Nonius Marcellus: De compendiosa doctrina libri XX: Vol. II. Liber IV continens [Una Red Reprint of the 1st 1903 ed.] 3598712626, 9783598712623

Table of contents :
SIGLA CODICVM
IV. INCIPIT DE VARIA SIGNIFICATIONE SERMONVM
PER A LITTERAM
INCIPIT PER Β LITTERAM
INCIPIT PER C LITTERAM
INCIPIT PER D LITTERAM
INCIPIT PER E LITTERAM
INCIPIT PER F LITTERAM
INCIPIT PER G LITTERAM
INCIPIT PER H LITTERAM
INCIPIT PER I LITTERAM
INCIPIT PER L LITTERAM
INCIPIT PER M LITTERAM
INCIPIT PER Ν LITTERAM
INCIPIT PER O LITTERAM
INCIPIT PER Ρ LITTERAM
INCIPIT PER R LITTERAM
INCIPIT PER S LITTERAM
INCIPIT PER Τ LITTERAM
INCIPIT PER V LITTERAM

Citation preview

B

I

SCRIPTORVM

B

L

I

O

T

H

GRAECORVM

E ET

C

A ROMANORVM

T E V B N E R I A N A

NONIVS MARCELLVS DE COMPENDIOSA DOCTRINA LIBROS X X ONIONSIANIS COPIIS V S V S E D I D I T W A L L A C E M.

LINDSAY

VOLVMEN II L I B E R IV C O N T I N E N S

EDITIO STEREOTYPA EDITIONIS P R I O R I S ( M C M I I I )

MONACHII ET LIPSIAE IN A E D I B V S K . G . S A U R M M I I I

Bibliographic information published by Die Deutsche Bibliothek Die Deutsche Bibliothek lists this publication in the Deutsche Nationalbibliografie; detailed bibliographic data is available in the internet at http://dnb.ddb.de. © 2003 by K, G . Saur Verlag G m b H , München und Leipzig Printed in Germany Alle Rechte vorbehalten. All rights Strictly Reserved. Jede Art der Vervielfältigung ohne Erlaubnis des Verlags ist unzulässig. Gesamtherstellung: Strauss Offsetdruck G m b H , Mörlenbach ISBN: 3-598-71262-6

SIGLA CODICVM QVI IN HOC VOLVMINE ADHIBENTVR. (cf. ad 406,12.)

AA Β Β·*· Bern. 347, 367 Cant. DA E G Gen. H L Montepess. Oxon. Ρ Σ

fona codicum Gen. (unde H Cant. Ρ) Β. codex Berneneie 83, aaee. Χ1. fons codicia G et correctionum H'L'Gen.'Cant.' P'E'. codices Noniani Bernenaea 347 et 367, saec. X'., olim cum Paris. 7666 coniuncti. codex Cantabrigiensis (Bibliothecae Universitatis MM. Y, 22), saec. IX1. ex. fons codicum Bern. 347 et 367, Montepeaa., Oxon. codex Escorialensis Μ. ΠΙ 14, saec. X1. codex Gudianus (Wolfenbuettel. 96), saec. X1. codex Geneyensis 84, saec. IX*. codex Harleianus (Mua. Britann. 2719), aaec. IX1.—X'. codex Lugdunensis (Voss. lat. fol. 73), saec. IX1. codex Montepeaanlanaa (212), saec. IX1.—X1. codex Oxoniensie (Bibl. Bodl., Canon. Class. Lat. 279), saec. X1. codex Parisinus (lat. 7667), saec. X1. codices recentiores yel aliquot vel plerique.

IV. DE VARIA SIGNIFICATIONE SEEMONVM.

345

232 M.

IV. INCIPIT DE VARIA SIGNIFICATIONE SERMONVM 10 PER LITTERAS.

PER A LITTERAM. ADVOBSVM contra significat. Terentius Adelphis (27): neque servulorum quisquam, qui advorsum ierant. Plautus in Asinaria (295): 15 quae illa praeda est? ibo advorsum atque électabo quidquid est. Il Advorsum rursum apud significat. Titinius Gemina (55): múlier, credo, advorsum illum res súas conqueritur . . . Terentius in Andria (42): et id grátum fuisse advorsum te habeo grátiam.

20

Ennius Telepho (293): te ipsum hoc oportet prófiteri et próloqui advorsum illam mihi. Afranius Excepto (147): de vita ac morte domini fabulábere advorsum fratrem illius ac dominum tuum.

25

9—14 ierant; 15—17 Pl.—sign.; 19—20 Ter. — gratiam; 24—26 Afr.—illiue. 11 PER LITTERAS om. LB¿ (= G) Il 12 ID EST PER ΌΑΗ' ut vid.: INCIPIT PER Mu. || 13 in Ad. Β* || 15. 19 in del. Mu. II 16 illaec PI. || 23 advorsus Mu. || 26 unum (sum X 1 ): corr. Both.

346 NONIVS MABCELLVS. Mí. US M. Plautus in Aulularia (690): egone út te advorsum méntíar, mat¿r mea? M.Tullius de Finibus Bonorum et Maloram lib.IH (73): ' nec vero pietas advorsum deos nec quanta îs gratia debeatnr sine explicatione naturae intellegi potest'. anima est secundum consuetudinem spiritus quo vivimus. Vergilius Georg, lib. IV (238): animasque in || vulnere ponunt. Il Anima rursum alitua oris et odor. Vergilius Georg, lib. Π (134): animas et olentia Medi ora fovent ilio et senibus medicantur anhelis. Titinius Pullonibus (20): intérea faetida ánima nasum obpúgnat . . . . Plautus Asinaria (894): an fetet anima tuae uxori? idem Mercatore (574): ieiúnitatis plénus, anima fetida. Caecilius (160):

quaé mihi, ubi domum adveni, adsédi, extemplo sávium dat iéiuna anima. 82—83 An.—viv.; 2—4 An.—fovent; 6—8 Tit.—ta. tlx. 27 in del. Mu. ¡| 28 at ea a. || 29 Advorsom, erga (noti. lemm.) acid. Quich. II 80 nec Cie.·. haec || nec quanta hie codd. Cie.: nequa isti || 81 explicatione Cie.: expiatione (explatione L1 ut vid.): explanatione edd. J 1 -re AA: -ra B¿: -rea L || 2 georg. (jpraec. nerg.) om. || β i. η. o. a. f. Both. || 7 in Ab. ΒΛ I} 8 animae AA || uxorie tuae codd. PI. || 10 animam fetidat (foet.) || 18 eavium Gell II, 23: avium.

IV. DE VARIA SIGNIFICATIONS SERMONVM. Il A n i m a aquae.

347 ass M.

Plantos Amphitryone (673):

ni ego illi puteó, si occepso, ánimam omnein intertráxero. Il A n i m a , sonus.

Varrò Eumenidibus (131):

Phrygiós peróssa cornus liquida canit anima. Il A n i m a , iternm significai iracundiam vel furorem; unde et a n i m o s i dicuntur iracundi. Plautns Amphitryone (fr. xvm): animam cónprìme. Accius Melanippo (427): ¿gone auxilio motus f temere ut hósti me animato ófferam? idem Epinausimache (308): ut núnc. cum animatus íero, satis armátu' sum. Noyius Fullonibus Fereatis (32): τιΐΤιιΊ est perieli. d4bo tibi [virum] validúm yirum, animósum. M. Tullius de República lib. I (60): 'ergo non probares, si Consilio pulso lubidines, quae sunt innumerabiles, iracundiaeque tenerent omnia'. — 'ego yero nihil isto animo, nihil ita animato homine miserius ducerem'. — idem de República lib. Y (9): ' t u m virtute, labore, industria tueretur snmmi viri indolem, nisi nimis animose 16—21 An.—co.; 22 Acc. Me.; 25 ut—Bom. 15 aqua Quick. || 15—1β cf. 148.7; 410. li || 16 si hoc cepeio (sic hoo cepato L1) codi. K.Aì. Il 17—18 cf. 334.16 (s. v.A liquidum) || 19 AnimaA om. LA B¿ || iracundum: coir. D Gen. mg. || fororem A ZM (-rum X1): fimoemn BA l|A 28 nudue Lips, if fort. eg. aux.? mutue tem. etc. || honeeti A || 25 ut nunc sum a. si i. Madv. Adv. II, 660 j| 27 verum val. verum: corr. Bibb.: val. virum, | virum Both. |[ 80A ei cod. Cie.: om.1 || 81 iracundiaeve cod. Cie.: -quae || terrent A |l 82 animatici i 1 | 84 tueretur Me.: quaereretur: fort, quaerere aaretur || animosa et Mu.

348

2SS. 234 M .

NONIYS MARCELLVS.

ferox natura ìllum nescio quo'. II (441):

Vergilius Georg, lib.

quos animosi Euri adsidue franguntque feruntque. et Aeneidos lib. X I (366): pone ánimos et pulsus abi. Lucilius lib. XXX ( 6 0 ) :

atque animosam

Thessalam et indomitam frenis subigantque domentque. Il A n i m a , ventus.

Yergilius lib. V i l i ( 4 0 3 ) : ||

quantum ignes animaeque valent. Lucretius lib. V ( 2 3 6 ) : aurarumque leves animae calidique vapores. Varrò Marcopoli, ηερί αρχής ( 2 9 2 ) : 'noctilucam tollo, ad focum fero, inflo anima; reviviscit'. — idem Cosmotoryne, περί φ&ορΰς χόΰμου (224): detís habenas animae leni, dum nos ventus flamine sudo suavem ád patriam perdúcit. Accius Myrmidonibus (10): trahere in salum classis et vela véntorum animae inmittere. Plautus Aulularia (303, 3 0 5 ) : . nequid animae emittat dormiens. 34—36 Virg.—fer.; 41 — 3 An.—vapores. 34 η. quo impelleret Guietus |l 35 quas Verg. || euria A·* (seq. a): euriria ut vid. L1 || 88— 40 cf. 401. 5 (s. v. subigere) || 40 theesaliam (tees-) codd. h. Z.J indolitami A^L1 || sobigam ante domemque codd. 401 || 41 Υ1ΠΙ D¿ || 6 ad f. foro L || vel inflo; an. rev. || β d. h. animas (ex amas) veni L |[ 7 studo ΑΛ || 8 sualem: corr. Aid. || perdueat Seal. || 10—11 lassis (corr. Iun.) tra. i. s.: corr. Grotius || fort. clâs. tr. in sálnm et v. vént. a. inmít. II 13 nequid animae (-ai) forte amittat d. PI.

