Congregazione dei canonici regolari del SS. Salvatore 8821010201, 9788821010200

Sesto volume della serie "Libri e biblioteche degli ordini religiosi in Italia alla fine del secolo XVI".

242 34 78MB

Italian Pages 566 Year 2018

Report DMCA / Copyright

DOWNLOAD FILE

Polecaj historie

Congregazione dei canonici regolari del SS. Salvatore
 8821010201, 9788821010200

  • Commentary
  • decrypted from 29BB7CF392E64CDA3E32A62074B4E2A9 source file
Citation preview

LIBRI E BIBLIOTECHE DEGLI ORDINI RELIGIOSI IN ITALIA ALLA FINE DEL SECOLO XVI 6

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

La pubblicazione delle liste dei titoli dei libri posseduti dagli Ordini religiosi in Italia alla fine del secolo XVI è frutto della Ricerca sull’Inchiesta della Congregazione dell’Indice dei libri proibiti, patrocinata dall’Associazione don Giuseppe De Luca, finanziata con fondi COFIN e PRIN, e con il sostegno dei seguenti Ordini religiosi: Carmelitani della B.V. Maria Immacolata, Chierici Regolari di Somasca, Chierici Regolari di S. Paolo, Congregazione Benedettina Olivetana, Congregazione Benedettina Vallombrosana, Congregazione Camaldolese dell’Ordine di S. Benedetto, Ordine dei Minimi, Ordine di S. Agostino, Ordine Francescano Frati Minori (Conferenza dei Ministri Provinciali), Ordine Francescano Frati Minori Cappuccini (Provincia Umbra), Ordine Francescano Frati Minori Conventuali (Centro Studi Antoniani), Servi di Maria. La pubblicazione dei volumi è curata da Roberto Rusconi (Università Roma Tre), con la consulenza scientifica di Agostino Borromeo Rosa Marisa Borraccini  Gianna Del Bono Giovanna Granata Maria Pia Paoli Luigi Pellegrini Danilo Zardin Gabriella Zarri

(Sapienza – Università di Roma) (Università di Macerata) (Università di Roma – Tor Vergata) (Università di Cagliari) (Scuola Normale Superiore di Pisa) (Università di Chieti) (Università cattolica del S.C. – Milano) (Università di Firenze)

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

STUDI E TESTI

530

LIBRI  E  BIBLIOTECHE  DEGLI  ORDINI  RELIGIOSI IN  ITALIA  ALLA  FINE  DEL  SECOLO  XVI 6

CONGREGAZIONE  DEI  CANONICI  REGOLARI  DEL  SS.  SALVATORE a cura di Gianna Del Bono

CITTÀ DEL VATICANO

B iblioteca A postolica Vaticana 2018

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

Pubblicazione curata dalla Commissione per l’editoria della Biblioteca Apostolica Vaticana: Marco Buonocore (Segretario) Eleonora Giampiccolo Timothy Janz Antonio Manfredi Claudia Montuschi Cesare Pasini Ambrogio M. Piazzoni (Presidente) Delio V. Proverbio Paolo Vian

Descrizione bibliografica all’indirizzo www.vaticanlibrary.va

Gli indici dei volumi della serie “LIBRI E BIBLIOTECHE DEGLI ORDINI RELIGIOSI IN ITALIA ALLA FINE DEL SECOLO XVI” sono in formato elettronico, consultabili all’indirizzo http://rici.vatlib.it

Proprietà letteraria riservata © Biblioteca Apostolica Vaticana, 2018 ISBN 978-88-210-1020-0 TIPOGRAFIA  VATICANA

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

SOMMARIO

Premessa di Roberto Rusconi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Criteri di trascrizione . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Criteri di indicizzazione . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Congregazione dei Canonici Regolari del SS. Salvatore . . . . . . . . . . . 19 Gabriella Zarri, I Canonici Renani (secoli XV-XVI) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Gianna Del Bono, L’inchiesta della Congregazione dell’Indice e i Canonici regolari del SS. Salvatore . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

Il codice Vaticano latino 11286 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 Vaticano latino 11286. Edizione del testo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 Il codice Vaticano latino 11289 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 Nota delli libri che si trouano nella Congregatione de’ Canonici Regolari di San Saluatore sin a questo primo d’ottobre MDC. Edizione del testo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

121

Indice dei Nomi e dei Luoghi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

547

Tavole . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

555

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

ROBERTO RUSCONI PREMESSA A Raffaele cardinale Farina SDB Archivista e bibliotecario emerito di S. R. Chiesa Nel fondo dei manoscritti Vaticani Latini 11266-113261 sono conservate le liste dei titoli dei libri posseduti da numerosi Ordini e Congregazioni. Essi declinavano con differenti modalità istituzionali l’eredità di una forma di vita religiosa regolare, le cui radici affondavano ben addentro ai secoli precedenti. In questo volume sono pubblicate le liste, individuali e collettive2, della Congregazione dei Canonici regolari del SS. Salvatore (detta anche Renana)3. Anche presso di loro erano attestate le svariate modalità con cui furono esemplate le liste nelle carte trasmesse prima ai propri superiori e in seguito alla S. Congregazione dell’Indice dei libri proibiti a Roma4. A volte interi item furono depennati (Tav. I)5: anche se non sempre ne è chiaro il motivo. Allo stesso modo non è del tutto evidente la funzione di segni di spunta (Tav. IV)6. Talora in una lista erano riscontrabili interventi di una seconda mano (Tav. II)7. Erano attestati rinvii dalla forma del nome di un autore a un’altra (Tav. III)8, a riprova della difficoltà che molti compilato1   Per una loro descrizione si veda M.-M. Lebreton – L. Fiorani, Codices Vaticani Latini 1126611326. Inventari di biblioteche religiose italiane alla fine del Cinquecento, Città del Vaticano 1985. Nella presente pubblicazione sono stati mantenuti i loro criteri per la numerazione delle liste, peraltro leggermente modificata sulla base dei dati emersi dalla ricerca. In particolare, laddove essi hanno registrato una lista come appartenente a una «bibliotheca», l’indicazione è stata conservata soltanto qualora nel documento vi fosse una menzione esplicita al proposito. 2   Essendo molti religiosi non noti alla storiografia, nelle note bio-bibliografiche relative a insediamenti e personaggi sono stati riportati i dati attualmente disponibili: in taluni casi fonti e bibliografia forniscono riferimenti cronologici non del tutto coincidenti. 3   Vat. lat. 11286, ff. 454r-506v e Vat. lat.11289 (cfr. Lebreton-Fiorani, Codices, pp. 151154 e pp. 165-167). Si veda la loro descrizione infra, pp. 99-100 e 111-119. 4   Su questo argomento è in corso una ricerca di Gianna Del Bono, curatrice del volume, che sarà pubblicata prossimamente. 5   Bologna, S. Salvatore: «Tabula librorum qui reperiuntur in monasterio S. Saluatoris de Bononia. Anno 1600, mense Maij» (Vat. lat. 11289, f. 2v). 6   Isola Vicentina (Vicenza), S. Maria del Cengio: «Libri latinj del monasterio di Santa Maria del Cingio d’Isola et de’ reuerendi canonici che si ritrouano quest’anno 1600, auanti la dieta fatta a Fano dalli mm. rr. Padri» (Vat. lat. 11289, f. 139r). 7   Canonica incerta (Vat. lat. 11289, f. 28v). 8   Firenze, S. Giacomo Soprarno: «Index librorum omnium in monasterio S. Jacobi vltra Arnum de Florentia existentium» (Vat. lat. 11289, f. 71r).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

6

PREMESSA

ri incontrarono nella formulazione di un’indicizzazione alfabetica, peraltro spesso mista di autore e titolo. Redattori più ordinati fecero ricorso all’allestimento di tabelle, al cui interno erano inseriti in colonne i dati bibliografici dei singoli item (Tav. V)9. In taluni casi, per porre ordine negli item che riportavano i titoli di più opere e/o edizioni del medesimo autore, si eseguirono parentesi graffe, che racchiudessero quei dati a seconda del loro livello bibliografico (Tav. VI)10. Molto più rara risultava essere stata, in linea generale, l’attestazione del numero di copie possedute di una medesima edizione (Tav. VII)11. Un caso del tutto particolare fu costituito dalle modalità di redazione di una particolare lista, dal momento che il tenore dei suoi item era l’esito di una trascrizione effettuata direttamente dall’esemplare di un determinato volume (Tav. VIII)12. Per le caratteristiche di tutta questa documentazione non è ragionevolmente praticabile una indicizzazione della fonte, che sia inserita nella pubblicazione a stampa nei modi tradizionali. Tale funzione è pertanto affidata a una banca dati on line, reperibile all’indirizzo http://rici.vatlib.it13. È opportuno precisare che al momento è in corso una completa revisione dell’intera banca dati, che richiede un tempo verosimilmente non breve. Per tale motivo essa funziona regolarmente, ma non vi si possono aggiornare puntualmente le informazioni in essa contenute, relative a collaboratori e contributori. Inoltre non è stato ancora possibile modificare la maschera di ricerca relativa ai codici, ragione per cui sotto la dizione “Vaticano Latino” andranno temporaneamente ricercati, inserendo la loro rispettiva numerazione, anche i manoscritti in realtà appartenenti ad altre 9   Roma, S. Pietro in Vincoli, Flavio da Gubbio: «Ad usum domini Flauij Eugubini» (Vat. lat. 11289, f.227r). 10   Piacenza, S. Eufemia: «Libri omnes, et typis ęditi et manuscripti, qui reperiuntur in monasterio Sanctę Eufemię Placentię Canonicorum regularium Sancti Salvuatoris» (Vat. lat. 11289, f. 230v). 11  Milano, S. Celso: «Infrascriptorum authorum libri penes conuentum Canonicorum regularium S. Saluatoris, Ordinis s. Augustini, in monasterio S. Celsi ciuitatis Mediolani reperiuntur. Anno 1600, cal. Maj» (Vat. lat. 11289, f. 262r). 12   Benevento, S. Sofia, Olimpiodoro Prisciani da Ferrara: «Lista de’ libri di domino Olimpiodoro di Ferrara» (Vat. lat. 11289, f.277r) 13  Cfr. G. Granata, Il data base della ricerca sull’«inchiesta» della Congregazione dell’Indice dei libri proibiti (RICI), in Bibliotheca (2004), n. 1, pp. 115-130; Struttura e funzionalità della banca dati “Le biblioteche degli ordini regolari in Italia alla fine del secolo XVI”, in Libri, biblioteche e cultura degli Ordini regolari nell’Italia moderna attraverso la documentazione della Congregazione dell’Indice. Atti del Convegno Internazionale, Macerata. 30 maggio – 1 giugno 2006, a cura di R. M. Borraccini – R. Rusconi, Città del Vaticano 2006 (Studi e testi, 434), pp. 285-305; «La più grande bibliografia nazionale della Controriforma»: il trattamento informatico dei dati dell’Inchiesta della Congregazione dell’Indice, in Il libro antico tra catalogo storico e catalogazione elettronica. Convegno internazionale – Roma, 29-30 ottobre 2010, a cura di R. Rusconi (Contributi del Centro Linceo Interdisciplinare «Beniamino Segre», n. 127), pp. 135-156.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

PREMESSA

7

istituzioni: l’Archivio della Congregazione per la Dottrina della Fede14, le Archives Nationales di Parigi15 e l’Archivio Generale dell’Ordine dei Frati Minori Cappuccini a Roma16. È bene peraltro rammentare che, nelle more della pubblicazione di altri volumi a stampa nella serie Libri e biblioteche degli Ordini religiosi in Italia alla fine del secolo XVI17, nella banca dati è già stata inserita una rilevante parte del materiale contenuto nei codici Vat. lat. 1126611326. In particolare è sostanzialmente completo l’inserimento della trascrizione delle liste e dell’identificazione delle edizioni corrispondenti ai titoli per alcuni Ordini: Minimi18, Frati Minori dell’Osservanza19, 14  ACDF, Index, XXII, da ricercarsi inserendo il numero 22. A suo tempo segnalato da G. Fragnito, L’Indice clementino e le biblioteche degli Ordini religiosi, in Libri, biblioteche e cultura cit., p. 55. 15   Paris, Archives Nationales, LL 1563, da ricercarsi inserendo il numero 1563. Cfr. R. Benvenuto, I Minimi nella diocesi di Bisignano alla vigilia della soppressione innocenziana, in Bollettino ufficiale dell’Ordine dei Minimi 48 (2002), pp. 474-538, e R. Rusconi, L’Inchiesta della Congregazione dell’Indice alla fine del secolo XVI e l’Ordine dei Minimi di san Francesco di Paola: libri, biblioteche, cultura, in Prima e dopo san Francesco di Paola. Continuità e discontinuità. Raccolta di studi a cura di B. Clausi, P. Piatti, A. B. Sangineto, Caraffa di Catanzaro 2012, pp. 257-289. 16   Roma, Archivio Generale dell’Ordine di Frati Minori Cappuccini, AB 214, da ricercarsi inserendo il numero 214. Cfr. C. Cargnoni, Libri e biblioteche dei cappuccini della Provincia di Siracusa alla fine del secolo XVI, in Collectanea Franciscana 77 (2007), pp. 63-151. 17   Sono stati pubblicati sinora Congregazione di Santa Maria di Vallombrosa dell’Ordine di san Benedetto, a cura di S. Megli – F. Salvestrini, Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, 2013 (Libri e biblioteche degli Ordini religiosi in Italia alla fine del secolo XVI, 1 = Studi e testi, 475): dal codice Vat. lat. 11288; Congregazione camaldolese dell’Ordine di san Benedetto, a cura di C. Caby – S. Megli, Città del Vaticano 2014 (Libri e biblioteche degli Ordini religiosi in Italia alla fine del secolo XVI, 2 = Studi e testi, 475): dai codici Vat. lat.11286, ff. 162r-188v, Vat. lat. 11287 e ACDF, Index. Serie XXII; Chierici regolari minori, a cura di L. Marinelli – P. Zito / Congregazione dell’Oratorio, a cura di E. Caldelli – G. Cassiani / Ordine dei frati scalzi della b. Vergine Maria del Monte Carmelo, a cura di G. Grosso, con la collaborazione di C. Compare – A. Pincelli, Città del Vaticano 2015 (Libri e biblioteche degli Ordini religiosi in Italia alla fine del secolo XVI, 3 = Studi e testi, 497): rispettivamente dai codici Vat. lat. 11318, ACDF, Protocolli P (II.A.14, ff. 236r-276r), e Vat. lat. 11299; Congregazione degli Eremiti di san Girolamo del beato Pietro da Pisa. Monaci eremiti di san Girolamo, a cura di M. Bocchetta, Città del Vaticano 2017 (Libri e biblioteche degli Ordini religiosi in Italia alla fine del secolo XVI, 4 = Studi e testi, 522): dai codici Vat. lat. 11292 e Vat. lat. 11296 [cfr. anche Ead., Biblioteche scomparse. Le librerie claustrali degli eremiti del beato Pietro da Pisa. Ricostruzione storico-bibliografica, Cargeghe (Sassari) 2016]. 18   Vedi nt. 15. 19   Vat. lat. 11271, 11281, 11283, 11293, 11296 (ff. 29r-124v), 11302, 11304, 11307, 11308, 11309, 11311, 11314, 11315, 11317 (Vat. lat. 11283 e 11304 sono in corso di completamento; Vat. lat. 11314 sarà inserito prossimamente). Cfr. R. Laudadio, La provincia dei frati Minori dell’Osservanza di Trinacria e i suoi libri alla fine del Cinquecento, in Franciscana 7 (2005), pp. 209-299; R. Rusconi, I frati Minori dell’Osservanza in Italia dopo il Concilio di Trento: circolazione di libri e strumenti di formazione intellettuale (sulla base delle biblioteche conventuali e personali), in Identités franciscaines a l’âge des Réformes, a cura di F. Meyer – L. Viallet, Clermont-Ferrand 2005, pp. 385-408; G. Granata, Le biblioteche dei religiosi in Italia alla fine del Cinquecento attraverso l’«Inchiesta» della Congregazione dell’Indice. A proposito di libri «scom-

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

8

PREMESSA 

Cappuccini20, Celestini21, Somaschi22, Benedettini di Montevergine23, Caparsi»: il caso dei Francescani Osservanti di Sicilia, in “Ubi neque aerugo neque tinea demolitur”. Studi in onore di Luigi Pellegrini per i suoi settanta anni, a cura di M.G. Del Fuoco, Napoli 2006, pp. 329-406; Le biblioteche dei Francescani Osservanti alla fine del ’500: un approccio bibliometrico, in Libri, biblioteche e cultura cit., pp. 145-179; La Libraria di san Bernardino nell’Inchiesta della Congregazione dell’Indice, in Dalla «notitia librorum» degli inventari agli esemplari. Saggi di indagine su libri e biblioteche dai codici Vaticani latini 11266-11326, a cura di R. M. Borraccini, Macerata 2009, pp. 347-377; R. Saggini, I libri del convento di San Giacomo di Savona e del monastero di Santa Maria di Finalpia, ibid., pp. 435-445; M. Bocchetta, I manoscritti degli Osservanti di Tuscia dal censimento della Congregazione dell’Indice dei libri proibiti (cod. Vaticano latino 11281), in Doce siglos de materialidad del libro. Estudios sobre manuscritos e impresos entre los siglos VIII y XIX, a cura di H. Carvajal González – C. Sánchez Oliveira, Zaragoza 2017, pp. 151-167. 20   Vat. lat. 11306 (?), 11316, 11319, 11322, 11323, 11324, 11325, 11326; AGOFMCap, AB 214. Cfr. V. Criscuolo, La biblioteca dei cappuccini di Amalfi alla fine del Cinquecento (cod. Vat. lat. 11325), in Rassegna del Centro di cultura e storia amalfitana 6 (1986), pp. 65-104; I cappuccini salernitano-lucani e la cultura, in I Frati Minori Cappuccini in Basilicata e nel Salernitano fra ‘500 e ‘600, a cura di V. Criscuolo, Roma 1999, specie pp. 174-271; Formazione e cultura tra i Cappuccini della Provincia dell’Umbria tra Cinque e Seicento, in I Cappuccini nell’Umbria del Cinquecento (1525-1619), a cura di V. Criscuolo, Roma 2001, pp. 119-265; Il catalogo delle biblioteche dei conventi cappuccini della Provincia di Milano alla fine del Cinquecento, in Laurentianum 44 (2003), pp. 391-516; La biblioteca dei cappuccini ad Arezzo alla fine del ‘500 (cod. Vat. lat. 11322), in Atti e memorie della Accademia Petrarca di Lettere, Arti e Scienze, n.s., 66 (2004), pp. 401-429; Formazione e cultura dei cappuccini nei secoli XVI-XVII (con riferimenti alla provincia picena), in Spiritualità e cultura nell’età della riforma della Chiesa. L’Ordine dei Cappuccini e la figura di san Serafino da Montegranaro, a cura di G. Avarucci, Roma 2006, pp. 59-85; La circolazione dei libri e delle idee nella Provincia dei cappuccini di Cosenza tra Cinque e Seicento: la formazione culturale e il catalogo delle biblioteche, in Laurentianum 47 (2006), pp. 439-571. E inoltre U. Rozzo, Le biblioteche dei Cappuccini nell’inchiesta della Congregazione dell’Indice (1597-1603), in Girolamo Mautini da Narni e l’Ordine dei Frati minori cappuccini fra ’500 e ’600, a cura di V. Criscuolo, Roma 1998, pp. 57-101; G. Granata, Le biblioteche dei cappuccini in Umbria alle soglie del ’600, in I Cappuccini nell’Umbria del Seicento, a cura di V. Criscuolo, Roma 2003, pp. 243-270; Cargnoni, Libri e biblioteche dei cappuccini della Provincia di Siracusa alla fine del secolo XVI cit.; E. Scrima, «Del luogo de’ PP. Capuccini di Mistretta». Libri dal convento di S. Maria, Vat. lat. 11323, in Dalla «notitia librorum» degli inventari agli esemplari cit., pp. 447-486; F. Dallasta, I libri del convento di S. Maria Maddalena di Parma (Vat. lat. 11326), ibid., pp. 303-325 (cfr. anche F. Dallasta ‒ B. D’Arezzo, La biblioteca A. Turchi dei Cappuccini di Parma. Vicende storiche, incunaboli e cinquecentine, Parma-Roma 2005). 21   Vat. lat. 11286 (ff. 189r-282v), 11305, 11312. Cfr. R. Rusconi, Le biblioteche dei monasteri e dei monaci della congregazione dei Celestini alla fine del secolo XVI, in Mediterraneo, Mezzogiorno, Europa. Studi in onore di Cosimo Damiano Fonseca, a cura di G. Andenna – H. Houben, Bari 2004, pp. 961-987. 22   Vat. lat. 11275. Cfr. V. Lozza, Libri e formazione nell’Accademia di Somasca intorno al 1600, in Archivi di Lecco e della Provincia 32 (2009), pp. 13-59, e Libri e formazione presso l’Accademia di Somasca intorno all’anno 1600, in Dalla «notitia librorum» degli inventari agli esemplari cit., pp. 409-434. 23   Vat. lat. 11313. Cfr. S. Cosi, I libri dei “sudditi”: Mercogliano, feudo di Montevergine, in Libri, biblioteche e cultura cit., pp. 623-657, e Da «scriptorium» e «libraria comunis» dell’Abbazia di Montevergine a Biblioteca pubblica statale (Vat. lat. 11313), in Dalla «notitia librorum» degli inventari agli esemplari cit., pp. 279-301.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

PREMESSA

9

maldolesi di Monte Corona24, Terzo Ordine Regolare francescano25. A questi a breve si aggiungeranno gli Eremiti di san Girolamo di Fiesole26. Per altri Ordini e Congregazioni l’inserimento dei dati è tuttora parziale, e riguarda ad esempio i monaci di S. Benedetto di Mantova27, i libri proibiti della Congregazione benedettino-cassinese28 e un certo numero di Certose29. Un caso particolare è costituito dalle liste provenienti da monasteri femminili30. Inoltre a volte le liste sono state integralmente trascritte, ma non ancora soggette al procedimento di individuazione delle edizioni 24   Vat. lat. 11303. Cfr. S. Alessandrini Calisti, Norme e consuetudini degli Eremiti camaldolesi di Montecorona su libri e biblioteche, in Libri, biblioteche e cultura cit., pp. 309-335, e R. M. Borraccini, Libri e biblioteche negli eremi camaldolesi di Montecorona alla fine del secolo XVI, in Le fonti per la storia camaldolese nelle biblioteche italiane e nella Biblioteca Apostolica Vaticana. Atti a cura di L. Martinoli – U. Fossa (Quaderni della Biblioteca nazionale centrale di Roma, 19), Roma 2015, pp. 27-39. 25   Vat. lat. 11286 (ff. 105r-145v) e Vat. lat. 11297. Cfr. M. Zanot, Le biblioteche del Terzo Ordine della Regolare Osservanza di san Francesco in Italia alla fine del Cinquecento (15961600), in Franciscana 5 (2003), pp. 263-341, e R. M. Borraccini, Libri e censura. L’applicazione dell’Indice clementino nelle biblioteche del TOR della Marca Anconitana (dal cod. Vat. lat. 11297), in Le Marche al tempo di Alberico Gentili: religione, politica, cultura. Atti del convegno (San Ginesio, 13-14 giugno 2009), Milano 2012, pp. 169-204. 26   Vat. lat. 11290 (in corso di edizione a cura di P. Piatti e R. Rusconi, con la collaborazione di C. Compare e S. Serci). 27   Vat. lat. 11320. Cfr. G. Montecchi, Gli spazi della lettura, dei libri e della biblioteca a S. Benedetto in Polirone nel Cinquecento, in Cinquecento monastico italiano. Atti del IX Convegno di studi storici sull’Italia benedettina. San Benedetto Po (Mantova), 18-21 settembre 2008, a cura di G. Spinelli, pp. 141-163. 28   Vat. lat. 11286, ff. 101rv, 290r-347v, 376r-442v. Cfr. D. Fasanella, I libri proibiti dei monasteri benedettini di fine Cinquecento, in Archivio italiano per la storia della pietà 14 (2002), pp. 257-343. 29   Vat. lat. 11276. Sono inserite nella banca dati le liste delle certose di Belriguardo, Calci, Capri, Lucca, Maggiano, Pontignano, Venezia (mentre Firenze è in corso). Cfr. A. Ottone, Fisionomia culturale degli ordini regolari e circolazione libraria: la provincia certosina del Regno di Napoli, Dottorato di ricerca in Storia della Società europea, Università di Napoli “Federico II”, XVIII ciclo, Tutor prof.ssa A.M. Rao. 2006; E. Garibaldi, Incunaboli e cinquecentine alla Certosa monumentale di Calci. Uno sguardo alla libreria monastica dall’Inchiesta della Congregazione dell’Indice alla dispersione novecentesca, in Culture del testo e del documento, n. 55, 19 (gennaio-aprile 2018), pp. 65-87. 30   Cfr. C. Compare, Biblioteche monastiche femminili aquilane alla fine del XVI secolo, in Rivista di storia della Chiesa in Italia 54 (2000), pp. 469-516; I libri delle clarisse osservanti nella «Provincia seraphica S. Francisci» di fine ‘500, in Franciscana 4 (2002), pp. 169-372; Il clero e la «instruttione» delle religiose: avvertimenti monacali, esercizi particolari e pratica spirituale, in Per il Cinquecento religioso italiano. Clero cultura società (atti del convegno internazionale di studi. Siena 27-30 giugno 2001), a cura di M. Sangalli, Roma 2003, pp. 443-454; Inventari di biblioteche monastiche femminili alla fine del XVI secolo, in Genesis. Rivista della Società Italiana delle Storiche II/2 (2003), pp. 220-232; Dalla Legenda aurea al Leggendario delle vite de’ santi. Alcuni aspetti della cultura monastica femminile alla fine del XVI secolo, in Sanctorum. Rivista dell’Associazione per lo studio della santità, dei culti e dell’agiografia 2 (2005), pp. 199-217.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

10

PREMESSA

corrispondenti ai titoli e quindi non inserite nella banca dati (si tratta dei Cistercensi31 e dei Conventuali francescani32). Nell’ambito del progetto di Ricerca sull’Inchiesta della Congregazione dell’Indice [RICI]33, a suo tempo sostenuto dal Ministero dell’Università e della Ricerca scientifica della Repubblica italiana, nell’ambito dei finanziamenti COFIN e PRIN, hanno collaborato alla trascrizione delle liste del codice Vaticano latino 11289 Marisa Boschi, Alessandra Massarenti, Corinna Mezzetti, Federica Nigro. Le identificazioni sono state operate da William Turrini e da Rita Bacchiddu e gli inserimenti in banca dati sono in parte opera di Manuela Belardini, con una revisione finale dovuta alla curatrice del volume: cui si deve trascrizione, identificazione e inserimento anche delle liste contenute nel codice Vaticano latino 11286. Un vivo ringraziamento va rivolto al prof. Giuliano Tamani, per averci molto aiutato nell’individuazione di autori e titoli dei manoscritti ebraici nella lista della canonica di S. Antonio a Venezia, per quanto possibile34. Questo volume della serie è dedicato al cardinale Raffaele Farina, per avere aperto la strada a una feconda collaborazione, nel periodo in cui era Prefetto della Biblioteca Apostolica Vaticana.

31   Vat. lat. 11301. Cfr. E. P. Ardolino, «Con ogni sollicitudine e zelo». Le biblioteche dei Cistercensi negli anni dell’inchiesta della Congregazione dell’Indice (1597-1603) [in corso di stampa]. 32   Si tratta dei codici dei Conventuali francescani, per i quali sono state immesse nella banca dati soltanto le liste della Provincia della Marca anconetana (Vat. lat. 11280, ff. 2r-229v). Cfr. L. Di Lenardo, I libri proibiti dei Francescani Conventuali del Triveneto, in Libri, biblioteche e cultura cit., pp. 525-554; R.M. Borraccini – S. Alessandrini Calisti, I libri dei frati: le biblioteche dei Minori Conventuali alla fine del secolo XVI dal codice Vaticano Latino 11280, in Presenze francescane nel camerinese (secoli XIII-XVII), a cura di F. Bartolacci – R. Lambertini, Ripatransone (Ascoli Piceno) 2008, pp. 273-300. 33  Oltre alle informazioni contenute in R. M. Borraccini – G. Granata – R. Rusconi, A proposito dell’inchiesta della S. Congregazione dell’Indice dei libri proibiti di fine ’500, in Il Capitale culturale. Studies on the Value of Cultural Heritage 6 (2013), pp. 13-45 (on line: http://www.unimc.it/riviste/cap-cult), si vedano gli atti del 46° Convegno internazionale della Società Internazionale di Studi Francescani: Libri e biblioteche: le letture dei frati mendicanti tra Rinascimento ed età moderna. Assisi, 18-20 ottobre 2018 (in corso di stampa presso la SISMEL di Spoleto). 34   Infra, pp. 330-362. Si veda G. Tamani, I libri ebraici del cardinal Domenico Grimani, in Annali di Ca’ Foscari 34/3 (1995) (serie orientale 26), pp. 5-22 (e in precedenza Catalogo dei manoscritti ebraici della Biblioteca Marciana di Venezia, Firenze 1973, pp. 239-301: 239-254 [La Bibliofilia 74 (1972), disp. 3]).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

PREMESSA

11

In questo volume sono utilizzate le seguenti sigle e abbreviazioni: ACDF = Archivio della Congregazione per la Dottrina della Fede. BIB = identificativo seguito da un numero arabo, che è stato assegnato a ciascuna edizione nella base dati RICI. CNCE = seguito da un numero arabo, contraddistingue univocamente le edizioni registrate nel Censimento nazionale delle edizioni italiane del XVI secolo (Edit16). CNCA = seguito da un numero arabo, contraddistingue univocamente gli autori indicizzati nel Censimento nazionale delle edizioni italiane del XVI secolo (Edit16). DBI = Dizionario biografico degli italiani, Roma 1960-. DSI = Dizionario storico dell’Inquisizione, diretto da A. Prosperi, con la collaborazione di V. Lavenia – J. Tedeschi, Pisa 2010. Edit16 = Censimento nazionale delle edizioni italiane del XVI secolo (on line). ICCU = seguito da una sequenza alfanumerica, contraddistingue univocamente la notizia relativa a un esemplare descritto nel Catalogo del servizio bibliotecario nazionale (SBN on line). Cavalieri, Biblioteca = P. Cavalieri, Biblioteca compendiosa degli uomini illustri della congregazione dei canonici regolari, e quindi accresciuta di nuovi articoli ed arricchita da monsignor d. Vincenzo Garofali, Velletri 1836. Lebreton – Fiorani, Codices = Codices Vaticani Latini 11266-11326. Inventari di biblioteche religiose italiane alla fine del Cinquecento, a cura di M.-M. Lebreton – L. Fiorani, Città del Vaticano 1985. Mozzagrugno, Narratio = G. Mozzagrugno, Narratio rerum gestarum Canonicorum Regularium in plures libros distributa, in qua, praeter eorum originem, antiquitatem, nomina, praecellentiam, habitum, reformationes in vniuersum: praecipue, & perspicue recensetur reformatio eiusdem Ordinis Canonici in Can. Reg. Congregationis S. Saluatoris, Ord. S. Augustini. Nec non priuilegia, leges, magistratus, loca, viri clari ... Ex probatissimis tum antiquis, tum nouis auctoribus collecta ab admodum reu. d. Ioseph Mozzagrugno Neapolitano Canonico Regulari S. Saluatoris, & abbate, Venetiis, apud Alexandrum Polum, 1622. Serra, Documenti = La Congregazione dell’Indice, l’esecuzione dell’Index del 1596 e gli Ordini regolari in Italia. Documenti, a cura di A. Serra (Libri e biblioteche degli Ordini religiosi in Italia alla fine del secolo XVI, 5), Città del Vaticano 2018 (Studi e testi, 525). Trombelli, Memorie istoriche = G. G. Trombelli, Memorie istoriche concernenti le due canoniche di S. Maria di Reno, e di S. Salvatore insieme unite, Bologna 1752.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

CRITERI DI TRASCRIZIONE

La trascrizione per la pubblicazione è stata approntata in maniera conservativa. È stato adottato di conseguenza un metodo diplomatico-interpretativo, secondo i criteri che seguono: a) si è mantenuto, per quanto possibile, l’usus scribendi dei copisti, ivi compresi gli errori nella grafia (anche evidenti, dunque non segnalati con “sic” o con “!” e “?”), l’uso diversificato delle lettere u/v e i/j, e i troncamenti; sono stati invece effettuati gli scioglimenti delle abbreviazioni, uniformandosi per quanto possibile alle scelte linguistiche dell’estensore di una lista; b) nel caso di palesi manipolazioni dell’ortografia di nomi di persone e di luoghi da parte degli estensori degli elenchi, il nome non è stato riportato alla forma non manipolata, per la quale si rimanda agli indici elettronici del volume; c) eventuali casi di scriptio continua sono stati sciolti; d) è stata conservata la distinzione nell’uso di un copista tra la e caudata1 e i dittonghi; e) l’uso di maiuscole e minuscole è stato normalizzato secondo le attuali consuetudini e il loro valore diacritico. Si è usata la maiuscola: per la prima parola del titolo; per i nomi di istituzioni; i nomi geografici e per i loro derivati solo se in latino; il termine santo quando associato a una denominazione di luogo o di istituto ecclesiastico, ma non per i personaggi; gli aggettivi, specie nei titoli, derivati da nomi propri; i nomi degli Ordini religiosi, sia in latino che in italiano, tranne quando usati come attributi di singoli religiosi; i titoli delle opere, quando riportati all’interno di altri titoli, come avviene nel caso dei commenti, in particolare alle Sentenze e alle opere di Aristotele; i nomi liturgici (come Avvento e Quaresima) e i titoli di libri liturgici (Breviario, Graduale, Antifonario, e anche Epistole ed Evangeli), sia in latino sia in italiano; la seconda parte dell’intestazione delle aziende tipografiche, sia in latino che in italiano (p.es. “ad signum Spei”, “al segno della Speranza”, ma “Officina” o “Tipografia” soltanto quando non indichi semplicemente l’azienda di un editore/stampatore); f) « fra » (= frate), in quanto troncamento, quando in sequenza narrativa in volgare è seguito da apostrofo (« fra’ »); si indica la distinzione fra « de » (per “di”) e « de’ » (per “dei”); g) le lacune nel manoscritto e le eventuali integrazioni al loro interno sono state indicate con le parentesi graffe. Nel caso di lacuna per cui non fosse

  Nella banca dati on line le e caudate sono state sostituite con il dittongo corrispondente.

1

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

14

h) i) j)

k) l) m) n) o) p) q) r)



possibile proporre una integrazione sono stati inseriti tre asterischi {***}. Se la lacuna riguarda l’indicazione degli anni di stampa, tra parentesi graffe è stato inserito un asterisco per ogni cifra mancante (p.es. “15{*}6 oppure “15{**}”); il nome dell’autore è seguito da una virgola, che lo separa dal titolo, tranne nel caso in cui l’autore sia indicato al genitivo in latino; prima dell’indicazione dei dati tipografici, e in particolare del luogo di stampa, si usa il punto fermo: le successive indicazioni sono separate da virgola. Prima di espressioni come “Ceteris caret”, e simili, si usa un punto fermo; l’eventuale indicazione del numero dei volumi, se inserita dopo il titolo viene separata da virgola, mentre se si trova dopo le indicazioni di stampa è separata da un punto. Nel caso si tratti dei “libri”, in cui è suddivisa un’opera, di norma non si mette la virgola; nei casi in cui l’estensore di una lista abbia fornito le indicazioni bibliografiche in forma discorsiva, sarà conservata, adattandola per quanto possibile alle indicazioni precedenti; quando siano indicati i possessori di singoli volumi, all’interno di una lista cumulativa, i loro nominativi sono separati da un punto fermo; alla fine di ogni item è stato posto il punto fermo; i numerali sono stati sciolti soltanto qualora comparisse in apice una desinenza, che li assimilasse ad abbreviazioni; altrimenti, è stata lasciata la forma come appariva sul manoscritto (numeri arabi o numeri romani); l’eventuale indicazione del formato al termine dell’item è posta dopo un punto fermo; se all’interno dell’item, se ne mantiene l’andamento discorsivo. Se indicato con numerali, non si sciolgono (quindi anche « 16° »); gli item costituenti una lista di libri sono stati numerati progressivamente. La numerazione seriale, fra parentesi quadre, precede ogni singolo item, indipendentemente dal numero dei volumi eventualmente indicato; negli item che contengano l’indicazione di più di una edizione la numerazione è cumulativa (p.es. [152-153]), mentre negli indici elettronici le corrispondenti edizioni sono indicate separatamente; i dati relativi ai fogli del manoscritto vengono indicati fra parentesi tonde. Si fa riferimento alla numerazione attuale; l’eventuale presenza di una precedente numerazione è segnalata nella descrizione del manoscritto2.

2   Nella banca dati on line il cambio di foglio all’interno di un singolo item della lista è stato indicato con uno slash (“/”).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

CRITERI DI INDICIZZAZIONE

La consultazione della banca dati presente nel sito della Biblioteca Apostolica Vaticana prevede i seguenti percorsi di ricerca: I – Ricerca sulle biblioteche, ovvero sui diversi livelli di aggregazione della documentazione; II – Ricerca bibliografica, ovvero sulle notizie bibliografiche riportate nelle liste; III – Ricerca combinata, che cioè consente di incrociare la ricerca sulle biblioteche e la ricerca bibliografica. I – La Ricerca sulle biblioteche permette di interrogare la banca dati a cominciare dalle unità archivistiche contenenti le liste dei titoli di libri (Codici) oppure direttamente dalle liste stesse (Elenchi). È inoltre possibile scorrere l’elenco delle località in cui hanno sede i conventi e i monasteri cui sono riferibili le liste (Indice delle località) e l’elenco dei nomi di singoli possessori dei libri ovvero di altri personaggi che in essi siano nominati a vario titolo, perché implicati nella redazione, nel controllo inquisitoriale, etc. (Indice dei personaggi). La ricerca per Codici consente di interrogare la banca dati: –– in base all’identificativo che nella banca dati è stato assegnato a ciascuno dei manoscritti contenenti le liste (campo Num. Sistema COD), se è noto; –– in base al numero assegnato a ciascuno dei manoscritti del fondo Vaticano latino della Biblioteca Apostolica Vaticana (campo Vat. Lat.)1. La ricerca per Elenchi consente di interrogare la banca dati per selezionare una o più liste: –– in base all’identificativo che nella banca dati è stato assegnato a ciascuno (campo Num. sistema ELE); –– in base all’Ordine religioso che ha prodotto le liste (campo Ordine); ogni Ordine è indicato da una sigla per individuare la quale si può consultare la lista del menu a tendina; –– in base alla provincia religiosa (campo Provincia) o in base al convento o monastero (campo Convento/Monastero) di cui si vogliono esaminare liste; ognuno è identificato dal nome della città in cui è situato seguito dall’intitolazione; 1   Provvisoriamente attraverso questo campo si possono interrogare anche i codici non conservati nella Biblioteca Apostolica Vaticana: inserendo il numero 22, il codice Index, serie XXII, dell’Archivio della Congregazione per la Dottrina della Fede; il numero 214, il codice AB 214 dell’Archivio Generale dell’Ordine dei Frati Minori Cappuccini; il numero 1563, il manoscritto Paris, Archives Nationales, LL 1563.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

16



–– in base alla provincia attuale in cui si trova la località sede del convento/monastero (campo Provincia geografica); –– in base al nome del singolo possessore dei libri (campo Possessore); –– in base ai nomi di altri personaggi, diversi dai possessori, che siano citati nelle liste in relazione alla loro redazione; –– in base alla posizione della lista nel corpus documentario (campo Vat. Lat. e campo Fogli) Una volta ottenuto, come risultato della ricerca, l’elenco delle liste corrispondenti ai criteri di ricerca, “cliccando” sul numero di sistema è possibile esaminare nel dettaglio le caratteristiche generali di ciascuna lista ed ottenere l’elenco dei titoli in essa contenuti: usando il bottone Titoli è possibile esaminare le voci della lista così come trascritte, usando il bottone Edizioni è possibile esaminare le medesime voci con riferimento alle corrispondenti edizioni. È inoltre possibile attivare la navigazione su ognuno degli elementi che descrivono ciascuna lista, attivando i legami ipertestuali disponibili ed estendendo la ricerca alle liste dello stesso Ordine, provincia, convento, etc. II – La Ricerca bibliografica consente di interrogare la banca dati in base agli autori, agli editori e stampatori, ai luoghi di pubblicazione oppure alle edizioni cui sono riferibili le notizie bibliografiche descritte nelle liste. La ricerca per Autori consente di selezionare gli autori le cui opere/edizioni sono descritte nelle liste: –– in base al nome, normalizzato secondo le convenzioni bibliografiche moderne, con rinvii dalle forme alternative (nomi latinizzati, etc.); –– in base alla sigla dell’Ordine religioso di appartenenza; –– in base alle qualificazioni cronologiche. Una volta ottenuto, come risultato della ricerca, l’elenco degli editori corrispondenti ai criteri di ricerca, “cliccando” sul numero di sistema di ciascuno è possibile esaminare l’elenco delle edizioni corrispondenti. La ricerca per Editori consente di selezionare gli editori e stampatori le cui edizioni sono descritte nelle liste: –– in base al nome, normalizzato secondo le convenzioni bibliografiche moderne, con rinvii dalle forme alternative (nomi latinizzati, etc.) Una volta ottenuto, come risultato della ricerca, l’elenco degli editori corrispondenti ai criteri di ricerca, “cliccando” sul numero di sistema di ciascuno è possibile esaminare l’elenco delle edizioni corrispondenti. La ricerca per Luoghi di pubblicazione consente di selezionare i luoghi di stampa delle edizioni descritte dalle liste: –– in base al nome moderno delle località di stampa. Una volta ottenuto, come risultato della ricerca, il luogo corrispondente ai criteri di ricerca, “cliccando” sul numero di sistema è possibile esaminare l’elenco delle edizioni corrispondenti.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

17

La ricerca per Edizioni consente di selezionare le edizioni descritte nelle liste: –– in base all’identificativo che nella banca dati è stato assegnato a ciascuna (campo Num. Sistema: BIB); –– in base allo stato di identificazione (campo Stato), con la possibilità di scegliere dal menu a tendina se limitare la ricerca a quelle identificate su repertori bibliografici (Verificate) oppure soltanto a quelle non identificate (Non verificate); –– in base al tipo di pubblicazione, con la possibilità di scegliere dal menu a tendina tra manoscritti o libri a stampa (campo Tipo) oppure in base alla lingua prevalentemente usata nel testo (campo Lingua), con la possibilità di scegliere dal menu a tendina le lingue considerate; –– in base ai dati bibliografici (campi Autore, Titolo, Luogo, Editore, Data); –– in base alla fonte utilizzata per l’identificazione (campo Identificativo fonte). Le fonti utilizzate sono prevalentemente cataloghi e repertori bibliografici on line, elencati nella introduzione on line all’uso della banca dati. Una volta ottenuti i risultati della ricerca, “cliccando” sul numero di sistema assegnato a ciascuna edizione è possibile iniziare la navigazione nella banca dati, esaminando altre edizioni del medesimo autore, stampatore, luogo di stampa nonché l’elenco delle liste in cui l’edizione è presente. III – La Ricerca combinata consente di selezionare e di combinare tra loro tramite gli operatori logici i campi utilizzati per la Ricerca sulle biblioteche e i campi utilizzati per la Ricerca bibliografica. I risultati della ricerca devono essere visualizzati scegliendo le seguenti opzioni: a) in riferimento alle edizioni cui sono riconducibili le voci delle liste l’opzione Edizioni dal menu a tendina; b) in riferimento alle citazioni bibliografiche come sono indicate nelle liste l’opzione Titoli dal menu a tendina; c) in riferimento alle liste che le contengono l’opzione Elenchi dal menu a tendina.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

CONGREGAZIONE DEI CANONICI REGOLARI DEL SS. SALVATORE

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

GABRIELLA ZARRI

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI) La Congregazione dei Canonici regolari del Santissimo Salvatore, detta Renana, viene eretta nel secondo decennio del secolo XV, ma trae la sua origine da un più antico istituto. Costituitasi in forma autonoma nel fecondo periodo dei movimenti delle Osservanze degli Ordini religiosi, la Congregazione Renana acquisì gradualmente carattere nazionale e si distinse sul piano culturale, mantenendo fama di istituto ben regolato. Dopo le soppressioni di chiese e monasteri attuate in diversi stati italiani nell’età dell’Illuminismo e più ancora nel periodo napoleonico, la Congregazione perdette quasi tutti i conventi. Nel 1823, a iniziata Restaurazione, l’abate renano Vincenzo Garofali si fece promotore di una unione con la Congregazione dei Canonici regolari Lateranensi, istituto parimenti fondato nel secolo XV, e da tale unione ebbe origine l’attuale Congregazione del Santissimo Salvatore Lateranense. Ai fini del nostro lavoro, fissiamo lo sguardo al punto di partenza della Congregazione dei Canonici regolari del Santissimo Salvatore Renana, seguendone lo sviluppo fino al primo Seicento1. Dal primo gruppo canonicale a Bologna alla nascita della Congregazione (1136-1419) Tra la fine del secolo XI e l’inizio del XII un incerto numero di canonici della cattedrale di S. Pietro di Bologna, già designati come Canonici regolari, si divisero dal nucleo cittadino per fondare una nuova canonica nel suburbio di Bologna, allo scopo di condurre vita più ritirata e austera. Essi eressero una chiesa dedicata a S. Maria presso il fiume Reno (nella odierna Casalecchio) e diedero vita a una comunità dotata di benefici e chiese soggette, assegnate loro dal vescovo di Bologna2. Ben presto ebbero 1   Per una prima informazione su questi istituti si veda A. Bull, Canonici regolari della Congregazione del Santissimo Salvatore detta anche Renana, in Dizionario degli istituti di perfezione, diretto da G. Pelliccia e G. Rocca, Milano 1974-2003, II, coll. 100-101, e C. Egger, Canonici regolari della Congregazione del Santissimo Salvatore Lateranense, ibid., coll. 101107. Inoltre N. Widloecher, La Congregazione dei Canonici Regolari Lateranensi: periodo di formazione (1402-1483), Gubbio 1929. 2   Trombelli, Memorie istoriche.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

22

GABRIELLA ZARRI

anche l’approvazione pontificia, attestata da numerosi privilegi ed esenzioni che si ripeterono in regolare sequenza a partire dal 11363. I Canonici di S. Maria di Reno assunsero le costituzioni dei Canonici Portuensi, cosa certo giustificata da motivi di vicinanza spirituale, essendo in quel tempo la Chiesa bolognese suffraganea di Ravenna4. La devozione e il regolato modo di vivere dei Canonici attrasse nuovi postulanti e ricevette l’approvazione dei fedeli, che arricchirono la comunità con lasciti e donazioni. Ne abbiamo la prova in un antichissimo Necrologio, che riporta i nomi dei priori, prepositi, canonici illustri e benefattori. Ebbe così inizio un progressivo sviluppo dell’istituto che fu dotato nel 1151 della chiesa cittadina di S. Salvatore, ceduta ai Renani dal Capitolo di S. Pietro5, e acquisì chiese e dipendenze anche a Roma, raggiungendo il culmine della sua fama e del suo potere nel corso del secolo XIII. Famoso fu soprattutto il governo del priore Tommaso, divenuto poi vescovo di Imola, che il Necrologio ricorda con il seguente elogio: Anno Domini MCCLXVIIII. Obiit Dominus Episcopus Imolensis, qui fuit Canonicus et etiam Praepositus, postea Prior Domus Nostrae. De quo habuit domus nostra in dominatione sua magnum honorem, et magnum statum. Oremus pro eo etc. 6.

I primi segni di decadenza si riscontrarono nel 1272, alla morte del priore Guenzo, succeduto al canonico Tommaso. In occasione dell’elezione del nuovo priore la potente famiglia dei Galluzzi, volendo imporre un proprio candidato, occupò la chiesa di S. Salvatore di Bologna. Un gruppo dissenziente dei canonici si rifugiò presso il Capitolo di S. Pietro ed elesse un priore, non condiviso dai Galluzzi e dalla fazione che sosteneva la famiglia. Si giunse così a un’elezione contrapposta e ad uno scisma della comunità, che diede luogo a un lungo contenzioso durato dieci anni, conclusosi con l’elezione di un terzo canonico. Ciò costò molto all’istituzione, sia in termini di fama e favore popolare sia in termini economici7. A cagione dei dissensi, inoltre, il papa riservò a sé la collazione di S. Maria di Reno, dando inizio alla nomina di priori forestieri, che peggiorarono con la loro frequente assenza l’osservanza della comunità e continuarono nella   Le 60 bolle si possono leggere ibid., pp. 356-439.   Ibid., p. 13. 5   Ibid., p. 12. 6   Ibid., p. 15; il Necrologio renano è edito alle pp. 329-355. Sulla tipologia e il carattere dei necrologi cfr. N. Huyghebaert, Les documents nécrologiques,Turnhout 1972 (Typologie des sources du Moyen Âge occidental, 4) e G. Zarri, I necrologi nelle comunità monastiche dei secoli XV-XIX. Da memoria liturgica a memoria biografica, in Disciplinare la memoria. Strumenti e pratiche nella cultura scritta (secoli XVI-XVIII). Atti del Convegno Internazionale, Bologna, 13-15 marzo 2013, a cura di M. Guercio, M. G. Tavoni, P. Tinti, P. Vecchi Galli, Bologna 2014, pp. 69-84. 7   Trombelli, Memorie istoriche, pp. 15-18. 3 4

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

23

dissipazione dei beni. A queste cause interne ed esterne del decadimento dei Renani si aggiunsero più tardi le calamità delle guerre e della peste. Perduti gran parte dei beni e delle chiese, alla fine del Trecento i Canonici di S. Maria di Reno si ridussero a tre e infine al solo priore, Francesco Ghisilieri, che risiedeva nella chiesa cittadina di S. Salvatore8. Fu merito di questo canonico superstite, e della sua lungimirante operatività, ricondurre l’istituto canonicale a una rinascita spirituale, favorendo l’unione di S. Maria di Reno con la canonica di S. Ambrogio di Gubbio, da poco acquisita dal beato Stefano Agazzari. Si iniziò così il percorso che doveva portare, dopo pochi anni, alla nascita della Congregazione del Santissimo Salvatore detta Renana. La figura di Stefano Agazzari, che guidò per quindici anni il nuovo istituto e ne può essere considerato il vero fondatore, merita particolare attenzione. Scarse sono le notizie relative alla sua giovinezza, a cominciare dallo stesso cognome9. In diversi documenti senesi dei secoli XIV e XV è designato con il patronimico di Cioni10, ma più tardi l’Accademia degli Intronati lo dice appartenente alla famiglia degli Agazzari, e questa testimonianza sarà accolta dagli storici successivi. Il motivo della duplice denominazione è certamente derivato dal nome del nonno paterno: Stefano era infatti nato a Siena nel 1354 da Giovanni di Cione (Uguccione). A 14 anni entrò nel convento degli Eremitani agostiniani di S. Salvatore di Lecceto e fece la professione due anni dopo. Poco sappiamo dei suoi studi, evidentemente compiuti all’interno del monastero che vantava segnalati teologi e letterati, ma il profitto dovette essere notevole, poiché ricoprì molti anni l’ufficio di maestro dei novizi. Fu anche eletto due volte priore11. Pur nella penuria delle fonti documentarie dirette, gli eventi conosciuti della sua vicenda biografica possono far luce sull’ambiente della sua formazione culturale e spirituale e sul contesto storico che favorì la nascita della Congregazione. Non sappiamo se egli ebbe l’opportunità di approfondire la propria preparazione teologica o letteraria. Non risulta   Ibid., p. 20.   Scarse notizie in L. Gatti, Agazzari, Stefano, in DBI, 1, 1960, I, p. 379. Si veda soprattutto G. B. Melloni, Atti, o memorie degli uomini illustri in santità nati, o morti in Bologna raccolte, descritte ed illustrate … Della classe di quei, che da tempo immemorabile sembrano aver culto pubblico e titolo di beati, o di santi con tolleranza della Chiesa, II, Bologna 1779, pp. 189275 e 343-346;  L. Iacobilli, Vite de’ Santi e Beati dell’Umbria, II, Foligno, appresso Agostino Altierij, 1656, pp. 363-366; Trombelli, Memorie istoriche, pp. 198-203; P. Cavalieri, Biblioteca compendiosa degli uomini illustri della congregazione dei canonici regolari, e quindi accresciuta di nuovi articoli ed arricchita da monsignor d. Vincenzo Garofali, Velletri 1836, pp. 127-170. 10   Con il cognome di Cioni lo designa ad esempio L. Torelli, Secoli agostiniani ouero Historia generale del sacro Ordine eremitano del gran dottore di santa chiesa s. Aurelio Agostino ... diuisa in tredici secoli, 6, In Bologna, per Giacomo Monti, 1680, p. 630. 11   Ibidem. 8 9

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

24

GABRIELLA ZARRI

avere conseguito i gradi dottorali, ma si distinse senza dubbio per l’osservanza e la devozione, e sotto questo profilo contribuì a mantenere e accrescere la reputazione del convento. La comunità di Lecceto era allora particolarmente stimata tanto sul piano culturale che spirituale. Ne faceva parte l’inglese William Flete, fine umanista e religioso irreprensibile, in corrispondenza con Caterina da Siena, che doveva conoscere e frequentare il convento degli agostiniani. Nelle sette lettere indirizzate da Caterina al « baccelliere del bosco », come veniva chiamato, si contengono esortazioni a contemperare l’ascesi e l’isolamento, praticati dall’agostiniano inglese, con l’attiva partecipazione alla vita comune prescritta dalla regola12. Il Flete legò la sua fama di letterato e di uomo spirituale alla dissertazione teologica Tractatus de remediis contra tentationes e ad un Sermo in reverentia beatae Catharinae de Senis13. Facevano parte della comunità di Lecceto altri letterati di diverso peso culturale come Filippo Agazzari, instancabile amanuense che provvedeva ad arricchire di testi il convento e i confratelli, e autore di un’opera, Gli assempri, in cui alternava racconti fantastici con notizie storiche riguardanti soprattutto la città di Siena14. Vi soggiornava anche, per periodi di riposo e di ritiro spirituale, l’agostiniano conventuale Girolamo da Siena, discepolo di Caterina e famoso predicatore, che compose alcune operette devozionali e un ricco epistolario15. Estranei agli interessi specifici degli agostiniani di Lecceto sembrano essere gli studi teologici e umanistici, che fiorivano invece nel convento fiorentino di S. Spirito e che erano rappresentati specialmente da Luigi Marsili, in contatto con Petrarca e con gli umanisti più attivamente impegnati nella vita civile della città16. A Selva del Lago prevale per tutto il secolo XV una prioritaria attenzione alla spiritualità e alla preghiera, forse attestata su un ripiegamento individualistico, come pareva stigmatizzare Caterina da Siena nelle esortazioni rivolte a William Flete17. È vero comunque che, accanto al cospicuo numero di discepoli della santa, erano presenti altri religiosi che aspiravano a un impegno più attivo, non soltanto nella comunità ma anche nella Chiesa. Da questa inclinazione, oltre che 12   Sui rapporti del Flete con Caterina da Siena: K. Walsh, The Augustinian Observance in Siena in the Age of S. Caterina and S. Bernardino, in Atti del Simposio internazionale cateriniano-bernardiniano. Siena, 17-20 aprile 1980, a cura di D. Maffei e P. Nardi, Siena 1982, pp. 939-950. 13   B. Hackett, William Flete, O.S.A., and Catherine of Siena: masters of fourteenth century spirituality, with a foreword by F. X. Martin, edited by J. E. Rotelle, Villanova (PA) 1992. 14   A. M. Giacobini, Agazzari, Filippo, in DBI, 1, 1960, pp. 378-379. 15  F. Pignatti, Girolamo da Siena, in DBI, 56, 2001, pp. 581-585; Girolamo da Siena, Epistole. Edizione critica a cura di S. Serventi, Venezia 2004. 16  P. Falzone, Marsili, Luigi, in DBI, 70, 2008, pp. 767-771. 17   Walsh, The Augustinian Observance in Siena cit., p. 943.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

25

dalle pesanti perdite economiche causate dalle guerre, doveva scaturire la richiesta, avanzata nel 1408 da un nutrito gruppo di romiti di Lecceto, di trasformare il convento in un istituto di nuova formazione. Promotore di questa richiesta fu Stefano Agazzari, che non figura tra i più stretti seguaci di Caterina, anche se un fra’ Stefano, in quel momento ammalato, è ricordato in una delle lettere indirizzate dalla santa a « frate Guglielmo d’Inghilterra, baccelliere che sta a Lecceto », cioè a William Flete18. Se si deve credere a una delle più antiche fonti riguardanti la storia della Congregazione Lateranense, il Dilucidario di Agostino Novi da Pavia citato dal Torelli19, il motivo di questa precisa determinazione dovrebbe ricercarsi in un contrasto tra Stefano Agazzari e il generale dell’Ordine agostiniano. Si sarebbe verificata, infatti, la prassi di spogliare la comunità illicetana dei giovani più promettenti formati nell’eremo per inviarli in altri conventi, causando un depauperamento dell’interna spiritualità e disciplina. A questo si aggiunse l’impoverimento del convento, causato dalle spogliazioni belliche di fine Trecento20. Ciò che di fatto conosciamo è l’incarico affidato dal priore di Lecceto, fra’ Filippo Agazzari, al sottopriore, fra’ Stefano, di conferire con il papa Gregorio XII, allora residente con la sua corte a Lucca, per impetrare il passaggio dell’eremo ad altro Ordine. La richiesta fu accolta. Il pontefice, desideroso di ridare autonomia all’antico Ordine dei Canonici regolari, da poco rivitalizzato a Venezia con la Congregazione di S. Giorgio in Alga21, concesse di trasferire il convento all’Ordine dei Canonici regolari con il titolo del Santissimo Salvatore e con l’ordine di mutare l’abito, assumendo un rocchetto di colore bianco di tela, uno scapolare con cappuccio e un manto grigio leonato, come attesta la bolla del 4 aprile 140822. In virtù di questa deliberazione dieci religiosi illicetani, tra cui il priore, si apprestarono al mutamento. Sorsero tuttavia immediati ostacoli. Un converso di Lecceto rifiutò di sottomettersi all’ordine del papa e di lasciare il convento. I vertici dell’Ordine agostiniano, sostenuti dalle magistrature senesi, si opposero all’esecuzione della bolla. D’altra parte i nuovi canonici non avevano un altro luogo in cui risiedere e dar vita alla nuova comunità. Di lì a breve tempo Gregorio XII dovette ritornare sulla primitiva decisione e con una nuova bolla concesse ai 18   Caterina da Siena, Le lettere, a cura di U. Meattini; premessa di O. L. Scalfaro, Milano 1987, pp. 1263-1265. 19   Torelli, Secoli agostiniani cit., p. 414. Cfr. A. Novi, Elucidarium christianarum religionum, Impressum Brixie, per Angelum Britannicum, 1511 die V Nouembris (CNCE 23228). 20   Melloni, Atti, o memorie cit., pp. 204-205. 21   S. Tramontin, Ludovico Barbo e la riforma di S. Giorgio in Alga, in Riforma della Chiesa, cultura e spiritualità nel Quattrocento veneto. Atti del Convegno per il VI centenario della nascita di Ludovico Barbo (1382-1443), Padova, Venezia, Treviso 19-24 settembre 1982, a cura di G. B. F. Trolese, Cesena 1984, pp. 92-107 (Italia Benedettina, 6). 22   Torelli, Secoli agostiniani cit., pp. 411-414.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

26

GABRIELLA ZARRI

Canonici del Santissimo Salvatore, che lo desideravano, di poter tornare all’antica osservanza23. Sette di questi, tra cui Filippo Agazzari, fecero ritorno alla Selva del Lago e soltanto tre seguirono il beato Stefano, muniti di una bolla che concedeva loro di ricevere qualunque luogo potessero trovare o fosse loro offerto. Di fatto per lungo tempo i canonici scissionisti rimasero privi di un convento, in cui esercitare il loro ministero, e si unirono all’itinerante corte papale, seguendo le contrastate vicende del pontefice di obbedienza romana nelle continue vicissitudini del più lungo scisma della Chiesa d’Occidente24. Tra il 1408 e il 1414 Stefano Agazzari e i suoi compagni si posero al servizio del pontefice che, per favorire l’incremento della sparuta comunità, concesse loro diversi privilegi: innanzitutto quello di assolvere da ogni censura e di dispensare da ogni irregolarità chi avesse voluto entrare nella nuova religione (bolla Devotionis dilecti filii, Gaeta, 13 gennaio 1411) e secondariamente quello di potere scegliere un confessore particolare (bolla Eximia devotionis, data nello stesso luogo, lo stesso giorno)25. L’anno successivo, poi, un nuovo privilegio concedeva ai canonici guidati da Stefano Agazzari di accettare e dare l’abito, preparandoli con il noviziato, a chiunque volesse unirsi a loro, anche di altra religione, previa richiesta di licenza alla Sede Apostolica per ammetterli alla professione (bolla Sincera et magna devotionis affectu, Gaeta, 26 gennaio 1412). Si aggregarono ai primi canonici un domenicano senese di nome Pietro Paolo e un agostiniano eremitano di nome fra’ Bartolomeo da Cassia26. Tuttavia mancava ancora un luogo in cui fissare dimora stabile. Le vicende che minarono alla base il potere di Gregorio XII coinvolsero direttamente anche il gruppo di canonici raccolto intorno a Stefano Agazzari. Dapprima il Concilio di Pisa, convocato nel 1408 da una parte cospicua dei cardinali e apertosi il 25 marzo 1409, tentò di superare lo scisma dichiarando decaduti i due papi in carica ed eleggendone un terzo. Il rifiuto dei primi due di deporre la tiara aggravò lo stato delle cose e rese assai precaria la condizione di Gregorio XII. Non sentendosi più sicuro a Lucca, il pontefice veneziano trovò rifugio dapprima presso i Malatesta di Rimini e poi a Urbino. Nelle sue diverse residenze non dimenticò di raccomandare i canonici che lo avevano seguito nelle Marche. Fu in questo contesto che Guidantonio di Montefeltro, buon condottiero e da poco tempo signore di Urbino, venne   Ibid., p. 417.   Le Midi et le Grand Schisme d’Occident, Toulouse 2004 (Cahiers de Fanjeaux, 39); R. Rusconi, L’attesa della fine. Crisi della società, profezia ed Apocalisse in Italia al tempo del grande scisma d’Occidente (1378-1417), Roma 1979; J. Favier, Les finances pontificales à l’époque du Grand Schisme d’Occident 1378-1409, Paris 1966. 25   Torelli, Secoli agostiniani cit., pp. 440-441. 26   Ibid., p. 444. 23 24

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

27

in contatto con Stefano Agazzari e i suoi compagni e, conosciutane la devozione e la condizione di precarietà, si adoperò per procurare loro una chiesa in cui risiedere stabilmente a vantaggio della religione e dello stato. Egli individuò il convento di S. Ambrogio, di poco discosto dalla città di Gubbio, dove avevano abitato diversi romiti privi di regola, ridottisi allora a una sola unità. Persuase dunque l’eremita superstite, Giovanni di Revolo da Gubbio27, ad accogliere i Canonici senesi, unendosi a loro. Ebbe così termine l’itineranza dei leccetani, che nel 1414 poterono finalmente dare inizio alla nuova religione dei Canonici regolari di S. Ambrogio di Gubbio. Era solo il primo passo per lo sviluppo della comunità. All’immediato incremento numerico del gruppo iniziale non corrispondeva, tuttavia, un’adeguata dotazione economica del convento. Nonostante alcune donazioni di Guidantonio di Montefeltro, fra’ Stefano si trovò un’altra volta a dover cercare vuoi una diversa sistemazione vuoi maggiori risorse. In questo frangente ebbe occasione di recarsi a Bologna, dove si mise in contatto con il canonico di S. Maria di Reno, Francesco Ghisilieri, conosciuto qualche anno prima, interessato a incrementare la propria comunità per scongiurarne l’estinzione. Era da poco tempo vescovo di Bologna il certosino Niccolò Albergati28, uomo integerrimo e buon diplomatico, destinato negli anni successivi a compiere ambascerie e altri servizi a favore del papato. Francesco Ghisilieri decise di affidare alla sua mediazione il compito di procurare l’unione della canonica renana con quella di S. Ambrogio di Gubbio. Scrisse infatti una supplica in questo senso al pontefice, Martino V, il quale con la bolla Ad hoc circa regularis, emanata a Friburgo il 5 giugno 1418, assegnava al vescovo di Bologna, Niccolò Albergati, l’incarico di dare esecuzione all’unione. Con una seconda bolla del 14 dicembre 1418 accordava ai canonici uniti il nome di Congregazione di San Salvatore, con riferimento alla omonima chiesa bolognese, e dava facoltà di celebrare annualmente il capitolo generale. L’atto formale dell’unione venne rogato dal notaio Marco di ser Rinaldo Formaglini nel palazzo vescovile di Bologna il 4 maggio 141929. I   Iacobilli, Vite de’ Santi e Beati dell’Umbria cit., p. 364.   E. Pásztor, Albergati, Niccolò, in DBI, 1, 1960, pp. 619-621; P. De Töth, Il beato cardinale Nicolò Albergati e i suoi tempi, 1375-1444, Acquapendente 1934, R. Parmeggiani, Il vescovo e il Capitolo. Il cardinale Niccolò Albergati e i canonici di S. Pietro di Bologna (1417-1443): un’inedita visita pastorale alla cattedrale (1437), Bologna 2011. 29   De Töth, Il beato cardinale Nicolò Albergati cit., I, pp. 229-232. E Archivio di Stato di Bologna (da ora in poi: ASB), Demaniale. San Salvatore, 175/2622, ff. 27v-28r. Il volume è un grosso registro cartaceo in folio di carte 293. Compilato a partire dal 1545 dall’amanuense Augustinus Urbinas, che si firma all’inizio del volume (f. 4r) e una seconda volta nel 1561 (f. 206r), soltanto le ultime carte appaiono vergate da mano diversa. Il registro presenta numerose intitolazioni in inchiostro rosso, soprattutto nella parte iniziale. Contiene una breve storia del beato Ubaldo di Gubbio e dell’origine e privilegi della Congregazione; riporta poi fedelmente gli atti dei capitoli generali annuali dal 1434 al 1597. Il confronto con l’unico libro originale dei capitoli del 14341453 (ASB, Demaniale. San Salvatore, 231-2678) ne conferma la fedeltà. Per gli atti capitolari 27

28

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

28

GABRIELLA ZARRI

Canonici renani mantennero la tunica, il rocchetto e lo scapolare di colore bianco, che contraddistingueva i Canonici di S. Ambrogio, e mutarono soltanto il colore della cappa, che da grigia divenne nera. Nei primi anni di vita del nuovo istituto Francesco Ghisilieri, come aveva pattuito prima dell’unione, mantenne il priorato e l’amministrazione dei beni di S. Maria di Reno e S. Salvatore, che ammontavano alla somma di 400 fiorini d’oro di Camera30, e stabilì di elargire le rendite sufficienti per il mantenimento di otto canonici. Aumentando il numero dei membri della Congregazione, il vecchio canonico renano non mutò proposito, cosicché la giovane comunità visse molto poveramente e si accrebbe a fatica. Inoltre alla morte del Ghisilieri, avvenuta nel 1429, il Comune prese possesso del denaro e dei mobili esistenti nella camera del priore, avvalendosi del fatto che la chiesa di S. Maria di Reno era detta « Camera spirituale del comun di Bologna »: così ben poche risorse furono incamerate dai Canonici. Stefano Agazzari fu perciò sospinto a stabilirsi temporaneamente nel suburbio di Firenze, nella canonica di S. Donato in Scopeto31, piccolo beneficio appartenete a una abbazia cistercense acquisito nel 1420, e a cercare nuovamente la protezione pontificia, per essere ristabilito nel possesso di S. Salvatore e dei beni attinenti la chiesa, cosa che avvenne per disposizione di Martino V32. Finalmente poté iniziare un percorso di stabilizzazione della Congregazione. Il dottore in legge Galeotto Canetoli, appartenente a una nobile famiglia bolognese, cedette ai Canonici il beneficio e la chiesa dei SS. Filippo e Giacomo e S. Elisabetta e il legato di Bologna, Louis Aleman d’Arbens (Savoia), arcivescovo di Arles, confermò la cessione33. Negli anni successivi conseguirono l’unione della Badia della Corvara e si aggiunsero le eredità di dottori e nobili della città petroniana34. Questi benefici ai Canonici non avvennero senza l’appoggio anche del vescovo Niccolò Albergati, alla cui opera di pastore e cura delle anime prestò aiuto Stefano Agazzari. Era presente in quel tempo a Bologna e venne consolidandosi una compagnia di laici devoti, detta di Miramonte, dedita all’insegnamento della dottrina cristiana. In occasione dell’inaugurazione della loro nuova chiesa, i confratelli fecero una processione che partiva dalla cattedrale, camminando a piedi nudi e con una croce in spalla. Un antico dipinto ricordava quell’evento, rappresentando tra i confratelli tanto il beato Albergati quanto il beato Stefano, padre spirituale della compasuccessivi al 1453 il registro rimane l’unico testimone. 30   Ibid., f. 11r. 31   Melloni, Atti, o memorie cit., p. 258. 32   Trombelli, Memorie istoriche, p. 48. 33   Ibid., pp. 47-48. 34   Ibid., pp. 51-52.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

29

gnia35. I primi passi della nuova Congregazione furono accompagnati dalla fama di santità e osservanza che i canonici acquisirono conducendo vita di preghiera e di povertà, al seguito di un religioso ben presto popolarmente insignito del titolo di beato. Dalla fondazione allo sviluppo della Congregazione (1419-1600) Come abbiamo visto, l’origine della Congregazione deve molto alla determinazione e alla tenacia del suo fondatore. Ancora maggiore doveva essere la sua fama di uomo pio e osservante. Della sua propensione a lasciare l’eremo di Lecceto per svolgere una diversa forma di vita religiosa si è già detto, ma occorre almeno ricordare l’impronta altamente spirituale e comunitaria dell’organismo a cui aveva dato inizio. Nella bolla del 4 aprile 1408, che istituiva l’Ordine dei Canonici regolari di S. Salvatore (titolazione che riprendeva la dedicazione dell’eremo di Lecceto), il papa Gregorio XII stabiliva che la comunità fosse retta da un priore, eletto annualmente dai canonici a maggioranza, con possibilità di conferma36, e disponeva anche che si redigessero nuove costituzioni, per la cui stesura incaricò tre illustri cardinali che avevano già vissuto in comunità osservanti: Antonio Correr, Gabriele Condulmer e Giovanni Dominici37. I primi due38, entrambi parenti del pontefice, erano stati tra i fondatori dei Canonici secolari di S. Giorgio in Alga, comunità nata da un gruppo di sacerdoti e laici veneziani, che cominciarono a riunirsi per pregare e approfondire la propria spiritualità in un palazzo della nobile famiglia Correr, per poi passare nel monastero agostiniano di S. Giorgio e formare una comunità religiosa, approvata da Bonifacio IX nel 1404; il terzo, fiorentino d’origine, apparteneva all’Ordine dei Predicatori ed era stato tra i protagonisti della prima Osservanza domenicana. A Venezia aveva promosso la riforma del monastero dei SS. Giovanni e Paolo e aveva introdotto l’Osservanza nel monastero delle clarisse del Corpus Domini39. 35   De Töth, Il beato cardinale Nicolò Albergati cit., pp. 246-250; Trombelli, Memorie istoriche, pp. 53, 199-200. Sul dipinto e l’abito dei canonici cfr. S. Bondini, Seguire i santi: la processione della confraternita di San Girolamo in Miramonte di Bologna, in Santi, santità e agiografie nell’Italia settentrionale: percorsi letterari e storico-artistici tra Medioevo e età moderna, a cura di S. Albonico e N. Bock, Pisa 2017, pp. 153-171. 36  La bolla si può vedere in Mozzagrugno, Narratio, Liber V, De reformatione Ordinis Canonici, cc. 12v-13v. 37   Ibid., cc. 16r-v. 38   F.-C. Uginet, Correr, Antonio, in DBI, 29, 1983, pp. 485-488; D. Hay, Eugenio IV, papa, in DBI, 43, 1993, pp. 496-502; Id., Eugenio IV, in Enciclopedia dei papi, II, Roma 2000, pp. 634-640. 39   G. Cracco, Banchini, Giovanni di Domenico, in DBI, 5, 1963, pp. 657-664; G. Ronconi, Dominici, Giovanni (1356/7-1419), in Dizionario critico della Letteratura Italiana, a cura di V. Branca, II, Torino 1973, pp. 11-17; G. Dominici, Lettere spirituali, a cura di M. T. Casella e

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

30

GABRIELLA ZARRI

Essi composero per Stefano Agazzari e i suoi compagni una regola breve, caratterizzata da intensa preghiera e povertà, divisa in dodici capitoli. Come attesta nella sua prefazione l’autore del Calendarium stampato nel 1549, le regole date dai tre commissari designati da Gregorio XII erano brevi perché la comunità era ancora costituita da un numero esiguo di canonici, eppure erano « magna […] sapientia et consilio excogitatas »40. Dal punto di vista istituzionale gli estensori si limitavano a dare istruzione soltanto sul modo di eleggere il priore delle singole comunità, avvertendo che l’elezione doveva essere confermata dalla Sede Apostolica41. Sulla base di queste norme i canonici elessero Francesco Ghisilieri come priore di S. Salvatore e S. Maria di Reno e Stefano Agazzari come priore generale. Il beato Stefano fu confermato annualmente in questa carica fino alla morte, avvenuta a Bologna il 30 ottobre 1433. Fu sepolto nella chiesa di S. Salvatore e la sua fama di santità trovò immediata conferma nella testimonianza di un antico Lezionario del 1376, edito nel 149342. La vita religiosa e osservante dei primi canonici è attestata anche nel Supplemen nel 149443. Ancor più, a testimonianza della perdurante fama di santità di Stefano Agazzari, si deve segnalare che il suo nome è annoverato nel Catalogus Sanctorum et Beatorum della città e diocesi di Bologna che il cardinale Gabriele Paleotti inserì nel suo Archiepiscopale Bononiense44, stampato nel 1594. Per quanto ancora ridotta numericamente, la Congregazione renana continuò a essere apprezzata per la pietà dei suoi membri e poté godere nei primi anni di vita del sostegno di benefattori e pontefici come il papa Martino V, che approvò l’acquisizione della chiesa di S. Donato in Scopeto. Per alcuni anni fra’ Stefano dimorò a Scopeto: per questo i Canonici renani furono anche denominati “Scopettini”45. G. Pozzi, Friburgo 1969; N. B.-A. Debby, Renaissance Florence in the Rhetoric of Two Popular Preachers: Giovanni Dominici (1356- 1419) and Bernardino da Siena (1380-1444), Turnhout 2001. 40   Calendarium, regula, constitutiones, et ordinarium Canonicorum regularium congregationis sancti Saluatoris, ordinis sancti Augustini. Romae, apud Antonium Bladium, 1549 mense Ianuario, c. 13v (CNCE 8940). 41   Un’epitome delle Costituzioni date da Gregorio XII si può leggere in Mozzagrugno, Narratio, Liber VI, De legibus et magistratibus, cc. 17r-22r. Sull’istituzione del priore cfr. cap. VI, c. 19r. 42   Iacobilli, Vite de’ Santi e Beati dell’Umbria cit., p. 366. 43   Melloni, Atti, o memorie cit., II, p. 53. 44   G. Paleotti, Archiepiscopale Bononiense sive de Bononiensis ecclesiae administratione. Romae, apud Iulium Burchionum, & Ioannem Angelum Ruffinellum. Excudebat Aloysius Zannettus, 1594, p. 595 (CNCE 23369). 45   P. Morigia, Historia dell’origine di tutte le religioni ... Nuouamente da lui medesimo riformata, & accresciutoui di molte religioni che non sono nella prima impressione. In Venetia, presso Fabio, & Agostino Zoppini fratelli, 1581, cc. 137-138v (CNCE 40783); Torelli, Secoli agostiniani cit., p. 515.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

31

Per regolare con maggior ordine e rigore la comunità canonicale, che andava accrescendosi di nuovi professi, nel 1425 il fondatore promosse l’approvazione di diverse aggiunte alle prime Costituzioni date da Gregorio XII, arricchendole anche dal punto di vista della spiritualità e della disciplina. Si trattava di una normativa in 20 capitoli, che non obbligava a colpa ma soltanto a pena, e che tuttavia prevedeva diverse sanzioni per le colpe di minore o maggiore entità46. Queste Costituzioni, accolte e approvate da Martino V, vennero dette “del beato Stefano” e furono destinate a essere nuovamente emendate negli anni successivi. Dopo l’unione alla Congregazione della chiesa fiorentina di Scopeto, altri istituti religiosi si aggiunsero con ritmo piuttosto rapido. Ne abbiamo un particolareggiato elenco, corredato di sintetiche informazioni sulla tipologia e l’entità del beneficio, nel grosso volume in folio compilato dalla metà alla fine del Cinquecento, che riporta con ordine i nomi dei canonici presenti e i deliberati dei capitoli generali dal 1434 al 1597 e dedica diverse pagine iniziali all’origine e al primo sviluppo della Congregazione, indicando in progressione le diverse canoniche aggregate47. Nel 1434 i Canonici di S. Salvatore acquisirono S. Maria degli Angeli di Siena, fuori porta Romana detta Porta Nuova, chiesa di giurisdizione episcopale, donata dal vescovo della città. Aveva il valore di 8 fiorini48. Nel 1442 ricevettero dal doge di Venezia, Francesco Foscherari, e dal vescovo di Castello, Lorenzo Giustiniani, l’importante beneficio di S. Salvatore di Venezia, chiesa antichissima e nobile che aveva una rendita di 800 fiorini. Qui i Renani erano stati chiamati dal cardinale Gabriele Condulmer per riattivare la vita religiosa, e l’unione della chiesa alla Congregazione bolognese rappresentò un riconoscimento del positivo servizio e dell’osservanza dei Canonici49. Tra il 1450 e la fine degli anni Sessanta i Renani ottennero successivamente: –– S. Michele di Candiana (Padova), antico monastero del valore di 400 scudi, dato in commenda. Il commendatario, Tommaso Gradenigo, vi introdusse i canonici nel 1450 e più tardi Pio II unì l’abbazia alla Congregazione (1463)50.   Mozzagrugno, Narratio, Liber VI, De legibus et magistratibus, cc. 23v-39v.   ASB, Demaniale. San Salvatore, 175/2622, ff. 11r-14r. 48   Ibid., f. 11r. Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Maria degli Angeli a Siena cfr. infra, p. 204, nt. 299. 49   Ibid., ff. 11r-v. Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Salvatore a Venezia cfr. infra, p. 224, nt. 349. 50   Ibid., f. 11v. Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Michele a Candiana cfr. infra, pp. 435-436, nt. 1066. 46

47

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

32

GABRIELLA ZARRI

–– S. Secondo di Gubbio, antico convento e canonica, che nel secolo XII venne riformata dal beato Ubaldo secondo le costituzioni portuensi di Ravenna. Nel 1455 il papa unì S. Secondo, del valore di 70 fiorini, a S. Ambrogio, del valore di 150, e il tutto venne congiunto alla Congregazione51. –– S. Ruffino di Mantova, antica abbazia del valore di 400 fiorini, passata in commenda. Estinto il commendatario, Pio II la unì ai Canonici di S. Salvatore nel 145952. –– S. Giovanni Evangelista di Ravenna, abbazia antichissima e bellissima del valore di 190 fiorini; venne data in commenda al cardinal Bessarione, che rinunciò in favore dei Canonici. Fu unita da Pio II alla Congregazione nel 145953. –– S. Daniele in Monte, sette miglia fuori Padova, monastero del valore di 190 fiorini, ceduto spontaneamente dal titolare perpetuo e unito da Pio II alla Congregazione nel 146054. Tra il 1460 e il 1480 si aggiunsero altre chiese e abbazie, compresi alcuni istituti femminili di cui i Canonici assunsero la giurisdizione. Li ricordiamo elencandoli per ordine di acquisizione: –– S. Maria Cirola di Isola di Vicenza, convento dal titolo S. Maria del Cingolo, situato nel borgo di Isola a sette miglia da Vicenza: chiesa data in giuspatronato al dottor in legge messer Giovanni di Andrea da Porto, che chiamò i Canonici a officiare. Nel 1462 lo stesso patrono la donò alla Congregazione55. –– S. Maria Maggiore di Treviso, chiesa posta fuori le mura della città, che conteneva una immagine miracolosa. Venne concessa in commenda ed era officiata da un priore, che resignò il beneficio. In quella occasione la chiesa, del valore di 220 fiorini d’oro, con il consenso del commendatario, Gurone Estense, venne unita ai Canonici Renani (1462)56. –– S. Maria degli Angeli di Perugia, fuori porta del Borgo di S. Pietro. Era convento di suore di Santa Chiara, unita al monastero di S. Maria di Monte Lucido. Il frate Filippo, francescano dell’Osservanza, col consenso delle suore donò la chiesa e l’orto alla Congregazione e Pio II nel 1563 ratificò l’unione57.   Ibid., ff. 11v-12r.   Ibid., f. 12r. 53   Ibidem. Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Giovanni Evangelista a Ravenna cfr. infra, p. 109, nt. 13. 54   Ibidem. Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Daniele in Monte ad Abano Terme cfr. infra, p. 300, nt. 668. 55   Ibidem. Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Maria del Cengio a Isola Vicentina cfr. infra, p. 323, nt. 732. 56   Ibidem, ff. 12r-v. Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Maria Maggiore a Treviso cfr. infra, p. 106, nt. 7. 57   Ibid., f. 12v. 51 52

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

33

–– S. Antonio di Venezia, fondata nel 1346, era priorato della Congregazione di S. Antonio di Vienne. Fu dato in titolo a Michele Orsini che, nominato vescovo di Polla, vi rinunciò riservandosi una pensione. Sisto IV nel 1471 lo unì alla Congregazione, ma trattandosi di luogo insalubre, pur molto frequentato, nel 1475 venne dichiarato famiglia e convento particolare separato da S. Salvatore58. –– S. Maria in Vado di Ferrara, una delle quattro chiese più importanti della città, era stata data in commenda a Leonello d’Este. Nel 1472, per volontà di Ercole I d’Este, venne affidata per l’officiatura ai Canonici di S. Salvatore. Nel 1475 Sisto IV la unì alla Congregazione59. –– Suore di S. Spirito di Gubbio, ordine agostiniano. Sisto IV con due brevi del 1472 e 1474 sottopose le suore al monastero di S. Ambrogio e alla Congregazione renana e nel 1523 il visitatore impose l’abito delle Canonichesse, mutando quello agostiniano60. –– S. Pietro di Cagli, convento fuori le mura, dipendente dalle monache benedettine di S. Pietro. Presso la chiesa il devoto Giovanni di Rienzo di Tosto, fratello di un canonico, fondò un piccolo convento, bastevole per 12 canonici, vi legò la sua eredità e chiamò i Canonici di S. Salvatore. Nel 1480 questi ottennero la donazione del luogo e nel 1483 venne confermata l’unione61. –– S. Maria delle Grazie di Forlì, diocesi di Bertinoro. Nella chiesa era custodita un’immagine della Madonna ritrovata da un eremita e rivelatasi miracolosa. In considerazione del grande concorso di popolo, l’eremita costruì un convento. Alla morte del religioso, Pino III Ordelaffi, signore di Forlì, fece donare la chiesa ai Canonici. L’unione alla Congregazione fu confermata nel 147762. Nell’ultimo ventennio del secolo XV la Congregazione renana non cessò di guadagnare consensi e di accrescere il numero delle canoniche unite. Accanto a istituti di scarso rilievo, per lo più dipendenti da comunità maggiori, entrarono a far parte della Congregazione chiese prestigiose, situate nelle più importanti città d’Italia. Le elenchiamo brevemente per ordine di acquisizione: –– S. Marco di Reggio63. 58   Ibidem. Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Antonio a Venezia cfr. infra, p. 330, nt. 757. 59   Ibidem. Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Maria in Vado a Ferrara cfr. infra, p. 393, nt. 962. 60   Ibidem. 61   Ibidem. Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Pietro fuori le Mura a Cagli cfr. infra, p. 435, nt. 1065. 62   Ibidem. Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Maria delle Grazie a Fornò cfr. infra, p. 362, nt. 849. 63   Ibid., ff. 12v-13r. Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Marco a Reggio Emilia, cfr. infra, p. 105, nt. 5.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

34

GABRIELLA ZARRI

–– S. Giovanni Battista di Sant’Arcangelo64. –– S. Paterniano di Fano, abbazia unita nel 149065. –– S. Agata di Urbino, monache agostiniane, che ad istanza di Federico di Urbino furono unite alle Benedettine. Nel 1481 l’abbazia fu data ai Canonici da Sisto IV e fu unita alla Congregazione nel 149266. –– S. Giovanni Evangelista di Brescia, prepositura retta e governata dagli Agostiniani fino al 1468, unita poi alla Congregazione da Innocenzo VIII nel 148667. –– S. Maria Coronata di Genova, parrocchia rurale a quattro miglia da Genova. Fu unita alla Congregazione nel 148668. –– Le Venerabili Madri di S. Vito di Ferrara, dell’Ordine agostiniano, a istanza di Eleonora d’Aragona furono sottoposte alla Congregazione nel 148769. –– S. Sebastiano di Mantova, chiesa fatta costruire dal marchese Francesco Gonzaga dove era l’ospedale degli appestati. Fu donata e unita alla Congregazione nel 148870. –– S. Maria di Cortona, chiesa che conservava l’immagine miracolosa di Santa Maria delle Grazie, per cui fu costruita una cappella, unita ai Canonici nel 148871. –– S. Prisca e S. Pietro in Vincoli in Roma. I Renani ambivano di possedere un luogo proprio in Roma. Nel 1457 ottennero la chiesa di S. Prisca, ma furono presto costretti ad abbandonarla72. Il mercante fiorentino Tommaso Spinelli73 donò loro un palazzo e più tardi ottennero la chiesa di S. Pietro in Vincoli, unita alla Congregazione nel 148974.   Ibid., f. 13r.   Ibidem. Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Paterniano a Fano cfr. infra, p. 429, nt. 1054. 66   Ibidem. Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Agata ad Urbino cfr. infra, p. 422, nt. 1022. 67   Ibidem. 68   Ibidem. Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Maria di Coronata a Genova cfr. infra, p. 107, nt. 9. 69   Ibidem. 70   Ibid., ff. 13r-v. Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Sebastiano a Mantova cfr. infra, p. 105, nt. 4. 71   Ibid., f. 13v. Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Maria del Calcinaio a Cortona cfr. infra, p. 432, nt. 1062. 72   Ibidem. 73   Sulla “famiglia” cfr. P. J. and W. Caferro, The Spinelli of Florence: fortunes of a Renaissance merchant family, University Park (PA) 2001. 74   Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Pietro in Vincoli a Roma cfr. infra, p. 108, nt. 11. 64 65

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

35

–– S. Eufemia di Piacenza, anticamente appartenente ai Canonici regolari di sant’Agostino, unita alla Congregazione nel 149175. –– S. Maria Maddalena di Mirandola, diocesi di Reggio, convento fondato da Bianca Maria d’Este, consorte di Galeotto Pio, conte della Concordia, per 15 religiosi e donata alla Congregazione nel 151076. –– S. Giovanni Evangelista di Orvieto, convento e parrocchia, prima priorato degli Eremitani di san Guglielmo, poi unito alla mensa del Capitolo e infine donato alla Congregazione nel 149877. –– S. Girolamo di Modena, fondato per volontà di messer Galeotto, cittadino di Modena, che dona ai Canonici renani un palazzo, una possessione e 200 fiorini, affinché fabbrichino un convento dedicato a san Girolamo. Dopo la fondazione, Alessandro VI conferma la donazione e l’unione78. –– Luogo di S. Luca Oltre Po di Ferrara79. Alla fine del secolo XV le canoniche della Congregazione fin qui elencate erano 29, a cui si aggiungevano 4 comunità di monache. Nel primo ventennio del secolo XVI l’espansione dei Canonici di S. Salvatore non venne tuttavia meno. Tra il 1504 e il 1518 essi acquisirono altre 6 canoniche e un monastero di monache: –– Canonici di S. Nicosia di Pisa, uniti nel 150480. –– Canonici di S. Angelo, fuori Lucca, uniti ai Canonici di Nicosia, pervenuti alla Congregazione nel 150781. –– S. Maria del Gaudio, abbazia benedettina della diocesi di Benevento, già commenda di Alfonso Carafa, fu unita alla Congregazione nel 150782. –– S. Lorenzo fuori le Mura in Roma, abbazia benedettina data in commenda e unita alla Congregazione nel 151183. –– S. Maria Filoporta di Lucca, importante parrocchia officiata dagli agostiniani, poi diventata Canonica collegiata secolare agostiniana. Data dapprima in commenda, pervenne alla Congregazione nel 151284. 75  ASB, Demaniale. San Salvatore, 175/2622, f. 13v. Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Eufemia a Piacenza cfr. infra, p. 464, nt. 1132. 76   Ibidem. Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Maria Maddalena a Mirandola cfr. infra, p. 482, nt. 1225. 77   Ibidem. 78   Ibidem. Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Girolamo a Modena, cfr. infra p. 485, nt. 1230. 79   Ibidem. 80   Ibid., f. 14r. 81   Ibidem. 82   Ibidem. Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Maria in Gualdo a San Bartolomeo in Galdo cfr. infra, p. 499, nt. 1286. 83   Ibidem. Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Lorenzo fuori le Mura cfr. infra, p. 500, nt. 1288. 84   Ibidem. Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Maria Forisportam a Lucca cfr. infra, p. 494, nt. 1248.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

36

GABRIELLA ZARRI

–– S. Agnello di Napoli, antichissima abbazia benedettina, poi ridotta in rettoria secolare. Fu unita alla Congregazione nel 1517 per resignazione degli ultimi priori85. –– Le Venerande Suore del convento di Cento. Su istanza delle monache di S. Vito di Ferrara il convento di Cento fu unito a loro nel 1518. In quella occasione fu sottoposto al governo della Congregazione, ma nel 1558 i due conventi perseveravano ancora nell’antico abito agostiniano86. Per quanto la fase espansiva della Congregazione raggiungesse il suo apice nel secolo XV, i Canonici di S. Salvatore guadagnarono altri conventi nel corso del Cinquecento. Alle 35 Canoniche e 5 comunità femminili, che risultavano acquisite nel 1518, se ne aggiunsero infatti almeno altre 5. Ne abbiamo testimonianza, oltre che nel libro dei capitoli, nell’elenco delle canoniche che nel 1588 pagavano le tasse alla Congregazione e che risultano essere 4087. E pochi decenni dopo il Mozzagrugno, che pubblica la sua opera nel 1622, dichiara che al suo tempo la Congregazione deteneva 42 monasteri in Italia88. Parallelamente all’acquisizione di nuovi monasteri e conventi, che entravano a far parte dell’istituto canonicale, aumentava anche il numero dei professi, che nel 1447 ammontavano a 96, distribuiti nelle cinque canoniche di Bologna, Venezia, Firenze, Gubbio, Siena89. È vero che non tutti coloro che facevano l’ingresso nella Congregazione perseveravano nella vita comune. Già il beato Stefano disponeva nelle sue Costituzioni, al cap. XV: « De gravissima culpa », che se qualcuno avesse commesso apostasia e volesse ritornare poi alla religione fosse esaminato accuratamente, e se giudicato disposto a correggersi fosse riammesso, in caso contrario venisse respinto e munito di lettere dimissorie90. Nei deliberati dei capitoli 85   Ibidem. Per ulteriori notizie storico-bibliografiche su S. Agnello Maggiore a Napoli cfr. infra, p. 505, nt. 1309. 86   Ibidem. 87  ASB, Demaniale. San Salvatore, 206/2653, II, ff. 93r-v. Si tratta di un volume miscellaneo composto di diversi libri legati insieme, ciascuno con numerazione propria. Sono numerati da I a X e contengono formulari di lettere, patenti, decreti, lettere del priore generale e dei cardinali protettori della Congregazione. Il volume secondo contiene lettere e decreti dei protettori (1574-1637). 88   Mozzagrugno, Narratio, Liber VIII, De responsionibus, c. 30v. 89  ASB, Demaniale. San Salvatore, 231/2678, ff. 41v-43r. Libro cartaceo in quarto di fogli 63, contente gli atti dei capitoli generali dal 1434 al 1453. Nel margine inferiore del foglio 1 è apposta la nota seguente di mano più tarda: « In una nota degli antichi cartoni di questo libro vi era tal nota: “A dì 30 ottobre morse il B. Stefano Generale in Bologna. E questo Capitolo è quello che si tenne alla sua morte” ». Nel capitolo del 1447 il numero dei canonici è così distribuito: Bologna 24; Venezia 29; Firenze 20; Gubbio 11; Siena 12. Leggermente diverso è il numero dei canonici riportato nel Registro 175/2622, ff. 56r-v: Bologna 23; Venezia 29; Firenze 20; Gubbio 10; Siena 12. 90   Mozzagrugno, Narratio, Liber VI, De legibus et magistratibus, c. 34r.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

37

generali si prendono ben presto disposizioni nei confronti dei fuggitivi e numerosi sono anche gli apostati91. Non conosciamo le motivazioni, che avevano indotto tali canonici a professare in questa specifica religione e successivamente ad abbandonare il chiostro, ma dobbiamo riconoscere che la disciplina era notevolmente rigorosa e la vita comune imponeva severe rinunce. Per quanto riguarda i professi, occorre segnalare un’altra particolarità: la presenza nel secolo XV di diversi canonici di nazionalità estere. Vi erano ad esempio inglesi e tedeschi. I primi si concentravano soprattutto a Bologna, dove esistevano diverse nationes collegate con la frequenza allo Studio cittadino e dove gli inglesi avevano una cappella dedicata a Thomas Becket proprio nella chiesa di S. Salvatore; i secondi erano presenti in massima parte a Venezia. La professione di canonici stranieri si interrompe tuttavia con l’inizio della diffusione della Riforma protestante. Un breve sguardo agli ordinamenti della Congregazione consentirà di evidenziare le linee portanti della struttura istituzionale e del governo dei Canonici renani. Riserveremo poi una analisi più approfondita al settore degli studi e delle biblioteche. L’ordinamento della Congregazione Renana La Congregazione era costituita da una pluralità di canoniche, ciascuna delle quali eleggeva annualmente un proprio priore. Nella Costituzione data da Gregorio XII nel 1418 il capitolo VI, De institutione Prioris, prescriveva che questi fosse eletto a maggioranza dal capitolo del convento secondo le norme canoniche. In caso di morte del priore, il capitolo doveva essere convocato dal vicario92. Il priore con sei canonici dei più vecchi poteva correggere, aumentare o diminuire le costituzioni stesse93. Non era previsto in questa fase iniziale l’esistenza del priore generale, che è invece presente nelle costituzioni del 1425, dette del beato Stefano. A questa data le canoniche sono ormai tre e si pone la necessità di formalizzare il modo di elezione del superiore della Congregazione stessa. Nell’ultimo punto delle costituzioni di Agazzari (1425) si dispone che ogni anno sia convocato il capitolo generale, nel giorno delle festa della conversione di sant’Agostino, allora celebrata nel mese di maggio94. Al capitolo generale partecipano i priori di ogni canonica con un proprio socio, eletto dalle singole comunità nel mese di aprile, e ha una durata di più 91  ASB, Demaniale. San Salvatore, 175/2622, f. 74v. Nel capitolo di Vicenza del 1475 si delibera che ai fuggitivi sia data una pena diversa da quella degli apostati. 92   Mozzagrugno, Narratio, Liber VI, De legibus et magistratibus, c. 19r. 93   Ibid., c. 16r. 94   Calendarium, regula, constitutiones cit., c. 7r.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

38

GABRIELLA ZARRI

giorni. Nel giorno di santa Monica, precedente quello della conversione di sant’Agostino, gli aventi diritto eleggono il priore generale e due definitori, incaricati di affiancare il generale nelle deliberazioni da prendere. Il giorno seguente si ascoltano le proposte di nuove norme avanzate dai priori delle singole canoniche, poi il generale e i definitori, licenziati tutti gli altri, discutono sulle proposte avanzate e possono presentarne altre, si consigliano sulla conferma dei priori e la destinazione dei canonici nelle diverse canoniche, e inoltre sulle eventuali penitenze. Fanno poi porre in scritto le decisioni prese. Nel giorno successivo convocano nuovamente il capitolo e danno lettura di quanto stabilito, attendendone l’approvazione. Il priore generale non può introdurre innovazioni nelle norme statutarie, se non con l’approvazione di due capitoli successivi, confermata in un terzo95. Compito del priore è inoltre quello di visitare, con l’aiuto di un socio designato dal capitolo, le singole canoniche e revisionarne gli introiti e le spese96. Ogni anno è tenuto a presentare le proprie dimissioni al capitolo generale, ma può essere riconfermato o rieletto successivamente. Come si vede, l’ordinamento su cui si regge la Congregazione di S. Salvatore è fortemente comunitario e partecipativo. La convocazione annuale del capitolo e la mutazione dei superiori è espediente adottato in genere dalle congregazioni di osservanza97, non sempre presente invece è la mutazione annuale della residenza dei canonici. A differenza dei monasteri di antica fondazione, la Congregazione è basata sulla totale mancanza di stabilità dei professi, principio teso alla creazione di una maggior fraternità tra i canonici e strumento principe per il mantenimento della disciplina. Nei conventi più antichi, infatti, la stanzialità dei professi aveva consentito un profondo radicamento familiare, che aveva dato adito a gruppi di potere e fazioni cittadine. Motivo di disordini nelle città e occasione di gravi indiscipline nei diversi Ordini religiosi erano causati anche dalla familiarità con le monache. Per questo motivo Stefano Agazzari inserisce nelle sue norme statutarie la proibizione ai canonici di accettare la cura d’anime delle monache e di qualsiasi altra congregazione femminile. A questa proibizione aggiunge anche il divieto ai religiosi di conversare o confessare donne di qualunque stato, ad eccezione dei parroci, che debbono adempiere al loro ufficio con licenza del capitolo generale o del priore   Mozzagrugno, Narratio, Liber VI, De legibus et magistratibus, c. 24r.   Ibid., cc. 38v-39v. 97   Sull’importanza di questa norma nel complessivo riassetto istituzionale dei conventi e dei monasteri promosso dai movimenti di Osservanza cfr. G. Zarri, Aspetti dello sviluppo degli ordini religiosi in Italia tra Quattro e Cinquecento. Studi e problemi, in Strutture ecclesiastiche in Italia e in Germania prima della Riforma, a cura di P. Prodi e P. Johanek, Bologna 1984, pp. 207-257; più recentemente Id., Ecclesiastical Institutions and Religious Life in the Observant Century, in A Companion to Observant Reform in the Late Middle Ages and Beyond, edited by J. D. Mixson and B. Roest, Leiden 2015, pp. 23-59, e gli altri saggi del volume. 95 96

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

39

generale98. Tale norma, che viene ribadita in una ordinanza del capitolo generale del 148199, è tanto più significativa in quanto nella seconda metà del Quattrocento la Congregazione acquisì alcuni monasteri femminili, che dovettero essere governati sotto la diretta giurisdizione del capitolo e del priore generale. Come si è detto, il beato Stefano Agazzari, eletto priore generale a S. Ambrogio di Gubbio subito dopo la bolla di erezione, mantenne il governo della Congregazione fino alla morte. È infatti nel 1434 che si tiene a S. Donato di Scopeto il primo capitolo generale di cui si abbia memoria scritta. Viene eletto priore fra’ Regolino di Siena, con lui vengono eletti due definitori e si comincia a dare un assetto ordinato alle strutture di governo. Si stabilisce innanzitutto che in ogni convento si tenga un libro, in cui si scrivano i decreti votati e approvati nel capitolo generale. Si proibisce inoltre che i capitolari parlino delle decisioni prese100. Pochi anni dopo si manifesta nuovamente la necessità di registrare con ordine in un libro apposito tanto le vestizioni che le professioni dei nuovi canonici, la data della morte di ciascuno o l’uscita dalla Congregazione101, precisando più tardi che tale registrazione debba essere firmata o sottoscritta da due testimoni secolari per coloro che non sanno scrivere102. Completa la serie dei libri da compilare obbligatoriamente e tenere aggiornati il « libro delle addizioni », dove vengono riportate le decisioni capitolari, che si aggiungono alle norme canoniche e costituzionali e che debbono essere lette una volta al mese103. Solo nel 1486 si rende obbligatoria la compilazione di una tavola, che elenca il nome dei benefattori per cui la comunità canonicale è tenuta a pregare104. Le disposizioni riguardanti l’organizzazione disciplinare delle singole comunità e la formalizzazione del loro profilo istituzionale sono del pari accompagnate dalle questioni di carattere economico che riguardino la Congregazione nel suo complesso. Nel capitolo generale dell’anno 1442 si stabilisce che ogni canonica dia un contributo annuo per le spese del priore generale e soprattutto per sovvenzionare le canoniche più povere. La tassa annua verrà amministrata dal priore stesso105. Sarà necessario   Mozzagrugno, Narratio, Liber VI, De legibus et magistratibus, c. 24r.   Capitolo del 1481 in ASB, Demaniale. San Salvatore, 175/2622, f. 80v. 100  ASB, Demaniale. San Salvatore, 231/2687, f. 1r; Ibid., 175/2622, f. 51r. 101   Capitolo del 1437, in ASB, Demaniale. San Salvatore, 231/2687, f.10r; Ibid., 175/2622, f. 52r. 102   Capitolo del 1442, in ASB, Demaniale. San Salvatore, 231/2687, f.22r; Ibid., 175/2622, f. 54r. 103   Capitolo del 1438, in ASB, Demaniale. San Salvatore, 231/2687, f.12r; Ibid., 175/2622, f. 52v. 104   Capitolo del 1486, in ASB, Demaniale. San Salvatore, 175/2622, f. 85v. 105   Capitolo del 1442, in ASB, Demaniale. San Salvatore, 231/2687, f.22r; Ibid., 175/2622, f. 54r. 98 99

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

40

GABRIELLA ZARRI

anche fissare una quota da versarsi al generale e ai due visitatori eletti per provvedere alle visite delle diverse canoniche106. Una speciale normativa viene anche stabilita per i canonici “in itinere”, cioè per coloro che di anno in anno debbono spostarsi da un convento all’altro. Anche per loro è necessario predisporre il congruo denaro per il viaggio. Già nel capitolo del 1434 si prescrive che ogni canonico, il quale si appresta a mutare convento, debba essere fornito di lettere testimoniali, ove venga anche dichiarata la somma assegnata per il viaggio: può recare con sé i vestiti necessari e non deve invece portare i libri per l’Ufficio, che debbono essere dati dalla canonica che lo riceve107. Chi si trasferisce in un altro convento senza lettera del superiore è privato di voce attiva e passiva sino al successivo capitolo generale e deve occupare l’ultimo luogo « sub omnibus semper et ubique », fino a quando si tiene il capitolo108. Dall’esame del libro dei capitoli si evidenzia che nel quindicennio 14341449 si stabiliscono e si attuano le strutture organizzative di base della Congregazione, mentre l’istituto è ancora piuttosto limitato per numero di canoniche e di professi. Nel 1448 infatti le canoniche sono complessivamente 5 e il personale, composto da professi, conversi e commessi (nome usato più frequentemente per indicare un ufficio analogo a quello dei conversi), è così distribuito: Bologna, 23 professi e 2 commessi; Venezia 18 professi e 6 commessi; Firenze, 20 professi e 1 commesso; Gubbio, 14 professi; Siena, 17 professi e 1 commesso109, per un totale di 92 professi e 10 commessi. Di mano in mano che la Congregazione acquisisce nuovi istituti e nuovi professi si avverte la necessità di apportare qualche aggiunta alle Costituzioni. Già nel 1460 il capitolo generale approva alcune addizioni110, ma sarà soprattutto nel ventennio successivo che, con l’aggregazione di canoniche aventi consuetudini diverse, si delibera di apportare sostanziali mutamenti alle Costituzioni del beato Stefano, ritenute troppo severe. Nel capitolo di Candiana del 1480 si eleggono sette canonici, che entro un mese debbano emendare le costituzioni. Il testo prodotto suscita gran106   Capitolo del 1447, in ASB, Demaniale. San Salvatore, 231/2687, f. 44v; Ibid., 175/2622, f. 56v. 107   Capitolo del 1434, in ASB, Demaniale. San Salvatore, 231/2687, f.1r; Ibid., 175/2622, f. 51r. 108   Capitolo del 1445, in ASB, Demaniale. San Salvatore, 231/2687, f.19v; Ibid., 175/2622, f. 53v. 109  Capitolo del 1448, in ASB, Demaniale. San Salvatore, 231/2687, f. 45v-47r; Ibid., 175/2622, f. 56v-57r, che riporta numeri leggermente diversi: Bologna, 24 professi e 2 commessi; Venezia 24 professi e 5 commessi; Firenze, 21 professi e 1 commesso; Gubbio, 10 professi e 1 commesso; Siena, 17 professi e 1 commesso – per un totale di 96 professi e 10 commessi. 110   Capitolo del 1460, in ASB, Demaniale. San Salvatore, 175/2622, f. 62v.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

41

de dissenso, presumibilmente perché era stato imposto senza sottoporlo al vaglio dell’assemblea, e si deve perciò procedere a una nuova redazione e alla elezione di diversi correttori. Tenuto conto del malcontento generale, il papa Innocenzo VIII ripristina la legge della approvazione dei tre capitoli, disattesa al capitolo di Candiana. Nel 1482 le nuove norme hanno l’approvazione dei padri capitolari: il pontefice ratifica il testo, che risulta ora composto di 33 capitoli, e ordina di stamparlo111. Nel registro dei capitoli, che ci è pervenuto, non si trova riscontro puntuale degli eventi riferiti dal Mozzagrugno, tuttavia nel capitolo del 1486 si attesta l’accettazione delle « Constitutiones novae »112. Queste Costituzioni verranno pubblicate nel 1497113. Per diversi decenni i Canonici Renani si reggono secondo le norme del 1497. La Congregazione beneficia anche dei numerosi privilegi concessi alla stessa dai pontefici, con l’aggiunta di tutte le concessioni ed esenzioni elargite agli altri Canonici regolari e ai Mendicanti. Essa gode in particolare del favore di papa Giulio II, che elegge la chiesa di S. Pietro in Vincoli come luogo della sua splendida sepoltura, e soprattutto del favore di Leone X e del fratello di lui, Giuliano de’ Medici, che negli anni dell’esilio a Urbino, tra il 1503 e il 1512, aveva apprezzato la santità di vita dei canonici di S. Ambrogio di Gubbio. Nei primi anni del secolo XVI viveva a S. Ambrogio un canonico in fama di santità: don Arcangelo. Nato intorno al 1460 a Bologna, dalla nobile famiglia dei Canetoli, nel 1484 Arcangelo fece la professione nella Congregazione dei Canonici Renani, che contava tra i propri benefattori la stessa famiglia dei Canetoli. Dal capitolo generale il giovane professo venne inviato dapprima a S. Antonio e poi a S. Salvatore di Venezia, ma dopo alcuni anni chiese di poter essere mandato in un convento più piccolo e meno frequentato, per potersi dedicare con maggior agio alla preghiera e alla meditazione. Egli ambiva infatti alla vita eremitica e venne destinato a S. Ambrogio di Gubbio, la cui canonica si trovava su un monte in luogo isolato. Qui visse per sette anni in digiuno e penitenza, finché nel 1505 venne nuovamente inviato in altri conventi veneti. Dopo quattro anni, per sue pressanti richieste poté ritornare a Gubbio, dove fu accolto con venerazione e favore popolare. La sua fama di santità, cui si

111   Mozzagrugno, Narratio, Liber VI, De legibus et magistratibus, cc. 39v-44r; Calendarium, regula, constitutiones cit., cc. 16r-17v. 112  ASB, Demaniale. San Salvatore, 175/2622, f. 85v. 113   Mozzagrugno, Narratio, Liber VI, De legibus et magistratibus, f. 39v. Constitutiones Canonicorum Regularium Congregationis Sancti Salvatoris Ordinis Sancti Augustini; Ordinarium Canonicorum Regularium Congregationis Sancti Salvatoris Ordinis Sancti Augustini. Prelim: Aurelius Augustinus, S. Regula. Bologna, Benedictus Hectoris, 28 July 1497 (ISTC is00757300).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

42

GABRIELLA ZARRI

attribuivano anche doti profetiche e di precognizione, era giunta alla corte di Urbino. Elisabetta Gonzaga e Emilia Pia da Carpi si recarono più volte a visitarlo e lo stesso Francesco Maria Della Rovere non disdegnò di ricorrere alle sue virtù divinatorie, inviando un cortigiano a porre domande al Canetoli sull’esito della guerra che stava conducendo per conto del papa. Anche l’esule Giuliano de’ Medici ricorse al consiglio di Arcangelo e venne rassicurato sulla prossima fine del suo bando e sui successi della famiglia. Quando nel 1512, dopo il crollo della Repubblica Fiorentina, i Medici poterono rientrare nella loro città, Giuliano non dimenticò il venerando eremita e si adoperò per averlo vicino. Ottenne il suo trasferimento nella canonica di S. Donato in Scopeto e mentre Arcangelo dimorava in Firenze l’arcivescovo Cosimo de’ Pazzi si ammalò gravemente e dopo poco morì. Giuliano de’ Medici offrì al canonico l’arcivescovado, insistendo perché lo accettasse, ma il Canetoli rifiutò, volendo tornare alla sua vita eremitica. Mentre stava rientrando a Gubbio, Arcangelo stesso di ammalò e il 16 aprile 1513 cessò di vivere a Castiglione Aretino114. Non potendo più mostrare la propria riconoscenza al venerato eremita, Giuliano de’ Medici non mancò di beneficare la Congregazione e ottenne dal fratello, da poco eletto pontefice, la concessione al monastero di S. Ambrogio di Gubbio delle indulgenze, stazioni e grazie che si potevano lucrare nella città di Roma. Il privilegio ricordava al suo esordio che tali indulgenze erano state concesse per intercessione di Giuliano de’ Medici e per la venerazione che questi nutriva per il Beato Arcangelo Canetoli: Queste sottoscritte sono tutte le Indulgentie Statione et Gratie che sonno drento et di fuora della città di Roma, date alla chiesa di Sant’Ambrogio di Gubbio da Leone X nel primo anno di Pontificato per privilegio apostolico […]. Quale furono date et concesse a prece del Magnifico Giuliano de’ Medici fratello carnale de ditto papa Leone, per divotione che lui haveva al Beato Archangelo il quale gli predisse qualmente Ditto Papa Leone dovea essere assumpto nel Papato. Et questo gli disse per tre anni avanti che il Ditto Papa Leone fusse assumpto al pontificato. Et ditte Indulgentie sono perpetue e mai si possono revocare115.

A questa premessa seguiva la tavola delle stazioni, disposte per giorno e per mese116. Più tardi i privilegi concessi da Leone X alla canonica di S. Ambrogio di Gubbio vennero estesi a tutta la Congregazione e si rinnovarono anche i privilegi concessi dai diversi pontefici, da Giulio II a Paolo III.

114   Sul Canetoli cfr. Melloni, Atti, o memorie cit., III, pp. 381-428. La vita di Arcangelo Canetoli, scritta da un anonimo confratello venti anni dopo la sua morte, è pubblicata in Appendice allo stesso volume: Ibid., pp. 484-490. 115  ASB, Demaniale. San Salvatore, 175/2622, f. 4r. 116   Ibid., ff. 4r-6v.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

43

Ad arricchire maggiormente il prestigio dei Canonici Renani era intervenuto anche un altro evento eccezionale. Nel 1532, in una sua venuta a Bologna, l’imperatore Carlo V scelse la chiesa di S. Salvatore per celebrare solennemente la memoria della traslazione del corpo di san Giacomo Apostolo. Al termine della sontuosa cerimonia, a cui parteciparono centoventi cavalieri di Santiago, i ministri e gli ambasciatori della corona, il generale della Congregazione, il priore e i canonici di Bologna, Carlo V confermò due antichi privilegi imperiali che erano stati concessi alla canonica di S. Maria di Reno117. Nonostante questi riconoscimenti, non si può ignorare che nel ventennio 1520-1540 la diffusione delle dottrine d’oltralpe coinvolse profondamente i canonici regolari, come anche gli altri Ordini religiosi, e incise in modi diversi. I testi erasmiani e luterani furono ben presto acquistati nei conventi di Bologna e Venezia. ove erano costituite le più importanti biblioteche dell’Ordine e certamente furono conosciuti ed entrarono in possesso anche di singoli canonici. Da parte di alcuni religiosi vi fu una immediata risposta apologetico-confutatoria, con la stesura di testi volti a controbattere le tesi erasmiane e luterane, come nel caso dell’erudito canonico eugubino Agostino Steuco, di stanza a Venezia118, ma non c’è dubbio che le idee innovatrici suscitarono anche consensi e alimentarono dissensi interni e fughe permanenti o temporanee. Non è un caso che negli anni ’40 gli episodi di apostasia e di ritorno all’Ordine registrassero un incremento, sollecitando più severe sanzioni119, e che alcuni canonici bolognesi partecipassero a circoli privati, in cui si discutevano questioni teologiche. Fu soprattutto negli anni in cui il Concilio di Tento trasferì la sua sede nella città petroniana che i dibattiti in materia di fede si moltiplicarono e nella stessa canonica di S. Salvatore si tennero lezioni teologiche più tardi sospettate di eresia120. Furono forse questi accadimenti che indussero l’autorità apostolica a una vigilanza maggiore sulla Congregazione e a sollecitare un adeguamento delle Costituzioni. Durante il pontificato di papa Paolo III Farnese, i cardinali Alessandro Cesarini e Agostino Trivulzio, protettori della Congregazione dei Renani121, deposero il procuratore generale e altri dignitari dell’Ordine e presenta  Trombelli, Memorie istoriche, pp. 55-56, e Appendice XXIII, pp. 391-394.  Cfr. infra, pp. 59-61. 119  ASB, Demaniale. San Salvatore, 175/2622, f. 174r: « Obtentum fuit in hoc primo capitulo quod in futurum apostati qui sunt in Congregatione sint subiecti reformationi Romae factae, videlicet quod per decennium non habent vocem neque dignitatem » (capitolo di Ferrara del 1542). 120   G. Dall’Olio, Eretici e inquisitori nella Bologna del Cinquecento, Bologna 1999, pp. 82 e 155-158. 121   Mozzagrugno, Narratio, Liber VI, De legibus et magistratibus, c. 44v. 117 118

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

44

GABRIELLA ZARRI

rono emendamenti alla vigente Costituzione. Si diede così avvio a una revisione delle norme stabilite nel capitolo di Candiana del 1480. Nel 1541 iniziò l’iter dell’aggiornamento, che dovette essere sottoposto all’approvazione di tre capitoli, fino a quando nel 1548 le nuove direttive vennero approvate. Nell’anno successivo le Costituzioni, dette di Paolo III, furono stampate. Anche queste erano suddivise in 33 capitoli e si possono leggere nel Calendarium, regula, constitutiones, et ordinarium Canonicorum regularium Congregationis Sancti Salvatoris, edito nel 1549122. Non venne accettato invece un altro importante emendamento, che venne imposto nel 1547 dal cardinale Trivulzio: l’obbligo di convocare il capitolo generale ogni due anni, eleggendo ciascun dignitario per un biennio. Nel registro dei capitoli generali della Congregazione una nota, apposta sotto l’anno 1547, informa il lettore che non deve meravigliarsi se mancano gli atti capitolari dell’anno 1547 e ne spiega la causa, aggiungendo che i Canonici hanno fatto ricorso a Roma per rivendicare la consuetudine123. E infatti negli anni successivi i capitoli vengono appuntati annualmente. Le Costituzioni stampate nel 1549 rimasero in vigore per alcuni decenni, pur dovendo essere integrate da nuove norme, che recepivano le direttive del Concilio Tridentino. Nel 1567, con una Extensio, ampliatio, nova concessio et confirmatio privilegiorum indirizzata alla Congregazione di S. Salvatore, Pio V intervenne direttamente per chiarire alcuni aspetti dei rapporti tra vescovi e regolari, che avevano subito mutamenti in relazione alle norme tridentine. Circa le controversie originatesi con gli ordinari locali a proposito della predicazione e delle confessioni, il pontefice specificava quali fossero i diritti dei regolari dopo i decreti del Concilio di Tento. Ugualmente ragguagliava sul problema della cura delle monache e sulla giurisdizione episcopale circa i processi per delinquenti. Si diffidavano i vescovi dal dare rifugio agli apostati o fuggitivi della Congregazione. Si specificava inoltre che i beni dei canonici defunti appartenevano alla Congregazione e non competevano ai vescovi. Questi ultimi non dovevano impedire l’unione di benefici spettanti all’Ordine. I regolari potevano esercitare la cura d’anime, suonare le campane, dire la messa, seppellire i morti. Si precisava, infine, il modo con cui i vescovi potevano interrogare le monache nel corso delle loro visite124. A Pio V si deve anche un intervento volto a modificare in modo sostanziale l’ordinamento costituzionale della Congregazione. Nel 1571 egli   Calendarium, regula, constitutiones cit., cc. 31v-103r.  ASB, Demaniale. San Salvatore, 175/2622, ff. 180v-181r. 124   Extensio, ampliatio, nova concessio et confirmatio privilegiorum sanctiss. ac beatiss. D.D. Pii huius nominis V pont. max. in sacros ordines, et congregationes claustrales. Pro Canonicis regularibus ordinis S. Augustini Congregationis domini Saluatoris. Romae, apud haeredes Antonij Bladi impressores camerales, 1567 (CNCE 8945). 122 123

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

45

prescrisse che i priori fossero mutati ogni due anni, anziché annualmente. Tuttavia, poiché il breve papale non giunse, a quanto dichiararono i canonici, prima della loro elezione, i superiori proseguirono secondo il modo consueto. Ciò inasprì la posizione del pontefice, che depose tutti gli eletti e prescrisse il capitolo triennale125. Questa imposizione rappresentava una profonda lesione della collegialità, su cui si era retto il governo della comunità canonicale, e costituiva una evidente rottura con la tradizione. Il malcontento dovette essere unanime. Alcuni anni dopo, infatti, Sisto V revocò con un proprio ordine l’amministrazione triennale, ristabilendo la prassi dei capitoli annuali126. In quegli anni la Congregazione era turbata anche da diversi disordini disciplinari. A Venezia si erano verificati casi di rapporti illeciti con le monache di due monasteri, che avevano anche destato sospetti di eresia, e alcuni canonici furono sottoposti a processi inquisitoriali. Spiccano tra gli altri il veneziano Angelico Buonriccio e il ravennate Apollinare Calderini, accusati di materialismo e libertinismo127. Le turbolenze causate da dissensi interni, casi di indisciplina e devianze dottrinali, sollecitarono i superiori dell’Ordine a una più stretta vigilanza e li indussero a seguire con maggior attenzione i percorsi degli studi che i novizi e i professi dovevano intraprendere. Negli anni Settanta si moltiplicano, infatti, gli interventi legislativi ordinari e quelli imposti dai protettori della Congregazione. Sul piano degli ordinamenti, oltre ai deliberati ratificati nel corso dei capitoli generali, occorre segnalare altri due provvedimenti di rilievo. Il primo è costituito dalle ordinazioni discusse ed approvate tra l’1 e il 7 maggio 1575 a Ravenna da una dieta composta dal priore generale, dai visitatori e da tre priori conventuali designati dal generale. Qui si danno disposizioni, successivamente discusse e approvate da tre capitoli generali, relative alla recita quotidiana dell’ufficio, alle confessioni, all’insegnamento della religione cristiana e claustrale, all’abito. Si prescrive, inoltre, che i canonici non escano dal chiostro senza permesso e si stabilisce che

125  ASB, Demaniale. San Salvatore, 166/2613, Constitutio Sanctissimi D. N. Pii Papae V De Electionibus, reique pecuniariae administratione. Roma, Vincenzo Accolti, 1586 (ma 1571) (CNCE 39819); Trombelli, Memorie istoriche, p. 305; ASB, Demaniale. San Salvatore, 175/2622, ff. 228r-v. Si noti che in questo registro i capitoli risultano essere annuali anche dopo il 1571. 126  ASB, Demaniale. San Salvatore, 166/2613, Sisto V, Revocatio administrationis triennalis Congregationis Canonicorum Regularium S. Salvatoris. Roma, Vincenzo Accolti, 1586 (CNCE 8951). 127   Su questi episodi e figure cfr. F. Rocco, Eresia, magia, miscredenza. I canonici regolari di San Salvatore nella crisi religiosa del Cinquecento, tesi del Corso di laurea specialistica in Storia e Civiltà, Università degli Studi di Pisa. Facoltà di lettere e filosofia, a. a. 2012-2013, relatori Franco Angiolini e Massimo Firpo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

46

GABRIELLA ZARRI

nessuno venga ordinato al sacerdozio senza licenza del priore generale « in scriptis ». Si danno infine alcuni ordini « De rebus temporalibus »128. Il secondo intervento è costituito dalle ordinazioni impartite nel 1588 dal cardinale Alfonso Gesualdo, protettore della Congregazione. Per ampiezza e profondità questi decreti assumono quasi il carattere di nuove Costituzioni: intervengono infatti sul culto divino e la spiritualità, sulla povertà e la cura degli infermi, sull’istruzione dei novizi e l’ordinamento degli studi, sulla disciplina domestica e sull’economia dei conventi129. Non a caso pochi anni dopo si giungerà alla composizione e approvazione di una nuova Costituzione, che recepisce e incorpora i deliberati del Concilio di Trento e quelli successivi, comprese le ordinazioni del 1575 e del 1588 sopra citate. Nel 1592, infatti, si procede alla stesura di un nuovo statuto della Congregazione, che si basa sostanzialmente sulla precedente Costituzione del 1549 divisa in 33 capitoli, a cui si aggiungono note relative alla normativa conciliare e nuove disposizioni concernenti gli studi e le biblioteche130. A questa data la Congregazione si è ormai notevolmente allargata ed ha raggiunto quasi la totalità della sua espansione. In una statistica del 1634 il numero dei canonici assomma a circa ottocento unità131. Non manca anche una accurata lista degli apostati, che si sono allontanati dalle loro case tra il 1579 e il 1634: sono in tutto 42 e 27 di questi sono riammessi all’Ordine dopo un periodo più o meno lungo di vacanza132. Libri e studi secondo le Costituzioni e i decreti capitolari Le disposizioni relative alle letture, che si compiono in comune all’interno della Congregazione di S. Salvatore, sono espresse e regolamentate nelle Costituzioni. Qui compaiono in sintesi nei capitoli che riguardano la refezione, la ricezione dei novizi e la loro istruzione. Aggiunte ed emendamenti alle norme costituzionali sono poi proposti e approvati di tempo in tempo nei deliberati dei capitoli generali annuali. Uno sguardo complessivo alle Costituzioni in vigore sino alla fine del secolo XVI e ai decreti capitolari dello stesso periodo consentono di tracciare un profilo del modus  ASB, Demaniale. San Salvatore, 206/2653, Libro I, ff. 39r-42r.   ASB, Demaniale. San Salvatore, 206/2653, Libro II, ff. 35r-37v. 130   Regula et constitutiones Canonicorum regularium Congregationis S. Saluatoris, ordinis sancti Augustini: denuo reformatae, auctae, summis illustratae, indiceq. locupletissimo exornatae. Romae, apud Paulum Bladum, impressorem cameralem, 1592 (CNCE 8956). Sulle norme relative agli studi e alle biblioteche cfr. infra, pp. 45-58 e 67-72. 131  ASB, Demaniale. San Salvatore, 205/2652, IV, ff. 1 e sgg. 132   Ibid., ff. 187r-v. 128 129

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

47

vivendi della Congregazione renana e della spiritualità e cultura di base dei canonici. Occorre innanzitutto segnalare che le prime e più antiche costituzioni, quelle date da Gregorio XII (1418) e dal fondatore Stefano Agazzari (1425), sono improntate a una intensa spiritualità, che si esprime principalmente nel rilievo dato alla preghiera e alla centralità dell’Ufficio divino nella vita comune dei canonici, nonché dai frequenti richiami alla mansuetudine e misericordia come tratto distintivo dei singoli religiosi. Essenziale per la vita interiore dei professi è la partecipazione quotidiana alla santa messa che, oltre alle lectiones scritturistiche, propone nel ciclo liturgico la meditazione dei misteri di Cristo e della Vergine e l’esempio delle gesta dei santi. Costituiscono modelli di comportamento ed esigono forme di culto particolare Agostino, la madre Monica e altri campioni della religione agostiniana, ma non mancano attestati di venerazione per i santi di altri Ordini, come i domenicani Vincenzo Ferrer e Caterina da Siena, che vengono prontamente accolti nel pantheon dei Canonici poco tempo dopo la loro canonizzazione. Nel capitolo tenuto a S. Salvatore di Venezia nel 1462 si delibera infatti di celebrare la festa dei due santi sopra nominati, aggiungendovi anche il vescovo e confessore Frediano di Lucca133. Un preciso prospetto delle solennità e dei culti tributati dai Renani a Cristo, alla Vergine e ai santi si può vedere nell’Ordinario della Congregazione, stampato all’interno delle Costituzioni pubblicate nel 1549134. La formazione spirituale dei Canonici è incentrata nella lectio quotidiana della Sacra Scrittura e nella lettura di alcuni testi fondativi dei regolari osservanti. Tra i libri indispensabili per lo svolgimento ordinato delle pratiche di preghiera figura ovviamente il breviario, al cui uso e possesso sono riservate diverse delibere capitolari. Torneremo su questo punto specifico, ma prima osserviamo le norme relative alle letture e agli studi date dal pontefice Gregorio XII alla nuova Congregazione canonicale. Le Costituzioni di Gregorio XII sono costituite di 14 capitoli135 e contengono riferimenti alle letture e agli studi nel capitolo quarto, De instructione novitiorum, e nel decimo, De lectione mensae. Bisogna tuttavia partire dalla normativa riguardante l’accettazione dei novizi, contenuta nel capitolo terzo. Qui si sottolinea innanzitutto il carattere spirituale del-

 ASB, Demaniale. San Salvatore,175/2622, f. 64r: capitolo del 1462.   Calendarium, regula, constitutiones cit., cc. 1v-4v. 135   La Costituzione contiene i seguenti capitoli: 1. De officio Ecclesiae; 2. De inclinationibus; 3. De receptione novitiorum; 4. De instrutione eorundem; 5. De professione; 6. De institutione seu Confirmatione Prioris; 7. De cibis; 8. De ieiuniis; 9. De silentio; 10. De lectione Mensae; 11. De habitu clericorum et Conversorum; 12 De lectis; 13. De Capitulo quotidiano; 14. De Infirmis. Può leggersi in Mozzagrugno, Narratio, Liber VI, De legibus et magistratibus, cc. 16v-22v. 133 134

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

48

GABRIELLA ZARRI

la formazione dei canonici: « Hoc capitulo De receptione novitiorum mandatur ut eorum fundamentum tale curetur quo super eo Celsitudo Religionis Sanctae erigi valeat »136. Colui che aspira a prendere l’abito non deve avere meno di 16 anni, deve essere di buona mente e indole, e di nascita legittima. Prima di accettarlo nella comunità i canonici debbono indagare sulla sua vita e i suoi costumi, e poi accoglierlo per qualche tempo presso di loro prima della professione, esercitandolo nell’ubbidienza, umiltà e pazienza. Debbono poi porre in capitolo l’accettazione per due volte e infine deliberare la terza. Prima di dare l’abito occorre anche che si faccia inquisizione sullo stato del novizio, per accertarsi se sia libero e non sposato, se sia secolare, se non abbia debiti, se sia sano. L’accettazione deve essere presa a maggioranza137. Una volta accolto nel convento e aver compiuto la vestizione, il novizio deve essere istruito secondo le indicazioni contenute nel capitolo quarto delle Costituzioni. A ogni novizio viene assegnato un religioso che gli insegni a leggere la Sacra Scrittura, la Vita dei santi padri e le Collazioni, insieme ad altri libri devoti, e lo educhi alla mansuetudine, all’ubbidienza, alla perfetta abnegazione della volontà e alla purità di cuore. Il maestro deve insegnargli, inoltre, a osservare i costumi dell’istituto, declinando dalle singolarità, a pregare e a esaminare le proprie colpe, istruendolo sul modo di accusarle integralmente agli altri, senza trascurare le minime. Nell’anno di probazione il novizio è tenuto a imparare a memoria il Salterio, l’ordine dell’Ufficio divino, il canto, la Regola e le Costituzioni. Ai canonici è proibito ordinare ai novizi di fare cose che possano distoglierli dal loro impegno: sono consentite solo mansioni di scarsa importanza, come preparare le tavole o compiere qualche attività negli orti in periodo estivo. È proibito anche mandarli fuori dal chiostro per qualche negozio. Nel periodo di probazione i novizi non debbono parlare se non con parenti, e raramente. Il maestro deve educarli a resistere alle tentazioni, ad acquisire lo zelo della religione e l’amore alla povertà; guidarli alla rinuncia dei beni secolari e alla fuga dalle cose mondane, soprattutto quando li vede tentati o avverte che possano essere tentati da qualche persona. Deve inoltre insegnare loro a confessarsi bene almeno una volta la settimana, a purificare i pensieri, a non credere ai sogni, a pensare a sé non con superbia, ma umiltà138. Oltre al momento liturgico, nella comunità vi è un’altra quotidiana occasione di lettura spirituale: la consumazione dei pasti. Nel capitolo decimo delle Costituzioni di Gregorio XII, De lectione mensae, si prescrive che

  Ibid., c. 17v.   Ibidem. 138   Ibid., c. 18r. 136 137

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

49

si legga sempre alla mensa, e per tutto il tempo della sua durata. I testi da leggere sono la Bibbia o qualche libro devoto scelto dal priore. Durante i pasti si deve osservare il silenzio e, se qualcuno deve chiedere qualcosa, deve farlo con segni e con assenso del priore. Alla fine della mensa si può leggere una storia, le Collazioni dei santi padri o un libro devoto, affinché i meno dotti abbiano qualche cibo spirituale. Terminata la refezione, si deve andare in coro cantando il salmo Miserere mei, Deus o altro salmo, secondo i tempi liturgici139. Di lieve entità sono le varianti che riguardano le letture apportate dalle Costituzioni di Stefano Agazzari140, che tiene conto della presenza in refettorio dei conversi e commessi illetterati. Nel quarto capitolo, dedicato alla lectio durante la refezione, si prescrive innanzitutto la lettura della Bibbia, a cominciare dal primo libro. Dopo la mensa si possono leggere libri devoti in latino o volgare, secondo quanto stabilito dal priore. Se non ci sono libri in volgare, si legga in latino e si traduca poi in volgare141. Nel periodo che intercorre tra le più antiche Costituzioni della Congregazione, dettate quando l’Ordine canonicale, ai suoi esordi, aveva ancora un limitatissimo numero di conventi, e la costituzione di Paolo III stampata nel 1549, in un momento altamente espansivo dell’Ordine stesso, numerose aggiunte ed emendamenti erano stati deliberati dai capitoli generali. I provvedimenti relativi ai libri riguardano sostanzialmente il breviario, il libro di preghiera di uso quotidiano necessario per la recita dell’ufficio divino. Il capitolo di Bologna del 1471 sottolinea la necessità che tutti i canonici ne siano dotati e ordina che il priore generale provveda che si comprino breviari, di modo che i fratelli ne siano sempre forniti142. Il capitolo di Candiana dell’anno successivo precisa che si comprino breviari portatili per le necessità di ognuno143. Nel capitolo generale del 1477 si ottiene che i frati possano possedere i breviari e i diurni, con modi e condizioni stabilite144. Nel capitolo del 1480, infine, si delibera che, se qualche canonico può comprare un breviario, questo non deve avere ornamenti d’oro o di   Ibid., c. 20v.   Ibid., cc. 23v-39v. Se ne dà l’indice dei capitoli: 1. De officio divino; 2. De suffragiis mortuorum; 3. De ieiuniis; 4. De cibis; 5. De vestibus; 6. De lectis; 7. De silentio; 8. De infirmis et hospitalibus; 9. De receptione novitiorum; 10. De institutione novitiorum; 11. De professione; 12. De levi culpa; 13. De gravi culpa; 14. De graviori culpa; 15. De gravissima culpa; 16. De apostatis; 17. De electione Priorum Conventualium; 18. De Capitulo quotidiano; 19 De electione Prioris Generalis; 20. De Capitulo generali. 141   Ibid., c. 26v. 142  ASB, Demaniale. San Salvatore, 175/2622, f. 71r: capitolo del 1471, 143   Ibid., f. 72r: capitolo del 1472. 144   Ibid., f. 76v: capitolo del 1477. 139 140

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

50

GABRIELLA ZARRI

argento, né copertina di seta. Il possessore, inoltre, non può né venderlo né cambiarlo senza licenza dei superiori145. Per quanto riguarda le letture, i deliberati dei capitoli generali intervengono sostanzialmente per limitare le lectiones in latino. Nel capitolo di Bologna del 1456 si stabilisce che ogni giorno a mensa, a favore dei conversi, si legga in volgare quella parte della Regola letta in latino in chiesa o in capitolo146. Nel capitolo generale del 1486 tenuto a Candiana si ottiene, più ampiamente, che durante le refezioni si facciano lectiones in volgare, e non in latino147. Se la conoscenza del latino è un elemento prioritario nella cultura dei canonici, essendo necessaria per la comprensione e la corretta recita del breviario, altrettanto importante è l’acquisizione della disciplina musicale e del canto, funzionali alla solenne ufficiatura in chiesa. Nel capitolo di Bologna del 1478 si ottiene che i canonici facciano progressi nel suonare l’organo per servire la chiesa ai vespri. Si concede anche che quanti non sanno suonare possano imparare, ma soltanto avvalendosi dell’insegnamento di altri padri del convento148. Un’attenzione sempre maggiore viene rivolta agli studi. Nel capitolo di Candiana del 1486 si ottiene che vengano stipendiati magistri che leggano grammatica, retorica e jus canonicum, come è prescritto dalle costituzioni nuove149; mentre nel capitolo del 1495 si consente che i canonici possano studiare logica, senza tralasciare i doveri dell’osservanza150. Diversi anni più tardi, nel capitolo di Candiana del 1541, si prescrive che sia deputato un maestro in tutti i conventi in cui vi siano dei giovani e si insiste sulla necessità che i novizi facciano vita ritirata e parlino solo con i superiori e il maestro: In omnibus monasteriis ubi sunt iuvenes fiat Magister nec predicti iuvenes loquantur cum aliquo praeter Priorem et Vicarium, et suum Magistrum, nec mittatur extra Domum nisi cum Superioribus vel aliquo Seniorum nisi in monasteriis parvi ubi sit extrema necessitati sed ubi manent duo vel tres iuvenes et cum excedunt hunc numerum si non habetur Magister qui legat gramaticam et alias scientias necessarias in Monasterio conducatur ab extra et compellantur ad discendum, nec ordinentur nisi saltem in principiis sint instructi. Etiam in cantu ecclesiastico et nullo modo discant cantum151.

Ancora due anni dopo il capitolo generale ritorna sulla necessità di promuovere gli studi, ordinando a tutti i priori conventuali di provvedersi

  Ibid., f. 79v: capitolo del 1480.   Ibid., f. 60v: capitolo del 1456. 147   Ibid., f. 85v: capitolo del 1487. 148   Ibid., ff. 77r-v: capitolo del 1478. 149   Ibid., f. 85v: capitolo del 1486. 150   Ibid., f. 97r: capitolo del 1495. 151   Ibid., ff. 172r-v: capitolo del 1541. 145 146

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

51

di maestri che insegnino ai sacerdoti e ai giovani le lettere, le altre scienze e la Sacra Scrittura, e imponendo ai priori dei monasteri maggiori di designare il maestro dei novizi: Praecipiatur et mandatur omnibus et singulis prioribus ut provideant de Magistris qui litteras grammaticales et alias scientias et Sacram Scripturam doceant sacerdotes et iuvenes et presertim Priores assignati monasteriis qui ad hoc tenentur secundum praecepta reformationis, videlicet: Prior monasterii Sancti Salvatoris de Bononia, Prior monasterii Sancti Salvatoris de Venetiis, Prior monasterii Sancti Rufini de Mantua, Prior monasterii Sancti Michaelis de Candiana, Prior monasterii Sancti Antonii de Venetiis, Prior monasterii Sancti Augustini de Nicosia, Prior monasterii Sanctae Mariae de Fornovo152.

Nello stesso capitolo viene effettuata la nomina del maestro dei novizi nei monasteri sopra elencati. Di mano in mano che la Congregazione Renana acquista nuovi conventi e aumenta il numero dei canonici, anche il curriculum studiorum dei professi, come si è visto, si fa più compiuto e diversi canonici acquisiranno il dottorato. Si ritornerà su questo tema dopo aver dato uno sguardo alle Costituzioni di Paolo III del 1549, che riprendono sostanzialmente quelle di Candiana stampate nel 1497 e registrano emendamenti e numerose aggiunte ai primi due statuti dell’ordine. Le costituzioni del 1549, i cui capitoli raggiungono il numero complessivo di 33153, sono stampate all’interno di un testo composito che, partendo da un breve ma incisivo profilo della storia della Congregazione, riproduce anche la Regola di sant’Agostino e l’Ordinario delle feste liturgiche. Come si è detto, il testo normativo ripercorre in premessa la storia dell’origine della Congregazione, sottolineandone il carattere innovativo tanto dal punto di vista spirituale che istituzionale e attesta la continuità   Ibid., f. 174v: capitolo del 1543.   Si riporta qui l’indice dei capitoli delle costituzioni del 1549: 1. De officio ecclesiae; 2. De confessione fratrum et sacra comunione, 3. De suffragiis mortorum; 4. De modo et ordine legendi regulam et constitutiones; 5. De refectione, ieiuniis et abstinentia; 6. De modo et ordine sumendi refectionem; 7. De iter agentibus; 8. De vestibus; 9. De rasura; 10. De cellis et lectis; 11. De cura et regimine infirmorum; 12. De ospitio susceptione; 13. De silentio; 14. De literis et mandatis non accipiendis; 15. De receptione novitiorum in domo; 16. De receptione novitiorum ad habitum; 17. De institutione novitiorum; 18. De discussione vitae et morum novitiorum; 19. De professione; 20. De obedientia et subiectione; 21. De modo et tempore promovendi Canonicos ad Sacros Ordines; 22. De rebus ecclesiasticis et temporalibus non alienandis; 23. De levi culpa; 24. De gravi culpa; 25. De graviori culpa; 26. De gravissima culpa; 27. De apostatis; 28. De capitula quotidiana; 29. De institutione Abbatum, Praepositorum, et Priorum conventualium; 30. De officio Abbatum, … aliorumque officialium; 31. De Capitulo generale et de electione Prioris generalis, et Visitatorum ac substituti; 32. De Electione Procuratoris generali set de aliis in Capitulo generali agendis; 33. De authoritate Prioris generalis, et Visitatorum ac Procuratoris generalis. 152 153

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

52

GABRIELLA ZARRI

di un’ormai consolidata tradizione relativa alla fama di santità del fondatore: Ac primum quidem (ut rem quam brevius fieri poterit, a principio repetamus) extitit pater ille omni reverentia et memoria dignus Stephanus senensis, quem ex omni religiosorum fratrum, Eremitanos quos vocant, familia ultro delegit, in quo potissimum collapsum fere, atque iacentem ea tempestate, Canonicorum Regularium Ordinem excitaret, ac redintegraret insignis pietate, ac religione Gregorius Venetus eius nomine duodecimus pontifex maximus154.

Lo stesso testo introduttivo menziona poi i principali interventi proposti e approvati dai capitoli generali o promossi dai pontefici sul piano legislativo, ricordando le diverse Costituzioni che si sono succedute fino all’approvazione e pubblicazione della carta di Paolo III del 1549. In questo documento un rilievo particolare viene assegnato alla conoscenza e alla lettura costante della Regola agostiniana, che viene normata attraverso l’introduzione di un capitolo specifico nella Costituzione: il capitolo IV, « De modo et ordine legendi regulam et constitutiones »155. Qui si prescrive la lectio settimanale della legge fondamentale, che definisce il carattere dell’Ordine e ne plasma il profilo spirituale. Solo conoscendola e assimilandola i canonici potranno rispecchiarsi in questa. L’apertura del quarto capitolo mostra la deferenza che la Congregazione Renana vuole sia riservata alla Regola agostiniana: Ne autem per oblivionem aliquid negligaris (ait de Regula beatus pater noster Augustinus) semel in Septimana vobis legatur. Quare, ut in ipsa (quemadmodum idem pater dicit) tamquam in speculo nos ipsos valeamus inspicere, statuimus, ut singulis diebus a festo Resurrectionis usque ad exaltationem S. Crucis post Vesperas lectio una eiusdem Regulae in communi recitetur: ab exaltatione vero huiusmodi usque ad Resurrectionem idem fiat post Matutinum, ita per ordinem ut semel in hebdomada iuxta eiusdem patris praeceptum Regula ipsa tota perlegatur156.

Il capitolo prosegue, poi, dando indicazioni sulle letture spirituali, da alternare con gli altri testi normativi quali le Costituzioni e le addizioni alle stesse. Il sabato, negli stessi tempi e ore sopra indicati, i Canonici debbono leggere una lezione dell’Ordinario della Chiesa, da terminarsi ad nutum del prelato o presidente; poi sono tenuti a fare una mezz’ora di orazione mentale privata, da terminarsi al segno dato dal prelato. Il sabato a pranzo e cena, invece della lettura spirituale, i professi debbono leggere alcuni capitoli delle Costituzioni vigenti, perché tutti sappiano ciò che si deve fare o evitare. Si prescrive, inoltre, che in ogni convento vi sia un libro ove si annotino annualmente le aggiunte straordinarie alle   Calendarium, regula, constitutiones cit., f. 13r.   Ibid., f. 36r. 156   Ibidem. 154 155

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

53

Costituzioni, approvate da tre capitoli, e si leggano in comune una volta al mese. Dopo pranzo coloro che hanno il compito di leggere in chiesa o in refettorio debbono essere forniti dei libri da coloro che sono deputati e così anche quelli che debbono cantare157. Altre disposizioni vengono date per quanto riguarda gli studi. Per la prima volta in questo testo normativo compare l’obbligo di impartire ai canonici l’insegnamento delle arti liberali e di incrementare gli strumenti a disposizione per approfondire la loro cultura, in funzione anche del ministero pastorale cui sono tenuti. Si impartisce, inoltre, l’ordine di erigere biblioteche in tutti i conventi che ne abbiano le possibilità economiche, e si proibisce ai canonici di sottrarre libri dai conventi per portarli con sé nelle frequenti mutazioni. Una nota particolare viene riservata ai conversi. Innanzitutto si proibisce ai conversi di imparare a leggere e, nel caso ne siano capaci, si consente che possano leggere individualmente libri in volgare, senza tuttavia farne partecipi altri: Dignum duximus statuendum ut per Praelatos diligentia et cura adhibeatur, quatenus in singulis conventibus magistri deputentur vel conducantur pro Canonicis literis nescientibus, qui eos gramaticam, rhetoricam, logicam et philosophiam, caeterasque artes liberales praeambulas ad sacram theologiam, ipsamque theologiam, et huiusmodi doceant, ac in iure canonico iisdem aliquid exponant, praesertim circa casus confessionum, et caetera magis utiliora absque superfluitatibus ne (quaedmodum Servator noster ait) si caecus caeco ducatum praestet, ambo in foveam cadant. Quae sane studia, ut commodius et faciliore in dies successu in Ordine nostro colantur, volumus etiam ut omnes Prelati in omnibus monasteriis nostris, pro suis quisque Conventus facultatibus, bibliothecas erigant et libris instruant, ut scilicet Canonici nostri commode operam literis dare (ut dictum est) possint, et secum libros (quemadmodum multi faciunt, ubi Conventus mutant) non deferant. Conversi autem et Commissi, qui legere nesciunt, nullo modo discere permittantur: qui autem legere sciunt, possint ipsi per se lectionem spiritualem in vulgari sibi legere, sed non aliis sine licentia158.

Alcune note relative alla lettura si riscontrano anche nei capitoli V e VI, dedicati alla refezione. Nel primo si prescrive che durante i pasti si legga la Bibbia in latino, mentre i conversi e commessi dovranno recitare un certo numero di Pater noster e di Angelus Domini159. Nel secondo si precisa che si debbono leggere quei passi della Bibbia che pro tempore si leggono in coro. Poi si deve tenere la lettura di uno o due brani di un libro spirituale in volgare « propter idiotas et latinitatem ignorantes »160.

  Ibid., f. 36v.   Ibid., f. 37r. 159   Ibid., ff. 38v-39r. 160   Ibid., f. 40r. 157 158

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

54

GABRIELLA ZARRI

Il capitolo « De institutione novitiorum », normalmente destinato a impartire disposizioni sull’insegnamento primario di coloro che intendono entrare nella Congregazione, contiene qualche elemento aggiuntivo rispetto alle Costituzioni precedentemente analizzate. In particolare, si fa esplicitamente menzione dell’insegnamento della musica e del canto. Il capitolo XVII prescrive che in ogni convento sia istituito un canonico, destinato a istruire i novizi con il leggere Regola e Costituzioni, Vite dei santi padri e loro Collazioni, e altri libri spirituali; lo stesso deve educarli all’umiltà, alla mansuetudine, all’ubbidienza e « ad integram abdicationem propriae voluntatis »161. Si aggiunge inoltre: Instruantur novitii diligenter psalmodia et cantu, et aliis ad Divinum officium pertinentibus; et aliis, quantum fieri poterit, Regula et Constitutiones (ut dictum est) exponantur162.

Alla metà del secolo XVI l’istruzione dei novizi diviene più accurata e ci si preoccupa anche di un’educazione morale e religiosa più rigorosa. Si fanno più stringenti le limitazioni relative alle ricreazioni interne e i canonici sono fatti oggetto di ripetute ordinazioni censorie: nel 1548 il capitolo generale tenuto a Candiana intima ai priori di proibire che nei loro conventi si rappresentino commedie o satire, che eccedano i costumi religiosi e che contengano episodi o parole turpi, e inoltre ordina loro di enunciare la scomunica contro i Luterani, sollecitando i singoli canonici a manifestare al superiore se vi siano religiosi sospetti di luteranesimo163. Anche il reclutamento e la formazione dei novizi sembrano divenire più accurati. Il capitolo del 1552 prescrive di non dare l’abito ad alcun giovane nei conventi ove non vi siano la consuetudine, le facoltà, il maestro dei novizi; si ordina inoltre ai priori conventuali « sub poena privationis » di assumere maestri in quei conventi ove vi siano giovani, per insegnare grammatica e arti liberali. Nello stesso capitolo si ricorda ancora che i prelati sono obbligati a non tenere presso di sé né leggere libri luterani, sotto pena di privazione dell’ufficio e di carcere164. L’intento di incrementare la cultura e la disciplina dei canonici, così da evidenziarne la professionalità in modo sempre maggiore, si deduce anche da un deliberato del capitolo generale del 1561, che prescrive che i canonici sacerdoti siano chiamati Domini, come è d’uso negli altri Ordini165. Per quanto le Costituzioni del 1549 accolgano già e codifichino le diverse delibere relative agli studi, di volta in volta approvate dai Capitoli generali, nella seconda metà del secolo XVI altre disposizioni si aggiungono   Ibid., ff. 55v-56r.   Ibidem. 163  ASB, Demaniale. San Salvatore,175/2622, f. 181r: capitolo del 1548. 164   Ibid., f. 190r. 165   Ibid., f. 208r. 161 162

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

55

a completare l’ordinamento del curriculum studiorum dei Canonici Renani fino al conseguimento del dottorato. Da un decreto di dottorato dell’8 maggio 1573, indirizzato dal priore generale Ambrogio Lami da Gubbio al canonico Ambrogio da Bologna, si apprende con ricchezza di particolari la procedura richiesta per accedere al dottorato. Chiunque voglia pervenire al dottorato deve procurarsi di essere costituito lettore dal priore generale, dopo averne ricevuta facoltà dal priore conventuale. Per nove anni deve leggere libri di arti liberali: tre anni di logica, tre di filosofia, tre di teologia e diritto pontificio. Dopo nove anni di studio, vita onesta e lodevole, può proporre una disputa pubblica nel suo convento: e poi sarà proposto al capitolo generale per essere ammesso nel collegio dei teologi, i quali lo possono promuovere dottore, con le prerogative e onori di quello stato166. Per quanto già presenti a questa data numerosi lettori che prestano servizio di docenza nei rispettivi conventi, l’istituto del lettorato viene ufficialmente riconosciuto soltanto nel 1574, anno in cui il capitolo generale decreta che chiunque insegni in un convento deve essere chiamato lettore e deve essere decorato di questo titolo privatamente e pubblicamente167. La promozione degli studi sollecitata dall’Ordine si nota anche in un intervento normativo, che appare una vera e propria addizione alle Costituzioni, impartito nel 1588 dal protettore, cardinale Alfonso Gesualdo. L’Ordinazione del cardinal Gesualdo riguarda infatti diversi aspetti della vita spirituale e dello stato economico dei conventi. Nella parte dedicata al « De studiis litterarum » si dichiara che quanti hanno attitudine debbono impegnarsi negli studi e coloro che hanno maggior ingegno debbono seguire i corsi di logica, filosofia e teologia; gli altri debbono esercitarsi nei casi di coscienza. Si riconosce, inoltre, che i lettori sono degni di godere di qualche esenzione e privilegio, affinché siano indotti ad affrontare il lavoro più volentieri e queste esenzioni e privilegi debbono essere loro concesse soltanto quando fanno lezione e nei giorni in cui insegnano. Si aggiunge, inoltre, che non venga concessa in futuro alcuna licentia concionandi se non a chi ha fatto almeno un biennio di teologia168. Quest’ultima prescrizione, relativa alla predicazione, ci fa comprendere che nella seconda metà del secolo XVI, alla chiusura del Tridentino, anche gli Ordini religiosi prendono atto della necessità di introdurre norme più restrittive sul piano disciplinare e più efficaci sul piano culturale. Nelle stesse Ordinazioni del Cardinal Gesualdo si impartisce l’obbligo della messa quotidiana per almeno la metà dei canonici, si rinnova il dovere 166  ASB, Demaniale. San Salvatore, 206/2653, Libro I, ff. 19v-20r: decreto di dottorato del generale Ambrogio Lami al canonico Ambrogio da Bologna, 8 maggio 1573. 167  ASB, Demaniale. San Salvatore,175/2622, f. 233v: capitolo del 1574. 168  ASB, Demaniale. San Salvatore, 206/2653, Libro II, f. 36v.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

56

GABRIELLA ZARRI

di presenziare al coro, si introduce l’onere della confessione settimanale, si ricorda il voto di povertà169, si insiste sull’istruzione morale e spirituale dei novizi, si rinnova l’obbligo del silenzio in mensa e si raccomanda che nella ricreazione si facciano solo giochi onesti, con la proibizione del gioco dei talleri170. Quanto all’istruzione religiosa, già nel 1575, nella dieta di Ravenna, si era ordinato che in ogni convento, ove fossero presenti dei commessi, venisse costituito un maestro deputato a insegnare la dottrina cristiana e la disciplina claustrale171. Oltre alla restrizione relative ai giochi, le ordinazioni del cardinal Gesualdo contengono anche disposizioni censorie relative ai libri. Vengono infatti proibiti tutti i libri profani, specialmente quelli scritti in volgare; per contro, i canonici debbono leggere quei libri che muovono a pietà e specialmente debbono impegnarsi a studiare e comprendere la Sacra Scrittura: Nemo habeat apud se libros prophanos, presertim autem idiomate vulgari scriptos, sed habeat et legat libros pietatem promoventes, et precipue Scripturae divinae intelligant ac dent operam172.

Tra le letture proibite dobbiamo annoverare anche tutte le opere di Erasmo e le traduzioni di Ecolampadio, per la cui espulsione era intervenuta una diretta ordinazione del pontefice Paolo IV173. Tra i libri proibiti ai canonici figurano anche quelli di fisica, medicina, chirurgia e i libri di legge. Lo attesta la nuova Costituzione, stampata nel 1592. Le Costituzioni pubblicate nel 1592 costituiscono un aggiornamento dello statuto in 33 capitoli del 1549. Rinnovato soprattutto per dimostrare la ricezione delle ordinazioni tridentine, questo testo normativo riproduce sostanzialmente quello precedente, apponendo in margine alcuni riferimenti alle disposizioni del decreto De regularibus ac monialibus, deliberato nella sessione XXV del Concilio di Trento. Di rilievo sono, tuttavia, gli aggiornamenti apposti al capitolo IV, De modo et ordine legendi Regulam et Constitutiones174, che introducono nelle costituzioni le norme relative agli studi impartite nella dieta di Ravenna del 1575 e imposte dal cardinal Gesualdo nel 1588. In ogni convento – si legge in questo capitolo – siano deputati maestri che insegnino grammatica, retorica, logica e filosofia, e le altre arti liberali, preamboli alla sacra teologia, e la stessa teologia, e la insegnino, ed espongano anche qualcosa del diritto canonico, specie per quanto riguarda le confessioni: « ac in jure   Ibid., ff. 35r-v.   Ibid., ff. 35v-36r. 171  ASB, Demaniale. San Salvatore, 206/2653, Libro I, f. 40r. 172  ASB, Demaniale. San Salvatore, 206/2653, Libro II, f. 36v. 173  Trombelli, Memorie istoriche, p. 103. 174   Regula et constitutiones Canonicorum regularium cit., pp. 32-37. 169 170

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

57

canonico eisdem aliquid exponant, praesertim circa casus confessionum, et coetera magis utiliora, absque superfluitatibus »175. Si aggiungono, inoltre, specifiche norme relative alle biblioteche e ai maestri. Questi ultimi debbono restare nel convento assegnato almeno un triennio; i canonici che sono stimati idonei a frequentare le lezioni o ad insegnare non possono sottrarsi sub poenis; ogni mese gli studenti più giovani sono tenuti a dar conto ai superiori di quanto hanno imparato; la licentia legendi e la licentia praedicandi deve essere concessa dal priore generale soltanto a chi ha studiato la logica per un triennio, la filosofia per un biennio, la teologia per un altro biennio, e per un anno abbia frequentato le lezioni: Quae sane studia, ut commodius, ac faciliore in dies successu in Ordine nostro colantur, volumus etiam omnes Praelatis in omnibus Monasteriis nostris, pro sui quisque Conventus facultatibus, bibliothecas erigant, et libris instruant, ut scilicet Canonici nostri commode operam litteris dare (ut dictum est) possint, et secum libros (quemadmodum multi faciunt, ubi Conventus mutant) non deferant. Provideant Superiores de Lectoribus et Magistris, ut dictum est, in monasteriis, presertim Sancti Salvatoris Bonon., S. Micaelis Candian., S. Salvatoris et S. Antonii Venetiarum, S. Sebastiani de Mantua, Sanctae Mariae Gratiarum de Fornovio, S. Ioannis Evangelistae Raven., Sancti Paterniani Fanen., S. Mariae Angelorum Senen., et Sancti Secundi de Eugubio. Lectores et conveniens numerus patrum Studentium ascribatur, qui ut illorum Studia perficere possint, a Conventu sive Monasterio, ubi assignati fuerunt, nullo pacto per triennium amoveantur, nisi publici scandali occasione, et tunc in alium ex praedictis Conventibus seu Monasteriis transmittantur. In Monasteriis curam animarum habentibus, ubi plusquam sex Canonici morantur, habeatur continuo lectio casuum conscientiae , et qui negligentes fuerint, per Priorem Generalem graviter puniantur. Qui vero iudicio Prioris Generalis et Visitatorum idonei inventi fuerint, tam pro audiendis, quam pro legendis lectionibus, nec ipsi recusare possint, nec ullo pacto permittatur, quin litteris incumbant, sub poenis arbitrio Generalis et Visitatorum imponendis. Iuniores vero teneantur semel in mense ostendere Superiori suo, duobus astantibus discretis senibus, quid in litteris in dies profecerint. Magistri ac superiores circa id negligentes poena gravis culpae puniantur. Prior Generalis nemini licentia legendi nec praedicandi concedat, nisi qui Logicam per triennium, Philosophia per biennium, ac Theologiam eodem tempore et postea per annum saltem audierit176.

Nello stesso capitolo delle Costituzioni del 1592 si codifica anche l’istituto del lettorato, già definito dalle norme imposte dal cardinal Gesualdo; si ribadisce, infine, che i conversi e i commessi che non sanno leggere non debbano essere istruiti, ma coloro che sono già in grado di farlo possono singolarmente leggere testi spirituali in volgare:

175 176

  Ibid., p. 34.   Ibid., pp. 34-36.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

58

GABRIELLA ZARRI

Qui autem in aliquo ex praedictis Monasteriis Logicam, Philosophiam vel Theologiam per novennium legerit, ac ternas in Capitulis Generalibus conclusiones, publice disputando proposuerit, et recte risponderit, a Capitulo Generali Lector declaretur, ac in dicta Congregatione pro Lectore semper habeatur. Nec in tabula officiorum, quae sabbato legitur, amplius notetur, sed omnibus prerogativis et honoribus gaudeat, ac potiatur, quibus iuxta formam constitutionum in Cap. 32 seniores titulares gaudere ac potiri solent. Conversi et Commissi qui legere nesciunt, nullo modo discere permittantur. Qui autem legere sciunt possint ipsi per se lectionem spiritualem in vulgari sibi legere: sed non aliis sine licentia177.

Rinviando al prossimo paragrafo la trattazione relativa alle biblioteche, concludiamo i riferimenti alle censure librarie citando il passo relativo alla esclusione dei libri di fisica, medicina, leggi. Questa elencazione di testi proibiti ci viene riportata nel capitolo XXV delle Costituzioni del 1592, che tratta « De graviori culpa »: Si quis in libri phisicis, id est medicis, chirurgicis, legalibus, et aliis a Constitutionibus nostris non concessis, studuerit, vel docuerit huiusmodi libros, aut studendi, vel docendi licentiam alicui Canonicorum nostrorum dederit; vel ad discendum etiam concessa, sicut cantum, et huiusmodi, extra loca nostra, etiam cum licentia, iverit, vel in hoc alicui dispensaverit, aut sibi, vel alteri dispensando curaverit178.

Canonici Renani distinti negli studi La continuità e l’attenzione sempre maggiore rivolta dalla Congregazione Renana alla preparazione culturale dei suoi membri non appare priva di successo. Pur non essendo numerosa né estesa sul piano territoriale, la comunità canonicale conta un buon numero di studiosi ben conosciuti al loro tempo. Molti di questi hanno prodotto opere a stampa, altri hanno lasciato composizioni inedite e si sono distinti in diversi campi di studio. Mozzagrugno, che scrive la sua opera nel 1622, menziona un numero notevole di uomini illustri della Congregazione, lasciando ricordo sia di coloro che si sono distinti nel campo della produzione scientifica sia di coloro che in ogni canonica si sono segnalati per pietà e buoni costumi179. Tra i letterati e uomini di scienza, molti hanno pubblicato una o più opere, altri hanno lasciato manoscritti inediti. Numerosi sono i canonici regolari distintisi in campo musicale180. Accenneremo soltanto ai religiosi che hanno   Ibid., pp. 36-37.   Ibid., p. 129. 179   Mozzagrugno, Narratio, liber VII, De locis et viris claris, cc. 1r-25v. 180   O. Mischiati, La prassi musicale presso i Canonici regolari del SS. Salvatore nei secoli XVI e XVII e i manoscritti polifonici della Biblioteca musicale G. B. Martini di Bologna, Roma 1985 (Istituto di Paleografia musicale. Pubblicazioni del Corso superiore di Paleografia e 177 178

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

59

raggiunto notorietà al loro tempo e che possono considerarsi rappresentativi della cultura e degli studi della Congregazione. Ricordiamo innanzitutto una figura che può dirsi rappresentativa della disciplina e della pietà della Congregazione, più ancora che per gli studi e l’erudizione, che pure non dovettero mancare: Antonio Contarini (14501524). Figlio di Luigi e di Orsola Barbo, entrambi di famiglie venete patrizie, Antonio professò nella Congregazione in data imprecisata e dal 1479 al 1490 è annoverato tra i canonici di S. Antonio di Castello di Venezia, dapprima come semplice religioso e negli ultimi tre anni come vicario. In questo tempo poté avere familiarità con quell’Arcangelo Canetoli, la cui santità doveva portare vanto alla Congregazione, e lo stesso Contarini doveva essere animato da profonda pietà e disciplina. Dopo aver ricoperto la carica di priore nel monastero di S. Maria Maggiore di Treviso, e nelle canoniche di S. Antonio di Castello e di S. Salvatore di Venezia, nel 1508 venne creato patriarca della città lagunare. La sua azione di governo, volta principalmente alla riforma del clero secolare e dei monasteri femminili che non avevano ancora intrapreso un percorso di osservanza, è sicura attestazione del suo rigore morale. L’impegno, con cui svolse il proprio servizio pastorale, è testimoniato soprattutto dalle imprese volte a conferire dignità alla carica patriarcale: intraprese infatti la ricostruzione del palazzo vescovile, facendo dipingere nella sala più grande i ritratti dei suoi predecessori e procurando la canonizzazione di Lorenzo Giustiniani, fondatore insieme ad altri della Congregazione dei Canonici regolari di S. Giorgio in Alga, e primo patriarca di Venezia. La pietà personale di Antonio Contarini è rispecchiata anche dalle committenze artistiche da lui affidate: la costruzione di due cappelle nella chiesa patriarcale, l’una dedicata al Santissimo Sacramento e l’altra alla Santissima Croce. A queste aggiunse la costruzione di una cappella dedicata al Sepolcro di Cristo nella canonica di S. Salvatore di Venezia181. Nel campo degli studi e dell’erudizione, promossi e compiuti all’interno dalla Congregazione, eccelle tra tutti l’umanista e filosofo Agostino Steuco (1497–1548)182. Nativo di Gubbio, vestì l’abito dei Canonici Renani nel 1513 e professò l’anno successivo. Dopo un quadriennio trascorso a S. Secondo di Gubbio, venne inviato a Bologna dove compì gli studi, fre-

Semiografia musicale dall’Umanesimo al Barocco. Documenti 1). 181   Cavalieri, Biblioteca, pp. 60-73. 182   Ibid., pp. 22-59; T. Freudenberger, Augustinus Steuchus aus Gubbio, Augustinerchorherr und päpstlicher Bibliothekar (1497-1548), Münster in Westfalen 1935; R. K. Delph, From Venetian Visitor to Curial Humanist: The Development of Agostino Steuco’s ‘Counter’-Reformation Thought, in Renaissance Quarterly 47 (1994), pp. 102-139. Cfr. anche La Biblioteca Vaticana tra Riforma cattolica, crescita delle collezioni e nuovo edificio (1535-1590), a cura di M. Ceresa, Città del Vaticano 2012 (Storia della Biblioteca Apostolica Vaticana, II), passim.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

60

GABRIELLA ZARRI

quentando anche i corsi di ebraico e retorica presso l’università, e insegnò filosofia e teologia. Nel 1529 venne assegnato alla canonica di S. Antonio di Castello, dove poté usufruire della ricchissima biblioteca del cardinale Domenico Grimani, donata a quel luogo pochi anni prima183. A Venezia compose due opere controversistiche, accusando Lutero ed Erasmo di fomentare la rivolta all’interno della Chiesa184, e si dedicò a un intenso lavoro esegetico sull’Antico Testamento. Risultato di questo impegno fu la pubblicazione dell’opera Veteris Testamenti ad Hebraicam veritatem recognitio, ove utilizzando i manoscritti ebraici e greci della biblioteca Grimani poté correggere il testo della traduzione latina redatta da san Girolamo185. Contemporaneamente si dedicò alla composizione di un’opera di carattere enciclopedico, la Cosmopoeia, che ebbe notevole fortuna186. Le opere polemiche ed esegetiche di Steuco attrassero l’attenzione di Paolo III, che nel 1538 lo nominò vescovo di Cisamo (attuale Kissamos) nell’isola di Creta e bibliotecario della Biblioteca Vaticana. Steuco non si recò mai nella diocesi, di cui era titolare, ma compì un intenso lavoro di riordinamento della collezione di libri e manoscritti papali e si dedicò allo studio. Continuò il lavoro esegetico sull’Antico Testamento e compose un’opera filosofica di grande impatto culturale: il De perenni philosophia libri X, che intendeva mostrare una sostanziale armonia tra le idee esposte dai filosofi e poeti dell’antichità con le dottrine della fede cattolica187. A Roma Agostino Steuco, impressionato dallo stato di decadenza della città, indirizzò al pontefice una serie di orazioni, che intendevano promuovere una rinascita dell’Urbe, cominciando da un riassetto dei fiumi e delle acque, che avrebbero potuto rianimare i trasporti e i commerci nella  Cfr. infra, nt. 229.   Augustini Steuchi Eugubini Pro religione Christiana aduersus Luteranos, quo opere haec continentur. ... Bononiae, Ioannes Baptista Phaellus Bononiensis impressit, 1530. Mense Maio (CNCE 47875 = BIB 44269); Augustini Eugubini In psalmum XVIII, et CXXXVIII, interpretatio. Epistola Erasmi Roterodami ad Augustinum Eugubinum. Augustini Eugubini ad Erasmum responsio, super his quae ab eo dicta sunt super Pentateuchum. Lugduni, apud Seb. Gryphium, 1533 (ICCU\TO0E\043243 = BIB 16760). 185   Augustini Steuchi Eugubini Veteris Testamenti ad ueritatem Hebraicam recognitio, Lugduni, apud Seb. Gryphium, 1531 (ICCU\BVEE\019295 = BIB 16510). 186   Augustini Eugubini Can. Regul. S. Saluatoris Cosmopoeia vel, De mundano opificio, expositio trium capitum Genesis, in quibus de creatione tractat Moses. Hoc opere hæc continentur. De rerum corporearum, uisibiliumque creatione. De rebus incorporeis, & inuisibilibus. An uulgata editio sit diui Hieronymi. Lugduni, apud Sebastianum Gryphium, 1535 (ICCU\ PUVE\008347 = BIB 38652). 187   Augustini Steuchi Eugubini, ... De perenni philosophia libri 10. Item De Eugubij, urbis suae, nomine. Lugduni, Seb. Gryphius excudebat, 1540 (IT\ICCU\BVEE\007618 = BIB 14162). Cfr. C. B. Schmitt, Perennial Philosophy: From Agostino Steuco to Leibniz, in Journal of the History of Ideas 27 (1966), pp. 505-532; M. Crociata, Umanesimo e teologia in Agostino Steuco: neoplatonismo e teologia della creazione nel “De perenni philosophia”, Roma 1987. 183 184

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

61

città, oltre a favorire un ripristino di giardini e orti188. Sempre nel periodo romano, egli pubblicò anche un’opera che doveva guadagnargli ampi consensi da parte degli intellettuali che sostenevano la Chiesa cattolica, e aspre ingiurie da parte dei Luterani e dei Riformatori: Contra Laurentium Vallam, De falsa donatione Constantini. Libri duo. Basandosi sull’analisi di due manoscritti greci della donazione di Costantino, lo Steuco intendeva contestare la validità filologica dell’opera del Valla, esaminandola su un piano del tutto originale189. Nel 1547 il canonico e vescovo di Cisamo fu inviato da Paolo III alla ripresa del Concilio di Trento, che doveva celebrarsi a Bologna, con l’intento di sostenere le prerogative papali. La sua permanenza in quella città fu tuttavia interrotta dalla malattia e, poco dopo, dalla morte, avvenuta nel 1548 a Venezia, dove si era recato per curarsi. Umanista, ebraista e grecista, filosofo e oratore, Agostino Steuco strinse anche legami di corrispondenza e amicizia con Celio Calcagnini, che cercò di riconciliare il canonico renano con Erasmo dopo la controversia espressa negli scritti polemici del primo. Le sue opere, più volte pubblicate, furono poi raccolte nell’edizione degli Opera omnia, stampata a Venezia nel 1591, a cura del confratello Ambrogio Morandi190. Altro studioso illustre della Congregazione del Santissimo Salvatore Renana fu l’ebraista bresciano Marco Marini (1541/1542-1594)191. Vestì l’abito della Congregazione nel 1558 e professò l’anno successivo nel convento di S. Giovanni Evangelista di Brescia. Fu poi inviato a Venezia, dove rimase dal 1560 al 1566 per compiere gli studi di filosofia, teologia, e per approfondire la conoscenza delle lingue classiche e orientali. Apprese l’ebraico da Paolo Veneto, ebreo convertito entrato nella Congregazione che insegnava a Venezia. Studiò poi, forse da autodidatta, il caldeo, il greco, l’arabo e l’illirico.

188   R. K. Delph, Renovatio, Reformatio, and Humanist Ambition in Rome, in Heresy, Culture and Religion in Early Modern Religion, edited by R. K. Delph, M. M. Fontaine, J. J. Martin, Kirksville (MO) 2006, pp. 73–92. 189   Augustini Steuchi Eugubini bibliothecarii Contra Laurentium Vallam, De falsa donatione Constantini. Libri duo. Eiusdem De restituenda nauigatione Tiberis. Lugduni, apud Seb. Gryphium, 1547 (ICCU\BVEE\017725 = BIB 47767). Cfr. R. K. Delph, Valla Grammaticus, Agostino Steuco, and the Donation of Constantine, in Journal of the History of Ideas 27 (1966), pp. 55-77. 190   Augustini Steuchi Eugubini ... Opera omnia, quæ iam extabant. A. R.mo P. Ambrosio Morando ... summo labore, ac studio, recognita, veriori, certiorique lectioni multis locis restituta, nec non aucta ... ac in tres tomos diuisa. Cum indice rerum, & materiarum locupletissimo. ... Venetiis, apud Dominicum Nicolinum, 1591 (CNCE 31878 = BIB 2872) 191   O. Rossi, Elogi historici di bresciani illustri, Brescia, Bartolomeo Fontana, 1620, pp. 348-350; Cavalieri, Biblioteca, pp. 74-80; P. Lasagna, Marini, Marco, in DBI, 70, 2008, pp. 471-472.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

62

GABRIELLA ZARRI

Nel 1567 poté mostrare la perizia acquisita nella lingua ebraica scrivendo l’introduzione all’edizione delle Enarrationes in librum Iob di Agostino Steuco, curata dal confratello Tarquinio Zupponi192, e l’anno successivo la Serenissima gli conferì l’incarico di segretario e interprete della corrispondenza con la Turchia, l’Egitto e la Persia. Venne così mandato nuovamente a Venezia dalla Congregazione e qui rimase fino al 1579, svolgendo il suo servizio a favore della Repubblica e insegnando la lingua ebraica. In quel periodo compose una grammatica che ebbe due edizioni193. Nel 1579 il papa Gregorio XIII chiamò a Roma il Marini, con l’incarico di revisore e censore dei libri rabbinici, compito che egli svolse per sei anni con soddisfazione sia dell’ambiente curiale sia della comunità ebraica. Anche il cardinale Giulio Antonio Santori, preposto dal Sant’Uffizio per l’emendazione dei libri ebraici, si avvalse del suo aiuto per la revisione del Talmud, pubblicato a Basilea tra il 1578 e il 1581. Durante il periodo romano il canonico renano, che rifiutò più volte l’episcopato per continuare a dedicarsi agli studi, compose un apprezzato Lexicon della lingua ebraica, pubblicato nel 1593 con il titolo di Arca Noe. Thesaurus linguae sanctae novus194. Si dedicò poi alla revisione e completamento di un’opera sui salmi, le Annotationes literales in Psalmos, rimasta incompiuta e pubblicata soltanto nel secolo XVIII dal confratello Giovanni Luigi Mingarelli195, che dedicò anche un profilo biografico a Marco Marini196. Il canonico renano morì a Brescia nel 1594, nel convento di S. Giovanni Evangelista. Tra coloro, che si distinsero per gli studi all’interno della Congregazione Renana nella prima metà del secolo XVI, dobbiamo ricordare anche Lucio Vitruvio Rossi, fine grammatico ed erudito, oratore e poeta197. Nato a Parma di Calabria intorno al 1500, visse forse fino al 1542, ultimo anno in cui il suo nome compare nei registri della Congregazione. Fu amico di Giovanni Andrea Rufo Calepio e Giovanni Antonio Flaminio. Compose un 192   Augustini Steuchi Eugubini ... Enarrationes in librum Iob. Venetiis, apud Cominum de Tridino Montisferrati, 1567 (CNCE 24793 = BIB 33169). 193   Hortus Eden. Grammatica linguae sanctae D. Marco Marino Brix. can. reg. D. Sal. Auctore, Secunda aeditio. Venetiis, ex officina Ioannis Degarae, 1585 (CNCE 23085 = BIB 8568). 194   Arca Noe Thesaurus linguae sanctae nouus. D. Marco Marino Brixiano can. reg. D. Saluatoris auctore. Operis contenta leges in prolegomeno. Venetiis, apud Iohannem Degaram, 1593 (CNCE 23088 = BIB 61338). 195   Marci Marini Brixiani ... Annotationes literales in Psalmos nova versione ab ipsomet illustratos nunc primum editae opera, et studio D. Joannis Aloysii Mingarelli ..., qui etiam auctoris vitam, scriptorumque de ipso testimonia, & Hebraeorum Canticorum explicationem addidit. Bononiae, apud Thomam Colli ex typographia Sancti Thomae Aquinatis, 1748-1750 (IT\ICCU\UBOE\007225). 196   G. L. Mingarelli, Marci Marini vita, ibid., vol. I, pp. IX-XXII. 197   I. Affò, Memorie degli scrittori e letterati parmigiani, 4, Parma 1793, pp. 33-44; Cavalieri, Biblioteca, pp. 86-98.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

63

De ratione studendi, pubblicato nel 1536198, e ricoprì incarichi di governo fino al capitolo di Candiana del 1541, in cui si mutarono le regole della Congregazione e, come egli stesso dichiara, venne esautorato, insieme al procuratore Paolo Pincio e ad altri ministri in carica. Si dedicò quindi con maggior zelo agli studi, pubblicando opere grammaticali e poetiche199. Gli fu contemporaneo e amico il ferrarese Giacomo Lebeti Lavezzoli, che scrisse una introduzione alla prima opera grammaticale del Rossi200. Vestì l’abito dei Canonici nel 1526 e professò l’anno successivo. Studiò a S. Salvatore di Bologna, dove ottenne anche le prime dignità dell’Ordine. Venne eletto per due volte generale della Congregazione, nel 1561 e nel 1567. Fu versato nelle materie filosofiche e teologiche, ma anche nel diritto canonico e nelle materie monastiche, come si evince dalla sua opera più nota, il De habitu canonico201. Elegante latinista e buon poeta, pubblicò quattro libri di poesie, in parte sacre e in parte in lode dei principi Estensi. Morì a Ferrara nel 1585 e fu sepolto nella chiesa di S. Maria in Vado202. Numerosi sono i canonici che si distinguono nella musica. Il più noto è Giovanni Maria Artusi: nato a Bologna nel 1540, vestì l’abito della Congregazione nel 1562 e professò l’anno successivo. Compose un noto trattato teorico sul contrappunto203 e un numero limitato di composizioni musicali. La sua fama è tuttavia legata a una spiccata indole polemica. Conservatore nella teoria musicale, avversò Ercole Bottrigari e Claudio Monteverdi. Fu allievo del francescano veneziano Gioseffo Zarlino e lo difese contro

198   L. Vitruuii Roscii Parmensis, ... De ratione studendi, atque docendi, libellus. Iacobi Lebetii Ferrariensis, Christi in crucem acti querela, heroico carmine. Bononiæ, ex officina Vincentij Bonardi Parmensis, & Marci Antonij Carpensis, mense Octobri. 1536 (CNCE 26096). 199   Si ricordano qui soltanto: L. Vitruuii Roscii Parmensis De commoda ac perfecta elocutione, deque conficiendis epistolis Isagogicon una cum alijs. Quorum catalogum uersa pagella reperies. Basileae, 1541 mense Augusto (IT\ICCU\RMLE\015725); Grammaticarum quaestionum, et elegantiarum. Libri tres vtilissimi. Per L. Vitruuium Roscium Parmensem nuper in lucem aediti. Venetiis, per Gabrielem Iolitum de Ferbariis [!], 1542 (IT\ICCU\RMLE\001528). In quest’ultima opera il Rossi menzionò il capitolo di Candiana e le vicissitudini dell’Ordine, attribuendo all’azione di un gruppo di “emuli” l’esautorazione sua e di altri canonici insigniti di cariche all’interno della Congregazione: cfr. Cavalieri, Biblioteca, p. 91. 200   L. Vitruuii Roscii Parmensis Libetius primus, secundus, et tertius: vel grammaticarum quaestionum libri tre. Genuæ, 1537 (Genuae, apud Antonium Bellonum taurinensem, 1542) (CNCE 54876 = BIB 63085). 201   D. Iacobi Lebetij Lauezolij Ferrariensis, ... De habitu canonico libri duo. Ad Aloysium Estensem S.R.E. cardinalem amplissimum ... Ferrariae, excudebat Victorius Baldinus typographus ducalis, 1585 (CNCE 30125 = BIB 46262). 202   Trombelli, Memorie istoriche, pp. 273-274. 203   L’arte del contraponto, ridotta in tavole da Gio. Maria Artusi da Bologna dove brevemente si contiene i precetti a quest’arte necessarij. Venetia, Giacomo Vincenzi e Ricciardo Amadino, 1586 (CNCE 3244 = BIB 11859).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

64

GABRIELLA ZARRI

le accuse di un personaggio celato sotto uno pseudonimo, probabilmente da identificarsi con Vincenzo Galilei204. L’Artusi cessò di vivere nel 1613. L’erudizione e l’eloquenza, la solida preparazione filosofica e teologica, la conoscenza delle lingue classiche ed ebraiche, che contraddistinguevano i Canonici operanti nella prima metà del Cinquecento, non venne meno nella seconda metà del secolo, ma cambiò visibilmente di segno. Non mancano religiosi che si segnalano per la pubblicazione di opere di generi diversi, tuttavia l’uso del latino viene quasi del tutto abbandonato e sembra prevalere negli scritti un intento pedagogico, o almeno il desiderio di rivolgersi a un pubblico più ampio. Si propongono inoltre traduzioni di testi filosofici e geografici. Ne abbiamo un esempio in Angelico Buonriccio, canonico veneziano che subì un processo inquisitoriale per sospetto di eresia, il quale pubblicò in volgare parafrasi dei Vangeli di Matteo e di Giovanni, delle epistole di san Paolo, dei Salmi, nonché una traduzione dei tre libri De anima di Aristotele205. Un secondo esempio è quello di Leonardo Cernoti, veneziano, che diede prova della sua eloquenza in orazioni latine e in un epitalamio della Vergine, ma scrisse anche numerose opere volgari, tra cui una parafrasi della messa e opere spirituali. Egli ancorò tuttavia la sua fama alla traduzione della Geografia di Tolomeo206. 204   R. Bonvicini, Artusi, Giovanni Maria, in DBI, 4, 1962, pp. 366-367; G. M. Artusi, L’ombre de Monteverdi: la querelle de la nouvelle musique (1600-1838). L’Artusi, ou des imperfections de la musique moderne, de Giovanni Artusi (1600). Présentation générale X. Bisaro et P.-H. Frangne; traduction et annotation X. Bisaro et G. Chiello, Rennes 2008. 205   A. Buonriccio, Le pie, et christiane parafrasi sopra l’Euangelio di san Matteo, et di san Giouanni. In Vinetia, appresso Gabriel Giolito di Ferrarii, 1568 (CNCE 7875 = BIB 42540); Id., Le christiane et diuote parafrasi sopra tutte l’epistole di S. Paolo et le canonice. In Venetia, appresso Andrea Arriuabene, 1565 (CNCE 7873 = BIB 35803); Id., Dichiaratione de i sacri salmi di Dauid rè e profeta, Nuouamente posta in luce. In Venetia, appresso Gio. Battista Somasco, 1584 (CNCE 7878 = BIB 39182); Id., Paraphrasi sopra i tre libri dell’anima d’Aristotile. In Venetia, appresso Andrea Arriuabene, 1565 (CNCE 7874 = BIB 35763). 206   L. Cernoti, Ad illustriss. ac reuerendiss. Alphonsum Gesualdum, S.R.E. cardinalem, ac Congregationis Diui Saluatoris protectorem amplissimum. Oratio Leonardi Cernotii Veneti, eiusdem congregationis canonici. Habita Romae, in generalibus comitijs. 1588. Venetiis, apud Lodouicum Larduccium, 1588 (CNCE 10835 = BIB 63076); Id., De optimo principe oratio Leonardi Cernotii Veneti, can. reg. Congreg. s. Saluatoris. Ad illustrissimum, ac reuerendissimum S.R.E. F. Gregorium cardinalem Montelparum. Venetiis 1592 (CNCE 10837); Id., Epithalamium Virginis et Ioseph. Venetiis 1592 (CNCE 10839); S. Mniszek., Breue trattato della significatione della messa, cauato da’sacri concili, e da’catolici, e santi padri, dal p.f. Simone Mniseuio & c. Illustato, e tradotto in lingua volgare dal r.p.d. Leonardo Cernoti ... a cui sono anteposte, e posposte alcune cose grandemente necessarie, gioueuolissime, a’ sacerdoti, & a laici per intendere l’importanza delle parole, ... In Venetia, presso Gio. Battista Somasco, 1589 (CNCE 65394 = BIB 67091); L. Carboni, Trattato dell’amore, et concordia fraterna. Dell’eccell. dottore Lodouico Carbone da Costacciaro. Nel quale si danno precetti vtilissimi ad ogni persona per conseruare in tutti i luoghi perpetua pace. Tradotto dal r. d. Leonardo Cernoti vinitiano ... In Treuisi, presso Aurelio Righettini, 1592 (CNCE 9388 = BIB 12769); Claudius Ptolemaeus,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

65

Anche il canonico Floriano Canali, di probabile origine bresciana, fu figura poliedrica dell’Ordine, vissuta nella seconda metà del Cinquecento207. Organista assai noto e autore di numerose composizioni polifoniche di carattere sacro e profano, rimaste manoscritte, acquistò fama soprattutto per la composizione di due trattati, che ebbero larga fortuna nel secolo XVII, l’uno dedicato ai segreti e all’arte di curare gli infermi e l’altro rivolto a conoscere persone colpite da malefici e a curare i mali dell’anima con benedizioni ed esorcismi208. Diversi sono anche i canonici renani che, nello scorcio del Cinquecento e nel Seicento, si distinguono per interessi devozionali ed eruditi, volti alla pietà mariana e in particolare all’attenzione verso santuari e immagini miracolose. Tra questi ricordiamo in particolare Costantino Ghini e Giovanni Felice Astolfi. Il Ghini, di origine senese, compose un’opera controversistica in forma dialogica sul culto delle immagini sacre, partendo dal coevo miracolo della Madonna di Provenzano, divenuta poi patrona della città di Siena, e si dedicò inoltre a un’erudita ricognizione dei santi appartenenti all’Ordine dei canonici regolari209. Giovanni Felice Astolfi210 fu autore prolifico, che deve il suo successo a opere storiche e morali, come una raccolta di esempi dal titolo Della OffiGeografia cioe descrittione universale della terra partita in due volumi, nel primo de quali si contengono gli otto Libri della Geografia di Cl. Tolomeo … Dal latino all’italiano tradotta dal R.D. Leonardo Cernoti vinitiano canonico di S. Salvadore. Con due Indici copiosissimi. In Venetia, appresso Gio. Battista, & Giorgio Galignani Fratelli, 1598 (CNCE 47523, CNCE 47930 = BIB 43101). 207   R. Bragantini, Canali, Floriano, in DBI, 17, 1974, pp. 702-703. 208   F. Canali, De’ secreti vniuersali raccolti, et esperimentati da Florian Canale bresciano; trattati noue. Ne’ quali si hanno rimedii per tutte l’infermità de’ corpi humani, ... con molti secreti appartenenti all’arte chemica, agricoltura, & caccie, come nell’indice alfabetico. In Venetia, appresso Ghirardo Imberti, 1620 (IT\ICCU\BVEE\031798); Id, Del modo di conoscer et sanare i maleficiati, et dell’antichissimo, & ottimo vso del benedire: trattati due. A’ quali sono aggionte varie congiurationi, & essorcismi contro la tempesta, e cattiui tempi mossi da maligni spiriti. Opera di nouo estratta da libri & auttori approuati dal R.P.D. Floriano Canale. In Brescia, per Bartolomeo Fontana, 1614 (IT\ICCU\VIAE\041832). 209   Dell’imagini sacre dialoghi del R.P.D. Constantino Ghini da Siena, canonico regol. della Cong. del Saluatore. In Siena, nella stamperia di Luca Bonetti, 1595 (CNCE 20841 = BIB 61644); Sanctorum canonicorum natales, Costantino Ghinio Senensi canonico regulari S. Saluatoris ordinis Sancti Augustini, ... authore. Quos nedum a Ioanne de Nigraualle olim S.R.E. bibliothecario, ... Cum postillis in margine: quae lectorem mouent, docent, ac clarum reddunt. Ac nominum, dierum, & notabilium triplici indice. Venetijs, apud Sanctum Grillum, & socios, 1621 (IT\ICCU\BVEE\055930). 210   G. Mazzuchelli, Gli scrittori d’Italia cioè Notizie storiche, e critiche intorno alle vite, e agli scritti dei letterati italiani, I., Parte 2, Brescia 1753, p. 1190; P. Cherchi, Giovan Felice Astolfi: un volgarizzatore da ricordare, in Studi secenteschi 45 (2004), pp. 3-27.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

66

GABRIELLA ZARRI

cina istorica, e ad una fortunatissima raccolta delle immagini sacre e dei santuari italiani ed europei211. Tra gli storici si distinguono soprattutto Giuseppe Mozzagrugno e Giovan Battista Segni. Giuseppe Mozzagrugno, designato nelle sue opere come napoletano, fiorì nella prima metà del secolo XVII. Compì gli studi soprattutto a Venezia e Bologna. Come testimonia egli stesso212, fu spronato a scrivere una storia della Congregazione da Alfonso Bavosi, priore di S. Salvatore di Bologna, generale della Congregazione nel 1616, poi rieletto213. Scrisse opere diverse, tra cui la Narratio rerum gestarum Canonicorum Regularium, più volte citata, e le annotazioni a un’opera sulla vergine Maria, scritta dalla lucchese Chiara Matraini214. A Giovan Battista Segni si deve la prima organica storia della Congregazione di S. Salvatore Renana, che ebbe diverse edizioni215. Bolognese di origine, vestì l’abito dell’ordine a Bologna nel 1569 e professò l’anno successivo. Qui studiò filosofia e teologia, e fu inviato come lettore ordinario a Ferrara e Urbino. Fu poi eletto priore in diversi conventi, dove continuò assidui studi di carattere erudito e buon metodo, tra cui un trattato sulla vita monacale216 e uno sulle reliquie217, lodato dal Trombelli. Compose 211   Della officina historica di Gio. Felice Astolfi, libri 4. Nella quale si spiegano essempi notabilissimi, antichi, & moderni, à virtù, & à diffetto pertinenti ... Con una aggiunta non più stampata di Accidenti seguiti, & per hauere alcuni finto temerariamente la persona altrui, ed altri casi successi in diuersi tempi. In Venetia, appresso i Sessa, 1622 (IT\ICCU\TO0E\003037); Historia vniuersale delle immagini miracolose della Gran Madre di Dio riuerite in tutte le parti del mondo: et delle cose marauigliose, operate da Dio Signor Nostro in gratia di lei, & à fauore de’ diuoti suoi. Descritta in 15 libri da don Felice Astolfi ... con tauole copiosissime. In Venetia, appresso li Sessa, 1624 (IT\ICCU\BVEE\042369). 212   Mozzagrugno, Narratio, Liber VII, De locis et viris claris, cc. 25v-26r. 213   Trombelli, Memorie historiche, pp. 261-262. 214   Breue discorso sopra la vita e laude della beatiss. verg. e madre del figliuol di Dio. Di m. Chiara Matraini, gentidonna luchese, con alcune annotationi nel fine, del r. don Giuseppe Mozzagrugno Napoletano … In Lucca, appresso Vincenzio Busdraghi, 1590 (CNCE 55745 = BIB58044). Su quest’opera cfr. M. P. Paoli, Nell’Italia delle Vergini belle: a proposito di Chiara Matraini e di pietà mariana nella Lucca di fine Cinquecento, in Religione cultura e politica nell’Europa dell’età moderna. Studi offerti a Mario Rosa dagli amici, a cura di C. Ossola, M. Verga, M. A. Visceglia, Firenze 2003, pp. 521-545. 215   G. B. Segni, De ordine, ac statu canonico in gratiam propriæ congregationis libri tres. Bononiae, apud hæredes Ioannis Rossij, 1601 (IT\ICCU\BVEE\055112); Id., De ordine, ac statu canonico libri quattuor…, Nouissime, ac nunc secundo ab ipsomet recogniti, & summopere additi; iussu vero reuerendiss. dom. D. Blasij Bagni à Cento prioris generalis canonicorum regularium S. Saluatoris in lucem editi. Bononiae, apud hæredes Ioannis Rossij, 1611 (IT\ ICCU\VEAE\005889). 216   Conforto alla vita monacale et per le monache, & per quelle che si vogliono fare. In Ferrara, appresso Benedetto Mammarello, 1593 (IT\ICCU\UFEE\014070). 217   G.B. Segni, Reliquiarium, siue de reliquiis, et venerat. sanctorum liber vnus; in quo multa de necessitate, præstantia, vsu, ac fructib. reliquiarum pertractantur... Bononiae, apud

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

67

anche un De optimo episcopo218 e opere che rispecchiano interessi molto diversi: un libro sulle carestie, uno sui sogni e un trattato dal netto carattere apologetico, volto a contrastare gli studi esegetici e superstiziosi che avevano forse visti coinvolti alcuni confratelli219. I canonici qui ricordati non esauriscono l’elenco degli uomini illustri per pietà e studi commemorati nell’operetta di Giuseppe Mozzagrugno, che segnala altre figure stimate nelle diverse canoniche della Congregazione, né comprende tutti i Renani di origine bolognese che, secondo il Trombelli, si sono distinti in S. Salvatore di Bologna: tuttavia costituiscono un buon campione dell’indirizzo degli studi nell’Ordine e dell’evoluzione degli stessi. Biblioteche e cultura Se si deve credere a Giuseppe Mozzagrugno, fu lo stesso Stefano Agazzari, fondatore della Congregazione Renana, a prescrivere l’erezione di una biblioteca in ogni convento: Circa codices et libros optime instituit B. Stephanus ut Librariae et Bibliothecae fierent in locis Nostris ne deferre opus haberent Canonici libros quocunque ire tenebantur ex obedientia et laudabilis consuetudo et Constitutio haec husque a primaeva Nostra Institutione tam belle observata est220.

In realtà, come si è detto, nelle sue costituzioni l’Agazzari indicò unicamente un certo numero di libri, che dovevano servire all’istruzione dei novizi221. Certo la cultura e gli studi dovevano aver rappresentato fin dall’origine un elemento qualificante della nuova Congregazione e una meta da perseguire costantemente. Non soltanto egli proveniva e si era formato in un ambiente come il convento di Lecceto, che annoverava noti e affermati hæredes Ioannis Rossij, 1600 (CNCE 29600, CNCE 59819 = BIB 60258); Id., Reliquiarium, siue de reliquiis, et veneratione sanctorum in quo multa de necessitate, præstantia, vsu, ac fructibus reliquiarum pertractantur ... Nunc denuo ab auctore auctum, & in lucem editum ... Bononiae, apud hæredes Ioannis Rossij, 1610 (IT\ICCU\VEAE\005893). Cfr. Trombelli, Memorie istoriche, pp. 267-268, che loda soprattutto la seconda edizione. 218   G. B. Segni, De optimo episcopo dialogus D. Io. Baptistae Signii Bononiensis can. reg. Sancti Saluatoris, & prioris S. Ioannis euangelistae de Vrbeueteri. Vrbeueteri, apud Antonium Colaldum, 1606 (IT\ICCU\VEAE\006349). 219   G. B. Segni, Discorsi intorno alla carestia, e fame …Vtile al buon gouerno publico, e priuato. In Bologna, presso gli heredi di Giouanni Rossi, ad instanza di Simon Parlasca, 1605 (IT\ICCU\UBOE\060476); Id., Trattato de’ sogni. In Vrbino, appresso Bartholomeo Ragusij, 1591 (CNCE 36241 = BIB 1783); Id., Del vero studio christiano contra l’arte planetaria, notoria, cabalistica, lunaria, clauicula di Salomone, Paulina, reuelata da spiriti mali, & altri superstitiosi modi vsati per imparare supernaturalmente, & voler sapere più de gli altri superbamente ... In Ferrara, appresso Benedetto Mammarello, 1592 (CNCE 35909 = BIB 11507). 220   Mozzagrugno, Narratio, Liber VI, De legibus et Magistratibus, c. 12r. 221  Cfr. supra, p. 49.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

68

GABRIELLA ZARRI

studiosi, ma si era in seguito stabilito nella canonica bolognese di S. Salvatore, dove fin dal primo Quattrocento si poteva contare su una biblioteca già costituita. Prima di diventare quel deposito di manoscritti e volumi che facevano gola al re di Spagna Filippo II, il quale non esitò a richiederne un buon numero per la sua biblioteca dell’Escorial, il fondo librario bolognese era in continua crescita. All’origine della Congregazione, e per diversi decenni, il convento di S. Salvatore fu il più importante centro di studi del nuovo Ordine religioso. È interessante soffermarsi brevemente sulla formazione di questa importante biblioteca. Nel ricostruire con acribia e con metodo la storia della canonica renana, l’erudito Giovanni Crisostomo Trombelli mostra come fin dal 1205 una certa Waldadrina, moglie di un muratore, lasciasse ai religiosi la somma di tre lire bolognesi per contribuire alla composizione di un Passionario di uso liturgico. E proprio a ricordo di questa significativa offerta i canonici posero il nome della donna nel loro Necrologio, insieme a quello di altri benefattori222. Anche successivamente le donazioni contribuirono a formare un primo nucleo di codici e libri, sempre ricordati negli inventari della canonica. Il documento più antico fino ad ora conosciuto, che riguarda la biblioteca, è l’inventario dei beni mobili della canonica, compilato il 24 maggio 1322 dal priore Graziolo. I libri enumerati sono 27 e sono costituiti essenzialmente da codici liturgici, con l’aggiunta di un Antico Testamento, un libro di Vangeli, uno di Epistole, un Isidoro e una cronaca223. Nel 1429 la biblioteca di S. Salvatore poteva contare su un numero maggiore di opere. L’inventario dei libri restituiti dal Comune ai religiosi, dopo lo spoglio seguito alla morte di Francesco Ghisilieri, enumerava infatti 46 pezzi, descritti dal Trombelli224. Gran parte di questi volumi erano costituiti da Bibbie, lezionari, antifonari e messali, ma non mancavano i Moralia in Job di san Gregorio, un Beda, un Voragine e un Ovidio. L’accrescimento della biblioteca dovette avvenire progressivamente, grazie ad alcune donazioni, come il lascito testamentario di don Domenico, priore della chiesa di S. Maria Maddalena di Strada San Donato, e in armonia con l’espandersi della Congregazione, al cui interno la canonica bolognese ebbe sempre un ruolo di primo piano. Fu tuttavia nella prima metà del secolo XVI, durante il priorato del bolognese Pellegrino Fabri (o Fabbretti), che il deposito librario si arricchì di un numero ragguardevole di codici greci, latini ed ebraici e di opere a stampa, comprendente edizioni di autori classici e testi moderni. Il Fabri fu eletto alla dignità di priore per la prima volta nel 1514 e ricoprì la carica anche successivamente. Fu   Trombelli, Memorie istoriche, p. 354.   L. Frati, La biblioteca dei Canonici regolari di San Salvatore in Bologna, in Rivista delle biblioteche 2 (1889), pp. 1-6. L’inventario è a p. 1. 224   Trombelli, Memorie istoriche, p. 100. 222 223

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

69

poi designato generale in anni diversi. Il suo proposito di arricchire la biblioteca fu perseguito con intelligenza e perseveranza. Non risparmiò spese, recandosi anche a Venezia per acquistare codici rari, e acquisì anche la preziosa raccolta di manoscritti del veneziano Domenico de’ Domenici, che era stato dapprima vescovo di Torcello e poi vicario di Eugenio IV e vescovo di Brescia. Tale raccolta comprendeva anche i manoscritti del cardinale Giacomo Ammannati, molto vicino al pontefice Pio II, che lo adottò nella propria famiglia225. La ricchezza della biblioteca incrementata dal Fabri ci è documentata dall’inventario compilato tra il 1512 e il 1533 dall’umanista spoletino Fabio Vigili, letterato al servizio di diversi cardinali e poi chierico del Sacro Collegio e segretario del pontefice Paolo III. Durante ripetuti soggiorni a Bologna e nelle Romagne il Vigili trascorse interi giorni nelle biblioteche bolognesi e di altre città, compilando accurati elenchi dei testi che vi si trovavano: liste riunite nel codice Barberini latino 3185 della Biblioteca Apostolica Vaticana. Gli inventari delle biblioteche bolognesi si possono ora consultare nell’edizione critica, curata dal domenicano Marie-Hyacinthe Laurent nel 1943226. In questo inventario la biblioteca di S. Salvatore di Bologna conta ben 581 pezzi, comprendenti manoscritti pergamenacei e libri a stampa, e rappresenta uno dei massimi patrimoni librari del tempo. All’iniziativa del canonico Pellegrino Fabri si deve attribuire anche la ripresa e il compimento della fabbrica della libraria. Iniziato nel 1497, al termine della ricostruzione della chiesa e del complesso monastico quattrocentesco, l’edificio destinato alla biblioteca crollò prima di essere voltato. Dopo un’interruzione ventennale, nel 1517 i lavori ripresero all’interno di una vasta ristrutturazione, che comprendeva anche l’ampliamento del convento e la costruzione di nuovi chiostri. La sala destinata a conservazione e consultazione dei libri era situata sopra l’amplissimo refettorio, posto a sua volta sopra la cantina. Per alcuni anni muratori e capimastri, provenienti dalla Lombardia, si alternarono nell’officina bolognese, mentre l’invaso della libraria, completato nel 1522, venne arricchito da un soffitto a cassettoni ottagonali e ornato da un fregio dipinto. L’anno seguente venne dato l’incarico per i banconi dei libri a due noti intagliatori e si commissionò un portale di macigno e la relativa porta lignea. Nel fregio dell’architrave si leggeva la scritta tratta da Prov. 9, 9: Sapientia aedificavit 225   Ibid., pp. 101, 259, 265, 304; P. Cherubini, Giacomo Ammannati Piccolomini: libri, biblioteca e umanisti, in Scrittura, biblioteche e stampa a Roma nel Quattrocento. Atti del II Seminario, 6-8 maggio 1982, a cura di M. Miglio, con la collaborazione di P. Farenga e A. Modigliani, Città del Vaticano 1983, pp. 175-256. 226   M.-H. Laurent, Fabio Vigili et les bibliothèques de Bologne au debut du XVI siècle d’après le Ms. Barb. Lat. 3185, Città del Vaticano 1943.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

70

GABRIELLA ZARRI

sibi domum227. Completarono il proposito di presentare la libraria come casa della Sapienza i numerosi affreschi che, seguendo un progettato disegno, ornavano le pareti conventuali lungo le vie di accesso alla biblioteca, culminando con le immagini che decoravano l’aula stessa: il Giudizio finale e la Disputa di sant’Agostino, commissionati ad affermati pittori, come Bartolomeo Ramenghi detto Bagnacavallo e Biagio Pupini. Negli anni in cui fervevano i lavori di ristrutturazione del convento bolognese e si arricchiva, in concomitanza con l’erezione della libraria, la collezione dei codici manoscritti e delle opere a stampa, anche la biblioteca della canonica di S. Antonio di Venezia diveniva sede di un ricchissimo patrimonio librario. Nel 1523 moriva il cardinale Domenico Grimani, che nel suo ultimo testamento lasciava eredi i Canonici della metà della sua biblioteca, che constava di circa 15.000 volumi e comprendeva anche i libri di Giovanni Pico della Mirandola, acquistati dal prelato nel 1498228. Confluirono dunque nella biblioteca di S. Antonio circa 8.000 opere e tra queste vi erano anche 188 manoscritti ebraici229. È vero che molti di questi testi andarono dispersi o venduti, ma il deposito librario mantenne tuttavia una notevole consistenza230 e anche diversi anni dopo i canonici potevano annoverare la biblioteca tra le maggiori della Congregazione. Come si è detto, l’obbligo di costituire biblioteche in tutti i conventi, che ne avevano la possibilità finanziaria, anche per evitare che i canonici portassero i libri con sé nei loro annuali trasferimenti, venne prescritto dalle Costituzioni del 1549231. Ma è soltanto nel 1595 che troviamo elencate nel libro dei decreti le canoniche in cui sono di fatto costituite delle biblioteche: Item praecipimus ut Prelati illorum monasteriorum in quibus sunt Bibliothecae illarum curam tradant alicui canonico discreto et ipsi quidem exornare studeant Bibliothecam ad studentium commoditatem et utilitatem Sanctorum Patrum, scolasticorum, canonistarum, historiographorumque operibus et libris. Bibliothecarius autem Bibliothecam et libros fideliter diligenterque tractet et manu teneat. Prelati autem monasteriorum Sancti Paterniani de Fano, Sancti Secundi de Eugubio, Sancti Joannis Evangelistae de Ravenna, Sancti Sebastiani de Mantua, Sancti Salvatoris Venetiarum in quibus non sunt Bibliothecae 227   D. Lenzi, La “libraria”: domus Sapientiae, in Giovanni Grisostomo Trombelli (16971784) e i canonici regolari del SS. Salvatore, a cura di M. G. Tavoni e G. Zarri, Modena 1991, pp. 47-69. 228   T. Freudenberger, Die Bibliothek des Kardinal Domenico Grimani, in Historisches Jahrbuch 56 (1936), pp. 15-45. 229   G. Tamani, Catalogo dei manoscritti ebraici della Biblioteca Marciana di Venezia, in La Bibliofilia 74 (1972), pp. 239-301, e I libri ebraici del cardinal Domenico Grimani, in Annali di Ca’ Foscari 24, 3 (1995) (serie orientale, 26), pp. 5-52. 230   Ibid., pp. 245-246. 231  Cfr. supra, p. 52 e segg.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I CANONICI RENANI (SECOLI XV-XVI)

71

quam primum id eis per introitus et reditus facere licebit. Deputent et eligant locum cui Bibliothecae et nomen et formam tribuant in eumque reponant primum libros, si quis supersunt monasteriorum, deinceps per annum seu annos alia Sanctorum Patrum et ceterorum catholicorum scriptorum unicuiscumque generis opera232.

