Kısa Rusya Tarihi [1 ed.] 9786050207767

Table of contents :
Kısa Rusya Tarihi - 0003_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0003_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0004_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0004_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0005_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0005_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0006_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0006_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0007_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0007_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0008_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0008_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0009_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0009_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0010_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0010_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0011_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0011_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0012_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0012_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0013_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0013_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0014_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0014_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0015_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0015_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0016_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0016_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0017_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0017_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0018_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0018_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0019_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0019_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0020_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0020_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0021_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0021_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0022_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0022_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0023_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0023_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0024_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0024_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0025_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0025_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0026_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0026_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0027_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0027_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0028_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0028_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0029_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0029_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0030_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0030_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0031_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0031_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0032_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0032_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0033_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0033_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0034_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0034_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0035_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0035_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0036_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0036_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0037_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0037_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0038_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0038_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0039_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0039_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0040_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0040_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0041_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0041_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0042_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0042_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0043_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0043_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0044_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0044_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0045_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0045_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0046_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0046_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0047_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0047_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0048_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0048_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0049_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0049_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0050_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0050_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0051_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0051_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0052_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0052_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0053_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0053_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0054_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0054_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0055_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0055_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0056_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0056_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0057_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0057_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0058_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0058_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0059_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0059_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0060_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0060_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0061_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0061_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0062_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0062_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0063_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0063_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0064_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0064_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0065_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0065_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0066_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0066_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0067_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0067_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0068_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0068_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0069_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0069_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0070_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0070_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0071_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0071_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0072_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0072_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0073_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0073_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0074_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0074_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0075_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0075_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0076_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0076_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0077_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0077_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0078_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0078_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0079_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0079_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0080_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0080_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0081_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0081_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0082_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0082_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0083_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0083_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0084_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0084_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0085_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0085_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0086_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0086_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0087_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0087_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0088_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0088_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0089_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0089_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0090_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0090_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0091_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0091_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0092_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0092_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0093_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0093_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0094_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0094_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0095_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0095_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0096_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0096_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0097_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0097_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0098_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0098_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0099_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0099_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0100_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0100_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0101_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0101_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0102_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0102_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0103_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0103_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0104_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0104_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0105_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0105_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0106_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0106_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0107_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0107_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0108_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0108_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0109_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0109_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0110_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0110_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0111_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0111_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0112_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0112_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0113_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0113_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0114_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0114_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0115_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0115_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0116_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0116_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0117_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0117_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0118_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0118_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0119_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0119_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0120_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0120_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0121_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0121_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0122_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0122_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0123_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0123_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0124_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0124_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0125_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0125_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0126_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0126_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0127_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0127_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0128_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0128_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0129_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0129_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0130_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0130_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0131_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0131_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0132_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0132_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0133_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0133_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0134_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0134_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0135_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0135_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0136_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0136_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0137_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0137_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0138_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0138_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0139_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0139_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0140_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0140_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0141_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0141_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0142_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0142_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0143_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0143_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0144_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0144_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0145_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0145_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0146_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0146_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0147_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0147_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0148_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0148_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0149_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0149_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0150_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0150_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0151_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0151_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0152_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0152_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0153_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0153_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0154_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0154_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0155_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0155_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0156_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0156_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0157_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0157_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0158_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0158_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0159_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0159_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0160_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0160_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0161_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0161_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0162_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0162_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0163_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0163_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0164_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0164_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0165_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0165_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0166_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0166_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0167_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0167_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0168_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0168_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0169_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0169_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0170_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0170_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0171_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0171_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0172_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0172_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0173_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0173_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0174_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0174_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0175_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0175_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0176_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0176_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0177_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0177_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0178_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0178_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0179_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0179_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0180_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0180_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0181_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0181_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0182_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0182_2R
Kısa Rusya Tarihi - 0183_1L
Kısa Rusya Tarihi - 0183_2R

