginatus, qui in tabernaculo patris nostri Abrahae propter

hospites est victimatus. Cuius passionem et resurrectionem celebramus, cuius et adventum speramus. Et ideo cum angelis et archangelis $clamamus dicentes : ?Sanctus, Sanctus, Sanctus.

687. VD:

Per

quem

maiestatem

tuam

laudant

angeli,

'adorant

dominationes, tremunt potestates. Caeli caelorumque virtutes ac beata Seraphim socia exsultatione concelebrant. Cum quibus et nostras voces, ut admitti iubeas deprecamur, ^

supplici confessione dicentes : Sanctus, sanctus, sanctus, dominus

Deus Sabaoth. Pleni sunt caeli et terra gloria tua. Hosanna in excelsis. Benedictus qui venit in nomine domini. Hosanna in excelsis.

688. VD: Per quem maiestatem tuam !suppliciter deprecamur, ut nos ab operibus iniquis dignanter expedias ... iusta servemus. Per eundem Christum dominum. 689. VD: 1!Per quem maiestatem tuam suppliciter exoramus, ut ab ecclesia tua, quicquid est noxium ?tu repellas, et, quod eidem salutare est largiaris. Nosque 5contra superbos spiritus humilitatem tribuas rationabilem custodire, cum ?gratia(m> tua (m5 ^

clementer 8impendis, °ut nec humani incertos consilii derelinquas,

sed tua, quae falli non potest, gubernatione !?disponas. Per (quem maiestatem5.

690. VD : Per quem maiestatem tuam supplices te rogamus, ut quod sancta tibi offert ecclesia munus, et quicumque tua replent altaria sacra, suscipias, clemens, cum

pace, benignus sanctifices, quod

litans in sorte hinc muneris Abel, ac tribuas nobis aeterna gaudia, j adnectasque tuis laudi< bu ÿs iustis, caeloque recipis. Et ideo cum angelis.

x

204

PRAEFATIONES

691-604

691.

^

VD : 1Per quem Moyses famulus tuus populum suum eduxit in Christi triumphum per baculum crucis, ?unde et baptismum eius significavit in mundo. Inde ?Maria canebat in tympano, unde passio Christi veneranda depignitur. Inde *Ionas vaticinavit inclusus, unde ecclesia (e? margarita te fecundant. Inde 5David psallebat in cithara, unde $Paulus apostolus praedicabat funda- mentum aliud nemo potest ponere, nisi Christus Iesus. Inde ? Petro mergenti manus porrigitur, ubi titubantes fides munietur, ibi caput ecclesiae confirmatur. Inde $Lazarus de sepulcro proditur, unde resurrectio Christi gloriosa laudatur. ?Gaudentes angeli et exsultantes archangeli, Cherubim quoque ac Seraphim: 692. VD: Per quem nobis indulgentia !legitur, et pax per omne saeculum praedicatur. Traditur cunctis credentibus disciplina, ut sanctificatos nos ?possit dies sanctus venturus excipere. 3Per Christum. 693.

VD: Per quem nobis !regenerationis ?exortus est, ut qui per carnalem originem mortales in hoc saeculo ?veneramus, *ad spem vitae aeternae 5ex aqua et Spiritu sancto (re»nasceremur. Quod 6sacramentum pietatis tuae, domine, ut (hoc) loco tota gratiae tuae "potentia celebretur, supplices tibi 8hoc sacrificium laudis offerimus, obsecrantes misericordiam tuam, ut huic fonti virtutem

Spiritus tui indesinenter ?praesedere concedas, !?cooperante omnes qui in haec fluenta descenderint, ab universorum criminum contagiis emundati, et perpetua sanctificatione purgati, libro beatae vitae mereantur !?adscribi. 18 Per:

694. VD : Per quem ! nos ad imaginem et similitudinem tuam creasti ex nihilo et ex magnificis beneficiis abundanter ditasti a saeculo, 3et nos e contrario per iniustitiae meritum merebamur supplicium. ^Et tu, clementissime Pater, recreasti per baptismum, necnon et ^

