Walthari. Ein deutsches Helden- und Liebeslied der Völkerwanderungszeit

286 92 3MB

German Pages [122] Year 1934

Report DMCA / Copyright

DOWNLOAD FILE

Polecaj historie

Walthari. Ein deutsches Helden- und Liebeslied der Völkerwanderungszeit

Citation preview

Waltbari e i n ôeutîd)es ßelben» unò Ctebeslieò ber V ö l k e r w a n b e r u n g 3 3 e i t

Cateini(d) überliefert òurct) Chkeljarb von St. Gallen. Berausgegeben unb in Òeutfdje P r o j a übertragen υοη Dr. Berberí Ronge. CT)it 18 IjiftoriJdjen Abbildungen auf 12 Cafein

Im £rnft Beimeran Verlag 3U (T)üncf)en

193A 1.—3. Xaufenb 2IIIe 3tecE|fe, aitdj an Olusjugen, bocbeïjaïfen

2£uf bem Umfcfjlag ein (Sermanenfdjreect n u e ber STtltfe bee 10. 3afcrÇi. a u e ben Q3enbel-®cäbern. Ddglnalnröfte mit ©tiff 94 c m . S g l . 2 a f e t X I u n b X I I . - 2luf bem Sifelblnft ein ®conjepfecb, notblftfjee D c n o m e n f f t ü d um 700. 23gt. DKttUec, STotb. î n t e r t u m e î u n b d . e t t o & b u r e 1898.

^ m 3al>re 6 1 4 π. (5F>r. erbaute ein icifrfjet DTÎôncf), namenö ©all, mit mehreren feiner (Scfjüler am Ufer ber wilben ©ίβίηαφ ein 23et> íjduálein unb einige Dlîônt^ejeOcn. 2Iud Siefer Bcfifjcibenen Dlieber» laffung frommer 3ΙΪόηφε erwut^ö im ßaufe eined ^jaTjrijuriÖeriö bae Sencbifíinertlofter r 920 n. Sl>r. ba¿ 2DaIfïjariIieb, mií feiner lafeinifdfjen 33ejeirf)nung Waltharii poesis ober Waltharius manu fortis genannt, entflanben. ©ein 23erfaffer war ber Dlîôncf) ( S ï ï e ^ a r b . Ë r entflammte einem tjornefjmen ©efφIeφf, baö in ber Umgegenb t>on @t. ©allen beheimatet mar. 25alb ηαφ bem 3faf>re 900 n. GEijr. mag er geboren fein, grüf) f r a i er ind ftlofler ein. 6 r mar ηοφ ©φΰΙβΓ, aid er (1φ bie 2íufgabe fíetlte, bad alie ©pielmannelieb t>on ¡TBaltfyer unb Jpilbegunbe in Iateinífφer ΟρΓαφε unb im íCerdmafj beef ípeyameferd freí ju gejlalten. ® r wibmete bie 2Irbeif feinem pereíjrfen 2eí>rer jum S a n i für ben ge» nüffenen ΙΙηίεΓπφί ; er wollte mit tF>r Don feiner ©eflaltungdfraft unb don feinem SinfüIjlungdDermógcn in bie Iafeίnίfφe ©ρταφε, bie bamald in ben Älöftern befonberd gepflegt würbe, 3eugnid ablegen. S i e (Stofftt>ai)[ erilärt (ϊφ aud ber Jeiflage. S i e Ungarn plünber= fen unb branbfφa§fen beuffφed 2anb. 3f»r S t e i n e n tief bie ©r» innerung an bie ffriegdjüge ber jpunnen η>αφ. S i e fiolje bíφ£erifφe 23egabung, bie bereite aud biefer 6rfl= Iingdarbeit fpr¡φf, iff (SEEeïjarb au φ fpäfer freu geblieben. (5r F)af jtear feine ιυείίΐίφεη (Stoffe mefjr bearbeitet, fonbern |"ιφ geifîtidjen Singen jugewanbf. 2Iber aud) all biefe Öeber unb ßob= gefânge, t>on benen wir ηοφ einige befî^en, jetgen bie flarie biφ= 6

ferifdje Ä r a f i , bic in ifym woíjnfe.

n i m m t batyer bei fotcfjcη í»er=

t>orragenben gäf>igEeiten η ί φ ί rounder, ba|j er, alé er bie © φ υ ( ε Derlaffen fyaffe, i m Älofler t>on © t u f e j u © t u f e emporflieg. (5r würbe Eeljrer a n bet Älciflerfifjule unb f p â t e r g ü l j r e r einer ©emein* ftÇaft Pon jeljn Ο ΐ ΐ ό η φ ε η . 3fn biefer S t e l l u n g í>ie(j er © c í a n . 2Il¡s ber 2lbt bed ffloflerd auf bem © f e r b e b e t t e tag, rief er ben Älofier* brübern, (SEEefyarb j u feinem 3"tadf)fo[ger j u machen. S i c jtlofler» brüber j î i m m t e n bem 23orft^Iag j u , fjielten fíe bod^ felbfl SEEefyarb f ü r ben würbigflen. © o ü b e r n a h m er η α φ bem S o b e bee 2Ibted bie ßeitung bed Ätoflerd, allerbingd n u r oorläufig, weil er erfî bie Eaifer* Ι ί φ ε S e j l a t l u n g a b w a r t e n mujjfe. 2ln ber 3 η > ' Γ Φ ε π Ϊ ε ' ί u n g l ü t f t e er. @r (lúrjfe bei einem Dtiff überd CSiö unb brac^ fïtf) ba= bei einen g u j j unb bad ©cf)ienbein. D i e S o l g e Λ"11» ^ a f j c c feifbem ï)inEfe. Died E&rperliiÇe ©ebrecfjen a b e r beflimmte φ π , auf bie 2íbtwürbe ju ο β ^ ί φ ί ε η . S r u n t e r n a h m je§t eine 2BaUfaf>rt η α φ Mora, u m ein ©elübbe einjulofen, weMjed er einfl g e t a n Ijaffe. D o r t würbe er mit bem !Pap(le b e i a n n f , ber fttf» feiner f o g a r ρ ε ^ ό η ΐ ί φ a n n a h m , a l s er ρ Ι ό ^ Ι ί φ erEranEte. S u r φ

bie 23erüf)rung ber 3?e=

tiquien 3 o f ) a n n e d bed £ ä u f e r d tourbe er roieber gefunb. D e r P a p j î fφenEfe iïjm biefe sum tyidfen feiner g r e u n b f φ a f f . ©EEeljarb naïjra fie mit η α φ © f . ©allen unb ließ iljnen su © j r e n mit U n t e r f f ü t j u n g bed 2íbted eine Äapefle erbauen, ©r lebte f o r t a n in © f . ©allen unb ifl bort a m ι 4 · 3

a n u a r

9 7 3 I j o φ b e f a g f geflorben.

3 ΐ ο φ Ju feinen ßebjeifen f ü h r t e SEEeljarb bem fflofter oier iTteffen Su unb t r u g b a b u ^ η ί φ ί wenig gum 3îuljme bed Älojlerd bei. D e n n alle pier würben bebeutenbe DHänner ifyrer 3 e ' f · 2Beitaud ber be= Eannfejîe ifî ber erjle íTteffe geworben, gum l I n f e t f φ í e b e oon iïjm © E í e l j a r b I I . g e n a n n t . (Sr w a r η ί φ ί n u r ein tiefgrünbiger @e= leljrfer unb f ü φ f i g e r Center, fonbern α η φ ein g e w a n b t e r 2Belt= m a n n . D i e o e r w i f w e f e Jperjogin .Spabwig Don ê t à j r o a b e n w a r feine © φ ΰ ΐ ε π η im ß a f e í n i f φ e π ; b u r φ if>re (Smpfefjtung Eam er a n ben β

í>euffrf>en Ä a i f e r l j o f . S o r t g e w a n n et bie @unfi ber Ä a i f e r i n 2Ibel= F>etb. © e t Ώ ί φ ( ε Γ 3ofepI> ÍCiEfor Pon @ φ ε f f e l Ijaí φ η j u m Jfjelben feines K o m a n e d (SEEcfjarb gemadjf unì» φ m a u φ

f&lftfylícfyermeífe

bie © ί φ ί ϋ Π 9 bed 2öalil)ati[iebed gugeftf>rie[>en. S e r pierfe SRefjre roar îïïorfer ber S e u f f φ e .

feinen © φ ΰ ΐ ε π ι

gehörte ber I e | f e aud bem eblen © e f φ I e φ f e ber Gsfieljarbe, j u r Un= í e r f φ e ί b u π g Don ben anbeten QsEEeF)arÖ I V . genannt. 23on ifyni ijl bad 2öalfl)arilieb, b a i in alien & Ι ο β ΐ ^ φ ι ι Ι ( η gelefen

rourbe,

überarbeitet roorben, roeil ed ben a n eine Ι α ί ε ί η ^ φ ε ( ^ u l l e í f ü r e j υ jïellenben 2Inforberungen η ί φ ί genügte. S i e f e Ü b e r a r b e i t u n g aber b e f φ r ä π ? f e fid}, oljne ben S t o g a l i j u b e r ü h r e n , auf T i l g u n g metri» f φ e r g e i l e r unb 33erbefferung bed 2Iudbruc?d; eine jîârfere 21nlel>» nung a n bie ÊkfjriffjleUer ber Dîômer follie b a b u r φ εΓΓείφί n>er= ben. (Sfíe^arb I V . fyat felbft über feine 2irbeit in ber @ε|"φίφίε bed SHoflerd berid^feí; ed Ijeíjjí b o r t : „ S f f e ^ a i b b e f φ r ί e b η ο φ aid © φ ΰ ΐ ε τ in ÍBerfen bad Ceben p o n 2¡3alff>er @far!l>anb ( W a l t h a r i i m a n u f o r t i s ) . 6 r tat bied, u m feinem ßefyrer eine g r e u b e gu bereiten. (Sr roar η ο φ τ ε φ ί unbefjol* fen im 2íudbrud? unb im Ο ί φ ί ε η Pon i ö e r f e n ; er roar geijìig η ο φ η ί φ ί fe roe:f b u ^ g e b í l b e f , o b w o h l er á u f j e r l ^ einen reiferen ®¡n= b r u ì m a φ f e . 3 φ Ijabe n u n feinßieb, aid ί φ η α φ Dlìainj perfect roar, auf ©eljeijj bed (Srgbifd^ofö 2Iribp η α φ bejîem 2Biffen unb Ä o n n e n perbefferí. S e n n

bie a n b e r d a r f i g e 2 I b j l a m m u n g unb bie bamif

anberd gejlalfefe DIÌunbarf laffen einen, ber fi φ bid baf»in n u r aid S e u t f φ e r g e f ü l l t fjaf, η ί φ ί a u f einen @ φ Ι α 9 3 υ η ι £ α ί einer tperben." 2Iud biefer 2Ingabe Gîffeljarbd I V . roirb gleid^jeifig ε Γ ( ϊ φ ί [ ί φ , b a g bad ZBalfljarilieb in ber alien roie in ber Perbefferten g a j j u n g fi φ in © ρ Γ α φ ε unb g o r m a n a n f i î e Èkfjrifffleller angelehnt f j a f . 25e= fonberd ber r ö m i f φ e T)iá)tet

Q3ergi[ mit feiner 2ìneid, bem (Sang

pon ben S r r f a l j r f e n ber legten T r o j a n e r unb iljren k ä m p f e n in iljrer neuen í j e i m a f S f a l i e n , i(ì 23orbiIb gereefen. g o r m e n , 3{eberoen=

7

Düngen u n í g a n j e íBerfe P o n í f j m f i n b e n | 1 φ i m S B a l t l j a r i l i e b toie= ¡5er. © ο φ ©EEeljarb fd)aUet

f r e i m i t if)nen u n b f ü g t fíe ya n e u e n 25il=

S e r n j u f a m m e n , bic f e i n e eigene (Scfj&pfung f i n b . p t a r i e o l l g e h a l t e t er ο υ φ ben 2 I u f b a u b e i © t o f j f e d u n b f φ a f f f eine e b e n m ä ß i g e b r a m a » tifd>e SntloidEIung b e r ^ » a n b l u n g . © a ö © e r o a l t i g e f e i n e r C e i j i u n g l i e g t a b e r b a r i n , b a f j er t r o £ f e i n e r ^ u g e n b a l s ε φ f e r Ä ü n f i l e r f r e i ü b e r bie g o r m p e r f ü g t , u n b toie ü b e r bie g o r m , f o a u d ) ü b e r ben er p e r m a g e r α η φ a l t e a g e r m a n i f φ e ö © a g e n g u t φ r i f t [ í φ e m © l a u b e n u n b antiEen © e b a n f e n g ä n g e n j u oljne i f j m

roefent^e

mit

perbtnben,

b e u f f φ e 3 ü g e gu n e h m e n .

® r f>at a n b e m l ) í f ì o r i f φ e n Ä e r n ber © a g e f e f t g e l j a l f e n . S e n Ur= f p r u n g ber © a g e f>af m a n bei ben O f i g o f e n u n b bei ben (Erben il>rer © a g e n u n b Ü b e r l i e f e r u n g e n , ben 2 í l e m a n n e n , j u fucfien. © i e f e 2361= t e r f a f j e n , a n b e r á a i d bie g r a n i e n u n b bie 2 B e f l g o t e n , i n b e m Jipun* nenE&nig, ber ben 9 0 ^ φ β π D r a m e n 2 í t t i l a (mt)b. (S§el) t r ä g t u n b beffen φ α Ι α ) ΐ P o n e i n e m © o t e n e r b a u t roorben t o a r , einen

roof)lrpol=

Ienben g r e u n b . © e ä l j a l b w a r bad 23ilb, bad fíe P o n íf>tn i n il>ren S ί φ f u n g e n ä e i φ n e f e π , ein b u ^ a u ö g ü n f f i g e d u n b f r e u n b ^ e d . 2 1 η φ i m 2BaltI>arilieb e r f φ e ί n t 21ttila a l s ber P a t e r n e g r e u n b j m e i e r t a p f e r e r 3 ü n g l i n g e . 2 l t t i l a f î a r b 4 5 3 î u m biefe 3 e i t » e r b e n α η φ bie © e n a l t e n j j a g e n d u n b © u n t l j e r d i n ber © a g e l e b e n b i g , f o b a f j i n biefe 3 e i f ber 2ludgangiSpunEf bed íZBalffyaritiebcd f a l l e n m u g . © a j j i n Z B a l t l j e r bie I j i f t o r ^ e © e f t a l f bets bereit«! 4 1 9 g e f t o r b e n e n 2 B e f ü = gotenEônigd 2 B a l ( l ) i a f o r t l e b t , ifl η ί φ ί a n j u n e í j m e n . © i n e I)of>e fiíílicfje 3 b e e b u ^ j i e f j f b a d © a n j e u n b Eennjcicfjneí b a d fiieb a i d e i n e n © a n g P o n b e u í f φ e r S l í i n n e u n b S r e u e .

©er

© ί φ ί ε Γ ( S t e f f e l í j a t i m l e g t e n 2 ^ φ π ί ί ί f e i n e s (SEfeljarb g e f a g t : , , Ê r f ) a t b r a P g e f u n g e n , u n f e r GsEEeljarb, u n b f e i n 2 ö a l t l ) a r i l i e b ijl ein eFjrtPÛrbig S e n E m a l b e u f f φ e n © e i f t e d , bie erfie g r o ß e © ί φ » t u n g a u s b e m Ä r e i d 1 > ε ί π ^ φ ε Γ ^ e l b e n f a g e , bie t r o § p e r j c í t r e n b e m ¡Sofie ber 3 « f u n o e r f e ^ r t ber 3 ΐ α φ π > ε Ι ί e r h a l t e n roarb. © e r © e i f l

8

'¿Iuû einer bebí Iberica .£mnbfd)riff í>efí 9. ffa^rty. in ber 33erner ©íabíbibíiof^ef. 23gl. '.Κ. (¿íef tiner, S i e ¿Uufír. prubeníme=£anbfcí)ríffen, íBeríin 1905 T . 159. (¿o e firn ί>πί man fi φ bo muffali en, ba|? audi CFFFebarb jn «Vü^en feineo Cerrero fafi.

S a d 5Í1 o ff e r © f . © a l l e n g u r 3 e t f ( S f f e ^ a r i e 2lufri(3 midi einem ano beni ο ι ib a- U20 in tir. t3nUen rrbnUenm Pergamenfplan, ber bfe in fid> gefd>lp|~|ene, [Pirifduitilid; urmE'bängige 2ínlnge befl ítípftero genau überliefert.

10

y-Attilas Prunkbett | h-Ehrenplätze,Sofas O .

QsrniQ

Fenster

-m



| f--Attilas Thron e-Attilas Speisesofa

o

O

Orni

,

QStutiQ

·

, Q

^ ,

»

^

Fenster

u'!îschem

» J

m g a n g

O

T,s,jhe
on © d ^ w c c í e á ^ i e b u n b g e r f p e l l f e m í p e l m u n i © φ ί Ι δ Γ α π ϊ » e i n © r E I e d E l i d ^ e ö u n b i f l t>on m i n n i g ^ e m g l ö f e n f o n fo

roenig

j u Derfpüren a i d Don angegeifle»

f e m © φ η > α £ ε η ü b e r © o f f u n b bie 2 B e I f u n b f o n f l η ο φ riefenljaffer

ffampf

unb

feiner f ^ ^ f f ü ^ f e r ^ e n u n b tá)fer

riefenljaffer

©pafj,

alfed

einiges:

DÌeienfum

in

2 I r f , e l j r Ι ί φ ε f r o m m e fφtt>eίgenbe ß i e b e

b r e h ^ I a g e n b e r Spa$,

bad toaren ©ffef>arbd

23aufíeine;

aber b a r u m ijî fein 2 B e r ! α π φ gefunb u n b getvalfig g e w o r b e n

uni

j î e l > f a m Ê i n g a n g ber a [ í b e u f f φ e π î ^ f u n g , g r o f j u n b e ^ r e n f e j î , n>ie einer j e n e r e r j g e r o a p p n e f e n K i e f e n , bie bie bilbenbe Ä u n f i 3eifen aid £orf)üfer

^íîorbίfφεr

t>or b e r ^ a l â j î e

©olbanljfinger

mit

6. 3 a l ) r r ; .

©iefe a n Jpülßbänbern Piatte;

getragenen

n.

Ê i n g a n g j u (teilen

ïu[fifφen

fpáferer pflegt"

© i n n b i l b e r n

S^r.

fog. 23raEfeafen (Don Iaf. b r a c t e a

büraie

fo 6ejeid;nc(c mon i m DTÍiffelaííer einfeitig geprägte 3Iíün¡en) Waren i n

ber nadjrömi(*d)en Seif bie beliebteren ©c^mucifïûcfe

beo J Í or bens; römifdje

3 I í ü n j e n fïnb iE>re C o r b t l b e r getoefen. S e n n mon (rifff a u f ben allein i n S ä n e m a r f geftinbenen 2 0 0 ßfücfen η ο φ fonberbare, rein ate U e r j i e r u n g gebeerte ZBcucfy· füitlc Bon î f t ^ r i f f e n unb 33ηφ(ΙαΒεη, uní;er|íanbene ^'taφb¡[buπgen ΓοιηίίφΓΓ Äaifernamen. 23gí. U0 DJÏüΠer / ^^orbifφe SiUerfumsfunbe, © f r a f j b u r g 1 8 9 7 .

2

9

W

a

1

t

h

a

r

i

u

s

m a n u

f

o

r

t

i

s

T e r t i a pars orbis, fratres, Buropa vocatur, moribus ac Unguis varias et nomine gentes distinguens cultu, t u m relligione sequestrane. inter quas gens Pannoniae residere probatur, quam tarnen et Hunos plerumque vocare solemus. hic populus fortis virtute vigebat et armis non circumpositas solum domitans regiones, litoris oceani sed pertransiverat oras foedera supplicibus donans sternensque rebelles. ultra millenos fertur dominarier annos.

10

A t t i l a rex quodam tulit illud tempore regnum impiger antiquos sibimet renovare triumphos. qui sua castra movens mandavit visere Francos, quorum rex Gibicho solio pollebat in alto prole recens orta gaudens, quam postea narro : namque marem genuit, quem Guntharium vocitavit. P a m a volans passim regie transverberat aures dicens hostilem cuneum transiré per H y s t r u m , vincentem numero stellas atque amnis arenas, qui non confidens armis vel robore plebis concilium cogit, quae sint facienda, requirít. consensere omnes foedus debere precari et dextras, si forte darent, coniungere dextris obsidibusque datis censum persolvere iussum. hoc melius fore, quam v í t a m simul ac regionem perdiderint natosque suos pariterque maritas.

10

20

Θ α β

£ i e ί>

bon

29 o I ( φ t c ,

i> e m

S t a r t e n

4 j j & r f S», iljr Älofferbrä&er ! S e t briffe Êrbfeil fyeifct Êuropa. © o r t wohnen 23ölfer, bie fîdj in ifyrem ÏÏÏamen, in ifyrem 23tauc^íum unb in ifjrer ©ρΓαφε Ooneinanber unferfe^eíben. 21υφ in iljrer £ebend= weife uní) in iíjrem (Stauben finí) fíe Decfc^ieben. linier iljnen gab ed ein ÍBolf, bad in φαηηοηίβη woljnfe; wir nennen es geroö^ntictj bie .Çmnnen. O a ö 23otE roar tapfer; ed befajj großen Dliuf unb 2Baffen= geübftjeif. ί)ΐίφ£ nur bie umliegenben ßänber ijafte ed unterworfen, fonbern ed w a r autfy bid an bie Äüfie ber Dfífee Porgebrungen. S i e 2Biberfpenf}igen unter ben ©egnern D e n ó t e t e ed; mit benen aber, bie juf) it>m freiwillig beugten, fcfjlofj es Verträge. ßänger als tau» fenö j a F ) r e foli feine Spetrfcfyaft

befianben Ijaben.

Äönig biefed S o l f e ó w a r einfi 2Iffita, ber eifrig barauf bebaφ£ war, ju altem 3?iifjm neuen f)injujugewinnen. Oír rujíete eine í)eer= fal>rf gegen bie granfen

auä>

t> E r e n ^önigdttyron ®íbíd>o

innehatte,

©iefer war bamatd frojjgefiimmt, weil ifjm foeben ein ©oi>n gebo= ren w a r ; er nannte ifin © u n t r e r , © p a t e r werbe ί φ η ο φ t>on i^m erjäfjlen. 3Tun brang immer wieber j u ben ß l j r e n © ί Β ί φ ο 0 bie geflügelte DTtâr, bag bie untere © o n a u ein feinb[íφer ipeerfjaufe i n b e g r i f f e n Ijabe, ber bie ©ferne am R i m m e l unb ben © a n b a m DIteer an 3 ι φ ί überträfe, © e r Äönig, ber ( ί φ η ί φ ί a u f feine Dîîannen unb feine 2Baffen eerlaffen wollte, berief einen 3?af ein, um j u überlegen, wad man tun folie. 2IHe (íimmfen bafür, bag man um ein 23ünbnid ηαφ= ^ φ ε η unb bag man, wenn bie ©egner barauf eingingen, itjnen bie Jpatiö gum £ r e u f φ w u r t e i l e n , bag man ©eifetn ffellen unb ben oerlangfen 3¡nd jaulen muffe, © i e meinten, bied wäre beffer, aid bed £ebend unb ber ßeittiaf oerluffig gu gefjen unb grauen unb ílin= ber ju Verlieren. 2·

11

Nobilis hoc Hagano fuerat sub tempore tiro indolis egregiae, veniens de germine Troiae. hunc, quia Guntharius nondum pervenit ad aevum, ut sine matre queat vitam retiñere tenellam, cum gaza ingenti decernunt mittere regi, nec mora, legati censum iuvenemque ferentes deveniunt pacemque rogant ac foedera firmant. Tempore quo validis steterat Burgundia sceptris, cuius primatum Heriricus forte gerebat. filia huic tantum fuit unica nomine

ïïiltgunt,

nobilitate quidem pollens ac stemmate formae. debuit haec heres aula residere paterna atque diu congesta fruì, si forte liceret. Iamque Avares firma cum Francis pace peracta suspendunt a fine quidem regionis eorum. Attila sed celeres mox hue deflectit habenas nec tardant reliqui satrapae vestigia adire, ibant aequati numero, sed et agmine longo, quadrupedum cursu tellus concussa gemebat, scutorum sonitu pavidus superintonat aether, ferrea silva micat totos rutilando per agros haud aliter, primo quam pulsans aequora mane pulcher in extremis renitet sol partibus orbis. iamque Ararim Rodanumque amnes transi verat altos atque ad praedandum cuneus dispergitur omnis. Forte Cabillonis sedit Heriricus, et ecce attollens oculos speculator vociferatur: „quaenam condenso consurgit pulvere nubes? vis inimica venit, portas iam claudite cunetas !" iam tum, quid Franci fecissent, ipse sciebat princeps et cunctos compellat sic seniores: 12

3u biefer 3είί roar am jpofe ein Jînappe t>on eblcr 2lbfunft ; fein Díame roac íjagen. S c roac auô ïrojanifd^em ©efifjledjf uni» ί>σφ= begabt. 0 a ©unifier π ο φ fo jung roar, bafj er ber Pflege ber JIÌuf= fer beburfíe, befφloffen bíe g r a n f e n , ipagen mit einem gewaltigen © φ α § ε ala ©eifel gu 3íffí[a ju fφitEen. L l n o e r j ü g ^ ιηαφίεη fié) bie Síbgefanbten mit bem J ü n g l i n g unb bem © φ α § auf ben 2Beg, baten bie Rannen um grieben unb fφloffen mit iljnen ein 23ünbnid. S u r g u n b rourbe bamaiô t>on einer fiarien Jpanb gelenft. Äönig in biefem Canbe roar φ ε Γ π φ . (Sr Ijaffe nur eine einzige Zotfyter mit DTamen .Çtilfgunbe; fíe roar eine eble 3 u n g f r a u o r b e n f ^ e r © φ ό η ΐ ^ ί ί . Ίΰιηη

f o n aujjer*

bad β φ ί ί ) " α [ ed fo fügte, follie fíe

einmal bem 23afer auf bem ï l j r o n e folgen unb all bie © φ α ξ ε erben, bie biefer aufgehäuft paffes S a d 2lbEommen ^ιτ^φεη ben graníen unb Jpunnen roar jufianí)e= geïommen; bedljalb m a φ f e n au φ bie Hunnen an ben ©rengen bed §χαηΐεηκίφβ£ΐ Çalf. D a f ü r jog 2íffila jefjt in ϊφηεΠεηι