Due decenni più tardi Giuseppe Mozzagrugno, ricordando il padre Pellegrino Fabri, nove volte generale della Congregazione, lodava ancora la biblioteca bolognese e attestava la razzia di codici, che aveva ordinato Filippo II e di cui era stato suo malgrado protagonista: Questo fece edificar la segnalata Libraria, qual si trova in detto Monasterio di San Salvatore di Bologna, e l’adornò di gran numero di libri scritti a mano, e gran parte miniati con oro et azuro oltra marino, et altri infiniti libri di tutte le professioni stampati: qual biblioteca noi stessi andassimo a vedere l’anno 1586 mandati dalla Maestà di Filippo II Re di Spagna a fine di far scielta di più rari, e degni libri scritti a penna, così greci, come latini, per decoro della Real Bibliotheca del Monasterio di San Lorenzo il Real. Questa Libraria è posta sopra il Refettorio bellissimo, sotto il Refettorio vi è la Cantina grandissima, il tutto fabricato con grande artificio che si può dire: Sapientia aedificavit sibi domum, miscuit vinum et posuit mensam. Questo Monastero è de’ principali di detta Congregazione et fu uno delli tre prima uniti: per l’union de quali conseguì li detti Privilegi dove fu poi chiamata Congregatione. Questo era monastero antichissimo de Canonici Regolari … ma venuto in governo a questa Congregatione l’hanno adornato di bellissime fabriche, è de principali di Bologna con segnalato studio233.

Nello stesso luogo l’autore della Narratio rerum gestarum Canonicorum Regularium enumerava anche le più importanti e prestigiose canoniche, di cui poteva fregiarsi la Congregazione, lodando in particolare la biblioteca di S. Antonio di Venezia: Vi è il Monastero di Candiana ricchissimo e bellissimo con gran numero di Canonici …Vi è il Monastero di San Salvatore di Venezia che può stare al pari a quello di Bologna; a Venetia anco vi è un altro Monastero di Sant’Antonio con una bella, e rara libraria, così come vi è in Italia da libri tutti scritti a mano e miniati d’oro et azuro oltramarino. Vi è in Ravenna il Monastero di San Giovanni Evangelista bellissimo e la chiesa fu consacrata da detto San Giovanni, e vi concorre ogni anno tutta la Città in detto giorno della Consecratione. Vi sono in Roma San Pietro in Vincula e in Fano San Paterniano. Questi sono i principali Monasteri di questa Congregatione. In Mantoa San Sebastiano et alcune sono Abbatie et altri Priorati come racconta il R.P.D. Alfonso Buosio Bolognese Canonico di dett’ Ordine. Dicono l’Offitio romano, e hanno per arme un Salvatore assentato [seduto], che benedice il popolo. In Napoli hanno Santa Maria di Capella e Sant’Anello, alla qual chiesa vi è un miracoloso Crocifisso234.  ASB, Demaniale. San Salvatore, 175/2622, ff. 287rv: capitolo di Bologna, 1595.   Mozzagrugno, Narratio, Liber VIII, De responsionibus, cc. 30v-31r. 234   Ibid., f. 31r. 232 233

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

72

GABRIELLA ZARRI

Le liste dei titoli di libri consegnati dalla Congregazione dei Canonici Renani alla Congregazione dell’Indice nel 1599 attestano che diverse altre canoniche erano dotate di biblioteche di maggiore o minore entità, ma non tutte le librarie possedevano agli occhi degli storici dell’Ordine l’importanza di quelle ricordate, che erano anche associate agli Studia di maggior prestigio.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

GIANNA DEL BONO

L’INCHIESTA DELLA CONGREGAZIONE DELL’INDICE E I CANONICI REGOLARI DEL SS. SALVATORE

Dopo la pubblicazione dell’Index librorum prohibitorum da parte di Clemente VIII, inizia la lunga e complessa vicenda che condurrà in seguito, alcuni anni dopo, alla raccolta della notevole documentazione attualmente conservata nella Biblioteca Vaticana. Non è qui il caso di ripercorrere tutte le vicende che portarono dalla richiesta di consegna degli elenchi di libri proibiti, sospetti e da “espurgare”, decisa e comunicata ai vari Ordini già nel 1596, all’obbligo successivo di consegnare le liste complete dei titoli di libri presenti in ogni convento o monastero, sia riconducibili alle raccolte delle librarie comuni, sia ad uso personale dei singoli religiosi, vicende per altro già ampiamente ricostruite sulla base della documentazione conservata nell’Archivio della Congregazione per la dottrina della Fede1. Per quanto riguarda la Congregazione dei Canonici regolari del SS. Salvatore la documentazione attualmente presente nell’Archivio della Congregazione per la Dottrina della Fede è scarsa, ma è lecito supporre che, come in molti altri casi, anche da parte di questo Ordine si mostrasse una certa riluttanza ad eseguire i dettami della Congregazione, almeno inizialmente. La lettera del 25 novembre 1596, in cui si invitava a « essequire et osseruare detto Indice in tutti li monasterij soggetti alla sua giurisditione, procurando che quanto prima li mandino la censura sopra l’opere del Verrato e di fra’ Gio. Paulo Donati, quali son stati consegnati in nota al vice procuratore della Religione uostra per espurgarsi », comprendeva fra i destinatari anche il priore generale della Congregazione dei Canonici regolari del 1   Cfr. R. Rusconi, Frati e monaci, libri e biblioteche alla fine del ‘500, in Libri, Biblioteche e cultura degli ordini religiosi nell’Italia moderna attraverso la documentazione della Congregazione dell’Indice. Atti del Convegno Internazionale, Macerata, 30 maggio – 1 giugno 2006, a cura di R. M. Borraccini – R. Rusconi, Città del Vaticano 2006 (Studi e testi, 434), pp. 13-35, e G. Fragnito, L’indice Clementino e le biblioteche degli ordini religiosi, ibid., pp. 37-59. In particolare il saggio di Fragnito ricostruisce il percorso, accennato nel testo, attraverso la documentazione conservata presso l’Archivio della Congregazione per la Dottrina della Fede. Tale documentazione è stata pubblicata a cura di A. Serra, La Congregazione dell’Indice, l’esecuzione dell’Index del 1596 e gli Ordini regolari in Italia. Documenti (Libri e biblioteche degli Ordini religiosi in Italia alla fine del secolo XVI, 5), Città del Vaticano 2018 (Studi e testi, 525), da ora in poi Serra.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

74

GIANNA DEL BONO

SS. Salvatore2. È presumibilmente a questa lettera che il 20 dicembre 1596 Pellegrino Marchetti3, priore generale della stessa, risponde, assicurando di dare seguito alla richiesta: « procurando d’hauere da tutti li monasteri della mia Congregatione le censure de’ libri consignati in nota », ma al tempo stesso avvertendo che « tutto questo portarà seco qualche dilatione di tempo, essendo necessitato scriuere in tanti luoghi et molto lontani. Nondimeno, non si mancarà di far quanto conuiene »4. Non c’è traccia di ulteriori contatti con la Congregazione fino al 21 agosto del 1599, quando Flavio da Gubbio, procuratore generale, assicura di aver ricevuto « una lettera dell’illustrissimo signor cardinale de Terranoua capo della Congregatione dell’Indice, diretta al padre generale della mia reuerenda Congregatione, quale mandarò quanto prima », senza però indicarne il contenuto, probabilmente relativo alle sollecitazioni inviate in questo mese ai vari ordini religiosi5. La scadenza per la consegna delle liste dei titoli di tutti i libri presenti nelle librarie comuni e ad uso dei singoli religiosi era stata fissata precedentemente per il 25 dicembre 15996, ma di fronte alla diffusa inadempienza fu deciso di concedere una dilazione, fissandone il termine ultimo per la natività di san Giovanni Battista, ovvero per il 24 giugno 1600. Agostino Valier7, cardinale di Verona, il 17 gennaio 1600 inviò ai vari Ordini una lettera, imponendo « sotto le medesime pene, uostra paternità in far consignar fra questo tempo dal suo procuratore alla nostra Congre-

2   Cfr. ACDF, Index, V/1: ed. Serra, doc. 4, pp. 31-32. Gli autori citati nella lettera sono Giovanni Maria Verrati (1490-1563), carmelitano, erudito, teologo, filosofo e oratore (Cfr. L. Ferrari, Onomasticon. Repertorio biobibliografico degli scrittori italiani dal 1501 al 1850, Milano 1943, ad vocem, e Nilo di San Brocardo, Verrati, Giovanni Maria, in Enciclopedia cattolica XII [1954], coll. 1304-1305) e Giovanni Paolo Donati (fl. 1579), carmelitano, filosofo, teologo, oratore, astronomo. 3   Pellegrino Marchetti, mantovano, fu priore generale dei Canonici regolari del SS. Salvatore tra il 1595 e il 1598 (cfr. Mozzagrugno, Narratio, liber sextus, c. 49r-v, e liber septimus, c. 21v. In precedenza era stato abate di S. Ruffino, sempre a Mantova. Cfr. I. Donesmondi, Dell’istoria ecclesiastica di Mantoua, del r.p.f. Ippolito Donesmondi minore osseruante. 2 v., In Mantoua, presso Aurelio, & Lodouico Osanna fratelli, stampatori ducali, 1612-1616, 2, p. 521. 4  ACDF, Index, III/2: ed. Serra, doc. 12, p. 43. La lettera è diretta a Marcantonio Colonna che, creato cardinale il 12 maggio 1565, fu membro della Congregazione dell’Indice a partire dal 1587, divenendone in seguito decano. Cfr. F. Petrucci, Colonna, Marcantonio, in DBI, 27 (1982), pp. 368-371 e P. Mazur, Colonna, Marcantonio, in DSI, I, p. 350. 5   Cfr. ACDF, Index, III/2: ed. Serra, doc. 48, p. 83. Su Flavio da Gubbio cfr. Mozzagrugno, Narratio, liber septimus, c. 5v. Nel codice Vat. lat. 12289 è presente una sua lista: XXIV.2. Roma, S. Pietro in Vincoli, f. 227r-v. 6   La lettera, in cui il cardinale Tagliavia intimava di consegnare entro la Natività gli elenchi completi dei libri presenti nei monasteri, è stata integralmente pubblicata in G. Fragnito, L’indice clementino cit., p. 46. Cfr. anche ACDF, Index V/1: ed. Serra, doc. 49, p. 88. 7   Su Agostino Valier cfr. M.T. Fattori, Valier, Agostino, in DSI, III, pp. 1638-1639.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

L’INCHIESTA DELLA CONGREGAZIONE DELL’INDICE

75

gatione la nota de tutti i luoghi della sua Religione in Italia, con l’indice alfabetico di tutti i libri greci, latini e uolgari stampati o scritti a mano, che in ciaschedun luogo si ritrouaranno, esprimendo il nome de l’auttore et il luogo e tempo della stampa e stampatore, e la materia che tratta il libro scritto a mano, quando non ui fusse il nome del auttore »8. Nella lettera erano dunque riassunti anche i criteri con cui si sarebbe dovuto compilare un « indice ». È lo stesso priore generale della Congregazione, Ambrogio Morandi9, ad assicurare di aver ricevuto la lettera con le istruzioni, che questa volta saranno puntualmente eseguite10: gli « indici » di molte canoniche saranno spediti a Roma e confluiranno nel codice Vaticano latino 11289. Non è possibile stabilire con certezza se i canonici renani avessero ottemperato all’ingiunzione relativa ai libri proibiti o sospetti già nel 1596: nel codice Vaticano latino 11286 sono contenute alcune liste di libri proibiti, relative sia a librarie comuni sia al posseduto di singoli canonici, ma mancano elementi certi per datarle. Furono redatte da una stessa mano, una di seguito all’altra, dato che fa presupporre una stesura finale cumulativa, presumibilmente a cura dei vertici della Congregazione Renana, sulla base delle segnalazioni pervenute dai vari insediamenti. Complessivamente sono 23 liste, relative però a soli 11 insediamenti11, un numero dunque minore rispetto a quelle conservate nel codice Vaticano latino 11289, che ne registra 67 relative a 36 insediamenti. Fra le undici canoniche interessate compare anche quella di S. Giovanni a Brescia12, che non è invece presente nel codice Vaticano latino 11289, a meno che  ACDF, Index, V/1: ed. Serra, doc. 95, pp. 147-150.   Ambrogio Morandi vestì l’abito dei Canonici Renani il 15 aprile del 1539, fu aggregato al Collegio dei teologi di Bologna, ricoprì diverse cariche all’interno della Congregazione prima di essere eletto generale nel 1589 e una seconda volta nel 1598. Morì nel 1608, mentre reggeva la canonica di S. Sebastiano di Mantova. Curò un’edizione delle opere di Agostino Steuco (Augustini Steuchi Eugubini ... Opera omnia, quae iam extabant. A r.mo p. Ambrosio Morando ... summo labore, ac studio ... restituta. Venetiis, apud Dominicum Nicolinum, 1591), (CNCE 31878). Cfr. Mozzagrugno, Narratio, liber sextus, c. 49v; G. Fantuzzi, Notizie degli scrittori bolognesi, Bologna 1781-1794, 6, p. 106; Ferrari, Onomasticon cit., ad vocem; Cavalieri, Biblioteca, pp. 121-126. 10  Cfr. ACDF, Index, III/2: ed. Serra, doc. 98, pp. 153-157. 11   Le liste occupano i ff. 535r-537v (se ne veda l’edizione alle pp. 103-110). Sono conservate le liste provenienti dai seguenti insediamenti: I. Bologna, S. Salvatore, con sei liste, relative sia alla biblioteca comune sia ai libri posseduti da cinque canonici; II. Piacenza, S. Eufemia, con tre liste personali; III. Mantova, S. Sebastiano, con una sola lista, senza specificazioni di appartenenza; IV. Reggio Emilia, S. Marco, con tre liste personali; V. Treviso, S. Maria, con una sola lista personale; VI. Brescia, S. Giovanni; VII. Genova, S. Maria di Coronata; VIII. Lucca, S. Angelo; IX. Roma, S. Pietro in Vincoli; X. Benevento, S. Sofia, tutte con una sola lista, senza precise specificazioni; XI. Ravenna, S. Giovanni Evangelista, con tre liste personali. 12   Per la nota storica e bibliografica sull’insediamento cfr. infra, p. 106, nt. 8. 8 9

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

76

GIANNA DEL BONO

non sia possibile ricondurla ad una delle liste descritte da Lebreton e Fiorani come provenienti da Incerta civitas, in quanto prive di intestazioni o sottoscrizioni che consentano di individuarne la provenienza13. Le liste sono molto brevi: le più consistenti sono quelle relative a S. Giovanni di Brescia (17 item) e a S. Angelo di Lucca (8 item), mentre le altre registrano al massimo 3 item. Da S. Giovanni Evangelista di Ravenna, ad esempio, furono redatte tre brevi liste relative a libri in uso a tre canonici, fra cui compare anche Valentino Pini, la cui lista di titoli dei libri personali è conservata invece fra quelle inviate dalla canonica di S. Agata di Urbino nel 160014. Come spesso accade i criteri di compilazione sono molto diversi, anche all’interno della stessa lista, come quella di S. Giovanni a Brescia, in cui si alternano citazioni sintetiche, ma comprensive dei dati essenziali per l’identificazione, e altre invece prive dell’indicazione di luogo, tipografo e anno. Fra i libri proibiti e/o sospetti indicati nella lista dei titoli di libri ad uso del preposito della canonica di S. Salvatore di Bologna15 troviamo un Theatrum uitŽ humanŽ, senza ulteriori elementi, probabilmente da identificarsi con l’opera di Jean-Jacques Boissard16, la Bibliotheca universalis di Konrad Gesner, indicata semplicemente come Bibliotheca Ghisnerij17, mentre al margine di un altro item incompleto, Armonia ac Theoremata Francisci Georgij, da identificarsi presumibilmente in due opere di Fran-

13   Sono le liste descritte da Lebreton-Fiorani, Codices, ai nn. II-V, rispettivamente ai ff. 23r-27v, 28r-48r, 49r-55r, 55v-61v (infra, pp. 154-190). 14   Terminati gli studi Valentino Pini divenne priore di S. Celso a Milano (1586), poi di S. Salvatore in Bologna (1592) e infine della canonica di S. Agata di Urbino. Rivestì le cariche di visitatore generale e di generale della Congregazione. Morì a Bologna nel 1607. Fu autore di Fabrica de gl’horologi solari nella quale si trattano non solo instrumenti per dissegnare horologi sopra ogni superficie di muro, ma anco si danno regole per fabricare altri horologi portatili, cosi per seruitio del giorno, come della notte. In Venetia, appresso Marco Guarisco, 1598 (CNCE 41173), e di Ricordi confessionali, edito nel 1579 (Urbino, Olivo Cesano) e nel 1588 (Venezia, Niccolò Moretti) (CNCE 47433 e CNCE 66771). Cfr. Ferrari, Onomasticon cit., ad vocem; Fantuzzi, Notizie degli scrittori bolognesi cit., 7, p. 30. Per la lista di Valentino Pini cfr. XIX.2. Urbino (Pesaro-Urbino), S. Agata (ff. 202r-203v). Infra, pp. 427-428. 15   Vat. lat. 11286, f. 535r (I.2., p. 103). 16   Theatrum vitæ humanæ. A I.I. Boissardo vesuntino conscriptum, et a Theodoro Bryio artificiosissimis historiis illustratum. [Francoforte sul Meno], excussum typis Abrahami Fabri, Mediomatricorum typographi (Excussum typis Abrahami Fabri, ciuitatis Mediomatricorum typographi, impensis Theodori Bryi Leodiensis sculptoris, Francfurdiani ciuis, 1596) (IT\ ICCU\RMLE\002765). 17   Bibliotheca vniuersalis, siue Catalogus omnium scriptorum locupletissimus, in tribus linguis, Latina, Græca, & Hebraica: extantium & non extantium, veterum & recentiorum in hunc vsque diem, doctorum & indoctorum, publicatorum & in Bibliothecis latentium. Opus nouum, & non Bibliothecis tantum publicis priuatisue instituendis necessarium, sed studiosis omnibus ... authore Conrado Gesnero Tigurino doctore medico. Tiguri, apud Christophorum Froschouerum, 1545 mense Septembri (ICCU\RMLE\000334 = BIB 78918).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

L’INCHIESTA DELLA CONGREGAZIONE DELL’INDICE

77

cesco Giorgio18, l’estensore annota: « De licentia SacrŽ Congregationis Indicis et RR. DD. Cardinalium ». Non è l’unico caso in cui ci si preoccupa di segnalare l’avvenuto intervento censorio. Sempre a S. Salvatore nella lista di Bernardino da Padova un Lexicon Hebraicum Ioannis Auenarij. Impressum Vuiteberge, apud Joannem Fratonem, anno Domini 1568, è seguito dall’annotazione: « Cuius nomem deletum fuit a r. p. inquisitori Patauij »19. Fausto Bracaldi da Ferrara e Teseo da Urbino, canonici di S. Marco a Reggio Emilia, includono la prima e seconda parte del Monte Calvario del Guevara, ma aggiungono subito « Con le correttione del m.r.p. inquisitore di Ferrara in un foglio di carta » e « Con la sopradetta correttione »20. Ancora nella lista probabilmente cumulativa di tutti i libri, proibiti o sospetti, presenti nella canonica di S. Giovanni di Brescia, accanto a varie edizioni della Bibbia, lionesi, ma anche veneziane, troviamo un commento di Teofilatto di Ocrida al Vangelo di Matteo, di cui non si forniscono ulteriori elementi, ma si annota: « col nome de l’interprete cancellato »21. La preoccupazione di documentare l’osservanza dei dettami superiori trapela anche dalla sottoscrizione finale: « Et hęc omnia de consensu rr. pp. inquisitor{um} ». Nonostante che la Congregazione dei canonici del SS. Salvatore avesse già segnalato quanto di proibito fosse presente nel patrimonio librario dei vari insediamenti, non si sottrasse all’ordine di compilare « indici » di 18   Francisci Georgii Veneti minoritanae familiae De harmonia mundi totius cantica tria. (Venetiis, in aedibus Bernardini de Vitalibus chalcographi, 1525 mense Septemb.) (CNCE 21022 = BIB 2781) e Francisci Georgii Veneti minoritani In Scripturam Sacram problemata. Venetiis, Bernardinus Vitalis excudebat, mense Iulio 1536 (CNCE 21023 = BIB 3589). 19   Si tratta di Johann Habermann, [Sefer ha- shorashim] = Hoc est, liber radicum seu Lexicon Ebraicum, in quo omnium vocabulorum biblicorum propriae ac certae redduntur significationes, cum vera & dilucida multorum locorum scripturae sacrae explicatione. Adiectae est pleris[que] radicibus symphoniacarum linguarum deriuatio. VVitebergae, excudebat Iohannes Crato, 1568 (IT\ICCU\PALE\003806 = BIB 82158). Cfr. Vat. lat. 11286, f. 535r (I.3., p. 103). 20   Non è stato possibile identificare la citazione del primo: « La prima et seconda parte del Monte Caluario. Con le correttione del m.r.p. inquisitore di Ferrara in un foglio di carta. In Uenetia, al segno della Speranza, 1570 » (Vat. lat. 11286, f. 536r) (IV.2., 1, p. 105). Mentre per il secondo: « Il Monte Caluario. Con la sopradetta correttione. La prima parte in Venetia, per Gioan Giolito, 1555. La seconda per Uicenzo Valgrisi, 1563 » (Vat. Lat. 11286, f. 536r) (IV.3., 1-2, p. 106), si tratta di A. de Guevara, La prima parte del libro chiamato Monte Caluario ... composto per il s. don Antonio di Gueuara ... da Alfonso Uglioa ... tradotto di lingua spagnuola, In Vinegia, appresso Gabriel Giolito de Ferrari et fratelli, 1555 (CNCE 22189 = BIB 2774) e di Del Monte Calvario composto dall’i.s. Antonio di Guevara ... Parte prima [-seconda]. Tradotta dal Mauro, In Venetia, appresso V. Valgrisi, 1563 (CNCE 22240 = BIB 6556). 21  Il nome del traduttore potrebbe essere Iohannes Oecolampadius. Cfr. Theophylacti archiepiscopi Bulgariae in quatuor Euangelia enarrationes, iam nunc multò diligentius, tum exactius, quam antea, reuisae atque recognitae. Ioanne Oecolampadio interprete. [Colonia, 1532] (Coloniae, apud Heronem Alopecium, aere & impensa integerrimi bibliopolae Godefridi Hittorpij, mense Martio, 1532) (ICCU\RMLE\014724 = BIB 14702).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

78

GIANNA DEL BONO

tutto il posseduto. L’impegno di ottemperare alle disposizioni del gennaio 1600, preso da Ambrogio Morandi, priore generale della Congregazione, fu mantenuto, anche se forse con qualche mese di ritardo rispetto alla data prevista. Infatti la data indicata come termine ultimo e conclusivo del censimento era il primo ottobre 160022, anche se molte canoniche avevano terminato prima il lavoro di compilazione, stando almeno alle date indicate su alcune delle liste stesse, date comprese fra aprile e giugno23. Una volta pervenute alla Congregazione dell’Indice le liste dei titoli di libri furono rilegate, unendo insieme quelle provenienti dalla stessa canonica, apponendo sulla coperta l’intitolazione a imitazione libraria: da cui apprendiamo anche che il materiale raccolto fu consegnato al cardinale Agostino Valier, vescovo di Verona, da Flavio da Gubbio, procuratore generale della Congregazione, per ordine di Ambrogio Morandi, priore generale24. Sul foglio di guardia invece fu apposta, di mano presumibilmente di un archivista della Congregazione dell’Indice, la nota: « Congregationis Canonicorum Regularium Sancti Saluatoris. N. 23 »25. Non è presente un indice delle liste, per cui non disponiamo di un dato certo per verificare la completezza della documentazione arrivata fino a noi26. Le stesse liste, ad eccezione di quelle di S. Agata di Urbino e di S. Celso di Milano27, non recano foliazione coeva, ma nel complesso della documentazione sono presenti alcuni indizi che possono indurre a ritenere fondata l’ipotesi della perdita di almeno una parte di quanto era stato raccolto e consegnato. La lista di S. Celso, infatti, presenta una numerazione coeva apposta sull’angolo superiore destro del recto dei fogli, che va da 4 a 17, che sembrerebbe indicare la perdita di almeno tre carte iniziali, contenenti 22   La data si desume dall’intitolazione, apposta direttamente sulla coperta, del Vat. lat. 11289. Cfr. infra la descrizione del codice. 23   Molte liste non sono datate, alcune recano la semplice indicazione « Anno 1600 », mentre più precise risultano le liste I.1. S. Salvatore a Bologna (« Anno 1600, mense Maij »); IX.1. S. Sebastiano a Mantova (« Anno Domini 1600, die XX Aprilis »); XV.1. S. Maria delle Grazie a Fornò (« all’11 di maggio 1600 »); XVI.1. S. Maria di Coronata a Genova (« A. 1600, die VI Aprilis »); XVII.1. S. Maria in Vado a Ferrara (« 1600, sex cal. Iunij »); XXVI.1. S. Maria Maddalena a Mirandola (« A dì 8 maggio 1600 »); e infine XXXIII.1. S. Celso a Milano (« Anno 1600, cal. Maj »). 24  Cfr. infra, pp. 111-112. 25   Per la conferma dell’avvenuta ricezione delle liste dai vari Ordini, compresa la Congregazione dei Canonici del SS. Salvatore cfr. la lettera del 10 ottobre 1600 del card. Valier, in ACDF, Index V/1, f. 137r: ed. Serra, doc. 117, pp. 178-180. 26   Non è di aiuto in questa verifica la numerazione meccanica novecentesca, che non presenta anomalie, ma che sicuramente è stata apposta successivamente alle eventuali perdite di carte. 27   XIX.1. Urbino, S. Agata (Vat. lat. 11289, ff. 195r-201v) e XXXIII.1. Milano, S. Celso (ff. 257-270v). Nella lista di S. Agata la foliazione coeva è apposta nell’angolo superiore destro del recto di ogni foglio, e non presenta anomalie.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

L’INCHIESTA DELLA CONGREGAZIONE DELL’INDICE

79

probabilmente intestazioni o informazioni generali, dal momento che la progressione alfabetica dei titoli non presenta anomalie. Quattro liste, definite da Lebreton e Fiorani come provenienti da « Incerta civitas », non presentano nessuna intestazione né sottoscrizione: potrebbe essere anche questo un ulteriore indizio di perdita di carte, che eventualmente potevano precedere con indicazioni sulla provenienza28. Altri indizi emergono dall’analisi interna delle liste, in particolare di quelle che utilizzano il sistema abbastanza diffuso di intercalare gli item con lettere alfabetiche maiuscole. In almeno quattro casi si nota un salto nella progressione delle lettere che difficilmente si potrebbe spiegare senza ipotizzare una perdita di fogli, tanto più che, in tutti i casi in cui si verifica questa anomalia, la lettera con cui riprende la sequenza alfabetica è apposta all’inizio del recto di un foglio. Addirittura nella lista di S. Maria Forisportam di Lucca si passa dalla lettera C alla S, mentre in quella di S. Pietro in Vincoli a Roma le lettere si fermano alla F29. Gli indizi emersi dall’analisi delle liste sono stati confermati dalla ricognizione materiale del manoscritto, che ha fatto emergere chiari segni di asportazione di fogli, in numero significativo: in parte presumibilmente si trattava di fogli bianchi, ma in altri casi tale pratica ha alterato l’integrità dei documenti30. Diversi sono i casi delle canoniche di S. Daniele in Monte ad Abano Terme e di S. Giovanni Evangelista a Ravenna. Nel primo, all’interno della lista generale dei titoli di libri esistenti nella canonica troviamo inserita quella dei libri ad uso di Bernardino da Padova, probabile errore avvenuto al momento dell’assemblaggio del manoscritto, mentre nel secondo l’anomalia nella progressione delle lettere è forse da imputarsi ad errori o a trascuratezza dell’estensore31. Il codice Vaticano latino 11289 comprende 67 liste: rispetto alla descrizione fornita da Lebreton e Fiorani sono state aggiunte la lista VII.10.32,

 Cfr. supra, p. 76, nt. 13.   L’anomalia è presente nelle liste IV.1. Canonica incerta (ff. 49r-55r) e V.1. Canonica incerta (ff. 55v-61v). In realtà le due liste sono presumibilmente da ricondursi allo stesso insediamento: sono state redatte dalla stessa mano e la seconda inizia nel verso dell’ultimo foglio della prima. Per quanto riguarda la progressione delle lettere maiuscole nella prima si passa dalla C alla H, dalla I alla P e dalla P alla V, mentre nella seconda si va dalla A alla G. In tutti questi casi la lettera è apposta in alto al centro del recto del foglio. Le altre due liste, in cui si verifica la stessa cosa, sono XXIX.1. Lucca, S. Maria Forisportam (ff. 245r-248v) e XXIV.1. Roma, S. Pietro in Vincoli (f. 226r-v). 30  Cfr. infra la descrizione del codice. 31   XI.1. Abano Terme (Padova), S. Daniele in Monte. La lista è probabilmente riferibile alla biblioteca comune, anche se non esplicitamente dichiarato, e occupa i ff. 126r-127v; 129rv, mentre il f. 128r-v ospita la lista di Bernardino da Padova. Nella lista di S. Giovanni Evangelista, X.1. (ff. 119r-123v), dopo la lettera I compare una R, che però non è seguita da nessuna citazione. La lettera M è seguita dalla H e poi dalla N, mentre la R ricompare dopo nella giusta sequenza alfabetica. 32   « Libri di d. Modesto Mancini da Oruieto » (VII.10., f. 86r-v). 28

29

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

80

GIANNA DEL BONO

in quanto non descritta, e la lista X.1., in quanto attribuita erroneamente ad un canonico di S. Sebastiano a Mantova33, mentre sono state riunite le tre liste di S. Antonio di Venezia, descritte separatamente, ma di fatto riferibili tutte alla biblioteca comune della canonica34. Gli insediamenti presenti sono 36, di cui 4 non identificabili e uno incerto35. In realtà le liste che occupano i ff. 49r-55r e 55v-61v sono quasi certamente riconducibili a un unico insediamento, sia perché la seconda inizia nel verso del f. 55, sia perché sono state redatte dalla stessa mano36. Invece le liste registrate nel f. 249rv sono state attribuite da Lebreton e Fiorani, anche se in modo dubitativo, a un presunto insediamento di Montegaudio di Pesaro, attribuzione fondata probabilmente sull’intestazione della attuale lista XXX.1. (« Libri del p. priore, monasterio del Gaudio. In camera di d. Fortunato da Brescia priore »): appare invece molto più attendibile che si tratti di S. Maria del Gualdo, nella diocesi di Benevento37. Confrontando gli insediamenti presenti nel codice Vaticano latino 11289 e le liste dei titoli dei libri proibiti conservate nel codice Vaticano latino 11286, emerge, come del resto era già stato anticipato, che il primo non contiene gli « indici » di tutti gli insediamenti: mancherebbe almeno quello di S. Giovanni a Brescia, presente invece nel secondo. Potrebbe non essere mai stato compilato, oppure perduto, visto che comunque è stato possibile accertare la perdita di fogli, o anche riconducibile a una delle liste di cui non è stato possibile individuare la provenienza38. Sono inoltre assenti le liste di altre canoniche sicuramente esistenti in questo periodo, ovvero quella di S. Agnese fuori le Mura a Roma e quella di S. Secondo a Gubbio, ricordate da Prospero Cavalieri nelle biografie di Agostino Steuco, di Leonardo Malaspina e di Marco Marini. Il primo era entrato nella Congregazione proprio nella canonica di S. Secondo a Gubbio nel 1513, mentre Leonardo Malaspina e Marco Marini erano stati nominati abati in quella di S. Agnese, il primo nel 1540 e il secondo nel 158339.

  L’erronea attribuzione può risalire a un’incompleta lettura dell’intestazione.   XIV.1. Venezia, S. Antonio (ff. 143r-148v). 35   Lebreton – Fiorani, Codices, II-V e XXIX, pp. 162 e 164. 36  Cfr. supra, p.76, nt. 13. 37   Per la nota storica e bibliografica relativa, cfr. infra, p. 499, nt. 1286. 38   Per le informazioni relative all’espansione dei Canonici Renani in Italia e per un panorama completo degli insediamenti aggregatisi nel tempo alla Congregazione, cfr. supra, G. Zarri, I Canonici Renani (secoli XV-XVI), pp. 29-37. 39  Cfr. Cavalieri, Biblioteca, pp. 5-13 per Leonardo Malaspina; pp. 74-80 per Marco Marini; pp. 22-59 per Agostino Steuco. Su Marco Marini e Agostino Steuco, cfr. anche supra, Zarri, I Canonici Renani (secoli XV-XVI), pp. 59-63. Mancano inoltre le canoniche di S. Rufino di Mantova, di Nicosia a Pisa, di S. Giovanni Evangelista di Orvieto. 33 34

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

L’INCHIESTA DELLA CONGREGAZIONE DELL’INDICE

81

Le liste non furono raccolte utilizzando gli stessi criteri: nella maggioranza delle canoniche è presente una sola lista40, in altre la documentazione è costituita solo da liste dei titoli di libri in uso ai singoli religiosi41. Solo S. Maria di Coronata a Genova, S. Agata di Urbino, S. Michele a Candiana, S. Pietro in Vincoli a Roma e S. Girolamo a Modena presentano sia una lista unica, riferibile presumibilmente alla biblioteca comune, anche se viene esplicitamente indicata solo in quella di S. Michele di Candiana (« Libri qui in bibliotheca monasterij Sancti Michaellis de Candiana hoc tempore reperiuntur »), sia liste di titoli dei libri in uso ai singoli canonici42. In alcuni casi le liste non associate ai nomi di singoli canonici sono riconducibili senza ombra di dubbio alla presenza di una biblioteca comune, esplicitamente ricordata nelle intestazioni, come nella lista di S. Antonio a Venezia43. In altri la formula vaga utilizzata non lo consente, come ad esempio in quella di San Daniele in Monte a Abano Terme, (« Index librorum monast. S. Daniellis in Monte »), anche se qui la lista più ampia è seguita da quella dei titoli di libri in uso a Bernardino da Padova44. In altri casi, però, le intestazioni suggeriscono ipotesi diverse, la possibilità cioè che sia stata compilata un’unica lista comprendente sia i libri conservati nella biblioteca – laddove ci fosse – sia quelli ad uso dei singoli canonici. Sono sicuramente liste collettive quelle di S. Maria del Cengio a Isola Vicentina, come si evince dalla sottoscrizione finale (« Questi sono tutti li libri, lattinj et vulgari, quali si ritrouano al presente nel nostro monasterio di Santa Maria del Cingio d’Isola, sì delli reuerendi padri canonici quanto del monasterio ») e quella di S. Angelo a Lucca, la cui intestazione recita: 40   Oltre che per gli insediamenti non identificati, è presente un’unica lista per le canoniche di S. Salvatore a Bologna (I.1., ff. 2r-22v), di S. Giacomo Soprarno a Firenze (VI.1., ff. 62r-73v), di S. Salvatore a Venezia (VIII.1., ff. 87r-106v), di S. Sebastiano a Mantova (IX.1., ff. 107r-118v), di S. Maria Maggiore a Treviso (XII.1., ff.130r-138v), di S. Maria del Cengio a Isola Vicentina (XIII.1., ff. 139r-142v), di S. Antonio a Venezia (XIV.1., ff. 143r-148v), di S. Maria delle Grazie a Fornò (XV.1., ff. 149r-162v), di S. Marco a Reggio Emilia (XVIII.1., ff. 179r-194v), di S. Paterniano a Fano (XX.1., ff. 204r-206v), di S. Maria del Calcinaio a Cortona (XXI.1., ff. 207r-208v), di S. Eufemia di Piacenza (XXV.1., ff. 228r-235v), di S. Maria Maddalena a Mirandola (XXVI.1, ff. 236r-237v), di S. Angelo e S. Maria Forisportam a Lucca (XXVIII.1., ff. 242r-244v e XXIX.1., ff. 245r-248v), di S. Lorenzo fuori le Mura a Roma (XXXI.1., ff. 250r-253v), di S. Agnello a Napoli (XXXII.1., ff. 254r-256v), di S. Celso a Milano (XXXIII.1., ff. 257r-270v), di S. Cecilia della Croara a S. Lazzaro di Savena (XXXIV.1., ff. 271r-272v) ed infine di S. Antonio Abate di Padova (XXXV.1., f. 273r-v). 41   Sono S. Maria degli Angeli a Siena (VII.1-10., ff. 74r-86v), S. Pietro fuori le Mura a Cagli (XXII.1., f. 209r-v), S. Maria del Gualdo in Mazzocca a San Bartolomeo in Galdo (XXX.13., f. 249r-v), S. Sofia a Benevento (XXXVI.1-5., ff. 274r-279v). 42   XVI.1-2. (ff. 163r-170v); XIX.1-2. (ff. 195r-203v); XXIII.1-11. (f. 210r-225v); XXIV.1-2. (ff. 226r-227v); XXVII.1-2. (ff. 238r-241v). 43   XIV.1. (f. 143r): « Libri hebrei che sono nella libraria delli padri di S. Antonio tutti scriti a penna. Di S. Antonio di Venetia », 44   XI.1. e XI.2. (ff. 124r-129v).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

82

GIANNA DEL BONO

« Index librorum qui habentur in conuentu S. Angeli apud Lucam, tam ad priuatum usum canonicum quam ad comunem comodum eorum »45. È comunque probabile che anche in altri insediamenti si sia adottato il criterio di stilare un’unica lista che comprendesse sia i titoli dei libri della libraria comune sia quelli dei singoli canonici, un’ipotesi che sembra confermata dal confronto con la documentazione conservata nel codice Vaticano latino 11286, dove sono registrati libri di singoli canonici, appartenenti appunto a quelle comunità di cui è presente un’unica lista, come S. Salvatore di Bologna, S. Giovanni Evangelista di Ravenna, S. Eufemia a Piacenza, S. Marco a Reggio Emilia e S. Maria Maggiore a Treviso46. Un’analisi quantitativa della documentazione consente di attestare situazioni molto diverse, presumibilmente connesse alle caratteristiche storiche dei vari insediamenti: non a caso la lista di S. Salvatore di Bologna, sede strettamente legata alle origini e allo sviluppo della Congregazione, conta 892 titoli, ma non è l’insediamento che può vantare la maggior consistenza. S. Salvatore a Venezia registra 1196 titoli e, sempre a Venezia, S. Antonio 1032 titoli, un numero considerevole da attribuire in questo caso alla sola libraria comune, mentre negli altri due casi si tratta presumibilmente di liste comprensive anche del posseduto dei singoli canonici. Fra gli altri insediamenti solo tre superano i 500 titoli (S. Giacomo Soprarno a Firenze, S. Sebastiano a Mantova e S. Celso a Milano), mentre per il resto la consistenza è decisamente più bassa. Le liste personali sono invece molto esigue, talvolta costituite da poche unità: si possono segnalare come eccezioni quelle di Benedetto Galli da Siena47, con 152 titoli, e di Desiderio Ferrari nella canonica di Candiana, con 84 titoli48. In genere le liste sono redatte a piena pagina, ad eccezione di quelle di S. Giovanni Evangelista da Ravenna e di S. Antonio a Venezia, redatte su due colonne49, e presentano solitamente mani diverse, una per lista. Ci sono però altre eccezioni: a parte quelle già ricordate, non riconducibili a nessun insediamento per mancanza di elementi identificanti, furono redatte dalla stessa mano sia la lista comune di S. Agata a Urbino sia quella dei titoli di libri del priore, che dalla sottoscrizione finale apprendiamo essere in realtà dislocati a Bologna ad uso dello stesso priore, Valentino 45   XIII.1. Isola Vicentina (Vicenza), S. Maria del Cengio (ff. 139r-142v) e XXVIII.1. Lucca, S. Angelo (ff. 242r-244v). Anche la lista del convento di S. Salvatore a Venezia, VIII.1. (ff. 87r-106v), sembra essere una lista cumulativa: « Index librorum qui in monasterio Sancti Saluatoris Venetiarum et ad usum Canonicorum eiusdem reperiuntur ». 46  Cfr. supra, p. 81, nt. 40. 47   Benedetto Galli è un canonico di S. Maria degli Angeli a Siena (VII.3., ff. 76r-78v). 48   XXIII.6., ff. 216r-219v. 49   X.1., ff. 119r-123v. e XIV.1., ff. 143r-148v.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

L’INCHIESTA DELLA CONGREGAZIONE DELL’INDICE

83

Pini50. Ancora risultano redatte dalla stessa mano cinque delle sette liste compilate nella canonica di S. Michele a Candiana e tutte quelle di S. Maria del Gualdo: è quindi probabile che in questi casi fosse stata incaricata una sola persona, che a S. Michele aveva compilato sia l’elenco dei titoli di libri della biblioteca, sia quelli di altri confratelli, uno di seguito all’altro negli stessi fogli, mentre a S. Maria del Gualdo due delle tre liste, redatte anche queste nello stesso foglio, presentano sottoscrizioni di mano diversa, quasi che i possessori avessero riletto e confermato quanto scritto da altri51. La presenza di più mani all’interno della stessa lista può suggerire ipotesi diverse. In alcuni casi i termini che risultano di altra mano riguardano solo le intestazioni, o comunque forniscono indicazioni sulla provenienza delle liste. Talvolta sono apposte in alto, in un angolo del foglio, come ad esempio nella lista di S. Maria Maddalena a Mirandola, oppure in alto al centro del foglio, nello spazio utile prima dell’inizio della lista, come nel caso di S. Maria del Calcinaio o di S. Pietro a Cagli, altre volte invece risultano in posizione anomala, come nel caso di S. Sofia a Benevento52. È possibile che tali intestazioni siano state aggiunte in un secondo momento per distinguere e raggruppare le liste provenienti dai vari insediamenti, vuoi all’interno della stessa canonica vuoi presso la Congregazione dell’Indice. Per quanto riguarda S. Pietro a Cagli l’intestazione recita: « Indici di Cagli », ma in realtà siamo alla presenza di un solo « indice », quello personale di Iacopo Antonio da Fano: anche questo potrebbe dunque essere un

50   XIX.1., ff. 195r-201v, e XIX.2., ff. 202r-203v: « L’indice de’ libri a uso del d. priore di Vrbino », che si conclude con la nota a f. 203r: « Suprascritti libri sunt Bononię ad usum d. Valentini Pini. Bon., 1600 ». Su Valentino Pini cfr. supra, p. 76, nt. 14. 51   Candiana, S. Michele, XXIII.1-5. (ff. 210r-215v) e San Bartolomeo in Galdo, S. Maria del Gualdo in Mazzocca, XXX.1-3. (f. 249r-v). 52   Nella lista di S. Maria Maddalena a Mirandola (XXVI.1., ff. 236r-237v) dalla stessa mano che compila la lista è vergata l’intestazione: « A dì 8 maggio 1600. Libri attinenti al venerabile monasterio di S. Maria Maddalena della Mirandola et sua famiglia », mentre in alto a destra sul f. 236r troviamo un’ulteriore intestazione, di mano diversa, sottolineata: « Indice di Santa Maria Madalena della Mirandola ». Nel caso del convento di S. Maria del Calcinaio a Cortona (XXI.1., ff. 207r-208v), nello spazio fra il bordo superiore del foglio e il primo item, sempre di mano diversa, presumibilmente in un secondo momento, è stata apposta l’intestazione: « Libri del monasterio di Santa Maria del Calcinaio di Cortona ». Gli « indici » di S. Sofia di Benevento (XXXVI.1-5.) occupano i ff. 274r-279v. Sul recto del f. 274 compaiono due intestazioni. La prima è posta in alto al centro del foglio, da una mano che non compare nelle liste che seguono (« Beneuento. M. S. Sofia »), mentre la seconda, è posta in basso (« Index librorum monasterij Sanctae Sophiae de Beneuento »): capovolta rispetto alla precedente, ma anche alla corretta sequenza di lettura degli « indici » che seguono, probabile errore al momento della piegatura del fascicolo, corretto evidentemente in un secondo momento da chi ha apposto la seconda.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

84

GIANNA DEL BONO

indizio della probabile perdita di fogli e di conseguenza dell’incompletezza della documentazione53. La lista collettiva di S. Salvatore a Venezia reca, oltre all’intestazione che precede le citazioni, un’ulteriore annotazione nel verso dell’ultimo foglio bianco, di mano diversa, apposta al centro, parallelamente al lato lungo: in questo caso è ipotizzabile che sia stata apposta dopo la conclusione del lavoro per distinguerla da altre liste, vuoi all’interno della stessa canonica al momento dell’invio, vuoi in seguito presso la Congregazione54. La presenza invece di più mani all’interno della stessa lista attesta probabilmente interventi di revisione e di controllo successivi a una prima stesura. Significativa è la lista, di provenienza non identificata, che occupa i ff. 23r-48v55. Un cambio della mano si nota già a metà del f. 28v, il che indica probabilmente la sostituzione del canonico incaricato della compilazione. Una terza mano interviene presumibilmente in un secondo momento, aggiungendo item alla fine delle diverse sequenze alfabetiche, per integrare evidentemente dimenticanze e lacune. Addirittura il verso dell’ultimo foglio contiene ben 16 item che non compaiono prima, con un’unica eccezione: questa sorta di appendice, redatta da una quarta mano, può configurarsi effettivamente come un’integrazione alla lista principale, magari perché al momento della redazione le edizioni indicizzate si trovavano presso i singoli canonici o erano dislocate in luoghi diversi della canonica56. Non è l’unico elenco che reca chiare tracce di una revisione e di un controllo successivi alla prima stesura: possono essere segni di spunta, come nella lista di S. Maria del Cengio a Isola Vicentina, o parti di item aggiunti nello spazio fra i righi, ma anche vere e proprie appendici. Alla fine della lista dei libri di S. Daniele in Monte, dopo l’annotazione: « Finis indicis siue nota librorum S. Daniellis in Monte », sono elencati ancora cinque item, seguiti da un’annotazione quasi uguale a quella precedente57. A Lucca, nella canonica di S. Maria Forisportam, il priore Floriano, sottoscrive la lista, dichiarando di averla compilata personalmente, ma poi aggiunge la descrizione particolareggiata di un manoscritto, seguita da una nuova sottoscrizione: « Io, don Floriano, all’incontro faccio fede di non hauerlo incorporato con l’indice per hauerlo ritruouato doppo auerlo scritto »58.   XXII.1., f. 209r-v.   VIII.1., ff. 87r-106v. 55   II.1., ff. 23r-48r. 56   Si tratta della lista III.1. (ff. 28r-48v). L’eccezione è costituita dall’item [529] « D. Iacobi Lebetij Lauezollij Ferrariensis De habitu canonico. Ferrarię, excudebat Victorius Baldinus typographus ducalis, 1585 », che troviamo indicizzato anche al n. [294] (BIB 46262 = CNCE 30125). 57   XI.1., f. 129r. 58   XXIX.1. (ff. 245r-248v: f. 248r). 53 54

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

L’INCHIESTA DELLA CONGREGAZIONE DELL’INDICE

85

Segno inequivocabile di un momento di revisione a carico di un canonico diverso da quello incaricato di redigere la lista sono le aggiunte e/o le correzioni riconducibili a mano diverse. Nella lista di S. Sebastiano di Mantova59 sono evidenti numerose aggiunte di dati relativi a ulteriori edizioni di seguito alla prima registrata: anche questo elemento potrebbe costituire un indizio delle particolari modalità di stesura. È ipotizzabile cioè che a una prima fase, in cui si sono indicizzate le edizioni presenti magari nella libraria comune, ne sia seguita una successiva, in cui si sono aggiunti in forma sintetica i titoli dei libri ad uso dei singoli canonici, o magari dislocati in parti diverse della canonica. L’esempio citato sopra non è l’unico: nella lista di S. Maria in Vado, ad esempio, nome del tipografo e data di edizione della Summa prędicantium di Filippe Dias sono stati chiaramente aggiunti da un’altra mano60. Un altro elemento da evidenziare in tal senso è la presenza in più di una lista di item depennati: in genere ritroviamo la stessa citazione più avanti, come a S. Maria del Cengio, ma in altri, come nel caso di S. Salvatore di Bologna, alcuni item depennati non sono stati reinseriti. Nel primo caso l’interpretazione è immediata: semplicemente si suppone che l’estensore abbia ritenuto di avere inserito erroneamente l’item nella sequenza alfabetica e quindi abbia preferito cancellarlo e ripeterlo61. Nel secondo, invece, è più arduo comprendere perché la citazione relativa a una edizione sia stata depennata e non più inserita. Un’ipotesi potrebbe essere legata alle modalità di redazione delle liste. Presupponendo che si sia partiti da un inventario preesistente, è plausibile che nella fase di controllo sia emersa la mancanza del libro a cui si riferiva la citazione, evento sempre possibile in una raccolta libraria abbastanza consistente, come è il caso appunto di S. Salvatore di Bologna62.   IX.1. (ff. 107r-118v).   XVII.1. (ff. 171r-177v). Si tratta dell’item [296] « Philippi Diez Summa prŽdicantium. Ven., ap. Io. Florinam, 1591 », dove risulta depennato Domenicum Farreum e aggiunto appunto da altra mano Io. Florinam, 1591 (BIB 136 = CNCE 17055). 61   Nella lista di S. Maria del Cengio (XIII.1., ff. 139r-142v) l’item [19] « Flores Italici ac Latini sermonis exhortis exercitationis Io. Ludouici Uiuis excerpti et ab Horatio Toscanella Italice interpretati. Cum privilegio. Venetijs, apud Felicem Ualgrisium, 1593 » era stato inserito sotto la E, quindi depennato e riscritto nella giusta sequenza alfabetica, anche se probabilmente la data registrata deriva da una cattiva lettura (cfr. BIB 37005 = CNCE 35760). 62   Nella lista di S. Salvatore a Bologna (I.1., ff. 2r-22v) fra quelli depennati un titolo era già stato indicizzato in precedenza, mentre quattro sono depennati e non ripetuti né prima né in seguito. Cfr. [71] « Antonio Gueuara, Lettere, lib. 3. Venetijs, per Vincenzo Valgrisi, 1565 » (BIB 5521 = CNCE 22249); [72] « Istesso, Monte Caluario. Venetia, per Gabriele Giolito, 1560 » (BIB 709 = CNCE 22231); [571] « Rituum ecclesiasticorum Rom. Eccl. ColoniŽ AgrippinŽ, apud Arnoldum Brikmannum, 1557 » (BIB 5777 = ICCU\BVEE\020664); [723] « Biondo, Roma trionphante. Vinetia, per Michele » (edizione non identificata). 59 60

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

86

GIANNA DEL BONO

Le liste sono generalmente in ordine alfabetico, salvo alcuni brevi elenchi di titoli dei libri ad uso personale di singoli canonici63, anche se i criteri di ordinamento sono vari, spesso all’interno della stessa lista. La sequenza alfabetica è determinata dal nome dell’autore, in genitivo, ma anche al nominativo, talvolta utilizzando forme del nome diverse64, ma questi criteri non sono rispettati in modo rigido. Nella stessa lista si possono riscontrare citazioni indicizzate sotto il nome dell’autore (generalmente, come si usava in questo periodo, il nome personale), ma anche sotto il titolo, seguito quindi dal nome dell’autore, o ancora sotto la parola ritenuta più significativa, ad esempio Commentarium, Consilia, Compendium, Opera, Sermones, etc. Spesso la scelta di queste parole ha quasi il valore di una parola chiave, consentendo di raggruppare opere di autori diversi. Addirittura, nella lista di S. Girolamo a Modena anche gli articoli diventano elementi dell’ordinamento, per cui sotto la lettera “L” troviamo La fabrica del mondo, La sfera del Picolomini, etc. Un caso abbastanza singolare è quello costituito dalla lista collettiva del convento di S. Giacomo Soprarno, in cui l’estensore inserisce veri e propri rinvii da una forma all’altra del nome di alcuni autori: così troviamo ad esempio « Onofrio Codignola vedi all’H » (dove l’autore è indicizzato come « Honofri Zarabini da Cottignola ») o anche « Prediche del Bittonto vedi C » e « Prediche del Panigarola vedi F » (dove l’autore è indicizzato nel primo caso come Cornelio Musso e nel secondo come Francesco Panigarola)65. In ogni caso la progressione alfabetica è spesso scorretta e confusa, determinata semplicemente dalla lettera iniziale della parola scelta per l’indicizzazione, più che da criteri di ordinamento precisi: non sono pochi i casi in cui, a breve distanza dalla prima citazione di un autore, ne troviamo altre. Forse per offrire una visione più ordinata e sistematizzata, è molto diffuso l’uso di lettere maiuscole per scandire la sequenza alfabetica, in particolar modo negli elenchi più consistenti: spesso la lettera è apposta all’inizio di un nuovo foglio, ma si trovano anche elenchi che non usano questo accorgimento, che avrebbe consentito ovviamente di aggiungere eventualmente nuovi item se necessario, limitandosi a lasciare un po’ di spazio bianco fra la fine di una sequenza e l’inizio di quella successiva66. 63   Ad esempio Vincenzo da Roma, S. Maria degli Angeli a Siena, VII. 8. (f. 83v); Bernardino da Padova, S. Daniele in Monte a Padova, XI.2. (f. 128r-v); Ippolito Bianchini, S. Maria in Vado Ferrara, XVII.2. (f. 178r). 64   Nell’elenco di S. Salvatore a Bologna (I.1., ff. 2r-22v) troviamo le opere di Boezio indicizzate sia sotto la forma Anicij sia sotto la forma Boethius. 65   VI.1. (ff. 62r-73v): f. 69v e 70r. 66  Utilizzano questo sistema gli estensori delle liste di S. Maria Coronata di Genova (XVI.1., ff. 163r-168v), S. Agata di Urbino (XIX.1., ff. 195r-201v), S. Paterniano di Fano (XX.1., ff. 204r-206v) e S. Agnello di Napoli (XXXII.1., ff. 254r-256v).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

L’INCHIESTA DELLA CONGREGAZIONE DELL’INDICE

87

Una tecnica particolare è quella utilizzata dall’estensore della lista di S. Cecilia della Croara: non lascia nessun spazio bianco fra una sequenza di titoli e quella successiva, ma scrive la prima parola del primo titolo di ogni sequenza spostandola leggermente a sinistra, rispetto a quelli successivi67. Le liste redatte con maggior accuratezza presentano soluzioni grafiche diverse, dall’uso di una grafia per così dire normalizzata, all’incolonnamento degli elementi citazionali, generalmente autore e titolo, luogo, tipografo e data, predisponendo così la lista in forma tabellare, come quella di Flavio da Gubbio, canonico di S. Pietro in Vincoli a Roma68, o comunque ricercando un risultato visivamente ordinato, come nell’elenco di S. Girolamo di Modena, dove l’estensore anticipa, rispetto alla griglia tradizionale, l’indicazione del tipografo e poi, lasciando uno spazio, allinea a destra luogo e data69, o ancora inserendo richiami in calce ai fogli70. Per segnalare la presenza di più opere dello stesso autore o di edizioni diverse della stessa opera, senza dover duplicare la citazione, si usano vari accorgimenti: quello più comune è la semplice aggiunta delle note tipografiche delle varie edizioni, di seguito alla prima citazione. In questi casi l’estensore è spesso costretto a invadere lo spazio sopra o sotto il rigo, o anche quello fra due righi. Un altro sistema è quello di incolonnare sotto la prima citazione i dati editoriali delle altre, oppure segnalare le opere dello stesso autore con un rientro del titolo, senza ripeterne il nome, come è possibile osservare nella lista di S. Giacomo Soprarno a Firenze71. Molto frequente è anche l’uso di parentesi graffe, utilizzate per riunire più opere dello stesso autore, oppure più edizioni della stessa opera. Particolarmente complessa è la soluzione proposta dalla lista di S. Eufemia di Piacenza, dove le parentesi graffe vengono utilizzate più volte all’interno dello stesso gruppo di citazioni, una prima volta per riunire opere dello stesso autore, messo in evidenza a sinistra della parentesi, una seconda per indicare più edizioni della stessa opera72. Non tutti gli estensori mostrano la stessa attenzione nell’indicare edizioni diverse, come nel caso di S. Maria di Coronata a Genova, dove ci si limita a dichiarare: « Compendio del Manuale del Nauarro. Sei copie »,   XXXIV.1., ff. 271r-272v.   XXIV.2., f. 227r. 69   XXVII.1., ff. 238r-240v. 70   Nella lista di S. Sebastiano di Mantova (IX.1., ff. 107r-118v) i richiami sono utilizzati solo nel verso dei fogli, mentre in quelle di S. Daniele in Monte ad Abano Terme (XI.1., ff. 124r-129v), di S. Maria Maggiore di Treviso (XII.1., ff. 130r-138v), di S. Girolamo a Modena (XXVII.1., ff. 238r-241v), di S. Angelo a Lucca (XXVIII.1., ff. 242r-244v) sono inseriti sia nel recto sia nel verso dei fogli. Infine anche l’estensore di S. Maria delle Grazie di Fornò (XV.1., ff. 149r-162v) usa il sistema dei richiami, ma non sistematicamente. 71   VI.1. (ff. 62r-73v). 72   XXV.1. (ff. 228r-235v). 67 68

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

88

GIANNA DEL BONO

o anche: « Concilij Tridentini esemplaria septem », senza ulteriori specificazioni che possano risolvere il dubbio se ci si trovi di fronte a esemplari della stessa edizione o piuttosto a esemplari di edizioni diverse73. Con maggior precisione l’estensore della lista di S. Celso a Milano indica la presenza di più esemplari della stessa edizione, facendo precedere la citazione dal termine Bis oppure dall’espressione Due, mentre quello di S. Salvatore di Venezia, dopo aver precisato il numero di esemplari, distingue in modo inequivocabile le varie edizioni, anche evidenziando i casi di pubblicazioni in più volumi, in cui siano presenti esemplari appartenenti a edizioni diverse, ad esempio: « Auctoritates SacrŽ ScripturŽ et ss. Patrum, quae in cathechismo Petrij Canisij citantur. Quarum prima, secunda et tertia pars in uno uoluminŽ impressŽ sunt. Ven., apud Aldum, 1571. Reliquus numerus. ColoniŽ, apud Geruuinum Calenium et heredes Io. Quentell, 1570 »74. Le liste fanno emergere anche altri elementi relativi sempre al rapporto opera/esemplare/edizione. Capita sovente, infatti, di notare come gli estensori delle liste prestino particolare attenzione all’opera piuttosto che all’edizione. Questo si traduce in alcuni casi in una descrizione analitica del contenuto, ad esempio: « Diui Caecilij Cipriani, episcopi Cartaginensis, Epistolae varijque tractatus et uarij sermones. Item Exhortatio ad martirium ad Fortunatum. In volumen secundum continens uarios tractatus atque sermones. Coloniae, per Heronem Alopicium, 1525 »75, oppure: « Esequie celebrate per la fe. me. di papa Sisto 4., nel centesimo che da s. Santità fu unita l’Abbattia di S. Paterniano di Fano alla nostra Congregatione di S. Saluatore, descritta {da} d. Gio. Battista Dominichi da Ferrara. Con una oratione fatta da d. Serafino Bresciano. Stampato im.Pesaro, per Girolamo Concordia, l’anno 1584 »76. In altri casi si opta per la creazione di più item, pur citando opere pubblicate nella stessa edizione, ad esempio: « Caij Iuuenci presb. De euangelica historia, hexametro carmine. Lugduni, per Ioannem Tornesium, 1553 » e « Coelij Sedulij prŽsb. Opus paschale, seu mirabilium diuinorum, hexametro carmine. Lugduni, per Ioannem Tornesium, 1553 »77.   XVI..1. (ff. 163r-170v): f. 164r.   VIII.1., [86-87] (BIB 2243 = CNCE 8005 e BIB 15357 = ICCU\RMLE\014851). Si veda anche VIII.1., [100-101]: « D. Antonini Summa confessionalis. Numero 2. Una, Lugduni, apud Theobaldum Paganum, 1546. Altera, Ven., apud Georgium de’ Caualli, 1562 » (BIB 64106 = ICCU\RLZE\002505). Non è stato possibile identificare la seconda citazione: la data non corrisponde a nessuna edizione descritta di quel tipografo. 75   Roma, S. Pietro in Vincoli, XXIV.1., [29] (BIB 58205 = ICCU\BVEE\015901). 76   Lucca, S. Angelo, XXVIII.1., [30] (BIB 61448 = CNCE 17543). 77  Roma, S. Pietro in Vincoli, XXIV.1., [28]: (BIB 80645 = IT\ICCU\TO0E\023673). Si vedano anche XI.1., [90], Abano Terme (Padova), S. Daniele in Monte: « Ioannis Scoti, Ord. Minorum, Quest. super Logica. Impressa Venet., per Symonem de Luere, 1500, die 20. Mar73 74

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

L’INCHIESTA DELLA CONGREGAZIONE DELL’INDICE

89

Alla fine del Cinquecento il patrimonio librario degli insediamenti dei Canonici del SS. Salvatore, come del resto quello di altri Ordini religiosi, era sicuramente costituito prevalentemente da libri a stampa, ma in quelli di più antica fondazione non era indifferente anche il numero di manoscritti. Stimare la quantità di manoscritti presenti in queste biblioteche non è semplice, dal momento che nella maggioranza dei casi gli estensori non si curano di citarli in modo separato, ma li inseriscono insieme ai libri a stampa, facendoli seguire dall’indicazione specifica, manuscriptus o anche scriptus, declinata o abbreviata in vari modi. La presenza però di citazioni senza l’indicazione di note di edizione o ulteriori specificazioni, magari in liste che rispettano la griglia citazionale fornita dalla Congregazione dell’Indice, fa sorgere il sospetto che in realtà i manoscritti conservati siano in numero maggiore, soprattutto quando le compendiose citazioni fornite dagli estensori non consentano di ipotizzare edizioni prive di note tipografiche sul frontespizio o di ricondurle a edizioni di cui fosse stato più opportuno tacere taluni elementi identificanti. Sono solo quattro le liste in cui risultano separati in modo chiaro i manoscritti dai libri a stampa, S. Sebastiano a Mantova, l’insediamento non identificato III.1., e descritto da Lebreton e Fiorani come « III. Incerta civitas », S. Antonio a Venezia e S. Angelo a Lucca. Le prime due fanno seguire alla fine dell’elenco dei titoli di libri a stampa le citazioni dei manoscritti, in numero veramente esiguo, quattro per ciascuna. Il patrimonio manoscritto di S. Antonio a Venezia risulta invece molto consistente. Qui vengono prodotte tre liste separate: « Libri hebrei che sono nella libraria delli padri di S. Antonio, tutti scriti a penna », « Libri greci della libraria di S. Antonio de Venetia, scriti a penna » e « Libri latini a mano ». In realtà, la terza lista contiene anche i titoli di libri a stampa, sia in latino sia in volgare, ma i manoscritti sono citati separatamente all’inizio di ogni sequenza indicata da lettere maiuscole78. A S. Angelo a Lucca, invece, alla fine della lista si segnalano due manoscritti, dalla cui descrizione sembra trasparire la preoccupazione di seguire in modo corretto le istruzioni ricevute: « Vno tij ». « Ioannis Anglici, eiusdem Ord., Expositio predictorum questionum. Impressa Venetijs, sub eodem impressore, eodem anno et mense » (BIB 22139 = ISTC id00391000); II.1., [49]: Canonica incerta: « Francisci Patritij Senensis Rerum memorandarum descriptio. Parisijs, apud Petrum Galerum, 1552 ». « Francisci Patritij Senensis De regno et institutione rep. Parisijs, apud Petrum Galerum, 1552 » (BIB 72709 = ICCU\MODE\028094). Questi item nell’edizione delle liste sono stati riuniti in uno solo, sulla base dei criteri stabiliti all’interno del progetto RICI. 78   XIV.1. (ff. 143r-148v). La prima lista è seguita da una nota: « Sono in tutto numero 76 », cifra che differisce da quanto risulta nell’edizione del testo, dal momento che l’estensore ha evidentemente contato il numero complessivo dei volumi. La consistenza del patrimonio manoscritto della canonica di S. Antonio di Venezia è da ricondursi al lascito dell’umanista Domenico Grimani. Cfr. supra, Zarri, I Canonici Renani (secoli XV-XVI) cit., p. 70.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

90

GIANNA DEL BONO

libretto scritto a mano. Dice di f. Gio. Grisostimo, Della reparatione del peccato. Non ui è nome del tradutore, né di chi la scritto, né doue o quando » e « Vno altro libro scritto a mano, nel quale non è nome de l’autore, né di chi l’habia scritto, né doue o quando. Contiene diuerse materie »79. Altrettanto poco diffusa è la separazione fra i libri in lingua latina e quelli in volgare: solo due liste, S. Salvatore a Bologna e S. Maria del Cengio a Isola Vicentina, forniscono sequenze separate, mentre le altre propongono liste in cui si alternano indifferentemente edizioni latine e volgari. Non è infrequente, infine, verificare l’abitudine abbastanza diffusa a una manipolazione linguistica delle citazioni, ad esempio la traduzione in latino dei titoli di opere in volgare, talvolta adottata sistematicamente, come ad esempio nelle liste di S. Agata ad Urbino. La Congregazione dell’Indice aveva fornito istruzioni precise rispetto ai criteri di descrizione dei libri, chiedendo di segnalare autore, titolo, luogo, tipografo e anno di stampa, una griglia completa quindi, in grado di consentire l’esatta identificazione dell’edizione, mutuata per altro da quella proposta dal repertorio più famoso del Cinquecento, la Bibliotheca universalis del Gesner80, mentre per i manoscritti era richiesta l’indicazione della materia, in assenza della precisa individuazione dell’autore. In linea di massima queste direttive furono osservate, anche se non in modo puntuale e preciso: all’interno di una lista redatta secondo le istruzioni capita spesso di notare anche item senza la segnalazione del tipografo e/o quella dell’anno di stampa. In alcuni casi le procedure di identificazione adottate hanno consentito di ricondurre queste citazioni a edizioni prive effettivamente di note tipografiche o a casi in cui l’indicazione di tipografo e anno compare solo nel colophon, per cui è possibile spiegare l’omissione, o ancora quando nel frontespizio compaia soltanto una marca tipografica81. In altri casi item contenenti solo l’indicazione di un autore o titolo potrebbero essere ricondotti, come del resto già osservato, a manoscritti, non segnalati in quanto tali dagli estensori. Sono inoltre quasi del tutto assenti le indicazioni relative al formato e al numero dei volumi: troviamo queste informazioni soltanto a Siena, nella canonica di S. Maria degli Angeli, e più precisamente in tre brevi liste personali, in cui i canonici Gregorio da Gubbio, Serafino da Lucca e Modesto Mancini da Orvieto si preoccupano di segnalare, anche se non si-

  XXVIII.1. (ff. 242r-244v), f. 244v.   Su Gesner cfr. A. Serrai, Conrad Gesner, a cura di M. Cochetti, con una bibliografia delle opere allestita da M. Menato, Roma 1990; F. Sabba, La Bibliotheca universalis di Conrad Gesner: monumento della cultura europea, Roma 2012. 81  Cfr. infra, pp. 91-92. 79 80

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

L’INCHIESTA DELLA CONGREGAZIONE DELL’INDICE

91

stematicamente, il numero dei tomi di cui era composta la pubblicazione citata e il formato82. Le modalità con cui i vari estensori applicarono le istruzioni hanno dato vita a liste molto diverse: si va da quelle in cui si registra in modo più ampio il titolo, corredandolo anche di informazioni relative a traduttori e/o curatori, a liste invece in cui la citazione è compendiaria, ma comunque completa dei dati fondamentali, come quella di S. Agnello di Napoli83, a liste infine in cui mancano sistematicamente le indicazioni relative al tipografo e in alcuni casi anche quelle relative all’anno di pubblicazione84. Particolari sono i casi di S. Celso a Milano, ma soprattutto di S. Giovanni Evangelista a Ravenna, in cui fra l’indicazione del luogo e quella della data è lasciato uno spazio bianco85. L’interpretazione di questo dato non è facile: l’inserimento di tale spazio, decisamente molto frequente nella seconda delle liste citate, sembra intenzionale e non casuale. Non è, almeno a mio parere, riconducibile alla volontà di tacere tale elemento: ritengo piuttosto che possa essere ricondotto alle modalità di compilazione della lista. È ipotizzabile, cioè, che in questi casi la lista sia stata compilata a partire da un precedente inventario, in cui tale dato non era rintracciabile, e che l’estensore quindi abbia lasciato lo spazio per un successivo inserimento, magari dopo una revisione, evidentemente mai avvenuta. In quasi tutte le liste è possibile evidenziare item in cui si dichiara l’assenza di elementi fondamentali ai fini dell’identificazione, quali il nome del tipografo o l’anno, con espressioni varie (desunt, sine nomine, deest finis, etc.). È possibile che questi casi si configurino come tentativi di mascherare edizioni dubbie, senza dimenticare però che i canonici di S. Salvatore avevano comunque ottemperato, almeno in parte, all’invito di presentare liste con i titoli dei libri proibiti e che in diverse liste si preoccupano di segnalare esemplari “espurgati”. Molto probabilmente in alcuni casi è altrettanto possibile che gli estensori si trovassero di fronte a esemplari incompleti, magari privi del frontespizio o del colophon, oppure più semplicemente che i dati mancanti non fossero presenti sul frontespizio e che occorresse controllare il colophon per ricavarli. In altri casi, la dichiarazione di mancanza del nome dello stampatore è sicuramente dovuta alla non conoscenza da parte dell’estensore del nome reale dello stampatore, quando sull’esemplare comparivano i corrispondenti motti, ad esempio « ad candentis Salamandrae insigne ». Un caso particolare si verifica inve  VII.5. (f. 80r-v), VII.6. (ff. 81r-82v) e VII.10. (f. 86r-v).   XXXII.1. (ff. 254r-256v). 84   Ad esempio le tre liste personali di S. Maria in Gualdo a San Bartolomeo in Galdo (XXX.1-3., f. 249r-v) o anche quella di Bernardino da Padova a S. Daniele in Monte (XI.2., f. 128r-v). 85   XXXIII.1. (ff. 257-270v) e X.1. (ff. 119r-123v). 82 83

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

92

GIANNA DEL BONO

ce nella lista di S. Celso. L’estensore, non riuscendo a individuare il nome dello stampatore, ritiene comunque opportuno descrivere minuziosamente la marca tipografica: « facies aquila grandi ac alijs quattuor impressorum nullibi descriptorum angularibus minusculis insignibus notatur »86. Espressioni come « con licentia de’ superiori », in volgare o in latino, che accompagnano spesso le citazioni, potrebbero fare pensare a una sorta di dichiarazione liberatoria, ma spesso approdando a un esemplare dell’edizione citata si può constatare che l’estensore ha semplicemente trascritto quanto compariva sul frontespizio. Ha invece sicuramente un altro significato l’avvertenza inserita nella registrazione di un’opera di Ambrogio Flandino nella lista di S. Antonio a Venezia: « Ambrosij eremitae Sermones quadra., inscriptus Gentiles. De licentia inquisitoris. Ven., apud Octauianum Scotum, 1523 »87, che non è un caso isolato. Scorrendo le liste troviamo non poche registrazioni di edizioni corredate puntualmente da espressioni come emendatum, correto, de licentia inquisitoris, o dall’avvertenza che l’esemplare è stato sottoposto a revisione e magari « purgato », come avviene a S. Maria degli Angeli a Siena, nella lista personale di Michelangelo Pini da Coriano, dove un’edizione delle Vite dei pontefici del Platina è seguita dalla nota: « Remosse le 3 uite proibite »88. Le due canoniche citate sopra, quella di S. Antonio, dove per altro compaiono altri due item seguiti da note analoghe89, e quella di S. Maria degli Angeli, non compaiono fra quelle presenti nelle liste conservate nel codice Vaticano latino 11286: è ipotizzabile quindi che non avendo ottemperato alla prima richiesta della Congregazione dell’Indice, sia stato ritenuto opportuno segnalare questi casi successivamente. Comparando le liste presenti nel codice Vaticano latino 11286 e quelle del Vaticano latino 11289 emergono casi simili. S. Giacomo Soprarno segnala di possedere un’edizione delle Lettioni sopra dogmi del Panigarola, « Con licentia del sancto Offittio », e un’edizione aldina contenente opere di vari autori classici, affidata all’abate per le opportune correzioni90. An86   XXXIII.1, [136]. Si tratta di un’edizione del Liber Sextus Decretalium di Bonifacio VIII, curata dalla Società dell’Aquila che si rinnova, una società editoriale formatasi a Venezia per l’edizione di testi giuridici, attiva nell’ultimo quarto del XVI secolo. Cfr. CNCE 13418. 87   XIV.1., [277] (BIB 1245 = CNCE 19242). 88   VII.9., [43]: « Platina, Delle uite de’ sommi pontefici. In Ven., appresso Gio. de’ Picchi et fratelli, 1578. Remosse le 3 uite proibite » (BIB 3985 = CNCE 34637). 89   XIV.1., [433]: « Concetti scriturali sopra il Miserere del p. Cesare Calderari. Reuisti. Venetia, per Marc’Antonio Bonibelli, 1598 » (BIB 11252 = CNCE 8380) e [936] « Sebastiano Mustero. Correto. Basilea, per Henrico Pietro, 1550 » (BIB 68760 = ICCU\RMLE\010482). 90   VI.1., [188]: « Lettioni sopra i Dogmi. Ven., per Giuntj, 1583. Con licentia del sancto Offittio (BIB 79693 – edizione non identificata) e [293] « Io. Iamblici De misterijs Egiptiorum etcetera. Procrus in Platonico Alcibiade et alia Platonica opuscola. Quibusdam abatis pro corettione. Ven., per Aldum et Andream, 1516 » (BIB 578 = CNCE 37529 e CNCE 53385).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

L’INCHIESTA DELLA CONGREGAZIONE DELL’INDICE

93

che nella lista di S. Salvatore di Venezia sono compresi esemplari « expurgati » o corretti « ex Indice »91, così come in quella di S. Maria del Cengio, in cui si dichiara il possesso « De licentia superiorum » di un’edizione veneziana della Bibbia92, mentre l’estensore della lista di S. Paterniano si preoccupa di segnalare che l’esemplare della Dieta salutis posseduto dalla canonica è « cunctis mendis expurgata »93. Anche S. Girolamo di Modena possiede due edizioni delle Lettioni del Panigarola, avvertendo però che sono accompagnate dalla licenza scritta del padre inquisitore94, mentre S. Celso di Milano si preoccupa di assicurare che l’esemplare delle Prediche di Savonarola posseduto è stato corretto95. Solitamente non emerge la stessa preoccupazione di assicurare la conformità all’Indice delle opere manoscritte, salvo in due casi, presumibilmente legati alla peculiarità del contenuto. Il primo è un compendio « de natura deitatis », inserito nella lista di S. Maria Forisportam. Dopo averlo descritto accuratamente, segnalando il tipo di supporto e riportando incipit ed explicit, l’estensore aggiunge: « Uisum et approbatum per inquisitorem »96. Il secondo invece è un Sermonarium, di cui non si conosce l’autore, registrato nella lista di S. Maria in Vado e corredato da una nota: « Catholicum tamen, prout facit fidem r.d. Ambrosius de Brixia, canonicus noster »97. I casi sopra segnalati si riferiscono al posseduto di canoniche non presenti nel codice Vaticano latino 11286, che quindi presumibilmente non avevano provveduto a ottemperare al primo invito della Congregazione dell’Indice. 91   Cfr. ad esempio VIII.1., [143]: « Adagia correcta. Parisijs, per Aegidium Beys, 1583 » (BIB 67288 = ICCU\NAPE\018139); [608] « Gentile Quadragesimale. Ven., per Scotum, 1523. Numero duo. Expurgati » (BIB 1245 = CNCE 19242), e ancora [928] « Pontani Opera. Ven., per Aldum, 1518. Correcta ex Indice » (BIB 16106 = CNCE 47484). 92   XIII.1., [6]: « Biblia a uetustissima exemplaria nunc recens castigata Romaeque reuisa. De licentia superiorum. Venetijs, apud Iuntas, 1572 » (BIB 729 = CNCE 5794). 93   XX.1., [57]: « Dieta salutis d. Bonau., cunctis mendis expurgata. Venetiis, per Caesarem Ariuabenum, 1518 » (BIB 1189 = CNCE 17165). 94   XXVII.1., [35-36]: « Le Lettioni sopra i dogmi del p. Panigarolla, con la licenza in scritto del p. inquisitore. In Reggio, per Gieronimo Cauallaria. In Ferrara, per Giulio Vasalini et Giulio Cesare Cagnatini, 1585 » (BIB 58594, edizione non identificata, e BIB 2374 = CNCE 41072). 95   XXXIII.1., [428]: « Prediche quadragesimali di fra’ Gironimo Sauonarola sopra Amos et Zacharia, et parte sopra gli Euangelij. Corrette. Venetia, Aloisio de Tortis, 1544 » (BIB 525 = CNCE 34921). 96   XXIX.1., [36]: « Compendium manuscriptum in charta aedina, quod sic habet principium literis rubris. Incipit primus Compendij theologiae de natura diuinitatis, et sic habet finem eisdem literis rubris. Explicit Liber compendium theologicae ueritatis. Deo gratias. Amen. Amen. Uisum et approbatum per inquisitorem ». 97   XVII.1., [321]: « Sermonarium antiqum. Manuscriptum, sine nomine auctoris. Catholicum tamen, prout facit fidem r.d. Ambrosius de Brixia, canonicus noster ».

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

94

GIANNA DEL BONO

La canonica di S. Marco a Reggio Emilia, invece, aveva inviato tre liste personali98: le edizioni registrate in esse compaiono puntualmente anche in quella presente nel codice Vaticano Latino 11289, accanto comunque ad altri casi, in cui si certifica l’avvenuto intervento censorio, per lo più tramite la cancellazione del nome del tipografo, oppure se ne attesta la correzione e il conseguente permesso di conservarle99. Il fatto di ritrovare le stesse edizioni del Monte Calvario, precedentemente segnalate nelle liste di Fausto Bracaldi e di Teseo da Urbino, o un Thesaurus linguae sanctae ad uso di quest’ultimo, conferma che la lista di S. Marco, come del resto presumibilmente altre, è una lista collettiva, comprensiva dei titoli dei libri di una libraria comune e di quelli dei singoli canonici. È curioso il fatto che l’annotazione, che accompagna la descrizione del Thesaurus nella lista collettiva, alluda esplicitamente al possesso, o all’uso personale dell’esemplare, tale da far sorgere l’ipotesi che l’estensore della lista fosse stato proprio Teseo da Urbino: « Sancti Pagnini Lucensis Thesaurus linguŽ sanctŽ, auctus opera Ioannis Mercerij, cuius nomen est deletum. Et hic liber est mihi concessus pro correctione per triennium a reuerendissimo patre inquisitore Ven., fratre Vincentio, et extat subscriptio eius propriŽ manus in prima pagina libri. Excussus Lugduni, apud Bartholomeum Vincentium, 1577 »100. Una situazione simile si ripropone per S. Eufemia di Piacenza. Nella lista di Angelo da Mantova, presente nel codice Vaticano latino 11286 troviamo un’edizione delle Figurae Bibliae dell’agostiniano Antonio Rampegollo e una edizione delle Ragioni d’alcune cose segnate nella canzone di Annibal Caro. Venite a l’ombra de gran gigli d’oro di Lodovico Castelvetro, inserite anche nella lista cumulativa presente nel codice Vaticano latino 11289 seguite però da note significative: « Tenetur permittente reuerendo patre inquisitore », e « Si tiene, ma non si legge dal preuosto, per concessione et commissione del r. padre inquisitore »101. Al contrario non ne compaiono altre, presenti sia nella lista citata sopra, sia in quelle di Giovanni Andrea da Piacenza e di Salvatore da Piacenza102.  Cfr. supra, p. 75, nt. 11.   Si vedano, ad esempio i seguenti item nella lista XVIII.1.: [14] « Appiani Alexandrini Rom. hist. GrecŽ et LatinŽ. Excudebat Hen. Stephanus, sed est deletum nomen, 1597 » (BIB 67285 = ICCU\BVEE\020734); [47] « Bernardi Opera. Cum licentia r.p. inquisitoris » (BIB 80482 – si tratta presumibilmente di un manoscritto, anche se non esplicitamente indicato); [141] « Dictionarium trilingue, idest LatinŽ, GraecŽ et HebraicŽ. Deletum est nomen typografiŽ, 1543 » (BIB 80514 – edizione non identificata); [382] « Senophontis Opera, Grae. Deletum est nomen tipog., 1561 » (BIB 81641 = IT\ICCU\CERE\041748: si tratta di un’edizione di Henri Estienne). 100   XVIII.1., [383] (BIB 82166 = IT\ICCU\RMLE\002751) 101   Sono gli item [36] e [299] della lista XXV.1., f. 228v e 233r. 102   Per le edizioni incluse nelle liste comprese nel Vat. lat. 11286 cfr. supra, pp. 104-105. 98 99

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

L’INCHIESTA DELLA CONGREGAZIONE DELL’INDICE

95

Non è certo obiettivo di queste pagine entrare in merito al contenuto delle liste, ovvero alla tipologia di opere e autori in esse contenute, rispetto al panorama bibliografico coevo, ma forse è il caso di avanzare, ad esempio, alcune osservazioni sulla presenza di autori appartenenti alla Congregazione dei Canonici Renani, che nel XVI secolo contava un discreto numero di studiosi in vari campi, conosciuti e apprezzati dai contemporanei103. Risulta quindi abbastanza scontato scorrendo le liste trovare i nomi, fra gli altri, di Onofrio Zarrabini104, di Valentino Pini105 o di Giacomo Lavezzoli Lebeti106, ma forse val la pena di ricordare alcune liste in cui la presenza di autori della Congregazione è davvero significativa, come quella di S. Sebastiano di Mantova, o quella di S. Celso di Milano107, o ancora quelle in cui compaiono opere manoscritte di autori non necessariamente di primo piano, ma evidentemente conservate e inserite nel patrimonio librario, come supporto al percorso di formazione dei canonici: in genere sono infatti lectiones, tenute nella stessa canonica o in altre. A S. Sebastiano sono registrate le Lectiones di Mariano da Bologna e quelle logicales di Vittorio Otteri108, mentre a S. Eufemia di Piacenza troviamo lectiones di argomento aristotelico di Alfonso Bavosi tenute a Bologna, di Alfonso Spezzani tenute a Fano e di Angelo Ognibene tenute a Candiana109. 103   Sulla vita e le opere di letterati ed eruditi appartenenti alla Congregazione Renana, cfr. supra il saggio di Zarri, I Canonici Renani (secoli XV-XVI) cit., in particolare pp. 58-67. 104   Su Onofrio Zarrabini cfr. Trombelli, Memorie istoriche, pp. 274-275; G. B. Mittarelli, De literatura Faventinorum, sive de viris doctis et scriptoribus urbis Faventiae, Venetiis 1775, p. 188; Ferrari, Onomasticon cit., ad vocem; Indice biografico italiano, a cura di T. Nappo e P. Noto. 3a ed. corr. ed ampliata, München-London-New York-Paris 2002, ad vocem. 105   Su Valentino Pini, cfr. supra, p. 76, nt. 14. 106   Su Giacomo Lavezzoli Lebeti (1510-1585) cfr. Ferrari, Onomasticon cit., ad vocem, e Indice biografico italiano cit., ad vocem. 107   IX.1. (ff. 107r-118v) e XXXIII.1. (ff. 257-270v). 108   IX.1., [659]: « Lectiones d. Mariani Bononiensis, canonici reg. Congregationis Sancti Saluatoris » e [660] « Lectiones logicales d. Victorij Otterij Vrbeuetani, canonici Congregationis Sancti Saluatoris ». Mariano da Bologna potrebbe essere identificato con Mariano Bono, canonico regolare della Congregazione del SS. Salvatore, sconosciuto ai repertori (cfr. CNCA 1880). Di lui è presente in Edit16 una sola edizione: Conclusiones diuinae, naturales, et morales; quas D. Marianus Bonus Bon. canonicus regularis congregationis Saluatoris sacrae theologiae lector disserendas proponit. Bononiae, apud Ioannem Rossium, 1588 (CNCE 7010), mentre non c’è traccia nei repertori più importanti del secondo autore. 109   XXV.1., [4]: « Alphonsi Bauosi Bononiensis, can. Sancti Saluatoris, Liber secundus Phisicorum. Manuscriptus. Lectus BononiŽ »; [5] « Alphonsus Spezziani Ferriarensis, can. Sancti Saluatoris, Lectiones manuscriptŽ in sextum et octauum Phisicorum. LectŽ Fani »; [30] « Angeli de Omnibonis Mantuani, can. regularis S. Saluatoris, Lectiones manuscriptŽ in Logicam, in primum et secundum Physicorum. LectŽ Candianae, uarijs temporibus ». Su Alfonso Bavosi cfr. Trombelli, Memorie istoriche, passim; Mazzuchelli, Gli scrittori d’Italia cit., 2.1, pp. 561-562; Ferrari, Onomasticon cit., ad vocem. Di Alfonso Bavosi, oltre al manoscritto citato nel testo, sono presenti nella banca dati della RICI le seguenti edizioni: De nonnullis

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

96

GIANNA DEL BONO

L’analisi delle liste chiama in causa un altro interrogativo, a cui non è facile rispondere con certezza, ma solo avanzare alcune ipotesi, in mancanza di una documentazione di supporto: come furono compilate le liste? O ancora: ci possono lasciare intravedere quale era la prassi applicata alle raccolte librarie? In genere si può presupporre che le biblioteche conventuali fossero nel XVI secolo fisicamente ordinate per aree disciplinari e/o tematiche, anche se non applicando criteri classificatori precisi o complessi, per cui è molto probabile che, almeno per le librarie comuni più consistenti, la prassi bibliotecaria in vigore avesse introdotto l’uso di inventari redatti in ordine alfabetico, un tipo di ordinamento che meglio si presta ad allestire strumenti di controllo patrimoniale o di gestione della stessa biblioteca, ad esempio per gli acquisti: non escludendo comunque che le biblioteche si fossero dotate anche di inventari tali da rispettare la disposizione fisica dei libri sugli scaffali. Diversa è ovviamente la situazione delle liste personali, costituite da poche decine di volumi, facilmente gestibili anche senza strumenti inventariali. Sicuramente redatta con i libri in mano è la lista di Olimpiodoro Prisciani da Ferrara, canonico di S. Sofia a Benevento, in cui le citazioni sono la trascrizione esatta dei frontespizi, compresa la data, in numeri romani o arabi, così come si presentava sull’esemplare. È comunque normale che una lista personale come questa, composta da soli otto item, fosse redatta con i libri in mano, anche se non con la prolissità di Olimpiodoro110. È possibile, dunque, che anche all’interno dei conventi dei canonici renani le liste consegnate alla Congregazione dell’Indice fossero ricavate copiando e/o integrando inventari preesistenti, soprattutto là dove il patrimonio librario risulta consistente. L’altra ipotesi è che le liste siano state redatte con i libri in mano, percorrendo gli scaffali e risistemando poi i dati in ordine alfabetico. È chiaro che una procedura del genere avrebbe dovuto implicare probabilmente il lavoro contemporaneo di due persone per abbreviare i tempi della stesura e altrettanto probabilmente una successiva ricopiatura. Molte liste, ad esempio, posizionano le lettere maiuscole di partizione sul recto del foglio, sistema che poteva agevolare scientiarum gradibus theoremata. Roma, Vincenzo Accolti, 1588 (BIB 62787 = CNCE 4660) e Controversiae miscellaneae. Venezia, Felice Valgrisi, 1589 (BIB 34850 = CNCE 4662). Alfonso Spezzani, ferrarese, vissuto nella seconda metà del XVI secolo, fu autore di Theoremata de ente, Ferrariae, apud Victorium Baldinum typographum ducalem, impetrata venia, [1586?] (CNCE 74811). Angelo Ognibene, mantovano, fu autore di De amoris regno theses non nullae ex instrumentaria, naturali, ac diuina facultate decerptae. Optimo viro d. Ioan. Baptistae Dominico Ferrariensi Fani in aede S. Paterniani abbati meritissimo per d. Angelum de Omnibonis Mantuanum canonicum reg. ex diui Saluatoris familia nuncupatae. Comitiorem generalium tempore. Bononiae, apud Ioannem Rossium, 1584 (CNCE 71059). 110   XXXVI.4. (ff. 277r-278v).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

L’INCHIESTA DELLA CONGREGAZIONE DELL’INDICE

97

la redazione anche a partire dagli scaffali, magari affidando a più persone il compito, ma prevedendo comunque una ricopiatura finale, attestata del resto dalla prevalente presenza di una sola mano negli elenchi consegnati alla Congregazione dell’Indice. Sicuramente le liste annoverano molti errori, nei nomi dei tipografi, o degli autori, spesso storpiati o manipolati, e nelle date, che in alcuni casi sono palesemente derivati da una cattiva lettura dei numeri romani. In effetti alcune manipolazioni di nomi di tipografi e di autori possono davvero suggerire una cattiva ricezione da parte di chi scrive rispetto a chi detta, mentre le parole depennate e/o corrette potrebbero riconfermare questa modalità, ma anche ricollegarsi all’altra, evidenziando cattiva lettura e conseguenti correzioni nel corso della copiatura da una fonte preesistente o anche la possibile ricopiatura di titoli compendiari apposti sul dorso della legatura oppure sul taglio del libro. D’altra parte è ovvio che la scelta di una modalità di lavoro non poteva che essere legata sia al dato quantitativo del patrimonio posseduto, sia alle pratiche di gestione bibliotecaria già vigenti all’interno del singolo insediamento, sia infine al tipo di sistemazione fisica che avevano i libri sugli scaffali. Ad esempio, il fatto che vengano utilizzate come elemento di ordinamento alfabetico parole come Sermones, Prediche, Commentaria, Summa, etc. potrebbe riflettere la scelta di riunire vicino sugli scaffali queste particolari tipologie di opere. Alcuni elementi, come le modalità con cui si indica il tipografo, in particolare negli incunaboli, ma anche la presenza costante degli appellativi degli autori, l’indicazione sistematica di curatori, raccoglitori, traduttori, inducono a ritenere che anche una lista non personale, come quella di S. Maria del Cengio a Isola Vicentina, sia stata redatta con i libri in mano. Ma anche in questo caso il patrimonio librario è limitato: sono 85 item, relativi a tutti i libri presenti nella canonica, « sì delli reverendi padri canonici quanto del monasterio », come si legge nella sottoscrizione111. L’analisi invece delle liste più consistenti conduce a ipotesi diverse. La lista di S. Salvatore a Venezia, presumibilmente una lista collettiva, ricca di 1194 titoli, presenta citazioni molto stringate, anche se complete dei cinque dati fondamentali, ma soprattutto un’organizzazione catalografica interna, che difficilmente poteva essere stata realizzata, senza fondarsi su inventari preesistenti, salvo presupporre una stesura in più fasi e una ricopiatura finale. La presenza di edizioni diverse della stessa opera, ad esempio, viene dichiarata in anticipo, dopo autore e titolo, e fatta seguire dalle rispettive note tipografiche: « Concordantia discordantiarum canonum. Numero duo. Vnus, Venetijs, per Andream de Calabria, 1491. Altera.

111

  XIII.1. (ff. 139r-142v).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

98

GIANNA DEL BONO

Venetijs, per Ioannem ColoniŽ et socios, 1479 », oppure « D. Thomae Summa. Corpora quinque. Quorum unum, Venetijs, per Bonetum Locatellum, 1508. Alterum. Venetijs, per heredes Scoti, 1580. AliŽ duo. Bergomi, per Cominum Venturam, 1590. Quinta. Ven., 1586 »112. Del resto anche la lista dell’altra canonica veneziana, S. Antonio, a sua volta particolarmente consistente, suscita riflessioni analoghe. Fra l’altro la precisione con cui si dividono i manoscritti dai libri a stampa, in particolare quelli ebrei e quelli greci, induce a ipotizzare l’esistenza di una prassi gestionale interna alla biblioteca, che prevedesse una qualche forma di inventariazione e un sistema di organizzazione fisica basato anche sulla divisione fra manoscritti e libri a stampa. In ogni caso, qualunque sia stata la modalità prescelta, la frequenza con cui si osservano item scritti uno di seguito all’altro, o anche l’aggiunta di note tipografiche relative a edizioni diverse, che costringevano l’estensore a invadere lo spazio sopra o sotto il rigo, sono elementi che possono suffragare l’ipotesi che il lavoro di allestimento delle liste sia stato completato in corso d’opera, e che spesso sia stato sottoposto a una revisione successiva: per la necessità, ad esempio, di cumulare i dati dei libri appartenenti ai singoli canonici con quelli della libraria comune, o di accorpare citazioni relative a libri dislocati in posti diversi, se la modalità di compilazione prescelta fosse stata quella di approntare la lista a partire dagli esemplari fisici. Resta il fatto che le osservazioni avanzate non possono che essere ipotesi, fondate esclusivamente sull’analisi interna delle liste: potrebbe convalidarle solo uno studio specifico, a partire dalla documentazione ancora eventualmente esistente (ad esempio inventari redatti prima del 1600). Non bisogna dimenticare, infatti, che molte di queste biblioteche non esistono più, almeno come istituzioni autonome e vitali, travolte dagli avvenimenti successivi e disperse soprattutto durante il lungo arco di tempo caratterizzato dalle soppressioni degli Ordini religiosi nei secoli XVIII e XIX.

112   VIII.1., 275-276 e 1151-1154, f. 90v e f. 104v. Per le identificazioni degli item cfr. BIB 17139 = ISTC ig00383000; BIB 67339 (edizione non verificata); BIB 483 = CNCE 32916; BIB 3223 = CNCE 32515; BIB 3954 = CNCE 38204; BIB 296 = CNCE 23694.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

IL CODICE VATICANO LATINO 11286

Nel codice sono stati assemblati presso la Congregazione dell’Indice materiali di diversa natura1, compresi alcuni stampati2. Gran parte della documentazione ivi contenuta è riferibile all’indagine condotta presso Ordini e Congregazioni religiose dopo la pubblicazione dell’Index librorum prohibitorum nel 1596 e corrisponde soprattutto al periodo in cui essi inviarono spontaneamente i propri materiali3. Alcune parti provengono dai codici radunati successivamente dai rispettivi superiori4. La sezione relativa ai Canonici Regolari Renani va da f. 535r a f. 537v dell’attuale numerazione meccanica novecentesca, apposta nell’angolo destro del margine inferiore5. Si tratta di un bifoglio (cm. 28 x 21), che presenta una grossa lacerazioni in corrispondenza dell’angolo superiore destro del secondo foglio. Le liste sono state scritte da un’unica mano. I. (f. 535r) I.1. In bibliotheca S. Saluatoris de Bononia. I.2. In bibliotheca reuerendissimi patris generalis. De licentia SacrŽ Congregationis Indicis et rr. dd. Cardinalium. I.3. In cella d. Bernardini Patauini. I.4. In cella d. Jacobi Antonij Bononiensis. I.5. In cella d. Laurentij Bononiensis. I.6. In cella d. Bernardini Bononiensis. II. (f. 535v) In monasterio SanctŽ EuphemiŽ de Placcentia. II.1. In cella m. reuerendi patris prepositi d. Angeli Mantuani. II.2. In cella d. Joannis Andreae Placentini. II.3. In cella d. Saluatoris Placentini. III. (f. 535v) III.1. In monasterio Sancti Sebastiani de Mantua.

1   Si vedano M. C. Misiti, Le confraternite dei librai e stampatori in Roma, in Rivista storica del Lazio 7 (1999), pp. 29-55, e R. M. Borraccini, Un sequestro librario alla fiera di Recanati del 1600, in R. M. Borraccini – R. Rusconi (a cura di), Libri, biblioteche e cultura degli ordini regolari nell’Italia moderna attraverso la documentazione della Congregazione dell’Indice. Atti del Convegno Internazionale, Macerata. 30 maggio – 1 giugno 2006, Città del Vaticano 2006 (Studi e testi, 434), pp. 397-438. 2   Per una descrizione complessiva si veda Lebreton – Fiorani, Codices, pp. 130-157. 3   Cfr. Fragnito, L’Indice clementino e le biblioteche degli Ordini religiosi cit. 4   Per un caso particolare si veda M. Zanot, Le biblioteche del Terzo Ordine della Regolare Osservanza di san Francesco in Italia alla fine del Cinquecento (1596-1600), in Franciscana 5 (2003), pp. 263-341. 5   Per la parte relativa ai Canonici si veda Lebreton – Fiorani, Codices, pp. 155-156.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

100

IL CODICE VATICANO LATINO 11286

IV. (f. 536r) In monasterio Sancti Marci de Regio. IV.1. In cella m. reuerendi patris prepositi d. Alexa{ndri}. IV.2. In cella d. Fausti Bracaldi Ferrariensis predicatoris. IV.3. (f. 536r) In cella d. Thesei Vrbinas. V. (f. 536r) In monasterio SanctŽ Mariae de Taruisio. V.1. In cella d. Illuminati PanizzŽ Mantuani. VI. (f. 536v) VI.1. (f. 536v) {***} In nostro monasterio S. Joannis de Brixia. VII. (f. 537r) VII.1. In nostro monasterio S. MariŽ de Coronata. VIII. (f. 537r) VIII.1. In monasterio Sancti Angeli extra Lucam. IX. (f. 537r) IX.1. In monasterio Sancti Petri ad Vincula. X. (f. 537v) In nostro monasterio S. SophiŽ de Beneuento. X.1. {In} cella d. Bernardi Veneti. X.2. In cella d. Olimpiodoris Ferrariensis. XI. (f. 537v) In nostro monasterio S. Io. Euangeliste de Ravenna. XI.1. D. Angelici Imolensis. XI.2. In cella d. Augustini de Rauenna praedicatoris. XI.3. In cella reuerendi p. d. Valentini Pini {***}. Et hŽc omnia de consensu rr. pp. inquisitor{***}.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO 11286 Edizione del testo

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I.1. BOLOGNA, S. Salvatore: biblioteca1. (f. 535r) In bibliotheca S. Saluatoris de Bononia. [1] Claudi Ptolomei Geographie ennarationis libri octo, Bilibaldo Pircheimeis interprete.

I.2. BOLOGNA, S. Salvatore: preposito generale. In bibliotheca reuerendissimi patris generalis. [1] Theatrum uitę humanę. [2] Bibliotheca Ghisnerij. [3] Armonia ac Theoremata Francisci Georgij. De licentia Sacrę Congregationis Indicis et RR. DD. cardinalium2.

I.3. BOLOGNA, S. Salvatore: Bernardino da Padova. In cella d. Bernardini Patauini. [1] Lexicon Hebraicum Ioannis Auenarij. Impressum Vuiteberge, apud Joannem Fratonem, anno Domini 1568. Cuius nomem deletum fuit a r. p. inquisitori Patauij. [2] Item Psalmi Pellegrini Neri Mutinensis. Impressum Venetijs, apud Ziletum, 1573.

I.4. BOLOGNA, S. Salvatore: Giacomo Antonio da Bologna. In cella d. Jacobi Antonij Bononiensis. [1] Flores epigramatum et Farrago Poematum. Imp. Parisijs, apud Egidium Garbinum, 1560.

1   S. Salvatore, casa madre della Congregazione, arcidiocesi di Bologna, chiamata oggi del Santissimo Salvatore. Di antica, ma non precisata fondazione, la chiesa era dal 1149 dipendenza dei Canonici di S. Maria di Reno, che vi si trasferirono nel 1340. Nel 1418 papa Martino V diede vita alla nuova Congregazione, unendo i Canonici Renani con i Canonici di S. Ambrogio di Gubbio. Alla fine del XVI secolo la chiesa, accanto a cui sorgeva il complesso residenziale, fu abbattuta e ricostruita tra 1606 e 1623. I canonici di S. Salvatore furono due volte coinvolti nelle soppressioni, la prima il 6 giugno del 1798 e la seconda l’8 luglio 1866. Oggi la chiesa è retta dai Canonici regolari Lateranensi. Fonti: La documentazione incamerata dopo la soppressione è conservata nell’Archivio di Stato di Bologna. Bibliografia: Trombelli, Memorie istoriche; O. Mischiati, Manoscritti polifonici della Biblioteca musicale “G.B. Martini” provenienti dal convento bolognese di S. Salvatore, in Id., La prassi musicale presso i Canonici regolari del SS. Salvatore cit., pp.79-116 (Istituto di Paleografia musicale. Pubblicazioni del Corso superiore di Paleografia e Semiografia musicale dall’Umanesimo al Barocco. Documenti 1); Giovanni Grisostomo Trombelli (1697-1784) e i Canonici regolari del SS. Salvatore cit.,; E. M. Fornasari – M. Poli – A. Zaccanti, La chiesa e la biblioteca del SS. Salvatore in Bologna. Centro spirituale e luogo di cultura, Firenze 1995 (Emilia Romagna. Arte e storia 1); M. Fini, Bologna sacra. Tutte le chiese in due millenni di storia, Bologna 2007, pp. 191192. Per le liste di S. Salvatore presenti nel Vat. lat. 11289 cfr. infra, pp. 123-154. 2   Annotazione apposta sul margine interno.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

104

IL CODICE VATICANO LATINO 11286

I.5

I.5. BOLOGNA, S. Salvatore: Lorenzo da Bologna. In cella d. Laurentij Bononiensis. [1] Examen ordinandorum Joannis Feri. Venetijs, apud Hieronymum Caualcalupum, 1564.

I.6. BOLOGNA, S. Salvatore: Bernardino da Bologna. In cella d. Bernardini Bononiensis. [1] Psalmorum omnium paraphrastica interpretatio Joannis Campensis.

II.1. PIACENZA, S. Eufemia3: Angelo da Mantova, preposito. (f. 535v) In monasterio SanctŽ EuphemiŽ de Placcentia. In cella m. reuerendi patris prepositi d. Angeli Mantuani. [1] Opus Merlini Cocay Macaronicum. Editum Tusculani apud lacum Benacensem, per Alexandrum Paganinum, 1521 die 5. januarij. [2] Ragione di alcune cose segnate nella canzone di Anibal Caro Venite all’ombra de’ gran gigli d’oro, di Lodouico Casteluetro. In Parma, appresso Seth Uiotto, 1573. [3] Figure della Bibia fratris Antonij de Rampelogis. Lugduni, apud Guglielmum Rouilium. [4] Virtutum uitiorumque exempla, ex utriusque legis promptuario decerpta per reuerendum d. Nicolaum Hanapum. ColoniŽ, apud Petrum Hortese, 1575.

II.2. PIACENZA, S. Eufemia: Giovanni Andrea da Piacenza. In cella d. Joannis Andreae Placentini. [1] Examen ordinandorum Joannis Feri. Venetijs, apud Franciscum Ziletum, 1584.

II.3. PIACENZA, S. Eufemia: Salvatore da Piacenza. In cella d. Saluatoris Placentini. 3   S. Eufemia, diocesi di Piacenza-Bobbio. L’edificazione della chiesa è legata al ritrovamento, il 13 aprile 1091, delle spoglie di santa Eufemia presso una chiesetta preesistente, come ricorda una lapide sul muro della sagrestia. Il nuovo tempio fu consacrato nel 1108 dal vescovo Aldo Gabrieli da Gubbio. che sembra lo eleggesse a luogo della propria sepoltura. Il complesso ospitò dapprima i Canonici regolari, quindi passò nel 1491 ai frati Agostiniani e da questi ai Canonici regolari di S. Salvatore che lo mantennero sino alla soppressione napoleonica del 1805. Fonti: La documentazione relativa al complesso è conservata presso l’Archivio di Stato di Parma. Bibliografia: A. D. Rossi, Ristretto di storia patria ad uso de’ piacentini, 3, Piacenza 1829-1833, p. 54; 4, p. 37, e 5, pp. 302-303. E. F. Fiorentini, Le chiese di Piacenza, Piacenza 1976, pp. 39-41; C. Demetrescu, Proverbi di pietra. Il simbolo dell’arte romanica, 2: Duomo di Piacenza, Sant’Eufemia (Piacenza), Duomo di Ferrara, Rimini 1999. Per le liste di S. Eufemia presenti nel Vat. lat. 11289 cfr. infra, pp. 464-482.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

IV.2

IL CODICE VATICANO LATINO 11286

105

[1] Virtutum uitiorumque exempla Nicolai Hanapi. Parisijs, apud Joannem Fachinum sub scuto FlorentiŽ uia ad D. Iacobum, 1547.

III.1. MANTOVA, S. Sebastiano4. In monasterio Sancti Sebastiani de Mantua. [1] Thomas Elisius, Clypeus piorum. Venetijs, 1563, apud Salamandram. [2] FigurŽ Bibliae editŽ per eximium theologum fratrem Antonium de Rampegolis Ordinis heremitarum s. Augustini. Venetijs, 1540, in aedibus Joannis Antonij de Uulpinis.

IV.1. REGGIO EMILIA, S. Marco5: Alessandro, preposito. (f. 536r) In monasterio Sancti Marci de Regio. In cella m. reuerendi patris prepositi d. Alexa{ndri}6. [1] Liber de diuinis apostolicis atque ecclesiasticis traditioni{bus}{***} ac ui earum sacrosancia adsertiones seu libri decem, aucthor{e}{***} d. Martino Pererio Aiala, Guidixientium episcopo ac s. theologiae profes{sore}. ColoniŽ, excudebat Gaspar Genepeus, anno Domini 1560.

IV.2. REGGIO EMILIA, S. Marco: Fausto Bracaldi da Ferrrara, predicatore. In cella d. Fausti Bracaldi Ferrariensis predicatoris. [1] La prima et seconda parte del Monte Caluario. Con le correttione del m.r.p. inquisitore di Ferrara in un foglio di carta. In Uenetia, al segno della Speranza, 1570. 4   S. Sebastiano, detta Famedio è oggi adibita a tempio civico in onore dei caduti. La costruzione su progetto di Leon Battista Alberti iniziò nel 1460, non si sa se per farne un mausoleo della famiglia Gonzaga o per erigere una chiesa dedicata a san Sebastiano, protettore dalla peste. Nel 1478, dopo la morte dell’Alberti, quando ancora il cantiere era aperto, il cardinale Francesco Gonzaga la cedette ai Canonici. La costruzione si concluse molti anni dopo e la chiesa fu consacrata nel 1529. I canonici furono coinvolti nelle soppressioni sia di Maria Teresa sia di Napoleone. Fonti: La documentazione proveniente da S. Sebastiano è conservata almeno in parte nell’Archivio di Stato di Mantova. Bibliografia: A. Calzona, Mantova città dell’Alberti. Il San Sebastiano. Tomba, tempio, cosmo. Introduzione di A. C. Quintavalle, Parma 1979; A. Calzona, La rotonda e il palatium di Matilde, Parma 1991, pp. 3-5 (Civiltà medievale). Per le liste di S. Sebastiano presenti nel Vat. lat. 11289 cfr. infra, pp. 263-289. 5   S. Marco, diocesi di Reggio Emilia-Guastalla. L’esistenza di una chiesa dedicata a san Marco è documentata fin dagli inizi del XIV secolo. I Canonici vi si trasferiscono nella seconda metà del XV secolo, iniziando nel 1471 l’ampliamento della chiesa e degli alloggi annessi. La chiesa fu consacrata nel 1507. Nel 1774 i canonici cedettero chiesa e convento al Patrimonio degli Studi di Modena e si trasferirono a S. Giorgio. Trasformata poi in caserma, fu distrutta parzialmente nella seconda guerra mondiale. Bibliografia: G. Tiraboschi, Memorie storiche modenesi col codice diplomatico illustrato, 4, Modena 1793-1795, p. 32; E. Monducci – V. Nironi, Arte e storia nelle chiese reggiane scomparse, Reggio Emilia 1976, pp. 64-66. Per le liste di S. Marco presenti nel Vat. lat. 11289 cfr. infra, pp. 408-422. 6   Questa lacuna della trascrizione e le successive dipendono da una ampia lacerazione del foglio.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

106

IL CODICE VATICANO LATINO 11286

IV.3

IV.3. REGGIO EMILIA, S. Marco: Teseo da Urbino. In cella d. Thesei Vrbinas. [1] Il Monte Caluario. Con la sopradetta correttione. La prima parte in Venetia, per Gioan Giolito, 1555. [2] La seconda per Uicenzo Valgrisi, 1563. [3] Item Thesaurus lingue HebraicŽ Sancti Pagnini. Auctus opera Mercerij et Antonij Ceualerij. Lugduni, apud Bartholomeum Uincentium, anno 1577.

V.1. TREVISO, S. Maria Maggiore7: Illuminato Panizza da Mantova. In monasterio SanctŽ Mariae de Taruisio. In cella d. Illuminati PanizzŽ Mantuani. [1] Figure BibliŽ, editŽ per eximium theologum fratrem Antonium de Rampegolis Ordinis heremitarum sancti Augustini. Venetijs, 1540. In 8°. [2] Loci communes similium et dissimilium ex omni prope modum antiquitate tam sacra quam profana collectorum per Jo. Dadreum. Colonie Agrippine, in officina Brichmanica, 1594.

VI.1. BRESCIA, S. Giovanni Evangelista8. (f. 536v) {***} In nostro monasterio S. Joannis de Brixia. [1] {Bibl}ia sacra. AntuerpiŽ, ex officina Christofori Plantini, 1565. [2] Biblia. Lugduni, in aedibus Antonij Uincentij, 1540.

7  S. Maria Maggiore, diocesi di Treviso. Il primo nucleo del santuario, popolarmente conosciuto come “Madonna Grande”, risale secondo la tradizione al I-III secolo, ma andò probabilmente distrutto durante il saccheggio degli Ungari, nell’899. I Canonici regolari ne presero possesso nel 1463, dopo che era stata lasciata dai Benedettini, e ricostruirono la chiesa a partire dal 1473. L’insediamento fu soppresso con decreto esecutivo del Senato veneto nel 1767 e abbandonato dai canonici nel 1771. Attualmente Santa Maria Maggiore è affidata ai Somaschi. Fonti: La documentazione confiscata in quella occasione è oggi depositata presso l’Archivio di Stato di Treviso. Bibliografa: G. B. Pigato, La Madonna Grande. Storia della parrocchia e del santuario di Santa Maria Maggiore di Treviso, Rapallo 1943; L. Pesce, La Chiesa di Treviso nel primo Quattrocento, 1, Roma, 1987, pp. 452-455; 2, pp. 41-46; Guida di Treviso. La città, la storia, la cultura e l’arte, 2. ed., Ronchi dei Legionari 2000, pp. 301-309. Per le liste di S. Maria Maggiore presenti nel Vat. lat. 11289 cfr. infra, pp. 308-322. 8   S. Giovanni Evangelista, diocesi di Brescia, conosciuta anche come S. Giovanni de Foris, perché situata per tutto il Medioevo fuori della città. La chiesa ha origini antichissime: se ne attribuisce la fondazione al vescovo Gaudenzio nel IV secolo, ma le prime attestazioni documentarie risalgono agli inizi del XII secolo. Era sede di una comunità canonicale. Le notizie relative al periodo successivo sono rare: nei primi decenni del ‘400, comunque, la chiesa e la canonica erano cadenti e quasi abbandonate. Nel 1432 il vescovo Francesco Marerio chiamò a riformare la canonica i Canonici di S. Salvatore, che vi si stabilirono definitivamente nel 1487, quando la ricostruzione del complesso fu conclusa. I Renani rimasero a San Giovanni fino al 1771, quando furono soppressi. Bibliografia: San Giovanni in Brescia, Brescia 1975; G. Spinelli, Ordini e congregazioni religiose, in Storia religiosa della Lombardia, 3: Diocesi di Brescia, a cura di A. Caprioli – A. Rimoldi – L. Vaccaro, Brescia 1992, pp. 291-355, in part. p. 58 e pp. 313-314.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VII.1

IL CODICE VATICANO LATINO 11286

107

[3] Biblia. Lugduni, 1540, sine nomine impressoris. Continetque tertium librum Machabeorum. [4] Biblia. Lugduni, apud Jacobum de Uillis, 1555. [5] Biblia. Venetijs, apud Lucam Antonium Iuntam, 1551. [6] Biblia. Venetijs, ad signum Spei, 1548. [7] Biblia. Venetijs, apud Iuntas, 1571. [8] Biblia. Venetijs, apud Altobellum Salicatium, 1576. [9] Theophilatus, In Matheum. Col nome de l’interprete cancellato. [10] Compendium philosophiae Hieronymi Sauonarolae. [11] Testamentum Nouum. Lugduni impressum. [12] Diui Jo. Chrisostomi archiepiscopi Opera, interprete Simone Grinto, Guglielmo Pratello et Erasmo Roterodamo. [13] Oratorio de’ religiosi. [14] Ex Gestis Romanorum hist. notab. de uitijs uirtutibusque tractantes. [15] FabulŽ Aesopi Frigij per diuersos interpr., presertim per Laurentium Uallam, Erasmum et Nicolaum Zerbelium. [16] Confessionale pro instructione confessorum Hieronymi SauonarolŽ. Venetijs, per Bernardinum de Vianis de Lessona Vercellen., 1543. [17] Liber pontificalis. Impres. Collibus uallis TrompiŽ, per Maffeum de Fracazenis, 1503.

VII.1. GENOVA, S. Maria di Coronata9. (f. 537r) In nostro monasterio S. MariŽ de Coronata. [1] Platonis Opera quŽ extant omnia, ex nova Jo. Serran{***} illius notis illustrata, quibus et methodus {***} ei perspirare indicatur. Excudebat Henricus {***}. [2] Ludouicus Uiues Ualentinus, Super libros d. Augustini {***}. {Lugdu}ni, apud Sebastianum Honoratum, 1560. [3] Enchiridion doctrinŽ christianae concilij Coloniensis. Venetijs, {***}.

VIII.1. LUCCA, S. Angelo10. In monasterio Sancti Angeli extra Lucam. [1] Theofilato, tradotto da Giouanni Ecolampadio.

9   S. Maria di Coronata, arcidiocesi di Genova. Conosciuta anche come Santuario di Nostra Signora Incoronata, fu costruita sulla collina di Coronata (dove già esisteva una chiesetta dedicata a san Michele, attestata fin dal 1157), divenuta anche luogo di devozione mariana. Appartenuta nel secolo XIV ai Cistercensi, fu assegnata nel 1486 ai Canonici Renani, che la ricostruirono completamente fra il 1487 e il 1502 e che vi rimasero fino alle soppressioni napoleoniche. Attualmente è retta dai Canonici regolari Lateranensi. Bibliografia: F. Luxardo, La storia di N. S. Incoronata e delle altre badie e chiese di questa parrocchia in val di Polcevera, Genova 1875, pp. 9-17 e pp. 39-79; L. Gravina, Arte e gloria delle chiese di Genova. Lo storico santuario di N.S. di Coronata attraverso i secoli, Genova 1938; M. Lamponi, Santuario di N. S. Incoronata, Genova 1987. Per le liste di S. Maria di Coronata presenti nel Vat. lat. 11289 cfr. infra, pp. 380-392. 10   Per le liste di S. Angelo presenti nel Vat. lat. 11289 cfr. infra, pp. 489-493.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

108

IL CODICE VATICANO LATINO 11286

VIII.1

[2] Epistolae diui Hieronymi, nel quale sono alcune cose di Roffino Aquigliense. [3-5] Diui Augustini Opera. E al libro De scriptoribus ecclesiasticis ui è aggionto incipit Uirorum illustrium post Hieronymum Gennadius quondam prŽsbiter Maxilliensis. Caret loco et impressore. [6] Dictionum Grecarum thesaurus copiosus. FerrariŽ, per Io. Fracischum Bondenum, 1510. [7] Opera diui Cypriani. Parisijs, apud Joannem Feucherum in uico Jacobo sub scuto FlorentiŽ, 1541. [8] Biblia. BrixiŽ, impressa apud Angelum et Jacobum Britannicos fratres, 1496.

IX.1. ROMA, S. Pietro in Vincoli11. In monasterio Sancti Petri ad Vincula. [1] Enchiridion christianŽ institutionis in concilio Coloniensi aeditum. Lugduni, apud Antonium Uincentium, anno 1544.

X.1. BENEVENTO, S. Sofia12: Bernardo Veneto. (f. 537v) In nostro monasterio S. SophiŽ de Beneuento. {In} cella d. Bernardi Veneti.

11   S. Pietro in Vincoli, diocesi di Roma. La basilica, conosciuta anche come Eudossiana, ha origini antichissime: fu edificata nel V secolo da Eudossia, per custodire le catene che la madre aveva portato dalla Palestina, a cui furono aggiunte quelle che avevano avvinto san Pietro nel carcere Mamertino. Era stata affidata nel 1413 ai Girolamini, in una situazione di avanzato degrado. Il cardinale Giuliano Della Rovere, futuro Papa Giulio II, costruì i locali per il clero sul lato sinistro della basilica e cominciò la costruzione del chiostro sul lato destro. Fu offerta ai Canonici Lateranensi nel 1476, che però non ne presero possesso, anche se non se conoscono i motivi. Il cardinale Della Rovere si rivolse ai Renani: la basilica e l’annesso complesso furono loro affidati ufficialmente nel 1489 da papa Innocenzo VIII, provvedimento riconfermato da Giulio II. Le soppressioni napoleoniche coinvolsero anche S. Pietro in Vincoli. La canonica fu ripristinata nel 1814 ed oggi è tenuta dai Canonici Lateranensi. Bibliografia: M. Armellini, Le chiese di Roma dal secolo 4. al 19. Nuova ed., a cura di C. Cecchelli, 1, Roma 1942, pp. 260-263; Basilica di S. Pietro in Vincoli, Roma, a cura di A. P. Frutaz, Roma 1981; A. Ippoliti, Il complesso di San Pietro in Vincoli e la committenza della Rovere, 1467-1520, Roma 1999 (Arte e storia, 6) ; M. Gallo, La “Santa Margherita di Antiochia ammansisce il drago con la croce” (1644) del Guercino nella Cappella Silvestri in San Pietro in Vincoli, e il suo committente, l’abate Tommaso Manzio di Roma, in Id., Studi di storia dell’arte, iconografia e iconologia: la biblioteca del curioso, Roma 2007, pp. 211-230. Per le liste di S. Pietro in Vincoli presenti nel Vat. lat. 11289 cfr. infra, pp. 459-464. 12   S. Sofia, arcidiocesi di Benevento. La chiesa fu fondata da Arechi II, duca longobardo di Benevento († 787). Alla chiesa fu annessa una comunità di suore benedettine, sotto la giurisdizione del Monastero di Montecassino, ma già nel X secolo vi subentrò una comunità maschile. L’abbazia divenne una delle più ricche e potenti dell’Italia meridionale, famosa fra l’altro per il suo scriptorium. Seguì dal XIV secolo un periodo di decadenza: l’abbazia fu data in commenda. Nel 1595 il cardinale Ascanio Colonna, abate commendatario, ottenne la sostituzione dei benedettini con i Canonici regolari della Congregazione del SS. Salvatore, che ressero la badia fino alla soppressione, nel 1806. Nel 1827, con la morte dell’ultimo abate

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XI.1

IL CODICE VATICANO LATINO 11286

109

[1] {***}ae interrogatorium perutile pro animabus regendis, a venerabile fratre {Alex}andro Ariosto Ordinis Minorum de obseruantia. Venetijs, a Philippo {Pin}cio Mantuano, 1513. [2] {***}ionum euangelicarum thesaurus nouus. Parisijs, apud Hieronymum de Marnef sub Pellicano monte D. Hilarij, 1561. Et hoc sine nomine in duo uolumina diuisum. [3] {***}ere del reuerendo p. d. Seraffino da Fermo, canonico regolare et predicatore. In Venetia, nella contrada di Santa Maria Formosa al segno della Speranza.

X.2. BENEVENTO, S. Sofia: Olimpiodoro Prisciani da Ferrara. In cella d. Olimpiodoris Ferrariensis. [1] Lauacrum conscientiae sacerdotum, omnibus prŽsbiteris ac deuotis religiosis ualde utile. Venetijs, in officina D. Bernardini, 1539. Cui adiunctus est Querula siue dialogus animŽ et corporis damnati, auctore d. Bernardo, quem per hortatum uiduae monitus composuisse dicitur.

XI.1. RAVENNA, S. Giovanni Evangelista13: Angelico da Imola. In nostro monasterio S. Io. Euangeliste de Ravenna. [1] Biblia sacra. Nec locus nec impressor in ea reperitur. D. Angelici Imolensis. [2] La seconda parte del Monte Caluario.

commendatario, il complesso fu assegnato da papa Leone XII ai Gesuiti; dal 1834 la struttura fu gestita dai Fratelli delle Scuole Cristiane fino al 1928, quando il monastero divenne la sede del Museo del Sannio e la chiesa fu elevata a rettoria. Bibliografia: A. Meomartini, I monumenti e le opere d’arte della città di Benevento, Benevento 1889, pp. 327-343; M. Ferrante, Chiesa e chiostro di Santa Sofia in Benevento, in Samnium 25 (1952), 2-3, pp. 73-96; G. Intorcia, La chiesa di Santa Sofia, in G. Nicastro, Benevento Sacro, Benevento 1976, pp. 327-343; L. Meccariello – G. Tiso, Santa Sofia a Benevento. La chiesa alla Santa Sapienza, Benevento 2008. Ulteriore bibliografia è consultabile sul sito www.santasofiabenevento.it/santa%20sofia.html. Per le liste di S. Sofia presenti nel Vat. lat. 11289 cfr. infra, pp. 539-545. 13   S. Giovanni Evangelista, arcidiocesi di Ravenna-Cervia. È la chiesa di più antica fondazione della città, fatta erigere da Galla Placidia nel V secolo, come ex voto per uno scampato naufragio. Le prime attestazioni della presenza di edifici vicini destinati ad accogliere comunità monastiche risalgono a prima dell’anno Mille, anche se discordanti sono le date offerte dagli studi storici. Fu sede di una comunità benedettina fino all’inizio della dominazione veneziana su Ravenna. Nel 1442 il papa Eugenio IV nominò abate commendatario il cardinale Bessarione, che nel 1459 offrì la chiesa col monastero ai canonici di S. Salvatore di Bologna. Anche S. Giovanni fu coinvolto nelle soppressioni della Repubblica Cisalpina nel 1798. Fonti: La relativa documentazione è conservata presso l’Archivio di Stato di Ravenna. Bibliografia: A. Tarlazzi, Memorie sacre di Ravenna, Ravenna 1852, pp. 246-253; G. Montanari, Istituzioni ecclesiastiche e vita religiosa nella diocesi di Ravenna, in Storia di Ravenna, 3, Venezia 1993, pp. 259-340, in particolare pp. 286-289; C. Fiori – E. Tozzola, San Giovanni Evangelista a Ravenna. Storia di una chiesa, di mosaici perduti e di mosaici ritrovati, Ravenna 2014 (Nel cuore del mosaico, 4). Per le liste di S. Giovanni Evangelista presenti nel Vat. lat. 11289 cfr. infra, pp. 289-300.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

110

IL CODICE VATICANO LATINO 11286

XI.2

XI.2. RAVENNA, S. Giovanni Evangelista: Agostino da Ravenna, predicatore. In cella d. Augustini de Rauenna praedicatoris. [1] Clypeus piorum.

XI.2. RAVENNA, S. Giovanni Evangelista: Valentino Pini. In cella reuerendi p. d. Valentini Pini {***}. [1] Postille maiores. Lugduni, 1559. [2] Theologia Raimundi de Sabunda naturalis cu{***}. [3] Diuus Augustinus, De ciuitate Dei. Cum annota{***}. Et hŽc omnia de consensu rr. pp. inquisitor{***}.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

IL CODICE VATICANO LATINO 11289

Il codice raccoglie le liste dei titoli di libri, sia delle biblioteche comuni sia dei singoli religiosi, pervenute alla Congregazione dell’Indice dai vari insediamenti dei Canonici regolari di S. Salvatore, per il tramite del procuratore generale, Flavio da Gubbio, incaricato dal priore generale, Ambrogio Morandi. 1600 aprile 6 (espressa a f. 163r), 1600 ottobre 1 (espressa sul piatto anteriore della coperta); cart; 279, I’, di cui 2 fogli bianchi; foliazione a timbro meccanico novecentesca sull’angolo inferiore destro del recto di ogni folio, da 1 a 279; foliazione coeva sull’angolo superiore destro del recto di ogni foglio soltanto nelle liste XIX.1. (ff. 195r-201v), e XXXIII.1. (ff. 257r-270v). Numerose tracce di asportazione che si osservano dopo i ff. 5, 11, 14, 16, 18, 20, 21, 22, 48, 51, 53, 54, 55, 60, 61, 73, 80, 83, 106, 123, 129, 162, 170, 171, 178, 187, 194, 203, 206, 209, 227, 235, 238, 240, 244, 249, 253, 256. Parecchi fascicoli rivelano segni di piegatura. Il codice presenta macchie di inchiostro e lacune del supporto dovute all’acidità dell’inchiostro. Fattizio su base archivistica; scritture di diverse mani, in genere una per lista, a piena pagina. Sono della stessa mano le liste IV.1. (ff. 4r-55r) e V.1. (ff. 55v-62v); XIX.1. (ff.195r-201r) e XIX.2. (ff. 202r-203v); XXIII.1-XXIII.5 (ff. 210r-215v); XXX.1.-XXX.3. (f. 249rv). Redatte su due colonne sono le liste: X.1. (ff. 119r-123v) e XIV.1. (ff.143r-148v). Rispetto alla coperta si riscontrano lievi oscillazioni nelle misure della maggior parte dei documenti rilegati (in genere mm. 310x220). Di formato più piccolo risultano liste VI.1 (ff. 62r-73v): 290x200; VII.1.-VI.10. (ff. 74r-86v): 290x210; XIII.1. (ff. 139r-142v): 290x210; XVI.1. (ff. 163r-168v): 295x205; XVIII.1. (ff. 179r-194v): 280x205; XIX.1. (ff. 195r-203v): 280x205; XX.1. (ff. 204r-206v): 275x200; XXI.1. (ff. 207r-208v): 290x210; XXII.1. (f. 209rv): 280x210; XXIII.7.-XXIII.8. (ff. 220r-223v): 295x190; XXIV.1. (f. 226rv): 275x200; XXIV.2. (f. 227rv): 280x210; XXIX.1. (ff. 245r-248v): 275x195; XXXI.1. (ff. 250r-253v): 280x205; XXXII.1. (ff. 254r-256v): 270x200; XXXVI.1.-XXXVI.5. (ff. 274r-279v): 270x190. Legatura coeva: coperta tutta in pergamena; piatti mm. 320x235; larghezza del dorso mm. 60. Sul dorso in alto a matita, di mano moderna, 11289, sopra Index. Congr. Can. Reg. S. Salua., in gotica di imitazione; al centro fregio seminascosto da un’etichetta cartacea bianca, parzialmente rovinata, recante la segnatura L 27391, e da un’altra etichetta bianca (mm. 30x35), con la segnatura attuale a timbro meccanico novecentesco: Vat. lat. 11289; in basso: N.° XXIII. Sul piatto anteriore della coperta: Congregationis S. Salvatoris. Nota delli libri che si trouano nella Congregatione de’ Canonici Regolari di San Saluatore sin a questo primo d’ottobre MDC. Qual nota fu presentata all’illustrissimo e reuerendissimo signor cardinale di Verona per mano del padre don Flauio da Gobbio, procuratore

1   Assegnata durante la permanenza del codice a Parigi: cfr. R. Ritzler, Die Verschleppung der päpstlichen Archive nach Paris unter Napoleon I. und deren Rückführung nach Rom in den Jahren 1815 bis 1817, in Römische Historische Mitteilungen 6-7 (1962-1964), pp. 151152 e 173-174.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

112

IL CODICE VATICANO LATINO 11289

della Congregatione sudetta, e questo per ordine e commissione del padre Ambrosio Morandi, prior generale della medesima Congregatione nel sopradetto tempo. MDC. In alto a sinistra etichetta cartacea bianca con bordo blu (mm. 30x45), con l’indicazione della segnatura: a matita, di mano novecentesca, 11289; a penna XXX.23. Sul verso del foglio di risguardo etichetta cartacea celeste (mm. 29x35): a penna Vat. lat. 11289; a matita Ind. (f.1r): Congregationis Canonicorum Regularium Sancti Saluatoris. N. 232. I. (ff. 2r-22v) I.1. (f. 2r) Tabula librorum qui reperiuntur in monasterio S. Saluatoris de Bononia. Anno 1600, mense Maij3. II. (ff. 23r-27v) II.1. Lista dei titoli dei libri. III. (ff. 28r-48v) III.1. Lista dei titoli dei libri. (f. 48r) Libri scritti. IV. (ff. 49r-55r) IV.1. Lista dei titoli dei libri. V.1. (ff. 55v-61v) V.1. Lista dei titoli dei libri. VI. (ff. 62r-73v)   Bianco f. 1v.  La lista registra in due sequenze separate edizioni in latino ed edizioni in volgare. Entrambe sono suddivise da lettere alfabetiche capitali. Bianchi ff. 3v, 4v, 6v, 7v, 8v, 10v, 11v, 12v, 13v, 15v, 16v, 17v, 21v. Asportazione di fogli dopo f. 5, contenenti presumibilmente le lettere D-E; il f. 13 risulta strappato a metà; asportazione di fogli dopo f. 21, contenenti presumibilmente le lettere N-O, e dopo f. 22, con traccia di scrittura. La lista si ferma infatti alla lettera R. 4   La lista è suddivisa da lettere alfabetiche capitali. Bianchi ff. 29v, 31r, 33v, 44v, 47v. Dall’item [35] (a metà di f. 28v) mano diversa e inchiostro diverso. Una terza mano ha aggiunto gli item [143]-[149], [174], [214]-[216], [257], [273]-[274], [326]-[333], [355]-[356], [387]-[388], [406]-[407], [428]-[429], [468]-[469], [497]-[498], [504]-[508], [513]. Una quarta mano ha aggiunto gli item [518]-[533]. 5   La lista è suddivisa da lettere alfabetiche capitali. Stessa mano della lista successiva. Bianchi f. 50v, 51v, 52v, 53v, 54v. Dopo f. 51 asportazione di fogli contenenti presumibilmente le lettere D-G; dopo f. 52 asportazione di fogli contenente presumibilmente le lettere L-O; dopo f. 54 asportazione di fogli contenenti presumibilmente le lettere S-T. 6   La lista inizia sul verso della precedente ed è della stessa mano. È divisa da lettere capitali maiuscole. Bianchi f. 56v, 57v, 58v, 60v, 61v. Dopo f. 56 asportazione di fogli contenenti presumibilmente le lettere B-F; dopo f. 57 asportazione di fogli; dopo f. 60 asportazione di fogli, contenenti presumibilmente le lettere Q-R; dopo f. 61 asportazione di fogli. Manca anche la lettera O, ma senza evidenti segni di asportazione. Numerose presumibili aggiunte. 2 3

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

IL CODICE VATICANO LATINO 11289

113

VI.1. Index librorum omnium in monasterio S. Jacobi vltra Arnum de Florentia existentium7. VII. (ff. 74r–86v) VII.1. (f. 74rv) Index librorum d. Benedicti Bononiensis, vicarij monasterij Senarum. VII.2. (f. 75rv) Index librorum domini Stephani Senensis8. VII.3. (ff. 76r-78v) Lista de’ libri di don Benedetto Galli da Siena, canonico regolare di S. Saluatore. VII.4. (f. 79rv) Lista de’ libri di don Iacomo Antj da Siena9. VII.5. (f. 80rv) Lista de’ libri di d. Serafino da Lucca10. VII.6. (ff.81r-82v) Lista dei libri di d. Gregorio da Gubbio11. VII.7. (f.83r) Index librorum d. Bartholomei Bononiensis. VII.8. (f. 83v) Index librorum d. Vincentij Romani. VII.9. (ff. 84r-85v) Indice dei libri ad uso di Michelangelo Pini da Coriano. VII.10. (f. 86rv) Libri di d. Modesto Mancini da Oruieto12. VIII. (ff. 87r-106v) VIII.1. Index librorum, qui in monasterio Sancti Saluatoris Venetiarum et ad usum canonicorum eiusdem reperiuntur13. (f.106v) Nota di tutti gli libri che sono in monasterio di S. Saluatore di Vinetia14. IX. (ff. 107r-118v) IX.1. Index librorum, quibus utuntur Canonici Regulares Congregationis Sancti Saluatoris degentes in monasterio Sancti Sebastiani MantuŽ. Anno Domini 1600, die XX Aprilis15. (f. 118v) Index librorum, qui sunt manuscripti. X. (ff. 119r-123v) X.1. Di S. Gio. Euangelista di Rauenna16. XI. (ff. 124r-129v) XI.1. (ff. 124r-127v, 129rv) Index librorum monast. S. Daniellis in Monte17. (f. 129r) Finis indicis siue nota librorum S. Daniellis in Montis.   La lista è suddivisa da lettere alfabetiche capitali.   Bianco f. 75v. 9   Bianco f. 79v. 10   Le lettere di partizione che dividono la lista sono apposte al margine sinistro, in corrispondenza dell’item che inizia con la relativa lettera alfabetica. Richiamo in fine del f. 80r. 11   Bianco f. 82r-v. 12   Un tratto di penna separa i titoli in latino da quelli in volgare. 13   La lista è divisa da lettere alfabetiche capitali. Bianco f. 106r. 14   La sottoscrizione è di mano diversa da quella che redige la lista ed è posta al centro del foglio, parallelamente ai lati lunghi. 15   Richiami alla fine dei ff. 107v, 108v, 109v, 110v, 111v, 112v, 113v, 114v, 115v, 116v, 117v. 16   La lista è redatta su due colonne, una per ciascuna lettera. Presenta vistose lacune del supporto. L’intestazione è di mano diversa da quella che redige la lista. 17   La lista occupa i ff. 126r-127v e il f. 129r. Bianco il f. 129v. Richiami alla fine dei f. 124v, 125rv, 126rv. 7 8

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

114

IL CODICE VATICANO LATINO 11289

(f. 129r) Finis indicis librorum S. Daniellis in Montis18. XI.2. (f.128rv) Libri ad uso di don Bernardino padouano. S. Daniellis19. XII. (ff.130r-138v) XII.1. Index librorum, qui sunt in monasterio SanctŽ MariŽ Maioris TaruisinŽ ciuitatis apud illos reuerendos Canonicos regulares Sancti Saluatoris illhic commorantes20. XIII. (ff. 139r-142v) XIII.1. Libri latinj del monasterio di Santa Maria del Cingio d’Isola et de’ reuerendi canonici che si ritrouano quest’anno 1600, auanti la dieta fatta a Fano dalli mm. rr. Padri21. (f. 141r) Libri vulgari. (f. 142v) Questi sono tutti li libri, lattinj et vulgari, quali si ritrouano al presente nel nostro monasterio di Santa Maria del Cingio d’Isola, sì delli reuerendi padri canonici quanto del monasterio, videlicet: Il molto r.p. don Fecondo Vendramini, venetiano, priore. Il padre don Fidriano Accolti, venetiano, vicario. Il padre don Serafino Girardi, bresciano. Il padre don Agostino Mantelli, mantuano. Don Cornelio Celsi, venetiano. Et don Ildibrando bolognese, giouane22. XIV. (ff. 143r-148v) XIV.1. Libri hebrei che sono nella libraria delli padri di S. Antonio tutti scriti a penna. Di S. Antonio di Venetia24. (f. 143r) Sono in tutto numero 76. (f. 143v) Libri greci della libraria di S. Antonio de Venetia scriti a penna. (f. 144r) Libri latini a mano25. XV. (ff. 149r-162v) XV.1. Lista di tutti i libri che al presente si rittrouano nel monastero della Madonna di Fornò all’11 di maggio 160026.

  Fra la prima e la seconda nota dell’estensore sono inseriti altri cinque Item.   Bianco f. 128v. S. Daniellis aggiunto in alto a destra in un riquadro. 20   Bianco f. 138v. Richiami in basso a destra alla fine dei ff. 130v, 131rv, 132rv, 133rv, 134rv, 135rv, 136rv,137v. L’intestazione è di mano diversa da quella che redige la lista. 21   La lista presenta segni di spunta ad ogni item. 22   Il molto r.p. don Fecondo Vendramini, venetiano, priore. Il padre don Fidriano Accolti, venetiano, vicario. Il padre don Serafino Girardi, bresciano. Il padre don Agostino Mantelli, mantuano. Don Cornelio Celsi, venetiano. Et don Ildibrando bolognese, giouane su più righe. 23   Lebreton-Fiorani, Codices, p. 163, registrano tre liste diverse, ma si tratta del la stessa biblioteca. Tutte le serie, libri ebraici, greci, e latini sono divise da lettere alfabetiche capitali. 24   La prima intestazione è scritta sopra la colonna di sinistra, la seconda sopra quella di destra ed è di altra mano. 25  L’intestazione è scritta all’inizio della colonna di destra. Nella serie dei libri latini, all’interno delle varie lettere alfabetiche, gli stampati seguono i manoscritti senza nessuna indicazione. 26  La lista è divisa da lettere alfabetiche capitali. Richiami in fine dei ff. 159v e 160r. Cambio mano nel f. 161r, dall’item [363] alla fine. 18 19

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

IL CODICE VATICANO LATINO 11289

115

XVI. (ff. 163r-170v) XVI.1. (ff. 163r-168v) In Christi nomine.+ A. 1600, die VI Aprilis. Index librorum monasterij Sanctae Mariae de Coronato extra Genuam, vidilicet27. XVI. 2. (ff. 169r-170v) Nota delli libri a uso del p. d. Candido da Bologna28. XVII. (ff. 171r-178v) XVII.1. (ff. 171r-177v) Index librorum omnium ad usum Canonicorum reg. Congregationis S. Saluatoris in monasterio S. MariŽ a Vado ciuitatis FerrariŽ. 1600, sex cal. Iunij29. (f. 177v) Ita est ego, dominus Archangelus Placentinus, prior suprad. monast. Sanctae Mariae a Vado Ferrarie. XVII.2 (f. 178rv) Libri del p.d. Hippolito Bianchini da Ferrara. 1600. (f. 178v) Libri del reuerendo d. Ippolito da Ferrara. Ferrara, S. Maria del Vado30. XVIII. (ff. 179r-194v) XVIII.1. Infrascriptorum authorum libri penes conuentum Canonicorum regularium S. Marci de Regio reperiuntur anno 160031. XIX. (ff. 195r-203v) XIX.1. (ff. 195r-201v) Libri monasterij SanctŽ AgathŽ de Vrbino32. XIX.2. (ff. 202r-203v) L’indice de’ libri a uso del d. priore di Vrbino33. (f. 203r) Suprascritti libri sunt BononiŽ ad usum d. Valentini Pini. BononiŽ 1600. (f. 203v) Al molto reuerendo padre procuratore generale mio osseruantissimo il p.d. Flauio da Gubbio. Roma, S. Pietro in Vincoli34. XX (ff. 204r-206v) XX.1. Indice di S. Paterniano di Fano35. 27  Bianco f. 168v. L’estensore lascia uno spazio bianco fra una sequenza alfabetica e quella successiva, senza inserire le lettere capitali. L’inchiostro di un item depennato nel f. 167v ha forato il foglio, provocando una lacuna nel supporto. Il f. 168r è strappato a metà: la parte mancante conteneva forse la parola Finis. 28   Bianco f. 170v. 29   La lista è divisa da lettere alfabetiche capitali. Richiamo in basso a sinistra del f. 172v. 30   La sottoscrizione è posta al centro del foglio. 31   La lista è divisa da lettere alfabetiche capitali. 32   Stessa mano della lista seguente. La lista presenta la foliazione originale (1-7), posta sull’angolo superiore destro del recto di ogni foglio. Bianco f. 201v. Richiamo in basso a destra del f. 199v. Presenza di segni di spunta. L’estensore lascia uno spazio bianco fra una sequenza di item e la seguente, senza però inserire le lettere guida. L’estensore inoltre traduce in latino i titoli di opere in volgare. La legatura stretta impedisce la corretta lettura di lettere e/o numeri finali. 33   Stessa mano della lista precedente. Presumibilmente molte date sono state aggiunte da mano diversa. Sono evidenti segni di asportazione di fogli dopo f. 203. 34   La nota è posta a sinistra, a metà del foglio. A destra sigillo a secco. 35   Bianchi i ff. 205v e 206rv. La mano dell’intestazione è diversa da quella che compila la lista. L’estensore inserisce uno spazio bianco fra una sequenza di item e quella seguente, senza però aggiungere le lettere capitali. La lista si interrompe alla lettera N, ma non ci sono segni evidenti di asportazione di carte e il verso dell’ultimo foglio scritto è bianco.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

116

IL CODICE VATICANO LATINO 11289

XXI. (ff. 207r-208v) XXI.1. Libri del monasterio di Santa Maria del Calcinaio di Cortona36. XXII. (f. 209rv) XXII.1. Indici di Cagli. Lista de’ libri di don Iacopo Antonio da Fano37. XXIII. (ff. 210r-225v) XXIII.1. (ff. 210r-211v) Libri qui in bibliotheca monasterij Sancti Michaellis de Candiana hoc tempore reperiuntur38. XXIII.2. (f. 212r-214r) Libri di don Innocentio Spini da Brescia. XXIII.3. (ff. 214v-215r) Libri di don Alessandro da Padoua. XXIII.4. (f. 215r) Libri di don Giacomo Maria bresciano. XXIII.5. (f. 215v) Libri del padre don Basilio da Venetia. XXIII.6. (ff. 216r-219v) Libri del molto r. padre don Desiderio Ferrari da Venetia39. XXIII.7. (ff. 220r-221v) Omnes isti libri reperiunt apud me, d. Io. Petrum Venetianum, canonicum regularem Congregationis Sancti Saluatoris40. XXIII.8. (ff. 222r-223v) Libri del padre don Aluigi Borca da Brescia41. XXIII.9. (f. 224rv) Libri di d. Virginio da Venetia42. XXIII.10. (f. 225r) Libri di don Angiolo da Brescia. XXIII.11. (f. 225v) Libri di d. Tranquillo da Venetia. XXIV. (ff. 226r-227v) XXIV.1. (ff. 226r-226v) Index librorum existentium in monasterio Sancti Petri in Vinculis de Vrbe, hoc anno videlicet 160043. XXIV.2. (f. 227rv) Ad usum domini Flauij Eugubini44. XXV. (ff. 228r-235v) XXV.1. Libri omnes, et typis Žditi et manuscripti, qui reperiuntur in monasterio SanctŽ EufemiŽ PlacentiŽ Canonicarum regularium Sancti Salvuatoris45.

36   Bianco f. 208v. L’intestazione è di mano diversa da quella che compila la lista. La lista è suddivisa da lettere alfabetiche capitali. 37   Bianco f. 209v. La prima parte dell’intestazione (Indici di Cagli) è di mano diversa da quella che compila la lista. I singoli item della lista hanno una numerazione coeva. 38   Stessa mano delle liste XXII.2-5. 39   L’item [73] è stato aggiunto attorno alla lettera guida S. L’item [79] è aggiunto intorno alla lettera capitale T, che viene però riscritta sotto. 40   Bianco f. 221v. L’item [21] è stato aggiunto intorno alla lettera capitale G. La legatura stretta impedisce la lettura completa di alcune date. 41   La sottoscrizione è alla fine della lista ed è di mano diversa da quella che compila la lista. Le lettere capitali sono posizionate al margine. Per effetto della legatura stretta si leggono solo nel verso dei fogli. 42   La sottoscrizione è alla fine della lista. 43   La lista è suddivisa da lettere capitali maiuscole, ma si ferma alla lettera F. Evidente asportazione di carte. 44   La lista è predisposta in modo tabellare. Asportazione di carte, con tracce di scrittura. 45   Bianco f. 235v. Dal f. 230 cambia il supporto cartaceo. Da f. 234 si torna al precedente supporto cartaceo. La legatura stretta impedisce la corretta lettura di alcuni item.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

IL CODICE VATICANO LATINO 11289

117

XXVI. (ff. 236r-237v) XXVI.1. (f. 236r) Indice di Santa Maria Madalena della Mirandola46. A dì 8 maggio 1600. Libri attinenti al venerabile monasterio di S. Maria Maddalena della Mirandola et sua famiglia. (f. 236v) La fine. (f. 237v) 1600. Lista de’ libri che sono nel venerabile monasterio di Santa Maria Maddalena della Mirandola47. XXVII (ff. 238r-241v) XXVII.1. (ff. 238r-240v) Indice de’ libri del monasterio di S. Girollamo di Modena48. XXVII.2. (f. 241rv) Lista de’ libri di don Lodouico da Ferrara. XXVIII (ff. 242r-244v) XXVIII.1. Index librorum qui habentur in conuentu S. Angeli apud Lucam, tam ad priuatum usum canonicorum, quam ad comunem comodum eorum. Et primo49. XXIX. (ff. 245r-248v) XXIX.1. Index librorum Sanctae Mariae Forisportam Lucensis, anni MDC. (f. 245v) Index librorum monasterij Sanctae Mariae Forisportam Lucensis Canonicorum regularium Ordinis s. Augustini Congregationis Sancti Saluatoris est ut infra, vidilicet. (f. 247v) Ego, dominus Florianus Luporus Lucensis, ad presens superiorum gratia prior monasterij Sanctae Mariae Forisportam Lucensis, hunc indicem fideliter scripsi manu mea et subscripsi die XXII Aprilis. (f. 248r) Appendix50. (f. 248r) Io, don Floriano, all’incontro faccio fede di non hauerlo incorporato con l’indice per hauerlo ritruouato doppo auerlo scritto. XXX. (f. 249rv) XXX.1. (f. 249r) Libri del p. priore, monasterio del Gaudio. In camera di d. Fortunato da Brescia, priore. Alla fine della lista: D. Fortunatus Luciagus Brix. confirmo manu propria. XXX.2. (f. 249v) In camera del p. d. Leone da Venezia, vicario. Libri. Alla fine della lista: Io, Leone da Venezia, confermo51.

46  Questa parte dell’intestazione (Indice di Santa Maria Madalena della Mirandola), di mano diversa da quella che compila la lista, è sottolineata ed è posta in alto a sinistra del foglio, presumibilmente in un secondo momento. 47   Bianco f. 237r. La nota è posta al centro del foglio. 48   Bianco f. 240v. Richiami in fine dei ff. 238v e 239v. L’intestazione è di mano diversa da quella che redige la lista. La lista è suddivisa da lettere alfabetiche capitali. 49   Richiami in fondo a destra dei ff. 242v, 243rv e 244r. 50   Bianco f. 248v. 51   La sottoscrizione autografa è di mano diversa da quella che compila la lista.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

118

IL CODICE VATICANO LATINO 11289

XXX.3. In camera del p.d. Fabiano da Oruieto. Alla fine della lista: Io, d. Fabiano da Oruieto, confermo ut sopra52. XXXI. (ff. 250r-253v) XXXI.1. Libri Canonicorum regularium monasterij Sancti Laurentij extra muros53. (f. 251r) Libri Canonicorum regularium monasterij Sancti Laurentij extra muros de Vrbe54. XXXII. (ff. 254r-256v) XXXII.1. Del monasterio di Santo Anello di Napoli55. XXXIII. (ff. 257-270v) XXXIII.1. Infrascriptorum authorum libri penes conuentum Canonicorum regularium S. Saluatoris, Ordinis s. Augustini, in monasterio S. Celsi ciuitatis Mediolani reperiuntur. Anno 1600, cal. Maj56. XXXIV. (ff. 271r-272v) XXXIV.1. Nota librorum, qui in monasterio S. Ceciliae Coruariae reperiuntur. (f. 272v) Nota de’ libri che si trouino nel monasterio della Coruara, diocesi di Bol.57. XXXV. (f. 273rv) XXXV.1. Padoua. In nostro monasterio Sancti Antonij de Vienna reperiuntur infrascripti libri58. (f. 273v) Alla fine della lista: Reuerendus Florianus Venetus, prior dicti monasterij59. XXXVI. (ff. 274r-279v) Beneuento. M. S. Sofia60. Index librorum monasterij Sanctae Sophiae de Beneuento61. XXXVI.1. (f. 274v) Index omnium librorum d. Augustini Fanensis. XXXVI.2. (f. 275r) Librorum index ad usum d. Bernardi Veneti. 1600. (f. 275v) In S. Sofia di Benuento, l’anno 1600.

  La sottoscrizione autografa è di mano diversa da quella che compila la lista.   Bianco f. 250v. 54   Bianco f. 253v. La lista presenta molte macchie d’inchiostro e lacune del supporto. 55   Bianco f. 256v. L’estensore lascia uno spazio bianco fra una sequenza di item e quella seguente, ma non inserisce le lettere capitali. 56   Numerazione coeva sull’angolo destro del recto dei fogli: 4-17. Asportazioni di fogli dopo il f. 256: sono presumibilmente quelli che mancano rispetto alla numerazione coeva presente. La lista sembra però completa: probabilmente contenevano carte preliminari. 57   La sottoscrizione è posta in basso, parallelamente al lato lungo esterno del foglio. 58   Padoua di mano diversa. 59   La mano della sottoscrizione è diversa da quella che redige la lista. 60   Questa parte dell’intestazione è di mano diversa rispetto alla seconda parte. È posta in alto al centro del foglio. 61   L’intestazione, della stessa mano che redige la lista, è posta in basso, capovolta rispetto alla precedente. La legatura troppo stretta impedisce la lettura completa di alcuni item. Sempre a causa della legatura, la data dei primi due item si legge a f. 279v. 52 53

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

IL CODICE VATICANO LATINO 11289

119

XXXVI.3. (f. 276rv) D. Augustini Mirandulani prioris62. XXXVI.4. (ff. 277r-278v) Lista de’ libri di domino Olimpiodoro di Ferrara. (f. 278v) Lista de’ libri di d. Olimpiodoro Prisciani da Ferrara63. XXXVI.5 (f. 279rv) Librorum index ad usum d. Ludouici Veneti. 160064. (f. 279r) Alla fine della lista: In Santa Sofia di Beneuento, l’anno 1600.

  Bianco f. 276v.   La sottoscrizione è posta al centro del foglio, parallelamente al lato più lungo. 64   Bianco f. 279v. 62 63

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

NOTA DELLI LIBRI CHE SI TROUANO NELLA CONGREGATIONE DE’ CANONICI REGOLARI DI SAN SALUATORE SIN A QUESTO PRIMO D’OTTOBRE MDC

Edizione del testo

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I.1. BOLOGNA, S. Salvatore1. (f. 2r) Tabula librorum qui reperiuntur in monasterio S. Saluatoris de Bononia. Anno 1600, mense Maij. [1-3] Ambrosij Calepini Dictionarium. Venetijs, apud Aldum, 1583; 1576; 1565. [4] Adriani Fini Ferrar. Flagelum in IudŽos. Ven., per Petrum de Nicolinis, 1538. [5] Albertus Trotius Ferrar., De uero et perfecto clerico. Per Seuerinum Ferrariensem, 1477. [6] Aloijsij Fachini De admirabili humani orbis constitutione. Patauij, apud Laurentium Pasquatum, 1598. [7] Alardi Ansterledani Selec. simil. Venetijs, apud Dominicum Zenarum, 1579. [8] AndrŽ Eborensis Senten. et exempl. Ven., 1586. [9-10] Anima fidelis. Parisijs, per Ioanem Barbier., 1586. Ven., per Lazarum de Soardis, 1516. [11] Angelis Pagnoni In Satyras Oratij. BononiŽ, apud Rossium, 1591. [12-13] Aristotelis Organum. Ven., apud Hier. Scotum, 1541. Apud Io. Griffium, 1557. [14] Archangeli de Burgonouo Concl. cabal. BononiŽ, apud Alex. Benat., 1574. [15] Aristotelis Mistica philosophia. RomŽ, apud Iacobum Mazocchium, 1519. [16] Arnaldi Albertini De agnoscendis asser. cat. et heret. Ven., ad candentis SalamandrŽ, 1571. [17] Alphonsi Tostati Opera. Apud Sessam. Ven., 1596. [18-20] Alphonsi de Castro Contra heres. Parisijs, apud Michaelem Iulianum, 1565. Et De iusta heret. punitione. Aedibus heredum Ioanis Stelsij, 1568. Lugd., apud Antonium Vincentium, 1555. [21] Augustini de Ancona Summa de Ecclesia. Ven., apud Io. Leouiler de Hales, 1487. [22] Augustini Steuchi Opera. Ven., apud Dominicum Nicolinum, 1591. [23] Alphonsi Bouosij De gradibus scientiarum. RomŽ, per Vincentium Accoltum, 1588. [24] Abbatis Panormitani Compendium. Ven., apud Michaelem Tramezinum, 1564. [25-28] Ambrosij Calepini Dict. Ven., apud Iuntas, 1576; 1579. Et Lugd., apud Seb. Griff., 1538 et apud Io. Grif., 1585. [29] Alexandri Aphrodisiensis Quest. nat. et mor. Ven., apud Io. Griffium, 1555. [30] Aristotelis Ethica. Lugduni, apud Scipionem de Gabbiano, 1530. [31-32] Et Organum. Ven., apud Minimam Societatem, 1594; 1571. [33] Ambrosij sancti doct. In omnes Epist. d. Pauli. AntuerpiŽ, apud Io. Stelgium, 1540. [34] Angeli Omniboni De amoris regno. BononiŽ, apud Io. Rossium, 1584. 1

  Per la nota storica e bibliografica sull’insediamento cfr. supra, p. 103, nt. 1.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

124

BOLOGNA

I.1,35-37

[35-37] Angeli Summa. Ven., apud Bernardinum Stagninum, 1525. Et apud Io. Antonium Bertanum, 1582. Et per Alex. Paganum, 15102. [38] Aurea armilla Bartholomei Fumi. Venetijs, apud Altobellum Salic., 1569. [39] Antonini sancti archiep. Flor. Defecerunt. Apud Hier. Scotum, Ven., 1566. [40] Ambrosij eremitŽ Liber concionum. Ven., apud Octau. Scotum, 1523. [41] Amonij In Logica. Ven., apud Vincentium Valgrisium, 1569. [42] Antonij Bosij Thesaurus. Ven., apud Cominum de Tridino, 1562. [43] Anselmi sancti In Epistolas Pauli. Ven., ad signum Spei, 1547. [44-45] Auerois Opera omnia. Ven., apud Iuntas, 1562; 1574. [46] Aristotelis Problemata. Ven., per Io. Patauinum, 1534. [47] Armandi Belouisij Declaratio terminorum theol., phil. et log. Ven., per Bonettum Lucatellum, 1588. [48] Arcangeli Mercenarij Dilucidationes. Ven., per Paulum Meietum, 1584. [49] Achilini Bononiensis. Ven., apud Hier. Scotum, 1568. [50-51] Alberti Magni Compendium theol. ver. Ven., apud Io. Baptistam Somascum, 1584; 1590. [52] Ambrosij Calepini. BasileŽ, apud Hieronimum Curionem, 1550. [53] S.3 Anselmi Meditationes. Scriptum. (f. 2v) [54] Aristotelis Opera omnia. Ven., ad signum Seminantis, 1572. [55] Alexandri Aphrod. Explan. in Priora. Ven., apud Hier. Scotum, 1543. [56] Appolinaris Ophredi Comment. in primum librum Post. Aristotelis. CremonŽ, apud Christopharum Draconium, 1581. [57] Antonius Manzinellus, De modo scribendi et orandi. Ven., in aedibus Ioanis Tachini de Tridino, 1519. [58] Antonij Delphini Commen. in Euang. Io. et in Ep. d. Pauli ad Heb. RomŽ, apud Bartholomeum Cra., 1507. [59] Armilla Summa. [60] Augustini De ciuit. Dei. Lugd., apud Sebast. Honoratum, 1560. [61] Antonij Berardutij Summa Corona confessorum. Mediolani, apud Petrum Tinum, 1584. [62] Aldi Manutij Ortographia. Ven., apud Aldum, 1575. [63] Ar. Met. Apud signum Seminantis, 1572. [64-65] Angeli de Clauasio Suma. Ven., apud Georgium de Ariuabenis, 1495; et Jacobum Sansouinum, 1569. [66] Augustini Niphi In lib. De interpretatione. Parisijs, per Christianum Wechelum, 1540. [67] Eiusdem In Phisicis. Ven., apud Iuntas, 1552. [68] Alexandri Stiatici Repet. extrauag. Pauli secundi. Bon., per Alex. Benacium, 1580. [69] Aldi Adagia. Venetijs, ex Unitorum Societatem, 1585. [70] Antonij Guarreschij Summa sacrament. penit. Bonon., per Alex. Benacium, 1575. 2 3

  1510 sopra il rigo.   S. sul margine interno.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I.1,102

BOLOGNA

125

[71] Antonio Gueuara, Lettere, lib. 3. Venetijs, per Vincenzo Valgrisi, 15654. [72] Istesso, Monte Caluario. Venetia, per Gabriele Giolito, 15605. [73] Ant. Schaini Paraphrasis in Epistolas Pauli. Ven., per Dominicum Nicolinum, 1589. [74] Apolinaris Super Post. Ven., per Luca Antonium de Iunta, 1520. [75] Ancij Manlij Seuerini Boeti Logica. Venetijs, per Io. Griphium, 1580. [76] Alexander Aphrod., In Metheor. Ar., cum com. Alex. Picol. Venetijs, per Hier. Scotum, 1548. [77] Idem, Posteriora. 1568. [78] Eiusdem Questiones De fato. 1546. [79] Appianus Alex., De historia Rom. MaguntiŽ, per Ioannem Scoeffer, 1529. [80] Alberti Patau. Quadragesimale. Venetijs, per Iacobum Pencium, 1523. [81] Alexandri Angli Summa vitiorum. Venetijs, per Damianum Zenarium, 1582. [82] Antonij de Vercellis Quadragesimale. [83] Archangeli Placent. Secunda pars Sursum corda. Bonon., per Iustinianum Herbariensem, 1529. [84] Ambrosij Spiere Quadrag. [85] Appolinaris Offredi Cremonensis Comentaria in lib. primum Post. Ar. CremonŽ, apud Christophorum Draconium, 1581. [86] Adriani Equetij Expositiones Euang. Parisijs, apud Michaelem de Roigni, 1570. [87] Angelice nature unitatis tractatus. BononiŽ, apud Societatem TipographiŽ, 1578. [88] Alani Verenij Commentaria in Can. cant. et in aliquot Psal. Parisijs, per Henricum Stephanum. [89] Appolinaris Liber super Post. Ven., per Lucam Antonium Iuntam, 1520. [90] Anitij Manlij Seuerini Logica. Ven., per Gio. Griffium, 1580. [91] Augustini s. In Nouum Testamentum liber. Ven., per Vincent. Vaugrij, 1536. [92] Armilla suma. Ven., apud Io. Antonium Bertanum, 1576. [93] Aloisij Lippomani VitŽ santorum. Ven., ad signum Spei, 1551. [94] Alphonsi de Castro In hereses. Parisijs, ap. Stephanum Paruum, 1565. [95] Aymonis Enarratio in 12 prophetas min. ColoniŽ, ex officina Eucharij Ceruicornij, 1532. [96] Adagia quecumque in hanc diem exierunt. Ven., apud Hier. Polum, 1584. (f. 3r) [97] Aristotelis Rethorica. Ven., apud Io. Patauinum, 1552. [98] Antonij Clampelogis FigurŽ Bibliorum. Lugduni, ap. Guglielmum Rouilium, 1578. [99] Aristophanis ComediŽ, GrecŽ. Ven., ap. Io. Fareum, 1542. [100] Aldi Manuthij Gramatica. Ven., in officina Aldi Manutij, 1542. [101] Antonij Gigantis Carmina. Bonon., ap. Io. Rossium, 1595. [102] Albini Flacci Alcuini Hom. siue conciones in Euangelia totius anni. Ven., per Bartholomeum Rotam, 1571. 4 5

  Item depennato.   Item depennato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

126

BOLOGNA

I.1,103

[103] Augustini Valerij Rethorica ecclesiastica. Ven., apud Andream Bochinum, 1574. [104] Antonij Guarisci Suma totius sacramenti pen. Bonon., apud Alex. Benatium, 1573. [105] Antonij Broycki In quattuor Euangelia. Ven., ad signum Spei, 1548. [106] AndreŽ Fuluij De antiquitatibus6 Vrbis. Rome, per Valerium Doricum, 1545. [107] Arnaldi Vassaliensis EpitomŽ singular. dictionum in quattuor libros Sentent. Parisijs, apud Egidium Gorlinum, 1575. [108] Aristotelis Libri octo Phis. Patauij, ex officina Laur. Pasquati, 1564. [109] Augustini Steuchi Eugubini Enarrationes in Iob. Ven., apud Cominum de Tridino, 1567. [110] Et Rethorica Greca. Ven., apud Io. Griffium, 1546. [111] Aloandi Modus legen. abbr. Ven., apud Gratiosum Percacinum, 1574. [112] Aurelij Cornelij Celsi De re medica libri octo7. Lugduni, apud Tornesium, 1549. [113] Antonij Nebrisiensis Vocabularium utr. iuris. Ven., apud Aug. et Fabium fratres, 1581. [114] Aulus Gelius. Lugduni, apud Sebastianum Griffium, 1539. [115] Anselmi Opera omnia. Ven., ad signum Spei, 1549. [116] Augustini s. Opera omnia. Ven., apud Io. Variscum, 1571. [117] Antonij de Gislandis Opus aureum ornat. omni lap. pretiosa. Ven., apud Marcum Antonium Zalterium, 1598. [118] AndreŽ Cesalpini Aretini Perhip. quest. Ven., apud Iuntas, 1571. [119-120] Alberti de Saxonia Quest. super libros quattuor De cŽlo ac super Phis. Ven., apud Io. Scotum, 1518; 1492. [121] Antonius Montecatinus, In octauum librum Phis. Ferr., apud Benedictum Mamarellum, 1591. [122] Augustini Valerij episcopi Ver. De eccles. reth. Ven., apud Andream Bochinum et fratres, 1574. [123] Alberti Magni Mariale in Euangelium super Missus est. Ven., apud Lazarum de Soardis, 1504. [124] Adrianus, De lingua Latina. Ven., ap. Io. Antonium de Nicolinis, 1538. [125] Amonius, In Logicam. Ven., ap. Vincentium Valgrisium, 1559. [126] Alexandri a Turre Cremensis De fulgenti radio hierar. EcclesiŽ mil. RomŽ, ap. Vincentium Pelagallum, 1588. [127] Ambrosij Caterini Summa doctrine de predestinatione. Rome, ap. Vincentium Valgrisium. [128] Auer. Epitome super Metaph., interprete Iacobo Manlio. BononiŽ, 1523. [129] Alexander Aphrodiseus, In Met. Aristotelis. Ven., per Hieronimum Scotum, 1548. [130] Et Super Post.1568. [131] Et Quest. de fato. 1546. 6 7

 Segue Rome depennato.  Segue apud depennato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I.1,172

BOLOGNA

127

[132] Antonij s. de Padoua Sermones dominicales. Ven., per Io. Antonium Bertanum, 1574. [133] Et Expositio in Euang. dom. Ven., per Adam de Rotouil, 1476. [134] Antonij Mizaldi Monluciani Ephemerides aeris perpetua. Lutetiae, per Iacobum Keruer, 1554. (f. 4r)

B [135] Bernardini Busti Rosarium. Brix., apud Petrum Mariam Marchettum, 1588. [136] BonauenturŽ s. Opuscula. Ven., apud Hier. Scotum, 1584. [137-138] Et In lib. Sent. Venetijs, ut supra, 1580; 15528. [139] Bartholomei Campani Summa de fide. Patauij, 1474. [140] Benedicti Canophili Tractatus de iudicijs, 1542. [141-142] Bartholomei CaraneŽ Summe conc. Ven., apud Iacobum Vitalem, 1574. Parisijs, per Hieronimum de Marnef, 1556. [143] Bernardini Sacrobusti Sphera. Ven., per Franciscum Bendonium, 1541. [144-153] Biblia. Ven., apud Iuntas, 1579. Apud Nicol. Beuil., 1578. Apud Altobellum Salicatium, 1576. Per Ioanem Polum, 1586. BrixiŽ, per Angelum et Iacobum Britanicum, 1591. Ven., per her. Nic. Beuil., 15839. Apud Luccam Antonium Iuntam, 1533. Apud Hieronimum Polum, 1587. Et Brix., 1492. Et per Oct. Scotum, 1480. [154] Burleus, In lib. Phis. Ven., apud Bonettum Luccatellum, 1508. [155-156] Bernardi sancti Sermones. Venet., ad signum Spei, 1549. BasileŽ, 1552. [157] Bartholomei ab Angelo Neap. Examen confessorum et ordinandorum. Ven., ap. Iacobum Anielli, 1583. [158-162] Biblia. Ven., Io. Polum, 1586. Et per her. Beuil., 1574; 1583. Lugduni, per Marescalchum, 1521; et per Sebastianum Griffium, 155610. [163] Bonauenture s. Dilucidatio in libros Sententiarum. Ven., 1580. [164] Bede presbiteri De natura rerum et temporum. BasileŽ, per Henricum Batauium, 1529. [165] Bernardi s. Opera11. Ven., 1575. [166] Biblia, cum glosis interlin. Extraordinaria. Nicolai Lirani Postilla et moralitates. Ven., 1578. [167-168] Biblia, ad uetustissima exemplaria nunc recens castigata. Ven., apud Iuntas, 1572. AntuerpiŽ, per her. Arnoldi Birchmani, 157012. [169] Bartholomei Caranze Sum. conc. Ven., ad signum Spei. [170] Boni Accursij Adeps elegant. Laur. Valle. Lugduni, apud her. Simonis Vincentij, 1536. [171] Bernardi s. Opera. Ven., apud13 Dominicum Nicolinum, 1568. [172] Basilij s. Opera omnia. Ven., ad signum Spei, 1548.   1552 aggiunto.   per her. Nic. Beuil., 1583 aggiunto. 10   1556 sopra il rigo. 11  Segue 1575 depennato. 12   Birchmani, 1570 sopra il rigo. 13  Segue Io. Variscum, 1571 depennato. 8 9

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

128

BOLOGNA

I.1,173

[173] BonauenturŽ s. Stimulus amoris diuini. Ven., ad signum Spei, 1537. [174] Bartholomei a Fumo Suma aurea armilla. Ven., ap. Dominicum Nicolinum, 1578. [175] Benedicti Pererij De naturalibus rebus. Ven., ap. Andream Muschium, 1591. [176] Brun. Seidelij medici Phisica, cum suplemento Rodulph Godenij. Francofurti, ex officina M. ZacchariŽ Palthenij, 1596. [177] Biblia sacra. Ven., per Bernardinum Stagninum, 1538. [178] Bernardi s. abbatis De consideratione. Rome, apud Guglielmum Faciot. in Burgo, 1594. [179] Boetij14 Dialectica. Ven., ap. Hieronimum Scotum, 1566. [180] Biblia sacra. Lugduni, apud Io. Tornesium, 1556. [181] Bede presbiteri De natura rerum et temp. BasileŽ, per Henricum Petrum, 1529. (f. 5r)

C [182] Constitutiones Cann. reg. Cong. S. Saluatoris. RomŽ, apud Paulum Bladium, 1592. [183] Candidi Meliorini De hortis. Patauij, apud Laurentium Pasquatum, 1597. [184] Celsi Maphei Deffensiones precedentiŽ Can. reg. Ven., per Petrum Bergomensem, 1487. [185-186] Caietani Summule. Ven., apud Io. Mariam de Leonis, 1581. Apud Gasparem Bindonum, 1571. [187] Caroli Sigonij De repub. Hebreorum. Francfurti, apud Andream Vuechelem, 1585. [188] Et De episcopis Bonon. BononiŽ, apud Alexandrum Benatium, 1586. [189] Cesaris Cremonini Exordium lect. Ferr., apud Benedictum Mamarellum, 1591. [190] Cornelij Iansenij Concord. Euang. Ven., apud Dominicum de Farris, 1588. [191] Censura generalis contra rec. her. Ven., apud Giordanum Zilettum, 1562. [192] Celsi Mancinij De somnijs ridiculis et De sinaugea platonica. Ferr., apud Vinc. Baldinum, 1591. [193-194] Compendium theolog. uer. Venet., apud Hieronimum Caualcalupum, 1560. Et apud Melch. Sessam, 1567. [195] Ciceronis Ad C. Herenium; De inuentione; De oratore; De claris oratoribus; Oratio ad Brutum; Topica; OratoriŽ partit.; De optimo genere oratorum. Ven., apud Aldum, 1521. [196] Casellina, quia cassat barbarismos. Ven., per Bernard. de Morano, 1487. [197] Ciceronis Ad Atticum. Apud Paulum Manut., 1540. [198-200] Concil. Trident. Venet., apud Hyeron. Polum, 1583. Apud Iord. Ziletum, 1569. Per Florauantem, 1596. [201-202] Cathechismus ex Concil. Tridentino. Venet., apud Andream Muschium, 1588. ParmŽ, per Erasmum Viotum, 1588. [203] Conradi Glingi Loci communes. Parisijs, apud Claudium Frem., 1562. 14

 Precede Bernardi depennato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I.1,234

BOLOGNA

129

[204] Claudij Guigliaudi Belliocensis In Epist. can. Parisijs, apud Audenium Paruum, 1550. [205] Et In Euang. Ioanis. Lugduni, apud Guglielmum Rouilium, 1555. [206] Compendiolum de breuibus et longibus sil. SacrŽ Script. Ven., apud Melchiorem Sessam, 1568. [207] Clementis Ranei Quodlibet declamatorium. Venet., apud Ragusios, 1541. [208] Caietani Recolecte super libros Phisicorum. Ven., per Bonettum Locatellum, 1586. [209] Christophari Madrigi De frequenti usu EucharistiŽ. Ven., apud Franciscum Rampazetum, 1571. [210] Claudij Ptolomei Geographia. Ven., apud Giordanum Zilettum, 1564. [211] CosmŽ Ruselij Thesaurus artificiose memoriŽ. Ven., apud Antonium Paduarium, 1579. [212] Camilli Campegij De mundi fallacijs atque ruina. Ven., apud Andream Arriuabenum, 1562. [213] Chrisostomi Iauelli Canapicij In uniuersam moralem Aristotelis, Plat. et christianam philosophiam epitomes, nec non De bona fortuna et autem In deficientia humanae tractatus eiusdem. Ven., per her. Hier. Scoti, 1577. [214] Caietani Ientacula. Lugduni, apud Iacobum Giuntam, 1544. [215] Commentaria Colegij Corrimbricensis Soc. Iesu in octo libros Phis. Colonie, sumptibus Lazeri Zeztneri, 1596. [216] Caietani Liber in Euangelia. Lugduni, apud Gasparem a Portonaris, 1558. [217-219] Christophori Siluestrani Opera in primum, tertium et quartum Senten. VeronŽ, per Michaelem Berniam, 1591. [220] CosmographiŽ introductio. Ven., per Franciscum Bindonem et Mapheum Pisanum, 1587. [221] CosmŽ Rosselij Thesaurus artif. memoriŽ. Ven., per Antonium Paduarium, 1579. [222] Claudij Ptolom. Analem15. RomŽ, per Paulum Manutium, 1563. [223] Christophari Clauij In spheram Busti. RomŽ, per Dominicum Basam, 1585. [224] C. Iulij Higinij. Aug. BasileŽ, per Io. Haruagium, 1549. [225] C. Plinij Secundi Historia mundi. BasileŽ, 1535. [226] Cornucopia. Ven., in aedibus Aldi, 1513. [227] Camili Flacci De aere, aquis etc. in Hipp. Ven., per Robertum Maietum, 1596. [228] Caietani Recolecte super libros Phis. Ven., apud Io. Scotum, 1496. (f. 5v) [229] Cipriani. Scilicet, deletis delendis, Opera. Ven., ad signum Spei, 1547. [230] Clementis Moliali Compendium ad sacram theologiam. [231] Claudij In omnes Epistulas d. Pauli. Lugduni, apud Sebastianum Griffium, 1542. [232] Et In omnes Epistolas canonicas. Parisijs, apud Io. Roigis, 1548. [233] Commentaria in verbis Grecis anomalis. Lugduni, apud Thebaldum Paganum. [234] Ciceronis Epistole ad Atticum. Ven., ap. Aldum Manutium, 1546. 15

  Analem sopra il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

130

BOLOGNA

I.1,235

[235] Constitutiones in sinodo Mutinensi. MutinŽ, ap. heredes Pauli Gadaldini, 1565. [236-237] Cornelij Iansenij Comm. in suam concordiam. Ven., ap. her. Melch. Sesse, 1579. Et 1583, ap. Damianum de Farris16. [238] Constitutiones fratrum Ord. Pred. RomŽ, apud Antonium Bladium, 1566. [239] Constitutiones monachorum Montis Oliueti. Bon., apud Ant. Zagarelum, 1559. [240] Christian. Ardicons. Theatrum Terre SanctŽ et bibl. hist. ColoniŽ Agrip., in officina Birgomanica, 159317. [241] Caietani Vicentini In lib. De celo. Ven., ap. Otinum Papiensem, 1498. [242] Cometij Hispani De {***} {***} {***}. Ven., apud her. Octau. Scoti, 1517. [243] Conradi Koelumi Commentari in Primam SecundŽ s. Tho. Ven., apud Franciscum Franciscus, 1589. [244] Cipriani Soarij De arte rethorica. Brixie, ap. Petrum Mariam Marchettum, 1593. [245] Constitutiones Canonicorum Reg. Rhen. Manuscripte. (f. 6r)

F [246] Francisci Suarez Opera. Ven., apud Minimam Societatem, 1593. [247] Francisci Turiani Aduersus Margdeburgenses. FlorentiŽ, apud Bartholomeum Sermartellium, 1572. [248] Formularium terminorum Rom. curiŽ. Venetijs, apud Aegidium Regazolam, 1570. [249] Francisci Medensis Elucidat. uerit. catol. GenuŽ, apud Antonium Bellonun, 1557. [250] Francisci Sonij Demonstr. christian. relig. Lugduni, apud Guglielmum Rouillium, 1564. [251] Francisci PetrarcŽ De remed. utriusque fortunŽ. Ven., apud Alex. Paganum, 1515. [252] Francisci PanigarolŽ De sacris stationibus. Mediolani, apud Pacificum Pontum, 1587. [253] Francisci Suáres De ciuitate Auignonensi. RomŽ, apud Bladium, 1585. [254-255] Francisci de Victoria Summa sacramentorum. BrixiŽ, apud Franciscum de Marchetis, 1569. Ven., per Io. Bapt. Som., 157418. [256] Francisci Priscianensis Dictio. Ciceronianum. Ven., apud Io. Antonium Bertanum, 1579. [257-258] Fabij Incarnati Scrutinium sacerd. Ven., apud Dominicum de Imbertis, 1587. Et per Fabium Zopino, 1585. [259] Floriani Cannali De pia orandi tractatione. BrixiŽ, apud Polycretum Turlinum, 1589.   Et 1583, ap. Damianum de Farris aggiunto; de Farris sopra il rigo.   1593 sul rigo superiore. 18   Ven., per Io. Bapt. Som., 1574 aggiunto sul margine. 16 17

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I.1,285

BOLOGNA

131

[260] Francisci Titelmani Elucidatio in omnes Psal. Ven., apud Io. Antonium Ferreum, 1572. [261-263] Et Compen. Philosophiae naturalis. Ven., per Io Antonium Ferreum, 1572. Et ex officina Gasparis Bindoni, 1572. Lugduni, per Guglielmum Rouilium, 154819. [264] Francisci Toleti Super Gen. et cor. Lugduni, 1588. [265] Fr. Francisci Quest. in Phis. Ven., per Hier. Scotum, 1593. [266] Francisci Piccolominei De natura. Ven., per Franciscum de Franciscis, 1596. [267] Flaminij Nobilij In libros De ortu et inter. Ar. commentaria. Patauij, ap. Petrum Paulum et Io. Speronium socios, 159620. [268] Francisci ab Ossuna Conciones quadr. Ven., apud Io. Ant. Bertanum, 1583. [269] Francisci Nigri Modus de21 epistolandi. Ven., in aedibus Io. Tacuini de Tridino, 1519. [270] Francisci sancti Maurolici Opus mathematicum. Ven., per Franciscum Franciscium22, 1575. [271] Francisci Titelmani Elucidatio in omnes Epist. d. Pauli. Parisijs, per Ioanem Rogni, 1553. [272] Et In Euangelium Mathei ac Ioan., per Stephanum Ruffium, 1547. [273] Francisci de Victoria Summa sacramentorum. Ven., per Dominicum de Farris, 1570. [274] Francisci Titelmani MissŽ expositio. Lugduni, per Guglielmum Rouilium, 1558. [275] Francisci Barrotij Cosmographia. Ven., per Gratiosum Percaccium, 1585. [276] Francisci Bonamici De motu. FlorentiŽ, per Bartholomeum Sermartecium, 1591. [277-278] Francisci Piccolominei Philosophia naturalis ac moralis. Ven., apud Franciscum de Franceschis Sen., 1596 et 1594. [279] Francisci Maironis Formalitates; De principio complexo; De terminis theologicis. Ven., ap. her. Octauiani Scoti, 1517. [280-281] Francisci Titelmani Philosophia et Logica. Lugduni, apud Guglielmum Rouilium, 1558. [282] Franciscus de Maironis, In quattuor Sentent. libros. Ven., ap. her. Octauiani Scoti, 1520. [283] Francisci Turiani Dogmatici characteres verbi Dei. Florentie, ap. Laur. Torrentinum, 1561. [284] Francisci Barbari De re uxoria. Liber scriptus23. (f. 7r)

G [285] Gregorij de Valentia Opera. Ven., apud Minimam Societatem, 1593.   Lugduni, per Guglielmum Rouilium, 1548 aggiunto. Rouilium, 1548 sul rigo superiore.   Patauij, ap. Petrum Paulum et Io. Speronium socios, 1596 aggiunto. 21  Segue scriben depennato. 22  Segue Se depennato. 23   Item aggiunto. 19 20

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

132

BOLOGNA

I.1,286-287

[286-287] Gabrielis Biel Super canon. missŽ. Lugduni, apud Io. Crespin, 1527. Bergomi, per Cominum Vent., 159324. [288-290] Guglielmi Durandi Rationale diuin. off. Lugduni, apud Iacobum Iuntam, 1551. Ven., per Gratiosum Petracinum, 1577. Et per Franciscum Zilettum, 157125. [291] Guglielmi Peraldi Summa uirtutum ac uitiorum. Ven., sub signo Angeli Raphaelis, 1584. [292] Gabrielis Paleoti Doctrina christ. Bonon., apud Baldinum, 1594. [293] Godiphredi Thilmani Alleg. et tropol. utr. Testam. Parisijs, apud Sebastianum Niuellium, 1574. [294] Gregorij XIII Textus can. Ven., per Georgium Ferrarium, 1584. [295] Gulielmi Peraldi Summa uirt. et uit. Lugduni, apud Ioa. Frellonium, 1558. [296] Georgij Ariuabeni Summa Rossella. Venet., 149526. [297] Gabrielis Biel Super Magistrum Senten. BrixiŽ, per Thomam Buzzolam, 1574. [298] Guglielmi Pipini Serm. Lugduni, per Benedictum Bonin, 1541. [299-300] Gophredi Summa super tit. Decret. Lugduni, per Romanum Morin, 1519. Et Ven., ad signum SalamandrŽ, 156427. [301] Genesij Malpantij Ciuilis philosophiŽ compendium. GenuŽ, apud Hieronimum Bartolum, 1586. [302] Guglielmi Dulcetij De prudentia et iustitia. Ven., apud Andream Ariuabenum, 1562. [303] Gratiadei Tusculani Quest. de Phis. Ven., per heredes Octauiani Scoti, 1517. [304] Georgij Peubarechij Noua theorica planetarum. Ven., per Io. Ant. et Petrum de Nicolinis, 1545. [305] Gualterij Burlei Super libros octo Phis. Ven., per Io. Herbert, 1482. [306] Georgij Peubarechij Theor. planet. Parisijs, per Christianum Wecchellum, 1550. [307] Guglielmi Philandri In decimum libr.Vitruuij anot. RomŽ, per Io. Andream Dossenam, 1544. [308] Georgij Baltoschi Oecumenia concordantia Sac. Scrip. Ven., apud her. Melch. Sesse, 1585. [309] Gabrielis Paleotti cardinalis De bono senectutis. RomŽ, ex tipographia Aloisij Zanetti, 1595. [310] Gabrielis BerlettŽ Sermones. Ven., ex officina Io. BaptistŽ Somaschi, 1571. [311] GrisolorŽ Herotemata, GrŽca. Ven., apud Victorem Erabanum, 1540. [312] Gasparis Contareni Opus de magistratibus reipub. VenetŽ. BasileŽ, 1544. [313] Guglielmi Parisiensis De septem sacr. Paris, apud Io. Gomeceth, 1506. [314] Gregorij Britanici Sermones funebres nuptiales. Ven.28, per Manfredum Bonum, 1508.   Bergomi, per Cominum Vent., 1593 aggiunto. 1593 sopra il rigo.   Ven., per Gratiosum Petracinum, 1577. Et per Franciscum Zilettum, 1571 sul margine esterno e sotto il rigo. 26   Nel manoscritto 15495. 27   Et Ven., ad signum SalamandrŽ, 1564 aggiunto. 28  Segue 1508 depennato. 24 25

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I.1,342

BOLOGNA

133

[315] Gatij de Arimino cardinalis De regionibus et prouincijs. Liber scriptus29. (f. 8r)

H [316] Hieronimi Laureti Sylua alleg. SacrŽ Script. Ven., apud Gasparem Bindonum, 1575. [317] Haluandri Modus legendi abbreuiaturas legales. Ven., apud Iacobum Leoncinum, 1572. [318] Hostiensis Summa. Ven., apud Valerium Bonellum, 1586. [319] Horatij MancassolŽ In funere MargaritŽ AustriacŽ. PlacentiŽ, apud Iacobum Bazachium, 1586. [320] Hieronimi Paphi In septem Psal. penit. Bonon., per Io. Rossium, 1575. [321] Henrici Elmesij HomeliŽ in Euangelia. Apud Paruum, Parisijs, 1556. [322] Hesiodi poetŽ, lingua Graeca. Florentiae, apud Iuntas, 1515. [323] Herodoti Alicarnasei, per Laurentium Vallam interpretem. Lugd., apud Sebast. Griph., 1542. [324] Hieronimi de Natiarelis. Ven., per Octauianum Scotum, 1517. [325] Hieronimi Vide Cremonen. Poemata. [326] Hieronimi Seripandij card. Commentarius in Epist. Pauli ad Galatas. Ven., per Bartholomeum Rubinum, 1569. [327] Hieronimi Gabuzinij Commentarius de podagra. Ven., per Io. Baptistam Somascum, 1569. [328] Hieronimi Vielti De sex diebus conditi orbis. Ven., apud Giuntas, 1575. [329] Hectoris Pinti Lusitani Commentaria. AntuerpiŽ, in aedibus Petri Belleri, 1584. [330] Hieronimi sancti EpistolŽ. 1496. [331] Homeri Ilias, traducta per Laurentium Vallam Romanum. Ven., per Io. Tacuinum de Tridino, 1502. [332] Henrici Galerani Geographia. Ven., per Io. Antonium et Petrum de Nicolinis, 1588. [333] Hieronimi Mang. Flagellum demonum. Bonon., apud Io. Rossium, 1584. [334] Hesiodori Opuscula. BasileŽ, 1539. [335] Haimonis episcopi HomeliŽ in Euangelia dominicalia totius anni. AntuerpiŽ, 1559. [336] Hieronimi Paphij iunioris Isagogen in septem Psal. penit. Bonon., apud Io. Rossium, 1575. [337] Horatij Omnia poemata. [338] Item Cicer. De officijs. Ven., in aedibus Aldi, 1519. [339] Hidelfonsus, De laudibus Virginis. BasileŽ, 1567. [340] HieremiŽ Triueri Apotphegmata. Lugduni, per Godefredum et Marcellum Beringos, 1549. [341] Hieronimi Balduini In Post. Ven., per Hieronimum Scotum, 1563. [342] Et Quest. logicales. 1569. (f. 9r) 29

  Item aggiunto.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

134

BOLOGNA

I.1,343

I [343] Ioanis de Turrecremata Super Decret. Ven., apud Hier. Scotum, 1578. [344] Et Summa de Ecclesia30. Lugduni, per Ioannem Tragil., 1496. [345] Ioanis de Friburgo Summa. Lugduni, per Iacobum Sacon, 1518. [346] Iacobi Sadoleti In Epistolam ad Rom. Lugduni, apud Sebast. Griph., 1536. [347] Iacobi Lebetij De habitu canonico. FerrarŽ, apud Victorium Baldinum, 1585. [348-350] Ioanis Pauli Lanzilotti Instit. canon. Lugduni, apud Guglielmum Rouilium, 1579. Ven., per Petrum Dusi., 1593; 159831. [351-352] Iacobi de Valentia Super Psalmos et Cant. cant. Ven., apud Zopinos, 1581;1568. [353] Ioanis de Brumiard Summa predicantium. Lugduni, apud Romanum Molin, 1522. [354] Ioanis Langhecrucis De uita et honestate cler. Duacij, apud Ioanem Bugardum, 1587. [355] Ioanis Dadrei Loci communes. Ven., apud Bernardinum Bindonium, 1547. [356] Ioanis MariŽ Verati Ferrar. Disputatio aduer. Luteranos. Ven., apud Marcum Antonium Zalterium, 1583. [357] Ioanis Coclei et f. Nicolai Aurifici Speculum missae. Ven., apud Franciscum Zilettum, 1572. [358] Ioanis de Turre Cremata In Psalt. Ven., per Lazarum de Soardis, 1513. [359] Iosephi Angles Flores theol. quest. Ven., apud Damianum Zenarum, 1586. [360] Iosephi Eugubini Exposit. in orat. dominicam. RomŽ, apud Vincentium Accoltum, 1588. [361] Iosephi Mozegruni De libro signato. Bonon., apud Faustum Bonardum, 1588. [362] Io. Pauli Muzzoli Sermo in eggresu scholarum. Ticini, per Hieronimum Bartolum, 1594. [363] Io. BaptistŽ Signij Reliquiarium. BononiŽ, apud Io. Rossium, 1600. [364] Et Peregrinatio bonorum spirituum. Ferrar., apud Benedictum Mamarellum, 1592. [365] Innocentij Spini De uaria animorum constitutione. Patauij, per Laurentium Pasquatum, 1595. [366] Iacobi Prefecti medici De nature uia. Ven., per Giordanum Ziletum, 1559. [367] Ioanis de Combis Compendium theol. Ven., per Hieronimum Caualcalupum, 1560. [368] Iosephi Angles Flor. theol. quest.. Romae, apud Iosephum de Angelis, 1578. [369] Eiusdem Pars secunda. Venet., apud Io. Baptistam Ugolinum, 1588. [370] Ioanis Viguerij Institutiones ad christ. theol. et in d. Pauli ad Rom. Ven., apud Camillum Francischinum, 1566. [371] Iacobi de Uitriaco Sermones. Ven., apud Giordanum Ziletum, 1578. [372] Ioanis Gramatici Expositio libri Exiodi Operum et dierum; Clipei Herculis et generationis deorum. BasileŽ. [373] Et Super libris Phis. Ven., per Vincentium Valgrisium, 1564. 30 31

 Segue Et S depennato.   Ven., per Petrum Dusi., 1593. 1598 aggiunto sotto il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I.1,405

BOLOGNA

135

[374] Iacobi Veldi TabulŽ compendiosŽ in Euang. et Epist. quadrag. Venetijs, apud Bendonem, 1566. [375] Isocratis Orat., lingua GrŽca. HaganuŽ, ex officina Seceriana, 1533. [376] Ioanis32 Ferri Examen ordinandorum. Venetijs, apud Georgium de Caballis, 1567. [377] Ioanis Slothani Geffensis HomeliŽ. ColoniŽ, apud Gaspar. Genepeum, 1557. [378] Ioanis Padoani De compositione et usu orologiorum solarium. Ven., per Franciscum Francischium, 1582. [379-380] Ioanis Royardi HomeliŽ. Parisijs, apud Hieronimum de Marneph, 1557. Et apud Robertum Mulot, 1553. [381] Iacobi Lebetij Poeseos. Ferrar., per Victorium Baldinum, 1583. [382-383] Iacobi de Voragine Sermones. Ven., ad signum ConcordiŽ, 1589. Et per Io. Somascum, 1586. [384] Ioanis Beselij Thesaurus piarum et christianarum institutionum. Bonon., apud Alex. Benatium, 1566. [385] Ioanis Murmelij Ruremundesis. Lugduni, apud Stephanum Doletum, 1542. [386] Ioanis Ferrij et Io. Olthusij et Georgei Vuicelij Examen ordinandorum. Ven., apud Franciscum Zilettum, 1572. [387] Iacobi Veldij Brugensis Commentarius in Epist. quadrag. Louanij, apud Io. Bogardum, 1572. [388] Ioanis de Lapide Resolutorium dubiorum circa celeb. missŽ. Bonon., apud Io. Rossium, 1577. [389] Ioanis de Gianduno Quest. in philosophiam naturalem. Ven., per Hier. Scotum, 1586. [390-391] De coelo, De substantia orbis et De anima, 1575. [392] Io. Patauini Probl. Ar. Ven., 1534. [393] Iacobi Martini Scoti Super Gen. et corr. Francfurti, per Io. Vuechelum, 1589. (f. 9v) [394-395] Iauelij Quest. in Phi. et Anima. Ven., per Io. Mariam Bonellum, 1555. [396] Iacobi ZabarellŽ In Log. et Philosophiam. Ven., per Paulum Meietum, 1590. [397] Iacobi MarottŽ Neapolitani Super Porph. Neapoli. [398] Ioan. Aquilani Sermones quadragesimales. Ven., ap. Iacobum Pentium de Leucho, 1509. [399] Ioanis Holthusij Modus examinandi sacros ordinum candidatos. Brix., apud Damianun Turlinum, 1570. [400-401] Ioanis Ecchij Liber unus contra Lutherum; Libri duo de confessione. Ven., per Io. Pat. et Vent. Ruff., 1535. [402] Ioanis Polancij Directorium confessorum etc. Venetijs, apud Franciscum Rampasetum, 1571. [403] Ioanis Cesarij Dialectica, cum scholijs Hermani Raiani et Io. Murmelij Isagoge. Ven., per Io. Mariam Lenum, 1579. [404] Iulij Pisacomini De pace inter reges et principes. Ven., ad signum Spei, 1559. [405] Ioanis Murmerij De componendis uersibus. Per Theodorum Baum, Parisijs, 1564. 32

 Segue Sphen depennato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

136

BOLOGNA

I.1,406

[406] Ioanis Pauli Palanterij In 4 Sent. lectura. Regij, apud Herculianum Bartolum, 1593. [407] Ioanis de Magistris Sumule et quest. super uniuersam Logicam. Ven., per Octauianum Scotum, 1490. [408] Iulij Sirenij De fato libri nouem. Ven., ex officina Iordani Ziletti, 1563. [409] Ioanis de Sacro Boscho Sphera. Ven., apud heredes Hieronimi Scoti, 1574. [410] Iacobi Koebelio Declaratio strolabij. Parisijs, per Guglielmum Cauellat, 1552. [411] Iauelli LogicŽ compendium. Ven., per Matheum Valentinum, 1589. [412] Ioanis de Secubia Concordantie maiores BibliŽ. BasileŽ, per Io. Petrum de Langedorf, 1496. [413] Io. Chrisostomi scilicet Opera. Ven., per heredes Vincentij Valgrisij, 1574. [414] Io. Chrisost. In quattuor Euangelia. Parisijs, apud Paulum Guilard, 1543. [415] Io. Chrisostomi In omnes Epist. d. Pauli. Parisijs, apud Io. Rouig., 1543. [416] Ioanis Altenstaig Lexicon theologicum. Ven., apud her. Melchioris Sesse, 1579. [417] Io. Damasceni Orationes tres, GrecŽ. RomŽ, apud Stephanum Nicolinum, 1553. [418-419] Io. Cesarij Dialectica, cum tabulis Georgij Cassandri. Lugduni, apud Theobaldum Paganum, 1548. [420] Io. a Turrecremata Commentarij in librum Decretorum. Ven., apud her. Hieronimi Scoti, 1577. [421-423] Io. Roy[ar]di Homilie in Epistolas et Euangelia et fest. totius anni. Parisijs, apud Carolam Guiliard, 1553. [424] Iamblicus, De misterijs Egiptiorum. Lugduni, apud Io. Tornesium. [425] Innocentij De contemptu mundi. Ven., per Hier. Caualcalupum, 1543. [426] Isidorus, De summo bono. Parisijs, apud Io. Rouignium, 1538. [427] Ioseph. Opera omnia. Lugduni, apud Sebast. Griffium, 1546. [428] Io. Gerson, Libri De imitatione Christi. Ven., apud Io. Antonium Bertanum, 1572. [429] Iustiniani imperatoris Institutiones. Lugduni, apud33 Antonium Viccentium, 1564. [430] Io. Bernardi Feliciani Cathene explanationum ueterum34 sanctorum patrum. Ven., apud Iuntas, 1545. [431] Iustiniani scilicet Institutiones ciuiles cum glosis. Ven., apud Iuntas, 1560. [432] Io. Cagnei Scholia in quattuor Euangelia et in Actus apost. Ven., ad signum Spei. [433] Isocratis Orationes. BasileŽ, apud Michaelem Isedrinum. [434] Io. Perelij Thesaurus piarum et cat. inst. Bonon., apud Alexandrum Benatium, 1566. [435] Io. Polanci Directorium. Bonon., apud Alex. Benatium, 1582. 33 34

  Seguono lettere depennate.  Segue script depennato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I.1,465

BOLOGNA

137

[436] Io. Taulerij Exercitia pijssima super uita et passione Saluatoris. Lugduni, apud Sebastianum et Bartholomeum Honoratum, 1556. [437] Io. Stobei Sententiae diuersorum auctorum. Parisijs, apud Guglielmum Caualet, 1552. [438] Io. Federici De contemptu diuitiarum. Leodij, apud Gualterium Molbenium, 1575. [439] Io. de Compis Compen. theol. uer. Ven., ap. Petrum Dehuchinum, 1575. [440] Io. Batistae Testenium Opera. Ven., per Io. Griffium, 1576. [441] Io.Cassiani heremitŽ Opera. RomŽ, in Typographia Vaticana, 1588. [442] Io. Ludovici Viuuis Valent. Exercitatio lingue Lat. Lugduni, apud Dominicum Verardum. (f. 10r) [443] Io. BaptistŽ Testenium. Patauij, apud Iacobum Fabrianum, 1549. [444] Io. Vasselij Sintaxis lingue GrecŽ. BasileŽ, 1546. [445] Iulij Sireni Prompt. theologicum. Bonon., apud Peregrinum Bonardum, 1584. [446] Iacobi ZabarellŽ De rebus naturalibus. ColoniŽ, ap. Io. Baptistam Ciotum, 159435. [447-449] Ioanes de Celaya Valen., In Phis. et libros De cŽlo, Gen. et cor. Parisijs, ap. Lemundum Feure, 1517. [450-451] Io. de Gandauo Quest. in libros De celo et De phis. aud. Ven., per Io. Scotum, 1501. [452] Et Super libros De anima. Ven., per Simonem de Leure, 150736. [453] Isidori Clarij episcopi Orationes extraordinarie. Ven., apud Dominicum Nicolinum, 1567. [454] Iulij Cararij Compendium theologie. Bonon., apud Faustum Bonardum, 1588. [455] Io. Raulin, Itinerarium Paradisi. Ven., ap. Altobellum Salicatium, 1585. [456] Io. Calderij ConcordantiŽ poetarum, phil. et theol. Ven., apud Cominum de Tridino, 1547. [457] Io. Rauisij Officina Textoris. Ven.,37 typis Iacobi Moreschal., 1532. [458] Iulij Cesaris Commentaria. Ven., apud Aldum, 1575. [459] Iauelli Logica. Ven., apud Mattheum Valentinum, 1579. [460] Io. de Celay. Logica. Parisijs, apud Edeimundum de Leure, 1518. [461] Io. a Planis Lima seu dictionarium. Ven., ap. Dominicum Farreum et Io. Baptistam fratres, 1574. [462] Io. Cagnei Scholia in quattuor Euangelia et in Actus apostolicos. Ven., ad signum Spei, 1556. [463] Iacobi Veldij Tabula compendiosa in Euangelia et Epis. totius Quad. Ven., apud Franciscum et Gasparem Bindonum, 1566. [464] Io. Osorij Conciones. Ven., ap. her. Melchioris SessŽ, 1598. [465] Io. Gagnei Scholia in omnes Epistolas d. Pauli ac Ep. can. Paris., ap. Viuantium Gautheroth, 1547. 35   Segue a capoverso item depennato: Benedicti Pereirij De rebus naturalibus. Ven., apud Andream Muschium, 1591. Item ripetuto, cfr. supra [175]. 36   Item aggiunto. 37  Segue ap. Iuntas, 1589 depennato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

138

BOLOGNA

I.1,466

[466] Io. Pauli Galutij Fabrica noui horologij solaris. Ven., per Ioannem Baptistam Ciottum, 1592. [467] Io. Gandauensis Super Parua naturalia. Ven., per Hier. Scotum, 1570. [468] Io. Campensis Psalmorum parafrastica interpretatio. Ven., per Io. Baptistam Pedrerzanum, 1533. [469] Io. Baptiste Porte De magia naturali. Neapoli, per Oratium Saluianum, 1589. [470] Io. Tophlerini Astrolabij fabrica. Parisijs, per Hieronimi de Marneph, 1585. [471] Ioachini Ringelbergi Institutiones astronomicŽ. BasileŽ, per Valentinum Curionem, 1528. [472] Iustini Historia. Lugduni, per Sebastianum Griffium, 1551. [473] Io. Gagnei38 Super Pauli Ep. et Apoc. commentaria. Parisijs, per Io. Foucherium, 1547. [474] Io. Segobiensis De predicatione euangelica. Brixie, per Petrum Mariam Marchettum, 1586. [475] Io. Padoanij Matem. uiridarium. Ven., per Bologninum Zalterium, 1563. [476] Io. Piscatorij Omnium operum d. Aug. epitomŽ. AugustŽ, per Henricum Steiner, 1537. [477] S. Ioannis, canonici reg. Confessionale. Scriptum. (f. 11r)

L [478] Lodulfi Carthugiensis Super Psalmos. Ven., per Octauianum Scotum, 1521. [479] Lexicon theol. Ven., apud Melchiorem Sessam, 1579. [480] Lucerna inquisitorum. Venetijs, per Marcum Antonium Zalterium, 1596. [481] Ludouici Oriani Tractatus contra Lutherum. Venetijs, 1534. [482] Et eiusdem De gen. comitijs. Per Ludouicum Lardictium, 1588. [483-484] Lexicon GrŽcolatinum. Ven., apud Petrum Bosellum, 1555. BasileŽ, per Hieronimum Curionem, 154339. [485] Lodouici Granatensis Conciones. Ven., ad signum candentis SalamandrŽ, 1578. [486] Liturgica de ritu et ordine dominicŽ cenŽ celebrandŽ per Georgium Cassandrum. ColoniŽ, apud heredes Arnoldi Brickmanni, 1558. [487] Landulphus, De vita Christi. [488] Leonis papŽ Sermones. Ven., ad signum Spei, 1553. [489] Ludouici Palestrelli Responsiones casuum conscientiŽ. Bonon., per Alexandrum Benatium, 1587. [490] Ludouici Cartharij Opera. PerusiŽ, per Valentem Perutium, 1532. [491] Ludouici Boccaferrei Explanatio in Phis. Ven., 1558. [492] Et In primum Phis. Apud Hieronimum Scotum, 1570. [493] Laurentij s. Iustiniani Sermones de sanctis. Ven., per Io. Tacuinum de Tridino, 1502. [494] Laurentij Petij Epitome sacramentorum. Ven., apud Antonium de Gambaris, 1574. [495] Lilij Gregorij Ferrariensis De sepultura cum methodo dialet. Ven., 1549. 38 39

 Segue Epistole depennato.   BasileŽ, per Hieronimum Curionem, 1543 aggiunto.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I.1,520-522