IV. DE VARIA SIGNIFICATONE SERMONVM.

349 SSI II.

APTAM, necessariam. M. Tullius de Bepublica lib. IV ( l ) : *ea denique obiectu mutuo aeque umbram noctemque efficiat, cum ad numerum dierum aptam, turn ad laborum quietem'. || A p t u m , eleganter ac necessarie conpositum. M. Tullius do Offieiis lib. I (98): ' u t enim pulcritudo corporis apta conpositione membrorum movet oculos et delectat'. — idemque (146): 'sed facile iudicabimus, quid eorum "j" aliter ab officio naturaque discrepet'. — M. Tullius de Finibus Bonorum et Malorum lib. ΙΠ (63): 'itaque natura sumus apti ad coetus, concilia, civitatis'. || A p t u s significat adeptus. Accius Melanippo (436): óbviam ensi it. quern ádvoraum aptus alter in promtu occupât. Pacuvius Hermiona (168): quód ego in acie celebro obiectans vítam bailando áptu' sum. Lucilius lib. XXIX (14): ut si id quod concupísset non aptús . . II A p t u m conpositum, paratum. ΙΠ (472):

Vergilius Aeneidos lib.

interea classem velis aptare iubebat Ancbises. idem lib. X (587): proiecto dum pede laevo aptat se pugnae. 17—20 Apt. el.—del.; 29 — 31 Apt—Anchiees. 15 eademque L ante eorr. II obiectum vivo atque: corr. Mu. || 16 adnumeretX11| d. aptum (abt-) ad: con·. Twneb. II19—20 (s. f. iud.) cf. 258. 30 || fort, idem qui supra; fac. iud. || 20 e. apte fiat quid ab Oie. || 28 Consilia ¡| 24 obvia mene idque: corr. Mu. post Grotiwn, Quick., Both. || 26 vel quot || crebro Passerat. || 28 a. foret I. Dousa.

350

NONIYS MARCELLV8.

3M. £85 M. Pomponius (54): h eus! aptate, púeri, munde atque ámpliter convívium! II A p t u m rursum conexum et conligatum significat. Vergilius Georg, lib. ΠΙ (168): ipsis e torquibus aptos iunge pares. || Accius f Demer (660): hinc colomen ala *j* geminis aptum córnibus. Lucilius Satyrarum lib. X (3): tonsillas quoque praevalidis in funibus aptas, idem lib. XVI (12): ibat forte aries, in quit, iam quod genu'! quantis testibu'! vis uno filo hosce haerere putares, pellicula extrema exaptum pendere onus ingens. Varrò Mutuum Muli Scabunt, πιρϊ ψωριαμον (322): úbi lúcus opácús tenerís frúticibus áptús. M. Tullius de Deorum Natura lib. Π (97): 'quis enim bunc hominem dixerit qui, cum tarn certos caeli motus, tam statos astrorum ordines, tamque inter se omnia conexa et apta viderit, neget in his ullam inesse rationem?' — Sallustius Historiarum lib. ΙΠ (25): 'quod ubi frustra temptatumst, socordius ire miles obcipere, non aptis armis,

37 Apt.—sign.; 11 —14 M.—rationem. 86—86 cf. 511.21 (s. v. ampliter) l| 86 eine a. puer codd. h. I II convivía LB* || 1 fort. Medea (vid. 'Non. Marc.' p. 97) || 2 (colomem Gen. ante corr.) || ala A¿ (cum E)·, ale (seq. ge) B¿L·. alte Bibb. |l 4 conaellae: corr. lun. || validie: corr. vet. lib. Bousae, Turnebus || ni Bibb. ¡I 7 hoc ee: corr. Gerlaeh. ||

8 pericola AA || 10 aptum A* || 11 IH L || 12 cum Cie.·. om. (seq. tam) || 18 statue . . . ordine (etatutum . . . ordinem DÄ) II 18—14 o. quaenexa L || 14 in ZM: om. red. || 15 socerdiue || obcepere.

IV. DE VARIA SIGNIFICATIONS SERMONVM.

351 ISS M.

ut in principio, laxiore agmine'. — Lucilius lib. XXX (40): unus consternit nobis vetu' restibus aptus. M. Tullius in Hortensio (52): 'altera est nexa cum superiore et inde apta atque pendens'. — et Tusculanarum lib. V (62): 'fulgentem gladium e lacunari seta equi io aptum demitti iussit'. AEQVATE8 sunt similes et ex aequo. Afranius Vopisco (366): equidem te numquám τηΐΐιΐ parasítum, verum amicum, aequalem atque hóspitem cotidianum et laútum convivám domi. II A e q u a l e s rursum aequaevi. Vergilius Aeneidos lib. 26 X (702): nec non Euanthen Phrugium Paridisque Mimanta aequalem. Lucilius SatyTarum lib. V (43): *f* veterum unum cecidisset a me senem Tiresiam *|* aequalem constat.

so

Afranius Privigno (256): novi amícum atque aequalem meum. Vergilius üb. V (468): ast illum fidi aequales. 21 Aeq.— aeq.; 25 Aeq. r. aequaevi. 16 et lax. lim. J 17 clinas . . aptas Mu. || ηονίβ: eorr. Twrnebus || pestibus L || fort, coneterni || 19 apta atque Halm. : aptaeque (-teque) || 20 e] me LAA || equina eodd. Cie. || dim. || 21—24 c f . 337.24 (β. v. lautum) || 22 et quidem codd. h. I. || 23 rerum BA || 24 conuium AA·. conuiuium LB¿ J 26 paradieque AA L II minanta L B¿ || 29 cecidiese tamen BA |j uernm unum cecinisse tamen seni' Tiresiai Mu. post Francken. : veterum cecidiese senem tamen unum T. Seal. |l 82 eum ΑΑ || 84 fidire qualee (corr. Gen.*) AA: fidere quales LBA.

352

NONIVS MARCELLYS.

985. 936 II. Terentius in Eunucho (337): patrie cognatum atque aéqualem [te] Arcidémiden nos tin? M. Tullius de Officiis lib. ΠΙ (1): 'P. || Scipionem, Marce fili, e um qui primus Africanus appellatile sit, dicere solitum scripsit Cato, qui fuit fere eius aequalis'. — et de Senectute (46): 'ego vero propter sermonis delectationem temperius quoque convivile delector, nec cum aequalibus solum, qui pauci admodum restant, sed cum vostra etiam aetata APBKTVM, purum, serenum. Vergilius Aeneidos lib. I (587): scindit se nubes et in aethera purgat apertum. II Apertum dicitur patefactum. Vergilius lib. Vili (585): iamque adeo exierat portis equitatus apertis. Terentius Adelphis (167): ábi prae strenue ác fores aperi. Il Aperit, mitigat, placai Vergilius Aeneidos lib.I (146): et vastas aperit syrtis et temperat aequor. Il Apertum, nudatum.

Turpilius Demiurgo (47):

apértae surae, brácbia autem prócera horrorém mihi ex corde exsuscitábant. Sallustius Historiae lib. V (20): 'quibus de causis Syllam in victoria dictatorem uni sibi equo descendere, 36—87 Ter. patr.—n.; 4—8 M. T. de sen.—purgat ap.; 16—17 Δρ.—exeuecitabant. 86 marcidemiden || te om. Ter. J| 1—2 (sit) cf. 238.23 2 fili qui L1 AA: filium qui BA et coda. 238 || primo codd. h. I. 8 eins fere codd. Cie. || 5 temperine LAABA: tempestivis B¿ neemn LA* || 6 (nec)—β (aetate) cf. 378.29 | β secum L1 9 νππ |[ 18—14 cf. 246.32 || 1β aperie L1 | br. alte Mu. 19 uictana || dictatore sibi muniaequo AA || desc. equo coda. Anmcmi Chr. lot. VII, 454.

IV. DE VARIA SIGNIFICATIONS SERMONVM. 353 »β. 287 M. surgere de sella, caput aperire solitum'. — M. Tullius de Officiis lib. I (129): 'verentur enim ne, siquo casu evenerit ut corporis partes quaedam aperiantur, aspiciantur non decore*. — Vergilius lib. VI (406): aperit ramum qui veste latebat. Varrò Eumenidibus (161): 'capite aperto esse iubet, ante lucem suscitât'. — Sisenna Historiarum lib. ΙΠ (15): 'adoriuntur adversos ut apertis lateribus'. — Varrò de Vita Pop. Rom. lib. I : 'minoris natu capite aperto erant, capillo pexo, utique innexis crinibus'. || Aperire, erigere, estendere. Vergilius Aeneidos lib. ΠΙ (205): quarto terra die primum se adtollere tandem visa, aperire procul montis. idem Aeneidos lib. ΥΙΠ (681): patriumque aperitur vertice sidus. Varrò Meleagris (301): 'non modo suris apertis, sed paene || natibus apertis ambulane'. AVTVMA.RE est dicere. Pacavius Periboea (308): fléxa, non falsa aútumare díctio Delphis solet. idem Hermiona (169): quid benefacta mei patris,cuius ópera te esse ultum aútumant? Lucilius lib. XXVm (46): Sócratium quiddám tyranno misisse Aristippum aútumant. 22—28 Virg.—lat.; 28—80 Αρ.—mont.; 88—8 V.—seiet. 20 (surg.—eoi.) cf. 397.15 || β. de eylla LA¿·. adsurgere eella Arusia/n. || 21 nisi quod (| caueu A¿ |J 22 decoreae J 24 cf. 452. 8 || 25 suscitât 84 M.

Yergilius lib. X (668): duxisti?

tanton me crimine dignum

M. Tullius in Verrem, in Divinations ( 6 6 ) : 'clarissimi vili nostrae civitatis temporibus optimi,s hoc sibi amplissimum pulcherrimumque ducebant'. — Lucilius lib. X X X ( 1 1 4 ) : non datur.

admittit nemo, nec vivere ducunt.