TRatfd)

η α φ bem £anbe ber Surgunben, unb oljne 3&gern folgte if>m bad ^ e e r . 3 n langem 3 " g e unb in 2íbfeí[ungen Don gIeiφer ©fär!e 30= gen bie ^ u n n e n bafjirt. C í e (Srbe brô^nte unter ben .Çmfen ber 3îoffe, unb bie £uft tonte boni Älirren ber Skfjilbe roieber. (Sin 2öalb Pon ©fen erglänjte auf ben Jetbern ringsum. Dlïan fonnte glauben, bie (Sonne ginge im fernen Ojien leuφfeπb auf unb treffe mit ifjrai © f r a i l e n baß OTeer. S a l b Ijatte 2ittila bie tiefen glujjläufe ber ©aône unb 3ÎIjÔne ûberfdjriften; ba jerjîreute (Ίφ bad gange ípeer, um auf Beute audjugeljen. Saettiti} í)klt gerabe ípof ju S t a t o n e fur ©aône, ba rief ber auf= merífame 2ΒάφίεΓ bom Xurme: ,,ΊΒad für eine bidjfe ©taubroolfe ergebt ¡ ϊ φ bort in ber gerne? (Sin f e i n b ^ e d ipeer rücft f>eran; fφIίef3f alle £ o r e !" φ ε π τ ί φ roupie bereits, roie bie graníen geí>an* belt Ratten; beároegen f p r a φ er gu feinen öerfammetfen Dtafgebern: „(Sin fo mM)figed C o l i roie bie gran!en, mit benen roir und η ί φ ί

13

„si gens tam fortis, cui nos simulare nequimus, cessit Pannoniae, qua nos virtute putatis huic conferre manum et patriam defendere dulcem ? est satius, pactum faciant censumque capessant. unica nata mihi, quam tradere pro regione non dubito: tantum pergant, qui foedera firment." Ibant legati totis gladiis spoliati, hostibus insinuant, quod regis iussio mandat; ut cessent vastare, rogant. quos Attila ductor, ut solitus fuerat, blande suscepit et inquit: „foedera plus cupio quam proelia mitter e vulgo, pace quidem Huni malunt regnare, sed armis inviti feriunt, quos cernunt esse rebelles, rex ad nos veniens dextras det atque résumât." Exivit princeps asportane innumeratos thesauros pactumque ferit natamque reliquit. pergit in exilium pulcherrima gemma parentum. Postquam complevit pactum statuitque tributum, Attila in occiduas promoverat agmina partes, namque Aquitanorum tunc Alphere regna tenebat, quem sobolem sexus narrant habuisse virilis, nomine Waltharium primaevo flore nitentem. nam iusiurandum Heriricus et Alphere reges inter se dederant, pueros quod consociarent, cum primum tempus nubendi venerit illis. hic ubi cognovit gentes has esse domatas, coeperat ingenti cordis trepidare pavore, nec iam spes fuerat saevis defendier armis. „quid cessemus", ait, „si bella movere nequimus? 14

meffen fônnen, tjaf Sem © r ä n g e n ber Rumien nacfigege6en. 2Benn bíe (o taten,

wie fönnen mir uñé ba mit ben Jpunncn in einen ffampf

einlaffen unb unfere teure i j e i m a i míÉ 2BaffengeWaIí Derf eibigen? (Sä ifl beffer, wir frfjliejjen mii if>nen einen ÍBerírag unb fie nehmen 3¡nd t>on und. 3 φ IjaBe nur eine Xocfyter,

aBer ί φ jaubere η ί φ ί ,

fíe für baa 23afer[anb j u opfern. 2 B i r wollen £euie fenben, bíe bad Sünbnid abfcíjttegert folien." Otjne Î B a f f e n jogen bie ©efanbien at> unb melbeien ben ipunnen, wad ifjnen ifjr Äönig aufgetragen Ijatie. È i e Baten, bad £anb η ί φ ί mefjr gu oerwüflen. S ö n i g 2íffiía empfing fíe freunb[iφ η α φ feiner ©eroofinfyeif unb fagte: „®d ijï mir lieber, einem ÍCüIfe ben gríeben anguBieten aid mit iljm Ärieg j u führen, © e r .Çmnne I)errfif)f lieBer a u f frieÎ>IicÇe2Beife ; nur bie greift er, wenn aud) ungern, mit 2Baf= fen an, bie ( ϊ φ roiberfpenfìig geigen. (Suer Äönig foli nur fjerïommen unb ξ»anbfφIag mit und faufφen. / / JpeΓΓίφ m a φ f e fid) barauff)in a u f unb führte unjäfylige © φ α ζ ε mit fi φ . (Sr fφIoj3 ein 2IBfommen mit ben ípunnen unb üBerliejj iljnen feine Xod)ter

ale! ©eifel. (So 30g biefe in bie Q3erBannung,

bad !6(ΐΙίφ(ίε Äleinob íFjrer © f e r n . 3ìarf)bem ber Übertrag gefφIDffen unb ber 3ind fefïgefeíst w a r , führte Slftila fein .Speer weiter ηαφ 2De(îen. © a m a l e î)ecrfd)te

in

2lquitanien ber Äönig 'iílpfjer; biefer Ijaffe einen ©oljn, namend 233altf)ec, ber im Blütyenben jünglitigdaifet fîanb. S i e Äönige ijer= π φ unb 2I[pf;er Raffen einanber gefφworen, iFire ffinber mifeinan= ber ju berloben, Wenn fie bad Jpeirafdalfer εΓΓείφί Raffen. 3Ild nun 211pljer erfuhr, bafi bie granfen unb Surgunben ( ϊ φ unterworfen i)ätten,

Befiel φ η grofje Jperjendangfl. (Sr f;aife feine Hoffnung, fid)

mit grimmen 2Baffen j u r 2BeIjr fe^en j u fönnen. (Sr fagte bedljalB : „2Bad Bebenien wir und η ο φ lange, roo roir botf) feinen Ärieg führen fönnen? 23urgunb unb bad ^ΓαηΐεηΓβίφ fjaben und ein S e i f p i e l ge= geBen, wie wir ed πιαφβη folien. DüTan wirb und η ί φ ί fφmcφen,

15

exemplum nobis Burgundia, Francia donant. non incusamur, si talibus aequiperamur. legatos mitto foedusque ferire iubebo obsidis inque vicem dilectum porrigo natum

βo

et iam nunc Hunis censum persolvo futurum." sed quid plus remorer ? dictum compleverat actis. tunc Avares gazis onerati denique multis obsidibus sumptis Haganone, Hiltgunde puella nec non Walthario redierunt pectore laeto. A t t i l a Pannonias ingressus et urbe receptus exulibus pueris magnam exhibuit pietatem ac veluti proprios nutrire iubebat alumnos ; virginis et curam reginam mandat habere. ast adolescentes propriis conspectibus ambos

100

semper adesse iubet, sed et artibus imbuit illos praesertimque iocis belli sub tempore habendis. qui simul ingenio crescentes mentis et aevo robore vincebant fortes auimoque sophistas, donee iam cunctos superarent fortiter Hunos. militiae primos tunc Attila fecerat illos, sed haud immerito, quoniam, si quando moveret bella, per insignes isti micuere triumphos ; idcircoque nimis princeps dilexerat ambos. virgo etiam captiva deo praestante supremo reginae vultum placavit et auxit amorem moribus eximiis operumque industria habundans. postremum custos thesauris provida cunctis efficitur modicumque deest, quin regnet et ipsa ; nam quicquid voluit de rebus, fecit et actis. Interea Gibicho defungitur ipseque regno 16

no

wenn m i t eä iljnen gleícfjfun. S e á f j a l b will ί φ ©cfanbfc fd^idEen unb ifynen a u f t r a g e n , ein B ü n b n i ö j u f l i e ß e n . Dlîeinen lieben (Sofjn biete ί φ ben Jpunnen ali ©eifel an, unb |"φοη je§t will ί φ ben funf= (igen

a n fíe j a u l e n . " 2lber w a ö erjdljle ί φ η ο φ t>íel? © e n

ÜBoríen lief? er bie £ a t folgen. OTit © φ ά φ ε η τ ε ί φ belabcn j o g e n bie Ç u n n e n je$t f r o r e n .Sperjená in bie ß c i m a f j u r ü i . 2Xtö ©eifeln n a h m e n (Te .Sjagen, jpilbgunbe unb 2Ba[fljer mit | ί φ .

S C t t í l a f a r n wiebet auf feine 33urg in 'Pannonien jurütE. ©r erroieé ben beiben fremben Ä n a b e n t>ielßiebe unb liejj fie wie eigene (S&Ijne aufgießen. © i e Äönigin b a t er, baé 9 I î ä b φ e n in ifjre Obljuf gu nehmen. 6 r

roünf^te,

bie beiben J ü n g l i n g e i m m e r unter 3Iugen

j u ijaben, unb er lief; fíe in ben Ί B ί f f e n f φ a f f e n , gang befonbere aber in ben ï r ί e g e r ί f φ e π S p i e l e n aushüben, bie ifjren 3 a ! ) r c n angemef» fen ruaren. 3îîit íljrem 2IIter w u φ f e n aud) gugIeiφ if>re geifligen gäl)ig!eifen. (Sie befiegien bie D î e i e n b u r φ ¡f)re Ä ö r p e r i r a f t unb bie ©eteljrien b u ^ bie (Stòrie íí;reá ©eijïee ; f φ I í e f j [ ¡ φ rearen fíe alien Jpunnen roetf überlegen, © a m a φ f e fíe 2ítti[a gu § ü f ) r e r n in feinem ípeer; fíe f a t t e n biefe Íludjeicfinung tr>oí)[ Derbient. © e n n ín jebem ffriege, ben 2íffila f ü h r t e , errangen fíe glängenbe (Siege. Seá= wegen liebte ber ffönig beíbe feljr. 2(ucf) bae gefangene OTäbcfjen f a n b © n a b e t>or ben 3Iugen ber Königin b u r φ ©otted g û g u n g ; fíe e r w a r b i m m e r meljr bie ßiebe ber Äönigin b u r φ ifire f>ert>orragen= benXugenben unb b u r φ ifjren rüljrigengleijs bei ber2lrbeif. ©φΙίε|?= Ι ί φ Derfraute m a n alle @ φ ά § ε iljrer O b l j u t a n ; eä w a r beinahe fo, alé ob fie felbjï fföntgin w ä r e . 21 lied, Wae fíe w ü n f φ í e , í o n n t e fie aud) επτείφεη.

S f n g w ^ e n f t a r b © i b i φ o , unb © u n t r e r folgte ifjm auf bem £Ijro»

17

Guntharius successit et ilico Pannoniorum foedera dissolvit censumque subire negavit. hoc ubi iam primum Hagano cognoverat exul, nocte fugam molitur et ad dominum properavit.

120

Waltharius tamen ad pugnas praecesserat Hunos, et quocumque iret, mox prospera sunt comitata. Ospirin elapsum Haganonem, regia coniunx, attendens domino suggessit talia dicta : „provideat caveatque, precor, sollertia regis, ne vestri imperii labatur forte columna, hoc est, Waltharius vester discedat amicus, in quo magna potestatis vis extitit huius. nam vereor, ne fors fugiens Haganonem imitetur. idcircoque meam perpendite nunc rationem;

130

cum primum veniat, haec illi dicite verba : »servltio in nostro magnos plerumque labores passus eras ideoque scias, quod gratia nostra prae cunctis temet nimium dilexit amicis. quod volo plus factis te quam cognoscere dictis. elige de satrapis nuptam tibi Pannoniarum et non pauperiem propriam perpendere cures, amplificabo quidem valde te rure domique nec quisquam, qui dat sponsam, post facta pudebit.« quod si completis, ilium stabilire potestis." complacuit sermo regi coepitque parari. Waltharius venit. cui princeps talia pandit uxorem suadens sibi ducere; sed tamen ipse iam tum praemeditans, quod post compleverat actis, his instiganti suggestibus obvius infit: „vestra quidem pietas est, quod modici famulatus causam conspicitis. sed quod mea segnia mentis 18

140

ne. (Sofort I&fïe er bad 23ünbnis mif ben jpunnen tinb lehnte ed ab, roeifer ben 3¡nd ju begajjlen. © o b a l b i j a g e n in ber grembe baDon i)òcte, ergriff er in ber 3 ί α φ ί bie gltidjf unb eilte pi feinem S o n i g. 2BaItìf)er jeboi^ jog weifer ben .Spunnen im Ä a m p f e Doran, unb auf allen feinen g a l j r f e n roar er Born ©lüd? begünffigf.

©ie ©ema^Iin bed Äönigd, Ofpirin, ι η α φ ί ε | ϊ φ über j a g e n d gludjf ©ebanfen unb f p r a φ loamenb gu itjrern © ä f f e n : „ S e i n e Älugljeif möge Derfjüfen, - bad iff mein 2Bunfcf) - bag bie erbienf. 3>φ bitte (ϊηφ, I)6rf bie 2Borfe (Sured freuen Síenerd an. ÜBenn ί φ míe η α φ Êurem 2Bíflen ein 2Be¡b näf>me, mürben πιίφ cor allem anberen tue £iebe j u meinem 2Beibe uní» (jäu¿ίίφε S o r g e n in 2ínfpruφ nehmen unb m i φ off batan F)ínbem, ©υφ, meinem Könige, j u bie* nen. 3 φ toare genöfigf, mir ein jpaud ¿u gimmern unb meine ΘφοΙΙε j u bebauen, unb bad fjielfe m i φ ab, Dor (£υφ p i erfφeinen unb meine ffräffe roie bidder bem i j u n n e n r e ^ e j u roibmen. S e n n jeber, ber einmal £iebe unb ein b e l j a g ^ e d Ceben geEojïef fjaf, wirb weniger gern bie ©efafyren eined Ärieged auf |Τφ nehmen. § ü r π ι ί φ gibt cd π ί φ ί ό $ ό ( ΐ Ι ί φ ε « 0 auffärben aid ®υφ jîefd freu j u S í e n j í e n j u fein; bedljalb biffe ί φ ϊ>ίφ, tag η ι ί φ toeiferleben frei Pom ^ ο φ ber (Sfjc. 2Denn bu mir am fpäfen 2íbenb ober miffen in ber 3 ΐ α φ ί η ο φ einen 2Iuffrag erfeílft, fo w i l l ί φ überall I)íngeljen, rool>in bu miφ

furφf[od unb bereitwillig. 3 m S a m p f brauφe

ίφ

bann feine 3 ΐ ΰ ί ( ΐ φ ί auf 233eíb unb Äinber gu nehmen, unb ber ©e= banfe an fíe toirb π ι ί φ π ί φ ί jroingen, meine @ φ π f f e (jeimroärfd j u lenEen ober j u fliegen. S e i beinem Ceben, Itebfier ißafer, unb bei ber linbefiegfljeíf beined 23olEed befφto&re ί φ ί>ίφ, bránge m í φ η ί φ ί roeifer j u r Spofypit."

©te B i f f e 2Ba[ff;ers Perfette ií>re 2Bir=

Eung η ί φ ί . S e r Ä ö n i g gab η α φ unb rebefe tf)m η ί φ ί mel>r ju. (Sr naljm aid (ΊφεΓ an, bafj 2BaIfljer φ π η ί φ ί meljr perlaffen toürbe. Ώπ^η^φεη toar bem Äöntge fíchete ffunbe gefommen, bag ein 23o[f, bad erfl EûrglicÇ» befîegf toorben roar, (ίφ toieber empört íjaffe unb u n D e r j u g ^ einen neuen  r i e g mit ben ipunnen anfangen roollfe. (Sr übertrug 2Ba[fF)er bie Ceifung bed Ärieged. Siefer mujterfe aldbalb, roie ed 2 3 o ^ r i f f roar, bie gefamfe @freίfmaφf unb enf* faφfe ben Dlîuf feiner ffrieger. (Sr ermahnte fte, immer ityrer frühes ren (Siege eingeben! j u fein, unb Ρε^ρΓαφ ifjnen, bie Gmpörer mit

21

promittensque istos solita virtute t y r a n n o s sternere et externis terrorem imponere terris. Nec mora, consurgit sequiturque exercitus orrmis. ecce locum pugnae conspexerat et n u m e r a t a m

ιβο

per latos aciem campos dígessit et agros, iamque infra i a c t u m teli congressus uterque constiterat cuneus. t u n c undique clamor a d a u r a s tollitur, horrendam c o n f u n d u n t classica vocem continuoque h a s t a e volitant hinc indeque densae. f r a x i n u s et cornus l u d u m miscebat in u n u m , fulminis inque m o d u m cuspis vibrata micabat. ac veluti boreae sub tempore nix glomerata spargitur, h a u d aliter saevas lecere sagittas. p o s t r e m u m cunctis utroque ex agmine pilis

190

a b s u m p t i s m a n u s a d mucronem vertitur omnis ; fulmíneos p r o m u n t enses clipeosque revolvunt, concurrunt acies d e m u m pugnamque restaurant, pectoribus p a r t i m r u m p u n t u r pectora equorum sternitur et q u a e d a m pars duro umbone virorum. Waltharius t a m e n in medio f u r i t agmine bello obvia quaeque metens armis ac limite pergens. H u n c ubi conspiciunt hostes t a n t a s dare strages, ac si praesentem m e t u e b a n t cernere m o r t e m , et quemcumque locum seu d e x t r a m sive sinistram W a l t h a r i u s peteret, cuncti m o x terga dederunt et versis scutis laxisque f e r u n t u r babenis. t u n c i m i t a t a ducem gens m a x i m a P a n n o n i a r u m saevior insurgit caedemque audacior auget, deicit obstantes, fugientes proterit, usque d u m caperet plenum belli sub sorte t r i u m p h u m . t u m super occisos r u i t et spoliaverat omnes ; 22

200

gerooFjnfer X a p f e r í e i í n i e b e r j u r i n g e n , unb bie a n b e r e n

frembcn

23öIEer mif g u t r f ) i u n b © φ « & η j u erfüllen. ( S o f o r t £>Γαφ er míf bem g a n j e n j j e e r e a u f . 25alb fai) e t bie © f a t t e beô S ì a m p f e à u n b fleflte fein .Speer a u f ber w e i f e n ©bene in © φ [ a φ f o r b n u n g a u f . S e i b e Speere r ü c f t e n biirrfen

b u r φ bie ß u f t , unb bie X r o m p e f e n Iie0en ifjren ("φΓειίΙίφεη Äriegd= r u f e r t ö n e n . 3ai;l[ofe ßangen flogen f o f o r t I)in= unb Fjerüber. © i e © p e e r e a u ö ^ φ β η = unb Ä i ^ l j o l j trieben ein © p i e l m i f e i n a n b e r , u n b bie gefφrDungenen £ a n j e n roirffen roie juefenbe 23Ii§e. 2Bie ber D^orbroinb ben © φ η ε ε in b í φ f e n g t o i e n Dor (7φ [jerfreibf, ebenfo ¿afylveíd) fφι^>¡rrfen t > e r b e r b ^ e p f e i f e b u r φ bie £ u f t . © φ ϊ ί ε β ί ί φ t o a r e n beibe ipeere m i t ifjren 2 B u r f g e f φ o f f e n j u ©nbe; ba liejjen fie einen 2Iugenblid5 ben © φ ® f î n f e n unb g r i f f e n gum © φ ι υ ε Γ ί . © i e Sogen

eä a u s ber © φ β ^ ε , R e i f e n ben © φ ®

roieber

empor, unb

b a n n f i ü r j t e n fíe a u f e i n a n b e r toá. S e r Ä a m p f b e g a n n Don n e u e m . .Spier jìiejj ein J ) f e r b m i t feinem 2 3 r u j H o r b bie 23rufi eines a n b e t e n 5>ferbeä ein, unb b o r t rourbe ein Ä r i e g e r m i t bem I j a r f e n © φ ® = b u i e ! e r f φ l a g e π . ZBalfijer f i ü r m f e i n m i t t e n bes

ffampfgefümmela

e i n h e r ; er m ä f i f e m i t feinem ©φη>εΓίε alles nieber, roaö fidfj i t j m entgegenfiellte, u n b b a l j n f e | 7 φ fo einen 2 B e g b u r φ bie i t ä m p f e r i b e n . 2IIs bie J e i n b e faljen, » i e er in iljren 3ieiljen roûtete, roar es if>nen, a l e f φ a u f e π fíe ben l e i b h a f t i g e n X o b . Ü b e r a l l , toof;ín er d o t b r a n g , ob η α φ t e φ f s ober η α φ ©ie

roarfen

ben © φ ®

l i n ï s , e r g r i f f e n atle f φ n e ^ bie ¡ ξ ^ φ ί .

a u f ben h ü l f e n unb f p r e n g t e n m i t t>er=

I j ä n g f e n 3 ö g e l n b a p o n . Ö a ö g e w a l t i g e ipeer ber H u n n e n fucfyte e s feinem g ü f j r e r gteicfjjufun ; es b r a n g jefft η ο φ

roütenber

Dor u n b

trieb b a s © e m e ^ e l η ο φ ä r g e r . (Sö t ö t e t e alles, roas if>m in ben 2 B e g Earn, u n b bie glieljenben m a φ f e es nieber. © φ ΐ ί ε ^ ΐ ί φ e r r a n g e n bie .Spunnen i m 3Iuf unb 2lb beS Ä a m p f e S einen DÖUigen © i e g ü b e r iljre geinbe.

f i ü r j f e n fíe fi φ a u f bie © e f a l l e n e n unb r a u b t e n fíe alle 23

e t t a n d e m ductor recavo v o c a t a g m í n a cornu a c primus f r o n t e m f e s t a c u m fronde r e v i n x i t vi etri ci lauro cingens sua t e m p o r a vulgo,

210

post hunc signiferi, sequitur quos c e t e r a pubes. iamque triumphali redierunt stemmate compti e t p a t r i a m ingressi propria se quisque l o c a v i t sede, sed a d solium m o x W a l t h a r i u s propera v i t . E c c e p a l a t i n i decurrunt arce m i n i s t r i illius a s p e c t u hilares e q u i t e m q u e t e n e b a n t , donec vir sella descenderet inclitus a l t a , si bene res v e r g a n t , t u m d e m u m forte r e q u i r u n t . ille aliquid m o d i c u m n a r r a n s i n t r a v e r a t a u l a m — lassus e n i m f u e r a t — regisque cubile p e t e b a t .

220

illic H i l t g u n d e m s o l a m offendit residentem, cui post a m p l e x u s a t q u e oscula dulcia d i x i t : „ocius hue p o t u m f e r t o , quia fessus a n h e l o . " illa mero t a l l u m c o m p l e v i t m o x p r e t i o s u m porrexitque viro, qui signans a c c i p i e b a t virgineamque m a n u m propria c o n s t r i n x i t . a t illa a s t í t i t e t v u l t u m reticene i n t e n d i t herilem, W a l t h a r i u s q u e b i b e n s v a c u u m v a s reddidit olii ; a m b o e t e n i m n o r a n t de se sponsalia f a c t a , p r o v o c a t e t t a l i c a r a m sermone puellam : „ e x i l i u m pariter p a t i m u r i a m t e m p o r e t a n t o non ignorantes, quid nostri forte p a r e n t e s inter se n o s t r a de re fecere f u t u r a , q u a m n e diu t a c i t o premimus h a e c ipsa p a l a t o ? " virgo per h y r o n i a m meditane h o c dicere sponsum p a u l u m c o n t i c u i t , sed postea t a l i a reddit : „ q u i d lingua simulas, quod a b imo pectore d a m n a s , oreque persuades, t o t o quod corde r e f u t a s ,

24

230

Xreibarbeif

auf

einem (SolbFrug

C r o a r e n b e m

größten

beö (i.—8. ¡ijaljrÇ).

π·

auö bem

fog.

©plbfunb fiiboffmropäifd>ei' «Çerfunfi, ber in

Dîagi; ßjenf DTiiHoö (Ungarn) juiage Eam.

im Äunftijiftor. OTiufeum in

Zöien. 23gl. Oîiegi, e p ä f r ö m . Äunfiinbuffrie, XafA fü^rí ber Díeiíer einen ©efaiigenen

X X X I I . Oîïif

ber Cinfen

ani (2d;opfe; baneben baumeíf ber abge=

fd>niííene JCopf eines (Srfd)íagenen.

