Arrianus: Vol. 1: Alexandri Anabasis [Unared Reprint of the 2nd 1967 ed.] 3598712391, 9783598712395

Table of contents :
PROLEGOMENA
CONSPECTVS LIBRORVM
CONSPECTUS SIGLORUM
ΑΡΡΙΑΝΟΥ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΝ ΑΒΑΣΕΩΣ. ΒΙΒΛΙΟΝ ΠΡΩΤΟΝ
APPIANOY. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΝ ΑΒΑΣΕΩΣ. ΒΙΒΛΙΟΝ ΔΕΥΤΕΡΟΝ
APPIANOY. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΝ ΑΒΑΣΕΩΣ. ΒΙΒΛΙΟΝ ΤΡΙΤΟΝ
APPIANOY. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΝ ΑΒΑΣΕΩΣ. ΒΙΒΛΙΟΝ ΤΕΤΑΡΤΟΝ
APPIANOY. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΝ ΑΒΑΣΕΩΣ. ΒΙΒΛΙΟΝ ΠΕΜΠΤΟΝ
APPIANOY. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΝ ΑΒΑΣΕΩΣ. ΒΙΒΛΙΟΝ ΕΚΤΟΝ
APPIANOY. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΝ ΑΒΑΣΕΩΣ. ΒΙΒΛΙΟΝ ΕΒΔΟΜΟΝ
INDICES
EXCERPTA PHOTII
ADDENDA ET CORRIGENDA

Citation preview

B I B L I O T H E C A SCRIPTORVM

GRAECORVM

ET

ROMANORVM

T E V B N E R I A N A

FLAVIVS A R R I A N V S VOL. I ALEXANDRI ANABASIS C V M EXCERPTIS TABVLAQVE

PHOTII

PHOTOTYPICA

EDIDIT A.G.ROOS ADDENDA ET CORRIGENDA ADIECIT G E R H A R D WIRTH

EDITIO STEREOTYPA EDITIONIS ALTERAE (MCMLXVII)

MONACHII ET LIPSIAE IN A E D I B V S K. G. SAUR MMII

ADMONEBVNTVR, VT A D D E N D A

QVI

ET

LATERCVLO

•

I1VNC

LIB RVM

LECENT,

CORRIGENDA CONSVLANT IN

MARCINE APPICTO

Die Deutsche Bibliothek - CIP-Einheitsaufnahme Arrianus, Flavius: Flavius Arrianus / ed. A. G . Roos. - Monachii ; Lipsiae : Saur (Bibliotheca Teubneriana) Vol. 1. Alexandri Anabasis. Ed. stereotypa ed. 2 (1967) / addenda et corrigenda adiecit Gerhard Wirth. - 2002 ISBN 3-598-71239-1 © 2002 by Κ. G . Saur Verlag G m b H , München und Leipzig Printed in Germany Alle Rechte vorbehalten. All rights strictly reserved. Jede Art der Vervielfältigung ohne Erlaubnis des Verlages ist unzulässig. Gesamtherstellung: Strauss Offsetdruck G m b H , Mörlenbach

PROLEGOMENA Codices mss. A r r i a n i A n a b a s eos exstant, quod sciam, 38, quorum 31 etiam I n d i c a m exhibent. Inter eos unus est, unde ceteri omnes originem traxerunt. Cuius codicis accurata descriptione praemissa quo iure eum ceterorum archetypum esse statuerimus, exponemus, tum agemus de codicibus apographis, quomodo cum libro primario et inter se cohaereant. Postremum de ceteris subsidiis criticis, de veteribus editionibus, de ratione huius editionis sermo erit. 1 ) CAPUT I DE CODICE ARCHETYPO Codicem ilium archetypum mihi repperisse videor Y i n d o b o n e n s e m h i s t o r . Gr. 4, olim 14, quem siglo A indicabo. Fuit A u g e r i i de B u i s b e c k e ; f. l r ascriptum est: Augerius de Bousbecke comparaviI Constantinopoli.2) Bombycinus est, saeculi ΧΠ exeuntis vel Χ Ι Π incipientis, 4 9 5 m. m. χ 2 6 0 m. m.; pars scripta cuiusque ') Hanc praefationem passim emendatam repetivi e disaertatione mea inaugurali: Prolegomena ad Arriani Anabaseos et Indicae editionem criticam adiecto Anabaseos libri primi specimine. Groningae, MCMIV. *) A u g i e r - G h i e l a i n de Busbec (1622—1692), Ferdinandi Imperatoria apud Sublimem Portam legatus (anno 1666—1662), plus centum codices graecos in orientie regionibus comparato» Bibliothecae Yindobonensi dono dédit, cf. Nouv. Biogr. générale ΥΠ, p. 878.