5per sanguinem unigeniti Filii tui domini nostri Iesu Christi (redemisti? de duro inimici servitio. Et post haec 5multifarie ineffabilibus modis monuisti, ut exhortati in saeculo, ut tandem

IO

aliquando confugeremus ad lamenta et poenitentiae remedium. ?Per eundem Christum. Post haec add. Vich (omisso n? 7) et Gell:

PRAEFATIONES 694-699 Sed mens

I E»

humana,

semper

indevota

ac misera,

205 hanc

tam

salubrem neglegit medicinam. Et ideo indeficienti exuberans caritate pro defunctis ac viventibus pie voluisti placari sacrificiis. Tibi igitur, piissime Pater, preces supplices fundimus, et maiestatem tuam devotis mentibus exoramus pro anima famuli tui 7//., cuius diem depositionis recolimus, ut mereatur post obitum veniam, qui vivens meruit baptismatis gratiam. Per quem maiestatem.

695.

VD: Per quem nos eruis a peccatis, a periculis exuis, et ad gaudia sempiterna perduces: per. 696.

^

VD: Per quem pater angelicus ! Bertinus ?caelestis aulae bus sociatur, dignitatisque diademate coronatur. ?Quo, *(in) caelestis Agni comitatu triumphali exsultat, et sidus sidera coruscat, ita nos eidem Agno commendet, eademque secum pro nobis orare deposcat. Per quem.

ducisicut inter astra

697. VD: Per quem aulae senatores sanctorum sidera victoriae. Cuius A

pater angelicus sanctus Iudocus 'inter caelestis triumphat. Tantoque excellentius inter aurea coruscat, qu(ant»o fortius hostem suae subiecit quoque palma et corona tanto nobilior est in

caelis, quanto sanctius Deo deservivit, dum sacerdos in mundo

effulsit egregius. Et ideo. 698. VD: Per quem ! pietatem tuam suppliciter petimus, ut ?Spiritus sanctus corda nostra clementer expurget, et sui luminis inradiatione perlustret. Ut in eo, qui gratiarum largitor est recta sapiamus, et de eius consolatione in perpetuum gaudeamus. Per quem maiestatem. 699. VD:!Per quem salus mundi, per quem vita omnium, per quem resurrectio mortuorum. Per ipsum te, Domine, ?suppliciter deprecamur, ut anima(e» famuli tui 2//zus, cuius diem z//wm celebramus, indulgentiam ?largire perpetuam digneris, atque contagiis

^

mortalitatis exutam, in aeternae salvationis partem restituas.

4Cum angelis et archangelis.

^

PRAEFATIONES 700-704

206

700.

10

VD: Per quem sancta Caecilia, !dono repleta ut ?martyrii palmam assumeret, ipsum mundum est cum thalamis execrata. Testis est quapropter Valeriani coniugis, et Tiburtii provocata confessio, 3quos angelica manu odoriferis floribus coronasti. Viros virgo duxit ad gloriam. Mundus agnovit, quantum valeat devotio castitatis. Quae ita promeruit, ut martyres efficerentur, et iter regis *gloriae cum angelis graderentur. Huius te, Domine, largiente, gaudia celebramus, 5et ea fide, qua mundi caligo detersa est, ad aeternitatis tuae deprecamur praemia pervenire. Et ideo cum angelis. a

701. VD: Per quem !sanctum et benedictum nomen maiestatis tuae in omnibus terminis creaturae tuae, ?a solis ortu usque ad occasum, in gloria semper et laude est. 3Per quem salus mundi, vita hominum,

resurrectio mortuorum.

Per quem.

702. VD: 1 Per quem sanctum et benedictum nomen maiestatis tuae

?ubique veneratur, adoratur, praedicatur et colitur. Qui est origo

salutis, via virtutis, et tuae propitiatio maiestatis. 3Per quem.

793VD : t Per quem supplices exposcimus, ut cuius ?muneris pignus accepimus, manifesta dona comprehendere valeamus. Et quae nobis 3fideliter speranda *paschale contulit sacramentum, per resurrectionis eius attingere mereamur ineffabile mysterium. $Per quem maiestatem.