( S e r m o n i ("φ e r 3 î e i f e r

ï>er

SölHerloanSeruitg

ì ì o n einem (SrabbenEmuI in .fcorniwufen um 700 11. Οφι\, jeçt im Cmibconmfeum ( ί ϋ Γ » 0 Γ β ί ί φ ί φ Κ in-tjallen. e . S e r Jîeiter irägt MuribfiMb, ©dilrert unb [ande jpatfentanje; bao miianberartifle ©chlangenmuffer ¡lile nie ©innbilb ber grbe.

auü, bis 2BaItI)cr fíe bucdj einen ipornruf herbeirief. 3IId erfter umirängfe et c o r ben 2íugen feiner fîegreitfjen Ärieger feine © f i r n mit fefllid^em £orbeer; ηαφ iljm fdfjmüiffen (ίφ eBenfo bie Sat>nen* fräger unb bann bie übrigen Ärieger. (So jogen fíe lorBeerge* fdjmüdii Ijeim, unb als fíe in bie j j e i m a f Jamen, Begab (7φ jeber ηαφ feinem ÏBofmfîii. 2Ba[fIjer je&ocf) eilte alsBalb in bie £>of= bürg. D a liefen bie Diener bei Ä ö n i g ö Don ber 23urg IjeraB. @ie freuten fitfy feF»r, ale fie ben berühmten Dletfen roieberfaljen, unb hielten if>m baa

Bis er auá bem ©äffet gejíiegen roar. D a n n erft

fragten fíe iFjn, oB ber gelbjug günfiig Verlaufen roäre. ÜBaltfjer aber erjäfjlte feljr roenig - er roar fef>r mübe - Betrat bann bie 33urg unb (ud)te ijats ©επιαφ beä i î ô n i g ë auf. S o r t fanb er .Spilígunbe fifsen, gang allein; er umarmte fíe, fü(jte fíe ( ^ ¿ Ι ί φ unb fagfe gu tí)r : „23ring m i r fφneU efroaef gu frinEen, benn ί φ ο ε ^ φ η ΐ ΰ φ ί ε , " jjilfgunbe füllte f o g t e ^ einen ïoffBaren Secfier mit 2Bein unb κ ί φ f e iljn bem gelben. 0 e r ηΐαφίε baö 3 ε ' Φ ε π

^reugeá üBer

itjn, nai>m φ π unb fafjfe .Spilfgunbe an ber i j a n b . Diefe BlieB fφroei» genb flehen unb fai) iljrem guEünffigen Jperrn unb ©eBiefer er« marfungctBotl inö 2Iuge - Beibe wußten, 6a(5 fíe mifeinanber oerfuBt waren. 2BaItf)er tran? ben 'Setzet leer unb τείφίε if>n jpilfgunbe gurüdE; bann ΓρΓαφ er gu bem geiieBfen

,,@φοη lange

erfragen mir Beibe in gleít^et 2Beife bag Coá ber 23erBannung unb roiffen b t ^ genau, roas unfere S I f e r n ü&er unfere ^ u i u n f f mit» einanber auäQtmatfyt Ijaben. 233ie lange wollen w i r bies η ο φ (ΙίΠ* fφroeígcnb mit und ijerumfragen?" S i e 3 u n 9 f t a u glaubte, if»r ÍBerlobfer treibe feinen ©poff mit iF>r ; fíe fφwíeg eine 2Beite unb bann erwiberfe fíe: „ 2 B a r u m fprίφ(î bu 2Borfe, bie bir η ί φ ί auö bem bergen fommen, unb roarum fucf>ft bu mir D i n g e eingureben, t>on benen bein Snnereé má)t¿ roiffen roill? D u tufi j a fo, aU wäre eä für &ίφ eine (2φαηί>(?, ein 37ΐαΐ)φ?η roie m i φ aid © a f f i n Ijeimgu» 3

25

sit veluti t a l e m pudor ingens ducere n u p t a m ? " vir sapiens contra respondit et intulit i s t a :

240

„absit quod memoras! dextrorsum porrige sensum! noris me nihilum simulata mente locutum nec quicquam nebulae vel falsi interfore crede, nullus adest nobis cxccptis n a m q u e duobus. si nossem t e m e t mihi p r o m p t a m impendere m e n t e m a t q u e fidem votis servare per omnia cautis, pandere cuncta t i b i cordis mysteria vellem." T a n d e m virgo viri genibus c u r v a t a p r o f a t u r : „ a d quaecumque vocas, m i domne, sequar studiose nec quicquam placitis malim praeponere iussis."

250

ille dehinc: „piget exilii me denique nostri et patriae fines reminiscor saepe relictos; idcircoque f u g a m cupio celerare latentem, quod i a m praemultis potuissem forte diebus, si non Hiltgundem solam remanere dolerem." addidit has imo virguncula corde loquelas : „ v e s t r u m velie meum, solis his aestuo rebus, praecipiat dominus, seu dextera si ve sinistra eius amore p a t i t o t o sum pectore praesto." W a l t h a r i u s t a n d e m sic virginis inquit in aurem : „publica custodem rebus t e nempe potestas fecerat, idcirco memor haec mea verba n o t a t o , inprimis galeam regis t u n i c a m q u e — trilicem assero loricam f a b r o r u m insigne f e r e n t e m — diripe, bina dehinc mediocria scrinia tolle, his armillarum t a n t u m da P a n n o n i c a r u m , donee vix u n u m releves a d pectoris i m u m . inde quater b i n u m mihi fac de more c o t u r n u m t a n t u n d e m q u e tibi p a t r a n s imponito vasis; 26

2βο

führen." S l u g gab tf>r 2Ba[íf>et: foígenbed jut 2ínftt>orf: „2üad bu ba ("pcíd^ft, ffî nicFif roaljr. 23er(ielj ηπφ Γεφf ! 2Bíffe, bajj ¡ φ η ί φ ί get)euφelf Ijabe ! ©laube míe nur, ed íjí Eein £ r u g unb feine galfφ= fyeit in meinen 2Borfen! @d íjí niemanb i)ier; reír beíbe fínb allein. 2Benn ί φ toügfe, bafí bu mit geneigt bift unb bag ί φ bir meine rI>DIjlburφbaφfeπ "Pläne ganj unb gar anDerfrauen Eann, fo würbe ί φ bir alle ©eljeimniffe meined .Sperrend offenbaren."

0 a umElammerfe bad 3 3 ^ φ ε η feine Änie unb ("ρΓαφ: „DTiein § e r r unb ©ebiefer, ί φ roill bir in allem geljo^en, road bu Don mir Perlangfl. OTütfjfö foli mir lieber fein aid beinen 2lnorbnungen gu folgen." S a r a u f fagfe 2BaIfF)er: „llnfere 23erbannung erfüKf m i φ fφon lange míf ÍBerbrufj, unb oft benEe ί φ an bie .Speimaf, bie mir Derlaffen mugfen. Sedljalb Ijabe ί φ ben 2Βηη|"φ, balb Ijeírn= Ιίφ cine fflucfyt índ 2BerE ju fe^en. 3 φ fyäffe fφon Dor langer 3eíf fliegen Eönnen, roenn ed mir η ί φ ί leib getan fiätfe, bag bu bann gurüáblíebejl." S a d Dlîâgbelein anfroorfefe auá fieffiem .Sperjen: „233ad bu ttúlljí, mill ί φ αηφ. 3 φ tenne fein anbered Verlangen. 23efïef)I nur, mein iperr unb ©ebiefer; ί φ bin Don bergen bereif, ©lüdE ober l l n g l ü i bir juliebe j u erfragen." S a raunte 2BaIfIjcr bem 3Ιίί^φεη índ £>I>r: „ S e r iïônig l>af iiá> gut Jpüferín bed Qunnenfcfyafyeä eingefe^f; í a r u m merE auf unb Dergíf ηίφί, road ί φ bir fage! î î i m i n Dor allem ben jpelm unb Ranger bed jîônigd - ί φ meine ben, ber aud breífaφem Sral)f geroirEf ifi unb ber bad 3είφεη ber (5φmíebe frägf. 5 c r n c r

i t p e ' rnäpig groge

S e r e i n e unb fue fooiel [)unπίfφe 2írmfpangen l)inein, bag bu fíe nur míf Dïîûlje bid in Bruftyöfje Ijeben Eannft. S a n n lag mir Dier maφeπ, roie man fíe g e r o ö l m ^ frägf, unb birebenfo» Diele unb lege (le alle obenauf in bie ©φΓεί^, bie b a b u ^ roofil bid obenhin Doli fein »erben. 2lugerbem befielle bir bei ben ©φπιίaffen D H ü l j e , o o n ben t>etfφίebenen © p e i f e n gu Sofien ; w ü r b e n bie e i n e n a b g e r ä u m t , b r a φ f e m a n f φ D Π w i e b e r a n b e t e Ijerein. © e r © u f f o o n Ϊ 6 | ΐ 1 ί φ ε ι η "Jpunfd) e r f ü l l t e bie £ u f f . J ï u r g o l b e n e © φ ü f f e [ π f t a n b e n a u f b e m

29

aurea bissina tantum stant gausape vasa

300

et pigmentatus cráteres Bacchus adornat. illicit ad haustum species dulcedoque potus, Waltharius cunctos ad vinum hortatur et escam. Postquam epulis depulsa fames sublataque mensa, heros iam dictus dominum laetanter adorsus inquit ,,in hoc, rogito, clarescat gratia vestra, ut vos inprimis, reliquos tunc laetificetis." et simul in verbo nappam dedit arte peractam ordine sculpturae referentem gesta priorum. quam rex accipiens haustu vacuaverat uno

3io

confestimque iubet reliquos imitarier omnes. ocius accurrunt pincernae moxque recurrunt, pocula piena dabant et inania suscipiebant, hospitis ac regis certant hortatibus omnes. ebrietas fervens tota dominatur in aula, balbutit madido facundia fusa palato, heroas validos plantis titubare videres. taliter in seram produxit Bacchica noctem muñera Waltharius retrahitque redire volentes, donec vi potus pressi somnoque gravati

320

passim porticibus sternunter humo tenus omnes. et licet ignicremis vellet dare moenia flammis, nullus, qui causam potuisset scire, remansit. tandem dilectam vocat ad semet mulierem praecipiens causas citius deferre paratas, ipseque de stabulis victorem duxit equorum, ob virtutem quem vocitaverat ille Leonem. stat sonipes ac frena ferox spumantia mandit. hunc postquam phaleris solito circumdedit, ecce scrinia piena gazae lateri suspendit utrique 30

330

weifjieinenen Xifd)tuá), Cíe Sift·6

uní) würdiger 2Bein füllte bie 3IÍ¡fcf)Erüge.

Ser füfje ©efφmαcï! beá 2Seineá Deríodifen j u m

£rinEen, unb 2Baltf)er ermunterte jebcn, [ ϊ φ a n ©peife unb X r a n í ¡u laben. 2lld alie itjcen j u n g e t gefíillf Raffen uni» bie Xífctje aCgeräumt w a r e n , f p r a φ öet S e l b fröfjEicF) gu feinem Äönig : „(Srjeigf uñé ba* b ^ t φ (Sure ipulb, bafj 3 l j r mit bem f r í f φ = f r σ ( j [ í φ e n ÍErinEen ben 2tnfang η ι α φ ί ; bann Werben α ι ι φ bie anberen j u %ed)cn Beginnen." 3Iïit biefen 2Borten Γείφίε er ii>m ben EunffooU Pervierten 25etfyer, auf bem bie S a f e n feiner 23orfaf>ren in S i l b e r n bargefteflf w a r e n . 0 e r Äönig n a t j m φ η unb i r a n í ifjn in einem 3 U 9 C

bann for»

berte er foforf alle anberen a u f , ed il)m g l e ^ j u f u n . © φ η ε Ι Ι eilten bie ©φεηΕβη ïjin unb I>er; fíe τ ε ί φ ί ε η bie 23εφεΓ Doll f)in unb na(j= men fíe leer wieber in S m p f a n g . 2íuf ®efjei|3 bed ©afígeberd unb bed Äönigd i r a n i e n alle mifeinanber u m bie 2X3effe. © φ w e r e £ r u n * Eenfjeif j j e r ^ t e in bem gangen © a a l e ; n u r lallenb ï a m e n bie 2 B o r f e aud ber f e u φ f e n ffefjle, unb m a n Eonnfe m a n φ e n » a i e r e n g e l b e n roanien

feiten. 23id tief in bie 3 ί α φ ί jog 2BaIfIjet basi g e j î í)in unb

íjíelf alie bie gurücf, bie íjeímgeíjen wollten. © φ ΐ ί ε ^ ΐ ί φ lagen fie alie bon £ r u n ? unb © φ ΐ a f ü b e r w ä l t i g t in ben © ä n g e n a m S o b e n , jpätte 2BaIfIjer jeÇf lobernbed g e u e r a n ben ^ a l a j î gelegt, n i e m a n b Ijäffe ed mef>r roafjrneljmen Eönnen. 3>e|f rief er bag geliebte 3îîâb= φ β η j u )7φ unb Ijiejj fíe fφneII bie längfi bereif geseilten © α φ ε η Ijerbeibringen. 6 r felbft f ü h r t e aud bem © f a l l e b a i befle Ì3ferb, bad er wegen feiner [jerDorragenben(£ígenfφaffen „ ß ö w e " genannt I)aff e. ®d (îampffe mit ben í j u f e n unb bijj » i l b f φ ä u m e n b in bie 3 ü g e l . 2BaIfijer

legte

ifym bad bamald

gebrâuφIíφe 3 a u m g e u g

um;

bann Ijängte er bie mit © φ ά ^ ε η gefüllten © φ κ ί η β auf feine beiben ©eifen unb f ü g t e f ü r ben langen 2Beg η ο φ einige ßebendmittel Ijínju. D i e Ijerabljängenben 3 ü g e l g a &

3 ϊ ΐ ί ^ φ β η in bie

3 ΐ ε φ ί β . @r felbfl j o g , wie ed Dîeiïcn tun, einen g a n g e r a n unb fefjte

31

atque iteri longo modicella cibaria ponit loraque virgineae mandat fluitantia dextrae. ipseque lorica vestitus more gigantis imposuit capiti rubras cum casside cristas ingentesque ocreis suras complectitur aureis et laevum femur ancipiti praecinxerat ense atque alio dextrum pro ritu Pannoniarum; is tamen ex una tantum dat vulnera parte, tunc hastam dextra rapiens clipeumque sinistra coeperat invisa trepidus decedere terra.

340

femina duxit equum nonnulla talenta gerentem in manibusque simili virgam tenet ipsa colurnam, in qua piscator hamum transponit in undam, ut cupiens pastum piscis deglutiat hamum. namque gravatus erat vir maximus undique telis suspectamque habuit cuncto sibi tempore pugnam. omni nocte quidem properabant currere; sed cum prima rubens terris ostendit lumina Phoebus, in sii vis latitare student et opaca requirunt sollicitatque metus vel per loca tuta fatigans.

350

in tantumque timor muliebria pectora pulsat, horreat ut cunctos aurae ventique susurros formidans volucres collisos sive racemos, hinc odium exilii patriaeque amor incubât inde ; vicis diffugiunt, speciosa novalia linquunt montibus intonsis cursus ambage recurvos sectantes; trémulos variant per devia gressus. Ast urbis populus somno vino que solutus ad medium lucis siluit recubando sequentis. sed postquam surgunt, ductorem quique requirunt, ut grates reddant ac festa laude salutent. 32

360

fîcfj einen ,£elm mit rofem fyelmbufd) auf; feine fräffigen 2Daben umfcfjfofj er mit Β ε ί ^ φ ί ε η ε η aud ©olb. 2In Sie Iinîe (Seife gürtete er (Τφ ein jroeifd^net&igeä ©φη?εΓf unb an bie ίΚεφfe ein anbered, roie es bie Hunnen führten, bad nur auf einer (Seife fφπiff. © a n n ergriff er mit ber ίΚεφίεη bie £anje unb mit ber ßinien ben © φ ® . (So Oerliefj er mit bem 3 Ι ΐ ί ^ φ ε η in banger ©orge um bag ©elingen ber

bad eerfjafjfe £anb. ©ad 3Ιΐα&φεπ führte bad Dîop, bad

ηιαηφε ftofîbarEeif mit )7φ trug, unb ^ielf gteic^jeitig eine SpafeU rufe in ben .Çrânben; biefer bebienf fìd) ber ffifcfyer, um bie 2Ingel ind 233affer ju tauchen, bamif ber ¡ξ'ΓΦ- 9 ' c r ' 9

ηα

Φ

Äöber, ben

31ngelf)afen ο ε ^ φ ΐ η ΐ ε . 2Baif^er bagegen trug fφtt>er an feinen USaffen unb fyietf {ίφ jeberjeif bed Äampfed gereârfig. Die gange ίΠαφί eilten fie auf offener ©frajje baf>in; aber aid bie aufgeljenbe S o n n e ífjrc erfíen © f r a i l e n auf bie (Erbe fanbfe, fud>ten fíe bad 23albedbun?el auf unb festen i>ier ifjre rafllofe ^ " Φ * f o t í · ©elbfi b u r φ Orte, reo fie fídfj (ΤφβΓ füllen fonnten, jagte fíe bie ¡ξυΓφί. © o ângfllicÇ» fdfjlug bad íperj bed Ο ί ^ φ ε η ά , bag ed bei jebemCuffc t;auφ unb bei jebem 2Binb|Îofj jufammenfufjr unb t>or bem 2Iuffliegen ber 236gel unb dor bem 3 ^ α π » π 6 ^ φ ^ ε η ber 3 r o eige er= f φ r a f . S i e fφred?[ίφε Srinnerung an bie Q3erbannung unb bie Siebe j u t φείιηαί trieben fie reeifer. ©ie ίοίφεη ben ©örfern aud unb mieben bad freie gelï> ; auf Umwegen flogen fíe über

biffytbtmalMe

Berge unb fφritten gagenb balb Iangfam, balb fφπeHer auf unge» batjnfen φ fa ben t>orreârfd.

S e i ben § u n n e n in ber S u r g bagegen roar ed fofenftiü; fíe fφlίefen, Pon 2Βείη unb 3Iíübíg?eif überroäifigf, bid gum OTiffag bed ηάφ(ΐεη Zagte.

3ÍId fíe (ίφ erhoben, ^ φ ί ε η fíe 2Ba[fljer, um

ií)m mit 333orfen bed ßobed für feine ®a(îfreunbfφaff ju ban?en.

33

Attila nempe m a n u c a p u t a m p l e x a t u s u t r a q u e egreditur t h a l a m o rex W a l t h a r i u m q u e dolendo advocat, u t proprium quereretur forte dolorem, respondent ípsi se non potuisse ministri invenisse virum, sed princeps sperat eundem hactenus in somno t e n t u m recubare quietum occultumque locum sibi delegisse sopori. Ospirin H i l t g u n d e m p o s t q u a m cognovit abesse nec iuxta morem vestes deferre suetum,

370

tristior immensis satrapae clamori bus inquit : „0 detestandas, quas heri sumpsimus, escás I o vinum, quod P a n n o n i a s destruxerat omnes ! quod domino regi i a m d u d u m praescia dixi, a p p r o b a t iste dies, quem nos superare nequimus. en hodie imperii vestri cecidisse columnam noscitur, en robur procul i vit et Ínclita virtus; Waltharius, lux Pannoniae, discesserat inde, Hiltgundem quoque m i caram deduxit a l u m n a m . " I a m princeps nimia succenditur efferus ira,

380

m u t a n t laetitiam maerentia corda priorem. ex humeris t r a b e a m discindit a d infima t o t a m et nunc hue a n i m u m celerem, nunc dividit illuc. ac velut Aeolicis t u r b a t u r arena procellis, sic intestinis rex f l u c t u â t undique curis et varium pectus vario simul ore i m i t a t u s prodidit exterius, quiequid toleraverat intus, iraque sermonem permisit promere nullum, ipso quippe die p o t u m fastidit e t escam nec placidam membris potuit dare cura quietem. n a m q u e ubi nox rebus iam dempserat a t r a colores, decidit in lectum, v e r u m nec lumina clausit 84

390

2íurf) Sóníg 2Ittita Eam aud feinem ©emacfj ; er fyielf fírfj mit Bei« ben Jpanben ben .ftopf. On feinem jiaÇenjammec rief er παφ 233alíf)er, bem er fein £eib Hagen roollfe. S i e S i e n e r inbeffen meU befen iljm, baß fie 2Ba!f[;er ηίφί Raffen fïnben fônnen; boφ 2lftila F)offfe, baß 2DattIjer η ο φ irgenbtoo in tiefem © φ ί υ η ι η ι ε Γ läge unb einen Verborgenen f l a t } gum © φ t a f e n

aufgeft^f

fjäife. 21[e

Ofpirin entbeite, baß ípílfgunbe ηίφί ba war unb ίF>r αηφ ηίφί roie g e m ö l j n l ^ bie ©etfänber gebraφf Ijatte, jammerte fíe feljr unb fpraφ traurig jum Äönige: „ O roie btmünfd)t Dîîaijl unb η ο φ Díelme^r bad

3εΦ3εΙa9e>

ί φ baá gejîrige φηηηεηΓείφε

fφtt)eren ( ^ a b e n gugefügt Fjat ! 223ad ί φ bir fφon längff t>orauá= gefagt Ijabe, í(í Ijeute eingetreten. Sïïiemald roerben mir bied Der* roinben. ípeufe ging bír bie ©tul^e beined ίΚείφεό D e r l o r e n , bad iff ficher; beín fîârffier unb tapferjîer jpelb ífí auf unb bat>on: 2Ba[ff)cr, ber © φ ϋ £ bed ípunnenlanbed, í>at uñé D e r l a f f e n unb Fjat αυφ meine geliebte Ρ ί ^ ε ί ο φ ί ε Γ ípílfgunbe mit (Ιφ genommen."

S a erfaßte ben Äönig ein grimmiger 3orn, unb (ìaft ber bidfjeri= gen ¡ξΓ0ί)ΗφΕείί jog £ r a u e r in aller ipergen. 3XffiIa gerriß ben φηΓ= purmanfel Don oben bid unten unb erroog ^afííg balb biefen, balb jenen ·ρΐαη. Q33íe ber ©anb Pon ben ©türmen bed 2ÍoIud, bed 23e= I j e r ^ e r d ber ¡ZBínbe, aufgewirbelt wirb, fa tpurbe ber ffönig im 3¡nnern t>on feinen (Sorgen Ijin unb F>er geriffen. ©eine »eφfeInbe ©timmung prägte (ίφ in feinen 3Iííenen aud, unb fo tat |7φ äußer* Ιίφ ïunb, » a d in feinem Ünnern Dorging. Q3or lauter 3 o r n ionnfe er fein 2Bort fpreφen. S e n gangen S a g naíjm er toeber ©peife η ο φ ¡Eran? gu (ϊφ, unb fein ffummer ließ φ η feinen ruhigen © φ [ a f fïnben. 2XIö bann bie ίΐΐαφί altee in S u n f e l füllte, fanE er auf fein Cager; boφ er tat fein 2Iuge gu. 23alb roarf er fi φ auf bie linfe, balb auf bie « φ t e ©eite, unb Don 3eit ju $eit

35

fuf>r er auf, aid wäre

nunc l a t u s in d e x t r u m f u l t u s nunc inque sinistrum et veluti iaculo pectus transfixus acuto palpitat a t q u e c a p u t hue et mox i a c t i t a t illuc et modo subrectus fulcro consederat amens. nec i u v a t hoc, d e m u m surgens discurrit in urbe a t q u e t h o r u m veniens simul a t t i g i t a t q u e reliquit. taliter insomnem consumpserat Attila noctem. a t profugi comités per amica silentia euntes

400

suspectam properant post terga relinquere t e r r a m . Vix tarnen erupit eras, rex patribusque vocatis d i x e r a t : ,,0 si quis mihi W a l t h a r i u m fugientem a f f e r a t evinctum ceu n e q u a m forte liciscam 1 hunc ego mox auro vestirem saepe recocto et tellure quidem s t a n t e m hinc inde onerarem a t q u e viam penitus clausissem — vivo — talentis." sed nullus f u i t in t a n t a regione t y r a n n u s vel dux sive comes seu miles sive minister, qui, quamvis cuperet proprias ostendere vires

410

ac virtute sua laudem captare perennem ambiretque simul gazam infarcire cruminis, W a l t h a r i u m t a m e n i r a t u m praesumpserit armis insequier strictoque virum mucrone videre. nota equidem virtus, experti s u n t quoque, q u a n t a s incolumis dederit strages sine vulnere victor, nec potis est ullum rex persuadere virorum, qui promissa velit hac condicione talenta. W a l t h a r i u s fugiens, u t dixi, noctibus ivit a t q u e die saltus a r b u s t a q u e densa requirens a r t e accersitas pariter capit a r t e volucres nunc fallens visco, nunc fisso denique ligno. 36

420

if»m bie S r u f î Don ber ©piífe eineé ÜBurffpiefjeá b u ^ b o f y r t . © e i n j p a u p i w a r f et balb fyierf)in, balb bortf)in, unb bann richtete er fïcf) roieber jïeit auf feinem Eager a u f , míe pon © i n n e n .

Ijalf aber

olleá ηidfytä, ba (îanb er auf unb lief in ber S u r g u m l j e r ; wenn er toieber a n fein Eager f a m , legte er ("¡φ nieber, aber er er^ob fi φ f o f o r t roieber. © o t>erbraφfe er, oljne j u f φ I a f e π , bie ί Π α φ ί . Oer= » e i l e n eilten 2BaIfIjer unb .Spiltgunbe auf einfamen p f a b e n weiter, u m mcglicfjft fcfyneü bas g e f a l t e t e £ a n b i)infer f / φ j u laffen.

Ä a u m b r a φ ber Dlîorgen an, ba rief 2ittila bie 2lltefien ber •Çmnnen j u f a m m e n unb fptaá)

gu ifjnen: „2Benn m i r b o φ jemanb

ben fliid^figen 2Baln b a m í í bebetfen unb iljm ben 2Beg mit © φ α ^ ε η g ä n j ^ Perfperren, fo w a t j r ί φ lebe." 2Iber Eeín §ür(í, fein ^ e r g o g , fein © r a f , fein (Sbeling unb íeín © i e n j i m a n n in bem weifen ßanbe erfüllte bie S i t t e bee Äönigei. ^ i " 1 1 roünfφfen fíe ade, iljre friege» rifφeπ

§ä[)igfeifcn ju beweifen, b u r φ ifire X a p f e r i e i t u n f f e r b ^ e n

3íuljm j u erwerben unb iljre £ π φ ε η mit © φ ά ^ ε η j u füllen; b o φ t r a u t e ( ϊ φ feiner, I B a l f l j e r mit 2 S a f f e n j u »erfolgen unb bem Sr= g r i m m t e n mit gejüdStem © φ ι p e r t e gegenüberjutreten. © i e Eannten feine X a p f e r f e i t unb wußten α ι ι φ ,

wiepiele er im

^«ίφεη

Ä a m p f e πíebergefφlageπ Ijafte, oljne felbfi perwunbet gu werben. Dftemanben f o n n t e ber Äönig bagu bringen, (Ίφ bie audgefeÇte Se= loijnung unter biefen l l m j l ä n b e n 5U Derbienen.