Citation preview

Abraham Ascher

1928'de Almanya'da doğdu, 1943'te ABD'ye göç etti. Lisans eğitimini City University of New York'ta, yüksek lisans ve doktorasını ise Co­ lumbia University'de tarih bölümünde tamamladı. Çeşitli üniversiteler­ de akademisyen olarak görev aldı, pek çok ödül kazandı. Rusya tarihi alanında uzmandır. The Kremlin [Kremlin; 1972], The Revolution of 1905: Russia in Disarray [1905 Devrimi: Rusya' da Kargaşa; 1988] ve Rus Deııri­ minde Menşevikler [Metis Yay., 1992) kitapları arasındadır.

Yavuz Alogan

Yavuz Alogan, 195l'de Pazarören Köy Enstitüsü'nde doğdu. İlkokulu Balıkesir, Edime ve Ankara' da tamamladı. Yenişehir Koleji, AİTİA Eko­ nomi ve Maliye Bölümü ile AÜ Eğitim Bilimleri Fakültesi Halk Eğitimi Bölümü' nü bitirdi. Dev-Genç ve ADYÖD gibi gençlik örgütlerinde yer aldı; Sosyalist Parti, Birleşik Sosyalist Parti, Özgürlük ve Dayanışma Partisi'nde yöneticilik yaptı. Çeşitli sosyalist dergilerde, Sol ve Aydınlık gibi günlük gazetelerde yazdı. Yüze yakın eseri Türkçeye kazandırdı, çeşitli yayınevlerinde editör olarak çalıştı.

Abraham Ascher

KISA

RUSYA •

•

TARiHi lngilizceden çeviren: Yavuz Alogan

Say Yayınlan Tarih

Kısa Rusya Tarihi / Abraham Ascher Özgün adı: Russia: A

Short History

© Abraham Ascher 2002, 2009, 2017 Bu kitap, Oneworld Publications ile Say Yayınları arasında yapılan anlaşma sonucunda basılmışhr. Türkçe yayın hakları Kesim Ajans aracılığıyla© Say Yayınları Bu eserin tüm hakları saklıdır.

ISBN 978-605-02-0776-7 Sertifika no: 10962 İngilizceden çeviren: Yavuz Alogan Yayın koordinatörü: Levent Çeviker Yayıma hazırlayan: Eda Okuyucu Kapak ve sayfa tasarımı: Artemis İren Baskı ve cilt: Yıldız Mücellit Matbaacılık ve Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş. Maltepe Mah., Gümüşsuyu Cad., Dalgıç Çarşısı,

No: 3/4

Zeytinburnu/İstanbul Sertifika

No: 46025

1. baskı: Say Yayınlan, 2020

Say Yayınlan Ankara Cad. 22/ 12

•

Tel.: (0212) 512 21 58

TR-34110 Sirkeci-İstanbul •

Faks: (0212) 512 50 80

www.sayyayincilik.com

•

e-posta: [email protected]

www.facebook.com/ sayyayinlari

•

www.twitter.com/ sayyayinlari

www.instagram.com/ sayyayincilik Genel dağıhm: Say Dağıhm Ltd. Şti. Ankara Cad. 22/ 4

•

Tel.: (0212) 528 17 54

TR-34110 Sirkeci-İstanbul •

Faks: (0212) 512 50 80

İnternet sahş: www.saykitap.com

•

e-posta: [email protected]

İÇİNDEKİLE R Üçüncü Baskıya Önsöz Haritalar

.

. .... ... ........ 9

.............................. ............ ..

.

.

..

.......................................................................................

13

1. Kökenler ..................................................................................17 Coğrafya . . ..... . ... . . . . .. .. ....... 21 Kiev'in Yükselişi ... .. . . .. 23 .... ........

... .......

..

. ..... . . .

......... .... ..

.

... ....................

..........................................

Kiev'in Ekonomisi ......... ............ ... .

.

.

.......

.....

...........................