BOLOGNA

139

[496] Luciani Opera, GrŽca. Deletis delendis. BasileŽ, 1565. [497] Laurentij Bertini Epitome sacrament. Ven., apud Io. Antonium Bertanum, 1573. [498] Leonis s. papae Sermones. Venetijs, ad signum Spei, 1553. [499] Ludouici Lusitani Decis. casuum conscientiŽ. Bonon., apud Alexandrum Benat., 158240. [500] Lucij Vitruuij Parmensis Quest. grammaticales. IanuŽ, apud Antonium Bellonum, 1542. [501] Ludouici Constantini Compendium totius SummŽ d. Th. Ven., ex officina Damiani Zenarij, 1587. [502] Laurentij Cuperi Beate41 Anne genealogia. Antuerpie, apud Io. Bellerum, 1592. [503] Lucius Philaltheus, In quattuor lib. De coelo. Ven., apud Vincentium Velgrisium, 1565. [504] Laurentij Valle Elegantiarum lib. sex. Ven., ap. Io. Griphium, 1569. [505] Ludouici de Beia Responsiones casuum conscientiŽ. Ven., apud Iacobum Cornettum, 1591. [506] Lactantij Opera Firmiani. Lugduni, ap. Io. Tornesium, 1561. [507] Ludouici López Instructorium conscientiae. Brixiae, apud Marchettum, 1594. [508] Ludouici Celij Rodigini Opera. Lugduni, per Sebastianum Honoratum, 1560. (f. 12r)

M [509] Marci Vegerij Saccon. Sermones Decachordum. Fani, per Hier. Sonsinum, 1507. [510] Marci Antonij Cucchi Instit. canon. Ven., per Bartholomeum Rubinum, 1566. [511] Mathei Siluagij Tractatus diuersi. Ven., per Franciscum Bindonum, 1542. [512] Mauserij Practica leg. Lugduni, per Io. de Platea, 1527. [513] Marci Brixiani De suplitio et morte domini nostri Iesu Christi. BrixiŽ, per Daminaum Turlinum, 1557. [514] Marci Marini Grammatica linguŽ sanctŽ. Ven., per Io. Garram, 1585. [515] Mantoui Patauini Equilibri scholast. Patauij, per Paulum Meietum, 1581. [516] Martini Apilz. Nauarij Compendium omnium operum. Ven., per Robertum Meietum, 1598. [517-518] Et De iubileo. RomŽ, per Iosephum de Angelis, 1575. Apud Dominicum Zenarum, 159342. [519] Martini Viualdi Candelab. aureum. Brixiae, apud Thomam Bozzolam, 1588. [520-522] Magister Sententiarum. Ven., apud M. Ant. Zalterium, 1584. Lugduni, apud Iuntam, 1570. Ven., per Mel. Sessam, 157043.   1582 su correzione.  Segue Gen depennato. 42   Apud Dominicum Zenarum, 1593 aggiunto. 43   Lugduni, apud Iuntam, 1570. Ven., per Mel. Sessam, 1570 aggiunto. 1570 sopra il rigo. 40 41

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

140

BOLOGNA

I.1,523-524

[523-524] Marci Ant. ZimarŽ Tabula, cum Theoremat. Ven., per Octauianum Scotum, 1537. [525] Marci Tulij Ciceronis Rethorica ad Erenium. Ven., per Hieronimum Scotum, 1546. [526] Et Orationes. Ven., in bibliot. S. Bernardini, 153644. [527] Marci Ant. Moretti Orationes. Ven., apud Io. Albertum, 1586. [528] Marci Maruli Euangelistarium ac eiusdem 50 parabolŽ. ColoniŽ, apud Maternum Colinum, 1556. [529] Magister Sententiarum. Ven., apud Camillum et Franciscum de Francischinis. [530] Martini ab Alpicireta Enchiridion. GenuŽ, ex officina Hieronimi Bartoli, 1585. [531] Marsilij Ingueni Abbreviationes de Phisica. Ven., per her. Octauiani Scoti, 1521. [532] Martini NauauarŽ Manuale. Ven., per Gabrielem Giolitum, 1571. [533] Magentini Expositio in libros Ar. De interpretatione. Ven., apud Hier. Scotum. [534] Mauri Antonij Berangutij Summa Corona conf. Neapolim, ex officina Saluiana, 1584. [535] Martini Azplquuet. Nauarij Commentaria. RomŽ, apud Victorium Elianum, 1574. [536] Methodus confessionis. Ven., apud Franciscum Bindonum, 1559. [537] Michaelis Timothei45 Breuis dilucidatio in omnes himnos. Ven., apud Franciscum Zilettum, 1582. [538] Manipulus curatorum. Lugduni, apud Guglielmum Ruttilium, 1569. [539] Marsilius Ingueni et Egidius Rom., In libros De gen. et cor. et Alberti de Saxonia. Ven., ap. Octauianum Scotum46, 1520. [540] Marci47 Valerij Martialis Epigramma. Lugduni, per Antonium Vicentinum, 1562. [541] Michaelis Thimotei Gateensis In diu. off. 300 quest. Ven., apud Franciscum Zilettum, 1581. [542] Michaelis Claui Logica. Ven., ap. Io. Comencinum, 1563. [543] Mathei Cornadoni Speculum confessorum. Ven., per Io. Variscum, 1569. [544] Mamotrectus super Biblia. Ven., per Octauianum Scotum, 1572. [545] Mathei Seluagij De tribus peregrinis. Ven., per Franciscum Bindonum, 1542. [546] Manipulus curatorum. Scriptus48. (f. 13r)

N [547] Nicolai Vigerij Methodus iur. pontif. BasileŽ, ex officina Oporiniana, 1580. [548] Nicolò de Senis Sermones. Bonon., 1501.   Segue a capoverso Martinus Scotus depennato.  Segue Expositio depennato. 46  Segue 1565 depennato. 47  Precede Marsilij depennato. 48   Manipulus curatorum. Scriptus aggiunto. 44 45

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I.1,572

BOLOGNA

141

[549] Nicolai Emerici Direct. inquisit. Ven., per Marcum Antonium Zalterium, 1595. [550] Nicolai Pesotti Rudimenta grammaticalia. Ven., apud Baptistam Mainelium, 1564. [551] Nicolai de Nyse In quattuor Sententiarum libros. Ven., apud her. Melch. SessŽ, 1574. [552] Nicolai Hanapi Exempla virtutum et vitiorum. Ven., apud Io. Patauinum, 1587. [553] Nicolai Herborn Enarrationes Euang. quadrag. Parisijs, apud Io. Paruum, 1536. [554-555] Nicolai de Ploue Tractatus sacerdotalis. Ven., apud Franciscum Bindonum, 1557. Et apud Dominicum Lillium49. [556] Nicatius, In quattuor libros Instit. ciuil. Ven., apud Graciosum Petracinum, 1568. [557] Nicolai Lirani Postile in Uetus et Nouum Testamentum. Ven., apud Octauianum Scotum, 1488. [558] Nicolai Clenardi Institutiones in linguam GrŽcam. Ven., per Ioannem Ananium, 1575. [559] Nicolai de Orbellis Super quattuor libros Senten. Lugduni, 1503. [560] Nicolai Remigij DŽmonolatriŽ. ColoniŽ, per Henricum Falchenburgh, 1596. [561] Nicolai Liburni Dicta notabilia Platonis, Aristotelis etc. Ven., per her. Bart. Rubini, 1584. (f. 14r)

P [562] Petri Berchorij Dict. Ven., per Hieronimum Scotum, 1583; et apud her. Scoti, 158350. [563] Pauli Burgensis Scrutinium. MantuŽ, per Ioanem Scalum, 1475. [564] Pelbarti de Themesuar Rosarium sacr. theol. Ven., per Florauantem, 1589. [565] Padoani BarlettŽ Concilium Pauli. Ad signum Spei, Venetijs, 1552. [566] Petri Rodulphi Ars oratoria. Ven., per Hier. Scotum, 1591. [567] Pandulphi Zalamele Tabula questionum Scoti. Ven., per Nicolaum Morettum, 1591. [568] Petri Francisci Rainerij Oratio in die s. Stephani. RomŽ, per Iosephum de Angelis, 1570. [569] Pauli Sacrati Parenesis ad parochos. FerrariŽ, per Victorium Baldinum, 1584. [570] Pauli Chrisaldi Decis. fidei catol. Venet., per Iuntas, 1587. [571] Rituum ecclesiasticorum Rom. Eccl. ColoniŽ AgrippinŽ, apud Arnoldum Brikmannum, 155751. [572] Pandulphi ZalamelŽ De penis omnium peccatorum. RauennŽ, per Franciscum Tobaldinum, 1589.   et apud Dominicum Lillium aggiunto.   et apud her. Scoti, 1583 aggiunto. 51   Item depennato. 49 50

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

142

BOLOGNA

I.1,573

[573] Petri Tartareti In Summulas Petri Hispani et in Ar. philosophiam. Ven., apud Melchiorem Sessam, 1581. [574] Pantaleontis Bartelonei De quant. silab. Ven., apud Petrum Dusinellum, 1586. [575] Petri Lagnerij Sententia Ciceronis. Lugduni, apud Guglielmum Rouelium, 1561. [576] Pselli Commentaria in libros Phis. Ven., per Federicum Turisanum, 1554. [577-578] Petri Tartareti In Logicam et Phisicam. Ven., per Melchiorem Sessam, 1588. [579] Petri Hispani, cum Versorio. Ven., apud Franciscum Sansouinum, 157752. [580] Petri Duodi Quest. De anima perhip. Ven., apud Dominicum Guerreum, 1587. [581] Petri Alagone Compendium Manualis. Bergomis, typis Comini Venture, 1593. [582] Predicandi modus per colores rethoricos. BononiŽ, per Alexandrum Benatium, 1577. [583] Petri CathenŽ In Aristotelis Log. et Mat. Ven., per Franciscum Marcolinum, 1556. [584] Petri Chrisologi Aurei sermones uel homelie. Ven., apud Io. Baptistam Vgolinum, 1588. [585] Petri Canisij Liber auctoritatum Sacre Scripture et sanctorum patrum. Ven., ex Bibliotheca Aldina, 1571. [586] Pauli de Palacio Enarrationes in Euangelium Mathei. Lugduni, apud Simphorianum Beraud, 1579. [587] Petri Rodulphi Diction. paup. Bonon., apud Societatem TipographiŽ, 1580. [588] Petri Longobardi Collectanea excerpta ex interpretibus quattuor libris Sententiarum ac in omnes d. Pauli Epist. Ven., per Io. Eucherium, 1543. [589] Petri HieremiŽ, Diuinum opus siue Aurei sermones. Brixie, apud Iacobum, Britanicum, 1502. [590] Pauli Pergulensis Logica. Ven., per Petrum de Quarinijs, 1514. [591-592] Pauli Veneti Logica. Ven., per Petrum de Quarinijs, 1504 et 153653. [593] Petri Catheni Astralabiei canones. PaduŽ, per Iacobum Fabrianum, 1549. [594-595] Pauli Sacrati In septem Psal. pen. FerrariŽ, per Vict. Baldinum, 1585. Et BononiŽ, apud Alexandrum Benatium, 158554. [596] Pomponius Mella. Florentie, apud here. Philippi Giunt., 1519. [597] Plutarchi uita. Lugduni, apud Paulum Micaletum, 1548. [598] Primasij Commentaria in omnes Epist. d. Pauli. Lugduni, apud Sebast. Griffium, 1536. [599] Prouerbia Sal.; Ecclesiastes; Cant. cant.; Liber SapientiŽ. AntuerpiŽ, ex officina Cristoph. Plantini, 1559. [600] Pauli Sacrati Parenesis. Bonon., ex typis Alex. Benatij, 1585. [601] Pij Bentiuoli Compendium theol. d. Thom. Ven., apud Iuntas, 1585. [602] Panormitanus abbas, Sup. lib. Decret. Lugduni, apud Io. Crispinum, 154.   1577 corregge 1587.   1536 corregge 1534. 54   Et BononiŽ, apud Alexandrum Benatium, 1585 aggiunto. 52 53

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I.1,630

BOLOGNA

143

[603] Petri Aquilani, cognomento Scotelli, In quattuor libros Sententiarum. Ven., apud Iacobum Zenarium et fratres, 1584. [604] Petri Thome Distinctiones ac formalitates Predicamentorum. Ven., per her. Octauiani Scoti, 1517. [605] Petri Io. Perpiniani Valentini Orationes. Brixie, apud Petrum Mariam Marchettum, 1589. (f. 14v) [606] Philippi Diez Opera. Ven., 1596. [607] Pacifica Summa. Ven., per Iacobum Pont. Lucensem, 1503. [608] Petri a Phonsecha Institutionum dialeticarum. Ven., per Nicolaum Moretum, 1592. [609] Pantaleontis De ratione quantitatis sillab. Ven., ap. Dominicum Caualcalupum, 1586. [610] Petrus Sanctefleur, Thesaurus Ar. Ven., per Hier. Caualchalupum, 1565. [611] Pauli de Mindelburgo De numero atomorum. RomŽ, per Marcellum Silberum, 1518. [612] Petri Appiani Cosmographia per Gemam Frigium. Antuerpie, per Greg. Bontium, 1553. (f. 15r)

S [613] Stanislaij Hosi Confessio cat. fid. VienŽ AustriŽ, per Michaelem Zimermanum, 1561. [614] Seruadei Sphurni, medici Hebrei, Contra nonnullas Perhip. opin. opus. Bonon., per Ansel. Giacarellum, 1548. [615] Saluatoris Lombardi De animorum candore. Patauij, per Laur. Pas., 1598. [616] Seraphini Ghirardi De repub. ordinanda. Rome, per Bladium, 1588. [617] Et eiusdem In morte Iulij pape secundi. Pisauri, per Hier. Concordiam., 1584. [618] Seraphini Comirani Conciliatio locorum communium. AntuerpiŽ, per Ioanem Stalsium, 1557. [619] Seraphini Caponis Veritates aureŽ. Ven., per Marc. Anton. Zalterium, 1590. [620] Stanislai Osij. Lugduni, apud Guglielmum Rouilum, 1564. [621] Summa Corona confessorum. Neapoli, ex officina Saluiana, 1582. [622] Stanislai Osij Confutatio prologomenon Brentij. Parisijs, apud Guglielmum Desbois, 1560. [623] Stanislai Hosij Confessio cathol. fidei. Parisijs, apud Audoenum Paruum, 1560. [624] Sotus, Super quartum Sententiarum. Ven., 1569. [625] Et In Logicam. Ven., per Dominicum Guerreum, 1582. [626] Sotus, De iustitia et iure. Apud Bartholomeum Rubinum, Ven., 1573. [627] Seraphini Caponij Tota theologia s. ThomŽ. Ven., apud M. Antonium Zalterium, 1597. [628] Et Uer. aureŽ. 1590. [629] SenecŽ Flores morales. Parisijs, apud Aegidium Garbinum, 1574. [630] Simplicij Commen. in libros Phis. Ven., per Hier. Scotum, 1543.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

144

BOLOGNA

I.1,631

[631] Scotus, Super Magistrum Sententiarum. Ven., per Bernardum de Nouara, 1490. [632-633] Et Super uniuersam Logicam, et Super quattuor Sententiarum, apud her. Melchioris Sesse, 1580. [634] Sacrorum canonum testes correpti. Lugduni, apud Vgonem a Porta, 1558. [635] Siluestrina suma. Ven., apud Io. Baptistam Sessam, 1578. [636] Sintaxis linguŽ GrŽcŽ. BasileŽ, 1546. [637] Sermones funebres diuersorum auctorum. Ven., per Manfredum, 1508. [638] Sebastiani Branth Expositio omnium titulorum iuris. Ven., apud Bartholomeum Rubinum, 1576. [639] SenecŽ, deletis delendis, Opera. BasileŽ, in officina Nobeniana, 1529. [640] ScholŽ siue disputationes habite in scola illustri Caltenum, preside Rodulpho Coclenio. Marpurgi, Pauli Genolphi, 1595. [641] Siluestri Prierij Quadrag. Ven., per Lazarum Soardis 1515. [642] Senecae Formula honestae uitae. Liber scriptus; et De beneficijs55. (f. 16r)

T [643] ThomŽ sancti Aquin. Summa. AugustŽ, per Nicolaum Beuilacquam, 1581. [644-645] ThomŽ Hibernici Flores doctorum. Ven., per Io. Mariam Lenum, 1576. Lugduni, apud Guglielmum Rouilium, 158056. [646] Theophilati In Euangelia, GrŽca lingua. RomŽ, 1542. [647] Tabiena Summa. Bonon., apud Benedictum Hectorem, 1520. [648] Textus57 canonici. Parisijs, apud Carolum Guilardum, 1550. [649] Thesaurus nouus enarationum quadrag. Parisijs, apud Hieronimum de Marneph, 1551. [650] Thome de Truxillo Conciones. Ven., apud Dominicum Zenarum, 1592. [651-652] Thome s. Aquin. Summa. Ven., apud Iuntas, 1588. Ven., per Gasparem Bindonum, 1586. [653-654] Thome Aq. Cath aurea. Lugduni, apud Guglielmum Hujon., 1520. Et apud Iacobum Iuntam, 154258. [655] Thom. Aq. De coelo. Ven., apud Hier. Scotum, 1545. [656] Thom. Aq. Compend. theol. Ven., apud Iuntas, 1588. [657] Themistij Paraphr. BasileŽ, apud Io. Vualdeum, 1533. [658] ThomŽ d. In Ep. Pauli. Ven., per Octauianum Scotum, 1458. [659] Teophilactus, In omnes Epist. d. Pauli. Parisijs, apud Iacobum Borchardum, 1542. [660] Testes iuris canonici, abque glosis. Lugduni, apud Guglielmum Rouilium, 1542. [661] Testamentum Nouum. Lugduni, apud Guglielmum Rouilium, 1562. [662] Theodori GazŽ Introductio in grammaticam. BasileŽ, ex officina Valeriana, 1541.   Item aggiunto.   Lugduni, apud Guglielmum Rouilium, 1580 aggiunto. 57   Textus corregge Testis. 58   Et apud Iacobum Iuntam, 1542 aggiunto. 55 56

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I.1,689

BOLOGNA

145

[663] Thome s. In libros Post. et Perhi. Aristotelis. Ven., apud Bonettum Luccatellum, 1535. [664] Thomas de Vio Caietanus, In libros Ar. De anima. Ven., apud Io. Scotum, 1514. [665-666] Tiberij Baiclerij Bononiensis In Phis. et libros De coelo. PapiŽ, apud Iacobum de Burgofrancho, 1507. [667] ThomŽ CoreŽ In librum De arte poetica. Ven., per Franciscum de Franciscis, 1587. (f. 17r)

A [668] S. Antonino ar. de Fiorenze, Instruttione per curati. Venetia, 1551. [669] Anonimo dell’Vtopia, Commentario delle cose più notab. e mostruose d’Italia. Venetia, appresso al segno del Pozzo, 1550. [670] Agostino Guerrieri, Decisione di casi di conscienza. Venetia, per Francesco Ziletti, 1584. [671] Antonio Righi, Preparatione alla morte. Ferraria, per Valente Panizza, 1565. [672-673] D.60 Antonio Gueuara, Oratorio de’ religiosi e Monte Caluario. Venetia, per Egido Regazzola, 1575. [674] Andrea Gilio, Trattato de l’emulazione del diauolo contra Dio nei sacriphicij. Venetia, per Francesco De Franceschi, 1564. [675] Ascanio Colonna, Oratione. Milano, per Pietro Tini, 1586. [676] Academico Bramoso, Della dotta ignoranza. Treuiso, per Domenico Amici, 1591. [677] Agapeto diacono, Dell’vffitio del re. Venetia, per Gio. Padoano, 1545. [678] Andrea Tristani, Rime spirituali. Ferrar., per Vittorio Baldini, 1592. [679] Academico Bramoso, Della forza d’amore. 1588, Bressa. [680] Arnigio, Del dispregio della morte. Padoua, per Lorenzo Pasquato, 1575. [681] F.61 Antonio Stabili, Fassicolo delle uanità hebree. Arezzo, per Francesco Saluioni, 1584. [682] Appiano Alessandrino. Ven., per Giacomo Bendolo, 1584. [683] F.62 Antonio Pagani, Breue somma delle somme de’ confitenti. Venetia, apresso Gio. Battista Somaschi, 1587. [684] Alberto Acarisio, Vocabolario della lingua volgare. In Cento, 1543. [685] F.63 Alberto Maria Valisnieri, Lettioni sopra li misterij della messa. Milano, ap. Gio. Battista de Ponte, 1567. [686] Antonio Gueuarra, Lettere. Venetia, ap. Aloisio Zio, 1564. [687] Alessandro Piccolomini, Sphera del mondo. Venetia, per Gio. Varisco. [688] Alessio Piemontese, Secreti. Ven., 1564. [689] Alphonso Isacchi, Relatione della miracolosa Madonna di Reggio. Reggio, per Herculiano Bartholi, 1597. 59

  S. sul margine interno.   D. sul margine interno. 61   F. sul margine interno. 62   F. sul margine interno. 63   F. sul margine interno. 59 60

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

146

BOLOGNA

I.1,690-691

[690-691] Agostino Ferrentili, Discorso uniuersale sopra le 6 età et 4 monarchie, aggiuntaui la creatione del mondo da Filone Hebreo. Venetia, per Gabriel Giolito, 1570. 1579, per Lazaro Soardi. [692] Alessandro Piccolomini, Della rethorica. Venetia, per Francesco Franceschi, 1571. [693] F.64 Antonio Pagani, Specchio de’ fedeli. Venetia, per Francesco Ziletti, 1579. [694] Auocato. Dialogo dell’autorità che hano li magistrati. Venetia65, per Lelio Bariletto, 1566. [695] Andrea Fuluio, Dell’antichità di Roma. Venetia, per Tramezino, 1544. [696] D.66 Angelo Grillo, Pietosi affetti. Vicenza, per li heredi di Perin libraro, 1596. [697] Et le Morali et pompe di morte. Venetia, per Gio. Battista Ciotti, 1599. [698] S.67 Antonino, Opera per instrutione del sacerdote. Venetia, per Francisco Bindoni, 1552. [699] Antonio Palleari, Grammatica. Venetia, per Francesco Franceschini, 1567. [700] Alberto Magno, Della uirtù delle piante, animali e pietre. Venetia, per i Zopini, 1579. (f. 18r)

C [701] Christopharo di Messibughi, Modo di cucinare. Ven., per Gio. Padoano, 1557. [702] Cornellio Musso, Prediche. Venetia, per i Gioliti, 1584. [703] D.68 Cipriano Giambelli, Diamerone. Venetia, per Giorgio Angelieri, 1589. [704] Christopharo Siluestrani, Predica delle indulgenze. Firenze, per Francesco Tosi, 1584. [705] Conforto alla vita monachale. Ferrara, per Benedetto Mammarello, 1593. [706] Christopharo Delpho, Breue69 descriptione della città di Hierusalem. Verona, ap. Marco Antonio Palazzolo, 1590. [707] Carlo Stepha, Agricoltura di casa villa. Venetia, apresso Aldo, 1581. [708] Cardinale Paleotti, Auertimenti del santo matrimonio. Bologna, ap. Alessandro Benazzi, 1578. [709] Cose merauigliose di Roma. Roma, ap. Gio. Osmarino, 1551. [710] Claudio Tolomeo, Geographia. Vinetia, per Vincentio Valgrisio, 1561. [711] Cicerone, Ad Attico epistole. Ven., per i figli d’Aldo, 1555. [712] Et Epistole fam., 1543. [713] Constantino Ghini, Dialogo dell’imagini. Siena, per Luca Bonetti, 1595. [714] Commentarij di Cesare. Venetia, 1547. [715] Castor Durante, Tesoro della necessità. Venetia, per Andrea Muschio, 1588.   F. sul margine interno.  Ripete Venetia. 66   D. sul margine interno. 67   S. sul margine interno. 68   D. sul margine interno. 69   Segue termine depennato. 64 65

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I.1,738

BOLOGNA

147

[716] Mons.70 Cacciaguerra, Trattato della communione. Venetia, per Giorgio Caualli, 1566. [717] Commedia di Dante, col commento del Landini. Venetia, per Giacomo Gulphrogo, 1529. [718] Cesare Campana, Historia. Venetia, per Giorgio Angelieri, 1596. [719] D.71 Cesare Bottoni pauese, Osseruatione sopra i giubilei. Piacenza, per Gio. Bazacchi, 1589. [720] Mons.72 Cornelio Musso, Quadragesimale. Venetia, per il Giunta, 1596. [721] F.73 Cherubino da Spoleto, Opera della uita spirituale, 1500. [722] Caporali, Rime. Ferrara, per Benedetto Mammarelli, 1590. [723] Biondo, Roma trionphante. Vinetia, per Michele 74. [724] Catechismo uolgare. Venetia, per Georgio Angelieri, 1586. [725] Christopharo Verruchi Esercitij dell’anima. Venetia, per Gio. Guerigli, 1596. [726] Christopharo Costeletti, Torti amorosi. Venetia, per i Sessa, 1596. (f. 18v)

D [727] Dion uolgare. Per Gabriel Giolito, Venetia, 1566. [728] Discorsi di messer Pietro Mathioli. Ven., per li heredi di Vincentio Valgrisio, 1581. [729] Dispregio delle vanità del mondo. Venetia, per li her. di Francesco Ziletti, 1589. [730] Dionisio Carthusiano, Trattato sopra i 4 auenimenti de l’huomo. Venetia, ap. Francesco Ziletti, 1581. [731] Dionisio Atanagi, Rime raccolte. Venetia, per Ludouico Auanzo, 1565. [732] Domenico Mazarelli, Dialogo della philosophia. Venetia, per Gio. Bariletto, 1568. [733] Dante Aligiori, Lo Inferno, Purgatorio et Paradiso. Ven., per Aldo Manutio, 1502. [734] Domenico Manzoni, Libro mercantile. Ven., 1574. (f. 19r)

F [735] Francesco Alunno, Fabrica del mondo. Venetia, ap. Giacomo Sansouino, 1560. [736] Filippo Venuti, Dittionar. uolgar. cum latino. Ven., ap. Domenico de Micheli, 1592. [737] Francesco Panigarola, Dichiaration de’ Salmi. Venetia, ap. Francesco de’ Fari, 1588. [738] Francesco Sonino, Predica de’ flagelli. Viterbo, per Agostino Collado, 1576.   Mons. sul margine interno.   D. sul margine interno. 72   Mons. sul margine interno. 73   F. sul margine interno. 74   Item depennato. 70 71

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

148

BOLOGNA

I.1,739

[739] Francesco Gussani, Sopra il primo dell’Iliade. Venetia, per Comino da Trino, 1544. [740] D.75 Felice Roccolino, Predica de’ segni. Ferrara, per Benedetto Mamarelli, 1593. [741] D.76 Fausto Braccaldi, Della gloria dell’huomo. Reggio, per Herculiano Bartoli, 1594. [742] Francesco Tarchi, Oratione. Venetia, per il Guerra, 1580. [743] Francesco Dionigio da Fano, Presentatione de’ martiri. Fano, per Pietro Farri, 1592. [744] F.77 Francesco Panigarola, Prediche. Venetia, per Battista Ciotti, 1592. [745] Felice Figliucci, Philosophia morale. Venetia, per Gio. Maria Bonelli, 1552. [746] Francesco Sansouini, Orationi diuerse. Venetia, per Francisco Sansouini. [747] Francesco Sansouini, Auertimenti ciuili. Venetia, ap. Altobello Salicato, 1588. [748] F.78 Francesco Panigarola, Annali ecclesiastici. Venetia, alla Minima Società, 1593. [749] Fabiano Fioghi, Tra il chatecumino e catechizante. Roma, per il Bladio, 1592. [750] Francesco Guicciardini, Gio. Francesco Lottini, Auertimenti ciuili. Venetia, per Altobello Salicato, 1588. [751] Federico Peregrini, Conuersione del peccatore. Venetia, per Antonio Viotti, 1591. [752] F.79 Francesco Panigarola, Quadragesimale. Venetia, per Roberto Maietti, 1597. [753] Felice Figliucci, Rethorica. Padoa, per Giacomo Fabriano, 1548. [754] F.80 Francesco Panigarola, Lectioni. Venetia, per Pietro Dusinelli, 1584. [755] Francesco Priscianese, Lingua latina. Venetia, apresso Nicolò Beuilaqua, 1566. [756] Franceschino, Prediche81. In Venetia, da Giordano Ziletti, 1575. [757] Francesco Sansouini, Venetia descritta. Venetia, ap. Giacomo Sansouin., 1581. [758] Falloppia, Secreti. Venetia, ap. Alessandro Gardano, 1578. [759] Francesco Sansouino, Secretario ouer formulario. Venetia82, 1575. [760] Francesco Guicciardini, Historia di Italia. Venetia, per Domenico Farri, 1587. [761] Francesco Sansouini, Secretario ouer formulario. Venetia, al segno della Luna, 1575.   D. sul margine interno.   D. sul margine interno. 77   F. sul margine interno. 78   F. sul margine interno. 79   F. sul margine interno. 80   F. sul margine interno. 81  Segue Sto depennato. 82  Segue Ven depennato. 75 76

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I.1,786

BOLOGNA

149

[762] D.83 Fausto Braccaldi, Prediche diuerse. Reggio, per Herculiano Bartholi, 1596. [763] Francesco Petrarcha. Venetia, per Giorgio Angelieri, 1586. [764] Francesco Philelfo, Commento sopra il Petrarcha. Venetia, per Lonardo Vuild, 1481. [765] Francesco Petrarcha, corretto da Francesco Dolci. Venetia, per Gabriele Giolito, 1560. [766] F.84 Francesco Visdomini, Prediche diuerse. Venetia, per Andrea Ariuab., 1555. [767] Et Homelie del S. santo. Per l’istesso, 1554. [768] Fatti d’Alphonso, re di Napoli. Venetia, per li Gioliti, 1580. [769-770] Francisco Venieri, Discorsi sopra i tre libri dell’Anima; et sopra la Gen. et corruptione. Venetia, per Andrea Ariuabene, 1555. [771] Federico Pellegrini, Discorso sopra il Miserere. Bologna, per Gio. Rossi, 1579. [772] Flaminio Guarnieri da Osimo, L’intrico, comedia. Rimini, per Gio. Simbeni, 1581. (f. 19v) [773] Filosophia naturale del Doni. Trento, per Gio. Battista Sabbio, 1588. [774] Francesco Galigai, Prattica aritmetica. Firenze, per Bernardo Giunti, 1548. [775] Francesco Alunno, Richeze della lingua uulgare. Ven., per Gio. Maria Bonelli, 1555. [776] FrancescoVieri, Lettione dell’idee et bellezza85. Fiorenza, per Georgio Marescotti, 1541. [777] Federico Ricciuoli, Poesie spirituali. Vrbino, per Bertolomeo Ragusio, 1598. (f. 20r)

G [778] D. Gio. Battista Segni, Del uero studio christiano. Ferrara, per Benedetto Mamarelli, 1592. [779] Et anco un Discorso sopra la carestia. Per il medesimo, 1591. [780] Et anco De’ sogni. Vrbino, per Bartolomeo Ragusio87, 159188. [781] Gregorio Giordani, Theatro del cielo e della terra. Venetia, per Gratioso Padoano, 1577. [782-784] Gio. vescouo di Ferrara, Ordini per li nouitij monachali. Dottrina christiana. Lettere pastorali. Sinodo. Ferrara, per Benedetto Mamarelli. [785] D.89 Gio. Battista Domenichi, Prediche. Ferrara, per Domenico Mammarelli, 1593. [786] Gioseffo Mazzagrugno, Prediche. Bressa, per Vincenzo Sabbio, 1592. 86

  D. sul margine interno.   F. sul margine interno. 85  Segue Fior depennato. 86   D. sul margine interno. 87   Ragusio corregge Ragusini. 88   Item aggiunto. 89   D. sul margine interno. 83 84

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

150

BOLOGNA

I.1,787

[787] Giulio Cesar Cappacio, Prediche. Venetia, per li Zoppini, 1584. [788] Gio. Bottier, Della ragion di Stato. Ferrara, per Vittorio Baldini, 1589. [789] Gio. Battista Domenichi, Osseruationi sopra la passione. Reggio, per Herculiano Bartoli, 1594. [790] Gaspar Loarte, Auisi de’ sacerdoti et confessori. Bologna, per Alessandro Benatio, 1583. [791] Gaspar Loarti, Conforto delli affliti. Ven., per Bartholomeo Carrampelli, 1579. [792] D.90 Giacomo Tribesco, Colloquij angelici. Bologna, per Aless. Benaccio, 1585. [793] Gio. Tracagnota, Historie del mondo. Venetia, ap. li her. di Michele Tramezini, 1572. [794] Gio. Pietro Contarini, Historia nella guerra tra venetiani e Selino Ottomano. Venetia, ap. Francesco Rampazeti, 1572. [795] Gaspar Loarte, Instruttione di meditar la passione di Christo. Bologna, per Gio. Rossi, 1566. [796] Gio. Fabrini, Lettere familiari. Venetia, ap. Vincenzo Valgrisio, 1568. [797] Gio. Cassiano, Delle constitutioni et origine de’ monaci. Venetia, per Michele Tramezini, 1563. [798] Gio. Fabrini comentatore d’Horatio. Venetia, ap. Gio. Battista Maschiò, 1566. [799] Gio. Mariani, Tariffa perpetua. Ven., per Francesco Rapazeto, 1559. [800] Gio. Fabrino comentatore di Terentio. Venetia, per Vincenzo Valgrisio, 1567. [801] Gio. Climaco, Sermoni. Ven., per Pietro Deuchini, 1570. [802-803] Gio. Battista Domenichi, Sermoni; e Prediche. Ferrara, per Benedetto Mamarelli, 1592. [804] Gio. Zualardo, Uiaggio di Ierusalem. Roma, per Francesco Zanetto, 1587. [805] M.91 Girolimo Panormitano, Confessionario raccolto da dottori catholici. Venetia, per li her. di Francesco Rampazeto, 1583. [806] Messer92 Gio. Bernardo vescouo di Calahora, Auisi a coloro che hano cura d’anime. Venetia, per Girolamo Caualcalupo, 1564. [807] Messer93 Giouio, Historie. Venetia, per Bartholomeo Cesano, 1554. [808-809] D.94 Gabriel Fiamma, Prediche e Discorsi. Venetia, per Francesco Senese, 1580. [810] D.95 Giacomo Gardi, Historia diuina dell’huomo e l’altro mondo. Firenze, per Georgio Mareschoti, 1571. [811] Gio. Gersone, Dell’imitatione di Christo et del disprezo del mondo. Firenze, Antonio Miscomi, 1494. [812] Girolami Menghi da Viadana, Arte d’exorcizare. Bologna, per Gio. Rossi, 1586.   D. sul margine interno.   M. sul margine interno. 92   Messer sul margine interno. 93   Messer sul margine interno. 94   D. sul margine interno. 95   D. sul margine interno. 90 91

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I.1,833

BOLOGNA

151

[813] Gio. Camillo Maphei, Scala naturale. Venetia, per Gio. Varisco et Paganino Paganini. [814] Gio. Boccaccio, Genealogia delli dei. Venetia, per Marco Antonio Zaltieri, 1586. [815] Gio. Zerlino da Chioggia, Institutioni armoniche. Venetia, per Francesco Senese, 1561. [816] Gio. Battista, Dei miracoli et merauigliosi effetti di natura. Venetia96, per Altobello Salicato, 157297. [817] Girolamo Russeli, Del modo di compor versi. Venetia, per Gio. Battista Sessa, 1582. [818] Gaudentio Merula, Noua selua di lettione. Ven., per Gio. Andrea Valuass., 1562. [819] Gio. Bonardi, De l’ordine della messa. Bologna, per Gio. Rossi, 1566. [820] Giulio Cesare de Solis, L’origine di molte città del mondo. Padoa, per Lorenzo Pasquato, 1593. [821] Giason Denores, Expositioni sopra le dieci sphere. Venetia, per Andrea Muschio, 1571. (f. 20v)98 [822] Gio. Boemi, Costumi et usanze di tutte le genti. Venetia, alla Sibylla, 1549. [823] Gio. Marinelli, Della copia delle parole. Venetia, ap. Vincentio Valgrisio, 1562. [824] F.99 Girolamo Sauonarola, Sermoni e prediche. Venetia, per Lazaro Soardo, 1515. [825] Giacomo Passauanti, Specchio di uera penitenza. Venetia, per Pietro Marinelli, 1586. [826] Giulio Cesare Galeotti traduttore dell’Historia della s. Casa di Loreto. Macerata, per Sebastiano Martellini, 1579. [827] Giardino de madrigali del Costante academico. Venetia, per Gio. Battista Bonfadio, 1593. [828] Gio. Bottero100, Relationi uniuersali. Venetia, per Georgio Angelieri, 1596. [829] Gaspar Loarte, Trattato dei remedij della tentatione. Venetia, per Pietro De Franceschi, 1573. [830] Giulio Folchi, Effetti mirabili dell’elemosina. Venetia, per Matheo Valentini, 1598. [831] Giacomo Passauanti101, Specchio di uera penitenza. Firenze, per Bartholomeo Sermartelli, 1585. [832] Girolamo Panormitano, Confessionario. Bologna, per Gio. Rossi, 1576. [833] D.102 Gio. Maria Aretusi, Dell’arte del contrapunto. Venetia, per Giacomo Vincenti, 1598.   Seguono alcuni termini illeggibili depennati.   per Altobello Salicato, 1572 scritto sopra i termini depennati. 98   In cima al foglio ripete G. 99   F. sul margine interno 100  Precede Gio. Boteri depennato. 101   Passauanti su correzione. 102   D. sul margine esterno. 96 97

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

152

BOLOGNA

I.1,834

[834] Girolamo Cataneo, Ragionamento del fabricar le fortezze. Brescia, per Gio. Francesco et fratelli de Marchetti, 1571103. [835] Gasparo Contarini, Republica et magistrati di Venetia. Venetia, per Claudio Sabino, 1548. [836] Giraldi, Seconda parte delli Hecatomiti. Venetia, per Enea de Alaris, 1574. [837] Guazzo, Dialoghi. Venetia, per Francesco De Franceschi, 1590. [838] Gio. Tatti, La villa di Paladio. Venetia, per il Sansouino, 1561. [839] F.104 Girolamo Pensa, Epigrammi toscani, 1570. [840] Giulio Camillo, Tutte l’opere. Venetia, per i Giolitti, 1579. [841] Gio. Andrea Palazo, Discorsi sopra l’imprese d’Vrbino. Bologna, per Alessandro Benazi, 1575. [842] Gio. Maria Tarsia, Monarchia della Vergine. Venetia, per Antonio Ferrari, 1582. [843] Gio. Maria Guicciardi, Sonetti cinquanta, madrigali 105. Ferrara, per Vittorio Baldini, 1598. [844] Gio. Battista Dalla Porta, Fantesca, comedia. Venetia, per Gio. Battista Bonfadino, 1596. [845] Garimberto, I concetti. Venetia, per il Griffo, 1596. [846] Gioseppe Rosaccio, Del mondo e delle sue parti. Verona, per Francesco Dalle Donne, 1596. [847] Gio. Dauid, Grammatica. Venetia, per Girolamo Polo, 1597. [848] Gio. Battista Nazari, Dell’antichità di Brescia. Brescia, per Ludouico Fabio, 1562. [849] Gioseppe Rossi, Delli anni climaterici. Roma, per Giacomo Bericchia, 1585. [850] Gio., arciuescouo Cant., Prospetiua, tradotta dal Galutio. Ven., per li Laertij, 1593. [851] Gio. Battista Zanchi, Modo di fortificare. Venetia. [852] Gio. Antonio Menauino, Costumi de’ Turchi. Fiorenza, per Lorenzo Toretioni. (f. 21r)

M [853] Marco Scarsella, Giardino di sum. Venetia, per Giacomo Antonio Somasco, 1595. [854] D.105 Matthio degli Alberti, Institutione canonica. Venetia, per Francesco Rocca, 1569. [855] Marco Montani, Sermoni. Vrbino, per Bartholomeo Ragusi, 1588. [856] Matheo di Mont’Oliuetto, Instituttione canonica. Ven., ap. Bolognino Zaltieri, 1569. [857] Marsilio Ficini, Lettere. Venetia, ap. Gabriel Giolito, 1528. [858] Manual de’ confessori, spagnuolo. In Anuers, in casa Martini.   1571 sopra il rigo.   F. sul margine esterno. 105   D. sul margine interno. 103 104

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

I.1,881

BOLOGNA

153

[859-860] Manual de’confessori del Nauarro. Venetia, per Francesco De Franceschi, 1572. Et per Georgio Angelieri, 1564106. [861] Marco Aurelio, con l’orologio de’ prencipi. Venetia, per Francesco Portonari, 1562. [862] Miracoli della Madonna di Treuiso, raccolti da d. Bernardino Padoano. Treuiso, per Euangelista Duchini, 1597. [863] Marco Antonio Berarduccio, Somma Corona de’confessori. Venetia, ap. Gio. Battista Vscio, 1586. [864] Marcello Scalzino, detto il Camerino, scrittore. Venetia, per Domenico Nicolini, 1587. [865] F.107 Melchior da Parma, Dialogo dell’anima. Venetia, per Bartholomeo de’ Zanetti, 1536. [866] D.108 Martino Viualdo, Historia di s. Agnello di Napoli. Ne la stamparia del Stigliola, 1596. [867] Modo per intender la lingua zerga. Venetia, per li Zopini, 1584. [868] Mutio Gonzaga, Delle rime. Venetia. [869] Marco Antonio Berarduccio, Summa de’ confessori. Ven., per Gio. Battista Somasco, 1586. [870] Macometo Braghadino, Modo di diuidere la superficie. Pesaro, per Girolamo de’ Imberti, 1589. [871] Marco Marulo, Euangelio. Colonia, per Hieronem Alopacium, 1532. [872] Magano, Menone e Begatto. Rime. Ven., per Gregorio Donati, 1584. (f. 22r)

P [873] F.109 Paolo Morigi, Calendario ambrogiano. Milano, Francesco Paganelli, 1597. [874] Pietro della Primaudaie, Lettioni accademiche. Venetia, per Gio. Gerigli, 1596. [875] Pietro Ridolphi, Prediche. Venetia, per Francesco Franceschi, 1584. [876] Pietro di Stephano, Descrittione de’ luochi sacri. Napoli, ap. Raimondo Amato, 1560. [877] Persecutione de’ catholici in Inghilterra. Bologna, per Alessandro Benaci, 1582. [878] Prospero Bolgaritio, Fabrica delli spetiali. Venetia, ap. Vincentio Valgrisio, 1567. [879] Pompeo Vizani bolognese, Historia. Bologna, per li her. di Gio. Rossi, 1596. [880] F.110 Paolo Morigi, Institutione delle Congregationi. Venetia, per li her. di Pietro da Fino, 1575. [881] F.111 Pacifico, Della somma. Venetia, per Giacomo Cornetti, 1587.   Et per Georgio Angelieri, 1564 aggiunto.   F. sul margine interno. 108   D. sul margine interno. 109   F. sul margine interno. 110   F. sul margine interno. 111   F. sul margine interno. 106 107

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

154

BOLOGNA

I.1,882

[882] Et Il gioiello de’ christiani. Ven., per Girolamo Polo, 1581112. [883] Paolo Morigi, Giardino spirituale. Venetia, per Bernardo Giunti, 1588. [884] Paolo Lauro, Modo breue a dichiarar la confessione. Venetia, per Domenico Nicolini, 1561. [885] Pietro Messia, Delle uite de’ imperatori. Venetia, per Giacomo Sansouino, 1569. [886-887] Pietro Bembo, Lettere. Venetia, per Gualtiero Scotto, 1552. Per Francesco Sansouino, 1560. [888] Pietro Targo, Cento e cinquanta fauole. Venetia, per Gio. Chrigero, 1569. [889] Paolo Bartelucci Sforza, Comedia. Venetia, per i Gioliti, 1586. [890] Pietro Catani, Aritmetica. Venetia, per Nicolò Bascarini, 1546. [891] Paulino Santi, Doctrina christiana. Macerata, per Sebastiano Martellini, 1599. [892] Paulo Giouio, Historie del suo tempo. Ven., per Francesco Rocha, 1565. [893] Et dell’istesso Uita di 13 huomini ilustri. Ven., per Gio. Maria Bonelli, 1561. [894] I commentarij delle cose de’ Turchi. Venetia, per li her. d’Aldo. (f. 22v)

R [895] Rosario de’ philosophi. Venetia, per Andrea Vauasori, 1534. [896] Ruina di carnouale. Milano, per Michele Timedi, 1587. [897] Raphaello Bonelli. Venetia, per i Guerra, 1587. [898] Roberto Caracciolo, Quadragesimale, latino113. Venetia, per Andrea de Toresani, 1488. [899] Remigio Fiorentino, Epistole d’Ouidio in versi. Ven., per Georgio Angelieri, 1571. [900] Ruscelli, I commentarij delle lingua volgare. Ven., per Damian Zenaro, 1581. [901] D. Rainerio Bauosi, Osseruationi. Venetia, per Marco Antonio Zaltieri, 1592. [902] Regula Canonicorum reg. Manuscripta.

II.1. Canonica incerta. (f. 23r)

A [1] Alexandri Stiatieci Praxis criminalis. Venetijs, apud Ziletum, 1580. [2] Alphonsi Martini de Vuiualdo Candelabrum et alia. Venetijs, apud Variscum, 1600. [3] Ambrosij Calepini. Venetijs, apud Aldum, 1592. [4] AndreŽ Datij. Florentiae, apud Laurentium Tarrentinum, 1549. [5] AndreŽ Tiraquel. De pŽnis legum. Venetijs, apud Laurentinum, 1565. [6] Antonij Actij Elegia. Mediolani, apud Pontium, 1586. [7] Antonij Alexij Himni. RomŽ, apud Vincentium Luchinum, 1565. [8] Antonij Minturni De poeta. Venetijs, apud Rampazzetum, 1559.

112 113

  Et Il gioiello de’ christiani. Ven., per Girolamo Polo, 1581 aggiunto; 1581 sopra il rigo.   latino aggiunto sopra il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

II.1,38

CANONICA INCERTA

155

[9] Antonij de Vercellis Quadragesimale. Venetijs, apud Gregorium de Gregorijs, 1492. [10] Antonini diui Summa. Venetijs, apud Iuntas, 1572. [11] Aristotelis Problemata. Parisijs, apud Marnef, 1557. [12] Armilla summa. Venetijs, apud signum Pauonis, 1578. [13] Augustini d. Opera. Venetijs, ad signum Fontis, 1584. [14] Augustini Steuchi De cultu Dei. Bononiae, apud Phaelum, 1530. [15] Augustini Steuchi In Iob. Venetijs, apud Cominum, 1567. [16] Aurelij Celsi De re medica. Lugduni, apud Tornesium, 1554. [17] Aulij Gellij Noctes ActicŽ. Apud Griphium, 1546. [18] Ausonij Burdigalensis. Lugduni, apud Griphium, 1575. (f. 23v)

B [19] Banes, De iustitia et iure decisiones. Venetijs, apud Minimam Societatem, 1595. [20] Baptistae Fulgosij Facta et dicta memorabilia. Parisijs, apud Petrum Cauellat, 1578114. [21] BaptistŽ Ploti De in litem iurando. NouarŽ, per Franciscum Sexalium, 1586. [22] Basilij Orationes in Exameron. Parisijs, apud Nicolaum de Guignant, 1552. [23] Bernardi Opera. Venetijs, ad signum Fontis, 1568. [24] Biblia sacra. Lugduni, apud Guglielmum Rouilium, 1573. [25] Bernardini Parthenij Spilimbergij Carmina, libri tres. Venetijs, ex tipographia Guerrea, 1579.

C [26] Caetani Summa. Lugduni, apud Frellonios, 1545. [27] Claudiani Opera. Lugduni, apud Griphium, 1561. [28] C. Suetonij. Lugduni, apud Griphium, 1551. [29] Claudij Tolomei. Lugduni, apud Teresechelum, 1575. [30] Carmina illustrium poetarum. Florentiae, apud Torrentinum, 1552. [31] Caroli Sigonij Orationes pro eloquentia. Venetijs, apud Aldum, 1561. [32] Catechismus Romanus. Venetijs, apud Pollum, 1573. (f. 24r) [33] Christophori Longolij Oratio ad Lutheranos. ColoniŽ, apud Melchiorem Nouesianum, 1546. [34] Cicero, Ad Atticum. Venetijs, apud Aldum, 1561. [35] Compendium theologiae. Lugduni, apud Rouilium, 1552. [36] Concilium Tridentinum. Venetijs, apud Ragazzolam, 1574. [37] Corona confessorum f. Mauri Antonij Berarduci. Venetijs, apud heredes Francisci de Francischis, 1599. [38] Consilia Nauarri. Brixiae, apud Societatem Brixiensem, 1597.

114

  Cauellat, 1578 sotto il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

156

CANONICA INCERTA

II.1,39

D [39] Dante, col comento del Landino. In Venetia, appresso Gio. Battista, Marco Sessa et fratelli, 1538. [40] Demetrij Phalarei De elocutione. Patauij, apud Gratiosum Percacinum, 1577. [41] Didaci Couuariuuias Opera. Venetijs, apud Gasparem Bindonum, 1588. [42] Durandi Speculum iuris. Venetijs, ad signum PhŽnicis, 1585.

E [43] Egidij Romani De laudibus diuinae sapientiŽ. Patauij, apud Io. Baptistam Amicum, 1553. (f. 24v)115 [44] Egidij Romani Exameron. Patauij, apud Iacobum Fabianum, 1549.

F [45] Felinus, Super quinque libros Decretalium. Venetijs, apud Societatem Acquilae renouantis, 1584. [46] Flores illustrium poetarum. Venetijs, apud Farreum, 1574. [47] Francisci Criuelli Carmina. Mediolani, apud Tinum, 1579. [48] Francisci MariŽ Velmatij SacrŽ theologiae professionis carmina. Venetijs, 1538. [49] Francisci Patritij Senensis Rerum memorandarum descriptio. Parisijs, apud Petrum Galerum, 1552. Francisci Patritij Senensis De regno et institutione rep. Parisijs, apud Petrum Galerum, 1552. [50] Francisci a Victoria Summa sacramentorum. Venetijs, apud Farreum, 1580.

G [51] Gio. Filippo Ingrassa Dell’informatione del morbo contagioso. In Palermo, appresso il reuerendo d. Gio. Maida, 1577. (f. 25r)

H [52] Hieronimi Sauonarole Prediche sopra Ezechiel. In Ferrara, per Gio. Mazzoccho, 1516. [53] Henrici Harphij Theologia mistica. Venetijs, ad signum Fontis, 1568. [54] Herodoti Halicarnisei. Lugduni, apud Griphium, 1551. [55] Horatij Cardaneti Oratio. PerusiŽe, apud Andream Brixianum, 1586.

I [56] Iacobi Critonij Carmina. Mediolani, apud116 Pontium, 1584. [57] Iacobi Labetij De habitu canonico. FerrariŽ, apud Baldinum, 1585. [58] Iacobi Labetij Poemata. Ferrariae, apud Baldinum, 1583. [59] Iacobi Rosij Carmina. Mediolani, apud Tinum, 1582. [60] Iacobi Sadoleti EpistolŽ. Venetijs, apud Griphium, 1554. [61] Io. de Sacroboscho Sphera. Venetijs, apud Scotum, 1562. 115 116

  In cima al foglio ripete E.  Segue Tinum depennato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

II.1,93

CANONICA INCERTA

157

[62] Ioseph Bergomi Mirandulani Oratio. Venetijs, apud Ariuabenum, 1555. [63] Io. Polanci Directorium ad confessores. Venetijs, apud Leoncinum, 1574. [64] Iulij Syreni De subiecto Primae philosophiŽ. Bon., apud Iosephum Giacarellum, 1556. [65] Iulij Syreni De unitate naturŽ angelicŽ. Bon., apud Societatem, 1578. (f. 25v) [66] Iauelli Epitome. Venetijs, apud Bonellum, 1564. [67] Ioannes Pontani Opera. Apud Aldum, 1518. [68] Ioseph Angles, Flores theologicarum quaestionum. AugustŽ Taurinorum, apud Dominicum Taurinum, 1582. [69] Instituta canonica Lancilotti. RomŽ, apud Iacobum Tornerium, 1587. [70] Iudiciale inquisitorum. RomŽ, apud Bladium, 1568. [71] Io. Antonij Tassagetti Eccloga. Brixie, apud Sabium, 1581. [72] Io. Baptistae Conraddi Responsiones casuum conscientŽ. Venetijs, apud Societatem Minimam, 1598. [73] Io. Baptistae Antoniucij Catechesis. PlacentiŽ, apud Bazachium, 1582. [74] Io. Baptistae Fulgosij Dicta memorabilia. Parisijs, apud Petrum Cauellat, 1578. [75] Io. Baptistae Pigne Carmina. Venetijs, apud Valgrisium, 1552. [76] Io. Francisci Apostoli Epigramata. PapiŽ, apud Bartolum, 1588. [77] Io. Mariae Verati Disputatione aduersus hereticos. Venetijs, 1544. [78] Io. Chrisostomi Sermones. RomŽ, apud Iosephum de Angelis, 1578117.

L [79] Lactantius Firmianus. Lugduni, apud Griphium, 1541. [80] Lazzari Bonamici Bassanensis Carmina. Venetijs, apud Sommascum, 1572. [81] Laurentij Petri de Colonia Epitome sacramentorum. Venetijs, apud Bertanum, 1577. (f. 26r) [82] Lettere del Bembo, uolume terzo. Venetia, per il Sansouino, 1560. [83] Leonardij Cernotij Uersus. Venetijs, apud Dominicum Nicolinum, 1590. [84] Lucani Opera. Venetijs, apud Aldum, 1515. [85] Ludouici López Instructorium conscientiŽ. BrixiŽ, apud Marchettum, 1594. [86] L. Ioannis Trulli Ord. canonicorum regularium. BononiŽ, apud Rossium, 1592. [87] Leonardus Malaspina, In epistolas ad Atticum. Venetijs, apud Sommaschum, 1563. [88] Leonardi de Vtino De sanctis. Venetijs, apud Ioannem de Colonia, 1475.

M [89] Manuale NauarrŽ. Venetijs, apud Zilettum, 1584. [90] Marci Hieronymi UidŽ Carmina. Apud Griphium, 1554. [91] Marci Antonij Muretti VariŽ lectiones. Venetijs, apud Iordanem Ziletum, 1559. [92] Mamotrectus. Venetijs, apud Madios, 1485. [93] Marco Veronese et altre sue opere da Fiesole. 1593. 117

  Io. Chrisostomi Sermones. RomŽ, apud Iosephum de Angelis, 1578 aggiunto.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

158

CANONICA INCERTA

II.1,94

[94] Michaelis ThomŽ Taxaquetij Orationes. BononiŽ, apud Antonium Mutium, 1556. [95] Militia celeste fragrante del pie’ della rosa, d’Alphonso d’Uloa. Venetia, apresso il Giolito, 1570. (f. 26v) [96] Modus legendi abbreuiaturas. Venetijs, apud Muschium, 1569.

N [97] Nicasius, Super Instituta. Venetijs, apud Leoncinum, 1572. [98] Nicolai Contarenij De perfectione rerum. Apud Somascum, 1576. [99] Nicolai Todeschi abb. Panormitani Opera omnia. Venetijs, apud Iuntas, MDXXCIIX. [100] NauarrŽ De horis canonicis. Romae, apud Iosephum de Angelis, 1578.

O [101] Opuscoli de Plutarco, uolgari. In Venetia, appresso Fiorauante de’ Prati, 1598.

P [102] Paduanus de Grassis, Enchiridion scolasticum et alia. Venetijs, apud Valgrisium, 1583. [103] Panormitani Compendium. Venetijs, apud Trameginum, 1564. [104] Paolino Bernardino da Lucca, Concordia ecclesiastica contro heretici. In Fiorenza, 1552. [105] Petri de Ancarano Super Decretalib. Bonon., apud Societatem, 1593. [106] Petri de Palude Thesaurus nouus. Venetijs, apud Francischinum, 1575. (f. 27r) [107] Pisanella. Mediolanum, 1444. [108] Petri a Porta Elegia. PlacentiŽ, apud Bazachium, 1585. [109] Petri Iulij Capiluppi Carmina. RomŽ, apud Bladium, 1588. [110] Platonis Opera, cum comento Marsilij Ficini. Venetijs, apud Hieronimum Scotum, 1571. [111] Plutarchi UitŽ. Lugduni, apud Paulum Mariglietum, 1548. [112] Plutarchi Opuscula. 1515.

R [113] Rainerio Bauoso, Osseruationi. Venetia, appresso Marchantonio Zaltieri, 1591. [114] Rainerij de Pisis Pantheologia. BrixiŽ, apud Petrum Mariam Marchettum, 1580. [115] Raulini Opera. Venetijs, apud Somaschum, 1586. [116] Rethorica Ciceronis. Venetijs, apud Cominum, 1552. [117] Rituale sacramentorum in vsum Ecclesiae Bonon. Bononiae, apud Benatium, 1593.

S [118] Sacerdotale Romanum Francisci Samarini. Venetijs, apud Zilettum, 1583. [119] Sebastiani Medices Summa peccatorum. Venetijs, apud Iuntas, 1582.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

III.1,14

CANONICA INCERTA

159

[120] Siluestrina summa. Venetijs, apud Zopinos, 1582. (f. 27v) [121] Sotus, De natura et gratia. Venetijs, apud Florauantem a Prato, 1584. [122] Statuti del foro de’ mercanti. In Bologna, per Anselmo Giacarello, l’anno 1550. [123] Strodij ConsequentiŽ, cum commento. Venetijs, apud Scotum, 1517. [124] Testes canonici. Venetijs, ad signum Fontis, 1595. [125] ThomŽ diui Summa. Venetijs, apud Iuntas, 1588. [126] TabienŽ Summa. Venetijs, apud Variscum, 1582. [127] ThomŽ ZerulŽ, episcopi Norensis, Praxis episcopalis. Venetijs, apud Valgrisium, 1599.

V [128] Vocabularium iuris utriusque. Venetijs, apud Cominum, 1555.

III.1. Canonica incerta. (f. 28r)

[A] [1-2] D.118 Antonini, episcopi Floren., Defecerunt. Impressum per Petrum de Quarengijs, Bergom., 1505119. In Ven., per Hieronimo Caualca., 1563120. [3] D.121 Augustini Comentaria super Ioanem. Ven., 1570. [4-5] Auerois Opera. Impressa Ven., ap. Cominum de Tridino Montisferrati, 1562122. Et Io. Bolzetam, 1584123. [6] Archangeli Mercenarij Dilucidationes in Aristotelis philosophiam. Ven., per Paulum Maietum, 1584. [7-9] Ammonij Hermes Commentaria super Porphirium et Aristotelem. Ven., per Vincentium Valgrisium, an. Domini 1569. Alia, per Hieronimum Scotum, 1547124. Parisijs, per Io. Foucherium, 1542125. [10] Appolinaris Cremonensis Comentaria cum questionibus super librorum Posteriorum. Ven., per Bonetum de Lucatellis Bergom., 1493. [11] Alexandri Achillini Omnia opera. Venetia, per Hieronimum Scotum, an. 1556. [12] Augustini Dathi ElegantiŽ. Ven., per Fabium et Augustinum Zoppinos fratres, 1583. [13] Aldij Manutij Opus. Ven., ap. Io. Mariam de Lenis, 1581. [14] Alexandri Aphrodisei Questiones super tres libros De anima. Ven., ap. Io. Griphyum, 1570.

  D. sul margine interno.   1505 sotto il rigo. 120   In Ven., per Hieronimo Caualca., 1563 aggiunto sotto il rigo. 121   D. sul margine interno. 122   1562 sotto il rigo. 123   Et Io. Bolzetam, 1584 aggiunto sotto il rigo. 124   Alia, per Hieronimum Scotum, 1547 aggiunto. 125   Parisijs, per Io. Foucherium, 1542 aggiunto sotto il rigo. 118 119

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

160

CANONICA INCERTA

III.1,15-16

[15-16] Antonius Andreas, In uniuersam Aristotelis Logicam. Ven., ap. Lucam Antonium Florentinum, 1517. Ven., per Otinum Papiensem, 1496126. [17] D.127 Augustini Opus super omnes Psalmos. Lugd., ap. heredes Iacob. IuntŽ, 1561. [18] Auerrois Epitome in Logicam. Ven., ap. Io. Ant. de Sabio, 1523. [19-20] Aristotelis Opera. Ven., ap. Nicolaum Morettum, 1584. Alia. Ven., ap. Ioachinum Bruniolum, 1584. [21] D.128 Antonij de Padua Sermones dominicales. Ven., ap. Io. Antonium Bertanum, 1574. [22] Aemilij Acerbi Bergom. In Logicam. Ven., per Baretium Baretium, 1596. [23] D.129 Augustini Sermones ad heremitas. Ven., per Petrum Bergom. de Quarengijs, 1505. [24] August. Suessanus, Super tres libros De anima. Ven., per Iuntas, 1510130. (f. 28v) [25] Augustini Niphi Suessani Super philosophiam Aristotelis. Ven., apud Iuntas, 1552131. [26] Augustini Niphi Super Logicam. Ven., apud Octauianum Scotum, 1543132. [27-35] Abrosij Calepini Dictionaria. Venetijs, apud Aldum, 1583. Ven., ap. Nicolaum Beuilaquam, 1570. Ven., ap. Dominicum de Farris, 1591. Ven., ap. Hieronimum Scotum, 1585. Ven., ap. Paulum Manutium, 1565. Ven. ap. Hieronimum Nicolinum, 1584. Ven., ap. Ioannem Griphyum, 1585. Ven., ap. Dominicum Nicolinum, 1584. Ticini, apud Hieronimum Bartolum, 1584133. [36-37] F.134 Antonij de Gislandis Opus aureum. Ven., apud Iacobum Leoncinum, 1574. Ven., ap. Marcum Antonium Zalterium, 1598135. [38] Alphabetum GrŽcum. Emendatum. FlorentiŽ, per Georgium Marescotum, 1590. [39] Aegidij Romani Comentaria in libros Post. Venetijs, per Gregorium Ariuabenum, 1513. [40] Eiusdem In lib. Priorum. Venetijs, per heredes Octauiani Scoti, 1516. [41] D.136 Augustini Epitome omnium operum. Ven., per Io. Griphium, 1551. [42] Aristotelis Rethorica, GrŽca. Venetijs, per Io. Griphium, 1546. [43-44] Aegidij Romani Comentaria in Logica. Bergomi, per Cominum Venturam, 1591. Idem In Phisica. Ven., apud Ioanem Scotum, 1553137.

  Ven., per Otinum Papiensem, 1496 aggiunto.   D. sul margine interno. 128   D. sul margine interno. 129   D. sul margine interno. 130   August. Suessanus, Super tres libros De anima. Ven., per Iuntas, 1510 aggiunto. 131   1552 sotto il rigo. 132   Augustini Niphi Super Logicam. Ven., apud Octauianum Scotum, 1543 aggiunto. 133   Le note di edizione degli item [27]-[35] sono scritte in colonna sotto Abrosij Calepini Dictionarium. Ticini, apud Hieronimum Bartolum, 1584 aggiunto. 134   F. sul margine esterno. 135   F. Antonij de Gislandis Opus aureum. Ven., apud Iacobum Leoncinum, 1574. Ven., ap. Marcum Antonium Zalterium, 1598 aggiunto. 136   D. sul margine esterno. 137   Idem In Phisica. Ven., apud Ioanem Scotum, 1553 aggiunto. 126 127

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

III.1,71

CANONICA INCERTA

161

[45] Alphabetum GrŽcum. Ven., per Augustinum et Fabbium Zoppinos fratres, 1583. [46] AeneŽ Platonici christiani De immortalitate animŽ deque corporum resurrectione dialogus, Theophrastus nuncupatus. BasileŽ, 1516. [47] Athenagoras Atheniensis De resurectione. BasileŽ, per Io. Frobenum, 1516. (f. 29r) [48] Alessandro Piccolomini, Sopra la Filosofia e Logica. In Venetia, per Francesco senese, 1585138. [49] Di Antonio Posseuino Cultura degli ingegni. In Ven., per Giorgio Greco, 1598. [50] Del signor d. Antonio Gueuara Oratorio de’ religiosi. In Ven., per Gabrielle Giollito De Ferari, 1560. [51] Di Alberto Acharisio da Cento Vocabulario e gramatica. In Ven., per Vincenzo Valgrisio, 1550. [52] Di Ambrogio Calepino Ditionario della lingua lattina nella uolgare, tradotto per Lucio Minerbi. RomŽ, a S. Luca, al segno del Diamante, 1554. [53] Di Antonio Gueuara Auiso de’ fauoriti et doctrina de’ cortegiani. In Venetia, per Domenico Farri, 1581. [54] D’Alemano Benelli Dialogo de’ concerti. In Venetia, per Riccardo Amadino139, 1594. [55] Di Agostino Ferentilli Discorso uniuersale delle quatro monarchie. In Venetia, per Gabrielle Giolito Ferario, 1572. [56] Di s. Agostino Sermoni e d’altri auttori. In Venetia, per Gabrielle Giollito De Ferrari, 1579. [57] D’Anibal Caro Lettere. In Ven., per Bernardo Giunti e fratelli, 1581. [58] Di d. Allessio Piamontese Secreti. In Venetia, per Alessandro Gordone140, 1580. [59] D’Aldo Manutio Eleganze. In Fano, per Pietro Fari, 1591. [60] Di Ar. Meteora, chiosata da s. Tomaso. In Vinegia, per Comino de Turino, 1573. [61] Augustinus Niphus, In lib. De cŽlo. VenetiŽ, apud Ottauiano Scottum, 1559. [62] Auerois Epithoma Metaphis. Ven., apud Hieronimum Scotum, 1533. (f. 30r)

B [63] BibliŽ. Venetijs, per Lucam Antonium Iuntam, 1533. [64] Venetijs, ex officina Iuntarum, 1579. [65] Lugduni, per Guglielmum Rouillium, 1565. [66] Ven., per Altobellum Salicatium, 1536. [67] Ven., 1587. [68] Lugduni, per Gulielmum Rouillium, 1568. [69-70] Lugduni, per eundem, 1569 et 1588141. [71] Ven., per hŽredes Nicolai BeuiaquŽ et sotios, 1578. 138   Alessandro Piccolomini, Sopra la Filosofia e Logica. In Venetia, per Francesco senese, 1585 aggiunto. 139   Amadino su correzione. 140   Gordone su correzione. 141   et 1588 aggiunto.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

162

CANONICA INCERTA

III.1,72

[72] Ven., per Iolitos, 1588142. [73] Boethi Opera. Ven., per Iacobum Sibenum, 1570. [74] Ven., per Ioannem Griphium, 1585. [75] Ven., apud Iuntas, 1547. [76] Ven., ex officina Valgrisiora, 1559143. [77] D. Basilij Opera. Parisijs, per Ioannem de Roigny, sub insigne quattuor Elementorum, 1566. [78] Burleus, In libros Posteriorum. Venetijs, apud Bonetum Bergom., 1593. [79] Idem, In libros Phisicorum Aristotelis. Venetijs, apud Michaelem Berniam, 1589. [80] Super Logicam. Ven., per Benedictum Locatellum, 1485. [81] D.144 BedŽ presbiteri Homelie. ColoniŽ, per Io. Gimnicum, 1541. [82] F.145 BonauenturŽ Regula musicŽ. [83] D.146 Bernardi Opera. Ven., 1568. [84-85] Benedicti Pererij Questiones super Phisicam Aristotelis. Venetijs, per Andream Muschium, 1591, et Lugduni, per Sib. a Porta, 1588. [86] D.147 BonauenturŽ Meditationes. [87] Eiusdem Pomum crucis. Pisauri, per Petrum Capha, in domo Hyeronimi Soncini, 1510. [88] Defensio fidei f. Christophori a Capite Fontium. Ven., per Dominicum Guererium148. [89] Dionisius Chartusianus, De tribus nouissimis. Ven., per Ioanem Mariam Lenum, 1578149. (f. 30v) [90] Di Bernardo Gamuci Le antichità di Roma. In Venetia, per Gio. Uarisco, 1588. [91] Del Bruno Meditationi sopra i principali misterij di Christo. In Venetia, per i Gioliti, 1594. [92-93] Di Bartolomeo Caualcanti Rettorica. In Ven., per Bartolomeo Robini, 1569. In Ven., per Gabrielle Giolito De Ferrari, 1560. [94] Di d. Bernardino Guidoni Miracoli di S. Maria Maggiore di Treuigi. In Treuigi, per Euangelista Deuchino, 1597. [95] Di Bartolomeo D’Angelo napolitano Consolationi de’ penitenti. In Ven., per Girolamo Polo, 1583. [96] Di Bernardo Gamuci Antichità di Roma. In Ven., per Gio. Varisco, 1598. [97] Di Bernardo Tasso Floridante poema. In Bolog., per Gio. Rossi, 1587. 142  Le note di edizione degli item [63]-[72] sono raggruppate da una parentesi graffa all’esterno della quale si legge BibliŽ. 143  Le note di edizione degli item [73]-[76] sono raggruppate da una parentesi graffa all’esterno della quale si legge Boethi Opera. 144   D. sul margine interno. 145   F. sul margine interno. 146   D. sul margine interno. 147   D. sul margine interno. 148   Defensio fidei f. Christophori a Capite Fontium. Ven., per Dominicum Guererium aggiunto. 149   Dionisius Chartusianus, De tribus nouissimis. Ven., per Ioanem Mariam Lenum, 1578 aggiunto.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

III.1,126

CANONICA INCERTA

163

[98] Di Benedetto Varchi Sonetti. In Ven., per Plinio Pietrasanta, 1555. [99] Boetio, Della consolatione della philosophia. Firenze, per Lorenzo Torentino, 1551150. (f. 31v)

C [100] Clipeus EcclesiŽ aduersus Lutherianas hŽreses. Taurini, per Antonium Ranotum, 1524. [101] Confessio christiana catholicae fidei, uel potius Explicatio quedam confessionis a patribus factŽ in synodo prouinciali, que habita est PetrichouiŽ. AntuerpiŽ, in aedibus Io. Steelsij, 1559. [102] Patris Conradi Choelin Ord. Predic. Expositio in Primam secundŽ Angelici doctoris, s. ThomŽ Aquinatis. Ven., per Franciscum Franciscium, 1589. [103] Calisti Placentini Enarationes Euangeliorum. Ven., per Paulum Gherardum, 1550. [104] Cathechismi. Venetijs, per Io. Griphium, 1580. [105] Venetijs, per Dominicum de Farris, 1567. [106] Ven., per Io. Antonium Rampazettum, 1591. [107-108] Ven., per Gregorium de Caballis, 1586 et 1568. [109] Ven., per Io. Bolzetam, 1580. [110] Ven., per Florau. Pratum, 1596. [111] ParmŽ, per Erasmum Viothum, 1588. [112] PlacentiŽ, per Io. Bazachium, 1592. [113] Venetijs, apud Fabium Augu. Zoppinos fratres, 1582151. [114] C. Iulij CŽsaris Com entaria. Ven., in Ždibus Manutianis, 1571. [115] Ciceronis Victurij Synonima. Ven., per Dominicum Nicolinum, 1564. [116] Christophori Perusini Super grammaticam. FlorentiŽ, per Georgium Marescotum, 1586. [117-119] Christophori Iauelli Logica. Ven., per Fabium Zoppinum, 1584. Ven., per Io. Mariam Bonellum, 1569. Lugduni, per hŽredes Iacobi IuntŽ152. (f. 32r) [120] Concilia Trid. Venetijs, per Stellam Iordanem Zilletum, 1573. [121] Ven., per Georgium de Caballis, 1568. [122] Ven., ad signum Columbae, 1591. [123] Ven., per Aegidium Ragazolam, 1574. [124] Ven., per Hieronimum Dolum, 1578. [125] Ven., per Andream Muschium, 1589. [126] Ven., per Dominicum de Faris, 1579153. 150   Boetio, Della consolatione della philosophia. Firenze, per Lorenzo Torentino, 1551 aggiunto. 151   Le note di edizione degli item [104]-[113] sono raggruppate da una parentesi graffa, all’esterno della quale si legge Catechismi. Venetijs, apud Fabium Augu. Zoppinos fratres, 1582 aggiunto. 152   Christophori Iauelli Logica. Ven., per Fabium Zoppinum, 1584. Ven., per Io. Mariam Bonellum, 1569. Lugduni, per hŽredes Iacobi IuntŽ aggiunto. 153   Le note di edizione degli item [120]-[126] sono raggruppate da una parentesi graffa,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

164

CANONICA INCERTA

III.1,127

[127] CŽsaris Calderini Elocutiones De bello Gallico et ciuili. Ven., per Petrum Paganinum, 1589. [128] Chrescotumi Iauelli Opera philosophica. VenetiŽ, apud Hieronimum Scotum, 1552. [129-130] Di Castor Durante tesoro della sanità. In Venetia, per Andrea Muschio, 1589. In Ven., per Dominico Farri, 1597. [131] Del Cacciaguera Tratatto della comunione. In Ven., per Gio. Battista Vscio, 1578. [132] Di Camillo Camilli Imprese illustri de diuersi. In Ven., per Francesco Zilletti, 1586. [133-135] Del p.d. Cesare Calderara Concetti sopra il Magnificat e Miserere. In Venetia, per gl’heredi di Marco Sessa, 1595 e 1594. In Ven., per Gio. Battista Bonfadino, 1588. [136-137] Di Christophoro Siluestrani Lettione del salmo Super flumina etc. In Verona, per Pietro Miseralo, 1596. In Venetia, per Pietro Discepolo, 1596. [138] Cronicheta della gloriosa Madona di s. Luca. In Ven., per Domenico e Gio. Battista Guera fratelli. E ristampata in Bologna, per gl’heredi di Gio. Rossi, 1590. (f. 32v) [139] Di Caio Plinio Secondo Historia naturale. In Venetia, per Gabrielle Iolitto, 1553. [140] Di Curtio Gonzaga Il Fido, poema eroico. In Mantoua, per Giacomo Duffinello, 1582. [141] Di Claudio Tolomei Lettere. In Ven., per Vincenzo di Cornelio Nicolini, 1559. [142] Di Christoforo Armeno Peregrinaggio, tradotto dalla persiana lingua nella uolgare. In Ven., per Michelle Tramezino, 1557. [143] Concordantiae maiores SacrŽ Bibliae. Venetijs, ad signum Spei, 1549. [144] Canones sacrosancti Concilij Tridentini. Venetijs, ad signum Stelle, 1569. [145] Cicero relegatus, Cicero reuocatus. Venetijs, apud Melchiorem Sessam, 1534. [146] Ciceronis Retorica. Venetijs, apud Io. Baptistam Bonfadinum, 1587. [147] Cesare Caporali, Rime. In Vinegia, apresso Gio. Batista Bonfadino, 1592. [148] Ciceronis Sententiae. Venetijs, apud Egidium Regazolam, 1573. [149] Cosmi Philiarchi Pistoriensis Manuale sacerdotum. Florentiae, apud Iontas, 1582154. [150] Compendio de l’arte esorcistica. Bologna, 1582, per Gio. Rossi. (f. 33r)

D [151-156] D . Dionisius Cartusianus, Super Acta apostolorum, Epistolas d. Pauli, Himnos, Super quatuor Euangelia et quatuor nouissima. Parisijs, per Benedictum Preuost, 1548. Parisijs, per Io. Mace sub scuto Britanico in clauso 155

all’esterno della quale si legge Concilia. Ven., per Dominicum de Faris, 1579 aggiunto. 154   Gli item [143]-[149] sono stati aggiunti da una mano diversa dalle due precedenti e con inchiostro diverso. 155   D. sul margine interno.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

III.1,174

CANONICA INCERTA

165

Brunello, 1542. Parisijs, per Ambrosium Girault sub Pelicano, 1542. ColoniŽ, per Melchiorem Nouesianum, 1535. Ven., per Andream Muschium, 1589. Ven., per Bartolomeum Rubinum sub signo Saluatoris, 1576156. [157] D.157 Dionisij AeropagitŽ Opera. Ven., ad signum Spei, 1546. [158-159] Domincus Sotus, Super Logicam et Philosophiam Aristotelis. Ven., per Dominicum et Io. Baptistam Guereos, 1587. Ven., per Franciscum Zilletum, 1582. [160] Durandi Opera in libros Sententiarum. Ven., ex officina Bindoni, 1586. [161] Dominici Soto Libri decem de iustitia et iure. Ven., apud Minimam societatem, 1594. [162] F.158 Dominici de Flandria Questiones super lib. Posteriorum. Ven., per Michaelem Berniam, 1587. [163] Sermones Dorme securi intitolati. Parisijs, 1538. [164] Dionigio Cartusiano, Sopra i quatro estremi de l’huomo, tradoto dal p. f. Planterio della Compagnia di Giesù. In Ven., per Domenico Imberti, 1590. [165] Di Dante Comedia, con il comento d’Alessandro Vellutelli. In Ven., per Francesco Marculini, 1544. [166] Di Diego Stella Dispreggio della uanità del mondo. In Ven., per gli heredi di Francesco Zilletti, 1594. [167] Diuina settimana di Ferante Guissoni159. [168] Discorsi predicabilli di f. Gregorio Amiani. Venetia, per Francesco Rampazzetto, 1563160. (f. 34r)

E [169] Enchiridion sacerdotum seu Manipulus curatorum. Ven., per Io. Antonium Bertanum, 1575. [170] Euthimij monachi Zigabonij Comentarij in omnes Psalmos, e GrŽco in Latinum conuersi, per reuerendum d. Philippum Saulum, episcopum Brugnatensem. Parisij, per Carolum Guillard, sub Sole aureo, 1543. [171] Emanuelis libri tres Super grammaticam. Mediolani, per hŽredes Francisci et Simonis Tini, 1593. [172] Di d. Eustachio Castagnini, can. reg., Porto sicuro. In Rauena, per Cesare Cauazza, 1584. [173] Di Erasto Uita. [174] Examen ordinandorum, emendatum per fratrem Io. Ferum. Venetijs, apud Io. Caualcalupum, 1564. (f. 34v)

  Nel manoscritto su più righe.   D. sul margine interno. 158   F. sul margine interno. 159   Diuina settimana di Ferante Guissoni aggiunto. 160   Discorsi predicabilli di f. Gregorio Amiani. Venetia, per Francesco Rampazzetto, 1563 aggiunto. 156 157

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

166

CANONICA INCERTA

III.1,175

F [175] D. Feliciani Capitonij Explicatio catholica in omnes fere partes Ueteris et Noui Testamenti. ColoniŽ, per Matternum Colinum, 1578. [176] Franciscus VergarŽ, De GrecŽ linguŽ gramatica. Parisijs, 1557, per Guglielmum Morelium. [177-178] D. Fabij Incarnati Neapolitani Scrutinium sacerdotale. Ven., per hŽredes Melchioris SessŽ, 1589. Ven., per Dominicum de Imbertis, 1587. [179] Francisci Piccolominei Opera. Francofurti, per AndreŽ Wecheli heredes, Claudium Marinum et Io. Aubrium, 1597161. [180-182] Del p. Franceschino Visdomini Predica del’imitatione di n. S. et altre sue homilie. In Ven., al segno del Pozzo, 1553. E per Nicolò Moretti, 1585 e 1555. [183] Del p. Fuluio Androtio Opere Spirituali. In Ven., per Francesco Zilletti, 1584. [184-185] Di Francesco Aluno da Ferara 10 libri della fabrica del mondo. In Ven., al segno della Luna, 1575. E per Gio. Batt. Vscio, 1588162. [186] De l’istesso Richezze della lingua uolgare. In Venetia, per Aldo, 1593163. [187-188] Di Filippo Venuti Dittionario. In Ven., per Dom. de’ Micheli, 1599. E per il Valuasori, 1589. [189] Di d. Fausto Braccaldi can. reg. Prediche. In Reggio, per Hercoliano Bartoli, 1596. [190-193] Franciscus Toletus, In Logicam Aristotelis. Ven, per Matteum Valentinum, 1592. Ven., per Dominicum Farreum, 1594. Ven., per Io. Baptistam a Porta, 1587. Ven., apud Iuntas, 1596164. [194] F. Francisci Titelmani Hasselensis Ord. Minorum Elucidatio in librum Iob. Lugduni, per Guglielmum Rouillium, 1554165. (f. 35r) [195-196] F. Filippi Diez Lusitani Opera. Venetijs, per hŽredes Io. Varisci et Paganinum de Paganinis, 1591. Ven., per Dominicum de Farris, 1591. [197] Fonseca In Dialecticam. Ven., per Nicolaum Morettum, 1592. [198-199] Di Francesco Priscianese Opere sopra la grammatica. In Venetia, per Gio. Maria Beni, 1582. In Venetia, per Nicolò Beuilaqua, 1564. [200] Di f. Federico Pellegrini Discorso sopra il Miserere. In Bologna, per Gio. Rossi, 1579. [201-203] Di f. Francesco Panigarola Dichiaratione sulli Salmi di Dauidde. In Ven., per Altobello Salicato, 1586. In Ven., per Andrea Muschio, 1586. In Venetia, per Gio. Battista Vscio, 1596. [204] De l’istesso Prediche quadragesimali. In Ven., per Roberto Meietti, 1597. 161   Francisci Piccolominei Opera. Francofurti, per AndreŽ Wecheli heredes, Claudium Marinum et Io. Aubrium, 1597 aggiunto. 162   E per Gio. Batt. Vscio, 1588 aggiunto. 163   De l’istesso Richezze della lingua uolgare. In Venetia, per Aldo, 1593 aggiunto. 164   Franciscus Toletus, In Logicam Aristotelis. Ven, per Matteum Valentinum, 1592. Ven., per Dominicum Farreum, 1594. Ven., per Io. Baptistam a Porta, 1587. Ven., apud Iuntas, 1596 aggiunto. 165  F. Francisci Titelmani Hasselensis Ord. Minorum Elucidatio in librum Iob. Lugduni, per Guglielmum Rouillium, 1554 aggiunto.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

III.1,231

CANONICA INCERTA

167

[205] Del medesimo Annali ecclesiastici del Baronio, ridotti in compendio. In Venetia, appresso la Minima Compagnia, 1593. [206] De l’istesso Prediche strauaganti. In Asti, per Virgilio Zangrandi, 1591. [207-208] De l’istesso Modo di compore una predica. In Ven., per Gio. Battista Somascho, 1586. In Padoua, per il Bolzetta, 1599. [209] Di Fuluio Pelegrini Significato delli colori. In Venetia, per Lucio Spinedi, 1599. (f. 35v) [210-211] Di Francesco Sansouino Secretario. Ven., per Bartolomeo Carampello, 1596. In Ven., per Francesco Rampazetto, 1565. [212] Familiaris clericorum. Ven., per hŽredes LucŽ Antonij IuntŽ Florentini, 1592. [213] Fioretti di s. Francesco. In Veneti, per gl’heredi di Marchio’ Sessa, 1581. [214] Franciscus Agricola, pastor Ecclesiae Sistardiensis, De verbo Dei scripto et non scripto. Leodij, apud Henricum Houium, 1597. [215] D.166 Florianus Brixiensis, De pia orandi ratione. Brixiae, apud Policretum Turlinum, 1589. [216] Filippo Venuti, Dittionario volgare. In Vinegia, apresso i Ualuassori167, 1573. (f. 36r)

G [217] Guglielmi Durandi Rationale diuinorum officiorum. Ven., per Io. Antonium Bertanum, 1581. [218-219] Gregorius Trapezuntius, Super Logicam. Lugduni, per Antonium Vincentinum, 1545. Et per hŽredes Sebastiani Griphij, 1559. [220] Guglielmus Parisiensis, De septem Sacramentis. Lugduni, 1540. [221] Georgius Bruxcellensis In Logicam. Ven., per Lazarum Suardum, 1570. [222-224] F. Gabrielis BarlettŽ Sermones quadragesimales de Aduentu, de Ascensione Domini et de Pentecoste. Ven., per Io. Baptistam Somaschum, 1571. Ven., per Valerium Bonellum, 1585. Ven., per Io. Baptistam Somaschum, 1518. [225] Guglielmi OchŽ Logica. [226] S. Gio. Chrisostomi Sopra la dignità del sacerdotio. In Piacenza, per Francesco Conti, 1574. [227] Di Gio. Fabrini da Figline Theorica della lingua. In Ven., per Marco Sessa e fratelli, 1566. [228] Del p. d. Gio. Battista Segni, can. reg., Il uero studio del christiano. In Ferrara, per Benedetto Mamarelli, 1592. [229] Del p. d. Gio. Battista Domenichi, can. reg,. Osseruationi sopra la passione di Christo. In Reggio, per Hercoliano Bartoli, 1594. [230] Del p. d. Gio. Maria Artusi, can. reg., Arte del contrapunto. In Venetia, per Giacomo Vincenti, 1598. [231] Di Gio. Climaco Sermoni. In Ven., per Dehuchino francese, 1570. (f. 36v) 166 167

  D. sul margine esterno.   Segue data depennata .

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

168

CANONICA INCERTA

III.1,232

[232] Del p. d. Gabrielle Fiama Prediche. In168 Napoli, per Gioseffo Chaccio, 1568. [233-235] Del medesimo Expositione delle Epistole et Euangeli de l’anno. In Venetia, per Francesco Senese, 1580 et del 1574, 1579. [236] Di Giulio Cesare Cappaccio Prediche. In Ven., per Fabbio Zoppini, del 1584. [237] Di Gio. Battista Posseuino Uita del cardinale Boromeo. In Roma, per Iacomo Tornieri, 1591. [238-239] Di Gio. Boccacio Genealogia delli dei. In Ven., per Giacomo Sansouino, 1569. Per Fabbio et Agostino Zoppini, 1581. [240] Di Gio. Battista Posseuino Dialogo de l’honore. In Ven., per Francesco Sansouino, 1568. [241] Di f. Gio. Bernardo sauonese de l’Ordine degli Heremiti osseruante di s. Agostino Vocabulista Žclesiastico. Venetijs, per Iacobum Cornettum, 1588. [242] Di Gio. Battista Posseuino Traduttione uolgare degl’hinni. In Perugia, per gl’ heredi d’Andrea Bressiano, 1594. [243] Di Gio. Camillo Maffei da Solofra Scala naturale o uero fantasia dolcissima intorno alle cose occulte e desiderate nella filosofia. In Ven., per Gio. Varisco et Paganino Paganini, 1584. [244] Di Gio. Huarte Essame degl’ingegni degl’huomini, tradoto dalla lingua spagnuola nella uolgare da Camillo Camilli. In Venetia, appresso Aldo, 1585. [245] Di d. Gasparo Essercitio della uita christiana. In Venetia, per Gio. Varisco, 1569. (f. 37r) [246] Di messer Gio. Prose. In Bologna, per Gio. de’ Rossi, 1561. [247] Del reuerendo p. d. Gabbriello Pascoli Perfetto ritratto de l’huomo. In Pauia, per Andrea Viani, 1592. [248] Giardino spirituale di diuerse spirituali materie. In Ven., per Pietro Dusinelli, 1587. [249] Di Gio. Battista Posseuino Coltura degl’ingegni. In Ven., per Georgio Greco, 1598. [250] Del p. d. Gio. Battista Segni, can. reg., Trattato de’ sogni. In Vrbino, per il Ragusi, 1591. [251] De l’istesso Trattato sopra la carestia e fame. In Fer., per il Mamarello, 1591. [252] Di Gio. Bizante bolognese Nomi e cognomi delle contrade di Bologna. In Bologna, per Pellegrino Bonardi. [253] Di messer Gio. Dalla Casa Rime e prose. [254] De l’istesso Galatheo o uero De’ costumi. In Ven., per gl’heredi di Giacomo Simbeni, 1589. [255] Di f. Girolamo panormitano del Ord. delli Predicatori Noua confessione. In Ven., 1576. [256] Del Gonella Facetie e del piouan Arlotto di novo racconcie. In Ven., per Domenico Farri, 1594. [257] D. Gioseppe Mazzagrugno napolitano, Prediche. In Brescia, apresso Vincenzo Sabio, 1592. (f. 37v) 168

  Segue termine depennato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

III.1,282

CANONICA INCERTA

169

H [258] Horatij Flacci Poemata. Ven., apud Griphium, 1590. [259-261] Hieronimi Caphari Gramatica. Ven., per Melchiorem Sessam, 1579. Et Ven., per Io. de Albertis, 1586. Et per Dominicum de Imbertis, 1591169. [262-264] D. Haymonis, episcopi Halbestatensis, Homelie super Euangelia totius anni. Apud Inclitam Coloniam Agrippinam, per Gotfridum Hittorpium et per Eucharium Ceruicornum, 1537. Et per Ioanem Prael, 1536. Ven., per Hieronimum Scotum, 1545170. [265-266] Eiusdem Comentaria super omnes d. Pauli apostoli Epistolas et super Apocalypsim. ColoniŽ, per Eucharium Ceruiconum, 1539. [267] Hieronimi Girelli, Franciscani conventualis in gymnasio Patauino, Tractatus aduersus questionem Marci Antonij ZimarŽ De speciebus intelligibilibus ad mentem antiquorum et Auerois presertim. Ven., anno 1561. [268] Honophrij Cutignolensis, can. reg., Logica. BononiŽ, per Anselmum Chiacharellum, 1557. [269] Haymonis Comentaria super Epistolas d. Pauli. Parisijs, per Io. Porcium, 1538. [270] Di Hieronimo Guarimberto Concetti. In Venetia, per gl’heredi di Alessandro Griffi, 1587. [271] Di Hieronimo S. Pietro Militia celeste. In Venetia, per Domenico Farri, 1568. [272] Di Hieronimo Torentino Elucidario poetico. In Venetia, per Iacomo Cornetto, 1585. [273] Fratris171 Hieronimi Sauonarolae de Feraria Tri[u]nphus crucis, cuius non adest impressio. [274] Horatij Poemata omnia. Venetijs, apud Venturinum Rufinellum, 1540. (f. 38r)

I [275] Ioannis Taulerij Sermones in Euangelia. Lugduni, per Sebastianum de Honoratis, 1557. [276-278] Iacobi de Valentia Expositiones in Psalmos Dauidicos et in Cantica canticorum et alia. Lugduni, sumptibus Iacobi q. Francisci de Giunta et soc. Florentini, in aedibus Antonij Du Ri excusse fuerunt, anno Domini 1521. Ven., per Florauantem a Prato, 1586. Ven., per Bartolomeum Robinum, 1574. [279-280] Io. Gerson. Ven., per Benedictum et Augustinum Bindonos, 1524. Ven., per Io. Baptistam Sessam, 1501. [281] Io. Rauisij Textoris Niuernensis Epithetorum opus absolutissima. Ven., per Marcum Antonium Zalterium, 1588. [282] Io. Pauli Lancellotij Super ius canonicum institutiones. Ven., apud Minimam Societatem, 1593.   Et per Dominicum de Imbertis, 1591 aggiunto.   Et per Ioanem Prael, 1536. Ven., per Hieronimum Scotum, 1545 aggiunto. 171   Fratris sul margine esterno. 169 170

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

170

CANONICA INCERTA

III.1,283

[283] Reuerendi d. Io. BaptistŽ Signi Reliquiarium. Bonon., per hŽredes Io. Rossij, 1600. [284] Io. Iacobi Pauisij Calabri in Patauino gymnasio Disceptatio peripatetica de acretione. Per Marcum Antonium Vlmun, 1559. [285-287] Iacobi de Voragine Sermones. Ven., per Io. Baptistam Somaschum, 1573 et 1586172. Ven., ad signum ConcordiŽ, 1589. [288] Io. Clerei Sermones. Parisijs, sub signo Pelicani, 1529. [289-291] Io. Cesarij Super Logicam expositio. Ven., per Dominicum Guerium et Io. Baptistam fratres, 1577. Ven., per Dominicum Calepinum, 1551. Ven., per Io. Mariam Lenum, 1573. (f. 38v) [292] Io. Gagneus, In septem canonicas Epistolas et etiam in d. Pauli apostoli atque in Apocalypsim. Parisij, per Io. Focherium, 1547. [293] Io. a Sancto Geminiano Ord. Predicatorum, Summa de exemplijs. Lugduni, in officina q. Philippi Tingi, 1585. [294] Ioannes Lebetius Ferar., De habitu canonico. FerrariŽ, per Victorium Baldinum, 1585. [295] Eiusdem Libri quatuor173. FerrariŽ, per Victorium Baldinum, 1583. [296] Io. Baptista Rubeus, Super Logicam. Ven., per Io. Guerillium, 1593. [297] Io. Scotus, In Uniuersalia Porphirij. Ven., per Franciscum Franciscium, 1583. [298] Io. Docei Homilie in Euangelia. AntuerpiŽ, in Ždibus Ioannis Steelsij, 1571. [299-300] D. Ioannis Chrysostomi174 Omnia opera. BasileŽ, apud Io. Frobenium, 1517, quorum uoluminum extat uolumen uel tomus quintus. Impressus BasileŽ, per Andream Chratandrum, 1525. [301] Fratris Iulij Gemelli Muntagnanensis Franciscani conuentualis Duodecim mirabiles giri ad mentem Platonis, Aristotelis et theologorum. Ven., per Robertum Meiettum, 1592. [302] Io. Antonij Scoti De demonstratione. Venetijs, per hŽredes Octauiani Scoti, 1590. [303] Io. MariŽ Verati Ferrariensis Homilie super Euangelia Aduentus et QuadragesimŽ. Ven., per hŽredes Io. MariŽ Bonelli, 1571. [304] Eiusdem Comentaria super Catonis documenta. BononiŽ, per Allexandrum Benatium, 1561. [305] Isocratis Orationes tres. Ven., per Io. Variscum, 1584. [306] Iacobi MarottŽ Discursus de triplici intellectu. Neapoli, per Io. Iacobum Carlinum et Antonium Pacem, 1592. (f. 39r) [307] Eiusdem MarottŽ Super Predicabilia Porphirij expostitio. Neapoli, per Horatium Saluianum, 1590. [308] Io. Vitalis cardinalis Speculum morale totius SacrŽ ScripturŽ. Ven., per Florauantem Pratum, 1594.

  et 1586 aggiunto.   Segue un ampio spazio bianco. 174  Segue Omn depennato. 172 173

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

III.1,332

CANONICA INCERTA

171

[309] D. Io. Chrysostomi Super Mattheum comentaria, Aniano interprete. Parisijs, per Viuantium Gaultherot sub signo D. Martini, 1545. [310] Io. Duns Scoti Questiones super Logicam. Ven., per Franciscum Franciscium Senesem, 1590. [311] Io. Ludouici Chartarij Bon. Questiones super Logicam. BononiŽ, per Io. Roscium, 1587. [312] Eiusdem Conciliationes super libros Posteriorum. Bonon., per Faustum Bonardum, 1590. [313] Io. Canonici Questiones super octo libros Phisicorum. Ven., per Lucam Antonium Iuntam, 1516. [314] Io. Magistri Questiones super Philosophiam naturalem Aristotelis. Ven., per Franciscum Zillettum, 1570. [315-316] Io. Ludouici Viuis Exercitatio linguŽ LattinŽ. Ven., per Io. Antonium Rampazetum, 1592. Et per Altobellum Salicatium, 1588175. [317] Io. de Monte Logica. Ven., per Albertinum Vercellensem, anno 1500. [318] Io. Duns Scoti In sacra theologia questiones quodlibetales. Ven., per Horatium Saluianum, 1579. [319] Io. Iacobi Boisardi Emblemata. Francofurti ad MŽnum, 1593. (f. 39v) [320] F. Iacobi Valdij Tabule in Euangelia. Ven., per Franciscum Bindonum, 1566. [321] Io. de Ianduno Super Phisicam Aristotelis. Ven., per hŽredes Hieronimi Scoti, 1586. [322] Io. Gramatici Commentaria in libros Priorum. Ven., per Io. Griphium, 1563. [323] Iacobi ZabarellŽ Tabule LogicŽ. Patauij, per Paulum Meiettum, 1583. [324] Io. Rauisij Textoris Officina. Ven., per Marcum Antonium Zalterium et Michaelem Zanetum, 1584. [325] Io. Francisci Pici, MirandulŽ domini, Liber de ueris calamitatum causis. In oppido MirandualŽ, per Io. Mazochium, 1519. [326] Io. de Ianduno In octo libros Phi. questiones. Venetijs, apud Dominicum Nicolinum, 1551. [327] Io. Cartarij Dilucidationes in octo libros Phi176. Bononiae, apud Io. Rosium, 1595. [328-329] D.177 Io. Baptistae Signij Reliquiarium et Peregrinatio bonorum spirituum. Reliquiarium quidem Bononiae, apud heredes Io. Rossij, 1600. Peregrinatio uero Ferariae, apud Benedictum Mammarelum, 1592. [330] D178. Iacobi Lebetij De habitu canonico libri duo. Ferariae, apud179 Victorium Baldinum, 1585. [331] Io. Murmellij Ruremundensis Tabulae poeticae. Lugduni, apud Stephanum Doletum, 1541. [332] D.180 Innocentij Spinij De varia animorum sorte et constitutione libri quattuor. Patauij, apud Laurentium Pasquatum, 1595.

  Et per Altobellum Salicatium, 1588 aggiunto.  Segue Bononiae. In octo libros Phi. Bononiae depennato. 177   D. sul margine esterno. 178   D. sul margine esterno. 179   Seguono lettere depennate. 180   D. sul margine esterno. 175 176

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

172

CANONICA INCERTA

III.1,333

[333] Fra. Io. Roiardi Homeliae in Euangelia dominicalia. Antuerpiae, in aedibus Io. Steelsij, 1542. [334] Io. Lodouici Cartharij Conciliationes super lib. Phis. Bononie, apud Ioannem Rosium, 1595. [335-336] Iacobi Fabri Logica et Philosophia. Parisijs, 1531181. (f. 40r)

L [337] F.182 Lucretius Asulanus, Super Psalmos. Venetijs, per Christophorum Zanettum, 1572. [338] Ludulphi de Saxonia Vita Christi. Lugduni, per Iacobum Franciscum q. de Giunta Florentinum, 1536. [339-341] D.183 Leonis pape184 Opera. Ven., per Chrysophorum Zanetum, 1573. Ven., in vico S. MariŽ FormosŽ, 1553. ColoniŽ AgrippinŽ, per Io. Bircmanum, 1569. [342-343] Laurentij VallŽ ElegantiŽ. Venetijs, per Io. Griphium, 1569 et 1572. [344] Ludouici Bucaferij Comentaria super libros De generatione et coruptione Aristotelis. Venetijs, per Franciscum Franciscium, 1571. [345] Lexicon GrŽcolatinum. BasileŽ, in officina Valdesiana, anno 1541. [346] Laurentij Florentini In libros de interpretatione comentaria. Per hŽredes Octauiani Scoti, 1516. [347] Ludouici Gramatici Rethorica Žclesiastica. Venetijs, per Franciscum Ziletum, 1578. [348] Di f. Luigi Granata Introdutione al Simbolo. In Ven., per Francesco Senese, 1585. [349] Di Luigi Grotto, ciecho d’Adria, Orationi uolgari. In Ven., per Fabbio et Agostino Zoppini fratelli, 1589. [350] Di f. Luigi Granata Fiori preciosi. In Ven., per Gio. Antonio Bertano, 1576. (f. 40v) [351] Di f. Luca Baglioni Arte del predicare. In Cesena, per Bartolomeo Rauerij, 1581. [352] Di f. Luigi Granata Memoriale della uita christiana. In Ven., per Marco Antonio Zaletini, 1588. [353] Della signora Lelia Lettere. In Ven., per Antonio degl’Antonij, 1562. [354] Di Luigi Camillo Le lagrime di s. Pietro. In Ven., per Gio. Battista Bonfadino, 1591. [355] Ludus scolarium. Venetijs, apud Franciscum Zilettum, 1586. [356] Di fra’ Luca Baglione Arte del predicare. In Vinegia, apresso Andrea Toresano et fratelli, 1562. [357] Lucilli Philalthei Comentaria in lib. De anima. Auguste Taurinorum, 1579. (f. 41r)

  Iacobi Fabri Logica et Philosophia. Parisijs, 1531 aggiunto.   F. aggiunto sul margine interno. 183   D. sul margine interno. 184   Seguono lettere depennate. 181 182

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

III.1,389

CANONICA INCERTA

173

M [358] Michaelis Thimothei Gatteincis v. i. d. In diuinum offitium trecentum questiones. Ven., per Franciscum Zillettum, 1591. [359-360] Mammotrectus super Bibliam. Ven., 1498 et 1506. [361] Marci Antonij ZimarŽ Memorabilium propositionum limitationes. Ven., per Vincentium Valgrisium, 1564. [362] Marsilij Questiones super libros Priorum. Ven., per hŽredes Octauiani Scoti, 1516. [363] Martini Eisengreim Contemplationes in sacro missŽ. Inglostadij, per Vuolfangum Ederum, 1578. [364] Marij Nizolij Thesaurus. Ven., per Franciscum Zillettum, 1580. [365] F. Mattia da Salò, Sopra l’oratione mentale. In Ven., per Pietro Dusinello, 1584. [366] Di Martino A Zipliqueta nauarro, Manuale de’ confessori e penitenti. In Ven., per Giorgio Angelieri, 1584. [367] Di d. Martino, can. reg. spagnuolo, Historia della uita di s. Anello. In Napoli, nella stamperia della Stigliuola a Porta Regale, 1596. [368] Di Marco Marulo Essempi. In Ven., per Franciscum Bindoni, 1563. [369] Di Marco Tulio Cicerone Rethorica, riduta in arbore da Horatio Toscanella. In Ven., per Lodouico degli Auanzi, 1561. [370] Di Marco Tullio Cicerone Lettere uolgari, comentate dal Fabrino. In Ven., per gl’heredi di Marco Sessa, 1576. [371] Di Marco Antonio Mazzone Fiore della poesia. In Ven., per Francesco De Franceschi senese, 1593. (f. 41v) [372-379] Marci Tulij Ciceronis Epistole familiares. Ven., per Io. Bonellum, 1565. Ven., per Io. Griphium, 1582. Ven., per Georgium Bonellum, 1596. Venetijs, per Io. Griphium, 1590 et 1586. Ven., ex officina Dominici Guerei, 1581. Ven., in Ždibus Manutianis, 1576. Ven., per Aldum Manutium, 1561185. [380-383] Marci Tulij Ciceronis De officijs libri. Ven., 1579. Ven., per Aldum Manutium, 1561. Ven., per Io. Griphium, 1586. BrixiŽ, per Iacobum Policretum, 1580186. [384] F. Michaelis Sarauetij de Petrasancta Ord. Predicatorum Questiones philosophice. RomŽ, per Iacobum Mazochium, 1517. [385] Mercurij Trimegistij De potestate et sapientia Dei liber, traductus per Marsilium Ficinum. Ven., per Maximum de Butrias Papiensem, 1491. [386] F. Mathei Coradini de Silento Speculum confessorum. Ven., 1578, per Dominicum Guerram. [387-388] Marci Antonij ZimarŽ Theoremata et Tabula in dicta Ar. et Aue. Venetijs, apud Io. Griphium, 1564. [389] Marsilio Ficino, Nel Conuito di Platone. Firenze, per Filippo Giunti, 1594. (f. 42r)

185 186

  Nel manoscritto su più righe.   Nel manoscritto su più righe.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

174

CANONICA INCERTA

III.1,390

N [390] Nicolai Hanapi Uirtutum uitiorumque exempla. Ven., per Bernardum Iuntam, 1570. [391] D.187 Nicolai Grana Brix., can. reg., Expositio super Porphirium et Aristotelem. BrixiŽ, in Ždibus Policreti Turlini, 1599. [392] Nicolai Clenardi Institutiones in GrŽcam linguam. Ven., per Nicolaum Palum, 1593. [393] Nicolani Lirani Glosa ordinaria. Ven., per Io. Griphium, 1588. [394] Eiusdem Postilla in Epistolas et Euangelia quadragesimalia, cum questionibus f. Antonij Bitontini. Ven., per Io. Bolzetam, 1576. [395] Nicolai de Ploue Tractatus sacerdotalis. Ven., per Franciscum Bindonum, 1558. [396] Nicolai Perusini Logica. [397] Nouum ueritatis lumen in lib. De anima Antonij Poli188. Venetijs, apud Simonem Galignanum, 1578189. [398] Di Nicolò Francho da Beneuento Dialoghi, espurgati da Girolamo Gioanini da Capugnano bolognese. In Venetia, per Francesco Giuliani e Gio. Ceruto, 1593. [399] Noua selua di uarie letioni. Venetia, per Christophoro Zanetti, 1575. (f. 42v)

O [400] Di d. Onofrio Zarabini da Cotignola, can. reg., Giardino amenissimo. In Venetia, per Pietro Dusnelli, 1582. [401] De l’istesso Raggionamenti famigliari. In Ven., per Gio. Battista Somasco, 1587. [402] De l’istesso Sopra il Miserere, 6 libri. In Ven., per Gio. Battista Somasco, 1586. [403] D’Oratio Toscanella Eleganze. In Venetia, per Gio. Bariletto, 1579. [404] D’Ouidio Mettamorfosi, tradote in uolgare dall’Anguilara. Impressione quarta. In Ven., appresso Francesco Franceschi senese, 1571. [405] D’Oratio, poeta lirico, Opere comentate da Gio. Fabrini in lingua uolgare. In Ven., per gl’heredi di Marco Sessa, 1587. [406] Opere morali del Mutio. Venetia, per Gabrielle Gioliti, 1550. [407] Orationi del Cieco d’Adria. (f. 43r)

P [408] Petrus Hispanus, In Logica. Ven., per Fabbium Zoppinum, 1589. [409] Petri Bacherij Homilie in Euangelia dominicalia. Louanij, per Rutgirum Velpium, 1578.   D. sul margine interno.  Segue VenetiŽ. 189   Nouum ueritatis lumen in lib. De anima Antonij Poli VenetiŽ. Venetijs, apud Simonem Galignanum, 1578 aggiunto. 187 188

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

III.1,431-432

CANONICA INCERTA

175

[410] Porphirij Dialogus in Aristotelis Predicamenta. Ven., per Hieronimum Scotum, 1546. [411] F. Petri de Soto Ordinis Predic. Tractatus de institutione sacerdotum. BrixiŽ, per Thomam Bozzolam, 1586. [412] F. Petri HieremiŽ Ord. Predic. Sermones. BrixiŽ, per Iacobum Britanicum. [413] Petri Chrysologi Sermones. Ven., per Io. Baptistam Vgulinum, 1588. [414] Pauli Veneti Opus. Ven., per Domincum et per Franciscum Laurentinum, 1563. [415] Petri Gregorij Tolosani Syntaxes artis mirabilis. Ven., per Io. Dominicum de Imbertis, 1588. [416] F. Pelbarti de Themenear Stellarium b. M. v. Ven., per Io. Antonium Bertanum, 1586. [417] Pauli Soncinatis Super Predicabilia Porphirij et Aristotelis expositio. Ven., per Michaelem Berniam, 1587. [418-419] Petri Paludis Thesaurus nouus. Ven., per Io. Baptistam Somaschum, 1570, et ad signum ConcordiŽ, 1584190. [420-421] Petri Tattareti Comentaria super Philosophiam et Logicam Aristotelis. Ven., per Lazarum de Soardis, 1515. Ven., per Melchior Sessa, 1589. [422] Pauli Veneti Expositio super libros Posteriorum. Ven., per Bonetum Bergomensem, 1493. (f. 43v) [423-424] Di Plutarcho Uite, tradotte in uolgare per Baptista Alessandro Iacouello. In Ven., per Gregorio Rusconi, 1518. In Ven., per Bernardino Milanese, 1537191. [425] F. Pacifico da Nauare, osseruante di s. Francesco, Soma Pacifica rifformata con la detterminatione del santissimo Concilio di Trento per il reuerendo p. Francesco da Treuigi Carmelita. In Ven., per Cornelio Ariuabene, 1584. [426] Di monsignor Paulo Giouio Historie. In Ven., al segno delle Collone, 1581. [427] Pierij Valeriani Deffensio pro sacerdotum barbis. RomŽ, apud Calum, 1531192. [428] Petri Rami Institutionum dialecticarum libri tres. Lugduni, apud Gulielmum Rouillium, 1553. [429] Petri Aquani Brixiani In decem Cathegorias Ar. institutio. Patauij, apud Gratiosum Percacinum, 1557. (f. 44r)

R [430] Raynerius Snogoudanus, Super Psalmos. Venetijs, per Io. Antonium Bertanum, 1572. [431-432] Roberti Lynconiensis Comentaria super libros Posteriorum Aristotelis. Ven., per Petrum de Quarengijs de Pergamo, 1554, et per Bonetum Bergomensem, 1593193.

  et ad signum ConcordiŽ, 1584 aggiunto.   In Ven., per Bernardino Milanese, 1537 aggiunto. 192   1531 su correzione. 193   et per Bonetum Bergomensem, 1593 aggiunto. 190 191

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

176

CANONICA INCERTA

III.1,433-434

[433-434] Roberti Belarmini Policiani Iudicium de libro ConcordiŽ nec non De translatione imperij Romani a GrŽcis ad Francos. ColloniŽ AgrippinŽ, per Ioannem Gimnicum sub Monocerote, 1599. [435] F. Roberti Messier Sermones quadragesimales. Parisijs, sub signo Lilij aurei, 1531. [436] Retorica ad Herenium M. T. Ciceroni. Ven., per Io. Griffum, 1585194. [437] Retorica195 Aristotelis. Padue, per Felicem Figliucium, 1548. [438] Di Rodolfo Agricola Inuentione dialettica. Ven., per Gio. Bariletto, 1567. [439-440] Riccordi di monsignor Sabba. In Ven., per Gio. Battista Golino, l’anno 1587. In Ven., per Michel Bonelli, 1574. [441] Rosario della Madona con le stattioni et indulgentie delle chiese di Roma per tutto l’anno. In Ven., appresso la Compagnia degl’ Vniti, 1585. [442] Di Randolfo theologo Sermoni sopra gl’Euangeli de’ santi. In Ven., per Domenico Guera, 1579. (f. 45r)

S [443-445] Suma sacramentorum EcclesiŽ. Ven., per Iacobum Cornettum, 1588. Ven., per Fabbium et Augustinum Zoppinos, 1581. BrixiŽ, per Damianum Turlinum, 1570196. [446] Sacrum cerimoniarum s. R. E. Ven., ad signum Pauonis, 1573. [447] Summa Angelica de casibus conscientialibus. Ven., ex officina hŽredum Melchioris SessŽ, 1578. [448] Suma aurea armilla. Venetijs, per Io. Antonium Bertanum, anno 1582. [449] Summa Corona confessorum. Ven., per Io. Baptistam Somaschum, ano 1585. [450] Summa peccatorum capitalium, auctore Sebastiano Medice, Florentine doctore. FlorentiŽ, apud Iuntas, 1579. [451] F. Siluestri Prierij Aurea rosa. Bonon., per Benedictum calcographum Hectoris, 1503. [452] Salustius. Ven., per Io. Griphium, 1581. [453] Summa Lynconiensis super octo libros Phisicorum Aristotelis. Ven., per Octauianum Scotum, 1517. [454] Simplicius, Super Phisicam Aristotelis. Venetijs, per Hieronimum Scotum, 1566. [455-456] Di F. Seraffino Razzi Sermoni. In Fiorenza, per Bartolomeo Sermartelli, 1590, et 1594. [457] Del signor Steffano Guazzi Dialogi piaceuoli. In Ven., per Gio. Antonio Bertano, 1586. (f. 45v) [458] Del medesimo Ciuil conuersatione. In Ven., per Altobello Salicato, 1583. [459] De’ istesso Ghirlanda. In Genua, per gl’heredi di Girolamo Bartoli, 1595.   Retorica ad Herenium M. T. Ciceroni. Ven., per Io. Griffum, 1585 aggiunto.  Segue Ciceronis depennato. 196   BrixiŽ, per Damianum Turlinum, 1570 aggiunto. 194 195

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

III.1,487

CANONICA INCERTA

177

[460-461] Di f. Sebastiano Amiani Discorsi predicabili. In Ven., per Gio. Battista Somascho, 1571, et 1587. [462] Selua di uaria lettione. In Ven., per Domenico Nicolini, 1563197. [463] Specchio della lingua lattina. Venetia, 1590, ex typographia Guerrea. [464] Historia di d. Silues della Selua. In Venetia, per gl’heredi di Michel Tramezino, 1581. [465-466] Del Sanazaro Arcadia. In Ven., per Bernardino Stagnino, 1531. In Ven., per Altobello Salicato, al segno della Fortezza, 1585. [467] Sebastiani Venerij Veneti De nobilitate libri quattuor. Patauij, apud198 Laurentium Pasquatum, 1596. [468-469] Del Sannazaro Arcadia e Rime. In Vinegia, apresso Gabriel Giolito De Ferrari et fratelli, 1556. (f. 46r)

T [470] D. ThomŽ Aquinatis Cathena aurea. Ven., per Gratiosum Carlinum, 1572. [471] Eiusdem Summa totius theologiŽ, cum comentarijs et opusculis reuerendi Thome de Vio cardinalis Caietani. Venetijs, apud Iuntas, 1588. [472] Eiusdem Suma, sine com. Ven., per Gasparum Bendonum, 1586. [473] Eiusdem Comentaria super Logicam. Ven., per Hieronimum Scotum, 1570. [474] Eiusdem Compendium theologiŽ. Ven., apud Iuntas, 1585. [475] Eiusdem Expositio super libros Sententiarum. Ven., per hŽredes Octauiani Scoti, 1518. [476] Eiusdem Expositio in Phisicam Aristotelis. Ven., per Octauianum Scotum, 1517. [477] Idem Super libros Aristotelis. Ven., per Hieronimum Scotum, 1555. [478] Theodori Gramaticis Introductionis libri quatuor. FlorentiŽ, per hŽredes Philippi IuntŽ Floren., 1520. [479-481] Thomas Caietanus, In Logicam Aristotelis. Ven., per Hieronimum Scotum, 1587199. Apud Ioannem Scotum, 1559200. Venetijs, per Simonem de Luere, 1506. [482] Titi Liui Patauini Historia. Floren., per Bernardum Iuntam, 1532. [483] Terentij Comedie. Ven., per heredes Melchioris SessŽ, 1578. [484] Terentius, cum com. Aelij Donati, Guidonis, Iuuenallis, Canenomanij, Petri Mari, Io. Calphurni Brix. Ven., per Io. Griphium, 1580. [485] ThomŽ de Kempis Opuscula. Ven., per Bernardinum, 1536. (f. 46v) [486] F. ThomŽ Beuxamis doct. Homilie super omnia Euangelia quadragesimalia. Parisijs, per Guglielmum Chaudiere, sub Temporis insigni et Hominis siluestris, 1572. [487] Thomas Staplatonius Anglus, Super Euangelia. Ven., per heredes Melchioris Sesse, 1597.   6 sopra il rigo.  Segue Gratiosum Per depennato. 199   1587 su correzione. 200   Apud Ioannem Scotum, 1559 aggiunto. 197 198

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

178

CANONICA INCERTA

III.1,488

[488] Themistij Omnia opera super Aristotelem. Ven., per Hieronimum Scotum, 1554. [489] F. ThomŽ de Trugillo Ord. Predicatorum Thesaurus concionatorum. Venetijs, per Dominicum de Farris, 1586. [490] Del signor Torquato Tasso Hierusalem liberata. In Ferrara, per Domenico Mammarelli e compagni, 1582. [491] Tito Liuio, tradoto da messer Iacomo Lardi. In Ven., per i Giunti, l’anno 1554. [492-493] Di Tomaso Garzoni da Bagnacauallo Piazza uniuersale. In Ven., per Gio. Battista Somascho, 1586, et 1589. [494] De l’istesso Vite delle done illustri della Scrittura sacra. In Venetia, per Gio. Domenico Imberti, 1588. [495] Di Tomaso Garzoni Theatro di vari ceruelli. In Ven., per gli Zoppini, 1598. [496] De l’istesso Sinagogga degl’ignoranti. In Ven., 1594, per il Somascho. [497] Terentij Comediae. Lugduni, apud Sebastianum Griphium, 1551. [498] Di Tito Gio. Scandianese Dialettica. In Vinegia, apresso Gabriel Giolito De Ferrari, 1563. (f. 47r)

V [499] F. Vgonis de Prato Florido Sermones quadragesimale. Venetijs, per Aegidium Ragazolam, 1576. [500] Vrbani Bolzani Bellunensis Gramatice institutiones ad GrŽcam linguam. Ven., per Io. Variscum et Paganinum socios, 1585. [501-505] Vergilij Maronis Opus. Venetijs, per Nicolaum Nolum, 1543. VeronŽ, per Antonium Putelettum, 1539. Ven., per Io. Griphium, 1587, et 1589. Ven., per Io. Griphium, per Aldum, 1542. [506] Vincentij Iustiniani Logica. Venetijs, per Franciscum Zillettum, 1582. [507-508] D. Vincentij Sermones in quattuor Euangelia. Venetijs, per Bartolomeum Rubinum, 1573. Et AntuerpiŽ, in Ždibus uiduŽ et hŽredes Io. StŽlij, 1572. [509] Vite, costumi e fatti degl’imperatori romani. In Ven., per Comin de Trino di Monferato, 1544. [510] Vita di s. Francesco. In Ven., per Bernardo Giunti e fratelli, 1582. [511] Di f. Vicenzo Alfabeto essemplare. In Ven., per li heredi di Alessandro Griffio, 1587. [512] Vaticinium Seueri et Leonis imperatorum. In Brescia, per Pietro Maria Marchetti, 1596. [513] Versoris Expositio super sumulis Petri Hispani. Mantuae, apud Paulum de Puezbach, 1473. (f. 48r)

Libri scritti. [514] Quaestioni sopra la logica del p. d. Omnibuoni da Mantoua. [515] Espositione sopra il primo della Phisica et altri scritti d’incerto. [516] Sermoni scritti a penna di uarie materie sopra gli Euangeli.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

III.1,533

CANONICA INCERTA

179

[517] Un libro nel quale ci tratta charità et amicizia. (f. 48v) [518] D.201 Antonio di Gueuara, vescouo di Mondogneto, Oratorio de’ religiosi. Venetia, apresso Egidio Regazola, 1575202. [519] Aristotelis Stagiritae Organum attinentes, Seuerino Boetho interprete. Venetijs, apud Franciscum de Portonaris, 1567. [520] Adrichomius Delphus Christianus, Vrbis Hierosolimae. ColoniŽ, in Officina Birckmanica sumptibus Arnoldi Mylij, 1592. [521] Acta apostolorum. Antuuerpiae, apud Ioannem Steelsium, 1540. [522] D.203 Antonio di Gueuara, vescovo di Mondognete, Il secondo libro de le lettere. Veneti, appresso Gabriel Giolito De Ferrari, 1548. [523] Ambrosij Calepini. Venetijs, in aedibus Manutianis, 1575. [524] Di s.204 Bonauentura Meditationi sopra la passione. In Venetia, appresso Giacomo Bendolo, 1584. [525] Di205 Claudio Tolomei Lettere. Venetia, appresso Domenico e Aluise Giglio et fratres, 1566. [526] Constitutiones synodales. Bonon., 1535. [527] Del r. f.206 Diego di Stella Dispregio della vanità dell.mondo, tradotto dalla spanuola nella lingua toscana dal r. m. Pietro Buonfanti. In Venetia, appresso gli eredi di Francesco Ziletti, 1598. [528] Di207 Gio. Maria Verdizotti Le vite de’ santi padri. In Venetia, appresso Domenico e Gio. Battista Guerra fratelli, 1585. [529] D.208 Iacobi Lebetij Lauezollij Ferrariensis De habitu canonico. FerrariŽ, excudebat Victorius Baldinus typographus ducalis, 1585. [530] Ab.209 Io. Paulo Lancelotto Institutiones iuris canonici. Venetijs, apud MatthŽum Valentinum, 1598. [531] Del p. f.210 Luigi di Granata Meditationi per i giorni della settimana. In Venetia, appresso Gabriel Giolito De Ferrari, 1570. [532] Luciani Beli de Roccha Contrata, phisici ac medici prestantissimi De coenae et prandij portione. Bonon., apum Iacobum Alostensem, 1533. [533] Di211 Lodouico Pittorio da Ferrara Homiliario sopra l’Epistole et Euangeli. Venetia, 1558.

  D. sul margine esterno.   D. Antonio di Gueuara, vescouo di Mondogneto, Oratorio de’ religiosi. Venetia, apresso Egidio Regazola, 1575 aggiunto. 203   D. sull margine esterno. 204   Di s. sul margine esterno. 205   Di sul margine esterno. 206   Del r.f. sul margine esterno. 207   Di sul margine esterno. 208   D. sul margine esterno. 209   Ab. sul margine esterno. 210   Del p.f. sul margine esterno. 211   Di sul margine esterno. 201 202

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

180

CANONICA INCERTA

IV.1

IV.1. Canonica incerta. (f. 49r)

A [1] Apocalipsis glos. Manuscripta. [2] Apocalipsis Expositio. Manuscripta. [3] Arnobius, In Psalterium. [4] D. Ambrosij Operum tom. XII. Enchiridion. Manu scrip. [5] De bono mortis. Manu scrip. [6] Epistole et quaedam tractatus. Manu scrip. [7] Super Beati imaculati. Manu scrip. [8] De offitijs. Manu scrip. [9] Compilationes dictorum sancti Ambrosij. Manu scrip. [10] Hexameron. Manu scrip. De Cain et Abel. Manu scrip. Tom. 1. [11] Tom. 3212. Prima, secunda et tertia pars. Impresse in officina AdŽ Petri, Basilee, 1516. [12] Sermones. Impres. per magistrum Leonardum Pachel, 1490. [13] Primus, secundus et tertius tom. In officina Frobeniana, Basilee. Quartus et quintus in dicta officina213. [14] Alberti Magni Postille in Lucam. In opido imperiali Hagenau, in officina Henrici Gran, anno 1504. [15] Augustini Steuchi Opera, tom. tres214. Venetijs, apud Dominicum Nicolinum, 1591. [16] Augustini Steuchi Opera, tomi duo. Lugduni, apud Sebastianum Griphium, 1548. [17] Athanasij Opera. Lutetie, apud Ioanem Paruum, 1520. [18] D.215 Augustini Opera omnia. Basilee, ex officina Iohannis Amorbachij, Petri et Forben, anno 1506. Tomi undecim. [19] Augustinus, De ciuitate Dei. Basilee, apud Ioanem Frobenium, 1512. [20] Augustinus, In Psalterio. Venetijs, per Bernardinum Benalium, 1493. [21] Augustini Epistole. Parisijs, in calcographia Ascensiana, 1515. [22] Augustini Sermones. Parisij, in Ždibus magistri Bertoldi Rembolt, 1516. [23] Augustini De difinitione dogmatum eclesiasticorum. Manu script. [24] Augustini Super Psalterium. Manu script. (f. 49v) [25] Augustini Libri tredecim Confessionum. Manu scrip. [26] Augustini De ciuitate Dei. Duo volum. Manu scrip. [27] Allexandri de Ales. Tom. quatuor. Lugduni, impensi Antonii Koburger, impres. anno 1516.   Tom. 3 sul margine interno.   Gli item [5]-[13] sono allineati sotto l’item [4] e racchiusi da una parentesi graffa al margine interno. 214   Tres corregge 4. 215   D. sul margine interno. 212 213

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

IV.1,61

CANONICA INCERTA

181

[28] Andreas de Nouo Castro, Super primum Senten. Parisiijs, in Claustro Brunelli impensis Ioannis Granion. [29] Antonij de Senis. Liber manu scrip. [30] Antonini sancti Summa. Venetijs, per Leonardum Uuild, 1481. Tom. 5. [31] Antonini Cronice. Tomi tres. Basilee, per Nicolaus Keseler, 1491. [32] Albertus Pius, In Erasmum. Venetijs, in Ždibus LucŽ Ant. IuntŽ, 1531. [33] Apologia pro Carolo imperatore. Rome, apud Nicetem, 1528. [34] Augustini Steuchi Recognitio Ueteris Testamenti. Venetijs, per Aldum, 1529. [35] Augustini Steuchi Contra Laurentium Uallam. Lugduni, apud Sebastianum Griphium, 1547. [36] Augustinus sanctus, Super Cantica canticorum. Manu scrip. [37] Alphonsi Tostati Opera. Venetijs, per Petrum Licchstentein, 1528. Tomi 12. [38] Alphonsi Tostati Opera. Venetijs, apud Io. Bap. Sessam, 1596. Tomi 22. [39] Adriani sexti Disputationes in quartum Sententiarum. RomŽ, per Marcellum, 1522. [40] Antonini Tertia pars Summae. Manu scrip. [41] Aloisij Lipomani Catena in Genesim. Parisiijs, ex officina Caroli Guillad, 1546. [42] Abraam de Balnis, Gramatica Hebrea, una cum Latino. Venetijs, in edibus Danielis Bombergi, 1523. (f. 50r)

B [43] Brunonis episc. Psalterium. Per Antonium Cuberger impressum, 1497. [44] Biblia sacra, con fragmento Athanasij. Nurimberge, per Federicum Peypus, 1523. [45] Biblia sacra. Lugduni, apud Guglielmum Rouilium, 1566. [46] Bibliae sacre, quinquŽ. Manu scriptŽ. [47] Biblia, in Hebraico. Scripta216. [48] Bernardi sancti Opera. Lugduni, per Iacobum Marescal impres., 1520. [49] Bernardi Expositio in Cantica canticorum. Manu scrip. [50] Basilius, De virginitate. Manu scrip. [51-52] Bede Venerabilis Operum tomus secundus et tertius. In calcographia Iudoci Badij Ascensij, 1522. [53] BedŽ Expositio super Parab. Salom. Manu scripta. [54] Bonauentura, In primum, secundum, tertium et quartum Sententiarum. Lugduni, industria Iacobi Sacon, 1510. [55] Baronij Annales eclesiast., tomi sex. Rome, excud. Aloisius Zanettus, 1596. [56] Brocardi Libri uiginti. Manu scripti. [57] Brocardi Libri duodecim. Manu scripti. Id est Precepta sinodalia sanctorum Patrum. [58] Breuiarium Romanum, de camera. Venetijs, apud Iunctas, 1550. [59] Breuiloquium pauperis. Manu scrip. [60] Bernardi sancti Expositio super Cantica canticorum. Manu scrip. [61] Bernardus, Super Cantica. Manu scrip. 216   Biblia in Hebraico. Scripta aggiunto successivamente, da mano e con inchiostro diversi, di seguito all’item precedente.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

182

CANONICA INCERTA

IV.1,62

[62] Bornius de Sala, Contra Iudeos. Manu scrip. (f. 51r)

C [63] Cassiodorus, Super Psalm. Manu scrip. [64] Catena aurea super Psalmos. Parisijs, per Ioannem Paruum, 1520. [65] Christophori Marcelli Exercitationes in septem primis Psalmis. Rome, per magistrum Macellum Silber, 1523. [66] Cassiodorus, De anima. Manu scrip. [67] Concordantie maiores. BasileŽ, per Ioannem Froben, 1516. [68] Cipriani Epist.. Manu scrip. Uolumina duo. [69] Cecilij Cipriani Opera. Basilee, ex officina Frobeniana, 1521. [70] Clementis Recognitionum libri decem. BasileŽ, apud Io. Bebelium, 1526. [71] In hoc uolumine complectitur opus d. Irenei episcopi Aduersus hereses. Basilee, per Io. Frob., 1526. [72] Clementi Allexandrini Opera. Florentie, per Laurentium Torentinum, 1551. [73] Cirilli Alexandrini Opera. Basilee, in Ždibus Andree Cratandri, 1528. Tom. duo. [74] Conciliorum omnia tum generalium tum prouinc. ColloniŽ Agripine, per Geruuinum Calenium et heredes Io. Quentelij, 1567. Tom. quatuor, emen. per Laurentium Surium. [75] Conradi Bruni Opera. Maguntie apud Sanctum Victorem, excudebat Franc. Been, 1548. [76] Canones apostolorum. Constitutiones ueterum conciliorum, Decreta pontificum, De primatu Romane Eclesie. MaguntiŽ, per Iacobum Mazochium, 1521. [77] Compendium s. theologie. Manu scrip. [78] Causa Heluetica ortodoxe fidei expressum Lucerne Heluetiorum, 1528. [79] Christoforus Marcellus, Uenet. arch., Aduersus Luterum. Florentie, per heredes Filippi Giunti, 1521. [80] Constitutiones Canonicorum reg. Rhen. Manu scriptae217. (f. 52r)

H [81] Hieronimi218 sancti Operum tom. septem. Basilee, per Iohannem Frobenium, 1516. [82] Henrici de Gandauo Summa. Parisiijs, in Ždibus Iudoci Badij Asce[n]sij. In quodlib. tom. duo, 1520219. [83] Henrici quodlib. Manu scrip. [84] Hugonis a Sancto Victore Opera. Ex typis Judoci Badii Ascensii, Parisijs, 1526. Tom 3220. [85] Hugonis Postille. Basilee, apud Ioannem Amorbachium, 1504. Tomi 6. [86] Hugo, De sacramentis. Manu scrip.   Constitutiones Canonicorum reg. Rhen. Manu scriptae aggiunto.   Hieronimi su correzione. 219   In quodlib. tom. duo, 1520 aggiunto. 220   Parisijs, 1526. Tom 3 aggiunto. 217 218

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

IV.1,118

CANONICA INCERTA

183

[87] Hugonis Soliloquium. Manu scrip. [88] Hieronymus, Super Isaiam. Manu scrip. [89] Hieronymus, Super Hezechielem et Hieremiam. Manu scrip. [90] Hieronymus, Super Mateum et Lament. Hieremie. Manu scrip. [91] Hieronimi Opuscula quedam, manu scrip., contra Iouinianum. [92] Hieronymus, De locis TerrŽ SanctŽ. Manu scrip. [93] Hieronymus, De viris illustribus. Manu scrip. [94] Henrici Expositio super primum Senten. Venetijs, per Gregorium de Gregorijs, 1514. [95] Horologium sapientiŽ. Manu scrip. [96] Henrici AngliŽ regis Assertio septem sacramentorum aduersus Luterum. RomŽ, apud Franciscum Priscianensem, 1543. [97] Hermolai Barbari Veneti Castigationes Pliniane. Rome, per Eucarium Argenteum, 1493. (f. 53r)

I [98] Iacobus de Voragine. Manu scrip. [99] Isaias glosatus. Manu scrip. [100] Io. Scoti Rescriptum super primum Sentent. Manu scrip. [101] Io. Chrisost., Opera omnia. Basilee, apud Andream Cratandrum, 1525. Tom. quatuor. [102] Io. Chrisost., Opera. Venetijs, ex officina Bernardini Stagnini, 1503. Tom. duo. [103] Io. Chrisost., In Epistolas ad Timot. et Titum. Manu scrip. [104] Io. Chris., Ad Stagirium. Manu scrip. [105] Io. C., De dignitate sacerdotali. Manu scrip. [106] Io. C., Aduersus vituperatores vitŽ monasticŽ. Manu scrip. [107] Io. Gerson, Operum tomi tres. Ex calcografica taberna Ioannis Knoblouchi, 1514. [108] Io. Du[n] s Scot., Super primum Senten. reportata. Parisiijs, apud Claustrum Brunellum, 1518. [109] Io. Baconus, Super quattuor libros Senten. Venetijs, per Ottauianum Scotum, 1526. [110] Isidorus, In libr. officiorum. Manu scrip. [111] Isidori tomi duo Conciliorum. Parisiijs, per Io. Cornicularium, 1524. [112] Io. Teutonici Suma confessorum. Manu scrip. [113] Iacobi Filippi Suplementum cronicarum. Venetijs, per Bernardum Rizzum, 1490. [114] Io. Capreolus, Super quattuor Senten. Venetijs, per Georgium Arriuabenum, 1515. Tom. tres. [115] Io. Cassiani Opera. Manu scrip. [116] Io. Climacus. Manu scrip. [117] Ioannis Echji De initio penitentie seu contrit. contra Luterum. RomŽ, per Marcellum Silber, 1523. [118] Ioannis Echij De satisfactione contra Luterum. Rome, per Io. Mazoch. 1523.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

184

CANONICA INCERTA

IV.1,119

[119] Adest etiam in hoc uolumen Io. Coclei Liber contra Luterum. Francfordie ad Menum, 1523221. [120] Ioannis Bernardi, monachi Cister., In Luterum liber. Rome, per Antonium Bladum, 1526. [121] In hoc volumine complectitur etiam Io. Genesij Sepuluedae Cordubensis Liber contra dogmata Luteri. Rome, 1526. [122] Io. Rofensis episc. Confutatio assertionis LuteranŽ. ColloniŽ, per Petrum Quentel, 1525. [123] Ioannis Ruchl De erudimentis Ebraicis. Phorce, in Ždibus ThomŽ Anselmi, 1506. (f. 54r)

P [124] Psalterium quincuplex Galicum, Romanum, Hebr., Uetus, Conciliatum. Parisijs, ex calcothipa Enrici Steffani, 1513. [125] Psalterium Hebreum Grecum Arabicum et Cald. cum tribus Latinis interpretationibus Augustini Iustiniani. Genue, in Ždibus Iustiniani Pauli, per Petrum Paulum Porrum, 1516. [126] Psalterii Expositio, in lingua Seruiana. Manu scrip. [127] Psalterii Expositio fratris Micahellis Carm. Manu scrip. [128] Psalterium, cum glosa. Manu scrip. [129] Psalterium, glosatum. Manu scrip. [130] Psalterium, glosatum. Manu scrip. [131] Pauli Epist., glosate. Manu scrip. Uolum. duo. [132] Proffettarum duodecim liber. Manu scrip. [133] Petrus Aureolus, Super primum Senten. Manu scrip. [134] Petrus Tateretus, Super quartum Senten. Parisiijs, apud Bertoldum Rembolt, 1519222. [135] Petrus de Ailliaco cardinalis, Super libros Senten. ArgentinŽ, 1490. [136] Petri Clun. Opera. Parisijs, per Damianum Hichman, 1522. [137] Panormitani Operum tom. octo, Lugduni, per Claudium Seruanium, 1559. [138] Petri de Natalibus Catalogus sanctorum. Venetijs, per Nicolaum de Francfordia, 1516. [139] Petri Brutti Veneti Victoria contra Iudeos. VicenciŽ, 1489. [140] Pontificalis. Rome, per Stephanum Plannch clericum Patauiensem, 1485. [141] Petrus Galatinus, De arcanis catholicŽ ueritatis in Talmud inuentis. Impressum OrtenŽ maris, per Hieronimum Suncinum, 1518. [142] Plutarchi Vite. Brixie, per Ludouicum Britanicum, 1524. [143] Plutarchi Vite, tom. duo. Venetijs, per Nocolaum Ienson, 1478. [144] Plutarchi Vite. Manu scrip.

221   Gli item [117]-[119] sono uniti da una parentesi graffa al margine interno, all’esterno della quale è aggiunto tomus unus. 222   1519 corregge 1510.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

V.1,18

CANONICA INCERTA

185

[145] Plinji Secundi Historia mundi. Basilee, in officina Frobeniana, 1530. [146] Plinij Secundi Historia mundi. ParmŽ, per Steffanum Curalem, 1476. (f. 55r)

V [147-148] Vocabolarium Hebr. atque Cald. totius Ueteris Testamenti. In fine adsunt Introductiones Artis gramatice Hebr. Impress. in Complutensi Universitate, industria Arnaldi Gulielmi de Brocalio, 1515. [149] Vincentij Beluacensis episcopi Speculum doctrinale223. Venetijs224, per Hermanun Lectenstain, 1494. [150] Vincentij Beluac. Speculum moralem. Venetijs, ut supra, 1493. [151] Vincentij Beluac. Speculum naturale. Venetijs, ut supra, 1494. [152] Vincentij Beluac. Speculum historiale. Venetijs, ut supra, 1494.

V.1. Canonica incerta. (f. 55v)

A [1] Aristotelis De fisico audito; De celo; De anima, cum Auer. Tom. duo. Venetijs, per Andrea de Asula, 1483. [2] Arist. Logica; Fisica; Anima et Metafisica, cum Auer. [3] Arist. Opera, Argiropulo interprete. Venetijs, a Filippo Pincio impressa, 1505. [4] Arist. Problemata, cum commento Petri de Apono. Venetijs, apud Lucam Ant. Iuntam, 1518. [5] Arist. De animalibus, et Teofrastus De plantis. Arist. iterum, Problemata. Ven., in edibus Aldi et Andreae Asulani, 1513. [6] Aristotelis Priora et Poster; Etica; Oeconomica et Metafisica. Manu scrip. Tom. tres. [7] Arist. Parua naturalia, cum expo. sancti Thome et Petri de Aluernia. Venetijs, apud heredes Octauiani Scoti, 1523. [8] Arist. Lib. Fisicorum; De anima; De cŽlo etc., cum com. Manu scrip. [9] Arist. Parua naturalia, explicata a Nicolao Leonico Thomeo. Venetijs, apud Bernardinum et Mateum fratres, 1523. [10] Albertus Magnus, In Logica. Venetijs, per Bonetum Locatellum, 1500. [11] Albertus Mag., De fisico audito etc. Venetijs, per heredes Octauiani Scoti, 1518. [12] Alberti Mag. Parua naturalia. Venetijs, ut sup., 1519. [13] Ambrosij Leonis Nolani Libri castigationum aduersus Auer. Venetijs, apud Bernardinum et Matiam de Vitalis, 1517. [14] Allexandri Achillini Opera. Bononie, per Hieronimum de Benedictis, 1515. [15-18] Augustini Nifi Suessani Comentaria in libros Arist. De generatione et corup.; De Anima et Metafisicorum etc. Comentatio eiusdem in Auer.; De Ani-

223 224

  Segue termine depennato.   Venetijs aggiunto sopra il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

186

CANONICA INCERTA

V.1,19

me beatitudine. Item De natura. calamitatum causis. Venetijs, apud heredes Octauiani Scoti, 1505. [19] Augustini Suessani Expositio in libro De cŽlo et mundo Arist. et Auerois. Neapoli, per Sigismundum Mayrf, 1517. [20] August. Nifi In libros Posteriorum et Fisicorum. Venetijs, per Bonetum Locatellum, 1500. [21] Augusti. Nifi Suess. Disputationes in Metaf. Neapoli, per Sigismundum Mairf, 1511. [22] Augustini Nifi Suessani In libr. Dextrutio dextrutionum Aris. Venetijs, apud heredes Octauiani Scoti, 1517. [23] Arist. Etica; Politica; Oeconomica; Fisionomia, cum Auer. Venetijs, apud heredes Octauiani Scoti, 1516. (f. 56r)225 [24] Augustini Suess. Dialetica, Florentiae, per heredes Filippi IuntŽ, 1520. [25] Logica magistri Pauli Pergulensis. Venetijs, per Io. Baptistam Sessa, 1501. [26-27] Apolinaris Super Poster. et De anima com. Venetijs, per Bonetum Locatellum, 1496. [28] Antonij AndreŽ Super Artem ueterem. Venetijs, per Lucam Ant. de Iunta, 1517. [29] Item Qu[e]estiones eiusdem super duodecim libros Metafis. Venetijs, per Bonetum Locatellum, 1500. [30] Arist., In Retorica et Etica. Manu scrip. [31] Auli Gelij Noctium Atticarum comentarij. Venetijs, per Nicolaum Ienson, 1472. [32] Auli Gelij Noctium Atticarum. Manu scrip. [33] Auicenne Canon. Manu scrip. [34] Aueroes, In medicina. Manu scrip. [35] Albuneronis Aluenroar In pratica medicina. Manu scrip. [36] Amiani Marcelini Rerum gestarum libri a quartodecimo usque ad vigesimosexto. [37] Appiani Allexand. Romane historie. Venetijs, per Bernardum Pictorem, 1477. [38] Alphonsi Regis Tabule plantarum. Manu scrip. [39] Angeli Politiani Omnia opera. Venetijs, in edibus Aldi Romani, 1498. [40] Ambrosij Calepini Lexicon. HaganoŽ, Henricus Grauius excudebat, 1526. (f. 57r)

G [41] Gulielmi Hentisberi Tractatus. Venetijs, per Bonetum Locatellum, 1494. [42] Gualterii Burlei Comentaria in octo libros De fisico audito Arist. Venetijs, apud heredes Octauiani Scoti, 1524. [43] Gualterii Burlei In Logicam com. Venetijs, apud heredes Octauiani Scoti, 1519. [44] Item Expositio eiusdem super decem libros Heticorum Arist. Venetijs, apud Simonem de Luere, 1500. 225

  In cima al foglio ripete A.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

V.1,71

CANONICA INCERTA

187

[45] Guglielmi de Ocham Summa totius Logice. BononiŽ, per Benedictum Ectorem, 1498. [46] Item Simplicij Expositio in Aristotelis Predicamenta. Venetijs, apud heredes Octauiani Scoti, 1516. [47] Item Expositio aurea super Artem ueterem, edita per fratrem Guglielmum Ocham, cum questionibus Alberti Parui de Saxonia. BononiŽ, per Benedictum Ectorem, 1496. [48] Gaietani Thienensis Super libros De anima expositio. Venetijs, per Georgium Arriuabenum, 1514. [49] Item Expositio Apolinaris Vffredi in libros De anima. Venetijs, per Bonetum Locate llum, 1496. [50] Item Summa medicinalis Thome de Garbo. Venetijs, per Bonetum Locat., 1506. [51-54] Gaietan. de Thienis In octo libros Fisicorum; De coelo; De Anima et Metheororum. Venetijs, apud heredes Octauiani Scoti, 1522. [55] Georgii Valle Opera de expetendis et fugiendis rebus. Venetijs, in edibus Aldi Romani, 1501. Tomi duo. [56] Gasparini Bergomensis In ortografia tractatus. Manu scrip. [57] Georgij Trapesuntij Retoricorum libri. Venetijs, in edibus Aldi et Andree Asolani, 1523. [58] Georgij Trapesuntij Retor. Manu scrip. [59] Guglielmi Budei Comentarij lingue Grece. Basilee, in edibus Io. Bebelij, 1530. (f. 58r)

I [60] Iacobi Fabri Parafrases in libros Log. Parisijs, apud Franciscum Regnault, 1525. [61] Iacobi Fabri Paraf. in Filosofiam naturalem. In Academia Paris., per Henricum Steffanum, 1510. [62] Io. Buridani Questiones super decem libros Heticorum. Parisijs, per Nicolaum de Pratis, 1513. [63] Io. Dorp, Comentum super Sum. Io. Buridani. Per Io. Carchagni, 1495. [64] Io. Maior, In Logicam. Lugduni, per Martinum Boiled, 1516. [65] Io. de Magistris Summule logice et filosofie. Venetijs, per heredes Octauiani Scoti, 1490. [66] Io. de Monte Summule super Petrum Hisp. Venetijs, per Lazarum de Soardis, 1514. [67] Item Log. magistri Nicolai de Orbellis. Venetijs, per Albertinum Uercellensem, 1500. [68] Io. Cassiani Opera. Manu scrip. [69] Io. Pici Mirand. Opera omnia. Neapoli, ex officina Antonij de Fritijs, 1526. [70] Io. Ant. Campani De gestis et vita Bracci. Manu scrip. [71] Iustinus historiografus. Manu scrip.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

188

CANONICA INCERTA

V.1,72

[72] Iulij Firmici et Marci Manilij Astronomicorum libri. Item Arati226 Fenomena. Venetijs, per Aldum, 1499. [73] Io. Antonij Campani Opera. Rome, per Eucarium Scilber, 1495. [74] Io. de Sacrobusto Sfera. Manu scrip. [75] Io. Iouiani Pontani Opera. Venetijs, in edibus Aldi, 1519. Io. Iouiani Pont Opera omnia. Venetijs, in edibus Aldi, 1518. [76] Io. Tortellij Arettini Comentariorum gramaticorum. Taruisij, per Micahelem Manzolinum, 1477. [77] Iuniani Mali Partenopei De priscorum proprietate uerborum lib. Venetijs, Dionisius Bertocus et Pelegrinus de Pascalibus impresserunt, 1485. [78] Io. Bocaccij Genealogia deorum gentilium. Manu scrip. [79] Iosephij Bripij Laudes sancti Alexii. Manu scrip. [80] Iuuenalis, Persi et Oratij. Manu scrip. [81] Iunij Iuuenalis uolumina tria. Manu scripta. [82] Iuuenalis Com. Manuscript. [83] Iulij Cesaris Arantij De humano foetu. Ventijs, apud Iacobum Brestanum, 1587. (f. 59r)

M [84] Menghus, Super Log. Pauli Ven. Item Anotationes Manfredi de Medicis. [85] Super eandem Logicam. BononiŽ, per Hieronimum Plattonidem, 1516. [86] Macrobius, De somno Scipionis. Manu script. [87] Mathioli Perusini In libros microsegni Galeni. Manu scrip. [88] Marci Ant. Sabellici Eneades, prima et secunda pars. Venetijs, per Bernardinum Uercellensem, 1504. [89] M. Ant. Sabellici Rerum Uenetarum libri 33. Venetijs, per Andrea Toresanum, 1487. [90] M. T. Ciceronis In filosofia. Manu scrip. [91] M. T. Ciceronis Orationes. [92] M. T. Ciceronis Epist. fam. et ad Aticum. [93] M. T. Ciceronis Ad Aticum et ad Lentulum. Manu scrip. [94] M. T. Cicer. Orationes in Verrem et De diuinatione. Manu scrip. [95] M. T. Cicer. Orationes. Manu scrip. [96] M. T. Cicer. In Verrem et Filip. Orat. [97] M. T. Cicer. Paradoxa; De senectute et Amicitia. Manu scrip. [98] M. T. Cicero, De paradoxis. Manu scrip. [99] M. T. Cicero, Ad Lentulum, 1469. [100] M. T. Ciceronis Epistole ad Aticum, cum coment. Io. Bap. Pij Bonomite[n] sis. BononiŽ, per Benedictum de Ectoris. [101] M. T. Cicer. Ad Bruttum, Ad Q. frat. et ad Aticum. Rome, per magistrum Eucarium Silber, 1490. [102] Marc. T. Cicer. De officijs. Manu scrip. 226

 Segue Felomen depennato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

V.1,133

CANONICA INCERTA

189

[103] M. T. Ciceronis Epistolae fam. Manu scrip. [104] M. T. Cicer. Orationes. Mediolani, per Allexandrum Minucianum, 1498. [105] M. T. Cicer. Epistolae fam. et ad Aticum. [106] M. T. Cicer. Epistole fam. Manu scrip. Volumina quattuor. [107] M. T. Cicero, De oratore. Manu scrip. [108] M. T. Cicer. De offitijs. Manu scrip. [109] M. T. Cicer. Filipice. Manu scrip. [110] M. T. Cicer. De offitijs. Manu scrip. [111] M. T. Cicer. Retorica ad Herenium, cum com. Fabbij Victorini. (f. 59v) [112] M. T. Cicer. Filipice et Iulius Fortinus, De re milit.. Manu scrip. [113] M. T. Cicer. Retorica. Manu scrip. [114] M. T. Cic. Orationes. Manu scrip. [115] M. T. Cicer. Retorice veteris 1475. [116] Item ad Herenium. [117] M. T. Cicer., De finibus bonorum et malorum. Venetijs, 1471, per Io. ex Colornia. [118] M. T. C., Retorica. Manu scrip. [119] M. Fabbius Quintilian. Manu scrip. [120] M. Fabbius Quintilian., Institutiones oratorie. Colonie, per Eucarium Ceruicornum, 1527227. [121] Martialis. Manu scrip. [122] Martialis et Claudiani. Manu scrip. (f. 60r)

P [123] Petri Tatareti Expositio in Sumulas Petri Ispani et in Filosofia Arist. Basilee, anno 1514. [124] Porfirij Isagoge In Artem ueterem Arist.. Manu scrip. [125] Platonis Opera, transla. a Marsilio Ficino. Basilee, in officina Frobeniana, 1532. [126] Platonis Phedon, per Leonardum Arettinum transl. Manu scrip. [127] Polibij Libri historiarum. RomŽ, Conradus Suueinhein et Arnoldus Panartz, 1473. [128] P. Cornelij Taciti Historiarum lib. quinque. Rome, per Steffanum Guileret., 1515. [129] Pub. Cornelij Taciti Historia Augusta, cum anotationibus Andree Alciati. Basilee, apud Io. Frobenium, 1519. [130] Paulus Orosius.Volumina duo. Manu scrip. [131] Pauli Rossij De situ orbis. Manu scrip. [132] Pauli Iouij Historiarum libri, tomi duo. Florentie, per Laur. Torent., 1552. [133] Pauli Iouij Illustrium virorum vite. Florentie, per Laur. Torent., 1549. 227

  1527 su correzione.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

190

CANONICA INCERTA

V.1,134

[134] Pauli Iouij Elogia virorum bellica virtute illustrium. Florentie, per Laur. Torent., 1551. [135] Ptolomei Sententie centum, a Pontano translate. Eiusdem Pontani libri quatuordecim De rebus cŽlestibus. Venetijs, in edibus Aldi, 1519. [136] Papie Vocab. Manu scrip. [137] Pomponij Melle Cosmografia. Manu scrip. [138] Item Io. Bocaccij De stagnis et paludibus. Manu scrip. [139] Petri Candidi Epistole. Manu scrip. [140] Pauli Vergerij Lib. De ingenuis moribus. Manuscrip. [141] Prisciani gramatici libri omnes. Colonie, Eucarius Ceruicorius excudebat, 1528. [142] Priscian. Manu scrip. [143] Psalterium Grecum et Latinum. Mediolani, 1481. (f. 61r)

S [144] Salustius, Manu scrip. [145-146] Salustij, Catelin. et August. Per Vindelinum, 1470. [147] Suetonius Tranquillus, De vita 12 imperatorum, cum Filippi Beroaldi et M. Ant. Sabellici comentarijs. Venetijs, per Io. Rubeum, 1506. [148] Suetonius, De vita 12 imper. Rome, in Pinea regione, 1470. [149] Suetonius. Manu scrip. [150] Suetonius, cum Beneuento. Manu scrip. [151] Suet. Manu scrip. [152] Suetonius, De vita 12 imper., cum anotationibus Io. Bap. Egnatii Veneti. [153] Item Dionisij Cassij Nicei {***} Uite quorumdam imperatorum et Conflagratio VesŽui montis, Georgio Merula interpr. [154] Item Vite aliorum inperatorum a ducenis historiografis collecte. [155] Item Eutropius, De gestis Romanorum. De ijsdem Amiani Marcellini. [156] Strabonis Geograficorum libri. Basilee, in edibus Ualentini Curionis, 1523. [157] Sphera mundi, cum comentarijs et autoribus diuersis. Venetijs, apud Lucam Ant. Iuntj, 1518. [158] Item Claudij Tolomei Almagestum, per Trapesuntium translat. Venetijs, per Lucam Ant. Iunt., 1528. [159] Item, Io. Stonfler Iustingensis Tabule astronom. Tubinge, per Thomam Anselmum, 1514. [160] Seruius in Vergilium. Manu scrip. [161] Statius. Manu scrip. [162] Senece Tragediae. Volum. Tria. Manu scrip. [163] Senece Opera. Basilee, per Io. Froben, 1515. [164] Senece Opera. Manu scrip. [165] Summa de uitijs et uirtutibus. Manu scripta228.

228

  Summa de uitijs et uirtutibus. Manu scripta aggiunto da altra mano.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VI.1

FIRENZE

191

VI.1. Firenze, S. Giacomo Soprarno229. (f. 62r) Index librorum omnium in monasterio S. Jacobi vltra Arnum de Florentia existentium230.

A [1] Adagia Manutij. Venetijs, per Hieronimum Polum, 1588. [2] Agon Bartolomei Brunatij. Venetijs, per Menchiorem Sessam, 1535. [3] Albertus Magnus, De aprehensione. Venetijs, per Simonem de Luere, 1504. [4] D.231 Alfonso da Madrid, Arte da seruire a Dio. Venetia, per Giacomo Cornetto, 1589. [5] Albertj Pattauini Quadragesimale. Ven., per Iacobum Pentium, 1523. [6] Alexander Bonatius. Per Dominicum Guerram, 1574. [7] Alexandrj Gramatici Opus cum commento Lodouici de Graschis. Venetijs, 1482. [8] Aluarus Pellagius, De plantu EcclesiŽ. Venetijs, per Franciscum Sansouinum, 1560. [9] Ambrosij epis. Comentarij in diui Pauli Epistolas. Sub prŽlo Assentiano, 1534. [10] Ammiano Marcellino, Delle guerre romane. Per il Giollitj, 1550. [11-12] Antonini epis. Florentini Summa magna et parua, Summa Deffecerunt. Venetijs, per Hieronimum Scotum, 1566. [13] Eiusdem Confesionalem aureum. AnconŽ, per Bernardinum Gueraldum, 1517. [14] Item De scomunacattionibus interdictj etcetera. Ven., apud Io. de Collonia, 1480. [15] Antonius Riccobonus, In Rettorica Aristotelis. Ven., per Paulum Maietum, 1579. [16] Albertj Magni Compendium logicŽ. Ven., per Io. Antonium Rampazetum, 1588. [17] Antonij Nebijs Vocabularium utriusque iuris. Ven., per Valerium Bonellum, 1584. [18] AndreŽ Eborensis SententiŽ et exempla. Ven., apud Societatem Munitorum, 1585. [19] Annales ecclesiastici illustrissimi Cesaris Baronij, tom. 2. RomŽ. [20] Antonij de Bittonto Sermones dominicales. Per Bonetum Bergomensem, 1492.

229   S. Jacopo Soprarno, nel 2006 è stata ceduta dall’arcidiocesi di Firenze all’Arcidiocesi Ortodossa d’Italia e di Malta. Fondata nel X-XI secolo (è attestata come già esistente nel 1078), era stata retta dai frati Minori Osservanti fino al 1575, quando fu ceduta ai Canonici Regolari di San Salvatore, le cui chiesa e sede di S. Donato a Scopeto erano state distrutte durante l’assedio di Firenze nel 1529. Per ordine di Cosimo III nel 1703 i Canonici furono sostituiti dai padri della Missione di San Vincenzo de’ Paoli. Bibliografia: G. Richa, Notizie istoriche delle chiese fiorentine divise ne’ suoi quartieri, 10, Firenze 1754-1762, pp. 329-343. 230   Existentium sotto il rigo. 231   D. sul margine interno.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

192

FIRENZE

VI.1,21

[21] Antonij MariŽ Venustj Oratio de laudibus Augustini Montalcinensis. Mediolani, per Antonium Antonianum, 1560. (f. 62v) [22] Antonij Collenij De instrumentis martiriorum tractatus. RomŽ, per Ascanium et Hieronimum Bonangelum, 1591. [23] Antonij Monchiaceni Demogaris Propugnatio pro sacrifitio missŽ. Parisijs, apud Claudium Fremi, 1562. [24] Antonij de Ghislandis Opus aureum super Euangelijs. Ven., per Societatem Unitorum, 1585. [25] Angeli Ioannini SententiŽ autorum grauisimorum. Ven., per Fabbium Zoppinum, 1584. [26] Andrea Bacci, Delle dodici pietre prettiose, etcetera. Roma, per Io. Martellini, 1587. [27] D’232 Antonio da Vercelli Sermoni della fede christiana. Ven., per Gio. di Gregorio, 1492. [28] Antonio Paltj, Della felicità suprema del cielo. Perusia, 1575. [29] D’233Angelico Bonriccio Dichiarattioni sopra i Salmi. Ven., per il Somascho, 1584. [30] D’234Antonio di Gueuara, vescouo di Mondognetto, Lettere, lib. 4. Ven., per la Compagnia dellj Unitj, 1585. [31] Auiso de fauoritj etcetera. Ven., per Comino da Trino, 1562. [32-34] Aristotelis Opera diuersa. Lugduni, per Io. Iacobum Iuntam, 1579. Venetijs, per Io. Griffium, 1547. Et apud Hieronimum Scotum, 1560. [35] Arnoldj Vesaliensis Epittome in libros Sententiarum. Parisijs, 1575. [36-37] S.235 Augustini Opera diuersa. Ven., ad signos Spei, 1552. Et per Dionisium Bertocchium, 1491. [38] Augustini archiepiscopi Taragonensis Canones penitentiales. Ven., per Felicem Valgrisium, 1584. [39] Augustini Steuchi Opera. Ven., per Dominicum Nicolinum, 1591. [40] Augustini Ferantilli Compendium Cattachismi. Ven., per Damianum Zenalium, 1575. [41] Aurea rosŽ Siluestri de Prierio. Lugduni, per Simonem Beuilaquam, 1516. [42] AureŽŽ conclusiones diui Thom. Summe Io. Faulerj. Ven., per Fran. et Gasparem, 15{**}236. [43] Auerois Opera. Lugduni, per Sciopione de Gabbiano, 1530. (f. 63r) [44] Agustino di Sbaoria, Il purificatjo della conscientia. Ven., 1581. [45] D.237 Agustino Ferantillo, Discorso sopra le sei età etcetera. Ven., per il Giollitj, 1577. [46] Agustino Gallo, Della agricoltura. Ven., per Camillo Borgomi[ne]ro, 1584.

  D’ sul margine esterno.   D’ sul margine esterno. 234   D’ sul margine esterno. 235   S. sul margine esterno. 236   La legatura stretta impedisce di leggere completamente la data. 237   D. sul margine interno 232 233

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VI.1,79

FIRENZE

193

[47] Aurelio Filiucci, Sermoni dominicali. Ven., per Gioachino Brognolo, 1586. [48] Ascatio Confortj, Discorsi di guerra et historiŽ. Ven., per il Giolitj, 1554.

B [49] Battista Fulgosius. AntuerpiŽ, per Io. Bellerum, 1560. [50] Bartolomei ab Angelo Examen confessariorum et ordinandorum. Ven., per Hieronimum Pollum, 1583. [51] Consolattione de penitentj. Ven., per Hieronimo Polo, 1583. [52] Bartolomej Sibille Speculum peregrinarum questionum. Lugduni, per Ia. Myth, 1521. [53] Bartolomej Lacinianensis Oratio de felicitate vrbis Florentie.238 BononiŽ, apud Io. Rossium, 1565. [54] Baldassare Castiglionese, Il cortigiano. Ven., per il Giollittj, 1556. [55] Bartolomeo Lontana, Prediche. Ven., per Domenico et Gio. Battista Guerra, 1579. [56] Bartolomeo Scaluo, Medittattioni infiamattorie. Ven., per Io. Varisco, 1581. [57] S.239 Bernardi Opera. Ven., per Dominicum Niccolinum, 1568. [58] Modus bene viuendi. Venetijs, per Cornelium Ariuabenum, 1492. [59] Flores operŽ eiusdem. Lugduni, per Guglielmum Ruuilium, 1570. [60] Bernardini Scardeoni Libri de castitate. Ven., per Andream Ariuabenum, 1548. [61] Benedetto Cappelloni, Vita d’Andrea Doria. Ven., per il Giollitj, 1558. [62] Bernardo Tasso, Prima et seconda parte delle lettere. Ven., per il Giollitj, 1558. [63-66] Biblia sacra. Lugduni, per Io. Tonesium, 1567. Lugduni, per heredes Iacobj IuntŽ, 1549. Venetijs, per heredes Nicolaij BeuilaquŽ, 1578. Lugduni, per Guglielmum Rouilium, 1580. (f. 63v) [67] Biondo da Forli, Roma ristaurata et Italia illustrata. Ven., per Michele Tramezino, 1554. [68-69] S.240 Bonauentura, In 4 Sententiarum libros. Ven., ad signum Seminantis, 1573. Et ad signum ConcordiŽ, 1580. [70] Bonini Mombritij Sanctuarium. [71] Burleus, In Fisicam. Ven., apud Octauianum Scotum, 1508.

C [72-73] Calepinus. Ven., per Io. Griffium, 1583, et per Aldum, 1579. [74] Caffarj Gramattica. Ven., 1589, per Io. Farrinam. [75] Caietanus Tienensis, Super libros De anima et De sensu agente, sensibilibus et intelectu. Ven., per Lucam Antonium de Iuncta, 1514. [76-78] Cattechismus Romanus. RomŽ, per Paulum Manutium, 1566. Lugduni, per Guglielmum Rouilium, 1588. Apud Dominicum Farrum, 1574. [79] Cattena aurea diui ThomŽ. Ven., per Marcum Antonium Zasterum, 1584.  Segue Boloj depennato.   S. sul margine interno. 240   S. sul margine esterno. 238 239

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

194

FIRENZE

VI.1,80-82

[80-82] Cattechismo tradotto dal Figliucci. Ven., per Giorgio Angellieri, 1570. Et per Aldo Manutio, 1575 et 1582. [83] Celsi Calcagnini Opera. BasileŽ, 1544. [84] B.241 Cesarij epis. Arelatensis HomiliŽ. Deest finis. [85] Cesaris Bortonij Obseruattioni iubileum. PlacentiŽ, per Io. Bazachium, 1587. [86] Cesare Calderini, Sopra il Miserere. Ven., per Gio. Battista Bonfadino, 1589. [87] Cesare Calderarij, Del trofeo della croce. Fiorentia, per il Sermartelli, 1590. [88] Cristostomi Iauelli Opera. Ven., per heredes Hieronimi Scotj, 1577. [89] Cristofori Marcelli Sacrarum ceremoniarum libri. Ven., ad signum Pauonis, 1573. [90] Cristoforus Claudius Bambercensis, In Euclidem. RomŽ, per Bartolomeum Gattam, 1589. (f. 64r) [91-92] Cristiana institutio Sebastiani Amiani. Ven., per Antonium Ariuabenum, 1562. 1567. [93] Clementinarum libri. Ven., per Bartolomeum de Alesandria et Andrea d’Asula, 1545. [93] Cristoforus Myleus, De rerum historia scribenda. FlorentiŽ, per Laurentium Torrentinum, 1557. [95-96] Cristoforo Bleanzone Siluestrano, De l’ aquistare la perfettione spirituale e sopra il Magnificat. Fiorenza, per Francesco Tosi, 1584. [97] Cristiano Adricon Delfo, Vero ritratto della città di Gierusalem, tradotto da Francesco Baldelli. Fiorenza, per i Marescottj, 1584. [98] Claudio Tholomei, Lettere. Ven., per il Giollitj, 1549. [99-103] Concilium Tridentinum. Ven., per Franciscum Zilletum, 1581. Ad signum Stelle, 1586. Per Damianum Zennarum, 1573. Per Egidium Regazolam, 1574. Et per Aldum, 1569. [104] Compendium Cattachismi Augustini Ferrantilli. Venetijs, per Damianum Zenarum, 1575. [105] Compendium SumŽ diui ThomŽ a Berardo Bonoianni. Venetijs, per Andream Ariuabenum, 1564. [106] Compendium eiusdem SummŽ Ludouici Carboni. Venetijs, per Io. Valiscum, 1587. [107] Compendium Manualis et omnium operum Nauarj. Ven., per Robertum, 1598. [108-109] Compendium theologiŽ Io. de Combijs. Ven., 1578. Et Lugduni, per Guglielmum Rouilium, 1579. [110] Concordantie maiores BibiŽ. Lugduni, per Sebastianum Griffium, 1540. [111] Cornucopia. Ven., apud Aldum, 1527. [112] Crispi Salustij Opera. Ven., per Io. Tacuinum, 1539. [113] Costantij Sernani In Logica Scotj. Ven., per Franciscum de Franciscis, 1599. [114] Cosmi Filiarchi De offittio sacerdotis, tom. 2. FlorentiŽ, per Antonium Padouanum, 1589, et 1590, compendium eiusdem operis. (f. 64v) 241

  B. sul margine esterno.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VI.1,146

FIRENZE

195

[115] Compendium septem sacramentorum. Ven., apud Giorgium Angelerium, 1575. [116] Constantini Laschari Gramatica Greca. Ven., 1549. [117] Constantini Ghini Disputtationes miscellaneŽ. BononiŽ, per Io. Rossium, 1587. [118] Dell’imagini sacre dialoghi. Siena, per Luca Bonettj, 1595. [119] Lectiones et questiones eiusdem in Logica et Philosophia. Manuscritte. [120] Comentarj di Cesare. Ven., per Iacopo Pentio, 1597. [121] Compendio dell’historie del Giouio per Vincenzo Carttari. Ven., per il Giollitj, 1562. [122] Compendio dell’orattioni per gli agonizantj di Vincenzo Auricia. Roma, per Vincenzo Accoltj, 1576. [123-124] Croniche di sancto Francesco di fra’ Marco da Lisbona, tradotte da Horatio Diola. Ven., per Gio. Battista Somascho, 1585. Et per il Giolitj, 1590. [125] Cornelij Ianzeni Comentaria in concordiam et historiam euangelicam. Ven., per Io. Battistam Sessam. [126-131] Cornelio Musso, vescouo di Bittonto, Le prediche quadragesimali et altre et il Simbolo. Ven., per il Gionta, 1588,242 1590, ‘91. Per Gabriel Giollittj, 1554, ‘65 et ‘77. [132] Constanzo Felice, Il calendario historico. Vrbino, per Bartolomeo Bartholi, 1577. [133] S.243 Cyrilli patriarchi Alexandrini Opera. Parisijs, per Volfangum Hoppillium, 1513244. [134] Ciprianus Suarus, De arte rhetorica. Venetijs, per Hieronimum Michaellis Tramezinum, 1584245.

D [135-136] Decretum; Decretalium lib. sextus. Ven., per Ottauianum Scotum, 1525 et Rome, 1584. [137] S.246 Dionisij Areopagitae Opera. Ven., a segno Spei, 1546. [138-139] Dionisius Cartusianus, De quattuor nouissimis. Ven., per Io. Mariam Lenum, 1578. Et per Dominicum Lambertum, 1587. (f. 65r) [140] Diegi PaiuŽ Ortodoxa explicattiones. Ven., per Iordanum Zillettum, 1564. [141] Dicta pretiosa per Defensorem theologum excerpta. Ven., a segno Spei, 1548. [142] Distiones Lattine GrŽcis esposite. [143] Dialoghi di sancto Gregorio. Ven., al segno della Palma, 1582. [144] Dione, Delle guerre de’ Romani, tradotto per Nicolò Leoniceo. Venetia, per Pietro Nicollino, 1548. [145] Dioscorido con il Matthiolo. Ven., per Vincenzo Valgrisio, 1548. [146] Dominicus Balnes, Super s. Thomam. Ven., per Melchiorem Sessam, 1591.

  Segue data depennata.   S. sul margine esterno. 244   1513 sotto il rigo. 245   1584 su correzione. 246   S. sul margine esterno. 242 243

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

196

FIRENZE

VI.1,147

[147] Dominicus Sotus, De iustitia et iure. Ven., per Florauantem Platensem, 1584. [148-149] Item Logica eiusdem. Ven., apud Guerreos fratres, 1573, et ad signum Pauonis, 1574. [150] Dotrina christiana Bononiensis. Bon., per Vittorium Benetium, 1594. [151] Donatj MariŽ Enarattiones in himnos. In Napoli, per Horatium Saluiatum, 1578247. [152] Dydacus Stella, Super s. Lucam. Ven., per Franciscum Zilletum, 1586. [153] Dynus248, De regulis iuris. Lugduni, per Iacobum Iunctam, 1533.

E [154] Egidius cum Marsilio et Alberto, De Generattione coruptione. Ven., apud Iunctam, 1518. [155] Emanuellis Crissalori Epittome gramattice. 1553. [156] B.249 Efrem, Sermones. Ven., per Christoforum de Pentijs, 1501. [157] Episcopale Bononiense. BononiŽ, per Alesandrum Benazum, 1580. [158] Epittome delli priuilegi di sancto Francesco di Gregorio capuccino et Ferrante Romeo. Napoli, per Gio. Tomaso Auritio, 1594. [159] Eusebius Cesariensis, Contra Hierocletum. In vita Appollonij. Ven., apud Aldum, 1502. [160] Eusebius Panfilius, De euangelica preparattione, interprete Giorgio Trapezuntio. Ven., per Bernardinum Verzelensem, 1501. (f. 65v)

F [161] Federigus Comendinus, In Euclidem. Pisauri, 1572. [162] FigurŽ BibliŽ Antonij Rampeguli. Venetijs, per Paulum Moretum, 1581. [163] Filippi di Demostheni, tradotti da Filice Filiucci. Roma, per Vincentium Valchericium, 1550. [164-165] Florentina sinodus. FlorentiŽ, apud Sermartellum, 156. 1574. [166] Flores theologicarum questionum Iosephi Anglici. Ven., per Damianum Zenalium, 1586. [167] Formularium variarum comisionum etcetera, cum pratica signaturŽ. Ven., per Michelem Tramezinum, 1552. [168] Flagellum demonum Hieronimi Mengi. Bon., per Io. Rosium, 1578. [169] Francisci Haerei VitŽ santorum. Lugduni, per Thomam Seubron, 1594. [170] Francisci PetrarchŽ Remedium utriusque fortunŽ. Ven., per Dominicum Farrum, 1584. [171] Franciscus Patritius, De arte orattoria. Ven., per Franciscum Senensem, 1572. [172] Francisci Grattiani Compendium iuris canonici. Ven., per Giorgium Angelerium, 1580. [173] Compendium iuris ciuilis. Ven., per Georgium Angellerium, 1579.   1578 sotto il rigo.   Dynus su correzione. 249   B. sul margine interno. 247 248

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VI.1,202-203

FIRENZE

197

[174-175] Franciscus Somnius, De demostrattionibus religionis christianŽ. AntuerpiŽ, per Martinum Nutium, 1557. Et Lugduni, per Guglielmum Rouilium, 1564. [176] Francisci Titelmandj Compendium naturalis filosophiŽ. Ven., per Io. Antonium Farreum, 1562. [177] Franciscus Tegius, In libello d. ThomŽ De fallacijs. PapiŽ, per Iacobum de Burgofranco, 1511. [178-179] Franciscus Tholetus, In Logica. Ven., 1584. Et per Damianum Farreum et per Zoppinos, 1588. [180] Formulario di fare i contrattj secondo il stile di Fiorenza. Fiorenza, per il Giunta, 1587. [181] Francesco de Aceto, Epistole Euangelij. Fiorenza, per il Giuntj. [182-188] Francesco Pannnigarola, Prediche quadragesimali. Roma, per Stefano Paullini, 1596. Altre prediche quadragesimali, per Gio. Battista Ciottj. Ven., 1598. Prediche straord. Ven., per il Ciottj, 1592. Ragionamenti sopra la passione di n. Signore, per Francesco Franceschi. Ven., 1592. Dichiarattione de’ Salmi. Ven., per Domenico Farro, 1588. Compendio dell’Annali ecclesiastici. (f. 66r) Ven., appresso per la Minima Compagnia, 1593. Lettioni sopra i Dogmi. Ven., per Giuntj, 1583. Con licentia del Sancto Offittio. [189] Francesco Vergara, Gramatica Greca250. Parigi, per Guglielmo Morello, 1550. [190] Francesco Visdomini Homilie. Ven., per Nicolò Morettj, 1585.

G [191-193] Gabriellis BarlettŽ Sermones. Brixie, per Iacobum Brittanicum, 1497. Et per Lodouicum Britannicum, 1521. Et Ven., per Io. Battistam Somaschum, 1571. [194-195] Gabriellis Biellis Expositio canonis missŽ. BrixiŽ, apud Thomam Bossolam, 1576. Et Ven., per Io. Battistam ab Ostio, 1578. [196] Gabriel Fiamma, Prediche. Turino, per Gio. Michele, 1590. [197] Gabriel Inchino, Prediche sopra i 4 nouissimi. Ven., per il Guerra, 1596. [198] Gabriel Simeonj, Figure della Bibia. Ven., per Nicolò Beuilaqua, 1574. [199] Gaspar Loarte, Auisi de’ sacerdoti et confessori. In Palma, per Erasmo Viottj, 1584. [200] Giorgij Bulocij251 Oeconomie concordantiarun SacrŽ ScripturŽ. Ven., apud Giorgium Angellerium, 1585. [201] Gentibus et traslattionibus santorum trium regum. MutinŽ, per Dominicum Richizolam, 1490. [202-203] Gieremia Bucchio, Sopra il salmo Deus, Deus, respice in me, et Domine, quis habitabit et Sopra l’orationi di Gieremia propheta et Sopra il Cantico di Zaccaria. Fiorenza, per il Sermartelli, 1573. 250 251

  Greca su correzione.   Bulocij su correzione

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

198

FIRENZE

VI.1,204

[204] Gio. Buttero piemontese, Dell’aduento ambrosiano, par.252 prima. Milano, per Francesco de Simone, 1584253. [205] Gio. Buttero benese, Della ragione di stato. Turino, per Giouan Domenico, 1596. [206] Delle cause della grandezza delle città, agionte alla Ragione di stato, et relattione del mare. In Pauia, per Andrea Viani, 1598. [207] Dell’offitio del cardinale. Roma, per Nicolò Mutij, 1599. [208] Giacopo Melloro, Prediche diuerse. Napoli, per Gio. Iacopo Carlino, 1596. (f. 66v) [209] Girolamo Rosselli, Il modo di comporre. Ven., per Melchior Sessa, 1596. [210] Giuseppe, De bello Judaico. Lione, per Bastiano Gritto, 1528. [211] Giuseppe Passi, Di doneschi diffettj. Ven., per Gio. Antonio Somascho, 1599. [212] Giuseppe Mazzagrugno, Prediche diuerse. Genoua, per gli heredi di Girolamo Bartholi, 1592. [213] Giuseppe Rossella, Sermoni diuersi. Fiorenza, per il Sermartelli, 1596. [214] Giuseppe Horologij, Vita di Camillo Orsini. Ven., per il Giollitj, 1554. [215] Dialoghi de l’ inganno. Ven., per il Giolitj, 1562. [216] Gio. Battista Domenichi, Predica del venardj santo. Ferrara, per Benedetto Mamarello, 1592. [217] Delle indulgenze, doni et gratiŽ, etcetera. Ferrara, per Agustin Vittorj, 1590. [218] Gio. Battista Giraldj, Gli echatomithi. Ven., per Girolimo Scottj, 1578. [219] Gio. Battista Posseuino, Dialogo dell’honore. Ven., per il Giollito, 1553. [220] Gio. Battista Porta, Degl’effetti della natura. Ven., per gli heredj di Iacopo Simbeni, 1588254. [221] Gio. Battista Segni, Trattato de’sogni. Vrbino, per Bartolomeo Ragusi, 1591. [222] Eiusdem Reliquiarium siue de reliquijs santorum. BononiŽ, per heredes Ioannis Rossi, 1599. [223] Giouanni Andrea Giglio, Dell’emulattione che il demonio ha fatto a Dio etcetera. Ven., per Francesco De Franceschi, 1563. [224] Gio. Zonnora, Historie tradotte da Lodouico Dolce. Ven., per il Giollittj, 1564. [225] Girolamo Garimbertj, Prima parte delle vite di alcuni papi et cardinali. Ven., per il Giollitj, 1567. [226] Giulio Landj, Attioni morali. Ven., per il Giollitj, 1584. [227] Gratia Dei In Logica. Venetijs, per Manfredum de Monteferrato, 1493. [228] Gregorij Busthi Questiones diuerse. Ven., per heredes Melchiorris Sessi, 1574. [229] Gregorij Pollidori Gregorianum. Florentie, per Sermartellum, 1598. (f. 67r) [230] S.255 Gregorij papŽ Pastoralia. BrixiŽ, per Damianum Turlinum, 1565. [231] Dialoga eiusdem. Ven., ad signum PalmŽ, 1582.   par. su correzione.   1584 sotto il rigo. 254   1588 sotto il rigo. 255   S. sul margine interno. 252 253

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VI.1,255

FIRENZE

199

[232] Grisostomi Iauelli Filosophia diuina et moralis. Ven., per Antonium Vulpinum, 1540. [233] Guglielmi Peraldj Summa virtutum et vitiorum. Ven., per Petrum Franciscum Zilletum, 1571. [234] Guglielmi Pepini {***} Exposittio Epistolarum quadragesimalium. Ven., per Grattiosum Percacinum, 1570. [235] Guglielmus, Super quattuor Sententiarum libros. Ven.256 [236] Guglielmi Durandj Rattionale diuinorum offittiorum. Ven., per Cominum de Tridino, 1572. [237] Guglielmus Entisberus, De modo soluendj sofismata. Per Antonium de Carcano257, 1481258. [238] Guglielmo Franco, Gramatica Hebrea. Bergamo, per Comino Ventura, 1591. [239] Guglielmo Mannini, Discorso sopra l’orattione et deuottione. Fiorenza, per il Sermartelli, 1591259.

H [240] Heruej Brittonis Quolibeta. Ven., per Rainaldum de Nauimagio, 1486. [241] Henrici Mauroy Appollogia pro his qui ex patriarcharum AbraŽ etcetera in archiepiscopum Toletanum. Parisijs, per Viuantium Gaultherothum, 1553. [242] S.260 Hieronimi Epistole. Deest finis. [243] Hieronimi SauonarolŽ Confessionale. BrixiŽ, per Petrum Mariam Marchetum, 1581. [244] Compendium filosophiŽ. Ven., per Aurelium Pinum, 1534. [245] Hieronimi Laurettj Summa elegantiarum. Ven., per Gasparem Bindonem, 1575. [246] Historia del cauallier della croce. Ven., per Michele Tramezino, 1560. [247] Historia de Cipriano Manente. Ven., per il Giollitj, 1561. [248] Historia diuina di Iacopo Guardi. Fiorenza, per il Sermartelli, 1571. [249] Historia fiorentina di Lionardo Arentino. Ven., per Francesco Sansouini, 1561. [250] Historia fiorentina di Iacopo Nardj. Fiorenza, per il Sermartelli, 1571. [251] Hippolito Carraciolo, Prediche. Ven., per Iacomo Antonio Somascho, 1599. (f. 67v) [252] Honofrj Zarabini da Cottignola Homelia di tutto l’anno. Ven., per Giordano Zillettj, 1568. [253] Sugettj predicabili. Ven., per Gio. Battista Somascho, 1587. [254] Ragionamentj famigliari sopra l’Epistole et Euangelj et sermoni sopra i maritaggi. Ven., per Gio. Battista Somascho, 1587. [255] Della nobiltà ciuile et cristiana. Ven., per Francesco Franceschini, 1586.

 Segue Griph depennato.   Seguono lettere depennate. 258   1481 sotto il rigo. 259   1591 sotto il rigo. 260   S. sul margine interno. 256 257

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

200

FIRENZE

VI.1,256

I [256] Iacobj Cepparini Compendium gramaticŽ GrecŽ. Tigurij, 1526. [257] Iacobj Curtij Institutio legis ciuilis. Ven., per Damianum Zenalium, 1588. [258] Iacobj Gualdi Santuarium PapiŽ. PapiŽ, per Iacobum de Burgofranco, 1505. [259] Iacobj Lernsoherj Orattiones. Collonie, per Io. Ginichum, 1542. [260] Iacobi Sprenger Malneus maleficarum. Ven., per Antonium Bertanium, 1576. [261-262] Iacobj de Voraginis Sermones. Ven., per Io. Battistam Somaschum, 1575. Et PapiŽ, per Iacobum de Paucis Drapis, 1499. [263] Iacopo Zanazaro, L’Arcadia. Venetia, al segno della Reina, 1578. [264] Innocentio Scafa, De contemptu mundj. Ven., per Bernardinum Bindonum, 1514. [265] Instituttioni del principe cristiano. Ven., per Andrea Muschio, 1565. [266] Ioachini abbatis Expositio in Apocalipsim et eiusdem Spalterium decem cordarum, cum lectura Filippi de Mantua. Ven., per Franciscum Bindonum, 1527. [267] Concordia Noui et Veteris Testamentj. Ven., per Simonem de Luere, 1519. [268] Expositio super Iasaiam. Ven., per Lazarum de Suartis, 1517. [269] Super Hieremiam profetam. Ven., per Bernardinum Benaglium, 1525. [270] In librum beati Cirilli de magnis tribulationibus et statu sante Romane EcclesiŽ. Ven., per Bernardinum Benalium, 1525 [271] Ioannis BattistŽ Caccialupi Modus studendj in vtroque iure. Lugduni, per Ioannem Frellonium, 1560. (f. 68r) [272] Ioannis Bacconj Collibeta. Ven., per heredes Ottauiani Scotj, 1527. [273] Ioannis BattistŽ Ignatij Vite imperatorum. Flor., apud Iunctas, 1519. [274] Ioannis Bunderj a Gandauo Compendium cumcertattionis huius seculi. Ven., sub signo Spei, 1548261. [275] Ioannis BattistŽ Antonici Cattechesis. Neapoli, per Horatium Saluiatum, 1577. [276] Ioannis Bernardj Diaz Pratica criminalis canonica. Ven., per Franciscum Laurentinum, 1575. [277-278] Ioannis Boccacij Genealogia deorum et De montibus et siluis etcetera. Ven., per Ottauianum Scotum, 1494262. Et Marcum Antonium Salterium, 1588. [279] Ioannes Cassianus, De institutis cŽnobiorum. Lugduni, per Iacobum Mith, 1425. [280] Ioannis Codosihalius De osseruattione sermonis Lattini. Ven., 1550. [281] Ioannis Docej Homilie. Parisij, per Carolum Perier, 1555. [282] Ioannis Bernardj Sauonensis Vocabularium ecclesiasticum. FlorentiŽ, per Laurentium Morgianum, 1496. 261 262

  1548 sotto il rigo.   num Scotum, 1494 aggiunto sotto il rigo. Ripete Scotum, 1594

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VI.1,306-307

FIRENZE

201

[283] Ioannis Dadrei Logi comunes similium et disimilium. Ven., per Marcum Antonium Zalterium, 1583263. [284] S.264 Ioannis Chrisostomi Humiliae et sermones. Ven., per Belardinum Stagninum, 1503. [285] Ioannis Sechi Enchiridion adversus Luteranos. Ven., per Io. Patauinum, 1535. [286] Ioannis de Combis Compendium theologiae. Ven., per Egidium, 1578. [287] Ioannis de Lapide Resolcorium dubiorum circa celebrattione missŽ. Ven., per Io. Tacuinum. [288] Io. Gerson, Summa theologica et canonica. Ven., per Dominicum Nicolinum, 1587. [289] Io. de Gandauo Super libros Auerois De substantia orbis. Ven., per Lucam Antonium Iuntam, 1556. [290] Io.265 Duns Scotj Formalitates, cum commento Antonj Sirepti et aliorum. Ven., per heredes Melchioris Sesse, 1587. [291] Io. Iacobj Mellilli Di vicarij precedentia. Ven., per Antonium Ferrarium, 1582. [292] Io. a Sancto Giminiano Summa de exemplis. Ven., per Damianum Zenalium, 1576. [293] Io. Iamblici De misterijs Egiptiorum etcetera. Procrus in Platonico Alcibiade et alia Platonica opuscola. Quibusdam abatis pro corettione. Ven., per Aldum et Andream, 1516. [294-296] Io. Pollanchi Direttorium confessionis. Ven., per Io. Zilletum et ad signum Salamandri, 1576. Et MaceratŽ, per Sebastianum Martellinum, 1576. (f. 68v) [297] Io. Pollanchi Mettodus ad adiuuandos eos qui moriuntur. Ven., per Damianum Zenalium, 1577. [298] Io. MariŽ Ordinis Seruorum De concordia perfettionis libertatis humanŽ. Ven., a signo Spei, 1558266. [299-300] Io. Pauli Lancellotj Instituttiones iuris canonicŽ. RomŽ, per Giorgium Ferrarium, 1583. Et Lugduni, per Gulielmum Rouilium, 1599. [301] Io. Mollani Santuarium Belgi. Loani, per Io. Masium et Filippum Zanginum, 1595. [302] Io. Paduani Veronensis De composittione orologiorum solarium. Ven., per Franciscum de Franciscis, 1570. [303] Io. Vallonis Lettura super Formalitatem Scotj. Flor., per Giorgium Marescotum, 1580. [304] Io. Rauisij Testoris Cornucopia. Ven., per Io. Griffium, 1567. [305] Io. Tinnoli In Priora Aristotelis. Perusie, apud Andream Brixianum, 1562. [306-307] Io. Vaguerj Granatensis Instituttiones. Ven., a signo Spei, 1560, et per Bartolomeum Robinum, 1571.   1583 sotto il rigo.   S. sul margine interno. 265   Segue termine depennato. 266   1558 sotto il rigo. 263 264

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

202

FIRENZE

VI.1,308

[308] Iosephi Iguuini In orattionem dominicam expositio. RomŽ, per Vincentium Acoltum, 1588. [309] Iulius Fatius, De mortificatione. RomŽ, 1595. [310-311] Iustini HistoriŽ. Mediolani, per Christoforum Valdarfe, 1476. Et Ven., per Io. Tacuinum, 1512267. [312] Iustiniani Instituttiones. Lugduni, per Antonium Vincentium, 1564. [313] EŽdem cum annotattionibus Siluestri Aldobrandini. Ven., apud Iunctas, 1552.

L [314] Landulfus Cartusiensis, De vita Christi. Ven., apud Iunctas, 1536. [315] Lactantij Firmiani Opera. Ven., per Theodorum de Ragazonibus, 1490. [316] LaurentiŽ StrotiŽ monialis Hinni sollemnitatum. Flor., per Filipum Iuntam, 1588. [317-318] Laurentij Petij Epitome sacramentorum. Ven., per Giorgium Angelerium, 1575. Et per Franciscum Farreum, 1580. [319] Lorenzo Soranzo, L’Ottomanno. Ferrara, per Vittorio Baldini, 1598. [320] Lelij Zecce Explanatio casum episcopalium et censurarum. Ven., per Iacobum Cornetum, 1591268. [321] Lettere de’ principi. Venetia, per Giordano Zillettj, 1575. [322] Lettere de tredici homini illustri. Ven., per gli heredj de Bonelli, 1571. (f. 69r) [323] Lettera di Lucrezia Gonzaga. Ven., per il Tramezino. [324] Lettere di Marco Aurelio. Ven., per il Giollitj, 1556. [325] Lettere di Francesco Petrarco, di Plinio et Hermolao Barbaro. Ven., per il Giolitj, 1548. [326] Lettere di molte valorose donne. Ven., per il Giollitj, 1554269. [327] Lettere di diuersi gentilhomini del Monferrato, racolte per Stefano Guazzo. Bressa, per Gio. Battista Bozzola, 1566. [328] Legendario delle vite de’ santj del Voragine, tradotto per Nicolò Malerbio. Ven., per Domenico Guerra, 1583. [329] Lattantio Ranfoldj, De’ misteriosi significatj delle parole, gesti, et cetera del sacrifitio della messa. Ven., per Francesco Zillettj, 1581. [330] Lodouico Agostini Sermoni 50 sopra il santissimo sacrifitio della messa de l’altare. Fiorenza, all’insegna della Testugine, 1596. [331] Lodouico Dolce, Dell’osseruattione della lingua volgare. Ven., per il Giollitj, 1558. [332] Vita di Carlo quinto del medesimo. Ven., per il Giollitj, 1554. [333] Lodouici Carbonis Compendium LogicŽ. Ven., per Io. Battistam Sessam, 1597. [334] Luigi Vulcano da Padoua. Napoli, per Horatio Saluiatj, 1590. [335] Luca Baglioni, De l’arte del predicare. Ven., per Andrea Toresano, 1562.   Tacuinum, 1512 sotto il rigo.   Cornetum, 1591 sotto il rigo. 269   1554 su correzione. 267 268

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VI.1,367

FIRENZE

203

M [336] Macrobius. Ven., 1528. [337] Mamotretus. Ven., per Franciscum Ailbron. 1478. [338] Marci Marini Thesaurus lingue sante. Ven., per Io. Degharam, 1593. [339] Eiusdem Gramatica linguŽ santŽ. Ven., per Io. Degharam, 1585. [340] Marci Marronj270 Oracolum linguŽ LattinŽ. Ven., per Franciscum271 Francischum, 1593. [341] Marci Tulij Ciceronis SententiŽ. Ven., per Battistam Bonfauinum, 1587. [342] Opere vulgare. Per il Giolitj, Ven., 1547. [343] Marci Antonii Cucci Institutio canoniche. PapiŽ, per Hieronimum Bartoli et Constantium Soncinum, 1565. (f. 69v) [344-345] Magister Sententiarum. Ven., per Annibalem Parmensem, 1486 et per Altobello, 1572272. [346] Manipulus curatorum. Ven., per Franciscum Laurentinum, 1552. [347] Martini NauarŽ Opera. RomŽ, 1588. [348] Summa. RomŽ, per Guglielmum Rouilium, 1585. [349] Manuale. Ven., per Io. Battistam Vgolinum, 1590. [350] Martini Alfonsi Viualdj Candelabrum aureum. Brixie, per Thomam Bozolam, 1588. [351] Baculus sacerdotalis. Ven., per Giorgium Guariscum, 1599. [352] Vita di santo Agnello abbate. Napoli, per lo Stigliola, 1596. [353] Mariale Busti. Lugduni, per Antonium Du Ri, 1525. [354] Mariani Boni Bononiensis In filosophia et theologia lectiones. [355] Marci Antonj Zimare Theoremata. Ven., per Ottauianum Scotum, 1539. [356] Tabule eiusdem. Ven., per Ottauianum Scotum, 1537. [357] Manuale divinum continens Epistolas diui Pauli et Senece ab eiusdem apostolo. Ven., per Bernardinum Venetum. [358] Martirologium Romanum, cum annotationibus Baronij. Ven., per Petrum Dusinellum, 1587273. [359] Martirologium Petrum Galessinum. Ven., per Antonium de Antonijs, 1578. [360] Martirologium Francisci Maurolicij274. Ven., per Io. Variscum, 1577. [361] Martirologium Alexandri de Peregrinis. Ven., per Io. Variscum, 1560. [362] Matthias Aquarius, In Metafisicam. RomŽ, per Bartolomeum Bonfadinum, 1584. [363] Mattheo de Silento, Breue interogatorio per i confessori. Napoli, 1525. [364] Medina, Instituttione de’ confessori. Ven., per Bernardo Rota, 1583. [365] Metamorfosi d’Ouidio dell’Anguillara. Ven., per Pietro Deuchino, 1587. [366] Methodus Catechismus Roman. Lugduni, per Io. Paulum Antonj, 1579. [367] Merauiglie di Roma. Roma, per Gio. Osmarino, 1575.   Marronj su correzione.   Segue termine depennato. 272   1572 sotto il rigo. 273   1587 sotto il rigo. 274   Maurolicij su correzione. 270 271

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

204

FIRENZE

VI.1,368

[368] S.275 Massimi episcopi Thaurinensis Homilie. Collonie, apud Io. Gindicum, 1535. [369] Michaelis Thimotij Elucidatio in himnos. Ven., per Franciscum Iulianum, 1582. [370] Modus legendj abreuiaturas utriusque iuris, etcetera, ex Aloandro. Ven., per Fabium Zoppinum, 1582276. (f. 70r) [371] Mutio Giusti Napolitano, La cattolica disciplina. Ven., al segno del Pozzo, 1561. [372] La beata Vergine incoronata. Milano, per Michele Tini, 1585. [373] Historia sacra. Ven., per Andrea Valuasorj, 1570. [374-375] Lettere cattoliche et Selua odorifera. Ven., per il Valuasori, 1571, 1572. [376] Diffesa contra le bestemie di Pietro Vireto. Pesaro, per li heredi del Cesano, 1574. [377] Mentite Ochiniane. Ven., per il Giolitj, 1551.

N [378] Nicolai de Ausmo Suplementum. Ven., per Paganinum de Paganis, 1485. [379] Nicolai Clenardi Gramatica Greca. Lugduni, per Theobaldum Paganinum, 1558. [380] Nicolai Finetti Senensis Opusculum de anima. Senis, per Franciscum Simeonem, 1546. [381] Nicolaus de Liram, Super Bibliam. MantuŽ, per Paulum Ioanem de Butschbach, 1481. [382] Nicolai Nisse Resolutio theologorum. Ven., per heredes Melchioris Sesse, 1564. [383] Nicolai primi pontificis Epistole. RomŽ, apud Franciscum Priscianensem, 1542. [384] Nicola Granier, Scudo della fede. Ven., per il Giolitto, 1567. [385] Spada di fede. Ven., per il Giolito, 1566. [386] Nicolò Mascardo, Sopra i sacramenti di santa Chiesa. Ven., per Domenico Zenaro, 1595. [387] Nicolò Tartaglia, Dell’aritmentica. Ven., 1592.

O [388] Officina Testoris. Ven., per Marcum Antonium Salterium, 1558. [389] Ordo battizandj etcetera. Ven., per heredes Melchioris Sesse, 1598. [390] Opusculum continens diui Augustini Meditattiones, diui Bernardj Epistola, sancti Anselmi Meditattiones, sancti Vincenzi Tractatu de vita spirituali. Pisauri, per Petrum Caffam, 1560. Onofrio Cottignola vedi all’H. [391] Onofrio Panvino, Delle 7 chiese di Roma. Roma, per lj heredi d’Antonio Blado, 1570. (f. 70v) 275 276

  S. sul margine esterno.   1582 sotto il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VI.1,420

FIRENZE

205

[392] Orattioni ciuili et criminali racolte da fra’ Remigio fiorentino. Ven., per il Giolito, 1554. [393] Orattioni militari, racolte dal medesimo. Venetia, per Altobello Salicato, 1560. [394] Ottauio Fabro, De l’ vso della squadra nobile. Ven., per Francesco Bariletto, 1598.

P [395] Pantaleo Bartolomeus, De re gramatica. Ven., per Dominicum Farrum, 1588. [396] Pandulfus Zallamella, De peccatorum pena et cetera. RauenŽ, per Franciscum Tebaldinum, 1589277. [397] Panormitanus, Super Decretales, etcetera. Tridini, apud Io. de Ferrarijs, 1521. [398] Pauli Lancillottj Regularium ex vniuerso iure. PerusiŽ, per Iacobum Petrutium, 1587. [399] Paulus Pallatius, Super sanctum Mattheum. Ven., per Aldum, 1571. [400] Paulus Venetus, In libros De anima. [401] Paolo Giouio, Historie. Ven., per Bartolomeo Cessano, 1554. [402] Paulo Mini, Della natura del vino. Fiorenza, per il Marescottj, 1596. [403] Paulo Morigi, Giardino spirituale. Fiorenza, per Giorgio Marescottj, 1591. [404] Petrus Aquilanus, Super Magistrum Sententiarum. Ven., per Hieronimum Zenarum, 1584. [405] Petrus de Sotto, De instituttione sacerdotum. Ven., per Bartolomeum Rubinum, 1567. [406] Petrus Lombardus, Super Epistolas diui Pauli. Parisijs, per Bonetum Leprix, 1543. [407] Eiusdem Liber Sententiarum. Ven., per Bartolomeum Rubinum, 1570. [408] Petrus Canisius, De fide, spe, caritate, etcetera. Ven., per Aldum, 1571. [409] Petri Hispani Logica. Ven., per Alessandrum Griffium, 1580. [410-411] Petrus Tartarettus, In Logicam et Filosofiam. Ven., per Melchiorem Sessam, 1581. [412] Petri AndrŽ Gambari Tractatus de offittio atque autoritate legati de lattere. Ven., per Vincentium Valgrisium, 1571. [413] Petri Mantuani Logica. Ven., per Bonetum Locatellum, 1592. [414] Pietro Bembo, Lettere. Ven., per Girolamo Scoto, 1563. [415-416] Pietro Messia, Selua di varie lettioni. Ven., per Gio. Griffi, 1587 et Gio. Albero, 1592. (f. 71r) [417] Paulo Giovio278, Vita delli imperatori romani, tradottj dal Dolce. Ven., per il Gioliti, 1554279. [418] Elogij nomini armigeri. Ven., per Giouanni de’ Rossi, 1557. [419] Pietro da Lucca, Dotrina del ben morire. Siena, per il Bonettj, 1589. [420] Paolo Giovio, Lettere. Ven., per Gio. Battista Somascho, 1552.   1589 sotto il rigo.   Paolo Giovio aggiunto sopra il rigo. Pietro Messia depennato. 279   1554 sotto il rigo. 277 278

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

206

FIRENZE

VI.1,421

[421] Vite de’ dodici Viscontj. Ven., per il Giolito, 1554. [422] Imprese. Leone, per Guglielmo Roviglio, 1574. [423] Platina, De vitis pontificum, cum Panvino. Collonie, per Matternum Collinum, 1574. [424] Il medesimo uulgare. Ven., per Girolamo Polo, 1590. [425-426] Platonis Dialogi et Opera omnia. Ven., per Io. Variscum, 1574. Et In aedibus Assentianis, 1533. [427] Plotinus Platonicus De rebus filosophicis. BasileŽ, per Petrum Pernam, 1559. [428] Plubij Ouidij Nasonis EpistolŽ. VicentiŽ, per Hermannum Colloniensem, 1480. [429] Philostratus, De vita Appollonij Tianej. Ven., apud Aldum, 1502. [430] Plutarco, Le vite. Ven., per Gabriel Giolittj, 1554. [431] Ponponio Letu, tradotto da Francesco Baldelli. Ven., per il Giolitj, 1562. [432] Portus Panormi. Ven., per Dominicum Guerram, 1574. Prediche del Bittonto vedi C. Prediche del Panigarola vedi F. [433] Prediche dello Stradella. Bologna, per Alessandro Benaccio, 1567. [434] Prediche quadragesimali di Cesare Capaccio. Ven., per Fabbio Zoppino, 1574. [435] Prediche de diversi illustri theologi, tom. primo. Ven., per Giorgio de’ Caualli, 1566. [436] Prediche di fra’ Mariano Thomitano di Sancto Augustino sopra i salmi Domine, quia multiplicatj verba mea, auribus percipe; Diligam te, Domine. Manuscritte. [437] Prediche del beato Bernardo da Feltro sopra Fulcite a me floribus. Scritta. [438] Prediche di fra’ Michele de’ Minori sopra Non potest arbor bona, etcetera. Scritta. (f. 71v) [439] Proclij Liscij Plattonici Elementa theologica et fisica. FerrariŽ, per Dominicum Mamarellum, 1583280. [440] Prospero servita, Giglio dell’angelica salutattione. Fiorenza, per il Giuntj, 1590.

Q [441] Quintus Curtius, De rebus gestis281 Alessandri Magni. Verone, 1491.

R [442] Raffael Bombel, L’algebra. Bologna, 1579, per Gio. Rosso. [443] Relattioni d’Aristea a Filograte, tradotte da Lionardo Cernotj. Treuigij, per Vangelistam de Vchini, 1593. [444] Responsiones casuum conscientiŽ BononiŽ habitŽ. Bon., per Alessandrum Benatium, 1587. [445] Ricordj di monsignor Saba. Ven., per Antonio Gherardo, 1562. 280 281

  1583 sul rigo inferiore.   Seguono lettere depennate.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VI.1,472

FIRENZE

207

[446] Ricardus de Mediavilla, In quatuor libros Sententiarum. Ven., per Cristoforum Arnoldum282. [447-448] Rosario della b. Vergine. Ven., per il Giuntj, 1587. Liectenstain, 1567283. [449] Rubertj de Licio Sermones. Ven., per Io. de Forlivio, 1490. [450] Rubertus Holchot, Super quattuor Sententiarum. Lugduni, per Io. Tressel, 1497.

S [451] Del284 Sacramento dil matrimonio auertimentj alli curatj d’ordine del cardinale Paleotto. Bologna, per Alessandro Benaccio, 1583. [452] Samuelle Ebreo, Epistola contra gl’Ebrej, tradotta per Gregorio Lombardelli. Fiorenza, nella Stampa duchale, 1568. [453] Scola Salernitana. Ven., per Petrum Marinellum, 1587. [454] Scrutinium sacerdotale Fabij Incarnatj. Ven., per heredes Melchioris Sesse, 1589. [455] Sebastiani Brant Expositio titulorum utriusque iuris. Lugduni, per Io. Frelium, 1560. [456] Sebastiani Bultej Oratio super verbis cap. 21 Euangeli Matthei, Cum intrasset Iesus Ierosolymam. Florentie, per Hieronimum Marescotum, 1587. [457] Sebastiano Amiano da Fano, Discorsi predicabili. Napoli, 1563. (f. 72r) [458] Sebastiani Medici Summa heresum. Florentie, per Sermartellum, 1581. [459] Eiusdem De diffinittionibus. Flor., per Carolum Pittinarum, 1571. [460] De mirabilibus operibus Dej. MaceratŽ, per Sebastianum Martellinum, 1590. [461] De promuouendis episcopis. MaceratŽ, per eundem, 1591. [462] Selua di uarie lettioni di Pietro Messia. Ven., per Gio. Alberi, 1592. [463] Seuerino Boetio, De consolatione filosofie. Flor., per Giorgio Marescotti, 1584. [464] Sermoni di Gabriel Fiamma. Ven., per Francesco Franceschini, 1580. [465] Sermoni di santo Augustino, santo Basilio et santo Leone papa, tradotti del Galeazzo. Ven., per il Giollitj, 1574. [466] Sermones funebres et nuptiales Gregori Brittanici. Ven., per Giorgium de Rusconibus, 1516285. [467] Sermones quadragesimales super decem precepta. Deest finis. [468] Sebastiano Fabrinj, Dichiarattione del giubileo. Ven., per Francesco Fiorauantj, 1599. [469] Seraffino Pagni di Santa Manna, Dell’indulgenze. Fiorenza, per il Sermartelli, 1588. [470] Simonis Maioli Historie pro sacris imaginibus. RomŽ, in Ždibus Populi Romani. [471] Seraffino Razzj, Sermoni. Fiorenza, per il Sermartelli, 1590. [472] Cento casi di conscienza. Fiorenza, per il detto, 1579.   Arnoldum sul rigo inferiore.   1567 sotto il rigo. 284   Del sul margine esterno. 285   1516 sotto il rigo. 282 283

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

208

FIRENZE

VI.1,473

[473] Siluano Razzj, Vita della gloriosa Vergine. Ven., per Giacomo Vincentj, 1593. [474] Miracoli della gloriosa Vergine. Venetia, per il detto, 1590. [475] Specchio di vera penitenza di Jacopo Passauantj. Fiorenza, per il Sermartelli, 1585. [476] Sphera Ioannis de Sacrobusto. Ven., per Hieronimum Scotum, 1567. [477] Sebastiano Rizzo, Dell’instrumento et via inventrice delli antichi. Ven., per Plinio Pietrasanto, 1554286. [478] Stanislaj287 Osij Confessio cattolice fidej. Lugduni, per Guglielmum Rouilium, 1562. [479] Statij Opera. Ven., per Petrum de Quarengis, 1508. [480] Steffano Concentj, Discorsi per li peripatetici et plattonici. Bologna, per Pelgrino Bonardo, 1565288. (f. 72v) [481] Suesanus, In De celo et mundo. Ven., per Ottauianum Scotum, 1525. [482] Suetonj Tranquilli Cesarum vite. Flor., per Filipum Iuntam, 1515. [483-487] Summa armilla. Ven., per Io. Antonium Bertonum, 1576. Marcum Antonium Salterum, 1587. Et heredes Melchioris Sesse, 1577 et 1578. E uulgare. Ven., per il Nicolini, 1584289. [488-489] Summa Antonina. Ven., per Melchiorem Sessam, 1567. Et per Dominicum Farreum, 1586. [490-491] Summa Angelica. Ven., per Iacobum de Sancto Germano. Et per Fabium et Agustinum Zoppinum, 1582290. [492] Summa Gaietana. Ven., per Domincum Farreum, 1584. [493-494] Summa Pacifica. Ven., per Dom. et Gio. Battista Guerra, 1574 et 1578. [495] Summa Corona confessorum. Mediolani, per Petrum Tinnoli. [496] Summa sacramentorum Francisci de Vittoria. Ven., per Io. Battistam Somaschum, 1574. [497] Suma Siluestrina. Lugduni, per Sinforianum Beraud, 1572. [498] Summa pontificalium et sinodalium constituttionum. Ven., ad signum Pauonis, 1574. [499] Suplementum delle croniche. Ven., per Bartolomeo detto l’Imperadore, 1553.

