Türkçe Sözlük. T.1 A-J [1, 9. Baskı ed.] 9751600707

Citation preview

S6zlnk Tlrkcc

ve Uygulama Kolu Bilin Sbzliikler Dizi!i: I

Yayrnlsrr

SUNUS IlazrdrJanlar: Prot Dr. ismailPARLATIR (SdzldkBilim vc UygulanaKolu Balkanr) Prof.Dr Nevzd GOZAYDIN (SdzliikBilim ve Ulgulana Kolu Uycsi) Prot Dr. Hamz,ziJLFiKAR (SdzliikBilim vc uygulana Kolu UJesi) BelginTercrn AXSU (Stzliik Bilim ve UlgulamaKolu Uznaru) 7

S€)tullahT0RKMf,N {Sdzhi&Brlimvc UygulamaKolu UznFnYardrmctsr) Ya$arYILMAZ (Sdzlik Bilim v€ UygulamaKolu UznranYardrmcrsD

BirinciBaskr: lkinci Bask: UQiinciiBaskr: DdrdiinciiBaskr: BesinciBaskr Allno Baskr YedinciBaskr: SekizinciBaskr:

'#''*'jiitlijHi,F"d, ^,'-ffi i','jf,fl.'::,Tffi ,'il;#:f"#f, MehmerAti Agtay: denedeycntel

ligf$ $-'at".

N"*oi" e*^.

ni*"-i#

#3iffiTtt'ilrir.-1";H1?,#1",# iF."H"id#f" '""t*fiH,H:*U"_il'|: ire€erc_ekre$inrms iKor raruar. Sababaflu prot Dr Saaettin KudrerAtsa.t. ""r*,,,i''*.ili'b-.'#il'Hff a"uruc. Bchd li;;;

Ankara

ea;;-rL;

#;H*rt $lflii*ff l+lb,'ffils1i*t#a.tluif

e 58.16Sa),1!Iiruna g6r. hu.*nn hnam'n'n \ilat6limtunnin hcrdrlu \rr'r 9.vin bkibas haldd Tiid. l)it liutununarn! n

ISUN t75 l6-(X)70-?

x:*',ilH f:iJ#,;#Hfr *trHf ifhx*,h;jire##ffi_f

s6z vad,' o","".fiff if,illi;,lltry.H #,y#ffiT:HTsetiztaskirun

1915 1955 1959 1966 l9(,t) 197.1 l9{tl l9{t8

Dizgi: Halrcr Yazrlrm A. S -Ankara Baskr:Tnrk Tarih Kurumu Basrm Evr

--evrenarasuda rurtc€un so,varh&ru

'J::,ly;":;,;H*t",fl ;;il,il;L;ffi ",,**.1*Lo'j|f,H'lT,lg# ,ilis;-.,rkx1?ffi 1,,J,i ffi;;:'

1998

f"il,Till;'Tii'r:*t #lt l1i*e.,:t$*f ,x#:fl

*$,:[#iifr*";'iHffiilli'"_-#?;"#rilHtr #,uff,itr gi H:}';l'i:[,,*,:liJ1il *j'lr;?*l;xi' iiTitT:l' r] 'li",?i',n;il"T.ff i',ff :Ht.lH:ff ir",.,#"tiluly"il{",

rllnda yaln ftayatrna9rklruslrr.Elinizde bulunan9 baskl 7rtl9. .to:/lk iin sdz varhgl ise 60 000 maddebailnda. 11.600maddeiginde olrMk iiTerc 75 000 civ3nndabir sa)Tya Maddcigi sozlcrina/almasndayeni baskrdauyguladr$nnzsdzulasmFbulunmaldadrr rolii ollnDftur. Onceki baskrlardamaddeicinde yer alan s(ir_ degismqnin li* diizenindeki kclimeler bu sdzliil'Ie maddcba$rnaahnmrtor birlesik nitcligindcki lirk binni