794. VD: 1. ! Per quem te ex toto corde humili prece deposco, ut ?haec hostia fiat accepta in conspectu ?tuo. Quatenus per hanc oblationem atque petitionem, et praeterita quae commisi crimina indulgeas, et futura *committere non sinas, sed a cunctis illusioni-

bus immundorum spirituum 5liberatum, eodem Domino nostro Iesu Christo protegente, conservare digneris. 2. Tuamque quoque misericordiam suppliciter obsecro, ut omnium supernarum virtutum coram tua maiestate pro nobis non desit oratio, quatenus ipsarum interventu nobis omnium peccato10

rum tribuatur remissio, et deinceps iugis conferatur emendatio, ac

PRAEFATIONES

704-706

207

indesinenter peccandi subtrahatur occasio, atque in huius vitae periculis administretur perseverans defensio. 3. "Precamur etiam te, Domine, in omnium Sanctorum tuorum commemoratione, ut, sicut ?illis caelestis palmam triumphi, ?sic 15

20

eis suffragantibus, nobis emundationem ac veniam concedas peccati, ut in te exsultemus in misericordia, in quo illi laetantur in gloria. 4. Famulos !?quoque tuos, quos sanctae dilectionis nobis familiaritate vel consanguinitate coniunxisti, sive in unitate fidei aggregasti, l?facias tibi toto corde subiectos, ut tuae caritatis Spiritu repleti, 8et terrenis mundentur cupiditatibus, et caelesti beatitudine,

2)

te donante,

digni efficiantur.

^AAnimabus

etiam

fratrum nostrorum omniumque fidelium tuorum tribuas misericorditer sanctorum tuorum consortium. 5. I5 Per Christum Dominum nostrum. 16 Per quem salus mundi, per quem vita hominum, per quem resurrectio mortuorum, !?per quem remissio peccatorum. Per quem.

705. VD: Per quem te, immense Deus, rogamus, ut ?supplicationes nostras propitiabili dignatione ?attendens, *ad hanc nostram orationem, quam pro ereptione et relevatione ?nostra offerimus, benignus respicias. Iam $nos, Domine, "quaesumus, placabili vultu intende, et 8tua singulari misericordia a nobis amove, quod saevitia ?malorum promittit, quod inimicorum pravitas infert, quod pravorum consiliis alligatur, quod ex iudicio imminet, quod ex sententia pendet, quod conspiratione machinatur, quod accusatione confingitur, quod !!nostrae merentur "iniquitates. IO

Non iustitiam !? tuam in lnostris iniustitiis exerceas, 1 Domine,

sed potius pietatem tuam in lénostris iniquitatibus manifesta. Non pos in persecutione deicias, non !?in tribulatione relinquas, sed exerce per pietatem, attolle ac rege per misericordiam, quo per te ab inimicorum iaculis tuti, ab omni tribulatione exempti, te Deum LS) unum in Trinitate consona voce !?laudemus, cum angelis et archangelis, ??ita dicentes: (Sanctus, Sanctus, Sanctus). 706. DJ: Per quem te petimus, infinita Trinitas, ! Deus noster, ut ?animas famulorum tuorum //lorwm ?in pagina libri viventis adscribas. Non *eos torqueat gehennae calamitas, non includat carcer horrificus inferorum. Sed 5ad vicem Abrahae et Eleazari patriarcharum sinibus refecti, quum ad iudicandum venerint, recepto corpore, obviam venienti Domino, cum sanctis omnibus gratulentur. Quia tibi merito "(omnes angeli et archangeli non cessant clamare quotidie, ita dicentes: Sanctus, Sanctus, Sanctus).

bI

208

PRAEFATIONES 707-712 707.

VD : 1 Per quem te supplices deprecamur, ut ?altare hoc, sanctis usibus praeparatum, caelesti 3dedicatione sanctifices. *Et sicut Melchisedech sacerdotis praecipui 5oblationem dignatione mirabili suscepisti, ita, Simposita novo huic altari munera *semper accepta ferre digneris, *ut populus tuus in ha(n)c e(c »clesiae domum sanctam conveniens, per haec ?pura libamina caelesti sanctificatione salvatus, animarum quoque suarum salute perpetua consequatur.