PROLEGOMENA

VI

folii 3 1 0 m. m. χ 1 9 0 m. m. Singulae paginae 26 lineas habent. Constat foliis 1 6 0 ; praeterea maior pars folii primo praemissi superest,. picturam coloribus distinctam et nominibus ascriptis ornatam exhibentis, nempe Alexandrum a Victoria coronatum.1) Post Alexandri caput atramente rubro litteris minutissimis hi versus ascripti sunt, quos metrum ipsum medio aevo pactos esse avguit. Οεΰις μεν άλίξανδρον ώνόμαΟε at φνΰις γενναία νίχανδρον εδειζε βε τνχτ) δεξία κλεανδρος ωφ&ης μέγας γνώμη δε λαμπρά άρίΰτανδρος ¿ρή&ης. (sic) Continet A r r i a n i A n a b a s i n , inde ab -γελλει τοις όηλίταις, I 1, 8, f. 1 — 1 3 6 , et I n d i c a m , usque ad ν π άλεξάνδρον αν της πολυπραγμοΰννης, 43, 10, f. 1 3 7 — 1 6 0 . F. 1 ν ascriptum est, codici duo folia deesse: quod qui ascripsit, primum et ultimum in animo habuisse videtur; in initio enim unum folium perisse eo apparet, quod, quae desunt, 65 lineas editionis Teubnerianae complent, cum singulae paginae codicis 32 fere lineas Teubnerianas contineant. Quae in fine desunt, fere dimidiam paginam compleverunt. Libri Anabaseos titulis carent, s u b s c r i p t i o n e s autem habent hasce: lib.

I, f. 23 v , άρριανοϋ άλεξάνδρον άναβάΰεως a

„ Π, „ ΠΙ, „ IV, „ V, .. VI, „ VII,

f. f. f. f. f. f.

42r, 62r, 82r, 9 9ν, 117' 136ν

άρριανον άλεξάνδρον άναβάΰεως Β _ άρριανον άλεξάνδρον άναβάαεως βιβλίο ν Γ άρριανον άλεξάνδρον Α άρριανον ε linea ultima, άρριανον ς i.f.,άρριανον άνάβαΰις άλεξάνδρον εβδόμη

') Ignotus pictor Alexandrum ,· plena armatura equitum mediaevalium indutum et Bucephalo ineidentem, cane et accipitre lepores venantem fecit!

PROLEGOMENA

VII

Indica t i t u l u m habet, f. 137*, ΙΝΛΙΚή. 1 ) Sub cuiusque libri subscriptione singulae lineae varus ductibus ornatae exaratae sunt, sub quibus nullo spatio relieto sequentes libri incipere soient. Nitide et accurate scriptus est litteris satis magnis. Iota subscriptum nunquam apparet, ascriptum non raro. Spiritus saepe formam angularem habent. Sigla praeter usitatissima non occurrunt. In marginibus eadem manus atque ea, quae verba scriptoris exaravit, plurimas adnotationes breves adiecit, quae tantum non omnes lemmatum vicibus fungentes narrationes, quibus ascriptae sunt, succincte désignant. Codex aliquot locis madore affectus est, imprimis in iis foliorum partibus, quae tergo libri proximae sunt, ut n'onnunquam auctoris verba vix legas. Multis in foliis scriba alter, Δ 2 , ut scilicet lectorum commodo subveniret, ductus evanidos, quos quidem cernere sibi videbatur, atramento refecit. Quod in universum neglegenter agenti homini Graecae linguae perquam ignaro saepe accidit, ut turpissimos errores committeret, quorum bona pars etiamnunc agnosci potest, cum non raro, quid primitus scriptum sit, oculorum acumine intento sub scriptura recenti dispicias. Sed etiam gravius peccavi! Nonnullis enim foliis, quae pessime habita erant, nempe a f. 48 usque ad 60 et a f. 126 usque ad 135, e codice evulsis partes lectu difficillimas abscidit, pro iisque novicias e eh arta agglutinavit, in quibus, quae in partibus abscissis legere sibi videbatur, mendosissime transcripsit. Folia sic refecta rursus libro inseruit. In aliis foliis, quae tali auxilio egere non viderentur, sed quae tamen hie illic lectori difficilitates praeberent, locis lectu difficilioribus frustula chartacea allevit, in quibus item, quae nobis perdiderat, exscripsit. Folium, quod olim fuit 132, continens άνα') Multo post manus recens, non tamen ea, quae partes novicias (de quibus vide infra) exaravit, singulis libria títulos de suo addidit.