Moğol İmparatorluğu'nun Kuruluşu .. . .. . . ... . .

Moğol Hakimiyeti... .

.

. ......... ....

..

.. .. ...

27

.. .32

...........

.

..... .......................................

35

2. Muskovit Rusya'nın Yükselişi .. ..... . . ....... . ...... .......... .41 .

.. . ..

. .

Moğol Hükümdarlığına Meydan Okuma

..

.

44

.

................ .........

Moskova'nın Genişlemesi .. . .... . ...... ........... ... . ..

Korkunç İvan . . .

. . .....

Terörün Saltanah

....

... . .

. .. .....

. . .... .

..

... .

.

.

.

....................

....

.

.

......... ....

.. ...

.....

.

..

.49

.......

.

............. ...... .......................... .............

55

.61

3. Sorunlar ve Görkemli Zamanlar, 1584-1725.......................67 Toplumsal Koşullar .. .

..

.

.

. ...

.... . .... ..... ....... ..

Din Çalışması .. . . .

.

.

..... ....... ...............

. .

. ..

.. . ... .......... .. ........................ ...

Büyük Petro . .... ..... . . .

.

.

. ...

...

...

.

. .... .... .

Bahlılaşma Yanlısı .

.. ..........

...........

.....

. .

1. Pavel

. . ..

.

82

........................... .....

86

.............. ...................................

4. On Sekizinci Yüzyılda Çöküş ve Yeniden Canlanma

il. Katerina'nın Saltanah

74

.. . .. . . 80

. .

.

. .. .

...... .. ............. ...... .

..................................................

.

95

.......

..........

..

. . . . . . . ...........

..........

.

100

108

.........

5. Büyük Bir Güç Olarak Rusya, 1801-1855.......................... 111 Napolyon'un Rusya'yı İşgali .

.

. ...... ....

Ülkede Reform

İç Gelişmeler Kırım Savaşı

.

. . .. 114

.. ..... ........ ... ..

...

..

.

...... ............................. . ..............................

Politik Mayalanma Çar 1. Nikolay

... .

. ..

......... ..

. .

.... . .

. ..

.

...... .. . ........ ..........

..

122

126 130

.......

.

................................ ......................................

.

. .. .

.............................. ...... ... . ...

.

137 141

........... .............

..........................................................................

6. Reform ve Karşı-Reform, 1861-1894..................................145 Adli, İdari ve Askeri Reform Reformun Sonuçları

....................... ... ...................

.

151

............................................................

153

Politik Mayalanmanın Derinleşmesi Karşı-Reform

....

... . . .

158

.................................

.

.

.

................ ................. ..... ..........

.... . ..

164

....

7. Devrimci Rusya, 1894-1917 ................................................171 1905 Devrimi

.

.

Devrimin Sonucu

.................................................................

Stolipin'in Reformları Birinci Dünya Savaşı

1917 Devrimi

. 177

.

.... ..... ...................... ................................... ..

.

190

................. ........................................

. .

.............................. ... ........................

.

.............................................................. .....

..

............................................................

Bolşevikler İktidarı Ele Geçiriyor

.

... .................................

8. Lenin ve Stalin Yönetiminde Sovyetler Birliği ..........

..

208

.212

................

217

. .

.... ........................... .. .....................

İktidar Mücadelesi .

195

.. 203

Devriın Derinleşiyor

Onuncu Kongre

186

221

. 224

.. .......................................................... .

Yukarıdan Devrim .

.

. . . 229

.. .................. ................................. . . ...

Totalitarizm

...........................................................................

Stalinci Terör

. .

...................................... .. ...............................

Günlük Hayatta Stalincilik .

.

... ............................. ...............

Stalin'in Son Yılları .

. . . . .

. ..

240 244

.................

250

................................................

255

.... ... ... . . . ... .... ............ ...

9. Reform, Duraklama, Çöküş Stalinsizleştirme

.

236

.