Il Ducere, agere. Lucilius lib. XXVI (98): qui sex menses vítam ducunt, Orco spondent séptimum. M. Tullius de Officiis lib. III ( 9 6 ) : ' a quattuor fontibus honestatis primo libro officia duximus'. || D u c e r e , volvere, pertractare. Yergilius lib. V I ( 6 9 0 ) : sic equidem ducebam animo rebarque futurum. Lucilius Ub. XXIX ( 7 8 ) : age núnc, summam sumptús duc atque aeris simul adde alièni. Il D u c e r e , fabricare. Varrò Γνώ&ι βεαντόν ( 2 0 1 ) : nil súnt Musae, Poly clés, vestrae, quas aerifice duxti. Il D u c e r e , trahere, differre. M. Tullius ad Caesarem iuniorem lib. I (fr. 7): 'ne || res duceretur, fecimus ut Hercules Antianus in alium locum transferretur'. — 19 — 20 Virg. tant.—dux. ; 28—80 Due. vol. pert.—futurum. 1» tanto LlA¿B¿ || 20 diaristi A¿ (non Β) || 21 in del. Quick. ¡I 26 Due. ag. add. Quick. || 26— 26 cf. 526.13 (s. v. per accus, cae.) || Luc.— ducunt om. codd. k. I. || 26 orpo codd. k. 1.1| 20 Verg. lib. VI] lib. VI (om. Verg.) AM M. Tulliue ZM || 30 sie quidem 11· AA || deducebam || 82 aeri (eri) aim. : corr. Tun. || 83—86 cf. 69. 21 (s. v. aerificum, quod fit ex aere) || 34 policis codd. utrobique: Polyclie Lips. |¡ 86 tr. ferre A¿ || 1 nec 2M: nec (Gen.) vel ne (Β) ΑΛ || rex AA || 2 Aatonianus O. Hirschfeld. ap. Gurlitt.

438

NONIVS MARCELLVS.

264 M.

idem de Officiis lib. ΙΠ (79): 'aput populum Romanum criminatus est, bellum ilium ducere'. |j D u c e r e , proprium pro temporibus servare. Vergilius in Bucolicis (IX, 4 8 ) : astrum, quo segetis gauderent frugibus et quo ducerei aprieis in collibus uva colorem. Il D u c e r e , dimittere, descendere. Plautusin Aulularia(708): ubi ille ábiit, ego me dùco "f" serium de àrbore. Il D u c e r e , gerere.

Vergilius lib. "Vili ( 5 5 ) :

hi bellum adsidue ducunt cum gente Latina. DIFFERRE

lib. VI (569):

est spatium temporis dare.

Vergilius Aen.

distulit in seram conmissa piacula mortem. I D i f f e r r e , diffamare, divulgare. Lucilius lib. XXX ( 3 4 ) : gaudes, cum de me ista foris sermonibu' differs. Varrò de Vita Pop. Rom. lib. I V : 'si modo civili concordia exequi rationem paret, rumores famam différant licebit nosque carpant'. || D i f f e r r e , dividere vel scindere. Vergilius Georg, lib. I I I ( 1 9 7 ) : Scythiaeque hiemis atque arida differì nubila. Terentius in Adelphis (486): . . miseram me! dífferor dolóribus. Vergilius lib. V i l i (642): haut procul inde citae Mettum in diversa quadrigae distulerant. 9 — 1 2 Due—mor.; 17 — 19 Diff.—nubila. 3 bellum Cie.·. balbum LB¿·. balbul AA J| 7 dem. Imi. \ 8 medico || ser.] deorsum codd. PI. || 9 VII LAA || 11 est om. ZM Il 11 — 12 cf. 370.1 || 13 Differre ora. LAA: add. BA 14 fori Mu. II 16 parent Kettner. || rumore Quick. || 17 IIII 18 (atque) — 1 9 cf. 175. 12 || 2 2 — 2 4 cf. 265.25 || 22 VII 23 aut: corri E.

IV. DE VARIA SIGNIFICATANE SERMONVM.

439

284. 285 If.

Lucilius lib. XXX (35): et maledicendo in multìs sermonibu' differs. Plautus in Aulularia (445): nisi reddi mihi vasa iubes, pipulo te differam ante aedis.

25

Il D i f f e r r e , in ordinem ponere. Vergilius Georg, lib. 30 IV (144): ille etiam seras in yersum distulit ulmos. II D i f f e r r e , distare. M. Tullius in Verrem, Divinatione (61): 'ac vide, quid différât inter meam opinionem ac tuam'. — Lucilius lib. XXVII (17): tamen "f" aliti verruca aut cicatrix mediu' papulae différant. M. Tullius in Hortensio (37): 'quantum inter se ss homines studentes moribus, omni yitae ratione || différant'. 1 DVRVM, solidum. Vergilius Aen. lib. IV (366): sed duris genuit te cautibus horrens Caucasus. II D u r u m , nocens Vergilius Georg, lib. IV (246): aut durum tineae genus.

5

Lucilius lib. XXX (10): et saevo ac duro in bello multo optimus hostis. I D u r u m , patiens et perseverane. II (170): Scipiadas duros bello.

Vergilius Georg, lib.

30—33Diff.—tuam; 2—6 Dur.—gen.; 9 Dur.—perseverane. 26 in vulgi Mu. || 27—2» cf. 152.3 || 28 redde codd. h. I: corr. E || 29 iuves LB¿: uiues A¿ || 34 aliti LB¿: aditi AM aut Me. : fort, haut || mëd.] naeveia Mu. || popule || 1 studile Nobb. Il 4 causasus A¿ f| 6 Durus: corr. Quich. || β ut L || 7 — 8 cf. 388.18 (β. v. saevum) || 8 ut d. codd. h. I. || 9 et del. (?) Mu.

10

440

NONIVS MABCELLVS.

285 U.

et Aen. lib. I (207): durate et vosmet rebus servate secundis. Terentius in Adelphis (554): non bercia hic qui TÓIt durare quisquam, si sic &'t, potest. II Durum, inmite.

Vergilius Georg, lib. I I I (258):

quid iuvenis, magnum cui versât in ossibus ignem durus amor? Terentius in Heautontimorumeno (204): et quód illum in simulât durum, id non est. DECERNERE est constituere, definire. M. Tullius de Officila lib. I (80): 'quare expetenda quidem magis est decernendi ratio quam decertandi fortitudo'. — Vergilius lib. IV (475): decrevitque mori.

Terentius in Andria (219): quidquid peperisset, décreverunt tóllere. Plautus in Asinaria (73): eos me decretum est persequi mores patris. Yarro in Eumenidibus (147): 'forenses decernunt: Existimatio nomen meum in sanorum numerum refert'. I Decernere [ut] est dicere. Plautus in Amphitiyone (fr. xiv): qui nequeas nostrórum uter sit Amphitryo decernere. 14—16 Ter. non—inni, ut durus amor; 20 Dee. e. const.; 27 Pl. eos—persequi. 16—17 cf. 418. 37 || 19 insimúlate || 20 def.] definibusA¿\\ 21 explenda |[ 22 oratio || ra. qu. de. om. A¿ || oratio |l 22—28 cf. ¡¡91.36 I) 25 peterisset A¿ (praeterisset Β) || 28—2» cf. 381.31 (s. v. referre) || 29 nomen eum codd. h. I. || in ins. Popma || ut Ex.—référât codd. 381 || 80 D. est (om. ut) E (cum Β): D. id est Mu. ¡I 31 nequeas Ex ñeque has LBM nequea AA

IV. DE VARIA SIGNIFICATIONS SERMONVM.

441

285. 286 I I .

II Decernere, cortare. Vergilius Aen. lib. XI (218): ipsum armis ipsumque iubent decernere ferro. idem Georg, lib. Π Ι (218): cornibus inter se subigit decernere amantis. 85 M. Tullius Philippicarum lib. Π Ι (33): 'quam ne serviamus animia armisque decernere'. DIMI88VM, abiectum. M. Tullius de || Officiis lib. ι ΠΙ (115): 'perspicuum est enim ea quae timido animo, humili, dimisso fractoque fiant' * * * unus accipit, adfert dimissum, húmile, miserandum, ¿biectum . . . . 5 Vergilius Aen. lib. Π Ι (320): deiecit vultum et demissa voce locuta est. Lucilius lib. X X V n (11): re in secunda tollere ánimos, [et] in mala demíttere. Cicero Tusculanarum lib. V (24): 'non est ausus 10 elate et ample loqui, humiliter demisseque sentire'. II D i m i t t e r e , permittere, in potestatem dare. M. Tullius de Repub. lib. I (62): 'tum annui cónsules, tum dimissi populo fasces', j] D i m i t t e r e est derelinquere. M. Tullius ad Caesarem lib. ΙΠ (9): 'quae si videras, non te exercitu retinendo tuereris, sed eo tradito aut dimisso'. 15 Il Demittere, desuper mittere. Vergilius Aen. lib.Π (262): demissum lapsi per fiinem. 82—83 Dee.—ferro; 6 — 7 Dim.—loquuta est; 9 Lue. re—dim.; 12 Dim.—dare; 16 Dim.— mittere. 82 recortare AM decertare (?) Mu. in append. |[ 84— 85 cf. 401.15 II 36 ΠΠ L (cum Gen.*·, Β η. I.) |[ 87 eerviam |l 2 ΠΠ A¿ praespicuum L1 A·«· || 8 demiaeo Cie. || add. Quick. || 4 unas AA 0 vel Dim. hum. mis. abi., nov. lefnma (cum codd.) || 7 dim. AA 9 et om. Ll |] dim. || 11 cum hum.—sentiret Oie. || 12 dim. (dem. H') || 18 dem. cod. Cie. Il 14 q. ei ed. a. 1471: q. eibi: quasi On. || de: eorr. Nipperd. Philol. III, 149 || 15 tueris L1: tueri rell. : corr. Madvig. Adv. II, 245: teneri On. II sed de tr. On. II 1β Dim. L |j 17 dim. L.

442 NONIYS MARCELLVS. 286. 887 M. Sallustíus Hist. lib. Π (70, 3): ' cum machinato strepitu demissum Victorias simulacrum coronam capiti 20 inponebat'. — Yarro in Meleagris (302): 'cum etiam Thais Monandri tunicam demissam habeat ad talos Il D i m i t t e r e , dare. Vergilius Georg, lib. Ι Π ( 3 5 ) : dimissaeque ab love gentis nomina. ss

I D i m i t t e r e , mittere. Vergilius Aen. lib. I (576): equidem per litora certos dimittam. DIGNARI dicitur dignum aliquem deputare. lib. X ( 7 3 2 ) :

Vergilius

atque idem fugientem baut est dignatus Oroden sternere. 90 II D i g n a t u s rursum, qui ab alio habetur dignus. Vergilius Aen. lib. ΠΙ ( 4 7 5 ) : coniugio Anchisa Veneris dígnate superbo. DISCESE est ignotam rem meditando adsequi. lib. I X (66): labora 85 discere, ne te res ipsa ac ratio ipsa refellat.