H Per quem maiestatem. 708. VD: Per quem te supplices deprecamur...

799. DJ: Per quem te supplices exoramus, ut hoc holocaustum, quod pro famulis tuis ... constitutos. Per ipsum, quem tecum et cum Spiritu Sancto ..., ita dicentes: Sanctus.

710. VD: Per quem te supplices rogamus et petimus, ut sicut nobis aeternae securitatis aditum ... transferatur augmentum. Per eundem Christum.

9X. VD :!Per quem te suppliciter exoro, omnipotens Deus, ut dignanter suscipias de manu servi tui hostiam (laudis) et propitieris peccatis meis, nec indignum me iudices, ob multitudinem iniquitatum mearum. Quia tu, domine, sicut voluisti fecisti, perducens me ^

IO

non propriis meritis, sed immensa tua bonitate ad serviendum altari tuo in aram tibi dicatam imponere sacrificium. ?Ideoque ex toto corde humili prece deposco, ut ?fiat acceptum in conspectu tuo, domine. Quatenus per hanc oblationem atque petitionem, et praeterita *quae commisi crimina indulgeas, et futura non sinas admittere, et a cunctis illusionibus immundorum spirituum 4 me» liberatum, sancto tuo Spiritu protectore, 5conservare digneris. Per (eundem)? Christum (dominum nostrum>.

are: VD : Per quem triumphatrix nobilissima et egregia martyr virgo Catharina, prophetarum et apostolorum atque philosophorum doctrinis imbuta, omnibus linguis charismate sancti Spiritus

PRAEFATIONES 712-713

209

erudita, imperatorem cum rhetoribus, mundum ^

IO

Ideoque famine ^

cum vitiis omni-

bus mirabili sapientia superavit. Imperatricem Augustam cum praefatis rhetoribus, Porphyrium cum sociis omnibus, suis exemplis et doctrinis magnificis convertit ad Christum, omnesque, accepta fide cum signo, Christi martyrio coronatos praemisit ad regna polorum. Haec fuit illa !sapientia illustrata, quae vicit malitiam, attingit a fine usque ad finem fortiter, et disponit omnia suaviter. Haec est illa gloriosissima, quae ?cum centenis fructibus seipsam libando, magnoque purpurata martyrio repraesentavit Iesu Christo. Christi et angelorum

visitatione

confirmata,

clavos, et rotas acutissimas, tyranni gladium atque minas mirabili constantia superavit. Haec etiam decollata pro Christi nomine lac fudit pro sanguine, ut sua doctrina et passio nobis eam pura mente venerantibus, esset potus spiritualis, ac cibus, atque peccatorum

remissio. 713.

^

IO

I

5

DJ: Per quem utique hic martyr Pelagius, nec vitiorum inhaesit lgustibus, nec deliciarum cessit flagitiis, sed tibi ?(semper» exstitit intrepidus, cui ante passionem fortiter famulabatur illuminatus. Hic ?enim occidentali plagae oriundus, Gallaeciam patruum habuit fundum, sed Cordubae, dante *Christo, perspicuum suscepit martyrium. Et quia variis, occulto, arcanoque Dei consilio, electi occasionibus ad caelum rapiuntur, patula exstitit procul dubio 5actionis causa, qua, hunc nostrum patronum martyrem tuum, corpore passum Cordubae, (Tuda) suscepit 7laetabundum. Erat quidem huius Pelagii Patruus Hermoygius episcopus Cordubae carcere tentus. Qui, ut evaderet ergastuli periculum, pro se hunc dedit puerum, testem alumnum. Unde, illo evadente, Pelagius iste susceptus est in carcere, *qui futurus erat testis pro veritate. Ubi vero ferri onere praepeditus, futurum quodammodo praemeditabatur martyrium, cuius saepe animus intente penetrabat caelum. Et licet ad patriam adhuc ?*humanitus redire disponeret, a !? proposito sibi " tamen rigore haudquaquam mollescebat, quia carcerem ardua pro poenitentia esse cogitabat. Nam

