Stoicorum Veterum Fragmenta Vol II: Chrysippi Fragmenta Logica Et Physica [Reprint from 1903 ed.] 3598742568, 9783598742569

Table of contents :
De Chrysippi vita et scriptis testimonia n. 1—34
Chrysippi placita cum generali Stoicorum doctrina composita
Prolegomena philosophiae n. 35—44
Pars I. Logica n. 45—51
Cap. I. De cognitione doctrina
Cap. II. Dialectica n. 122—135
Cap. III. De rhetorica n. 288—298
Pars II. Physica
Cap. I. Physicae doctrinae fundamenta
Cap. II. De Mundo
Cap. III. De caelestibus et meteoris
Cap. IV. De animalibus et plantis
Cap. V. De anima hominis
Cap. VI. De Fato
Cap. VII. De natura deorum n. 1008
Cap. VIII. De Providentia et natura artifice
Cap. IX. De divinatione

Citation preview

STOICORVM VETERVM FRAGMENTA COLLEGIT

HANS VON ARNIM

VOLVMEN II CHRYSIPPI FRAGMENTA LOGICA ET PHYSICA

EDITIO STEREOTYPA EDITIONIS P R I M A E ( M C M I I I )

K

G

SÄUR MÜNCHEN · LEIPZIG 2004

SAMMLUNG WISSENSCHAFTLICHER COMMENTARE

Bibliografieche Information Der Deutschen Bibliothek Die Deutsche Bibliothek verzeichnet diese Publikation in der Deutschen Nationalbibliografie; detaillierte bibliografische Daten sind im Internet über http://dnb.ddb.de abrufbar. © 2004 by K. G. Säur Verlag GmbH, München und Leipzig Printed in Germany Alle Rechte vorbehalten. All Rights Strictly Reserved. Jede Art der Vervielfältigung ohne Erlaubnis des Verlages ist unzulässig. Gesamtherstellung: Strauss Offsetdruck, Mörlenbach ISBN 3-598-74256-8

Praefatio. Operis, quo Stoicorum vetervun fragmenta et testimonia colligere conatus sum, primum in lucem emitto volumen alter urn, quod Chrysippi logica et physica fragmenta complectitur et cum general! Stoicorum doctrina componit. Volumen tertium eiusdem Chrysippi moralia, successorum Chrysippi, qui quidem ante Panaetium fuerunt, omnia fragmenta complexum, nunc prelo traditur. Subsequetur primum volumen, quod ad Zenonem et Cleanthem et utriusque diacipulos pertinet. Praemittentur primo volumini totius operis prolegomena. Indices Stoicorum res et verbs, illustrantes seorsum edentur totumque absolvent. Scribebam Vindobonae mense Septembri 1902 J. ab Arnim.

Conspectus capitum, Pagina

De Chrysippi vita et scriptis testimonia n. 1—34

Ghrysippi placita cum general! Stoicornm doctrina composite . Prolegomena philosophiae n. 35—44 Pare I. Logic* n. 46—51 Cap. I. De cognitione doctrina § § § § § § Cap.

1. Περί φανταδίας η. 52—70 2. Περί κΐσ&ήΰεως η. 71—81 3. Περί έννοημάτων η. 82—89 4. Κατάληψις, έπιατήμη, τέχνη η. 90—101 5. Περί ξητήοεως η. 102—104 6. Περί κριτηρίου η. 106—121 II. Dialectica n. 122—136 Papyrus 1020 editor Α. Περί Σημαινόντων η. 136—165 Β. Περί Σημαινομένων η Αεκτ&ν η. 166—171

is 15 18 21 21 26 28 29 32 33 38 40 43 48

§ 1. Περί εναντίων καΐ αντικειμένων κκΐ οτερητικ&ν η. 172—180

49

Papyrus Letronnii «ερί άποφατικών editur § 2. Λεκτά ελλιπή η. 181—185 § 3. Περί λεχτώ» αυτοτελών η. 186—192

62 58 60

§ § § § § §

62 68 72 74 76 89

4. δ. 6. 7. 8. 9.

