Ludwig Feuerbach ve Klasik Alman Felsefesinin Sonu [3 ed.] 9757399019

Citation preview

FRiEDRiCH ENGELS � w

C) z w :ı:

1 Ludwig Feuerbach � ve Klasil< Alman ! Felsefesinin Sonu •

)> (") :ı: < m :;ıı;;

>

U> :;ıı;; )> ' :5: )> z , m , U> m , m U> z z U> o z c

.

CJ

YAYlNLARI

LUDWIG FEUERBACH VE

KLASiK ALMAN FELSEFESİNİN SONU FRlEDRlCH ENGELS

ÜÇÜNCÜ BASKI

LUDWIG FEUERBACH VE

KLASİK ALMAN FELSEFESİNİN SONU1 FR1EDR1CH ENGELS ÇEVIREN SEVİM BELL1

Friedrich Engels i n Ludwig Feuerbach und der Ausgang der klassiseken deutschen Philosophie ( 1888) adlı yapıtını, '

Sevim Belli

, Fransızcasından (Ludwig Feuerbach et lafinde la philosophie classique Allemande, E ditions Sociales, Paris 1968) dilimize çevirmiş ve kitap İngilizce baslosıyla (Ludwig Feuerbach and End ofClassical German Philosophy, Progress Publishers, Moscow) karşılaştınldıktan sonra, Ludwig Feuerbach ve Klasik Alman Felsefesinin Sonu adı ile, Sol Yayınları

tarafından, M ayıs 1992 (Birinci Baslo: Ocak 1976; tkinci Baskı: Eylül 1979) tarihinde, Ankara' da, Şahin Matbaas ı nda bastınlmıştır. '

ISBN 975-7399-01-9

İÇİNDEKlLER

7

lO

20

31 40

Ö n söz Hegel'den Feuerbach'a Idealizm ve Materyalizm Feuerbach'ta Din Felsefesi ve TörebiJim Diyalektik Materyalizm EKLER 59-67

·,orbach Ü zerine Tezler, Karl Marx ,rbach"tan Yayınlanmamış Bir Parça, Friedrich Engels

61 64

"F_

69 73

Adlar Dizini

�

•

"::hiayu:ı Notlar

FRIEDRICH ENGELS Bilimsel sosyalizmin Marx ilc birlikte kurucusu Friedrich Engels, 28 Kasım ı820'dc Almanya'nın Barmen kentinde doğdu. Babası bir pamuklu dokuma fabrikatörüydü. ı837'de babasının zoruyla okulu bırakarak onun işinde ça­ lışmaya başladı. ı844 Eylülü nde, Paris'te Marx'la tanıştı. ı847'de Londra'da bir Komü nistler Birli� kurulmasıyla sonuçlanacak çabalara Brüksel ve Pa­ ris'tcn katıldı. Almanya'daki ı848 Devrimi sırasında, Marx'la birlikte Köln'e geçti ve ayaklanmalara katıldı. ı864'te Uluslararası Emekçiler Dcrnc�'nin ( Enternasyonal) kuruluş çalışmalarında yer aldı ve yürütme organına girdi. Marx'ın ölümünden sonra uluslara!"ası işçi hareketinin manevi önderi ve en yüksek otoritesi oldu. 5 Ağustos ı895'te Londra'da öldü. Yazılış sırasıyla haşlıca yapıtları şunlardır: Die Lage der arbeitenden Klasse in England, ı845 ropagandacılarından­ dır. Ve Marx ıle W. I .iebknecht ile, Marx'ın 1/err Vogt adlı broşürü yaz­ masına neden olan ünlü tartışmalan oldu - 25, 27dn. Voltaire, François-Marie Arauel ( 1 6941 778). - 1 8. yüzyılın en büyük Fransız yazarlanndan biri (felsefe, tarih, şiir, tiyatro, ronıan ve masal vb. cinsinden) çok sayıda yapıtın ya­ ı.andır. Başlıca şu yapıtlarını belirt­ mekle yetinclim. Felsefi Mektuplar ( 1 734), Louis XIV'ün Yiizyılı ( 1 75 1 ), Töreler Uzerine Deneme ( 1 766), Hoşgörü Üzerine Inceleme ( 1763), Fe/sefe Sözliiğü ( 1764 ). Yaradancı Voltaire, Tann fikrinin ahlak için ge­ rekli olduğu inancındadır. Ama o fe­ odal zorbalıgın kalesi olan Kiliseye karşıdır. Voltaire boşgörüsüzlüğe, bağnazlıga, boşinanlara karşı sava­ şım vemı iştir. Mutlakiyetçiligin ve toprak köleliginin düşmanı olan Voı­ taire gene de J . J. Rousseau gibi bir demokrat değildir. O, anayasal ve li­ beral bir devlet özlemi duyan, ama halkı vesayet altında tutmak isteyen zengin bir burjuvazinin çıkarlanm temsil eder. - 29, 56.

V

Vogt, Karl ( 1 8 1 7 - 1 895). - Alman doga­ bilimcisi. Giessen'dc fizyoloji ve ana­ tonıi hocalıgı yaptı. 1 848 Frankfurt Ulusal Meclisi üyesi olarak beUi bir rolü oldu. Daha sonra Cenı.:vre'de yerleşti . ı 852'de jeoloji, daha sonra da zooloji profesörlügüne atandı. Ma-

79

SOL YAYıNLARI Sorumlu Yönetmen: Muzaffer Ilhan Erdost llhanilhan Iütabevi Bayındır Sokak 23/6 Yenişehir Ankara

•

1

ISBN - 975-7399-01 -9