Ü ö a l f l j e r fe§te, wie ί φ f φ o π gefagt Ijabe, feine ¡ ξ ^ Φ * wäf>renb ber ί Π α φ ^ ί ί f o r t ; a m S a g e aber r a f î e t t e r in ben 2Bälbern unb im Μ φ ί ε η © e b ü f φ . Dîîit ßijl l o í t e er bie 23ögel j u f î φ Ijeran unb fing fie gefφi[ïf mit £eimruten ober im Äloben, einer iöogelfatle, bie

37

ast ubi pervenit, qua ilumina curva fluebant, immittens h a m u m rapuit sub gurgite p r a e d a m atque famis pestem pepulit tolerando laborem. namque fugae t o t o se tempore virginis usu continuit vir Waltharius, laudabilis heros. Ecce quater denos sol circumflexerat orbes, ex quo Pannonica f u e r a t digressus a b urbe, ipso quippe die, n u m e r u m qui clauserat istum, venerat a d fluvium i a m vespere t u m mediante, scilicet a d R h e n u m , qua cursus tendit ad u r b e m nomine W o r m a t i a m regali sede nitentem. illic pro naulo pisces dedit a n t e a captos et mox transpositus graditur properanter anhelus. Orta dies postquam tenebras discusserat a t r a s portitor exsurgens p r a e f a t a m venit in urbem regalique coco, reliquorum quippe magistro, detulerat pisces, quos vir dedit ille viator, hos d u m pígmentis condisset et apposuisset regi Gunthario, miratus f a t u r a b alto : „istius ergo modi pisces mihi Francia n u m q u a m ostendit; reor externis a finibus illos. die mihi quantocius: cuias homo detulit illos?" ipseque respondens narrat, quod n a u t a dedisset. accersire hominem princeps praecepit eundem et, cum venisset, de re quaesitus eadem talia dieta dedit causamque ex ordine p a n d i t : „vespere praeterito residebam litore R h e n i conspexique viatorem propere venientem et veluti pugnae certum per membra paratura, aere etenim penitus fuerat, rex inclite, cinctus gesserai et scutum gradiens hastamque coruscam. namque viro forti similis f u i t , et licet ingens asportaret onus, gressum t a m e n extulit acrem. hunc incredibilis formae decorata nitore assequitur calcemque terit iam calce puella. Ipsaque robustum rexit per lora caballum 38

430

440

450

aud einem gefpaltenen ipolge befianb. 2Benn er aber a n glüffe f a m , bie in gerounbenem £ a u f e ba^infloffen, w a r f er i>ie 2IngeI aud unb fing eineDÎÏenge 5'ΓΦ Ε ·

EC

f " n e r © e f ä ^ r t i n t>om

j u n g e r cerft^onf, weil er emfig beim ÍDogelfang unì) beim §:ί|"φεη roar. S i e (Sonne roar gum t>iergig|îen OTale a u f g e g a n g e n , feitbem er bie S u r g im j j u n n e n l a n b e Perlaffen h a t t e . 2In biefem X a g e f a m er bei © n b r u c f j ber Sunfelljeif an ben 3?heín, roo biefer ber gtänjenben Äönigdffabt 233ormd gufliefjt. S o r t b e g a s t e er bad g ä ^ r g e l b in ( ^ φ ε π , bie er t>or^er gefangen hatte. 6 r rourbe übergefeijt unb gog eiligen ( 5 φ π t i e d

roeiíer.

2lld es f)ell rourbe, ftanb ber g ä ^ r m a n n auf unb ging n a d ) 2 B o r m d . S r brarfjfe bie

'i> m

2Banberer gegeben hatte, bem

oberjlen ί ϊ ο φ bets Äönigd. S e r falzte unb roürgte fíe unb f e f t e fíe Äönig © u n t r e r Dor. S i e f e r aber f p r a φ erjîaunf t>on feinem erhh= fen Ee(!ibIiofbcE, T l i e o l .

χ

c a n d i *

^

2 8 a 1 1 [ j a r i u ô s ,Ç> a π í> f φ et philos.

41.

13.

Jîabrb.)

r i f f

erhobenen DïacEen jut Seife breóte uní» flolj feine Seine warf, gab ed einen X o n wie t>on ©olb unb Sielflein. Diefer 2Banberer gab mir aid gäl>rgelb bie

boti ouf bet S a f e l . "

2lld ípagen, ber mií am £ifcf)e fa0, bied I>örfe, rief ec frôljlufjen ^erjend ben ©äjien j u : „Sreuf eud) mit mir über bíefe ί Τ ΐ α φ π φ ί ; mein ©efdfiríe 2Batíf)cr fcíjrf aud bem íjunnenlanbe f;dm." Ä ö n i g ©untrer aber »urbe übermütig, aid er fîdj biefer £ a f f a φ e τεφί bewujjf würbe, unb alle i m ©aale fpenbefen φ ι η jubelnben S e i f a l l , aid er fpracfj : „greuf eurf; mit mir über biefed Güreignid ! 0 ε η @ φ α | , ben © ί Η φ ο cinfl 21ffila, bem Ä o n i g i m fernen Often, gefd^ídEt f)af, fenbeí je§f ber α ϋ π ι ά φ ^ ε ©off in mein £anb jurücf." ©amif fprang er auf unb fiiejj mif bem Sufje ben £ í f φ um. S a n n liejj er fein DÎO0 DorfüI>ren unb ifym ben gefφπί§fen ©afte! auflegen. 2iud feinem ©efolge roäf)lfe er jroölf DTiätmer, t>olI S r a f f unbDIÎuf, bie in Dielen k ä m p f e n erprobt waren. 21ηφ plagen foUf e (Τίφ iljnen juge* fiellen. © ο φ ber roar eingebenî ber £reue, bie iljn mif feinem einffi* gen ©efâF>rfen2DalfIjer oerbanb, unb bemühte fid), ben Ä ö n i g Pon feinem 33or^aben abjubringen. 2lber ber Ä ö n i g beftanb ftarr auf feinem φ ΐ α η unb befahl: „3auberf πίφ£ länger, if)r tapferen7Rän= ner ! 2Bappnef ειιφ ! ©φΰ^ί eud) mit bem C^uppenpanjer ! ©olite 2Öaltf)er fo reicfjc © φ ά | ε aud bem granfenlanbe entführen bürfen?" ©ie wappneten fid) — bed Äcmigd 2Bort jroang fíe baju - unb y>gen aud, begierig, ϊ>ίφ 2Balfl>er j u Soben j u werfen, unb in bem ©tauben, bir wie einem feigen ©efeQen beine ©φά£ε rauben j u Eönnen. S ^ o r bemühte )7φ ípagen immer wieber, ben Ä ö n i g umju= flimmen; boφ biefer wollte η ί φ ί t>on feinem φΐαηε laffen.

3π3>υί|'φεπ fjnffe 2Balt[;er ben 3?fiein Derlaffen unb war an ein 4

41

venerat in saltum iam t u m Vosagum vocitatum. n a m nemus est íngens, spatiosum, lustra ferarum

4 gunbe : „ ß a f j unö biefen © φ [ υ ρ ^ ί η ? ε Ι a u f f u φ e π unb borf ben mü= ben © l i e b e m Dîulje g ö n n e n ! " S e n n feiíbem er a u á bem ^»unnen= lanbe geflogen roar, Ijafíe er nie anberö g e f φ [ a f e n ale a u f ben (3φίΙ£> gefiü^t, unb f a u m Ijaffe er einmal bie 3íugen gefd^Ioffcn. 3 u m erfien 3HaIe [egfe er j e | t bie ß a f t ber 2 B a f f e n ab, bettete fein ^»aupf in ben © φ ο β béô 3Ιίΰ&φεπι3 unb f p r a φ : „ i j i l t g u n b e , fiel) ί>ίφ f o r g f a m u m , unb roenn bu eine f φ r o a r ä e ©taubroolEe a u f z e i g e n fîejjjï, fo maljne m i φ b u r φ leife S e r ü l j r u n g gum 2íuffíeljen. 3Iber α υ φ bann, roenn bu eine grofje © φ α Γ nafjen fieF)ff, rüffele m i φ η ί φ ί , mein liebed Ο ϋ ΐ ί ^ φ ε π , j u jälj a u ö bem © φ ΐ α ^ 2 3 e o b a φ f e f φ a r f bie ©e= genb r i n g s u m ; benn Don F)ier f a n n f i bu beine f i a r e n 2íugen überall» ϊ>ίπ fφtDeίfeπ [äffen." 3 ΐ α φ biefen 2Borfen fφIoj3 er feine ίεηφίεη= ben 3íugen unb geno(j ben erquitfenben © φ ΐ α ^ η α φ bem er (Τίφ f í j o n lange gefefmf fyatte. © o b a l b © u n t r e r i m © a n b e bie © p u r e n ber 2Banberer fai), brüiffe er feinem fφnel[eπ 3 í o f j bie f φ a r f e π © p o t e n in bie g l a n f e unb rief Dolt eitler g r e u b e : ,,3[)r 3ïïannen, beeilí eud) ! 3 e § f

roerbeí

if)r balb ben § Ι ΰ φ ^ ε η eingeholt f j a b e n ! § e u f e enfíommf er unö η ί φ { mef>r. © r roirb u n s feine g e f l o g e n e n © φ ά | ε laffen muffen." ( S o f o r t entgegnete ifjm ber b e r ü h m t e £>agen: „ 3 i u r baö eine fage ί φ bir, t a p f e r e r Ä ö n i g : 2Benn bu 2DaItf)er fo o f t roie ί φ Ijäffeft f ä m p f e n fef»en unb roenn bu erlebt fyâffejî, roie er i m m e r 4*

43

roieber

atque nova totiens, quotiens ego, caede furentem, numquam tam facile spoliandum forte putares. vidi Pannonias acies, cum bella cierent contra aquilonares sive australes regiones; illic Waltharius propria virtute coruscus hostibus invisus, sociis mirandus obibat. quisquís ei congressus erat, mox Tartara vidit. o rex et comités, experto crédité, quantus in clipeum surgat, quo turbine torqueat hastaml" sed cum Guntharius male sana mente gravatus

530

nequaquam flecti posset, castris propiabant. At procul aspiciens Hiltgunt de vertice montis pulvere sublato venientes sensit et ipsum Waltharium placido tactu vigilare monebat. qui caput attollens scrutatur, si quis adiret. eminus illa refert quandam volitare phalangem. ipse oculos tersos somni glaucomate purgane paulatim rígidos ferro vestiverat artus atque gravem rursus parmam collegit et hastam et saliens vacuas ferro transverberat auras

540

et celer ad pugnam telis prolusit amaram. comminus ecce coruscantes mulier videt bastas ac stupefacta nimis :,,Hunos hic' ', inquit,, ,habemus !' ' in terramque cadens effatur talia tristis : „obsecro, mi senior, gladio mea colla secentur, ut, quae non merui pacto thalamo sociari, nullius ulterius patiar consortia carnis." tum iuvenis „cruor innocuus me tinxerit?" inquit, ,,et quo forte modo gladius potis est inimicos sternere, tam fidae si nunc non pàrcit amicae ? 44

550

f i n e n g e i n b η α φ bent anberen erfcfjlug, bu wûrbejî niemald annel>* men, b a f j er fo leidet feinet © φ α ^ ε j u berauben w ä r e . 3 φ fai} bie Q3ölfer bet Jpunnen i m Ä a m p f gegen 23ô[fer beö Dtorbenö unb beö ö f i e n ä ; i m m e r flürmte 2BalfIjer ifjnen íütyn Doran. D i e geinbe fyafcten if>n, feine

ffampfgenoffen

aber bewunberfen feine Äü(jn=

f>eif. 233er il>m i m Ä a m p f e begegnete, fai) balb baes DìeidF» ber Xo= ten. DJTein Äönig unb iljr, meine @efdf>rten, frfjenit m i t © t a u b e n ! ί ϊ φ fenne 2Ba[ff>er genau. Ä r a f t o o I I Ijebf er ben ©φί(ί>, w e n n eg. gum í f a m p f geljf, unb n u r atlju gut f φ w í n g f er bie £ a n j e . " 2ibct © u n t r e r in ί ο π φ ί ε ι η ÜBaljne befangen lief; (ίφ η ί φ ί a b r a t e n , fon» bern riff mit ben 3 t e i e n weifer unb näljerfe fi φ 2BaIfí;erá 2ager= fiätte. ^ i l f g u n b e f φ a u f e aud ber FjoφgeIegeπen gc[fcnfrf)[urf)t in bie ÜBetfe unb e r ï a n n f e a n ber aufjîeigenben (SfaubwolEe, bafî Dîeifer n a g t e n . Dïïif j a r f e r ipanb w e i f e fïe 2Ba[fF)er. © e r ïjob ben Ä o p f unb f r a g t e , ob jemanb Ijerangôge. Jpilfgunbe bejafjfe unb b e r ί φ f e f e , té î â m e eine unb bie £ a n j e unb t)cQfüf»rfe Fjocf)fpnngenb m i t íF>c einige (Ekiproiintje b u r φ bie £ u f f . (So ( l a l l t e er | ΐ φ fφneII f ü r ben bitteren ftampf. D a fai) bad Π ΐ ΐ ά ί φ ο η E a n j e n in ber

aufbliÇcn unb rief beflürjf : „ZBefje

u n í , ba Ijaben w i r bie ipunnen !" (Sie w a r f fid) flagenb j u 25oben unb f p r a φ : „3Itein Jperr unb ©ebieter, ί φ bitte ί>ίφ

fíefyentlícf),

töte η ι ί φ m i t beinem ( E ^ w e r f e ! D a ed mir η ί φ ί t>ergônnf ifi, bein 2Beib j u werben, wie ed beflimmf w a r , foli au φ

ïein anberer

DHann η ι ί φ u m a r m e n . " D a r a u f erwiberfe ber J ü n g l i n g : „(Soll ί φ u r ^ t t l ö i g e d S t u f t>ergief;en? 323ie w i r b benn mein (Etàjwerf J e i n b e töten fonnen, wenn ed fi φ Dormer a n meinem freuen 3Ιΐά&φεη Der* griffen I j a t ? § e r n fei ed mir, beine S i t t e j u erfüllen. § ι ΐ Γ φ ί ε ϊ>ίφ η ί φ ί ! Ê r , ber ι η ί φ off aud m a n φ e r © e f a l j r erreffef íjaf, t>ermag

45

absit, quod rogitas ; mentis depone p a v o r e m ! qui me de variis eduxit saepe periclis, hie valet hie hostes, credo, confundere nostros." haec a i t a t q u e oculos tollens e f f a t u r a d ipsam : „ n o n asBunt Avares hic, sed Franci nebulones, cultores regionis, e t " — en galeam Haganonis aspicit et noscens iniunxit talia ridens : ,,et meus hic socius Hagano, collega veternus." Hoc héros dicto i n t r o í t u m stationis a d i b a t inferius s t a n t i praedïcens sic mulieri

seo

,,hac coram p o r t a v e r b u m modo iacto s u p e r b u m : hinc nullus rediens uxori dicere F r a n c u s praesumet se impune gazae quid tollere t a n t a e !" nec d u m sermonem complevit, h u m o t e n u s ecce corruít et veniam petiit, quia talia dixit, p o s t q u a m surrexít, contemplane cautíus omnes : „ h o r u m , quos video, nullum Haganone remoto suspicio ; n a m q u e ille meos per proelia mores i a m didicit, t e n e t hie e t i a m sat callidus a r t e m . q u a m si forte volente deo intercepero solam,

570

t u n c " , ait,,,ex pugna tibi, H i l t g u n t sponsa, reservor." Ast ubi W a l t h a r í u m tali statione receptum conspexit Hagano, satrapae mox ista superbo suggerit : „o senior, desiste lacessere bello hunc hominem ! pergant primum, qui cuncta requirant et genus et p a t r i a m nomenque locumque relictum; vel si forte p e t a t pacem sine sanguine praebens t h e s a u r u m . per responsum cognoscere homonem possumus, e t si W a l t h a r i u s remoratur ibidem, — est sapiens — forsan vestro concedet honori."

46

580

au φ je§f unfere geínbe j a bernicÇfen. © a r a n glaube ί φ

fefî."

h i e r a u f Γ;ο6 et bíc 2Iugen unb (ρΓαφ : „ S a d finí» ηίφί £>ie Hunnen, fcmbern bíc Seroofjnet: biefed £anbeé Fjíer, bie roinbígen g r a n í e n ! " Uní> aid er Jpagen an feinem jpelm erfannfe, fügíc ec ίαφεηί» ju : „ 0 a ijl ja απφ mein alter Sampfgenoffe .Spagen babei ! "

iTtun fîellte er (7φ απ ben (Singang ber © φ ΐ ι ι φ ί unb rühmte |1φ c o r jpilfgunöe, bie brinnen (îanb: „2In biefem Síngang F;íec fpreφe ί φ ein fioljed ©elübbe aud. Sein g r a n f e foli (ίφ t>or feinem l ö e i b e bamif brüfien iönnen, roenn er f)eimgefef;rt iff, bag er ungejîraff efttiad Bon unferen dielen @ φ α § ε η genommen fyabe." © ο φ faum Ijaffe er audgerebef, ba roarf er )7φ Doli ÎReue pi S o b e n unb bat © o f f um 23erjeif>ung für biefe übermütigen 2Borfe. S a r a u f etfyob er (Ιφ reieber, falj fi φ bie geínbe genauer a n unb fagte: „23or ïeinem non íljnen IjaBe ί φ 2íng(i auger t>or í j a g e n ; benn er tueig, wie ί φ ïâmpfe, unb ifî felBfi in jeber Ä a m p f a r t feF>r Befφíageπ. ©elingf ed mir mit ©offed Jç>ilfe, feine © φ ΐ ί φ ε ju hintertreiben,

bann

Bleibe ί φ bir, meine geliebte 23raut, erhalten."

© o b a l b i j a g e n fai},

mie gut bie ^elfenfd)i\ion, biefen J î î a n n jum ffampf gu reijen ! Srff follie einmal ein S o t e ju iljm reifen unb ifjn ηαφ allem fragen, ηαφ feinem @ e f φ I c φ f , ηαφ feiner ipeimat, feinem 3Tamen unb moljer er Eommf, αηφ b a n a φ , ob er t>ie[[eid^f felber grieben íjaben roítl unb und feinen @ φ α § überlädt, oljne bag 23Iuf barum oergoffen roirb. 2In feiner 2Infn>orf iönnen rcir iljn erfennen. 3 j î ee 233alfi;er, ber bort jieijt, bann gibt er ρίεΚείφί ηαφ, roeil er ben Äönig in Οάιφ fìeljf. S e n n er ifl ilug."

47

Praecipít ire virum cognomine rex Camalonem, ínclita Mettensi quem Francia miserat urbi praefectum, qui dona ferens devenerat ilio anteriore die, q u a m princeps noverat ista. qui d a n s f r e n a volât rapidoque símíllimus euro transcurrit s p a t i u m campi iuvenique propinquat ac sic o b s t a n t e m compellat : ,,dic, homo, quisnam sis a u t unde venís? quo t a n d e m tendere pergis?" heros m a g n a n i m u s respondit t a l i a dicens : „sponte t u a venias a n hue t e miserít ullus,

590

scire velím." Carnaio t u n c reddidit ore superbo : „noris G u n t h a r i u m regem tellure p o t e n t e m me misisse t u a s quaesítum pergere causas." H i s auscultatis suggesserat hoc adolescens : „ignoro penitus, quid opus sit forte viantis scrutari causas, sed promere non dubitamus. W a l t h a r i u s vocor; ex Aquitanis s u m generatus. a genitore meo modicus puer obsidis ergo sum d a t u s a d H u n o s ; ibi víxi nunc que recessi concupiens p a t r i a m dulcemque revisere gentem."

eoo

missus a d haec „tibi i a m dictus per me iubet heros, u t c u m scriniolis equitem des a t q u e puellam. quod si promptus agis, v i t a m concedet et a r t u s . " Waltharius contra fidenter protulit ista : „stultius e f f a t u m me non audisse sophistam arbitror. en memoras, quod princeps nescío vel quis p r o m i t t a t , quod non retinet nec fors retinebít. a n deus est, u t iure m i h i concedere possit v i t a m ? n u m m a n i b u s tetigit ? n u m carcere t r u s i t vel post terga meas torsit per vincula palmas ? 48

βίο

© u n t r e r í)iefj S ú m a l o , ben © r a f e n feet b e r ü h m t e n g r a n í e n f l a b f DlÎeÇ, íjínüberreifen; tiefer roar a m £ a g e , bct>Dr © u n f i j e r t>on 2BaIff)cr gehört fjaffe, atië 3I?eí; mit © j r e n g a b e n f ü r ben Äönig auf bie Ä ö n i g d b u r g g e f o m m e n . Ê r r í í t mit »erhängten

3ügeün

bem fiürmift^en ß f i r o i n b gleich quer über baö gelb j u 2BaIfi>er f)in, ber ifym enigegenfraf, unb rief ίξ)Π a n : , , @ ρ π φ , Dlíann, roer bífi b u ? ZBoíjer Eommjl bu unb roojjínroiHfi b u ? " S e r ^ocfigemuíe Jpelb g a b gur 21nfroorf: „ l i n b ί φ Γηόφίε roíffen, ob bu Don felber Eommfl ober ob b í φ ein anberer f φ ¡ & t . " S a r a u f verfemte

Gatnalo

in (folgern £ o t i e : „2Biffe, í í ó n i g © u n t r e r , ber Jperr beö granEen* lanbeé, fenbeí m i φ . 6 r roifl über Μ φ 23efφeίb

roíffen."

2lte 2BalfIjer bieg Dernaïjm, f a g t e e r : , , ϋ φ rounbere Γηίφ groar feljr barüber, ba|3 m a n ben 2Banberer i)ier η α φ bem 2BoIjer unb 2Bof>in a u é f o r f φ í . Ώ ο ά ) f φ e u e ί φ m í φ η ί φ ί , bir 2IuëEunff gu geben. 3 φ tyeifje 2BaIffjer unb (lamme a u ö Aquitanien. Dîîein 33afer g a b m i φ , aid ί φ η ο φ ein Eteiner Ä n a b e roar, ben jpunnen alé ©eifel. 3 m ipunnenlanbe bin ί φ a u f g e r o a φ f e n , unb nun ïef>re ί φ roíeber Ijeim a u s (Sefynfivfyt η α φ meinem Qjaierlanbe unb η α φ meinem teuren 23olEe." S a r a u f fagte C'amalo : „ Ä ö n i g © u n t r e r , ben ί φ bir f φ o n nannte, gebietet bir b u ^ m ί φ , bein 3to|3 m i t f a m t ben ( 2 φ α £ ε η unb bie J u n g f r a u tyeraudgugeben. S e f o l g f f bu bíefesS @e= bot f o f o r t , fo roirb er bír Ceben unb greifjeíf f φ e π í e n . " 2BaIfí>er g a b ífjm felbjîberoufjf folgenbe 2íntroort: , , 3 ΐ ο φ nie í>6rfe ί φ einen Oerflänbigen DTÎann ί ό π φ ί ε Γ reben, b a s glaube m i r . 253ie f a n n ein g ü r j í , ben ί φ g a r ηίφ£ Eenne, mir efroad anbieten, road et g a r η ί φ ί befï^f unb nie befïÇcn roirb? 3 | ΐ er benn ein © o f f , b a f er mir η α φ feinem ©ufbünEen bad Eeben fφeπEen ober nehmen Eann? S i n ί φ benn in feiner .Spanb? Q a t er m i φ in ben ÄerEer Werfen l a f f e n ? O b e r mir bie Jpánbe auf bem DMcEen binben [äffen?

49

at tarnen ausculta : si me certamine laxat — aspicio, ferratus adest, ad proelia venit — armillas centum de rubro quippe metallo factas transmittam, quo nomen regis honorem." tali responso discesserat ille recepto, principibus narrat, quod protulit atque resumpsit. Tunc Hagano ad regem : , ,porrectam suspice gazam ! hac potis es decorare, pater, tecum comitantes; et modo de pugna palmam revocare memento, ignotus tibi Waltharius et maxima virtus.

620

ut mihi praeterita portendit visio nocte, non, si conserimus, nos prospera cuncta sequentur. visum quippe mihi te colluctarier urso, qui post conflictus longos tibi mordicus unum crus cum poplite ad usque femur decerpserat omne et mox auxilio subeuntem ac tela ferentem me petit atque oculum cum dentibus eruit unum." His animadversis clamat rex ille superbus : „ut video, genitorem imitaris Hagathien ipse, hic quoque perpavidam gelido sub pectore mentem

630

gesserat et multis fastidit proelia verbis." Tunc héros magnam iuste conceperat iram, si tarnen in dominum licitum est irascier ullum. ,,en", ait, „in vestris consistant omnia telis. est in conspectu, quem vultis: dimicet omnis. comminus astatis nec iam timor impedit ullum. eventum videam nec consors sim spoliorum." dixerat et collem petiit mox ipso propinquum descendensque ab equo consedit et aspicit ilio. P o s t haec Guntharius Camaloni praecipit aiens : 640 „perge et thesaurum reddi mihi praecipe totum ! 50

S o φ bieá Pernimm ! 2Denn er míe Sen í t a m p f e r f p a r t , - benn et roill Edmpfen, baá feí)e ί φ , et fleljt in 2Daffen f»íer - fo » í H ί φ iljm fjunbetf gplbgefcfjmiebefe 2Irmfpangen fφ¡^£eπ. 3 φ reíll bur φ fcieö © ε ( φ ε η ί ben Äönig in ifjrrt e ^ t e n . " Dlîif biefer 21nfroort ritt bet © r a f jutüdE unb b e r i e f e © u n t r e r unb ben anbeten 3îct£en übet Diebe unb ©egenrebe. S a riet .imagen © u n t r e r : „¡Tïimm baö angebotene ©olb, mein g ü r f t ! DTÎif iF)in ï a n n f l bu beine DHannen fφmüd?en. 3 ì u r fîeF» a b Pon einem S a m ρ fe ! S u íennfí 2BaItf)er unb feine große ï a p f e t î e i f η ί φ ί . 9Iíir ïûnbefe biefe Ο ΐ α φ ί ein X r a u r n , wenn roit une in einen Ä a m p f eintaffen, w i r b ed und f φ I e φ f ergeben. S e n n ί φ fai) & φ mit einem 23dren f ä m p f e n . 3 1 α φ langem Dîingen biß bit ber 23är ein S e i n m i t f a m t bem ffnie biö a n ben © φ ε η ί β ΐ a b , unb alö ί φ bit mit erhobener £ a n j e beifprang, fiel er ι η ί φ a n unb riß mir 3äF>ne unb ein 3luge a u ö . "

3Ibet ^ o φ m ü f ί g Perljöfjnie bet Ä ö n i g p l a g e n : , , 3 φ fefje, bu gTeic^fï beinem 33afer jpagatljie. 2 Ι ϋ φ et b a r g in feiner fìoljen S t u f i ein ä n g f l ^ e e Jperg unb e n f j o g ( ί φ gern bem Ä a m p f e mit f i e l e n f φ ó n e n ÜBorfen." S a ergriff Jpagen mit 31βφt ein g e w a l t i g e r 3 o r n ~~ wenn m a n feinem Äönig ü b e r h a u p t gürnen b a t f - unb er f a g t e : „2BoIj[an benn! 2Iüeá foli ¡eíjf bon euern 2Baffen a b h ä n g e n . 23or eucf> fîeïjf ber Dlîann, ben íljr ^ φ ί . ^ e b e r Eann mit iljm Eâmpfen ! 31>r |ìef>£ in feiner ÎTÏciIje.