.............................................. ....................

258

Kruşçev Döneminde Dış Politika ......................................264 Duraklama Dönemi .............................................................268 Reform Dönemi .................................................................... 275 Ekonomik Kriz .....................................................................280 Politik Çöküş ........................................................................285 Boris Yeltsin'in Başkanlığı ..................................................289 Politik Gerilimler .................................................................294 Vladimir Putin'in Başkanlığı..............................................298 10.Putin'in Sürekli Y ükselişi ...................................................317 Medvedev-Putin ..................................................................318 İlyin'in İdeolojisi ..................................................................321 Putin ve Kilise ......................................................................323 Ukrayna .................................................................................324 Balhk Ülkeleri.......................................................................328 Suriye .....................................................................................330 İç Sorunlar .............................................................................331 ABD'yle İlişkiler ...................................................................334 Putin'in Başarısı ...................................................................337 Notlar ..........................................................................................343 Kaynakça ....................................................................................349 Dizin

357

...... ......................................................................................

ÜÇÜNCÜ BASKIYA ÖN SÖZ

K

itap yazmak her zaman zordur fakat dokuzuncu yüzyıldaki başlangıcından Başkan Putin dönemin­ deki en yeni olaylara kadar yaklaşık doksan bin söz­

cükle bir Rusya tarihi yazmanın hayal ettiğimden çok daha

zor olduğunu gördüm. Birkaç sayfayı hak eden önemli olay­ ların ve gelişmelerin çoğu kez birkaç cümleye sıkıştırılması ve bazı konulara, özellikle kültürel ve entelektüel trendlere

istediğimden daha az yer ayrılması gerekti. Üzüntüyle far­ kındayım ki bunlar kitabın eksiklikleri; fakat Rusya'nın bin yıllık süre içinde evrim geçiren politik, toplumsal ve iktisadi kurumlarına ilişkin, okurun çağdaş Rusya'ya dair daha iyi bir anlayış edinmesini sağlayacak ölçüde hıtarlı bir değerlendir­ me sunma hedefime ulaşmayı başardığımı umuyorum. Bu anlayışla, daha önce 2009'a kadar getirdiğim kitabı güncellemeyi kabul ettim. Böylece kitaba, Vladimir Putin'in başkanlık döneminin ilk sekiz yılında Rusya tarihinin başlıca özelliklerini ana hatlarıyla ortaya koyan bir bölüm ekledim. Şimdi son güncellemeden bu yana gerçekleşen değişimle­ ri değerlendirmek, geçen bir yıl Rusya tarihinde bir dönüm noktasını belirlediği için bana önemli görünüyor. Çarlık re­ jiminin yıkılmasından ve Lenin'in liderliğinde Bolşeviklerin sosyalist bir ekonomi kurma amacıyla ülkenin denetimini ele almasından bu yana yüz yıl geçti. Üretim araçları devlet mül­ kiyetine geçirildi; böylece gelir farklılığı en aza inecekti. Bol-

