La Biblioteca di Marcello II Cervini. Una ricostruzione delle carte di Jeanne Bignami Odier: i libri a stampa
 8821007324, 9788821007323

  • Commentary
  • decrypted from 036E6A5D56E14F31C4B8C7FC977C30E0 source file
Citation preview

STUDI E TESTI 404 404

Paola PIACENTINI Piacentini PAOLA

LA BIBLIOTECA LA BIBLIOTECA DI DI MARCELLO II MARCELLO II CERVINI CERVINI

Una ricostruzione DALLE dalle carte UNA RICOSTRUZIONE CARTE di DIJeanne JEANNE Bignami BIGNAMI Odier ODIER

I libri aa stampa stampa

CITTÀ DEL VATICANO VATICANO CITTA DEL Biblioteca BIBLIOTECA Apostolica APOSTOLICA Vaticana VATICANA 2001

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

E TESTI TESTI STUDI E

STUDI

264. Devreesse, commentateurs grecs grecs Devreesse, R. R. Les Les anciens anciens commentateurs des psaumes. psaumes. 1970, 1970, pp. XX, 337. des pp. XX, 337. 265. Llorens, Llorens, J.-M. J.-M. Le Le opere musicali della Cappella opere musicali lla della Cappe Giulia. 1.I. Manoscritti edizioni fino fino al '700. Giulia. Manoscritti ee edizioni al '700. 1971, pp. tav. 1971, pp. XXIV. XXIV, 412, 412, ili., ill., 88 tav. 266. Parrino, Panino, I. I. Acta Acta Albaniae Albaniae Vaticana. Vaticana. Res Res Albaniae Albanise saeculorum XW XIV et et XV cruciatam spectan spectan-saeculorum XV atque atque cruciatam tia. Tomus Tomus I.I. Acta Acta ex ex libris libris brevium excerpta tja. brevíum excerpta colligens. 1971, 1971, pp. colligens. pp. XXVI, XXVI, 162. 162. 267. Salmon, P. Les manuscrits liturgiques liturgiques latins latins de de Salmon, P. Les manuscrits la Bibliothèque Vaticane. Vaticane. Ν. IV. Les livres de de leclecla Bibliothèque Les livres tures de l'Office. l'Office. Les Les livres livres de de l'Office l'Office du duChaChatures de pitre. Les Les livres livres d'heures. d'heures.1971, 1971, pp. pp. XXIII, pitre. XXIII, 214. 214. 268. Trexler, R. C. and FieFieTreiler, R. C. Synodal Synodal Law Law in in Florence Florence and sole. 1306-1518. 1306-1518. 1971, 1971, pp. IX, 388. 388. sole. pp. IX, 269. Vogel, Elze, R. R. Le Le pontifical pontificalromano-gerromano-gerVogel, C. C. -- Elze, manique du du dixième dixième siècle. siècle. III. III. In Introduction manique troduction généraleetetTables. Tables.1972, 1972,pp. pp.VIII, VIII,229, 229,tav. tav. générale 270. Salmon, Les manuscrits manuscrits liturgiques liturgiques latins latins de de Salmon, P. P. Les la Bibliothèque Vaticane. Vaticane. V. V. Liste Liste complémencomplémenla Bibliothèque taire. Tables générales. générales.1972, 1972, pp. pp.XI, XI,177. 177. taire. Tables 271. Cerulli, Nuove ricerche ricerche sul sul «Libro «Libro della Cerulli, E. E. Nuove della scala» la conoscenza in Occidente. Occidente. scala» ee la conoscenza dell'Islam dell'lslam in 1972, pp. 340. 1972, pp. 340. 272. Bignami La Bibliothèque Bibliothèque Vaticane Vaticane de de Bignami Odier, Odier, J. J. La Sixte Pie XI. XL Recherches Recherches sur sur l'histoire l'histoire des des Sixte IV Νà à Pie collections manuscrits avec avec lala collaboration collaboration collections de de manuscrits de Ruysschaert. 1973, 1973, pp. pp. XVIII, XVIII, 478, 13 tav. tav. de J. J. Ruysschàert. 478, 13 273. Salmon, des mamaSalmon, P. P. Analecta Analecta Liturgica. Liturgica. Extraits Extraits des nuscrits liturgiques liturgiques de de lala Bibliothèque BibliothèqueVaticane. Vaticane. nuscrits Contribution à l'histoire l'histoire de de lala prière prière chréchréContribution à tienne. 1975, 1975, pp. pp. 351. 351. tienne. 274. Dykmans, et contre contre Jean en 1333. 1333. Dykman, M. Μ. Pour Pour et Jean XXII XXII en Deux traités avignonnais avignonnais sur la vision vision béabéaDeux traités sur la tifîque. 1975, 1975, pp. pp. 407. 407. tifique. 275. Peri, V. Ricerche suir«Editio princeps» degli Ε ditio princeps» Peri, V. Ricerche sull'' degli atti greci greci del Concilio di di Firenze. Firenze. 1976, 1976, pp. pp. 198, 198, atti del Concilio G6 tav. tal. 276. Conservation et reproduction reproduction des des manuscrits manuscrits et et Conservation et imprimés anciens. Colloque international international οrgaorgaimprimés ancien. Colloque nisé par par laela Bibliothèque Bibliothèque Vaticane Vaticane ààl'occasion l'occasion nisé de son son Ve V centenaire 21-24 octobre octobre1975. 1975.1976, 1976, de centenaire 21-24 pp. 368. 368. pp. 277. Carboni, Carboni, F. F. Incip~tario Incipitario della della lirica italiana dei lirica italiana dei secoli XIII Biblioteca Apostolica Apostolica Vati Vati-secoli XIΙΙ ee XIV. XIV. 1. I. Biblioteca cana, Fondi Fondi Archivio Archivio S. S. Pietro Pietro -- Urbinate latino. cana, Urbinate latino. 1977, pp. 440. 1977, pp. 440. 278. Enggass, C. -- Enggass, Enggass, R. Nicola Pio. Pio. Le vite di di Enggass, C. R. Nicola Le vite pittori, scultori scultori et architetti. Cod. Cod. ms. ms. CapρoniaCapponiapittori, et architetti. ni 257. 257. 1978, 1978, pp. 470. ni pp. 470. 279. Martimort, A.-G. La La documentation documentation liturgique liturgique Martímort, A.-G. de Dom Dom Edmond Edmond Martène. Martène. Étude Etudecodicologicodicologide que. 1978, 1978, pp. pp. 660. 660. que. 280-281. Jones, Hispanic Manuscripts Manuscripts and and 280-281. Jones,H. H. C. G. Hispanic Printed Books Books in in the the Barberini BarberiniCollection. Collection. Vol. Vol. Printed Manuscripts. Vol. Vol. II Printed Books. Books. 1978, 1978, pp. pp. II Manuscripts. II Printed 347 ++ 419. 419. 347 282. Tihon, «Petit Commentaire» Commentaire» de Théon 282. Tihon, A. A. Le Le «Petit de Théon d'Alexandrie aux Tables Faciles Faciles de de Ptolémée. Ptolémée. d'Alexandrie aux Tables (Histoire du texte, édition édition ccritique, traduction). (Histoire du texte, ritique, traduction). 1978, pp. VI, 381. 381. 1978, pp. VI,

283. Fanelli, V. Ricerche Ricerche su su Angelo Angelo Colocci Colocci ee la la RoRoFan elli, V. ma cinquecentesca. 1979, pp. 224. ma cinquecentesca. 1979, pp. 224. 284. Canari, graeci 1487-1962. 1487-1962. Notes Canart, P. Ρ. Les Les Vaticani Vaticani graeci Notes et documents documents pour pour l'histoire l'histoire d'un d'un fonds fonds de de mamaet nuscrits de de lala Bibliothèque Bibliothèque Vaticane. Vaticane. 1979, 1979, pp. pp. nuscrits 281. 281. 285. Blumenshine, G. B. B. Liber contra haerehaereBlumenshine, G. Liber Alcvini Alevin contra sim Felicis. Introduction. 1980, sim Felicis. Edition Edition with with an an In troduction. 1980, pp. 112, 112, 55 tav. tav. pp. 286-287. Abbadie, de séjour séjour dans dans la la 286-287. Abbadíe, A. A. d'Douze d' Douze ans ans de Haute-Ethiopie (Abyssinie) (Abyssinie) I-II. I-II. 1980, 1980, pp. pp. Haute-Ethiopie XXVI*, 628, 11 c. 318. XXVI *, III, III, 628, c. geogr. geogr. ++ 318. 288. Carboni, Carboni, F. F. Incipitario Incipitario della della lirica italiana dei dei lirica italiana secoli XIΙΙ XIII ee Xli, XIV, II. IL Biblioteca ApostolicaVati Vati-secoli Biblioteca Apostolica cana. Fondo Vaticano latino. latino. 1980, 1980, pp. 328. cana. Fondo Vaticano pp. 328. 289. Peri, V. Omelie Omelie origeniane sui salmi. salmi. Contributo Peri, V. origeniane sui Contributo all'identificazione del testo latino. 1980, 1980, pp. pp. 197. 197. all'identificazionedel testo latino. 290. ChΙοnídis, Chionidis, N.P. N.P. -- Lilla, S. La La brachigrafia italoLilla, S. brachigrafia italobizantina. 1981, 1981, pp. 240. bizantina. pp. 240. 291. Lupprian, Lupprian, K. J. Die Die Beziehungen der Pàpste Pàpste zu zu K J. Beziehungen der den islamischen islamischen und mongolischen Herrschern Herrschern den und mongolischen im 13. 13. Jahrh. ànhandihres ihresBriefwechsels. Brieiwechsels.1981, 1981, im Jahrh. anhand pp. 328, 328, 88 c.c. geogr. pp. geogr. 292. Sauget, Sauget, J.-M. J.-M. Un Un cas cas très très curieux curieux de de restaurarestauration de demanuscrit: manuscrit: Le Le«Borgia «BorgiaSyriaque Syriaque39». 39». ton 1981, pp. 128, Vili pl. 1981, pp. 128, VIIΙ pl. 293-294. Dykmans, de Patrizi Patrizi PiccoloPiccolo293-294. Dykmans, M. Μ. L'œuvre L'eeuvre de mini ou le Cérémonial Cérémonial papal papal de de lala première première mini ou le Renaissance, Tome «Livre Premier». Premier». Tome Tome IIII Renaissance, Tome II «Livre «Livres II et III». III». Index. Index.1980-1982. 1980-1982. «Livres II et 295, Schenker, Schenker, A. Hexapla. Erste Erste krikriA. Psalmen Psalmen in in den den Hexapla. tische u. vollstàndige vollstândige Ausgabe Ausgabe der der hexaplarihexaplaritische u. schen Fragmente auf dem dem Rande der Hs. Hs, Ottob Ottob sehen Fragmente auf Rande der Gr. 398 398 zu den Psalmen Psalmen24-32. 24-32.1982, pp. VI, VI, 498. 498. Gr. zu den 1982, pp. 296. Mercati, Mercati, G. G. Opere Opere Minori Minori Vol. VI. 1984, 1984, pp. pp. Vol. VI. XXII, 533, 533, 66 tav. tav. XXII, 297-299 bis. F. Incipitario della lirica lirica italiana 297-299 bis. Carboni, Carboni, F. Incipitario della italiana dei secoli Vaticana. dei secoli XV-XX. XV-XX. Biblioteca Biblioteca Apostolica Apostolica Vaticana. Fondo Vaticano Vaticano latino. latino. 1982-1988, 1982-1988, pp. 1151 ++ 80. 80. Fondo pp. 1151 300-302. Oechslin, Oechslin, L. L. Die Farnesianische Uhr. 300-302. Die Farnesianische Uhr. I,I, Text. II, II, Katalog. Katalog. III/1-2, III/1-2, Bebilderung. Bebilderung.1982, 1982, pp pp Text. 228 ++ 224, tav. 131 131 ++ sciolte, fig. 151. 151. 228 224, tav. sciolte, fig. 303. Gilmour Bryson, A. Trial of of the the Templars Templars Gilmour Bryson, Α. The The Trial in the Papal Papal State State and and the theAbruzzi. Abruzzi. 1982, 1982, pp. pp. in the 313, tav. tav. 3.3. 313, 304. Abbadie, Abbadie, A. A. d'Douze la HauteHauted' Douze ans ans de de séjour séjour dans dans la Ethiopie (Abyssinie) (Abyssinie) III. 1983, pp. XVI, 288. Ethiopie III. 1983, pp. XVI, 288. 305-306. Santi, G. La La vi vita le gesta di Federico Federico di Santi, G. 305-306. ta ee le gesta di di Montefeltro Duca d'Urbino. Poema Poema in in terza terza Montefeltro Duca d'Urbino. rima (Cod. (Cod. Vat. Vat. Ottob. Ottob. lat. lat, 1305) 1305) aa cura cura didi L. L. rima Michelini Tocci. Voli. I-II. 1985, pp. XCVIII, 771, 771, Toed. Voll. I-II. 1985, Michelin pp. XCVIII, 19 [av. tav. 19 307. Moroni, Moroni, O. O. Carlo Gualteruzzi (1500-1577) (1500-1577) ee íi Carlo Gualteruzzi corrispondenti. XII, 308. 308. corrispondenti. 1984, 1984, pp. pp. XII, 308. Corrispondenza Giovanni Della Della Casa Casa -- Carlo Carlo Corrispondenza Giovanni Gualteruzzi (1525-1549), edizione aa cura cura di di O. O. Gualteruzzi (1525-1549), edizione Moroni. 1986, 1986, pp. L, 607. 607. Morin. pp. L, 309. Hurtubise, P. Une Une famille-t€moin: famille-témoin: les lesSalviati. Salviati. Hurtubise, P. 1985, pp. 527. 1985, pp. 527. 310. McNamara, M. Glossa in Psalmos. Psalmos. The HibemoIclamara, M. Glossa in The Hibernolatin Gloss Gloss on the Psalms Psalms of of Codex CodexPalatinus Palatinuslalalatin on the tinus 68. 68. 1986, 1986, pp. pp. 387. 387. tinus

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

TESTI STUDI E Ε TESTI STUDI 404 404

PAOLA Piacentini PIACENTINI Paola

LA BIBLIOTECA DI DI MARCELLO II II CERVINI MARCELLO CERVINI LA BIBLIOTECA

RICOSTRUZIONE dalle DALLE carte CARTE di DI Jeanne JEANNE BIGNAMI ODIER UNA ricostruzione Una Bignami Odier

libri aa stampa stampa II libri

DEL VATICANO VATICANO CITTÀ CΙΤΤA DEL BIBLIOTECA Apostolica APOSTOLICA Vaticana VATICANA Biblioteca 2001

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

Biblioteca Apostolica Vaticana Vaticana - CIP Piacentini, Paola, 19381938-

La biblioteca biblioteca dídi Marcello Marcello 11 II Cervini Cervini :: una una ricostruzione ricostruzione dalle dalle carte carte di di Jeanne Jeanne Bignamí Odier : : ii libri Bignami Odier libri a stampa stampa / Paola Paola Piacentini. Piacentini. — - Città del del Vaticano Vaticano : : Biblioteca apostolica vaticana, 2001. 2001. xxxíx, 261 p. p.:: ritr. 26 cm. xxxix, 261 ritr. (color.), (color.), facs. facs, ;; 26 cm. -- (Studi ee testi; testi ; 404) ": p. "Abbreviazioni bibliografiche bibliografiche": p. [199]-217. [199]-217. ISBN 88-210-0732-4 88-210-0732-4 Marcellus PP. II, 2. Marcellus PP. 1.1. Marcellus II,1501-1555 1501-1555—- Biblioteca 2. PP. 11, II, 1501-1555 1501-1555— Biblioteca — Bibli oteca apostolica vaticana. Mss. Mss. (Vat. lat. - Inventari 3. Biblioteca lar. 8185/11) 8185/11)

I. Bignami Odier, Jeanne, 1902-1989 1902-1989

parziale contributo contributo del Volume realizzato con il parziale del CNR CNR

ISBN 88-210-0732-4 Proprietà letteraria letteraria riservata riservata © BIBLIOTECA Biblioteca APOSTOLICA Apostolica VATICANA, Vaticana, 2001

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

( -1555) Cardínak bibliotecario Cerνini, Cardinal; Tav. I: I: Ritratto di Marcello Marcello Cervini, bibliotecario (155 (155C-I5S5) Scriρtοrec Biblioteca Vaticana, Sξ Sala k degli Scriptorez λp smhca Vaticana, Biblioteca Apostolica

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INTRODUZIONE Introduzione

«Je ne ne me serais tr avail qui qui dépassait dépassait mes mes forces forces si si un «Je serais pas pas attaquée à ce ce travail tr avail ne ne m'avait convaincue convaincue de sa nécessité. nécessité. L'appui de récent travail de deux deux collabocollaborend cette ratrices rend cette enteprise enteprise probablement probablementfaisable. faisable. À l'histoire A l'histoire de de lalabibliothèque bibliothèque de deMarcello Marcello Cervini Cervini se se sont sontintéressés, intéressés, depuis près près de cent depuis cent ans ans des desgrands grands érudits, érudits, historiens historiens de de lalaBibliothèque Bibliothèque Vaticane: Léon Léon Dorez, ry M. an nister, Giovanni Vaticane: Dorez, Hen Henry M. B Bannister, Giovanni Mercati, Mercad, Robert DeDevreesse, Neil Ker. Cependant, comme nous avons pu suivre de près leurs vreesse, Neil Ker. Cependant, comme nous avons pu suivre près leurs efforts, et la reconsdtudon reconstitution partielle la dernière pour efforts, partielle de de M. M. François François Fossier, Fossier, la pour le moment, moment, nous nous avons avons remarqué remarqué qu'aucun qu'aucun des des érudits érudits en en question le question n'a étudié toutes toutes les les listes en notre notre possession possession de la bibliothèque bibliothèque de de Cervini. Cervini. C'est pourquoi pourquoi nous nouscroyons croyons nécessaire nécessaire de de les les publier publier "in "in extenso"». extenso"».

Jeanne Bignami Odier Queste parole che nel marzo 1986 1986Jeanne Odieraveva aveva intitointitolato «Introduzione» vogliono essere essere un un riconoscimento lato «Introduzione» vogliono riconoscimento delle ricerche ricerche iniziate dalla studiosa studiosa e una una premessa presente lavoro. premessa per per ilil presente lavoro. **** **

Il Vat. Vat. lat. 8185/ ΙΙ contiene, ai fogli Il 8185/11 fogli 258r-330 258r-330v1,, l'inventario l'inventario (redatto probabilmente poco poco dopo la probabilmente la sua sua morte) morte) della dellabiblioteca biblioteca di di Marcello Marcello Cervini, papa papa Marcello Marcello II, II, in in parte parte collocata a Roma e in parte Cervini, parte rimasta rimasta 1 a Montepulciano, sua città natale natale'.. Sembrava assodato assodato che Cervini, mai trovato il testaSembrava Cervini, di cui non non si è mai testamento, avesse avesse lasciato lasciato ií suoi libri libri aa Guglielmo Guglielmo Sirleto, Sirleto, suo suo famigliare, famigliare, amico e collaboratore collaboratore dal dal 1540 1540 circa, dei nipoti nipoti Rícciardo Ricciardo ed ed circa, precettore precettore dei di custodire custodire ee arricchire arricchire la la biblioteca biblioteca personale personale del del Erennio, incaricato di cardinale di di S. S. Croce e nello nello stesso stesso tempo tempo di di occuparsi occuparsi della della Biblioteca Biblioteca del Vaticano, impiegato, poi poi custode custode (dal (dal1554), 1554), infine infine Vaticano, di cui fu prima impiegato, cardinale bibliotecario bibliotecario (1572). (1572). E di di conseguenza conseguenza sembrava sembrava sicuro sicuro che che ii manoscritti Cervini fossero insieme con quelli quelli di di Sirleto, Sirleto, manoscritti di di Cervini fossero entrati entrati insieme attraverso successivi successivi passaggi (Sirleto tf1585 1585 -- Ascanio Ascanio passaggi ben ben documentati documentati (Sirleto 1

verrà indicata indicata una unabibliografia bibliografiaessenziale, essenziale, riferita riferitain in linea lineadidimassima massimaaiai 1 Nelle note verrà lavori libri aa stampa stampa di di Cervini Cervini ee agli agli studi studi generali generalidove dovesisipossono possono lavori che interessano íi libri trovare indicazioni bibliografiche. bibliografiche. Il lavoro lavoro è stato terminato terminato pprima 1997: di trovare altre indicazioni ri ma del 1997: aggiornamenti bibliografici bibliografici sono solo solo casuali. casuali. Le conseguenza eventuali aggiornamenti Le opere citate in abbreviazione sono inserite nella bibliografia generale.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

VIΙΙ

VIII OtOtColonna, 1588 Colonna, 1588 - Giovanni Angelo Angelo di di Altemps, Altemps, 1611 1611 -- Alessandro Alessandro Vili in quello che sarà sari poi il il fondo Ottoboni toboni, 1690), 1690), in Ottoboni della della Biblioteca Biblioteca Vatícana22.. Vaticana I libri a stampa stampa di di Sirleto Sirleto invece, invece, dopo dopo essere essere rimasti rimasti presso presso gli gli AlAltemps, temps, erano andati andati dispersi, dispersi, ee solo solo alcuni alcuni di di essi essi sono sono stati stati acquistati acquistati alla fine del secolo e poi dalla Biblioteca Vaticana alla del XVII XVII secolo poi nel nel1907-1908, 1907-1908, al 3 momento della momento della vendita vendita della della biblioteca altempsiana s. La questione fu riesaminata La riesaminata in in due due riprese ripreseda daGiovanni GiovanniMercati Mercati44, .

,

2 2

Ottoboni cfr. Premièresrecherches recherchessur surlele Per la storia del fondo Ottoboni cfr. J. J. BIGlAI' BlCNAMlODlER, Odier, Premières EAD., La fonds Vatic an o 1966 (Studi e testi, testi, 245); 245); Ead., La Bibliothèque Vaticane fonds Ottoboni, Ottoboni, Città del Vaticano Aveclalacollaboration collaboration de Sixte IV TV ààPie PieXI. XI.Recherches Recherchessur surl'histoire l'histoiredes descollections collections des manuscrits. manuscrits. Avec passim; Les test', 272), dei. Ruysschaert, dej. Ruysschaert, Città del Vaticano 1973 (Studi ee testi, 272), pp. pp.44-47, 44-47, 53-55, 53-55, e passim-, Paris par E. É. PELLEGRIN (e altri), altri), I,I, Paris manuscrits classiques classiques latins de de la la Bibliothèque Bibliothèque Vaticane, Vaticane, par Pellegrin (e

1611,in in 1975, pp. pp. 437439. fu in in parte acquistata acquistata da da Paolo Paolo V V nel nel 1611, 1975, 437-439. La biblioteca Altemps fu XIV, VIΙΙ nel 1690; 1690; la la collezione Ottoboni, Ottoboni, acquistata acquistata da da Benedetto Benedetto XIV, parte da Alessandro Vili Vatic an a nel 1748. entrò in Vaticana 33 Alcuni libri sirletiani furono lasciati alla Biblioteca Biblioteca Vaticana, Vatic an a, come come Alcuni lasciati direttamente alla dalle note apposte sui volumi: «Hieronymus «Hieronymus Sirletus cum cum Bibliothecae Bibliothecae testimoniato dalle qui in ea deessent Gulielmus C arapostolicae cui legasset ex ex suis suis libris Carcu~~ custos praeerat praeerat legasset libris qui frater ex testamento haeres legatura legatum soluit» soluit» (per esempio esempio Race. Racc. I, II. II. 103 103per per cui cui dinalis frater suoi rapporti rapporti 35; Race. Racc. I, IV. 2095,per per cu D 120). 120). Su Guglielmo Guglielmo Sirleto Sirleto ee ií suoi vedi B 35; IV. 2095, cui~~vedi D Enciclopedia Cattolica, Cattolica, 11, coli. 757757Jr. la voce di P. in Enciclopedia Roma 1953, 1953, coli. con Cervini cfr. P. PASCHINI Paschini in 11, Roma fonds grec οriginesàà Paul Paul V, V, Città Città del del 758; R. Devreesse, DEIREESSE, Le fonds 758; grec de la Bibliothèque Bibliothèque Vaticane Vaticane des des origines La Bibliothèque cit., cit., pp. pp. Vatic an o 1965 (Studi e testi, 244), pp. Vaticano pp.380-383; 380-383;BIGNAMI BlGNAMl GDIER, Odier, La conservato nel nel BAV, BAI, Vat. lat. 44-45, 54-55, 54-55, e passim. L'inventario della biblioteca èè conservato 44-45, lat. 6163; 6163; Recherchesetetdocuments documentssur sur la bibliothèque in Mélanges Mélanges cfr. L. DoRεz, Dorez, Recherches bibliothèque du cardinal cardinal Sirleto, Sirleto, in Jr. L. 11 (1891), d'archéologie Rome, 11 (1891), pp. pp.457-491: 457-491: 461-463; 461-463; d'armhéologieetetd'histoire d'histoiredede l'Ecole l'écolefrançaise française de de Rome, I. BACKUS Backus -- B. Gil, Gain, Le Le Cardinal Cardinal Guglielmo Sirleto Sirleto (1514-1585), (1514-1585),sa sa bibliothèque bibliothèqueetet ses ses tratraΕcolefrançaise frαηçατse de Rome. ductions Saint Basile, Basile, in Mélanges Rome. Moyen Age Age -- Temps Temps Moductions de Saint Mélanges de 1l'École dernes, 98 (1986), pp. pp.889-955. 889-955. 98 (1986), 4 in Cervini nella nella Vaticana Vaticana ee la la numerazione numerazione loro, loro, in 4 G. MERCATI, Sulla venuta dei codici del Cervini basilianed'Italia d'ItaliaeedidiPalmo, Palmo, Io., Per varie badie ID., Per la la storia storia dei manoscritti greci greci di Genova, di varie badie basiliane chiarezCittà del Vaticano 1935 (Studi e testi, 68), pp. pp. 181-202: 181-202; 202; purtroppo purtroppo «« la la poca poca chiarezza dell'esposizione, e difetti della forma letteraria da A. CAMPANA, CAMPANA, CommemoraCommemoraletteraria »» (cito (cito da in Rendiconti Pontificia Accademia Romana Romana zione del Socio Cardinale Cardinale Giovanni Giovanni Mercati, in Rendiconti della della Pontificia testo; ancora ancora G. MERCATI, II di Archeologia, 33,1961, 33, 1961, p. 35) rendono difficile la lettura lettura del del testo; G. Mercati, in ID., Pico Grimani Grimani Pio Pio ee di di altra altra codici altempsiani acquistati Io., Codici acquistati da da Paolo Paolo V, in Codici latini latini Pico biblioteca esistenti nell'Ottoboniana 1938 (Studi secolo XVI esistenti ne11'Ottoboniana..., ..., Città Città del del Vaticano 1938 (Studi ee biblioteca ignota ignota del secolo testi, 75), 106-143: 137-143. 137-143. Cfr. anche DEVREESSE, Les grecs de Cervini, Les manuscrits grecs Cervini, in in anche R.R.DEVREESSE, 75), pp. 106-143: Scriptorium, 22 (1968), pp. pp. 250-270: 250-270: i manoscritti di di Cervini, Cervini, per per mancanza mancanza di manoscritti greci di 22 (1968), spazio nella Biblioteca Vaticana, sarebbero stati "provvisoriamente" "provvisoriamente" inseriti inseriti fra fra quelli quelli di di sarebbero stati Sirleto che vi appose la sua segnatura. Secondo Devreesse, avrebDevreesse, Erennio Erennio nelle nelle lettere avrebbe anche "offerto" a Sirleto alcuni libri.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INTRODUZIONE

IX IX

partendo dall'analisi dall'analisi di alcune alcune lettere lettere di di Erennio Erennio Cervini, Cervini, nipote nipote del del 5 ricevuto da Gregorio XIII tramite tramite Sirleto pontefice 5, che nel nel 1574 1574 aveva aveva ricevuto Gregorio XIII scudi per per tutti i manoscritti la somma di 2000 2000 scudi manoscritti greci, greci, latini latini e orientali orientali appartenuti aa Marcello, appartenuti Marcello, sia sia per per quelli quelli rimasti rimasti aa Montepulciano, Montepulciano, che che Erennio si impegnava a spedire aa Roma, Roma, sia sia per per quelli quelli della della biblioteca biblioteca romana, e per per buona buonaparte partedelle delle"scritture". "scritture". Mercati ne deduceva Ιτ non non lasci~~ Mercati deduceva che che «Marcello «Marcello II lasciò al Sirleto Sirleto la propria biblioteca». II libri libri di di Marcello Marcello IIII che che sisi trovavano trovavano aa Roma Romasarebbesarebbero dunque dunque restati restati di diproprietà proprietàdella dellafamiglia famiglia Cervini, Cervini, rimanendo rimanendo in in deposito presso tic an a riposti riposti in in casse deposito presso l'allora custode custode della della Va Vaticana casse (salvo (salvo volumi in in prestito), anche se «codici alcuni volumi «codici ee scritture parecchie parecchie ... ... ebebbe e ritenne ritenne fino fino alla alla morte morte Sirleto». Sirleto». Tre anni anni dopo, dopo, modificando modificando le le sue conclusioni, Mercati Mercati avanzò avanzò l'ipotesi, l'ipotesi, confermata confermatada dasuccessive successive riricerche, che che ii codici codicicomprati compratida daGregorio GregorioX111, XIII, «comunque sia sia da da spiespiegarsi la cosa», fossero rimasti rimasti nelle nelle mani di Sirleto garsi cosa», fossero Sirleto ee avessero avessero di di conconseguenza seguito seguito la la strada strada dei dei codici sirletiani prima prima di di en tr are nella seguenza codici sirletiani entrare Biblioteca Vaticana. fica «libri «libri ... ... scritti scritti aa penna» 66, quindi, quindi, aa quanto Erennio infatti infatti speci specifica pare, né gli le carte che non pare, gli stampati stampati né le le carte carte di di famiglia, famiglia, cioè cioè le non si si consideravano codici. codici. Una parte parte di di queste, queste, vendute vendute dai dai Cervini Cervini a Leopoldo II Ι1 di di Toscana Toscana e presso l'Archivio l'Archivio di Stato di Firenze, dal 1787 1787 presso Firenze, costituisce costituisce ii sessanta sessanta vovolumi delle Carte Cervíniane, che contengono quanto è rimasto della lumi delle Cerviniane, che contengono è rimasto della corrispondenza di Marcello Marcello con con ii familiari, familiari, gli gli amici, amici, ii collaboratori, collaboratori, an che e soprattutto ma anche soprattutto lettere lettere eedocumenti documentirelativi relativi ai ai lavori lavori preparapreparatori e alle alle attività attività del concilio concilio di Trento Trento77. Era ed è rimasto invece tutEra rimasto invece tuttora insoluto il problema problema della della sorte sorte degli degli stampati: stampati: «... «... vorrei vorrei sapere sapere -dice infatti infatti Mercati Mercati -- che che avvenne avvenne degli degli stampati stampati rimasti rimasti aa Roma, Roma, popo,

,

.

5

5 Ricciardo Rícciardo Cervini, Cervini, padre di avuto dalla p ri ma moglie di Marcello, Marcello, aveva aveva avuto prima Cassandra moglie Cassandra Benci (Marcello, Pera ee Camilla); Camilla) ; dalla dalla seconda, seconda, Eleonora EleonoraEgídí Egidi Cacciacontí, Cacciaconti, Benci tre figli (Marcello, altri sette figli figli (Alessandro, (Alessandro, Romolo, Ricciardo, Cinzia, Cinzia, madre di di Romolo, padre padre di Erennio ee Ricciardo, Roberto Bellarmino,Clelia, Clelia,Elisabetta, Elisabetta,Giulia, Giulia,Silvia). Silvia). Roberto Bellarmino, 6 r 94A, lat. 6192, 6192, ff. IF. 90 90rr,, 94 , ed. ed. ininMERCATI, Mercati, Sulla 183-184. 6 BAY, ΒΑΝ, Vat Vat. lat. Sulla venuta ciL, cit., pp. 183-184. 7 Una parte parte dell'archivio dell'archivio della dellafamiglia famiglia Cervini Cervini si troverebbe anche nella nella Biblioteca Biblioteca Comunale Siena; delle delle Carte Carte Cervíniane Cerviniane esiste esiste un un inventario inventario settecentesco settecentesco presso presso Comunale di Siena; l'Archivio di Stato di Firenze; L. L. VON del Medio Evo, trad, VON Pastor, PASTOR, Storia dà dei papi papi dalla fine fine del tr ad. it. A. Mercati, Mercad, VI, VI, Roma Roma 1963, 1963, Ρ. p. 314, n.n.2;2;MERCATI, MERCATI, Sulla venuta, p. 194; 194; Concila Concilii Tridenediditetetillustravít illustravitG.G.BUSCHBELL, Buschbell, Fribourg Br. tini Epistularum pars prima..., prima..., allegit, edidit Fribourg in Br. 1916, XV-XXIX; Iter, 504; V, pp. 548-550. 548-550. 1916, pp. pp. XV-XXIX; Ιter, II, p. 504; '

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

PAOLA PIACENTINI PAOLA

X Χ

ten dosi dubitare dubitare se se li li abbiano abbiano ritirati ritirati aa Montepulciano». Montepulciano». tendosi Probabilmente in occasione occasione della vendita dei dei manoscritti manoscritti fu fu fatto fatto Probabilmente libromm (completato da un altro altro indice indice dei dei soli soli manoscritti manoscritti fare VIndex l'Index librorum nel volume 15 dell'Archivio dellaBiblioteca, Biblioteca,ff. ff. 90 90r41079), -107r), che comprendell'Archivio della per un un totale totale di dicirca circa de manoscritti e stampati latini, greci e orientali per 1547 voci stime 1547 vocididicui cui 267 267per periílibri libri greci greci ee 1280 1280per per ii latini, latini, secondo le stime riportate ai ff. 258° 258v e 316 316v1.. Marcello Cervini Fino pochi anni anni fa falalabibliografia bibliografia su suMarcello Marcello Cervini Cervini era era framframFino a pochi indagare solo solo alcuni alcuni aspetti aspetti della della sua sua vita vita ee della della sua sua mentaria, volta a indagare V. Hudon Hudon per il periodo attività. Il complesso libro libro di di William William V. periodo della della attività. Il complesso articolo sugli sugli anni giovanili, giovanili, basati su numerose fonti fonti maturità ee il mio articolo 8 contemporanee 8, hanno cercato cercato di di colmare colmare questa questa lacuna lacuna che che anche contemporanee nel suo suo giusto giusto valore una una delle delle personalità personalità più più impediva di apprezzare nel discendente da da antenaantenainteressanti della prima metà del Cinquecento, discendente nobili: coinvolto coinvolto da da ragazzo ragazzo nella nella rivalità rivalità fra fra Siena Siena eeFirenze, Firenze, ti colti e nobili: piano in in tutti tuttigli gli avvenimenti avvenimenti di un periodo intenso poi figura di primo piano politico sia sia su quello quello religioso religioso (dai (dai contrasti contrasti e travagliato sia sul sul piano politico con i protestanti protestanti al al concilio concilio di di Trento Trento ai ai difficili difficili rapporti rapporti con con íi regni regnidi di di Spagna), Spagna), in in contatto contatto con con í iprincipali principali personaggi personaggi dell'edell'eFrancia e di poca - umanisti, politici, prelati - interessato a programmi culturali culturali ed ed umanisti, politici, 8

ΙΙ Bibliography's Marcello Cervini Pope Marcellus Marcellus H PASTOR cit., 303-340; S.S.MORISON, Morison, Marcello s PASTOR cit., pp. 303-340; Patron Saint, in Italia medioevale medioevale e umanistica, 5 (1962), (1962), pp. pp.301-319; 301-319;M.M.PALMA, PALMA, Cervini, Cervini, Patron XXiV, Roma Roma 1980, pp. degliItaliani, Italiani, XXIV, Ricciardo; Cervini, Romolo, Romolo, in Dizionario biografico biografico degli pp. 111111Ricciardo; 114; Hudon, Papal, Episcopal and Secular Secular Authority in inthe theWork WorkofofMarcello Marcello Cervini, Cervini, in 114; W. V. HuDON, Cristianesimo nella storia, 9 (1988), (1988), pp. 493-521, 493-521, ripreso in ID., Id., Marcello Cercini Cervini ripreso ee ampliato in Cristianesimo storia, 9 ty Press and Ecclesiastical Ecclesiastical Government Tridentine Italy, Italy, Northern Illinois Universi University Press 1992 1992 Northern Illinois Government in in Tridentine (con ampia ampia bibliografia); bibliografia); P. P. Piacentini, nel Rinascimento, Rinascimento, 1995, 1995, pp. ΡΙΑCΕΝΠΝI, Cerviniana, in Roma nel 101-108; P. P. PIACENTINI Piacentini Scarcia, di Marcello Marcello Cervini Cervini nelle nelle lettere lettere al padre (1519(1519Sc λΙcτΑ, La giovinezza di Filologia umanistica. Giacomo FerFerumanistica. Per Gianvìto Gianvito Resta, Resta, a cura di Vincenzo Fera e Giacomo 1524), in Filologia

rati, Padova Padova1997 1997 (Medioevo (Medioevo eeumanesimo, umanesimo,95), 95),pp. pp.1421-1461, 1421-1461, in cui sono sono segnalati segnalatiíivovoraù, lumi delle delle Carte Carte Cerviniane Cerviniane utilizzati. utilizzati. In In questa questasede sede si intendono intendono dare dare solo solo lele indicaindicazioni necessarie per per approfondire approfondire1'l'iter iter culturale di Marcello Cervini e il formarsi della sua biblioteca, biblioteca, dagli dagli anni anni di di studio studiogiovanili, giovanili, alla alla biblioteca biblioteca di di Montepulciano, Montepulciano, della della quale facevano anche numerosi numerosi libri libri del del padre padreRícciardo, Ricciardo, aaquella quellaromana, romana,costicostifacevano parte anche tuita e ampliata ampliata verso verso la la metà metàdel delXVI XVI secolo. secolo. Per Per la la biografia, biografia, l'intersecarsi l'intersecarsidella dellavita vita -politidel prelato con con lele complesse complesse vicende vicende dell'epoca, dell'epoca,í idibattiti dibattititeologici teologicieefilosofico filosofico-politici, il il concilio di di Trento, Trento, rimandiamo rimandiamoalla allabibliografia bibliografiaspecifica. specifica.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INTRODUZIONE

XI XI

complex man» man» lo definisce definisce Hudon, ma editoriali. «Multi-faceted, «Multi-faceted, complex ma la la sua sua vita ee la sua personalità non vita non possono possono essere essere viste viste se se non nel nel contesto contesto del mondo mondo «equally «equally complex complex and and multi-faceted» multi-faceted» del del periodo TridenTridentino. La di Marcello era o riginaria di Montepulciano, La famiglia famiglia di Marcello Cervini Cervini era originaria Montepulciano, città contesa, contesa, negli negli anni fra la fine del Quat trocento e gli Quattrocento e gli inizi inizidel delCGnCintr a Firenze quecento, tra Firenze e Siena. Siena. Benestante, Benestante, proprietaria di di numerosi numerosi poderi in in Val Val d'Orcia d'Orcia ee in inVal Val di di Chiana, Chiana, ii suoi suoi membri membri avevano avevano partepartecipato attivamente alla vita vita cittadina cittadina ricoprendo ricoprendo anche alte cariche. anche alte cariche. Il padre di di Marcello, Marcello, Ricciardo, Ricciardo, figlio figlio di Antonio Cervini e della nofiorentina Elisabetta studiato a Firenze e a Siena bile fiorentina Elisabetta Machiavelli, Machiavelli, aveva aveva studiato Siena conseguito una laurea in e aveva aveva conseguito in diritto diritto civile, civile, interessandosi interessandosi però però sosoprattutto di di astronomia. astronomia. Autore Autore di di alcune alcune operette operette di dicarattere caratterescientiscientifico, amico amico degli degli Spannocchi, Spannocchi, banchieri banchieri ee mercanti con sede anche a fico, sede anche accolto nella loro famiglia concedendogli di Roma che lo avevano accolto di serservirsi del del cognome cognome ee delle armi e che ospiteranno virsi ospiteranno poi poi Marcello Marcello durante durante i primi tempi del suo ano, era stato scrittore della suo soggiorno soggiorno rom romano, della PeniPenitenzieria Apostolica Apostolica (dal (dal 1485) 1485) ee successivamente successivamente vicetesoriere vicetesoriere nella nella 9 d'Ancοna 9.. Marca d'Ancona Montefano presso Macerata, an dra di DomeniA Montefano Macerata, da da Ricciardo Ricciardo ee Cass Cassandra co Benci, il 6 maggio 1501, poco dopo mezzogiorno, era nato nato Giovanni Giovanni Marcello. IlIl padre, padre, con avevaprevisto previstoper per lui lui una Marcello. con calcoli calcoli astrologici, astrologici, aveva perciò voluto brillante carriera carriera ecclesiastica ecclesiastica ed aveva aveva perciò voluto una educazione educazione modellata su quella dei grandi dell'antichità, dell'antichità, che che comprendesse comprendesse l'eserl'esercizio fisico, fisico,la laconoscenza conoscenza delle delle arti arti liberali liberali ee quella quella delle arti applicate. cizio Cosi ilil ragazzo ragazzo aveva aveva compiuto compiuto ii primi primi studi sotto la guida Così guida di di Ricciardo, Ricciardo, ritiratosi nella nella sua sua proprietà ritiratosi proprietà di di Castíglion Castiglion d'Orcia, d'Orcia, poi poi (1519) (1519) era era andato andato aa Siena Siena dove dove probabilmente probabilmente aveva aveva frequentato frequentato lo lo Studio Studio seseguendo - come si si legge nelle lettere lettere al al padre padre--corsi corsi di di carattere caratterescienscientifico ma ma appassionandosi anche, e soprattutto, studia humanitatis humanitatis ee tifico soprattutto, agli agli studia al greco, ee dove dove aveva aveva avuto avuto come come insegnanti insegnanti Giovanni Giovanni Battista BattistaPoliti, Politi, fratello del noto noto teologo teologo domenicano domenicanoLancellotto, Lancellotto, in inreligione religioneAmbroAmbro-

9

Notizie sulla vita vita di Ricciardo Ricciardo sono in un Memoriale Memoriale da da lui lui indirizzato indirizzato ad adAlfonsiAlfonsina Orsini Orsini vedova vedova di Piero Piero de' de' Medici Medici ílil16 16 gennaio gennaio1514; 1514; cfr. cfr. ASF, ASF, Carte Carte Cervíniane, Cerviniane, v filza 49, cc. 22rr-3 . Secondo G. G. B. Dτ Di Crollalanza, CROLLALANZA, Dizionario storico storico blasonico blasonico delle dellefamiglie famiglie -3°. originan della Francia, nobili e notabili italiane italiane estinte estinte e fiorenti, 1965, i Cervini, originari fiorenti, I,I, Bologna 1965, si erano erano stabiliti stabilid aa Montepulciano Montepulcianonel nel1230. 1230. 9

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

XIΙ XII

tro Ugo, forse Ugo Sermini10ο.. gio Catarino, e maes maestro Α Siena aveva aveva avuto avutoanche anche occasione occasione di di incontrare incontrare alcune personaliA tà, intellettuali ed esponenti tà, esponenti della della vita vita cittadina, conoscenti del padre: ilil Antocardinale Giovanni Bernardino di Giovanni Piccolomini, Alessandro Bichi, Bichì, Bernardino di Antoonio Bellanti, Roberto ee Alessandro Alessandro Pucci, gli Spannocchi, Lattanzio T Tolomei. Dopo gli studi Marcello trascorse alcuni mesi nei fondi di proprietà fondi di del padre per per aiutare aiutare Ricciardo Ricciardo malfermo malfermo in salute, poi parti partì per per Roma Roma (1524), tornando tornando aa Montepulciano (1524), Montepulciano solo solo sporadicamente, sporadicamente, con con brevi brevi 1534,per per sfuggire sfuggire alla alla peste peste ee alle conseguenze intervalli, fra il 1525 1525 ee ilil 1534, conseguenze del Sacco Sacco e per occuparsi occuparsi delle delle cose cose di di famiglia. famiglia. La sua intenzione intenzione era era di qualche alto prelato trare nella familia di quella di di en quella entrare prelato -- possibilmente possibilmente colto ee ricco colto ricco - con un un incarico incarico che che gli gli permettesse permettesse di di continuare continuare gli gli studi, e la scelta studi, scelta non non mancava mancava ma ma non non era erafacile: facile: Egidio Egidio da daViterbo Viterbo oo Giovanni Piccolomini, Piccolomini,che che«son «sonpiù piùgrandi, grandi,etetsisidilectano dilettano ognuno ognuno di d~~ Giovanni lettere, né hanno hannomolte moltefacciende facciendedonde dondesisipotria potriaextímare extimareavanzasse avanzasse tempo aa studiare»; studiare»; Benedetto BenedettoAccolti Accolti vescovo vescovo di di Ravenna, Ravenna, «giovane «giovane οd~tà di studiare, ricchi, litterato ... et con lui harei grande comm riccho, litterato ... et con lui harei grande commodità di studiare, et presertím lettere presertim lettere greche»; greche»;Felice Felice Trofino Trotinovescovo vescovo ddi~~ Chieti, Chieti, raccomanΝΗ; ma il preferito era il dato dallo dallo stesso stesso Clemente Clemente VII; il Tolomei, Tolomei, già indivul contrato a Siena. Il soggiorno romano era stato utile contrato Siena. Il soggiorno romano stato utile anche per divulgare le ricerche astrologiche del padre e sue gare astrologiche del sue ee per per presentare presentare al al papa papa riforma del calendario, un opuscolo opuscolo sulla sulla riforma calendario, dimostrando dimostrando fra l'altro ineinen 11• Una letsatta la predizione di una carestia carestia ee di di un un disastroso disastroso diluvio diluvio . let10

an che nella Vita Vita di di Marcello Cervini lo Su Su maestro maestro Ugo Ugo (indicato con il solo nome nome anche SCARPIACENTINI Sgarscritta da da Alessandro Alessandro Cervini, Cervini, in ASF, ASF, Carte Cervíniane, Cerviniane, filza filza 52) 52) cfr. cfr. Piacentini CIA, La nn. 12, 13;nella nella biblioteca biblioteca di di Cervini Cervini sono diverse opere giοvinezzα cit., p. 1426, gia, La giovinezza 1426, nn. 12, 13; diverse opere tenta di di convincere convincere Marcello Marcello aa entrare entrare nell'ordine di Ambrogio Catarino, che nel 1520 1520 tenta nell'ordine domenicano. La domenicano. La possibilità possibilità di imparare imparare una una lingua lingua che che gli gli avrebbe avrebbe permesso permesso di di direttamente gli leggere direttamente gli autori greci greci e la conseguente passione per la letteratura letteratura greca greca non abbandonerà abbandonerà mai mai Cervini Cervini (vedi (vedi il programma di traduzioni traduzioni ed edizioni edizioni di autori si era era greci e i numerosi libri greci della sua biblioteca), non diversamente greci diversamente da quanto quanto si verificato anche anche per altri verificato altri umanisti, umanisti, come come per peresempio esempioililBruni, Bruni,che cheaveva avevalasciato lasciato lolo studio del diritto diritto per perseguire seguire le le lezioni lezioni di di Crisolora. Crisolora. 11 ΙΙ1I prelati asia» di Marcello Marcello in ASF, prelati che più »stanno «stanno a fant fantasia» ASF, Carte Cerviniane, Cerviniane, filza filza v v r r («... ho 68', 75r («... ho dato a le98°,, 101 101°. Ivi,per perlalacorrezione correzione del calendario, 49, cc. 87v1,, 98 . Ivi, calendario, cc. cc. 68 , 75 r r Per ilil testo testo autografo di di RicRíc79 r,, 102 102r e passim. passim. Per gare lo libro ho da da portare portare al al papa...»), papa...»), 79 ri o nel Vat. Vat. lat. 4089, 4089,vedi vedi oltre oltre e n. 51. sulla correzione correzione del calenda ciardo Cervini Cervini sulla calendario 51. Nella di Cornelis de Schepper (D biblioteca cerviniana opuscoli -- di Comelis de (D 19), 19), di cerviniana di Roma vi sono opuscoli Agostino Nifo (D (D 408) 408) -- relativi relativi al al diluvio diluvio del del 1524. 1524.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INTRODUZIONE

XIΙΙ XIII

tera di raccomandazione raccomandazioneper perAlessandro AlessandroFarnese, Farnese,futuro futuroPaolo PaoloIIA, III, che che il padre padre aveva aveva conosciuto durante durante gli gli anni anni di distudio studioaaFirenze Firenzeeenuovanuovamente incontrato in occasione occasione di di un un viaggio viaggio del del cardinale incontrato verso verso il 1527 1527 in nelle Marche, permise aa Marcello tr are nella famiglia Farnese, alMarcello di en entrare alri mase sempre legato, ricevendone la quale rimase ricevendone amicizia amicizia e appoggio. Dotato di un carattere carattere pratico pratico ed ed equilibrato equilibrato ee di di una unasolida solida cultura, cultura, referente materiale materiale ee spirituale spirituale di di molti molti suol suoi contemporanei contemporanei (a (a lui lui si si rivolgevano, per per un consiglio, pontefice e altri grandi rivolgevano, consiglio, lo stesso stesso pontefice grandi prelati prelati come Gian Matteo Gibertí, Giberti, Gaspare Gaspare Contarini, Contarini, Luigi Luigi Lippomano), Lippomano),CerCervini cu ri a ee di vini ebbe anche modo modo di diconoscere conoscere gli gli umanisti umanisti vicini vicini alla alla curia di coltivare ii suoi suoi prediletti prediletti interessi interessi per per le le lettere lettere latine e greche e per coltivare per la la storia naturale: fu amico amico ee corrispondente, corrispondente, fra fragli gli altri, altri, di diPietro PietroBemBembo, Pier Vettori, Bernardino BernardinoMaffei, Maffei, Carlo Carlo Gualteruzzi, Gualteruzzi, Benedetto BenedettoLamLampridio, Antonio Antonio Tebaldeo, Tebaldeo, Angelo Angelo Colocci. Colocci. La sua intensa carriera carriera ecclesiastica ecclesiastica e politica lo vide tutore tutore (1534) (1534) ee poi segretario segretario del del giovane giovane nipote nipotedidiPaolo Paolo111, III, ilil cardinale cardinale Alessandro Alessandro V ee Francesco Iτ Farnese - che accompagnò nelle nelle legazioni legazioni presso presso Carlo Carlo V (1538-40)- -protonotario protonotario (1538) (1538-40) (1538) ee segretario del del papa, papa, egli eglistesso stesso cardicardinale del titolo titolo di di S. S. Croce Croce in in Gerusalemme Gerusalemme (1539) (1539) ee aasua suavolta volta legato legato in Francia, in Spagna e nelle Fiandre dopo dopo ilil richiamo richiamo aa Roma Roma del del carcardinale Farnese dinale Farnese(1540; (1540; 1543). 1543). Fu Fu vescovo vescovo delle delle sedi sedidi diNicastro Nicastro(1539-40), (1539-40), Reggio Reggio Emilia Emilia (1540-44), (1540-44), Gubbio (1544-55), (1544-55), oo meglio amministratore amministratore poiché, non non potendo potendorisiedere risiederenelle nellediocesi diocesiaacausa causadei dei numerosi numerosiobbliobblighi ed incarichi, non non volle volle la la consacrazione consacrazione episcopale episcopale che che ricevette ricevette da da Gian Piero Carafa (futuro (futuro Paolo Paolo Iv) IV) solo dopo dopo l'elezione l'elezioneaapontefice. pontefice. Tuttavia politica dello Stato della Tuttavia ilil ruolo ruolo principale principale lo lo ebbe nella politica Chiesa e nelle questioni Trento poi Chiesa questioni religiose, religiose, dal dal 1545, 1545, prima a Trento poi aaBoloBolodi li o di cui fu in pratica uno dei gna, legato III al conci concilio di cui fu pratica dei gna, come legato Paolo III presidenti insieme con con i cardinali Reginald Reginald Pole (fino (fino al al 1546) 1546) ee GioGioCiocchi del Monte, futuro Giulio ΙΙI1212.. Nella Nella sua corrisponvanni Maria Ciocchi Giulio III denza però affiora denza affiora a più più riprese riprese un un senso senso di di impotenza impotenza ee spesso spesso di di sconforto per le sconforto le difficoltà difficoltà che che incontrava incontrava ee invano invano chiese chiese ripetutaripetutamente di di essere essere esonerato esonerato dall'incarico, dall'incarico,anche ancheininvista vistadel delprogressivo progressivo clima peggioramento il clima peggioramento della dellasua sua salute salute cagionevole cagionevole cui cui non nongiovavano giovavano il rigido città settentrionale settentrionale ee lelesfibranti sfibrantidiscussioni discussioni che che spesso spesso sisi rigido della città

12 12

Cfr. CT CTIV 11 393 393 e passim.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

PAOLA PIACENTINI PAOLA

XIV

durante le ore notturne 13.. protraevano, fuori dall'aula conciliare, conciliare, durante notturne13 Dal 1545 1546fu fuanche anche membro membro del tribunale dell'Inquisizione, Dal 1545 oo 1546 dell'Inquisizione, spesso in in contrasto con tr asto con Gian Piero Carafa di cui non spesso non approvava approvava gli gli ececcessi che che avevano avevano aa volte volte ilil sapore sapore di una cessi una vendetta vendettapersonale; personale;fu fusostesostenitore di di Ignazio Ignazio di di Loyola Loyola ee della della Compagnia Compagniadi diGesù, Gesù,dal dal1550 1550 cardicardinale protettore protettore di diServiti Serviti eeAgostiniani, Agostiniani, le le cui cuiCostituzioni Costituzioni sisi ritrovano ritrovano nell'inventarlo della nell'inventario della sua sua biblioteca biblioteca (B (B 264; 264; D D 33, 33, D 263 263 del nostro nostro ininventario), dal 1554 protettore del ventario), 1554 protettore del Collegio Collegio Germanico Germanico di Roma. Roma. Nel Nel 1548fu fu richiamato richiamato a Roma da Paolo Ιιι ee nominato, nominato, dopo dopo la morte di 1548 Paolo III Agostino Steuco Steuco (1548), protettore e direttore Agostino (1548), protettore direttore della dellaBiblioteca Biblioteca del del VaVaticano, della ticano, della quale quale sisi occupava occupava del del resto resto già giàdal dal1538; 1538; dal dal 1550 1550 fu fu ilil di Giulio primo cardinale bibliotecario. bibliotecario. Solo Solo dopo l'elezione l'elezione di Giulio III τττ(1550) (1550) riuscì esimersi dagli obblighi di curia dedicandosi dedicandosi alla alla diocesi diocesi di riusci ad esimersi dagli obblighi di curia di Gubbio, ebbe ancora ancora l'incarico l'incarico (1552-53) (1552-53) di coordinare la la Gubbio, anche anche se ebbe di coordinare Commissione generale generale per le riforme che Commissione che affrontò affrontò alcuni alcuni dei dei temi temi aalui lui più cari, cari, come la riforma della Chiesa Chiesa e in particolare particolare del del clero, clero, l'obl'obbligo di residenza, l'autorità l'autoritàdei deivescovi. vescovi. Infine, veloce conclave conclave di ore, nonononoInfine, dopo un veloce di quattro quattro giorni giorni ee tre ore, stante l'Ostilità l'ostilità di Enrico II II di Francia e di di Carlo Carlo V V divenne papa papa dal dal 99 al al 30 30 aprile aprile 1555 1555(quando (quando morì morì forse forse di di apoplessia) apoplessia) col col nome nome di Marcello 14 II 14:: tre II tre settimane settimane durante durante le le quali, quali, incurante incurante della della debolezza debolezza ee delle delle

13 13

Vedi Massarelli ee degli Vedi ii Diari Diari di Angelo Massarelli degli altri segretari ai concili di di Trento Trento e BoBologna CT I-III. I-III. Sulle La ligna in CT Sulle difficoltà finanziarie, finanziarle, in particolare, Archivio Archivio di di Stato di Roma. La Depositeria Il registro registro di Antonio Manelli Manelli1545-1549, 1545-1549, aa cura Depositeria del del Concilio Concilio di di Trento. Trento. I. Il cura di di E. E. AleAI.-andri 1970 (Pubblicazioni Sussidi I); I) ; su ANDRI Barletta, ΒλmσrrΑ, Roma 1970 (Pubblicazioni degli Archivi Archivi di d i Stato. Stato. Fonti Fond e Sussidi quelle di ordine ordine pratico, pratico,per peresempio esempiolaladifficoltà difficoltàdi diassegnare assegnare ii posti posti aasedere sedere ai ai con ciciliaristi principi-vescovi, vescovi, liaristí (cardinali, principi-vescovi, vescovi,ordini ordinimonastici, monastici,rappresentanze rappresentanze diplomatiche, ecc.) ecc.) secondo il grado grado ee l'anzianità, l'anzianità,senza senzacreare crearedissapori, dissapori,cfr. cfr.HUDON, Hudon, Marcello Marcello Cervini cit., p. 51. 14 14 G. B. B.MANNUCCI, Mannucci, Il conclave di papa Marcello, Marcello, in in Bollettino Bollettino senese senesedidi storia storiapatria, patria, 27 27 (1920), cit., il trasferimento trasferimento del (1920), pp. pp. 994-103; 4- 103; PASTOR PASTOR cit.,pp. pp.303-310. 303-310.Carlo CarloV,V,irritato irritato per per il concilio Bologna con l'evidente proposito ddii limitare concilio da Trento aa Bologna limitare l'ingerenza imperiaimpe ri ale questioni ecclesiastiche, ecclesiastiche, spostamento spostamento richiesto richiesto da da Cervini Cervini sostenitore sostenitore della della le nelle questioni plenitudo potestatis papale spinoso problema la Chiesa Chiesa e ii sovrani sovrani papale (lo spinoso problema dei rapporti fra la secolari si era opposto alla alla sua elezione anche dopo dopo la la morte morte secolari non non era del resto nuovo), si di Paolo III; III; tuttavia tuttavia nel 1555 1555 i cardinali cardinali filoimperiali filoimperiali finirono appoggiare la la di Paolo finirono per appoggiare candidatura cardinale di S. S. Croce Croce sia sia perché perché ne neapprezzavano apprezzavano la la rettitudine rettitudine ee candidatura del cardin al e di l'attività in partito legato legato alla in favore favore della della riforma riforma cattolica cattolica sia sia per per ostacolare il partito al la Francia. Francia. La cerimonia dell'incoronazione,per perespressa espressavolontà volontàdel delnuovo nuovopapa, papa,fu fueffettuata effettuata con cerimonia dell'incoronazione, con la massima celerità celerità e semplicità.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INTRODUZIONE INTRODUZIONE

XV XV

malattie, cercò affannosamente affannosamente con conl'aiuto l'aiutodel delsegretario segretarioAngelo AngeloMasMassarelli punto quel quel programma programma di riforme, iniziato iniziato per per ininsarelli di di mettere a punto carico Giulio III, cui necessità necessità si reso conto durante durante un un carico di Giulio ΙIτ, della della cui si era era reso trentennio divita vitaecclesiastica. ecclesiastica. trentennio di l'editoria Marcello Cervini Cercini e l'editoria Colto, teologo, al al cen centro un «dotto, «dotto, ampio ampio ee Colto, umanista umanista più più che teologo, tr o di un misconosciuto circolo» di letterati letterati15 ricercatore di di libri libri ee misconosciuto circolo» 15,, infaticabile ricercatore manoscritti, della Biblioteca Biblioteca Vaticana, Vaticana, a differenza differenza di di molti molti manoscritti, direttore della contemporanei Cervini Cervini -- cosa un uomo uomo della dellasua suaformaformacosa inusuale inusuale per un scrisse nulla nulla che che non nonfosse fosse collegato collegato con conlalasua suaattività attivitàpolipolizione - non scrisse 16.. tico-religiosa, alcune traduzioni traduzionieepoesie poesiegiovanili giovanili16 tico-religiosa, aa parte parte alcune Eppure il il vivo vivo interesse libri - cercati o fatti fatti cercare, cercare, comprati, comprati, interesse per íi libri fatti copiare, affidati affidati alla pubblicazione pubblicazione -- durante gli gli studi, studi, nel nel corso corso fatti era ancora ancora abbastanza abbastanza delle legazioni, legazioni, nei primi mesi mesi aa Trento Trento quando era libero da incombenze, incombenze, nei nei momenti momentiinincui cuiaveva aveva necessità necessità di di testi testi spespecifici svariati argomenti, dall'impegno cifici per per affrontare affrontare íi più svariati argomenti, è dimostrato dall'impegno profuso in questo questo settore settore della dellasua suaattività, attività, aa cominciare cominciare dalla dalla profuso anche in scrupolosità con cui cui esercitò esercitò la la carica carica di di cardinale cardinalebibliotecario bibliotecarioriordiriordi15 15

F. Lo Monaco, Note sucodici codia cassinesi cassinesi tra Cinquecento, in Scritti F. MONACO, Notesu trα Quattro ee Cinquecento, in Monastica. IV. N. Scritti raccolti in memoria del XV centenario della nascita di S. Benedetto Benedetto (480-1980), (480-1980), Mon te cassino1984, 1984, nascita di Montecassino

pp. 229-257: 229-257: 253; nonfu futm uncircolo circoloininsenso senso pp. 253;il iltermine termine"misconosciuto" "misconosciuto"èèperò però improprio: improprio: non stretto, come come l'Accademia l'Accademia pomponiana pomponiana oo quella quella del del Bessarione Bessarione e,e, più piùtardi, tardi, ii circoli circoli letterari di Angelo Colocci oo Johann Goritz oo l'Accademia l'Accademia della della Virtù del Tolomei, Tolomei, ma ma i letterari di Angelo Colocci Johann Goritz Virtù del numerosi eruditi con con cu cui~~Cervini diretti ed ed epistolari epistolari -- sono sono oggi oggi in in parte parte numerosi eruditi Cervini ebbe ebbe rapporti rapporti -- diretti noti studiati. Sembra Sembrache cheCervini Cervinifosse fosse anche appassionato di di antichità antichitàeene neavesse avesse una una an che appassionato noti ee studiati. notevole raccolta: raccolta:cfr. cfr.PASTOR Pastor cit., 323, ma nonne nedàdànotizia notiziaR.R.LANC Lanciani, ΙANI, Storia degli notevole cit., p. p. 323, ma non scavi di Roma notizie intorno intomolele collezioni romane di antichità, 1989-1990. Roma 1989-1990. Roma ee notizie antichità, I-III, Roma 16 16 Anche altri (vedi (vedi fra fra tutti tutti Pio Pio II) II) avevano avevano scritto scritto in ingioventù gioventùversi versi oocommedie, commedie, Anche altri abbandonando questigeneri generiletterari letterariquando quandolalaloro lorocarriera carrierali liaveva avevaportati portativerso versoalta altri abbandonando questi interessi. Nella Vito nipote Marcello Marcello(Siena, (Siena,Matteo MatteoFlorimo, Florimo,1611; 1611; cfr. cfr. anche anche Vita scritta dal nipote interessi. Nella v ASF, Carte Cerviniane,filza filza52, 52,cc.cc.128 128"-130 -130rr,, 151") 151v) si si dice dice che Cervini Cervini scriveva scriveva con con facifaciASF, Carte Cervíniane, lità ed eleganza eleganza in in prosa prosaeeininversi, versi, che cheiningioventù gioventùaveva aveva composto composto epigrammi epigrammi ee rime rime liti ed in volgare sulla delle acque acque termali termali ed ed eseguito eseguito traduzioni traduzioni dal dal greco greco in in latino, latino, in volgare sulla bontà bontà delle fra l'altro da Erone edEuclide. Euclide.Tradusse Tradusseilil De amicitia di Cicerone. Cicerone. Forse Forse scrisse scrisse anche Erne ed anche delle postille postille alle alle Epistole paoline, ricordate da da Massarelli Massarelli (CT (CT I,I, p.p.372). 372). Alcune Alcune sue sue lettere possono considerare considerare veri veri ee propri propri brani brani di di cronaca cronacacontemporanea: contemporanea:vedi vediper per lettere ssii possono esempio quelle del del 1540 1540 sul sul mat matrimonio fra Margherita Margherita d'Austria d'Austria ee Ottavio Ottavio Farnese, Farnese, ri monio fra esempio quelle per cu~~ cui M. M. Dvκµλν Dykmans, lettresde deMarcel MarcelCervini Cervinicardinal cardinal--légat légatauprès auprèsdedeCharles CharlesQuint Quint S, Quatre lettres per 1540, in Archivum Archivum Historiae HistoriaePotificiae, pp.113-171. 113-171. Ροtificiae 29 (1991), pp. en 1540,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XVI

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

nando le le collezioni collezioni librarie lasciate in un disastroso disastroso disordine dalla denuicennale reggenza reggenza di di Agostino Agostino Steuco, Steuco, acquistando acquistando per perlalaVaticana Vaticana nuovi testi, affidando al Sirleto la stesura di un inventario dei manoscritti Sirleto un inventario dei manoscritti greci e a Ferdinando greci Ferdinando Ruano Ruano la la redazione redazione di di un un indice indice alfabetico alfabetico ee di di tr ando accuratamente un catalogo dei fondi latini, latini, regis registrando accuratamente le le nuove nuove accesaccesil prestito1117.. sioni ee le le spese spese sostenute, sostenute, proibendo proibendo il sioni Ne sono testimonianza Ne testimonianza anche la la corrispondenza, corrispondenza, quella quella ufficiale ufficiale ee quella con ii familiari familiari conservata conservata nelle Carte Carte Cerviniane, Cerviniane, le note note autoautografe in calce alle lettere inviate Sirleto oo al Colocci grafe inviate a Guglielmo Guglielmo Sirleto Colocci per dare indicazioni su opere ed ed edizioni, edizioni, la la sollecitudine sollecitudine con con cui cui Cervini Cervini prestava manoscritti di sua proprietà agli amici, ai curatori e agli prestava manoscritti proprietà agli amici, ai agli editori, l'incarico aa Luigi tori, Luigi Lippomario Lippomano per la compilazione compilazione di una raccolta di vite vite dei dei santi, santi, le le traduzioni traduzionidivulgative divulgative di opere greche greche affidate affidate a Guglielmo Sirleto Sirleto ee a Gentien Guglielmo Gentien Hervet, Hervet, il progetto (mai (mai realizzato) realizzato) di traduzioni italiane di opere traduzioni opere patristiche, patristiche, la la collaborazione collaborazione con con Niccolò Niccolò con ií Manuzio, Manuzio, Filippo Filippo ee Iacopo Iacopo Giunta, il il Maiorano e Angelo Colocci, Colocci, con fiorentino Francesco Francesco Priscianese, Priscianese, Antonio Blado, Biado, Lorenzo Torrentino Torrentino per pubblicare pubblicare i principali principali autori greci ee latini, latini, ii padri padri della della Chiesa, Chiesa, testi umanistici, utilizzando i codici della Biblioteca Vaticana e, duranduran188 • te íi mesi di permanenza E molte molte opere opere di di permanenza aa Trento, Trento, quelli quelli veneziani veneziani 1 . E contemporanei recano contemporanei recanola ladedica dedicaal al cardinale cardinaleCervini. Cervini. La sua competenza in campo La campo editoriale editoriale trovò trovò applicazione applicazione anche anche 17

17 DEVREESSE, fonds grec cit., pp. 380-381 ss.;BlGNAMl BIGlAI' IDlER, La Bibliothèque cit., cit., p. p. Devreesse, Le fonds 380-381 ee ss.; Odier, La an cora, L. DoREz, des dépenses dépenses de de la la Bibliothèque Bibliothèque Vaticane Vaticane de 1548 à 1555, in 45; ancora, DOREZ, Le Registre Registre des 1555, in Fasciculus Inav.ni Willis Clark Clark dicatus, 1909, pp. pp.145-185. 145-185. Fascicules Ιοa'ini Willis dicatus, Cantabrigiae Cantabrigiae 1909, 18 18 Sull'attività filologica filologica ed ed editoriale di Cervini Cervini cfr. cfr. L. DORzz, Le cardinal Marcello Marcello Dorez, Le 9-50), in Cervini et et l'imprimerie in Mélanges Mélanges d'archéologie École l'imprimerie à Rome Rome (153 (1539-50), d'archéologie etet d'histoire de de 1l'École française de 12 (1892), Un cardinale editore: Marcello Marcello de Rome, Rome, 12 (1892), pp. pp.289-313; 289-313;P.P.PASCHINI, Paschini, Un cardinale editore: Cercini, in Miscellanea di scrìtti bibliografia ed ed erudizione erudizione in in memoria Luigi Ferrari, Ferrari, scritti di bibliografia memoria di di Luigi Cervini, ri st. in ID., Cinquecento romano romano ee Riforma Riforma cattolica, Roma Roma 1958 Firenze 1952, 1952, pp. pp.383-413, 383-413, rist. 1958 24),pp. pp.185-217; 185-217;REDIG, Redig,p.p.165; 165;BIGNAMI BlGNAMl IDlER, Odier, La Bibliothèque cit., (Lateranum, n.s. 24), La Bibliothèque cit., p. p. 46; BACKUS-GAIN, Cardinal Guglielmo Sirleto cit., cit., p. 901 Backus-Gain, Le Cardinal 901 ss. ss. (opere (opere curate oo tradotte tradotte da da Cercini cit., cit., pp. 39-42, ss. e passim. passim. Gli delle Sirleto); HuDON, Hudon, Marcello Cervini 39-42, 194 194 ss. Gli otto volumi volumi delle priscorumpatrum patrum vitae usciti a Venezia, ad Sanctorum priscorum signum Spei, Spei,1551-1560, 1551-1560, mancano ad signum mancano cervíniana. Forse Forse aveva anche di di far stampare aa Paolo Paolo nella biblioteca biblioteca cerviniana. aveva previsto previsto anche far stampare Manuzio Dorez, L'exemplaire Manuzio la Naturalis Naturalis Historia Historia di Plinio (cfr. L. L. DolzEz, L'exemplaire de de Pline Pline l'Ancien d'Agosto Valdo Marcello Cervini, des bibliothèques, bibliothèques, 5,5, 1895, 1895, Valdo de de Padoue Padoue et le cardinal Marcello Cervini, in in Revue Revue des pp. 14-20: 14-20: 19) 19) e lo stesso Manuzio usò usò probabilmente probabilmente per per alcune alcune delle delle sue edizioni edizioni anche anche codici cassinesi codici oerviniani cervíniani provenienti da Montecassino (cfr. Lo Lo Monaco, MONACO, Note Note su su codici cassinesi cit., pp. 246-255). 246-255).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INTRODUZIONE INTRODUZIONE

XVII XVIΙ

progetto -- che che comunque comunquefaceva faceva parte parte di diun unpreciso precisodisegno disegnopolitipolitinel progetto conciliari dopo dopoilil trasferimento trasferimento del delconcilio concilio co -- di di pubblicare pubblicare ií decreti conciliar affidato ad ad Angelo Angelo Massarelli Massarelli ee allo allo stampatore stampatore a Bologna: il lavoro fu affidato Giaccarelli, ma il cardinale di di S. S. Croce Croce indicò indicòperperbolognese Anselmo Giaccarelli, sonalmente le le caratteristiche caratteristiche esterne esternedelle delleedizioni edizioniscegliendo scegliendo il corpo, sonalmente caratteri19 il formato, formato, i caratteri 19.. Alla passione per il greco e all'interesse per per l'editoria l'editoria si si deve deve ancora ancora un contratto contratto stipulato stipulatocon conNiccolò Niccolò Maíorano, Maiorano, allora alloracustode custodedella dellaVatiVaticana, Benedetto Giunta e Antonio Biado, conservato conservato nella nellafilza filza51 51 delle delle Antonio Blado, Carte Cervíniane, Cerviniane, per per la pubblicazione dei dei quattro quattro volumi volumi del del commencommento di Eustazio da Tessalonica a Omero, curati curati da da Maiorano Maiorano ee stampati stampatifra fra il 1542 eeilil 1550 da il 1542 1550con congli glisplendidi splendidicaratteri caratteri greci greci disegnati disegnati da da Onorio da 20 Maglie, instaurator BibliotecaVaticana Vaticana20. . libro rum graecorumdeW'A graecorum della Biblioteca instauratorlibrorum Numerose sono le le edizioni edizioni suggerite suggerite oo sollecitate sollecitate dal dal cardinale cardinale di di Numerose S. da Léon Léon Dorez Dorez eePio PioPaschini Paschininella nellastessa stessafilza filza51 51 S. Croce Croce individuate da o nella corrispondenza corrispondenza cervíniana, cerviniana, íi cui titoli per per lo lo più più compaiono compaiono ananche nell'inventario della della sua sua biblioteca, biblioteca, ee per per le le quali quali Cervini Cervini non nonesiesitava notevoli somme, somme, anche anchepersonali: personali:nel nel1542 1542 il commentava aa spendere spendere notevoli del Blado Biado21 le lettere lettere di diNiccolò Niccolò 1I to di Teofilatto ai Vangeli in greco del 21 ee le del Priscianese (D (D 378, 378, D seguenD 391); 391); ee ancora ancora del Priscianese, l'anno l'anno seguen-

19 19 Vedi Vedi

forse D 123 e D 419 419 della biblioteca romana. Cfr. ASR, La LaDepositeria Depositeria cit., D 123 forse 96-99 e passim. pp. 96-99 20 20 ASF, Cerviniane, filza 51, cc. 126 126 rr ss•, ss., 21 febbraio 1545; 1545;ilílquarto quarto volume di ASF, Carte Carte Cerviniane, indici fu preparato da Matteo Devaris. Vedi anche V. Fanelli, Coloca anche V. FANELLI, Ricerche su Angelo Angelo Colocci Romacinquecentesca, cinquecentesca, Città del Vatic Vaticano 110. Sugli iman o 1979 (Studi e testi, 283), p. 110. e sulla Roma piegati "greci" "greci" della Biblioteca Vaticana Bignami Odier, La Bibliothèque Bibliothèque cit., p. 45 45 e Biblioteca Vatic an a cfr. BIGNAMI IDlER, La n. 16. 16. Sulla vicenda delle edizioni stampate a Roma da Blado Biado ee Priscianese, Priscianese, rimaste rim as te in parte invendute, cfr. Doπεz, DOREZ, Le cardinal cardinal cit., pp. pp. 292-296 292-296 (edizione del contratto); L. Dorez, Biado,imprimeur imprimeurromain romaindudu XVIe siècle, in Revue des bibliothèques, bibliothèques, 3 (1893), (1893), Revue des DOREZ, Antonio Antonio Blado, XVIe siècle, Α. ΡΕrrλS, pp.367-369; 367-369;PASCHINI, PASCHINI, Un cardinale cardinale editore cit., pp. pp.392-393; 392-393; W. A. Pettas, The Giunti Giunti of pp. Florence Merchant of the Sixteenth Sixteenth Century, Century, San Francisco 1980, 1980, pp. pp.137, 137,151 309151 ee 309San Francisco Florence Merchant Publishers of caratteri a mano Onorio da Maglie: caratteri ΑGΑTΠ, Giovanni mono 313 (edizione dei documenti); M. L. Acati, caratteri (1994), pp. pp.123-124; 123-124; Ead., Scniptorium, 48 (1994), EAD., /I manoscritti manoscritti restaurati restaurati da caratteri a stampa, in Scriptorium, Α. Onorio da Maglie, in Bollettino dei classici, ser. 3, 18 18 (1997), (1997), pp. pp. 5-41; 5-41; anche anche A. Giovanni mono commercio librario Rinascimento, Milano 181-182 e ss. ss. sul Mil an o 1998, 1998, pp. 181-182 Il commercio librarionell'Italia nell'Italia del Rinascimento, Nuovo, R problemi relativi per la la vendita degli esemplari esemplari rimasti rimasti in giacenza e íi problemi relativi ruolo dei Giunta per al commercio e alla distribuzione delle copie stampate. 21 21 Biado, 1542: 1542: B B 191 191 della biblioteca di Montepulciano, forse forse in Roma, Antonio Blado, traduzione latina, latina, e Ottob. Ottob.gr.gr.453-455; 453-455;cfr.cfr. Devreesse, Les Les manuscrits manuscrits grecs grecs cit., p. 266, 266, DEVREESSE, 127 «Theophilactus ... ... quo quo usi sunt impressores». nr. 127

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XVIII XVIII

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

adversus gentes gentes di Arnobio (B (B 175, 175, D 48, 48, D 459), 459), un te, le Disputationes adversus Contra haereses haereses di Innocenzo, forse forse le le lettere lettere ee decretali decretalidi diInnocenzo InnocenzoIII III emendate da Sirleto, Sirleto, l' VAssertio emendate Assertio septem septem sacramentorum sacramentorum adversus adversus Martinum Martinum Enrico Vili, rispettivamente di del re re Lutherum di Enrico VIII, le le lettere rispettivamente di Lutero Lutero e del questo testo, testo, due due orazioni orazioni del delBessaríone Bessarione sulla sulla d'Inghilterra relative aa questo 22•. guerra contro contro ii Turchi Turchi22 Da Blado Biado risultano risultano stampate stampatefra frailil1545 1545 ee il 1547 1547 opere opere di di Teodoreto nella traduzione traduzionedell'Hervet; dell'Hervet;ancora ancoraa aRoma, Roma,da daVaVadi Ciro in greco ee nella Oldradi, le le Chaldeae seu Aethiopicae lerio Dorico e Angelo Oldradi, Aethiopicαe linguae instituMariano Vettori Vettori dedica dedicaaaCervini Cervini(1552: (1552: DD433); 433); aaParigi Parigi il De tiones che Mariano elementis di Gaspare Contarini Contarini(Nicolaus (NicolausDives, Dives, 1548: 1548: F F 40) 40) ee la la Religiosa tradotta da da He Hervet (1555); a Firenze da TorrentiHistoria di Teodoreto tradotta rvet (1555); Firenze Torrentiil 1550 1550 ee ilíl 1552, (D 12) 12) ee CleCleno, fra íl 1552,ilílcommento commentoaaPaolo Paolo di di Teodoreto Teodoreto (D Alessandrino aa cura curadi diPier PierVettori Vettori(D (D392); 392);aaVenezia, Venezia, in ingreco greco mente Alessandrino traduzionelatina, latina,opere opere s. Basilio (1546-47;BB86, 86,DD237, 237,DD243, 243,DD e in traduzione di di s. Basilio (1546-47: 250), Giovanni (ad signum signumSpei, Spei,1549: 1549; forse forse D D 280, 280, ma maanan250), Giovanni Crisostomo (ad D 240-241, 240-241, D 251, F 16), 16), Giovanni Giovanni Damasceno; Damasceno; e infine le le Aquatiche D D 251, animalium historiae historiae corredate di di belle belle incisioni, incisioni, raccolte raccolte ee pubpublium animalium Ippolito Salvíani Salviani di Città di Castello, Castello, iniziate, come indica la la blicate da Ippolito data sul sul frontespizio, frontespizio,nel nel1554, 1554, ma materminate terminatesolo solonel nel1557 1557oo1558 155823 data 2 3. .

della biblioteca biblioteca ceruiniana Gli inventari inventari della ceruiniana la consultazione consultazione dei dei libri libri indispensabili indispensabili al al suo suo lavoro lavoro Cervini Cervini Per la aveva Biblioteca del Vaticano, Vaticano, sia sia come come aveva ovviamente ovviamente aa disposizione disposizione la Biblioteca aiutante di Agostino Agostino Steuco, Steuco, sia, secondo momento, momento, come come carcarsia, in in un secondo 22 22

Le lettere relative AVAssertio Bessarione sono riunite nel vaticaall'Assertio e le orazioni del Bessaríone DoREz, Le cardinal cit., nota a p. 309, no Stamp. Stamp. Barb. Barb. G. G. III. III. 37, 37, segnalato da Dorez, 309, che non reca tracce tracce di appartenenza a Cervini. Per il Contra haereses, haereses, che potrebbe anche anche essere essere la Bulla adversus adversus haeresim haeresim maleficarum maleficarum di Innocenzo Vili, 175; nel nel-VIII, cfr. anche Redig, RΕDIG, p. p. 175; l'inventario sono registrate registrate numerose numerose opere opere contra haereses haereses di altri autori; autori; di Innol'inventano dí Innocenzo III è ílil commento ai D 166. 166. aí Salmi penitenziali, D cenzo 23 editore cit., p. 412. 412. Per Giovanni Damasceno Damasceno cfr. cfr. I'\'Adversus 25 Paschini, PASCΗΙΝΙ, Un cardinale editore Adversus imaginum opßugnatores oppugnatores orationes tres, edizione greca a cura dí di Niccolò Maiorasanctarum imaginum orations tres, MaíoraRoma, Stefano Stefano Nicolini Nicolini da Sabbio, Sabbio, 1553, edizione nella traduzione traduzione di Pier Pier no, Roma, edizione latina nella Zino, Venezia, Venezia, Aldo Aldo Manuzio, Manuzio,1554, 1554, ee il D 137 137 dell'inventario. L'edizione L'edizione del Francesco Zino, Salviani ha infatti alla fine «Romae «Romae apud apud Hippolytum Hippolytum Salvianum Salvianum mense octobri Salvíani alla fine octobrí (BAV, Stamp. Stamp. Ross. Ross. 2648) 2648) oppure «Romae... mense ianuario MDLVIII» (ivi, (ivi, MDLVII» (BAI, ianuarío MDLVIII» Race. I, SS58). Racc. 58).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INTRODUZIONE INTRODUZIONE

XIX

dinaie bibliotecario e papa, papa, personalmente o tramite ii Sirleto Sirleto -- Gudinale anch'egli impiegato impiegato della Vaticana - e gli glielmo e il fratello Girolamo, anch'egli aveva anche due biblioteche altri suoi collaboratori. Ma come si è detto detto aveva codici della BiblioBibliopersonali i cui inventari sono oggi conservati in tre codici RII Bibl. 15. teca Vaticana: il Vat. lat. 8185/11, 8185/II, il Chigi R Ιτ 62, l'Arch. Bibl. Le liste dei manoscritti greci erano erano state state studiate studiate nel nel 1968 da Robert Devreesse. Successivamente François Fossier Fossier aveva liste aveva pubblicato le liste elen8185/II e proposto un elendei manoscritti latini registrate nel Vat. lat. 8185/11 di concordanze concordanze fra fra gli gli item dell'inventario Cervini e i codici della co di item dell'inventano Vaticana (in massima parte parte Ottoboniani) Ottoboniani) o di di altre biblioteche, ma al tr e biblioteche, Jeanne Bignami Odier, Odier, che aveva seguito il lavoro, aveva aveva potuto Jeanne Bignami potuto risconalcune inesattezze inesattezze nelle nelleidentificazioni identificazioni di Fossier e aveva trare alcune aveva deciso 24 l'esame dell'inventario occupandosi, prima di tutto, tutto, di riprendere l'esame dell'inventar~ο 24 occupandosi, p ri ma di delle liste dei manoscritti. La studiosa, appunti, si era resa resa conto conto «... lasciato alcuni appunti, studiosa, che ha lasciato qu'aucun des des érudits érudits [qui [quise sesont sontinteressés intéressés àà l'histoire l'histoirede delalabibliothèbibliothèqu'aucun de Marcello Marcello Cervini] n'a étudié étudié toutes toutes les les listes listes en en notre notre possespossesque de sion ...» ...» e aveva opportuno procedere procedere «... manière sion aveva ritenuto ritenuto opportuno «... d'une manière de Mr Fossier. afferma dunque -- toutes toute différente de Fossier. J'ai J'ai recopié -- afferma les ti titres. les listes listes conservant conservant scrupuleusement scrupuleusement les tr es. Mon Mon fichier fichier correspond correspond à ce [?] fichier fichier et et m'a m'aaidé aidéààétablir établirles lescorrespondances correspondancescar carles lestititres tr es ce [?] la même manière manière pour pourles les imprimés, imprimés, restent les mêmes. Je Je procède de la étant exactes». exactes». E, E, aa proposito delle altre [i.e. les titres étant al tr e liste: liste: «Cette liste [i.e. Arch. Bibl. 15] matière de de 275 145 en parchemin, 275 mss., 145 Arch. Bibl. 15] nous révèle la matière 130 en titres en en plus plus que que 130 en papier. papier. Titres parfois plus complets. Quelques titres précédent.Établi Établitoutes toutesles lesconcordances concordancesavec avecles leslistes listes du du dans le fonds précédent. 24

manuscrits grecs grecs cit.; F. Fossier, Premières recherches recherchessur surles lesmanuscrits manuscrits 24 Devreesse, DEVRεεssε, Les manuscrits FOSSIER, Premières française de latins du cardinal cardinal Marcello Marcello Cervini (1501-1555), in Mélanges Mélanges de de Rome. Rome. latins de l'École l'Εcοle française Age -- Temps TempsModernes, Modernes, 91 (1979), pp. pp.381-456. 381-456. Esula da relativa ai tiva ai Moyen Age 91 (1979), da questa ricerca, rela soli libri aa stampa, il controllo delle Fossier (sarebbe auspisoli delle identificazioni proposte da Fossier

presto la la revisione, Bignami Odier aa Concetta cabile che ne ne uscisse al al più presto revisione, affidata affidata daj. dai. Bignami refusi, èè subito subito evidente una una grossolana grossolana svista svista nel nel Bianca), ma, ma, a a parte parte íi numerosissimi refusi, 388): ilil numero 1545 si riferisce ai soli soli 1545 (in realtà 1547) 1547) non non si computo dei dei manoscritti (p. 388): al totale totale dei dei volumi (manoscritti ee stampati, greci greci ee latini) latini) compresi compresi nella codici, ma ma al volumi (manoscritti bibliografia più più recente, rela tiva al la bibliografia relativa cervíniani vedi anche la biblioteca. Sui manoscritti cerviniani Biblioteca Vaticana Vat. lat. 8185, 8185, in M. M. BUONOCORE, BuONOCORE, Bibliografia manoscritti della Biblioteca Bibliοgrafiα dei fondi fondi manoscritti Vat. lat. (1968-1980), M.CERESA, Ceresa, Bibliografia dei (1968-1980), II, Città del del Vaticano Va ti c an o 1986 (Studi e testi, 319); M. fondi manoscritti manoscritti della Biblioteca teVati cano 1991 (Studi e tefondi Biblioteca Vaticana (1981-1985), Città del Vaticano Biblioteca Vaticana, Città M.BUONOCORE, BUONOCORE, Bibliografia retrospettiva retrospettiva dei fondi della Biblioteca sti, 342); M. del Vaticano testi, 361). 361). del Va ti cano 1994 1994 (Studi e test',

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XX

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

Vat. et la liste de Chacón»; Vat. lat. 8185 8185 et Chacón»; «Les «Les listes listes de Chacón Chacón manoscritti manoscritti [sic] 62 (f.103-104°) ... J'aíétabli établi les les concordances concordances avec [sic] Chigi RII RII62 (f.l0B-104v) ...J'ai avecles leslistes listes du Vat. lat. du lat. 8185». 8185». In un un secondo secondo momento momento aveva aveva cominciato cominciato a lavorare lavorare anche anche sui sui circa 850 850 stampati stampati che che costituivano una parte consistente circa costituivano una consistente della della bibliobiblioteca, com'è logico teca, logico per una una raccolta raccolta libraria libraria del del Cinquecento, Cinquecento, quando quando ormai l'editoria l'editoriasi si era eraaffermata affermataeela ladiffusione diffusione del dellibro libroaastampa stampaaveva aveva praticamente preso praticamente preso ilil sopravvento sopravvento su su quella quella del del libro libro manoscritto. manoscritto. volumi--manoscritti manoscritti e stampati stampati -- figurano Nel Vat. lat. 8185/11 8185/11 iivolumi figuranodivisi divisi i l luogo luogo di provenienza (Montepulciano, Roma) e sono elensecondo il (Montepulciano, Roma) elencati secondo secondo il il formato cati formato (foglio, (foglio, quarto, ottavo), ottavo), in gruppi gruppi dal dal contecontenuto non non omogeneo; omogeneo; alcuni, alcuni,evidentemente evidentementeprestati, prestati,sono sonoclassificati classificati come «fuor de la libraria». libraria». Quelli romani sono sistemati sistemati in casse (3 (3 per per greci, 77 per per i manoscritti latini, 22 per le scritture, 44 per i manoscritti greci, per gli gli stampati);; per imballati aa blocchi, blocchi, ii formati formati sono per lo stampati) per íi libri non legati, imballati più specificati di volta volta in in volta. volta.In Inogni ogniitem itemèè riportato riportato il il nome dell'auspecificati di tore e il titolo dell'opera o delle titilo senza tore delle opere, o il solo solo titolo senza l'autore, l'autore, cosi come come dovevano apparire sul del volume, così dovevano apparire sul frontespizio frontespizio del volume, anche se se non sempre sono intesi correttamente dal compilatore che evidentesempre sono intesi correttamente dal compilatore che evidentemente scriveva dettatura. mente scriveva sotto dettatura. Sono inventariati Sono inventariati prima i manoscritti, manoscritti, poi gli stampati, stampati, secondo il il seguente schema: - ff. 258 libri greci, greci, stampati -ff. 258r'-277 -277vν: : 267 libri stampati e manoscritti manoscritti di di MontepulMontepulr r ciano e Roma (cfr. anche Vat. lat. 3958, ff . 175 r 1 80 r) . Roma (cfr. anche Vat. lat. 3958, ff. -180 ); r ff. 278 278r-281 manoscrittilatini, latini,più piùuno uno greco greco ee uno caldeo, caldeo, manman-ff. -281r; r: manoscritti dati da Montepulciano dati Montepulciano aa Roma: Roma: «.., «... ex ex biblioteca biblioteca Cervina Cervina ee M. M. PoliPoliRimar missi»; (altra mano) «Questi libri si mandano di M. tano Romam missi»; (altra tiano «Questi mandano di M. PulPulciano in dui dui casse»; casse»; -ff. 282r-292x: manoscrittilatini latinididiRoma: Roma: (di (di una seconda -ff. 282r-292r; manoscritti seconda mano) mano) «Questo in Roma nelle ccasse asse serrate serrate et «Questo indice è delli delli libri libri latini latiniTassati lassati in l'hai!il sig.r Orsino» (casse 4-10); quello delli greci l'ha sig.r Fulvio Fulvio Orsino» ff. 293'-296": -ff. 293r-296v: stampati di Montepulciano Montepulciano («Libri («Libri latini impressi impressi qui Bibliotecha Montis Monts Politiani»); Politani»); sunt in Bibliotecha - ff. 297r-305 C. Romae», Romae»,in in quatquat -ff. 297r-305v: stampati stampati «qui «qui sunt in Bibliotheca Bibliotheca C. trο casse; tro r -ff. -309v: stampati di Montepulciano Montepulciano «non «non legati»; legati»; ff. 306 306r-309 r ff. 310 r-311 -ff. -311v: stampati di Roma «non «non ligati»; ligati»; r -ff. : «Libri cheche al al presente libraria quali quali - ff. 312 312r-315 r-315 r: «Libri presentesono sonofuor fuor de de la libraria ..

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INTRODUZIONE

XXI XXI

rie esser prestati aa diversi» troviamo per per polize e memo manotroviamo memorie diversi» (f. (f. 312 B12rr manor r r scritti greci, f. 313 Τ manoscritti latini, ff. 314r-315r stampati); greci, f. 313 manoscritti latini, ff. 314 -315 stampati); r - f. 316 316r: «Indexlibrorum librorum Latinorum Latínorum Bibliothecae -f. ; «Index Bibliothecae Cervinae»; Cervinae»; - f. 316v1:: «Summarium» (v. -f. (v. oltre) oltre);; r ff. 317 317r-318x: altralista listadidimanoscritti manoscrittilatini latinidi diMontepulciano, Montepulciano, senza -ff. -318r: altra senza numero d'indice; v 25; ff. 319 319r-325 r-325 altra lista lista di di manoscritti manoscritti latini di -ff. : altra di Roma Roma25 ; r v ff. 326r 330: scritture -ff. 326 -330 scritture varie varie di di cui cui non nonèèspecificata specificata l'ubicazione l'ubicazione 26. («Index scripturarum scripturarumBibliothecae BibliothecaeC.») C.»)26 Secondo il sommario compilato compilato all'atto all'atto della della registrazione registrazione (f. (f. 316") 316v) risulta quindi:

«Summarium totius totíus indicis indicis librorum librorum latinorum latinorum «Summarium 0 manuscriptí. f°. Libri Latini manuscripti. f . 11 sunt sunt Index scripturarum [spazio bianco] bianco] sunt Libri Latini Impressi ligatí ligati f00.. -- [spazio 0 Libri Latini non ligatí sunt ligati f 0.. - sunt manuscriptí extra Libri Latini manuscripti extra Bibliotecam Bibliotecam ff00.. 0 Libri Latini Impressi extra extra Bibliotecam Bibliotecam ff°. .-

nn°0 392 392 0 600 nn° 600 ,a n°n"208 208 n° 22 n" 22 0 58 nn° 58

25 manoscritti): «Cette «Cette liste liste non non numérotée comprend, J.. BIGlAIT Bignami ODlER Odier (appunti manoscritti): 25J si je si je ne me trompe, trompe,343 343 items. items. J'ai établi toutes toutes les les concordances concordancessoit soitavec avec les les numéros numéros et la liste des mss des caisses, caisses, et mss ajoutés àà la la caisse caisse VI, VI, et la liste des des mss mss envoyés envoyés de MonMonQuelquefois la seule seule concortepulciano, quelques numéros numéros de de lalaliste liste Arch. Arch. Bibi. Bibl. 15. 15. Quelquefois concordance est un numéro numéro factice factice de de la la liste liste de de Chacón. Chacón. Dans Dans 22 ou ou 33 cas cas je retrouve retrouve l'item l'item dans un un ms. ms. Ottoboni, Ottoboni, sans sans le le retrouver retrouverdans dansles leslistes. listes. Seulement Seulement33 cas cas sont sont restés restés sans sans concordance.» 26 liste [est] lire. ... J.. BIGlAI' BignamiODER Odier (appunti manoscritti) manoscritti) «Cette «Cette liste [est] très difficile difficile àà lire. 26J celle qui qui représente la plus grande augmentation C'est celle augmentation de de travail. travail. Cette Cette partie partie de de la la bibiritture sciolte" mais elles ellesportaient portaient sans sans doute doute des tre un reste de bliothèque devait devait êêtre de "sc "scritture sciolte" mais numéros car j'en ai car j'en ai retrouvé retrouvé plusieurs. plusieurs. Dans Dans cette cette liste liste je je trouve trouve 1) 1) une une60aine 60aine de depièpièane, historique, littéraire, ces nouvelles, nouvelles, de de caractère prof ces profane, littéraire, ecclésiastique. ecclésiastique. 2) 2) 137 137 pièces pièces relatives aux aux Conciles Conciles de Trente et relatives et de deBologne. Bologne. On Onsavait savait déjà déjàqu'elles qu'ellesavalent avaientété étéenenanea dans le fonds levées de de la bibliothèque de levées de Cervini Cervini et et versées versées en en miscell miscellanea fonds Vatican. Vatican. seulement ont ont été vues Ces mss mss en en général reliés Ces reliés sous sous Urbain Urbain VI VIIIΙΙ seulement vues par les auteurs du Tridentinum qui Concilium Tridentinum qui en en publient publientune unepartie... partie...On Onretrouve retrouvedes despièces piècesavec aveclelen° n" tres. Quelques Quelques titres ti tres seus'agit d'une liste de Cervini'. Cervini». E E altrove altrove «Ι1 «Il s'agit liste d'environ d'environ 245 245 tititres. la liste liste lement se retrouvent retrouvent de de l'ancien l'ancienfonds fondsCervini Cervini.. D'autres D'autres ont ontété étéretrouvés retrouvésdans dans la anea provenant de Chacón Chacón ou ou dans dans des des mss mss miscell miscellanea provenant de Sirleto Sirleto et et conservés conservés dans dans le le Vatican. Ce Ce sont sont en général général des fonds Vatican. des petits petits mémoires mémoires concernant concernantl'activité l'activitédu duConcile Concile pour le moment n'ont de Trente. Environ 119 119 tititres n'ont pas pas été été retrouvés". retrouvés". Trente. Environ tres pour

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXII

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

Libri Latini Graeci in alio alío indice Libri Graeci Sunt omnes

no 1280 n° 12802727 0 267 nn° 267 nn°0 1547 »»

libri aa stampa stampa ee tre "a Una lista sommaria di 134 134 libri "a penna", penna", scelti scelti fra fra quelli dell'Index, Chigi R 11 áeW Index, èè anche anchenel nelcodice codicevaticano vaticano Chigi RII62, 62,ff. ff.105r-106 105r-106v, da Alfonso Alfonso Chacón Chacón --ilildotto dotto umanista umanista autore delle compilata nel 1586 1586 da Vitae et res res gestae gestae pon pontificum per il Vitae tifi cum Romanorum Romanorum -- per il conte di di Olivares Olivares ambaambadi tentare tentare l'acquisciatore presso la Santa Sede, incaricato da da Filippo Filippo IIττ di sto per la biblioteca dell'Escorial sto dell'Escoriai dei dei libri libri di di Sirleto. Sirleto. L'elenco di Chacón comprende: ff. 103f-103": -ff. 103r-103v: manoscritti in pergamena pergamena ee cartacei; cartacei; - ff. 103 -ff. 103v°-105 -105rr:: scritture («Ex («Ex indice scripturarum») scripturarum»);; ff. 105g-106": dal titolo di -ff. 105r-106v: 134 134 stampati («libri («libri excussi») excussi»):: dal di f.f. 103 103rr dodovrebbe vrebbe trattarsi di libri libri romani, romani, ma ma nella nella lista lista sono sono compresi compresi anche anche lilibri che nell'/ndexfigurano nell'Index figurano aaMontepulciano Montepulciano(1*-11*, (l*-!!*,80*-115*, SOMlS*, 120*). 120*). Un ulteriore indice indice di di 275 275 «Libri «Libri latini latini manuscriptí manuscripti qui qui vulgati vulgati vel vel impressi reperiuntur», anzi, ), un un «Index impressi anzi, come come èè specificato specificato (f. (f. 89 89rr), «Index lilibrorum latinorum eorum eorum tantummodo tantummodo qui qui vulgati vulgati reperiuntur», è reregistrato nell'Arch. volume dove dove sono sono riportati gli gistrato nell'Arch. Bibl. Bibl. 15, 15, volume gli acquisti acquisti di di libri da parte libri parte della dellaBiblioteca Biblioteca Vaticana Vaticana aa partire partire dal dal1554, 1554, sotto sotto ilil "cu"custodiate" di Fausto Sabeo ee Nicc οlò Maiorano28 28: stodiato" Niccolò :

ff. 90 r (ex 86r) 93 r (ex 89 145 145manoscritti manoscritti «in «in membranis»; membranis»; -ff. 86 )-- 93 r r r rr); ff. 93 r (ex manoscritti «in «in papiro» papiro» (nell'ango(nell' ango -ff. (ex 89 89r))-- 96 r (ex 92 92 ): 130 130 manoscritti v lo superiore superiore di 95", per ii numeri di f. f. 95 , per numeri89-130, 89-130, è indicato indicato«In «InM. M.P.») P.»).. Alla fine, fine, di di altra altra mano: mano: «Scripturas «Scripturas quorum quorum indicem indicem iam iam habet habet Amplitudo tua (?) (?) rursus rursus rescribere rescribere non noncuravi». curavi». r

r

r

89rr))::

107rr (ex 103r): -ff. 101 101rr (ex (ex 97r)97r)-107 103r): libri greci.

27 27

Le cifre risultanti dal nostro esame delle delle liste liste sono leggermente leggermente diverse; diverse: 597 libri libri 211 non non rilegati; 57 rilegati; 211 totale di di 865 865 stampati; 57 in prestito, per un totale stampati; aggiungendovi ii i n tutto 1279 libri latini. 414 manoscritti, si hanno in 28 r BIGNAMI IDlER manoscritti): «« Contient J. Bignami Odier (appunti -93rr Libri Contient 2 listes: A. Α. f.f. 90 90 r-93 Libri lati28J ni manuscripti manuscripti... numérotés1-145 1-145 mais pas aux anciennes. anciennes. ... numérotés mais les les cotes cotesne ne correspondent correspondent pas B. 93r-95v In papiro: 130 mss numérotés 1-130. Vous tout 493 493 pièces. Les Les B. f. 93r-95`' numérotés 1-130. Vous comptés comptés en tout listes retrouvées d'y ajouter ajouterencore encoreenviron environ217 217 pieces pièces ((à5. calculer listes retrouvées permettent permettent d'y calculer avec avec plus d'exactitude) ce ce qui nous amenerait d'exactitude) amènerait à un total de 810 pièces...». Cfr. de 810 Cfr. anche anche MERCATI, MERCATI, Sulla venuta cit., p. 191. 191. .