PROLEGOMENA

Vili ΟτόμωΟας

α ν τ ο ν

—

μ ι τ ά

γ ι

α ν τ ο ν ,

V I I

2 1 ,

3

—

2 2 ,

5

i.

f.,

totum eiectum novo chartaceo multis cum erroribus ex antiquo transscripto mutavit. 1 ) Quando codex ita mulcatus sit, affirmare non ausim; saeculo X V certe, quo Laurent, plut. I X 32 ex eo descriptum esse videbimus, eum iam retractatum fuisse et, postea demum foliis primo et. ultimo spoliatum esse, infra exposui. Vindobonensem ceterorum archetypum esse intellexi, quod l a c u n a m i l l a m , q u a e A n a b . V I I 1 2 , 7 in o m n i b u s mss. o c c u r r i t , in eo f o l i i u n i u s i a c t u r a ortam esse videram. Quod nunc fusius probabo. Quaternionum folia prima et ultima in mediis marginibus inferioribus numéros habent; omnes in ipsis codicis foliis, non in partibus agglutinatis, manu antiqua ascriptos, quorum ecce conspectus. num. ß' t η

y

δ'

£

»

ascriptus est f.

/

»

»

»

Η «

ÎÎ

Î)

ζ '

r ν 1)

Î) ))

« » Ì1

» Ii

/

ι t« 'Κ ι y

ι δ ' r LS

ti¿ Ιξ \ ι η

»

» ν » » „

8Γ 16 Γ et 24 Γ „ 32 Γ „ 40 Γ » 48 Γ „

23* 31τ 39 ν 47ν 56ν

56 Γ 64 γ „ 71' τ 72 Γ „ 79τ 80 Γ „ 87τ 95 γ 8S* „ 96* „ 1 0 3 ν τ 104Γ „ 1 1 0 γ 1 1 1 Γ „ 118 119Γ τ 126Γ „ 1 3 0 τ 131Γ „ 136

') Cum litteris minoribus scriberet, quam ie, qui codicem exaravit, ea quae f. 132 legebantur, folii inserti paginam unam tantum et dimidiam complent.

PROLEGOMENA

IX

num. ίθ' ascriptus est f. 137 r et 144T „ * „ „ 145' „ 152T „ *ονν ήλ&εν {¡δε ή ίο βυγγραφή, τά τε έχείνων πάντα τις άναλεξάμενος χαί τοϊβδε τοις ήμετέροίς έντυχων οϋτω ϋ·αυμαξέτω. ». 33β 1

Λέγεται δή Φίλιππος μεν τελευτήβαι επί άρχοντος Πυ&οδήλου Ι40"ήνηβι ' παραλαβόντα δί τήν βαβιλείαν Άλέξανδρον, παΐδα όντα Φιλίππου, ές Πελοπόννηΰον u παρελ&εΐν είναι dh τότε άμφΐ τά είχοβιν έτη Άλέξ-

2 ανδρον. ένταϋ&α ξυναγαγόντα τονς "Ελληνας, οβοι έντος Πελοποννήσου ήβαν, αΐτειν παρ' αυτών τήν ηγεμονίαν της έπΐ τους Πέρβας βτρατιας, ηντινα Φιλίππφ {¡δη εδοβαν χαί αίτήβαντα λαβείν παρ' εχάϋτων πλην so Λαχεδαιμονίων Ααχεδαιμονίους òh αποχρΙναβ%·αι μη εϊναί ϋφιδι πάτριον άχολου&εΐν άλλοις, άλλ' αυτούς 3 ναίων τήν πόλιν.