Περί Περί Περί Περί Περί Περί

αξιωμάτων (περί απλών αξιωμάτων) η. 193—206 a . . . των ούχ απλών αξιωμάτων η. 207—220 ΰημείον η. 221—223 ορό« η. 224—230 λόγων καΐ δυλλογιομων η. 231—269 ΰοφιβμάτων λύαεως η. 270—287

Cap. III. De rhetorica n. 288—298 Χρνΰίππον Λογικών Ζητημάτων Α editur

Pare D. Physica Cap. I. Physicae doctrinae fundamenta § § § §

1

95 96

ill ill

1. 2. 3. 4.

De duobus principiis, materia et causa n. 299—328 Ill Τινά, οντά, οΰτινα η. 329—335 117 De causis n. 336—356 118 De corporibus (Quid sit corpus. Sola corpora esse. Tria genera corporum) n. 367—368 123 § 5. Quattuor categoriae n. 369—376 124 § 6. Ποιότητες, ποια, Ιδίως ποια n. 376—398

126

§ 7. Π&ζ έχοντα et προς τί πως έχοντα η. 399—404 § 8. Primae qualitates n. 405—411

131 133

CONSPECTUS CAPITUM.

V Pagina

§ § § § § § § Cap. § § § § § § § § § § § Cap. § § § § § § Cap. § § § Cap. § § § § § § § § § § § § Cap. § § §

9. Quattuor elementa n. 412—438 10. Πνενμα, τόνος, ί!-ις η. 439—462 11. De mixtione n. 463—481 12. De infinita divisione n. 482—491 13. De motu n. 492—500 14. De loco et inani n. 501—508 15. De tempore n. 509—521 II. De Munde 1. Differre inter se το it&v et ro 8lov n. 522—526 2. Duae notiones vocabuli κόομος η. 526—529 3. Mundus "est unus n. 530—533 4. Finitum ease mundum et nnittun sed circumdatum inani infinite n. 534—546 5. Mundus globosus et stabilis n. 547—557 6. Quae eint partes mundi et quo ordine n. 658—673 7. Γενητύς δ κόΰμ,ος η. 674—578 8. Quomodo ortus sit mnndua n. 579—584 9. Mundum esse interiturum n. 585—595 10. Conflagrations et restaurationis mundi aeternae vices n. 596—632 11. Mundus est animal rationale n. 633—645 III. De caelestibus et meteoris . . · 1. De terra n. 646—649 2. De sole n. 660—666 3. De luna n. 666—680 4. De aetris n. 681—692 6. De anni partibus n. 693—696 6. De meteoris n. 697—707 IY. De animalibus et plantis 1. De plantis n. 708—713 2. De brutis animalibus n. 714—737 3. De natura hominis n. 738—772 Υ. De anima hominis 1. De substantia animae n. 773—789 2. Argumentis probatur animam esse corpus n. 790—800 . . . . 3. Motus animae n. 801—803 4. Anima refrigeratione orta n. 804—808 5. Anima non immortalis, eed morti superstes n. 809—822 . . . . 6. De partibus animae et facultatibus n. 823—833 7. De animae principal! n. 834—849 8. Quomodo sensus fiant n. 850—862 9. De visu et auditu n. 863—872 10. Pars animae genitalis n. 873—874 11. De affectibus n. 875—878 12. Chrysippi περί ψυχής librorum reliquiae n. 879—911 YI. De Fato 1. Fati definitiones n. 912—927 2. Fatum divinum n. 928—933 3. Una vis omnia movens n. 934—938

136 144 151 158 160 162 164 167 167 168 170 170 173 176 179 179 181 183 191 195 195 195 198 200 201 202 204 204 205 210 217 217 219 221 222 223 225 227 230 232 234 234 236 264 264 267 268