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INTRODUZIONE

XXIII XXΙΙΙ

gli stampati stampati della della biblioteca biblioteca romaromaSecondo Mercati, i manoscritti ee gli prima di di essere essere rinchiusi rinchiusinelle nellecasse casse «dovettero «dovetterostare stareframmisti... frammisti...ed ed na prima essere compresi compresi in una unamedesima medesimaunica unicanumerazione numerazioneprogressiva progressivaa-aessere al n° n° 1547», cioè totale di di libri libri registrati registrati nelscendente fino al cioè al al numero totale l'inventario. In In particolare particolareMercati, Mercati, seguito seguito da da altri altri studiosi studiosi ee infine infine da da l'inventano. Fossier ee dalla Bignami Odier, aveva aveva considerato segnatura segnatura cerviniana cerviniana Fossier un numero numero registrato registrato accanto accanto ad ad ogni ogni item item negli negli elenchi elenchi dei dei manomanor scritti del Vat. Vat. lat. lat. 8185/ 8185/11 scritti ΙΙ e indicato aa f.f. 282 282Τ come Numeras Numerus Indias, Indic~s, e aveva individuato corrispondenza fra fra il "numero "numero dell'indice" dell'indice" e un'iun'iaveva individuato la corrispondenza dentica caratteristica segnatura segnatura apposta apposta sui sui codici codici ee per perlo lo più piùsormonsormonbarra orizzontale orizzontale29 tata da barra 29. Se dunque ogni ogni manoscritto manoscritto era contraddistinto contraddistinto da un un "numero "numero Se dell'indice "/segnatura cerviniana (nelle liste questi numeri non sono dell'indice"/segnatura cervíniana (nelle liste questi numeri non sono consecutivi; alcuni mancano), gli gli stampati stampati avrebbero avrebberodovuto dovuto consecutivi; alcuni numeri mancano), essere contrassegnati non figurano figurano nell'elenco nell'elencodei deimamaessere contrassegnati da numeri che non noscritti. Non è stato però possibile possibile fare anche per per ii libri libri aastampa stampa un un noscritti. lavoro di individuazione analogo a quello quello effettuato effettuato per peri icodici, codici,perperlavoro di individuazione nelle liste liste degli degli "impressi" "impressi" del del Vat. Vat. lat. lat. 8185/ 8185/11 registrato acacché nelle ΙΙ non èè registrato canto ad ogni ogni item item un un eventuale eventuale "numero "numero dell'indice" dell'indice" che che permetta permetta canto preciso riscontro ee soprattutto soprattutto perché perché non nonsisiconosce conosce la lasorte sorte degli degli un preciso dopola lamorte mortedidiCervini Cerviniß300.. stampati dopo non si si èè trovata trovata nessuna nessuna documentazione documentazionein inmerito meritoalalFino ad oggi non destinazione dei libri libri aa stampa stampa che che facevano facevano parte parte delle delle raccolte raccolte la destinazione cerviniane: in quella quella rimasta, rimasta, assai assai scarsa, scarsa, non non si parla mai di una loro loro cervíniane: da parte partedella dellaBiblioteca BibliotecaVaticana, Vaticana, come comeinvece invece eventuale acquisizione da è accaduto per per tante tante altre altreaccessioni. accessioni. Si Si può può solo solo dire dire che chequesta questaparte parte quasi sicuramente è andata andata dispersa dispersa ee sisi possono possono fare fare della biblioteca quasi però allo allo stato stato attuale attuale delle delleconoscenze conoscenze non nonsono sonovevedelle ipotesi, che però rificabili: che fossero rimasti di proprietà proprietàdella dellafamiglia famigliaCervini Cerviniinsieme insieme rificabili: 29

"numerocervíniano" cerviniano"cfr.cfr. Mercati, Sulla venuta cit., p. 189, 189, n. 11 e passim, 29Per Per il "numero MERCATI, passim; Id., Codici 137-138ss., ss.,tav. tav.VIII, Vili,2;2;BIGNAMI BignamiODIER, Odier, La Bibliothèque Bibliothèque cit., p. 54. 54. ID., Codici latini latini cit., pp. pp. 137-138 Nei codici codici la segnatura segnatura cervíniana, cerviniana, quando quando ancora ancoravisibile, visibile, èè nell'angolo nell'angolo superiore superiore Nei guardia e/o e/osul sultaglio tagliosuperiore superioredei deifogli; fogli;fra frai i"segni "segnicaratteristici" caratteristici" sinistro del foglio di guardia Mercad (7 codici altempsiani cit., p. 137, 137, n. tìtoli scritti scritti da da colui colui che che Mercati (I codici n. 3) 3) indica anche ii titoli revisionò l'indice dei dei manoscritti manoscritti pprima dell'acquisto del del1574. 1574. ri ma dell'acquisto reνisiοnò 30

Mercati, Sulla venuta cit., p. 190; 190;FOSSIER, Fossier, Premières 388. Una ediMERCATI, Premières recherches recherchescit., cit., p. 388. delle liste liste dei dei manoscritti manoscritti con con relative relative concordanze concordanze permetterebbe permetterebbeininzione integrale delle numeri mancanti mancanti nelle nelle segnature segnaturedei deicodici codici ee quindi quindi di cercarli su su tanto di conoscere íi numeri che si si possono possono sospettare sospettare cerviniani. cerviniani. libri a stampa che 30

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

xxrv XXIV

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

con le carte, carte, esclusi esclusi dal dal pagamento pagamentodi di2000 2000 scudi scudi ricevuto ricevuto da da Erennio Erennio per i manoscritti, manoscritti, ee che che in in seguito seguito fossero fossero stati stati venduti venduti ad ad altri; altri; oppure oppure che fossero fossero stati stati inviati inviati aa Guglielmo Guglielmo Sirleto Sirleto per perlalaBiblioteca Bibliotecadel delVatiVaticano insieme con ii codici codici (anche (anchese senon nonè èstato statopossibile possibileidentificarli, identificarli, come si dirà più più avanti, avanti, fra fra í ilibri libriposseduti possedutioggi oggidalla dallaVaticana); Vaticana); oo come si infine che che lo lo stesso stesso Sirleto Sirleto lili avesse avesse ricevuti -- tutti o in parte parte-- dagli dagli ereeredi di Marcello II, II, in segno di riconoscenza riconoscenza per per aver aver condotto condottole letrattatrattative per dei manoscritti. manoscritti. tive per l'acquisto dei Nell'/ndex fra íi libri libri qui sunt a Montepulciano e ii Ne ll'Index è fatta distinzione fra Romam missi, missi, ma nella lista lista degli stampati nel nel Chigi Chigi R R iiII 62 62 manoscritti Romani Montepulciano, come come se se alla alla fine fine del del sono mescolati libri di Roma e di Montepulciano, Roma ee in in mano manodidiSirleto: Sirleto:sisitrattratCinquecento si fossero trovati tutti aa Roma sapere (cosa (cosa al al momento momentoimpossibile) impossibile) se se Chacón Chacón faceva faceva la la ta solo di sapere Index, come sembra confermare la la presenza presenza di di alcuni alcuni lilisua scelta s\x\V sull'Index, prestito, oo direttamente direttamentesui suivolumi, volumi, come come invece invece parrebbe parrebbeindiindibri in prestito, care una lettera lettera dello dello stesso stesso Chacón Chacón in in cu cui~~ dice espressamente espressamente di di aver aver «libreria sirletíana» sirletiana» rimasta rimasta agli agli eredi, eredi, di diavere averecioè cioèvisto visto esaminato la «libreria direttamente ii libri, libri, oltre oltre agli agli inventari inventari31 H.. direttamente la ricostruzione della biblioteca Ricerche per perla biblioteca (libri a stampa) documenti che che attestino attestino la la sorte sortedegli deglistampati stampati cercerIn mancanza di documenti viniani e non non avendo avendo un unsicuro sicuro segno segno di diriconoscimento, riconoscimento, ogni ognitentatentavíniani tivo di identificazione identificazione con esemplari esemplari reali che portare portare aaipoipotivi di reali non può che tesi. Come si possono fare solo ipotesi anche sul momento in cui le ditesi. Come si possono fare solo ipotesi anche sul in cui le disono entrate entratenella nellabiblioteca bibliotecadidiMarcello MarcelloCervini. Cervini. verse opere sono escluso che qualche qualche indicazione indicazione in inquesto questosenso sensopossa possavenire venire Non è escluso esame sistematico sistematico della della sua sua corrispondenza, corrispondenza, sia sia di di quella quella presenpresenda un esame te nelle Carte Carte Cervíniane Cerviniane sia sia di di quella quellaindirizzata indirizzataad adamici amicieecollaboracollaboratori, come Angelo Colocci Colocci oo Pier Vettori cui Vettori o, o, specie specie per per il il periodo in cui fu cardinale cardinale bibliotecario, bibliotecario, Guglielmo Guglielmo Sirleto. Sirleto. Corrispondenza Corrispondenza in in cu cui~~ spesso affiorano notizie librarie, librarie, informazioni informazioni su su spesso affiorano argomenti argomenti eruditi ee notizie 32.• tradurre, far far copiare copiare32 testi da cercare, tradurre, 31 31 La lettera, di il destinatario, destinatario, èè in in Ch. CH. Dejob, cui èè sconosciuto sconosciuto il DEjos, De l'influence du La lettera, di cui concile lalitérature literature etetles lesbeaux-arts beaux-arts chez chez les lespeuples peuples catholiques, catholiques, Paris Paris 1884, 1884, concile de de Trente sur la pp. 356-361. 356-361. pp. 32 32 Note Colocci ee di di Cervini Cervini si trovano esempio sull'Erone sull'Erοne Vat. gr. marginali di Colocci trovano per per esempio Note marginali 1054; di mano mano del cardinale di di S. S. Croce Croce come indica Fanelli, Fanelli, Ricerche 1054;non non sono sono invece invece di del cardinale come indica

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INTRODUZIONE

XXV XXV

La vastità vastità degli degli interessi interessi di di Cervini Cervini ee la la sua sua cultura cultura sono testimoniad testimoniati dal gran numero di di autori autori ee di di opere opere presenti presenti nell'inventario nell'inventariodei deilibri libri aa stampa, che che includono quelli greca ee latina ee stampa, quelli dell'antichità dell'antichità classica classica greca quelli di contemporanei: quelli contemporanei: quasi quasi assenti assenti ii libri libri di di diritto, diritto, sono sono invece invece numerose le opere opere scientifiche scientifiche di di medicina, medicina, meccanica meccanica ee astronomia; astronomia; dizionari, testi di di varia varia erudizione, erudizione, di di storia, storia, poesia, poesia, filosofia, filosofia, teologia, teologia, arte. Padri della Chiesa e autori profani; scritti collegati con della Chiesa e autori profani; scritti collegati con ii persopersonaggi e le vicende politiche dell'epoca V, Enrico Enrico Vili, VIII, Filippo Filippo II, II, naggi dell'epoca (Carlo (Carlo V, 33; commenti commend alle i Marrani)33 alle sacre sacre scritture; scritture; testi testi sulle sulle eresie, eresie, sui sui concili concili li o di di Trento o antichi e recenti, sui sui vari temi dibattuti durante durante ilil conci concibo che stavano stavano particolarmente aa cuore cuore al al prelato: prelato: iisacramenti, sacramenti, l'immorl'immortalità dell'anima, la ri o, la giustificazione, talità la grazia, grazia, il libero arbit arbitrio, giustificazione, la resiresi34 • denza dei vescovi, la plenitudo potestatis 34 denza dei vescovi, plenitudo potestalis . Difficile stabilire quali quali libri libri erano erano stati stati acquistati acquistati perché perché collegati con Difficile stabilire gli studi studi oo gli gli interessi, interessi, anche anche momentanei, di gli di Cervini Cervini e quali erano stati stati indubbiamente codonati o dedicad. dedicati. 1l Il primo nucleo della biblioteca è indubbiamente costituito, come per stituito, per tutti tutti ii giovani giovani di di buona buonafamiglia famiglia dell'epoca, dell'epoca, dai daitesti testi indispensabili per per una unacorretta correttaeducazione educazioneumanistica umanisticaeescientifica. scientifica. Durante gli anni anni trascorsi trascorsi aa Siena, Siena, come come si si vede dalle lettere lettere al al papadre, sono libri libri necessari necessari per gli gli studi, studi, presi presi dalla dalla biblioteca biblioteca paterna paterna oo ;

ilippo Beroaldo su Angelo Angelo Colocci Coloca cit., 86-87, 117, Filippo cit., pp. 86-87, 117,lelenote note sul sul Tacito Tacito curato curato da F Beroaldo e Roma da da Etienne EtienneGuíllery Guillerynel nel1515 1515 ((BAV, stampato aa Roma ΒΑΝ, Race. Racc. I,I, II II 994). 994). Cervini Cervini fu fu anche anche esecutore testamentario di Angelo Colocci nella Colocci ee sisiadoperò adoperò per per far entrare íi suoi libri nella Vaticana. corrispondenza con Vettori Vaticana. La corrispondenza con Sirleto Sirleto nel nelVat. Vat. lat. lat. 6178; 6178; per per quella quella con con Pier Pier Vettori cfr. lecture assidue assidue des des classiques: classiques: Marcello Cervini et Piero Vettori, Vettori, comunicacfr. R. R. Mouren, hUREN, La lecture comunicaHumanisme et entreFrance France zione di prossima pubblicazione negli negli atti atti del del convegno convegno Humanisme et Église entre e e et Italie, du début début du duXV XVsiècle siècleauaumilieu milieududuXVIe XVIsiècle, siècle, Roma, 3-6 Italie, du 3-6febbraio febbraio 2000 2000 (Collection (Collectíon française de de Rome). Rome). Sulla Sullacorrispondenza corrispondenzadi diCervini Cervinianche ancheHudon, Hunoi, Marcello Marcello de l'École française Cervini cit., p. 181, 181, n. (per esempio esempio quelle quelle con con ilil BenaBenan. 33; 33; molte molte lettere, anche an che inedite (per vídes) ,sono sono aa Firenze, Firenze, nelle nelle Carte Cerviniane dell'Archivio di vides), di Stato. Stato. 33 33

per esempio i nrr. B Β 233, 233, B Β 266, 266, B Β 311, 20, D 44, D 352, D 353, D 444. Vedi per 311, D 20, Vedi per esempioí inrr. nrr.BB274, 274,BB275, 275, BB 284 284 sull'immortalità sull'immortalità dell'anima; dell'anima;BB3,3,BB77, 77, per esempio B 90, 90, B B 132, 132, B B 209, 209, D D 59, 59, D D 124, 124, D D 274, 274,DD 301, 301,DD 332 332su sugrazia, grazia, libero arbitrio, giustificazione; BB 130, 130, D 274 sul potere poterepapale; papale;BB139, 139,DD90, 90,DD115, 115,DD119, 119, DD 301, 301, D D 322 322 sulla resiresian te sintesi sintesi dei dei libri libri posseduti posseduti e utidenza dei vescovi. vescovi. Un'anticipazione una interess interessante Un'anticipazione e una ΒιλνCλ, Marcello Marcello lizzati da me me effettuate, effettuate, in inC. C. Bianca, lizzati da da Cervini, Cervini, in in parte basata sulle ricerche da 45 (1993), (1993), pp. pp. 427-439, consegnato nel 1989 Cervini e Vittoria Colonna, in Lettere italiane, 45 427-439, consegnato 1989 e pubblicato solo nel nel 1993 1993 ma nel frattempo frattempo utilizzato utilizzato (v. (v. aa p. p. 439 439 la la precisazione precisazione della della ecclesiasticinel nelCinquecento Cinquecentoitaliano. italiano.Rassegna Rassegnadidistudi studi Bianca) da daS.S.GIOMrn, ClOMBl, Le biblioteche biblioteche didiecclesiastici recenti e prospettive pp. 299-302. 299-302. Lettere italiane, italiane, 43 43 (1991), pp. prospettive di di lettura, in Lettere 34 34

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXVI

PAOLA PIACENTINI

di Buridano Buridano all'Ars all'Ars vetus, Ramón Llull (B (B 62, 62, D D Ramòn Llull comprati: il commento di 194, di Tenne Teonedi diAlessan Alessan-194, 196), 196),un'edizione un'edizione di di Euclide Euclide con commento di dria tradotto tradotto da da Bartolomeo Bartolomeo Zambertí, Zamberti, íi Consilia medica del Montagnadna cercare alla alla fiera fiera di di Recanati Recanati (una (una delle delle principali principali anche anche per per il il na da cercare più tardi tardi spediti spediti al al padre padre (B (B60), 60), ancora ancoraun unlibro libro commercio librario) ee più stampa, 1'V Arithmetica di Jordanus Nemorarius, Nemorarius, e poi poi il il De De speculis speculis di a stampa, Robert Grosseteste, Grosseteste, il trattato De figura sectore, Tolomeo, il De sphaera sphaera di Robert figura sectore, ee opere d~~ di Sacrobosco, Sacrobosco, Geber, Geber, Arzachel, Arzachel, Leonardo Leonardo Fibonacci Fibonacci da daPisa, Pisa, Lucio Bellanti, Omero, libri libri greci greci ordinati ordinati aaVenezia, Venezia, un un Lucio Bellantí, ma ma anche anche Omero, 35.. Calepino35 Alcuni su Siena Siena ee il il suo suo territorio, territorio, si si possono possono Alcuni libri, libri, come come le le opere su associare con il periodo periodo in in cui cuiaveva aveva coadiuvato coadiuvato il associare con con la sua origine e con padre nell'amministrazione nell'amministrazione ee nella nella coltura coltura delle delle terre terredi diproprietà proprietàdeldelVal d'Orcia; altri sono sono probabilmente probabilmente collegati collegati con con le le lelela famiglia in Val d'Orda; altri 36•. Una gazioni al seguito del del cardinale cardinale Farnese Farnese36 Una parte parte delle delle edizioni edizioni gazioni al seguito straniere può può essere essere stata stata acquistata acquistata durante duranteí iviaggi, viaggi, mentre mentrei itrattati trattati di teologia e di diritto canonico, le le orazioni orazioni pronunciate pronunciate dai dai padri padriprepreopere di di autori autorivicini vicini alla alla Riforma, Riforma, che che si riscontrasenti a Trento37 37,, le opere no soprattutto soprattutto nella nella biblioteca biblioteca di di Montepulciano, Montepulciano, sono sono chiaro chiaro indizio indizio del lavoro lavoro svolto decennio, svolto come come amministratore amministratore di di diocesi diocesi e, e, per un decennio, moderatorealalconcilio, concilio, prima primadel delbrevissimo brevissimo pontificato. pontificato. come moderatore Non tutti íi libri libri sono in latino latino come come indicato indicato dal dal sommario sommario dell'indell'inventario: nella biblioteca biblioteca romana sono anche anche registrati, registrati, in in italiano, italiano, la la ventario: Vita di di Michelangelo Michelangelo Buonarroti Buonarroti di Ascanio Ascanio Condivi 84), e le le Vite Condivi (D (D 84), d~~ Vite di Vasari (D (D 374), 374), L'antichità di Roma di Andrea Palladio (F 54), i CommenL'antichitd di Roma (F 54), Commentari Galeazzo Capella Capella (D (D 361), 361), VHistoria assedio di Montalcino di l'Historia del assedio di Montalcino tari di Galeazzo di Giulio Landi (D 367), Leprose Le prose della della volgar volgar lingua lingua (D (D 369) 369) ee altre altre opere di Pietro Bembo, ii Sonetti e L 'instrumento della filosofia di Alessandro PiccoL'instrumento della filosofia Alessandro Picco35 35

ASF, Cerviniane, filza filza49, 49, passim-, Sgargia, La giovinezza giovinezza cit., cit., pp. ΑSF, Carte Carte Cervíniane, passim; Piacentini PIACENTINI SCARCIA, pp. 1432,1435-1438 BernardinoMaffei Maffei 1432, 1435-1438 e passim, passim; Hudon, HUDON, Marcello Cervini cit., p. 39 39 (lettere aa Bernardino sui libri sui libri cercati cercati in in Fiandra). Fiandra). 36 36 Vedi nell'inventario i numeri B 277, D 367 e B 162 (colloquio di Worms, 1540), Vedi nell'inventarlo i numeri B 277, D 367 e B 162 (colloquio di Worms, 1540), B 114, 114, D di Regensburg, Regensburg,1541). 1541). B D 429 429 (colloquio (colloquio di 37 37 Le orazioni orazioni ai ai numeri numeriBB312 312 e seguenti; B B 310: SeconLe 310:bolla bolladi diapertura apertura del concilio. SecondoFOSSIER, Fossier, Premières recherches cit., della biblioteca biblioteca sisi ebbe ebbe do cit., p. p. 385, 385,ilílmaggiore maggioreincremento incremento della fra ílil 1525 1525 ee ilil 1538; 1538; l'affermazione basata sulla sulla presenza presenza di di manoscritti manoscritti di di origine origine totofra l'affermazione èè basata scana, umbra e romana, romana, oo di di provenienza provenienza spagnola spagnola ee francese francese (legati (legad alle alle nunziature), nunziature), scana, umbra e oppure nell'Italianord-orientale. nord-orientale.Più Piùtarda, tarda,del deldecennio decennio15401540oppure -- ií più più numerosi numerosi -- prodotti prodotti nell'Italia 1550, romana. 1550,sarebbe sarebbe la la biblioteca bib li oteca romana.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INTRODUZIONE INTRODUZIONE

XXVII XXVIΙ

lomini (F (F 36); 56); in francese, francese, le cronache cronache di di Philippe Philippe de deCommynes Commynes (D (D lomini 370) e le Croniques de Normendie (D caratteri ebraici, ebraici, 370) (D 382); 382); uno uno è forse in caratteri commento alla allagrammatica grammaticadi diElia EliaLevita Levita (D (D 288), 288), due due sono sono "n in gregreun commento co, l' VAritmetica Nicomaco di Gerasa Cerasa e il il Compendium Arithmetices di co, Aritmetica di Nicomaco Compendium Arithmetices Psello, in miscellaneo (D (D 356), 356), mentre mentre la la mancanza mancanza di diediediPsello, in un volume miscellaneo zioni latine fa supporre che siano in greco anche altri testi, come zioni latine fa supporre che siano in greco anche altri test', come i i Praeludia di Sofista (B (B82) 82).. d" Aftonio Aftonio Sofista Praeludia Scrittori diffusi oo quasi quasi sconosciuti sconosciuti --Raffaele Raffaele Venosta Venosta da daCoCoScrittori poco diffusi mo, Marco Benavídes Benavides da da Mantova, Mantova, Angelo Angelo Forte, Forte, Tiresia TiresiaFoscarari, Foscarari,RoRoderik Maclene, Arnoldo Arnoldo Guai a Longa Platea (forse uno pseudonimo) -si affiancano affiancano aa grandi grandi nomi nomicome comeAristotele AristoteleeeCicerone, Cicerone,Marsilio MarsilioFiFicino o il cardinale Gaetano, anche se sono totalmente assenti altri cinο il cardinale Gaetano, anche se sono totalmente assenti altri "grandi", contemporanei, oo personaggi personaggi con con ii quali quali Cervini Cervini "grandi", antichi antichi e contemporanei, aveva ed epistolari, epistolari, come comeVittoria VittoriaColonna, Colonna, aveva avuto avuto contatti contatti personali ed con quale tuttavia tuttavia non ebbe ebbe mai mai buoni buoni rapporti. rapporti. Mancano Mancano anche anche con la quale autori che pure pureavevano avevano profondamente profondamenteincisi incisosulla sullavita vitapolitica politicaeespispirituale dell'epoca: Girolamo Girolamo Savonarola, Savonarola, Martin Erasmo da da Martin Lutero ed Erasmo che, con con Jacques Lefèvre Lefèvre e Louis dei tre tre Rotterdam che, Louis de de Berquin, Berquín, è uno dei autori maggiormente maggiormente colpiti colpiti dalla dallaFacoltà Facoltà di di Teologia Teologia di di Parigi Parigi38 38.• Il cardinale di S. S. Croce Croce aveva aveva due parigino dei dei libri libri proiproidue copie dell'Indice parigino (B 174, 174, B 195), ma nella sua sua biblioteca biblioteca sono sono presenti presentisolo solodiverse diverse biti (B B 195), opere scritte scritte oo curate curate da daLefèvre Lefèvre ee alcuni alcuni testi testi contro controErasmo Erasmo--di di AlAlPio da da Carpi, Carpi, Pietro PietroCorsi, Corsi, Francesco Francesco Florido, Florido, Juan Juan Sepúlveda Sepúlveda -,-, berto Pio nulla dello stesso Erasmo, anche se se durante duranteilil Erasmo, di di de Berquin, di Lutero, anche concilio Cervini Cervini ssii era procurato, procurato, con con l'aiuto l'aiuto di di Girolamo Girolamo Seripando Seripando ee Diego Lainez, protestanti per per Diego Lainez, edizioni edizioni di di testi test" luterani luterani ee di altri autori protestanti poterli esaminare. 38 3s Hudon, HUDON,

Marcello 59, 119-120. 119-120. Sul su Marcello Cervini Cervini cit., pp. 59, Sulproblema problema dell'Inquisizione dell'Inquisizione e su personaggi e testi testi letterari letterari inc incriminati ultimo, dopo dopo l'apertura l'aperturadell'Archivio dell'Archivio personaggi riminad vedi da ultimo, Storico del Sant'Uffizio, l'intervento di di M. M. Firpo Firpo {L'eresia dottrinale: "spirituali" e riforma(L'eresia dottrinale: riformaStorico Sant'Ufizio, l'intervento tori) al convegno L'Inquisizione glistorici: storici: un uncantiere cantiereaperto, aperto, Roma 24-25 giugno 1999. SaSaL'Inquisizione eegli Roma 24-25 giugno 1999. forse compreso compreso fra fraíitest' testidel delDD440. 440. Fra Fraíi titoli titoli assenti assenti colpisce, colpisce, per peresempio, esempio, vonarola è forse de emendanda emendandaecclesia, ecclesia, pubblicato nel 1538 1538 a Roma dal Blado Biado e aa Copubblicato nel quello del Consilium Consilium de Cervicomus, al quale quale avevano avevano lavorato numerosi numerosi umanisti umanistieeriformatori riformatoriamici amici lonia dal Cervícornus, Cervini (fra (fra gli gli altri altri Gaspare Gaspare Contariní, Contarini,Reginald ReginaldPole, Pole,Gian GianMatteo MatteoGiberti, Giberti,GiaGiadi Cervini Marcello Sadoleto) e al al quale quale spesso spesso Cervini Cervini sisi ispirò como Sadoleto) ispirònel nel suo suo lavoro: lavoro:cfr. cfr.Hudon, Hunoi, Marcello Cervini cit., p. 28 28 ss. ss. Sul Seripando, Seripando, A. A. Marranzini, Girolamo Seripando. ΜΑ1υ ιΝΖΙΝτ, Il cardinale Girolamo Seripando. AraArciCercini (Collana di studi vescovo Salerno. Legato pontificio al al Concilio Concilio di di Trento, Trento, Salerno 1994 1994 (Collana studi vescovo di di Salerno. religiosi, 5).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXVIII

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

Non mancano d'altronde d'altrondelibri libriregistrati registratinegli negliIndici Indiciche chesisi sono sonosucsuc1544, alcuni già. messi in discussione, altri condanceduti a partire dal ceduti dal già messi in discussione, altri nati in un un secondo secondo momento: momento: gli gli atti atti del delcolloquio colloquio di di Ratísbona Ratisbona curati curati Johann Heinrich Bullinda Martin Martín Bucer (B (B 114), 114), il De origine erroris erroris di Johann Bullinalle lettere paoline di Claude Collatio alle ger (B (B 133), 133), la Collatio Claude Guillaud Guillaud (D (D 118), 118), di Herman Herman Lethmaet ((B Β 7), 7), ee poi poi la ConsideraConsiderainstauranda religione il De instauranda religione di di Johannes Cochlaeus Β 88), la la Christiados Christiados di tio super super Lutheri Lutheri articulis articulis di Johannes no Cochlaeus ((B di Raymond Marco Girolamo Vida (D Contemßlationes idiotae di Marco (D 112), 112), le Contemplationes Raymond Jordan (D Jordan (D209) 209).. **** **

Le difficoltà Le difficoltà incontrate per per la laricostruzione ricostruzione della dellabiblioteca bibliotecacervícerviniana non non sono sono state state poche, poche,sia siaperché perchésisitrattava trattavadi dilibri libri"inesistenti", "inesistenti", sia perché perché la "brutta sia "brutta calligrafia" calligrafia" di uno degli scribi che hanno hanno lavorato lavorato difficile ee incerta incerta la lettura. αr~ο rende aa volte difficile sotto dettatura all'invent sotto all'inventario È stato necessario E necessario rivedere la trascrizione trascrizione delle liste liste fatta fatta dalla dalla BiBiguari Odier, gnami Odier,non nonsempre sempreesatta, esatta,eeininalcuni alcunicasi casi"interpretare" "interpretare"i ititoli: titoli: mentre alcuni alcuni item item consentono consentono una unaidentificazione identificazione immediata immediata del del teteil nr. nr. B Β 47, 47, sto oo dell'edizione cui fanno riferimento sto riferimento (vedi (vedi per per esempio esempio il che ripete fedelmente l'errore contenuto o il B contenuto nel nel titolo titolo dell'edidell'ediΒ 82, che zione), altri lasciano zione), lasciano adito aa grossi grossi dubbi (B (B 192/III, 192/III, D D 379), 379), in in altri altri ancora le opere opere restano restano"anonime" "anonime"oo"non "nonidentificate" identificate"(B(B204, 204,DD157), 157), anche perché solo solo in tempi recenti si si è giunti ad ad uniformare uniformare ii sistemi sistemi di catalogazione, mentre nei nei repertori più di catalogazione, mentre più antichi antichi si si possono possono trovare trovare inesattezze, informazioni informazioni troppo sommarie, inesattezze, sommarie, differenze differenze nell'indicazione nell'indicazione del formato, nella trascrizione e normalizzazione di titoli tìtoli e nomi. Difficoltà di identificazione identificazione sono da imputarsi anche aa diverse diverse altre altre cause: la sοmmarietà sommarietà di alcuni titoli, riscontrabile soprattutto soprattutto nella nellalista lista in altri alta dei libri dei libri dati in prestito; prestito; le imprecisioni imprecisioni o gli gli errori presenti presenti in 39 39 superati talvolta faciliores, editori indicati come autori) , superati item ((lectiones lectiones faciliores, ,

39 39

l'Hortus delitiamm, delitiarum, BΒ 106, 106,indicato indicato con con il Egnatius oo VHortus Vedi per esempio Ignatius per Egnatius Vedi di autori autori mal compretrovano ancora ancora nomi di nome dell'editore dell'editore Alessandro Alessandro Minuziano; Minuziano; si trovano scrivente oo riportati riportati con grafie errate, opere si dallo scrivente opere registrate registrate senza senzaautore autoreooattribuite attribuite D 379/III 379/III ee VI, D 96, 96, D D 378/VI, 378/VΙ, D VΙ, nell'inventario ad ad autori autori diversi diversi da da quelli quelli effettivi effettivi (D 71, 71, D rio, come come nei cataloghi dei librai, le È probabile che anche in questo inventa F 4, inventario, 4, F 38). È opere di di scrittori scrittori molto molto noti, noti,classici classici poi poi anche ancheumanistici, umanistici, fossero fossero indicate indicate semplicesemplicequando non c'era mente con il nome dell'autore (come per il Galepinus) Calepinus) quando c'era possibilità possibilità di menzionato nel nel caso caso di di equivoci, oo che che l'autore, considerato equivoci, considerato superfluo, superfluo, non venisse venisse menzionato

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INTRODUZIONE

XXIX XXIX

solo dopo lunghe ee capillari solo capillari ricerche ricerche oo grazie grazie aa un un imprevisto imprevisto ee forse forse fortuito elemento elemento di di identificazione. identificazione. Si possono possono fare fare alcuni esempi: esempi: èè stato stato possibile possibile attribuire attribuire l'anonimo l'anonimo Si (B 255) 255) scorrendo scorrendo ex Nottis (B Opus remissionis remissionisaapoena piena et et culpa culpa a Stefano ex Opus l'inventarlo degli incunaboli l'inventario incunaboli vaticani vaticani di padre padre W. W. Sheehan; Sheehan; ad ad Angelo Angelo 341) -- storpiato storpiato dallo scriba in VentaVeritaVeritatis redivivae redivivae militia (D 341) Forte il Veritatis della rete URSS tis diuinae lis divinae militiae - consultando il catalogo catalogo collettivo collettivo della URBS Scientifiche), in in cui è stata (Unione Romana Biblioteche Biblioteche Scientifiche), stata inserita inserita ananche la parte parte antica anticadel delcatalogo catalogodella dellaBiblioteca BibliotecaVaticana; Vaticana; aaFrancesco France seo il Sander in 96) sfogliando il grimaldelli de de arithmetica arithmetica (D 96) Feliciano la Scala grimaldelli cerca di altre opere; Albergad un un libro cerca opere; aa Vianesio Vianesìo Albergati libro di cui cui èè dato dato solo solo Romae etet in in Italia Italia (F (F 4) 4) leggendo Scripturus quae quae memoratu memoratu digna dignα Romae l'inizio Scripturus un articolo articolo di Augusto Augusto Campana sui libri di Sirleto, Sirleto, dopo aver aver invano invano cercato fra gli scritti teologici per per il primo e il secondo, fra fra test'. testi scientíscienti4ο.• ficí per per il terzo, fra le opere storiche per il quarto40 fici D 150, 150, che che si Forse non si Forse si riuscirà riuscirà a identificare identificare l'opera l'opera dell'item dell'item D presta a più di una lettura, mentre mentre un un altro altro item item che che ha hacreato creatonotevoli notevoli di interpretazione, interpretarione, èè ilil B problemi, causati causati sempre dalla difficoltà difficoltà di B 316 316 se èè giusta giusta la la lettura lettura ververRuffi Sesti Ruppi Sesti (?) (?) opera opera quedam quedam versu versu (?) (?) heroico heroico (?): (?) : se DescripAratea ee la Descripsu sa heroico heroico è probabile che che siano siano le le opere operedi diAvíeno Avieno (1' {V Aratea editio princeps princeps del del 1488 sono in esametri) tio orbis terme sono orbis terrae esametri) indicato nell' ne\V editio 1488 cosi legge legge versa può pensare pensare versa sisi può me Rufus Festus Festus Avíenus; Avienus; se invece di versu si allo storico storico Festo, Festo, chiamato chiamato in in alcuni allo alcuni manoscritti manoscritti ee nell'edizione del del 351 della biblioteca cervínia1472Ruffus Ruffus Sextus Sextus (Sextus (Sextus Ruffus Ruffus nel D 351 della 1472 cerviniadi cui cui populi Romani, di na), ma autore del del solo solo Breviarium rerum gestarum populi Libro della della historia historiade deRomani Romani esiste una traduzione esiste traduzione italiana italiana-- in in prosa prosa-,-, ilil Libro di Sesto Ruffo ... tradotto per lo lo Illustriss. Illustriss. Signor SignorConte Conted'Aversa, d 'versa, il S. don Sesto Ruffo tradotto per don Gio. Gio. 41.. Vincentio Belprato 41 opere particolarmente particolarmente famose famose (per esempio il Sextus decretalium). 40 40 Cfr. BAVI, N alcuni codici del Sirleto, Ι Vat. Vat. lat. lat. 3370 e alcuni N89; 89;SANDER Sander 2687; A. CAMPANA, iZ codia del lepre, in Studi asini" ee il lamento SCALZA, Il "Testamentum asini" appendice a G. G. SCALIA, lamento della lepre, Studi medievali, medievali, SirGuglielmo Sirappartenuto aa Guglielmo ser. 3, 3,11 (1962), (1962), pp. pp.157-158, 157-158, aa proposito del Vat. lat. lat. 3370, 3370, appartenuto leto e a Fulvio Orsini, ff. 267rr-316'. -316v. 41 4111 due autori (ai del De De verboverboPompeo Festo, Festo, autore autore del (ai quali si può aggiungere Sesto Pompeo Jr. A. HOLDER, del nome; cfr. rum signipicatione) spesso confusi confusi per la somiglianza del Holder, signification) erano spesso -XXX; Aviénus. Rufi Festi Pesti Avieni Avieni Carmins, Carmina, ad Aeni Acni Pontera Pontem 1887, 1887, pp. V V-XXX; Aviénus. Les LesPhenomènes Phénomènes ris, Les Les belles lettres, d'Aratos, texte établi établietettraduit traduit J. SOUBIRAN, Pa Paris, lettres, 1981, 1981, pp. pp. 7-39; 7-39; parpar J. SOUBIRAN, d'Astis, W. EADIE, byJ. J. W. Histo rical Commentary by The `Breoiarium" "Breviarium" ofFestus. of Festus. A Critical Eadie, Criticai Edition with Historical texte établi établi et et Festus. Abrégé Abrégédes deshauts hautsfaits faits du du peuple romain, texte London 1967, pp. pp.1-9, 1-9,32-35; 32-35; Festus. London 1967,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXX

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

proprio esaminando È proprio esaminandoun'edizione un'edizioned"diFesto Festo(BAV, (BAY, Inc. Inc. Ross. Ross. 660) 660) in seguito (cc. Ι ~rr-20°) da un'anonimo De De aedificatione aedificatiοne cui il Breviarium Breviarium è seguito (cc. 16 -20v) da che forse forse è stato dare un'autore aa uno Venetiarum, che stato possibile possibile dare uno dei deitest" testi elencati in un altro altro item item estremamente estremamente complesso complesso (D (D 379) 379) "n in cui èè dedescritto scritto un volume composito di di cui cui sono sono riconoscibili riconoscibili con con sicurezza sicurezza le prime due opere opere eeleleultime ultimedue due(Giovanni (GiovanniDamasceno DamascenoeeMarino MarinoBarBar42, mentre lezio; Cantorino ee Zaccaria mentre va probabilmente lezio; Zaccaria Ferreri) Ferreri)42 probabilmente asseassegnato a Niccolò Liburnio il De De copia copia et et varietale varietatefacundiae facundiae latinae latinae qui qui atatinterpretato ilil Finius dell'inventribuito a Stefano Stefano Fieschi Fieschi (così (così forse va interpretato Finius dell'inventario), autore di tario), di un'altra un'altraopera operagrammaticale grammaticale intitolata intitolata Synonyma seu Synonyma seu Di difficile difficile identificazione identificazione sono sono gli scritti relasententiarum variationes. variaiiones. Di relativi aa Venezia forse estratti tivi Venezia -- forse estratti - soprattutto soprattutto in in mancanza mancanza del delfamoso famoso "esemplare cervíniano" cervìniano" e quindi quindi della dellapossibilità possibilità d" di controllare controllare"i testi: testi: è incerta l'identificazione del Francisa petrarchesca Francisci Petrarche Petrarchecon con la ps. petrarchesca epistola in laudem laudem Venetorum Venetorum relativa Zara, forse forse manomanorelativa alla alla guerra guerra di Zara, scritta, stato possibile possibile individuare con sicurezza -- anche scritta, ee non èè stato anche perché la lettura del nome nome èè incerta incerta--ilil Francesco Francesco Gergerius Gergerius autore autore di di un altro manoscritto contenente contenente un De De laudibus urbis Venetae manoscritto Venetae (non (non mancano mancano del del resto testi in lode lode di di Venezia Venezia ee sulle sulle sue sue origini, origini, in in prosa prosaee"n in versi, versi, per per esempio del Galateo, Galateo, oo d" di Pio II nel terzo libro dei dei Commentari) Commentari) aa meno meno che non sisi tratti che tratti del delminoríta minoritàveneziano veneziano Francesco Francesco Giorgio Giorgio oo Zorzi, Zorzi, autore fra l'altro d" autore di un Opus destinatario di Opus de de harmonía harmonia mundi mundi ee destinatario di un apologia di Gaspare Contarini. Il Il De Venetae, attribuito De edificatione edificatiοne urbis Venetae, attribuito a Biondo Veneti historia historia oo Biondo Flavio, Flavio, potrebbe potrebbe essere essere un un estratto del Populi Populi Veneti ,

traduit Arnaud-Lindet, Paris, Les belles belles lettres, lettres, 1994, 1994, pp. pp. XXXV-XXXVI XXXV-XXXVI traduit par M.-P. Μ:P. ARNAUD-LINDET, Pa ris, Les (elenca solo la traduzione di Ludovico Dolce, 1560). Per FiDolce, 1560). Per la traduzione traduzione del del Belprato, Belprato, Firenze, Bernardo Giunta, 1550, in in8°, 8°, cfr. cfr.DECIA, Decía, p. 275 e BAV, 5947. Sull'atGiunta, 1550, BAI, Stamp. Ross. 5947. tribuzione Festo anche di un un Regionario tribuzione a Festo Reg οnario (dovuta (dovuta aa Biondo) Biondo) cfr. cfr. Lo Lo Monaco, MONACO, Note Note su su codia pp. 238-240. 238-240. codici cassinesi cit., pp. 42 42 L'item D D 379 379 comprende: "Sancii Barletii de "Sancti Io. Io. Damasceni Damasceni opera. opera. Item Item Marini Barletii obsidione Scondrensi. Item Item Flavius Flavius Blondus de edificatíone edificatione urb urbis~s Venetae. Venetae. Item Item FranFrancisci Francisci Gergerii laudibus urb urbis~s Venetae cisci Petrarche Petrarche et Francisci Gergerii (?) (?) de laudibus Venetae in penna. penna. Item Item de de copia et varietate varietale facundiae facundiae Latínae Latinae Stephani Stephani Finii. musices. Item Item Finii. Item Item compendium compendium musices. de reformatíone reformadone ecclesiae". ecclesiae". Per Per Francesco Gergerio cfr. cfr. G. G. Degli stoFrancesco Gergerio DEGLI Agostini, AGOSTINI, Notizie Notizie storico-critiche intomo 332-362. rico-critiche intorno la la vita ee le opere opere degli degli scrittori scrittori viniziani, viniziani, II, II, Venezia Venezia 1754, 1754, pp. pp. 332-362. Nella Nella lettera del del Polenton sono nominati ii due figli figli dell'autore dell'autore Modesto ee Lazzaro Lazzaro ee un'altra opera da da lui lui scritta, le Vite di Pelledi s. s. Antonio confessore, confessore, del del beato beato Antonio Antonio Pellegrino e della beata Elena Enselmini: cfr.A.A.SEGARJZZI, Segarizzi, La Enselmini: cfr. La Catinia, Catinia, le le orazioni orazioni ee le le Epistole Epistole di Sicco Polenton umanista trentino trentino del secolo XV, XV, Bergamo 119-121. Vedi E. Bergamo 1899, 1899, pp. pp. 119-121. Vedi anche anche E. A. Cicogna, CICOGNA, Saggio di bibliografia bibliografia veneziana, veneziana, Venezia Venezia 1847, 1847, p. p. 597 597 ee passim. passim.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXI XXXI

INTRODUZIONE

dedicato a dell'Italia oppure il De origine àeW Italia illustrata, illustrata, oppure origine et et gestis gestis Venetorum Venetorum dedicato Francesco Foscari Foscari che che in alcune edizioni segue la Roma Roma instaurata. instaurata. IlIl De De dell'Inc. Ross. 660 è anch'esso anch'esso un estratto, idenaedificatione Venetiarum dell'Ine. Ross. 660 tificabile attraversoalcuni alcunidati daticontenuti contenuti nel nel testo testo come come parte parte di una tifìcabile attraverso una lettera di Sicco Polenton a Michele Savonarola, e non è da escludersi Sicco a Michele Savonarola, e è da escludersi che nel dettare dettare l'item, l'item,mancando mancandoun uneventuale eventualetitolo, titolo,sisisia siafatta fattaconfuconfusione, come come nel nel caso di Fieschi/Liburnio, fra un un testi sione, caso di Fieschi/Liburnio, fra testo del del Biondo Biondo ee quello del Polenton. Alle difficoltà fin fin qui qui indicate Alle difficoltà indicate sono sono da da aggiungere aggiungere quelle quelle create create dalle edizioni edizioni apparentemente apparentemente inesistenti, dalle inesistenti, forse perdute, di di cui cui non nonsisi 43,, tanto da far sorgere è trovata traccia in repertori repertoriooannali annalitípografkci tipografici43 ii citati nell'inventario non il sospetto che talvolta talvolta quelli citati non siano siano libri libri editi, editi, bensì, come come èè specificato specificato in in alcuni alcunicasi, casi, manoscritti manoscrittimescolati mescolatiagli aglistamstam44.. Qualche problema patí44 pati problema nasce nasce anche anche dalle dalle edizioni edizioni contraffatte, contraffatte, rinrinalle marche tipografiche frescate, riutilizzate, e ddalle tipografiche imitate; imitate; dalle dalle associaassociazioni anche transitorie fra zioni fra tipografi, tipografi, come come nel nel caso caso del del primo primo volume volume della traduzione di Eustazio da Tessalonica, che Stefano Nicolini della di Eustazio da Tessalonica, Stefano Nicolini da da Sabbio fece fece stampare al Blado, Sabbio Biado, o del Teofilatto Teofilatto stampato stampato da da Blado Biado con con 4s i caratteri del del Priscianese Priscianese 45 . Áncora, nello specifico di Cervini, problemi legati all'Inquisizione, Ancora, Cervini, ii problemi gli inutili tentativi di conciliazione conciliazione con i protestanti, l'azione gli l'azione repressiva repressiva contro le eresie e contro contro la la stampa stampa che che le le diffondeva, diffondeva, che ebbero ebbero come come ai quaconseguenza la censura censura ecclesiastica ecclesiastica e l'Indice dei dei libri libri proibiti, proibiti, ai li scrittori scrittori e tipografi reagirono in tutti tutti íi modi utili utili per per eludere eludere controlcontrolli e sanzioni: li sanzioni: editoria clandestina clandestina oo mascherata mascherata con con date date eefrontespizi frontespizi 371), le le opere falsi, la la creazione falsi, creazione di tipografie tipografie immaginarie immaginarie (forse (forse D D 371), anonime e pseudonime. 43 43

Bascarini), B Β 187 Silber), B Β 236 236 (Weissenhorn), Β 174 B 174 (Blado), (Biado), BΒ 183 183 ((Bascarini), 187 ((Silber), (Weissenhorn), BΒ 278 278 355 Β 329 (Dorico), B 329 (Torrentíno), (Torrentino), D D 33 (Silber), (Silber), DD 53 53 (Weissenhorn), (Weissenhorn), D D 94 94 (Lyon), (Lyon), DD 355 (Blado). (Biado). 44 44 D antiche, per 353/IV; D 379/ 379/IV-V; trovate edizioni edizioni antiche, D 353/ D 356/IV; 356/II; D ΝV; ma ma non si sono trovate Ν; D 362, FF 2, 2, FF 4, 4, FF 6, 6, FF 13; 13;vedi vedi anche anche Epitaphiorum urbis liber, esempio, di B B 299, 299, D 362, liber, DD Β 57, 57, Β Liber tr ebbe pensare che 409:oltre oltre alle alle identificazioni identificazioni da da noi proposte, si po 409: potrebbe che sia sia lo lo stesso stesso Liber fra ií elencato nel Vat. epitaphiorum legato in corame corame rosso rosso elencato Vat. lat. lat. 8185, 8185, f.f. 313 313rr, fra epitaphiorum antiquorum legato la ~n compila la «Libri prestati prestati aa diversi diversi latini latini in in penna», penna», ancora in prestito quando Chac «Libri Chacón recherches cit., cit., nrr. 177, Premières recherches sua lista lista (122*); (122*);cfr. cfr.anche ancheFOSSIER, Fossier, Premieres 177, 498. 45 precisazioni su Antonio Antonio Blado Biado ed ed eredi eredi tipografi camerali 4s E. E. Vaccaro VACCARO Sofia, SOFIA, Documenti e precisazioni Un del sec. XVI, XVI, in Bollettino dell'Istituto di di patologia patologia del del libro, libro, 99 (1950), pp. pp.63-64; 63-64; PASCHiiI, Paschini, Un cardinale editore editorecit., cit., p. 402, n. 80. ,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXΧΙΙ XXXII

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

Si èè tentato Si tentato quindi quindi di dirintracciare rintracciare fra fraleleedizioni edizioni precedenti precedenti il il 30 30 aprile 1555, data della della morte di Cervini si parla sempre, si 1555, data Cervini - si si tenga tenga prepresente, di edizione, ee non non di di uno unospecifico specifico esemplare esemplare-- quella quella che cheavrebavrebbe potuto far far parte parte della della sua sua biblioteca, biblioteca, o perché perché sembri sembri essere essere l'unica l'unica esistente al al momento o per esistente per la la precisa precisa corrispondenza corrispondenza fra il il titolo titolo deldell'edizione individuata individuata ee quello quello registrato registrato dall'inventarlo. dall'inventario. nell'immediato, di nuEscludendo in linea linea di di massima massima la possibilità, possibilità, nell'immediato, di riuscire aa consultare íi libri appartenuti scire appartenuti aa Cervini, Cervini, ma ma tuttavia tuttavia con con la la spesperanza di individuare íi libri a stampa che "avrebbero "avrebbero potuto" fare fare parte parte della sua biblioteca, sono stati stati esaminati esaminati numerosi numerosi volumi volumi alla alla ricerca ricerca dí segnature caratteristiche, di segnature caratteristiche, note notedi dipossesso possesso oo postille postille autografe. autografe. Si èè iniziata iniziata l'indagine l'indagine dalla biblioteca più "vicina" ad un pontefice, Si "vicina" ad BibliotecaVaticana, Vaticana,tenendo tenendo conto conto del del fatto fatto che parte dei e ciο cioè dalla Biblioteca dei libri Cervini erano andati andati aa Sirieto, Sirleto, anche anche se se la la mancanza mancanza di distudi studisisilibri di Cervini stematici sulla sulla provenienza provenienza ee la la formazione formazione dei dei fondi fondi a stampa stematici stampa della della Vaticana, che che fino fino alla fine del secolo erano mescolati Vaticana, del XVI secolo mescolati ai manomanoscritti ee compresi scritti compresi nei medesimi medesimi inventari, inventari, e la la imperfetta imperfetta conoscenza conoscenza dei periodi in in cui cui sono sono state state apposte apposte le le diverse diverse segnature, segnature, rende rendecomcom46.. plessa ee aleatoria una una ricerca ricerca in in tal tal senso senso46 Si scelti ií volumi risultando nei cataloghi di altre Si sono sono scelti volumi che, che, non non risultando nei cataloghi di al tr e grandi biblioteche, grandi biblioteche, sembrano sembrano meno diffusi diffusi o presenti presenti solo solo in in questa questa bibliοteca 47;; si si èè data data la preferenza ai rima Raccolta, Raccolta, cioè biblioteca47 ai volumi della P Prima 46 46

Non è purtroppo sufficiente l'articolo di purtroppo sufficiente MICHELIN' Tocci, TOCCI, Incunaboli Incunaboli sconosciuti di L. Michelini in Studi di bibliografia bibliografia ee di storia in in onore onore e incunaboli mal conosciuti della della Biblioteca Biblioteca Vaticana, Vaticana, in Studi di di storia di Tammaro Tammaro De 1964, pp. pp. 177-189, 177-189, ed De Marinis, Marins, III, III, Verona Verona 1964, ed èè solo solo un un inizio inizio ilil Bibliothecae Bibliothecae Ι) , edited by SHEEHAN, c.S.b., C.S.B., Città Apostolicae Vaticanae Incunabula (BAV (BAVI), Apostolicae Vaticane Incunabula by W. W. J. J. Sheehan, Città del del Vaticano 1997 1997 (Studi e testi, 380), dove dove però però mancano notizie sul periodo in in cui cui Cervini si si ococBiblioteca. Cfr. Cfr. ancora P. PETITMENGIN, Recherchessur surl'organisation l'organisationde_ delalaBiBicupò della Biblioteca. PET1TMENGIN, Recherches bliothèque l'époque des (1547-1645), in bliothèque Vaticane Vaticane àà l'époque des Ranaldi (1547-1645), ΜéΙαnges d'archéologie in Mélanges d'archéologieetetd'histoire d'histoire l'École française Rome, 75 pp. 560-575; 560-575; J. PETITMENGIN, FΟHτ.EN, P. P. PETITMENGIN, publiés par l'École française de Rome, 75 (1963), pp. J. Fohlen, L'«anden Vatican latin latindans danslalanouvelle nouvelleBibliothèque Bibliothèque Sixtine Sixtine(ca.1590 (ca.1590 -- ca.1610). ca. 1610), Città L'«ancien fonds» fonds„ Vatican Città del Vaticano 1996 (Studi e testi, 362), 4-6 e passine 362), pp. pp. 4-6 passim: nell'inventario nell'inventario di di Ferdinando (1550) íi 2958 2958 manoscritti e íi 145 145 stampati Ruano (1550) stampati sono mescolati ee contrassegnati contrassegnati da da sono mescolati una numerazione numerazione continua. La La prima avvenne fra fra ilil 1590 1590 (all'atto del trap ri ma separazione avvenne (all'atto del trasferimento della biblioteca nel nuovo salone Sistino) 1610 circa, RaSistíno) e ílil 1610 circa, ad ad opera dei Ranaldi che indicarono indicarono sull'inventario sull'inventario del Ruano ií libri "impressus" libri collocati altrove con con "impressus" o "tra lilí stampati", "inter prohibitos", "in camera registrorum". stampati ", "inter 47 47 Per esempio B 181, 181, D D 101; anche edizioni edizioni rare assenti assenti in in Vaticana Vaticana ee 101; ma ma esistono anche presenti altrove altrove (per esempio BB 240, presenti 240, D D 428), 428), oo di cui si si è trovata trovata notizia solo solo su su repertori relativi aa singoli di biblioteche tori relativi singoli autori/editori autori/editori e non su cataloghi cataloghi di biblioteche (( D D 346, 346, D D 425). 425). BiBi-

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INTRODUZIONE INTRODUZIONE

XXXIII XXXIIΙ

collezione che riunisce riunisce gli gli stampati stampati entrati entrati nella nellaVaticana Vaticana prima della collezione 1690 (anno cui fu fu completato completato il primo inventario sistematico sistematico di del 1690 (anno in cui Giorgio provengono dalle dalle raccolte raccoltedel delcarcarGiorgio Grippano), Grippario) , alcuni dei quali provengono dinale Sírleto Sirleto o del del duca duca di diAltemps Altemps (per (peresempio esempiogli gliesemplari esemplari vavadinale ticani relativi relativi ai numeri numeri B B 329, 329, D 120). Sono stati visti visti anche nunuΒ 35, 35, Β D 120). merosi libri della Raccolta Raccolta Generale e degli degli altri altri fondi fondi (Stampati (Stampati BarBarRossi, ecc.), tuttavia tuttavia ii risultati risultati sono sono stati stati decisamente decisamente modesti, modesti, berini, Rossi, pochissimi si si possono considerare considerare sicuramente sicuramente"cerviniani". "cerviniani". poiché pochissimi ecclesiasticae assertio Figge stampata stampata aa ColoUna Hierarchiae Hierarchiae ecclesiasticae assertio di d~~ Albert Pigge nia nel nel 1538 1538 da Melchior Melchior Novesianus Novesianus (R. (R. G. G. Teol. Teol. IIIτ 31, B 99 del nostro inventario) autografa dell'autore ad ogni ogni modo modo inventario) reca reca la dedica autografa dell'autore ma èè ad segni d~~ di riconoscimento. priva di altri alta segni Treviso da Michele Michele ManManUna Naturalis Historia Historia di Plinio stampata aa Treviso 1479 (Inc. II 145), 145), con manoscritte ddi~~Agosto Valdo, zolo nel 1479 con correzioni manoscritte proveniente dalla dalla biblioteca biblioteca di di Fulvio Fulvio Orsini ma appartenuta preceappartenuta in precedenza al cardinale cardinale di S. S. Croce che la compra compra nel nel1542 1542 per per 15 15 ducati ducati ee aa c. IIIFr scrive scrive la sua nota nota di di possesso: possesso: «Hunc «Hunc Plinii Plinti librum librum ab ab Augusto Augusto c. a 1111 ohm diligentissime diligentissime cum cum veteribus veteribus Pliníi Plinti exemplaribus exemplaribus collatum, collatum, em emi~~ ego Marcellus Cervinus Cervinus" Romae Romae ducatis ducatis Quindecim. Quindecim. Anno Anno Domini Domini ego Marcellus MDXLII». Un teoria di di Mercati Mercati MDXLII». Unparticolare particolaresembrerebbe sembrerebbeconfermare confermare la teoria sulle eventuali segnature degli stampati cerviniani: la legatura è ancora sulle degli stampati cervíniani: la legatura è ancora quella di legnoeedorso dorsoininpelle; pelle;sul sulrecto rectoeesul sulverso verso quella antica con piatti dileguo del piatto piatto anteriore anterioreèèscritto scrittoililnumero numero1052, 1052,forse forsesovrastato sovrastatoda daun untratto tratto orizzontale, leggibile anche anche sul sul taglio taglio superiore superiore dei deifogli; fogli; orizzontale, chiaramente leggibile manca fra fra ii "numeri "numeri dell'indice" dell'indice" dei deimanoscritti manoscritti eenegli negli segnatura che manca elenchi di Foss~er Fossier48 elenchi di 48.. Proviene biblioteca Altemps Altemps un un volume volume miscellaneo miscellaneo ee Proviene invece dalla biblioteca r l'Ottob. lat. lat. 1982, 1982, che che presenta presentaaaf.f. i'· l le segnature segnature di di CerviCervicomposito, l'Ottob. ni (609) (609) e di Sírleto Sirleto (168), (168), in cui cui sono sono riuniti riuniti manoscritti manoscritti eeincunaboli. incunaboli. Il primo testo testo èè un'edizione, un'edizione, mutila mutila all'inizio all'inizio ee senza senza colophon, colophon, delle delle r r Elegantiolae di Agostino Agostino Dati Dati(ff. (ff.1 lr-12 -12 r;; forse GW GW 8042, 8042, Venezia, tipotipografo del Duns Duns Scoto, Scoto, 1454 1454 ca.) altempsianocome come ca.) segnalate segnalate nell'indice nell'indice altempsiano Grammaticae opusculum, forse il Liber mancas mancus de grammatica sine auctore (B sogna anche conto del dell'usanza di dare via via íi "doppioni" e tenere conto del diritto diritto di spoglio, dell'usanza sogna anche tenere di effettuare scambi con altre biblioteche; biblioteche; cff. Dorez, Le cardinal cit., p. p. 301, 301, n. n. 1; 1; MI Mi-cfr. DOREZ, di effettuare scambi con altre CHEUNITOCCI, sconosciuti cit., p. 180. 180. Incunaboli sconosciuti CHELINI T0CCI, Incunaboli 48 DOREZ, L'exemplaire L'exemplaire de Pline cit.; P. DE DeNol-ILAC, NOHLAC, La La bibliothèque bibliothèque de de Fulvio Orsini, 48 DOREZ, Genève-Paris1976, 1976, p. p. 248; 248; BAVI, P 380 (non (non èè citata citata la nota di di possesso di Cervini). ΒΑVI, P380 Genève-Paris

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXIV XXXIV

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

252), nonostante la diversità diversità fra fra il formato dell'opuscolo ee quello quello indiindi252), nonostante la cato nell'inventario, dove dove peraltro non non sono sonoelencati, elencati,nemmeno nemmenosepasepacato nell'inventarlo, 49 ratamente, gli gli altri altri incunaboli incunaboli del del vvolume ratamente, ο lume 49.. provenienti da dacasa casa Cervini Cervini si si trovano trovano nella nellaBiblioteca Biblioteca CaAltri libri provenienti sanatense di Roma. Due tomi di di Lettere Lettere di di S. S. Girolamo Girolamo aa cura curadi diTeoTeoLelli, stampati aa Roma Roma da da Ulrich UlrichHan HaneeSixtus SixtusRiessinger Riessingerverso verso il doro Leili, 1467 (Inc. 707-708, 707-708, forse 41 )50 numerose postille postille manoscritte manoscritte che che 1467 forse BB 41) 50, con numerose all'esame paleografico sembrano apposte da Marcello in un periodo all'esame paleografico sembrano apposte Marcello un periodo giovanile. Note poste posteriori chiariscono che ii volumi volumi erano stati stati ancora giovanile. riori chiariscono trovati «tra vecchie carte» carte» dal dal pronipote pronipote del delpontefice ponteficeAlessandro Alessandro trovati «tra le vecchie Cervini ee che le postille erano erano state state riconosciute riconosciute autografe autografe da daAntonio Antonio Cervini Montepulciano(1663-1706) (1663-1706):: alla alla fine del delXVII XVII secolo Cervini, vescovo di Montepulciano volumi erano quindi ancora ancora nella nella biblioteca biblioteca di famiglia, famiglia, ma non íi due volumi si sa come siano siano pervenuti pervenuti alla alla Casanatense. Casanatense. si sa quando quando e come piccolo gruppo gruppo di libri libri - che che qui qui citiamo citiamo anche anche se se si si tratta tratta di di Un piccolo manoscritti e non non di di stampati stampati -- risulta risulta comprato compratoda daRícciardo RicciardoCervini, Cervini, lo più più testi testi di di astronomia, astronomia, utilizzati utilizzati quasi quasi certamente certamente per pergli glistudi studi per lo era appassionato. appassionato. Due Due si si trovano trovano nella nellaBiblioteca Biblioteca Casanatense: Casanatense: il di cui era ms. 653 (XV notadi dipossesso possesso aaf.f.114 114rΤ e alcuni alcuni fogli fogli auauxvl sec.), con nota ms. 653 (xv e XVI tografi note eecalcoli calcoliastronomici, astronomici,eeililms. ms.643 643(XIV (XIV sec.), sec.), passato passato tografi con note attraverso numerosi proprietari proprietari ee infine infine comprato compratodal dalpadre padredidiMarcelMarcelattraverso lo, nota di di possesso possesso èè ai ai ff. ff. 1lve e1331: 133v: «Deinde «Deinde Ego Ego Rícciardus Ricciardus de de lo, la cui nota Cervinis librum hunc hunc ab ab exequtoribus exequtoribus bo. bo. me. me. Cervinisde de Montepolitiano Montepolitianoemi eri librum Cardinalis duc. jj Cardinalis Sancii Sancti Marci Marci die die prima prima aprilis aprilis 1491 1491cúrrente currente Rome Rime duc. cum dimidio»; lo stesso stesso Ricciardo, una tavola tavola del contenuto contenuto Rícciardo, accanto accanto ad una scritta precedente possessore, possessore, annota annota «Commentum «Commentum super super CanoCánoscritta dal precedente nes in tabulas tabulas Arzachelis» Arzachelis» e molte postille postille si si riferiscono riferiscono aacalcoli calcoli cronocronologici. Non che possa possa essere «quello «quello libro libro de de le le tavole tavole di di logici. Non è da escludersi che Arzachel cioè 1520 Marcello paArzachel cioè quello quello commento» commento» che nel 1520 Marcello chiede chiede al al pa ,

49 49

Vedi anche B 55. 55. L'Ottob. lat. 1982 1982 contiene ancora la la Framea defensionem an che B Vedi L'Ottob. lat. contiene ancora Frαmeα contra defensionem Paolo Pompilio Pompilio (ff. (If. 13 13rΓ231), -23v), 1'Officium V Offiüum S. Senensis del vigevaSulpitianam di di Paolo S. Bernardini Senensis del vigevanese Pie Pietro Ridolfi ((ff. 163r-170r) ee VAesopus moralisatus (fi'. (ff. 204Τ-215°); 204r-215v); cfr. cfr. W. W. BR Brache, tro Rídolfi ff. 163'-170') l'Aesopus moralisatus nese ΑCKE, lat. 1982, 1982, un uncodice codice didiscuola scuola della della fine fine del del '400, '400, in in Res Res Pubblica Pubblica Litterarum, Litterarum, 13 L'Ottob. lat. 13

(1990), pp.27-40; 27-40; BAV BAVI, D 28, 28. PP 446, 446, PP229, 229, AA54; 54; ACCURTI Accurti 2,2,p.p. 34, 61. (1990), pp. Ι, D 34, nr. nr. 61. 50 Vaccari, La fortuna della lettera lettera d'Aristea in Scritti Scritti di di erudizione erudizione ee di difiloloSI A. A VACCARI, fortuna della d'Aristea in in Italia, in gia, 1952 (Storia Letteratura,42), 42),p.p.8;8;P.P.SC SCAPECCHI, di giα, I, I, Roma Roma 1952 (Storia ee Letteratura, ΑPECCHI, Abbozzo per la redazione di una sequenza sequenza cronologica cronologica della tipografia e delle delle edizioni romane degli di Riessinger Riessinger negli negli una degli Han Han ee di anni tra tra 1466 1466 ee 1470, 1470, in Romanel nelRinascimento, Rinascimento, 1997, 318-319. Nella in RR. RR Roma 1997, pp. pp. 318-319. Nella Biblioteca Biblioteca Casanatense èè stato stato realizzato realizzato un unprezioso preziososchedario schedariodei deipossessori. possessori. Casanatense

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INTRODUZIONE

XXXV XXXV

dre di mandargli mandargli aa Siena Siena per perprestarlo prestarloaaGiovanni GiovanniBattista Battista Politi Politi5131.. V iΙ , della La stessa stessa nota nota èè nell'Ottob. lat. della Biblioteca Vaticana La lat. 1634, f.f. II Vaticana Giovanni di di Gmunden Gmunden ee altre 52,, acaccon le tavole di Giovanni altre tavole tavole astronomiche astronomiche52 quistato per 66 carlini; e ancora ancora tavole tavole di correzione correzione del del calendario calendario prepreνττ, con con una una propocedute da da una una introduzione introduzionedi diRícciardo Ricciardo aa Clemente Clemente VII, sta di correzione del del calendario calendariogiuliano, giuliano,sono sononel nelVat. Vat.lat. lat.4089, 4089, autoauto53,, forse quello grafo53 quello stesso stesso codice, codice, oo ilil suo apografo, apografo, che cheRícciardo Ricciardoaveva aveva mandato mandato al al papa papatramite tramiteilil figlio figlio quando quandoquesti questisi si era era recato recato aa Roma. Roma. Il nome Rícciardo Il Ricciardo Cervino Cervino in caratteri caratteri greci, greci, infine, infine, èè impresso impresso in in oro al fidei di di Giooro al centro del piatto anteriore di una Editio Orthodoxae Orthodoxae fidei Giovanni Damasceno (in (in greco; la legatura vanni Damasceno greco; la legatura però non non sembra sembra originale), originale), rnardino Donato a Clemente VII, vττ, con prefazione latina latina del del veronese veronese Be Bernardino stampato a Verona da Stefano 1531 stampato Stefano Nicolini Nicolini da da Sabbio Sabbio ee fratelli fratelli nel nel 1531 VI 45)5454:; èè probabile che iiil possessore volume in in questo (Casanat. B B VI possessore del volume sia ililnipote nipote di Marcello, figlio figlio di di Romolo Romolo ee fratello fratello di Erennio, Erennio, alliecaso sia allieS%rietoe epoi poistudente studente aa Padova, Padova, buon buon conoscitore greco, entrato entrato vo di Sirleto conoscitore di greco, nella Compagnia 55.. Compagnia di di Gesù Gesù con il cugino Roberto Roberto Bellarmin Bellarminoο55 51 51

Non citati citatiininFOSSIER, Fossier, Premières recherches cit.; Non Premières recherches cit.; cfr. Catalogo Catalogodei dei manoscritti manoscritti della della Biblioteca cura dí-A. di-A. SArrrA Saitta RE1IGNA5, Revignas, Roma Biblioteca Casanatense, VI, VI, aa cura Roma1978 1978(Indici (Indiciee cataloghi, cataloghi, Iter, II, p. 98; ASF, Carte Carte Cervíniane, n.s. 2), 2), pp. pp.165-166; 165-166; 158-159; 158-159; Iter, 98; ASF, Cerviniane, filza filza 49, 49, c.c. 12 12 rr:; Siena, Siena, 11 rr, maggio 1520 1520 (ivi, (ivi, c. 21 21 , 9 maggio: maggio: «Ho «Ho hauto il libro libro di di Arzachel Arzachel et ilil Pisano Pisano [i. [i. e. e. ...»), in PIACENTINI Piacentini SCARCIA, Sgargia, La giovinezza cit., p. 1436. Leonardo Fibonacci] ...»), p. 1436. 52 52 Per l'Ottob. in Italia medievale l'Ottob. lat. lat. 1634 1634 cfr. C. VILLA, Villa, Brixiensia, in medievale ee umanistica, Jr. C. umanistica, 20 20 (1977), pp. pp.250, 250,252-253, 252-253,273; 273;FOSSIER, FOSSIER, Premières 385, 445-446, Premières recherches recherchesàt., cit., pp. pp. 385, 445-446,nr. nr. 491 491 (ex (ex an che Sirleto, mater. matem. 19; 19; il manoscritto manoscritto non nonfigura figuranell'inventario nell'inventariocerviriiano) cerviniano).. Vedi Vedi anche Iter, I,I, p. 91: 91: Firenze, Laurenz. Áshb. Ashb. 901, 901, con trattati trattati di diRícciardo RicciardoeeASF, ASF, Carte CarteCervíCerviniane, filza 52, 52, c. c. 89 89v1,, in PIACENTINI SCARCIA, SGARGIA, La giovinezza niane, filza in PIACENTINI g~οviηezza cit., cit., p. p. 1423, 1423,n. n.5,5,con con un un elencorrectioneKalendarii, Kalendarii,De Depaschatis paschatisraraco di opere opere scritte scritte da daRícciardo Ricciardo Cervini, Cervini, fra fra cui cui De correctione tione. tione, De correctione correctioneanni anni. 53 5 3 Non citatoininFOSSIER, Fossier, Premières recherches cit. Non citato Premières recherches cit. Tavole Tavole per per la la correzione correzione dell'anno con due due brevi brevi trattati trattati aaClemente ClementeVI VIIΙ sulla nel Vat. Vat. sulla Pasqua Pasqua ee sul sul calendario calenda ri o sono sono anche nel lat. 7033 7033 della finedel delXVI XVI--inizi iniziXVI~ XVII secolo; della fine secolo; cfr. Iter, II, II, pp. pp. 325, 342. 54 34 Vat. 8185/11, f. 267r, 267r, fra íi libri greci greci in 4°, Cfr. 4°, editi, editi, della biblioteca romana. Cfr. Vat. lat. 8185/II, GlULIARI, PESENT!, Donato, DEI, 41, Roma 1992, p. 81. 81. Roma 1992, GIULLARI,p.p.50; 50; T. PESENTI, Donato, Bernardino, Bernardino, in DBI, 55 traduzione di s.s. Basilio Basilio fatta fatti da Ricciardo jr. jr. cfr. Iter, Iter, ss Vedi Vedi nota nota 44 sopra. sopra. Per Per una traduzione V, p. 549: 549: ASF, Cerviniane, filza filza 34, 34, cc. cc. 153 153r1169 -169v1.. Nella Nella Biblioteca Biblioteca Casanatense è ASF, Carte Carte Cerviniane, segnalata come come "cervíniana" "cerviniana" anche un'edizione del del Priscianese Priscianese delle Lettere di di NiccoNiccolò I (F IV II.»: in se Dorez, Dorez, Le 1V2)2)con conl'indicazione l'indicazione «cum «cum notis nods Marcelli PP. PP. II.»: in realtà, realtà, anche anche se Le cardinal 306, n. Cervini, le note sono sono n. 2, 2, dubitativamente dubitativamente le le considera considera in in parte di Cervini, cardinal cit., cit., p. 306, una scrittura scrittura differente differente da da quella quellacervíniana; cerviniana, apposte apposte probabilmente probabilmente in in tempi tempi didiin una versi. sembra essere essere quella quella ooriginale, su piatti piatti lignei; lignei; sul sul riginale, in in pelle marrone su versi. La La legatura sembra

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXVI

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

Criteri di di edizione Criteri Nell'affrontare questo questo lavoro lavoro ho ho deciso deciso di di attenermi, attenermi, in linea Nell'affrontare linea di di massima, alle indicazioni indicazioni che avevano guidato Jeanne Jeanne Bignami massima, alle avevano guidato Bignami Odier Odier nell'iniziare le ricerche. come ssii è visto visto--i ilibri libridelle delledue duebiblioteche biblioteche sono Nel Vat. lat. lat. 8185/11 8185/11 - come i nventariad secondo inventariati secondo la la "tipologia", "tipologia", prima prima ii manoscritti, poi poi gli gli stampati, stampati, infine i libri non infine non rilegati. rilegati. Con Con la la studiosa studiosa era era stato stato invece invece stabilito stabilito di di riunire manoscritti manoscritti ee stampati stampati di di ciascuna ciascuna biblioteca biblioteca contrassegnando contrassegnando ogni item item con con una lettera e un numero: ogni numero: va va comunque tenuto presente presente che che per gli gli stampati stampati la lettera e il il numero numero che che nella nella nostra nostra edizione edizione dell'inventario precedono precedono l'item l'item non sono, dell'inventario sono, come come per per i imanoscritti, manoscritti, "numeri d'indice" segnalati segnalati dal dal catalogatore, catalogatore, bensi bensì quelli quelli da danoi noiasseassebiblioteche cerviniane numero fra fra parentesi parentesi tonde tonde gnati alle due biblioteche cerviniane ee che ili l numero corrisponde al al numero numero progressivo progressivo (anche (anche questo questo non nonindicato indicatosul sulmamaseguente: noscritto) dell'inventario. dell'inventario.Lo Loschema schemache chene nerisulta risultaèè ili l seguente; A Α = manoscritti di Montepulciano; B Montepulciano cosi così suddivisi: suddivisi: 1) 1) B 1-B 185 [1-185] Β = stampati di Montepulciano Β 1-Β 185 [1 -185] lilir r bri rilegati, di cui: cui; B 1-B 67 (ff. 293r-294 29S -294 Τ)) in Β 1-Β 67 (ff. in folio; B Β 68-B 133 (ff. ( ff. 68-Β 133 r v 185 (ff. (ff. 295 295"-296°) 294r-295 Β 134-Β octavo; 294 -295v1) ) in quarto; B 134-B 185 -296v) in octavo; v 2) Β 334 [598-746] 309°) librinon non rilegati, rilegati, di forma2) B 186-Β 186-B 334 [598-746] (ff. 306r~~ -309 ) libri ti diversi; C C == manoscritti manoscritti di Roma; D Roma; 1) 1) D D 1-D 1-D 412 412 [186-597] [186-597] libri divisi in D == stampati stampati di Roma: libri rilegati divisi r r casse: prima cassa, D 1-D 55 (ff. 297 -298 ) in folio; D 56-D 128 ((ff. casse: prima cassa, D 1-D 55 (ff. 297r-298r) in folio; D 56-D 128 ff. r v v r ff. 299 298 -299 ) inin quarto; 129-D 174 174 ((ff. 299 1-300r) -300 ) in octavo; octavo; sese298r-299°) quarto; D 129-D in octavo; octavo; D 212-D 247 ((ff. ff. conda cassa, D 175-D 175-D 211 211 (ff. 300 300rr-301 -301r)r)in r v v v 301 r-301 -301 1)) in in folio; folio; terza terzacassa, cassa,DD248-D 248-D 350 350 ((ff. 301 -303 ) formati ff. 301 303 1) formati diversi; 351-D 412 -305v )formati assa, D 351-D 412 (ff. 303v"-305f ) formati diversi; diversi; diversi; quarta quarta ccassa, 2) D 413-D 413-D 474 474 [747-808] [747-808] (ff. (ff.310r-311 310r-311v1) ) libri rilegati, di di forfor2) D libri non rilegati, mati diversi; E E == manoscritti manoscritti in prestito; taglio una sigla). sigla). Po Potrebtaglio dei fogli fogli superiore superiore è visibile, visibile,ma manon non leggibile, leggibile,un un numero numero (o una trebbe collegarsi collegarsi con ii libri libri posseduti posseduti dai dai Cervini Cervini anche anchel'Inc. l'Ine.Ross. Ross. 587 587 della della Biblioteca Biblioteca VaVaticana (Catullo, (Catullo, Tibullo, Tibullo, Properzio, Properzio, Stazio, Stazio, Giov Giovanni anni Calfumio, Calfurnio, Vicenza, Vicenza, Giovanni Giovanni da Reno ee Dionigi Dionigi Bertocchi, Berlocchi, 1481) 1481) appartenuto Matteo Benci, Benci, parente parente di di Marcello Marcello per per appartenuto aa Matteo parte di di madre madre (cfr. (cfr. M. M. BUONOCORE, Properzio codiá della della Biblioteca Biblioteca Apostolica Apostolica Properziond nei codici 1995, p. 12; BAVΙ, BAVI, C Vaticana, Assisi Assisi 1995, p. 12; C 160). 160).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INTRODUZIONE INTRODUZIONE

XXXVII XXXVII

prestito:F F [809-865](ff. (ff.314r-315 B14r-B15r)r).. F = stampati stampati ininprestito: 1-1-F F5757[809-865] I numeri asteriscatí asteriscati 1*-137* 1*-137* sono da noi noiassegnati assegnati alla alla lista lista sono quelli da dello Chac~n Chacón nel manoscritto Chigi R 1162. II 62. «Non le mani mani i ilibri libridella dellabiblioteca bibliotecaCervini» Cervini» «Non avendo avendo havuto havuto fra le scriveva la quindi identificare identificare per per -- scriveva la Bignami BignamiOdier Odier-,-, non non potendo quindi mancanza oggettivi l'esemplare di cui cui mancanza di indizi oggettivi l'esemplare realmente posseduto, di sia stato documentato il possesso da parte del pontefice, «è sovente difsia stato documentato possesso parte del pontefice, «è sovente difficile decidere che che edizione edizionefu fulalasua. sua.IlIllavoro lavoroessendo essendostato statosenza senzamemeficile todo ed aa titolo titolo solo solo d'identificazione, d'identificazione, in un secondo secondo tempo tempo più più d'un d'un numero domanderà domanderà una unariflessione. riflessione. Quando Quando ilil formato formato èè identificato identificato nel catalogo, catalogo, potrà essere essere un'indicazione fra fra numerose numerose edizioni edizioni per perla la scelta. caso di numerose numerose edizioni edizioni bisogna bisogna semplificare semplificare all'estremo all'estremo scelta. Nel caso rimandando ai repertori repertori con con íi loro loro numeri. numeri. Solo Solo nel nel caso caso di di libri libri rari rari oo difficilmente trovabili bisogna ai cataloghi cataloghi che chepossiedono possiedono difficilmente trovabili bisogna rimandare ai dette rarità rarità ... ... In conclusione conclusione bisognerà bisognerà cercare cercare d'unificare, d'unificare,accettando accettando però l'irregolarità l'irregolaritàdella dellaricerca». ricerca». Questo cercato di di fare, fare, ampliando ampliando però però l'indagine l'indaginerispetto rispettoalla alla Questo ho cercato stesura lasciata dalla Bignami Bignami Odier (talvolta (talvolta difficile difficile da da stesura manoscritta lasciata decifrare problemi di divista vista la la portavano, portavano, specie specie negli negli ultimi ultimi decifrare perché íi problemi tempi, scrivere malamente, sovrapponendo sovrapponendo le righe), righe), aggiungendo aggiungendo tempi, a scrivere nuova bibliografia bibliografia grazie annali di di edizioni edizioni del del XV-XVI nuova grazie aa repertori repertori e annali XV XVI secolo straniere, testi testi specifici specifici sui sui singoli singoli autori autori eeargomenti, argomenti, secolo italiane e straniere, da lei non non registrati registrati oo ancora pubblicati al momento momento della della sua sua an cora non pubblicati morte (1989), (1989), con la la speranza speranza di di aprire aprirelalastrada strada- -come comediceva dicevalalastustudiosa «a chiunque chiunque vorrà vorrà approfondire approfondire l'indagine l'indagine sulla sulla figura figura del del diosa -- «a grande prelato, prelato,sui suisuoi suoiinteressi interessiculturali culturalieepolitici». politici». grande Lavori di questo genere genere -- èè ovvio ovvio -- sono lontani dal dal voler voler essere essere Lavori sono ben lontani perfetti ed ed esaustivi: esaustivi; sono sono lavori lavori in in un un certo certosenso senso"meccanici", "meccanici",che cheposposperfetti sono essere punto di di partenza partenza per per ricerche ricerche di di ben ben più piùampio ampio sono però però essere respiro, volte volte in più di una una direzione. direzione. Il Il materiale materiale fornito fornitodal dalcatalogo catalogo Cervini molteplici filoni di indagine, per per esempio esempio Cervini può può quindi suggerire molteplici sulla sugli interessi interessi letterari letterari suoi suoieedella dellafamiglia, famiglia,sui sui sulla sua personalità ee sugli letterati, giuristi, giuristi, scienziati, scienziati, musicisti musicisti (a (a Cervini Cervini èè dedicata dedicatalala Missa PaΡapae Marcelli Giovanni Pierluigi Palestrina) che sono sono stati stati in in conconPierluigi da Palestrina) Martelli di Giovanni tatto con lui lui oo che che hanno hannofatto fattoparte partedella dellasua suacerchia cerchiaculturale; culturale;sul sul tatto "circolo letterario" editoriale del del cardinale, cardinale,sui sui testi testi "circolo letterario" collegato all'attività editoriale che avevano costituito una una base base per perililsuo suo lavoro lavoro oo che chepotevano potevanoessere essere

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

XXXVIΙΙ XXXVIII

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

stati una lettura stati lettura distensiva, distensiva, sui sui libri di devozione. devozione. Edizioni Edizioni finora ignorate possono possono forse forse essere inserite negli annali annali di di editori e tipografi, tipografi, gli appassionati di percentuali percentuali oo gli gli studiosi studiosi di di editoeditopossono trarne notizie ria possono notizie su su quelle quelle più più diffuse diffuse all'epoca, su su libri libri rari rari ee sconosciuti, su edizioni forse perdute, sconosciuti, perdute, sulla sulla circolazione circolazione libraria librariaeelaladifdiffusione in Italia di pubblicazioni non non italiane, italiane, sul sul rapporto rapportofra fratesti testi latini latini in lingua, lingua, fra fra autori autori antichi e moderni, moderni, fra e testi in fra libri libri religiosi e profani. p~ù esperti di me di singoli testi e di problematiche Studiosi più problematiche particoparticolari potranno fornire un nome a un autore oppure il lari autore oppure il titolo titolo aa un'opera un'opera nonostante gradite non identificata; saranno saranno inevitabili inevitabili - ma ciò nonostante gradite -- le le agagvolte aa completare completare le le (purtroppo) giunte, le correzioni, le integrazioni volte (purtroppo) prevedibili lacune, lacune, a correggere gli prevedibili gli involontari involontari quanto quanto inevitabili inevitabili erroerrori, dovuti anche ai passaggi,nel nelcorso corsodi di quasi quasi un un ventennio, ventennio, ri, ai successivi successivi passaggi, dagli iniziali iniziali appunti appunti manoscritti ad una dagli una prima prima stesura stesura con con l'ormai l'ormai"ob"obsoleta" macchina da scrivere soleta" scrivere e infine infine alla alla trasposizione trasposizione su su programmi programmi informatici. **** ** item dell'inventario dell'inventario sono sono stati stati riportati riportati in in tondo ee sono - Gli item sono preceduti, preceduti, come già detto, dal numero numero progressivo progressivo da da noi noi assegnato assegnato alle alle due due biblioteche biblioteche cerviniane. Nella trascrizione trascrizione sono sono stati stati rispettati rispettati l'uso delle cerviniane. Nella delle maiuscole maiuscole ee la la mantenute le grafia e mantenute leabbreviazioni abbreviazioni nei neicasi casi dubbi. dubbi. Per l'identificazione del testo indicato dall'item -- Per dall'item -- ee quindi quindi dell'eventuale dell'eventuale volume cerviniano cervíníano -- sisi èè preferito preferito riportare riportare (sempre volume (sempre in in tondo tondo eespesso spesso basanbasandosi solo solo su indicazioni dosi indicazioni dei cataloghi), cataloghi), il titolo risultante sul sul frontespizio frontespizio di (quando ne esiste una edizione edizione anteriore al al 1555 (quando esiste - o ne ne èè stata stata individuata individuata -una sola) sola) invece invece del titolo titolo corrente corrente dell'opera, dell'opera, codificato codificato dai dai repertori repertorimomoderni. Nel caso caso di opere con con numerose numerose edizioni edizioni oo ristampe, ristampe, spesso spesso con titoli titoli differenti, è stato riportato riportato quello quello di una edizione con titolo e formato identici all'inventario. all'inventano. ci -In - In alcuni alcuni casi casi sono sono stati stati indicati indicati solo solo l'autore l'autore (in tondo), tondo), ilil titolo titolo corcorrente (in (in corsivo) corsivo) ee la la prima prima edizione, edizione, soprattutto soprattutto quando quando si si tratta tratta di di opere opere molto note note o di ffuse, quando mancano molto diffuse, mancano indicazioni indicazioni precise precise oo esistono esistono difdifferenze fra quanto specificato ferenze specificato nell'inventario nell'inventario e quanto quanto risulta risulta dai dai repertori, quando non èè stato quando stato possibile possibile rintracciare rintracciare un'edizione un'edizione con con titolo titolo identico identico a quello dell'inventario. -- Le opere Le lettere lettere a, b, ecc. ecc. segnalano segnalano nei casi casi dubbi dubbi le diverse diverse opzioni opzioni (più opere o edizioni con titolo simile a quello dell'inventarlo). dell'inventario). -- Le Le cifre cifre romane romane premesse premesse ai titoli segnalano segnalano la presenza, presenza, in uno stesso item, di più riunite evidentemente evidentementein inun unvolume volume miscellaneo miscellaneo oo composito. composito. p~ù opere, riunite

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INTRODUZIONE INTRODUZIONE

XXXIX XXXIX

di autori autori greci, greci, in in genere generesono sonostate stateprese preseininesame esamesolo solo tratra-- Per Per le le opere di duzioni latine anche se nell'inventarlo nell'inventario non non compare compare il nome del traduttore. traduttore. -- Per degli editori editori non non italiani italiani si è cercato cercato di di uniforuniforPer ií nomi degli autori e degli mare la forma forma corrente corrente italianizzata italianizzata (per (per es., es., Cicerone, Cicerone, Lutero) Lutero) oo mare usando la quella del luogo luogo d'origine d'origine(per (peres., es.,Pole, Pole,Lefèvre); Lefèvre);in inalcuni alcunicasi, casi, nell'imposnell'impossibilità stabilire la forma esatta (come (come per per íi fiamminghi fiamminghi oo per perpersonaggi personaggi síbíli ~' di stabilire un luogo luogoeevissuti vissuti altrove) altrove) si si è preferita preferita quella quella latina. latina. Per Perlalanormaliznormaliznati in un zazione serviti di di pubblicazioni pubblicazioni specifiche specifiche come come dizionari dizionaribiografici biograficioo zazione ci si è serviti repertori di di editori. editori. -- In voce è stata stata indicata indicata una una breve breve bibliografia bibliografia che che ha hasolo solo In calce calce a ogni voce funzione di guida e quindi quindi non non vuole vuole essere essere né né uniforme uniforme né né completa. completa. Sono Sono stati usati cataloghi generali generali di di grosse grosse biblioteche biblioteche (sia (sìa per per stati usati fondamentalmente cataloghi incunaboli sia per cinquecentine) ee studi studi specifici specifici su editori /stampatori /stampatori oo su su singoli argomenti (biblioteche mediche, libri illustrati, raccolte di testi litursingoli (biblioteche mediche, libri illustrati, raccolte di testi liturgici, repertori perdute),citati citatiin inabbreviazione abbreviazione ee in inordine ordine gici, repertori di edizioni rare oo perdute), alfabetico, dando la preferenza a quelli utili per una corretta lettura dell'item alfabetico, a quelli per una corretta lettura dell'ítem e per l'identificazione dell'autore oo dell'opera, dell'opera, oppure oppureaaquelli quelli che cheriportano riportano indicazioni per ulteriori ricerche. Nella bibliografia sono segnalate anche le le indicazioni ricerche. Nella bibliografia segnalate anche edizioni antiche esaminate in biblioteche romane, pertanto non non edizioni antiche esaminate in alcune biblioteche romane, che pertanto nell'indice dei deidocumenti. documenti.Per PerlalaBiblioteca BibliotecaApostolica Apostolica Vasono state inserite nell'indice particolare, si si sono indicate indicate con con la la sigla sigla BAY ticana, in particolare, BAI le cinquecentine, cinquecentíne, repeanche attraverso attraverso gli gli schedari schedaricartacei cartaceioograzie graziealalsistema sistemainformatizzato informatizzato ribili anche URBS, mentre gli incunaboli incunaboli sisi rimanda rimanda alalcatalogo catalogo di di W. W. Sheehan Sheehan URSS, mentre per gli (BAVI). Per solo eventuali eventuali studi studispecifici specifici(spesso (spessoindicaindica(BAVI). Per esteso esteso sono stati citati solo Bignami Odier) non non compresi compresi nell'elenco nell'elencodelle delleo-oti nella prima stesura della Bignami nelle note note dell'introduzione. dell'introduzione.Non Nonsisièèvoluta volutadare darein inquesta questa pere consultate oo nelle una bibliografia bibliografia completa completa delle delle opere, opere, degli degliautori, autori,degli deglieditori editoriesamiesamisede una per ii continui continuiaggiornamenti aggiornamentieelalaparcellizzazione parcellizzazione degli degli studi studi che che nati, anche per avrebbero reso compito estremamente estremamente arduo riteniamo -- inutile inutile per per avrebbero reso il il compito arduo e -- riteniamo l'economia della della presente presente ricerca. ricerca. l'economia *** *** Alla fine fine del lavoro lavoro desidero ringraziare quanti quanti hanno hanno desidero ricordare e ringraziare permesso la la sua sua pubblicazione: pubblicazione: gli gliscomparsi scomparsi mgr. mgr.Jos€ José incoraggiato e permesso Ruysschaert ee p. E. Boyle, Boyle, l'attuale prefetto prefetto della dellaBiblioteca Biblioteca Ruysschaert p. Leonard E. Vaticana don Raffaele Raffaele Farina, Farina, ilil viceprefetto viceprefetto dott. dott. Ambrogio AmbrogioPiazzoni, Piazzoni, William J. mi ha ha messo messo aa disposizione disposizione ilil suo suo libro libro sugli sugli p. William J. Sheehan, Sheehan, che mi incunaboli vaticani bozze, gli gli amici amici ee tutto tutto ilil incunaboli vaticani quando quando era era ancora in bozze, personale delle delle biblioteche, biblioteche, in inparticolare particolaredella dellaBiblioteca BibliotecaVaticana, Vaticana, personale le mie mie ricerche. ricerche. cui mi sono rivolta durante durante le

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

Vaticano LATINO Latino 8185 8185 VATICANO r f. 293 293r

Libri latini Bibliotecha Montís Montis Politíani. Politiani. latíni impressi qui sunt in Bibliotecha In folio B Bede Theologi Theologi opera opera id id est In Samuelem, In In libros libros Regum, Regum, in inEsEsB 1I Bede et Neemiam Prophetas, In In Thobia Thobia de de Tabernaculo. Tabernáculo. dran et Bedae presbyteri... opus plane plane novum. novum. Cui insunt In Samuelem Samuelem prophetam, prophetam, Bedae presbyteri... id est Regnorum primum, lib libri IIII. In libros libros Regum Regum Quaestionum Quaestionum XXX ri III. xxx liber unus. In Ezram Ezram et et Nehemiam Nehemiam prophetas prophetas lib. lib. III. lib. unus. De De Taiii. In Tobiam lib. bernáculo, eiusoasis, vasis, ac ac sacerdotum sacerdotumvestibus vestíbus lib. lib. Ill, bernaculo, eius τττ, Basel, Basel, Andreas Andreas CratanderCratanderJohann Bebel, 1533. BAY, R. G. G. Bibbia 123; Ind. Aur.115.623; 115.623; NUC NUC42, 42,NB NB244216. 244216. BAI, R. Bibbia II. II. 123; Ind. Aur. B 2 Io. Damasceni Damascene opera. fol. (traduzione di Iacobus lacobus Faber, Iohannes lohannes Oecolampadius Oecolampadius ee alEdizioni in ín fol. tri) da quella di Basel, Heinrich HeinrichPetri, Petri,1535. 1535. tri) BAY, Race. I, II. 592; BLC BLC 166, 166, p. 308 (117, (117, cii. col.465); 465);NUC NUC281, 281,NJ NJ106403-406; 106403-406; PBN 77, BAV, Racc. I, ΙΙ. 592; p. 308 ΡΒΝ 77, coli. 781-782. coli. 781-782. B 3 Alberti Pighi, De libero arbitrio arbitrio et divina divina gratia. grata. De libero hominis hominis arbitrio arbitrio et divina gratia, libri decem... decern... Autore Alberto PiPiDe MelchiorNovesianus, Novesianus,1542. 1542. ghio Campen., Kôln, Κ~ln, Melchior BLC 258, 258, p. 470 (189, (189, col. col. 916); 916); NUC NUC458, 458, NP 137, col. 435; SSoltész P 510; 510; BLC p. 470 NP 361299; 361299; PBN ΡΒΝ 137, col. 435; οltész P H.Jedin, Studien üher die Schriftstellertàligkeit Albert Pigges, Mùnster im Westf. 1931 (ReforH. Jedin, Studien über die Schriftstellertätigkeit Albert Pigges, Münster im Westf. 1931 (Reformationsgesch. Studien Studien u. u. Texte Texte 55), 55), pp. 40-43. matíonsgesch. 40-43. B4 Concilii Niceni. B 4 Séptima Septima synodus Concilii Titolo incompleto; èè probabile probabile che chesisiriferisca riferiscaalalsecondo secondoconcilio concilio didiNicea, Nicea, Titolo ecumenico (787): (787): vedi vedi la traduzione traduzione del delLongolio Longolioalalnr. nr.BB40, 40,eequella quella settimo ecumenico Bibliotecario alalnr. nr.BB57. 57. di Anastasio Bibliotecario Repertorium, 529-531; 533; Wallach, The Greek Greek and Latin Versions Versions of of II ri um, Fontes III, IΙΙ, pp. and Latin ΙΙ Reperto pp. 529-531; 533; L. L. Wallach, Nicaea and the Synodica of Hadrian I (JE 2448), in Traditio, 22 (1966), p. 104. Synodica of Hadrian Ι 22 (1966) , p. 104.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

2

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

Francisca Tytolemanni Tytolemanni In Iohannis Parafrasis. B 5 Francisci In Evangelia Matthaei et lohannis Paráfrasis. Elucidado in sacrosancta sacrosancte Jesu Jesu Christi Evangelia Paraphrastica Elucidano Evangelia secundum MatMatthaeum et Ioannem... Titelmanno... (a (a cura di Petrus Pe trus thaeum Ioannem... Authore Authore D. D. Francisco Francisco Titelmanno... Titelmannus), Antwerpen Jean Titelmannus), Antverpen 1545 1545 [?]; [?]; Paris, Paris, Oudin OudinPetit, Petit,1545 1545 oo 1546: 1546: Paris, Jean Paris,Jean Jean Foucherjean Foucher Jean Maheu, Macé, 1546; 1546; Paris, Maheu,1546; 1546; edizioni edizionisuccessive. successive. ΡΒΝ 190, PBN 190, col. 327; Hurter, Hurler, II, II, col. col.1310 1310 (Antwerpen, (Antverpen, 1544, 1544, 1545); 1545); Sbaraglia, Sbaraglia, I,I, p.p.303 303 col. 327; (Foucher);; A. Frans Tittelmans Tittelmans van van Hasselt Hasselt (Francisais (Franciscus Titelmannus (Foucher) A. Paquay, Paquay, Frans Hassellensis) Titelmannus Hassellensis) (Dec. 1502-12 1502-12 Sept. Sept. 1537). en zijne zijne familie, familie, Hasselt Hasselt (Dec. 1537). Opzoekingen over zijn leven, leven, zijne zijnemerken werken en 1906, p. 98 ss. 1906, p.

Iohannis Grammatici B 6 lohannis Grammatici in inAristotelis Aristotelis Priora PrioraPosteriore PosterioraetetPhysica. Physica. Non esiste esiste una commend attribuiti aa Iohannes lohannes PhiPhiuna edizione che riunisca ií tre commenti loponus Alexandrínus; Alexandrinus; edizioni edizioni separate, separate, per perlo lo più piùveneziane veneziane(Scoto, (Scoto,Zanetti, Zanetti, sola traduzione traduzione latina. Manuzio), con testo greco e latino o la sola BAI, Race. 1, II. 11.567 Adams PP1040-1046; Racc. I, Priora,Venezia, Seb. Gryphius, 1553, 1553, tratraAdams 1040-1046; BAY, 567 (Analitica Priora, Analitica Posteri ora,Venezia, Venezia, Girolamo Scoto, 1559) 1559);; BLC duzione del Filalteo; Analitica Posteriora, BLC 166, 166, p. p. 305; 11, 97,98,106 Cranz108.204; 108.204; 108.291 108.291 (Physica, 11, pp. pp. 97, 98, 106 (117, col. 455); Cranz (Physica, traduzione traduzione di Guglielmo Guglielmo Doroteo) III, pp.465-466; 465-466;NUC NUC281, 281, pp. pp. 107,109; 107,109; PBN Doroteo); ;Graesse, Graesse,lII,pp. ΡΒΝ 136, 136, coli. coll. 157-162. 157-162.

B Β 7 Herma Hermatii Hermatíi de Instauranda Religione. Religione. De instauranda Religione Religione libri IX. Ix. D. D. Herma Laetmatio De Laetmatio autore..., autore..., Basel, Basel, ‚ii[Johann Oporinus,1544] 1544].. hann Oporínus, 346; Race. Racc. I, II. Adams L 42; 42; BAV, Adams L ΒΑΝ, R. R. G. G.Teol. Teil. II. 346; II. 152; 152; PBN ΡΒΝ 96, 96, col. col. 661.

B B 88 Albertus Pius Pius contra contra Herasmum. Vedi probabilmente: Alberti Pii Carporum Comitis... Comitis... preter preter praefatíonem praefationem tres et viginti libri in locos locos lucubrationem lucubrationemvariarum variarumD.D. ErasmiXXIII XXIII libri, Erammi libri, Paris, París, Jodocus RadiusAscensius, Ascensius,1531; 1531; Venezia, Lucantonio Jodocus Badius Lucantonio Giunta, 1531. Vedi Vedi anGiunta, 1531. anche il nr. B 148. Β 148. BAV, 403 (Ascensio; sul taglio dei fogli "Albertus Bibl. BAI, Race. I1.403 Racc. I, II. "Albertus Pius Piuscontra contra Erasmum") Erasmum");; Bibl. Belg., II, II, p. p. 418 418 ss.; ss.; IV, IV, pp. 661-664, PP 110, 111; BLC (190, col. col. 444); 444); Camerini pp. 661-664, 110, P 111; BLC 259, 259, p. p. 294 294 (190, Camerini Giunti 345; pp.300-301, 300-301,690; NUC7,7,NA NA140349 ; PBN 345; Graesse,V, Graesse, V, p. p. 307; 307; Lauchert, Lauchert, pp. 690; NUC 140349 (Giunta) (Giunta); PB' 137, coli. 1096-1097; Renouard Impr.,II, II, 669; 669; Catalogue 137, ciii. 1096-1097; Renouard Impr., Catalogue of of the theErasmus Erasmus Collection Collection in in the City Rotterdam, New York, London1990, 1990,p.p.626. 626. Library of ofRotterdam, York,Westport Westport Conn., Conn., London B9 hierarchiae ecclesiasticae ecclesiasticae assertío. assertio. 11. [?].. B 9 Alberti Pii campensis hierarchiae ii. [?] Hierarchiae ecclesiasticae assertio, Albertum Pighium Pighium Campensem..., Campensem..., Hierarchiae ecclesiasdcae assertio, per Albertum Kòln, Melchior Novesianus, Novesianus, 1538. 1538. Κöln, Melchior

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

LAΤΙΝO 8185: B 12 VATICANO LATINO B55 - BB12

33

(sul frontespizio frontespizio dedica autografa del del Figge Pigge al Adams PP 1192; 1192; ΒΑΝ, BAV, R. R. G. G. Teil. Teol. II. 31 31 (sul BLC 258 p. 471 (189, col. 917); Cat. Esp. P 1726; NUC 458, cardinale Cervini); Cervini); BLC 258 p. 471 (189, col. 917); Cat. Esp. P 1726; NUC 458, NP NP Jed ~n, cit. cit. al nr. B Β 3, 3, p. 361302; PBN ΡΒΝ 137, col. cil. 435; 361302; 435; Sοltész Soltész P 511; VD 16, P 2752; 2752; Jedin, 24. p.24.

sub Domino Domino Hermano Hermano ColoColoΒ 10 Cánones Canines Can.c' B Can.ci Provínc. Provine. Coloniensis Coloniensis sub niae Archiepiscopo. il vescovo Hervescovo HerCanoni del concilio concilio provinciale provinciale di Colonia, Colonia, promulgati promulgad sotto il Gripper: Canines editi dal Cropper: mann von Wied, Wied, edid CánonesConcílii ConciliiProvincialis Provincialis Coloniensis Coloniensis Anno Archiepiscopo... celebrad. celebrati. Anno D. Hermanno Hermanno S. sub... D. S. Coloniensis Coloniensis ecclesiae ecclesiae Archiepiscopo... aedi1536.Quibus Quibus adiectum adíectum est Enchiridion Christíanae 1536. Chrisdanae institutionis, institudonis, Köln, Kòln, in aedititosuccessivedi divario varioformato, formato, anche anche con dtoQuentelianis, 1537-38; bus Quentelianis, 1537-38; edizioni successive anno D. Hermanno... Hermanno... celebratum anno lo Concilium provinciale coloniense. Sub... D. Enchiridion... MDxxxvl. Adiectum est postea EnchiridionMDXXXVI. Arrivabene, 1544: condeV. 37 37 (Venezia, (Nenezia, Andrea Andι4a Arrivabene, Adams CC2356-2360; Adams 2356-2360; ΒΑΝ, BAV, R. G. Concili V. 1544: contieDe muñere munere episcopali episcopali [B [Β 229], 229], ii capitoli del De ne la prefazione di Hermannus de Wied, Wied, i capitoli episcopali, De muñere munere episcopali, dell'Enchiridion christianize institutions [B [Β 239], 239], ilil testo testo del De capitoli à&WEnchiridion christianae institutionis concilioprovináali provinciali polliáta, pollicita, VEnchiridion)-, l'Enchiridion); doctrine christianize l' Institutio compendiaria compendiarla doctrinae VInstitutio christianae in concilio pp. 182-183; Edit 16, 16, C 5127 66, p. 361 Carpanè- Menato, pp. BLC 66, 361 (41, (41, coll. coll. 1256-1257); 1256-1257); Carpanè-Menato, 182-183; Edit 5127 (PuXXVII (Putelletto, 1541, 4° e in 8°); Giuliari, p. 57, nr. telletto, 1541, telletto, 1541, 4°)-5136 40)-5136 (edizioni in 4° 57, nr. XXVII (Putelletto, 1541, P. 1550); NUC NUC 116, 4°); Hurler, Hurter, II, II, col. 1420 1420 (Verona, (Verona, 1541; Paris, 1548, 4°); 1541; Paris, 1548, 1550); 116, NC NC556999-557002; 556999-557002; van Gulik,/otoGulik, Johancoll. 971-972; Schottenloher 30889; PBN 222, coli. 971-972; Schottenloher 30889;VD VD16, 16,GG3402, 3402, KK1721; 1721; W. van ΡΒΝ 222, nes Cropper ñas Cropper (1503 bis bis 1559). 1559). Ein EinBeitrag Beitragzur zurKirchengeschichte Kirchengeschichte Deutschlands, Deutschlands, besonders besonders der KardinalJohanJohanΙI; W. W. Lipgens, Lipgens, Kardinal Rheinlande im im 16. 16. Jahrhunderts, 1906, p. 177, 177, nr. II; Jahrhunderts, Freiburg 1906, Münster im im (1503-1559)und und die Anfange Anfänge der nes Cropper (1503-1559) der katholischen Reform in in Deutschland, Mùnster Westf. 1951, 1951, p. 225, 225, nr. 7. 7.

B episcopus Famagustanus Famagustanus de de Conciliis. Conciliis. Β 11 Mathias Ugonus episcopus Phamaugustani. De Conciliis, PagaSynodia Ugonia Episcopi Phamaugustani. Conciliis, [Toscolano ?], Paganino Paganini,1532 1532 [?], [?], 1534 1534 [?]. [?]. nino Paganini, Brescia 1531; dedica Adams U 29 ([1534]); ΒΑΝ, BAV, R. II. 53 (prefazione (prefazione datata Brescia 1531; dedica 29 ([1534]); R. G. Concili II. dedica aa (manca la la dedica a Paolo III datata Brescia Brescia 1534; 1534; alla 1532); Racc. Race. I, III. III. 196 196 (manca alla fine, 1532); Paganini, Toscolano Maderno, Paolo III); BLC 332, p. 57: 57; [Alessandro Paganini, Maderno, 1532 1532 ?], ma cfr. cfr. (Venezia, 1532); 1532); CT CT 1532); Brunei, Brunet, II, Nuovo, P. p. 139 139 (243, (243, col. 110: 110: [Venezia] ?,?, 1532); II, col. col. 211 211 (Venezia, ΡΒΝ XII, p. LII (1532, 1541); NUC 607, XII, (1532,1541); 607, NU 6996 6996 (1532); (1532); Panzer, Panzer,IX. IX. 154. 154. 475 475 (s. (s. e., e., 1532); 1532); PBN 196, 196,col. col.913; 913;Soltész SoltészUU12 12([Paganini]). ([Paganini]).

B 12 Cathena in Genesim 1546. Β 12 Catena in Genesim ex authoribus authoribus ecclesiasticis... ecclesiasdcis... authore Aloisio Aloisio Lippomano, Paris, Charlotte Charlotte Guillard, Guillard,1546. 1546.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

4

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

ΡΒΝ 98, 98, BAI, Racc. Adams LL 749; 749; BAY, Race. I, S. 115; 115; Stamp. Barb. Barb. A. A. N. IV.23; 23; NUC NUC335, 335, NL NL397926; 397926; PBN col. 832. libri Β 13 lohannis Iohannis Driedonis scripturís et dogmatíbus BIS Driedonis de de ecclesiastícis ecdesiasticis scripturis dogmatibus libri zjor 40F

edizioni successive. successive. Prima edizione Louvain, [Rutgerus [Rutgerus Rescius], Rescius],1533; 1533; edizioni ΡΒΝ 41, col. 1194; VD 16, D 2785. 87, p. p. 182 BLC 87, 182 (55, col. 805); PBN B 14 Laurentii Laurentíi Vallae Vallae elegantiae elegantíae linguae Latínae. B14 Latinae. 1471,Roma, Roma,Filippo Filippode deLignamine; Lignamine; Venezia, Venezia, NicolasjenNicolasJenNumerose edizioni dal 1471, Ulrich Gering Friburger. (4°);; Paris, Ulrich son (4°) Gering -- Martin Martin Crantz Crantz -- Michel Friburger. BAVI,VV 21 21 ss.; ss.; BLC BLC 336, 336, pp. pp. 217-218 (246, coll. coll. 25-29); 25-29); Capialbi, Capialbi, p. 25; BAVI, 217-218 (246, 25; Goff GoffVV 50-68; 50-68; H H ΡΒΝ 15800-15823;lERS IERS89, 89,396, 396,628; 628;IGI IGI10081-10098; 10081-10098;Lowry Lowry15;15;NUC NUC628, 628,NV II 18592 15800-15823; 18592 ss.; ss.; PBN 199, coli. coll. 176-183; Sander 7466-68. 199, 176-183; Sander 7466-68.

B 15 Concilium Lateranense sub Iulio II B15 II et Leone x°. Xo. Sa. Lateranen. Concilium sub Iulio. Iulio. II. "I.et etLeone. Leone. X. x. celebratum, Sa. Concilium novissimum novissimum sub Roma, Iacopo Mazzocchi, 1520-1521. Αscarelli Maz. 146; Racc. I, III. 22; Racc. I,I, III. III. 197/3 (rilegato (rilegato Ascarelli 146; Ascarelli rom., rom., p. p. 73; 73; BAV, BAY, Race. 22; Race. con Z. qui nr. nr. D Basilea, Milano, Milano, con Z. Ferreri, Ferreri, Atd dei concili di Costanza -- qui D 42 42 -- ee di Basilea, Atti dei Gottardo da Ponte, 1511); BLC 185, p. 92 (131, col. 98); Edit 16, C 5609; NUC 317, Ponte, 1511); BLC 185, 92 (131, 98); Edit 16, C 5609; 317, NL 118324, 118326; 118326;Sander Sander 2081. 118324, 2081.

B 16 Pars Bibliae. B16 B 17 17 Alberti Pii campensis campensis Hierarchia Hierarchic ecclesiastica Assertio. Assertio. B Vedi il nr. B 9.

B 18 SummaRaynerii. Summa Raynerii. BIS Rainerii de Pisis Pisis Pantheologia, sive sive Summa Ntirnherg, Rainerii Summa universae universae theologiae, theologise, Niirnberg, edizioni successive Johann Sensenschmidt-Heinrich Kefer, Kefer,1473; 1473; edizioni Johann Sensenschmidt-Heinrich successiveinin folio folio e folio grande. BΑVΙ, R 2-6; 2-6; BLC BLC 269, 269, p. p. 386 386 (198, (198, coli. coll. 164-164); 164-164);BMC BIC II, p. ss.; H H 13014BAVI, p.405; 405; Goff GoffRR55 ss.; 1301413019; IBP ABP4658; 4658;IGI IGI 8267-8272; 8267-8272;NUC NUC 479, NR ss.; PBN PBN 145, coIl. 13019; NR 28584 28584 ss.; coli. 995-996. 995-996.

B19 B 19 Calepinus. Ambrogio Calepino, Dictionarium: numerose edizioni da quella di di Reggio ReggioEmiEri-

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LAΤΙΝΟ LATINO 8185: 8185: BB 13 13 -- BB23 VATICANO 23

5 5

lia, Dionigi Berlocchi, 1502 (inc.: "Calepinus. Ad librum. Mis Mos est estputidus..."). Bertocchi, 1502 putidus..."). BLC 51, 71 (32, (32, cii. col. 15); 15); Edit Edil16, 16,CC395-399 395-399 e passim; passim; Graesse, Graesse, II, II, p. p. 15; 15; Ind. Ind.Aur., Aur.,VI, VI, BLC 51, p. p. 71 sub nomine; nomine;NUC NUC89, 89,NC NC28112 28112ss.; ss.;PBN PBN22, 22,coll. coll.648-649; 648-649;Sander Sander1534-36; 1534-36;A.A. Labarre, Labane, Dictionarium dd'Ambrogio (1502-1779), Baden-Baden 1975. du Dictionarium Ámbrog~o Calepino Calepino (1502-1779), Bibliographie du Baden-Baden 1975. B 20 Friderici Nausae Cathechismus. Cathechismus. S Friedrich Nausea, Nausea, Catechismus catholicus: aedibus Köln, in aedibus Catechismus cat hou cus: prima edizione Kòln, Quentelianis,1542; 1542; edizioni successive. Quentelianis, 464 (169, (169, col. 164: 164: 1553); 1553); NUC 408, NI NN77679; 77679; PBN 123, col. 106; 106; J.J. Metzner, ΡΒΝ 123, Metzner, BLC 232, 232, p. 464 Friderich Wien, Regensburg 1884, p. p. 76 76 ss. ss. Friderich Nausea Nausea aus Waischenfeld, Waischenfeld, Bischof Bischof von von Wien, Regensburg 1884, B 21 Concordantíae ConcordantiaeBibliae. Bibliae. Β generico; vedi per esempio: a) Concordantiae minores', b) Concordantiae maTitolo generico; minores; h) iores', Halberstadt, Concordantiae Bibliorum; d) Johannes NivicelJohannes Nivicelim-es; c) c) Conradus de Halberstadt, Bibliae et Canonum. lensis, Concordantiae ConcordantiaeBibliae Canonum. I, pp. pp.166-167; 166-167; BAVI, BAVI, C 417-419 417-419 (c); 119-120 (d); p. 73; 73; BLC BLC 30, 30, pp. pp.392392Adams, I, (c); JJ 119-120 (d); Bibbia, p. 394 (19, (19. coll. 2075-2076); 2075-2076); Edit Edit 16, 16, CC 5616; 5616; Goff GoffCC802; 802; GW GW7288 7288 (a); (a);7418-7422 7418-7422 (c); (c);HH5613 5613 394 (a); 5629-5633 5629-5633 (c); 9412-9417 9412-9417 (d); ICI 3118 3118 (a); (a);3166-3169 3166-3169 (c); (c); 5330-5333 5330-5333 (d); (d); NUC NUC118, 118, (d); IGI pp. 457-458. 457-458. pp. B 22 lacobi Iacobi Fabri in Logica Aristotelis. Stapulensis... In libros libros Logíces Logices paraphrasis. paraphrasis. Libri logicologicoForse: lacobi Iacobi Fabri Stapulensis... rum ad archetypos recogniti recogniü (edizione - a cura di Jacques Lefèvre Lefèvre - della della Logica aristotelica, tradotta tradotta da Severino Boezio e preceduta dalla parafrasi di Porfirio), Paris, François Regnault-Pierre Vidoue,1525; 1525; altre al tr e edizioni parigine. fino), François Regnault Pierre Vidoue, ris, W. BAY, Stamp. Barb.L.L.V. V.24 24(1525); (1525); Cranz Cranz107.709 107.709 (Pa (Paris, 1503) ee Stamp Barb. W. HopylHopyl- H. H. Estienne, Estienne, 1503) ΒΑV,

passim; NUC 323, 323, p. 466 466 (?: (?: Regnault Regnault1540); 1540); PBN 92, col. 918, 918, nr. 72; 72; 4, colt. coll. 54-55, 54-55, nrr. ΡΒΝ 92, 367-371; Renouard Est., pp. 2, 7, 23; Renouard Par., Ill, nr. 761 (anche I, p. 92, nr. nr.6:6: 367-371; Renouard Est., pp. 2, 7, 23; Renouard Par., III, 761 I, p. 92, Estienne-Hopyl1501-03; 1501-03; p. p. 349, 349, nr. nr.11: 11:Estienne Estienne1510; 1510;II,II,223 2237: 1520). 7: Esdenne Estienne 1520). Estienne-Hopyl quolibeta. B 23 Io. Bachonis Anglici Carmelitae quolibeta. Quodlibeta Ioannis Bachonis Bachonis Anglici... Anglici... summa summa diligentía diligentia emendata... AdQuodlibeta Ioannis Ottavíano Scoto, ditís... quotatíonibus... quotationibus... una cum tabula..., tabula..., Venezia, Venezia, eredi Ottaviano Scoto, ditís... 1527. ° ); NUC (9, col. col. 768); 768); CCBI CCBI 8.8. 2479; 2479; Edit Edit 16, 16, BB 34; 34; Ind. Ind.Aur. Aur.111.433 111.433 (4(4°); NUC 29, 29, 16, p. p. 4 (9, BLC 16, 23486; PBN 6, col. 234. coI. 234. NB 23486; ΡΒΝ 6,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

6

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

293gv f. 293 Iacobi Abb. Abb. [?] in epistolas B 24 lacobi epístolas Pauli. in omnes a) Doctissimi commentarii Joannis Joannis Arborei Arborei in omnes Vedi forse: a) Doctissimi et lepidissimi commentarii divi Pauli Epistolas..., Epístolas..., Paris, Paris, Jean Jean de deRoigny, Roigny,1553. 1553. libri b) Iacobi epistulas commentariorum commentariorum libri lacobi Fabri Stapulensis in omneis D. Pauli epistulas χΙΙΙΙ, Eucharius Cervícornus, [1531 ?]. Κöln, XIIII, Kòln, Eucharius Cervicornus, [1531 ?]. Adams A 1524 bis, B Β 1859; ΒAV, S. Offizio Οffizio 336 336 (b), (b), Stamp. Barb. 1859; BAY, Barb. A. A. VII. VII. 121 121 (b); CCBI CCBI 6. 6. 195; Ind. Ind. Aur. 106.830, dí de Roigny, cui una una èè ilil terzo terzo 195; 106.830, 106.832 106.832 (due edizioni di Roigny, 1553, 1553, di cui Theosαρhia);; PBN 3, col. 902. tomo della Theosophia) 902.

I3 25 Vitellionis Vitellionis Mathematici Mathematici de deRatione Ratíoneet etproiectione proiectione radiorum radiorum visus. visus. B 25 iς, id Vitellionis mathematici doctíssimi περ~~ óπτικ~ id est est de de natura, radine et Vitellionis doctissimi Kepi ÔTcntcnç, ratione et libri X... x... (a (a cura proiectione cura proiectione radiorum radiorumvisus visus quam quam vulgo vulgo perspectivam perspectivam vocant, vocant, libri di Georgius Tanstetter Tanstetter ee Petrus PetrusApianus), Apianus),N&rnberg, Nùrnberg, Johann Johann Petreius, Petreius,1535; 1535; ivi, 1551. 1W 393302; 393302; PBN ΡΒΝ 225, 225, coli. coll. 553553BLC 341, 341, p. 115 BLC 115 (249, col. 790); 790); Grassi, Grassi, p. p.713; 713; NUC NUC669, 669, NW 554; Stillwel1254. 554; Stillwell 254.

Asiatica parva. 26 D. Basilii magna et et Asiatica B 26 Basilii Magni, Moralia, Asiatica magna Magni archiepiscopi Caesareensis Moralia. Ascetica Ascetica magna. magna. AsceDivi Basilii Magni Lyon, Sébastien Sébastien Gryphius, parva. Adamo Adamo Fumano Fumano interprete, Lyon, tica parva. Gryphius, 1540. 1540. Baudrier, VIII, ΒAV, Stamp. Stamp. Barb. D. V. V. 15; 15;Ind. Ind. Aur. 114.488; ΡΒΝ 8, 8, col. col. 452. 452. Baudrier, Vili, p. p. 135; 135; BAV, 114.488; PBN

Dionisii Areopagitae Areopagitae de caelestí B 27 Dionisii cadesti Hierarchia. Hierarchia. coelestihierarchia hierarchia è in in greco greco (Paris, Jacques L'unica edizione antica del solo De coelesti (Paris, Jacques cura di Jean Jean Chéradame, forse volume mutilo mutilo oo una ediBogard, 1542, 1542, aa cura Chéradame, 4°); 4°); forse edidi Ambrogio Ambrogio Traversari; Traversari; prima edizione zione delle opere complete complete (traduzione di Br~gge, Colard Mansion, ca.) che che in genere iniziano iniziano con con questo questo zione Brûgge, Mansion, 1480 1480 ca.) trattato. 3478 412-413 (53. (53, coll. 6232 (s. (s. a.)-6233; a.)-6233; IGI IG Ι 3478 BLC 83, pp. 412-413 coll. 89-92: 89-92: 1478 1478 ?); ?); GW GW8408-8409; 8408-8409; HC 6232 Dionysiaca. Recueil Recueil (1498); NUC 144, ΡΒΝ 38, col. 575; 575; Renouard Renouard Impr., (1498); 144, p. 296; 296; PBN 38, col. Impr.,V, V, 122; 122; Dionysiaca. donnant l'ensemble Áreoßage, I,I, 1937, donnant l'ensemble des des traductions traductions latines latines des des ouvrages ouvrages attribués attribués au auDenys Denys1VAreopago, 1937, pp. XXII (1480), XXX (1542).

B28 Β 28 Ceremoniale. scritto nel 1488 Forse, Agostino Patrizi Piccolomini, Caeremoniale 1488 e Forse, Caeremoniale Romanum, Romanum, scritto pubblicato anonimo (revisione (revisione di di Cristoforo Cristoforo Marcello) Marcello) con con ilil titolo: titolo; Rítuum Rituum pubblicato

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO B32 8185: B24Β 24 - Β ναrτCΑrτο LA7INO 8185: 32

7

ecclesiasticorum sive sive sacrarum cerimoniarumSS. SS.Romance RomanaeEcclesiae Ecclesiae libri tres ecclesiastícorum sacrarum cerimoníarum non ante impressi, Venezia, Gregorio de' de'Gregorí, Gregori,1516. 1516. ΡΒΝ 136, BLC 194, 194, p. 127; 127; 249, 249, pp. pp. 84-85 84-85 (181, (181, col. col. 648); 648); NUC NUC99, 99,NC NC215202; 215202; PBN 136, col. 554; 554; BLC Soltész P 142; Pellechet-Polain 3138; M. M. Dykmans, Dykmans, L'oeuvre de Patrizi Piccoanche Pellechet Polain 3138; Soltész 142; vedi anche lomini ou le Cérémonial 1980 (Studi e Testi 293), p. 39*. 39*. Vaticano 1980 ou le Cérémonialpapal..., papal..., I, Vaticano

Cesariensis in evangelica declaratione. B 29 Eusebii Cesaríensis

Β 33) 33) o íl potrebbe essere essere l'Evangelica demonstratio (qui al nr. B il Titolo inesatto; potrebbe dí Giorgio Giorgio Trapezuntío), Trapezuntio), Venezia, Venezia, praeparatione (traduzione di De evangelica praeparatione Nicolas Jenson, 1470 1470 con solo testó testo latino; edizioni successive. NicolasJenson, Ε 118-123; Adams E 1086-1087; BAVΙ, BAVI, Ε E 38-42; 38-42; BLC 417 (69, (69, coll. coli. 717-718); 717-718); Goff Goff E 118-123; BLC 103, 103, p. p. 417 Adams Ε 1086-1087; Graesse, II,p.p.525; 525;GW GW9440-9445; 9440-9445; H H6698-6707; 6698-6707; IGI IGI 3754-3760; 3754-3760; Lowry 1; Mortimer, Fr.220 220 Graesse, II, Lowry 1; Mortimer, Fr. coll. 865-866; Renouard Est., (R. 163, p. p. 431; 431; PBN 48, coli. 865-866; Renouard Est., pp. pp. 5959ΡΒΝ 48, 1544-1546); NUC NUC 163, (R. Estienne, 1544-1546); 1544-1545); Sander Sander 2610. 60, del testo testo greco, greco, Paris, Paris, Robert Robert Estienne, 1544-1545); 2610. 60, nr. nr. 12 12 (edizione del

B 30 30 Decades Blondi. Biondo Flavio, Flavio, Historiarum Decades ab inclinatione Romanorum Romanorum imperii: imperii: numeroHistoriarum Decades OttavianoScoto, Scoto,1483. 1483. se edizioni da quella di Venezia, Ottavíano 34, pp. 488-489 333-334 (Venezia, (Venezia, Tommaso de' Biavi, Biavi, 1484); BLC 34, 488-489 (21, (21, col. col. BAVI, B B 333-334 ΙΒΕ 1077; IGI 1756-1757; NUC 58, NB 1068); Goff GoffBB698-699; 698-699; GW 4419-4420; 4419 η120; H Η 3248-3249; IBE 1068); 497177-181; PBN 52, col. 455; 455; VEI, 698. VEΙ, B 698. 497177-181; 52, coi.