Dorm ffampfe i(î ε η φ fremb. 3 t á j roiíl ju=

feljen, roie bet Ä a m p f audgeíjf, unb í e i n e n X e i í a n ber23eute Ijaben." CTÎaφ bíefen 2Doríen r i t t er f o f o r t η α φ einem nafyen .Spügel unb fîteg bort Pom "Pferbe. (Sr fe^te (Ιφ i n s © r a d unb f φ a u f e hinunter. © u n t r e r t r u g n u n m e h r (Samalo folgenbeö a u f : ,,3íeite f;in j u 233alít)er unb perlange, baß et m i t ben gefamten < δ φ α § ausliefert.

51

quod si cunctetur, — scio t u vir fortis et audax — congredere et bello devictum mox spoliato!" I b a t Mettensis Carnaio metropolitanus, vertice fulva micat cassis, de pectore thorax, et procul acclamane: „heus audis", dixit, ,,amice? regi Francorum totum transmitte metallum, si vis ulterius vitam vel habere salutem!" Conticuit paulum verbo fortissimus heros opperiens propius hostem adventare ferocem. eso ad volitane missus vocem repetiverat istam : „regi Francorum totum transmitte metallum!" t u m iuvenis constane responsum protulit istud : „quid quaeris ? vel quid reddi, importune, coartas ? numquid Gunthario furabar talia regi ? aut mihi pro lucro quicquam donaverat ille, u t merito usuram me cogat solvere t a n t a m ? num pergens ego damna tuli vestrae regioni, u t vel hinc iuste videar spoliarier a te ? si t a n t a m invidiam cunctis gens exhibet ista, ββο u t calcare solum nulli concédât eunti, ecce viam mercor, regi transmitto ducentas armillas. pacem donet modo bella remittens." Haec postquam Carnaio percepii, corde ferino „amplificabis", ait, „donum, dum scrinia pandis. consummare etenim sermones nunc volo cunctos; aut quaesita dabis aut vitam sanguine fundes." sic ait et triplicem clipeum collegit in ulnam et crispans hastile micans vi nititur omni ac iacit. a t iuvenis devitat cautior ictum. hasta volans casso tellurem vulnere mordit. 52

β7ο

3&gerí

et a b e r

-

ίφ

n>eíg, bu

bijî t a p f e r

uni»

!ül>n - ,

fo

f d m p f e m i t iljm uní) n i m m if>m feine © φ α § ε a b , menn i)u ifjn be» |îegt Î>Û|Î!" (Samalo, ber © r u f Don Dlíeíj, r i t t loö. S e c jpelm a u f feinem R a u p t e f u n f e l t e , unb ber 35ruftt)arnifrf) e r g t d n j f e golben.

©φοη

P e n f e r n e rief er 2BaItl>er j u : „ § e b a , m e i n g r e u n b , F>örfi bu π ι ί φ ? Cíefere alle © φ ά ξ ε meinem Ä ö n i g e , bem ^ e r r n ber g r a n f e n , a u « , toenn bu bir bein Eeben unb beine §reiljeif e r h a l t e n

ttúUjí."

2 B a l f f j e r blieb eine 2Beile f t u m m ; er » a r t e t e , b i s ber u n g e f l û m e © e g n e r ndljer I j e r a n g e r i f t e n m a r . S e r ï a m Ijerju unb ivieberljolfe feine 2 B o r t e : „£iefere alie

meinem Ä ö n i g e , bem § e r r n ber

§ r a n ? e n , a u « ! " 2Balfí)er a b e r lieg ( ί φ η ί φ ( ε ί η ( φ ύ φ ί β Μ unb ent= g e g n e t e : , , Ί ΰ α ί roíllft bu t>on m i r , bu a u f b r i n g ^ e r © e f e l l e ? 2 B a S f o r b e r f t bu f o I)erΓifφ? í p a b e ί φ benn Ä ö n i g © u n t r e r etroad ge» ( l o r i e n ? Jpaf er m i r e t w a s j u 2 Β η φ ε Γ ρ ^ ε η gegeben, b a g er m í φ mif ¡ Η β φ ί n ö t i g e n f a n n , iljm f o fjolje 3 i n f e n j u g a l l e n ? í p a b e ϊ φ a u f m e i n e m 2Bege euer £ a n b Perljeert, b a g bu jeÇt bad

ju

Ijaben g l a u b f i , Γπίφ a u s z u r a u b e n ? 2 r i n g t allerbingä euer £ a n b jebem 3 Ι ΐ ε ^ φ β η fooiel .Çtag entgegen, b a g eö ieinem 2 B a n b e r e c gemattet, feinen © r u n b unb S o b e n gu betreten, f o roíIX ί φ m i r ben 2öeg erfaufen.

2 l r m f p a n g e n biete ί φ bem Ä ö n i g ,

roenn er P o m K a m p f e a b l ä g t unb g r i e b e n g i b t . "

2lla G a t n a l o bied Ijörte, f a g t e er g r i m m i g e n ß e r j e n ö : „ ö f f n e n u r erfl bie u ben Ä a m p f fyaben roillfi !" u n b (c^Ieubcrte g [ e í φ ä e i f í g feine ß a n j e a b . S i e f e b r a n g linïd b u r φ Œamalod © φ Μ ,

b u ^ b o í j r f e feine recfjfe Jpanb, bie g e r a b e j u m

© d i m e t t e g r e i f e n rooílfe, u n b Ijeffefe fíe a u f feinen © φ ε η Ε ε Ι fefl. @ φ [ ί ε 0 [ ί φ fui)ν (Te η ο φ in ben 3 i ü í e n bed !Pferbeé. 2Πβ bad !Pferb bie 2 B u n b e f p û r f e , b ä u m i e ed fïtfj in roilbem © φ ι π ε ^ ε a u f u n b Per« fiufyte, ben Sîeifer a b j u r o e r f e n . © a d retire iF>m α η φ gelungen, roenn ber 3 î e i f e r η ί φ ί a m ' P f e r ö e fefigefpíegf geroefen

roäre.

( S a m a l o lieg jefsf ben Θ φ ί ΐ ΐ » fallen, f a ß t e m i t ber ß i n f e n η α φ ber ß a n j e in ber 2 ö u n b e u n b wollte fíe f i e r a u d r e í g e n . 2 ö a l f l ) e r f a í j bad u n b f l ü r m f e f o f o r f ìjerbei. (Sr padEfe ben © e g n e r a m § u g e u n b flieg i f j m bad Θ φ ι υ ε Γ ί bid a n ben © r i f f in ben ß e i b . S a n n 30g er i[>m @ φ » ε Γ ( u n b C a n j e f j e r a u d , u n b Dîog u n b D?eifer f a n f e n

qUid)$eitiq

j u 35oben. •XIö bad S i m o , S a m a l o ä Dieffe, ein © o l j n feined S r u b e r à ,

fai),

- ι η α η φ ε n e n n e n i F; ti α η φ © E a r a m u n b - f e u f j f e er u n b f p r a φ m i t X r ä n e n in ben 2tugen Doti X r a u e r j u ben a n b e t e n : „ S a d , road f)ier g e f φ e f ) e π ijî, geljf Dor a l l e m m i φ a n . 3 ί φ roerbe m e i n e n D f j e i m τ&ά)ΐη

ober ί φ falle aud)."

S i e (Snge bed p i a f f e d e r l a u b t e i m m e r

n u r einem j u i ä m p f e n , u n b f e i n e r f o n n f e f)ier bem a n b e t e n Reifen. 3 u m K a m p f e r i t t © ? a r a m u n b , ber 2Irme, ein bem X o b e ©eroeif)fer. (Sr f φ r o a π g jroei ß a n j e n m i t b r e i t e r Gtifenfpi^e. 2flö er fai), 2BaIfI)er furtfytloë

bag

a u f ber g [ e ί φ e n ©felle f f a n b mie P o r g e r , f p r a φ

er jälpiefmrfdpeni), u n b fein ί ρ ε ί η ^ ^ φ beroegfe fid) f)effίg : „2Iuf roen o e r l ä g t bu ί>ίφ b e n n ? 2 S o r a u f f>offff b u ? 3 φ

Perlange g a r

η ί φ ί mef>r η α φ beinern © φ a t } , u n b ί φ will α υ φ n í φ f d Pon beinern S e f ï f i ; n u r ben £ o b meined O ^ e í m d mill ί φ τ α φ ε π . " Î B a l f f j e r enf= gegnefe b a r a u f : „ 2 B e n n bu m i r beroeifi, b a g ί φ ben

ftampf

begon*

n e n fiabe u n b b a g ί φ efroad g e t a n f>abe, bad ε η φ bad 3 ? ε φ ί g i b t , fo a n m i r j u ijanbetn, fo b u ^ b o t j r e m ί φ f o f o r f m i t beiner ß a n j e . " 2iber er f j a f f e η ο φ η ί φ ί a u d g e f p r D φ e π , b a f φ í e u b e r f e © E a r a m u n b

55

temptarim seu quid merui, quod talia possim iure pati, absque mora tua me trans verberet hasta." nec dum sermonem concluserat, en Scaramundua unum de binis hastile retorsit in ilium confestimque aliud, quorum celeberrimus heros unum devitat, quatit ex umbone secundum. tunc aciem gladii promens Scaramundus acuti proruit in iuvenem cupiens praescindere frontem.

710

effrenique in equo propius devectus ad ilium non valuit capiti libratum infindere vulnus, sed capulum galeae impegit. dedit ilia resultane tinnitus ignemque simul transfudit ad auras. sed non cornipedem potuit girare superbum, donee Waltharius sub mentum cuspidis ictum fixerat et sella moribundum sustulit alta. qui caput attollens proprio mucrone recidens fecit cognatum pariter fluitare cruorem. Hunc ubi Guntharius conspexit obisse superbus,

720

hortatur socios pugnam renovare furentes : „aggrediamur eum nec respirare sinamus, doñee deficiens lassescat et inde revinctus thesauros reddet luet et pro sanguine poenasl" Tertius en Werinhardus abit bellumque lacessit, quamlibet ex longa generatus stirpe nepotum; o vir clare, tuus cognatus et artis amator, Pandare, qui quondam iussus confundere foedus in medios telum torsisti primus Achivos, hic spernens hastam pharetram gestavit et arcum eminus emissis haud aequo Marte sagittis Waltharium turbans, contra tarnen ille virilis constitit opponens clipei septemplicis orbem 56

730

( 5 φ m u ά ft tí dE e i n e r © o f e n f ü r ft i n

(Sine ber fcfyônfîcn ©cironbfpangen, bie ©euífcí>íímb ati0 gí>fifφer kefj^f. ©as einen 2lbíer Jçmbolifîerenbe,, QUO ^einQoíb gebiíbefe, 3dlentperl? ijï mif ge= (φΐι^επεη ©feinen (SÍImanbincn) ausgelegr. £)ie Çibel tourbe 1893 kei öenna im ©rnb einer ©oícnfürfiin aus ber 3cíf £>ftgofení>err(cí>afí in Italien (6. ¡Ο'αξ»·^.) gefunben unb befinbef fi φ ^eufe im ©crmanifi^en ^Rational« mufeum Dîurnberg.

ni . J r f t y j n ¿ w m i i r . - W s . ; ! ^ : ojse ι» j r f ' y t c w P f o w » a < m i o * f M.dlf

t m t i i n i i M f e»«» h«Etfir»t? ¿pK

a i h t l h ' ¿ r ì j a i i f fyar

^αη of

jffvofih ymil· •ψ

fee

rtfi

Ùàuù

γνχα, n r í . r r k m H l m m J ·¿ k m (oiágt··

·.*

' e k í ¿

a t n w i f & í i

.

a ^ . i u n t i ?

í ' .HÍI Λ Äf

S j t y ü l "

íc&r J a p '

í

«

\. ffammen. © i e erjätjlen in ongel· fäφf¡fφer Sprache bon ben greignifien bor bem Äampfe ZOnlfbers mif ®un(Ç>er. Siefe angelfädjfifdie gaflïmg bürffe bereifo um 750 eniflonben (ein. ü g l . S . -ÇoliRaufen, S i e ûlfengl. ÏBalbere 33rud;fm uní» gteidj barauf bie anbere. Ser einen »ίφ 2Ba[fljer aud, uní» bíe anbereroeljrfeer mií bent (2φίΙί>ε ab. 3 e

S°g ©Earamunb fein fφarfed ©φη>βΓί unb

flürmfe auf 2Batftjer lod, geroillf ifjm bie ©firn ju fpalten. S t fonnte aber fein Dîofj ηίφί gügeln unb ritt ju nafje an ijjn f>eran. ©edroegen βεπηοφίε er αηφ ηίφί fein jpaupf mit bem ©φwerf» fφIag, gu bem er weif audgetjolf fyatte, gu treffen, fonbern er Γ φ ^ nur mif bem ©riff auf JBalftjerd ípelm, fo bag er IjeU ertönte unb bie Sunfen auffprüfjfen. Êr fomite jeff αυφ fein íüFined

ηίφ£

meljrroenben.©o traf φη 2Ba[fIjer mit feiner 2anjenfpi§e unter bad Äinn unb roarf íljn ju lEobe getroffen aud bem ©äffet. ©ann fafjfe er feinen ffopf unb fφIug itjn mit bem ©φίρβΓte ab. DTun tagen Oljeim unb ÌJÌeffe beibe tot in iljrem Stufe.

2Xltí ber flotje ©untrer ©Earamunb fallen falj, trieb er bie er» grimmfen gelben ju neuem fi'ampfe an: „2iuf gum 2ingriff, bamit 2BaIfIjer ηίφί jur 23efînnung fommf. 2Bir rootlen ifjn ermüben; bann roirb er une gefeffelt feine ©φά§ε herausgeben unb für bad Dergoffene Stuf bögen." 0 a riff aid briffer 2BerinIjarb §um Äampf, ein ©prof} aud altem, εΓίαυφίεηι (^φΐεφίε; in íljm fanb bein iöorbitb, Panbarud, 3ίαφ= afjmung, ber bu einfì auf ©eljeif? einer ©öftin mitten unter bie ©πεφβη beinen CPfeit abgefφoffeπ tjafl, um ben "Hbfcfylufc eined Sünbniffed ju Dereifetn. 2Serinf)ar£> 0ΡΓ|'φπιάΓ;ίε ben ©peer unb füfirfe bafür ίϊόφεΓ unb Sogen mif (7φ. 2Iud ber gerne fφof} er feine Pfeile auf 2BaItF>er ab unb ^φίε φη b u ^ biefe anbere 2trf bed Äampfed gu reigen. ©οφ 2Ba[ft>er fîanb feinen 9ïtann. Qtr Ijielt ben ©φίΚ>, ber mit fìeben Raufen befpannf roar, Dor |1φ unb fφû§fe 5

57

saepius eludens venientes providus ictus. nam modo dissiluit, parmam modo vergit in austrum telaque discussit, nullum tamen attigit ilium. post quam Pandarides se consumpsisse sagittas in cassum videt, iratus mox exerit ensem et demum ad volitane has iactitat ore loquelas : ,,o si ventosos lusisti callide iactus,

740

forsan vibrantis dextrae iam percipis ictum." Olli Waltharius ridenti pectore adorsus : „iamque diu satis exspecto certamina iusto pondere agi. festina, in me mora non erit ulla." dixerat et toto conixus corpore ferrum conicit. hasta volans pectus resera vit equinum; tollit se arrectum quadrupes et calcibus auras verberat effundensque equitem cecidit super ilium, accurrit iuvenis et ei vi diripit ensem. casside discussa crines complectitur albos

750

multiplicesque preces nectenti dixerat heros: ,,talia non dudum iactabas dicta per auras." haec ait et truncum secta cervice reliquit. Sed non dementem tria visa cadavera terrent Guntharium : iubet ad mortem properare vicissim. en a Saxonicis oris Ekivrid generatus quartus temptavit bellum, qui pro nece facta cuiusdam primatis eo diffugerat exul. quem spadix gestabat equus maculis variatus. hie ubi Waltharium promptum videt esse duello, ,,dic", ait, „an corpus vegetet tractabile temet sive per aerias fallas, maledicte, figuras. saltibus assuetus faunus mihi quippe videris.' : 58

760

(Ίφ f o r g f ä l f i g gegen Me i n Dlîenge Ijeranflíegenben ©cfif|of|*e. S a l í ) f p r a n g er j u r ©ette, balb Ijíelf er ben © φ ί ΐ ϊ » fc^räg über ( ϊ φ unb

οφ f e i n

t r a f if>n. 2Ild 233erinf)atb

merfte, bag er feine 'Pfeile t>er|cfjoffen tyaffe, oijne %u treffen, flürmfe er gornig m i t gejogenem

(5d)tvevte

a u f 2Ba[fíjer l o s uní»

p r a l l t e ^ ε φ : „ 2 B e n n bu α υ φ geroanbf meinen roínbfφnelIen !Pfei= Ien entgangen bift, ben ©φη>εΓί^ίε6 Don meiner 3 Ϊ ε φ ί ε η roirjî bu boφ fpüren." £αφ(·πί> r i e f í f j m 233alfljer entgegen: , , @ φ ο η lange » a r t e ί φ a u f einen Ä a m p f , ber unter gIeiφen S e b i n g u n g e n ausgetragen w i r b . Ä a m m nur, ί φ roerbe η ί φ ί j ô g e r n . " © a r a u f roarf er m i t ganzer Ä ö r p e r E r a f f feinen S p e e r , ©er f l o g b a f o n unb r i g bem $ f e r b e ¡ZBerínljarbá bie B r u j í auf. φ ο φ bäumte eö (7φ a u f unb f φ [ u g m i t ben .Spufen i n bie £ u f f . S ä roarf ben K e i f e r ab, fíürjte unb fiel a u f il)n. Z B a l f f j e r eilte Ijerbei unb entriß 2Berinf)arb m i t ©eroalf fein @φη>εΓί. ß r f φ [ u g il>m ben í j e í m P o m Ä o p f e unb fagfe i f m bei feinen blonben p a a r e n , © a n n fagte er j u ifym, ber j ä m m e r ^ u m S c o r n i n g f l e t t e : „©ben f p r a φ j ΐ bu anberö." DÜÍít biefen 2 B o r f e n trennte er i l j m ben Ä o p f P o m Dîumpfe.

© er Slnblid? ber brei Ceicfjen aber lieg © u n t r e r η ί φ ί P o r feinem 33orl)aben g u r ü d ^ r e c E e n . S r n e u f

trieb er roeifere 3ìec£en i n ben

£ o b . GiHefrieb aud ( E k ^ f e n roar ber píerte, ber ben Ä a m p f P e r f u c b t e . (£r Ijaffe i m ©a(f)fen[anbe einen S b í e n e r f φ í a g e n unb roar b a r u m a n © u n t r e r e .f)of geflogen, ß r

riff

eine braune

rai getroffen IjafL" „ 3 φ »erbe batí» erfahren, roaö bu bifi !" rief (SEfeftieb unb fcf»leu= berte mit 2Bucf)t feinen eifenbefdjiagenen ©peer, beffen ©t^aff auá Äirfcfjljolj war. 6 r flog im ©dfjttmng t>om ÜDurfriemen, aber er jerbrad) an 2BaItf>erd partem ©djilb&ticíel. D a r a u f ftfjofj 2Balf[>er mit bem ÍRuf: „Diefe ©abe fenbcf bir ber 1Daiifd}tat

! ©ielj ju, ob mein ©efdjofi η ί φ ί tiefer bringt a[ë bei=

ned !" Der ©peer jerfpalfete ben © φ Μ (Sffefriebé, ber mit ©fiers í»auf überjogen war, burtfifc^niff ben ^ a n j e r unb blieb if>m in ber Cunge fíecfen. (Sffefrieb fíürjte nieber, unb feinem DKunbe entquollen ©fr&me Don 25luf. © o lief er, ber einff bie ípeimat fcertaffen ïjatfe, um bem 2obe ju entgegen, Ijter bem Xob in bie 2Irme. ©ein ^Pferb führte 2BaIffyer pinten auf bie 2Beibe. iïïun bat fid) Jpabawarf, ber fünfte Äämpfer, f o n © u n t r e r 2BaIf^erö ©cfjilb atd Äampfpreiö aué. 21 [ö er Ioöriff, eerfraufe er in falft^em DünEei feinen ©peer ben Äampfgenoffen an unb eerliefi | ϊ φ Eûfjn auf fein ®φwerf allein. S o d ) bas brachte if)rrt aud) feine 3?effung. 3Ib er fai), bag ber ganje 2Beg burcf) bie Eeídjen oerfperrt war unb fein 'Pferb beáljalb η ί φ ί weifer íonnfe, flieg er ab unb ging ju §uj3. Äampfbereif fîanb 2Ba[fIjer in feinen 2Daffen ba unb lobte ben 3letfen, ber fìcfj if>m ju gfe^roerfigem ffampf fîeUfe. jpaba» warf aber fpracf) ju iF>m : „ D u ©φIange, in föfien gewanbf unb erfahren in £üd!e, bu birgfl beine ©lieber in einen ©cfjuppenpanjcr unb roHfl Μφ wie eine ¡Hafter jufammen. OFjne eine 2Bunbe b a t o n ju tragen, entge^fl bu ben jafylreitfjen ©efφoffen unb tceitfifl ben Dergiffeten Pfeilen auá. D a i ϊαηη η ί φ ί mit κ φ ί ε η Dingen ju»

61

atque venenatas ludis sine more sagittas ? numquid et iste, putas, astu vitabitur ictus, quem propius stantie certo libramíne míttít destra manus ? ñeque enim is teli seu vulneris auctor. audi consilium ! parmam deponito pictam ! hanc mea sors quaerit, regis quoque sponsio praestat. nolo quidem laedas, oculis quia complacet istis.

800

sin alias, licet et lucem mihi dempseris almam, assunt hic plures socii carnisque propinqui, qui, quamvis volucrem simules pennasque capessas, te tarnen immunem numquam patientur abire." Belliger at contra nil territus intulit ista : „de reliquie taceo, clipeum defendere curo, pro meritis, mihi crede, bonis sum debitor illi. hostibus iste meis se opponere saepe solebat et pro vulneribus suscepit vulnera nostris. quam sit oportunus hodie mihi, cernís et ipse

8io

non cum Walthario loquereris forsan, abesset. — viribus o summis hostem depellere cures, dextera, ne rapiat tibi propugnacula muri ! tu clavum umbonis studeas retiñere, sinistra, atque ebori dígitos circumfer glutine fixos I istic ne ponas pondus, quod tanta viarum portasti spatia, ex Avarum nam sedibus altis!" Ille dehinc : „invitus agis, si sponte recusas, nec solum parmam, sed equum cum virgine et auro reddes, tum demum scelerum cruciamina pendes." haec ait et notum vagina diripit ensem. inter se variis terrarum partibus orti concurrunt. stupuit Vosagus haec fulmina et ictus, olii sublimes animis ac grandibus armis — 62

820

gefyen. © t a u b f i bu Diel!είφί, α ι ι φ berti (StÇrt>eciï>ieb liftig j u ent-gefjen, ben meine DîedFife m i í f i d l e r e m © φ r o u n g e a u d n ä d j f i e r OTä^e gegen bid) t u n roirb ? S a f á u f e ^ j í bu bid)·, benn ί φ ( " φ ι ρ ^ ε Eräftig meine 2 B a f f e n u n b f φ I a g e tiefe 233unben m i t φ η ε η . 3 φ cafe bir, leg beinen b e m a l t e n β φ ί ΐ ΰ Beifeite; η α φ il)m jîel)f m e i n © i n n , i Γ; π f p t a φ m i r α η φ Ä ö n i g © u n t r e r ¿u. © o r g e b a f ü r , b a ß er η ί φ ί b ε f φ ä b ί g í w i r b ; er gefällt m i r feljr. S ο φ r a u b j î bu m i r baö f ü 0 e Ceben, roiffe : Ssf fïnb η ο φ rtiefir © e f â l ) r i e n u n b 23erroanbfe f)ier, bie bid) n í e m a l é Don fjier ungef)inbert a b j i e l j e n laffen » e r b e n , m a g j î bu a u φ mie ein 23t>gel b u r φ bie ß ü f t e entfliegen w o l l e n . "

S e r Jpelb ließ ( ί φ jebt>φ η ί φ ί ε ί η ( φ ΰ φ ί ε Γ η unb erroiberte: „3luf beine ü b r i g e n 2 ö o t i e gelje ί φ g a r η ί φ ί e i n ; n u r baá eine m e r l e bir, meinen © φ ® Ijüte ί φ n>of)l. 3l>m f φ u l b e ί φ S a n i f ü r fo m a n φ e n S í e n f í , b a ö g l a u b e m i r . C5r f f a n b o f t g e n u g m i t m i r m e i n e n Sein* ben g e g e n ü b e r unb e m p f i n g f ü r ι η ί φ η ι α η φ ε 2 B u n b e . 233εΙφε g u t e n S i e n f l e er m i r Ijeuíe í u í , ftefyfî b u ; I j ä f i e ί φ iljn η ί φ ί , f p r ä φ e f ^ bu ί π ε Ι Ι ε ί φ ί η ί φ ί m e f j r m i í m i r . - S u 3 ί ε φ t e , jîrebe m i t allen Ä r ä f f e n b a n a φ , ben g e i n ö a u ö bem g e l b e j u f φ l a g e π , bamif er bir η ί φ ί ben fd)üt¡enbeti

® φ ί [ & eníreijjí. S u £in!e, f)alfe ben © r i f f bed © φ Μ β 0

u n b u m f l a m m e r e fefî baö (Slfenbeín. £ a ß bie £ a f î beá © φ ί ^ ε ε ί η ί φ ί f a h r e n , bie bu fo weite 2 B e g f f r e ä e n Dom ^»unnenlanbe Fjer g e t r a g e n W "

í p a b a r e a r í enígegneíe b a r a u f : „ S u w i r f t f φ o π gezwungen i u n , m o j u bu bid} freiwillig η ί φ ί Herfielen roitlff. 3 Ή φ ί n u r

beinen

© φ Μ , f o n b e r n a u d ) bein "Pferb m i í f a m í bem © o l b e u n b ber 3 u n g = f r a u roirfl bu m i r laffen m u f f e n . S a á ifî erfî bie ridfytige 23uße f ü r beine 23ergef)en." JRit

biefen 2 B o r t e n r i ß er baö o f t

erprobie

©φη>βΓί a u ö ber © φ ε ^ ε , u n b bie bείben D r e i e n , bie ρ ε ^ φ ί ε β ε η ε η © t ä m m e n a n g e h ö r t e n , g i n g e n a u f e i n a n b e r loé. © i a u n e n b fai) ber

63

hic gladio fidens, hic acer et arduus hasta — inter se multa ac valida vi proelia miscent. non. sic nigra sonat percussa securibus ilex, ut dant tinnitus galeae clipeique resultant. mirantur Franci, quod non lassesceret héros Waltharius, cui nulla quies spatiumve dabatur. emicat hic impune putans iam Wormatiensis alte et sublato consurgit fervidus ense, hoc ictu memorane semet finire duellum. providus at iuvenis ferientem cuspide adacta intercepit et ignarum dimitiere ferrum cogebat. procul in dumis resplenduit ensis.