T [500] Thesaurus laudum beatae Virginis super canticum Salue Regina, per fratrem Abraham Bizotij. Ven., apud Minimam Societatem, 1598. [501] Thesaurus nouus. Ven., per Petrum de Euchinum, 1570. [502] Theatro de’ ceruelli del Garzoni. Per Giulio Cesare Cagnacini, 1586. [503-505] S.291 ThomŽ Aquinatis Summa. RomŽ, in Ždibus Populi Romani, 1586. Ven., per Iunctam, 1588. Bergomj, apud Cominum Venturam, 1590.   Pietrasanto, 1554 sul rigo inferiore.   Segue termine depennato. 288   1565 sotto il rigo. 289   per il Nicolini, 1584 sul rigo inferiore. 290   1582 sotto il rigo. 291   S. sul margine esterno. 286 287

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VI.1,535

FIRENZE

209

[506-508] Scriptum in quattuor Sententiarum. RomŽ, per Iulium Accoltum, 1580. Ven., per Hermanum Liectenstein, 1490. Et Parisijs, per Michelem Somnium, 1574. [509] De ente et essentia, cum Gaetano. Lugduni, per Sebastianum Honoratum, 1560. (f. 73r) [510-511] D.292 ThomŽ Aquinatis Cattena aurea. Ven., per Marcum Antonium Zalterium, 1584. Et per Gratiosum Percacinum, 1572293. [512] Idem In De cŽlo et mundo. Ven., apud Iuntas, 1547. [513] De generattione et corupttione. Ven., per Brandinum et Ottauianum Scotum, 1539. [514] Super libros De anima. Ven., per heredes Ottaviani Scotj, 1533. [515] Super Fisicam. Ven., apud Lucam Antonium Iunctam, 1517. [516] In Periermenias et alia logicalia. Ven., per Hieronimum Scotum, 1567. [517] ThomŽ BoninsignŽ Tractatus ad iustas negotiationes. Flor., per Sermartellum, 1587. [518-519] ThomŽ de Vio Caiettanj In libros De anima et De infinitate primi mottoris. Ven., per heredes Ottauiani Scotj, 1514. [520-521] Thome Stapletonj Promptuarium cattolicum et moralem. Ven., apud Minimam Societatem, 1594294. [522] Thomaso Mercatj, De’ negotij et contrattj de’ mercantj. Bressa, per Pietro Maria Marchettj, 1591. [523] Thomaso Thomaj, L’idea del giardino del mondo. Ven., per il Griffo, 1599.

V [524] Valentino Pini, Ricordj confessionali. Vrbino, per Vlico Cesano, 1579. [525] Vangelista Marcellino, Lettione sopra Ruth. Fiorenza, per il Marescottj, 1587. [526] Veratj Quadragesimale. Ven., per Io. Mariam Bonellum, 1571. [527] Versorius super Petrum Hispanum. Ven., per Lucam Antonium de Iuncta, 1518. [528] S.295 Vincentii Ferrerij Sermones. Mediolani, per Vlderigum Scinzenzeler, 1448. [529] Vincentius Lirenensis, Pro cattolice fidej veritate et antiquitate adversus hereses. Ven., ad signum Spei, 1549296. [530] Vincenzo Bruno, Meditattioni sopra gli misterij della passione et resurettione di N. S. Como, per Girolamo Froua, 1588. [531-532] Vincenzo Ferrini, Alfabeto exemplare. Ven., per Giouanni Domenico Iambertj, 1595. Et Parma, per Erasmo Viottj, 1586. [533] Vincentio Auruccio, Compendio d’orattioni per lj agonizantj. Roma, per Vincentio Acoltj. [534] Discorsi delle sante imagini de’ santj, etcetera. Ven., per Antonio Ferrari, 1581. (f. 73v) [535] Vittorini Manci Institutio procedendj in causis regularium. Ven., per Franciscum de Franciscis, 1595.   D. sul margine interno.   cacinum 1572 sul rigo inferiore. 294   1594 sotto il rigo. 295   S. sul margine esterno. 296   1549 sotto il rigo. 292 293

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

210

SIENA

VI.1,536

[536] Vita sancti Antonini archiepiscopi Florentini, sancte CatherinŽ Senensis et aliorum. Manuscritte. [537] Vita di papa Gregorio XIII di Marco Antonio Ciappi. Roma, per Gio. Martinelli, 1591. [538] Vita di papa Pio quinto per Girolamo Cattena. Mantoa, per Francesco Osanna, 1587. [539] Vita del p. Ignatio Loiola di Pietro Ribadenero. 1586. [540] Vrbano Burgiani, Gramatica greca. Ven., 1545.

Z [541] Zaccarie Lipeloi Vite santorum. Collonie Agrippinae, apud Henricum Falchenburch, 1596297. [542] S.298 Zenonis episcopi Veronensis Sermones. Deest finis.

VII.1. SIENA, S. Maria degli Angeli 299: Benedetto da Bologna, vicario. (f. 74r) Index librorum d. Benedicti Bononiensis, vicarij monasterij Senarum. [1] Biblia. Venetijs, apud Altobellum Salicatium, 1576. [2] Candelabrum aureum, auct. reuerendo p. d. Martino Ispano. Brix., 1596. [3] Concilium Tridentinum. Venetijs, ex officina StellŽ Iordani Ziletti, 1575. [4] Catechismus Romanus. Venetijs, 1588. [5] Dictionarium Ambrosij Calepini. Lugd., apud Antonium Griffium, 1565300. [6-7] Flores theologicarum questionum super 2. et quartum Sent., auctore fratre Iosepho Angles Ualentino. Ven., apud Ioannem Baptistam Hugolinum, 1588. [8] Giardino d’esempi. In Firenze, nella stamparia di Michelangielo Sermartelli, 1597. [9] Institutiones sacrarum literarum f. Ioannis Uiguerij Gran. Ven., apud Fabium Zoppinum, 1584. [10] Lettere del Bembo. In Venetia, per Comin da Trino di Monferrato, 1564. [11] Marco Aurelio imperatore, con l’horologio. Ven., 1584. [12] Oracolo della lingua latina di Marco Antonio Mazzone. Ven., apresso Francesco Franceschi senese, 1597.   1596 sotto il rigo.   S. sul margine esterno. 299   S. Maria degli Angeli, arcidiocesi di Siena-Colle di Val d’Elsa-Montalcino. La chiesa fu ricostruita su una precedente nel XV secolo. I Canonici ne ottennero il priorato nel 1436. Nel 1783 furono coinvolti nelle soppressioni leopoldine. Fonti: La documentazione proveniente da S. Maria degli Angeli è conservata nell’Archivio di Stato di Siena e in parte anche nel fondo dei manoscritti della Biblioteca comunale degli Intronati. Bibliografia: E. Repetti, Dizionario geografico fisico storico della Toscana contenente la descrizione di tutti i luoghi del Granducato, Ducato di Lucca Garfagnana e Lunigiana, 5, Firenze 1833-1846, p. 368; Biblioteca comunale degli Intronati, La Biblioteca pubblica di Siena disposta secondo le materie da Lorenzo Ilari. Catalogo che comprende non solo tutti i libri stampati e mss. che in quella si conservano, ma vi sono particolarmente riportati ancora i titoli di tutti gli opuscoli, memorie, lettere inedite e autografe, 6, Siena 1844-1848, p. 179. 300   1565 sul rigo inferiore. 297 298

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VII.2,8

SIENA

211

(f. 74v) [13] Pratica musicŽ Franchini Gaffuri. BrixiŽ, 1497. [14] Summa exemplorum, auctore fratre Ioanne a Sancto Geminiano. Ven., apud301 Damianum Zenarum, 1582. [15] Sermones Gulielmi de Peraldo. Lugdu., apud Carolum Pesnot, 1576. [16] Somma delli essercitij de’ penitenti del p. f. Antonio Pagani minor osseruante. Ven., apresso Giouanni Uarisco et Paganino Paganini. [17] Sermones funebres mag. Ioannis de Sancto Geminiano. Lugd., 1510. [18] Sermones Philippi Diez302 Lusitani. Ven., apud Dominicum de Farris. [19] Summa predicantium eiusdem. 1596. [20] Summa summarum SiluestrinŽ. Ven., apud Franciscum de Franciscis Senensem, 1578. [21] Silua allegoriarum totius SacrŽ ScripturŽ, auctore reuerendo f. Hieronimo Laureto Ceruariensi. Ex officina Gasparis Bindoni, 1587.

VII.2. SIENA, S. Maria degli Angeli: Stefano da Siena. (f. 75r) Index librorum domini Stephani Senensis. [1] Aureum sacre theologie rosarium iuxta quatuor Sententiarum libros quadripartitum, autore r. p. Pelbarto de Theumesuar Ordinis Minorum de Obseruantia. Venetijs, apud Florauantem a Prato et socios, 1589. [2] Aureum rosarium beatŽ Marie uirginis, authore r. p. f. Guilelmo Pepin, theologo Parisiensi Ordinis Predicatorum. Venetijs, ex typographia Ian. Antonij Bertani, 1592. [3] Biblia sacra. Venetijs, apud Iolitos, 1588. [4] Concilium Tridentinum. Venetijs, apud heredes Francisci Ziletti303, 1588. [5] Manuale siue enchiridion Nauarri. Lugduni, apud Ioan. Baptistam Buysson, 1592. [6] Nuouo leggendario della uita di Maria uergine et delli santi patriarchi et profeti dell’Anticho Testamento, de’ quali tratta e fa mentione la Sacra Scrittura del reuerendo signore Alfonso de Uillegas da Toledo. In Venetia, apresso Gio. Battista Ciotti senese, 1600. [7] Stellarium corone gloriosissime Uerginis, r. p. fr. Pelbarto de Themesuuar Ordinis Minorum de Osseruantia autore304. Venetijs, apud Ian. Antonium Bertanum, 1586. [8] Summa theologie S. Thomme Aquinatis. Rome, apud Georgium Ferrarium, 1587.

 Segue Dominicum depennato   Diez su correzione. 303   Ziletti su correzione. 304   autore aggiunto. 301 302

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

212

SIENA

VII.3

VII.3. SIENA, S. Maria degli Angeli: Benedetto Galli da Siena. (f. 76r) Lista de’ libri di don Benedetto Galli da Siena, canonico regolare di S. Saluatore. [1] Augustini Steuci Opera. Venet., apud Dominicum Nicolinum, 1591. [2] Alfonsus de Castro, Aduersus hŽreses. Venet., ad signum Spei, 1555. [3] Andreas Eborensis. Venet., 1572. [4] F. Ambrosius Nouidius, Sac. fast305. [5] Appiano Alessandrino. Venet., apud Dominicum Guerram, 1563. [6] Aurelij Prudentij Carmina. BasileŽ, per Henricum Petrum. [7] Agostino Gallo, De agricultura. Taurini, apud Beuilaquam, 1580. [8] Baptistae Mantuani Opera. AntuerpiŽ, apud Io. Bellerum, 1576. [9] Biblia. Impressa Parisijs, apud Gulielmum Merlin, 1564. [10] Baptizandi institutio. Venet., apud Iunctas, 1581306. [11] Canones Concilij Coloniensis. Parisijs, apud Audoenum Paruum, 1547307. [12] Concilium Trident. Ven., apud Franc. Zilettum, 1579. [13] Concilium Pauli, auth. f. Paduano Barletta. Ven., ad sig. Spei, 1552. [14] Compendium theol. d. ThomŽ. Ven., apud Damianum Zenarum, 1587. [15] Compendium theologicŽ ueritatis. Ven., apud Petrum Dehuchinum, 1575. [16] Compendium totius SummŽ d. ThomŽ. Ven., apud Iuntas, 1585. [17] Compilatio decretorum Concilij Trident. Venet., apud Zenarum, 1573. [18] Conciones de tempore f. Ludouici Granaten. Venet., ad Salamandram, 1578308. [19] Conciliator Petri Aponensis. Venet., apud Octauianum Scotum, 1521309. [20] Caesar Baronius, Prima pars historiarum Eccl. RomŽ, 1588. [21] Christiani hominis institutio. Venet., per Stefanum Paridem310, 1556. [22] Compendio d’errori de’ Luterani di f. Ambrosio Catharino Puliti. 1544. [23] Commentaria Iohannis Hentemij in Epistolas d. Pauli. Parisijs, apud Maturinum Du Puys, 1547311. [24] Carmina in Psalmos Io. Ganeij312. (f. 76v) [25] Chatechismo volgare et latino, Vent., apud Somascum, 1579. [26] Chatechesis f. Io. BaptistŽ Iguuini. PlacentiŽ, apud Io. Basacchium, 1582. [27] Confessionale del Sauonarola. GenuŽ313, apud Hieronimum Bartolum, 1589. [28] Catullo, Porpertio et Tibullo. Florent., apud Iuntam, 1503314. [29] Carmina Valerij Pierij. Venet., apud Iolitum, 1550315.   Item aggiunto.   Venet., apud Iunctas, 1581 aggiunto. 307   Parisijs, apud Audoenum Paruum, 1547 aggiunto. 308   1578 sul rigo inferiore. 309   Venet., apud Octauianum Scotum, 1521 aggiunto. 310  Segue apud depennato. 311   Maturinum Du Puys, 1547 sul rigo inferiore. 312   Item depennato. 313   GenuŽ su correzione. 314   Florent., apud Iuntam, 1503 aggiunto. 315   Venet., apud Iolitum, 1550 aggiunto. 305 306

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VII.3,65

SIENA

213

[30] Concetti del Garimberto. Venet., per Nicolò Beuilacqua, 1564. [31] Cathena aurea d. ThomŽ. Venet., apud Michaelem Zanetum, 1584. [32] Cento casi di consienza. Venet., apud Iac. Vincenzi, 1584316. [33] Calepino. Parisijs, 1570. [34] De usuris, auth. Io. Battista Lupus Geminianus. Venet., apud Iuntas, 1577. [35] D. ThomŽ In Apocalyp. Florent., apud Tolentinum, 1549. [36] Dominicus Sotus, De iustitia et iure. Venet., apud Gratiosum, 1568. [37] De officio pastorum Francisc. Peusonij. TolosŽ, apud Io. Colomies, 1554. [38] De concordia perfectŽ libertatis humanŽ. [39] De natura hominis. Lugduni, apud Sebast. Grifium, 1544. [40] De potestate ecclesiastica Io. Antonij Delfini. Venet., apud Spem, 1549. [41] De apostolicis et ecclestasticis traditionibus, auth. Martinus Peresius. Colon., 15{**}. [42] De contritione Io. Baptiste Bottarelli. Venet., apud Somascum, 1591. [43] Discorsi sopra le conclus. del Tasso. Bergomi, apud Cominum Vent. 1588. [44] Descrittione d’Italia di f. Leandro. Venet., apud Nicolinum, 1551. [45] Decisiones aliquŽ Conc. Trident. ManuscriptŽ. [46] Discorsi sopra l’imprese di Gio. Andrea Palazzi. Bonon., 1575. [47] EpistolŽ d. Hyeronim. Rome, apud Manutium, 1566. [48] Enarrationes in Acta apostolorum Io. Entemij. Parisijs, apud Maturinum, 15{**}. [49] Egidius Romanus, De angelis. [50] Idem in primo Sententiarum. [51] Eusebi Cesariensis Opera. Venet., per Aurelium Pincium, 1536. [52] Essamine degl’ingegni di Gio. Huarte. Venet., apud Aldum, 1586. (f. 77r) [53] Elementa sac. theol. FlorentiŽ, 1569. [54] EpistolŽ Francisci Philadelfij. [55] Enarrationes in Euang. f. Calixti Placent. Lugd., apud Petrum Landry, 1573. [56] Euthimius monacus, In Psal. Parisijs, apud Egidium Corbinum, 1560. [57] Epitome in 4 lib. Sent. Parisijs, apud Egidium Gorbinum, 1575. [58] Essercitio della vita spirituale. Apud Tramezzinum, 1557. [59] Effigies Rom. Pont. Gio Cauallarij. RomŽ317, apud Zanetum, 1580. [60] Flores theologicarum quŽst. Venet., 318 apud Damianum Zenarum319, 1586. [61] Flores omnium doctorum. Venet., ad signum Spei, 1550. [62] FabulŽ Esopi, GrecŽ et LatinŽ. AntuerpiŽ, 1574. [63] Flagellum demonum. BononiŽ, apud Io. Rubeum, 1584. [64] Gregorij Nazzianzeni Opera. [65] Gioseffo Giudeo, Historie uolgari. Venet., apud Mariam Bonellum, 1552.   Venet., apud Iac. Vincenzi, 1584 aggiunto.   RomŽ su correzione. 318   Seguono due termini depennati. 319   Apud Damianum Zenarum aggiunto sopra il rigo. 316 317

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

214

SIENA

VII.3,66

[66] Hyeronimi Seripandij In Epistolas ad Galatas. AntuerpiŽ, per Christoforum Martinum, 1567320. [67] Hyeronim. Orosij Paraph. in Isaiam prof. BononiŽ, apud Benatium, 1577321. [68] HomeliŽ quadrag. f. Thome Beauxamis322. Venet., 1572. [69] Hieronimus Lusitanus, In Pent. AntuerpiŽ, Io. Stelsis, 1569. [70] HomeliŽ cath. doctorum Albini Flacci. Venet., apud. Bart. Rotam, 1571. [71] Homilie Maccarij Egiptij. Parisijs, apud Gulielmum Morelium, 1559. [72] Institutiones iuris ciuilis. Venet., apud Nicolaum Beuilaquam, 1565. [73] Institutiones sac. literarum f. Gio. Viguerij. Venet., apud Iacob. Vitalem, 1575. [74] Instruttione de’confessori di f. Medina. Venet., 1582. [75] Iacobus de Valentia, In Psal. Venet., 1574. [76] Iacobi Sadoleti De laudibus philos323. [77] Iamblicus et alij philosophi. Venet., apud Hier. Scotum, 1546. [78] Io. Ecchius, De satisfattione. BrixiŽ, per Ludovicum Britanicum, 1533. [79] Iodocus Clitoueus, In hymnos. Venet., ad signum Spei, 1555. [80] Io. Campensis Interpretatio in Psal. Venet., per Io. Baptistam Perdezanum, 1533. (f. 77v) [81] Iosephi De bello Iudaico. Lugduni, apud Grifium, 1528. [82] Iulius Pomponius, In Virg. BasileŽ, 1528. [83] Lectura f. Pauli scriptoris Ordinis Min. in primo Sentent. Carpi, per Bened. Dulcibellum, 1506324. [84] Lettioni sopra li misterij della messa di f. Alberto Carmelita. Milano, 1577. [85] Lettere del Bembo, del Tasso, del Tolomei, del Guarini, del Guazzo, del Caro325. [86-87] Lucretius et Pub. Flaccus. FlorentiŽ, 1503. [88-89] Lucius Fenestella, De magist. et Antiquit. Lugduni, apud Grifum, 1552. [90] Libro delle Deche di Bologna. BononiŽ, 1541. [91] Manuale NauarrŽ. Lugduni, apud Gulielmum Rouillium, 1575. [92] Michael de Palatio, In Euang. Venet., apud Gio. Bapt. a Porta, 1587. [93] Mariale Busti. Lugduni, per Io. Clein Aleman., 1515. [94] Malleus hereticorum per Gregorium Ederum. Ingolstadij, apud Dauidem Sartorium, 1581326. [95] Martirologium Cesaris Baronij. Vent., apud Petrum Dozinellum, 1587. [96] Marsilio Ficino, Nel conuiuio di Platone. Florent., per Nerum Tortoreta, 1544327. [97] Marcus Antonius Flaminius, In Psalmos paraphrases. BasileŽ, 1578. [98] Marco Aurelio. Venet., apud Franciscum Portin. a Trino, 1562. [99] Metamorfosi di Ouidio de l’ Anguillara. Venet., apud Iuntam, 1584.   Martinum, 1567 sotto il rigo.   1577 sul rigo inferiore. 322   Beauxamis su correzione. 323   Iacobi Sadoleti De laudibus philos. aggiunto. 324   1506 sotto il rigo. 325   del Caro sul rigo inferiore. 326   1581 sotto il rigo. 327   1544 sotto il rigo. 320 321

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VII.3,137

SIENA

215

[100] Marci Maruli Euangelistarium. ColoniŽ, apud Maternum Cholinum, 1556. [101] Nicolaus de NisŽ, In 4 lib. Sent. Venet., apud Dom. Farrum, 1574. [102] Opus aureum in Euang. [103] Onuphrij Panuini Historia. Ventijs, apud Tramezzinum, 1557. [104] Osseruationi della lingua uolgare. Venet. apud Franciscum Sansouinum, 1562. [105] Opera Titi Liuij. Venet., apud Aldum, 1541. [106] Ouidij Opera. Lugduni, apud Griffium, 1539. [107] Opera Statij. Venet., apud Aldum, 1502. [108] Opere uolgari di Torquato Tasso. Ferrara, 1589. [109] Opera d. Iustini mart. Parisij, apud Gulielmum Iulianum, 1575. (f. 78r) [110] Pantheologia f. Raynerij. Venet., apud Io. Bapt. a Porta, 1585. [111] Petrus Lombardus, Lib. Sent. Venet., Franc. Laurentinum, 1563. [112] Petrus Canisius. Venet., apud Aldum, 1571. [113] Promptuarium theolog. Iulij Cararij. BononiŽ, apud Bonardum, 1584. [114] Pauli Princ. della Scala MiscellaneŽ. ColoniŽ, apud Teodorum Gramineum, 1570328. [115] Petrus Bercorius. Venet., apud Hieronimum Scotum, 1583. [116] Petrus Lomb., In Psalm. Parisijs, apud Poncetum Lepreux, 1541. [117] Platonis Opera. Venet., apud Hier. Scotum, 1571. [118] Practica exorcistarum f. Valerij Polidori. Patauij, apud Paulum Maietum, 1587. [119] Prediche del Franceschino. Mediolani, apud Ant. Antonij, 1561. [120] Plutarcus. Lugduni, apud Seb. Grifium, 1542. [121] Quadragesimale f. Roberti. Venet., per Gabriellum Grassum, 15. [122] Responsiones casuum conscientiŽ. Bonon. BononiŽ, apud Benatium, 1587329. [123] Reginaldus Polus, De concilio. RomŽ, apud Aldum, 1562. [124] Rimario del Ruscelli. Venetijs, apud Sessam, 1582. [125] Rettorica del Caualcante. Venet., apud Bartolomeum Ruinum, 1569. [126] Summa d. ThomŽ. Venet., apud Guntam, 1588. [127] Summa Tabiena. BononiŽ, apud Benedictum Hectoris, 1520. [128] Summa Angelica. Venet., apud Mechiorem Sessam, 1528. [129] Summa Syluestrina. Lugduni, 1545. [130] Summa Corona. Venet., apud Io. Bapt. Vscium, 1586. [131] Summa armilla. Venet., apud Mechiorem Sessam, 1578. [132] Summa Pacifica. Venet., apud, Dominicum Guerram, 1581. [133] Summa conciliorum. Venet., apud Iacobum Vitalem, 1573. [134] Sotus, De institutione sacerd. BrixiŽ, apud Tho. Bozzolam, 1586. [135] Sotus, De giustitia et iure. Venet., apud Gratiosum Perchacinum, 1568. [136] Sermones Vitriaci. Venet., apud Ziletum, 1578. [137] Summula Antonina. Venet., apud Antonium Stratam, 1482. (f. 78v) 328 329

  1570 sul rigo inferiore.   BononiŽ, apud Benatium, 1587 aggiunto.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

216

SIENA

VII.3,138

[138] Sermones s. Vincenti de Valentia. Venet., apud Iacobum de Leuoco, 1496. [139] Sermones Leonardi de Vtina. Lugduni, apud Io. Trechsel Benneterza, 1495. [140] Selua locorum del Granata. Venet., apud Iuntam, 1586. [141] Speculum peregrinarum quŽst. Bart. Sybilla. Venet., apud Bertanum, 1575. [142] Sermones Iohannis Flot De beatudinibus. ColoniŽ, per Io. Nouesianum, 1556. [143] Summa sacramentorum. [144] Sulpitij Seueri Historia. BononinŽ, 1581. [145] Sermones quadr. Iac. Vorag. Venet., apud Somascum, 1572. [146] Sermones aurei de sanctis Antonij de Brixia. BrixiŽ, apud Angelum Britanicum330. [147] ThomŽ Giannini De Prouidentia. FerrariŽ, apud Iulium Cesarem Cagnacinum331. [148] Thesaurus concionatorum Trugilli. Venet., Dominicum de Farris, 1588. [149] Vago e diletteuol giardino di Luigi Contarini. VicenzŽ, 1586. [150] Vgo de Santo Vittore. Vent., apud Iac. Pensium Leucen., 1506. [151] Vita di Carlo V. Vent., apud Vicenzum Valgrisium, 1566. [152] Valerio Massimo. Lugduni, apud Griffium, 1541.

VII.4. SIENA, S. Maria degli Angeli: Giacomo Anti da Siena. (f. 79r) Lista de’ libri di don Iacomo Antj da Siena. [1] Biblia sacra. Venet., apud Altobellum Salicatum, 1576. [2] Catehismus. Venet., apud Hieronimum Polum, 1579. [3] Compendium theol[og]ice veritatis. Venet., apud Iacobum Piccaium, 1568. [4] Calepinus. Venet., apud Grifium, 1585. [5] Dicta notabilia Aristotelis et aliorum. Venet., 1540. [6] De contentu mundi per Innocentium papam III. Venet., 1544. [7] Encheridium sacerdotum per Cosmum Philorcum. Flor., apud Iuntas. [8] Flores sacrorum doctorum, a Thoma Hibernico collecti332. Ven., 1550. [9] Landulfus, De vita Christi. Lugduni, 1522, apud Guglielmum Huyon. [10] Manipulus curatorum. Venet., apud Hieronimum Caualcalupum, 1564. [11] Philonis Iudei Opera. Lugduni, apud Ioannem Temporalem, 1555. [12] Petrus Lombardus, In333 4 lib. Sent. Venet., apud Francescum Laurentinum, 1563. [13] Specchio di uera penitenza di Iacomo Passauanti. Florentia, 1580. [14] Summa Angelica. Venet., apud Ziletum, 1578.

  tanicum sotto il rigo.   num sotto il rigo. 332   collecti su correzione. 333  Segue qu depennato. 330 331

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VII.5,15

SIENA

217

VII.5. SIENA, S. Maria degli Angeli: Serafino da Lucca. (f. 80r) Lista de’ libri di don Serafino da Lucca.

A [1] Ambrosij Calepini Dictionarium. Venetijs, 1583. [2] Agostino Guerrieri, Decisione d’alcuni casi di coscienza. Stampato in Pauia, per Girolamo Bartoli, 1595. T. uno.

B [3] Bartholomeo Placentino, Summa aurea armilla. Venetijs, 1578. T. uno.

F [4] Francisci Toleti In vniuersam Aristotelis Logicam. Venetij, apud Fabbium Zopinum, 1587. T. uno.

I [5] Iacobi Zabarelle De rebus naturalibus. Colonie, apud Ioannem Bapt. Ciottum, 1596.

N [6] Nicolai de Nysa In 4 libros Sententiarum. Venetijs, apud Dominicum Farreum, 1574. T. uno.

P [7] Petri Berchorij Dictionarium. Venetijs, apud Gasparem Bindonum, 1589. T. 4. [8-9] Petri Tartareti In Aristotelis Posteriorum et totam Logicam. Venetijs, apud hŽredes Melchioris Sesse, 1581. T. 2. [10] R. p. f. Pacifico de Novara, Somma Pacifica. In Venet., appresso Giacopo Cornetti, 1587. T. uno.

M [11] P. Michaelis Timothei Gateensis In hymnos ecclesiasticos. Venetijs, apud Franciscum Zilettum, 1582. T. uno. 334

T [12] Thoma Stapletono Anglo, Promptuarium catholicum super omnia Euang. Venetijs, apud Minimam Societatem, 1594, T. 3. [13] Thesaurus nouus super Euang. Venetijs, apud Ioannem Somascum, 1570. T. 3. (f. 80v) [14] Biblia sacra. Venetijs, apud Iolitos 1588. [15] Missale Romanum. Venetijs, apud Iuntas, 1584. 334

  P. sul margine interno.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

218

SIENA

VII.5,16

[16] Catechismus ex decreto Concilij Tridentini. Venetijs, apud Georgium Angelerium, 1583.

VII.6. SIENA, S. Maria degli Angeli: Gregorio da Gubbio. (f. 81r) Lista dei libri di d. Gregorio da Gubbio. [1] Ambrosij Calepini Dictionarium. Venetijs, apud Nicolaum Beuilaquam, 1570. In fol. T. 1. [2] D.335 Antonij de Padua Sermones de tempore. Venetijs, apud Ioannem Antonium Bertanum, 1574. In 8°. T. 2. [3] Aristotelis Organum. Venet., apud Vincentium Valgrisium, 1563. In 8. T. 1. [4] D.336 Bernardi Opuscula. Venet., apud Simonem Beuilaquam Papiensem, 1495. In 8. T. 1. [5] Biblia sacra. Venet., apud Altobellum Salicatium, 1576. In 4°. T. 1. [6] Boetij Logica. Venet., apud Ioannem Griphium, 1546, In fol. T. 1. [7] Canones sacrosancti Concilij Tridentini. Venet., ap. Aldum, 1566. In 8. T. 1. [8] Casi di conscientia di fra’ Serafino Razzi. Ven., per Giacomo Cornetti, 1589. In 16°. T. 1. [9] Catechismus. Venet., ap. Dominicum Guerreum et fratres, 1571. In 8. T. 1. [10] Cathena aurea diui ThomŽ. Venet., ap. Gratiosum Perchacinum, 1567. In 4°337. T. 1. [11] Despauterij GramaticŽ, Venet., ap. Io. Variscum et socios, 1563. In 8°. T. 1. [12] Francisci Toleti Logica. Venet., ap. Io. Baptistam a Porta, 1589. In 4. T. 1. [13] Hieronimi SauonarolŽ Logica parua. In 4°. T. 1. [14] Ioannis Mormelij TabulŽ de componendis carminibus. Mediolani, ap. Petrum de Tinis, 1578. In 8. T. 1. [15] Ioannis Rauisij Textoris Officina. BasileŽ, apud Leondardum Ostenem., 1592. In 4°. T. 1. [16] Eiusdem Epithetorum opus. Venet., ap. Paulum Vgolinum, 1597. In 4. T. 1. [17] Instruttione per meditare la passione de nostro Signore del padre Gasparo Loarte. Roma, 1571. In 16. T. 1. (f. 81v) [18] Missale Romanum. Venet., ap. Ioannem Variscum, 1572. In 4. T. 1. [19] Prediche quadragesimali del Panigarola. Venet., per Roberto Meietti, 1597. In 4°. T. 1. [20] Ricordi di monsignor Sabba. In Venet., per Giouanni Guerigli, 1598. In 8°. T. 1. [21] Rime del Caporale et altri autori. In Venetia, per Gio. Battista Bonfadino, 1592. In 16. T. 1. [22] Scoti Questiones logicales. In fol. T. 1. [23] Scrutinium sacerdotale. Venet., apud Petrum Mariam Bertanum, 1594. T. 1. [24] Summa sacramentorum. RomŽ, per Iulium Accoltum, 1576, In 8. T. 1. [25] Vocabulista ecclesiasticum. Venet., ex typographia Guerrea, 1590. In 8. T. 1.   D. sul margine interno.   D. sul margine interno. 337   In 4° sopra il rigo. 335 336

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VII.8,8

SIENA

219

[26] Lodouico Ariosto. In Venetia, per Nicolò Misserino, 1596. In 8°. T. 1.

VII.7. SIENA, S. Maria degli Angeli: Bartolomeo da Bologna. (f. 83r) Index librorum d. Bartholomei Bononiensis. [1] Aristotelis Opera. Venetijs, apud Ioachimum Bruniolum, 1585. [2] Ambrosij Calepini. Venetijs, apud Ioannem Grifium, 1583. [3] Benedicti Pererij De phisico auditu. Venetijs, apud Andrea Muschium, 1591. [4] Biblia sacra. Venetijs, apud heredes Nicolai BevilaquŽ, 1583. [5] Catechismus. Venetijs, apud Dominicum de Farris, 1586. [6] Chrisostomi Iauelli In uniuersam Aristotelis philosophiam. Venetijs, apud Ioannem Mariam Bonellum, 1564. [7] Ciuil conuersatione del Guazzo. Venetia, appresso Altobello Salicato, 1586. [8] Concetti scritturali sopra il Miserere del p. d. Cesare Calderari. Venetia, appresso Gio. Battista Bonfadino, 1589. [9] Francisci Piccolominei De uniuersŽ philosophiŽ moribus. Venetijs, apud Franciscum de Franciscis, 1594. [10] Francisci Toleti In 8 libros Aristotelis De phisico auditu. Venetijs, apud Iuntas, 1573. [11] Fratris ThomŽ de Truxillo Conciones quadragesimales. Venetijs, apud Damianum Zenarum, 1592. [12] Homelie e prediche del p. Franceschino Visdomini. Milano, appresso Giouanni Antonio degli Antonij, 1561. [13] Inuettive et orationi di Cesare Rao. Venetia, presso Damianum Zenaro, 1587. [14] Orationi uolgari di Luigi Groto. Venetia, appresso Fabio e Agostino Zoppini, 1589. [15] Prediche di diuersi tempi di monsignor Cornelio Musso, vescouo di Bitonto, 1583. [16] Petri Tartareti In Aristotelis philosophiam. Venetijs, apud heredes Melchioris SessŽ, 1581. [17] Responsionem casuum conscientiŽ fratris Lodouici de Beia Ordinis Eremitarum. BrixiŽ, apud Petrum Mariam Marchettum, 1588.

VII.8. SIENA, S. Maria degli Angeli: Vincenzo da Roma. (f. 83v) Index librorum d. Vincentij Romani. [1] Biblia sacra. Ventijs, ex officina Iunctarum, 1579. [2] Missale Romanum. Appud Aldum, Vent., 1574. [3] Catechismus ad parochos. Vent., apud Georgium Angelerium, 1592. [4] Sotus, Super Aristotelis Logicam. Vent., sub signo Pauonis, 1574. [5] Petri Tartareti Super Aristotelis Phisicam. Vent., apud heredes Merchioris Sesse, 1592. [6] Dilucidationes Archangeli Mercenarij. Vent., apud Paulum Meietum, 1584. [7] Rethorica Ciceronis. Vent., appud Aldum, 1559. [8] Toletus, Super Logicam. Venet., appud Iunctas, 1587.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

220

SIENA

VII.8,9

[9] Logica Ioannis Raulin. Lugduni, 1550338. [10] Somma Corona de’ confessori dell. r. Mauro Antonio Berarduccio. In Venetia, appresso Gio. Battista Vscio, 1587. [11] Opuscula aurea venerabilis ThomŽ de Kempis. Vent., appud Philipum Iunctas, 1568. [12] Epittome sacramentorum r. d. Laurentij Petij de Colonia. Venetijs, appud Georgium Angelerium, 1575. [13] Questiones Ioannes Scoti super Logicam. Vent., appresso Franciscum Franciscium, 1590. [14] Commentaria Simplicij super libros Phisicorum. Vent., appud Hieronimum Scotum, 1543339.

VII.9. SIENA, S. Maria degli Angeli: Michelangelo Pini da Coriano. (f. 84r) Indice dei libri ad uso di d. Michelangelo Pini da Coriano. [1] Ambrosi Calepini Dictionarium. Venetijs, apud Aldum, 1581. [2] Anitius Boethius, In Logica. Venetijs, apud Ioannem Gryphium, 1566. [3] Annali del Baronio, compendiati dal Panigarola. In Venetia, appresso la Minima Compagnia, 1593. [4] Biblia sacra. Antuerpie, ex officina Christophori Plantini, 1565. [5] Bellisario Bulgarini, Sopra le repliche del signor Oratio Capponi. In Siena, per Luca Bonetti, 1583. [6] Concordantie maiores Biblie. Lugduni, apud Sebastianum Gryphium, 1540. [7] Comentari di Cesare. In Venetia, per Iaccopo Pentio, 1517. [8] Comentari della lingua italiana del Ruscelli. In Venetia, per Damiano Zenaro alla Salamandra, 1581. [9] Concetti scritturali sopra il Miserere del Calderari. In Venetia, per Gio. Battista Bonfadino, 1593. [10] Concetti del medesimo sopra il Magnificat. In Venetia, per gli heredi di Marchio’ Sessa, 1594. [11] Conciliatio Aristotelis et Platonis, autore Gabrielle Barattello. Venetijs, per340 Franciscum Gasparem et fratres, 1573. [12] Cathechismus ad parochos. Venet., apud Franciscum Pratum. [13] Dialogi santi Gregori pape. Ven., per Ioannem de Panginis Brixiensem, 1492. [14] Discorsi predicabili del padre fra’ Sebastiano Ammiani. In Venetia, appresso alli heredi di Marchio’ Sessa, 1567. [15] Dichiarationi sopra Salmi del Panigarola. In Venetia, per Marco Zaltieri, 1590. [16] Ennarationes in Euangelia Calixti Placentini. Ven., per Gabriellem Iolitum de Ferraris, 1584. [17] Philippi Diez Conciones. Ven., apud Dominicum de Farri, 1588.

  1550 su correzione.   1543 su correzione. 340  Segue Gabriellum Iolitum depennato 338 339

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VII.9,40

SIENA

221

[18] Ioannes Gagneus Parisiensis, Super Epistolas diui Pauli. Parisijs, apud Ioannem de Roigny sub signo quatuor Elementorum, 1563. [19] Lettioni del Panigarola contra Caluino. In Ferrara, appresso Giulio Vasalino, 1585. [20] Lettere di Bernardo Tasso. In Venetia, appresso Giaccomo Cornetti, 1585. (f. 84v) [21] Lettere di Claudio Tolomeo. In Ven., appresso i Guerra, 1596. [22] Marianus Victorius Reatinus, De sacramento confessionis. Rome, apud Paulum Manutium, 1562. [23] Mambrino Roseo da Fabriano, De l’ institutione del prencipe christiano. In Venetia, appresso Gabriel Giolito de Ferrari, 1560. [24] Marci Antonij Zimare Tabula. Ven., apud Petrum de Fine, 1556. [25] Petri Lombardi Libri quatuor Sententiarum. Parisijs, ex officina Iaccobi Du Puys sub signo Samaritane, 1574. [26] Prediche quadragesimali del Panigarola. In Roma, appresso Stefano Paolini, 1596. [27] Prediche festiue del medesmo. In Ven., appresso Gio. Battista Ciotti, 1596. [28] Pandulphus Zallamella, De peccatorum omnium penis. Rauenne, per Franciscum Tebaldinum, 1589. [29] Sermones diui Antoni de Padua totius anni. Ven., per Ioannem Antonium Bertanum, 1574341. [30] Summa aurea armilla. Ven., apud Ioannem Antonium342 Bertanum, 1582. [31] Summa pontificalium et sinodalium constitutionum. Ven., sub signo Pauonis, 1574. [32] Summa predicantium Ioannis de Bromiard. Lugduni, in uico Mercuriali, 1522. [33] Summa sacramentorum Francisci a Victoria. Ven., apud Dominicum de Farris, 1569. [34] Summa Corona de’ confessori del reuerendo Mauro Antonio Berarduccio. In Venetia, appresso Matteo de’ Valentini, 1589. [35] Sententie et exempla collecta ex probatissimis scriptoribus per Andream Eborensem. Ven., 1586. [36] Speculum humane uite, autore Rodorico Zamorensi. Brixie, apud Franciscum et Petrum Mariam de Marchettis, 1560. [37] Specchio del prencipe christiano del signor Giulio Cesare Cabei. In Venetia, appresso Egidio Regazola, 1574. [38] Dicta pretiosa siue Loci comunes a venerabile Beda excerpti. Venetijs, apud Leoncinum, 1580. (f. 85r) [39] Ropertus Holrot, Super librum Ecclesiastici. Venetijs, per Bonettum Locatellum, 1509. [40] Opuscula aurea venerabilis Tomae de Kempis, canonici regularis. Venetijs, apud Iuntas, 1576. 341 342

  1574 sotto il rigo.   Antonium aggiunto sopra il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

222

SIENA

VII. 9,41

[41] Orationi del Cieco di Hadria. In Ven., appresso li Zoppini, 1598. [42] Oratione di molti huomini illustri uolgari, raccolte dal Sansouino. In Venetia, appresso il medesmo, 1561. [43] Platina, Delle uite de’ sommi pontefici. In Ven., appresso Gio. de’ Picchi et fratelli, 1578. Remosse le 3 uite proibite. [44] Prediche sopra i quatro nouissimi del reuerendo d. Gabbriello Inchino. In Venetia, appresso i Guerra, 1596. [45] Modo di comporre epistole secondo Oratio Toscanella. In Ven., appresso Pietro De Franceschi, 1575. [46] Ragionamenti sopra la passione di Christo del Panigarola. In Genoa, appresso Antonio Orero, 1585. [47] Lagrime di s. Pietro del Tansillo. In Ven., appresso Gio. Battista Bonfadino, 1598. [48] Opus aureum ornatum super Euangelijs totius anni. Lugduni, apud Benedictum Bonnin, 1521. [49] Questiones trecentum in diuinum officium Michaelis Timothei. Venetijs, apud Franciscum Zillettum, 1581. [50] Cathena aurea diui Tome. Lugduni, apud Franciscum de Gionta, 1520. [51] P. Virgilij Opera. Venetijs, apud heredes Melchioris Sessae, 1586. [52] Pub. Ouidij Nasonis Fastorum, Tristium, De ponto. Venetijs, apud Ioanem Baptistam Bonfadinum, 1587. [53] Amonius, In Logica. Venetijs, ex officina Francisci Bindoni, 1550. [54] Questiones Scoti in Logica. Apud Octauianum Scotum. [55] L. FenestellŽ De magistratibus Romanorum. Ven., apud Ioannem Baptistam et Melchiorem Sessam, 1558. [56] Canones et decreta sacrosanti ecumenici Concilij Tridentini. Neapoli, apud Ioannem Mariam Scotum, 1564. (f. 85v) [57] Sermones fratris Gabrielis de Barleta. Ven., apud Valerium Bonellum, 1585. [58] Retorica Ciceronis ad Herenium libri quatuor et similiter De inuentione libri duo. Lugduni, apud Sebastianum Gryphium, 1551. [59] Missale Romanum. Venetijs, ex Biblioteca Aldina, 1574. [60] Breuiarum Romanum. Venetijs, apud Iuntas, 1596. [61] Flores omnium doctorum, collecti per Thomam Hiberricum. Lugduni, apud Gulielmum Rouil. sub Scuto Ueneto, 1565. [62] Conciones in Euangelia et Epistolas, autore d. Laurentio a Villauincentio Xeresano. Lugduni, apud Gulielmum Rouillium, 1568. [63] Compendium totius theologie ueritatis, autore fratre Ioanne de Combis. Venetijs, apud Cominum de Tridino, 1563.

VII.10. SIENA, S. Maria degli Angeli: Modesto Mancini da Orvieto. (f. 86r) Libri di d. Modesto Mancini da Oruieto. [1] Ambrosi Calepini Dictionarium. Apud Nicolaum Beuilacquam. Ven., 1570. T. 1. [2] Archangeli Mercenarij Dilucidationes super philosophiam. Ven., ap. Paulum Meietum, 1582. T. 2.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VII.10,26

SIENA

223

[3] Aristotelis Organum. Ven., ap. Vincentium Valgrisium, 1563. T. 1. [4] Catechismus. Ven., ap. Dominicum Farreum, 1581. T. 1. [5] Cathena aurea d. ThomŽ. Ven., ap. Gratiosum Perchacinum, 1567. T. 1. [6] Concilium Tridentinum. RomŽ, ap. Paulum Manutium, 1564. T. 1. [7] B.343 EphrŽm Sermones. In agro Patauino, 1585. T. 1. [8] Euthyci Augustini Niphi Destructio destructionum Auerrois. Lugduni, apud Scipionem de Gabiano, 1529. T. 1. [9] Francisci Toleti Logica. Ven., ap. Dominicum de Farr., 1590. T. 1. [10] D.344 Haymonis HumiliŽ siue Sermones. ColoniŽ, apud Eucharium Ceruicornum, 1531. T. 4. [11] Fr.345 Ioannis Granaten. Institutiones ad christianam theologiam. Ven., ad signum Spei, 1560. T. 1. [12] Ioannis Duns Scoti Questiones super Logicam. Ven., ap. Franciscum Sen., 1586. T. 1. [13] Ioannis Magistri Super libros Phisicorum. Ven., ap. Bonetum Locatellum, 1487. T. 1. [14] Marcus T. C., De officijs. Lugduni, ap. Ant. Gryphium, 1581. T. 1. (f. 86v) [15] Missale Romanum. Ven., ap. Iunctas, 1576. T. 1. [16] Fra.346 Nicolai de Lira Supra Sacram Scripturam. Nuremberge, apud Antonium Gobergers, 1494. T. 4. [17] Petri Duodi Super libros Anime. Ven., per Domincum GuerrŽum, 1575. T. 1. [18] Summa sacramentorum. Ven., ap. heredes Io. MariŽ Bonelli, 1579. T. 1. [19] Domini347 ThomŽ de Mancinis Laureola dominorum prelatorum. Vrbeueteri, ap. Rosatum Tintinnasium, 1582. T. 1. [20] Historie di Ciprian Manente da Oruieto. Ven., per Gabriel Giolito, 1561. T. 1. [21] Historie di casa Monaldescha di Alfonso348 Ceccarelli. In Ascoli, per Gioseppe Del Angnoli, 158{*}. T. 1. [22] Lettere del Guerrini. Ven., per Gio. Batista Ciotti da Sena, 1593. T. 1. [23] Le tre fontane di messer Nicolò Liburnio. In Ven., per Gregorio Di Gregorij, 1526. T. 1. [24] Prediche del Panigarola. In Ven., per Gio. Cittuti Se., 1592. [25] Ricordi di monsign. Sabba. In Ven., per Gio. Bariletto, 1569. [26] Vita di santa Catherina da Siena di fra’ Raimondo da Cappua. In Ven., per Gio. Batista Bonfadino, 1591.

  B. sul margine interno.   D. sul margine interno. 345   Fr. sul margine interno. 346   Fra. sul margine interno. 347   Domini sul margine esterno. 348  Segue Bon depennato 343 344

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

224

VENEZIA, S. SALVATORE

VIII.1

VIII.1. VENEZIA, S. Salvatore349. (f. 87r) Index librorum, qui in monasterio Sancti Saluatoris Venetiarum et ad usum Canonicorum eiusdem reperiuntur. [1-9] D.350 Augustinus, De ciuitate Dei. Aliquot uolumina, quorum tria impressa sunt Ven., 1470. Quartum. BasileŽ, cum comentario ThomŽ Ualois, 1505. Quintum et sextum, cum com. eiusdem ThomŽ, nec non additionibus Jacobi Passauantij ac ueritatibus Francisci Maironis. BasileŽ, per Adam Petri de Langerdoff, 1515. Quibus sunt adiuncti libri De Trinitate eiusdem d. Augustini. BasileŽ, per eundem Adam. Septimum. Ven., per Gabrielem Petri de Taruisio, 1475. Octauum et nonum, cum comento ThomŽ Valois. Ven., per Octauianum351 Scotum, 1489. Decimum et undecimum. Ven., per Nicolaum Gerson, 1575. Duodecimum manu scriptum. Trigesimum. Ven., per Octauianum Scotum, 1489. [10] D.352 Augustini Opera, duo corpora. BasileŽ, 1506, per Ioannem Amorbachium et socios. [11] D.353 Augustini In lib. Psalmorum. Ven., per Bernardinum354 Benalium, 1493. [12] D.355 Augustini In Ioannem. [13-14] D.356 Augustini Operum alius decimus thomus, numero duo. Quorum vnus. Ven., ad signum Spei, 1550. Alter uero357. Parisijs, per Bertholdum Rembolt, 1516. [15] D.358 Augustini Opusculorum, duo uolumina. Ven., per Octauianum Scotum, 1483. 349   SS. Salvatore (detta anche San Salvador), vicariato di S. Marco, diocesi di Venezia. La tradizione fa risalire la fondazione al VII secolo, ad opera di san Magno, vescovo di Oderzo, ma le prime testimonianze scritte risalgono al XII secolo. Dopo la decadenza dei secoli XIV e XV, nel 1441 per iniziativa di Gabriele Condulmer, futuro papa Eugenio IV, che aveva ottenuto la chiesa e il monastero in commenda, fu affidata ai Canonici regolari di San Salvatore. La Congregazione dei Canonici fu soppressa nel periodo napoleonico, i suoi beni passarono al demanio e il monastero fu trasformato in caserma. Fonti: La documentazione relativa alla Chiesa e all’insediamento è conservata presso l’Archivio di Stato di Venezia e in parte presso l’attuale parrocchia del Santissimo Salvatore. Bibliografia: Francesco de Gratia, Chronicon Monasterii S. Salvatoris Venetiarum, Venezia 1766; G. Tassini, Iscrizioni della Chiesa e del convento di San Salvatore, Venezia, 1895; La Chiesa di San Salvador. Storia arte teologia. Atti del Convegno pluridisciplinare nel cinquecentenario della fabbrica, Venezia, Scuola grande di San Teodoro, 27 febbraio, 6-13-20 marzo 2007, a cura di G. Guidarelli, Padova 2009; B. Betto, Le nove congregazioni del clero di Venezia, in La Chiesa di Venezia tra Medioevo ed età moderna, a cura di G. Vian, Venezia 1989, pp. 113-145 (Contributi alla storia della Chiesa di Venezia, 3). 350   D. sul margine interno. 351   Octauianum su correzione. 352   D. sul margine interno. 353   D. sul margine interno. 354   Bernardinum su correzione. 355   D. sul margine interno. 356   D. sul margine interno. 357  Segue Ven., per Octauianum Scotum depennato. 358   D. sul margine interno.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VIII.1,37-43

VENEZIA, S. SALVATORE

225

[16] D.359 Augustini alia tria uolumina quorumdam Opusculorum. Ven., per Pellegrinum de Pasqualibus, 1491. [17] D.360 Augustini Opera; RegulŽ. Manu scripta. [18] D.361 Augustini Soliloquia. Manu scripta. [19] D.362 Augustini Sermones. Parisijs, per Bertholdum Rembolt, 1516. [20] D.363 Augustini De Trinitate. Mediolani, per Leonardum Pathel, 1489. [21] D.364 Augustini Sermones ad heremitas. Scripti. [22] D.365 Augustini Sermones ad populum. Ven., ad signum Spei, 1505. [23] D.366 Augustini Opera. Ven., Franciscus de Franciscis, 1584. [24] D.367 Augustini Confessionum. Parisijs, Petrus Regnault, 1540. [25] Albertus Magnus, In lib. Sententiarum. BasileŽ, per Iacobum de Phortzen, 1506. [26] Alberti Magni DuŽ partes SummŽ, quarum prima De coequeius, altera De homine inscribitur, cum additionibus Marci ZimarŽ. Ven., per Octauianum Scotum, 1519. [27] Alexandri de Ales Summa universŽ theologiŽ, in quattuor p. Ven., per Franciscum de Franciscis Senensem, 1576. [28] Idem Super tertium Sententiarum. Ven., per Ioannem de Colonia, 1475. [29] Alphonsi Tostadi Opera. Ven., per Petrum Leichtenstein, 1528. [30] Antonius Beccharia, In traductionem Dionisii De situ orbis, cum panegirico Plinij. Ven., per Bernardum Pictorem et socios, 1477. [31-33] Arbor uitŽ crucifixŽ Vbertini de Casali. Ven., per Andream de Bonetis de Papia, 1496, unus. Alter, 1485. Tertium. Scriptus. Numero 3. [34] D.368 Antonini Summa. Per Nicolaum Galicum, 1459. [35-36] Eiusdem SumŽ369 historialis. Aliquot uolumina, quorum quaedam,370 impressa in BasileŽ, per Nicolaum Kesler, 1502. Quedam uero, Lugduni, per Io. de Gradibus. [37-43] Eiusdem SummŽ aliquot uolumina. Ven., 1566. Alia, per Io. Clein. Alia, per Io. de Colonia et Io. Gieretzem371, 1477. Alia, per Leonardum de Uuild, 1470. Alia, per Franciscum de Hailbronn et Nicolaum de Francfordia, 1474. Alia, per Andream de Catharo, 1485. Postera alia, per Nicolaum Gerson, 1477. (f. 87v)   D. sul margine interno.   D. sul margine interno. 361   D. sul margine interno. 362   D. sul margine interno. 363   D. sul margine interno. 364   D. sul margine interno. 365   D. sul margine interno. 366   D. sul margine interno. 367   D. sul margine interno. 368   D. sul margine interno. 369   SumŽ su correzione. 370   Seguono lettere depennate. 371   Gieretzem su correzione. 359 360

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

226

VENEZIA, S. SALVATORE

VIII.1,44

A 372

[44] D. Attanasius, In diui Pauli Epistolas. RomŽ, per Vldaricum Gallum, 1477. [45] Alberti Magni PostillŽ in Io. euangelistam. Hagenau, per Henricum Gran, 1504. [46] D.373 Ambrosius, De officijs. Parisijs, per Ioannem Petri, 1504. [47] Almanach Io. Stoflerij. Ven., per Lucam Antonium Iuntam, 1522. [48] Albertus Magnus, De officio missŽ; De sacramento EucharistiŽ. Cum lectionibus super uerbo Venite, comedite. ColoniŽ, per Henricum Quentell. [49] Similiterque Rationale diuinorum officiorum. Ven., per Bonetum Locatellum, 1491. [50] Aluaro Pelagius, De planctu EcclesiŽ. Lugduni, per Ioannem Cleyn. [51-53] Alberti Magni PostillŽ super Marcum, Matteum et Lucam. In oppido Hagonauu, per Henricum374 Gran375, 1504. [54] D.376 Ambrosius, De officijs. Manu scriptus. [55] Alphonsus Toletus, In primum Sententiarum. Ven., per Paganinum de Paganinis, 1490. [56] Antonius Andreas, Super lib. Metaph. Aristotelis. VincentiŽ377, per Nicolaum378 de Harlem, 1477. [57-58] Astronomia Alphonsi, numero 2. Ven., per Herrardum Ratdolt, 1490, unus. Alter, 1483. [59] AnaniŽ Lectura in quinto Decretalium. Scripta. [60] Ammianus Marcellinus. RomŽ, per Georgium Sachsel et socios, 1474. [61] Archidiaconus, Super Decretalia. Per Ioannem379 da Selgenstat, 1481. [62-63] Abbas Monacensis Consiliorum. Numero 2. Unus FerrariŽ, per Petrum de Arancegio, 1477. Alter. Ven., per Peregrinum de Pasqualibus et socios, 1476. [64] Cui adiunctŽ sunt Disceptationes et allegationes eiusdem. Ven., per Ioannem de Forliuio et fratres, 1477. [65] Nec non Tractatus de prestantia cardinalium AndreŽ Barbari. BononiŽ, per Vgonem de Rugerijs, 1487. [66] Eiusdem Consiliorum pars secunda. PesciŽ, per Sigismundum Rodt de Bitsaze, 1488. [67] Appianus Alesandrinus. Ven., per Christophorum de Pensis, 1500. [68] Cui adiunctŽ sunt HistoriŽ Polibij. Ven., per Bernardum Ven., 1498. [69] Nec non Eutropius et Paulus380, De gestis Romanorum. Ven., per Ioannem Rubeum, 1490. [70] Aristotelis De anima et Ethic. Scriptus.   D. sul margine esterno.   D. sul margine esterno. 374  Segue Quentell depennato. 375   Gran sopra il rigo. 376   D. sul margine esterno. 377   VincentiŽ su correzione. 378   Nicolaum su correzione. 379   Ioannem su correzione. 380   Segue spazio bianco. 372 373

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VIII.1,97

VENEZIA, S. SALVATORE

227

[71] Arist. Posteriora. Scripta. [72] Astronomica Albumazaris. [73] Antonius poeta antiguus. Scriptus. [74] Augustini De rerum omnium principio. Scriptus. [75] Astronomia Guidonis. AugustŽ, Erardus Ratdolt, 1491. [76] Almanach noua Io. Stoeflerini Iustingensis. Ven., per Petrum Liechtenstein, 1507. [77] Anticlaudianus. Scriptus. [78] Abbas Isaac. Scriptus. [79] Alexander Benedictus physicus, De Žgri atquŽ medici offitio. Ven., per Lucam Antonium Iunctam, 1533. [80] Antonius de Budrio, In secundo Decretalium. Scriptus. [81] Alberti Magni Postilatio in Apocaly. Io. Ven., per Petrum de Parenghis, 1500. [82] Augustini Steuchi Opera. Ven., apud Dominicum Nicolinum, 1591. Numero 2. [83] Archiepiscopale Bononiense Gabrielis Paleoti, card. RomŽ, apud Aloysium Zanettum, 1594. (f. 88r) [84] Allegationes diuersorum doctissimorum iureconsultorum in causam precedentiŽ in Canonicos reg. Lateranenses et monacos s. IustinŽ. CremonŽ, apud Vincentium Comitem, 1567. [85] Antonij Cucchi Institutionum Pentatheucus primus. PapiŽ, apud Hieronymum Bartolum, 1579. [86-87] Auctoritates SacrŽ ScripturŽ et ss. Patrum, quae in cathechismo Petrij Canisij citantur.Quarum prima, secunda et tertia pars in uno uoluminŽ impressŽ sunt. Ven., apud Aldum, 1571. Reliquus numerus. ColoniŽ, apud Geruuinum Calenium et heredes Io. Quentell, 1570. [88] Angeleida di Erasmo Ualuasone. In Venetia, per Gio. Battista Somasco, 1590. [89] Arcadia del Sannazaro. In Venetia, per Gio. Giolitto De Ferrari, 1562. [90] Adrianus papa, In quattuor lib. Sententiarum. Ven., per Lucam Antonium Iunctam, 1522. [91] Albertus Magnus, De adherendo Deo. Ven., per Io. Antonium, 1522. [92] Eiusdem Compendium theologicum. Numero 2. Ven., apud Io. Baptistam Somascum, 1584. [93] Arte del predicare di fra’ Luca Baglioni. Cesenae, per Bartolomeo Rauerij, 1581. [94] Assertiones quorundam dogmatum EcclesiŽ Francisci Poligrani. ColoniŽ AggripinŽ, per Io. Birckmanum, 1571. [95] Auertimenti ciuili di Gio. Francesco Lottini. In Venetia, presso Fabio et Agostin, 1582. [96] Alfabeto primo esemplare di Vince[n]zo Ferini. In Vinetia, apresso i Griffi, 1583. [97] Alfabeto secondo esemplare dell’istesso. In Vinetia, presso Erasmo Vioti, 1590.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

228

VENEZIA, S. SALVATORE

VIII.1,98

[98] S.381 Augustini Sermones ad heremitas. Ven., per Petrum Bergomensem, 1405. [99] S.382 Augustini383 Cont. Pellagianos. Ven., ad signum d. Hieronymi, 1538. [100-101] D.384 Antonini Summa confessionalis. Numero 2. Una, Lugduni, apud Theobaldum Paganum, 1546. Altera, Ven., apud Georgium de’ Caualli, 1562. [102] Augustinus Niphus Suessanus, In Physicam Aristot. Ven., per Octauianum Scotum, 1510. [103] Appolinaris In primum Posteriorum lib. Arist. Ven., per Ottinum Papiensem, 1397385. [104] Aristotelis Mistica philosophia. RomŽ, apud Iacobum Mazochium, 1519. [105] Alberti de Saxonia Questiones386 in Phisica. Venetijs, per Octauianum Scotum, 1492. [106] Aristotelis Dicta notabilia. [107] Aurea rosa, siue Expositio super Euangelia totius anni. [108] Angeli Politiani Miscelanea. Ven., per Cominum de Tridino, 146. [109] Angelica summa Angeli de Clauasio. Ven. per Georgium de Arriuabenis, 1504. [110] Angelus, De casibus conscientiŽ. Ven., per Fabium Zoppinum, 1582. [111] Armilla de casibus conscientiŽ. Numero 2. Ven., per Marcum Antonium Zalterium, 1587. [112] Antonio Corduba, De casi de conscienza. In Bressa, per il Marcheto, 1596. (f. 88v) [113] Antonij Paini Paraphrasis in Epist. d. Pauli. Ven., per Dominicum Nicolettum, 1599. [114-115] Antonij Zimare Tabula et Theoremata. Numero 2. Ven., per Hieronymum Scotum, 1576. [116] Arcangeli Mercenarij Dilucidationes. Ven., per Paulum Meiettum, 1584. [117] Antonij Scaini Paraphrases in Primam philosophiam. RomŽ, per Nicolaum Picolettum387, 1587. [118] Andrea Duodus, De habitibus intellectus. Ven., per Dominicum Nicolinum, 1577. [119] Ammonius, In Logicam. Ven., per heredes Hieronymi Scoti, 1581. [120] Alexandri Achilini Opera. Ven., per Hieronymum Scotum, 1545. [121] Antonius Andreas, In lib. Metaph. VincentiŽ, 1477. [122] Aristot. Opera. Lugduni, per Iacobum Berion, 1580. [123] Augustini Dati Senensis Opera. Senis, per Simonem Nardum, 1503. [124-127] Augustinus Suessanus, De phisico auditu; De coelo; De anima, cum Disputationibus metaphisicalibus. Ven., per Hieronymum Scotum, 1560.   S. sul margine interno.   S. sull margine interno. 383   Augustini su correzione. 384   D. sul margine interno. 385   1397 su correzione. 386   Questiones su correzione. 387   Picolettum corregge Nicolettum. 381 382

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VIII.1,159

VENEZIA, S. SALVATORE

229

[128] D.388 Ambrosij Opera. BasileŽ, ex officina Frobeniena, 1555. [129] Ambrosius Cattarinus, Cont. Luther. FlorentiŽ, apud Iunctas, 1520. [130] Ammonij Logica. Ven., per Io. Griphium, 1553. [131] Appianus Alexandrinus. Apud Henricum Steph., 1592. [132] S.389 Augustini Opera. Ven., per Franciscum de Franciscis, 1584. [133] Adrianus cardinalis, De uera philosophia. RomŽ, per Iacobum Mazzocchium, 1510. [134] Anibal Caro, Eneide di Virgilio. In Ven., presso i Gionti, 1592. [135] S.390 Anselmi Opera. Ven., ad signum Spei, 1549. [136] Albertus Magnus, Super Missus est. Mediolani, per Vldericum Scilzenzeler, 1488. [137] Affrica del Petrarca. Ven., 1570. [138] Abraham Bozouius, Super Salue Regina. Ven., 1598. [139] Antonij de Vercello Sermones. Lugduni, per Nicolaum Catelanum, 1504. [140] Anguillara, Metamorfosi d’Ouidio. Ven., 1563391. [141] Aluiati Emblemata. Lugduni, per Mathiam Bonhome, 1550. [142] Ananias, De natura demonum. Ven., 1589. [143] Adagia correcta. Parisijs, per Aegidium Beys, 1583. [144] Auerrois Opera. Ven., 1562. [145] Apuleius. FlorentiŽ, 1504. [146] S.392 Antonini Dialogus. Ven., 1545. [147] Anima fidelis, quadragesimale. Ven., per Albertinum de Lisona, 1505. [148] Angelica summa. Ven., per Georgium Arriuabenem, 1492. [149] Aquilani Sermones. Ven., per Petrum Bergomensem, 1499. [150] Armilla summa. Ven., apud Somascum, 1572. (f. 89r)393 [151] Auiso de’ fauoriti del Mondogneto, tradotto da Vicenzo Bondi. Venetia, Michel Tramezino, 1584. [152] D.394 Augustini Confessionum. Paris., per Petr. Regnauult, 1540. [153] Apoftegmata395 Plutarchi. Per Henricum Steph, 1568396. [154] Aulus Gelius. Lugduni, per Antonium Griphium, 1565. [155] Albertus Magnus, De secretis mulierum. Lugd., per Io. Martinum, 1584. [156] Angelo Grillo, Rime. Bergamo, 1592. [157] Ausonius. Venetia, apud Aldum, 1518. [158] Arca Noè, Thesaurus linguŽ s. Marci Marini. Ven., per Io. Degaram, 1591. [159] Alfonsi Tostati Opera. Ven., per Io. Baptista Sessam, 1596.   D. sul margine esterno.   S. sul margine esterno. 390   S. sul margine esterno. 391   1563 su correzione. 392   S. sul margine esterno. 393   In cima al foglio ripete A. 394   D. sul margine interno. 395   Apoftegmata su correzione. 396   1568 corregge 1566. 388 389

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

230

VENEZIA, S. SALVATORE

VIII.1,160

[160] Accarisio, Vocabolario. Vinetia, per il Valgrisio, 1550. [161] Adagia Pauli Manutij. FlorentiŽ, apud Iunctas, 1575. [162] Augustini Niphi397 De pulchro et De amore. Lugd., apud Beringos fratres, 1549. [163] Angelica summa. Ven., per Ziletum, 1578. [164] Armilla summa. Ven., 1582. [165] Alexander Sarchus Ferrariensis, De moribus ac ritibus gentium. Ven., apud Zilletum, 1576. [166] Armilla summa. Ven., per Marcum Antonium Zalterium, 1590. [167] D.398 Antonini Summa confessionalis. Ven., 1592, per Gio. Battista Bonfadino. [168] D.399 Augustini De doctrina christiana, lib. quattuor. Ven., 1538. [169-170] Armilla summa. Ven., 1588. Alia, Ven., 1582, apud Dominicum Nicolinum. [171] D.400 Augustini Opuscula. Ven., per Vincentium Valgrisium, 1545. [172] Eiusdem Exposito in d. Pauli Epistolas. Ven., per Bernardinum Stagninum, 1543. [173] Augustini Steuchi401 Ennarationes in lib. Iob. Ven., 1567. [174] Academia402 francese. In Vinetia, per Gio. Guarini, 1595. [175] Aristot. Problemata. Parisijs, 1552. [176] Agricoltura, tratta da diuersi. In Vinetia, per Nicolò Polo, 1592. [177] Alberto Magno, Delle uirtu dell’herbe. Vinetia, 1537. [178] Arcadia del Sannazaro. Vinetia, 1574. [179] Angelica summa. Ven., per Antonium Koberger, 1498. [180] Armilla summa. Ven., per Io. Antonium Bertanum, 1582. [181] Apologia Io. MariŽ Verrati Ferrariensis. BononiŽ, per Vincentium Bonardum Parmensem et Marcum Antonium Carpensem, 1538. [182] Armilla summa. Vinetia, per Gio. Battista Vscio, 1596. [183] D.403 Antonini Summa. Ven., per Hieronymum Caualcalupum, 1564. [184] Auertimenti ciuili di Gio. Francesco Lottini. Vinetia, 1582. (f. 89v)

B [185] D.404 Basilij Opera in Latinum, ex GrŽco conuersa, per Raphaelem Vlateranum. RomŽ, per Iacobum Mazzochium, 1515. [186] Biblia, cum concordantijs Ueteris et Noui Testamenti. Nurinberge, per Antonium Koberger, 1501. [187] Blondus, De Italia, et Roma. VeronŽ, 1482. [188] Bruno Carthusianus. Parisijs, 1524.   Niphi su correzione.   D. sul margine interno. 399   D. sul margine interno. 400   D. sul margine interno. 401  Segue Opera depennato. 402   Academia su correzione. 403   D. sul margine interno. 404   D. sul margine esterno. 397 398

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VIII.1,217

VENEZIA, S. SALVATORE

231

[189-190] Boetius, De consolatione philosophiŽ. Valerius Maximus. Primum, Ven., per Io. de Forliuio, 1497. Secundum, Ven., per Bartolomeum de Zanis, 1497. [191] Bartolus, Prima pars Infortiatorum. Ven., 1478405, per Nicolaum Ienson. [192] Eiusdem Secunda pars Infortiatorum. Ven., per Andrea de Asula, 1485. [193-194] Idem, Super secundam p. codicis. Numero 2. Vnum, Ven., per Ioannem de Colonia et socios, 1476. Alterum uero. Venetijs, per Nicolaum Ienson, 1428. [195] Idem, In prima p. Digesti noui. Ven., per Nicolaum Ienson, 1478. [196] Eiusdem Consilia et questiones. Ven., per406 Ioannem de Forliuio, 1485. [197] Boetius, De consolatione. Scriptus. [198] Biblia. Scripta. [199] Burleus, In Physicis. PaduŽ, 1476. [200] Bosidanus, In lib. De anima. Scriptus. [201] D.407 BonauenturŽ Opuscula. BrixiŽ, per Bernardinum Misintum 1497. [202] D.408 Bernardus, In Cantica. Scriptus. [203] Bernardus Iustinianus, De origine urbis VenetŽ. Ven., per Bernardinum Benalium. [204] D.409 Bonauentura, Super secundum Sententiarum. Ven., per Theodoricum et Reinaldum de Nouimagio, 1477. [205] Biblia sacra, cum glossa ordinaria interlineari. Cum postilla Nicolai de Lira et moralitatibus. Cum Burgensis additionibus et Toringi replicis. Ven., 1587. [206-207] Bartholomeus Medina, In primam SecundŽ et in Tertiam p. d. ThomŽ SummŽ. Ven., apud Bernardinum Basam, 1591. [208] Biblia sacra. Venetijs, apud Iolitos, 1588. [209] Battaglie del Mutio per la lingua toscana. Vinetia, presso Pietro Dusinelli, 1582. [210] Bucolica et Georgica di Virgilio, tradotte. Mantoua, per Francesco Osana, 1586. [211] D.410 Bernardi Opera. Ven., per Melchiorem Sessa, 1[5]82. [212] BedŽ presbiterij Commentaria in Epistolas canonicas. ColoniŽ, per Melchiorem Nouesanum, 1540. [213-214] D.411 Bonauentura, In quattuor lib. Sententiarum. Numero 2. Vnum, Ven., per Theodoricum,412 1477. Alterum uero, 1580. [215] Biblia sacra. Lugduni, per Ioannem Tornesium, 1569. [216] Bartholomeus Medina, Super Tertiam p. d. ThomŽ. Ven., apud SS. Io. et Paulum, 1582. [217] Benedictus Perrerius, De principijs rerum naturalium. Ven., per Andream Muschium, 1586.

  1478 su correzione.  Segue Nicolaum Jenson depennato. 407   D. sul margine esterno. 408   D. sul margine esterno. 409   D. sul margine esterno. 410   D. sul margine esterno. 411   D. sul margine esterno. 412   Segue spazio bianco. 405 406

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

232

VENEZIA, S. SALVATORE

VIII.1,218

[218] D.413 Bernardi Opera. Ven., apud Iunctas, 1583. [219] Biblia sacra. Lugduni, apud Ioannem Tornesium, 1556. [220] D.414 Basilij Opera. BasileŽ, per Ambrosium Forbenium, 1566. [221] Boetij Opera. Ven., per Ioannem de Gregorijs, 1492. [222] Bembo Prose. Ven., per Ioannem Tacuinum, 1525. [223] Biblia. Ven., per Bernardinum Stagninum, 1528. (f. 90r)415 [224] Boccacio, Nouelle. Formato.Ven., per Zopinum, 1588. [225] Belintani Sermone. Ven., per Petrum Dusinellum, 1588. [226] Bartollomei de Pisis De uita et laudibus b. Virg. Ven., 1596. [227] Berosus, De antiquitatibus. Ven., 1583. [228] BarlettŽ Sermones. Ven., per Iacobum Pentium, 1510. [229] Biblia. Lugduni, Lugduni, per Gulielmum Rouillium, 1581. [230] S. Bernardi Opera. Ven., ad signum Spei, 1549. [231] Bartholomei SibillŽ Speculum peregri. quest. Ven., 1575. [232] Bartholomei Ferr. De Christo abscondito. Ven., per Cominum de Tridino, 1555. [233] Bartholomei CaranzzŽ Summa conciliorum. Ven., per Petrum Deuchinum, 1587. [234] Biblia, cum glosis et Nicolao LirŽ. Ven., 1587. [235] Biblia. AntuerpiŽ, Plant., 1565. [236] Bartholomei CaranzŽ Summa conciliorum. Ven., per Petrum Deuchinum, 1587. [237] Baldasar416 Pisanelli, Della natura de’ cibi. Ven., per Michele Bonibelli, 1596. [238] Berosus. Lugduni, per Ioannem Temporalem, 1554. [239] Biblia Hebrea. AntuerpiŽ, Plant. [240] Biblia. Venetijs, apud Iunctas, 1564. [241] Biblia. Venetijs, apud Altobellum Salicatum, 1576. Numero417 5418. [242] Biblia, cum glosa et Nicolao Lira. Ven., per Paganinum de Paganinis, 1495. [243] D.419 Bernardi Opera. BasileŽ, per heredes Io. Gruagij, 1566. [244] Bartholomeus Medina, In d. ThomŽ Summam. Ven., per Bernardum Bassanum, 1590. [245] Biblia. Lugduni, ad signum SpherŽ, 1540420. [246] Biblia. Ven., per Nicolaum Beuilaquam, 1583. [247] Biblia. Ven., per Iunctas, 1579. [248] Biblia. Parisijs, 1532. [249] Biblia. Ven., per Franciscum Renner de Hailbrom, 1483.

  D. sul margine esterno.   D. sul margine esterno. 415   In cima al foglio ripete B. 416   Baldasar corregge Balthasar. 417   Segue numero depennato. 418   5 sopra il rigo. 419   D. sul margine interno. 420   Segue a capoverso Didacus Stella. Lugduni, per Simphorianum Beraud, 1584 depennato. Item ripetuto, cfr. infra [451]. 413 414

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VIII.1,287

VENEZIA, S. SALVATORE

233

[250] Biblia. Ven., per Iolitos, 1588. Numero duo. [251] Biblia. Ven., apud Iunctas, 1511. (f. 90v)

C [252] Cosmographia Ptolomei. [253] Cronicon diuinum Eusebij, Hieronymi et aliorum. BasileŽ, per Henricum Petri, 1529. [254] Comentarius Caesaris. Ven., per Bernardinum de Nouaria, 1491. [255] Comentaria Io. MariŽ Catarini In Epistolas Caij Plinij Cecilij. Mediolani. [256] Catalogus ss. Petri de Natalibus. Ven., per Bartholomeum de Zanis, 1506. [257] Cornucopia Nicolai Peroti. Ven., per Baptistam de Tortis, 1490. Numero 3. [258] Comentaria Augustini Pinelli in Dialetica Ioachimi Pericasij. BasileŽ. [259] Calendarium Romanum Io. Stoffer. Oppelug., 1505. [260] ConcordantiŽ BibliŽ. BasileŽ, per Ioannem Morbachium et socios, 1506. [261-262] Catholicon Io. Ianuensis. Ven., per Bonetum Locatellum, 1495. Alter, per Petrum Liechtenstein, 1506421. [263-264] Cathena aurea super Psalmos Francisci de Puteo. Parisijs, per Gulielmum Bossozel, 1520. Alterum. 1530. [265-266] Cassiodorus, In Psalterium; et Isidorus, De summo bono. Venetijs, per heredes Octauiani Scoti, 1517. Numero duo. [267] Cicero, De oratore. Mediolani, per Philippum Lauanium, 1477. [268] Eiusdem EpistolŽ familiares. Ven., per Ioannem Griphium, 1586. [269] Calculationes Surethi Anglici. PapiŽ, per Franciscum Girardengium, 1498. [270] Cronica Carthus. Ven., per Lazarum Soardum, 1514. [271] Corona de’ serui di Dio. Scritta. [272] Claustrum animŽ. Scriptum. [273] CautelŽ Bartholomei CepolŽ. Venetijs, per Andream Papiensem. [274] Similiterque PraticŽ Petri Papiensis. Venetijs, per eundem, 1490. [275-276] Concordantia discordantiarum canonum. Numero duo. Vnus, Ven., per Andream de Calabria, 1491. Altera, Venetijs, per Ioannem ColoniŽ et socios, 1479. [277] Consilia Ludouici Puntani. PapiŽ, per Franciscum Girandengum, 1485. [278] Consilia Francisci de Accoltis. Pisis, 1482. [279] Constitutiones Clementis quinti siue ClementinŽ. Venetijs, per Nicolaum Ienson, 1479. [280] Comunia ciuitatis Ven. Scripta. [281] Cicero, De officijs. Scriptus. [282] Conciliorum generalium primus tomus. Parisijs, 1524. [283] Caij Plinij EpistolŽ. Parisijs, per Ioannem Vercellium, 1483. [284] Ciceronis Orationes. Venetijs, apud Aldum, 1552. [285] Codex iuris ciuilis. Venetijs, per Baptistam de Tortis, 1500. [286] Constitut. de heredibus. ScriptŽ. [287] Cirillus, In Euang. Ioannis. Parisijs, per Huuolgergum Kopilium, 1501. 421

  Alter. Per Petrum Lichtenstein, 1506 aggiunto nello spazio fra i due righi.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

234

VENEZIA, S. SALVATORE

VIII.1,288

(f. 91r) [288] ClementinŽ. Ven., per Bartholomeum de Alexandria et socios, 1482. [289] Castig. PlinianŽ Hermolai Barbari. RomŽ, per Eucharium Hoegenteum, 1497. [290] Codex diuinus Decretorum. Ven., per Thomam de Blauis, 1489. [291] Caij Iulij Solini De originŽ RomŽ. ParmŽ, per Andream Portilium, 1470. [292] S.422 Cipriani EpistolŽ. RomŽ, per Corradum Suueegrym et socios, 1539. [293] Christophori Siluestrani Examen theologum. VeronŽ, apud Franciscum de Odonis, 1598. [294] Confirmatione di tutti i dogmi cattolici. In Venetia, 1581. [295-297] Chrisostomi Iauelli Logica; Phisica et Metaphisica. Ven., 1576. [298] Chrisostomi Iauelli Epitomes in uniuersam philosophiam. Ven., apud heredes Hieronymi Scoti, 1577. [299] Comentaria in d. Pauli Epistolas Cornelij Mussi, episcopi Bitontini. [300] Comentum super logicŽ Summulis Petri Hispani. Ven., apud Ioannem Vercellensem, 1500. [301] Cesare Campana, Delle historie del mondo. Vinetia, per Giorgio Angelieri, 1596. Numero due. [302] Comentaria et questiones in Logicam Tartareti. Ven., per Lazarum de Soardis, 1515. [303] Ciuil conuersation di Steffano Guazzo. Vinetia, per Dominico Imberti, 1596. [304] Concetti di Girolamo Garimberti. Vinetia, per Comin da Trino, 1562. [305] Costumi et leggi di tutte le genti di Gio. Boemo. Vinetia, 1585, per Giacomo Corneti. [306] Concetti scritturali sopra il Miserere del Calderari. Vinetia, per Gio. Battista Bonfadino, 1593. [307] Conciliatio omnium controuersiarum in lib. Post. Ar. Ludouici Cartarij. BononiŽ, per Faustum Bonardum, 1590. [308] Cathechismus Romanus. Ven., 1591, per Ioannem Antonium Rampazetum. [309] Compendium Manualis Nauarri. RomŽ, apud Georgium Ferrarium, 1591. [310] Concilium Tridentinum. Ven., apud heredes Melchioris SessŽ, 1582. [311] Cathechismus Romanus. Ven., per Georgium Angelerium, 1592. [312] Canones Concilij prouincialis Coloniensis. Venetijs, per Io. Franciscum, 1543. [313] Concilium Tridentinum. Ven., per Egidium Regazolam, 1574. [314] Chrisostomi Iauelli Philosophia. Ven., per Ioannem Mariam Bonellum, 1565. [315] Corona confessorum de casibus conscientiŽ. Ven., per Franciscum Senensem, 1593. [316] Candelabrum aureum. Ven., per Bozolam, 1591. [317] Caietani Summula. Ven., per Domenicum Farreum, 1584. [318] Cornelij Iansenij Euangelica concordia. Ven., per Ioannem Baptistam Sessam, 1588. 422

  S. sul margine interno.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VIII.1,352

VENEZIA, S. SALVATORE

235

[319] Compilatio decretorum et canonum sacrosanti oecumenici Concilij Tridentini, per Antonium Philotheum de Homodeis. Ven., apud Damianum Zenarum, 1573. (f. 91v) [320] Catechismus Romanus. Ven., apud Aldum, 1575. [321] Catechesis Io. BaptistŽ Antonucij Eugubini. PlacentiŽ, per Ioannem Bazachium et socios, 1582. [322] Casuum responsiones Ludouici Palestreli. BononiŽ, per Alexandrum Benacium, 1587. Numero duo. [323] Compendium Manualis Nauarri, Petro Ieuara auctore. Ven., per Ioannem Baptistam Bonfadinum, 1582. [324] Constitutiones sinodales Dominici Bollani, BrixiŽ episcopi. BrixiŽ, per Vincentium Sabbium, 1595. [325] Ciceronis EpistolŽ familiares, cum com. Parisijs, per Hieronymum et Dionysium de Marnef, 1549. [326] Eiusdem ClausulŽ, locutiones, epitheta etc. Ven., apud Bologninum Zalterium, 1575. [327] Ciceronis Opera. Venetijs, apud Iuntas, 1536. [328] Campani Opera. RomŽ, per Eucharium Liberum, 1495. [329] Cirillus Alexandrinus. BasileŽ, per Io. Heruagium, 1566. [330] Calepinus. Lugd., per Sebastianum Griphium, 1544. [331] S.423 Cipriani Opera. RomŽ, per Paulum Manutium, 1563. [332] Cathena in Psalmos Danielis Barbari. Ven., per Georgium de Caballis, 1569. [333] Chrisostomi Iauelli Opera. Ven., per Hieronymum Scotum, 1577. [334] Columella. Regij, per Dionisium Berthocum, 1496. [335] Cicero, De diuinatione. Scritto. [336] Cosmico, Rime. In Vinetia, per Tomaso de Piasi, 1492. [337] Caracciolo, Prediche. Vinetia, Sommasco, 1599. [338] Carlo Steph., Agricoltura. Turino, 1583. [339] Caesaris Comentaria. FlorentiŽ, apud Iuntas, 1520. [340] Catullus. Ven., apud Aldum, 1501. [341] Cornelio Musso, Prediche. Vinetia, Giolliti, 1581. Cinque corpi. [342] Concilium Tridentinum. Ven., apud Aldum, 1565. [343] Concilium prouinciale Coloniensis. Ven., Siren., 1543. [344] Compendium theologicŽ ueritatis. Ven., per Petrum Deuchinum, 1575. [345] Concilium Trident. Ven., per Ziletum, 1573. [346] Compendium operum Nauarri. Ven., per Robertum Meietum, 1598. [347] Cipriani Soarij De arte rethorica. RomŽ, 1585. Numero duo. [348] Cesare Calderari Sopra il Miserere. Ven., per Marc’Antonio Bonibelli, 1598. [349] Castor Durante, Tesoro della sanità. Vinetia, per Dominico Farro, 1597. [350] Candelabrum aureum. BrixiŽ, per Thomam Bozzolam, 1596. (f. 92r) [351] Compendium theologiŽ d. ThomŽ. Ven., apud Iunctas, 1585. [352] Compendium totius logicŽ. Manu scriptum. 423

  S. sul margine esterno.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

236

VENEZIA, S. SALVATORE

VIII.1,353

[353] Compendium Manualis Nauarri. Ven., per Io. Baptistam Bonfadinum, 1592. [354] Compendium deprecationum et orationum d. BrigidŽ, que manu scriptŽ sunt, ac beatŽ Melchiadis et aliorum sanctorum. Ven., per Benedictum et Augustinum Bindonos424, 1523. [355] Cathechismus Romanus. Ven., per Dominicum de Farris, 1567. [356] Catechismo uulgare. Vinetia, per Aldo Manuto, 1567. [357] Concilium Tridentinum. Ven., per Andream Muschium, 1588. [358] Confessionale Hieronymi SauonarolŽ. BrixiŽ, per Petrum Mariam Marchetum, 1587. Numero 2. [359] Catechismus Romanus. Ven., per Sigismundum Bordognam, 1586. [360] Concilium Tridentinum. Ven., per Andream Muschium, 1587. [361] Catechismo uolgare. In Vinetia, per Aldo Manutio, 1576. [362] Corona confessorum. Ven., per425 Gio. Battista Somasco426, 1593. [363] L’istessa uolgare per l’istesso. [364] D.427 Cecilij Cipriani Opera. Ven., ad signum Spei, 1557. [365] Compendio gramaticale. Vinetia, per Gio. Battista Somasco, 1577. [366] Cento ragionamenti di monsignor Panigarola sopra la passione di Christo nostro Signor. Vinetia, per Gio. Antonio Rampazeto, 1585. [367] Consolatione de’ penitenti di fra’ Bartolomeo. Vinetia, 1588. [368] Canones pontificij. Parisijs, 1585. [369] Cento casi de conscienza di Seraffino Razzi. Vinetia, per Ventura de Saluador, 1586. [370] Cathena aurea. Ven., apud Iuntas, 1590. (f. 92v)

D [371] Diomedis Gramatica. Per Nicolaum Ienson. [372] Dionisij Haligarnasei Antiquitates. Taruisij, per Bernardinum Celerium, 1480. [373] Diogenes Laertius, De uita et moribus philosoph. Ven., per Octauianum Scotum, 1490. [374] Dante. Scritto. [375] Dionisij Carthusiani Operum tomus tertius. ColoniŽ, per Melchiorem Nouesianum, 1540. [376] Idem, In Epistolae canonicas, Acta apostolorum et Apocalipsim. ColoniŽ, per Petrum Quentell, 1537. [377] Idem, In quattuor Euangelistas. Ibidem, et per eundem, 1533. [378] Idem, In d. Pauli Epistolas. ColoniŽ, per eundem, 1532. [379-380] Dionisius Areopagita, Veteris et nouŽ traslationum, et etiam nouissimŽ Marsilij Ficini, cum com. Hugonis, Alberti, ThomŽ, Ambrosij et aliorum. ArgentinŽ, unum, 1597428. Alterum, 1503.   Bindonos su correzione.  Segue Francesco Senese depennato. 426   Gio. Battista Somasco sopra il rigo. 427   D. sul margine interno. 428   1597 su correzione. 424 425

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VIII.1,408

VENEZIA, S. SALVATORE

237

[381] Decacordum christianum Marci Vigerij. Fani, per Hieronymum Soncinum, 1507. [382] Doctrinalis antiquitatum ThomŽ Uualdensis. Parisijs, in prŽlo Ascensiano, 1521. [383] Dionisi AeropagitŽ Opera. ArgentinŽ, 1502. [384-385] Eiusdem et Lactantij Opera. Ven., per Ioannem Tachuinum, 1509. [386-387] Decretales Gregorij IX. Ven., per Thomam de Blauis, 1489. Numero duo. Tertius, 1486. [388] Decretales. Venetijs, per Baptistam de Tortis, 1500. [389] Dinus, De regulis iuris. Ven., per Andream Papi., 1489. [390] Similiterque Mercuriales super regulis iuris. RomŽ, per Georgium Laur., 1476. [391] De uita hominis. BononiŽ, per Vgonem Rugerium, 1474. [392] Decretales Bernardi Parm., canonici Bononiensis. BononiŽ, per Henricum Arlem, 1487. [393] Decretales Gregorij IX. Ven., per Bartholomeum de Alexandria et socios, 1482. [394] Doctrinale Alexandri Gram. Ven., per Bonetum Locatellum, 1491. [395] Dilucidarium logicŽ Iulij Feltrij. Neapoli, 1516, per Euangelistam Papiensem. [396] Dionisius Carthusianus, In Epistolas d. Pauli. Parisijs, per Ioannem Paruum, 1538. [397] Diego Stella dell’Ordine di429 s. Francesco, Del dispregio della uanità del mondo. In Vinetia, per gli heredi di Francesco Ziletti, 1589. [398] Didaci Couaruuias Opera. Lugduni, 1594, apud Iuntas. [399] Dominicus Soto430, De iustitia et iure. Ven., per Graciosum Percacinum, 1568. [400] Idem, In quartum Sententiarum librum. Ven., apud Ioannem Zenarium, 1598. [401] Dictionarium Ambrosij Calepini. Ven., apud Ioannem Griphium, 1591. (f. 93r) [402-403] Dominicus Banes, In Primam et Secundam secundŽ p. d. ThomŽ. Ven. apud Altobellum Salicatum, 1587. [404] Idem In Primam p. d. ThomŽ a questione 65 usque ad ultimam. Ven., apud heredes Melchioris SesŽ, 1591. [405] Dialogi delle sacre imagini di Constantino Ghini senese. Siena, per Luca Bonetti, 1595. [406] Discorsi morali di Fabio Glisenti cont. il dispiacer del morire. Venetia, presso Dominco Farri, 1596. [407] Discorsi di Gabriel Fiamma sopra l’Epistole et Euangelij dalla prima dominica dell’Aduento sino a Pasqua. Vinetia, per Francesco Senese, 1574. [408] Dieci giornate dell’agricoltura di Agostin Gallo. Vinetia, 1566, per Gio. Bariletto.

429 430

 Segue stato depennato.   Dominicus Soto su correzione.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

238

VENEZIA, S. SALVATORE

VIII.1,409

[409] Dicta notabilia Arist. et aliorum philosophorum. Ven., per Bartholomeum Rubinum, 1584. [410] Diuina settimana431 di Guglielmo Salusto. Vinetia, presso Gio. Battista Ciotti. [411] Didacus Couaruuias, Opera. Ven., per Gasparem Bindonum, 1588. [412-413] Dominicus Soto, In quattuor Sententiarum et De iustitia et iure. Ven., per Ioannem Zenarium. [414] Dominicus Bannes, In Primam p. d. ThomŽ. RomŽ, per Iacobum Ruffinellum, 1584. [415-416] D.432 Dionisij Carthusiani Ennarationes in quattuor euangelistas. Quarum primus tomus, Parisijs, per Ambrosium Girault. Reliqui duo, Parisijs, per Ioannem Roigny, 1542. [417-418] D.433 Dionisij AeropagitŽ Opera, translata ab Ambrosio Florentino. Parisijs, per Poncentum Le Preux, 1555. Alia. Venetijs, ad signum Spei, 1556. [419] De pia orandi ratione, auctore d. Floriano Canali Brix.. BrixiŽ, per Polycretum Turlinum, 1589. Numero sex. [420] Dictionarium Ambrosij Calepini. Lugduni, per heredes Sebastiani Griphij, 1559. [421] D.434 Dionisij AeropagitŽ Opera. Parisijs, per Henricum Steph., 1515. [422] Dionisius Alicarnaseus. Taruisij, per Beliccherium de Luere, 1480. [423] Dictionarium poeticum. Ven., per Guerras fratres, 1574. [424] Disciplina spirituale. Scritto. [425] Dante. [426] Decacordum christianum. Parisijs, per Ascensum, 1517. [427] Dominicus de Dominicis, De sanguine Christi. Ven., per Petrum de Fine, 1557. [428] Dionisij Vticensis Agricoltura. Lugduni, per Antonium Vincentium, 1543. [429] Demostenes. Ven., 1550. (f. 93v) [430] Dormi secure. Sermoni. [431] Dauid de Pomis, Dell’humana miseria. Ven., per Ziletum, 1572. [432] Dicta preciosa Ar. et aliorum. Ven., ad signum Spei, 1552. [433] Dione. Vinetia, per Petrum Nicolinum, 1548. [434] Diego Stella, Dispreggio del mondo. In Vinetia, per il Ziletto, 1589. [435] S.435 Dorothei Sermones. CremonŽ, per Petrum Zenarum, 1595. [436] Didaci CouaruuiŽ Opera. Ven., per Hieronymum Scotum, 1597. [437] Dictionarium nominorum propriorum, uirorum, mulierum, etc. ColoniŽ, per Gualterium Fabricium, 1568. [438] Dicta notabilia Plat. et Arist. Ven., ad signum Spei, 1554. [439] Dicta preciosa Defensoris theologi. Ven., ad signum Spei, 1552. [440] Dominicus Soto, De iustitia et iure. Ven., per Minimam Societatem, 1594.  Ripete settimana.   D. sul margine interno. 433   D. sul margine interno. 434   D. sul margine interno. 435   S. sul margine esterno. 431 432

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VIII.1,468

VENEZIA, S. SALVATORE

239

[441] Diego Stella, Dispreggio del mondo. Vinetia, per il Ziletti, 1589. [442] D.436 Dionisij Carthusiani In quattuor Euangelia. Parisijs, per Ambrosium Iurault, 1541. [443] Decisiones aureŽ casuum de conscientia Iacobi de Graffis Capuani. Ven., per Damianum Zenarium, 1593. [444] Dicta notabilia Plat. et Arist. Ven., per Hieronymum Calepinum, 1551. [445-446] Discorsi predicabili di Sebastiano Amiani fanese. Vinetia, per Antonio degli Antonij, 1563. Alius. 1564. [447] Dichiaratione de’ Salmi de Dauid di don Angelico Buonriccio. Vinetia, presso Gio. Battista Somasco, 1584. [448] Dittionario uolgare del Toscanella. In Vinetia, caret millesimo. [449] Dialogo utile ad ogni sorte di persone per tollerare le tribulationi del mondo di Angelo piacentino, canonico regolare. Vinetia, per Comin libraro, 1527. [450] Dionisij Carthusiani In Euangelistas. Ven., per Bartholomeum Rubinum, 1569. [451] Didacus Stella, In Lucam.437 Lugduni, per Simphorianum Barud, 1584. [452] De ratione studendi in iure. Ven., per Dominicum de Farris, 1569. [453] Dialoghi di Nicolò Franco, espurgati. Vinetia, per Altobello Salicato, 1590. [454-455] Defecerunt, confessionis summula. Ven, 1495. Alia, 1596, per Hieronymum438 Scotum. [456] Dominicus Soto, De iustitia et iure. Ven., per Bartholomeum Rubinum, 1573. [457] Diego Stella, Della uanità del mondo dispreggio. Vinetia, per Zilletti, 1583. [458-459] Dittionario uolgare et lattino. Vinetia, per gli heredi di Luigi Valuassori, 1584. Un altero439. Per Dominico Micheli, 1592. [460] Dottrina christiana dell’illustrissimo Palleoto. Bologna, per Vittorio Benacio, 1594. (f. 94r)

E [461] Epitomes Epistolarum et Euangeliorum dominicalium. Ven., per Hieronymum Pentium, 1529. [462] Eusebius, De historia ecclesiastica, et Historia Anglorum BedŽ. ArgentinŽ, 1504. [463] Egidius, De regimine principum. Ven., per Simonem Beuilaquam, 1498. [464] Expositio in Psalterium, incerto autore. Compluti CarpetaniŽ oppido, 1524, per Arnaldum Guillelmum Brocarium. [465] Elucidarium christianarum religionum. BrixiŽ, per Angelum Brittonicum, 1511. [466] EpistolŽ Iacobi Piccolomini. Mediolani, 1521. [467] EpistolŽ Francisci Philelphi. Ven., per Theodorum de Ragazonibus, 1495. [468] Eusebij Cesariensis Cronicon. Ven., per Erardum Ratdolt, 1483.

  D. sul margine esterno.  Segue Ven. depennato. 438   Hieronymum su correzione. 439   Un altero su correzione. 436 437

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

240

VENEZIA, S. SALVATORE

VIII.1,469

[469] Europa Pij pape II440. Ven., per Otinum Papiensem, 1501. [470-471] Cui adiunctum est Pausonius historicus, nec non FabulŽ Esopi. Ven., per Ioannem de Cereto, 1495. [472-473] EpistolŽ s. CatherinŽ de Senis. ScriptŽ. AliŽ. Ven. imp., apud Aldum, 1500. [474] Expositiones titulorum iuris, tam ciuilis quam pontificij. [475] Eusebius, De euangelica preparatione. Ven., 1491. [476] Egidius Romanus, In primum Sententiarum. Ven., per Octauianum Scotum, 1521. [477] Epitomata Lactantij Firmiani. Ven., per Vincentium Benalium, 1493. [478] EpistolŽ Ouidij. ScriptŽ. [479] Euangelium Mattei. Scriptus. [480] Epitomata oratoriŽ artis Iacobi Publicij Florentini. Ven., per Erardum Ratdolt, 1482. [481] Emanuel, Societ. Iesu, De institutione gramatica. Ven., per Dominicum de Ferris, 1596. [482-483] Egidius Romanus, In Posteriora et Rethorica Arist. Ven., per heredes Octauiani Scoti, 1515. [484] S.441 Epiphanij Opera. BasileŽ, per Ioannem Heruagium, 1560. [485] Eusebij Opera. BasileŽ, per Frobenianos, 1528. [486] Euangelium trilingue. Paris., per Hilarium Le Bon, 1592. [487] Epiteta Textoris. BasileŽ, per Nicolaum Brilingem, 1558. [488] EpistolŽ Pariseti. Regij, per Antonium Viotum, 1541. [489] Epitome sapientiŽ. Ven., per Petrum Liechtenstein, 1505. [490] Epiphanius {***}442. RomŽ, 1587. [491] Epitome thesauri linguŽ sanctŽ Pagnini. AntuerpiŽ, per Plantinum, 1590. [492] Emblemata Alciati. Lugduni, per Mattiam Bonhome, 1550. [493] Esopi FabulŽ. BasileŽ, ex bibliotheca Heruariana, 1538. [494] Exempla uirtutum et uitiorum Nicolai, Ordinis PrŽdicatorum. Ven., per Alesandrum de Tortis, 1538. (f. 94v) [495] Egidij Topiani443 Conciones. Lugd., 1568. [496] EpistolŽ d. Pauli. Ven., 1553, per Io. Antonium de Sabijs. [497] Epit. lib Sententiarum Arnoldi. Lugduni, per Antonium Vicentinum, 1556. [498] Euripides. HeidelbergŽ, per Hieronymum Comelinum, 1[5]97. [499] Elianus. Lugd., per Ioannem Tornesium, 1587. [500] S.444 Efrem, Sermones. In eremo S. Marci de Rua, 1585. [501] Epitome lib. Sententiarum Arnoldi. Parisijs, per Ioannem Palier., 1541. [502] Eusebij Cesar. Opera. BasileŽ, per Frobenios, 1528.   II su correzione.   S. sul margine interno. 442  Correzione illeggibile. 443  Segue Opera depennato. 444   S. sul margine esterno. 440 441

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VIII.1,530

VENEZIA, S. SALVATORE

241

[503] Elucidario poetico del Toscanella. Vinetia, per Egidio Regazola et Dominico Caualcalupo, 1579. [504-505] Epitome sacramentorum Laurentij Petri de Colonia. Ven., apud Zopinos fratres, 1584. Lib. numero445 tres. Unus, per heredes Bartholomei Rubini. [506] Exercitia spritualia Io. Iusti Lanspergij. Ven. [507] Espositione sopra il Credo di fra’ Dominico Cauazza. Vinetia, al segno della Regina, 1550.

F [508] Fasciculus temporum. Ven., 1480, per Erardum Ratdolt. Numero duo. [509] Francisci PetrarchŽ Opera. Per Simon de Luere, 1501. Numero duo. [510] Federicus Petrucius, Per titulos Decretalium. PapiŽ, per Gasparum de Balditionibus, 1492. [511] Fabrica de orologi solari di don Valentino Pini. Vinetia, per Marco, 1498. [512] Francisci de Platea Tractatus de restitutione, de usuris et de excomunicatione. [513] Francisci Piccolominei Philosophia moralis. Ven., apud Franciscum Senensem, 1587446. Numero tria447 uolumina. [514] Francisci Toleti Logica. Ven., apud Baptistam448 a Porta, 1589. [515] Faustino Tasso, Sermoni della b. Vergine. Vinetia, per Gio. Battista Somasco, 1587. [516-518] Francesco Panigarola, Prediche quadragesimali; et Sopra i sette Salmi. L’istesso, Del modo di comporre una predica. Roma, per Steffano Paolini, 1596. [519] Francesco Priscianese Gramatica. In Vinetia, per Nicolò Beuilaqua, 1567. [520] Francesco Petrarca. Vinetia, per Dominico Nicolini, 1593. [521] Francesco Capeta perugino, Rime. Vinetia, per Dominico et Gio. Battista Guerra. (f. 95r) [522] Franciscus Toletus, In Logicam Ar. Ven., per Fabium Zoppinum, 1581. [523] Francisci Toleti Summula. Mediolani, per Hieronymum Bordonium, 1599. [524] Francesco Garcia, De contrattis. BrixiŽ, per Marchetum, 1596. [525] Francescus Nobilus, In lib. De generatione et interitu. LuccŽ, per Vincentium Busdraccum, 1567. [526-527] Flores Italici ac Latini sermones ab Horatio Tuscanella. Venetijs, apud Valgrisium, 1575, et 1576 alter. [528] Francisci Petrarchae Opera. BasileŽ, per Sebastianum, 1581. [529] Fasciculus temporum. Ven., per Erardum Ratdolt, 1485. [530] Fabrica del mondo di Francesco Alunno. Vinetia, per Gio. Battista Uscio, 1588. Numero doi.  Segue duo depennato.  Segue lib depennato. 447   tria su correzione. 448   Baptistam su correzione. 445 446

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

242

VENEZIA, S. SALVATORE

VIII.1,531

[531] Fenestella, De Romanorum magistratibus. Flor., per Antonium Miscominum, 1493. [532] Francisci Toleti Logica. ColoniŽ, per Arnoldum Brikmanus, 1579. [533] Fasciculus mirhŽ Vincentij Cassini. Neapoli, per Catherinum Mair, 1521. [534] Faustino Tasso, Sopra il Magnificat. Vinetia, 1587. [535] Francisci PetrarchŽ Uitae illustrium uirorum. Ven., per Gregorium de Gregorijs, 1526. [536] Flores poetarum. Ven., per Dominicum Farrum, 1574. [537] Flores BibliŽ. Ven., ad signum Spei, 1553. [538] Flores doctorum. Ven., ad signum Spei, 1550. Numero duo. [539] Florida Mariana Martini Del Rio. AntuerpiŽ, per Ioannem Moretum, 1598. [540] Francisci de Platea De restitutione. Ven., per Ioannem Colon., 1474. [541] Francisci Toleti Summa. Mediolani, 1599. [542] Fabrica del mondo dell’Alunno. Venetia, per Gio. Battista Vscio. [543] Francisci Toleti Introductio in Logicam. Ven., apud Iuntas, 1582. [544-545] Francisci Titelmani Logica et Philosophia. AntuerpiŽ, per Martinum Nutium, 1561. [546] Eiusdem Expositio missŽ canonis. Lugduni, per Theobaldum Paganum, 1550. [547] Faustino Tasso, Sopra il Magnificat. Ven., 1587. [548] Flagellum demonum Hieronymi Menghi. Ven., apud Guerras, 1593. [549] Franciscus Toletus, In tres lib. De anima. Ven., apud Iuntas, 1586. [550-551] Francisci Suárez Comentaria ac disputationes in Tertiam d. ThomŽ p. Tomi tres. Ven., duo primi, 1593. Tertius uero, 1599. [552] Franciscus Piccolomineus, In lib. De naturali philosophia. Francofurti, per Ioannem Aubrium et Claudium Manium. [553] Fasseto di mirra del padre Euangelista Marcellino. Vinetia, per Antonio Branda, 1590. [554] Fiori pretiosi raccolti delle opere Luigi Granata. Vinetia, presso Marc’Antonio Zaltieri, 1583. (f. 95v)

H A+449 [555] B. + Hieronymus Donatus, In interpretatione Alexandri Aphrodisei. BrixiŽ, per Bernardinum solertem, 1495. [556] Cui adiunctus est libellus Oliuerij de Mente Gallo De pluralitate distinctionum [557] Et Cleomedes De contemplatione orbium excelsorum. [558] Hieronymi presbiteri De officijs liberorum erga parentes. FlorentiŽ, per Franciscum Dinum. [559] HomiliŽ preclarissimorum uirorum. ColoniŽ, per Eucharium Ceruicornium, 1539. 449   Questo segno rimanda all’analogo segno all’inizio di f. 96v (p. 245), dove in effetti inizia la trascrizione dei titoli in corrispondenza della lettera H.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VIII.1,588

VENEZIA, S. SALVATORE

243

[560] S.450 Hilarij Opera. Parisijs, per Ascensianos, 1510. [561] Historia Boemica. Ven., per Bernardinum Venetum, 1503. [562] Homiliarum doctorum. BasileŽ, per Iacobum Pfortzen, 1505. [563] Historia scolastica Petri Comestoris. ArgentinŽ, 1503. [564] Historia Iustini. Ven., per Io. Tachuinum, 1512. [565] S.451 Hieronimus452, In Psalterium. Ven., per Ioannem et Gregorium de Gregorijs, 1498. [566] Eiusdem Transitus. Ven., per Bernardum Benalium. [567] Eiusdem EpistolŽ, uolumina quattuor. Ven., per Antonium Bartoloricum, 1486. [568] Eiusdem Epistolarum parti duŽ. ParmŽ, 1480. [569] HomiliŽ eiusdem, duŽ parti. Ven., per Andream de Torresanis, 1488. [570] Idem Super aliquos proph., in Matteum et Marcum et aliquas d. Pauli Epistolas. Ven., per Ioannem et Gregorium de Gregorijs, 1498. [571] Eiusdem Septimus tomus comentariorum. BasileŽ, per Ioannem Frobenium, 1516. [572] Eiusdem EpistolŽ. ScriptŽ. [573] Hugonis cardinalis PostillŽ in totam Bibliam. Duo corpora. Ven., per Ioannem Humerbach, 1502. [574] Hadrianus papa., In quattuor Sententiarum. Ven., per Iordanum de Dinslaken, 1522. [575] S. Hieronymi uita. Scritta.

G453 [576] D.454 Gregorij Opera. Rothomagi, per Franciscum de Regnault, 1521. [577] D.455 Gregorij Pastorale. RomŽ, per Ioannem Beiker, 1506. [578] Eiusdem Pastorale. Scriptum. [579] Eiusdem Moralia super lib. Iob. Ven., 1496, per Andream de Torresanis. [580] Eiusdem EpistolŽ. Ven., per Lazarum Soardum, 1505. [581] GenealogiŽ deorum gentilium Io. Bocatij. VincentiŽ, per Simonem de Gabis Papiensem, 1487. [582-583] Gramatica Nicolai Fereti, Donati, Peroti et aliorum quidam. Ven., per Theodorum Regazonium, 1495. AliŽ uero, per Christophorum de Pensis, 1446. [584] Gramatica GrŽca Lascaris. Mediolani, 1480. [585] Gaspar de Balditionibus, 1492. [586] Georgio Valla. Scritto. [587] Similterque {***}. Ven. [588] Glossa ordinaria super Psalmos. Scripta.   S. sul margine esterno.   S. sul margine esterno. 452   Hieronimus su correzione. 453   G corregge H. 454   D. sul margine esterno. 455   D. sul margine esterno. 450 451

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

244

VENEZIA, S. SALVATORE

VIII.1,589-591

[589-591] D.456 Gregorij Moralia; Dialogi et HomeliŽ. Ven., per Peregrinum de Pasqualibus, 1493. [592] Goffredus, In iure canonico. Scriptus. [593] Giustino historico. Vinetia, per Dominico Giglio, 1551. (f. 96r) [594] Gregorius de Valentia, In d. ThomŽ Summam. Ven., per Io. Baptistam Scotum, 1592. [595] Georgij Busti Questiones naturales et theologicŽ. [596] Gabrielis BarlettŽ Sermones. Ven., per Camillum Francischinum, 1577. [597] Gregorius Ariminensis, In primo Sententiarum. Ven., per heredes Octauiani Scoti, 1518. [598] Giraldi Opera. BasileŽ, per Thomam Guarinum, 1580. [599] D.457 Gregorij Nazianzeni458 Opera. Colon., per Ioannem Brikman, 1570. [600] Gazius, De conseruatione sanitatis. Ven., per Ioannem de Forliuio, 1491. [601] Gregorij Nisseni Opera. BasileŽ, per Nicolaum Episcopium, 1562. [602] Genealogia de’ dei del Boccaccio. Scritta. [603] D.459 Gregorij Magni Opera. Ven., 1583. [604] Gio. Tracagnota HistoriŽ. Vinetia, per Michel Tramezino, 1573. [605] Giulio Camillo, Opere. Vinetia, 1584. [606] Gemma predicantium Nicolai de Nisse. BrixiŽ, 1585. [607] Gentile Quadragesimale. Ven., per Scotum, 1523. Numero duo. Expurgati. [608] Giuliano Gosselini, Rime. Vinetia, Pietro Deuchino, 1581. [609] Gulielmi Pepini In septem Psalmos. Ven., per Somascum, 1573. [610] Giulio Folio, Effetti della limosina. Vinetia, per Mattia Valentino, 1598. [611] Gio. Gersone, Dell’imitatione di Christo. Venetia, 1533. UariŽ. [612] Guilielmo Franchi, Gram. hebrea. Bergamo, per Comin Ventura, 1591. [613] Gregorius de Valentia, In Summam d. ThomŽ. Ven., per Florau. Pratum, 1599. [614] Gotifaldus, De decem preceptis. Nurembarge, per Federicum Peipum, 1521. [615] Gabriel Paleottus, De bono senectutis. RomŽ, 1595. [616] Gaudentius Merula, De Gallorum Cisalp. moribus. Lugd., per Sebastianum Griphium, 1538. [617] Gio. Bottero, Relationi uniuersali. Ferrara, per Benedetto Mancarelli, 1592. [618] Giulio Camillo, Opere. Ven., per Gabriel Giolito, 1568. [619] Giulio Cesare Cappaccio, Concetti scritturali. Vinetia, per Sebast. Combi, 1600. [620] S.460 Gregorij Moralia. Ven., per Andream de Torresanis, 1486. [621] Guida de’ peccatori di Luigi Granata. Vinetia, per461 Enea De Alaris, 1575. [622] Gio. Bottero, De raggion de stato. Vinetia, per i Gioliti, 1598. [623] Gabriel Fiamma, Vite de’ santi. Genoua, per Gieronimo Bartoli, 1586.   D. sul margine esterno.   D. sul margine interno. 458   Nazianzeni su correzione. 459   D. sul margine interno. 460   S. sul margine interno. 461  Segue Andrea depennato. 456 457

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VIII.1,646

VENEZIA, S. SALVATORE

245

[624] Giardino de’ sommisti di Marco Scarsella. Vinetia, per Giacomo Antonio Somasco, 1595. [625] Giardino de’ fiori in dialogo di Antonio Torquemada, et tradotto da Celio Malespina. Vinetia, per Altobello Salicato, 1590. [626] Gulielmo Boscarini, Del veneto Senato. Vinetia, per Dominico Farri, 1583. [627] Gaio Plinio Cecilio, Degli homini illustri. Vinetia, 1562, per Dominico Guerra et Gio. Battista. [628] Et insieme, Discorso generale intorno alla generatione et nascimento degli huomeni di Marc’Antonio Venusti. Vinetia, per Gio. Battista Somasco, 1562. [629] D.462 Gregorij Dialogorum lib. 2, nec non Speculum d.463 Bernardi. Ven., per Iuntas, 1505. (f. 96v) A+464 [630] B. + Hebdomades, siue Septem de septenario lib. Fabij Paulini Vtinensis. Ven. [631] Horatij de Surdis De perfectione hominis. Patauij, per Laurentium Pasquatum, 1593. [632] Heccatomiti di Gio. Battista Giraldi. Vinetia, per Dominico Imberti, 1593. [633] HomiliŽ d. Haimonis episcopi in Euangelia dominicalia. Parisijs, per Mauricium Menier, 1555. [634] Hecatomici di monsignor Gio. Battista Giraldi, ferrarese. Vinetia, per Dominico Imberti, 1593. [635] S.465 Hieronymi EpistolŽ. RomŽ, per Paulum Manutium, 1566. [636] Henrici Farnesij Orbis terrarum epitome. PapiŽ, per Andream Vianum, 1596. [637] Hortus Eden, Gram. Hebrea466 Marci Marini. Ven., per Ioannem de Gaza, 1585467. [638] D.468 Hieronymi Opera. Lugd., per Sebastianum Griphium, 1530. [639] Honorati de Robertis Logica. Ven., per Somascum, 1598. [640] Hector Pintus, In Daniellem. Ven., per Ioannem Variscum, 1583. [641] Historie della China. Roma, 1586. [642] Horologium sapientiŽ. Ven., per Petrum de Quarengis, 1492. [643] Hortus Panormi. Venetijs, per Alexandrum Bomanum, 1574. [644] Historie dell’India. [645] Hesiodi Georgicum. Scriptum. [646] Hortus Eden. Gram. Hebrea Marci Marini. Venetijs, per Ioannem Degaza469, 1585.

  D. sul margine interno.  Segue BonauenturŽ depennato. 464  Cfr. supra, nt. p. 242, nt. 449. 465   S. sul margine esterno. 466  Segue de exemplis. Lugduni, per Simphorianum Beraud, 1575 depennato. Item ripetuto, cfr. infra [724]. 467   Marci Marini. Venetijs, per Ioannem de Gaza, 1585 aggiunto sopra il rigo. 468   D. sul margine esterno. 469   Degaza su correzione. 462 463

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

246

VENEZIA, S. SALVATORE

VIII.1,647

[647] S.470 Hieronymi EpistolŽ. RomŽ, 1566. [648] Herodotus. Ven., per Sessam, 1533. [649] Henricci Helmetij HomiliŽ. Lugd., Guil. Rouil., 1574. [650] Herodianus. BasileŽ, per Henricum Petri, 1535. [651] Hierocles. Ven., ad signum Spei, 1554. [652] Homilie dello Spirito santo del padre Franceschini. Ven., per Andrea Arriuabene, 1557. [653] Hieronymus Sauonarola, De simplicitate uitŽ christianŽ. Ven., per Lazarum Soardum, 1512. [654] Historia del Bugato. Vinetia, per Gabriel Giolitto, 1570. [655] Historie del Tarcagnota. Vinetia, per Michel Tramezino, 1573. Numero duo corp.

I [656] Ioannes de Monte Regio, Opera. Ven., 1482. [657] Iginij Poeticon astronomicon opus. Ven., 1482. [658] Io. de Sacrobusto, Sphera mundi. [659] Iuolini Historia. RomŽ, per Georgium Sachzel de Reicherbal et socios, 1474. [660] D.471 Io. Chrisostomi Operum prima et tertia pars. Quarum secunda et tertia, Venetijs, per Bernardinum Stagninum et socios, 1503. [661] Eiusdem duo corpora472 Opusculorum. BasileŽ, 1504, per Iacobum de Phortzen. [662] Eiusdem HomiliŽ. RomŽ, 1470. (f. 97r) [663] Iuuenalis SatirŽ. Ven., per Baptistam de Tortis, 1482. [664] Ioseph, De antiquitate et bello Iudaico. Ven., per Albertinum Vercellensem, 1499. [665] Io. Gerson, Opera. Apud Tribotes, per Ioannem Knoblouch, 1514. [666] Isidorus de Isolanis, De dignitate imperij EcclesiŽ. Mediolani, per Gottardum Ponticum, 1517. [667] Io. Genesius, De ciuitate Christi. Regij, per Vgonem de Rugerijs, 1501. [668] Io. de Imola, In tertio Decretalium. Ven., per Bernardinum Stagninum, 1500. [669] Idem, Super prima p. Decretalium. Ven., per eundem, 1501. [670] Idem, Super Clementinis. Ven., 1492. [671-672] Iason, Super secundam p. Infortiati et Super primam et secundam p. Digesti noui. Ven., per Bernardinum Stagninum, 1500. [673] Eiusdem Commentaria d. l. Admonendi, cum allegationibus {***}. PapiŽ, per Iulianum de Cerbo, 1489. [674] Idem, In p. p. Digesti ueteris. Ven., 1499. [675] Idem, In p. p. Codicis. Ven., per Bernardinum Stagninum, 1510. [676-677] Instituta Iustiniani. Ven., per Io. Foroliuiensem et socios. Alia. BrixiŽ, 1484.

  S. sul margine esterno.   D. sul margine esterno. 472   Corpora sopra il rigo. 470 471

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VIII.1,710

VENEZIA, S. SALVATORE

247

[678] Io. Somerbiensis De nugis curialium et uestigijs philosophorum. Scriptus. [679] Io. de Turrecremata. Lugduni, per Ioannem Trechsel, 1496. [680] Instituta iuris ciuilis. Ven., per Paganinum de Paganinis, 1501. [681] Io. Gerson, De imitatione Christi. Ven., per Petrum Lothein, 1483. [682] Isaac, De contemplationis perfectione. Scriptus. [683] Innocentius papa tertius, De missarum solemnijs. Scriptus. [684] S.473 Io. Chrisostomi De compuctione cordis. Scriptus. [685] Io. Ferrariensis De cŽlesti uita. Ven., per Mattheum Capcasum Parmensem, 1494. [686] Iacobus Philippus, De claris mulieribus. FerrariŽ, per Laurentium de Valentia, 1497. [687] Isidori Clarij Editio Ueteris ac Noui Testamenti. Ven., per Petrum Scheffer, 1547. [688] Io. Climaci Sermones. Scripti. [689] Io. de Gandauo, Super Anima lib. Venetijs, per Ottinum Papiens., 1490. [690] Io. BaptistŽ CarmelitŽ Carmina de festis sanctorum. [691] Io. Caesarius, Super Logicam. Ven., per Dominicum Guererium, 1567. [692] Io. Ludouicus Cartarius, In proŽmio De phisico auditu. PerusiŽ, per Valentem Pap., 1572. [693] Io. Pauli Lancelotti In Istitutiones iuris canonici. Lugd., per Gulielmum Rouilium, 1584. [694-695] Iulius Sirenius Brix., De praedestinatione et Unitate naturŽ angelicŽ. BononiŽ, per Societatem, 1578. [696-698] Io. Gand. Quaestiones in lib. Phy., Metaph. et De anima. Ven., per heredes Scoti, 1589. [699] Io. Echij HomiliŽ cont. hereticos. Parisijs, per Michaelem Guillard, 1566. [700] Io. BaptistŽ Corradi Casus conscientiŽ. PerusiŽ, per Vincentium Columbarium, 1596474. (f. 97v) [701] Io. Medina, De pŽnitentia, restitutione et contractibus. BrixiŽ, per Petrum Bozzolam, 1590. [702] Io. Tabiensis Summa dicta Tabiena. Ven., per Fabium Zoppinum, 1580. [703] Iacobi ZabarellŽ De rebus naturalibus. Ven., per Paulum Meiettum, 1590. [704] Io. Pauli Lancelloti, nec non Marci Antonij Cucchi, Institutiones ad ius canonicum. BasileŽ, 1566. [705] Iosephi Iudei Opera. [706] S.475 Io. Damasceni Opera. BasileŽ, per Henricum Petri, 1559. [707] Io. Pici Opera. Ven., per Guielmum de Fontaneto, 1519. [708] Io. Francisci Pici Opera. [709] Isidori Clithouei In himnos. Paris., per Henricum Stephanum, 1516. [710] S.476 Io. Chrisostomi Opera. Ven., per Dominicum Nicolinum, 1583.

  S. sul margine interno.   1596 sotto il rigo. 475   S. sul margine esterno. 476   S. sul margine esterno. 473 474

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

248

VENEZIA, S. SALVATORE

VIII.1,711

[711] Italia di fra’ Leandro Alberti. Venetia, per Altobello Salicato, 1588. [712] Io. Osorij Sermones. Ven., per Minimam Societatem, 1596. [713] Ioachim abbas, In Apocalipsim. Ven., per Franciscum Bindonum, 1527. [714] Isole EgeŽ. [715] Iosephi CostŽ Quadragesimale. Ven., 1599. [716] Isidorus, De summo bono. Paris., per Petrum Regnault, 1538. [717] Ioachim abbas, In Hieremiam. ColoniŽ, 1577. [718] Io. Ferrus, In Euang. Correctus. RomŽ, 1577. [719] Io. Climacus. Ven., per Phillippum Pincium, 1518. [720] Iuuenalis. Parisijs, per Simonem Colineum, 1539. [721] S.477 Ignatij EpistolŽ. Ven., ad signum Putei, 1537. [722] Io. Polaci Directorium confessorum. Ven., per Iacobum Leoncinum, 1574. [723] Io. Capistranus, De iuditio. Ven., per Petrum Deuchinum, 1578. [724] Io. a Sancto Geminiano, Summa de exemplis. Lugduni, per Simphorianum Bernard, 1575. [725] Io. Sacriboschi Sphera. Parisijs, per Gulielmum Cauellatum, 1552. [726] Index librorum prohibitorum. RomŽ, 1596. [727] Iacobi ZabarellŽ Opera logica. Ven., per Paulum Meiettum, 1599. [728] Io. Polanchi Directorium confessorum. Ven., per Iacobum Leoncinum, 1574. [729] Interrogatorium siue Confessionale Bartholomei de Chaimis de Mediolano. Ven., per Raynaldum de Nouimagio, 1486. [730] Il tesoro celeste delle indulgenze per li uiui et per li morti di Nicolò Malnepote. Vinetia, per Giacomo Cornetti, 1579. [731] D.478 Io. Chrisostomus479, In d. Pauli Epistolas. BasileŽ, per Ioannem Euargium, 1536. [732] D.480 Io. Iustus481 Lanspergius, In dominicales Epistolas et Euangelia. AntuerpiŽ, 1570, per heredes Io. Stelsij. [733] Eiusdem Exercitia spiritualia. Ven., per Dominicum Fossanum, 1574. [734] Institutioni christiane di Gio. Viguerio. Vinetia, per gli heredi di Melchioro Sessa, 1584. [735] Innocentius quartus, In quinque Decretalium lib. Ven., per Bernardinum Maiorinum, 1571. (f. 98r) [736-737] Institutiones iuris canonici Io. Pauli Lancelotti. Ven., per Minimam Societatem. Alter. RomŽ, per Bernardinum Bonangelum, 1587482. [738] Io. Ludouici Viues Exercitatio linguŽ LatinŽ. Ven., per Ioannem Griphium, 1575. [739] Iulij Sirenij De fato lib. quattuor. Venetijs, per Zilletum, 1563.   S. sul margine esterno.   D. sul margine esterno. 479   Chrisostomus su correzione. 480   D. sul margine esterno. 481   Iustus su correzione. 482   RomŽ, per Bernardinum Bonangelum, 1587 aggiunto nello spazio fra i due righi. 477 478

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VIII.1,771

VENEZIA, S. SALVATORE

249

[740] Institutione canonica di Mattia degli Alberti. Vinetia, per Francesco Rucca, 1569. [741] Imagine della uita christiana di Hettor Pinto portugese, tradotta da fra’ Zamaria, portughese capucino. Vinetia, per Erasmo Viotti, 1594. [742-743] Iacobus Lebetius483, De habitu canonico, et eiusdem Poesis. Ferr., per Victorium Baldinum, 1585. [744] Institutione de’ confessori di Bartolomeo Medina. Verona, presso Sebastiano Dalle Donne, 1587.

L [745] Lettere familiari del comendatore Annibal Caro. Vinetia, per Bernardo Giunta, 1592. [746] Lettere familiari di Gio. Battista Leoni. Vinetia, presso Gio. Battista Ciotti, 1592. [747] Lettere di Tomaso Porchachi. Vinetia, per Fabio et Agostin Zoppini, 1584. [748] Lettere di Bernardo Tasso. Vinetia, per Mattio Imberti, 1588. [749] Lume e specchio de’ penitenti di Marco Scarsella. Vinetia, per Alessandro Grifio, 1584. [750] Landolfo, De uita Christi. Vinetia, per Dominico Guerri, 1572. [751] Ludulphus Cartusianus, In Psalt. 1542. [752] Lettere di 13. huomeni ilustri. Vinetia, per Francesco Lorenzini da Turino, 1560. [753] Lima spirituale. Vinetia, per Bernardino di Lexona vercelese, 1543. [754] Laurentij Pretij Vinea Domini. Ven., per Hieronymum Porrum, 1588. [755] Lucio Fauno, Antichità di Roma. Vinetia, per Michel Tramezino, 1548. [756] Lucij FenestellŽ De magistratibus et sacerd. Romanorum. Ven., per Melchiorem Sessam, 1568. [757] Lactantius Firmianus. Lugd., per Ioannem Tornesium, 1587. Numero 2. [758] Lexicon GrŽco-Latinum. Paris, per Carollam Guillard, 1552. (f. 98v) [759] S.484 Laurentij Iustiniani Opera. Numero 2. [760] Leonardi de Vtino Quadragesimale. VincentiŽ, per Stephanum Kobliger, 1479. [761] Landulphus, De uita Christi. Lugd., 1522, apud Iuntas. [762] Loci comune Rutlandi. Paris., per Sebastianum Nouellinum, 1562. [763] Loci similium Io. Dadrei. Colon., 1594. [764] Leonardus Varius, De fascino. Ven., 1589. [765-766] Lucretius. Francoforti, 1583. FlorentiŽ, apud Iuntas, 1507. [767] Luigi Grotto, OperŽ. Ven., 1586. [768] Labor Vgonis. Scritto. [769] Lucretius Tirobuscus, In Psal. Ven., per Christoph. Zanetum, 1562. [770] Leo Hebreus, De amore. Ven., per Franciscum Sen., 1564. [771] Ludouici Pariseti Theosopia. Ven., apud Aldum, 1550. 483 484

  Lebetius su correzione.   S. sul margine esterno.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

250

VENEZIA, S. SALVATORE

VIII.1,772

[772] Luigi Tassillo, Lagrime di s. Pietro. Ven., per Giacomo Vincenti. [773] Libro intitolato Tre testimonj fedeli del Mutio Giustinopolitano, cioè Basilio, Cipriano et Ireneo. Pesaro, per Bartholomeo Cesano, 1555. [774-776] Ludouicus López, De contractibus et Casibus conscientiŽ. BrixiŽ, per Societatem, 1596. [776] Lelius Zechius, De casibus reseruatis. Ven., per Iacobum Cornettum, 1591. [777] Ludouici PalestrellŽ Casus conscientiŽ. Venetijs, per Io. Baptistam Sessam, 1597. [778] Ludouici GranatŽ Silua locorum. Ven., per Bernardum Iuntam, 1586. [779] Libellus appellatus Nosce te. Ven., per Nicolaum Ienson Gallicum. [780] Libri sex de uiris illustribus Ordinis Predicatorum. BononiŽ, per Hieronymum Plantinum, 1517. [781-782] Landulphus, De vita Christi. Numero 2. Unus, Lugduni, per Martinum Honilon, 1519. Alter Nurimberge, per Antonium Koberger, 1495. [783] Libellus prouerbiorum. Ven., per Ioannem de Forliuio, 1497. [784-786] Lucretij et Horosij Marcelli Opus. ParmŽ485, 1480. [787] Landulphus, De uita Christi. Scriptus. [788] S.486 Laurentius Iustinianus, De disciplina et monastica perfectione. Scriptus. [789] Liber Lignum uitŽ, Scriptus. [790] Leo Baptista Alberti, De re Ždificatoria. FlorentiŽ, per Nicolaum Alemanum, 1085. [791] Luigi Granata, Opere. Vinetia, per Giorgio Angelieri, 1587. [792] L’istesso, Fiori preciosi. Vinetia, per Marc’Antonio Zaltieri, 1587. (f. 99r)

M [793] Martialis, cum com. Dionisij Calderini. Venetijs, per Ioannem Mattheum Geretzem, 1474. [794-795] Magister Sententiarum. Ven., per Vendelium de Spira, 1477. Alter. Ven., per Octauianum Scotum, 1489. Numero 2. [796-797] Mamotrectus. Ven., 1479, per Nicolaum Ienson. Alter, per Franciscum de Halbron et socios, 1476. Numero 2. [798-799] Manipulus florum ThomŽ de Hibernia. PlacentiŽ, per Iacobum de Tiella, 1483. Numero 2. Alter. Ven., per Io. Rubeum. [800] Messue, cum expositione Mundini. Ven., per Bonetum Locatellum, 1495. [801] Martialis, cum commento. Ven., per Bartholomeum de Protesijs, 1493. [802-803] MargaritŽ Decretalium. Parisijs, per Ioannem Barbier, 1512. AliŽ. Per Peregrinum de Pasqualibus, 1486. [804] Metarmophoseos Ouidij. ScriptŽ. [805] Metrologia Prisciani. Scripta. 485 486

  ParmŽ su correzione.   S. aggiunto al margine sinistro.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VIII.1,839

VENEZIA, S. SALVATORE

251

[806-808] Manipulus curatorum. Venetijs, per Simonem Papiensem, 1495. Alter, per Dominicum Farrum, 1567. Tertius, per Hieronymum Caualcalupum, 1574. [809] Magister Sententiarum. Scriptus. [810] Mancinelli Opera. Ven., per Ioannem de Cereso, 1498. [811-812] Marci Antonij ZimarŽ TabulŽ, cum Theorematibus. Ven., per Petrum de Fine, 1556. [813] Mainetus, De caelo. BononiŽ, per Ioannem Rossium, 1570. [814] Melchior Cano, De penitentia. Mediolani, per Pacificum Pontium, 1580. [815] Marij Nizolij Thesaurus Ciceronianus. Ven., per heredes Melchioris SessŽ, 1588. [816] Maphei Legij Dialogus ueritatis. BrixiŽ, per Bernardinum de Misintis, 1496. [817] Mariale Busti. NorumbergŽ, per Antonium Koberger, 1503. [818] Martialis. Ven., 1495. [819] Marci Maruli Euangelistarium. Ven., per Melchiorem487 Sessam, 1516. [820] Michaelis Mediolanensis Quadragesimale. Ven., per Gregorios frates, 1492. [821] Michael de Palatio, In Ioannem. Ven., per Zilet., 1587. Alter. [822] Modestus, De re militari. Ven., per Bartholomeum Cremon., 1474. [823] Macrobius. Lugd., per Sebastianum Griph., 1538488. [824] Marco Aurelio. Ven., per i Gioliti, 1549. [825] Mario Equicola, Della natura d’amore. Venetia, per Gio. Battista Bonfadino, 1587. [826] Marco Marulo, Essempij. Vinetia, per Francesco Lucen., 1506. [827] S.489 Macharij HomiliŽ. Francofurti, apud viduam, 1594. [828] Martialis. Paris., per Simonem Colineum, 1539. (f. 99v) [829] Marsilius Ficinus, De christiana religione. Ven., per Cesarem Arriuabene, 1518. [830] Miracoli della Madonna di Siluano Razzi. Ven., per Giacomo Vincentium, 1590. [831] Marci Marini Arca Noè, thesaurus linguŽ s. Ven., per Io. Degaram, 1591. [832] Eiusdem Hortus Eden, Gram. Hebr. Ven., per eundem, 1585. [833-834] Martini Nauarri Opera. Ven., per Io. Baptistam Vgolinum, 1590. Alter, per Io. Guerilium. [835] Mambrino Roseo, Institutione del prencipe christiano. Vinetia, per Aluise de Tortis, 1544. [836] Manuale confessorum Nauarri. Ven., per Franciscum Bindonum et fratres, 1573. [837] Margarita euangelica. ColoniŽ, per Mechiorem Nouesianum, 1545. [838] Methodus confessionis. Ven., per Gratiosum Perchacinum, 1573. [839] Marcus Marulus, De institutione bene uiuendi. Ven., per Bernardinum de Vitalibus, 1506.   Melchiorem su correzione.   1538 su correzione. 489   S. sul margine interno. 487 488

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

252

VENEZIA, S. SALVATORE

VIII.1,840-841

[840-841] Meditationi di d. Vincenzo Bruno. Vinetia, per i Gioliti, 1589. Numero 2. Alter, 1595. [842-843] Monte Caluario del Mondogneto. Vinetia, per Gabriel Giolito, 1570. Alter, per Zileti, 1540490. [844-845] Modus legendi abbreuiaturas utriusque iuris. Ven., per Io. Dominicum de Imbertis, 1589. Alter, 1585. [846] Miracoli del santisstimo Sacramento491, raccolti da Nicolò Lugano. Vinetia, per Francesco Senese, 1598. [847] Marco Aurelio, con l’orologio de’ principi, di Antonio Gueuara. Vinetia, per Francesco Portonari, 1571. [848-849] Magister Sententiarum. Lugduni, 1570, per heredes Iacobi IuntŽ. Alter. Louanij, per Bartholomeum Grauium, 1556492. [850] Martirologium Romanum. RomŽ, per Dominicum Basam, 1584. [851] Methodus compendiaria argumentandi Io. Tinuli Perusini. PerusiŽ, 1584. [852] Meditationes d. Bernardi et d. Anselmi. Ven., per Bernardinum de Bendonis, 1543.

N [853] Nonius Marcellus. ParmŽ, 1490. [854] Nicolai de Cura Exercitationes. ImperfectŽ. [855] Nicolai de Nyse In lib. Sententiarum. Venetijs, 1574. [856] Natalij Comitis Mitologia. Paris., per Arnaldum Sittart, 1583. [857] Nauarri Opera. RomŽ, per Iacobum Tornesum, 1590. [858] Nicolai Galerij Ratio explicandi Euangelia et docendi cathechismum. ColoniŽ, per Arnoldum Milium, 1588. Alter. [859] Nicolai de Lyra Glosa ordinaria et postillŽ cum moralitatibus eiusdem. Duo corp. BasileŽ, per Ioannem Petri Hameburg. et socios, 1506. (f. 100r) [860] Nicolai de Lyra PostillŽ super totam Bibliam. Ven., per Octauianum Scotum, 1489. [861] Eiusdem Glossa et postillŽ super Nouum Testamentum. Ven., per Pag. de Paganinis, 1495. [862] Eiusdem PostillŽ super Nouum Testamentum. Ven., per Franciscum Reener de Hailbrum, 1482. [863] Quibus adiunctŽ sunt additiones Pauli Burgensis. Ven., per eundem, 1493. [864] Nec non lib. tres De summo bono s. Isidori Hispalensis. Ven., per Petrum Loslein de Langerdoff, 1483. [865] Eiusdem PostillŽ super Proph., nec non in Psalt. et lib. Salomonis. Numero 2. [866] Notabilia Io. de Soncino. Scripta. [867] Nicolai papae primi EpistolŽ. RomŽ, per Franciscum Priscianum, 1542.

O [868] Oratius Flaccius, cum com. Scriptus.   Per Zileti, 1540 aggiunto nello spazio fra i due righi.  Segue Vinetia depennato 492   per Bartholomeum Grauium, 1556 aggiunto nello spazio fra i due righi. 490 491

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VIII.1,896-897

VENEZIA, S. SALVATORE

253

[869-870] Origenes, Super Gen., Exodum, Leuiticum et lib. Iudicum. Ven., apud Aldum, 1503. Alter per Bernardinum Benalium, 1512. [871] Eiusdem Opus cont. Celsum. Cum tractatu de natura materiŽ, et methodo in disciplinam eiusdem. Ven., per Lazarum Soardum, 1514493. [872] Opus poeticum spirituale, 1502. [873-874] Ouidij EpistolŽ. Ven., per Georgium de Rusconibus, 1520. AliŽ. Per Lazarum de Soardis, 1502494. [875] Opera agricolationum CollumellŽ, Varronis, Catonis et aliorum, cum com. Philippi Beroaldi. Ven. [876] Orologium aureum. Scriptum. [877] Ortus sanitatis. Ven., per Bernardinum Benalium, 1515. [878] Onofrio Zarabini da Cottignola, Materie predicabili sopra il Miserere. [879] L’istesso, Della nobiltà ciuile. Vinetia, per Francesco Senese, 1586. [880] L’istesso, Homilie sopra le dominiche dell’anno et Ragionamenti familiari sopra le dominiche et sopra le solenità de’ santi. Vinetia, per Gio. Battista Somasco, 1587495. [881] Origenis Opera. Ven., per Octauianum Scotum, 1516. [882] Orationes Concilij Tridentini. Ven., ad signum Spei, 1552. [883] Officina Textoris. Ven., 1574. [884] Ouidij Nasonis496 Opera. Lugduni, per Sebastianum Griphium, 1564. [885] Oratius. Ven., per Griphium, 1582. [886] Orbeche, tragedia. Vinetia, per Gio. Battista Bonfadino, 1594. [887] Ouidij EpistolŽ. Ven., per Io. Griphium, 1591. (f. 100v) [888] Osseruationi sopra il sacro testo della passione di n. S. di Gio. Battista Domenichi. Reggio, 1594497. [889] Orationi uolgari di diuersi. Vinetia, presso Altobello Salicato, 1584. [890] Opusculum de dignitate, uita et moribus clericorum Nicolai Aurifici. Ven., per Franciscum Zilettum, 1572. [891] Opere di Luigi Camillo. Vinetia, per Gabriel Giolitto, 1560. [892] Opus de laudibus sanctorum Roberti Carazoli. Ven., per Georgium Arriuabene, 1489.

P [893] Philippi Diez Lusitani Conciones. Ven., 1596, per Dominicum de Pharis. [894-895] Prediche di monsignor di Bittonto, Cornelio Musso, festiue. Vinetia, presso i Giolitti, 1584. Numero doi corpi. AliŽ. 1559. [896-897] Prediche dell’istesso quadragesimali sopra il Simbolo et Decalogo. Vinetia, per i Guerri, 1590. ‘96, altro.   1514 su correzione.   1502 aggiunto nello spazio fra i due righi. 495   Somasco, 1587 sotto il rigo. 496   Nasonis su correzione. 497   1594 su correzione. 493 494

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

254

VENEZIA, S. SALVATORE

VIII.1,898-899

[898-899] Prediche quadragesimali di monsignor Panigarola. Vinetia, per Roberto Megietti, 1597. AliŽ. ‘96. [900] Practica criminalis Alphonsi Vilagut. Bergamo, per Cominum Venturam. [901] Problemi del Garimberto. Vinegia, 1550, per Erasmo Valgrisi. [902] Pratica dell’oration mentale di fra’ Mattia Belintoni capucino. Brescia, 1573. [903] Prose del Bembo. Vinetia, per Andrea Arriuabene, 1557. [904] Prouerbia, Ecclesiastes, Cantica, Liber SapientiŽ et Ecclesiasticus. AntuerpiŽ, per Christophorum Plantinum, 1564. [905] Parafrase di Alessandro Piccolomini nel primo lib. della Rethorica di Ar. Vinetia, per Gio. Varisco, 1565. [906] Pongi lingua et trattato della patienza di fra’ Dominico Caualca di Vico Pisano. Vinetia, alla Speranza, 1563. [907] Pietro Criscentio, De agricoltura. Vinetia, 1532. [908] Pacifica summa. Vinetia, per Dominico et Gio. Battista fratelli, 1574. [909] Petrarca. Stampato in Vinetia, per gli heredi di Alessandro Griffio, 1588. [910] Pisanella summa. [911] Petrus Lombardus, In d. Pauli Epistolas. Paris., per Nicolaum Ducheminum, 1571498. (f. 101r) [912] Psalterium GrŽcolatinum. Paris., sub Cruce alba, 1545. [913] Paulus de Palatio, In 12 proph. Colon., 1585. [914] Plinius. BasileŽ, per Hieronymum Froben., 1549. [915] Et eiusdem EpistolŽ. Ven., apud Aldum, 1518. [916] Poliantea. Colon., per Maternum Colinum, 1567. [917] Petrus Brutus, Cont. Iudeos. VincentiŽ, per Simonem Papiensem, 1489. [918] Prose del Bembo. Ven., per Ioannem Tachuinum, 1525499. [919] Pierius Valerianus, Hierogliph. BasileŽ, 1556. [920] Petri Berchorij Dictionarium. Ven., per Gasparem Bindonum, 1589. [921] Plutarchi Opera. Francoforti, per Sigismundum Fierenbendt, 1580. [922] Plotini Opera. BasileŽ, per Perneam, lecythum, 1580. [923] Pauli Florentini Quadragesimale. Mediol., per Vldericum Sinckzencher, 1479. [924] Persius. [925] Petri Tartareti in Eth. Ar. [926] Promptuarium iconum. Lugd., per Guil. Rouillium, 1581. [927] Pontani Opera. Ven., per Aldum, 1518. Correcta ex Indice. [928] Petrus Chrisologus. Bon., per Ioannem Bapt. Phellum, 1534. [929] Pentateucus Hebr. et Latinus. Ven., 1551. [930] PrŽcat. trilinguŽ. Paris., per Martinum Iuuenem, 1554. [931] Paulus de Palatio, In 12 proph. Colon., 1585. [932] Primasius, In Apocalipsim. Paris., 1544. [933] Philonis Hebrei Opera. Lugd., per Guil. Rouillium, 1561. [934] Palladius, De re rustica. 498 499

  1571 corretto su 1581.   1525 su correzione.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VIII.1,966

VENEZIA, S. SALVATORE

255

[935] Propertius. Ven., per Aldum, 1501. [936] S.500 Prosperi Opera. Duaci, per Ioannem Bogardum, 1577. [937] Plautus. Flor., 1554. [938] Pantaleontis Opera. Ven., per Florauantem Pratum, 1592. [939] Procopius. Ven., 1544. [940] Prediche di fra’ Mattia Belintano. Bergamo, per Comin Ventura, 1598. [941] Petri Duodi Disputat. de anima. Ven., per Dominicum Guerreum, 1575. [942] Petrus Tartaretus, In Logicam et Philosophiam. Ven., per Melchiorem Sessam, 1518. [943] Petri de Bruxellis Questiones logicales. Paris., per Ioannem Barbier, 1514. [944] Petrus Lombardus, Magister Sententiarum. Lugd., per heredes Iacobi IuntŽ, 1564. [945] Petrus Georgius Tolesanus, Sintaxis artis mirabilis. Ven., per Ioannem Dominicum de Hibernis, 1588. Numero duo. Alter. [946] Petri FonsecŽ Logica. Ven., per Horatium de Gobbis, 1582. (f. 101v) [947] Prediche di Pietro Ridolfi da Tossignano. Venetia, per Francesco Senese, 1584. [948] Plutarchi Opuscula. Ven., per Pietro et Gieronimo, 1559. [949] Procopius, De bello Gottorum. RomŽ, per Eucharium Silber, 1509. [950-951] Petri Comestoris Historia {***} et Historia ecclesiastica Anglorum BedŽ. ArgentinŽ, 1504. [952] Psalterium quinquelinguŽ. Cadmi, per Petrum Oliuerij, 1515. [953] Paulina, de recta PashŽ celebratione, nec non De die passionis Christi d. n. Pauli Germani, episcopi Forosempron. Forosemp., per Octauianum Petruccium, 1513. [954] Petrus de Pallude, In quattuor Sententiarum. Ven., per Bonetum Locatellum, 1493. [955] Eiusdem Scriptum Scoti super quattuor Sententiarum. Ven. [956] Pandete. Ven., per Philippum Pincium, 1492. [957] Platina, De vitis pontif. FlorentiŽ, per heredes Philippi IuntŽ, 1520. [958] Plutarchi UitŽ. Ven., per Doninum Pincium, 1502. [959] Poema Sidonij Appolinaris et EpistolŽ. Ven., per Ioannem de Cereto, 1494. [960] Polyantea. SaonŽ, per Simonem Beuilaqua, 1514. [961] Poema BaptistŽ Guarrini. FerrariŽ. [962] Plutarchus, De liberis educandis. Bon., per Benedictum Hector, 1499. [963] Porto de’ tribolati di don Eustachio Castagnini da Sauignano. Rauenna, per Cesare Cauazza, 1584. [964] Psalmista ThomŽ de Vio Caietani, cardinalis R.E. Ven., per Lucam Antonium Iuntam. [965] Peregrinatio in Montem Syon ad sepulchrum et Montem Sinai. Petri Drach, Ven., 1490. [966] Plautus, cum interpretatione Io. Baptiste Pij. Mediol., per Vldericum Sinzenzeler, 1500. 500

  S. sul margine interno.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

256

VENEZIA, S. SALVATORE

VIII.1,967

[967] Postilla elucidatiua super Epistolas d. Pauli. Bon., per Henricum Harlem, 1487. [968] Preceptorium diuinŽ legis. Nuremberge, per Antonium Koburger, 1496. [969] Ptolomei GeographiŽ. RomŽ, 1508. [970] Plinij Naturales historiŽ. BasileŽ, per Ioannem Frobenium, 1525. [971] Prisciani Opera. Venetijs, per Marcum de Comitibus et socios, 1476. [972] Procopius Gausicus, In quinque uoces Porph. Venetijs, per Octauianum Scotum, 1507. [973] Problemata diuersorum. Ven., per Antonium de Strata, 1488. [974] Similiterque Diogenes Laertius. BononiŽ, per Iacobum de Regazonibus, 1495. [975] Palonesiorus, De temporibus. Scriptus. (f. 102r) [976] Poeticon astronomicor. Ven., per Antonium de Strata Crem., 1488. [977] Paulus Venetus, In Predicamenta similiterque Posteriora. Venetijs, per Bonetum Locatellum, 1491. [978] Idem In lib. De anima. Scriptus.

Q [979] Quadragesimale f. Roberti de Licio. [980] Questiones Mercurialis super regulis iuris. Ven., per Adam de Rothnil, 1477. [981] Questiones Io. de Gandauo in lib. De anima. Ven., per Bonetum Locatellum, 1496. [982] Alter, per Franciscum de Hailbron, 1477. [983] Quadratura Pauli Ven. Ven., per Bonetum Locatellum, 1494. [984] Questiones in Metaphisica. ScriptŽ. [985] Questiones in lib. Phy. ScriptŽ. [986] Questiones in Metaph. et Phi. ThomŽ de Catalogna. ScriptŽ. [987] Quintilianus, De oratorijs institutionum. Taruisij, per Dionisium Bon., 1482. [988] Questiones De esse et essentia Egidij Rom. ScriptŽ. [989] Questiones Buridani super scriptum De anima d. ThomŽ. ScriptŽ. [990] Questiones Ludouici Cartharij de primis principijs logice. Bono., per Ioannem Rossium, 1587.

R [991] Richezze della lingua uolgar. Vinetia, 1543. [992] Rosarium aureum sacrŽ theologiŽ Pelbarti. Ven., per Franciscum Ziletum, 1586. [993] Rettorica di Bartolomeo Caualcanti. Pesaro, per Bartolomeo Cesano, 1559. [994] Rettorica di Cicerone in alberi. Vinetia, 1566. [995] Roberti Belarminij501 Gram. Hebrea. RomŽ, 1585. [996] Roderici Zamorensis Speculum vitŽ humanŽ. BrixiŽ, per Franciscum Marchettum, 1570. [997] Rationale diuinorum officiorum Durandi. Ven., per Bernardinum de Vitalibus, 1519. 501

  Belarminij su correzione.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VIII.1,1029

VENEZIA, S. SALVATORE

257

[998] Richardus de Sancto Victore. Paris., per Ioannem Petit, 1518. (f. 102v) [999] Ruperti abb. Opera. Colon., 1526. [1000] Roberti de Licio Sermones. [1001] Roberti Belarminij Institut. linguŽ sanctŽ. Antuerp., 1596. [1002] Rainerij Snoygoudani Parafrases in Psalt. Lugd., per Bartholdum Vincentium, 1571. [1003] Rosario della beata Vergine. Ven., per Sebast. Combi, 1597. [1004] Raphael Mafei, Orator christiano in dialogo. Vinetia, per Georgio de’ Caualli, 1566. [1005] Rime degli accademici oculti, con le loro imprese. Brescia, per Vicenzo de Sabbio, 1568. [1006] Rethorica Georgij Trapesuntij. Venetijs, per Lemanum Spirum. [1007] Reductorium moralitatis Petri Berchorij. BasileŽ, per Petrum de Langerdoff, 1515. Alter. [1008] Ricardi de Mediauilla Questiones super quattuor lib. Sententiarum. BrixiŽ, per Vincentium Sabbium, 1591. [1009] Idem, In primum Sententiarum. Ven., per Lazarum de Soardis, 1509. [1010] Ritus, siue sacrŽ cerimoniŽ ecclesiasticŽ S. R. E. Ven., per Gregorium de Gregorijs, 1516. [1011] Reuell. sanctŽ BrigidŽ. 1521, per Antonium Koberger Nuremburgensem. [1012] Recuperationes Fesulanas. Bonon., per Platonem de Benedictis, 1493. [1013-1017] Rationale diuinorum officiiorum multi{***}502. Alia503, VincentiŽ, per Hermanum Liechtenstein, 1478. Alia, Ven., per Simonem Beuilaqua, 1494. Alia, per Ioannem Rubeum, 1499. Alia, per Petrum de Querengis, 1503. {***} alia, per Bernardinum de Vitalibus, 1519. [1018] Repertorium iuris Gulielmi Durantis similterque Speculum illius. Venetijs, per Bernardinum Induum, 1485. [1019] Robertus Holkot, Super lib. SapientiŽ. BasileŽ, per Iacobum Phortzen, 1506. [1020] Rubrica communis. Per Peregrinum, Bonon., 1489. [1021] Repertorij Bertachini prima, secunda et tertia pars. Mediolani, per Georgium Ariuabene, 1401. [1022] Eiusdem AliŽ 3 p. Mediolani, per Ioannem Antonium Horate, 1489. (f. 103r)

S [1023] Simon Maiolus, De irregularitatibus. RomŽ, in Ždibus P. R., 1585. [1024] Sebastiani Medici Summa peccatorum. FlorentiŽ, per Iuntas, 1579. [1025] Siluester, De casibus conscientiŽ. Ven., per heredes SessŽ, 1587. [1026] Summa confessorum Io. de Friburgo. Lugd., per Iacobum Saccon, 1518. [1027] Sermones s. Leonis papae. Ven., per Andream Parm., 1485. [1028] Sermones annui Leonardi de Vtino. Ven., per Ioannem de Colonia, 1475. [1029] Sermones Francisci Maironis. Ven., per Bernardum de Nouaria, 1491. 502 503

  Lacuna nel supporto cartaceo.   Alia su correzione.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

258

VENEZIA, S. SALVATORE

VIII.1,1030

[1030] Suetonius Tranguillus, cum com. Philippi Beroaldi et Marci Antoni Sabelici. Ven., per Simonem Beuilaqua, 1496. [1031-1032] Supplementum cronicarum. Ven., per Georgium de Maionibus, 1513. Alter, per Bernardinum de Benalijs, 1486. [1033] Scotus, Super 3i et quattuor Sententiarum. Ven., per Ioannem de Collonia, 1408. [1034] Summa Raineria. Ven., Hermanum Lychtenstein, 1486. [1035-1037] Supplementum Summa. Numero 3. Unum. Ven., apud Vendalinum. Alter. Ven., per Franciscium de Hailbron et socios, 1474. Tertium. Ven., per Bartholomeum de Alessandria et socios, 1480. [1038] Scala del sancto amore di Siluestro da Prierio. Milano, per Francesco Landriano, 1519. [1039] Sermonij s. Bernardi. Scritti. [1040] Summa theologiŽ Rainerij de Pisis. Ven., per Hermanum Lientenstein, 1486. [1041-1042] Summa Angelica. Ven., per Georgium Riuabene, 1489. Alia, 1599. [1043] Sermones de sanitate, Biga salutis intitulati. [1044] Sphera Io. de Sacrobusto. [1045] Summa Rosella. Ven., per Georgium Arriuabene, 1495. [1046] SeneciŽ Opera. Ven., per Bartholomeum de Zanis, 1503. [1047] Sextus Decretalium. Ven., per Thomam de Blauis, 1489. [1048] Speculum Gulielmi, cum additionibus Io. AndreŽ et Baldi. [1049] Sextus et ClementinŽ504 de Tortis. Ven., per Baptistam de Tortis, 1490. [1050] Summa Goffredi super titulos Decretalium. Ven., per505 Philippum Pincium, 1502. [1051] Supplementum506 Summa. Ven., per Franciscum Hailbron, 1477. Alia. [1052] Summa confess. f. Astesani de Astes. Ven., per Nicolaum de Francfordia, 1480. [1053] Summa Pisanella. Scritta. [1054-1055] Summa Hostiensis. Ven., per Leonardum Uuild, 1480. Alia, Ven., per Philippum Pincium, 1505. [1056] Cui adiuncta est Pratica aurea Panormitani Abb. de modo procedendi in iudicijs. Mediolani, per Leonardum Pachel, 1501. [1057] Nec non Disputationes Abbatis Panormit. Per eundem. [1058] Summa codicis Azonis. Ven., per Andream de Calabris Pap., 1488. (f. 103v) [1059] Sermones quadragesimales. Scritti. [1060] Sermones s. Zenonis. Scritti. [1061] Sermones funebres. Lugd., per Io. Clein, 1504. [1062] Summa diuinorum officiorum. Scripta. [1063] Summa Hostiensis. Lugd., per Ioannem Molinalem, 1507.   ClementinŽ su correzione.   Seguono lettere depennate 506   Supplementum su correzione. 504 505

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VIII.1,1100

VENEZIA, S. SALVATORE

259

[1064] Supplementum Summa. Ven., per Bartholomeum de Alexandria et socios, 1481. [1065] Sermones de sanctis. BasileŽ, per Iacobum Phortzenium, 1502. [1066] Sermones diuersi. Scritti. [1067] Sermones s. Roberti de s. Ven., per Bernardinum Benalium, 1490. [1068] Sermones s. Io. Climaci. Scritti. [1069] Scriptum super Magistrum Sententiarum. [1070] Statuta Veneta. Scripta. [1071] Sermones Roberti Carazoli. Ven., per Georgium Arriuabene, 1489. [1072] Summarium SummŽ uirtutum et uitiorum. BasileŽ, per Ioannem de Amorbat, 1497. [1073] Seneca, De declamationibus. Scriptus. [1074] Stradi ConsequentiŽ. Ven., per Ioannem de Colonia, 1477. [1075] Summa de exemplis ac similitudinibus rerum. Ven., per Ioannem Gregorium de Gregorijs, 1499. [1076] Speron Speroni Dialoghi. Vinetia, per Aldo, 1542. [1077] F.507 Siluestri da Prierio Expositio super Euangelia totius anni. Ven., per Ioannem Variscum, 1582. [1078] Supplementum cronicarum. Ven., per Bernardinum Rizum, 1490. [1079] Stoheus. Antuerp., per Plant., 1575. [1080] Silius Italicus. [1081] Strabo. Per Ioannem Vercellensem, 1480. [1082] Solinus, De mirabilibus mundi. Ven., 1493. Alter. [1083] Summa de exemplis. Ven., per Gregorios fratres, 1497. [1084] Sermones f. Antonij Ianuensis de Monteliano. Bonon., per Hieronymum de Benedictis, 1522. [1085-1086] Sylua alegoriarum. Ven., 1585. Alia, 1587. [1087] SententiŽ poetarum. Ven., per Ioannem Patauinum. [1088] Steffano Guazzo, Conuersation ciuile. Ven., 1596. [1089] Strozza, poeta. Ven., per Aldum, 1513. [1090] Statius. [1091] Seraphino Razzi, Exempi delle uite de’ santi. Bressa, per Policleto Turlini, 1598. (f. 104r) [1092] Sebastiani Fanensis Doctrina christiana. Ven., per Somascum, 1566. [1093-1094] Siluestrina Summa. Ven., per Polos, 1598. Aliae duŽ. 1586. [1095] Stanislai Rescij Opera. Neapoli, 1596. [1096] Sancti Pagnini Epit. thesaurus linguŽ s. Antuerp., per Plant., 1578. [1097] Stephani Conuentij De intrinsecis corporum caelestium principijs. Bonon., per Alexandrum Benatium, 1562. [1098] Salustius, De coniura CatilinŽ. Lugd., per Ioannem Frollonium, 1561. [1099] Summa Gaetana. Ven., per Dominicum Farrum, 1568. [1100] Scrutinium sacerdotale, siue modus examinandi. Ven., per Dominicum de Imbertis, 1587. 507

  F. sul margine esterno.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

260

VENEZIA, S. SALVATORE

VIII.1,1101

[1101] Specchio di croce di f. Dominico Caualca da Vico Pisano. Vinetia, per Giacomo Cornetti, 1583. [1102] Selua di orationi di diuersi dottori. Vinetia, per Gabriel Giolitto, 1571. [1103] Summa theologica et canonica Io. Gerson. Ven., per Dominicum Nicolinum. [1104] Stellarium coronŽ Virginis Pelbarti. Ven., per Ioannem Antonium Bertanum, 1586. [1105] Sacerdotale Samarini. Ven., per Iordanum et Nicolaum Zilletos, 1593. [1106] Sermones dominicales Guillelmi Pepini. Ven., per Ioannem Antonium Bertanum, 1588. [1107] Summa uirtutum et uitiorum Guilelmi Peraldi. Ven., 1571, per Franciscum Zilettum. [1108] Sermones BarletŽ. Ven., per Valerium Bonellum, 1585. [1109] Selua di varia lettione di Pietro Messia. Corretta508. Vinetia, per Giordano Ziletti, 1556. [1110] Summa sacramentorum uariŽ. Ven., 1577, per Ioannem Antonium Bertanum. [1111] Stimulus diuini amoris d. BonauenturŽ. Venetijs, 1542. [1112] Speculum conf. Matthei Corradoni. Ven., per heredes Melchioris SessŽ, 1581.

T [1113] Titus Liuius. Ven., per Michaelem Mancellinum, 1480. [1114-1115] D.509 Thomas, In tertium et quartum Sententiarum. Ven., per Bonetum Locatellum, 1447. [1116-1117] Idem, Super Euangelistas. Numero 3. Ven., duo per Hermanum Lichtenstein et socios, 1482. Tertius, per Bonetum Locatellum, 1506510. [1118] Eiusdem Cathena aurea super quattuor Euangelia. Ven., per Octauianum Scotum, et socios, 1521. (f. 104v) [1119] D.511 Thomas, In Cantica. Ven., per Bonetum Locatelum, 1506512. [1120] Idem In lib. Perihermenia Ar. Ven., per Otinum Papiensem, 1496. [1121] Eiusdem Opuscula. Mediolani, per Benignum Horate et fratres, 1488. [1122] Eiusdem Tabula in lib., opuscula et comentaria, cum additionibus, corectionibus, concordantijs dictorum eius, et SacrŽ ScripturŽ autoritatibus. Ven., per Ioannem Rubeum Vercellensem, 1497. [1123] Idem Cont. Gentiles. Ven., 1480, per Nicolaum Ienson. [1124-1128] Eiusdem Summae aliquot uolumina impressa Ven. Alia, per Bernardinum de Tridino, 1496. Alia, per Theodorum de Regazonibus, 1491. Alia,   Corretta sopra il rigo.   D. sul margine interno. 510   1506 su correzione. 511   D. sul margine esterno. 512   1506 su correzione. 508 509

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VIII.1,1158

VENEZIA, S. SALVATORE

261

per Andream de Torresanis, 1502. Alia, per Octauianum Scotum, 1495. Duo posteriora, per Io. de Colonia et socios, 1478. [1129] Tractatus Summularum LogicŽ Pauli Veneti. Ven., 1498. [1130] Terentius. Ven., per Bernardinum de Choris, 1498. [1131] Trilogium animŽ. Nuremberge, per Antonium Koberger, 1498. [1132] D.513 Thomae Questiones et Scripta naturalia Richardi. Scripta. [1133-1134] Tartagni Commentaria et Repertorium. Ven., per Baptistam de Tortis, 1521. [1135] Eiusdem Consiliorum primum uolumen. Ven., per Paganinum de Paganinis, 1498. [1136] Eiusdem quarta pars514 Consiliorum515. Ven., per Bernardum de Monferato, 1492. [1137] ThomŽ a Campis, cognomento Maleoli, Opera. Nuremberge, per Iodocum Badium Ascensianum, 1494. [1138] Thomas Philologus Rauerinus, De uita hominis. Venetijs, 1553. [1139] Tractatus in utraque facultate, tum pontificij, tum Caesarei, de dignitate seculari et potestate. Ven., 1534. [1140] Textus canonici videlicet Decretum516 Gratiani. Ven., per Baptistam de Tortis, 1514. [1141] Decretales Gregorij IX. Ven., per eundem, 1512. [1142] Decretalium Sextus cum Clementinis. Ven., per eundem, 1512517. [1143-1146] Idem alia quattuor518 corpora. Quorum unum, RomŽ, in Ždibus Populi Romani, 1584. Alterum, Parisijs, per Carlum Guillardum, 1541. Tertium, Ven., 1591. Quartum, Parisijs, 1585. [1147] Tractatus moralis de septem uitijs capitalibus. Scriptus. [1148] Tractatus scriptus super psalmum Beat. [1149] Tractatus de incarnatione Christi. Scriptus. [1150-1153] D.519 Thomae Summa. Corpora quinque. Quorum vnum, Venetijs, per Bonetum Locatellum, 1503. Alterum,Ven., per heredes Scoti, 1580. AliŽ duo, Bergomi, per Cominum Venturam, 1590. Quinta, Ven., 1586. [1154] Tomaso Boninsegna, De’ trafichi ordinarij. Ven., per Georgio Angelieri, 1591. (f. 105r) [1155] ThomŽ Campegij De celibatu sacerdotum. Ven., ad signum Spei, 1554. [1156-1157] ThomŽ de Vio Caietani Summa. Lugd., per Iacobum Myt, 1533. Alia, 1551. [1158] TabulŽ introductionis LogicŽ Francisci Toleti. Ven., per Paulum Meietum, 1588.   D. sul margine esterno.   Seguono due termini depennati. 515   Consiliorum sopra il rigo. 516   Decretum su correzione 517   Gli item [1142] e [1143] sono uniti da una parentesi graffa a destra, all’esterno della quale si legge Ven., per eundem, 1512. 518   Quattuor su correzione. 519   D. sul margine esterno. 513 514

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

262

VENEZIA, S. SALVATORE

VIII.1,1159

[1159] Tabiena summa. Bonon., per Benedictum Hectorem, 1520. Altera. [1160] Titus Liuius. BasileŽ, ex officina Frobeniana, 1531. [1161] Theodoreti Opera. Colon., per Io. Brikmanum, 1573. [1162] S.520 ThomŽ Opera. Ven., per Dominicum Nicolinum, 1593. [1163] Tito Liuio. Venetia, per i Gionti, 1547. [1164] Trilogium animŽ. Nuremberg., per Antonium Koburger, 1498. [1165] Trionfi del Petrarca. Fiorenza, per Francesco Bonacorsi, 1485. [1166] Trialogus d. Antonini. Ven., 1495. [1167] Trogus Pompeius a Iustino. Ven., per Aldum, 1522. [1168] Tibullus. Ven., per Aldum, 1501. [1169] Teophillatus, In Euangelia. Paris., per Ioannem Paruum, 1549. [1170] Tractatus de cambijs f. Fabiani Ianuen., GenuŽ, per Antonium Bellonum, 1568.

V [1171] Viaggio dell’Indie. Venetia, per i Gionti, 1559. [1172] Vitas patrum. Ven., per Nicolaum de Francfordia, 1512. [1173] Vocabulario Accarisio. Venetia, per il Valgrisio, 1550. [1174] Vrbani Institutiones grammaticales GrecŽ. BasileŽ, per Ioannem Valderum, 1535. [1175] S.521 Vincentij Opera. Lugd., per Ioan. Remy, 1521. [1176] Virgilius, cum Eritreo. Ven., per Franciscum Laurentium, 1566. [1177] Varchi, Rime. Fiorenza, per Lorenzo Torentino, 1555. [1178] Valerius Flaccus. Ven,, per Aldum, 1520. [1179] Varro, De re rustica. [1180] Victorini ab Auersa De uarietate mundi. FlorentiŽ, ex bibliot. Sarmatelliana, 1580. [1181] Vite de’ s. padri. Scritte. [1182] Vite de’ pontefici et imperatori del Petrarca. Fiorenza, 1478, per Sanctum Vucholium de Ripolis, 1478. [1183] Valerius Maximus, cum com. Oliuerij Arzignanensis, Ascensij et Badij, et Lucubrationibus Thophili. Ven., per Augustinum de Zanis, 1518. [1184] Alius, cui adiunctus est Boetius, De consolatione. Ven., per Otinum della Luna Pap., 1499. (f. 105v) [1185] Vitas patrum. Ven., per Octauianum Scotum, 1483. [1186] Aliae videlicet. Ven., per Iacobum Leucum, 1516. [1187] Vocabularium Theutonicus. Nuremberge, per Corradum Zeninger, 1482. [1188] Vgo Panciero. Scritto. [1189] Valerius Flaccus. Scriptus. [1190] Valerius Maximus. Ven., per Bernardinum de Benalijs, 1488. [1191] Vita di sancta Cattarina da Siena. Scritta. [1192] Vocabularium GrŽcolatinum. Ven., per Theodorum de Regazonibus, 1497. 520 521

  S. sul margine interno.   S. sul margine interno.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

IX.1,12

MANTOVA

263

X [1193] Xenophontis Opera. BasileŽ, per Nicolaum Brilingerum, 1545. [1194] Eiusdem Genealogia et ParabolŽ. Lugd., per Clementem Balduinum, 1558.

Z [1195] Zaccharias Lilius Vincentinus, Breuiarium orbis. FlorentiŽ, per Antonium Miscominum, 1493. Finis. (f.106v) Nota di tutti gli libri che sono in monasterio di S. Saluatore di Vinetia.

IX.1. MANTOVA, S. Sebastiano522. (f. 107r) Index librorum, quibus utuntur Canonici Regulares Congregationis Sancti Saluatoris degentes in monasterio Sancti Sebastiani MantuŽ. Anno Domini 1600, die XX Aprilis.

A [1] D.523 Augustini Opera omnia. Venetijs, ad signum Spei, 1550. [2] D.524 Anselmi Cantuariensis archiepiscopi Opuscula. Venetijs, ad signum Spei, 1549. [3] D.525 Augustini Opusculorum tomus secundus et tertius. Venet., apud Cominum de Tridino, 1547. [4] D.526 Augustini Opera omnia. Venet., 1570. [5] Augustini Steuchi Eugubini, episc. Risami, canonici regularis Congregationis Sancti Saluatoris, Opera omnia. Venet., per Dominicum Nicolinum, 1591. [6-7] Abbatis Panormitani Consilia. Venet., 1571, apud Ioannem Garra, et 1578, Venet. [8] Aureum sacrŽ theologiae rosarium a reuerendo p. Pelbarto de Themasuar. Venet., apud Franciscum Ziletum, 1586. [9] Alfonsi Tostati Opera omnia. Venet., 1596, apud Io. Bapt. et Io. Bernardum Sessam fratres. [10] Aloysij Lipomani De probatis sanctorum historijs. Colloniae Agrippinae, apud Geruinum Calenium et heredes Quentelios, 1586. [11] Annales ecclesiastici illustrissimi card. Baronij. Romae, ex Typographia Vaticana, 1588, et 1590. [12] Arca Noe, thesaurus linguŽ sanctŽ, authore d. Marco Marino Brix., canonico reg. Cong. Sancti Saluatoris. Venetijs, apud Ioannem Garram, 1593.   Per la nota storica e bibliografica sull’insediamento cfr. supra, p. 105, nt. 4.   D. sul margine interno. 524   D. sul margine interno. 525   D. sul margine interno. 526   D. sul margine interno. 522 523

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

264

MANTOVA

IX.1,13-15

[13-15] Ambrosij Calepini Dictionarium. Venet., 1570, apud Nicolaum Beuilaquam. Et apud Aldum, 1592 et527 1573. [16] AndreŽ CŽsalpini Aretini Peripateticarum quŽstionum libri quinque. Venetijs, apud Iuntas, 1571. [17-18] Aristotelis Stagiritae Opera omnia. Venet., ex officina Salicatiana, 1576. Et per Ioachinum Bruniolum, 1584. [19] Annotatio notabilium doctorum in libro deflorationum patrum, cum sermonibus abb. Vuernerij. BasileŽ, 1594. [20] Appiano Alessandrino, Delle guerre ciuili de’ Romani. In Venetia, 1563, apresso Domenico et Gio. Batt. Guerri. [21] Apologia di Torquato Tasso in difesa di Gierusalemme liberata. In Mantua, per Francesco Ossanna, 1585. [22] Alfonsus de Castro, Contra hereses. Venetijs, ad signum Spei, 1546. (f. 107v) [23] Aurea rosa reuerendi p. f. Siluestri de Prierio. Venet., apud Iacobum Sansouinum, 1569. [24] Agostino Gallo, Dell’agricoltura. In Venetia, apresso Camillo Borgominerio, 1584. [25] Abecedario sopra la Madonna di f. Angiol Francesco Tignosi, seruita. In Milano, per Agostino Tradate, 1598. [26] Auertimenti alli reuerendi curati della diocesi di Bologna del sacramento del matrimonio, fatti d’ordine dell’illustrissimo card. Paleotti. In Bologna, per Alessandro Benacci, 1578. [27] Apolinaris Offredi Absolutissima commentaria et questiones in Arist. CremonŽ, apud Christoph. Draconium, 1581. [28] Ambrosij Catharini Ord. PrŽd. Excusatio disputationis contra Martinum. Florentie, apud Iunctas, 1521. [29] Aldi Manutij Institutionum gramaticarum libri quattuor. Venet., apud Bernardum de Bendouis, 1545.

B [30] Biblia sacra, cum glosa Nicolai Lyrani. Venet., 1588. [31] Biblia ad uetustissima exemplaria nunc recens castigata. Venet., 1587. [32] Biblia sacra, cum glosa ordinaria una cum postillis Nicolai de Lyra. Venet., per Paganinum de Paganinis, 1495. [33] Biblia sacra, cum glosa interlineari ordinaria et Nicolai Lyrani postilla. Venet., 1588. [34-36] Biblia sacra. Venetijs, apud Iuntas, 1572. Et 1579. Et 1578. [37] Biblia sacra. Venetijs, apud heredes Nicolai BeuilaquŽ, 1583. [38-39] Biblia sacra. Lugduni, apud Ioannem Tornesium, 1558, et 1579. [40] Biblia sacra. Venet., apud Iulitos, 1588. [41] Biblia sacra. Impressa Parisijs, per Ioannem Preuel, 1528. [42] Biblia sacra. Romae, ex Typographia Vaticana, 1593. [43] Biblia sacra. Venetijs, Hieronymus Polus excudebat, 1587. 527

  et aggiunto.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

IX.1,64

MANTOVA

265

[44] Bibliotheca sancta, a f. Syxto Senensi Ord. PrŽd. Coloniae, apud Maternum Cholinum, 1586. [45] Bularium multorum pontificum a Gregorio VII usque ad Syxtum V. Romae, apud heredes Ant. Bladi, 1586. [46] Sancti528 Bonauenturae Opera, tomus primus. Romae, ex Typographia Uaticana, 1588. [47] Bularium a sanctissimo Pio V usque ad annum tertium Syxti V. Romae, apud Blados Camerales, 1588. [48] Bartholamaei Camerarij De gratia et libero arbitrio cum Io. Caluino disputatio. Parisijs, apud Matheum Dauidem, 1556. (f. 108r) [49] Benedicti Pererij e Societate Iesu Aduersus falaces et superstitiosas artes. Venet., 1592. [50] Bernardini Petrellae Logicarum disputationum. Patauij, apud Paulum Maietum, 1584. [51] Sancti529 BonauenturŽ Super quattuor Sententiarum Petri Lombardi. Venetijs, 1580. [52] Battaglie di Girolamo Mutio per difesa dell’italica lingua. In Venetia, apresso Pietro Dusinelli, 1582. [53] Breuis tractatus de iure eligendi ministros Ecclesiae f. Io. Pauli Donati CarmelitŽ. FerrariŽ, apud Victorium Baldinum, 1582. [54] Breui et facili modi da confessarsi di d. Floriano Canali, canonico regolare della Congregatione di S. Salvatore. In Bressa, per Vincenzo Sabbio, 1599. [55] D.530 Bernardi Opera. Venetijs, apud Fabium de Zopinis, 1589. [56] Idem. Venetijs, ad Salamandre insigne, 1575. [57] Benedicti Pererij Soc. Iesu Expositiones super philosophiam naturalem. Romae, apud Iacobum Tornerium, 1581. [58] Boetius. Venet., apud Hieronymum Scotum, 1556.

C [59] Cathechismo romano. In Venetia, apresso Aldo Manutio, 1576. [60] Conciliorum omnium. Coloniae Agripinae, apud Geruuinium Calenium et heredes Io. Quentellij, 1567. [61] Commentarius de datis et promissis pro iustitia uel gratia obtinenda Martini NauarrŽ. RomŽ, per Iosefum de Angelis, 1575. [62] Communes doctorum iuris utriusque criminales opiniones per d. Hypolitum Bonacossam. Venet., apud Damianum Zenarum, 1575. [63] Compendium Abb. Panormitani super Decretalibus. Venet., apud Michaelem Tramezinum, 1564. [64] Collationes messis. Dictionarium Latino-Hebreum ex thesauro decerptum a Marco Marino Brix., canonico reg. Congregationis Sancti Salvatoris, authore. Venet., apud Ioannem Degaram, 1593.   Sancti sul margine esterno.   Sancti sul margine interno. 530   D. sul margine interno. 528 529

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

266

MANTOVA

IX.1,65

[65] Commentaria in Psalmos Dauidicos prisci cuiusdam authoris incogniti. Lugduni, expensis Petri Landry, 1588. [66] Chrisostomi Iauellij Canapicij Ord. PrŽd. Totius philosophiŽ compendium. Venet., apud heredem Heronymi Scotj, 1577. [67-70] Compendium Manualis Nauarri. Venetijs, per Damianum Zenarum, 1593. Et per Io. Guerelium, 1595. Et apud Nicolaum Misserinum, 1592. Et apud Io. Bapt. Fonfadinum, 1592. [71] Commentarij in primum Sententiarum, authore magistro Angelo Maria, seruita. Florentiae, per Barth. Sermartelium, 1579. [72] Constantini Lascaris GramaticŽ institutiones. Venetijs, apud Petrum et Io. Mariam fratres de Nicolinis, 1550. [73] Commentaria in Secundam secundŽ d. Th., authore f. Dominico Banes. Venetijs, apud Franciscum Ziletum, 1586. [74] Catalogus sanctorum Petri de Natalibus, episc. Equilin. 1543, Lugduni, apud Iacobum de Giunctis. (f. 108v) [75] Compendium totius theologicŽ veritatis. Venet., apud Cominum de Tridino, 1563. [76] Ciuile conuersatione di Steffano Guazzo. In Venetia, apresso Altobello Salicato, 1577. [77] Commentarij uulgari di C. Iulio Cesare, per Agostino Ortica. In Venetia, apresso Gregorio De Gregorij, 1523. [78] ConcordantiŽ maiores. Apud inclitam Basileam, 1521. [79] Considerationi ciuili sopra il Guiciardini di messer Remigio Fiorentino. In Venetia, per Damiano Zenaro, 1582. [80] Censura generalis contra errores, quibus recentes heretici Sacram Scripturam asperserunt, edita a supremo Senatu Inquisitionis in Hispania. Venet., ex officina Iordani Ziletti, 1562. [81-82] Conciones et Summa prŽdicantium reuerendi p.f. Diez Lusitani. Venet., apud Dominicum de Farris, 1596. [83] Collationes patrum, opus Io. eremitae, qui et Cassianus dicitur. Lugduni, apud Iacobum Giunctam, 1542. [84-88] Concilium Tridentinum. Venetijs, apud Mattheum Zanettum, 1593. Et apud Andream Muschium, 1581. Et apud Franciscum Ziletum, 1581. Et apud Hieronymum Caualcalupum, 1564. Et apud Heronymum Polum, 1590. [89] Considerationi spirituali dell’illustrissimo et reuerendissimo f. Francesco Gonzaga, vescouo di Mantua. In Mantua, per Francesco Osanna, 1599. [90] Compendium theologiae d. Th. Aquinatis, opera et studio d. Pij Bentiuolij Bononiensis, Congregationis Sancti Salvatoris. Venetijs, apud Iuntas, 1585. [91] Compendium regularum ad elegantiam Latini sermonis Io. Steffani Sicinianensis. Venet., apud Hierony. Polum, 1595. [92-96] Cathechismus Romanus. Venet., apud Dominicum de Farris, 1574. Et apud Florauantem Pratensem, 1596. Et apud Dominicum Farreum, 1574. Et apud Giorgium Angelium, 1588. Et apud Aldum, 1573. [97] Catechismo uulgare, tradotto da f. Alessio Figliucci dell’Ordine de’ Pred. In Venetia, apresso Gio. Batt. Somasco, 1580.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

IX.1,120-121

MANTOVA

267

[98] Contextus grammaticŽ DespauternianŽ per Io. Pellissonem Condriensem. Venet., apud Iacobum Cornettum, 1587. [99] Calisti Placentini, canonici regularis Lateran., Ennarationes quadragesimales. Venet., per Gabrielem Iolitum, 1574. [100] Commentaria Gualterij Burlei super Arist. Venet., apud Michaelem Berniam, 1589. [101] Commentaria Dominici Soto Ord. PrŽdic. super Logicam. Venet., apud Dominicum Guerreum531, 1587. [102] Commentaria domini Franc. Toleti in uniuersam Arist. Logicam. Venetijs, apud Mattheum Valentinum, 1597. [103] Caij Crispi Salustij, De coniuratione Catilinae. Venet., apud Franc. Garonum, 1526. [104] Concetti scritturali intorno al Miserere di d. Cesare Calderini canonico reg. lat. In Venetia, per Gio. Batt. Bonfadino, 1589. [105] Concetti di Ieronimo Garimberto. In Venetia, 1585. [106] Compendio dell’Arte essorcista di f. Girolamo da Viadana, Minore osseruante. In Bologna, per Gio. Rossi, 1582. (f. 109r) [107] Controuersiarum, quibus nunc exagitatur Christi fides et religio, diligens explicatio Alberti Frigij Campensis. Venet., apud heredes LucŽ Antonij IuntŽ, 1541. [108] Commentaria in quattuor Christi Euangelia Euthimij Zigaboni. Parisijs, apud Egidium Gorbinum, 1560. [109] Compendium Abb. Panormitani super Decretalibus. Venet., apud Michaelem Tramesinum, 1564. [110] Compendium theologicŽ ueritatis Alberti Magni. Venetijs, apud Io. Bapt. Somascum, 1584. [111] Casuum episcopo reseruatorum dilucida explicatio d. Lelij Zeccij. BrixiŽ, apud Petrum Mariam Marchetum, 1588. [112] Catholica confutatio Albani Langdaili contra Nicolaum Ridleum. Lutetiae, apud Michaelem Vascosanum, 1556. [113] Compendium theologicŽ ueritatis per f. Io. de Comis. Venet., apud Io. Mariam Leonum, 1575. [114] Cento ragionamenti sopra la passione di n. S. di mons. Panigarola. In Venetia, per Gio. Antonio Rampazetto, 1585. [115] Concetti scriturali di d. Cesare Calderari. Venetia, apresso Gio. Fiorina, 1590. [116] Contemplationes idiotŽ, per Iacobum Fabrum. Venet., sub signo D. Hieronymi, 1538532. [117-118] Cosmi Philiarchi Compendium et Tractatus. FlorentiŽ, per Sermartelium, 1591. Et Venetijs, apud Iuntas, 1597. [119] Christiados Hieronimi VidŽ. Cremonae, in edibus D. Margheritae, 1536. [120-121] Centum casus Ludouici de Beia. Venet., ex officina Bernardi SessŽ, 1597. Et Iacobi Corneti, 1592. 531 532

  Guerreum su correzione.   1538 su correzione.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

268

MANTOVA

IX.1,122

[122] Commentaria in d. Pauli per venerab. Bedam. Venet., sub signo Sancti Bernardini, 1543. [123] Casus conscientie Ludouici de Beia. BrixiŽ, apud Societatem Brixiensem, 1596. [124] Ciuile conuersatione di Steffano Guazzo. In Venetia, apresso Altobello Salicato, 1577. [125] D.533 Ciprianus, Aduersus Iudeos. Lugduni, apud Sebastianum Griphium, 1537. [126] D.534 Caecilij Cipriani, episcopi Carthaginensis, Opera. Venetijs, ad signum Spei, 1547.

D [127] Doctoris Franc. Toleti In Euang. sancti Io. commentarij. Romae, apud Iacobum Tornerium, 1588. [128] Delle nauigationi et uiaggi di Gio. Batt. Ramusio. In Venetia, apresso i Giunti, 1565. [129] Decretales Greg. noni pont. Lugduni, apud Senectonios fratres, 1556. [130] Directorium inquisitorum f. Nicolai Eymerici Ord. PrŽd. Romae, in Ždibus P. Romani, 1578. [131] Delle historie del mondo di Gio. Tracagnotta. In Venetia, apresso i Gionti, 1585. [132] Discorsi di Pietro Andrea Matthioli. In Venetia, apresso gl’heredi di Vicenzo Valgrisi, 1581. [133] Dominicus Soto, In quartum Sententiarum. Venet., apud Io. Mariam Lenum, 1575. (f. 109v) [134-135] De iustitia et iure, idem. Venetijs, per Minimam Societatem, 1594. Et apud Florauantem a Prato, 1594. [136] De natura et gratia. Apud Florauantem a Prato, 1594. [137] Et Super libros Phisic. Venet., per Franc. Zilettum, 158{*}535. [138] Decisiones casuum conscientiae, per f. Ludouicum Lusitanum. Bononiae, apud Alex. Benatium, 1582. [139] Dialectica Io. CŽsarij. Venet., 1567, ex officina Dominici Querrei. [140] De varia animorum sorte et constitutione, a d. Innocentio Spino Cong. Sancti Salvatoris. Patauij, apud Laurentium Pasquatum, 1595. [141] Diuinum epitoma questionum in quattuor libros Sententiarum, a f. Io. Compolo Ord. PrŽd. PapiŽ, per Iacobum Paucidrapium, 1522. [142] De prŽdestinatione compendium, autore f. Iulio Sirenio Ord. d. Hierony. Venet., ex typographia Dominici Querrei, 1580. [143] D.536 Dionysij Areopagitae De mistica theologia. AugustŽ, per Ioannem Miller, 1519.   D. sul margine interno.   D. sul margine interno. 535   Et Super libros Phisic. Venet., per Franc. Zilettum, 158{*} aggiunto. 536   D. sul margine esterno. 533 534

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

IX.1,171

MANTOVA

269

[144] Idem De cŽlesti hierarchia. In alma Parisiorum academia, per Henricum Steffanum, 1515. [145] De officio sacerdotis, authore Cosmo Philarco Pistoriensi canonico. Venetijs, apud Iuntas, 1597. [146] Dilucidarium Augustini Niphi Suessani in Arist. Metaph. Venetijs, apud Hieronymum Scotum, 1559. [147] D.537 Durandi a Sancto Porciano, Ord. PrŽd., In Petri Lombardi Sententias. Venet., apud Guerreos, 1571. [148] Della fabrica del mondo di messer Francesco Alunno. In Venetia, apresso Francesco Pampazetto, 1562. [149] Della introduttione al Simbolo della fede di f. Luigi Granata. In Venetia, per Francesco Ziletti, 1560. [150] De humana phisiognomonia Io. Bapt. PortŽ Neapolitani. Vici Equensis, apud Iosephum Cachium, 1586. [151] Delle lettere uulgari di diuersi. Aldus, in Venetia, 1567. [152] Due tomi delle lettere di Marsilio Ficino. In Venetia, apresso Gabriel Giolito De Ferrari, 1546. [153] Defecerunt d. Antonini. Venetijs, per Petrum Io. de Quarengijs, 1497. [154] Di messer Giulio Camillo Tutte le opere. In Venetia, apresso Gabriel Giolito, 1554. [155-157] Decretales Greg. noni et D. Gratiani et Bonifacij VIII. Venet., 1567. [158] Delle lettere facete di diuersi, racolte per messer Dionigi Attanagi. In Venetia, per Bolognino Zaltieri, 1561. [159] Dialectica Io. Caesarij. Venet., apud Dominicum Nicolinum, 1566. [160] Della fisica di Leonardo Fiorauanti. In Venetia, per gl’heredi di Melchior Sessa, 1582. [161-163] Decretum Gratiani et Decretales d. Greg. papŽ noni et Clementis papŽ V. Venetijs, 1584. [164] Descrittione di tutta Italia di fra’ Leandro Alberti. In Venetia, per Lodouico Auanzi, 1567. [165] Decretalia uniuersi iuris canonici et pontificum constitut. Venet., 1572. [166] Dispregio della uanità del mondo di f. Diego Stella. In Venetia, per gl’heredi di Francesco Ziletti, 1594. (f. 110r) [167] De pia orandi ratione eiusque fructibus d. Floriani Canali, can. reg. Congregationis Sancti Saluatoris. Brixiae, apud Policretum Turlinum, 1599. [168] Discorsi d’Apolinare Calderini sopra la Ragione di stato del signor Gio. Butero. In Milano, presso Pietro Martir Locarno, 1597. [169] Dionisio Cartusiano, Sopra li quatro estremi de l’huomo. In Venetia, apresso Domenico de Iamberti, 1593. [170] Discorsi del p.f. Franceschino Visdomini da Ferrara. Venetia, per Gio. Batt. Bozzola, 1565. [171] Dichiaratione de’ Salmi di Dauid di mons. Panigarola. In Venetia, apresso Gio. Batt. Ussio, 1596. 537

  D. sul margine esterno.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

270

MANTOVA

IX.1,172

[172] Dello stato della repub. messer Nicolò Vito Gozzi. In Venetia, apresso Aldo, 1591. [173] Del bene dello stato de’ religiosi di Girolamo Piatti della Compagnia di Giesù. In Venetia, per Franc. Franceschi, 1593. [174] Discorsi del reuerendo p. d. Gabriel Fiamma. In Venetia, apresso Francesco Franceschi, 1573. [175] Discorsi della penitenza sopra i sette salmi di messer Nicolò Vito Gozzi. In Venetia, apresso Aldo, 1589. [176] Dechiarationi di tutte le lettioni de’ matutini dell’anno di Gio. Batt. Posseuino. In Ferrara, per Benedetto Mamarelli, 1592. [177] Delle materie et de’ sogetti predicabili sopra il salmo Miserere mei, Deus, di don Onofrio Zerabini da Cotignola, canonico regolare della Congregatione di S. Saluatore. Venetia, apresso Gio. Batt. Somasco, 1589. [178] Dittionario, uuolgare et latino, di Filippo Venuti. Venetia, apresso Gio. Domenico de’ Micheli, 1590. [179] De diuina historia reuerendissimi d. Cornelij, episcopi Bitontini. Venet., apud Iuntas, 1587. [180] Della conuersione del peccatore di f. Faustino Tasso, Minore osseruante. Venetia, apresso Domenico Guerra, 1578. [181] De poecatorum omnium poenis in genere et specie a d. Randulfo Zalamella, canonico Rauenn. RauennŽ, per Franciscum Tebaldini, 1589. [182] Doctrina christiana. BononiŽ, apud Victorium Benatium, 1594. [183] Discorsi predicabili di messer Sebastiano Amiani dell’Ordine Eremitano. In Venetia, apresso Gio. Batt. Somasco, 1587. [184] Dominici a Pace Lusitani, Ord. PrŽd., Sermones. Venet., apud Franciscum Zilettum, 1580. [185] Documenti di Francesco Barbaro circa il tuore moglie. In Venetia, per Gabriel Giolito, 1548. [186] Dominici de Flandria Questiones super Arist. Venet., per Michaelem Berniam, 1587. [187] De officijs M.T. Cic., libri tres. Lugduni, apud Sebast. Gryphium, 1557. [188] Due confessionali, l’uno per i confessori, l’altro per li penitenti, di f. Michele da Milano, Minor osseruante. In Vinegia, apresso Gabriel Giolitto De Ferrari, 1576. [189] Directorium visitatorum ac uisitandorum LucŽ Ant. RestŽ, Alessariensis episcopi. RomŽ, apud Guglielmum Faciotum, 1593. [190] Dictionarij seu repertorij moralis Petri Bercorij. Venet., apud heredem Hieronymi Scoti, 1583. [191] Decisiones fidei catholicŽ f. Pauli Grysaldi. Venet., apud Damianum Zenarium, 1587. (f. 110v) [192] Defecerunt. Antuerpiae, Baldassar Corderius, 1472. [193] De amore et concordia fraterna Ludouici Carbonis. Venet., ap. heredes Troiani Naui, 1586. [194] Discorsi predicabili di maestro Sebast. Amiani dell’Ordine heremitano. Venetia, per gl’heredi di Marchion Sessa, 1567.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

IX.1,218

MANTOVA

271

[195] Dichiaratione sopra il nome di Giesù, fatta da f. Arcangelo da Borgo Nouo. In Ferrara, per Francesco Rossi, 1557. [196] Dispregio della uanità del mondo di Diego Stella. In Venetia, per gl’heredi di538 Francesco539 Zilletti540, 1589. [197] Dichiaratione de’ Salmi di mons. Panigarola. Mantua, per Francesco Osanna, 1586. [198] De sacramento confessionis Mariani Victorij Reatini. Romae, apud Paulum Manutium, 1562. [199] Dicta notabilia Arist. Venet., ad signum Spei, 1547. [200] Dini Commenta. in regulas iuris. Lugduni, per heredes Iacobi IuntŽ, 1550. [201] De arte rhetorica a Souasio. MantuŽ, Franc. Osanna, 1585. [202] Dittionario uulgare et latino di Filippo Venuti. In Venetia, per Gio. Andr. Valuassori, 1569.

E [203] Elogij di Paulo Giouio. In Venetia, apresso Gio. de’ Rossi, 1557. [204] EcclesiasticŽ historiae authores. BasileŽ, per Hieronymum Frobenium et Nicolaum Episcopium, 1562. [205] Eleganze d’Aldo Manutio. In Fano, apresso Pietro Farri, 1591. [206] Enchiridion siue Manuale sacerdotum, authore Cosmo Filarco. Florentiae, apud Philippum Iunctam, 1590. [207] Expositio in Tertiam d. Th. partem f. Barth. a Medina. Venet., apud Sanctos Io. et Paulum, 1582. [208] Eiusdem In Primam secundŽ d. Th. Bergomi, typis Comini Venturae, 1586. [209] EpistolŽ Pauli et aliorum apostolorum, per Caietanum card. Sancti Syxti ennarratŽ. Parisijs, a Io. Paruo, 1540. [210] Oeconomia concordantiarum ScripturŽ sacrŽ, authore Giorgio Buloco. Venet., 1585. [211] Ennarationum euangelicarum thesaurus nouus. Lugduni, per Nicolaum Petronillum, 1561. [212] Aesopi Phrigis et aliorum FabulŽ. Apud Sebast. Griphium, Lugduni, 1554. [213] Enchiridion Martini NauarrŽ. Venetijs, apud Franc. Zilettum, 1584. [214] Eutymij monachi Rigaboni Commentarij in omnes Psalmos. Parisijs, apud Aegidium Gorbinum, 1560. [215] Expositiones quadragesimalium per f. Franc. ab Ossunna Bethicum. Venet., apud Iacobum Sembenum, 1562. (f. 111r) [216] Espositione sopra due Salmi di Dauid, cioé sopra il Deus, Deus meus, respice in me, et sopra Domine, quis habitabit, di f. Gieronimo Bucio. Fiorenza, per Bartholomeo Sermartelli, 1572. [217] Esame degl’ingegni di Gio. Huuarte. In Venetia, apresso Aldo, 1590. [218] Espositione de’ Salmi de’ tre noturni dell’off. della b. Verg. di messer Cosmo Filarco, pistorese canonico. In Fiorenza, apresso Giorgio Marescotti, 1583.   Segue termine depennato.   Francesco aggiunto sopra il rigo. 540   Zilletti su correzione. 538 539

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

272

MANTOVA

IX.1,219

[219] Esamerone di sancto Amb., vescouo di Milano. In Fiorenza, apresso Lorenzo Torentemo, 1560. [220] Epistole familiari di M.T. Cic. In Venetia, apresso Vincenzo Valgrisi, 1555. [221-222] Emanuelis Aluari e Societate Iesu De institutione grammaticŽ. Romae, apud Franc. Zanettum, 1588. Et impressum Veronae, 1558. [223] Eleganze d’Aldo Manutio. In Venetia, apresso gl’heredi d’Alessandro Griphio, 1585. [224] Elocutiones Cic. a Dante Ricchio. Venet., apud Iacobum Vincentium, 1587. [225] Emilio Probo, Degl’huomini illustri di Grecia. In Venetia, per Gabriel Giolito, 1550. [226] Exercitium spirituale Canonicorum regularium Congregationis Sancti Saluatoris. FlorentiŽ, apud Georgium Marescotum, 1576. [227] Epitetarium Ioannis Rauisij. Venet., apud Marcum Ant. Zalterium, 1588. [228] Expositiones d. Nicolai a Grana, canonici reg. Cong. Sancti Saluatoris, in Logicam Arist. BrixiŽ, apud Policretum Turlinum, 1600. [229] Expositiones super uniuersam Logicam Arist. d. Franc. Toleti Societatis Iesu. Venet., per Hierony. Polum, 1579. [230] Exempla uirtutum ac uitiorum per Guglielmum Peraldum, episcopum Lugdunensem. Lugduni, apud Guglielmum Rocellum, 1579. [231] Exercitatio linguŽ LatinŽ Io. Ludouici Viuis. Venet., apud Aegidium Ragazolam, 1579. [232] Ennarrationum euangelicarum Iudoci Clictouei. ColoniŽ, apud Maternum Cholinum, 1572. [233] Examen ordinandorum, authoribus reuerendo d. Io. Fero, Io. Oltusio ac Georgio Vuicelio. Venet., per Dominicum de Farris, 1589. [234] Expositiones questionum Doctoris Subtilis in Porfirium, ab illustrissimo card. f. Constantio Sarnano. Venet., per Franc. de Franciscis, 1591. [235] ExactissimŽ questiones Io. Duns Scoti in Arist. Logicam. Venet., apud Franciscum Senensem, 1587. [236] Exempla memorabilia per Andream Eborensem Lusitanum. Venet., 1586. [237-238] Epitome sacramentorum per d. Laurentium Petium de Colonia. Venet., apud Gratiosum Perchacinum, 1573. Et apud Antonium de Gambaris, 1574. [239] Eneide di Virgilio, in ottaua rima, del signor Hercole Vdine. In Venetia, apresso Gio. Batt. Ciotto, 1597. [240] Examen confessariorum a f. Barth. ab Angelo Ord. PrŽd. Venetijs, apud Heronymum Polum, 1588. (f. 111v)

F [241-242] Flores theologicarum questionum f. Ioseph. Angles Valentini. Lugduni, apud Stefanum Michaelem, 1587. Et Lugduni, apud Adrianum Petier, 1587. [243-244] Francisci Toleti Soc. Iesu Comentaria in Arist. Venet., apud Iuntas, 1575, et 1573. [245] Francisci Vicomercatani In Arist. Parisijs, apud Mattheum Dauidem, 1551. [246] Francisci Titelmani Naturalis philosophiae compendium. Venet., apud Io. Ant. Farreum, 1572.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

IX.1,273-276

MANTOVA

273

[247-250] Flores theologicarum questionum f. Ioseph Angles. Romae, apud Iosephum de Angelis, 1578. Et Venetijs, apud Io. Bapt. Somascum, 1584. Et Venet., apud Hugolinum et heredes Griphij, 1588. [251] Filosophia morale del Doni. In Venetia, apresso gl’heredi di Marchio’ Sessa, 1567. [252] Francisci Faraonij De re litteraria institut. grammaticŽ. Venet., apud Bernardinum de Bindonis, 1543. [253] Fisica di messer Leonardo Fiorauanti. In Venetia, per gl’heredi di Melchior Sessa, 1582. [254] Fabrica degl’horologgi solari di d. Valentino Pini, canonico regolare della Congregatione di S. Salvatore. Venetia, apresso Marco Varisco, 1598. [255] Flores aurei reuerendi presbiteri Antonij Manchetti Patauini. Venet., apud Georgium Angelerium, 1587. [256-257] Fabrica del mondo di messer Francesco Alunno. Venetia, apresso Paulo Ugolino, 1593. Et per Francesco Rampazetti, 1562. [258] Francesco Priscianese, grammatico. Venetia, apresso Gio. Batt. Bonfadino, 1588. [259-262] Flauio Giuseppe, Dell’antichità et guerre de’ giudei, tradotto per Francesco Baldello. Venetia, apresso i Gioliti. L’istesso, tradotto per Pietro Lauro modenese. Venetia, apresso Gio. Bonadio, 1564 [263] Felicianus Ninguarda, Contra Annam Burgensem. Venet., apud Dominicum Nicolinum, 1563. [264] Fratris Dominici Soto De iustitia et iure. Lugduni, apud heredes Iacobi IunctŽ, 1559. [265] Flagellum demonum, cum secunda parte, quŽ fustis demonum inscribitur, a f. Hieronymo Mengo. Bonon., per Io. Rossium, 1584. [266] Franciscus a Victoria. Lugduni, apud Alexandrum Marsilium, 1584.

G 541

[267] Sancti Gregorij Magni papae primi Opera. Romae, ex Typographia Vaticana, 1588. [268] Gabrielis Paleotti Bonon. De nothis spurjisque filijs liber. Venetijs, apud Iacobum Leoncinum, 1572. [269] Giardino d’esempij di fra’ Serafino Razzi de l’Ord. de’ Pred. Fiorenza, apresso il Sermartelli, 1594. (f. 112r) [270] Gualterij Burlei Commentaria in Arist. Venet., apud Michaelem Berniam, 1589. [271-272] Genealogia delli dei di Gio. Bocascio. In Venetia, apresso Marc’Antonio Zaltieri, 1588. Et Agostino Zoppini, 1581542. [273-276] Goffredo ouero Gierusalemme liberata del signor Torquato Tasso. Venetia, per Fiorauante Prati, 1597. Et per Altobello Salicato, 1590. Et stampata in Ferrara et Venetia, ad instanza di Giulio Vasalini, 1589. 541 542

  Sancti sul margine esterno.   et Agostino Zoppini, 1581 aggiunto.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

274

MANTOVA

IX.1,277

[277] Gio. Gersone, Del dispregio del mondo. In Venetia, apresso Nicolò Moretti, 1596. [278] Gloria del cauallo di Pasquale Caracciolo. Venetia, apresso Gabriel Giolito, 1567. [279-280] Giardino de’ somisti di d. Marco Scarsella. Venetia, per Gio. Batt. Somasco, 1589, et 1592.