B 31 Euthimii Monachi commentationes commentationes in in Psalmos. Psalmos. B traduziopsalmos... ((traduzioZigaboni Commentatíones Commentationes in in omnes psalmos... Euthymii monachi Zigaboni Sauli), Verona, Verona, Stefano Stefano Nicolíni Nicolini da Sabbio Sabbio e fratelli, dí Filippo Sauli), ne dal greco di 1530. 165; Giuliari, Giuliarí, p. Adams E 1111; 1111; BAV, Race. 1, 1,11.14 (HSRanaldi); 95,165; 11.14 (118 Ranaldi); Carpanê-Menato, Carpanè- Menato, pp. 95, Adams BAI, Racc. 1002-1003 (4°). 49, nr. XII; XII;Graesse, Graesse, II, 163, NE 196582 196582 (1547); (1547); ΡΒΝ PBN 230, 230, coli. 1002-1003 ΙΙ, p. 528; NUC 163,1E 49,

de Eybs. Eybs. B 32 32 Margarita Poetica Alberti de 6818) ; numerose Niirnberg, Johann Prima edizione Nùrnberg, JohannSensenschmidt, Sensenschmidt,1472 1472 (H 6818); edizioni successive. II, p. 405; εο11. 971-972); BMC BIC II. 104, p. 332 BAVI, E 57-62; 57-62; BLC 104, 332 (69, (69, coli. 405; Goff GoffEE170-178; 170-178; GW ΙΒΕ 2366-70; IGI 3771-3777; NUC 164, 9529-9541; H 6814-6825; 6814-6825; IBP 627; IBE ΙΒΡ 2113; 2113; IERS ΙΕRS 367, 627; 9529-9541; Η NE 226230 ss.; PBN 48, coil. coli. 1081-1082. 1081-1082. NE 226230

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

88

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

B 33 Eusebii Caesariensis Evangelicae Evangelicae demonstrationes. demonstrationes.

demonstrationis libri decern, Eusebii Caesariensis Evangelicae demonstratíonis decem, (traduzione di Veronese) : prima prima edizione, con il Donato Veronese): i l solo testo latino, Venezia, Aurelio 29. Pinzi, 1536; edizioni successive. Vedi anche il nr. B Β 29. 716); NUC NUC163, 163, NE 195495-498; PBN 48, coli. IE 195495-498; Adams E 1081-82; 1081-82;BLC BLC 103, 103,p. p. 416 416 (69, (69, col. 716); ΡΒΝ 48, co11. 863-864. 863-864. B Catherini in in Epistolas Epístolas beati Pauli et Canonicas. Canónicas. Β 34 34 Ambrosii Catherini Commentaria R. R. P. F. F. Ambrosii Ambrosii Catharini Politi... divi Pauli et et alias alias Porti... in omnes divi septem canónicasepistolas, epistolas,Venezia, Venezia,Vincenzo VincenzoValgrisi, Valgrisi,1551. 1551. septem canonicas Adams CC 1089; 1089; BAI, BAV, Stamp. Stamp. Barb. Barb. A. A. II. II. 41; 41; Lauchert, pp. pp. 30 693; NUC 464, 464, NP NP Adams 30 ss., ss., 693; 459370; Schweizer, Ambrosius Catharinus Politus Politus (1484-1553), (1484-1553), ein Theologe des des Reforma459370;J.J. Schweizer, Ambrosius Catharines Reformationszeitalters. Sein Leben 1910 (Reformationsgesch. tionszeitalters. Leben und und seine Schriften, Schnβen, Mùnster Münster im Westf. Westf. 1910 (Reformationsgesch. Studien u. Texte 11-12), 299, nr. 46. 46. 11-12), p. 299, B Institutione Christiana. Christiana. B 35 35 Raphael Volaterranus de Institutione Raphaelis Volaterrani De institutione Christiana ad ad Leonem. Leonera. X. Max. libri institutíone christíana X Pont. Max. octo. Eiusdem de prima philosophia ad Marium fratrem liber unus. Dedordorocio. Eiusdem prima philosophic ad Marium fratrem liber unus. De mi tione beatae Mariae Virginis sermones... e greco in latinum per eiusdem mitíone beatae Mariae Virginis sermones.. , e per eiusdem conversi..., Roma, Iacopo Mazzocchi, 1518. Ascarelli Maz. Maz. 129; 129; Ascarelli Ascarelli rom., p. 163; BAV, Race. II. 103 103 (lasciato dai Sir Sirleto 163; ΒΑΝ, Racc. I, II. leto alla Biblioteca Vaticana: 3) ; BLC BLC 207, 207, p. p. 364 364 (Suppl. (Suppl.1971-75, 1971-75, 8, 8, col. col. Biblioteca Vaticana: vedi vedi introduzione, introduzione, n. 3); 1550); 354, NM NM 107474; 107474; PBN 103, col. col. 246; 246; Sander 6093. 1550); NUC NUC 354, PB' 103, B 36 S 36 Aristotelis de Animalibus. Probabilmente; Aristotelis (traduzione di Teodoro Gaza), Aristotelis de animalibus libri (traduzione Probabilmente: Venezia, lohannes de Colonia Coloniajohann Man then,1476; 1476; edizioni successive, Venezia, Iohannes de -Johann Manthen, successive, per lo più con titolo diverso. BAVI, A 413-415; V,232; 232; Cranz Cranz107.720 107.720 (Venezia, (Venezia,AlAlBAVI, 413-415;BLC BLC121, 121,p.p. 183 183 (83, (83,col. col. 83); 83); BMC BIC V, do Manuzio, Manuzio, 1504) 1504) eepassim; passim;Flodr, Flodr,p.p.25, 25,nrr. nrr.56-60; 56-60;Goff GoffAA973-976; 973-976; Graesse, Graesse, I,I, p.p.216; 216; do GW 2350-2352; 2350-2352; H 1698, 1699 1699 (Venezia)-1703; (Venezia)-1703; IGI IGI 803-806; 803-806; NUC NUC 20, 20,NA NA401489, 401489,401491; 401491; H 1698, PB' 4, col. 21, PBN 21, nr. nr.109; 109; STC(Am), STC(Am),I,I,pp. pp.101-102; 101-102; Stillwell Stillwell573. 573. B Canónicos ecclesiae Coloniensis 1543. B 37 37 Antididagma Antídidagma per Canonicos Coloniensis 1543. Probabilmente, in fol.: fol.; [Johann Gropper], Antididagma seu seu christianae christianae et et caProbabilmente, in Gripper], Antididagma per... Canonicos Canónicos Metropolitanae Metropolitanae Ecclesiae Coloniensis protholicae religionis per... pugnado..., Gennepaeus,1544. 1544. pugnatio..., Kôln, Κöln, Jaspar Jaspar Gennepaeus,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

9

VATICANO LATINO B 41 VATICANO LAΤΙΝ O 8185: 8185: B Β 33 33 -- B o

AdamsCC2373-2378; 2373-2378; BLC 66, p. 347 347 (Suppi. (Suppl. 1956-65, 1544, 88 °); NUC 1956-65, 10, 10,col. col. 134: 134: Leuven, Leuven, 1544, Adams 219, NG 538933; Schottenloher 30845; Soltész G 449; 449; VD 16, 16, G G 3401; 3401; van Gulik, cit. al nr. B 10, 10, p. 178, 178, nr. V; V; Lipgens, cit. cit. al nr. B 10, 10, p. 226, 226, nr. 17. B Papae Tomus Tomus2s. 2S. Β 38 Divi Graegorii Graegorii Papae Probabilmente il secondo volume áe.\V Opera omnia al nr. dell'Opera omnia (un primo volume è al fol. in due volumi sono quelle quelledel del1539-40: 1539-40: Lyon, Lyon, D 233); 233); le le prime edizioni in fol. s. Portonariis; ivi, Iacopo Giunta; Giunta; ivi, Antoine Vincent; edis. e.; ivi, Vincent de Portonariis; zioni successive. 1169-1170; BAV, G. SS. SS. Padri!. 87 ([Giunta, 1539,1540]); Barb. 1539, 1540]); Stamp. Stamp. Barb. Adams G 1169-1170; BAI, R. R. G. Padri I. 87 E. Ν. IV. 4-5 4-5 (Froben, (Froben,1551, 1551, 1550); 1550); Cat. Cat.Esp. Esp.GG1443-1445 1443-1445 (Lyon, (Lyon, s.s. e.), e.),1446 1446 (Giunta, 1540), E. 1447 (Portonariis), 1448 (Vincent), (Vincent), ss.; ss.; Gültlingen, Gülüingen, N, IV,p.p.2727nr. nr.213; 213;p.p.2929nr. nr.230; 230;NUC NUC 1447 (Portonariis), 1448 217, NG 501741-743; 501741-743; PBN 64, col. nr. 44 (Ch. (Ch. Guillard, Guillard,1542); 1542); Soltész Soltész G G 398 398 (Froben, (Froben, 217, NG ΡΒΝ 64, col. 5, 5, nr. Episcopius, 1550/1551); 1550/1551); VD le edizioni di Lione non VD 16, 16, G G 3124 3124 (Froben, (Froben, Episcopius); le risultano in Baudrier, Baudrier,voll. voli.V, V, VI. VI. risultano B39 Ictus Vetus testamentum, haebrea, graeca, graeca, et latina lingua et novum TesΒ39 testamentum, haebrea, tamentum graeca graeca et latina lingua lingua voi. tamentum vol. 3. Corame leonato con tavole. Probabilmente una parte parte della Bibbia Bibbia poliglotta poliglotta o Complutense, Complutense, Alcalá de Αlcal~~de Henares, Arnaldo Arnaldo Guillén Guillén de deBrocar Bracar(Brocado), (Brocario),1514-1517, 1514-1517, in in sei volumi sei volumi Henares, (Antico Testamento in ebraico, greco, latino, con con versione caldea per il solo Pentateuco; Nuovo Testamento in greco e in latino). Bibbia 46; 28, p. 329 329 (17, (17, co11. coli. 1-2); 2-6, nr. 1412; 1412; p. p. 219, 219, nr. nr.6098; 6098; 46; BLC BLC 28, 1-2); Darlow, Darlow, II, II, pp. 2-6, Bibbia Martin Abad, I,I, 28Α; 28A; Norton 27. Norton 27. Martin B40 Β 40 Concilium Nicenum. Nicaenum. Synodi Synodi Nicenae Nicenae quam quam Graeci Graeci septi septi-Concilium Nicaenum. Probabilmente: Concilium mam vocant... Actiones omnes... Opus nunc nunc recens recens inventum inventum et eteeGraeco Graccoververrar Kòln, Peter Peter Quentel, Quentel,1540. 1540. Vedi anche ilil nr. B B 4. 4. sum per G. Long[olium], Κ~ln, BAV, Stamp. Barb.C.G.II.II.2;2;BLC BLC236, 236, p.p.122 122 (171, (171, col. col.443); 443);Soltész SoltészCC942. 942. Stamp. Barb. BAI, B sancii Hieronymi. Hieronymi. Β 41 Epistolae sanctí Ulrich Han-Sixtus Han-Sixtus Ríessinger, Riessinger, 1467 1467 ca.], ca.], aa cura di TeoPrime edizioni [Roma, Ulrich Mentelin(BLC: (BLC:1467 1467 ca.; ca.; IGI: 1469 PBN: Lelli; Strasbourg, Johann Johann Mentelin 1469 ca.; PBN: doro Lelli; 1468 Pannartz],1468, 1468, [C. Sweynheym-A. SweynheymA. Pannartz], 1468ca.); ca.); Roma, in casa di Pietro Massimi [C. Bussi; edizioni edizioni successive, anche con la revisione di a cura di Giovanni Andrea Bussi; Erasmo da Rotterdam. 12 (in (in domo Petri de deMassimo, Massimo,1468) 1468) eepassim; passim;BAVI, BAVI, H 58 ss.; BLC Audiffredi Rom., p. 12

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

10

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

pp. 165, pp. pp. 18-19 (115, col. 871 Catalogue, cit. cit. al al nr. B Fava- Bresciano, I,I, pp. 165, 18-19 (115, 871 ss.); Catalogue, B 8, 8, p. p. 254; 254; Fava-Bresciano, 15-16 (Napoli, Sixtus Riessinger, 1470 = H 8550); II, p. 188 (Roma, Ríessinger, 1467/68); 15-16 (Napoli, Sixtus 1470 = H 8550); II, p. 188 (Roma, Riessinger, 1467/68); Goff H Goff H 161-162 161-162 e ss.; ss.; Graesse, Graesse,III, III,p.p.274; 274;HH8549-8565; 8549-8565;IERS IERS6,6,10, 10,61, 61,468; 468;IGI IGI4733-4745, 4733-4745, 4736 A, A, 4745 4745 A; A; NUC NUC 245, coli. 1228-1233; 1228-1233;Proctor-Isaac Proctor-Isaac 6747 4736 245, NH NH357071-072 357071-072 ss.; PBN PBN 77, 77, coli. Α. Feder, Feder, Studien Studien zum (Han); Schorbach Schorbach1414(1469 (1469ca.); ca.);Soltész SoltészHH375-376; 375-376; A. zumSchriftstellerSchriftstellerss. Per l'edizione l'edizione RoRokatalog des heiligen Hieronymus, Freiburg ím im Breisgau Breisgau 1927, 1927, p. 192 192 ss. (Han-Riessinger, 1467), 1467), con con note di Marcello ma, Biblioteca Casanatense, Inc. Inc. 707-708 707-708 (Han-Riessinger, dì Marcello Cervini, vedi vedil'introduzione, l'introduzione, p. XXVIII. Cervini,

Β 42 Plutarchi Plutarchi Vitae. B42 Numerose edizioni da quella di cura di Giod i Roma, Ulrich Han, Han, [1470-71], [1470-71], aa cura Giovanni Antonio Campano. BAVΙ, 410-414;BLC BLC 261, 261,pp. pp. 88-89 88-89 (191, (191,col. cil. 68 ss.); Flodr, Flodr, p. GoffP 8 30 ee BAVI, P 410-414; 6833 ss.); 249, nrr. 1-10; 1-10; Goff P 830 p.249, ss.; 13124, 13125 13125 (Campano)-13131; 462, NP ss.; HC 13124, (Campano)- 13131; IERS SERS39, 39, 217; 217; IGI IGI 7920-7925; 7920-7925; NUC NUC 462, NP 431454 431454 ss.; 139, coll. coli. 393-396; 393-396; Sander Sander5781-5785; 5781-5785; Sander-Raya Sander-Rava 5786*; 5786*; Soltész PP 697 697ss.; ss.; ss.; PBN 139, V. R. R. Giustiniani, Giustiniani, Sulle traduzioni latine delle delle "Vite" `Vite" di Plutarco RinasdV. Plutarco nel nel Quattrocento, Quattrocento, in in Rinasciser., 1 (1961),p.4ss. (1961), p.4 ss. mento, 2a ser.,!

B43 Delphini de de salutari salutari omnium omnium rerum rerum ac ac praesertím praesertim hohoΒ 43 Io. Io. Antonii Antoni Delphini minum progressu. Ioannis Antonii Antoni Delphini... Ioannis Delphini... De De salutari salutari omnium omnium rerum rerum ac acpraesertím praesertimhomihominum progressu libri quinque quinqué quorum quorum primus primus est est de de rerum rerumeventu. eventu. Alter Αlter de praedestínatione..., praedestinadone...,Camerino, Camerino,Antonio AntonioGioioso, Gioioso,1553. 1553. Adams D 236; 236; BLC 89 (Suppl. (Suppl. 1966-70, 1966-70, 6,6, col. 151.063; Lauchert, BLC 80, 80, p. p. 89 col. 861); 861); Ind. Ind. Aur. 151.063; Lauchert, pp. 511, 511, 693; 693; Sbaraglia, II, p. p. 31; 31; VE 43. Sbaraglia, suppl. II, 43. 7. 7. H. H. 3; 3; F. F. Lauchert, Der Der katolische katolischeFranFranziskaner Antonius Delphinus und die Beziehungen seiner Antonius Delphinus seiner literarischen literarischen Tàtigkeit Tätigkeit zum zum Ronzii Konzil von von KatholischeTheologie, Theologie, 34 34 (1910), Trient, in Zeitschrift Ζeitschr~ft für für Katholische (1910),p.p.45. 45.L'edizione L'edizionenon non èè ricordata ricordata da R. Zaccaria, in in DBI, DBI, 36 36 (1988), (1988), pp. pp.546-550. 546-550. B44 HomeliaToraus Tomus4s. 4S. B 44 Io. Ecchi Homelia de septem septem sacramentis sacramends ecclesiae Forse: Tomus Toraus quartus de ecclesiae catholicae, catholicae, neWHominell'Homiliarius contra alios), [Ingol[Ingoloperum con tr a Lutherum Lutherum et alios), liarius contra contra sectas sectas (Quinta pars operum stadt], spese ddii Georg 1536. stadt] , Alexander Alexander Weissenhorn, Weissenhorn, aa spese Georg Krapff, Krapff,1536. Adams EE 52-53; 52-53; NUC NUC 155, 155, NE NE21633; 21633; PBN 46. col. 664; Soltész 49; VD VD 16, 16, EE 431; 431; ΡΒΝ 46, col. 664; Soltész E 49; I. Metzler, Tres fúnebres in in exequiis exequiis bbannis Ioannis Eckii Eckii habitae... habitae... mit... einen Verzeichnis Tres orationes orations funebres mit... einen Verze~chnis seiner Schriften, Catholicorum16), 16),p.p.CXXVI, CXXVI, nr. nr. 82 82 IV. IV. L'edizioL'edizioSchriften, Münster 1930 1930 (Corpus (Corpus Catholicorum ne non èè segnalata segnalata in in Stalla. Stalla. ne

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO 8185: 8185: B42 B49 B 42 -- B 49 VATICANO LATΙΝΟ

II 11

EpirotammPrincipis PrincipisGeorgii GeorgiiScanderbeg ScanderbegVita. Vita. B 45 45 Epirotarum Probabilmente: [Marinas vita et et gestís gesüs Scanderbegi, Scanderbegi, [Marinus Barletius], Barletíus], Historia de vita Epirotarum principis..., principis..., Roma, Roma, B[ernardino] B[ernardino] V[itali], [1508 ca.]; altra ediediEpirotarum [1508 ca.]; V[itali], leggermente diverso diverso Strasbourg, GratoMylius, Mylius,1537. 1537. zione, con ütolo titolo leggermente Strasbourg, Crab Adams B 216-217; BAY, Palai. II. maΖ. III. II.77 (3) (dedica Adams Β 216-217; BAV,Stamp. Stamp. Barb. Z. III. 13 13 (1506 (1506?); ?);Stamp. Stamp. Palat. (dedica manoscritta diCrato GratoMylius Myliusad adAchilles AchillesPirminius PirminiusGasser, Gasser,1537); 1537);Benzíng-Muller, Benzing-Muller,III, IH,p.p.423, 423, noscritta di nr. 4; BLC 19, p. 148; 148; 122, 122, p. 195 (11, col. 607; [1520?]); [1520 ?]);Brunet, Bmnet,I,col. 658;CCBI CCBI9.9.11.119, nr. 4; cii. 607: I, col. 658; 11.119, 11.121 (1508);Edit 16,B416 (1508?);Graesse,I,p. 294;Ind.Aur. 113.160,113.162 11.121 (1508); Edit 16, B 416 (1508?); Graesse,I,p. 294; Ind.Aur. 113.160, 113.162 (4°);NUC (4°);NUC 35, NB ([B.V.1520?]);PBN7, (1508 ca.); 780; SSoltész Β. V.1520?]); ΡΒΝ 7, col. 819 (1508 NB 127478 127478 (1510 (1510 ca.)-479 ca.)-479 ([ ca.); Sander Sander 780; οltész B 83,85; VD 16, B 389 (Mylius). 83, 85; VD 16, B 389 (Mylius). B46 Magistri Bartholomaei Spina ordinis ordinis Praedicatorum Praedicatorum opuscula opuscula B 46 Magistrí Bartholomaei de Spina et quaestiones quaestiones Theologicae. Theologicae. Forse; [sic] edita edita per fratrem fratrem Bartholomeum Bartholomeum de de Spina Spina pisanum pisanum Forse: Opulscula Opulscula [sic] ordinis predicatorum..., Venezia, Venezia, Gregorio de' de' Gregori, Gregori,1519 1519 (vari (vari opuscoli opuscoli più la Quaestio de ardine sacro)-, vedi anche l'edizione Venezia, Stefano NicoQuaestio ordine sacro); vedi l'edizione Venezia, Stefano Nic olini da da Sabbio, Sabbio, 1535. 1535. 1595; BAV, BAY, Stamp. Barb. Barb. L. L.V. Y. 73/6; 73/6;F.F.II.II.67; 67;BLC BLC310, 310, p. 95 (227, col. col. 606); 606); Adams SS 1595; 95 (227, Cat. Esp. S 1835 1835 (1519); (1519); NUC NUC562, 562, NS NS820252; 820252; PBN 176, col. 688; 688; Quétif-Echard, II, pp. pp. Cat. ΡΒΝ 176, Quétíf-Echard, II, 126-127. 126-127. B diversorum Auctorum. Auctorum. Β 47 Homeliae diversorum Homeliae diversorum auctornm [sic], de' Cori-Simone Cori-Simone [sic], Venezia, Venezia, [Bernardino de' da Fuere], 1491 (4°). (4°). Luere], 1491 Goff H 313; 313; Graesse, Graesse,III, III,p.p.341; 341;HH8788; 8788;IGI IGI4803. 4803. Goff H B48 Ovidium. B 48 Ignatius commen. in Ovídium. L'Egnazio è autore di numerose Observationes e Annotationes alle opere opere ovídiaovidianon èè possibile identificare identificare quella quella indicata indicatadall'item. dall'item. ne, ma non BAY, R. G. G. Class. Class. V. V. 1612 (Heroides, {Heroides, precedute dalle Observationes G. B. B. Egnatio, BreBreΒΑΝ, R. Obseruationes di G. scia, Lodovíco Lodovico Britannico, 1553); 1553); BLC 92, p. 362 362 (60, (60, ciii. coli. 80-81). B49 B 49 Biblia Antiqua. Manoscritto? (il (il termine antiquus non sembra usato per le edizioni a stampa). Potrebbe anche essere una delle prime edizioni edizioni successive successive alla alla Bibbia di Gutenberg(1450-55) (1450-55).. tenberg

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

12

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

f. 294 294'r f, Novum Testamentum Testamentum antiquum. antíquum. B 50 Novum 51 Decreta Decreta Províncialis B 51 Provincialis Concilii Senonensis. Senonensis. celebrati sub sub rev. rev. domino domino Antonio Antonio a Decreta Províncialis Provincialis Concilii Senonensis Senonensis celebrati Prato.. , anno quingentesimo vícesimo Prato... anno domini domini millesimo millesimo quingentésimo vicésimo octavo, octavo, París, Paris, GuilGuilivi, laume Davoust, Simon de Colines, 1529; Simon de Colines, 1532. Davoust, Simon de Colines, 1529; Simon Colines, 1532. Adams SS 935-936; Adams 935-936; BAI, BAV, Stamp. Barb. Barb. C. C. II. II. 3/3 3/3(1529); (1529);Racc. Race.I,I,III. III.175 175 (1532); (1532); NUC NUC538, 538, NS 417101; 417101;Renouard Renouard Col., Col., pp. pp.136, 136, 193. 193.

B 52 52 Dionisii Dionisii Areopagitae Areopagitae de caelesti B cadesti Hierarchic. Hierarchia. Vedi ilíl nr. B 27. B 53 Epitome Io. de Monteregion. in in Almagestum Almagestum Ptolomei.

Epytoma Ioannis Ioannis de Monte Regio Regio in in Almagestum Ptolomei..., Probabilmente: Epytoma edizioni successive successive con con titolo titolo leggerleggerVenezia, HamannHertzog, Hertzog,1496; 1496; edizioni Venezia, Johann Johann Hamann mente diverso. mente BAVI, R 42; BLC 229, 229, p. p. 161 Flodr, p. nr. 12; 12; GoffR GoffR 111; p. 262, nr. 161 (166, (166, col. 268); 268); Flodr, 111; H 13806; 13806;

εο11. 971-972; R 111. IGI 5326; NUC 400, 400, p. 19; ΡΒΝ 147, coll. 971-972;Sander Sander 6399; VEΙ, Rill. ICI 19; PBN 6399; Stillwell 103; 103; VEI, B 54 Albubater de de Astronomia. Dixit Albubather... Αlbubather... Auctor Probabilmente: Albubater, De natívítatíbus nativitatibus ("... ("... Dixit Auctor AsAsÁlνise di Santa l'edizione successiva Venetronomie..."), Venezia, Alvise Santa Lucia, Lucia, 1492; 1492; l'edizione successiva Veneil Centiloquium di Gìov. Battista Sessa, 1501, contiene anche il di Ermete Ermete TrimeTrímezia, Giov. gísto. gisto.

BAVI, Edit 16, 16, A A 820 820 (1501); (1501); Goff GoffA A 355; BAVI, A 142; 142; BLC BLC 1, 1, p. p. 435 435 (1, col. 609); Edit 355; Graesse, Graesse, I,I, p. p. ΙΒΕ 224; p. 75; 75; Sander Sander 211-212; ΡΒΝ 1, 60; 835; H 607; 607; IBE 224; IGI 261; Klebs 36; PBN 1, p. 211-212; Stillwell 5. 5. 60; GW 835;

55 Liber de grammatica sine nomine. B 55 antíqua in tabula. B 56 Biblia antiqua B Séptima Synodus Nicena Nicena ab ab Anast Anastasio as io in B 57 57 Septíma in latinum versa. Vedi il nr. B esista una edizione antica di questa questa traduziotraduzioB 4; 4; non non sembra sembra che esista ne; la prima Concilia generalia generalia Ecclesiae Ecclesiae ne; prima edizione edizione conosciuta conosciuta èè del del 1612, 1612, nei Concilia Vedianche anche Repertorium, Repertorium, Fontes II, p. p. 222. 222. catholicae. 367-710. Vedi catholicae, III, pp. 367-710. Fontes II,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LAΤΙΝ LATINO 8185: BΒ 50 Β 62 62 VATICANO O 8185: 50 -- B

13 13

B 58 sciolto. 58 Aboadi de Medicina, sciolto. Avicenna, Canon medicinae (traduzione di Gerardo da Cremona: "Liber canonis primus quern quem princeps princepsAbohali Abohali Abiusceni Abiusceni de de medicina..."): medicina... "): numerose edizioni 1473, Strasbourg, Filippo da Lavagna. dal 1473, Strasbourg, Adolf Adolf Rusch; Milano, Filippo BAVI, A613 615 (1482); (1482); BLC BLC156, 156, pp. pp.214-215 214-215 (109, (109, col. col. 701 701 ss.); ss.); Edit Edit16, 16,1,pp. 275BAVΙ, A 613 (1476), 615 I, pp. 275276; Goff 263; GW 3114 ante1473)-3127; 1473)-3127; H H 2197 2197 (Rusch, (Rusch, 276; Goff A 1417 1417 ss.; ss.;Graesse, Graesse, I,I, p. p. 263; 3114 (Rusch, ante s.l.a.)-2208; IBE 660 e passim; IGI1114-1127; Aur. 110.581 110.581 e passim; passim;Klebs Klebs131; 131; NUC NUC27, 27, ΙΒΕ 660 passim; IGI 1114-1127; Ind. Aur. NA 528656 (Venezia, (Venezia, P. Maufer, Maufer, 1426 1426 [sic], [sic], erroneamente attribuito a Gerardo da da SabΝΑ 528656 erroneamente attribuito bioneta)-657(Rusch); (Rusch)PBN ; PBN5,5,coll. coli.813-817; 813-817; Rogledi RoglediManni Manni119; 119;Stillwell Stillwell287. 287. bíoneta)-657 B59 B 59 Vocabularium. B 60 Bartholomei Montagnana Medici de aegritudinibus. B 60 Montagnana, Consilia medica-, edizioni dal 1476, 1476, PadoBartolomeo Montagnana, medica: numerose edizioni va, cura di di Iacopo Iacopo Vitali) va, Pierre Pierre Maufer (a cura Vitali);; vedi per esempio il titolo della ediLocatello aa spese di Ottaviano Scoto, Scoto, 1497, 1497, "Bartholo "Bartholo-zione Venezia, Boneto Locatello d i Ottaviano mei Montagnane medici clarissimi claríssimi consiliorum consiliorum agregado agregado de egritudinibus...". BAVI, M 337-339; Bethesda 3234-3236; BLC 120, p. p. 431; 431; 225, 225, p. 79 79 (162, (162, col. ΒΑΝΙ, M 337-339; Bethesda 3234-3236; BLC 120, col. 812); 812); Brunei, Brunet, III, col. col. 1833 1833 (Padova Goff M 813-816; 813-816; HR HR11550-11552 11550-11552 (Loca(Locaff M III, Mantova, 1436 1436 [sic]); [sic]); Go (Padova o o Mantova, tello); IGI IGI6697-6700; 6697-6700; Klebs Klebs 689; 689; NUC NUC 391, 391, 11 NM 713948-954; 713948-954; PBN 117, coll. coli. 843-844; 843-844; tello); ΡΒΝ 117, Stillwell 455. 455. Stillwell B 61 61 Fratris Dominici Soto deliberado. Β Soto in in causa causa pauperum pauperum deliberado. Fratris Dominici Soto Segobiensis... Segobiensis... In deliberado,SalamanSalamanIn causa causa pauperum pauperum deliberado, ca, Giovanni Giunta, Giunta,1545 1545 (edizione latina ladna e spagnola, 4°); Venezia, s. e., 1547 1547 (8°); Salamanca, Andrés de Portonariis, 1554 (4°). Non sembra che esistano (8°); Salamanca, de Portonariis, 1554 (4°). Non esistano edizioni in i n folio. BAV, Racc. Race. I, I, VI. VI. 240 tipografo [?]: [?]: fontana a BAI, 240 (1547, (1547,15 15cm.; cm.;sul sulfrontespizio, frontespizio, marca marca del del tipografo forma di di vaso vaso sormontata putto da da cu cui~~ sgorgano sgorgano due due zampilli; zampilli; il bordo bordo superiosuperioforma sormontata da da un un putto re èè circondato circondato da da teste teste di di putto putto da dacu cui~~ escono escono sette sette zampilli zampilli che che ricadono ricadono in in una unavavare sca sorretta sorretta da dasatiri satiri[?][?]accovacciati); accovacciati);Cat. Cat. Esp. S 1734-1735;NUC NUC557, 557,NS NS738901 738901 sca Esp. S 1734-1735; (1545); Palau 320086-087; Quétif-Echard, 172, nr. (1545); Ruiz RuizFidalgo, Fidalgo,I,I,273273(1545); Palau 320086-087; Quétíf-Echard,II, II, p. p. 172, nr. 66 (1545); 274, 424. 274, 424. B 62 62 Primum volumen [?] Ramundi. Ramundi. Β volumen contemplât. contemplat. [?] duos libros condnens. LibelLibelPrimum volumen contempladonum contemplatíonum Remundi duos lus Blaquerne de amico amico et et amato, amato, Paris, Paris, Jean Jean Petit, Petit, 1505 1505 (versione latina ladna del lus contemplado~~en Deu Den di Ramón Lull). Liber de contemplaci

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

14 14

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

Adams LL 1699; 1699; BLC 202, 367 (146, (146, col. col. 325: 325: 44°); NUC 345, 345, NL 554584; 554584; ΡΒΝ PBN 101, col. Adams 101, coi. 202, p. p. 367 °); NUC 842; Renouard Par., Par., I,I, p. p. 168, 168, nr. 134; 134; E. E. Rogent-E. Bibliografia de las les imtiressions impressions 842; RogensE. Durán, Bibliograjla Lui. lianes, Barcelona Barcelona1927, 1927, pp. pp.32-33, 32-33, nr. 35. 35. Lublianes, B 63 Gersonis 4a 4a pars. pars. 63 Io. Gersonis Le prime edizioni delle opere del Gerson sono in quattro parti partì (Köln, (Kòln, Johann Johann Koelhoff, 1483-1484, con edizioni successive), o in tre ( [Strasbourg,Johann Grù-[Strasbourg,Johann Grfi ninger, Prùss, Martin MartinFlach], Flach],1488), 1488), alle quali poi viene aggiunta una una finger, Johann Johann Prüss, quarta parte. parte. Vedi forse forse (a meno che che non sia la quarta parte parte di di una una delle numerose edizioni successive) successive) ; :Quarta prius non non numerose Quartapars parsoperum operumJohannis Johannis Gerson prius impressa, Strasbourg, Martin Flachjr., 1502. Vedi anche il nr. B 65. Strasbourg, Martin Flach jr.,1502. nr. B 65. 501-510; ΒΑVI, BAVI, G61 II, p. 102, nr. nr. 7e 7 e passim passim ad BLC Adams G G 501-510; G61 ss.; ss.; Benzing-Muller, Benzing-Muller, II, p.102, ad indicem; indicem; BLC 59,pp. 267-268 267-268 (37, 410 ss.); Goff 185 ss.; GW10713 10714 (S (Strasbourg); HC 59,ρρ. (37, col. col. 410 ss.); Go ff G G 185 ss.; GW 10713 ((Kòln), Κöln), 10714 trasbourg); HC 7621-7625; IGI4238-4241,4237A; NUC197, 197, NG NG170803; PBN 59, 59, coli. 774-776; Schmidt, 314, 7621-7625; IGI 4238-4241, 4237 Α; NUC 170803; ΡΒΝ coll. 774-776; Schmidt, p. p.314, nr. 7; 7; Soltész Soltész GG216 216 ee GG 218 218 (B (Basel, Petri,1518); 1518);VD VD16, 16,JJ 559, 559, 560-561; 560-561;Jean Gerson, nr. asel, Adam Adam Petri, Jean Gerson, Oeuvres complètes.lntroduction, texteetnotesparMgr. Glorieux,I,I,Tournai 1960, p. 71 ss. complites. Introduction, texte et notes par Mgr. Glorieux, Tournai 1960, p.71 ss. B 64 Socratis Historia Historia ecclesiastica ecclesiastica Epiphanio Rufrno Rufino ininB 64 Sozomeni Sozomeni et Socratis terprete. poco chiaro. chiaro. ÈE probabile probabile che che si si tratti tratti degli degli Auctores historiae historiaeececItem barrato ee poco clesiasticae, pubblicati riprese insieme insieme oo separatamente: separatamente: vedi vedi per peresemesempubblicati a più riprese l'edizione Basel, Basel, Johann JohannFroben, Froben,1523 1523 (Eusebio (EusebioPamfilo, Pamfílo, Historia Historia ecclesiasecclesiaspio l'edizione di Rufino Rufino di di Aquileia; Aquileia; epitomi epitomi da da Sozomeno, Sozomeno, Socrate, Socrate, TeoTeotica, traduzione di traduzione di di Epifanio Epifanio Scolastico, Scolastico, a cura cura di di Cassiodoro); Gassiodoro); edizioni edizioni doreto, traduzione successive con traduzioni. successive con altre traduzioni. Adams E E 1090; 1090; BLC 55, p.p.398; 398; Adams BLC 32, 32, p. p. 293 293 (20, (20, col. col. 430) 430) (s. (s. v. v. Bildius Bildius Beatus Beatus Rhenanus); Rhenanus); 55, 284, p. 75; Graesse, II, p. 526; VD 16, T 745 e passim. 284, p. 75; Graesse, II, p. 526; VD 16, T 745 e passim. B 65 Io. Gersonis 3aa pars. B 63. 63. Vedi il nr. B B 66 Virgilius cum commento. edizioni con con commento dí di Servio Servio (prima (prima edizione Venezia, JacJacNumerose edizioni Le Rouge, Rouge, 1475) 1475) oo i commenti commentì di Servio, Servio, Donato, Cristoforo Landino, ques Le Mancinelli, Domizio Domizio Calderini. Calderini. Antonio Mancinelli, BAVI, V 83 (Vicenza, Leonardo LeonardoAchates, Achates,1479) 1479)eepassim; passim;CC6043 6043(Le (LeRouge), Rouge),6059, 6059,6061, 6061, 83 (Vicenza, 6067, 6071 Flodr, p. p.313 313 ss.; ss.; Goffi GoffV 166, 166, 181, 181, 183, 183, 186, 186, 189, IGI 6067, 6071ee passim; passim; Flodr, 189, 196 196 ee passim; passim; IGI 10192, 10206, pp.20-21, 20-21, 33-35 33-35 ee passim; passim; Virgilio Virgilio 10192, 10206, 10211, 10211,10214, 10214,10220 10220eepassim; passim; Mambelli, Mambelli, pp. ICCU, p. p. 13 13 ss. ss. ICCU,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO 8185: BΒ 63 s 71 vArτCANO I.ΑΤΙΝΟ 8185: 63 -- B 71

15 15

Suessani in in Arístotelis Aristotelis libros libros de de caelo cáelo et mundo. B 67 Augustini Suessani Probabilmente: Augustini Suessani in in Aristotelis Aristotelis libros libros de de Augustíni Niphi philosophi Suessani coelo commentaria, Venezia, [Tommaso Venezia, eredi Lucantonio Giunta [Tommaso cielo et mundo commentaria, Giovan Maria Giunta], 1553; edizioni precedenti (prima edizione Napoli, Sie G~ovan gismund Mayr, Mayr, 1517) 1517) e successive, con titoli leggermente leggermentediversi. diversi. gismund Adams N N 291; 291; BLC BLC 11, 11, p. p. 66; 66; 237, 237, p. p. 228 228 (172, (172, col. col. 292); 292); Camerini Giunti Giunti 597; Adams 597; Cranz 108.171 A Venezia, Girolamo Girolamo Scoto, 1549); Manzi 1, 75, nr. 1, p. 75, 108.171 A (traduzione (traduzione ee commento, commento, Venezia, Scoto, 1549); 39; 419, p. p. 324; 324; 20, 20, NA 401569 (Napoli, (Napoli, Alema, 1517)-570 1517)-570 (Mayr, (Mayr, 1517); 1517); PBN 124, ΡΒΝ 124, 39; NUC NUC 419, ΝA 401569 col. 854; Sander 4988. col. 854; Sander 4988. in 4° B68 B 68 Sacerdotale. [Alberto da Castello], 4°, Probabilmente [Alberto Castello] , Liber Sacerdotalis: diverse edizioni in 4°, di Venezia, Venezia, Pietro Ravani, Ravani, 1523; 1523; in in particolare: particolare: Sacerdotale iuxta iuxta da quella di S. Romane aliarum Ecclesiarum, Ecclesiarum, ex ex apostolicae apostolicae bibliothecae bibliothecae ac ac S. Romane Ecclesie Ecclesie et aliarum patrum iurium iuriumsanctíonibus,... sanctionibus,... collectus collectus [sic], [sic], eredi Ravani, Ravani, 1554. 1554. sanctorum patrum BLC 55, 1255); Curi Nicolardi 45; NUC NUC99, 99,NC NC222781 222781 (Venezia, Giorgio 55, p. 479 (34, col. 1255); Nicolardi 45; Rusconi, 1510); 1510); PBN 24, col. 876 (1548); (1548); Sander-Rava Rusconi, col. 876 Sander-Raya 3951a. ΡΒΝ 24,

B 69 69 Io. Driedonis de concordia liberi arbitrii arbitrii et praedestinationis. praedestínatíonis. B De concordia liberi arbitrii et praedestínatíopraedestinatioIoannis Driedonis a Turnhout... De liber unus, unus,Louvain, Louvain,Rutgerus RutgerusRescius, Rescius,1537. 1537. nis divinae liber BLC 87, 182 (55, (55, col. col. 805); 805); BT 5658; Nijhoff-Kronenberg 741; NUC NUC149, 149,ND ND377625377625ΒT 5658; Nijho ff-Kronenberg 741; 87, p. p. 182 626 (Louvain, Bart. Bart. Gravíus, Gravius,1547, 1547, fol.); fol.); PBN 41, col. 1194. 1194. 626 ΡΒΝ 41,

B 70 Hippocritis Hippocrítis aliqua cliqua opera. B 71 Bartholomei Latemi adversus adversus Martinum Martinum Bucerum. Bucerum. Β Bartholomei Latemi Latomi Adversus Adversus Martínum Martinum Buccerum, Buccerum, de controversiis controversiis quibusquibusBartholomaei Latomi ad reUgíonem religionem pertinentíbus, pertinentibus, altera plenaque plenaque defensio, defensio, Kòln, Κö1η, Melchior dam ad Novesianus, 1545. 1545. Novesianus, Bibl. Belg., III, III,p. 707, L L 725; 725; BLC 187); NUC NUC 317, 317, NL 121196; 89, 121196; PBN ΡΒΝ 89, Bubi. p. 707, BLC 185, 185,p. p. 143 143 (131, (131, col. cii. 187); col. 898; 898; Pegg Pegg BF, BF, 723; 723; Pegg Pegg GB, GB, 1684; 1684; Pegg Pegg S, S, 2742; 2742; Schottenloher Schottenloher2235; 2235;VD VD16, 16,LL620; 620; col. L. Streitschriftengegen gegen Martin Bucer(1543-1545), ( 1543-1545), Münster Miinster Martin Bucer L. Keil, Bartholomaeus Latomus, zwei Streitschriften ira 8),p.p.XXI. XXI. ím Westf. 1924 1924(Corpus (Corpus Catholicorum Cathoiicorum 8),

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

16 16

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

B Io.. Dríedonis de libertate libértate christíana. Christiana. Β 72 72 Ιο RutgerusRescius, Rescius,1540. 1540. Vedi, in 4°, l'edizione Louvain, Rutgerus BT979 ) ; NijhofF-Eronenberg C149, (fol.); ΒΤ 979 (fol. Νijhoff-Κronenberg 743; 743; NU ΝUC 149, ND ΝD 377630 41,col. 119 5 (fol.). 377630 (fol.) ;; PBN ΡΒΝ 41,col.ll95(fol.). B 73 Io. Coelei et Roma. Roma. Item Item de de canonicae canonicae scripturae scripturaeetetcacaCoclei de de Petro et tholicae ecclesiae ecclesiae auctoritate. Item considerado Vormathiae habenda. auctorítate. Item consideratio Vormathiae habenda. in sacerdotíj sacerdodi et etsacrifitjj sacrifidi novae novae legis legis assertíone. asserdone. Item Item in in 44or AnItem in °r Anin 18 18 Artículos Buce Buceri dreae coniecturas conjecturas de fine Mundi. lundi. Item in rj responsa. - DePetro PetroetetRoma Romaadversus adversusvelenum velenumlutheranum lutheranumlibri libri quatuor..., Κóln, Kóln, I - De Peter Quentel, 1525. 1525. II -- De scripturae et et catholicae catholicae Ecclesiae Ecclesiae autoritate ad ad Henricum Henricum II De canonicae scripturae Bullingerum... libellus, libellus, Ingolstadt, Alexander Weissenhorn, Weissenhorn, 1543 (1544); Ro1543 ma, [Antonio [AntonioBlado], Biado],1542, 1542,1544 (8°); Cartolari, 1543 (1544). 1544 (8 ° ); Roma, Girolama Cartola ri , 1543 Consyderatio Iohannís lohannisCochlaei, Cochlaei, de de futuro futuro concordiae concordiaein in religione religionetractatu, tractatu, III - Consyderatío Vuormadae Vuormatíae habendo, habendo, Ingolstadt, Alexander Alexander Weissenhorn, 1545. Ι 545. Sacerdodi ac ac sacrjficií sacrificii novae novae leg's legisdefensio, defensio,adversus adversusVuolfgangi VuolfgangiMusculi, Musculi, IV - Sacerdotíi Augusd concionantis concionands arrosiones..., arrosiones..., Ingolstadt, Alexander Weissenhorn, 1544 Augusti 1544 (1545). V -- In In quatuor Andreae Osiandri Osiandri coniecturas mundi, velitatío..., velitatio..., InV conjecturas de fine mundi, Weissenhorn, 1545. 1545. golstadt, Alexander Weissenhorn, ex novissimo libro eius ad Principes VI - In XVIII Xviii artículos articules Mar. Buceri Bucer excerptos excerptos ex et Status... Responsi© Status Imperii Imperii data..., Responsio Io. Cochlaei. Eiusdem Epistola, ad Status Ingolstadt, Alexander Weissenhorn, 1546 Alexander Weissenhorn, 1546 (1545/46). (1545/46). Adams, I,I, pp. pp. 229-230 229-230 passim; passim; Ascarelli Ascarelli rom., p. 70; Barberi Car., p. p. 88, 88, nr. nr.42; 42; Barbe Barberi Adams, p. 70; Barber Car., r rom,, 158; BLC 84, pp. 440, 439, 441 (53, coll. 858, 857, 861, 859); CT XII, p. LV (III); rom., p. p. 158; BLC 84, pp. 440, 439, 441 (53, coll. 858, 857, 861, 859); CT p. LV (III); Edit 16, C 4920-4922; 4920-4922; Fumagaili-Belli-Vaccano Fumagalli-Belli-Vaccaro 1515; Aur. 142.048 142.048 (I); (I);142.175, 142.175, 16, C 1515;Ind. Ind. Aur. 142.195-196 142.207 (VI); 113, NC NC 142.195-196(II); (II); 142.198 142.198 (III); (III); 142.179 142.179 (IV), (IV), 142.203 142.203 (V); (V); 142.207 (VI); NUC NUC 113, 505869, 505858 (II: 1543), 505851, 505931, 505896-97; PBN 30, coll. 356, 352, 354, 357, 505869, 505858 (ΙI: 1543), 505851, 505931, 505896-97; PRI 30, coll. 356, 352, 354, 357, 355; BE, 278, 278, 298, 298, 286; GB, pp. pp. 51-53 51-53 passim; passim; Pegg Pegg S,S, pp. pp.97-100 97-100 passim; passim; StalStal355; Pegg Pegg BF, 286; Pegg Pegg GB, la 132, 132, 184, 184, 148, 148, 189, 189, 183 183 (VI: (VI: 1545); 1545);VD VD16, 16,CC4353-54; 4353-54;4273; 4273;4286; 4286;4378; 4378;4332; 4332;4304; 4304; 4329; 4329; M. Cochlaeus. Ein Lebensbild aus der der Zeit Zeit der derKirchenspaltung, Kirchenspaltung, Berlin M. Spahn, Spahn, lohannes Johannes Cochlaeus. Ein Lebensbild Berlin 1898, 30, 144 a, b, 157, 151, 159, 167. 1898, 30, 144 a, b, 157, 151, 159, 167. B 74 Io. Coelei scripturae et et ecclesiae ecclesiae auctoritate. auctoritate. Coclei de scripturae Vedi il 73/II, oppure: í1 nr. nr. BB 73/11, a) De authoritate authoritate Ecclesiae Ecclesiae et et Scripture, Scripture, libri duo Iohannis lohannis Cochlei Cochlei adversus adversus Lutheranos, [Roma, Marcellus Silber, 1523 ?]; [Strasbourg, Johann Grùnin1523 [S tr asbourg, Joh an n Grünínger], 1524. ger] ,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

72 -- BΒ 78 78 VATICANOLATINO LATINO 8185: 8185: BΒ 72 VATICANO

17 17

De autorítate errores et et blasphemies, b) De autoritate Ecclesiae et Scripturae Scripturae in in Calvini Calvini errores blasphemias, [Mainz, Franz Behem], Behem],1549. 1549. Replica brevis... brevis... adversus adversus prolixam prolíxam responsionem responsionem Henrici Bullingeri, c) Replica Bullingeri, De De Scripturae et Ecclesiae authoritate, authorítate, Ingolstadt, Alexander Weissenhorn, 1544. Ingolstadt, Alexander Weissenhorn, 1544. 2257 (a), (a), 2284 2284(c); (c);Benzing-Muller, Bening-Muller, II, nr. 216 216 (a); (a); BLC 84, 84, p. p. 440 (53, col. Adams C 2257 11, p. 44, 44, nr. 857); Edit 16, ° ); NUC 113, NC 857); 16, C C 4919; 4919; Ind. Aur. Aur. 142.037 142.037 (a), (a), 142.188 142.188 (c), (c), 142.222 142.222 (b: (b: 88°); 113, NC 505854 (a), 505929 (c);; PBN 1124; 505854 505929 (c) PBN 30, 30, coll. coll. 352 352 (a), (a),357 357 (c); (c) ;Pegg PeggBF, BF,272, 272,296; 296;Pegg PeggS,S,1096, 1096,1124; 155 (c); VD 16, Spahn, cit. Stalla 155 16, C 4266, 4265 4265 (b: 8o°),), 4372; 4372; Spahn, cit. alal nr. nr.BB73, 73,14 14a,a,155, 155, 191. 191.

f. 294 294"v Jodocii Benacus. B 75 Georgii Jodocii Iodoci Bergani Georgii lodoci Bergani Benacus, Benacus, Verona, Verona, Antonio AntonioPutelletto, Putelletto,1546. 1546.

BLC 26, 192; Edit 16, 16, B 1635; 1635; Giuliari, pp.59-60, 59-60, 26, p. p. 24 24 (15, (15, col. col. 324); 324); Carpanè-Menato, Carpanè- Menato, p. 192; Giuliarí, pp. nr. XXXV XXXV (1545); Aur.117.228; 117.228; NUC NUC48, 48,NB NB335494; 335494; PBN 11, col. 113; Sander 913; (1545); Ind. Aur. ΡΒΝ 11, col. 113; Sander 913; Soltész B 266; STC(Am), I, 266; STC(Am), I, p. p. 206. 206. Expositio Missae B 76 76 Expositío Missae Ugonis Ugonis Cardinalis. Ugo missae seu sen Speculum SpeculumEcclesiae; Ecclesiae-, forse Ugo da San San Caro, Expositio missae forse prima prima edizione, edizione, in cui Westfalia, cui l'opera è attribuita a Ugo Ugo da S. Vittore, Louvain, Louvain, Konrad de Westfalia, 1475 Reinhard,1476 1476 ca.; ca.; numerose 1475 ca., ca., ma vedi vedi anche Roma, Roma, Johann Johann Reinhard, numerose edizioni successive. 1485 ca.); Accurtí Accurd 2, 2, 35 35 (Roma, (Roma, Plannck, Plannck,1484 1484 ca.); ca.); BAVI, BAVI, H H 183183Accurti 1, 1, 81 81 (Silber 1485 188; 155, pp. pp. 64-65 64-65 (108, (108, coli. coll. 724-725); 724-725); Campbell 1006, 1008, 1008, 1010; 1010; Goff GoffHH515-528; 515-528; 188; BLC BLC 155, Campbell 1006, H 8990 8990 (Louvain, (Louvain, s.s. a., a., 4°) 4°) ee8977 8977 (Reinhard, (Reinhard,s.e.a.)-8992; s.e.a.)-8992;IDL IDL2418 2418e e2419-25; 2419-25; IERS ΙΕRS 479 479 (Reinhard) e ad indicem; 4929-4938;NUC NUC259, 259,NH NH594226-233; 594226-233; PBN 74, col. 870; (Reinhard) e ad indicem; IGIIGI 4929-4938; ΡΒΝ 74, col. 870; 7420. Polain (Belg) 2029; 2029; Sander Sander 7420. B ß 77 loan. Driedonis de gratia et libero arbitrio. RutgerusRescius, Rescius, 1537. 1537. Vedi l'edizione Louvain, Rutgerus BLC 87, 182 (55, (55, col. col. 805); 805); Nijhoff-Kronenberg Nijhoff-Kronenberg742; 742; NUC NUC 149, 149, ND 377628; PBN 41, ID 377628; 87, p. p. 182 ΡΒΝ 41, col. 1194. col. 1194. B Β 78 Aristóteles Aristoteles Organum Organum Perionio interprete. In genere la traduzione traduzione di di Aristotele Aristotele è preceduta preceduta da da quella quella dell' áeWIsagoge genere la di Isagoge di Porfirio (vedi (vedi il nr. D D 120); 120); esistono esistono alcune alcune edizioni edizioni tarde con titolo Organum Organum universum o Aristotelis 8° (per (per esempio esempio Venezia, Venezia, GiGima in 8° Aristotelis Stagiritae Stagiritae Organum, Organum, ma rolamo Scoto, 1545, 1545, o B Basel, Oporinus, 1554). 1554). asel, Johann rolamo Scoto, Johann Oporinus,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

18 18

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

(187, col. col. 3); 3); Cranz 108.107A, 108.265; 16, A 402723 BLC 255, 255, p. p. 22 (187, Cranz 108.107Α, 108.265; Edit Edit 16, Α 2883; 2883; NUC 20, 20, NA NA 402723 1545,16 55; 133, 133, coli. 16, A (Scoto, 1545, 16 cm.); cm.); PBN ΡΒΝ 4, 4, col. col. 55; ιο1Ι. 480-481; 480-481; VD VD 16, Α 3531. 3531. B 79 Io. Driedon. de liberiate Christiana. S libertate christiana. 72. Vedi il nr. B Β 72. B 80 Pacifici Maximi Poetae Asculani lecathelegii. S Iecathelegii. Pacifico Massimi, Massimi, Hecatelegium: vedi l'edizione l'edizione Firenze, Miscomini, Firenze, Antonio Miscomini, 1489 (f. 2r: "Pacifici Maximi liber primus"). primus"). 1489 Maximi poetae Asculani Hecatelegii Hecatelegíi liber 191; BLC VI, 639; 639; Brunet, Bmnet,III, III,col. col.1553; 1553; Go Goff BAVI, M 191; BLC 216, 216, p. p. 96 96 (156, (156, col. coi. 250); 250); BMC BIC VI, ff M 399; 10934; IGI IGI 6309; 6309; PBN 109, col. 374; 374; Pellechet-Polain 7783; Rhodes RhodesFir., Fir.,437. 437. 399; H 10934; ΡΒΝ 109, Pellechet Polain 7783; B 81 Ophmensteriide deMissa. Missa. B 81 lohannis Iohannis Ophmensteríi vedi forse: Verbum Dei Dei carnem lesum Titolo incompleto; vedi carnera factum, hoc est, d. Iesum sacrificium, Assertío Assertio F. F. Ioannis IoannisHoffineysterí... Hoffmeysteri... Item ItemExExChristum... verum... sacrificium, positio ceremoniarum, quarum quarum usus usus in in quotidiano Sacro, Sacro, Mainz, positío precum ac ceremoniarum, Franz Behem, 1545 1545 [titoli correnti "Sacrificii "Precatio Franz Behem, [titoli correnti "Sacrificie Missae Missae Asserdo"; Assertío"; "Precatío Missae successive. Missae Expositio"]; Expositío"]; edizioni edizioni successive. Adams H H 668; 668; BAV, G. Liturg. Liturg. 1V. IV. 135; 135; BLC 150, p. 167 167 (105, (105, col. col. 178); 178); FumagalliFumagalliAdams ΒΑΝ, R. G. BLC 150, Belli-Vaccaro 1554); PBN 72, col. 957; 957; Pegg GB, 1377; Pegg S, 2231; N. Pau Pau1256 (Biado, (Blado, 1554); ΡΒΝ 72, Bellι-Vaccaro 1256 lus, Der AugustinermônchJohannes Hoffmeister, Freiburg im Breisgau 1891, 1891, pp. pp. 385-386, 385-386, nrr. i m Breisgau lus, Augustinerm δnch foh αnnes Hoffineister, 3, 5. 5. 3, -

B82 [?] Sophists Sophista Praeludia. Praeludia. Β 82 Ausonii [?] 'Ev rcoÔE τW Tiy βι.βλι pipXicy... Ausonii[sic [sic==AphtoAphto'Εν τωδε S~...InInhoc hocvolumine voluminehaec haec continentur. contínentur. Ausonii nii] sophistae praeludia. praeludia. Hermogenis HermogenisRhetorica, Rhetorica,Firenze, Firenze,Filippo Filippo Giunta, 1515 n~~] (edizione greca con titolo greco e latino). Adams A 1261; 1261; BLC 446 (6, (6, col. col. 44); 44); Decia Decia74; 74; Edit Edit16, 16,AA2118; 2118; Ind. Ind.Aur. Aur.106.235; 106.235; BLC 9, 9, p. 446 NUC 18, 18, NA 354416-418; PBN 3, col. 684; 684; Sοltész Soltész A A 427. ΝΑ 354416-418; ΡΒΝ 3, NUC B 83 83 Luciani Dialogi septem. Volume mutilo o titolo impreciso; impreciso; vedi per esempio: a) Luciani Samosatensis Deorum dialogi dialogi numero. 70. una cum interpretatiointerpretatoStrasbourg, Johann Schott,1515. 1515. ne e regione latina..., Strasbourg, Johann Schott, b) Luciani Samosatensis Samosatensis dialogi dialogi aliquot... (in greco o nella traduzione di EraRotterdam ee Thomas dal 1515. ThomasMore): More): diverse diverse edizioni dal 1515. smo da Rotterdam c) Luciani Samosatensis Samosatensis dialogi dialogi sex; Vitarum auctío auctio (traduzione di Rínuccio Rinuccio Aurispa), Roma, Roma,Georg GeorgLauer, Lauer,1470-72 1470-72 circa. circa. Aretino e Giovanni Aurispa),

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANOLATINO LATINO8185: 8185: B 79 - B87 Β 87 VATICANO B79

19 19

d) Luciani Samosatensis (greco ee latino), d) Samosatensis dialogí dialogi selectíores... selectiores... (greco latino), Strasbourg, Strasbourg, Paul e Philipp Kópfel, 1554. Philipp Kòpfel, 1554. 1, p. 47 p. 673 Audiffredi Rom., Rom., p. 409; Accurtí 1, (ε); Adams L 1617 Accurti 47 (c); 1617 (1515) (1515) e I,τ, p. 673 passim; AudifFredi 409; Benzing-Muller, II, ΙΙ , p. 75, nr. 35; 35; HI, III, p. 498; BLC 202, pp. pp. 119-120 BLC 202, BAVI, L 153 153 (c); Benzing-Muller, 119-120 (145, (145, εο11. 879-880, 879-880, 882); Catalogue, cit. al nr. B Β 8, pp. 207-208; IV, p. p. 8, p. 265; Graesse, IV, coll. 265; Flodr, pp. 207-208; Graesse, Η 10269; IERS ΙΕRS 47 47 e passim; 5835 ee passim; NUC 344, NL NL 537945; 537945; IGΙ 5835 NUC 344, 278 ss. passim; H passim; IGI ΡΒΝ 101, colI. 443, 428, 431-432; VD 16, L 2942 PBN coll. 443, 431-432; YD 2942 ss.

Β 84 Dionisii Areopagitae de celesti Hierarchia. Hierarchic. B Β 27. Vedi il nr. B

Β 85 Commentaria Commentarla in epistola Pauli ad Romanos et ad B ad Galatas. Calatas. Grimaní], Commentarii Commentarli in Epístolas Epistolas Pauli Pauli ad Romanos et ad [Marino Grimani], ad Galatas, Calatas, apud Aldi Venezia, apud Aldi filios fílios [Paolo [Paolo Manuzio], Manuzio],1542. 1542. 30, p. 137; p. 92 Lauchert, pp. pp. Adams G G 1262, 1262, 2; 2; BLC 30, 137; 133, 133, p. 92 (18, (18, col. 1594; 1594; 92, 92, col. 574); 574); Lauchert, 'Bi 62190; Renouard Man., p. 124, nr. 1.1. 456- 58, 691; NUC 56, NBi 124, nr.

Β 86 Basilii Magni opera omnia. B Fumani) Vedi lanus Ianus Cornarius e Adamo Adamo Fumani) Vedi, in 4°, 4°, l'edizione (traduzione (traduzione di nezia, ad signum signum Spei, Spei, 1548. 1548. Adams B 338; 114.501 e 114.509 di Godefridus Godefridus Adaras 338; Edit 16, 16, B 768; 768; Ind. Aur. 114.501 114.509 (traduzione di Guillard, 1550); NUC 38, 38, NB NB 172263 172263 (23 (23 cm.); cm.); Soltész Soltész BB 141. 141. Tilmannus, Paris, Ch. Gaillard,

Β 87 87 Rethoríca B Rethorica Ciceronis. Ciceronis. Oltre 1470 (Venezia, Ohre al De inventione o Rhetorica vetus, pubblicata più più volte volte dal dal 1470 Nicolas Jenson), Jenson) , vedi con titolo simile: libri quattuor quattuor ad C. a) Rhetorica Tullii. M. M. T. T. Ciceronis... Ciceronis... Rhetoríces Rhetorices libri C. Herens. e. e. [ps. nium... Ac Ac eiusdem M. M. T. Ciceronis de Inventíone Inventione libri duo..., Lyon, Lyon, s. [ps. Βarthélemy Trot], edizioni precedenti e successive. Manuzio = Barthélémy Trot],1512 1512 (8°); (8°); edizioni b) Rhetorica. Rhetorícorum Rhetoricorum ad adC. C.Herennium Herenniumlib. lib.I1I1. UH. M. M. Tul. Ciceronis. Ciceronis. De De oratoríbus..., Paris, inventione... De oratore... De claris oratoribus..., Paris, Robert Robert Estienne, Estienne,1544. 1544. Audiffredi Rom., ca.); BLC 62, Audiffredi Rom., p. p. 202; 202; Baudrier, Vili, 417 (a: 1512 1512 ca.); 62, pp. 337, 337, 423 423 (39, (39, col. VIΙΙ, p. 417 600 e passim); Camerini Lue., p. 192; Edit 16, C 4186, 4233 e passim; Flodr, pp. 95, 97; 97; 600 e passim); Came ri ni Luc., p. 192; Edit 16, C 4186, 4233 e passim; Flodr, 95, Gilltlingen, II, p. p. 106; GW 6733, 6733, 6709 6709 (Jenson); (Jenson); H 5057 Goff C 644, 644, 672, 672, 686 686 e passim; passim; Gûltlingen, 106; GW 5057 (Jenson); IGI2866, 2866, 2959 2959 (Jenson); (Jenson);Ind. Ind.Aur. Aur.137.381 137.381 (a); (a);Lowry Lowry4;4;NUC NUC109, 109, NC NC427183 427183 (Jenson); IGI (b: 17 17cm.);PBN29, Man.,p.p.309, 309,nr.30; ShawSl. cm.); ΡΒΝ 29, col.44, col. 44, nr. nr. 323; 323;Renouard Renouard Man., nr. 30; Shaw 51.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

20

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

B 88 Io. Coelei Coclei super super Lutheri concilio [?] [?] proponi. proponi. Luther!Articulis Articulis quos quos vult vult in concilio ConciNecessaria et catholica consyderatio super Lutheri Lutheri artículis, articulis, quos quos velit velit Concilii Generali Generali proponi. Autore Johanne Johanne Cochlaeo, lio Cochlaeo, Ingolstadt, Ingolstadt, Alexander AlexanderWeisWeissenhorn, 1546. senhom,

Adams CC 2279; 2279; CT XII, p. LV; LV; Ind. Aur. Aur. 142.209; 142.209; NUC 113, 113, NC NC 505913; 505913; Pegg BF, BF, 288; 288; Schottenloher 10953; 206;Spahn, Spahn, cit. al al nr. nr. B Β 73, 73, 166x; Ph. Hans Volz, Drei Drei SchrifSchrifSchottenloher 10953; Stalla 206; 166a; Ph. ten gegen Artikel von Cochlaeus, ten gegen Luthers schmalkaldische schmalkaldische Artikel Cochlaeus, Witzei Wilzel und und Hoffineister Hoffmeister (1538 (1538 und und Münster im 1539), Mùnster im Westf. Westf. 1932 1932 (Corpus Cath Catholicorum 18), p. XXIX. οΙ~cοrum 18), XXIX.

Β 89 Io. Driedon. de liberiate B Christiana. libertate christíana. Β 72. Vedi il nr. B

B Rege de de Iustificatíone lustifìcatione gratige gratiae et et meritis. Β 90 Andreae Rege mentis. Opusculum de iustíficatione, iustificatione, gratia, et meritis mentis autore F. F. Andrea Andrea Vega..., Veneas o ee Giovan zia, eredi di Lucantonio Giunta [Tomm [Tommaso Gíovan Maria Maria Giunta], Giunta], 1546. 1546. Adams V 319; ΒΑΝ, R. R. G. G. Teol. Teil , IV. 1V.1514/1; 1514/1; Camerini Camerini Giunti V 384, n. 1; Adams 319; BAV, Giunti 514; 514; CT CTV384, 1; XII XII 637637643; Hurler, Hurter, II, F. M. Doctrina Doctrina de 643; II, p. p. 1391; 1391; Palau Palau 354476; 354476; H. Recia, Andreae Vega Vega O. F. de iustificaiustificatione etet concilium 1966, pp. pp. 9,9, 20-21. 20-21. consilium Tridenlinum, Tridentinum, Madrid Madrid 1966,

B Β 91 Philippus Archintus de Fide. Forse la sacramentis, edictum (a la prima parte del Christianum, Christianum, De fide fide et sacramentis, (a cura cura di di Joh. Cochlaeus; Cochlaeus; dedica di Filippo Archinto, vescovo di Borgo S. Sepolcro, di di Borgo S. Sepolcro, aa Paolo m), Roma, Antonio Antonio Blado, Biado, 1545; 1545; Ingolstadt, Ingolstadt, Alexander Alexander Weissenhorn, Weissenhorn, Paolo III), 1546; s. e., e., 1549. 1549. 1546;Torino, Torino, s. Bersano Beget'-Dondi, Begey-Dondi, I,I, 31; 31; BLC BLC 280, 280, p. 114 114 (206, (206, col. 89: 89: Ingolstadt); Edit16, 16,AA2289; 2289; Ingolstadt); Edit Fumagalli-Belli-Vaccaro 73; 73; Ind. Ind.Aur. Aur.106.881-883; 106.881-883; Lauchert, pp.467, 467,692; 692; PBN Fumagalli-Belli-laccaro Lauchert, pp. ΡΒΝ 3, 3, col. coL 965; Stalla 202; cit. alalnr. nr.BB73, 73,169. 169. 202;VD VD 16, 16,AA3218 3218(Ingolstadt); (Ingolstadt); Spahn, Spahn, cit. B Β 92 Ammonii Hermei in Porphirii institutiones institutíones commentarti. commentarii. Ammonii Hermaei Hermaei in Porphyrii Porphynii Institutiones Inst~tutiones commentarius commentanius nunc nunc primum primum LatiLatine conversus... Boezio) ,.Paris,Jean Loys de 1542. conversus... (traduzione di Severino Severino Boezio) Paris,Jean Loys de Thielt, Thielt, 1542. BAV, Race. I, IV. 212; 263, 118 (4, (4. col. 1027. ΒΑΝ, Racc. 11. 50/1; 50/1; BLC 7, coi. 832); PBN 7, p. p. 212; 263, p. p. 118 ΡΒΝ 2, 2, col. col. 1027. B93 ordinatione B 93 Federici Federici Nausae Nausae oratio orado de ineunda concordia concordia et et de ordination Episcoporum et Praesbiterorum Praesbiterorum et et de de Eucharistiae Eucharistiae consecratíone. consecratione.

I - Hortatío Hortatio ad ad ineundam ineundam in inchristíana Christiana religione religione concordiam concordiam per Frideriper Frídericum Nauseam..., Mainz, Mainz, Franz Behem, 1540. 1540. -

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LAΤΙΝΟ LATINO 8185: 8185: B B88 B97 88 -- B 97 VATICANO

21 21

BLC 232, 232, p. 464 464 (169, (169, cοl. col. 164); 164); Graesse, Graesse, IV, p. 651; 651; Pegg Pegg S, S, 4170; 4170; Metzner, cit. cit. alalnr. nr. BLC N, p. B 20, 20, p." 58. Β p 58. 11 - [Iohannes [Johannes Cochlaeus] Cochlaeus] De De ordinatíone ordinationeEpiscoporum Episcoporumatque atquePresbyterorum Presbyteromm II Eucharistiaeconsecratíone consecraüone quaestio..., Mainz, Franz Behem, 1540;1541. 1541. et de Eucharístíae quaestio..., Mainz, Franz Behem, 1540; -

Adams CC 2264 2264 (1541); (1541); BLC BLC 84, 84, p. p. 440 440 (53, (53, col. col. 858); 858); Cat. Cat. Esp. C 2222; 2222; Ind. Ann142.171142.171Ind. Aur. 142.172; PBN 30, col. 356; Pegg BE, 277; Pegg S, 1102; VD 16, C 4352; Spahn, Spafin, cit. al nr. 142.172; ΡΒΝ 30, cοl. 356; Pegg BF, 277; Pegg S, 1102; VD 16, C 4352; B 73, 73,137. 137. B 94 Georgii Georgi! Pachini Pachini Parafrasis Paráfrasis in Xtm Xm epístolas Dionisii. epistolas Beati Beati Dionisii. Β paráfrasis in decem decern epistolas epístolas B. B. Dionysii Dionysii Areopagitae... Areopagitae... Georgii Pachymerae... parafrasis Tilmannus), Paris, Paris, vedova Claude Chevallon [Char[CharGodefridus Tilmannus), (traduzione di Godefridus lotte Guillard], 1538. Ι538. Adams D D 533; 533; PBN col. 896; 896; Dionysiaca, cit. al nr. Β B 27, p. XXIX. Adams ΡΒΝ 128, coi. B 95 Io. Ludovici Vívís Vivis declamationes sex. declamationes sex. Lodovici Vívis Vivis Valentini Syllanae quinque. quinqué. Sexta, Ioannis Lodovíci Valentíni Declamationes Declamatíones sex. Syllanae respondet Parietí Parieti palmato palmato Quíntilíaní... Quintíliani... Eiusdem... Eiusdem... De De praesentí praesenü statu qua respondet Europae..., Basel, Basel, Robert RobertWinter, Winter,1538. 1538. Europae..., Adams V962; 962;BLC BLC341, 341,p.p.167 167(249, (249,col. col.872); 872); NUC NUC640,11205840; 640, NV 205840;Palau Palau 371463(XXVII, (XXVII, Adams' 371463 396,1,I, 4); STC STC(Scot), p.378. 378. p. 396, (Scot), p. Martini Buceri. B 96 Stephani Vincton. episcopi de Pseudolgia Martini a) Stephani Winton. Winton. episcopi Angli, Angli, ad Martínum Martinum Bucerum Bucerum de de impudenti eiusdem pseudologiaconquestío, conquestio,Louvain, Louvain,Rutgerus RutgerusRescius, Rescius,1544; 1544; riedito rieditocon con eiusdem pseudologia Kóln, Melchior MelchiorNovesianus, Novesianus,1545 1545 (1544). (1544). titolo simile Köln, b) ... epistola, qua... qua... urget urget ad ad respondendum respondendum de de imim... Ad Ad Martinum Martinum Bucerum epistola, pudentissima eiusdem Pseudologia iustíssimae iustissimae conquestioni annumaeaeconquestíoni ante annum ditae: due due edizioni del 1546, 1546, Louvain, Servaes Servaes van Sassen; Sassen; Ingolstadt, Ingolstadt,AlexanAlexander Weissenhorn. Weissenhorn. G 231-232; 231-232; BLC 29 (32, (32, col. col. 76); 76); BT 1229 (van (van Sassen); NUC 191, 191, NG ΒΤ 1229 Adams G BLC 120, 120, p. p. 29 54023-025; S, 1793-94; 1793-94; Stalla 210; 210;VD VD16, 16,GG402 402(Novesianus), (Novesianus), 403 403 (Weissenhorn). (Weissenhorn). 54023-025; Pegg Pegg S, B 97 97 Leonardus Aretinus Historia Historiasui sui temporis. Leonardus Aretínus Β Leonardi Aretini Rerum suo tempore tempore in Italia gestarum commentarius. commentarius. EiusEiusdem de rebus graecis liber, liber, Lyon, Lyon, Sébastien SébastienGryphius, Gryphius,1539. 1539. Adams A A 1559; 1559; Baudrier, Vili, pp. 128-129; BLC 521); Ind. Ind. Aur. Aur. Adams Baudrier, VIII, pp. 128-129; BLC45, 45,p. p. 226 226 (28, (28, col. col. 521); 125.779; NUC 891580; PBN 20, col. 736; Soltész Soltész BB 997. 997. col. 736; 125.779; NUC 80, 80, NB IB 891580; ΡΒΝ 20,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

22

dictionarum. B 98 Examen novarum dictíonarum. Vedi il íl nr. B B 99.

Gasparis Saxgeri Saxgerí novarum novarum doctrinarum. doctrinarum. B 99 Gasparis opera: Examen Examen novarum novarum doctrinarum pro elucidaProbabilmente è la stessa opera: elucidadone verítatis evangelicae et catholicae omnibus studiosis... evulgatum... Autotione veritatis et catholicae omnibus studiosis... evulgatum... Autore Caspare Sasgero Minorita, Ulm, Hans Gr ι ner, 1523. Gaspare Minorità, Grimer, 1523. Adams SS 439-440 [Tubingen, 1525 1525ca.], ca.], 8°); 8° ); BLC 292, Adams 439-440 (([Tubingen, 524, NS 292, p. p. 32 32 (214, (214, col. col. 252); 252); NUC NUC 524, NS 186519-520;Pegg PeggBF, BF, 1893; 1893;Steiff, Steiff,pp. pp. 163, 163, nr. 121; Sbaraglia, I,I, p. 318; VD 16, 186519-520; 121; 204, nr. nr. 15; 15; Sbaraglia, 318; VD 16, S 2326- 2327.

Β 100 Fratris Alphonsi Vilvesii B100 Vilvesiidisputationes disputatíones contra contra Lutherum. Lutherum. Fratris Alfonsi Alfonsi Viruesii... Viruesii...Philippicae Philippicae disputaüones disputationes viginü vígintí adversas adversus Lutherana Lutherana Fratris dogmata, per Philippum defensa..., Antverpen, Antverpen, Iohannes dogmata, Philippum Melanchtonem Melanchtonem defensa..., lohannes 1541; Kóln, Κö1η, Melchior Melchior Novesianus, Crinitus, 1541; Novesianus, 1542 1542 (1545). (1545). Adams'V882; coi. 661); BT 4784; NUC 509, 509, NR NR 507925 507925 (1545); (1545); Palau Palau Adams 882;BLC BLC341, 341, p. p. 33 33 (249, (249, col. 4784; NUC 370703; 15007a; 370703;Pegg Pegg S, S,5199 5199(1545); (1545);Schottenloher Schottenloher 15007 α; Soltész Soltész V291. V 291.

B 101 Β 101 Ludovicus Ludovicus Carbaianus Carbaianus de de restituenda restituenda Theologia. Lodovici Lodovíci Carbaiali Bethici De De restituía restítuta theologia theología liber liber unus. unus. Opus Opus recens aeditum quo lector lectorvídebis videbis theologiam theologiam aa sophistíca... sophistica... repurgatam, repurgatam, Kóln, tum in quo MelΚö1η, Melchior Novesianus, 1545. 1545. chior Novesianus, C 798; 798; BLC BLC 55, 55. p. p. 165; 165; CT CT XI XIIΙ 502; Aur. 132.770; 132.770; NUC 97, NC 174411; 174411; Palau Adams C 502; Ind. Aur. Palau 46579; 24, col. 417; VD 16, 16, C 1219. 1219. 46579; PBN ΡΒΝ 24, f. 295 295rr B 102 Dionisii Dionisii Areopagitae Areopagitae de Mistica Theologia. Theologia. Prima edizione, insieme al De nominibus (traduzione di De divinis nominibus (traduzione e commento di Marsilio Ficino), Firenze, Lorenzo Lorenzo d'Alopa, d'Alopa,[1497 [1497 ca.] ca.] (4°); (4°); edizioni edizionisuccessive successive Marsilio di vari vari formati. formad. BAVI, D 111; 111; BLC 91); GoffD Goff D241; 241;GW GW8410; 8410; HC HC 6234; 6234; IGI IGI 3479; 3479; NUC BLC 83, 83, p. p. 413 413 (53, (53, col. cii. 91); 144, 279520; PBN 38, col. 580; 580; VEI, 241; Dionysiaca, Dionysiaca, cit. cit. al 144, ND 279520; ΡΒΝ 38, VEΙ, D 241; α1 nr. nr. B 27, 27, pp. pp. XXII-XXIII, ΧXIΙ-ΧXIII, XXVII; P. O. Ficinianum, Florentiae 1937,1,Ι, p. LXVIII. SupplementumFicinianum, Ο Kristeller, Supplemerilum Florentíae 1937, p. LXVIII. .

B103 S 103 Io. Driedonis Dríedonis de captivitate captívítate et et redemptione redemptíone generis generis humani. humani. Ioannis Driedonis a Turnhout... de captivitate humani genegeneΙοαηη~s captivítate et et redemptione redemptíone humani

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO B 107 107 VATICANO LATINO LATINO 8185: 8185: B98 Β 98 -- B

23 23

ris. Liber unus... unus... adiectis..., adiectis..., turn turn Sententiarum... Sententiarum... turn tum Scripturarum... Scripturarum...locis..., locis..., ris. RutgerusRescius, Rescius,1534. 1534. Louvain, Rutgerus BAY, G. Teil. Teol. II. II. 18 (rilegato insieme al De concordia, concordia, qui nr. B 87, p. 182 182 Β 69); 69); BLC 87, ΒΑΝ, R. G. (55, col. 805); 805); Nijhoff-Kronenberg 740; NUC NUC149, 149, ND 377622-623; PBN 41, col. 1194. 1194. ΡΒΝ 41, (55, Nijhoff-Kronenberg 740; B104 Fabri de de edictís edictis Imperatorum Imperatorumadversus adversushaereses. haereses. Iohannis Fabri Β 104 lohannis Joannis Fabri Fabri episcopi episcopi viennensis viennensis De edictis edicds ac mandatis imperatorum, regum regum Joannis ac aliorum príncipum principum et et magístratuum magistratuum pro pro catholica catholica et etorthodoxa orthodoxareligione, religione, adversus earundem auctores Liber unus..., Leipzig, Nicolaus Nicolaus unus..., Leipzig, auctores Liber adversus haereses haereses et earundem Wolrab, 1538. Wolrab, 1538. 16, FF 201; 201;L. L.Helbling, Helbling, Dr. AdamsFF60; 60; NUC NUC165, 165, NF NF2378; 2378; PBN 49, col. 44; Soltész 121; VD 16, Adams ΡΒΝ 49, Johann Fabri Fabri Generalvikar Generalvikar von Konstanz Konstanz und undEishof Bishofvon vonWien Wien1478-1541, 1478-1541, Mimster im Westf. Westf. Münster im Johann 1941 (Reformationsgesch.Studienu. Texte67-68), 67-68),p.p.148. 148. 1941 (Reformatíonsgesch. Studien u. Texte

B105 [?] de descriptoríbus scriptoribusecclesiastícis ecclesiasticis et et epistolae epistolae famifamiΒ 105 loan. Ιοαη. Triten. [?] liares. scriptoribusecclesiastícis ecclesiasticis disertíssimi disertissimi viri Johannis de de Tríttenheim...: Trittenheim...: I - De scríptoribus in 4°, 4°, Paris, Paris, Berthold BertholdRembolt, Rembolt,1497; 1497; ivi, Berthold RemboltRemboltprima edizione in Jean Petit, Petit, 1512; 1512; Köln, Kòln, Peter Peter Quentel, Quentel,1546; 1546; ivi, 1531, il titolo: Catalogus 1531,con con íl Catal ogus Jean scriptorum ecclesiasticorum. ecclesiasticorum. scriptorum -

Adams 452 (Basel, (Basel, Joh. Joh.AmerAmer972-973,966; 966;BLC BLC329, 329,p.p. 395 395 (241, (241, col. col. 533); 533); Goff T 452 Adams T 972-973, 1494); Graesse, Graesse, VI, VI, 2, 2, p. p. 203 203 ([Amerbach], ([Amerbach],1494, 1494,4°); 4°);HH15613-15614 15613-15614 (Paris, (Paris,1495); 1495); bach, 1494); IBE 3295; 3295; NUC 601, 601, NT NT 342796-797; 342796-797; Panzer, 175. 163 fol.); II. II.318. 318. 441; 441; Panzer, I.I. 175. 163 (Amerbach, fol.); ΙΒΕ PBN 194, 194, coli. 597-598; 5120 (anche 5119); 11193-94 (Amer(Amer5119); Pellechet-Polain Peliechet Polain 11193-94 597-598; Pegg Pegg S, 5120 ΡΒΝ bach);Renouard RenouardPar., Par., 467;Soltész Soltész T 318;VD VD16,16,T T1999-2000. 1999-2000. bach); II,II, 467; T 318; IoannisTritemii Tritemiiabbatís abbatisspanhemensis spanhemensisEpistolarum Epistolarumfamiliarium familiarium libri duo II --Ioannis diversos Germaniae principes, episcopos, episcopos, ac eruditione eruditione praestantes praestantes vins, viros, ad diversos Germanise principes, Haguenau, Peter PeterBraubach, Braubach,1536. 1536. Haguenau, Adams TT 976; 976; Benzing Benzing Hag., Hag.,p.p.109, 109,nr. nr.34; 34;BLC BLC329, 329, p.p.393 393 (241, (241, col. col. 530); 530); NUC NUC601, 601, NT NT 342813; PBN 194, coli. 589-590; 16. T 1978. 342813; ΡΒΝ 194, 589-590; VD VD 16, T 1978. B 106 106 Hortus delitiarum Alexandri Minutiani. delitiarum Alexandra B Mínuziano], 1515. delitiarum, Milano Milano [Alessandro [Alessandro Minuziano], 1515. [Gaspare Bracello], Ortus delitiarum, 40, p. 268 (25, col. 432); BLC 40, 432); Ind. Ind.Aur. Aur.123.347; 123.347; Sandal Sandal1,1,II,II,209; 209;III, III, *209. *209.

haereticorum. B107 S 107 Raphaelis Comensis Malleus haereticorum. [sic] Hereticorum, Heretícorum, Venezia, Raphaelis Comensis Maleus Maleus [sic] Venezia, Venturino Venturino RuffinelRuffinelli, 1~ , 1543.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

24

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

BAY, Stamp. Stamp. Barb. Barb.F.111. F. III. 58/7 (vedi (vedi anche ilil nr. DD 274); 274); CT CT XI XII,Ι, p. LXXII; LXXII; Lauchèrt, pp. BAI, Lauchért, pp. 452 ss., 8. 452 ss., 691; 691;NUC NUC 481, 481, NR58823; NR 58823;STC(Am), STC(Am), III, III, p. p.8. dialogas. B 108 Marci Mantuae de Concilio dialogus. Bonavitis Patavini iuriscon. Dialogus de Concilio, Venezia, Venezia, [Au[AuMarci Mantua Bonavids relio Pinzi], 1541. 277 (152, (152, col. 150: 150: s.s. e.); CT CTXII, LXIX; Mortimer, It.51; 51; ΡΒΝ PBN 105, 105, col. 492 492 BLC 210, 210, p. p. 277 XII, p. LXIX; Mortimer, It. (s. e.); STC(Am), II, p.319. p. 319. (s. Sancii Ignatíi. Ignatiì. B 109 Epistolae Sancti edizioni complete ee parziali, parziali, aa volte unite a testi di Policarpo o di di Numerose edizioni 1495 (Paris, Philippi) ; vedi forse l'edizione, 4°, altri padri, a partire dal 1495 (Paris, Jean Jean Philippi); l'edizione, in 4°, Basel, Adam Petri, Petri,1520. 1520. Adams I28; 28; BLC BLC157, 157, p.p.359 359 (110, (110, col. col. 810); 810); H 9074 ((Philippi); NUC263, 263,11 NI16187; 16187; ΡΒΝ PBN Adams! Η 9074 Philippi); NUC 75, coli. 598-604; VD 16, 16,1I 60. coil. 598-604; B110 Fracastori de de Symphatia Symphatia [?] [?] [ [-- ].]. Bill Hieronimi Hieronimi Fracastori Probabilmente: Hieronymi Fracastori Fracastori Veronensis de de Sympatía Sympatia et et antipatia antipatia rererum liber unus. De De contagione contagione et etcontagiosis contagiosis morbis morbis et etcuratíone curatìone libri III, Ve[Tommaso e Giovan Maria Giunta], 1546. nezia, eredi di Lucantonio Giunta [Tommaso 821; Bethesda Bethesda1636; 1636; BLC BLC 112, 112, p. p. 440 440 (76, (76, col. col. 751); 751); Camerini Giunti 512; Adams FF 821; Camerini Giunti 512; NUC 180, NF 278485; PBN 54, col. 304; 304; Stillwell Stillwell 368. 368. 180, 1F 278485; ΡΒΝ 54, Bill exortatio ad concordiam. B 111 Isidori Monaci casinensis exortatio Isidori Clarii Glarii Brixiani Brixiani Monachi Casinensis eos, qui a communi communi Ecclesiae Ecclesiae Casinensis Ad ens, sententia discessere, discessere, adhortatio adhortatio ad adconcordiam, concordiam,Milano, Milano,[Andrea [AndreaooFrancesco Francesco Nicolaus Dives, Dives, s. d. [1547 [1547 ?] ?] (8°). (8°). Minizio] Calvo, 1540 1540 (4°); (4°); Paris, Nicolaus Adams 2060, 2061 2061 (1545); (1545); BAI, BAV, Racc. Race. I,I, IV. IV. 1453/73 1453/73 (Orazione (Orazione di A. Salmeron Salmerón al al conAdams CC 2060, cilio, qui nr. 312, Dives Dives 1547, 1547, e Isidoro Isidoro Chiari, Chiari, con nuovo nuovo frontespizio, frontespizio, Dives s. d.); 74 74 cilio, nr. BB 312, (Calvo); BLC 428 (38, (38, col. 193); Edit Edit16, 16, CC4794; 4794; Ind. Ind. Aur. Aur.136.434; 135.434; Lauchert, Lauchert,pp. pp. BLC 60, 60, p. 428 cii. 193); 446, 691; 2, 107 107 (s. (s.v.v. Cucchi I.); NUC NUC106, 106, NC NC355820; 355820; PBN 28, col. 545 545 (s. d.); 446, 691; Sandal 2, ΡΒΝ 28, Brescia1818-1823, 1818-1823,1, p. 308. 308. V. Peroni, Biblioteca Bresciana, Brescia I, p. Matthei Veronensis Veronensis constítutíones. constitutiones. B 112 Io. Matthei Constitutiones editae editae per... Io. Io. Matthaeum Gibertum Gibertum episcopum episcopum veronen.... veronen.... Constitutíones ex Sanctorum Patrum Patrum dictis dictis et canonicis canonicis institutis... institutis... collectae..., collectae..., Verona, Verona, AnAntonio Putelletto, Putelletto,1542. 1542.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO LATINO 8185: BΒ 108 VATICANO Β 116 108 -- B

25

BAV, R. G. G. Concili IV. 66, 185; 185; ΒΑΝ, Ν. 262; 262; BLC BLC 124, 124, p. p. 243 243 (85, (85, col. col. 588); 588); Carpanè-Menato, Carpanè- Menato, pp. 66, Giuliari, pp. pp. 57-58, 57-58, nr. XXIX; Sander Sander7561. 7561. B 113 113 Avicenna de anima. B 4° (traduzione di Andrea Andrea AlAlLe prime edizioni sono in fol.; prima edizione in 4° Giunta [Tommaso [Tommaso ee Giovan Giovan Maria Maria GiunGiunpago), Venezia, eredi di Lucantonio Giunta ta], 1546. ta), 1546. ΝA 2321; BLC 156, 156, p. 215 215 (109, (109, coI. col. 702); 702); Camerini Giunti Giunti 510; 27, NA Adams A 2321; 510; NUC 27, 528723; PBN 5, col. 823, nr. 65. 65. 528723; ΡΒΝ 5,

B 114 114 Acta in dieta Imperlali Imperiali Ratisbonensis. B È probabile che si 1541: sí tratti della dieta del del 1541: a) [Martinus Bucerus] Bucerus] Acta Colloquii Golloquii in Comitíis Gomitiis Imperii Imperli Ratisponae Ratísponae habiti..., Strasbourg, WendelinRíhel, Rihel,1541; 1541;1542; 1542; Antwerpen, Antverpen, Antonius AntoniusGoinus, Goinus,1541. 1541. Strasbourg, Wendelin b) [Philippus Melanchtonus] Acta in conventu Ratisbonensi Ratisbonensi continentia haec continentia haec quae sequuntut sequuntut[sic]..., [sic]...,Wittemberg, Wittemberg,Joseph Klug,1541. 1541. Joseph Klug, c) Actorum colloquia colloquii Ratísponensis Ratisponensis ultimi... verissima verissima narratio, iussu caes. caes. narrado, iussu Maiestatis conscripta Alexander Weissenhorn, Weissenhorn,1546. 1546. conscripts et edita, Ingolstadt, Alexander 0

165 (8 (8 °)-168, 56,nr. nr.269; 269;III, III,pp. pp.402-403, 402^03, nrr. nrr.71, 71,88; 88; )-168, 171; 171;Benzing-Muller, Bening-Muller, I,I, p.p.56, Adams R 165 BLC 123, 123, p. 79 79 (84, (84. coli. Aur. 126.325, 126.325, 126.333 126.333 (a); Index colf. 511, 511, 512); 512); CT IV IV 194 194 (c); (c); Ind. Aur. (a); Index III, (a); IV, IV, pp. pp. 288-289 288-289 (a); (a); NUC NUC482, 482, p. 110; 87, 87, p. 637; 637; 374, 374, p. 274; 274; Pegg BF, BF, 524 524 III, p. 210 (a); ρ. 110; (a), 1742 1742 (b); Pegg GB, GB, 1242-43 1242-43 (a), 3429 (b); (b); Pegg PeggS,S,1993-94 1993-94 (a), (a),4497-98 4497-98 (b, (b. c); c); (a), 3429 Schottenloher 41376,41376a, 41376a,41391, 41391,43391; 43391; Stalla 201; VD 16, 16, BB 8828-8835; 8828-8835; M M 2385-2387. 2385-2387. Schottenloher 41376, Fighi adversus adversas Martinum Bucerum. Apología Alberti Pighi Martínum Bucerum. B 115 Apologia Apologia Alberti Pighii Campensis Gampensis adversus adversus Martini Martini Bucen Bucerii calumnias quas et Apología solidis etclarissimis clarissimis radonibus rationibusconfutat, confutat,Mainz, Mainz,[Iwo [IvoSchöffer] Schòffer], argumentís et , solidas argumentis 1543. Adams PP 1180; 1180; BLC BLC 258, 258, p. 470 470 (189, (189, col. col. 916); 916); NUC NUC458, 458,NP NP361288; 361288; PBN 137, col. 434; 434; Adams ΡΒΝ 137, GB, 3385; 3385; Schottenloher 2233; Jedin, cit.alalnr. nr.BB3,3, pp. Pegg GB, Schottenloher 2233; Jedin, cit. pp. 45-46. Curtii defensio defensio pro pro Italia Italia ad adErasmum. Erasmum. B 116 Petri Curtíi Petri Cursii Gursii Civís Civis Ro. ad Erasmum Erasmum Roterodamum, Roterodamum,Roma, Roma, Ro. Defensio Defensio pro pro Italia ad Antonio Blado, Biado, 1535. Antonio 0 ); Edit Adams C C 3097; 3097; Ascarelli rom., rom., p.p.77; 77;BLC BLC74, 74, p.p.339 339(47, (47,col. col.115: 115:88°); Edit16, 16, CC6828; 6828; Fumagalli-Belli-Vaccaro 1175; 1175; Sander Sander2271; 2271; Soltész Soltész CC 1253; 1253; STC(Am), STC(Am),I,I,p.p.482; 482;A. A.CamCamFumagalli-Belli-Naccaro pana, Antonio Blado BiadoeeBartolomeo Bartolomeo Platina, memoria di di don don Platina, in Miscellanea bibliografica in memoria pana, Tommaso Accurti, Roma 1947, p. 40. Tommaso Roma 1947, p. 40.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

26 26

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

B117 Guerrerii de de concilio. concilio. Β 117 Alphonsi Guerreríi [Alfonso Alvarez Guerreiro], Tractatus de modo modo et ordine generalis concilii generalas concilia celebrandi et de reformatione reformadone ecclesie ecclesie Dei, Dei, Napoli, Ambrogio de Manzaneda, 1545. BLC 382 (4, (4, col. col. 324: 324: ed. spagnola, Valencia, F. F. Diaz Romano, 1536); 1536); Cat. Esp. Esp. A A BLC 6, 6, p. 382 1083; CCBI 2112; CT CT XI XII,Ι, p. LIX; LIX; Ind. Aur. Aur. 104.125 104.125 (Valencia, (Valencia, 1536), 1536), 104.127 104.127 (Napoli, (Napoli, 1083; CCBI 4. 2112; 1545); Manzi 239, nr. 2; 2; NUC NUC 11, 11, NA 211952; Palau 46 ΝA 211952; Palau 9671, 9671, 9675; 9675;STC(Am), STC(Am), I, p. 46 1545); Manzi 3, 3, p. 239, (ed. spagnola Genova, Marcantonio Bellone, 1537). B Abbatis cluniacensis epistolae et et alia Β 118 D. D. Petri Abbatís alla opera. Probabilmente: D. D. Petri Petri Venerabilis... quondamAbbatis... Abbads... EpisEpisVenerabilis... Cluniacensis quondam librivi... Rithmi et etversus..., versus..., Paris, Paris, Damien Hagman Higman-Jean vi... Item Ríthmi tolarum libri Jean Du Pré, 1522 (fol.). Adams PP 761; 761; NUC NUC458, 458,NP NP356473 356473 (29 (29cm.); cm.);PBN PBN137, 137,coil. coll.144-145; 144-145; Renouard RenouardPar., Par.,III, Ill, 385; G. letters of Peterthe the Venerable, Venerable, Cambridge, Mass.,1967, 1967, II, II, pp. pp.45-47. 45-47. The letters ofPeter Cambridge, Mass., 385; G.Constable, Constable, The B119 ventate corporis corporis et sanguinis Chrisd Christi in EuchaΒ 119 Io. Ιο . Roffensis de ventate ristia. rístía. et Sanguines Sanguinis Christi Chrisd in Eucharistic... Eucharisda... Jo. Roffensis Episcopi De ventate veritate Corporis Corporís et adversus Oecolampadium, Köln, Kòln, Peter Quentel, Quentel, 1527 (4° e fol.). adversus lohannem lohannem Oecolampadium, Adams F 535; 535; BLC 173, BLC 166, 166, p. p. 347 347 (117, (117, col. col. 532); 532); Cat. Cat. Esp. Esp.JJ 813 813 (Quentel, (Quentel, fol.); NUC 173, NF 164055-060; PBN 52, col. 159; Pegg S, 2488; Soltész F 196; VD 16, O 335-336 e 332-334. NF 164055-060; ΡΒΝ 52, cil. 159; Pegg Soltész F 196; 16, 0 335-336 e 332-334. B120 Nausae Postíll. Postili, in in Evangelio Evangelio et et Homilia. Homilía. Β 120 Federici Nausae Friderici Nauseae... Catholicarum Catholicarum in totíus todus anni tam Friderici Nauseae... tam de tempore quam quam de sanctìs evangelia, homiliarum epitome epitomesave sive compendium, compendium, LeipLeipsanctis evangelic, postìllarum postíllarum et homiliarum zig, Quentel,1543; 1543; ivi, 1540, altra edizione zig, Nicolaus Nícolaus Wolrab, 1539; 1539;Koln, Köln,Peter Peter Quentel, con tìtolo leggermente diverso. diverso. titolo leggermente Cat. Esp. N 84(1459 (1459[sic]); [sic]);NUC NUC408,11 408, NN 77680(Wolrab); (Wolrab); PBN 123,cofl. coli.106, 106,107; 107;Pegg Pegg 184 77680 PBN 123, S, 4169, 47-48; VD nr. B 20, p. 54. 4169, 4174; 4174; Soltész Soltész N 47-48; VD 16, 16, N N 201201-203; 203;Metzner, Metzrier, cit. al nr. Β 20, B121 axiomatum contra contra haereses. haereses. Β 121 Michaelis Vehe Vehe assertio assertío quorundam quorundam axiomatum Assertìo axiomatum quae aa nonnullis nonnullis nostri nostrisaeculi saeculi Assertio sacrorum sacrorum quorundam quorundam axiomatum pseudo prophetìs in in periculosam periculosam rapiuntur rapiunturcontroversiam. controversiam. Auctore Auctore D. D. Mipseudo prophetís Leipzig, Michael Michael Blum, Blum, 1535. chaele Vehe, Leipzig, ΡΒΝ 204, 348; BLC 337, 337, p. 474 474 (247, (247, col. col. 130); 130); NUC NUC631, 631,NV NV71162; 71162; PBN 204, col. 927; 927; Adams V 348; Pegg S, S, 5179. 5179. Pegg

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LAΤΙΝO LATINO 8185: 8185: BB117 117 -- B127 Β 127 VATICANO

27 27

B122 commentain inAstrologia. Astrologia. Β 122 Alcaditius Alcaditíus [?] commenta Forse: Libellus Ysagogicus Ysagogicus Abdilazi... (traduzione ddii Abdilazi...qui qui dicitur dicitur Alchabitius... Alchabitíus... (traduzione lohannes Hispalensis, commento lohannes de de Saxonia), Saxonia), Venezia, Venezia, Erhard Erhard Iohannes Hispalensis, commento di Iohannes Ratdolt, 1485 (la precedente edizione, ivi ivi 1482, è senza edizioni precedente edizione, 1482, è senza commento); edizioni successive, es., quelle quelle veneziane veneziane (spesso (spesso con con titolo: titolo:Alchabitíus Alchabitius successive,fra fra cui, cui, per es., cum di Giovanni Giovanni ee Gregorio Gregorio de' de' Gregori GregorieedidiMelchiorre MelchiorreSessaSessacum comento) di Pietro Ravani. Adams A 20-22; IV. 1035 1502); BAV BAVI, A 148-149; 148-149; BLC 1, Ι, Α 1, p. 20-22; BAY, BAI, Stamp. Chig. W. 1035 (Venezia, (Venezia, 1502); 206 (1, 506); Cu Curi Nicolardi2828(1521); (1521);Goff Goff 363-364;GW GW842-845; 842-845;HC HC615-619; 615-619; IBE ri Nicolardi 206 (1, col. 306); AA 363-364; ΙΒΕ 231-232; 266-269; Klebs 41, 485; PBN 1, col. 30 30 (1503); (1503); Sander 216-223, 231-232; IGI IGI 266-269; 41, 3-4; 3-4; NUC NUC 1, p. 485; ΡΒΝ 1, 2656 deFantís, Fantis,1521); 1521);Stillwell Stillwell1;1;VE VEI,Ι, A 362, 362, 363. 363. 2656 (a cura di Antonio Antonio de B 123 Io. Driedonis Christiana. Β Dríedonis de liberiate libertate christiana. 72. Vedi il nr. B Β 72. B124 Io.. Vitalis de Divina Trinitate. Β 124 Ιο Janus Vitalis Vitalis De divina Trinitate, Roma,Marcellus MarcellusSilber, Silber,1521. 1521. Janus Trínitate, Roma, Ascarelli rom., rom., p.p.298; 298; BLC BLC341, 341, p. p. 109; 109; Brunet, Brunei,V, V, col. col.1324; 1324; Graesse, Graesse,VI, VI, 2, 2, p. p. 375; 375; NUC NUC Ascarelli 640, NV NV 201630; 201630; PBN 212, col. 657; 657; Tinto Sii. 266; 266; A. ΡΒΝ 212, Tinto Síß. A. Mongitore, Mongítore, Bibliotheca Siculo, Sicula sive sire de Scrìptoribus Siculis, Panormi 1708-1714,1,I, pp. 305-306 (Bologna, Giaccarelli, 1553, 1553, edizioedizioScriptoribus Panormi 1708-1714, pp. 305-306 (Bologna, Giaccarelli, ne non registrata da Pulega); II, app. app. p. p. 42; 42; G. G. M. M. Mira, Mira, Bibliografia Siciliana, ovvero ovvero Gran Pulega); II, Gran DizionarioBibliografico Bibliograficodelle delleopere opere edite e inedite... di autori siciliani, II, Palermo 1881, 1881, p. 471. Dizionario B dignitate Regni oratio. Β 125 Isocratis de dígnítate Isocratis Isocratís De dignitate dignitate regni, et officio principis, príncipis, et populi, in rep. coniungendo, oratio. Eiusdem orado oratiofunebris, funebris,in inqua qualaudatur laudatorrex rexEvagoras... Evagoras... (traduzione di orado. Eiusdem Claude Baduel), Baduel), Lyon, Lyon, Sébastien Sébastien Gryphius, Gryphius, 1546. Baudrier, Vili, 205; Cat. Esp. Esp. II 359. 359. VIII, p. p. 205; B Montis Sancti Sancti Spiritus. Spiri tus. Β 126 Bulla Collegii Montís Bulla S. Spiritus ad dominium dominium et et proprietatem proprietatemHospitalis HospitalisSanSanCollegíi Montis Minds S. Rulla Collegii cti Saxia de Urbe, per S. S. D. N. Paulum Paulum PapamlII erecti... cd Spiritus in Sazia Papam III noviter novíter erecri... Romae 1547, 1547, Roma, Antonio AntonioBlado, Biado,1548. 1548. p. 194; 194; Fumagalli Fumagalli-Belli-Vaccaro 96, 99. 99. Ascarelli rom., rom., p. -Belli-Vaccaro 1547; Regesti, I, nrr. nrr. 96, B Io.. de Turrecremata de conceptione beataeVirginis. Virginis. Β 127 127 Ιο conceptíone beatae Tractatus de ventate veritate conceptionis conceptionis beatissimae beatissimaeVirgínís Virginis pro facienda relatione

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

28 28

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

Concilii Basileae, Basileae, Anno Domini 1437... loanpatríbus Concilii coram patribus 1437...compilatus compilatus per... per... loa ηnem de de Turrecremata..., Turrecremata...,Roma, Roma,Antonio AntonioBlado, Biado,1547. 1547. nem Ascarelli rom., p. p. 286; 286; BAV, G. Teil. Teol. IV. IV. 381; 597, Ascarelli rom., ΒΑΝ, R. R. G. 381; Fumagalli-Belli-Vaccaro Fumagalli-Belli -Vaccaro 1230; 1230; NUC NUC 597, NT 277458. NT 277458. B128 Β 128 Petri Abbatis Abbatís cluniacensis contra haereses. D. Petri Venerabilis Venerabilis abbatís abbatis Cluniacensis... Cluniacensis... contra Heinricianorum Heinricianorum et etPetroPetroD. haereses, epistolae epistolae duce duaemultum multumnervosae nervosaeetetvere verecatholicae..., catholicae..., brusianorum haereses, Weissenhorn,1545; 1545;1546. 1546. Ingolstadt, Alexander Alexander Weissenhorn, Adams ΡP 762; 762; BLC 225, 225, p. 166 ((Suppl. 1971-75,9, 510, s.s.v. v. Montboissier, Supp1.1971 -75, 9, col. col. 510, Montbοissier, Petrus Petrus de) ρ.166 de) ;; NUC NUC 458, NP 356464; PBN 137,col.l46;Stallal99,221;VDl6,Pl827-1828;Spahn,cit.alnr.B73 458, NP 356464; ΡΒΝ 137, εο1.146; Stalla 199, 221; VD 16, Ρ 1827-1828; Spahn, cit. al nr. Β 73,164. 1164. B129 Magdalena. B 129 Io. Roffensis de Magdalena. Fisher... De De unica Magdalena libri tres, Paris, Jodotr es, Paris, Reverendi Patris Joannis Joannis Fisher... cus Badius Badius Ascensius, Ascensius, 1519. 1519. Adams FF 533; 533; Bibl. Bibl. Belg., Ili, 25, FF 27; 27; BLC 166, p. 347 (117, (117, col. 532); Cat. Cat. Esp. JJ 812; 812; Adams III, p. p. 25, BLC 166, p. 347 col. 532); NUC 173, NF NF164052, 164052, 164054; 164054; PBN 52, col. 158; 158; Renouard Impr.,II, II,418; 418; Renouard Par. NUC 173, ΡΒΝ 52, Renouard Impr., 2104-05; 195. 2104-05; Soltész Soltész FF 195. f. 295° 295v B 130 Archiepiscopi Corcyri Pontificis. Corcyrí de Auctoritate Auctorítate Pontíficis. Cristophori Marcelli... Marcelli... De Summi Pontíficis Pontificis et his his quae quae ad adillam illam De authoritate Summi pertinent. Adversus impia Martini Lutheríi Lutherii dogmata, dogmata, Firenze, Firenze, eredi di Filippo pertinent. Adversus Giunta, 1521. Adams M 525; 525; BLC BLC 210, 210, p. p. 470 470 (152, (152, col. col. 436); 436); Cat. Cat. Esp. M 152; Lauchert, Adams M M 586 586 [?]; [?]; Decia Decía 152; Lauchert, pp. 233, 689; NUC 360, NM 203315; PBN 105, col. 992. pp. 233, 689; NUC 360, NM 203315; ΡΒΝ 105, col. 992. B131 Ophmeisteriin inEpistola EpistolaPauli Pauli ad ad Corin. Corin. homilia. homilía. Iohannis Ophmeisteri B 131 Fratris lohannis F. Hofmeister... in utrasque utrasque S. S. Pauli ad ad Corínthios Corinthios epistolas epístolas Homilie... F. Ioannis Hofineister... depraedicate..., Köln, Kòln, Peter PeterQuentel, Quentel,1545. 1545. depraedicate..., Adams H 660b; 660b; Cat. Cat. Esp. H 572; PBN 72, col. 956; VD 4267-68; Paulus, al nr. nr. B Adams H H 572; ΡΒΝ 72, col. 956; VD 16, 16, H H 4267-68; Paulus, cit. cit. al Β 81, p. 387, 387, nr. 11. 11. 81, B132 B 132 Sothus de Natura et gratia. Catharinum, Salamanca, Salamanca, a) De natura et gratia libri tres, cum Apologia contra Catharinum, Andrés dePortonariis, Portonariis,1544-1555 1544-1555 [?]. [?]. Andrés de

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO Β 128 Β 135 VATICANO LATINO Ι.ΑΤΙΝΟ 8185; 8185: B 128 -- B

29 29

Soto... Ad concilium Tridentinum de de natura et b) Fratris Dominici Soto... Ad sanctum sanctum concilium libri IH..., luntas [Tommaso [Tommaso ee Giovan Giovan Maria Maria Giunta], Giunta], gratia libri iII..., Venezia, apud Iuntas 1547; Foucher,1549. 1549. Jean Foucher, 1547; Paris, Paris, Jean Adams 1494; Camerini Giunti 531 {editio Foucher, 1546, 1546, non non regiregiJean Foucher, (editio princeps Paris, Jean Adams SS 1494; strata nei nei principali principali repertori); repertori); Cat. Esp. Esp. SS1710-1714; 1710-1714; NUC NUC 557, 557, NS NS738892-893; 738892-893; Palau strata 320089-092; PBN 175, 175, col. 547; 547; Quétìf-Echard, II, p. p. 172; 172; Ruiz Ruiz Fidalgo, Fidalgo, I,Ι, 336 336 (b: (b: PortoPorta Quétif-Echard, II, 320089 -0 92; ΡΒΝ nariis, 1550), 1550), 384 384 (id., (id., 1552). 1552). nariis, adversus Eucharístíam. Eucharistiam. B 133 133 De Errore Errore adversus Con titolo simile vedi per esempio: a) De origine error erroris, negocio eucharistíae eucbaristiae ac acmissae missae per perHeinrychum HeinrychumBulBuls, in negocio lingerum, Basel, Basel, Thomas ThomasWolff, Wolff,1528; 1528; 1529 1529 (8°); Z Zûrich, Christoph FroschauFroschaulingerum, "rich, Christoph er, 1539 1539 (4°), con con titolo diverso. BLC 47, 202 (29, (29, col. col. 662); 662); Ind. Ind. Aur. Aur.127.188; 127.188; Index IndexI,I,pp. pp.152-153; 152-153; Index IndexIV, IV, p. p. 229 229 (a); (a); BLC 47, p. 202 NUC 84, 84, NB NB 948302; 948302; Pegg GB, GB, 444 444 (Wolff, (Wolff, 1529); 1529); Pegg PeggS,S,733-735; 733-735; Rudolphi 257; VD VD 16, 16, NUC Rudolphi 257; B 9653; P. Polman, in Diet. Hist. Géogr. Eccl., 10 (1938), p. 1211. B 9653; P. Polman, in Dict. Hist. GYogr. Eccl., 10 (1938), p. 1211. b) Tractatus varii quattuor eerrores... adverrrores... advervani cum sermonibus plurimis contra quattuor sus divinissimum eucharistiae sacramentum collectí collecd a... a... Heinríco HeinricoInstítoris Insti to ris sus divínissimum eucharistíae sacramentum ordinis praedicatorum, praedicatorum,Nurnberg, Nûrnberg,Anton AntonKoberger, Koberger,1496. 1496. Hurter, II, ase 171; BAVI, 49; BLC 159, 159, p. 58 58 (111, (111, col. col. 689); 689); Goff Goffi 170; HH92329232- 9233; 9233; H Hase 171; Hurler, 1170; ΒΑΝΙ, IΙ 49; 1078; IGI 267, NI NI 88447. 88447. AGI 5186; 5186; NUC NUC 267, 1078;

in 8° 8° B Perionii. B 134 134 Dialéctica Dialectica loachimi Ioachimi Períonii. loachimi Perionii... De De dialectica dialéctica libri tres: 8° forse Paris, tres: prima edizione in 8° Ioachimi Jean Loys de de Thielt, Thielt,1544; 1544; edizioni successive. Jean Loys 239789 (le edizioni citate nei due reAdams P 69 694-695; Esp. PP1278-82; 1278-82; NUC NUC450, 450, NP 239789 re4-695; Cat. Esp. ringen, 1545, 1551, non Vincent1551; 1551; ivi, Godefroy e Marcellin Marcellin Be Beringen, 1545,1551, pertori, Lyon, Antoine Antoine Vincent ΡΒΝ 133, in Baudrier, Baudrier,III, IH,p.p.3131ss.; ss.;V, V, p. p. 157) 157);; PBN 133, col. 475; 475; VD 16, 16, PP1416-20; 1416-20; VE risultano in 8.23. A. 25; 25; 12.13. J. 20 (B (Basel, Winter[?: [?: il nome del tipografo è censurato], 1545) 1545).. 12. 13.J. as el, Robert Robert Winter 8.23.

m Librum commentarla in 3m Vicomercato commentaria Librum de de Anima Anima B 135 135 Francisci Francisci a Vicomercato Aristotelis.