20

2 ^

psallendi quotidie modum

adhibuerat,

cui tua,

Christe,

gratia intus illuminatrix aderat. Verum, cuius praecordiis #abdite mature sonueras: ‘audi fili, et vide, quia !5concupivit Rex speciem tuam", huncimpudice !*tyrannus "foris auderat redamare, putans eum suis aptum vitiis fore. Sed stetit !*utique intrepidus, cui tu non deeras omnino intus. Qui namque advocatus veniens, ac persuasus ut Christum negare mallet, audiens illico cuncta (sibi? sprevit regna illata, eundem Christum Dominum nostrum, voce praedicans libera: "Habe tu, inquit, o Rex, tuisque cum perditis, solus munera,

nam me tibi acquiescere non posse. Intus manet, qui docet. Nam

^

210 30

35

40

ego Deum habeo, quam tu miser ignoras, cui omnia genuflectunt, qui sanctis regnum, ac perditis aeternum promisit supplicium. Verum, quia per multas nos tribulationes pervenire oportet ad regnum, ideo paratus sum, qualem vis pande interitum." Cui Rex: 'O inquit, puer, aut Christum nega, aut per membra gladium ?suscipies, ac duriter ?lanimam inter poenas exhalabis.' Unde

Palagius sanctus:

"Christianus

sum,

??ait, fui, et ero,

idcirco mori non timeo". Quem fortiter stantem, post multas poenas, illico membratim gladius #dissecuit, atque #in caelum spiritus petiit. Qui inter supplicia Christum confiteri non destitit. O vere martyr in caelis, ?»qui testis fuisti in terris, clementissime fautor ?6precibus occurre nostris. Per te lapsus veniat ad poenitentiam,

45

PRAEFATIONES 713-716

ignarus

ad doctrinam,

aeger

ad salutem,

defunctus

ad

requiem. Quare acclines petimus, aeterne Deus, per hunc martyrem tuum, nobis fave propitius, clemens occurre interpellatus, ?7et his tibi oblatis muneribus semper adesto pius. Cui merito ?? (omnes angeli atque archangeli non cessant laudare, ita dicentes: Sanctus, Sanctus, Sanctus5.

714. VD: Per quem virgo alma triumphatrix Euphemia, virginitatis retinens mitram, passionis meruit vestiri corona. Cuius precibus inimicus hostis evincitur, priscus adversarius superatur. A fornacis igne virgo sospes eripitur, duri lapides in pulverem convertuntur, ferae mansuescunt, collaque submittunt, atque omnia poena-

rum supplicia, eius oratione superantur. Novissime gladii mucrone confossa, carnea relinquens claustra, caelesti choro iungitur laeta. Haec sacra virgo tibi, Domine, ecclesiam tuam commendet, haec 10

pro nobis peccatoribus interpellet, haec etiam vota nostra, ut virgo vernula, illibata tibi praesentet. Per eundem Christum dominum nostrum.

715. VD: ! Per quem vita mundo redditur, et credentibus caelestis regna panduntur. Cuius munere Maria Magdalena quaesierat ?sordibus delictorum denigrata, velut radians sidus ?fidei devotione clarescit. Ac facibus dilectionis ardescens, Dominicum corpus

quaerens, nec inveniens, moestis quaerimoniis sublatum de monumento congemiscit. Unde et ipsum *vitae auctorem prima mortalium resurgentem videre promeruit, atque ?principibus fidei resurrectionis gloriam vocibus exultationis praedicavit. Et ideo. 716.

VD:

Percipiant, quaesumus Domine, misericordiam tuam spe-

PRAEFATIONES

716-720

217

ratam animae famulorum famularumque tuarum 7//orwm vel illarum, vel omnibus hic quiescentibus, et eisdem (in) caelestibus munificentia tribuatur, quae, et recte poscenda cognoscant, et post datam vitam aeternam percipiant. Per Christum.