άλλα Αθηναίους γε τη πρώτη έφόδφ

3 τω F, τω ceteri || 4 [οτε] del. Schm. (ed.) J| IX τις om. C II' 13 ^ ' B C D k , âà FHL, cf. Xen. Cyrop. I 2, 1 || 14 Πυ&οάηλου restituì, πν&οόήμον codd., cf. Kirchner n. 12379 15 'όντα om. L || 18 ήσαν del. Kriig. || 19 στρατιάΐ] ατραTíi'as G (Schm. ed.); cf. I 24, 1; VII 9, 5; 20, 1 || 21 Λακε-

δαιμονίους DGLk, Ιαχεδαιμονίοις BCH | άποκρίναα&αι] άποχρίνεβ&αι L

PROOEM. 3 - 1, 7

3

Αλεξάνδρου έχπλαγέντας xal πλείονα ετι των Φιλίπαφ όο&εντων Άλεζάνδρω είς τιμήν βυγχωρήύαι. ίπανελ&όντα di ές Μαχεδονίαν èv παραΰχενη είναι τον ig τήν Άβίαν βτόλου. 5 "Αμα δί τω ηρι έλαύνειν επί Θράχης, ες Τριβαλλούς 4 a. 336 xal 'Ιλλυριούς, ort τε νεωτερίξειν έπν&ετο 'Ιλλυριούς τε xal Τριβαλλούς, xal αμα δμόρονς 'όντας ούχ έδόχει ύπολείπεβ&αι ότι μη πάντη ταπεινω&έντας ούτω μακράν από της οίχείας βτελλόμενον. &ρμη&εντα δή ¿ξ δ ίο ϋμφιπόλεως έμβαλειν είς &ράχη ν την των αυτονόμων καλουμένων Θραχών, Φιλίππους πόλιν ¿ν άριβτερα £%οντα xal τον "Ορβηλον το ορος. διαβάς δε τον Νέότον ποταμον λέγουβιν, οτι δεχαταΐος άφίχετο έπΐ το όρος τον Αϊμον. xal ενταύθα άπηντων αν τω χατά τά βτενά β is της ανόδου της έπΐ το όρος των τε f έμπορων πολλοί • ωπλιϋμένοι xal οί Θράχες ol αυτόνομοι, παρεϋχεναβμενοι εί'ργειν τοϋ πρόϋω χατειληφότες την αχραν τον Λί'μον τον βτόλον, παρ' ην ην τω βτρατεύματι ή πάροδος. ζνναγάγοντες δί άμάζας xal προβαλόμενοι προ 7 ίο αφών αμα μϊν χάραχι έχρωντο ταΐς άμάζαις ig το άπομάχεδ&αι άπ' αυτών, εΐ βιάξοιντο, αμα dl έν νφ είχον έπαφιέναι άνιονβιν η άποτομώτατον τοϋ 'όρους έπΐ τήν ρ φάλαγγα τών Μακεδόνων τάς ¿μάζας, γνώμην δί πεποίηντο οτι δβφ πυκνότερα τη φάλαγγι χαταφερόμεναι 1 Άλεξάν&ρον BCD, Tf άλεξ. FGHL, τον άλεζ. k || 6 ¿ΐ]

ig vel h (η) Krüg. || 9 δη DFGHL, όε BCk || 10 τψ

om. BC I 11 Φιλίππους] φιλίππου Η || 12 Νέατον C, G in

marg., νέον ceteri; Ntaaov Palm. || 16 iμπόρων corruptum; έγχωρίων vel έμπειρων G ron., im τών όρων Schm., όμορων vel όρείων Krüg., (éxel) έμπορων dubitanter Pol. || 18 τον ατόλον

post πρόσω v. 17 tranepoeuit Sehn.; an τόν axólov delendum est? I Tjv Yxem, δκ codd. || 19 προβαλόμενοι BCDHL, προβαλλόμενοι FGk II 21 είχον] $hv Β

4

LIBER I

βυμμίξουβιν

ai αμαξαι,

βονβιν αυτήν βία 8

Άλεξάνδρφ

μ&λλόν τι

fou'^A. ον γάρ είναι όπλίταις,

άλλη την

6πότε

πάροδον,

χαταφέροιντο

τούτους τους

ές άχριβίς

τάς

άβφαλέβτατα διαχινδυνευτέα,

παραγ \ γέλλει

χατά

τοϋ έ>ς δι

δε xal πεβόντας τοϋ

xal οϋτω

ίο τε 'Αλέξανδρος χαι εΐχαβεν. φάλαγγα,

al

δ' νπίρ

evûa δή

οί Μαχεδόνες

βυγκλείβαι φερομένας

τοξότας

•

νπερπηδώβας

οπως

παρηνεβέ

γάρ διέβχον

άβπίδων

δαρϋήβαντες,

την

έπιχυλιβ&εΐβαι

ουδείς υπό ταΐς

Θράκας ένέβαλον.