8 30

Hic ubi se gladio spoliatum vidit amico, accelerare fugam fruticesque volebat adire. Alpharides fretus pedibus viridique iuventa insequitur dicens: „quonam fugis? accipe scutum!" 840 sic ait atque hastam manibus levât ocius ambis et ferit. ille cadit, clipeus superintonat ingens. nec tardat iuvenis; pede collum pressit et hasta divellens parmam telluri infixerat illum. ipse oculos vertens animam sufflavit in auram. Sextus erat Patavrid. soror hune germana Haganonis protulit ad lucem. quem dum procedere vidit, vocibus et precibus conatur avunculus inde flectere proclamane: ,,quonam ruis? aspice mortem, qualiter arridet ! desiste ! en ultima Parcae 850 fila legunt. o care nepos, te mens tua fallit. 64

IBaágonroalb baá 2íufblí£en ber 233affen uní) folrfje ©φroeríf)iebe. 23eíbe gelben toaren PDH í)ód)fiem

9Itufe befeelt, unb Beibe rearen

guf gerüfíef. S e r eine herlief fid) auf fein ßkfjroerf, ber anbere Derfraufe ftolj feiner Eanje. 3 m m e r wieber fämpffen fíe mif gäijer (Srbifferung gegeneinanber. gällf man mif ber 3Irf eine bunfle (Είφε, fo ΪΓαφί batí fo, rote @φίΚ>ε unb ipelme Ijier Bet bíefem Äampf erbrö^nien. ©ie granfen roaren erffaunf, bag 2BaIff)er ηίφί ermübefe, obwohl iïjm boφ feine Oîuljepaufe gegönnf rourbe. Bilbefe fid> jpabaroarf ein, er !önnfe 2DaIff>er oljne jebe &efaF>r nieberjroingen. @ r r e i f e fid) empor unb IjoB in roilber &= feôlufï fein nfe: nur ηοφ biefen einen

unb bann iff ber ffampf ju Snbe. 2IBer 2BalfI)er war auf ber ¿puf, er ιηαφίε í»en ξ)iet> mií feiner Canje unfφâbIίφ unb jroang ben ©egner, etje er (ΐφ beffen Cerfai), bad ert fahren gu iaffen. gern im ©efirüpp fai) man eé aufBlinfen. 2llíí ípabaroarf (Ίφ feines freuen Êkfjroerfed Beraubt fai), flofy er eiligfl unb fucate ben 2BaIb pi εΓ«ίφεη. 223alfl)er aber, jung unb flinï, folgte iF>m in fφneΠem £auf unb rief: „2Boi)iri fïieljfi bu benn? 3Timm boφ erfi ben © φ ® m i f ! " © a n n nafjm er bie Sange in Beibe ipänbe unb warf fíe. Jpabatoarf rourbe getroffen unb Eam unter feinen eigenen gewaltigen ©φίΐί» j a Hegen. 2BaIfi;er ganberfe η ί φ ί ; er fe£fe iljm ben gujj in ben 3iac£en, fφob ben @φιΚ> Beífeíte unb fpiefjfe φ η an ber Srbe fefl. ßabaroarf Βταφϋη bie 2Ingen, unb er fyawfyte fein ßeBen aud. © er feφfíe war 'Pafafrieb. ß r roar ein ©DÏjn ber ®φroejler φα= geni. 31b fein Oljeím φ η jum Äampfe fφreifen fai), Oerfucfyte er mif Biffenben 2Borfen, if>n jurücEjuIjalfen, unb rief iljm ju : „2Bo= F;in eüff bu? (Sief)ft bu ηίφί, roíe ber S o b bid) fyöfynifd) angrinfi? ©felj aB f o m Äampf! 0 í e t a r j e n fpinnen fφon baá ©nbe beined ßebendfabend. £íeber ÍTCeffe, bu bi(í Pon einem ΙΟαΓ;π befangen.

65

desine ! Waltharii tu denique viribus impar." infelix tarnen ille means haec omnia sprevit, arsit enim venis laudem captare cupiscens. tristatusque Hagano suspiria pectore longa traxit et has imo fudit de corde loquelas : ,,o vortex mundi, fames insatiatus habendi, gurges avaritiae, cunctorum fibra malorum ! o utinam solum glutires, dira, metallum divitiasque alias, homines impune remittens !

860

sed tu nunc homines perverso numine perflans incendie nullique suum iam sufficit, ecce non trepidant mortem pro lucro incurrere turpem. quanto plus retinent, tanto sitis ardet habendi. externis modo vi, modo furtive potiuntur et, quod plus rénovât gemitus lacrimasque ciebit, caeligenas animas Èrebi fornace retrudunt. ecce ego dilectum nequeo revocare nepotem, instimulatus enim de te est, o saeva cupido. en caecus mortem properat gustare nefandam

870

et vili pro laude cupit descendere ad umbras. heu mihi, care nepos, quid matri, perdite, mandas? quis nuper ductam refovebit, care, maritam, cui nec rapte spei pueri ludiera dedisti ? quis tibi nam furor est ? unde haec dementia venit ? " sic ait et gremium lacrimis conspersit obortis et longum „formose, vale!" singultibus edit. Waltharius licet a longe socium fore maestum attendit clamorque simul pervenit ad aures. unde incursantem sic est affatus equestrem : ,,accipe consilium, iuvenis clarissime, nostrum et te conservane melioribus utere fatis. 66

880

23leibe í)ier, bu bifl üBaltljer ηίφ£ g e w a φ f e n ! " 53οφ ber ί ό π φ ί ε SÜefjfe fcfjlug bic 2Barnungen in ben 223inb unb 50g in ben Ä a m p f . Denn wilbe 23egierbe, | ϊ φ Dîufym j u erwerben, brannte ifym im 23luf. .Sjagen feufjte roa[)rí)af£ beíümmert, unb tief aus bem .fjerjen ïamen if)m bie 2Borte: „ S u unerfättM)e j j a b f u d j f , bu 2Ibgrunb aller ©ter, bu bifl bie Ï B u r j e l alles Übels, bu iennjl fein 2Iuff)5ren. Um Íiá) öref)i fid) alles in bet ¡ZBelt. 2Denn bu, ©raufige, boφ alles ©olb unb bie anberen ©φä%e allein cerfrfjlängefi unb bie DIÏen|'cf)= fyeit in 3?uf;e liefjeff ! 2Ibec bu erfülljí í>ie Jllenfcfyen mit einem fai» (φεη 2Bal>n unb ηιαφ(ί fíe b e g e f y r ^ ; ieinem genügt mefyr bas ©eine. (Sie fcfjredfen η ί φ ί meljt t>or einem fφmaφDolleπ Xobe gurücfi um bes ©eminnes willen. 3 e meljr fie befì^en, befîo mefyr »ollen fíe Ijaben. DÎTif offener ©eroalt unb α η φ ίιείιηΐίφ rauben fie frembes ©ut, unb w a s befonbers fé>mtt$líd) ifí unb am meifîen S t a u e n ljert>orlo(£f, fíe laffen if>re göttliche (Seele ein Opfer ber JpöIIe werben. 3 φ fann meinen lieben Steffen η ί φ ί me^r äurütf= rufen, weil bu φ η , bu 2írge, mii beinern böfen © ί α φ ε ί borwärts treibff. C a rennt er blinblings in einen fφmaφt>otIen £ o b , unb um eitlen 3iuf>meS willen fieigf er ju ben © φ α ί ί β η F)tnab. S u t>er= blenbeter 3teffe, w a s τίφίε ί φ beiner Dlîutter a u s ? 2Ber tröfiet bein bir jüngft angetrauies 2Beib, bem bu alle Hoffnung nimmfl; benn es I)at bir η ο φ feinen Änaben geboren. 2Daö für ein ¡ZBatyn* finn fjat biä) erfaßt? 2Díe íommfí bu j a biefer Sorijeif ? " © ο (ρΓαφ j j a g e n , unb if>m flogen bie Sränen in benScfjojj. 2Beiíf)in t>ernef)m= Bar fφluφ3fe er a u f : „2eb wo^l, bu (φόηεΓ J ü n g l i n g ! " 2Benn 2DaliIjer au φ fern w a r , fo gewaljrie er boφ

Jagens

Xraurigfeit ; au φ ber Älageruf brang bis ju i^m. S a r u m ΓρΓαφ er ju bem íHeáen, als er Ijerangejagt f a m : „(Sbler J ü n g l i n g , nimm meinen 3îat a n ! ©pare ϊ»ίφ für ein befferes ©φίό^αΐ a u f ! ©fel> ab t>cra

ffampf!

© ¡ φ ί ι ^ φ ί bein floljes ©elbfloertrauen. ©ielj

67

desine, nam tua te fervens fiducia fallit. heroum tot cerne neces et cede duello, ne suprema videns hostes facias mihi plures." „quid de morte mea curas?" ait ille, „tyranne? est modo pugnandum tibimet, non sermocinandum." dixit et in verbo nodosam destinât hastam, cuspide quam propria divertens transtulit heros, quae subvecta choris ac viribus acta furentis 890 in Castrum venit atque pedes stetit ante puellae. ipsa metu perculsa sonum prompsit muliebrem. a t postquam tenuis redit in praecordia sanguis, paulum suspiciens spectat, num viveret heros. Tum quoque vir fortis Francum discedere bello iussit. a t ille furens nudavit et ipsum incurrens petiit vulnus que a vertice librat. Alpharides parmam demum concusserat aptam et spumantis apri frendens de more tacebat. ille ferire volens se pronior omnis ad ictum exposuit, sed Waltharius sub tegmine flexus delituit corpusque suum contraxit et ecce vulnere delusus iuvenis recidebat ineptus. finis erat, nisi quod genibus tellure refixis belliger accubuit chalibemque sub orbe cavebat. hic dum consurgit, pariter se subrigit ille ac citius scutum trepidus sibi praetulit atque frustra certamen renovare parabat. a t ilium Alpharides fixa gladio petit ocius hasta et mediam clipei dempsit vasto impete partem hamatam resecane loricam atque ilia nudans. labitur infelix Patavrid sua viscera cernens silvestrique ferae corpus, animam dedit Orco. 68

900

910

j>ier, bie Dielen toten .Speiben ! íBerjidjíe a u f ben ffampf, bamíf bu mie ίυΓφ Seinen S o b η ί φ ί η ο φ meljr geinbe Derfrfjaffff !" , , Ί ΰ α α fd^erf bid), 2Büferidj, mein S o b ? 3 φ bin η ί φ ί j u m @φη>α§βη ba, fonbern allein gum

ftâmpfen,"

fo rief !})afafrieb unb Warf feine

(nötige £ a n j e . 2Balfl)er lenite fre a b unb g a b ifjr mit ber eigenen Canje eine anbere I R ^ f u n g . (Sie flog, Pom 2Binb getrieben unb e o n milber Ä r a f f gefφleuberf, in bte JpöF>[e bid t>or bie gü(je ipilfgunbed. ©iefe fdijrie η α φ J r a u e n a r f lauf a u f . 2lld ίF>r aber αΙΙιηαΙ>Ιίφ bad S l u t j u m ß e r j e n jurücEEeljrfe, f φ a u f e fie ein wenig aud einer §eldfpalfe F;eraud, u m η α φ ^ β ^ ε η , ob ÜDalfljer η ο φ lebte.

2ίιιφ je§f η ο φ rief 2Baltfjer !Pafafrieb, Dom K a m p f e j u laffen. Ο ο φ biefer j o g fein @φη>εΓί, (iürmfe Retati unb Ijolfe weif j u m ( » f ) [ a g e a u s . 2Ba[fljer a b e r (job ben [»αηΜίφεπ @φ:Η>; er f π ί r f φ f e roie ein tt>uffφnaubenber (Sber mit ben 3âf>nen unb f φ w í e g . φ α ί α » frieb wollte Eräffig jufd^lagen; gu biefem 3wec£e beugte er | ϊ φ weif b o r . 3Iber ÜDalfljer b a r g (7φ Ijínfer feinen < 5 φ Μ unb butffe )7φ, unb fìelje b a ! ber @ φ Ι α 3 ging feFjI, unb !Pafafrieb fiel uπgefφícff f)in.

w ä r e eä a u s mit i[;m geroefen, wenn η ί φ ί 2Balftjer nieber=

gefnief w ä r e , u m Ijinfer bem Êkfjilbe S e i u n g p o r bem renb 2BaIt[jcr bad j j a u p f bed © e f a l í e n e n Pom Dîumpfe f r e n n f e , Earn er Ijeran unb fφtt>ang bíe ©oppelayf gegen φ η . S i e g r a n í e n g e b r a t u l j f c n b a m a l d foUfje 2 D a f f e n . 2BaItfjer a b e r F>ob f φ n e [ l feinen @φϋϊ> unb τ η α φ ί ε b a b u r φ ben .Çùeb u n r o i r f f a m . (5r f p r a n g je§f jurüdE unb ergriff bie b e w ä h r t e £ a n j e ; öad blutige ©φπ>βΓί liefj er i m fjoljen © r a f e liegen.

0 a Eonnfe m a n feF>en, wie jroei 3Jet£en a u f ßeben unb £ ü b mit» einanber g r i f f e n . S e i n 2Borf fiel roährenb bed 2 B a f f e n g a n g e d ; fo fel>r m a r if>r © i n n a u f ben g r i m m i g e n

ffampf

g e r i φ f e í . © e r eine

rafie, u m 3 ϊ α φ ε f ü r feine gefallenen © e f ä f j r f e n j u n e h m e n ; ber anbere b e m ü h e ( ί φ , fein Ceben u m jeben ^ r e i d j u erhalten, unb w e n n bad (ScfjicEfal ed φ η ι Dergönnfe, bie © i e g e d p a l m e gu erringen, © e r eine ( φ ΐ ^ gu, ber anbere Perfeibigfe ( ϊ φ , ber eine ι υ ί φ j u r ü c f , roäljrenb

ber anbere P o r b r a n g . 3 u m 3 u f a I I gefeilten ¡ ί φ » a ä e r e r

DTÏuf unb glütyenber Güifer. ® ο φ ÏOalfFjerd [ange C a n j e lieg ben © e g n e r , ber eine Eürjere I ß a f f e f ü h r t e , η ί φ ί I>eranEommen. S i e f e r t u m m e l t e feinen © a u l , u m 2Ba[fj>er, roenn er ermübet

roäre,

ju

überlijíen. 2Ba[fIjer aber ergrimmte meljr unb rat^t; er Ijob jeljf ρ ΐ ό ^ ί ί φ ben © φ ®

©ertpifd in bie ij&Ije u n b boíjrfe iljm bad © φ π > ε Γ ί in

¡ΣΒείφεη u n b pfiffe, ©erroif fiel rüiflingd D o m 3?ojj unb fiiefj einen entfe^^en © φ κ ί

au«. Ê r bejammerte fein © β ) ' φ ί ί unb bear»

beitele ben (Srbboben mit ben gerfen. 2 Ι ϋ φ ífjm, ber Porbern ein © r a f i m ©ebiet P o n 2 B o r m d roar, frennfe 2BaIff>er bad jpaupf Pom

©

Dlumpf.

a gleiten gum erjlen Ditale bie g r a n i e n inne unb b a t e n © u n t r e r

flefjentlicf), ben í t a m p f a u f j u g e b e n . © e r b r a u f î e a u f unb f p r a φ in

71

deposcunt. f u r i t ille miser caecusque profatur : „quaeso, viri fortes e t pectora saepe p r o b a t a , ne fors haec cuicumque m e t u m , sed conférât iram. quid mihi, si Vosago sic sic inglorius ibo ? m e n t e m quisque m e a m sibi vindicet. en ego p a r t u s a n t e mori sum, W o r m a t i a m q u a m talibus actis ingrediar. p e t a t hie p a t r i a m sine sanguine victor ? hactenus arsistis hominem spoliare metallis;

950

nunc ardete, viri, f u s u m m u n d a r e cruorem, u t mors abstergat mortem, sanguis quoque sanguem sole t u r q u e necem sociorum plaga n e c a n t i s ! " His a n i m u m dictis demens incendit et omnes fecerat immemores vitae simul a t q u e salutis. ac velut in ludís alium praecurrere quisque a d m o r t e m s t u d u i t ; sed semita, u t a n t e a dixi, cogebat binos bello decernere solos, vir tarnen illustris d u m cunctari videt illos, vertice distractas suspendit in arbore cristas

900

et v e n t u m c a p t a n s sudorem tersit anhelus. Ecce repentino Randolf a t h l e t a caballo praevertens reliquos hunc importunus adivit ac mox ferrato petiit sub pectore conto, et nisi duratis Wielandia fabrica giris obstaret, spisso penetraverit ilia ligno. Ille t a m e n subito stupefactus corda pavore munimen clipei obiecit mentemque recepit; nec t a m e n et galeam f u e r a t sumpsisse facultas. F r a n c u s a t emissa gladium n u d a v e r a t h a s t a et feriens binos A q u i t a n i vertice crines abrasit, sed forte cutem praestringere s u m m a m non licuit rursumque alium v i b r a v e r a t i c t u m

970

2iuöreiteni>ec

Äriegötrupp

2lí>btlbiing auc bern Psalterium aureum, ber berüímtíefien ®ilber^nnbf$rifi üuö (£f. (fallen. ¡Der ρ faifer, in ber rumili φ en Qeit eri ffta η ben tpie bao 2j5aífí>ari = lieb (ηαφ Qoo), fpiegeíf in feinen pprjugstpeife ïriegerifφen 3ρίφηιπ^εη 3eií ber UngorneinfäDe tpieber. "JUevton, 23irá;materet in Θί. ©alien, £eip§ig 1923 2.

S e r a f f d j í a g u n g

„ Θ ε φ 0 ber ü b r i g g e b l i e b e n e n Oîetfen fei."

e f i o a màdyte

f a f f e n . ¡ D a s © i l b ift in

b e r n í f c b l a g e n , i r a s g e g e n 2 D a l f í ) e r 311 í u n

mari biefe © r u p p e ( ι φ e r r e g t g e b ä r b e n b e r Ä r i e g ö i e u f e nuf= finben

ber 2 í r í feiner 2 3 e b i l b e r u n g

i m U f ^ ; f e r ^ f a í f e r ( Ι Ι ί ^ φ ί , U n i b . ^ i b l . ) , ber g n n j η ε ι ί δ ε ί ί ΐ ί φ a m n u í e í . @r

Í í n f a n g bes 9 . S'atyrf).

f í a m m í a u s bem

feiner ÍOerblenbung : „Siefes ©eftfjeljen barf eutf) πίφί erfcfjrecPen, Pietmeljr erfülle 3orn euer Jpers· ©oil ίφ auö bent 2Baggau fo fφmaφpolI fjeimfeljren? ^eber benie tuie ίφ; ίφ bin, míe bie Singe liegen, eíjer enffφIoffεπ, íjier ju ff er ben alá mií ^Ιφεη be* fφämεnben Q3erlufíen ηαφ 2Borrme jurüájufefjren. ©olí 2Ba[f^er unoerle^f alá ©íeger ín bie jpeimaf íommen? 23isF>er branntet ifir barauf, iíjm feine ©φάξε ju nehmen; fo brennt je§f barauf, bai t>ergoffene 23luf ju τάφεπ. 23ergette( DTÍorb mit DTÍorb unb 23tuf= Dergíejjen mif Slufoergtejjen ! D^ur ÎBa[ff;erë £ob füfjrtí ben £ob unferer ©efäljrfen." SuΓφ foícfye IBorfe enffaφfe er ίόπφί Pon neuem ifjren 9Iîut unb berpírfte, baß feiner mefjr an fein Ceben unb an feine Dîeffung baφfe. 2ÍIe¡ ginge eä ju einem Ijarmlofen ©piel, fo flürmten fíe um bie 2Sette in ben Sob. S o φ liefj ber enge 2öeg - ίφ Ijabe eö fφon früher ^ert>orge^oben - immer nur groei fisf> im ffampfe meffen. 2£Iö 2BaIfFier bie §ranfen gaubern faF», na^m er ben ipetm t>om Äopfe unb t)ängfe ifjn an einen Saum. (£r t>o(fe fief £uff unb froc£= nete |7φ ben ©φ(ρεί|3 ab. S a brang ρΐόφΐίφ Dor ben anberen ber SîedEe 3lanbolf ju Dîofj ungeftüm auf ifjn ein. (Sc traf if)n mif ber εífεπbefφlageπeπ 2Durf= feule unterhalb ber Brují. jpätte πίφί ber Äeffenpanjer - ein Dlîeijîerroerï beel ©rfjmiebee 2BieIanb - ben © φ ^ ausgemalten, fo märe ifjm bie ijarte Äeule in bie 2Beíφeπ gebrungen. 2Ba[fi)er erfφraf jjeffig unb F)ie[£ 3ìanboIf ben fφü§enben

d)ili

entgegen. S o φ bot fïcf» itjm feine ©elegenl>eif, feinen ^etm wieber ju ergreifen. Dîanbolf jog je§£ ηαφ dem 2Burf mit ber ffeule fein ©φιυβΓί, fφ[ug ju unb fφor 2Baltfjer jroei £oien Pom Raupte. 21ber tä glucffe iljm ηίφί, bie Äopffjaut αηφ nur Ιείφί gu Perlenen. Dîanbolfroarbarob trie Pon ©innen unb Fjolfe ηοφ einmal ju einem ©φ[age aus. (§r traf ¡ZBaltljerd Porgefireften © φ Μ unb ρεπηοφίε 6

73

e t praeceps a n i m i directo o b s t a m i n e scuti i m p e g i t c h a l i b e m n e c quivit viribus ullis elicere. Alpharides r e t r o se f u l m i n i s i n s t a r e x c u t i e n s F r a n c u m valida vi f u d i t a d a r v u m e t super assistens pectus c o n c u l c a t e t i n q u i t : „ e n pro calvitio c a p i t i s t e vertice fraudo, ne f i a t i s t a t u a e de m e i a c t a n t i a s p o n s a e . "

980

v i x effatus h a e c t r u n c a v i t colla precantis. A t nonus pugnae H e l m n o d successit e t ipse i n s e r t u m triplici g e s t a b a t fune t r i d e n t e m , quern post t e r g a quidem socii s t a n t e s t e n u e r u n t , consiliumque f u i t , d u m cuspis m i s s a sederet in clipeo, c u n c t i p a r i t e r t r a x i s s e studerent, u t vel sic h o m i n e m deiecissent f u r i b u n d u m ; a t q u e sub h a c c e r t u m sibi spe posuere t r i u m p h u m . nec m o r a , d u x t o t a s fundens in b r a c h i a vires m i s i t in a d v e r s u m m a g n a c u m voce t r i d e n t e m

990

e d i c e n s : „ferro t i b i finis, c a l v e , sub i s t o l " qui v e n t o s p e n e t r a n s i a c u l o r u m m o r e coruscat, quod genus aspidis e x a l t a sese a r b o r e t a n t o t u r b i n e d e m i t t i t , quo c u n c t a o b s t a n t i a v i n c a t . quid moror ? u m b o n e m sciderat p e l t a q u e resedit. c l a m o r e m F r a n c i t o l l u n t saltusque r é s u l t a t , o b n i x i q u e t r a h u n t r e s t i m simul a t q u e vicissim, nec d u b i t a t princeps t a l i se a p t a r e labori, m a n a r u n t cunctis sudoris f l u m i n a m e m b r i s . sed tarnen h a e c i n t e r velut aesculus a s t i t i t heros, quae n o n plus p e t i t a s t r a comis q u a m T a r t a r a fibris, c o n t e m n e n s o m n e s v e n t o r u m i m m o t a fragores, c e r t a b a n t hostes h o r t a b a n t u r q u e v i r i t i m , u t , si non quirent ipsum detrudere a d a r v u m , 74

1000

baá β φ π ) ε [ £ π ί φ ί mef)r íjeraudgugie^en. 2 B a l f f ) e r f p r a n g jeÇt Mífí= fc^nell e m p o r u n b fcfjieuberfε ben g r a n f e n m i t aller Ä r a f f rucElingd ind © r a d . Gür fetste ífym ben g u g a u f bie S r u f l u n b f a g f e : „ © a f ü r , bajs bu m i r bie 2ocEen P o m R a u p t e f φ o r f í , » i n ί φ bir bad j p a u p f α b f φ l α g e π , bamif bu ϊ>ίφ t>or beiner g r a u π ί φ ί beiner Xat r ü f j m f L " Dîîif biefen 2 B o r f e n F>ie& er bem g l e l j e n b e n ben Ä o p f a b .