Lucilius

Vergilius lib. XII ( 4 3 5 ) : ι disce, puer, || virtutem ex me. II D i s c e r e , temptare. Vergilius lib. V ( 2 2 2 ) : et fractis discentem currere remis. 27 Dign.—dep.; 83 — 36 Disc.— réf.; 2— i Disc.—mortuum. 18—20(inp.)cf. 180.191| 18 ΠΙ codd.h.1.1| machinis codd.h.l.|| 19 dim.: (COÏT. H*) || 20 -bant codd. h. I. || 20—21 cf. 536.30 (s. v. tunica) || 21 dim.: (corr. E') || h. atialos || edere Quick. II 22 dimiasaque : coir. E || 25 et quidem: (corr. B) || 27 Dignatus ll 80 — 82 cf. 281.1 || 81 ΙΠΙ £ || 88. 35 discere labora: corr. Iwn. || 85 ree te: corr. I. Dousa.

443 987 M. Yergilius

IV. DE VARIA SIGNIFICATANE SERMONVM. DEPVNCTVM

dicimus consuetudine mortuum.

lib. VI (306): 5

defunctaque corpora vita. Il D e f u n c t i , liberati.

Vergilius lib. VI (83):

0 tandem magnis pelagi defuncte periclis. DISTRAHERE

est vendere.

Lucilius lib. XXIX (fr.

XL):

dividant, différant, díssupént, dístrahánt. II D i s t r a h e r e , separare. Terentius in Phormione (201): 10 quód si eo meae fortúnae redeunt, Phánium, abs te ut dístrahar. M. Tullius in Philippicis lib. II (23): 'quid ego ilium ab eo distrahere conarer? — idem de Of fiáis lib. III (11): 'qui primum haec natura cohaereDtia opinione distraxissent'. — Varrò de Vita Pop. Rom. lib. I I : ' distractione civium 16 elanguescit bonum proprium civitatis atque aegrotare incipit et consenescit'. || D i s t r a h e r e , dividere, diffindere. Vergilius lib. VII (767): turbatis distractus equis. Varrò de Vita Pop. Rom. lib. I : 'Mettum Fufetium propter perfidiam interemit, poene imperiosius quam so humanius; nam equis ad curriculum ex utraque parte diligatum distraxit'. DICARE dictum est constituere, consecrare. Vergilius lib. V (60): urbe velit posita templis sibi ferre dicatis. 2 — 4 Disc.—mort.; 6 — 8 Def.—vendere; Ιό—17 Varrò distr.— diff.; 19 — 22 Varrò Mett.— consecrare. 8 XXVIIII * * * Distrahere, discerpere * * * Mu. 9 diatrahunt A¿ (non Β) || 12. 13 add. Me. |! 13—14 cf. 356. 20 16—17 incipiet cons. {non Β) || 17 diffund.: corr. Passerat. 21 del. ZM || 23 orbe velim positam (-ta B E ) .

444 NONIYS MAKCELLVS. 987. 988 M. Il D i c a r e , tradere. M. Tullios in Epistola ad Caesarem lib. I (fr. 2): 'Balbum quanti faciam quamque ei me totum dicaverim, ex ipso scies'. — Lucilius lib. XXX (59): iuratam se uni, cui sit data deque dicata. I D i c a r e , indicare, nuntiare. Lucilius lib. XXX (5): sicubi ad auris fama tu am pugnam cl&rans adlata dicasset. DETRAHERE dicitur derogare. M. Tullius de signis (in Verr. Π, iv, 5 3 ) : 'et si quaeritis, ut ipse de me detraham, illos ego accussatores puto'. || D e t r a j e r e , tollere. || Terentius Heautontimorumeno (124): adsído: adcurrunt s¿rvi, [i] soccos détrahunt. Yergilius Georg, lib. IV ( 5 1 3 ) : observans nido inplumis detraxit. M. Tullius in Frumentaria in Verrem (Π, m, 165): postremo, sicui civitati solvit, tantum detraxit quantum conmodum fuit'. — idem de Officiis lib. Ι Π (23): 'numquam conmittet, ut alienum adpetat et id quod alteri detr&xerit sibi adsumat'. — et in Hortensie ( 6 8 ) : 'ut ea sibi ratio vera restituât, quae consuetudo vitiosa detraxerat'. || D e t r a h e r e , ertrahere. Lucilius lib.XXIX (43): cum ipsi in lutum descendant, tum alios détrahant. e

D E S P Í C E S E est pro nibilo habere. M. Tullius in Verrem actione I I (ι, 123): 'quern ad modum tenuissimum quemque contempserit, despexerit, liberum esse numquam duxerit'.

24—26 Die—ecies; 31—2 Detr.—detr.; 10—12 Detr.—hab. 27 cuietit A¿: fort, cuiiat |j adaequae (praec. a): daequae Gen.' I| 29 auri || 30 claram: corr. Lips. ¡¡ adlatam (all.) (illatam Gr): alata Lips. [| 38 puto fuisse Cie. Il 2 ii X ' : om. rell. || 8—4 cf. 360.10 II 4 n. et i. |[ 5 in Verrem Frumentaria Quick. J! β solvit Cie.: sociae (-ie) jl 8 adtraxerit L%A* || 9 sibi del. Mu. || 9—10 -rit Aid. || 11 tum al. D¿: cum al. LA¿B¿ II detrahunt B¿ || 18 (quemque)—14 cf. 436.26.

IV. DE VARIA SIGNIFICATANE SERMONVM.

445 188 M.

iî

Yergilius in Bucolicis (II, 19): despectus tibi sum nec qui sim quaeris, Alexi. M. Tullius de Officile lib. Π (36): ' despiciunt autem eos et condemiiant, in quibus nihil yirtutis, nihil animi, nihil nervorum putant'. || Despicere, desuper aspicere. Vergilius Georg, lib. II (186): qualem saepe cava montis conyalle eolemus despicere.

so

M. Tullius in Hortensio (69): ' conaolabitur earn magnitudo animi et humanarum opinionum alta «quaedam despectio'. D E i C E B E , elidere. M. Tullius ad Caesarem iuniorem lib. II (fr. 20): 'de statua nescio cuius Clodi; quam S6 cum restituì iussisset *f* ancone cum hero *f* deiectam esse ex senatus consulto'. || Deicere dicitur mittere. Vergilius üb. VIH (427): toto genitor quae plurima cáelo deicit in terras. Lucilius lib. XXVn (XXVIH, 34):

so

has ¿x fenestris in caput deiciam, qui prope ad ¿stium aspiráyerínt. 17 — 19 M. Tuli.—asp.; 22 — 24 M. Tuli.—el. yel mittere. 16 nequi LlA¿ || -xm Β·* || 18 contemnunt Cie. || 19 super AAD¿ II 22 ea Mu.: eum docti ap. Cie. J 26 de statua Me.:1 ad est atba (adba L: adab A·*: adba [Cant.*] vel atba [IT ] vel abba [G] B¿) : ad statuam C. F. MueUer. || 26 cum ed. princ.: tu I Antonius, iterum Mu.: Anconae, comperio 0. Hirschfeld. αρ. Gvrlitt.: A. cum heroe (-00) Qwrlitt.·. fort. Α., numero | deiectam (1 pro j) || 27 senatu LB·*·: -tum AA: eorr. ed. princ. || di. desuper m. Mu. |l 81 yaia Mu. || et feneetrie L'A·*: et fenestras L1B·* ¡| 32 deiciunt LBA

446

NONIVS MARCELLVS.

288. 289 M.

|l Deicere, praecipitare. M. Tullius in Yerrem actione ι I (23): 'si me aedilitate deiecissent'. — || Lucilius lib. XXIX (5): detrúsus tota vi deiectusque Italia. II Deicere, avertere. M. Tullius in 'nec vero usquam discedebam nec a oculos '. 6 DEDVCTVM dicitur molle et suave. (VI, 5): pascere oportet ovis, deductum dicere

Philippicis (I, 1): re publica deiciebam Vergilius Bucolicis carmen.

I! Deducere, vocare. M. Tullius de Kepublica lib. I (34): 'quare, si placet, deduc orationem tuam de cáelo ad haec citeriora'. || Deductum, delectatione ductum. Yergilius in Bucolicis (VIH, 69): io carmina vel cáelo possunt deducere lunam. Lucilius lib. XXVII (23): ilio oculi dedúcunt ipsi atque ánimum spes illúc rapit. Il Deducere, trahere, movere. Sisenna Hist. lib.IV(97): 'ab armis recedere, praesidia de locis deducere'. || Deΐδ ductum, deminutum, subpressum. Lucilius lib. XXX (84): deducta tunc voce leo: cur tu ipsa venire non vis hue? 33—1 Deic. praec. vel avertere—dei.; 4—6 idem nec—su.; 7 — 9 Ded.— cit.; 14—16 Ded.—subpressum. 88 Π II 1 deiecisset Cie. || 2 det rursus: corr. ed. prmc. || ui deiectaque LB¿ (= G): uide iactaque AM corr. ed. princ. || 4 disc. om. (propter homoeotel.) || 7 evocare A¿B¿·. revocare doetus quidam inrnarg.ed. Iun. || 7 — 8 cf. 85.18 (s. v. cituma) fort, 1secludend. (cf. 'Non. Marc.' p. 69) || 8 deduce rationem (Gen. ) vel deduc orationem (Gen.*B) deduce r. LB¿ |l 9 ductum om. A¿ || 9—10 cf. 528. 5 |[ 11 XXVI ΒΛ || 12 ilio mar g. Jim. : illoc (seq. oc) ¡| 13 retrahere (praec. re) A*· || 16 deductat hunc A-¿ B¿ ¡| tum AA

IV. DE VARIA SIGNIFICATANE SERMONVM.

447

289. 290 M.

Il Deducere, depravare, transvertere a recto. M. Tullius in Hortensio (70): 'habet enim ipsa certam et definitam viam, et ex ea multis vitiis et eiToribus depravata deducitur'. — Vergilius Georg, lib. I (269): rivos deducere nulla relligio vetuit. D E F E R R E , abducere. Vergilius Aen. lib. V (730): defer in Italiani. Il Deferre est adferre. Vergilius Aen. lib. IV (357): celeris mandata per auras detulit. Il D e fe rr e, celatum prodere. Lucilius lib. XXIX (XXVIII, 1) : quaprópter certuni est fácere contra ac pérsequi et nómen deferre hominis. dicitur parare. || D e s t i n a r e , emere. Lucilius lib. XXIX (74): fació. ád lenonem venio, tribus in líbertatem mílibus destiner. DOCERE significai disciplinam vel artem quampiam magisterio dare. Vergilius Aen. lib. Y (523): DESTINARE

docuit Κ post exitus ingens. i D o c e r e , dicere. Lucilius lib. XXIX ( 1 0 7 ) : at non sunt similes, ñeque dant. quid? sin dare vellent, acciperesne? doce. 1

18—21 Ded.—ded.; Doc.— dare.