H [281] Hieronymi Mercurialis medici De compositione medicamentorum. Venetijs, apud Iuntas, 1590. [282] Henrici de Segusio card. Hostiensis Summa aurea. BasileŽ, apud Th. Guarinum, 1573. [283] Hieronymi Plati ex Soc. Iesu De bono status religiosi. Romae, apud Iacobum Tornerium, 1590. [284] Hieronymus Borius543 Aretinus De motu grauium et leuium. Florentiae, per Giorgium Marescotum, 1576. [285] Heruei Britonis In quattuor Petri Lombardi Sententiarum uolumina. Venetijs, apud Lazarum de Soardis, 1505. [286] HomeliŽ sanctor. Hieronymi, Aug., Amb., Greg., Orig., Chrisost., BedŽ aliorumque, per Alchinum leuitam in hunc ordinem digestŽ. Colloniae, per Eucharium Ceruicornium, 1530. [287] Historia antica, di Ricordano Malespini, dell’edificatione di Fiorenza. In Fiorenza, apresso i Gionti, 1568. [288] Hermogenis Tarsensis De arte rethorica prŽcepta. Venet., per Io. Anto. de Nicolinis, 1539. [289] Homiliarius Eckij contra sectas, tomus primus et tertius. 1536, impensis Georgij Kraphij excussum, bibliopolŽ Ingoldstadien. [290] Homelie di fra’ Angelo Castiglione carmelitano. In Milano, per Pacifico Pontio, 1585. [291-293] HomeliŽ f. Io. Mariae Verrati CarmelitŽ. Venetijs, apud heredes Io. Mariae Bonelli, 1571, et 1561, et 1578. [294-295] Homeliae f. Francisci Vicedomini Ferrar. Venet., apud heredem Hieronymi Scoti, 1591 et 1576. [296-297] Homelie dello Sp. Santo del medesimo. In Vinegia, apresso Nicolò Moretti, 1595. Et per Girolamo Scotto, 1562544. [298] Hortulus animae ex expurgatis. Venetijs, apud Damianum Zenarum, 1592. [299-300] Hieronymi Caphari GrammaticŽ. Venet., apud Io. Fiorinam, 1589. Et per Ioannem de Albertis, 1586. [301] Hieronymi Vidae cremonensis Poemata. CremonŽ, apud S. Margaritam, 1570. (f. 112v)

543 544

  Borius su correzione.   et per Girolamo Scotto, 1562 aggiunto.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

IX.1,324

MANTOVA

275

[302] Homelie di d. Onofrio Zerabini da Cotognola, canonico regolare della Congregazione di S. Saluatore, sopra le domeniche di tutto l’anno. In Venetia, apresso Giordano Ziletti, 1567. [303-305] Homelie del medesimo sopra le feste de’ santi. Venetia, per Giordano Ziletti, 1578. Et per Francesco Ziletti, 1586545. Et in Fiorenza, per Lorenzo Torentino, 1565. [306] Hadrianus card., Liber de sermone Latino. Venet., apud heredem Io. Patauini, 1553. [307] Historie de’ successi de’ nostri tempi di f. Faustino Tasso, Minore osseruante. Venetia, apresso i Guerra, 1583. [308] Homiliario di Ludouico Pittorio ferrarese sopra tutti i Salmi di Dauid. Venetia, per Christoph. Zanetti, 1573. [309] Hieronymi Nigri Fossanensis, Ord. Eremitarum, De admirando misterio et Christo adorando in eucharistia libri quattuor. Taurini, apud Martinum Crauotum, 1554. [310] Hieronymi Seripandij S.P.E. card. In Epistolam Pauli ad Galatas. Venet., apud Bartholomeum Rubinum, 1569. [311] Haymon episcopus, In d. Pauli Epistolas. Coloniae, ex officina Eucharij Ceruicorni, 1531. [312] Historia Aloysij Lipomani, episcopi Veron., de vita sanctorum. Apud Petrum Zangrium Ziletanum sub Fonte, 1571. [313] Homeliarum f. Henrici Helmesij in Ep., Euangelia. Lugduni, apud Gulielmum Rouilium, 1574. [314] Et De sanctis. Parisijs, apud Audouenum Paruum sub Libro aureo, 1557. [315] Hieronymi Plati De bono status religiosi. Venet., apud Franc. de Franciscis, 1591. [316] Historia delli semplici aromati di d. Gratia dall’Horto. In Venetia, apresso gl’heredi di Girolamo Scotto546, 1592. [317] Historia di Gio. Zonara. In Venetia, per Lodouico degl’Auanzi, 1560. [318] Historia della China del p.m. Gio. Gonzalez. Venetia, apresso Andrea Muschio, 1588. [319] Homilie del reuerendo Gioanni Del Bene. In Venetia, alla Speranza, 1562. [320] Historie del Giouio. In Venetia, apresso Bartholomeo Cesano, 1554.

I [321] Ioannis Bapt. Folengij In omnes Dauidicos Psalmos commentaria. Romae, per Bibliopolas Socios, 1585. [322] D.547 Ioannis Chrisostomi Opera omnia. Parisijs, apud Sebast. Niuellium, 1550. [323] Iulij Clari Alexandrini. Venet., expensis Io. Ant. de Antonijs librarium Mediolan., 1574. [324] Institutiones ad christianam theologiam f. Io. Viguerij. Antuerpiae, in Ždibus viduŽ et heredum Io. Stelsij, 1565.   Et per Francesco Ziletti, 1586 aggiunto.   t sopra il rigo. 547   D. sul margine esterno. 545 546

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

276

MANTOVA

IX.1,325

(f. 113r) [325] Institutiones iuris canonici, ab Io. Paulo Lancellotto. RomŽ, per Iacobum Tornerium, 1588. [326] Iacobi de Valentia In Psalmos Dauidicos. Venetijs, per Barth. Rubinum, 1568. [327] Institutiones ad christianam theolog. Io. Viguerij. Venet., per Camillum Francischinum, 1566. [328] In primum Sententiarum opus f. Christoph. Syluestrani Brenzoni CarmelitŽ. Verone, apud Sebastianum a Donnis, 1591. [329] Ioannis MedinŽ De poenitentia, restitutione et contractibus. Ingolstadij, per Dauidem Sartorium, 1581. [330-331] Iacobi ZabarellŽ In Arist. commentarij. Venet., apud Paulum Maietum, 1582, et 1578548. [332] Io. Ant. Viperani De summo bono. Neapoli, apud Horatium Saluianum, 1575. [333] Io. Ant. Flaminij Siluarum libri duo. Eiusdem Epigramatum. BononiŽ, per Hieronymum de Benedictis, 1515. [334-335] Iacobi Lebetij Lauezolij, canonici regularis Congregationis Sancti Saluatoris, De habitu canonico et eiusdem Poeseos libri quatuor. Ferrariae, apud Victorium Baldinum, 1585, et 1583549. [336] Io. Iacobi Pauesij, cognomento Calabri, In Arist. Venet., apud Marcum Mariam Salernitanum, 1566. [337] Ioannis de Ianduno In Arist. Venet., apud Iuntas, 1552. [338] Io. Pauli Pernumia Philosophia naturalis. Patauij, apud Simonem Galignanum, 1570. [339] Io. Grammatici Alexandrini In Arist. Venet., apud Hieronymum Scotum, 1560. [340] Ioannis Duns Scoti Opera. Venetijs, apud heredes Melchioris SessŽ, 1580. [341] I tre libri delle lettere di messer Bernardo Tasso. In Venetia, apresso Franc. Lorenzini, 1560. [342] Institutione canonica per d. Matthia Alberti, monaco oliuetano. In Venetia, per Bolognino Zaltieri, 1569. [343] Io. Franc. Apost. SuccessiuŽ horŽ. Papiae, apud Hieronymum Bartholum, 1589. [344] Il theatro de’ uarj e diuersi ceruelli mondani, da Thomaso Garzoni da Bagnacauallo. In Venetia, apresso Paulo Zanfretti, 1583. [345] Io. Rauisij Textoris Officina. BasileŽ, apud heredes Bringeri, 1552. [346] Isidori Clari, episcopi Fulginatis, Orationes ad populum. Venet., apud Dominicum Nicolinum, 1566. [347] Iacobi Zabarelle TabulŽ logicŽ. Patauij, apud Paulum Maietum, 1586. [348] Institutioni gramaticali d’Oratio Toscanella. In Venetia, apresso Gabriel Giolito, 1580. 548 549

  et 1578 aggiunto.   et 1583 aggiunto.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

IX.1,370

MANTOVA

277

[349] Io. Viguerij Institutiones ad sacram theologiam. Venetijs, apud Bartholomeum Rubinum, 1571. [350] Io. Mariae Verrati, Ord. Carm., Ennarationes super sermone Domini in monte. Venet., ad signum Spei, 1547. [351] Iacobus de Valentia Super Psalmos Dauid. Parisijs, apud Franc. Regnault, 1530. (f. 113v) [352] D.550 Ioannes Chrisostomus, In Euangelium d. Matth. AntuerpiŽ, ex officina Ioannis Stelsij, 1542. [353] Et In diui Pauli Epistolas551. 1544, Antuerpiae, impressor qui supra. [354-355] Iacobi de Valentia Super Psalmos. Venetijs, apud Florauantem a Prato, 1586. Et Barth. Rubinum, 1568. [356-357] Institutiones theologicŽ Io. Viguerij. Parisijs, apud Claudium Fremy, 1563. Et apud Audoenum Paruum, 1558. [358] Ioannis Bernardi Diaz de Luco Pratica criminalis canonica. Romae, apud Vincentium Accoltum, 1581. [359] Institutione de’ confessori di f. Bartholomeo Medina. In Ferrara, apresso Giulio Cesare Cenesini et fratelli, 1584. [360] Il secretario del signor Torquato Tasso. Venetia, apresso Giacomo Vicezi, 1587. [361] Il gentil’huomo del Mutio Iustinopolitano. Venetia, apresso gl’heredi di Luigi Valuassori, 1575. [362] Ioannis Echius, Aduersus Lutheranos. Venet., per Aloysium de Tortis, 1538552. [363] Instruttione de’ confessori di f. Gio. Pedrazza. In Mantua, per Francesco Osanna, 1586. [364] Instruttione de’ confessori di fra’ Barth. Medina. In Verona, apresso Sebastiano Dalle Donne, 1583.

L [365] L’uniuersal fabrica del mondo di Gioan Lorenzo d’Anania. In Venetia, apresso il Muschio, 1582. [366] Ludouici Comes, episcopi Sarnensis, Commentarij in iudiciales regulas CancelleriŽ. Venet., apud Io. Mariam Bonellum iuniorem, 1575. [367] Lexicon GrŽce-Latinum, authore G. Longolio Vtricen. Colloniae, apud Io. Prael., 1533. [368] Lima seu Dictionarium poeticum, Io. a Planis authore. Venet., per Dominicum Guerreum, 1574. [369] Locutioni dell’opere di Cic., per Aldo Manutio. In Roma, per Iacomo Tornieri, 1585. [370] Ludouici Boccaferrei Bonon. In Arist. Venetijs, apud Franc. de Franciscis, 1571.   D. sul margine esterno.   Epistolas su correzione. 552   1538 su correzione. 550 551

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

278

MANTOVA

IX.1,371

[371] Lectura super Formalitatibus Scoti f. Io. Valloni Ord. Minorum de Obseruantia. Venetijs, 1566, impensis Annelli Sanuiti. Venundantur Neapoli, per Antonium Baccolum. [372] Liber Posteriorum magistri Pauli Veneti. Venetijs, per Octauianum Scotum, 1507. [373-374] Legendario delle uite de’ santi di f. Iacomo di Voragine. In Venetia, 1585. Et per Gio. Batt. Vscio, 1596553. [375] Locorum theologicorum libri 12, authore Melchiore Cano, episcopo Canariensi. Venetijs, per Barth. Rubinum, 1567. [376] L’origine di molte città del mondo di Giulio Cesare de Solis. In Milano, per Michel Tini, 1590. [377] Lodulphi Carthusiensis In Psalterium expositio. Parisijs, per Vdalricum Gering., 1506. [378] Lettere uulgari di diuersi del Monferato, racolte da Steffano Guazzo. In Bressa, per Gio. Antonio delli Antonij, 1565. (f. 114r) [379] Le prose di messer Pietro Bembo. In Venetia, apresso Gualtero Scotto, 1552. [380] La rethorica di Bartholomeo Caualcante. In Pesaro, per Barth. Cesano, 1559. [381] Le Metamorfosi d’Ouidio di Gio. Andrea dell’Anguillara. In Venetia, per Francesco Franceschi, 1571. [382] Le vite de’ santi Padri, col Prato spirituale. In Venetia, per Domenico et Gio. Batt. Guerra, 1585. [383] Lelius Zecchius, De republica ecclesiastica. Veronae, apud Io. Bapt. Marinum, 1600. [384] Lettere familiari di Anibal Caro. In Venetia, apresso Aldo Manutio, 1574. [385-386] Lettere famigliari di Bernardo Tasso. In Venetia, nella bothega d’Erasmo di Vincenzo Volgrisi, 1549. Et apresso Giouanni Griffo, 1591. [387] Lettioni sopra i dogmi contra Caluino di monsignor Panigarola. In Venetia, apresso Pietro Dusinelli, 1584. [388] Landulphus Cartusiensis, In meditat. vitŽ Christi et super Euangelia totius anni. BrixiŽ, apud Angelum de Britanicis, 1495. [389] Locutioni di Cic., da Hercole554 Ciofano scelte. In Venetia, apresso Francesco Ziletti, 1584. [390-391] Legendario delle uite de’ santi del Voragine. In Venetia, da Fiorauante Prati, 1597. Et per Domenico Guerra, 1583. [392] Libri doi di rime toscane e spirituali di f. Faustino Tasso, Minor osseruante. In Turino, per Franc. Dolce, 1573. [393] Le Deche di Tullio Liuio padouano delle Historie romane. Venetia, apresso i Gionti, 1562. [394] Legendario555 della uita et fatti di n. signor Giesù Christo e di tutti li santi, per Alfonso di Villegas di Toledo, et tradotto in italiano per d. Timoteo da Bagno. In Como, per Hieronimo Froua, 1595.

  et per Gio. Batt. Vscio, 1596 aggiunto.   Hercole su correzione. 555   Legendario su correzione. 553 554

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

IX.1,420

MANTOVA

279

[395] La ciuile conuersatione di Steffano Guazzo. Venetia, apresso Gratioso Percacino, 1581. [396] L’arte di conseruare la sanità di Barth. Traffichetti. Pesaro, per Girolamo Concordia, 1565556. [397] Liber de contemptu mundi, a papa Innocentio tertio compositus. Venet., ad signum Putei, 1537. [398] Libellus De immitatione Christi, qui dicitur Io. Gersonis. Venetijs, in officina D. Bernardini, 1536. [399] La uera gloria dell’huomo del p. don Fausto Brocaldi, canonico regolare della Congregatione di S. Salvatore. In Reggio, per Hercoliano Bartholi, 1594. [400] La villa di Palladio. In Venetia, 1540. [401] Laurentius Petius, De sacramentis. Brixiae, per Damianum Turlinum, 1567. [402] Lelius Zecchius Brixius, In casibus episcopis reseruatis. Venetijs, per Cornetum, 1591.

M [403-404] Marij Nizolij In M.T.C. obseruationes. Venetijs, apud Ioannem Mariam Bonellum, 1555. Et apud Franc. Ziletum, 1581557. (f. 114v) [405] Marci Tullij Cic. De philosophia. Lugduni, apud heredes Sebast. Griphij, 1559. [406] Marci Antonij ZimarŽ Theoremata. Venetijs, apud Io. Griphium, 1565. [407] Marci Tullij Cic. EpistolŽ ad Atticum. Aldus, Venetijs, 1563. [408] Marci Vigerij, Saonensis card., Decacordum christianum. Fani, per Hieronymum Soncinum, 1507. [409] Mamotrectus super Bibliam. Venetijs, 1498. [410] Marci T. Cic. Epist. familiares. Venetijs, in Ždibus Manutianis, 1576. [411] Marci Tullij Cic. Officiorum libri tres. Venetijs, apud Aldum, 1570. [412] Magistri Ricardi de Media Villa Opera omnia. Brixiae, apud Vincentium Sabbium, 1591. [413-415] Manuale de’ confessori et penitenti del dottore Martino Nauarro. Venetia, per Giorgio Angelieri, 1584. Et in Turrino, apresso gl’heredi del Beuilaqua, 1579. Et in Venetia, per Gabriel Gioliti, 1572558. [416] Meditationi di diuersi dottori di santa Chiesa, tradotte da f. Nicolò Aurefico Bonfioli. Venetia, per i Gioliti, 1584. [417] Metamorfosis P. Ouidij. Venet., apud Leonardum Lauredanum, 1517. [418] Modo di comporre una predica del reuerendissimo Panigarola. In Venetia, per Gio. Batt. Somasco, 1587. [419] Marco Marulo da Spalatro, Del bono et beato uiuere. In Venetia, apresso Paulo Vgolino, 1597. [420] Misteriosi significati di tutta la messa di f. Latantio Randolphi de l’ Ord. de’ Pred. Venetia, per Francesco Ziletti, 1581.   1565 corregge 1595.   et apud Franc. Ziletum, 1581 aggiunto. 558   Et in Venetia, per Gabriel Gioliti, 1572 aggiunto. 556 557

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

280

MANTOVA

IX.1,421

[421] Malitie bettine del Mutio Iustinopolitano. In Pesaro, per gl’heredi di Barth. Cesano, 1565. [422] Mentite ochiniane del medesimo. Venetia, per Gabriel Giolito, 1551. [423] Martinus Peresius, De diuinis appostolicis atque ecclesiasticis traditionibus. Venet., ad signum Spei, 1551. [424] Melchior Canus, De locis theologicis. Venet., apud Bartholomeum Rubinum, 1567. [425-426] Magister Sententiarum. Venetijs, apud Pasqualinum Sauoinum, 1578. Et per Barth. Rubinum, 1570. [427] Manuale Nauarri. Lugduni, Guglelmus Rouillinus impressor., 1584. [428] Meditationes sancti Aug., Bernardi, Bonauent., Vincent. et Anselmi. Lugduni, per Ant. Griphium, 1578. [429] Manuale orationum, per patres Iesuinos reuisum. Venetijs, apud Iuntas, 1572. [430] Modus legendi abreuiaturas utriusque iuris. Venet., apud And. Muschium, 1569.

N [431] Nicolai de Nysse Ord. Minorum obseru. In quattuor Sententiarum libros. Venetijs, apud heredes Melchioris SessŽ, 1574. (f. 115r) [432] Nicolò di Gozzi raguseo, Del gouerno della famiglia. In Venetia, apresso Aldo, 1589. [433] Nuouo lume d’arithmetica di Gio. Sfortunato da Siena. In Venetia, per Francesco de Leno, 1568. [434] Nicolaus de Ploue. Venetijs, excussor Franciscus Bindonus, 1560.

O [435] Opus ThomŽ Campeggij, episcopi Feltren., De authoritate et potestate Romani pontificis et alia opuscula. 1555, Venetijs, per Paulum Manutium. [436] Osseruationi di diuerse historie per Antonio Danti. In Venetia, per Mattheo Boselli, 1573. [437] Opus aureum sancti Th. de Aquino super quattuor Euangelia. Venet., per Octauianum Scotum, 1521. [438] Osseruationi della lingua castigliana di messer Gio. Miranda. In Venetia, per Gabriel Giolito, 1569. [439] Oratione della felicità et del sommo bene del p.f. Faustino Tasso, Minor osseruante. Venetia, per Domenico Lamberti, 1588. [440] Oratione della grandezza dell’huomo di fra’ Isidoro Rota. Venetia, per Gio. Antonio Rampazetto, 1587. [441] Oeconomia concordantiarum ScripturŽ sacrŽ, auctore Georgio Bullocco. Venetijs, apud heredes Simonis Galignani, 1585. [442] Opere del p. f. Luigi di Granata dell’Ordine di Predicatori. Venetia, per Giorgio Angelieri, 1580. [443] Opera omnia d. Io. Chrisostomi. Venet., apud heredes Melchioris SessŽ, 1574.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

IX.1,467

MANTOVA

281

[444] Opera omnia d. Martini ab Azpilcueta Nauarri. Venetijs, apud Io. Bapt. Hugulinum, 1590. [445] Osseruationi del reuerendo p. don Ranieri Bauosi, canonico regolare della Congregatione di S. Salvatore. Venetia, per Marc’Antonio Zaltieri, 1591. [446] Orationes Ricoboni. Patauij, per Paulum Maietum, 1592. [447] Opera di santo Antonino. In Venetia, per Marchio’ Sessa, 1544. [448] Opera d. Stanislai Hosij card., episcopi Vermiensis559. Parisijs, apud Sebastianum Niuellium, 1562. [449] Opuscula omnia d. Th. Aquin. Lugduni, apud heredes Iacobi IuntŽ, 1562. [450] Opus aureum super Euangelia totius anni f. Antonij de Gislandis Ord. PrŽd. Venet., apud Gratiosum Cerchacinum, 1578. [451] Orationi uulgari di Luigi Groto, cieco d’Hadria. Venetia, apresso Fabbio et Agostino Zoppini fratelli, 1586. [452] Opus aureum ornatum omni lapide pretioso, cum octomille dubijs super Euang. totius anni, f. Antonij de Gislandis. Venetijs, ex Unitor. Societate, 1585. [453] Omnia d. Anselmi, Cantuariensis episcopi, opuscula. Venetijs, ad signum Spei, 1549.

P [454-455] Platina delle vite de’ pontefici. In Venetia, per Comin Latrino, 1565, et 1572. (f. 115v) [456] Pauli Iouuij Historiarum sui temporis. Venetijs, apud Cominum de Tridino, 1553. [457] Practica criminalis canonica Io. Bernardi Diaz de Luco. Venet., apud Franciscum Laurentium de Turrino, 1565. [458] Practica canonica criminalis, authore d. Alfonso Vilagut, monaco Congregationis Cassinensis. Bergomi, per Cominum Venturam, 1586. [459-460] Publij Virgilij Maronis Opera, cum Nicolao Erythreo. Apud heredes Melchioris SessŽ, Venetijs, 1597. Et apud Dominicum Guerreum, 1585560. [461] Pauli Manutij Epistolarum libri XII. Venet., apud Hieronymum Polum, 1588. [462-463] Pantaleontis Barthelonaei Rauerini De ratione quantitatis silabarum. Venet., per Florauantem Pratum, 1592. Et apud Dominicum Farreum, 1591561. [464] PrŽclara institutio modi procedendi in causis regularium omnium, authore d. Victorio Manso Cong. Cassian. Venetijs, per Franciscum de Franciscis, 1595. [465-466] Peritissimi viri f. Francisci Lycheti In Io. Duns Scotum. BrixiŽ, 1518. Et Salodij, per Paganinum de Paganinis, 1517562. [467] Petri Longobardi In omnes d. Pauli Epistolas. Parisijs, apud Ioannem Mace., 1537.   i sopra il rigo   Et apud Dominicum Guerreum, 1585 sotto il rigo. 561   Et apud Dominicum Farreum, 1591 sotto il rigo. 562   Et Salodij, per Paganinum de Paganinis, 1517 aggiunto. 559 560

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

282

MANTOVA

IX.1,468

[468] Polidori Virgilij Vrbinatis AngelicŽ historiae libri 26. Gandaui, per Cornelium Manilium. [469] Petri Bembi Epistolarum Leonis decimi pont. max. nomine scriptarum libri XVI. Per Dionysium ab Arsio, Lugduni, 1538. [470] Et eiusdem libri sex Epistolarum familiarium. Venet., 1552. [471] Prima et seconda parte delle Deche di Tito Liuio padouano dell’historie romane. In Venetia, al segno del Seminante, 1574. [472] Propositioni in materia di cose di Stato, di messer Francesco Guiciardini. In Venetia, apresso Altobello Salicato, 1583. [473] Pars occidentalis in expositiones Euangeliorum QuadragesimŽ, per f. Franciscum ab Ossunna Bethicum. Venet., apud Iacobum Simbenum, 1572. [474] Pietro Andrea Matthiolo, Discorsi. In Venetia, apresso Felice Valgrisio, 1585. [475] Precationes ante et post missam dicendŽ, collecte per d. Rainerium Bauosium, can. reg. Cong. Sancti Saluatoris. Venet., per Nicolaum Misserinum, 1597. [476] Prediche di tutta la Quaresima di monsignor Panigarola. Venetia, per Roberto Maietti, 1597. [477-478] Prediche straordinarie de l’istesso. Venetia, per Gio. Batt. Ciotto, 1596, et 1592. [479-480] Prediche straordinarie di monsignor Cornelio Musso. Venetia, per i Gioliti, 1582. Et per i Gionti, 1587. [481] Prediche del reuerendo d. Giacomo Miloro563. Napoli, per Martino d’Alessandro, 1577. [482] Prediche di fra’ Bartholomeo Lantana carmelitano. Venetia, per Domenico et Gio. Batt. Guerra, 1579. [483] Petri Hispani FormulŽ logicales. Venetijs, apud Florauantem a Prato, 1586. [484] Pauli de Palacio, Enarrationes in Euangelium secundum Mattheum. AntuerpiŽ, in aedibus viduŽ et heredum Stelsij, 1572. [485] Petri Tartareti In Summulas Petri Hispani et uniuersam Logicam. Venet., apud heredes Melchioris SessŽ, 1592. [486] PrŽceptiones in figuris, autore Simone Verepeo. Colloniae, apud Geruinum Calenium et heredes Quentellios, 1590. [487] Parefrese sopra i sette Salmi di f. Faustino Tasso, Minore osseruante. Venetia, per Domenico Farri, 1591. (f. 116r) [488-489] Primo et secondo alfabeto essemplare di f. Vincenzo Ferrini. Venetia, per Erasmo Viotti, 1586. [490] Petri Canisij Soc. Iesu Summa doctrinŽ christianŽ. Venetijs, apud Aldum, 1571. [491] Prattica dell’oratione mentale di f. Matthia Bellintani da Salò. Brescia, per Vincenzo Sabbio, 1573. [492] Prediche quadragesimali di Giulio Cesare Capaccio. In Napoli, per Oratio Saluiani, 1572. 563

  Miloro su correzione.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

IX.1,513

MANTOVA

283

[493] Poemata omnia Quinti Horatij Flaui. Venet., per Io. Antonium de Nicolinis, 1535. [494] Porto sicuro de’ tribulati del padre f. Eustachio da Sauignano, canonico regolare della Congregatione564 di S. Saluatore. Rauenna, per Cesare Cauazza, 1584. [495] Piorum clipeus f. Th. Elisij. Venetijs, apud Salamandram, 1563. [496] Petrus Canisius, De fide, spe et charitate et de sacramentis EcclesiŽ. Venetijs, ex Bibliotheca Aldina, 1571. [497] Petri Lombardi, episcopi Parisiensis, Sententiarum lib. quattuor. Parisijs, ap. Audaenum Paruum, 1543. [498] Problemata Franc. Georgij Veneti in Sacram Scripturam. Venetijs, 1536. [499] Parafrases in Psalterium Raynerij Snoygoudani. Lugduni, apud Ioannem et Franc. fratres, 1542. [500] Predica sopra la sepultura di Giesù Christo del p. d. Gio. Batt. Domenichi, canonico regolare della Congregatione del Saluatore. Ferrara, per Domenico Mamarello, 1592. [501] Piazza uniuersale di Thomaso Garzoni. Venetia, apresso Gioan Battista Somasco, 1589. [502] Petri Tartareti Commentaria in quattuor libros Sententiarum. Venet., apud heredes Simonis Galignani de Karera, 1583.

Q [503] QuŽstiones disputatŽ d. Th. Aquin. Venet., apud Hieronymum Scotum, 1580. [504] Quadragesimalium concionum liber, qui Gentilis inscribitur. Venet., per Octauianum Scotum, 1523. [505] QuŽstiones Io. de Ianduno De phisico auditu. Venet., 1516. [506] QuŽstiones in libros Phisicorum f. Franc. Siluestri Ord. PrŽd. RomŽ, per heredes Antonij Bladi, 1577. [507] QuŽstiones Chrisostomi Iauelli Canapicij super Arist. De phisico auditu. Venet., apud heredes Io. Mariae Bonelli, 1576. [508] QuŽsita eiusdem in omnibus Methaph. lib. Venetijs, apud Io. Mariam Bonellum, 1566.

R [509-511] Rationale diuinorum officiorum per Guglielmum Durandum. Venetijs, apud Dominicum Lilium, 1540. Et per Io. Ant. Bertanum, 1581. Et Mattheum Valentinum, 1589565. [512] Responsiones casuum conscientiae per f. Ludouicum de Beia Ord. Herem. BononiŽ, ap. Alexandrum Benacium, 1587. [513] Regula et constitutiones Canonicorum Reg. Congregationis566 Sancti Saluatoris. Romae, apud Paulum Bladum, 1592.   della Congregatione aggiunto sopra il rigo.   Et per Io. Ant. Bertanum, 1581. Et Mattheum Valentinum, 1589 aggiunto. Et Mattheum Valentinum, 1589 sotto il rigo. 566   Congregationis aggiunto sopra il rigo. 564 565

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

284

MANTOVA

IX.1,514

[514] Rosario della gl. verg. Maria del p.d. Sebastiano da Fabriano, monaco camaldolense. In Venetia, apresso i Guerra, 1584. [515] Ragionamenti sopra la passione di n. Signore di mons. Panigarola. In Venetia, apresso Pietro Dusinelli, 1597. (f. 116v) [516] Rime spirituali di f. Antonio Pagani. Venetia, per Bolognino Zalteri, 1570. [517] Rime spirituali di f. Isidoro Rotta. Venetia, apresso Antonio Rampazetto, 1589. [518] Rethoricorum M.T. Cic. libri quattuor et De inuentione libri duo. Lugduni, apud Sebastianum Griphium, 1537. [519] Relatione della miracolosa Madonna di Reggio, scritta da d. Alfonso Isacchi567. In Reggio, per Hercolano Bartoli, 1597. [520] Regole grammaticali di Francesco Fortunio. In Venetia, per Gioan Padouano, 1551. [521] Raccordi confessionali del p. don Valentino Pini, canonico regolare della Congregatione di S. Saluatore. Vrbino, per Oliuo Cesano, 1579. [522] Roberti Liciensis Sermones per Aduentum et Quadrag. Venet., per Giorgium de Ariuabenis, 1496. [523] Relationi uniuersali di Gio. Bottero. In Venetia, apresso Giorgio Greco, 1595. [524] Rimario di Girolamo Ruscelli. In Venetia, apresso gl’heredi di Marchion Sessa, 1572. [525-527] Rime diuerse di Luigi Groto, cieco d’Hadria, con una comedia et tragedia. In Venetia, per Fabbio et Agostino Zoppini, 1577. [528] Rituale sacramentorum in usum Eccl. Bonon. Bononiae, apud Victorium Benatium, 1593. [529] Rime del Roscelli. In Venetia, al segno del Pozzo, 1554. [530] Rime di Comin Ventura. In Bergamo, 1592. [531] Rime del Guarino. Venetia, per il Ciotti, 1598.

S [532-533] Speculum doctrinale Vincentij Belluacensis episcopi. Venetijs, 1493, et 1494. [534] Summa de Ecclesia d. Io. de Turre Cremata. Venetijs, apud Michaelem Tramezinum, 1561. [535-539] Summa sacramentorum Eccl. a f. Franc. Victoria Ord. PrŽd. Venet., apud Hierony. Polum, 1574. Et apud Iacobum Vincentium, 1588568. Et apud heredem Io. Mariae Bonelli, 1579. Et apud Christoph. Zanettum, 1571. Et BrixiŽ, per Damianum Turlinum, 1560569. [540-541] Summa Siluestrina. Venetijs, apud Mauritium Rubinum, 1572, et per Barth. Rubinum, 1569.   c aggiunto sopra il rigo.   Et apud Iacobum Vincentium, 1588 aggiunto. 569   Et apud Christoph. Zanettum, 1571. Et BrixiŽ, per Damianum Turlinum, 1560 aggiunto. Turlinum, 1560 sotto il rigo. 567 568

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

IX.1,573-574

MANTOVA

285

[542-545] Summula Caietani570. Lugduni, apud Gasparem a Portonarijs, 1559. Et Ven., apud Nicolaum Morettum, 1595. Et apud Ioannem Mariam de Lenis, 1581. Et Lugduni, per Iacobum Mit, 1533. [546] Sermoni sopra le sette parole, che disse n. Signore in croce, di d. Gio. Batt. Domenichi. In Ferrara, per Benedetto Mamarelli, 1592. [547] Selectiones duŽ f. Melchioris Cani, una de sacramentis in genere, altera de sacram. poenit. Mediolani, per Pacificum Pontium, 1580. [548] Summa Gofredi de Trano. Venetijs, apud Christophorum de Zanettis, 1570. [549-550] Summa Tabiena. Venetijs, apud Io. Variscum, 1572. Et apud Fabium de Zoppinis, 1580. [551] Simplicij philosophi Commentaria in Arist. Ven., apud Hieronymum Scotum, 1548. (f. 117r) [552] SummŽ totius theologiae d. Th. Aq. Venetijs, apud heredem Hieronymi Scoti, 1580. [553] Scolastica commentaria in Primam partem d. Th., authore f. Dominico Banes. Romae, apud Iacobum Ruffinellum, 1584. [554] Sermones f. Antonij de Bitonto. Per Nicolaum de Franckfordia, 1499. [555-559] Summa aurea armilla Barth. Fumi Ord. PrŽd. Lugduni, apud Iacobum Boyerium, 1554. Et per Io. Bapt. Somascum, 1572. Et per Dominicum Nicolinum, 1584 et 1587. Et Lugduni, apud Alexandrum Marsilium, 1583. [560-564] Summa Corona confessorum Mauri Ant. Berardutij. Venetijs, per Io. Bapt. Somascum, 1585. Et uulgare. Per Paulo Cornetti, in Venetia, 1590. Et per Gio. Batt. Vscio, 1588. Et per Gio. Batt. Somasco, 1591. Et Neapoli, ex officina Saluiana, 1581. [565] Summa de exemplis et rerum similitudinibus a f. Io. a Sancto Geminiano Ord. PrŽd. Venetijs, per Damianum Zenerum, 1577. [566] Speculum coniugiorum f. Illefonsi a Uera Cruce, Ord. Herem. Per Io. Gracianum, 1572. [567] Sermones d. Iacobi de Victriarco, episc. Tuscul. et S.P.E. card. Venet., apud Giordanum Zilettum, 1578. [568] Sermones Biga salutis nuncupati, a p. f. Vngaro, Ord. Min. ObseruantiŽ. Venet., per Io. Ryman, 1598. [569] Sermones f. Clementis Aranei Ord. PrŽd. Brixiae, apud Petrum Mariam Marchettum, 1586. [570] Sacerdotale ad consuetudinem S.R.E. Venet., apud Dominicum Nicolinum, 1579. [571] Sylua allegoriarum totius SacrŽ Script., authore f. Hieronymo Laureto. Venet., per Gasparum Bindonum, 1575. [572] Sermones magistri Nicolai de Nisse. Per Martinum Morin, 1507. [573-574] Sermones dominicales et De sanctis magistri Iacobi de Voragine Ord. Pred. Venet., per Io. Bapt. Somascum, 1527, et 1589. 570

  Caietani su correzione.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

286

MANTOVA

IX.1,575

[575] Super sermone Domini in monte ennarrationes571, Io. Maria Verrato authore. Venetijs, ad signum Spei, 1547. [576] Sermones de aduentu Domini f. Gulielmi Pepen. Parisijs, apud Io. Paruum, 1575. [577] Sermones dominicales super Euangelia totius anni diui Antonij de Padua. Venet., apud Io. Ant. Bertan., 1574. [578] Scrutinium572 sacerdotale a d. Fabio Incarnato. Venet., apud Valerium Bonellum, 1582. [579] Specchio della lingua latina di Gio. Andrea Griffoni. Venetia, apresso i Guerra, 1590. [580] Sermoni di maestro Aurelio Filucci. In Venetia, apresso i Simbeni, 1579. [581] Sermoni di messer Giouanni Del Bene sopra li Euangelij di tutto l’anno. In Venetia, al segno della Speranza, 1562. [582] Synonima573 Ciceronis Victurij. Venet., apud Io. Bapt. Bonfadinum, 1587. [583] Synodus Bitontina reuerendissimi Cornelij Mussi, episcopi Bitontini. Venet., apud Iulitos, 1579. [584] Sermoni della beata Verg. del p.f. Faustino Tasso, Minore osseruante. Venetia, per Gio. Batt. Somasco, 1587. (f. 117v) [585] Siluestri Prieritatis Ord. PrŽd. De strigmagarum demonumque mirandis libri tres. RomŽ, per Ant. Bladum, 1521. [586] Spontini Tusculani CornucopiŽ. Venetijs, per Alexandrum Paganinum, 1522. [587-588] SummŽ virtutum ac vitiorum, authore reuerendissimo Gulielmo Perardo Ord. PrŽd. Antuerpiae, apud Philippum Nutium, 1571. Et Ven {***}, apud Franc. Ziletum, 1571574. [589-590] SententiŽ et exempla per Andream Eborensem Lusitanum. Venetijs, ex Unitorum Societate, 1585. Et ad signum Seminantis, 1571575. [591-594] Summa d. Antonini, episcopi Florentini. Venetijs, apud Dominicum de Farris, 1567. Et per Ant. Bertanum, 1575576. Et uulgare. In Venetia, per Marchion Sessa, 1582. Et per Gio. Fiorino, 1592. [595] Summa Corona confessor. Neapoli, ex officina Saluiana, 1581. [596] Summula Raymundi. Venet., apud Bartholomeum Rubinum, 1569. [597] Sacerdotale siue sacerdotum thesaurus d. Francisci Samarini. Venet., apud Franciscum Zilettum, 1583. [598-599] Sermones sancti Vincentij. Venet., apud Iacobum Leucho, 1496. Et apud Rubinum, 1573.   r sopra il rigo.   Scrutinium su correzione. 573   Synonima su correzione. 574   Et Ven {***}, apud Franc. Ziletum, 1571 aggiunto; apud Franc. Ziletum, 1571 sotto il rigo. 575   Et ad signum Seminantis, 1571 aggiunto. 576   Et per Ant. Bertanum, 1575 aggiunto. 571 572

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

IX.1,620

MANTOVA

287

[600] Secunda pars operum Io. Ecchij contra Luderum. Expensis Giorgij Kraph. et Iacobi Focker bibliopolum Ingoldstadien., 153{*}577. [601] Somma de’ sacramenti578 di f. Th. di Caues. Venetia, per Pietro Deuchino, 1575. [602] Somma Pacifica, riformata da f. Francesco da Treuigi carmelitano. Venetia, per Gio. Battista Somasco, 1580. [603] Somma Pacifica di f. Pacifico da Nouara. In Venetia, per Domenico et Gio. Batt. Guerra, 1581. [604] Sermones de sanctis reuerendi p .d. Ioannis Raulini. Venetijs, apud Io. Bapt. Somascum, 1576. [605] Sermones f. Gabrielis de Barleta Ord. PrŽd. Apud Henricum Gran., in oppido Hagenau, 1518. [606-607] Sermones sancti BonauenturŽ. Venetijs, apud Petrum Lusinellum, 1588. Et Brixiae, per Policretum Turlinum, 1596. [608] Studio di uera sapienza di f. Agostino di Viuo. In Macerata, per Sebastiano Martellini, 1585. [609] Scelta di lettere di diuersi, disposta da Barth. Zucchi da Monza. In Venetia, per la Compagnia minima, 1595. [610] Speculum confessorum Matthei Corradoni. Venet., apud Leoncinum, 1574. [611] Somma Angelica. In Venetia, all’insegna della Speranza. [612] Specchio di penitenti di d. Marco Scarsella. In Venetia, per Gio. Batt. Somasco, 1587. [613] Sermoni delle consolationi della morte di f. Aurelio Filucci. Venetia, 1586.

T [614] Tractatus de ordine, iurisdictione et residentia episcoporum f. Ant. Pagani. Venet., per Bologninum Zalterium, 1570. [615] Tractatus de pensionibus ecclesiasticis Hierony. Gigantis. Venetijs, ad insigne SalamandrŽ, 1570. (f. 118r) [616] Thesaurus christianŽ religionis per Alfonsum Áluarez. Florentiae, apud filios Laurentij Torentini, 1563. [617] Tractatus de rebus ecclesiasticis non alienandis Guglielmi Redouani. PlacentiŽ, apud Franciscum Comitem579, 1572. [618] Tre testimonij fideli del Mutio Iustinopolitano. In Pesaro, per Barth. Cesano, 1555. [619] Tractatus sacerdotalis d. Nicolai de Ploue. Venet., apud Franciscum Bindonum, 1560. [620] Templum omnium iudicum, authore d. Lancellotto Contrado. Venet., apud Franc. Zilettum.   La legatura stretta impedisce la lettura completa della data.   sacramenti corregge sacramentis. 579   Comitem corregge Commitem 577 578

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

288

MANTOVA

IX.1,621

[621] Trattato dell’antichissima diuotione nel Sacro monte di Crea di d. Constantino Massino, canonico reg. lateranense. In Pauia, per Girolamo Bartoli, 1590580. [622] Tessere decades genealogiŽ Iesu ex Matth. primo. Quadragesimale magistri Franc. Syxti CarmelitŽ. Venetijs, per Bologninum Zaltererium, 1564. [623] Tractatus de voto paupertatis d. Alexandri ArchirotŽ, monachi Congregationis OliuetanŽ. Florentiae, per Bartholomaeum Sermartellinum, 1580. [624] Thesaurus concionatorum, authore f. Th. de Trugillo Ord. PrŽd. Venet., apud Dominicum de Farris, 1586. [625] Trattato spirituale di Gio. Giusto Lanspergio certusino. Venetia, per Altobello Sallicato, 1596. [626] Thesaurus Bibliorum per Gulielmum Allottum Angelum. Lugduni, apud Alexandrum Massilium, 1580. [627] D.581 Thomae Aquinatis Cathena aurea. Venetijs, apud Marcum Antonium Zalterium, 1587. [628] Trattato sacerdotale di d. Nicolò da Pioue et tradotto da f. Giuseppe Alcaino. Venetia, ap. Lichtestein, 1548. [629-630] Tractatus sacerdotalis eiusdem. Venetijs, apud heredes Melchioris SessŽ, 1566. Et per Franc. Laurentium, 1562582. [631] Tusculanarum questionum Cic. Venetijs, apud heredes Melchioris SessŽ, 1589. [632] Thesoro fruttuoso del reuerendo p. Marco Scarsella. In Venetia, per Gio. Antonio Rampazetto, 1585. [633] Tulij Chrispoldi Reatini In domini nostri Iesu Christi passione. Venet., apud Dominicum Nicolinum, 1574. [634] Thesaurus nouus ennarrationum euangelicarum totius anni, authore Petro de Palude. Venet., per Camillum Francischinum, 1585. [635] TabulŽ in Euangelia et Ep. quadragesimales, authore d. Iacobo Veldio. Venet., apud Bartholomeum Rubinum, 1566. [636] Thesoro di uere pretiose gemme, per don Vicenzo Albarella. Venetia, apresso i Guerra, 1588. [637] Testium canonicorum, RomŽ, libri quattuor. 1584. [638] Tractatus de contractibus et negociationibus f. Ludouici López Ord. PrŽd. BrixiŽ, apud Societatem Briziensem, 1596. [639] Trattato di trafichi giusti et ordinarij di fra’ Thomaso Buoninsegni. Venetia, presso Giorgio Angelieri, 1588. [640] Thesoro della sanità di Castor Durante. Venetia, appresso Andrea Muschio, 1588. [641] Tragedia di Torquato Tasso. In Ferrara, dal Cagniacini, 1597. [642] Theoriche di fra’ Paulo Donati. In Venetia, per Francesco Osanna. (f. 118v)   In Pauia, per Girolamo Bartoli, 1590 aggiunto.   D. sul margine interno. 582   Et per Franc. Laurentium, 1562 aggiunto. 580 581

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

X.1

RAVENNA

289

V [643] Vrbani Bolzanij GrammaticŽ institutiones ad Grecam linguam. Venetijs, Aldus, 1566. [644] Vniuersa philosophia Francisci Picolominei. Venet., apud Franciscum de Franciscis, 1594. [645] Vir iustus, authore Ludouico Carbone. Venet., apud Iacobum Bendolum, 1585. [646] Vite di tutti gl’imperatori romani di Pietro Messia. In Venetia, 1589. [647] Variarum ex iure pontificio, regio et Caesareo resolutionum Didaci Couarruuias. Lugduni, per Sebast. Honoratum, 1557. [648] Vrbani Bellunensis Grammatica in linguam GrŽcam. BasileŽ, ap. Ioannem Valderium, 1535. [649] Vita di s. Francesco di Assisi composta per s. Bonauentura. Venetia, per Altobello Salicato, 1585. [650] Venti ragionamenti sopra la uenuta del Messia di f. Faustino Tasso. Venetia, per Gio. Antonio Rampazetti, 158{*}. [651] Vita di Giesù Christo, scritta da Landolpho di Sassonia. Venetia, per Altobello Salicato, 1581. [652] Vita delli dodici vescoui, prencipi di Milano, di Paulo Giouio. Venetia, per Gabriel Giolito, 1549. [653] Vita di s. Gregorio papa del reuerendo d. Gioan Maria Tarsia. Venetia, per Gioan Batt. Bonfadino, 1591. [654] Vita et miracoli di s. Francesco di Paula di monsignor Paulo Regio. Venetia, per Domenico Iamberti, 1596. [655] Verissima relatione d’Aristea e Fillocrate fratello delli 72 interpreti della sacra Bibbia, tradotta da greco in uulgare da d. Leonardo Cernotti, canonico reg. della Congregatione di S. Salvatore. Treuigi, apresso Vangelista Duchino, 1593. [656] Utriusque iuris tituli Sebastiani Branc. Lugduni, Sebastianus Griphius, 1544. Index librorum, qui sunt manuscripti. [657] Libri tres lectionum in Logicam, Phisicam et Methafisicam, incerti authoris583. [658] Lectiones d. Francisci Picolominei in secundum Phisicorum et tertium De anima. [659] Lectiones d. Mariani Bononiensis, canonici reg. Congregationis Sancti Saluatoris. [660] Lectiones logicales d. Victorij Otterij Vrbeuetani, canonici Congregationis Sancti Saluatoris.

X.1. RAVENNA, S. Giovanni Evangelista584. (f. 119ra) Di S. Gio. Euangelista di Rauenna.

  incerti corregge incertus.   Per la nota storica e bibliografica sull’insediamento cfr. supra, p. 109, nt. 13. Le cattive condizioni del supporto cartaceo non consentono una lettura corretta di alcuni item. 583 584

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

290

RAVENNA

X.1,1

A [1] Ambrosij Calepinij. Venetia, apud Grifium, 1561. [2] Aristorelis Organum. Venetia, apud Dominicum Guerreum, 1580. [3-4] Augustini Nifi De celo et mundo commentaria in libros Arist. Venetia, apud Iuntas, 1553. [5] Asolani del Bembo. Venetia, apud Sessam, 1584. [6] Adrianus cardinalis, De Latino sermone. Venetia, apud Iacobum Nasinbenum, 1570. [7] Ambrosius Calepinus. Venetia, 1590. [8] Ambrosij Calepinij. Venetia, 1561. [9] Ambrosij Calepinij. Venetia, apud Aldum, 1562. [10] Ambrosius Calepinus. Venetia, apud Aldum, 1580. [11] Amonius, In Porfirium. Venetia, apud Scotum, 1550. [12] Actij Sincerij De partu Virginis. Venetia, 1522. [13] Summa armilla. Ven., apud Altobellum, 1569. [14] Ambrosius Calepinus. Ven., apud Farum, 1592. [15] Augustini Steuchi. Ven., apud Nicolinum, 1592. [16] Adrianus cardin., De sermone Latino.585 Apud (***), Lugduni, 1547. [17] Armilla summa. Ven., apud Nicolinum, 1584. [18] Antonij Montecatinj De mente humana. Ven., apud Franciscum Rubeum, 1576. [19] Augustinus, Super Splamos. Ven., 1599. (f. 119rb)

B [20] Biblia sacra. Lugduni, apud Gulielmum Rouilium, 1573. [21] Biblia sacra. Venetia, 1498. [22] Biblia sacra. Venetia, apud Iolitum, 1588. [23] Biblia sacra. Lugdunj, apud Ioannem Tornesium, 1561586. [24] Biblia sacra. Venetia, apud Sessam etc., 1584. [25] Biblia sacra. Venetia, apud Iuntam, 1534. [26] Biblia sacra. Ven., apud Meietum, 1591. [27] Bernard. Petrelle Logica. Ven., apud Meietum, 1584. [28] Biblia sacra. Florent., apud Iunta, 1579. [29] Biblia sacra. Ven., apud Altobellum, 1576. [30] Biblia sacra. Lugduni, apud Griffium, 1596. [31] Biblia sacra. AntuerpiŽ, apud Plantinum587. (f. 119va)

C [32] Comentaria Soti in quartum Sententiarum. Venetia, apud Nicolini, 1570. [33] Concecti scritturali del Calderarij sopra il Miserere. Venetia, 1593.  Segue Ven depennato.   1561 sotto il rigo. 587   Sul rigo seguente lettere depennate. 585

586

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

X.1,64

RAVENNA

291

[34] Cornelij Iansenij Super Euangelia. Venetia, apud Dominicum de Faris, 1587588. [35] Corona dell’anno di Bernardo Baldi. Roma, apud Gulielmum Facioti, 1595. [36] Cathechismus. Venetia, apud Ziletum, 1594. [37] Contextus gramatice. Venetia, apud Nicolinum, 1568. [38] Concilium Tridentinum. Venetia, apud Sessam, 1564. [39] Cathechismus. Venetia, apud Iuntas, 1573. [40] Candelabrum aureum Alfonsi Uiualdi. Brixiae, apud Bozzolam, 1588. [41] Compendium theologice ueritatis. Venetia, apud Aldum, 1575589. [42] Catechismus. Venetia, apud Iuntas, 1590. [43] Candelabrum aureum di d. Martino spagnuolo. {***}, 1594590. [44] Concilium Tridentinum. Venetia, 1564. [45] Conciones Osorij. Venetia, apud Sessam, 1596. [46] Cornelius Iansenius episcopus, Super Euangelia. Venetia, apud Dominicum Fareum, 1581. [47] Cathechismus. Ven., apud Iuntas, 1592. [48] Concilium Tridentinum. Ven., apud Iuntas, 1578. [49] Candelabrum aureum d. Martinj. Bon., apud Rossium, 1588. [50] Compendium Manualis Nauarj. Ven., apud Sabbium Brixie., 1591. [51] Compendio dell’istorie di Napoli di Pandolfo Collenuccio. Ven., apud591, 1543. [52] Compendium logice Iauelli. Ven., ad signum Putei, 1540. [53] Concetti di Garimberto. Ven., apud Dusanelum, 1591. [54] Candelabrum aureum.592 Bon., apud Rossium, 1588. [55] Concilio nou. Coloniense. Ven., apud Farrum, 1541. [56] Consolatione de’ penitenti di fra’ Bartolomeo napolitano. Ven., apud Rampazzetum, 1594. [57] Compendium theologicum. Ven., apud Picaium, 1568. [58] Comentaria Soti. Apud Nicolinum, 1570. [59] Compendio del Baronio. Ven.593, apud Giolitum, 1590. [60] Comentaria Pincti in Ezechielem.594 Antuerpie595. [61] Comentaria eiusdem in Danielem, Lamentationes Hieremie et Naum. Ven., 1592. [62] Comentaria eiusdem in Isaiam profeta. Antuerpie. [63] Costumi et usanze delle genti di Gio. Botero. Ven.,596 apud Ziliotum, 1587. (f. 119vb) [64] Dilucidationes Archangeli. Venetis, apud Meietum, 158{*}597.   1587 su correzione.   1575 sopra il rigo. 590   1594 sotto il rigo. 591   Segue uno spazio bianco. 592  Segue Ven depennato. 593   Ven su correzione. 594  Segue V depennato. 595   Segue data depennata. 596   Seguono lettere depennate. 597   158{*} sopra il rigo. 588 589

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

292

RAVENNA

X.1,65

[65] Diuerse orationj uolgarj Francesco Sansouino. Ven., 1587598. [66] Domjnicus Sotus, Super Aristo. Venetia, 1574. [67] Ditionario uolgare di Filipo Venuti. Venetia, 1584. [68] Ditionario uolgare. Venetia, 1598. [69] Dichiaratione de’ salmj di d. Angelico Bonriccio. Venetia,599 apud Somascum, 1584. [70] Dottrjna christiana del Paleoto. Bologna, 1594. [71] Dichiaratione del Posseuino sopra il Breuario.600 Ferrara, apud Mamarellum, 1592601. [72] Dicisiones auree Iacobi de Graffiis. Venetia, apud Domenicum Farreuum, 1591. [73] Defecerunt diuj Antoninij. Ven., apud Petrum Antonium, 1552. [74] Dioscoride Latino. Ven., apud Ferreum, 1542. [75] Dicta preciosa doctorum. Ven., ad signum Spei, 1552. [76] Dialeticha Io. Cesarij. Ven., apud Zilectum, 1588. [77] Domjnicus Soto, In Post. Ven., apud Ziletum, 157{*}. [78] Domjnicus Soto, In Phisicam. Ven., apud Ziletum, 158{*}. [79] Dialeticha d’Aristo.602 Ven., apud Ziletum, 1551. [80] Discorsi morali di603 Fabio Glisenti. Ven., apud Domjnicum Sabium, 1596. [81] Dionisio Cartusiano, Super quattuor nouissima. Ven., apud Meietum, 1583. [82] Dionisi Cartu. In quattuor Euang. Ven., 1586. [83] Decisiones casuum conscientie di fra’ Agustino Guerrerij, Eremjtano. Ven., apud Giolitum, 158{*}. [84] Disciplina de’ spirituali del Caualca. Fio{***}, apud Martellum, 1587.

C [85] Compendium theologicum Ottauianj Scotti. Ven., apud Ziletum, 1587. [86] Compendium Nauare, autore Petro Alagona. Rome, 1591. [87] Compendium de officio sacerdotis Cosmj Filiarci. Floren., 1591. [88] Confessionale Iacobj Cauicej604. Ven. [89] Canones et decreta Concilij Trjdentinj. Florentiae, apud605, 15987. (f. 120ra)

E [90] Esercicio di uita christiana di Gaspar Loarte. Ven., 1588606. [91] Epistole Ciceronis. Venetia, apud Sessam, 1578. [92] Epistole Ciceronis. Venetia, apud Ziletum, 1578.   1587 sopra il rigo.  Ripete Venetia. 600  Segue Venetia, apud depennato. 601   1592 sotto il rigo. 602   Seguono lettere depennate. 603  Segue Paulo depennato. 604   Cauicej su correzione. 605   Seguono tre puntini. 606   1588 sopra il rigo. 598 599

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

X.1,122

RAVENNA

293

[93] Eleganze d’Aldo. Venetia, apud Aldum, 1584. [94] Epistole Ciceronis. Venetia, apud Nicolinum, 1593. [95] Esemplare del Fra{***}i. Venetia, apud Ziletum, 1582. [96] Epitome Sacramentorum. Venetia, apud Farum, 1582. [97] Expositio in omnes Salmos fratris Lucretij Tiraboschi. Venetia, apud Ziletum, 1572. [98] Enchiridion a Cosmo Filiarco. Ven., apud Iosefum de Angelis, 1577. [99] Euclide, Matematica. Ven., apud Bariletum, 1569. [100] Expositio himnorum. Ven., apud Franciscum de [Fran]ceschini, 15{**}. [101] Expositiones{***} {***}ni Biatta.607 [102] {Epistole} de fac{***} {***}. (f. 120rb)

F [103] Filocopo del Bocacio. Venetia. [104] Flores theologicarum questionum fratris Ioseffi Angles. Venetia, apud Griffium, 1587. [105] Francisci Farauonj Gramatica. Venetia, apud Ziletum, 1564. [106] Francesco Pressiano. Ven., apud Ziletum, 1589. [107] Filosofia naturale del Picolomjnj. Ven., apud Ales.608 Zanetum, 1576. [108] Fabrica del mondo di Lorenzo Anania. Ven., apud Muschium, 1582. [109] Fabrica d’orologio di d. Valentino Pini. Ven., apud609, 1598. [110] {***} {***} {***}. Lione, 1563. [111] {***} {***}dana. Ven., 1597. (f. 120va)

G [112] Gualterij Burlei. Venetia, apud Michelem Berniam, 1589. [113] Gregorius, Super Regulam diuj Benedicti. Venetia, apud Iuntas, 1584. [114] Gramatica Caphari. Venetia, apud Ziletum, 1563. [115] Granata, Della scorta del peccatore. Venetia, apud Ziletum, 1578. [116] Gabriel Biel, Super canonem. Venetia, apud Io. Baptistam ab Ostio, 1578. [117] Goffredo del Tasso. Ven., apud Altobelum, 1588. [118] Genealogia del Bocacio. Ven., apud Meietum, 1574. [119] Gio. Cassiano, Delle contributioni et origine de’ monacj. Ven., per Michaelem {***}. [120] Gio. Cassiano, Dell’origine {***}. [121] Giardino de’ somisti {***} {***}. (f. 120vb)

H [122] Historia delle religionj del Morigia. Ven., apud Petrum Finj, 1576. 607   La lacuna del supporto cartaceo impedisce la lettura completa degli item [101]-[102], [110]-[111], [119-122], [129-131]. 608  Segue Zane depennato. 609   Segue spazio bianco.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

294

RAVENNA

X.1,123

[123] Homeliario del Spitorio. Venetia, apud Ziletum, 1563610. [124] Homelie diuj Hieronimj in Epistolas diui Pauli. Coloniae, 1584. [125] Historia di Plinio. Ven., 1583. [126] Historia delle religionj del Morigia. Ven., apud Sabbium, 1584. [127] Homiliae Cotignola sopra li santi. Ven., apud Ziletum, 1587. [128] Homeliario del Spittorio. Ven., apud Franciscum Toldum, 1562. [129] {***} {fratris} Gero{***}. [130] {***}. [131] {***} {***}. Ven., apud Scotum, 15{**}. (f. 121ra)

I [132] Institutiones ad christianam theologiam GranatŽ. Venetia, apud Franciscum de Turino, 1563. [133] Io. de Ianduno. Venetia, apud Hieronjmum, 1560. [134] Iudoci Chitonej theologi De uita et moribus sacerdotum. Lugdunj, 1558. [135] Institutione de’ confessorj del Medina. Venetia, apud611, 1586. [136] Institutione de’ confessorj Medinae. Venetia, apud Sebastianum, 1586. [137] Institutiones Io. Viguerij Granatensis. Venetia, apud Franciscum de Turjno, 1564. [138] Iacobus de Valentia, In Cantica. Ven., apud Ziletum, 1586612. [139] Institutionj d’Oratio Toscanella. Ven., apud Ziletum, 1586. [140] Iacobi Zabarelle. Ven., apud Meietum, 1586. [141] Introducione della uita spirituale di Bonauentura Regedori. Paduae, apud Meietum, 1597. [142] Institutione del Medina. Ven., apud Farum, 1588. [143] Iacobus de Valentia, Super Psalmos. Ven., apud Fabium Zoppinum, 1581. [144] Institu. Medinae.613 Roma, apud614, 1588. [145] Iacobj Lebetij De abbatia. Ferr., apud Baldinum, 1585. [146] Ioseffo, De l’antichità iudaica. Ven., apud Iolitum, 1587. [147] Institutiones iuris canonicij Io. Lancilloti. Rome, apud615, 1593. (f. 121rb)

K (f. 121va)

L [148] Lettere di diuersj autorj. Venetia, 1564. [149] Logica Toletti. Venetia, apud Iuntas, 1580.   1563 sopra il rigo.   Segue spazio bianco. 612   1586 sopra il rigo. 613  Segue Ven depennato. 614   Segue spazio bianco. 615   Seguono lettere depennate. 610 611

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

X.1,176

RAVENNA

295

[150] Libellus de episcopo immjtando ThomŽ de Kempis. Antuerpie, apud Io. Steelsium, 1546. [151] Libellus aureus De Christo imjtando ThomŽ de Kempis. Ve.,616 1569. [152] Lettere del Guarinj. Ven.,617 1598. [153] Lettere del Tasso. Ven., 1584. [154] Lettere del Bembo. Ven.,618 1552. [155] Lexicon619 biblicon. Colonie, apud Andream Magontinum, 1587. [156] Lettere de’ prencipi. Venetia, apud Franciscum Toldum, 1587. [157] Lettere del Tolomej. Ven. (f. 121vb)

M [158] Mariale Bustj. Lugduni, apud Iacobum Iunctam, 1570. [159] Mario Marulo, De uita beata. Ven., 1563. [160] Manuale decretorum incerti autoris620. [161] Modus examjnandi a Joanne Oltusio. Brixia, apud Io. Bozzolam, 1567. [162] Meditationes diuj Bonauenture. Venetia, apud Antonium Bertano, 1578. [163] Monarchia del Pantera. Venetia, apud Sessam, 1562. [164] Mjsterj et significatj delle parole et cerimonie del sacrificio della messa del padre Latantio Ranfoldi. Ven., apud Ziletum, 1581. [165] Manipulus curatorum. Ven., apud Variscum, 158{*}. [166] Martirologium Romanum. Ven., apud Paed., 1596. [167] Meditationes diui Agusti. Ven., apud Sessam, 1584621. [168] Monte Caluario del Gueuara. Ven., apud Giolitum, 155{*}. [169] Manuale del Nauara. Ven., apud Iuntas, 1584. [170] Manuale confesariorum Nauare. Genue. [171] Meditatione della passione di Christo di Vincenzo Bruno giesuita. Venetia, {***},1593. [172] Modus legendi abreuiaturas tam ciuilis quam canonicj. Venetia, apud Aldum, 1590. (f. 122ra)

H [173] Homelie di I. Grisostomo. Bologna, apud Rossium, 1579622. [174] Historie dell’Indie. Ven., apud Ziletum, 1578. [175] Historie del Tracagnota. Ven., apud Iuntas, 1585. [176] Historie di Rauenna di Hieronjmo Rossi. Ven., apud Aldum,623 1589.   Segue spazio bianco.   Segue spazio bianco. 618   Segue spazio bianco. 619   Seguono lettere depennate. 620   Seguono puntini. 621   1584 sotto il rigo. 622   um, 1579 sopra il rigo. 623   Segue spazio bianco. 616 617

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

296

RAVENNA

X.1,177

N [177] Negocij de’ mercatj di fra’ Tomaso Mercanti. Bressa, apud Bozzolam, 1591. (f. 122rb)

O [178] Opera di Giulio Camillo del teatro. Venetia, apud Agostinum Zopinum, 1584. [179] Osseruationj del Dolce. Venetia, apud Zilectum, 1582. [180] Opera di santo Antonino. Venetia, apud Nicolinum, 1586. [181] Opera Aldi Manutij. Venetia, apud Aldum, 1594. [182] Ouidio. Venetia, apud Iuntas,624 15964.625 [183] Oratio. Venetia, apud Iuntas, 1594. [184] Ouidio. Ven., apud Aldum, 1588. [185] Opera Platonis. Ven., apud Scotum, 1571. [186] Osseruationj del Dolce. Ven., apud Ziletum, 1587. [187] Oratorius Pauli Manutij. Ven., apud Aldum, 1584. [188] Opere spirituali di Alfonso d’Orosio agost. Ven., apud Gueram, 1581. [189] Oratio. commentato dal Fabrianj. Ven., apud Sessam, 1587. [190] Orologio de’ principi. Venetijs, apud Meietum, 1560. [191] Opera diuj Antoninj. Ven., 1556. [192] Ordo baptizandi. Ven., apud Iuntas, 1524. [193] Osseruationj del Dolce. Ven.,626 1582. [194] Opere spirituali di Fuluio Androcio giesuita. Venetia, 1581. (f. 122va)

P [195] Philippi Diez Lusitanj Super Euangelia. Venetia, apud Damianum Zenarium, 1596. [196] Pipinj Sermonarium. Venetia, 1572. [197] Prediche del Bitonto. Venetia, apud Ziletum, 1578. [198] Prediche del Fiamma. Venetia, apud Iolitum, 1588. [199] Paulus de Palatio, Super Euangelium Mathej. Venetijs, apud Aldum, 1571. [200] Petrarca. Venetia, apud Giolitum, 1557. [201] Prediche del Panigarola. Ven., apud Sessam, 1581627. [202] Praxis sacramenti penitentiŽ per Thomam Zerolam. Rom., apud Gulielmum [Fa]ciotum, 1597. [203] Poemata Marcj Hieronjmj. Cremone, apud Diuae Margaritae, 1550. [204] Petrus Lombardus, Senten. Lugdunj, apud Benedictum Bonaque, 1540. [205] Parafrasi del Picolomjnj. Ven., apud Variscum, 1572. [206] Prediche del Bitonto. Ven., apud Iolitum, 1576. [207] Postille maiores. Ven., apud Caualcalupum, 1564. [208] Pipinus, In Splamos. Ven., apud Ziletum, 1587.   Seguono puntini.   15964 nel manoscritto. 626   Segue spazio bianco. 627   1581 sotto il rigo. 624 625

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

X.1,234

RAVENNA

297

[209] Panigarola, Sopra li Salmj. Ven., apud Franciscum, 1588. [210] Prediche del Bitonto. Ven., apud Iuntas, 1588. [211] Prediche del Sauonarola. Fioren., 1493. [212] Promptuarium morale super Euangelia totius annj Stapletonij Angli. Ven., 1594. [213] Postille maiores. Ven., apud Rubinum, 1582. (f. 122vb)

Q 628

[214] Questiones disputate diui Thome. Ven. [215] Quadrag. Gentilis per Ambrosium eremitam. Ven., apud Salamandram, 1572. [216] Quadragesimale fratris Ambrosij Spiere. Ven., 1488629. [217] Quadragesimale Alberti da Padua. Venetia, apud Sessam, 1586630. (f. 123ra)

R [218] Rethoricorum ad Herenium. Venetia, apud Aldum, 1569. [219] Rinaldo di Torquato Tasso. Venetia, apud Aldum, 1583631. [220] Rethoricorum ad Herenium. Venetia, apud Ziletum, 1563. [221] Rime di Cristoforo Castelletti. Venetia, apud Sessam, 1582. [222] Ricardus, Super Magistrum. Venetia, apud Zoppinum, 1486. [223] Rosarium beatŽ Virginis. Ven.,632 1587. [224] Rimario del Rosseli. Ven., apud Ziletum, 1588. [225] Ragionamenti del Tomitano. Ven., apud Griffium, 1546. [226] Rosario della Vergine. Ven.,633 1574. [227] Regula Canonicorum Regularium. Bon.,634 1592. [228] Relatione del Botero. Ven., apud Rampazetum, 1599635. [229] Ritratto breue di Cristoforo Brenzoni. Florentia, 1587. [230] Rime del Tasso636. Venetia,637 1587. [231] Roma restaurata del Biondo. Ven., 1590. [232] Rationale diuinorum officiorum Io. Belleti. Ven., apud,638 1563.

S [233] Summa celestina. Ven., apud Sessam, 1578. [234] Salmi di Dauid tradotti da Pellegrini. Ven., apud Ziletum, 1573.   Segue spazio bianco.   1488 sopra il rigo. 630   1586 sopra il rigo. 631   1583 sotto il rigo. 632   Segue spazio bianco. 633   Segue spazio bianco. 634   Segue spazio bianco. 635   1599 sotto il rigo. 636   Seguono lettere depennate. 637   Segue spazio bianco. 638   Segue spazio bianco. 628 629

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

298

RAVENNA

X.1,235

[235] Sermones Caietanj. Ven., apud Zenarium, 1584. [236] Sermones Voragine. Ven.,639 1586. [237] Summula Defecerunt diuj Antoninj. Venetia. [238] Summa sacramentorum. Venetia,640 1578. [239] Sermones BarletŽ. Ven., apud Somascum, 1587. (f. 123rb)641 [240] Scolastica comentaria Bannes. Venetia, 1585. [241] Summa de exemplis. Venetia, apud Ziletum, 1576. [242] Summa Pacifica. Venetia, apud Domjnicum Guerram, 1574642. [243] Sermones Mailardi. Venetia, apud Ziletum, 1574. [244] Summa sacramentorum del Vittoria. Venetia, apud Hieronymum Sessam, 1574. [245] Summa de’ secreti vniuersali di Timoteo Roscello. Venetia, apud Ziletum, 1575. [246] Spechio della lingua. Venetia, apud Aldum, 1582. [247] Selua di uarie letionj. Venetia, apud Zanotum, 1595. [248] Scrutinium sacerdotale a Fabio Incarnato. Venetia, apud Ziletum, 1589. [249] Summa sacramentorum. Venetia, apud Nicolinum, 1584643. [250] Summa aurea. Venetia, apud Ziletum, 1574. [251] Summa Corona confessorum. Venetia, apud Sessam, 1584644. [252] Summa sacramentorum. Venetia, apud Iuntas, 1588645. [253] Scrutinium sacerdotale. Venetia,646 1584. [254] Summa de exemplis. Venetia,647 1584. [255] Sermonj del sig. Gio. Del Bene. Venetia, apud Ziletum, 1586. [256] Scrutinium sacerdotale fratris Fabij. Auguste, apud648, 1588. [257] Summa armila. Venetia, apud Nicolinum, 1590. [258] Summa armila. Venetia, apud Nicolinum, 1588. [259] Sermones Barlete. Ven.,649 1510. [260] Summa Sacramentorum. Ven.,650 1586. [261] Summa Tabiena. Ven.651 [262] Scrutinio sacerdotale. Venetia, apud Nicolinum, 1588. [263] Scuto de’ religiosi del Morigia. Venetia, apud Franceschinum, 1584.   Segue spazio bianco.   Segue spazio bianco. 641   In cima al foglio ripete S. 642   1574 sotto il rigo. 643   1584 sopra il rigo. 644   1584 corregge 1586. 645   1588 sotto il rigo. 646   Segue spazio bianco. 647   Segue spazio bianco. 648   Segue spazio bianco. 649   Segue spazio bianco. 650   Segue spazio bianco. 651  Segue 15 depennato. 639 640

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

X.1,290

RAVENNA

299

[264] Selua di uarie letionj di Pietro Messia. Ven., apud Ziletum, 1586. [265] Summa Antonina. Ven., apud Sessam, 1587. [266] Scrutinium sacerdotale. Ven., apud652, 1581. [267] Summa sacramentorum. Venetia, apud Meietum, 1574. [268] Specchio de’ penitenti del Scarsella. Ven., apud Somascum, 1587. [269] Sfera del mondo del Picolomjnj. Ven., apud Beuilaquam, Ve., 1561. [270] Sermones de imitatione sanctorum a Gulielmo Basiliensi. Ven., apud Sessam, 1589. [271] Sermonj del padre Filucj. Ven., apud Antonium Amadi, 1593. [272] Spechio de’ penitenti del Scarsella. Ven., apud Somascum, 1587. [273] Summa Angelica. Ven., ad signum Spei, 1593. [274] Summa Tabiena. Ven.,653 1569. (f. 123va)

T [275] Thesoro delle indulgenze. Venetia, apud Iacobum Cornetti, 1589. [276] Tratato dell’ imagini de’ santi di Constantino Ghini. SienŽ, apud,654 1595. [277] Tesaurum nouum655. Venetia, apud Somaschum, 1570. [278] Tratato delle tribulazionj del Caciaguera. Ven., apud Petrum Bosselum, 1560. [279] Terentius. Apud Aldum, Venetia,656 1564. [280] Thesaurus Nizolij. Ven., apud Aldum, 1591. [281] Titus Liuius. Apud Aldum,657 1572. [282] Teorica di Io. Fabrinij. Ven., apud Sessam, 1579. [283] Tabula Zabarelle. Ven., apud Meietum, 1588. [284] Tesoro della carità del Durante. Venetia, apud Farrum, 1597658. [285] Thesaurus sacerdotalis. Ven., apud Ziletum, 1588. [286] Tratatto della comunione del Caciaguera. Ven., apud Eneam de Alaris, 1575. [287] Trionfo della uita spirituale di Guido da Castiglione. Fiore., apud Sermartellum, 1571. [288] Trattato breuissimo della659 oratione mentale. Bologna, per Vincenzo Bernar., 1540660. (f. 123vb)

V [289] Vite de’ santi napoletani di Paulo Regio. Napoli, apud Oratium Sal., 1579. [290] Vocabulario uolgare. Venetia,661 1587.   Segue spazio bianco.   Segue spazio bianco. 654   Segue spazio bianco. 655  Segue ap depennato. 656   Segue spazio bianco. 657   Segue spazio bianco. 658   1597 sotto il rigo. 659  Segue uita spirituale depennato. 660   1540 sotto il rigo. 661   Segue spazio bianco. 652 653

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

300

RAVENNA

X.1,291

[291] Virgilij Maronis. Venetia, apud Aldum, 1579. [292] Vita di Marco Aurelio. Venetia, apud Nicolinum, 1579662. [293] Vite di Plutarco. Venetia, apud Sessam, 1588. [294] Vocabulista eclesiastico. Venetia, apud Nicolinum, 1583663. [295] Vite de’ santi del Voragine. Venetia,664 1584. [296] Vita di Marco Aurelio. Venetia, apud Pa{***}, 1582. [297] Virgilius. Ven., apud Aldum, 1580. [298] Vita di Christo di Landulfo. Ferrara, apud Cagnacinum, 1586665. [299] Vita di santi padri. Ven., apud Gueram, 1579. [300] Vita Christi Landulfi. Ven., apud666, 1566. [301] Vita Iesu Christi.667 Lugduni.

XI.1. ABANO TERME (Padova), S. Daniele in Monte668. (f. 124r) Index librororum monast. S. Daniellis in Monte. [1] August. Ferentilli Compend. Cathechismi. Venet., apud. Dam.669 Zenarum, 1575. [2] Antonio Cicarello, Uita de’ pontefici. Stamp. l’anno 1587. [3] Ambrosij Calep. Dictionarium. Impress. Venet., apud Aldum Manut., 1592. [4] Andree Naug. Carminum liber unus. Impress. FlorentiŽ, apud Laurent. Torent., 1552. [5] Aldi Manutij Elegantie. Impresse Venet., apud ipsum Aldum, 1547670. [6] Antonio di Gueuara, Oratorio de’ religiosi. Stamp. in Venetia, appresso Gab. Giolito De Ferrari et fratelli, 1555. [7] Alesso Figliuci, Catechismo volgare. Stamp. in Venetia, appresso Aldo Man., 1570.

  1579 sotto il rigo.   1583 sotto il rigo. 664   Segue spazio bianco. 665   1586 sotto il rigo. 666   Segue spazio bianco. 667   Segue spazio bianco. 668   S. Daniele in Monte, diocesi di Padova. Il monastero fu costruito tra il 1076 e il 1078 e fu affidato ai Benedettini, che lo ressero fino al 1461, quando subentrarono i Canonici di S. Salvatore, che lo ristrutturarono. Nel 1771 un provvedimento della Repubblica Veneta ridusse il numero dei conventi nel proprio territorio, compreso S. Daniele, i cui beni furono incamerati e messi all’asta. Il complesso passò quindi in mano ai privati, con vari passaggi di proprietà fino al 1948, quando fu concesso alle monache benedettine che avevano perso il loro monastero di S. Rocco in Fiume. Fonti: La documentazione proveniente da S. Daniele è conservato nell’Archivio di Stato di Padova. Bibliografia: F. A. Barcaro, San Daniele in Monte e Abano dal Mille ad oggi, Padova 1986; Il Monastero di San Daniele in Monte dal Mille ad oggi. Mostra storico-documentaria, a cura di S. Sarrubbi, [Abano Terme 2001?]. 669  Segue Za depennato. 670   1547 su correzione. 662 663

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XI.1,30

ABANO TERME

301

[8] Arist. Organum, Boetio Seuerino interprete. Venet., apud Hieronymum Scotum, 1540. [9] August. Meditat. liber unus; Solliloquiorum liber unus; Manualis liber unus. Impressi Venetijs, ad sigum diui Hieronymi, 1552. [10] Arist. Problemata. Impressa Venet., apud Petrum Marinellum, 1589. [11] Alexandri Aphrodisei, Super nonullis fisicis dubitationibus solutionum liber, Angelo Policiano interprete. Sub eodem predicto impress. et eodem anno. [12] Aloysij671 Fachinij Mant., canon. regu., De mirabili humani orbis constitutione conclusionum liber unus. Impress. Patauij, 1598. [13] Antonij Sirecti, Ordinis Minorum, Formalitates de mente Doctoris Subtilis Parisijs compilate. Sine nota temporis et anni. [14] Ambrosij Calepini Dictionarium. Impress. Venet., per Simonem672 de Luere, 1511. [15-16] Antonini Summula Defecerunt nuncupata. Item Angeli Perusini Tractatus de societatibus. Impressi per Petrum Bergomensem, 1503. [17] Antonij AndreŽ Super libro sex principiorum. Impress. Venet., per Symonem de Luere, 1500, die trigesima martij. [18] Antonij Mancinelli Gramatica. Impress. Venet., per Io. Tacuinum, 1508. [19] Arist. Metaf. Impress. Venet., apud Hieronymum Scotum, 1541. [20] Item Phisica, cum digressionibus Auer., et contraditionibus Marci Antonij Zimare. Impressa Venetijs, apud Plinium Petramsanctam, 1554. (f. 124v) [21] Arist. De anima libri tres, cum Auerroe interprete. Item De sensu et sensato; Memoria et reminiscentia; De somno et uigilia. Impressi PapiŽ, per Iacobum Paucidrapium de Burgo Franco, 1521. [22] De physonomia libellus Organum, cum Boetio interprete. Impress. Venet., per Io. Bonadeum, 1564. [23] Boetij673 Arithmetica, geometria et musica. Impress. Venet., per Ioannem et Gregorium de Gregorijs, 1592, die decima octaua augusti. [24] Bartholomei Fumi, Ordinis Predicatorum, Summa. Impress. Venet., apud Hier. Bert., 1582. [25] Bartholomeo de Medina, Breue instrut. de’ confess. Stamp. in Verona, appresso Sebastiano Dalle Donne, 1584. [26] Balthasaris Carminum liber unus. Impress. FlorentiŽ, apud Laurent. Tor., 1552. [27] Biblia sacra. Impressa AntuerpiŽ, ex officina Christ. Plant., apud Viduam, 1590. [28] Battista Guarini, Il secretario, dialogo. Stamp. in Venetia, appresso Rob. Meg., 1594. [29] Bartholomei Fumi Ord. Predicatorum Summa armilla. Venet., apud Basam, 1576. [30] Conc. Trid. Impress. apud Damianum Zenarum, 1573, Ven.   Aloysij su correzione.   Simonem su correzione. 673   Boetij su correzione. 671 672

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

302

ABANO TERME

XI.1,31

[31] Item alterum Concilium Trid. Impress. Venet., ad signum Columbe, 1591. [32] Caroli Borrhomei Const. et decreta. Impress. Brixiae, apud Thomam Bozolam, 1582. [33] Cathechismus ex decreto Conc. Trid. Impress. Venet., apud Georg. Ang., 1582. [34] Ciceronis De inuent., libri duo. Impressi Venet., apud Io. Baptistam Bonfad., 1587. [35] Ciceronis Top. ad Caium Trebatium. Impress. Venet., 1552. [36] Cai Iulij Cesaris Commentariorum de bello Galico liber primus. Impressus Ven., apud Sebastianum et Ioannem fratres a Donnis, 1581. [37] Ciceronis Orationum libri. Impressi Venet., apud Aldum et Andream socerum, 1519. [38] Ciceronis Rethorica, libri quattuor; De inuent. libri duo; De oratore libri tres; De claris orat. liber unus; Orator ad Brutum liber unus; Topica ad Trebatium; Partitiones; De optimo gen. oratorum prefatio quŽdam Antonij Maggioragij674. Impressa Venet., apud Aldum et Andream socerum, 1521, mense octobris. [39] Ciceronis Epist. familiarum libri, cum commento Iodoci Badij Ascensij, et cum annotat. aliorum auctorum. Adiectis prŽterea argum. Christophori Hegendorphini, et lematibus Giberti Longolij in frontibus sing. epist. Impressi Venet., apud Hieronymum Scottum, 1554. (f. 125r) [40] Candidi Megliorini, canon. reg. Santi Saluatoris Ord. s. Aug., Conciones. Impresse Pat., apud Laurentium Pasquatum, 1597. [41] Cantalitij Reg. Impresse Venet., per Benedictum et Augustinum Bendonos, 1525. [42] Concilium Trident. Impressum Venet., apud Hieronymum Caualcalupum, 1564. [43] Cantalitij supradicti Grammatica. Impressa Venet., per Georg. de Ruscone, 1508675. [44] Caecesaris Caldarini Mirani Veron. Dictionariolum. Impress., Venet., apud Altobellum Salicatium, 1588. [45] Chrisostomi Iauelli Logica. Impressa Venetia, apud Valerium Bonellum, 1578. [46] Dionisij AreopagitŽ De coelesti et ecclesiastica676 hierarchia, cum Hugone et Alberto Magno comment. De diuinis nominibus, cum expositione s. Thomae Aquinatis. De mistica theologia, cum expositione Linconiensis. Undecim epistole item santi Ignatij. Undecim epistole et sancti Policarpii, una cum scholijs Ambrosij oratoris, monachi Camaldolensis, et cum extractione abbatis Vercellensis. Impresse677 ArgentinŽ, 1506. [47] Dionisij RipŽ Brix., can. reg. S. Saluatoris, Conclusiones. Impresse Venetijs, 1588.   Antonij Maggioragij aggiunto nell’interlinea sopra il rigo.   1508 sotto il rigo. 676   ecclesiastica su correzione. 677  Segue Venet depennato. 674 675

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XI.1,72

ABANO TERME

303

[48-50] Donati Grammatica, cum Carminibus moralibus ProbŽ, et cum Regulis Guarini Veron. Impress. Venet., 1583. [51] Dionisij Cartusiani Commentaria in Epistolis Pauli. Impress. Venet., apud Bartholomeum Rubinum, 1573. [52] Diego di Stella. dell’Ord. di S. Franc. oss., Dispreg. della uanità del mondo. Stampato in Venetia, appresso Franc. Ziletti, 1584. [53] Euclidis Elementorum libri quindici, Grece et LatinŽ. Impressi ColoniŽ, apud Maternum Colinum, 1564. [54] Emanuelis Aluarij, ex Societate Iesu, De instit. grammatices libri tres. Impressi Venetijs, apud Iacobum Vitalem, 1584. (f. 125v) [55] Emilio Maria Manolesso, Sermone sopra la natiuità del Redentore. Stamp. in Venetia, appresso Marco Antonio Zeltieri, 1584. [56] Fabij Incarnati Neapolitani Scrutinium sacerdot. Impress. Venet., apud Aurelium Regetinum, 1582. [57] Fabij Paulini Vtinens. Scolia in primum librum Ciceronis De oratore. Impressum, apud Franciscum Franciscium Senensem, 1587. [58] Francesco Petrarca. Stamp. in Venetia, appresso Nicolò Misserino, 1596. [59] Francesco Panigarola, de l’Ord. Min., Dichiarationi sopra i salmi di Dauid. Stampato in Venetia, apresso Marco Antonio Zeltieri, 1590. [60] Francesco Sans., Diuerse orat., raccolte da molti huomeni illustri. Stampato in Venetia, appresso Giacomo Sans. veneto, 1569. [61] Filosofia moral del Doni. Scritta a penna. [62] Francisci a Victoria, Ord. Predicatorum, Summa sacramentorum. Impressa Vene{***}, apud Baptistam Somascum, 1574. [63] Francesco Guiciardino, Delle hist. Stamp. in Venetia, appresso Franc. Sansouino, 154{*}. [64] Floriani Canalis Brix., canon. reg. S. Saluat., De pia orandi rattione liber. Impress. BrixiŽ, per Policretum Turlinum, 1589. [65] Francisci Maturantij Perusini De uersibus componendis opusculum. Impressum Venetijs, per Christophorum de Pensis, 1502. [66] Gioanni Giusto Lanspergio, monaco certosino, Tratato spirit. Stampato in Venetia, appresso Altobello Salicatio, 1581. [67] Gasparo Loarte, della Comp. di Iesù, Exercit. della vita christiana. In Venetia, appresso Gratioso Percacino, 1566. [68] Gierolimo Panorm., Modo di confess. Stamp. in Bressa, per Vincenzo Sabbio, 1575. [69] Gierolimo Sauonarolla, Confess. Stamp. in Bressa, appresso Pietro Maria Marcheti, 1581. (f. 126r) [70] Gio. Bonifacio, Hist. triuigiana. Stamp. in Treuiggi, appresso Dominico Amici, 1591. [71] Gio. Battista da Pesaro, Rime spirit. Stamp. in Venetia, appresso Paulo Golin., 1591. [72] Guidonis de Monte Rochen Manip. curatorum. Impress. Venet., per Melchionem Sessam et Petrum de Rauanis, 1518.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

304

ABANO TERME

XI.1,73

[73] Gabrielis Barlete, Sermones quadragesimales et de sanctis. Impressi Lugduni, apud Antonium Uincentium, 1536. [74] Gio. Battista Leoni, Lettere familiari. Stamp. in Venetia, appresso Gio. Battista Ciotti senese, 1593. [75] Gabriel Fiama, canon. reg. lat., Discorsi sopra le Epistole et Euangelij di tutto l’anno. Stamp. in Venetia, appresso Francesco De Franceschi, 1574. [76] Ioannis Rauisij Testoris Officina. Impress. Venet., apud Io. Griphium, 1566678. [77] Ioannis Holtusij Kampensis Modus examinandi. BrixiŽ, apud Franciscum et Petrum Mariam de Marchetis, 1567. [78] Ioannis CotŽ, Carminum liber unus. Impress. Florent., apud Laurent. Torent., 1552. [79] Iacobi de Voragine, Ord. Pred., Sermones. Impressi Venet., apud Io. Baptistam Somascum, 1580679. [80] Ioannis Beloni Tolosatis Communes sententiŽ iurium. Impresse Venetijs, 1550. [81] Iacobi Nouelli Castrofrancani De recup. Iauarini opusculum. Impressum Taruisij, apud Euangelistam Deuchinum, 1598. [82] Isocratis Oratio, GrŽca. Impressa Venet., apud Io. Variscum et socios, 1567. [83] Iacobi Sanazarij Opera. Impressa Venet., apud Aldum, 1535. [84] Ioannis Pauli Palanterij Expositio in primum Posteriorum Arist. Impressa Venetijs, apud Horatium de Gobbis, 1579. [85] Ioannis Stefani Sicianensis Compendium regularum. Impress. Venet., per Hieronymum Polum, 1589. (f. 126v) [86] Ioannis Pelissonis Condriensis De quantitate sillabarum libellus. Impress. Venet., 1580. [87] Ioannis Iacobi Rubei Bonon. Elegia. Impressa Venet., apud Horatium Lardatium, 1598. [88] Ioannis Polanchi, Societatis Iesu, Direttorium confessariorum et confitentium. Impress. BononiŽ, per Alexandrum Benatium, 1550. [89] Ioachini Perionij Cormanacenij Interpret. ac noua translatio operum diui Dyonisij AreopagitŽ, cum Epist. sancti Ignatij. Impress. Lugduni, apud Gulielmum Rouilium, 1585680. [90] Ioannis Scoti, Ord. Minorum, Quest. super Logica. Impressa Venet., per Symonem de Luere, 1500, die 20. martij. Ioannis Anglici, eiusdem Ord., Expositio predictorum questionum. Impressa Venetijs, sub eodem impressore, eodem anno et mense. [91] Ioannis Francisci StoŽ Brixiani De uersibus et quantitate sillabarum liber. Impressi Venet., per Hieronymum Scotum, 1562.   1566 sotto il rigo.   1580 sotto il rigo. 680   1585 sotto il rigo. 678 679

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XI.1,112

ABANO TERME

305

[92] Ioannis de Sacro Bosco681 Sphera, cum scolijs Vineti santonis, compendio Pierij Valeriani Bellunens., ac demonstrationibus Petri Nonij. Impress. Venet., per Hieronymum Scotum, 1562. [93] Ioannis Belethi Rationale diuinorum officiorum. Impress. Venet., apud Hieronymum Caualcalupum, 1563. [94] Lu. Ioannes EscopŽ Neap. Spicilegium. Impress. Venet., 1550. [95] Landulfi Cartusiensis Liber de vita Christi. Impress. Venet., per Symonem Papiensem, 1498. [96] Lodouico Guiciardin. Stamp. in Venetia, appresso Dominico Farri, 1581. [97] Lodouico Pitorio ferrarese, Homiliario. Stamp. in Venetia, appresso Christoforo Zane, 1573. [98] Lodouico Dolce, Comedie. Stamp. in Venetia, appresso Stefano di Allessi, 1549. [99] Legendario delle santissime vergini. Stampato in Venetia, appresso Dominico et Gio. Battista Guera, 1575. (f. 127r) [100] Marci Antonij Maggioragij Commentum in dialogum Ciceronis De partitione oratoria, auctum, locupletatum682, opera Ioannis Petri Ayroldi Marcelini Med. Impress. Venet., apud Franciscum Senensem, 1587. [101] Marci Antonij Zimare Problemata. Impress. Venet., 1589. [102] Merlini Cucalij Opus. Impress. Venet., apud Dominicum de Imbertis, 1585. [103] Marci Antonij Flaminij Carminum libri quatuor. Impressi FlorentiŽ, apud Laurentium Torrentinum, 1552. [104] Marci Antonij Zimare Tabula dilucidationum in dictis Arist. et Auerrois. Impressa, Venetijs, apud Iunctas, 1562. [105] Marcialis apostoli Epist. Impress. Lugd., apud Gulielmum Rouilium, 1585. [106] Mauritij de Portu Hiberniae, Ord. Minorum, Expositio super questiones Scoti in Logica. Impressa Venetijs, per Symonem De Luere, 1499. [107] Nicolò Manerbi dell’Ord. de’ Camald., Leg. vulgare de tutti i santi. Stamp. in Venetia, 1542. [108] Nicolai Perotti De uarijs generibus metrorum opusculum683. Impress.684 per Christoforum de Pensis, Venetijs, 1502. [109] Pomponij Gaurici Neap. In quinque uoces Porphirij commentariolus ex Ammonio. Impressum Venetijs, quinto calendas quintiles. [110] Pauli Pergolensis Compendium in Logica. Impress. Venet., 1501, die 3. octobris. [111] Prattica spirituale di una serua di Dio. Stamp. in Roma, appresso Giacomo Ruffi., 1585. [112] Petri Giuuarri Compendium Manualis Nauarri. Impress. FerrariŽ, apud Benedictum Mamarellum,685 1590.  Segue Sphera depennato.   Locupletatum aggiunto sopra il rigo. 683   opuscolum aggiunto sopra il rigo. 684  Segue opuscolum depennato. 685  Segue 1590 depennato. 681 682

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

306

ABANO TERME

XI.1,113

[113] Pacifico dell’Ordine di s. Francesco, cioè Somma Pacifica. Stamp. in Venetia, per Gio. Battista Somasco, 1580686. [114] Pantaleontis Barthelonei Rauerini De quantitate syllabarum liber. Impress. Venet., apud Altobellum Salicatium, 1580. (f. 127v) [115] Pietro Bembo, Lettere. Stamp. in Venetia, del 1560. [116] Eiusdem Petri Bembi Carminum liber unus. Impress. FlorentiŽ. [117] Pelegrin Moretto mantouano, Breue rimario. Stamp. in Venetia, 1546. [118] Paulo Siccio, Dottrina christiana. Stamp. in Roma, appresso Dominico Bassa, 1594. [119] Plutarchi Problemata scelectiora quŽdam. Impress. Venet., apud Petrum Marinellum, 1589. [120] Rudulphi Strody Consequentiae, correpte per fratrem Mattheum Campagnam Lecherio. Impresse Venetijs, 1588. [121] Ruberti Vuidij Tornodorei De dialectica GrŽca libellus. Impress. Venet., apud Altobellum Salicatium, 1581. [122] Ruberto da Lezze predicator, Spechio della fede christiana. Stamp. in Venetia, 1555. [123] Serafin, canon. reg., Giardin. spir. Stamp. in Venetia, per Paulo Ghirardo, 1556. [124] Serafin da Fermo, Opera dell’oratione interior. Stamp. in Venetia, per Comin da Trino di Monferrato, 1569. [125] Serafino Razzi, dell’Ord. de’ Predicatori, Cento casi. Stamp. in Fiorenza, per Bart. Sermartelli, 1578. [126] Sermoni quatordeci battismali, nuttiali et funebri. Stamp. in Milano, 1563. [127] Saluatoris Lombardi Veneti, can. reg. S. Saluatoris, De animorum candore conclusiones. Impress. Patauij, 1598. [128] Sermonete Comentum in Consequentias Strodi, correptam per supradictum Mattheum Campagnam de Cherio. Venetijs, 1598. [129] Serafino Razzi, Cento casi. Stamp. in Venetia, da Ventura di Saluador, 1580. [130] Serui Mauri Honorati Centimetrum. Impress. Venet., per Christofor. de Pensis, 1502. [131] Sulpitij Verulani Grammatica. Impress. Venet., per Io. de Tridino alias Tacuinum, 1504. [132] Stefano Guazzo, La ciuile conuersatione. Stamp. in Venetia, per Altobello Salicatio. [133] ThomŽ CorrareŽ De proposodia libellus. Impress. Venet., apud Altobellum Salicatium, 1586. [134] Torquato Tasso, Gierusaleme liberata. Stamp. in Ferrara, appresso Domenico Mamarelli et Giulio Cesare Cagnacini, 1582. [135] ThomŽ Campegij De auctoritate summi pontificis. Impress. Venet., apud Paulum Manutium, 1555687. (f. 129r)

686 687

  1580 sotto il rigo.   Nel manoscritto 15055.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XI.2,14

ABANO TERME

307

[136] Thomaso Porcachi, Lettere de tredeci huomeni illustri. Stamp. in Venetia, appresso Fabio et Agostino Zopino fratelli, 1584. [137] ThomŽ Aquinatis Logica. Impress. Venet., per Symonem Beuilaquam Papiensem, 1496688. [138] Testamentum Nouum. Impress. Venet., apud Dominicum Nicolinum, 1574. [139] Valerij Maximi689 Opus. Impress. Venet., apud Aldum Manutium690, 1514, mense octobri. Finis indicis siue nota librorum S. Daniellis in Monte. Finis indicis sine nota librorum S. Daniellis in Monte. [140] Biblia sacra, cum Hebraicorum, CaldŽorum et GrŽcorum nominum interpretatione. Impress. Lugduni, per Gulielmum Routileum, 1567. [141] Marco Antonio Berarducio di Biseglia, Summa Corona. Stampata per Gio. Battista691 Ussio, l’anno 1586. [142] Paulo Palacio, Il primo et secondo libro. Stamp. in Venetia, per Aldo Manutio, l’anno 1571. [143] Giacomo Sanazaro, Rime. Stampat. in Roma, l’anno 1530. [144] Historie del Perrù, la prima parte. Stamp. in Ven., da Giordano Ziletti, l’anno 1560. Finis indicis librorum S. Daniellis in Monte.

XI.2. ABANO TERME (Padova), S. Daniele in Monte: Bernardino da Padova. (f. 128r) Libri692 ad uso di don Bernardino padouano. S. Daniellis. [1] Canones. Venetijs, apud Iuntas, 1594. [2] Abbatis Panormitani Opera. Ven., apud Iuntas, 1593. [3] Bullarium. Romae. [4] Thesaurus linguŽ sanctŽ Marci Marini. Ven., apud Ioannem de Garram, 1582693. [5] Iansenij Opera omnia. Lugduni, 1583. [6] Directorium inquisitorum. Romae. [7] Augustini Eugub. Opera694. Ven., 1578. [8] Biblia vulgata. Ven., apud Iuntas, 1584. [9] Ambrosius Calepinus. Ven., apud Aldum, 1588. [10] ConcordantiŽ BiblieŽ HebrŽ. Fol. BasileŽ, 1585. [11-12] Iulij Syrenij Opera omnia. Ven. et BrixiŽ. [13] Gaetanus, In Psalmos. Venetijs, 1579. [14] Genebrardus, In Psalmos. AntuerpiŽ, 1589.   Nel manoscritto 14096.   Maximi su correzione. 690   Manutium aggiunto sopra il rigo. 691  Segue Uscio depennato. 692  Segue di depennato. 693   1582 aggiunto sotto il rigo. 694   Opera aggiunto sopra il rigo. 688 689

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

308

ABANO TERME

XI.2,15

[15] Salmi tradotti da Pellegrin Heri, modonese. Venetia, Ziletti. [16] Institutiones iuris canonici. Ven., 1589. [17] Zabarella, In Clementinam. Ven., apud Iuntas, 1588. [18] Archidiaconi Opera omnia. Ven., apud Iuntas, 1588. [19] Francus in sextum. Apud Iuntas, 1589. [20] Fabrica del mondo dell’Alunno. Venetia.

XII.1. TREVISO, S. Maria Maggiore695. (f. 130r) Index librorum, qui sunt in monasterio SanctŽ MariŽ Maioris TaruisinŽ ciuitatis apud illos reuerendos Canonicos regulares Sancti Saluatoris illhic commorantes. [1] Aristotelis Opera omnia. Lugduni, per Iacobum Berion, 1580. [2] Alfonsi Tostadi Hispani Opera omnia in Sacram Scripturam. Venetijs, apud Ioanem Battistam et Ioanem Bernardum Sessam, 1596. [3] Augustini Steuchi Eugubini Opera omnia. Venetijs, apud Dominicum Nicolinum, 1591. [4] Allexandri Aufrodisei Comentaria in Methafisicam. Venet., 1559, per Ieronimum Scotum. [5] Andreas Camucius, De amore ac felicitate. VienŽ AustriŽ, 1574, per Stefanum696 Kruuzer. [6] Alessandro Petronio, Lib. 5 del uiuer delli Romani et di conseruar la sanità. In Roma, apresso Dominico Bassa, 1592. [7] Auisi di coloro che hanno cura di anime, del reuerendissimo signor don Giouan Bernardo Dias, tradoto dalla lingua spagnola in ittaliana da Gio. Tarcagnota. Brescia, apresso Thomaso Bozzola, 1567. [8] Ambrosij Calepini. Venetijs, per Ioanem Grifium, 1557. [9] Auisi de’ sacerdoti et confessori di Gasparo Loarte. Parma, nella stamparia di Erasmo Uioti, 1584. [10] Aimonis Ennarationes euangelicŽ. LutetiŽ, apud Diuum Marcellum, 1534. [11] Allessandro Picholhomini, Instrumento della filosofia. Venet., per Gio. Maria Bonelli, 1552. [12] Alberti Patauini Augustiniani In Euangelia quadragesimalia conciones. Taurini, in edibus Petri Pauli Porri Colecti, 1527. [13] Arcadia di messer Iacopo Sanazaro, di nouo riueduta per Francesco Sansuino. Venet., per Francesco Rampazzeto, 1559. [14] Apophtegmatum ex optimis utriusque linguis scriptorib. Pauli Mancij. Venet. ex edibus Mancianej, 1577. [15] Ambrosij Calepini, cum aditamentis Pauli Manucij. RomŽ, in edibus Populi Romani, 1580697.

  Per la nota storica e bibliografica sull’insediamento cfr. supra, p. 106, nt. 7.  Segue Krauzer depennato. 697   1580 sotto il rigo 695 696

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XII.1,37

TREVISO

309

[16] Magistri Ambrosij Spere, Ordinis Seruorum, Quadragesimale de floribus sapientiŽ. Venet., cura Boneti Locateli et sumptibus Antonij Scoti698, 1488. [17] Diui Aurelij Augustini, Hiponensis episcopi, Opera omnia. Venet., apud Dominicum Nicolinum, 1570. [18] Alfabetto esemplare di fra’ Vincenzo Ferini da Castelnouo. Parma, apreso gli heredi di Seth Uioti, 1583. (f. 130v) [19] Affetti della mistica theologia, trati dalla cantica di Salomone dal reuerendo don Gregorio Cremanini mantouano, canonico regolare. Venet., apresso Gio. Battista Somasco, 1590. [20] Anotationi sopra gli Euangeli delle domeniche de l’Aduento di fra’ Ferdinando d’Auila. Venet., apresso Francesco De Franceschi senese, 1590. [21] Abbatis Panormitani Siculi Lectiones super lib. Decretalium, cum suis glosis et additionibus. Venetijs, per Baptistam de Tortis, 1502.

B [22] Biblia sacra. AntuerpiŽ, ex officina Christofori Plantini, 1565. [23] Item alia. 1574. [24] Item alia. Apud heredes Nicolai BeuilaquŽ, 1578. [25] Item alia. Lugduni impressa, apud Iacobum de Milijs, 1563. [26] Item alia. Lugduni, apud Sebastianum Griffium, 1537. [27] Item alia, Venetis, apud Iuntas, 1533. [28] Bibliotecha homiliarum et sermonum priscorum EcclesiŽ patrum, Laurentij Condij Ittali opera collecta et studio fratris Gerardi Mosani Dominicani. Lugduni, ex officina Iuntarum, 1588. [29] Bartolamei de Pisis Ordinis Minorum De uita et laudibus b. M. verginis. Venet., apud Petrum Dusinelum, 1596. [30-31] Fratris Bartolamei a Medina In Tertiam partem d. ThomŽ et In Primam secundŽ. Venet., apud Bernardum Basam, 1590. [32] D. Bonauenturae Disputata in quattuor libros Sententiarum. NurimbergŽ, per Antonium Koberger, 1500. [33] D. Bernardi, abbatis Clareualensis, Opera. Venet., apud Fabium et Augustinum de Zopinis, 1583. [34] Bartolamei Burchelati Dialogi septem de epitafijs. Venet., ex thipografia Guerea, 1599. [35] Item Il funerale del signor Gio. Battista Burchelato. Treuigi, per Euangelista Deeuchino, 1590. [36] Breue institutione de’ confessori di fra’ Bartolameo di Medina. Venetia, appresso Dominico Nicolini, 1582. [37] D.699 Bernardi abbatis Liber epistolarum. Mediolani, per Leonardum Pachel, 1455.

698 699

  Scoti su correzione.   D. sul margine esterno.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

310

TREVISO

XII.1,38

C [38] Candelabr. aureum ŽcclesiŽ sanctŽ Dei reuerendi domini Martini Alfonsi Viualdi Hispani, can. reg. Sancti Saluatoris. BrixiŽ, ex officina ThomŽ Bozzole, 1596. (f. 131r) [39] ConcordantiŽ maiores sacrŽ BibliŽ. Venet., ad signum Spei, 1545. [40] Compendium theologicŽ ueritatis fratris Ioanis de Combis, Ord. Minorum. Venet., apud Petrum de Euchinum, 1575. [41] Compendium Manualis Nauari Petri AllagonŽ, Societatis Iesu. Venet., apud Nicolaum Misserinum, 1592. [42] Canones et decreta Concilij Tridentini. Venetjs, apud Ieronimum Caualcalupum, 1564. [43] Monsignor Cornelio Musso, vescouo di Bitonto, Prediche sopra il Simbolo. Venet., nella stamparia de’ Gionti, 1590. [44] Item Quadragesimale. 1586. [45] Item Sopra tutte le feste de l’anno. Venet., appresso Giouani et Gio. Pauolo Gioliti De Ferrari, 1580. [46] Cornelij Mussi De diuina historia. Venetijs, apud Iuntas, 1587. [47] Item In Epistolam ad Romanos comentaria. Venetijs, 1588. [48] B.700 Clementis Romani De constitutionibus apostolicis, Ioanne Carolo Bouio interprete. Venetijs, ex officina Ioannis Ziletti, 1563. [49] Concetti scriturali intorno al Miserere di don Cesare Calderari, can. reg. In Venetia, 1593, appresso Gio. Battista Bonfadini. [50] Cathechesis diecesis Neapolitana, ordinata per reuerendum magistrum Antonucium Eugubinum. Neapoli, apud Oratium Saluianum, 1577. [51] Castor Durante, Thesoro della sanità. Venet., appresso Domenico Farri, 1588. [52] Christofori Marcelli, archiepiscopi, Sacrarum elemosinarum lib. Ven., ad signum Pauonis, 1578701. [53] Concetti scriturali sopra il Magnificat di d. Cesare Calderari. Venet., apresso gli heredi di Marco’ Cessa, 1594. [54] Cento casi di conscientia, raccolti da fra’ Serafino Razzi. Fiorenza, apresso Bartolameo Sermartelli, 1579. [55] Cathechismus ex decreto sacrosancti Concilij Tridentini. Venet., apud Ioanem Antonium Rampazzetum, 1591. [56-57] Chrisostomi Iauelli Questiones in Fisicam et Methafisicam. Venet., per Ioanem Mariam Bonellum, 1568. [58] Cornelij Anceni Comentaria in concordiam euangelicam. Venet., apud Dominicum de Farris, 1587. [59] Cose marauigliose de l’alma cità di Roma. Roma, apresso Vincenzo Accolto, 1574. [60] Concetti di Girolamo Garimberto. Venet., per Gio. Maria Bonello, 1551. [61] Cathechismo uolgare, tradoto dal Figluz. Ven., per Aldo Man[u]cio, 1576. (f. 131v) 700 701

  B. sul margine interno.   1578 sotto il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XII.1,85

TREVISO

311

[62] Cesare Caporali, Rime. Ferrara, per Benedetto Mamarelo, 1590. [63] Colloquiorum moralium Cerasmi Michaelis LŽtti. BasileŽ, ex officina Oporiniana, 1573. [64] Confessonario di fra’ Chereubino da Fiorenze de l’ Ordine de’ Predicatori. Ven., per Vincenzo Rampazeto. [65] Compendio della musica de702 messer Oratio Tigrini. Venet., appresso Riciardo Amadino, 1588. [66] Compilatio Decretalium Gregorij noni. Venetijs, per Battistam de Tortis, 1496. [67] Compendium Manualis Nauari, auctore Petro Giuara. Venet., apud Gio. Battistam Bonsadinum, 1592. [68] Ciceronis EpistolŽ familiarŽ. Venet., apud Ioanem Griffium, 1586. [69] Item Eiusdem De ornatu. Lugduni, apud Sebastianum Griffium, 1550. [70] Capitula fidei christiana Egidij CollumnŽ, Ord. Eremitarum, quŽ Bonifacius papa 8. misit ad Tartarum. 1593, Venet., apud Petr. Mariam Bertanum et fratris. [71] Concilium prouinciale Colloniense. Venet., apud Ioanem Francesium, 1536.

D [72] Diui Dionisij Cartusiani In quattuor Euangelia. Venet., ex officina Bartolomei Rubini, 1569. [73] Item eiusdem De quattuor nouissimis. Venet., 1574, apud Ioannem Mariam Lenum. [74] Declarationes quorumdam Concilij Tridentini decretorum, a cardinalibus sacrŽ Congregationis ad diuersos episcopos missŽ. Libro scrito a mano. [75] Discorsi predicabili di maestro Sebastiano delli Amiani da Fano. Venet., apresso Gio. Battista Somaschi, 1571. [76] Discorsi morali sopra gli Euangeli del padre Franceschino Uisdomini. Venet., apresso Andrea Muschio, 1566. [77] Dichiaratione delli Salmi di Dauid, fatta da fra’ Francesco Panigarola. Venet., apresso Andrea Muschio, 1586. [78] Dialogo fra il catachumeno et il padre cathachizante, composto per Fabian Fioghi dal Monte Santo Sauino. Roma, apresso gli heredi di Antonio Blado. [79] Fratris Dominici Scoto In quattuor Sententiarum. Venet., apud Ieronimum Zenarum, 1584. (f. 132r) [80] Dominicus Bannes, In Summam diui ThomŽ. Venet., apud heredes Melchioris Sesse, 1591. [81] Item eiusdem, De iustitia et iure. Venet., apud Minimam Societatem, 1595. [82] Dominici de Flandria In libros Methafisicorum. Venet., 1499. [83] Dominici Scoto In uniuersam Logicam. Venet., sub signo Pauonis, 1574. [84] Danielis Malonij In secundum librum Sententiarum scolastica biblioteca. Venetijs, 1596, apud Florauantem Pratum. [85] Ditionario uolgare et latino di messer Philipo Uenuti da Cortona. Mantoua, per Francesco Osana, 1589. 702

 Segue l reuerendo depennato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

312

TREVISO

XII.1,86

[86] Dionisio Cartusiano, Sopra i quatro estremi auenimenti de l’ huomo. Venetia, apresso Domenico de’ Imberti, 1596. [87] Dardi del diuino amore del reuerendo fra’ Cornelio Casteluci. Venetia, 1593, apresso Bartolameo Carampello. [88] Decisioni d’alcuni casi di conscientia del reuerendo maestro Augustino Guerieri della Spezia. Venetia, per Francesco Ziletti, 1584. [89] Decretalium liber Sextus, illustratus lucubrationibus doctoris Ieronimi Clari Brixij. Venetijs, per Battistam de Tortis, 1496. [90] Doctrina christiana explicationibus illustrata, Latinitate donata. BononiŽ, apud Victorium Benacium, 1594. [91] Decisio theologorum super usurarios contractus, nuper Rome facta, cum casibus excumunicationis. BrixiŽ, ex tipografia Policreti Turlini, 1584.

E [92] EpitomŽ sacramentorum per dominum Laurentium Pezzium Colloniensem. Venetijs, apud Franciscum Ziletum, 1584. [93] Elocutiones a Dante Ricio exerpte. Venet., apud Iacobum Vincentium, 1594. [94] Enchiridion, seu Manuale confessorum, auctore Martino Nauaro. AntuerpiŽ, ex officina Christofori Plantini, 1579. [95] Examen ordinandorum reuerendi Bartolamei ad Angelo, Napolitani. Venet., apud Iacobum Danielem de Maria, 1588. [96] Enchiridion Psalmorum. Lugduni, apud Iacobum Iuntam, 1538. [97] Examen ordinandorum per fratrem Nicolaum Aurificum Senensem. Venet., apud Franciscum Ziletum, 1572. (f. 132v) [98] Elucidatio in Confiteor Guilielmi Pepini. Venet., 1588, apud Ioanem Antonium Bertanum. [99] ElegantiŽ scielte da Aldo Manutio. Venet., 1576, ex Biblioteca Aldina. [100] Economia concordantiarum SacrŽ ScripturŽ, auctore Georgio Buloco. Correcta per magistrum Liuium a Lege Veneto. Venet., apud Georgium Angelierum, 1585. [101] Expositio imnorum per annum. Venet., per Ioanem Franciscum et Ioanem Antonium de Rusconibus, 1524703. [102] Epitome della historia di Ittalia di messer Francesco Guiciardini. Venetia, per ordine di Giacomo Sansuino, 1580.

F [103] Fratris Francisci Titelmani Tractatus de expositionibus missŽ. Lugduni, apud Benedictum Boerium, 1550. [104] Flores theologicarum questionum fratris Ioseffi Angles Ualentini. Venet., apud Damianum Zenarium, 1588. [105] Flores BibliŽ, siue loci communes. Lugduni, apud Guilielmum Rouilium, 1585. [106] Filipi Diez Lusitani Conciones. Venet., 1589, apud Dominicum de Farris. 703

  1524 sotto il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XII.1,128

TREVISO

313

[107] Item eiusdem Summa predicantium. Apud Ioanem Florinum, 1591. [108] Francisci Toledi, Societatis Iesu, In Euangelium sancti Ioanis comentaria. RomŽ, apud Iacobum Tornerium, 1588. [109] Francisci Suárez Comentaria in Tertiam partem diui ThomŽ. Venet., apud Minimam Societatem, 1597. [110] Fabrica del mondo di messer Francesco Allunno. Venet., apresso Gio. Battista Uscio, 1588. [111] Fratris Francisci ad Ussuna In Euangelia dominicalia. RomŽ, apud Dominicum Basam, 1590. [112] Francisci Picolominei FilosofiŽ moralis. Venet., apud Franciscum de Francisci Senensem, 1583. [113] Francisci Patricij De rerum natura et De spatio fisico et matematico. FerrariŽ, apud Victorium Baldum, 1587. (f. 133r) [114] Fundamenti del parlar toscano di Rinaldo Corso. Venet., 1550. [115] Francesco Prisianese fiorentino. Venet., apresso Gio. Maria Bonelli, 1559. [116] Francisci Toledi In Logicam. Venet., apud Io. Battistam a Porta, 1589. [117] Filosofia morale del Donni. Ferrara, apresso Benedetto Mamarelo, 1590. [118] Francisci Titelmani Elucidatio in omnes Epistolas apostolicas. Lugduni, apud Guilielmum Rouilium, 1547. [119] Flos sanctorum, tradoto di spagnolo in ittaliano dal reuerendo d. Iulio Cesare Ualeriano, piouano di Carpeneto. Venet., apresso il Zioti senese, 1599704. [120] Flagelum demonum et Fustis demonum del Viadana. Stampato in Venetia, apud Florauantem Pratum, 1584.

G 705

[121] D. Gregorij Opera omnia. Lugduni, per Simonem Beuilaquam, 1516. [122] Item eius Pastoralia. BrixiŽ, in officina Damiani Turlini, 1571. [123] Giardino de’ secreti rarissimi, posti in luce da messer Francesco Baci padoano. [124] Gabrielis Biel Expositio sacri canonis missŽ, cum aditionibus sacri Concilij Tridentini, et expositiones sacrificij altaris ZachariŽ Andriani Brixiani. BrixiŽ, apud Thomam Bozolam, 1576. [125] Giouani Vuarde, Esame delli ingegni delli huomini, tradoto dalla lingua spagnola da messer Camillo Camilli. In Venetia, apresso Aldo, 1586. [126] Gregorij de Ualentia, Societatis Iesu, Comentaria theologica in Summam diui ThomŽ. Venet., apud Io. Battistam Ciotum, 1592. [127] F.706 Geremia Bucchio da Vdine, Espositione sopra l’oratione di Geremia propheta, et alcuni Salmi. Fierenze, per Bartolameo Sermartelli. [128] Giouani Giarsone, De l’imitatione Christo. In Uenetia, apresso Gio. Ant. Bertano, 1576707.   1599 sotto il rigo.  Segue Venetijs depennato. 706   F. sul margine interno 707   1576 sotto il rigo. 704 705

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

314

TREVISO

XII.1,129

[129] Gramatices DispauterianŽ per Ioanem Pellizzonam Condriensem. Venet., apud Io. Battistam Somaschum, 1579. [130] Giuseppe Rosatio, Discorsi de l’eternità et del tempo. Millano, apresso Pacifico Pontio, 1593. [131] Gioan Battista Segni, canonico regolare di San Saluatore, Contra l’arte planetaria et modi superstiziosi. Ferrara, apresso Benedetto Mamarelo, 1592. [132] Guidonis de Baiso, archidiacono, Rosarium super Decretum. Sine millesimo. [133] Giardino de esempi di fra’ Serafino Razi. Venet., apresso Daniel Zanetti, 1599708. (f. 133v) [134] Gerusalem liberata del signor Torquato Tasso.

H [135] HomeliŽ del reuerendo d. Onoffrio de’ Zerebini da Cotognola. Venetia, apresso Francesco Ziletti, 1586. [136] Himni sacri del Breuiario, tradotti in volgare dal Posseuino. Venetia, 1599, apresso gli heredi di Gio. Maria Leni. [137] Historia de uitis pontificum Romanorum PlatinŽ. Venet., apud Michalem Tramezinum, 1562. [138] Historia scolastica magistri Petri Comestoris. Parisijs, 1513, per Ioanem Petit Parisiensem, sub signo Lilij aurei. [139] Homelie di san Gregorio papa sopra gli Euangeli. Venet., per Francesco Bindoni et Maffeo Pasini, 1543. [140] Historia del mondo nouo di messer Geronimo Benzoni millanese. Venetia, ad instantia di Pietro et Francesco Tini e fratelli, 1572. [141] Historia treuisana di Giouani Bonifacio. In Treuigi, 1591, apresso Domenico Amici.

I 709

[142] Ioanis Ludouici Viues Excitatio animi in Deum. Lugduni, apud Antonium Griffium, 1565710. [143] Magistri Ioanis Polancj, Societatis Iesu, Directorium breue ad confessarij manus obeundum. Venetijs, ex officina StellŽ Iordani Ziletti, 1565. [144] Ioanis Osorij, Societatis Iesu, Conciones. Venetijs, apud Minimam Societatem, 1596. [145] Imagini delli dei degli antichi, raccolti da Vincenzo Cartari. In Venetia, apresso Marc’Antonio Zaltieri, 1592. [146] Imprese, accomodate a diuerse comodità, trate dalli emblemi del Alciato. In Leone, da Mattia Bonome, 1551. [147] Ioanis Stefani Duranti De ritibus EcclesiŽ catolicŽ libri tres. Rome, ex Tipografia Uaticana, 1591.   1599 sotto il rigo.   Ioanis su correzone. 710   1565 sotto il rigo. 708 709

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XII.1,169

TREVISO

315

[148] Ioanis Lanspergi Cartusiani Opera. ColloniŽ, ex officina Gasparis711 Genapei, sub intersigno Uiri siluestri, 1536. [149] Institutiones ad christianam theologiam fratris Ioanis Vigueri Granatensis et (f. 134r) Comentaria in diuum Paulum ad Romanos. Venet., apud Iacobum Uitalem, 1585. [150] Iacobus de Valentia, Christopolitanus episcopus, In centum et quinquaginta Psalmos, in Cantica omnia et in Symbolum Atanasij. Lugduni, 1526, in edibus Ioannis Moilin. [151] Ioanes Maria Ueratus, Contra responsiones et protestationes eorum qui ad generale concilium uenire contemnunt. FerrariŽ, apud Franciscum Rubeum de Valentia, 1561712. [152] Ioanis Giarsonis De immitatione Christi. Lugduni, apud Tebaldum Paganum, 1554. [153] Interpretatio mirabilis profetiarum de fine mundi per sanctum Vincentium, Ordinis Predicatorum. Venetijs, sumptibus Cominij Lucrensis, 1527. [154] Ioanis Tritemij, abatis Peapolitani, Polegrafia. Francoforti, 1550, ex officina Ciriaci Iacobi713. [155-157] Ioanis de Ianduno Questiones in Phisica et Metaphi. et lib. De celo. Venetijs, apud Hieronimum Scotum, 1553. [158] Ioannis Antonij Turchi De principij naturŽ. VeronŽ, per Sebastianum a Donnis, 1576. [159] Iacobi Zabarelle Opera naturalia. Venetijs, apud Paulum Meietum, 1590.

L [160] Ludouici MolinŽ Comentaria in Primam partem diui ThomŽ. Venetijs, apud Minimam Societatem, 1594. [161] Item eiusdem De iustitia. Eodem loco et tempora. [162] Ludouici Lazareli Septempedani Bombix ad An. Colocium honeste indolis pecerum. [163] Luminare maius Ioanis Iacobi de Manlijs de Bosco super descriptiones antidotarii et practicŽ Ioannis Mesue. Venet., per Ioannem et Gregorium de Gregorijs, 1500. [164] Lettere uolgari di diuersi eccelentissimi huomini. Venet., in casa de’ figli di Aldo, 1545. [165] Lettere di messer Steffano Guazzo. In Venetia, apresso Barezo Barezi, 1596. [166] S. Leonis papŽ Sermones. Venet., in vico SanctŽ MariŽ Formose, ad signum Spei. [167] Lettere di Bernardo Tasso. In Venet., apresso Vincenzo Ualgrisi, 1553. [168] Locutioni delle epistole di Cicerone, selte da Aldo Manucio. Venet., 1582, apresso Aldo. [169] Lettera pastorale di fra’ Francesco Gonzaga, vescouo di Mantoua. In Mantoua, per Francesco Osana, 1597.  Gasparis corregge Iasparis.   1561 sotto il rigo. 713   Ex officina Ciriaci Iacobi aggiunto. Iacobi sotto il rigo. 711 712

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

316

TREVISO

XII.1,170

[170] Legendario nouo della uita et fatti di n.s. Iesu Christo, e di tutti i santi. Venet., apresso i Guerra, 1592. [171] Lucretij Tiraboschi Asolani, CarmelitŽ, Etica Spiritus Sancti in omnium horarum Psalmos. BrixiŽ, apud Vincentium Sabiensem, 1566. (f. 134v) [172] Domini Lelij CechŽ Explicatio casuum episcopo reseruatorum. BrixiŽ, apud Thomam Bozzolam, 1588714. [173] Letioni sopra dogmi, fatte da fra’ Francesco Panigarola. In Ferrara, apresso Iulio Uasalini et Iulio Cesare Cagnacini, 1585. [174] Ludulfi Cartusiani In Psalmos Dauid. 1542. [175] Lettere di Girolamo Catena. Roma, apresso Iacomo Tornieri, 1569. [176] Lettere di messer Claudio Tolomei. Venet., apresso Giouani Griffio, 1589. [177] F.715 Ludouico Granata, Tutte le opere. Venet., 1587, apresso Georgio Angelieri.

M [178] Marci Antonii Mazaroni Dilucidationes. PerusiŽ, apud Petrum Paulum Irlandium, 1589. [179] Mariale fratris Bernardini de Busto, Ord. Minorum. BrixiŽ, apud Petr. Mariam Marchetum, 1588. [180] Michaelis Temotei Gatensis In himnos ecclesiasticos. Venet., apud Franciscum Ziletum, 1582. [181] Manuale de’ confessori del Nauarro, tradoto dal reuerendo fra’ Cola da Guglinisi. Venet., apresso Gabriel Gioliti De Ferrari, 1575. [182] MariŽ uirg. miraculorum lib. tres, ab Hercule Uincemala, iuris consulto, Latine scripti. Mediolani, apud Paulum Gotardum Pontium, 1579. [183] Meditationi sopra li misterij della passione per il p. Vincenzo Bruno. Venet., apresso i Gioliti, 1586. [184] Metamorfosi di Ouidio, tradote da l’Anguilara. Venet., apresso Oratio de’ Gobbis, 1581716. [185] Di Marco Aurelio il primo et secondo libro, con l’orologio de’ prencipi. Apresso Francesco Portonari da Trino, 1555, 1556. [186] Meditationi sopra 16 misterij della santa messa. In Treuigi, apresso Angelo Macelini, 1589. [187] Magister Sententiarum. Octauiani Scoti ciuis Modoetiensis, Venet., 1499. [188] Modo di aquistar la indulgentia di Alessandro Palazo, sacerdote. In Allesandria, apresso Hercole Quinciano, 1585. [189] Fratris Michaelis Bartolamei Salon, Augustiniani, Comentaria de iustitia. Venet., apud Felicem Ualgrisium, 1592. [190] Mariale fratris Sancij Porta717. Lugduni, opera Ioanis Clein, 1516. [191] Manipulis curatorum. Venetijs, apud Georgium Caualum, 1566. (f. 135r)   1588 sotto il rigo.   F. sul margine esterno. 716   1581 sotto il rigo. 717   Porta su correzione. 714 715

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XII.1,213

TREVISO

317

[192] Marco Pollo uenetiano, Delle merauiglie del mondo da lui uedute nelle Indie. In Treuigi, 1590. [193] Monte Caluario, prima et seconda parte, di monsignor Antonio Gueuara, vescouo di Mondogneto. Venet., 1571. [194] Item l’istesso. Stampato in Venetia, apresso Gabriel Giolito De Ferrari, 1558.

N [195] Nicolai de Lira Postille super Epistolas et Euangelia. Venet., 1519, per Allexandrum de Bidonis. [196] Nicolai de Ploue Trattatus sacerdotalis. Venetijs, apud Dominicum Lilium, 1564. [197] Nicolai Clenardi Institutiones in Grecam linguam. Venetijs, apud heredes Petri Rauani et socios, 1558. [198] Nicolai Leonici Opusculum. Venet., 1525, apud Bernardinum Uitalem.

O [199] Osseruationi del reuerendo don Raineri Bauosi, can. regolare di S. Saluatore, intorno a uarij modi di sodisfare a Dio per le pene de’ peccati. Venetia, 1591, apresso Marc’Antonio Cafieri. [200] Oratorio de’ religiosi de l’illustrissimo signor d. Antonio di Gueuara, tradoto di spagnolo per messer Pietro Lauro. In Venet., apresso Gabriel Giolito De Ferrari, 1560. [201] Osseruationi della lingua uolgare di messer Ludouico Dolce. Venet., apresso Gabriel Giolito De Ferrari, 1550. [202] Orlando furioso di messer Ludouico Ariosto, con gli argomenti di messer Lodouico Dolce. Venet., apresso Nicolo Misserino, 1596.

P [203] Petri de Palude Thesaurus nouus enarationum euangelicarum. Venetijs, apud Camillum Franceschinum, 1575. [204] Pauli de Palacio In diui Mattei Euangelium. Venet., ex officina Ioanis Sumaschi, 1581. [205] Prediche di Basilio, arciuescouo. Venet., per Gio. Andrea Ualuasori, 1566. [206] Pollidori Vergilij, Vrbinatis presbiteri, Prouerbiorum libellus. [207] Petrarca. Venet., apresso Nicolò Beuilaqua, 1570. [208] Publij Virgilii Maronis. Venet., apud Ioanem Griffium, 1591. [209] Passione di diece milla martiri crucifissi, trasportata di greco in latino da Anastasio, bibliotecario apostolico, e tradota in uolgare da don Leonardo Cernoti, venetiano. Venet., per Pietro Maria Bertano, 1599. (f. 135v) [210] Petri Lombardi Libri quattuor Sententiarum. Lugduni, apud Benedictum Borin, 1540. [211] Item alius. Venetijs, apud Franciscum Laurentium de Turino, 1563. [212] Petri Bercorij Pictauiensis, Ord. diui Benedicti, Dictionarium. Parisijs, apud Claudium Cheualon, sub Sole Aureo, in uia Iacobea. [213] Prediche del p. fra’ Pietro Ridolfi da Tussignano. Venet., apresso Francesco De Franceschi, 1584.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

318

TREVISO

XII.1,214

[214] Prediche del Fiama sopra il Missus est. Venet., apresso Francesco De Franceschi senese, 1576. [215] Pelbarti718 de Temasuar, Ordinis Minorum, Aureum sacrŽ theologiŽ rosarium. Venetijs, apud Florauante a Prato, 1584. [216] Petrus Lombardus, In omnes Epistulas diui Pauli. Parisijs, apud Nicolaum de Chemin, iusta Collegium Cameracense, 1543. [217] Psalterium parafrasibus illustratum seruati Ieronimi translatione, Rainerio Snoygoudano auctore. Venet., 1572, apud Ioannem Antonium Bertanum. [218] Practica criminalis canonica, Ioanne Bernardino Diaz de Luco Hispano auctore. Venet., apud Altobellum Salicatium, 1581. [219] Paridis Crassi Bononiensis De ceremonijs cardinalium ritus et episcoporum. RomŽ, 1564, apud Antonium Baldum. [220] Pauli Fuschi episcopi De uisitatione et regimine ecclesiarum. Rome, ex tipografia Vincentij Accolti, 1581. [221] Magistri Petri Aurelij Sanuti Ueneti, Augustiniani, Oppugnatio Luteranarum assertionum. Venet., 1543, apud filios Aldi. [222] Praxis beneficiorum domini Petri Rebuffi de Monte Pesulano. Venet., 1563, apud Dominicum Nicolinum. [223] Pratica de l’oratione mentale di fra’ Mattia Belintano, capuzino719 d’Assalò. Verona, 1587, apresso Girolamo Discepolo. [224] Petri Ioanis Perpiniani Orationes. BrixiŽ, apud Petrum Mariam Marchettum, 1599. [225-226] Petri FonsecŽ Questiones in libros MethafisicŽ. Duo tomi. Primus, RomŽ, apud Franciscum Zanetum et Bartolameum Tossium, 1577. Secundus, Lugduni, ex officina Iuntarum, 1599. [227] Petri Ispani Sumulle logicales. Venet., apud Ioannem Battistam a Porta, 1589. (f. 136r)

Q R [228] Responsiones ad cuiuscumque casus conscientiŽ quesita, per patrem Ioanem Battistam Coradam de Perusia, Ordinis Predicatorum. PerusiŽ, ex officina Vincentij Colombarij, 1596. [229] Responsiones casuum conscientiŽ, BononiŽ disputatorum per patrem Ludouicum de Beia Lusitanum, Ordinis Eremitarum. Bergomi, tipis Comini Uenture, 1588. [230] Regula di s. Augustino, tradota in uolgare dal reuerendo maestro Bernardino Scardeone, con l’espositione di Ugone di San Vittore. Venet., apre[sso] Giolito De Ferrari, 1560. [231] Ragionamenti720 cento sopra la passione di Christo, fatti dal Panigarola. In Genoua, apresso Antonio Orero, 1581.

  Seguono lettere depennate.   capuzino corregge capucino. 720   Ragionamenti su correzione. 718 719

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XII.1,250

TREVISO

319

[232] F.721 Raineri de Pisis, Ord. Pred., PanteologiŽ summa. Venet., apud Ioannem Baptistam a Porta, 1581. [233] F.722 Roberti, episcopi Aquinensis, Ord. Minorum, Quadragesimale de penitentia. Venet., per Franciscum Renmer de Aubron, 1479. [234] Rosarium sermonum quadragesimalium723 fratris Bernardini de Busto. BrixiŽ, apud Petrum Mariam Marchetum, 1588. [235] Ricardus de Mediauilla, In quartum Sententiarum. Venet., per Lazarum Soardum, 1509. [236] Rosarium confessorum fratris Angeli Alensis, Ord. Min. CremonŽ, per Barucium Zanium, 1594. [237] Regole generali grammaticali della uolgar lingua di messer Francesco Fortunio. In Uenetia, per Gabriel Gioliti Di Ferrari, 1544. [238] Raggionamenti della lingua toscana di Bernardino Tomitano. In Venetia, per Gio. di Farri, al segno del Griffo, 1545. [239] Ricetario di Galleno. Venet., apresso li Zoppini, 1597. [240] Rime724 diuerse del signor Paolo Faglieta alla genoesa. In Pauia, apresso Girolamo Bartoli, 1588.

S [241] Summa theologiŽ diui Thome Aquinatis, cum comentarij Gaietani. Venetijs, apud heredem Ieronimi Scoti, 1580. [242] Suma prŽdicantium Ioanis Bromiardi, Dominicani. Venet., apud Dominicum Nicolinum, 1586. (f. 136v) [243] Summa Syluestrina reuerendi patris Siluestri Prieratis. Uenetijs, apud Allexandrum Griffium, 1584725. [244] Summa Angelica de casibus conscientiŽ fratris Angeli de Clauasio, Ord. Minorum, cum aditionib. fratris Iacobi Ongareli. Venetijs, apud candentis SalamandrŽ insignia, 1578. [245] Summa sacrŽ theologiŽ et iuris pontificis ac Caesarij beati Antonini, archiepiscopi Florentini. Venet., apud Bernardum Iuntam, 1571. [246] Summa sacramentorum fratris Francisci a Victoria. Venet., ex officina Ioannis BaptistŽ Somaschi, 1572. [247] Summa conciliorum, collecta per fratrem Bartolameum Caranzam Mirandam. Lugduni, apud heredes Iacobi IuntŽ, 1570. [248] Summa Corona de’ confessori di don Mauro Antonio Berarducio. In Venetia, apresso Gio. Battista Somascho, 1591. [249] Summula de peccatis ThomŽ de Uio Gaietani. Venet., apud Dominicum Farrum, 1568. [250] Summa Pacifica di Pacifico d’Anouara. Venet., apresso Dominico et Gio. Battista Guera, 1574.   F. sul margine interno.   F. sul margine interno. 723   quadragesimalium su correzione. 724  Precede Ragionamenti depennato. 725   1584 sotto il rigo. 721 722

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

320

TREVISO

XII.1,251

[251] Summa peccatorum capitalium Sebastiani Medici Florentini. Venet., apud Bernardum Iuntam, 1582. [252] Summa de exemplis et rerum similitudinibus, a fratre Ioane a Sancto Geminiano, Ordinis PrŽdicatorum, Ždita. Venet., ex officina Damiani Zenari, 1576. [253] Sermoni predicabili sopra gli Euangelii di don Siluestro Cigno, uicentino. Venet., apres. Georgio Angelieri, 1580. [254] Salmi di Dauid propheta, in uolgare, fatti da Francesco Panigarola. Venet., apresso Andrea Muschio, 1586. [255] Steffano Guazzo, Dialogi. Venet., apresso Gio. Antonio Bertano, 1586. [256] Scrutinium sacerdotale domini Fabij Incarnati. Venet., apud Fabium et Augustinum Zopinum, 1584. [257] Speculum morale Ioanis Uitalis, SanctŽ RomanŽ EcclesiŽ cardinalis. Venetijs, apud Minimam Societatem, 1594. [258] Scotus, Super libros726 Sententiarum. Venet., per Bonetum Locatelum Bergomensem, 1497. [259] Item eius Questiones quodlibettales. (f. 137r) [260] Sermones de timore iudiciorum Dei fratris Roberti Caracioli de Licio. Venet., per Franciscum Renner, 1479. [261] Suplementum seu Summa Pisanela. Venet., per Nicolaum de Francfordia et Franciscum Aldertum, 1474. [262] Sermones Discipuli de tempore et santis. ColloniŽ, 1492. [263] Sermones uaris fratris Petri IeremiŽ, Ord. PrŽd. BrixiŽ, per Iacobum Britanicum, 1502. [264] Sermones per Aduentum et Quadragesimam fratris Augustini Righini Ferrariensis. Venet., apud Oratium de Gobbis, 1581. [265] Spechio di fede di fra’ Roberto di Lezze. 1495. [266] Suplementum cronicarum fratris Iacobi Filiphi Bergomensis, Ord. Eremitarum. Venet., per Georgium de Rusconibus, 1506. [267] Speculum peregrinarum quŽstionum fratris Bartolomei SybilŽ. Venet., apud Ioanem Antonium Bertanum, 1582. [268] Speculum confessorum per fratrem Matteum Corradonum, Ord. Min. Ven., ad signum ReginŽ, 1581. [269] Summa armila. Venet., apud Dominicum Nicolinum, 1582. [270] Secreti medicinali del reuerendo d. Allessio Piamontese. Venet., per Comin da Trino, 1557. [271] Summa uirtutum ac uitiorum Guilielmi Peraldi episcopi. Lugduni, apud Antonium Vincentium, 1551. [272] Sermones Hieronimi727 Sauonarole in diui Ioannis Epistolam et alia ScripturŽ uerba728. Venet., in officina domini Bernardini Stagnini, 1536.   Libros su correzione   Sermones Hieronimi aggiunto sopra il rigo, con segno di richiamo. 728  Segue Sermones depennato. 726 727

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XII.1,293

TREVISO

321

[273] Solacium iteneris mei. Dialogus Ieronimi Saonarole. Venet., per Aloisium de Totis, 1538. [274] Sermones sancti Leonis papŽ. Venetijs, in vico SanctŽ MariŽ FormosŽ, ad signum Spei. [275] Summa Rosela per fratrem Baptistam Trouamalam, Ord. Min. Venet., per Paganinum de Paganinis, 1440. [276] Sermones uenerabilis Sancij PortŽ, Ord. PrŽd. Lugduni, opera Ioanis Clein Alemani, 1517. [277] Sermones magistri Ioanis ClereŽ. Parisis, sub signo Pellicani, ab Engheberto Manesilo, 1529. [278] Sermones beati Uincentij Hispani. Venet., apud Bartolameum Rubinum, 1573. [279] Sermones Pomerij fratris Pelbarti de Temesuar. Lugduni, per magistrum Bernardum Lescuier, 1514. [280] Sermones diui BonauenturŽ. BrixiŽ, in Ždib. Roberti Turlini, 1596. [281] Sermoni sopra tutti gli Euangelij del padre magistro Filuzi da Pesaro. Venet., 1589, apresso Gio. Antonio Bertano. (f. 137v) [282] Summa della dotrina cristiana del padre Pietro Canisio. Venet., per Michaele Tramezino, 1568. [283] Suessanus, In Methafisicam. Venet., apud Ieronimum Scotum, 1559. [284] Summa perutilis domini Goffredi super titulos Decretalium. Venet., per Filippum Pincium Mantuanum, 1502. [285] Spechio di santa madre Chiesa, composto per il reuerendissimo monsignor Ugone, gardinale di Santo Vittore. Senza millesimo et autore. [286] Sermoni diuersi, da nozze et da morti, del padre Iosef Badella, b[r]esciano. Venet., apresso Dominico De Franceschi, al segno della Regina.

T [287] Themistij Parafrases In Posteriora, Fisica et lib. De anima Aristotelis. Venet., 1570. [288] Tratato della oratione del padre Luigi Granata. In Venet., 1572, per Gabriel Giolito De Ferrari. [289] Terentij ComediŽ sex. Venet., 1567, apud Ioanem Griffium. [290] Tesaurus laudum sanctissimŽ Virginis super Salue Regina fratris Abraam Bozouij. Venet., apud Minimam Societatem, 1598. [291] Triumfus crucis de fidei ueritate Ieronimi Saonarole. Venet., 1521, per Allexandrum de Bindonis. [292] Tome Campegij De auctoritate Romani pontificis. Venet., apud Paulum Manutium, 1555729. [293] Tesaurum nouus enarationum euangelicarum. Venet., apud Ioannem Baptistam Somaschum, 1570. 729

 Ripete 1555.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

322

TREVISO

XII.1,294

[294] Tratato della significatione delle messe del p. Simone Mnisercio, tradoto in lengua uolgare da don Leonardo Cerroti, canonico regolare. Venet., apresso Gio. Battista Somascho, 1589730. [295] Tratato di Tulio Crispoldo per darsi a l’oratione et contemplatione. Venet., apresso Francesco Rampazetti, 1558. [296] Tratato de l’indulgenza del reuerendo d. Isiodoro Uolserano napolitano. Venet., apresso Dominico Farri, 1583. [297] Tratato delli habiti sacerdotali et loro significazione, per il reuerendo don Gioani Bezzi, canonico di Fesoli. Venet., apresso Nicolo Aureti, 1585. (f. 138r) [298] ThomŽ de Uio Gaietani, cardinalis sancti Xisti, In quattuor Euangelia et Acta apostolorum. Venet., in edibus Luce Antoni IuntŽ Florentini, 1530. [299] ThomŽ de Trusilo Conciones quadragesimales. Venet., apud Damianum Zenarum, 1592. [300] Diui ThomŽ Aquinensis In diui apostoli Pauli Epistolas. Lugduni, apud Gasparem a Portonaris, 1557. [301] Thome Stapletoni Promptuarium morale super Euangelia dominicalia. Venetijs, apud Minimam Societatem, 1594. [302] Tratato de l’huomo del p. fra’ Hipolito Maffei da Treuigi, Ord. Min. Treuiso, apresso Aurelio Bonghesini, 1593. [303] Tratato de l’anima di don Cipriano Gianbelli da Verona. Treuiso, apresso Dominico Amici, 1595.

V [304] Vita Christi per Ludulfum Saxonium Cartusianum. Venet., apud Georgium de Caballis, 1556731. [305] Viagio delle Indie orientali di Gasparo Balbi. Venet., apresso Camillo Borgominieri, 1590. [306] Valerij Maximi Dictorum et factorum memorabilium. BononiŽ, per magistrum Franciscum Bononiensem, 1517. [307] Vgonis cardinalis Expositio in quattuor Euangelia. Parisijs, expensis Vdalrici Gering et magistri Bercotoldi Rembold, 1508. [308] Vigna del Signore, nella quale si dichiarano i santissimi sacramenti, di don Lorenzo Pezzi da Collogna. Venet., apresso Girolamo Porro, 1589. [309] Vita de’ santi padri. Raccolta in Venet., apresso Gioani Varisco, 1552. [310] Vita del padre san Francesco, scrita da san Bonauentura. Venet., apresso gli heredi di Simon Galignani, 1598.

730 731

  1589 su correzione.   1556 sotto il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XIII.1,10

ISOLA VICENTINA

323

XIII.1. ISOLA VICENTINA (Vicenza), S. Maria del Cengio732. (f. 139r) Libri latinj del Monasterio di Santa Maria del Cingio d’Isola et de’ reuerendi canonici che si ritrouano quest’anno733 1600, auanti la dieta fatta a Fano dalli mm. rr. padri.

A [1] Aureum sacrae theologiae rosarium iuxta quattuor Sententiarum libros quadripartitum ex doctrina Doctoris Subtilis, d. Thomae, d. Bonauenturae aliorumque sanctorum doctorum, a r. p. Pelbarto da Themisuar Ordinis Minorum de Obseruantia. Venetijs, apud Florauantem a Prato et socios, 1589. [2] Aurea rosa super Euangelijs totius annis magistri Syluestri de Prierio sacri Ordinis fratrum Predicatorum de Obseruantia. Bononie, apud heredum Benedicti Hectoris de Faellis, 1524. [3] Ambrosij Calepini Dictionarium. Apud Aldum, Venetijs, 1583. [4] Aristotilis Rethorica ad Theodectum, Georgio Trapezuntio interprete, lib. 3. Basilea, in officina Frobeniana, 1534. [5] Ambrosij Calepini Dictionarium. Venetijs, apud Ioannem Griphium, 1585.

B [6] Biblia, a uetustissima exemplaria nunc recens castigata Romaeque reuisa. De licentia superiorum. Venetijs, apud Iuntas, 1572. [7] Biblia sacra. Venetijs, apud heredes Nicolai Beuilaque et socios, 1574. [8] Biblia vtriusque Testamenti. Venetijs, ad signum Spei, 1558, sine nominis stampatoris.

C [9] Conciones de tempore, que a prima dominica Adventus ad Quadragesimae initium in Ecclesia habere solent, authore r. p. f. Ludouici Granaten. sacrŽ theologiae professore, monaco Dominicano. Venetijs, ad candentis Salamandrae insigne, 1578, sine nomine stampatoris. [10] Cathechismus ex decreto Concilij Tridentini ad parocos. Bergomi, typis Comini Venture et sociorum, 1586. 732  S. Maria del Cengio, diocesi di Vicenza. Le prime notizie sulla chiesa risalgono al 1192, mentre l’attuale denominazione comincia ad essere attestata a partire dal Trecento. Nel 1456 vi si stabilirino i frati dell’Ordine di santa Brigida, che però lasciarono pochi anni dopo il convento, sostituiti dai Canonici di San Salvatore, i quali vi rimarranno per oltre trecento anni. Con alcuni provvedimenti della Repubblica di Venezia il 16 maggio 1771 vennnero soppresse le canoniche dei Canonici Lateranensi e il 12 settembre dello stesso anno anche quella dei Renani residenti a Isola. Il complesso tornò quindi nella disponibilità della famiglia Porto, che alla fine dell’Ottocento decise di affidare il convento all’Ordine dei Servi di Maria, che si insediarono ufficialmente nel 1904. Bibliografia: Santa Maria del Cengio a Isola Vicentina. Storia, arte e fede, a cura di p. G. M. Vasina, Vicenza 1996. Si veda anche http://www.smariadelcengio.it/il-convento/storia/. 733  Segue 106 depennato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

324

ISOLA VICENTINA

XIII.1,11

[11] Compilatio Decretalium Gregorii noni. Impresso Venetijs domini Bartholamei de Alexandria, Andrea de Asula Mattheique de Salodio sotiorum, anno salutis 1482, Sixto quarto pont. [12] Catalogi sanctorum et gestorum eorum a reuerendissimo in Christo domino Petro de Natalibus de Venetijs, episcopo Equilino. Venetijs, per Henricum de Sancto Vrscio librarium, anno 1593. [13] Canones et decreta sacrosancti oecumeniae et generalis Concilij Tridentini. Romae, 1564, apud Paulum Manutium Aldi f., in aedibus Populi Romanj. (f. 139v) [14] Compendium theologiae veritatis fratris Ioannis de Combis. Venetijs, apud Egidium Regazolam et socios, 1578. [15] Canones et decreta oecumenici Concilij Tridentini, sub Paulo tertio, Iulio tertio et Pio quarto pont. max. Sine milesimo et nomine stampatoris.

D [16] Decisiones aureae casuum conscientiae, quattuor libris distinctae, d. Iacobo de Grifijs a Capua, penetentiario maiore in ciuitate Neapoli, monaco Cassinensi, authore. Cum priuilegio. Venetijs, ex officina Damianj Zenarj, 1591. [17] De734 multiplici nomine theologia certamen domini Dionisij Rippae Brixiani. Venetijs, sine nomine stampatoris et milesimj.

E735 [18] Expositio septem Psalmorum penitentialium reuerendi patris fratris Guilelmi Pepini Parisiensis, doct. theologi Ordinis Predicat. Venetijs, ex officina Io. Baptistae Somaschio, 1573.

F [19] Flores Italici ac Latini sermonis, exhortis exercitationis Io. Ludouici Uiuis excerpti et ab Horatio Toscanella Italice interpretati. Cum priuilegio. Venetijs, apud Felicem Ualgrisium, 1593. [20] Flores theologicarum questionum in quarto libro Sententiarum, colecti a r.p. Iosepho Angles Valentino Ordinis Minorum Regularis Obseruantiae. Augustae Taurinorum, expensis Benedicti Boyerij, 1581. [21] Francisci Prisianensis Florentini Opus linguae Latinae, lib. 6. Venetijs, editum apud Nicolaum Aquambibentem, 1567.

G [22] Homeliae de sanctis, Ioannes Heckius. Sine millesimo, stampatore et etiam locjs736. (f. 140r)   Segue termine depennato   Segue, a capoverso, item depennato, perché ripetuto: Flores Italici ac Latini sermonis exhortis exercitationis Io. Ludouici Uiuis excerpti et ab Horatio Toscanella Italice interpretati. Cum priuilegio. Venetijs, apud Felicem Ualgrisium, 1593. Cfr. infra, [19]. 736   locjs su correzione. 734 735

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XIII.1,34

ISOLA VICENTINA

325

I [23] Ioannes Eckij Homeliarum aduersus Lutherum et ceteros hereticorum de septem Ecclesiae sacramentiis tomus quartus. Apud Poncetum super signo Lupi, 1538. [24] Ioannis Caesarij, uiri vndiquumque doctissimi, Dialetica. Lugdunj, apud Gabrielem Coterium, 1556. [25] Ioanis Gerson, cancelarij Parisiensis, De imitatione Christi. Apud Petrum Loslein de Langentem correctore ac socio, 1478737. [26] Ioannis Scoti, theologi subtilissimi, Super primum Sententiarum. 1472, Nicolao Trono Venetiarum duce, sine nomine stampatoris738. [27] Ioannis Andreae, episcopi Alesiensis, ad PaulumVenetum pontif. max In Epistolarum diui Hyeronimj recognitionem epistolam. Impressum Romae, apud Petrum de Maximis, anno Domini 1476, sedente739 Sixto quarto740. [28] Iulij Feltrij, philosophi ac medici Neapol., Dilucidarium, pene totius logice de sensu composito et diuiso accuratissime pertractans. Neapoli, anno Domini a Virgine partu 1526, die vigesima nona augusti, per virum dominum Euangelistam Papien.

L [29] Lactantij Firmianj De diuinis institutionibus aduersus gentes. Venetijs, apud Iacobum de Colonia et sociorum, 1478, XXVII augusti.

M [30] Metodus confessionis, hoc est ars siue ratio et breuis quendam uiam confitendi, in qua peccata et eorum remedia plenissime continetur, sine authore. Venetijs, apud Cominum de741 Tridino, anno Domini 1547. [31] Missale Romanum restitutum. Venetijs, apud Aldum, 1572. [32] Marci Tulij Ciceronis Orationum. Apud Sebastianum Griphium Lugduni editum, 1547. (f. 140v)

O [33] Omnium operum diui Augustini, episcopi Hipponensis, epitome, primum quidem per Ioannem Pescatorium compendiaria quadam uia collecta. Venetijs, sub signo Sancti Bernardini, 1541, sine nomine stampatoris742. [34] Opuscolum presbiteri Simonis Dalmate ex ciuitate Pharensi, in quo tractatur de baptismo Sancti Spiritus et uirtute eius super Euangelium Ioan., cap. tertio. Venetijs, per magistrum Guilelmum Gallum, 1474743.   1478 corregge 1468.   stampatoris sotto il rigo. 739  Segue quinto. 740   Sixto quarto sotto il rigo. 741  Segue Tid depennato. 742   1541, sine nomine stampatoris sul rigo inferiore. 743   lelmum Gallum, 1474 sul rigo inferiore. 737 738

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

326

ISOLA VICENTINA

XIII.1,35

P 744

[35] Pia expositio sacrosanctj canonis missae a magistro Gabriele Biel. Venetijs, apud Io. Baptistam ab Ostio, 1578.

R [36] Responsiones casuum conscientiae per admodum r. p. Ludouicum de Beia Palestrelum Lusitanum, Ordinis Heremitarum theologum. Brixiae, apud Petrum Mariam Marchetum, 1588. [37] Regula Canonicorum regularium Congregationis Sancti Saluatoris. Romae, apud Paulum Baldum, 1592745.

S [38] Sermones quadragesimales Leonardi de Vtino de Florentia Ordinis fratrum Predicatorum. Cum priuilegio. Lugduni, per Ioannem Marion, anno Domini 1518. [39] Suma sacramentorum Ecclesiae ex doctrina r.p.f. Francisci de Victoria Ordinis Predicatorum. Venetijs, ex officina Ioannis Baptistae Somaschi, 1572. [40] Sermones domini Iacobi de Vitriaco. Venetijs, apud Iordanum Ziletum, 1578. [41] Sermones sancti Vincentij conf. Ordinis Pred. Lugduni, anno 1497, sine nomine stampatoris746. [42] Suma Siluestrina, adictionibus ex sacro Concilio Tridentino et Catechismo Pij quinti. Venetijs, apud heredes Petri Devchinj, 1587. [43] Seuerini Boecij, viri carissimi, Traductio Isagogarum Porphirij et introductionem in comentarium. Sine millesimo et loci et stampatoris. (f. 141r)

T [44] Tractatus confessionis domini Nicolaj Plebi Sacci. Venetijs, apud Io. Baptistam Somascum, 1572.

V [45] Venerabilis Nicolaj de Lyra, Ord. serafici Francisci, De comendatione SacrŽ Scripturae in generali. Basileae, impressum apud Ioannem Froben de Haminelburg, ciuis Basilensis, 1052. [46] Venerabilis Bedae In septem Epistolas canonicas comentaria. Coloniae, ex officina Melchionis Nouesianj, 1541. Libri vulgari.

B [47] Breue instrutione de’ confessori, come si debba amministrare il sacramento della penitenza, diuisa in doi libri dal m. r. p. Bartholameo di Medina. Venetia, appresso Dominico Nicolini, 1582.

  sacrosanctj corregge sacrosanctis.   apud Paulum Baldum, 1592 sul rigo inferiore. 746   sine nomine stampatoris sul rigo inferiore. 744 745

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XIII.1,58

ISOLA VICENTINA

327

[48] Bernardino Tomitano, Della lingua toscana. Padoua, appresso Mar’Antonio Otmo, 1570.

C [49] Concetti di Girolamo Girimberto et altri degnj autori. Venetia, appresso Gio. Antonio Bertano, 1575. [50] Cronica delle vite de’ pontefici et imperatori romanj di messer Francesco Petrarca. Venetia, per Malchior Sessa, 1534.

D [51] Discorsi predicabili per documento del uiuer cristiano, per il r. p. maestro Sebastiano Ammiani fanese, scrittore dell’Ordine de’ fratri Eremitanj. Venetia, appresso Gio. Battista Sommasco, 1587.

E [52] Epistole et Vangeli, che si leggono tutto l’anno alla messa secondo l’uso della santa romana Chiesa, tradocti in lingua toscana dal m.r.p. maestro Remigio Fiorentino (f. 141v) dell’Ordine de’Predicatori. Con priuilegio del sommo pontifice et altri principi. Venetia, appresso i Giolittj, 1588. [53] Euripide, greco, la seconda parte delle tragedie, di Giouanni Eruaggio. Basilea, sine nomine stampatoris et millesimo.

F [54] Francesco Sansuino, Dell’origine et imperio de’ Turchi, racolta da lui, libri tre. Venetia, appresso Francesco Rampazetto, 1564.

G [55] Gioseffo, Dell’antighità iudaiche, tradotto in italiano per messer Pietro Lauro modonese. Venetia, appresso Francesco Lorenzini da Turrino, 1560747. [56] Giardino di sommisti, nel qual si contengono sette milia et più casi di consientia, del r. don Marco Scarsella da Tollentino. Con licentia de’ superiori et priuilegio. Venetia, appresso Gio. Battista Somasco, 1588748.

H [57] Historie naturale di Giouane Plinio Secondo, tradocta per messer Lodouico Domenichi. Con priuilegio. Venetia, appresso Giacomo Vidali, 1573.

I [58] Il Petrarca con decchiarattioni non più stampate. Venetia, appresso Gabriel Giolito De Ferrari, 1563749.

  Lorenzini da Turrino, 1560 sul rigo inferiore.   Somasco, 1588 sul rigo inferiore. 749   Gabriel Giolito De Ferrari, 1563 sul rigo inferiore. 747 748

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

328

ISOLA VICENTINA

XIII.1,59-60

[59-60] Il secondo et terzo libro delle prediche di monsignor Cornelio, uescouo di Bittonto, alla santità di n.s. Pio IIII. Con priuilegio. Venetia, appresso Gabriel Giolito di Ferrari, 1563750.

L [61] Lettioni di monsig. Cornelio, vescouo di Bitonto, sopra il De profundis, dal p. f. Isidoro Rotta, venetiano, di Minori osseruanti. Venetia, appresso Gioanni di Garra, 1588. [62] Libro secondo delle lettere dell’illustre signor don Antonio di Ueguara, vescouo di Mondogneto, predicator, canonista et consigliero della cesarea maestà. Con priuilegio. Venetia, appresso Gabriel Giolito De Ferrari, 1548751. [63] Legendario della vita de’ santi del r. p. Iacobo di Voragine. Venetia, appreso Matteo Valentini, 1592. [64] Le historie di monsignor Giouio da Como, vescouo di Nocera. Venetia, al segno delle Collone, 1581, senza il nome dil stampatore. [65] Lettere familliari di Anibal Carro. Venetia, appresso Aldo Manutio, 1576. (f. 142r)

M [66] Monarchia del n.s. Giesù Christo di messer Go. Antonio Pantera parentino, da lui nouamente emendata, con le adittionj di molte cose necessarie. Con priuilegio. Venetia, appresso Gabriel Giolito De Ferrari, 1565752. [67] Manuale de’ confessori composto dall’eccellente doctore Martino Azplequeta nauaro. Venetia, appresso Gabriel Giolito Di Ferrari, 1574. [68] Matterie predicabili sopra il Miserere di don Onoffrio Zarabini da Cotignola. Venetia, per Gio. Battista Somasco, 1587.

N [69] Nobiltà ciuile e christiana del sudeto Zarabini. Venetia, appresso Francesco Di Franceschi sanese, 1586753.

O [70] Orationj vulgari di Luiggi Grotto, cieco d’Adria. Venetia, appresso Fabio et Agostino Zoppini fratelli, 1582754. [71] Opera sopra li sacramenti di santo Antonino, vescouo fiorentino, per instrutione de’ sacerdoti. Venetia, appresso Luc’Antonio Gionta, 1581.

P [72] Prediche quadragesimali del reuerendissimo monsignor Cornelio Musso, vescouo di Bitonto. Duplicato. Venetia, nella stamperia di Gionti, 1596. [73] Plutarco, greco, Delle vite delli huominj illustri. In Basilea, dal Frobenio, 1560.

  Venetia, appresso Gabriel Giolito di Ferrari, 1563 sul rigo inferiore.   De Ferrari, 1548 sul rigo inferiore. 752   De Ferrari, 1565 sul rigo inferiore. 753   Di Franceschi sanese, 1586 sul rigo inferiore. 754   et Agostino Zoppini fratelli, 1582 sul rigo inferiore. 750 751

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XIII.1,85

ISOLA VICENTINA

329

[74] Prediche del padre Franceschino Visdomini da Ferrara. Venetia, appresso Girolamo Scotto, 1573. [75] Pratica dell’oration mentale di frate Mattia Belintanj da Salò. Venetia, per li heredi di Francesco Rampazetto, 1580755.

S [76] Sermonj sopra tutti li Euangeli dominicali, festiui et feriali, dil m.r.p. maestro Aorelio Filuci da Pesaro dell’Ordine di santo Agostino. Venetia, appresso Gio. Antonio Bertano, 1583. [77] Suma Corrona de’ confessori, duplicata, del m.r.p. don Mauro Antonio Bernaduccio di Bisceglia, dottore et theologo. Venetia, appresso Gio. Battista Vscio, 1588. [78] Summa armilla, triplicata, del m.r.p. frate Bartholomio Fummo piacentino dell’Ordine de’ Predicatori. Venetia, appresso Domenico Nicolinj, 1581.

T [79] Tragiedie di Seneca, tradote da messer Ludouico Dolce. Venetia, appresso Gio. Battista et Marcon Sessa f., senza milesimo. [80] Trattato della confessione et comunione, racolto per messer Giouannj Miranda. Venetia, per Gabriel Giolito De Ferrari, 1570. (f. 142v) [81] Teodoro Gaza, greco-lattino. Di stampa della Gata. Con una epistola lattina senza nome dell’autore et senza errori. Venetia, senza il milesimo et nome dil stampatore.

V [82] Virgilio poeta. Venetia, appresso Giorgio de’ Caualli, 1568. [83] Vita, gesti et costumi, discorsi et lettere di Marc’Aurelio imperatore. Venetia, appresso Domenico Caualcalupo, 1583. [84] Vocabularij duplicati ecclesiastici. In Bressa, l’anno 1544. [85] Vita di Carlo quinto d’Alfonso Vlloa. Venetia, appresso Vicenzo Valgrisio, l’anno 1566. Questi sono tutti li libri, lattinj et vulgari, quali si ritrouano al presente nel nostro monasterio di Santa Maria del Cingio d’Isola, sì delli reuerendi padri canonici quanto del monasterio, videlicet: Il molto r.p. don Fecondo Vendramini, venetiano, priore. Il padre don Fidriano Accolti, venetiano, vicario. Il padre don Serafino Girardi, bresciano. Il padre don Agostino Mantelli, mantuano. Don Cornelio Celsi, venetiano756. Et don Ildibrando bolognese, giouane. 755 756

  heredi di Francesco Rampazetto, 1580 sul rigo inferiore.   Don Cornelio Celsi, venetiano aggiunto.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

330

VENEZIA, S. ANTONIO

XIV.1

XIV.1. VENEZIA, S. Antonio: biblioteca757. (f. 143ra) Libri hebrei, che sono nella libraria delli padri di S. Antonio, tutti scriti a penna. [1] Abram, Sopra la filosofia. [2] Abram de Samuel Leui. Senza principio. [3] Abram. Non si sa de che tratti. [4] Aban Rosad, In filosofia. [5] Abran de Iantod, In filosofia. [6] Ambozar Alpadaui, De filosofia. [7] Aben Rasat, De filosofia. Numero 2. [8] Abram, Sopra Isaia. [9] Ben Rasat. [10] Bradasi, De astrologia. [11] Libro della legge delli hebrei, de’ suoi costumi, di gramatica et altro, et sopra li cinque libri de Mosè et Cantica. [12] Libro chiamato Rabbi Isaia, sopra otto proffetti. [13] Rabbi dal Tamù, Sopra la legge delli hebrei. [14] Libro sopra la legge del Testamento Uecchio, senza nome. [15] Libro Carsaca de filosofia sopra li cinque libri de Mosè et Rabbi Leui sopra li Prouerbij di Salomone. [16] Libro Moise de Leuia, intitolato Narbodi, de filosofia et Rabbi Leui, Sopra li cinque libri de Mosè. [17] Il testo di Isaia profeta. [18] Iuda de Saul, Cusari intitolato. [19] Libro chiamato Magranne. [20] Libri de medicina. Numero 2. 757   S. Antonio, Patriarcato di Venezia. La chiesa, conosciuta anche come S. Antonio di Castello, sorse nel 1346 sulla punta di Castello, a opera di fra’ Giotto degli Abati, priore dei Canonici regolari di S. Antonio di Vienne. Il complesso passò nel 1471 ai Canonici di S. Salvatore di Venezia. Nel sec. XVII venne devastato da un incendio, che danneggiò irreparabilmente anche la biblioteca donata nel 1523 dal patriarca d’Aquileia, Domenico Grimani, ricca fra l’altro di codici ebraici, armeni e greci. I Canonici di S. Salvatore furono soppressi nel 1768 da un decreto del Senato della Repubblica di Venezia e gli edifici conventuali ospitarono dal 1787 un istituto benefico. Nel 1806 fu incluso negli edifici da destinarsi a usi civili e militari e, successivamente, chiesa e convento furono distrutti per fare posto ai giardini pubblici voluti da Napoleone. Fonti: La documentazione proveniente da S. Antonio è conservata nell’Archivio di Stato di Venezia. Bibliografia: F. Corner, Notizie storiche delle chiese e monasteri di Venezia e di Torcello, Padova 1758, pp. 67-70; S. Della Valentina, Degli edifizi consacrati al culto divino in Venezia o distrutti o mutati d’uso nella prima metà del secolo XIX. Note storiche, Venezia 1852, p. 16; C. Zangirolami, Storia delle chiese, dei monasteri, delle scuole di Venezia rapinate e distrutte da Napoleone Bonaparte, Venezia 1962, pp. 108-110; Tamani, Catalogo dei manoscritti ebraici della Biblioteca Marciana di Venezia, cit.; Chiese e monasteri distrutti a Castello dopo il 1807(S. Domenico, S. Nicolò di Bari, Ospedale di Messer Gesù Cristo, Seminario Ducale, convento delle Cappuccine, S. Antonio), a cura di O. Battiston et al., Venezia 1992.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XIV.1,63

VENEZIA, S. ANTONIO

331

[21] Libro delli cinque profetti minori. [22] Moise Maisnon. Non si sa sopra che faci. [23] Libro de gramatica. [24] Libro sopra Isaia. Non ui è autore. [25] Libro del Nazan. Non si sa sopra che faci. [26] Libro di Moisè, Sopra la filosofia. [27] Rabin Moisè, figliolo di Naban, intitolato Geronghi. [28] Vn libro sopra il Testamento Uecchio. Senza principio et auctore. [29] Rabbi Leui de Grassan, Sopra la filosofia. [30] Libro uno. Senza auttore et principio. [31] Rabi Vsua Abansuarii, Sopra li cinque libri della legge. [32] Libro de oratione hebraiche. [33] Libro de Cabalà. [34] Un libro sopra li Salmi et Prouerbij di Salomone. Senza auctore. [35] Abenrasat, De medicina. [36] Libro di astrologia. Senza autore. [37] Decchiaratione de’ Salmi et Prouerbij, in arabico ouero moresco. [38] Libro de gramatica. Senza nome. [39] Libri de filosofia. Senza auctori. Numero 2. [40] Libro di Appocrate et insieme Moisè Maimen. [41] Libro in lingua turchesca. [42] Sefonad Panca, De filosofia. [43] Libro sopra i Salmi, Prouerbij et Iob. Senza autore. [44] Rabot, Sopra il Genesi. (f. 143rb)758 [45] Libro sopra li profeti minori. Senza nome. [46] Libro sopra Isaia, Hieremia, Ezechiel. Senza nome. [47] Michielon, Sopra la gramatica di Dauid. [48] Libro de Vicena, intitulato Canon. [49] Gioanne Raichin. Non si sa sopra che facia, li manca il principio. [50] Rabbi Iacob, intitolato Iore de A. [51] Libro de filosofia sopra Aristotele. Senza principio. [52] Libro di Moisè de Cinsuè, In medicina. [53] Libro in lingua arabica o caldea, sopra le Epistole et Vangeli. [54] Libro del Paralipomenon, sopra la uita dei re de Israel. [55] Libro de filosofia sopra Aristotele. Senza principio. [56] Libro de Iacob, intitulato Abruliuon sopra l’astrologia. [57] Libro di Samuel de Giuda Abintinon, De gramatica. [58] Libro in ligua arabica o caldea Non si sa di che tratti. [59] Libro in lingua turchesca. Non si sa de che tratti. [60] Libro intitolato Le concordantie. [61] Libro de gramatica. Sine principio. [62] Libro delli Re primo, secondo, terzo, quarto. Testo solo. [63] Libro del Genesi, con il comento in lingua caldea. Non ui è autore. 758

  In cima al foglio Di S. Antonio di Venetia.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

332

VENEZIA, S. ANTONIO

XIV.1,64

[64] Libro di Nadan Nadan, In medicina. [65] Libro in lingua parte hebrea et parte arabica. Senza principio. [66] Libro sopra Aristotele. Senza principio et senza fine. [67] Libro in medicina. Senza principio. [68] Libro di Isaia profeta, in lingua caldea. [69] Libro in lingua turchesca. Non si sa de che tratti. [70] Libro di Giosef Albenscapi sopra la filosofia. [71] Libro in lingua arabica. Non si sa de che tratta. [72] Libro di rabbi Leui Bengresor in filosofia. [73] Libro in lingua moresca. Non si sa de che tratta. Sono in tutto numero 76. (f. 143va) Libri greci della libraria di S. Antonio de Venetia, scriti a penna.

A [74] Aristotelis Opera in 7 tomos. In stampa. [75] Aristotelis De historia animalium. [76] Aristotelis De anima. [77] Aristotelis Etica ad Nicomachum, libri 3. [78] Aristotelis Logica, cum scolijs et Uita Constantini imperatoris. [79] Aristidis Orationes. [80] Aristotelis Politica. [81] Aristotelis Metafisica. [82] Aristotelis Metheora. [83] Aristofanis quŽdam Comediae, cum scolijs. [84] Aristotelis Organum. In stampa. [85] Apostoli et Euangelij quedam. [86] Aristofanis ComŽdiae. [87] Agabiti diaconi. [88] Apthonij retoris Fabulae. [89] Aristidis Orationes. [90] Aristofanis Comediae Acharneses, cum scolijs. [91] Aristofanis Comediae. [92] Apollonij Rodij Argonautica. [93] Ammonij In librum De interpretatione. [94] Asopi Fabulae et quŽdam contra Palamitas. [95] Athanasij Alexandrini Lexicon. [96] Aristotelis Politicam et Economica.

B [97] Basilij et Gregorij Nisseni In Exameron.

C [98] Constantini Manassis Chronicon, lib. 2.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XIV.1,131

VENEZIA, S. ANTONIO

333

[99] Climax. [100] Chrisolorae Interrogationes grammaticales. [101] Cyrilli Lexicon, lib. 2. [102] Constantini Lascaris Gramatica.

D [103] Demetrij Phalarei De interpretatione siue de frase, et Dionisij Alicarnasei De compositione nominum. [104] Demostenis Orationes. [105] Demetrij Calcocondyle Grammatica. In stampa. [106] Dioscorides. [107] Demostenis Oratione de corona. [108] Demostenes, cum scolijs. [109] Demostenis Orationes. [110] Duodecim Herculis certamina. Cornuti De cŽlo et Plutarchi Apothegmata. [111] Demetrij Falarei De interpretatione. (f. 143vb)

E [112] Euclides, Cleomediae circularis theorica. [113] Epigrammata. [114] EpistolŽ incerti et Demostenis Orationes. [115] Euripides, cum scolijs, lib. 2. [116] Euripidis Tragediae. [117] Etimologicon lexicon.

F [118] Fragmenta ex Clemente Allessandrino. [119] Fragmenta quŽdam et autoritates de processiones Spiritus sancti.

G [120] Gramatica quedam, lib. 3. [121] Gramatica Constantini Lascaris. [122] Gramatica Moscopuli, lib. 3. [123] Galeni Diffinitiones medicinae. [124] Galeni In aphorismos Hipocratis. [125] Gregorij Nazianzeni Orationes, lib. 3. [126] Gregorij Nisseni De structura hominis.

H [127] Horologium unum, officium Grecum. [128] Homeri Illias, lib. 2. [129] Horologium unum, officium Hierosolymorum. [130] Hesiodus. [131] Hipocratis, Diogenis et {***} EpistulŽ et Meccanica759 Aristotelis. 759

  La prima c di Meccanica aggiunta sopra il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

334

VENEZIA, S. ANTONIO

XIV.1,132

[132] Hinni quedam in sanctum Gioannem euangelistam. [133] Homeri Illias et Odissea760. [134] Homeri Odissea. [135] Hesiodus, cum scolijs Ioannis Teze.

I [136] Iullij Pollucis Omasticon, lib. 2. [137] Incerti In Posteriora Aristotelis. [138] Io. Gramatici In lib. De generatione et corruptione. [139] Io. Damasceni De fide ortodoxa. [140] Io. Climachi et aliorum quedam ascetica. [141] Io. Gramatici In Physicam. [142] Io. Grisostomi Orationes. [143] Io. Climachi. [144] Isocratis761 Orationes, lib. 2. [145] Io. Grisostomi Orationes morales. (f. 144ra)

L [146] Lexicon, lib. 4. [147] Legenda sancti Gregorij et fragmenta quedam.

M [148] Manuelis Moscopuli Gramatica, lib. 2. [149] Menologium.

N [150] Nicandri Theriaca, cum scolijs, et Theodosij Gramatica.

O [151] Orfei Hinni ad Museum, et Homeri Hinni, et Callimachus.

P [152] Phrinici Aticismi. Fragmenta de Somno Scipi. Cicer. De senectute ex interpretatione Teodori Gaze. Somnium Scipionis. Hinni quidam. Solliloquia Augustini, ex conuersione Demetrij Cidonis. [153] Plutarchi Apopthegmata. [154] Psalterium, lib. 2. [155] Pausanias, lib. 2. [156] Plutarchi Uitae, lib. 3. [157] Philostratis Icones; Diuersorum epistole; et Themist. in 2 Post. [158] Plutarchi Orationes morales. [159] Platonis Opera. [160] Pindarus, cum scolijs, lib 2. 760 761

  Odissea corregge Odisseas.  Precede Iosacr depennato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XIV.1,193

VENEZIA, S. ANTONIO

335

[161] Plutarchi Moralia. [162] Philostrati Icones. [163] Ptolomei Geografia.

Q [164] Quedam canones ecclesiastici. [165] Quedam De medicina, et Aristotelis De mundo.

R [166] Regule quedam grammatices.

S [167] Sinesij, episcopi Cirenei, Caluitij Encomium et alij sermones. [168] Simplicij In lib. De anima. [169] Simplicij In lib. De celo, lib. 3. [170] Simplicij In 8 Phisi. [171] Simpli. In 5. Phisi. [172] Simpl. In primo Phisi. [173] Scolia in Orationes Gregorij Nazianzeni. [174] Scolia in Homerum. [175] Senesij De somnijs, et Phalaridis EpistolŽ. [176] Suide Lexicum, lib. 2. [177] Simpli. In Aristotelis Predicamenta. [178] Scolia in Climacum.

T [179] Theodoreti Contra hereses. [180] Theofrasti Charateres. De idiomatibus. Et Palefati De incredibilibus historijs. Et Heliani Uaria historia. [181] Theodori Gaze Grammatica, lib. 2. [182] Tome Magistri. Theodori Gaze Grammatica. Et Petri Hispani, per Georgium Scolanum. [183] Theocritus. [184] Theoduli magistri Congregatio Atticis morum. [185] VitŽ sanctae MariŽ Egitiaci, et Ioannis Climaci Opus. [186] Senofontis Opera, lib. 3. [187] Senofontis Cysi ascensionis. (f. 144rb) Libri latini a mano.

A [188] Aristotelis Etica. [189] Albumasaris Astrologia. [190] Albumasar, De continuationibus. [191] Alfraganus, Astrologus. [192] Armocanus, De questionibus Armenorum. [193] Aueroes, In lib. De anima.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

336

VENEZIA, S. ANTONIO

XIV.1,194

[194] Alfabetum. [195] Auicena, In filosofia. [196] Aububertus et alia. [197] Abonati Aluiceni. [198] Aububertis Uerba et alia. [199] Alexander, De simplicibus. [200] Auerois Colleget, lib. 3. [201] Auicena, lib. 3. [202] Albertus Magnus. [203] Auer., In lib. De anima. [204] AuicenŽ Filosofia. [205] Albertus Magnus, De mirabili scientia Dei. [206] Albertus Magnus, De homine. [207] Astrologia quidam. Sine nomine. [208] Albertus Magnus, De proprietatibus rerum. [209] Albertucij Sofismata. [210] Athanasius, Contra gentiles. [211] Aristotelis, Fisionomia, lib. 2. [212] Retorica. [213] Problemata, lib. 2. [214] Metafisica, lib. 3. [215] Etica, lib. 3. [216] De celo et mundo, lib. 4. [217] Metheo., lib. 2. [218] De substantia orbis. [219] Politica, una cum statu optimo ciuitatis. [220] Fisica. [221] Filosofia, cum comentu. [222] Filosofia. [223] Logica, lib. 3. [224] De anima. [225] Etica. [226] Politica. [227] Topica, lib. 2762. [228] D. Augustini Homiliae. [229] Super Genen. et contra Faustum. [230] Super Ioann., lib. 2. [231] Opuscula. [232] Sermones ad heremit. [233] De uera religione. [234] De ciuitate Dei. [235] Tractatus763. 762   Gli item 211-227 sono riuniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Aristotelis. 763   Gli item 229-235 sono riuniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge D. Augustini.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XIV.1,269

VENEZIA, S. ANTONIO

337

[236] Archiepiscopi In titulo Decretalium. [237] Anatomia quedam. Sine nomine. [238] Antonini Secunda pars SummŽ. [239] Albertanus, De doctrina dicendi et tacendi. (f. 144va) [240] D.764 Ambrosij Super Psal. 118, lib. 2. [241] De officiis, lib. 3. [242] Exameron. [243] Super Lucam765. [244] Assumptio b. MariŽ et eius miracula. [245] D.766 Anselmi et Damasceni Opera. [246] Aboazzi, De medicina. [247] Aulus Persius. [248] Astrologia quedam. Sine nomine. [249] Aulus Gelius lib. 2. [250] Anij Secundi De gestis Scipio. [251] Albertus de Zancaris, Super Galenum. [252] Abb. Panorm., Prima pars. [253] Azzonis Suma. [254] Alexander Afrodisius, Super lib. De anima. [255] Antonini archiepiscopi Confessionale. [256] Alfonsinus, De moribus et uita hominum. [257] Andree Summa contra hereticos. [258] D.767 Antonini Secunda pars. Stampata in Venetia, per Nicolò da Franfort, 1474. [259] Auli Gelij. Stampato in Venetia, per Gio. Tacuino, 1517. [260] D.768 Augustini De ciuitate Dei. Stampato in Venetia, per Gio. Aurelio, 1470. [261] Augustini Steuci Opera. Stampato in Venetia, per Domenego Nicolini, 1591. [262] Alessio Porri, carmelitano. Stampato in Venetia, per Pietro Drusinelli, 1597. [263] Alexander Picolomini, Sfera. Stampata in Venetia, all’insegna del Pozzo, 1552. [264] Alfonsi Vloa Historie. Stampata in Venetia, per Bolognino Zalteri, 1570. [265] Ariosto. Stampato in Venetia, per li heredi di Pietro Deuchino, 1577. [266] Anguilara. Stampato in Venetia, per li deti, 1587. [267] Ambrosij Calepini. Ven., per Aldum Manutium, 1592. [268] Ambrosij Calepini. Ven., per Bartolomeum Cesanum, 1553. [269] Alessio Piamontese, I secreti. Stampato in Venetia, per Domenico Fari, 1570769.   D. sul margine esterno.   Gli item 240-243 sono allineati a destra della colonna, mentre a sinistra, al centro, si legge Ambrosij. 766   D. sul margine esterno. 767   D. sul margine esterno. 768   D. sul margine esterno. 769   1570 sopra il rigo. 764 765

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

338

VENEZIA, S. ANTONIO

XIV.1,270

[270] Antonio Pelegrini, Della uita770 solitaria et del sprezzi della morte. Stampato in Venetia, per Gio. Grifio, 1588. [271] Antidoto della gelosia de Leuantio Mantoano. Stampato in Bressa, per Damian, 1560. [272] Ambrosij Calepini. Ven., per Io. Grifium, 1557. [273] Ascanio Centorio, HistoriŽ. Ven., per il Ziletti, 1566. [274] Aristotile, Dei gouerni, tradoto per Bernardin. Fiorenza, stampato per Lorenzo fiorentino, 1549. [275] D.771 Augustini Explanatio Psalmorum. Ven., per Bernardinum Benalium,1493. [276] Alberti Patauini Quadragesimale. Ven., per Giacobum Pentium, 1523. [277] Ambrosij eremitae Sermones quadra., inscriptus Gentiles. De licentia inquisitoris. Ven., apud Octauianum Scotum, 1523772. [278] Aurea rosa Siluestri de Prierio. Ven., apud Melchiorem Sessam, 1524. [279] Antonini archiepiscopi Conf. Ven., apud Stefanum Sabium, 1539. [280] Apparatus Latine locutionis Bartolomei Ricci. Stam. Lugduni, per Sebastianum Griffium, 1534. [281] Alexandri Carrerij De somnijs. Patauij, per Laurentium Pasquatum, 1575773. [282] Andree Duodi De habitibus intellectus. Ven., per Dominicum Nicolinum, 1578774. [283] Aesopi Fabule. Ven., per Io. Variscum, 1597. [284] Antologia del bidelo dello Studio di Padoua. Stampata in Padoua, per Lorenzo Pasquato, 1585. (f. 144vb) [285] Alessandro Farra, Discorsi. Stampato in Pauia, per Gieronimo Bartoli, 1564. [286] Ambrosij Calep. Ven., per Gio. Grifium, 1585. [287] Augustini Stueci, De pereheni filosofia. Basilee, per Nicolaum Briling, 1542. [288] Aurelio Filuci da Pesaro, Serm. sopra li Euangeli. Ven., per Gio. Brentano, 1593. [289] Antonio Pagani, Summa de’ penitenti. Ven., per Gio. Varisco, 1587. [290] Agostino da Matrice, Interrogazioni per li confessori. Per Bartolomeo Carampello, 1595775. [291] Agustini Steuci Super Spalmos. Lugduni, apud Sebastianum Grifium, 1548. [292] Augustini Steuci Super Iob. Ven., apud Cominum de Tridino, 1567. [293] Andrea Fuluius, De antiquitate urbis Romae. 1527. [294] Aristotelis Opera, cum com. Auerois. Ven., apud Cominum de Tridino, 1560. [295] Alfonsi Bracorij Annotation. in Aristo. Ven., per Dominicum Gueram, 1569. [296] Augustini Bucij Taurinensis. Taurini, apud Franciscum Ducium, 1572. [297] Ambrosij Calepini. Ven., per Nicolaum Beuilaquam, 1570.  Segue politica depennato.   D. sul margine esterno. 772   1523 sotto il rigo. 773   1575 sopra il rigo. 774   1578 sotto il rigo. 775   1595 sopra il rigo. 770 771

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XIV.1,330

VENEZIA, S. ANTONIO

339

[298] Antonio Marafa, De anima. Stampato in Napoli, per Matio Cancro, 1550. [299] Alessandro Piccolomini, Sfera. Venetia, per Gio. Maria Bonelli, 1552. [300] Alessandro Piccolomini, Instrumento de filosofia. Venetia, per Gio. Varisco, 1562776. [301] Anguilara. Venetia, per Francesco senese, 1572. [302] Annali ecclesiastici di Francesco Sansouino. Stampati in Venetia, per Enea de Alaris, 1573. [303] Annales ecclesiastici Cesaris Baronij. Ex Tipographia Vaticana, 1592. [304] Ambrosij Calep. Ven., apud Io. Grifium, 1585. [305] Antonii Bonfinij Rerum Ungaricarum decades quattuor cum dimidia. Basilee, ex Officina Operiniana, 1568. [306] Alessandro Carerio, Contra Dante. Padoua, per Paolo Megietti, 1582.

B. Scriti a mano. 777

[307] D. Bernardi Amonit. ad sororem suam. [308] Burleus, Super Dialect. [309] Burlei Logica, lib. 3. [310] Boetius, De musica. [311] Boetius, De consolatione, lib. 4. [312] Burleus, Super politica Aristotelis. [313] Bartoldus, In lib. Hipocratis. [314] Bartolomeus, In lib. Posteriorum. [315] Burleus, De substantia orbis. [316] Biblia, lib. 3. [317] D.778 Buonauentura, Super Apocalip. [318] Boetius, De Trinitate. [319] D.779 Bernardus, Super Canti. canti., lib. 2. [320] Boetiji Musica et aritmetica. [321] Breuiarium anticum. [322] D.780 Bernardi Flores. [323] Boccacius, De claris mulieribus. [324] Biblie pars una usque ad librum Paslmorum. [325] Biblie pars altera usque ad finem. (f. 145ra) [326] Biblia, cum glosis. [327] Bartolomei De concordia summa, lib. 2. [328] Boetius, lib. 2. [329] Burlei Logica. [330] D.781 Bernardi Sermones.

  1562 sotto il rigo.   D. a sinistra della colonna. 778   D. a sinistra della colonna. 779   D. a sinistra della colonna. 780   D. a sinistra della colonna. 781   D. sul margine interno. 776 777

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

340

VENEZIA, S. ANTONIO

XIV.1,331

[331] Beniamin Riccardi De s. litteris. [332] Beda, Super Prouerbia Salomo. [333] Bartolomei de Recanati Filosofia. [334] Boetij Mathematica. [335] Bruni Cirurgia. [336] Boetius. Impressum782 Venetijs, per Lucam Antonium Giuntam, 1536. [337] D.783 Bernardi Opera. Basilee, per Gio. Heruagium, 1552. [338] Bullarium. Impressum Romae, 1586. [339] Breuiarium. Ven., apud Iunctas, 1580. [340] Biblia sacra. Lugduni, apud Gulielm. Rorcilium, 1547. [341] D.784 Bernardi abb. Quedam opera. Ven., per Simonem Beuilaqua, 1495. [342] Bartolomeo Fumo, Summa armila. Venetia, per Dominicum Nicolinum, 1581785. [343] Breuiarium. Rome, apud Iunctas, 1569. [344] Biblia. Ven., per Altobellum Salicatum, 1576. [345] D.786 Bonauentura, Dieta salutis. Ven., per Ioanem Quarengis, 1497. [346] Beda, De temporibus. Ven., per Gio. Tacuinum, 1509. [347] Breuiarium. Ven., sub signum Europe, 1596. [348] Bartolomeo Romano, De matematica. Napoli, per Giacomo Carlino, 1595. [349] Boccacio, Delle donne illustri. Venetia, per Francesco Imperatore, 1558. [350] Boccacio, Genealogia de’ dei. Venetia, all’insegna del Pozzo, 1547. [351] Boetij Opera. Ven., per Ioanem de Forliuio, 1497. [352] Breuiarium. Ven., apud Iuntas, 1569. [353] Bibliotecha a magistro Angelo Rocca. Vici Equensis, per Io. Baptistam Cappelum et787 Cachium, 1585. [354] Biblia. Antuerpie, in edibus Birchamni, 1570. [355] Breuiarium. Apud Io. Variscum, 1577. [356] Biblia. Lugduni, apud Iulium Rouilium, 1569. [357] Bulle indictionis sacri Conc. Triden. Patauij, apud Christoforum Griphium, 1563. [358] Bartolomeus Sybille, Quest. de animalibus. Lugduni, in edibus Iacobi, 1521. [359] Bernardo Segni, Etica d’Aristotele. Ven., per Bartolomeo Imperatore, 1551. [360] Battista Guerrini, Comedia. Venetia, per Francesco Sanese, 1592. [361] Bartolomeo Caualcante, Retorica. Pesaro, per Bartolomeo Cesano, 1559788. [362] Boetio, De consolatione. Venetia, per Io. Antonio et fratelli, 1527. [363] Baldissera Pisanelli, De’ natura de’ cibi. Venetia, per Io. Battista Porta, 1584789. [364] Bagnarea vescouo, Italia trauagliata. Venetia, per Daniel Zaneti, 1577. (f. 145rb)   Stamp depennato. Impressum sopra il rigo.   D. sul margine esterno. 784   D. sul margine interno. 785   1581 sotto il rigo. 786   D. sul margine interno. 787  Segue Cha depennato. 788   1559 sotto il rigo. 789   1584 sotto il rigo. 782 783

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XIV.1,400

VENEZIA, S. ANTONIO

341

C. Scriti a mano. [365] Compendium sacrŽ theologiŽ, lib. 2. [366] Canones de scientia moruum corpor. supercel. [367] Capitula nominum deficentia, scripta per alfabetum. [368] Colibeta. [369] Conciliator, lib. 3. [370] Cornelius Celsus, De medicina. [371] Confetarij medicine, lib. 2. [372] Concordantie Biblie, lib. 3. [373] Catalogus sanctorum. [374] Collactiones patruum. [375] Confectio astrolabij. [376] Claudianus Esolion. [377] Cicero, Orationes, lib. 2. [378] Retho. ad Herenium, lib. 2. [379] De oratore, lib. 2. [380] De officijs, lib. 3. [381] Paradoxa et Thuscula., lib. 3. [382] De senectute et amicitia. [383] De finibus bonorum et malorum. [384] TusculanŽ, lib. 6. [385] Paradoxa. [386] EpistolŽ familiares790, lib. 5. [387] Orationes, lib. 5. [388] Filipice, lib. 2. [389] De officijs, lib. 3. [390] Inuectiue in Catelinam. [391] Ad Aticum. [392] De somno Scipionis791. [393] Comentaria Cesaris. [394] Cronica urbis Ianuae. [395] Concilium Basiliense. [396] Comentata Florentini. [397] Concilium Pisanum. [398] Comentum in libro De modo significandi. [399] Clementina. [400] Catalogus sanctorum. Impressum Vicentiae, per Henricum a Sancto Vrso, 1493.

  familiares su correzione.   Gli item [377-392] sono allineati a destra della colonna, mentre a sinistra, al centro, si legge Cicero. 790 791

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

342

VENEZIA, S. ANTONIO

XIV.1,401

[401] Capreolus. Venetia, per Ottauianum Scotum, 1483. [402] Concilium Tridentinum. Ven., per Andream Muschium, 1581. [403] Compendium theologie d. Thome. Ven., apud Iunctas, 1585. [404] Compendio delli annali ecclesiastici del Panigarola. Roma, per gli heredi di Gio. Gilioto, 1590. [405] Cesaro Capaccio, Imprese. Napoli, per Giacomo Carlino, 1592. [406] Camilo Camili, Imprese. Venetia, per Francesco Zileti, 1586. [407] Concilium Tridentinum. Ven., per Egidium Regazola, 1574. [408] Cathechismus. Ven., per Aldum Manutium, 1571. [409] Cornelio Tacito. Ven., per Bernardo Zonta, 1587. [410] Cathechismus. Ven., apud Aldum Manutium, 1526. [411] Casselina de breuibus et longis sillabis Sacre Scripture. Ven., per Guglielmum de Monteferrato, 1525. (f. 145va) [412] Cathechismus. Ven., per Dominicum de Farri, 1563. [413] Cornelio Musso, Letioni792. Ven., per Gieronimo Polo, 1583. [414] Cesare Bottoni, Sopra i giubilei. Piacenza, per Gio. Bazachi, 1589. [415] Ciceronis EpistolŽ fam. Ven., apud Gio. Grifium, 1581. [416] Compendium theologiŽ. Ven., ad signum Spei, 1504. [417] Cose merauigliose di Roma. Ven., per Fabio Zopini, 1587. [418] Catholica desciplina de’ prencipi del Mutio. Roma, per Antonio Blado, 1561793. [419] Comentarius de iubeleo et indulgentijs Martini Nauarij. Romae, apud Iosefum de Angelis, 1575. [420] Cronica della Madonna di S. Lucca di Bologna. Venetia, per Domenico Guerra, 1579794. [421] Concilium Tridentinum. Ven., per Iordanem Ziletum, 1569. [422] Compendium theologiae. Ven., apud Hieronimum Caualcalupum, 1560. [423] Censura generalis. Ven., per Iordanem Ziletum, 1562. [424] C. Crispi Salustij. Venetia, per Aldum Manu. 1521. [425] Chrisostomi Iauelli, Super Metha. Venetia, apud Hieronimum Scotum, 1555. [426] Cicer. Questionum. Lugduni, apud Sebastianum Grifium, 1540. [427] De officijs. Ven., per Gio. Pauese, 1544. [428] Tusculane. Ven., per Vicentium Vauguris, 1544795. [429] Concilium Tridentinum. Ven., per Egidium Regazolam, 1574. [430] Concilium Pauli fratris Paduani Barlete. Ven., ad signum Crucis, 1545. [431] Crisostomi Iauelli Opera. Ven., per heredes Bonelli, 1567.   Letioni su correzione.   1561 sotto il rigo. 794   1579 sopra il rigo. 795  Gli item [426-428] sono riuniti da una parentesi graffa, alla sinistra della quale si legge Cicer. 792 793

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XIV.1,459

VENEZIA, S. ANTONIO

343

[432] Compendium priuilegiorum Fratrum Mino. Alfonsi de Casarubios. Brixia, per Societatem, 1600. [433] Concetti scriturali sopra il Miserere del p. Cesare Calderari. Reuisti. Venetia, per Marc’Antonio Bonibelli, 1598. [434] Compendium theologie Alberti Magni, cum scolijs PorectŽ. Ven., per Io. Baptistam Somascum, 1584. [435] Candelabrum aureum d. Martini Alfonsi Uiualdi. Ven., per Nicolaum Moretum, 1596.

D. Scriti a mano. [436] Dini de Florentia, Filosofia. [437] Durandi Quest. super primum et secundum Sentent., lib. 2. [438] Dioscorides. [439] Dinus, In Auicenam. [440] Durandus, In primum et secundum Sententiarum. [441] Dionisi Opera, cum comentu Linconiensis. [442] Dante. [443] Doctrinale796, lib. 2. [444] Declamationes SenecŽ. [445] Donatus. [446] Doctrinale, cum glosa. [447] Diogenes. [448] Donatus, De partibus orationis. [449] Decretum. [450] Decretum, cum glosa. [451] Deffecerunt archiepiscopi, a fratre Antonio de Florentia, et est modus confitenti. [452] Decretalium lib. 2. [453] Dionisius Alicarnaseus. Impressum Taruisij, per Bernardinum Celerium, 1480797. (145vb) [454] Ditionario. Stampato in Venetia, per Comin da Trino, 1568. [455] Discorsi morali sopra gli Euangelij del p. Franceschino. Venetia, per Andrea Muschio, 1566. [456] Directorium Scoti per magnificum cardinalem Sarnanum. Ven., 1580. [457] Dialogi di s. Catarina da Siena. Venetia, per Giacomo Corneti, 1589. [458] Dionisij Cartusiani In Epistolas Pauli. Ven., per Bartolomeum Rubinum, 1573. [459] Diaz, Pratica canonica. Ven., sine millesimo. 796 797

 La c di Doctrinale aggiunta sopra il rigo.   rium, 1480 sotto il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

344

VENEZIA, S. ANTONIO

XIV.1,460

[460] De usu quadrato geometrico, sine autore. Norimberge, per Christoforum Lognerum, 1594. [461] Dell’usu dell’allometro. Venetia, per Giordano Zileti, 1564. [462] Dione Cassio, De’ Romani. Venetia, per il detto, 1584. [463] Doni, Filosofia morale. Vicenza, per Giorgio Greco, 1597. [464] Domenici, Moti. Stamp. in Venetia, per Domenico Fari, 1581. [465] Dictionarium Grecum. Ven., per Marchiorem Sessam, 1525. [466] Dante. Venetia, per Pietro da Fano, 1568. [467] Dechiaratione di fra’ Geruaso da Guidicciolo sopra le censure et pene ecclesiastice. Bressa, per Giacomo et Policreto, 1576. [468] Discorso sopra la carestia et fame di d. Gio. Battista Segni. Ferrara, per Benedetto Mamarello, 1591. [469] Dictionario798. Venetia, per gli heredi de Luigi Valuasor, 1589. [470] Decreta in sinodo Mediolanensi. Mediolani, apud Pacificum Pontium, 1573799. [471] De diuinis officijs catholice Ecclesie. RomŽ, in aedibus Populi Romani, apud800 Georgium Ferrarium, 1591. [472] Discorsi morali e politici di Michiel da Montagnana. Ferrara, per Bernardo Mamarello, 1590. [473] Dioscoride. Ven., per Carlum Troianum, 1542. [474] D. Thomae, In Fisica Aristotelis. Ven., apud Iunctas, 1551. [475] Dante. Ven., per Gio. Battista Sessa, 1578. [476] Dionisio Alicarnaseo, Delle antichità de’ romani. Venetia, per Nicolo Basca, 1545.

E. Scriti a mano. [477] Expositio super Euangelium Mathei, sine nomine. [478] Euclides. [479] Expositio super lib. Periherm., sine nomine. [480] Egidius, In lib. Elencorum, lib. 2. [481] Expositio in Logica Aristotelis. [482] Egidius, In lib. Fisicorum, lib. 2. [483] Expositio in lib. De anima et Methe., sine nomine. [484] Expositio in Problem. Aristotelis, sine nomine. [485] In lib. Metha, sine nomine. [486] In Psalmos per fratrem Hildebrandinum Ordinis Predicatorum. [487] Expositio in Apocalipsis per fratrem Ugum Ordinis Predicat. [488] In lib. De anima, sine nomine.

 Precede Dioct depennato.   1573 sotto il rigo. 800  Segue Gerg depennato. 798 799

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XIV.1,516

VENEZIA, S. ANTONIO

345

[489] In lib. De interioribus, sine nomine801. [490] Egidius, De ente et essentia. [491] Egidius, De pulsu. [492] Exameron d. Basilij. (f. 146ra) [493] Euangelia sacra, lib. 2. [494] Euangelia, cum glosis, lib. 2. [495] Egidius, cum Glosa ordinaria. [496] Eutropij. [497] Emilius Probus. [498] Egidius, De regimine principum, lib. 2. [499] Eusebius, De tempore. [500] Egidius, Super lib. De anima. [501] Eusebius, De preparatione euangelica. [502] Enrici De Gandauu Quolibeta. [503] Entisberti Sofismata. [504] Esequie celebrate in Fano di Sisto 4. Stampate in Pesaro, per Gieronimo Concordia, 1584. [505] Expositio Scipionis Florilli in lib. Post. Neapoli, per Gioseffum Chachium, 1574. [506] Eusebij, Cesariensis episcopi, Cronicon. Parisijs, per Henricum Stefanum, 1518. [507] Expositione del responso maggiore de’ morti di Ottauiano Precone, arciuescouo di Palermo. Palermo, per Gio. Matteo Mida, 1566802. [508] Lettioni sopra Giona del Marcellino. Camerino, per Gieronimo Strengari, 1581. [509] Epitome sacramentorum Laurentij Petri de Colonia. Venetiis, apud Fabium de Zopini, 1584803. [510] Eusebio Panfilo, Della preparatione euangelica. Venetia, per Michel Tramezino, 1552. [511] Epistola di s. Gio. Grisostomo esortatoria alla penitentia. Venetia, per Aldo, 1554. [512] Elucidario poetico. Venetia, appresso Egidio Regazollo, 1579. [513] Egidij Columne Capitula fidei christiane. Ven., apud Bertanum, 1593. [514] Eusebij Cesariensis Historia ecclesiastica. [515] Euclide. Ven., per Gio. Barilletum, 1569. [516] Economia Bibliorum. Ven., per Melchiorem Sessam, 1572.

801   Gli item [483-489] sono allineati a destra della colonna, mentre a sinistra, al centro si legge Expositio. 802   1566 sotto il rigo. 803   de Zopini, 1584 sotto il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

346

VENEZIA, S. ANTONIO

XIV.1,517

[517] Exempla uirtutum et vitiorum per Nicolaum Hanapum. Ven., per Venturinum Ruffinelum, 1538. [518] Euclide. Venetia, per li heredi di Troian Nauo, 1585. [519] Efemeride di Gio. Antonio Magini. Venetia, per Damian Zenaro, 1583. [520] Efemeride di Gio. Battista Carelli. Venetia, per Nicolò Beuilacqua, 1555. [521] Erone Alessandrino, Delle machine. Venetia, per Girolamo Poro, 1589.

F. Scriti a mano. [522] Fratris Raimundi Summa. [523] Flores patrum. [524] Filosofia naturalis. [525] Franciscus de Maironis, In lib. Sentent. lib. 2. [526] Fabij Mitologiarum. [527] Fabule Esopi. [528] Francisci Petrarch. Opera. [529] Furtuni Chinij De rethorica. [530] Francisci PetrarchŽ De remedijs utriusque fortune. [531] Fratris Brocardi Summa de penitentia. [532] Fra’ Faustino Tasso, Raggionamenti della uenuta del Messia. Stampato in Venetia, per Gio. Battista Somasco, 1585. Lib. 2. [533] Francesco López, Historie del mondo nouo. Venetia, per Gio. Bonadio, 1564. [534] Francesco Auanzo, Historia della China. Venetia, per Andrea Muschio, 1586. [535] Francesco Petrarca, I trionfi, con comento di Bernardo Glicini. Stampato in Venetia, per Leonardo Vuil, 1581. (f. 146rb) [536] Fini Adriani Ferrariensis In Iudeos flagelum. Ven., per Petrum de Nicolini, 1538. [537] Francisci Lucij De optima reipub. gubernatione. Ven., per Gio. Antonium de Sabio, 1586. [538] Francesco Guizardini, Historie. Ven., per Paolo Ugolino, 1590. Lib. 2. [539] Fabio Incarnato, Scrutinio sacerdotale. Venetia, per Domenico, 1585. [540] Francisci Vittoria Summa sacramentorum. Per Dominicum de Faris, 1595. [541] Francesco Guidani, Dialogo. Venetia, 1578, sine impressore. [542] Florian Canale, De pia orandi oratione. Brixie, apud Policretum, 1589. [543] Fillipo Venuti, Dittionario. Venetia, per i Valuasori, 1574. [544] Fabrica del mondo dell’Ananio. Venetia, per Giacomo Vidale, 1576. [545] Francesco Guizardini, Historia. Venetia, per Gabriel Ziletto, 1564. [546] Fascetto de mira. Prediche del Marcellino. Venetia, per Antonio Braida, 1590. [547] Figure Biblie f. Antonij de Rampengolis. Ven., per Giorgium de Arriuabenis, 1500804. 804

  1500 sotto il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XIV.1,576

VENEZIA, S. ANTONIO

347

[548] Francisci Vittoria, Summa sacramentorum. Ven., per Gieronimum Polum, 1580. [549] Francesco Copeta, Rime. Venetia, per Domenego Guerra, 1580. [550] Francesco Sansouino. Venetia, per Giacomo Sansouino, 1581. [551] Francesco Sansouino, Delle republiche del mondo. Venetia, per Altobello Sallicato, 1583805. [552] Francesco Alunno, Fabrica del mondo. Venetia, per Paolo Gerardo, 1556. [553] Francesco Marcolini, Vita de’ prencipi di Venezia. 1558, sine impressore. [554] Francesco Petrarca. Venetia, per Lodouico Manzo, 1557.

G. Scriti a mano. [555] Guidonis Bonati De astrologia. [556] Gioanicius, In medicina. [557] Guglielmi de Occham Summula. [558] Logica. [559] Quolibeta806. [560] Galenus, lib. 3. [561] Galenus, De accidente et morbo. [562] De regimine salutis. [563] De virtutibus naturalibus807. [564] Gentilis, Super canonem Auicenae. [565] Gentilis, Opera in medicina. [566] Gratianus. [567] Gregorij Magni Dialogi, lib. 2. [568] EpistolŽ. [569] RegulŽ808. [570] Glosa super Episto. Pauli. [571] Guglielmi Parisiensis Summa, lib. 2. [572] Giulij Soleni De mirabilibus mundi. [573] Gramatica quedam, sine nomine. [574] Gratiadei in Logica et Anima Aristotelis. [575] Gualteri Obligationes. [576] Galeni Isagoge.   1583 sopra il rigo.   Gli item [557-559] sono riuniti da una parentesi graffa alla sinistra della quale si legge Gugliemi de Occham. 807   Gli item [561-563] sono riuniti da una parentesi graffa alla sinistra della quale si legge Galenus. 808   Gli item [567-569] sono riuniti da una parentesi graffa alla sinistra della quale si legge Gregorij Magni. 805 806

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

348

VENEZIA, S. ANTONIO

XIV.1,577

[577] Guglielmus Durandus809, Prima, secunda et tertia pars. Impres. Bononie, per Baldiseram810 de Azouidis, 1474. [578] Guglielmi Pepin Explanatio in 7 Psalmos penit. Ven., appud Io. Andream Bertanum, 1587. [579] Giulio Camillo, Il Theatro et Rime. Venetia, per Domenico Fari, 1579. [580] Giustino historico. Venetia, per il Bendoni, 1542. [581] Gaspare Bugato, Historie. Venetia, per Gabriel Giollito, 1549. [582] Gieronimo Garimberto, Della fortuna. Per Michel Tramezino, Venetia, 1550811. [583] Gio. Grisostomo, Della prouidentia de Dio. Venetia, per Aldo, 1554. [584] Gio. Grisostomo, Che niuno puo esser offeso se non da sè. Venetia, per Aldo, 1554812. [585] Gieronimo Panormitano, Confessionario. Venetia, per Gio. Battista Guerra, 1570. (f. 146va) [586] Gabriel Fiama, Sopra i Vang. Venetia, per Francesco Franceschi, 1584. [587] Giosefo, Historie. Venetia, per Giacomo Cornetti, 1585. [588] Gierolomo da Pistoia, Prediche. Bologna, per Gio. Rossi, 1567. [589] Gio. Antonio Panthera, Monarchia del n. s. Jesu Christo. Venetia, per Camillo Franceschini, 1577. [590] Gaudentij Fagiensis Noua sfera. Brixie, apud Iacobum Turlinum, 1576813. [591] Gabrie. Greci Tetrasticum. Apud heredes Io. Varischi, 1597. [592] Gabrielis Barlete Sermones. Brixie, per Lodouicum Britanicum, 1571. [593] Guizardini, Hore di recreatione. Venetia, per Marc’Antonio Bonibello, 1598. [594] Gasparis Sanche Conciones quadragesimales. Brixie, per Societatem, 1600. [595] Gio. Gerson, Della imitation di Christo. Venetia, per Pietro Nicolini, 1548. [596] Gio. Padouani, Matematica. Verona, per Gieronimo Discepolo, 1590. [597] Giorgij Peurbachij Theorica planet. BasileŽ, per Sebastianum Henricpetrum, 1596. [598] Gieronimo Garimberto, Concetti. Venetia, 1585, senza stampatore. [599] Gioane africano, Historie. Venetia, per li Gionta, 1550. [600] Girolamo Ruscelli, Imprese. Venetia, per Comin da Trino, 1572. [601] Gioseffo, Guerre et antichità. Venetia, per Giacomo Vidali, 1574. [602] Gio. Battista Porta, Miracoli di natura. Venetia, per Giacomo Simbeni, 1589. [603] Gio. Botero, Relationi. Vicenza, per Giorgio Greco, 1588.   Guglielmus Durandus su correzione.   Baldiseram su correzione. 811   1550 sopra il rigo. 812   1554 sotto il rigo. 813   1576 sopra il rigo. 809 810

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XIV.1,630

VENEZIA, S. ANTONIO

349

[604] Guglielmi Eysengreinei de Nemeto Spirensis Centenarij814 rerum memoriabilium in Christi Ecclesia gestarum. Ingolstadij, per Alexandrum et Samulem fratres, 1566. [605] Gio. Boemo, Costumi delle genti. Venetia, per Giacomo Corneti, 1585. [606] Giulio Faroldo, Annali venetiani. Venetia, per Gio. Varisco, 1577.