Commentarii in tertium terdum librum librumAnistotelis Aristotelis de de anima, anima, Francisco Francisco aaVicomerVicomerCommentarci cato... authore... (testo greco e latino), ladno), Paris, Paris, Chrétien Chréden Wechel, Wechel, 1543; Paris, cato... Jean de deRoigny, Roigny, 1543, 1543, con marca tipografica tipografica del Wechel. Jean

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

30 30

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

BAV, Stamp. Stamp. Barb. Barb. K. 638, IV NV171574; 171574; PBN BAI, K XII. 78; 78; BLC BLC 339, 339, p. p. 285 285 (248, (248, col. col. 384); NUC 638, ΡΒΝ 210, col. 895. 895. 210, B136 B 136 Divi Graegorii Graegoríi Papae in p° p° Regum. Eximii ac Sanctissimi Sanctíssimi viri divi Gregorii Magni Papae in primo Regum libro mul(1537).. tiplex expositio, expositío, Venezia, Bernardino Bernardino Stagnino, 1538 1538 (1537) Cat. Esp. Esp. GG 1513; 1513; Pillinini Pillinini 176; 176; Soltész Soltész GG 401; 401; Sancti Gregorii Gregorii Magni expositiones Cat. expositions in Cantilihrum primum primurnRegum, Regum, recensuit P. Verbraken, Verbraken, Turnholtí Turnholti1963 1963 (Cor(Corcum Canticorum; In librum recensuit P. pus Christianorum, series latina, 144), 144), p. p. 48. 48. Manca Giorcelli. pus Chrístíanorum, series in Giorceili. Man ca in B137 B 137 lacobi Iacobi Almayn moralia. eiusdemetetDaDaMoralia acutissimi... magistrijacobi magístri Jacobi Almain, Almain, cum cum additionibus additíonibus eiusdem scoti..., s.l.e.d. s.l.e.d. [Lyon, [Lyon, Jean de de lalaPlace PlaceooJacques JacquesMyt, Myt, 1512 1512 (?); (?); vid Cranston scoti..., marca di Simon Vincent] (8°); (8°); Paris, Paris, Henri HenriEstienne, Estienne,1516 1516 (4°); (4°);Paris, Paris, Claude Claude Chevallon, Gaudoul, Jean Jean Granjon, Granjon,Raoul RaoulLaliseau, Laliseau, Pasquier PasquierLambert, Lambert, Chevallon, Pierre Gaudoul, 1516 (8°) ; edizioni successive con titoli leggermente diversi. 1516 (8°); leggermente diversi. AdamsAA770-773; 770-773; BAV, Race. I,I, IV. 24 (Paris, (Paris, N. Chevallon,1518: 1518: sul taglio dei BAI, Racc. Adams N. 24 Ν. Des Des Prez-C. Prez-C. Chevallon, fogli "Jacobi "Jacobi Almain Almain Moralia"); Moralia");BLC BLC6,6, p.p.122 122(3, (3,col. col.1140: 1140:J. Petit; A. Girault, 1526); Cat. Cat. J. Petit; A. Girault, 1526); Esp. A 951-954; CCBI 10. 159-60; Gûltlingen, II, p. 29 (de la Place); Ind. Aur. 103.771-773; Esp. A 951-954; CCBI 10. 159-60; Gültiingen, II, p. 29 (de la Place); Ind. Aur. 103.771-773; NUC 10, NA 195893-894 (1520,1525); PBN 2, 2, coli. 513-514; Est., p. p, 18, 18, nr. nr.3;3;ReReΝA 195893-894 (1520, 1525); PBN NUC 10, 513-514;Renouard Renouard Est., nouard Par., II, 124849. nouard Par., Ií,1248- 49. B 138 138 Scholia in epistolas Pauli Io. Cagnei. Forse; Brevissima et facillima in omnes divi divi Pauli Epistolas Epistolas scolia... Forse: Brevissima scolia... Itidem Itídem in septem Canonicas Canónicas epistolas... epistolas... authore Ioanne Ioanne Gagnaeio..., Gagnaeio..., Paris, Paris, Simon Simon de de septem Colines-Galliot Du Du Pré, Pré,1543; 1543; edizioni edizioni precedenti e successive anche con titoli diversi. Adams 1846-1847 (1538, (1538, 1539); 1539); Cat. Cat. Esp. G 34-37; NUC 189, p. coli. 497 497-498; Adams BB 1846-1847 G 34-37; NUC 189, p. 14; 14; PBN PBN 56, 56, coll. 498; Renouard Col., pp. 294, 309, 375. Renouard Col., pp. 294, 309, 375. -

B 139 residentia Pastorum Pastorum Bartholomei Bartholomei Caranza Caranza de Miranda. Β 139 De residenda aliorum infeinfeControversia de necessaria residentia residentía personali Episcoporum et aliorum Pastorum Tridenti explicata Bartholomaeum Carranzam Carranzam riorum Pastorum explicate per fratrem Bartholomaeum Miranda..., Venezia, Venezia, ad adsignum signumSpei, Spei,1547; 1547; edizioni successive. de Miranda..., BLC 54, 54,'p. 390 (34, (34, col. col. 357: 357; 1550); 1550); Cat. Cat.Esp. Esp.CC760-764; 760-764; CT CT XII 586, 2; Edit Edit16, 16. CC1675; 1675; BLC p. 390 586, n. 2; Ind. Aur. Aur.132.576; 132.576; NUC NUC96, 96,NC NC158183 158183 (1550); (1550);Palau Palau45006-009. 45006-009. Ind.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO 8185: BΒ 136 VATICANO LAΤΙΝ O 8185: 136 -- B145 Β 145

31

B140 in epístolas epístolas Pauli. Pauli. B 140 Titolmannus Titolmannus in Collaciones quinqué super epistolam epistolam ad ad Romanos Romanos beati Pauli apostoli per FraCollatíones quinque super Franeiscum Titelmannum..., Titelmannum...,Antwerpen, Antverpen, Willem Willem Vorsterman, 1529. trem Franciscum Adams TT 758; 758; BAY, Barb. B. 102; Hurler, II, col. col. 1308; 1308; Nijho Nijhoff-Kronenberg ff-Kronenberg Β. I. I. 102; Hurter, II, BAI, Stamp. Barb. 2036; É.E.Amann, Cathol., XV, 11 (1946), col. col. 1145 1145 ((Commentatio Commentatio in quatuor2036; Amann, in in Diet. Dict. Théol. Cathol., decim epístolas 1541); Paquay, Paquay, cit. cit. al nr. B 52. Β 5, p. 52. epistolas B. B. Pauli, Venezia Venezia 1541); B 141 assertionis Lutheran, Lutheran. confutatio. Β 141 Io. Roffensis assertíonis 1523; la 8° è forse forse Kôln, Eueharius Cervicor Cervicor-la prima prima in 8° Κ~ln, Eucharius Numerose edizioni dal 1523; 1525. nus, 1525. Adams 518-523; BLC 166, 166, p. 347 347 (117, (117, col. col. 532); 532); NijhoffNijhoff- Kronenberg 940; 173, p. 940; NUC NUC 173, Adams FF 518-523; 677; PBN 52, col. 156; 156; Pegg BF, 657; 657; Pegg 1516; Schottenloher 10931. Pegg GB, 1516; Schottenloher 10931. 677; ΡΒΝ 52, institutie ad pietatem. B 142 Io. Io. Gropper Gripper institutio

Capita institutionis pietatem, ex ex Sacrís Sacris Scrípturís Scripturis et et orthodoxa orthodoxe catholicae instítutionis ad pietatem, Capita excerpta... Per D. Iohannem lohannem Gripper..., Cropper..., Köln, Kòln, Jaspar doctrina... excerpta... Per D. ecclesiae doctrina... Gennepaeus,1546; 1546; edizioni edizionisuccessive. successive. Gennepaeus, Adams GG1278; 1278; BLC BLC 133, 133, p.p.343 343(93, (93,col. col.67: 67:1554, 1554,32°); 32°);VD YD16, 16,GG3390-92; 3390-92; van van Gulik, cit. Adams al nr. B 10, p. 178, 178, nr. VII; VII; Lipgens, nr. B 10, p. 227, nr. 24. 24. Lipgens, cit. al nr. Β 10, al Β 10, Arboricensis de de caelibatu. caelibatu. B 143 Roberti Arboricensis tuendo sacro sacro coelibatu coelibatu axioma catholicum, authore... Roberto Roberto ArboricenArboricenPro tuendo si praesule..., Paris, Jean deRoigny, Roigny, 1545. praesule..., Paris, Jean de Adams CC 1258; 1258; BLC BLC 57, 57, p. p. 136 136 (35, (35, col. col.1082); 1082);Ind. Ind.Aur. Aur.135.130; 135.130;NUC NUC101, 101,NC NC250567; 250567; Adams PBN 25, col. 670. 670. ΡΒΝ 25, B144 Roffensis Lutheranae Lutheranae assertionis assertionis confutatio. confutatio. Iohann. Roffensis Β 144 lohann. Vedi il nr. B Β 141. B 145 Cornelius Celsus Celsus de re re medica. medica. edizioni di di Celso comprendono in genere anche Le edizioni Celso comprendono anche altri altri autori autori (Q. (Q.Sereno Sereno Psammonico, Scríbonio, Scribonio, ecc.); ecc.); il il titolo titolo dell'inventarlo dell'inventario si trova trova per la la prima prima volta nell'edizione nell'edizione Haguenau, Haguenau,Johann JohannSetzer, Setzer,1528 1528(8°); (8°);edizioni edizionisuccessive. successive. Β 332. Vedi anche il nr. B Benzing Hag., p. Adams C C 1242-45; 1242-45; Benzing p. 80, 80, nr. nr. 82; 82; Bethesda Bethesda909 909 eepassim; passim;BLC BLC57, 57, p.p.126 126 (35, (35, ΡΒΝ cell. coli. 1062-1063); 1062-1063); Burg 141, 141, 409; 409; Ind. Aur. Aur.135.093 135.093 ee passim; passim;NUC NUC101, 101,pp. pp.64-65; 64-65; PBN 25, 25, coli. 639-640; 639-640; Soltész 497; VD VD 16, 16,CC1890-1891. 1890-1891. Soltész CC 497; colι.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

32

PAOLA PIACENTINI PAOLA

ornes haereses. B 146 Fratris Frati-is Alphonsi Alphonsi de de Castro Castro contra contra omnes haereses. B146 F. Alfonsi Alfonsi de de Castro Castro Zamorensis, ornes haereses F. Zamorensis, ordinis minorum, minorum, adversus adversus omnes xliii..., Lyon, Lyon, Jean Jean e François Frellon, Antoine Vincent, Lib~~XIIII..., Venezia, ad ad Libri Vincent, 1546; 1546; Venezia, edizioni precedenti, precedenti, in fol., ee successive. signum Spei, 1546; 1546; edizioni V, pp. pp. 204-205; BLC56, 56,p.p. 55 55 (35, (35, col. col. 130); Adams CC 967; 967; Baudrier, V, 204-205; BLC 130); Cat. Esp. CC 1112Ur1116; Edit Edit 16, lile; 16, C 2179 2179 (signum (signumSpei, Spei,1545, 1545,8°)-2180, 8=)-2180,2182; 2182; Ind. Ind.Aur. Aur.133.783-785, 133.783-785,133.791133.791792; NUC NUC 98, NC 200813; Palau 49062 fol.)- 49064; PBN ΡΒΝ 24, coli. coil. 1023-1024; Sοltész 792; 200813; Palau 49062 (Lyon, fol.)-49064; 1023-1024; Soltész C 452.

B 147 Errores Caietani Caíetani a fratre Ambrosio Catherino Catherine collecta. B147

Non sembra ci siano edizioni edizioni con titolo uguale aa quello quello dell'inventarlo; dell'inventario; vedi vedi forse: referuntur et a) Index errorum adnotatorum adnotatorum in in Caietani Caietani commentariis et ubi referuntur et ubi Politur, Lyon, Bonubi refelluntur, refelluntur, per per Ambrosium Ambrosium Catharinum Catharinum Politum, Lyon, Mathieu Mathieu Bon1538 (16°: (16°: segue VEnchiridion l'Enchiridion locorum homme, 1538 locorum communium communium adversus adversus Lutherum deli' Eck) . dell'Eck). Annotatíones in per esempio, b) Annotationes in Commentaries Commentaria Caietani...: Caietani...: per esempio, in in 8°, 8°, Paris, Paris, Simon Simon 1542. de Colines, 1535; Lyon, Mathieu Bonhomme, 1535; Lyon, Bonhomme, 1542. Baudriers X, Adams CC1079-1080; X, pp. pp. 206, 206, 211; 211; BLC BLC 262, 262,p.p. 54 54 (192, (192, col. col. 391); 391); Cat. Esp. C Adams 1079-1080; Baudrier, C 1197;Lauchert, Lauchert, pp. 64 (a), 60,66(b); VIII.183. 109; QuétifQuétifΡΒΝ 140,coll. 140, ciii. 107, 1197; 60,66 (b);Panzer, Panzer,VIII. 183.2428; 2428; PBN 107,109; Echard, II, p. Renouard Col., 293, nrr. 21. Echard.II, p. 145; 145; Renouard Col.,p.p.242; 242;Schweizer, Schweizer,cit. cit.alalnr. nr.BB34, 34,pp. pp.292, 292,293, nrr.11, 11,21.

B 148 Albertus Pius Carpensis responsio ad Erasmum. Erasmum. B148

Alberti Pii Carporum Comitís... Comitis... ad Erasmi Erasmi Roterodami expostulatíonem expostulationem resresponsio... Martini ~~et ponsio... Martini Luthe Lutheri et asseclarum asseclarum eius eius haeresim... haeresim... confutans, confutans, [Paris, [Paris, in 4° 4° dell'Ascensio. Vedi Pierre Vidoue, Vidoue, 1529 1529 ca.], copia di un'edizione in Vedi anche anche íl nr. B B 8. il Adams PP 1368-1369; bis; BLC 259, 259, p. 294 Adams 1368-1369; Bibl. Belg., Belg., II, II, p.p.419; 419; IV, IV, p. 661, P 109 109 bis; 294 (190, (190, col. P. 661, 444; 1529, s.s. e.); Lauchert, pp. pp.283, 283,690; 690; PBN 137, col. 1097 (s. (s. 1.1. d.d. e.); 444: due due edizioni del 1529, e.); Lauchert, ΡΒΝ 137, cil. 1097 e.); Renouard Impr., Renouard Impr.,II,II,624; 624; Renouard RenouardPar., Par.,III, III,1883-84. 1883-84.

B 149 Pharetra divini amoris tradotta in vulgare da B 149 da fra fra Seraphino. Seraphino. amorís (operetta del santissimo santissimo Giovanni Giovanni Lanspergio), Lanspergio), tradotto Pharetra divini amoris tradotto Bοlοgnα canonico in volgare per Don Seraphino da Bologna canonico regolare..., Venezia, Venezia, Paolo Paolo Gerardo-Comin daTrino, da Trino, 1549; edizioni successive. successive.

BLC 1966-70, 13, 1547, BLC 166, 166, p. p. 185 185 (Suppl. 1966-70, 13,col. col.60); 60);Essling, Essling,III, III,p.p. 674 674 (Venezia, (Venezia, Gerardo, Gerardo, 1547, 8°; 1549, 4°); 119 (Venezia, (Venezia, Rubini, 1547; edizioni 8 0 ; 1549, 4°); Gruys, Gruys, p. 119 edizioni successive); successive); NUC NUC 315, 315, NL 91016 Sander-Rava 3867 3867 bis; STC(Am), 222. 91016 (1549,18 (1549, 18 mm.); mm.); Sander-Raves STC(Am), II, p. 222.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

33 33

VATICANO Β 156 8185: B146 Β 146 -- B 156 VΑΤΙ CAN Ο LATINO LATINO 8185: B150 B 150 D. Prosperi episcopi Regiensis opera.

Divi exemRegiensis opera accurata vetustorum exemDivi Prosperi Prosperi Aquitanici Episcopi Regiensis plarium collatione... per pervíros viroseruditos eruditosrecognita, recognita,Köln, Kòln,Hero HeroAlopecius, Alopecius,1540. 1540. plarium collatíone... Adams P 2169; BLC 281 (195, (195, cii. col. 746); 746); Cat. Cat.Esp. Esp.PP3155; 3155;NUC NUC473, 473,NP NP607357; 607357; BLC 266, 266, p. 281 Ρ 2169; Adams PBN 143, col. 893; VD VD 16, 16, PP 5075. 5075. 315; Soltész Soltész PP 893; ΡΒΝ 143, coi. 315; B 151 Caietanus in libros libros historiales. historiales. Caietanus in Reverendissimi de Vio Vio Caietani... Cafetani... in omnes authenReverendissimi domini, domini, domini Thomae de Paris, 1546, ücos veterts veteris testamenti historiales libros commentarii, 1546, con indiindicommentarti, Paris, tícos cazione di diversi librai: Jacques Bogard; Bogard; Jean Jean de deRoigny; Roigny; Charlotte Guillard; Poncet Le Preux. Preux. Poncet ΡΒΝ 211, Adams 132-135; BAY, G. Bibbia Bibbia V. V. 481 481 (Le (Le Preux); Cat. Esp. Esp. DD525-529; 525-529; PBN 211, R. G. BAI, R. Adams CC132-135; col. 739; Impr.,V,V,248. 248. cil. 739;Renouard Renivard Impr.,

B152 cum Isidoro. B 152 Novum Testamentum cum Vedi forse il nr. B B 243. B 153 153 Antidacma Ecclesiae Coloniensis. Coloniensis. Antídacma Ecclesiae B nr. BB 37: 37: in in 8°, 8°, l'edizione Louvain, Servaes Servaes van Sassen, Sassen, 1544 1544 ee alcune Vedi il nr. edizioni parigine pariginesuccessive. successive. B 154 154 Io. Gagnae scholia scholia in in Epistolas Epístolas Pauli. Pauli. B Vedi il nr. BB 138. 138. íl nr. B 155 155 Alcimi Aviti Aviti Viennensis Viennensis Episcopi Poesia de origine mundi. S Aviti Viennensis Episcopi... origine mundi. De originali ντ... De origine Episcopi... libri VI... Alcimi Aviti peccato..., Strasbourg, Johann Grüninger,1507; 1507;Paris, Paris,Jodocus JodocusBadius BadiusAscenAscenJohann Grüninger, sius, 1510; sius, 1510;Basel, Basel,[Johann [Johann Oporinus], Oporinus], 1545. Adams A 2345-2346; 2345-2346; Benzing-Muller, II, p. p. 26, 26, nr. nr.40; 40;BLC BLC14, 14, pp. pp.492-493 492-493 (8, (8, cif. col.1193); 1193); Bening-Muller, II, ΡΒΝ 5, CCBI 7. 7.10781 (1545) ; Ind. Ind.Aur. Aur.110.715, 110.715,717, 717,719; 719; NUC NUC27, 27,NA NA530146; 530146; PBN 5, col. 843; 843; ReCCBI 10781 (1545); nouardImpr., Impr., 116;Renouard Renouard Par., Soltész A 833-834; VD16,16,AA4512, 4512,4514; nivard II,II, 116; Par., I, p.I,p. 350,350, nr. nr. 18; 18; Soltész A 833-834; VD 4514; LXVII. U. Chevalier, complètes de AvitévéquedeVienne, meque de Vienne, Lyon 1890, pp. pp. LXV LXV-LXVII. Lyon 1890, deSaint SaintAvit U. Chevalier, Oeuvres cοmplètes -

B 156 D. Augustini de Doctrina Doctrina christíana. Christiana. B 156 D. 1480 (fol.); numerose ediUnkel, 1480 ediKöln, Bartholomaeus von Unkel, Prima edizione Kòln, di vari formati; la prima in 8° 8° èè forse Kòln, Hero forse quella di Köln, successive dí zioni successive Alopecius, 1527. Alopecius, 1527.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

34

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

A 53 (4 °); BLC 13, 13, p. p. 517 523); Edit Edit 16, Adams AA2198-2199; 2198-2199; BAVI, A 5366 (4°); 517 (8, (8, coI. col. 523); 16, A 3348 3348 (Unkel); Aur. GoffA HC 1958; Ind. Aur. 110.170 110.170ee paspas(1534), 3355 3355 (1538); (1538); Goff A 1262; GW 2902 (Unkel); HC 1958; Ind. εο11. 415-416, mT. 26, p. 150; ΡΒΝ 5, coli. 359-363(Strasbourg, (Strasbourg,Johann Johann Mentelin, Mentelin, sim; NUC 26, 150; PBN nrr. 359-363 2871, a. 1466: arte praedicandi firaedicandi vel vel De doctrina doctrina christiana, lib. 4); SchorSchor 1465; cfr. GW 2871, 1466: De arte Christiana, lib. Α 731; 731; VE) VD 16, 16, A A 4197 4197ee passim. passim. bach 6; Soltész A

-

Β 157 Caelius Pannonius in Apocalipsym. B157 CieCollectanea in in Sacram Sacram Apocalypsim Apocalypsim D. Ioannis Ioannis apostoli apostoli et etevangelistae... evangelistae... Coelii Pannonio... Agnus Dei Dei [in [in aedibus lio Pannonio... authore, authore, Venezia, Venezia, ad ad signum Agnus aedibus Petri Petri Liechtenstein], Liechtenstein],1547. 1547. p. 1318 BAI, R. G. Bibbia V. 499; 499;Gat. Cat. Esp. Esp. G 621; 621;Hurler, Hurter, II, p. 1318 (Venezia, (Venezia, 1541) NUC 217, NG NG BAV, 1541);; NUC 502126;Soltész Soltész G G 563; 563; STC(Am), STC(Am), II, 2624 (1541,1547). (1541, 1547). 502126; II, p. p. 80; 80; Stegmüller 2624

f. 296f 296r B 158 158 Communes Communes loci sacrae scripturae. B scripturae. Titoli comune a raccolte di vari vari autori; vedi, per esempio: esempio: Titolo

a) Praecipui Sacrae Scrípturae Scripturae communes communesloci loci a... a... Augustfno Augustino tractatí..., tractati..., FrankFrankChristian Egenolff, 1539. furt a. M., Chrisdan Loci communes... communes... alphabedco alphabetico ordine ordine b) [Thomas Palmer], Palmer], Flores Flores Bibliae Bibliae sive sive Loci digesti..., Lyon, Lyon, Guillaume Rouillé, 1554. digesd..., Conciliado communium communium locorum locorum totíus c) Conciliado totìus Scripturae Scripturae Sacrae... Sacrae... a Seraphino Seraphino Cumirano Feltrense... edita, Venezia, Venezia, ad ad signum Spei [fn Sanctae Mariae [in vico vici Sanctae Formosae], 1555. Collectaneum bibliorum... bibliorum... locos locos communes redigens autore autore lohanne Iohanne Ped) Collectaneum PeΚδln, Melchior chano, Kóln, Melchior Novesianus, Novesianus,1541. 1541. BAI, Race. Racc. I, VI. (b: aa penna è aggiuntο nome dell'audell'auBaudrier, IX, p. 213 213 (b); BAV, VI. 165 165 (b: aggiunto ilíl nome P. ); BLC 28, 28, p. 496 col. 324)(d); 324) (d); Cat. Cat. Esp. Esp. C tore Thomas Palmer Hibernicus, O. 496 (17, (17, col. Ο. P. 3813 16, C 7481 7481 (c); Ind. Ind.Aur. Aur.110.244 110.244 (a), (a),148.330 148.330 (c); (c);NUC NUC129, 129,NC NC831236 831236 (c); (c); 3813 (c); (c); Edit Edit 16, VE) 16, J 676 676 (d). ID 16,J

Β Io. Chrisostomi ad haebreos. B 159 Io. Joannis Chrysostomi... Chrysostomi... commentarius epistulam bead Paulí apostoli commentarius in in epistulam beati Pauli apostoli ad ad Hebreos (traduzione di Muziano 1530. Κöln, s. Muziano Scolasdco), Scolastico), Kóln, s. e., e.,1530. ID 16, Ch. Baur, S. S.Jean Jean Chrysostome ses oeuvres oeuvres dans dans NUC 108, 108, NC NC406997-998; 406997-998; VE) 16, JJ 417; 417; Ch. Chrysostome etet ses l'Histoire 1907, p. 140, 140, nr. 4. Littéraire, Louvain-Paris 1907, 1 ~istοire Littéraire,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO B157 B 165 165 VATICANO LATINO 8185: 8185: B 157 -- Β

35 35

B epístolas Pauli. B 160 160 Philibertus Philibertus in epistolas Expositio... Epistolae Divi Pauli ad Romanos cum definitiοnibus definitionibus vocum vocum difdifExpositio... Epistolae Divi ficiliorum... Fratre Philiberto PhilibertoHaresche, Haresche,Paris, Paris,Jean JeanPetit Petit- -Poncet PoncetLe Le ficiliorum... Authore Fratre Preux, 1536. Adams H H 63; 63; BAV, BAY, Racc. Race. I,I, V. V. 568; 568; Cat. Cat. Esp. H H 51; 51; A. A. Blanco, Blanco, Biblioteca Biblioteca Bibliografico Bibliografico-Adams Agustiniana del Colegio de de Valladolid, Vatladolid, Valladolid Valladolid1909, 1909, p. p. 250. 250. Agustiniana del B161 omnibus hactenus hactenus haeresibus. haeresibus. S 161 Philastri de omnibus Probabilmente: omnibus ab exordio creaturarum creaturarum haeresibus... haeresibus... autorebus autoribus Probabilmente: De omnibus Philastrio Brixiensis et et al alii..., Petri,1539. 1539. ~~ ..., Basel, Basel, Heinrich Heinrich Petri, Adams PP 995; 995; BLC BLC 257, 257, p. p. 207 207 (188, (188, col. col. 753); 753); Cat. Cat. Esp. E 476; NUC 455, NP NP313855; 313855; ΡΒΝ PBN Adams F 476; NUC 455, 135, col. 994; VD YD 16, 16, FE 1017. 1017. 135, col. 994; B162 Luthero. B 162 Io. Io. Coelei Coclei colloquium colloquium cum Luthero. Colloquium Cochlaei cum cum Luthero, Luthero, Wormatiae Wormatiae olim habitum, Mainz, Mainz, Franz Franz Behem, 1540. 1540. Ind. Aur. 142.170; 142.170; Pegg Pegg GB, GB, 660; 660; VD YD 16, 16, C cit. al al nr. nr.BB73, 73,139; 139; J. J. Greying, Graving, Ind. Aur. C 4277; 4277; Spahn, Spahn, cit. Colloquium Cochlaei Luthero Wormatiae Wormatiae ohm olim habitum habitum(1521), (1521), Leipzig Leipzig 1910 1910 (Flug(FlugColloquium Cochlaei cum cum Luthero schriften ans den den ersten ersten Jahren der Reformation, Reformation, hrsg. hrsg. O. O. Clemen, Clemen, 4/3), 4/3),p.p.189. 189. schriften aus Jahren der B163 Papae Ludovíci Ludovici Oriani. Oriani. Β 163 De Poteslate Potestate Papae De potestate Summi Pontificis. Pontificis. De De fide fide et et operibus. operibus.De De libero arbitrio, arbitrio, LodoviLodovipotestate Summi ci Oriani Brixiani, ad Martinum Lutherum, Brescia, [Ludovico Britannico], ε~~ Oriani Brixiani, Martinum Lutherum, Brescia, [Ludovico Britannico], 1533; Venezia, Giovanni Padovano e Venturino Ruffinelli,1534. 1534. 1533; Venturino Ruffrnelli, Hurler, II, col. col.1274; 1274; Lauchert, Lauchert,pp. pp.341, 341,690; 690;NUC NUC432, 432,NO NO127435; 127435; ΡΒΝ PBN 127, 127, col. col. 681; 681; Hurter, II, STC(Am), 488. STC(Am), II, ΙΙ, p. p. 488. B164 Cassiani de Incarnatione Β 164 lohannis Iohannis Cassiani Incarnatíone Domini. Ioannis Cassiani incarnatione Domini Domini libri libri VII... Beati Cyrilli Cyrilli sermo... sermo... Cassiani de incarnatione vII... Item Item Beaty di lohannes lohannesOecolampadius), Oecolampadius),Basel, Basel,Andreas AndreasCratander, Cratander, 1534;PaPatraduzione di ((traduzione 1534; ris, Pierre Gaultier, 1545. BLC 166, p. p. 337 337 (117, (117, col. col.515); 515);Ind. Ind.Aur. Aur. 133.205,133.211; 133.211;NUC NUC98,98,NC NC 189091-092; BLC 166, 133.205, 189091-092; YD 16, 16, JJ 391. 391. VD B 165 Salustii Cathelinae et ahia. alia. Β Salustíi de coniuratione coniuratíone Cathelinae il De coniuratione Catilinae: Catilinae: numerose numerose ediediVedi forse le Opere, che iniziano con il quella di di[Venezia, [Venezia, Vindelino Vindelinoda daSpira], Spira],1470 1470 (4°); (4°); pprime in zioni da quella rime edizioni in

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

36 36

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

8° Firenze, Filippo Filippo Giunta, [?], Giunta, 1503 1503 (1504); (1504); Paris, Paris, Jodocus Jodocus Radius 8 ° Firenze, Badius Ascensius Ascensius [?], 1504; Lyon, [Balthazarde deGabiano] Gabiano], 1504. 1504; Lyon, ps. ps. Manuzio Manuzio [Balthazar , 1504. Adams SS 135 135 ee passim; Baudrier, VII, 20-21; BLC BLC 288, 288, p. 239 ss. ss. (211, (211,col. Adams passim; Baudrier, VII, pp. pp. 20-21; p. 239 coi. 874epassim); 874 e passim); Camerini Lue.,p.p.190; 190;Cat. Cat.Esp. Esp.SS206 206eepassim; passim;Decía Decia8;8;Flodr, Flodr,pp. pp.268-272; 268-272;Goff GoffSS51 51 ss.; ss.; Camerini Luc., Graesse, VI, 1, p. 236; HC 14196, s. e.-14197; NUC 516, NS 60784 (Davoust, 1509) e passim; Graesse, VI,1, p. 236; HC 14196, s. e.-14197; NUC 516, NS 60784 (Davoust, 1509) e passim; Panzer, VII. 7.3; Jean Petit, Petit, Panzer, VII.7. 3; PBN161, ΡΒΝ 161, coli. coli. 766-767; 766-767;Renouard Renouard Impr.,11,28,97 Impr., II, 28, 97(Ascensio, (Ascensio,per perJean 1508); RenouardPar.,I,pp. 138, nr. 95; 296, nr. 175 (}. Barbier,J. Petit, 1508,4°); Renouard 1508); Renouard Par., I, pp. 138, nr. 95; 296, nr. 175 Σ. Barbier, J. Petit, 1508, 4°); Renouard Man.,pp. 308-309, nrr. 22,23 Shaw 16, 16,44,55; Man., pp. 308-309, nrr. 22, 23 ee passim; passim; Sander-Rava Sander-Raya 6687a 6687a (1531); (1531); Shaw 44, 55; SoltészS Soltész S 69-71; 69-71;YD VD 16, 16, S1372 S 1372eepassim. passim. B166 epístolas Pauli. B 166 Primasius Prímasius in epístolas Numerose edizioni, edizioni, a partire da quella (a cura di di Jean Jean de deGagny) Gagny) Lyon, Lyon, SéSébastien Gryphius, 1537 (8°). 1537 (8 ° ). Adams PP 2094-2097; 2094-2097; Baudrier, Vili, p. 107 ee passim; passim; BLC BLC 265, 265, p. p. 425 425 (195, (195, col. col. 285); 285);Cat. Cat. Adams Baudrier, VIII, p. 107 Esp. PP3013-3015; 3013-3015; PBN 142, coli. 1090-1091; Stegmùller 6989-7001; VD 16, PP 4826 4826 (1538); (1538); ΡΒΝ 142, coll. 1090-1091; Stegmüller 6989-7001; ID 16, É. Amann, in Dict. Diet. Théo1. Théol. Cathol., Cathol., XI XIII, (1936), col. 246 (per É. Amaiin, in ΙΙ, 11 (1936), col. 246 (per l'attribuzione l'attribuzione del del comcommento aa Primasio Primasio vescovo vescovo di di Adrumeto). Adrumeto). mento B167 lohannis Acplotímei Acplotimei contra Lutherum. Lutherum. Β 167 Iohannis Antilutherana opera operafratrís fratrisIohannis lohannisApobolymei, Apobolymei, alias alias Findeling... Findeling... Lutheri. Antilutherana confutado centum locorum..., locorum..., s.l.e., s.l.e., 1528. 1528. congesta. Assercionis Assercionis Lutheranae Lutheranae confutado Adams FF 458; 458; Nijhoff-Kronenberg, s. e.); e.); PBN 51, col. 1063; Nijho ff-Kronenberg, III, III, 3, 3, p. p. 226, 226, *049 *049(Antverpen, (Antverpen, s. ΡΒΝ 51, col. 1063; PeggGB, 1104B 1528); VD16, 16,F1089. Pegg GB, 1104 B (([Nùmberg,JohannesPetreius], [Nürnberg, Johannes Petreius] ,1528) ; VD F 1089. B 168 Sedulii carmen carmen Paschale. Paschale. Β Probabilmente; Sedulii Sedulii Carmen CarmenPaschale. Paschale. Aurelii Aurelii Prudendi Prudenti Poemata (a cura di Probabilmente: Parrasio), Milano, Milano, Guillaume Guillaume eeGuillaume GuillaumeLe LeSignerre, Signerre,1501; 1501; altra ediGiano Parrasio), zione Speier, Speier,Conrad ConradHist, Hist,1501 1501(4°) (4°);; edizioni edizionisuccessive, successive, per perlolopiù piùinin4°. 4°. zione Adams S 850; 850; BLC BLC 297, 297, p. p. 174 174 (218, (218, col. col. 295); 295); EngelEngel-Stalla, 1671; NUC NUC 536, 536, NS NS Adams S Stalla, p. p. 1671; 378248; PBN 169, coli. 606-607; Roth, 28, nr. nr. 11; 11; Sandal Sandal1,1,385; 385;Soltész SoltészSS410; 410;VD VD16, 16, 378248; ΡΒΝ 169, coll. 606-607; Roth, p. p. 28, SS 5240. 5240. B 169 Lutheri assertio. asserdo. Β 169 Io. RofFensis Roffensis de confutadone confutatione Lutheri nr. BB 141. 141. Vedi il nr. M. Tullii Ciceronis de Philosophie Philosophiavol. vol. II. II. B 170 170 M. Le edizioni delle opere opere filosofiche di Cicerone in due volumi e in 8° 8° sono sono quelle quelle veneziane di Manuzio, a partire dal 1523, o quelle lionesi di Sébastien Gryphius, 1523,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

37 37

VATICANO Β 174 VATICANO LATINO LATINO 8185: 8185: B Β 166 166 -- B174

1546 (alcune sono solo ristampe), con tìtolo: philosoM. T. T. Ciceronis De philosodal 1546 titolo: M. phia; edizioni precedenti di altri formati. phic; Adams C1741, 1741,1749, 1752,1761; Vili, pp. pp.206, 206,225, 225, 254; 254; BLC BLC 62, 62, pp. pp.336-337 336-337 (39, (39, Adams C 1749, 1752, 1761; Baudrier, Baudrier, VIII, col. 434 434 ss., ss., passim); passim); Edit Edit16, 16,CC4257, 4257,4310, 4310, 4336, 4336, 4380, 4380, 4400; Ili; Ind. Ind. Aur. Aur. cii. 4400; Flodr, Flodr, p. p. 111; 137.729, 109, pp. pp.453-454; 453-454; PBN 29, coli. 35-36; 137.729, 138.212-13, 138.212-13, 138.294, 138.294,138.422 138.422eepassim; passim; NUC NUC 109, ΡΒΝ 29, coll. 35-36; RenouardMan., Man.,pp. pp.97, 97,122,137,154,164. Renouard 122, 137, 154, 164. B171 Cirilli sinodaicae sinodaicae constitutíones. constitutiones. S 171 Cirilli Synodicae constitutiones generales turn turn provinciales, provinciales, var variis rebus, uis de rebus, Synodicae constitutiones cum generales in Concilium Concilium Christianum Christianum attinent,... attinent,... Cyrillo quae in Cyrille Alexandrino, Alexandrine, Theodorito etc. autoribus, autoribus,Basel, Basel,Robert. RobertWinter, Winter,1542. 1542. Adams 3178, 2;2; SS 2214; 2214; BAI, BAY, Racc. Race. I,I, V. V. 754; 754; NUC 1120160. Adams CC3178, NUC 580, 580, NS NS 1120160. B172 epístolas Pauli Pauli ad ad Romanos. Romanos. Β 172 Fratris Nicolai Grandis in epistolas Vedi le edizioni Paris, Le Preux, Preux,1546; 1546; ivi, Jean Gueullart, Gueullart, a spese di P. Paris, Poncet Poncet Le 1552 (con (con titolo leggermente leggermente diverso). diverso). Le Preux, Preux, 1552 Esp. LL 368 368-369; 93, col. 395; Sbaraglia, II, p. 274. 274. 369; PBN ΡΒΝ 93, cil. 395; Adams L L 391; 391; Cat. Cat. Esp. -

B 173 Homero Β Homere Latino. a) una delle numerose edizioni edizioni con traduzioni di Raffaele Maffei (vedi anche B 202), 202), Lorenzo Lorenzo Valla, 8° vedi, per esempio, il nr. B Valla, Aldo Manuzio Manuzio e altri; in 8° lohannesGrapheus, Grapheus,1528. 1528. [Antverpen], Iohannes b) il tosi così detto Omero latina: Iliados epitome per Pindarum Pindarum TheTheOmero latino latino o Iliade latina: (Silius -- oo Baebius Baebius- -Italicus), Italicus),Poitiers, Poitiers,Jean JeanBouger-Guillaume Bouyer-Guillaume BouBoubanum (Silius chet, 1495 1495 (8°). AdamsHH769-774, 769-774,783,813; BAVI, H 131-132 (4°); 353-354 (106, 87) ;CC3034 3034 H 131-132 (4°); BLC BLC 151, 151, pp. pp. 353-354 (106, col. cil. 87); Adams 783, 813; BAVΙ, (b); Cat. Cat. Esp. Esp. H H 660; 660; Flodr, p. 187, 187, nr. nr. 12 12 (b); (b); Nijhoff-Kronenberg 1110; NUC 253, 86Nijhoff- Kronenberg 1110; (b); Flodr, p. 253, pp. pp. 8687; 73, col. 202; Sander Sander3429; 3429;Sander-Raya Sander-Rava3428a-3429a; 3428a-3429a; SSoltész H 453-455, 453-455, 459 459 ee 87; PBN ΡΒΝ 73, col. 202; οltész H passim; VD 16, 16, H 4683 ee passim. passim; VD H 4683 passim. B 174 Cathalogus theologica Pariensis Pariensis [sic] proΒ Cathalogus librorum a facúltate facultate theologica pro hibiti. h~bití. -

livres censurez par la la Faculté Faculté de de Théologie Théologie de deParis Paris (titolo Le Catalogue des livres intemo hactenus aaFacultate FacúltateTheologiae TheologiaeParisiensi Parisiensi "Catalogus librorum librorum qui hactenus interno "Catalogus diligenter examinati, censuraque censuraque digni digni visi sunt...") sunt..."),, Paris, Benoist Prévostjean diligenter examinatí, Benoist Prévost Jean André,1544; 1544; edizioni successive. André, BAV, Riservavi. Biado, 1549: 1549: manca nel nel catalogo catalogo del Blado); Biado); BLC BLC 247, 247, p. p. BAI, Riserva VI. 18 18 (Antonio Blado, 298 339: Steelsius, Steelsius, 1545); 1545); Index I, pp. pp. 68, 68, 72, 72, 437 437 ss.; ss.; F. Reusch, Die Indices 298 (180, (180, col. cil. 339: Index I, F. H. Reusch, librorum prohibitomm der sechzehnten sechzehnten Jahrhunderts, 1886, pp. pp. 82 82-85, 85, 94-129. 94 129. librorum prohibitorum der Jahrhunderts, Tübingen Tübingen 1886, -

-

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

38

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

B175 disputatíonesadversus adversus gentes. gentes. B 175 Amobii Arnobii disputatíones l'edizione (a cura di Fausto Sabeo), BaCon questo titolo vedi probabilmente l'edizione Sabeo), Basel, Hieronymus Froben-Nicolaus Froben-Nicolaus Episcopius, Episcopios,1546. 1546. Per Per l'edizione stampata stampata a sel, Hieronymus Roma da Francesco Priscianese, Priscianese, 1543, 1543, su richiesta richiesta di Cervini, Cervini, vedi l'introl'introduzione, p. XII. 247); Cat. Cat. Esp. Esp.AA2619; 2619; Edit Edit16, 16,AA3048; 3048;CCBI CCBI6.6.8999; 8999; Adams A 1995; 1995; BLC BLC 11, 11, 426 426 (7, (7, col. 247); Ind. Aur. Aur.108.891; 108.891; NUC NUC 22, 22,NA NA423586; 423586; PBN 4, col. 449; 449; VD VD 16, 16, A A 3685; 3685; A. A. Nuovo, Il ΡΒΝ 4, commercio librario librarlo nell'Italia commeráo Rinasámento, Milano 1998, 181. nell Ìtalia del Rinascimento, 1998, p. 181. B176 de domestica Theologia. B 176 Dionisii Areopagitae Areopagitae de B 102. 102. In 8° è l'edizione Venezia, Bartolomeo BartolomeoZanetti, Zanetti,1538. 1538. Vedi il nr. B PBN 38, 38, col. 580; 580; Dionisiaca, 27, p. XXIX, nr. 33. 33. ΡΒΝ Dionysiaca, cit. al nr. B Β 27, B177 Scardeonii de castítate. castitate. Β 177 Bernardini Bernardini Scardeonii Scardeonii Patavini Presbyteri castitate libri septem. De De sacris sacris Bernardini Scardeonii Presbyters De castitate virginibus liber primus..., Venezia, Andrea Arrivabene-Giovanni Farri e fratelvírginibus primus..., Andrea Arrivabene -Giovanni Farn e fratelli, 1542. BAI, R. G. Teol. Adams S 613; BAV, V. 2744; S 774; 774; STC(Scot), p. 326; 326; VE 8. 48. 48. B. B. 23; 23; Teil. V. 2744; Cat. Cat. Esp. S STC(Scot), p. 1832-1836, II, II, p. p. 258. 258. G. Vedova, Biografia degli scrittori scrittoripadovani, padovani, Padova Padova 1832-1836,

B178 Silvagi de Β 178 Matthei Silvagi de Tribus peregrinis. Opus pulchrum et studiosis tribus Peregrinis Peregrinis seu seu de de colcolstudiosas viris vins satis satis iucundum iucundum de tribus loquiis trium per... Fratrem FratremMattheum MattheumSilvagium Silvagium Siculum..., Siculum..., loquais trium peregrinorum... per... Venezia, [Francesco [FrancescoBindoni-MaffeoPasini], 1542. Bindons-Maffen Pasini] ,1542. Adams SS 1141; 1141; NUC 537, 537, NS 406731; nr.BB124, 124, 406731;STC(Am), STC(Am), III, III,p. p. 174; 174;Mongitore, Mongitore, cit. al nr. II, pp. pp. 60-61. 60-61. B179 Regiae assertíonis assertionis Io. Io. Roffensis. Roffensis. Β 179 Defensio Regiae Defensio Regie assertionis contra Babylonicam Babylonicam captívítatem captivitatem per... per... lohannem assertíonis contra Iohannem Roffensem Episcopum..., Episcopum...,Köln, Kôln,Peter PeterQuentel, Quentel,1525 1525(4° (4°ee8°). 8°). Roffensem Cat. Esp. J 814-815; 814-815; NUC 173, NF NE164067164067Adams E F 536-537; 536-537;BLC BLC 166, 166,p. p. 347 347 (117, (117, col. cul. 533); Cat. NUC 173, 070; PeggBE, 659; Pegg GB, 1518-19; 1518-19; PeggS, 10936d;VD 16,FE1226-27. Pegg BF, 659; Pegg GB, Pegg S, 2489-90; 2489-90;Schottenloher Schottenloher 10936d; VD 16, 1226-27. B 180 Raynerius in Psalmos. Psalmos. 8°, Antverpen, Numerose edizioni da quella, in 8°, Antverpen, Michiel Hillen Rillen van Hoochstraten, 1535. ten, 1535. Gymnich,1538); 1538); BLC BLC 306, 306, p. p. 397; 397; 29, 29, p. p. 166 166 (225, (225, col. col.259; 259; 17, 17, Adams B Β 1416 1416 (Kôln, (Röln, Jo. Jo. Gymnich,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO B 175 B 185 185 VATICANOLATINO LATINO8185: 8185: B 175 -- Β

39 39

col. 688 688 ee passim); passim); Nijhoff Nijhoff-Kronenberg 1907-08; NUC NUC 553, 553, p. p. 170 170 (1545); (1545); SSoltész 608; οltész SS 608; col. -Kronenberg 1907-08; B. and M. E. E. De Goudaca. ca. 1477-Ιst. 1477-1st. August 1537, NieuwAugust 1537, Β. DοctοrReynerusSn οygοudanus. Gouda Nieuwand M. De Graaf, DoctorReynerusSnoygoudanus. 22 ss. koop 1968, 1968, p. p. 22 B 181 181 lohannis obscurorumlocorum locorumsacrae sacraescrípscripΒ Iohannis Monseni interpretatio interpretado obscurorum turae. Obscurorum aliquot Sacrae locorum... interpretado, interpretatio, Autore Autore M. Sacrae Scripturae locorum... Μ. loanne Monseno Monseno amsterdamensi, amsterdamensi, Kôln, Iohannes Ruremundanus, 1540. Ioanne Κö1η, lohannes BAY, R. R. G. G. Bibbia II, col. col. 1319. 1319. BAI, Bibbia V. V. 652; 652; Hurler, Hurter, II, Regiensis pastoría. B 182 182 Dionisii Rugerii Regíensis pastoria. Vedi l'edizione l'edizione Bologna, Bologna, Anselmo Anselmo Giaccarelli, Giaccarelli, 1552, 1552, dedicata dedicata aa Ercole Ercole II Vedi II di fatta stampare stampare dal dalfiglio figlio del del Ruggie Ruggieri, ri, Basilio. Ferrara e fatta VE 34. G. Guasco, Guasco, Storia letteraria dell'Accademia... dell'Accademia... ininReggio, Reggio, Reggio 1740, p. p. 31; 31; Reggio 1740, VE 34. 4. 4. a. a. 7/2; 7/2; G. Storia letteraria l'edizione non èè citata citatada daPulega. Pulega. l'edizione non B 183 B 183 Zachariae Zacharíae Dialogus Hentiano Hentíano interpraete. interpraete. Zachariae Scholastici Scholastici Dialogus Dialogus Ammonius, Ammonius, Quod mundus non non sit Deo coaeternus, a Gentiano Herveto Aurelio latine versus, Venezia, Niccolò Bascarini, 1546. Gentíano Herveto BAV, R. G. SS. SS. Padri V. 9/3; NUC 680, 680, NΖ NZ 2825; 2825; ΡΒΝ PBN 229, 229, col. 475; Zacaria Zacaria Scolastico, Scolastico, ΒΑΝ, R. G. Padri V. 9/3; NUC col. 475; Ammonio, di M. M. Minniti Minniti Colonna, Colonna, Napoli Napoli1973, 1973, p. p. 82. 82. Manca Manca nell'elenco nell'elencodidiFahy Fahyee Ammonio, aa cura cura di nel Dizionario. f. 296v f. 296" B desunt in Breviario. B 184 184 Lectiones Lectíones quae desunt B185 evangelistarum. B 185 Concordantia Concordantía evangelistarum. comune; vedi vedi per esempio il nr. B B 192/ 192/1, Ι, e ancora; Opera abbastanza comune; ancora: a) Jean Gerson, Gerson, Concordantiae o Monotessaron Monotessaron (1471 Concordantiae evangelistarum evangelistarumo (1471 ca.), ca.), del esistere edizioni edizioni in 8°. 8°. sembrano esistere quale non sembrano b) Zacharias Chrysopolitanus, Chrysopolitanus, In unum quatuorsive sive de deconcordia concordia evangelistaunum etet quatuor rum (BAVI, Z Ζ 7). 7) . rum (BΑVI, f. 306 306r f. Libri Latini Impressi Non legad legati qui sunt sunt in in Bibliotheca Bibliotheca Cervina Montis Minds Politiani.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

40

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

in folio [in questo gruppo si si trovano trovano anche volumi di di altri altri formati, formati, indicati indicati volta volta per pervolta volta an che volumi dall'estensore dell'inventario] dell'inventario] B186 ecclesiasticae assertio Albertum Phigíum Phigium Β 186 (598) (598) Hierarchiae Hierarchiae ecclesiastícae assertio per Albertum [?]. carpensem in [?]. Vedi il nr. B 9. Β 9. B187 (599) Io. Ennii de prímatu primatu Petri Petri adversus adversus Lutherum Lutherumlibri libri3. 3. S 187 (599) De primatu Petri Petri adversus adversus Ludderum Ludderum Ioannis IoannisEckii Eckii libri libri tres, Pierre ViViDe tr es, Paris, Pierre ConradResch RescheeJean JeanKerver, Kerver,1521. 1521. doue, per per Conrad BAV, Stamp. Stamp. Barb. Barb. H. H.IV. IV. 15 15 (Vidoue, Resch); Resch); BLC BLC 166, 166, p. p. 180 180 (117, (117, col. 255); 255); Cat. Cat. Esp. Esp. BAI, E 71; 71; NUC NUC 155, 155, NE NE21559-560 21559-560 (Roma, (Roma, Marcellus Silber, Silber, 1523, 1523, non riportato da Tinto non riportato E Sil.); Panzer, Vili. 75. 75. 1285; 1285; PBN 46, col. 665; Renouard Par., II, II, 96; 96; Metzler, cit. al al nr. nr. Sil.); Panzer, VIII. ΡΒΝ 46, col. 665; Renouard Par., Metzler, cit. B 44, 44, pp. pp.LXXXV-LXXXVI, LXXXV-LXXXVI, nr. 38, 38, 1-3. 1-3. B B 188 188 (600) Vocabularium Alphabeticum Alphabeticum cui deest príncipium principium et et finis finis Β et auctor. B 189 189 (601) De eclipsi lunge lunae et etsolis. solis. Β Forse: Spoletanus, Prognostícum Prognosticum super super futuros et mirabiles mirabiles Forse: Thomas Griphus Spoletanus, effectus Solis et Lunge Lunae ecclypsium ecclypsium quae quaeanno annoM. M. D. XLVII et M. D. XLV1II et M. XLVIII fient..., Cartolari, Roma, Girolama Cartola ri, [1546]. Ascarelli rom., p. 134; 134; Barberi Car., p. p. 104, 104, nr. nr. 93; 93; Barberi rom., p. p. 160. 160. rom., p. B 190 190 (602) Suetonii Vitae Vitae cum commento. Β Numerose edizioni, in genere genere di di piccolo piccolo formato, formato, dei dei commenti commentipiù piùdiffusi: diffusi: Marco Antonio Antonio Sabellico Sabellico (prima (primaedizione, edizione,ininfol., fol.,Venezia, Venezia, Battista Torti, a) di Marco 1490); b) (Bologna, Benedetto Benedetto Faelli, Facili, 1493); 1493); c) di di Erasmo Erasmo 1490); b) di di Filippo Filippo Beroaldo (Bologna, e dell'Egnazio. Adams 2044 ss.; ss.; BAVI, BAVI, S 346-352; 346-352; BLC passim); Catalogue, cit. Adams SS 2044 BLC 317, 317,p. p. 40 40 (232, (232, col. 349 e passim); nr. BB 8, 8, p.p. 277; 277; Flodr, Flodr, p.p.291, 291, nrr. nrr.10, 10,14, 14,eepassim; passim;Goff GoffSS822, 822,826; 826; HH15126 15126 (b); (b);HC HC al nr. 15122 9235 (a), (a), 9238 9238 (b); (b); NUC NUC575, 575, IS NS1043177, 1043177,1043183 1043183 ee passim; passim; PBN PBN180, 180, colt. coll. 15122 (a); (a); ICI IGI 9235 338-339; Sander 7143; STC(Am), III, p.p.214. 214. 338-339; Sander 7143; STC(Am), III,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO 8185; BB 186 186 -- BB 19 1933 VATICANO LATINO IAΤΙΝO 8185:

41 41

B 191 191 (603) Theophilacü Archiepiscopi enarrationes in in 4°r 4or evangelia evangelia (603) Theophilacti B o in 8° 8 .. 8o (a cura e con la la traduzione di Johannes Oecolampadius) Iohannes Oecolampadius) Prima edizione in 8° Merten van van Keyser), Keyser), (= Antverpen, Antverpen, Merten probabilmente Zürich, Iacopo Mazzocchi (= Per il Teofilatto Teofilatto in greco stampa1527; edizioni precedend precedenti (in fol.) e successive. Per to nel 1542 da Antonio Biado su richiesta di Cervini, Cervini,vedi vedil'introduzione, l'introduzione, p. XI. nel1542 Antonio Blado Adams TT586-591; 586-591; Ascarelli Maz. Maz. 166 166 (cm. (cm. 16,5x12); 16,5x12); BLC BLC 323, 323, p. p. 407 407 (237, (237, col. col. 127); 127);30, 30, p.p. Adams 75 (s. v. Gospels); Nijhoff-Kronenberg 4460-4461 (Mazzocchi; Keyser), 2005 2005 (Key(KeyΝijhοff-Kronenberg 4460-4461 75 (s. v. Bible, Bible, Gospels); ser, 1431); NUC NUC 589, 589, NT 144060, 144065; 144065; Soltész T 156-157; 156-157; VD VD 16, 16, BB 4605 4605 (Mazzocchi, ser, 1431); ΝT 144060, Soltész T fol.), 4606 4606 (Kôln, Quentel, 1528, 1528, 8° fol.) ee passim. passim. Per Per lele false false edizioni del Mazfol.), (Köln, P. P. Quentel, 8° ee fol.) zocchi stampate aa Zurigo cfr. Ascarelli-Menato, 96. cfr. AscarelliMenato, p. p. 96. B192 (604) Consonantia Consonantia evangeliorum evangeliorum ab Amonio Amonio Alexandrine Alexandrino conconΒ 192 (604) gesta Victorio capuano capuano episcopo episcopo Translata. Centiloquium Divi Centíloquium Diví gesta et aa Victorio Hermetis. Io. Vossii Isagoge in antíquam antiquam et etchrístíanam christianamReligioReligioHermetís. Vossii [?] [?] Isagoge nem. Io. Fischer Roffensis de Unica Unica Magdalena Magdalenalibri libri3. 3. in in 4°. 4°.

II -- Quatuor Evangeliorum Alexandrino congests congesta Amonio Alexandríno Evangeliorum Consonantia ab Amonio ac a Victore Capuano Capuano episcopo episcopo translata, Mainz, Johann Schòffer, 1524; Mainz, Johann Schöffer, 1524; VeVenezia, Bernardino Vitali, 1527; Kòln, Eucharius Cervicornus,1532 1532 (8°). (8°). nezia, Bernardino Vitali, 1527; Köln, Eucharius Cervícornus, Adams A A 984 984 (Mainz, (Mainz, 1518); 1518); CCBI CCBI 4.4. 6274; 6274; Graesse, Graesse, I,I,p.p.105; 105;Ind. Ind.Aur. Aur.104.889-891; 104.889-891; Adams Panzer, VII. 416. 416. 69; 69; PBN 2, col. 1023; Sander 324; Sander-Rava Panzer, VII. ΡΒΝ 2, cii. 1023; Sander 324; Sander-Raya 324*. II -- Hermes HermesTrímegistus, Trimegistus, Centiloquium (traduzione Stefano da Messina), (traduzione di Stefano Alvise di Santa Santa Lucia, Lucia,1492 1492 (fol.); Leipzig, Venezia, Alvíse Leipzig, Martin Landsberg, [1495 ca.] (4°). (4° ). BLC 146, p. 166 (102, (102, col. col. 553); 553); BMC 639; Goff Goff H H 76; 76; Graesse, Graesse, III, III, p.p.250; 250; HH8463; 8463; III, p. p. 639; BLC 146, p. 166 BIC IH, Klebs III.327. 327.1576; 1576;1V. IV. 445. 445, 1576. 1576. 511; Panzer, Panzer, III. Klebs 511; Ili pleniorem cognitíonem cognitionem universae universae III - Forse: [Johann Uohann Cropper], Gripper], Isagoge, ad pleniorem Religionis Catholicae (segue l'Institutio VInstitutio Catholica), Köln, Jaspar Cennepaeus, Catholics), Kòln, Gennepaeus, 1550, 1554 (8°). 1550, 1554 (8 ° ). BAV, Stamp. Stamp.Palat. Palat.V.V.1556; 1556; BLC BLC 133, 133, p.p.343 343 (93, col. 67); VD 16, 16, GG3393-94, 3393-94, 3396; LipBAI, (93, cii. 67); VD 3396; Lípgens, cit. al al nr. nr.BB10, 10, p.p.228, 228, nr. nr.30. 30. gens, cit. IV - Vedi il nr. nr. BB 129. 129. -

B duae et et nonulla nonulla Β 193 (605) Andreae Naugerii Patritii Veneti orationes oratíones duce carmina. carmins. Vedi l'edizione Venezia, Giovanni Tacuino, 1530.

Adams N N 94; 94; BLC BLC 232, 232, p. p. 471 471 (169, (169, col. col. 177); 177); Faccio, p. 68; NUC NUC408, 408, NN NN78157-158; 78157-158; PBN Adams p. 68; ΡΒΝ 123, col. 4944; Soltész 70; STC(Am), STC(Am),II, II,p.p.456. 456. Manca in Giorcelli. 123, col. 117; 117; Sander Sander 4944; Soltész N 1 70; in Giorcelli.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

42

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

B194 Sacri sacerdotii Lutherum per perD. D. Io. Io.RofRofB 194 (606) (606) Sacrí sacerdotii defensio defensio contra Lutherum fensem. Due edizioni: edizioni: Köln, Kòln, Peter Quentel, Quentel, 1525 1525 (4° (4° ee 8°); 8°); Antverpen, Antverpen, Iohannes lohannes Due Steelsius, 1537. Steelsius, 1537. Adams 546-547; BLC 534); Nijhoff-Kronenberg 173, pp. Adams FF 546-547; BLC 166, 166, p. p. 348 348 (117, (117, col. cii. 534); Νíjhοff-Kronenberg 942; 942; NUC NUC 173, pp. 679-680; 52, col. col. 158; 158; Pegg Pegg GB, GB, 1521; 1521; Pegg Pegg S, S, 2492-93; 2492-93; Schottenloher 10936e;Soltész Soltész 679-680;PBN PRI 52, Schottenloher 10936e; FF 197 197 (1525, (1525, 4° 4°); VD 16, 16, FF 1238-40. 1238-40. ); VD B195 qui aafacultate facúltateTheologiae TheologiaeParisiensi Parisiensi B 195 (607) (607) Cathalogus librorum qui diligenter examinati examinad sunt suntin in 8°. 8°. diligenter Vedi il nr. nr. BB 174. 174. B196 Manliis de Bosco Bosco descripdones et Β 196 (608) Io. lacobi Iacobi de Manliis descriptíones antidotarii antidotaríi et maius [?] [?] in in fo. fo. practícae D. Io. Mesue dieta dicta lumina maíus lohannis Iacobi lacobi de de Manliis Manliis de de Boscho descriptiones antiantiIohannis Boschi Alexandrini Alexandríni super descriptíones dotarii et et practice practice divi lohannis Mesue et aliorum aliorum illustrium illustrium medicorum... medicorum... dotarii Iohannis Mesue dieta Luminare maius; edizioni, da quelle quelle di Venezia, Venezia, Ottaviano Ottaviano dicta maius: numerose numerose edizioni, 1490; Pavia, Scoto, 1490; Pavia,Antonio Antonio Carcano, Carcano, 1494. Adams M 370 370 (Venezia, (Venezia, Locatello, Locatello,1506); 1506);BAV BAVI, 103 (1496); (1496); BLC 50 (151, (151, col. col. Ι, M Adams M M 103 BLC 210, 210, p. p. 50 785); Gasparrini Leporace48; 48;Goff GoffMM207-210; 207-210; H H 10710 10710 (Sc (Scoto)-10711 785); Gasparrini Leporace (Carcano); IBE ΙΒΕ οto)-10711 (Carcano); 3780 (1496); (1496); IGI III.281. 281.1259; 1259;II. II.258. 258.98; 98; ΡΒΝ PBN 105, 105, col. 233; 3780 IGI 6131-6133; 6131-6133; Klebs Klebs 662; 662; Panzer, Panzer, III. col. 233; STC(Am), 317; V. L. Balduzzi, Balduzzi, Giovanni Giacomo Manlio de de Bosco, Bosco, in in Atti Atti II, p. p. 317; V. Bianchi-M. Bianchi-M. L. Giovanni Giacomo STC (Αm) , II, delII 1958, p. p. 57. 57. delil Congresso Congressointemazionale internazionale di storia della dellafarmaàa, farmacia, Padova-Venezia Padova Venezia 1958, B197 Pascasii Diaconi Romani libri II. B 197 (609) (609) Pascasii II. de de spiritu sancto. Pascasii diaconi libri II Spiritu Sancto..., Sancto..., Köln, Kòln, Eucharius Eucharius CervíCerviη de Spirítu diaconi romani libri cornus, 1539 (opera (opera dí di Fausto di Rietz, attribuita a Pascasio diacono). Fausto vescovo dí diacono) . cornus,1539 VD 16, 16, F F 668; 668; Clavís, Clavis, p. 211, nr. nr. 962; 962; A. A. Engelbrecht, Engelbrecht, Fausti Reiensis Ráensis praeter praeter Sermones Sermones VD p. 211, pseudo-Eusebianos Opera, Opera, Lipsiae 1891 (CSEL (CSEL XXI), p. XLVI. pseudo-Eusebianos Lipsiae 1891 p. XLVI. B (610) Tractatus de de synodo synodo episcopi et statutís statutis synodalibus synodalibus HenB 198 198 (610) rici de Bottis Bottis in in 8°. 8°. Tractatus de Synodo Synodo episcopi, et destatutís destatutis episcopi synodalibus synodalibus Henrici Henrici de Bottis Bressiani, Lyon, Jean David-Vincent de Portonariis, 1529. Bottís Jean David Vincent de Portonaríis, 1529. Baudrier, V, pp. pp. 149, 149, 437; 437; Cat. Esp. B B 2172; 2172; Gülüingen, p. 173, 173, nr. nr. 117; 117; Ind. Ind. Aur. Aur. Baud ri er, V, Cat. Esp. Gültlingen, II, II, p. 122.778; Mazzuchelli, III, p. 1891; NUC 68, NB 682043; PBN 16, col. 916. 122.778; Mazzuchelli, III, p. 1891; NUC 68, NB 682043; PRI 16, col. 916. B199 (611) Io. Fabri episcopi Viennensis de Intercessione sanctorum sanctorum B 199 (611) adversus Oecolampadium adversus Oecolampadium in fo. fi. Il titolo titolo De intercessione nelle edizioni edizioni degli degli Opuscoli. intercessione sanctorum sanctorum si trova solo nelle

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO VATICANO LATINO 8185: 8185: B194 Β 194 -- B Β 204 204

43 43

Per il citato nell'item vedi forse: Epistola Epistola àKoloyriTiKfi de invocatione invocatione ~πολοyηΤικ~~de il libro citato Evangelistarum, Apostolorum, Apostolorum,MartyMartyet intercessione... Mariae, Angelorum, Evangelistarum, rum et et aliorum aliorum electorum electorum Dei... contra Iohannem lohannem Oecolampadium Oecolampadium nuper nuper rum infirmos... qui sunt Basileae scripta..., Wien, Wien, Johann Singriener, Johann Singriener, ex Anglia ad infirmos... sunt Basileae 1528 (4°). 1528 Panzer, IX. IX. 52. 52. 297; Pegg S, S, 1650; 1650; Soltész F 24; nr. B 104, p. Β 104, Panzer, 24; VD VD 16, 16,FF202; 202;Helbling, Helbling, cit. cit. al nr. 143, nr. 32. 32. 143, B (612) Methaura Β 200 200 (612) Methaura Alberti Magni in fo. Alberto Magno, De fol. vedi le edizioni Venezia, Rainaldus hovímaNovimaDe meteoris: reteins: in fol, 1488; ivi, Giovanni e Gregorio de' Gregori, Gregori, 1494/95. 1494/95. gius, 1488; BAVI, A 90; 4, p.p.261 261 (2, (2,co11. coli. 1270-1271); 1270-1271); Go Goff 277-78; GW 684-685; 684-685; HC HC513-514; 513-514; ff A 90; BLC 4, Α 277-78; BAVΙ, IBE 172-173; 172-173; IGI 204-205; 204-205; Klebs 20; 20; NUC NUC 7,7, ΝΑ NA 140873-875; 140873-875; ΡΒΝ PBN 1, 1, col. 496, 496, nr. 46; 46; SanSanΙΒΕ der189-190; 189-190; VEI, 277-278. NEI, A der Α 277-278. B201 Regularís de de mundano opifìopifiAugustíni Eugubini canonici Regularis B 201 (613) Augustini trium capitum capitum Genesis Genesis in in fo. fo. cio expositio trium Augustini regularis S. S. Salvatoris Salvatoris Cosmopoeia, vel vel De De munmunAugustine Eugubini canonici regularis Genesis, in quibus de creatíone creatione tractat tractat dano opificio, Expositio Expositío trium capitum Genesis, Sébastien Gryphius, Gryphius,1535. 1535. Moses..., Lyon, Sébastien Adams SS 1840; 1840; Baudrier, Vili, 81; BLC 313, p. 184 184 (229, (229, col. col. 852); 852); NUC NUC568, 568,NS NS921120; 921120; ΙΙ, p. 81; Adams Baudrier, VI PBN 178, 178, col. 272; 272; Soltész Soltész SS 842. 842. ΡΒΝ B 202 (614) Odissea Homed per Raphaelem Raphaelem Volaterranum in in latinum latinum Homerí per Β 202 (614) versa in fo. Numerose edizioni edizioni in fol., fol., da quella di Brescia, Brescia, s.e., s.e., 1497; 1497; con con titolo uguale all'inventario, ancora ancora Roma, Roma, Iacopo Mazzocchi, 1510. Vedi anche il nr. nr. BB 173. 173. Adams H H 774, 774, 795; 795; Ascarelli Maz. Maz. 28; 28; Ascarelli rom., rom., p.p.138; 138; BLC BLC 151, 151, p.p.395 395 (106, (106, col. col. 163); Flodr, p. 187; H 8781 (Brescia); NUC 253, NH 493049; Panzer, I. 258. 116; PBN 73, 163); Flodr, 187; H 8781 (Brescia); NUC 253, ΝH 493049; Panzer, I. 258. 116; ΡΒΝ 73, coli. 323, 344-345; Sander 3429; SanderRava 3429*; STC(Am), II, p. 132. colt. 34 4-345; Sander 3429; Sander- Rava 3429*; STC(Am), II, p. 132. B 203 (615) Noni ad (ilium filium in in fo. fo. Marcelle compendiosa Doctrina ad Β 203 (615) Ioni Marcelli Nonio Marcello, De De proprietate sermonis: numerose edizioni da quelle, in proprietate Latini Latini sermonis: Lauer, [1470 [1470 ca.]; Venezia, s.e., 1471. 1471. fol., [Roma], Georg Lauer, BAVI, N 79 ss.; BLC 238, 22-23 (172, 705 ss.); pp.218-219; 218-219; GoffN Goff N263 263ss.; ss.;HC HC 238, pp. pp. 22-23 (172, col. 705 ss.); Flodr, pp. 179 11899 ss.; 6927 ss.; ss.; NUC 421, 421, 11 NN 291505 291505 (1471)-506 (1471)-506 (1476); (1476); PBN 125, col. ΡΒΝ 125, 11899 ss.; IERS SERS 49; 49; ICI IGI 6927 531. vulneribus in in fo. fo. sue de vulneribus B 204 204 (616) Liber de medicina sive Non identificato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

44

PAOLA PIACENTINI

306 v1 f. 306 B205 [?] potui) Athenien. Athénien, belli cum ThebaΒ 205 (617) Historia (ut iudicare [?] nis in fo. cum com [mento] [?] [?] // in lingua Italiana in 8 rima. // in Potrebbe Po tr ebbe essere una edizione mutila della Teseide di Boccaccio con commento marginale 1475. Vedi margínale di Pietro Andrea de' Bassi, Ferrara, Agostino Carnerio, Carnerio, 1475. anche, come ipotesi da verificare verificare (non sembra edito), il bello LacedemonioLacedemonioi l De bello nim 36 della Deutsche Deutsche StaatsStaatsrum Atheniensium Atheniensium et Thebanomm Thebanorum nel codice Hamilton Hamilton 36 bibliothek di Berlino, ff. 65v-88r. Berlino, ff. 65ν 88r. 35, p. 257 (22, col. col. 246); 246); Gamba Gamba216; 216;Goff GoffBB761; 761;GW GW4499; 4499;HH3308; 3308; Accurti 1, 1, 4499; 4499; BLC 35, 257 (22, IGI 1810; 1810; Mazzuchelli, Mazzuchelli, II, II, 3, 3, p. 1361; 14, col. 632, 632, nr. nr. 322; 322; Zambrini, Zambrini,coll. coli.173-174; 173-174; 1361; PBN ΡΒΝ 14, Iter, 36 == Commentario, Commentaria rerum graecarurn iter, III, p. 363 363 (Hamilton (Hamilton 36 graecarum di Leonardo Bruni). B Magistri Baverii Baverii de de Baveriis Baveriis Consilia Consilia in in fo. fo. (617) Magistri Β 206 (617) Baveriis, Consilia medica: in fol, fol. vedi le edizioni Bologna, Platone Baverio de Baveriis, de' Benedetti, Benedetti,1489; 1489; Pavia, Bernardino Garaldi, 1521. Bernardino Garaldi, 1521. BAVI, 503 (1521); (1521);BLC BLC21, 21, Ρ. p. 431 431 (12, (12, col. col. 1197); 1197); Edit Edit16, 16, BB 837; 837; Goff GoffBB BAVI, B B 106; 106; Bethesda Bethesda 503 283; GW 3739; H H 2712; 2712; IBE 873; IGI 1423; Ind. Ind. Aur. Aur. 114.878; 114.878; Klebs Klebs 163; 163; NUC NUC 40, 40, ΙΒΕ 873; IGI 1423; 283; GW 3739; NB 204227-231; 204227-231; PBN 9, col. 8; Stillwell Stillwell 296; 296; STC(Am), STC(Am), I,I, Ρ. p. 181; 181; L. L. Μι Mùnster, ΡΒΝ 9, nster, Baverio Saverio NB col. 8; Maghinardo de' del Quattrocento, in Atti dell'Associazione per Imola Atti dell'Associazione Maghinardo de' Bonetti So ne tti Medico Medico Imolese del Imita storico-artistica, 1956, p. p. 60 60 ss. ss. storic o-artistica, 7, Imola Imila 1956, B 207 (619) Propertius cum cum commento in fo. Β (619) Propertíus Prime edizioni in fol., con commento di Filippo Beroaldo, Bologna, Platone de' Benedettiper perBenedetto Benedetto Facili, 1487e e1490; 1490; edizioni successive. Benedetti Faelli, 1487 P 498; BLC 266, 250 (195, (195, col. col. 699); 699); Flodr, p. 260; 260; Goff P 13406-407; IGI BAVI, P498; Ρ 1017; 1017; H 13406-407; 266, p. 250 8089; PRI PBN 143, 143, col. col. 283; 283; VEI, P 1017-1018; M. Buonocore, Properzio nei nei codici codia della BiBi8089; VEΙ, Ρ 1017-1018; M. blioteca Apostolica Vaticana, Assisi Assisi 1995, 1995, pp. 12-14. pp. 12-14. B 208 (620) Historia degli degli Re Β Re de Francia cominciando da Constantino Imperatore insino insino aa Carlo Carlo Magno in lingua Italiana in fo. Imperatore I Reali di Francia: edizioni in fol. Modena, Pierre MauMauAndrea da Barberino, Barbering, 'Reali Francia: edizioni 1491; Venezia, 1511. fer, 1491; Venezia, Cristoforo Pensi, 1499; ivi, s.e., 1511. 1135); Brunei, Brunet, IV, cil. 1130; 866; BLC BLC 114, 114, p. 661 661 (77, (77, cil. col. 1135); IV, col. 5035; Edit 16, 16, Adams F 866; 1130; C C 5035; A 1663; 1663; Goff A 577-578; 577-578; GW 1654-55; 1654-55; HR 4518-19; IGI 350-351; Zambrini, A Goff A HR 4518-19; IGI 466-467; 466-467;Sander Sander 350-351; Zambrini, col. 858; 858; II reali reali di G.VandelIi-G.Gambarin,Bari Bari1947, 1947, p. p. XXXV XXXV ss. di Francia, Francia, a cura di G.Vandelli-G.Gambarin,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO B205 τ3 213 νΑΤΙCΑΝο LATINO IaΤΙΝΟ 8185: 8185: Β 205 - B213

45 45

B 209 (621) lo. Panthusae de de praedestínatione praedestinatíone et et gratia in fo. Antoni Panthusae Io. Antonii Liber praedestinatíone et et gratia grada Ioannis loannis Antoni Antonii Panthusae Panthusae Cosentini... Liber de praedestinatíone Liber de libero arbitrio..., Roma, Roma, Antonio Biado,1545. 1545. Antonio Slado, Ascarelli p. 189; 189; BLC BLC 246, 246, Ρ. p. 253 253 (179, (179, col. 440); 440); Cat. Cat. Esp. Esp. PP410; 410; Fumagalli-BelliFumagalli-BelliAscarelli rom., Ρ. Vaccaro 81; pp.355, 355, 692. 692. 81; Lauchert, Lauchert, pp. B 210 (622) Spherae tractatus tractatus cum cum commento commento in fo. (622) Spherae Probabilmente: Spherae SpheraeTractatus. Tractatus.Ioannis loannisdedeSacro SacroBusto BustoAnglici Angliciviri viriclariss. clariss. Probabilmente: Cremonensis Theoricae Theoricae planetarum planetarumveteres... veteres...Prosdocimi Prosdocimide deBeldoBeldoGerardi Cremonensis patavini super super tractatu tractatuspherico sphericocommentaria..., commentaria...,Venezia, Venezia, Lucantonio Lucantonio mando patavini 1531 (raccolta degli degli Scriptores Scriptores de sphaera sphaera curata da Luca Luca Gaurico), Gaurico), aa Giunta, 1531 non si si tratti tratti di di una una delle delle edizioni edizioni con commento commento della della Sphaera meno che non Sphaera munda Sacrobosco. Sacrobosco. di di Giovanni da Camerini Giunti 348; p. 356 356 passim; passim;Grassi, Grassi,p.p.614; 614;NUC NUC513, 513,NS NS14933; 14933;14920-921; 14920-921; ΡΒΝ PBN 78, 78, coli. 453-458; coll. 453-458; Goff, p. Sander-Rava6672a; 6672a; STC(Am), STC(Am),III, III,p.p.101. 101. Sander-Rays

Adams H H 721; 721; BAVI, 83-85 (210, 878); Adams SAVI, JJ 134-136; 134-136;BLC BLC 287, 287,pp. pp. 83-85 (210, col. 878);

B 211 (623) Homeliae ab adventu adventu usque in B211 in quadragesimam quadragesimam et et aaXliiI XIIII Pent, usque usque ad ad adventum adventum Gregorii GregoriiUuicelli Uuicelli in in 4°. Dominica post Pent. utriusque testamenti... Homiliae aliquot... Adiecta est comprehensio locorum utriusque Nicolaus Wolrab, Wolrab,1538. 1538. ab authore locupletata, Georgii Wicelii, Leipzig, Nicolaus 964); NUC 670,1W 670, NW400774; 400774; ΡΒΝ PBN 225, coi. col. 903; Pegg Pegg S, S, 5342. 5342. 354, p. 134 (259, col. 964); BLC 354,

(624) Macrobii interpretado in Macrobii interpretatio in Somnium SomniumScipionis Scipionis eiusdem eiusdem SaSaB 212 (624) turnaliorum libri VII in 8°. 8°. Vedi l'edizione (a cura di Niccolò Angeli), Firenze, Filippo Giunta, 1515. 59; BLC 207, 207, p. 93 93 (149, (149, col. col. 821); 821); Cat. Cat. Esp. Esp. M M 17; 17; Decia Decia70; 70; NUC NUC354, 354, NM NM Adams M 59; 92496; PBN 103, coli. 34-35; 34-35; Sander 4078; STC(Am), II, p. p. 296. 296. Sander 4078; STC(Am), II, 92496; ΡΒΝ 103, opera cum commento in fo. B 213 (625) (625) Prisciani opera Edizioni in folio: a) con commento parziale parziale dí di Iohannes lohannes de deAíngre, Aingre, Venezia, Venezia, Giorgio Giorgio ArrivaArriva1488. bene, 1488. b) con commento di lohannes de Aíngre Aingre ee Daniele Gaetano, Venezia, Boneto Boneto Iohannes de Locatello -- Ottavíano Ottaviano Scoto, Scoto,1496/97; 1496/97; edizioni successive. Locatello

(195, coi. col. 456 456 ss.); Flodr, p. 258, 258, nrr. 9, Adams P Ρ 2109; BAVI, P Ρ 477^79; 477-479; BLC 266, 266, p. 59 (195, 13; Goff P HC 13361-65; 13361-65; IGI 8053-8057; 472, NP 589275 589275 (1488), (1488), 589278 589278 13; Ρ 968-972; 968-972; HC 8053-8057; NUC 472,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

46 46

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

(1496); PBN 73; Sander Sander5883-5884 5883-5884 (1509, (1509, 1519); 1519); Soltész PP 875-876; 875-876; STC(Am), STC(Am), II, II, ΡΒΝ 143, 143, col. 73; (1496); p.. 649 (1511, 1519); 1519); VEI, P 970 (a: (a: 1495). 1495). ρ 649 (1511, Ρ 970 Magistrales Garsiae B 214 214(626) (626) Demonstrationes Demonstratíones Magis tr ales Petri Grassi [barr.] [barr.] Garsiae episcopi contra conclusiones fo. conclu s iones Io. Pici Píci Mirandulani in fo. Garsie Episcopi Ussellerisis Ussellensis ad... Innocentium papam Vili determiPetri Garsie ad... Innocentíum VIII in determinationes magis magistrales contra Pici MirandulaMirandulatr ales con tra conclusiones apologales Ioannis Pici EuchariusSilber, Silber,1489. 1489. ni..., Roma, Eucharíus AudiffrediRom., Rom.,p.p.288; 288;BAVI, BAVI,GG19; 19; BLC BLC 120, 120, p.267 p. 267(82, (82,col. col.441); 441);Goff GoffGG95; 95;GW GW10549; 10549; Audiffredi HC 7492; IBE 2586; IGI IGI4177; 67958-959; Palau 98156. HC 7492; ΙΒΕ 2586; 4177; IERS1117; SERS 1117; Klebs 437; NUC192, NUC 192, NG NG 67958-959; Palau 98156. B 215 per Georgium Georgium Vallam 215(627) (627) Problemata Problemata traducía traducta per Vallar in fo. Alexandri Problemata Arístotelis Aristotelis (traduzione di Giorgio Giorgio Valla): Alexandri Aphrodisei Problemata prima edizione, insieme con altre opere, Venezia, Antonio da Strada, 1488/89 (fol.); edizioni successive. BAVI, A 158; 341 ss.); ss.); CCBI CCBI 3.1860 3.1860 (1501); (1501); Flodr, p. 12, 12, BAVI, 158; BLC BLC 5, 5, p. p. 82; 82; 336, 336, p. p. 212 212 (3, (3, col. cif. 341 Flodr, p. nrr. 3,3, 4;4; GoffA Goff A387-387a; 387-387a;GW GW860-61; 860-61; H H 658; 658; IGI IGI 284; 284; Ind. Ind.Aur. Aur.103.322; 103.322;Klebs Klebs44; 44;NUC NUC8,8, nrr. p. 192; 192; PBN 199, col. 162; 162; STC(Am), I,I, p.38 p. 38 (1501). (1501). p. ΡΒΝ 199, B 216 in fo. fo. B 216 (628) (628) Margarita poetarum poetarum in Vedi B 32. 32. Con Con il dell'inventario vedi vedi forse forse l'edizione l'edizione Venezia, Vedi il nr. B il titolo dell'inventario Giovanni Rosso,1493; 1493; edizioni successive. Giovanni Rosso, Goff E E 177; 177; GW GW 9536; 9536; HC 6824; 6824; IGI 3776; 3776; NUC 164, 164, NE NE 226236; 226236; STC(Am), p. 573 573 (s.l., (s.L, Goff STC(Am), I,I, p. 1502). 1502). B217 (629) Luciani de veris narrationibus ItemDiodorus DiodorusSiculus Siculusin in fo. fo. Β217 (629) narratíonibus Item Luciani... de veris narrationibus Lilio Castellano de graeco graeco in in latinarrationibus libelli duo a Lílio num traductí, traducti, et etDiodorus Diodorus Siculus Siculus aa Pogio Pogio Florentino Fiorentino in inlatínum..., latinum...,Venezia, Venezia, Filippo Pinzi, 1493. BAVI, L 157; 157; BLC 202, 126 (145, col. 894); 894); Flodr, p. 206, 206, nr. 3; Goff LL 328; 328; GW, 202, p. 126 (Ι45, col. 3; Goff VII, col. 429; 429; HCR 10260; IBE 278727; VEΙ, VEI, L 328. 328. VIΙ, ΙΒΕ 2114; IGI 5841; NUC 144, ND 278727; B218 Mardris Mediolanensis Mediolanensis oratoris occanicis et et Β 218 (630) Petri Martins oratorís de rebus occanicis tres Eiusdem Eiusdem legatíonis legationis Babilonicae Babilonicae lib.3. lib.3. in in fo. fo. orbe novo decades tres Martyris ab Oratoris... de rebus rebus Oceanicis Oceanicis et et Orbe Petri Martyrís ab Angleria Angleria mediolanen. mediolanen. Oratorís... tres... Eiusdem Eiusdem praeterea praeterealegatíonis legationisBabylonicae Babylonicae libri tres..., novo decades tres... Bebel,1533. 1533. Basel, Johann Johann Bebel,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO 8185: 8185: BB214 214 -- BB 223 223 VATICANO LATINO

47 47

Adams M 754; 754; BLC BLC 8, 8, p. p. 433 433 (5, (5, col. col. 528); 528); Cat. Cat. Esp. 1487; CCBI CCBI 5.2580; 5.2580; PBN 3, col. 306; Adams M Esp. A A 1487; ΡΒΝ 3, col. 306; YD 16, A 2836, 2843. 2843. VD 16, A 2836, B 219 (631) (651) Io. Fabri de fide et bonis operíbus operibus libri 3 in fo. Vedi l'edizione Kôln, Quentel,1537. 1537. Κöln, Peter Peter Quentel, (70, coi. col. 244); 244); NUC 2380; VD 16, FF 211; 211; Helbling, cit. al al nr. 104, B 104, BLC 105, 105, p. 22 22 (70, NUC 165, 165, NF NF 2380; VD 16, Helbling, cit. nr. B p. 147, 147, nr. p. nr. 59. 59.

B220 Pici Mirandulae Mirandulae Heptaplus Heptaplus de septíformi septiformi sex sex dierum dierum Β 220 (632) Io. Io. Pici geneseos enarratione in fo. enarratíone in

lohannis Pici Pici Mirandule Mirandule de septiformi geneseos enar enar-Heptaplus Iohannis septíformi sex dierum geneseos ratione, [Firenze, Bartolomeo de' de' Libri, 1490]. 1490]. ratíone, BAVI, P 290; BLC BLC 258, 258, p. p. 275 275 (189, (189, col. col. 613: 613; 44°); Goff PΡ 641; 641; HC 13001; IGI ICI 7737; 7737; BAVΙ, P 290; ° ); Goff HC 13001; Klebs 763; PBN 136, col. 756; Rhodes Fir., 504; P. Kibre, The Library of Pico della MiranKlebs 763; ΡΒΝ 136, col. 756; Rhodes Fir., 504; P. Kíbre, The Library of Pico Mirandola, New 1936, nr. 432 (Firenze, (Firenze,1490 1490ca.) ca.).. dola, New York York 1936, nr. 432 Lucii Bellandii Bellandii scalensis scalensis [?] [?] Phisici Phisici de de Astrologica Astrologica ventate veritate B 221 (633) (633) Lucii lohannemPicum Picum Mirand. Mirand. in in fo. fo. et responsiones ad Iohannem astrologica verítate veritate et et in disputatíones disputadones Lucii Bellantii senensis Physici Liber de astrologica Pici adversus adversus astrologos astrólogos responsiones, responsiones, Firenze, Geraert van Haarlem, Ioannis Pici 1499; edizioni successive con titolo leggermente diverso. edizioni successive leggermente diverso. Adams B 488 488 (Basel, (Basel, 1554); 1554); BAVΙ, BAVI, B 114; BLC 171 (14, (14, col. col. 480; 480; 189, 189, col. col. 612); 612); Cat. Cat. Adams B B 114; BLC 24, 24, p. p. 171 Esp. BB 643 643 (1502); (1502);Edit Edit16, 16,BB1046 (1502);GOff GoffB 300;GW GW3802; 3802; HH2758; 2758; IG IGI1443; Aur. Esp. 1046 (1502); B 300; Ι 1443; Ind. Ind. Aur. 115.953-954; 45, NB NB283521-524; 283521-524; PBN 10, coli. 228-229; Rhodes Fir., 93; 93; 115.953-954; Klebs Klebs 168; 168; NUC NUC 45, ΡΒΝ 10, coll. 228-229; Rhodes Fir., STC(Am),I,I,p.p.185 185(1502) (1502);VD 16,B1591-92; VEI.B300. STC(Am), ; VD 16, B 1591-92; NE Ι, B 300. Eiusdem Bellantíi Bellantii alter liber liber de de eadem eadem re in fo. B 222 (634) (634) Eiusdem B 223 (635) HerodotiAlicarnasei Alicamasei liber liberin info. fo. Β (635) Herodoti edizioni in fol., in greco (prima edizione Venezia, Aldo Manuzio, Numerose edizioni 1502), greco-latine Vegreco -latine e latine (traduzione di Lorenzo Valla: prima edizione VeLe Rouge, Rouge, 1474). 1474). nezia, Jacques Jacques Le Adams H 394 394 ee passim; passim; BAVΙ, BAVI, H 35-37; BLC 146, p. p. 230 230 ss. Cat. Adams H H 35-37; BLC 146, ss. (102, (102, col. col. 648 648 passim); passim); Cat. Esp. H 257 ee passim; passim; Flodr, Flodr,p.p.181; 181;Goff GoffHH88-90; 88-90;HC HC8469-72; 8469-72; IBE 2861-63; IGI 4692-94; Esp. H 257 ΙΒΕ 2861-63; IGΙ 4692-94; NUC 242, 242, NH NH311767 311767(1474)-769, (1474)-769,312003 312003(1502)-010; (1502)-010; PBN 71, col. 202 ss.; ss.; Renouard NUC ΡΒΝ 71, Renouard col. 202 nr. 8; Sander 3376 (1494); Soltész H 286-288; VD 16, H 2509 ss. Man., p. 35, 35, nr. 8; Sander 3376 (1494); Soitész H 286-288; VD 16, H 2509 ss.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

48 48

PAOLA PIACENTINI PAOLA

307r f. 307r B 224 (636) Calendarium Astrologicum aliquot loloAstrologicum Item Item explanationes aliquot corum diversorum auctorum auctorum in in fo. fo. comm diversorum Non identificato. B225 familiares in in fo. fo. cum B 225(637) (637)Ciceronis Ciceronisepistolae epistolae quae quae vocantur familiares commento. Il dell'inventario compare solo in edizioni quelle Il titolo dell'inventario edizioni tarde (per esempio quelle lionesi del Gryphius, Gryphius, fiorentine del Torrentíno, Torrentino,1558, 1558, oo dí di Manuzio Manuzio dal dal1571), 1571), prive minori. I commenti più diffusi sono; diffusi sono: prive però di commento e di formati minori. a) di Ubertino Chierico (prima edizione Venezia, Tipografia del Marziale, a) dí Ubertino 1480; ma Giovanni Antonio d'Onate, d'Onate, 1476] 1476] oo 1480; ma vedi anche [Milano, Benigno e Giovanni [Milano, Buono Accorsi, ante 1476]); b) di Ubertino, Martino Filetico Gior[Milano, 1476]); b) Ubertíno, Martino Filetico ee Giorgio Menila (prima edizione Venezia, Filippo Pinzi, 1491); c) in edizioni più 1491); c) píù gio Merula (prima Venezia, Hegendorff, Filippo Filippo Melantone, Melantone, Bernardino BernardinoRutílio, Rutilio,SebaSebatarde, di Christoph Hegendorff, stiano Corrado, Pietro Vettori (per esempio, Basel, Winter,1540). 1540). Basel, Robert Robert Winter, Accurti 1, 42 42 (Milano); (Milano);Adams, Adams,I,I,pp. pp.288-289 288-289 passim; passim; BAVΙ, BAVI, C 260-264; 260-264; H 177-179; 177-179; BLC BLC Accurtí 1, 62, p. 353 353 ss. Cat. Esp. Esp. CC 1665 1665 ss.; ss.; Flodr, pp. pp. 107, 107, nr.142; nr.142; 108, 108, nrr. nrr. 62, ss. (39, (39, col. col. 463 463 ee passim); Cat. 156-157; Goff Venezia),6845 6845 (Pinzi); H 5187 (a: (a: Venezia), Venezia), 5202 5202 H 5187 156-157; Goff CC 521 521 ss.; ss.; GW GW 6834 6834 (a: (a: Venezia), 1599 ss.; 2833 (a: (a: Venezia), Venezia), 2844 2844 (Pinzi); Index, W, IV, p. p. 180; 180; V, V, p. p. 353; 353; (Pinzi); IBE ΙΒΕ 1599 ss.; IGI IGI 2833 NUC 109, 109, p. 441 441 ss.; ss.; PBN PBN 29, 29, col. col. 102 102 ss.; ss.; Rogledi Manni Manni 510; 510; Sander Sander 1952 1952 ss.; ss.; SSoltész NUC οltész C 721, 721, 723, 723, 724; 724; VD 16, 16, pp. pp. 307-309; 307-309; VE VEI, 522, 524, 524, 528, 528, 531. 531. Ι, C 522, C B 226 in Rethoricis Rethoricis Aristotelis Aristotelis in infol. fol. B 226(638) (638) Petri Petri Victorii Victorii Declarationes Declaratíones in et aliquot quinterni Breviarii in fo. fo. 88°. Breviarii seu officii officii Sancti Sancti Francisci Francsci in °. II -- Vedi probabilmente: probabilmente: Petri Victorii Commentarii tres libros libros Aristotelis Aristotelis Commentarci in tres Positis ante ante singulas singulas declarationes declarationesgraecis graecisverbis verbis auctoris, auctoris,FiFide arte dicendi. Positis renze, Bernardo Bernardo Giunta, 1548 (titolo del primo libro: libro: "Petri decla"Petri Victorii declarationes in Aristotelis Aristotelis Rhetorices"); Rhetorices") ;Basel, Basel, Johann JohannOporinus, Oporinus,1549. 1549. rationes in AdamsAA1941, 1941,1945; 1945;VV671, 671, 6;6; 672; 672; BAV, I, II. 333 (Giunta: sul dorso e sul sul taglio dei BAI, Race. Racc. I, Adams fogli "P. Aristotelis Rhetiricam"); Rhetoricam"); BLC BLC 339, 339, p. p. 173 173 (248, (248, col. col. 221); 221); Decia Decia "P. Victorius in Aristotelis 259; 21, NA NA403709 (Basel1547)-712; 1547)-712; PBN 207, coli. 570-571; STC(Am), I, p. p. 126. 126. coll. 570-571; STC(Am), I, ΡΒΝ 207, 259; NUC 21, 403709 (Basel II --Frammento FrammentodidiBreviario Breviario con con l'ufficio l'ufficio di s. Francesco o di breviario romaromano secondo l'uso l'uso francescano. francescano. Amiet, ρ. p. 198; 198; BAVI, B 476-479; 476-479; Bohatta Brev., 138; Wheale-Bohatta, Brei., p. 138; Wheale Bohatta, p. 323. Amiet, -

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO B 224 B 231 VATICANO LATINO 8185: 8185: Β 224 -- Β 231

49 49

B 227 (6B9) Domitii Calderíni Calderini Veronensis Veronensis in comment. luvenalis Iuvenalis in fo. Β 227 (639) Domitii Calderini Veronensis... Veronensis... in commentascommentarios luvenalis ad... Iulianum Me Meus Iuvenalis dicen..., Brescia, Brescia, Henricus de de Colonia, 1475; 1475; [Venezia, s.e., s.e., 1476-77]; 1476-77]; edizioni successive. BAVI, C 25 (1475); (1475);J 211-218; BLC 169, 169, p. 413 (120, col. 132 132 ss.: Venezia, Iacobus lacobus Rubeus, Rubens, J 211-218; p. 413 1475); Brunei, 627-628 201; Goff G 35 35 (Venezia); (Venezia); GW 1475); Brunet, III, colI. 627 -628 (Rubeus, 4°); 4 °); Flodr, p. 201; ΙIΙ, coll. 5885 5886 ([Roma ([Roma ?]); Η H 4239 HC 4238 4238 (Venezia); (Venezia); IGI 2353, 2354; 2354; 5885 (Brescia), 5886 4239 (Brescia); HC NUC 89, NG 23189 ([Venezia?, Tipografo del Domizio Calderini, 1476-77 ca.]); 22, PBN 89, NC 23189 ([Venezia ?, εα.]); coli. 590-591. B228 Β 228 (640) Georgii Georgii Uuicellì Uuicelli Theologi diversorum ex veteri veterf TestamenTestamen to exempla exempla in in 8°. 8°. Georgii Wicelii theologi... theologi... Divorum Divorum ex ex veterf veteri Testamento Testamento vποδεíΥΜαΤα imoSelypaxa .í. .i. Georgii Wicelii exempla..., Kôln, Melchior MelchiorNovesianus, Novesianus,1535. 1535. exempla..., Köln, Adams W 109; 109; NUC NUC 670, 670, 1W NW400762; 400762; PBN 225, coli. 901-902, nr. 4; Pegg PeggS,S. 5333. 5333. Adams W ΡΒΝ 225, coll. 901-902, B in 8°. 8°. Β 229 (641) (641) De muñere munere episcopali liber in Vedi forse il primo capitolo degli Atti del Concilio provinciale di Colonia (vedi il nr. B B 10) 10) intitolato: "De "De muñere munere episcopali. Officium episcopi post verbi praedicationem consistit potíssimum potissimum in impositione irapositione manuum, manuum, etetvísitatione visitatione praedicatíonem consistit ecclesiarum". BAV, il testo testo BAI, R. G. Concili IV. IV. 499 499(volume (volumemutilo mutilo all'inizio all'inizio ee alla alla fine; fine; inizia inizia (p. (p. 9) 9) con il muñere episcopali); episcopali)-, R. G. G. Concili Concili 1.37 V.37 (1, (1, 2: 2: fra l'indice ee il testo del De muintitolato De munere ñere episcopali è inserito l'indice àeWEnchiridion Venezia, GioGionere dell'Enchiridion [B [B 239]; 239]; sul sul frontespizio Venezia, vanni di di Francesíi, Francesii, 1543; 1543; colophon Venezia, Comin da Trino, 1543). 1543). vanni colophon Venezia, Commn da B 230 (642) auctoritate et et preheminentia preheminentia sacri concilii Β (642) Tractatus Tractatus de auctorítate concilii et parlamenti Regni Regni Franciae in 8°. 8°. parlamenti Franciae in Tractatus preeminentia sacri magni concilii parconcilii et parTractatus Celebris celebris de auctoritate et preeminentia lamentorum regni Francie, ac de precedentía precedentiaipsorum ipsorumper... per...Jo. Jo.Montaigne... Montaigne... editus cura di di Nicolas Nicolas Bohier), Bohier), Paris, Paris, in in vico vico divi divi Iacobi... lacobi... (Les frères de de editus (a cura Mamef); imprimatur Vincent, [1512 [1512 ca.]. Mas-nef); imp ri matur concesso a Simon Vincent, BAV, V.194; BLC 225, p. 111 Ili (163, (163, col. 2); 2); Graesse, Graesse,IV, IV, p.p.579; 579; ΡΒΝ PBN 117, 117, coli. 912ΒΑΝ, Race. Racc. I, 1.194; coll. 912913; Par.,II, II,410. 410. 913; Renouard Renouard Par., B 231 231 (643) (643) Admonitío Admonitio paterna patemaPauli Pauli III III Rom. Rom. Pont. Pont, ad ad Carolum Carolum Cae. Cae. in in Β 8°. 8° Admonitio paterna patemaPauli. Pauli.RIII. Pont, ad adinvictíss. invictiss. Caesarem Caesarem Carolum. Carolum. V. v. Admonitío ΠΡ. Rom. Pont.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

50

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

qua eum eum castigat, castigai, quod se praebuerit nimis nimis facilem, facilem, deinde deinde quod se Lutheranis praebuerit turn in cogenda cogendasynodo..., synodo...,s.l.e., s.l.e.,1545. 1545. Adams PP463-464 463-464 [Nùmberg 280, p. 295 295 (206, (206, col. col. 396); 396); PBN 131, col. 494; 494; [Nürnberg ?]; BLC 280, ΡΒΝ 131, VD C. Capasso, Capasse, Paolo IH (1534-1549), II, II, Messina Messina VD 16, 16, K K 360-361 360-361[Basel, [Basel,Robert Robert Winter]; C. III (1534-1549), 1923, 389 ss., 390, n.1. n.l. 1923, pp. pp. 389 B232 Imperatores de de fato et de eo eo B 232 (644) Alexandri Alexandra Aphrodisei Aphrodisei ad ad Imperatores et de quod est in nostra potestate in 8°.

Vedi l'edizione (traduzione (traduzione di di Gentíanus Gentíanus Hervetus), Hervetus), Lyon, Lyon, Gilles Gilles et et Jacques Jacques Vedi Huguetan, 1544. Huguetan, 1544. Baudrier, XI, p. 326; Ind. Aur.103.346; 103.346; PBN 2, col. Ind. Aur. ΡΒΝ 2, Dol. 171. Epistolae duce duae Altera AlteraClementís. Clementis. Vii. VII. Papae ad ad Carolum. Carolum. V. B 233 (645) (645) Epistolae v. Imperatorem. altera alteraCaroli Caroliad adClementem Clementeminin8°. 8°. Imperatorem. Epistolae altera Clementís. Clementis. vII. VII. papae papae ad ad Carolum CarolumvV imperatorem. imperatorem.AlteAlteEpistolae duae, duce, altera Caroli v... V... Clementi respondentis..., Quentel [?], [?], 1527] 1527] (4 (4°° ee Κ~Ιn, Peter Quentel ra Caroli respondentís..., [[Kòln, 8°); Basel, Cratander,1528. 1528. as el, Andreas Cratander, 8° ); B 8°); BAV, G. VI. VI. 223 223 (Basel, (Basel, 1528); 1528); BLC BLC 280, 280, p.p. Adams C 2135 2135 (Quentel, (Quentel, 8°); ΒAV, Stamp. Stamp. Barb. G. 291 (206, 387; Quentel, 4°); 4°); Cat. Cat. Esp. C 2074 ([Quentel], 44o°)-2075; 112, NC NC 291 (206, col. col. 387: C 2074 )-2075; NUC NUC 112, 476438-439 (Bologna ?, 1530 ?); PBN 29, col. 1007; Schottenloher 28505a (Quentel); 476438-439 (Bologna 1530 ?); ΡΒΝ 29, col. 1007; 28505a (Quentel); SoltészC824 80);VD 16, KK338-339 340 (Quentel, (Quentel,44°). Soltész C 824 (Quentel, (Quentel, 8°); VD 16, 338-339 ([Kòln ([Köln ?] 8°), 340 ° ). B prophetia et et spiritu spirita prophepropheΒ 234 234 (646) (646) Petri Io. Olivarii Olivarii Valentini Valentíni de prophetía tico liber in 4°. tíco Petri Iohannis lohannis Olivarii Olivarii Valentini et spiritu spiritu prophetico prophedco liber lectu Valentini de prophetia prophetic et in lucem lucemeditus, editus,Basel, Basel, Johann JohannOporinus, Oporinus,1543. 1543. dignissimus, nunc primum primum in Adams 0O164; 164;BLC BLC241, 241,p.p.246 246(175, (175,col. col.290); 290);NUC NUC429, 429,NO NO76294; 76294;Palau Palau200668; 200668; PBN ΡΒΝ 126, col. 1017; V. Escritores del chronologicamente ordenados..., I, 126, col. 1017; V. Ximeno, Xímeno, Escritores del Reyno Reyno de Valencia, chronologicamente Valencia 1747, pp. pp.109-111. 109-111. Valencia 1747, lacomelli Pineroliensis Pineroliensis in Gratianum Gradanum LauLauThomae Iacomelli B 235 (647) Apologia Thomae densem in 4° 4°.. denser BernardinoSilva, Silva,1542. 1542. Torino, Bernardino Tommaso Giacomelli, Apologia, Torino, BAV, S. S. Offizio Offizio 30; 30; Bersano BersanoBeget'-Dondi, Begey-Dondi, I,I,292. 292. L'opera non è ricordata in in QuétifQuétifBAI, Echard, II, II, pp. pp.208, 208, 757. 757. Echard,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO VATICANO LATINO Ι.ΑΤΙΝΟ 8185: Β 232 8185: B Β 239 239 232 -- B

51

B 236 (648) lo. supremo Dominio Dominio et subditorum subiectione subiectione Β Io. Echii Echii de supremo in 4°. 4o. ex Iure divino decisio in

lohannis Eckii Eckii de supremo dominio et subditorum ac ac servorum servorum subiectione subiectione Iohannis [Ingolstadt],s.e., s.e.,1532. 1532. ex, iure lure divino, decisio..., [Ingolstadt], Adams EE 36; 36; BLC BLC 166, 166, p. p. 180 180 (117, (117, col. col. 255); 255); Panzer, Panzer,IX. IX.153. 153.466; 466;Pegg PeggBF, BE,625; 625;Pegg PeggS,S, Adams 2416; VD 16, E 435 [Augsburg, A. Weissenhorn]; Metzler, cit. al nr. B 44, p. CXIII, nr. 2416; VD 16, Ε 435 [Augsburg, A. Weissenhorn]; Metzler, cit. al nr. B 44, p. CXIII, nr. 74. Non daStalla. Stalla. 74. Non riportato riportato da B (649) M. Β 237 237 (649) M. Varronis Varronis de lingua latina liber in fo. 4° (a (a cura di Pomponio Pomponio Leto), Leto), Roma, Roma,Georg GeorgLauer, Lauer,1471 1471 Prima edizione, in 4° ca.; prima edizione in fol. forse Roma, Georg Sachsel-Bartholomaeus Sachsel-Bartholomaeus Golsch, Golsch, ca.; 1474, 1473 ca.]; edizioni successive 1474, ma ma vedi ancora [Treviso, [Treviso, Gerardus Gerardus de Lisa, 1473 di diversi formati. Adams V 286; 286; Audiffredi Rom., p. 91; 44-47; BLC 136 (246, (246, coi. col. 630 630 ss.); Adams V 91; BAVI, V V 44-47; BLC 337, 337, p. p. 136 ss.); Brunei, V, col. 1092; C C 5952 5952 (Lisa), (Lisa),5955; 5955; Flodr, p. 309; Go Goff 93-98; H Brunet, col. 1092; p. 309; ff V V 93-98; Η 15852 15852 (Lauer), (Lauer), 15854 (Lisa); HC 15853 15853 (Sachsel); IERS 88 (Lauer), (Lauer),283; 283; IGI 10119-10123; 15854 (Lisa); HC ΙΕRS 88 IGI 10117 10117 (Lauer), (Lauer), 10119 - 10123; IERS 88 coli. 447447- 452. 452. ΙΕRS 88 (Lauer); PBN 203, 203, coli. B (650) D. Eucherii episcopi Lugdunensis Formularium intelligenintelligenΒ 238 238 (650) tiae spiritualis liber in in 44°. tíae spirituslis liber °. D. intelligentiae spirituslis spiritualis liber. liber. D. Eucherii episcopi Lugdunensis Eormularum Formularum intelligentiae Eiusdem de quaestionibus quaestionibus difficilioribus difficilioribus Veterts Veteris et et Novi Novi Testamenti..., Basel, Gratander,1530. 1530. Andreas Cratander, Adams E 195 (69, (69, col. 257); PBN 676; VD VD 16, 16, E Ε 969; BLC 103, 103, p. p. 195 col. 257); ΡΒΝ 48, 48, col. col. 676; Ε 4134. 4134. B 239 (651) Enchiridium christíanae christianaeInstítutíonis Institutionisin in8°. 8°. Β 239 (651) Enchiridium [lohann Cropper],Enchiridion Enchiridionchristíanae christianae instítutionis institutionis in in Concilio ProvinProvin[Iohann Gripper], ciali Coloniensi editum...: in genere segue íi Cánones (vedi il nr. B 10), ma semCanines íl bra che esistano esistano anche anche edizioni edizioni isolate, a partire da quelle quelle Venezia, Giovanni di Francesii, Erancesii, 1543; 1543; Lyon, fratelli Erellon, AntoineVincent, Vincent,1544. 1544. Frellon, Antoine 2366 (Francesii (Erancesii presso Comin V, p. 196; BAV, R. R. G. G. Adams C 2366 Commn da Trmo)-2371; Trino) -2371; Baudrier, Baudrier, V, 196; BAI, G. di di Francesii; Erancesii; colophon colophondidiCommn Comin da rilegatura Concili V. 137 (frontespizio di dí G. da Trino; rilegatura antica in pergamena; sul dorso dorso "Enchiridion donee expurexpurpergamena; sul "Enchiridion Christ. Christ. Inst./Prohibitus Inst./Prohibitus donec getur"); R. R. G. G. Concili V. 37 (stessa sul taglio dei fogli "Canines "Cánones Cinc. Cone. Col."); Col."); (stessa edizione; edizione; sul BLC 66 p. 361 361 (Arrívabene, (Arrivabene,1544); 1544); Cat. Cat. Esp. Esp. G G 1674 1674 (Vincent); Edit 16, 16, C C 66 (s.v. (s.v. Cologne), Cologne), p. (Vincent); Edit 5132 Ravani, 1543), 1543), 5134, 5134, 5136; 5136; Index IndexIX, IX, p.p.530; 530;X, X,p:p.809; 809; librarli Sirenis" == Ravani, 5132 ("edidere librarii NUC 219, 219, NG NG 538937 538937 (Paris, (Paris, J. J. de Roigny, 1547). Roigny, 1547).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

52

PAOLA PIACENTINI

B 240 (652) ecclesiae resarciendis resarciendisAuctore Auctore Β (652) De De sartis sartis tectis sacrosanctae ecclesiae Arnoldo Guai a longa platea in fo. Arn oldo Guai sards tectis tecds sacrosanctae ecclesiae ecclesiae resarciendis, resarciendis, liber liberunus, unus,contínens conünens artiartíDe sartís culos amplius futuro..., concilio concilio tractandos, auctore auctore ArnolArnolculos amplius quadringentos, in futuro.. do Guai Guai a Longa Platea, Platea, excudebat Wilhelmus Wilhelmus Fabrícius Fabricius aa Valleducis, Valleducis, [Lou[Louvain, s.e.?], 1540. 134, p. 196 196 (93, col. 559: 1540); NUC NUC221, 221, NG NG561023 (16 cm.); cm.); VE 13.14. BLC 134, 559: [Liège], [Liège], 1540); 561023 (16 13. 14. K.23 B. 23 (4°). (4°). Guilhelmus Fab~cius Fabricius lavora per Joannes Masius, stampatore di Louvain della seJoannes Masius, seconda metà del XVI editore in Rouzet. Rouzet. xvl sec.; non risulta invece come editore B 241 (653) (653) Declarado Declarado compendiosa compendiosa Retho. Aristotelis in fo. Β Probabilmente: Declaradocompendiosa compendiosaper perviam viamdivísionis divisionisAlfarabii Alfarabiisuper superli-liProbabilmente: Declarado Rethoricorum Aristotelis... bris Rethoricorum Aristotelis... (traduzione (traduzionedidiGuilelmus Guilelmusde deMorbecca; Morbecca;seguoseguono la Retorica e il commento commento di di Averr Averroè Hermannus οè alla Poetica, tradotto da Hermannus Alamannus), Venezia, Venezia, Filippo Filippo di di Pie Pietro, 1481. Alamannus), tro, 1481. BAVI, A 442-443; 538:1515, forseCranz Cranz107.828: 107.828: 442-443;BLC BLC 11, 11,p. p. 58; 58; 229, 229,p. p. 317 317 (166, (166,col. cif. 538: 1515, ma ma cfr. forse commenti di di Egidio Egidio Colonna ColonnaeeAlfarabius, Alfarabius, Poetica di Aristotele, ecc., Venezia, Giorgio Giorgio Arrivabene, Ottaviano Scoto, Scoto, 1515); Flodr, p. 31, nr. 123; GoffA Goff A1046; GW 2478; H 821; HC Arrívabene, Ottavíano p.31, 1046; GW 1681; ΙΒΕ 570; 570; IGI852; IGI 852; NUC 403877-878; PBN ΡΒΝ 4, coll. 95-96; 49, 49, col. col. 798. 1681 ; IBE NUC21, 21,NA NA403877-878; 4, coli. 798.

f. 307 307"v

Β 242 (654) (654) Alphonsi Alphonsi Ardum Artíum Medicinae B242 Medicinae dictoris doctoris de dedivínae divinaeAstronoAstronomiae scientia scientìa quae dicitur dicitur Lumen LumenCaeli Caeli in in fo. fo. Alfonso da Cordoba, Lumen Lumencaeli: caeli: vedi l'edizione [JohannBesicken] Besicken],,1498. 1498. l'edizione Roma, [Johann 1573; H H866; 866;HERS IERS 1566; 1566; IBE 1772; IGI 401; Klebs Klebs 48. 48. GW 1573; ΙΒΕ 1772; B 243 (655) cum scholiis scholiis auctore auctore Isidoro Clario Β (655) Novum Testamentum cum Brixiano in 8°. 8°. Bríxiano in Novi Testamenti vulgata vulgata quidem aeditio... aedido... adiectís adiecds scholiis,... scholiis,... Authore Isidoro liví Clario brixiano..., brixiano...,Venezia, Venezia,Peter PeterSchöffer, Schòffer,1541. 1541. 5137; BLC 60, 60, p. 428 428 (38, (38, col. 193); 193); NUC 55, 'Bi NBi48634; 48634; ΡΒΝ PBN 28, 28, col. 546 Bibbia ICCU 5137; nr. BB 111, 111, p. p. 309. 309. (12°); Peroni, cit. al nr. (656) Theodoriti episcopi rerum ecclesiastíB episcopi cyrensis cyrensis libri libri [?] [?] V rerum ecclesiasdΒ 244 (656) carum in latínum latinum conversi conversi in fo. fo. Item Item Cathalogi Cathalogi episcoporum in in praepraecipuis ecclesiis in fo. Theodored episcopi cyrensis cyrensis Rerum Rerum ecclesiastícarum ecclesiasdcarum libri quinque. quinqué. Catalogi Catalogi Theodoreti episcopi

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LAΤΙΝΟ LATINO 8185: 8185: BB 240 B 248 240 -- B 248 VATICANO

53 53

praecipuis ecclesiis ecclesiis et Caesarum, Caesarum, atque atque aliquot aliquot orthodoxoorthodoxoEpiscoporum in praecipuis necnon sectarum sectarum praecipuarum... praecipuarum... (traduzione di Joachimus CameraCamerarum necnon rius), Basel, Johann Johann Herwagen, 1536. Adams T 505; 505; BLC 323, 323, p. 354 (237, (237, col. 29);; ΡΒΝ PBN185, col. 648, 648, nr. 56; 56; Soltész ΤT123. 123. cii. 29) 185, coi. Adams Τ B 245 in 4°. 4°. Augustine de de Ancona Ancona Summa de potestate potestate ecclesiastica ecclesiastica in 245 (657) Augustini In 4° vedi le edizioni Roma, in casa di Francesco Cinquini, Cinquini, 1479; 1479; Venezia, JoVenezia, Johann Leoviller per Ottaviano Scoto, 1487. hann Leoviller per Ottavíano Scoto, 1487. Audiffredi Rom., p. p. 233; (241, col. col. 547); 547); Goff GoffAA1365, 1365, 233; BAVI, BAVI, A A 591-592; 591-592;BLC BLC329, 329,p. p. 404 404 (241, 1367; 962; HC HC 963; 963; ΙΒΕ IBE 638, 638, 640; 640; IERS IERS 592; 592; IGI IGI 1063, 1063, 1065; 1065; NUC NUC601, 601, 1367; GW GW 3052, 3052, 3054; 3054; H H 962; NT 340219, 340219, 340223; 340223; PBN 194, col. 474; VEI, A 1365; B. Ministeri, De eleAncona, Ancona, De Augustini Augustin de ΝT ΡΒΝ 194, col. 474; 1365; B. O.E.S.A. (t(f1328) 1328)vita vitaetetoperi opmbus, Analecta Augustiniana, 22 (1952), (1952), p. 212. Augustinian, 22 O.E.S.A. bus, in Analecta 212. B 246 (658) Fasciculus Medicinae Auctore Auctore Io. Rotomagensis Alemanno Β de Anothomia et diversis diversis Infirmitatibus Infirmitatibus in fo.