24 Def. abd. vel adferre; 37 — 38

19 certam XM: incertain rell. |j deinfinitam AA ¡| inc. nec def. On.: inc. et indef. C. F. Mueller Λ 20 et] sed Orelli. |l 24 VI ¡I 25 defert: coir. Η3 E || 29 XXVIII B¿ ]| 80 hac: corr. Aid. II 83 XXVin B¿ II 35 fort, veno || 36 destino Aeidalius || 38 dare (vel tradere). Docere demonstrare (vel declarare). Verg. Mu. y 3 sint d.: corr. Mu. || 4 acciperesne cod. N. Fabri: acciperisne LlAA: acceperisne ΒΛ.

448 190 M.

NONIVS

MARCELLVS.

DILIGERE manifestala habet significationem, ut plerumque. I D i l i g i t , dividit. Flautas in Cureulione (424): clipeitus elephantum ubi maebaera diligit.

Titinius Prilia (84): pérnam totam diligit. DEXTKVM dicitur dextrae partís. Yergilius lib. V (162): quo tantum mihi dexter abis? || Dextrum dicitur felix, propitium. Yergilius Aen. lib. ΥΙΠ (302): et nos et tua dexter adi pede sacra secundo; multa similiaque multorum. DEPRECOR, amolior, depello, propulso. M. Tullius de República lib. VI (2): 'non modo invidia pari non erant, sed etiam Claudi invidiam Gracci caritas deprecabatur'. — Ennius Erectheo (128): qui núnc aerumna meá libertatém paro, quibu' sérvitutem meá miseria déprecor. D i v o R T i v M et rerum omnium separatio. Cicero de Oratore lib. ΠΙ (69 ,: 'sic e conmuni sapientiae iugo sunt doctrinaram facta d i v o r t i a | | Divortium, flexus de via, a divertendo. Vergilius lib. IX (379): obiciunt équités sese ad divortia nota.

10—12 Dei—prop.; 20—29 Div.—perdiscere. 7 eligantmn ibi AA: eligant ubi || 14 multaque similia multorum Me.: mollÌBBima quam multorum LBA: om. AAE y 16 Depr. signìficationem habet manifestem. Deprecor amol. Mu. || 17 greci AA || erietheo codd. Geli. VII, 16: erepiteo L1 AA: eripite o BA || 18 qui codd. Geli.: cui: quis Me. Il erumnam et a L || libertatem paro Geli. : libértate para || 19 mea miseria Geli. : mea miseriar E: meam miseria AM meam miseriam LBA || 21 conmunis (comm.) LBADA || sapientia XM: eapientium codd. de. j| 22 sint AADA || 28—24 c f . 458.18.

IV. DE VARIA SIGNIFICATANE SEEMONVM. 449 290. 891 M.

INCIPIT PER E LITTERAM. EXIGERE, vi extorquera. M. Tullius in Divinatione (30): et cum esset tritici modius sestertiis duobus, pro frumento in m odios singulos duodenos sestertios exegisse'. || E s i g e r e , inquirere, verum perdiscere. Vergilius Aeneidos Üb. I (309): c

quaerere constituit sociisque exacta referre. Il E x i g e r e est excludere.

Plautus in Aulularia (412):

itaque ómnis exegit foras Terentius || in Andria (27): spectándae an exigóndae sint vobis pius. Afranius Fratriis (165): •j- retinebitur vir ut volúntate una probàbili praegnátem quod non éxigat. f Naevius Danae (9): indigne exigor patria innocens. M. Tullius in Philipp, lib. II (69): 'claves ademit forasque exegit'. — Lucilius lib. XXVI (46): véstimentis firígus atque horrórem exacturúm putet. ¡I E x i g e r e , debitum repetere. M. Tullius epistula ad Cassium (ad Farn. XV,xvi, 1): 'sed non urgeo: longiores 20—29 Div.—perd.; 81 Ex. excl.; 7'Nev. ind.—innocens; 11 Ex. deb. repetere. 25 om. A¿ Il 27 modios: corr. B¿ Il eeetertii D¿ || 28 duodenis: corr. B¿ || 29 perdiecernere A¿ |[29—80 (const.) cf. 273. 9 || 82 exigit II 1—2 cf. 402.23 || 4 viri Both. || unica Fruter |l ret. viri vol. unice probabili, (iamb, octon.) | pr. quo n. ex. Mu. : fort. ret. vir vel vol. vel canea pro. I pr. qnor n. ex. || 8 in post. add. in X ¡I 9 forasque om. coad. Cie. || 10 orrorem exactorem L || putat F. Dousa.

450

NONIVS MAECELLYS.

291 Μ.

enim expectabo, yel potius exigam. quando, hercle, ego temere exigam?' i E x i g e r e , facere, cogere. Vergilius Aeneidos lib. I I ( 3 5 6 ) : ib quos inproba ventris exegit caecos rabies. II E x i g e r e significai agere.

Plautus Captivis ( 1 0 0 9 ) :

"salve, Tyndare." f · —» " e t tu, cuius caúsa hanc aerumnam exigo. Vergilius Aeneidos lib. I ( 7 4 ) : 20 omnis ut tecum meritis pro talibus annos exigat. Terentius in Hecyra ( 4 9 0 ) : illi'que exopto ut relicuam vitam exigat. Lucilius lib. X X I X ( 1 1 ) : 25 cúm cognoris, vitam sine cura éxigas. II E x i g e r e , definire, constituere. Vergilius Aeneidos lib. IV ( 4 7 5 ) : deerevitque mori, tempus secum ipsa modumque exigit. I E x a c t u m , transcursum, praeteritum. so corum lib. Ι Π ( 1 9 0 ) :

Vergilius Georgi-

at tribus exactis ubi quarta acceperit aestas. et eodem ( 1 3 9 ) : exactis gravidae cum mensibus errant. 29 Ex. tr. praeteritum. 18 epectabo: corr. E \\ * * * quando edd. || 18—14 quando— ex. om. codd. Cie. || 14 cogere seel. Mu. || 16 exigit LAA || 18 (erumnae Gen., non Β) l| 25 -overis A¿B¿ || 26—27 (mori) cf. 285. 22 II 81 accesserit Ε Β, cum parte codd. Veirg. || aetas || 82 et in eod. BA

IV. DE VARIA SIGNIFICATONE SERMONVM. 451 291. 398 U. ELIDERE est secundum consuetudinem deicere. || E l i d e r e etiam excludere significat. Vergilius lib. ΥΙΠ (261): elisos oculos et siccum sanguine guttur.

Plautus in Budente (659): iúbe oculos elidere itidem ut sepiis faciúnt coqui. Lucilius Satyrarum lib. I I (9): iniuriatum hune in fauces invasse animamque elisse illi. Il E l i d e r e , suffocare vel occidere. Vergilius lib.VIII (289): geminasque premens || eliserit angues. EXANCLARE significat esaurire. Piautas [in] Sticho (272): ne iste édepol vinum póculo pausillulo saepe exanclavit súbmerum scitíssime. I E x a n c l a r i , perfici. Pacuvius Periboea (290): non potest, Melaníppe, hic sine tua ópera exanclari labos. I E x a n c l a r e etiam significat perpeti. Ennius Ândromacha Aechmaloto (90): quantis cum aerumnis l'ilnm exanclari diem! Accius Diomede (270): fere exanclávimus tyránni saevum ingénium atque execrábile. 34—35 El.—sign.; 42—1 El.— ang.; 2 Ex. s. ex.; 6 — 7 Ex.—perpeti. 84 sqq. iunxerunt cum 292.34 sqq. Laetus, Quich. [| 86 el. oc. elidere et || 88 iubeo || idem (cum codd. PI.) || eaepius (cum parte codd. PZ.)I| faciunt'ut c. A¿L* || 41 elisisee LB¿ || 1 geminosque codd. Verg. || 2 in om. L1 II 3 poc. plautus illulo L1 A¿: poc. exanclayit plautue in poenulo 2M || 4 gummenun A¿: merum LB¿ || β melanipee A¿ || ex. clavos : coir. Lips. || 7 — 8 andromache malo torquantis (torquentis L B ¿ ) : Andrómacha aechmalotide q. Mu. || 9 ex. eum d. A¿L' || 12 tyrannie eum: corr. ed. a. 1476 || execrabilem: corr. ed. prime.

452

NONIYS MARCELLVS.

292 M.

idem Amphitruone (91): pértolerarem vitara cladesque exanclarem inpetibilis. Lucilius lib. XXX (8): quantas quoque modo aerumnas quantosque labores exanclaris. ¡I E x a n c l a r e , effondere.

Ennius Eumenidibus (134):

nisi patrem materno sanguine éxanclando ulciscerem. BLiMiNARi est exire.

Ennius Medea Exule (214):

antiqua erilis fida custos corporis, quid sic te extra aedis ¿xanimata eliminas? Accius Phoenissis (592): egredere, exi, ecfér te, elimina urbe, idem Meleagro (448): timide elimmor clamore simul átque nota vox ad auris áccidit. Varrò Serrano, περί άρχαιςεαιων (459): arivo ~f* deo estendo, ex oraclo elimino me'.

'occipitium

Il E l i m i n a r e rursum excludere. Pacuvius Duloreste (134): ubi ille èst? me miserami

quónam clam se éliminât?

16 — 20 Luc. quant.—ex.; 30 El. r. excludere. 14 pertolleralem (-ole-) A* || inpetibilis L1 (cum E): inperitibilis (imp.) JAB¿ I 20 Eliminare: (corn JET) || 20—22 cf. 39.2 II 21 edilis codd. h. I. || 221 sit extra codd. utrobique || examinata codd. utrobique: -te X J| éliminât codd. h. I.: -na codd. 39 II 24 ecfecte A¿ [| 25—27 cf. 39.5 || 26 timidae el. AM timide el. LB-&-. timida el. Bibb. J| 27 cum cl. Both. || ac nota codd. 39: agnota || accivit coda. h. I. || 2Θ marino d. Qmch.x averao d. On.: tripodi Bue. || 80—31 cf. 38.29 || 81 ubi illic est m. m. quonam clam clam el. (vers, tetram.) codd. 38 (clanculum se el. Bergk.) || quoniam clamor el. codd. h. I.