H. Scriti a mano. [607] Hippocrates, lib. 2. [608] Hersueur, De intelectu agente. [609] D. Hieronimus, lib. VI Epistolarum. [610] In XII profetas. [611] Super Esaiam815. [612] Historie scolasticaŽ. [613] Habiti diuersi. Stampato in Venetia, per Alciato, 1592. [614] Henrici Helmesij Homelie. Lugduni, per Filipum Tignum, 1574. [615] Homelie dello Spirito santo del p. Franceschino. Venetia, per Andrea Arriuabene, 1557. [616] Historia delle stationi di Roma. Roma, per Bartolomeo Bonfadino, 1588816. [617] Historia di Marc’Aurelio imperatore. Venetia, per Domenico Farri, 1564. [618] Hieronimi Rubei Historiarum. Ven., ex typographia Guerrea, 1589. [619] Horatij de Surdis Patau. De perfectione. Patauie, apud Laurentium Pasquatum, 1593. [620] Historia de Traiani anima f. Alfonsi Ciacón. Hispan. Regij, per Herculianum Bartolum, 1585. [621] Hostiensis Summa. Ven., apud Bernardum Iuntam, 1570.

I. Scriti a mano. [622] Iginus, De istorijs profanis. [623] Ioannes de Rubeis Ianuensis. [624] Iordani Arismetica. [625] Ioan. de Sacro Busto, Astrologia, sfera et computus. [626] Inuentionis anorum d. nostri Iesu Christi, sine nomine. [627] Ianduni Super lib. Fisicorum. [628] Isac. TabulŽ de medicina. [629] Ianduni De celo et mundo. [630] Ioannis de Cecilia. (f. 146vb)   Seguono termini depennati.   Gli item [609-611] sono allineati a destra della colonna, mentre a sinistra, al centro, si legge D. Hieronimus. 816   1558 sopra il rigo. 814 815

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

350

VENEZIA, S. ANTONIO

XIV.1,631

[631] Io. Scoti Questiones in Methaf., lib. 2. [632] Io. de Rauenna, Vita. [633] Index super opera d. Grisostomi. [634] Io. Grisostomi817 Opuscola. [635] Io. Grisost. Super Euangelium Mathei, lib. 2. [636] Isidorus, Super Genes. [637] Ioannis Climacus. [638] Ioannis Picus Mirand. De septiformis sex dierum enaratione. [639] Io. Cassianus, lib. 2. [640] Isidorus, Super Testamentum Uetus. [641] Ilarius, De Trinitate et sinodis. [642] Isidorus, Contra Iudeos. [643] Iuuenalis, lib. 2. [644] Iustinus et Trogus Pompeus. [645] Ioannis Tortellij Ortografia. [646] Iustinus, lib. 3. [647] Isidorus, lib. 2. [648] Iacobi Pogij Historia Florent. [649] Iosef, De belo Iudaico. [650] Io. Andraee Super Sextum, lib. 2. [651] Io. Anglici De medicina. [652] Iacobi de Duaco Super lib. Priorum. [653] Io. Grisostomi Homeliae. [654] Io. Anglici Tractatus de regulis et sofismata. [655] Ioanis de Beroico. [656] Innocentij 4 Apparatus, lib. 2. [657] Io. AndrŽe Apparatus. [658] Index librorum prohibitorum. Impressum RomŽ, apud Impressores Camerales, 159{*}818. [659] Io. Gerson, Libellus de imitatione Christi. Ven., per Aurelium Pinum, 1535. [660] Isolario del Bordone. Venetia, per Francesco di Leno. [661] Isolario del Porcachi. Venetia, per Simon Galignani, 1576. Lib. 2. [662] Instituta Lanciloti. Ven., per Matheum Ualentinum, 1598. [663] Isiodoro napolitano, Delle indulgentie. Venetia, per Domenico Fari, 1583. [664] Io. Pauli Galuci Theatrum mundi et temporis. Venetia, per Somascum, 1588. [665] Speculum uranicum. Venetia, per Damianum Zenarum, 1570. [666] De usu diuersorum instrumentorum mathemat. Venetijs, per Rubertum Maietum, 1597819.  Segue Opera depennato.   rales, 159{*} sopra il rigo. 819   Gli item [664]-[666] sono alllineati a destra della colonna, mentre a sinistra, al centro, si legge Io. Pauli Galuci. 817 818

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XIV.1,693

VENEZIA, S. ANTONIO

351

[667] Io. Stoflerinus, De usu astrolabij. Parisijs, per Gieronimum de Marnefis, 1585. [668] Io. Scoti Formalit. Parisijs, per Rinaldum Cauldierum, 1517. [669] Io. Osorij. Ven., apud Societatem Minimam, 1596. [670] Iacobus de Valentia, In Psalmos Dauid. Venetia, apud Bartolomeum Rubinum, 1574. [671] Io. Raulin, Quadragesimale. Ven., apud Io. Baptistam Somascum, 1575. [672] Iacobi820 Vstij. Ven., apud Altobelum Salicatum, 1598. [673] Io. Viguerij Institutiones. AntuerpiŽ, per Io. Stelesium, 1565. [674] Io. Tabiensis Summa. Ven., per Mauritium Rubinum, 1572. [675] Io. Baptistae Corradij. Perusie, per Vincentium Colombarium, 1596. [676] Isidoro Valserano, De indulgenze. Ven., per Domenico Farri, 1583. [677] Io. Baptiste Amici Cosentini De motibus corporum celestium. Ven., 1536. [678] Io. Hultrusij Kempensis Modus exam. Brixie, apud Petrum Marchetum, 1570. [679] Io. Ferri Examen ordinandorum. Ven., apud Hieronimum Caualcalupum, 1584821. [680] Io. Pauli Barchini Pratica cancelariŽ. Ven., apud Egidium Regazolum, 1572. [681] Iacobi Nouelli Defensio reorum. Ven., apud Hieronimum Caualcalupum, 1565. (147ra) [682] Institutionum Iustiniani. Lugduni, per Gulielmum Rouillium, 1567. [683] Io. Cesarii Dialetica. Lugduni, ex Diue Trinitatis Gimnasio. [684] Io. Gagneus, In Epistolas Pauli. Parisijs, per Io. Foncherium, 1547. [685] Io. Francesco Lotini, Auedimenti ciuili. Fiorenza, per Bartolomeo Sermartelli, 1574. [686] Io. Holtusij Examen ordinandorum. Brixie, apud Franciscum, 1570. [687] Iacopo Moronessa celestino, Modelo de Martino Luthero. Venetia, per Gabriel Zilleti, 1555. [688] Io. Pauli Lanciloti Instituta. Ven., per Marcum et Medorum, 1570. [689] Institutione di un re christiano di Filipo dalla Torre. Venetia, per Gio. Andrea Valuasori, 1557. [690] Io. Lodouici Cartarij Logica. Bononie, per Io. Rossium, 1587. [691] Io. Aquilani Sermones quadragesimales. Brixie, per Lodouicum Britanicum, 1522822. [692] Io. Ecchij Homelie. Parisijs, per Audoenum Paruum, 1549. [693] Iacobi Marote In Porfirium. Neapoli, apud Horatium Saluianum, 1590823.  Segue Vstus depennato.   1584 sopra il rigo. 822   1522 sopra il rigo. 823   1590 sopra il rigo. 820 821

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

352

VENEZIA, S. ANTONIO

XIV.1,694

[694] Iacobi Lebetij Ferrariensis De habitu canonico. Ferrarie, per Vittorium Baldinum, 1585. [695] Institutione del prencipe christiano de Manbrino Roseo. Venetia, per Andrea Muschio, 1565. [696] Imitatione di Christo di Thomaso Chempis. Venetia, per Ventura de824 Saluador, 1584.

L. Scriti a mano. [697] Liber de scientia supputandi, sine nomine. [698] Liber de natura celestium signorum, sine nomine. [699] Liber de recto regimine. [700] Liber de medicina. [701] Liber de consilio. [702] Leonardi Aretinj Politica. [703] Liber de logica, sine nomine. [704] Liber chirurgie, sine nomine. [705] Liber medicine, sine nomine. [706] Landulfus, In primum et secundum Sentent. [707] Lactantius Firmianus, lib. 4. [708] Landulfus, In tertium Sentent. [709] Lactantius Firmianus, De opificio hominis. [710] Lactantius, lib. 2. [711] Liber de amore Dei et proximi, sine nomine. [712] Liber de futuro seculo. [713] Liber sermone Galico conscriptum. [714] Liber de medicina, sine nomine. [715] Legendarium sanctorum, sine auctore. [716] Leonardi Aretini In Etica Aristotelis. [717] Laurentij Valle, lib. 3. [718] Lucius Florus, lib. 3. [719] Leonardi Aretini. [720] Liber de medicina, sine nomine. [721] Lactantius Firmianus. Impressum Rome, per Vldaricum Galicum, 1474825. [722] Lettere de’ prencipi. Venetia, per Francesco Ziletti, 1581. [723] Leone papŽ Sermones. Venetia, ad signum Spei, 1547. [724] Lactant. Firmianus. Lugduni, apud Io. Tornesium, 1567. [725] Lilij Gregorij Giraldi Aduersus ingratos. Florentie, per Laurentium Torentinum, 1548. [726] Leonardo Fiorauanti, Rime. Venetia, per Altobello Salicato, 1596. [727] Lorenzo Maggi, Hinni. Venetia, per Francesco Rampazetto, 1567. 824 825

  Seguono lettere depennate.   1474 sotto il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XIV.1,762

VENEZIA, S. ANTONIO

353

(f. 147rb) [728] Landulfus, De uita Christi. Mediolani, per Petrum Antonium de Castiliono. [729] Lettere del Mondogneto. Venetia, per Gabriel Ziletti, 1551. [730] Luigi Granata, Fiori preciosi. Venetia, 1580, senza nome del stampatore. [731] Latino Orsini, De mesure. Roma, per Marc’Antonio Moretti, 1586. [732] Leandro, Italia. Venetia, per Altobello Salicato, 1588. [733] Luighi Contarino, Giardino de historie. Vicenza, per Pietro libraro, 1589826. [734] Leone Hebreo, Dialogi. Venetia, per Gio. Alberti, 1586. [735] Luigi Dardani, Difesa delle donne. Venetia, 1554, senza stampatore. [736] Luigi, Cieco d’Adria, Rime. Venetia, per Fabio Zopini, 1595.

M. Scriti a mano. [737] Metafisica Aristotelis. [738] Magister Sententiarum, lib. 8. [739] Monacus, In lib. Sentent. [740] Michael, In 3. Sentent. [741] Metheora Aristotelis. [742] Merchismi de Bononia. [743] Manilius. [744] Macrobij Saturnalia. [745] Marciani Capelle De nuptijs philo[lo]gie. [746] Margarita iurisperitorum. [747] Mamutrectum. [748] Mundini Anatomia. [749] Mairon. In lib. Sentent. [750] Marc’Antonij Sabelici. Impressum Venetiis, 1491, sine impressore. [751] Macrobius. Impressum Venetijs, per Nicolaum Jensonem, 1472. [752] Marci Tulij Cicero. Sententie. Tholose, 1541. [753] Marc’Anton Giacomo Corso, Rime. Venetia, al segno della Cognitione. [754] Martino Azpliqueta Nauaro, Manuale. Venetia, per Giorgio Angieleri, 1592. [755] Mauro Antonio, Somma Corona. Venetia, per Giacomo Corneti, 1590. [756] Marsilio Ficino. Fiorenza, appresso il Gionta, 1568. [757] Marc’Aurelio. Venetia, per Francesco Portinario, 1571. [758] Michael Angelus, De ventis et nauigatione. Montis Ferrati, apud Cominum de Tridino, 1546. [759] Museus, De Ero et Leandro. 1597, sine impressore et millesimo. [760] Monarchia di Christo di Gio. Antonio Pantera. Venetia, per Nicolò Beuilaqua, 1566827. [761] Modus legendi breuiaturas in lege ciuili et pontificia. Ven., apud Andream Muschium, 1569. [762] Mauro Fiorentino, Sfera. Fiorenza, 1550, senza stampatore.

826 827

  1589 sopra il rigo.   qua, 1566 aggiunto sopra il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

354

VENEZIA, S. ANTONIO

XIV.1,763

[763] Marsilio Ficino, Sopra il Conuiuio. Venetia, 1540, sen{za stampatore}. [764] Magister Sentent. Lugduni, per heredes Iacobi Iontae, 1564. [765] Martini Nauarij De finibus humanarum actuum. Ven., apud Georgium Ferrarium, 1571. [766] Martini Nauarri Relectio i[d est]828 de restitutione. RomŽ, in edibus Populi Romani, 1580829. [767] Comentarius de datis et promissis. RomŽ, per Iosefum de Angelis, 1575. [768] Relectio c. Nouit de iudiciis etc. RomŽ, per dictum, 1575. [769] De uoto paupertatis. Romae, per Vittorium Elianum, 1574830. [770-772] Miracoli della Madona di Treuiso, di Rouigo et di Reggio, per diuersi. In Padua, Treuiso et Reggio, 1597 et 1595. [773] Marci Antonii Sabelici Opera omnia. Basilee, per Io. Heruagium, 1560. [774] Marci Antonii Cucchi Instituta. Pauie, per Gieronimum Bartolum, 1579. (f. 147va)

N. Scriti a mano. [775] Nicolaus Treauent, In Boet. De consolatione. [776] Nicolaus Cardinalis, De matematicis complementis. [777] Nicolaus, Super Decretalium, lib. 2. [778] Nonius Marcellus. [779] Nicolaus Liranus. Impressum Ven., sine impressore et millesimo. [780] Natalis Comitis Historie. Ven., apud Damianum Zenarum, 1581. [781] Nauigatione de’ Olandesi nei paesi settentrionali. Venetia, per Gieronimo Porri, 1599.

O. Scriti a mano. [782] Ouidij Metamorf., lib. 3. [783] Origenes, Super magnam partem Biblie. [784] Origenis Super Leuiticum. [785] Ouidij Epistole. [786] Ouidij Fastorum. Impressum Mediolani, per Antonium Zarotum, 1477. [787] Olao Magno, Historia settentrionale. Venetia, per i Gionta, 1565. Lib.2. [788] Orontio Fineo, Matematica. Venetia, per Francesco Sanese, 1587. [789] Oratio Toscanella, Delle bellezze de l’Ariosto. Venetia, per Pietro De Franceschi, 1574. [790] Ornamento dell’anima di fra’ Antonio Scarraggio. Napoli, per Mattio Cancer, 1558.   .i. sopra il rigo.   1580 sopra il rigo. 830   Gli item [766-769] sono allineati a destra della colonna, mentre a sinistra, al centro, si legge Martini Nauarri. 828 829

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XIV.1,823

VENEZIA, S. ANTONIO

355

[791] Orationes diuerse in Concilio Tridentino habitae. [792] Ordo misse. Ven., per Franciscum Ziletum, 1572. [793] Onofrio Cutignola, Della nobiltà christiana. Venetia, per Francesco Sanese, 1586. [794] Opuscoli di831 Scipione Amirato. Fiorenza, per Giorgio Marescoti, 1583. [795] Oratione di Lippo Aurelio Brandolino. Venetia, al segno del Leone, 1596832. [796] Opus aureum ornatum super Euangelia totius anni, a fratre Antonio de Ghisaldis inquisitor. Turini, sine impressore et millesimo.

P. Scriti a mano. [797] Parabole Salomonis. [798] Porfirij833 Uniuersalia, lib. [799] Pauli Veneti Logica, lib. 3. [800] Psalmista, lib. 3. [801] Petri d’Aluernia Questiones. [802] D.834 Pauli apostoli Epistolas, lib. 2. [803] Platonis Fedron. [804] Petrus de Tarantagio, In primum et secundum Sentent. [805] Petrus de Auernia. [806] Petrus de Tarantagio, In Epistolas d. Pauli. [807] Prosper, De uita contemplatiua. [808] Pauli Veneti Filosofia. [809] Panegiricum Plinij. [810] Perspectiua, sine nomine. [811] Plinius, De naturali historia. [812] Paolus Orosius. [813] Plinius, De uirib. illustr. [814] Plautus. [815] Publij Terentij Uita. [816] Priscianus, lib. 3. (f. 147vb) [817] Petri de Loco Ortografia. [818] Platina, De uita summorum pontif. [819] Primus Decretalium. [820] Postilla super Euangelium Luce d. Petri Ioannis. [821] Paladius Rutilius, De agricoltura. [822] Plinius, De naturali historia. Impressum Taruisij, per Michaelum Manzom, 1479. [823] Prediche di d. Gioseffo napolitano. Brescia, per Vincenzo Sabbio, 1592.   Seguono lettere depennate.   Leone, 1596 sopra il rigo. 833   Precedono lettere depennate. 834   D. sul margine esterno. 831 832

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

356

VENEZIA, S. ANTONIO

XIV.1,824

[824] Prediche di monsignor Bitonto. Le 30 prediche. Venetia, per Gabriel Ziletto, 1572. [825] Pietro di Cieca, Historie del Perù. Venetia, per Francesco Lorenzini, 1560. [826] Plinio. Venetia, per Giacomo Vidali, 1573. [827] Pietro Marcello, Vita de’ dosi di Venetia. Venetia, per Plinio Pietrasanta, 1557835. [828] Platonis Opera. Per Giacobum836 Stoerum, 1592, sine loci impressionis. [829] P. Vellei Paterculi Historie. Patauij, apud Paulum Megietum, 1590. [830] Prediche del Bitonto quadragesimale. Venetia, per i Gionta, 1590. [831] Philippi Diez. Ven., per Dominicum de Farris, 1596. [832] Pauli de Palatio In Euangelium Mathei. Ven., apud Ioan. Baptistam Somascum, 1581. [833] Petrus Panhorm. Ven., apud Dominicum Guerram, 1574. [834] Pietro Bembo, Rime. Venetia, per Giordano Ziletti, 1562. [835] Petri Lombardi. Ven., apud Pasqualinum Sabaium, 1578. [836] Platina, Delle uite de’ pontefici. Venetia, per Giacomo Leoncino, 1572. [837] Petri Lombardi. Ven., apud Altobellum Salicatum, 1572. [838] Petri Folerij Canonica criminalis praxis. Ven., per Io. Antonium Salernitanum, 1570. [839] Plutarco, Le uite. Venetia, per Gabriel Ziletto, 1568. [840] Plutarco, Li opusculi. Venetia, per il detto, 1568. [841] Petri Catene Vniuersa837 loca in Logicam Aristotelis. Ven., per Franciscum Marcolinum, 1556. [842] Pauli Manutij EpistolŽ. Ven., in Accademia, 1558. [843] Pietro Bembo, Lettere. Venetia, 1575, senza stampatore. [844] Pietro Giustiniano, Historie. Venetia, per Lodouico Auanzo, 1576. [845] Pietro Contarini, Historie. Venetia, per Francesco Rampazeto, 1572. [846] Psalmista. Ven., apud Sebastianum Griffium, 1562. [847] Prouerbia Salomonis. Lugduni, apud Theobaldum Paganum, 1562. [848] Plutarco, Le uite. Venetia, per il Ziletti, 1567. [849] Pietro Messia, Uite de’ imperatori. Venetia, per Vicenzo Ualgrisio, 1561.

Q. Scriti a mano. [850] Questiones de distinctione Formalitatum. [851] Questiones super primum librum Senten. [852] Quolibeta plurium authorum. [853] Questiones de modo significandi. [854] Questiones logicales.

  1557 sopra il rigo.  Segue Storoum depennato. 837   Vniuersa su correzione. 835 836

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XIV.1,883

VENEZIA, S. ANTONIO

357

[855] Questiones in libri Fisicorum. [856] Questiones super Methaf. [857] Questiones super 7 usque ad XII Methaf. [858] Questiones theologicales, lib. 2. [859] Quintilianus, lib. 4. [860] Quedam tractata de medicina. [861] Quedam tractata de anima. [862] Questiones extrauagantes. [863] Quintilianus. Impressum Venetijs, per Giorgium de Ruschonibus, 1512. [864] Quadragesimale Pomerij. Impressus Agenau, per Gioane Rinman, 1509. [865] Quintiliano, Institution. oratorie. Venetia, per Gabriel Zilletti, 1566. (f. 148ra) [866] Questiones in Consequentijs Strodij. Venetiis, per Christoforum Cremonensem, 1494. [867] Questiones et decissiones fisicales Alb. de Saxonia, Themonis et Buridani, recognite per magistrum Georgium Lokert. Parisijs, per Iodocum Badium et socios, 1516. [868] Questiones spiritualis conuiuij Io. de Thurecremata. Parisijs, per Regnault, 1513. [869] Questiones seu838 dubia in congregationibus mensualibus discutienda. Bergomi, per Cominum Venturam, 1580. [870] Quadragesimale del Panigarola. Venetia, per Roberto Megieti, 1598839.

R. Scriti a mano. [871] Raimundi Lectura de fallacijs. [872] Robertus, In primo De anima. [873] Ricardus, Super tertium Sentent., lib. 3. [874] Remigius, Super Apocalip. [875] Ratio confitendi. [876] Rationale diuinorum officiorum, lib. 3. [877] Recoletiones super Valerium Maximum De fatis Romanorum. [878] Rubertus, In lib. Priorum [879] Repertorium alfabeticum super Glosam. Impressum Venetijs, sine impressore et millesimo. [880] Radulfi Ardentis Homelie. Parisijs, per Claudium Fremij, 1567. [881] Robertus Lincon., In lib. Post. Ven., per Simonem Papiensem, 1494. [882] Ricordi di monsignor Saba. Venetia, per Francesco De Franceschi, 1582. [883] Repetitio extrauagantis Pauli II de rebus EcclesiŽ non alienad. Bononie, apud Alexandrum Benacium, 1580.

838 839

  Sul manoscritto seiu.   1598 sopra il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

358

VENEZIA, S. ANTONIO

XIV.1,884

[884] Reductorij morales Petri Berchorij. Ven., per Hieronimum Scotum, 1583. [885] Rime di Luigi Groto. Venetia, per Fabio et Agostino Zopini, 1587. [886] Ruberto, Specchio di fede. Venetia, per Gio. Antonio et fratelli, 1555. [887] Rimario de Gieronimo Ruscelli. Venetia, per Gio. Battista Sessa, 1582.

S. Scriti a mano. [888] Supplementum cronicarum. [889] Summa quedam. [890] Sacerdotale. [891] Sumula quedam. [892] Scripta in libris Topicorum. [893] Scripta super primum Sentent., lib. 3. [894] Scripta super secundum et quartum Sent. [895] Summa de uirtutibus et uitijs. [896] Scripta super tertium Sentent. [897] SenecŽ Tragedie. [898] Salustius, lib. 2. [899] SenecŽ EpistolŽ, lib. 2. [900] Salustius, De congiuratione CatilinŽ. [901] Solinus. [902] Suetonius. [903] Seneca, De mundi gubernatione. [904] Salustius, De belo Iugurtino. (f. 148rb) [905] Seueri EpistolŽ de uita beati Martini. [906] Seneca, Epistole volgare. [907] Summa de matrimonio. [908] Sermones diuersi. [909] Summa Raimundi. [910] Summa Pisanella. [911] Statuta et leges Venetorum. [912] Sextus Decretalium. [913] Summa Parisiensis. [914] Summa Pisana, cum supplemento. [915] Summa quedam. [916] Speculum uitae humanŽ a Rodorico episcopo Zamorensi. Impressum Rome, 1473840. [917] Soma Corona. Stampata in Venetia, per Gio. Battista Uscio, 1586. [918] Stefano Conuenti, Discorsi peripatetici, lib. 2. Per Pelegrino Bonardo, 1565841.

840 841

  Rome, 1473 sopra il rigo.   1565 sotto il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XIV.1,947

VENEZIA, S. ANTONIO

359

[919] Sanazaro. Venetia, 1545, senza stampatore. [920] Sermones Discipuli. Norimberge, apud Io. Stuchs, 1520. [921] SententiŽ et exempla Andree Eborentis Lusitani. Ven., ad signum Seminantis, 1572. [922] Sebastiano da Vezzano, Discorsi predicabili. Venetia, per Gio. Andrea Guadagnino, 1569. [923] Siluestro Prierate Summa. Venetia, al segno della Concordia, 1593. [924] Sebastiano Aniano, Discorsi predicabili. Venetia, per il Somasco, 1563. [925] Saluatoris Lombardi De animorum candore. Patauij, per Laurentium Pasquatum, 1598. [926] Summa armilla. Ven., apud Dominicum Nicolinum, 1566. [927] Summa summar. Bononie, per Benedictum Hectorem, 1520. Lib. 2. [928] Summa de exemplis, a fratre Io. a S. Geminiano. Ven., per Dominicum Farreum, 1584. [929] Summa Siluestrina. Ven., per heredes Petri Deuchini, 1587. [930] Speculum perigrinarum questionum. Ven., per Marc’Antonium Zalterium, 1597. Lib. 2. [931] Soncinus, In canoni. Montisferrati, per Io. de Ferrareis, 1519. [932] Summa Corona. Venetia, per la Compagnia Minima, 1597. [933] Siluio Bello vicentino, De’ misure. Venetia, per Giordan Zileti, 1570. [934] Selua de varie lettioni. Venetia, per Dominico Nicolini, 1563. [935] Supplemento delle croniche. Venetia, per Gio. Antonio Ruschoni, 1524. [936] Sebastiano Mustero. Correto. Basilea, per Henrico Pietro, 1550. [937] Specilegium ScopŽ. Venetiis, 1542, sine impressore. [938] Stefani Theupoli Academicarum contemplationum. Venetijs, per Petrum Deuchinum,1578. [939] De sacrificio misse Michaelis Timothei questiones. Ven., per Franciscum Ziletum, 1584. [940] Speculum missae a Io. Cocleo collectum et a fratre Nicolao Aurifico locupletatum. Ven., per Franciscum Ziletum, 1572. (f. 148va)

T. Scriti a mano. [941] Tractatus de natura corporis humani et natura ciborum. [942] Tractatus de causis. [943] Tractatus super sferam. [944] Tractatus de planetis, lib. 2. [945] Tractatus de astrologia. [946] Theorica planetarum. [947] Tabule de motibus842 celestibus. 842

  Seguono lettere depennate.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

360

VENEZIA, S. ANTONIO

XIV.1,948

[948] Tractatus sexdecimi de logica. [949] Tolomei Astrologia et Cosmografia. [950] D. Thomas, Super Eticam Aristotelis, lib. 2. [951] Super Fisicam. [952] Prima pars Sume, lib. 6. [953] Secunda secundae, lib. 4. [954] Contra gentiles, lib. 3. [955] Super primum Fisicorum. [956] Super secundum Sentent. [957] Super Iob, lib. 2. [958] Super Ioanem et Matheum. [959] Super Ioannem. [960] Secunda pars Sume, lib. 2. [961] Questiones disputate. [962] Super Epistolas Pauli. [963] Tertia pars SummŽ. [964] Super 4 Sentent. [965] Super Methaf. [966] Quolibeta. [967] Super libros De anima843. [968] Tomas Anglipus, In libros Fisicorum. [969] Tractatus de dubitationibus Biblie. [970] Tacuinus. [971] Theofilatus, Super quatuor Euangelia. [972] Tractatus de octo beatitudinibus. [973] Tractatus de homine. [974] Titulus de regulis iuris. [975] Testamentum Nouum, lib. 2. [976] Tertulianus. [977] Terapentica. [978] TabulŽ motus planetarum. [979] Titus Liuius, Ab Vrbe condita, lib.2. [980] De bello Macedonico. [981] De bello Punico, lib. 2844. [982] Tabula Decretalium, cum suis expositionibus. [983] Terentius lib. 2. Impressum Venetijs, per Iacobum Galum, 1476. [984] Tomaso Porcachi, Funerali antichi. Venetia, per li Galignani, 1574. Lib.3. [985] Theodoreto, Sermoni. Venetia, al segno del Pozzo, 1551. [986] Tucidide tradoto. Fiorenza, per Francesco Strozzi, 1548. [987] Tito Liuio. Per Stefano Coma, 1567. [988] Tartaglia, Delle misure et fortificationi. Senza stampatore845. 843   Gli item [950-967] sono allineati a destra della colonna, mentre a sinistra, al centro, si legge D. Thomas. 844   Gli item [979-981] sono allineati a destra della colonna, mentre a sinistra, al centro, si legge Titus Liuius. 845   stampatore sopra il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XIV.1,1020

VENEZIA, S. ANTONIO

361

[989] Tolomeo, Cosmografia. Venetia, per li Galignani, 1598. [990] Tasso, Il Goffredo. Genoa, 1590, senza stampatore. [991] Trissino, Guerre de’ Goti. Roma, per Valerio Dorici, 1547846. (f. 148vb) [992] Tomaso Minadoi, Historie di Persia. Venetia, per Andrea Muschio, 1588. [993] Tracagnota, Historie. Venetia, per li Gionta, 1585. Lib. 2. [994] Teodoro Balbi, Historie del Perù. Venetia, per Camillo Borgominieri, 159{*}. [995] Trifon Gabrieli, Della sfera. Venetia, per Nicolo Bascarini, 1546. [996] Testi canonici, correpti a glosa. Ven., 1567. [997] Tomaso Porchachi, Isolario. Ven., per li Galignani, 1572. [998] Thesoro, comedia. Venetia, per il Zopini, 1599. [999] Torquato Tasso, Gierusaleme liberata. Venetia, sine millesimo. [1000] D. Thomas, De autoritate pontifici. Ven., per Giordanum Zileti, 1562. [1001] Summa teologie. Ven., per Gasparum Bindonem, 1586. [1002] Thesoro di orationi. Venetia, per Paolo Gerardo, 1554. [1003] Tomaso Costo napolitano, Compendio della historia del Regno de Napoli. Venetia, per Barezzo Barezzi, 1591. [1004] Thesoro della lingua toscana di Gio. Stefano da Montemerlo. Venetia, per Giacomo Antonio Somasco, 1594. [1005] Trattato di Michiel Braceto sopra il Mise[re]re. Padua, per Lorenzo Pasquati, 1575. [1006] ThomŽ Vetulij De perfecta filosofia. Patauij, per dictum, 1589. [1007] Thesoro celeste delle indulgenze di d. Nicolò Malnepote. Venetia, per Giacomo Corneti, 1589.

V. Scriti a mano. [1008] Vita di s. Gieronima. [1009] Vitam sanctorum Voraginis. [1010] Vgo, In primum et secundum Sentent. [1011] Vgo, In secundum Sentent. [1012] Vgo, De sacramentis, lib. 2. [1013] Vite sanctorum. [1014] Virgilius, lib. 4. [1015] Vegetius, De re militari, lib. 2. [1016] Virgilij Bucolica. [1017] Vocabularium Vgutionis. [1018] Valerius Maximus, lib. 2. [1019] Venerabilis BedŽ In Euangelium Ioannis. Parisijs, per Michaelum Vascosanum, 1539. [1020] Vita della gloriosa vergine Maria di d. Siluano Razzi. Venetia, per i Zoppini, 1593. 846

  1547 sotto il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

362

VENEZIA, S. ANTONIO

XIV.1,1021

[1021] Vite de’ padri, col Prato spirituale, riformate. Venetia, per Domenico Guerra, 1574847. [1022] Vrbis HierosolimŽ descriptio, authore Christiano Adrichonico Delpho. Colonie Agripine, per Gerardum Campensem, 1585. [1023] Vergilius. Ven., per Aldum Manutium. [1024] Vmbertus Locatus, Iudicia inquisitorum. Rome, per Antonium Bladium, 1570848. [1025] Vocabularium utriusque iuris. Venetia, apud Cominum de Tridino,1564. [1026] Vita di Carlo quinto. Venetia, per Aldo, 1575. [1027] Vita de’ prencipi Ottomani di Francesco Sansouino. Venetia, 1571. [1028] Vicenzo Cartari, Imagine de’ dei. Venetia, per Marc’Antonio Zalteri, 1592. [1029] Vittoria Colona, Rime. Venetia, per Gio. Battista Sessa, 1558. [1030] Vergilio volgare, de diuersi. Venetia, per Domenico Farri, 1568. [1031] Valerio Maximo. Venetia, per Michiel Tramezino, 1547.

Z [1032] Zacharia Lilio vicentino, Descritione del mondo. Venetia, per Gabriel Zileti, 1552.

XV.1. FORNÒ (Forlì), S. Maria delle Grazie849. (f. 149r) Lista di tutti i libri che al presente si rittrouano nel monastero della Madonna di Fornò, all’11 di maggio 1600.

A [1] Augustini Steuchi Eugubini Opera omnia. Venetijs, apud Dominicum Nicolinum, 1591. [2] Alfabetto essemplare del r.p.f. Vincentio Ferrini. Venetia, appresso Gio. Battista Bonfadio, 1586.

  Guerra, 1574 sopra il rigo.   1570 sopra il rigo. 849   S. Maria delle Grazie, diocesi di Forlì-Bertinoro. Il santuario, denominato in precedenza S. Maria della Misericordia e conosciuto anche come Santa Maria di Fornò, fu costruito fra il 1450 e i primi anni del secolo successivo. Il fondatore fu Piero Bianco da Durazzo, un eremita di origini albanesi, che morì proprio a Fornò nel 1477. Dopo la sua morte il signore di Forlì, Pino III, affidò il complesso ai Canonici di S. Salvatore. Gravemente danneggiato da un terremoto nel 1483 e successivamente da un’alluvione, alla fine del secolo, l’edificio fu completamente ridisegnato e ricostruito. Nel 1792 i Canonici si trasferirono a Forlì, mantenendo a S. Maria delle Grazie un cappellano. Dopo la soppressione napoleonica tutto il complesso subì un notevole decadimento e fu demolito in gran parte nella prima metà del XIX secolo, mentre la chiesa fu restaurata fra il 1853 e il 1857. Bibliografia: G. Santarelli, Brevi notizie storiche della chiesa di S. Maria delle Grazie volgarmente detta di Fornò, Forlì 1854; M. Gori, Il Santuario di S. Maria delle Grazie a Fornò e i dipinti dei suoi altari, in Forlimpopoli. Documenti e studi 16 (2005), pp. 115–138; B. Pagano, La chiesa a pianta centrale nella Romagna del Rinascimento, in Studi romagnoli 57 (2006), pp. 465-489. 847 848

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XV.1,28

FORNÒ

363

[3] Abreuiationes super octo libros Physicorum Marsilij Inguen. Venetijs, per heredes Octauiani Scoti, 1521. [4] Adunatio materiarum contentarum in Epistolis sancti Pauli. Venetijs, per Ioannem Patauinum, 1534. [5] Antonij Broickuuy a Koningstein Enarationes in quattuor Euangelia. Venetijs, ad signum Spei, 1548. [6] Alfabetto essemplare del r. fra’ Vincenzio Ferrini. In Parma, per gl’heredi di Seth Viotti, 1583850. [7] Ambrosij Calepini. Aldus, Venetijs, 1592. [8] Anilij Manlij Seuerini Boethi Interpretatio in Logicam Aristotelis. Venetijs, apud Hieronymum Scotum, 1550. [9] Augustinus Suessanus, Super Perhyarmenias Aristotelis. Venetijs, apud Octauianum Scotum, 1547. [10] Augustini Valerij De rethorica ecclesiastica. Mediolani, apud Pacificum Pontium, 1574. [11] Arte metrica d’Oratio Toscanella. Venetia, appresso Gioanni Bariletto, 1567. [12] Ambrosij Calepini. Sine milesimo. [13] Augustini Suessani Super Posteriorem. Venetijs, apud Iuntas, 1554. (f. 149v) [14] Aueroes, Super phylosophiam Aris. PapiŽ, apud Iacobum de Burgofranco, 1520. [15] Augustinus Valerius, De acolytorum disciplina. Venetijs, apud Dominicum Nicolinum, 1571. [16] Aueroes, In Logicam. Venetijs, per Bonetum Locatellum, 1508. [17] Albertus Magnus, De secretis mulierum; De virtutibus herbarum et De mirabilibus mundi. Lugduni, apud heredes Iacobi Iunte851, 1558. [18] Ambrosij Calepini. Venetys, apud Ioannem Griffium, 1583. [19] Arcadia del Sanazaro. Venetia, appresso Pietro Marinelli, 1589. [20] Anali veneti di Giulio Faroldo. In Venetia, appresso Gioanni Varisco, 1577. [21] Augustini Aurelij De ciuitate Dei. RomŽ, per Vuldaricum Galum, 1474.

B [22] Biblia sacra. Venetijs, apud heredes Beuelaque, 1583. [23] Breuiarium Romanum. Venetijs, apud Iunctas, 1593. [24] Breue directorium ad confessarios et confitentes, per m. Io. Pollancum. BononiŽ852, apud Alexandrum Bonatium, 1580. [25] Baculus pastoralis d. Martini Viualdi. Venetijs, apud Giorgium Variscum, 1599. [26] Batista Platina, Della vita de’ pontefici. Venetia, appresso Girolamo Pollo, 1590. [27] Biblia sacra. AntuerpiŽ, apud viduam et heredes Ioannis Stelsij, 1572. [28] Breuiarium. AntuerpiŽ, ex officina Christophori architipographa regij, 1579. (f. 150r)   1583 corregge 1593.   Iunte corregge Ionte. 852   Nel manoscritto BonononiŽ. 850 851

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

364

FORNÒ

XV.1,29

[29] Boetius, In uniuersam Logicam. Venetijs, per Io. Grifium, 1580853. [30] Burleus, Super Logicam. [31] Breuiarium Romanum. Venetijs, apud Iuntas, 1560. [32] Breuiarium Romanum. Lugduni, apud Gulielmum Rouillum, 1584. [33] Biblia sacra. Venetijs, apud Altobelum Salicatum, 1576. [34] Burleus, In Artem veterem Aris. Venetijs, apud Lucam Antonium, 1541. [35] Boetius854, In Logicam. Venetijs, apud heredes Lucaantonij Iunte, 1540. [36] Breuis institutio ad Logicam, per f. Sebastianum. Cesene, apud Bartolomeum Rauerium, 1572. [37] Biblia sacra. Lugduni, ex officina Melchioris et Gasparis fratrum, 1532.

C [38] Conciones Ioannis Osorij. Venetijs, apud heredes Melchioris SessŽ, 1598. [39] Comentaria in libris Physicorum gidij Romani. Patauij, per Hieronymum Durantem, 1493. [40] Comentarij in libros Sententiarum m. Gabrielis Biel. BrixiŽ, apud Tomam Bozolam, 1574. [41] Conciones quadruplices r.p.f. Philippi Diez. Venetijs, apud heredes Melchioris SessŽ, 1591. [42] Comentaria in lib. Phisicorum sancti Th. Aquinatis. Venetijs, apud heredem Hieronymi855 Scoti, 1586. [43] Comentarij in tertium lib. De anima Francisci a Uico Merchato. Parisijs, Christiani Wcheli, 1543. [44] Comentaria856 in uniuersam Logicam Aris. reuerendissimi Caietani. Lugduni, apud Ioannem Iacobi IuntŽ, 1579. [45] Compendium totius phylosophie, tam naturalis quam moralis, f. Hyeronimi SauonarolŽ. Venetijs, 1534. (f. 150v) [46] Conciliationes super lib. Post. Io Ludouici Cartarij. BononiŽ, apud Faustum Bonardum, 1590. [47] Compendium LogicŽ Chrisostomi Iauelli. Venetijs, apud Io. Mariam Bonellum, 1569. [48] Compendiaria argumentandi methodus Io.857 Baptisti Tinuli. PerusiŽ, apud Petrum Iacobum Petrutium, 1584. [49] Comentaria in uniuersam Logicam Vincentij Iustiniani. Venetijs, apud Franciscum Zilletum, 1582. [50] Candelabrum aureum d. Martini Viualdi. Venetijs, apud Nicolaum Moretum, 1596. [51] Comentaria et questiones in lib. Aris. f. Domini. Bannes858. Venetijs, apud Iuntas, 1596.   1580 corregge 1560.   Boetius su correzione. 855   Hieronymi su correzione. 856   Comentaria su correzione. 857   Seguono lettere depennate. 858   Bannes su correzione. 853

854

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XV.1,76

FORNÒ

365

[52] Comentationes in lib. De substantia orbis Augustini Suessani. Venetijs, apud Hieronimum Scotum, 1559859. [53] Compendium ex operis f. Phylippi Diaz f. Francisci Campos. Venetijs, apud Societatem Minimam, 1597. [54] Comentaria et questiones in lib. De anima d. Francisci Toleti. Venetijs, apud Iuntas, 1575. [55] Conciliationes in lib. Aris. De physico auditu Io. Ludouici Cartarij. BononiŽ, apud Io. Rossium, 1595. [56] Comentaria Petri Tartareti in phylosophiam. Venetijs, apud heredes Melchioris SessŽ, 1581. [57] Concilium Tridentinum. Venetijs, apud Iacobum Senbenium, 1576. [58] Confessionale f. Hieronymi SauonarolŽ. PapiŽ, apud Hieronimum Bartolum, 1573. [59] Constitutioni della nostra Congregatione. Stampate in Roma, 1582. [60] Canones Gratiani. In Ždibus Populi Romani, 1584. (f. 151r) [61] Candelabrum aureum d. Martini Viualdi. Venetijs, apud Giorgium Variscum, 1600. [62] Compendium priuiligiorum per f. Hieronimum Capucinorum. Neapolitani, apud Io. Iacobum Carlinum, 1595. [63] Compendium Manualis Nauari. RomŽ, apud Giorgium Ferrarium, 1591. [64] Concilium Tridentinum. Venetijs, apud Ziletum, 1586. [65] Concilio prouinciale di d. Stefano Quaranta napolitano. In Napoli, appresso Horatio Saluiani, 1586. [66] Concetti di Giulio Cortese. In Napoli, appresso Horatio Saluiani, 1586. [67] Consolatione de’ penitenti di f. Bartolomeo. Venetia, apresso Polo860, 1583. [68] Concilium Tridentinum. Apud Florauantum Pratum, 1566. [69] Concilium prouinciale Coloniense. Venetijs, 1596. [70] Catechismo di f. Alessio Figliucci. Venetia, da Aldo Manutio, 1596. [71] Casilina, de breuibus et longis silabis. Venetijs, apud heredem Melchioris SessŽ, 1578. [72] Catechismo, tradotto dal Figliucci. Venetia, appresso Giacomo Antonio et Giulio Somaschi, 1574. [73] Compendium totius t[e]ologice veritatis. Venetijs, apud Hieronimum Caualcalupum, 1560. [74] Compendium Manualis Nauari, Petro Guiuara auctore. RomŽ, apud heredem Marci Amadori, 1590. [75] Catechismus Tridentinus. RomŽ, apud Paulum Manutium, 1577. [76] Catechismus Tridentinus. Venetijs, apud Dominicum Farrum, 1574. 859 860

  1559 corregge1589.   Polo su correzione.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

366

FORNÒ

XV.1,77

[77] Ciceronis Epistole familiares. BasileŽ, apud Nicolaum Bryling, 1545. (f. 151v) [78] Coniuratio CatelinŽ. [79] Ciceroniane phrases Hieronimi Caphari. Venetijs, apud Ioannem Antonium Bertanum, 1578. [80] Ciceronis EpistolŽ. [81] Cataloghus omnium scientiarum f. Io. BatistŽ Irrigui. FlorentiŽ, apud Franciscum Tossium, 1590. [82] Compendium teologice861 veritatis f. Io. de Combis. Venetijs, 1563. [83] Ciceronis EpistolŽ ad Atticum. Venetijs, 1587. [84] Catechismus. Venetijs, apud Aldum, 1582. [85] Cose marauigliose della città di Roma. Venetia, appresso Fabio et Agostino Zoppini fratelli, 1587. [86] Cicerone volgare. Venetia, appresso i figli di Aldo, 1551. [87] Concilium Tridentinum. Venetijs, apud Iordanum Zilletum, 1571. [88] Canticum canticorum Salomonis f. Isidori Clarij. Venet., appud Gabrielem Giolitum, 1554862. [89] Catechismus Tridentinus. Vent., apud Sigismundum Bordognam, 1586. [90] Canones et decretis generalis Concilij Trid. Vent., apud Aldum, 1564. [91] Compendium Manualis Nauari. RomŽ, per Dominicum Basam, 1591. [92-93] Concordia discordantium canonum et Compilatio Decretalium Gregorij noni. Venetijs, 1486.

D [94] Dilucidationes Archangeli Marcenarij in plurima Aris. loca. Venetijs, apud Paulum Meletum, 1584. [95] De comunibus rerum naturalium principijs Benedicti Pererij. RomŽ, per Franciscum Zanetum et Bartolomeum socios, 1576. (f. 152r) [96] Dieci ricordi spirituali del reuerendissimo fra’ Vincenzo, vescouo di Perugia. Perugia, per Pietro Paulo Orlandini, 1588. [97] Dittionarij seu repertorij moralis Petri Berchorij. Vent., apud heredem Hieronymi Scoti, 1574. [98] Dilucidationes in plurima Aris. loca m. Antonij Mazzaroni. PerusiŽ, apud Petrum Paulum Orlandinum, 1589. [99] Dilucidationes in lib. Metaphisices Aris. f. MattiŽ Aquarij. RomŽ, per Bartolomeum Bonfadinum et Titi Diani, 1584. [100] Discorsi predicabili del reuerendo Sebastiano Miani. Venetia, al segno della Concordia, 1589. 861 862

  La prima e di teologice aggiunta sopra il rigo.   1554 su correzione.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XV.1,124

FORNÒ

367

[101] Directorium in log., philosophiam et theolog. per f. Costantium Sarnanum. Venet., 1580. [102] Dei miracoli et marauigliosi effetti, prodotti dalla natura, di Gio. Battista Porta. Venetia, appresso gli heredi di Giacomo Sinbeni, 1588. [103] De pia orandi ratione d. Floriani Canalis.863 Brixie, apud Pollicretum Terlinum, 1589. [104] Dicta notabilia, ex Aris. et Platone selecta. Venet., apud Hieronimum Calepinum, 1551. [105] Dispreggio delle vanità del mondo del Stella. In Venetia, appresso Cornelio Ariuabene, 1578. [106] De peripatetica docendi modo Hieronimi Borrj. FlorentiŽ, apud Bartolomeum Sermartelium, 1584. [107] Dittionario di Pietro Gallesini. Venetia, appresso Altobello Salicato, 1588. [108] Dionigio Cartusiano, Dei 4 estremi. Venetia, appresso Domenico de’ Imberti, 1593. [109] Della vita di Cristo di Theophilo Filengo. Venetia, appresso Domenico et Gio. Battista Guerra, 1598. (f. 152v) [110] Delle lettere del Bembo. Venetia, appresso Francesco Rampaletti, 1574. [111] Della fabrica864 del mondo di m. Francesco Alumno. Venetia, per Francesco Sansuino, 1568. [112] De animorum candore et salubritate r. Saluatoris Lombardi. PatauyŽ, apud Laurentium Pas., 1598. [113] Dicchiaratione dei Salmi del Panigarola. Venetia, per Marc’Antonio Zaltieri, 1590. [114] Discorsi de l’arte poetica di Torquato Tasso. Venetia, 1587. [115] Dominicus Soto, In Logicam. Ven., apud Bernardum Iuntam et fratres, 1583. [116] D. F. Toleti In Logicam. Ven., apud Iuntas, 1580. [117] Dialetica Io. Cesarij. Ven., apud Nicolaum Beuilaquam, 1563. [118] Discorsi del r. Fiamma. Ven., appresso Francesco Franceschi senese, 1580. [119] Dittionario volgare di m. Filippo Venuti. Venetia, 1572. [120] Dicta preciosa Venerabili BedŽ. Ven., 1578. [121] Dittionario della lingua latina di Cesare Veronese. Venetia865, 1588. [122] Discorso della866 religione anticha de’ Romani di Gulielmo Coul. Lione, appresso Gugl. Rouillio, 1559. [123] Doc[t]rina christiana di Dionigio Cartusiano. Fiorenza, appresso Giorgio Mereschoti, 1577. [124] Discorsi sopra le 7 parole di Christo in croce del Panigarola.  Segue Apu depennato.   fabrica su correzione. 865   Venetia sopra il rigo. 866  Segue lingua depennato. 863 864

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

368

FORNÒ

XV.1,125

[125] Dicchiaratione delle Lamentationi di Geremia profeta del Panigarola. In Verona, appresso Gironimo Discepoli, 1586. [126] Dittionariolum Latinum. Venetijs, per Baldassarem Costantinum, 1558. [127] Diurnum867 Romanum. Venetijs, apud Nicolaum Miserinum, 1592. (f. 153r) [128] Dionisij Cartusiani Enarrationes in quattuor Euangelia. Venetijs, per Bartolomeum Rubinus, 1569. [129] Declaratio difficilium terminorum th., ph. et logicŽ d. Armandij Bellouisij. Venetijs, apud Aldum, 1576. [130] Delle imagini sacre. Dialoghi del reuerendo Costantino Chigni. Siena, per Luca Bonetto, 1595.

E [131] Explanatio in Isaiam profetam reuerendissimi f. Thadei, heremitŽ Augustiniani. PerusiŽ, apud Vincentium Columbarium, 1598. [132] Expositio in lib. De anima d. Th. Aquinatis. Venetijs, per heredes Octauiani Scoti, 1518. [133] Expositio in lib. Metaph. Alexandri de Ales. Venetijs, apud Simonem Galignanum de Karera, 1572. [134] Elucidationes et questiones in lib. Sententiarum m. Durandi. Parisius, per Io. Paruum, 1515. [135] Epitome Chrisostomi Iauelli in universam Aris. philosophiam. Venetijs, apud Io. Mariam Bonellum, 1555. [136] Endixes logicŽ Nicolai Anelli. Neapoli, apud Raimundum Amatum, 1557. [137] Expositiones super octo lib. Arist. De physico auditu Augustini Suessani. Venetijs, apud Hieronimum Scotum, 1558. [138] Esequie di papa Sisto quarto, ordinate e discritte del reuerendo p.d. Gio. Battista Domenichi. In Pensaro, per Girolamo Concordia, 1584. [139] Exercitatio linguŽ LatinŽ Io. Viuis. Venetijs, apud Matteum Zanetum et Cominum Presenium socios, 1593. (f. 153v) [140] Exempla virtutum et uitiorum per r.p.f. Nicolaum Hanapum. Lugduni868, apud Gulielmum Rouilium, 1554. [141] Essequie del serenissimo d. Francesco Medici, descritte da Gio. Battista Strozzi. Fiorenza, nelle case di Sermartelli, 1587. [142] Epistole d. Ignatij, Policarpi etc. Venetijs, ad signum Spei, 1546. [143] Elucidario poetico. Venetia, appresso Giacomo Cornetti, 1585. [144] Examen confessorum Bartolomei de Angelis. Apud Io. Anellum, Venetijs, 1583. 867 868

  Diurnum su correzione.   Lugduni su correzione.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XV.1,169

FORNÒ

369

[145] Examen ordinandorum per Nicolaum Aurificum. Ven., per Franciscum Giletum, 1587. [146] Expositiones questionum Scoti. Ven., apud Fran[ci]schum Francischium, 1585. [147] Epitome sacramentorum d. Laurentij Petij. Ven., apud heredem Io. MariŽ Bonelli, 1569. [148] Elecutioni de varij auttori di Gio. Francesco Benozzi. Venetia, appresso Girolamo Polo, 1592. [149] Emanuelis ChrisolorŽ, BysantinŽ, GrecŽ grammaticŽ institutiones. Ven., in Ždibus Bartolomei Zaneti, 1538. [150] Emanuel. Aluarij. Ven., apud Dominicum de Farris, 1596. [151] Eleganze scelte d’Aldo Manutio. Fano, appresso Pietro Fari, 1591. [152] Emanuel Aluarij. RomŽ, apud Franciscum Zanetum, 1591869. [153] Eleganze d’Aldo Manutio. Ven., appresso il Fiorino, 1592. [154] Elocutiones Ciceronis Hieronimi Caphari. Ven., apud Io. Antonium Bertanum, 1587. (f. 154r) [155] Eleganze, insieme con la copia della lingua toscana e latina, scelte d’Aldo Manutio. Ven, 1582. [156] Exer[ci]tium spirituale canonicorum regularium. FlorentiŽ, in officina Giorgij Marescoti, 1576.

F [157] Fasciculus mirrhŽ d. Vincentij Cassinensis. Venetijs, per Io. Patauinum, 1541. [158] Fabrica del mondo di m. Francesco Alumno. Venetia, appresso Gio. Battista Porta, 1584. [159] Francesco Petrarca, con l’espositione del Vellutello. Venetia, appresso Gio. Antonio Bertano, 1584. [160] Familiaris clericorum liber. Apud Io. Variscum et socios, 1560. [161] Flores Italici ac Latini sermones. Ven., apud Felicem Valgrisium, 1503. [162] Francesco Precianese. Venetia, per Nicolao Beuilaqua, 1567. [163-164] Fra’ Ieronimo Bucchio, Sopra Salmi et Ieremia profeta. Fiorenza, appresso Bartolomeo Sermartelli, 1572. [165] Flores sanctorum ThomŽ Ibernij. Venetijs, ad signum Spei, 1580. [166] Fuluio Androgeo. Venetia, appresso Francesco Giletti, 1584. [167] Franciscus Priscianensis Super Epistolas Cic. Ven., per Petrum Antonium Bertanum, 1579. [168] Filosofia naturale di Gio. Saraua. Ven., appresso Andrea Rauenoldo,1575. [169] Flores BibliŽ. Lugduni, apud Gulielmum Rouilium, sub scuto Veneto, 1554. (f. 154v) 869

  1591 corretto su 1592.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

370

FORNÒ

XV.1,170

G [170] Goffredo poema del Tasso. Venetia, presso Gio. Batista Ciotti, 1597. [171] Gli Hechattomitti, la seconda parte, di messer870 Gio. Battista Giraldi. Nel Monte Regale, presso Leonardo Torrentino, 1565. [172] Grammatices DispauterianŽ per Io. Pellessonem. Vercelis, apud Gulielmum Molinum, 1580. [173] Guida de’ peccatori del Granata. Ven., di Giorgio Angelieri, 1582. [174] Grammatica Io. Scope871. Ven.872, apud heredes Io. MariŽ Bonelli, 1577. [175] Gioseffo, Delle guerre giudaiche. Ven., appresso Fabio et Agostino Zoppini, 1581. [176] Gio. Gerson. Ven., appresso Gio. Battista Guerra, 1582.

H [177] Heroica magistri Claudij Paradini. AntuerpiŽ, per Christophorum Plantinum, 1572. [178] Horatius, cum quinque comentis. Venetijs, per Venturinum Ruffinellum, 1540. [179] Habiti antichi e moderni di tutto il mondo di873 Cesare Veceglio. Ven., appresso i Sessa, 1598874. [180] Homelie sopra l’Euangelij di d. Onofrio Zarabini. Ven., appresso Giordano Geletti, 1586. [181] Homelie di Ludouico Pitorio. Ven., 1580. [182] Hieronimi Caphari. Ven., apud Dominicum de Imbertis, 1592. (f. 155r) [183] Historia della casa di Loreto di Girolamo Angela. In Macerata, appresso Sebastiano Martellini, 1594. [184] Homelie dello Spirito Santo del padre Franceschino. Venetia, al segno del Pozzo, 1557. [185] Herbario nouo di Castor Dorante. Roma, per Iacomo Bericchia et Iacomo Fornieri, 1585. [186] Historia di Milano del Corio. Venetia, per Gio. Maria, 1554.

I [187] Introductio in Dialecticam Arist. Francisci Toleti. Venetijs, apud Iuntas, 1579. [188] Institutiones linguae GrecŽ, Clenardo auctore. Ven., apud Hieronimum Caualcalupum, 1564.

  messer aggiunto sopra il rigo.  Segue lla depennato. 872   Ven sopra il rigo. 873   Segue termine depennato. 874   1598 corregge 1588. 870 871

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XV.1,210

FORNÒ

371

[189] Il forno, ouero della nobiltà, del Tasso. Vinenza, appresso Perian et compagni, 1581. [190] Il ricordo de’ peccati di fra’ Nicolò Malnepote. Napoli, appresso il Saluiano, 1585. [191] In quattuor Euangelia d. Ilarionis Ienuensis. Venetijs, apud Damianum Turlinum, 1567875. [192] Ioanne Turrecremata876, In Gratianum. Venetijs, per heredem Ieronimi Scoti, 1578. [193] Il Terentio latino. Venetijs, per heredes Marci Sessei, 1594. [194] Il theatro del cielo e della terra di Giuseppe Rosciazzo877. Ferrara, per Vittorio Baldini, 1594. [195] Il fido di Curcio Gonzaga. Mantoua, appresso Giacomo Ruffinello, 1582. (f. 155v) [196] Il Galateo di m. Gio. Dalla Casa. Perugia, 1593. [197] Il Filocopo del Boccaccio, corretto dal Sansuino. Venetia, appresso Francesco Lorenzini, 1564. [198] I Reali di Francia. Venetia, appresso Marco Claserio, 1597. [199] Institutioni grammaticali del Thoscanella. Venetia, per Gabrielle Giolitto, 1596. [200] I 3 libri di Francesco Mela del sito, forma e misura del mondo. Venetia, per Gabriel Giolito, 1559. [201] Istorie del Trachagnotta. Venetia, presso Giorgio Angiolieri, 1597. [202] Istorie del Sansuino, Venetia, 1575. [203] Istitutio in Dialecticam Francisci Titelmani. Lugduni, apud Gulielmum Rouilium, 1545. [204] Il libro di M. Aurelio imperatore. Venetia, appresso Fabio et Agostino Zoppini, 1581. [205] Ioannis Osorij Conciones. Venetijs, 1596. [206] In omnes Epistolas apostolicas fratris Francisci Titelmani elucidatio. Venetijs, ad signum Spei, 1547. [207] Ionnes Climacus. Venetijs878, apud Filippum Pincium, 1518. [208] Il perché. Venetia, appresso il Saluagni, 1588. [209] Inuetiue et orationi di Cesar Raui. Appresso Damiano879 Zenaro, 1592. [210] Institutione christiana di d. Cherubino Ghirardacci. Bologna, per Alessan[d] ro Benacci, 1590. (f. 156r)

  1567 su correzione.   Turrecremata su correzione. 877   Rosciazzo su correzione. 878  Ripete Venetijs. 879   Seguono lettere depennate. 875 876

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

372

FORNÒ

XV.1,211

[211] Institutiones ad theologiam christianam f. Io. Vigerij. Venetijs, apud Bartolomeum Rubinum, 1571. [212] Ioannes de Monte, In Logicam. Venetijs, 1490. [213] Ioannes Grammaticus, In Logicam. Venetijs, apud Hieronimum Scotum, 1541. [214] Il sacro regno del gran Patricio. Venetia, per i figli d’Aldo, 1553. [215] Introdutorio nouo, intitolato Corona preciosa. Venetia, per Gio. Antonio, 1527. [216] Il primo libro delle lettere facette di messer Dionigio Atanagio. In Venetia, 1582880.

L [217-218] Letura in lib. De auditu naturali Aris. et in uniuersam Logicam Tiberij Bacilerij. PapiŽ, 1503. [219] Libri Rethoricorum Ciceronis. Venetijs, apud Hieronimum Scotum, 1554. [220] La grandezza, larghezza et distanza delle sfere, del signor Gio. Maria Bonardo. Venetia, per Fabio et Agostino Zoppini, 1589. [221] Le Meditationi di s. Agostino. Venetia, per Gio. Antonio Beriano, 1572. [222] Lettere di Cesare Rauo. Venetia, appresso Perino e Giorgio Greco, 1585. [223] Ludolphus, Super Psalmo. Venetijs, apud Ottauianum Scotum, 1521. [224] La somma de’ sacramenti della Chiesa. Fiorenza, appresso Bartolomeo, 1575. (f. 156v) [225] L’arte del predicare di f. Luca Baglioni. Venetia, appresso Andrea Torresano, 1572. [226] Laurentij VallŽ ElegantiŽ. Venetijs, apud Io. Griphium, 1564. [227] Legendario de’ santi d’Alfonso di Vilgas. Venetia, per i Guerra, 1592. [228] Le relationi di Gio. Bottero. Venetia, per Nicolò Pollo, 1597. [229] L’arte del contrapunto di Gio. Maria Artuso. Venetia, per Giacomo Vicenzo, 1598. [230] Logica Pauli Veneti. Venetijs, apud Io. Antonium Bertanum, 1572. [231] Logica volgare di Marc’AntonioTridapuli. Venetia, per Paulo Gherardo, 1547. [232] Lettere spirituali del Cacciaguerra. Venetia, appresso Domenico Fari, 1545. [233] La ciuil conuersatione del Guazzo. Venetia, per Altobello Salicato, 1590. [234] Libro intitolato Aquila volante, fatto uolgare per Leonardo Aretino. Venetia, per Melchior Sessa, 1541. [235] Lettere di Claudio Tolomei. Venetia, appresso i Guerra, 1556. [236] Lo scolare del reuerendo Bartolomeo Meduna. Venetia, per Pietro Facchinetti, 1588. [237] Logica Hieronimi Balduini. Venetijs, 1563. [238] Lettioni sopra dogmi del Panigarola. Venetia, per Pietro Asinelli, 1584. (f. 157r) 880

  1582 corregge 1562.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XV.1,262

FORNÒ

373

[239] Logica Petri Tartareti. Venetijs, apud heredes Melchioris SessŽ, 1571. [240] Le sei età del mondo di Giuseppe Rosacchio. Ferrara, per Vittorio Baldini, 1594. [241] L’Eneide di Ludouico Dolce. Venetia, per Gio. Varisco e compagni, 1568. [242] Lettere di Bernardo Tasso. Venetia, per Matteo Valentini, 1588. [243] L’historie di Milano di Bernardino Corio. Venetia, per Gio. Maria Bonello, 1554.

M881 [244] Manuale de’ confessori e penitenti del Nauaro. In Venetia, appresso Gabriel Giolito, 1569. [245] Missale Romanum. Venetijs, apud Gratiosum Perchacinum, 1574. [246] Missale Romanum. Venetijs, apud Iuntas, 1583. [247] Mario Equicola, Di natura d’amore. Venetia, appresso Gio. Battista Vgolino, 1583. [248] Merlini Cocai. Venetijs, apud Io. Variscum et socios, 1562. [249] Manuale del Marciano de l’Asplichetta. Parma, appresso Seth Viotto, 1577. [250] Modus examinandi Io. Holtusij. BrixiŽ, apud Damianum Turlinum, 1570. [251] Marcus Fabius Quintilianus. FlorentiŽ, apud Iuntas, 1515. [252] Marij Fabij In Reth. Cic. Ven, per Battistam de Tortis, 1483. [253] Margarita882 decreti f. Martini. Venetijs, per Peregrinum de Paschalibus, 1586. [254] Missale Romanum. Venetijs, per Bernardinum Stagninum, 1518883. (f. 157v) [255] Missale Romanum. Venetijs, apud Iuntas, 1580. [256] Magister Paulus Soncinas, In Logicam. Venetijs, apud Michaelem Berniam, 1587. [257] Miracoli della M. di Reggio di d. Alfonso Isach. Reggio, per Hercole Bartoli, 1597. [258] Methodo di confessione, tradotto per m. Ludouico Gabriel. Venetia, per Gabriel Giolitto, 1572. [259] Marci T. Cic., Demost. et aliorum SententiŽ. Venetijs, apud Io. Battistam Bonfadium, 1587. [260] Monotrectus in uerbis BibliŽ et in explanatione eorum. Mediolani, per m. Leonardum Pachel, 1481.

N884 [261] Nouo rosario della gloriosa Verg., di maestro Gasparo Ancarano. Venetia, appresso Bernardo Gionta, 1588. [262] Nobeltà ciuile di d. Honofrio Zarabbini. Venetia, per Francesco Francisci, 1586.   Precede lettera L depennata .  Segue defreti depennato 883   Item aggiunto. 884   Precede lettera H depennata . 881 882

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

374

FORNÒ

XV.1,263

[263] Nicolaus Perrotus, In grammaticam. BrixiŽ, apud Ludouicum Bretanicum, 1540.

O [264] Orationi di Luigi, cieco d’Adria. Venetia, appresso Fabio et Agostino Zoppini, 1589. [265] Opera omnia Aris. Venetijs, apud Ioachinum Bruniolum, 1584. [266] Opera Alexandri Achilini. Venetijs, apud Hieronimum Scotum, 1545. [267] Opuschula uaria physicŽ et logicŽ Io. Tinuli. PerusiŽ, apud Petrum Paulum Orlandinum, 1590. (f. 158r) [268] Orationis dominice explanatio Ludouici Carbonis. Ven., apud Io. Battistam Somascum, 1590. [269] Opusculum multarum bonarum rerum s. d. Augustini Meditationes, Soliloquia, et Anselmi Meditationes. Venetijs, per Albertinum de Lisona, 1502. [270] Orationes M. Antonij Moreti. Venet., apud Io. Albertinum, 1586. [271] Opera di M. Marulo circa l’istitutione del buono et beato uiuere. Venetia, appresso Paolo Hugolino, 1597. [272] Officium b. MariŽ v. BononiŽ, apud Io. Rossium, 1586. [273] Opera del Granata. Appresso il Giolito, in Venetia, 1572. [274] Opere diuerse del Bitonto. Appresso il Giolito, in Venetia, 1583. [275] Orator christiano di Raffael Mafei. Venetia, appresso Giorgio de’ Caualli, 1566885. [276] Osseruationi di d. Raniero Bauosio intorno al886 sodisfar a Dio in questa uita. Venetia, per M. Antonium Zalitieri, 1591. [277] Opera uniuersa d. Io. Messue, cum additionibus Petri Apponij et Francisci de Bodemontium. Ven., 1485. [278] Offitium hebdomadŽ s. Ven[e]tijs , apud Io. Variscum, 1558. [279] Ouidij Nasonis. Venetijs, apud Petrum Dusinellum, 1584. [280] Ouidij De arte amandi. Lugduni, 1578. [281] Opere del Fiamma. Ven., appresso Fran. Franceschi, 1583. [282] Orationi di Lazaro Soranzo. Ferrara, per Vittorio Baldini, 1598. (f. 158v)

P [283] Paraphrases phylosophiŽ naturalis Iacobi Fabri. Parisijs, typis Petri Vedouei, 1533. [284] Poliantea, per Dominicum Nanum Mirabelium et Bartolomeum Amantium. ColoniŽ, apud Maternum Collinum, 1567. [285] Prediche quadragesimali del Panigarola. Roma, per Stefano Parlini, 1596. [286] Prediche di Giulio Cesare Cappacci. Napoli, appresso Oratio Saluiani, 1582. [287] Prediche sopra i 4 nouissimi di d. Gabriel Inchino. Venetia, appresso i Guerra, 1596.

885 886

  1566 corregge 1576.  Segue osseruar depennato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XV.1,309

FORNÒ

375

[288] Prediche diuerse del d. Gabriel Fiamma. Venetia, appresso Franceschi Fran., 1590. [289] Paraphrases in mecanicas questiones Aris. Alexandri Piccolominij. Venetijs, apud Traianum Curtium, 1565. [290] Prose di Pietro Bembo. Venetia, appresso Iacomo Vidali, 1575. [291] Prediche del Seripando sopra il Simbolo. Venetia, al segno della Salamandra, 1567887. [292] Prontuario della consienza di fra’ Agostino Sbaroia. Venetia, 1581. [293] Porto de’ tribolati di d. Eustachio. Rauenna, appresso Cesare Cauazza, 1584. [294] Promptuarium morale, auctore Thoma Stapletonio. Ven., apud Petrum Dusinellum888, 1596. (f. 159r) [295] Pastor fido del Guerino. Venetia, appresso Fran. Fran., 1598. [296] Prediche di fra’ Ruberto. Ven., 1554. [297] Petri Hispani Logica. Ven., apud Florauantum, 1586. [298] Piazza vniuersale del Garzoni. Ven., per Vincentio Somasco, 1595.

Q [299] Questiones de primis principijs logice Io. Ludouici Cartarij. BononiŽ, apud Io. Rossium, 1587. [300] Questiones in comentaria d. ThomŽ super lib. Posteriorum f. Dominici. Ven., apud Michaelem Berniam, 1587. [301] Questiones et comentaria super lib. De phisico889 auditu fr. D. Soto890. Venet., apud Fran. Zelletum, 1572. [302] Questiones disputatŽ d. ThomŽ Aquinatis. Ven., apud Hieronimum Scotum, 1569. [303-304] Questiones in lib. Aris. De anima et in lib. Physicorum Aristotelis Francisci Ferrariensis. RomŽ, apud heredes Antonij Bladij, 1577. [305] Questiones super lib.891 Physicorum Io. Canonici. Ven., per Lucam Antonium de Giunta, 1516. [306] Questiones Antonij AndreŽ in lib. Metaphisicorum. Ven., per Gregorium de Gregorijs, 1514. [307] Questiones in Metaph. Antonij Trombete. Ven., 1504. [308] Questiones super lib. Physicorum Io. de Landas. Ven., apud heredem Hieronimi Scoti, 1586. (f. 159v) [309] Questiones metaphisices Pauli Soncinatis. Vent., per Simonem Beuilaquam, 1498.   1567 su correzione.   Dusinellum su correzione. 889   phisico sopra il rigo. 890   fr. D. Soto sopra il rigo. 891   Phisicorum Io. depennato. 887 888

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

376

FORNÒ

XV.1,310-311

[310-311] Questiones Io. de Ianduno in Metaphisicam, De cŽlo et mundo. Ven., per heredes Octauiani Scoti, 1501. [312] Questiones super lib. Physicorum et lib. De cŽlo Io. Dulaert. Parysijs, apud Oliuerium, 1506. [313] Questiones metaphisices Gabrielis Zerbi. BononiŽ, per Ioannem Ordilingens et Herincum de Arlen socios, 1482. [314] Questiones in lib. De anima Aris. Alphonsi Toletani. Vent., ad insigne SetellŽ Iordani Zilletti, 1566892. [315-316] Quadragisimale et 21 ragionamenti del Panigarola. Roma, appresso Stefano Paulino, 1596. [317] Questiones Io. Magistri super Logicam. Ven., per Ottauianum Scotum, 1490.

R893 [318] Responsa ad cuiusque pene generis casus conscientiŽ fr. Io. Baptistae Corradi. Venetijs,894 apud Societatem Minimam, 1598. [319] Ricordi confessionali de’ peccati di d. Valentino Pini. Venetia, per Nicolò Moretto, 1588. [320] Rime di Giacomo Sanazaro. Stampate, 1531. [321] Rime di messer Ascanio Piccolomini. Siena, per il Bonetto, 1594. [322] Repertorium ad opera Abbatis. Venetijs, per Battistam de Tortis, 1518. [323] Rosario della Madonna. Venetia, per Gio. Antonio Bertano, 1587. [324] Rubrica uolgare del missale di fra’ Cherubini. Bologna, per Alessandro Benaci, 1571. (f. 160r) [325] Rubertus Linconienis et Burleus, In Aris. Posteriorum lib. Venetijs, per m. Ottinum Papiensem, 1497. [326] Raggionamenti di musica di Pietro Pontio. Parma, per Erasmo Viotto, 1588. [327] Rime di Torquato Tasso. Venetia, 1587.

S [328] Summa theologie d. Th. de Aquino, cum commentarijs et opuschulis reuerendi Caietani. Ven., apud Iuntas, 1588. [329] Summa contra gentiles d. Th. Lugduni, per Iacobum et Franciscum de Iunta, 1521. [330] Summa de exemplis fr.895 Ioannis a S. Geminiano. Venet., apud Dominicum Farreum, 1584. [331-332] Scolastica commentaria in Primam partem et in Secunda secundŽ Angelici Doctoris, auctore fr. Dominico Balnes. Ven., apud Altobellum Salicatum, 1587.   1566 sopra il rigo. Corregge data non leggibile.   Precede lettera Q depennata. 894   Seguono lettere depennate. 895  Segue Gi depennato. 892 893

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XV.1,357

FORNÒ

377

[333] Selua di concetti scriturali di Giulio Cesare Cappaccio. Venetia, appresso Barezzo Barezzi e Ioseffo Peluso, 1594. [334] Secundum scriptum Angelici Doctoris super lib. Sententiarum. Rome, apud Antonium Bladum, 1556. [335] Sermoni et homelie di m. Vitale Medici. Florentia, per i Gionti, 1585. [336] Summula Caietani. Venet., apud Franciscum Gasperem Bindonem et fratres, 1571. [337] Specchio ecclesiastico del r. Genesio Minuci. Rauenna, per Pietro Giouanelli, 1595. [338] Sermones funebres et nuptiales, nuperime post omnes (f. 160v) impressiones recogniti, cunctisque erroribus expurgati. Venet., Victor Arrabanis et socij exudebant, 1540. [339] Summa confessionalis d. Antonini. Venetijs, apud Bartolomeum Rubinum, 1566. [340] Summa sacramentorum EcclesiŽ r.f. a Victoria. Ven., apud Fran. Zilletum, 1581. [341] Salmi di Dauid, dicchiarati per Lodouico Pitorio. Venetia, al segno della Speranza. [342] Stimulo alle virtù di Gulielmo Baldezzare. In Carmagnola, per Marc’Antonio Bellone, 1595. [343] Sermoni sopra l’Euangeli di mastro Gio. Del Bene. Venetia, al segno della Speranza, 1562. [344] Sermones fr. Iacobi de Voragine. PapiŽ, apud Iacobum de Paucis Drapis, 1499. [345] Scrutinium sacerdotale r. Fabij Incarnati. Ven., apud Io. Bartolomeum Carampellum, 1596. [346] Summa Siluestrina. Ven., apud Io. Baptistam Sessam, 1578. [347] Summa Angelica. Venet., apud Iacobum Sansouinum, 1569. [348] Summa Tabiena. Apud Melchiorem Sessam, 1569. [349] Somma896 Scarsella. Ven., per gli heredi di Gio. Battista Somasco, 1592. [350] Somma armilla. Venetia, appresso Domenico Nicolino, 1581. [351] Sermoni di d. Gio. Battista da Ferrara. Ferrara, appresso897 Benedetto Mamarella, 1592. [352] Somma898 Pacifica. Venetia899, appresso Domenico Guerra, 1578. [353] Speculum missŽ fr. Nicolai Aurifici. Ven., apud Fran. Giolitum, 1572. (f. 161r) [354] Sermones s. Vincentij. Venetijs, apud Bartolomeum Rubinum, 1573. [355] Sermones Gulielmi Pepin. Parisijs, apud Mauritium de Porta, 1545. [356] Specchi della fede christiana di fra’ Roberto da Lezze. Venetia, per Bartolomeo Imperatore, 1555. [357] Sermoni sopra le sette parole del r.p.d. Gio. Battista Domenichi. Ferrara, appresso Benedetto Mammarella, 1592.   Somma corregge Summa.  Segue Gio depennato. 898   Somma su correzione. La o di Somma aggiunta sopra la u depennata . 899   Seguono lettere depennate. 896 897

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

378

FORNÒ

XV.1,358

[358] Sermones fr. Gabrielis BarletŽ. Venet.,900 apud Valerium Bonellum, 1585. [359] Sermones b. Efrem. In agro Patauino, 1585. [360] Speculum peregrinarum questionum fr. Bartolomei SibillŽ. Ven., apud Ioannem Antonium, 1575. [361] Senonima Ciceronis. Ven, apud901 Dominicum Nicolinum, 1564. [362] Silua alegoriarum fr. Hieronimi Laureti. Venetijs, apud Gasperem Bindonem, 1575. [363] Summa armilla. Lugduni, apud Iacobum Boterium, 1558. [364] Scelta dell’orationi al Signore et alla Verg. Venetia, apresso gl’Angelieri, 1580. [365] Selua di varie lettioni di Gaudentio Merula. Venetia, per Gio. Andrea Valuasari, detto Guadagnino, 1562. [366] Selua di varie lettio. di Pietro Messia. Venetia, apresso Giouan Griffo, 1589. [367] Significato dei colori di Fuluio Pelegrini. Venetia, apresso Lutio Spineda, 1599. [368] Summa Caietani. Venetiis, apud Dominicum Nicolinum, 1572. (f. 161v) [369] Sette libri de cathaloghi a uarie cose appartenenti. Venetia, apresso Gabriel Giulitto, 1552. [370] Sei libri degli Reali di Francia. Venetia, apresso Giacomo Cornetti, 1585. [371] Somma Corona de’ confessori del p. f. Mauro Antonio. Venetia, apresso Gio. Batista Somasco, 1586. [372] Sermones funebres, vulgares, fratris Gregorii Britannici. Mediolani, per Ioannem de Castiliono, 1410. [373] Spechio de’ fedeli di fra’ Antonio Pagani. Venet., apresso Francesco Ziletti, 1579. [374] Sermones dominicales per totum annum magistri Iacobi de Voragine. Venet., per Io. Batistam Somascum, 1579. [375] Sermones super Euang. totius anni f. Guglielmi Pepini. Venetiis, per Io. Antonium Bertanum, 1588. [376] Somma de’ sacramenti della Chiesa di f. Thomasso de Caues. Venetia, apresso Pietro Deuchino, 1575. [377] Summula Caietani. Venet., apud Franciscum et Gasparem Bindonem, 1565. [378] Sacerdotale Romanum. Venetiis, apud Petrum Rabinum et socios, 1554. [379] Sacerdotale, siue Thesaurus sacerdotum. Venetiis, apud Franciscum Zilettum, 1583. [380] Sermoni diuersi da nozze del p. Ioseffo Rodella. Venetia, 1563. [381] Summa Pacifica di fra’ Pacifico da Nauarra. Venet., apresso Domenico et Gio. Bat. Guera, 1574. [382] Speculum confessorum et lumen conscientiŽ frat. Matthei de Cilento. Venetiis, apud Stephanum Coma., 1566. [383] Summa armilla. Venetiis, apud Altobelum Salicatium, 1569. [384] Somma del Pedrazza. Venet., per Gregorio Angelini, 1581. [385] Somma del Medina. Ferrara, apresso Giulio Cesare Cagnaccini, 1584. (f. 162r) 900 901

 Segue per m. Ottinum depennato.   Seguono lettere depennate.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XV.1,410

FORNÒ

379

T [386-387] Tabula et dilucidationes in dicta Arist. et Auero. et Theoremata Marci Antonii ZimarŽ. Venetiis, 1565. [388] Tractatus in orationem dominicam Augustini Triumphi. Rome, per Vincentium Acoltum, 1587. [389] Tabule compendiose in Euang. et Epist., editŽ primo a Ioanne Stangembergo, nunc uero ab innumeris erroribus quibus scatebant restitutŽ, opera f. Laurentii a Villauicentio Xeresani concionatori. Venetiis, apud Bartholomeum Rubinum, 1566. [390] Thesauri Aristotelis Sainthfleur Monspeliensi. Venetiis, apud Hieronimum Caualcalupum, 1565. [391] Tutte l’opere de r.p.f. Luigi di Granata. Venetia, presso Giorgio Angelieri, 1582. [392] Thesoro di Euonomo Filatro de’ remedi et secreti. Venet., apresso Gio. Bat. et Marchio’ Sessa fratelli, 1560. [393] Terentius. Venet., apud heredes Melchioris Sesse, 1586. [394] Thesaurus nouus, Petro de Palude auctore. Lugduni, per Nicholaum Petronillum, 1571. [395] Testamentum Nouum. Lugduni, apud Guglielmum Rouilium, 1550. [396] TragediŽ SenecŽ. Scritta a penna. [397] Tullius, De officiis, cum interpretatione Benedicti Brugnoli, Petri Marsi, Francisci Maturantii, Iodici Badii Ascensii, Martini Philetici. [398] Trattato delle imprese di Giulio Cesare Capaccio. In Napoli, per Gio. Iacomo Carlino, 1592. [399] Terentio, uulgarizzato dal Fabrino. Venetia, per gli heredi di Marchio’ Sessa, 1594. [400] Trattato d’indulgentie del reuerendo f. Isidoro Valserano. Venetia, per Domenico Farri, 1583. [401] Thesoro de’ ueri penitenti di monsignor Claudio Vismonte. Verona, per Girolamo Discepolo, 1592. (f. 162v) [402] Trattato della neue di messer Gio. Bat. Scarampo. Fiorenza, per Bartolo Sermartelli, 1574.

V [403] Vniuersalia Scoti. Venetiis, per Lucantonium de Giunta, 1517. [404] Vocabulista ecclesiastico di f. Ioa. Bernardo. Venetia, per Pietro Di Franceschi, 1574. [405] Vite de’ filosofi. Stampate in Venetia, 1535. [406] Vita della beata Catherina Adorni da Genoua. Fiorenze, per Philippo Giunti, 1589. [407] Vergilii Maronis OperŽ. Venetiis, apud Dominicum de Farris, 1592. [408] Vita d’Esopo. Venet., apresso Giou. Fiorina, 1592. [409] Vita et miraculi di santo Agnello di Napoli. Napoli, 1596. [410] Virgilii Maro. Venet., 1581.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

380

FORNÒ

XV.1,411

[411] Vocabulario nuouo, per imparare italiano, greco, turcho e todesco. Venetia, apresso Fabio Z., 1584. [412] Vrbani Bolzanii Belluensis. Venetiis, 1567. [413] Vicissitudine delle cose dell’uniuerso di Luigi Regio. Venetia, apresso Aldo. [414] Varii sermoni di s. Agostino et altri dottori. Venet., apresso Gio. Antonio Bertano, 1572. [415] Vita degli antichi philosofi. Firenze, apresso all’Arciuescouado, 1593. [416] Vita d. Honorati. Auctor magister Ioa. de Spira, Venetiis, 1501.

XVI.1. GENOVA, S. Maria di Coronata902. (f. 163r) In Christi nomine. + 1600, die VI Aprilis. Index librorum monasterij Sanctae Mariae de Coronato extra Genuam, vidilicet. [1-2] Aegidij Romani In primum et secundum Senten. Venetijs, 1581. [3] Alardi Aemsterladami Selectae similitudines, etc. Parisijs, Ioannes Boulle, 1543. [4] Alberti Magni Compendium theologicae veritatis. Venetijs, Somascus, 1587. [5-6] Aloisij Lippomani Catena in Genesim et Exodum. Parisijs, Carola Guilard, 1546. [7] Alphonsi a Castro Opera. Parisijs, Sonnius, 1571. [8] Sancti903 Ambrosij De officijs. Mediolani, Lauagninus, 1488. [9] Ambrosij Calepini Dictionarium decem linguarum. Lugduni, 1586. [10] Angeli Ioannini Sententiae, etc. Venetijs, Zoppini, 1584. [11] Angelo Pietra, Indirizzo degli economi. Mantoua, Francesco Osanna, 1586. [12-13] Santo904 Antonino, Specchio di conscienza, etc. Defecerunt. Firenze, 1569. [14] Antonius Agellus, In Lamentationes Ieremiae. Romae, Zanetus, 1589. [15] Antonio Gallonio, Instrumenti del martirio, etc. Roma, 1591. [16] Antonij de Gislandis Opus aureum. Venetijs, 1585. [17] Antonio di Gueuara, Letere. Venetia, Domenico Farri, 1591. [18] Antonij Monchiacheni Democarae De ueritate corporis et sanguinis Christi in missae sacrificio ratione transsubstantiationis. Antuerpiae, Plantinus, 1573. [19] Antonio Ongaro, Alceo, fauola piscatoria. Venetia, Francesce Zilettj, 1582. [20] Appiani Alexandrini Historiae. Moguntiae, Ioannes Schoefer, 1529. [21] Sancti905 Athanasij Opera, interpretibus Christophoro Porsena, Ambrosio monacho, Angelo Politiano, Ioanne Capnione. Argentinae, apud Ioannem906, 1522.   Per la nota storica e bibliografica sull’insediamento cfr. supra, p. 107, nt. 9.   Sancti sul margine interno. 904   Santo sul margine interno. 905   Sancti sul margine interno. 906   Seguono puntini di sospensione. 902 903

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XVI.1,48

GENOVA

381

[22] Sancti907 Augustini Milleloquium. Lugduni, apud Suetonios, 1557. [23] Sancti908 Augustini Opera omnia; Ludouici Viuis Commentarij in lib. De ciuit. Dei. Lugd., Sebastianus Honoratus, 1563. [24] Augustini Ferentilli Compendium Catechismi Conc. Trident. Venetijs, Damianus Zenarus, 1575. [25] Augustini Valerij Rethorica ecclesiastica. Venetijs, Ziletus, 1578. [26] Bartholomaei CaranzŽ Summa conciliorum, etc. Lugduni, Iunctae, 1570. (f. 163v) [27] Bartholomei Fumi Summa armilla. Venetijs, Bertanus, 1582. [28] Bartholomeo Lantana, Prediche. Venetia, Guerra, 1585. [29] Bartholomeo Medina, Institutione de’ confessori. Verona, Sebastiano Dalle Donne, 1583. [30] Sancti909 Basilij Magni Opera, Godefrido Tilmanno interprete. Antuerpiae, Philippus Nutius, 1568. [31] D.910 Battista Genouese, canonico lateranense, Opere. Venetia, Ziletto, 1583. [32] Battista Platina, Vite de’ pontefici. Venetia, Bartholomeo Basa, 1592. [33] Benedetto Bordone, Isolario. Venetia, Francesco Leno. [34] Bernardi Bonioannis Epitome Summae sancti Thomae. Lugd., Iuncta, 1579. [35] F.911 Bernardo Sauonese, Vocabulario ecclesiastico. Milano, Gio. Angelo, 1501. [36] Boetij De consolatione et De scholastica disciplina. [37] F.912 Bonauenturae Blanci De uiris illustribus Vet. Testamenti. Bononiae, Phaellus, 1534. [38] Biblia ad uestustissima exemplaria castigata. Venetijs, Hieronymus Polus, 1577. [39] Biblia, quattuor tomis distincta. Venetijs, Iuncta, 1584. [40] Biblia, quinque tomis distincta. Venetijs, Iuncta, 1538. [41] Biblia, acri studio, etc. Venetijs, apud Iolitos, 1588. [42] Biblia Haebraica, eorumdemque interpretatio Xantis Pagnini, Benedicti Ariae Montani studio, etc. Antuerpiae, Plantinus, 1583. [43] Biblia sacra, interprete Xante Pagnino. Coloniae, Melchior Nouesianus, 1541. [44] Biblia, Ioannis Benedicti industria recognita etc. Parisijs, Carola Guillard, 1588. [45] Biblia. Venetijs, per Bernardinum Stagninum, 1538. [46] Biblia sacra. Antuerpiae, Plantinus, 1567. [47] Biblia sacra. Venetijs, ex officina Iunctarum, 1571. [48] Biondo da Forlì, Roma trionfante. Venetia, Tramezino, 1544.   Sancti sul margine interno.   Sancti sul margine interno. 909   Sancti sul margine esterno. 910   D. sul margine esterno. 911   F. sul margine esterno. 912   F. sul margine esterno. 907 908

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

382

GENOVA

XVI.1,49

[49] D.913 Calisti Placentini, canonici Lateranensis, Enarationes in Euangelia. Lugduni, Petrus Landry, 1574. [50] Canones poenitentiales, cum notis archiepiscopi Terraconensis. Venetijs, Valgrisius, 1587. [51] Cardinal Paleotto, Modo di amministrare il sacramento del matrimonio. Bologna, Benaci. [52] Caroli, cardinalis sanctŽ Praxedis, Institutiones praedicationis uerbi Dei. Mediolani, Pontius, 1584. [53] Caroli Sigonij De uita Andreae Auriae. Genuae, Hieronymus Bartolus, 1586. (f. 164r) [54] Castor Durante, Thesoro della sanità. Venetia, Andrea Muschio, 1588. [55] Catechismo del Concilio di Trento. Venetia, Aldo Manutio, 1563. [56] Catechismus Conc. Triden. Romae, 1566. [57] Catena in Iob., Paulo Comitolo, soc. Iesu, interprete. Venetijs, apud Iolitos, 1587. [58] Censura Orientalis Ecclesiae, etc., ad Gregorium XIII, pon. max. Dulingae, Mayer, 1582. [59] Coelij Lactantij Firmiani Opera. Antuerpiae, Plantinus, 1570. [60-61] Cesare Campana, Historia e Compendio historico. Venetia, Altobellj, 1599. [62] Cesaris Commentarij. Lugduni, Gulielmus Hayon, 1519. [63] Cesare Rao, Lettere. Fano, Pietro Farri, 1591. [64-65] Claudio Tolomeo, Geografia. Lione, 1595. Venetia, 1598. [66] Sancti914 Clementis papae Opera. Coloniae, Birckmannus, 1562. [67] Clementis, card. Araecoelj, Institutiones, etc. Romae, Bladus, 1565. [68] Christiani Adricomij Theatrum Terrae Sanctae. Colonia, Birckmannius, 1593. [69] Christoforo Verrucchino, capuccino, Meditationi. Venetia, Misserino, 1592. [70] Christoforo Zabata, Solazzo de’ viandanti. Pauia, Gieromimo Bartoli, 1589. [71] Colloquia septem linguarum. Patauij, Paulus Mietus, 1592. [72] Columellae et aliorum De re rustica. Lugd., Sebastianus Gryphius, 1537. [73] Commentarij in omnes Epistolas d. Pauli, ex operibus sancti Augustini per ven. Bedam collecti. Venetijs, 1543. [74] Compendio del Manuale del Nauarro. Sei copie. [75] Concilij Tridentini exemplaria septem. [76] D.915 Constantino senese, Dialogo delle imagini. Siena, 1595. [77] Constitutiones Concilij prouinc. Mogunt., cum Institutione christiana. Parisijs, Breux, 1550. [78] Cornucopia. Nuper emendatum. Venetijs, 1501. [79] Cornelij Iansenij Commentarij in suam concor. euangelicam. Venetijs, Sessa, 1579.   D. sul margine esterno.   Sancti sul margine interno. 915   D. sul margine interno. 913 914

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XVI.1,104

GENOVA

383

[80] Monsignor916 Cornelio Musso, vescouo di Bitonto, Tutte le prediche, in cinque tomi. Venetia, Giunti, 1590. [81] Sancti917 Cyrilli Alexandrini Opera. Parisijs, sub scuto Basiliensi, 1573. [82] Sancti918 Cyrilli Hierosolymitani Catechesis illuminatorum. Antuerpiae, Plantinus, 1564. [83] Dante, con commento. In bibliotheca Sancti Bernardini. (f. 164v) [84] Decreta prouinc. Synodi Genuensis. Hieronimus Bartolus, GenuŽ, 1586. [85] Decreta generalia visitationis Genuensis. Mediolani, Tinus, 1582. [86] Decretum in iure canonico. Venetijs, 1483. [87] De catholicae Ecclesiae diuinis officijs. Romae, in aedibus Pop. Rom., 1591. [88] F.919 Didaci Valdes920 Rethorica ecclesiastica. Perusiae, Petrutius, 1579. [89] Didaci Stellae Commentaria in Euangelium Lucae. Lugd.,921 Symphorianus Beraud, 1580. [90] Dionysij Cartusiani Summa orthodoxŽ fidei. Venetijs, Vnitorum Societas 1585. [91-93] Dominici Soto De iustitia et iure; In quartum Sententiarum; De ratione tegendi secretum. Venetijs, 1569. [94] Ecclesiae Anglicanae trophŽa. Romae, Bartholomeus Grassus, 1584. [95] Elisabetae reginae Angliae edictum, etc. Andrea Philophatri ad idem responsio, 1593. [96] El manto de s. Pedro de Martín de Bolea. En Saragoça, Juan Soler, 1578. [97] P.922 Emerio del Giesù, Trattato del santissimo sacramento. Brescia, 1599. [98] Exercitij particolarij d’una serua del Signore di mons. Nicolò Sfondrati, vescouo di Cremona. Brescia, 1577923. [99] Enchiridion doctrinae christianae Concilij Coloniensis. Venetijs, Iolitus, 1544. [100] Sancti924 Epiphanij Opera, Ioanne Cornario interprete. Parisijs, Audoenus, 1564. [101] F.925 Euangelista Marcellino, Predica del venerdì santo. Firenze, Marescotto, 1585. [102] Eusebij Caesariensis, Socratis, Theodoriti, Sozomeni, Euagrij, Historia ecclesiastica, Ioanne Christophorsono interprete. Parisijs, Nicolaus Chesneau, 1571. [103] Eusebij Euangelicae demonstrationes. Venetijs, Aurelius Pincius, 1536. [104] Fabij Incarnati Scrutinium sacerdotale. Venetijs, Zoppini, 1585.   Monsignor sul margine interno.   Sancti sul margine interno. 918   Sancti sul margine interno. 919   F. sul margine esterno. 920  Segue Rhe depennato. 921  Segue Seb depennato 922   P. sul margine esterno. 923   1577 aggiunto sopra il rigo. 924   Sancti sul margine esterno. 925   F. sul margine esterno. 916 917

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

384

GENOVA

XVI.1,105

[105] F.926 Faustino Tasso, Ragionamenti sopra la uenuta del Messia. Venetia, Rampazeto, 1581. [106] Filippo Pigafetta, Assedio di Parigi. Roma, Grasso, 1591. [107] D.927 Floriano bressano, Breue modo di sapersi confessare. [108] Eiusdem De pia orandi ratione. Brixiae, 1590. [109] Francisci ab Ossunna Sermonum pars meridionalis. Romae, Basa, 1590. [110] Francisci a Victoria De sacramentis Ecclesiae. Venetijs, Hieronymus Polus, 1594. [111] Francisci Costeri, Soc. Iesu, Meditationes. Ingolstadij, Dauid Sartorius, 1588. [112-113] Francesco de’ Cattani, Della uita di N.S, della immacolata madre sua. Homelie sopra la sequenza Lauda Syon Saluatorem. Firenze, 1570. (f. 165r) [114] Francesco Guicciardini928, Historia d’Italia. Venetia, Paolo Vgolini, 1592. [115-117] Francesco Panigarola, Specchio di guerra. Prediche. Ragionamenti. Stampati in diuersi luoghi. [118-119] Francesco Sansouino, Il segretario. Detti e fatti piaceuoli. Venetia, Guerra, 1569. [120] F.929 Francischini Ferrarien. Homiliae. Discorsi sopra gli Euangeli quadragesimali. Venetia, Scoto, 1576. [121] Francisci Sonnij Demonstrationes religionis christianae ex uerbo Dei de septem sacramentis. Antuerpiae, Plantinus, 1576. [122] Francisci Toletj In Euangelium Ioannis. Colonia, Birckmannus, 1589. [123] Francisci Turriani, Soc. Iesu, De diffinitione peccati originalis. Florentiae, Sermartellius, 1591. [124] Francisci Valesij De sacra philosophia, etc. Lugd., Gabiniani, 1592. [125-126] Gabrielis Biel In canon. missae. Sermones de tempore. Brixiae, Bozola, 1576. [127-128] Gabriel Chiaberra, Scherzi. Maniere de’ uersi toscani. Genoua, Giuseppe Pauoni, 1599. [129-130] D.930 Gabriel Fiamma, Vite de’ santi. Prediche sopra il Missus est. Genoua, Bartoli, 1586. [131] Gaspar Loarte, Essercitio della uita christiana. Venetia, Guerra, 1587. [132] Georgij Aederi Oeconomia bibliorum ad Pium V, p.m. Coloniae, Geruinus Col., 1571. [133] Georgij Vuicelij Vita sanctorum partum, ex probatis auctoribus. In his Erasmus. Moguntiae, 1546. [134] Giacomo Bosio, Della Religione di s. Gio. Gierosolimitano historia. Roma, 1594.   F. sul margine esterno.   D. sul margine esterno. 928   Guicciardini su correzione. 929   F. sul margine interno. 930   D. sul margine interno. 926 927

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XVI.1,167

GENOVA

385

[135] Giacomo Sannazaro, Arcadia. [136] Eiusdem Opera. RomŽ, Iacobus Tornerius, 1590. [137] Gio. Andrea dall’Anguillara, Metamorphosi d’Ouidio. Venetia, Paolo Zanfretti, 1582. [138] Gioachino Perionio, Detti e fatti di Giesù Christo. Venetia, Giacomo Guerigli, 1599. [139] D.931 Gio. Battista Domenichi, Sermoni. Ferrara, Benedetto Mammarello, 1592. [140] Gio. Battista Posseuino, Hinni del Breuiario, tradotti e dichiarati. Venetia, Combi, 1599. [141] Gio. Bernardo, vescouo di Calaora, Auisi per li curati. Brescia, Bozola, 1567. [142] Gio. Boccaccio, Genealogia delli dei. Venetia, il Zaltieri, 1592. [143] Gio. Botero, Relationi uniuersalj. Brescia, 1595. [144] Santo932 Gio. Climaco, Sermoni. Milano, Simon Tini, 1585. [145] Gio. Dal Bene, Sermoni. Venetia, alla Speranza, 1566. [146] Gio. Nicolò Doglioni, Historia. Venetia, Domenico Zenaro, 1594. [147] Gio. Peronato, Misterij della santa messa, etc. Venetia, Fiorauante Pratj, 1599. (f. 165v) [148] Gio. Tracagnota, Historie del mondo, con l’aggionta. Venetia, Giunti, 1592. [149] Gio. Zuallardo, Viaggio di Gierusalemme. Roma, Francesco Zanetti, 1587. [150] Gioseffo Giudeo, Historia. Venetia, Giacomo Corneti933. [151] D.934 Gioseffo Mozzagrugno, Prediche. Genova, 1591. [152] Girolamo Garimberti, Concetti. Venetia, Gio. Battista Bonellj, 1551. [153] Girolamo Menghi da Viadana, Arte essorcistica. Bologna, Gio. Rossi, 1586. [154] Giulio Claro, Ammaestramenti del ben uiuere. Firenze, 1592. [155] Gregorij Baetici De Trinitate. Romae, in aedib. Pop. Rom., 1575. [156] Sancti935 Gregorij papae Opera, tomi duo. Basileae, apud Frobenium, 1564. [157] Gregorij de Britannicis Sermones. Venetijs, Victor de Rabanis, 1540. [158] Gulielmi Durandj Rationale diuinorum officiorum. Venetijs, Ioan. Antonius Britannus, 1581. [159] Gulielmi Peraldj De uirtutibus et uitijs. Brixiae, Britannici, 1594. [160-161] Gulielmi Pepini Sermones, et In septem Psal. poenit. Venetijs, Somascus, 1573. [162] Gulielmus Vorilong., In quattuor lib. Senten. Venetijs, apud Bonetum, 1502. [163] Herodoto, Historia. Venetia, Bernardino Bindoni, 1539. [164] Hieronymi Laureti Sylua allegoriarum. Venetijs, Gaspar Bindonus, 1575. [165-166] Hieronymi Osorij Lusitani De iustitia. De gloria, de nobilitate. Coloniae, Birckmannius, 1582. [167] Hieronymi Osorij nepotis In Cantica canticorum. Romae, Gabinianus, 1592.   D. sul margine interno.   Santo sul margine interno. 933   Seguono puntini di sospensione. 934   D. sul margine esterno. 935   Sancti sul margine esterno. 931 932

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

386

GENOVA

XVI.1,168

[168] Hieronymi Paphij De resurrectione. Bononiae, Rossius, 1587. [169] Hieronymi Sauonarolae Introductorium ad confess. Venetijs, 1503. [170] Hyppoliti Saluiani Historia aquatilium. Romae, 1554. [171] Iacobi Bracellij De bello Hispaniensi. Romae, apud Bladum, 1573. [172] Iacobi de Vitriaco Sermones dominicales. Venetijs, Ziletus, 1578. [173] Iacobi de Voragine Sermones. Absque principio et fine. [174] Iacobi Philippi Bergomensis Confessionale. Venetijs, Benalius. [175] Iacobi Zabarellae De constitutione naturalis sci[ent]iae. Venetijs, Maietus, 1586. [176] Index librorum omnium iuris pontificij et Caesarei. Venetijs, Ziletus, 1568. (f. 166r) [177] Ioannis Antonij Scayni In Epistolas beati Pauli paraphrases. Venetijs, 1589. [178] Ioannis Cassiani Opera. Romae, Basa, 1580. [179] Sancti936 Ioannis Chrysostomi Opera omnia. Venetijs, apud Variscum, 1574. [180] Ioannis Chrysostomi Iauelli In totam philosophiam. Venetijs, Bonellus, 1555. [181] Ioannis Ecchij Enchiridion aduersus Lutheranos. Venetijs, Ioan. Patauinus, 1535. [182] Ioan. Lensaei Belliolani De fidelium animarum purgatorio, etc. Louanij, Ioan. Masius, 1584. [183] Ioannis Paduani De horologijs solaribus. Venetijs, Franciscus de Franciscis, 1582. [184] Ioan. Pauli Lanceloti Institut. iuris canonici. Romae, 1583. [185] Ioan. Petri Maffei Historiae Indicae. Florentiae, Iuncta, 1588. [186] Ioan. Pierij Hieroglyphica. Basileae, sub Palma insigni, 1556. [187] Ioannes Sfortunatus, De arithmetica. Ven., Variscus, 1568. [188] Ioan. Tauernerius, De purgatorio animarum. Parisijs, Sebastianus Niuellius, 1551. [189] Ioan. Trulli Ordo Canonicorum regularium. Bononiae, Rossius, 1592. [190] Ioan. Viguerij Institutiones theologicae. Venetijs, Zoppini, 1584. [191] Iosephi Acostae, Soc. Iesu, De Christo reuelato etc. Romae, Iacobus Tauernerius, 1590. [192] F.937 Iosephi Angles Flores theologicarum quaestionum. Romae, Iosephus de Angelis, 1578. [193] Iosephi Iudaei Opera. Francforti apud Moenum, 1580. [194] Iusti Lipsi Opera omnia. Antuerpiae, ex officina Plantiniana, 1599. [195] Iustini Historiae. Lugd., Sebastianus Gryphius, 1546. [196] Laelij Zecci De casib. episcopo reseruatis. Venetijs, 1591. [197] Laurentij della Barre Historia christiana veterum patrum. Parisijs, Sonnius, 1583. [198] Sancti938 Laurentij Iustiniani Opera. Lugd., Iuncta, 1569. [199] Laurentij Vallensis Elegantiarum opus. Mediolani, Lauagninus, 1477. [200] Le cose marauigliose di Roma. Gio. Osmarino, 1593. [201] Legendario delle vergini. Venetia, Simon Galignano, 1593.   Sancti sul margine interno.   F. sul margine interno. 938   Sancti sul margine interno. 936 937

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XVI.1,234

GENOVA

387

[202] Sancti939 Leonis papae Opera. Coloniae, Birckmannus, 1569. [203] Lettere di XIII huomini illustri. Venetia, Bonelli. [204] F.940 Luca Baglioni, Arte del predicare. Venetia, Andrea Torresani, 1562. (f. 166v) [205] Ludouici Blosij Facula. Louanij, apud Petrum Sangrium, 1562. [206] Ludouici de Beia Casus conscientiae. Bergomi, Cominus Ventura, 1588. [207] Ludouici Granatensis Conciones. Antuerpiae, Plantinus, 1581. [208] Guida de’ peccatori. Brescia, Damiano Turlini, 1570. [209] Rethorica ecclesiastica. Venetijs, Ziletus, 1578. [210] Sylua locorum communium. Ven., Iuncta, 1586. [211] Tractado de la oración y meditación. En Salamanca, Andrea de Portonarijs, 1567. [212] Ludouico Ariosto, Orlando furioso. Venetia, Valgrisi, 1587. [213] Luigi Grotto, Orationi. Venetia, Zoppini, 1586. [214] Magister Sententiarum. Lugduni, Iunctae, 1570. [215] Mambrino Roseo, Institutione del principe christiano Sferramondi di Grecia. Venetia, Tramezino, 1565. [216] Marci Antonij, Institutiones iuris canonici. Papiae, Hieronimus Bartolus, 1563. [217] Marci Antonij Mocenici De transitu hominis ad Deum. Venetijs, Zalterius, 1569. [218] Marci Antonij ZimarŽ Theoremata. Venetijs, Iuncta, 1563. [219] Marco Aurelio con l’horogio de’ principi. Venetia, 1584. [220] Marcus Marulus, De institutione bene uiuendi. Venetijs, Franciscus Lucensis, 1506. [221-222] Marco Scarsella, Giardino de’ sommisti e Specchio de’ penitenti. Venetia, 1595. [223] Mario Equicola, De natura d’amore. Venetia, Bonfadino, 1587. [224] Martini Alphonsi Candelabrum aureum. Genuae, 1596. [225] Martini Nauarri Opera omnia. Romae, Iacobus Tornerius, 1588. [226] Mauricij Hylareti Concionum tomi tres. Lugduni, Rouillius, 1591. [227] Maximi Tyrij, philosophi Platonici, Sermones. Parisijs, Gulielmus Iulianus, 1554. [228] Michael Angelus Blondus, De ventis. Ven., Cominus de Tridino, 1546. [229] Michael Mediolanen. De decem preceptis. Ven., 1492. [230] Miracoli della Madonna di Reggio. Hercoliano Bartoli, 1595. [231] Nicephori Historia, Ioanne Lango interprete. Parisijs, Aegidius Gorbinus, 1562. [232] Nicolai de Ploue Tractatus sacerdotalis. Venetijs, Bindonus. [233] Nicolai de Lyra In tota Biblia. 1588. (f. 167r) [234] F.941 Nicolò de’ Predicatori, Compendio del rosario. Turino, Michel Cauallieri, 1588.   Sancti sul margine interno.   F. sul margine interno. 941   F. sul margine interno. 939 940

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

388

GENOVA

XVI.1,235

[235] Nomi delle prouincie del Regno di Napoli. Horatio Saluiano, 1582. [236] Oeconomia concordantiarum Sacrae Scriptu{rae.}{ ***}. [237-239] Ono[frio da Co]tignuola, Homelie. Ragionamenti familiari. Giardino. Venetia, Ziletto, 1593. [240] Origenis Opera. Lugd., apud Iunctam, 1536. [241] F.942 Pacifico Nouarese, Summa Pacifica. Venetia, 1503. [242] Pauli de Palacio In Euangelium Matthaei. Lugd., Iuncta, 1569. [243] In XII prophaetas minores. Colonia, Birckmannius, 1583. [244] Pauli Iouij Historia sui temporis. Parisijs, Vasconius, 1544. [245] Elogij. Firenze, Torrentino, 1551. [246] Vite di Leon. X, di Hadriano VI, Pompeo Colonna cardinale. Venetia, Gio. de Rossi, 1551. [247] Ragionamento sopra le imprese. Milano, Antonio Antonij, 1559. [248] Paulo Serenio, Speranza, comedia. Venetia, Giolitti, 1587. [249] Petrarca, con l’espositione del Velutello. Venetia, Comin da Trino, 1562. Corretto. [250] Petri Bulengeri Institutiones christianae. Lutetiae, Sebastianus Niuellius, 1561. [251] Sancti943 Petri Chrysologi Sermones. Bononiae, Phaellus, 1534. [252] Pier Andrea Mattioli, Sopra Dioscoride. Venetia, Valgrisi, 1563. [253] Pietro Messia, Selua di uarie lettioni. Venetia, Giolito, 1592. [254-255] F.944 Philippi Diez Conciones de tempore, et Summa prŽdicantium. Venetijs, Zenarus, 1591. [256] Philonis Iudaei Opera. Lugd., Mauricius Roy, 1555. [257] Platonis Opera, Ioanne Serrano interprete. 1575, Henricus Stephanus excudebat. [258] Plutarco, Apoftemmi. Venetia, Gabriel Giolito, 1567. [259] Psalterium peruetustum. Manuscriptum, cum glossa interlineari. [260] Psalterium Haebreum, GrŽcum, Arabicum, Chaldaeum et Latinum. Genuae, 1516. [261] Psalterium, cum paraphrasi Raynerij Snoygoudani. Ven., Ioan. Bertanus, 1572. (f. 167v) [262] Raccolta d’alcune scritture, publicate in Francia. Bergamo, Comin, 1593. [263] Rodorici Zamorensis Speculum. Brixiae, Marcheti, 1570. [264] Ruardi Taper. Explicationes articulorum facultatis theologicae Louaniensis circa dogmata ecclesiastica, etc. Louanij, in Pingui Gallina, 1565945. [265] Sacerdotale Romanum. Ven., 1595. [266] Scipione Ammirato, Oratione al re di Francia. Fiorenza, 1598946. [267] SenecŽ Opera, cum annotationibus Erasmi. Basileae, Ioannes Heruagius, 1557. [268] Seraffino Razzi, Cento casi di conscientia. Fiorenza, 1578. [269] Seraphini Cumirani Conciliatio locorum communium, etc. Parisijs, Gulielmus Niger.   F. sul margine interno.   Sancti sul margine interno. 944   F. sul margine interno. 945   Segue item depennato non leggibile. 946   1598 su correzione. 942 943

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XVI.2,2

GENOVA

389

[270] Sinodo diocesano di Genoua. 1589. [271] Stefano Guazzo, Lettere. Venetia, Bartholomeo Barezzi, 1592. [272] Suetonij Vitae Caesarum. Florentiae, Iunctae, 1510. [273] +947 Speculum peregrinarum quaestionum SibilŽ. Lug., 1534. [274] Summa Angelica. Ven., 1510. [275] Summa Gaetani. Ven., 1572. [276] Summa Syluestrina. Ven., 1584. [277] Beati948 Theodoreti Opera. Romae, Manutius, 1562. [278] Theophylactus Graecus, In quattuor Euangelia. Romae, 1542. [279] Theophylacti In quattuor Euangelia enarrationes 949 interprete. Coloniae, Alopecius, 1532. [280] In omnes beati Pauli Epistulas enarratione 950 fidelissime conuersŽ. Parisijs, Hieronimus Marnef, 1548. [281] Thesaurus nouus enarrationum quadragesim. Lugd., Nicolaus Petronillus, 1547. [282] Sancti951Thomae Aquinatis Summa, cum Gaetani interpretatione. Lugd., Rouillius, 1588. [283] QuŽstiones disputatae. Lugd., Rouillius, 1569. [284] Summa contra gentiles. Antuerpiae, apud Stelsium, 1568. [285] Catena aurea in Euangelia. Antuerpiae, Plantinus, 1571. [286] Opuscula. Ven., 1490. [287] Thomae Caietani Opuscula. Lugd., apud Rouillium, 1588. [288] Thomaso de Chempis, Imitation di Christo. Brescia, Turlino, 1592. [289] Thomae Bozij De signis Ecclesiae Dei. Romae, Tornerius. [290] Thomaso Garzoni, Piazza vniuersale. Venet., Roberto Meieti. (f. 168r) [291] Tullij Chrispoldj In passionem Domini. Venetijs, Petrus de Nicolinis. [292] Tre nauigationi de Olandesi e Zelandesi. Venetia, Gieronimo Porro, 1599. [293] Vberti Folietae De sacro foedere, etc. Genuae, Hieronimus Bartolus, 1588. [294] Vincenzo Cartari, Imagini degli dei. Venetia, Zaltieri, 1592. [295] Vincentij Ciconiae Sermones. Venetijs, Arriuabenus, 1562. [296] Virgilij Maronis Opera. Venetijs, Sessa, prŽcisa Priapaeia, 1578.

XVI.2. GENOVA, S. Maria di Coronata: Candido da Bologna. (f. 169r) Nota delli libri a uso del p. d. Candido da Bologna. [1] Biblia sacra. Lugduni, apud Guillielmum Rouillium, sub scuto Ueneto, 1569. [2] Oeconomia Bibliorum, auctore d. Georgio Edero. Venetijs, ad Iuntas, 1572.   + sul margine esterno.   Beati sul margine esterno. 949   Seguono puntini di sospensione. 950   Seguono puntini di sospensione. 951   Sancti sul margine esterno. 947 948

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

390

GENOVA

XVI.2,3

[3] Collectio diuersarum constitutionum et literarum Rom. Pont. RomŽ, apud hŽredes Antonij Bladij, 1579. [4] Opera d. Ambrosij. BasileŽ, in officina AdŽ Petri, 1516. [5] Opera d. Hyeronimi. Venetijs, per Io. et Gregorium de Gregorijs, 1498. [6] Biblia, cum expositione Nicolai de Lira. Venetijs, per Octauianum Scot., 1499. [7] Opera d. Augustini. Venetijs, ad signum Spei, 1552. [8] Iamblicus, De misterijs Egiptorum, Caldeorum et Assiriorum. Venetijs, in Ždibus Aldi et AndreŽ soceri, 1516. [9] Alexandri de Ales Expositio super Psalmos. Venet., per Gregorium et Io. de Gregorijs, 1496. [10] Institutiones iuris canonici Io. Pauli Lanciloti. RomŽ, ex tipographia Iacobi Tornerij, 1588. [11] Corona aurea, coruscantibus gemis, Iacobi Bruti. Venet., per Io. de Tridino, 1496. [12] Fabrica del mondo di Francesco Alunno. Venetia, apresso Gio Battista Vscio, 1588. [13] Opera d. Io. Chrisostomi. Venetijs, ad signum Spei, 1549. [14] Opera Platonis. Venet., apud Io. Mariam Bonellum, 1556. [15] Thesaurus christianŽ religionis, per d. Alphonsum Aluarez. Venetijs, 1559, apud Cominum de Tridino. [16] Imprese di diuersi prencipi, con la dichiaratione di Lodouico Dolci. Venetia, appresso Girolamo Porro, 1578. [17] Summa aurea Guillermi Altissiodorensis. Parisijs, impensis Nicolai Vaultier et Durandi Gerlier, 1500. [18] Dionisius Cartusianus, Super Test. Uet. et Nou. ColoniŽ, impensis Petri Quentelli, 1534. [19] Antiquitates vrbis per Andream Fuluium. [20] Fratris Isidori de Isolani, Ord. Predic., De imperio militantis EcclesiŽ. Mediolani, ex officina Petri Martyris et fratrum de Mantegatijs. [21] Eutimius, In Psal. Parisijs, ex officina CarolŽ Guillard, 1543. [22] Francisci Valesij De vrinis. Pataiuj, apud Paulum Meiettum, 1591. [23] Poliphili Hipnerotomachia. Venetijs, in Ždibus Aldi Manutij, MID. [24] Albertus Magnus, Super secundum et tertium Sententiarum. [25] AndrŽŽ Eborensis SententiŽ et exempla. Parisijs, apud Petrum Cauillat, 1583. [26] Declaratio dificilium terminorum theologiŽ, philophiŽ et logicŽ d. Armandi Bellouisij. Venet., apud Aldum, 1586. [27] Itinerarium Paradisi Io. Raulini. Lugduni, per Io. Clein, 1519. [28] Pareneses christianŽ, Iudoco Damhouderio auctore. Venet., apud Io. Antonium Bertanum, 1572. (f. 169v) [29] Compendio de l’arte essorzistica di fra’952 Girolamo953 Menghi da Viadana. In Bologna, per Gio. Rossi, 1576954.  Segue Domenico depennato.   Girolamo aggiunto sopra il rigo. 954   1576 sotto il rigo. 952 953

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XVI.2,55

GENOVA

391

[30] Promptuarium theologicum Iulij Cararij Sirenij. BononiŽ, apud Peregrinum Bonardum, 1584955. [31] Summa Gofredi Tranensis in tit. Decretalium. Venetijs, ad candentis SalamandrŽ insigne, 1564. [32] Petri Lombardi Sententiarum lib. 4. Venetijs, apud Pasqualinum Sauionum. [33] Il Petrarca. In Venetia, appresso Nicolò Beuillaqua, 1568. [34] Flores theologicarum questionum r.d. Ioseph Angles. RomŽ, apud Iosephum de Angelis, 1578. [35] Relectio f. Dominici Soto de ratione tegendi et detegendi secretum. Brix., apud Petrum Mariam Marchettum, 1582956. [36] Philonis, episcopi Carpathij, In Cant. cant. Parisijs, in oficina Christiani Uuecheli, 1537. [37] Io. Herbesij De cŽna Domini. Parisijs, per Dionisium Duual, 1578. [38] Modus legendi abbreuiaturas. Venetijs, apud Andream Muschio, 1569. [39] Manotectus, tam BibliŽ quam aliorum plurimorum librorum, d. Claudij de Bucchis. Venetijs, per Simonem Beuilaqua, 1492. [40] Rationale diuinorum officiorum Guilielmi Durandi. AntuerpiŽ, apud viduam et hŽredes Io. Stelsij, 1570. [41] Tractat. sacerdotalis Nicolai de Ploue. Venet., apud Franciscum Bindonum, 1557. [42] Io. Saresberiensis De nugis curialium. Curauit imprimi Constantinus Fradin biblipola, 1513. [43] Sacerdotale. Venetijs, apud Iuntas, 1579. [44] Ambrosius Calepinus. Venetijs, 1576. [45] D. Iacobi de Valentia Expositio in Psalmos 150. Venetijs, apud hŽredes Melchioris SessŽ, 1568. [46] Testus canonici. Lugduni, apud Hugonem a Porta et Antonium Vicentium, 1553. [47] Petri Lombardi Sententiarum lib. 4. Venetijs, per Lazarum Soardum, MDVII. [48] Sermones aurei de957 sanctis f. Leonardi de Vtino. VincentiŽ, per Stephanum Koblinger de Viena, 1480. [49] Summa Pisanella. Venetijs, per Leonardum Uuild de Ratisbona, 1489. [50] Summa d. ThomŽ. Venet., apud Iuntas, 1588. [51] Auctoritatum SacrŽ Scrip. et sanctorum patrum. Venetijs, ex Bibliotheca Aldina, 1571. [52] Delle lettere del Mondogneto. Venetia, appresso Vicenzo Valgrisio, 1565. [53] Quadragesimale doctoris illuminati Francisci de Maironis. Venetijs, per Bernardinum de Nouaria, 1491. [54] D. Bernardi EpistolŽ. Venetijs, apud Fabium et Augustinum de Zopinis, 1583. [55] Homelie quadragesimali del d. p. Honofrio Zarabini. In Venetia958, appresso Giordano Ziletti, 1575.   1584 sotto il rigo.   1582 sotto il rigo. 957  Segue f depennato. 958   Venetia su correzione. 955 956

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

392

GENOVA

XVI.2,56

[56] Thesaurus concionatorum, lib. 6, f. ThomŽ de Truxillo. Venetijs, 1583, apud hŽredes Melchioris SessŽ. (f. 170r) [57] Iudiciale inquisitorum per f. Vmbertum Locatum Placentinum. RomŽ, apud hŽred. Antonij Bladij, 1570. [58] Della vanità del mondo di fra’ Euangelista Marcelino. In Camerino, appresso Girolamo Strengazzi, 1580. [59] Sermones Maioli, episcopi Uulturariensis, de irregularitatibus. RomŽ, apud Iosephum de Angelis, 1575. [60] Institutiones iur. can. d. Marci Antonij Cucchij. PapiŽ, apud Hieronimum Bartolum, 1565. [61] Concilium Coloniense. VeronŽ, apud Antonium Puttellettum, 1543. [62] Sermones Roberti de sanctis. Venetijs, per Bernardinum Benalium, 1490. [63] Carolus Sigonius, De episcopis Bononiensibus. BononiŽ, per Alexandrum Benatium, 1586. [64] Bernardini Scardeonij De castitate. Venetijs, apud Andream Arriuabenum, 1542. [65] Compendium naturalis philosophiŽ Francisci Titelmanij. Venetijs, apud Io. Antonium Farreum, 1571. [66] Discorso sopra la peste di messer Baldassare Pisanella. Roma, per li heredi di Antonio Blado, 1577. [67] Pratica criminal canonica Io. Bernardini Diaz de Luco, Hispani. Venetijs, apud Altobellum Salicatum, 1581959. [68] Modo di scriuer lettere del Sansouino. Venetia, appresso Cornelio Arriuabene, 1584. [69] Collyrium mentis d. Vincentij, monaci Cassisensis. Neapoli, apud Io. Mariam Scottum, 1562. [70] Lactantij Firmiani Diuinarum institut. lib. 7. Venetijs, in Ždibus Aldi et AndreŽ soceri, 1515. [71] Compilatio decretorum Conc. Trident., per d. Antonium Philotheum de Homodeis. Venet., apud Damianum Zenarum, 1573960. [72] Flagellum demonum Hieronimi Menghi Vittellianensis. BononiŽ, appresso Rossium, 1584961. [73] Lettere del Rao. In Trento, ad instanza di Marco Antonio Pallazolo, 1585. [74] Cathechismus ad parocos. Venetijs, pud Hieronimum Polum, 1573. [75] Claudij Guilliaudi In Euang. Io. ennarationes. Lugduni, apud Io. Fransciscum de Gabiano, 1555. [76] D. Antonij de Padua Sermones dominicales. Venetijs, apud Io. Antonium Bertanum, 1574. [77] D. Claudiani Mamerti De statu animŽ lib. 3. BasileŽ, apud Adam Petri, 1520. [78] Pandolphus Zalamella, De peccatorum pennis. Rauen., Franciscus Thebaldinus typographus, 1589. [79] Guilermi Vorilong. In quattuor lib. Sententiarum. Lugduni, 1489.   1581 sotto il rigo.   1573 sotto il rigo. 961   1584 sotto il rigo. 959 960

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XVII.1,15

FERRARA

393

XVII.1. FERRARA, S. Maria in Vado962. (f. 171r) Index librorum omnium ad usum Canonicorum reg. Congregationis S. Saluatoris in monasterio S. MariŽ a Vado ciuitatis FerrariŽ. 1600, sex. cal. Iunij.

A [1] Adami Sasbout Opera. ColoniŽ, apud viduam Io. Birckmanni, 1575. [2] Alberti Magni Commentaria super quattuor lib. Senten. ColoniŽ, 1506. [3] Item Compendium theologicŽ ueritatis. Venetiis, per Christofanum Arnoldum, 1526963. [4] Item Tractatus de apprehensione. Venetiis, per Simonem de Luere, 1504. [5] Alberti Pighij Hierarchia ecclesiastica. ColoniŽ, per Melchiorem Nouerianum, 1544. [6] Alberti de Cottignola, Ord. Min., Centiloquium morale. Venetiis, per Simonem de Luere, 1529. [7] Alphonsi a Castro, Ord. Min., Libri aduersus omnes hŽreses. AntuerpiŽ, in Ždibus viduŽ et hŽredum Io. Stelsij, 1565. [8] Alberti Patauini, Ord. Min., Sermones quadragesimales. Venetiis, per Marcum Antonium Zalterium964, 1588. [9] Alfonso Villegas, Vite de’ santi. Venetia, appresso il Guerra, 1588. [10] Alfonso Paleotto arciuescouo di Bologna, Esplicationi del sacro lenzuolo. In Bologna, per gli heredi di Gio. Rossi, 1599. [11] Aldi Manutij Gramaticani institutionum libri 6965. Venetiis, 1568. [12] Item Eleganze. In Venetia, 1568. [13] D.966 Ambrosij Commentaria in Apocalipsym. Parisijs, per Michaelem Vascosanum, 1554. [14] Ambrosij Calepini Dictionarium. Ven., in967 Ždibus Muntianis, 1575. [15] Ambrosij heremitŽ Quadragesimale dictum Gentilis. Ven., per Octauianum Scotum, 1523. 962   S. Maria in Vado, arcidiocesi di Ferrara-Comacchio. Il toponimo “Vado” si ricollega ad un vicino guado del Po. La presenza di una chiesetta è attestata fino dal X secolo. Nel 1171 fu sede di un miracolo eucaristico. Abitata prima dai Canonici Portuensi di Ravenna, fu concessa nel 1473 ai Canonici Renani, che vi rimasero fino alla soppressione delle corporazioni religiose nel 1796. La costruzione dell’attuale complesso iniziò nel 1495. La chiesa fu restaurata negli anni Trenta del XIX secolo, mentre l’edificio adibito a residenza dei Canonici ha avuto diverse destinazioni di uso civile. Bibliografia: M. A. Guarini, Compendio historico dell’origine, accrescimento e prerogative delle chiese, e luoghi pii della città, e diocesi di Ferrara, In Ferrara, presso gli heredi di V. Baldini, 1621, pp. 301-319; G.A. Scalabrini, Memorie istoriche delle chiese di Ferrara e de’ suoi borghi munite, ed illustrate con antichi inediti monumenti, che ponno servire all’istoria sacra della suddetta città. Ferrara 1773, pp. 313-329; G. Manini Ferranti, Compendio della storia sacra e politica di Ferrara, 3, Ferrara 1808-1810, pp. 154-155; L.N. Cittadella, Guida pel forestiero in Ferrara, Ferrara 1873, pp. 88-94. 963   1526 su correzione 964   Zalterium su correzione. 965   Precede cifra depennata. 966   D. sul margine interno. 967   in aggiunto sopra il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

394

FERRARA

XVII.1,16

[16] AndreŽ Crocquetij Catecheses christianŽ. Lugduni, apud Thomam Soubron, 1593. [17] AndreŽ Eborensis SententiŽ et exempla, ex probatis scriptoribus collecta. Ven., 1586. [18] AndreŽ Fuluij Imperatorum et illustrium uirorum ac mulierum uultus. RomŽ, per Iacobum Mazochium968, 1517. [19] Fr.969 Amandi Theuthonici970, Ord. PrŽd., Orologium sapientiŽ. Manuscriptum. [20] D.971 Antonini, archiepiscopi Florentini, Pars secunda et tertia. Ven., per Andream de Catharo, 1485972. [21] Item Trattatto per uiuer cristianamente et sapersi ben confessare. Venetia, per Domenico Gilio, 1551. [22] Item Summa confessionalis. Lugduni, per Bendictum Boierium, 1564. [23] Alexander Sardus, De Christi saluatoris humanitate. Bononie, per Franciscum Bonardum, 1586. [24] Alessandro Picolomini, Institutione morale. Venetia, per Giordano Ziletti973, 1560. [25] Item Sonetti cento. Roma, Vincenzo Valgriti, 1548. [26] D.974 Anselmi Cantuaruensis Opera. ColoniŽ, per Maternum Colinum, 1573. (f. 171v) [27] Antonio Gueuarra, Marco Aurelio, con l’orologio de’ prencipi. Venetia, per Dominico Farri, 1589. [28] Item Monte Caluario. Venetia, per Gabriel Giolito, 1570. [29] Antonij de Gislandis Opus aureum super Euangelia totius anni. Venetiis, per Iacobum Leoninum, 1574. [30] Angeli de Clauasio Summa Angelica. Ven., per Iacobum Sansouinum, 1569. [31] Antonio Pagano, Discorsi della penitenza. Venetia, per Bolognino Zaltieri, 1550. [32] Item Breue somma dell’esamine de’ confessori. Venetia, per Gio. Battista Somasco, 1587. [33] Antonij Brixiani inquisitoris Quadragesimale. BrixiŽ, per Angelum Britanicum, 1503. [34] Antonio Rizzi, carmelita, Modo di preparar l’anima al morir. Ferrara, per Valente Panizza, 1565. [35] Antonij Cucchi, Institutiones canonicŽ. Lugduni, per Guglielmum Rouilium, 1574. [36] D.975 Augustini Opera. Lugduni, apud Sebastianum Honoratum, 1563. [37] Auli Gelij Noctes AtticŽ. Venetiis, per Io. Griphium, 1550.   Mazochium su correzione.   Fr. sul margine interno. 970   La prima h di Theuthonici aggiunta sopra il rigo. 971   D. sul margine interno. 972   1485 su correzione. 973   Ziletti su correzione. 974   D. sul margine interno. 975   D. sul margine esterno. 968 969

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XVII.1,66

FERRARA

395

[38] Antonij Posseuini Apparato all’historie di tutte le nationi. Venetia, per Gio. Battista Ciotto, 1598. [39] Augustini Niphi In lib. Post. Ven., apud hŽredes q.d. Octauiani Scoti, 1526.

B [40] D.976 Basilius Magnus, De liberalibus studijs et ingenuis moribus. [41-42] Bartholomei MedinŽ Expositio 1., 2. et 3. par. d. Thom. Ven., per Bernardum Basam, 1582. [43] Item Instrutione de’ confessori. Roma, per Alessandro Gardano, 1588. [44] Bartholomei CaranzŽ Summa conciliorum omnium. Ven., ad signum Spei, 1549. [45] Bartholomei Fumi, Ord. PrŽd., Summa armilla. Ven., apud Io. Antonium Bertanum, 1582. [46] Bartholomei ab Angelo, Ord. PrŽd., Examen confessariorum. Venetiis, per Hieronimum Paulum, 1588. [47] Item Consolatione de’ peccatori. Venetia, per Gio. Antonio Rampazzetti, 1598. [48] Bastiano, dell’Ord. Heremitano, Dottrina christiana et catholica. Venetia, per Gio. Battista Somasco, 1560. [49] Bartholomei de Caimis, Ord. Min., Confessionale. In Milano, 1474. [50] Battista Guerrini, Lettere famigliari. Venetia, per Gio. Battista Ciotto, 1593. [51] Item Il pastor fido. Ferrara, per Vittorio Baldini, 1599. [52] D.977 BedŽ Venerabilis Dicta pretiosa. Ven., per Leonceticum, 1570. [53] Bernardi abbatis Opera. Ven., ex officina Valgrasiana, 1568. [54] Bernardo Tasso, Libri tre di lettere. Venetia, per Francesco Lorenzini, 1561. (f. 172r) [55] Benedicti Pererij, Soc. Iesu,978 Comentariorum in Genesim tomi tres. Ex officina Iunctarum, 1590, ‘93, ‘96. [56] Bernardini de Busto, Ord. Min., Rosarium et Mariale. BrixiŽ, apud Petrum Mariam de Marchettis, 1588. [57] Biblia sacra. Lugduni, per Guglielmum Rouilium, 1581. [58] Item alia. Ven., apud Iulitos, 1588. [59] Item alia. Per Altumbellum Salicatum, 1576. [60] Item alia. Ven., apud Iunctas, 1519. [61] D.979 BonauenturŽ Commentaria super quattuor lib. Sententiarum. Ven., 1580. [62] Item Super Euangelium s. LucŽ. Ven., apud Petrum de Franciscis, 1574. [63] Item In Lamenta. HieremiŽ profetŽ. Ven., apud Franciscum Saluionum, 1574. [64] Item Passionis I. C. opus. Pisauri, per Petrum Capha, 1510. [65] Bonuicinij Mediolanensis Vita scolastica. Brix., per Ludouicum Britanicum, 1535.

C [66] Cathechismus ex decret. Conc. Trid. Ven., per Georgium Angelerium.   D. sul margine esterno.   D. sul margine esterno. 978  Segue Commentaria depennato. 979   D. sul margine interno. 976 977

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

396

FERRARA

XVII.1,67

[67] Item Il medesimo, volgare. Venetia, per Girolamo Paolo, 1574. [68] S.980 Catharina da Siena, Lettere. Venetia, per Domenico Farri, 1584. [69] Castor Durante, Tesoro della sanità. Venetia, per Michel Bonibello, 1596. [70] Cesare Calderari, Concetti scritturali sopra il Miserere. Venetia, per Gio. Battista Bonfadino, 1593. [71] Cesare Delfini, Mariade della madre di Dio. Venetia, per Venturino Ruffinello, 1528. [72] Cesare Campana, Historie del mondo. Venetia, per Giorgio Angelier, 1591. [73] Celso Manzini, canonico reg. later., Il padrino christiano. Ferrara, per Vittorio Baldini, 1592. [74] D.981 Cipriani Opera, cum annotationibus Iacobi Pamelij. AntuerpiŽ, in Ždibus Petri Bellerij, 1589. [75] Item alia. Ad signum Spei, 1547. [76] Claudio Tolomeo alessandrino, Geograffia. Venetia, per Gio. Battista Galignani, 1598. [77] Claudio Tolomei, Lettere famigliari. Venetia, per Gabriel Giolito, 1574. [78] Cesare Baronio, Annali, ridotti in compendio da monsignor Panigarola. Venetia, per la Minima Compagnia, 1593. [79] B.982 Clementis Opera. ColoniŽ, per Io. Birckmanum983, 1570. [80] Clementis Aranei984, Ord. PrŽd., Commentaria in Epistola ad Roma. Venetiis, per Nicolinum Bascarinum, 1547. [81] Christoforo Verucchino, Compendio di 100 meditation sacre. Venetia, per Nicolò Misserino, 1594. (f. 172v) [82] Concilium Trident. Venetiis, ex officina Ziletti, 1581. [83] Concilium prouin. Coloniense. Ven., per Io. di Farris, 1541. [84] C. Plinij Secundi Naturalis historia. Ven., in Ždibus hŽredum Aldi, 1536. [85] Cornelij Iansenij Commentaria in suam concordiam euangelicam. Ven., per hŽr. Melchioris SessŽ, 1574. [86] CosmŽ Filiarci De officio sacerdotalis. Florent., apud Antonium Paduanium, 1589. [87] Item Trattato della Lega. Roma, per Vittorio Eliano, 1574. [88] CosmŽ Damiani Ortolani Commentaria in Cantica Salomonis. Ven., per Felicem Valgrisium, 1585. [89] Cornelij Mussi, epis. Bitont., Commentaria in Epistola ad Rom. Venetia, ex officina Iunctarum, 1595. [90-91] Item Prediche quadrag. et Sopra il Simb. Venetia, per li Giuliti, 1586. [92] Item Tomi tre di prediche uarie. Venetia, per Gabriel Giolito, 1556. [93] Chrisostomi Iauelli Compendium logicŽ. Ven., apud Io. Mariam Bonellum, 1565.   S. sul margine interno.   D. sul margine interno. 982   B. sul margine interno. 983   Birckmanum corregge Birckamanum. 984   Aranei su correzione. 980 981

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XVII.1,116

FERRARA

397

D [94] Dante Algieri, Comedia, con l’esposition d’Alessandro Veluteli. Venetia, per Francesco Marcolini, 1544. [95] Didaci Valados Rethorica christiana. PerusiŽ, apud Petrum Iacobum Petrucium, 1579. [96] Diego Stella, Dispregio della uanità del mondo. Venetia, per Francesco Ziletti, 1584. [97] Dionisij Carthusiani Commentaria in quattuor lib. Senten. ColoniŽ, apud Eucarium, 1535. [98] Item In quattuor Euangelia. Parisijs, per Guglielmum de Bossozel985, 1542. [99] Item De quattuor nouissimis. Lugduni, per Guliel. Rouillium, 1574. [100] Dioscoride, con i discorsi di Andrea Mathioli. Venetia, per Vincentio Valgrissi, 1552. [101] Dominici Sotto Relectio de ratione teg. secre. Brix., ap. Petrum Mariam Marchettum, 1582. [102] Diodoro siciliano, Libra. historica. Venetia, per Gabriel Giolito, 1574.

E [103] Egesipo, Historia. Venetia, per Michiel Tramezzino, 1544. [104] B.986 Effrem Sermones. In sacro hŽremo S. MariŽ de Ruah, 1585. [105] Eusebij Cesariensis, Euagrij, Sozzomeni, Socratis et Theodoriti Historia ecclesiastica. Louanij, excudebat Seruatius Sassenus, 1569. [106] Euthimij monachi Commentaria in omnes Psal. Parisijs, per Oudinum Petit, 1547.

F [107] Fabij Incarnati Scrutinium sacerdotale. Ven., per Dominicum Nicolinum, 1588. [108] Fabbiano Genoese, Trattatti de’ contratti. Milano, per Gio. Antonio delli Antoni, 1561. [109] Fantini Danduli Compend. pro catholi. fidei instructione. Ven., per Reinaldum de Nouimaggio, 1486. [110] Flauij Iosephi Opera. Francforti, impensis Sigismundi Feyerabendt987, 1580. (f. 173r) [111-112] Francisci Soarez, Soc. Iesu, Commentaria in Tertiam par. d. Tho., tomi tres. Ven., apud Minimam Societatem, 1593, ‘94, ‘99. [113] Item Opuscula uaria teologica. Lugduni, ap. Oratium Cardon, 1600. [114] Francesco Catani da Diacetto, L’officij di s. Ambrosio. Fiorenza, per Lorenzo Torentino, 1558. [115] Item L’esamerone. Venetia, per Lorenzo Tolentino, 1563. [116] Item Della cognition di Dio et di se stesso. Fiorenza, per Georgio Marescotto, 1590.   Bossozel su correzione.   B. sul margine esterno. 987   Feyerabendt corregge Fegyerabendt. 985 986

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

398

FERRARA

XVII.1,117

[117] Item Homelie sopra la sequenza del corpo di Christo. Fiorenza, per Lorenzo Tolentino, 1559. [118] Francesco Copetta perugino, Rime. Venetia, per Domenico Guerra, 1580. [119] Francesco Guiciardini, Historia. Venetia, per Nicolò Beuilaqua, 1563. [120] Francesco Costero, Soc. Iesu, Historia della passion di Christo. Venetia, per Francesco De Franceschi, 1589. [121] Francesco Panigarola, Lettioni sopra i dogmi. Ferrara, per Giulio Vasalini, 1585. [122] Item Prediche quadragesimali. Venetia, per Roberto Meietto988, 1597. [123] Item Prediche uarie. Venetia, per Gio. Battista Ciotto, 1592. [124] Francesco Petrarcha, Rime, con l’espositione di Gio. Andrea Gesualdo. Venetia, per Alessandro Griffo, 1581. [125] Item con l’esposition d’Alessandro Velutello. Venetia, per Gabriel Giolito, 1552. [126] Francisci de Platea Opus restitutionum. Ven., per Io. ColoniŽ AgripinŽ, 1477. [127] Francisci Maurolici989 Martirologium. Venetiis, apud Iunctas, 1576. [128] Francisci Ruizij Regule ad intelligentiam Sac. ScripturŽ ex patribus. Ven., ad signum Spei, 1552. [129] Francisci Titelmani Commentaria in Cantica Salomonis. Parisijs, ap. Audoenum Paruum, 1550. [130] Francesco Sansouino, Annali della casa Ottomana. Ven., per Iacopo Sansouino, 1570. [131] Francesco Visdomini, Homelie uarie. Venetia, per Andrea Ariuabeni, 1555. [132] Item Discorsi morali sopra l’Euang. quadragesimali. Venetia, per Andrea Muschio, 1566. [133] Francisci a Vittoria Summa sacramentorum. Ven., per Io. Battistam Somaschum, 1582. [134] Francesco Allunno, Fabrica del mondo. Venetia, per Iacomo Sansouino, 1570. [135] Fridericij NausŽ episc. Centurie quattuor. ColoniŽ, per Io. Quentel, 1558. (f. 173v)

G [136] Gabrielis BarletŽ Sermones. Ven., apud Camillum Francischinum,1577. [137] Gabriel Fiamma, Prediche uarie. Ven., per Francesco De Franceschi, 1576. [138] Item Rime spirituali. [139] Gasparo Sardi, Hist. ferrar. In Ferrara, per Francesco Rossi, 1556. [140] Gasparo Loarte, Della vita christiana. Venetia, per Marchio’ Sessa, 1575. [141] Galeazzo Florimonte, Ragionamenti sopra l’Ettica d’Arist. Ven., per Domenico Nicolini, 1567. [142] Georgij Busti Vercellensis Questiones naturales, tum diuine, philosophiŽ. Ven., apud Antonium de Ferrarijs, 1580. [143] Gio. Battista Domenichi, can. reg. di S. Saluator, Osseruationi sopra il sacro testo della passione di n. S. Reggio, per Erculiano Bartholi, 1594. 988 989

  Meietto corregge Megietto.   Maurolici su correzione.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XVII.1,169

FERRARA

399

[144] Item Sermoni sopra le 7 parole di n. S. in croce. Ferrara, per Benedetto Mamarelli, 1592. [145] Gio. Battista Giraldi, Ecathomiti. Venetia, per Domenico Imberti, 1593. [146] Item L’Hercole, poema. In Modona, per li Galaldini, 1557. [147] Gio. Bottero, Relationi uniuersali. Ferrara, per Benedetto Mamarelli, 1592. [148] Gio. Battista Leoni, Lettere famigliari. Venetia, per Gio. Battista Ciotti, 1593. [149] Gio. Battista Posseuino, Hinni. Perugia, per gli her. di Andrea Bressiano, 1594. [150] Gioanni Polanco, Regola de’ confessori. Venetia, alla Salamandra, 1579. [151] Gio. Sardua, Philosophia naturale. Venetia, per Plinio Pietrasanta, 1557. [152] D.990 Gregorij papŽ Opera. Parisijs, ap. Claudium Cheuallon, 1524. [153-154] Gregorij de Valentia, Soc. Iesu, Com. theolo., tomi quattuor. Venetia, per Io. Baptistam Ciottum, 1592, ‘93, ‘98, 1600. [155] Gregorij Bornati, monachi Benedictini, Tractatus de libero hominis arbitrio. BrixiŽ, per Iacobum Britanicum, 1571. [156] Gregorio Cumanini, can. reg., Delli affetti della mistica theo. Venetia, per Gio. Battista Somasco, 1590. [157] Gulielmi Duranti991 Rationale diuinorum officiorum. Ven., ap. Matheum Vallentinum, 1589. [158] Gulielmi Tolosani Flores astrologiŽ. ParmŽ. [159] Geronimo Piatti, Soc. Iesu, Del ben dello stato del religioso. Venetia, per Francesco De Franceschi, 1593. [160] Gilberti Genebrandi Cronograffia. Parisijs, apud Ambrosium Drouart, 1600. (f. 174r) [161] Giulio Camillo, Opera. Venetia, per Gabriel Giolitto, 1554. [162] Giuseppe Nozzolini, Rime. Fiorenza, per Filippo Gionti, 1592.

H [163] Fr.992 Habram Bzouij Sertum gloriae s. Hyacincti. Ven., per Marcum Antonium Zalterium, 1598. [164] Item Thesaurus993 laudum sanctissimŽ DeiparŽ super canticum Salue Regina. Ven., apud Minimam Societatem, 1598. [165] Habram Colorni, hebreo mantoano, Scottographia, ouer scientia di scriuer oscuro. In Praga, per Gio. Sciumam, 1593. [166] Henrici, card. Ostiensis, Lectura in 5 lib. Decreta. Parisijs, apud Io. Petit, 1512. [167] D.994 Hyeronimi tomi 3 operum, quartus, sextus, nonus. Parisijs, ap. Carulam Guilard, 1546. [168] Hyeronimi Garinberti Concetti uarij. Ven., per Gio. Antonio Bertano, 1575. [169] Hyeronimi Laureti Silua allegoriarum Sac. Script. Ex officina Gasparis Bindoni, Ven., 1587.   D. sul margine esterno.   Seguono lettere depennate. 992   Fr. sul margine interno. 993   h di Thesaurus aggiunta sopra il rigo. 994   D. sul margine interno. 990 991

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

400

FERRARA

XVII.1,170

[170] Hyeronimi Menghi Vitellianensis Flagellum dem. Ven., ad signum Charitatis, 1587. [171] Item Compendio dell’arte esorcistica. Bologna, per Io. Rossi, 1586. [172] Hyeronimi Maripetri Petrarca spirituale. Venetia, per Francesco Marcolini, 1536. [173] Hyeronimi Sauonarole Triunfo della croce di Christo. Venetia, per Benedetto Bendoni, 1535. [174] Item Salmi penitentiali. Fiorenza, per Antonio Tabini, 1555. [175] Item Confessionale. Brix., ap. Petrum Marchettum, 1596. [176] Homelie prestantissimorum EcclesiŽ doct., per Alcuinum leuitam digestum. Lugduni, apud Mathiam Bonhome, 1537. [177] Honofrio Zarabini, can. reg. S. Salu., Trattato delle materie predicabili sopra il Miserere. Ven., per Io. Battista Somascho, 1586. [178] Item Della nobiltà ciuile et christiana. Venetia, per Francesco De Franceschi, 1586. [179] Haymonis epis. In omnes d. Pauli Epistolas interpre. Paris, ap. Io. Paruum, 1534. [180] Item Comentarium in Apocalip. ColoniŽ, ex officina Eucharij, 1531.

I [181] Iacobi Filippi Bergomensis Suplimento della Cronica. Venetia, 1575. [182] Iacobi Strotij Tractatus de vicario episco. Ven., ap. Iulium Somaschum, 1592. (f. 174v) [183] Iacobi de Voragine Sermones. Ven., apud Io. Baptistam Somaschum, 1573. [184] Item Vite de’ santi. Venetia, per Fabbio Zopini. [185] Item Sermones quadrag. Ven., ad signum Concordie, 1589. [186] Iacobi de Valentia Explanatio in omnes Psalmos. Ven., ap. Bartholomeum Rubinum, 1574. [187] Iacobi Lauezoli, can. reg. S. Salu., Poeseos lib. quattuor. Fer., apud Vittorium Baldinum, 1583. [188] Item Tractatus de habitu canonico. Fer., ap. Vittorium Baldinum, 1585. [189] Io. Arborei Theosophia, tomus primus. Parisijs, ap. Simonem ColinŽum, 1540. [190] Io. Ant. Delfini a Casale Maiore Liber de Ecclesia. Ven., per Andream Ariuabenum, 1552. [191] Io. BaptistŽ Signij, can. reg. S. Salu., Lib. de reliquijs et uenerationes sanctorum. BononiŽ, ap. hŽredes Io. Rossij, 1600. [192] Io. BaptistŽ Antonutij Cathecheses. Neapoli, ap. Horatium Saluianum, 1577. [193] Io. Boemij Mores, leges et ritus omnium gentium. Lugduni, apud Sebastianum Griphium, 1541. [194] Io. Bromiardi Summa prŽdicantium. Ven., ap. Dominicum Nicolinum, 1587. [195] Io. Cesarij Dialectica. Ven., ap. Io. Mariam Lenum, 1579.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XVII.1,223

FERRARA

401

[196-200] D.995 Io. Chrisostomi Homelie in Epistolas d. Pauli; in Math.; Marcum; Io.; et Acta apost. Parisijs, ap. Audoenum Paruum, 1545. [201] Io. Climacus. Venetia, per Maffeo da Parma, 1491. [202] Io. Bernardi Diaz Practica criminalis canonica. Ven., ap. Franciscum de Franciscis, 1593. [203] Io. Eckij Encheridion locorum com. Ven., ap. Aloisium de Tortis, 1538. [204] Io. Ferariensis, Ord. Min., Lib. de coelesti vita. Ven., per Matheum Capcasam, 1494. [205] Io. Garetij De veritate corporis Christi in eucharist.996 sacram. ex patribus. AntuerpiŽ, apud Martini Nuptij viduam, 1563. [206] Io. Gersonis Summa theologica. Ven., apud Dominicum Nicolinum, 1587. [207] Item Opuscula uaria. [208] Io. a S. Geminiano Summa de exemplis. Ven., ap. Dominicum Farreum997, 1584. [209] Io. MariŽ Verati Disputationes aduersus Luteranos. Ven., per Cominum de Tridino, 1544. [210] Item Homiliae. Ven., per hŽredes Io. MariŽ Bonelli, 1571. [211] Io. Maldonati, Soc. Iesu, Commentaria in quattuor Euangelistas. Ven., apud Io. Baptistam Sessam, 1597. (f. 175r) [212] Io. Petri Maffei, Soc. Iesu, Historia Indica. Ven., ap. Damianum Zenarium, 1589. [213] Io. Pulanus, Soc. Iesu, Ad confessores. MaceratŽ, ap. Sebastianum Martellum, 1576. [214] Io. Raulini Sermones. Paris., per Bertoldum Henblot, 1515. [215] Item Sermones quadrag. Ven., ap. Io. Baptistam Somaschum, 1575. [216] Io. Medinae Tractatus de pŽnitentia, restitutione et contractibus. BrixiŽ, ap. Petrum Bozzolam, 1590. [217] Io. Tabiensis, Ord. PrŽd., Summa casuum conscientie. Ven., per hŽredem Melchioris Sesse, 1580. [218] Io. de Turrecremata998, Summa de Ecclesia. Ven., ap. Michaelem Tramezinum, 1561. [219] Io. Viguerij, Ord. PrŽd., Institutiones ad christianam thelogiam. Ven., apud Iacobum Vitalem, 1575. [220] Io. Zonare Historia. Ven., per Lodouico delli Auanzi. 1560. [221] Iosephi Angles, Ord. Min., Flores thelog. quest. in quartum Sentent. Ven., per Damianum Zenarium, 1586. [222] Isidoro Valserana napolitano, Trattato de indulgenze. Venetia, per Domenico Farri, 1584. [223] Institutiones imperiales, cum glosis. Lugduni, per Gilbertum de Villiers, 1526.   D. sul margine esterno.   h di eucharist. aggiunto sopra il rigo. 997   Farreum su correzione. 998   Turrecremata su correzione. 995 996

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

402

FERRARA

XVII.1,224

[224] Io. Pauli Palanterij Lectura super quattuor lib. Sententiarum. Regij, ex officina Herculiani999 Bartholi, 1593. [225] Ioachino Perionio, Della vita di I.C. Venetia, per Io. Guerrilli, 1599. [226] Iudoci Clichthouei Esplicationes himnorum. Ven., ad signum Spei, 1595. [227] Iulij Cesaris de Solis L’origine di molte città del mondo. Ven., per Gio. Antonio Rampazetto, 1590. [228] Iustini Historia. Venetia, per Nicolò Zopini, 1524. [229-230] Iusti Lipsi Politicorum lib. 6, et De cruce lib. 3. AntuerpiŽ, ex officina Plantiniana, ap. Io. Moretum, 1599.

L [231] Lactantius Domaninius, De diuina prouidentia. MantuŽ, Franciscum Osanam, 1592. [232] Lattantio Ranfoldi, Ord. PrŽd., Misteriosi significati della messa. Venetia, per Francesco Ziletti, 1581. [233] D.1000 Laurentij Iustiniani Opera. Brix., ap. Angelum Britanicum, 1506. [234] Leonardo Fiorauanti, Dello specchio di scienza uniuersale. Venetia, per gli heredi di Marchio’ Sessa, 1583. (f. 175v) [235] Lodouico Dolce, Osseruationi della lingua volgare. Venetia, per Altobello Salicato, 1575. [236] Lodouico Guicciardini, Detti et fatti piaceuoli. Venetia, per Dominico Nicolini, 1565. [237] Lodouico Maiorani, Clipeus militantis EcclesiŽ. Rome, apud Vincentium Accoltum, 1575. [238] Ludouici López, Ord. PrŽd., Tractatus de contractibus. Lugduni, ex officina Iunctarum, 1593. [239] Item Instrutorio della conscienza. Venetia, per Francesco De Franceschi, 1590. [240] Ludouici Carbonis a Costaciaro Compendium Summe d. Tho. Ven., per Variscum, 1587. [241] Item L’huomo giusto, o la centuria delle lodi dell’huomo. Venetia, per Iacomo Ant. Somascho, 1594. [242] Ludouici de Beia Lusitani Responsiones casuum conscientiŽ. BrixiŽ, apud Petrum Mariam Marchettum, 1588. [243] Lodouico Martelli, Opere di poesia. Fiorenza, per Bernardo Gionta, 1548. [244] Ludulfus1001 Saxoneus Cartusianus, De vita Christi. Ven., ap. Guereos1002 fratres, 1581. [245] Luigi Granata, I frutti dell’arbor della s. Croce. Ven., Francesco Franceschi, 1588. [246] S.1003 Leonis papŽ Homilie et sermones. Ven., ad signum Spei, 1553.   Herculiani su correzione.   D. sul margine interno. 1001   Ludulfus su correzione. 1002   Guereos su correzione. 1003   S. sul margine esterno. 999

1000

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XVII.1,269

FERRARA

403

[247] Lettere di 13 huomini illustri. Venetia, per Comino da Trino, 1561. [248] Item Altre lettere di diuersi autori, tomi 3. In Bressa, per Gio. Battista Buzzola, 1586.

M [249] Macrobius, De somno Scipionis, etc. Lugduni, apud Sebastianum Griphium, 1550. [250] Marco da Lisbona, Croniche di s. Francesco. Ven., per Fiorauante Prati, 1598. [251] Marco Scarsella, Giardino de’ somisti. Venetia, per gli heredi di Gio. Battista Somascho, 1592. [252] Martini Alphonsi, can. reg. S. Salu., Candellabrum aureum. Brix., apud Thomam Bozzolam, 1595. (f. 176r) [253] Martini Nauari Manuale confes. RomŽ, ap. Victorium Elianum, 1574. [254] Item Manuale de oratione. RomŽ, ap. Iosephum de Angelis, 1575. [255] Item Compendium Manualis confes. Fer., per Benedictum Mamarellam. [256] Marci Tulij Cic. EpistolŽ familiares. [257] Item De officijs. Lugduni, ap. heredem, 1572. [258] Marco Aurelio imperator, costumi, gesti et lettere. Venetia. [259] Martirologium Romanum, cum notationib. Cesaris Baronij. AntuerpiŽ, ex officina Plantiniana, 1589. [260] Marsilij Ficinij De christiana religione tractatus. Ven., per Cesarem Ariuabenum, 1518. [261] Marcelli Francolini Tractatus de tempore horarum canonicarum. RomŽ, ap. Io. Osmarinum, 1581. [262] Mauri Antonii Bernarduci Summa Corona confes. Ven., apud Franciscum de Franciscis, 1593. [263] Melchioris Cani De locis theologicis libri 12. ColoniŽ, ex officina Birckmanica, 1585. [264] Michaelis, episc. Maspurgensis, Cathechismus catholi. ColoniŽ, apud hŽredes Io. Quintel, 1562. [265] Mutio Iustinopolitano, Selua odorifera1004. Venetia, per Gio. Andrea Valuasori, 1572.

N [266] Nicolai Liburnij De virtutibus sap. antiq. Ven., per Bernardinum Stagninum, 1537. [267] Nicolai de Ploue Tractatus sacerdotale. Ven., per Io. Baptistam Somaschum, 1572. [268] Nicolai Serani, Soc. Iesu, Commentaria in Tobiam, Iudit, Hester et Machabeos. Mogontiae, excudebat Balthassarius Lippius, 1600. [269] Nicola Laghi da Lugano, I miracoli del santissimo sacramento. Ven., per Nicolò Moretti, 1594. 1004

  odorifera su correzione.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

404

FERRARA

XVII.1,270

O [270] Oratio Toscanella, Ditionario. Ven., per Vincentio Valgrisi, 1559.

P [271] Pacifico da Nouara, Somma de’ casi de conscientia. Venetia, per Cornelio Ariuabeni, 1584. [272] Paduani BarlettŽ Concilium locorum s. Pauli. Ven., ad signum Spei, 1552. [273] Paulo Manutio, Lettere famigliari. Venetia, 1556. [274] Item Locutioni di Cicerone. Venetia, presso Aldo, 1595. (f. 176v) [275] Paolo Moriggia, Somario cronologico. Bergamo, per Comino Ventura, 1592. [276] Item Historia dell’origine delle religioni. Ven., per Gio. Battista Bonfadio, 1586. [277] Pauli Grisaldi Decisiones fidei catholicŽ. Ven., ap. Bartholo. Carampellum, 1582. [278] Pauli de Meddelburgo, epis. Forosemproniensis, Paulina, siue de recta PaschŽ celebratione. Forosempronij, per Octauianum Petrutium, 1513. [279] Pauli Sacrati Commentaria in 33 Psalmos. Bononia, apud Alessandrum Benacium, 1588. [280] Item ParŽneses. Ferraria, per Vittorium Baldinum, 1584. [281] Pelbarti de Themesuuar1005 Rosarium sac. theolo. Ven., ap. Florauantem a Prato, 1589. [282] Item Stellarium coronŽ gloriosissime Virginis. Ven., ap. Io. Ant. Bertanum, 1586. [283] Petri Canisij, Soc. Iesu, De M. virg. lib. 5. Ingolstadij, excudebat Dauid Sartorius, 1577. [284] Item Summa doctrinŽ christianŽ. ParmŽ, apud Seth Viottum, 1565. [285] Petri Bercorij Dictionarium morale. Ven., apud Gasparem Bindonum, 1589. [286] Petri della Cauallaria Hispani Tracta. contra Iudeos. Ven., per Baretium de Baretijs, 1592. [287] Petri Lombardi Sententiarum lib. quattuor. Ven., ap. Altobellum Salicatum, 1572. [288] Petri Mentij De breui discursu intellectus. Mediolani, ap. Alexandrum Minutialum, 1507. [289] Petri de Ledesma, Ord. PrŽd., Commentaria de sacramento matrimonij. Ven., apud Marcum Ant. Zalterium, 1595. [290] Petri de Palude Tesaurus nouus. Ven., ap. Camillum Francischinum, 1575. [291] Petri Nauari De restitutione ablatorum in foro conscientiŽ. Lugduni, ex officina Iunctarum, 1593. [292] Petri Rodulphi Tossinianensis Christianus orator. Ven., ap. hŽredes Hieronimi Scoti, 1591. [293] Petri Rauenatis FŽnix de memoria. Ven., per Nicolaum Sabbium, 1533. [294] Petri ThyrŽi, Soc. Iesu, Loca infesta. ColoniŽ, ex officina Materni Collini, 1598. 1005

  u aggiunto sopra il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XVII.1,321

FERRARA

405

[295] Pietro Bembo, Lettere, uolumi 4. Venetia, per Gio. Alberti, 1587. [296] Philippi Diez Summa prŽdicantium. Ven., ap. 1006 Io. Florinam, 15911007. [297] Platina, Delle vite de’ pontefici. Ven., per Domenico Farri, 1583. [298] Plutarchi Opuscula moralia. Lugduni, ap. Sebastianum Griphium, 1542. [299] Pontificale Romanum. Ven., apud Iunctas, 1582. [300] Pandecte medicine. Lugduni, apud Teobaldum Paganum, 1541.

R [301] Fratris Rainerij de Pisis Pantheologia. Brix., apud Petrum Mariam Marchettum, 1580. [302] Ricardi S. Victoris Opera. Ven., ap. Io. Baptistam Ciottum, 1592. (f. 177r) [303] Roberti Bellarmini, Soc. Iesu, Disputationes. Ven., ap. Minimam Societatem, 1599. [304] Roberto da Lezze, Sermoni quadrag. Ven., per Thomaso de Piasi, 1493. [305] Item Specchio di fede. Ven., per Bernardino Bindoni, 1537. [306] Ruardi Tapperi Opera. ColoniŽ, ex officina Birckmanica1009, 1583. [307] Ruperti abatis Opera. ColoniŽ, ap. hŽredes Arnoldi Birckmani, 1577. [308] Rutilij Benzonij Tracta. de anno sancto iubilei. Ven., ap. Florauantem Pratum, 1599. 1008

S [309] Sabba Castilione, Ricordi, ouero amaestramenti. Ven., per Io. Bariletto, 1567. [310] Salustij Historia. Lugduni, apud Sebastianum Griphium, 1539. [311] Sebastiano Erizzo, Giornate sei. Ven., per Gio. Varischo, 1567. [312] Sebastiani Amiani Christiana institutio. Ven., per Andream Ariuabenum, 1562. [313] Item Discorsi predicabili. Ven., per Gio. Battista Somascho, 1576. [314] Seraffino, canonico reg., Faretra diuini amoris. Ven., per Paolo Gerrardo, 1549. [315] Seraffino Capponi dalla Porreta, Dichiarazioni della sacr. messa. Ven., per Marc’Antonio Zaltieri, 1587. [316] Seraffino Razzi, Giardino d’esempi. Fiorenza, per Michiel Angelo Sermartelli, 1597. [317] Item Cento casi di consc. Ven., per Ventura Saluatori, 1586. [318] Siluestri de Prierio Summa casuum consci. Lugd., per Io. Moilin, 1533. [319] Item Aurea rosa. BononiŽ, in Ždibus Benedicti Hectoris, 1524. [320] Item Quadragesimale. Ven., per Lazarum de Soardis, 1515. [321] Sermonarium antiqum.1010 Manuscriptum, sine nomine auctoris. Catholicum tamen, prout facit fidem r.d. Ambrosius de Brixia, canonicus noster.  Segue Domenicum Farreum depennato.   Io. Florinam, 1591 aggiunto da altra mano. 1008   Fratris sul margine esterno. 1009   Birckmanica su correzione. 1010   antiqum su correzione. 1006 1007

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

406

FERRARA

XVII.1,322

T [322] Tertuliani Opera, cum anotationibus Iacobi Pamelij. Parisijs, apud Laurentium Sonnium, 1598. [323] D.1011 ThomŽ Aquinatis Summa totius theologiŽ, cum commento reuerendissimi Gaietani. Lugduni, ap. Gulielmum Rouillium, 1588. [324] Item Catena aurea sup. Euangelia. Ven., ap. Andream de Asula, 1486. [325] ThomŽ Beaulxamis Homelie. Ven., 1572. [326] ThomŽ Bozzi De signis EcclesiŽ Dei, tom. secundo. RomŽ, ex biblioteca Iacobi Tornerij, 1591. (f. 177v) [327] ThomŽ Caietani Commentaria in quattuor Euang. Parisijs, ap. Hyeronimum de Maref, 1546. [328] Item In omnes autenticos Veteris Testamenti historiales lib. Parisijs, apud Iacobum Bogardum, 1546. [329] Item Summula casuum conscientie. Ven., ap. Franciscum Bindonum, 1565. [330] ThomŽ Gianini Ferrariensis De prouidentia. Ferraria, apud Iulium Cesarem Cagnacinum, 1597. [331] ThomŽ Elisij, Ord. PrŽd., Arcana religionis1012 christiane. Ven., per Dominicum Guerram, 1569. [332] Item Piorum clipeus aduersus hereticos. Ven., ap. Salamandram, 1563. [333] ThomŽ Linacrij Britani De Žmendata structura Latini sermonis libri sex. Ven., apud Aldum, 1557. [334] ThomŽ Philogoli De vita hominis ultra centum uiginti annos. Ven., 1557. [335] ThomŽ Stapletonis Denfensio authoritatis EcclesiŽ. AntuerpiŽ, apud Io. Keerbergion, 1592. [336] Item Prontuarium catholicum. ColoniŽ, apud Gudifredum Kempense, 1592. [337] ThomŽ de Trugillo Tesaurus concionatorum. Parisijs, ap. Nicolaum Niuellium, 1585. [338] Terentij Affri Comediae. Ven., ap. Io. Griphium1013. [339] Tito Liuio padoano, Historie. Venetia, per Steffano Coma, 1577. [340] Tomaso Costo, Epithome delle vite de’ pontefici. Ven., per Bernardo Basa, 1592. [341] Tomaso Porcachi, Metodo di confessione. Ven., per Georgio de’ Caualli, 1565. [342] Torquato Tasso, Gerusalemme liberata. Ferraria, per Domenico Mamarelli, 1582. [343] Tulij Chrispoldi Prattica aurea. Ven., sub signo Spei, 1566.

V [344] Valentino Pini, canonico reg. di S. Salua., Fabrica delli orologi solari. Ven., per Marco Guarischi, 1598. [345] Vgonis de S. Victore Opera. Ven., ap. Io. Baptistam Somaschum, 1588.   D. sul margine interno.   re aggiunto sopra il rigo. 1013   Segue data depennata . 1011 1012

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XVII.2,23

FERRARA

407

[346] Vicenzo Ferrini, Alfabeto esemplare. Ven., per gli heredi di Alessandro Griffio, 1587. [347] Virgilio Marone. Venetia, per Georgio de’ Caualli, 1568. Ita est ego, dominus Archangelus Placentinus, prior suprad. monast. Sanctae Mariae a Vado Ferrarie.

XVII.2. FERRARA, S. Maria in Vado: Ippolito Bianchini da Ferrara. (f. 178r) Libri del p.d. Hippolito Bianchini da Ferrara. 1600. [1] Andrea Gilio, Delle persecutioni della Chiesa. Ven. per Gab. Golito, 1573. [2] Aleandro, Del modo di legger le abbreuiature. Ven., per Fabio Zoppino, 1582. [3] Biblia sacra. Antuerp., Christof. Plant., 15651014. [4] Christoforo Verochino, Meditationi della uita e passione di Cristo. Ven., per Nic. Misserino, ‘96. [5] Diego Stella, Dispreggio del mondo. Ven., per Fiorino Franceschino, ‘81. [6] Dioniso Cartusiano, De 4 nouissimis. Ven., Francesco Ziletto, ‘86. [7] Gabrielis Biel De canone misse. Ven., Ioan. Battista ab Ostio, 1578. [8] Hieronimus Ferrarius Fantonius, Compendium in abb. Panormitanum. Ven., per Tramezinum, ‘64. [9] Innoc. papa, Del mistero dell’altare. Antuerp., per Gio. Stelfio, ‘40. [10] Ioann. Gersone Summa. Ven., per Dominicum Nicolinum, ‘87. [11] Ioan Battista Domenichi Ferr., can. del Salu., De passione. Ferraria, Benedetto Mamarello, ‘92. [12] Ioan. Mariano, Tariffa de’ conti. Ven., Francesco Rampazetto, ‘59. [13] Lelio Zancho, De priuilegijs Ecclesie. Ven., Sebastiano a Donnis, ‘86. [14] Marco Scarsella, Specchio de’ penitenti. Ven., per Alessandrum Griffium, ’84. [15] Onoffrio Zarabbino, can. del Saluatore, Nobiltà ciuile christiana. Ven., Francesco Franceschino, ‘86. [16] Marco Aurelio. Ven., per Vincentio Laurencino, 1562. [17] Ludovico Carbone da Costazzaro, Dell’amor fraterno. Treuiso, Aurelio Rigattino, ‘92. [18] Io. Pau. Forzalino1015, Dell’honor, a cui è debito. Verona, Sebastiano a Donnis, ‘95. [19] Valerio Massimo tradotto da Gio. Maria Dati fiorentino. Ven., Domenico Guerra, ‘64. [20] Valentino Pino da Modena, Fabrica d’orologi. Ven., Marco Varisco, ‘98. [21] Rubriche della messa. [22] ThomŽ1016 a Kempis Opuscula. Ven., ad signum S1017. Bernardini1018, 1536. [23] Beneditioni delli Agnus Dei.   Item aggiunto nell’interlinea superiore.   Forzalino aggiunto sopra il rigo. 1016   ThomŽ su correzione. 1017   S. sopra il rigo. 1018   Bernardini su correzione. 1014 1015

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

408

FERRARA

XVII.2,24

[24] Dottrina christiana. [25] Auuertimenti a’ confessori. In Ferrara, per Gio. Baldino. (f. 178v) Libri del reuerendo d. Ippolito da Ferrara. Ferrara, Santa Maria del Vado.

XVIII.1. REGGIO EMILIA, S. Marco1019. (f. 179r) Infrascriptorum authorum libri penes conuentum Canonicorum regularium S. Marci de Regio reperiuntur anno 1600.

A [1] Augustini Steuchi Eugub., canonici regularis S. Saluatoris, Opera. Ven., per Dominicum Nicolinum, 1591. [2] Aluari Palagij, Franciscani, De planctu EcclesiŽ. Lug., apud Ioannem Clein, 1340. [3] Ambrosij Calepini. Ven., per Dominicum de Ferarijs, 1590. [4] Alphonsus de Castro, De iusta haereticorum punitione. Lugd., per Sebastianum Honoratum, 1506. [5] Ambrosij Coriolani, Augustiniani, In defensorium sui Ordinis. [6] Annotationi sopra il Tasso della Gierusalem. Bologna, per Alessandro Benazzi, 1587. [7] Arcadia del Sanazaro. Ven., per Girolamo Polo, 1592. [8] Assertionis Lutheranae confutatio, per r. p. Ioannem Roffensem episcopum. Parisijs, per Claudium Cheuallon, 1523. [9] Asolani di Pietro Bembo. In Fiorenza, per Filippo Giunta, 1515. [10] Aurea rosa. [11] Aureum opus super Euangelia Iaueni. [12] Augustinj Opera. [13] Augustini Thriumphi Anconitani Summa de potestate ecclesiastica. RomŽ, apud Georgium Ferrarium, 1584. [14] Appiani Alexandrini Rom. hist. GrecŽ et LatinŽ. Excudebat Hen. Stephanus, sed est deletum nomen, 1597. [15] Angelici Bronzicij Ven., can. reg. S. Saluatoris, In Psalmos Dauid expositio uulgaris. Ven., ap. Somascum, 1584. [16] Ambrosij, Ord. Here. s. Augustini et episcopi Lamocensis, Lib. quadragesimalium concionum, Gentilis inscriptus. Venetijs, apud Scotum, 1524. (f. 179v) [17-18] Antonij de Gueuarra, episcopi Modo., Prima et secunda pars Montis Caluarij. EmendatŽ. Venetijs, apud Iolitum de Ferr., 1555. [19] Angeli Pientini de Corsignano Delle uere grandezze prediche dieci. In Fiorenza, per li Gionti, 1589. [20] Abraham de Balmis, Gramm. Hebraica et Latina. Ven., apud Danielem Bombergen, 1523. 1019

  Per la nota storica e bibliografica sull’insediamento cfr. supra, pp. 105, nt. 5.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XVIII.1,51-52

REGGIO EMILIA

409

[21] Aeliani UariŽ historiŽ Graece. RomŽ, 1545. [22] Aristotelis Opera omnia. Venetijs, apud Bruniolum, 1584. [23] Armandi Bellouasij Declaratio difficilium terminorum. Ven., apud Aldum, 1586. [24] Aldij Manutij ElegantiŽ. Ven., apud Aldum, 1580. [25] Antonij Spezzani Rapraesentatio d. Catherinae. Bononie, apud Rossium, 1587. [26] Augustini Sbarroie Libro chiamato Purificatorio della conscienza. Ven, 1581. [27] Anibalis Chari L’Eneide di Virgilio, in uersi sciolti. In Mantua, ap. Francesco Osana, 1586. [28] Aristophanis ComediŽ, GraecŽ. FlorentiŽ, apud Iuntas, 1525. [29] Eiusdem LatinŽ. Venetijs, 1538. [30] Antonij Torquemadae Giardino de fiori curiosi. In Venetia, ap. Altobello Salicato, 1590. [31] Alphabetum Arabicum. Romae, 1592. [32] Antonij Manchetti Patauini Flores aurei. Venetijs, ap. Angelinum, 1587. [33] Antonini, archiepiscopi Florentini, Institutio sacerdotum, uulgare. Venetijs, ap. il Giolitta, 1547. (f. 180r) [34] Alexandri Achilleni Bonon. phil. Venetijs, apud Hieronimum Scottum, 1541. [35] Ammonius, In Logica. Venetijs, apud Vincentium Valgriseum, 1549.

B [36] Biblia sacra. Ven., apud Iunt., 1579. [37] Bibliotheca teologica fratris Angeli Rochi a Camerino. RomŽ, 1594. [38] Bart. de Pisis, Franciscani, De uita et laudibus b. MariŽ. Ven., per Petrum Dulinellum, 1596. [39] Bernardi Opera. Antverp., per Gerardum Temest., 1575. [40-41] Bonauent. Ecclesiae doct. In libros Sententiarum et Expositio in Psalmos. Romae, ex Typographia Vaticana, 1588. [42] Bernardi Opera. Venet., apud Iuntas, 1583. [43] Boccaccio, Delle donne illustri. In Venetia, per Comino da Trino, 1545. [44] Bartholomeo Arnigio, Veglie degli ammendati costumi de l’humana uita. In Venetia, per Francesco et Pietro Maria Marchetti, 1577. [45] Beati Simonis heremitŽ, qui dicitur Cassianus, Collationes patrum. Venetijs, 1491. [46] Biblia sacra, cum glossa Nicolai Lirani. [47] Bernardi Opera. Cum licentia r.p. inquisitoris. (f. 180v) [48] Bitonti Super Epistolam diui Pauli ad Hebreos. [49] Busti Opera. [50] Bellarminij Opera. [51-52] Bibliae RegiŽ tomi duo, in quorum primo est Uetus Testamentus, Hebraice et Latine uersionis Santj Pagnini, ad HebraicŽ linguŽ intelligentiam. In secundo uero est Nouum Testamentum, Graece et Latine. Apud Plantinum, Antuerpiae, 1584.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

410

REGGIO EMILIA

XVIII.1,53

[53] Biblia sacra, cum glosa interlineari et ordinaria, Nicolai de Lira postille. Venetijs, 1588. Tom. 7. [54] Biblia sacra Graeca, divina scriptura, nempe Veteris ac Noui Testamenti omnia. Francoforti, apud AndreŽ Uuecheli haeredes, 1597. [55] Benedicti Aria Montani Hispalen. De varia rep., siue comentaria in lib. Iudicum. AntuerpiŽ, apud Plantinum, 1592. [56] Eiusdem Paraphrasis in Psalmos Dauid versibus. Ibidem, apud eundem, 1574. [57] Bartholomei Cavalcantis Rethorica uulgaris. Ven., ap. Bartholomeum Rubinum, 1569. [58] Benedicti Varchi Sonetti. Venetijs, per Plinio Pietrasanta, 1555. [59] Biblia sacra, Lat. Antuerpiae, ap. Ioan. Stelinum, anno 1561. [60] Biblia Latina. In Noremberge, apresso Giouanne Pietro, 1527. [61-62] Boetius, In Logica et in Ciceronis Topica. Venetijs, ex officina Valgrisiana, 1559. [63] Biblia sacra. Venetijs, apud Ioletos, 1588. [64] Breuis et accurata et valde methodica interpretatio rerum, uerborum et cerimoniarum, quibus utitur Ecclesia catholica (f.181r) in sacrificio missae, collecta ex libris sex Innocentij 3., Rom. pont., qui inscribitur De misterijs missae, siue sacrŽ eucaristiŽ, per r. p. Aemar. Henequineum, episcopum Rodonensem, ad sanctissimus d.n. Gregorium XIII, Rom. pont. Parisijs, ex officina P. L’Huillier, uia Iacobea, sub signo OliuŽ, 1579. [65] Biblia. Venetijs, apud Iolitos, 1588.

C [66] Constitutionum Canonicorum regularium S. Saluatoris. Romae, apud Paulum Bladum, 1592. [67] Conciliatio omnium controuersarium doctrinŽ s. ThomŽ et Io. Scoti, ab illustrissimo card. Sarnano. Romae, apud Dominicum Bassam, 1589. [68] Cosmae et Damiani Hortolani, Perpinian., In Canticum canticorum Salom. Ven., per Felicem Valgrisium, 1585. [69] Comentaria in Epistolam ad Rom. Cornelij Mussi, episcopi Bituntini. Ven., apud Iuntas, 1588. [70] Compendium totius teologicŽ ueritatis, per fratrem Ioannem de Combis, Franciscani. Lugd., apud Guilielmum Rouilium, 1568. [71] Compendium priuilegiorum Fratrum Minorum, aut. fratre Hieronimo a Sorbo, Capuccino. Neap., per Io. Iacobum Carlinum, 1593. (f. 181v) [72] Caroli Sigonij De episcop. Bononien. Bon., per Alexandrum Benacium, 1586. [73] Concilium Triden. Ven., per Io. Ziletum, 1593. [74] Cathechesis Placentina, auct. fratre Io. Baptista Antonuccio Eug., Heremit. PlacentiŽ, per Ioannem Bazachium, 1582. [75] Compendium temporum, auct. fratre Io. Rioche Ord. Minorum. Parisijs, per Guilielmum Iulianum, 1576. [76] Compendio delli Annali ecclesiastici dell’illustrissino signor cardinale Baronio, ridocto per monsignor Panigarola. Romae, per heredes Io. Giliot., 1590.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XVIII.1,108

REGGIO EMILIA

411

[77] Corona confessorum. In Venetia, appresso1020 Gio. Battista Vsco, 1586. [78] Calepino. In Venetia, 1581. [79] Cesaris Comentaria. Venetijs, apud Cominum de Trino, 1541. [80] Cathechismus Romanus, iussu Pij V editum. Romae, apud Paulum Manutium, 1567. [81] Conciliatio communium locorum sacrae ScripturŽ Serafini Cumirani, Minorita. Venet., ad signum Spei, 1555. [82] Claudij Guiliaudi Bellyacensis In Euang. Ioann. ennarationes. Lugduni, apud Gulielmum Rouillium, 1555. [83] Compendium theologicae ueritatis. Venet., per Cominum de Trino, 1565. [84] Christophori Siluestrani Brenzoni, Carmelite, In quartum Sententiarum lectiones. VeronŽ, apud Franciscum a Donnis, 1594. [85] Calepinus. [86] Candelabrum aureum. (f. 182r) [87] Conciones Ludouici GranatŽ. [88] Concilium Tridentinum. [89] Couarrucij Opera. [90] Cathechismus. [91] Consolatione de’ penitenti di f. Bartolomeo D’Angelo napolitano. [92] Cornelij Mussij, episcopi Bitontini, Opera omnia. Venetijs, ap. Iuntas, 1590. Tom. 8. [93] Cornelij Iansenij, episcopi Gandauensis, Concordia in totam historiam euangelicam, tom. 2. Ven., apud Dom. de Farris, 1587. [94] Clementis Aranei Sermones. BrixiŽ, apud Petrum Mariam Marchettum, 1586. [95] Corona della Madonna, explicata in 27 lettioni da fra’ Ruffino Scacciolti, Min. osservante. In Napoli, ap. Horatio Saluiani, 1590. [96] Concilium Tridentinum, Graecum. RomŽ, per Franciscum Zanetum, sub Gregorio 13. [97] Concilium Tridentinum, Latinum. PlacentiŽ, apud Ioannem Baza., 1595. [98] Cathechismus Romanus, Lat. Ven., apud Georgium Angelerium, 1592. [99] Constantini Lascaris Gramatica Graeca. Ven., ap. Aldum, 1557. [100] Comentaria in Psalmos Dauidicos, prisci cuiusdam auctoris incogniti, tom. duob. Lugduni, ap. Petrum Landry, 1589. [101] ConcordantiŽ Bibliorum, HebraicŽ. BasileŽ, ap. Phrobenium. [102] Christiani Adrichomij Theatrum Terrae Sanctae. Coloniae, in officina Brichmamia, 1593. (f. 182v) [103] Cathechismus Romanus, Lat. Ven, ap. Andream Muschiamis, ‘88. [104] Item vulgaris. [105] Caesaris Comentaria. FlorentiŽ, per Philippum Giuentem, 1508. [106] Cicero, Ad Herenium. Venetijs, per Ioan. Ant. de Nicolinis de Sabio, sumptum uero d. Melchioris Sesse, anno Domini, 1540. [107] Cicero, De officijs. Venetijs, apud Ioan. Gryphium, 1586. [108] Cicero, De oratore. Lugduni, apud Seb. Gryphium, 1540. 1020

 Ripete In Venetia, appresso.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

412

REGGIO EMILIA

XVIII.1,109

[109] Cathechismus. ParmŽ, typis Erasmi Viothi, 1588. [110] Cento casi di conscienza del p. Seraffino Razzi dell’Ordine de’ Predicatori. In Ven., 1584. [111] Compendium Manualis Navarre, Petro Alagone, ex Societate Iesu theologo, auctore. Florentia, apud Bartholomeum Sermartellium, 1591. [112] Compendio uniuersale di tutte le cose del mondo di Nicolò Doglioni. Venetia, 1594, apresso Damiano Zenaro. [113] Canones et decreta sacrosancti Concilij Trid. Venetia, ex officina Stelle Franc. Ziletti, 1586. [114] Candelabrum aureum, per dominum Martinum Alfonsum Viualdum Hisp., canonicum reg. Brixiae, apud Thomam Bozzolam, 1593.

D [115] Diuina historia Cornelij Mussi, episcopi Bituntini. Ven., per Iuntas, 1587. (f. 183r) [116] Decisiones aureŽ casuum conscientiŽ, aut. d. Iacobo de Graffijs. Ven., per Damianum Zenarium, 1596. [117] Directorium visitatorum et visitandorum, aut. d. Luca Antonio Resta, episcopo Andriensi. RomŽ, per Guglielmum Faciotum, 1593. [118] De futuro uniuersali iudicio, auct. beato Io. a Capistrano. Ven., per Petrum Deuchinum, 1579. [119] Dialoghi delle sacre immagini di d.. Constantino da Siena, canonico del Saluatore. In Siena, per Luca Bonetti, 1595. [120] Discorsi di Hierolamo Ruscelli. Ven., per Plinio Pietrasanta, 1553. [121] Discorsi di Torquato Tasso dell’arte poetica. In Venetia, per Giulio Vassalini, 1582. [122] Dichiaratione de’ Salmi di Dauid di monsignor Panigarola. In Venetia, per Gio. Abb., 1589. [123] Del uero studio christiano contro l’arte plenetaria di d. Gio. Battista da Bologna, canonico del Saluatore. In Ferrara, per Benedetto Mamarello, 1592. [124] Dionigij AreopagitŽ Opera. Lugd., per Gugliel. Rouilium, 1585. [125] Dionisij Cartusiani Opera. Ven., per Andream Muschium, 1586. [126] De anno sancti iubilei lib. sex, auct. Rutilio Benzomo, episcopo Lauret. Ven., apud Florauant. Pratum, 1599. (f. 183v) [127] Dionisij Cartusiani HomeliŽ de sanctis. ColoniŽ, apud P. Quentel, 1533. [128] Dionisij Cartusiani Opera omnia. Parisijs, per Iacobum Gazeau, 1542. [129] Diui Augustini Opera. Lugduni, per Iacobum Mareschal, 1520. [130] De iubileo et indulgentijs Martini ab Aspilcueta, doctoris Nauarri. RomŽ, per Iosephum de Angelis, 1575. [131] D. Costantino Ghini, can. reg. del Saluat., Delle sacre imagini. In Siena, per Luca Bonetti, 1595. [132] Duello del Mutio Iustinopolitano. Venetia, per Gabriel Giolito, 1560. [133] D. ThomŽ In Epistolas Pauli. [134] D. ThomŽ Cat. aurea. [135] Directorium inquisitorum. [136] Dominici Socto De iustitia et iure. [137] Dominicj Graffij.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XVIII.1,165

REGGIO EMILIA

413

[138] Dionisij Areopagitae Opera. [139] Demosthenis Orationes, GraecŽ et LatinŽ, cum comm. Vulpiani. BasileŽ, apud Heruagium , 1532. [140] Dionisij Athanasij TabulŽ artis rethoricŽ Arist. Ven., ap. Nicolinum, 1563. [141] Dictionarium trilingue, idest LatinŽ, GraecŽ et HebraicŽ. Deletum est nomen typografiŽ, 1543. [142] Dauidis de Pomis Hebraicum dictionarium. Ven., apud Ioan. de Gara, 1587. (f. 184r) [143] Dionis Romanorum hist., GraecŽ. LutetiŽ, ex tipog. regis, anno Domini 1548. [144] Diogenis Laertij De vitis philosophorum, Graece et Latine. Ap. Henr. Stephanum, 1594. [145] Diodori Siculi Hist. uulgaris. Ap. Iolitum, Ven., 1575. [146] Dionisij Cartusiani De 4 nouissimis, uulg. Ven., ap. Dominicum de Imbertis, 1596. [147] Dominicus Cavalcalupensis, Specchio di croce, uolg. Iaco. Com., 1584. [148] Dauidis Psalterium, GraecŽ et LatinŽe. AntuerpiŽ, apud Plantinum, anno Domini, 1584. [149] De uerbis annomalis Graecis. Venetijs. [150] Descrittione et uso de l’holometro di Abel Fullone. In Venetia, apresso Giordano Ziletti, 1564. [151] Deuote meditazioni di s. Agostino. In Venetia, al segno di s. Ieronimo, 1547. [152] Dialogo spirituale del reuerendo Bonsignor Cacciaguerra. In Venetia, appresso Giacomo Simbeni, 1568. [153] Dispregio della vanità del mondo del reuerendo p. Diego de Stella. In Venetia, appresso gli heredi di Francesco Ziletti, 1594. [154] Delle materie e de’ soggetti predicabili del m. r.p.d. Onofrio Zrarabbini, can reg. del Saluatore. In Venetia, appresso Gio Battista Soma[s]cho, 1587. (f. 184v)

E [155] Enchiridion Nauar. GenuŽ, per Hieronymum Bartholum, 1585. [156] Exorcismi con. demoniacos. Ven., per Simonem de Luere, 15131021. [157] Examen confessariorum per fratrem Bartholomeum ab Angelis, Neap. Ven., per Girol. Polo, 1588. [158] Eusebij Emisseni HomeliŽ. AntuerpiŽ, per Ioannem Steelsium, 1555. [159] Examen Bartholomei ab Angelo. [160] Eustathij, archiepiscopi Thesalo., Commentaria Graeca ad Homerum. Basileae, apud Phrobenium, 1559. Tom. 3. [161] Euripidis TragediŽ, GraecŽ. BasileŽ, apud Heruagium, anno D. 1551. [162] Euripidis TragediŽ, GraecŽ et LatinŽ. HeidelbergŽ, ap. Comelinum, 1597. Tom. 2. [163] Eliae Leviti Lexicon rabinicum. BasileŽ, 1557. [164] Eiusdem gramatici HebreŽ liber Abachuc. [165] Emanuelis Aluari, e Societate Iesu, Gram. Lat. Ven., ap. Societatem Vnitorum, 1585. 1021

  1513 nell’interlinea inferiore.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

414

REGGIO EMILIA

XVIII.1,166

[166] Epistole et Euangelij uulgari, tradotti da maestro Remigio fiorentino. Ven. presso il Giolitto, 1598. [167] Eleganze della lingua toscana e latina d’Aldo Manuzio. In Venetia, 1556. [168] Eleganze d’Aldo Manuzio. In Venetia, 1556. [169] Examen confessariorum ac ordinandorum, ubi primo de sacramento generatim, deinde sigillatim de sacramentis baptismi, conf., estremŽ unctionis, eucharistiŽ, deque missa multa (f. 185r) necessaria ad communem omnium fidelium salutem, more dialogi disputatur, auctore r.p. fratre Bartholomeo ab Angelo Nepaolitano, Ordini Predicatorum, in sacra theologia baccalaureo. Ven. sump. Iac. Anielli de Maria, bibliopole Neapolitani, 1583. [170] Enchiridion, seu manipulus curatorom a Guidone de Monte Rocherij. Venetijs, per Ioannem Antonium Bertanum, 1575.

F [171] Francisci Toleti in Euangelium Ioannis. RomŽ, per Iacobum Tornerium, 1588. [172] Francesco Petrarca. Ven., per Giorgio Angelieri, 1586. [173] Fabrica del mondo di Francesco Alunno, ferrar. Venet., per Francesco Rampazetto, 1562. [174] Francischini Vicedomini, MinoritŽ, HomiliŽ, et c. Venet., apud heredes Hieronimi Scoti, 1591. [175] Fra’ Isidoro Rotta venet., Minor. osser., Della grandezza de l’huomo. Venet., per Gio. Antonio Rampazetto, 1587. [176] Filippi Diez Conciones. Venet., per Domicum de Fabris, 1588. [177-178] Francisci Toleti, s.E. card., Logica et Philos. comentaria in Arist. Parisijs, ap. Iacobum du Puys, 1581. Tom. 3. (f. 185v) [179-181] Francisci PanicarolŽ, episcopi Astensis, Quadragesimale et Prediche fatte da lui spezzatamente, et la prima parte delli Cento ragionamenti sopra la passione di nostro Signore. Venetia, ap. Rampazzetto, 1585. Tomi 3. [182] Faustini Tassi, Min. oss., In honore della beata Vergine et della conuersione del peccatore. Venetia, ap. li Guerra, anno D. 1578. [183] Fausti Verantij Dictionarium quinque nobilissimarum ling., Lat., Ital., Ger., Dalm. et Vngar. Venetijs, ap. Moretum, 1593. [184-185] Francisci Vicedomini Ferr., Ord. Min., HomiliŽ et Discorsi morali. Venetijs, ap. Iord. Ziletum, 1575. Tom. 2. [186] Francisci ab Ossuna Quadragesimale. Venetijs, apud Simbenum, 1572. [187-188] Francisci Costeri, Soci. Iesu, De laudibus et uita deiparŽ MariŽ virginis, et eiusdem De passione Domini. Venetijs, apud Bonfadinum, 1588. [189] Francisci NausŽ In artem poeticam. Venetijs, per Gregorium de Gregorijs, 1523. [190] Francisci Sixti Neapolitani, Carm., Tessare decades. Venetijs, ap. Guerr., 1565. [191] Fabij Incarnati Neap. Scrutinium sacerdotale. Venetijs, 1594. [192] Floriani, canonici regularis S. Saluatoris, De pia oratione. Brix., apud Turlinum, 1589. [193] Fiori di consolatione spirituale. In Venetia, appresso Gabriele Giulij, 1562.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XVIII.1,226

REGGIO EMILIA

415

(f. 186r) [194] Fiori pretiosi, raccolti da tutte le opere spirituali del reuerendo p. f. Luigi di Granata. In Venetia, per Giouan. Antonio Bertano, 1578. [195] Fabrica del mondo di Francesco Alunno, ferrarese. In Venetia, 1588.

G [196] Gabriel. Paleoti De consultationibus sacri Consistorij. Ven., apud Minimam Societatem, 1594. [197] Gierusalem liberata del Tasso. In Genoa, per Girolamo Bart., 1590. [198] Guilielmi Pepini Super Confiteor. Parisijs, apud Jean Fellon, 1521. [199] Girolami Ruscelli, Lettura sopra un sonetto del marchese Della Terza. Venetia, per Gio. Griffio, 1556. [200-201] Gratiani Brixiensis, MinoritŽ, Quest. In primum et secundum Sent. Scoti. Carpi, apud Benedictum Dulcibellum. [202] Gregorij papŽ Opera. [203] Gulielmi Pipini Quadragesimale. Ven., ap. Antonium Bertamum, anno D.1588. [204] Gulielmi Franchi Romani gramatica hebrea, detta Sole della lingua santa. In Bergamo, per Comino Ventura, del 1591. [205] Gulielmi de Salusto De diuina settimana. Ven., ap. Gio. Ciotum, 1595. [206] Gilberti Genebrardi In Psalmos Dauid. Lugduni, apud Iuntas, 1592. [207] Eiusdem Isagoge ad legenda Hebreorum et (f. 186v) orientalium, scripta sine punctis. Parisijs, ap. Egidium Gorbinum, anno Domini 1587.

H [208] Hieronimi Plati De bono statu religiosi. Ven., per Franciscum de Senis, 1591. [209] Historie del mondo Taricagnota. In Venetia, appresso i Gionti, 1592. [210] Hectoris Pinti In Ezechielem prophetam comentaria. SalamanticŽ, per Ildefonsum a Terranoua et Nexla, 1581. [211] HomeliŽ uolgari del Franceschino. Venet., per Nicolò Moretti, 1585. [212] Historie del Tarcagnota. [213] Historie di Cesare Campana. [214] Historie di Natale Conti. [215] HomiliŽ del padre Franceschino. Uolgare. [216] Homilie del medesimo, Latine, super Quadragesimam, Aduentu, sacramentis. [217-218] Herodotus Graecus et Thucidides simul. BasileŽ et FlorentiŽ, ap. Iuntas, 1506. [219] Hector Pincti Immagine della vita cristiana, ouero Dialoghi morali, uolgari. Venetijs, ap. il Uiotto, 1594. [220] Hesiodi Opera, Grae. et Lat. Ap. Comelinum, 1591. [221] Homeri Opera, Grae. Venetijs, ap Nicolinum, 1547. [222] Homeri Opera, Graec. et Lat. (f. 187r) [223] Hieronym. Bacelli Homeri Odissea, uolg. Fiorenza, ap. Sermartelli, 1582. [224] Herodiani Hist., Grae. BasileŽ. [225] Hieronymi Ruscelli Comentaria linguŽ ItalicŽ. Venetijs, ap. Dam. Zen., 1587. [226] Hieronimi Frachettae Lectiones in Lucretium, uolg. Ven., ap. Pietro Paganini, 1589.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

416

REGGIO EMILIA

XVIII.1,227

[227] Hieronymi Plati, ex Societate Iesu, De bono status religiosi, Lat. Ven., ap. Franciscum Senen., 1591. [228] Historia dell’origine de tutte le religioni del reuerendo p.f. Pao. [229] HomeliŽ in Eungelia dominicalia, iusta litteram, adiectis homelijs in Euangelia trium feriarum paschalium et totidem pentecostalium, per f. Ioannem Royardum, Ordinis fratrum Minorum. Lugduni, apud Simphorianum Beraud, 1523. [230] Hom. in Euangelia feriarum Quadragesime eiusdem Royard. Parisijs, apud Gulielmum Lebretum, in clauso Brunello, sub Cornu cerui, 1554. [231] Hom. In Euangelia dominicalia, adiectis homelijs in Euangelia trium feriarum pentechostalium ac Euangelio de Zachareo eiusdem Royardi. Lugduni, apud Simph. Beraud, 1573. Homelie in Epistolas dominicales et festiuitates sanctorum, per eiusdem Royardum. Lugd., per Simphorianum Beraud, 1573. Hom. In omnes Epistolas dominicales, et festiuitates sanctorum, per eiusdem Royardum. Lugd., per Simph. Beraud, 1573. (f. 187v)

I [232] Institutiones iuris canonici, lib. quatuor, Marco Antonio Uicho auct. Lugd., per Guliel. Rouilium, 1565. [233] Io. BaptistŽ Bouij Regiensis Tractatus de statutaria vrbis. Ven., apud Marcum Amadorum, 1569. [234] Il thesoro delle indulgenze di Bologna, per d. Luigi Sarto da Piano. In Bologna, per Gio. Rossi, 1588. [235] Ilarij et Augustini Opus de Trinitate. Mediolani, per Leonardum Pachel, 1489. [236] Isidori Etimologiarum et De summo bono. [237] Iacobus de Valentia. Venetijs, apud Florenantem a Prato, 1586. [238] Iosephi Acoste, Societatis Iesu, Conciones quadrag. Venet., per Ioan. Batt. Ciottum, 1599. [239] Imagine de l’huomo di Giulio Cesare Cabei. Venet., per Domenico et Gio. Battista Guerra, 1576. [240] Ioannis Scoti, Doctoris Subtilis, Opera in quatuor lib. Sent. Ven., per Bernardinum de Nouaria, 1490. [241-242] Isole et funerali de Porcacchi. [243] Io. Chrisostomi Opera. [244] Iudiciale inquisitorum [245] Isidori Clarij Orationes. Volumina quatuor. [246] Iacobi de Valentia Super Psalmos. [247] Il thesoro delle indulgenze. Venetia. [248] Ioan. Maldonati, Societ. Iesu, Comentaria in quattuor Euang. Ven., apud Sessam, 1597. (f. 188r)

M [249] Marco Aurelio, con l’horologio de’ principi. Venetia, 1584. [250] Monte Caluario. Con la correttione. In Venet., 1570.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XVIII.1,277

REGGIO EMILIA

417

[251] Mamotrectus. Venetijs, per Franciscum de Hailbrum et Petrum de Bartua socios, 1478. [252] Monarchia di Christo di Gio. Antonio Pantera. Venet., per Nicolò Beuilacqua, 1560. [253] Margarita Decreti. [254] Marci Marini Brix., canonici regularis S. Saluatoris, Archa Noe, id est thesaurus linguŽ sanctŽ. Venetijs, apud Ioannem de Gara, 1593. [255] Eiusdem Gram. Hebrea. Ap. eundem, Ven. [256] Magnum ethimologium Graecum. Ven., per Turisanum, 1549. [257] Marci Philippi Funesti Vita di s. Catherina, in octaua rima. Ven., ap. i Guerra, 1597. [258] Macarij, eremitae Aegiptij, HomiliŽ spirituales quinquaginta, GraecŽ et Lat. Francofurti, 1594. [259-260] Mauritij Hilareti, Franciscani, Conciones, tom. 3. Lugduni, apud heredes Guglielmi Rouilij, 1591. [261] Morigia. In Venetia, apresso li heredi di Pietro da Fino, 1576. [262-263] Marci Antonij Zimarae Theoremata Tabulaque dilucidationum in dictis Aristotelis et Auerrois. Venetijs, per Petrum de Fine, 1556. [264] Manuale del Nauarra. In Venetia, per Giorgio (f. 188v) Angellieri, 1584. [265] Medina. In Venetia, per Sebastiano Dalle Donne, 1586.

N [266] Il nuouo lume, libro di aritmetica di Gio. Sfortunati da Siena. In Venet., per Comino de Trino, 1540. [267] Nouem ille tabulŽ, continentes septem Ecclesiae Sacramenta. Mutinae, apud Paulum Gadaldinum, 1588. [268] Nicolao de Lira, Glosa ordinaria super Uetus et Nouum Testam. Venet., 1489. [269] Nauarri Omnia opera. [270] Nicolai de Nardi Institutiones GraecŽ linguŽ, cum scholijs Petri Antesignani. Lugduni, ap. Bonomem, 1587.

O [271] Origenis Opera. Venetijs, 1516. [272] Osseruationi sopra il testo della passione del p. d. Gio. Battista da Ferrara, canonico del Saluatore. In Reggio, per Hercoliano Bart., 1594. [273] Osseruationi dell’Alluno sop. il Petrarca. In Venetia, per Paolo Ghirardi, 1550. [274] Orationi di Luigi, cieco d’Adria. Venet., per Fabio et Agostino Zoppini, 1589. [275] Orationi deuotissime di Landolfo di Sassonia. In Venetia, 1572. (f. 189r) [276] Osseruationi sopra il sacro testo della sanctissima passione di nostro Signore, conforme alli quatro euangelisti del p. Gio. Battista Domenichi, canonico regolare della Congregatione del Saluatore. In Reggio, per Ercoliano Bart., 1594.

P [277] Practica criminalis canonica fratris Bernardi Diez de Luco, episcopi Calaguritani. Antuerp., apud Io. Besseram, 1568.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

418

REGGIO EMILIA

XVIII.1,278-279

[278-279] Promptuarium morale et catholicum ThomŽ Stapletonij. Ven., apud Minimam Societatem, 1594. [280] Publij Ouidij Fastorum. Ven., apud Laurentium Regolum, 1574. [281] Prediche del Bittonto. In Venetia, per gli Gionti, 1590. [282] Prediche di passione del p.d. Gio. Battista da Ferrara, canonico regolare del Saluat. Ferrara, per Benedetto Mamarello, 1590. [283] Prediche del padre Fausto da Ferrara, canonico regolare del Saluatore. In Reggio, per Hercoliano Bart., 1596. [284] Prediche del Panigarola. In Asti, per Virgilio Zangrandi, 1591. (f. 189v) [285] Prediche del p. d. Gioseffo napolitano, canonico regolare del Saluatore. In Genua, per Gerolamo Bart., 1592. [286] Prosperi Aquitani Opera. Ven., per Bernardinum Stagninum, 1538. [287] Practica criminalis Iulij Clari. Ven., per Paulum Vgolinum, 1595. [288] Petri Grisologi HomiliŽ. Antuerp., apud Petrum Bellonum, 1572. [289] Parsella. In Venetia, appresso gl’heredi di d. Gio. Bat. Somascho. [290] Petrarca. In Venetia, appresso gl’heredi di Alessandro Griffo, 1588. [291-292] Prediche e Sermoni di passione del p. d. Gio. Battista ferrar., canon. reg. del Saluatore. In Ferrara, per Benedetto Mamarelli, 1592. [293] Prediche del Panigarola. Venet., per Gio. Battista Ciotti, 1592. [294] Petri HieremiŽ Panormitani, Ordinis Predic., Sermones. In oppido Gagenaro, per Henricum Gran, 1514. [295] Paulus de Palatio, In Mattheum. Venet., apud Aldum, 1571. [296] Piaceuol notte et lieto giorno di Nicolò Granucci. Opera morale. Venet., per Iacomo Vidali, 1574. [297] Prediche sopra il Simbolo del reuerendissimo Bitonto. [298] Petri Barchorij Opera. [299] Platina, Delle uite de’ pont., con la cronologia del Panuinio. (f. 190r) [300] Practica Iulij Clari. [301] Practica criminalis canonica. [302] Prediche del reuerendissimo Bitonto. [303] Pietro Crescentio, De agricoltura. [304] Pinti In Esaiam. [305] P. Soto, De ius. et iure. [306] Platonis Opera omnia, Graec. et Lat., Marsilij Ficini int. Lugd., apud Guglielmum Laemarium, 1590. [307] Plutarchi Uita, Grae. Flor., ap. Iuntas, 1517. [308] Philoni Iudei, Graec. Parisijs, ap. Tornebun, 1552. [309] Pelbarti de Themisuar Aureum sacrŽ theol. Rosarium, tom. 2. Ven., ap. Zilettum, 1586. [310] Philippi Diez Lusitani Conciones, tom. 4. Ven., ap. Dominicum de Farris, 1596. [311] Petri Rodulphi Tussinianensis Prediche. Ven., ap. Francesco De Franceschi, 1584. [312] Pindari Opera, Graeca. Ven., ap. Aldum. [313] Et eiusdem Aristologia Pindarica. BasileŽ, apud Lodouicum Lucium, 1556. [314] Philoni Opera, Lat., tom 2. BasileŽ, apud Episcopium, ‘58.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XVIII.1,344

REGGIO EMILIA

419

[315] Petri Bembi card. HistoriŽ Venetae, Lat. BasileŽ, per Thomam Guarinum, 1567. [316] Item eiusdem Obseruationes linguŽ uulgaris. Ven., 1565. [317] Passione del nostro Signore del reuerendo don Giouanni Del Bene. In Venetia, al segno della Speranza, 1551. [318] P. Ouidij Nasonis Heroidum epistolŽ. ParmŽ, apud (f. 190v) Seth de Viottis, 1549. [319] P. Virg. Maro. Venetijs, apud Christophorum Gryphium, 1578. [320] Petri Phaleotti De precognitionibus logicalibus. Patauij, apud Laurentium Pasquatum, 1569. [321] Prediche di monsignor Bitonto sopra il Simbolo. Venetia, nella stamaeria del Gionta, 1580. [322-323] Prediche del p. Franceschino et Bitonto. In Venetia, appresso Gabriel Giolito De Ferrari e fratelli, 1553. [324] Petrarca spirituale di Girolamo Malpiero. Venetia, 1587.

Q [325] Quadragesimale di monsignor Panigarola.