VI

CONSPECTUS CAPITUM. Pagina

§ § § § § § § Cap. § § § § § § § § § Cap. § § § § § § Cap. § § §

4. Vaticinatio probat fati necessitatem n. 939—944 5. Infinita series causarum n. 945—961 6. Omne enuntiatum Terum ant falsum n, 952—965 7. Confatalia (Αργός λόγος) η. 966—968 8. Fatum et possibilitas n. 959—964 9. Fatum et fortuna n. 966—973 10. Fatum et liberum arbitrium n. 974—1007 ΥΠ. De natnra deorum n. 1008 1. Πό»εν &εών Ιννοιαν tia ov &ν&ρα>ποι η. 1009—1010 2. Esse deos argumentis probatur n. 1011—1020 3. Qualis sit deus n. 1021—1027 4. Deum esse corpus n. 1028—1048 6. Deum mutabilem esse n. 1049—1056 6. Deum non esse forma humana n. 1057—1060 7. De love et lunone n. 1061—1075 8. De ceteris deis popularibus n. 1076—1100 9. De daemonibus n. 1101—1105 Till. D« providentia et natnra artifice 1. Esse providentiam argumentis probatur n. 1106—1126 . . . . 2. Mundumesse urbem(veldomum)beneadministratamn. 1127—1131 3. Naturam esse artificem n. 1132—1140 4. Mundum esse opus providentiae n. 1141—1151 5. Anrma.Ha (et plantas) propter hominum ut itatem facta esse n. 1152—1167 6. Cur mala sint, cum sit providentia n. 1168—1186 IX. De divinatione 1. Esse divinationem, si di sint et providentia n. 1187—1195 . . 2. De somniis n. 1196—1206 3. De artificiosa divinatione n. 1207—1216

270 272 275 277 279 280 282 299 299 301 305 306 309 311 312 315 320 322 322 327 328 330 332 335 342 342 343 346

De Chrysippi vita et scriptis testimonia. l Diog. Laert. VII 179. Χρύβιππος Απολλώνιου Σολεύς η Ταρϋεύς, ως Αλέξανδρος εν Λιαδοχαΐς, μα&ητής Κλεάνθους, ούτος πρότερον μεν δόλιχον ήβχει, έπειτα άχούΰας Ζήνωνος τ) Κλεάν&ους, ως Λιοχλής χαί οι πλείους, έ'τι τε ζώντος άπέΰτη αυτόν »αϊ ούχ ο s τυχών έγενετο »ατά φιλοβοφίαν άνήρ ευφυής *9αμεν λέγειν και καταληπτικάς , τω κατάληψιν είναι την ταϊς τοιαύταις φανταδίαις δνγκατά9εδινί άκατάληπτον δε φανταβίαν καλονμεν την τε 'ψευδή και των κληδών τας άμνδράς. § 2. /7βρΙ 35

71 Diocles Magnes apud Diog. Lae'rt. VII 52. αΐΰ&ηδις δε λέγεται κατά τους Στωϊκούς το τε κφ1 ηγεμονικού πνενμα [και] επί τας αίδδήδεις διηκον και η δι' αυτών κατάληψις και η περί τα αιδ&ητήρια καταδκευή, καϋ·' ην τίνες πηροί γίνονται, και η ενεργεία δε αΐβ&ηδις καλείται. 72 Ae't. Plac. IV 8, 12. Οι Στωϊκοι παδαν αΐδδηδιν είναι δυγκα40 τά&εβιν και κατάληψιν. 73 Cicero Acad. Pr. II 108. Alterum est, quod negatis actionem ullius rei posse in eo esse, qui nullam rem adsensu suo comprobet. Primum enim videri oportere, in quo sit etiam adsensus. Dicunt enim 2 Cf. n. 112 sq. 7 de hac Stoicorum cum Academicis lite infra plura proponentur. 15 probabilia = πι&ανά. 34 Quae ad psychologiam pertinent, quaere in parte phyaica. 36 καί om. BP, habet F. 42 oportere Baiter, oportet libri.

DE COGNITIONE DOCTKINA.