IV. DE VARIA SIGNIFICATONE SERMONVM. 453 392. 293 M. Pomponius Concha (33): vos isti manóte: eliminábo extra aedis cóniugem. ELIDERE,

conlidere. Vergilius Aeneidos lib. Π Ι (567):

ter spumam elisam et rorantia vidimus astra. Cicero Tusculanarum lib. Y (16): 'qui rebus bis fractus aegritudine eliditur, potest tandem esse non miser?' Il E l i d e r e , deicere. M. Tullius de Kepublica lib. Π (68): ' u t auriga indoctus θ curru trahitur, opteritur, laniatur, eliditur'. || EVADERE,

exire, tendere. sein quam?

Terentius Phormione (111): quo évadât vide.

Lucilius lib. XXVII (XXVI, 7): évadât saltern ¿liquid aliqua, quód conatus sum . . Plautus in Asinaria (51): demiror quid sit et quo evadat sum in metu. I E v a d e r e , fieri, produci. M. Tullius Philippicarum lib. Π (18): ' a n verebare ne non putaremus natura te potuisse [non] inprobum evadere?' || E v a d e r e est liberali. Sallustius [in] Iugurtae bello (56, 6): 'ac ni Marius signa inferre atque evadere oppido properavisset, prefecto cuncti aut magna pars Sicensrum fidem mutavissent.' 33 Pomp. el.—coni.; 9 —11 Εν.—proptervaluieset. 82— 88 cf. 38. 31 || 88 isti AM ietic rell, cum codd. 39 || manet el. codd. utrobique j| 84 sqq. iunxerunt cum 291. 34 sqq. Laetus, Quick. || 87 non miserrimue codd. Cie.: non miser (sic)

AA (= Gen.) (i. e. miserrimus?) || 89 opperitur (oper.): corr. Bindand., Rubriken. || 2 sic inquam || e v a d i t i ^ (cwrn B)

8 XXVI LB¿ I) 4 aliquo Mu. || 7 praeduci: corr. Quick. 8 ne om. AA || 9 non del. ed. princ.: tarn Cie. || liberare L 9—22 post v. 51: hue traiec. ed. princ. || 10 in om. E Β

11 properaviseet BA (cum E): propter valuiseet L AADA 12 vitavissent AA.

454

NONIVS MAKCELLVS.

Í9S M.

Vergilius lib. I X ( 5 6 0 ) : nostrasne evadere demons sperasti te posse manus? is

Lucilius lib. X X V I ( 8 7 ) : ídcirco omnes évasuros consent aegritúdinem. Sisenna Historiarum lib. IV (87): 'cohors una cursim concitata, qua murus erat interruptus, evadit'. || E v a d e r e , ascendere. Vergilius Aeneidos lib. Π ( 4 5 8 ) :

so evado ad snmmi fastigia culminis. Il E v a d e r e , apparere.

Vergilius Aeneidos lib. I I (531):

ut tandem ante oculos evasit et ora parentum. EXCIPERE

est seiungere, separare. Vergilius lib. I X ( 2 7 0 ) :

ipsum ilium, clipeum cristasque rubentis 85 excipiam sorti. II E x c i p e r e , excusare vel celare. (774):

Plautus [in] Aulularia

nec partem tibi ádeo, cuiumst, índipisces ñeque furem excipies? . . II E x c i p e r e est suscipere. Vergilius Aeneidos lib. Ι Π (317): so heu! quis te casus deiectam coniuge tanto excipit? 18—19 Εν. ascendere; 22—23 Virg. ut—separare; 24—25 Virg. clip.—exc.; 29 Exc. e. suscipere. 16 omnem se Mu. : omnes se Quich. || evasuros ed. princ. : curemos y 17 cohors una ed. a. 1476: cohorima || 17—18 possim concitata: corr. On.: passim c. lun. tnarg.: passu concitato P. Marquard. dissert, de Aristoxeno thesi V, Mu. || 18 qua murus Aid.: quam murus BA ( = Η* Cant.*): quamunus rell. || 20—21 om. A¿ Il 21 ΠΙ £ ¡| 2β—28 cf. 129.1 || 2β in om. LH' || 28 ab eo codd. Pl. || cuius A¿·. cuivis LB¿: cui sit codd. 129: cuiquam est codd. Pl.: corr. Mu. || indipiscis codd. h. I. || excipias codd. h. I.

IV. DE VARIA SIGNIFICATIONE SERMONVM.

455 898 M.

M. Tullius in Verrem, de suppliciis (Π, y, 118): 'filiorum suorum postremum spiritum ore excipere liceret'. Il E x c i p i t , obprimit yel circumvenit. Vergilius Aenéidos lib. TH. (331): et scelerum foriis agitatus Orestes excipit incautum.

>s

M. Tullius ad Pompeium lib. IV (ad AttVIH, xi,D, 2): ' quod si esset, non modo iter meum interclusum, sed me ipsum plane exceptuin putabam'. — et rursum (ib. 3): 'admoniti sumus ut cayeremus ne exciperemur a Caesare'. m I E x c i p e r e rursum extrahere. M. Tullius de República f lib. IV (8): quod insepultos reliquissent eos, quos e mari propter yim tempestatis excipere non potuissent, innocentes necaverint'. Vergilius in Bucolicis (ΙΠ, 17): non ego te yidi Damonis, pessime, caprum excipere insidiis?

«

II E x c i p e r e , manere, habere. Vergilius Georg, lib.IV(206): ergo ipsas quamvis angusti terminus aeyi excipiat. II E x c i p e r e , captare. Cicero de Oratore lib. Π (32): ' quaedam dari exacuta ad pertractandos ánimos hominum so et ad excipiendas eorum voluntates'. || 34—36 Exc.—inc.; 89—41 M. Tuli, et r.—Exc. extrahere; 44—46 Virg. non—insidiis; 49—61 Exc.—yolnntatee. 83 suorum om. A¿ || 38 si ita eeeet Cie.: si est || non nomo A¿ (non Β) || interueum A¿ || me Cie. (cum B): ne rell. || 89 putabat || et om. L1 || 42 ΙΠ A¿Λ || quod Me.: quos || requissent: coir. B¿ Il 43 innotescentes Α || neeaveront cod. Ν. Fairi || 48 (Verg.)—45 (ine.) post 40 (Caes.) colloc. Quick. || 46 aen. lib. i m II 60 d. ex hac vita 2M: clara et acuta ZM: d. peracuta codd. Cie. : d. et ea acuta Mu. || 51 explendas codd. Cie. || post h. versttm stani vv. 9—22.

456

NONIVS MAKCELLVS.

394. 995 M. I

EXPLORARE est intentius observare. Vergilius Aen. lib. IX (169): nec non trepidi formidine portas explorant.

M. Tullius de Officiis lib. III (75): 'hac vi non 5 utatur, ne si exploratum quidem habeat, id omnino neminem umquam suspicaturum'. || E x p l o r a r e , verum inquirere. Vergilius Aeneidos lib. I (306): exire locosque explorare no vos. ¡I E x p l o r a r e , probare. M. Tullius in Yerrem actione Π ίο (ι, 15): 'tum in reliquie explorata atque pro visa'. Lucilius lib. XXIX (63): certúm scio esse ita ut dicís; nam mihi erant de ilio explorata omnia. M. Tullius de Senectute (67): ' quis est tam stultus, quamvis adulescens, cui sit exploratum se ad vesperum is esse victurum? || E x p l o r a r e , siccare. Vergilius Georgicorum lib. I (175): et suspensa focis explorât robora fumus. fatigare. Terentius in Adelphis (587): í sane: ego te exercebo hodie ut dígnus es, silicérnium. EXERCERE,

Il E x e r c e r e est exagitare vel conmovere. M. Tullius de so Officiis lib. I (88): 'exercenda etiam est facilitas et altitudo animi'. Vergilius Aeneidos lib. III (182): ι nate || Iliacis exercite fatis. 1 Expl.—obs.; 4—6 M. Tuli, hae—inquir.; 11 — 16 vel probare. Lucil. cert.—fumue; 19 — 21 Exerc.—animi. 1 — 1 6 fort, post 295.15

collocand. {cf. 'Non. Marc.' p. 69) ||

á—5 non mutatur || 6 nisi B¿ || 6—8 cf. 440.22 || 10 proviea est codd. Cie. || 18 qui est

|| 14 quamvis eit ad. codd. Cie. ||

18 hi sane LB¿·. hi rane A¿ ¡| 21 — 1 cf. 6.10 || 21 V B¿ {i. e. V, 725) II 1 factis LAA

IV. DE VARIA SIGNIFICATANE SEEMONVM.

457 895 M.

Il Exercere, insequi.

Vergilius Aeneidos lib. IV (622):

tum vos, 0 Tyrii, stirperà et genus omne futurum exercete odiis. Il Exercere, solidare. Sallustius in Iugurthae bello (71, l): 'Nabdalsa exercito corpore'. — Cicero Tuse. (V, 3): 'equidem eos casus, in quibus me fortuna vehementer exereuit'. || Exercere, inmittere. Vergilius Georgicorum lib. II (369): tunc denique dura exerce imperia et ramos conpesce fluentis. Plautus in Amphitryone (324): si in me exercitúru's, quaeso in párietem, priús domes. I Exercere, in meliorem usum et fi-uetum formare. Vergilius Georgicorum lib. I (99): exercetque frequens tellurem atque inperat arvis. EQViTEM cum consuetudine aut a magistro equorum aut a sessore appellemus, ut Vergilius lib. IX (367): interea praemissi équités ex urbe Latina; et lib. Χ (893): efifusumque equitem super ipse secutus; ¡I Equitem Vergilius Georgicorum lib. III (116) equum dici voluit: inpositi dorso atque equitem docuere sub armis insultare solo et gressus glomerare superbos. 6Exerc. eoi.; 7—8 Cie. equid.—exerc.; 18—16Exerc.—arris. 5—6 cf. 6.1 || β lib. V add. Mu. || 7 meos: (corr. Cant.) || 8 Ex. imercere Ex. (eroi, im., relicto spatio decern fere litterarum) L: Ex. imperare, imponere BA: Ex. inponere, inmittere Mu. Il 8—10 cf. 303.29 || 12 si in me om. A¿ ¡I ut

primum d. codd. Pl.: prïus ut d. 4í». Il 15 inpetrat L1 A¿ Il 16—17 aut magistrum e. aut eessorem Mu. || 17 ΗΠ (VII Β*) || 21 Equités: (corr. Gen.°Β) || equoe Í B ¿ || 21—23 cf. 106.24; 330.18;

391.10.

458

295. 896 M.

NONIVS MAECELLVS.