2lld n e u n t e r f o l g f e Jpelmnob. (Sr f ü h r t e einen © p e e r m i t ( ί φ , ber P o r n mif 2BiberljaEen Perfefjen roar. S i e f e r l)ing a n einem brei= ( α φ ε η S e i t , bad bie a n b e r e n Díetfen Fiinfer i f j m fefíljielfen. © e r φ ΐ α π roar, roenn bie £ a n j e in í B a t í I j e r d © φ ί 1 6 fefffäfje, feilten

alle

^ Ι ε ί φ a n bem © e i l gieljen, u m (0 ben g r i m m i g e n 3?eοφ in feiner ipatiung unb in feinen 2Borten alö ein jpelb. Jlod)

faf> er ηίφί bie grinfenben ©eijìer ber Êtfrfjlagenen

unb rief fro^ig : „21 φ roenn ί φ b ^ je§t, wo ί φ nur fnieenb feφfen fann, meinen lieben ©φί(£> bei mir fyätte ! S u wurbefî burφ 3ufaH (Sieger über ιηίφ, ηίφ£ burφ beine llberlegenfjeit. .íjole bir nur ηοφ jum εΓί!"

£ α φ ε ^ entgegnete IDalífjet: ,,3ίφ fomme f φ o n ! / / (5c fiûrmfe foforf fjerbei unb fφIug drogue bie erhobene 3ΐεφίε ab. 2ítá er je£t jum jroeifen © φ ^ ε roeit audfjoíte, um ber fφeíbenben (Seele ben îtuégang ju fφaffen, roar ï a n a f f auf einmal ba, ber mit ©untrer )7φ jufammen bie 2Baffen geïjolf Ijatte. ®r fφü£fe feinen greunb mit bem ©φί[ί> por einet neuen 33ertx>unbung. S a r a u f t j i n roanbfe fùfj 2BaIfíjer t>oH ©rimm gegen ij)n, rifj iijm ben 2Irm auá i)em © φ η ΐ ί ε ^ ε ί ε π ϊ unb (lieft iljm baö ©φίοβΓί fo tief in bie (Seite, ba|3 bie ©ebärme ^eroorquollen. „£eb rooljl, S r o g u ä ! " fpraφ Xa* naff leife im ©furge. 2ííé fein §reunb ins © r a e fanf, t)erfφmâí)fe eö Srogud, 2BaItf)er um fein ßeben ju bitten. @ r reijte if>n Dielme^r b u ^ bittere ©φιηίφιοοιίε, fei ee nun, baß if>n DITuf ober αυφ QSergroeiftung baju trieb. S a rief ÜDalt^er: „ @ o (litb benn unb erjäljle beinen ©efä^rten in ber llnterroelt, wie bu fíe geräφf Fjaff ! " Dlíit tiefen

ÎBorfen erbroffelte er it;η mit feiner golbenen

fette. S a [agen benn beibe §reunbe tot im ©taub, unb ηοφ

oft

jutften iljre J u g e auf bem blutrot gefärbten 35oben.

© u n t r e r fai) foMjed mit ©eufjen. (Sr befiieg foforf fein

ptäd)ti$

gεfφmü(£feâ Dîoj} unb fprengte eiligfl j u bem tief befümmerten

79

scandit et ad maestum citius Haganona volavit omnimodisque ilium precibus flexisse sategit, ut secum pergens pugnam repararet. at ille : „me genus infandum prohibet bellare parentum et gelidus sanguis mentem mihi ademit in armis. tabescebat enim genitor, dum tela videret, et timidus multis renuebat proelia verbis;

1070

haec dum iactasses, rex, inter te comitantes, extitit indignum nostri tibi quippe iuvamen." Ille recusanti precibus nihilominus instane talibus aversum satagit revocare loquelis : „deprecor ob superos, conceptum pone furorem! iram de nostra contractam decute culpa, quam vita comitante, domum si venero tecum, impensis tibimet benefactis diluo multis. nonne pudet sociis tot cognatisque peremptis dissimulare virum ? magis, ut mihi quippe videtur, loso verba valent animum quam facta nefanda movere, iustius in saevum tumuisses mente tyrannum, qui solus hodie caput infamaverat orbis. non modicum patimur damnum de caede virorum, dedecus a t tantum superabit Francia numquam. antea quis fuimus suspecti, sibila dantes „Francorum", dicent, „exercitus omnis ab uno — proh pudor 1 ignotum vel, quo —est impune necatus." Cunctabatur adhuc Haganon et pectore sponsam Walthario plerumque fidem volvebat et ipsum eventum gestae recolebat in ordine causae, supplicius tamen infelix rex institit i Ili. cuius subnixe rogitantis acumine motus erubuit domini vultum, replicabat honorem 80

1090

jpagen. 2Iuf jebe 2Irf unì» 2Beife fucsie et biefen j u bewegen, bag et mif iijm ginge unb am Kampfe teilnähme, © ο φ Í J a g e n f p r a φ : „Ditiφ Ijinberf j a meine uneble 2JbEunff j u fìreifen; mein íüfjteá 23Iuf nimmí mit jeben © i n n 23a(ec Berging por $urá)t,

fur ÜBaffen

unb

tâampf.

DIÎein

wenn et ÜDaffen fai), unb ängfllid) enf=

gog er fiá) mif Γείφειη 2 B o r f f φ w a í [ bem Äampf. © o f p n ^ f l bu Corwin, Äönig, j u ben Díeifen, unb meine .Spilfe etfφíeπ bir ηίφίβ werf."

© u n t r e r aBet bejlürmfe ¿pagen weifet, aid biefer ( ϊ φ abtefjnenö perljielf, unb gab iijm g u f e 2 B o r f e , um if>n j u Perfotynen: „3d)

be=

fφro&re ϊ>ίφ bei ben ©öffern, Ia(3 a b t » m © t i m m ! £0(3 beinen 3 o t n fahren, an bem ί φ CScf)uIÍ) frage ! 2Benn ί φ am ßeben bleibe unb mif bir Ijeimïeïjre, roill ί φ meine (5φπΙ& bir gegenüber b n r φ u n e r m e f j l ^ e 28oIjIfafen fügen. ©φαπι(1 bu ϊ>ίφ η ί φ ί , bein gelben* fum $u verleugnen, wo ft> Píele greunbe unb 23erwanbfe gefallen fînb? DTÏir fφeiπf, 2 B o r f e wiegen bei bir fφn)erer a l s πιφίι>fe £ a = fen. Dìicf)figer wäre eá, bu wärefi über biefen JQütevid)

ergrimmf,

ber Fjeufe o I) rie frembe ipitfe ben .Sperm ber 2 8 e l f enfeljrf i>af. @to)3 iff ber QSerlufì, ben wir giranfen burφ ben £ ß b fo bieler 3?ed?en erliffen F;aben, unb niemals werben wir biefe © φ ι η α φ Perwinben. S i e unö früher fürchteten,

werben 3ifφeln:

f a m ein frember

32ΐαηη - man weijj η ί φ ί , roofjer - ber fφIug bie gefamfe ©fretta ηιαφί ber §ran?en ungejïraff. W e l d ) eine ©φαηί>ε ! "

Simmer η ο φ jauberfe ß a g e n . @ r ìad)te

baran, wie er 2BatfIjer

einjî Zreue gelobt fyatte, unb anbererfeifö überfann er αηφ,

roas

|7φ Ijeufe alles gugefragen l>affe. 3 m m e r f ï e f j e n f l ^ e r würben @un= fljerd 2 B o r f e . © i e tiefe S e m u f , mif ber er baf, rüfjrfe Jpagen fφliej3[iφ. S r erröfefe Por bem 23Iiu(e im jjoïjen Horben. S a á Cani) ber © d j o í f e n uní) © p a n i e r ïjaffe fíe fcfjon I)inícr |7φ getaffen. ßangfam erwärmte fie bie gluten bee D j e a n á . S e r 9Iíonb [¡ejj feine Θ ί φ ε Ι über 3¡falíeti aufzeigen, © a begann 2BaIfl)er Hug j u über» legen, ob er bie ίΤΪαφί über in feinem f u e r e n iöerfieä bleiben ober b u ^ bie 6be 2BíIbni¿ roeiferjieFjen follie. © φ ι υ ε κ ©orgen regten (Τφ in ííjm, unb f φ a t f b a φ f e er η α φ , roaá er beginnen follie, jpagená ißerljalfen unb ©unfFjerd S u β unb Umarmung roaren if>m ρerbäφ= fig. S r roar b u ^ a u á im 3 t " e i f e t über bie 2 I b j ^ f e n ber ©egner. ©oUfen fíe efroa π α φ 2 B o r m á gurüágeEeljrí fein unb ( ϊ φ Pon borf η ο φ roät>renb ber 9 ΐ α φ ί ®efäF>rten F)oIen, um am frühen DHorgen roieber a u f ber Äampfftäffe j u erfφeinen unb ben môtberifφen í f a m p f j u erneuern? Ober follten fid) beibe allein in einem Q3erflecE Oerborgen galten?

fφre(£fe if>n α υ φ ber 2Da[b mit feinen Dielen

berfφIuπgeneπ !Pfaben, in benen man (Τφ Ι ε ί φ ί oerirren ïonnfe. (Sbenfo f ü r d j t e t e er, in Sornengefírüpp gii geraten ober Don roilben S i e r e n angefallen j u roerben. 233ie Ιείφί ïonnfe er bann ßitfgunbe oerlieren !

S r erroog forgfälfig alle biefe S i n g e , bann fagfe e r : „ 2 B a ö avufy je|f fommen mag, ί φ fjalte eä für baö 23ejie, fjier attëguruf)en, biö bie ©onne in ifjrem Äreielauf uns roieber baá IíebIíφe £ ί φ ί bee S a g e s ^φεηΐί. © e r fîolje Äönig foil ηίφ£ fagen bürfen, ί φ fei mie ein S i e b bei 3 ΐ α φ ί unb ÎTÎebel auá feinem Eanbe Qemidfyen." Cír f φ n í f f nunmehr Sornengeffrüpp unb

85

Dc,m

S a g e h o r n ab,

undique praecisis spinis simul et paliuris. quo facto ad truncos sese convertit amaro cum gemitu et cuicumque suum caput applicat atque contra orientalem prostratus corpore partem ac nudum retinens ensem hac voce precatur: neo „rerum factori, sed et omnia facta regenti, nil sine permissu cuius vel denique iussu constat, ago grates, quod me defendit iniquis hostilis turmae telis nec non quoque probris. deprecor a t dominum contrita mente benignum, ut qui peccantes non vult sed perdere culpas, hos in caelesti praestet mihi sede videre." Qui postquam orandi finem dédit, ilico surgens sex giravit equos et virgis rite retortis vinciit. hi tantum remanebant, nempe duobus 1170 per tela absumptis ternos rex Gunthere abegit. His ita compositis procinctum solvit et alte ingenti fumans leviabat pondere corpus, t u m maestam laeto solans affamine sponsam moxque cibum capiens aegros recreaverat artus — oppido enim lassus fuerat — clipeo que recumbens primi custodem somni iubet esse puellam, ipse matutinam disponens tollere curam, quae fuerat suspecta magis, tandemque quievit. ad cuius caput illa sedens solito vigilabat 1180 et dormitantes cantu patefecit ocellos. ast ubi vir primum iam expergiscendo soporem ruperat, absque mora surgens dormire puellam iussit et arrepta se fulciit impiger hasta, sic reliquum noctis duxit, modo quippe caballos 86

flodjjf baraud cine j p e ä e unb oerfperrfe bamif ben engen 3 u g a n g j a r íppljle. S a n n ging er biffer flagenï» j u ben £ ε ί φ ε η unb fügte a n jeben Dìumpf ben Ä o p f .

(§r roanbfe bad ©efîcfjf η α φ D f í e n ,

ïniefe nieber unb betete, bie Spânbe um bad biattfe ©φιοβΓί g e f a l t e t : „®cfj5pfer aller S i n g e unb OenEer nlieti ®efφεI)end, of>ne beffen 2BilIen unb ©ebof η ί φ ί β a u f Srben E>ejW)f, bit banEe ί φ , bafj bu η ή φ Por ungered)tec geinb @efφoj3 unb Dor © φ α ^ ε

bewahrt

Ijaft. 3 φ biffe ί ί φ bemüfig, gütiger © o f f , ber bu geroillf bift, bie E ü n b e audjuroffen, b o φ η ί φ ί bie ©ünber, nimm biefe ipelben i m R i m m e l a u f unb Iajs fïe m í φ bort

roieberfefjen."

2Hd er fein ©ebef beenbef Fjaffe, fprang er foforf a u f unb trieb bie "Pferbe ber Ê ^ I a g e n e n jufammen. Êd toaren if»rer feφd. © o oíet w a r e n π ο φ übrig geblieben; jroei toaren getötet toorben, unb brei inatte © u n t r e r mitgenommen, ß r banb fie mit g e f h ^ f e n e n ©erfen aneinanber. 2itd er bied beforgf F)affe, löffe er feinen ©ürfel unb 50g bie fφtt>ere 3?üfiung Don feinem erljifjfen Ä ö r p e r . S a n n frôjîefe er bie be!üm= merte 23rauf mit f r ö l j ^ e n 2 B o r f e n unb f l ä r f f e (ϊφ mif ©peife unb S r a n f . S a er fef>r mübe w a r , bettete er fein Jpaupf a u f ben ©φίίί» unb í)ieji jpilfgunbe bie er(îe 2 Β α φ ε übernehmen. S i e ^Γΰ^Γοαφε roottfe er Ralfen, » e i l ed a m Dlîorgen g e f ä i j r ^ e r toar. β η Μ ί φ fcÇ>Iief er ein. ipilfgunfte f a f j mie g e r o ô l j n ^ if»m j u R a u p t e n unb f φ e u φ f ε fid} b u r φ ©ingen ben

aud ben 2tugen. © ο φ balb

ε π ρ α φ ί β íZBaíf^er roieber unb fcfyúttelte bie 9IiübigEeif Οση fi φ ab. ®r fprang foforf a u f unb Iiejj je§t ^ i l f g u n b e fφIafeπ. (5r griff η α φ feiner £ange unb (íü^íe (Ίφ unoertoanöf a u f fíe. S a l b g i n g er j u ben h o f f e n , bann ("φΐίφ er fid) roieber Ι}0Γφεη& an bad ÍBertjau. ©ein fe^nlic^fïer IBunfd) roar, f a m e ό ο φ balb ber S a g roieber mif feiner ¿pelle. ©0 vetixatfyte

er ben Dîefl ber 3 ΐ α φ ί .

87

circuit, interdum auscultane vallo propiavit exoptans orbi species ac lumina reddi. Lucifer interea praeco scandebat Olympo dicens: „Taprobane clarum videt insula solem." hora fuit, gelidus qua terrain irrorat eous. aggreditur iuvenis caesos spoliarier armis armorumque habitu tunicas et cetera linquens; armillas tantum, cum bullis baltea et enses, loricas quoque cum galeis detraxerat ollis. quattuor his oneravit equos sponsamque vocatam imposuit quinto, sextum conscenderat ipse et primus vallo perrexerat ipse revulso, a t dum constricti penetratur semita callis, circumquaque oculis explorans omnia puris auribus arrectis ventos captavit et auras,

1190

1200

si vel mussantes sentiret vel gradientes sive superborum crepitantia frena virorum, seu saltem ferrata sonum daret ungula equorum. Postquam cuncta silere videt, praevertit onustas quadrupèdes, mulierem etiam praecedere iussit. scrinia gestantem comprendens ipse caballum audet inire viam consueto cinctus amictu. Mille fere passus transcendit et ecce puella — sexus enim fragilis animo trepidare coegit — respiciens post terga videt descendere binos 1210 quodam colle viros raptim et sine more meantes exanguisque virum compellat voce sequentem : „dilatus iam finis adest ! fuge, domne, propinquant 1" qui mox conversus visos cognovit et inquit : „in cassum multos mea dextera fuderat hostes, 88

3 tp e i ϊ α m ρ f

e ^ m u t ï p r â g u i i g auf einem £ e i n i a u s © r a b X I V beo 1883 bei 23enbeí (Θφη>β= ben) freigelegten ¡Beffnffungefelbeo germani frtycr (fbíer beo 7.—10.

33gí.

näcfcfte 0 e i f c . S i e ÎÎiïmpfenben b a b a i , loie bas aud> bei ί δ α ϊ φ α π gefd;iíberf ipirb, ií;re £anjen bertror fen, uub

finb ñutí juin DÍaí)fnmpf mií bem 6d;rt>erf

übergegangen.

Seilftücf einea Prad>tí)elms auo gepreßtem SronjeEiIedi, 7. 3aí>rf>. n. Sbr. 2luo berti erffen ber gürffengrafcer

Dru l i m b e ! (Cd)ireben), bie 1881 gefunben unb

burci)fc>rfc[>t trurbrn. î j g t . Stolpe och T . J . Arile, Graffiiltet V i d Vendei, Stockholm i g i s , P l . V I . Ce ließt nabr, bei bem înnsenreiter an OOotan ju benfen, ber bon feinen Maben .Çugin unbDIiunin begleitet Wirb.

3¡n¿roifcf)ert jîieg bec Dlîorgenfiern a m R i m m e l a u f unb Der!ûn= befe: ·3π re ÜDaffen unb if)re S î û j î u n g j u nehmen, íFir Srf)TOerf, ben ^ a n j e r , baö mefaHbefd^Iagene 2Beljr= gemelli, ben í p e l m unb bie 2Irmfpangen. S a ö anbere,

roomif

fíe

fonfî η ο φ befleibef toaren, liejj er ifjnen. 23¡er ÍRoffe belub er m i t ber 23eufe; a u f bas fünfte fjob er ^ i l f g u n b e , unb er feïBfl Bejîieg baö fcc^fïe. 3uer(î riff er allein aus bem 33erfledÊ Ijeraud, n a φ b e m er bie ípedEe niebergeriffen f>a£fe. 2Bäf)renb er a u f bem engen ^ f a b e Dorbrang, l i e g er feine gellen 2Iugen ü b e r a l l h i n fφroeifen unb i)oid>te ( φ α ^ Ια^φεη& a u f jeben 2 B i n b f ì o j j unb a u f jeben E u f f j u g . 23ίεΙΓείφί EBnnfe er g t ü f i e r n ober Ieife © φ π ί ί ε Derneïjmen, ο ί ε Π ε ί φ ί αυφ

bas

Ä l i r r e n e o n g a u m j e u g , baö bie .Çânbe floljer 3 i e i e n R e i f e n , ober bie S r i f f e eifenbefφIagener ^ferbefjufe.

2Iber alles blieb jiitl. S a l i e g 2Batff)er bie Dter f φ » e r belabenen D?offe Dornuëgiefjen unb fyinfer i Finen ß i l f i j u n ö e reifen; er felbjî r i f f a l i l e t t e r unb führte bas ÍKof? m i t ben © φ κ ί η ε η a m 3 ü g e l . @ o begann er ben 20Είί6ΐ:ΓηαΓΡφ, geroappnef mie fonfí.

© i e toaren ungefähr brei ©funben geriffen, ba blicEfe ( ϊ φ ipilfgunbe u m - g r a u e n fyaben ein ä n g f f ^ e e ©emüf - unb falj groei Dlîânner m i f u n g e r o ö f j n ^ e r (Site Don einem Jpügel Ijerabfprengen. 39Ιείφ Dor © φ κ & π f p r a φ (Te j u W a l t h e r , ber iF>r f o l g t e : ,,Οαβ S n b e roar nur ï)ίnausιgefφoben!

íft eé foroeií! glíeije, m e i n .Sperr

unb ©ebiefer; fie f o m m e n ! " 2BaIfIjer roanbfe fítf) u m unb erfannfe f o f o r t bie beíben DHänner. Ê r f a g t e : „ l t n n ü £ Ijäffe meine ί Κ ε φ ί ε f o Diele geinbe erfφ[ageπ, toenn ί φ jeÇf i m legten Ä a m p f e (φπιαφ= 7

89

si modo supremis laus desit, dedecus assit. est satius pulcram per vulnera quaerere mortem quam solum amissis palando evadere rebus. verum non adeo sunt desperanda salutis commoda cernenti quondam maiora pericia.

1220

aurum gestantis tute accipe lora Leonis et citius pergens luco succede propinquo. ast ego in ascensu montis subsistere malo eventum opperiens adventantesque salutane." obsequitur dictis virguncula clara iubentis. ille celer scutum collegit et excutit hastam ignoti mores equitis temptando sub armis. Hunc rex incursans comitante satellite demens eminus affatu compellat valde superbo : „hostis atrox, nisu deluderis ! ecce latebrae

1230

protinus absistunt, ex quia de more liciscae dentibus infrendens rabidis latrare solebas. en in propatulo, si vis, confligito campo experiens, finis si fors queat aequiperari principio ! scio, fortunam mercede vocasti idcircoque fugam temnis seu deditionem." Alpharides contra regi non reddidit ulla, sed velut hinc sur dus alio convertitur aiens : ,,ad te sermo mihi, Hagano! subsiste parumper! quid, rogo, tam fidum subito mutavit amicum, ut, discessurus nuper vix posse revelli qui nostris visus fuerat complexibus, ultro nullis nempe malis laesus nos appetat armis ? sperabam, fateor, de te, sed denique fallor, quod, si de exilio redeuntem nosse valeres, ipse salutatum mihimet mox obvius ires 90

1240

Doli perfagte unb micfj π ί φ ί t a p f e r grigie. Êts íft beffer, einen efyienDotlen Soi» f o r bem geinbe gu jïerben aid (7φ allein &πΓφ feige g í u d j t gu refíen unb feine ίφ nur ηίφί bamíí, bu Fiäffeft ηίφί gemußt, Ôajj ί φ F>icr fei ; felbff roenn bir mein ®ε(Τφί eerborgen blieb, ïonniefî bu m i φ boφ an ben 2Baffen, bie bu jur ©enüge ïennjî, unb an ber DÍüfiung eríennen. 2ΙΙΙεί anbete ertrüge ί φ , nur biefen einen ©φπιει^ η ί φ ί ; bu fyaft einen eblen blonben

ffnaben,

ben ί φ

fφIagen. DTiif biefer Xat nid pviftfym

fefyr liebfe, mif

beinem or innerer Erregung. Um ad)t llfjr morgend begannen fíe ben ffampf. ©untrer unb £>agen fämpften t>ereinf gegen 2BaIfi>er. 211s erfler bead) Jpagen ben ^rieben. DTÏtf alier ffraff fd^Ieuberfe er bie Perberbenbringenbe £ange gegen 2BalfF;er. Siefer merEfe, baß er ifjrem 2inpraD ηίφί ©fanb Ralfen Eönnfe, alé fie in tollem 2BirbeI F>eranfaufie. Carum lenite er fie mit bem fφtâg gehaltenen ©φίΐί) jur (Seife. 2IIö fíe ben ©φίΐί) berührte, gliff fíe roie Don glattem DTtarmor ab unb bohrte ft φ bie an bie Dtägel bes ©φaffeá in ben Soben beö Jpügelö hinein, ^je^t marf ber fíoíje ©untrer Ijoφge= muf, aber mit fφroaφer ffraff feinen ©peer aus (Sfφenf)oIJ.

Sie-

fer blieb im unterfien Seite t>on 2BaIft)ers ©φίΐό Rängen. 2I[ö 2DaIff>er itjn fφüffeIfe, frei ber ©peer, ber fo wenig ausger^fef ^afte, auö bem Çolje íjerauá. SeEümmerf über biefeö böfe íBorjeú φ ε η jogen plagen unb ©untrer bie ©φη>erfer. 3i>r ©φηιεΓ^ ttmn» belfe )7φ in 3orn, unb gebeit burφ bie ©φίΓί>ε bemühten fie fid), auf 2BaItf>er einzubringen, © ο φ biefer trieb fíe enffφ[offen mit feiner nn«fjfigen Canje gurüá unb erfcfyce&te bie 2lnjíürmenben burφ feinen Q3lídÉ unb b u ^ feine 2Baffeti.

S a erfann ©untrer ein ίόπφίεό Ißagnis. (Sr wollte ftd) leí fe \)evanfd)leid)en

unb í)eimlid)

feinen ©peer roieber Ijolen, ben er

o Fine ©rfolg gefφleuberf tyaffe unb ber pi Soben geglitten roar, ß r lag gu 2DalfIjerd güfjen, fo roie er aus bem ©φί[ϊ)ε gefallen roar. 3Iîit iF;ren ïurjen ©^Werfern fonnfen ηήηιΐίφ bie beiben granfen

95

armati nequeunt accedere comminus illi, qui tam porrectum torquebat cuspidis ictum.

1310

innuit ergo oculis vassum praecedere suadens, cuius defensu causam supplere valeret. Nec mora, progrediturHaganon ac provocat hostem. rex quoque gemmatum vaginae condidit ensem expediens dextram furto actutum faciendo, sed quid plura ? manum pronus transmisit in hastam et iam comprensam sensim subtraxerat illam fortunae maiora petens. sed maximus heros, utpote qui bello semper sat providus esset praeter et unius punctum cautissime horae

1320

hunc inclinari cernens persenserat actum nec tulit, obstantem sed mox Haganona revellens denique sublato qui divertebat ictu, insilit et pianta direptum hastile retentat ac regem furto captum sic increpitavit, ut iam perculso sub cuspide genua labarent. quem quoque continuo esurienti porgeret Orco, ni Hagano armipotens citius succurreret atque obiecto dominum scuto muniret et hosti nudam aciem saevi mucronis in ora tulisset. sic, dum Waltharius vulnus cavet, ille resurgit atque tremens stupidusque stetit vix morte reversus.

Nec mora nec requies ; bellum instauratur amarum. incurrunt hominem nunc ambo nuncque vicissim; et dum progresso se impenderet acrius uni, en de parte alia subit alter et impedit ictum,

96

1330

2BaIffyet nitfjf j u Ceibe geljen, » e i l biefet mií feinet borgefkecEten Canje j u roeit reid)fe. SesF)aIE> jminíetfe © u n t r e r ipagen mií ben 2lugen gu unb bebeutete if;m baburcfj, Boranjugefjen. (Sr follie ifyn bedien; in feinem ©tfjufje würbe et bann fein 23orf>aben

attós

fügten. .(pagen ging fofort Doc unb reijfe ÜBalf^er. ©unifier aber barg fein ebel|íeínblí£enbeé (Zfyrvert

in ber ©treibe unb machte

baburφ feine

3ΐεφίε frei, um jeberjeit ben 3îaub DoUfüfyren p i íónnen.