Fasciculus fasciculus medicinae medicinae compositus per... Joannem Joannem Fasciculus medicinae. Incipit fasciculus Ketham Alamannum [qui per errore Iohannes lohannes Rothomagensis Rothomagensis (Jean (Jean de de de Ketham Alamannum [qui Bayeux)]] tractans anothomiaetetdiversis diversisínfirmítatíbus..., infirmitatibus..., Venezia, Giovanni Bayeux) tractans de anothomia de' Gregori, Gregori,1495; 1495; edizioni successive. e Gregorio de' BAVI, 602); Go GoffK13-16; ff K 13-16;H H 9775 9775 (Gregori), (Gregori) , BAVΙ, K1-2; K 1-2;Bethesda2659; Bethesda 2659; BLC BLC 173, 173, p. p. 322 322 (122, (122, col. cil. 602); vedi anche anche HH9774, 9774, senza senza titolo; tìtolo; 9776-77; ΙΒΕ IBE 3406-3408; 3406-3408; IGI 5297-99; Klebs 294, IGI 5297-99; Klebs 573; NUC NUC 294, vedi NK 116600-605; 116600-605; ΡΒΝ PBN 81, 81, col. 405; 405; Sander Sander3743, 3743,3745-3747, 3745-3747, 3751, 3751, 3753; 3753; STC(Am), II, p.p.211; 211; STC(Am), II, ΝΚ Stillwell 436. 436. Stíllweli B 247 (659) Vita Theodorici Regis Ostrogoti et Italiae. Item Item querela de Theodorici Regis Β 247 (659) Reipublicae statu Auctore Io. Coeleo Germanoin in4°. 4°. Codeo Germano Vita Theoderici regis quondam quondam Ostrogothorum et et Italiae. Italiae. Querela item de de Vita reipublicae statu sub Iustiniano lustiniano Imp. I... I... authore Ioanne Ioanne Cochlaeo Cochlaeo Germano, Germano, Ingolstadt, AlexanderWeissenhorn, Weissenhorn,1544. 1544. Ingolstadt, Alexander 84, p. 442 (53. cii. col. 862); 862); Ind. Ind.Aur. Aur.142.192; 142.192;NUC NUC113, 113,NC NC505951; 505951; 442 (53, Adams C 2293; 2293; BLC BLC 84, PBN 30, 30, col. 358; Pegg Pegg GB, GB, 702; 702; Stalla 159; VD 16, CC 4410; 4410; Spahn, cit. cit. al al nr. nr.BB73, 73,156. 156. col. 358; Stalla 159; VD 16, ΡΒΝ B 248 (660) Isidori Clari Clari Monachi de modo modo divitíis divitiis adhibendo in 4°. 4°. adhibendo in (660) Isidori divitiis adhibendo christiano, doctissimi doctissimi Isidori Clarii Clarii monamonaDe modo divítiis adhibendo homini christíano, oratio, Milano, Andrea AndreaCalvo, Calvo,1540. 1540. chi ad cives Brixianos salutaris orado, BLC 60, 194); Edit 16, 16, C C 4795; 136.435; Lauchert 444; Mortimer, Mortimer, BLC 60, p. p. 428 428 (38, (38, col. 194); 4795; Ind. Ind. Aur. 136.435; Lauchert 444; It. 121; NUC 106, NC 355821; Sander-Rava 3525 bis; STC(Am), I, p. 405; al Peroni, cit. al Sander-Rava 3525 bis; I, p. 405; It. 121; NUC 106, NC 355821; nr. B 111, pp. 308-309. nr. B 111, 308 309. -

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

54 54

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

B 249 (661 ) Alberti Magni de Mirabilibus in in fo. fo. (661) Vedi probabilmente probabilmente l'edizione l'edizione [Venezia, [Venezia, Vindelino Vindelino da Spira, 1473 1473 ca.] ca.] o Vedi [Kòln,Johann Koelhoff,1473 1473 ca.]. ca.]. [Köln, Johann Koelhoff, Accurn 1, p. 112; 112; Accurti 2, p. p.53; 53;BAVI, BAVI, A 119; C 180; GW GW 692; 692; Klebs Klebs 22.5; 22.5; ΡΒΝ PBN 1, 1, p. p. 496, 496, Accurtí 1, Accurtí 2, Α 119; C 180; nr. 50 50 (s.l.d.e.). (s.l.d.e.). nr. B D. Egidii Egidii Albornotíi Albornotìi Cardinalis Cardinalis in in fo. Β 250 250 (662) (662) Testamentum Testamentum D. Illustrissimi ac ac Reverendissimi Reverendissimi D. Aegídii Aegidii Albornodi S.R.E. Cardinalis totíus to dus Albornotíi S.R.E. Illustriss~mi Giovanni Battista Batdsta Faelli, Facili, impensis impensis ColColItaliae legad... legati... Testamentum, Testamentum, Bologna, Giovanni legii Hispanorum, 1533. BLC 4, 357 (3, (3. col. 37);Cat.Esp. Aur. 102.793; 102.793; ΡΒΝ PBN 1, 1, col. 548. 548. BLC 4, p. p. 357 col. 37); Cat. Esp. C808;CCBI C 808; CCBI 2.9119; 2.9119; Ind. Ind. Aur. B251 Exegesis brevissima evangelicae ac evangelicae veritads verítatís errorumque ac B 251 (663) (663) Exegesis sunt in in confessione Lutherana Ces. [?] [?] turn turn in in eius eius-Lutherans Ces. mendaciorum quae sunt Davantrium in in 8°. 8°. dem Apologia auctore Io. a Davantrium Exegesis absolutissima iuxta ac ac brevissima evangelicae evangelicae veritads, Exegesis absolutíssima íuxta veritatís, errorumque errorumque et mendaciorum mendaciorum quae sunt sunt in in Confessione Lutherans... Lutherana... Caesa. Caesa. Maíestatí Maiestad in in comitìis eiusdem Apologia, Apologia, authore R. R. P. P. comitiis Augustensibus Augustensibusexhibita, exhibita,tum turn in in eiusdem Ioanne Davantria...,Köln, Kòln,Melchior MelchiorNovesianus, Novesianus,1535 1535ee1537. 1537. Ioanne aaDavantria..., Adams JJ232-233; 232-233; BLC 166, 166, p. 86 (117, (117, cii. col. 83); 83); ΡΒΝ PBN 76, 76. col. (1537); Soltész SoltészJJ 128 128 cii. 1151 1151 (1537); Adams p. 86 (1535); VD VD 16, 16, JJ 547-548. 547-548. (1535); B Grammatica sine sine auctore auctorein in fo. B 252 252(664) (664) Liber mancus de Grammatica Per una possibile possibile identificazione identificazione con le Elegantiolae di Agostino Dati, Dati, vedi vedi l'introduzione, p. xxvii. XXVII. B F. Francisci Sod Soti in in causa pauperum deliberatio in in 8°. 8°. Β 253 253 (665) (665) F. pauperum deliberado Vedi il íl nr. B 61.

B 254 254 (666) (666) D. D. Vigilii Vigilii Martinis Martins episcopi opus contra contra EuthiEuthiepiscopi Tridentini opus Β baereticos in in fo. fo. cen aliosque haeretícos Martyris Episcopi ut vetustum, vetustum, its ita quoque quoque celeceleDivi Vigilii Martyris Episcopi Tridentini opus ut berrimum contra contra Euthycen Euthycen aliosque aliosque haeretícos haereticos qui qui impie impie Ch Christum solum ristum solum berrimum profitentur..., Tübingen, Tübingen,Ulrich UlrichMorhart, Morhart,1528. 1528. hominem nec deum profitentur..., Adams V749; 749; ΒΑΝ, BAV, Racc. Race. I,I, III. III. 205 205 (29 (29 cm.); cm.);BLC BLC340, 340, p. p. 24 24 (248, (248, col. col.767: 767: 4°); 4°);Denis Denis291 291 Adams' (Wien, Singriener, Singriener,1528, 1528, 4°); 4°); ΡΒΝ PBN 209, 209, cil. col. 103; 103; Stei SteifFl29. (Wien, ff 129.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO B 249 B 259 VATICANO LATINO 8185: 8185: Β 249 -- Β 259

55 55

B (667) Opus remissionis a paena et et culpa in fo. Β 255 255 (667) [Stephanus ex Nottis, Tractatus LeonhardPachel, Pachel,1500. 1500. Tractatus deJuhilaeo], dejubilaeo], Milano, Leonhard BAY, Inc. III. 176 176 (sul (sul dorso dorso ee aa c.c. I:I: "Opus "Opus remissionis remissionis aa pena pena et et culpa"; culpa"; nel coloBAV, Inc. III. nel colophon; 'Tremissum opus composuit frater Steffanus ex Nottis primo in alma Brayde phon: "Premissum opus composuit frater Steffanus ex Noctis p ri mo in alma Brayde domo ordinis humiliatorum Mediolani Mediolaniprofessus..."); professus..."); BAVI, BAVI, N N 89; 89; BLC BLC 312, 312, p.p. 455 455 ordinis humiliatorum (229, col. 555); GoffN 276; HC 15081; IGI 6939; NUC 567, NS 908940; PBN 178, col. 71; (229, col. 555); Goff N 276; HC 15081; IGI 6939; NUC 567, NS 908940; PRI 178, col. 71; Ph. Argelati, Bibliotheca Scriptorum Mediolanensium, Mediolani 1745, I, coli. CCLVIPh. Argelati, Bibliotheca Scriptorum Mediolanensium, Mediolani 1745, I, coll. CCLVICCLVII; II, 995-996. Manca Sandal 11 (gli di Pachel Pachel iniziano iniziano dal 1501). CCLVII; II, coli. coil. 995-996. Manca in in Sandal (gli annali annali dí dal 1501). B Eucharistia sacrosanct. sacrosanct, ecclesiae auctore Georgio Georgio UuiUuiB 256 256 (668) (668) De Eucharistía 0 chioinS chio in 8°.. Eucharistia sacrosanctiss. sacrosanctiss. ecclesiae ecclesiae Christi lesu... Georgio UuiDe Eucharistía Iesu... authore Georgio celio (traduzione (traduzione di Ioannes Ioannes Laustenus Làustenus Rhenanus): Rhenanus): in in 8° 8° vedi le edizioni celio NicolausWolrab, Wolrab,1539; 1539; Kôln, Quentel,1549. 1549. Leipzig, Nicolaus Κ~ln, Johann Johann Quentel, Adams W W 103-104; 103-104; BLC 133 (259, (259, col. 963); 963); NUC NUC 670, 670, NW NW 400758 400758 (1539); (1539); Pegg Pegg S,S, BLC 354, 354, p. p. 133 5325 (1539). (1539). 5325 B 257 (669) Io. Roffensis de Ventate corporís corporis et sanguinis Christi. Β Vedi Vedi il il nr. nr. B 119. B 258 lacomelli Romani Annotationes Mirandulae in Β 258 (670) Iacomelli Annotatíones in errores Mirandulae Logicam in 44°. °. universam Logicam lacobi Iacomelli lacomelli Romani In novam quandam Antonii Mirandulani de de praedipraediIacobi opinionemresponsio, responsio,Roma, Roma,Antonio AntonioBlado, Biado,1542. 1542. camentis opinionem Ascarelli rom., rom.,p.p.116; 116;BAV, BAY, Racc. Race. I,I, N. IV.1894; 1894; Fumagalli-BelliFumagalli-Belli-Vaccaro 64. Vaccaro 64. B259 brevis S. YI. in Sum. Pont, electi ad ad S. S. B 259 (671) Copia brevis S. D. D. N. Adriani VI. Pont. electi Collegium in 4° 4°. brevis S. N. Hadriani VI in Summum Summum Pontíficem Pontificem electí, electi, ad ad SacroCopia brevis S. D. N. sanctum Cardinalium Cardinalium Collegium Collegium (19 (19 maggio 1522), Coci, sanctum 1522), Saragozza, Saragozza, Jorge Jorge Cocí, 1522. 113; II Diar~i Diarii di di Marino Marino Sanuto, Sanuto, aa cura cura di di F. F. Stefani, Stefani, G. G. Ber Ber-Cat. Esp. A Α 177; 177; Sánchez, Sánchez, I, I, 113; chet, N. XXXIII, Venezia Venezia 1892 (R. Deputazione Deputazione Veneta Veneta di di Storia Storia Pa Patria), pp. chet, Barozzi, XXXIII, 1892 (R. tr ia), pp. N. Barozzi, 303-306 (192-195). (192-195). Vedi Inc. Ross. Ross. 5264: 5264: Littere Littere Sanctissimi Sanctissimi Domini Domini Adriani Adriani 303-306 Vedi anche anche BAY, ΒΑV, Inc. Electi Pontifias Sacro Cardinalium Cardinalium Collegio, s.l.e., 1522 (22, (22, 55 cm.). Electi PontificiaRomanorum Romanrum Sacro s.l.e., 1522 cm.).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

56 56

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

r f. 308 308Γ

B260 minorum conventualium conventualium aeditae aeditae Β 260 (672) Constitutiones Constítutiones fratrum minorum • Venetiis in 4 4°. ° Potrebbero essere essere le Constitutiones Venetae II, Comin da Trino, 1546; Constitutiones Venetae 11,Venezia, Venezia, Commn oppure le Assisienses IV, Venezia, Venezia, s.e., s.e., 1549. 1549. Assisienses N, BLC 114, 114, p. 131 (78, (78, col. 240); Edit Edit 16, C 6222-6223; 6222-6223; L. Fonzo, Series historicop. 131 col. 240); L. Di Di Fonzo, Series quaedam historicostatisticae O.F.M. Conventualium Conventualium1209-1960, 1209-1960, Romae 1961, p. p. 63, 63, nr.18. nr.18. Romae 1961, B 261 Sanctofelli Clio Clio divina in 4°. 4°. 261 (673) (673) Antonii Sanctofelli Clio Divina Antonii Sanctofelicii Sanctofelicii monachi, [Napoli], Giovanni Sultzbach, Sultzbach, [Napoli], Giovanni 1541. BAV, 145/4; Manzi Manzi Sul., Sul., p. p. 109, 109, citato relativamente alla alla seconda edizione, NaΒΑV, Misc. G. G. 145/4; citato relativamente seconda edizione, Napoli, Raimondo Amato, Amato, 1567, 1567, per per cui cui vedi vedi anche anche BLC 289, p. 340 (212, col. 749); poli, Raimondo BLC 289, p. 340 (212, col. 749); C. Minier! Riccio, Memorie storiche 1844, p. p. C. Minierí Riccio, storiche degli degli scrittori scrittorinati nati nel Regno di Napoli, Bologna Bologna 1844, 316 (Napoli 1541,4°). 316 (Napoli 1541, 4°). B262 notabilis de de fructibus fructibus et etdignitatíbus dignitatibusvenerabilis venerabilis B 262 (674) (674) Quaestio notabilis sacramenti extremae unctionis contra contra errores errores et etnegligentias negligentias quorunquorundam monachorum in certo loco mundi habitantium fratre Silvestro de habitantíum fratre Silvestro de Piero auctore auctore in in 4°. 4°. Quaestio notabilis fructibus etetdignítatibus dignitatibusvenerabilis venerabilis sacramenti extreQuaestío notabilis de fructibus unctionis... fratris fratris Silvestri de Prierio... Venetíis Venetiis impressa, s.e.d. mae unctíonis...

Bibl. Colom., VI, p. 106; Sander Sander5874. 5874. L'opera non èè in in genere citata con con questo questo titolo titolo Bibl. Coloro., VI, p. 106; L'opera non genere citata fra quelle del Mozzolini: vedi M.-M. in Dict. Dice Théol. Théol.Cathol. Cathol.X,X,1 1(1927), (1927),co11. coli.474474Μ.M. Gorce, in fra 477; Lauchert, p. 77 ss.; ss.; Quétif-Echard, Quétif-Echard, II, 55, 824; 824; P. P. Fabisch, Fabisch, Silvester (1456477; Lauchert, p. II, pp. pp. 55, Silvester Prierias Prierias (14561523), in Katholische Theologen Theologen der derReformationszeit, Reformationszeit, I,I, Aschendorff, Aschendorff, Münster Mùnster im imWestf., Westf., 1523), in Katholische 1984, pp. 26-36. 1984, pp. 26-36. B 263 (675) Speculum stultorumVigelli Vigelli in in 4°. 4°. Β Speculum stultorum Nicolaus KeteKeteNigellus Wireker, Speculum stultorum: prima p ri ma edizione [Utrecht, [U tr echt, Nicolaus de Leempt, Leempt,1473 1473 oo 1474] 1474] (fol.); (fol.); pprima 4° forse [Pa[Palaer-Gerardus de ri ma edizione in 4° Marchant, 1488 1488 ca.]; ca.]; edizioni successive. ris, Guy Marchant, BAVI, W 19 (1490); BLC 237, p. 52 (172, (172, coli. BAVI, 19 (1490); BLC 237, p. 52 coli. 86-87); 86-87); C C 6584-6585 6584-6585([Leipzig, ([Leipzig, Matthàus Matthäus Brandis, 1485]); 1485]); Campbell Campbell 1727; 1727; Goff 64 (Pa (Paris; ma CC6586: 6586;1490)-67; 1490)-67; Brandis, Goff W W 63(Utrecht), 63(Utrecht), 64 ris; ma Graesse, VI, p. 313; 313; HC HC 16214 16214 (U (Utrecht)-16218; IDL 4724-4725; 4724-4725; IGI IGI 10400 10400 ([Pans, ([Paris, Graesse, VI, 2, 2, p. trecht)-16218; IDL Philippe Pigouchet, Pigouchet,1490 1490 ca.], ca.],4°); 4°);NUC NUC668, 668, 1W NW 378943378943- 945; I. 275. 275. 66 (1471 (1471 ?); ?); Philippe 945;Panzer, Panzer, I. IV. 18.118 1478) ee passim; passim; PBN PBN 124, 124, coli. IV. 18. 118 (s.l.e., (s.l.e., 1478) coli. 867-868. 867-868.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LAΤΙΝO LATINO 8185: B 260 260 -- B Β 268 268 VATICANO 8185: Β

57 57 o

B 264 (676) Constitutiones fratrum Sanctae Sanctae [?] [?] Mariae MariaeServorum Servommin in4° 4 Β 264 (676) Constítutiones fratrum in papiro ceruleo. Costituzioni dei Serviti, Bonardo,1548. 1548. Serviti, Bologna, Bartolomeo Bartolomeo Bonardo,

Bibliografia dell'ordine dei Servi. Edizioni del XVI (1501-1600), di P. P. M. M. BranBran(1501-1600), a cura di Bibliografia dei Servi. del secolo XVI chesi O.S.M., O.S.M., Bologna 1972, 220-221, nr. 6.6. 1972, pp. pp. 220-221, Egidii Tes Claronensis Claronensis de de Prisca Prisca ac ac vera vera Alpina Alpina Luthetía Luthetia[?] [?] B 265 265 (677) (677) Egidii in 4° 4°. Aegidii Tschudi Claronensis... Claronensis... De prísca prisca ac ac vera Alpina Rhaetía, Rhaetia, cum caetero caetero Aegidii tractu... descríptío descriptio (traduzione di Sebastian Sebastian Münster), Mùnster), BaAlpinarum gentium tractu... sel, sel, Michel Michel Isengrin Isengrín (Johann Bebel ?), 1538. Adams T 219 (241, (241, col. col. 975); 975); NUC 603, 366528; PBN 606; ΡΒΝ 195, 195, col. 606; Τ 1013; 330, p. p. 219 603, NT NT 366528; Adams 1013; BLC 330, Soltész T 16. T Soltész Τ 346; 346; VD VD 16, Τ 2155. 2155. B 266 (678) Exemplaria Rex Gallorum et Exemplaria litterarum quibus Rex Gallorum defenditur et Β 266 (678) inter ipsum et Carolum Carolum V Imperatorem expliexplicontroversiarum causae inter can tur in in 4°. 4°. cantur Exemplaria quibus etetchristianissimus chrisdanissimus Calliarum rex Franciscus, Franciscus, Gallorum rex Exemplaria litterarum, quibus maledictis defenditur; defenditur; et et controversiarum controversiarum causae, causae, ex ex quibus quibus ab adversariorum maledictís bella hodie inter inter ipsum ipsum et et Carolum Carolum quintum quintum Imperatorem Imperatorememerserunt, emerserunt,expliexplicantur..., Paris, Paris, Robert RobertEstienne, Estienne,1537. 1537. cantur..., Adams FF 913-914; 913-914; Cat. Cat. Esp. Esp. FF994; 994; NUC NUC149, 149,ND ND390152; 390152; PBN 42, col. 330 (attribuito a Adams ΡΒΝ 42, col. 330 (at tr ibuito a Du Bellay Guillaume); RenouardEst., Est.,p.p.46, 46, nr. nr.21; 21; Schottenloher Schottenloher28531. 28531. Guillaume); Renouard Du B 267 267 (679) (679) Libro intitulato Tariffa de pesi e Misure in lingua Italiana Β in 4°. 4°. Albertine da Pasi], Tariffa de pexi e mesure, mesure, [Venezia, Albertino da Lissona Dissona [Bartolomeo Pasi], Vercellese, 1503].

Adams 375; BLC BLC 248, 248, p. p. 343 343 (181, (181, col. col.323); 323);NUC NUC446, 446,NP NP159792; 159792; PBN 131, col. 925; 925; ΡΒΝ 131, Adams PP 375; Sander5498; 5498; STC(Am), STC(Am), II, II, p.p. 526. 526. Sander studiorum suorum suorum in in4° 4°.• Echii de ratione studiorum B 268 268 (680) Epistola Io. Echii Eckii theologi, theologi, de de ratione ratione studiorum studiorum suorum, suorum, scripta Anno Epistola Johan. Eckii M.D.XXXVIII. nunc aedita. Alia obitu Joan. Joan. Eckii,... Eckii,... prímum aedita. Alga epistola epistola De obitu M.D.xxXVIII. nunc vero primum Autore Erasmo Vuolphio, Ingolstadt, Ingolstadt,Alexander AlexanderWeissenhorn, Weissenhorn,1543. 1543. ΡΒΝ 46, BLC 166, 166, p. p. 181 181 (117, (117, col. col. 257); 257); NUC NUC155, 155,NE NE21618; 21618; PBN 46, col. 664; 664; Pegg Pegg BF, BF, 640; 640; BLC studiorum suorum Pegg S, S, 2439; 2439; Stalla Stalla 137; 137; J. Metzler, Johannes Eck, Eck, Epistola de ratione ratione studiorum suorum Pegg J. Metzler,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

58

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

(1538). Wolph, De obitu Joan. loan. Eckii adversus adversus calumniam Viti Theodorici (1543), 11mMùn(1538). Erasmus Wolph, calumniar Viti ster im pp. 35-83 35-83 (ed.). ím Westf. 1921 1921 (Corpus (Corpus Catholicorum 2), pp. • in 44°. B 269 269(681) (681) Federici Federici Nauseae Nauseae Cathalogus Lucubrationum Lucubratíonum in ° catalogas è in genere pubblicato in appendice alle Epistolarum Il Lucubrationum Lucubrationum catalogus appendice alle miscellanearum ad adFridericum libriX Oporinus, Frideri cum Nauseam... Nauseam.. libri x (per es.: Basel, Basel, lohann Iohann Oporínus, 1550), ma vedi forse: Lucubrationum ab ipso... conscriptarum Catalogus, 1550), vedi forse: Lucubratíonum ipso... conscríptarum Catalogus, Wien, eredi Johann JohannSingríener, Singriener,1546/1547. 1546/1547. ,

(169, col. 166: 166; 1550); 1550); Mayer, I, pp. pp. 60, 60, 99; 99; NUC NUC160, 160, Adams N 84 (1550); BLC 232, p. 465 (169, NE 142045, 142045, 142047; 16313; Soltész Soltész N 62 (1546), (1546), 69 69 (1550); (1550); VD 16, 16, N 251, ΝE 142047;Schottenloher Schottenloher 16313; Ν 62 Ν 251, nr. B 20, pp. 12, 12, 71; 71; É. Diet. Théol. Théol. Cathol., Cathol.,XI, XI, 11 E 1736; 1736;Metzner, Metzner, cit. cit. al nr. Β 20, É. Amann, in Dict. 47. (1931), col. 47. B 270 discidiorum et et sarciendae sarciendae concorconcorΒ 270 (682) (682) Ratio Ratio componendorum componendorum discidiorum diae in 44°. °. Ratio Ratio componendorum dissidiorum, dissidiorum, et sarciendae sarciendae in in religione concordiae, per Albertum Albertum Pighium PighiumCampensem, Campensem,Köln, Kóln,Melchior MelchiorNovesianus, Novesianus,1542. 1542. per 917); PBN 435; VD 16, 16, P Ρ 1196; BLC 258, 137, col. 435; Adams P 258, p. 470 (189, col. 917); ΡΒΝ 137, Ρ 2760. B271 funere Francisci Francisci Cornelii Cornelii Cardinalis Cardinalis Β 271 (683) (683) Hieronimi Hieronimi Nigri Nigri in funere orario in 44°. oratio °. Hieronymi Nigri in funere funere Francisci Francisci Gornelii Cornelii cardinalis oratio ad Senatum Senatum Venetum habita xvI. XVI. cal. cal. iunii, iunii,M.D.XLVI, M.D.XLVI, Venezia, ex officina Erasmiana (Vin(VinVenezia, ex cenzo Valgrísi), Valgrisi), 1546. BAV, Barb. V. V. VII. 91); NUC 409, 98375. ΒΑΝ, Stamp. Barb. VIΙ. 106/13; BLC 237, 237, p. 55 55 (172, col. 91); 409, NN 98375. Β 272 (684) (684) D. B272 D. Francisci Umbrigenae Umbrigenae gesta in 4° 4°.. Auctore Thiresia Thiresia bobononien. Divi Francisci Auctore Tiresia Tiresia Foscararío Foscarario Bonon., Bonon.,s.l.e.d. s.l.e.d. Divi Francisci Umbrigenae Umbrigenae gesta. Auctore PBN 810; Sander-Rava 2863 bis. dove peraltro non non è ΡΒΝ 53, 53, col. 810; Sander-Rara 2863 bis. Errato il rinvio di Adams, dove daFoscararius FoscarariusTiresias Tiresias(f(f1552) 1552) aaFoscherarius Foscberarius Aegidius O.P. vescovo citata quest'opera, quest'opera, da (f 1564). 1564). Vedi anche BAI, BAV, Racc. Race. I, 11 IV 705 (Donatio (Donatio Constantini Constantini... per Tiresiam Tiresiam di Modena (f ... per Foscararium ) ; CT I, p. p. 745; 745; Iter, Iter, V, V, p. p. 550: 550: Firenze, Firenze, Archivio Archivio di di Stato, Stato, Carte Foscararium Bononien. Bononien.); cc. 124-125 (lettera di Tiresia Foscarario al al Cervini). Cervini). Ceruiniane, filza 43, cc.124 -125 (lettera B273 compendium ab Interitu Gordiani iuB 273(685) (685) Romanae Romance Historiae Historiae compendium °. nioris usque ad Iustínum Pomponium Laetum lustinum ΙιI III per Pomponium Laetum in in 44°. Romanae historzae historiae compendium: compendium", numerose edizioni da quella quella Pomponio Leto, Romance Vitali, 1499. di Venezia, Venezia, Bernardino

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO LATINO 8185: ΒB269 vATICANO 269 -- B276 Β 276

59

1836 (1501); (1501); BAVI, BAVI, LL 20-22; 20-22; BLC 262, 262, pp. pp. 256-257 256-257 (192, (192, col. 672: 672: s.e., s.e., [1490?]; [1490?]; Adams PP 1836 Esp. LL551; 551; Goff GoffLL24-27; 24-27; H 9830 (Vitali; ma ma vedi H 9828, 9828, 1498 1498 Vitali, 1499; ecc.); Cat. Esp. ca.); HC HC 9830-9831 9830-9831 (= (= H H4848); 4848); IBE 3427-28; IGI 7987 7987 (Vitali)-7988 309 (= H ΙΒΕ 3427-28; (Vitali) -7988ee IV, IV, p. p. 309 9829); NUC 328, 328, IL NL289721-728; 289721-728; PBN 448-449; VD 16, 16, P 4147 (1515). (1515). PRI 140, 140, coll. ciii. 448-449; B 274 (686) Io. Francisci Francisci Pici Mirandulae de de animae animae immortalitate immortalitatedidigressio 4o. Item explicatío explicado controversiarum controversiarum quibus quibus nunc nunc exagitatur exagitatur gressio in 4°. Albertum Pighium. Pighium. fides Chrisd Christi per per Albertum

I - In 4° vedi le edizioni Bologna, Girolamo de' Benedetti, Benedetti,1523; 1523; Paris, Paris, Jean Jean de Roigny, Roigny, 1541. 1541. -

1145 (Roigny); Cat. Cat. Esp. P 1621 Benedetti);NUC NUC457, 457,NP NP348120 348120(1541); (1541); Adams P 1145 1621 (de' (de' Benedetti); PBN 136, coll. 750-751; 750-751; Sander 5680. PB' 136, Sander 5680. II -- Controversiarum Controversiarum quibus quibus nunc nunc exagitatur exagitaturChristi Christi fides fides etetreligio... religio...expliexplicado per Albertum AlbertumPighium PighiumCampensem, Campensem,Ingolstadt, Ingolstadt,Alexander AlexanderWeissenWeissencado per horn, 1541; Venezia, eredi Lucantonio Giunta, 1541; 1542. horn, 1541; 1541; Paris, Paris, s.e., 1542. 1189 (Giunta); BLC 258, Adams PP 1189 258, p. p. 470 470 (189, (189, col. col. 916: 916: Weissenhorn); Weissenhorn); Camerini Giunti 450; V, p. p. 289 289 (Giunta); NUC 458, 458, NP NP361292-293; 361292-293; Stalla Stalla 114; 114; VD 16, PP 2749; 2749; 450; Graesse, V, VD 16, Jedin, cit. alalnr. nr.BB3,3,p.p.34 34ss. ss. Jedin, cit. B275 lunioris Ludovíci Ludovici Parisetí Parised Regiensis Regiensis de Immortalitate Immortalitate ani ani-Β 275 (687) (687) Iunioris mae ad Franciscum Martellum. eiusdem epistolarum epistolarum libri VI in 4°. 4°. IΙ - lunioris Ludovici Paríseti Parised Regiensis Regiensis de immortalitate immortalitate animae animae ad ad FranFranIunior~s Ludovíci ciscum Martellum. -

II --Epistolae. Epistolae. Le due opere sono pubblicate pubblicate a Reggio Emilia, Antonio AntonioVíotti, Viotti,1541. 1541. 341 (II); (II);BLC BLC247, 247, p.p. 392 392(180, (180,cii. col.526); 526);NUC NUC442, 442,NP NP95210, 95210,95212 95212 (rilegati Adams P 341 insieme);STC(Am), 522; G. Tiraboschi, Modenese, Modena 1781-1786, IV, IV, insieme); STC(Am), II, p. 522; Tiraboschi, Biblioteca Modenese, Modena 1781-1786, p. 56. 56. B 276 (688) Trimegisti de potestate potestate et et sapientia sapientia Dei per Marper MarΒ (688) Mercurii Trimegistí silium traductus in in4°. 4°. s~lium Ficinum traductus Mercurii et sapientia sapientia Dei Dei ee graeco graeco in inlatínum latinum Mercurii Trimegisti Trímegistí Liber Liber De De potestate et Marsilio Ficino... Ficino... ad Cosmum Cosmum Medicem... Medicem... Pimander Pimander incipit: incipit: nutraductus aa Marsilio merose edizioni in 4° 4° da quella di Treviso, Gerardus de Lisa, 1471. BAVI, 167-168 (102, 555 ss.); Cat. Cat. Esp. Esp.HH209-210; 209-210; Goff H 77BAVI, H 28-31; 28-31; BLC BLC 146, 146, pp. pp. 167-168 (102, col. col. 555 83; H 8456-8462; 8456-8462; IBE 2855-2856; IGI 81; Klebs Klebs 510; 510; NUC NUC 242, 242, NH 83; H IGI 4684-4688 4684-4688e eIII, III, p. 81; ΝH ΙΒΕ 2855-2856; 71, coli. 131-133; 2461 (Mainz, Johann Schôffer,1503); 1503); SupJohann Schöffer, 307756-769; PBN ΡΒΝ 71, 131-133;VD VD 16, 16, H 2461 plementum Ficinianum, cit. a1 al nr. BB 102, 102, p.p.LVII. LVII. plementum Ficinianum, cit.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

60 60

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

B 277 Benvolentii de de Urbis Urbis Senae Senae origine et increincreΒ 277 (689) (689) Bartholomei Benvolentíi mento opusculum in 4°. 4° . Benevolentii ecclesie ecclesie senensis senensis preposití... prepositi... de Urbis Urbis Sene Sene Domini Bartolomei Benevolentii opusculum, Siena, Simone SimoneNardi, Nardi,1506. 1506. origine et incremento incremento opusculum, Jacometti, p. 192; 192; Ρ. P. Craved, in DBI, DBI, 88 (1966), (1966), ρ. p. 698 698 (De {De origine origine et et antiquitate Senarum Jacomettí, Craven, in antiquitate Senarum Urbis, Roma, 1506). Urbis, Roma, 1506). 308v f. 308° B 278 278 (690) (690) Sicelidum Sicelidum carmen carmen quo quoIo. Io.de deVega Vegaaccelerare acceleraresuum suumdiscesdiscesB sum ab Urbe Urbe et et ad ad Insulae Insulae regimen regimen capessendum capessendum festinatur festinatur [?] [?] sicusicusum lomm votis votis exposcitur exposcitur[?] [?].. lorum Vedi il il corrispondente corrispondente item item della dellalista lista dello delloChacon Chacon(97*). (97*). Non identificato. Vedi Juan de de Vega Vega fu fu ambasciatore ambasciatore imperiale imperialepresso pressolalaS.S.Sede Sedeeeviceré vicerédidiSicilia Sicilia (1547-57): gli di Vincenzo Vincenzo Colocasio Colocasio (Quarti {Quarti Belli (1547-57): glisono sono dedicati dedicati poemi di Belli Punid Puniti libri sex, Messina, haeredes Bartoletti = Petruccio Spira, 1552), di Silvestro SiMessina, haeredes Bartoletti = Petruccio Spira, 1552), di Silvestro Sigonio {De immortalitate gloriae... carmen, Roma, Valerio e Luigi Dorico, 1553), (De gloriae... carmen, Luigi Dorico, 1553), di Giano Vitale (Bellum {BellumAfricae, Afri cae, 1550); 1550); nell'edizione messinese messinese sono anche anche epiepigrammi ed elegie elegie di di diversi diversi autori, nessuno nessuno dei dei quali quali sembra sembrapotersi potersiidentiidentificare indicato nell'inventarlo; nell'inventario;ancora ancoraun unepigramma epigrammadidiGiano GianoViVificare con quello indicato tale, Roma, Valerio ee Luigi Luigi Dorico, Dorico, 1552. 1552. Bonifacio 20; 20; Iter, Iter,1V, IV, p. Biblioteca Universitaria Universitaria y Provincial, Provincial, ms. ms. 1816 1816 Bonifacio p. 493: 493: Barcellona, Barcellona, Biblioteca (Vitale, Dorico Dorico 1552); 1552); N. N. Longo, Longo, Colocasio, Vincenzo, Vincenzo, in in DΒI, DBI, 27, 27, Roma Roma 1982, 1982, pp. pp. 97-99; 97-99; Α. A. (Vitale, Narbone, Bibliografia Siculo Sistematica o apparato metodico Narbone, Sicula Sistematica metodico alla alla Storia StoriaLetteraria Letterariadella dellaSicilia, Sicilia,I,I, Palermo 1850, p. 384; Mira, al nr. nr. BB 124, 124, II, II, p. p. 471; 471; Mongitore, cit.alalnr. nr.BB124, 124,s.v. s.v. Palermo 1850, p. 384; Mira, cit. cit. al Mongitore, cit. B279 (691) Aphorismi [?] Moyses Moyses secundum doctri [?] [?] Galieni Galieni Β 279 (691) Aphorísmi Raphi [?] in 4°. 4° . Incipiunt Aphonismi... Aphorismi... Raby Raby Moyses Moyses secundum doctrinara Galieni, Bologna, Inc~piunt secundum doct rinar Galieni, Benedetti-BenedettoFaelli, Facili,1489. 1489. Platone de' Benedetti-Benedetto BAVI, 32; BLC BLC 228, 228, p. p. 171 171 (165, (165, coli. 369-370); Go Goff M 77; 77; HC HC 10524; 10524; ΙΒΕ IBE 3679; 3679; IGI ff M BAVΙ, M M 32; coli. 369-370); IGI 6744; 644; NUC NUG397, 397, NM NM815124-125; 815124-125; ΡΒΝ PBN 116, 116, col. col. 475; 475; Stillwell Stillwell 444. 444. 6744; Klebs Klebs 644; B 280 (692) Marsilii in 4° 4°.. Marsilii Lesbii Lesbiide de origine origine Italiae Italiae et et Tirrenorum Tirrenorum in Auctores Vetustissimi lucem editi. Myrsilus Myrsilus Lesbius Auctores Vetustíssimi nuper nuper in lucem Lesbius Historicus Historicus de origine Italiae (a cura di Annio Annio da da Viterbo), Venezia, Venezia, BerBerorigine Italiae et Turrenorum (a nardino Vitali, Vitali, 1498. nardino BAVI,A298; 231, p. 212 (167, (167, col. col.858) 858);; CR CR724; p.73; 73;GoffA GoffA749; GW2015-2016; BAVI, Α 298; BLC BLC 231, p. 212 724; Flodr, Flodr, p. 749; GW 2015-2016; HC 12527; 12527; IBE 383; IGI 944; NUG NN 14646; 14646; PBN 122, col. 400. 400. HC ΙΒΕ 383; IGI 944; NUC 404, 404,11 FBI 122,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO I.ATΙ LATINO 8185: Β B 277 B 284 284 277 -- B VATICANO NO 8185:

61 61

B 281 (693) Oratio in funere funere Cárd.lis Card.lis Aleríensis Aleriensis aa Francisco Francisco Card. Card. Nar Nar-venetohabita habitaa aB. B.Acursio AcursioAvínionense Avinionenseinin4°. 4o. senatuveneto niense. Item oratio in senatu Narniensis orado in in funere funere reverendissimi domini domini ArArFrancisci Carduli Narniensis ΙI -- Francisci II. delà Cardinalis Alerierisis Aleriensis heri sui, [Roma, Fritag, dicini. 1Ι. dela Porta Cardinalis hen sui, [Roma, Andreas Fritag, 1493]; haeredes Ghisulphos, Ghisulphos,[1493 [1493 ca.]. ca.]. 1493];Milano, Milano, apud apud haeredes

AudifFredi Rom., p.p.321; 321; BAVI, BAVI, CC 109; 109; BLC BLC 53, 53, p. p. 468 468 (33, (33, coi. col. 941); 941); C 4825 4825 (Roma, s.e.); s.e.); Audiffredi Rom., 199 (Fritag); (Fritag); GW GW6134 6134 ee VI, VI, col. 201; 201; H 4511 4511 (Roma, Eucharius EuchariusSilber)-4512; Silber)-4512; ΙΒΕ IBE Goff C 199 1486 (Fritag); ΙΕRS IERS 1358; 1358; IGΙ IGI 2523; 2523; Ind. Aur. Aur. 132.198 132.198 (Milano, (Milano, 1500 1500 ca.); ca.); NUC NUC 95, 95, NC NC 1486 131033 23, col. 878; 878; Rogledi Rogledi Manni Manni253; 253; VE VEI, 199. Ι, C 199. 131033 (Fritag); (Fritag); PBN 23, Oratio habita habita......ininsenatu senatu......Veneto Venetoper per......clarissimum clarissimumetetmagnificum magnificum II -- Oratio Avinionensem ... ... Ludovici Ludovici Francorum Francorumregis regis D. Accursium Maynerii doctorem doctorem Avinionensem conciliarium et oratorem..., [Venezia, Giovanni Giovanni Tacuino, post 29 29 giugno conciliarium et oratorem..., Tacuino, post 1499]; ivi, Bernardino Vitali, 10 luglio 1499. BAVI, M 33-34; Goff 10527; HR10526 (Vitali) ; ΙΒΕ IBE 3682-3683; 3682-3683; IGI 5982-5983; NUC BAVΙ, 133-34; GoffMI 81-82; 81-82; H H 10527; HR 10526 (Vitali); IGI 5982-5983; NUC 356, NM132045 (Vitali) (Vitali; Orationes duce?); duae?) ; ΡΒΝ PBN 103, 103, col. col. 1050. 1050. 356,11132045 (Vitali);; Panzer,111.463.2532 Ρanzer,IΙΙ.463. 2532 (Vitali:Oratíones B282 (694) Philippi Philippi Beroaldi Beroaldi in in errores erroresServii Servii [?] [?] in in 4° 4°.. B 282 (694) incerta; vedi vedi forse forse le le Annotationes Annotationes in inCommentarios CommentariosServii ServiiVergilianos, Vergilianos, di Lettura incerta; esistono va varie 4° (p (prima Henricus de de ColoColorie edizioni in 4° rima edizione Bologna, Henricus cui esistono nia, 1482). n i a, 1482). BAVI, B 191 (Firenze, Miscomini,1489); 1489);BLC BLC 27, 27, pp. 136-137 136-137 (16, 160 ss. ss. B 191 (Firenze, Antonio liscomini, (16, col. coi. 160 BAVΙ, passim); Flodr, Flodr, p.p.285, 285, nrr. nrr.13-15; 13-15; Go GofFB 466-467; GW 4115-4117; 4115-4117; HR 2944-2945; IGI 15841584HR 294 passim); ff B 466-467; 4- 2945; IGI 1586; 50, NB NB370500-502; 370500-502; PBN 11, col. 944, 944, nrr. nrr.6-8. 6-8. ΡΒΝ 11, 1586; NUC NUC 50, B 283 opera in in 4° 4° metro metro script. script. B 283 (695) (695) Claudiani opera 4° Parma, Angelo Angelo Ugoleto, Ugoleto, 1493 1493 (a (a cura di Taddeo UgoleUgolePrima edizione in 4° to) to);; edizioni successive di diversi formati. BAVI, C 345-346; 345-346; BLC BLC63, 63,p.p. 448 448 (40, (40,col. col. 199 199ss.); ss.); CC 1657; 1657;Edit Edit 16, 16,CC 4836 4836 (8°); (8°); Flodr, Flodr, p.p. BAVΙ, 129; 702-703; GW GW7060-7061; 7060-7061; HH5371-5372; 5371-5372; IBE 1690-91; IGI 3004-3005; 3004-3005; NUC 111, NUC 111, ΙΒΕ 1690-91; 129; Goff Goff CC702-703; NC 468606; 468606; ΡΒΝ PBN 29, 29, cii. col.775; 775; Ciavarelia, Ciavarella,pp. pp.164-165. 164-165. NC B 284 284 (696) Magistri Philippi de animarum animarumimim(696) Magistri Philippi de Barberiis Barberíis ord. ord. praed. de Β mortalitate in 4°. 4°. mortalitate in Ad... Honoratum Gaitanum... Gaitanum... Magistri Magistri Philippi Philippi de de Barberiis Barberiis Siculi Siculi ordinis ordinis Ad... praedicatorii... libellus libellus de animorum animorum immortalitate immortalitate et etde dedivina divinaProvidentia, Providentia, [Napoli, Francesco del del Tuppo, Tuppo,1490 1490 ca.]. ca.].

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

62 62

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

BAVI, B 50 (Napoli, Mattia post 1481); 1481); CC 873; 873; Fava-Bresciano BAlI, B 50 (Napoli, Mattia Moravo, Moravo, post Fava-Bresciano 122 122 ([Moravo, ([Moravo, 1479 ca.]); Goff B 115; GW 3388; IBE 743 ([Moravo]); IGI 1244; Kaeppeli 3365; NUC NUC 34, 34, 1479 ca.] ); Goff B 115; GW 3388; ΙΒΕ 743 ([Moravo]); IGI 1244; Kaeppeli 3365; NB 112521; PBN 7, col. 527 (s. l.e.d.); Santoro Nap. 39. NB 112521; ΡΒΝ 7, col. 527 (s. 1.e.d.); S an toro Nap. 39. B 285 Magistri Petri de de Alliaco Alliaco cum cum additionibus additionibus mamaΒ 285 (697) Posteriora Posteriors Magístri gistri Roberti Roberti Cenalis Cenalisin in4°• 4°. Posteriora magístri magistri Petri de de Alliaco Alliaco cum cum additionibus additionibusmagistri magistri Roberti RobertiCenaCenaPosteríora Liom de de Dei, 1518 (fol.). lis, Salamanca, Lorenzo Liom BLG 6, (3, col. 1032); Norton, 215, nr. nr.580; 580; Ruiz RuizFídalgo, Fidalgo,I,I,122. 122. BLC 6, p. p. 42 42 (3, col. 1032); Norton, p.p.215, B Poloniae Reginae Reginae Β 286 286 (698) (698) Fed. Fed. Nauseae Nauseae in in exequiis exequiis D. D. Helisabettç Helisabett Poloniae 8°. Concio funebris in 8°. Friderici Nauseae... Nauseae... In exequiis exequiis Helisabethae, Helisabethae, Poloniae Poloniae pridem Friderici Aridem Reginae serenissimae condo conciofunebris, funebris,Wien, Wien,Johann JohannSingriener, Singriener,1545. 1545. serenissímae Denis 430; 430; Metzner, cit. al al nr. nr.BB20, 20, p. p. 71. 71. Denis Metzner, cit. B 287 (699) Corpi Grammatici Grammadci in 4° 4° de Grammat. Β 287 (699) essere iiil De orthographia orthographia del grammatico Flavio Flavio Capro, genere ininPotrebbe essere Capro, in genere cluso in raccolte che iniziano iniziano con con l'l'Ars cluso in raccolte Ars grammatica di Diomede; Diomede; oppure un Corpus grammaticorum titolo èè stato stato frainteso fraintesodallo dalloscrivente. scrivente. Corpus grammaticorum il cui titolo 107-109; BLG 215 (33, (33, cii. col. 579); 139 (Diomedes (Diomedes 3, 3, 7); 7); Goff Goff BAVI, D 107-109; BLC 53, 53, p. 215 579); Flodr, p. p. 139 D 235; 235; GW 8401, 8405; IBE 536. D 8401, 8405; ΙΒΕ 2127; 2127; PBN ΡΒΝ 23, 23, col. col. 536. B 288 Libi Vicentini de situ orbis orbis in in 4°. 4°. Β 288 (700) Zachariae L~l~~~ Zaccaria Miscomini, Zaccaria Lilio, Lílio, Orbis Orbis breviarium: breviarium: prima edizione Firenze, Antonio Míscomini, 1493 (4°), ma vedi probabilmente l'edizione Napoli, Aolfo de Cantono, 1496, 1493 (4°), vedi Aíolfo Cantono, 1496, con colophon colophon "Zachariae "Zachariae L Lilii Vicentini canonici regularis ad... Matheum Bos~l~~~ Matheum Bossum Veronensem... De situ orbis". Veronensem... orbis". BAVI, 105-106; BLG 589); Fava-Bresciano 190; Goff L 218-220; 218-220; HG BAVΙ, L L 105-106; BLC 192, 192,p. p. 247 247 (137, (137, col. cil. 589); Fava- Bresciano 190; Goff L HC 10100-102; ΙΒΕ 3519-3520; 10100-102; IBE 3519-3520; IGI 5760-5761 ee III, 233; Klebs Klebs 607; 607; NUC NUC333, 333,NL NL364109-116; 364109-116; IGI 5760-5761 III, p. p. 233; Sander 3974-3976. Sander 3974-3976. B Christum in in 4°. 4°. Β 289 289 (701) Basilii Basilii Zanchi Zanchi Hymnus in Christum Basilio Zanchi, In Christum Christum hymnus, hymnus, Roma, Valerio e Luigi Dorico, 1551. Barberi rom., rom.,p.p.137; 137;Ascarelli Ascarelli rom., rom.,p.p.301, 301, cita solo una edizione edizione del del 1556. Barben

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO VATICANO LATINO8185: 8185: B B 285 285 -- B ß 294 294

63 63

B 290 290 (702) de purgatorio in 4° 4°.. Β (702) F. F. lacobi Iacobi Hoochstrati Hoochstrati de lacobi ordinis praedicatorii... praedicatorii... De purgatorio, Antverpen, Antverpen, Michael Iacobi Hoochstrati Hoochstratí ordinis Hillen van Hoochstraten, Hoochstraten,1525. 1525. p. 319 319 (114, (114, col. col. 117); 117); Nijhoff-Kronenberg 1113; NUC 253, 504189; Quétif253, NH NH 504189; QuétífBLC 162, p. N~jhoff-Kronenberg 1113; 71. Ι1, p. Echard, II, p. 71. B291 (703) Antonius Floribellus de Auctoritate Auctoritate ecclesiae in 4° 4°.. Β 291 (703) Antonii Florebelli Florebelli Mutínensis Mutinensis Liber Liber de de Autorítate Autoritate ecclesiae ad... Iacobum lacobum SaSaAntoni doletum..., Roma, Roma, Antonio AntonioBlado, Biado,1545; 1545; Kôln, Jaspar Gennepaeus, 1545; ediediΚ~Ιn, Jaspar Gennepaeus, 1545; zioni successive. Adams FF 608-610; 608-610; Ascarelli rom., p. 104; 104; Baudrier, VIII, 199; BAV, I, IV. IV. 1187/2 1187/2 VIΙΙ, p. 199; ΒAV, Race. Racc. I, (Biado); Stamp. Barb. Barb.F.F.III. III.58 58(Gryphius, (Gryphius,1546); 1546);BLC BLC110, 110,p.p.290 290(74, (74,col. col.586: 586;1546, 1546, (Blado); Stamp. 1555); Cat. Esp. FF 590 590 (1546); (1546); CT CTI I279; 279; Fumagalli-Belli-Vaccaro Fumagalli-Belli-Vaccaro 80; 80; Lauchert, Lauchert,p.p.475; 475; 1555); Cat. Esp. NUC 173, 173, NF NF 149545 149545 (Gryphius); (Gryphius);PBN PBN51, 51,col. col.1158; 1158;VD VD 16, 16, FF 1118 1118 (Köln, (Kôln, 1546). 1546). B Io. Cochlei Henrici adversus responsionem Henrici Β 292 292 (704) (704) Ιο. Cochlei replica brevis adversus auctoritate in in 44°. °. Bullingeri de scripturae auctoritate Vedi il ~1 nr. nr. B Β 74 74 (c). B293 (705) Erasmi Stellae Líbonothani Libonothani de de Borussiae Borussiae antíquitatibus antiquitatibus Erasmi Stellae Β 293 (705) latìnum translatí translati in in44°. °. [?] Apollinis Apollinis Niliaci Niliaci Hierogliphica Hierogliphica in latinum Item Ori [?] - ErasmiStellae StellaeLibonothani LibonothaniDe DeBorussiae BorussiaeAntiquitatibus Antiquitadbus libri duo, Basel, Basel, I - Erasmi Johann Froben,1518. 1518. Johann Froben, BAV, Stamp. Palat. 11. IV. 59/13; BLC 312, p. 367 367 (229, (229, col. 430); Graesse, Graesse,VI, VI, 1, 1, p. 491; 491; NUC NUC ΒAV, Stamp. Palat. 903819; ΡΒΝ PBN 177, 177, col. 1007; 1007; VD 16, 16, SS 9792. 9792. 567, NS 903819; Horapollo, Hieroglyphica: 4° vedi le edizioni Bologna, Girolamo de' BeBeII -- Horapollo, Hieroglyphics: in 4° nedetti, 1517 1517 (traduzione di Filippo Filippo Fasanini); Fasanini); Basel, Basel, Johann Froben, Froben, 1518 1518 nedetti, Trebazio). (traduzione di Bernardino Bernardino Trebazio). Adams HH843-844; 843-844; BLC BLC 152, 152, p. p. 340 340 (106, (106, coli. coll. 826-827); 22, 24; 24; NUC 826-827);Catalogus, Catalogus, VI, VI, pp. 22, Adams NH 517757-759; 517757-759; PBN 73, col. 759 759 (s.l.d.e.; (s.l.d.e.; prefazione del 1525); 1525); Sοltész Soltész H 504 504 (Ba(Ba254, ΝH ΡΒΝ 73, II, p. 134 134 (Bologna). (Bologna). sel); STC(Am), II, B 294 (706) Pirri Valeriani Ioathas Rotatus Rotatus Item Item invectiva invertiva in inGrammaGrammaΒ 294 (706) tistas in 44°. tistas et et pedagogos pedagogos in °. Étienne Guillery-Ercole Nani, 1512. I -- Piedi Guillery-ErcoleNani, I Pieni Valerianijoathas ValeríaniJoathas Rotatus, Roma, Édenne

55; Ascarelli p. 292; 292; Barberi Gui., p. p. 139; 139; Barberi rom., p. p. 50; 50; NUC NUC 628, 628, Adams V 55; Ascarelli rom., p. 16057; PBN 198, col. 857; STC(Am), III, p. p. 339. 339. STC(Am), III, NV 16057; ΡΒΝ 198,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

64 64

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

Invectiva ín in grammatistas grammatistas et ignaros litterarum paedagogos paedagogos et praecipue II --Invectiva illorum fautores... fautores... suppresso soppressoauctoauctoin Alpheum quendam... in patricios item illorum riss nomine..., Fano, Girolamo Soncino, 1502. ri Soncino, 1502. Brunei, III, p. 455; 455; Manzoni, II, 1, pp. pp. 8-11 8-11 (attribuisce (attribuisce l'operetta l'operetta al grammatico Matteo Brunet, p.280; 280; Zaccaria Antonucci, Antonucci, p. p. 44. 44. Bonfini da Ascoli); STC(Am), STC(Am), I,I, p. B295 Apostolicae Institutionis collegii scriptorum scriptorum ArArB 295 (707) Litterae Apostolicae Institutíonis collegii chivii et exercitii in 4° 4°.. chivíi Romanae Romance Curiae et Apostolicae instítutionis institutionis Collegíi Collegii Scriptorum Archivii Archivii Ro. Ro. Curie, Curie, et et Litterae Apostolicae Exercitii, eorundem(dat. (dat.31 31ott. ott.1538), 1538), [Roma, Antonio BiaExercitii, ac Privilegiorum Privílegiorum eorundem Antonio Blado, 1538]. 1538]. Ascarelli rom., p. p. 158; 158; Fumagalli Fumagalli-Belli-Vaccaro II, 33 (breve di di GiuGiuAscarelli -Belli-Vaccaro 1465-1466; Regesti, II, 33 (breve 1507 die. dic. 13). an che BLC 280, Rulla super confirmalio II, 1507 13). Vedi anche 280, p. 294 294 (206, (206, col. col. 394: 394: Bulla confirmatione facultatum..., facultatum...,dat. dat.31 31 ott. ott.1538). 1538). done

f. 309 309rr B296 D. Calisti Calisti Piacentini Piacentini canonici canonici B 296 (708) (708) Littere [barrato] Tractatus D. Regularis Regularís de libero arbitrio in 4°. 4° . De libero arbitrio arbitrio atque eius eius virtute... virtute... tractatus... tractatus... Calistí Calisti Placentíni Piacentini canonici regularis ín latinum latínum versus, Ingolstadt, Alexander Alexander Weissenhorn, Weissenhorn, 1542. regularis ex italico in Adams PP 1372; 1372; Ind. Ind. Aur. Aur.129.564; 129.564; Stalla 129-129a; 129-129a; VD 16, FF 1895; 1895; C. C. Poggiali, Memorie paAdams per letteraria di di Piacenza, Piacenza, Piacenza 1789, 1789, II, ("opera scritta in italiano" e forse la storia letteraria II, p. p. 60 60 ("opera mai stampata). stampata) . B disceptatio de nous novis ex haebreo translationibus Β 297 (709) Io. Cochlei disceptatío translatíonibus 4°.. sacrae scripturae scripturae in 4° novis ex Hebraeo Hebraeo Translatíonibus Translationibus sacrae sacrae scripturae, scripturae, Disceptatío Disceptatio Iohannis lohannis De nous Weissenhorn,1544 1544 (8°). (8°). Cochlaei, Ingolstadt, Alexander Alexander Weissenhorn, BLC 84, 440 (53, (53, coi. col. 858); 858); Ind. Ind.Aur. Aur.142.190; 142.190;NUC NUC113, 113,NC NC505868; 505868; PBN 30, col. 356; 356; 84, p. 440 ΡΒΝ 30, BLC 157;VD VD 16, 16,CC4349; 4349;Spahn, Spahn, cit. al nr. 149. Pegg GB, GB, 672; 672; Pegg PeggS,S,1095; 1095; Stalla 157; nr.BB73, 73,149. Pegg Burdianì in 4°. B 298 (710) Sophismata Burdiani lohannes Buridanus, Sophismata: numerose edizioni, da quella di [Paris, [Paris, WolfWolfIohannes gang Hopyl, 1489 1489 ca.]. ca.]. p. 107 107 (34, (34, col. col.140: 140:1493); 1493);CC1378, 1378,1379 1379(Hopyl)-1382; (Hopyl)-1382;Goff GoffBB1295-96; 1295-96;GW GW5754 5754 BLC 48, p. (Hopyl)-5758; HC 4111; IGI IGI 2248-2249; 2248-2249; Ind. Aur.127.991; 127.991;NUC NUC85, 85,NB NB971144-146. 971144-146. (Hopy1)-5758; HC 4111; Ind. Aur.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LAΤΙΝO LATINO 8185: 8185; BB 295 295 -- BB 303 303 VATICANO

65 65

B299 Privinagiae [?] [?] de vita vita beati Antonii Abbatís Abbatis in Β 299 (711) Alexandri Privinagiae o 44° in ver. [?]. νer. [?]. Ruinagiae Iun Inriss Consulti Piacentini De Vita Bead Abbaüss Alexandri Ruinagiae Antonii Abbau Beati Antonii Libellas, Piacenza, Piacenza, Giovanni Giovanni Maria MariaSimónetta, Simonetta,1544. 1544. Libellus, Roma, Biblioteca Corsiniana Cors. 89 89 FF 23; 23; PogRoma, Corsiniana ee dell'Accademia Nazionale dei Lincei, FogLincei, Cors. al nr. nr. BB 296, 296, II, II, p. p. 70; 70; L. L. Mensi, Mensi, Dizionario Biografico Biografico Piacentino, Piacenza 1899, p. p. giali, cit. cit. al Piacenza 1899, 372; D. Ε. E. Rhodes, Alessandro Alessandro Ruinagia da Piacenza (1472-1556). (1472-1556). Vita Vita ee opere, opere, in tipo372; Ruinagia da in Libri, tipografi, biblioteche. biblioteche. Ricerche Ricerche storiche storiche dedicate Balsamo, Città di Castello Castello 1997 1997 (Bibliote(Bibliotegrafi, dedicate aa Luigi Luigi Balsamo, ca 148), I, I, p. p. 74. 74. ca di di bibliografia italiana 148), B 300 (712) Insti canticorum in in 8°. Β 300 (712) Iusti episcopi orgelitani in cantica cantícorum Insti Cantica Cantícorum Canticorum explanado, explanatio, aaMenrado MenradoMolMolIustí episcopi episcopi Orgelitani, in Cantica tbero restituía, Haguenau, Haguenau, Johann thero restituta, Johann Setzer, 1529. 1529. AdamsJJ 745; 745; Benzing Hag., p.p.86, 86, nr. nr.117; 117; Burg Burg243; 243; Cat. Cat.Esp. Esp.J 914; PBN 80, col. 8; VD YD Adams Benzing Hag., J 914; ΡΒΝ 80, col. 8; 16, 1225. 16, JJ 1225. B301 in B. B. Dionisium Dionisium Areopagitam Areopagitam Β 301 (713) Michaelis Michaelis Singeli Singeli encomium in in 88°. °. Michaelis sacrosanctum Christi Christimartyrem marlyremB.B.DionyDionyMichaelis Syngeli... Syngeli... Encomium Encomium in sacrosanctum sium Areopagitam... Areopagitam... (traduzione (traduzione di di Godefridus Godefridus Tilmannus), Tilmannus), Paris, Paris, Jacques Jacques sium Kerver, 1546. 1546. Kerver, Adams M 297 (159, (159, col. 567); NUC 381, 539736. Adams Μ 1401; 1401; BLC 220, 220, p. p. 297 col. 567); 381, NM NM 539736. B302 epitomae in in 44°. Lutii Fiori Rom. Β 302 (714) Lutti Rom. gestorum epitomae °. Floro, Epitomae rerum Romanorum: edizioni in 4°, 4°, da quelle quelle Paris, Romandrum: numerose edizioni Ulrich Gering-Martin Gering-Martin Crantz-Michel Crantz-Michel Friburger, Friburger,1471; 1471;Venezia, Venezia, tipografia del Basilio De vita solitaria, 1471/72. Vedi forse: Lutii Lutíi Fiori gestorum Romanorum Epithoma (a (a cura di Filippo Beroaldo), [Parma], [Parma], Stefano Stefano Corallo, [1476-78] [1476-78] e le altre edizioni con titolo analogo. BAVI, 82-84; BLC 374-375 (74, 725 ss.); ss.); Flodr, Flodr, p.p.173; 173;Goff GoffF F231-238; 231-238; BΑVΙ, F F 82-84; BLC 110, 110, pp. pp. 374-375 (74, col. col. 725 GW 10097 10097 (Corallo) ee 10092-10101; 10092-10101; HC 7200 (Corallo) ee 7196-7204; 7196-7204; IBE 2470; IGI IGI4009 (CoGW HC 7200 ΙΒΕ 2470; 4009 (Corallo) 4006-4011; NUC NUC176, 176, pp. pp.166-167; 166-167; PBN 52, coll. 1004-1007; VD rallo) ee4006-4011; coll. 1004-1007; VD 16,F1691 16, F 1691eepassim. passim. ΡΒΝ 52, B 303 (715) Bulla erectíonis erectionis Collegíi Collegii Militum Militumde deLílio LilioPauli Pauli1II. III. Β 303 (715) Bulla erectionis Collegii Dominorum Militum de Lílio Lilio nuncupatorum... nuncupatorum... a... a... Bulla erectíonis Collegii Dominorum Militum Paulo Papa III in provincia Patrimonii Beati Petri in Tuscia novissime instituti Paulo Papa ICI in Tuscia novíssime institute (2 (2 ag.1546), ag.1546), Roma, Roma, Girolama Cartolari, Cartola ri , 1547.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

66 66

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

BAV, Stamp. Barb. C. II. 55/7 (Cartolari, ma l'edizione né BAI, l'edizione non è elencata elencata né Barberi né né in Barberi in Regesti, II); BLC 280, p. 295 (206, col. 397: Roma, Biado, 1546, ma non compare fra 280, p. 295 (206, col. 397: Roma, Blado, 1546, ma non compare fra NUC99, 99,NC NC225598 225598 (Cartolari). le edizioni dei Biado); Blado); NUC B 304 (716) Bulla Pauli III. III. Β 304 (716) Sulla collegii collegíi militum sancii Pauli Pauli dei Militi Militi di S. Paolo, Roma, Antonio Blado, Biado, Bolla di Paolo III iii per l'istituzione dei dí S. Girolama Cartolari, 1541]. 1541], [1541]; ivi, [Baldassarre e Girolama 193 (Blado (Biado e Cartolari, 1541), 1541), 194 1649); Barberi 76, Ascarelli rom., pp. 193 194 (Biado, (Blado, 1549); Barberi Car., p. 76, (7 lug.1540); lug.1540); Barberi rom., p. p. 156; 156; BAV, C. II. II. 55/13 14, nr. 77 (7 ΒAV, Stamp. Stamp. Barb. C. 55/13 (Biado; (Blado; int. 14, dei privilegi, privilegi, 1549); 394: Bald. Bald. Bolla di Giulio III di conferma conferma dei 1549); BLC BLC 280, 280, p. p. 294 (206, col. 394: aedibus Benedictí BenedictiIuntae, luntae,1540; 1540; [Ingolstadt? [Ingolstadt ? 1541?] 1541?]);); Fumagalli-Belli-VaccaCartolari in aedibus Fumagalli-Belli-Nacca106 ([1549?]), 1488 (191ug.1541) (19lug. 1541);Regesti, II, 90 ro 106 ([1549?]), 1488 ; Regesti, 11, 90 (7 lug.1540). lug.1540) . B 305 societatis charitatís charitatis de de Urbe. Β 305 (717) Bulla institutionis instítutíonis societatis X per l'istituzione della Confraternita della Carità (28 Bolla di Leone X (28 genn. 1519), Roma, Antonio Biado, 1545; 1547. 1547. Blado, 1545; Ascarelli rom., rom., p. p.155; 155; BAI, BAV, Stamp. Barb. Barb. C. C. II. II. 55/14a (s.l.e.d.); (s.l.e.d.); BLC BLC 280, 280, pp. pp. 288, 288, 289 289 (206, col. 382); Fumagalli-Belli-Vaccaro 75, 92-93. (206, col. 382); Fumagalli -Belli-Naccaro 75, 92-93. B 306 (718) Bulla Bulla Pauli τττ III super confirmatíone confirmatione privilegiorum privilegiorum et et indulindulΒ torum Ro. cur.

Paolo III: Bulla confirmatione privílegíorum privilegiorum et et indultorum indultorumOfficialium Officialium Rulla Super confirmatíone Romanae Curiae, Roma, Antonio Antonio Slado, Biado,1535. 1535. Romance Ascarelli rom., p. 192 192 [?]; [?]; Fumagalli Fumagalli-Belli-Vaccaro die. 1535); 1535); Regesti, II, II, 76 Ascarelli rom., p. -Belli-Naccano 1176 1176 (20 (20 dic. 76 (26 1535). (26 feb. 1535). B (719) Bulla officii apostolicorum. Β 307 307 (719) officii cubiculariorum cubicularíorum apostolicorum. Forse, Leone Leone X: X: Bulla et Scutiferorum ScutiferorumApostolicorum, Apostolicorum, Bulla Officii Officíí Cubiculariorum Cubiculariorum et [Roma, Antonio Biado,1550 1550 ?]. ?]. Antonio Slado, Ascarelli rom., rom., p. p. 155; 155; BAI, BAV, Racc. Race. I,I, V. V. 1333/11 1333/11 (dat. (dat. in in Cancelleria Apostolica 1515, Ascarelli 1515, s.e.); BLC BLC 280, 280, p. p. 296 296 (206, (206, col. col. 398; 398; Bulla 1550 [?], [?], Roma, Antonio Sulla ampliationis, 18 18 ott. ott. 1550 Biado, 1550); 1557, insieme con la la Bulla Bulla amplia amplia-Slado, Fumagalli-Belli-Naccano 1270 1550); Fumagalli-Belli-Vaccaro 1270 (Biado, (Slado, 1557, tionis di Giulio Giulio III; III; non risulta invece l'edizione del del 1550); 1550); NUC NUC 99, 99, NC 225485 (([Roma IC 225485 [Roma 1515 ?])-486 1557). 1515 ?])-486 (Biado (Slado 1557). B 308 (720) Bulla Clementis VII Β 308 (720) νττ pro Monte Fidei. Bolla di Clemente Clemente vii VII per per l'istituzione del Monte Fede (19 1526), Bolla Monte della Fede (19 ott. 1526), [Roma, Antonio Biado,1526, 1526, 1530]; 1530]; [Roma, Francesco Minizio Antonio Slado, Minizin Calvo, 1526].

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO 8185: 8185: B304 VATICANO LATΙΝO Β 304 -- B Β 311 311

67 67

pp. 61, 61, 62 62 (Blado, (Biado, Calvo); Calvo); Barberi rom., p. p. 94; 94; Barberi Barberi Cal., p. 83, 83, nr. nr. 75; 75; Ascarelli rom., pp. BAV, Barb. C. C. II. II.55/4 55/4(s.l.e.d.); (s.l.e.d.);BLC BLC280, 280,p.p.291 291(206, (206,col. col.388); 388);Fumagalli-BelliFumagalli-BelliBAI, Stamp. Barb. Vaccaro 1383-1384; 1383-1384; NUC 99, NC NC 225572, 225572, 225574; 225574; Regestì, (istituzione del NUC 99, Regesti, II, 11, 57 57 (istituzione del Monte Monte ee dei dei Militi dì 19ott.l526);STC(Am),lII,p. 57. di S.Pietro, 19 οtt.1526); STC(Am), III, p. 57. B309 (721) Bulla erectionis Militum S. Petri. Β 309 (721) S. Paul! Pauli [barr.] [barn] Pe tr a. Bolla per l'istituzione dei Militi di S. Pie Pietro (20 luglio 1520), 1520), spesBolla di di Leone X x per tr o (20 so insieme con le bolle di di conferma di Clemente VII (1526, 1527) 1527) so pubblicata insieme Paolo in III (1535), (1535), Roma, Antonio Blado, Biado,1521; 1521; ivi, Baldassarre Baldassarre e Girolama Girolama e Paolo Cartolari, 1541. Ascarelli rom., (Calvo), 155 155 (Blado (Biado 1521, 1521, 1526, 1526, 1527), 1527), 193 193 (Cartolari); Barberi Barberi Ascarelli rom., pp. 61 (Calvo), Cai., 85, nr. nr. 87; 87; Barberi Cu., Car., p. p. 77, 77, nr. nr. 10; 10; Barbed Barberi rom., rom., pp. pp.95 95 (Calvo, 156 Cal., p. 85, (Calvo, 1527), 1527), 156 BAV, Stamp. Stamp. Barb. Barb. C. C. II. II. 55/8 55/8(Blado, (Biado,1526); 1526);BLC BLC 280, 280, p. p. 289 289 (206, (206, col. (Cartolari, 1541); BAI, cii. 383); Fumagalli-Belli-Vaccaro 1176, 1176, 1379, 1379, 1385, 1385, 1387; 1387; NUC NUC 99, 99,NC NC225501; 225501;225570; 225570; 383); Fumagalii-Beili-Iaccaro Regesti, I, 43 (1520), II, 57; 57; STC(Am), III, p. p. 56 56 (201ug.1520). (20 lug.1520). STC(Am), III, B ili sacri Β 310 310 (722) Bulla Pauli III sacri concilii concilii Tridentini. Tridentini. Forse la: Bulla Bulla Sacri Oecumenici Concilii Concilii Tridenti Celebrandi Celebrandi (22 (22 maggio Forse è la: 1542), [Roma, Antonio Biado],1542. 1542. 1542), Antonio Blado], 193, 192; 192; BAI, BAV, Racc. Race. I, IV. IV. 2177 5, Bolla Bolla Initio Initio nostri, nostri, 22 22 maggio Ascarelli rom., pp. 193, 2177 (int. 5, 1542, ee risposta CarloV, V, 25 25 ag. 1542, 1542, ed. Med. Med.[?], 12 genn. genn. 1543; 1543; int. int. 6,6, Bulla indictioindictio1542, risposta di Carlo [?], 12 sacrosancli generalis generalis concilii concilii Ad Dominici Dominici gregis, gregis, 22 giu. giù. 1536, 1536, s.l.e.; s.l.e.; int. 7, 7, Bulla novae novae nis sacrosancti prorogationis Universi Universi populi, 1538); 1538); BLC 280, pp. 293, 295 (206, coll. 391-392: Bulla. prorogations BLC 280, pp. 293, 295 (206, coli. 391-392: Rulla Gottardo da da Ponte, Ponte,1536, 1536, ecc.); ecc.); CT CTIV 2-6 (1536); 226-231 (1542, Initio nostri)-, indictionis, Gottardo nostri); N 2-6 226-231 (1542, 385-388 16, CC5387-5394; 5387-5394; Fumagalli Fumagalli-Belli-Vaccaro 1444, 385-388 (1544, Laetare Hierusalem); Edit 16, -Belli-laccaro 1444, 1461, 1503; 43208a; VD 16, 16, K K 406-407 406-407 (s.l.e.); (s.l.e.); 1461, 1503;NUC NUC 99, 99,NC NC 225603; 225603;Schottenloher Schottenloher 43207a, 43208a; Archivio Stato didiRoma. Roma.Aspetti Aspettidella dellaRiforma Riformacattolica cattolicae edel delConcilio ConciliodidiTrento. Trento. Mostra Archivio di Stato documentaria. Catalogo, Catalogo, a cura cura di di E. E. Meandri Aleandri Barletta, Roma 1964, 1964, p. 95 95 ss. ss. (Pubblicazioni degli Archivi di Stato Stato 55). 55). B311 Car. [?] [?] aa secretario Regis Β 311 (723) Oratio habita, Romae in senatu Car. Franciae in 4°. 4o. Franciae in Oratio sacrosancto Senatu, Senatu, Pridie Pridie Nonas Octobris, Anno Anno DoDoOrado habita Romae in sacrosancte mini M.D.XLVII, M.D.XLVII, a aquodam Regis christdanissimi christianissimi Secretario, RoRoquodamintimi intimi cubiculi Regis ma, Antonio Biado,1547; 1547; iví, ivi, Girolama Girolama Cartola Cartolari, ri , 1547. Antonio Blado, Ascarelli rom., p. 181 1546); Barberi Car., p. 107, 107, nr. 103; 103; Barberi rom., p.p.161 161 Barbed rom., Ascarelli 181 (Biado, (Blade, 1546); (6 ott. 1547); 1547); BAI, BAV, Inc. Inc. W. IV. 562/19; Stamp. Stamp. Barb. Barb. V. V. X. X. 41/9 41/9 (Cartolari); Fumagalli-BelliVaccaro1223. 1223. laccaro

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

68 68

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

B B 312 312(724) (724) Oratìo Oratio Alphonsi Alphonsi Salxneronis Salmeronis habita habita in in concilio concilii tridentino 4°. in 4°. Oratio... Álph Alphonsi Societate lesu in Concilio οnsi Salmeronis Salmeronis de Societate Iesu Theologi, Theologí, nuper nuper in Tridendno ad exemplar exemplar Divi Ioannis Evangelistae Evangelistae vera PraelaTridentino habita, habita, in qua ad forma describitur, describitur, Roma, Roma, Stefano Stefano Nicolini Nicolini da Sabbio, 1547; Nicotorum forma 1547; Paris, Paris, NicoDives, 1547. 1547. laus Dives, Ascarelli 251; BAY, BAV, Race. Racc. I, Ascarelli rom., p. 251; I, IV. 1453/73 (Dives, 88°); R. G. G. Concili IV. IV. 270/5; 1453/73 (Dives, ° ); R. Bibl.Jés., VII, pp. 478-479; 288, p. 262 910: Roma); 516, NS NS Bitil. Jés., VIΙ, 478-479; BLC 288, Roma); CT CTII 596; 596; NUC NUC 516, 262 (211, col. 910: 62269; Palau 287695; PBN 161, col. 835; 835; STC(Am), III, p. p. 109. 109. 62269; Palau 287695; ΡΒΝ 161,

B 313 Oratio F. F. Andreae in 4°. 4°. 313 (725) (725) Orado Andreae Vega in concilio concilii Tridentino habita habita in de Vega: Vega: Concio ad Patres Concilii Concilii Tridentini die CiProbabilmente Andrés de nerum habita anno 1547, 1547, s.l.e.d. s.l.e.d. 617, 11-12; 11-12; Hurler, II, cii. col. 1391; 354482; Wadding-Sbaraglia, p. 18; Recia, Recia, cit. cit. CT II 617, Hurter, II, 1391; Palau Palau 354482; p. 18; al nr. B 23. al Β 90, p. 23. B 314 sedis Apostolicae patres in in conconB 314(726) (726)Admonitio Admonitio legatorum legatorum sedis Apostolicae ad patres cilio Tridentino in prima sessione in 4°. [R. Pole], Admonitio atque hortatio hortatio legatorum legatorumSedis Sedis Apostolicae Apostolicae ad ad Patres Patres [R. Concilio Tridentino, Tridentino, lecta prima sessione (13 die. 1545); 1545); edizioni del in Concilio lecta in prima (13 dic. Antonio Blado; Biado; Venezia, Vincenzo Valgrisi; 1546: Roma, Girolama Cartolari o Antonio Lyon, Guillaume Rouillé; Rouillé; Kraków, Lyon, Κrak~w, vedova Florian Ungler. Adams C 2835; 2835; Ascarelli rom., P. p. 2; 2; Barberi Car., p. 103, 90; Barberi rom., p. p. 160; 160; 103, nr. 90; BAY, TV. 2177/11; R. G. G. Concili Concili IV. IV. 270/1 (Valgrisi); BLC 329, p. 153 (241, col. ΒΑΝ, Race. Racc. I, IV. 270/1 (Valgrisi); BLC 329, p. 153 (241, col. 183: Roma, s.e.); Cat. Esp. A 158 (Lyon: non riportato in Baudrier); CTIV548-553; Edit Roma, Esp. 158 non CT 11 548-553; 16, C 5395, 5398-5400; NT 325906-907 325906-907 (Rrak (Kraków, 16, 5398-5400;NUC NUC 600, NT ~w, Venezia); Schottenloher 43208f (Valgrisi); STC(Am), STC(Am), III, III, p. p. 292 292 (Roma). Non è in Fumagalli-Belli-Vaccaro. in Fumagalli -Belli -Vaccano. B 315 Francisci Sal Salazar az ar ordinis minorum Bononiae habita 315 (727) (727) Oratio Oratio Francisci ad patres patres [?] [?] Synodi Synodi in in 4°. 4°. Oratio habita ad ad patres patresSynodi Synodi Bononiae Bononiae congregatos congregates in festo feste Penthec Penthecostes, Oratío οstes, sacrifitium, Cardinali S. Crucis... Franciscum SalaSalasacrifitium, peragente peragente reverendissimo Cardinali zar, minorum observantiae, observantiae, [Bologna], Bartolomeo Bonardo, Bonardo, 1547; 1547; zar, ordinis minorum Roma, Girolama Cartolari, 1547. rom., p. p.251; 251; Barberi Car., pp. pp.106-107, 106-107, nr.102; Barberi rom., p. p. 161; 161; BAV, Ascarelli rom., ΒΑΝ, Race. Racc. I, W. IV. 1688/7 (Bonardo); (Bonardo);BLC BLC288, 288, p. 104 (211, col. col. 668); 668);CT CTV1 VI 167-176; 167-176; Palau Palau286531-II; 286531-11; 104 (211, PBN 161, 161, col. 475; Sbaraglia, Sbaraglia, I, p. p. 299. 299. ΡΒΝ cii. 475;

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO B319 VATICANO LATINO8185; 8185: B312B 312 - B 319

69 69

B 316 Ruffi Sesti [?] versa [versu [versu ?] ?] heroico heroico [?] [?] 316 (728) (728) Ruffi [?] opera quaedam versa 4°.. in 4° difficile l'identificazione dell'opera: po potrebbe L'incerta lettura rende difficile trebbe trattarsi (vedi l'introduzione, (vedi l'introduzione, p. XXIII): a) di Avieno: Avíeno: Carmina, Carmins, Venezia, Antonio da Strada, 1488, 4°. b) di Festo: Pesto: Breviarium rerum gestarum populi Romani, editio Roma, editio princeps Roma, 1468; la dizione Ruffus si trova, per Sixtus Riessinger, 1468; Ruffus Sextus, Sextus, come come nell'item, nell'item, si esempio, nell'edizione Venezia, [Florentins de Argentina], Argentina], 1472, 1472, o in in quella esempio, Venezia, [Florentius Plannck, 1492. Roma, Stephanus Stephanus Plannok, AudifFredi Rom., pp. pp. 303 303 (Roma, (Roma, Eucharius EuchariusSilber, Silber,1491), 1491), 308 308 (Plannck) (Plannck) ee passim; passim; BAY, Audiffredi Rom., ΒΑV, Inc. Ross. Ross. 660 660 (b; (b; dopo aedificatione Venetiarum Veneti arum, da per cui Inc. dopo Pesto Festo èè un De aedificαtione da Sicco Sicco Polenton, Polenton, per vedi qui il il nr. nr. DD379/III); 379/III);BAVΙ, BAVI, Α A 618 618 ((a), R 135-138; 135-138; BLC 80 (209, (209, col. col. 33); 33); vedi qui a), R BLC 284, 284, p. p. 80 Flodr, p. p. 267; 267; Goff GoffR 354 ss.; ss.; GW GW 3131 3131 (a); NUG NUC 509, 509, NR 504224 ss.; Flodr, R 354 504224 (FI. (Fl. de de Argentina) ss.; PBN 158, 158, coli. 959-960. Vincenzo Belprato, Belprato, ΡΒΝ Breuiarium di Vincenzo 959-960.Per Per la traduzione italiana del Breviarium. Firenze, Bernardo Giunta, 1550, vedi l'introduzione, p. XXIII. Firenze, B 317 Constítutiones et edicta observanda in sancta Brixiensi ececΒ 317 (729) Constítutíones clesia in 4° 4°.. et edicts edictaobservanda observandaininsancta sanctaBrixiensi BrixiensiEcclesia... Ecclesia...novínoviForse: Constitutiones Constítutíones et ter per... D. D. loan. loan. Petrum PetrumFerrettum FerrettumRhavenn. Rhavenn.Mylen. Mylen. episcopum... episcopum...Vicarium Vicarium 1545. Turlino, 1545. generalem promulgata, Brescia, Damiano Turlino, BAV, Race. IV. 2177/3; Edit Edit 16, 16, B Β 3646. BAV, Racc. I, IV. de fide fide et et sacramentís sacramentis edictum edictumin in88°. B 318 318 (730) (730) Christianum Christianum de °. Vedi il nr. nr. BB 91. 91. In In 8° 8° vedi anche: Christiana fide et et sacramentis sacramentis contra contrahaehaeChristiane de fide reticorum id temporis errores explanatio..., Kraków, Hieronymus Victor, 1545. Κrak~w, Hieronymus Vietor, 1545. retícorum id temporis errores explanado..., Hurler, II,col. col.1390; 1390; Ind.Aur. Ind.Aur.106.879. 106.879. Hurter, II, B319 eorum B 319(731) (731) De De afflictione afflictione christianorum christíanorum tam captivorum quam eorum qui sub turce tributo viv[entium]in in8°. 8°. Auctore Auctore Bartolomeo Gurgiety [?].. tributovív[entíum] Gurgiety [?] Probabilmente: De afflictione etiam sub sub Turcae Turcae tributo afflictíone tam captivorum captívorum quam edam viventium Christianorum cum figuris figuris res res clare clare exprimentíbus... exprimentibus... Additis Addids nonnonviventium Christíanorum cum nullis dignis, linguarum linguarum Sclavonicae Sclavonicae et Turcicae, Turcicae, cum cum interpretatíone interpretatione nullis lectu dignis, Latina, libellus. BartholomaeoGyurgíevits..., Gyurgievits..., Worms, Worms, Gregorius Gregorius CoColibellus. Autore Bartholomaeo miander, 1545; edizioni precedenti con titolo leggermente leggermente diverso diverso Antverpen, Antwerpen, miander, 1545; Gregorius de Bonte, Bonte,1544; 1544; ivi, Gillis Diest, 1544. 1544. Gillis Coppens Coppens van Diest, Gregorius de BLC 20, 190 (12, Brunei, II, col. 1541; 1541; NUC 201, NG NG 243310 243310 (Cop(CopBLC 20, p. p. 190 (12, col. col. 136: 136:Coppens); Coppens); Brunet, lUG 201, pens);PBN PBN59, 59,col. col.208; 208;Soltész SoltészGG151; 151;VD VD16, 16,DD3015. 3015. pens);

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

70

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

309v f. 3Ο9 B 320 Lessigniensis de cognominibus deorum genΒ 320 (732) luliani Iuliani Aurelii Lessigniensis deorum gentilium in 8° 8°.. tílium Gentilium, AntierAntver[Haurech Julianus Aurelius], Aurelius], De De cognominibus deorum Gentílium, Goinus, 1541. 1541. pen, Antonius Goinus, 109, A A 2795; Graesse, I, p. p. 257; 257; Maittaire, 1, p. Bibl. Belg., I, I, p. 109, Α 248; 248; Cat. Esp. Α Maíttaíre, V, V, 1, 182203. 97; NUC 235, NH NH 182203. B 321 introductio in in 88°. Β 321 (733) (733) Cosmographiae introductío °. Gosmographiae introductio cum cum quibusdam quibusdam geometriae geometriaeac acastronomiae astronomiaeprinprinCosmographiae introductío cipiis earn rem remnecessariis, necessariis, Ingolstadt, Ingolstadt, [Georgíus [Georgius ee Petrus Apianus], 1529 1529 cipiis ad earl finale1531, 1531,1532,1533); edizionisuccessive. successive. (date nel colophon colophon finale 1532, 1533); numerose numerose edizioni 2723-2724; BLC 359 (44, (44, coll. coli. 623-624); 623-624); Edit Edit16, 16,CC6924-6929; 6924-6929; Ind. Ind.Aur. Aur. Adams CC 2723-2724; BLC 70, 70, p. 359 106.407-106.409; 190; NUC 18, 18, NA 354493 e passim; passim; Sander Sander469, 469, 470; 470; SanderSander106.407-106.409;Grassi, Grassi,p. p. 190; ΝΑ 354493 Rava Land., p. p. 72, 72, nrr. nrr.19-21; 19-21; STC(Am), STC(Am), I,I, p.p.72; 72; Stalla Rava 470a 470a (1533, (1533, 1535); 1535);Schottenloher Schottenloher Land., 61-63; 135; VD 16, 16, A 61-63; Stillwell 135; Α 3076-3079. B 322 (734) (734) Io. Io. de Nigravalle in laudem laudem sacri canonici ordinis in 8° B322 8°.. Ioannes de Nigravalle Nigravalle apostolicus apostolicus bibliotecarius, bibliotecarius, in laudem sacri canonici ordiIoannes de nis et de Brescia, Damiano e Iacopo Turlino, 1536. de ipsius ortu ortu et monachorum, monachorum, Brescia, 237, p. 104; 104; NUC NN 266373; 266373; PBN 124, col. 890; 890; L. Artistes etet BLC 237, NUC 419, 419,11 ΡΒΝ 124, L. Goovaerts, Goovaerts, Écrivains, Artistes Savantsde del'ordre l'ordre de Prémontré, 1899, pp. 622 622-623. Savants Prémontré, I, Bruxelles Bruxelles 1899, 623. -

B 323 partu Virginis et et de morte morte Christi Christiin in88°. 323 (735) (735) Sanazarii Sanazarii de partu °. Non sembra che vi siano edizioni separate di una o due opere (vedi (vedi anche il nr. D 175), 175), ma solo edizioni di raccolte parziali, parziali, da quelle di Roma, Francesco Francesco Minizio Calvo, 1526 1526 (8°); Napoli, Andrea Matteo Acquaviva, 1526 1526 (fol. e 4°). 329-331; Ascarelli 84, nr. nr.81; 81; Barberi rom., p. 94; 94; Adams S 329-331; Ascarellirom., rom.,p. p. 253; 253; Barberi Barbed Cal., p. 84, BAY, Stamp. Stamp. Ross. Ross.3295 3295 (Acquaviva, (Acquaviva,275x198 275x198 mm.; sul frontespizio "Synceri BAI, "Synceri de de partu Virginis"); Stamp.Ross. Ross.7351 7351 (Calvo, (Calvo, 8° 8° piccolo; piccolo; sul sul piatto anteriore partu Virginis"; Virginis"; sul ginis"); Stamp. anteriore "De `De partu frontespizio "Aedi de morte morteChristi. Chrisd. "Actif Synceri SynceriSannazarii Sannazarií De De partu partu Virginis. Virginis. Lamentado Lamentado de Piscatoria. 289, p. 396 396 (212, (212, col. col. 834); 834); Manzi 1, 217, nr. 29 29 (Napoli, Piscato ria. Salices"); BLC 289, 1, p. 217, Antonio de Frizis, Frizis, in in aedibus aedibusAndreae AndreaeMatthei MattheiAquivivi: Aquivivi; De partu Virginis, Salices, Salices, De Demorte morte Antonio de partu Virginis, Christi) 519, NS NS112203-212; 162, col. 811; 26,nr. nr.1212(1527, (1527,88°); Christi);\ NUC NUC 519, 112203-212; PBN ΡΒΝ 162, 811; RenouardEst.,p. Renouard Est., p. 26, ° ); RenouardPar., Par.,III, Ili,1329; 1329; Renouard RenouardMan., Man.,p.p.110, 110,nr.nr.1111(1533, (1533,8°) 8°)e epassim; passim;Soltész SoltészS S112; 112; Renouard STC(Am),III,p. 119. STC(Am), III, p. 119.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO 8185: 8185; BB 320 320 -- ΒB 329 VATICANO IλΤΙΝO 329

71 71

BB24 (736) Artículi Theologiae LoLoΒ 324 (736) Articuli orthodoxi a professoribus professoríbus sacrae Theologiae vaniensis Universitatís Universitatis aedití aediti in 4o°.. Artículi religionem, sanctamque sanctamque fidem fidemnostram nostranirespicientes. respicientes. Α A Artículi orthodoxam religionem, theologiae professoribus professoribusLovaniensis LovaniensisUniversitatís Universitatís edítí, editi,Louvain, Louvain, Reisacrae theologíae Reinerus Velpíus, Velpius,1545; 1545; Köln, Kòln, Melchior MelchiorNovesianus, Novesianus,1545. 1545. nerus Adams 2043 (Louvain), (Louvain), 2044 2044 (edizione (edizione lat, lat. ee franc., franc., Paris, Paris, Ch. Ch.Wechel, Wechel,1545); 1545);BLC BLC Adams A A 2043 201, p. 205 (145, (145, col. col. 252: 252: Louvain, Louvain, fol.; fol.; Roma, Roma,1545, 1545, 88°, edizione non rintracciata altracciata al201, p. 205 ° , edizione non rin trove); CT' CTI182, 182, n.n.7;7;334, 334, n. n.4;4; NUC NUC342, 342, NL 514517 514517 (Louvain); BF, 755 trove); (Louvain); Pegg BF, 755 (edizione (edizione ted., Velpíus, Velpius, [1544]); [1544]); Pegg PeggGB, GB, 1747 1747 (Köln). (Kóln). lat. ee ted., quis ingrati crimen et et nomen nomen posposB 325 325 (737) (737) Lilii Lilii Gregorii Gregoríi quomodo quis in 8°. 8°. sit effugere effugere in Lilio Gregorio Giraldi: vedi l'edizione Firenze, [Lorenzo [Lorenzo Torrentíno], Torrentino],1547. 1547. Lílío Adams G 726; 726; BLC 125, 318 (86, (86, col. col. 492); 492); Moreni, pp. 1-2; vedi vedi anche p. 23; 23; NUC Adams G 125, p. p. 318 pp. 1-2; 201, NG 231163; PBN 60, col. 693; STC(Am), II, p. 63 (1548). ΡΒΝ coI. (1548). 201, 60, p.63 B326 (738) Prognoma de christianorum calamitatibus calamitatibus auctore auctore BartoBartoΒ 326 (738) lomeo Georgevitís Georgevitis iin 8°. n 8 °. Vedi il Β 327. ~ 1 nr. B exortatoria contra contraInfideles Infidelesad adMassimilianum Massimilianum ArB 327 327 (739) Epistola exortatoria Bartolomeo. chiducem Austriae AustríaeAuctore Auctoreeodem eider Bartolomeo. Spesso íi due testi sono riuniti: Prognoma, sive praesagium Mehemetanorum, Mehemetanorum, Prognoma, sive primum de Christianorum calamitatibus, deinde de suae gentis interim,exexPerPerprimum de Christianorum calamitatíbus, deinde de suce gentis interitu, sica lingua in Latinum sermonem conversum. Auth. Bartholomaeo Georgievits lingua Latinum sermonem conversum. Auth. Bartholomaeo Georgievits (dat. 17 17 marzo 1545, contra infideles infideles ad... ad... MaximiMaximiexhortato ri a contra 1545, s.e.); Epistola exhortatoria lianum archiducem Austriae Bartholomaei Georgievits, Antverpen, Gillis Coplianum archiducem Austriae Bartholomaei Georgievits, Antverpen, Gillis Coppens van Diest, s.d.; vedi anche l'edizione Wien, haeredes Singriener, 1547. Singriener, pens Diest, BAV, Racc. Race. I,11.1002 I, V. 1002 (B (B 327 327 ++ Β B 326, 326, Van Van Diest, Diest, ++ De De afflictione altri opuscoli, opuscoli, Comiander, Comiander, BAI, affliction ee altri qui nr. nr.BB319); 319) ; BLC BLC 20, 20, pp. 189,190 (12, coli. coll. 133, 133,136: 1545);Denis Denis445; 445; ΡΒΝ PBN 59, 59, qui 190 (12, 136: Antverpen, Antverpen, 1545); pp. 189, col. 210 (Antverpen, (Antverpen, s.d.); s.d.);Soltész SoltészGG176; 176; vedi anche GG 175 175 {Prognoma, da una una (Prognoma, seguita da col. 210 vedi anche Exhorlatio contra [vanDiest], Diest],1545); 1545) ;VD VD 16, 16, D Exhortatio contra Turcas, Turcas,Antverpen, Antverpen, [van D 3035 3035 (Singriener). (Singríener). B328 ad cognoscendam cognoscendam lilitteram Dominicalem. Β 328 (740) (740) Tabulae ad ttera m Dominicalem. 4° lib. lib. III Ili de Vita Leonis xi X' in in fo. fo. B 329 329 (741) (741) Pauli lovii bui in 4° potrebbero essere essere due diverse diverse opere del Giovío Giovio o il terzo Titolo poco chiaro: potrebbero libro di: di: Pauli Pauli bui lovii Novocomensis... Novocomensis... de vita vita Leonis Leonis Decimi Pont. Max. Max. libri

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

72 72

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

quatuor. His... His... accesserunt Hadriani Sexti Sexti pont. pont. max. max. et et Pompeii Pompeii Columnae Columnae cardinalis vitae..., Firenze, Lorenzo LorenzoTorrentino, Torrentino,1548 1548ee1551. 1551. 689-690; ΒΑΝ, BAY, R. R. G. 1549, non riportato da da Adams G G 689-690; G. Storia Storia II. II. 305 305(ex (exAltemps: Altemps:Torrenuno Torrentíno 1549, non riportato Moreni);BLCl25,p. 302(86, (86,col. col.465); 465) ;Moreni, Moreni,pp. pp.12-13, 12-13,43 (1549, versione it italiana), Moreni); BLC 125, p. 302 43 (1549, al iana), 173173175; NUC 201, NG NG230589-593; 230589-593; PBN 60, col. 676; SoltészJ II,p.p.52. 52. 175; NUC 201, ΡΒΝ 60, col. 676; Soltész J 229 229 (1551); (1551); STC(Am), STC(Am), II, B 330 lingua italiana in 4° 4°.• 330 (742) (742) Vitae Vitae de de philosophi philosophi in lingua sententiae philosophorum philosophorum (traduzione e compendio): Diogene Laerzio, Vitae et sententiae numerose edizioni, edizioni, in in 4° 4° e in in 8°, 8°, da quella di Venezia, Venezia, Bernardino Bernardino Celeri, 1480 vita de philosophi et et delle loro loro elegantissime elegantissime sen(("Incomincia "Incomincia el libro delà dela vita tentie extracto extracto da D. et da altri antiquissimi antiquìssìmi auctori"); auctori"); vedi anche: La D. Lahertio et tentíe vita Philosophi, Firenze, Firenze, Iacopo Pietro dí di Onofrio Bonaccorsi, Bonaccorsi, vita de Philosophi, lacopo di Carlo ee Pietro 1489; Bologna, Ercole Nani, 1494. 1489;Vita Vitade dephilosophi philosophi vulgate, vulgare, Bologna, BAVI, D 99-104; BLC 380 (53, (53, coli. D 972; 972; Cioni, Cioni, II, p. p. 26; 26; FavaFavaBAVΙ, D 99-104; BLC 83, 83, p. p. 380 coli. 32-33); 32-33); Gat. Cat. Esp. Esp. D Bresciano 67; 67; Flodr, Flodr, pp. pp.137-138; 137-138;Goff GoffDD229-233; 229-233;GW GW8385-8394; 8385-8394; HH6209-6213; 6209-6213; HC HC62066206Bresciano 6208; HR HR 6212; 6212; ΙΒΕ IBE 2122-2124; (s.v. Burley Burley 6208; 2122-2124;IGI IGI 3465-3468; 3465-3468;Ind. Ind.Aur. Aur. 128.023 128.023ee passim passim (s.v. Walter, edizioni edizioni italiane italiane e latine); latine); Klebs Klebs 339; 339; PRI PBN 40, 40, col. col. 877; 877; Rhodes RhodesFir., Fir.,262-263 262-263 ee p. Walter, 131, 18; Sander 2423-2429; Santoro 125; Zambrini, coll. 1063-1064. 1063-1064. 131, nr. nr. 18; Sander 2423-2429; Santoro Nap. 125; Zambrini, coli. grammadcorumin in fo. B 331 331 (743) Io. Torelli Aretini commentariorum commentaríorum grammatícorum Commentariorum grammaticorum grammaticorum de de orthographia Ioannis Tortellii Aretini Commentaríorum dictionum e grecis grecis tractarum tractarum liber... (a cura dí di Adamo da Montalto), Roma, Roma, Ulrich Han-Simone Han-Simone Cardella, Cardella,1471 1471 (H (H15563); 15563); Venezia, Venezia, Nicolas NicolasJenson, Jenson,1471 1471 15564); edizioni successive. (H 15564); edizioni successive. Audiffredi Rom., Rom.,pp. pp.88-90; 88-90;BAV BAVI,Ι, T 189-194; BLC (240, col. 330); Goff GoffT 394Audiffredi T 189-194; BLC 328, 328, p. p. 63 63 (240, col. 330); T 394402; VI, 2, 2, p.p.177; 177;HH15563-571; 15563-571; ΙΒΕ IBE 5696 5696 ss.; IERS 79; 79; IGI IGI 9681-9687; 9681-9687; Lowry Lowry 19; 19; 402; Graesse, Graesse, VI, ss.; SERS NUC 598, NT NT 283149 283149 ss.; ss.; PBI PBN191, 191,coil. coli.1064-1066. 1064-1066. NUC 598, B 332 Gelsi de Medicina in fo. 332 (744) Cornelii Celsi Numerose edizioni edizioni da quella in in fol. fol. ee ~n in 4°, 4°, aa cura cura di diBartolomeo Bartolomeo Fonzio, Ponzio, Firenze, Niccolò di Lorenzo, Lorenzo,1478. 1478. Vedi anche anche ilil nr. nr.BB145. 145. BAVI, 194-195; Bethesda BAVΙ, C 192, 192, C C 194-195; Bethesda907 907(1524); (1524);BLC BLC57, 57,p.p. 125 125 (35, (35,col. col. 1061 1061ss.); ss.); BMC BIC VI, p. 627; Edit 16, C 2717; Flodr, p. 93; Goff C 364, 366-367; GW 6456-6459; HC 4835VI, p. 627; Edit 16, C 2717; Flodr, p. 93; Goff C 364, 366-367; GW 6456-6459; HC 48354838; IBE 1550-1552; 1550-1552; IGI 2674-2677; Klebs 260; NUC NUC 101, 101,NC NC249720, 249720,249722, 249722,249724; 249724; 4838; ΙΒΕ IGI 2674-2677; Klebs 260; PBN 25, 25, col. col. 639; 639; Rhodes Rhodes Fir., Fir., 179. 179. PRI B Porphirii in in Aristotelis Aristotelis Praedicamenta Praedicamentain in fo. S 333 333 (745) (745) Porphirii in Aristotelis Aristotelis Praedicamenta et responsionem responsionem Porphyrii in Praedicamenta per interrogationem et

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO B 330 D 33 330 -- D VATICANO LATINO 8185; 8185: Β

73 73

Nec non nonDexippi DexippiininAristotelis Aristotelispraedicamenta praedicamentaquaestiOquaestíobrevis explanado. Nec num libri tres... (traduzione di Giovanni Bernardo Bernardo Feliciano), Feliciano),Venezia, Venezia, GiroGirolamo Scoto, 1546. Scoto, 1546. Graesse, 415; NUC NUC 465, 465, NP NP489577; 489577; PBN 141, col. 86; STC(Am), II, II, p. p. 635. 635. Graesse, V, V, p. ρ. 415; ΡΒΝ 141, col. 86; B334 4o. confusi confusi senza principio ee B 334(746) (746)Pochissimi Pochissimi[?] [?]quinterni quinterni in in 4°. senza di autore autore vi vi restano restano [?] [?] che che non non son sonscritti scritti senza fine fine et senza nome di raccolti et legati insieme. *** *** f. 297r 297r Libri Latini Impressi qui sunt Bibliotheca C C[ervina] sunt in Bibliotheca [eroina] Romae In prima prima Capsa Capsa In In folio folio Di1 (186) Paulus Cortesius de Cardinalatu. Cardinalatu. D (Castum Cortesium), Simone Simone Nardi Nardi alias alias Rufus Rufus Vedi l'edizione S. S. Gemignano (Castum Calcographus, 1510. Calcographus, 1510. Adams CC 2710; 2710; BLC BLC 70, 70, p. 292 (44, (44, col. col. 522); 522); Cat. Cat. Esp. Esp. CC3416; 3416; Edit Edit16, 16, CC 6873; 6873; Jacometti, Adams p. 292 Jacomettí, pp. 186, 194; 194; NUC 123, NC NC 720829; 720829; ΡΒΝ PBN 32, 32, col. C 1119. 1119. coi. 799; PP. 186, NUC 123, 799; Soltész Soltész C Egesippus de bello ludaico. D 2 (187) (187) Egesippus Iudaico. Prima edizione (traduzione (traduzione di s. s. Ambrogio, a cura di Jacques Lefèvre Lefèvre ee MiMichael Hummelberger) Hummelberger)Paris, Paris,Jodocus JodocusBadius BadiusAscensius, Ascensius,1510; 1510; ivi, 1511; Brescia, 1511; Brescia, Antonio Moretto, 1511; edizioni successive. Adams H H 144 144 (Ascensius)-145 (Ascensius)-145 (Moretto); BLC 143, 143, p. 887); Cat. Esp. H H8888Adams (Moretto); BLC p. 432 432 (100, (100, col. col. 887); Cat. Esp. 89; 238, NH 236684 ([Brescia?, da Gandino Gandino dictus dictus de de Caegulis?, Caegulis?, 89; NUC NUC 238, ΝH 236684 ( [Brescia?, Giovanni Giovanni Antonio Antonio da 1511?]; all'inizio note di di Ant. Ant. Moretto), Moretto), 236686, 236686, 236688 PBN 69, 69, col. col. 1511?]; all'inizio ee alla fine fine note 236688 (1524); (1524); ΡΒΝ 1000; Renouard Impr.,II,II,126 126(1510), (1510),162 162 (1511), (1511), 540 540 (1524); (1524); Renouard Par.,I,I, P. p. 365, 365, nr. 1000; Renouard Impr., Renouard Par., 97; 109-110; STC(Am), II, p. p. 113 113 (Brescia, (Brescia,[G. [G.A. A. da da Gandino Gandino?,?, 1511]); 1511]); 97; II, II, 107; 107; Soltész Soltész H H 109-110; STC(Am), II, VE 10. 13 (senza tipografiche, aa spese di Ant. Ant. Moretto, 1511). VE 10. 3. 3. M. M. 13 (senza note note tipografiche, spese dí Moretto, 1511). D (188) Vegetius Elfanus Elianus lulius Modestus de de re remilitari. militari. D 33 (188) Iulius Erontinus Frontinus Modestus Probabilmente edizione edizione degli degli Scriptοres Scriptores rei cura di di Sulpizio Sulpizio da da VeroVerorei militaris militaris (a cura li), Roma, Eucharíus Eucharius Silber, Silber, 1487 1487 (4°), l'unica che riporta gli autori nell'or(4°), l'unica riporta gli autori nell'ordine indicato indicato dall'item. dall'iter. AudiffrediRom., Rom.,pp. pp.278-279; 278-279;BAVI, BAVI,SS145; 145; BLC BLC 337, 337, pp. pp.464-465 464-465 (247, (247, col. col. 117); 117); Brunet, Brunei, Audiffredi

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

74

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

V, 1161; C 35 ++ 2593; p.273; 273; Goff GoffSS343; 343; Graesse, Graesse,VI, VI,2,2,p.p.270; 270;GW GW310 310++10409; 10409; V, col. col. 1161; C 35 2593; Flodr, Flodr, p. HC 15913 15913 ++ 11444; 11444; IERS IERS 1042; 1042; IGΙ IGI 8850 8850 ++ 6658; 6658; Klebs Klebs 903.1; 903.1; NUC NUC 631, 631, NV NV70766; 70766; PRI PBN RC 204, coli. 880-881. Non da Tinto. 204, coll. 880-881. Non riportata da Tinto. D44 (189) (189) Biblia Io. Benedictí Benedictiimpressa impressaParísíis Parisiis1549. 1549. D mendis quibus quibus innumeinnumeBiblia sacra iuxta vulgatam vulgatam quam quam dicunt editionem a mendis ris... atque... Ioannis IoatinisBenedictí... Benedicti... industria restítuta..., restituta..., París, Paris, Charri s... repurgata, atque... Guillard--Guillaume GuillaumeDes DesBois, Bois,1549. 1549. lotte Guillard Adams BB 1041; 1041; Bibbia Bibbia ICCU ICCU669; 669; BLC BLG 24, 24, p. p. 493 493 (17, (17, cif. col.50); 50);28, 28,p.p.353; 353;Cat. Gat.Esp. Esp.BB1221; 1221; Adams NUC 53, 53, NBi NBi 13340. 13340. NUC D 5 (190) de Geografia vol. voi. primum. (190) Ptolemei de D 6 (191) Eiusdem vol. vol. secundum et et tabulae. tabulae. edizioni in folio: a) in greco e in latino (alcune (alcune con il titolo De De geogeoNumerose edizioni graphia libri odo), talvolta divise divise in due parti; b) traduzione traduzione octo), in un solo volume, talvolta graphic Bodi Iacopo d'Angelo, a cura di Domizio Calderini, con tavole, da quelle di BoDomenicode' de'Lapi, Lapi,1477 1477[?]; [?];Roma, Roma,Arnold ArnoldBuckinck, Buckinck,1478. 1478. logna, Domenico Adams, II, pp. pp.119-120; 119-120; BAVI, BAVI, PP 523-526; 523-526; BLG 138 ss. 335 ss.); Flodr, Flodr,pp. pp. Adams, II, BLC 267, 267, p. p. 138 ss. (196, (196, col. 335 261-262; Goff P 1081 1081 ss.; ss.; HC HC13536-13538; 13536-13538; HERS IERS 531; 8180-8182; NUC 331 ss., ss., 531; IGI 8180-8182; NUC 474, 474, pp. 331 261-262; Goff P 345; PBN 143, col. 758 ss.; ss.; Sander Sander5974-5979; 5974-5979; Soltész Soltész PP 926 926 (1552); (1552); Stillwell Stillwell212; 212; VD VD 16, 16, PP 345; ΡΒΝ 143, col. 758 5215; 5217-5219; 5217-5219; VE VEI, P 1082; 1082; A. durch das das Wiegenalter Wiegenalter der dar Kartographie Kariographie Ι, P A. Breusing, Breusing, Leitfaden durch 5215; bis 1600..., in Acta Cartographica, 33-36; W. A list list of ofeditions editions zum Jahre 1600..., bis zum in Acta Cartographica, IV IV (1969), (1969), pp. pp. 33-36; W. Fames, Eames, A of Geography 1475-1730, 1475-1730, New New York York 1866, 1866, pp. pp.1-23 1-23 (ed. anche in Sabin, A A Dictioof Ptolemy's Geography in J. J. Sabin, nary of ofBooks Books relating relatingtoto America, America, XVI, XVI, pp. pp.43-87) 43-87).. Historiae Venetae Venetae libri XII. D 7 (192) (192) Petri Bembi Cardinalis Historiae Giovanni Della Della Casa, Venezia, apud apudAldi Aldi filios filios (( [Paolo [Paolo Vedi l'edizione, a cura di Giovanni Manuzio]-[CarloGualteruzzi]), 1551. Per Perla la versione italiana vedi vedi ilíl nr. D 375. Manuzio]-[Carlo Gualteruzzi] ),1551. Adams B B 597; 597; BLC BLG 24, 24, p. p. 374 374 (14, (14, col. col. 772); 772); Cat. Cat.Esp. Esp.BB748; 748; Edit 16, 16, B 1221; Ind. Aur. Adams B 1221; Ind. Aur. 116.419; NUC 45, NB 295337-343; PBN 10, col. 607; Renouard Man., p. 152, nr. 17; 116.419; 45, NB 295337-343; ΡΒΝ 10, col. 607; Renouard Man., 152, nr. 17; Soltész B 235; STC(Am), I. p. 192. STC(Am), I, p. 192. D 88 (193) Pauli Emilii Emilii Historia de rebus rebus gestís gestis Francorum. (193) Pauli Prima edizione Paris, Jodocus BadiusAscensius, Ascensius,1517 1517 ca.; ca.; edizioni successive. Jodocus Badius Adams A 231-232; 231-232; BLG 203); Cat. Cat. Esp. Esp. EE 201 201 (1539) (1539) ss.; ss.; Graesse, Graesse, I, p. 2(5; 25; Adams A BLC 2, 2, p. p. 501 501 (2, (2, col. col. 203); H 146 146 (s.e., (s.e., 1500 1500 ca.); ca.);Ind. Ind.Aur. Aur.100.822 100.822ss.; ss.;NUC NUC159, 159,NE NE113086 113086ss.; ss.; PBN 131, cif. col.58.5 565 ΡΒΝ 131, H (1517 Impr.,II,II,749-752; 749-752;Renouard Renouard Par., 1598-1599,1810, 2050. (1517 ca.); ca.); Renouard Renouard Impr., Par., II, II, 1598-1599, 1810, 2050.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO D 4 - D 12 VATICANO LATINO 8185: 8185: D4-D12

75 75

D 99 (194) opera omnia. D (194) Tertulliani opera Froben, 1521; 1521; nunuBasel, Johann Johann Froben, Prima edizione (a cura del Beato Beato Renano), Basel, merose edizioni successive. Adams TT405-409; 405-409; BLC 323, 323, p. 63 63 (236, (236, col. col. 450); 450); NUC NUC 587, 587, NT 109674-679; PBN 184, coli. coll. Adams ΝT 109674-679; ΡΒΝ 184, 656-657; Soltész T 99 99 (1521); (1521);VD VD16, 16,TT559-561. 559-561. 656-657; Soltész T D10 Item de de Bello Bello Persico. D 10 (195) (195) Procopius de bello Gothorum. Item II - -De De bello Gothorum (traduzione di dí Cristoforo Persona), Roma, Johann Besicken, Iacopo Mazzocchi, 1506.

