Modernite, Demokrasi ve Din: Kültüralizmlerin Eleştirisi 9786051721125

Citation preview

Samir Amin (1931, Kahire) Mısırlı Marksist iktisatçı, akademisyen ve yazar. Bağımlılık Okulu'nun yaratıcıların­ dan ve önemli figürlerindendir. Eğitimini Paris'te tamamlamış, akademik çalışmaları­ nı da Fransızca vermiştir. Üçüncü Dünya'nın kalkınması üzerine çalışmalarıyla tanınır. Yazarın belli başlı çalışmaları Yordam Ki­ tap tarafından yayınlanacaktır. Emperya­

lizm ve Eşitsiz Gelişme, Avrupa-Merkezcilik,

V. Enternasyonal İçin, Kapitalizmden Uygar­ lığa, Liberal Virüs, eserlerinden bazılarıdır.

Eserin Önceki Basımı: Ozgür Üniversite Yayınları, 2006

MonERNİTE, DEMOKRASİ VE DiN Kültüralizmlerin Eleştirisi

Samir Amin Fransızcadan Çevirenler

F ikret B aş kaya Uğur Günsür Güven Öztürk

Yordam Kitap: 267 • Modernite, Demokrasi ve Din• Samir Amin ISBN- 978-605-172-112-5

•Çeviri: Fikret Başkaya,

Uğur Günsür, Güven Öztürk

Düz�ltme: Filiz Çomuk • Kapak Tasarım: Savaş Çekiç • Birinci Basım:

Sayfa Düzeni: Gönül Göner

Mart 2016

©Samir Amin, 2014; ©Yordam Kitap, 2014

Yordam Kitap Basın ve Yayın Tic. Ltd.

Şti.

(Sertifika No: 10829)

Çatalçeşme Sokağı Gendaş Han No: 19 Kat:3 34110 Cağaloğlu - İstanbul Tel: 0212 528 19 10 •Faks: 0212 528 19 09 W:www.yordamkitap.com • E: info@yordamkitap. com www.facebook.com/YordamKitap

•www.twitter.com/YordamKitap

Baskı: Yazın Basın Yayın Matbaacılık Turizm Tic.Ltd.Şti. (Sertifika No: 12028) l.O.S.B. Çevre Sanayi Sitesi 8. Blok No:38-40-42-44 Başakşehir - İstanbul Tel: 0212 5650122

MODERNİTE, DEMOKRASİ VE DiN Kültüralizrnleri n Eleştirisi

İÇİNDEKİLER 9

SUNUŞ.

'

MODERNİTE VE DİNI YORUMLAR.

13

1. MODERNİTE.

15 15

1. Akıl ve özgürleşme .

2. Akıl ya özgürleştiricidir ya da hiçbir şey

....

24

...........

27

.

il. MODERNİTE VE DİNI YORUMLAR.

. 27

1 . Dini yorumların esnekliği .

2. Üç kitap dini denilen: bir veya üç dini metafizik?

31

.

3. Din ve toplum: Teokrasi tehlikesi. Dinler sadece metafizik değildir. .

38

4. Reform: Hristiyanlığın moderniteye adapte olmasının muğlak ifadesi .

.

... 53

III. POLİTİK İSLAM .

.. 60

IV. TARİHSEL MATERYALİZM VE TARİHSEL MARKSİZMLER..

..

71

.. . .

71

1. Marksizm "(kapitalist) piyasaların işleyişinin bilimsel tahlili" değildir. Ondan fazlası ve bütünüyle farklı bir şeydir.

2. Gerçekte var olan kapitalizm, aynı rotada ilerleyen, az çok gelişmiş kapitalist sosyal formasyonların bir bütünü olarak tahlil edilebilir mi? Yoksa onu, karmaşık [kompleks] ve kutuplaşmış bir bütün olarak mı ele almak gerekir?

.. 73

3. Tarihsel materyalizm bir ekonomik determinizm değildir.

ORTADOGU'DA "SOSYAL HAREKETLERİN" MUGLAKLIGI VE ÇEŞİTLİLİGİ ÜZERİNE . 1.

Sorgulanması gereken çeşitlilik.

2. İlerici ve gerici sosyal hareketler.

. 76

... 79 . 81

. . . 84

3. Emperyalist yayılmanın hizmetindeki politik İslam .. .. .. . .

.

. .

.

.

87

. 92

4. Modernite, demokrasi, laiklik ve İslam . 5. Cephe çizgisindeki ülkelere dair sorunlar

. 97

(Afganistan, Irak, Filistin, İran)

.. .

6. Demokrasi için mücadelenin muğlaklığı

7. Sonuç: Ortadoğu ve

. . .

. l 10

başka yerlerdeki gerçek ve sahte çatışmalar

ARAP DÜNYASI ..

112

. 117

Bugünkü mücadelenin tarihsel arka planı: Modernite tehdidi karşısında otokratik devlet .. .

.

.. . . .. ...... 119 . .

.

.

.. 122

Politik İslam . . Siyasi ihtilaflar ve sosyal mücadeleler.

. 125

N abda ve popülist milliyetçilik . Toplumsal gerçekliğin "üçüncü sektörü" .

127

Kuruluşlar dünyası: Sabun köpüğü mü, sis perdesi mi? . Cemaatçi hareketin karakteristik özellikleri

.

Sonuçlar ve alternatifler.. .

.. 129 . 133 136

POST-EMPERYALİST İMPARATORLUK MU, EMPERYALİZMİN YENİLENMİŞ YAYILMASI MI?

. 139

Çokluk: Demokrasiyi kurmak mı yoksa sermayenin

.. 145

hegemonyasını yeniden üretmek mi? .

imparatorluk ve Çokluk'un siyasi kültürü, tehdide denk midir?.

. ....................... 151

BAMAKO ÇA