10

Kısa Rusya Tarihi

şevikler eşitlikçi bir toplum hedefine asla ulaşamadılar. Sov­ yetler Birliği ekonomik olarak geri bir ülke olduğu için nihai hedeflere ulaşmanın zaman alacağı öne sürülebilirdi. Fakat 199l'de komünizmin çöküşünden sonra ülke Lenin'in hedef­ lerinden iyice uzaklaşb; Rusya liderleri artık sosyalist olma iddiası taşımıyorlardı. Putin devletin sıkı denetimi altında genellikle "piyasa ekonomisi" olarak bilinen yapıyı geliştirdi. Bu ekonomi zenginden yanaydı ve yolsuzluklarla delik deşik edilmişti. Üstelik Başkan Putin, Rusya'nın büyük bir dünya gücü olarak restorasyonunu giderek kendi yönetiminin odak nok­ tası haline getirdi. Bunun en açık örneği, 199l'de bağımsızlı­ ğını kazanan en geniş bölgeye, Ukrayna'ya yönelik Putin'in izlediği saldırgan politikadır. Baltık ülkeleri Estonya, Letonya ve Litvanya -199l'de bağımsızlık kazanan ülkeler- günü­ müzde Rusya'nın onları denetim altına almak isteyebilece­ ğinden korkmaktadırlar. Batı bu potansiyel gelişmeleri büyük bir kaygıyla izliyor, Batı ile Rusya arasında sürekli bir gerilim tehlikesi olduğunu görüyor. 1946'dan 1991'e kadar süren ve Soğuk Savaş olarak bilinen dönemin yeniden canlanmasın­ dan kaçınmanın mümkün olabileceği umuluyor. Bu kitabı okuyanların kafa yormak isteyebilecekleri bazı zor sorular var: 1917 devrimini tasarlayan Lenin, Troçki ve Stalin gibi devrimciler eşitlikçi bir toplum yaratabileceklerine inanırken kendilerini aldatıyorlar mıydı? Bu liderlerin ve on­ ları izleyenlerin sosyalizmin gerçekleşmesini sağlamak ya da en azından Sovyetler Birliği'nin çöküşünü önlemek için atabi­ lecekleri adımlar var mıydı? Putin'in Rusya'yı büyük bir güç olarak restore etme çabası Rusya yurttaşlarının sosyalist bir toplumun kurulmasından çok milliyetçilikle ilgilendiklerini gösterir mi? 1950'lerin başında Rus tarihini incelemeye başla­ dığımda çoğu tarihçi bu soruları önemli ya da ilginç bulmu­ yordu. Bolşeviklerin Rusya' da iktidarı ele geçirmelerinden

Üçüncü Baskıya ônsöz

11

bu yana geçen yüz yıl içinde ülkenin geçirdiği dönüşüm bu soruları kaçınılmaz hale getirir. Kırk yıldan fazla bir süredir Rus tarihi öğretme deneyi­ mim olmasaydı bu kitabı yazamazdım. Derslerimde öğren­ ciler sık sık bana zor sorular yönelttiler. Beni Rus tarihinin bazı yönlerine ilişkin bilgimi genişletmeye özendirdikleri için onlara minnettarım. Oneworld'deki ekip, Victoria Warner ve Rebecca Clare, ayrıca editörüm Anthony Nanson kitabın ilk baskısının yazımının her aşamasında çok yardımcı oldular. Elinizdeki baskının yayıma hazırlanmasını sağlayan Shadi Doosdar 2009 basımının güncellenmesi sırasında çok destek­ leyici oldu. Taslak metnin isimsiz okuru, kitabı geliştirirken dikkate aldığım değerli yorumlar yaph. Editör David Ingles­ field kitabı geliştiren pek çok öneride bulundu. Son olarak kitabı her zamanki dikkatiyle okuyan ve geliştirilmesi için pek çok öneride bulunan yakın arkadaşım Marc Raeff'e özel olarak teşekkür etmek isterim. Hatalardan ve eksikliklerden elbette ben sorumluyum.

Abraham Ascher New York, Eylül 2017

· ....

o

km

500

..

A

A

1. On birinci yüzyıldan on Oçüncii yiizyıhn ortalarına kadar Rusya

� �

BULGARLAR!/"\

::ı

A � h. .... / -, S? VOLGA A

-A�

A

l,A

'- -' Kiev devleti

bölgesi,yak. 1240

• önce Rus prenslikleri

Tatar s i tilasından

1--, On birinci yüzyılda

K

•

•••

D

�

D

•

•

Orda fetihlerinin sının

dördüncü yüzyılda Altın

On üçüncü ve on

Bölgesi

1462'de Novgorod

Prensliği

1462'de Moskova

bölge

1430'a kadar fethettiği

Türklye 'nln 1340'tan

şövalyeleri, Polonya ve

Lltvanya, r