R [326] Ropertus Holcot, Opera. Ven., per Benetum Locatellum, 1569. [327] Responsiones casuum conscientiŽ fratris Ludouici Palestrelli, Augustiniani. RomŽ, apud Socios Bibliopolas, 1589. [328] Rationale diuinorum officiorum Durandi. Ven., apud Mat. Valentinum, 1581. [329] Responsio Matthei Zampetti Recanatensis ad calumnias, et c. in Greg. quartum decimum, et c. Lugd., per Io. Pil., 1592. (f. 191r) [330] Rime et prose di Torquato Tasso. In Ferr., per Giulio Vassalino, 1585. [331] Rime et prose del Zinani. In Reggio, per Hercoliano Bart., 1590. [332] Rime de diuersi. In Bergamo, per Comino Uentura, 1587. [333] Rime di Marco Montano. In Vrbino, per Domenico Frisolino, 1576. [334] Rime di Alessandro Miari. In Reggio, per Hercoliano Bart., 1594. [335] Raggionamenti del Panigarola. In Ven., per Gio. Antonio Rampazzetto, 1585. [336] Roberti Bellarminij Disputationes. Ven., apud Societatem Minimam, 1599. [337] Reliquiarium Io. BaptistŽ Sinij, canonici Sancti Saluatoris. Bon., per heredes Io. Roscij, 1600. [338] Ragionamenti di passione del Panigarola. In Napoli, per Giacomo Carlino, 1586. [339] Rationale diuinorum officiorum Durandi. Venet., per Comium de Trino, 1572. [340] Regola et constitutioni de’ Canonici rego. del Saluatore. Roma, apud Paulum Bladum, 1592. [341] Relationi del Buttero, con gli disegni. [342] Responsio casuum conscientiŽ. Bonon. [343] Roberti de Licio, Ord. Min., Speculum fidei, uolg. Ven., ap. Io. Antonium, 1551. [344] Roberti Bellarminij, s.E.R. cardin., Grammatica (f. 191v) Hebrea. RomŽ, apud Basam, 1585.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

420

REGGIO EMILIA

XVIII.1,345

[345] Rethorica di messer Bartolomeo Caualcanti. In Venetia, per Camillo Franceschini, 1578.

S [346] Summa Siluestrina. Venetijs, apud Sessas, 1584. [347] Summa Ioannis MedinŽ. BrixiŽ, per Thomam Buzzolam, 1590. [348] Synodus Bittuntina. Venetijs, apud Ziletum, 1579. [349] Summa pontificalium et synodalium constitutionum, per Io. Soteatem. Venetijs, sub signo Pauonis, 1574. [350] Septem Psalmi paenitentialies, a domino Iacobo Labetio Ferr., canonico regulari Sancti Saluatoris, in heroicum traslati. Ferr., per Mamarellum, 1591. [351] Selua de’ concetti del Capaccio. Ven., per Barezzo Barezzi, 1594. [352] Summa diui ThomŽ contra gentes. Venetijs, per Simonem probum, 1501. [353] Selua di uarie lettioni. In Venetia, appresso Nicolò Beuilacqua, 1561. [354] Sannazzaro. In Venetia, appresso Gioanni Varino. [355] Sermones fratris Dominici a Pace Lusitani, Ordin. Pred., Venetijs, per Franciscum Zilettum, 1580. [356] Sermones Iacobi de Voragine. Venet., per Simonem de Luere, 1497. (f. 192r) [357] Sancti Leonis papŽ Sermones. Venet., apud signum Spei, 1547. [358] Secreti del Falopia. Venet., per Alessandro Gardano, 1578. [359] Sermones Pomerij f. Pelbarti de Themesuuar, Ord. Minorum. Lugduni, per Ioann. Cleyn, 1509. [360] Sancti ThomŽ Aquinatis Summa totius theologiŽ. Ven., per Gasparum Bindonum, 1586. [361] Stanislaij Ossij, card. Varmiensis Opera. [362] Sermones Osorij. [363] Surij De vit. sanct. opera. [364] Summa beati Antonini. [365] Summa Corona. [366] Summa Tabiena. [367] Summa Siluestrina. [368] Summa López. [369] Sermones Io. Raulini de tempore. [370] Sermones Diez. [371] Summa Pisanella. [372] Summa conciliorum. [373] Sermones Leonis papŽ. [374] Summa armila. [375] Summa Caietani. [376] Summa sacramentorum [377] Summa sacramentorum. [378] Sermones Aranei. (f. 192v) [379] Sophoclis TragediŽ, GraecŽ et Lat.. Ap. Comelinum, 1597. [380] Simonis UerepŽi De figuris et schematibus et locutionibus. ColoniŽ, ap. Geruinum, 1590.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XVIII.1,405

REGGIO EMILIA

421

[381] Senofonte, volgare. Ven., presso Pietro Dusinelli, ‘88. [382] Senophontis Opera, Grae. Deletum est nomen tipog., 1561. [383] Sancti Pagnini Lucensis Thesaurus linguŽ sanctŽ, auctus opera Ioannis Mercerij, cuius nomen est deletum. Et hic liber est mihi concessus pro correctione per triennium a reuerendissimo patre inquisitore Ven., fratre Vincentio, et extat subscriptio eius propriŽ manus in prima pagina libri. Excussus Lugduni, apud Bartholomeum Vincentium, 1577. [384] Sanctis Pagnini Epitome thesauri lingue sanctŽ. AntuerpiŽ, apud Plantinum, 1588. [385] Scrutinium sacerdotale reuerendi d. Fabij Incarnati Neapolitani. Venetijs, apud Petrum Mariam Bertanum, 1594. [386] Sphera Ioannis de Sacrobusto. Venetijs, per Ioannem Antonium de Nicolinis impressum, 1541. [387] Sphera volgare d. Gio. Ortega. In Venetia, per Bartholomeo Zanetti, 1537. [388] Summa Pacifica. In Venetia, apresso Dominico Guerra, 1574. [389] Summa Antonina. In Venetia, appresso Dominico Farri, 1586. (f. 193r) [390] Specchio di uera penitenza. In Fiorenza, appresso Bartholomeo netia, 1556. [391] Specchio della lingua latina di m. Andrea Griffoni da Pesaro. In Venetia, appresso Gabriel Giolito, 1556. [392] Sermones de imitatione sanctorum, autore r. p. f. Guillelmo Pepin. Venetijs, ex Ioann. Antonij Bertani typographis, 1589. [393] Soneti, canzoni et capitoli del Petrarcha. In Venetia, al segno della Speranza, 1548. [394] Scripta in tota Logica diuersorum auctorum. [395] Summa armilla. In Venetia, per Dominicum Nicolinum, 1582. [396] Summa Siluestrina, prima et secunda parte. In Venetia, per Fab. et Augustinum fratelli, 1581. [397] Sermoni diuersi di maestro Gioseffo Rotella. In Fiorenza, per Michelangelo di Bartolomeo Sermartelli, 1592. [398] Summa sacramentorum ex doctrina r. p. f. Francisci a Victoria Ordinis Predicatorum. Ven., ap. Christ., 1571. (f. 193v)

T [399] Testes canonici. Ven., apud Iuntas, 1591. [400] Theatrum Terrae Sanctae Adriani Delfi. Col. Agrip., in officina Bricmanica, 1590. [401] Tractatus de contractibus Ludouici López. Ven., apud Societatem Brixianam, 1596. [402] Thesaurus principum per Michaelem Einzegher, Austriacum. Col. Agrip., per Godifredum Campensem, ‘91. [403] Trattato de’ sogni del p. Gio. Battista da Bologna, canonico del Saluatore. In Vrbino, per Bart. Ragusi, 1591. [404] Trattato de’ trafichi, giusti et ordinarij, del frate Thomaso Buonainsegna. Venetijs, per Giorgio Angilieri, 1591. [405] Turrecremata card., In Psalterium.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

422

REGGIO EMILIA

XVIII.1,406

[406] Tractatus de hereticis, auct. Io. a Roias Valentino. Venetijs, per Franciscum Ziletum, 1583. [407] Theatrum mundi minoris, interprete fratre Laurentio Cupero, Carmelitano. Antuerp. [408] Theofilacti In quatuor Euangelia et in Epistolas diui Pauli apostoli. [409] Thesaurus de institutione Petri Sotti. [410] Trattato delle indulgenze dello Argomanas. [411] Thucididis Historia, vulg. Ven., ap. Iolitum, 1564. [412] Testamentum Nouum, cum uulgata editione, Siriace, Latine et Graece. Parisijs, ap. Hilarium Leboue, 1586. (f. 194r) [413] Terentianus Maurus, De litteris, syllabi, pedibus et metris. Ex officina S. Andreana, 1584.

V [414] Vega, Ordin. Minorum, De iustificatione. Ven., apud Iuntas, 1546. [415] Vite degli imperatori di Pietro Messia. Ven., 1589. [416] Varij sermoni di s. Agost. et altri catholici dottori. Venet., appresso il Sansouino, 1568. [417] Vita di Marco Aurelio imperatore. Venet., per Alessandrum de Viano, 1555. [418] Vocabulario et gramatica di Alberto Acarisio. In Cento, 1543. [419] Valerio Marcelino, Diamerone. Ven., per Gabriel Giolito, 1565. [420] Vite degl’imperatori. [421] Vincentij Bruni, iesuitŽ, Meditationes, uulg., tom. 4. Ven., ap. Iolitum, 1595. [422] Versorij Parisiensis Com. in Petri Hyspani Summulam logi. Ven., ap. Sansouinum, 1572. (f. 194v) [423] Vrbani Grammatica, Graeca. Venetijs, 1545. [424] Vocabulista ecclesiastico, latino et uolgare. Venetijs, per Pietro Martellini, 1588. [425] Voraginis Sermones super sanctos. Venetijs, ex officina Ioannis Baptiste Somaschi, 1580.

XIX.1. URBINO (Pesaro-Urbino), S. Agata1022. (f. 195r) Libri monasterij SanctŽ AgathŽ de Vrbino.

1022   S. Agata, arcidiocesi di Urbino. La chiesa, detta anche S. Agata al Pian del Mercato, sorgeva appunto nella piazza del mercato. Sede dal 1257 delle monache agostiniane della Cella, fu affidata nel 1481 ai Canonici di San Salvatore. Fu demolita agli inizi del XVIII secolo per far posto al collegio degli Scolopi, voluto da papa Clemente XI Albani, e ricostruita all’interno del palazzo. Nella metà de secolo successivo fu definitivamente distrutta, durante i lavori di ristrutturazione del palazzo. Bibliografia: B. Ligi, Memorie ecclesiastiche di Urbino, Urbino 1938, p. 420; Arte e cultura nella provincia di Pesaro e Urbino: dalle origini a oggi, a cura di F. Battistelli, Venezia 1986, p. 314, p. 430 e p. 442.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XIX.1,33

URBINO

423

[1] Abbatis Opera omnia. Imp. Venetijs, per Baptistam de Tortis, 1496. [2] Archidiaconi Lectura super Sextum Decret. Imp. Ven., per Philip. Pincium, 1503. [3] S.1023 Ambrosij Exameron. Caret impres. et milesimo. [4] Augustini Steuchi1024 Opera. Imp. Ven., per1025 Dominicum de Nicolinis, 1591. [5] S.1026 Antonini Summa. Manu scripta. [6] Antonij de Vercellis Sermones. Imp. Ven., per Georgium de Georgijs, 1492. [7] Alberti de Marchesijs Coeliloquium. Per Io. Bapt. Phaelum, 15291027. [8] Antonij Mancineli Coment.1028 in Bucolica. Per Ant. Brix., 1486. [9] Antonij Volsij Coment. in Penelo. Imp. Venetijs, per Antonium de Strata, 1486. [10] Ausonij Epigrammata. Imp. Bon., per Caligolam de Bazalerijs. Caret milesimo. [11] Ambrosij Calepini Dictionarium. Imp. Ven., per Dominicum Nicolinum, 1592. [12] S.1029 Antonini Deffecerunt. Imp. Ven., Franciscum Lorenz., 15611030. (f. 195v) [13] Apiani Alexandrini Opus. Imp. Ven., per Peregrinum Pascqualem, 1469. [14] Alexandri Picolom. Libri 12 inst. moralium. Ven., per Gordianum Ziletum, 1570. [15] S.1031 Augustini De uera religione. Imp. Ven., per Andream Bonelum, 1484. [16] Amb. Camald. PrŽfatio in transl. lib. Dionisij Areop. Caret imp. et mil. [17] Ant. de Butrio, Opera. Manu scrip. [18] Biblia sac. Imp. Ven., per heredes Nicolaij Beuilaq. et sociorum, 1587. [19] Biblia sac. Imp. Antuerp., per hered. Io. Stelij, 1572. [20] Bartholomei Med. Institutio confessar. Ven., per Dominicum Ferrum, 1588. [21] Bartholomei MedunŽ Vita b. Virg. et humanitas Christi d. n. Ven., per Io. Paulum Iolit., 1581. [22] Bartholomei Fumi, Summa armila. Ven., per heredes Melchi. Sess., 1574. (f. 196r) [23] Berualdi Coment. in Apuleium. Imp. Ven., per Philip. Pintium, 1510. [24] Bartholomei Zepellae Trattactus de ser. Ven., per Georgium de Georgijs, 1508. [25] Benedicti Perer. Lib. aduersus magiam. Imp. Ven., per Io. Bapt. Ciottum, 1592. [26] Berualdi Quest. in Tusc. Cic. Ven., per Henricum de S. Vrso, 1488. [27] Blondi Hist. Imp. Ven., per Thomam Alexand., 1484. [28] BaptistŽ Guarini Secretarium. Ven., per Robertum Megietum, 1594. [29] Calderini Cent. Imp. PapiŽ, 1498, caret impr. [30] ColumellŽ Agricul. Imp. BononiŽ, per Benedictum Het., 1494. [31] CŽsaris Comentaria. Imp. Ven., caret impress. et milesimo. [32] Calderini Repet. super Decret. Bon., per Bened. Hect., 1505. [33] Christoph. ScarpŽ Orthographia. Caret et.   S. sul margine interno.   Steuchi aggiunto sopra il rigo. 1025  Segue Nicolinum depennato. 1026   S. sul margine interno. 1027   1529 sul rigo inferiore. 1028   Coment. su correzione. 1029   S. sul margine interno. 1030   1561 sul rigo inferiore. 1031   S. sul margine esterno. 1023

1024

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

424

URBINO

XIX.1,34

[34] Cornucopia. Imp. Ven., per Bernard. Cremonensem, 1490. (f. 196v) [35] Claudij Ptol. Lib. de analematŽ lib. Imp. RomŽ, caret imp., 1562. [36] CŽsaris Calderarij Lib. in psalm. Miserere. Imp. Ven., per Io. Bapt. Bonfadinum, 1588. [37] Cornelij Mussi Conciones. Imp. Ven., per Giolit., 1581. [38] Catullus cum coment. Imp. Ven., per Andream de Patalechis, 1488. [39] Cic. Retorica. Imp. Ven., per Georgium de Georg., 1516. [40] Calixti Placent. Enarationes in Euangelia. Imp. Ven., per Gab. Iolitum, 1574. [41] Christoph. Clauij Gnomonices. Imp. RomŽ, per Franciscum Zanet., 1581. [42] Catechismus ex decr. sac. Conc. Trid. Imp. Ven., per Georgium Angiolerium. [43] CŽsaris Botoni Obseruat. in iubil. Imp. Plac., per Io. Bazacum, 1587. [44] Caietani Summula. Imp. Ven., per hered. Melchior. SessŽ, 1575. [45] Cornelij Castelucij Iacula diuini amoris. Imp. Venetijs, per Societatem Min., 1594. (f. 197r) [46] Decretum, cum glosa. Imp. Ven., per Baptistam de Tortis, 1496. [47] Decretales. Imp. Ven., per Bapt. de Tortis, 1496. [48] Dominicus de Soto {***} Super Sextum decret. Imp. Ven., per Bernard. Stagninum. [49] Dioscorides, De medica materia. Imp. FlorentiŽ, per hered. Philipi IuntŽ, 1518. [50] Dantis Comedia. Imp. Ven., per Io. Bapt. Sessam, 1578. [51] Dictionarium Grecum. Imp. FerrariŽ, per Io. Maciochium, 1510. [52] Dictionarium ecclesiasticum. Imp. Ven., per Io. Andream Guadagninum, 1539. [53] Dialogi s. Greg. Imp. Ven., per Cesarem Ariuab., 1518. [54] Danielis Barb. Practica prespectiua. Imp. Ven., per Camil. Bergominerum, 1569. [55] Duranti Spec. secunda pars. Imp. Ven., per Baptistam de Tortis. [56] Eusebius, De euangelica preparatione. Imp. Ven., per Bernardum Benalium, 1497. [57] Euclidis Elemt. Imp. Pisauri, 1572. (f. 197v) [58] Euclidis Perspectiua. Imp. FlorentiŽ, per Iuntas, 1573. [59] Francisci Panigar. Declarationes in Psalmos. Imp. Ven., per And. Muschium, 1586. [60] Franciscus de Accoltis, Super aliquibus locis titt. Decretal. Imp. Med., per Leonard. de Pachelis, 150{*}. [61] Felinus Super secundum Decretal. Imp. Ven., per Georg. Ariuab., 1512. Tom. 2. [62] Francisci PetrarcŽ Epistole famil. Imp. Ven., per Geor. de Georg., 1492. [63] Francisci Zabar. Coment. in Clement. Imp. Ven., per Bernard. Benalium, 1499. [64] Francisci de Victoria Summa sac. Imp. Ven., per Io. Ant. Bert., 1572. [65] Guidivbaldi Theorica planisph. Imp. Pisauri, per Hier. Concordi, 1579. [66] Gabrielis Biel Expositio in sac. sant. canonem missŽ. Imp. Bergomi, per Cominum Venturam, 1593. [67] Gulielmi Durandi Ration. diuin. offitiorum. Imp. Lugd., Iac. Ianuarium, 1568.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XIX.1,97

URBINO

425

[68] Gabrielis FlamŽ VitŽ sanct. Imp.1032 IanuŽ, per Io. Bartholum, 1586. (f. 198r) [69] Gasparis Loart. Monita sacerdotum et confess. Imp. Bon., per Alexandrum Benatium, 1583. [70] Honofrij Zarabini Sermones in Epist. et Euangelia. Imp. Ven., per Io. Bapt. Somascum, 1587. [71] Hieronimi SauonarolŽ Confessionale. Imp. Ven., per Bernardinum de Vianis, 1543. [72] Hugonis card. PostillŽ. Carent et. [73] Hippoliti Marsilij Opus super titulo Digesti de questionibus. Imp. Bon., per Benedictum Hect., 1509. [74] Hostiensis Summa. Imp. RomŽ, per Vldaric. Galum, 14731033. [75] Homerus. Imp. RomŽ, per Io. Philip. de LignaminŽ, 1474. [76] Iustinus historicus. Imp. Ven., 1492. [77] Iuuenalis Sat. Manu scriptŽ. [78] Iac. Barutij Perspectiua. Imp. RomŽ, per Franc. Zanetum, 1583. [79] Ioanis Scoti Quest. super lib. Sentent. 1478. [80] Io. Stophlerini1034 Fabrica astrolabij. Imp. Parisijs, per Hier. de Manerf, 1569. [81] Io. episcopi Catauriensis Perspectiua1035. Imp. Ven., per hered. Io. Varisci, 1593. (f. 198v) [82] Io. Bapt. Vimercati Liber horologiorum sol. Imp. FerrariŽ, per Valent. Panizzam, 1565. [83] Io. Faber, Super inst. Bon. imp., 1495. [84] Ioseph. De bello Iud. Imp. Ven., per Raimundum Nouimagium, 1481. [85] Innocentius, Super Decretal. 1502. [86] Io. de Combis Compend. totius theolog. Lugduni, per Gulielmum Ruuillum, 1579. [87] Io. Pauli Lomatij Lib. de pictura. Imp. Med., per Paulum Gotardum, 1584. [88] Iulij Camilli Minij Opera. Imp. Ven., per Io. Giolitum, 1580. [89] Isidori Valserani Tract. de indulg. Imp. Ven., per Dominic. Farrum, 1583. [90] Io. Ant. Magini Noue theoricŽ. Imp. Ven., per Damianum Zenar., 1589. [91] Io. Paduanij Lib. horologiorum sol. Imp. Ven., per Franc. de Franc., 1582. [92] Iosephi Angles Flores theologicarum quest. Imp. Ven., per Damianum Zenar., 1586. [93] Io. Boterij Relationes. Imp. Vincentie, per Gregorium Grecum, 1595. (f. 199r) [94] Io. Ant. de Sancto Georgio, Super 100 hist. Imp. Bon., per Benedictum Hectoris, 1504. [95] Iuuenalis SatirŽ. Imp. Ven., per Renaldum de Nouimagio, 1482. [96] Iac. de Voragine Sanctuarium. Imp. Ven., per hered. Io. MariŽ Leni, 1599. [97] Iosephi Zerlini Inst. armonic. Imp. Ven., per Franc. Senensem, 1562.  Segue Ven depennato.   1473 sotto il rigo. 1034   Stophlerini su correzione. 1035   Perspectiua su correzione. 1032 1033

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

426

URBINO

XIX.1,98

[98] Iac. Bessonij Theatrum instrument. et machinarum. Imp. Lugduni, per Bart. Vinc., 1582. [99] Lactatius Firm., De diuinis inst. Imp. Ven., per Theodorum de Ragaz., 1390. [100] Ludouici de Beia Responsiones casuum. Imp. BrixiŽ, per Thomam Bozzolam, 1588. [101] Ludouici Carbonij Compend. SummŽ d. ThomŽ. Imp. Ven., per Damianum Zenarium, 1587. [102] Martialis Opus. Imp. Ven., per Bapt. de Tortis, 1495. [103] Mauri Ant. Corona confess. Imp. Ven., per Io. Battista Somascum, 1585. [104] Marianus Sucinus. Manu scriptus. (f. 199v) [105] Matthei Orij Alexipharmacon. Imp. Ven., per Petrum Baselum, 1551. [106] Marcus Manilius. Imp. Mediol., per Ant. Zault1036, 14891037. [107] Mercurialis Io. And. Imp. ParmŽ, 1498. [108] Martini Alphonsi de Viualdo Candelabrum au{reum}. Imp. Brix., per Thomam Bozzolam, 1590. [109] Nestorij Dionisij Dictionarium. 1488. [110] Marsilij Cagnati Efemerides. Imp. RomŽ, in hed. Pop. Romani, 1588. [111] Nicolai de Lira Opera. Carent impress. et mile{simo}. [112] Ouidius, Trist. Caret impress. et mile{simo}. [113] Oratij Renaldi Speculum scientiarum. Imp. Ven., per Franc. Ziletum, 1583. [114] Orontij Finei Opera. Imp. Parisijs, per Gerardum Morrihum, 1532. [115] Petri de Perusio Canones. Manu script. [116] Petri Apiani Cosmographia. Imp. Parisijs, per Viuantium Gaultherot, 1551. [117] Petrus Nonius, In theoricis. Imp. CoimbriŽ, per Ant. Mariam, 1573. [118] Ptolomei Planisph. Imp. Ven., per Ald. Manu{tium}, 1558. (f. 200r) [119] Paulus de Castro. Imp. Bon., 1405. [120] Petri, episcopi Brix., Repertorium. Imp. Patauij, 1480. [121] Pelbarti de Temestuar Rosarium. Caret et. [122] Plinij Epist. Imp. BononiŽ, per Benedictum Hectoris, 1498. [123] Paridis De sindicatu. Imp. Ven., per Bernardum Stagnino, 1499. [124] Plutarci De comodit. inimicitiarum opusc. Manu script. [125] Rainerij Bauosij Obseruationes confess. Imp. Ven., per Marcum Ant. Zal., 1591. [126] Torquati Tassi Lib. qui dicitur Gierusalem1038 liberata. Imp. IanuŽ, 1590. [127] S.1039 ThomŽ Summa. Imp. Ven., per Gasp. Bindonum, 1585. [128] Socini Tabula regularum. Imp. Ven., per Bernard. Benalium, 1522. [129] SenecŽ Epist.et tragediŽ. Imp. Ven., per Math. Capcasam, 1493. [130-131] Siluestri Summa et Aurea rosa. Imp. Bon., per1040 Bened. Hectoris, 1515. [132-133] Stephani Guatij Dialogi et Ciuilis conuers. Imp. Ven., per Io. Ant. Bertanum, 1586.   Zault su correzione.   1489 sul rigo inferiore. 1038   Gierusalem su correzione. 1039   S. sul margine interno. 1040  Segue Bernard. depennato. 1036 1037

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XIX.2,9

URBINO

427

(f. 200v) [134] Silicus Italicus. Imp. Mediolani, per Ant. Zarotum, 1480. [135] Spartianus, De vita Adriani. Imp. Bon., per Platonem de Benedictis, 1493. [136] Statius, Tebaides. Imp. Ven., per Iac. de Paganinis, 1490. [137] Suetonius Tranq. Manu script. [138] Sixti Senensis Biblioteca. Imp. ColoniŽ, per Martinum Cholinum, 1586. [139] Sextus et Clement. Imp. Ven., per Bapt. de Tortis, 1496. [140] Seraphini Ratij Casus 100. Imp. FlorentiŽ, per Io. Baccioli, 1585. [141] Soto, Relectio de ratione tegendi et detegendi secret. Imp. Brix., per Petrum Mar. Marchetum, 15821041. [142] Vincentij Bruni Meditationes. Imp. Ven., per Giolitos, 1591. [143] Visitationes Io. Franc. Pauinis. Caret, etc. [144] Vocabularium iuris. Imp. Ven., per Philipum Pintium. [145] Valerius Max. Imp. Ven., 1489. (f. 201r) [146] Valerius Maximus, cum comento Oliuerij Arzig. Imp. Ven., per Gulielmum Font., 1523. [147] Vitruuij Architectura. Imp. Ven., per Franc. de Franc., 1567. [148] Valentini Pini Fabrica horologiorum sol. Imp. Ven., per Marcum Guariscum, 1598. [149] Rofredi Beneuent. Tractatus libellorum. Caret et. [150] Xenophontis Opera. Imp. Bon., per Bened. Hectoris, 15021042. [151] Crysostomi1043 Iauelli Moralis phil. Imp. Ven., per Hieronimum Scotum, 1579.

XIX.2. URBINO (Pesaro-Urbino), S. Agata: Valentino Pini, priore1044. (f. 202r) L’indice de’ libri a uso1045 del d. priore di Vrbino. [1] D.1046 Augustini De ciuitate Dei. Ven., ad signum Spei, 1551. [2] Augustini Steuchi Opera. Ven., per Domin. Nicolinum, 1591. [3] Antonij Berardutij Summa corona conf. Ven., per Io. Bapt. Vscium, 1586. [4] Antonius Maginus, De planis triangulis. Ven., per Io. Bapt. Ciottum, 1592. [5] Antonij Sanctafelli Clio diuina. Per Io. Salbachium, 1541. [6] Biblia sacra. Lugduni, per Guglielmum Ruillum, 1589. [7] Bartholomei ab Angelo Exam. conf.1047 Ven., per Iac. Aniellum, 1581. [8] Bernardini Diaz Practica crim. canonica. Ven., per Altobellum Salicatum, 15811048. [9] Baltassaris Castilienensis episcopus, {***} Il cortigiano. Ven., per Bernardum Buffum.   1582 sotto il rigo.   Segue a capoverso Cristophori depennato. 1043   Crysostomi su correzione. 1044   Su Valentino Pini cfr. supra, p. 76, nt. 14. 1045   a uso aggiunto sopra il rigo. 1046   D. sul margine interno. 1047   Examen conf. aggiunto sopra il rigo. 1048   Sul rigo seguente Baltassaris depennato. 1041

1042

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

428

URBINO

XIX.2,10

[10] Sac.1049 canones. Ven., per Georgium Ferrarium, 1584. [11] Cornelij Iansenij In Euangelia. Ven., per Dominicum de Ferrarijs, 1584. [12] Cornelij Mussi Sinodus Bitontina. Ven., apud1050 Iolitos1051, 1579. [13] Et Comentum super Epistolam ad Rom. Ven., apud Iuntam, 1588. [14] Dominici de Sotto Opera. Ven., per Hieronim. Ferrarium, 1584. [15] Horatij ToscanellŽ PrŽcepta necess. uarijs facult. Ven., per Ludouicum Auantium, 1562. [16] Io. Chrisostomi Opera. Ven., ad signum SpŽi, 1548. (f. 202v) [17] Io. Nideri PrŽceptorium diuinŽ legis. Nurberge, per Ant. Kamb., 1483. [18] Io. Viguerij Institutiones ad sac. theolog. Ven., per Bart. Rubinum, 1571. [19] IeremiŽ Buchij Exp. in Cant. Zac. Flor., per Bart. Sarmatellum, 1571. [20] Iac. Chebelij Declaratio astrolabij. MaguntiŽ, per Petrum Io., 1585. [21] Io. Blanchini TabulŽ ast. Apud. Luc. Gauricum, 1526. [22] Iulij Clarj Opus de donationibus. Ven., per Paul. Vgolinum, 1595. [23] Io. Pauli Lanceloti Inst. iur. canonici. RomŽ, per Geor. Fer., 1583. [24] Ludouici Granatensis Conciones. Med., typpis Mich. Tini, 1582. [25] Landulphus, De vita Christi. Venetijs, per Franc. Zilet., 1581. [26] Martini Nauarri Opera. Lugd., per Guliem. Ruillum, 1589. [27] MedinŽ Institutio conf. FerrariŽ, per Iul. Cagnacinum, 1584. [28] MedunŽ Opus detto Il scolaro. Ven., per Petrum Fachinetum, 1588. [29] Petrij Canisij Opus chatechisticum. ColoniŽ, per her. Io. Quent., 1586. [30] Postille maiores. Lugd., per Gulielmum Rouillium, 1569. [31] Petri Victorij Libri uariorum lect. Lug., per Io. Temporalem, 1541. [32] Petri Vergerij Sintaxes artis mirab. Ven., per Dominic. de Imb., 158{*}. [33] Raimundi de Sabundo Theologia naturalis aliquis prolog. Ven., per Franc. Zilettum, 1581. (f. 203r) [34] D.1052 ThomŽ Suma. Bergomi, per Cominum Vent., 1590. [35] ThomŽ de Turgillo Thesaurus concion. Ven., per Dominic. Farum, 1586. [36] ThomŽ ZerulŽ Praxis episcopalis. Ven., per her. Io. Uarisci, 1595. [37] Torquati Tassi Apologia. Ferr., per Iulium Ces. Cagn., 1585. Suprascritti libri sunt BononiŽ1053 ad usum d. Valentini Pini. BononiŽ 1600. (f. 203v) Al molto reuerendo padre procuratore generale mio osseruantissimo il p.d. Flauio da Gubbio. Roma, S. Pietro in Vincoli.

  Sac. sul margine interno.  Segue Iuntas depennato. 1051   Iolitos aggiunto sopra il rigo. 1052   D. sul margine interno. 1053   BononiŽ aggiunto sopra il rigo. 1049 1050

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XX.1,22

FANO

429

XX.1. FANO (Pesaro-Urbino), S. Paterniano1054. (f. 204r) Indice di S. Paterniano di Fano. [1] Annales ecclesiastici Caesari Baronij. RomŽ, ap. Antonium de Angelis, 1591. [2] Alphonsus Tostatus. Venetiis, ap. Ioannem Baptistam Sessam, 1596. [3] Alexandri de Ales Opera. Ven., per Franciscum Francischinum, 1575. [4] D. Augustini, patris nostris, Opera. Parisijs, 1543. [5] D. Anselmi Opera. ColloniŽ, ap. Matheum Oliuam, 1573. [6] Abbatis Panormitani Opera. Venetiis, ap. Iuntas, 1588. [7] Arnaldus Albertus, De agnoscendis assertionibus catholicis et hŽreticis. RomŽ, in aedibus Pop. Rom., 1572. [8] Armonia angelica Ioannis Buisonij. RomŽ, ap. Vittorium Elianum1055, 1575. [9] Alphabeto essemplare del p. f. Vincenzo Ferrini. Venetiis, ap. gl’heredi d’Alessandro Griffo, 1587. [10] Archang. Mercenarij Dilucidationes locorum obscurorum. Venetiis, ap. Paulum Meietum, 1588. [11] Augustini Steuchi Opera, canonici regularis S. Saluatoris. Venetiis, per Dominicum Nicolinum, 1591. [12] Biblia sacra. Lugduni, ap. Guglielmum Rouilium, numero 3, 1573. [13] BibliŽ sacrŽ. Venetiis, ap. heredes Nicolai BeuilacquŽ, numero 6, 1583. [14] Breuiarij Romani. Parisijs, ap. viduam Iacobi Keruer, numero 2, 1585. [15] Breuiarij Romani. Venetiis, ap. Iuntas, numero 12, 1598. [16] Bibliotecha apostolica. RomŽ, ex Tipographia Apostolica, 1591. [17] Bartholomei de Pisis In vitam b. M. Venetiis, ap. Petrum Dusinellum, 1596. [18] Beati Bernardini Senensis Serm. Venetiis, ap. Iuntas, 1591. [19] Bizantij historiŽ Francisci Armeni. 1568. [20] Biblia sacra. AntuerpiŽ, ex officina Christoph. Plantini, 1565. [21] Biblia sacra. Ex officina Iuntarum. 1579. [22] Breuiarij Romani. Apud Iacobum Keruer, Parisijs, numero 4, 1571. 1054   S. Paterniano, diocesi di Fano-Fossombrone-Cagli-Pergola. Le origini del complesso abbaziale sono antichissime: è dell’872 la prima attestazione dell’esistenza di una chiesa, dedicata a S. Martino. All’interno del complesso nel 1047 venne consacrata una chiesetta intitolata al patrono di Fano, San Paterniano, denominazione che finì per soppiantare quella precedente. Nell’XI secolo vi si stabilirono i Benedettini, che ampliarono la chiesa. Alla metà del XVI secolo il complesso fu eretto a commenda perpetua, prima in favore del cardinale Bessarione e quindi del nobile fanese Tommaso Vincenzi che, nominato vescovo di Pesaro, fu costretto a rinunciare alla commenda fanese in favore dei Canonici di San Salvatore, che arrivarono nel 1479, ma che solo nel 1482 riuscirono a prenderne definitivamente possesso. I Canonici rimasero a Fano fino alle soppressioni post unitarie, nel 1860. Il complesso fu utilizzato poi come caserma e finalmente concesso nel 1922 ai Cappuccini. Bibliografia: P. Guglielmi, San Paterniano, basilica dei Canonici regolari Lateranensi in L’organo della basilica di San Paterniano in Fano. Storia, restauro e documenti, a cura di G. Perrucci, Latina 2007, pp. 27-31 (Tastata. Studi e documenti, 1); M. Bonifazi, L’arrivo dei Canonici regolari di San Salvatore a Fano, in Il complesso monumentale di San Paterniano a Fano: dalle origini agli ultimi restauri, a cura di G. Volpe, Fano 2010, pp. 11-19. 1055   Elianum su correzione.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

430

FANO

XX.1,23

[23] Breue instrutione de’ confessori del padre fra’ Bartholomeo Medina. Verona, 1589. [24] Breue regola per confessori del p. fra’ Gio. Polanco. Venetiis, per Damian Zenaro, 1579. [25] Breue diretorium m. Io. Polanci. Venetiis, ad candentis Salam. insignem, 1571. [26] Concordantia euangelica1056 Cornelij Iansenij. Lugd., ap. Carolum, 1527. [27] Concordantia Veteris et Noui Testamentj abbatis Ioachim. Venetiis, per Simonem de Luere, 1519. [28] Commentaria in Epistolas d. Pauli beati Berumenij. [29] Cathena sanctorum patrum in Acta apostolorum. BasileŽ, 1552. [30] Compendium totius philosophiŽ Francisci Titelmani. Lugd., ap. Gugliel. Rouilium, 1545. [31] Concetti scritturali del Calderaio. Ven., per Gio. Battista Bonfadino, 1590. [32] Comentarium theologicorum Greg. de Valentia. Venetiis, per Dominicum Nicolinum, 1573. [33] Consilia Nauarri. Ven., ap. Sessam, 1597. [34] ConcordantiŽ BibliŽ Gregorij Bulochi. Venetiis, 1591. [35] Compendium in lib. Aristotelis De sensu, autt. Mainetto Mainetio. Florent., ap. Laurentium Torrentinum, 1552. [36] Calderini, Antonij de Butrio In iure canonico, et aliorum. [37] Consilia diuersorum s. Venetiis, apud Iuntas, 1582. (f. 204v) [38] Commentaria in Psalmos Io. BaptistŽ Folengij. RomŽ, ap. Bibliopolos socios, 1585. [39] Cirilli Opera. Rom., in Ždibus Populi Romani, 1588. [40] Concilia omnia, tam generalia quam prouincialia. Ven., per Dominicum Nicolinum. [41] Commentarium de vsuris Martini ab Azpicuelta. Rom., apud Iacobum Tornerium, 1584. [42] Canisius, De verbo Dei. Lugduni, apud Petrum Landrum, 1584. [43] Conradus, De contrattibus illicitis. Venetiis, per Franciscum Zilettum, 1580. [44] Candelabrum aureum Martini Alphonsi Viualdi. BrixiŽ, apud Tho. Bozeolam, 1595. [45] Chatechesis fratris Ioannis BaptistŽ Antonacci Eugubini. PlacentiŽ, ap. Io. Bazachium et soc., 1582. [46] Compendium operum Nauarri Iacobi Castellani Perusini. Venetiis, ap. Robertum Miettum, 1598. [47] Cento casi di conscienza del p. Seraphino Razzi. Ven., ap. Iacomo Vincentij, 1585. [48] Concilij Trident. Venetiis, ap. Hieronimum Polum, numero 8, 1578. [49] Confessionale di s. Antonino. Venetiis, ap. Francesco di Alessandro Biondini, 1534. [50] Capreolus, abbreuiatus a Paolo Soncino, in 4 Sententiarum, Ordinis Predicat. Bononie, 1522. [51] Chatechismus ex decreto sacri Concilij Trid., numero 8. Venetiis, ap. Franciscum Pratum. [52] Chatechismo vulgare, numero 5. Venetiis, ap. Giorgio Angelieri. [53] Contemplatione idiotae per Iacobum Fabrum. Sub signo d. Hieronimi, 1538. 1056

 Segue Ioannis depennato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XX.1,82

FANO

431

[54] Ciceronis Opera. Venetiis, ex tipographia Guerrea, 1589. [55] Compendium theologicŽ veritatis fratris Io. de Combis, Ordinis Minorum1057. Ven., ap. Io. Mariam Lenum, 1575. [56] Ciuil conuersatione di Stephano Guazzo. Brescia, apresso Thomasso Bozzolo, 157IIII. [57] Dieta salutis d. Bonau., cunctis mendis expurgata. Venetiis, per Caesarem Ariuabenum, 1518. [58] Dichiarationi dei Salmi del reuerendissimo Panigarola. Venetiis, apresso Fabio et Agostino Zopini, 1586. [59] Dioscoridis Opera. [60] Demosthenis Opera. Venetiis, in aedibus Aldi, 1504. [61] Dominici de Flandria, Ordinis Predicatorum. Questiones super lib. Post. Aristotelis. Ven., ap. Michaelem Berniam, 1587. [62] Disputate postillŽ in duos lib. Post. Aristotelis. Patauij, ap. Paulum Meiettum, 1584. [63] De deliciis sensibilibus Paradisi liber Bartholomei Rimbertini Ordinis PrŽdicatorum. Venetiis, 1498. [64] De natura et gratia lib. 3 Dominici Soti. Venetiis, apud Florauantem de Prato, 1584. [65] Decisiones aureŽ casuum conscientiŽ Iacobi de Graffis a Capua. Venetiis, ex officina Damiani, 1596. [66] Deuote meditationi del Bonauentura. Venetiis, apresso Pietro Maria Bertano et fratelli, 1588. [67] Discorsi predicabili del Amiani da Fano. Ven., ap Gio. Battista Somasco, 1576. [68] Dionisius Carthusianus, In 4 Euangelia. Venetiis, apud Bartholomeum, 1569. [69] D. Francisci Toleti In Phisicam Aristotelis. Venetiis, ap. Iuntas, 1573. [70] D. Francisci Toleti In Logicam Aristotelis. Venetiis, ap. Hieronimum Polum, 1582. [71] Decreta sinodalia EcclesiŽ Fanensis. RomŽ, ap. Impressores Camerales, 1594. [72] Decisioni d’alcuni casi di conscientia del p. Augostino Guerrieri dalla Spetia. Venetiis, apresso Francesco Zilettj, 1587. [73] Eusebij Pamphilij Opera. Parisijs, per Michaelem Somnium, 1581. [74] Euclides. Venetia, per Curtio Troiano, 1567. [75] Economia Bibliorum Gregorij Ederij. Venetiis, per Dominicum Nicolinum, 1573. [76] Elucidationes totius summarum d. ThomŽ Seraphini Capponi a Porretta. Venetiis, apud Iuntas, 1588. [77] Expositio in secundum librum De anima Francisci Picolominej. (f. 205r) [78] Exercitia spiritualia Congreg. Can. reg. S. Saluatoris. FlorentiŽ, ex officina Georgij Marescotj, numero 201058, 1576. [79] Expositio in Psalterium Cassiodori. 1491. [80] Euclides, cum commento. FlorentiŽ, apud Bernardum Iunctam, 1506. [81] Flores omnium1059 doctorum ThomŽ Hibernj. Venetiis, per Ioannem Mariam Senensem. [82] Felicis Acorombonj Iguinj Sup. Aristotelem. RomŽ, per Santinum et socios, 1590.  Segue fratris depennato.  Numero 20 aggiunto sopra il rigo, con segno di inserimento. 1059  Segue theologorum depennato. 1057

1058

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

432

FANO

XX.1,83

[83] Fabrica del mondo di Francesco Alumno. Venetiis, per Francesco Rampazetto, 1569. [84] Francisci Picolominej Philosophia. Venetiis, per Franciscum de Franciscis, 1596. [85] Francisci Toleti Commentaria in Ioa. euangelistam. Rom., ex Tipographia Vaticana, 1590. [86] Francisci Suárez In Tertiam partem d. Tho. [87] Glosa ordinaria Nicolai de Lyra. Venetiis, 1588. [88] Geraldi Odonis Comentaria in Aethicam Aristotelis. Venetiis, per Simonem de Luere, 1500. [89] Gregorij d. papŽ Opera. [90] Hethica Aristotelis. Venetiis, per Franciscum Bindonium, 1587. [91] Hugonis cardinalis1060 Postilla in Vetus et Nouum Testamentum. [92] Ioannes Paulus Lancellotus, De iure pontificio. PerusiŽ, per Petrum Iacobum Patitium, 1587. [93] Institutiones iuris canonici eiusdem. Ven., 1564. [94-95] Io. Chrysostomus, In MathŽum, Marcum et Lucam. Parisij, 1543. [96] Io. a Turecremata Opera. Ven., per heredes Antonij Scoti, 1588. [97] Io. Medina, De restitutione. [98] In Primam partem d. ThomŽ tractatio Benedictj Iustiniani. [99] Loci communes1061 Io. Dadrenij. Vuirgembergi, per Henricum Aquensem, 1582. [100] Ludolphus, De vita Christi. [101] Idem in Psalmos Dauid. 1542. [102] Monte Caluario d’Antonio di Gueuara. Venetiis, per Gabriele Giolitto, 1569. [103] Miracoli della Madonna di Reggio. In Reggio, per Hercolano Bartoli. [104] Nicephori Historia. Parisiis, 1598.

XXI.1. CORTONA (Arezzo), S. Maria del Calcinaio1062. (f. 207r) Libri del monasterio di Santa Maria del Calcinaio di Cortona.  Segue Opera depennato.  Segue per. 1062   S. Maria delle Grazie al Calcinaio, diocesi di Arezzo-Cortona-Sansepolcro. La costruzione della chiesa prese avvio nel1485, in un luogo di devozione mariana, vicino a Cortona, dove esisteva un’immagine miracolosa della Madonna dipinta sopra una vasca, utilizzata per la concia delle pelli dall’Arte dei calzolai, e si concluse nel 1514. Fu affidata nel1487 ai Canonici di S. Salvatore, che ne presero possesso l’anno successivo. I provvedimenti di Innocenzo X sui piccoli conventi coinvolsero anche la comunità del Calcinaio: i canonici furono costretti a lasciare l’insediamento nel 1653. Vi si aprì un seminario nel 1663, chiuso dopo pochi anni. Dopo un periodo di abbandono fu restaurata dagli Scolopi, che la riaprirono al culto nel 1730 e che la lasciarono nel 1777. Nel 1786 fu trasformata in sede parrocchiale e nel 1985 la chiesa è stata proclamata Santuario mariano diocesano. Bibliografia: P. Matracchi, La Chiesa di S. Maria delle Grazie al Calcinaio presso Cortona e l’opera di Francesco Di Giorgio, Cortona 1991; S. Maria delle Grazie al Calcinaio: miracolo dell’arte di Francesco di Giorgio Martini e dei richiami dello Spirito, Cortona [1995]; Cortona e la Valdichiana aretina, a cura di S. Casciu, Milano-Firenze 2000, pp. 62-65 (I luoghi della fede). 1060 1061

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXI.1,24

CORTONA

433

A [1] Ambrosij Calepini Dittionarium. Venetijs, apud Aldum, 1583. [2] Alfonsi Vilegut Prattica canonica criminalis. Bergomi, tipis Comini VenturŽ et socij, 1585. [3] F.1063 Antonij de Geslandis Opus aureum in Euangelijs. Venetiis, ex Unitorum Societate, 1585. [4] Appollinare Caldarini, Sopra la raggion di Stato. Milano, appresso Pietro Martire Locerno, 1597.

B [5] Bitonto, Sopra le festiuità dell’anno. Venetia, appresso Gabrielle Giollito De Ferrari, 1575. [6] Bellitani da Salò, Sopra l’orattion mentale. Venetia, appresso Egidio Regazzoli, 1575. [7] Bottero, Sopra la raggion di Stato. Milano, appresso il q. Pacifico Pontio, 1598. [8] Biblia. BasileŽ, 1578. [9-10] Bittonto, Sopra tutto l’anno. Venetia, appresso i Giliotti, 1584. Et apud Giuntam, 1592. [11] Breuiarium. Venetijs, apud Dominicum Nicolinum, 1588.

C [12] Cesare Campana, Historia del mondo. Venetia, appresso Giorgio Angellieri e compagni, 1596. [13] Compendium priuilegiorum Fratrum Minorum et Mendicantium d. Hieronimi a Sorbo. Neapoli, apud Ioannem Iacobum Carlinum, 1595. [14] Cattechismus. Ven., apud Guerream, 1587. [15] Concetti intorno al Miserere del Calderini. Venetia, appresso Gio. Fiorina, 1590. [16] Concilium Tridentinum. Ven., apud Hieronimum Polum, 1590. [17] Castor Durante, Sopra la sanità. Venetia, appresso Paolo Vgolino, 1593. [18] Coronato Occolti da Canedolo, Sopra colori. Venetia, Set Viotto, 1568. [19] Concilium Tridentinum. Ven., apud Andream Muschium, 1587. [20] Compendio dell’arte esorcista del Viadana. Bologna, 1584. [21] Cento casi di conscientia di f. Seraffino Razzj. Venetia, appresso Ventura di Saluadore, 1586. (f. 207v) [22] Candellabrum aureum d. Martini Alfonsi di Viualdis. Bologna, apud Io. Rossium, 1588.

D [23] Didaci Valades Rhettorica cristiana. Roma, 1579. [24] Directorium visitatorum d. LucŽ Ant. RestŽ. Apud Gabriellem Faciottum, 1593. 1063

  F. sul margine interno.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

434

CORTONA

XXI.1,25

[25] Diurnum Romanum. Ven., apud Iuntam, 1582. [26-27] Decretales domini Gregorii 13. et Bonifatij octaui. Ven., apud Iuntam, 1595. [28] Decretum Gratiani, emendatum cum glosis Gregorii. Apud Iuntam, 1595. [29] F.1064 Dominicus Sotus, De ratione tegendi et detegendi secretum. RomŽ, in Ždibus Populi Romani, 1574.

F [30] Franciscus Petrarca, con il comento. Venetia, appresso Gabriel Giliotto, 1545.

H [31] Hecatomici del Giraldi ferrarese. Venetia, appresso Domenico Imberti, 1595.

I [32] Il Furioso de l’Ariosto. Venetia, appresso gl’heredi di Pietro Deuchino, 1577. [33] Metamorfisi d’Ouidio. Venetia, appresso Gio. Paolo Zanfretti, 1587. [34] Michaelis Thimothj Gateensis In divinum officium 300 questiones. Ven., apud Franciscum Zilletum, 1581. [35-36] Manuale del Nauara. In Torino, 1591, et Venetia, appresso Domenico de’ Farri, 1594.

N [37] Note 13 del Stapparola. Venetia, appresso Domenico Caualcalupo, 1586.

O [38] Orattioni volgari del Cieco d’Adria. Venetia, appresso Zippini, 1589. (f. 208r) [39] Osseruattioni sopra il sacro testo della passione di nostro Signore del p. Gio. Battista Domenichi ferrarese, canonico regolare del Saluadore. Reggio, 1594.

P [40] Panigarola, Sopra Salmi.Venetia, per Andrea Muschino, 1586. [41] Panigarola, Quadragesimale. Roma, per Steffano Paulino, 1596. [42] Piazza vniuersale del Garzoni. Venetia, per Gio. Battista Comasco, 1589.

R [43] Relattioni vniuersali del Bottero. Ven., per gl’heredi di Perin libraro, 1595.

S [44] Summa Siluestrina. Venetijs, apud Alessandrum Grifium, 1584. [45] Summa confessionalis d. Antonini. Ven., ad candentis SalamandrŽ insignŽ, 1572. [46] Summa sacramentorum. Ven., apud Io. Antonium Bertanum, 1575. [47] Suma armilla. Ven., apud Marcum Antonium Zalterium, 1587.

1064

  F. sul margine esterno.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXII.1,4

CAGLI

435

V [48] Vita di santo Agnello, abbate in Napoli, del p. Martino Alfonso Viualdi. Napoli, alla stamperia del Stigliola a Porta Regale, 1596.

XXII.1. CAGLI (Pesaro Urbino), S. Pietro fuori le Mura1065: Iacopo Antonio da Fano. (f. 209r) Indici di Cagli. Lista de’ libri di don Iacopo Antonio da Fano. [1] Canones et decreta sacrosancti Consilij Tridentini. Patauij, apud Christoforum Gryphium, 1564. [2] Summa sacramentorum Ecclesie ex doctrina r.p.f. Francisci a Victoria, Ordinis Predicatorum. Venetijs, apud Franciscum Farreum, 1580. [3] Decisiones aurŽ casuum conscientie, d. Iacobo de Graffijs a Capua, monacho Cassianensi authore. Ex officina Damianj Zenari, Venetijs, 1591. [4] Significati delle parole, gesti, ciremonie et altre, appartenenti al santissimo sacrificio della messa, raccolti da molti celebri dottori, per il r.p.f. Lattantio Ranfoldi Orceano, dell’Ordine de’ Predicatori. In Venetia, appresso Francesco Ziletti, 1581.

XXIII.1. CANDIANA (Padova), S. Michele Arcangelo: biblioteca1066. (f. 210r) Libri qui in bibliotheca monasterij Sancti Michaellis de Candiana hoc tempore reperiuntur. 1065   S. Pietro fuori le Mura, diocesi di Fano-Fossombrone-Cagli-Pergola. Il monastero, conosciuto anche come S. Pietro in Vincula, era stato in origine gestito da una comunità di monache benedettine, che lo lasciarono nel 1388 per stabilirsi all’interno della città di Cagli. Successivamente nel 1480 fu concesso ai Canonici di San Salvatore. La canonica fu soppressa nel 1652 da Innocenzo X ed i beni trasferiti a favore del seminario che doveva essere eretto nel convento di S. Agostino. I vescovi di Cagli ne ripresero possesso tramite una permuta con il seminario. Abbandonata poi del tutto e danneggiata anche dall’umidità, decadde rapidamente e nel 1885 era quasi completamente distrutta, per cui furono tolti e portati nella sede vescovile i pochi oggetti di culto superstiti. Bibliografia: G. Buroni, La Diocesi di Cagli, (Marche), Urbania 1943, pp.726-730. 1066  S. Michele Arcangelo, diocesi di Fano-Fossombrone-Cagli-Pergola. Fu fondato nel 1097 dai Cluniacensi. La cittadina sorse intorno al monastero. Nel sec. XV era in commenda. Il 25 ottobre 1459, in esecuzione di una bolla di Pio II del 5 gennaio 1458, fu affidato dall’ultimo commendatario, Tommaso Gradenigo, ai Canonici regolari di San Salvatore di Venezia, che lo ricostruirono, L’attuale complesso fu edificato fra il 1491 e il 1502 ed è attribuito a Lorenzo da Bologna. Anche l’insediamento di S. Michele fu soppresso dalla Repubblica Veneta con decreto del 31 luglio 1783. La chiesa, più volte restaurata, è attualmente il Duomo di Cagli, mentre il complesso canonicale passò alla famiglia Albrizzi, che lo trasformò in una villa. Bibliografia: Cessione della badia di S. Michele di Candiana ai Canonici regolari di S. Salvatore in Venezia fatta il 25 ottobre 1459, a cura di F. Berchet e G. Berchet, Venezia 1856; Contributi alla storia del Monastero di San Michele di Candiana e del suo territorio. Saggi di M. T. Silvoni

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

436

CANDIANA

XXIII.1,1

A [1] Abbatis Opera. Venetijs impressa, per Baptistam de Tortis, 1504. [2] D.1067 Augustini Opus super Psalmos. Venetijs, per Bernardinum Benalium, 1493. [3] Eiusdem De ciuitate Dei. Venetijs, per Bonetum Locatellum, 1486. [4] D.1068 Ambrosij Exameron. CŽtera requisita1069 desunt. [5] Aristoteles, De natura animalium. Venetijs, 1492. [6] Auerrois Primum, secundum, tertium et quartum uolumen. Venetijs, apud Iuntas, 1550. [7] Eiusdem Commentaria in lib. Post., Thopicorum, Elencorum, Ethicorum et Politicorum. [8] Auli Gelij Noctium Atticarum commentum. Ven., apud Andream Cataresem, 1477. [9] Apuleius, cum commento Beroaldi. Ven., per Ioannem Tacuinum, 1516.

B [10] Biblia sacra. Venetijs, per Franciscum F. [11] Boethius, De consolatione philosophiae. Ven., per Ottinum Papiensem, 1499.

C [12] Ciceronis Questiones Tusculanae, cum commentarijs Philippi Beroaldi et Omniboni Vicentini. Venetijs, apud Augustinum de Zanis1070 de Portesio, 1516. [13] Eiusdem Rethoricorum libri, cum intrepretationibus Francisci Maturantij, Antonij Mancinelli et aliorum. Ven., apud Bernardinum de Vitalibus, 1522. [14] Eiusdem Epistolae ad Atticum, interprete Sebastiano Corrado. Venetijs, apud Hieronimum Scotum, 1544. [15] Eiusdem De offitijs, Petro Marso, Francisco Maturantio et Auentio interpretibus. Venetijs, per Franciscum Bindonum, 1548. [16] Caietani Commentaria in lib. Praedicabilium, Predicamentorum et Posteriorum. Venetijs, per Hieronimum Scotum, 1575. [17] Catalogus sanctorum. (f. 210v)

D [18] Dionisij Carthusiani Epistolarum et Euangeliorum totius anni ennarratio. Coloniae, apud Petrum Quentell, 1537. [et al.], a cura del Gruppo di studio Arte e storia, S.l. 1996 (Quaderni di storia Candianese, 1); Contributi alla storia del Monastero di San Michele di Candiana e del suo territorio. Saggi di M. C. Lovison [et al.], a cura del Gruppo di studio Arte e storia, Candiana 2000 (Quaderni di storia Candianese, 2); Contributi alla storia del monastero di San Michele di Candiana e del suo territorio. Saggi di S. Longhin [et al.], a cura del Gruppo di studio Arte e storia, Candiana [2002] (Quaderni di storia Candianese, 3). 1067   D. sul margine interno. 1068   D. sul margine interno. 1069   requisita su correzione. 1070   Zanis su correzione.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXIII.1,38

CANDIANA

437

[19] Diuinus decretorum codex. Venetijs, impensis ThomŽ de Blauis de Alexandria, 1409. [20] Diomedes, De arte grammatica1071. Venetijs, per Cesarem Ariuabenum, 1522. [21] D.1072 Dionisij Areopagitae De coelesti hierarchia. Ven., Per Ioannem Tacuinum, 1502. [22] Dionisij Carthusiani Commentaria in omnes Epistolas d. Pauli. ColoniŽ, per Petrum Quentell, 1538. [23] Eiusdem In Epistolas canonicas, Acta Apostolorum et Apocalipsem ennarrationes. Coloniae, apud eundem Petrum, 1536. [24] Eiusdem In duodecim prophetas minores. Coloniae, apud eundem, 1539. [25] Eiusdem In Epistolas beati Pauli. Parisijs, per Poncetum de Preux, 1539. [26] Eiusdem In himnos ecclesiasticos ennarrationes. Parisijs, per Io. Paruum, 1540. [27] Eiusdem Epistolarum ac Euangeliorum de sanctis ennarrationes. Coloniae, per Petrum Quentell, 1537. [28] Eiusdem Ennarrationes in quinque lib. Moysis. Coloniae, apud eundem, 1534.

E [29] Egidij Romani Expositio in lib. Posteriorum. Venetijs, per Bonetum Locatellum, 1495.

F [30] Francisci Zabarellae, cardinalis, In Clementinam. Ven., per Io. de Gregorijs, 1504. [31] Filippi Franchi Super 6 lib. Decretalium lectura. Ven., per Franciscum bibliopolam de Perusia, 1499.

G [32] Gulielmi Budei Commentaria linguae GrecŽ. BasileŽ, per Io. Bebelium, 1530.

H [33] Hostiensis cardinalis Summa. Ven., per Filippum Pincium, 1505. (f. 211r) [34] D.1073 Hieronimi Liber epistolarum. RomŽ, per Arnoldum Pannarth, 1475. [35-36] Eiusdem Expositio in Psalterium, nec non Epistolas et alia. Ven., per Antonium Bartolomei, 1476. [37] Eiusdem d. Hieronimi vita; Expositio in prophetas, euangelistas et Epistolas Paulinas. Ven., per eundem. [38] Horatij Flacci Opera, cum quattuor commentarijs. Ven., per Philippum Pincium, 1509.   grammatica su correzione.   D. sul margine esterno. 1073   D. sul margine interno. 1071

1072

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

438

CANDIANA

XXIII.1,39

[39] Homeri OdisseŽ per Raphaellem Vollateranum, in Latinum conuersae. RomŽ, apud Iacobum Machium,1074 1510.

I [40] D. Io. Chrisostomi Opera. Per Iacobum de Fortezem, 1504. [41] Isidori1076 De summo bono, nec non Ethimologiarum libri. Ven., per Bonetum Locatellum,1077 14981078. [42] Iuuenalij Aquinatis Opus, interprete Io. Brittannico. Ven., per Io. Franciscum de Rusconibus, 1523. [43] Iosephi Iudei Antiquitatum et De bello Iudaico libri. Ven., per Io. Vercellensis, 1486. 1075

L [44] Lactantij Firmiani Opera. Venetijs, per Ioannem Tacuinum, 1502. [45] Laurentij Vallensis Epistolae. Venetijs, per Augustinum de Zannis, 1519.

M [46] Marci Antonij Maioragij In tres Aristotelis libros De arte rhetorica. Ven., per Franciscum Franciscium, 1572. [47] Mauricij Hibernici In questiones dialecticas Scoti expositio. Ven., per Bonetum Locatellum, 1504. [48] Macrobius De somno Scipionis. Brixiae, per Angelum Britannicum, 1501. [49] Magister Sententiarum. Ven., per Octauianum Scotum, 1489. [50] Marci Fabaij Quintiliani De institutione oratoria libri duodecim. 1506. [51] Marci Annei Lucani Cordubensis Pharsaliae. Caetera desiderantur. [52] Marciani Capellae De nuptijs Philologiae et Mercurij libri duo. Venetijs, per Philippum Pincium, 1497.

N [53-56] Nicolaus de Lyra, In Psalterium, In quattuor Euangelia, Epistolas Pauli, Acta apostolorum et Apocalypsim. [57] Eiusdem In Epistolas Pauli Commentaria. MantuŽ, per Paulum Ioannis de Puzpach, 1478. [58] Nizolij Obseruationes in Ciceronem. Ven., per Io. Mariam Bonellum, 1561.

O [59] Origenis Operum tertius et quartus tomus. In aedibus Ascensianis, 1522. (f. 211v) [60] Eiusdem In Testamentum Nouum. Coetera desiderantur. [61] Omnibonus Vicentinus, In Lucanum. Ven., 1475. [62] Ouidij Epistolae, commentantibus Antonio Volsco, Vbertino Crescentinate. Ven., per Ioannem Tacuinum, 1505.  Segue 1511, 1501 depennato.   D. sul margine interno. 1076   Isidori su correzione. 1077  Segue 1497 depennato. 1078   1498 sotto il rigo. 1074 1075

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXIII.2,7

CANDIANA

439

P [63] Pauli Veneti Logica, cum commentarijs Menghi Fauentini. Ven., per Simonem Beuilaquam, 14931079. [64] Plinius, De naturali historia. Ven., apud Sessam, 1525.

R [65] Robertus Linconiensis, In lib. Post. Ven., per Simonem de Luere, 1500.

S [66] Salustius, De coniuratione Cattilinae. Ven., per Venturinum Roffinellum, 1547. [67] Soncinatis Questiones in Metaphisicam. Ven., per Simonem Beuilacquam, 1498.

T1080 [68] D.1081 ThomŽ Commentaria in lib. Perhierm et Post. Aristotelis. Ven., apud Scotum, 1555. [69] Eiusdem Expositio in Epistolas d. Pauli. Ven., per Bonetum Locatellum, 1498. [70] Eiusdem Secunda secundae. Ven., per Theodorum de Ragazonibus, 1491.

V [71] Valerius Maximus, cum commento Oliuerij Arzignanensis et Ascensij. Ad. Theophili lucubrationibus. Ven., apud Augustinum de Zanis, 1518. [72] Virgilius, cum commento Seruij Mauri Honorati. Caetera desunt.

XXIII.2. CANDIANA (Padova), S. Michele Arcangelo: Innocenzo Spini da Brescia. (f. 212r) Libri di don Innocentio Spini da Brescia.

A [1] Aristotelis Opera omnia. Impressa Lugduni, apud haeredes Iacobi IunctŽ, 1561. [2] AndreŽ Eborensis Lusitani SententiŽ et exempla. Venetijs, apud Vnitorum Societatem, 1585. [3] Anibal Carro, Lettere famigliari. In Venetia, apresso Sebastian Combi, 1597. [4] Apollinare Calderini da Rauenna, Discorsi di ragion di Stato. Milano, apresso Pietro Martire Locarno, 1597. [5] Ambrosij Calepini Dictionarium. Venetijs, per Ioannem Griphium, anno MDLXC. [6] Auli Gelij Noctes Atticae. Lugduni, apud Sebastianum Griphium, 1537. [7] Augustini Suessani Commentaria super libros Priorum. Venetijs, apud Hieronimum Scotum, 1569.   1493 aggiunto sotto il rigo. Un’altra data sopra il rigo depennata.   Precede lettera depennata . 1081   D. sul margine esterno. 1079

1080

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

440

CANDIANA

XXIII.2,8-9

[8-9] Eiusdem Commentaria in lib. De coelo et mundo; et De generatione et corruptione. Venetijs, apud eundem Scotum, 1549. [10] Eiusdem In lib. De anima. Venetijs, apud Iunctas, 1544. [11] Eiusdem Expositio super octo lib. Phisicorum. Venetijs, apud Scotum, 1558. [12] Eiusdem Expositiones in libros Metaphisicae. Venetijs, apud eundem, 1547.

B [13] Bibliotheca homiliarum et sermonum priscorum Ecclesiae patrum. Impressa Lugduni, in officina Iunctarum, 1588. [14] Bartholomei Caranzae Summa conciliorum omnium. Venetijs, apud Iacobum Vitalem, 1573. [15] Biblia sacra, cum glossis interlineari et ordinaria, Nicolai Lirani Postilla etc. Venetijs, 1588. [16] Bartholomei Placentini Summa aurea armilla nuncupata. Venetijs, apud Dominicum Nicolinum, 1578. (f. 212v) [17-18] Bartholomei Medinae Expositio in Primam secundae et Tertiam partem Summae d. Thomae. Venetijs, apud Bernardum Basam, 1590. [19] Bartholomei Sybillae Speculum peregrinarum questionum. Venetijs, apud Io. Antonium Bertanum 1582.

C [20] Cornelij Iansenij Concordia euangelica. Venetijs, apud Dominicum de Farris, 1587. [21] Concilium Tridentinum. Impressum Ven., apud Iordanem Zilettum, 1569. [22] Caietani Summula de peccatis. Lugduni, apud Iacobum Iunctam, 1544. [23] Ciceronis Epistolae ad Atticum. Lugduni, apud Antonium Vincentium, 1564. [24] Chrisostomi Iauelli Diuinae et christianae moralis philosophiae institutiones. Ven., apud Andream Arriuabenum, 1566. [25] Canones sacri. Venetijs, 1591.

D [26] Dominici Soto Commentaria in quartum librum Sententiarum. Venetijs, 1569. [27] Diogenjs Laertij1082 De vita et moribus philosophorum. Lugduni, apud Griphium, 1545.

F [28] Francisci Piccolominei Senensis Philosophia de moribus. Venetijs, apud Franciscum Senensem, 1583. [29] Eiusdem De rerum definitionibus liber vnus. Venetijs, apud eundem, 1600. 1082

  Laertij corregge Laertius.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXIII.2,49

CANDIANA

441

[30-31] Francisci Suárez, Societatis Iesu, Commentaria in Tertiam partem Summae d. Thomae. Venetijs, apud Minimam Societatem, 1593 et 1599. [32] Francesco Garzia, Dei contratti, che nei negotij humani sogliono occorrere. Brescia, appresso Pietro Maria Marchetti, 1589. [33] Francisci Titelmanni De consideratione dialectica libri sex. Venetijs, apud Gasparem Bindonem, 1571. [34] Eiusdem De consideratione rerum naturalium libri XII. Venetijs, apud Io. Antonium Farreum, 1572. [35] Di Francesco Panigarola Lo specchio di guerra. Stampato in Bergamo, 1595. [36] Compendio degl’Annali del Baronio dell’istesso. Venetia, appresso la Minima1083 Compagnia, 1593. [37] Fabrica del mondo di Francesco Alunno. Venetia, appresso Francesco Rampazetto, 15621084. (f. 213r)

G [38] Gregorij de Valentia, Societatis Iesu, Commentaria in Primam et Primam secundae d. Thomae. Venetijs, apud Ioannem Baptistam Ciottum, 1592. [39] Gregorij Nazianzeni Opera. Antuerpiae, in aedibus viduae et haeredum Ioannis Stelsij, 1570. [40] Di Gio. Battista Leoni venitiano Lettere famigliari. Venetia, appresso il Ciotto, 1600. [41] Di Gio. Battista Guerini Lettere famigliari. In Venetia, appresso Gio. Battista Ciotto, 1596. [42] Di Gio. Pietro Giussani milanese Trattato della penitenza. In Como, appresso Hieronimo Froua, MDIIIC1085.

H [43] Homeri Opera, GrŽcolatina. BasileŽ, per Nicolaum Brylingerum, 1561. [44] Hieronimi Magij Variarum lectionum libri quattuor. Venetijs, apud Iordanem Ziletum, 1564. [45] Hieronimi a Sorbo, Capuccini, Compendium priuilegiorum Mendicantium et non Mendicantium. Brixiae, apud Societatem Brixiensem, 1600.

I [46] Ioannis a Sancto Geminiano, Dominicani, Summa de exemplis et rerum similitudinibus. Venetijs, apud Dominicum Farreum, 1584. [47-48] Iosephi Angles Valentini Flores theologicarum questionum in secundum et quartum Sententiarum. Venetijs, apud Marcum Antonium Zalterium, 1595. [49] Ioannis Pauli Lancellotti Institutiones iuris canonici. RomŽ, apud Iacobum Tornerium, 1588.  Segue Socie depennato.   1562 sotto il rigo 1085   MDIIIC sul rigo inferiore. 1083

1084

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

442

CANDIANA

XXIII.2,50

[50] Ioannis Viualdi Verae contritionis praecepta. Parisijs, apud Viuantium Gualtherot, 1546. [51] Iulij Cesaris Scaligeri Poetices libri septem. Apud Petrum Santandreanum, 1586. [52] Eiusdem De causis linguae LatinŽ libri1086 tredecim. Apud eundem, 1584. [53] Ioannis Ludouici Viuis De veritate fidei christianae libri quinque. Lugduni, apud Ioannem Frellonium, 1551. [54] Ioannis Bernardini Diaz, Hispani, Practica criminalis canonica. Venetijs, apud Altobellum Salicatium, 1581. [55] Ioannis Pici Mirandulani Opera. Venetijs, apud Hieronimum Scotum, 1557. [56] Ioannis Baptistae Egnatij De exemplis illustrium uirorum. Venetijs, apud Nicolaum Tridentinum, 1554. [57] Iulij CŽsaris Commentarij. Lugduni, apud Sebastianum Griphium, 1538. (f. 213v) [58] Iacobi Fabri Stapulensis Introductiones in Logicam. Lugduni, apud hŽredes Simonis Vincentij, 1540.

L [59] Ludouici Molinae, Societatis Jesu, Commentaria in Primam partem Summae d. Thomae. Venetis, apud1087 Minimam Societatem, 1594. [60] Ludouici Carbonis Compendium Summae diui Thomae. Venetijs, apud Damianum Zenarium, 1587. [61] Eiusdem De elocutione oratoria libri quattuor. Venetijs, apud Io. Baptistam Ciottum, 1592. [62] Eiusdem De locis communibus libri quinque. Venetijs, apud Io. Variscum, 1589. [63] Eiusdem De rethorica diuina libri septem. Venetijs, apud Societatem Minimam, 1595. [64] Ludouici Granatensis, Dominicani, Silua locorum frequenter in concionibus occurrentium. Venetijs, apud Bernardum Iunctam, 1586. [65] Ludouici Palestrelli, Eremitani, Responsiones casuum conscientiae. Bergomi, apud Cominum Venturam, 1588.

M [66] Martini Nauarri Manuale. Venetijs, apud Iunctas, 1579. [67] Melchiorris Cani, episcopi Canariensis, Locorum theologicorum libri duodecim. Venetijs, apud hŽredes Melchioris Sessae, 1567. [68] Mauro Antonio Berrarduccio, Somma corona de’ confessori. In Venetia, appresso Gio. Battista Vscio, 1588. [69] Marci Antonij Mureti Orationes. Venetijs, apud Hieronimum Polum, 1583.

N [70] Natalis Comitis Explicationum fabularum libri decem. Venetijs, 1581. 1086 1087

  Seguono lettere depennate.  Segue Ioannem Baptistam depennato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXIII.3,1

CANDIANA

443

P [71] Petri Gregorij Tholozani Sintaxis artis mirabilis. Lugduni, apud Antonium Griphium, 1576. [72] Petri Alagonae, Societatis Iesus, Compendium Nauarri. RomŽ, 1593. [73] Philippi Diez Lusitani Conciones omnes. Venetijs, apud Felicem Valgrisium, 1591. [74] Polidoro Virgilio da Vrbino, Degl’inuentori delle cose. Firenze, appresso Filippo et Giacopo Giunti, 1587. [75] Paulli Mannutij Adagia. Venetijs, apud Dominicum de Farris, 1591. [76] Platonis Opera. Lugduni, apud Antonium Vincentium, 1548. [77] Pompeo Vgonio, Delle stationi di Roma. Roma, appresso Bonfadino, 1588. (f. 214r) [78] Plutarchi Moralia. Venetijs, apud Hieronimum Scotum, 1572. [79] Petri Canisij Institutiones christianae pietatis. Venetijs, apud Franciscum Zilettum, 1581. [80] Plutarchi ChŽronei GrŽcorum Romanorumque illustrium uitae. Venetijs, apud Victorem a Rabanis et socios, 1538. [81] Petri Hispani Summulae logicae. Venetijs, apud Iunctas, 1563.

R [82] Rutilij Benzonij Romani, episcopi Lauretani, De anno sancti iubilei, libri sex. Venetijs, apud Florauantem Pratum, 1599. [83-85] Roberti Bellarmini cardinalis Disputationes de controuersijs christiane fidei. To. 3. Ingolstadij, apud Dauidem Sartorium, 1590, 1591, 1593.

S [86] Sixti Senensis Bibliotheca sancta. Coloniae, apud Maternum Cholinum, 1586. [87] Geografia di Strabone. Venetia, appresso Francesco Senese, 1562.

T [88] Diui Thomae Aquinatis Summa totius theologiae, cum commentarijs Caietani. Lugduni, apud Ioannam Iacobi Iunctae filiam, 1580. [89] Eiusdem Summa contra Gentiles, cum commentarijs Francisci de Siluestris. Lugduni, apud Petrum Landry, 1586. [90] Eiusdem Questiones disputatae. Venetijs, apud Hieronimum Scotum, 1569. [91] Diui Thomae Scriptum in libros Sententiarum. Romae, 1570, apud haeredes Antonij Bladi. [92] Titi Liuij Patauini Decades. Venetijs, apud haeredes LucŽ Antonij Iunctae, 1541.

XXIII.3. CANDIANA (Padova), S. Michele Arcangelo: Alessandro da Padova. (f. 214v) Libri di don Alessandro da Padoua.

A [1] Archangeli Mercenarij Dilucidationes. Venetijs, apud Paulum Meiettum, 1588.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

444

CANDIANA

XXIII.3,2

[2] Ambrosij Calepini Dictionarium. Venetijs, per Dominicum Nicolinum, 1583. [3] Augustinus Suessanus, In octo lib. Physicorum. Parisijs, per Ioannem Roignum, 1540. [4] Aristotelis De phisico auditu. Venetijs, per Nicolaum Morettum, 15841088. [5] Annibal Caro, Lettere famigliari. Mantova, per Francesco Osanna, 1584.

B [6] Biblia. Lugduni, per Ioannem Tornerium, 1567. [7] Benedictus Pererius De principijs rerum naturalium. Ven., per Andream Muschium,1089 15881090.

C [8] Concilium Tridentinum. Venetijs, per Hieronimum Polum, 1588. [9] Ciceronis Epistolae familiares. Lugduni, per Sebastianum Griphium, 1553.

D [10] Daniellis Malonij Scholasticae bibliothecae in secundum Sententiarum tomus primus. Venetijs, per Fortunatum Pratum, 1596.

F [11] Francisci a Victoria Summa sacramentorum. Ven., per Io. Antonium Bertanum, 1577. [12] Fabrica del mondo di Francesco Alunno. Venetia, per Gio. Battista Porta, 1584. [13] Francesco Guicciardino, Historia d’Italia. Venetia, presso Pagolo Vgolino, 1592.

G [14] Gio. Maria Bonardo, La minera del mondo. Venetia, per Fabio1091 Zoppini, 1589.

H [15] Hieronimus Balduinis In primum Posteriorum. Neapoli, per Mathiam Cancrum, 1556.

I [16] Ioannis de Thabia Summa Tabiena. BononiŽ, per Benedictum Rectorem, 1517.

N [17] Nauarri

1092

Manualis compendium. Venetijs, per Lucium Spinedam, 1599.

P [18] Panigarola, Prediche straordinarie. Venetia, per Gio. Battista Ciotti, 1592. [19] Panigarola, Dichiaratione de’ Salmi. Venetia, per Gio. Alberti, 1587. [20] Panigarola, Prediche quadragesimali. Venetia, per Roberto Meietti, 1597.   1584 su correzione.   Segue data depennata. 1090   1588 sopra il rigo. 1091   Seguono lettere depennate. 1092  Segue com. depennato. 1088 1089

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXIII.4,11

CANDIANA

445

S [21] Stephani Theupoli Accademicae contemplationes. CŽtera desunt. [22] SphŽra mundi, cum commentarijs tribus eiusdem Esculani, Francisci Capuani de Manfredonia et Iacobi Fabri Stapenlensis. Venetijs, per Simonem Beuilaquam, 1499. (f. 215r) [23] Sancti1093 Thomae1094 Commentaria in libros Physicorum. Venetijs, apud Iunctas, 1566. [24] Eiusdem In lib. De coelo. Ven., per Gregorium de Gregorijs, 1445. [25] Eiusdem In lib. De anima, nec non Expositio et questiones Dominici de Flandria. Venetijs, per Simonem Beuilaquam.

XXIII.4. CANDIANA (Padova), S. Michele Arcangelo: Giacomo Maria da Brescia. (f. 215r) Libri di don Giacomo Maria, bresciano.

A [1] Somma Antonina, composta da s. Antonino. Venetia, presso i Guerri, 1575. [2] Ambrosij Calepini Dictionarium. Venetijs, apud Beuilaquam, 1568. [3] Decisioni de’ casi del r. p. Agostino dalla Specie, theologo.

F [4] Francisci a Victoria Summa sacramentorum. Ven., apud Hieronimum Polum, 1574.

G [5] Girolamo Menghi da Viadana, Compendio dell’arte essorcistica. Bologna, presso Gio. Rossi, 1582. [6] Gio. Del Bene, Sermoni sopra gl’Euangelij. Venetia,1095 al segno della Speranza, 1566. [7] Gio. Maria Verdizotti, Prato spirituale. Venetia, appresso i Guerri, 1585. [8] Gioseffo, Dell’antichità de’ Giudei. Venetia, presso il Gioliti, 1583.

H [9] Hieronimi Menghi Flagellum doemonum. Bononiae, apud Rossium, 1582.

M [10] Manuale de’ confessori del Nauarra. Venetia, presso Gabriel Giolito De Ferrari, 1574. [11] Mauro Antonio Berarduccio, Somma corona de’ confessori. Napoli, presso Horatio Saluiani, 1585.   Sancti corregge Sanctus.   Thomae corregge Thomas. 1095  Segue appresso Gio. Battigna Galignani, 1599 depennato. 1093

1094

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

446

CANDIANA

XXIII.4,12

R [12] R. fra’ Remigio, Sopra l’Epistole et Euangelij. Venetia, appresso Gio. Battistam Galignani, 1599. 1096

S [13] R. fra’ Seraffino Porretta Marc’Antonio Zaltieri, 1588. 1097

1098

, Dechiaratione della messa. Venetia, per

XXIII.5. CANDIANA (Padova), S. Michele Arcangelo: Basilio da Venezia. (f. 215v) Libri del padre don Basilio da Venetia.

B [1] Bartholomeo Medina, Instruttione de’ confessori. Venetia, presso Sebastiano Dalle Donne, 1584. [2] Cathechismus Romanus ad parochos. Venetijs.

C [3] Cornelio Musso, Prediche sopra il Simbolo degl’apostoli, il sacro Decalogo, etc. Venetia, presso i Gionti1099, MDXC. [4] Prediche quadragesimali dell’istesso sopra l’Epistole et Euangelij. Venetia. [5] Prediche dell’istesso, fatte in diuersi tempi et luoghi. Venetia, appresso i Gioliti, 1583.

F [6] Fabio Incarnati, Scrutinio sacerdotale. Venetia, presso Marchio’ Sessa, 1593. [7] Francesco Panigarola, Ragionamenti sopra la passione di n. Signore. Venetia, presso Pietro Businelli, 1597. [8] Prediche dell’istesso, fatte in uarij luoghi. Venetia, 1596. [9] Lettioni sopra dogmi dell’istesso. Venetia, presso Pietro Dusinelli, 1582.

G [10] Girolamo da Viadana, Compendio dell’arte esorcistica etc. Bologna, appresso Gio. Rossi, 1592.

I [11] Iacobus de Valentia Super Psalmos, in Cantica canticorum, etc. Venetijs, apud Fabium et Augustinum Zopinos, 1581.

  R. sul margine interno.   R. sul margine interno. 1098   Porretta aggiunto sopra il rigo. 1099   Gionti su correzione. 1096 1097

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXIII.6,16

CANDIANA

447

M [12] Michaelis Thimotei Catanensis Expositio in hymnos ecclesiasticos. Venetijs, apud Franciscum Ziletum, 1582.

S [13] Sebastiano Auezzano da Cesena, Discorsi predicabili. Venetia, 1587, apresso Gio. Antonio Britanni.

T [14] Padre Thomaso de Caues, Somma de’ sacramenti. Venetia, presso Domenico Farri, 1580.

XXIII.6. CANDIANA (Padova), S. Michele Arcangelo: Desiderio Ferrari da Venezia. (f. 216r) Libri del molto r. padre don Desiderio Ferrari da Venetia.

A [1] Auli Gelij Noctes atticae. Lugduni, apud Antonium Griffium, 1566. [2] Antonio Posseuino, La Moscouia. Ferrara, presso Benedetto Mamarello, 1592. [3] Alessandro Farra, Settenario dell’humana riduttione. Venetia, presso Christoforo Zaneti, 1571. [4] Alberti Magni Compendium theologicŽ ueritatis, cum scoliis r.p. Seraphini Caponi a Porretta. Ven., apud Somascum, 1588. [5] Aristea, tradotta di greco in volgare dal r.p.d. Leonardo Cernoti, can. regolare di San Saluatore. Treuiso, presso Euangelista Deuchino, 1593. [6] Antonij Mancheti Flores aurei. Venetijs, apud Georgium Angelerium, 1587. [7] Augustinus Niphus, De re aulica. Neapoli, apud Io. Antonium de Caneto, 1534. [8] Alexandri Aphrodisei Com. in Aristotelem. Ven., 1549. [9] Alberti Pigij Campen. Assertio hierarchiŽ ecclesiasticae. Coloniae, apud Ioannem Berichmannum, 1558. [10] Ambrosij Calepini Dictionarium. Ven., apud Aldum, 1585. [11] Annibal Caro, Lettere famigliari. Venetia, appresso Bernardo Giunta, 1591. (f. 216v)

[B] [12] D. Bernardi Opera. Ven., apud Fabium et Augustinum de Zoppinis, 1583. [13] Biblia. [14] Benedictus Pererius, De communibus rerum naturalium principiis. Apud Franciscum et Bartholomeum Tosium socios, 1576. [15] Bartolameo Meduna, Lo scolare. Appresso Pietro Fachineti, Venetia, 1588. [16] Bernardo Baldi da Urbino, Rime e prose. Venetia, appresso Francesco Senese, 1580. 1100

1100

  D. sul margine esterno.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

448

CANDIANA

XXIII.6,17

C [17] Carlo Lenzoni, Difesa della lingua fiorentina e di Dante. Fiorenza, presso Lorenzo Tolentino, 1556. [18] Ciprianus Soarius, De arte rethorica. Ven., 1583. [19] Cesare Campana, Historia del mondo. Presso l’Angelieri, 1596.

D [20] Diogenes Laertius, De uita et moribus philosophorum. Lugduni, 1559, apud hŽredes Seb. Grif. [21] Dominici Soto Com. in quartum Sent. Ven., apud Ioan. et Andream Zenarium fratres, 1589. [22] Dominicus Soto, De iustitia et iure. Ven., apud Bartholameum Rubinum, 1573. (f. 217r)

F [23] Fabij Incarnati Scrutinium sacerdotale. Ven., apud Melchiorem Sessam, 1589. [24] D. Florianus Canalis, can. regularis, De pia orandi ratione. Apud Policretum Turlinum, Brixiae, 1589. [25] Francesco Giucciardino, Historia. [26] Francisci Piccolominei Uniuersa moralis philosophia. Venetiis, apud Franciscum Senensem, 1583.

G [27] Gioanne Huarte, Essame degli ingegni. Ven., 1586, appresso Aldo. [28] Gabriel Paleotus, De nothis et spuriis filiis. Francofurti, apud Nicolaum Basseum, 1581. [29] Girolamo Fracheta, Idea del gouerno de’ stati e di guerra. Venetia, presso Damiano Zenaro. [30] D. Gregorij Opera. Parisiis, apud Sebastianum Niuellium, 1571. [31] Gabrielis Paleoti, Doctrina christiana. Bononiae, apud Sebastianum Benatium, 1588. [32] Gio. Battista Guarino, Lettere famigliari. Venetia, appresso Gio. Battista Ciotti, 1594. [33] Gio. Battista Leoni, Lettere famigliari. Venetia, presso Gio. Battista Ciotti, 1593. (f. 217v)

H [34] Henricus Blyssemius, De sacramento eucharistiŽ. Ingolstadij1101, apud Dauid Sartorium, 1585. [35] Hyeronimus Platus, De bono status religiosi. Ven., apud Senensem,1102 1591. [36] Hyeronimi Caphari Grammatica. Ven., 1588. [37] Hyeronimi Caphari Elocutiones. Ven., 1581. 1101 1102

  Ingolstadij su correzione.  Segue 1578 depennato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXIII.6,56

CANDIANA

449

[38] Hyeronimi Bergomatis De papŽ potestate et concilij. Venetijs, apud Ioannem Griffium, 1544.

I [39] Iulij Rugerij Opuscula tria. De obscuritate Sacrae ScripturŽ; De uniuerso Dei verbo; De verbo Dei tradito. Romae, apud Vincentium Accoltum, 1583. [40] Ioannis Viguerij Granatensis Institutiones ad christianam theologiam. Ven., apud Iacobum Vitalem, 1575. [41] Io. Pauli Lanciloti i. c. Institutiones in ius canonicum. Ven., apud Minimam Societatem, 1593. [42] Iamblicus, De misteriis Egiptiorum, Caldeorum et Assiriorum. Lugduni, apud Ioannem Tarnesium, 1547. [43] Iustus Lipsius, De constantia, 1592. [44] Iacobi de Graffiis Decisiones aureŽ casuum conscientiae. Ven., 1596, apud Damianum Zenarium1103. (f. 218r) [45] Iacobi ZabarellŽ TabulŽ logicŽ. Patauij, apud Paulum Meietum, 1589. [46] Iacobi Labetij De habitu canonico. FerrariŽ, apud Victorium Baldum, 1585.

L [47] Ludouici de Beya Responsiones casuum conscientiae. Bononiae, apud Alexandrum Benatium. [48] L. Celius Lactantius Firmianus, Diuinarum1104 institutionum scriptor. Venetiis, apud Aldum, 1535. [49] Ludouico Carbone, Trattato dell’amore e concordia fratterna. Treuiso, appresso Aurelio Righetino. [50] L. Ann. Senecae TragediŽ. Ven., apud Io. Comencinium, 1574. [51] Ludouicus Carbonius, De oratoria et dialectica inuentione. Ven., 1589, apud Damianum Zenarum. [52] Lelij Zecchi Brix. Declaratio casuum episcopo reseruatorum. BrixiŽ, apud Mariam Marchettum, 1588.

M [53] Michele di Montagna, Discorsi morali, politici et militari. Ferrara, appresso il Mammarello, 1590. [54] Marci Antonij Mureti Orationes. Ven., 1576, apud Aldum. [55] Marij Nizolij Brixelensis Thesaurus. Ven., apud Io. Zenarium, 1589. (f. 218v) [56] Michel Mercati, Degli obelischi di Roma. Roma, appresso Domenico Basa, 1589. 1103 1104

  num Zenarium sotto il rigo.  Segue scripturarum depennato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

450

CANDIANA

XXIII.6,57

N [57] Nicolò Doglioni, Historia compendiosa. Ven., appresso Damiano Zenaro, 15941105. [58] Nicolò Vito di Gozze, Discorso sopra le Metheori di Aristotele. Ven., 1584, appresso il Ziletti. [59] Nicolò Doglioni, Ongheria. Venetia, 1595, appresso Damiano Zenaro. [60] Nicolai Clenardi Institutiones in linguam Grecam. Ven.

O [61] Ouidij Metamorfo. Venetiis, apud Ioan. Grif., 1556. [62] Oratio Toscanella, Modo di studiare le epistole di Cicerone. Venetia, appresso il Giolito, 1566.

P [63] Pietro Prymaudaye, Academia francese, tradotta in lingua uolgare da Alessandro Rauerio da Cesena. Ven., 1595. [64] Petri AlagonŽ Compendium Manualis Nauarrae. FerrariŽ, 1590, apud (f. 219r) Benedictum Mamarellum. [65] Petri Aurellij Sanuti Veneti, Augustiniani, Recens oppugnatio assertionum Lutheranarum. Ven., 1543, apud Aldi filios. [66] Pauli Grisaldi Perusini Decisiones fidei catholicŽ. Venetiis, apud Baptistam Carampellum, 1581. [67] Preclara quŽdam ac diuina quatuor doctrinae, sanctitate illustrium abbatum, interprete Petro1106 Francisco Zino, canonico Veronensi. Ven., 1574. [68] Philonis Iudei Lucubrationes omnes. Lugduni, 1555, apud Ioannem Frellonium. [69] Pauli Manutij Com. in Epistolas Cic. ad Atticum. [70] Paulo Peruta, nobil vinetiano, Della perfettione della uita politica. Venetia, 1582, appresso Dominico Nicolini.

R [71] Rodulphi Cupers i. c. Tractatus de sacrosancta uniuersali Ecclesia. Ven., apud Dominicum de Farris, 1588. [72] Rutilius Benzonius, De anno sancto Iubilei. Ven., 1599, apud Florauantem Pratum. [73] Roberti Bellarmini cardinalis Disputationes de controuersiis christianŽ fidei, etc. Ingolstadij1107.

S (f. 219v) [74] Steffano Guazzo, Dialoghi piaceuoli. Venetia, 1590, presso Francesco Senense. [75] Steffano Guazzo, Ciuile conuersatione. Venetia, presso Altobello1108 Salicato, 1573.   1594 corregge 1590.   Petro aggiunto sopra il rigo. 1107   L’item è aggiunto intorno alla lettera capitale S. 1108   Altobello su correzione. 1105 1106

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXIII.7,10-12

CANDIANA

451

[76] Stephani Theupoli, AcademicŽ contemplationes, 1590. [77] Stanislai Osij, episcopi Vuarmiensis, Confutatio prologomenum Brentij. Antuerpiae, 1561, apud Ioannem Stelsium. [78] Summa armilla aurea nuncupata. Ven., apud Damianum Zenarum, 1528. [79] Secretario del Guarino. Venetia1109.

T [80] Thesaurus linguae LatinŽ. Ven., 1551. [81] D. Thomae Summa, cum com. illustrissimi Gaetani. Ven. [82] D. Thomae QuŽstiones disputatŽ. Parisiis, 1576.

V [83] Valerius Maximus, cum commentis Oliuerij Arziganensis, Iodocique Badij Ascensij. Venetiis, 1568, apud Scotum. [84] Valerio Massimo, tradotto da messer Giorgio Dati, fiorentino. Venetia, presso M. Antonio Gualtieri, 1586.

XXIII.7. CANDIANA (Padova), S. Michele Arcangelo: Giovanni Pietro da Venezia. (f. 220r) Omnes isti libri reperiunt apud me, d. Io. Petrum Venetianum, canonicum regolarem Congregationis Sancti Saluatoris.

A [1] Angeli Summa Angelica. Impressa Venetijs, apud Fabium et Augustinum Zopinos, 1582. [2] Ambrosij Calepini Dictionarium. Impres. Venetijs, apud Io. Griphium, 1585. [3] Appiano Alessandrino, Delle guerre ciuili de’ Romani. Stamp. in Venetia, 1550. [4] Augustini Steuchi Opera omnia. Impressa Venetijs, apud Dominicum Nicolinum, 1591. [5] Augustini Righini Sermones per totum Aduentum et Quadragesimam. Venetijs, apud Oratium de Gobbis, 1581. [6] Alessandri Bonnani, PanormitŽ, Sermones quadragesimales. Venetijs, apud Dominicum Querreum, 1574.

B [7] Biblia. Impressa Venetijs, apud heredes Nicolai BeuilaquŽ, 1574. [8] Bortholamio de Medina, Instrutione de’ confessori. In Venetia, appresso Bernardo Basa, 1584. [9] BonauenturŽ sancti Opera in quatuor libros Sententiarum. Venetijs, ad signum Seminantis, 1574. [10-12] Bitonto, Prediche sopra il Simbolo, et dieci precetti, quadragesimale, et fatte in diuersi tempi. Stampate in Vinetia, dai Giunti 1584, ‘90 et ‘92. 1109

  L’item è aggiunto intorno alla lettera capitale T, che viene riscritta sotto.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

452

CANDIANA

XXIII.7,13

[13] Bortholamio Caualcanti, Rethorica. Stamp. in Venetia, appresso Bortholamio Robini, 1569. [14] BortholamŽi Fumi Summa armilla. Venetijs, apud Dominicum Nicolinum, 1582. [15] Bromiardi Summa predicantium. Venetijs, apud Dominicum Nicolinum, 1586.

C [16] Compilatio decretorum et canonum sacrosancti oecumenici et generalis Concilij Tridentini. Impres. Venetijs, apud Damianum Zenarum, 1573. [17] Canones et decreta Concilii Tridentini. Venetijs, apud Georgium de Caballis, 1568.

D [18] Dinus, De regulis iuris. Venetijs, apud Octauianum Scotum, 1536.

F [19] Francisci a Victoria Summa sacramentorum. Venetijs, apud Alexandrum Gryphium, 1584. [20] Francesco Sansouino, Venetia città nobilissima. In Venetia, appresso Giacomo Sansouino, 1581. [21] Francisci Titelmani Compendium de consideratione rerum naturalium. Venetijs, ap. Antonium Ferreum, 15721110.

G [22] Gioanni Boemo, Costumi delle leggi et usanze de tutte le genti. In Venetia, per Domenico et Aluise Giglio, 1566. [23] Gulielmi Pepini Expositio Euangeliorum quadragesimalium. Venetijs, apud Gratiosum Percacinum, 1569. [24] Gulielmi Pepini Expositio septem Psalmorum penitentialium. Venetijs, apud Io. Baptistam Somascum, 1573. (f. 220v) [25] Gilberti Genebrardi ChonographiŽ libri quatuor. ColoniŽ, apud Io. Gymnicum, 1581. [26] Girolamo Fazelo, palermitano, Prediche. Venetia, appresso i Guerra, 1592. [27] Gentilis Quadragesimale. Venetijs, apud heredes Octauiani Scoti, 1523. [28] Gulielmi Durandi Rationale diuinorum offitiorum. Venetijs, apud Gratiosum Percacinum, 1568. [29] Gregorij Britanici Sermones funebres et nuptiales. Venetijs, apud Oratium de Gobbis, 158{*}1111. [30] Gabrielis de Barleta Sermones. Venetijs, per Iacobum de Pentijs, 1510. [31] Gulielmi Peraldi Summa virtutum et vitiorum. Venetijs, apud Franciscum Ziletum, 1571. 1110 1111

  L’item è stato aggiunto intorno alla lettera capitale G.   La legatura stretta impedisce la lettura completa di alcune date.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXIII.7,51

CANDIANA

453

H [32] Hieronymi SauonarolŽ Compendium totius filosophiŽ, tam naturalis quam moralis. Venetijs, apud Iuntas, 1542.

I [33] Ioannis Osorij Conciones. Venetijs, apud Societatem Minimam, 1596. [34] Iacobus de Valentia, Super Psalmos. Lugduni, apud Iuntas, 1540. [35] Ioannis Viguerij Institutiones ad sacram theologiam. Venetijs, ad signum Spei, 156{*}. [36] Iacobi de Vitriaco Sermones. Venetijs, apud Iordanum Ziletum, 1578. [37] Iacobi Nouelli Tractatus singularis defensionum omnium rerum. Venetijs, apud Iacobum Cornetum, 1586. [38] Iulii Clari Practica criminalis. Venetijs, apud Altobellum Salicatium, 1559.

L [39] Ludouici Granatensis Conciones. Venetijs, ad signum SalamandrŽ, 1578. [40] Luigi di Granata, Opere. Venetia, appresso Giorgio Angelieri, 1582. [41] Leonardi de Vtino Quadragesimale. [42] Ludouici Granatensis Rethorica ecclesiastica. Venetijs, apud Franciscum Ziletum, 1578. [43] Leonardo Fiorauanti, Specchio di scienza universale. Venetia, appresso Vincentio Valgrisio, 1564. [44] Ludolfi Cartusiani Vita Christi. Venetijs, apud Guerreos et Franciscum Zilettum, 1581.

M [45] Martini Alfonsi de Viualdo Candelabrum aureum. Venetijs, apud Thomam Bozzolam, 1591. [46] Martini ab Azpilcueta, doct. Nauarri, Manuale confess. Venetijs, apud Dominicum de Farris, 1592. [47] Modus legendi abbreuiaturas. Venetijs, apud Fabium et Augustinum Zoppinos, 1582. (f. 221r) [48] Mauro Antonio Berarduccio, Summa corona de’ confessori. Venetia, appresso Gio. Battista Vscio, 1586.

O [49] Onofrio Zarabini, Homelie quadragesimali. Venetia, appresso Girolamo Ziletti, 1575. [50] Et Homelie sopra le domeniche di tutto l’anno. Stampate dall’istesso, 15681112. [51] Opus aureum ornatum omni lapide pretioso. Venetijs, apud Iacobum Leoncinum, 1574. 1112

  1568 su correzione.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

454

CANDIANA

XXIII.7,52

P [52] Pelbarti de Themasuar Aureum sacre theologiŽ rosarium. Venetijs, apud Florauantem a Prato et socios, 1589. [53] Philippi Diez Conciones. Venetijs, apud Sessam, 1591. [54] Petri Berchorij Dictionarium. Venetijs, apud heredem Hieronymi Scoti, 1583. [55] Pietro Rodolfi da Tossignano, Prediche. Venetia, appresso Francesco Dei Franceschi, 1584. [56] Pacifico da Nouara, Somma. Venetia, appresso Cornelio Arriuabene, 1584.

R [57] Rainerij de Pisis Summa PantologiŽ vniuersŽ theologicŽ veritatis. BrixiŽ, apud Thomam Bozzolam, 1580. [58] Steffano Guazzo, Conuersatione ciuile. Venetia, appresso Altobello Salicato, 1590. [59] Dell’istesso, Dialoghi piaceuoli. Venetia, appresso Gio. Antonio Bertano, 1586. [60] Sebastiano Auezzano, Discorsi predicabili. Venetia, appresso Gio. Andrea Valsori, 1569.

T [61] Thesaurus nouus ennarrationum euangelicarum. Lugduni, 1561. [62] Thomaso Garzoni, Theatro de’ varij ceruelli mondani. Venetia, appresso Gio. Battista Somaschi, 1585. [63] Theodoretj episcopi1113 Cyri Interpretatio in Psalmos. Patauij, apud Antonium Galassium, 1564. [64] Theophilati Ennarrationes in quatuor Euangelia. Parisijs, in officina Iacobi Gazeau, sub insigni Sancti Iacobi, in uia Iacobea, 1543.

V [65] Vincentio Ferrini, Lima uniuersale de’ vitij. Venetia, appresso i Gionti, 1596.

XXIII.8. CANDIANA (Padova), S. Michele Arcangelo: Aloigi Borca da Brescia. (f. 222r) [1] Augustini, episcopi et doctoris Ecclesiae, QinquagenŽ tres in Psalmos Dauid. Impressum Basileae, per magistrum Ioannem de Amorbach, anno Domini MCCCCXIIII1114. [2] Ambrosii Calepini Dictionarium, cum additionibus Pauli Manutij. Venetiis, apud Paulum Manutium, Aldi filum, MDLVII. [3] Aurea summa armilla nuncupata. Venetiis, apud Antonium Bertanum, 1576. [4] Annali ecclesiastici del r. Cesar Baronio sorano, ridotti in conpendio dal Panigarola, vescouo d’Asti. In Venetia, presso la Minima Compagnia, 1593. 1113 1114

  Theodoretj episcopi corregge Theodoretus episcopus.   IIII in esponente alle altre cifre.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXIII.8,24

CANDIANA

455

[5] Absolutissima commentaria in Epistolam Pauli apostoli ad Rom. r.d. episcopi Cornellii Mussi Bitontin. Venetiis, apud Iuntas, 1588. [6] Biblia sacra vulgatae editionis, Sixti V pont. max. iussu recognita atque edita. Romi, ex Typografia Apostolica Vaticana, MDXCIII. [7] Cornelli Iensenii, episcopi Granatensis, Homiliae in Euangelia, que dominicis diebus in Ecclesia populo proponi solent. Venetiis, MDLXXVIII, ex officina Damiani Zenari1115. [8] Constitutiones et decreta condita in prouintiali synodo Mediolanensi. Brixiae, 1567, apud Tomam Bozolam. [9] Compendio historico vniuersale di Gio. Nicolò Doglioni. In Venetia, apresso Damiano Zenari, 1594. [10] Cento ragionamenti sopra la passione di nostro signor Giesù Christo, fatti in Milano dal r. Panigarola. Stampato in Napoli, per Giacomo Carlino, 1586. [11] D. Dionisii Cartusiani In s. quatuor d.n. Iesu Euangelia ennarrationes, admodum preclare. Venetiis, MDLXXVIII. [12] Delle prediche quadregesimali del r. mons. Cornelio Musso sopra l’Epistole et Euangeli. In Venetia, nella stamperia de’ Giunti, prima et secunda parte, 1585. [13] Delle prediche quadregesimali del r. mons. Cornelio Musso sopra il Simbolo, et Decalogo, et dilettione del proximo, et la passione di Christo descritta da s. Giouanni. In Venetia, alla stamperia de’ Giunti, 1595. [14-15] Delle prediche del sudeto, fatte in diversi tempi et locchi, 4 volumi. Stampati in Venetia, da Gabriel Giolito Di Ferari et suoi heredi, 1568 et 1573. [16] Delle prediche del sudeto. Sono 4 sole con la vita di esto m. Bitonto, scrita da Gio. Batista Leoni. Venetia, apresso i Gioliti, 1593. [17] Delle prediche quadresimali del r. Panigarola, vescouo d’Asti, predicate da lui in Roma, in S. Pietro, l’anno 1577, con le aggionte di 9 discorsi del medesimo sopra le 7 parole de Christo. In Venetia, apresso Roberto Meieti, 1597. (f. 222v) [18] Delle prediche del r.p. Panigarola straordinarie. Stampate in Venetia, apresso Gio. Batista Gioti senese, de MDXCVI. [19] Delle quadragesimali prediche del sudeto r.p. Panigarola predicate in Roma, in S. Pietro l’anno 1585. Stampate in Venetia, dal sudetto Gio. Battista Gioti senese, del 1599. [20] Dichiaratione de’ Psalmi di Dauid, fatta dal sudeto r. Panigarola, alla duchessa de Sauoia. In Venetia, apresso Gio. Alberti, 1587. [21] Descrittione della Italia de fra’ Leandro Alberti, bolognese. In Venetia, apresso i Nicolini da Sabbio, 1551. [22] Ioannis Viguerii Granatensis Institutiones. His acessit comentum EpistolŽ Pauli ad Rom. Venetiis, apud Iacobum Vitalem, 1575. [23] Iustini Ex Trogi Pompei Historiis externis libri XLIX. Venetiis, Ioannes GrŽphius excudebat, 1569. [24] Il Dioscoride, con li diocorsi del Mathioli senese. In Venetia, apresso Vincenzo Valgrisi, 1548. 1115

  Damiani Zenari aggiunto.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

456

CANDIANA

XXIII.8,25

[25] Liber sacerdotalis. Impressus fuit hic liber sacerdotalis Venetiis, per Melchiorem Sessam, anno Domini MDXXII. [26] Lucij Iunij Moderati Columellae De re rustica libri XII. Eiusdem De arboribus liber, separatus ab alijs. Lugduni, ex officina Gryffij, 1541. [27] Le vite di dicenoue huomini illustri, descrite da mons. Paolo Giouio. In Venetia, apresso Gio. Maria Bonelli, MDLXI. [28] Le relationi vniuersali di Giouanni Botero, benese. In Venetia, apresso Nicolò Polo, 1597. [29-31] Le rime del Bembo et della marchesa de Peschara, et le osseruationi di Ludouico Dolce, legate in uno. In Venetia, apresso Gabriel Giolito Di Ferari, 1522. [32] Martirologium Rom., autore r. Cesare Baronio Sorano, Congregationis Oratiorrij, nunc vero cardinali reuerendissimo. Venetiis, apud Petrum Dusinellum. [33] Missale Rom., ex decreto sacrosancti Concilij Tridentini restitutum, Pij V pont. m. iussu editum. Venetiis, apud Iuntas, 15{*}91116. [34] Memoriale della vita christiana del r.p. Luigi Granata, prima parte. In Venetia, apresso Gabriel Giolito Di Ferari, 1574. (f. 223r) [35] Summa doctrinae christiane, per questiones conscripta a r. domino Petro Canisio. Accessere preces horariae de aeterna Dei sapientia, cum pijs quibusdam cristianis exercitationibus. Venetijs, apud Michelem Tramezinum, 1565. [36] Summa sacramentorum Francisci a Victoria. Venetiis, apud Hieronimum Polum, 1574. [37] Rosario della vergine Maria, racolto per il r.p. fra’ Andrea Gianetti da Salò, de l’Ord. de’ Predic. In Venetia, apresso Christophoro di Zaneti, 1574. [38] Rosario della grande imperatrice de’ cieli, Maria vergine sacratissima, in tre parti distinte racolto dal r.p. m. Benedetto Zoioso da Vdine. In Venetia, 1585. [39] Tractatus sacerdotalis d. Nicolao de Ploue, doctore decretore auctore. Huic accessit Confessionale diui Thomae Aquinatis. Venetiis, ex officina Ioannis Baptistae Sommachi, 1572. [40] Testamenti Noui editio vulgata. Parijsis, apud Hieronymum de Marnef1117 et Guilielmum Cauallet, sub Pelicano, monte D. Hilari, 1563. [41] Titi Liuii Deccadum;1118 Epitome Lucius Florus; Polybii Historiarum libri quinque. Venetiis, in aedibus Aldi et AndreŽ soceri, MDXXI. [42] Tratato et dechiaratione dell’indulgenze del r.p. f. Serafino Pagni da Sancta Mama, Minor osseruante. In Mantoa, per Francesco Osana, 1588. [43] Vita Christi domini Saluatoris nostri, a r. p. Ludolfo Saxone Cartusiano. Correpta. Venetiis, apud Valerium Bonellum, MDLXXXVII. [44] Vitae sanctorum, siue res gestae martirum, confessorum et s. virginum, in quatuor tomos digeste per fratrem Zachariam Lippeloo, CartusiŽ Coloniensis alumni. Coloniae AgripinŽ, apud Henricum Fackenburg, anno MDXCVI. [45] Delle historie bresciane di m. Helia Capriolo, fatte volgari dal r.p.d. Patritio Spini, bresciano, can. regulare della Congregatione del Saluatore. Stampato in Brescia, apresso Pietro Maria di Marcheti, 1585.   Lacuna del supporto cartaceo.  La n di Marnef aggiunta sopra il rigo. 1118  Segue Lucius depennato. 1116 1117

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXIII.9,10

CANDIANA

457

[46] Delle lettere di m. Claudio Tolomei lib. 7. In Venetia, apresso Fabio et Agostino Zopini fratelli, MDLXXXI. [47] Delle lettere di Annibal Caro. In Venetia, apresso Gioanni Alberti, 1587. [48] Discorsi del Torquato Tasso dell’arte poetica, et lettere familiari. In Venetia, ad instanza di Giulio Vassalini, libraro a Ferara, 1587. [49] Giornale delle [età] del mondo di messer Ludouico Dolce. In Venetia, al segno della Salamandra, 15721119. [50] Pauli de Palatio Granatensis In XII profetas, minores quos vocant, comentarius. Coloniae, in officina Birkarmanica, MDLXXXIII. Cum priuilegio CaesarŽŽ maiestatis. (f. 223v) [51] Flos sanctorum di Alfonso Villegas de Toledo, nuouamente tradotto di lingua spagnola in lingua italiana per d. Timoteo da Bagno, monaco camaldulense. Stampato in Venetia, apresso i Guerra, MDXCV. [52] Flos sanctorum, secunda parte, de Alfonso Villegas de Tolledo, tradotto nella volgar italiana da d. Giulio Cesare Valentino, piouano di Carpeneto. In Venetia, apresso Gio. Batista Gioliti, 1596. Libri del padre don Aluigi Borca da Brescia.

XXIII.9. CANDIANA (Padova), S. Michele Arcangelo: Virginio da Venezia. (f. 224r)

A [1] Athenaei Dipnosophistarum, siue CŽnŽ sapientum. Venetijs, per Andream Arriuabenum, anno 1556. [2] Agostini Ortica, comentator di Caio Giulio Cesare. Anno 1528.

B [3] Biblia sacra. Venetijs impressa, anno 1582. [4] Bernardo Tasso, Le lettere. In Venetia, per il Gryfio, anno 1591.

C [5] Catechismus. Venetijs, per Andream Muschium, anno 1588.

F [6] Francesco Patrici, La poetica. Stampata in Ferrara, per il Baldini, anno 1586. [7] Francesco Guicciardini, L’Italia. In Venetia, per Giorgio Angelieri, anno 1583.

G [8] Gierolamo Garimberto, Conceti diuersi. Stampati in Venetia, per Gio. Maria Bonello, anno 1551. [9] Gio. Battista Leoni, Le lettere. In Venetia, per il Senese, anno 1600. [10] Gio. Fighine, comentator d’Oratio. In Venetia, per il Sessa, anno 1581. (f. 224v) 1119

  Salamandra, 1572 aggiunto sopra il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

458

CANDIANA

XXIII.9,11

I [11] Ioanis Despauterij NiniuitŽ Comentarij gramatici. Lugduni, per Alexandrum Marsilium, anno 1582.

M [12] Martini Alphonsi de Viualdo Hispani Candelabrum aureum. BononiŽ, imp. per Ioannem Rossium, anno 1588.

P [13] Tesoro della lingua, uolgar et latina, di monsignor Pietro Galesini. In Venetia, per Altobelo Salicato, anno 1584.

Q [14] Quintus Curtius, De rebus Alexandri Magni. Lugduni, apud Sebastianum Griffium, anno 1541.

T [15] Titto Liuio, Le historie romane. In Venetia, per Stefano Coma, anno 1547. Libri di d. Virginio da Venetia.

XXIII.10. CANDIANA (Padova), S. Michele Arcangelo: Angelo da Brescia. (f. 225r) Libri di don Angiolo da Brescia. [1] Ambrosij Calepini Dictionarium. Venetijs, ‘29. [2] Biblia sacra. Venetijs, per Hieronimum Polum, 1588. [3] Bernardino Scardeone, padoano, Traduttione della Regola di s. Agostino, dalla lingua lattina nella uolgare. Venetia, per Gabriel De Ferrari, 1564. [4] Concilium Tridentinum. Venetijs, per Hieronimum Polum, 1588. [5] Cathechismus Romanus. Venetijs, apud Angelerium, 1592. [6] Cathechismo, uolgarizato dal padre Alessio Figliucci. Roma, 1571. [7] Filippo Venuti da Cortona, Dittionario uolgare. Venetia,1120 presso gl’heredi di Luigi Valuassori, 1583. [8] Fabij Incarnati Scrutinium sacerdotale. Ven., apud Valerium Bonellum, 1582. [9] Gio. Battista Guarini, Lettere famigliari. Venetia, per Gio. Battista Ciotti, 1594. [10] Reuerendo Girolamo Fazello, Prediche quadragesimali. Palermo, per Gio. Matteo Mayda, 1575. [11] Matthei Corradoni Speculum confessorum et lumen conscientiae. Venetijs, apud Iacobum Leoncinum, 1572. [12] Remigio Fiorentino, Epistole d’Ouidio. Bologna, per Pellegrino Bonardi. 1120

 Segue per Luigi depennato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXIV.1,2

ROMA

459

XXIII.11. CANDIANA (Padova), S. Michele Arcangelo: Tranquillo da Venezia. (f. 225v) Libri di don Tranquillo da Venetia. [1] Sancti1121 Augustini Liber Meditationum. Venetiis, per Bernardinum de Bindonis, 15441122. [2] Augustino de Craualiz, Cronica del Perù. Venetia, per Francesco Lorencini, 1560. [3] Bernardo Tasso, Lettere. Ven., per Francesco Lorencini, 1564. [4] Catechismo uolgare. Venetia, per Aldo Manuzio, 1573. [5] Concilium Tridentinum. Venetiis, per Gieorgium de Caballis, 1568. [6] Castor Durante, Il tesoro della sanità. Ven., per Andrea Muschio, 15891123. [7] Eusebio Cesariense, La historia ecclesiastica. Venetia, per Michiel Tramezin, 1547. [8] Francesco Lopez, L’historia1124 di d. Ferdinando Cortés. Venetia, per Francesco Lorencini, 1560. [9] Gio. Maria Verdezzotti, Le vite de’ santi padri. Venetia, per Domenico Guera, 1587. [10] Giacomo de Voragine, Le vitte de’ santi. Venetia, per Fiorauante Prati, 1586. [11] Gierolamo da Pistoia, capucino, Prediche. Venetia, per Gierolamo Scotto, 15701125. [12] Hieronimi Sauonarola, Confessionale. Venetiis, Gieorgium de Rusconibus, 1514. [13] Nicolai Perotti, Rudimenta gramatices. Ven., per Gabrielem Taruisinum, 1478. [14] Pietro Marcello, Le uite de’ prencipi de Venetia. Ven., Plinio Pietrasanta, 1557. [15] Pietro Bembo, Le prose. Ven., per Andrea Ariuabene, 1557. [16] Rime spirituali de diuersi, lib. primo. Ven., al segno della Speranza, 1550.

XXIV.1. ROMA, S. Pietro in Vincoli1126. (f. 226r) Index librorum existentium in monasterio Sancti Petri in Vinculis de Vrbe, hoc anno videlicet 1600.

A [1] Agostino di Sbaroia, Purificator della conscienza. In Venetia, 1581, absque nomine impressoris. [2] Ambrosius Calepinus. Venetijs, in Ždibus Manutianis, 1573.   Sancti sul margine esterno.   1544 sotto il rigo. 1123   1589 sotto il rigo. 1124   historia su correzione. 1125   1570 sotto il rigo. 1126   Per la nota storica e bibliografica sull’insediamento cfr. supra, p. 108, nt. 11. 1121

1122

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

460

ROMA

XXIV.1,3

[3] Aratoris sacra poesis in Acta apostolorum, hipametro carmine. Lugduni, per Ioannem Tornesium, 1553. [4] Alessandro de’ Medici, duca di Fiorenza, Sententie. In Fiorenza, per Antonio Padoani, 1587. [5] Annibal Caro, Lettere. In Venetia, per Aldo Manutio, 15751127.

B [6] Biblia. Impressa Lugduni, per Antonium Vincentium, 1540. [7] Biblia. Impressa Lugduni, per Ioannem Frelonium, 1556. [8] Biblia. Impressa Venetijs, apud Iuntas, 1572. [9] Biblia. Impressa Venetijs, per Altobellum Salicatium, 1577. [10] Biblia. Impressa Venetijs, per Ieronimum Pollum, 1587. [11] Fra’ Bartolomeo Medina, Summa Medina. In Venetia, per Domenico Farri, 1588. [12] Fra’ Bartolomeo Fumo placentino, Summa armilla. In Venetia, per Domenico Nicolini, 1588.

C [13] Concilium Tridentinum. Venetijs, per Ioannem Caualcalupum, 1564. [14] Concilium Tridentinum. Venetijs, 1570, absque nomine impressoris. [15] Concilium Tridentinum. Venetijs, per Ioannem Ziletum, 1575. [16] Concilium Tridentinum. Venetijs, apud Minimam Societatem, 1593. [17] Cathechismo a’ parochi. In Venetia, per Aldo Manutio, 1572. [18] Cathechimus ad parochos. Venetijs, per Georgium Angelerium. Absque millesimo. [19] Compendio della fede. In Siena, per Luca Bonetti, 1577. [20] Compendium thelogicae ueritatis. Parisijs, per Carolum Guilliandum, 1543. [21] Caietani Summula. Lugduni, per heredes Iuntae, 1561. [22] Castor Durante, medico, Tesoro della sanità. In Venetia, per Andrea Muschio, 1588. [23] Chrisostomi Iauelli Omnia opera. Lugduni, per heredes Iuntae, 1568. [24] Cesare Delphino, phisico parmesano, Mariale della madre Uergine. In Venetia, al segno del Pozzo, 1538. [25] Catalogus sanctorum Petri de Natalibus. Vincentiae, per Henricum de Sancto Vrsio, 1493. [26] Canones Concilij prouincialis Coloniensis, celebrati anno 1536. Venetijs, per Antonium Vincentium, 1544. [27] Caij Valerij Flacci Argonautica. Lugduni, per Sebastianum Griphium, 1540. (f. 226v) [28] Caij Iuuenci presb. De euangelica historia, hexametro carmine. Lugduni, per Ioannem Tornesium, 1553. Coelij Sedulij prŽsb. Opus paschale, seu mirabilium diuinorum, hexametro carmine. Lugduni, per Ioannem Tornesium, 1553. [29] Diui Caecilij Cipriani, episcopi Cartaginensis, Epistolae varijque tractatus et uarij sermones. Item Exhortatio ad martirium ad Fortunatum. In volumen secundum continens uarios tractatus atque sermones. Coloniae, per Heronem Alopicium, 1525. 1127

  1575 sopra il rigo. Segue nulla temporis {***}catione facta depennato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXIV.2,3

ROMA

461

[30] Concordantia discordantium canonum ac Decretorum codex. Venetijs, per Nicolaum Jenson Gallicum, 1474. [31] Compilatio Sexti libri Decretalium in Concilio Lugdonensis per Bonifacium octauum. Item Clementinarum constitutionum. Item XX Constitutiones Ioannis papae XXII. Item Extrauagantes communes. Omnia in unun uolumem antiquissimum congesta. Absque ulla mentione impressoris aut loci ubi impressa sint.

D [32] Decretales, cum summarijs suis et textuum diuisionibus. Venetijs, per Baptistam de Tortis, 1501. [33] Dialogo sopra le imagini sacre di fra’ Costantino da Sienna, canonico regolare della Congregatione di S. Saluadore. In Sienna, per Luca Bonetti, 1595. [34] Dioscorides, De materia medica. Lugduni, per Ioannem Frellonium, 1554. [35] Dante, Inferno, Purgatorio et Paradiso. In Lione, per Guielmo Rouilli, 1575. [36] Dionisius Cartusianus, De quattuor nouissimis. Venetijs, per Bartholomeum Rubinum, 1568.

E [37] Eneide di Virgilio, commentata in uolgare da Gioanni Fabrini da Figino e da Filippo Venuti da Cortona. In Venetia, per Gio. Battista Sessa, 1576. [38] Exercitium spirituale Canonicorum regularium Congregationis sanctissimi Saluatoris. Florentiae, per Georgium Marescotum, 1576. [39] Emanuelis Aluari Gramatica. Venetijs, per Paulul Meietum, 1575. [40] Enchiridion christianae institutionis in Concilio prouinciale Coloniensi editum. Lugduni, per Antonium Vincentium, 1544.

F [41] Fiori della poesia di Marco Antonio Mazzone. In Venetia, per Francesco De Franceschi, 1593. [42] Flores illustrium poetarum Octauiani Mirandulae. Venetijs, ad signum Spei, 1554. [43] Fabrica del mondo di Francesco Alano. In Venetia, per Gio. Battista Ionta, 1584. [44] Felini Sandei Ferrariensis Commentaria in primum librum Decretalium. Venetijs, per Simonem de Luere, 1504.

XXIV.2. ROMA, S. Pietro in Vincoli: Flavio da Gubbio1128. (f. 227r) Ad usum domini Flauij Eugubini. [1] Alfonsi a Castro Contra omnes hereses. AntuerpiŽ, apud her. Ioannis Stelsij, 1565. [2] Alfonsi a Castro1129 De iusta hereticorum punitione. Venetijs, apud Signum Spei, 1549. [3] Ambrosij Calepini Dictionarium. RomŽ, in Ždibus Pop. Rom., 1580. 1128 1129

  Su Flavio da Gubbio, cfr. supra, p. 74, nt. 5.  Segue Dictionarium depennato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

462

ROMA

XXIV.2,4

[4] Annales ecclesiasthici Cesaris Baronij, tom. primus, secundus et tertius. Rome, a. Vaticanum, 1588, ‘90 et ‘92. [5] AndreŽ Eborensis SententiŽ et exempla memorabilia, tom. 2. Venetijs, ex Unitorum Societate, 1585. [6] Arbor uitŽ crucifixŽ d. Vbertini de Casali. Venetijs, a. Andream de Bonettis, 1485. [7] Arithmetica del Pagani. Ferrara, a. Vittorio Baldini, 1591. [8] Arithmetica di Pietro Borgo. Venetia, a. Francesco di Leno, 1561. [9] Baculus sacerdotalis Martini Viualdi. Venetijs, a. Giorgium Variscum, 1599. [10] Bullarium summorum pontificum. RomŽ, a. her. Antonij Bladij, 1588. [11] BaptistŽ Mantuani CarmelitŽ De patientia libri tres. BrixiŽ, a. Bernardinum Misintam, 1497. [12] Bartolomeus a Medina, In Tertiam partem diui ThomŽ. Venetijs, a. S.S. Ioannem et Paulum, 1582. [13] Benedictus Pererius, Super Genesim. RomŽ, a. Georgium Ferrarium, 1589. [14] Biblia sacra. [15] Biblia. Venetijs, a. Iunctas, 1572. [16] Bitonto, Sopra il salmo De profundis. Venezia, a. Gioan de Gara, 1588. [17] Candelabrum aureum Martini Viualdi. BrixiŽ, a. Thomam Bozzolam, 1590. [18] Cathechismus. Venetijs, a. Dominicum Guerreum, 1571. [19] Cathechesis diocesis NeapolitanŽ. Neapoli, a. Horatium Saluianum, 1577. [20] Cathena aurea d. ThomŽ. Venetijs, a. Gratiosum Perchacinum, 1572. [21] Compendium concertationis sapientium Iohanis Bunderij a Gandauo. Venetijs, a. signum Spei, 1548. [22] Compendio degl’Annali ecclesiastici del Panigarola. Roma, a. her. di Gio. Gigliotto, 1590. [23] Compendium historico di Gio. Nicolò Doglioni. Venetia, a. Damiano Zenaro, 1594. [24] Compendium theologiŽ d. ThomŽ r. Pij Bentiuoli, can. reg. S. Saluatoris. Venetijs, a. Iuntas, 1585. [25] Compendium Manualis NauarrŽ. RomŽ, a. Georgium Ferrarium, 1591. [26] Conciliatio locorum comunium totius SacrŽ ScripturŽ per Serafinum. Venetijs, 1561. [27] Concilium Tridentinum. Venetijs , a. Franciscum Zilettum, 1586. [28] Consolatione de’ penitenti di Bartolomeo napolitano. Venetia, a. Girolamo Polo, 1583. [29] Consilia Nauarri, tom. 2. RomŽ, a. Iacobum Tornerium, 1590. [30] Constitutiones editŽ a Marco Antonio Columna in diocesana sinodo. Neapoli, ex officina Saluiana, 1580. [31] Conuersione del peccatore di Federico Pellegrini, tom. 2. Venetia, a. Barezzo Barrezzi, 1591. [32] Corona de’ confessori di Mauro Antonio Berarduccio. Venetia, a. Gio. Battista Vscio, 1586. [33] Decacordum christianum Marci Viguerij. Parisijs, a. Iodocum Badium Ascensium, 1517. [34] De ordine et modo1130 criminaliter procedendi inter regulares ThomŽ Triuisani. 1130

  et modo depennato e corretto sopra il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXIV.2,61

ROMA

463

[35] De ratione studij theologici Laurentij Xerezani erem. ColoniŽ Agr., a. her. Arnoldi Birckmanni, 1575. [36] Decreta in diocesana sinodo Ferrariensi per Fontanam. FerrariŽ, a. Benedictum Mammarellum, 1592. [37] De officio sacerdotis Cesari Filiarchi, tom. 2. FlorentiŽ, a. Antonium Padouanium, 1590. [38] De institutione sacerdotum Petri de Soto. AntuerpiŽ, a. Philippum Nutium, 1566. [39] Dictionarum pauperum de uirtutibus et uitijs Petri Rodulfi a Tosignano. BononiŽ, a. Societatem TypographiŽ, 1580. (f. 227v) [40] Dialoghi di s. Gregorio papa. Venetia, a. her. di Pietro Dehuchino, 1586. [41] Dialoghi di Polidoro Virgilio da Vrbino. Venetia, a. Gabriel Giolito, 1550. [42] Dialoghi del Guazzo. Piacenza, ad instantia di Pietro Tini, 1587. [43] Discritione d’Italia di fra’ Leandro. [44] Doctrina christiana Sebastiani Fanensis. Venetijs, a. Ioannem Baptistam Somaschum, 1566. [45] Enchiridion confessariorum Nauarri. Venetijs, a. Franciscum Zilettum, 1584. [46] Explicationes catholicŽ locorum SacrŽ ScripturŽ per Felicianum Capitonum, tom. 21131. ColoniŽ, a. Maternum Cholinum, 1581. [47] Expositio septem Psalmorum penitentialium Gulielmi Pepini. Venetijs, a. Ioa. Baptistam Somaschum, 1573. [48] Fabrica degl’horologi solari di d. Valentino Pini, can. reg. Venetia, a. Marco Guarisco, 1598. [49] Fiamma del diuino amore di Cipriano Verardi. Brescia, a. Vincentio Sabbio, 1580. [50] Flores theologicarum quŽstionum. Venetia, a. Damianum Zenarium, 1586. [51] Franciscus Toletus, Super Euangelium Ioannis. RomŽ, a. Iacobum Tornerium, 1588. [52] Francisci Vallesij De his quŽ scripta sunt phisicŽ in libris sacris. AugustŽ Taurin., a. Nicolaum Beuilaquam, 1587. [53] Gabrielis Paleotti De sacri consistorij consultationibus. Venetiis, a. Minimam Societatem, 1594. [54] Gabrielis Biel Sermones totius anni et de sanctis, tom. 2. BrixiŽ, a. Petrum Bozzolam, 1583. [55] Giardino del Scarsella, tom. 3. Venetia, a. Gio. Battista Somascho, 1589. [56] Gio. Andrea Giglio, Dell’emulatione che il demonio ha fatto a Dio. Venetia, a. Francesco De Franceschi, 1563. [57] HeliŽ Capreoli Brixiensis De christianŽ fidei confirmatione. FerrariŽ, a. Laurentium Rubeum, 1520. [58] Hieronimi Plati De bono statu religiosi. RomŽ, a. Iacobum Tornerium, 1590. [59] Hieronimi Ossorij De letitia cŽlesti. ColoniŽ, a. her. Arnoldi Birckmanni, 1581. [60] Historia dell’huomo di Lodouico Sensi, perugino. Perugia, a. Baldo Saluiani, 1577. [61] Homelie di Francesco Catani. Fiorenza, a. Leonardo Torrentino, 1559. 1131

  Tom. 2 sopra il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

464

ROMA

XXIV.2,62

[62] HomeliŽ Ioannis MariŽ Verrati in Euangelium Ioannis. Venetijs, a. her. Ioannis MariŽ Bonelli, 1571. [63] HomeliŽ Eusebi Miseni. LutetiŽ Paris., a. Nicolaum Diuitem, 1547. [64] HomeliŽ prŽstantissimorum doctorum in totius anni Euangelia. ColoniŽ, a. Maternum Cholinum, 1576. [65] Iacobus de Valentia, Super Psalmos. Venetijs, a. Fabium et Augustinum Zopinos, 1581. [66] Il glorioso triompho del christiano del p. don Gabriel Pascoli. Ferrara, a. Giulio Cesare Cagnacini, 1587. [67] Institutioni del buono et beato uiuere di Marco Marulo. Venetia, a. Francesco Bindoni, 1569. [68] Institutio christiana Sebastiani Amiani. Venetiis, a. Andream Arriuabenum, 1562. [69] Institutione de’ confessori del Medina. Venetia, a. Sebastiano Dalle Donne, 1586. [70] Institutiones iuris canonici Lancellotti. RomŽ, a. Giorgium Ferrarium, 1583. [71-73] Ioannis Raulini Serm. domenicales, quadragesimales et de sanctis, tom. 3. Venetijs, a. Ioannem Baptistam Somaschum, 1576. [74] Iudiciale inquisitorum fratris Vmberti Ord. Pred. RomŽ, a. her. Antonij Bladij, 1570. [75] Landulphus, De vita Christi. Venetijs, a. Bartolomeum Rubinum, 1568. [76] Latantius Firmianus. Lugduni, a. Iacobum Tornesium, 1553. [77] Lettere familiari del Tolomeo. Venetia, a. Gabriel Giolito, 1571. [78] Lettioni di Benedetto Varchi, fiorentino. Fiorenza, a. Filippo Giunti, 1590.

XXV.1. PIACENZA, S. Eufemia1132. (f. 228r) Libri omnes, et typis Žditi et manuscripti, qui reperiuntur in monasterio SanctŽ EufemiŽ PlacentiŽ Canonicorum regularium Sancti Salvuatoris.

A [1-2] Adrianus Sextus, Super quartum Sententiarum et Quolibeta. Venetijs, per Iohannem de Dinslaken, 1522. [3] Alphonsus de Castro Zamorensis, Aduersus omnes hŽreses. Venetijs, in vico SanctŽ MariŽ FormosŽ, ad signum Spei, 1555. [4] Alphonsi Bauosi Bononiensis, can. Sancti Saluatoris, Liber secundus Phisicorum. Manuscriptus. Lectus BononiŽ. [5] Alphonsus Spezzani Ferriarensis, can. Sancti Saluatoris, Lectiones manuscriptŽ in sextum et octauum Physicorum. LectŽ Fani. [6] Aldi Manutij ElegantiŽ. Venetijs, apud Aldum, 1586. [7] Alonso d’Orosio, Esame della conscienza. In Venetia, appresso i Guerra, 1596. [8] Alessio Figliucci, Tradutione del Cathechismo romano. In Venetia, per Aldo Manutio, 15731133. [9] Agostino da Matrice, Minor osseruante, Interrogatorio utile et necessario per li confessori. In Piacenza, per G[i]oanni Bazacchi, 1597. 1132 1133

  Per la nota storica e bibliografica sull’insediamento cfr. supra, p. 104, nt. 3.   1573 sotto il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXV.1,33

PIACENZA

465

[10] Alberti Magni Compendium theologiŽ. Venetijs, 15881134. [11] Logica. Venetijs, sumptibus hŽredum Octauiani Scoti, 1532. [12] Alberti Pigij Campensis ControuersiŽ. ColoniŽ, ex officina Melchioris Nouesiani, 1542. [13] Eiusdem HierarchiŽ ecclesiasticŽ assertio. ColoniŽ, apud Melchiorem Nouesianum, 1538. [14] Alexandri Achilini Opera philosophica. Venetijs, apud hŽredes Octauiani Scoti, 1508. [15] Alexandri Afrodisei Comentaria in libros Priorum. Apud Hieronymum Scotum, Venetijs, 1549. [16] In secundum Posteriorum. Apud eundem, 1568. [17] In libros Topicorum. Apud eundem, 1554. [18] In libros Elencorum. Apud eundem, 1546. [19] Ambrosij, Mediolanensis episcopi, Comentaria in Epistolas d. Pauli. Deest impressor et locus et tempus impressionis. [20] Eiusdem Opusculum De obitu Satiri fratris sui, una cum libello De resurrectione et cruce Domini. Mediolani, per Vldericum Scinzenzeler Teutonicum, 1488. [21] Ambrosius Catarinus Politus Senensis, Annotationes in Comentaria Caietani. Lugduni, apud Mathiam Bonhomme, 1542. (f. 228v) [22] Ambrosius Calepinus. Septies. Venetijs, in Ždibus Manutianis, 1573. [23] Ibidem, 1583. [24] 2. Venetijs, apud Iohannem Griphium, 1561. [25] Ticini, apud Hieronymum Bartholum, 1584. [26] Ambrogio Calepino, breuemente uolgaregiato dal signor Lucio Minerbi, romano. A S. Luca, al segno del Diamante, 1553. [27] Venetijs, apud Iohannem Griphium, 15901135. [28] Anno santo, con suoi frutti et indulgenze, raccolti da Pietro Francesco Zino, canonico di Verona. In Venetia, 1575. [29] Antonius Posseuinus, Bibliotheca selecta. Romae, ex Typographia Vaticana, 1593. [30] Angeli de Omnibonis Mantuani, can. regularis S. Saluatoris, Lectiones manuscriptŽ in Logicam, in primum et secundum Physicorum. LectŽ Candianae, uarijs temporibus. [31] Item Uaria eiusdem scripta logica, philosophica et theologica per hypotheses digesta, collecta ex uarijs et probatis auctoribus. [32] Antonij Philotei Compilatio decretorum et canonum Concilij Tridentini. Venetijs, ad candentis SalamandrŽ insignem, 1566. [33] D.1136 Anselmi Comentaria in omnes Epistolas d. Pauli. Venetijs, ad signum Spei, 1547. 1134   Gli item [10]-[11] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Alberti Magni. 1135   Gli item [22]-[27] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Ambrosius Calepinus. Septies. 1136   D. sul margine esterno.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

466

PIACENZA

XXV.1,34

[34] Anibal Rosellus, De septem catolicŽ EcclesiŽ sacramentis. PostaniŽ, apud Iohannem Wolrabi, 15891137. [35] Antonij Menu Romani, Societatis Iesu, Lectiones manuscriptŽ in Primam parte d. ThomŽ, in Tertiam par. et in Metaphisicam. LectŽ Patauij, uarijs temporibus. [36] Antonij de Rampelogis FigurŽ BibliŽ. Tenetur permittente reuerendo patre inquisitore. [37] Arnaldi Belloisij Declaratio difficilium terminorum theologiŽ. Venetijs, apud Aldum, 1586. [38] Antonij Montecatini Comentaria in tertium librum De anima. FerrariŽ, apud hŽredes Francisci Rubei, 1576. [39] Eiusdem Comentaria in octauum Physicorum. FerrariŽ, apud Benedictum Mamarellum, 1591. [40-41] Aristotelis StagiritŽ Opera. Bis. Venetijs, 1576 et 1584. [42] Auerrois Opera. Venetijs, 1562. [43] Anibal Caro, Virgilio uulgare. In Mantua, appresso Francesco Osanna, 1578. [44] Lettere familiari. In Venetia, appresso Bernardo Giunti e fratelli, 1591. [45] Rime. In Uenetia, per Bernardo Giunti e fratelli, 15841138. (f. 229r) [46] Apologia degl’ academici de’ Banchi di Roma, contra Lodouico Casteluetro. In Parma, apresso Seth Viotto, 1573. [47-48] Archangeli Mercenarij Dilucidationes in plura Aristotelis et Auerrois loca. Venetijs, apud Paulum Meietum, 1574 et 1582. [49] Eiusdem Disputatio de putredine. Patauij, apud Paulum Meietum, 1583. [50] Aurelij a Linario De logica tractatus. FlorentiŽ, apud Bartholomeum Sermartellium, 1576. [51] Agostino Gallo, Dell’agricoltura. In Turino, appresso Gio. Dominico Tarino, 1588. [52] Agostino Guerieri, 50 casi decisi. In Venetia, per Francesco Ziletti, 1587. [53-54] Augustini Suessani Comentaria in libros Physicorum. 1549 et 1569. [55] Dilucidationes MethaphisicŽ. 1559. [56] In libros MethaphisicŽ. 1547, apud Hyeronymum Scotum, Venetijs. [57] In lib. Topicorum. 1555. [58] In libros Priorum. 1554. [59] In libros Posteriorum. Apud Octauianum Scotum, 1552, Venetijs. [60] In libros De anima. Venetijs, apud Lucam Antonium Iuntam, 1523. [61] Ragionamenti morali. Venetia, per Plinio Pietra., 15541139. [62] Augustinus Steucus, In Iob. Ter. Venetijs, apud Comino de Tridino Montisferrati, 1567. [63] Recognitio Ueteris Testamenti. Lugduni, apud Griphium, 1531. [64] Super Psalmos. Lugduni, apud Griphium, 1548. [65] De perhenni philosophia. Lugduni, apud Griphium, 1540. [66] Opera omnia. Venetijs, apud Dominicum Nicolinum, 15911140.   1589 sotto il rigo.   Gli item [43]-[45] sono uniti da una parentesi graffa a sinistra della quale si legge Annibal Caro. 1139   Gli item [55]-[61] sono allineati a destra sotto il titolo degli item [53]-[54]. L’item [61] è stato aggiunto. 1140   Gli item [63]-[66] sono allineati a destra sotto il titolo dell’item [62]. 1137 1138

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXV.1,93

PIACENZA

467

B [67] Biblia sacra. Cum glosa. Venetijs, 1587. [68] Lugduni, apud Guglielmum Rouilium, 1567. [69] Venetijs, ex officina Iuntarum, 1579. [70] Venetijs, per Octauianum Scotum Modoetiensem, 1480. [71] Venetijs, per Hieronymum de Paganinis Brixiensis, 1492. [72] Venetijs, apud hŽredes Nicolai BeuilaquŽ1141 et socios, 1578. [73] Venetijs, per Simonem Biuilaquam, 1494. [74] Venetijs, per Simeonem dictum Beuilaqua, 1498. [75] AntuerpiŽ, apud Christophorum Plantinum, 15651142. (f. 229v) [76] Battista Guarini, Secretario. Venetia, appresso Roberto Meietti, 1594. [77] Lettere. Venetia, presso Gio. Battista Ciotti, 1594. [78] Pastor fido. Venetia, presso Francesco De Franceschi, 15951143. [79] Bartholomeus Medina, In Primam SecundŽ d. ThomŽ. Venetijs, apud Petrum Deuchinum, 1580. [80] In Tertiam partem d. ThomŽ. Venetijs, apud SS. Iohannem et Paulum, 15821144. [81-83] Bartholomei Fumi Villaurea. Summa armilla. 3. Venetijs, ex officina heredum Melchioris SessŽ, 1580. Venetijs, apud Atobellum Salicatium, 1572. Lugduni, apud Benedictum Boxerium, 15601145. [84] Bartholomei ab Angelo Examen confessoriorum. Venetijs, sumptibus Iacobi de Maria bibliopolŽ Neapolitani, 1583. [85] Bartholomei Caranzani Summa conciliorum. Venetijs, ad signum Spei, 1549. [86] Bartholomei Vgolini De sacramentis nouŽ legis tabulŽ. Arimini, typis Ioannis Simbenaei, 1587. [87] Bartholomeo D’Angelo napoletano, Il bel morire. Venetia, per Girolamo Polo, 1588. [88] Bernardi Opera. Venetijs, apud Iuntas, 1583. [89] Eiusdem Sermones. Venetijs, per Petrum de Quarengijs Bergomensem, 1512. [90] Bernardini PetrellŽ Opera logica. 2. Patauij, apud Paulum Meietum, 1583. [91] Benedicti Pererij, Societate Iesu, Comentaria in Danielem. RomŽ, in aedibus Populi Romani, 1587. [92] Esiusdem De principijs et affectionibus rerum naturalium. RomŽ, ex officina Iacobi Tornerij et Iacobi BirichiŽ, 1585. [93] BonauenturŽ, episcopi Albanensis, Doctoris Seraphici Comentaria in quattuor libros Sententiarum. Venetijs, ad signum Seminantis, 1573.   ui aggiunto nell’interlinea.   Le note tipografiche degli item [67]-[75] sono incolonnate a destra, mentre a sinistra, al centro, si legge Biblia sacra. 1143   Gli item [76]-[78] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Battista Guarini. 1144   Gli item [79]-[80] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Bartholomeus Medina. 1145  [81-83] Le note tipografiche dei tre item sono unite da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge il titolo comune. 1141

1142

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

468

PIACENZA

XXV.1,94

[94] BonauenturŽ Blanci Cotignolani Quadragesimale, et De illustribus Antiqui et Noui Testamenti. BononiŽ, in Ždibus Io. BaptistŽ Faelli, 1534. [95-96] Boethij Dialectica et de Trinitate et de una persona Christi. Venetijs, apud Iohannem Griphium, 1560.

C [97] Carolus Sigonius, De episcopis Bononiensibus. BononiŽ, per Alexandrum Benatium, 1586. [98] Chathena in Iob, i. 12 GrŽciŽ doctorum explanationibus contexta, a Paulo Comitolo Perusino, Societatis Iesu, e Greco in Latinum conuersa. Venetijs, apud Iolitos, 1587. [99] Cathechismus ex decreto Con. Trid. 4. Venetijs, apud Aldum, 1575. 2. [100] Bergomi, typis Comini VenturŽ et sociorum, 1586. [101] Volgare, tradotto per Alesso Figliucci. Venetia, appresso Girolamo Polo, 15741146. [102] Caesaris Comentaria. Lugduni, apud Antonium de Harsy, 1571. [103] Cesare Campana, HistoriŽ. In Turino, appresso Gio. Domenico Tarino, 1598. [104] Cesare Calderari, Concetti scritturali sopra il Magnificat. Venetia, per gli heredi di Marchio’ Sessa, 1593. (f. 230r) [105] Cesare Bottoni, Osseruationi sopra i giubilei. Piacenza, apresso Gioan Bazacchi, 1587. [106] CŽsaris Baronij Anales Ecclesiastici. RomŽ, apud Sanctam Mariam in Vallicella, tom. primus, 1593. Tom. secundus, tertius et quintus. 1594. Tom. quartus et sextus. 1595. Tom. septimus. Ex Typographia Vaticana, 1596. [107] Claudis Guilliandus Bellyocensis, In Matheum. Parisijs, apud Iohannem de Roigni, 1562. [108] Idem, In omnes d. Pauli Epistolas. Ibidem, 1548. [109-110] Chrisostomi Iauelli Opera. 2. Venetijs, apud hŽredem Hieronymi Scoti, 1577. Venetijs, apud Iohannem Mariam Bonellum, 15651147. [111] Logica. Apud Fabium et Augustinum fratres, 1582, Venetijs. [112-113] Colegium Conimbricense Societatis Iesu, Comentaria in Physichorum, De cŽlo, De generatione et De paruis naturalibus libros. ColoniŽ, sumptibus Lazari Zetzeueri, 1596. [114] Concilium Tridentinum. 5. Venetijs, apud Hieronymum Polum, 1583. 2. [115] Venetijs, apud Petrum Deuchinum, 1574. [116] Venetijs, ex officina Stelle Iordani Zileti, 1579. [117] Venetijs, 15651148. [118] Constitutiones et regula Canonicorum regularium S. Saluatoris. 3. RomŽ, apud Paulum Bladum, 1592. 1146   Le note tipografiche degli item [99]-[101] sono unite da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge il titolo comune. 1147   Le note tipografiche dei due item sono unite da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge il titolo comune. 1148   Gli item [114]-[117] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Concilium Tridentinum, 5.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXV.1,142

PIACENZA,

469

[119] Cornelij Iansenij Comentaria in suam concordiam, ac totam historiam euangelicam. Venetijs, apud hŽredes Melchioris SessŽ, 1579. [120] Cornelij Mussi1149, episcopi Bituntini, In Epistolam ad Romanos. Venetijs, apud Iuntas, 1588. [121] Synodus Bituntina. Venetijs, apud Iolitos, 1579. [122] Prediche. In Venetia, appresso Gabriel Giolito, 15711150. [123] Calistus Placentinus, canonicus reg. Lat., Enarationes Euangeliorum septuagesimŽ usq. ad octauam PaschŽ, iuxta sensum literalem. Lugduni, apud Petrum Landri, 1573. [124] ConcordantiŽ BibliŽ. 1526. [125] Cosmas Damianus, In Canticis canticorum. Venetijs, apud Foelicem Valgrisium, 1585. [126-127] Christophorus Siluestranus, In primum et tertium Sententiarum. VeronŽ, apud Sebastianum a Donnis, 1591.

D [128-129] Diego Stella, Disprezzo della uanità del mondo. 2 . Venetia1151, appresso Francesco Ziletti, 1583. 15841152. [130] Dittionario, uulgare et latino, per Filippo Venuti da Cortona. In Pauia, appresso Girolamo Bartholi, 1535. (f. 230v) [131] Dionisio Cartusiano, D’i 4 nouissimi. Venetijs, apud Franciscum Ziletum, 1586. [132] Dictionarium Latinum Horatij ToscanellŽ. Venetijs, apud Vincentium Valgrisium, 1569. [133] Didaci Couaruuias Aleyua Toletani Opera omnia. Venetijs, apud Gasparem Bindonum, 15881153. [134] Dominicus Sotus, In Epistolam ad Romanos. AntuerpiŽ, in Ždibus Iohannis Steelsij, 1550. [135-137] In quartum Sententiarum. 3. Venetijs, 1569. Venetijs, apud Iohannem et Andream Zenarium, 1589. Venetijs, apud Iohannem Mariam Lenum, 1575. [138-140] De iustitia et iure. Lugduni, apud Iohannem Iacobi IuntŽ filium, 1582. Venetijs, apud Gratiosum Percacinum, 1568. Venetijs, apud Floravantem a Plato, 1589. [141] De natura et gratia, cum Apologia ad Catarinum de certitudine gratiŽ. Venetijs, apud Floravantem a Plato, 1584. [142] De ratione tegendi et detegendi secretum, 2. RomŽ, in Ždibus Populi Romani, 15741154.   Mussi su correzione.   Gli item [120]-[122] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Cornelij Mussei episcopi Bituntini. 1151   Venetia aggiunto sopra il rigo. 1152   Le due date sono unite da una parentesi graffa. 1153   1588 sotto il rigo. 1154   1574 sotto il rigo. 1149

1150

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

470

PIACENZA

XXV.1,143

[143] Logica. Venetijs, sub signo Pauonis, 15741155. [144-145] Dominicus Bannes, In Primam par. 2. Venetijs, ad signum ConcordiŽ, 1585. Venetijs, apud hŽredes Melchioris Sesse, 1591. [146] In Secunda secundŽ. 2. Venetijs, apud Bernardum Iuntam, 1586. [147] Comentaria et questiones in libros Aristotelis De generatione. Venetijs, apud Iuntas, 15871156. [148] Domenico Delfino, Sommario de tutte le scienze. In Venetia per ordine di Francesco Sansouino, 1568.

E [149] Egidius Romanus, In libros De anima. Venetijs, apud Octauianum Scotum, 1496. [150-152] In libros Priorum, Posteriorum et Elencorum. Venetijs, per Simonem de Luere, 150{*}1157. [153] EuangelistŽ Bosij Patauini Theoremata theologica. RomŽ, ex Typographia Vaticana, 15{**}. [154] Eusebij Panphili CŽsariensis Cronicon opus. BasileŽ, apud Henricum Petrum, 1536. [155] Eustachio Castagnini, canon. reg. di S. Saluatore, Porto sicuro de’ tribulati. Rauenna, appresso Cesare Cauazza, 1584.

F [156] Fabij Incarnati Neapolitani Scrutinium sacerdotale. Venetijs, apud Dominicum de Imbertis, 158{*}. [157] Felice Figliucci senese, Sopra i X lib. dell’Etica di Aristotele. Venetia, per Gio. Maria Bonelli, 1552. [158] Fior di virtù istoriato, utilissimo a ciascun fedel christiano. Venetia, appresso il Guadagnino, 1579. (f. 231r) [159] Flaminij Nobilij Lucensis Quaestiones logicŽ. LucŽ, apud Vincentium Busdracum, 1562. [160] De hominis felicitate; De uera et falsa voluptate; De honore. LucŽ, apud Vincentium Busdracum, 15631158. [161] Franciscus Picolomineus Senensis, In philosophiam naturalem. Venetijs, apud Franciscum de Franciscis Senensem, 1596. 1155   Gli item [134]-[143] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale è aggiunto Dominicus Sotus, mentre le note tipografiche degli item [135-137] sono riunite da un ulteriore parentesi graffa, a sinistra della quale si legge il titolo comune; anche le note tipografiche degli item [138-140] sono unite da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge il titolo comune. 1156   Gli item [144]-[147] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale è aggiunto Dominicus Bannes, mentre le note tipografiche degli item [144]-[145] sono unite da un’ulteriore parentesi graffa, alla sinistra della quale è aggiunto In Prima par., 2. 1587 sotto il rigo. 1157   Gli item [149]-[152] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Egidius Romanus. La legatura stretta impedisce la corretta lettura delle date di alcuni item. 1158   Gli item [159]-[160] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale è aggiunto Flaminij Nobilij Lucensis.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXV.1,181

PIACENZA

471

[162] In philosophiam moralem. 2. Venetijs, apud Franciscum de Franciscis Senensem, 15831159. [163] Lectiones manuscriptŽ in Logicam; In primum, secundum et octauum Physicorum; In libros De cŽlo; In libros De generatione; In libros De anima. LectŽ Patauij, diuersis temporibus1160. [164] Francisci Toleti Summa de instructione sacerdotum. Mediolani, apud Hyeronymum Bordonium, 15991161. [165] In Logicam. Venetijs, apud Fabium et Augustinum fratres, 15871162. [166] Francisci a Victoria Relactiones. SalmanticŽ, apud Iohannem a Canoua, 1565. [167-169] Summa sacramentorum. 3. Lugduni, apud Alexandrum Marsilium, 1584. Venetijs, apud Christophorum Zanetum, 1571. Calari, apud Vincentium Sembeninum Salodiensem, 15701163. [170] Francisci ArolŽ ConcordantiŽ maiores SacrŽ BibliŽ. Lugduni, per Sebastianum Griphium, 1551. [171] Francisci RiberŽ Villacastinensis, Societatis Iesu, In Apocalypsyn. Lugduni, ex officina Iuntarum, 1593. [172] Eiusdem In 12 prophetas. ColoniŽ AgrippinŽ, in officina Brickmanica, sumptibus Arnoldi Mylij, 1593. [173-175] Franciscus Suarez, 2, In Tertiam partem d. ThomŽ. Lugduni, ex officina Iuntarum, 1594. Venetijs, apud Minimam Societatem, 1592 et 15971164. [176] Franciscus Titelmanus Haselensis, Summa mysteriorum ChristianŽ fidei. Lugduni, apud Theobaldum Paganum, 1547. [177] Franciscus Bonamicus Florentinus, De motu. FlorentiŽ, apud Bartholomeum Sermartelium, 15911165. [178] Franciscus Vicomercatus, In tertium lib. De anima. Venetijs, apud Hieronimum Scotum, 1566. [179] Et in libros Physicorum. Venetijs, apud Hieronymum Scotum, 15641166. [180] Franciscus Bordinus, De potentijs animŽ. BononiŽ, apud Peregrinum Bonardum, 1567. [181] Franciscus Petrarca, senza comento. Venetia, appresso Mar[c]’Antonio Zaltieri, 1592.   1583 su correzione.   Gli item [161]-[163] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale è aggiunto Franciscus Picolomineus Senensis. 1161   1599 sotto il rigo. 1162   Gli item [164]-[165] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale è aggiunto Francisci Toleti. 1163   Gli item [166]-[169] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Francisci à Victoria., mentre le note tipografiche degli item [167]-[169] sono unite da un’ulteriore parentesi graffa, a sinistra della quale si legge il titolo comune: Summa sacramentorum. 1164   Le note tipografiche degli item [173]-[175] sono unite da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Franciscus Suarez, In Tertiam partem d. ThomŽ. 2. 1165   1591 sotto il rigo. 1166   Gli item [178]-[179] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Franciscus Vicomercatus. 1159

1160

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

472

PIACENZA

XXV.1,182

[182] Con gli auertimenti di Giulio Camillo et annotationi del Dolce. Venetia, appresso Giolito De Ferrari, 15571167. [183] Francesco Guicciardini, Epitome dell’Istorie d’Italia. Venetia, per ordine di Giacomo Sansouino, 15801168. [184] Detti e fatti arguti, raccolti dall’istesso. Venetia, appresso Christoforo Zanetti, 15711169. (f. 231v) [185-186] Francesco Aluno, Fabrica del mondo. In Venezia, 1581. Venezia, apresso Giouan Battista Vscio, 15881170. [187] Francesco a Lopes, Historie dell’Indie. Venetia, appresso Giordano Ziletti, 1578. [188] Francesco Panigarola, Quadragesimale. Venetia, appresso Domenico Farri, 1597. [189] Prediche straordinarie. 2. Venetia, appresso Giovan Battista Ciotti, 1592. [190] Dichiaratione de’ Salmi. Venetia, appresso Andrea Muschio, 1586. [191-192] Raggionamenti sopra la passione. 2. Venetia, appresso Piero Dusinelli, 1597. Venetia, appresso Francesco De Francesci, 15921171.

G [193] Gabriel Biel, Comentaria in lib. Sententiarum. BrixiŽ, apud Thomam Bozolam, 1574. [194-195] Expositio canonis missae. 2. BrixiŽ, apud Petrum Bozolam, 1576. Venetijs, apud hŽredes Melchioris SessŽ, 15671172. [196] Gregorij papŽ, cognomento Magni, Opera omnia. BasileŽ, 1564. [197-198] Gregorij de Valentia In Summam d. ThomŽ, primus tomus. Venetijs, apud Io. Baptistam Ciotum, 1592. Secundus tomus. Venetijs, apud Societatem Minimam, 1593. Tertius et quartus tomus. Ingolstadij, 15971173. [199] Libri de Trinitate. Ex officina Dauidis Sartorij, 15861174. [200-201] Gregorij papŽ Dialogus; et 40 homeliŽ in Euangelia. Parisijs, apud Iohannem Parisiensem, 15111175. 1167   Gli item [181]-[182] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Franciscus Petrarca. 1168   1580 sotto il rigo. 1169   Item aggiunto. 1170   Le note tipografiche dei due item sono unite da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Francesco Aluno, Fabrica del mondo. 1171   Gli item [188]-[192] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Francesco Panigarola, mentre le note tipografiche degli item [191]-[192] sono unite da un’ulteriore parentesi graffa, a sinistra della quale si legge il titolo comune: Raggionamenti sopra la passione, 2. 1172   Gli item [193]-[195] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale è aggiunto Gabriel Biel, mentre le note tipografiche degli item [194]-[195] sono unite da un’ulteriore parentesi graffa, a sinistra della quale è aggiunto il titolo comune: Expositio canonis Missae. 1173   Le note tipografiche dei due item sono unite da una parentesi graffa, a sinistra della quale è aggiunto Iacobus de Valentia, Super Psalmos et Cantica. 1174   Gli item [197]-[199] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Gregorij de Valentia. 1175   1511 sotto il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXV.1,223

PIACENZA

473

[202] Gabrielis BarletŽ Sermones quadragesimales et de sanctis. Apud Iacobum Iuntam, Lugduni, 1539. [203] Eiusdem Sermones. Venetijs, ex officina Iohannis Baptiste Somaschi, 1571. [204] Gabriello Alphonso de Herrera, Agricoltura de diuersis. Venetia, per Francesco Sansouino, 15781176. [205] Gratiani Decretales. Venetijs, per Andream de Torresanis de Asula, 1498. [206] Gratiani Decretum. Parisijs, ex officina viduŽ Claudij Chevalonei, 1538. [207] Gofredi Summa, recognita a Leonardo Mantuano. Venetijs, apud Christoforum de Zanetis, 15701177. [208] Guglielmi Peraldi Summa uirtutum ac uitiorum. Venetijs, sub signo Angeli Raphaelis, 1584. [209] Giacomo Bosio, Dell’istoria della sacra religione et militia di s. Giouanni Gerosolimitano. In Roma, nella Stamperia Apostolica Vaticana, 1594. [210-211] Gioan Lorenzo d’Anania, Fabrica uniuersale del mondo. 2. In Uenetia, presso il Muschio, 1582. L’altra. In Uenetia, ad instantia di Aniello S. Vito di Napoli, 1576. [212] Gio. Battista Domenichi da Ferrara, Sermoni sopra le 7 parole dette in croce et alcune prediche. In Ferrara, per Benedetto Mammarello, 1592. (f. 232r) [213] Gioanni Della Casa, Rime et prose. Venetia, appresso Domenico Farri, 1579. [214] Guglielmo di Salusto, signor di Bartas, La diuina settimana, tradotta in uerso sciolto italiano dal signor Ferrante Guisone. 2. Venetia, presso Gio. Battista Cioti, 1595. [215] Gio. Andrea Anguilara, Traduttion delle Metamorfosi d’Ouidio. Venetia, presso gli heredi di Pietro Deuchino 1588. [216] Gio. Andrea Griffoni, Speculum linguŽ LatinŽ. Venetia, appresso Gabriel Giolito, 1559. [217] Gio. Battista Posseuino, Sopra gl’hinni. Perugia, appresso gl’heredi di Andrea Bresciano, 15941178. [218] Gio. Boccatio, Genealogia de’ dei. 2. Venetia, appresso Fabio et Agostino Zoppini, 1581. [219] Gioanni Sacrobosco, Sphera, tradotta da Pier Vincentio Dante. Fiorenza, nella stamperia di Giunti, 1571. [220] Gioan Giusto Larispregio, Trattato spirituale. Fiorenza, presso Giuliano Bacciolini, 1583. [221] Gio. Paolo da Como, Dialogo della fede christiana. Venetia, presso gl’ heredi di Francesco Rampacetto, 1579. [222] Guidonis Rocherij Enchiridion sacerdotum. Venetijs, apud Gratiosum Percacinum, 1570. [223] Gioanni di Argomanas, Trattato del ualore et effetto dell’indulgentie. Venetia, 15701179.   1578 sotto il rigo.   1570 sotto il rigo. 1178   1594 sotto il rigo. 1179   Al centro del rigo inferiore lettera H depennata . 1176 1177

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

474

PIACENZA

XXV.1,224

[224] Giouan Hauarte, Essamme degl’ingeni, tradotto dal spagnolo per Camillo Camilli. Venetia, presso Aldo, 1586. [225] Giacomo Sanazzaro, Arcadia. Venetia, per Francesco Bindoni, 1533.

H [226] Herueus Brito, In quartum Sententiarum. Venetijs, per Lazarum de Soardis, 1505. [227] Hieronymi SauonarolŽ Confessionale. PlacentiŽ, apud Iohannem Bazachium, 1598. [228] HomiliŽ, ex patribus collectŽ ab Albino Flacco Alcuino. ColoniŽ, apud Maternum Cholinum, 15691180. [229] Hieronymi Seripandi In Epistolam ad Galatas. Venetijs, apud Bartholomeum Rubinum, 15691181. [230] Hieronymus Platus, De bono status religiosi. Lugduni, apud Io. Baptistam Buysson, 1596. [231] Hieronymi Mengan. Flagellum demonum. BononiŽ, apud Iohannem Rosium, 1577. [232] Hieronymi Teutonici Compendium SummŽ theologiŽ d. ThomŽ. Venetijs, ex officina Damiani Zenarij, 1585. [233] Hieronymi Balduini Opera logica. Venetijs, apud Iohannem Griphium, 1563.

I [234] Iacobus Zabarella, Opera logica. 2. Venetijs, apud Paulum Meietum, 1578. [235] Eiusdem De rebus naturalibus. Venetijs, apud Paulum Meietum, 1590. [236] Iacobus Faber, Comentaria in Ethicam Aristotelis. Parisijs, apud Iacobum Kerner, 15391182. (f. 232v) [237] Iacobus Lauezolius, De habitu canonico. FerrariŽ, apud Victorium Baldinum, 1585. [238-239] Iacobus de Valentia, Super Psalmos et Cantica. Venetijs, apud Bartholomeum Rubinum, 1568. Venetijs, apud hŽredes Melchioris SessŽ, 15681183. [240] Iacobi de Voragine Sermones de tempore et de sanctis. Venetijs, per Simonem de LuerŽ, 1497. [241] Iacobus Sanazarus, De partu Virginis. Venetijs, apud hŽredes Aldi, 1535. [242] Iohannis Crisostomi Opera. BasileŽ, 1547. [243] Iohannis Cassiani De institutis et zenobiorum origine. BononiŽ, per Benedictum Hectoris, 15211184. [244] Iohannis Romberch de Kyrspe Congestorium artifitiosŽ memoriŽ. Venetijs, per Melchiorem Sessam, 1533.   1569 sotto il rigo.   1569 sotto il rigo. 1182   1539 su correzione. 1183   Le note tipografiche dei due item sono unite da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Iacobus de Valentia, Super Psalmos et Cantica. 1184   1521 sotto il rigo 1180 1181

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXV.1,266

PIACENZA

475

[245] Iohannes Trullus, De Ordine Canonicorum regularium. BononiŽ, apud Iohannem Rossium, 1590. [246] Iohannis Langhecrucij Hiluarembecani Speculum de uita et honestate canonicorum. Duaci, ex officina Bogardi, 15871185. [247] Iohannes Medina, De poenitentia, restitutione et contractibus. Ingolstadij, ex typographia Dauidis Sartorij, 1581. [248] Iohannis Francisci Quintiani De syllabarum quantitate. Venetijs, per Bernardinum Bindonum, 15441186. [249] Iohannis de Lapide Decisiones aureŽ circa cŽlebrationem missarum. Patavij, apud Franciscum Bolzetam, 1599. [250] Iohannis Cesarij Dialectica. 2. Venetijs, apud Iohannem Mariam Lenum, 1579. [251-252] Ioannes de Ianduno, Questiones in Physicam. Venetijs, 1506. Venetijs, apud hŽredes Hieronimi Scoti, 1575. [253] In Metaphisicam. Venetijs, apud hŽredes Octauiani Scoti, 1505. [254] In libros De cŽlo; In librum De substantia orbis. Venetijs, apud hŽredem Octauiani Scoti, 14931187. [255] Ioannis Iacobi Calabri Expositio prologi posterioristici. Patauij, apud Iacobum Fabrum, 1552. [256] Disputationes metaphisicŽ. Venetijs, apud Franciscum Ziletum, 15721188. [257] Ioannes Capreolus, In primum Sententiarum. Venetijs, apud Georgium Ariuabenum, 1514. [258] Ioannes Segobiensis, De prŽdicatione euangelica. BrixiŽ, apud Petrum Mariam Marchettum, 1586. [259] Ioannis Echij HomeliŽ omnes. Parisijs, apud Poncetum Le Preux, 1538. [260] Enchiridion locorum. Venetijs, in officina D. Bernardini, 15381189. [261-262] Ioannis Tabiensis Summa, nuper a Leonardo Mantuano recognita1190. Venetijs, 1580. Venetijs, apud Fabium et Augustinum Zopinos, 15801191. [263] Ioannis BaptistŽ Catechesis seu instructio. PlacentiŽ, apud Ioannem Bazachium, 1582. [264] Ioannis Aquilani Sermones. Pentio de Leuco impressi, 1522. [265] Ioannis de Sacrobusto Sphera. Venetijs, apud Melchiorem Sessam, 1557. [266] Ioannes Ludouicus Viues, Flores Italici ac Latini sermonis. Venetijs, apud Vaghrisium, 1575.   1587 su correzione.   1544 sotto il rigo. 1187   Gli item [251]-[254] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Ioannes de Ianduno, Questiones 1188   Gli item [255]-[256] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Ioannis Iacobi Calabri. 1189   Gli item [259]-[260] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Ioannis Echij. 1190   recognita corregge regognita. 1191   Gli item [261]-[262] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Ioannis Tabiensis Summa. 1185

1186

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

476

PIACENZA

XXV.1,267

(f. 233r) [267] Ioannis Ferri, Olthusij ac Georgij Wiceli Examen ordinandorum. Venetijs, apud Franciscum Ziletum, 1584. [268] Ioannes Duns Scotus, In lib. Sententiarum. PapiŽ, per Iacobum Pauciderapensem, 1517. [269] Quolibeta. Venetijs, per Ioannem de Colonia, 1481. [270] In quartum Sententiarum. Venetijs, per Ioannem de Colonia1192. [271] Ioannis Buridani Logica. [272-273] Ioseph Angli Valentini Flores theologicarum questionum. RomŽ, apud Iosephum de Angelis, 1578. Venetijs, apud Damianum Zenarium, 15881193. [274] Ioseph Eugubini Expositio in orationem dominicam. RomŽ, apud Vincentium Acoltum in Burgo, 1588. [275] Institutiones iuris canonici Ioannis Pauli Lancilotti. RomŽ, apud Georgium Ferrarium, 1583. [276] Iulius episcopus Aphricanus, De partibus diuinŽ legis. Parisijs, apud Sebastianum Niuellium su[b] Ciconijs, 15801194. [277] Iulius Sirenius, De unitate naturŽ angelicŽ. BononiŽ, apud Societatem TypographiŽ Bononiensis, 1578. [278] De fato. Venetijs, ex officina Iordani Zileti, 1563. [279] De subiecto primŽ philosophiŽ. BononiŽ, apud Anselmum Giacarellum, 15561195. [280] Ioannes Corradus, Responsa ad casus coscientiŽ. Venetijs, apud Minimam Societatem, 1598. [281] Io. Baptista Folengij Mantuani In Psalmos. Sine principio. [282] Instrutione per confessori di Gioan Pedrala. Venetia, appresso Georgio Angeleri, 1587.

L [283] Laurentij Surij VitŽ sanctorum. ColoniŽ AgripinŽ, apud Geruinum et hŽredes, 1576. [284] Letere de’ prencipi. Venetia, appresso Francesco Zileti, 1581. [285] Latantio Ranfoldi, Misteriosi significati della messa. 2.1196 Venetia, appresso Francesco Zileti, 1581. [286] Lactantius Domaninus, De diuina prouidentia. MantuŽ, apud Franciscum Osannam, 1592. [287] Ludouicus Bucaferreus, In libros De generatione. Venetijs, apud Franciscum de Franciscis, 1571. 1192   Gli item [268]-[270] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Ioannis Duns Scotus. 1193   Le note tipografiche dei due item sono unite da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Ioseph Angli Valentini Flores theologicarum questionum. 1588 sotto il rigo. 1194   1580 sotto il rigo. 1195   Gli item [275]-[279] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale è aggiunto Iulius Sirenius. 1196   2. aggiunto sopra il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXV.1,311

PIACENZA

477

[288] Ludouicus Molina, Super Primam par. d. ThomŽ. Venetijs, apud Minimam Societatem, 1594. 2. [289] De iustitia. Venetijs, ibidem1197. [290] Ludouicus a Turri de Verona, De conceptione b. Virginis. BrixiŽ, per Boninum de Boninis, 14861198. [291-293] Ludovici de Beia, Responsiones casuum conscientiŽ. 3. BrixiŽ, apud Thomam Bozolam, 1588. Bergomi, apud Cominum Venturam, 15881199. BononiŽ, apud Alexandrum Benacium, 15821200. [294-295] Lodouico Dolce, Osseruationi. Venetia. 2, appresso Altobello Salicato, 1580. Di Gabriel Giolito, 15611201. [296-297] Luigi de Granata, Meditationi. 2. Venetia, appresso Giorgio Angelieri, 1582. Venetia, appresso Gabiel Giolito, 15751202. [298] Ludouici Carboni Introductio in sacra theologiam. Venetijs, apud Damianum Zenarum, 1589. [299] Ludouico Casteluetro, Ragione d’alcune cose, signate nella canzone d’Anibal Caro, Venite all’ombra. Parma, appresso Seth Vioto, 1573. Si tiene, ma non si legge dal preuosto, per concessione et commissione del r. padre inquisitore. (f. 233v) [300] Laurentius Iustinianus, De obedientia et alij tractatus sequentes. Sine millesimo et loco impressionis. [301] Landulphus, De uita Christi. Venetijs, per Simonem Papiensem, 1498. [302] Ludouico Sensi, Historia dell’homo. In Perugia, per Baldo Saluiani, 1577.

M [303] Martinus Nauarra, Manuale confessorum. Ven., 1584, apud Franciscum Ziletum. [304] Commentaria in 7 distinctiones de pŽnitentia. RomŽ, apud Georgium Ferrarium, 15811203. [305] Comentarius de finibus humanorum actuum. Lugduni, apud Gulielmum Rouilium, 1572. [306] De datis et promissis. RomŽ, apud Iosephum de Angelis, 1575. [307] De Iubeleo. RomŽ, apud Iosephum de Angelis, 1575. 2. [308] Manuale de oratione. RomŽ, apud Iosephum de Angelis, 1578. [309] Consilia et responsa. RomŽ, apud Iacobum Tornereum, 1590. [310] De regularibus. RomŽ, apud Iacobum Tornerium, 1584. [311] Apologia. RomŽ, apud Iosephum de Angelis, 1571. 1197   Gli item [288]-[289] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Lodouicus Molina. 1198   1486 sotto il rigo. 1199   Bergomi, apud Cominum Venturam, 1588 aggiunto. 1200   Le note tipografiche degli item [291]-[293] sono unite da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Ludovici de Beia, Responsiones casuum conscientiŽ, 3. 1201   Le indicazioni di tipografo e anno degli item [294]-[295] sono unite da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Lodouico Dolce, Osseruationi. Venetia 2. 1202   Le note tipografiche degli item [296]-[297] sono unite da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Luigi de Granata, Meditationi, 2. 1203   1581 aggiunto sotto il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

478

PIACENZA

XXV.1,312

[312] Relectio in cap. Nouit de iuditijs. RomŽ, apud Iosephum de Angelis, 1575. [313] Relectiones due in cap. Si quando, et in cap. Cum contingit. RomŽ, typographia Georgij Ferrarij, 1582. [314] De reditibus beneficiorum. RomŽ, apud Iulium Acoltum, 1568. [315-316] Compendium Manualis. PlacentiŽ, apud Ioannem Bazachium, 1592. Venetijs, apud Alexandrum Uechium, 15951204. [317-320] Mauri Antonij Belarduti Summa Corona confessorum. BrixiŽ, apud Petrum Mariam Marchetum, 15841205. Venetijs, apud Ioannem Baptistam Vscium, 1587. Neapoli, ex officina Saluiana, 1581. Venetijs, apud Ioannem Baptista Somascum1206, 15851207. [321] Martirologium Romanum, cum annotationibus CŽsaris Baronij. Venetijs, apud Minimam Societatem, 1593. [322] Maturini Quadrati Ebroici HomeliŽ in Malachiam. Parisijs, apus Sebastianum Niuellium, 1575. [323] Melchioris Cani De loci theologicis. Venetijs, apud Bartholomeum Rubinum, 1567. 2. [324-325] De pŽnitentiŽ sacramento. 2. Ingolstadij, apud Wolfangum Ederum, 1580. Mediolani, apud Pacificum Pontium, 15801208. [326] Michaelis Timothei Gateensis In diuinum officium. Venetijs, apud Franciscum Ziletum, 1581. [327-328] Marci Tulij Ciceronis Rethorica ad HŽrenium. Venetijs, apud Unitorum1209 Societatem, 1585. Lugduni, apud Sebastianum Griphium, 1555. [329-330] EpistolŽ familiares. Venetijs, apud Hieronymum Scotum, 1558. Aldum, 1570. [331] TusculanŽ uulgari. Venetia, appresso Vincenzo Valgrisi, 15441210. [332] Marci Maruli, Spalatensis, De institutione bene beateque uiuendi. Salingiagi, apud Iohannem Soter, 1560. (f. 234r) [333] Marius Nizolius, Thesaurus Ciceronianus. Venetijs, apud Hieronymum Polum, 1588. 1204   Gli item [303]-[316] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale è aggiunto Martinus Nauarra, mentre un’ulteriore parentesi graffa riunisce il completamento del titolo dopo la parola Comentarius e le relative note tipografiche negli item [305]-[307]; ancora le note tipografiche degli item [315]-[316] sono unite da un’ulteriore parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Compendium manualis. 1205   BrixiŽ, apud Petrum Mariam Marchetum, 1584 aggiunto. 1206   Somascum su correzione. 1207   Le note tipografiche degli item [317]-[320] sono unite da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Mauri Antonij Belarduti Summa Corona confessorum. 1208   Gli item [323]-[325] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Mechioris Cani, mentre le note tipografiche degli item [324]-[325] sono unite da un’ulteriore parentesi graffa, a sinistra della quale si legge De pŽnitentiae sacramento, 2. 1209   Unitorum su correzione. 1210   Gli item [327]-[331] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Marci Tulij Ciceronis. Un’ulteriore parentesi graffa unisce le note tipografiche degli item [327]-[328] e degli item [329]-[330] dopo i titoli comuni.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXV.1,352

PIACENZA

479

[334] Marci Tulij Ciceronis Rethoricorum ad HŽrenium; De inuentione oratione; Topica. Venetijs, apud Aldum, 1521. [335] De officijs, De amicitia, De honestate, Paradoxa et Somnio Scipionis. Lugduni, apud Sebastianum Griphium, 15401211. [336] Marco Scarsella, Lume et specchio de’ penitenti. Venetia, appresso Alessandro Grifio, 1584. [337] Miracoli della Madonna. Venetia, appresso Giacomo Vincenzo, 1587. [338-339] Marci Antonij ZimarŽ TabulŽ et Theoremata, 2. Venetijs, apud Vincentium Valgrisium, 1564. [340] Mathei Coradoni de Silentio. Venetijs, ad signum ReginŽ, 1579.

N [341] Nicolaus de Orbellis, In lib. Sententiarum. Venetijs, opera Lazari Soardi, 1507. 2. [342] Nicolaus Contarenus De pefectione rerum. Venetijs, apud Io. Baptistam Somaschum, 1576. [343] Nicolaus Tignosius, In libros De anima. FlorentiŽ, apud Laurentium Torrentinum, 1551. [344] Nicolai Anapi Virtutum uitiorumq. exempla. Parisijs, apud Ioannem Frucherium, 1547.

O [345] Onofrio Zarabini, Ragionamenti spirituali. Venetia, appresso Matheo Valentini, 1592. [346] Materie et soggetti predicabili. Venetia, appresso Gio. Battista Somasco, 1586. [347] Osseruatione della lingua uolgare di diuersi. Venetia, 15651212.

P [348] Petrus Aragon., De iustitia et iure. Venetijs, apud Minimam Societatem, 1595. [349] Pomponio Vgonio, Historia delle stationi di Roma. Roma, appresso Bartholomeo Bonfadino, 15881213. [350-351] Petrus Lombardus, Libri Sententiarum. Venetijs, apud Camillum et Franciscum Franceschinis, 15661214. Parisijs, apud Iohannem Faucherium, 15431215. [352] Pedro Sotus, De institutione sacerdotum. Venetijs, apud Bartholomeum Rubinum, 1567. 1211   Gli item [334]-[335] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Marci Tulij Ciceronis. 1212   Gli item [345]-[347] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Onofrio Zarabini. 1213   1588 sotto il rigo. 1214   1566 sotto il rigo. 1215   Le note tipografiche degli item [350]-[351] sono unite da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Petrus Lombardus, Libri Sententiarum.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

480

PIACENZA

XXV.1,353-354

[353-354] Pelbarti Pomerium de tempore et de sanctis. AugustŽ, per Ioannem Consperger, 1502. [355-356] Philippi Diez Conciones omnes et Summa prŽdicantium. Venetijs, apud Foelicem Valgrisium, 1591. [357-358] Petrus Tartaretus, In quartum Sententiarum et Quolibeta Scoti. Neapoli, apud Horatium Saluanum, 1579. [359] Questiones in Logica. Venetijs, per Melchiorem Sessam, 15201216. [360] Petrus Gregorius Tholosanus, Sintaxes artis mirabilis. Venetijs, apud Damianum Zenarium, 1586. [361] Philippi Vanigij Flores sacrŽ theologiŽ. Mediolani, apud Io. Iacobum de Ferrarijs, 1508. (f. 234v) [362] Petrus Phonseca, In Metaphisicam. Lugduni, ex officina Iuntarum, 1591. [363] Dialectica. 2. Venetijs, apud Nicolaum Morettum, 15921217. [364] Platonis Opera, con Ficino. Venetijs, apud Io. Mariam Bonellum, 1556. [365] Paulus Venetus, In Logica. Venetijs, apud Franciscum Lorenzinum Taurinensem, 1559.

Q [366] Quintus Curtius, De rebus gestis ab Alexandro. AntuerpiŽ, in Ždibus Petri Belleri, 1579.

R [367] Ruberti abbatis Opera. ColoniŽ AgrippinŽ, apud hŽredes Arnoldi Birkmanni, 1575. [368-370] Rubertus Bellarminus, De controuersijs christianŽ fidei. Ingolstadij, apud Dauidem Sartorium, 1590, 1591, 15931218. [371] Ricardus de Mediavilla, Super quartum Sententiarum. Lugduni, apud Iohannem Villehott{***}, 15931219. [372] Roberti Caracoli de Lece De laudibus sanctorum. Venetijs, apud Georgium Ariuabenum, 1489. [373] Relationi uniuersali di Gioan Botero Benese. Venetia, appresso Georgio Angelieri, 1596.

S [374] Sebastianus de Medicis, Summa omnium hŽresum. FlorentiŽ, in officina Sermartelliana, 1581. [375] Statuta ciuitatis PlacentiŽ. PlacentiŽ, 1451. [376] Sextus Decretalium. Venetijs, 1567. [377-378] Sinodi doi della città et diocese de Piacenza. In Piacenza, 1570, 1589. 1216   Gli item [357]-[359] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Petrus Tartaretus. 1217   Gli item [362]-[363] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Petrus Phonseca. 1218   Le date 1590, 1591, 1593 sono incolonnate sotto il rigo. 1219   Lugduni, apud Iohannem Villehott{***}, 1593 sotto il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXV.1,399

PIACENZA

481

[379] Sacerdotale Romanum iuxta Conc. Trid. reformatum. Venetijs, apud Iuntas, 1579. [380] Serafino Razzi, Decisione di 100 casi decisi. Venetia, appresso Ventura de Saluador, 1586. [381] Setenario di Alessandro Farra. Venetia, appresso la Minima Compagnia, 1594. [382] SententiŽ et dicta notabilia Aristotelis et Platonis et aliorum. Venetijs, apud Christophorum Zanettum, 1573. [383] Siluestri Prieriani Compendium in Capreolum. CremonŽ, apud Carolum Darlerium, 1497. [384] Simplicius peripateticus, In PrŽdicamenta. Venetijs, apud Hieronymum Scotum, 1550. [385] In libros Physicorum. Apud eundem, 1543. [386] In libros De anima. Apud eundem, 15641220. (f. 235r)

T [387] Textus canonici. Venetijs, 1566. [388] ThomŽ Aquinatis Summa teologica, cum Caietano et Porecta. Venetijs, apud Iuntas, 1588. [389] Summa contra Gentiles, cum Ferrariensi. Lugduni, apud Petrum Landri, 15871221. [390] Questiones disputatŽ. Venetijs, apud Hieronymum Scotum, 1569. [391] Comentaria in Physicam. Venetijs, 1545. [392] In Logicam. Venetijs, apud Hieronimum Scotum, 1570. [393] In libros De anima, cum annotationibus FlandriŽ. Venetijs, per hŽredes Octauiani Scoti, 1533. [394-395] Cathena aurea in quattuor Euangelia. Venetijs, apud eundem, 1506. Venetijs, apud Marcum Antonium Zalterium, 1584. [396] EpithomŽ, authore Berardo. Lugduni, apud Io. Iacobum, 15791222. [397] ThomŽ Caietani Summula de peccatis. Ven., apud Dominicum Nicolinum, 1572. [398] In Testamentum Nouum. Parisijs, apud Hieronymum et Dionisyum de Marnef, 15461223. [399] Theodoreti Comentarius in 14 Epistolas Pauli. FlorentiŽ, apud Laurentium Torrentinum 1552. 1220   Gli item [384]-[386] sono uniti da una parentesi grafffa, a sinistra della quale si legge Simplicius peripateticus. 1221   1587 sotto il rigo. 1222   Gli item [388]-[396] sono uniti da una parentesi grafffa, a sinistra della quale si legge TomŽ Aquinatis, mentre le note tipografiche degli item [394-395] sono unite da un’ulteriore parentesi, alla sinistra della quale si legge il titolo comune: Cathena aurea in quattuor Euangelia. 1223   Gli item [397]-[398] sono uniti da una parentesi graffa, a sinistra della quale è aggiunto ThomŽ Caietani. 1546 sotto il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

482

PIACENZA

XXV.1,400

[400] Torquato Tasso, Rime et prose. Ferrara, ad instantia di Giulio Vasalini, 1587. [401] Themistij philosophi Opera. Venetijs, apud Hieronymum Scotum, 1560. [402] Theatrum mundi minoris siue humane calamitatis oceanus. AntuerpiŽ, apud Lucam Belerum, 1589.

V [403] Vocabularium iuris. Venetijs, apud Francescum Laurentinum, 1560. [404-405] Vocabularium ecclesiasticum. PlacentiŽ, apud Iohannem Bazachium, 1597. BrixiŽ, per Ludouicum Britanicum, 15451224. [406] Vincentius Quintianus, Contra hŽreses. MantuŽ, apud Venturinum Ruffinellum, 1577. [407] Vite de’ santi, raccolte succintamente da molti degni autori. Venetia, al segno della Speranza, concesse da padre inquisitore, 1556. [408] Vite de’ s. padri, con il Prato spirituale, riformate da Gio. Maria Virdizotti. Venetia, appresso gl’heredi di Gio. Maria Leni, 1599.

XXVI.1. MIRANDOLA (Modena), S. Maria Maddalena1225. (f. 236r) Indice di Santa Maria Madalena della Mirandola. A dì 8 maggio 1600. Libri attinenti al venerabile monasterio di S. Maria Madalena della Mirandola et sua famiglia. [1] Alfabetum Grecum. Apud Christianum Vuechelum impresum, Parisijs, 1540. [2] Armilla. Ap. Antonium Bertanum imp., Venet., 1580. [3] Biblia. Ap. Iunctas imp., Venet., 1534. [4] Breue instrutione del Medina. Ap. Bernardo Basa, Venet., 1587. [5] Breue directorium per Io. Polancum. Apud Alexandrum Benacium, Bononiae, 1580. [6] Cento casi di conscientia di fra’ Serafino Razzi. Ap. Ventura di Saluatore, Venet., 1586. [7] Catechismo Rom. Ap. Giacomo Antonio et Giulio Somaschi, Venet., 1574. 1224   Gli item [404]-[405] sono uniti da una una parentesi graffa, a sinistra della quale si legge Vocabularium ecclesiasticum. 1225   S. Maria Maddalena, diocesi di Carpi. I Canonici di San Salvatore furono introdotti a Mirandola per opera di Bianca d’Este, che assegnò loro nel 1495 un’antica chiesa dedicata a S. Maria Maddalena. La chiesa originaria fu distrutta nel corso di eventi bellici agli inizi del XVI secolo, ma i canonici riuscirono a ricostruire chiesa e canonica, grazie ai possedimenti donati loro da Bianca. Furono soppressi nel 1768 da Francesco III d’Este, che li aggregò alla canonica di Reggio. I beni furono assegnati ad opere pie, mentre chiesa e canonica furono acquistati dal marchese Paolucci, ridotte a usi civili e in gran parte distrutte. Bibliografia: G. Tiraboschi, Dizionario topografico-storico degli stati estensi, 2, Modena 1824-1825, p. 49; F. Ceretti, Delle chiese, dei conventi e delle confraternite della Mirandola, Mirandola 18891891, 3: Della chiesa abbaziale dei canonici del SS. Salvatore. Della chiesa e del convento de’ PP. Cappuccini. Della chiesa e del collegio dei Gesuiti indi de’ PP. delle scuole pie. Della chiesa e del convento de’ servi di M. V. e delle terziarie di quest’ordine. Del seminario degli oratori e delle conffraternite della città, Mirandola 1889-1891, pp. 3-22 (Memorie storiche della città e dell’antico ducato della Mirandola, 9).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXVI.1,35

MIRANDOLA

483

[8] Comentaria sancti Thom. in Epistolas et Euangelia. Ap. Sebastianum Bartholomei, Lugduni, 1556. [9] Candelabrum aureum per reuerendum dominum Martinum Alfonsum. Apud Nicolaum Moretum, Venet., 1598. [10] Callendarium Gregorianum perpetuum. Ap. Egidium Buzolam, Venet., 1573. [11] Concilium Trident. Apud Iordanum Zilettum, Venet., 1566. [12] Calepinus. Apud Beuilaquam, Venet., 1571. [13] Caselina de breuibus et longis. Ibidem, 1551. [14] Confessionale di fra’ Michelle da Milano. Ap. Giulitum, ibidem, 1579. [15] Confessionale del Panormitano. Ibidem, 1576. [16] Corona confessorum p. d. Maurum Berardutium Ap. Io. Bap. Somascum, ibidem, 1585. [17] Consolatione de’ penitenti di fra’ Bartholomeo de Angelis. Ap. Hieronimo Polo, ibidem, 1586. [18] Collectio plurium locorum Sacrae Scrip. per G. Prateolum. Apud Plantinum, Antuerpiae, 1567. [19] Disputa del Portio, napoletano, se l’huomo diuenta buono o catiuo. Ap. Lorenzo Torrentino, Florentiae, 1578. [20] Della conuersione del peccatore del r. p. d. Faostino Tasso. Ap. Dominicum et Io. Bapt. Guerra, Venet., 1578. [21] Discorsi sopra la ragione de’ Stati per d. Appollinario Calderini. Ap.1226, Milano, 1597. [22] Directorium conscientiae fratris Ludouici López. Ap. Societatem Brixiensem, Brixiae, 1596. [23] De contractibus eiusdem. Ap. eandem, ibidem, 1596. [24] Dominicale fratris Filippi de Monte Calerio. Ap. Vldericum Schienzeler, Mediolani, 1496. [25] Dispregio del mondo di papa Innocentio. Al segno della Samaritana, Venet., 1542. [26] Dicta praetiosa Bedae. Ap.1227, ibidem, 1566. [27] Dicta notabilia ex Plat. et Aristot. Ap.1228 Christoforum Zanetum, ibidem, 1573. [28] Discorsi del p. d. Gabrielle Fiama sopra l’Epistole et Euang. Ap. Francesco Franceschi sanese, ibidem, 1580. [29] Giardino spirituale del Morigia. Ap. gli hered. di Marchion Sessa, ibidem, 1588. [30] Historia di Gio. Battista Adriani fiorentino. Ap. li Gionti, Florent., 1583. [31] Historia ecclesiastica. Parisijs, 1533. [32] Historia di Bologna di Pompeo Vizani. Ap. gli haeredi di Gio. Rosso, Bologna, 1596. [33] Institutiones Vig. Ap. Camillum Francischinum, Venet., 1566. [34] Legendario del Voragine. Ap. Bartholomeo Zani, ibidem, 1490. [35] Lettere del Rao. Ap. Girolamo Bartholo, Pauia, 1584.   Seguono puntini di sospensione.   Seguono puntini di sospensione. 1228   Seguono puntini di sospensione. 1226 1227

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

484

MIRANDOLA

XXVI.1,36

[36] Memoriale della uita di Christo del Granata. Ap. Gabrielle Giolitto, Venet., 1571. [37] Medina, Sumulla. Ap. Comino Ventura, Bergamo, 1584. [38] Messale romano. Ap. il Varisco, Venet., 1577. [39] Prediche sei del p. d. Gabrielle Fiama. Ap. Francesco Franceschi, ibidem, 1579. [40] Postillae in Epistolas et Euang. Francisci Polignani. Ap. Iunctas, Lugd., 1561. [41] Parti del mondo del Rosaccio. Ap. Francesco Tosi, Fioren., 1595. [42] Problemata Aristotelis. Ap. Andream Muschium, Venet., 1571. (f. 236v) [43] Reliquiarium, per. d. Io. Bapt. Signum. Apud haered. Io. Rossi, Bononiae, 1600. [44] Ricchezze dell’agricultura del Bonardo. Ap. Fabio et Agost., Venet., 1586. [45] Summa d. Thom. Apud Cominum Venturae, Bergomi, 1590. [46] Syluestrina. Ap. Nicolaum de Polis, Venet., 1598. [47] Sumulla compendiata Nauarri a Petro Alagona. Ap. Marcum Ant. Zalterium, ibidem, 1596. [48] Sacerdotale Rom. Ap. Iunctas, ibidem, 1589. [49] Sermones fratris Iacobi de Voragine. Ianuae, 1528. [50] Supplementum1229. Per Leonardum Vuild de Ratisbona, Venet., 1489. [51] Summa Pacifica. Ibidem, 1559. [52] Sumulla sancti Antonini. Apud Bartholomeum Rubinum, ibidem, 1566. [53] Summa Gaetana. Apud Iunctas, ibidem, 1530. [54] Secrettario de l’ Hercolano. Ap. Alessandro Benacci, Bologna, 1577. [55] Sermoni d’Aurelio Fulci da Pesaro. Ap. Gioachino Brugnolo. Venet., 1586. [56] Sogetti predicabili del padre Cotignola. Ap. Io. Battista Somasco, ibidem, 1586. [57] Sommario de’ miracoli della Madonna di Reggio. Ap. Hercoliano, Reggio, 1599. [58] Tabulae Euang. et Epistolarum Io. Spingember. Ap. Rubinum, Venet., 1566. [59] Tesaurus nouus. Ap. Io. Bapt. Somascum, ibidem, 1570. [60] Theologicae veritatis compend. Apud Egidium Ragazola, ibidem, 1578. [61] Tractatus sacerdotalis Nicolai de Ploue. Ap. Dominicum Lilium, ibidem, 1564. [62] Trattato della perseuerantia di fra’ Danielle da Prato. Ibidem, 1549. [63] Gersone, De imitatione Christi. Ap. Ruffinellum, ibidem, 1542. [64] Orationes Isoc., greche. Ad signum Gatae, ibidem, 1542. La fine. (f. 237v) 1600. Lista de’ libri che sono nel venerabile monasterio di Santa Maria Maddalena della Mirandola. 1229

  Seguono puntini di sospensione.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXVII.1,15

MODENA

485

XXVII.1. MODENA, S. Girolamo1230. (f. 238r) Indice de’ libri del monasterio di S. Girollamo di Modena.

[A] [1] Ambrosij Calepini Dictionarium. Venetijs, per Dominicum Nicolinum, 1583. [2] Athenagora atteniense, filosopho christiano, Della surrettione de’ morti, tradotto dal signor Girolimo Falletti. Et una oratione del medesimo Falletti, nella natiuità di Christo. In Venetia, del 1556, senza il stampatore. [3] Arcadia del Sanazaro. In Venetia, per Ioanne Rosso da Vercelli, 1512. [4] Agricoltura d’Agostino Gallo. In Venetia, per Camillo Bergominerio, 15781231.

B [5] Biblia sacra. Lugduni, apud Iacobum de Giunta, 1542. [6] Belleza del Furioso di Oratio Toscanella. In Venetia, per Pietro De Franceschi, 1574.

C [7] Cathena aurea d. Thomae. Venetijs, apud Gratiosum Perchacinum, 15721232. [8] Candelabrum aureum domini Martini Alfonsi de Viualdo Hispano. Brixiae, apud Thomam Bozolam, 1590. [9] Concilium Tridentinum. Venetijs, per Franciscum Zilettum, 1586. [10] Compendium de offitio sacerdotis, auctore Cosmo Philarco. Florentiae, apud Bartolomeum Sermartelum, 1591. [11] Caroli Sigonij De repub. Hebreorum. Francoforti, apud haeredes Andree Wech., 1583. [12] Compendio degl’Annali ecclesiastici di monsignor Panigarola. In Roma, per gli heredi del Giliotto, 1590. (f. 238v) [13] Constitutiones Canonicorum regularium Congregationis Lateranensis, seu de Frisonaria. Cremonae, apud Vincentium Comitem, 1565. [14] Caroli Sigonij De antico iure Romano, et De iure Italiae. Apud Iordanum Zilettum, 1560. [15] Cento casi del padre fra’ Seraffino Razzi. In Venetia, per Iacomo Vincenzi, 1584. 1230   S. Girolamo, arcidiocesi di Modena-Nonantola. I Canonici Renani ebbero in dono nel 1498 dal conte Galeazzo da Canossa una casa, che trasformarono nella loro residenza, costruendo anche la chiesa di S. Girolamo. I canonici la tennero fino al 1722, quando la vendettero. La chiesa e la canonica annessa furono prima adibite a magazzino, ma presto andarono in rovina e furono definitivamente demolite nel 1753. Bibliografia: G. Tiraboschi, Biblioteca modenese o Notizie della vita e delle opere degli scrittori natii degli stati del serenessimo signor duca di Modena, 6, Modena, 1781-1786, p. 407; Tiraboschi, Memorie storiche modenesi cit., 3, p. 235; G. Soli, Chiese di Modena, a cura di G. Bertuzzi, 2, Modena 1974, pp. 201-209 (Biblioteca. Deputazione di storia patria per le antiche provincie modenesi, 27). 1231   1578 sul rigo inferiore. 1232   1572 sul rigo inferiore.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

486

MODENA

XXVII.1,16

[16] Commentarij della guerra di Transiluania di Ascanio Centorio. In Venetia, per Gabriel Giolitto De Ferrarij, 1565. [17] Commentarij della guerra contra Turchi dal signor Giouanne d’Austria di Ferrante Carachiolo. In Fiorenza, per Giorgio Marescotti, 1571. [18] Consolatione di Cicerone del sig. Fortuniano Sanuitali. In Parma, per Erasmo Vioto, 1593. [19] Circe di Gio. Battista Gelli. In Venetia, per Altobello Salicato, 1589.

D [20] Decisiones auree domini Iacobi de Graffijs. Venetijs, per Damianum Zenarium, 15961233. [21] De domini nostri Iesu Christi rerum gestarum claritate et gloria, autore Ioanne Boudinio Furnense Flandro. Antuerpiae, in officina Plantiniana, apud viduam et Io. Moretum, 1591. [22] Domino Jacobi Lebetij Lauezolij Ferrariensis, canonici regularis familiae domini Saluatoris, Poesos. Ferariae per Victorium Baldinum, 1583. [23] De habitu canonico eiusdem. Ferariae, per eundem Baldinum, 1583. [24] Elucidatio in Hymnos ecclesiasticos Michaelis TimothŽj Gatensis. Venetijs, apud Franciscum Zilettum, 1582. (f. 239r) [25] Initiandorum instructiones Io. Mariae Albini Ferrariensis. Ferrarie, sine impressore, 15681234. [26] Il pastor fido del caualier Guerino. In Venetia, per Gio. Battista Bonfadio, 1590. [27] Il primo libro delle lettere del Mondogneto. Venetia, per Gabriel Giolito De Ferrarij, 15511235. [28] Il primo libro delle lettere di Torquato Tasso. In Bergamo, per Comino Ventura, 1588. [29] Istoria catholica del signor Fonteno contra el Slaidano. Venetia, per Gasparo Bindoni, 1563. [30] Il Platina di f. Onoffrio Panuini. In Venetia, per Michel Tramezino, 1563. [31] Il libro del perché, tradotto da Gironimo de Manfred. Venetia, per Ventura de Saluatore, 1588.

L [32] La Summa armilla del p. maestro Remigio et Gio Maria Tarsia, fiorentini. In Venetia, presso Dominico Nicolini, 1581. [33] La Summa di f. Bartolomeo Medina. In Venetia, per Bernardo Basa, 1581. [34] Le sette chiese di f. Onoffrio Panuino. In Roma, per gli heredi di Antonio Bladio, 1570. [35-36] Le Lettioni sopra i dogmi del p. Panigarolla, con la licenza in scritto del p. inquisitore. In Reggio, per Gieronimo Cauallaria. In Ferrara, per Giulio Vasalini et Giulio Cesare Cagnatini, 1585.   1596 sul rigo inferiore.   1568 sul rigo superiore. 1235   1551 sotto il rigo. 1233 1234

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXVII.1,58

MODENA

487

[37-38] Le opere del p. fra’ Luigi Granata Dell’introduttione al Simbolo della fede. In Venetia, presso Francesco De Franceschi et Francesco Ziletti, 1585. [39] Li Salmi del medesimo p. Panigarolla. In Venetia, per Bernardo Giunti, 1586. [40] La genealogia di Giouan Boccacio del Betussi da Bassano. Venetia, per Gio. Antonio Bertano, 15741236. [41] La sfera del Piccolomini. In Venetia, per Bartolomeo Cesano, 1553. [42] La Libraria Vaticana di Mutio Pansa. In Roma, per Giouan Martinelli. [43] L’Agricoltura di Agostin Gallo. Venetia, per Camilo Borgominerio, al segno di S. Giorgio, 1578. [44] La fabrica del mondo di Lorenzo di Anania. In Venetia, presso il Muschio, 1582. [45] Li vaticini dell’abbate Gioachino et di Anselmo, vescouo di Marsico. In Ferrara, per Vittorio Baldini, 1591. (f. 239v)

M [46] Marco Marulo, Del buono et beato uiuere. In Venetia, per Gaspare Bindoni, 1586.

O [47] Opera omnia, praeter Concilia, domini Martini ab Aspilcueta, doctoris Nauarri. Venetijs, per Damianum Zenarum, 1588. [48] Opus aureum super Euangelia totius anni, auctore Antonio de Gislandis de Iaueno Ordinis Praedicatorum. Venetijs, per Iacobum Leoncinum, 1574.

P [49] Passio d. n. I. Christi secondum Matheum, in decem homilias diuisa, per diuum Ioanem Chrisostomum. Parisijs, apud Ioanem Roygni, 1543. [50] Propugnaculum Canonici Ordinis Augustini {***}linensis. Venetijs, apud Iacobum Vitalem, 1574. [51-53] Predica del venerdì santo; Osseruationi sopra la passione et un’altra Predica della sepoltura di Christo; con altri Sermoni spirituali, del p. don Gio. Battista Dominichi, canonico regolare di San Saluatore. In Ferrara, per Benedetto Mammarelli, 1592. Et in Reggio, per Herculiano Bartoli, 1594. [54] Prose di Agnolo Fiorenzola. In Fiorenza, senza il stampatore, 1587.

R [55] Rationale diuinorum officiorum Gulielmi Durandi, episcopi Mimatensis. Lugduni, apud Iuntas, 15741237. [56] Responsiones casuum conscientiae per Ludouico Palestrello, Ordinis Eremitarum. Bononiae, per Alessandrum Benatium, 1587. [57] Regula sancti Augustini et Constitutiones Canonicorum regularium S. Saluatoris. Romae, per Paulum Bladium, 1592. (f. 240r) [58] Relationi uniuersali di Giouan Butero. In Vincenza, per Georgio Greco, 15951238.   1574 sotto il rigo.   1574 sotto il rigo. 1238   1595 sotto il rigo. 1236

1237

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

488

MODENA

XXVII.1,59

S [59] Summa Syluestrina. Lugduni, apud Synphorianum Beraud, 1582. [60] Sextus thomus priuilegiorum ecclesiasticorum, et ecclesiasticarum personarum Benedicti de Castro Sangimonei Cassinensi. Venetijs, per Venturinum de Ruffinellis, anno Domini 1543. [61] Secundus tomus Operum diui Innocentij tertij. Venetijs, 1578, sine impressore. [62] Sermoni di san Cipriano et altri diuersi santi, tradotti per don Seraffino Fiorentino, monaco dell’abbadi. di Fiorenza et Congregatione Cassinense. In Fiorenza, per Bartolomeo Sermarteli, 1572. [63] Sermoni del p. fra’ Aurelio Filucci, augustiniano. Venetia, per Giouachino Brugnolo, 1586.

T [64] Tractatus de finibus regendis, d. Hieronymo de Monte auctore. Venetijs, ex officina Stellae Iordan. Zilleti, 1556. [65] Scrutinio sacerdotale del signor Fabio Incarnato. In Venetia, per Dominico Nicolini, 1588.

XXVII.2. MODENA, S. Girolamo: Lodovico da Ferrara. (f. 241r) Lista de’ libri di don Lodouico da Ferrara. [1] Compendium Manualis Nauarij, Petro Giuuara auctore. Venetijs, apud Io. Baptistam Bonfadinum, anno Domini 1592. [2] Confessionale pro instructione confessorum fratris Hieronimi Sauonarole. Impressum Venetijs, per Cesarem Ariuabenum, anno Domini 1517. [3] Canones et decreta sacrosanti Concilij Tridentini, sub Paolo tertio, Iulio tertio et Pio quarto pontificibus max. Venetijs, apud Dominicum de Farris. [4] Compendium theologie veritatis, autore fr. Io. de Combis Ordinis Min. Venetijs, apud Petrum Dehuchinum, anno Domini 1575. [5] Catechismo, tradoto dal reuerendo padre, frate Alessandro Figliuci. Stampato in Vinetia, appresso Aldo Manutio, del 1567. [6] Concetti di Hieronimo Garimberto. Stampato in Venetia, del 1585. [7] Esamine de’ confitenti di frate Antonio Pagani, Minor osseruante. Stampato in Vinetia, appresso Gio. Battista Somasco, de l’anno 1587. [8] Goffredo del Tasso. Stampato in Vinetia, appresso Altobello Salicato, del 1584. [9] Giardino de’ sommisti del Scarsella. Stampato in Vinetia, appresso gli herredi di Gio. Battista Somasco, del 1592. [10] Historia di don Ferdinando Cortés, marchese della Vale. Stampato in Vinetia, per Francesco Lorencini da Turino, del 1540. [11] Instituciones iuris canonici, libri quatuor, ab Io. Paulo Lancelotto Perusino. Lugduni, apud Gulielmum Rouillinum, anno Domini 1579. [12] Itinerarium Paradisi magistri Io. Raulin. Parisius, apud Io. Paruum, anno Domini 1519. [13] Lettere di Marco Aurelio imperatore. Stampate in Vinetia, per Gio. Fiorina, del 1540.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXVIII.1,9

LUCCA, S. ANGELO

489

[14] Opusculum fratris Guillielmi Pepin super Confiteor. Parisijs, ex officina Ambrosij Giraul, anno1239 1540. [15] Poeseos libri quatuor domini Iacobi Lebetij, canonici regularis. Ferrarie, typis Victorij Baldini, del 1583. [16] Silua alegoriarum totius SacrŽ ScripturŽ, autore fratre Hieronimo Laureto Ceruariensi, monacho Benedectino. Venetijs, appud Gasparem Bindonum, del 1575. [17] Summa1240 sacramentorum fratris Francisci a Victoria. Rome, apud Iulium Accoltum, anno Domini 1567. (f. 241v) [18] Scrutinium sacerdotale, autore domino Fabio Incarnato. Venetijs, apud Fabium et Augustinum Zopinos, anno Domini 1583. [19] Somma Pacifica del reuerendo padre frate Pacifico da Nouara. Stampata in Vinetia, appresso Nicolò Polo, de l’ anno 1541. [20] Tertium opus sancti Bernardini de Senis. Impresum Lugduni, pro m. Ioane Diamantierum, anno Domini 1501. [21] Tratato de’ sogni del reuerendo padre don Gio. Battista Segni, canonico regolare. Stampato in Vrbino, per Bartholomeo Ragusi, l’anno 1591. [22] Vite delli imperatori. Stampate in Venetia, per Paolo Vgolino, del 1589. [23] Vite de’ pontefici di Tomaso Costo napolitano. Stampate in Venetia, appresso Bernardo Basa, del 1592.