II -- De bello Persico Eucharius Silber, Silber, II Persico (traduzione di Raffaele Maffei), Maffei), Roma, Eucharius Iacopo Mazzocchi, 1509. Le due opere, edite a spese del Mazzocchi, si sí trovano spesso riunite. Accurti p. 169 in Ascareili Ascarelli Maz. Maz. 99, 99, èè riportato ílil De bello Accurtí rom., p. 169 (II: (II: ma ma alla stessa data in Agathias); Ascarelli Ascarelli Maz. Maz. 3, 10; 10; Ascarelli rom., rom., p.p.240; 240; BAV, BAV, R.G. R.G. Class. Class. III. III. Gothorum ài di Agathias); 281 (27 (27 cm.); cm.); BLC BLC 266, 266, p. p. 158 158 (195, (195, col. col. 583); 583); Cat. Cat. Esp. Esp. P 3115, 3114; 3114; NUC 472, 472, NP NP 281 Ρ 3115, 596514-515; PBN 143, coli. 182 (I: (I: 1506 1506 s.e.), 183 (II); Sander Sander5911 5911 (II); (II); Soltész SoltészPP887 887 (II); (II); 596514-515; ΡΒΝ 143, coll. 182 s.e.), 183 STC(Am), II, II, p. p. 651; 651; Tinto Tinto59. 59. STC(Am), Dll II Pont. Max. Max. in in Decades Decades Blondi. Item eiuseiusD 11 (196) (196) Abbreviatio Abbrevíatio Pii II dem Historia Bohémica. Bohemica. -Abbreviatio Pii Pii ΙΙ II Pont. Max. Max. supra supra Decades Decades Biondi ImI - Abbrevíatío Blondi ab inclinatione inclinatíone Imad tempora temporaIohannis lohannisVicesimi VicesimiTercii TerciiPont. Pont.Max., Max., [Roma, [Roma,OlivíeOlivieperii usque ad ro Servio], 1481. Audiffredi Rom., Rom., pp. pp.247-248; 247-248; BAV BAVI, 296 (Inc. (Inc. III. III.129/1: 129/1;D.D.L.D.S.P.V. D.D.L.D.S.P.V. Anno Anno Audiffredi Ι, P 296 MCCCCLXXXI= Servio); 70; 34, 34, p. p. 489 489 (190, (190, col. Goff PP 654; 654; HC HC259; 259; coi. 827); 827); Goff MCCCCLXXXI= Servio);BLC BLC 260, 260, p. p. 70; IERS 711; 7752 ([Servio]); ([Servio]); NUC NUC460, 460, NP NP397625; 397625; PBN 136, col. 939 [Bologna, [Bologna. 711; ICI IGI 7752 col. 939 SERS ΡΒΝ 136, 1481]; Pellechet-Polain 180; VE VEI, 654. 1481]; PellechetPolain 180; Ι, P 654. II SchurenerJohann II -- Historia Bohémica: Bohemica: prima edizione Roma, Johann Johann Schurener Johann NiHanheymer,1475. 1475. colaus Hanheymer, 1337; Audiffredi Rom., p.p.173; 173; BAVΙ, BAVI, P 341 341 (4° (4°); BLC 260, 260, p. 78 78 (190, (190, col. col. 841); 841); Adams P 1337; Audiffredi Rom., ); BLC Brunei, col.73; 73;Goff GoffPP728-729; 728-729; Graesse, Graesse,I,I, p. 27; HC 254-255; 254-255; IERS 380; 380; IGI ICI7792-7793 7792-7793 Brunet, I,I, col. 27; MC (1500 ca.); NUC 460, 460, NP NP 397811 397811 (28,4 (28,4 cm.); cm.); PBN 136, col. 948; 948; Sander Sander5676; 5676; Soltész Soltész P Ρ (1500 ca.); NUC ΡΒΝ 136, 572; VD 16, P 3103. 3103. 572; ti Cyrensis Episcopi in 14 14 epistolas D 12 (197) (197) Theodore Theodoreti epístolas Pauli Gentiano interprete. Bead Theodored Cyrensis Episcopi in in Quatuordecim Quatuordecim Sancti Sancd Pauli Pauli Epistolas Epistolas Beati Theodoreti Cyrensis Commentarius primum Latine Latine versus, versus, Gentiano Gentiano He Herveto Commentaríus nunc primum rveto Aurelio interprete, Firenze, Lorenzo Lorenzo Torrentino, Torrentino,1552. 1552.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

76

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

R.G. V. 84 V. 2859 Adams T Τ 500; BAY, BAV, R. G. SS. Padri V. 84 (17 (17 cm.); Stamp. Chig. V. 2859 (17 (17 cm.); BLC 30, 138; 323, 323, p. 353 353 (237, (237, cii. col. 27); Moreni, p. 219, 219, nr. XX; NUC 589, ΝΤ NT 140835 140835 (17 (17 30, p. 138; cm.); PBN 185, cii. col. 653, nr. 85; STO (Am), III, p. p. 260. 260. STC(Am), D13 Caietanus in in Job. Job. D 13 (198) (198) Caietanus Thomae De Vio Vio Caietani... Caietani... in librum Job commentarii..., Antonio 11aBiaThomae De commentarci..., Roma, Antonio do, 1535. 1535. Adams C 136; 136; Ascarelli p. 88; BLC 29, p. p. 138; 138; 340, 340, Ρ. p. 395 (249, (249, col. Ascarelli rom., Ρ. cif. 383); 383); FumagalliBelii-Vaccaro 38. Belli-Vaccaro D 14 Coelei Speculum Speculum antíquae antiquaedevotíonis devotioniscirca circaMissam. Missam. 14 (199) (199) Io. Coclei antiquae devotíonis devotionis circa circa missam, missam, et omnem omnem alium alium cultum cultum Dei... a Speculum antíquae Ioanne Cochlaeo Cochlaeo laboríose laboriose collectum, collectum, Mainz, Mainz, Franz Franz Behem Behem (apud (apudS.S.VictoVictoextraMuros), Muros),1549. 1549. rem extra AdamsCC2290; 2290; BLC BLC 84, p. 442 442 (53, (53, ccol. 2234; Ind. Aur.142.229; 142.229; NUC NUC 113, 113, Adams οl. 861); Cat. Esp. C 2234; Ind. Aur. NC 505936; 505936; PBN 30, col. 358; VD 73,187. NC ΡΒΝ 30, VD 16, 16, CC 4398; 4398;Spahn, Spahn, cit. cit. al nr. B Β 73, 187. D 15 antiquae Urbis. Urbis. 15 (200) (200) Epigrammata antiquae urbis cautum cautum edicto edicto Leonis. Leonis. x... X... (prefazione (prefazione dí di Iacopo Epigrammata antiquae antíquae urbis Mazzocchi aa Mario Mario Maffei) Maffei),, Roma, Iacopo Mazzocchi, 1521. Mazzocchi Adams EE 236; 236; Ascarelli Ascarelli Maz. Maz. 144; 144; Ascarelli Ascarelli rom., Ρ. p. 170; 170; BLC 216, 216, p. 383 (156, (156, col. 702); 702); Cat. Esp. M 1118; 1118; Mortimer, 297; NUC 384416; PBN 111, col. 171; Sander Cat. Mortimer, It. 297; NUC 372, 372, NM II 384416; ΡΒΝ 111, col. 171; 2554; STC(Am),II, 365. 2554; STC (Am) , II, p. p.365. D16 Io. Arborei in quatuor Evangelistas. D 16 (201) (201) Iο. Doctissimi Commentarii Ioannis Ioannis Arborei Arborei in quatuor quatuor Domini Domini Doctíssimiet et uberrimi uberrimi Commentarii Paris, Jean deRoigny, Roigny,1551. 1551. Evangelistas..., París, Jean de Adams A 1522,3; BLC 10, p. 214 214 (6, (6, ccol. 423); Cat. Cat. Esp. Esp. A A 2024; 2024; CCBI CCBI 6.196; 6.196; Ind. Aur. Aur. Α 1522,3; Adams BLC 10, οl. 423); 106.829; 3, col. 902. 902. 106.829; PBN ΡΒΝ 3, D 17 de costítutíone costitutione [?J [?] ecclesiae. ecclesiae. 17 (202) (202) Egidii Albomotii Albornotíi de Constitutiones Aegidianae: Aegidianae: numerose edizioni da quella quella di Iesi, Iesi, Federico Federico de' de' Constitutions numerose edizioni Conti, 1473, 1473, con titolo: Liber constitutíonum constitutionumSanctae SanctaeMatrís MatrisEcclesiae. Ecclesiae. BAVI, C 427-428; 427-428; BLC (4, col. col. 1103); 1103); Edit Edit16, 16.AA306 306ss.; ss.;Goff GoffCC865-866; 865-866;GW GW809809BLC 7, 7, p. 414 (4, 810; 106, 5623; IGI ICI 259-260; 259-260; Ind. Aur. Aur.102.787 102.787 ss.; ss.; Palau Palau9561; 9561; PBN 1, p. 548; 548; P. C Col810; HCR 106, ΡΒΝ 1, o lliva. Il cardinale cardinale Albornoz. Lo Lo Stato della Chiesa. Chiesa. Le "Constitutions "ConstitutionesAegidianae" Aegidianae"(1353-1357), (1353-1357), uva, Il Bologna 1977,pp. pp.486-532. 486-532. Biiogna 1977,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATΙNO LATINO 8185: D 13 13 -- DD 22 22 VATICANO 8185: D

77 77

Caietanus in Pentateuchum. Pentateuchum. D 18 (203) (203) Caietanus Caietanus in Pentateuchum. Pentateuchum. Reverendissimi Domini D. de Vio Vio CaieCaieD. Thomae de Caíetanus tani... In Mosisiuxta iuxtasensum sensumquern quemdicunt dicuntliterslem literalemcommencommentani... In Pentateuchum lisis AntonioBlado, Biado,1532. 1532. tarii, Roma, Antonio Ascarelli rom., p. 88; 88; BAV, Race. I,I, II. II. 401; 401; R. R. G. G. Bibbia III. Fumagalli-Belli-Vaccaro III. 80/1; Fumagalli-Belli -Vaccaro rom., p. BAI, Racc. 27; Panzer, VIII. 274. 264 (1531). 27; Panzer, VI ΙΙ. 274. 264 (1531) . D19 Cornelii Sceppensis Sceppensis contra contra asserentes asserentes [?] [?] Diluvium D 19 (204) (204) Cornelii Diluvium anno 1524. Assertiones Eidei fídei adversus astrólogos, sive De De significatíonibus significationibus Probabilmente: Assertíones astrologos, sive coniuncdonum superforum superiorum planetarum planetarum anni millesimi millesimi quingentesimi víceviceconiunctíonum authore, Antwerpen, Antverpen, Symon Symon Cock Cock ee GerarGerarsimi quarti... Cornelio Sceppero... authore, Birckmann, 1523, 1523, riedito con con il titolo: titolo: Adversus dus Nicolaus a spese di Franz Birckmann, falsos quorundam astrologorum augurationes augurationesC. C.Scepperi... Scepperi...assertio... assertio..., Κöln, Kòln, falsos quorundam astrologorum Birckmann,1547 1547 (1548). (1548). vedova di Arnold Arnold Birckmann, ,

Adams SS 616, 616, 615; 615; BAV, I, III. 322 (27 cm.; cm.; sui rilegatura "Cornelius Racc. I, 322 (27 sui piatti della rilegatura ΒΑΝ, Race. Scepperus ////MDXXIIII MDXXIIII Diluuíum Diluuiumerroneum"); erroneum");BLC BLC291, 291,p.p.340 340(214, (214,col. col.15); 15);Grassi, Grassi,p.p. Scepperus 628 (1523); 1867; ΡΒΝ PBN 164, 164, col. 531; 531; VD 16, 16, SS 2648 2648 (1548). (1548). 628 (1523); Nijhoff-Kronenberg Nijhoff-Kronenberg 1867; Auctoris libri contra Henricum8m. 8m. contra Henricum D 20 (205) Incerti Auctorís Paulus Iovíus lovius de de Piscibus. Piscibus. D 21 (206) (206) Paulus a) Pauli bou loviii Novocomensis medici De De romanis piscibus libellus, Roma, FranFrancesco Minizio Calvo, 1524 (fol.). b) Pauli Iou loviii Novocomensis medici lacustribus,fluvíatílifluviatilimed i ci De piscibus marinis, lacustríbus, de testaceis testaceis ac ac salsamentis salsamentis liber, íví ivi 1527. bus, item de Adams G G 634; 634; Ascarelli Ascarelli rom., p. 117; 117; Barberi 70, nr. 27; 27; 87, 87, nr. 95; 95; Barber Barberi Barbers Cal., Cal., pp. pp. 70, rom., pp. 91, 91, 95; 95; BAN. BAV. Stamp. Stamp. Chig. Chig. III. III. 361 361 (29 (29 cm.); cm.); BLC BLC125, 125, p. 302 (86, col. col. 464); 464); rom., 302 (86, Brunei,III, III, col. col.582; 582;Cat. Cat.Esp. Esp.GG922 922(1527); (1527);NUC NUC 201, NG 230584;230585-587; 230585-587; PBN 60, Brunet, 201, NG 230584; ΡΒΝ 60, col. 671, 671, nr. nr. 75; 75; Sander Sander3168-3169; 3168-3169; STC(Am), STC(Am),II, II,p.p.51; 51;VD VD 16, 16, GG2091 2091 (1531). (1531). col. contra Celsum libri VIII. D 22 (207) (207) Origenis contra Origenis Contra Contra Celsum Celsum et et in in fidei fidei christianae christianaedefensionem defensionem libri (traduzione Orígenis Roma,Georg GeorgHerolt, Herolt,1481. 1481. di Cristoforo Persona), Persona), Roma, pp.240-241; 240-241; BAVΙ, BAVI, 0O 30; 30; BLC 366 (176, (176, col. 193); 193); Goff GoffO 95; BLC 242, 242, p. p. 366 O 95; Audiffredi Rom., pp. HC 12078; 12078; HERS IERS 670; 128390; PBN 127, coli. 703-704; NE VEI,Ι, O ΡΒΝ 127, toll. 703-704; 0 95. HC 670;IGI IGI 7032; 7032;NUC NUC 432, 432, NO 10 128390;

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

78

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

D 23 ThomaeAquinatis Aquinatísexpositio expositioininEtícam EticamArístotelis. Aristotelis. 23 (208) (208) Thomae che esistano esistano edizioni edizioni con il titolo tìtolo dell'inventarlo dell'inventario (vedi (vedi BarNon sembra con íl sembra che celona, Pedro Pedro Brun-Nicolaus Brun-Nicolaus Spindeler, Spindeler, 1478; 1478; Vicenza, Vicenza, Jacques la Douze, Douze, Jacques de la 1482; Venezia, del1563. 1563. 1482; Venezia,Lucantonio Lucantonio Giùnta, Giunta, 1519) anteriori a quella giuntìna giuntina del BAVI, T 112; BLC 186 (237, (237, col. 532); Camerini Giunti 230 p. 67, 67, T 112; BLC 324, 324, p. p. 186 cii. 532); 230 ee passim; passim; Flodr, Flodr, p. 517-518; Goff GoffT 241-242; H 1514a, 6403 635; IGI ICI 9618; 9618; NUC NUC590, 590, p.p. nrr. 517-518; nrr. Τ 241-242; H 1514a, 6403 (=6522); (=6522); Haebler Haebler 635; 393; Thomae de de Aquino Aquino Opera Opera omnia. XLVII, XLVII, 11 Sententiae libri Ethicorum, Romae Romae ad ad 393; Sancii Sancti Thomae Sanctae Sabinae1969, 1969,pp. pp.51*-52*. 51 *-52*. Sanctae Sabinae D24 (209) Martini Presii Presii episcopi de divinis apostolicis apostolicis et ecc. ecc. traditradiD 24 (209) tionibus. tíonibus. Probabilmente: De divinis apostolicis ecclesiastìcis traditionibus... traditìonibus... dedeapostolicis atque ecclesiasticis que authoritate authoritate ac ac vi vi earum earumsacrosancta... sacrosancta... Authore Authore Martino Martino Peresio Peresio Alala..., Aiala..., Kòln, Jaspar Gennepaeus,1549. 1549. Köln, Jaspar Gennepaeus, Adams PP 678; 678; BAI, BAV, R.G. R.G. Teil. Teol.III. III.766 766 (26 (26 cm.); cm.);BLC BLC251, 251, p. p. 395 395 (183, (183, cif. col.781); 781); Cat. Cat.Esp. Esp. Adams P 1143-1144; 1143-1144; NUC 450, NP NP 232535; 232535; Palau Palau219668; 219668; PBN 133, col. col. 247; 247; Soltész SoltészPP314; 314; VD VD 16, 16, P NUC 450, ΡΒΝ 133, P 1366. 1366. P Theologi conciones. conciones. D 25 25 (210) (210) Io. Taurelii Theologi D. Ioannis Ioannis Thauleri... Thauleri... tam de tempore quam quam de de sanctis sanctis ConProbabilmente: D. ciones... ciones... caeteraque... opera omnia... omnia... ((traduzione tr aduzione dal tedesco di Laurentius Quentel, 1548. 1548. Surius), Kòln, Köln,Johann Johann Quentel, Adams TT 275; 275; Gruys, Gruys, p. p.164; 164; ΡΒΝ PBN 183, 183, coli. 124-125; VD Adams coll. 124-125; VD 16, 16,JJ778; 778;H. H.Hebenstreit-Wilfert, Nebenstreit-Wilfert, Wunder und und Legende. Legende. Studien StudienzuzuLeben Lebenund undWerk Werkvon vonLaurentius Laurentius Surius (1522-1578)..., TüTuSurius (1522-1578)..., bingen1975, 1975, p. p. 275. 275. bingen Latomi opera. opera. D 26 26 (211) lacobi Iacobi Latomi Vedi probabilmente BartholomaeusGravíus, Gravius,1550. 1550. Vedi probabilmente l'edizione Louvain, Bartholomaeus Adams LL 262-264; 262-264; Bibl. Belg., Belg., III, Ili, p. 753, 753, L L 615; 615; BLC BLC 185, 185, p. 144 144 (131, (131, col. col. 189); 189); BT 18241824Adams 1825; NUC 317, NL NL121233; 121233; ΡΒΝ PBN 89, 89, col. 901. cil. 901. 1825; NUC 317, v f. 297 297°

D 27 (212) Io. Clitovei Clitovei Homeliarum Homeliarum pars prima. Forse: Homiliae seu seu Sermones.. Sermones... in in tres tresquasi quasipartes partesseorsim seorsim digesti..., Kòln, Forse: diges ti ..., Κöln, Johann Quentel,1550 1550 (fol.). (fol.). Le Le edizioni con titolo: tìtolo: Homiliarum Iudoci ludoci ClichClichJohann Quentel, ,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO D 23 -- D 31 VATICANO Ι.ΑΤΙΝΟ 8185: D

79

tovei tripartitarum pars prima prima [tertia] (Κöln, (Koln, Eucharius Eucharius Cervicornus, Cervicornus, 1535 1535 ee trípartítarum pars toeei 1541; Jaspar Gennepaeus, in 8° 8o. sono in 1541;ivi iví,Jaspar Gennepaeus, 1554), sono Adams C 2206 (1541); Bibi. Bibl. Belg., I,I, p. 619 619 ss., C 456-457, 460-461; Cat. Cat. Esp. C C 2189 2189 (1535), (1535), 456-457, 460-461; 2206 (1541); 2192 (1554); Ind. Ind.Aur. Aur.141.833; 141.833;141.775, 141.775, 141.804, 141.804, 141.841; 141.841; NUC NUC 112, 112, IC NC 488679 488679 (1535); (1535); 2192 (1554); PBN 30, col. 10 (1550); Soltész C 849; VD 16, C 4195-4198; J. P. Massant, Clichtove. Josse Clichtove. 16, C 4195 - 4198; P. Massaut, PBI 30, col. 10 (1550) ; Soltész C 849; L'humanisme reformedu duclergé, clergé, Pa Paris 1968, p. al nr. nr. BB 3,3,1, p. 147, 147, nr. nr.149. 149. p. 44; 44;Jedin, Jedin, cit. cit. al I, p. ri s 1968, L'humanisme etetlalareforme D restituenda navi navi-D 28 28 (215) (213) Augustinus Augustinus Steuchus Steuchus [?] [?] bibliotecarius bibliotecaríus de restítuenda gatione Tiberis. gatíone Tiberis. m... De De restítuenda restituendanavígatíone navigationeTiberis TiberisaaTrusiamno Trusiamno agri Perusini Ad Paulum iii... Romam, Augustini Augustin! Iguini Bibliothecarii sui Orado, Roma, Balcastello usque Romam, (4°). [1541 (?)] (?)] (4°). dassarre Cartolari, [1541 p. 277; 78, nr. 12; 12; Barberi rom.,p.p. 156; BAV, Racc. Race. I,I, Ν. IV. 156; BAI, 277; Barberi Barbed Car., p. 78, Barbed rom., Ascarelli rom., rom., p. 536/16 (Cartolari, 21,5 Race. I,I, Ν. IV. 2158 2158 (alla fine, grifo passante verso verso destra destra di di 21,5 cm.); cm.); Racc. 536/16 (Cartolari, profilo, variante fig. 698). 698). Griffu, per cui Zappella, Zappella, fig. variante di quello dei Griffio, D29 Vetus et et novum Testamentum. Item Item D 29 (214) (214) D. D. Gregorii Gregorii Papae Papae in Vetus quatuor de desacramentalium sacramentaliumverboverboAntonii Puccii cardinalis sanctorum quatuor declaratione. rum declaratíone. Expositìo et novi novi Testamenti ex libris... Gregorii Papae Papae ο in omnes libros veteris et Exposid congesta. Et Et Antonii Antonii Pucii Pucii cardinalis cardinalis Sanctorum Sanctorum Quatuor de de a divo Patherio congests. verborum declaratione declarationehomiliae homiliaexiiiI, XIIII, Roma, Roma, Valerio e Luigi Luigi sacramentalium verborum Dorico, 1553. Adams G 1188; 1188; Ascarelli pp. 120, 120, 241; 241; BAI, BAV, Racc. Race. I, II. 260 (32 cm.); cm.); BLC BLC 132, p. Ιτ . 260 rom., pp. Ascarelli rom., 158; rom., p. 139; 139; Lauchert, Lauchert, p. 465. 465. 158; 267, 267,p.p. 170 170 (91, (91, col. col. 832); 832); Barberi Barbed rom., superepístolas epístolasPauli Pauli Io. Hentenio interprete. interprete. D 30 30 (215) (215) Cathenae Cathenae super Non sembra esistere esistere una edizione con il titolo dell'inventario; dell'inventario; vedi vedi forse: forse: EIon narrationes vetustissimorum vetustissimorum theologorum, theologorum, in inActa Acta quidem quidemApostolorum Apostolorum et in narrationes epístolas... ab lohanne Hentenio Hentenio D. Pauli ac Catholicas epistolas... ab Oecumenio... Oecumenio... Iohanne omnes D. interprete, Antverpen, Antverpen,Iohannes lohannesSteelsius, Steelsius,1545; 1545; altre edizioni edizioni di diversi forforinterprete, mati. mad. (18, col. col. 1874); 1874); 145, 145, p. 353; 353; Cat. Esp. Esp. BB 1564; 1564; NUC NUC 56, 56, 'Bi NBi 58505; 58505; PBN PRI 70, BLC 30, 30, p. 286 (18, col. 962; Quétif-Echard, Il, II, pp. 195-197; Staab, Die Pauluskatenen Pauluskatenen nach den handhand195-197;K. K Staab, 962; Quétíf-Echard, schriftlichen Quellen untersucht, untersucht, Roma 1926, p. 125 e passim. schriftlichen Quellen D libero arbitrio. arbitrio. D 31 31 (216) (216) Pighius de líbero Vedi il nr. B B 3. 3.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

80

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

D32 Caietanus super super Vetus Vetus Testamentum. Testamentum. D 32 (217) (217) Caietanus Probabilmente;... de Vio Vio Cafetani... Caietani... in omnes authentícos authenticos veteris veteris testatestaProbabilmente:... Thome de menti historiales libros commentarii, Antonio Blado, Biado,1533. 1533. commentarli, Roma, Antonio C 132; 132; Ascarelli rom., Ρ. p. 88; 88; BAY, I, II. 369 (sul dorso "Caietanus "Caietanus in in Vetus Vetus Adams C BAI, Race. Racc. I, 369 (sul Testamentum"); Cat.Esp. Esp.DD524; 524; Fumagalli-Beili-laccaro Fumagalli-Belli-Vaccaro30; 30; PBN 211, coli. 738-739. 738-739. Testamentum"); Cat. ΡΒΝ 211, D33 haeremitarumSancti Sancii D 33 (218) (218) Constitutiones Constitutíones totius totíus ordinis fratrum haeremitarum Augustini. Augustíni. Constitutiones ordinis fratrum Eremitarum Eremitarum Sancti Sancti Augustini Augustini nuper nuperrecognirecogniConstitutiones tae..., Roma, Roma, Antonio AntonioBlado, Biado,1551. 1551. BAV, II. 180/1; 180/1; Cat. Cat. Esp. C 2811; Edit Edit16, 16, AA471; 471; Fumagalli-Belli--VacFumagalli-Belli-VacBAV, R. G. Dir. Canonico Canonico II. caro 122; 122; Ind. Ind. Aur. Aur.110.315. 110.315. D 34 Glosa ordinaria super totam totam Bibliam Bibliam in in sex sex voluminibus. voluminibus. 34 (219) (219) Glosa E forse la Bibbia latina con glossa glossa ordinaria attribuita attribuita a Walafrido Walafrido Strabone ee postille dí di Niccolò EroNiccolò da Lira: Lira: prima edizione in sei volumi Basel, Basel, Johann Johann Froben-Johann Petri,1498-1502; 1498-1502; edizioni successive. ben-Johann Petri, Adams BB983-984; 983-984; BAVΙ, BAVI, B 278; BLC 28, 28, Ρ. p. 346 346 (17, (17, col. 36 36 ss.); ss.); CC 1038; 1038; Cat. Cat. Esp. Esp.BB1148, 1148, Adams 1166, 1210, 609, Suppl. 1972; GW GW 4284; 4284; HC HC3172; 3172; IBE 1052; IGI 1693; 1693; NUC 1166, 1210, 1215; 1215; Goff Goff B B 609, Suppl. 1972; ΙΒΕ 1052; 53, NBi 13154, 13207; 13207; PBN 217, col. 14; 14; Soltész SoltészBB403; 403;VD VD16, 16,BB2581-2582; 2581-2582; 'Bi 13134, 13134, 13146, 13146, 13154, ΡΒΝ 217, VEI, B 609. VEΙ, D 35 contra haereses. haereses. 35 (220) (220) Epiphanius contra D. Epiphanii episcopi episcopi Constantíae Constantiae Cypri Cypri contra contra octoaginta octoaginta haereses haereses opus opus (tra (tra-duzione di di Janus Cornaríus): Cornarius) : diverse diverse edizioni edizioni da da quella di di Basel, Basel, Robert Robert WinWinter, 1543. 1543. ter, 249-253; BLC BLC 101, 101, Ρ. p. 479 479 (67, (67, col. col. 843); 843); Cat. Cat. Esp. E 4311 4311 (1543)-4315; (1543)-4315; 4312 4312 Adams EE 249-253; (Basel 1544 con 160, NE NE 141014 141014 (Basel (Basel1542)-022; 1542)-022; ΡΒΝ PBN 47, 47, coli. (Basel 1544 con titolo gr. e lat.); NUC 160, co11. 716-717; (1543); VD VD 16, 16, EE 1644-1645 1644-1645 (1545). 716-717; Soltész Soltész E 194 (1543); D 36 Caietanus in in Metheora MetheoraAristotelis. Aristotelis. 36 (221) (221) Caietanus Prima edizione Padova, Maufer, 1476 1476 (H (H 15506), 15506), ma ma vedi forse: forse: CaiePadova, Pierre Maufer, GaíeHabes... in hoc hoc codice libros Metheororum MetheororumAristotelis... Aristotelis... tanus super metheo. Habes... commentariis...Gaíetani Caietanide deThienis..., Thienis...,Venezia, Venezia,Ottavíano OttavianoScoto, Scoto,1522. 1522. cum commentaríis... BAVI, 51; Flodr, Ρ. p. 53, 53, nr. nr.358; 358; Goff GoffGG30; 30; IGI IGI2345; 2345; BAVI, C C 18; 18;BLC BLC 11, 11,p. p. 89 89 (6, (6, col. col. 990); 324, 324, p. p. 51; Klebs 426; NUC 594, ΝT 216498 (1476)-500 Klebs426;NUC594,NT216498 189,col. 150. (1476)-500 (1491); (1491) ;638,NV179215; 638,11179215; PBN ΡΒΝ 189, col. 150.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LAΤΙΝO LATINO 8185: 8185: DD 32 32 -- DD 39 39 VATICANO

81 81

Platonis. Item Item Petri Petri Criniti Criniti opera. opera. D 37 37 (222) (222) Calcidius in Timeum Platonís. I - Chalcidii... Platonis traductío traductio et... et... explanatío explanado (a (a cura di Chalcidii... luculenta Timaei Platonís Agostino Giustiniani) Giustiniani),, Paris, Paris,Jodocus 1520. Ascensius, 1520. Jodocus Badius Ascensius, -

1473; BLC 57, p. 522 522 (36, (36. col. 46, NP NP412666; 412666; ΡΒΝ PBN 26, 26, col. 45; Recil. 420); 420); NUC 46, Adams PP 1473; nouard Impr., Impr., II, II, 460; 460; Renouard RenouardPar., Par.,II,II,2453; 2453; Plato Latinus, IV, Timaeus Calàdio Timaeus a Calcidio translatus commentarioque commentarioque instructus, ed. J. H. Waszink-P. Waszink-P. J.J.Jensen, London-Leiden1962, 1962, Jensen, London-Leiden p. CCXVIII. CCXVIII. II -- Petri Petri Criniti... De poetís ladnis latinis Lib. Lib. V. x0V. De poetis v. Et De honesta disciplina libri XXV. poematum lib. II...: numerose edizioni, edizioni, fra cui una ascensiana del 1520. ascensiana del 1520. 2949-2951; BLC 72, p. p. 448 448 (45, (45,col. col.1129); 1129);NUC NUC127, 127,NC NC790665-669; 790665-669; ΡΒΝ PBN 34, 34, Adams CC 2949-2951; coli. 120-121; Renouard Impr.,II, II,90, 90,158, 158, 221, 221, 448 448 (1520), (1520), 546; 546; Renouard Par.,I,I,p.p.272, 272, coll. 120-121; Renouard Impr., Renouard Par., nr. 55; 55; II, II, 556, 556, 1799, 1799, 2303; 2303; III, III, 804. 804. nr. D 38 38 (223) (223) Persius cum commento. edizioni con commento di Cornuto o di un umanista umanista (Domizio Numerose edizioni Calderini, Josse Bade, Bartolomeo Bartolomeo Fonzio, Ponzio, Giovanni Giovanni Britannico, ecc.). 737 (Ascensio, (Ascensio, 1523); 1523); BAVΙ, BAVI, P 138 138 ss.; BLC 255, 255, pp. 232-233 232-233 (187, (187, cif. col.347 347ss. ss. Adams PP 737 passim); Cat. Cat. Esp. Esp.PP1340 1340(1523), (1523),1349 1349(1551); (1551); CR 4702; pp. 234-236; 234-236; Goff GoffPP341 341 4702; Flodr, Fiodr, pp. 12720 ss.; ss.; IBE 4444 ss.; IGI 7493 (1480)-7514; NUC 451, 451, p. p. 628 628 ss.; ss.; PBN 134, ΡΒΝ 134, (1480)-362; HC HC 12720 ΙΒΕ 4444 col. 327 ss.; Impr.,II,II,40, 40,76, 76,527; 527;VD VE)16, 16,PP1628 1628 (1551); (1551); VEI, 343 ss. ss. ΝΕΙ, P ss.; R 671; 671; Renouard Renouard Impr., P343 Isidori ethimologíarum. ethimologiarum.Item ItemMaffei MaffeiVegii Vegii dialogi. dialogi. D 39 39 (224) (224) Isidore II -- Numerose edizioni, probabilmente probabilmente da da quelle, quelle, in fol., Augsburg, Augsburg, Gûnther Günther Zainer, 1472 1472 (H 9273); Strasbourg, Mentelin,1472 1472ca. ca.(H (H9270). 9270). Strasbourg, Johann Johann Mentelin, Adams I 204 204 (Paris, (Paris, J.J. Petit, Petit,1520); 1520);BAV BAVI,Ι, I 55-59; 55-59; BLC (113, col. 66 ss.: ss.: StrasStrasBLC 161, 161, p. p. 89 89 (113, bourg, J. Mentelin, Mentelin,1470); 1470); Cat.Esp. Cat.Esp. II 326 326 (Paris, (Paris, J. J. Barbier,1510)-328 (Petit); Goffi 181Βarbier,1510)-328 Goff 1181188; H 9270-9280; IBE 3063-3069; IGI 5404-5408; Klebs 536; NUC 272, NI 169525 (1472)188; 9270-9280; ΙΒΕ 3063-3069; IGI 5404-5408; Klebs 536; NUC 11 169525 (1472)540; 75, coli. 1193-1194; Renouard 2379; Schorbach 24; 24; Soltész Soltész II 58 58 (Ve(Vecoll. 1193-1194; Renouard Par., II, 2379; 540; PBN ΡΒΝ 75, nezia, B. B. Locatello, Locatello,1500), 1500), 59 59 (Petit); (Petit);Stillwell Stillwell665. 665. Maffeo Vegio, Vegio, Disceptatio Solem et Aurum; Dialogas Veritatis et Dialogus Veritatis II --Maffeo Disceptatio inter Terram, Soler opere); prima edizione in fol. al tr e opere): Philaletis; Dialogas Diatogus deFoelicitate deFoelicitate et et Miseria (e altre Le Signerre, Signerre,1497. 1497. Guillaume Le Milano, Guillaume BAVI, V 49; 1112-1113; HH 15933; 15933; IGI 10192; 10192; BLC 337, 337, p. 471 (247, col. 471 (247, BAVΙ, 49; Brunet, V, V, coli. coll. 1112-1113; 125); GoffV 272; Klebs 1023; 1023; NUC 631,1170972; 631, NV 70972; ΡΒΝ PBN 204, 204, coli. 907110; Graesse, Graesse, VI, VI, p. 272; coll. 907125); Go ff V 110; 909; Rogledi Manni 1068. 1068. 909; Rogledi Manni

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

82 82

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

D 40 (225) (225) Poggii florentíni florentini opera.

le edizioni edizioni Strasbourg, Strasbourg, Johann JohannSchott, Schott,1513; 1513; Basel, Basel, Heinrich HeinrichPetri, Petri,1538. 1538. Vedi le Adams PP 1707-1709; 1707-1709; Benzing-Muller, 25; BLC BLC 40, 40, p. p. 259 259 (25, (25, col. col. 417); 417); NUC NUC Benzing-Muller, II, II, p. p. 74, 74, nr. nr. 25; 463, NP 443551-552; PBN 139, col. 646; Soltész Soltész BB 851 851 (1513); (1513);VD VD16, 16,3858. 3858. 463, NP 443551-552; ΡΒΝ 139, col. 646; D 41 41 (226) propriorum nominum nominumvírorum virorum mulierum mulierumpopoD (226) Dictionarium propriorum pulorum et urbium. Dictionarium propriorum nominum nominum virorum... virorum... quae quae passim passim in in libris profanis Dictionarium Paris, Robert RobertEstienne, Estienne,1541 1541 (4°); (4°); edizioni successive leguntur, Paris, successive con dtolo titolo leggermente diverso diverso e di formati minori. minori. germente (8°); 180385; ΡΒΝ PBN 48, 478; Renouard Est., 51, nr. 7. Graesse, II, p. 509 (8 °); NUC 162, NE 180385; 48, col. 478; Est., p. p. 51, 7. Concilium constantíense. constantiense. D 42 (227) (227) Concilium celebratissimi (compilad (compilad da Acta scitu dignissima... degnissima... Constantienesis Constantíenesis concilii concilii celebratissimi Hieronymus Croaria; aa cura di Zaccaria Zaccaria Ferrerío), Ferrerio), Haguenau, Haguenau, Heinrich Heinrich Hieronymus de Croaría; Gran per per Johann JohannRynman, Rynman,1500 1500 (4°); (4°); edizioni successive. BAV, Palat. IV. IV. 1322/1 1322/1 (Atti e decred dei concili concili di Costanza 1500] ee di di BAI, Stamp. Palat. decreti dei Costanza [Gran, [Gran, 1500] Basilea; cfr. BAVI, BAVI, C C 394, 394, 395); 395); Racc. Race. I,I, III. III. 197/2 (Milano, Gottardo da Ponte, 1511, rilegato con gli Atti Atti del del concilio di di Basilea); 15, ee del gato del concilio Lateranense, qui nr. B 15, Stamp. Barb. C. XI. XI. 35 35 (s.l.e.d.; copia incompleta con note manoscritte del XVI sec.; Barb. C. sec.; inizia con la p. 127: "Historia Constantiensis"; p. p. 133 133 ss. ss. "Acta Sacri Generalis "Histo ri a Concilii Constantíensis"; Constantiensis Concilii"; sul I"); BLC BLC 68, (43, col. col. sul dorso "Const. "Const. Cone. Conc. Tom. I"); 260 (43, Constantíensis Concilii"; 68, p. p. 260 165); Goff C 800; 800; GW 7287 7287 e col. col. 824 (edizioni 8°); HCR HCR 5608, (edizioni precedenti in 8°); 5608, 5609; 5609; IGI 165); 3117A; NUC 120, NC NC 650317 650317 (21 (21 cm.)-650319; cm.)-650319; Sandal 1, 308; Sander 20; R. R. Bâumer, Das 3117Α; NUC 120, 1, 308; Sander 20; Βäumer, Das Konstanzer Κοnziζ Ronzii, Darmastadt 1977, p. 8. Κοnstanzer Darmastadt 1977, D 43 (228) Optati Milvei Milvei de de scismate scismate Donatistarum. Donatistarum. Milevitani quondam episcopi, schismate Donatístarum, Donatistarum, Optati Milevítani episcopi, libri sex, sex, de schismate Parmenianum Donatístam,... Donatistam,... (a (a cura di Cochlaeus), Mainz, Mainz, contra Parmenianum dí Johannes Cochlaeus), Behem,1549. 1549. Franz Behem, 199 (175, (175, col. 872); NUC 431, NO 107881; PBN col. 531; Adams O Ο 214; BLC 242, p. 199 cii. 872); ΡΒΝ 127, cii. VD 16, 16, O O 819; 819; Spahn, cit. cit. al nr. B 73, 193; 193; C. Ziwsa, S. Optati Optati milevitani milevitani libri libri WI, VII, Pragae, VD Vindobonae, Lipsiae 1893 (CSEL XXVI), pp. XLII-XLIV. Vindobonae, Lipsiae D 44 Processo delle delli christiani novi nel Regno di Portugallo. D 44 (229) Processo christíani noví

Non identificato.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATΙΝ LATINO 8185: D40-D51 D 40 - D 51 VATICANO O 8185:

83 83

D 45 (230) Concilium Moguntínum. Moguntinum. È probabile che si si tratti tratti del concilio del 1549: 1549: Constitutiones Concilii ProvinProvinConstítutíones Concilii cialis sub... Sebastiano Archiepiscopo Moguntino... maii anMoguntíno... sexta mau cialis Mogundni... Moguntini... sub... no MDXLIX Franz Behem, Behem,1549. 1549. MDXLIX celebrati..., Mainz, Franz Adams 1209; M 209;BAV, BAV, Racc. Race. I,I, II. II. 230; Cat. Esp. Esp. 230; BLC BLC 208, 208, p. p. 223 223 (150, (150, col. col. 703); 703); C 5620 5620 (b); Cat. Adams C 2797; 2797; NUC 356, NM 132962; 132962; Schottenloher 31276;Soltész SoltészMM83; 83;VD VD16, 16,MM254-256, 254-256,258. 258. Schottenloher 31276; Vedi anche C 5620; H 15040-041; 15040-041; NUC 356, NM 132957: Statuta, 1478 circa. 1478 circa. NUC 356, NM 132957: D46 devotioniscirca circaMissam. Missam. D 46 (231) (231) Speculum antique antique devotionis D 14. 14. Vedi il nr. D D 47 (232) Isocrat'.s Isocratis orationes Io. Leonicero Interpraete. 47 (232) Isocratis atheniensis oratorís oratoris et philosophi philosophi clarissimi clarissimi orationes. orationes. Eiusdem Eiusdemvita... vita... Ioanne Lonicero Lonicera interprete, Basel, Andreas Cratander, 1529. Basel, Andreas Cratander, 1529. 222; BAV, BAV, R.G. 190; BLC 161, p. 129 (113, (113, col. 64); 64); NUC NUC272, 272, NI R.G. Class. Class. II. II. 190; BLC 161, p. 129 Adams ΙI 222; 16,1Ι 409. 409. 171443; VD 16, (233) Amobii disputationes adversus adversus gentes. gentes. D 48 (233) Arnobii disputatíones Vedi il nr. B B 175. 175. Per l'edizione in fol. fol. stampata a Roma da Francesco PriP~scianese, 1543, su richiesta di Cervini, XII. scianese, 1543, Cervin, vedi vedi l'introduzione, p. XII. BAV, Race. 16, A 3045-3046; Redig, 174. BAV, Racc. I, II. 718; Edit Edit 16, Α 3045-3046; Redig, p. 174. D49 Delphini libri libri 5 de rerum eventu eventu de de praedestípraedestiD 49 (234) Io. Antonii Delphini natione et et de de originali originali peccato. natíone riporta i titoli dei primi tre libri dell'opera). dell'opera). 43 (l'item riporta Vedi il nr. B 43 sermones. D 50 (235) Io. Fabri episcopi Viennensis omnes [barr.] sermones. con titoli titoli anche anche diversi, diversi, da quella di Kòln, Köln, Peter Peter Quentel, 1527. Diverse raccolte raccolte con Adams 21-22 (70, (70, coll. 245);NUCl65,pp. 181-182passim;PBN,49,col. ; NUC 165, pp. 181-182 passim; PBN, 49, col. Adams F 67; 67; BLC BLC 105, 105, pp. pp. 21-22 coli. 244, 245) 45; VD16, cit. al nr. Β B104, ss. (non cita l'edizione dei del 1527). 104, p. 143 45; VD16, F207(1537); F207 (1537);Helbling, Helbling, cit. al nr. 143 ss. (non cita D51 D 51 (236) Federici Nausae sermones quadragesimales. superEvangeliis Evangeliis Probabilmente: SermonesquadragesimalesFridericiNauseae... Sermones quadragesimalesFriderici Nauseae... super per Sacrum Sacrum Quadragesimae Quadragesimaetempus tempusoccurrentíbus..., occurrentibus...,Köln, Kòln,Peter PeterQuentel, Quentel,1535. 1535. per 465 (169, (169, col. 165); 165); NUC NUC 408, 408, 11 NN77713-716; 77713-716; PBN 123, col. 109; 109; Soltész N N 67; 67; ΡΒΝ 123, BLC 232, 232, p. 465 20, p. 45 ss. Metzner, cit. al nr. B Β 20,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

84 84

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

Caietanus in in proverbia proverbiaSalomonis. Salomonis. D 52 52 (237) (237) Thomas Thomas Caietanus Salomonis ad veritatem veritatem haebraícam haebraicam castígatae casdgatae et et Parabolae Salomonis Probabilmente: Parabolae per... de Vio Vio Caíetanum Caietanum cardinalem... cardinalem... enarratae, enarratae, Roma, Roma, Antonio Antonio per... Thomam de Biado, 1542. Blado, Adams C C 137; 137; Ascarelli Ascarelli rom., rom., p.p.88; 88;Cat. Cat.Esp. Esp.DD572; 572;Fumagalli-Belli Fumagalli-Belli-Vaccaro 69; NUC -Vaccaro 69; Adams NUC 638, NV 179262; 179262; PBN 739-740; STC(Am), III, p. p. 388. 388. 638, NV PRI 211, 211, coli. coll. 739-740; STC(Am), III, f. 298r f. 298r D 53 tomusp.s p.setet2s. 2S. 53 (238) (238) Echii homeliae torus Probabilmente; Homiliarius Eckii Eckii contra contra sectas sectas (quattro fol.), [Augs[AugsProbabilmente: Homiliarius (quattro volumi in fol.), burg]/[Ingolstadt], Alexander Weissenborn, 1533-1536 (HIl), Georg Krapff, burg]/[Ingolstadt], Alexander Weissenhorn, 1533-1536 ( τ-III), Krapff, 1536 (Tv). (IV). Vedi anche ilil nr. D D 55. Adams E 52; 52; BLC BLC 166, 166, p. p. 179 179 (117, (117, col. col.252); 252);NUC NUC155, 155,NE NE21633; 21633; PRI PBN 46, 46, col. col. 664; 664; Adams E Soltész E E 49; 49; VD nr. BB 44, 44, p. p. CXXVI. CXXVI. Non in Stalla. Sοltész VD 16, 16, EE 294; 294;Metzler, Metzler, cit. cit. al al nr. Ion riportato in D 54 contrahereses. hereses. 54 (239) (239) Epiphanius Epiphanius contra Vedi íl il nr. D D 35. D 55 tomus3s3Setet4s. 4S. D 55 (240) (240) Echii homeliae torus Vedi il D 53. íl nr. D Prima capsa in in 4° 4° Prima capsa D 56 Genesii Antipologia An tipologia in Erasmum. 56 (241) (241) Io. Genesii Io. Genesii Sepulvedae... Sepulvedae... Antapologia Antapologia pro pro Alberto Pio Pio conte comitéCarpensi Garpensi in in Io. Genesii Erasmum Roterodamum: in in 4° 4° le le edizioni Roma, Roma, Antonio Antonio Blado, Biado,1532; 1532; Paris, Paris, Antoine Augereau, 1532,1542. 1532, 1542. Adams SS 952 952 (Augereau, (Augereau, 1532 1532 [1533]); [1533]); Ascarelli Ascarelli rom., rom., p.p.257 257 (Roma, Francesco Mínizio Minizio Adams Calvo, in Barberi); Barberi); BAI, BAY, Racc. Race. I,I, IV. IV. 841/2 (Biado); Bibl. Bibl. Belg., Belg.,II, II, Calvo, 1525, 1525,ma ma non non risulta in 841/2 (Blado); p. 418; 418; V, 143-144; Cat. Fumagalli-Belli-Vaccaro 1408; Palau Palau -Belli-laccaro 1408; p. V, pp. pp. 143-144; Cat. Esp. Esp. SS 1098 1098 (Augereau); (Augereau); Fumagalli 309339-341; (Biado); PRI PBN 170, 170, col. col. 833 833 (Blado; (Biado; Augereau, Augereau,1542); 1542); 309339-341;Panzer, Panzer, Vili. VIII. 275. 275. 269 269 (Blado); Renouard Impr., Impr., I,I, 552; Renouard PPar., W, 522. 522. ar., IV, Reriouard 552; Renouard Gravinae epigrammata. epigrammata. D 57 57 (242) (242) Petri Gravínae Petri Gravínae Gravinae neapolitani Poematum Poematum lib libri... ri ... Epigrammatum liber. Sylvarum et elegiarum liber. Carmen Carmen epicum, epicum,Napoli, Napoli,Giovanni GiovanniSultzbach, Sultzbach,1532. 1532.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LAΤΙΝΟ LATINO 8185; D 62 62 VATICANO 8185: D D 52 52 -- D

85 85

BLC 131, p. 106 106 (Supp1. (Suppl. 1966-70, 1966-70, 10, col. 569); Cat. Cat. Esp. 1404; Graesse, 140; ManManEsp. G 1404; Graesse, III, p. 140; zi Sul. 17; 17; PBN 63, col. 1065. 1065. ΡΒΝ 63, Porphirium. D 58 58 (243) (243) Danielis Barbari commentaria in Porphirium. Exquisitae Porphirium commentationes commentationes Danielis Danielis Barbari..., Venezia, Exquisitae in in Porphirium Venezia, apud [Paolo Manuzio], Manuzio],1542. 1542. Aldi filios [Paolo 169; BLC 18, 18, p. 303 (11, col. 83); Edit Edit 16, 16, B 313; Ind. Aur. 112.845; 112.845; NUC NUC 34, 34, NB NB Adams B Β 169; Ind. Aur. Β 313; 107666; PBN 7, col. 219; 219; Renouard Man., p.p.124, 124, nr. hr.2;2; STC(Am), STC(Am),I,I, p.p.166. 166. 107666; ΡΒΝ 7, Renouard Man., D 59 (244) Ambrosii Catherini episcopi disceptationum ad R. R. Patrem Patrem [?] [?] Ambrosie Catherine D 59 disceptatíonum ad Dominicum Soto. Dominicum Disceptationum... Dominicum Soto.. Soto..., super super quinquinDisceptatíonum... Ambrosii Ambrosie Catharini... Catharini... ad... Dominicum qué articulis de certitudine certitudine inhaerentis inhaerentis gratíae. gratiae. De De predestinatíone predestinationeDei. Dei.De De que artículis natura peccati originalis..., Roma, Vincenzo Valgrisi, Antonio Biado, 1551. 1551. Antonio Blado, Adams CC 1084; 1084; BLC 262, 391); Fumagalli Fumagalli-Belli-Vaccaro -Belli-Vaccaro 1247; Lauchert, p. Adams 262, p. 54 (192, col. 391); 120; PBN 140, col. 108; Schweizer, cit. al nr. B 34, p. 299, nr. 47. ΡΒΝ 140, col. 108; Β D 60 (245) Almanach Io. Steplerii annum1556. 1556. Stepleríi ad annum Vedi probabilmente; Petri Pitali... Superadditís Superadditis annis quinquinri Pitatí... Vedi probabilmente: Almanach novum Pet qué supra ultim ultimas... ephemeridas1551 1551 ad futurum as... Ioannis Iοannis Stoefleri ephemeridas futurum Christi anque num M.D.LVI..., Venezia, eredi Lucantonio Giunta [Tommaso [Tommaso e Giovan Maria num M.D.LVI..., Giunta], 1542; Morhart, 1544. 1544. Vedi Vedi anche: Ephemeridum 1542;Tübingen, Tiibingen, Ulrich Morhart, reliquiae IIoannis Stoeffleri... (con (con aggiunte di P. Pitad Pitati fino al 1556), 1556), TübinTιzbinοannis Stoeffleri... gen, Ulrich Ulrich Morhart, Morhart,1548. 1548. BLC 314, p. p. 246; 246; 259, 259, p. p. 443 443 (190, (190,col. col.654; 654;230, 230,col. col.727: 727:1544, 1544,1552); 1552); Camerini Giunti Giunti BLC 314, 467; Esp. SS 2026; 2026; Gr Grassi, pp. 544-545, 544-545, 668; 668; NUC 459, NP 388616; 570, NS 958983; VD VD 467; Cat. Cat. Esp. as si, pp. NUC 459, 388616; 570, IS 958983; 16, PP 3071, 3071, 3072. 3072. 16, D61 m[--]sti pietas. Francisci m{-] sd Christiana christiana pietas. D 61 (246) P. Francisci P. Francisci Modesti Saludeciensis, canonici Arimini, Christiana Christiana Pietas. Pietas. EiusEiusP. dem de Dei Opificio Sesquiliber. Eiusdem Vrbis Vrbis Arimini Elogium. Elogium. Eiusdem Eiusdem Sesquiliber Eiusdem Lucerna ad Antonium Antonium Massam Massam Galesium Galesium civem civem Romanum, Romanum, Rimini, Rimini, Erasmo 1553. Virginio, 1552 1552 o 1553. BAV, Marinis Stamp. Stamp.82; 82;BLC BLC223, 223, p.p.372 372 (161, (161, col. col. 762); 762); ΡΒΝ PBN 116, 116, col. 203. 203. ΒΑΝ, De Marínis D 62 (247) Geramae Frisii Frisii de de Radio Radio Astronomico. (247) Geramae tavola Gemmae Frisii... Frisii... De De radio astronomico et geometrico liber... (segue la tavola

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

86 86

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

gnomonica di Georg Georg Purbach), Purbach), Antwerpen Antverpen (a (a spese spese di di Greg. Greg, de de Bonte), Leuven (a (a spese spese di di Pierre PierrePhalèse), Phalèse),Gillis GillisCoppens Coppensvan vanDiest, Diest,1545. 1545. 390; BLC 121, p. 435 (472, (472, col. col. 83); 83); BT 1258; Cat. 583; Grassi, Grassi, p. p. 288; 288; Adams G G 390; BLC 121, p. 435 ΒΤ 1258; Cat. Esp. G G 583; NUC 194, 194, NG NG 108966; 108966; PBN 58, col. 980; Soltész 127; F. NUC ΡΒΝ 58, col. 980; Soltész G G 127; F. van van Ortroy, Ortroy, Bio-Bibliographie Bio Bibliographie de Bruxelles 1920 1920 (Acad. (Acad. Royale Royale de Belgique, Belgique, Mémoires, Mémoires, 2a.ser., XI, XI, 2), 2), Gemma Frisius..., Bruxelles pp. 320-323, nr. 123. pp. 320-323, nr. 123. -

D 63 N.. lesu 63 (248) Cuthberti Cuthbertí Tonstalli de corporis et sanguinis D. Ν Iesu Christi Eucharistìa. Eucharistía. ventate Corporis Corporis et et Sanguinis Sanguinis Domini Nostri Nostri lesu Eucharistìa De ventate Iesu Christi in Eucharistic authoreCutheberto CuthebertoTonstallo, Tonstallo,Paris, Paris,Michel MicheldedeVascosan, Vascosan,1554. 1554. authore Adams 435 (242, (242, col. col. 284); 284); NUC 604, 383234; PBN 195, cii. col. 971. Adams T Τ 1125; 1125; BLC 330, 330, p. 604, NT NT 383234; ΡΒΝ 195, 971. p.435 D 64 Fabricae Basilicae Basilicae sancti sancii Petri. Petri. 64 (249) (249) Privilegia et facúltales facultates Fabricae facúltales, indulgentíaeque indulgentiaeque Fabricae Fabricae Probabilmente: Privilegia auctoritates, auctoritates, facultates, Basilicae Principis [AntonioBlado], Biado],1549 1549 (8°). (8°). Basilicae Principis Apostolorum..., Apostolorum..., Roma, [Antonio Ascarelli rom., p. 239; 239; Fumagalli-Belli-Vaccaro Fumagaili-Belli-Vaccaro 102. 102. D 65 65 (250) (250) Rimae del Bembo. Con il titolo: Rime 4° Venezia, Venezia, Giovanni Giovanni il titolo: Rime (o: Delle Rime) Rime) vedi le edizioni in 4° 1535; Roma, Valerio e Luigi DoDoAntonio Nicolini da Sabbio e fratelli, 1530 1530 ee 1535; rico per per Carlo Carlo Gualteruzzi, Gualteruzzi,1548. 1548. Ascarelli rom., p. 26 (8°); Barberi rom., p. p. 136; 136; BLC BLC 24, 24, p. p. 375 375 (14, (14, col. col. 775); 775); Edit Edit 16, 16, BB Ascarelli 26 (8°); 1185; Gamba 141; 141; Graesse, I,I, p. p. 332; 332; Ind. Ind.Aur. Aut.116.377, 116.377,116.406; 116.406;NUC NUC45, 45,NB NB295408-410 295408-410 (1530); ΡΒΝ PBN 10, 10, col. 612; STC(Am), I, p. p. 194; 194; O. Carlo Gualteruzzi (1500-1577) e i (1530); col. 612; STC( Αm), I, O. Moroni, Moroni, Carlo suoi corrispondenti, Città del Vaticano Vaticano 1984 (Studi e Testi, 307), 81. 307) , p. p. 24, n. 81. D66 Mathiam Veronensem Veronensem et D 66 (251) (251) Dialogus Dialogus de animi Gaudiis Gaudiis inter inter Mathiam séraphin. seraphin. Matthaei Bossi Veronensis... De veris ac salutaribus animi gaudiis; gaudiis: edizioni in 4° Francesco Bonaccorsi, Bonaccorsi,1491; 1491; Bologna, Bologna, Platone de' de' Benedetti, Benedetti,1495. 1495. 4° Firenze, Francesco BAV, Chig. IV. IV. 344 (1491; (1491; titolo c. a: a: "Inter "Inter Matthaeum Matthaeum Veron. Veron. et et Seraphim ΒΑΝ, Stamp. Chig. titolo aa c. patavum canonicos canónicos regulares regulares De De veris veris ac ac salutaríbus salutaribus animi gaudiis dialogus incipit"); BAVI, 369 (24, (24, col. 174); 1041; GW4955 IV, col. 579; 579; HC HC 36723672BAVΙ, B 442; 174); Goff B Β 1041; 442; BLC 38. 38, p. 369 GW 4955 e IV, 3674; IBE 1151; IGI 2026; 2026; NUC NUC68, 68.NB NB666445-446 666445-446 (1491-92); (1491-92); PBN 16, col. 732; 732; Rhodes 3674; ΙΒΕ 1151; ΡΒΝ 16, Fir., 139; 139; G. L'umanistacanonico canonicoregolare regolare lateranense Matteo Bosso da Verona (1427G. Soranzo, L'umanista Matteo Bosso 1502). 1965, pp. pp. 46-47 46-47 e passim. passim. 1502). II suoi scritti e il suo Epistolario, Padova Padova 1965,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LAΤΙΝΟ LATINO 8185; D 70 70 VATICANO 8185: D D 63 63 -- D

87 87

D 67 Pallonii Romani Ludus equestris. 67 (252) (252) Marcelli Pallonii Vedi l'edizione Roma, Antonio Bladti, Biado, 1544 1544 (la p prima SigisVedi ri ma edizione, Napoli, Sigismund Mayr, 1520, 1520, ha tìtolo diverso). mund Mayr, titolo leggermente leggermente diverso). Ascarelli rom., rom., p.p.188; 188;BAV, BAV, Racc. Race. I,I, IV. 1199/11; (179, col. 203); 203); FumaÁscarelli 1199/11; BLC BLC 246, 246, p. 79 (179, galli-Belli-Vaccaro 1518; Manzi 1, p. 85, nr. 46. galli-Belli-Vaccaro 46. D 68 de bello bello Germanico. 68 (253) (253) Britonius est liber poematum de Forse Britonio: Britonius. redactas de de Forse opera di Girolamo Britonio: Britonius. Sermo Sermo in in carmen redactus discessu Alexandri Farnesii Cardinalis et... Octavii ducis fratrum contra discessu Alexandri Farnesii Cardinalis et... Octavíi ducis fratrum contra Lutheranos euntium, de hortatu hortatu Pauli Pauli terth tertìiMax. Max. Pontificis Pontificis ad eos eos et et ad ad Lutheranos euntíum, et de reliquos duces..., [Roma, Antonio Biado, 1526 1526 (?)]. Antonio Bladti, Sembra da escludersi ilil poema Philippidos libri xii XII di Guillelmus Guillelmus Brito Brito ArmoArmo ricus (Guillaume le le Breton) Breton) di di cui non sembra ci siano edizioni edizioni antiche, antiche, ma solo excerpta sotto sotto il titolo: titolo: Bellum quod Phillippus cum solo excerpts Phillippus Francorum Francorum rex cum Othone Augusto, Anglis gessit..., Antwerpen, Antverpen, Martinas (a Anglis Flandrisque gessit..., Martinus Caesar (a cura di deMeyer) Meyer),, 1534, 1534, 88°° piccolo. di Jacques Jacques de 2865 (1550 (1550 ca.); Ascarelli Ascarelli rom., p. p. 37 37 (s.l.e.d.: (s.l.e.d.: Slado Biado1545); 1545); BAY, Adams B Β 2865 ΒΑΝ, Race. Racc. I, IV. 2110 (raccolta di opuscoli di Girolamo Britonio; il quinto fascicolo, cc. 53-120 53-120 della numerazione moderna, ha come titolo sul frontespizio "Britonius" numerazione moderna, come titolo `Britonius" e uno stemma cardinalizio dei Farnese; Farnese; c. 2: "Sermo "Sermo in redactus..."; in in fine fine carmi di diversi in carmen redactus...'; c . 2: autori in lode del Britonio); Britonio); Edit Edit16, 16, BB 3747 3747 (Slado (Biado1545 1545 ?); ?); Fumagalli Fumagalli-Belli-Vaccaro -Belli -Vaccaro 1526 125.176 (1550 (1550 ca.); G. 14 (1972), (1972), p. 349. 349. 1526 (1526); Ind. sud. Aur. 125.176 G. Ballistreri, Ballistre~, in DBI, 14 D 69 69 (254) (254) Francisci Francsci Raynerii Mediolanensis Mediolanensis carmina carmina quedam. quedar. Forse volume contenente contenente una unaparte partedella dellaraccolta raccolta di Anton Francesco Ranieri Ranieri Milano, Giovanni Giovanni Antonio Antonio dal Borgo, intitolata Cento Sonetti: prima edizione Milano, 1553; edizioni successive. BLC 269, 163); Graesse, Graesse, VI, VI, 1,1, p. p. 19; 19; NUC NUC479, 479, NR NR28559; 28559; Sandal Sandal2,2, 283; 269, p. 385 (198, col. 163); Argelati, cit. cit. al al nr. nr.BB255, 255, II, II, 1, 1188: fra le altre Argelatí, 1, col. 1188: al tr e opere cita Carmina nonnulla ad... Cardinalium coetum..., Roma 1555, probabilmente = ΒΑΝ, BAY, Inc. Inc. IV. Cardinalium coetum..., Roma 1555, IV. 566/23: Orazione di Uberto Foglietti Foglietta ee due Carmi di Anton Francesco Francesco Ranieri, Ranieri,1555, 1555, con con marca tipografica Uberto Bernardino Víani Viani di di Venezia Venezia (Vaccaro, p. 366; 366; Zappella CCLV CCLV b), di Vincenzo e Bernardino b), ma in scartarsi perché perché scritti scritti per la morte di Marcello II e l'incoronazione di questo caso da scartarsi Paolo IV. Paolo N. D70 Catherine de de praedestinatione. praedestinatione. D 70 (255) (255) Ambrosii Catherini Vedi probabilmente: doctrinae de depraedestinatione, praedestinatione,Roma, Roma,Vincenzo Vincenzo Vedi probab ilmente: Summa doctrinae Valgrisi, Valgrisi, Antonio Antonio Biado, Slado, 1550. 528); Cat. Esp. C 1213; 1213; Fumagalli-BelliAscarelli rom., p. 236; BLC 54 (5, (5, col. col. 528); BLC 262, 262, p. p. 54

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

88 88

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

Vaccaro 1243; Lauchert, p. 119; PBN 108; Schweizer, ΡΒΝ 140, cii. 108; α1 nr. B p. 119; 140, col. Schweizer, cit. al Β 34, nrr. 15-17,22. 15-17, 22. Antonius Pigafecta Pigafecta de de Insulis Insulis no noviter reperds. D 71 (256) (256) Antonius νiter repertís. Indicazione errata o di di due dueopere operediverse: diverse: lalarelazione relazione di diAntonio AntonioPigafetta Pigafetta sul viaggio con Magellano (1519-22) ha un altro titolo e non fu scritta, ne' sul viaggio con Magellano (1519-22) ha un altro titolo e fu scritta, ne' sembra sia sia stata stata tradotta, tradotta, in in latino; latino; con con ililtitolo dtolo dell'inventario dell'inventario vedi vedi per per sembra esempio: a) VEpistola Gabriele (Raffaele) (Raffaele) Sanchez Sanchez tradotta tradottain in l'Epistola di Cristoforo Colombo aa Gabriele Leander de de Cosco, Cosco, nell'edizione nell'edizioneParis, Paris, in in campo Gaillardi (Guy (Guy MarMarlatino da Leander chant), [1493]. chant), [1493]. b) Pietro Martire d'Anghiera, De rebus noviter repertis, inserito dopo la rebus et et insulis nou ter repertis, Praeclara... narratio Hernán Cortés, Cortés, nell'edizione nell'edizione Nürnberg, Friedrich PeyPeyPraeclara... narratiodi Hernan Νι rnberg, Friedrich 1524 (fol.); vedi anche: tutta la la navigazione navigazione del re di di Spagna Spagna pus, 1524 an che: Libretto di tutta de le isole e terre terre novamente novamente trovate trovate (in italiano, italiano, 1504). 1504). c) Lettera di Amerigo Vespucci delle isole nuovamente trovate trovate in in quattro quattrosuoi suoi Lettera di viaggi, Firenze, Andrea Ghirlandi, Ghirlandi,1505 1505 (in (in italiano). italiano). viaggi, Firenze, Antonio Antonio Tubini ee Andrea d) Boccaccio, De Canaria et insulis reliquis ultra Hispaniam in oceano oceano nou noviter Hispaniam in ter reperrepertraduzione latina latina della della relazione relazione di diNiccolò Niccolò da daRecco) Recco) tis (rielaborazione (rielaborazione e traduzione nello Zibaldone Zibaldone Magliabecchiano Magliabecchiano Firenze, Firenze, Biblioteca Biblioteca Nazionale, Nazionale, Banco BancoRari Rari 50, ff. 123v1-124 -124rΤ (ex XXIII, 122 [11. [il. II. II. 327] 327]), ( ex ci. cl. xxIII, ). BLC 8, 8, p. p. 434 434 (5, (5, col. col.528: 528; a); a);339, 339,p.p.129 129(248, (248,col. col.158: 158:c); c);CC1694-1696; 1694-1696; Cat. Cat.Esp. Esp.CC3408; 3408; BLC GW 7175 7175 (a; (a; ivi, col. 757, 757, bibliografia speci specifica); C 761; 761; Proctor-Isaac 7988; VD VD 16, 16, AA fica); Goff Goff C Proctor-Isaac 7988; 2839, C C 5309; 5309; Raccolta di documenti e studi pubblicati dalla R. Colombiana per il R Commissione Colombiana Quarto Centenario della scoperta dell'America, Roma, Roma, 1892-96, 1892-96, in particolare ilíl vol. VI, VI, a cura di G. G. Fumagalli-P. Fumagalli-P. Amat Amat di di S. S. Filippo, Filippo,Roma Roma1893; 1893; R. R. Almagià, Alraagià, Anghiera, Pietro Martire d\ dí d in DBI, 3 (1961) (1961),, p. in Italia in p. 259; 259; G. G. Padoan, Padoan, Petrarca, Petrarca, Boccaccio Boccaccio e la scoperta scoperta delle delle Canarie, Canarie, in (1964), pp. pp. 263-277; 263-277; M. Pastore Stocchi, De Canaria, in Tutte le medievale e umanistica, 7 (1964), M. Pastore De Canaria, GiovanniBoccaccio, Boccaccio, a cura di Vittore Branca, V, V, 1, 1992, p. p. opere di Giovanni 1, Milano, Milano, Mondadori, Mondadori, 1992, 963 ss. ss. 963 de ratíone rationevitae vitae studiosae. studiosae. D 72 72 (257) (257) Claudius Bandellus de Claudius Baduellus. Baduellus. De De radine ratione vitae vitae studiosae studiosae ac ac literatae literatae in in matrimonio matrimonio Claudius degendae,Lyon, Lyon, Sébastien Gryphius, 1544. collocandae ac degendae, Gryphius, 1544. Adams B 26; 26; Baudrier, Vili, 184; BLC 980); Cat. Cat. Esp. Esp. B 36; Aur. VIII, p. 184; Adams B BLC 16, 16,p. p. 145 145 (9, (9, col. cii. 980); 36; Ind. Ind. Aur. 111.542; NUC NB 27903; 27903; PBN 6, col. 368. 368. 111.542; NUC 30, NB ΡΒΝ 6, pauperibus amandis. amandis. D 73 73 (258) (258) Graegorii Nazanzeni de pauperíbus Gregorii Nazanzeni Nazanzeni theologi pauperibus amandis amandis et et Probabilmente: D. D. Gregorii theologi de de pauperibus complectendis orado oratio (traduzione (traduzione di di Pietro Pietro Francesco Francesco Zino), Zino),VeVebenignitate complectendis

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LAΤΙΝ LATINO D 71 71 -- DD 78 78 O 8185: 8185: D VATICANO

89 89

[Giovanni Griffu Griffio], 1547 (edizione non riportata repertori, riportata nei grandi repertori, nezia, [Giovanni ], 1547 dove si si trova trova invece invece quella quella con Gregorio di Nissa, dove di Nazianzo lazianzo ee Gregorio di di lissa, Paris, Michel de de Vascosan, Vascosan, 1550 1550 o altre comprendono il WDe Paris, al tre che comprendono De amanáis amandis pauperibus peri bus ee altri opuscoli, nella traduzione di Io. Oecolampadius). Oecolampadius) . Adams GG 1145; 1145; BAI, BAY, Racc. Race. I,I, IV. IV. 373/16 373/16 (20 (20 cm.; cm.; sul marca tipografica tipografica di Adams sul frontespizio frontespizio marca di Giovanni 287 ee fig. 370; Zappella CXXII d,d,fig. fig.705, 705,eefig. fig.698 698 Giovanni Griifio, Griffin, per per cui cui cfr. cfr. Vaccaro, Vaccaro, p. p. 287 fig. 370; Zappella CXXII per il grifone passante passante alla alla fine del del volume); volume);Catalogus, Catalogus,II,II,p.p.155; 155;Cat. Cat.Esp. Esp.GG1569; 1569;MaitMaitper taire, III/2, III/2,p.p.586 586(Vascosan); (Vascosan);NUC NUC217, 217,NG NG501327; 501327; PRI PBN 64, col. 139; 139; VE 34. 64, col. 34. 4. 4. E. E. 11/2 (Griffio,,16cm.). 16 cm.). (Griffa Alberti Momus. Momus. D 74 (259) Leonis Baptistae Alberti

Vedi l'edizione Roma, Iacopo Mazzocchi, 1520. 497; Ascarelli Maz. Maz. 136; 136; BLC 4, p. p. 304 304 (2, col. 1340); 1340); Cat. Cat. Esp. Esp. AA593; 593; CCBI, CCBI, Adams A 497; (2, col. 2.7584 (8°); Edit 16, A 709; Ind. Aur. 102.365; NUC 7, NA 139696; PBN 1, col. 515; 2.7584 (8 ); Edit 16, A ΝA ΡΒΝ 1, ° 709; Ind. Aur. 102.365; NUC 7, 139696; col. 515; STC(Am), I, p. 30; cfr. anche Barberi rom., p. 21, n. 21. STC(Am), I, p. 30; cfr. p. 21, n. 21. D 75 lulii Gabrielis Gabrielis Eugubini Libellus aliquis se laudalauda75 (260) (260) lulíi Libellus quomodo aliquis re sine invidia possit. Quomodo aliquis aliquis sese sese laudare sine sine invidia possit, ad HercuHercupossit, Plutarchi libellus ad Quomodo lanum a tulio lulio Gabrielio Gabrielio Eugubino latine redditus, Roma, Roma, Valerio e Luigi DoDorico, 1552. rico, 1552. Ascarelli rom., p. 234; 234; Barben Barberi rom., rom., pp. pp. 105, 105,138; 56, col. 317; STC(Am), II, p. p. 618. 618. Áscarelli 138; PBN ΡΒΝ 56, cil. 317; STC(Am), II, Ferri de de ligni Ugni sanctí sancii multiplici multiplici medicina. D 76 76 (261) (261) Alphonsi Ferri Ferri... de de ligni ligni sanctí sancii multíplici multiplici medicina et vini exhibitione, Roma, Alphonsi Ferri.., Antonio Blado, Biado, 1537. 1537. Antonio rom., p.p.103; 103; BLC BLC 107, 107, p. p. 508 508 (72, (72, col. col.557); 557); Fumagalli-Belli Fumagalli-Belli-Vaccaro Vaccaro 44; 44; NUC Ascarelli rom., 170, NE 104565-566; PBN 51, col. 214; 214; STC(Am). 596. 170, IF 104565-566; ΡΒΝ 51, STC(Am), I, p. p.596. 77 (262) lacobi Sadoleti Sadoleti Curtius. Curtius. D 77 (262) Iacobi lacobi Sadoleti Eiusdem Laocoon. Laocoon. Eiusdem Eiusdem ad adF. E. Fregusium Fregusium Epistola, Sadoletí Curtius. Eiusdem Iacobi 1532. Bologna, Giov. Battista Faelli, 1532. BLC 287, 130 (210, col. 946); Sander Sander6673. 6673. 287, p. 130 D 78 Taddei Picconis Picconis Collensis Collensis de de Itinere christiani. 78 (263) (263) Taddei Thaddei Piconii Piconii Collensis Collensis de idnere christíani sacrum opusculum, Roma, GioThaddei itinere christiani van Maria Viotti, 1553; Leuven, Antonius Maria Bergaigne, Bergaigne,1554. 1554. 1553; Leuven, Antonius Maria Viotti, PI1161; 161; Ascarelli rom., rom., p. p. 203; 203; BAV, 14,5 cm.). Racc. I, V. V. 277/1 277/1 (Bergaigne, (Bergaigne,14,5 ΒΑΝ, Race. Adams P

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

90 90

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

f. 298" 298v (264) Io. Io. Cochlei Filippica sexta. D 79 (264) Philippica Sexta Iohannis lohannis Cochlaei, Cochlaei, cum cum adiunctis adiunctis Tractatulis Tractatulis tribus Quorum. Philippics I. Michaelis Vehe... II. Vuesaliensis... III. Π. est Arnaldi Vuesaliensis... iii. Eiusdem Io. Cochlaei..., Ingolstadt, AlexanderWeissenhorn, Weissenhorn,1544. 1544. Ingolstadt, Alexander Adams CC 2282; 2282; BLC BLC 84, 84, p. p. 441 441 (53, (53, col. col. 860); 860); Ind. Ind.Aur. Aur.142.194; 142.194; PBN 30, col. 356; Pegg S, Adams ΡΒΝ 30, col. 356; Pegg S, 1119; Schottenloher 15008; Stalla 153; B 73, 73, 147. 147. 1119; Schottenloher 15008; 153;VD VD 16, 16,CC4359; 4359;Spahn, Spahn, cit. cit. al al nr. nr. Β (265) P. P. Bembi BembiAn. An. Navageríi Navagerii Baldasaris Baldasaris Io. Cottae M. M. Antonii Antonii FlaFlaD 80 80 (265) minii epigrammata. mínii Probabilmente: Carmina quinqué illustrium illustrium poetsrum. poetarum. Petri Petri Bembi Bembi liber liber I.Ι. Carmina quinque Andreae Naugerii Naugeriiliber liberi.I.Balthasaris BalthasarisCastillionis Castillionis liberi. liber I. Ioannis Cottae liber I.τ. Andreae M. Antonii mi. Eiusdem Paraphrasis in t~gínta triginta psalmos versibus M. Antonii Flaminii libri 1111. scripta, Venezia, Vincenzo Valgrisi, 1548 1548 (8°); (8°); edizioni successive. edizioni successive. Adams CC 730; 730; BLC 1); Edit Edit 16, 16. CC1603-1607; 1603-1607; Ind. Aur. 116.413 116.413 ee paspasBLG 54, p. 163 163 (34, (34, col. col. 1); Ind. Aur. sim; NUC NUC 95, 95, NC NC 144240 144240 (18 (18 cm.); PBN PBN 10, 10, cil. col.605; 605; Soltész Soltész CC274; 274; STC(Am), STC(Am),I,I,p.p.356. 356. sim; D81 concìones Catholicae. Catholicae. Item Item Ruizo Ruizo [?] [?] Regulae Regulae D 81 (266) (266) D. Augustini Augustíni conciones intell, sacras alia. intell. sacr as scripturas et quaedam quaedam alía. I -- Probabilmente; [Sebastiano (S. Ammiani) Ammiani) ], cathoI Probabilmente: [Seb astiano Broilo Broilo (S. ], Conclusiones cathodictis. Quibus Quibus ostenduntur Lutheranorum Lutheranorum mendacia, licae ex Divi Augustini Augustin dictís. Venezia, ad signum signum Spei, Spei, 1553 1553 (8°). (8°). Adams A 2176; 2176; BAV, BAV, R.G. R.G. Teol. (16,5 cm.); CCBI 7.6878; 7.6878; Edit Edit16, 16,AA1521; 1521; CC5614; 5614; Adams A Teil. V. V. 416 416 (16,5 cm.); CCBI Ind. Aur. Aur. 110.322; 110.322; Lauchert, Lauchert, pp. pp.612-614, 612-614, 693; 693; J. E. Ossinger, Ossinger, Bibliotheca Ind. J. F. BibliothecaAugustiniana, Augustinian, Ingolstadii-Augustae Vindelicorum Vindelicorum1768, 1768,pp. pp.161-162. 161-162. Ingolstadii-Augustae Regulae intelligendi intelligendiscripturas scripturassacras... sacras...ex exDionysio DionysioAreopagita... Areopagita... excerexcerII --Regulae ptas... E. Franciscum Franciscum Ruizium Ruizium Vallisoletanum, Vallisoletanum, S. S. Facundi Facundi Abbatem, Abbatem, ptas... per... F. Lyon, Gaspard Gaspard Trechsel, Trechsel, 1546; 1546; ivi, Guillaume Rouillé, 1547; 1547; Paris, Paris, Nicolas Nicolas Lyon, Guillaume Rouillé, Boucher, 1547 (8°); (8°); edizioni successive di formati diversi. Boucher, 1547 formati diversi. Baudrier, IX, IX, pp. 130-131 XII, p. 262 (Trechsel); Cat. Esp. Esp. RR 1607 1607 (Trechsel); (Trechsel); Baudrier, 130-131 (Rouillé); (Rouillé); XII, p. 262 (Trechsel); Cat. Hurler, II, cil. col. 1478 1546; Paris 1547); NUC 509, NR 15,5 cm.); cm.); Hurter, II, 1478 (Lyon (Lyon 1546; Paris 1547); NUC 509, NR 506873 506873 (Trechsel, (Trechsel, 15,5 Palau 281332-333 (Boucher). Palau 281332-333 quaedam. D 82 82 (267) (267) M.T.Ciceronis oratio quaedam.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO D 86 VATICANO LATΙΝΟ 8185: D 79 79 -- D 86 8185: D

91 91

D83 expositio precum precum ac ac cereD Hoffineysten. assertio. assertie. Item Item expositie cere 83 (268) lo. Io. Hoffmeysten. moniarum quarum quarum usus usus in quotidiano sacro. Item haeretícorum haereticorum malse malae quotidiano sacro. artes a sacris patribus patribus descríptae. descriptae. II -- Forse: Forse: Verbum Dei Dei camera Christum servatorem seivatorem carnera factum, hoc est, lesura Iesum Christum nostrum..., assertio F. Joan. loan. Hoffmeysteri... HofFmeysteri... Item precum ac ac ceremoceremoItem expositio expositie precum niarum, quamm usus usus in in quotidiano sacro..., sacro..., Mainz, Mainz, Franz Behem, Behem,1545; 1545; Roniarum, quarum ma, Antonio Biado,1554. 1554. Antonio Blado, II -- Haereticorum malae malae artes a S. S. Patribus exquisitíssime exquisitissime descríptae descriptae et aa fraloanne Hoffineystero... Hoffmeystero... collectae, collectae, Roma, Antonio Biado, tre Ioanne Blado, 1554. Adams H Ascarelli rom., p. 138; 138; BAI, BAY, Racc. Race. I, IV. (ll); FumagalliAdams Η 668 (I, (τ, Behem); Behem); Ascarelli W. 731/2 731/2 (Ix); Belli-Vaccaro 1256; NUC 250, 442699 (I, (I, Behem); PBN PEN 72, 957 (I, (I, Biado); Bell' ι-Vaccaro 1255, 1256; 250, NM 442699 72, col. 957 Blado); Pegg S, S, 2231 (I, Behem); YD 16, H 4246, 4280; 4280; YE 28 ((I+II, Pegg VD 16, Η 4246, VE 14.16. 14.16. D. 28 Ι + ΙΙ , Biado); Blado); Paulus, cit. al nr. B 81, 386 (I, (I, Antverpen, 1545; BAY, Stamp. Stamp. Barb. Barb. V. V. VIII. 81, p. 386 1545; ivi, iii, Steelsius, 1552, VIΙΙ. 1552, ma ma BAI, 89: BT 5982: 5982: 77x43 89: 10,5 10,5 cm. cm. e BT 77x43 mm.). mm.). D84 Michelangelo Buonaroti per Ascanio ConD 84 (269) (269) Vita Vita di di Michelangelo Buonaroti racolta racolta per Ascanio Condivi. Vita di Michelangelo Michelangelo Buonarroti, Buonarroti, raccolta raccolta per Ascanio Condivi de de la la Ripa Ripa Vita Ascanio Condivi Transone, Roma, Antonio AntonioBlade, Biado,1553. 1553. Transone, Roma, 2501; BLC BLC 67, 67, p. 386 386 (42, (42, col. col. 796); 796); Cat. Cat. Esp. C 2601; 2601; Edit 16, 16, CC 5628; 5628; Fuma Fuma-Adams CC 2501; galli-Belli-Vaccaro 138; Gamba 1330; 118, NC NC 610483; 610483; PBN 31, col. 498; 498; STC galli -BeIli-laccaro 138; ΡΒΝ 31, STC (Am), 1330; NUC NUC 118, I,1, p. p. 449. D 85 Matthei Bonfini Bonfini Asculani Asculani [[- -] in Horatíum. Horatium. 85 (270) (270) Matthei -] annotationes annotatíones in Matthaei Bon Bonfinis et quindecim quindecim ari an-finis Asculani Asculani in in Horatìanis Horatíanis operibus centum et notationes, Roma, Etienne EtienneGuilleryGuillery-Ercole [1514 ca.]. ca.]. notationes, Roma, Ercole Nani, [1514 Ascarelli rom., p. p. 33; 33; Barberi rom., p. p. 52 52 ee passim; passim; BLC BLC 37, 37, p. p. 147 147 (23, (23, col. col. 350: 350: [Roma, [Roma, 1512 ?]); 16, B B 3112; 3112; Ind. Aur. Ann 121.934 121.934 (1515 (1515 ca.); ca.); NUC NUC65, 65, NB NB627907; 627907; Sander Sander1212 1212 1512 ?]); Edit 16, (1514 (1514 ca.). 86 (271) Simeonis Metaprastae Metaprastae sermo sermoin invitam vitamB. B. Nícolai. Nicolai. D 86 (271) Simeonis Vedi Sancti Nicolai magni Vedi forse: forse: Simeonis Simeonis Metaphrastis Metaphrastis In gesta Sancti Nicolai cognomento magni Myrensis episcopi di Leonardo LeonardoGiustíniani), Giustiniani),Paris, Paris, Myrensis episcopi vera vera historia... historia... (traduzione di Colines, 1521. 1521. Vedi Theodoricus de de BorBorSimon de Colines, Vedianche anche l'edizione l'edizione Deventer, Theodorícus 1513, con diverso. Per la traduzione traduzione di Luigi Lippomano ee GuglielGuglielne, 1513, con titolo diverso. mo Sirleto Sirleto (non (non sembra sembra però però che cheesistano esistano edizioni edizioni separate separate di di questa questasola sola mo vita) p. Χ. X. vita) vedi vedi l'introduzione, l'introduzione, p.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

92

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

BHL II, II, p. p. 892, 892, nr. nr. 6; 6; BLC BLC 302, 302, p. 451 (222, (222, col. S 1385 1385 (Colines); NijhoffBHL p. 451 col. 511); 511); Cat. Cat. Esp. Esp. S (Colines); NijhoffKronenberg 4058; NUC 580, NS 1114077 (Colines); PBN 172, col. 1163 (ma l'edizione Kronenberg 4058; NUC 580, NS 1114077 (Colines); PBN 172, col. 1163 (ma l'edizione citata Venezia, Manuzio, Manuzio, 1502, 1502, èè parte parte dei dei Poetae Veteres: cfr. Man., citata Poetae Christiani Christian Veteres: cfr. Renouard Renouard Man., p. 25); 25); Potthast, pp. pp. 10214022; 1021-1022; Renouard Col., p. p. 25; Par.,III, IH,223. 223. p. Renouard Col., 25; Renouard Renouard Par., D87 animalium progressu. progressu. Item Item D 87 (272) (272) Nicolai Nicolai Leonici Leonici Thomei Thomei de animalium questiones mecanicae mecanicae amatoriae amatoriae naturales. naturales. questíones Vedi forse gli Opuscula di Nicolò Niccolò Leonico Tomeo, BernardinoVitaVitaTorneo, Venezia, Bernardino li, 1525. lí, Adams LL 502; 502; BLC BLC 189, 189, p.p.349 349 (135, (135,col. col.192); 192);NUC NUC327, 327,NL NL267449-450; 267449-450; PBN 191, col. Adams ΡΒΝ 191, col. 376; 3947, 7302; 7302; SSoltész 167; STC(Am), II, p. p. 238. 238. 376; Sander Sander 3947, οltész T 167; STC(Am), II, Valerii Flacci Argonautica. D 88 88 (273) Valerli Prima edizione in 4°, con íl il titolo Argonautica, Venezia, Cristoforo Pensi, 1500; edizioni successive. numerose edizioni Adams V V 73 73 (1501); (1501); BAVI, BAVI, V V5; 336, p. p. 167 167 (245, (245, coli. 907-908 p. 306; 306; Adams 5; BLC 336, 907-908passim); passim); Flodr, p. GoffV 21a; NUC 628, NV 16572 ([1501], 19,5 cm.); R 774 (Pensi); STC(Am), III, p. 340. GoffV 21a; NUC 628, ΝV 16572 cm.); R 774 STC(Am), III, p. 340. D89 epigrammata. D 89 (274) (274) Ausonii Poetae epigrammata. Esemplare mutilo mutilo (non sembra che esista una edizione antica con i soli epigenere iniziano con gli Epigrammi) o volume delle opere complete, che in genere 4°: Opera Ausonii Ausonii nuper reperta (a cura di Tadgrammi; prima edizione in 4°: deo Ugoleto), Parma, Angelo Ugoleto, 1499; edizioni successive di formati diUgoleto, 1499; edizioni successive versi. BAV, 1571 (Ugoleto, 21 21 cm.); cm.); BAV BAVI,Ι, A A 607; 607; BLC 121 (8, (8, col. col. 714 714 ss. ss. BAV,Stamp. Stamp. Ross. Ross. 1571 BLC 14, 14, p. 121 passim); CCBI CCBI 7. 7. 8512 8512 (Venezia, (Venezia, Tacuino, Tacuino, 1507); 1507); Edit Edit 16, 16, A A 3440; 3440; Flodr, Flodr, p. p. 77; 77; Goff GoffAA 1404; GW 110.880 ee passim; NUC 26, 26, NA NA 1404; GW3094; 3094;HC HC 2181 2181++Add.; Add.; IGI IGI 1101; 1101;Ind. Ind. Aur. Aur. 110.880 passim; NUC 506034 NA 506147 506147 [= [= 506037?] 506037 ?] (Epigrammaton Liber, mutilo, Venezia Venezia 1507); 1507); 506034 ee passim; NA PBN 5, col. 613; 613; Ciavarella, Ciavarella, pp. pp.167-169. 167-169. ΡΒΝ 5, D90 Francisci Torrensis De commendatione commendadone perpetua [?] D 90 (275) Francisci [?] administratìonis ecclesiarum et de residentía residenda Pastorum. Pastorum. nistrationis Francisci Torrensis commendadone perpetuae perpetuaeadministratíonis administradonisecclesiaecclesiaFrancisci Torrensis De De commendatíone vacandum, et de residentia residenda pastorum pastorum ex extra Valerio DoDorum vacantíum, tr a ovilia sua, Roma, Valerio rico, 1554. Ascarelli p. 286 286 (12 (12°); Barberirom., rom.,p.p.139; 139;Bibl. Bibl.Jés., Jés.,VIII, Vili, col. col. 114, 114, nr. 6; 6; Palau Palau Ascarelli rom., p. ° ); Barber 336403; PBN 191, col. 947. 947. 336403; ΡΒΝ 191,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATΙΝO LATINO 8185: D 87 - D 94 VATICANO 8185: D87-D94

93 93

D91 Antonii Cornazani Comazani poetae poetae proverbia. proverbia. D 91 (276) (276) Antonii Forse: Cornazani... quod de proverbiorum origine origine inscribitur..., inscribitur..., MilaForse: Antonii Cornazani... no, Pie Pietro Martire Mantegazza, 1503; altre edizioni, di diversi formad, in itaitatr o diversi formati, Mantegazza, 1503; liano. BLC 70, p. 71 (44, (44, col. col.180); 180);Edit Edit16, 16,CC6482-6483, 6482-6483, 6486, 6486, 6510-6511 6510-6511 ee passim; NUC123, 123, NC NC BLC 70, p. 71 passim; NUC 702755; 1, 453; 453; Sander 2187; STC(Am), STC(Am),I,I,p.p.461. 461. 702755;Sandal Sandal 1, Sander 2187; D92 CaroliCappellan. D 92 (277) (277) Caroli Cappellan. deobservandadivinaeecclesiaemaiestate. de observanda divínae ecclesiae maíestate. Caroli Capellii de observanda, et secundum Deum colenda divina ecclesiasecclesiastica maiestate, ex sanctorum apostolorum constitutionibus constitutionibus et decretis, Venezia, s.e., 1544. BAY, TV. 2106 dedica manoscritta manoscritta del Cappello Cappello al al papa, papa, BAV, Race. Racc. I, I, IV. 2106 (sotto ílil frontespizio, frontespizio, dedica probabilmente Paolo III III cui ilíl libro è indirizzato); Edit 16, 16, CC 1206; 1206; Ind. Ind. Aur. Aur.131.523 131.523 (8°); NUC NUC 94, 94, NC NC118554; 118554; PBN 23, col. 519 519 (1545, (1545, 16°). 16°). ΡΒΝ 23, (8°); D 93 omnibus libris philosophiae. 93 (278) Aristotelis Aristotelis propositiones propositíones ex omnibus Prepositiones ex omnibus omnibusAristotelis Aristotelis libris philosophie. Moralis. Moralis. Naturalis... Naturalis... Prepositíones ex (raccolte da Tèofilo Ferrari O.P., O.P., aa cura cura di di Benedetto Benedetto Soncino), Soncino), Venezia, Teofilo de' Ferrari Giovanni e Gregorio de' Gregori, Gregori,1493. 1493. Vedi anche; Propositiones universales universales Aristotelis Aristotelis et et primo primo primi libri libri Metaanche: Propositiones 1476 ca.]; edizioni successive. physice, [Treviso, Michele Manzolo, Manzolo, 1476 BAVT, A 503-505, 503-505, FF 16; 128 (6, (6, col. col. 105); 105); Goff Goff A 1199-1203, F 117; 117; GW GW 9826, 9826, BΑVΙ, Α 16; BLC BLC 11, 11, p. p. 128 Α 1199-1203, 2833-2837; Gregori); ΙΒΕ IBE 629-631; 629-631; IGI 3840, 2833-2837;HC HC13413 13413(Manzolo); (Manzolo);HC+Suppl. HC+Suppl. 6997 6997(de' (de' Gregori); IGl 3840, 945 Pierre Maufer, 1475 ca.])-949; Klebs 395 Gregori); NUC NUC 25, 25, NA ΝΑ 945 (([Padova, [Padova, Pierre 1475 ca.])-949; 395 (de' Gregori); 490602, 51, col. 113 113 (de' 490602, 490592, 490592, 490594; 490594; PBN ΡΒΝ 51, (de' Gregori). D 94 di de modo modo concilii concilii generalis generalis celebrandi. celebrandi. 94 (279) Gulielmi Duran Durandí Tractatus domini Guillielmi Speculatoris Aureus tractatus tractatus cuius cuius ininGuillielmi Durandi Durandí Speculatoris modo generalis generalisConcilii Concilii celebrandi..., celebrandi...,Lyon, Lyon,Jean JeanCrespin, Crespin,1531; 1531; scriptio est De modo [?]; altra edizione Pa Paris, Le Preux, Preux,1545; 1545; ivi, Galliot Du Pré, Pré,1545. 1545. ri s, Poncet Poncet Le Galliot Du ivi 1534 [?];altra Adams D D 1175; 1175; BAV, BAV, R.G. R.G. Dir. Dir. Can. III. III. 265/1 (24,8 (24,8 cm.; sul sul frontespizio 1534, 1534, alla alla fine Adams colophon di J. Crespin, Crespin, datato 1531; cele1531; sul taglio dei fogli "Guillelm. Durand, Durand. de telecolophon brand. concilies"); conciliis"); R.G. Galliot Du Pré, 1545, 1545, 17 Esp. DD 17 cm.); Cat. Esp. R.G. Teol. Teil. V. V. 791 791 (Paris, (Pars, Gallint 1718-1719; Hurler, 534, n. 22 (1531, (1531, 8°); 8o); NUC NUC 152, 152, ND 452779; 45, col. 585; 585; 452779; PBN ΡΒΝ 45, 1718-1719; Hurter, II, col. 534, Quétif-Echard, I, p. 483. Non riportato da Baudrier. 483. Non

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

94

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

D 95 (280) (280) Marius Marius Equicolus Equicolusde de oportunitate. oportunitate. Item de Religione. Item Item D95 de Religione. orationes duce. duae. I

De opportunità opportunitate, Antonio da Canneto, 1507-1508. 1507-1508. - De te, Napoli Napoli,, Giovanni Antonio -

Orado dicta II - De religione. Oratio dietaPapiae Papiae1498, 1498, [Ferrara, [Ferrara,Lorenzo LorenzoRossi, Rossi,1498 1498ca.] ca.].. -

III - Orado de Passione Passione Domini, [Ferrara, [Ferrara, Lorenzo Rossi, III-Oratio Rossi, 1499 1499 ca.]; ca.]; [Pavia, [Pavia, Michele e Bernardino Bernardino Garaldi, 1499] (8°). Garaldi, 1499] (8°). Ν -- Oratìo Orado in consecratíone IV consecratione Divae Divae Osannae Osannae Andreasiae Andreasiae Mantuanae Mantuanae ad D. D. Isabellam estensem Mantuae principem, Mantova, [Francesco [Francesco Bruschi], Bruschi], 1515 1515 Isabellam principem, Mantova, circa. BAV, Race. Racc. I, IV. Ν. 1710/12 (Ν, s.l.e.d.); s.l.e.d.); BLC W); C BAY, 1710/12 (IV, BLC 101, 101, p. p. 521 521 (67, (67, col. col.898:111, 898: III, Paris 1499; 1499; IV); 92; 91 91(111); Ν, forse 1518); 1518); GW GW 9371-9372 9371-9372(III), (III), 9373 9373 (II); Vili, VIII, col. 92; (III); Dizionario, I,I, p. 214 214 ((IV, 71 (IV); (Ν); H 264 (III, [Garaldi])-3710 (II); Manzi Manzi 1, 1, p. p. 131, 131, nr. nr. 44 (I); NUC 71 264 (II); IGI 3709 3709 (III, [Garaldi])-3710 (II); NUC 161, NE ΝE 144086-087 ΡΒΝ 47, III, s.l., s.l., 1499 1499ca.); ca.); Pescasio, pp.136, 161, 144086-087 (I); PBN 47, col. 745 745 (I; III, pp. 136,143-144; 143-144; RR 367; Sander Sander 2589 1505?]); ?]); D. D. Santoro, Della Della vita vita ee delle delle opere di Mario Mario 367; 2589 (IV, (IV, [Mantova, 1505 opere di Equicola, Chieti 1906, 1906,pp. pp. Ill, 111, 123 123(I) (I) ee passim.

Arithmetíca. D 96 96 (281) (281) Scala grimaldelli de Arithmetica. Libro di di Arithmetíca et praticale praticale composto per per Arithmetica et Geometria speculativa speculativa et Intitulato Scala gramaldel Feliciano da Lazisio veronese Scala gramaldelmaestro Francesco Feliciano veronese Intitúlalo Pasini, 1526 edizioni sucsucli..., Venezia, Venezia, Alessandro Alessandro Bindoni-Maffeo Bindoni-Maffeo Pasini, 1526 (1527); (1527); edizioni cessive. 217-219;BLC BLC 106, 106,p. p. 502 502 (71, col. 751); ΡΒΝ 50, 50, col. col. Adams FF 217-219; 751); NUC NUC169, 169,NF NF73823-827; 73823-827; PBN 587; Sander Sander 2687; 587; 2687; STC(Am), STC(Am),I,I, p.p.586; 586; Stillwell Stillwell 167. 167.

D [?] erectíone erectione Militum Militum Sancti Sancii Petri. Petri. D 97 97 (282) (282) Bulla cum [?] íl nr. BB 309. 309. Vedi il D placitis Philosophorum. seD 98 98(283) (283)Plutarchi Plutarchi Cheronei Cheronei de de placitís Philosophorum. Item de securítate animi. Item de tuenda curitate tuenda valetudine. valetudine. I - Plutarchi - PlutarchiCheronei CheroneiDe Deplacitis placitis philosophorum philosophorum naturalibus naturalibus libri libri quinqué quinque (traduzione di 4° Paris, Jodocus Badius AscenAscenJodocus Badius di Guillaume Budé): edizioni in in 40 sius, 1505/1506; 1505/1506; Roma, Iacopo Mazzocchi, 1510; 1510; Strasbourg, S trasbourg, Matthias Matthias Schùrer, Schürer, 1516. II Plutarchi. De De tranquillitate tranquillitate et et securitate securitate animi animi (e II -- Plutarchi. (e altri altri opuscoli; opuscoli; traduzione di Guillaume Guillaume Budé), Paris, Paris, Jodocus Badius Ascensius, Ascensius, 1505; 1505; Roma, Jodocus Badius Roma, Iacopo Iacopo Mazzocchi, 1510. Ili Mazdi Giovanni Giovanni Lorenzi, Roma, Iacopo MazIII - De bona bona valetudine: valetudine: a) traduzione di

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LAΤΙΝ LATINO 8185: DD95 D 102 102 VATICANO O 8185: 95 -- D

95 95

1514; b) traduzione di Erasmo da Rotterdam, edizioni del 1513, 1514, 1514, zocchi, 1514; del 1513, 1521. Adams P 1669 1669 (I, (I, gr. e lat., Basel, Io. lo. Hervagen, Hervagen,1531), 1531),1652-1653 1652-1653 (I); (I); Ascarelli AscarelliMaz. Maz.20, 20, 26 (I; II+altri opuscoli), 84; Ascarelli rom., p. 234; BAV, Race. I, IV. 866 (II+I+altri 26 (I; Il+altri opuscoli), 84; Ascarelli P. 234; BAV, Racc. I, 1V. 866 (II+1+altri opuscoli); Bening-Muller, Benzing-Muller,II,II,p.p.198, 198,nr.nr.213; 213;Bethesda Bethesda 3698.1;BLC BLC261, 261,p.p.83; 83;46, 46,p.p.310 310 opuscoli); 3698.1; (191, coll. 108); NUC NUC 462, 462, NP NP430449 430449 (I+III); (I+III); PBN 139, co11. coll. 365-366 ΡΒΝ 139, 365-366 e (191, co11.706, 706,672; 672;29, 29,col. cil. 108); passim; Impr.,II,II,41, 41,42; 42; Renouard RenouardPar., Par.,I,I,p.p.174, 174,nrr. nrr.163, 163,164; 164;Sander Sander5776, 5776, passim; Renouard Renouard Impr., 5779, 5770 679 (I); (I); VD VD 16, 16, PP 3805 3805 (I, (I, M. 3747 (III, (III, Kôln, 5779, 5770 (Mazzocchi); SSoltész οltész P 679 Μ. Schûrer), Schürer), 3747 ΚδΙn, Reynier Comelissen Zierichsee, 1513). 1513). Reynier Cornelissen van Zierichsee, D99 de controversia inter catholicos catholicos et et haerehaereD 99 (284) (284) Albertus Albertus Pighius de ticos. tícos. Vedi forse il nr. B 274/11.

D100 congrag.3 [?] [?] disput.° disput.0 de de Matrimonio Henrici D 100 (285) Io. Cochlei Cochlei congrag.a Henríci 8' Regis Regis Angliae. 8 matrimonio serenissimi serenissimi regis octavi congratulado congratulado dispudispuregís Angliae Angliae Henrici octaví De matrimonio tatoria Iohannis lohannis Cochlei Cochlei Germani, ad Paulum Paulum Tertium Tertium Pont. Pont.Max., Max., Leipzig, Leipzig, Michael Blum, 1535. Adams CC 2262; 2262; BLC 84, p. 440 440 (53, (53, co1.857); col. 857); Cat. Cat. Esp. C 2221; Aur. 142.145; 142.145; NUC NUC113, 113, Adams 2221; Ind. Ind. Aur. NC 505867; 505867; PBN 30, col. 356; Pegg S, S, 1101; 1101; VD nr. Β B 73, 73,110. VD 16, 16, C C 4343; 4343;Spahn, Spahn, cit. al nr. 110. ΡΒΝ 30, f. 299r 299r D 101 Pape ad ad Concilium. Concilium. 101 (286) (286) Caesaris Petri Petri Michelis Michelis de de proportione proportione Pape De propordone papae papae ad ad concilium concilium et et de deutroque utroqueeiusdem eiusdemprincipato... principatu... De proportíone Caesaris Petrimichaelis Delphini...decisio, decisio,[Parma, [Parma,Viotti, Viotd,1550 1550 ca.]. ca.]. Petrimichaelis Delphini... BAV, IV. 66/1 (s.l.e.d.; (s.l.e.d.; marca marca tipografica tipografica dei Víotti, Viotti, con liocorno di di profilo profilo Teil. IV. BAI, R. G. Teol. verso destra che affronta i serpenti: dpi tipi analoghi analoghi in Vaccaro, pp. pp.154-156; 154-156; Zappella, p. Zappella, I,I, p. verso 234); Aur.151.046; 151.046; PBN 37, col. 834 (s.l.e.d.); (s.l.e.d.); I.I. Affò, Affò, Memorie degli scrittori e letterati 234); Ind. Aur. ΡΒΝ 37, parmigiani, IV, 1797, pp. 97-106 97-106 [105] 1550 ca.). ca.). ΙV, Parma Parma 1797, [105](Viotti, (lutti, 1550 ρarmigíani, D 102 de re re rustica. rustica. 102 (287) (287) Varrò Varro de Varrone è in genere genere inserito, Catone, fra fra gli gli Scriptores inserito, dopo Catone, Scriptores rei rei rusticae. Vedi Varrone ris, Jean Loys forse: tres (a cura cura di di Pietro Pietro Vettori), Vettori), Pa Paris, Jean Loys de es (a forse: De De re rustica libri tr Thielt, 1545. Thielt, 1545. BAV, della fine; fine; legatura legaturaantica; antica; Racc. I,I, IV. IV.890, 890,s.l.e.d. s.l.e.d.(esemplare (esemplaremutilo mutilo dell'inizio dell'inizio e della ΒAV, Race. contiene, cc.25-79, 25-79, il De re rustica di Varrone e, cc. cc. 79v-80v, 79v-80v, l'indice dorso Varrone e, l'indice di di Columella; Columella; sul dorso contiene, cc.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

96 96

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

"Varrò De re Rustica"); Rustica") ; BLC 337, pp. 273273337, p. p. 137 137 (246, (246, col. col. 633) 633);; Flodr, Flodr, pp. e sul taglio dei fogli, `Narro 274; Graesse, VI, 2, p. 263 263 (1545, (1545, 88°); Maittaire, III, III, p. p. 380 380 (1545); (1545); PBN 203, coli. 455-458; ΡΒΝ 203, coll. 455-458; 274; °); Maittaíre, F. Niccolai, Pier Pier Vettori Vettori (1499-1585), Firenze, Leipzig [1912], [1912], pp. pp. 220-225 220-225 (non èè citata l'eF. dizione di Parigi, dedicata al Cervini, Lyon, Sébastien Gryphius, Gryphius, 1541, 1541, Parigi, bensì la prima, dedicata 8°). 8° ). D103 Francisci Torrensis Torrensis in inMonachos MonachosApostatas. Apostatas. D 103 (288) (288) Francisci Francisci Turrensis in monachos monachos apostatas apostatas et praetextu translatíonis... translationis... aut autoonomiam vivendi suo modo quaerentes..., quaerentes..., Roma, Roma, Valerio e nomiam id est licentiam licentíam vivendi Luigi Dorico, 1549. Ascarelli rom., P. p. 287; 287; Barberi p. 136; 136; Bibl. Bibl. Jés., Jés., VIII, Vili, col. 114, 114, nr. 1; 1; NUC NUC 598, 598, NT NT Ascarelli Barberg rom., rom., p. 279922.