717. VD: Persolventes ! (hostiam) iubilationis et munera sacrantes ?expiationis, ineffabilem gratiam miramur, quae tam excellenti protectione beatum praemunivit Pantaleonem. Ut ei, non solum rebellans saevientis saeculi perversitas quicquam formidabile inferre 3 non) valeret, sed se victam in martyre potius ingemisceret, cum probare(t» exstinguere quem lux veritatis sua vestivit claritate. Qui *cuius calicem passionis pro titulo confessionis bibebat in tormentis, nunc eiusdem perenni societate exsultat in caelis. IO

Per quem maiestatem tuam.

718. VD: Pia devotione tuam laudantes clementiam, qui !huic sancto ?(confessori> tuo ?7//. talem contulisti gloriam, ut *pro tui nominis amore 5tota despiceret terrena et amaret caelestia. Unde et pro $eius veneratione, ^in loco reliquiarum Z7//iws, haec 5sacramenta salutis nostrae ?tuae offerimus pietati, ut *tanto pro nobis intercedente patrono, dextera potentiae tuae nos ubique l2protegat et regat. Per Christum.

719. VD: Pietatem tuam humiliter obsecrantes, ut famulum tuum

ul. regem et omnem exercitum eius la cunctis adversitatibus clementer eripias, et ab omnibus protegas benignus inimicis, ut in tua fidentes virtute fiant cunctis hostibus fortiores. Per Christum.

720. DJ: Pietatem tuam omni quidem tempore, sed in hac nocte vel die profusius exsultantibus animis collaudare. Nox enim ista, non tenebrarum, sed luminis mater est, in qua exortus est in aeternum 1dies resurrectio nostra, Dominus Iesus Christus.

Ille ?verus Agnus, qui abstulit peccatum mundi, qui non in figura ?venturi alio offerente mactatus est, sed in corpore veritatis adveniens adimplevit figuras carnalium sacrificiorum, approbavit et prophetias ^oraculorum caelestium, ?seque vivam et veram

x

212 hostiam

IO

15

PRAEFATIONES 720-722 novissimis

saeculorum

temporibus,

idem

sacerdos

et

sacer agnus exhibuit. "Elevatisque in cruce manibus, et sacrificium vespertinum pependit in ligno, et beneficium matutinum $surgens praebuit e sepulcro. Unde venerandi sacra ?imitatione mysterii, in aeternam modo vitam !9filii lucis oriuntur, quos matutino !!partu per gratiam spiritalem hac nocte progenerat mater Ecclesia, sine corruptione concipiens, et cum gaudio pariens, exprimens in se utique formam Virginis genitricis absque ullo humanae contagionis fecunda conceptu. !?In cuius matutinis resurgente Christo, mors occidit

20

delictorum et exorta est vita credentium. Propter quod ei caelestia atque terrestria cantant canticum novum cum omni exercitu angelorum, et cum Cherubim ac Seraphim sine cessatione sic dicunt :Sanctus, Sanctus, Sanctus.

723: VD : Pietatem tuam votis omnibus expetentes, ut humanarum

rerum prosperitate percepta, terrenis leatenus consolationibus gratulemur, ?ne gaudia quaerere superna cessemus, sed quidquid laetitiae temporalis impenditur, eruditioni proficiat sempiternae : *per.

222: DJ : 1Pietati tuae in honore summi sacerdotis tui Germani episcopi et confessoris gratias agere, ?laudes canere, vota persolvere, eiusque enarrare virtute(s», quas ei, domine Pater omnipotens, non immerito tribuisti, quia te apostolica confessione ?rebus

10

omnibus plus amavit. Discussit a se divitias, ut *paupertate spiritus caelorum regna consequeret( ur ?. Mansuetudinem tenuit, ut terrena sui corporis spiritaliter possideret. 5 Lugere delectatus est {in saeculo, ut caelestis consolatione(m) ex 5muneris tui largitudine perciperet. Iustitiam esurivit atque sitivit, ut tuis saturaretur eloquiis. Eleemosynam iugiter fecit, ut indesinenter, non tantum "sibi, sed (et ceteris pietatis tuae misericordia( m» ?obtineret. Puritatem cordis habuit, ut te !? videret. Pacem serva-

1j

vit, ut filiis tuis fraterna (se? Hparticipatione coniungeret. Desideravit pati persecutionem propter iustitiam, ut