XXVIII.1. LUCCA, S. Angelo. (f. 242r) Index librorum qui habentur in conuentu S. Angeli apud Lucam, tam ad priuatum usum canonicorum, quam ad comunem comodum eorum. Et primo [1] Augustini Steuchi In librum Iob. libri, seu uolumina, duo. Venetijs, impressum apud Cominum de Tridino Montisferrati, 1574. [2] Ambrosij Calepini Dictionarium. Venetijs, apud Io. Griphium 1565. [3-6] BaptistŽ Mantuani, CarmelitŽ theologi, ad Ludouicum Fuscararium et Io. Baptistam Refrigerium, ciues Bononienses, Partenice prima. Eiusdem, ad mag. do. Bernardum Berbum Uenetum, secunda Partenice. Eiusdem Panegiricum carmen in Robertum Seuerinatem. Eiusdem ad Falconem {***} carmen. Eiusdem ad Oliuerium Caraffam Sabinensem, episcopum et card. Neapolitanum, De suorum temporum calamitatibus liber, que omnia unico uolumine habentur. Impressum Venetijs, per Iacobum de Leuco, anno gratie 1499. [7] S. Bernardi Opera omnia. Parisijs impressa, apud Sebastianum Niuellium, sub Ciconijs, 1572. [8] Biblia ad uetustissima exemplaria recens castigata. Venetijs, apud1241 Hieronimum Polum excudebat, 1587. [9] Biblia altera. BrixiŽ impressa, per Angelum et Iacobum Britanicos, anno 1496.  Precede del depennato.   Summa su correzione. 1241   apud sopra il rigo. 1239

1240

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

490

LUCCA, S. ANGELO

XXVIII.1,10

[10] Breue discorso sopra la vita della vergine Maria, autrice Chiara Matraina. Stampato in Lucca, apresso Vincentio Busdrago, 1590. [11] Candelabrum aureum Martinj Alfonsi Uiualdi. BononiŽ impressum, apud Ioannem Rossium, anno 1588. [12] Catechismus ex decreto Concilij Tridentini. Venetijs, apud Fabbium et Augustinum Zopinos fratres, 15841242. [13] Catechismus alter. RomŽ, in Ždibus Populi Romani, apud Paulum Manutium, 1569. [14] S.1243 Cecilij Cipriani, episcopi Cartaginensis et martyris, Opera. Parisijs, apud Ioannem Foucherium, in uico Iacobeo, sub scuto FlorentiŽ, 1541. [15] Concilium Tridentinum. Venetijs, ex officina StelŽ Iordani Zileti, 1575. [16] Concilium Tridentinum aliud. Venetijs, ex eadem officina, 1573. (f. 242v) [17] Concilium aliud Tridentinum. Venetijs impressum, apud Dominicum de Faris, 1595. [18] Conclusiones de uaria animarum sorte et constitutione libri quatuor, a do. Innocentio Spinio Brixiense, canonico regulare Sancti Saluatoris. Patauij, apud Laurentium Pasquatum, 1595. [19] Concetti di Gilolamo Garimberti. Venetijs, apresso Domenico Fari, 1567. [20] Consideratione sopra li sette Salmi penitentiali di m. Chiara Matraina. Stampato in Lucca, apresso Vincenzo Busdraghi, 1586. [21] Cura clericalis hominibus ecclesiasticis necessaria. BrixiŽ, apud Iacobum Britanicum, quo anno impressus fuerit hic liber non aparet. [22] De animarum candore et salubritate liber unus, a do. Saluatore Lombardo Veneto, canonico regulare Sancti Saluatoris. Patauij, apud Laurentium Pasquatum, 1598. [23] De mirabili humani orbis constitutione liber unus, a do. Aloisio Fachinio Mantuano, S. Saluatoris canonico regulare. Patauij, apud Laurentium Pasquatum, 1598. [24] Defecerunt de frate Antonino, arciuescouo di Firenze. Stampato in Venetia, apresso Girolamo Caualcalupo, 1563. [25] Decisioni d’alcuni casi di conscientia del padre Matteo Agostino Guerieri, de l’Ordine Eremitano. Stampato in Venetia, per Francesco Ziletti, l’anno 1587. [26] Disputationes miscelanearum libri duo, autore do. Constantino Ghino Senense, canonico reg. S. Saluatoris. BononiŽ, apud Ioannem Rossium, 1587. [27] Enarationes Theophilati, archiep. BulgariŽ, in quatuor Euangelia. Impressum ColoniŽ, apud Heronem Alopetium, 1532. [28-29] EpistolŽ Hieronimi. In hoc uolumine est liber De uiris illustribus, cum adictione Genadij et nonnulla alia. Non aparet ubi impressum fuit, neque per quem aut quando. [30] Esequie celebrate per la fe. me. di papa Sisto 4., nel centesimo che da s. Santità fu unita l’Abbatia di S. Paterniano di Fano alla nostra Congregatione di S. Saluatore, descritta {da} d. Gio. Battista Dominichi da Ferrara. Con una oratione fatta da d. Serafino Bresciano. Stampato im.Pesaro, per Girolamo Concordia, l’anno 1584. 1242 1243

  1584 sul rigo superiore.   S. sul margine interno.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXVIII.1,49

LUCCA, S. ANGELO

491

(f. 243r) [31] Giardino de’ summisti del r. don Thomaso Scharsella da Tolentino. Stampato in Venetia, apresso gl’heredi di Gio. Battista Sommaschi, 1592. [32] Georgij Iodici Bergani Benacus. Impressum Veronae, apud Antoninum Puteolum, 1546. [33] Historia, seu uerissima a calumnijs multorum uindicata, quae refert Traiani animam precibus diui Gregorii, pontificis Romani, et Tartareis cruciatibus ereptam, autore Alfonso Ciacono Hispano, doctore theologo Instituti predicatorum, et Romani pontificis penitentiario. Herculanus Bartolus excudebat, Regij, 1581. [34] Hieronymi Rubei Oratio in esequiis Petri Donati Cesij1244, s. R. E. cardinalis RauennŽ, apud Franciscum Tebaldinum Auximatem, 1586. [35] HomeliŽ totius anni per Ioannem Doueuum, episcopum Laudonensem. AntuerpiŽ, in Ždibus Ioanni Stelsij, 1561. [36] Iacobi Lebetij Lauezolij, canonici reg. do. Saluatoris, Poeseos libri quattuor. FerrariŽ, tipis Victorij Baldini, 1583. [37] Ipsiusmet autoris libri duo De habitu canonico. Excudebat FerrariŽ Victorius Baldinus tipographus ducalis, 1585. [38] Institutiones ad cristianam theologiam Ioannis Viguerij et Commentaria1245 in Epistolam ad Romanos. Uenetijs, apud Bartolomeum Rubinum, 1571. [39] Ioannis Francisci Pici Mirandulani De morte Christi et propria meditanda libri tres. Eiusdem De studio diuinŽ et humanŽ philosofiŽ libri duo. BononiŽ, per Benedictum Hetoreum, 1497. [40-41] Ioannis Rauisij Textoris Officina. Eiusdem CornucopiŽ libellous. Item EpistolŽ et Epitetorum opus, to. duo. Venetijs, apud Marcum Antonium Zalterium et Michaelem Zanetum, 1583 et 1584. [42] Ioannis Murmelij Tabularum opuscula tria, per Petrum Godifredum Remeum in epictomem redacta. Lugduni, apud Antonium Grifium, 1566. [43] Idem Opus. Impressum Mediolani, apud heredes Dominici Besutij, anno salutis 1586. (f. 243v) [44] Lorenzo Dauitico, Laberinto de’ pazzi, con altre sue opere. Stampato in Perugia, per Andrea Bresciano, 1552. [45] Libro del gouerno de’ regni et rep. di messer Francesco. Stampato in Venetia, per Iacopo Sansouino, 1578. [46] Marci Tulij Ciceronis De offitijs. Impressum Venetijs, apud Paulum Manutium, 1552. [47] Marc’Aurelio, et Orologio de’ principi, di do. Antonio de Gueuera, uescouo di Mondogneto. In Venetia, per Francisco Portonari da Trino, 1562. [48] Manipulus curatorum, cui connectitur Speculum sacerdotum. Venetijs, apud Hyeronimum Caualcalupum, 1564. [49] Manuale Martini ab Azpilqueta, doctore Nauarro. Lugduni, apud Gulielmum Ruuilium, sub Scuto Veneto, 1575. 1244 1245

  Cesij corregge Serij.   ria sul rigo superiore.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

492

LUCCA, S. ANGELO

XXVIII.1,50

[50] Marci Hieronimi UidŽ Cremonensis Christiados libri sex. CremonŽ, in Ždibus SanctŽ MargaritŽ, anno 1535, Ludouico Britano impressore. [51] Martirologium Romanum. RomŽ, tipographia Dominici BasŽ, 1583. [52] Nicolai de Nise In quatuor libros Sententiarum opus, resolutio theologorum inscriptum. Venetijs, apud Dominicum Fareum, 1574. [53] Nicolao de Ploue, traduto uulgare dal p. frate Ioseffo Alcuino veneto, de l’Ordine de’ Predicatori. Con.lla giunta della Confessione di s. Thomaso d’Aquino et un’altra operetta intitulata Cura de’ chierici. Stampato in Venetia, apresso de Lectenstein, 1578. [54] Nicolas de Ploue, cui adiuntum est Confessionale diui Thomae Aquinatis. Venetijs, apud Franciscum Laurentinum, 1562. [55] Orationes in Capadotia domini Basilij, episcopi Cesariensis, in Exameron, Ioachino Peronio Benedictino Conatieno interprete. Parisijs, apud Nicolaum Quinquantum, in clauso Bruello, 1552. [56] Onofri Panuinij Cremonensis, eremitani sancti Augustini, Romani pontifices. Venetijs, apud Michaelem Fremotrium, 1558. [57] Orationes quedam d. Serafini Girardi, canonici reg. S. Petri ad Vincula, quarum prior ad Sixtum pontificem maximum, huius nominis quintum. RomŽ, Tito et Paulo impressoribus. [58] Altera ad Gregorium XIIII pon. max. Ab eisdem impressoribus. [59] Tertia ad ampliss., cardinalem de Ruere. (f. 244r) Apud heredes Antonij Bladi typografos camerales, 1589. [60] Item Oratio in obitu Iacobi Zabarelle Patauini Antonij Ricobonj. Patauij, apud Meietum, 1590, unico uolumine. [61] Prediche tre di mons. Panicarola. Stampate in Asti, per Virgilio Grangrandi, 1592. [62] Peregrinatio bonorum spirituum del p. d. Gio. Battista Segni da Bologna, canonico reg. di S. Saluatore. Stampato in Ferrara, per Benedetto Mamarelli, 1592. [63] Sacerdotale Romanum. Impressum Venetijs, per Baptistam Sessam et fratres, 1585. [64] Sacerdotale aliud. Impressum ab eisdem impressoribus, 1597. [65] Summa Antonina. Venetijs, per Dominicum Farri, 1597. [66] Summa Antonina altera. Stampata in Venetia, apresso li heredi di Pietro Dehuchinij, 1587. [67] Summa armilla. Venetijs, apud Io. Antonium Bertanum, 1580. [68] Summa armilla altera. Venetijs, apud Io. Antonium Bertanum, 1580. [69] Summa armilla tertia. Venetijs, isdem impressoribus, 1580. [70] Summa Gaetana. Venetijs impressa, per Franciscum Gasparum et fratres, 1572. [71] Summa Catolicon, edita a frate Ioanne de Ianua1246 Ordinis Predicatorum. Venetijs impressa, Hyeronimi Liechtensten Coloniensis, anno Domini 1549. [72] Summa Raimunda. Venetijs, excudebat Bartolomeus Rubonus, 1569. 1246

 Segue del depennato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXVIII.1,92

LUCCA, S. ANGELO

493

[73] Summa Pacifica, reformata et illustrata per il padre frate Francesco, carmelita da Treuigi. Stampata in Uenetia, per Gio. Battista Somaschi, 1579. [74] Summa sacramentorum fratris Francisci a Victoria. Venetijs, per Io. Baptistam Somaschi, 1572. [75] Summa sacramentorum altera eiusdem auctoris. Venetijs, ab ijsdem impressoribus, 1572. [76] Speculum confessorum et lumen conscientie, per venerandum fratem Mattheum Coradonum de Cilento Ordinis Minorum regularis ObseruantiŽ. Venetijs, 1577. [77] Selua di uarie lettioni di Pietro Messia. Stampata in Venetia, per Gio. Berti1247, 1592. [78] Selua noua di Pietro Messia. Stampata in Uenetia, per Christoforo Boneti, 1573. [79] Sermones fratris Gabrielis BarletŽ Ordinis Predicatorum. Venetijs, apud Camillum Francischinum, 1577. [80] Sermones beati Effrem. Impressi in sacra eremo SanctŽ MariŽ de Rua, in agro Patauino, 1585. [81] Tesaurus dictionum GrŽcarum Ioannis Maciochi Ferrariensis. Per Ioannem Maciochum Bondenum, 1510. [82] Titi Liuij Historia manuscripta. Non aparet qui scripserit, ubi, uel quo anno. To. duo. [83] Di Thomaso Thomei Idea del giardino del mondo. Stampato in Venetia, apresso il Grifio, 1599. [84] Trattato de’ diuini precetti, per fra’ Iacopo da Malfeta. Stampato in Venetia, per Francesco Larentini, 1562. [85] Trattato di Dionisio Cartusiano della degna preparatione al celebrare la messa. Stampato in Milano, per Michel Tino, 1578. (f. 244v) [86] Trematatione di Christo et Dispregio del mondo di d. Thomaso de Chempis. Stampato in Venetia, per Ventura di Saluatore, 1584. [87] ThomŽ Campegij Bononiensis, episcopi Feltrensis, De celibatu sacerdotum non abrogando. Ven., ad signum Spei, 1554. [88] Tesoro della sanità di Castor Durante, medico et cittadino romano. In Venetia, apresso Paulo Ugolinj, 1593. [89] Vita et fatti del Saluator nostro del reuerendo Francesco di Catani de Diacetti. In Firenze, nella Stampa Ducale, 1568. [90] Vita de’ santi del padre fra’ Iacopo da Voragine. Stampato in Venetia, appresso Fabio et Agostino, 1584. [91] Vno libretto scritto a mano. Dice di s. Gio. Grisostimo, Della reparatione del peccato. Non ui è nome del tradutore, né di chi la scritto, né doue o quando. [92] Vno altro libro scritto a mano, nel quale non è nome del’autore, né di chi l’habia scritto, né doue o quando. Contiene diuerse materie. 1247

  Berti su correzione, sopra il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

494

LUCCA, S. MARIA FORISPORTAM

XXIX.1

XXIX.1. LUCCA, S. Maria Forisportam1248. (f. 245r) Index librorum Sanctae Mariae Forisportam Lucensis, anni MDC. (f. 245v)

A Index librorum monasterij Sanctae Mariae Forisportam Lucensis1249 Canonicorum regularium Ordinis s. Augustini Congregationis Sancti Saluatoris est ut infra, vidilicet. [1] Aldi Manutij Grammaticarum institutionum libri sex. Venetijs, 1568. [2] Di1250 Aldo Manutio Elegantie uulgari e latine. Venetijs, 1582. [3] Ambrosij Calepini Dictionarium. Venetijs, per Aldum Manutium, 1592. [4] Ambrosij Calepini Dioctionarium. Venetijs, apud Dominicum de Farris, 1591. [5] Antonij Manchetti de capitibus Uaccae, Patauinj, Flores aurej ex uarijs in Ecclesia sancta chatolica insignis doctoribus. Venetijs, ex typographia Georgij Angelerij, 1587. [6] Di santo1251 Antonino Opera uulgare per instruttione de’ sacerdoti circa la cura dell’anime. In Venetia, apresso1252 Francesco Bindoni, 1542. [7] Augustini Dati Senensis Elegantiolae. Venetijs, 1253per Benedictum et Augustinum de Bendonis, 1576. [8] Di frate1254 Augustino di Matrice, dell’Ordine de Minori osservante, Interrogatorio per li padri confessori fatto e compilato. Per Gio. Bizocchi, Piagenza, 1593. [9] Di frate1255 Augustino da Matrice Interogatorio per li padri confessori. In Venetia, apresso Bartolomeo Carampello, 1595. 1248   S. Maria Forisportam, arcidiocesi di Lucca. L’esistenza della chiesa, conosciuta oggi anche come S. Maria Bianca, è attestata già nell’VIII secolo, fuori dalla cerchia delle mura romane, da cui l’appellativo di Forisportam. I Canonici di S. Salvatore ne ebbero l’affidamento nel 1488 da parte del vescovo di Lucca, riconfermato definitivamente nel 1512 da papa Giulio II. Furono coinvolti nelle soppressioni napoleoniche del 1808 e dovettero abbandonare chiesa e canonica nel 1810. La canonica fu ripristinata nel 1820 e di nuovo riaffidata ai Renani, che pochi anni dopo si unirono alla Congregazione dei Canonici Lateranensi. Con la soppressione del 1866 ad opera del Regno d’Italia, i canonici persero definitivamente il complesso canonicale che, ceduto al comune di Lucca, fu destinato prima a istituto musicale e poi a scuola elementare. La chiesa è invece attualmente affidata ai Canonici Lateranensi. Bibliografia: G. Giorgi, S. Maria Forisportam, Lucca 1974; F. Bellato, La chiesa e il monastero di Santa Maria Forisportam in Lucca, Lucca 2001; E. Ridolfi, Basiliche medioevali della città di Lucca: la guida inedita di Enrico Ridolfi (1828-1909), a cura di G. Morolli, Cinisello Balsamo 2002, pp. 211-225. 1249  Segue Congre depennato. 1250   Di sul margine esterno. 1251   Di sancto sul margine esterno. 1252  Ripete apresso. 1253  Ripete Venetijs. 1254   Di frate sul margine esterno. 1255   Di frate sul margine esterno.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXIX.1,32

LUCCA, S. MARIA FORISPORTAM

495

[10] Del reuerendo p.1256 Aurelio Filucci da Pesaro dell’Ordine di sancto Augustino Sermoni sopra tutte le domeniche e principali feste dell’anno. In Venetia, apresso a Giouachino Brugnuolo, 1586. (f. 246r)

BC [11] Biblia sacra. Venetijs, apud Iuntas, 1571. [12] Biblia sacra. Venetijs, Hieronymus Polus excudebat, 1587. [13] Biblia sacra. Venetijs, apud haeredes Nicolai Beuilacquae, 1576. [14] Biblia sacra, traducta ex Hebreo a Sante Pagnino Lucensi. Lugduni, per Antonium Du Ry, 1527. [15] Biblia sacra. Venetijs, apud Altobellum Salicatium, 1576. [16] Biblia sacra. Venetijs, apud Hierinimum Polum, 1587. [17] Di1257 Bartolomeo Medina Instruttione de’ confessori. Verona, per Sebastiano Delle Donne, 1583. [18] Di1258 Bartolomeo Medina Instruttione de’ confessori. Verona, per il medesimo, 1589. [19] Diui1259 Bernardi Meditationes. Venetijs, per Iohannem Patauinum et Uenturinum De [Ru]ffinellis, 1534. [20] Diui1260 Bernardi Opera, primus et secundus tomus. Venetijs, ad signum Spei, 1549. [21] Diuus1261 Bonauentura, In quatuor libros Sententiarum. Venetijs, ad signum Luna, 1562. [22] Di1262 Bartolomeo Scappi Opera coquinaria. In Venetia, per Michel Tramezino, al segno della Sibilla, 1570. [23] Cathechismus ex decreto Concilij Tridentini. Venetijs, Andreas Muschius excudebat, 1588. [24] Cathechismus. Venetijs, ad Aldum, 1575. [25] Cathechismus. Parmae, typis Erasmi Vioti, 1587. [26] Cathechismus. Venetijs, apud Florauantem Pratum, 1596. [27] Cathechismus. Venetijs, apud Hieronymum Polum, 1579. [28] Di1263 Cicerone Epistole familiari, uolgari. Apresso Aldo Manutio, in Venetia, 1548. [29] Caesaris Beuenuti Grammatica. Venetijs, apud Franciscum Zilettum, 1582. [30-31] Claudij Guillaudi Belliacensis Collatio in omnes diui Pauli apostoli Epistolas, et in septem Epistolas canonicas. Lugduni, apud Sebastianum Gryphium, 1544. [32] Di1264 Claudio Tolomei Lettere. In Venetia, apresso Domenico et Aloysio Giglio e fratelli, 1566. (f. 246v)   Del reuerendo p. sul margine esterno.   Di sul margine interno. 1258   Di sul margine interno. 1259   Diui sul margine interno. 1260   Diui sul margine interno. 1261   Diuus sul margine interno. 1262   Di sul margine interno. 1263   Di sul margine interno. 1264   Di sul margine esterno. 1256

1257

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

496

LUCCA, S. MARIA FORISPORTAM

XXIX.1,33

[33] Di1265 Cesari Calderari Concetti scritturali sopra il Miserere. Venetia, apresso Gio. Batista Bonfadino, 1589. [34] Compendium theoligicae ueritatis. Venetijs, per magistrum Petrum de Parenghis Pergomensem, 1510. [35] Compendium totius theologicŽ ueritatis. Venetijs, apud Cominum de Tridino, 1565. [36] Compendium manuscriptum in charta aedina, quod sic habet principium literis rubris. Incipit primus Compendij theologiae de natura diuinitatis, et sic habet finem eisdem literis rubris. Explicit Liber compendium theologicae ueritatis. Deo gratias. Amen. Amen. Uisum et approbatum per inquisitorem1266. [37] Compendium theologicae ueritatis a fratre Iohanne de Cambijs illustratum. Lugduni, apud Gulielmum Rouellium, 1563. [38] Compendium totius theologicae ueritatis. Venetijs, apud Zilettum, 1565. [39] Compendiolum de breuibus et longis syllabis Sacrae Scripturae. Venetijs, in casis Gulielmi de Fontaneto Montisferrati, 1525. [40] Confessionario, raccolto1267 da dottori catholici per il reuerendo p. magistro Girolamo Panormitano, dell’Ordine de’ Predicatori. In Bologna, per Peregrino Bonardo, 1589. Uide in fine sequentis paginae. [41] Di don1268 Constantino Ghini da Siena, canonico regolare di S. Saluatore, Dialoghi dell’imagini sacre. In Siena, nella stamperia di Luca Bonetti, 1595. [42] Constantini Lascari Bisantini Grammatice. Apud Paullum Manutium. Venetijs, 1557. [43] Cosmi Philiarchi Enchiridium sacerdotum. Romae, per Iosephum de Angelis1269, 1577. [44] Cosmi Philiarchi Manuale sacerdotum. Florentiae, apud Iuntas, 1592. [45-46] Di monsignor1270 Cornelio, vescouo di Bitonto, Prediche fra l’anno, della Quaresima e sopra il Simbolo. In Venetia, apresso i Giunti, 1586 e 1590. (f. 247r)

S [47] Sebastiani Sanleolinj Actiones serenissimi Cosmi Medices, magni ducis Etruriae. Florentiae, typis Georgij Marescotti, 1578. [48] Di1271 Sebastiano Amiano fanese Discorsi predicabili, tomi 3. In Venetia, per li heredi di Marco Sessa, 1567. [49] Di1272 fra’ Sebastiano Auezzani Discorsi predicabili. In Venetia, per Gio. Andrea Ualuassori, 1569. [50] Di1273 fra’ Serafino Razzi Cento casi di conscienza. In Fiorenza, appresso Bartolomeo Sermartelli, 1579.   Di sul margine esterno.   Seguono puntini di sospensione. 1267   raccolto aggiunto sopra il rigo. 1268   Di don sul margine esterno. 1269   Segue termine depennato. 1270   Di monsignor sul margine esterno. 1271   Di sul margine interno. 1272   Di sul margine interno. 1273   Di sul margine interno. 1265 1266

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXIX.1,72

LUCCA, S. MARIA FORISPORTAM

497

[51] Di1274 fra’ Serafino Razzi Sermoni predicabili. In Firenze, nella stamperia di Bartolomeo Sermartelli, 1590. [52] Sferamundi di Grecia Historia, tradutta di spagnolo in italiano, per Mambrino Roseo da Fabriano. Venetia, per Michel Tramezino, 1582. [53] Di1275 don Smiraldo da Lucca, canonico regolare di S. Saluatore, Opera d’abaco. In Venetia, apresso Francesco Bariletti, 1594. [54] Di1276 Stefani Conuentij, canonici regularis Sancti Saluatoris, De intrinsecis corporum caelestium principijs. Bononiae, apud Alexandrum Benacium, 1562. [55] Somma Corona de’ confessori del Berarduccio. In Venetia, apresso Gio. Battista Uscio, 1586. [56] Somma Antonina, uolgare. In Venetia, apresso Domenico Farri, 1579. Numero 3. [57] Somma armilla. Venetijs, apud Marcum Antonium Zalterium, 15891277. [58] Summa armilla, edita a reuerendo p. fratre Bartolomeo Fumo Placentino. Venetijs, apud Marcum Antonium Zalterium, 1587. [59] Summa armilla. Venetijs, apud Antonium Bertanum, 1582. [60] Summa armilla. Venetijs, apud Nicolaum Morettum, 1596. [61] Summa Corona confessorum Mauri Antonij Berarducci. Apud Franciscum de Franciscis Senensem, 1593. [62] Summa sacramentorum Francisci a Victoria. Venetijs, apud hŽredem Iohannes Mariae Bonelli, 1579. [63] Summa sacramentorum eiusdem. Venetijs, Petrus Roussin, 1573. [64] Summa eadem. Venetijs, apud Alexandrum Gryphium, 1584. [65] Summa eadem. Venetijs, per Fabium Zoppinum, 1584. [66] Summa eadem. Venetijs, apud1278 Hieronymum Polum, 1574. (f. 247v)

S T [67] Summa Angelica. Venetijs, apud Iacobum Sansouinum, 1569. [68] Summa Angelica. In qua ubi, a quo, nec quo tempore sit impressa non exprimitur. [69] Summa Syluestrina. Venetijs, ad signum Concordiae, 1593. [70] Summa summarum, quae Tabiena dicitur. Bononiae, impressa in aedibus Benedictis Hectoris bibliopolae, 1520. [71] Sermones excellentissimorum virorum, funebres et nuptiales, editi cura diligentiaque fratris Gregorij Britannici, Ordinis Predicatorum. Venetijs, per Petrum Bergomensem, 1505. [72] Terentio, latino, commentato in lingua toscana per Gio. Fabrini. In Venetia, apresso gli heredi di Marco Sessa, 1580.   Di sul margine interno.   Di sul margine interno. 1276   Di sul margine interno. 1277   Item aggiunto nello spazio fra i due righi. 1278  Segue Hy depennato. 1274

1275

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

498

LUCCA, S. MARIA FORISPORTAM

XXIX.1,73

[73] Textus canonici. Parisijs, per Thielmanum Keruer, ad signum Cratis ferri, 1507. Habentes glossas, quae corrigendae, erant obliteratas. [74] Textus canonici, siue ius canonicum. Venetijs, apud haeredes Octauianj Scotti, 1525. Qui sunt de nouo correcti. [75] Testamenti Noui editio uulgata. Lugduni, apud Sebastianum Gryphium1279. [76] Thomae Gaietani Summula. Venetijs, apud Nicolaum Morettum, 1595. [77] Thomae de Kempis, canonici regularis, Sermones, Soliloquia et Epistolae1280. [78] Di1281 Torquato Tasso Hierusalem liberata. In Casal Maggiore, 1595. [79] Di1282 Vincentio Pitta Exequie del re di Spagna. In Firenze, nella stamperia del Sermartelli, 1598. [80] Di messer1283 Valerio Marcellini Diamerone. Stampato in Venetia, apresso Gabriel Gioliti, 1565. [81] Di1284 Vrbano Bolzani Gramatica Greca. Venetia, apresso il Manutio, 1566. [82] Victurij rethoris Synonima Ciceronis. Venetijs, apud Dominicum Nicolinum, 1567. [83] Del reuerendissimo1285 vescouo di Callahora e della Calzada Auisi per li curati d’anime. Venetia, per Girolamo Scotto, 1566. Ego, dominus Florianus Luporus Lucensis, ad presens superiorum gratia prior monasterij Sanctae Mariae Forisportam Lucensis, hunc indicem fideliter scripsi manu mea et subscripsi die XXII Aprilis 1600. (f. 248r)

Appendix [84] Sermone e trattato contro a molti difetti di molti, che paiono e sono tenuti spirituali, della infrascritta epistola di s. Paulo ad Galatas, VI capitolo, Si spiritu uiuimus, spiritu et ambulemus. Questo libro è scritto a mano, né ci è altro nome di authore, ma, per quanto conosco io, contiene buona e sana dottrina, ragionando spiritualmente; e dura da carta una a sessantre, includendoui capitoli 25. E da carta 63 sino al fine, che è a c. 68, seguita: Incomincia el trattato delle trenta stoltitie che si commettono nelle battaglie spirituali, compilato per frate Dominico Caualca da Vico Pisano, dell’Ordine de’ predicatori. Parla come è detto spiritualmente e finisce Deo gratias. Amen. Io, don Floriano, all’incontro faccio fede di non hauerlo incorporato con l’indice per hauerlo ritruouato doppo auerlo scritto.   Seguono puntini di sospensione.   Seguono puntini di sospensione. 1281   Di sul margine esterno. 1282   Di sul margine esterno. 1283   Di messer sul margine esterno. 1284   Di sul margine esterno. 1285   Del reuerendissimo sul margine esterno. 1279 1280

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXX.1

SAN BARTOLOMEO IN GALDO

499

XXX.1. SAN BARTOLOMEO IN GALDO (Benevento), S. Maria del Gualdo in Mazzocca1286: Fortunato da Brescia, priore. (f. 249r) Libri del p. priore, monasterio del Gaudio. In camera di d. Fortunato da Brescia, priore. [1] Arca Noè Marci Marinij Brix. Venetijs, 1593. [2] Biblia Latina. Venetijs, 1501. [3] Candelabrum aureum Martini Alphonsi Viualdj. BrixiŽ, 1596. [4] Compendium priuilegiorum fratris Hieronimi Sorbj. Neap., 1594. [5] Concilium Tridentinum. Venetijs, 1590. [6] Directorium visitatorum. Romae, 1593. [7] Expositio Vmberti et Vgonis in Regulam b. p. Augustini. Hagenauo, 1506. [8] Faretra diuinj amoris. Venetijs, 159. [9] Gaietanus, In quattuor Sententiarum. Venetijs, 1584. [10] De iustitia et iure. Venetijs, 1584. [11] Giardino de1287 essempi del p. Razzi. Venetia, 1599. [12] Gramatica Hebrea Marci Marini Brix. Venetijs, 1585. [13] Hymni et prosae, cum explanatione Iudocj Clichthouej. Venetijs, 1555. [14] Index librorum prohibitorum. Romae, 1596. [15] Meditationj in tutto l’anno del p. Capiglia. Brescia, 1595. [16] Pauli Soncinatis Compendium Capreoli in quattuor Sententiarum. Venet. [17] Petri Aquilani Scotellj Questiones in quattuor Sententiarum. Venetijs, 1584. [18] Postilla d. Thomae in Genesim. Lugdunj, 1573. [19] Psalterium Hebreum. Venetijs. [20] Silua locorum Ludouicj Granaten. Venetijs, 1586. [21] Summa d. Thomae, cum Gaietano. Venetijs, 1580. [22] Summa Sebastianj Medicis. Venetijs, 1587. [23] Summa Syluestrina. Venetijs, 1584. D. Fortunatus Luciagus Brix. confirmo manu propria. 1286   S. Maria del Gualdo, Arcidiocesi di Benevento. Il monastero di S. Maria del Gualdo (conosciuto anche come S. Giovanni) fu fondato nell’anno 1160 dal beato Giovanni, eremita da Tufara, ed elevato da papa Bonifacio VIII alla dignità di badia alla fine del XIII secolo. Nel 1400, anche per le conseguenze di eventi bellici che avevano coinvolto la regione, iniziò una lenta decadenza, accelerata da un rovinoso terremoto nel 1456. Agli inizi del secolo XVI il monastero benedettino di S. Maria del Gualdo in Mazzocca era in completo abbandono. Nel 1506 l’abate Carafa, che lo aveva in commenda, concesse la chiesa e il monastero di Mazzocca ai Canonici regolari della Congregazione del Santo Salvatore, perché vi istituissero un loro priorato. Nonostante le concessioni successive di beni e terreni da parte dello stesso Carafa, la vita dell’insediamento non fu facile. Nel 1518 i canonici chiesero e ottennero che il monastero del Gualdo fosse annesso a quello di S. Agnello di Napoli, che dal 1517 era entrato a far parte della stessa Congregazione. La peste del 1656 segnò la fine della comunità: i canonici superstiti si ritirarono a S. Agnello. Sulle rovine del monastero nel 1716 l’arcivescovo di Benevento, cardinale Vincenzo Maria Orsini, consacrò una chiesetta in onore della beata Vergine e del beato Giovanni eremita. Bibliografia: F. Morrone, Monastero di Sancta Maria de Gualdo Mazocca: Badia-Baronia di S. Bartolomeo in Galdo, Napoli 1998. 1287  Segue miracoli depennato

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

500

SAN BARTOLOMEO IN GALDO

XXX.2

XXX.2. SAN BARTOLOMEO IN GALDO (Benevento), S. Maria del Gualdo in Mazzocca: Leone da Venezia, vicario. (f. 249v) In camera del p. d. Leone da Venezia, vicario. Libri. [1] Censure ecclesiastiche del p. Geruasio da Guidizolo. Brescia, 1576. [2] Decisionj de’ casi de conscientia del Guerrierj. Venetia, 1587. [3] Lettere del Tholomej. Venetia, 1566. [4] Scrutinium sacerdotale. Venetijs, 1587. [5] Summa Gaietana vulgare. Venetia, 1538. [6] Summa Antonina. Venetia, 1563. [7] Summa Pacifica. Venetia, 1581. Io, Leone da Venezia, confermo.

XXX.3. SAN BARTOLOMEO IN GALDO (Benevento), S. Maria del Gualdo in Mazzocca: Fabiano da Orvieto. (f. 249v) In camera del p.d. Fabiano da Oruieto. Libri [1] Auedimentj ciuili di Gio. Francesco Lottinj. Venetia, 1582. [2] Compendio del Manuale del Nauarra, vulgare. Venetia, 1594. [3] Summa de’ sacramenti del Caues. Venetia, 1575. Io, d. Fabiano da Oruieto, confermo ut sopra.

XXXI.1. ROMA, S. Lorenzo fuori le Mura1288. (f. 250r) Libri Canonicorum regularium monasterij Sancti Laurentij extra muros. (f. 251r) Libri Canonicorum regularium monasterij Sancti Laurentij extra muros de Vrbe. [1] Ambrosij Calepini. Romae, in aedibus Populi Romani, 1580. 1288   S. Lorenzo fuori le Mura, diocesi di Roma. L’origine della basilica, detta anche S. Lorenzo al Verano, risale a Costantino, che sistemò in una cripta le reliquie di S. Lorenzo, anche se la chiesa fu ricostruita da papa Pelagio II (579-590). Nel XIII secolo la chiesa pelagiana fu unita a un’altra, che era stata costruita accanto nel V secolo. I Canonici di S. Salvatore vi si stabilirono fra il 1471 e il 1484 e, definitivamente, nel 1511, con la bolla Licet di Giulio II. Vi rimasero fino al 1855, quando per volere di Pio IX vennero sostituiti dai Cappuccini, che ancora la amministrano. Bibliografia: Armellini, Le chiese di Roma, cit., 2, pp. 1075-1086; C. Rendina, Le Chiese di Roma, Roma 2004, pp. 170-175 (Tradizioni italiane, 62); G. da Bra, San Lorenzo fuori le mura, Roma 2005; A. Romano, Contributi alla restituzione delle basiliche pelagiana e onoriana di san Lorenzo fuori le mura in Roma, Roma 2013 (BAP, 1).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXI.1,31

ROMA

501

[2] Archangeli Mercenarij Dilucidationes. Venetijs, apud Paulum, 1582. [3] Apollinis Hori HiŽrogliphica. Romae, apud Aloysium Zanettum, 1597. [4] Antonij Gatti De cometis. Romae, apud Zanettum, 1587. [5] Aristotelis Organum, seu Logica. Venetijs, ex officina Dominici Guerri, 1580. [6] Aristoteles, Libri tres De arte rethorica. Ven., in edibus Barth. Zanetti, 1536. [7] Auertimenti monachali di diuersi eccellentissimi autori. In Venetia, apresso Gab. Giolitto, 1575. [8] Aurea rosa Siluestri de Prierio. Venetijs, 1599. [9] Biblia sacra. Venetijs, apud heredes Nicolai BeuilaquŽ et socios, 1583. [10] Biblia sacra. Venetijs, apud Iuntas, 1579. [11] Concilium Tridentinum. Venetijs, apud Egidium Raegazolam, 1574. [12] Concilium Tridentinum. Venetijs, apud Alexandrum Griphium, 1582. [13] Concilium Tridentinum. Venetijs, Andreas Muschius excudebat, 1585. [14] Cathechismus ex decreto Conc. Trident. Ven., apud Egidium Regazolam, 1583. [15] Catechismus ex decreto Con. Trid. Ven., apud Georgium Angelerium, 1586. [16] Candelabrum aureum a r. p. d. Martino Viualdo, canonico regulari. Bononiae, apud Io. Rossium, 15881289. [17] Diuus Bonaventura, In librum SapientiŽ. 1579. [18] Directorium inquisitorum Francisci Pegne. Romae, ap. G. Ferrarium, 1587. [19] D. Thomas, In Epistolas Pauli. Venetijs, apud Iuntas, 1562. [20] De bono statu senectutis illustrissimi cardinalis Paleotti. Romae, 1595. [21] Directorium visitatorum et visitandorum. Romae, apud Gulielmum Faciottum, 1593. [22] Domini Iacobi Lebetij, canonici regularis, Poeseos lib. quattuor. FerrariŽ, tipis Victoris Baldini, 1583. [23] Dicta pretiosa venerab. Beda. Venetijs, ad signum Spei, 1555. [24] Ditionario uolgare di Filippo Venuti da Cortona. Roma, appresso Bernardo Basa, 1597. (f. 251v) [25] EpistolŽ diui Hyeronimi. Romae, apud Paulum Manutium, 1566. [26] Epistole d. Augustini1290. Parisijs, ex calchographia Ascensiana, 1517. [27] Epitome linguŽ sanctŽ, auctore Sante Pagnino Lucense. Lugd., apud Franciscum Rafelengium, 1588. [28] Exercitium lingue Latine Io. Ludo. Viues. LucŽ, 1580. [29] Epistole familiari di Cicerone, uolgare. Venetia, in casa de’ figli di Aldo, 15451291. [30] Eleganze di Aldo Manutio. In Venetia, 1561. [31] Francisci Riberre In Apoc., ex Societate Iesu. AntverpiŽ, apud Martinum Nutium, 15931292.   Io. Rossium, 1588 sul rigo inferiore.  Segue Romae depennato. 1291   figli di Aldo, 1545 sul rigo inferiore. 1292   apud Martinum Nutium, 1593 sul rigo inferiore. 1289

1290

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

502

ROMA

XXXI.1,32

[32] Franciscus Niger, De modo epistolandi. Venetijs, per Christophorum de Pensis, 15111293. [33] Flores BibliŽ fratris Ant. de Rampelogis. Lugd., apud Gulielmum Rouillium, 1576. [34] Francisci Picolomin. De moribus. Venetijs, ap. Franciscum de Franc. Senensem, 1594. [35] Francisci Pegnae De cannonizatione sancti Didaci. Romae, a. G. Io., 1589. [36] Giardino amenissimo del p. d. Onofrio Zarabini. Venetia, apresso Pietro Dusinelli, 1587. [37] Horatij Tursellini Lauretanae historiŽ. Romae, ap. Aloysium Zanettum, 1597. [38] HomiliŽ Iudoci Clichtouei. ColoniŽ, apud Maternum Cholinum, 1572. [39] Gregorius de Valentia. Venetijs, ap. Io. Baptistam Ciotum, 1592. [40] Hyeronimi Caphari GramaticŽ. RomŽ, apud Iacobum Ruffinellum, 1588. [41] Institutionum dialect. lib. 8, auctore P. a Fonseca. Ven., ap. Horatium de Gobbis, 1582. [42] Instromento della philosophia di Alessandro Picolomini. In Roma, apresso Vincenzo Valgrisi, 1551. [43] Il Teatro de’ ceruelli mondani di Thom. Garzoni. Venetia, apresso Fabio Zoppini, 1588. [44] Il Petrarca spirituale di frate Hyer. Malip. Venetia, ap. li heredi di March. Sessa, 1581. [45] Instituta canonica r. p. d. Mathei monaci Oliuetani. Apud {***}1294 de Benalijs1295. [46] Ioannis Gerson De contemptu mundi. Venet., per {***}1296, 1514. [47] Ioannis Ecchij Enchiridion locorum communium aduersus Lutherum. Lugduni, apud Gulielmum Rouillium, 15721297. (f. 252r) [48] Il Pisanello, Della natura de’ cibi. In Venetia, 1587. [49] {Lexi}con thologicum Io. Altestaig Mindel. Venet., ex officina Melchio. SessŽ, 1582. [50] {Lucij} Ioannis Scopae Spicilegium. Venetijs, 1570. [51] Le quatro parti delle hom. del r. d. Onofrio Zarabini. Venetia, apresso Francesco Zilletti, 15861298. [52] L’arte del puntar li scritti d’Horatio Lombardelli. Siena, apresso Luca Bonetti, 15851299. [53] {***}1300 de casibus consc. Romae, 1589.   Venetijs, per Christophorum de Pensis, 1511 sul rigo inferiore.   Lacuna del supporto cartaceo. 1295   Apud {***} de Benalijs sul rigo inferiore. 1296   Lacuna del supporto cartaceo. 1297   Guglielmum Rovillium, 1572 sul rigo inferiore. 1298   Zilletti, 1586 sul rigo inferiore. 1299   Luca Bonetti, 1585 sul rigo inferiore. 1300   Lacuna del supporto cartaceo. 1293 1294

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXI.1,79

ROMA

503

[54] Meditationes d. Bernardi. [55] Manualis Naua. compend., per r. Petrum Giuarram. Romae, ap. Dominicum Basam, 1593. [56] Manuale del Nau. in comp., per il p. Pietro. In Venetia, ad inst. di Girol. Franzini, 1594. [57] Mamotrectus, seu Expositio uocab. super Bibliam. Venet., per Petrum de Quarengijs, 1511. [58] Manuale confessor. Martini ab Azpilqueta. Venet., ap. Dominicum de Farris, 1598. [59] Martirologium Romanum illustrissimi Baronij. Romae, 1588. [60] Martirologium r. Francisci Maurolici. Venetijs, apud Iuntas, 1570. [61] Marci Antonij Cucchi Instit. iu. canonici. Papiae, apud Hyer. Bartholum, 1565. [62] Marci Tulij Ciceronis Epistole ad Herenium. Venet., per Io. Mariam Bonellum, 1564. [63] Marci Tulij Ciceronis SententiŽ insigniores. Venetijs, 1559. [64] Maioli episcopi CŽnturiae. Romae, in edibus Populi Romani, 1585. [65] Marsilij Cagnati Veron. De sanitate. Romae, apud Ascanium, 1591. [66] Marci Tulij Ciceronis Epistole familiares. Ven., in edibus Io. Patauini, 1537. [67] Nicolaus de Vrbellis. Lugduni, ap. Franciscum Fradinum, 1503. [68] Nauarri Enchiridion. Lugduni, ap. Guliel. Rouilium, 1577. [69] Ordo, siue ritus baptizandi, iuxta morem S. R. EcclesiŽ. Venet., apud Antonium Damianum Pazetum, 15921301. [70] Opera del Granata. In Venetia, apresso Giorgio Angelieri, 1591. [71] Opus insigne totius {***} r. d. Antonini, archiepiscopi Flo. LutetiŽ Par., apud Ioannem Barbier, 15071302. (f. 252v) [72] Psalmi Dauidis, uulgata aeditione a Genebrardo. Parisijs, Oliua Petri L’Huilier, 1582. [73] Pars prima et secunda Sum. SiluestrinŽ Siluestri Prierate. Venet., ap. Hyer. de Polis, 1598. [74] Paulus Emilius, De 12 virginibus. Romae, apud Gulielmum Faciotum, 1597. [75] Padre Serafino Razzio, De’ santi dell’Ord. di s. Domenico. In Fiorenza, 1588. [76] Primo alfabeto essemplare del p. fra’ Vincenzo Ferrini. In Venetia, ap. {***}1303, 1587. [77] Predicabili discorsi del p. Sebastiano Amiani. Venetia, ap. li heredi {***}1304, 1571. [78] P. Terentij Afri poetŽ. Venetijs, apud her. Io. MariŽ {Bonelli}, 1573. [79] Raccordo del ben morire del p. Bartholomeo napolitano. In Venetia, per Girolamo Polo, 1586.   Damianum Pazetum, 1592 sul rigo inferiore.   Barbier, 1507 sul rigo inferiore. 1303   Lacuna del supporto cartaceo. 1304   Lacuna del supporto cartaceo. 1301

1302

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

504

ROMA

XXXI.1,80

[80] Reuerendi fratris Hyer. Sauon. Confessionale, per r. d. Patricium Spinum. BrixiŽ, ap. P. Mariam Marchettum, 15811305. [81] Reuerendi fratris Ludouici Lusitani Decisiones casuum conscientiŽ. BononiŽ, 1582. [82] Summa Siluestrina. Venetijs, apud Hyeronimum de Polis, 1598. [83] Scrutinium sacerdotale Fab. Inc. Ven., apud Io. Baptistam Sessam, 1597. [84] Speculum missae a fratre Nicolao Aurifico, Carmelita. Venet., apud Franciscum Zilettum, 1572. [85] Sermones dominicales fratris Ant. de Bitonto. Bergomi, apud Bonettum Lucatellum, 1582. [86] Somma Pacifica per il p. m. Francesco, Carmelita. In Venetia, apresso Cornelio Arriuabene, 1584. [87] Summa aurea armilla a r. p. Barth. Fumo. Venet., apud Marcum Ant. Zalterium, 1590. [88] Sotus, In quarto Sent. Venetijs, apud Ioannem Zenarium, 1585. [89] Sancti Gregorij papae Expo. super Canti. cant. Lugduni, per Simone Beuilaqua. [90] Sotus, De natura et gratia. Lugduni, apud Ioannem Iac. Iuntam, 1581. [91] Summa Gaetani. Venetijs, apud Dominicum Farreum, 1584. [92] Summa sancti Antonini, archiep. Flor. Venetijs, per Ioannem Variscum, 1569. [93] Summa sacramentorum EcclesiŽ a fratre Francisco a Victoria. Ven., ap. Hyer. Polum, 1574. [94] SententiŽ ex { ***} script. colecte. Venetijs, per Andream {***}, 1572. [95] Sermones dominicales fratris Oliuerij Mailardi. Parisijs, in aedibus Io. [96] Secretario di messer Francesco Sansouino. Venetia, apresso Cornelio Ariuabene, 1584. [97] Sermones d. Augustini. Lugduni, in edibus Iacobi Marescal, 1520. [98] Sermones d. Bernardi. Lugduni, industria et expensis Io. Cleyn, 1555. [99] Summa doctrine cristiane a d. Petro Canisio. Ven., apud Iacobum Leoncinum, 1574. [100] Sermones d. Antonij de Padua. Venetijs, apud Antonium Bertanum, 1575. (f. 253r) [101] Toletus, Super Logicam. Venetijs, apud Io. Baptistam a Porta, 1589. [102] Terentio, uolgare e latino, per Gio. Fab. da Figline. Venetia, apresso Gio. Battista et Matteo Sessa, 15651306. [103] Viguerij Institutiones ad christianam doctrinam. Ven., ex officina Francisci Laurentini de Turino, 15631307. [104] Viaggio spirituale del r. p. Cornelio Pelanda. Venetia,1308 1578.   chettum, 1581 sul rigo inferiore.   et Matteo Sessa, 1565 sotto il rigo. 1307   Francisci Laurentini de Turino, 1563 sotto il rigo. 1308   Seguono puntini di sospensione. 1305 1306

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXII.1

NAPOLI

505

XXXII.1. NAPOLI, S. Agnello Maggiore1309. (f. 254r) Del monasterio di Santo Anello di Napoli. [1] Anfolsus Hoieda, De beneficiorum incompat. Ven., Ioa. Variscus, 1579. [2] Alex. Ariostis Summa casuum consc. BrixiŽ, Petrus Bozzola, 1579. [3] S. August. Meditationes. Lugduni, Antonius Grifius, 1587. [4] Antonij Rapegoli FigurŽ. Lugd., Guglielmus Rotilius, 1578. [5] D. Antonini Summa confess. Venetijs, Bartol. Vrbinus, 1544. [6] Aritmetica di Gio. Roua. Ven., Gio. Padouano, 1557. [7] Adriani Sexti Colibbeta. Ven., Lucantonius Linuta, 1522. [8] Arnaldus, De secreto. ValentiŽ, Franciscus Romanus, 1534. [9] Anfolsi Áluarez Thesaurus christianŽ relig. Ven., 1559. [10] Alfosus Vilagut, De vsuris. Ven., Franciscus de Franciscis, 1589. [11] Armonia mundi Georgij. Parisijs, Andreas Bortelim, 1545. [12] Aluarus Pelagius, De planctu EcclesiŽ. Ven., Franciscus Sassouinus, 1560. [13] Antonij Gomezzij Comentaria. Ven., Salamandra, 1572. [14] Bartolomeus Albornoz, De contractibus. ValentiŽ, Petrus de Huete, 1573. [15] Bernardinus Comesius, De sale. ValentiŽ, Petrus de Huete, 1572. [16] Belarminus, Contra hereses. Venetijs, Ioa. Baptista Ciottus, 1599. [17] Biblia. AntuerpiŽ, Stellius, 1592. [18] Bannes, In Secunda secunde. Ven., Bernardus Iuntas, 1586. [19] Biblioteca Sixti. ColoniŽ, Maternus Colinus, 1586. [20] Compendium theolog. d. Bonauent. Ven., Hieronymus Caualcalupus, 1560. [21] D. Clemen. Rom. De constitutionibus apostolicis. Lugduni, Gugliemus Rouilius, 1564. [22] Constitutiones sinodales EcclesiŽ Interamnesis. RomŽ, Iulius Accoltus, 1568. (f. 254v) [23] Calendario historico del Muratti. Ferrara, Vittorio Baldini, 1589. [24] Compendio del santissimo rosario. Siena, Luca Bonetti, 1593. [25] Canus, De locis theologicis. SalmanticŽ, Mathias Gastius, 1563. 1309   S. Agnello Maggiore, arcidiocesi di Napoli, conosciuta anche come S. Aniello a Caponapoli o S. Maria Intercede. È del IX secolo l’attestazione della costruzione di una chiesa a Caponapoli dedicata all’abate Aniello, già venerato come santo. Governata prima dalla Congregazione della Santa Croce, nel 1517 fu assegnata ai Canonici regolari di S. Salvatore, che iniziarono i lavori di ampliamento. Dopo la soppressione napoleonica i locali della canonica furono venduti a privati. La chiesa, già in precarie condizioni di staticità, fu ripetutamente danneggiata dai bombardamenti del 1944 e dal terremoto del 1980. È stata riaperta, dopo i lavori di restauro, nel 2011. Bibliografia: A. Colombo, La chiesa e il monastero di S. Agnello a Caponapoli, in Napoli nobilissima. Rivista di topografia ed arte napoletana n.s. 2 (1921), pp. 8184 e pp. 117-120; 3 (1922), pp. 82-84; U. Carughi - G. Muselli, Un progetto per la Chiesa di Sant’Aniello a Caponapoli, in Bollettino d’arte. Ministero della pubblica istruzione, Direzione generale delle antichità e belle arti 74 (nov.-dic. 1989), pp. 101-112; U. Carughi - G. Muselli, Chiesa di Sant’Aniello a Caponapoli. Lineamenti storici del monumento e del sito, in Segno metodo progetto: itinerari dell’immagine urbana tra memoria e intervento, a cura di U. Carughi, Napoli 1990, pp. 113-122.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

506

NAPOLI

XXXII.1,26

[26] Couarruiuias. AugustŽ, Dominicus Tarinus, 1595. [27] Canones sacri. Lugd., apud Sennettonis fratres, 1555. [28] D. Clemens Alexandrinus. FlorentiŽ, Laurentius Torrentinus, 1551. [29] ConcordantiŽ biblicŽ. Lugduni, Sebastianus Grifius, 1545. [30] Corradi Colibbeta. ColoniŽ, Petrus Quentl, 1523. [31] Dionisij Cartusiani Summa de fide ortodoxa. Ven., 1572. [32] Discorso di cosmografia. Ven., Aldo, 1590. [33] Diurnum Rom. Burgis, Martinus Vittoria, 1578. [34] Dominici Nani Polliantea. SaonŽ, 1503. [35] Didacus Vallades, De rectorica christiana. PerusiŽ, Petrus Iacobus Petrutius, 1579. [36] Francisco Garzia, De contract. Brescia, Pietro Maria Marchetti1310, 1589. [37] Franciscus Sixtus, De genealogia Christi. Ven., 1564. [38] Guglielmi Ontiaci Dechas. Lugd., Carolus Pesnot, 1584. [39] Gio. Bernardo Dias, Della cura d’anime. Ven., Gio. Caualcalupo, 1564. [40] Guglielmi Peraldi Exempla uirtutum et uitiorum. Lugd., Guglielmus Rouilius, 1579. [41] Gaspar Cabalinus, De comertijs. Ven., 1576. [42] D. Hidelfonsi De laudibus b. Virg. BasileŽ, 1557. [43] Hugonis de S. Vittore Opera. Ven., Ioa. Bapt. Somascus, 1588. [44] HomiliŽ doctorum. ColoniŽ, Maternus Colinus, 1569. (f. 255r) [45] Ioanis Nider Preceptorium diu. leg. Nureberg., Antonius Kobergers, 1496. [46] Eiusdem Consolatorium timoratŽ conscientiŽ. Ven., Ioa. Antonius de Sabbio, 1532. [47] Ioannis Lanthecrucij Speculum. Duacij, Ioannes Bogardus, 1588. [48] Index sentent. Breuiarij Rom. RomŽ, Franciscus Zanettus, 1580. [49] Ioannis Dilecti De arte testandi. BononiŽ, 1574. [50] Iacobus Sprenger, De maleficis. Francofurti, 1582. [51] Iosef Albertatius, De adagijs. RomŽ, Ioa. Osmarinus, 1574. [52] Ioa. Groper De institutione ad pietatem. AntuerpiŽ, Ioa. Stelsius, 1562. [53] IndulgentiŽ de’ frati Giesuati. Bologna, Ioa. Roscio, 1568. [54] Ioannis de Friburgo Summa confessorum. Parisijs, Ioannes Petit, 1519. [55] Ioannes Medina, De penitentia. BrixiŽ, Thomas Bozzola, 1590. [56] Iacobus Grafius, De decisionibus aureis. Ven., 1595, Damianus Zenarius. [57] Iacobus Simanca, De cattolicis institutionibus. RomŽ, Populus Romanus, 1575. [58] Ioannis Viguerij Institutiones. Ven., Camillus Francischus Frances., 1566. [59] Ioannis Gerson Opera. ConstantiŽ, 1416. [60] Ioannes Baptista Lupus, De vsuris. Ven., Bernardus Iuntas, 1582. [61] Intruttorio di Lodouico Lopes. Ven., Francesco sanese, 1590. [62] Lucius Fenestella, De magistratibus. [63] Lexigon theologicum. Ven., Melchio’ Sessa, 1579. [64] Methodus confess. Lugd., 1561. 1310

  Marchetti aggiunto sopra il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXII.1,102

NAPOLI

507

[65] Mathiolus Senensis. Ven., Vincentius Algrisius, 1569. [66] Margarita Decreti. (f. 255v) [67] Michaelis Merspurgensis Cathechismus. ColoniŽ, Ioannes Quentel, 1562. [68] Michael Medina, De continentia. Ven., Ioardanus Ziletus, 1569. [69] Michael Timotheus, In Himnos. Ven., Franciscus Zilettus, 1582. [70] Nicolaus Aurificus, De dignitate clericorum. Ven., Franciscus Ziletus, 1579. [71] Nauarri Opera. RomŽ, Iacobus Tornerius, 1590. [72] Pantheologia Raynerij. BrixiŽ, Petrus Bozzola, 1580. [73] Pietro Fuluio, Delle indulg. della chiesa di S. Bernardo di Roma. [74] Problemata Arist. Ven., Ioannes Variscus, 1569. [75] Petrus Sainchtefleur, In Arist. Ven., Hieronymus Caualcalupus, 1565. [76] Pauli Manutij Apofthemagta. Venetijs, Damianus Zenarius, 1540. [77] Petri Canisij Summa doctrinŽ christianŽ. AntuerpiŽ, Christoforus Plantinus, 1567. [78] Paulo Morigia, Delle religioni. Ven., Gio. Battista Bonfadio, 1586. [79] Polidorus Vergilius, De rerum inuentoribus. Lugd., Antonius Gifire, 1586. [80] Pauli Grisaldi Decisiones fidei cath. Ven., Damianus Zenarius, 1587. [81] Raymundi SabundŽ TheologiŽ naturalis. Ven., Franciscus Ziletus, 1588. [82] Remigius Gonnus, De immunitate ecclesiarum. Casalmaioris, Antonius Canatius. [83] Rodulfus Cupers, De sacrosanta Ecclesia. Ven., Dominicus Farris, 1588. [84] Scola Salentina, De bona ualetudine. Ven., Mechior Sessa, 1567. [85] Sebastiani Amiani Dottrina christiana. Venetijs, Baptista Somascus, 1568. [86] Summa diui ThomŽ. Ven., Hieronimus Scotus, 1570. [87] Summa Astensis. Lugd., Stefanus Guernard, 1519. [88] Summa confessorum. Parisijs, Ioannes Petit, 1519. (f. 256r) [89] Thomas Boninsignius, De iustis negociationibus. FlorentiŽ, in officina Sermartelliana, 1587. [90] D.1311 Thomas Aquinas, De regimine principum. Ven., 1578. [91] ThomŽ de Kempis Opuscula aurea. Ven., Philippus Iunta, 1567. [92] Theatro del Rosaccio. Fiorenza, alle scale della Badia, 1594. [93] Trattati varij del male delle petechie. Bologna, Vittorio Benazzi, 1592. [94] Trattato di parlar furbesco. Ven. [95] Trattato delle indulg. di s. Georgio di Bologna. Alessandro Benazzi, 1590. [96] Tiraquellus. Venetijs, Andreas Bochinus, 1591. [97] Thomas Argentina, In quattuor Sententiarum. GenuŽ, Antonius Orerius, 1585. [98] Tabula generalis s. ThomŽ. RomŽ, 1571. [99] Vincentio Bruno, Della confess. Siena, Luca Bonetti. [100] Vuilelmi Lindani Pannoplia euangelica. ColoniŽ AgrippinŽ, Maternus Colinus, 1563. [101] Vega, De iustificatione. Ven., ad signum Spei, 1548. [102] Valentia, In Psalmos. Parisijs, Iodocus Badius, 1506. 1311

  D. sul margine interno.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

508

MILANO

XXXIII.1

XXXIII.1. MILANO, S. Celso1312. (f. 257r) Infrascriptorum authorum libri penes conuentum Canonicorum regulariun S. Saluatoris, Ordinis s. Augustini, in monasterio S. Celsi ciuitatis Mediolani reperiuntur. Anno 1600, cal. Maij. [1] Abbatis Panormitani Opera. Impressa Venetijs, apud Iuntas, anno 1587. Bis. [2] Eiusdem. AugustŽ Taurinorum, Nicolaum Beuilaquam, 1597. [3] Alphonsi Tostati, Abulensis episcopi. Venetijs, Sessam et alios, 1596. [4] Aminta del Tasso. Piacenza, Gioanni Bazachi, 1599. [5] Augustini HunŽi Dialectica. Louanij, Bartholomeum Grauium, ex officina Rutgerij Rescij, 15711313. [6] Aesopij FabulŽ, GrŽco Latinoque idiomat. Lugduni, Ioannem TornŽsium, 1582. [7] Auli Gellij Noctium Atticarum. Lugduni, Antonium Gryphium, 1585. [8] Augustini Niphi In Physica Aristotelis. Venetijs, Hieronymum Scotum, 1559. [9] In Metaphisicam. Ibidem, eundem, 1558. [10] In tres libros De anima. Ibidem, Iuntas, 1544. [11] In Perihermenian. Venetijs, Hieronymum Scotum, 1560. [12] In Priora. Ibidem, eundem, 1554. [13] In Posteriora. Venetijs, Octauianum Scotum, 1552. [14] In Topica. Ibidem, Hieronymum Scotum, 1550. [15] Et Elenchos, 1551. [16] In Meteorologica. Ibidem, hŽredes Octauiani Scoti, 1531. [17] De immortalitate animŽ aduersus Pomponatium. Ibidem, eundem, 1518. [18] Aureum sacrŽ theologiŽ rosarium fratris Pelbarti, Ordinis Minorum de Obseruantia. Venetijs, Florauantem Pratum et socios, 1589. [19] Abecedario de similitudini, tolte dalla Scrittura et applicate a1314 Maria vergine, f. Angiolo Francesco Tignosi seruita. Milano, Agostino Tradate, 15981315. [20] Arminia1316, egloga di Gio. Battista Visconti. Milano, Pandolfo Malatesta , 1599. 1312   S. Celso, arcidiocesi di Milano. La chiesa di S. Celso è annessa a quella di S. Maria dei Miracoli presso S. Celso. Il complesso, chiesa e convento, fu costruito, per volere dell’arcivescovo di Milano, Landolfo II, alla fine del 900 e affidato ai Benedettini. Successivamente passò in commenda fino al 1549, quando, con decreto del papa Paolo III, fu affidato ai Canonici Renani. Nel 1783 la canonica fu coinvolta dalle soppressioni teresiane. Nei primi decenni dell’Ottocento, la chiesa fu profondamente rimaneggiata: furono infatti abbattute quattro campate, mentre gli edifici annessi furono definitivamente distrutti negli anni Trenta del secolo successivo. Fonti: La documentazione archivistica confiscata fu depositata nell’Archivio di Stato di Milano. Bibliografia: M. Pogliani, Contributo per una bibliografia delle fondazioni religiose di Milano, in Ricerche storiche sulla Chiesa ambrosiana 14 (1985) pp. 157-281, in particolare pp. 215-216; Le chiese di Milano, a cura di M.T. Fiorio, Milano 2006, pp. 332-333. 1313   1571 sopra il rigo. 1314  Ripete a. 1315   1598 sopra il rigo. 1316   Arminia su correzione.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXIII.1,42

MILANO

509

[21] Ascanij, s. RomanŽ EcclesiŽ cardinalis ColumnŽ, Oratio in funere Philippi II, regis catholici. Mediolani, Pandulphum Malatestam, 1599. [22] Alphabetum HŽbraicum domini Gulielmi de Franchis Romani, monaci UallisumbrosŽ. Bergomi, Cominum Venturam, 1590. (f. 257v) [23] Ad reuerendum magistrum Ioannem de Foenario Annotationes fratris Ambrosij Chatarini Politi in excerpta quŽdam de commentarijs reuerendissimi Caietani dogmata. Parisijs, Simonem Colineum, 1535. [24] Ad Gregorium quartumdecimum gratulatio domini Seraphini Gherardi, canonici regularis S. Saluatoris. RomŽ, Paulum de Dianis, 1591. [25] Ad amplissimum cardinalem a Ruuere eiusdem oratio patris Seraphini. HŽredes Antoni Bladij, RomŽ, 15881317. [26] Ambrosianum quadragesimale Ludouici Barilli, Ordinis Eremitarum. Bergomi, Cominum Venturam, 1594. [27] Aegidij ColumnŽ Romani In quattuor Sententiarum libros. Venetijs, Franciscum Ziletum, 1581. [28] Arca Noe, thesaurus linguŽ sanctŽ nouus, domini Marci Marini, canonici regularis S. Saluatoris. Venetijs, Ioannem Degarram, 1593. [29] Ambrosius Calepinus, col Dittionario uolgare di Luc’Antonio Beuilacqua. Venetijs, Aldum, 15701318. [30] Aldi Manutij Romani Institutionum grammaticarum libri quattuor. Parisijs, Robertum Stephanum, 15311319. [31] Appiano Alessandrino, Delle guerre ciuili de’ Romani, tradotto da Alessandro Braccio1320 fiorentino. Venetia, Pietro Nicolino, 1538. [32] Diui1321 Augustini episcopi Sermones ad eremitas et alios. Venetijs, Vincentium Benalium, 14921322. [33] Eiusdem idem. Venetijs, Paganinum de Paganinis, 1487. [34] Aristotelis StagiritŽ Opera omnia. Venetijs, Ioachinum Bruniolum, 1584. [35] Archadia del Sannazaro. Venetia, Francesco Rampazetto, 1556. [36] AndrŽŽ Alciati Emblemmata. Venetijs, Aldum, 1546. [37] Ambrosius Calepinus. Ticini, Hieronymum Bartholum, 1589. [38] Augustinus Steuchus Eugubinus. Venetijs, Dominicum Nicolinum, 1592. [39] Ambrosius Calepinus. Venetijs, Ioannem Gryphium, 1590. [40] Arte di seruire a Dio et Specchio delle persone illustri di frate Alfonso Madrid franciscano. Venetia, Ventura di Saluadore, 1586. [41] Due uolte1323. Auisi alli sacerdoti et confessori di Gaspare Loarte. Parma, Erasmo Viotti, 1584. [42] Antonini SummŽ pars secunda1324. Nicolaum Iensonis Gallici, 1480.   RomŽ, 1588 sotto il rigo.   Aldum, 1570 sopra il rigo, corretto erroneamente in 1576. 1319   1531 sotto il rigo corregge 1570. 1320   Braccio su correzione. 1321   Diui sul margine esterno. 1322   1492 sotto il rigo. 1323   Due volte sul margine esterno. 1324   Segue spazio bianco. 1317

1318

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

510

MILANO

XXXIII.1,43

[43] Arte di seruire a Dio di f. Alfonso Madrid, francescano. Venetia, Giacomo Corneti, 15871325. (f. 258r) [44] Annello matrimoniale di Gio. Battista Cauaccia, bolognese. Milano, Francesco Paganello, 15991326. [45] Amoreuole auuiso alle donne, circa alcuni abusi, di Cosmo Agnelli. Ferrara, per Benedetto Mammarello, 1592. [46] Arte del predicare di fra’ Luca Baglioni. Cesena, Bartolomeo Raueris, 1581. [47] Ambrosius Calepinus. Lugduni, Philippum Thinghium, 1580.

B [48] Bis1327. Sanctus1328 Bonauentura, In quattuor Sententiarum. RomŽ, hŽredes Antonij Bladij, 1567. [49-50] Biblia sacra. AntuerpiŽ, Arnoldum Bircmannum, 1570. Et Venetijs, Lucam Antonium Iuntam, 1533. [51] Item. Venetijs, hŽredes Nicolai BeuilaquŽ et socios, 1578. [52] Item. AntuerpiŽ, Christophorum Plantinum, 1590. [53] Biblia item1329 sacra, cum glosa ordinaria. Lugduni, 1590. [54] Item eadem, cum glosa ordinaria. Venetijs, 1588. [55] Biblia sacra. Venetijs, Iolitos, 1588. [56] Biblia Hebraica, eorumdem interpretatio Latina Xantis Pagnini Lucensis, recenter Benedicti AriŽ Montani studio ad HŽbraicam dictionem expensa. AntuerpiŽ, Christophorum Plantinum, 1584. [57] Boethius, De consolatione philosophiŽ. Lugduni, Alexandrum Marsilium, 1581. [58] Breue trattato del sacramento della penitenza di Vincenzo Bruno. Ferrara, Benedetto Mamarello, 15911330. [59] Bernardini Trinaccij Vincentini Peogymnasmatum. Libellus manuscriptus. [60] Bartholus a Saxoferrato, In uniuersum ius CŽsareum. Lugduni, 1535. [61] Breue directorium ad confessarij et confitentis munus recte obuendum m. Ioannis Polanchi. Venetijs, ad candentis SalamandrŽ insigne, 1576. [62] Diui1331 Bernardi1332 Opera omnia. Venetijs, hŽredes Vincentij Valgrisij, 1575. [63] Balthassaris Gambarini In octo libros Physicorum. Manuscriptus. [64] Berchorij Dictionarium. Venetijs, hŽredes Hieronymi Scoti, 1583. (f. 258v) [65-66] Concilium Tridentinum. Placentiae, Ioannem Bazachium, 1586. Et Venetijs, Florauantem Pratum, 1596. [67] Item. Ibidem, Franciscum Zilettum, 1586.   1587 sotto il rigo.   1599 sopra il rigo. 1327   Bis sul margine interno. 1328   Sanctus sul margine interno. 1329   Item su correzione. 1330   Mamarello, 1591 sotto il rigo. 1331   Diui sul margine interno. 1332   Bernardi su correzione. 1325 1326

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXIII.1,92

MILANO

511

[68] Item. Ibidem, Georgium Angelerium, 1572. [69] Caij Suetonij et BaptistŽ Egnatij CŽsares. Lugduni, Antonium Gryphium, 1581. [70] Ciceronis Opera omnia. Lugduni, Sebastianum Gryphium, 1546. [71] Compendium Manualis Nauarri. RomŽ, Dominicum Basam, 1593. [72] Christophorus Clauius, In SphŽram Sacrobusti. Lugduni, sumptibus fratrum de Gabiano, 1594. [73] Ciceronis Rethorica ad Herennium. Venetijs. [74] Cassiodori Hystoria ecclesiastica. BasilŽŽ, Hieronymum Sorbonium, 1544. [75-76] Christophorus item Clauius, In Euclidem et SphŽram Ioannis Sacrobusti. RomŽ. [77] Concetti scritturali intorno al Miserere et il Trofeo della croce di don Cesare Calderari vincentino, canonico regolare lateranense. Venetia, Marco Antonio Bonibello, 1598. [78] Compendium totius theologicŽ veritatis Ioannis de Combis, Ordinis Minorum. Lugduni, Gulielmum Rouilium, 15691333. [79] Concetti di Gironimo Garimberti. Venetia, Giordano Ziletto, 1559. [80] Concetti di lingua latina et ordine d’arte metrica di Manzone Manzoni da Colle. Fiorenza, Giorgio Mareschoti, 1583. [81] Compendium HŽbrŽŽ grammatices Henrici Vranij Ressensis. BasilŽŽ, per Henrichpetrine, 1568. [82] Compilatione de’ ueri rimedij da preseruarsi dalla peste di Gio. Battista Cauagnino. Brescia, Vincenzo Sabbio, 1576. [83] Cathechismo romano. Venetia, Aldo. [84] Bis1334. Cathechismus Romanus. PlacentiŽ, Ioannem Bazachium, 1592. [85] Cathechismus Romanus.1335 Lugduni, Gulielmum Rouilium, 1588. [86] Cathechismus Romanus. Venetijs, Ioannem Antonium Rampazetum, 1591. [87] Catechismo romano. Venetia, Giorgio Angelieri. (f. 259r) [88] Compilatio decretorum et canonum sacrosancti Concilij Tridentini Antonij Philothei de Homodeis, Siculi. Venetijs, Damianum Zennarum, 1573. [89] ControuersiŽ miscellaneŽ Alphonsi Bauosij, canonici regularis S. Saluatoris. Venetijs, Felicem Valgrisium, 1589. [90] Commentarius de vsuris Martini Nauarri. Mediolani, per Michaelem Tinum, 1583. [91] Compendium Manualis Nauarri Petri Alagona. Venetijs, Alexandrum Uecchium, 15951336. [92] Cornelij Iansennij Commentariorum in suam concordantiam ac totam historiam euangelicam partes quattuor. Venetijs, Dominicum de Farris, 15871337.   Gulielmum Rouilium, 1569 sul rigo superiore.   Bis sul margine esterno. 1335  Segue Venetijs depennato. 1336   1595 sotto il rigo. 1337  Segue Florauantem Pratum depennato. 1333 1334

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

512

MILANO

XXXIII.1,93

[93] Confessio catholicŽ fidei christianŽ uel potius explicatio quŽdam confessionis a patribus factŽ in synodo prouinciali PetrikouiŽ, habita anno 1551, mense maio congregatis. MaguntiŽ, Franciscum Behem, 1557. [94] Commentarius fratris Dominici Soti, Ordinis PrŽdicatorum, in quartum Sententiarum. Venetijs,1338 1569. [95] Compendium theologiŽ f. Iulij Carrarij Sireni. BononiŽ, Faustum Bonardum, 1588. [96] Compendium concertationis huius secu{***} sapientum ac theologorum super erroribus moderni temporis, authore fratre Ioanne Bonderio a Gandauio, Ordinis PrŽdicatorum. Venetijs, ad signum Spei, 1548. [97] Compendium totius theologiŽ. Venetijs, Cominum de Tridino, 1565. [98] Compendium omnium operum Martini Nauarri, collectum per reuerendum Iacobum Castellanum Taurisinum. Venetijs, Robertum Meietum, 1598. [99] Consilia Martini Nauarri. CremonŽ, Baptistam Pelizarum, 1591. [100-101] Candelabrum aureum Martini Alphonsi, canonici regularis S. Saluatoris. Venetijs, Nicolaum Moretum, 1596. Et GenuŽ, hŽredes Hieronimi Bartholi, 1596. [102] Canones paenitentiales. Venetijs, Felicem Valgrisium, 1584. [103] Commentarij Donati Acciaioli in Eticham Aristotelis. Lugduni, Antonium Vincentium, 1559. [104-105] Commentaria cuiusdam authoris incognitj. Lugduni, Petrum Landre, 1596 et 15891339. [106] Concordantiae Bibliorum. AntuerpiŽ, Christophorum Plantinum, 1581. [107] Compendium theologiŽ beati Alb. Magni. Venetijs, Ioannem Baptistam Somascum, 1590. [108] Compendium Manualis Nauarri. Venetijs, Marcum Antonium Zalterium, 1596. (f. 259v) [109] Compendio dell’arte esorcistica di fra’ Gironimo Menchi da Viadanna. Venetia, Fiorauante Prato, 1595. [110] Compendio historico uniuersale di tutte le cose notabili del mondo, dalla sua creatione sin l’anno 1594, di Gio. Nicolò Doglioni. Venetia, Damiano Zenaro, 1594. [111] Compendio di cento meditationi sopra la uita et passione di Cristo di fra’ Christoforo Verruchino capuccino. Venetia, Nicolò Misserino, 1592. [112] Due uolte1340. Combattimento spirituale, ordinato da un seruo di Dio. Venetia, Gioliti, 1591. [113] Conforto degli afflitti di Gaspare Loarte. Venetia, Gio. Battista Bonfadino, 1588. [114] Consolatione de’ penitenti di f. Bartholomeo d’Angiolo. Venetia, Gironimo Polo, 1591. [115] Candelabrum aureum Martini Alphonsi, canonici regularis. Brixiae, Thomam Bozolam, ‘90.   Segue spazio bianco.   1589 sotto il rigo. 1340   Due volte sul margine esterno. 1338 1339

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXIII.1,145

MILANO

513

[116] Cento casi di conscienza del Razi. Venetia, Giacomo Vincenzo, 1585. [117] Compendium Manualis Nauarri. Venetijs,1341 Nicolaum Misserinum, 1592. [118] Conciones Philippi Diez. Venetijs, Dominicum de Farris, 1591. [119] Eiusdem Summa prŽdicantium. Ibidem, Ioannem Florinum, 1591. [120] Conciones Ioannis Osorij. Venetijs, Damianum Zenarum, 1595. [121] Compendium priuilegiorum fratrum Minorum et aliorum Mendicantium. BrixiŽ, per Societatem Brixiensem, 1599. [122] Conciones Iosephi a Coste. Venetijs, Ioannem Baptistam Ciottum, 1599. [123] Conforto degli agonizanti di f. Agostino d’Auersa, dominicano. Napoli, Gio. Giacomo Carlino et Antonio Pace, 1596. [124] Compendium totius SummŽ d. ThomŽ, authore Ludouico Carbone. Venetijs, Ioannem Variscum et Paganinum de Paganinis, 1587. [125] Compendio dell’arte esorcistica del Viadanna. Bologna, Gioanni Rossi, 1582. [126] Compendium theologicŽ ueritatis, quod non uni uetustorum doctorum adscribitur. Venetijs, Iacobum Picaium et Io. Mariam Lennum, 1568. [127] Conciones in Euangelia et Epistolas fratris Dominici Aegidij Topiarij Flandri. Parisijs, Michaelem Sonnium, 1572. (f. 260r) [128] Fratris1342 Dominici de Flandria, Ordinis PrŽdicatorum, QuŽstiones super Aristotelem et d. Thomam in tres libros De anima. Venetijs, Hieronymum Scotum, 1550. [129] Dittionario, volgare et latino, di Pietro Galesino. Venetia, Altobello Salicato et Barezzo Barezzi, 1588. [130] Dilucida explicatio casuum episcopo reseruatorum LŽlij Cechi. Brixiae, Societatem Brixianam, 1596. [131] Dominico Romoli, Dell’offitio dello scalco. Venetia, Dominico Farri, 1587. [132] D. Dionysij Carthusiani De quattuor nouissimis. Lugduni, hŽredes Vulielmi Rouilij, 1591. [133-135] Decretum, Decretales et Sextus, cum glosis. Venetijs, Magnam Societatem, 15841343. [136] Idem, sed prima Decreti facies aquila grandi ac alijs quattuor impressorum nullibi descriptorum angularibus minusculis insignibus notatur. Venetijs, 1595. [137-139] Idem Decretum, Decretales et Sextus, cum glosis. RomŽ, aedibus Populi Romani1344. [140-142] Decretum, Decretales et Sextus, cum glosis Georgio Ferrario et Hieronymo Franzino. Venetijs, Magnam Societatem, 1584. [143] Decretum Gratiani. Venetijs, 1498. [144] Decretales Gregorij. Ibidem, 1482. [145] Sextus. Venetijs, Iuntas, 1514. Emendata omnia1345.  Segue P.   Fratris sul margine interno. 1343   1584 sopra il rigo. 1344   Populi Romani sul rigo superiore. 1345   Emendata omnia è all’esterno di una parentesi graffa che unisce gli item [143]-[145]. 1341 1342

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

514

MILANO

XXXIII.1,146

[146] Dante, col commento di Christoforo Landino. Venetia, Bernardino Stagnino, 15121346. [147] Defecerunt s. Antonini. Venetijs, Petrum de Quarengijs Bergomensem, 1514. [148] D. Dionisij Carthusiani In Epistolas Pauli commentaria. Parisijs, viduam, 1555. [149] Eiusdem In omnes catholicas Epistolas commentaria. Parisijs, Mauritium Menier, 1555. [150] L’istesso, Sopra quattro estremi dell’huomo. Venetia, Dominico Imberti, 15901347. [151] Dichiarationi de’ Salmi di don Angelico Buonriccio, canonico regolare di S. Saluatore. Venetia, Gio. Battista Somasco, 1584. [152] Domincus Soto, De iustitia et iure. Lugduni, hŽredes Iacobi IuntŽ, 1569. (f. 260v) [153] Bis1348. Decisiones aureŽ casuum conscientiŽ Iacobi de Graphis. Venetijs, Damianum Zenarum, 1591. [154] Decisiones fidei catholicŽ et apostolicŽ Pauli Grisaldi, Ordinis Praedicatorum. Venetijs, Juntas, 15871349. [155] Decisiones aureŽ casuum conscientiŽ Iacobi de Graphis. AugustŽ Taurinorum, Io. Dominicum Taurinum, 1597. [156] Decreta Concilij Tridentini. Venetijs, AndrŽam Marcum, 1581. [157] Decisiones aureŽ casuum circa missarum celebrationem occurrentium, authore Ioanne de Lapide. Patauij, Franciscum Bolzetam, 1599. [158] Decamerone spirituale di Francesco Dionigi1350. Venetia, heredi di Gioan Varisco, 1594. [159] Dialogo dell’unione spirituale di Dio con l’anima di fra Bartholomeo della Città di Castello, capuccino. Venetia, Bartholomeo Carampello, 15971351. [160] Dispregio della vanità del mondo di fra’ Diego di Stella. Venetia, Gio. Battista Bonfadino, 1591. [161] Discorso uniuersale di misser Agostino Ferentille, dal principio del mondo sino 1569. Venetia, Gabriel Giolito, 15721352. [162-163] Decisiones aureŽ casuum conscientiŽ Iacobi de Graphis, quarum prima pars Venetijs, 1593. Altera 1596, per Damianum Zennarum, 1596. [164] Dictionarium Berchorij. Venetijs, Gasparum Bindonem, 1589. [165] Dittionario volgare et latino del Venuti. Pauia, hŽredi di Gironimo Bartholi, 15921353.   Stagnino, 1512 sul rigo superiore.   1590 sul rigo superiore. 1348   Bis sul margine esterno. 1349   1587 sotto il rigo. 1350   Dionigi su correzione. 1351   della Città di Castello capuccino. Venetia, Bartholomeo Carampello, 1597 sul rigo superiore. 1352   Venetia, Gabriel Giolito, 1572 sul rigo superiore. 1353   1592 sul rigo superiore. 1346 1347

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXIII.1,185

MILANO

515

[166] Dittionario volgare et latino del Galesino. Milano, compagni del Tino et Besozi, 15991354. [167] Discorsi del Torres delli peccati della lingua. Roma, Ascanio et Gironimo Donangelli, 1592. [168] Dispregio della uanità del mondo di Diego Stella. Venetia, Ziletti, 1589. [169] Descrittione di Terra Santa di f. Roderico di Geppes. Venetia,1355 1591. [170] Dialogi spirituali di Luigi Barbieri. Genoa, Gironimo Bartoli, 1589. [171] Didaci StellŽ Commentari in Lucam. Lugduni, Iuntas, 1592. Bis. [172] Delli dolori di Christo di Mattia Bellentanni, capuccino da Salò. Bergamo, Comino Ventura, 1598. [173] De re grammatica HŽbrŽorum Ioannis Quinquarbocei. Parisijs, Iacobum Bogardum, 15461356. [174] De animorum candore et salubritate Saluatoris Lombardi. Patauij, Laurentium Paschatum, 15981357. (f. 261r) [175] De admirabili humani orbis constitutione Aloysij Fachinij. Patauij, Laurentium Paschatum, 1598. [176] De’ negotij et contratti de’ mercantj di Tomaso Morato, dominicano. Brescia, Pietro Maria Marchetti, 15911358. [177] Delle orationi uolgari d’huomini illustri prima parte, raccolte et corrette da Francesco Sansouino. Venetia, alla Luna, 1575. [178] D. Durandi a S. Portiano Libri quattuor in Magistrum Sententiarum. Lugduni, Gulielmum Rouilium, 15631359. [179] Defensorium, seu correctorium, AŽgidij Romani in corruptorium librorum Angelici Doctoris, a quodam Žmulo deprauatorum. Venetijs, hŽredes Octauiani Scoti, 15161360. [180] Disputatio de prŽdestinatione M. Antoni Mazaroni a Monte Rubiano. PerusiŽ, Petrum Iacobum, 1579. [181] Dominici Soti In quartum Sententiarum, tomus primus et secundus. Venetijs, Io. Mariam Lennum, 1575. [182] Eiusdem idem. Ibidem, et eodem anno1361.

E [183] Egregium opus in Ioannem Capseolum Tholosanum fratri Syluestri Prieriani. CremonŽ, Carolum Darlerium, 14971362. [184] Eleganze d’Aldo Manutio. Fano, Pietro Farri, 1591. [185] Epiteta Ioannis Rauisij Textoris. Lugduni, Ioannem Liertout, 1578.   1599 sotto il rigo.   Segue spazio bianco. 1356   Bogardum, 1546 sopra il rigo. 1357   1598 sul rigo superiore. 1358   Pietro Maria Marchetti, 1591 sul rigo superiore. 1359   1563 sul rigo superiore. 1360   1516 su correzione. 1361   idem. Ibidem, et eodem anno sul rigo superiore. 1362   Carolum Darlerium, 1497 sul rigo superiore. 1354

1355

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

516

MILANO

XXXIII.1,186

[186] Enchiridion, siue Manuale confessorum Martinj Nauarri. Lugduni, hŽredes Gulielmi Rouilij, 1592. [187] Idem. Ibidem, Ioannem Baptistam Buison, 1593. [188] Et Venetijs, haeredes Francisci Ziletti, 1589. [189] Item aliud. Venetijs, Iuntas, 1579. [190] Et Dominicum de Farris, 1594. [191] Bis1363. Enchiridionum scholasticum contradictionum quolibetalium Doctoris Subtilis, authore f. Padouano de Grassis. Venetijs, Cominum de Tridino, 1544. [192] Expositio Aegidij Romani in Posteriora Aristotelis. Venetijs, Simonem de Luere, 1500. [193] Expositione del Pater nostro di Giouan Pico, conte della Mirandola. Venetia, 1523, senza stampatore. [194] Expositio Euthimij monaci Zigaboni in Psalmos, de GrŽco in Latinum per Philippum Saulum conuersa. Parisijs, Carola Guillard, 1543. [195] Expositio in omnes Psalmos totius successus EcclesiŽ f. Lucretij Tiraboschi, CarmelitŽ. (f. 261v) Venetijs, Christophorum Zannetum, 1572. [196] Expositiones questionum Scoti in uniuersalia Porphirij illustrissimi Constantij Sarnanni. Venetijs, Franciscum Franciscium, 1576. [197] Expositio in Prima secundŽ diui ThomŽ f. BartholomŽi a Medina Ordinis PrŽdicatorum. Venetijs, Petrum Deuchinum, 1580. [198] Expositiones fratris Hieronymi a Pistorio Formalitatum Scoti. RomŽ, in aedibus P. R., 15701364. [199] Eustrathij et Aspasij In moralem Aristotelis uersio, per Io. Bernardum Felicianum factam. BasilŽŽ. CŽtera desiderantur, deest fortem folium. [200] Eusebij, cognomento Pamphili, CŽsariensis EuangelicŽ demonstrationis libri decem. Donatus uertit. Lugduni, Sebastianum Gryphium, 1535. [201] Epitome Iauelli in octo libros Physicorum. Venetijs, Hieronymum Scotum, 1552. [202] Epitome in prosodiam, ex uarijs scriptoribus collecta a Panthaleone BertelonŽo. Venetijs, hŽredes Melchioris SessŽ, 1575. [203] Epitome quŽstionum in libros Sententiarum f. Pauli Soncinatis, Ordinis PrŽdicatorum. Lugduni, Ioannem Crispinum, 1528. [204] Epitome ss. patrum Ioannis López. Ex typographia Congregationis Oratorij, apud S. Mariam in Vallicella, 1596. [205] Excellentissimi d. Bernardini Tomitani in Porphirium et Perihermenian. Manuscriptos. [206] Emanuelis Aluari De institutione grammatica. Mediolani, Societatem Tini et Besuzij, 1590. [207] Essequie di Sisto quarto, ordinate et descritte da f. Gio. Battista Dominico, canonico regolare S. Saluator. Pesaro, Gironimo Concordia, 1584. [208] Essercitij spirituali sopra gli Euangelij di Ottauiano Besozo. Bergamo, Comino Ventura, 1592. 1363 1364

  Bis sul margine interno.   aedibus P. R., 1570 sul rigo superiore.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXIII.1,231

MILANO

517

[209] Elucidationes in omnes Psalmos, iuxta ueritatem uulgatas, f. Francisci Titelmani. Lugduni, Vuilielmum Rouilium, 1548. [210] Et in Epistolas b. Pauli. Ibidem, 1546. [211] Et in Cantica Canticorum, 1554. [212] Et eiusdem Summa mysteriorum christianŽ fidei. Ibidem, 1567. (f. 262r) [213] Egidij Bossij Tractatus uarij. Venetijs, Altobellum Salicatium, 1588. [214] Essercitio di diuotione di Luigi Granata. Brescia, Vincenzo Sabbio, 15811365. [215] Essercitij diuotissimi di Nicolò Eschio. Vincenza, Perino libraro et Georgio Greco, 1584. [216] Etica d’Aristotele, commentata da Bernardino Segni. Fiorenza, Lorenzo Torentino, 15501366. [217] Euangelistario di Marco Marulo. Fiorenza, Bartolomeo Sermartelli, 15711367. [218] Elucidatio in Confiteor Gulielmi Pipini. Venetijs, Io. Antonium Bertannum, 1592.

F [219] Flores omnium pene doctorum ThomŽ Hibernici. Venetijs, Io. Mariam Lennum, 1576. [220] Flagellum dŽmonum fratris Hieronymi Menghi. Venetijs, typographia GuerrŽa, 1597. [221] Fuga dŽmonum eiusdem. Venetijs, hŽredes Ioannis Varisci, 1596. [222-223] Flagellum dŽmonum et Compendio dell’arte essorcistica del Viadanna. Bologna, Gioanni Rossi, 1584. [224] Idem et Fustis dŽmonium Hieronymi Menghi. BononiŽ, Ioannem Roscium, 15861368. [225] Idem. Venetijs, ex typographia GuerrŽa, 1598. [226] Bis1369. Fuga SathanŽ Petri Antonij StampŽ. Comi, Hieronimum Frouam, 15971370. [227] Flores theologicarum questionum in quartum Sententiarum Iosephi Angles. Venetijs, hŽredes Alexandri Gryphij, 1587. [228] Bis1371. Idem. Venetijs, Io. Baptistam Somascum, 1584. [229] Bis1372. Flores eiusdem in secundum Sententiarum. Venetijs, hŽredes Alexandri Gryphij, 1588. [230] Flores operum diui Bernardi abbatis. Lugduni, Vuilielmum Rouilium, 1579. [231] Flores, seu formule loquendi ex Terentio, quibus interpretatio Gallica addita est. Caret nomine authoris. Lugduni, Benedictum Rigaudum, 1581.   1581 sotto il rigo.   Torrentino 1550 sul rigo superiore. 1367   1571 sotto il rigo. 1368   Roscium, 1586 sul rigo superiore. 1369   Bis sul margine interno. 1370   1597 sul rigo superiore. 1371   Bis sul margine interno. 1372   Bis sul margine interno. 1365

1366

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

518

MILANO

XXXIII.1,232

[232] Fiori pretiosi, raccolti dell’opere spirituali del Granata. Venetia,1373 Giacomo Corneti, 15911374. [233] Frutti dell’arbore della croce del Granata. Venetia, heredi Francesco Ziletti, 1588. (f. 262v) [234] Formalitatum Scoti, Antonij Sirecti, Antonij TrombetŽ et Stephani Bruliferri monotessera in philosophiŽ Aristotelis et theologiŽ theoricŽ, adunata studio Ioannis Du Doueth. Venetijs, hŽredes Melchioris SessŽ, 1587. [235] Francisci Vicomercati In Physica Aristotelis. Venetijs, Hieronymum Scotum, 1564. [236] Flores omnium doctorum. Lugduni, Vuilelmum Rouilium, 1580. [237] Francisci RiberŽ In 12 prophetas. ColoniŽ AgrippinŽ, 1593. [238] Item1375 Francisci Toleti In Ioannem. ColoniŽ AgrippinŽ, ex officina Bircmannica, sumptibus Arnoldi Mylij, 1589. [239] Eiusdem Summa. Mediolani, Hieronymum Bordonium, 1599. [240] Francisci Barozij In admirandum problemma geometricum1376 Rabbi Moysis. Venetijs, Gratiosum Ioriolum, 1586. [241] Francesco Guicciardino historico. Venetia,1377 1590. [242] Francisci Mauolici Cosmographia ad cardinalem Bembum. Venetijs, 1533. [243-244] Francesco Alunno, Richezze et Fabrica. [245] Francesco Petrarcha, con l’espositione di Gio. Andrea Gesualdo. Venetia, Alessandro Grifio, 15811378. [246] Francisci PetrarcŽ De remedijs utriusque fortunŽ. CremŽ, Bernardinum de Misintis et Nicolaum Lugarum, 1492. [247] Francisci Guthmanni, Ordinis Minorum, De sacrorum altaris ministrorum coelibatu. Venetijs, Gratiosum Persacinum, 1569. [248] Francisci Mayronis In quattuor Sententiarum et QuŽstiones quolibetales. Venetijs, Octauianum Scotum, 15201379. [249] Federici Commendini In Euclidem. Pisauri, 1572. [250] Fioreti, raccolti dall’opere del Granata, senz’autore. Venetia, Ventura di Saluatore, 1586. [251] Fauole d’Esopo, con l’interpretatione. Venetia, Altobello Salicato, 1588. [252] Facetie del piouano et altri. Fano, Pietro Farri, 1590. (f. 263r) [253] Gabrielis Prateoli Marchosij Gramatica, cum Latina et Gallica interpretatione. Parisijs, Gabrielem Buon., 1570. [254] Gemma Frisius, De radio astronomico. AntuerpiŽ, Gregorium Bontium, 1545. [255] Genebrardi Commentaria in Psalmos. Parisijs, Petrum Huilier, 1582.  Segue heredi depennato. Francesco Ziletti sul rigo superiore e depennato.   Giacomo Corneti, 1591 sul rigo superiore. 1375  Item sul margine esterno. 1376  La o di geometricum aggiunta in interlinea. 1377   Segue spazio bianco. 1378   Venetia, Alessandro Grifio, 1581 sul rigo superiore. 1379   Octauianum Scotum, 1520 sul rigo superiore. 1373 1374

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXIII.1,276

MILANO

519

[256] Giardino d’essempi di Serafino Razi. Fiorenza, Sermatelli, 1594. [257] Goffredo di Torquato Tasso. Venetia, Altobello Salicato, 1585. [258] Guilielmus Vorilongius, In quattuor Sententiarum. Venetijs, Bonetum Lucatellum, 1511.

H [259] Hadriani sexti pont. m. QuŽstiones in quartum Sententiarum. Lugduni, Gulielmum, 15471380. [260] Hieronymi Osorij Lusitani De nobilitate ciuili et de nobilitate christiana. Olissipone, Ludouicum Rodericum, 1541. [261] Hieronymi Osorij In Isaiam paraphrasis. BononiŽ, Alexandrum Benacium, 1577. [262] Hieronymi Seripandi Commentarius in Epistolam Pauli ad Gallatas. Venetijs, BartholomŽum Rubinum, 1569. [263] Hectoris Pinthi In Ezechielem commentaria. AntuerpiŽ, in aŽdibus viduŽ etc., 15701381. [264] Et In Isaiam. AntuerpiŽ, Philippum Nutium, 1570. [265] Et In Ezechielem. Lugduni, Iuntas, 1581. [266] Et In Danielem, Nahun, Trenos et Hieremiam. AntuerpiŽ, Martinum Nutium, 15951382. [267] Henrici Harphij Theologia mystica. RomŽ, Bibliopolas socios, 1586. [268] Hinni del Breuiario romano, tradottj et dichiarati da Gio. Battista Posseuino. Venetia, heredi di Gio. Maria Lenni, 1599. [269] Historia delle uite de’ pontefici sin’a Clemente ottauo di Battista Platina, d’Honofrio Panuino et Antonio Cicarelli. Venetia, Bernardo Basa, 1594. [270] Historia del mondo di Cesare Campana. Venetia, Francesco De Franceschi et Giorgio Angellieri, 15971383. [271] Historia del mondo di Giouanni Tracagnotta, con l’aggionta di Mambrino Roseo et Bartolomeo Dionigi. Venetia, per i Gionti, 1592. (f. 263v) [272] Due uolte1384. Hiconologia dell’imagini uniuersali, cauate dall’antichità, di Cesare Ripa. Roma, heredi di Gioanni Gigliotti, 1593. [273] Homiliarium doctorum in Euangelia dominicarum et feriarum. Lugduni, Ioannem Clehin, 1516. [274] Honorati de Rubertis In Porphirium et PrŽdicamenta Aristotelis expositio. CremonŽ,1385 1539. [275] Horatio Lombardo, Dell’offitio della donna maritata. Ferrara, Vittorio Baldini, 1585. [276] Hospitale de’ pazzi incurabili di Tomaso Garzoni. Venetia, Gio. Battista Somasco, 1589.   1547 sul rigo superiore.   viduŽ etc., 1570 sul rigo superiore. 1382   1595 sul rigo superiore. 1383   et Giorgio Angellieri, 1597 sul rigo superiore. 1384   Due uolte sul margine esterno. 1385   Segue spazio bianco. 1380

1381

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

520

MILANO

XXXIII.1,277

I [277] Iacobi de Valentia In Psalmos, in Cantica ferialia, in Canticum ss. Ambrosij et Augustini, in Cantica canticorum et Tractatus contra IudŽos. Venetijs, Florauantem Pratum, 1586. [278] Iacobi Lebetij, canonici regularis S. Saluatoris, Poeseos. FerrariŽ, Victorium Baldinum, 1583. [279] Iacobi Sadoleti Commentarius in Epistolam ad Romanos. Lugduni, Sebastianum Gryphium, 15361386. [280] Iacobi Fabri1387 Stapulensis Paraphrasis in naturalem philosophiam Aristotelis. Parisijs, Franciscum Regnault, 1525. [281] Idea del tempio della pittura di Paolo Lomazzo. Milano, Paolo Gottardo Pontio, 15901388. [282] Ioannis Baptiste Mantuani CarmelitŽ Opera omnia. AntuerpiŽ, Ioannem Bellerium, 1576. [283] Ioannis Francisci Bonhomi, Vercellarum episcopi, Borromeis. Mediolani, Iacobum Picaleam, 1589. [284] Ioannis Antonij Guarnerij, canonici Bergomatis, De bello Cyprio. Bergomi, Cominum Venturam, 1592. [285] Ioannes Damascenus, De sacris imaginibus, GrŽco idiomate. RomŽ, Stephanum Nicolinum, 15531389. [286] Io. Alberti Bosij Institutiones grammaticŽ. Mediolani, Iacobum Picaleam, 1587. [287] Ioannes Canis, Commnetaria in quattuor Euangelia. Venetijs, ad signum Spei, 15561390. [288] Ioannis Osorij Tomi quinque concionum. Venetijs, Minimam Societatem, 1594. (f. 264r) [289] Ioannes de Borros, Asia. Venetijs, Vincentium Valgrisium, 1562. [290] Ioannes Roias, In planisphŽrium. Lutetiae, 1550. [291] Ioannis Antonij Delphini De rerum euentu, de prŽdestinatione, de originali peccato, de libero arbitrio et de iustificatione aduersus hŽreticos. Camerini, Antonium Iocosum, 1553. [292] Io. Pauli Pallanterij Lectura in quattuor Sententiarum. Regij, Herculanum Bartholum, 15931391. [293-294] Ioannis Ferri Commentaria in Ioannem et MattŽum. RomŽ, in aedibus Populi Romani, 1577. [295] Ioannes Gerson, De imitatione Christi. Item Opuscula Dionysij Carthusiani De perfecto mundi contemptu. Lugduni, Ioannem Iacobum Iuntam, 1579. [296] Et eiusdem Ioannis Gerson. Venetijs, Franciscum de Madijs, 1486.   anum Gryphium, 1536 sul rigo superiore.  Ripete Fabri. 1388   Gottardo Pontio, 1590 sul rigo superiore. 1389   Stephanum Nicolinum, 1553 sul rigo superiore. 1390   1556 sul rigo superiore. 1391   Bartholum, 1593 sul rigo superiore. 1386 1387

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXIII.1,320

MILANO

521

[297] Ioannis MedinŽ De poenitentia, restitutione et contractibus. Brixiae, Petrum Bozolam, 1590. [298] Institutiones iuris canonici Ioannis Pauli Lancelloti. Venetijs, Marcum Amadorem et socios, 1570. [299] Et Lugduni, Gulielmum Ruuilium, 15781392. [300] Institutio uitŽ christianŽ Florentij Bataui Carthusiani. ColoniŽ, in aŽdibus Quentellianis, 1596. [301] Institutiones uitŽ spiritualis Francisci GorazŽi Dominicani. Lugduni, Ioannem Sphratium, 1586. [302] Iustiniani Institutionum, cum glosis. Lugduni, Iacobum Iuntam, 1540. [303] Innocentius papa, In iure. Lugduni, Stephanum Rufinum, 1543. [304] Iansennius, In suam concordiam et hystoriam euangelicam. Venetijs, Sessas, 15861393. [305] Illustrium miraculorum et hystoriarum memorabilium CŽsarij. ColoniŽ AgrippinŽ, in officina Bircmannica, 1591. [306] Il perfetto rittratto dell’huomo di Gabriele Pascoli, canonico regolare lateranense. Pauia, Andrea Viani, 1592. [307] Instituttione per meditare i misteri del rosario di Gaspare Loarte. Venetia, Giacomo Berichi, 1583. (f. 264v) [308] Istructorium conscientiŽ Ludouici López. Lugduni, Petrum Landrium, 1588. [309] Instruttione della uita spirituale di Gio. Battista Vellati. Genoa, heredi di Gironimo Bartholi, 1593. [310] Instruttione et auuertimenti di Gaspare Loarte per meditare la passione di Christo. Venetia, Pietro Marinelli, 1586. [311] Instruttione di consolar i poueri afflitti, condannati a morte, di Francesco Isella. Bergamo, Comino Ventura, 1586. [312] In tres libros Aristotelis De anima Poli Lauretani commentaria. Venetijs, Robertum Meietum, 1594. [313] Iulij Clari Alexandrini De criminalibus, ac eiusdem Tractatus ad materias testamentorum, donationum, iuris emphyteotici et feudorum spectantes. Venetijs, Hieronymum Polum, 1583. [314] De1394 iustitia et iure Dominici Soti. Venetijs, Florauantem Pratum, 1589.

L [315] Lactantij Firmiani Opera. Venetijs, in aedibus Aldi, 1515. [316] Le relationi uniuersali di Gioanni Botero. Vincenza, Giorgio Greco, 1595. [317] Et in Brescia, Compagnia Bresciana, 1595. [318] Et in Bergamo, Comino Ventura, 1596. [319] Lectiones domini Brandi Porri in De cŽlo et mundo. ManuscriptŽ. [320] Lettioni sopra i misteri della messa di fra’ Alberto Maria Vallesnieri carmelita. Milano, Gio. Battista et fratelli de’ Pontij, 1567. 1392   1570. Et Lugduni, Gulielmum Ruuilium sul rigo superiore. 1578 nell’interlinea superiore. 1393   1586 nell’interlinea inferiore. 1394   De sul margine esterno.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

522

MILANO

XXXIII.1,321

[321] Leonardo Aretino historico. Venetia, Francesco Sansouino, 1561. [322] Leuinio Lennio, medico zirizeo, Della complessione del corpo humano. Venetia, Dominico Nicolino, 1564. [323] Libellus sodalitatis Francisci Costero. Ingolstadij, Dauid Sartorium, 1588. [324] Lima de’ vitij di f. Vincenzo Ferrini. Venetia, Giunti, 1596. [325] Loci communes similium et dissimilium Ioannis BarradŽi. Venetijs, Marcum Antonium Zalterium, 1583. (f. 265r) [326] Loci communes theologici aduersus hŽreticos Corradi Clingij. Parisijs, Nicolaum Chesnehau, 1574. [327] Locorum prŽcipuorum SacrŽ ScritpurŽ, quibus corruptis abutuntur hŽretici, chatholica expositio m. Renati Benedicti Andegaui. Venetijs, ad candentis SalamandrŽ insigne, 1567. [328] Lucanus poeta, De bello ciuili. Lugduni, Sebastianum Gryphium, 1547. [329] Lucij FenestellŽ De magistratibus sacerdotijsq. Romanorum et eorum diuersis legibus. Item Valerij Probi De litteris antiquis. Item Pomponij Laeti, itidem, De magistratibus et sacerdotijs et diuersis legibus Romanorum. Unico hŽc omnia continentur codice. Sine millesimo et impressore. [330] Lucretius poeta. Lugduni, Antonium Gryphium, 1576. [331] Ludouicus Ioannis Villetani, In Logicam et Moralem Aristotelis. Barcinone, Paulum Corteum et Petrum Malum, 1569. [332] Lucilij PhilalthŽi Commentaria in Aristotelis priores Phisicorum. Venetijs, Hieronymum Scotum, 15661395. [333] Eiusdem In quattuor De coelo et mundo. Venetijs, Vincentium Valgrisium, 1565. [334] Eiusdem In tres libros De anima. AugustŽ Taurinorum, hŽredes Nicolai Beuilaq., 1579. [335] Ludouici Buccaferrei In duos Aristotelis lib. De generatione, a Ioanne Carolo Saraceno castigata. Venetijs, Franciscum de Franciscijs, 1571. [336] Eiusdem Lectiones in tres De anima. Venetijs, Io. Baptistam Somascum et fratres, 1566. [337] Eiusdem super primum Meteorologicorum. Venetijs, Hieronymum Scotum eosdem, 1565. [338] Eiusdem In secundum et tertium Meteor. Venetijs, Franciscum de Franciscijs, 1563. [339] Eiusdem In quartum Meteor. Venetijs, Hieronymum Scotum, 1570. [340] Eiusdem In Parua naturalia. Venetijs, Hieronymum Scotum, 1570. (f. 265v) [341] Malleus maleficarum de lamijs et strigibus, prima et secunda pars. Francforti, Iacobum Sprengenrium, 1588. [342] Manuale peccatorum siue De septem capitalibus vitijs orationes cathecheticŽ duodecim ThomŽ Stapletoni. AntuerpiŽ, Ioannem Cheherbegium, 1598. 1395

  1566 sul rigo superiore.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXIII.1,370

MILANO

523

[343] Magistri Roberti Olchot In quattuor Sententiarum. Eiusdem quŽdam conferentiŽ. De importabilitate peccati questio. Determinationes quarumdam quŽstionum. Lugduni, per Ioannem Trichsel, 158. [344] Mamotrectus super Bibliam. [345] Manuale del Nauarra, ridotto in compendio da Pietro Giuuarra, e tradotto da Camillo Camillj. Torino, 1595. [346] Marij Nizolij Thesaurus Ciceronianus. Venetijs, Ioannem Variscum, 1584. [347] Et Hieronymum Polum, 15881396. [348] Marianus Soncinus, In quintum Decretalium. ParmŽ, Seth Viottum, 1574. [349] Mario Equicola, Di natura d’amore. Venetia, Gio. Battista Bonfadino, 1587. [350] Martyrologium Baronij. Venetijs, Minimam Societatem, 1593. [351] Martirologio romano, tradotto in italiano. Venetia, heredi di Francesco Zilleti, 15871397. [352] Mario Equicola, Di natura d’amore. Venetia, Gabriele Giolito, 1560. [353] Marci Hieronymi VidŽ, AlbŽ episcopi, Poemata. Lugduni, Antonium Gryphium, 1592. [354] M. Antonij Maioragij In Rethoricam Aristotelis. Venetijs, Franciscum Franciscium, 1572. [355] M. Tullij Ciceronis EpistolŽ familiares, una cum commentis Vbertini, Martini Filetici et aliorum. Venetijs, hŽredes Ioannis MariŽ Bonelli, 1579. [356] Eiusdem SententiŽ insigniores et pia apophtegmata ex ducentis philosophis et poetis, tam GrŽcis quam Latinis, sine nomine collectoris. Venetijs, Nicolaum Beuilaq., 1563. [357] Eiusdem ClausulŽ, loquutiones, epitheta, adiuncta, antitheta, et coniuncta, a Pietro Philomuso excerpta. Venetijs, Bologninum Zalterium, 1575. [358] Eiusdem Philosophia, cum scholijs Pauli Manutij. Venetijs, Aldum, 1560. [359] M. Antonij Flamminij In Psalmos. Venetijs, Aldum, 1564. [360] M. Mauri Exempla. Parisijs, Hieronymum Marnef, 1586. (f. 266r) [361] M. Antonij Mureti Orationes. Venetijs, Aldum, 1576. [362] Meditationes s. Augustini et s. Bernardi. Lugduni, Antonium Gryphium, 15931398. [363-364] Meditationi sopra tutti gli Euangelij dell’anno di Andrea Campiglia certosino, tradotte da Bellingieri Amoroso. Brescia,1399 Polichreto Turlino, 1595. Due uolte et una dell’istesso, 1593. [365-367] Meditationi di tutta la uita del Signore di Vincenzo Bruni. Venetia, Gioliti, 1590, et 1594 et 1598. [368-369] Metamorfosi d’Ouidio, ridotte in ottaua rima dall’Anguillara. Venetia, Francesco Franceschi, 1579, et Bernardino Giunta, 1592. [370] Altre figurate, et abbreuiate in forma di epigrammi da Gabriele Simeone. Lione, Gio. di Tornes.   et Hieronymum Polum, 1588 sul rigo superiore.   1587 sul rigo superiore. 1398   1593 sul rigo superiore. 1399  Segue 15 depennato. 1396 1397

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

524

MILANO

XXXIII.1,371

[371] Methodus ad adiuuantes morientes Ioannis Polandi. Venetijs, Damianum Zennarum, 1577. [372] Methodus confessionis, ac etiam Breue directorium confessionis, Ioannis Polandi. Louanij, Hieronymum Vuelleum, 1576. [373] Methodo di confessione, cioè arte di confessarsi, con una pia dichiaratione de’ dodici articoli della fede, di Lodouico Gabrieli. Venetia, Gabriel Giolito, 1572. [374] Modus criminaliter procedendi inter regulares ThomŽ Triuesani. Venetijs, Petrum Fachinetum, 1593. [375] Modus orandi Deum Henrici Costeri. AntuerpiŽ, ex officina Plantiniana, 15941400. [376] Modo di comporre una predica del reuerendissimo Francesco Panigorola. Roma, Gio. Osmarino Giolito, 1584.

N [377] Nicolai Contareni De rerum perfectione. Venetijs, Io. Baptistam Somascum, 15761401. [378] Nicolai Clenardi Gramatica GrŽca. BrixiŽ, Vincentium Sabbium, 1596. [379] Nouum Testamentum. Antuerpiae, Christophorum Plantinum, 1584. [380] Aliud GrŽcum, cum uulgata interpretatione GrŽci contextus lineis1402 inserta. (f. 266v) [381] Item libri alij GrŽci, qui uocatur Apochrifi, cum lineari interpretatione Latina ex Biblijs complutensibus excerpta. AntuerpiŽ, Christoforum Plantinum, 1584. [382] Nicolai de Nysse, Ordinis Minorum, In quattuor Sententiarum. Venetijs, per hŽredes Melchioris SessŽ, 15681403.

O [383-384] Orlando Furioso di Ludouico Ariosto. Venetia, Pietro Deuchino, 1572. Et Francesco Rampazeto, 1565. [385] Ouidij Opera omnia. AntuerpiŽ, Christophorum Plantinum, 1583. [386] Opera Io. Chrisostomi Iauelli. Lugduni, hŽredes Iacobi IuntŽ, 1588. [387] Et Insuper epitome in octo libros Physicorum. Venetijs, Hieronymum Scotum, 1552. [388-389] Opera Iacobi ZabarellŽ, videlicet PhilosophiŽ naturalis et in Logicam. Patauij, Paulum Meietum, 1580. [390] Opus aureum super Euangelia totius anni f. Antonijs de Ghislandis, Ordinis PrŽdicatorum. Venetijs, ex Unitorum Societate, 1585. [391] Opus b. Bernardi De imitatione Christi et Contemptu mundi, quod Ioanni Gerson adscribitur. BrixiŽ, Iacobum Britannicum, 1485. [392] Opere di Gaspare Loarte, cioè Essercitio della uita christiana. I Guerra, in Venetia, 1582.   1594 sul rigo superiore.   1576 sul rigo superiore. 1402   lineis su correzione. 1403   chioris SessŽ, 1568 sul rigo superiore. 1400 1401

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXIII.1,419

MILANO

525

[393] Et Conforto degli afflitti. Heredi di Marchio’ Sessa, 1582. [394-396] Opere spirituali di Fuluio Androtio. Venetia, Francesco Ziletti, 1584. Et Dominico Imberti, 1596. Et Gioliti, 1563. [397] Oratione di Bartholomeo da Piotti, et altri componimenti uolgari et latini nella partita dell’illustrissimo Marco Dandolo, proueditor di Legnago. Verona, Francesco Dalle Donne, 1598. [398] Osseruationi di d. Rainerio Bauosso, canonico regolare S. Saluatore, de’ ueri modi con quai si può sodisfare a Dio in questa uita per le pene meritate de’ peccati. Venetia, Marco Antonio Zaltieri, 1591. (f. 267r) [399] Paraphrastica narratio Euangeliorum QuadragesimŽ Iacobi Veldij. AntuerpiŽ, Christophorum Plantinum, 1570. [400] Ter1404. Pauli de Pallatio Enarrationes in Mattaeum. Venetijs, Io. Baptistam Somascum, 15811405. [401] Petrus Montaureus, In 10. Euchlidis. Lutetiae, Vascosanum, 1552. [402] Petri a Nauarra De restituzione. Quater. Lugduni, Iuntas, 1593. [403-404] Petri Lombardi, Magistri Sententiarum. Venetijs, Pasqualinum Sauionum, 1578. Et Parisijs, Claudium, ad insigne S. Martini, 1564. [405] Platonis Opera, cum commentarijs Marsilij Ficini1406. Venetijs, Philippum Pintium, 1517. [406] Postilla Nicolai de Lyra in Iob. [407] Prose del Bembo. Venetia, Gabriele Giolito, 1561. [408] Profitto spirituale di Francesco Arias. Milano, Pacifico Pontio, 1599. [409-410] Promptuarium chatholicum et morale in Euangelia ThomŽ Stapletoni. Lugduni, 1592. [411] Progymnasmatum in artem oratoriam Francisci Syluij Ambiani. Venetijs, Nicolaum de Bascharinis, 1545. [412] Practica criminalis, Auerolda nuncupata, Hyppoliti de Marsilijs. Venetijs, Io. Antonium Bertannum, 15831407. [413] Eadem canonica, bis, Ioannis Bernardini Diaz. Venetijs, Altobellum Salicatum, 15811408. [414] Eadem Alphonsi VillacutŽ. Bergomi, Cominum Venturam, 1585. [415-416] Prattica dell’oratione mentale di f. Mattia da Salò. Venetia, Pietro Businelli, 1592. Et 1595. [417-418] Practica exorcistarum dispersioq. demonum Polydori Patauini. Patauij, Paulum Meietum, 1585. Et ‘871409. [419] Bis1410. Praxis sacramenti poenitentiae ThomŽ Zaroli. Venetijs, Georgium Variscum, 15991411.   Ter sul margine interno.   1581 sopra il rigo. 1406   Nel manoscritto Ficicini. 1407   Io. Antonio Bertano, 1583 sul rigo superiore. 1408   1581 sotto il rigo. 1409   Patauij, Paulum Meietum, 1585. Et ‘87 sul rigo superiore. 1410   Bis sul margine interno. 1411   1599 sotto il rigo. 1404

1405

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

526

MILANO

XXXIII.1,420

[420] Prattica della conscientia di Giouanni Bellarino. Nouarra, Gio. Angelo Caccia, 1598. [421] Bis1412. Psalterium Rhaynerij, paraphrasibus illustratum. Lugduni, Antonium de Arsi, 15741413. [422] Psalterium Dauidicum, scholijs ornatum et paraphrase illustratum Vuilelmi Damasi Lindani. Ex officina Gulielmi Syluij, 1568. [423] Prediche di Cornelio Musso, vescouo. Venetia, Gioliti, 1581. [424-427] L’istesso, quattro tomi. Primo Venetia, Gabriele Giolito, 1573. Secundo, 1571. Tertio, 1572. Quarto, Gio. et Gio Paolo Gioliti, 1579. (f. 267v) [428] Prediche quadragesimali di fra’ Gironimo Sauonarola sopra Amos et Zacharia, et parte sopra gli Euangelij. Corrette. Venetia, Aloisio de Tortis, 1544. [429] Prediche sopra gli Euangelij della Quaresima del Panigarola. Torino, Gio. Dominico Torino, 1598. [430] Dell’istesso le seconde. Venetia, Gio. Batista Ciotti, 1598. [431] Dell’istesso fatte straordinariamente, 1599. [432] P. Virgilij Maronis. Venetijs, cum commentarijs Antonii Mancinelli, Iodici Badij Assensij, Seruij et aliorum. Venetijs, Lucam Antonium Iuntam, 1537. [433-434] P. Terentij Aphei ComediŽ, cum annotationibus Antonij Goueanni. Venetijs, Ioannem Gryphium, 1555. Et Lugduni, hŽredes Gulielmi Rouilij, 1590.

Q [435] Quadragesimalium concionum liber, qui Gentilis inscribitur, Ambrosij EremitŽ. Venetijs, hŽredes Octauiani Scoti, 1523. [436] QuŽstionum grammaticarum libri VIII Nicodemi Frischlini. Venetijs, Aldum, 1584. [437] QuŽstiones, tum philosophicŽ tum theologicŽ, f. Georgij Busti Ordinis PrŽdicatorum. Venetijs, hŽredes Melchioris SessŽ, 1574.

R [438-440] Responsionum casuum conscientiŽ partes duŽ Ludouici de Beya Lusitani. Venetijs, Sessam, 15971414. Et BrixiŽ, Petrum Mariam Marchetum, 1588. Et Bergomi, Cominum Venturam, 1588. [441-442] Rationale diuinorum officiorum Gulielmi Durandi. Lugduni, Philippum Tinghium, 1574. Et Venetijs, MathŽum Valentinum, 15891415. [443] Relectiones f. Francisci a Victoria. SalmanticŽ, Ioannem a Caneua, 15651416. [444] Regula et constitutiones Canonicorum regularium S. Saluatoris, reformatŽ. RomŽ, Paulum Bladium, 1592. [445] Rationale diuinorum officiorum Gulielemi Durandi et Ioannis Belleti. Lugduni, Ioannem Baptistam Buisson, 1592.   Bis sul margine interno.   1574 sotto il rigo. 1414   1597 sopra il rigo. 1415   1574. Et Venetijs, MathŽum Valentinum, 1589 sopra il rigo. 1416   1565 su correzione. 1412 1413

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXIII.1,467

MILANO

527

[446-447] Responsa ad cuiuscunq. pene generis casuum conscientiŽ fratris Ioannis BaptistŽ Conradi, Ordinis PrŽdicatorum. Venetijs, per Societatem Minimam, 1598. Et BrixiŽ, Societatem Brixianam, 1599. (f. 268r) [448] Ricordo del ben morire di Bartholomeo d’Angiolo. Brescia, Tomaso Bozola, 1593. [449] Ricordo de’ peccati di Nicolò Malnipote. Napoli, Horatio Saluiani, 1584. [450] Rimedij i peccati della biastemia et carne Gaspare Loarte. Venetia, Gioliti, 1585. [451] Rosarium Busti, prima et secunda pars. Lugduni, Antonium Du Ri, 1525. [452] Rosarium confessorum Angeli Hensi. CremonŽ, Barucinum Zannium, 1596. [453] Rosari della Madonna di d. Sebastiano da Fabriano. Venetia, Guerra, 15841417.

S [454] Sacerdotale Romanum. Venetijs, Dominicum Nicolinum, 1585. [455] Sacra baptizandi institutio, iuxta ritum s. R. EcclesiŽ. AugustŽ Taurinorum, Ioannem Dominicum Taurinum, 1589. [456] Sacrosancti canonis missŽ expositio Gabrielis Biel, in epitome contracta. Bergomi, Cominum Venturam, 15931418. [457] Sacra Psalmorum interpretatio Placidi Parmensis. In Academia Veneta, 1559. [458] Sermoni uarij et auuertimenti del sacramento del matrimonio, per ordine dell’illustrissimo Palleotto. Bologna, Alessandro Benaccio, 1583. [459] Sermonarium de commendatione uirtutum, reprobatione uitiorum Michaelis de Carcaro. Mediolani,1419 Vldericum Schinzenzeler, 1495. [460] Sermones Parati. Parisijs, 1537. [461] Sermones Iacobi de Voragine in Euangelia totius anni. Francois, sub signo Elephantis, 15331420. [462] Del1421 sacramento del matrimonio alli curati della città et diocese di Bologna, con l’aggionta d’altri sermoni da potersi usare nel celebrare i matrimonij. Bologna, Alessandro Benacci, 1588. [463] Sermones Gabrielis BarilletŽ. BrixiŽ, Iacobum Britannicum, 14791422. [464] Sermones de Aduentu Ioannis Raulini. Venetijs, Altobellum Salicatum, 1584. [465] Sermones aurei di Maria verg. Iacobi de Voragine. Venetijs, ad signum ConcordiŽ, 15901423. [466] Sermones declamatorij Ruberti Liciensis. Venetijs, per Gregorium de Riuabenis, 1496. [467] Sermoni sulle sette parole di Christo in croce di Gio Battista Domenico, canonico regolare di S. Saluatore. Ferrara, Benedetto Mamarello, 1592. (f. 268v)   1584 sotto il rigo.   Cominum Venturam, 1593 sul rigo superiore. 1419  Segue Udouicum depennato 1420   Elephantis, 1533 sul rigo superiore. 1421   Del sul margine interno. 1422   1479 su correzione. 1423   1590 sotto il rigo. 1417

1418

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

528

MILANO

XXXIII.1,468

[468] Sebastiani Monticuli Vincentini Commentaria in tres titulos Institutionum Iustiniani. Patauij, Marcum Antonium Vlmum, 1570. [469] Silius Italicus, poeta. AntuerpiŽ, Philippum Nutium, 1568. [470] SphŽra Ioannis de Sacrobusto. Venetijs, hŽredes Ioannis Patauinij, 1557. [471] Scoti Logica. Venetijs, Franciscum Franciscium, 1591. [472] Speculum peregrinarum quaestionum Bartholomei SybillŽ Ordinis PrŽdicatorum. Venetijs, Bernardinum de Vitalibus, 1518. [473] Specchio spirituale del principio et fine della uita humana d’Angiolo Elli. Brescia, Thomaso Bozola, 1596. [474] Scholastica Commentaria in Primam primŽ Angelici Doct. f. Dominici Bannes, usque ad sexagesimamquartam questionem. Venetijs, ad signum ConcordiŽ, 1585. [475] Eiusdem In eandem Secundam partem a 64 usque in finem. Venetijs, hŽredes Melchioris SessŽ, 1591. [476] Et In Secundam secundŽ. Venetijs, Franciscum Ziletum, 1586. [477] Bis1424. Speculum coniugiorum fratris Alphonsi a Veracruce. Mediolani, Pacificum Pontium, 1599. [478] Scrutinium sacerdotale Fabij Incarnati. Venetijs, Dominicum Nicolinum, 1587. [479] Sponsalibus et matrimonio in interpretatione tituli decimi libri primi Institutionum ThadŽi Pisoni. Venetijs, Robertum Meietum, 1598. [480] Sententiarum et exemplorum memorabilium, cum ethicorum tum christianorum collectarum in locos communes, studio AndrŽŽ Eborensis. ColoniŽ AgrippinŽ, ex officina Bircmannica, 1593. [481] Sinagoga dell’ignoranti di Thomaso Garzoni. Venetia, Gio. Battista Somasco, 158{9}1425. [482] Specchio di confessione d’Emerio giesuita. Brescia, Polichreto Turlino, 1598. [483] Speculum morale totius SacrŽ ScripturŽ Ioannis Vitalis. Venetijs, Minimam Societatem, 1594. [484] SententiŽ et exempla AndrŽŽ Arborensis. ColoniŽ AgrippinŽ, officinam Bircmannicam, 15931426. [485] Specchio d’essempi.1427 Venetia, Gio. Battista Bonfadino, 1592. [486] Scopus biblicus Veteris et Noui Testamenti Alberti Nouicapiani. Lugduni, Alexandrum de Marsylijs, 1572. (f. 269r) [487] Summa fratris Angeli de Clauasio. Lugduni, Ioannem de Platea et Thomam de Campania, 15071428. [488] Summa s. Antonini. Venetijs, 1485. [489] Item. Venetijs, Iuntas, 1582. [490-491] Summa aurea armilla nuncupata BartholomŽ Fumi. Venetijs, hŽredes Melchioris SessŽ, 1572, et 1578.   Bis sul margine esterno.   Somasco, 158{9} sul rigo superiore. 1426   mannicam, 1593 sul rigo superiore. 1427   Segue uno spazio bianco. 1428   1507 sotto il rigo. 1424 1425

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXIII.1,517

MILANO

529

[492] Summa Corona de’ confessori di d. Mauro Antonio Berarduccio. Venetia, 1597. [493] Summa, bis, Corona confessorum. Venetijs, Franciscum de Franciscijs, 1593. [494] Summa de’ casi di conscientia, detta Lucerna dell’anima, di fra’ Agostino Montalcino. Venetia, Damiano Zenaro, 1590. [495-497] Summa Syluestrina. Venetijs, Alexandrum Gryphium, 1588. Et AntuerpiŽ, Philippum Nutium, 1581. Et Venetijs, Franciscum Franciscium, 1578. [498-499] Summa conciliorum et pontificum BartholomŽi CaranzŽ. Venetijs, ad signum Spei, 1549. Et Venetijs, hŽredes Deuchini, 1582. [500-501] Summa de exemplis et rerum similitudinibus Ioannis da Sancto Geminiano. Venetijs, Dominicum Farreum, 1584. Et AntuerpiŽ, Petrum1429 Bellerium, 1584. [502] Summa sacramentorum Francisci a Victoria. Venetijs, Io. Antonium Bertanum, 15751430. [503-504] Summula Caietani. Lugduni, Petrum Landre, 1566. Et Alexandrum Marsylium, 1581. [505] Summa, quŽ Gemma prŽdicantium dicitur, fratris Nicolai de Nysse. BrixiŽ, Thomam Bozolam, 15851431. [506] Summa peccatorum capitalium Sebastiani Medici. FlorentiŽ, Iuntas, 1579. [507] Summa virtutum et uitiorum Peraldi. AntuerpiŽ, Martinum Nutium, 1587. [508] Summa catholicŽ fidei, apostolicŽ doctrinŽ et ecclesiasticŽ disciplinŽ, nec non totius iuris canonici Petri Crespetij, CŽlestini. Lugduni, Ioannem Filehot, 1598. [509] Summa, seu destructorium uitiorum Alexandri Angles. Venetijs, Damianum Zenarum, 15821432. [510] Strigilis Grammatica Frischlini Nicodemi. Venetijs, Aldum, 1584. [511] Studio di uera sapientia d’Agostino di Uiuo. Macerata1433, Sebastiano Martellini1434. [512] Stimolo alle uirtù di Gulielmo Baldesano. Roma, Aloisio Zanneti, 1592. [513] Sylua locorum Ludouici Granatensis. Venetijs, Bernardum Iuntam, 1583. (f. 269v) [514] TabulŽ siue introductiones in quattuor Institutionum ciuilium Claudij1435 Moroni. Venetijs, Hieronymum Caualcalupum, 1564. [515] EŽdem in ius canonicum Iulij Caesaris Tincti. FerrariŽ, Victorium Baldinum, 1583. [516] Et In grammaticam HŽbrŽam Nicolai Clenardi. Parisijs, Christianum Vuichelum, 1544. [517] TheologicŽ resolutiones Pauli Franzosi. BrixiŽ, Polychretum Turlinum, 1592.   Petrum aggiunto sopra il rigo.   1575 sotto il rigo. 1431   Thomam Bozolam, 1585 sul rigo superiore. 1432   Zenarium, 1582 sul rigo superiore. 1433   ce di Macerata sopra il rigo. 1434   lini sul rigo superiore. 1435   a di Claudij nell’interlinea superiore. 1429 1430

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

530

MILANO

XXXIII.1,518

[518] Theologicarum institutionum compendium Clementis Moniliani. Fulginei, in Ždibus episcopali Antonium Bladium, 1562. [519] Theologica theoremata EuangelistŽ Bosij Patauini. RomŽ, ex Typographia Vaticana, 1592. [520] Bis1436. Theologia naturalis Raymundi de Sabunde, sine prologo. Venetijs, Franciscum Ziletum, 1581. [521] Theophili ZimarŽ, M. Ant. Filij, In libros tres De anima commentaria. Venetijs, Iuntas, 15841437. [522] Theophrasti De hystoria plantarum Theodoro Gaza interprete. Caret nomine impressoris et anno et est liber peruetus. [523] Theophilati In quattuor Euangelia enarrationes. ColoniŽ, ex officina Melchioris, 15411438. [524] Theonis et Campani In Euclidem. BasileŽ, Ioannem Eruagium, 1546. [525] Theatro del mondo d’Habramo Hortelio. Brescia, Compagnia Bresciana, 1598. [526] Theatro di uarij et diuersi ceruelli mondani di Thomaso Garzoni. Venetia, Gio. Battista Somasco, 15911439. [527-528] Thesoro della sanità di Cesare Durante. Venetia, Andrea Muschio, 1588 et Domenico Farri, 1597. [529] Thesaurus linguŽ LatinŽ. Venetijs, ex Sirenis officina, 1551. [530] Thesaurus Bibliorum Gulielmi Alotti. Lugduni, Ludouicum Genarum, 1583. [531] Thesoro dell’indulgenze di Nicolò Malnipote. Napoli, Horatio Saluiano, 15801440. [532-533] Thesaurus concionatorum ThomŽ de Trugillo. Venetijs, hŽredes Melchioris SessŽ, 1584. Et apud Dominicum de Farris, 1584. [534] Eiusdem Conciones quadruplices quadragesimales. Venetijs, Dominicum Zenarum, 15921441. [535] Titus Liuius Patauinus, Hystoriae. Lugduni, Sebastianum Gryphium, 1548. (f. 270r) [536] Diui1442 ThomŽ Aquinatis Summa, cum commentarijs illustrissimi Caietani. Venetijs, Iuntas, 1588. [537] De coelo et mundo. Venetijs, Hieronymum Scotum, 1562. [538] Et In tres De anima, 1550. [539-541] Bis1443. Summa eiusdem, cum commentarijs Caiet. et ellucidationibus Seraphini Caponi a Porrecta. Venetijs, Iuntas, 1588. Etiam1444 1596. Et Lugduni, Ioannem Iacobum Iuntam, 1580.   Bis sul margine esterno.   Iuntas, 1584 sul rigo superiore. 1438   oris, 1541 sul rigo superiore. 1439   Venetia, Gio. Battista Somasco, 1591 sul rigo superiore. 1440   1580 sotto il rigo. 1441   1592 sotto il rigo. 1442   Diui sul margine interno. 1443   Bis sul margine interno. 1444   Etiam su correzione. 1436 1437

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXIII.1,559

MILANO

531

[542] Eiusdem Scriptum in quattuor Sententiarum. RomŽ, Antonium Bladium, 1570. [543] Et Commentaria in Epistolas beati Pauli. BasilŽŽ, Michaelem Furter, 14951445. [544] ThomŽ ab Argentina Commentaria in quattuor Sententiarum. GenuŽ, Antonium Horrerium, 1585. [545] ThomŽ Cantipratiani Miraculorum et exemplorum memorabilium sui temporis. Duaci, Balthassarem Bellerium, 15971446. [546] Trattatus Augustini Butij De specie intelligibili. Taurini, Franciscum Dulcium, 1572. [547] Trattato risolutissimo de’ cambij di Thomaso Boninsegni. Fiorenza, Giorgio Marescotis, 15731447. [548] Trattato della mortificatione delle nostre passioni et affetti disordinati di Giulio Faccio. Venetia, Gio. Battista Ciotto, 1596. [549] Trattato dell’oratione et ordine di seruire a Dio di Pietro Alcantara. Fiorenza, Giorgio Marescotti, 1583. [550] Tractatus de confessionibus maleficorum Petri Binfellij. AugustŽ1448 Treuirorum, Henricum Bock, 1591. [551] Trattato de’ traffichi giusti et ordinarij di Thomaso Boninsegni senese. Venetia, Giorgio Angelieri, 15881449. [552] Trattato della custodia della lingua di f. Giacomo Ramírez. Milano, heredi del quondam Pacifico Pontio. [553] Trattato della continua memoria, che si dee hauere della passione di Christo di Gaspare Loarte. Venetia, Gioliti, 15911450. [554] Trattato della santissima communione di monsignor Cacciaguerra, et della tribulatione. Venetia, Altobello Salicato, 1585. [555] Trattato della natura de’ cibi e dell’h[e]rbe di Balthassar Pisanelli. Venetia, Michele Bonibello1451, 1596. [556] Tractatus de adulterijs.1452 Venetijs, hŽredes Melchioris SessŽ, 1599. [557] Tractatus de omnium rerum restitutione Ludouici Carboni. Venetijs, Io. Baptistam Somascum, 1592. (f. 270v) [558] Bis1453. Tractatus de contractibus Ludouici López. Lugduni, ex officina Iuntarum, 1593. [559] Tractatus de magno matrimonij sacramento super doctrinam Angelici Doc. Petri de Lendesma. Venetijs, Antonium Zalterium, 1595.   1495 sotto il rigo.   Duaci, Balthassarem Bellerium, 1597 sul rigo superiore. 1447   1573 sotto il rigo. 1448  La u di AugustŽ aggiunta sopra il rigo. 1449   Giorgio Angelieri, 1588 sul rigo superiore. 1450   di Gaspare Loarte. Venetia, Gioliti, 1591 sul rigo superiore. 1451   Nel manoscritto Boninibello. 1452   Segue spazio bianco. 1453   Bis sul margine esterno. 1445

1446

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

532

MILANO

XXXIII.1,560

[560] Bis1454. Tractatus de vsuris Alphonsi VillacutŽ. Venetijs, Franciscum de Franciscijs, 15891455. [561] Due uolte1456. Trattato della pittura di Gio. Paolo Lomazzo. Milano, Paolo Gottardo Pontio, 15841457. [562] Trattato d’indulgentie d’Isidoro Valserano. Venetijs, Dominico Farri, 1583. [563] Due uolte1458. Trattato de’ casi di conscienza di f. Antonio di Cordoua. Brescia, Pietro Maria Marchetti, 1599. [564-565] Trattato di tutti i contratti di fra’ Francescho Garzia. Brescia, Pietro Maria Marchetti, 1596, et 1589. [566] Tyberij Bacillerij Lectura in tres libros De anima. Ticini, deest impressor, 15041459.

V [567] Veritates aureŽ super totam legem ueterem f. Seraphini Caponi a Porecta. Venetijs, M. Antonium Zalterium, 1590. [568] Bis1460. Virtutum uitiorumque exempla Gulielmi Peraldi. Lugduni, Gulielmum Rouilium, 1585. [569] Victoris Trincauelli QuŽstio de reactione. Patauij, Gratiosum Percacinum, 1556. [570] Vite degli imperatori romani di Pietro Messia. Venetia, Gironimo Bardi, 1589. [571] Vitruuius, cum commentarijs Danielis Barbari. Venetijs, Franciscum Marcholinum, 15561461. [572] Vniuerse philosophiŽ de moribus a Francesco Picolhomineo, in decem gradus redactŽ. Venetijs, Franciscum Senensem, 1594. [573-574] Vocabularium utriusque iuris Antonij Nebriensis. Venetijs, Antonium Bonellum, 1584. Et Cominum de Tridino, 1555. [575] Vocabulista ecclesiastico, senza auctore et anno. Fabbio et Agostino Zoppini1462. [576] Vrbani Bolzanij Grammatica GrŽca. Venetijs, Aldum, 1566.

Z [577] Zacharie Ferrerij Hymni noui ecclesiastici, a Clemente septimo p. m. approbati. RomŽ, Ludouicum Vincentinum et Lautitium Perusinum, 1525.   Bis sul margine esterno.   1589 su correzione. 1456   Due volte sul margine esterno. 1457   Pontio, 1584 sul rigo inferiore. 1458   Due volte sul margine esterno. 1459   1504 sul rigo superiore. 1460   Bis sul margine esterno. 1461   cholinum, 1556 sul rigo superiore. 1462   Zoppini sul rigo superiore. 1454 1455

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXIV.1

SAN LAZZARO DI SAVENA

533

XXXIV.1. SAN LAZZARO DI SAVENA (BOLOGNA), S. CECILIA DELLA CROARA1463. (f. 271r) Nota librorum, qui in monasterio S. Ceciliae Coruariae reperiuntur. [1] Albini Flaci HomeliŽ in Euangelia. Venetijs impressŽ, apud Bartholomeum Rotam, 15711464. 1465 [2] S. Antonini Instrucio curatorum. Venetijs. [3] S.1466 Augustini Meditationes. Venetijs, a Io. Baptista ab Ostio, 1578. [4] Alexandri Carri1467 Itinerarium1468. Vrbini, apud Bartholum, 1577. [5] Summa1469 Angelica. Venetijs, per Georgium de Ariuabenis Mantuanum, 1492. [6] Biblia. Coloniae impressa, ex officina Melchioris Nouesiani, 1541. [7] Biblia. Venetijs, impressa apud Iuntas, 1572. [8] Biblia. Venetijs, impressa apud Nicolaum Beuilaquam, 1583. [9] Biblia. Venetijs, ad signum Spei, 1548. [10] Brunori a Sole Veneti Consilium criminale. Venetijs, per Franciscum Ziletum, 1574. [11] Fratris1470 Bartholomei MedinŽ Instructio breuis confessorum. Bergomi, per Cominum Venturam, 1584. [12] Fratris1471 Bartholomei ab Angelo. Venetijs, per Hyeronimum Polum Venetum, 1588. Examen confessorum. [13] Bernardinus Gomesius, De sale libri 4. ValentiŽ, apud Petrum Huete, 1572. [14] Fratris1472 Baptistae Mantuani De pacientia. Per Iacobum de Leuco, 1499. [15] Bartholomei Funi Summa aurea armila. Venetijs, apud Bassam, 1576. 1463   S. Cecilia della Croara, arcidiocesi di Bologna. Le notizie relative al complesso sono scarse. Alcuni documenti ne attestano l’esistenza nel 1084, anche se probabilmente era stata costruita già intorno all’800. Fu gestita per diversi secoli dai Vallombrosani, che furono sostituiti dai Canonici regolari di S. Salvatore nel 1485: ne ottennero il pieno possesso solo nel 1499. Subì vari interventi di ristrutturazione e di ampliamento, sicuramente nella seconda metà del XVI sec., ma probabilmente anche in momenti successivi, fino alla definitiva sistemazione ottocentesca. È oggi retta dai Canonici Lateranensi. Bibliografia: Trombelli, Memorie istoriche, pp. 123-131; P. Foschi, I vallombrosani nel bolognese: Santa Cecilia della Croara, Santa Maria di Monte Armato, Santa Maria di Monzuno, in L’« Ordo Vallisumbrosae » tra XII e XIII secolo. Gli sviluppi istituzionali e culturali e l’espansione geografica (1101-1293). Vallombrosa, 25-28 agosto 1996, a cura di G. Monzio Compagnoni, Vallombrosa (Firenze) 1999, pp. 727-763 (Archivio vallombrosano 3-4). Si veda anche http://spazioinwind.libero.it/ piedigrottacrl/salvatore.htm#cecilia. 1464   1571 sopra il rigo. 1465   S. sul margine interno. 1466   S. sul margine interno. 1467   Hipod depennato. 1468   Itinerarium nell’interlinea. 1469   Summa sul margine interno. 1470   Fratris sul margine interno. 1471   Fratris sul margine interno. 1472   Fratris sul margine interno.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

534

SAN LAZZARO DI SAVENA

XXXIV.1,16

[16] Fratris1473 Bartholomei ab Angelo Ricordo del ben morire. Brixiae, per Bozolam, 1574. [17] Basilij Magni Orationes. Venetijs, per Ziletum, 1564. [18] Venerabilis1474 BedŽ Dicta prŽciosa. Venetijs, apud Lioncinum, 1580. [19] Catalogus gloriae mundi. Venetijs, 1576. [20] Fratris1475 Cherubini Augustiniani Historia di Bologna. Per Gio. Rossi, 1546. [21] Fratris1476 Cornelij Mussi Prediche sopra il Simbolo. Venetijs, 1590. [22] Constitutioni de’ Caualieri di S. Steffano. FlorentiŽ, per Iuntam, 1590. [23] Cathechismus. Venetijs, per Aldum Manucium, 1576. [24] D.1477 Cesaris Calderarij Concetti scritturali sopra il Magnificat. Venetijs, apud Melchiorem Sessam, 15941478. [25] Castoris Durantis Thesoro della sanità. Venetijs, apud Andream Muschium, 15891479. [26] Concilium Tridentinum. Venetijs, per Andream Muschium, 1587. [27] Fratris1480 Christofori capuzzini Compendio di 100 meditationi. PlacentiŽ, per Io. Bazachium, 1595. [28] 2ae1481 Constitutiones et Regula d. Augustini Canonicorum regularium S. Saluatoris. RomŽ, apud Paulum Bladium, 1592. [29] Catechismus. Venetijs, per Guerra, 1572. [30] Concilium Tridentinum. Venetijs, apud StŽlam Iordani Zileti, 1569. (f. 271v) [31] Directorium inquisitorum. RomŽ, per Antonium Bladium, 1555. [32] Damasceni Theologia. Parisijs, per Steffanum Henricum, 1512. [33] Fra’1482 Diego Stella, Dispregio delle uanità del mondo. Florentiae, per Georgium Marescotum, 15811483. [34] Fratris1484 Danielis de Prato Corona de’ serui di Dio. Venetijs, ad signum Columbinae, 1549. [35] Dorotheri Sermones. Venetijs, apud Bologninum Zeletrium, 1564. [36] Dionisij Cartusiani De 4 hominis nouissimis. Venetijs, per Bartholomeum Rubinum, 1568. [37] Defecerunt. Venetijs, per Petrum Io. de Quarengijs, 1497. [38] Egidius Romanus. RomŽ impressum, apud Bladium, 1555. [39] Epifanius, Contra 80 hŽreses. BasileŽ. Iano Cornario medico interprete. [40] Exercitium spirituale Canonicorum regularium S. Saluatoris. Florentiae, per Marescotum, 1576.   Fratris sul margine interno.   Venerabilis sul margine interno. 1475   Fratris sul margine interno. 1476   Fratris sul margine interno. 1477   D. sul margine interno 1478   1594 sotto il rigo. 1479   1589 sul rigo inferiore. 1480   Fratris sul margine interno. 1481   2ae sul margine interno. 1482   Fra’ sul margine esterno. 1483   1581 sopra il rigo. 1484   Fratris sul margine esterno. 1473 1474

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXIV.1,63

SAN LAZZARO DI SAVENA

535

[41] Francisci Stamarini Thesaurus sacerdotum. Venetijs, per Franciscum Ziletum, 1583. [42] Fratris1485 Francisci Panigarolae Dechiaratione de’ Salmi. Venetijs, per Muschium, 1588. [43] Fratris1486 Francisci Titelmani Summa mysteriorum fidei. Venetijs, per Bertanum, 1572. [44] Fabij Incarnati Scrutinium sacerdotale. Venetijs, per Dominicum de Fratis, 1588. [45] Eiusdem Par. secunda. Venetijs, per heredes Melchioris Sessae, 1589. [46] Francisci GarziŽ Trattato de’ contrattj. BrixiŽ, per Petrum Mariam March., 1596. [47] Familiaris clericorum liber per animarum cura gerentibus. Ven., per Iunctam, 1530. [48] Francisci Philelfi equitis EpistolŽ1487. Bratislauie, per Coruinum, 1501. [49] Georgij Ederi Economia Bibliorum. Ven., apud Nicolinum, 1572. [50] Gulielmi Durandi Rationale d. officiorum. Ven., per1488 Mattheum1489 Valentinum, 1589. [51] Gregorij Piccae Horologio spirituale. RomŽ, per Georgium Ferrarium, 1588. [52] Gasparis Loarte Conforto degl’affliti. Ven., per Io. Baptistam Bonfadinum, 1586. [53] Guiliermi Perardi Exempla utriusque legis. Lugduni, per Gulielmum Rouilium. [54] Guidonis de Monte Roterij Manipulus curatorum. Ven, per Porcacinum, 1570. [55] Gabrielis Bielis Expositio missae. Ven, per Io. Baptistam ab Ostio, 1578. [56] Illustrissimi1490 Gabrielis Pal. Episcopale diocesis Bononiensis. Bononie, per Alexandrum Benacium, 1580. [57] Fratris 21491 Hyeronimi Menghi Compendio de l’arte esorcistica. Bon., per Rossium, 1582. [58] Haymonis Homelie in Euangelia. Parisijs, per Audoenum Paruum, 1549. [59] Honofrij Zarabini Homelie dominicales. Ven., per Iordanum Zilettum, 1568. [60] Eiusdem Raggionamenti familiari. Ven., per Sumascum, 1587. [61] Hyeronimi Osorij De iustitia. Ven., per Io. Andream Valuasorem, 1564. [62] Fratris1492 Hyeronimi Menghi Flagelum demonum. Ven., ad signum Caritatis, 1587. [63] Fratris1493 Hyeronimi Sauonarolae Confessionale. Brixiae, apud Marchetum, 1581. (f. 272r)   Fratris sul margine esterno.   Fratris sul margine esterno. 1487   EpistolŽ aggiunto sopra il rigo, con segno di inserimento. 1488  Segue Franc. depennato 1489   Mattheum aggiunto sopra il rigo. 1490   Illustrissimi sul margine esterno. 1491   Fratris 2 sul margine esterno. 1492   Fratris sul margine esterno. 1493   Fratris sul margine esterno. 1485 1486

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

536

SAN LAZZARO DI SAVENA

XXXIV.1,64

[64] Eiusdem Sauonarolae Trionfo della croce. Ven., ad signum Spei, 1547. [65] Io.1494 Gagneius, In 4 Euangelia. Parisijs, 1552. [66] Io. Capistrani Opus de authoritate papae. Ven., 1580. [67] Io. Baptistae Flauij In Aristotelis Metheorologicorum libros. Fani, apud Petrum Fanensem, 1591. [68] Io. Andreae Gilij Fabrianensis Vita d’Atanasio alessandrino. Ven., per Petrum Rosselum, 1599. [69] Io. Baptistae Signi Del uero studio. Ferrarie, per Benedictum Mamellum, 1592. [70] Io. Huartis. Venetijs, apud Aldum, 1586. [71] Io. González, Historia della China. Ven., apud Muschium, 1586. [72] Io. Groperij Institutio catholica. Ven., ad signum Stellae, 1565. [73] Io. Gersoni et Inocentij papae De contemptu mundi. Parisijs, sub signo Oliuae, 1573. [74] Domini1495 Iacobi Labetij, canonici regularis, De habitu canonico. Ferrarie, per Victorium Baldinum, 1585. [75] Fratris1496 Io. Coclei Speculum missŽ, recognitum ab Aurifico. Ven., apud Ziletum, 1572. [76] Laurentij Siluae Marcellini Transformatione del virtuoso. Florent., per Iuntam, 1591. [77] R. p.1497 Ludouici Lusitani Decisiones casuum conscientiŽ. Bononie, per Benacium, 1582. [78] Landulfi Cartusiani Vita Christi. Ven., apud Guerreos, 1581. [79] Lexicon theologicum. Venetijs, per hŽred. Sessae, 1579. [80] Ludouici Carboni1498 Fons vitae. Ven., per Damianum Zenarum, 1588. [81] Laurentij Petri de Colonia Epitome sacramentorum. Ven., per Alexandrum Grifium, 1584. [82-83] D.1499 Martini Alfonzi1500 Viualdi, canonici reg., Candelabrum aureum. Brix., per Buzzolam, 1590. Et unum. Ven., per Bindonem, 15731501. 1502 [84] 2 . Martini AzpilcuetŽ Manuale confessorum. RomŽ, per Victorium Elianum, 1573. [85] Eiusdem De oratione et horis canonicis. RomŽ, per Iosefum de Angelis, 1588. [86] Marsilij Ficini De religione christiana. Flor., per Iuntas, 1568. [87] D.1503 Martini Viualdi, can. reg., Vita di s. Agnello abb. Neap., per Stiliolam, 1596.   Io. sul margine interno.   Domini sul margine interno. 1496   Fratris sul margine interno. 1497   R.p. sul margine interno. 1498   Carboni su correzione. 1499   D. sul margine interno. 1500   Alfonzi sull’interlinea superiore. 1501   et unum. Venetijs, per Bindonem, 1573 sotto il rigo. 1502   2 sul margine interno. 1503   D. sul margine interno. 1494 1495

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXIV.1,114

SAN LAZZARO DI SAVENA

537

[88] Marci Tulij Cice. Littere, comentate da Gio. Fabrini. Ven., per gl’hered. del Sessa, ‘87. [89] Manipulus curatorum. Ven., per CŽsarem Ariuabonum, 1518. [90] Mauri Ant. Berrarducij Summa Corona. Ven., per Franciscum de Franciscis, 1593. [91] R. p. f.1504 Mathei Corradoni Speculum confessorum. Ven., per Guerreos, 1578. [92] Nicolai Aurifici De dignitate et vita clericorum. Ven., per Ziletum, 1574. [93] Nicolai Malnepoti Thesoro celeste. Ven., per Io. Cornetum, 1589. [94] Petri Crescentij Boloniensem Delli vtili1505 della vjlla1506. Ven., 1561. [95] Fratris1507 Pauli Luchini Raggionamenti. Vrbini, per Bartholomeum Ragusium, 1588. [96] Petri Ernoti Cath. fide professio1508. Parisijs, per Nicolaum Chesnaium, 1578. [97] Pauli Iouij Vitte di 12 visconti di Milano. Ven., per Ziletum, 1549. [98] Fratris1509 Pauli Morigij Giardino spirituale. Ven., per hŽredes SessŽ, 1588. [99] Platonis et Aristotelis Prouerbia et dicta. Ven., per Christoforum Zanetum, 1573. (f. 272v) [100] Rainerij de Pisa Summa uniuersae theologiae, tho. 2. Ven., 1585. [101] Rodorici Zamorensi Speculum humanŽ vitŽ. Brix., per Marchetos, 1570. [102] D.1510 Rainerij Bauosi, can. reg., Osseruationi. Ven., per Zalterium, 1591. [103] Magistri1511 Serafini Razzij Giardino d’esempi. Brix., per Policretum Turlinum, 1599. [104] Summa Siluestrina. Lugduni, 1545. [105] Synodus Bittontina. Venetijs, 1574. [106] Stanislai Confessio catholica. RomŽ, apud aedes Populi Rom., 1565. [107] Reuerendissimi1512 SabbŽ Castilionensis Amaestramenti. Ven., 1554. [108] Sancti1513 Syxti De diuitijs. RomŽ, ad aedes Po. Ro., 1573. [109] Serafini Caponi Dichiaratione della messa. Ven., per Marcum Antonium Zalterium, 15881514. [110] Salomonis1515 Cantica1516, Prouerbia, lectiones. AntuerpiŽ, 1564. [111] Simonis Verepeij Enchiridion. Parisis, apud Gulielmum della Naue, 1579. [112] ThomŽ Garzonij Piazza uniuersale. Ven., 1588. [113] Diui1517 Thomae Aquinatis Compendium theolog. Ven., apud Iuntas, 1585. [114] Diui1518 Thomae Catena aurea. Parisijs, Io. de Roygux, 1554.   R.p.f. sul margine interno.  vtili su correzione. 1506   vjlla su correzione. 1507   Fratris sul margine interno. 1508   professio su correzione. 1509   Fratris sul margine interno. 1510   D. sul margine esterno. 1511   Magistri sul margine esterno. 1512   Reuerendissimi sul margine esterno. 1513   Sancti sul margine esterno. 1514   1588 sotto il rigo. 1515  Segue Prouerbia depennato. 1516   Cantica sopra il rigo. 1517   Diui sul margine esterno. 1518   Diui sul margine esterno. 1504

1505

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

538

SAN LAZZARO DI SAVENA

XXXIV.1,115

[115] Voraginis Sermones quadragesimales. Ven., per Io. Baptistam Somascum, 1575. [116] Fratris1519 Vmberti Locati Opus iudiciale inquisitorum. RomŽ, apud Bladium, 1570. [117] Domini1520 Vvilelmi Damasi Lindani Meditationes in Psalmum Beati immaculati. Colonie, per Colinum, 15751521. [118] Vitta et miracoli di s. Nicola de Tolent. Nota de’ libri che si trouino nel monasterio della Coruara, diocesi di Bol.

XXXV.1. PADOVA, S. Antonio Abate1522. (f. 273r) Padoua. In nostro monasterio Sancti Antonij de Vienna reperiuntur infrascripti libri. [1] Abbas Panormitanus. Imp. Venetijs, anno 1592. [2] Antonius Paganus, De residentia episcoporum. Imp. Venetijs, appud Bologninum Zalterium, anno 1570. [3] D. Augustini Opera omnia. Imp. Venetijs, appud Ioannem Baptistam Sessam, anno 1584. [4] Arcangeli Mercenarij Dilucidationes. Imp. Venetijs, appud Paulum Meietum, 1588. [5] Biblia sacra. Imp. Lugduni, appud Ioan. Tornesium, anno 1569. [6] D. Bonauentura, Super lib. Sententiarum. Impres. RomŽ, appud hŽredes Antonij Bladij, anno 1569. [7] Benedictus Pererius, De comunibus rerum naturalium principijs et affectionibus. Imp. RomŽ, appud Franciscum Zanetum, anno 1576. [8] Couaruuias. Imp. Venetijs, appud hŽredem Hieronimi Scoti, anno 15{7}1. [9] ControuersiŽ inter sanctum Thomam et Scotum, Ioanne de Rada. Imp. Venetijs, appud Ioan. Guerilium, anno 1599. [10-11] Chrisostomi Iauelli Epitomes et QuŽstiones super totam Philosophiam. Imp. Venetijs, appud Ioan. Mariam Bonellum, anno 1564. [12] Decretales. Imp. AugustŽ, anno 1588. [13] Dominici de Flandria QuŽstiones super lib. Posteriorum. Imp. Venetijs, appud Michaelem Berniam, anno 1587.   Fratris sul margine esterno.   Domini sul margine esterno. 1521   1575 sotto il rigo. 1522  S. Antonio Abate, diocesi di Padova. La chiesa è conosciuta anche come S. Antonio di Vienna, denominazione collegata alle sue origini. Il complesso fu infatti fondato nel 1095 dall’Ordine dei frati ospitalieri di S. Antonio di Vienne, che costruirono, quasi contemporaneamente, anche l’ospedale. I frati ospitalieri furono sostituiti dai Canonici Renani, che nel 1570 restaurarono tutto il complesso. Soppresso dalla Repubblica Veneta, fu trasformato nel Collegio di San Marco, destinato ad ospitare gli studenti poveri. Con la soppressione napoleonica il complesso passò al demanio che lo adibì a caserma. Subì ingenti danni nella seconda guerra mondiale. Attualmente è sede del Collegio universitario Don Mazza, mentre la chiesa, completamente restaurata negli anni Cinquanta del ‘900, è stata destinata a cappella del Collegio. Bibliografia: Padova. Basiliche e chiese, a cura di C. Bellinati e L. Puppi, Vicenza 1975, pp. 306-307. 1519 1520

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXVI.1,4

BENEVENTO

539

[14] Franciscus Maironis, Super lib. Sententiarum. Imp. Venetijs, appud hŽredes Octauiani Scoti, anno 1520. [15] Franciscus Vicomercatus, De principijs rerum naturalium. Imp. Venetijs, appud Franciscum Bolzetam, anno 1596. (f. 273v) [16] Gioseffo historico. Stampato in Venetia, appresso Gabriel Giulitto, del 1547. [17] Hieronimus Albanus, De potestate pape et concilij. Imp. Venetijs, appud Cominum de Tridino, anno 1561. [18] Innocentius quartus, In Decret. Imp. Venetijs, anno 1570. [19] Insitutiones iuris canonici. Imp. Lugduni, appud Gulielmum Rouilium, anno 1588. [20-21] Ioan. Scotus, Super libros Sententiarum eiusdem Report.; Quodlib. et Quaestiones logicales. Imp. Venetijs, appud Ioan. Baptistam Sessam, anno 1597. [22] Ioan. de Ianduno QuŽstiones super totam Philosophiam. Imp. Venetijs, appud hŽredes Hieronimi Scoti, anno 1587. [23] Ludouicus Cartarius Super proŽmium Phisicorum. Imp. PerusiŽ, appud Valentem Panitium, 1572. [24] Lettere del Mondognetto. Stamp. in Venetia, appresso Gabriel Giulito, del 1548. [25] Martinus Nauarra, D’anno iobileo. Imp. RomŽ, appud Iacobum Tornesium et Iacobum Berichiam, anno 1585. [26] Magister Sententiarum. Imp. Venetijs, appud Pasqualinum Sauionum, anno 1578. [27] Nicolaus de Nyse, Super lib. Sententiarum. Imp. Venetijs, appud hŽredes Mechioris SessŽ, 1574. [28] Prediche del Bitonto. Stamp. in Ven., appresso Gabriel Giulitto, del 1575. [29] Summa sancti ThomŽ. Imp. Lugduni, sub signo Leonis, anno 1581. [30] Summa Raymundi. Imp. Venetijs, appud Bartolomeum Rubinum, anno 1569. [31] Summa Goffredi. Imp. Venetijs, appud Ioan. Baptistam Vgolinum, anno 1586. [32] Summa SiluestrinŽ. Imp. Venetijs, ad signum SalamandrŽ, anno 1572. [33] Summa Hostiensis. Imp. Venetijs, appud Iuntas, anno, 1581. Reuerendus Florianus Venetus, prior dicti monasterij.

XXXVI.1. BENEVENTO, S. Sofia1523: Agostino da Fano. (f. 274r) Benevento. M. S. Sofia. Index librorum monasterij Sanctae Sophiae de Beneuento. (f. 274v) Index omnium librorum d. Augustini Fanensis. [1] Compendium operum Nauarri, collectum per r. d. Iacobum Castellanum Taruisinum. Ven{***}, 1591. [2] Expositiones Euangeliorum et Epistolarum facte a r. p. Remigio Florentino. {***}, 1593. [3] Canones reformati a Gregorio XIII. [4] Theologia naturalis Raymundi de Sabunde Hispani. Venetijs, apud Iuntam1524. 1523 1524

  Per la nota storica e bibliografica sull’insediamento cfr. supra, p. 108, nt. 12.   Iuntam sotto il rigo.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

540

BENEVENTO

XXXVI.1,5

[5] Psalterium illustratum a Raynerio Snoygoundano. Lugduni, apud Ioannem Frel {***}. [6] Figure biblie1525 fratris Antonij de Rampelogijs Genuensis. 1551. [7] Peccatorum capitalium, auctore Sebastiano Medices Florentino. Impressum Florentie. [8] De triplici statu anime humane, auctore fratre Calisto Neapolitano. Romae, apud Ioannem Martinelum, 15861526. [9] Concilium Tridentinum. Venetijs, apud Iuntam. [10] Candelabrum aureum. Venetijs impressum, 1597. [11] Breuiloquium diui Bonauenturae. Venetijs, apud Iuntam, 1571. [12] Biblia sacra. Venetijs impressa, 1579. [13] Logica Iavellis. Venetijs, apud Iuntam. [14] Catechismus Romanus. Venetijs, apud Iuntam, 1598. [15] Compendium totius theologie a fratre Ioanne de Combis collectum. Venetijs, apud Franciscum Zilettum, {***}1527. [16] Missale Romanum. Venetijs, apud Iuntam, 1597. [17] Lettere uolgari del Capaccio. In Napoli impresse, 1579. [18] Historie di Napoli. 1593. [19] Tractatus De iustitia et iure. [20] Tractatus de censuris. [21] Sfera Piccolominei Senensis. Venetijs impressa, 1571. [22] Clenardus. [23] Tartaretus, Super logica et philosophia. [24] Thesaurus sanitatis. Venetijs, apud Iuntam. [25] Pantaleontis Bartelomaei Rauerini. Venetijs, 15981528. (f. 274v) Index omnium librorum d. Augustini Fanensis.

XXXVI.2. BENEVENTO, S. Sofia: Bernardo veneto. (f. 275r) Librorum index ad usum d. Bernardi Veneti. 1600. [1] Seraphici doctoris s. Bonauenturae Paruorum opuscolorum. Venetijs, Hieronimum Scotum, 1572. [2] Opera Thomae a Compis, cognomento Malleoli. Antuerpiae, in aedibus Philippi Nutij, 1574. [3] Compendium theologicae ueritatis beati Alberti Magni, cum scoliis. Venetijs, Somascum, 1588. [4] Biblia sacrosanra Ueteris et Noui Testamenti. Lugduni, apud Iacobum Giuntj, 1536. [5] Concilium Tridentinum. Venetijs, apud Nicolaum Polum, 1593.   Biblie su correzione.   Romae, apud Ioannem Martinelum, 1586 nell’interlinea inferiore. 1527   Venetijs, apud Franciscum Zilettum, {***} aggiunto da altra mano. 1528   1598 su correzione. 1525 1526

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXVI.2,31

BENEVENTO

541

[6] Catechismo secondo il decreto del Concilio di Trento. In Vinetia, Aldo Manutio, 1571. [7] Enarationum euangelicarum thesaurus nouus. Parisijs, apud Hieronimum de Marnef, 1561. [8] Manuale confessorum, autore Martino Nauaro. Venetijs, apud Guerreos fratres, 1581. [9] Summa Siluestrina, que Summa sumarum merito nuncupatur. Venetijs, apud heredes Melchioris SessŽ, 1584. [10] Summa aurea armilla nuncupata, a r. p. f. Bartholomeo Fumo. Venetijs, apud heredes Melchioris Sesse, 1578. [11] Compendium totius theologicae ueritatis, per fratrem Io. de Combis. Lugdunj, apud Gulielmum Rouilium, 1568. [12] Summa Caietanj, S. Xisti cardinalis. Venetijs, ex tipographia Io. Mariae de Lenjs, 1581. [13] Summa Pacifica del r. p. f. Pacifico da Nouara. Venetia, Somasco, 1580. [14] Summa Antonina, coretta dal r. p. f. Francesco da Treuigi. Venetia, apresso i Gueri, 1575. [15] Candelabrum aureum, compositum ab illustri admodumque r. p. domino Martino Viualdo. Brixiae, 1595. [16] Rationale diuinorum offitiorum, a Gulielmo Durando. Venetijs, apud Io. Antonium, 1581. [17] Compendium Manualis Nauarj. Venetiis, apud Io. Baptistam Bonfadinum, 1592. [18] Conciones quadruplices r. p. f. Philippi Diez Lusitanj. Venetijs, a Io. Bap. Sessam, 1586. [19] Manipulus curatorum. Venetijs, ex officina Franciscj Laurentini, 1566. [20] Stimulus diuini amoris s. Bonauenturae. Parisijs, apud Iacobum Keruer, 1583. [21] Enchiridion, siue interrogatorium spirituale pro animabus gerendis et cetera, venerabilis p. f. Alesandrj de Ariostis Ordinis1529 Minorum. Venetijs, a Philippo Pincio impressum, 1513. [22] Diui Augustini Meditationes et eiusdem Solliloquia et Manuale. Venetijs, per Petrum Quar., 1516. [23] Malleus maleficarum, autore r. p. f. Iacobo Sprenger. Venetijs, ad candentis SalamandrŽ insigne, 1576. [24] Flagellum demonum et Fustis demonum, exorcismos formidabiles et cetera, auctore r. p. f. Hieronimo Mengo Vitellianensi. Bononiae, apud Io. Rossium, 1584. [25] Practica exorcistarum f. Valerij Polidori Patauinj. Patauij, 1587. [26] De strigimagarum demonesque mirandis libri tres reuerendi patris f. Siluerij Prieria. Romae, in aedibus Po. Ro., 1575. [27] Diuina quedam s. Ephraem opera. Venetijs, apud Franciscum Rampazetum, 1561. [28] Testamenti Noui editio uulgata. Lugduni, apud hered. Seb. Gryphij, 1564. [29] Dicta preciosa, siue Loci comunes ex omnibus fere doctoribus, qui in Sacris Scripturis scripserunt, a uenerabili Beda excerpti. Venetijs, 1584. (f. 275v) [30] Examen ordinandorum, autoribus r. d. Io. Fero, Io. Oltusio et. Venetijs, a. Ziletum, 1579. [31] Cornelio Bitonte, Libri 4 delle sue 40 prediche. Venetia, per Gabriel Giolito, 1568. 1529

 Segue Predicatorum depennato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

542

BENEVENTO

XXXVI.2,32

[32] Homilie sopra le dominiche dell’anno del r. p. don Honofrio Zarabinj, canonico regolare del Saluatore. Stampate in Vinegia, dal Ziletti, 1568. [33] Materie et soggeti predicabili sopra il salmo Miserere del sudetto autore. Venetia, 1586. [34] Croniche di san Francesco, primo et secondo tomo. Vinegia, Gioliti, 1598. [35] Giouani Cassiano, 24 ragionamenti. Vinegia, per Michele Tramezzino, 1563. [36] Giouani Lamspergio, id est1530 Saetta del diuino amore. Vinegia, per Antonio Zaltiero, 1586. [37] Giouani Climaco scolaro, Sermonj. Vinegia, apresso Pietro Marinellj, 1585. [38] Giouani Gersone, Del dispreggio del mondo. Vinegia, per Matteo Zanetti, 1594. [39] Luigi di Granata, Tutte l’opere, tomi cinque. Vinegia, per Giorgio Angelierj, 1587. [40] Diego d’Estella, Tomi 4 del Dispreggio della uanità del mondo. Fiorenza, Giorgio Marescotj, 1585. [41] Studio di uera sapientia del r. p. f. Agostino di Viuo da Napoli. Macerata, 1585. [42] Annotationi morali sopra l’Epistole et Euangeli di tutto l’anno del r. p. f. Remigio fiorentino, dell’Ordine de’ Predicatori. Vinegia, per Gabriele Giolito, 1570. [43] Marco Aurelio, con l’horologio de’ principi del Gueuara. Vinegia, per Domenico Farri, 1589. [44] Sermoni sopra gli Euangelij dominicali del r. p. f. Siluestro Cigno, vicentino. Vinetia, 1575. [45] Agostin Gallo bresciano, Dell’agricoltura 20 giornate. Vinegia, Camilo Borgominero, 1578. [46] Opere del r. p. f. Serafino da Fermo, sine Appologia. Vinetia, a S. Maria Formosa alla Speranza, 1562. [47] Compendio di cento meditationi sacre del r. p. f. Christoforo Verrucchino. Vinegia, 1596. [48] Compendio dell’arte essorcistica del Viadana. Vinetia, per Fiorauanti Prati, 1594. [49] Rose odorifere spirituali del r. m. Bartholomeo Dionigi da Fano. Vinegia, 1592. [50] Conforto dello agonizanti del r. p. f. Agostino Sellitto. Napoli, per Giacomo Carlino, 1596. [51] Ricordo del ben morire del r. p. f. Bartolomeo d’Angelo. Vinegia, 1576. [52] Dardi del diuino amore del r. p. f. Corneli Castellucj. Vinetia, per Bartolomeo Carampello, 1593. [53] Meditationi sopra la passione di Christo del r. p. f. Vincenzo Bruno. Vinetia, Somasco, 15801531. [54] Guida et tesoro de’ tribulati del r. p. f. Alfonso Vilagut da Napoli. Vinetia, Somasco, 1587. [55] Arte di seruir a Dio di f. Alfonso Madrid. Vinetia, per Giacomo Cornetti, 1587. [56] Meditationi1532 di s. Bonauentura sopra la passione di Christo. Vinetia, per Giacomo Bendolo, 1584. [57] Pungi lingua, per frate Domenico da Uico Pisano. Vinegia, per Comin de Trino, 1567. [58] Liber Psalmorum. Antuerpiae, ex officina Christophori Plantinj. Il fine. In S. Sofia di Benuento, l’anno 1600.  Segue fra depennato.   1580 corregge 1587. 1532   Meditationi su correzione. 1530 1531

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXVI.4,2

BENEVENTO

543

XXXVI.3. BENEVENTO, S. Sofia: Agostino da Mirandola, priore (f. 276r) D. Augustini Mirandulani prioris. [1] Annalium Congregationis sancti Saluatoris domini Augustini Manfredi Mantuani eiusdem Congregationis canonici et alia manu scripta d. Augustini Mirandulani pro sua Congregatione. [2] Compendium Manualis Nauari. RomŽ, apud Gregorium Ferrarium, 1591. [3] Concilium Tridentinum. Venetijs, apud Andream Muschium, 1565. [4] Caroli Sigonij Mutinen. De episcopis Bononiensibus. Bononiae, per Andream Benacium, 1586. [5] Epitome sacramentorum d. Laurentij Petij de Colonia. Venetijs, apud Dominicum Fareum, 1586. [6] Gulielmo Rouiglio, Prontuario degl’homini illustri. Stampato dal sopradetto, in Lione, 1553. [7] Historia Panuini de vitis pontificum. Apud Michaelem Tramezzinum, Venetijs, 1557. [8] Historia delle stationi di Roma del Vgonio Pompeo. Stampato in Roma, per Bartolomeo Bonfa., 1588. [9] Ordo baptizandi et alia sacramenta administrandi, iuxta ritum s. R. E. Venetijs, apud Iuntas, 1592. [10] Osseruationi di d. Rinieri Bauosi, canonico regulare del Saluatore, per sodisfar a Dio per le penne de’ peccati in questa uita. In Venetia, per March’Antonio Ziletto, 1591. [11] Summa armilla, volgare. In Venetia, per Domenico Nicolino, 1584. [12] Scrutinium sacerdotale r. d. Fabij Incarnati. Venetijs, Melchioris Sessae, 1593. [13] Tractatus aureus, seu Bacculus sacerdotalis d.1533 Martini Alphonsi Viualdi Hispani, canonici regularis Congregationis Sancti Saluatoris. Venetijs, apud Georgium Variscum, 1599.

XXXVI.4. BENEVENTO, S. Sofia: Olimpiodoro Prisciani da Ferrara. (f. 277r) Lista de’ libri di domino Olimpiodoro di Ferrara. [1] Lauacrum conscientiae, omnibus praesbiteris ac deuotis religiosis ualde vtile, recens mendis omnibus, quibus undique scatebat, purgatum. Venetijs, in officina D. Bernardini, MDXXXIX. [2] Pusillanimium consolatio, ex antiquorum patrum scriptis collecta, auctore Ludouico Blosio. Nunc primum in lucem edita, cum priuilegio. Venetijs, apud Guerreos fratres, MDLXXI. 1533

 Segue Alfonsi depennato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

544

BENEVENTO

XXXVI.4,3

[3] Summa aurea armilla nuncupata, casus1534 omnes ad animarum curam attinentes breuiter complectens, a reuerendo patre fratre BartholomŽo Fumo Villauren. Placentino, Ord. Praed., ac hereticae prauitatis inquisitore edita. Nunc demum summarijs singulis titulis praefixis aucta decisionibusque sacros. Conc. Trid. in marginibus annotatis, numquam antea impressis illustrata omnia hac postrema editione castigatoria reddita. Venetijs, MDLXXXVIIII, apud Marcum Antonium Zalterium. (f. 277v) [4] Somma Corona de’ confessori del reuerendo d. Mauro Antonio Berardutio di Bisceglia, dottore e maestro di theologia, diuisa in tre parti, doue si tratta d’ogni sorte di restitutione, vsure et cambij, parte prima. Et in questa quinta editione di nuouo corretta et da molti errori emendata, co’ la sua tauola amplissima. In Venetia, appresso Nicolò Polo. [5] Sermonum celeberrimi Sacrae Scripturae professoris fratris Gabrielis Barletae, Ordinis Praedicatorum, tomus primus, sermones continens quadragesimales ad vnguem castigati, additis multis quae in omnibus alijs impressionibus defuere. Additamentorum notitiam facilem studiose lector habebis, si seguentem notulam lectitabis. Venetijs, ex officina Ioan Bapt. Somaschi, 1571. [6] Delle lettere facete et piaceuoli de’ diuersi grandi huomini et chiari ingegni, scritte sopra diuerse materie, raccolte per m. Dionigi Atanazi, libro primo. In Venetia, MDLXXXII, col priuilegio. (f. 278r) [7] Consolationi de’ penitenti, doue risolutamente si tratta del tesoro delle sante indulgentie et dell’anno santo, con innumerabili indulgentie concesse da diuersi sommi pontefici et vna scelta di varie orationi deuotissime. Aggionto vno breuissimo et vtilissimo trattato di confessione per li confessori et per li penitenti, acciò possano con ogni facilità confessarsi. Autore il reuerendo p. f. Bartholomeo De Angelo, lettore di S. Domenico di Napoli. Con priuilegio per anni diece. In Napoli, appresso Horatio Saluiani, 1574. Si vende al Pellegrino a’ Seggio di Nido. [8] Lettioni venti sopra gli alti et ineffabili misteri della messa, in pubblico lette nella chiesa di Santo Giouanni a Conca da frate Alberto Maria Valesnieri da Ferrara, carmelita osseruante date in luce ad instanza delli auditori. In Milano, appresso di Gio. Battista et fratelli de Ponte alla Douana, MDLXVII. (f. 278v) Lista de’ libri di d. Olimpiodoro Prisciani da Ferrara.

XXXVI.5. BENEVENTO, S. Sofia: Ludovico veneto. (f. 279r) Librorum index ad usum d. Ludouici Veneti. 1600. [1] Manuale confessorum, auctore Martino Nauarro. Venetijs, apud Dominicum de Farris, 1594. 1534

  Seguono lettere depennate.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXVI.5,6

BENEVENTO

545

[2] Summa aurea armilla a r. f. Bartholomeo Fumo Villauren. Placentino, Ord. PrŽd. Ven., apud Marcum Antonium Zalterium, 1588. [3] Vita di sancto Agnello, protettor di Napoli, composta dal p. don Martino spagnuolo, can. reg. della Congregatione del Saluator. Napoli, nella stamperia della Stigliola, 1596. [4] Summa Corona, in 3 tomi, del r. d. Mauro Antonio Berdutio di Bisceglia. Venetia, apresso Nicolò Polo, 1591. [5] Replica di Camillo Pellegrino, in risposta degli accademici della Crusca, contro il dialogo dell’epica poesia. Vico, apresso Gioseppe Cacchij, 1585. [6] Vocabulario ecclesiastico, fratre Ioanne sauonese di Sancto Agustino. Cesena, per Ioannem de Bolij, 1528. In Santa Sofia di Beneuento, l’anno 1600.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INDICE DEI NOMI E DEI LUOGHI

L’indice include i nomi di persona e dei luoghi presenti nelle introduzioni, nell’edizione del testo e nelle note storico-bibliografiche. I nomi dei religiosi sono seguiti dalla sigla dell’Ordine di appartenenza. Gli insediamenti sono riportati sotto la località corrispondente con la relativa intitolazione

na, S. Michele Arcangelo): 443-445

e l’Ordine di appartenenza. Sono in grassetto le pagine dell’edizione delle singole liste.

Alessandro VI (Rodrigo de Boria y

Abano Terme (Padova), S. Daniele in

Ambrogio da Bologna, CRSS: 55.

Monte, canonica CRSS: 32, 79, 81, 84, 300-307 Agazzari, famiglia: 23 Agazzari, Filippo, OESA (Lecceto, S. Salvatore): 24, 25, 26 Agazzari, Stefano, OESA (Lecceto, S. Salvatore), poi CRSS, beato: 23, 25, 26, 27, 28, 30, 36, 37, 38, 39, 40, 47, 49, 67 Agostiniani: 23, 34, 35, 104 nt. 3

Borja), papa: 35 Ammannati, Giacomo, cardinale: 69 Angelico da Imola, CRSS (Ravenna, S. Giovanni Evangelista): 109 Angelo da Brescia, CRSS (Candiana, S. Michele Arcangelo): 458 Angelo da Mantova, CRSS, preposito (Piacenza, S. Eufemia): 94, 104 Anti, Giacomo da Siena, CRSS (Siena, S. Maria degli Angeli): 216

Agostino, Aurelio, santo: 37, 38, 47

Arechi II, duca di Benevento: 108 nt. 12

Agostino da Fano, CRSS (Benevento, S.

Artusi, Giovanni Maria CRSS: 63, 64

Sofia): 539-540 Agostino da Mirandola, CRSS, priore (Benevento, S. Sofia): 543 Agostino da Ravenna, CRSS, predicatore (Ravenna, S. Giovanni Evangelista): 110 Albergati, Niccolò, vescovo di Bologna: 27, 28 Alberti, Leon Battista: 105 nt. 4 Albrizzi, famiglia: 435 nt. 1066 Alessandro, CRSS, preposito di S. Marco (Reggio Emilia): 105 Alessandro da Padova, CRSS (Candia-

Astolfi, Giovanni Felice, CRSS: 65. Baldassini, Ubaldo, vescovo di Gubbio, santo: 32 Barbo, Orsola: 59 Bartolomeo da Bologna, CRSS (Siena, S. Maria degli Angeli): 219 Bartolomeo da Cassia, OESA, poi CRSS: 26 Basilio da Venezia, CRSS (Candiana, S. Michele Arcangelo): 446-447 Bavosi, Alfonso, CRSS, priore (Bologna, S. Salvatore): 66, 95

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

548

INDICE DEI NOMI E DEI LUOGHI

Becket, Thomas, santo: 37 Benedettini: 106 nt. 7, 108 nt. 12, 300 nt. 668, 429 nt. 1054, 508 nt. 1312

Bracaldi, Fausto da Ferrara, CRSS, predicatore (Reggio Emilia, S. Marco): 77, 94, 105

Benedetto da Bologna, CRSS, vicario

Brescia, S. Giovanni Evangelista, cano-

(Siena, S. Maria degli Angeli): 210-

nica CRSS: 34, 61, 62, 75, 76, 77, 80,

211

106 nt. 8, 106-107

Benevento, S. Sofia, canonica CRSS: 83, 96, 108 nt. 6 Bernardino da Bologna, CRSS (Bologna, S. Salvatore): 104 Bernardino da Padova, CRSS (Bologna, S. Salvatore): 77, 103 Bernardino da Padova, CRSS (Abano Terme, S. Daniele in Monte): 79, 81, 307-308 Bernardo Veneto, CRSS (Benevento, S. Sofia): 108-109, 540-542 Bessarione, cardinale: 32, 109 nt. 13, 429 nt. 1054 Bianca Maria d’Este: 35, 482 nt. 1225. Bianchini, Ippolito da Ferrara, CRSS (Ferrara, S. Maria in Vado): 407408 Boissard, Jean-Jacques: 76 Bologna, Chiesa dei SS. Filippo e Gia-

Buonriccio, Angelico, CRSS: 45, 64 Cagli (Pesaro-Urbino), S. Pietro fuori le Mura, canonica CRSS: 33, 83, 435 nt. 1065 Calcagnini, Celio: 61 Calderini, Apollinare, CRSS: 45 Calepio, Giovanni Andrea Rufo: 62 Canali, Floriano, CRSS: 65 Candiana (Padova), S. Michele Arcangelo, canonica CRSS: 31, 40, 41, 44, 49, 50, 51, 54, 63, 81, 82, 83, 95, 435 nt. 1066, 435-439 Candido da Bologna, CRSS (Genova, S. Maria di Coronata): 389-392 Canetoli, famiglia: 41. Canetoli, Arcangelo, CRSS (Gubbio, S. Ambrogio): 41, 42, 59. Canetoli, Galeotto: 28

como e S. Elisabetta: 28

Canonici di Nicosia: 35

– S. Salvatore, canonica CRSS: 22,

Canonici di S. Angelo (Lucca): 35

23, 28, 30, 33, 36, 37, 40, 43, 49, 50,

Canonici Portuensi: 22, 393 nt. 962

63, 66, 67, 68, 69, 76, 77, 82, 85, 90,

Canonici regolari di S. Ambrogio di

95, 103 nt. 1, 103, 123-154 Bonifacio VIII (Benedetto Caetani), papa: 499 nt. 1286 Bonifacio IX (Pietro Tomacelli), papa: 29 Borca, Aloigi da Brescia, CRSS (Can-

Gubbio: 27, 28, 41, 103 nt. 1 Canonici regolari di S. Giorgio in Alga: 25, 29, 59 Canonici regolari di S. Maria di Reno, CRSS: 22, 23, 103, nt. 1 Canonici

regolari

Lateranensi:

21,

diana, S. Michele Arcangelo): 454-

25,103 nt. 1, 107 nt. 9, 108 nt. 11,

457

323 nt. 732, 494 nt. 1248, 533 nt.

Bottrigari, Ercole: 63

1463

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INDICE DEI NOMI E DEI LUOGHI

Cappuccini: 429 nt. 1054, 500 nt. 1288

Correr, famiglia: 29

Carafa, Alfonso, cardinale: 35, 499 nt.

Correr, Antonio, cardinale: 29

1286 Carlo V, imperatore: 43 Casalecchio (Bologna), S. Maria di Reno, canonica CRSS: 21, 22, 23, 28, 30, 43 Cassino, abbazia OSB: 108, nt. 12 Castelvetro, Lodovico: 94 Caterina da Siena, santa: 24, 25, 47 Cavalieri, Prospero: 80 Cento (Ferrara), convento monache: 36 Cernoti, Leonardo, CRSS: 64 Cesarini, Alessandro, cardinale: 43 Cioni, famiglia: 23 Cistercensi: 107 nt. 9 Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana: 60, 69, 73 Clemente VIII (Ippolito Aldobrandini), papa: 73 Clemente XI (Giovanni Francesco Albani), papa: 422 nt. 1022 Cluniacensi: 435 nt. 1066 Colonna, Ascanio, cardinale: 108 nt. 12 Compagnia laicale di S. Girolamo, detta di Miramonte (Bologna): 28 Congregazione della Missione di S. Vincenzo de’ Paoli: 191 nt. 229 Congregazione della Santa Croce: 505 nt. 1309 Congregazione di S. Antonio di Vienne: 33, 330 nt. 757, 538 nt. 1522 Congregazione per la Dottrina della Fede: 73 Condulmer, Gabriele vedi Eugenio IV, papa Contarini, Antonio, CRSS: 59 Contarini, Luigi: 59

549

Cortona (Arezzo), S. Maria del Calcinaio, canonica CRSS: 34, 83, 432 nt. 1062, 432-435 Cosimo III de’ Medici, granduca di Toscana: 191 nt. 229 Costantino: 61, 500 nt. 1288 Della Rovere, Francesco Maria: 42 Della Rovere, Giuliano vedi Giulio II, papa Dias, Filippe, OFM: 85 Domenici, Domenico de’: 69 Domenico, priore (Bologna, S. Maria Maddalena): 68 Dominici, Giovanni, OP: 29 Ecolampadio, Giovanni: 56 Eleonora d’Aragona: 34 Emilia Pia da Carpi: 42 Erasmo da Rotterdam: 56, 60, 61 Ercole I d’Este: 33 Eremitani agostiniani vedi Agostiniani Eremitani di S. Guglielmo: 35 Eudossia, imperatrice: 108 nt. 11 Eufemia, santa: 104 nt. 3. Eugenio IV (Gabriele Condulmer), papa: 29, 31, 69, 109 nt. 13, 224 nt. 349 Fabiano da Orvieto, CRSS (San Bartolomeo in Galdo, S. Maria del Gualdo in Mazzocca): 500 Fabri, Pellegrino, CRSS, priore (Bologna, S. Salvatore) e generale della Congregazione: 68, 69, 71 Fano (Pesaro-Urbino), S. Paterniano, canonica CRSS: 34, 93, 95, 429 nt. 1054, 429-432 Ferrara, S. Luca Oltre Po, CRSS: 35

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

550

INDICE DEI NOMI E DEI LUOGHI

–  S. Maria in Vado, canonica CRSS: 33, 63, 66, 85, 93, 393 nt. 962, 393407 – S. Vito, monache CRSA, poi CRSS: 34, 36 Ferrari, Desiderio da Venezia, CRSS (Candiana, S. Michele Arcangelo): 82, 447-451 Ferrer, Vincenzo, OP, santo: 47 Filippo, OFMObs: 32 Filippo II, re di Spagna: 68, 71 Fiorani, Luigi: 76, 79, 80, 89 Firenze, S. Donato a Scopeto, canonica CRSS: 28, 30, 31, 36, 39, 40, 42, 191 nt. 229 – S. Giacomo Soprarno, canonica CRSS: 82, 86, 87, 92, 191 nt. 229, 191-210 – S. Spirito, convento OESA: 24 Flaminio, Giovanni Antonio: 62 Flandino, Ambrogio, OESA: 92 Flavio da Gubbio, CRSS (Roma, S. Pietro in Vincoli): 74, 78, 87, 461-464 Flete, William, OESA (Lecceto, S. Salvatore): 24, 25 Floriano, CRSS, priore (Lucca, S. Maria Forisportam): 84 Foresti, Filippo da Bergamo, OESA: 30

Fratelli delle Scuole Cristiane: 109 nt. 12 Frediano, vescovo, santo: 47 Gabrieli, Aldo da Gubbio, vescovo: 104 nt. 3. Galeazzo da Canossa: 485 nt. 1230 Galeotto Pio, conte della Concordia: 35 Galilei, Vincenzo: 64 Galla Placidia, imperatrice: 109 nt. 13 Galli, Benedetto da Siena, CRSS (Siena, S. Maria degli Angeli): 82, 212-216 Galluzzi, famiglia: 22. Garofali, Vincenzo, CRSS: 21 Gaudenzio, vescovo: 106 nt. 8. Genova, S. Maria di Coronata, canonica CRSS: 34, 81, 87, 107 nt. 9, 107, 380-389 Gesner, Konrad: 76, 90 Gesualdo, Alfonso, cardinale: 46, 55, 56, 57 Gesuiti: 109 nt. 12 Ghini, Costantino, CRSS: 65 Ghisilieri, Francesco, canonico di S. Maria in Reno (Casalecchio, Bologna): 23, 27, 28, 30, 68 Giacomo apostolo, santo: 43 Giacomo Antonio da Bologna, CRSS (Bologna, S. Salvatore): 103

Formaglini, Marco, notaio bolognese: 27

Giacomo Maria da Brescia, CRSS (Can-

Fornò (Forlì), Santa Maria delle Gra-

diana, S. Michele Arcangelo): 445-

zie, canonica CRSS: 33, 362 nt. 849, 362-380

446 Giorgio, Francesco, OFM: 76

Fortunato da Brescia, CRSS, priore

Giotto degli Abati, priore della Congre-

(San Bartolomeo in Galdo, S. Maria

gazione di S. Antonio di Vienne: 330

del Gualdo in Mazzocca): 499

nt. 757

Foscherari, Francesco, doge di Venezia: 31 Francesco III d’Este: 482 nt. 1225

Giovanni da Tufara, eremita, beato: 499 nt. 1286 Giovanni di Cione (Uguccione) di Lec-

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INDICE DEI NOMI E DEI LUOGHI

ceto: 23 Giovanni di Revolo da Gubbio, eremita di S. Ambrogio (Gubbio): 27

Guenzo, priore di S. Salvatore (Bologna): 22 Guevara, Antonio de’, OFM: 77

Giovanni di Rienzo di Tosto: 33

Guidantonio di Montefeltro: 26, 27

Giovanni Andrea da Piacenza, CRSS

Gurone Estense: 32

(Piacenza, S. Eufemia): 94, 104 Giovanni Pietro da Venezia, CRSS (Candiana, S. Michele Arcangelo): 451-454 Girolamini: 108 nt. 11 Girolamo, santo: 35 Girolamo da Siena, OESA: 24 Giulio II (Giuliano Della Rovere), papa: 41, 42, 108 nt.11, 494 nt. 1248, 500 nt. 1288 Giustiniani, Lorenzo, patriarca di Venezia: 31, 59 Gonzaga, famiglia: 105 nt. 4 Gonzaga, Elisabetta: 42 Gonzaga, Francesco, cardinale: 34, 105 nt. 4 Gradenigo, Tommaso: 31, 435 nt. 1066 Graziolo, priore di S. Salvatore (Bologna): 68 Gregorio da Gubbio, CRSS (Siena, S. Maria degli Angeli): 90, 218-219 Gregorio XII (Angelo Correr), papa: 25, 26, 29, 30, 31, 37, 47, 48 Gregorio XIII (Ugo Boncompagni), papa: 62 Grimani, Domenico, cardinale: 60, 70, 330 nt. 757 Gubbio, S. Ambrogio, canonica CRSS:

551

Iacopo Antonio da Fano, CRSS (Cagli, S. Pietro fuori le mura): 83, 435 Innocenzo VIII (Giovan Battista Cibo), papa: 34, 41, 108 nt. 11 Innocenzo X (Giovanni Battista Pamphili), papa: 432, nt. 1062, 435 nt. 1065 Isola Vicentina (Vicenza), S. Maria del Cengio, canonica CRSS: 32, 81, 84, 85, 90, 93, 97, 323 nt. 732, 323-329 Lami, Ambrogio da Gubbio, priore generale CRSS: 55 Landolfo II, arcivescovo di Milano: 508 nt. 1312 Laurent, Marie-Hyacinthe, OP: 69 Lavezzoli Lebeti, Giacomo, CRSS: 63, 95 Lebreton, Marie-Madeleine: 76, 79, 80, 89 Lecceto (Siena), S. Salvatore, convento OESA: 23, 24, 25, 26, 29, 67 Leone da Venezia, CRSS, vicario (San Bartolomeo in Galdo, S. Maria del Gualdo in Mazzocca): 500 Leone X (Giovanni de’ Medici), papa: 41, 42 Leone XII (Annibale Sermattei della Genga), papa: 109 nt. 12

23, 27, 32, 33, 36, 39, 40, 41, 42

Leonello d’Este: 33

– S. Secondo, canonica CRSS: 32,

Lodovico da Ferrara, CRSS (Modena,

59, 80 – S. Spirito, monache CRSA, poi CRSS: 33.

S. Girolamo): 488-489 Lorenzo, santo: 500 nt. 1288 Lorenzo da Bologna, CRSS (Bologna,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

552

INDICE DEI NOMI E DEI LUOGHI

S. Salvatore): 104 Lorenzo da Bologna, architetto: 435 nt. 1066 Louis Aleman d’Arbens, arcivescovo di Arles: 28 Lucca, S. Angelo, canonica CRSS: 35, 76, 82, 89, 107-108, 489-493 – S. Maria Forisportam, canonica

Medici, famiglia: 42 Medici, Giuliano de’: 41, 42 Michele, arcangelo, santo: 107 nt. 9 Milano, S. Celso, canonica CRSS: 78, 82, 88, 91, 92, 93, 95, 508 nt. 1312, 508-532 – S. Maria dei Miracoli presso S. Celso: 508 nt. 1312

CRSS: 35, 79, 84, 93, 494 nt. 1248,

Mingarelli, Giovanni Luigi, CRSS: 62

494-498

Minori Osservanti: 191 nt. 229

Ludovico Veneto, CRSS (Benevento, S. Sofia): 544-545 Lutero, Martin: 60 Magno, vescovo di Oderzo, santo: 224 nt. 349 Malaspina, Leonardo, CRSS: 80 Malatesta, famiglia: 26 Mancini, Modesto da Orvieto, CRSS (Siena, S. Maria degli Angeli): 90, 222-223 Mantova, S. Ruffino, canonica CRSS: 32 – S. Sebastiano, canonica CRSS: 34, 80, 82, 85, 89, 95, 105 nt. 4, 105, 263-289 Marchetti, Pellegrino, CRSS, priore generale: 74 Marco, evangelista, santo: 105 nt. 5 Marerio, Francesco, vescovo: 106 nt.8 Maria Teresa d’Asburgo, imperatrice: 105 nt. 4

Mirandola (Modena), S. Maria Maddalena, canonica CRSS: 35, 83, 482 nt. 1225, 482-484 Modena, S. Giorgio: 105 nt. 5 –  S. Girolamo, canonica CRSS: 35, 81, 86, 87, 93, 485 nt. 1230, 485488 Monica, santa: 38, 47 Monteverdi, Claudio: 63 Morandi, Ambrogio, CRSS: 61, 75, 78 Mozzagrugno, Giuseppe: 36, 41, 58, 66, 67, 71 Musso, Cornelio, OFMConv: 86 Napoleone Bonaparte: 105 nt. 4 Napoli, S. Agnello Maggiore, canonica CRSS: 36, 91, 499 nt. 1286, 505 nt. 1309, 505-507 Nicosia Calci (Pisa), S. Agostino, canonica CRSS: 35 Novi, Agostino da Pavia, CRL: 25

Mariano da Bologna, CRSS: 95

Ognibene, Angelo, CRSS: 95

Marini, Marco, CRSS: 61, 62. 80

Ordine dei Canonici regolari: 25, 41

Marsili, Luigi, OESA: 24

Ordine dei Servi di Maria: 323 nt. 732.

Martino di Tours, santo: 429 nt. 1054

Ordine del Santissimo Salvatore di

Martino V (Oddone Colonna), papa: 27, 28, 30, 31, 103 nt.1 Matraini, Chiara: 66

Santa Brigida: 323 nt. 732 Orsini, Michele: 33 Orsini, Vincenzo Maria, arcivescovo di

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

553

INDICE DEI NOMI E DEI LUOGHI

Benevento: 499 nt. 1286 Orvieto, S. Giovanni Evangelista, canonica CRSS: 35 Otteri, Vittorio, CRSS: 95 Padova, S. Antonio Abate, canonica CRSS: 538 nt. 1522, 538-539 Paleotti, Gabriele, arcivescovo di Bologna: 30 Panigarola, Francesco, OFMObs: 86, 92, 93 Panizza, Illuminato da Mantova, CRSS (Treviso, S. Maria Maggiore): 106 Paolo III (Alessandro Farnese), papa:

31, 32, 69, 435 nt. 1066 Pio V (Antonio Ghislieri), papa: 44 Pio IX (Giovanni Maria Mastai Ferretti), papa: 500 nt. 1288 Platina (Bartolomeo Sacchi, detto il): 92 Porto, famiglia: 323 nt. 732 Porto, Giovanni: 32 Prisciani,

Olimpiodoro

da

Ferrara,

CRSS (Benevento, S. Sofia): 96, 109, 543-544 Pupini, Biagio: 70 Ramenghi, Bartolomeo, detto Bagnacavallo: 70

42, 43, 44, 49, 51, 52, 60, 61, 69, 508

Rampegollo, Antonio, OESA: 94

nt. 1312

Ravenna, S. Giovanni Evangelista, ca-

Paolo IV (Gian Pietro Carafa), papa: 56

nonica CRSS: 32, 56, 76, 79, 82, 91,

Paolo Veneto, OESA: 61

109 nt. 13, 289-300

Paolucci, marchese: 482 nt. 1225 Pazzi, Cosimo de’, arcivescovo di Firenze: 42 Pelagio II, papa: 500 nt. 1288 Perugia, S. Maria degli Angeli: 32 Petrarca, Francesco: 24. Piacenza, S. Eufemia, canonica CRSS: 35, 82, 87, 94, 95, 104 nt. 3, 464-482 Pico della Mirandola, Giovanni: 70 Piero Bianco da Durazzo: 362 nt. 849

Reggio Emilia, S. Marco, canonica CRSS: 33, 77, 82, 94, 105 nt. 5, 408422 Regolino da Siena, CRSS, priore generale: 39 Roma, S. Agnese fuori le Mura, canonica CRSS: 80 –  S. Lorenzo fuori le Mura, canonica CRSS: 35, 500 nt. 1288, 500-504 – S. Pietro in Vincoli, canonica

Pietro, santo: 108 nt.11

CRSS: 34, 41,79, 81, 87, 108 nt.

Pietro Paolo da Siena, OP, poi CRSS: 26

11, 108, 459-461

Pincio, Paolo, CRSS: 63 Pini, Michelangelo da Coriano, CRSS (Siena, S. Maria degli Angeli): 92, 220-222

–  S. Prisca: 34 Rossi, Lucio Vitruvio, CRSS: 62, 63 Salvatore da Piacenza, CRSS (Piacenza, S. Eufemia): 94, 104-105

Pini, Valentino, CRSS, priore (Urbino, S.

San Bartolomeo in Galdo (Benevento),

Agata), già a S. Giovanni Evangelista,

S. Maria del Gualdo in Mazzocca, ca-

Ravenna: 76, 82, 95, 110, 427-428 Pino III Ordelaffi: 33, 362 nt. 849 Pio II (Enea Silvio Piccolomini), papa:

nonica CRSS: 35, 80, 83, 499 nt. 1286 San Lazzaro di Savena (Bologna), S. Cecilia della Croara, canonica

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

554

INDICE DEI NOMI E DEI LUOGHI

CRSS: 28, 87, 533 nt. 1463, 533-538 Sant’Arcangelo di Romagna (Rimini), S. Giovanni Battista, canonica CRSS: 34 Santori, Giulio Antonio, cardinale: 62 Scolopi: 422 nt. 1022, 432, nt. 1062 Sebastiano, santo: 105 nt.4 Segni, Giovanni Battista, CRSS: 66 Serafino da Lucca, CRSS (Siena, S. Maria degli Angeli): 90, 217-218 Siena, S. Maria degli Angeli, canonica CRSS: 31, 36, 40, 90, 92, 210 nt. 299 Sisto IV (Francesco della Rovere), papa: 33, 34 Sisto V (Felice Peretti), papa: 45 Somaschi: 106 nt.7 Spezzani, Alfonso, CRSS: 95 Spinelli, Tommaso: 34 Spini, Innocenzo da Brescia, CRSS (Candiana, S. Michele Arcangelo): 439-443 Stefano da Siena, CRSS (Siena, S. Maria degli Angeli): 211 Steuco, Agostino, CRSS: 43, 59, 60, 61, 62, 80 Teofilatto di Ocrida: 77 Teseo da Urbino, CRSS (Reggio Emilia, S. Marco): 77, 94, 106 Tolomeo, Claudio: 64. Tommaso, CRSS, priore (Bologna, S. Salvatore), poi vescovo di Imola: 22 Tranquillo da Venezia, CRSS (Candiana, S. Michele Arcangelo): 459 Treviso, S. Maria Maggiore, canonica

CRSS: 32, 59, 82, 106 nt. 7, 308-322 Trivulzio, Agostino, cardinale: 43, 44 Trombelli, Giovanni Grisostomo: 66, 67, 68 Urbino (Pesaro-Urbino), S. Agata, canonica CRSS: 34, 66, 76, 78, 81, 82, 90, 422 nt. 1022, 422-427 Valier, Agostino, vescovo di Verona e cardinale: 74, 78 Vallombrosani: 533 nt. 1463 Venezia, Corpus Domini, convento OSC (monache): 29 – S. Antonio, canonica CRSS: 33, 41, 43, 59, 60, 70, 71, 80, 81, 82, 89, 92, 98, 330 nt. 757, 330-362 –  S. Giorgio in Alga, convento CRSA: 29 –  S. Salvatore, canonica CRSS: 31, 36, 40, 41, 43, 47, 59, 82, 84, 88, 93, 97, 224 nt. 349, 224-263 – SS. Giovanni e Paolo, convento OP: 29 Vigili, Fabio: 69 Vincenzi, Tommaso, vescovo di Pesaro: 429 nt. 1054 Vincenzo da Roma, CRSS (Siena, S. Maria degli Angeli): 219-220 Virginio da Venezia, CRSS (Candiana, S. Michele Arcangelo): 457-458 Waldadrina: 68 Zarlino, Gioseffo, OFM: 63 Zarrabini, Onofrio, CRSS: 95 Zupponi, Tarquinio, CRSS: 62

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

TAVOLE

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

TAVOLE

557

Tav. I – Bologna, S. Salvatore: « Tabula librorum qui reperiuntur in monasterio S. Saluatoris de Bononia. Anno 1600, mense Maij » (Vat. lat. 11289, f. 2v).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

558

TAVOLE

Tav. II – Canonica incerta (Vat. lat. 11289, f. 28v).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

TAVOLE

559

Tav. III – Firenze, S. Giacomo Soprarno: « Index librorum omnium in monasterio S. Jacobi vltra Arnum de Florentia existentium » (Vat. lat. 11289, f. 71r).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

560

TAVOLE

Tav. IV – Isola Vicentina (Vicenza), S. Maria del Cengio: « Libri latinj del monasterio di Santa Maria del Cingio d’Isola et de’ reuerendi canonici che si ritrouano quest’anno 1600, auanti la dieta fatta a Fano dalli mm. rr. Padri » (Vat. lat. 11289, f. 139r).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

TAVOLE

561

Tav. V – Roma, S. Pietro in Vincoli, Flavio da Gubbio: « Ad usum domini Flauij Eugubini » (Vat. lat. 11289, f.227r).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

562

TAVOLE

Tav. VI – Piacenza, S. Eufemia: « Libri omnes, et typis ęditi et manuscripti, qui reperiuntur in monasterio Sanctę Eufemię Placentię Canonicarum regularium Sancti Salvuatoris » (Vat. lat. 11289, f. 230v).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

TAVOLE

563

Tav. VII – Milano, S. Celso: « Infrascriptorum authorum libri penes conuentum Canonicorum regularium S. Saluatoris, Ordinis s. Augustini, in monasterio S. Celsi ciuitatis Mediolani reperiuntur. Anno 1600, cal. Maj » (Vat. lat. 11289, f. 262r).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

564

TAVOLE

Tav. VIII – Benevento, S. Sofia, Olimpiodoro: « Lista de’ libri di domino Olimpiodoro di Ferrara » (Vat. lat. 11289, f.277r).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.