EXTERKiTVM pavefactum signìficat. Vergiliuslib.V(215):

plausumque exterrita pinnis dat tecto ingentem. Yarro Eumenidibus (117): videmus populum, Fúriis instinctúm tribus, diversum ferri, extérritum formidine. Il Extérritum, accensum, inflammatum. Yergilius Georgicorum lib. ΠΙ (434): saevit agris asperque siti atque exterritus aestu. EXPERIRI

est pati, sentire. Yergilius Aen. lib. I (201): vos et Cyclopea saxa

experti. et Terentius in Hecyra (489): nam fuisse erga me miro ingenio expertu' sum. || Il Experiri, temptare. Vergilius Aeneidos lib. IV (415): nequid inexpertum frustra moritura relinquat. Terentius in Eunucho (789): omnia prius experiri quam ármis sapientóni decet. Lucilius lib. XXX (14): summatim tamen experiar rescribere paucis. Plautus in Asinaria (247): dignos indignés adire atque experiri certum est mihi. 24 Exterr. pav. sign.; 80—36 Exterr.—experti; 1 Exp. temp.; A Ter. om.—decet. 27—28 cf. 434.19 || 30—82 cf. 244. 6 l| 86 et om. ed.princ. Il 37 fuisee fuisse (non Β) || ergo || ingento || 8—4 cf. 349.29 || β experiare acribere experire ser. L: experiar rescribere (cum, E) || 8 indignos om. || experi Skutsch.

IV. DE VARIA SIGNIFICATANE SERMONVM.

459

MS M. II Experiri, scire. M. Tullius Epistularum ad Brutum lib. ΥΠ (2): 'his contraria atque parata, ut esse solet, expertus sum'. — Vergilius lib. XI (283): experto crédité, quantus in clypeum insurgat. exlre manifestara habet significationem; ut Terentius in Eunucho (668): exi foras, sceleste! at etiam réstitas, fugitive? Il Exire, evadere, liberari. Lucilius lib. ΧΧΥΠΙ (36): ne hoc fáciat atque ex hác is aerumna exeat. II Exire, vitare. Vergilius lib. V (438): corpore tela modo atque oculis vigilantibus exit. II Exire, erompere. Vergilius Aeneidos lib. Π (496): non sic aggeribus ruptis cum spumeus amnis exit. II Exire, prohibere. Vergilius lib. XI (750): sustinet a iugulo dextram et vim viribus exit. expedire , utile esse. Terentius Heautontimorumeno (388): expedit bonas esse vobis; nos quibu'cum est res non sinunt. Lucilius lib. XXVII (22): égo enim an perñciam út me amare expédiât? 9—11 Exp.—sum; 18 Exire ev. lib.; 23—24 erompere, non—exit; 27 Exp. ut. esse.

10 a. disparata Orelli. || solet ZM: soleat rell. || 12 quaintus L1 (pro quam tus): quiantua || 18 adsurgat (ass.) codd.Verg. || 19 ntque(?) Mu. || is er. exeat Mu.: er. exeatis |j 28 nam exp. Ter. Il nos] nobis || 29 — 30 post v. 38 (liberari) collocai Mu., gui legit a perf. ut me amore expediam || 30 perficiam Madv., Adv. 1,18: pereiciam (peritiam E) || expediam: coir. ed. princ.

460

NONIVS MABCELLVS.

S96. 297 M.

M. Tullius de Offîciis lib. Π (68): ' saepe enim aut eos laedunt quos non debent aut eos quos non expedit'. Il E x p e d i r e est definire. Vergilius Aeneidos lib. ΠΙ (378): et Ausonio possis considere portu, 85 expediam dictis. Terentius in Phormione (197): atque ea, sí potes, verbo expedi. II E x p e d i r i , liberari. Vergilius Aeneidos üb. Π (632): flammain inter et hostis 40 expedior. Terentius Heeyra (755): téque hoc crimine éxpedi. M. Tullius in Verrem, actione II (π, 106): 'videte ut, dum expedite se vult, induat'. Sisenna Historiarum ι lib. IV (84): || 'funis expediunt, claustra foribus inposita periclitantur'. || E x p e d i r e , proferre. Vergilius Aeneidos lib. I (701): Cereremque canistris expediunt. (

M. Tullius de suppliciis, in Verrem (II, v, 161): 'hominem proripi atque in foro medio nudari ac deligari et virgas expediri iubet'. || E x p e d i r e , colligere. M. Tullius ad Caesarem iuniorem lib. I (fr. 8): 'ex ceteris autem generibus tunc pecunia expedietur, cum legionibus victricibus erunt quae spopondimus persolvenda'. 31—32 M. Tuli, saepe—exp.; 37 Exp. lib.; 42—44 Ter. teque—induat; 2—4 Exp.— exp.; 7—13 Exp.—tulimus. 82 debeant: (corr. Oxon.) || 33 ΙΠΙ || 34 ut Aue. (?) Mu. || 37 id 1er. II potest L1 l| 38 Expedire: (corr. B) || 39 inter op. A¿ || 43 add. Quick. || 44 se] si ZM JJ 44—2 Sisennae exemplum sequenti lemmati subiung. Quich., Mu. || 1 floribus || 6 i. V. d. s. ed. prime. || 7 expediri LB¿ (= G): -re || 7—9 post 298.20; hue traiec. Iun. || 8 experietur

IV. DE VABIÀ SIGNIFICATIONS SERMONVM.

461 297 M.

ΕκιχΛ dicitur partu levata. Π Ι (391):

Vergilius Aeneidos lib. io

triginta capitum fetus enixa iacebit. Il E n i x a , subiugata.

Vergilius Aeneidos lib. Π Ι (327):

serritio enixae tulimus. EFFERRE, subdere.

Lucilius lib. XXVI (38):

dépugnabunt prò te ipsi et moriéntur ac se ultro efferent? u Il E f f e r r e significat proferre. Yergilius (Aen. V, 424): tune satus Anchisa caestus pater extulit aequos. et lib. II (657): mene efferre pedem, genitor? Lucilius lib. XXVI (5):

20

égo ubi quem ex praecórdiis éefero versúm. Ennius Medea (241): utinám ne umquam, Mede, cordis f cupido corde pedem extétulisses! II E c f e r r e , ostendere.

35

Vergilius lib. V i n ( l ) :

ut belli signum Laurenti Turnus ab arce extulit. Il E c f e r r e , erigere, levare.

Vergilius lib. V (443):

ostendit dextram insurgens Entellus et alte extulit. 7—13 Exp — tul.; 16 Eff. β. prof.; 26—28 Eff.—extulit. 12—13 cf. 458.29; 407.16; Ì05.2Ì || 18 enixi D¿ || 15 depugnabant L || efferrent L: Offerent Passerat. || 19 mane LA¿ Il

24 M. Colchis Lips.: Medea foras On.: fort. Mede portis [| 25 extulisses: corr. Bue.

so.

462

NONIYS MARCELLVS.

297. 2(8 M. Lucilius lib. XXX (73):

continuo, simul ac paulo vehementius aura inflarit fluctus, erexerit ertuleritque. 35 II E s t o l l e r e , differre.

Caecilius Plocio (179):

ábi intro atque istaec aufer; tarnen hódie extollat nuptias. Il E c f e r r e , edere, provehere. lib. II (169): extulit haec Decios, Marios.

Vergilius

Georgicorum

Lucilius lib. XXYI (79): « non idcirco extóllitur nec vítae yegrandí datur. M. Tullius in Hortensio (21): 'praeter ceteros ι nostra || extulit civitas'. || E f f e r r e , extollere. M. Tullius de signis (in Verr. Π, iv, 124): 'nimium forsitan haec illi mirentur atque ecferant'. — Lucilius lib. XXIX (89): s omnia alia, in quíbus ecferimur rébus, ne ego multxs loquar. M. Tullius de Officiis lib. Π (36): 'itaque eos yiros suspiciunt maximisque ecferunt laudibus'. EXPLERE dicitur inplere. Lucretius lib. ΠΙ (1004): atque explere bonis rebus satiareque numquam. to

Yergilius Georgicorum lib. ΠΙ (431): inprobus ingluyiem ranisque loquacibus explet. Il E x p l e r e , minuere.

Vergilius lib. VI (545):

disced&m, explebo numerum reddarque tenebris. 37 Estollere edere prov. ; 2—SM. Tuli. nim.— efferant. 34 fructus (Gen.) vel fl- (B) A¿ || erexit: eorr. ed. a. 1471 || 86 aufert tarnen h.: adfer tamen, ut h. Mu. || 87 Ecferre (Eff.) LA¿BA·. Extollere D¿ || 89 —40 cf. 183.31 (s. v. yegrande) f| 40 ext. velite v. (om. nec) codd. h. I. || vel grandi B¿ || 7 euscipiunt y 8—9 cf. 424.28 || 10—11 cf. 242.26; 327.10 J| 11 inluviem : (corr. B) \ \ ramisque (Gen.) vel ran - (B) 1| 18—14 om. AA

IV. DE YΑΒΙΑ SIGNIFICATONE SERMONVM. m EDVCERE,

erigere.

463 299 H.

Yergilius lib. VI (177):

aramque sepulchri congerere arboribus caeloque educere certant. Il E ducere dicitur exaere.

Yergilius lib. X (744):

hoc dicens eduxit corpore telum. Il Educere, educare.

Terentius in Adelphis (48):

edúxi a párvulo; hábui, amavi pro meo. ExcvTERE dicitur conmovere. Vergilius lib. XII (6): gaudetque com&ntis excutìens cervice toros. 5 M. Tullius de Officiis lib. ΠΙ (81): explica atque excute intellegentiam tuam'. || E x c u t e r e , emittere. Vergilius lib. XI (615): excussus Aconteus fulminis in morem.

II E x c u t e r e , excludere, deicere. Vergilius Aeneidos lib. ΙΠ (200): excutimur cursu et caecis erramus in un dis. et lib. IX (476): excussi manibus radii revolutaque pensa. Lucilius lib. XXX (51): ipso cum domino calce omnis excutiamus. II E x c u t e r e , eligere. M. Tullius || Philippicarum lib. XII (16): Huventutem omnem ex tota Italia excussimus'. 17 — 21 Educ—conm.; 24 — 25 M. Tuli, expl.—tuam; 28—29 Exc.—undis; 1 — 3 Exc.—ostendere. 14 Edicere L || 19 Ed. ducare L: Ed. educare, ducare A¿ jl 20 post h. vers, stant 297.7—9 || 24—25 cf. 300. 2 || 24 II codd. h. I. y 2& mittere A¿ || 27 fluminis A¿ || 28 ΙΙΠ: (corr. B) || 81 redire volutaque L.