27

Stoici sensus ipsos adsensus esse; quos quoniam adpetitio consequatur, actionem sequi; tolli autem omnia, si visa tollantur. 74 Porphyrius de anima apud Stobaeum ed. II 349. 23 W. των απ 6 της Στοας την α'ίδ&ηδιν ονκ ίν τη φανταδία Ιδτάντων μόνον, άλλα την ονδίαν άναρτώντων άπο της δνγκατα&έδεως' αίδ&ητικη γαρ φανταδία 5 δνγκατά9εδίς ίβτιν η αΐδ&ηδις, της δνγκατα&έδεως κα&' 6ρμην ονδης. 75 Galenus in Hippocr. de medic, officina Vol. XVIIIB p. 654 Κ. και μην και τοιαύτην εζήγηβιν έγραψαν τινίς' ου το αντί) δημαίνεδ9αί φαδιν ίκ τον φάναι „Mal ιδεϊν και &ιγεϊν και άκονδαι εδτι" τω „και τη όψει καΐ τί) ακοή και τη atpy ε'δτιν αίδ9·άνεβ9αι". ίαεΐν μεν γαρ εδτι και &ι- ίο γεΐν και άκούειν μη καταληπτικώς, αίδ9άνεδ&αι δε ονκέτι μη καταληπτικώς. εδτι δε η τοιαύτη της αίβ&ήΰεως έΊ-ήγηβις τον Σιμίον τον Στωϊχον, διό και (ο) τον Κοΐντον μα&ητης 'ΐφικιανος αντην π$οβήκατο, την Στωϊκην άδπαξόμενος φιλοβοφίαν. «λλ' ο λέγονΰίν εϋτι τοιοντον. το μεν έτερον μέρος της ρηΰεως περί τον γενονς μόνον διδάβκει το>ν 15 πραγμάτων, εξ ων αϊ βημειώβεις ημών γίγνονται' το δε δεύτερον περί τον κατ' αντο διηκριβωμένον τε και πιάτου, ως ει και όντως εγέγραπτο' „προβήκε ποιεΐΰ9αι τας διαγνώΰεις άπο των ομοίων τε καϊ ανόμοιων τοις κατά φνΰιν ίν τω τον κάμνοντας δώματι φαινομένων, ταντα δε ίϋτι τα αίδ&ητα καΐ τούτων ονχ οδα παρεΐδεν η παρήκονδεν η όλως παργδ&ετο κατά τίνα των 20 αιδ&ήδεων, αλλ' α καλώς και καταληπτικως των αιδ9ήδεων εκάδτη γδΰετο και τη γνώμη", δνγκεχρηδ&αι γαρ φηδι τ% τον αίδ&έδ&αι φωνή τον Ίπποκράτην κατά της γνώμης. 76 Sextus adv. math. VIII 185. οι δε ano της Στοας καΐ τον Περιπάτον μέδην δδον τέμνοντες ενια μεν νποκεΐδ&αι των αίδ9ητων ελεξαν 25 ως αλη9η, ενια δε μη νπάρχειν, ψενδομένης περί αντών της αιδ&ήβεως. 77 Cicero Acad. Pr. Π 101. Neque nos (seil. Academic!) contra sensus aliter dicimus ac Stoici, qui multa falsa esse dicunt longeque aliter se habere ac sensibus videantur. 78 Aet. Plac. IV 9, 4. O t Στωικοί τας μεν αίδ&ήδεις άληδεΐς, των so δε φανταδιων τας μεν άλη&εϊς, τας δε -ψενδεΐς. 79 Galenus de dignoscendis pulsibus I 5. Vol. VIII p. 793. πρώτα γαρ Ιδτιν αίδ&ητα ίν τοις ημετέροις -δώμαδι τα πατήματα, δεύτερα δε τα τούτων ποιητικά ίκτος υποκείμενα. 80 Sextus adv. math. IX 352. τοίούτων δε ηπορημένων κατά τον 35 τόπον είώ&αδιν οι δογματικοί — λέγειν ότι το μεν ίκτος νποκείμενον και αίδ&ητον οντε όλον ίδτιν οντε μέρος, ημείς δε ίδμεν οι εκείνον το τε όλον καΐ το μέρος ίπικατηγορονντες. ην γαρ το όλον των προς τι' ως γαρ προς τα μέρη ενοεΐτο το όλον' καΐ πάλιν τα μέρη των προς τι' ως γαρ προς το όλον νοείται τα μέρη' τα δε προς τι εν δνμμνημονεύδει Ιβτιν ημετέρα, η δε 40 ημετέρα δνμμνημόνενβίς ίδτιν ίν ημϊν. το ονν όλον καΐ το μέρος ίδτιν ίν ημϊν. το δε ίκτος νποκείμενον αίβ&ητον οντε όλον ίβτιν οντε μέρος, άλλα πράγμα ον ημείς επικατηγορονμεν την ημών αντων βνμμνημόνενδιν. 5 αΙσ9·ητιχ·$-φαντοίβία Bcripsi, αίβ&ητιχή ψαντκΰία. libri. 19 Si έοτι scripsi, «fa καΙ ed. 23 verba aunt Hippocratie, quae explicare studet Galenue; eententia, quam Simiae Stoico tribuit, Stoicorum communis est. 26 vocabulum a Sexto patet ita hie usurpari ut non κατάλη-ψιν significet, sed γειαν του κΙβ9ητηςίον. Cf. n. 71. Stoicorum yeterum fragm. II.