μϊν

φάλαγγος, xal

ξυνέβη

'ότι

άμάξαις. αβλαβείς

&ς μάλιϋτα έδεδίεβαν, al άμαξαι εγένοντο,

11 ßofi ές τους

άπο

τοϋ

δ η ταύτη

έχτοξεύειν

ές

δεξιοϋ

Αλέξανδρος χε'ρως προ

ευπορότερα τους

Θράχας

βύν

öh τους της

άλλης

ήν, έλ&είν ¿κέλευαε οπη

προβφέροιντο"

αυτός δε άναλαβων το Άγημα xal τους υπαβπιβτάς 12 τους Άγριανας

χατά το ευώνυμον

έχξυν-

αυτών

ol μίν

τών

ολίγα έβλαψαν ' άπέ&ανε δϊ αύτοΐς,

αυτών

ές γην,

χατ

τάς άμαξας xal τη ρύμη χατά τό είχος άβλαβως έπελ&εϊν.

at

λνβαι

περιχαταλαμβάνοιντο,

άβπίδας,

τοις

όρθιου

ουβα παρέχοι

δϊ διαχαρήβαι,

9 πεβεΐν τάς άμαξας' 86οι νεύβαντας,

οπως

έδόχει

οβοις μεν όδος πλατεία

την τάξιν,

διαβχεδά-

έμπεοοϋόαι.

âh βουλή γίγνεται

τό ορος" χκί έπειδή

υπερβάλει

αμαξαι,

τοβωδε

ηγεν.

χαι

¿vfra δή ol

14—16 οί μίν γάρ — ίβλαψαν = Suida» β. y. άιέΰχι. 1. 2 ÔLaaxcâàaovoiv] διααχί8άζοναιν BC || 3 kXt^àvSçco]

άΐίζάνδςον BC || 4 ύπίςβαλιΐ Krüg. (ed.), νπερβάλγ codd.' || 8. 9 ixiteeelv] f*«íffetr Krüg. coll. III 14, 6 i. f.; 16, 3;

cf. I 8, 7 ; Y 24, 3 || 16 ai δ' — έπίχνλια&εΐααι] των Sh νπιρχνλιαϋ-ίΐσαι ai αμαξαι Suid. || 18 iSíSUeav] iSéSiaav Cobet NOT. Lect. p. 468 I 21 il&elv]

i*9$tv

Sint.

1, 8 — 2, 4

5

τοξόται βάλλοντες τους προεχ&έοντας τών Θρακών ανέβτελλον xal ή φάλαγξ χρούμίξαόα ού χαλεπως εξέωϋεν ίκ της χώρας άν&ρώπονς ψιλούς xai κακώς ώπλιϋμενονς βαρβάρους, ωβτε Άλέξανδρον &χο τον 5 ευωνύμου έπάγοντα οΰκετι εδε'ξαντο, άλλά ρίψαντες ώς έχάατοις χρούχώρει τα οχλα κατά τοΰ ΰρους £φυγον. xal άπε'&ανον μϊν αυτών ές χίλιους xal πεντα- 13 χοϋίους, ζώντες δε άνδρες μϊν όλίγοι έλ-ήφ&ηβαν δι ώκυτητα xal της χώρας έμχειρίαν, γυναίκες dì ö«Jai ίο ξννείποντο αύτοΐς εάλωβαν παβαι, και τά χαιδάρια καΐ ή λεία πάβα έάλω. τάς πόλεις τάς έπϊ &αλά00η, Λνϋανία και Φιλώτα χαραδούς διατί%·εϋ%·αΐ' αυτός δε το άκρον ΰχερβαλών 16 προβεί διά του Αίμου ες Τριβαλλονς, xal άφικνεϊται επί τον Ανγινον χοταμόν άχέχει di ούτος άχο τοϋ "Ιϋτρου ώ