D104 et constítutiones constitutiones Piae Piae ac ac venerabilis venerabilis confraterníconfratemiD 104 (289) (289) Capitula et tatis sacratissimi corporis Christi in inecclesia ecclesiaMinervae Minervae [?]. tatís corporís Christi [?].

del SS. SS. Sacramento Sacramento in inS. S. Maria Maria sopra Arciconfraternita del Capitoli e statuti della Arciconfratemita Roma, Stefano Nicolini Nicolini da Sabbio Sabbio-Minerva; edizioni con titolo in italiano, Roma, Antonio Biado,1542 1542 ee 1550 1550 circa. circa. Antonio Blado, Ascarelli p. 72; 72; Cat. Cat.Esp. Esp.CG505 505(s.l.e.d.); (s.l.e.d.);Fumagalli-BelliFumagalli-Belli-Vaccaro 2899; Ascarelli rom., p. Vaccaro 63, 2897, 2899; Quétif-Echard,II, II, p. p.198 198 (Blado, (Biado,1585 1585 ca., ca., attribuito a Tommaso Stella). Quétif-Echard, Stella) . Claudius Rutilius Rutilius de laudibus laudibus Vrbis Vrbis Etruriae et et Italiae. Italiae. D 105 (290) (290) Claudius Vedi Benedetti,1520. 1520. Vedi l'edizione Bologna, Girolamo de' de' Benedetti, BLC 286, 286, p. 57 57 (210, (210, col. col. 95); 95);NUC NUC512, 512,NR NR546330; 546330; ΡΒΝ PBN 159, 159, col. 383; 383; Soltész Soltész RR 463; 463; BLC STC(Am), III, p. 92. STC (Am) ,III, D 106 (291) M. Tullii Cicerones Ciceronis de senectute. (291) M. Kòln, Ulrich Ulrich Zell, Zeli, 1467; 1467; numerose edizioni successive. Prima edizione, in 4°, Köln, Adams CC 1821-1822; 1821-1822; BAVI, pp.120120Adams BAVI, C C 307-308; 307-308;BLC BLC62, 62,pp. pp. 389-390 389-390(39, (39,col. col. 534); 534); Flodr, Flodr, pp. 451 passim; PBN 29, 121; GoffC 623-625; GW 6979 ss.; H 5306 5306 ss.; IGI ICI 2800; 2800; NUC NUC109, 109, p. 451 e PBN 29, 121; Goff C 623-625; P. coll. 294-295. coli. 294-295. et poemata. poemata. D 107 (292) (292) Matthei a Spina epigrammata et Varia epigrammata, elegia una et Sylvae Sylvae duae, Matthaeum aa Spina, Roma, duce, per per Matthaeum Valerio e Luigi Dorico, 1552. Ascarelli rom., P. p. 276; Barberi rom., P. p. 137; 137; BAV, IV. 1899/17. 1899/17. BAI, Race. Racc. I, W.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO D 103 - D 114 VATICANO LATINO LAΤΙΝΟ 8185: D103-D114

97

D 108 (293) [?] de coloribus rerum. D 108 (293) Simonis Partii [?] Simone Portío Portio neaponeapoProbabilmente: [Aristotelis] [Aristotelis] De De coloribus coloribus libellus libellus aa Simone litano latinitate donatus..., Firenze, Lorenzo Torrentino, 1548. Vedi anche: De litano latínitate donatus..., Firenze, Lorenzo Torrentíno, 1548. coloribus oculorum, ivi, 1550. coloribus oculorum, 1550. Adams PP1958-1959; 1958-1959; BAV, I, W. IV. 1991 1991 (1548); N. II. II. 52/2 52/2(1550); (1550);BLC BLC Adams BAI, Race. Racc. I, (1548); Stamp. Stamp. Barb. Barb. N. 263, p. 231 (193, (193, coll. coli.528-529: 528-529: 1548, 1548, 88°); Brunei,IV, IV, col. col.829; 829;Cat. Cat.Esp. Esp.PP2622-2623 2622-2623(1550); (1550); 263, p. 231 °); Brunet, Ind. Aur. Aur. 108.139; 108.139; Moreni, 25, nr. nr. XVI; p. p. 122, 122, nr. 467, NP NP511751; 511751; PBN Ind. Moreni, p. p. 25, nr. XXII; NUC NUC 467, ΡΒΝ 141, 338; STC(Am), III, p. p. 641 641 (1550). (1550). 141, col. cοl. 338; STC(Am), III, D 109 109 (294) Massorilli Fulginatis Himnorum. D (294) Laurentii Laurentíi Massoríllí Fulginatís Sacrorum Himnorum. Aureum sacrorum hymnorum hymnorum opus, Foligno, Giov. Giov. Simone ee Vincenzo Vincenzo CanCantagalli, 1547. Adams M 880; ΒΑΝ, BAV, R. R. G. G. Liturgia, IV, IV, 438; 215); Cat. Cat. Esp. M Μ Adams Μ 880; 438; BLC BLC 214, 214,p. p. 408 408 (155, (155, col. cii. 215); 1020; pp.7-9; 7-9;NUC NUC368, 368,NM NM322797; 322797; Sander Sander4425. 4425. 1020;Faloci Faloci Pulignani, Puiignani, pp. D 110 110 (295) odissea. D (295) Francisci Floridi Sabini Sabini Homeri Homer odissea. Homeri Odysseae libri vili Sabino... interprete..., interprete..., Paris, Florido Sabino... Himen Odysseae VIII Francisco Francisco Florido de Vascosan, 1545. Michel de BLC 110, 110, p. 356 356 (74, (74, col. 695); 695); Cat. Cat. Esp. Esp. H H687; 687; PBN 52, col. 345, nr. nr. 1426. 1426. BLC ΡΒΝ 52, cοl. 985; 985; 73, 73, col. cif. 345, Dill eiusdem Floridi odisseae. D 111 (296) (296) Alter Alter tomus torus eiusdem CremonensisChrístíados. Christiados. D 112 (297) (297) Vidae Cremonensis Marci Hieronymi Vidae Vidae Cremonensis, Cremonensis, Albae Albae Episcopi, Christiados Christíados libri sex, Cremona, Lodovico Britannico, 1535. Cremona, Lodovico 1535. Adams V 703; BLC 339, p. p. 356 356 (248, (248, col. col. 508: 508: 88°); Index V, V, p. p. 470; 470; PBN 208, col. 421; 421; ΡΒΝ 208, Adams V 703; BLC 339, ° ); Index SIC (Am), III, III, p. p. 380; 380; M. M. A. A. Di Di Cesare, Cesare, Bibliotheca A Bibliography Bibliography of ofMarco Marco GiroGiroSTC(Am), Bibliotheca Vidiana. A lamo Vida, Vida, Firenze 1974, p. p. 243, 243, nr. nr. 560. 560. lamo Firenze 1974, D 113 113 (298) (298) Ambrosii Ambrosii Catheríni Catherini opuscula. opuscula. D Lyon, Mathieu Mathieu Bonhomme, 1542. Vedi l'edizione l'edizione Lyon, Adams CC 1095; 1095; Baudrier, 212; Cat. Esp. Esp. CC 1195; 1195; Lauchert, Lauchert,pp. pp.82-83; 82-83;691; 691;NUC NUC464, 464, X, p. 212; Adams Baudrier, X, NP 459386; PBN 140, col. 110; Schweizer, cit. al nr. B 34, p. 293, nr. 22. 110; Schweizer, Β 34, 293, 22. NP 459386; ΡΒΝ 140, cil. D 114 114 (299) Privilegia et facultates facúltales Fabrícae Fabricae Basilicae Basilicae sancti sancii Petri. Petri. D 64. Vedi il nr. D D 64.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

98 98

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

DI15 Torell. [barrato] Torrensis de residentía residentia P Pasto(300) Francisci Torell. D 115 (300) astorum. Vedi il nr. nr. D D 119. 119. D116 Francisci Torrensis summi Pontíficis Pontificis auctoritate auctoritate supra supra D 116 (301) (301) Francisci Torrensis de summi concilia. Vedi il nr. nr. D D 119. 119. D1I7 Michaelis episcopi episcopi sedonensis sedonensis de sa.nctíssimae sanctissimae Missae Missae sasaD 117 (302) (302) Michaelis crificio. Item orado oratio de s. s. Eucharistia. sanctissimo ac ac praestantissimo praestantissimoMissae Missae Sacrificio conciones XV comitiis De sanctíssimo xv in comitíis augustanis anno MDXLVIII habitae per... R.D. R.D. Michaelem Michaelem episcopum episcopum sidosidohabitae per... sacrosancta Eucharístía Eucharistia habita habitaAugustae... Augustae... nien.... Accessit eiusdem Concio de sacrosancta Laurentius Surius), Surius), Kóln, Quentel, 1548 (traduzione dal tedesco di Laurentíus Κó1n,Johann Johann Quentel, 1549 1552, 1555. 1555. 1549 (4°), 1552, Adams H H 170 170 (I); (I); Gruys, p. 164 II, coli. coll. 1416-1419; 1416-1419; VD 164 (1549, (1549, 1552, 1552, 1555); 1555); Hurler, Hurter, II, VD 16, 16, H H Adams 1631; cit. al nr. D 25, p. p. 276. 276. 1631; Hebenstreit-Wilfert, al nr. Nebens tr eit-Wilfert, cit. D 25, D 118 (303) Claudii Guillaldi Guillaldi collado collatio in in epistolas epístolas S. S. Pauli. Pauli. (303) Claudii Collatio Pauli apostoli epistolas epístolas iuxta eruditorum sententiam sententiam Collado in omnes Divi Pauli per... Claudium ClaudiumGuilliadum..., Guilliadum...,Lyon, Lyon,Sébastien SébastienGryphius, Gryphius,1543 1543ee1544. 1544. facta, per... Adams GG1570-1571; 1570-1571; Baudrier, VIH, 160 (1542, (1542, con titolo Collationes), 175, 184; 184; Cat. Adams VIII, pp. pp. 160 con titolo Collations), 175, Cat. Esp. G 2033 2033 (1544); (1544); Index IndexI,I,pp. pp.186-188; 186-188; PBN 66, col. 694. Esp. G ΡΒΝ 66, col. 694. D 119 (304) Francisci Torrensis Torrensis de de summi summi Pontificis Pontificis supra supra concilia auc(304) Francisci D 119 ae Item de de residentía residentiaPastorum. Pastorum. Item Itemde deacds actis veris toritate. Item νer~s 6óae sinodus et de a 7 sinodo. 7a sinodo. Francisci Torrensis de summi summi Pontificis Pontificis supra supra Concilia Concilia auctoritate... auctoritate... libri tres. Francisci Eiusdem de residentia Pastorum iure divino scripto sancita... liber. Eiusdem Eiusdem residentía Pastorum giure divino a a de actes actis veris 6 Synodi deque canonibus... et de 7 Synodo atque multiplici leris a Synodi canonibus... et de 7 a Synodo multíplici Octava... liber, Firenze, [Lorenzo Torrentino], 1551 (ognuna delle tre opere Octava... liber, [Lorenzo Torrentino], 1551 ha frontespizio e paginazione propria). nrr.DD115, 115,DD116. 116. Vedi anche anche íi nrr. Adams T 217 (242, (242, col. col. 699); 699); Bibl. Jés., VIII, Vili, coI. col. 114, Τ 1192; 331, p. p. 217 114, nrr. 2-5; Adams 1192; BLC 331, 2-5; Moreni, pp. 187-189; 187-189; NUC 598, 279918; Palau Palau336397, 336397,336399; 336399; PBN coli. 947, 947, 951. 951. pp. ΡΒΝ 191, 191, coli. 598, NT NT 279918; D 120 120 (305) Ioachimus Perionius Perionius in in Porfirii Porfirii Instítutíones. Institutiones. D (305) Ioachimus Ioachimi Perionii... Perionii... in Porphyrii Institutiones, et in unive universum τsum Probabilmente: Ioachimi Institutíones, et

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LAΤΙΝO LATINO 8185: D 115 - D 125 VATICANO 8185: D115-D125

99 99

Aristotelis Organum versio. Eiusdem eosdem libros observationes, Paris, Paris, Arístotelis Organum versio. Eiusdem in eosdem Nicolaos 1548. Vedi Nicolaus Dives, 1548. Vedi anche anche il nr. B 78. BAY, Racc. Race. I, IV. 2095 2095 (lasciato dai Sirleto alla Biblioteca Vaticana: introduzione BAI, I, IV. Vaticana: vedi introduzione nota 3); 108.143A; Maittaire, 405; W. Risse, Risse, Bibliographia Logica. Verzeichnis Verzeichnis Cranz 108.143Α; Maíttaire, III, p. 405; 3); Cranz derDruckschriften Logik mit mitAngabe Angabeihrer ihrerFundarte, 1965, p. p. 59. 59. I. 1472-1800, Hildesheim 1965, derDruckschrnften zur zur Logik Fundorte, I. 1472-1800, Hildesheim D121 Marnili epigrammata. D 121 (306) (306) Marullí Michaelis Constantinopolitani Epigrammaton... Epigrammaton... libri duo, [Roma, duo, [Roma, Michaelis Marnili Marulli Constantínopolitani Eucharius Silber,1486-90 1486-90 ca.]. Eucharius Silber, BAVI, (1483-90 Goff M M 341 ([1483-90 1972, p. p. 51; 51; HC HC10877-879; 10877-879; 90 ca.); ca.) ; Goff 341 ([ 1483-90ca.]), ca.]) , Suppl. Suppl. 1972, BΑVΙ, M 168 (1483 IERS 1196; IBE 3878; IGI 6262; 6262; NUC 365, 365, NM 282098. IΕRS 1196; ΙΒΕ 3878; IM 282098. -

divinos libros libros annotationes. annotatíones. D 122 (307) Basilii Basilii Zanchi Zanchi in omnes omnes divinos Basilii Eiusdem in inIIII IIII Regum Regum et II divinos libros notationes. notatíones. Eiusdem Basilii Zanchi in omnes divinos Paralipomenon libros questiones, Roma, Antonio Biado, 1553. Paralipomenon libros questíones, Roma, Antonio Blado, 1553. rom., p. p. 301; 301; BAI, BAY, Racc. Race. I,I, IV. IV. 721; B. III. 17; 30 (262, (262, 721; Stamp. Stamp. Barb. B. 17; BLC BLC 359, 359, p. 30 Ascarelli rom., col. 1001); 1001); Fumagalli-Belli-Vaccaro Fumagalli-Belli-Vaccaro 137. D 123 (308) Ambrosii Catherini de de optimis optímis vel ineundi vel prosequen(308) Ambrosii di Concilii radonibus. ratíonibus. F. De optimis optimis vel vel ineundi ~neund~~vel proF. Ambrosii Ambrosii Catharini Catharini Politi Episcopi Minoren. De sequendi Concilii Concilii rationibus rationibus liber, liber, Bologna, Bologna, Anselmo Giaccarelli, 1549. Giaccarelli, 1549. sequendi BAY, Racc. Race. I, IV. 1620; 119; Schweizer, cit. al nr. nr. BB 34, 34, p. p. 298, 298, nr. nr. 41. 41. Non Non ci1620;Lauchert, Lauchert, p. 119; BAI, Pulega. tato da Pulega. D 124 (309) Andreas Vega in Decretum de Iustíficatione. lustificatione. Decretum de Forse: Tridentini decreti de iustíficatione iustificatione expositío expositio et et defensio, defensio, Venezia, Venezia, ad ad siForse: Tridentini decreti 1548. Vedi anche il nr. B 90. gnum Spei, 1548. Palau 354477; 354477; PBN 204, col. 705; 705; Recia, nr. BB 90, 90, pp. pp.9,9,21. 21. ΡΒΝ 204, Recla, cit. al nr. Palau

2. de de captivis captívís et postlimiLazariBaifi~~ Baifii [?] [?] annotationes in 1. 1. 2. posdimiD 125 (310) Lazan Antonii Stílesii nio reversis et de [auro [auro ?] ?] arg. lega. Item Antonii Stilesii de coloribus. η~ο Lazari Bayfii Bayfii annotatíones annotationes in leger legem ττ II de captívís, captivis, et postliminio postliminio reversis. In Lazan o et quibus tractatur de re re navali. Eiusdem annotatíones annotationes in in tractatum tractatum de de aun auro quibus legato, quibus argento legato, quibus vestímentorum vestimentorum et et vasculorum vasculorum genera generaexplicantur... explican tur...

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

100

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

Antonii Thylesii Paris, Robert Estienne, Estienne, 1536; 1536;edizioni edizioni Thylesii de coloribus libellus..., libellus..., Paris, successive. BLC 16, 16, p. p. 309 309 (9, (9, col. cii. 1197); Esp. BB 53-56; 53-56; CCBI CCBI 8. 5047-5048; Adams B B 35 (1537) (1537) ss.; BLC 1197); Cat. Esp. 5047-5048; Ind. Aur. ΡΒΝ 6, col. cii. 508; Renouard Est., p. 44, Ind. Aur.111.636 111.636 ee passim; passim;NUC NUC30, 30,NB NB38051-060; 38051-060; PBN 508; Renouard 16, B B 157. nr. 19; 19; Soltész Soltész BB 11 11 (1537), (1537), 12 12 (1549); (1549); VD 16,

Galeatíi Cappellae Cappellae de de rebus gestís pro restitutíone D 126 (311) Galeatii restítutíone FranciFranciMediolanensium Ducis. sci Sfortiae II Mediolanensium Ducis. Milano, [Vincenzo da Meda ?], ?], 1531. Vedi l'edizione l'edizione Milano, Vedi 1531. BLC 53, 53, p. 202 BLC 202 (33, (33, cii. col.557); 557);Edit Edit16, 16,CC1066; 1066;Ind. Ind.Aur. Aur.131.485; 131.485;Panzer, Panzer,VII. VII. 403. 403. 213; 213; ΡΒΝ 23, col. coi. 499; 499; Sandal Sandal 2, 16; STC(Am), I, p. PBN 2,16; Ρ. 346.

D 127 (312) Sigiberti Cemblacensis cronicón. cronicon. D127 Sigeberti Gemblacensis Gemblacensis coenobitae coenobitae Chronicon Chronicon ab ab anno 381 cum inserSigeberti 381 ad 1113 1113 cum tionibus ex historia Galafridi..., Galafridi..., Paris, Paris, Henri Henri Estienne-Jean Estienne Jean Petit, 1513. 1513. BLC 302, 302, p. p. 211 col. 202); Adams S 1091; 1091; BLC 211 (222, (222, col. 202); Cat. Esp. Esp. SS 1287; 1287; NUC NUC 545, 545, 15 NS541513; 541513; ΡΒΝ 172, cil. 724; 724;Renouard Renouard Est., p. 15, Renouard Par., PBN 172, col. 15, nr. 9; Renouard Par.,II,II,717; 717; Soltész SoltészSS 507. 507.

f. 299" 299 v

religione et (313) Damiani et moribus moríbus Ftiopum. Ftíopum. D 128 (313) Damiani aa Goes Goes de fide fide religione religío, moresque moresque Aethiopum Aethiopum sub imperio irnperio Preciosi degenFides, religio, Preciosi Ioannis... degentium... Damiano a Goes autore ac interprete, Louvain, Rutgerus RutgerusRescius, Rescius,1540; 1540; edizioni successive. 819a; BLC 127, G 1119; Nijhoff-Kronenberg Nijho ff-Kronenberg 679; Adams G 819a; 127, p. 88; Cat. Esp. G 679; NUC NUC 203, 203, NG 274670; PBN ΡΒΝ 61, col. 753; E. Feist Feist Kirsch, Hirsch, Damiào Damulo de de Gois. Gois. The The Life Life and and Thought of 274670; 61, col. 753; E. of a PorPorHumanist, 1502-1574, nr. 16. tuguese Humanist, 1502-1574, Den Haag Haag1967, 1967, p. 226, 226, nr. 16.

In 8° D 129 (314) M. D 129 M. Hieronyrai Hieronymi Vidae Vidae cremonensis cremonensis de rebus divinis divinis Himni. Himni.

Μ. Hieronymi Vidae Cremonensis M. Cremonensis Albae episcopi episcopi Hymni Hymni de de rebus rebus divinis, divinis, LeuLeuven, Antonius Maria Bergaigne, Bergaigne,1552. 1552. Vedi Antonius Maria Vedi anche anche l'edizione l'edizione completa dei dei poepoeCremona, Giovanni che inizia inizia con con gli gliInni. Inni. mi, Cremona, Giovanni Muzio-Bernardino Muzio-BernardinoLocheta, Locheta,1550, 1550, che Adams V 704 704 (1550); (1550); BLC BLC 339, 339, pp. 356, 506, 510: 510: 1550, 1550, 1552); 1552); BT 4763; 356, 357 357 (248, (248, coll. ciii. 506, ΒT 4763; ΝV 141926 141926 (1552, (1552, 18 18 cm.), cm.), 141946 ΡΒΝ 208, NUC 636, 636, NV 141946 (1550); (1550); PBN 208, col. col. 415 415 (1550); (1550); STC(Am), STC(Am), III, p. p. 380 380 (1550); (1550); Di Di Cesare, Cesare, cit. al nr. III, nr. DD 112, 112, pp. pp.28, 28, nr. nr.10; 10; 202, 202, nrr. nrr.396, 396, 397. 397.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO 8185: D 126 126 -- DD 135 135 VATICANO IλTΙNO 8185: D

101 101

D 130 (315) Damiani aa Goes Goes de de Moríbus Moribus Aetiopum. Aetiopum. (315) Damiani D 130 128; in in 8° 8° vedi l'edizione Paris, Chrétien ChrétienWechel, Wechel,1541. 1541. Vedi ili l nr. DD 128; NUC 203, 203, NG 274673; 274673; Feist nr. DD 128. 128. Feist Hirsch, Hirsch, cit. al nr. D131 Io. Cassianus Cassianus de Instítutís Insdtutis Caenobiorum. Caenobiorum. D 131 (316) (316) Io. Cassianus dicitur de institutis institutis cenobiorum: cenobiorum: orioriIohannis eremite qui et Cassianus Opus lohannis gine, causis et et remediis remediis vitiorum...: vitiorum...: prima prima edizione in 8° 8° Lyon, Lyon, Simone Simone gine, causis Bevilacqua, 1516; 1516; numerose edizioni edizioni successive. Bevílacqua, Baudrier,II,p. 20;BLCl66,p. 336(117, (117,col.512:Faelli, 1521);Editl6,Cl856 (1521);GùltlinBaudrier, II, p. 20; BLC 166, p. 336 col. 512: Faelli, 1521) ; Edit 16, C 1856(1521); Gilltlingen, III, III, p. p. 136, 136,nr.4;Ind.Aur.l33.201epassim;NUC 98,NC189099;PBN24,coli.669-670. nr. 4; Ind.Aur. 133. 201e passim; NUC 98, NC 189099; ΡΒΝ 24, coll. 669-670. D 132 (317) lunioris Ludovici Parísetí Pariseti [?] [?] Regiensis Regiensis de divina in homiIunioris Ludovíci D 132 nem benevolentia. ηeιη lunioris Ludovíci Ludovici Parisetí Pariseti Regiensis Regiensis De divina in hominem benevolentia atque Iunioris benefícentia Orationes Orationes tres ad vins viros regienses regienses habitae, habitae, Venezia, Aldi beneficentia Venezia, apud Aldi fìlios [Paolo Manuzio], Manuzio],1552. 1552. filios [Paolo BLG 391 (180, (180, col. col. 526); 526); NUC NUC442, 442,NP NP95208; 95208; ΡΒΝ PBN 130, 130, col. 472; Renouard Man., cii. 472; Renouard Man., BLC 247, 247, p. 391 154, nr. 9; Tiraboschi, cit.alalnr. nr.BB275, 275,p.p.56. 56. p. 154, Tiraboschi, cit. D 133 (318) adversas Doctrinam fratris fratris HieroHieroD 133 (318) Ambrosius Ambrosius Catherinus Catherinus adversus nymi Savonarola. Probabilmente: Discorso Discorso del reverendo P. Frate Ambrosio Catharine Catharino Polito... Polito... la dottrina et le le profetie profetie di di Fra Girolamo Girolamo Savonarola, Savonarola, Venezia, GaContra la de' Ferrari, Ferrari,1548. 1548. briele Giolito de' 392); Bongi, Bongi,pp. pp.209-210; 209-210; Lauchert, p. 118; 118; NUC 1085; BLG BLC 262, 262, p. p. 54 54 (192, col. 392); Adams C 1085; 464, NP 459381 459381 (1547)-383; (1547)-383; PBN 140, col. 108; 622; Schweizer, nr. ΡΒΝ 140, 108; STC(Am), STC(Am), II, II, p. p. 622; Schweizer, cit cit. al nr. 464, 40. B 34, 34, p. 298, nr. 40. D134 de Vita Vita et passione D. N. lesu Iesu Christi. D 134 (319) Io. Taulerii de D. Ioannis Thauleri vita et et passione Salvatoris nostri lesu Christi piissima Iesu Christi D. Thauleri de vita exercitia... Adiuncta... alia exercitia... Authore Authore D. D. Nicolao NicolaoEschio... Eschio... exercitía... glia quaedam exercitía... Κδln, Johann Johann Quentel, Surius), Kòln, Quentel,1548. 1548. (traduzione dal tedesco di Laurentius Surius), 42; Gruys, p. 164; 164; NUC 584, NT NT 52886; 52886; Quétif-Echard, 679;VD VD16, 16,JJ VI, 2, 2, p. 42; NUC 584, Quétif-Echard, I,I,p.p.679; Graesse, VI, 792; Hebenstreit-Wilfert, cit. alal nr. nr.DD25, 25,p.p.276. 276. 792; Nebenstreit-Wilfert, cit. D 135 135 (320) Io. Antonii Ecclesia. Antoni Delphini de Ecclesia. D Giovanni Antonio Delfino, Depotestate dell'inventario ecclesiastica; con ilil titolo dell'inventarlo De potestate ecclesiastica-,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

102

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

vedi probabilmente la seconda edizione: Opus Opus eximium... eximium... universum universum fere nevedi gotíum de Ecclesia, antes controversum..., godum Ecclesia, inter Patres orthodoxos orthodoxes et protest protestantes Venezia, Andrea Andrea Arrívabene, Arrivabene,1552. 1552. D 305; 305; Ind. Ind. Aur. 151.061; Lauchert, pp. pp. 506-507, 506-507,692, 692, 693; 693; MaitMaitAdams D 237; 237; Cat. Esp. D 151.061; Lauchert, ΡΒΝ 37, col. 835. taire, V, 1, p. 329 329 (1550); (1550); PBN

D 136 (321) (321) Iulii Eugubini quomodo quomodo se se aliis alíís laudare laudare sine sine inD136 lulii Gabríelis Gabrielis Eugubini vidia possit. vidia 0

Vedi il nr. D 75 ). 75 (in 4 4°).

Io. Damasceni sanctarum Imaginum Imagínum oppugnatoD 137 (322) Io. Damasceni adversus adversus sanctarum oppugnatoPetri Francisco interprete. res Petro Francisco Zino interprete. Sancti Ioannis Damasceni Damasceni adversus adversus sanctarum sanctarum imaginum imaginum oppugnatores Sancii oppugnatores oraoratíones tres, Petri tiones PetroFrancisco Francisco Zino Zino Veronensi Veronensi interprete, interprete,Venezia, Venezia, Aldo Aldo [Paolo [Paolo Manuzio], 1554. Manuzio], 1554. Adams) 270; Esp. JJ 793; 793; NUC 281, NJ 106423; ΡΒΝ 77, 77, AdamsJ 270; BLC BLC 166, 166, p. 310 310 (117, (117, col. 468); Cat. Esp. 106423; PBN col. 731; Renouard Man., p. 158, nr. 2; STC(Am), II, p. 197 (4°). col. 731; Renouard 158, II, p. 197 (4°).

D. Augustini AugustíniTomus Torus primus. D 138 (323) D. primus. Opera omnia sembra che esistano edizioni di di grande grande formato. In In 8° 8° Dell' Opera esistano solo edizioni da Trino, 1542) 1542) e gli gli Opuscula: vedi le Epitomi (per esempio Venezia, Commn Comin da Opuscula: Opusculorum tomus torus primus cura di di Agostino Agostino Fregoso Fregoso Sosteneo), Sosteneo), Opusculorum primus [tertius] [tertius] (a (a cura Venezia, Vincenzo Valgrisi, 1545; ivi, Commn da Trino, 1547. Venezia, Vincenzo Valgrisi, 1545; Comin da Trino, 1547. Ind. Aur. 110.292, 110.299; NUC 26, ΝA 498224 {Opera (Opera omnia, omnia, Paris, Paris, Ch. Ch. GuillardInd. Aur.110.277, 110.277,110.292,110.299; 26, NA ΡΒΝ 5, col. col. 379, 379,nr. nr. 4: 4:fol.), fol.), NA498501 1A498501 ((TriΤríG. Des Bois, Buis, 1555, 8°, ma ma cfr. Ind. 1555, 8°, Ind. Aur. Aur.110.335; 110.335; PBN no,1547); ΡΒΝ 5, colI. 385-386,nr. 385-386, nr. 49 49 (1545);Perini,II, (1545); Perini, II, p. p. 85; 85; STC(Am),I,p. STC(Am), I, p. 146 no, 1547);PBN5,coli. 146 (1547).

D 139 (324) Eusebii Homeliae. D139 Paris, Claude Frémy, Frémy, 1554; ivi, Les frères frères de de Marnef, Homeliae in Evangelia, Paris, a) Homeliae 1554; ivi, Marnef, 1554;Antverpen, Antwerpen, lohannes Iohannes Steelsius, 1554; Steelsius,1555; 1555; populum, Paris, Nicolaus Dives, 1547. b) Homeliae ad populum, Dives, 1547. Adams E 1063 p. 411 411 (69, (69, col. col. 707: 1063 (b), (b), 1065-1066 1065-1066 (a); BLC 103, 103, p. 707; b); BT 1078; 1078; Cat. Esp. EE 977 (a), 980-981 ΡΒΝ 48, coll. 850-851. 977 980-981 (b); PBN 48, coli. 850-851.

Io. Clictovei Clictovei Homeliarum Homeliarum pars 2a.. D 140 (325) Io. D 141 (326) Io. Io. Clictovei Clictovei pars pars prima prima homeliarum. tempore; parte parte seconda De De sanctis-, sanctis; una una terza terza il nr. nr. D D 27: 27: parte prima De tempore) Vedi il parte al al nr. nr. DD 165. 165.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO D 136 - D 147 VATICANO LAΤΙΝO 8185: 8185: D136-D147

103 103

142 (327) Longolii oratíones. orationes. D 142 (327) Christophori Christophori Longolií Longolii Orationes duae pro pro defensione defensione sua sua in in Probabilmente: Christophori Chrístophori Longolií Oratíones duce maiestatís... Orado una ad Luterianos. Eiusdem epistolarum libri crimen lesae lesse maiestatis... quatuor...; diverse diverse edizioni in 8°: 8°: Paris, Jodocus JodocusBadius BadiusAscensius, Ascensius,1526 1526ee1530; 1530; quatuor...; Badius Ascensius Ascensius -J. -J. de de Roigny, Roigny, 1533; 1533; Venezia, ivi, J. Badius Venezia, eredi Lucantonio Giunta Giovan Maria Giunta],1539. 1539. [Tommaso e Giovati Mari a Giunta], Adams LL 1444 1444 (Ascensio, (Ascensio, 1533); 1533); BLC BLC 200, 200, p. p. 114 114 (144, (144, col. col. 249); 249); Camerini Giunti 428; Adams Cat. Esp. Esp. LL1123 1123(Ascensio, (Ascensio,1526, 1526,1533); 1533);NUC NUC340, 340,NLNL 476454-457; PBN 99, col. 868; Cat. 476454-457; ΡΒΝ 99, col. 868; Renouard Impr., Impr., II, II, 559, 371-372; STC(Am), II, p. p. 274 274 (Giunta). Renouard 559, 644, 644, 707; 707; Soltész Soltész L L 371-372; STC(Am), II, D 143 Ethica cum cum Indice. 143 (328) (328) Perionii Ethica Nicomachea (traduzione seguita dal dal compendio compendio Aristotele, Etica Nicomachea (traduzione di J. Perion) seguita dall'indice dei dei nomi nomieedelle dellecose cosenotevoli: notevoli:prima primaediedidi Ermolao Barbaro ee dall'indice in 8° 8° Basel, Basel, Johann Oporinus,1540; 1540; edizioni edizionisuccessive. successive. zione in Johann Oporinus, Adams A A 1828 1828 (1552); (1552); BLC 255, (187, col. col. 2:2: 1542); 1542); Cranz 107.989 Adams 255, p. 22 (187, 107.989 ee passim; NUC 20, NA 402259, 402259, 402268; 402268; PBN 479; 4, col. 36, 36, nr. 226 (1548); VD VD 16, 16, AA3420-3422. 3420-3422. ΡΒΝ 133, 133, col. 479; NA 226 (1548);

D 144 144 (329) Prosperi Aquitani episcopi Regiensis opera. Vedi il nr. nr. BB 150. 150. Regis panegiricus Nuptiarum Nuptiarum CracoCracoD 145 145 (330) (330) Sigismundi Sigismundi Poloniae Poloniae Regis viae. víae. Sigismundi Probabilmente: [Stanislaw [Stanislaw Orzechowski], Orzechowskí], Panagyricus Panagyrícus nupdarum nuptíarum Sigismundi regis..., Krak Krakóv, [Andrysowic],1553. 1553. Augusti Poloniae Poloniae regís..., ~ν, Lazarz [Andrysowíc], 93; Soltész O Opera inedita inedita et OrzeKardaszewicz, p. 93; Ο 167; Orìchoviana. Orichoviana. Opera et epistulae epistulae Stanislai Orzechowski 1543-1566, 1543-1566, edidit I. Korzeniowski, Cracoviae Cracoviae 1891, 1891, p. XIII. chowski in Bucolica. Bucolica. D 146 146 (331) (331) Virgilii Virgilii Index Index in

Non identificato. 147 (332) Franciscus Sylvius in orationes orationesCicenonis. Ciceronis. D 147 Franciscus Sylvius François Dubois, autore di diversi commenti commend alle orazioni di Cicerone (editi più dall'Ascensio); dall'Ascensio) ; non sembra vi siano edizioni in 8°. per lo piii BLC 319, p. 169 169 (233, (233, coIl. coli. 774-775); ΡΒΝ PBN 42, coI. col. 513.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

104 104

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

D148 D 148 (333) Salustii Salustíi opera opera omnia. 165. Vedi il nr. B Β 165. D149 in Aristotelem. Aristotelem. D 149 (334) (334) Petri Rami Animadversiones Animadversiones in Prima edizione, in 8°, Paris, Jacques Bogard,1543; 1543; edizioni successive diverJacques Bogard, successive di diversi formati. Adams R 66 (J. Roigny, 1548); 1548); BLC BLC 184, 184, p. p. 296 296 (130, (130, col. col.617); 617);NUC NUC316, 316,NL NL99284 99284(M. (M.DaDa(J . Roigny, vid, 1548); 1548); PBN 146, col. 304; 304; Ch. Waddington, Waddington, Ramus (Pierre {Pierre De Ramée). Sa Sa vie, vie, ses ses vid, PRN 146, De La Ramée). écrits et ses 1855, p. p. 444. 444. écrits ses opinions, opinions, Paris Paris 1855, D150 D 150 (335) Non identificato. J. J. Bignami Bignami Odier Odier aveva aveva letto questo item come come «Conubium «Conubium [?] adverbiorum[?]». incerta. [?] adverbiorum [?] ».In Inrealtà realtàla lalettura lettura èè estremamente incerta. 151 (336) D 151 (336) Pietro Girano [?] de la Vita e gestì gesti de Ezzelin de Romano. Romano. Vita et gesti di dí Ezzelino terzo da Romano... Autore Pietro Gerardo Padovano suo contemporaneo contemporaneo (a cura di Sebastiano Sebastiano Fausto Venezia, suo Fausto da Longiano), Lοngiano), Venezia, Farri e fratelli, 1543; ivi, Curzio di Navò-Venturino Ruffinelli, 1544; 1544; Giovanni Farr'. Νανo-Venturing Ruffinelli, Trino, ivi, Comin Commn da T ri no, 1552. Adams FF 183-184; 183-184; BLC 322 (84, (84, coll. 67-68); 67-68); Cat. Esp. Esp. GG674-676; 674-676; NUC NUC 195, 195, NG NG BLC 122, 122, p. p. 322 141741-745; PBN 59, col. 1048 (1544); STC(Am), II, p. 38; Zambrini, coll. 450-451; G. ArnalΡΒΝ 59, cοl. 1048 (1544); STC(Am), p.38; Zambrini, ciii. 450-451; G. Amai di, La "Vita Ricciardi Ricciardi comitis comitis Sancti Sancii Βοnifacii Boni/adi "e " e la "Vita "Vita et gesti d'Ezzelino terzo da La "Vita da Romano", in Studi sui cronisti della Marca Trevigiana nell'età di Ezzelino da Romano, Roma 1963, pp.212-223. 212-223. della Marca Trevigiananell'etd Roma 1963, pp. D 152 (337) (337) Ioacchini Perionii Topicorum Theologicorum libri 2. Theologicorum libri duo, Quorum in in posteposteIoachimi Perionii,...Topicorum Theologicorum riore de íís iis omnibus agitur, quae hodie hodie ab haereticis Paris, ThoThohaeretícis defenduntur, defenduntur, Paris, mas Richard, Richard, 1549. 1549. Adams PP 706; 706; BAV, BAV, Stamp. Stamp.Barb. Barb.E.E.VI. VI.93; 93;NUC NUC450, 450,NP NP239797; 239797; PBN 133, col. 478. 478. Adams ΡΒΝ 133, D153 Chrisostomus Zanchus de origine origine Orobiorum Orobiorumsive sive CaeCaeD 153 (338) (338) Io. Chrisostomus nomanorum. Vedi l'edizione Venezia, Bernardino BernardinoVitali, Vitali,1531. 1531. l'edizione Venezia, BAV, V. 432/2; BLC 359, 359, p. 31 31 (262, (262, ccol. 681, NZ 11412; Panzer, Panzer,VIII. Vili. ΒΑΝ, Race. Racc. I,I, V. 432/2; BLC οl. 1003); NUC 681, ΝΖ 11412; 519. 1556; PBN 229, coli. 953-954. 519. 1556; ΡΒΝ 229, coll. 953-954.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO D 148 148 -- DD 159 159 VATICANOLATINO LATINO8185: 8185: D

105 105

D 154 Libellus de re Hortensi. 154 (339) (339) Libellus [Charles Estíenne], Libellus de de re hortensi: hortensi'. prima edizione in 8° 8o Paris, Paris, Robert Robert [Charles Estienne], Estíenne, 1535; numerose edizioni edizioni successive. Estienne, 1535; Mortimer, Fr. Adams SS 1729-1734; 1729-1734; BLC 734); Cat. Cat. Esp. E 784-786; 784-786; Mortimer, Fr. 212 212 Adams BLC 103, 103, p. p. 55 55 (68, col. 734); (1545); NUC 162,1E 162, NE179912-920; 179912-920; PBN 48, col. 420; 420; Renouard Est., pp. pp. 41, 41, nr. nr.5;5; 42, 42, nr. nr. 3;3; ΡΒΝ 48, Renouard Est., 47, nr. 1; 1; 63, 63, nr. nr. 7;7; Soltész SoltészEE436 436(1545); (1545);Stillwell Stillwell629. 629. 47,

D 155 (340) Officium fratrum minorum minorumsancti sanctiFrancisci. Francisci. Vedi forse il nr. B Β 226/11. 226/II. r f. 300 300r

barr.] Io. Chrisostomi. Ghrísostomi. D156 (341) Palladii Palladii episcopi de Vita Iο Io [?: [?:barr.] D 156 (341) de Vita De vita vita D. D. Ioannis loannisChrysostomi... Chrysostomi... dialogus dialogus Palladii Episcopi Helenopolitani, De Bernardino Vitali, 1532 1532 (1533). (traduzione di Ambrogio Traversari), Venezia, Bernardino BAV, Race. BLC 245, 245, p. p. 421 421 (Suppl. (Suppl.1956-65, 1956-65, 34, 34, col. col. 750); 750); Cat. Cat. Esp. P 221; 221; BAV, Racc. I, V. V. 489/6; BLC Panzer,VIII. Vili. 525. 525.1619; 129, col. 435. 435. Panzer, 1619; PBN ΡΒΝ 129, Moderna orbis orbis descríptio. descriptio. D 157 (342) (342) Moderna Non identificato.

158 (343) De sacramentís sacramentis liber liber55s5 [?]. [?]. D 158 comune aatesti testidididiversi diversiautori; autori;fra fragli glialtri altriUgo Ugoda daS.S.Vittore Vittore(BAVI, (BAVI, H Titolo comune 191), (BAVI, G 233), 233), Johannes GW 11869), 11869), Guillelmus Guillelmus Alvernus (BAVI, Johannes 191), Innocenzo Innocenzo III Ιιτ ((GW Aurbach (BAVI, (BAVI, A 596), Nicolaus de Blony Blony (BAVI, (BAVI, N N 31), 31), Girolamo Girolamo Seripando Seripando Aurbach Α 596), pp. 747, 747, 760). 760). (CT, XII, xii, pp. D 159 159 (344) Lettere Lettere vulgarí vulgari di di mescer messer Pie Pietro Bembo 33 vole. vole. tr o Bembo Vedi probabilmente l'edizione l'edizione in in 8°, 8°, ininquattro quattrovolumi, volumi,Venezia, Venezia, Gualtiero Gualtiero Vedi Scoto, 1552 1552 (voll. (voli. 3, 4; 4; vol. 1548; voi. 1551). vol. 1: 1: Dorico, Dorico, 1548; vol. 2:2: [Paolo [Paolo Manuzio], Manuzio], 1551). Β 1224; 371 (14, (14, col. col. 768); 768); Cat. Cat. Esp. B 710; 710; Edit Edit16, 16, B 1224; Gam591; BLC BLC 24, 24, p. p. 371 Adams B Β 591;

42; Ind. Ind. Aur. Aur.111.432; 111.432;NUC NUC45, 45,NB NB295303-304; 295303-304; PBN 10, coil. coli. 609-610; 609-610; Renouard ΡΒΝ 10, Renouard ba, p. 42; Man., p. 149, 149, nr. nr. 15; 15; STC(Am), STC(Am), I,I, p. p. 190; 190; Moroni, Moroni,cit. cit.alalnr. nr.DD65, 65,p.p.24, 24,n.n.81. 81.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

106

PAOLA PIACENTINI PAOLA

D 160 (345) Gasparis Cardinalis Cardinalis Contareni Contareni de sacramentís D160 sacramentís christíanae christianae legis. Item KaxaKtiaiç. κατακησυ. Item Item de potestate legis. potestate pontificis. pontificis. Item conciliorum conciliorum summa ad Paulum tertíum tertium Pont. Pont. Max. Max. Gasparis Contareni Contaren cardinalis Gasparis cardinalis De De sacramentis sacramentís christianae christianae legis legis et et catholicae catholicae sue Christiana κατηκ~σις sive christiana instructío. Eiusdem ecclesiae libri quatuor. Eiusdem KaxqKfiotç de potestate potestate Pontíficis... Pontificis... Eiusdem Eiusdem concilierum conciliorum magis magis illustrium illustrium Summa Summa ad ad Paulum Tertíum Torrentíno, 1553. Tertium Pontíficem Pontificem Maximum, Maximum, Firenze, Lorenzo Torrentino, 1553. Adams Lauchert, pp. 376, Adams C 2575; 2575; Cat. Esp. Esp. CC 2882; 2882; Edit 16, 16, C 6091; 6091; Lauchert, 376, 693; 693; Moreni, pp. di Stato, 231-232, nr. nr. VIΙ; ΡΒΝ 31, col. cif. 826; Archivio di Stato, 231-232, VII; NUC 120, 120, NC NC 654554; 654554; PBN 826; Firenze, Archivio Carte Cewiniane, 34, cc. G. Fragnito, Fragnito, in DBI, Carte Cerviniane, filza 34, cc. 130-150v 130-150v ((Libellus Lihdlus de Synodis); Synodis ) ; G. DBI, 28 28 (1983), p. 190. 190.

D 161 (346) (346) De Templo D161 Tempio Salomonis Salomonis Mistico Mistico Vulfangi Sedelii. De templo De tempio Salomonis Salomonis mystico mystico tractatus tractatus insignis insignis quern... quem... Vuolfgangus Vuolfgangus SedeSedepraedicavít, Mainz, lius... praedicavit, Mainz, Franz FranzBehem, Behem,1548. 1548. 22, col. cii. Adams SS 841; 841; BAI, BAV, Stamp. Stamp. Barb. Barb. A. A. VI. VI. 96; 96; BLC BLC 297, 297, p. p. 142 142 (Suppl. (Suppl. 1966-70, 1966-70, 22, Wolfgang Seidel Sein Leben 341); Cat. Esp. S H. Pòhlein, Ρóhlein, Wolfgang 341); S 939; 939; VD VE) 16, 16, S 5361; 5361; FI. Seidel 1492-1562. 1492-1562. Sdn und sein München 1951, 1951, pp. pp. 164-168,194; 164-168, 194;Spahn, Spahn, cit. cit. al nr. und sein Werk, Werk, Mùnchen nr. BB 73, 73, 177. 177.

(347) Lettere D 162 (347) D162 Lettere vulgari vulgari di di diversi. diversi. Lettere volgari di diversi nobilissimi nobilissimi huomini huomini et et eccellentissimi eccellentissimi ingegni scritte scritte in diverse materie, mate rie, raccolte da Paolo e Antonio Manuzio, Manuzio, Venezia, Venezia, in in casa casa dei dei figliuoli di Aldo [Paolo [Paolo Manuzio], Manuzio],1542; 1542; edizioni edizioni successive. successive. Vedi anche: [Ludovico Vedi [Ludovico Dolce], Lettere Lettere di di diversi diversi eccellentissimi eccellentissimi huomini huomini racracrrari , 1554. 1554. libri..., Venezia, colte da diversi libri..., Venezia, Gabriele Giolito Giolito de' de' Fe Ferrari, Esp. BLC 210, 210, p. p. 328 328 (152, coll. 235-236), 85, p. p. 196; Bongi, p. 440; Adams LL 571-580; 571-580; BLC (152, coli. 235-236), 85, 196; Bongi, 440; Cat. Cat. Esp. 295423-429; RenouardMan., Man.,p.p. 126, 126,nr. nr. 88 ee ad L 580-587; 580-587; Gamba, p. 431; 431; NUC 329, 329, NL 295423-429; Renouard indicem; STC(Am), STC(Am), II, II, p. p. 241. 241.

D 163 163 (348) (348) Dyonisii Rugerii Rugeríi Regiensis Pastoría. Pastoria. D Vedi il nr. B 182. Elogia Romanorum Romanorum Pontificum. Pontificum. D164 D 164 (349) Io. Ιο Vitalis VftalisPanormitani Panormitanf Elogia .

et in Ia. Vitalis la. Vitalis Panormitani Panormitani Elogia Elogia romanorum romanorum pontíficum pontificum maximorum maximorum et in Ιυ1~~~ Pont. Max. lulii τΙΙ III Pont. Max. electionem electionem et coronationem coronationem gratulatio, gratulatio, Bologna, Bologna, s.e., s.e., 1550. Mongítore, cit. al nr. B 124,1,p. 124, Ι , p. 306; nr. BB 124,11, 124, ΙΙ , p. p. 471 471 (4°); (4 °); G. G. Tumminello, Tumminello, Mongitore, 306; Mira, cit. al nr.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO IΑΤ110 LATINO 8185: 8185; D160-D168 D 160 - D 168 VATICANO

107

umanistadel delsecolo secoloXVI, ArchivioStorico Storico Siciliano, Siciliano, n.s. 8 (1883), xVI, in Archivio (1883) ,p. p. 53. Vedi Vedi il nr. Giano Vitale, umanista D193, ma nessuno nessunodei deidue dueèècitato citatoda da D 193,per percui cuiin inPBN PBNèèindicato indicato come come editore editore Giaccarelli, ma Dorico (Roma, (Roma, 1553) 1553) è invece edito edito Sacrosanctae Romanae Ecclesiae elogia. elogia. RomanaeEcclesiae Pulega; dai Dorico a D165 D 165 (350) Io. Clitovei Clitovei homeliarum homeliarum pars 33 a..

D 27. 27. Vedi il nr. D D166 Psalmos paenitentiales. D 166 (351) Innocentii Pape III in septem Psalmos paenitentíales. Forse esemplare mutilo: mutilo; il il commento ai Salmi Salmi penitenziali penitenziali di Innocenzo Innocenzo III Forse sembra essere stato pubblicato solo fra le opere complete (prima edizione sembra essere stato pubblicato solo le opere complete (prima edizione Kóln, lohannes Novesianus, 1552); la prima edizione del solo commento del Κ~ln, Iohannes Novesianus, 1552); la prima commento èè del 1566, Kóln, Κ~ln, J. J. Birckmann. Cat. I 218 (1566); (1566); VD 16, 16, B B 3458 3458 (1566); (1566); Reperto Repertorium, 243. rium, Fontes VI, VI, p. 243. Cat. Esp. 1218 D 167 (352) questionum de de Angelis Angelis bonis et (352) Speculum peregrinarum questionum malis auctore Bartolomeo Sibilio. mans auctore Bartolomeo Síbillo. Speculum peregrinarum peregrinarum questíonum... quesdonum... Bartholomei BartholomeiSybille Sybille Monopol Monopolitani... itani... Speculum de animabus animabus rationalibus... radonalibus... deque deque angelis angelis bonis et malis...: malis...: edizioni edizioni in 8° 8° Lyon, Jacques Myt-Constandn Fradin, 1516; 1521; ivi, J. Myt-Scipion de GabiaJacques Myt-Constantin Fradin, 1516; 1521; iví, Myt Scipion de Gabiano, 1534. 1534. no, Adams SS1056-1057; 1056-1057; Audiffredi Rom., p. 320 Silber, 1493, 1493, senza senza forfor320 (Roma, Eucharius Silber, Adams mato: cfr. cfr. IERS 122-123; VII, 178; BLC BEC 302, 302, SERS 1395; BAVI, RAVI, SS 208, 208, 4°); Baudrier, XI, pp. pp. 122-123; VII, p. 178; p. 11 11 (221, (221, coll. coll. 876-877); 876-877); Cat. Cat. Esp. Esp. SS1241 1241 (Myt, (Myt, 1534); 1534); Gûltlingen, II, pp. pp. 125, 125, nr. nr. 40, 40, Gültlingen, II, 134, nr. 79, 154, 154, nr. nr.147; 147;NUC NUC545, 545,NS NS528681-684; 528681-684; ΡΒΝ PBN 172, 172, col. 134, nr. 79, coi. 290. 290. D168 cantica cantícorum. candcorum. D 168 (353) lusti Iustí episcopi orgelitani explanado in cantica Item Algeri Monaci Benedictini de ventate corporis corporis et sanguinís sanguinis Domini in Eucharistía. II - -Vedi Vedi il nr. B B 300. II ex scholastico scholasdco monachi benedictini benedicdni de de veritate veritate corporis corporis II -- Algeri quondam quondam ex et sanguines sanguinis dominici Eucharisda... (a (a cura cura di di Erasmo da Rotterdam), Rotterdam), FriFridominici in Eucharistía... bourg im Br., Br., Iohannes lohannesEmmeus, Emmeus,1530; 1530; edizioni successive, bourg im successive, anche anche insieme con altri autori. Adams JJ 173-175; 173-175; BLC 5, 5. p. p. 265; 265; 70, 70, p. 448 448 (3, (3, cii. col. 616); Adams 616); CCBI 3.4026-4027; Catalogue, cit. al B 8, 8, pp. 230-231; Ind. 99 (Antverpen, al nr. B I nd. Aur. 103.689-103.691;Nijhoff-Kronenberg pp. 230-231; 103.689-103.691;Nijh οff-Kronenberg 99 I. Grapheus-I. Grapheus-I.Steelsius, Steelsius,1536); 1536);VD VD16,16,AA1870-1871. 1870-1871.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

108 108

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

D169 Remundi Sabundae Sabundae Dialogi Dialogi de de Natura hominis. D 169 (354) (354) Remundi homínís. Raemundi Sebundii de natura homínis hominis dialogí, dialogi, Viola animi ab ipso autore inscripti (compilazione Dorland dal dal Liber Creaturarum di Ramon Sabunscriptí (compil az ione di Pierre Dorland de), Lyon, Sébastien Sébastien Gryphius, Gryphius, 1544. de), 186; IV, 247 (Lyon, 83203; PBN Baudrier, Vili, VIΙΙ, p. p. 186; IV, p. p. 247 (Lyon, Th. Payen, 1550,12 1550, 12 cm.); cm.); NUC 483, 483, NR NR 83203; ΡΒΝ 159, col. traducteur de RaymondSebon, Sebon, Lille 1925, pp. 14-15. coi. 896; J. J. Coppin, Montaigne tradudeurdeRaymond 159, Lille 1925, pp. 14-15. D170 D 170 (355) Damianus eques Lusitanus de moribus Rtiopum. $tíopum. 130. Vedi il nr. D 130. Gratius Poeta de venatione. venatìone. Item Item Ovídii. Ovidii. D 171 (356) (356) Gratius pubblicato insieme con VHalieuticon Il De De venatìone venation di Grazio è in genere genere pubblicato 1'Halieuticon Liber Liber di dí di Nemesiano altri opuscoli: Venezia, eredi di Aldo íl Cynegeticon Ovidio, il Nemesiano e Cynegeticon opuscoli: Manuzio e Andrea [PaoloManuzio], Manuzio],1534; 1534; Augsburg, Heinrich Steiner, Andrea Asolano Milano [Paolo Heinrich Steiner, 1534; Lyon, Sébastien Gryphius, 1537. 1534; Lyon, Sébastien Gryphius,1537. Adams GG 1066-1067; 1066-1067; Baudrier, Vili, 105; BLC BLC 131, 131, p. 35 35 (90, (90, coll. coll. 753-754); 753-754); Cat. Cat. Esp. Esp. Adams Baudrier, VI ΙΙ, p. 105; G 1327-1328; 1327-1328; Graesse, 139; NUC 210, 210, NG NG 392677 392677 (Gryphius); (Gryphius); PBN 63, col. 937; G Graesse, III, III, p. p. 139; ΡΒΝ 63, cii. 937; Renouard Man., Man., p.p.113, 113, nr. nr.10; 10; STC(Am), STC(Am), II, II, p. p. 76 76 (Manuzio); (Manuzio); VD VD 16, 16, GG 2919; 2919; 0O1618 1618 Renouard (Steiner).. (Steiner) D 172 172 (357) luniorisLudovici Ludovici Parísettí Parisetti ad adVarium Theopoeiae. D (357) Iunioris Varium fratrem fratrem Theopoeiae. lunioris Ludovíci Ludovici Pariseti Parise ti Regiensis Regiensis ad Varium Tolomaeum fratrem fratrem TheoTheoIunioris ad Varium poeiae libri sex, Venezia, apud Aldi filios filios [Paolo [Paolo Manuzio], Manuzio],1550 1550 (1551). (1551). apud Aldi Adams PP 343; 343; BLC BLC 247, 247, p. p. 391 391 (180, (180, col. col. 526); 526); Cat. Cat. Esp. Esp.PP564; 564; NUC NUC442, 442, NP NP95207; 95207; PBN Adams ΡΒΝ 130, col. p. 148, 148, nr. nr. 10; 10; STC(Am), STC(Am), II, II, p. p. 522; 522; Tiraboschi, cit. cit. al al nr. nr. 130, col. 472; 472;Renouard Renouard Man., p. B 56; cfr. cfr. forse cc. 142-142 142-142 bis dí Stato, B 275, 275, p. p. 56; forse Firenze, Firenze, Archivio Archivio di Stato, Carte Carte Cmiiniane, Ceruiniane, filza filza 41, 41, cc. = Iter, Iter, V, 549. V, p. 549. D173 contra Androtionem et LeptíD 173 (358) Demostenis Demostenis Olinthiacae et contra nem. neln. a) Delle Olintiache esistono traduzioni di Leonardo Bruni, Melantone, Petrus Globardus, Joachimus Gamerarius ee altri; talvolta insieme insieme con gli Clobardus, Joachimus Camerarius gli argomenti 8° (trad. Bruni) Paris, Pierre Pierre Vidoue, Vidoue,1522. 1522. di Libanio; prima edizione in 8° b) Adversus Adversus Leptinem, Leptinem, Louvain, Martinus Theodoricus, Theodoricus,1526 1526 (4°). (4°). c) Vedi chiare) : DemostheVedi anche (ma le indicazioni dei repertori non sono chiare): Demοstheorationes Olinthiacae Olinthiacae et etPhilippicae, Philippicae, cum cumquibusdam quibusdamalíís aliisgraecolatíne... graecoladne... nis oratíones (De adversus Leptiriem Lepünem oratio). (Oratio (Orario contra contraAndrotíonem), Androtionem), (De immunitate adversus Brylinger,1549. 1549. Basel, Nicolaus Nicolaus Brylinger,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO D 178 178 VATICANOLATINO LATINO8185: 8185: D D 169 169 -- D

109 109

BLC 80, 80, p. 225 225 (50, 980); Ind. Aur. 151.219 151.219 (a) (a) ee151.217 151.217 ss. passim, 151.232 151.232 (b) pas(50, col. 980); Ind. Aur. (b) e pas BLC sim, 151.280 (c); (c);VD VD16, 16,DD493, 493,495,526. sim, 151.280 495, 526. -

D174 Hierographicis notís. notis. D 174 (359) Apollo de Hierographicis Orus Apollo Apollo Niliacus Niliacus De De Hieroglyphicis Hieroglyphicis notis Bernardino traduzione di Bernardino Orus nods ((traduzione Trebazio), Paris, Robert Estienne, 1530; Venezia, Giacomo Fócatela Bor-1530; Venezia, Giacomo Pocatela da Bor gofranco, 1538; Lyon, Sébastien Gryphius, 1542. Vedi anche il nr. B 293. 1542. i l nr. B 293. gofranco, 1538; Lyon, Adams HH848-849; 848-849; Baudrier, VIII, Vili, p. 167; BLC VI, p. p. Adams p. 167; BLC 152, 152,p. p. 340 340 (106, (106, col. col. 827); Catalogus, Catalogus, VI, 22; NUC 254, NH 517760-762; PBN 73, col. 759; Est., p. 34, 34, nr.13; Par., ΡΒΝ 73, 759;Renouard Renouard Est., nr.13; Renouard Renouard Par., 22; NUC 254, ΝH 517760-762; 111,2148; Soltész p. 134 134 (Pocatela). (Fócatela). 1II,2148;Sander5239 Sander 5239(Fócatela); (Pocatela); Sol tészH505 H 505(Fócatela); (Pocatela); STC(Am),II, STC(Am),II, p. a

o

2 α Capsa in 8 °

D 175 (360) Sanazarii liber de partu partuVirginis Virginis et et Eglogae. Eglogae. nr. BB 323. 323. I - Vedi il íl nr. écloga, Wittenberg, [Melchior Lotter, Lotter, Wittenberg, [Melchior II - a) Accii Accia Sannasarii elegantissima ecloga, 1521 ca.]. piscatoriae. Salicis metamorphosis. Elegíae Elegiac tres, ~ae. Salicis tr es, s.l.e., 1521 ca.]. b) b) Aeglogae piscato 1520 circa. 1520 circa. -

-

particolare Roma, Roma, eredi eredi di di Aldo Aldo Manuzio Manuzio ee Vedi anche le edizioni aldine, ee in particolare Andrea Asolano [Paolo [PaoloManuzío] Manuzio],,1535: 1535: Departu De partu Virginis, Virginis, cinque Egloghe, Salices. Andrea Asolano 519, NS 112107 112107 (II; Man.,p.p.114, 114,nr. nr.3;3;VD VD16, 16,SS NUC 519, (II: 1520 1520?,?,senza senzaformato); formato); Renouard Renouard Man., 1640 1640 (II: 1521). expositio in 4or Theophilatti expositío °Γ prophetas. D 176 (361) Theophilatti Probabilmente: Theophylactí Theophylacti Bulgariae Bulgariae archiepiscopi archiepiscopi In Habacuc, Ionam, lonam, ΝαNaProbabilmente: et Osee, Osee, prophetas, prophetas, enarrationes... enarrationes... (traduzione di Iohannes Johannes Lonicerus), Lonicerus), hum et Basel, lohann Bebel-Michael Isengrin,1534. 1534. -Michael Isengrin, Basel, lohann Bebel BLC 323, 407 (237, (237, col. col. 128); 128); NUC NUC589, 589, NT NT144040; 144040; ΡΒΝ PBN 185, 185, col. col. 819; 819; VD VD 16, 16, BB 3954. 3954. BLC 323, p. p. 407 D177 D 177 (362) Palladii episcopi de vita D. Io. Chrisostomi. Vedi il D 156. 156. íl nr. nr. D adversus fallaces huius huius mundi PhiloPhiloF. Ambrosii Quistelli adversus D 178 (363) F. sofos. Fratris Ambrosii Quistellii Patavini... Padue sanctum sanctum evangelium... evangelium... profitentis profitentis Frati-is adversus fallaces huius huius mundi philosophes. De verbo Dei... predicando libelverbo Dei... philosophos. De lus... necessarius, Nicolini da Sabbio, 1537 1544. 1537 e 1544. lus... utilis utílis ac necessa ~us, Venezia, Stefano Nicolini

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

110 110

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

BAV, Stamp. Barb. Y. Y. IX. IX. 77 (1537); (1537); Hurter, Hurler,II, II,cii. col.1478; 1478;NUC NUC477, 477,NQ NQ25399 25399(1537); (1537); BAI, Stamp. Barb. Ossinger, cit. cit. al al nr. nr. DD 81, 81, p. p. 726; 726; D. cumnods notis biograbiograOssinger, D. A. A. Perini, Perini, Bibliographia Bibliοgraphiα Augustiniana Augustinian cum fi hiás. Scriptures Scriptores Itali, Cathol., XI XIII, phicis. Itali, III, III, Firenze Firenze 1938, 1938,p.p. 109; 109;F.F.Bonnard, Bonnard, in in Diet. Dict. Théol. Théol. Cathol., ΙΙ, 22 (1937), col. 1600. (1937), col. 1600. D179 delle Monache della Città di Verona di Gio. D 179 (364) Constitutione delle Matteo Vescovo. Vescovo. Matteo [Giovan Matteo Giberti], Constítutioni Gonstitutioni de le le Monache per la Città et Diocesi [Gìovan Verona, Antonio Antonio Putelletto, Putelletto,1539 1539 (4°). (4°). di Verona..., Verona, Carpanè-Menato, 66,171; p. 55, 55, nr. nr. XXI. XXI. Carpanè- Menato, pp. pp. 66, 171; Giuliari, Giuliari, p. D fragmentum aaL. L. Annibale Cruceio Cruccio D 180 (365) Narrationis Narratíonis Amatoriae fragmentum latinum versum. versum. in latínum [Achilles fragmentum ee graeco graecoin inlatínum latinumconcon[AchillesTatius], Tatius], Narrationis Narratíonis amatoriae amatoríae fragmentum L. Annibale Cruccio interprete, Lyon, Sébastien Gryphius, 1544. versum, L. Cruceio Sébastien Gryphius, 1544. Baudrier, Vili, 189; BLC 73, 73, p. p. 349 349 (46, (46, col. col. 37; 37; CCBI CCBI 1.6568; 1.6568; Ind. Ind. VIII, p. 189; cil. 587); 587); Brunei, Brunet, I,I, col. Aur. 100.358; 100.358; NUC 2. NA 45163; PBN 34, col. 178. Aur. NUC 2, ΝA 45163; ΡΒΝ 34, col. 178. D181 de potestate potestate ecclesiae. ecclesiae. D 181 (366) (366) IIo. ο. Antonius Delphinus de Vedi signum Spei, Spei, Vedi l'edizione (a cura di Francesco Visdomini) Venezia, ad signum 1549. Vedi anche il nr. D D 135. 135. Adams D 235; 235; Cat. Cat. Esp. D 304; Ind. Aur. 151.059; 151.059; Lauchert, pp.492, 492,692; 692; Maíttaíre, Maittaire,V, V, 1,1, Adams D D 304; Ind. Aur. Lauchert, pp. p. 329; 329; PBN 37, coli. 835-836. ΡΒΝ 37, p. coil. 835-836. f. 300 v° f. 300 D 182 182 (367) Io. Cohlei [sic] de auctoritate auctoritate generalis generalis Concilii Concilii et plura plura D Cohlei [sic] alia eiusdem. glia opera eiusdem. De et potestate potestate generalis generalisconcilii. concilii. Testimonia XXX solida ac merito De autoritate autorítate et Testimonia XXX irrefragabilia... Confutado XXX propositìonum quae Vuittenbergae disputatae irrefragabília... propositíonum quae Vuittenbergae disputatae sunt. LXX. proposidones pro Conciliorum generalium autoritate. Per lohancunt. LXX. propositíones Conciliorum generalium autoritate. Per Iohannem Cochlaeum... M.D.XLV, Mainz, Franz Behem, 1546. nern Cochlaeum... M.D.XLV, Mainz, Franz Behem, 1546. Adams CC 2258; 2258; BLC BLC 84, 84, p. p. 439 439 (53, (53, coi. col. 857: 857: ad S. Victorem, Victorem, 1545); 1545); CT CT XII. LIV; Ind. Adams ad S. XII, p. p. LIV; Ind. Aur. 142.205; NUC 113, NC NC 505856; 505856; Pegg Pegg GB, GB, 665; 665; Soltész Soltész CC 864; 864; VD VD 16, 16, CC 4412; 4412; Spahn, Spahn, Aur. 142.205; NUC 113, cit. 73,165 cit. al al nr. nr. B Β 73, 165 b. b.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO 179 - D 187 VATICANO LATINO LATIN088185; 1 85: D D179-D187

111 111

D 183 183 (368) Basilii Zanchi eiusZanchi in omnes divinos divinos libros libros Annotationes eiusm m dem in 4 m Regum et et 2m 2 Paralipomenon quaestiones. Paralipomenon quaestiones. 122. Vedi il ~1 nr. nr. D 122. D 184 (369) Quaestiones in libros Basilii Zanchi. Zanchi. Eiusdem Eiusdem de libros Regum Basilii ortu sophiae. Basilii quaestiones ad HieBasilii Zanchi in .1111. .ΙΙΙΙ. Regum, et .II. .ΙΙ. Paralipomenon libros quaestíones ronymum Saulium... Saulium... Eiusdem Eiusdem heroicis heroicis versibus versibus lib. II. Sophiae ad ΙΙ . De Horto Sophiae Petrum Bembum Cardinalem, Cardinalem, Roma, Antonio Biado, Blado, 1548. Ascarelli p. 301; 301; Furnagalli Fumagalli-Belli-Vaccaro Ascarelli rom., rom., p. Belli Vaccaro 97. 97. -

-

D Scoti de de Vtilitate Vtilitate et etecc.a ecc.3 Verbi Dei oraD 185 185(370) (370) Patritii Patritii Cocburni Scotí do. Item lob. Ioacchini Perionii Perionii orado in in Petrum Petrum Aretínum Aretinum tio. Item Ioh. [barr.] [barr.] Ioacchini eiusdem de bead Laudibus. beati Io. Bapdstae Baptístae Laudibus. I - Orado Patricii Patricii Cocburni Cocburni Scoli Scoti De utílitate utilitate et et excellentía excellentia verbi Dei, Paris, Michael Fezandat - Robert Granjon, Granjon, 1551. 1551. -

Adams CC 2294; 2294; BLC BLC 65, 65, p. 71 (Suppl. (Suppl. 1956 1956-65, p. 95. 95. Adams p. 71 65, 9, 9, col. col. 947); 947); STC(Scot), STC(Scot), p. -

II -Ad Galliae regem... loachimi Perionii... in Petrum Petrum Aretínum Aretinum - Ad Henricum Henricum Gallige regem... Ioachimi orario. B. Ioannis loannis qui PaTraatriç oratio, Paris, Paris, oratio. Eiusdem de B. βαπΤiσΤΗς dicitur laudibus, orado, Charles Périer, Périer,1551; 1551; stessa tipografica e colophon di Nistessa edizione con marca tipografica colas colas de Guingant. Adams PP 693; 693; BAV, Barb. Y. Y. IX. (Périer); Racc. Race. I,I, VV 722/35 722/35 (Guingant); (Guingant); Adams ΒΑΝ, Stamp. Stamp. Barb. IX. 23/2 23/2 (Périer); BLC 3 (187, (187, col. 4) ; NUC NUC 450, 450, NP 133, col. 475. BLC 255, 255, p. p. 3 col. 4); NP 239746; 239746; PBN ΡΒΝ 133, col. 475. D 186 Libi Graegorii Girarldi [?] [?] enigmata. enigmata. Item ItemPictagorae Pictagoraesymbosymbo186 (371) (371) Lilii Graegoríi Girarldi la. Item adversus ingratos et quomodo quis ingrati nomen effugere possit. quomodo quis nomen effugere possit. Libi Lilii Gregorii Gyraldi Ferrariensis Libelli duo, in quorum altero Aenigmata... in altero Pythagorae Symbola... Symbola... sunt sunt explicata... explicata... Accesserunt Accesserunt eiusdem... eiusdem... alii duo libelli Adversus quis ingrati nomen et et crimen crimen effueffuAdversus ingratos, ingratos, et Quomodo Quomodo quis gere possit..., Basel, Iohann lohannOporinus, Oporinus,1551. 1551. Adams GG 725; 725; BLC BLC 125, 125, p. p. 318 318 (86, (86, col. col.492); 492);Cat. Cat.Esp. Esp.GG991; 991;NUC NUC201, 201,NG NG231162; 231162; PBN Adams ΡΒΝ 60, col. 693; 693; Soltész SoltészGG295; 295;VD VD16, 16,GG2098-2099. 2098-2099. Vedi B 325 325 e, 60, col. Vedi anche anche il fl nr. nr. B e, per per gli gli ultimi ultimi due pp. 22-23, due testi, test", Moreni, Moreni, pp. 22 23, nr. nr. XIII. XIII. -

D clericorum Instítutíone InstìtutìoneetetcerimocerimoD 187 187(372) (372) Rabani Rabani commentaria commentaria de clericorum niis veteri et et novo Testamento et quaedam quaedam alla. alia. níis ecclesiae ex veterf Rabani Mauri Moguntinensis institutione et et ceceMoguntínensis Archiepiscopi De clericorum instítutíone remoniis ecclesiae ecclesiae ex ex Veterf Veteri et et Novo libri III. PoeniNovo Testamento... Testamento.. , libri iII. Eiusdem... Pieni-

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

112

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

tentium I..., Pforzheim, Anshelm, 1505 1505 (4°); (4°); Köln, Kóln, Iohannes lohannes Pforzheim, Thomas Anshelm, tentíum liber i..., Praêl, 1532 1532 (8°). Praél, Adams R R 2; 2; BLC 154, 139; Maittaire, 61; NUC 257, NH 566863, 566866, 566866, 566869; 566869; 154, p. 139; NH 566863, Adams Maittaíre, V, V, 2, 2, p. p. 61; Panzer, 671; PBN 45-46. ΡΒΝ 145, coli. coil. 45-46. Panzer, VI. 421, 671; Bulgariae episcopi in 4' 4orProphetas Prophetas per per Io. Io. D 188 188 (373) (373) Theophilatti Theophilatti Bulgariae Lonicê. versus. Item Item Victorini Victorini in in Apocalipsim. Apocalipsim. Lοnic~ . in in latinum latinum versus. Theophylacti... prophetas enarrationes... enarrationes... ex... ex... alrhetypo archetypo graeco graeco Theophylactí... In In quatuor prophetas D. Ioannem Ioannem Lonicerum Lonicerumfidelissime fidelissime in in latinum latinumconversae. conversae. Item ItemVictorini Victorini per D. In Apocalypsim Apocalypsim liber, Paris, Jacques Gazeau,1542; 1542; stessa edizione, con marca Jacques Gazeau, tipografica di Jacques nr. D D 176 176 ee Graesse, Graesse,VI, VI, 2, 2, p. p. 128. 128. Jacques Bogard. Vedi anche il nr. BAV, G. SS. SS. Padri V. NUC 589, 589, NT 144073 (Bogard). V. 88/2; NUC (Bogard). BAI, R. G. Bibbia V. V. 65/2; R. G. ΝT 144073 D189 [?]. D 189 (374) Rabani commentum commentum in Genesim et in exodem [?]. Rabani Mauri... Mauri... Commentaria... Gommentaria... in in Genesim Genesimlibri librilIlI. mi. in in Exodum Exodumlibri libri mi., 1111., Rabani Kóln, lohannes Praèl, 1532. Iohannes Praël, 1532. Κ~ln, BAV, Racc. Race. I,Ι , V. 138 (108, (108, col. 115); 115); Cat. Cat. Esp. R 1; 1; Maittaire, Maíttaíre, BAI, V. 2018 2018 (16 (16 cm.); BLC 154, 154, p. p. 138 V, 2, p. 61; NUC 54, NBi 18340; VD 16, B 2988. 'Bi 18340; 16, Β V, 2, p. 61; 190 (375) [?] della della lingua Fiorentina altrimenti detto detto il GelCel(375) Origine [?] D 190 Pierfrancesco Giambullari. Giambullari. lo di messer Pierfrancesco Origine della lingua fiorentina, altrimenti altrimenti il Gelb() Gello di Giamdi M. M. Pierfrancesco Pierfrancesco GiamLorenzo Torrentíno, Torrentino,1549. 1549. bullari accademico fiorentino, fiorentino, Firenze, Lorenzo G 587; 587; BLC 124, 124, p. 145 145 (85, (85, col. col. 411); 411); Cat. Cat. Esp. G 763; 763; Gamba, p. 159; 159; Moreni, Adams G pp. 71-74, 71-74, nr. nr. XXI; XXI; NUG NUC198, 198, NG NG191298; 191298; PBN 59, col. 1114; 1114; STC(Am), STC(Am),11, II, p. p. 44. 44. ΡΒΝ 59, pp. D191 lulium tertíum tertium D 191 (376) (376) Alexandri Alexandri Petronii Petronii de de Aqua Aqua Tiberina Tiberina ad Iulium Pont. max. lulium Iιι. in. Pontificem Max. de de Aqua Aqua Tiberina opus quidem novum, novum, Pontíficem Opt. Max. Ad Iulium sed... utile quidem et et necessarium necessarium Alexandro Alexandre Traiano Petronio Petronio authore, authore, RoRoma, Valerio e Luigi Do Dorico, ri co, 1552. Ascarellì rom., p. p. 201; 201; Barberi rom., p. p. 137; 137; BLC BLC 256, 256, p. p. 313 313 (188, (188, col. col. 149); 149); NUC NUC453, 453, Ascarelli NP 286123.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO D 188 D 197 197 VATICANO I.AΤΙΝ O 8185: 8185: D 188-- D

113 113

D 192 192 (377) Epitaphium Bonifatii Bonifatii Ferrerii Ferrerii episcopi Portuensis Cardi Cardi-nalis. [Simeon Milantíus Milantius Bilina], Epitaphium Bonifatii Bonifatii Ferreríi Ferrerii episcopi Portuensis, Bilins], Epitaphium card. Epporediae, Roma, Baldassarre Cartolari, 1543. Ascarelli rom., p.p.31; 31;BAV, BAY, Racc. Race. I,I,V. V. 1021 1021 (14 (14 cm.; cm.; c.c. A Α II: "Simeonis Milantii Bilinae, Ascarelli rom., ad Philibertum Philibertum Ferreríum Ferrerium Episcopum Episcopum Epporediensem"); Epporediensem"); Barben Barberi Car., Car., p. p. 83, 83, nr. nr. 27; 27; ad Barberií rom.,"p. Barben rom.; p. 157. 157. D 193 psalmum Miserere Miserere mei meiDeus. Deus. D 193(378) (378) lani Iard Vitalis VitalisPanormitani Panormitani in psalmum Pontificum. Item lulii III creatione conconItem elogia Romanoram Romandrum Pont~ficum. Item in Iulii gratulado. I

-Meditationes inPsalmurn PsalmumMiserere e altri opuscoli, Bologna, Giaccarelli, 1553. Meditationes in -

PBN 212, cit.alalnr. nr.DD164, p. 60. 60. L'edizione non èè citata citata da Pulega. ΡΒΝ 212, col. col. 658; 658;Tumminello, Tumminello, cit. 164, p. D 164. 164. II, III-Vedi III - Vedi il nr. D D194 Lullii ars brevis. D 194 (379) (379) Raymundi Lullii Artificium sue sive Ars Ars brevis: prime edizioni in 8° 8° forse [Venezia, Gabriele Gabriele di forse [Venezia, Αrtificium Pietro, 1475 ca.]; Barcellona, Pedro Posa, 1489; edizioni successive. Pie tro, 1475 Pedro Posa, 1489; 186; BLC 202, 202, p. 368 368 (146, (146, col. col. 328: 328: Lyon, Lyon, 1514); 1514); Cat.Esp. Cat.Esp. RR58 58 (1511)-59 (1511)-59 (1514); (1514); BAVI, L 186; Goff L L 384, 384, 387; 387; H 10322 (1489); (1489); Haebler 379; Klebs Klebs 627; 627; Norton Norton178 178 (1511); (1511); NUC NUC 345, 345, Goff H 10322 Haebler 379; NL 554529-30; 554529-30; RR1561 B 62, 62, pp. 2, nr. nr. 3;3; 5, 5, nr. nr.66eep.p.391 391 NL 1561(1489); (1489);Rogent-Duran, Rogent-Duran, cit. cit. al al nr. nr. B pp. 2, ad indicem; indicem; L. L. S. S. Olschki, Olschki, Livres inconnus inconnusdes desbibliographes, bibliographes, in La Bibliofilia, 15 15 (1914), p. ad 426, nr. 47 (edizione forse spagnola, s.l.e.d.). 426, nr. 47 (edizione forse de Vita Vita Aulica. Tolosanus de D 195 (380) Io. Pinus Tolosanus Vedi l'edizione Toulouse, Jacques Cοlοmiès, Colomiès, [1540]. [1540]. Brunei,1V, IV, p. 671 671 (4°); (4°); Rép. Fr. Fr. 151 151 (Toulouse), p. 77, 77, nr. nr. 60. 60. (Toulouse), p. Brunet, Raymundi Lullii Lullii Ars Ars brevis. D 196 196 (381) (381) Raymundi Vedi il nr. D D 194. 194. Fabri commentaria commentariain inEtícam EtìcamAristotelis. Aristotelis. Iacobi Fabrí D 197 (382) lacobi a) traduzione di Giovanni Argiropulo Lefèvre: prima Jacques Lefèvre: Argíropulo e commento di Jacques 8° Paris, 1514; edizioni successive. Estienne, 1514; Paris, Henry Henry Estienne, edizione in 8° b) Introductio all'Enea, edizioni. all'Etica, con numerose edizioni.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

114

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

Adams 22 (1519); (1519); BLC BLC187, 187, p. p. 440 440 (133, (133, col. col.482); 482);Bibl. Bibl.Belg., Belg.,III,pp. 790-793 (edizioni in Adams FF 22 III, pp. 790-793 in folio e quarto); quarto);Cranz Cranz107.814 107.814(a) (a)e epassim; passim;NUC NUC NA 402243(1514); (1514);323, 323,NL NL207270, 207270, follo 20,20, NA 402243 207285,207341; 92, col. 918, Est., p. p, 15, 15, nr. nr. 1; 1; Renouard RenouardPar.,11,755. 207285, 207341; PBN ΡΒΝ 92, 918, nr. nr. 67; 67;Renouard Renouard Est., Par., II, 755. D198 Rom. series series cum cum D 198 (383) (383) Consulum Gonsulum Dictatorum Dictatorum caeterorumque caeterorumque Rom. marmoribus sculptum sculptum in in foro repertum est. Triumphis quae marmoribus Consulum, dictatorum censorumque censorumque romanorum romanorum series series una cum ipsorum ipsorum Consulum, dictatorum triumphis quae marmoribus marmoribus scalpta scalpta [sic] [sic] in in Foro Foro reperta est est atque in in Capi Capi-tolium translata Bartolomeo Marliani), Marliani), Roma, Roma, [Antonio [AntonioBlaBiatolium tr an slata (prefazione di Bartolomeo do], 1549; Venezia, Giovanni Giovanni Griffin, Griffio,1555. 1555. do], 1549; 605; Ascarelli p. 167; 167; Barberi Dor., p. p. 244; 244; Barberi rom., 136; BAV, Adams M 605; Ascareili rom., p. nom., p. 136; BAI, Stamp. Ferr. V. 7623/2 (14 cm.; Roma, s.e., K. Ian. 1549; c. 3 imprimatur per BartoloStamp. V. 7623/2 (14 cm.; Roma, s.e., K 1549; c. 3 per Bartolomeo Marliani); Marliani);Stamp. Stamp.Barb. Barb.O.O.VI. VI.8989(Griffin, (Griffio,15, 15,5x20, 5x20,55cm.); cm.);BLC BLC212, 212, p. (153, col. p.77 (153, 135); Edit 16, 16, CC 6065 6065 ([Valerio e Luigi Luigi Dorico], 1549); 1549); Fumagalli-Belli-Vaccaro 1239; 135); Mortimer, It.285; 285; NUC NUC 362, 362, IM NM232415; 232415; PBN 107, col. 169 169 (1555). (1555). Mortimer, It. ΡΒΝ 107, D199 (384) Liber qui inscribitur [segue spazio bianco] idest con contrapoD 199 (384) tr apositorum ex locis utriusque utriusque Testamenti. ÀvxtKeipévcov, Contrapositorum sive sive contrariorum in speciem speciem utriusque utriusque Äντικεtµ ~νων, id est Contrapositorum contrariorum in vescovo di Toledo o ad tr es... (attribuito a Giuliano Testamenti locorum... libri tres... Giuliano vescovo altri autori; a cura di Heinrich Sachse), Κ~Ιn, Kòln, 1533; 1533; ivi, Eucha~us Eucharius Cervicornus, ad signum signumSpei, Spei,1552. 1552. 1540; Venezia, ad Adams SS 45 (1532); BAI, BAV,Mai MaiXI. XI. E. 1.40 (1540, (1540,16 Barb.A. A. I.8 1.8 (1552, (1552,16cm.); Adams 16 cm.); cm.); Stamp. Barb. 16 cm.); Hurler, I, col. 609; VI. 423. 687 (Kôln, 79, col. 869 (1540, (1540,16°); ReinHurter, I, 609; Panzer, Panzer, 11. (Köln, 1532); 1532); PBN ΡΒΝ 79, 16 ° ); K. K Reinhardt, Die biblischen Auctoren biszum Konzilvon vonTrient, Trient, Salamanca 1976, p. p. 51. 51. Auctoren Spaniens Spaniens bis zum Konzil Salamanca 1976, (385) Vincentii Lirinensis Lirinensis contra contra haereses. haereses. D 200 (385) Vedi probabilmente: probabilmente: Vincentii Li Lirinensis catholicae fidei fidei antíquitaantiquitaVedi ~nensis Galli pro catholicae veritate adversus adversus prophanas omnium haereseon novationes novationes libellus..., libellus..., te et ventate Gazeau,1544; 1544; Venezia, Venezia, ad adsignum signumSpei, Spei,1549 1549ee1552. 1552. Paris, Jacques Jacques Gazeau, Adams V814 (1544); BAV, Barb. E. E. I.I, 130 130 (signum (signum Spei, Spei, 1549), 1549), R. R. G. G. SS. SS. Padri Padri V. V. 1814 (1544); ΒΑΝ, Stamp. Barb. 135 (1552,15,5 G. Teil. Teol. V. (signumSpei, Spei,1549, 1549,16,5 cm., rilegato con Bun135 (1552, 15,5cm.), cm.), R. G. V. 4737/2 (signum 16,5 cm., 297); BLC BLC 340, 340, p. p. 277 277 (249, (249, col. col. 177); 177); NUC NUC638, 638, ΝV NV 174974174974derius, Compendium, Compendium, qui nr. DD 297); 975; 211, coll. 383-384; 383-384; STC(Am), III, p. p. 387 387 975; PBN ΡΒΝ 211, STC(Am), III, D 201 201 (386) aliorum Ι1 II(386) Ludovici Ludovici Paschalis Paschalis lulii Iulii Camilli Camilli Molae Molae [?] [?] atque aliorum -

carmina. lustrium Poetarum Poetarum carmina.

Pascalis, lulii Camilli, Molsae, Molsae, et aliorum aliorum illustrium illustrium poetarum poetarum carcarLudovici Pascalis, Ιυ1~~~ Camilli,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO 8185: 8185: D198-D206 D 198 - D 206 VATICANO LAΤΙΝΟ

115 115

L. Dulcium mina... per L. Dulcium nunc primum primum in inlucem lucemaedita, aedita,Venezia, Venezia, Gabriele mina...

Giolito de' Ferrari Ferrari ee fratelli, 1551. Giolito Bongí pp. 331-332; BLC 248, (181, cii. col. 291); Bongi 331-332; Cat. Esp. P 620; 620; NUC 444, NP NP 127114; 127114; 248, p. 317 (181, 525. STC(Am), II, p. 525.

301rf f. 301 Matthei Spinelli Spinelli epigrammata. epigrammata. (387) Matthei D 202 (587) Non sembra esistano edizioni in 8°; 8°; vedi il nr. D D 107. 107. D 203 (388) Longolii orationes orationes Duae. Duae. (388) Longolii nr. D D 142. 142. Vedi il nr. D 204 (389) Io. Chrisostomi Zanchi panegiricus panegiricus ad Carolum.V.

ν Rom. imper., [VeneIoannis Chrysostomi Ghrysostomi Zanchi Zanchi Panegyricus Panegyricus ad Carolum CarolumV [Venezia ?], 1538. 1538. 359, p. 31 BAV, R. G. Neolat.V. (15 cm.); BLC 359, 31 (262, (262, cii. col. 1003); MorNeolat. V. 283/6 (15 Adams Z Ζ 58; BAI, timer, It. 555; 555; NUC 681, NZ 11414; 11414; STC(Am), III, p. 415. 415.

D 205 (390) Fracastorius de morbo Gallico. morbo Gallico. Morbus Gallicus: Gallicus: prima edizione, in 4°, 4°, Verona, [Stefano [Stefano Nicolini Nicolini Syphilis sive Morbus 1530;in in 8°, 8°, Paris, Paris, Ludovicus Ludovícus Cynaeus Cynaeus (Blaubloom), (Blaubloom), Chrëtien ChrétienWeWeda Sabbio], 1530; chel, 1531; 1531; edizioni successive. chel, Adams FF 826; 826; Bethesda Bethesda1641-1643; 1641-1643; BLC 112, 112, p. 441 441 (76, (76, coll. coli. 753-754); 753-754); Carpanè-Menato, Carpanè-Menato, ΡΒΝ 54, Giuliari, p. 64, 163; 163; Cat. Cat. Esp. F 956-957; 956-957; Giullari, p. 50; 50; NUC NUC180, 180,NF NF278563-568; 278563-568; PBN 54, col. pp. 64, 126; Stillwell Stillwell 369; 369;VD VD 16, 16,FF 1970 1970 (1536); (1536); L. L. BaumgartnerJ. Baumgartner-J. F. 304; Renouard F. N, 126; 304; Renouard Impr., IV, A Bibliography of of the Poem Syphilis sue siveMorbus MorbusGallicus GallicusbybyGirolamo GirolamoFracastoro, Fracastoro, New Fulton, A Haven 1935, 1935, pp. pp.36, 36, 39 39 ss. ss. Haven D206 Haimonii de de varietate varietate librorum. librorum. (391) Haimonii D 206 (391) Halberstattensis De De varietate D. Haymonis Episcopi Halberstattensis varietate librorum sive sive de de amore amore D. Köln, lohannes Iohannes Praël; coelestis patriae libri III: 1531, Kôln, Praël; Paris, Paris, III: due edizioni del 1531, coelestis Jean Olivier Olivier (8°). (8°). Jean Racc. I, V. V. 1438 1438 (Praêl, (Praël, 15 Adams H 88 88 (Praël); (Praël); BAV, 15 cm.); BLC BLC 142, 142, p. p. 464 464 (100, (100, col. col. ΒΑΝ, Race. Adams ΡΒΝ 1, 186); 236, NH 209614 209614 (Praël); 1, col. 418. 418. 186); NUC 236, (Praël); PBN

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

. 116 116

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

D 207 (392) Ordo divini officii officii anno anno domini domini 1539. D 208 (393) (393) Ioachini Perionii D 208 Perionii de de rebus rebus gestís gestis vitísque vitisque apostolorum. Vedi probabilmente probabilmente l'edizione Paris, Paris, Nicolas Nicolas de Guingant, ediziostessa edizioVedi Guingant, 1551; 1551; stessa ne con nome e marca tipografica di Charles Périer. Adams P Ρ 697 Bibbia VI. VI. 159 159 (Guingant, (Guingant, 12 697 (1552); (1552); BAI, BAY, R. R. G. G. Bibbia 12 cm.); Racc. Race. I,I, VI. VI. 296 296 (Périer); Cat. Esp. P 1289 (1552); NUC 450, NP 239783 (Antwerpen, Io. Steelsius, (Périer); Cat. Esp. P 1289 (1552); NUC 450, NP 239783 (Antverpen, Io. Steelsius, 1552, 1552, 10,5cm.); cm.); PBN PBN 133, 133,col. col. 477 477(Périer, (Périer, 1552); 1552); Soltész SoltészPP322 10,5 322 (Steelsius).

D 209 209(394) (394) Contemplationes Contemplatíones Idiotae Iacobi Amore Divino Divino de de D lacobi Fabri de Amore Virgíne Maria de vera vera patientia de conflictu carvis εentia perperVirgine camis de Inno Innocentia dita. [RaymondJordan], Jordan], Contemplationes amore divino, De virgine vírgine [Raymond Contemplationes Idiotae: Idiotae: de de amore divino, De Mari a... De De innocentia innocentía perdita, De De morte (a Maria... (a cura curadidiJacques JacquesLefèvre), Lefèvre), Paris, Paris, Estienne 1519 Henri Estienne 1519 (4°); (4°); edizioni successive in 16°. 16°. 330 (Antverpen, (Antverpen, Io. Steelsius, 1546); 1546); BLC BLC 157, 157,p. p. 324 324 (110, (110,col. col. 766); 766); Graesse, Graesse, II, AdamsJ 330 II, Grapheus -Io. Steelsius, Steelsius, 1535, Nijho ff-Kronenberg 1228, 1228, 3269 (Io. ( Ιο . Grapheus-Io. 1535,8° 8° ee 16°), 1229 p. 256; 256; Nijhoff-Kronenberg 1229 lUG 284, (ivi, 1539), 3270 3270 (ivi, (ivi, 1536); 1536); NUC 284,NJ NJ165376 165376 (1519, (1519, 20 20 cm.), cm.), 165377 165377 (Steelsius, (Steelsius, 1535)1535)165380; PBN ΡΒΝ 78, col. 1120; 92, col. col. 921; 921;Renouard Renouard Col., pp. 165380; 78, col. 1120; 92, pp. 161 161 (1530), (1530), 253 253 (1535); (1535); ReReΙΙΙ, 2161. nouard Est., nouard Est., p. p.22, 22, nr. nr.10; 10; Renouard RenouardPar., Par.,II,II,2106; 2106; III,

(395) Francisci Tilemani summa misteriorum D 210 (395) misteriorum christianae christianae fidei. fidei. Summa mysteriorum mysteriorum christianae christíanae fidei fidei ex ex authoritate ~pturaSumma authoritate divínarum divinarum sc scripturarum... congesta... per per fratrem fratremFranciscum FranciscumTitelmannum..., Titelmannum...,Antwerpen, Antverpen, Merten Merten van Keyser, 1532. Payen, 1547); V,p.p. 207 207 (Jean (Jean et François François Frellon, Frellon, 1546); Baudrier, IV, p. 238 238 (Thibaud Payen, 1547); V, 1546); VII, p. p. 196 196 (Jean-Eranç. (Jean-Franç. de F. de VII, de Gabiano,1555); Gabiano,1555);BLC BLC 326, 326, p. p. 392 392 (239, (239, col. col. 478: 478: Lyon, Lyon, J: J.-E. de Nijho ff-Kronenberg 3963; ΡΒΝ 190, col. 330; 330;Paquay, Paquay, cit. cit. al al nr. B 5, Gabiano, 1555, 1555, 16°); 16°); Nijhoff-Kronenberg 3963; PBN 190, col. pp. 76-77. pp. 76-77.

D 211(396) (396) luvenci Iuvenci Hispani presbiteri Historia Historia Evangelica Evangelica versu versu haeD2I1 roico descripta. Antverpen, lohannes Iohannes Grapheus; In 8°, edizioni del 1534, 1534, Antverpen, Grapheus; Ipswich, Ipswich, Reginaldus Reginaldus Oliverius; edizioni successive. successive. Adams J 788-791; coi. 164); Cat, Esp. Esp. JJ 944-946; 944-946;Nijhoff-Kronenberg Nijho ff-Kronenberg AdamsJ 788-791; BLC 169, 169, p. 430 (120, (120, col. 164); Cat. ΡΒΝ 80, (1538); Soltész Soltész)J 335. 1251-1253; PBN 80, col. 229 229 (1538); 335.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

LATINO 8185: D 207 - D 217 VATICANO LAΤΙΝΟ 217 8185: D207-D

117 117

In folio latinum versa versa aa Vido D 212 (397) Chirurgia in latínum Vidi Vidio. lidio. Chirurgia e Graeco Gracco in in Latinum Latinum conversa, conversa, lido Vido lidio VidioFlorentino Fiorentino interprete, interprete, cum nonnullis nonnullis eiusdem eiusdemVidii Vidii commentariis, commentariis,París, Paris, Pierre PierreGaultier, Gaultier,1544. 1544. BLC 339, 339, p. p. 385 385 (248, (248, col. 552); 222, pp. pp. 428; 428; 418, 418, NN 243025; BLC 552); Mortimer, Moru mer, Fr. 542; 542; NUC NUC 222, 243025; PBN 208, col. 667; Stillwell Stìllwell 397. 397. ΡΒΝ 208, cοl. 667; Durerus de de Pictoríbus PictoribusFabrís Fabris Erariis Erariis Lapicidiis Lapicidiis staD 213 213 (398) (398) Albertus Durerus statuariis et lignariis. Durerus Nurembergensis Nurembergensisversus versus ee germanica lingua in latinam pictoAlbertus Durerus ribus, fabris, fabris, eraris ac lignariis, lignariis, lapicidis,... Institutionum lapicidis,... Quatuor Quatuor his suarum Instítutíonum Camerarius), geometricarum libris... tractavit... (traduzione dal tedesco dij. di J. Camerarius), Paris, Chrétien ChrétienWechel, Wechel,1532, 1532,1534, 1534,1535. 1535. Adams DD 1045-1048, 1045-1048, 1051; 1051; BLC 88, (56. ccol. 1606-1608; Mortimer, Adams 88, p. 233 (56, Mortimer, οl. 748); Cat. Esp. D 1606-1608; Fr. 182-183; 182-183; NUC 150, ND ND406146-149; 406146-149; PBN 45, col. 803. Fr. NUC 150, ΡΒΝ 45, col. 803. Petri Victorii expositío exposido in in Rethorícam RethoricamAristotelis. Aristotelis. D 214 214 (399) (399) Petri Vedi il íl nr. B Β 226/1. 226/Ι.

D215 impressus 1528. D 215 (400) (400) Calepinus Calepinus impressus edizioni Paris, Paris, Nicolas Nicolas Savetier, Gilles Petit; NicoNicoVedi le edizioni Gilles de Gourmont, Jean Jean Petit; Bonnemère, 1528-1529. las Savetier, Antoine Antoine B οnnemère, Ambroise Girault, Girault, 1528-1529. Renouard Par., Ili, 1397, 1677; al nr. nr. B 31-32. Β 19, 19, pp. 31-32. Renouard Par., III, 1397, 1677;Labarre, Labarre, cit. al D 216 cultu Immaginum Immaginumlib. lib.primus primusetet2°S 2US. 216 (401) (401) De cultu Probabilmente è l'opera di Jonas, esserci soJonas, vescovo di Orleans, di cui sembra esserci lo l'edizione, in 16°, 16°, Kòln, ArnoldBirckmann, Birckmann,1554; 1554; il testo è anche inseKöln, eredi eredi Arnold rito nella raccolta raccolta intitolata intitolata Orlhodoxographa theologiae sacrosanctae doctores... doctores... (a Orthodoxographa theologiae cura dijoh. Basilius Heroldt), Basel, Heinrich Petri, 1555. di joh. Basilius Heroldt), Basel, O 350; 350; BLC BLC 167, 167, p. 294; (118, col. col. 371: 371; 1555); 1555); NUC NUC 283, 283, NJ NJ143345 143345 294; 146, 146, p. p. 254 (118, Adams 0 (Birckmann, 11,5 11,5 cm.); cm.); 433, 433, NO NO 140961; 140961; Repertorium, 431; VD 16, 16, JJ 922 922 Repertorium, Fontes VI, p. 431; (Birckmann). D 217 Mardris opera. opera. 217 (402) (402) Cypriani Martirís Le edizioni del Quattrocento iniziano iniziano con con le le Epistole senza titolo; con titolo titolo senza titolo; Le edizioni

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

118

PAOLA PIACENTINI

delle numerose numerose edizioni edizioni del Cinquecento, in vedi probabilmente una delle Opera vedi genere con revisione di Erasmo da Rotteram, da quella Paris, RemParis, Berthold Rembolt, lohannes lohannesWaterloose, Waterloose,1512. 1512. passim; BAVI, BAVI, C 489 (Roma, Sweynheym-Pannartz, Sweynheym-Pannartz,1471)-494; 1471)-494; BLC BLC 75, 75, Adams C 3150 3150 e passim; 489 (Roma, p. 22 (47, coli. 450-451); Esp. CC1912 1912 ss.; ss.; Catalogue, cit. al al nr. nr. BB 8,8, p.p.249; 249; Goff GoffCC10101010450-451); Cat. Esp. 22 (47, 1014; GW 7883-7887; 7883-7887; HC 5894-5898; IGI 3294-3297; 3294-3297; Ind. Aur. Aur.149.023, 149.023,149.029 149.029 e passim; passim; 1014; HC 5894-5898; 856571 ss.; PBN 34, 34, coli. 1076-1078; Par.,II, II,289; 289; VD VD 16, 16, CC6508 6508 ee NUC 130, 130, NC 856571 1076-1078;Renouard Renouard Par., passim. D218 de Triangulis. Triangulis. D 218 (403) (403) Jo. de Regio monte de Doctissimi viri... Ioannis de Regio Regio Monte de Triangulis Triangulis omnimodis omnimodis libri quinDoctíssimi qué... Cusani de de quadratura circuii..., lohanque... Accesserunt... Accesserunt... Nicolai licolai Cusani Νι rnberg, Iohancirculi..., Nürnberg, Petreius, 1533. 1533. nes Petreius, Adams R 280; 280; BLC BLC 229, 229, p. p. 161 161 (166, (166, col. col. 269); 269); Cat. Cat. Esp. J 375; 375; NUC NM 857328; PBN Adams R NUC 400, 400,11857328; ΡΒΝ 147, col. 977; 977; Stillwell Stillwell 218; 218; VD VD 16, 16, M M 6570. 6570. 147, D 219 (404) Domitii Brisonii Brisonii Liber Liber facetíarum. facetiarum. (404) Domitíi L. Domitíi Domidi Brusonii Contursini Lucani Facetiarum exemplorumque libri VII, L. Facetíarum exemplorumque νττ, Roma, Giacomo Mazzocchi, 1518. Adams B B 2966; 2966; Ascarelli 128; Ascarelli p, 38; 38; BLC BLC 45, 45, p. p. 340 340 (28, (28, col. col. 700); 700); Adams Ascarelli Maz. Maz. 128; Ascarelli rom., rom., p. Cat. Esp. Esp. BB 2543; 2543; Edit Edit16, 16, BB 3887 3887 (Mazzocchi 1516)-3888; 126.067; NUC 81, 81, NB NB Cat. 1516)-3888;Ind. Ind. Aur. Aur. 126.067; 897423; Sander 1427; STC(Am), p.307. 307. 897423; Sander 1427; STC(Am), I,I, p. Thesaurus linguae linguae latínae latinae pars pars prima. prima. D 220 (405) (405) Thesaurus D 221 221 (406) (406) Thesaurus linguae latinae pars 22.a. a D 222 (407) (407) Thesaurus linguae latinae latínae pars 33..

[Robert Estienne], Dictionarium Dictionarium seu seu Latínae Latinae linguae Thesaurus...: due due edizioedizioRobert Estienne, Estienne,1543; 1543; Venezia (a cura di Mario ni in tre volumi, in fol., Paris, Robert Ravani], 1550/1551. 1550/1551. Nizolio), ex Sirenis officina [= eredi di Pietro Ravani], Adams SS 1820-1821; 1820-1821; Cat. Esp. Esp. EE826; 826; Graesse, Graesse,II,II,p.p.509; 509;NUC NUC162, 162,NE NE180392-395; 180392-395; PBN 48, Adams PB' 48, col. 479; Renouard RenouardEst., Est.,pp. pp.55-57, 55-57,nr. nr.7 7e epassim; passim;Soltész SoltészE E456 456(1550-1551). (1550-1551). cil. 479; D223 Valentini episcopi Hildesemensis Hildesemensis Apología Apologia adversus adversus EriD 223 (408) (408) Valentina cum et Henricum. Apologia et responsio... Valentíni Valentini Episcopi Hildesemensis adversus adversus confictas confictas Apologia

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO - D227 8185: D218 D218-D227 VATICANO Ι.ΑΤΙΝΟ 8185:

119 119

calunnias Erici et et Henrici HenriciDucum DucumBrusvícensium Brusvicensium per peruniversam universamGermanium Germaniam sparsas..., Roma, Antonio Biado, 1540 1540 (4°) (4°).• Antonio Blado, Ascarelli rom., p. p. 283; 283; BAI, BAY, Racc. Race. I,I,IV. IV. 1128 1128 (21 (21 cm.); cm.); Fumagalli Fumagalli-Belli-Vaccaro -Belli -Vaccaro 1485; Ascarelli Schottenloher 29766a; STC(Am), III, p. 257. Schottenloher 29766a; STC(Am), III, p. 257. a Baede presbiteri pars D 224 (409) Baede pars 22..

Secundas Venerabilis Bedae Presbyteri in quo quoCommentarii Commentariiin in Secundus operum operum Venerabílis Presbyteri tomus torus in Evangelium Marci lib. lib.111I..., IIII..., Paris, Petit,1521; 1521; AscensiusJean Petit, Evangelium Marcy Paris, Jodocus Jodocus Badius Ascensius-Jean edizioni successive. edizioni successive. Adams B Cat. Esp. Esp. B (Jean Foucher-Antoine JuAdams Β 446; 446; BLC BLC 23, 23, p. p. 45 (13, col. 954); Cat. Β 577, 577, 580 580 (Jean rien, 1544); Ind. Aur.115.615-617; 115.615-617; 115.641 115.641 (J. 1544-1545); NUC NUC42, 42,NB NB244214; 244214; PBN ΡΒΝ rien, Ind. Aur. (J. Roigny, 15441545); 9, col. II, 468, 468,740 21. col. 1024 1024 (J. (J.Roigny, Roigny, 1544) 1544); ;Renouard Renouard Impr., Impr., II, 740 (s.d.);RenouardPar.,II, (s.d.); Renouard Par., II, 21. D225 Virgilii Anglica Historia. D 225 (410) Polidori Polidori Virgilii Edizioni in fol. Basel, 1546 (26 (26 libri) libri) 1534;ivi, ivi,Michel Michel Isengrin, Isengrin, 1546 Basel,Johann Johann Bebel, 1534; e 1555 1555 (27 (27libri). libri). Adams V V 446 446-448; 338, p. 349 349 (247, (247, col. 709); Graesse, Graesse, VI, VI, 2, 2, p. p. 284; 284; NUC NUC633, 633, NV - 448; BLC 338, col. 709); Adams 102699, 102706-708; 102706-708; PBN 205, coli. Polydore Vergil ΡΒΝ 205, coll. 1060-1061; 1060-1061; D. D. Hay, Polydore VergilRenaissance Renaissance Historian Historian 102699, and man manofofletters, letters, Oxford 1952, p. p. 81 81 ss. ss. and Oxford 1952, D226 Cyrilli Thesaurus et liber liber contra contraIulianum lulianumetetde derecta rectafide. fide. D 226 (411) (411) Cyrilli Thesaurus et Il Giorgio Trapezuntio) Paris, WolfWolfII Thesaurus (traduzione di Giorgio Trapezuntío) èè pubblicato a Paris, gang Hopyl, Hopyl, 1513/1514 1513/1514 e 1521; 1521; non esistono edizioni isolate delle al altre tr e due opere. Vedi Vedi forse forse le Opere complete, Basel, Basel, Andreas Andreas Cratander, Cratander,1528; 1528; ivi, Johann Herwagen, Herwagen,1546, 1546, volume volume secondo {Thesaurus, hann (Thesaurus, traduzione di Giorgio Trapezuntio) ee volume volume terzo {Contra Apostatam pro religione Christiana christiana pezuntío) (Contra lulianum Iulianum Apostatar lib. recta in lesum lesum Christum Christumfide fidead adTheodosium Theodosiumlib. lib.II,II, traduzione di Iohanlohanlib. X, x, De recta nes Oecolampadius). Adams C 3178, (1546); ΒΑΝ, BAY, R. G. SS. Padri II. II. 12 12 (1528); (1528); III. 1538,28 28 III. 88 (Cratander, (Cratander, 1538, 3178, 3168 3168 (1546); cm.); BLC BLC 75, 75, p.p.60 60(47, (47,toll. coli.512, 512,505); 505);Cat. Cat. Esp. C 1940-1941;NUC NUC130, 130,NC NC 857528-29; Esp. C 1940-1941; 857528-29; 34, col. 1117; 1117; Renouard Par.,II,II,812; 812;III, III,76; 76;Soltész SoltészCC1293 1293(1513-1514); (1513-1514); ΡΒΝ 34, Renouard Par., 857596-99; PBN VD 16, C 6566-6568; 6566-6568; N. "Thesaurus de Trinitate" Trini tate " de Saint Cyrille Cyrille d'Alexandrie, d 'A lexandrie, VD 16, N. Charlier, Le "Thesaurus in Revue dd'Histoire Ecclésiastique, 45 (1950), p. 36. in ~istoireEcclesiastique, p. 36. Elucidatio in omnes psalmos Thitelmano auctore. D 227 (412) (412) Elucidado Thitelmano auctore. Psalmos... iuxta iuxta veritatem veritatem vulgatae Elucidado in omnes Psalmos... vulgatae et et Ecclesiae Ecclesiae usitatae usitatae Elucidado aedidonis latínae... ladnae... adiunctis adiuneds prolixioribus prolixioribus annotatíonibus, annotationibus, quae quae GommentaCommentaaeditionis locum habent. habent. Adiuncta Adiuncta est elucidado Canticorum... Gandcorum... Subsequuntur Subsequuntur riorum locum

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

120

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

annotationesex ex hebraeo hebraeoatque atquechaldaeo chaldaeoin inquibus quibusquicquid quicquidex ex ventate deinde annotatíones Hebraica occurrit occurritdifficultatis... difficultatis... exponitur. exponitur. Per PerFratrem FratremFranciscum FranciscumTitelmanTitelmanHebraica Hassellensem..., Antverpen, Merten Merten van Keyser, 1531; 1531; edizioni successive num Hassellensem..., leggermente diversi; diversi; la seconda parte dell'opera contiene condene le anche con titoli leggermente Annotationes, qui al nr. D 451. Vedi anche nr. DD425. 425. Annotations, anche ílil nr. BAY, Racc. Race. I, II. 640 {Elucidatici 1552); BLC 326, BAV, (Elucidatio++ Annotationes, Annotations, Paris, Paris, Oudin Petit, Petit, 1552); 326, p. p. 391 (239, (239, col. 477: 4V7: 1545); 1545); Nijhoff-Kronenberg (1531), 4284; 4284; NUC 595, 391 N~jhoff-Kronenberg 2041 2041 (1531), 595, NT 237126128, 237144; ΡΒΝ PBN 190, coli. 16, TT 1381, 1381,1385-1386; 1385-1386; Paquay, cit. al 128, 237144; cο11. 325-326; 325-326; VD VD 16, Paquay, cit. α1 nr. B Β 5, 5, pp. 65-66. 65-66. pp.

301v° f. 301 B. Hieronymi. D 228 (413) Index in omnes Tomos Tomos B. tomos omnes, operum Divi Hieronymi, interProbabilmente: Index in tomos Hieronymi, cum interpretatìone nominum Graecorum Graecorum et et Hebraeorum... Hebraeorum... (a (a cura di lohannes Oecopretatione nominum Iohannes Oecolampadius),, Basel, Froben, 1520 1520 (vol. (vol. xX dell' áelV Opera lampadius) Basel, Hieronymus Froben, σpera omnia, edita a più riprese dal Froben e da N. Episcopius). AdamsJJ 114 114 e passim; passim; BAV, BAY, Racc. Race. I,I, II. II. 416 416 (rilegatura in pelle floscia, floscia, sul dorso "index Adams "Index in omnes Tomos D.Hier.");BLC BLC240, 240,p.p.305 305(174, (174,col. col.541); 541);Cat. Cat.Esp. Esp.JJ258 258(1538); (1538);NUC NUC Tomos D.Hier."); 245, 356981 ss.; PBN 77, cii. col.1218; 1218;VD VD16, 16,HH3482,4 3482,4ss. ss. 245, NH 356981 D 229 (414) Io. Echius adversas 229 (414) adversus Lutherum Lutherum de primatu Petri. 187. Vedi il íl nr. B Β 187. D 230 (415) (415) Enarratìones [?] BelBelEnarrationes in Evangelium Io. Claudii Gulliaudii [?] lovicensis. lovícensis. lesu Christi Christi Evangelium Ioannem Enarratíones,... Enarrationes,... In sacrosanctum Iesu Evangelium secundum secundum Ioannem Claudium Guilliaudum Guilliaudum Belliiocensem..., Belliiocensem..., Paris, Paris, Jean Roigny, Conrad Conrad per Claudium Jean de Roigny, Michel Fezandat, Fezandat,1550. 1550. Badius, 1548; 1548;ivi, ivi,Jean Jean de de Roigny, Michel Adams GG1567-1568; 1567-1568; Cat. Esp. G 2042-2045; PBN 66, col. 695; 695; Renouard Impr.,II, II,784. 784. Adams ΡΒΝ 66, Renouard Impr., D 231 dierum genialium. genialium. D 231 (416) (416) Alexandri Alexandri de de Alexandre dierum Genialium dierum dierum librivi... Alexandri ab Alexandre Genialium libri ντ... ((prima prima edizione, con tiGérard tolo Dies geniales, Roma, Iacopo Mazzocchi, 1522), 1522), Paris, Paris,Jean Jean Pierre, Pierre, Gérard Morrhy, 1532; 1532; edizioni successive. Morrhy,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO 8185: 8185: DD228-D238 228 - D 238 VATICANO LATINO

121 121

Adams A A 718-721; 718-721; Ascarelli Maz. 152; 152; Ascarelli Ascarelli rom., p. 82; 82; BLC BLC 5, p. 198 198 (3, (3, ccol. 521); οl. 521); Adams Ascarelli Maz. Cat. 837-838; Ind. Aur.103.233-103.241; 103.233-103.241; NUC 8, ΝΑ NA 157777-780, 157777-780, 157784; 157784; ΡΒΝ PBN 2, 2, Cat. Esp. Esp. A Α 837-838; Ind. Aur. NUC 8, col. 105; Soltész 227-228; VD 16, A 1746-1747. Soltész A Α 227-228; Α 1746-1747. VD 16, cοl. 105; D 232 Deorum de de finibus finibus et etde de legibus. 232 (417) (417) M.T.Ciceronis M.T.Ciceronis de de Natura Deorum Vedi l'edizione Bologna,Benedetto Facili (Benedictus (BenedictasHectoris), Hectoris),1494. 1494. Vedi Bologna,Benedetto Faelli BLC 62, 62, p. 334 (39, p. 114, 114, nr. nr. 224; 224; Go Goff C 571; 571; GW GW 6906; 6906; H H 5335; 5335; IGI IGI2881; 2881; (39, col. 430); Flodr, Flodr, p. ff C BLC VEI, C571. VEΙ, C 571. .

Tomus primus. D 233 233 (418) (418) Graegorii Papae Toraus 38. Vedi il nr. B Β 38. D D 234 234 (419) (419) Antonini Antonini episcopi Fiorentini prima pars Historiarum. a D 235 235 (420) (420) Eiusdem pars 22..

D 236 pars 3aa.. 236 (421) (421) Eiusdem pars S. Antonino, Chronicon: prima edizione in tre parti ("Prima ("Prima pars pars historiahistorialis...") Nürnberg, Anton Koberger, 1484; numerose edizioni successive, lís...") Nürnberg, Anton Koberger, 1484; edizioni successive, anche con dtolo Historiae. titolo Adams Α A1207-1209; BAVI, Α A 310-311; 310-311; BLC 315 (5, (5, col. col. 1102 1102 ss.); ss.);CC487; 487;GOffA Goff A778-781; 778-781; BLC 9, p. 315 Adams 1207-1209; BAVΙ, GW 2072-2074a; Hase Hase 87; 1159-1161; ΙΒΕ IBE 430-432; 430-432; IGI 608-610; NUC 18, ΝΑ NA 348899 348899 (Ve(Ve87; HC HC 1159-1161; IGI 608-610; NUC 18, GW 2072-2074a; nezia, 1480?)?),, 348903-917; 348903-917; PBN 3, col. col. 610; 610; VD VD 16, 16, Α A 2958; 2958; VEΙ, VEI, Α A 779, 779,780; R. Μοrçay, Morçay, ChroChroΡΒΝ 3, 780; R. nezia, 1480 Fragments originaux orignaux du du titre titreXXII XXII(1378-1459), 1913, p. p. XL. XL. Paris 1913, niques de (1378-1459), Paris de Saint Saint Antonin. Antonin. Fragments D 237 Basilii magni opera. 237 (422) (422) Basilii Numerose edizioni da da quella, quella, in fol. fol. (traduzione di Raffaele Maffei), Roma, Roma, Iacopo Mazzocchi, 1515. Vedi anche il B 86. íl nr. B Adams B 332-340; Ascarelli p. 24; 24; BLC BLC 20, 20, p. p. 387 387 (12, (12, ccol. οl. 412 ss.); Ascarelli Maz. 92; 92; Ascarelli Ascarelli rom., rom., p. Adams Β 332-340; Cat. Esp. Esp. BB 463-474; 463-474; Edit Edit 16, 16, Β B 764; 764; Ind. Aur.114.428, 114.428, 114.440 114.440 (Ascensius, 1520) 1520) ee passim; passim; Ind. Aur. Cat. NUC 38, NB NB 172252-266; 172252-266; Sander 810; Soltész SoltészBB139-140; 139-140; STC(Am), p.179; 179; VD VD 16, 16, B 640Β 640NUC 38, Sander 810; STC(Am), I,I,p. 644. 644. D 238 ad Herennium Herenniumetetde deInventíone InventìoneM. M.T. T.Ciceronis. Ciceronis. 238 (423) (423) Retborica Rethorica ad in fol, fol. delle due due opere riunite: riunite: a) a) aa cura cura di di Omnibono Omnibono Leoniceno, Leoniceno, Edizioni in de'Blau Biavi,, 1476; 1476; b) aa cura cura di Mario Vittorino; con con commencommenTommaso de' Venezia, Tommaso tì di Girolamo Capiduro, o di Francesco Maturanzio, Antonio Mancinelli Mancinelli ee alti Gereto Anima mia, 1490; edizioni successive. tri, Venezia, Guglielmo da Cereto

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

122

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

Adams C C 1674 1674 (Paris, (Paris, J. J. Badius Badius Ascensius, Jean Jean Petit, Petit,1508); 1508); ΒΑVΙ, BAVI, C C 332, 332, 334-336; 334-336; BLC BLC Adams 62, p. 422 (39, (39, cii. col. 599); 96-97; Goff GoffCC679, 679,CC682-685; 682-685; GW 6719, 6719, 629; 629; HC 5060, 599); Flodr, pp. 62, p. 422 pp. 96-97; HC 5060, 5081; IGI 137.722 (1522), (1522), 138.448 138.448 (1546), (1546),138.626 138.626 2966, 2971; 2971; Ind. Ind. Aur. 137.303 5081; IGΙ 2966, 137.303 (1508), (1508), 137.722 (1550), 138.751 (1554); NUC 109, NC 427142 e passim; PBN 29, col. 288; Renouard (1550), 138.751 (1554); 109, NC 427142 e passim; PBN 29, cii. 288; Impr., Il, 89; Renouard Par., Par., 1, I, p. 270, nr. 47; 47; Sander Sander1981 1981 (Vitali); STC(Am), I, I, p. p. 413 413 II, 89; p. 270, (1546); VEI, C 646, 648, 649. (1546); VEΙ, C 646, 648, 649. D 239 239 (424) Rabani Mauri de Laudibus s. Crucis.