3

28

DE COGNmONE DOCTMNA.

81 Aeti Plac. IV 9, 13. Χρυοιππος το μεν γενιχον ήίύ νσητόν, το δε είοιχον χαΐ χροΰπΐΛτον ήδη ccfafhjrov. § 3. /Ζβρί Ιννοημβτων. Of. Vol. Ι η. 65. s

82 Quae secuntur fragmenta ad Chrysippi doctrinam accommodata esse probabile duco. Is enim κριτήρια απολείπει αΐδ&ηβιν και πρόλη'ψιν (η. 105), is moralia placita eo cornmendat, quod τ&ν έμφυτων άπτονται προλήψεων (III η. 69); idem dixit το γενιχον ηδύ νοητόν (81) et εμπειρίας vocabulo saepius usus est, ut in finis bonorum definitione: ξήν κατ' ίο εμπειρίαν των φύβει βυμβαινόντων (ΠΙ η. 4). 83 Aetii Plac. IV 11. Π&ς γίνεται η αΐΰ9η6ις «αϊ ή έννοια και ό κατά Ινδιά&εδιν λόγος. Gal. 92. Οι Στωϊκοί φκΟιν' όταν γεννηΦη 6 αν&ρωπος, ε'χει το ήγεμονικον μέρος της 'ψυχής ωδπερ χάρτην ενεργον εις απογραφήν' εις τοϋτο μίαν εκά15 ΰτην των εννοιών ίναπογράφεται. — Πρώτος δε [6] της αναγραφής τρόπος ο δια των αίδ&ήδεων. αίΰ&ανόμενοι γαρ τίνος οίον λευχον, απελθόντος αυτόν μνήμην ε'χουβιν' όταν δε ομοειδείς πολλαϊ μνήμαι γένωνται, τότε φαμεν ε'χειν εμπειρίαν' εμπειρία γαρ εΰτι το των ομοειδών φανταβιων πλη&ος. — Τ&ν δε εννοιών αϊ μεν φυΰικως γίνονται κατά τους είρημε20 νους τρόπους και άνεπιτεγνήτως, at δε ήδη δι' ημετέρας διδαδκαλίας και επιμελείας' αύται μεν ουν εννοιαι καλούνται μόνον, Ικεϊναι δε και προλήψεις. — Ό δε λόγος, κα·9·' ον προβαγορευόμε&α λογικοί εκ τ&ν προλήψεων ΰυμπληροϋδ9·αι λέγεται κατά την πρώτην εβδομάδα, εΰτι ν) is άχαταλήχτων \ και χρατεΐν των \ οννχατκ&ε'βεων ωβ τε μηελ . εθν . η μη | ά(χο)λον&(εΐν) φκν(ταΰίαι$· [Frgm. In = Οχ La] χρό(τερον) τού(ς τ)οιού\(τ)ονξ, (οΰ)δέν (ί)ϋτι χρο(ς \ το) μη (νχαρχ^τούς εΙνα(ί \ του)ς («βτεΙο)νς, άδννά\τον (μϊν ούχ) οιμ(αι τνγχάνον)\τος αύ(το)ϋ, δν6χκταχο\νήτο(ν δ* αχρ)(ος «ο χα&άχερ \ χα(1 δνΰαχο^βείοτον ον\τω (δ' εϊρηταΐ) ότι της (κρε\τήξ ίδρ&τα &εοϊ) \ χ(ροπκ)ρο(ι&)εν (έβηχαν. \ (Τώί) δ^ μη (δ)ο1~άξειν \ το(ν 6ο)φο(ν χλείω) αχό\λο(ν&έ)ΐν (ψαμε)ν τοι\αντ(κ' χρ]ώ(το)ν μεν το | μη δοχε(ΐν) αύ(τ)ω μη\όέν η γαρ δόχη(β£)θξ Δίωνα, δ' η. 14r. 29 Chryaippus quot scripserit περί αμφιβολιών libros vide in catalogo libronim n. 14 Σννταξις τρίτη. 35 τούτων