0οφ

reaö foli ί φ ηοφ meljt erjagten? (Sr büdEte fiä) unb langte mit ber jpanb ηαφ ber Canje. (Sr beîam fíe j u faffen unb j o g fie langfam j u (Ίφ Retati.

0 ο φ er Verlangte aHjuoiel Dom ©c^itffaE. 2 B a l t ï j e r

roar flcfö im ffampfe a u f ber .Sput unb feljr b o r s t i g ; nur einen e i n i g e n SlugenblicB l i e f er biefe 23οΓ(Τφί a u f e r αφί, wie iljr παφ= I>er feijen roerbef. S r fai) fofort, wie © u n t r e r ^ φ

nieberbeugíe,

unb mérité feine 21Β(ϊφί, bie er j u peteifeln roupie. S c brang fofort a u f ipagen ein, ber t>or feiner Ι ^ ο φ ε Γ ί ^ ε ^ η Canje ¿ η π ϋ η ΰ φ ; bann fprang er Bor unb traf mit bem gu|3 a u f bie Canje, bie ijjm © u n t r e r f φ o n fafi entriffen Ijafte. (Sr fφríe je^f © u n t r e r , ben er bei feinem @ φ υ ι ί ε η ( ΐ κ ί φ ε π ^ φ ί roanffen

t>affe, ^ Γ φ ί ε Γ ί ί φ an.

Sem

bie Änie, aid roäre er t>on einem ©peerrourf ίόΜίφ ges

troffen. 2 ö a l t l j e r Fjätte φ η je^t in ben unerfäffIíφen φοΙΙεπΓαφεη beförberf, wenn η ί φ ί ber

roaffengeroanbte

§ a g e n if>tn fφnelI j u

Jpilfe geïommen wäre unb φ η mit bem ©φϊ[ί>ε gcfφü§f

tyátte.

® r erfjob bie f φ a r f e ©φηείbe feines grimmigen © φ ι ο ε Γ ί ε ί gegen 2Battl)er. S i e f e r b u i t e (7φ jeboφ Dor bem jpieb. ϋ π ^ η ^ φ ε π aber (ianb © u n t r e r a u f unb blieb jitternb unb betroffen fielen; er roar ï a u m mit bem Ceben bacongeíommen. © ο φ ed trat ïeine Dîufye ein. S e r bittere Ä a m p f begann eon neuem, plagen unb © u n t r e r fiürmfen balb einjeln, balb j u jroeien gegen 2Baltijer on. I B e n n ber (7φ ungefîûm gegen ben einen roanbfe, ber gegen φ η Vorging, fprang ber anbere fyinju unb bereitere ben

97

haud aliter Numidus quam dum venabitur ursus et canibus circumdatus astat et artubus horret et caput occultane submurmurat ac propiantes amplexans Umbros miserum mutire coartat;

1340

tum rabidi circumlatrant hinc inde Molossi comminus ac dirae metuunt accedere beluae. taliter in nonam conflictus fluxerat horam, et triplex cunctis inerat maceratio : leti terror et ipse labor bellandi solis et ardor. Interea herois coepit subrepere menti quiddam, qui tacito premit has sub corde loquelas : ,,si fortuna viam non commutaverit, isti vana fatigatum memet per ludiera fallent." ilico et elata Haganoni voce profatur:

1350

„0 paliure, vires foliis, ut pungere possis ! tu saltando iocans astu me ludere temptas. sed iam faxo locum, propius ne accedere tardes; ecce tuas, scio, praegrandes ostendito vires, me piget in cassum tantos sufferre labores." dixit et exiliens contum contorsit in ipsum, qui pergens onerat clipeum dirimitque aliquantum loricae ac magno modicum de corpore stringit; denique praecipuis praecinctus fulserat armis. At vir Waltharius missa cum cuspide currens evaginato regem importunior ense impetit et scuto dextra de parte revulso ictum praevalidum ac mirandum fecit eique crus cum poplite adusque femur decerpserat omne. ille super parmam ante pedes mox concidit huius. palluit exanguis domino recidente satelles. 98

i860

Spieb. © o ¡jet}t m a n in 2IfriEa ben S a t é n , llmfjeulf Don bec DÏÏeute fîefyf ec ba unb erregt buΓφ feine broí>enb erhobenen £ a § e n © φ ι ε ϊ » ïen. S e b r u m m t unb butíí fein ipaupf unb, w e n n einet e o n ben 3íagbf)unben iFjm j u nafte f o m m f , fo pa eff et ίϊ>η mif ben

Xafyett,

bafj er eíenbiglicfj a u f h e u l t . S i e wilben jpunbe u m f l ä f f e n if)η wü» fenb Don allen (Seifen; b o φ feiner roagf ed, bem U n g e t ü m a u f ben £eib j u rüdEen. 25iö bret lIF>c n a c ^ m i i f a g ë ging bad Díingen. l i n t e r breifacFier S r a n g f a l F>affen bie iKecBen 5ti leiben: g u i - φ ί Dor bem S o b e (îeUfe ( ί φ ein, ber ffampf würbe B e f t f i r D e r ^ , unb bie (Sonne b r a n n t e f>ei|3 fjernieber. S a ^ Ι ί φ |7φ 2BaIfI)er ein ©eban!e i n s .Çcrj, ben er a b e r n u r (lili f ü r (7φ auáfptarf) : 2Benn jefjf bad (StÇicffaI η ί φ ί einen 2IUE(= weg geigt, werben η ι ί φ bie ©egner b u r φ 21rglifl fäufifjen unb η ι ί φ gu ermüben ^ φ ε η . S a l j e r rief er foforf mif l a u f e r (Stimme i j a g e n j u : „P)ageborn, bu bifi η ο φ fo f r ^ wie ein junger Xrieb, fo ba{j bu ï r d f f i g gufcfjtagcn f o n n f e f f ! 0 ο φ bu fnd)fi

m ί φ lifííg j u fäu=

f φ e n mif beinen f φ e r ä ^ a f f e π (Sprüngen. 3 φ will bit \et}t bie DTÎ6g= Πφίβίί geben, n ä ^ e r a n m i φ IjeranguEommen. S u foUfî beine ge» walfige j t r a f f ¿eigen, bie m i r guf beïannf i(l ! 3 3 ΐ ί φ Oerbrie^f biefe DItülje oljne Gsnbe." S a r a u f f)oUe er aud unb w a r f feine fianje auf Jpagen. (Sie b u r φ f φ l u g ben ©φί[ί>, ri fi í j a g e n ein wenig ben φαη= ger auf unb t>erle£fe feinen m ä φ f i g e n Ceib n u r Ιείφf ; benn er w a r ί κ ^ τ ΐ ί φ gerüffef.

2BalfIjer flürmfe je§f mif b l a n f e m ©cfjmerfe ungeflüm auf ©un» fljer ein; et ffieg iljm ben © φ ® bon ber κ φ ί ε η ©eife f o r t unb f φ l u g iljm mif einem gewaltigen, jiaunenerregenben ipiebe bad g a n j e 23ein m i f f a m t bem Änie bid gum © φ ε η ί ε ΐ a b .

©untrer

fîûrgte mit bem @φίΚ> p o t n ü b e r unb fiel iijm Dor bie § ü f j e . i j a g e n erblafife t>ot (Snffe^en, aid er feinen í í ó n i g fallen fat). 2DaIf^er f)ob j u m ^weifen 3Iîale fein blufiged © φ ί ϋ ε τ ί unb b r a n n t e b a t a u f ,

99

Alpharides spatain tollens iterato cruentam ardebat lapso postremum infligere vulnus. immemor at proprii Hagano vir forte doloris aeratum caput inclinans obiecit ad ictum.

1370

extensam cohibere manum non quiverat heros, sed cassis fabrefacta diu meliusque peracta excipit assultum mox et scintillât in altuxn. cuius duritia stupefactus dissilit ensis, proh dolor ! et crepitans partim micat aere et herbis. Belliger ut frameae murcatae fragmina vidit·, indigne tulit ac nimia furit efferus ira impatiensque sui capulum sine pondere ferri, quamlibet eximio praestaret et arte metallo, protinus abiecit monimentaque tristia sprevit.

i38o

qui dum forte manum iam enormiter exeruisset, abstulit hanc Hagano sat laetus vulnere prompto. in medio iactus recidebat dextera fortis gentibus ac populis multis suspecta tyrannis, innumerabilibus quae fulserat ante trophaeis. sed vir praecipuus nec laevis cedere gnarue, sana mente potens carnis superare dolores non desperavit ñeque vultus concidit eius, verum vulnigeram clipeo insertaverat ulnam incolumi que manu mox eripuit semispatam, qua dextrum cinxisse latus memoravimus ilium, ilico vindictam capiens ex hoste severam. nam feriens dextrum Haganoni effodit ocellum ac timpus resecane pariterque labella revellens olii bis ternos discussit ab ore molares.

100

1390

bem ©ejíürjfen ben £obedfloj| ju t>erfe§en. 2lber plagen, bed eige* tieti (Ekfjmerjed ηίφί αφίεη^ beugte fein fyelmbeöetffed jjaupf Dor unb fjielf es Sern ©triage entgegen. 2BaIiIjer οεπηοφίε bie aud= geflrecfie φαη& ηίφί mef)C ju Ijemmen; ί>οφ ípagend ipclm war fejl unb forgfätiig gefcfimiebef. 6 r fing ben jpieb auf; gunEen fptüiyten, aber an ber .Sparte bea ípeltned jerfprang bad ©φη>εΓί, unb o j a m m e r ! bie Seile flogen b u ^ bie £uft ilirrenb ind ©rad.

2IId 2BaIf^er fein jerfprungened S a n i e r t fat), rourbe er unwillig unb tobte Ijeftig in mafjlofem 3 e " 1 . ©einer felbff ηίφί mef>r πιάφ= tig fφ[euberfe er bad Jpeff, bem bie Älinge fehlte, obwohl ed eon großem ÍEBerte unb fef>r EunfiooU gearbeitet mar, roeit Don (ΐφ. (Sr roollie t>on Siefen traurigen llberrejlen ηίφίά meljr roiffen. Da er aber feine j j a n b gu roeit audjîretïfe, fφ[ug fíe iljm jjjagen ab, frof) bed gelungenen ©freiφεά. Ddîitten in íjjrer Seroegung pel bie tapfere 3ΐεφίε gu Soben, bie Pon Dielen 236[fern unb gûrjîen g e f ü ^ t e t roar unb jaíjllofe (Siege errungen fyatte. 2iber 2BaIff)cr roar tapfer; er ιυίφ ηίφί roibrígem ©efφíc£. 3Iìit großer 2BiUend= frafí bejroang er ben ϊοΓρεΓίίφεη ©φιηβΓ^. ©r rourbe ηίφί muflod unb oerjog feine Dlîiene; fonbern er fφob ben Derjîûmmelten 2írm in ben ©riff bed © φ ί ^ ε ί . 3Iíit ber unoerle^ten Jpanb jog er fofort bad ,ξ)α^φη>εΓί, bad er an feiner κφίεπ ©eiíe trug, roie ί φ fdfjon früher gefagt fjabe, unb nafym auf ber (Stelle bittere 3Ϊαφε an feinem geinbe. OTif einem © φ ^ ε (ΐαφ er plagen bad teilte 2iuge aud, jerfpalíeíe if>m bie ©φ[äfe unb beibe Sippen unb fφIug iF)m ηοφ baju feφd iSatfenjäljne aud bem 32iunbe.

101

T a l i negotio dirimuntup proelia facto. quemque suum vulnus atque aeger anhelitus arma ponere persuasit. quisnam hinc immunis abiret, qua duo magnanimi heroes tarn viribus aequi quam fervore animi steterant in fulmine belli ? 1400 Postquam finis adest, insignia quemque notabant; illic Guntharii regis pes, palma iacebat Waltharii nee non tremulus Haganonis ocellus, sic sic armillas partiti sunt Avarenses 1 consedere duo, nam tertius ille iacebat, sanguinis undantem tergentes floribus amnem. haec inter timidam revocat clamore puellam Alpharides, veniens quae saucia quaeque ligavit. His ita compositis sponsus praecepit eidem : ,,iam misceto merum Haganoni et porrige primum, 1410 est athleta bonus, fidei si iura reservet; t u m praebeto mihi, reliquia qui plus toleravi. postremum volo Guntharius bibat, utpote segnis inter magnanimum qui paruit arma virorum et qui Martis opus tepide atque enerviter egit." obsequitur cunctis Heririci filia verbis. Francus a t oblato licet arens pectore vino : „defer", ait, „prius Alpharidi sponso ac seniori, virgo, tuo, quoniam, fateor, me fortior ille est nec solum me, sed cunctos supereminet armis." 1420 Hic tandem Hagano spinosus et ipse Aquitanus mentibus invicti licet omni corpore lassi post varios pugnae strepitus ictusque tremendos inter pocula scurrili certamine ludunt. Francus a i t : „iam dehinc cervos agitabis, amice, 102

9 ΐ ! α φ biefec 2 ö a f f e n f a t beenbefen bie 3 î e i e n b a s 3iíngen. 3 e b e n pon íljnen nötigten feine 2Bunbe unb feine girone Ê c m a t t u n g , bíe Ï O a f f e n aud bec £ a n b ¡u legen. 2íud bíefem mórberifc^en

ftampfe,

in bem jroeí fo I j o φ g e m u f e g e l b e n gteitfj a n Ä r ä f f e n unb e n feurí= gem 3Uuf einanber gegenuberfianben, formte niemanb Fiet[ F>erDor= gefjen. 3 e b e r ließ a m S n b e bes Ä a m p f e d ein ^)fanb auf bec Ä a m p f f i ä t i e j u c ü í : í t ó n i g © u n t r e r feinen § u f j , 2BaIfï)ec feine ipanb unb Jpagen fein gutfenbed 3iuge. S o feilten fíe ben ipunnenfdjaÇ unfeceinanbec ! 2Balfíjec unb .ípagen fagen im ©cafe, ©unifiée lag auf bec ©cbe. 2IUe jïiUfen mit ffcâufecn ben 23[uí|lrom aufl ifjren ÍZBunben. S a rief 233alff)er lauÉ η α φ Jfpílfgunbe. 3 a g e n b f a m fie flecan unb Dec* banb alle 2Bunben.

D a r a u f gebof ifjr bec S c â u f i g a m : „ S c i n g e u n s jeÇf 2Bein unb f e i φ e φ η juecfl ipagen ! (Se ijî ein wacfecec í j e l b , er m u f j nue bíe gefφropcene £ r e u e palien. S a n n fφenEe mie ein, ί φ f)abe mefjr a l i ade anbecen a u s h a l f e n muffen, •¡ulefyt foli ©unfljec frinfen. (Se f)a£ ( ΐ φ in bem Ä a m p f ^ o φ g e m u f e c 3?eáen lâffîg gejeigt. £)f>ne c e φ f e π Äampfedeifer Ijaf ec bie 2 B a f f e n geljanbliabf." Jipilfgunbe taf ailed, toaä ifir aufgeteagen War. S o φ i j a g e n f p c a φ , ale fíe iF>m ben ¡ZBein a n b o t , obwohl ec fef>r buefiig m a c : „ S c i n g e ben 2Bein guecjl W a l t h e r , beinern Jperrrt unb ©ebiefec, bem bu Derlobf biff ! S e n n ί φ m u g gejîeljen, ec ijî Diel fapfecer aid ί φ ; ec fjaf η ί φ ί nue m i φ , fonbeen aud) a d e anbecen a n iEapfeeîeif übeeteoffen !"

•Çagen, bec geen ( ί ί φ ε ΐ ί ε , fφecJfe m i t IBaltfyev

rodljcenb

bed

£ c i n ï e n d . S e i b e n toar bie S r a f f φ ree ©eijìed η ί φ ί j u e r f φ ü f f e c π , π ι ο φ ί η ι α η φ ίFjre S è r p e r η α φ bem Dielen

fiampfeslärm

unb b u c φ

bie Dielen 2Bunben e ^ ö p f f fein. .Spagen b e g a n n : „33on jeÇf a b wirft bu nuc ^ í c f φ e jagen, mein g r e u n b , bamíf bu bic aud ifjrem

103

quorum de cono wantis sine fine fruaris; a t dextrum, moneo, tenera lanugine compie, u t causae ignaros palmae sub imagine fallas, wah ! sed quid dicis, quod ritum infringere gentis ac dextro femori gladium agglomerare videris

1430

uxorique tuae, si quando ea cura subintrat, perverso amplexu circumdabis euge sinistram? iam quid demoror? en posthac tibi quicquid agendum est, laeva manus faciet." cui Waithare talia reddit : „cur t u m prosilias, admiror, lusce Sicamber ! Si venor cervos, carnem vitabis aprinam. ex hoc iam famulis t u suspectando iubebis heroum turbas transversa tuendo salutane. sed memor antíquae fidei tibí consiliabor : iam si quando domum venias laribusque propinques, 1440 effice lardatam de multra farre que pultam; haec pariter victum tibi conferet atque medelam." His dictis pactum rénovant iterato coactum atque simul regem tollentes valde dolentem imponunt equiti et sic disiecti redierunt. Pranci Wormatiam patriamque Aquitanus adivit. illic gratifice magno susceptus honore publica Hiltgundi fecit sponsalia rite omnibus et carus post mortem obitumque parentis rexit ter dénis populum feliciter annis. 1450 qualia bella dehinc vel quantos saepe triumphos ceperit, ecce stilus renuit signare retunsus.

104

g e l l i m m e r roieber jpanbfcfjtilje m a φ e π í a n n f í . · 3 φ rate b i r , fíopfe beine Dîerfjfe rníÉ roeíc^er 2DoIIe a u s , b a m í f bu g r e m b e n eine .Spani) t o r f ä u f d j f t . © ο φ mef>e, roas fagfi bu b a j u , baß bu m i t einem a l t e n 23Γαϋφε beineô 23olfee¡ Brecfjen unì» bein Ê i f j t c e r É Don n u n

an

a n beine κ φ t e (Seife g ü r í e n mtißf. 2 1 η φ beine © e m a l j l i n ï a n n f t bu, roenn bu e i n m a l © β Ι > η ^ φ ί ί>α(ΐ, fíe j u F;erjen, n u r

eetfeljrí

m i t bem l i n í e n 2 í r m umfaffen, bas roirb ("φόη auáfefjen! © ο φ

roaá

rebe ί φ η ο φ m e f ; r ? Ä ü n f t i g roirfl bu i n a l l e m Ιίηΐί/"φ fein ! " 2 B a l f f j e r g a B j u r ü á : „ S a ß bu η ο φ i m m e r fo V o r l a u f biff, bu einäugiger g r a n f e ! O l i l i fi ί φ f o r t a n ¡Qirftfye j a g e n , fo m u ß t bu basi gleifcf) bed S B e r á meiben, roeil bu eö η ί φ ί rriefjr beißen f a n n f l . 2 3 o n ¡eí)f aB Eannfi bu n u r fφiεIenb beinen © i e n e t n B e f e h l e erfeilen unb bie © φ α Γ ber 3?et£en m i t fcfjeelem 33liren empfangen,

altem ® Γ α π φ

mit íulfgunbe

eine große

η α φ bem £ o b e feines 23aferd breißig

fein ί Β ο Ι ί , bad ίΓ;π fet;r t>eref)rte. 2 B a ö f ü r

ffriege

©r

ίροφ^είί über

er w e i t e r h i n

führte unb roieoiele © i e g e er π ο φ errang, Dermag m e i n © t i f t η ί φ ί m e ^ r a u f j u j e ^ n e n , ba er f l u m p f geworben ifl.

8

105

Haec quicumque legis, stridenti ignosce cicadae raucellam nee adhuc vocem perpen.de, sed aevum, utpote quae nidis nondum petit alta relictis. Haec est Waltharii poesis. vos salvet Iesus.

106

£>u, ber bu bieö lieft, übe 3 ί α φ | Ί φ ί ©riíle!

23ebertfe íF)re

gegenüber

ber

urteile π ϊ φ ί η α φ

íFjrer I B o r f e , ber η ο φ

ífh 3 φ

jirpenben

bem

fîlang

f a u n π ο φ η ί φ ί f)óí>er

f l i e g e n ; benn ί φ bin eben erj? f l ü g g e geroorben. © i e ö ifl bad £ i e b , baö D o n 2 B a ï i ^ e r é X a f e n f ü n b e t . 6 ι ι φ a b e r , meine Ä l o j l e r b r ü b e r , berufe ^ e f u ö (Sljrißuö !

Urfunbenfiegel

beö 3 ° ί >

α π π

b o n

233afiφenjΐeíη

1337 23g[. 2Xlíl)off^ 2üaífí)ar¡Iieb Ceipjig 1905. 2Il0 ΘφαυρΙα^ bon2X5aIf^er0 3toei« fampf, ber bon @PEeí)arb,33er0 4 9 4 — 4 9 7 , befd?ríeben, aber πίφί benannf toirb, golf allgemein berïBasgenfïîein, bon bem ee im OTibelungentiebe 2344 i>eigf: /r0îu toer toas, ber ûfme |"φίΠ>ε bor bem Jôaôfenjîeine fa$, bô im bon (Spanje 20aíf]?er fô bit ber friunbe fíuoc?" ©er 20a0genfîein beffeljí au0 jroei δίφί nebeneinanber íiegenben, burφ eine enge Θφίιιφί boneinanber geírennfen Reifen unb Ítegf na|)e ber ©írage 2Beifjen&urg—23ίίί*φ, eine ^albe ©íunbe ηοΓΜίφ be0 ©orfe0 -Ober« ©ίείηβαφ im (Sífafj. 2iuf beiben Reifen befanben (ϊφ Burgen, bie je$i in Srüm« mern liegen. 33eibe ¡Surgen toaren im 13. ^aí)rí)unberí im 23cfiije bee ©ε("φίεφίε0 bon 2Βα1ίφεη{Ϊείπ, bas jur Erinnerung an ben bon ber ©age í>ierí>er berlegfen Äampf 2Baíí^er0 mií ben SranÊen ais 233appen feφ0 abgehauene «Çanbe im rofen Çeibe füí>rfe. «Çieufe ffe^f ι'εόοφ fefì, bafl bie Äämpfe, loie tie im 333alíí)aritieb gefíá)ilberf tperben, hier ηίφί fíaíígefunben ^aben. (5EFeí>arb Fann nur eine unbe< fíimmíe 2íngabe über bie ("φοη in âCfefïen 3 « f e n ale Äulifiätie fagenumtoobene ¿)ΓίΠφΕείί borgelegen ^aben, bie bann feine ^ a n f a f i e h>eifer ausgefïalfei fyat.

107

Z w e i s p r a c h i g e Τ u s c u 1 u m - Au s g a b en: A1 s c h y 1 o s. D i e P e r s e r . Links griechisch, rechts deutsch. Übertragung von Dr. Lange. 102 8. Kart. 2.— Leinen 3.— A1 k i ρ h r ο η . H e t ä r e n b r i e f e. Links griechisch, rechts deutsch. Übertragung von Dr. Plankl. 75 8. Kart. 2.— Leinen 8.— C a t u l l . G e d i c h t e . Links lateinisch, rechts deutsch. Nach Heyse, Amelung, Brod u. a. hrsg. von Stud.-Bat Dr. Schöne. 200 S. Kart. 3.— Leinen 4.50 H e r a k l l t . F r a g m e n t e . Links griechisch, rechts deutsch. Übertragung von Priv.Doz. Dr. Snell. 45 8. Kart. 1.50 Leinen 2.— H o r a z . C a r m i n a . Oden u. Epoden. Links lateinisch, rechts deutsch. Nach Kayser u. Nordenflycht hrsg. von Prof. Dr. Burger. 296 S. Kart. 3.50 Leinen 5.—. 2. durchges. Aufl. H o r a z . S a t i r e n u n d B r i e f e . Links lateinisch, rechts deutsch. Unter Verwendung der Stücke von Schulteß in Prosa übersetzt und hrsg. von Dr. Schöne. 408 S. Kart. 4.50 Leinen 5.50 L u k i a n . T o d d e s P e r e g r l n u s . Links griechisch, rechts deutsch. Übertragung von Ob.stud.dir. Dr. Nestle. 56 S. Kart. 1.50 Leinen 2.— O v l d . L i e b e s k u n s t . Links lateinisch, rechts deutsch. Nach Hertzberg hrsg. von Prof. Dr. Burger. 240 S. Kart. 3.50 Leinen 5.—. 2. durchges. Aufl. P l a t o , G a s t m a h l . Links griechisch, rechts deutsch. Übertragung von Gh.Bat Dr. Franz Boll t . 214 8. Kart. 3 — Leinen 4.50 P l u t a r c h . K i n d e r z u c h t . Links griechisch, rechts deutsch. Nach Seliger hrsg. von Stud.Bat Fritz Zahn. 58 S. Kart. 1.50 Leinen 2.— S o p h o k l e s . A n t i g o n e . Links griechisch, rechts deutsch. Übertragung von Dr. Barthel. 118 8. Kart. 2.50 Leinen 3.50 T a c i t u s . G e r m a n i a und die wichtigsten sonstigen antiken Zeugnisse fiber Deutschland. Links lateinisch, rechts deutsch. Übertragung von Stud.Bat Dr. Bonge. 160 S. Kart. 3 — Leinen 4.50 T a c i t u s . T i b e r i u s . Buch 1—β der Annalen. Links lateinisch, rechts deutsch. Übertragung von Univ.Prof. Dr. Maenner. 2 Bände. 506 8. Kart. 4.— Leinen β.—. (Besonders billig, da Holzpapier.) W a l t h a r i L i e d . Links lateinisch, rechts deutsch. Ekkehardts Hexameter in Prosa übertragen von Dr. Bonge. 108 S. Kart. 2.50 Leinen 3.30 W e i s h e i t , A n t i k e . Eine Sammlung von 500 besonders schönen lateinischen und griechischen Sinnsprüchen. Links Urtext, rechts deutsch. Hrsg. von Dr. Heimeran und Dr. Hofmann. 208 S. Kart. 3.— Leinen 4.—. 2. Auflage (4.—6. Tausend) Verlangen Sie auch das Verzeichnis der Tusculum-Schriften, eine Kulturgeschichte des Altertums in Einzeldarstellungen. Jedes Heft 60 Pfennig