464

299 U.

NONIYS MARCELLVS.

EXPONERE, ostendere. M. Tullius, de signis (in Verr. Π, IV, 62): 'vocat ad cenam deinde ipse praetorem; 5 exponit suas copias omnis |¡ Exponer e est deponere. VergiHus lib. X (287): socios de puppibus altis pontibus exponit.

Il Exponere, disserere. M. Tullius Philippicarum lib. I (1): 'exponam yobis breviter consilium profectionis et regresìo sionis meae'. || Exponere, abicere. Terentius Heautontimorumeno (629): . . . erat hic Corinthia ánus haut inpura; eí dedi exponendam.

16

Il Expositum, subiectum. M. Tullius in Verrem actione Ccum tibi expósita esset ad praedandum II (ι, 93): omnis Pamphylia.'. EXORNARE, foedare. Terentius Heautontimorumeno (950) : egone? si vivo, ádeo exornatúm dabo, ádeo depexum, út, dum vivat, méminerit semper mei.

Il E x o r n a r e , ornare. M. Tullius in Verrem, de signis (Π, IV, 62): 'exornat ampie magnifìceque triclinium'. Terentius in Eunucho (682): 20 ita visus est dudúm, quia varia veste exornatús fuit. Cicero de Oratore lib. I (215): 'qui omnes eloquentes fuerunt, orationem suam et rei publicae dignitatem exornabant'. 1 — 3 Exc.—ost.; 6—10 Exp. est dep.— abicere; 16—18 Exorn.—ornare; 20 — 26 Ter. ita—explicare. 3 Tullius om. LA¿ || 4 genam A¿ || 5 XI LE¿ (non E) || 8 edieeerere Mu. || 8—9 cf. 222. 13 || 11 corintianus || aut L B¿ (= ór) Il impure dedi ei E: inpure de die LA¿\ impure dedi B¿ J! li eeset om. A¿ || omn. ad pr. codd. Cie. || 15—17 cf. 7.20 II 18 ornat: {coir. B) || 28 f. et rationem B-ί exornabat DA

IV. DE VARIA SIGNIFICATIONS SERMONVM. 465 >99. 300 H. EXPLICARE, ostendere, explanare. M. Tullius inVerrem Actione (Div. 27): ' vitam alterius totam explicare'. — idem de Officiis lib. ΠΙ (33): 'ut quaedam sibi concedantur, quo facilius, quae volunt, explicent'. |l E x plicare, emittere, extendere. Vergilius Georg, lib. II (335): sed trudit gemmas et ñ-ondis explicat omnis. M. Tullius de República lib. II ( i l ) : 'quae virtus praeter ceteras totam se ad alienas utilitatis porrigit atque explicat'. — Varrò Sesqueulixe (465): viás stelligeras aétheris explicans aere cavo sonitum hie ín || cothurnis . . . II E x p l i c a r e , exserere. M. Tullius de Officiis lib.ΠΙ (81): 'explica atque excute intellegentiam tuam, ut videas quae sit in ea species, forma, notio viri boni'. Exvi est exsolvi. Vergilius Aen. lib. Π (153): sustulit exutas vinclis ad sidera palmas. Il E x u i , nudari. exuit.

Vergilius lib. V ( 4 2 2 ) :

magna ossa lacertosque

Il Exuere, deponere.

Vergilius Aen. lib. IV (318):

et siquis precibus locus, exue mentem. Il Exui, liberari.

Lucilius lib. XXIX (90):

únde domum vix rédeat, vixque hoc exuat se. 20—26 Ter. ita—explic.; 27—29 Expl.—omn.; 6 Exui e. exe.; 10—12 nudari vel dep. Virg. et si—liberari. 26 idem oro. LlA¿ ¡[ 30 ΙΠ Mains ¡| 88 vice stelligerei Mu. || 2—3 cf. 298. 24 \J 8 explicatque LlA¿ || 4 eaa sp. B¿ || forma et η. codd. Cie.: firma η. || 5 — 1 3 fort, post 20 collocand. (cf. 'Non. Marc.' p. 70) || 5 — β cf. 404. 24.

466 NONIVS MAECELLYS. aOO IL BxciDBKB, cadere. M. Tullius Philippicis lib. XII (8): 'excident gladii, fluent arma de m a n i b u s | | E x c i d e r e , in oblivionem venire. Vergilius Aen. lib. I (25): necdum etiam causae irarum saevique dolores exciderant animo. Il E x c i d e r e , dissentire. Lucilius lib. XXVII (50): metuo ut fieri possit. ego vivo "j* ab Archilocho excido. EiECTVM dictum exclusum. Vergilius lib. VIII (646): nec non Tarquinium eiectum Forsenna iubebat accipere. Lucilius lib. XXIX (105): ubi erat χοηι&βα, eiecere istum abs te quamprimum et perdere amorem. II E i e c t u m , extensum. Vergilius lib. X (894): eiectoque incumbit cernuus anno. EXVLTAEE, saevire. M. Tullius de Eepublica lib. Π (68): 'quae sanguine alitur, quae in omni crudelitate sic exultât, ut vix hominum acerbis funeribus satietur'. || E x u l t a r e est gestu vel dictu iniuriam facere. Lucilius lib. XXX (75): quin totum purges, devellas me atque deuras, exultes, [ad]équités. 16—16 (p. 301) Bxcid. est in o. ven.; 17 — 19 (p. 301) Virg. saevique—dies.; 29 — 31 Exult.—satietur. 14 cedere LB¿ || Π || 15 excidit AM -dant B¿ || clodi fluenta a. || 15 (Exc.)—18 repet. post 301.13 (del. ed. princ.)·, ibidem, subtecti vv. 19—20, quos hue traiee. Quick. || 15—16 Exc. est in codd. 301 || 16 venire om. A¿ h. ï. || 20 ergo quo ab L : ego quom ν. ab Mu.·, fort, ego vero (üo) ab ]| excidere 21 die.] deieetnm Francken. || 25 ibi: \corr. G) || erit(ì) Mu. κοπιωαα Mu.: ecopios LB¿: scopiose A¿: speciosa (-se) On. ibi erat ononhç (anapaest.) Havet in comm. Woelffl. || 26 eicere Α-i II prodere Mu. || 27—28 cf. 21.3 || 80 inmani Mu. || 83 delellas (deb. G\ dep. Β): coir. Quick., Mu. || 84 adequites E mg., Gen.' mg. (ad soll.): om. teli. || 84—85 exultes si sollicites Quick.

IV. DE YARIA SIGNIFICATONE SERMONVM. 467 800. soi it. II Exultons, sollicitas. Vergilius lib. V (137): exultantiaque aurit corda pavor pulsane. Il Exultare, gloriari cum iactantia. Vergilius Aeneidos lib. XI (648): exultât Amazon. M. Tullios in Hortensio (72): 'inbecillis autem est pudoris magister timor; qui || si quando paululum aberra vit, statim spe inpunitatis exultât'. — et de Senectute (10): 'et Hannibalem iuveni!iter exultantem patientia sua molliebat'. || Exultare, supra modum eslire et ecferri. M. Tullius de República (UE, ine. l ) : 'est igitur quiddam turbulentum in hominibus singulis, quod vel exultât Yoluptate vel molestia frangitur'. ELIGERE significationem habet apertam. || Eligere, defetigare. Lucilius lib. XXIX (ΧΧΥΠΙ, 17): corrúmpat prorsum ac nérvos omnia éligat. EXCLVDERE

dicitur eicere. Terentius in Eunucho (49):

excluait, revocat. redeam? Il Excludere, liberare. Lucilius lib. XXVII (49): . . primnm qua virtù te s¿rvitute exclúserit. EXPECTARE dicitur manere, observare. Terentius in Andria (34): expecto, quid velis. 38—89 Exult, est gloriari—Amazon; 8 — 6 M. Tuli, et Ann.—frangitur; 14—16 Erp.— sperare. 85 Ex. eoli, seriosi: sollioitee (post. add. L1) || 86—87 cf.

319.23 H 88 X II 2—8 cf. 347. 16 || 2 exultatem (Gen.) vel

-tantem (B)A¿ l| 4 et del. (?) Mu. || 8—8 cf. 278.111| » proreue || ad codd. h. I: del. (?) Mu. || 18 quia (qui a) L || (virfcutem B) ||

post h. versum stant 300.15 (Exc.) «22- Il 15 exp. quid expectare

velie XM (won Bern. 347).

468

SOI. 302 M.

NONIVS MARCELLVS.

II E x p e c t a r e , sperare. M. Tullius de Officiis lib. Π (53): 'est enim deterior qui accipit atque etiam ad id semper expectandum paratior'. — Vergilius Georg, lib. I (225): expectata seges vanis elusit anstis.

sed illos

E X P E T E R E est adposcere. || E x p e t e r e , accidere. Plautus Amphitryone (174):

ergo in Servitute expetúnt multa iniqua. Il E x p e t e r e , transferri, evadere. (¿6. 495): suámque ut culpam expetere in mortalem út sinat.

INCIPIT PER F LITTERAM. FELIX

Π Ι (321):

dicitur fortunatus, beatus.

Yergilius Aen. lib.

o felix una ante alias Priameia virgo! ]| Il F e l i x , propitius.

Aen. lib. I (329):

an Phoebi soror an nympharum sanguinis una? sis felix! Il F e l i x , fructuosus, ferax.

Georg, lib. Π (81):

exilit ad caelum ramis felicibus arbos. 14—16 Exp.—sper.; 19 — 20 Yirg. eed—arietie; 27 — 28 Fel.— alias; i — 6 Fei.— arboe. 17 fit enim Cie. || quia acc. || id qnod e. A-A-L* (non E)·. idem β. codd. Cie. || 18 epectandum B¿ || 18—20 cf. 416.34 II 21 Expectare: (corr. H* marg) : -pecta- etiam w. 21, 24 || Expetere, petere. Expetere est adeo p. * * * Mu. || adoposcere ut vid. ΑΛ (Gen.1; adp. Β): adeo poscere LB¿ || accipere: corr. Passerat., Me. || 24 transferre: corr. Quich. || fort, evadere.

item y 25 sua si quid culpa |[ in om. I 1 proptins ut vid. Gen.1 II uirg. aen. B A || 4—6 cf. 339.20 4 uerg. lib. I L AM georg. lib. Π ΒΛ || 6 exit (-iit) codd. 339.

IV. DE VARIA SIGNIFICATIONS SERMONVM.

469