.S,tzlt* iin bundansotrmkiCalsmatanndaycnilcstirmeve zengir c$irme islcmteri bilgrsa\aronaJrxnda dahakola) gcrgcklctlrre.ctlrr Bb\tccc )eu a ' smlfinn kemikli bal*lat tahmuun bir alt talom. dikefii s Dikene benzer,dik€ni an&latr -+ di*ensi Fhnn dikcnri c|ka! ir. araL Omurlafln, $n boFnca alt alta durrn kemik 9lknulan dik€nliz s 1. Dikeni olmayatr 2. tec Srhnu$z, iiziistiiEii: "Her gazel dakika gibi, hi? Akensit gegenbu dya ve saadet hotah da bibnek lazm gehyord/ " -H C. 'iyi veya giizel Yalen dike$iz gil olmrz olan her s€yin az 9ok s mu veren bil yatrr da buluruf anfamndah lafil|I. dik€}\l 1. Dik olarak 2. r'. tnaL Ba!ka bir dogru ile kesigtigindeonunlabirlil(te dik a$ olu$turaD(dogru gizgi), amud: a , doglt&lna c notdasndm dikzy bir dognl indirilince gtrlik a? oluSltr. dikgen'r. nal Birbiriyle veya kesim . oo-Lrasmilakitegetleriyle dik a9l yapacal t8jntu ke{r*a. Dikgen dogrutal Aksen e4riler. dikici ir. l. Tanmla utsa$a.nkimse. Aiftei. 2. Sdkiik ayaki..abllanonaran veya yeruyaprlatrayakkabrlanndikil i$ini yapan kims€.3. Dikisei. dikicilik, -Ei ls. Dikrcininyaptrgis.

,/ '

dikili s. Dikilnig olar dikili .Eftl olmam.k mah miiLlkii olmanak. yoksxl olmak. -+ ttikili tot dikili! rs. Dikilmek i$ veyabigimi. dikili l.f ,s. Onefitli bir olaym duiumu veya bir zaferinanrsrigin dikilmis tek parQayijtsek tas.obelisk dikilme ,r. Dikilmeki$. dikilnek (I) (rrz) r. Diknek (l) isi y^p]Jmak:Eunya ann dikilecek. Bahqete agaclar dtktldt. 2. Dik dumma gelmek. 3, Ayakta dunnak: "Hissen nelse, ben de iste m di.ve kartma dikilnez ni?" -H. Taner.{. (gdz) Belli bir noktayaua]n si[e bal(rmak: "Gdzleine dikilen gdzlednden danla danla inen ya$art unutmu.vordum." -R N. GiintekiB 5. Kary koynuk. engellemek.6.12. (b^zr ifeme organlandokulanDa kan dolnasryla) Sert ve dik bir duru_ m3 gelmek. dikilip durmak (vcya kdEak) bir yerde. bil siire alak iistiindc durmak. dikiltnek (II) ,sz Diknek (II) i$i vaprlf,ak:. "Bebelerc9edik, kaanlaru' e ere aizme, cank diktai.' -N. A'?z' dikim rr. l. Dikmet iti veva bi9imi 2. Bi&i dihnek ii "Eahtnalar tan bir Y ance iki dtEine kadar oka:ra lidannn dthmiyle baslanttttr.''T. Bnga. -+ t ikim eti, tltkilnhatte dikim evi ts Giysi ve gamasrrdikilen rfyen. dikimhrn€ is (dihnha:ne) 7. dikin + Far. haneesk Dij.tut e!r' d:ikine I l. Dikey olarz}. diklemesi ne "Aln da bir enlenesine,bir dikine kt'tt k':tt oluyordr." -T . BnE! L ngc im?d.,Ji.a dinlemc_ dikitre eitm€k kimsenin sdziinii 'Avk hzta yaptn* ye/ekk;ndi bildgini '\' dhne gttnek tv degldtr hdvatta Allar -. .til;ne nrat si' dikin€ trrai,r' me. Kzr$r$ndakini drlendirc.€k bieimde sdylenilen yalaidikit i' r. Diktnck i$: "Dikrye orqva basladt hann hannak laSt.rordL men5E:l

n ndu.' -P.. H. Karay 2. Ditme bigimii "Atalan da gtdtneye batlar baslanaz da henen kunat, terzi, diki;, noda kelt nelei ge?er.li." -A. $. Hlsar. 3. Dikilen yer Astar diki|i solvln t. ,1. Gilsi itzerinde gdzle goriilen dikilmi$ iplik yolu: Ceketinyakasna dikit yaplacak. 5- Dlkilec& *y: "Yannda denir bir bahge iskenlesi, ttstiin.lebil tliht. ' M. $. Esendal. 6. Giysi dikme iSi, terzilik: "Batkalann|l dikiti gritnrste bizinkinden affi edilnez gibidtr." -R. N. Giintokin 7. Boialtmal iizere icmek anracrylakald'x.s: "Kadehlei birer dihtte bosaltnala bath ." -A. ilban. dikit atmak yar an veya lrhlan deriyi diki$le bir araya gelirip tutturmat