Laudibus Sancte Sánete Crucis opus..., Pforzheim, Pforzheim, ThoMagnencii Rabani Mauri De Laudibus 1503. mas Anshelm, Anshelm, 1503. Adams RR 3; 3; BLC BLC 154, 154, p. p. 139 139 (108, (108, col. 117); Esp. R R 7; 7; NUC 257, 257, NH NH566875-879; 566875-879; ΡΒΝ PBN Adams 117); Cat. Cat. Esp. 145, col. 46; Soltész H 577; VD 16, H 5271. 46; Soltész H 5 77; VD 16, H 5271. 145, Tomus primus. primus. Chrísostomi Toraus D 240 (425) Io. Chrisostomi D 241 241 (426) Eiusdem Toraus Tomus5s. 5S. (426) Eiusdem in fol., fol., Venezia, Venezia, Bernardino Stagnino-GreStagnino-GrePrima edizione latina delle Opere, in gorio de' de' Gregori, Gregori, 1503 1503 (6 (6 tomi in 22 vol.); vol.); edizioni successive. successive. Altri tomi, Altri tre tomi, dati in prestito, prestito, sono sono al al nr. FF 16. 16. Per Per l'edizione l'edizione con con traduzione traduzione commisad signum signumSpei, Spei,1549, 1549, vedi l'introsionata da Cervini all'Hervetus, Venezia, ad duzione, p. xii. XII. Adams CC 1512-1517; 1512-1517; BLC 1530, 1547, Cat. Esp. Esp. Adams BLC 166, 166,p. p. 265 265 (117, (117,col. col. 380: 380:Froben, Froben, 1530, 1547,55tomi); tomi); Cat. 534 ss.; ss.; NUC NUC108, 108,NC NC406891 406891 ss.; ss.; PBN PBN77, 77,coll. coli.683-684; 683-684; VD VD 16, 16, JJ 395 395 ss.; ss.; Baur, cit. al al nr. nr. JJ 534 Baur, cit. B 159, 159, pp. 148, nr. 54; 149, 149, nr. 55 (Basel, (Basel, Jacob von Pfortzen, Pfortzen,1504); 1504); 153, 153, nr. nr. 86 86 (A. (A. CraCraB pp. 148, nr. 54; nr. 55 Jacob von tander, 1525); 1525); 155, 155, nr. 99 (N. (N. Episcopius, Episcopius, I.I. Herwagen, Herwagen,H. H.Froben, Froben,1530-31); 1530-31); J: J.-P. Boutander, nr. 99 P. Biuhot. Les traductions traductions latines latines de Jean Chrysostome du Ve Ve au auXVIe XVIesiècle, siècle, in in Traduction Traduction et tratrahot, Jean Chrysostome ducteurs Age. Actes du du Colloque Colloque international international du CIRS CNRS organisé organisé àà Paris... Paris... les les Moyen Âge. ducteurs au Moyen 26-28 mai di G. G. Contamines, Paris 1989, 1989, pp. pp.35-38. 35-38. 26-28 mai 1986, 1986, aa cura di Contamines, Pans D 242 242 (427) (427) S. S. Bernardi Bernardi opera opera omnia.

Berthold Rembolt, Rembolt, Jean Jean Prima edizione (a cura di Josse Josse van Clichtove) Clichtove) Paris, Berthold Petit, 1513; vedi le edizioni più tarde con Opera Bernardi, píù titolo Opera omnia o Petit, 1513; Opera da quella Lyon, Jean Clein,1520. 1520. Jean Clein, Adams 704-708; Baudrier, XII, p. p. 303; 303; BLC BLC 26, 26, p. p. 449 449 (15, (15, col, Cat. Esp. Esp. BB917917Adams BB704-708; Baudrier, XIΙ, cil. 882 882 ss.); ss.); Cat. 931; Gûldingen, I, p. 150, nr. 99; Ind. Aur. 117.473 (1508), 117.505 (1520) e passim; NUC 931; Gültlingen, I, p. 150, nr. 99; Ind. Aur. 117.473 (1508), 117.505 (1520) e passim; NUC 49, NB 358722 ee passim; PBN 11, 11, coll. coli. 505-506; 505-506; Renouard Par., II, II, 500; 500; STC(Am), STC(Am), I,I, p.p. 49, NB 358722 passim; PBN Renouard Par., 207; VD 16, B 1921. 207; VD 16, B 1921.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATΙΝΟ LATINO 8185: 8185: DD 239 D 247 VATICANO 239 - D 247 -

123 123

243 (428) Basilii Magni omnia. D 243 (428) Basilii Magni opera opera omnia. Vedi il nr. nr. D D 237. 237. D 244 (429) Rupertí Ruperti Abbatis Abbaus commentaria in XII Prophetas. Prophetas. Ruperti abbatis abbatis Tuitiensis... Tuitiensis... in XII. prophetas minores, Commentariorum libri Rupertí XXXII... Cochlaeus), [[Kòln], xxxii... (a cura di Io. Cochlaeus), Κö 1η ], Franz Birckmann, 1527; ivi, ivi , Arnold Birckmann, 1534-1540. Adams 935-936; ΒΑΝ, BAY, Stamp. Stamp. Ross. Ross. 3825 3825 (1527); (1527); BLC BLC 284, 284, p. 286 (209, (209, cii. col. 261); 261); NUC NUC Adams RR935-936; p. 286 510, NR514337-339; 514337-339; PBN 153, coil. coli. 277-278; 277-278; Soltész Soltész R R 454 454 (1534); (1534); VD VD 16, 16, Β B 3835 (1527); 510, NR ΡΒΝ 153, 3835 (1527); Spahn, cit. cit. al nr. B 49. Spahn, al nr. Β 73, 73, 49. D 245 opera. 245 (430) (430) Anselmi opera. Vedi forse la prima edizione con titolo Opera Opera et et tractatus, tractatus, Nürnberg, Caspar Caspar Hochfeder,1491; 1491; edizioni successive con titolo Opuscula. Hochfeder, Adams A1171-1173; 1171-1173; ΒΑΝΙ, BAVT, Α A 301-302; 301-302; BLC 142 (5, (5, col. col. 866); 866);Cat. Cat.Esp. Esp.AA1558-1559; 1558-1559; Adams A BLC 9, 9, p. p. 142 CCBI 5. 5. 4702, 4702, 4704-4706; 4704-4706; Goff 759-760, Suppl. 1972, p. p. 14; 14; GW GW2032, 2032,2034; 2034; HC HC1134, 1134, CCBI Goff A A 759-760, Suppl. 1972, 1135; IBE 386-387; IGI 594, 595; Aur. 105.995 105.995 (1544), (1544), 105.998 105.998 (1549); (1549); NUC NUC 17, 17, NA NA 1135; ΙΒΕ 386-387; IGI 594, 595; Ind. Ind. Aur. 339070-071; ΡΒΝ PBN 3, 3, col. 469; Vekene 2. 339070-071; col. 469; Vekene 2. D 246 (4SI) Novus orbis Regíonum Regionum ac ac Insularum. Insularum. (431) Novus Novus una cum cum tabula tabula Novus orbis orbis regionum regionum ac insularum veteribus incognitarum, una cosmographica et aliquot aliquotalíis aliisconsimilis consimilis arguments argumentilibellis... libellis... (raccolti (raccolti da da cosmographica Johann Hüttích; Hùttich; aacura curadídiSimon SimonGrynaeus), Grynaeus),Basel, Basel, Johann Johann Herwagen, 1532; Johann 1536/1537; 1555; Augereau, Galliot Pent,1532. 1532. 1536/1537; 1555;Paris, Paris, Antoine Antoine Augereau, Gallint Du Pré, Jean Jean Petit, Adams G 1334-1338; BLC 166 (93, (93, colt. coll. 519-520); 519-520); Cat. Cat. Esp. Esp. G G 1708-1711; 1708-1711; Mortimer, G 1334-1338; BLC 134, 134, p. p. 166 Mortimer, Er. 387; NUC 424, NN 348235-252; PBN 65, col. 328; Renouard Impr., I, 548; Soltész N N ΡΒΝ 65, col. 328; Renouard Impr., I, 548; Soltész Fr. 387; NUC 424, II 348235-252; 271, 273; Stillwell 865; VD 16, G 3827-3829. 271, 273; Stíllwe11865; VD 16, G 3827-3829.

D 247 (432) ri ma. (432) Origenis pars pprima. (traduzione di s. s. Girolamo, Rufino d'Aquíleia, d'Aquileia, Cristoforo PerPPrima ri ma edizione (traduzione sona) Paris, Jodocus Badius Ascensius, Jean Petit, 1512 (4(4 tomi in in 22 vol.); vol.); sona) Paris, Jodocus Badius Ascensius, Jean Petit, 1512 edizioni successive. Adams O 279-283; pp. 365-366 365-366 (176, (176, col. col. 191); 191); Cat. Cat. Esp. Esp. O 397-405; lUG NUC 432, 432, O 397-405; Adams Ο 279-283; BLC 242, pp. BLC 242, NO128341-347; 128341-347; PBN col. 699 Impr., II, II, 193, 193, 194, 194, 427, 427, 511, 511, 647; 647; ReΡΒΝ 127, 127, cii. 699 ss.; ss.; Renouard Impr., 10 nouard Par., Par., II, ad indicem; Soltész O 132-134; VD 16, Ο O 908 EraVD 16, 908 (traduzione di dí Eranouard II, 420 420 ee ad indicem; Soltész Ο 132-134; smo da da Rotterdam, 1536)-0 (1545). 909 (1545). smo Rotterdam, 1536)Ο 909

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

124

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

a In B3a Capsa Capsa

questacassa cassa non non èè indicato indicatoililformato: formato:í inumeri numeriD D248-D 248-D263 263 [dei volumi volumi contenuti in questa sono probabilmente probabilmenteininfolio, folio,DD264-D 264-D284 284in in4°, 4o,íisuccessivi successivi in in 88°° o mescolati]. D248 dicitur Paradisus. Paradisus. Item Item D 248(43B) (433)Haeraclidis HaeraclidisHaeremitae Haeremitae liber liber qui dicitur Clementis Recognitiones Recognitiones Petri Petri Apostoli Complementum episepistolae Clementís Complementum episClementis epistola Anacleti. tolae Clemends Anacletí. Pro piorum recreatíone recreatione et et in hoc opere contenta... Paradysus Heraclidis. Heraclidis. EpisEpiscontenta... Paradysus Petri apostoli. Complementum epistole Cletola Clementis. Clementís. Recognitiones Petri mentis. Epistola Anacleti (a (a cura cura di di Jacques Jacques Lefèvre), Lefèvre), Paris, Paris, Guy Guy Marchant, Marchant, mentís. Petit, 1504. Jean Petit, Adams H H 288; 288; BAI, BAY, Racc. Race. I,I, II. II. 40; 40; Cat. Esp. Esp. H H171; 171; PBN 70, col. 1000; 1000; Renouard Par., I,I, ΡΒΝ 70, Renouard Par., p. 126, 126, nr. 37. 37. D 249 249 (434) (434) Anselmi opera. íl nr. D 245. Vedi il Basilii Magni opera. D 250 250 (435) (435) Basilii Vedi il nr. D 237. 237. nr. D D25I D 251 (436) Io. Chrisostomi tomus torus 5S5.• Vedi il ~ 1 nr. D 241. Abbatis commentaria D 252 252 (437) Ruperti Rupertí Abbatís commentaria in XII Prophetas. Vedi il nr. D 244. Tomus primus. D 253 253 (438) (438) Gregorii Gregoríi Papae Toraus Vedi il nr. B 38. D 254 Actiaioli expositío expositio in in Ethic Etilica Aristotelis. 254 (439) Donati Accal [barn] [barn] Actiaioli Αristotelis. Probabilmente: Donati DonatiAcciaioli Acciaioli Fiorentini Fiorentini Expositio Expositio super libros libros Ethicorum Ethicorum S. Iacopo ddi~~ Rípoli, Ripoli, Aristotelis (traduzione di d~~ Giovanni Argiropulo), Firenze, S. Nicomachea con testo latino, o greco e 1478. Vedi anche le edizioni áe\VEtica dell'Etica latino, e commentario dell'Acciaioli. 9; BLC 1, 1, p. 465 465 (1, (1, col. col. 653); 653); Cranz 108.021, 108.300; 108.300; Flodr, p. 38, 38, nr. 183; BAVI, A 9; 183; Goff Goff

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO D 248 VATICANO LATINO8185: 8185: D 248 -- D D 258 258

125 125

A 140; HC 33; IBE 39,nr. nr.XXIV; XXIV; NUC NUC2,2, lA NA41069-070; 41069-070; PBN 1, ΡΒΝ 1, Α 17; 17; GW GW 140; HC 33; ΙΒΕ 9; 9; IGI14; IGI 14; Nesi, lesi, p.p.39, p. 131; 131; Rhodes Fir., 1. 1. p. Rhodes Fir., inEpístolas EpístolasPauli. Pauli. D 255 255 (440) (440) Theophilattus Theophilattus in Enarrationes in Roma, UlUlEnarrationes in Epistulas Epistulas Pauli Pauli (traduzione di Cristoforo Persona), Roma, rich Han, Han, 1477 1477 (attribuite a s. Atanasio) ; edizioni successive. Atanasio); Adams 601-602, 604, 606; 606; BAVΙ, BAVI, T 56; BLG 126); Goff Goff T 156; H H Τ 56; BLC 323, 323, p. p. 406 406 (237, (237, col. col. 126); Τ 156; Adams T Τ 601 -602, 604, 1902; IERS 589, NT 144023 ee passim; passim; PBN 185, coll. 816-817; YD 16, B B ΡΒΝ 185, coll. 816-817; VD 16, 1902; HERS514; 514;IGI IGI 9509; 9509; NUC NUC 589, ΝΤ 144023 5001, 5007-5008. 5007-5008. 5001, 302r f. 302 de oratore. D 256 256 (441) (441) M. T. Ciceronis de Numerose edizioni edizioni da da quella, quella, in 4°, 4°, [Subiaco, Konrad Sweynheym Sweynheym-Arnold Numerose Arnold Pannartz, 1465]; 1465]; prima edizione in fol. Venezia, Christoph ChristophValdarfer, Valdarfer,1470. 1470. Adams C 1705 1705 (1540); (1540); BAVI, BAVI, CC 321-323; 321-323; BLC 62, p. 403 (39, (39, col. col. 560 560 ss.); ss.); Cat. Cat.Esp. Esp.CC1754 1754 Adams C BLC 62, p. 403 (1540)-1757; Flodr, pp. 98-99; 98-99; Goff Goff CC 654, 654, 658 658 ee passim; passim;GW GW6742, 6742, 6746 6746 ss.; ss.; HH5098, 5098, 5100 5100 (1540)-1757; Flodr, pp. ss.; IBE passim; NUC NUC109, 109,NC NC ss.; CBE 1661-1664; 1661-1664;IGI IGI2941, 2941,2945 2945ss.; ss.;Ind. Ind.Aur. Aur. 137.561 137.561 (1515) (1515) ee passim; 427363-364 ss.; ss.; PBN 29, coli. 264-266; VD VD 16, 16, CC3402-03. 3402-03. 427363-364 ΡΒΝ 29, coll. 264-266; D257 finibus cum cum annotatíonibus annotationibus manu D 257(442) (442)M. M.T.T. Ciceronis Ciceronis de de finibus scriptis. scriptís. da quella, quella, in 4°, Kòln, Ulrich Zell, Zeli, 1470 1470 ca.; Numerose edizioni da Köln, Ulrich ca.; prime prime edizioni [Louis Symonel, Symonel, Richard Richard Blandin, Blandin.Jean Symon],1475 1475 ca. ca. {De in fol. Paris, [Louis Jean Symon], (De finifini bus ++ Tkycîdawae) Pietro,1480. 1480. bus Tusculanae);; Venezia, Filippo di Pietro, BAVI, C 278-280; BLC 393 (39, (39, col. col. 541: 541: 1480); 1480); Fl Flodr, pp.111-112; 111-112; Goff GoffCC564, 564, 566566οdr, pp. C 278-280; BLC 62, 62, p. p. 393 567; GW GW 6884, 6884, 6886-6887; 6886-6887; H 5314; HC HC 5326, 5326, 5330, 5330, 5327; 5327; HR HR5329; 5329; ΙΒΕ IBE 1612, 1612, 1613; 1613; IGI 2861, IGI 2861, 567; H 5314; 2864; Ind. Aur. 137.779, 138.018; NUC 109, NC 426163-167; PBN 29, coli. 121-122. coll. 121-122. 2864; Ind. Aur. 137.779, 138.018; lUG 109, IC 426163-167; ΡΒΝ 29, D 258 Martíalis epigrammata. 258 (443) Marüalis edizioni con titolo Epigrammatum libri quelle libri XV XVIo Epigrammata da quelle Numerose edizioni tipografia del Silio Silio Italico, 1471 [Venezia], Vindelino Vindelino Spira, Spira, 1471 ca. ca. (fol.); (fol.); [Venezia], Roma, tipografia [1472 ca.] [1472 ca.] (4°). BAVI, M 147-151; BLC 421-423 (153, 813 ss. ss. passim); Cat. Esp. M M 595 595 (1501) (1501) Cat. Esp. M 147-151; BLC 212, 212, pp. pp. 421-423 (153, col. cii. 813 ee passim; passim; Flodr, Flodr, pp. 212-213; 298,297 297(1469-73); (1469-73); H 10805; IBE HR 10805; ΙΒΕ H 10809 10809 (Spira); HR 212-213;Goff GolfIM298, 3793; IGI 6215, 6215, 6217; 6217; NUC NUC364, 364,NM NM256946 256946ss.; ss.; PBN 107, coli. 1009coll. 1009ΡΒΝ 107, 3793; IERS HERS70 70 (1470 (1470 ca.); ca.); IGI 1017; 298. 1017; VEI, VΕI, M 1 298.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

126

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

D 259 (444) Pomponii Interpretatío Interpretatioin in1neadem EneademVirgilii. Virgilii. (444) Pomponii Pomponii interpretado interpretatio in in Virgílii Virgilii Aeneida, Brescia, Bonino Bonino de' Bonini, 1486 1486 (1490 ?). 18; Flodr, IV, p. 70 (1490); (1490); HR HR9835; 9835; IGI 7985. 7985. BAVI, L 18; Flod'r, p. 322, nr. 187; Graesse, IV, D 260 (445) (445) Aristotelis expositione s. s. Thomae Thomae de de Aristotelis lib. lib. 44 de de anima cum expositíone Aquino. Il dtolo sembra inesatto (il (il De anima comprende solo tre libri); libri); vedi vedi forse: forse: D. Il titolo Thomae Aquinatís Aquinatis in in librum librumde deanima animaAristotelis Aristotelisexpositio, expositio,Venezia, Venezia,RainalRainalNovimagius, 1481; 1481; edizioni successive. dus Novímagius, BAVI, T 109-111; (6, coli. 941-942 513-516; Goff T ΒΑVí, 109-111;BLC BLC 11, 11, p. 62 (6, 67, nrr. 513-516; GoffT 941-942passim); passim); Flodr, p. 67, 237-239; Graesse, VI, 2, 2, p. 141; 1517-1521; IGI 9613-9616; 9613-9616; NUC 590, NT 160708-710. 237-239; Graesse, VI, 141; H 1517-1521; NUC 590, ΝT 160708-710. D 261 (446) Alvarii Thome triplici motu. (446) Alvarii Thome liber de triplici triplici motu proportionibus annexismagistrí magistriAlvari Alvari Thome ThomeUlixboUlixboLiber de triplici proportíonibus annexis nensis philosophicas philosophicas Suiseth Suiseth calculatdones calculationes ex ex parte declarans, Paris, GuilGuilnensis declarans, Paris, laume Anabat, Poncet Le Preux, 1509-1510. 257 (237, (237, coi. col. 644); 644); Grassi, Grassi, p. p. 686; 686; NUC 590, 590, NT 162781; 162781; Palau Palau 333814; 333814; PBN BLC 324, 324, p. 257 ΡΒΝ 191, colI. coli. 315-316; Renouard Impr., I, 82; Renouard Renouard Par., Par., I, p. 343, 343, nr. 193; Stillwell 800. Stí11we11800. M. T. Ciceronis manuscripD 262 262 (447) (447) M. Cicerones de oratore cum annotationibus annotatíonibus manuscriptis. t's. D 256. Vedi il íl nr. D totius ordinis fratrum fratrum Haeremitarum. Haeremitarum. (448) Constitutiones totius D 263 (448) D 33. Vedi il nr. D D 264 (449) (449) Basilii Basilii Zanchi de christíana Christiana Philosophic Philosophia epistola. Vedi l'edizione Roma, Valerio e Luigi Dorico, 1552 (4°). Vedi 1552 (4° ). Ascarelli Barbed rom., Ascarelli rom., p. 301; 301; Barberi rom., p. 137; BAI, BAV, Race. IV. 1338/16 (20,5 (20,5 cm.). Racc. I, IV.

D265 (450) Ludovici Ludovici Anagarοlq Anagarolç comitis [?] PluPluD 265 (450) comitís Veronensis Veronensis platonicum platonicum [?] questiones. tarchi Cheronei Cheronei questíones. Platónicas Cheronei Quaestíones Quaestiones Ludovícus Ludovicus Nogarola Nogarola comes comes veroPlatonicas Plutarchi Cheronei vero nensis vertebat, vertebat,Venezia, Venezia,Vincenzo VincenzoValgrísi, Valgrisi,Giovanni GiovanniGriffin, Griffio,1552 1552 (4°). (4°).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LAΤΙΝΟ LATINO 8185: 8185: D D 271 271 VATICANO D 259 259 -- D

127 127

BAY, Stamp. Barb. J. J. III. III. 92/1 92/1(21,5 (21,5cm.); cm.);BLC BLC237, 237,p.p.433 433(172, (172, col. Graesse, V, V, p. p. BAI, Stamp. Barb. cil. 607); 607); Graesse, 360; PBN 125, col. 329. 360; ΡΒΝ 125, col. 329. D 266 conciones. 266 (451) (451) Ludovici episcopi Sensi ad perusinos conciones. quinqué. Quibus QuibusPauli PauliIII IH Pont. Pont. Ludovici Sensi ad cives cives Perusinos Perusinos conciones quinque. et vita vita denique prope prope universa, Roma, Francesco Max. gesta... perscribuntur et Priscianese, 1543 1543 (4°). (4°). Priscianese, Adams SS 937; 257; BAV, Barb. Y. Y. X. X. 10 10 (22 (22 cm.); cm.); BLC BLC 298, 298, p.p. 937; Ascarelli Ascarelli rom., rom., p. ΒAV, Stamp. p. 257; Stamp. Barb. 183 (219, 538, NS 417257; Redig, Redig,p.p.174; 174; Soltész SoltészSS454. 454. 183 (219, col. coi. 150); 150); NUC NUC 538, 1S417257; Simeonis Milantii Milantii Libellus Libellus con contra D 267 267 (452) (452) Simeonis tra Lutheranos. Vedi forse: Milantii Bilins Bilina Con Contra Summo Pontifice Pontífice forse: Simeonis Milantíi tra haereticos pro Summo Christi vicario libri duo, Roma, Baldassarre Cartolari, 1543 (4°) (4°).. Christi Ascarelli p. 51; 51; Barberi p. 83, 83, nr. nr. 26; 26; Barberi p. 157; 157; Edit Edit 16, 16, B 2213; Ascarelli rom., rom., p. Barberi Car., Car., p. Barberi rom., rom., p. Β 2213; Lauchert,pp. pp.687, 687,691; 691; PRI PBN 45, 45, col. col. 18. 18. Lauchert, D 268 Trinitate. 268 (453) (453) Ricardi de Trinitate. Egregii Pains... Patris... Ríchardi... Richardi... Sancti Sancii Vicions... Victoris... de de Superdivína Superdivina Trinitate Trinitate TheoloTheologicum opus... (a (a cura di Jacques Lefèvre), Paris, gicum opus... Paris, Henri Estienne, 1510 1510 (4°); edizioni successive. successive. edizioni Adams R 505; 505; BLC BLC 275, 275, p. 77 (202, (202, cii. col.104: 104: 1518); 1518); Cat. Cat. Esp. 902; NUC 492, NR NR 241833 241833 Adams R p. 77 Esp. R R 902; NUC 492, (19 PBN 151, 151, col. 222; Renouard Est., p. p. 7,7, nr. nr.2;2; Renouard RenouardPar., Par.,I,I,p.p.384, 384,nr. nr.185. 185. (19 cm.); cm.); PBN cii. 222; Renouard Est., um.. D 269 Philosophia volumen volumen 22urn 269 (454) M. Μ. T. Ciceronis de Philosophic

170. Vedi il nr. BB 170. D 270 Marnili epigrammata. epigrammata. 270 (455) Marulli 121. Vedi il nr. D 121. D271 1551. D 271 (456) (456) IIo. Stofleri Ephemerides ab anno 1532 1532ad ad annum annum 1551. ο. Stofleri Johann Stöffler, Stòffler, Ephemerides: edizioni in in 4°, 4°, per pergli glianni anni1532-1551, 1532-1551, Tiibingen, Tùbingen, Johann Ulrich Morhart, 1531 e 1533; Venezia, Petrus Liechtenstein, 1532; Paris, Galliot Ulrich Morhart, 1531 e 1533; Venezia, Gallint 1532; Du Pré, 1533; ivi, Jean Petit, 1533. 1533; iví, Jean Petit, 1533. Adams 1895; BLC BLC 314, 314, p. p. 246 246 (230, (230, col. col. 727); 727); Cat. Cat. Esp. 668; NUC Adams SS 1895; 2023-2025;Grassi, Grassi, p. p. 668; Esp. S 2023-2025; 570, NS 958979-981 (Petit); 178, col. col.834; 834; Stei Steiff 142, 149; 149; Soltész Soltész SS 877-878 877-878 ((Mo570, IS 958979-981 (Petit); PBN PBI 178, ff 142, Μοrhart); VD VE) 16, 16, SS 9197 rhart); 9197 (Morhart). (Morhart).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

128

PAOLA PIACENTINI

[?] de de sanguinis sanguinis missione in pleurítide. pleuritide. D 272 272 (457) (457) Andreas Andreas Turinus [?] sí trova delle Opere, Girolama CarCarIl tìtolo titolo dell'inventario si trova nell'edizione nell'edizione delle Opere, Roma, Girolama tolari, 1545 Curtium 1545 (fol.), (fol.), ma vedi forse: Andreae Thurini... Ad Matthaeum Curtíum Ticinensem de vena in curatione curatione pleuritidos pleuritìdos incidenda..., incidenda..., Paris, Paris, Jodocus Jodocus Ticinensem Radius Ascensius, 1528 1528 (4°); (4°); edizioni successive. Badius Ascensius,

Barberi Car., Car., p. p. 95, 95, nr. nr. 63; 63; Barberi rom., rom., p.p.159; 159;Bethesda Bethesda4431, 4431,4432-4433; 4432-4433; 4435; 4435; BLC BLC 325, p. 462 462 (238, (238, col. col. 805); 805);NUC NUC604, 604,NT NT387877 387877(21 (21cm.), cm.),387879-880; 387879-880;387883; 387883; PBN 196, 325, ΡΒΝ 196, coll. 64-65; 64-65; Renouard Impr.,II, II, 604; 604; Renouard RenouardPar., Par.,III, Ill,1617. 1617. Renouard Impr., D 273 273 (458) Hliricus contra contra Lutheranos. Lutheranos. (458) Thomas Illiricus Clypeus Catholicae Ecclesiae adversus reverendo editus editus adversus Lutherianas Lutheríanas hereses a reverendo patre Fratre Thoma Thora Illyrico Illyrico Minorità..., Minorita..., Torino, Torino, Antonio Ranoto, 1524 1524 (4°). Adams TT 643; 643; Bersano Begey-Dondi, Begey-Dondi, I, 582; 582; Graesse, VI, VI, 2, p. 143; 143; Lauchert, pp. 256-257, Adams pp. 256-257, col. 449. 689; PBN ΡΒΝ 191, coI. D274 Novocomensis [?] [?] de Praedestinatione D 274 (459) Raphaelis Venosti Venisti Novocomensis Praedestínatíone libero arbitrio, arbitrio, liber eiusdem eiusdem contra Haereses Bernardini Bernardini et gratia et libero concilio, de de potestate P{ape]. P[ape]. de purgatorio et suffragiis Ochini. De concilio, Mortuorum. Raphaelis Venostì Venisti Novocomensis Novocomensis De prçdestinatíone, predestìnatìone, gratia et libero arbitrio Eiusdem Tractatus Tractatus contra contra haereses haereses Fratris Fratris Bernardini Bernardini Ochini Ochini libri quatuor... Eiusdem iustificatione, confessione, et satisfactione. satisfactione. Eiusdem Tractatus de Senensis. De iustíficatione, Tractatus de Consilio quod sit maioris auctoritatís auctoritatis Ecclesia... Eiusdem Tractatus de generali consilio determinatìonibus quam quam est solus papa... Eiusdem Tractatus de existentia existentìa in determinatíonibus suffragiis mortuorum de indulgentia indulgentìa tracPurgatorii. Eiusdem de suffragiis mortuorum tractatus et de tatus. Eiusdem Tractatus de potestate potestate summi summi Pontíficis Pontìficis in matrimoniis matrimoniis dispendispenRuffinelli, 1543 (4°). 1543 (4°)• sandis, Venezia, Paolo Gherardo, Venturino Venturini Rumnelli, cm.; frontespizio con Adams V 391 391 (Padova (Padova ?,?, 1543); 1543); BAI, BAY, Stamp. Barb. Barb. G. G. III. III. 101 101 (21 (21 cm.; con íi Adams tìtoli contiene il solo De De praedestinatione-, titoli dell'item, ma contiene praedestinatione; privo p rivo di indicazioni tipografiche, ma caratteri ee iniziali iniziali sembrano sembrano del delRuffinelli; Ruffinelli; forse forse appartenuto appartenutoaaGiovanni GiovanniBattista Battista Zapata, medico medico del delXVI XVI sec., cui il nome nome sul sul frontespizio); frontespizio); Stamp. Stamp. Barb. Barb. F. F. III. III. 58/7 58/7 sec., di cui Maleus [sic] hereticorum; (21 frontespizio Maleas hereticorum-, all'interno íi trattati trattati mancanti mancanti (21 cm.; cm.; titolo del frontespizio nel precedente: precedente: Confutatio haeresis Fratris BernardiniOchini OchiniSenensis Senensis de de Iustificatione, Iustificatione, ecc.; Confutatio haeresis Fratris Bernardini impaginazione difettosa; difettosa; colophon colophon di di Venturino Venturino Ruffinelli Ruffinelli dopo ilil trattato trattato De indulDe indulv gentiis, ΧΧΧVIa° (= V); marca tipografica di Paolo Gherardo gentiis, c. c. XXXVIa (= E V); Gherardo sul sul frontespizio frontespizioeedodopo il colophon: colophon:cfr. cfr.Vaccaro, Vaccaro,fig. fig.315, 315,Zappella, Zappella,XVI XVIh,h,fig.121); fig.121);CT CTXII, XII,LXXII; LXXII; Lauchert, Lauchert, pp. 452-455; Sοltész Soltész R 49; 30. D. ρρ. 49;VE VE8.8.30. D. 31 31 (testo (testo completo). completo).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO D 272 - D 280 VATICANO LATINO LATINO 8185; 8185: D272-D280

129 129

D 275 Mirandulam. 275 (460) (460) lacobi Iacobi laconelli Iaconelli Responsio in Mirandulam. Vedi il nr. B Β 258.

D 276 genere interpraeinterprae276 (461) (461) loachini Ioachini Perionii commentarii de optimo genere tandi. De optimo genere interpretandi interpretandi commentarii commentarii in in Aristoteles Aristotelis x X libros libros EthicoEthicoDe (secondo volume volume della della traduzione del Perron Perion dell'Etica dell'Etica aaristotelica), Paristotelica), Parum (secondo ris, Simon de de Colines, Colines, Jean Jean Loys Loys de de Thielt, Thielt,1540 1540 (4°); (4°); Basel, Basel, [Robert [Robert Winter], Winter], ris, 1540 1540 (8°). 696 (Paris); (Paris); BAI, BAY, Stamp. Stamp. Barb. Barb. J. J. III. 77 (Tiletanus, (Tiletanus, 22 22 cm.); cm.); BLC BLC 255, 255, p. p. 33 III. 77 Adams P P 696 (187, col. 4: 4: Basel, Basel, 1540, 1540, [1542]); [1542]); Cat. Cat. Esp. PP 1285-1287; 1285-1287; NUC 450, NP 239780-781 239780-781 (Paris); (Paris); (187, NUC 450, PBN 133, col. 476; Renouard Col., p. 333 (vedi anche p. 323). 476; Renouard Col., p. 333 (ved~~ anche p. 323). ΡΒΝ 133, Stobei. D 277 277 (462) (462) M. M. T. T. Ciceronis de oratore cum Interpretatione Interpretatíone Stobei. M. T. Lodoici Strebaei Strebaeicommentaries, commentariis,Paris, Paris,MiMiΜ. T. Ciceronis de oratore, Jacobi Lodoici deVascosan, Vascosan,1540. 1540. chel de Adams C 1705 1705 (fol.); Cat. Esp. Esp. CC 1754 1754 (fol.); (fol.); Ind. Ind.Aur. Aur.138.158 138.158(1540, (1540, 4°); 4°);Maittaire, Maittaire, (fol.); Cat. Adams C 111/1, p. 316. III/1, p. 316. D278 Hildesemensis Apologia adversas caD 278 (463) (463) Valentini Valentini episcopi episcopi Hildesemensis Apología adversus εαlumnias Erici et Η H [enrici]. [enrici] . Vedi il nr. nr. D D 223. 223. de la la lingua lingua Romana. D 279 279 (464) (464) Francesco Priscianese de Francesco Priscianese Priscianese fiorentino. Della lingua romana, Venezia, Bartolomeo Bartolomeo Zanetti, 1540 1540 (4°). (4°). Zanetti, BLC 266, 58 (195, (195, col. 455); Cat. Cat. Esp. Esp. P 3022; 3022; NUC NUC 472, 472, NP NP589261; 589261; PBN 143, col. col. 71; 71; ΡΒΝ 143, 266, p. p. 58 col. 455); BLC Redig, p. p. 171; 171; Sander Sander5881-5882 5881-5882 (1540, (1540, 1545); 1545); STC(Am), STC(Am), III, III, p.p.649; 649; vedi anche MortiRedíg, mer, It. It. 18. 18. mer, Cbrisostomi Homeliae in Psalmos Gentiano Herveto Herveto D 280 (465) D. Io. Chrisostomi Interprete. D. Ioannis Ioannis Chrysostomi Chrysostomi vere aureae in in Psalmos Psalmos homiliae... homiliae... Probabilmente: D. Gentiano Herveto Aurelio interprete..., interprete..., Venezia, Venezia, ad signum signum Spei, Spei, 1549 1549 (4°, (4°, alla alla Gentíano Herveto in Psalmos Psalmos Davidicos Davidicos enarrationes... (a enarratíones... (a fine delle Opere). Vedi anche: Aureae in cura di Gentianus Gentìanus Hervetus, Hervetus, Godefridus Godefridus Tilmannus), Tilmannus), Antwerpen, Antverpen, Iohannes lohannes Grapheus, lohannesSteelsius, Steelsius,1552 1552 (8°). (8°). Grapheus, Iohannes

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

130

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

BT 1620 1620 (131 Cat. Esp. J 757 NUC 108, 406960 (Antverpen, 17,5 (131 mm.); mm.); Cat. 757 (Antverpen); NUC 108, NC 406960 cm.); 407152 (Paris PBN 71, cii. col. 573; 77, col. 709 (Venezia); (Venezia); Baur, cit. al nr. Β B cm.); 407152 (Pa ri s 1550 ?); ?); ΡΒΝ co l . 709 159, pp. 164-165, 164-165, nrr. 164, 173; Bouhot, Bouhot, cit. cit. al 38. 159, α1 nr. D 241, p. 38. D 281 (466) Ambrosii Novídii Novidii Fastorum sacrorum. sacrorum. (466) Ambrosii Ambrosii Novidii fastorum libri NIL Novídii Fracci Fracci Ferentinatis Ferentínatís Sacrorum fastorum XIΙ. cum romapertotum totumannum..., annum...,Roma, Roma,Antonio AntonioBlado, Biado,1547 1547 (4°). (4°). nis consuetudinibus consuetudinibus per Ascarelli 108; BLC 112, 112, p. 443 443 (76, (76, col. 758); Fumagaiii-Belli Fumagalli-Belli-Vaccaro Ascarelli rom., rim., p. 108; cif. 758); -Vaccaro 87; 87; MaitMart V. 2, 2, pp. pp. 97-98; 97-98; NUC NUC 180, 180, NF NF 278751 278751 (23,5 cm.); cm.); PBN 54, col. 306; 306; STC(Am), I, p. taire, V, ΡΒΝ 54, 661. 302 v f. 302°

D Antoni Pucii D282 Pucii Cardinalis Cardinalis Sanctorum Sanctorum Quatuor Quatuor de de corporís corporis 282 (467) Antonii et sanguinis D. N. lesu Iesu Christi Homiliae xXIIII. ΠΙΙ. Vedi le edizioni Bologna, Anselmo Giaccarelli, 1551 1551 (4°); (4°); Roma, Luigi Dorico, 1553 (fol.). 1553

2248 (Bologna); Ascarelli p. 240 240 (4 (4°); p. 139; 139; BAV, Adams P 2248 Ascarelli rom., p. ° ); Barberi rom., p. ΒΑΝ, R. G. Teo1.1V. 1804(Giaccarelli, (Giaccarelli, 20 20 cm.), Racc. 30,5 cm.); BLC Teol. IV. 1804 Race. I,I, II. 260/2 260/2 (Dorico, 30,5 BLC 267, 267, p. p. 170 170 col. 815 815 (Bologna). (Bougna). (196, col. pp.464, 464,693; 693; PBN 143, col. (196, coi. 385); 385); Lauchert, Lauchert, pp. ΡΒΝ 143,

D 283 (468) Leonis Baptistae Alberti de re re edificatoria. edificatoria. Prima edizione Firenze, Niccolò 1485 (fol.) ¡edizioni successive in in 4°. 4°. Ν~ccοlò di Lorenzo, Lorenzo,1485 ; edizioni successive Accuru 1,1,1, pp.109-110; 109-110; II, p. 53; 53; Adams Adams A 491-492; BAVΙ, BAVI, Α A 77 77 (4°); (4°); BLC 303 (2, (2, Accurtí I, pp. Α 491-492; BLC 4, 4, p. 303 cil. 579; HC 419; IGI 155; col. 1338); Cat. Esp. Esp. AA597; 597; CCBI CCBI 2.7568-7569; 2.7568-7569; Goff A 215; 215; GW 579; 155; Ind. Ind. 102.362, 102.379; 11 (Paris, B. B. Rembolt, Rembolt,1512); 1512); NUC NUC7,7. ΝΑ NA 139646139646Aur. 102.362, 102.379;Mortimer, Mortimer, Fr. Fr. 11 Α 1301. 649; PBN 1, p. 516; 516; Rhodes RhodesFir., Fir.,17; 17;Stillwell Stillwell806; 806;VD VD 16, 16. A 1301. 649; ΡΒΝ 1, D 284 (469) Leonardus Aretinus de de bello Gothorum. Leonardus Aretínus il titolo dell'item vedi le edizioni, in 4°, Venezia/Bernardino Venezia, Bernardino Vitali, 1503; Con íl JeanPetit, Petit,1507. 1507. Paris, Guy Marchand, Marchand, Jean Α 1554 BLC 45, 45, p. 228 Β 2519-2520; Edit 16, Adams A 1554 (1507); (1507); BLC 228 (28, (28, col. col. 524); 524); Cat. Cat. Esp. Esp. B 2519-2520; Edit 16, B 3811; 3811; Ind. Aur.125.743, 125.743, 125.746; 125.746; NUC NUC 80, 80, NB NB 891495 891495 (1507, (1507, 20 cm.); cm.); PBN 20, col. Β Ind. Aur. ΡΒΝ 20, coi. 729; Renouard RenouardPar., Par.,II, II,p.p.225, 225, nr. nr.43; 43; STC(Am), STC(Am),I,I, p.p.304. 304.

S. Augustini Meditatíones Meditationes et soliloquia. D 285 (470) S. 285 (470) ri ma edizione [Milano, Giovanni Numerose edizioni, edizioni, di piccolo formato (prima formato (p

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO D281 - D289 VATICANO LATINO LATINO 8185: 8185: D281-D289

131 131

0 ), in Antonio ee Benigno d'Onate, 1480-82], 88°), in genere unite unite al Manuale ee ad ad Antonio d'Onate, 1480-82],

altre opere. Adams AA2221; 2221; BAVΙ, BAVI, A 565-567; BLC 494 ss. Cat. Esp. Esp.AA402; 402; Adams A 565-567; BLC14, 14,p.p. 11 11 (8, (8, col. col. 494 ss. passim); passim); Cat. CR 733; Goff A A 1292; 1292; GW GW2970; 2970; IBE 125-126; IGI IGI 1011; 1011; Ind. Aur. 110.083 110.083 ee passim passim 733; Goff 'BE 125-126; Ind. Aur. (110.169; Meditationes ee Soliloquia, s.l.e., 1527, 22 voli., 24°); PBN 5, 5, col. 428 ee passim; passim; (110.169: Meditations s.l.e., 1527, 24°); ΡΒΝ col. 428 Rogledi Manni Mann!106; 106; STC(Am), STC(Am),I,I, p.p.147. 147. Rogledi primum. D 286 286 (471) (471) Cypriani Cyprianí operum Volumen prímum. D 287 Eiusdem2m. 2m. 287 (472) (472) Eiusdem Le edizioni del xv XV sec. sono in un silo solo volume; (a volume; prima edizione in due parti (a cura di Erasmo da Rotterdam) probabilmente Kòln, Soter,1522 1522 (8°); (8°); Köln, Johann Johann Soter, edizioni successive, in gran parte di Sébastien Sébastien Gryphius. Gryphius. Vedi anche parte di anche il nr. D 217. Adams CC 3154-3159; 3154-3159; Baudrier, Vili, p. 46 (1528, 8°) e passim; passim; BLC 22 (47, (47, coll. coli. 450450Baudrier, VIII, BLC 75, 75, p. p. 22 451 passim); Cat. Esp. C 1915, 1918, 1925; NUC 130, NC 856580 (1522, 24°), 856582 (Gry451 passim); Cat. Esp. C 1915, 1918, 1925; NUC 130, NC 856580 (1522, 24°), 856582 phius, 1528, 1528, 8°) e passim; passim; PBN col. 1077; 1077; Soltész SoltészCC1283-1284; 1283-1284; VD VD 16, 16, CC6510 6510 ss. ss. PRI 34, col. phius, D 288 (473) In Grammaticam con il nome casso del Grammatícam Haebream Haelie con Autore. a) Grammatica Hebraea Eliae Leuitae Leuitae Germani, per Sebastianum Munsterum Hebraea Eliae scholiis illustrata... Item Institutie Institutio elementalis elementalis in eandem eandem linguam, linguam, versa et... scholiis ex Eliae Eliae varu variiss libellis libellis concinnata...: concinnata...: varie edizioni, edizioni, fra cui cui quelle quelle di Basel, Basel, Johann Froben FrobenooHeinrich HeinrichPetri, Petri,dal dal1525. 1525. Johann b) Antonius Reuchlin, Reuchlin, Tabulae Tabulae ex exselectíssimis... selectissimis... grammaticis, grammaticis, praesertím praesertim ex ex de grammatica grammaticascripsit scripsitElias Elias Levita, Basel, [?],, 1554. 1554. Basel, Heinrich Heinrich Petri [?] libris quos de c) Ex variis congestum est opera Johannis Gampensis, Johannis Campensis, variís libellis libellis Eliae... Eliae... bue huc fere congestum quidquid ad ad absolutam absolutam grammaticen grammaticen Hebraícam Hebraicam est necessarium..., Leuven, Leuven, Theodoricus Martinus,1528; 1528; edizioni successive. successive. Theodoricus Martinus, Adams EE115-119, 115-119, M M 1906-1907, 1906-1907, 1936-1937 (b); CC 480-481 (c); BLC 93, 93, pp. pp. 251, 251, Adams 1936-1937(a); (a); R R 377 377 (b); (c); BLC 252; 274, 130.822 ee passim (c); Index IndexW, IV, p.p.325 325 (Portogallo, 252; 274,p. p.45 45 (60, (60,col. col. 651); 651); Ind. Ind. Aur. Aur. 130.822 passim (c); 1551: ii libri del Munster sono in condannati, altri altri permessi permessi "delecto authoris i n parte condannati, "delecto authoris 1551: del Munster nomine"); Nijhoff-Kronenberg1201; 1201;NUC NUC158, 158,NE NE82639-651, 82639-651, 82664 82664 (a); (a); PRI PBN 47, 47, col 25; "); Nijhoff-Kronenberg cii 25; nomine VD 16, E 1000-1004; M. Bibliotheca BoCatalogus Librorum Librorum Hebraeorum Hebraeorum in in Bibliotheca BoVD 16, E 1000-1004; M.Steinschneider, Steinschneider, Catalogas 1931, II, 936 ss.; G.Busi, G.Busi, Edizioni ebraiche ebraiche del XVI secolo secolo nelle nellebiblioteche biblioteche Berlin 1931, 936 ss.; dleiana, Berlin 1987, 298-299, 298-299, 301-302 301-302 (a), 200 (c). (c). Bologna 1987, (a), 200 dell'Emilia Romagna, Bologna

Carpensis Cardinalis epistolarum D289 Sadoleti episcopi Carpensis epistolarum Iacobi Sadoleti D 289 (474) lacobi XII. lib. xis. Forse volume (l'interoepistolario epistolarioèèininsedici sedicilibri); libri) ;vedi vedileleedizioedizioForse volume incompleto (l'intero

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

132 132

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

ni, in in 8°, 8°, Lyon, Lyon, Sébastien SébastienGryphius, Gryphius,1550 1550 ee1554; 1554; Κöln, Kòln, eredi Arnold Arnold BirckBirckmann, 1554; 1554; iii, ivi, Peter Horst, 1554. mann, 1554. Adams 63-64; Baudrier, Vili, 130 (210, (210, col. 947); Cat. Cat. Esp. ΙΙ, pp. 242, Adams SS 63-64; Baudrier, VI 242, 268; 268; BLC BLC 287, 287, p. p. 130 col. 947); Esp. SS 79-81: Lauchert, p.387; 387;NUC NUC513, 513,NS NS17362 17362(17,5 (17,5cm.)-365; cm.)-365; ΡΒΝ PBN 159, 159, col. 1119; 1119; Soltész Soltész SS 79-81: Lauchert, p. 48 (Birckmann); (Birckmann);VD VD16, 16,SS 1256 1256 ((Birckmann)-1257 (Horst,1564). 1564). 48 Βirckmann)-1257 (Horst, Prudentii Poetae Poetae Himni. Himni. D 290 (475) (475) Prudentíi Vedi forse; Hymnomm Prudencii Prudencii (a (a cura di Johannes Cuspinianus), forse: a) a) Liber Hymnorum Johannes Cuspinianus), Wien, Johann Winterburger,1500 1500 ca. ca. (4°); (4°); b) b) una delle delle raccolte raccolte di opere di Wien, Johann Winterburger, anche con il titolo generico generico di Hymni. Prudenzio, indicate anche Hymni. Adams PP 2181-2184; 2181-2184; BLC 1495 [?] [?]); GofFP Adams BLC 266, 266,pp. pp. 419, 419, 417 417 (196, (196,col. col. 63: 63: Winterburger, Winterburger, 1495 ); Golf P 1027 (Deventer, RichardPafraet, Pafraet,1498 1498ca., ca.,4°); 4o);Graesse, Graesse,V,V,p.p.467; 467;HH13432, 13432,134 13436 (Win1027 (Deventer, Richard 36 (Winterburger); IGI IGI8113; 8113; Lauger-Dolch, Lauger-Dolch, p.p.111, Ill, nr. nr.140; 140;NUC NUC473, 473, NP terburger); NP 620001 620001 (Deventer, (Deventer, 1497 ca., 20,5 cm.) ss.; Panzer, III. 526. 21 (post 1490); PBN 143, col. 553 ss.; ss.; VD VD 16, 16, PP 1497 ca., 20,5 cm.) ss.; Panzer, III. 526. 21 (post 1490); ΡΒΝ 143, col. 553 5129-5130. D 291 (476) AndreneAlciatí Alciati emblemata. emblemata. (476) Andreae libellus; con titolo Emblemata Le prime edizioni edizioni hanno come titolo Emblematum Emblematum libellus; le edizioni lionesi di Guillaume Guillaume Rouillé, Rouillé, Mathieu Mathieu Bonhomme, Bonhomme,dal dal1548. 1548. Adams A A 603-604; 603-604; Baudrier, IX,pp. pp.143-144, 143-144, 173, 173,187-188; 221; BLC 412 (3, (3, coll. coll. Adams Baudrier, IX, 187-188; X, X, p. p. 221; BLC 4, 4, p. p. 412 109-110); Cat. Esp. AA701; 701;CCBI CCBI2.9780-82; 2.9780-82; Ind. Ind.Aur. Aur.102.961, 102.961,102.971, 102.971,102.974, 102.974,102.981; 102.981; 109-110); Cat. Esp. Mortimer, Fr.1616(1551, (1551,8°); 8°);NUC NUC7,7,NA NA147419 147419(1548, (1548,1919cm.), cm.),147448; 147448;Panzer, Panzer,VII. VII.402. 402. Mortimer, Fr. 203 1522, ma ma Sandal Sandal1,1,696: 696; edizione inesistente); PBN 2, coll. coli. 13-14. 13-14. 203 (Milano, (Milano, 1522, edizione inesistente); ΡΒΝ 2, D 292 (477) (477) Perionii de dialectica dialéctica libri 3. B 134. 134. Vedi il nr. B Petrum Ramum. Ramum. D 293 (478) (478) Eiusdem pro Aristotele in Petrum Ioachimi Perionii.., Perionii... Pro Pro Aristotele in Petrum Petrum Ramum Ramum oratíones orationes II. Eiusdem liberi..., Paris,Jean Loys de deThielt, Thielt,1543 1543(8°). (8°). De dialéctica dialectics liber I..., Paris, Jean Loys BLC (Suppl.1971-75, 1971-75, 10, 10, col. col. 552); 552); Maittaire, Maittaire, III, III, P. p. 348; 348; NUC NUC 450, 450, NP NP239793; 239793; BLC 255, 255, p. p. 33 (Suppl. PBN 133, 133, col. 477 (due esemplari; ílil secondo secondo contiene contiene solo le Orations Orationes pro Aristotele). Aristotele). ΡΒΝ col. 477 (due esemplari; solo le D 294 parsaestivalis. aestivalis. 294 (479) D. Haimonis episcopi Homeliae Homeliae pars Homiliarum...pars parsaestívalis..., aestivalis..., Κöln, Kôln, D. Haymonis episcopi Halberstattensis... Homiliarum... Eucharius Gervicornus, varie edizioni dal 1531; ivi, Jaspar Gennepaeus, 1551. Eucharius Cervicornus, varie dal 1531; Jaspar Gennepaeus, 1551. Adams H H 90, 90, 92 92 (Cervicornus, (Cervicomus,1534, 1534, 1537); 1537); BLC BLC 142, 142, p. 464 (100, (100, col. 187: Gennepaeus); Adams p. 464 col. 187: Gennepaeus);

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO LATINO 8185: D 290 290 - D D 299 VATICANO 299 8185: D

133 133

Cat. Esp. A (1533,1534); 209626-627 (16 Panzer,VI. VI.415. 415.611, 611, Cat. Α 506-507 506-507 (1533, 1534); NUC 236, 236, NH NH 209626-627 (16 cm.); cm.); Panzer, 430. 763; IX. 437. 763; PEN 1, p. 417 (s.L, 1533); Soltész H 76 (Cervicomus, 1531), H 79 430. 763; IX. 437. 763; ΡΒΝ 1, p. 417 (s.l., 1533); Η 76 (Cervícornus, 1531), Η 79 (Gennepaeus) ; VD VD 16, 16, Η H 221 221 (Cervicomus, H 222 (Gennepaeus). (Gennepaeus); (Cervícornus, 1540), 1540), Η 222 (Gennepaeus). D 295 PartuVirginis. Virginis. 295 (480) (480) Sanazarius De Partu 323 e D 175. 175. Non esiste da solo: vedi i nrr. B Β 323 D296 haereticorum TheoloTheoloD 296(481) (481)Compendium Compendium discidii discidii quorundam haeretícorum per R. R. P. P. Io. Bunderium. gorum per dissidii quorundam Haeretícorum Haereticorum atque atque Theologorum Theologorum editum editum Compendium dissidii Reverendum patrem patrem F. F. Ioannem Ioannem Bunderium BunderiumaaGandavo..., Gandavo..., Paris, Paris, Jean Jean per Reverendum Gaultherot,1539, 1539,1543,1545. Vedi anche íl il nr. nr. D D 297. 297. Foucher, Vivant Gaultherot, 1543, 1545. Vedi PEN 200, 200, col. 644 (1540); (1540); Quétíf-Echard, Quétif-Echard, II, II, p.p.160 160 (Foucher, (Foucher, 1539, 1539, 1543, 1543, 1545); 1545); VE, VE, ΡΒΝ col. 644 8. 3. in Dict. Diet. Hist. Hist.Geogr. Geogr.Eccl., Eccl.,1010(1938), (1938),col. col.1215. 1215. 8. 3. A. A. 52; 52;M. M.H. H. Laurent, Laurent, in huius seculi seculi sapientum sapientum atque atque D 297 297(482) (482) Compendium Compendium concertationis huius Theologorum recognitum recognitum per per D. D.Decanum DecanumPetri PetriVicecancellaríum Vicecancellarium Theologorum LovanefL. [?]. [?]. Lovanefi. D 296, 296, riedito con con il titolo: tìtolo: Compendium concertatíonis concertationis huius huiussaesaeVedi il íl nr. D theologorum, super super erroribus erroribus moderni templi-is... temporìs... editus culi sapientium sapientíum ac theologorum, recognitus... per perFratrem FratremIoannem IoannemBunderium BunderiumaaGandavo..., Gandavo...,Paris, Paris, ac denuo recognitus... Jean Foucher, Foucher,1543 1543 (8°; (8°; dedicato a Gerardus Gerardus abbas Divi Divi Petri Blandiniensis, Blandiniensis, Primas Harnes) ; edizioni successive. Flandriae Prim as Comesque de Harnes); Adams B E 3268 3268 (Venezia, (Venezia, ad ad signum signumSpei, Spei,1552); 1552); BAI, BAV, R. R. G. G. Teil. Teol.V. V. 4737/1 4737/1 (Venezia, (Venezia, Adams 1548, 16,5 cm.; rilegato con Vincentius Lirinensis, qui nr. D 200); BLC 47, p. 290 (29, (29, 1548, 16,5 cm.; rilegato con Vincentius Lirinensis, qui nr. D 200); BLC 47, p. 290 col. 795); 795); Cat. Cat. Esp. Esp. E 2843-2845 (Foucher, 1546 ee 1549; 1549; Venezia, Venezia, 1548); 1548); Ind. Ind.Aur. Aur.127.654127.654col. Β 2843-2845 (Foucher, 1546 655, 127.657 (Foucher, 1543 e 1549; Venezia, 1552); Maittaire, V, 1, p. 215 (Foucher, 655, 127.657 (Foucher, 1543 e 1549; Venezia, 1552); Maittaire, V, 1, p. 215 (Foucher, 1549); 84, NB NE 952013-019 952013-019 (Foucher, (Foucher, 1549; 1549; Venezia, Venezia, 1548 1548 ee1552); 1552); VE, 8. 8. 22. 22. G. G. 77 1549); NUC NUC 84, (Gaultherot, 1543), 8. 2. H. 6 (Gaultherot, 1546), 32. 1. D. 25 (stessa edizione con fronedizione con fron(Gaultherot, 1543), 8. 2. H. 6 (Gaultherot, 1546), 32. 1. D. 25 tespizio diJ. dij. Foucher). Foucher). tespizio D 298 Salamonis Mistico tractatus per per Hedelium HedeliumVulVul298 (483) (483) De De Tempio Templo Salamonis fagum. Vedi il nr. nr. D D 161. 161. D299 Chromatii episcopi Romani 5. et et 6. 6. Matthei Matthei caput diD 299 (484) (484) Chromatíi Romani in in 5. sceptatio. sceptatío. Chromatii episcopi Romani in V V et VI caput Matthaei Matthaei dissertatío dissertatio atque in in eoeoChromatíi Basel, Adam AdamPetri, Petri,1528 1528 (8°). (8°). declamado, Basel, dem genere declamatìo,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

134 134

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

Adams CC 1492; 1492; BLC BLC 62, 62, p. p. 105 105 (39, (39, ccol. 95); Cat. Cat. Esp. C 3650; 3650; Ind. Aur. 136.666; 136.666; PBN 28, Adams οl. 95); Ind. Aur. ΡΒΝ 28, col. 1113; 1113; VD 16, 16, CC 2456. 2456. cοl. D300 liberis educandis educandis Guarino Guarino [?] [?] Veronense Veronense ininD 300 (485) (485) Plutarchi Plutarchi de liberis terprete. 1471 ca.] (4°); (4°); numerose Prima edizione forse [Venezia, [Venezia, Christof Chrístof Valdarfer, 1471 edizioni successive. BAVI, P 406-407; 80 (191, (191, ciii. coli. 665-666); 251; Goff ΒΑVΙ, Ρ 406-407; BLC 261, 261, p. p. 80 665-666); Flodr, p. p. 251; Gοff P Ρ 821-825; 821-825; HCR 13146-148; IGI 7913-7916; PBN 139, coli. 355-356; R 288 (s.l.e.d., 1480 ca.); Soltész PΡ 672 cul. ΡΒΝ 355-356; 288 1480 (Leipzig, Melchior Lotter, 1510 ca.); VD 16, P 3664-3667. (Leipzig, Melchior Litter, 1510 ca.); VD 16, Ρ 3664-3667. D 301 in 5. 5. priora capita GeneGene301 (486) (486) Ambrosii Ambrosii Catherini Catherine enarrationes enarrationes in seos. conceptione s. s. Maríae Mariae Virginis Virginis de praedestinatíone praedestinatione de de certicertìseos. De De conceptíone gratiae et et de de residentía residentiaepiscoporum. episcoporum. tudine gratíae R. P. P. F. F. Ambrosii Vedi forse: Enarrationes Enarratíones R. Ambrosie Catharini Catharine Politi... in quinqué quinque priora Adduntur... Tractatus et Quaestiones... quarum catacatacapita libri Geneseos. Geneseos. Adduntur... et Quaestíones... quarum logum versa pagina indicabit..., Roma, Antonio Biado, 1551/1552 (fol.). indicabit ..., Roma, Antonio Blado, 1551/1552 (fol.). 1086; Ascarelli p.235; 235; BAI, BAY, Stamp. Stamp. Barb. Barb. A. A. II. II. 13 13 (30 (30 cm.; cm.; volume volume forAdams C 1086; Ascarelli rom., p. formato da da due o píù più partí numerazione distinta; distinta; presenta presenta alcuni alcuni errori errori di di impagina impagina-mato due o parti con con numerazione zione; le Enarrationes, Biado 1552, 1552, cc. cc. 1-382, 1-382, sono sono seguite seguite da da Assertiones quatuordedm circa circa ziune; le Enarrationes, Blado Assertions quatuordecim certitudine inhaerentis inhaerentis gratiae. Biado 1551, 1551, coil. coll.1-178, 1-178, Disputatio pro ventate articulum de certitudine gratia, Blado ventate immaculatae conceptionis conceptionis beatissimae beatissimae Virginis, Virginis, 1551, coli. 1-115, 1-115, De De divina immaculatae 1551, co11. divina praedestinatione, 1551, co11. coli. 116-121, 116-121, vari episcoporum, Biado 1552, 1551, vari trattati, trattati, 1551 1551 ?, ?, coli. cο11. 121-339, 121 -339, De residentia episcoporum, Blado 1552, coli. 353-382; C 1209; 1209; Fumagalli-BelliEumagalli-Belli-Vaccaro pp. 124, 124, cο11. 353-382; Cat. Cat. Esp. C Vaccaro 120,128,1593; 120, 128, 1593;Lauchert, Lauchert, pp. 693; PBN 140, col. 109; 109; Schweizer, cit. cit. al al nr. nr.BB34, 34, pp. pp.299-302, 299-302, nr. nr. 48. 48. 693; ΡΒΝ 140,

D 302 302 (487) (487) Origenis pars prima. Vedi il íl nr. D 248. D 303 in latínum latinum versus. versus. 303 (488) (488) Aristophanes Aristophanes in (traduzione di Andrea Venezia, Iacopo Pocatela Pocatela da Prima edizione latina (traduzione Andrea Divo), Divo) ,Venezia, Borgofranco, 1538 (8°); (8°) ; edizioni successive con traduzioni e formati diversi. Borgofranco, 1538 formati diversi. Adams A A 1720; 1720; BLC (6, col. col. 878: 878: Basel, 1539, 1552); 1552); Cat. Cat. Esp. Esp. AA Adams BLC 11, 11, p. p. 24 24 (6, Basel, A. A. Cratander, Cratander, 1539, 2261-2265; Aur.107.649 107.649 ee passim; passim;NUC NUC20, 20,NA NA399455-461; 399455-461; 2261-2265;Edit Edit 16, 16,A A 2823 2823ee passim; passim; Ind. Aur. PBN 3, col. 1220, 1220, nr. 51 51 (Cratander, (Cratander,1552); 1552);Soltész SoltészAA510, 510,512; 512; STC(Am), STC(Am),I,I,pp. pp.94-95; 94-95; VD VD ΡΒΝ 3, 16, A 3271-3272. 3271-3272. 16,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LAΤΙΝΟ LATINO 8185: 8185: D300-D307 D300- D307 VATICANO

135 135

D 304 episcopi Homeliae. Homeliae. D 304 (489) (489) D. D. Haimonis episcopi numerose edizioni edizioni del del xvi XVI sec., anche ilil sec., per lo più in 8°. Vedi anche Titolo generico; numerose 294. nr. D 294. Adams H H89-98; 89-98; BLC 142, 142, p. 464 464 (100, (100, col. 187); 187); NUC NUC236, 236, ΝH NH 209622-630; 209622-630; ΡΒΝ PBN 1, 1, p. p. 417. 417. Adams D 305 linguae latinae. latinae. 305 (490) (490) Varrò Varro de origine linguae il nr. nr. Β B 237. 237. Con il titolo dell'item dell'itera vedi forse: forse: Marci Marci Terentíi Terentii Varronis Varronis Vedi il quae supersunt supersunt ex ex libro libro quem quera de de lingua latina ac verborum verborum origine origineconscripconscripsit fragmenta. Eiusdem Eiusdem de de analogía analogia libri tres, Paris, Simon Simon de deColines, Colines,1529 1529 tres, París, (8°). (8° )• Adams V V 285; 285; BLC BLC 337, 337, p. 136 136 (246, (246, col. col. 631); 631); Graesse, Graesse, VI, VI, 2, 2, p. p. 263; 263; PBN 203, coli. coli. 451451ΡΒΝ 203, Adams 452; 144; Renouard Par.,III, Ili,1944. 1944. Renouard Par., 452;Renouard Renouard Col., p. 144; f. 303r 303r D306 Propertius. D 306 (491) (491) Catullus Tibullus et Propertíus. Prima edizione con i tre autori autori citati citati dall'item (senza le Silvae Silvae di Stazio Stazio che spesso sono aggiunte aggiunte come quarto testo) Reggio Emilia, Alberto Alberto Mazzali, Mazzali, Prospesso numerose edizioni edizioni successive. 1481 (fol.); numerose spero Odoardo, 1481 Adams C C 1137 1137 ee passim; passim; BAI, BAV, Stamp. Stamp. Ross. Ross. 1813 1813 (Mazzali: (Mazzali:Tibullo, Tibullo, Catullo, Properzio); Properzio); BAVI, 176; BLC 341 (35, (35, col. col. 581 581 ss.); ss.); Camerini Lue., 193 ((Barthélémy Trot, Luc., p. 193 Βarthèlemy Trot, BAVI, T T 176; BLC 56, 56, p. p. 341 1518); Cat. Esp. CC1314-1318; 1314-1318; Flodr, pp. 92, 92, 304; 304; Goff GoffCC322-323, 322-323, T T 367 367 (1481), (1481), 372, 372, 374; 374; 1518); Cat. Esp. (1472); Edit Edit16, 16,CC2330-2333, 2330-2333,2335-2337; 2335-2337; HH4757 4757(1481), (1481),4758 4758(1472), (1472),4763-4766; 4763-4766; GW 6387 (1472); Ind. Aur. Aur. 134.438 134.438 ee passim; passim; NUC NUC100, 100, NC NC233389 233389 ee passim; passim; ΡΒΝ PBN 24, 24, colΙ. coll. 1240-1243; 1240-1243; ReReInd. nouardMan., Man.,p.p.39, 39, nr. nr.16 16eepassim; passim;p.p.307 307 ee passim passim (ps. (ps.Manuzio); Manuzio);Sander Sander1839 1839(1520); (1520); nouard 10, 46, pp.383-384; 383-384; VD 16, 16, C 1740-1742; 1740-1742; Buonocore, al nr. nr.BB Shaw 10, 46, 63; 63; STC(Am), I,I, pp. Buonocore, cit. al 207, p. 12 ee passim. 207, p. 12 passim. D 307 Matthaeum Curtíum Curtium pro pro D 307(492) (492) Andrene Andreae Turini Turíni responsiones ad Matthaeum Incidenda vena. vena. Incidenda Matthaeum Curtium Curtiumde deloco locoincidendae incidendaevenae venaeinin morbo Responsiones contra contra Matthaeum Andrea Thuríno...: Thurino...: due edizioni edizioni del 1543, 1543, Bologna, Giovanni Giovanni costali, autore Andrea (4°); Roma, Girolama Cartolari, (8°). Battista Facili (4°); Ascarelli rom., p. 289; 289; Barberi Barberi Car., p. p. 85, 85, nr. nr. 33; 33; Barberi rom., p. p. 157; 157; Bethesda Bethesda44354435Ascarelli rom., p. co11. 65-66. (Facili); ΡΒΝ 196, 4436; BLC 325, p. 462 (238, col. 806); NUC 604, NT 387889 (Facili); PBN 196, coll. 4436; BLC 325, p. 462 NUC 604, NT 387889

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

136 136

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

D 308 (493) (493) Tullio Crispolto Crispolto sopra alcune alcune oratíone oratìone buone buonealla allaconfesconfesD 388 sione. Probabilmente: Orazioni Orazioni per la confessione, confessione, comunione e per lo tempo della morte, et ancho per per le le anime anime dei dei morti... M. Tulio Crispoldo da morti.., raccolte per M. Riete, Roma, Antonio Biado, 1550 (8°). Antonio Blado, 1550 (8°). Ascarelli rom., rom., p.p.80; 80; Edit Edit16, 16,CC7197; 7197; Fumagalli Fumagalli-Belli-Vaccaro Belli Vaccaro 1564. 1564. -

-

D 309 (494) Raynerius in Psalterium. Psalterium. (494) Raynerius Vedi il nr. 180. nr. BB 180. D 310 (495) M. T. Ciceronis oratorum liber primus. primus. D 310 (495) Μ. oratorum liber Potrebbe essere: a) a) De optimo optima genere genere oratorum oratorum {che in un un solo solo libro), libro), Po tr ebbe essere: (che però però è in spesso pubblicato dopo le Partitiones oraloriae; b) una raccolta di orazioni (per spesso pubblicato le oratoriae; una raccolta (per esempio: Orationum Oratíonum volumen volumen primum primum[-tertium], [-tertium],Venezia, Venezia,Aldo AldoManuzio, Manuzio, esempio: 1519); raccolta delle retoriche oo Libri oratorii, oratorii, Venezia, 1519);c)c) una una raccolta delle opere retoriche Venezia, Aldo Manuzio, 1514. 1514. Manuzio, Renouard Man., Man., pp. pp.85-86 85-86 ee passim passim (b), (b),65-66, 65-66, 86 86 ee ppassim (c); anche anche Graesse, Graesse, II, II, pp. pp. Renouard assim (c); 159,162-163. 159, 162-163. D 311 (496) honesta disciplina disciplina et alia. D 311 (496) Petri Criniti Commentaria de honesta alía. Vedi le pubblicazioni con le principali opere del Crinito, dalla seconda edi1504, zione (la prima, Firenze, Filippo Giunta, Lorenzo Morgiani, Johann Johann Petri, Petri, 1504, 4°, condene solo il De honesta disciplina) Paris, Jodocus Badius Ascensius, Ascensius, Jean 4°, contiene solo Jodocus Sadius Jean Petit, 1508 (fol.). (fol.) . Vedi anche il nr. D 37/11. 37/II. Adams 2949-2954; BLC 72, p. 448 (45, col. 1129); 1129); Cat. Cat.Esp. Esp.CC3619 3619 ss.; Decia 10; Edit Edit 16, 16, Adams CC 2949-2954; Decía 10; C 7160; 7160; NUC 127, 127, NC NC 790665 790665 (Ascensius(Ascensius-Petit, 1508) ss., 790677 (Giunta, 29 cm.); PBN Petit, 1508) 790677 29 PBN 34, coli. Impr., II, II, 90 90 ee passim; Par., I,I, p. p. 272, 272, nr. nr. 55 55 ee paspas34, cο11. 120-121; 120-121;Renouard Renouard Impr., passim; Renouard Renouard Par., sim; Petri Criniti, De De honesta disciplina, a cura di C. Angeleri, Roma 1955, pp. 46, 53. sim; honesta disciplina, a cura di C. Angeleri, Roma 1955, pp. 46, 53. D312 aeD 312 (497) M. Μ . T. Ciceronis Epistolae ad Atticum a Paulo Manutio aedi tae. ditae. Epistolae ad Atticum, M. Brutum, ad Quintum Quintum fratrem, fratrem, summa diligentia Epistolae Attícum, ad M. diligentía edizioni castigatae (seguite dal commentario di Paolo Manuzio): numerose edizioni Aldi filins filios [Paolo Manuzio], 1540 (8°). Vedi anche il aldine da quella apud apud Aldi Manuzio], 1540 i l nr. D 338. Adams CC 1913 1913 (1540), (1540), 1915 1915 (Paris, (Paris, R. R. Estienne, 1547); II, p. 169; 169; Ind. Ind. Aur. Aur.138.167, 138.167, Adams 1547); Graesse, Graesse, II, 138.475 (Estienne); NUC 109, 109, NC NC 424958 424958 (Estienne), 424959 1553); PBN29, 424959 (Manuzio, (Manuzio, 1553); ΡΒΝ 29,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO D 308 - D 316 VATICANO Ir1TINO 8185: 8185: D308-D316

137 137

coll. 89-90; 14; Renouard Man.,p.p.120, 120,nr. nr. 7e 7 e passim (vedi anche co1l. 89-90;Renouard Renouard Est., Est., p. p. 69, 69, nr. nr. 14; Renouard Man., 1553 con 156, nr. 10). l'edizione del de11553 con le sole lettere ad Attico, "forse inesistente", inesistente ", p. p. 156, D313 D Romance 313 (498) (498) Psalterium una cum ordinario secundum usum Romanae curie. Potrebbe una delle delle numerose numerose edizioni edizioni giuntine giuntinecitate citateda daCamerini, Camerini,opopPo tr ebbe essere una Burckard, Roma, Roma, Stephanus StephanusPlannck, Plannck,1498 1498 (4°: pure Y Johann Burckard, (4 0 : l' Ordo missae di Johann BAVI, B 545) 545).. BAVΙ, M. T. T. Cicerones Ciceronis de de officiis officiis et et de deAmicitía. Amicitia. D 314 314 (499) (499) M. a) Volume mutilo o raccolta delle opere operefilosofiche filosofiche (di citate solo le (dí cui sono citate prime due) due) indicata nel GW come "secondo gruppo italiano", cui il De indicata GW "secondo italiano ", in cui officiis èè seguito dal De amicitia amicitia e da altre altre opere: opere: per esempio Paris, Paris, Ulrich Gering, Martin Martin Crantz, Crantz, Michel Michel Friburger, Friburger,1471/72; 1471/72;Venezia, Venezia, Giovanni Giovanni eeGreGregorio de' Gregori, Gregori, a cura di Raffaele Regio, [1500 [1500 ca. ?]; edizioni successive. b) due edizioni insieme: ambedue ambedue le opere sono sono state pubblicate edizioni rilegate insieme: dagli stessi stessi editori, a volte nello stesso stesso anno: per esempio Roma, Roma, Ulrich Han, 1469 ca.; Leipzig, Martin Landsberg, 1493. 1469 ca.; Leipzig, Landsberg, 1493. Accurti 2, 2, p. 115; 115; Audiffredi 17 (Roma, (Roma, in in domo Petri de deMaximo, Maximo,1469: 1469: opere Accurtí Audiffredi Rom., p. 17 (Han),285-306 285-306passim; passim;BLC BLC62, 62,p.p.330 330ss. ss.(39, (39,coll. coli.551-552, 551-552,573573284 (Han), filosofiche); BAVI, BAVΙ, C 284 Flodr,pp. pp.115-119, 115-119,121-122; 121-122; GW, GW, VI, VI, coll. coli. 623-625, 623-625, 634-639, 634-639, 664-669, 6947 ee 574); Flodr, 664-669,nrr. nrr. 6944, 6947 6915, 6993 6993 (Han), (Han),6917, 6917, 7002 7002 (Landsberg); (Landsberg);HERS IERS 14, 14, 15; 15; NUC NUC 109, 109, NC NC425320 425320 ee passim, 6915, passim; PBN 3, 55 ad ad indicem; indicem; VES, VEI, C 589 ss. ss. passim; PBN 29, 29, coli. coll. 3, Ridolfi Agrícolae Agricolae de inventíone inventione dialectica. dialéctica. D 315 315 (500) (500) Rídolfi De inventione inventione dialectica dialéctica libri tres: numerose ediediRodolphi Agricolae Phrisii De zioni, anche con scholi di vari autori, da quella di Κδln, Kôln, Hero Hero Alopecius, Alopecias,1518 1518 zioni, (4°). (4° ) A 355-362; 355-362; Benzing-Muller, 145, nr. 301 301 (J. (]. Knobloch, Knobloch, 1521); 1521); BLC BLC 3, 3, p. p. 357 357 Adams A Benzing-Muller, II, p. 145, (2, col. 718); 718); Cat. Cat.Esp. Esp.AA246-258; 246-258;CCBI CCBI2.2.2954-2963; 2954-2963; Ind. Ind.Aur. Aur.101.731-101.735 101.731-101.735 ee passim; passim; (2, NUC 5,5, NA NA97830-846; 97830-846; ΡΒΝ PBN 1, 1, coll. 346-347; VD (1539). coli. 346-347; VD 16, A 1080 (1539). NUC cui titulus Thesaurus animae. D 316 316 (501) (501) Compendiolum cui Compendiolum cuius titulus titulus est est Thesaurus animae in in Dominicam Dominicam precatíonem precationem Compendiolum cuius Thesaurus animae reverendum sacerdotem sacerdotem Laurentium LaurentiumDavidicum Davidicum contra contra haeretícos haereticos verse verae per reverendum Roma,Antonio AntonioBlado, Biado,1551 1551(8°) (8°).. fidei propugnatorem, propugnatorem, Roma, -Vaccaro 1245; 83; Boffito, I, p. p. 578; 578; Cat. Cat. Esp. D 104; 104; Fumagalli-Beili Fumagalli-Belli-Vaccaro Ascarelli rom., p. 83; Ind. Aur. 150.463; 150.463; Sander-Rays Sander-Rava2394 2394 bis; STC(Am), p. 494. 494. STC(Am), I,I, p. Ind. Aur.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

138 138

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

Graegorii Nyssae Nyssae Pont. Pont. Magni Basilii Basilii fratris D 317 fratrisin inExamero. Examen. 317 (502) (502) Graegorii D. Gregorii Gregorii Nyssae Nyssae Pontificís, Pontificis, magni Basilii doctissimus in HexaemeHexaemeD. Basilii fratris, docdssimus ron Commentarius... Commentarius... (traduzione di Pier Pier Francesco Francesco Zino), Zino), Venezia, Venezia, Paolo Paolo Manuzio, 1553 1553 (8 (8°). Manuzio, ° ). Adams G G 1123; 1123; BLC BLC 132, 132, p. p. 137 137 (91, (91, coi. col. 789); 789); NUC NUC 217, 217, NG 501594 PBN 64, 64, Adams 501594 (17 (17 cm.); PBN col. 149, nr. nr. 18; 18; Renouard RenouardMan., Man.,p.p.155, 155,nr. nr.1;1;STC(Am), STC(Am),II,II,p.p.81. 81. cii. 149, ConciliorumMoguntíaci MoguntiacietetVvormatiensis Vvormatiensis res res gestum. gestum. D 318 318 (503) (503) Concilierum Gesta duorum Concilierum... Conciliorum... Mogunciaci Mogunciaci quod celebratum est anno salutis an no salutis DCCCXXXIII Vuormaciensis, XVII. lunii[868] [868]..., Basel, XVII. Calendas Iunii DCCCxxXIII[sic]... [sic] ...et et Vuormaciensis, ..., Basel, Petri,, 1532 1532 (4°). Heinrich Petri Adams 208, p. p. 223 223 (150, (150, coi. col. 703); 703); VD YD 16, 16, G G 1899. 1899. Adams M Μ 208; 208; BLC 208, Navicella dell'Anima di messer messer Lorenzo LorenzoDavídico. Davidico. D 319 319 (504) Navicella LaurendoDavidico..., Davidico..., RoRoNavicella de l'anima l' an ima composta per il reverendo m. Laurentio ma, Valerio e Luigi Dorico, 1550 1550 (8°). Ascarelli p. 83; 83; Barberi rom., p. 136; BofHto, 576; Cat. Esp. D 105; 105; Ind. Aur. Aur. Ascarelli rom., p. Bollito, I, p. 576; 150.462. D 320 (505) Collationes quinque quinquésuper superepistolas epístolasPauli Pauli ad ad Romanos. Romanos. (505) Collatíones il nr. nr. BB 140. 140. Vedi ii (506) Thomg Thomç Feltrensis Feltrensis episcopi episcopi de de caelibatu caelibatu sacerdotum. sacerdotum. D 321 (506) Campegii episcopi episcopi feltrensis De coelibatu sacerdotum non non abroganabroganThomae Campegii do, Venezia, ad signum Spei, 1554 1554 (8°). Adams, I,I, p. p. 234; 234; BLC BLC 52, 52, p. p. 215 215 (32, (32, col. col.1018); 1018); Cat. Esp. C 284; 284; Edit 16, 16, C 805; 805; Ind. Aur. Aur. Adams, 130.807; Lauchert, p.615; 615; NUC NUC92, 92,NC NC77537; 77537; STC(Am), STC(Am),I,I,p.p.340. 340. 130.807; Lauchert, p. D 322 322 (507) lacobi episcopi Clugiensis Clugiensis [?] [?] in epistolam epistolam Pauli Pauli AposApos(507) D. Iacobi Item de de Pontifice Pontífice Maximo Maximo [?] [?] D. D. N. N. Iesu lesuCh Christi toli ad Ephesios. Item risti et de episcoporum. eius Regno De Residentia episcoporum. Enarrationes piae, doctae doctae etetcatholicae, catholicae, in epistolam epistolam Pauli ad Ephesios... Ephesios... per per Enarratíones piae, R. P. et et D. D. Iacobum lacobumNaclantum Naclantumepiscopum episcopumClugíensem. Clugiensem. Enarratio Enarratiomaximi maximi R. pontificatus, maximive maximive sacerdotii sacerdotii necnon... necnon... Regni lesu Chrisd Servatoris Servatoris Iesu Christi pontíficatus, episcoporum residentia residentia ex ex divinis literis per... Iacobum lacobum nostri... Tractatus de episcoporum Naclantum Episcopum EpiscopumClugíensem, Clugiensem,Venezia, Venezia,ad adsignum signumSpei, Spei,1554 1554 (8°). (8°). Naclantum

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO D 317-D 327 VATICANO LATINO LATINO 8185: 8185: D317-D327

139 139

Adams N Valvassori ?] Esp. N [?] ;; PBN 122, col. 447; 447; Soltész 133 [?] ΡΒΝ 122, 166 (( [Giovanni Andrea Andrea Valvassori ?])) ;; Cat. Cat. Esp. Adams N 4; VE, 204. 204. 5. Spei: ognuna delle tre opere ha frontespizio e numera5. A. A. 42 42 (ad (ad signum Spei: 14; zione ; Lauchert, 599ss., ss.,607 607ss., ss.,694. 694. zione propria) propria); Lauchert, pp.pp. 588588 ss.,ss., 599 D323 Ludovici Pariseti Pariseti ad Varianum fratrem TheoTheoVarianum fratrem D 323 (508) lunioris Iunioris Ludovici poeiae. Vedi il 172. ~1 nr. nr. D 172. o D 324 XVI°.. 324 (509) (509) Biblia in V volumina in XVI

Bibbie latine in in 16°: 16°: Paris, Simon de de Colines, Colines, uscita in parti paru separate dal 1522; dal 1522; Giunta,1533 1533 (VT, (VT, 55 vol.), vol.), 1534 1534 ((NT, SébaΝT, 11 vol.); Lyon, SébaVenezia, Lucantonio Lucantonio Giunta, Gryphius, 1542 1542 (VT, (VT, 55 vol., NT, 11 vol.). stien Gryphius, Adams BB 1026 1026 (1541), (1541), 1043 1043 (1550); (1550); Baudrier, Vili, pp. pp. 159, 159, 171 171 e passim; pp. 349349p as sim; BLC 28, pp. Adams Baudrier, VIII, 353 (17, 42 ss. ss. ppassim); 6104, 6105, 6105, 6125 passim; 368; Darlow, II, 6104, 6125 e passim; as sim); Camerini Giunti 368; 353 (17, col. 42 Graesse, I,I, p. 393 393 (Colines, (Colines, ma ma vedi Renouard); Renouard); NUC NUC 53, 53, NBi 13222; 13307; Bi 13222; 13307;Renouard Renouard Graesse, pp. 32-34 32-34 e passim; Renouard RenouardPar., Par.,II,II,426, 426, 428 428 e passim. passim. Col., pp. ‚

D 325 partibus divinae divinae legis legis liber. Item Item 325 (510) (510) lunii lunii Episcopi Africani de partibus commentaria in librum Genesis Genesis Item opusculum opusculum utriusque utriusque Testamenü Testamenti commentarla cum Indice. Vedi forse: forse: De partibus partibus divínae divinae legis legis libri duo... lunilio episcopo episcopo Africano duo... Iunilio eiusdem episcopi commentariolum in librum librumGeGecommentariolum in autore. Quibus adiunximus eiusdem Accessit... opusculum opusculum àvttKetpévcov, est locorum locorum utriusque utriusque testatesta~ντtκεt.ενων, id est neseos. Accessit... speciem pugnantium... pugnantium... Omnia cum indice copiosissimo..., Paris, Omnia cum menti in speciem Sébastien Nivelle, Nivelle, 1550 1550 (16°). (16°). Vedi anche il nr. nr. D D 199. 199. Sébastien Adams JJ 440 R. G. G. Bibbia VI. Chig. VI. VI. 1055/2 1055/2 (rilegato VI. 167/2; 167/2; Stamp. Chig. 440 (1550 (1550 [?]); [?]); BAV, BAI, R. con Fr. Fr. Ruiz, Ruiz, forse qui nr. nr. DD 349); 349); Cat. Cat.Esp. Esp.II383; 383; VE, 35. (11 cm.). 35. 3. 3. A. A.31/1 31/1 (11 con D 326 (511) (511) Expositio Exposido in Iuvenalem. luvenalem. D326 I commenti più più diffusi diffusi sono quelli di Giovanni Giovanni Britannico (prima edizione Brescia, s.e.d.), nr. B B 227), Brescia, s.e.d.),del delCalderini Calerini (vedi anche nr. 227), del Valla, del Merula o di altri, pubblicati anche senza il testo. BAVfJJ 209 175ss.; ss.; BAVI, 209 ss.; ss.; M M 229-230; 229-230;BLC BLC169, 169,p.p. 413 413ss. ss. (120, (120, col. col. 132 132 ss.); ss.); Catalogus, Catalogus, I,I, p.p.175 Flodr, pp. pp.199-202; 199-202; H H 9717 9717 (Brescia); (Brescia);NUC NUC287, 287,p.p.240 240ss.; ss.;PBN PBN80, 80,col. col.180 180ss. ss. Flodr, sancii Leonis Leonis Papae. Papae. D 327 327 (512) (512) Sermones sanctí In genere íi Sermoni sono pubblicati pubblicati (a cura di di G. G. A. A. Bussi) Bussi) insieme con le

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

140

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

Epistole (prime edizioni Roma, C. C. Sweynheym-A. Sweynheym A. Pannartz, Pannartz, 1470, ivi, [Gio[Gio1470, fol.; ivi, vanni Filippo de Lignamine, Lignamine, 1470/1471]; 1470/1471]; [Köln [Kòln (?), tipografo Leone papa, tipografo del del Leone 1470ca.]); ca.]); prima edizione dei soli Sermoni, s.s. 1.1. e. 1470 e. d., forse forse [Basel, [B as el, Michael Wenssler, 1475], fol.; successive in in fol. fol, e in 4°. 1475], edizioni successive 4°. 454 (Paris, (Paris, Jean Jean Petit, Adams L 454 Petit, Bart. Bart. Rembolt, Rembolt,1515, 1515, 4°); 4°); Audiffredi Audiffredi Rom., Rom., pp. pp.47, 47,57; 67; BAVI, Unkel, BAVI,LL 73-77; 73-77;BLC BLC189, 189,p.p.253 253(135, (135,coli. coll.50, 50,53: 53: [Kôln, [Köln, Bartholomaeus Bartholomaeus von Unkel, 1475?]); ?]); Cat. Cat. Esp. Esp. L 425 ff L 129-135; 1475 425 (B. (B. Rembolt, 1515); 1515); Go Goff 129-135; H 10010-10014; 10010-10014; IBE 3471ΙΒΕ 34713472; IERS IERS 54, 54, 63; 63; IGI IGI 5722-5726; 5722-5726;NUC NUC326, 326,NL NL 259877 259877ss.; ss.;Renouard Renouard Par., 3472; Par.,II, II,1159; 1159; VE VEI,Ι, L 134 (Venezia, Luca di Domenico, 1482). 1482).

D 328 (513) DB28 (513)Egidii EgidiiRomani Romani ordinis ordinis sancii sanctí Augustini Augustíni haeremit. haeremit. opera omnia. Vedi l'edizione Roma, Antonio Vedi Biado,1554-1555 1554-1555 (fol.). Antonio Blado, Ascarelii rom., rom., p. 71; Ascarelli 71; Cat. Cat. Esp. E 115; 143.124; 115; Fumagalli-Belli-Vaccaro Fumagalli-Belli-Vaccaro 159; 159;Ind. Ind. Aur. 143.124; ΡΒΝ 1, PBN 1, col. 292.

D 329 S. Thomae super super epístolas epístolas Pauli. Pauli. 329 (514) (514) S. Prima edizione Bologna, [lohann Schríber], Schriber],1481 1481 (fol.); (fol.); edizioni Bologna, [Iohann edizioni successive. successive. Adams A1484-1491; 1484-1491; BAVI, T 107-108; BLC 324, p. T 233-235; 233-235; H Adams A T 107-108; p. 185 185 (237, (237, col. col. 531); 531); Goff T 1338-1341; 590, NT NT161897-898; 161897-898; PBN 187, col. 715. 1338-1341;IGI IGI 9625; 9625; NUC 590, ΡΒΝ 187, col. 715. D 330 330 (515) (515) Tabulae Tabulae directionum directíonum Io. Io. de de Monte Regio. Regio. Ioannis de Monte Monte Regio... Tabulae profectionum: prima ediTabulae directionum directíonum et profectionum: edizione (a cura di lohann Engel) Augsburg, Augsburg, Erhard ErhardRatdolt, Ratdolt,1490 1490 (4°); (4°); edizioni Iohann Engel) edizioni successive. Adaras 287-289; BAVΙ, BAVI, R Cat. Esp. Adams RR287-289; R 43; 43; BLC BLC 229, 229, p. p. 162 162 (166, (166, col. col. 271); 271); Cat. Esp. R R 379-382; 379-382;Goff Goff R R 112; 13801; IBE 3270; IGI 5328; 5328; Klebs 834; NUC 400, NM 857371-375; 112; Grassi, p. 581; 581; H 13801; ΙΒΕ 3270; Klebs 834; NUC 400, NM 857371-375; PBN 147, 147, coll. coli. 975-976; 975-976; Stillwell Stillwell 217; 217; VD VD 16, 16, M M 6557-6558. 6557-6558. D 331 S. Augustinus in novum et 331 (516) (516) S. et vetus vetus Testamentum. Testamentum. D. D. Aurelii Aurelii Augustini Augustíni Tarn Tam in in Vetus Vetus quam quam in Novum Novum Testamentum Testamentum commentarti cura di di Johann Johann Gast), Gast), Basel, Basel, Johann rii (a cura Johann Herwagen, Herwagen, 1542 vol., fol.); fol.); Vene1542 (2 (2 vol., zia, Vincenzo Valgrisi, 1543 1543 (2 (2 vol., 4°). Vincenzo Valgrísi, Adams A 2186-2187; 2186-2187; Cat. Esp. A 435-436; 110.264, 110.286; 110.286; NUC 26, NA NA 500392 500392 Adams A 435-436;Ind. Ind. Aur. Aur. 110.264, NUC 26, (Herwagen, 32,5 PBN 5, 5, coll. coli. 388-389, 388-389, nrr. 75,76; A. Quaes32,5 cm.); cm.); PBN nrr. 75,76; A. Scuter, Souter, Pseudo-Augustini Pseudo Augustini Quaestiones Veteris Veteris etet Novi TestamentiCCXXVII, Novi Testamenti ΧΚΝΠI, Vindobonae-Lipsiae Vindobonae Lipsiae 1908 1908 (CSEL (CSEL 50), 50), p. p. 418: 418: Paris, Paris, Jacques Haemer,1531. 1531. Jacques Haemer, -

-

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO I.AΤIΝΟ LATINO 8185: D 328 D 336 328 -- D 336 VATICANO 8185: D

141 141

303v f. 303`' Petri Romani RomaniDialectica. Dialéctica. (517) Petri D 332 (517) a) Petri Rami Veromandui Veromandui Dialecticae Dialecticae partítiones, partitiones, Paris, Paris, Jacques JacquesBogard, Bogard, Conrad Néobar,1543 1543 (8°). (8o). Conrad Néobar, b) Dialecticae institutiones, Paris, Paris, Jacques Bogard, Bogard, 1543 1543 (8°); (8°); riedito, riedito, ampliaampliaDialectícae instítutiones, ri Ηι, Paris, Louis to, Institutionum dialectícarum dialecticarum lib libri III, Paris, Louis Grandin, Grandin, titolo: Instítutionum to, con il titolo: 1547 (8°); successive. 1547 (8°); edizioni edizioni successive. BLC 184, Maittaire, III, 184, p. 297 (130, coil. coll. 618-619); 618-619); Graesse, 11,1, VI,1, p. 22; Maittaire, III, p. p. 576 576 (J. (J. Roigny, Roigny, 1549); NUC 316, NL NL 99371 99371 (a), (a),99344, 99344, 99405-407 99405-407 (b); (b); PBN PBN 146, 146, cil. col. 310 310 (b: 1549/1550); 1549/1550); 1549); NUC 316, RenouardImpr., Impr.,V,V,166, 166,167; Waddington,cit.cit.al al D 149, 36-37,47-48, 47-48,442-443. 442-443, Renouard 167; Waddington, nr.nr. D 149, pp.pp. 36-37,

D333 M. T. Ciceronis Ciceronis orationum primus. oratíonum Tomus Torus primus. D 333 (518) (518) M. Prima edizione in più volumi delle Orazioni (a cura di Andrea Andrea Navagero), Navagero), VeVenezia, Andrea d'Asola, Aldo Manuzio, Manuzio, 1519 1519 (3101.); (3 vol.); edizioni successive. Adams CC 1850 1850 e passim; passim; BLC BLC 62, 62, p. p. 365 365 (39, (39, ccol. Esp. CC 1733; 1733; Ind. Ind.Aur. Aur.137.661 137.661 Adams οl. 486); Cat. Esp. e passim; NUC NUC 109, 109, NC NC428092 428092 (16 (16 cm.) cm.) eepassim; passim;PBN PBN29, 29,ciii. coli.168-169, 168-169,nrr. nrr.1409-1424; 1409-1424; Renouard Man.,pp. pp.85-86, 85-86,nrr. nrr.1-3 1-3e epassim; passim;STC(Am), STC(Am),I,.I,pp. pp.419-420; 419-420;VD VD16, 16,CC33393339Renouard Man., 3343. D 334 (519) Tomus primus eiusdem. (519) Alter Toraus Vedi il nr. D 333. D 335 (520) Baptistae Mantuani Mantuani Carmina. Carmina. (520) Baptistae a) Carmina Baptístae Baptistae Mantuani Carmelite Carmelite theologi theologi de depresidencia presidentiaoratoris oratoris et poetae, De De suscepto suscepto magisterio magisteriotheologico..., theologico...,Leipzig, Leipzig, Martin Landsberg, Landsberg,1500 1500 (4°). ca. (4°). b) Carmina de de Beata Beata Virgine Virgine Maria que et Parthenice dicuntur: dicuntur: prima primaedizioedizioPafraet),1492 1492 (4°). (4°). ne con questo titolo, Deventer, in platea episcopi (Richard Pafraet), successive di ambedue le raccolte. Edizioni successive BAVI, 23-25 (b); BLC BLC 308, 308, p. p. 466 466 ss. ss. (226, (226, ccol. 685); C 827; 827; Goff B 59 59 ee passim; passim; GW GW οl. 685); BAVΙ, B 23-25 3278, 3314 2365 e passim; passim; Ind. Ind.Aur. Aur.112.366 112.366(a: (a:1503), 1503),112.347 112.347 (b: (b:1502) 1502)ee 3278, 3314ee passim; passim; H 2365 NUC34, 34, NB NB100946 100946 (a: (a: 1507, 1507, 20 20 cm.), cm.),101088 101088 (b: (b:1502); 1502); ΡΒΝ PBN 105, 105, col. 468 468 ss.; ss.; VD passim; NUC 16, SS 7370 7370 (a: 1503), 1503), 7371 7371 (a: (a: 1507), 1507), 7321 7321 (b: (b: 1507); 1507); E. E. Coccia, Le edizioni delle delle opere opere del 16, Mantovano, Roma 1960, pp. 142,140 142, 140 ee passim. Mantovano, Roma 1960, Commentariosopra sopraililFurioso Furiosoin in22volumi. volumi. (521) Commentario D 336 (521) La sposizione sposizione di M. M. Simon l'OrlanProbabilmente: La Simon Pomari Fornari da Rheggio sopra l'Orlan-

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

142

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

di M. M. Lodovico Ariosto (la seconda parte ha per per titolo: tìtolo; Della Espodo Furioso di sizione sopra l'Orlando Furioso), Firenze, sizione sopra l'Orlando Furioso), Firenze, Lorenzo Lorenzo Torrentino, Torrentino,1549, 1549,1550 1550 (8°). (8° ) BLC BLC 111, 111, p. 401 401 (75, (75, col. col. 620); 620); Cat. Cat.Esp. Esp.FF897-898; 897-898; Gamba Gamba1399; 1399; Graesse, Graesse, II, II, p.p.616; 616; Moreni, pp. pp. 60, 60, nr. nr.XI; XI;100, 100, nr. nr.IX; IX;NUC NUC178, 178,NF NF245570 245570 (16 (16 cm.); cm.); PBN PBN 53, 53, col. col.582; 582; Morení, 657; G. Fatíni, Patini, Bibliografia della critica ariostea ariostea (1510-1956), Firenze 1958, STC(Am), I, p. 657; Firenze 1958, pp. 20, 20, 22. 22. pp.

D 337 337 (522) M. Μ. Tul. Ciceronis de Philosophia voi. 2. Β 170. Vedi il íl nr. B Manutii commentaria commentaria in in epistolas epístolas ad ad Atticum. D 338 338 (523) (523) Pauli Manutíi Attícum. apud Aldi Aldi filios filios [Paolo [Paolo Manuzio], Manuzio],1547 1547 (8 (8°); Prima edizione Venezia, spud ° ); edizioni successive. Adams 1458-459; M 458-459;BLC BLC210, 210, p.p.327 327 (152, (152, col. col. 233); 233); Cat. Cat. Esp. C 516 Aur. 138.708 138.708 Adams 516 (1547); (1547); Ind. Aur. (1553); ΡΒΝ PBN 105, 105, col. col. 543; 543; Renouard Man., pp. pp. 140, 140, nr. nr. 66(1547), (1547), 157, 157, nr. nr. 11 11 (1553); (1553); (1553); li, p. 331. STC(Am), II, p.331. D 339 (524) Fausti episcopi de gratia Dei. arbi tr io... cum Erasmi Fausti episcopi de gratia Dei, Dei, et humanae mentis libero arbitrio... praefatione..., Basel,Johann FaberEmmeus, (8°). praefatione..., Basel, Johann Faber Emmeus, 1528 (8° ).

158; BLC 106, 106, p. 203 203 (71, (71, col. col. 399); 399); Cat. Cat. Esp. Esp.FF153; 153; Catalogue, Catalogue, cit. al nr. B 8, p. Adams FF 158; Β 8, 251; 167, NF NF52367; 52367; VD VD 16, 16, FF 667. 667. 251; NUC NUC 167, D340 Io. Mariae Ferrati Ferrariensis Ferrariensis disputationes disputationes adversus adversus LuLuD 340 (525) Ιο. theranos. Disputationes adversus Lutheran Lutheranos divinarum scripturarum scripturarum theoremata theoremata Disputatíones οs per divínarum Maria Verrato Verrato Ferraríensi Ferrariensi Carmelita Carmelita authore..., authore..., Bologna, Bologna, [Giovanni [Giovanni loan. Maria 1538 (8 (8°); successive. Battista Facili], 1538 ° ); edizioni edizioni successive. BAV, R. G. Teol.V. 1554,16 Lauchert,pp. pp.424 424ss., ss.,691; 691; ΒΑΝ, Teol. V. 2427 (Venezia, ad signum Spei, 1554, 16 cm.) cm.);; Lauchert, NUC 634, 634, NV NV 120099 120099 (Venezia, Commn Comin da da Trino, Trino,1544, 1544, 16 16 cm.), cm.),120100 120100 (ivi, Bernardino NUC Bindoni, 1547,15 370; VE, 8.56. 8.56.B.4 (Facili), 8.8. 30. 30. A. 23 23 (Bindoni), Sindoni, 1547, 15cm.); cm.); STC(Am), III, p. 370; Β.4 (Faelli), (Sindoni), 15 cm.); Bibl. Carm., II, col. 8.32. A. 26 1554,15cm.);BibI. Carm.,II, col. 52. 52. 26 (signum (signum Spei, 1554, Veritatis divínae divinae militíae. militiae. D 341 341 (526) (526) Verítatis Sindoni, 1539 [Angelo Veritatis redivivae redivivae militia, militia, Venezia, Venezia, Agostino Agostino Bindoni, [Angelo Forte], Veritatis (8°).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO 8185: 337 - D 346 8185:DD337-D346 vATICANO LATINO

143 143

BAV, Racc. Race. I,I, V. V. 1439/7 (Bindoni; rilegato con altre Forte);BLC BLC 112, 112, p. p. 30 30 BAI, 1439/7 (Bindoni; al tr e operette del Forte); (76, col. 13: 13; [Venezia 1544 12°); PBN 53, 53, col. 715; E. 112 1544 ?], 12 coi. 715; E. Peruzzi, in DBI, 49 49 (1997), p. 112 °); ΡΒΝ (Venezia, Bartolomeo Zanetti,1539). 1539). Bartolomeo Zanettí,

D 342 (527) Baptistae Mantuani Bucolica. delle numerose numerose edizioni edizioni del xvI XVI secolo, con titolo Bucolica seu AdoAdoVedi una delle lescentia o Eucharius Cervícornus, Cervicornus, Κ~ln, Eucharius o semplicemente Bucolica: per esempio Kòln, 1520 lohannesMurmellius, Murmellius,4°); 4°);Brescia, Brescia, Ludovico Britannico, 1525. 1520 (a cura di Iohannes Adams M 391-394; BAV, III. 314/3 314/3 (Bucolica Baptistae s.l.e.d., 15 15 cm.); cm.); M 391-394; ΒΑΝ, Prop. Prop. III. Baptistae Mantuani, Mantuani, s.l.e.d., BLC 308, 308, p. 467 (226, (226, colt. coli. 686-688); 686-688); Cat. 560-564; Gültlingen, 10 (Lyon, (Lyon, BLC p. 467 Cat. Esp. Esp. JJ 560-564; Gilltlingen, II, II, pp. pp. 10 Claude Davost, 1507), 33 (Paris, Jean de la Place, 1517); Ind. Aur. 112.354 (1502), Claude Davost, 1507), 33 (Paris, de la Place, 1517); Ind. Aur. 112.354 (1502), 112.687 passim; NUC NUC34, 34,NB NB100971 100971 ss., ss.,100984; 100984; PBN 105, coll. coli. 471-474; 471-474; STC 112.687 (1520) (1520) ee passim; ΡΒΝ 105, (Am), III, p. 192 (Brescia, Lud. Britannico, 1545); VD 16, S 7165 ss., 7202; Coccia, cit. al 1545); VD 16, S 7165 ss., 7202; cit. al (Am), III, p. 192 (Brescia, Lud. nr. D 335, p. 138 e passim. nr. D 335, 138 e passim. D 343 Francisci Rossetti Rossetti Veronensis Veronensisnavis navis[?] [?].. 343 (528) (528) Francisci Veronensis Maurís, Mauris, Venezia, Giovanni Giovanni Tacuíno, Tacuino,1532 1532 (4°). (4°). Francisci Roseti Veronensis BAV, Stamp, Ferr.IV. IV. 9632/6 (21 (21 cm.); cm.); BLC BLC 281, 281, p. p. 370 370 (207, (207, col. col. 341); 341); Graesse, Graesse, VI, VI, 1, 1, p. p. ΒΑΝ, Stamp. Fern 165; 504, NR NR 432695; 432695; Panzer, Panzer, VI Vili. 529. 1657; 1657; PBN 156, col. 19; Sander Sander6580; 6580; col. 19; 165; NUC NUC 504, ΙI. 529. ΡΒΝ 156, STC (Am), III, p. 76. STC(Am), D 344 Hieronymi Marípetrí Maripetri seraphicae. seraphicae. 344 (529) (529) Hieronymi Seraphicae Hieronymi Maripetri minoritae in in divi Francisci vitam Christíano Christiano carmineaeditae...,Venezia,GiovanniTacuino, [1532] (4°). carmine aeditae..., Venezia, Giovanni Tacuino, 1531 [1532] BAV, Racc. Race. I,I, IV. IV. 2195 2195 (a (a c. c. A A 11 ilil nome nome dell'autore èè indicato correttamente: correttamente: "HieronyBAI, "Η~eronymi Maliperii"); R. R. G. G. Vite Vite IV. 1918 (20 (20 cm.); cm.); BLC BLC209, 209, p. 74 It. mi Maliperii"); Ν. 1918 74 (151, (151, col. col. 128); 128); Mortimer, Mortimer, It. 271; 357, NM (23 cm.); PPanzer, Vili. 529. 529. 1658 1658 (1532); (1532); ΡΒΝ PBN 104, 104, col. col. 578 578 IM 149042-043 anzer, VIΙΙ. 271; NUC NUC 357, 149042-043 (23 (1532); STC (Am), II, II, p.309. p. 309. (1532); STC(Am), D 345 Cornelius Celsus Celsus de re re medica. medica. 345 (530) (530) Cornelius nr. BB 145. 145. Vedi il nr. D 346 346 (531) Hortensii Rízuti Rizuti cosentini ad Paulum .3. congratulado. (531) Hortensii congratulatio. Pont. Max. Max. optímumque opdmumque Hortensii HortensiiRizutí Rizuti cosentini sacerTertíum Pont. Ad Paulum Terdum congratulado,Napoli, Napoli,s.e., s.e.,1534. 1534. dotís congratulado, L. diCalabria Calabria1955,111, 1955,111, p. 147. Reggio di p.147. L. Aliquò Aliquò Lenzi-F. Lenzi-F. Aliquò Aliquò Taverrid, Taverriti, Gli scrittori calabresi, calabresi, Reggio

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

144 144

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

[i nrr. D D 347-350, 347-350, forse nella ccassa, righe, in in [i forse libri libri aggiunti aggiunti nella as sa, sono scritti di seguito, su due righe, scrittura di modulo minore] D 347 Biblia in in 66 vol. voi. 347 (532) (532) Biblia Vedi il nr. B Β 39.

D 348 348(533) (533) Odissea Odissea Homeri. Himeri. il nr. nr. BB 202. 202. Vedi íl de intelligendis intelligendissacris sacris scripturis. scripturis. D 349 349 (534) (534) Regule de D 81/II; 81/11; per esempio: Regulae intelligendi scripturas scripturas sacras sacras [senza Vedi il nr. D il nome dell'autore sul frontespizio], frontespizio], Paris, Vivant Gaultherot, 1550 (16°). (16°). dell'autore sul Gaultherot, 1550 D350 Adunatio Materiarum Materiarum sparsim sparsim contentarum contentarum in epistolis D 350 (535) Adunado sancii Pauli. sanctí Adunatio praecipuarum materiarum, materiarum, sparsim sparsim contentarum contentaruminindiversis diversislocis locis Adunado praecipuarum Sancii Pauli Pauli Apostoli. Novissime F. Petrum Petrum DeauDeauepistolarum Sancti Novíssime locupletata per F. Gioratum... (ampliamento del Monopanton Monópanton di dí Dionigi il il Certosino), Venezia, Giovanni Padovano, Venturino Ruffinelli, 1534 (8°); Bonnemère, Venturing Ruffìnell~, (8°); Paris, Paris, Antoine Bonnemère, 1542;Paris, Paris,Vincent Vincent Sertenas, Sertenas, 1555 1542; 1555 (16°). (16°). BAV, R. G. Bibbia Bibbia VI. VI. 241 241 (Bonnemère (Bonnemère 1542, 1542, 10,5 10,5 cm.); Cat. Cat. Esp. Esp. DD1071 1071 (s.e., (s.e.,1526); 1526); ΒΑΝ, Essling, III, p. 662; Hurter, III, col. 16 (1555); PBN 38, col. 597, nr. 75; Quétif-Echard, II, III, 662; Hurter, III, 16 (1555); PRI 38, col. 597, nr. 75; Quétíf-Echard, II, p. 204 (1555); (1555); Sander-Rava 5466 bis (Padovano, Ruffinelli); A. Duval, in Diet. Spir., Ili Sander -Raya Dict. Spir., III (1957), col. 1644. 1644. capsa. In ultima capsa. D35I magistratibus Romanorum. Item ItemAlbericus, Albericus, D 351(536) (536) Fenestella Fenestella de de magistratibus Sextus Ruffus et et Dares Dares Frigius. Frigius. Vedi forse: Fenestella [Andrea Fiocchi] , De magistratibus forse: Fenestella [Andrea Fiocchi], magistratibus romanorum, romanorum, II --Vedi

Fiocco], 1477 1477 (8°) (8°) (GW (GW 10041; H 6964); altre edizioni edizioni Milano, [tipografo del Fiocco], con titolo leggermente leggermente diverso, diverso, spesso spesso unite al al testo di Albricus Albricus o di Pomponio Leto Leto e Probo. nil Adams Adams FF594 594 ss.; ss.; RAVI, BAVI, F 72-74; 72-74; BLC 107, 107, p. 69 (71, coll. coli. 878-879); 878-879); Cat. Cat. Esp. Esp.FF190 190ss.; ss.;Goff Goff IGI 3812 3812 ss.; ss.;Mortimer, Mortimer, Fr. F 60 ss. (anche I+II); GW GW 10038 10038 ss.; H H 6957 6957 ss.; ss.; IBE 2457-2459; IGI Fr. ΙΒΕ 2457-2459; 233 (Colines, 1535); 1535); NUC 173, NF 149098 ss.; ss.; PBN PBN 50, 50, col. col. 883; 883; Rogledi Rogledi Manni Manni417; 417; 233 (Colines, NUC 173, IF 149098 1512 ca.); ca.); Soltész F 282 ss.; STC(Am), Sander 2690 2690 (I+II+Pomponío (I+II+Pomponio Leto: Leto: Mazzocchi, 1512 STC(Am),I,I, Sander p. 604 (I+II+P. (I+II+P. Leto: Mazzocchi, 1510); VD 16, 16, FF 1638 1638 ss. ss.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO 8185: D D 347 353 νΑΤΙCΑΝΟ LΑΤΙΝο 8185: 347-- DD 353

145 145

II -- Indicazione incompleta; è probabile che che si tratti, tratti, dí di Albericus oo Albricus Albricus II philosophus. imaginibus deorum, deorum, spesso insieme con Fenestella o philosophus, De imaginibus spesso pubblicato insieme con altri mitografi: ?, 1485 1485 ca.] ca.] (4°); (4°); vedi anche; mitografi: prima edizione [Firenze [Firenze ?, vedi anche: Allegoriae poetícae..., poeticae..., Paris,Jean Paris,Jeande deMarnef, Marnef,1520 1520 (4°). (4°). Allegorise Adams A 565 (Marnef); (Marnef); BAV, Prop. I.I. 198 (I+II: Milano, 1480 ca.); Inc. IV. 364/3 Adams A 565 BAI, Inc. Inc. Prop. 198 (I+II: Milano, 1480 ca.); Inc. IV. 364/3 (I+II: 1486 ca.); BLC 4, 4, p. p.377 377 (3, (3,col. col.62); 62);GW GW10042; 10042;HH6962; 6962;IGI IGI3815 3815(I+II); (I+II); (I+II: Firenze, Firenze, 1486 ca.); BLC Ind. Aur. 102.827; 102.827; PBN 1, p. p. 559; 559; Rogledi Manni 418 418 (I+II: (I+II: [Milano, Pachel, Ind. Aur. ΡΒΝ 1, [Milano, Leonhard Leonhard Pachel, Ulrich Scinzenzeler, Scinzenzeler, ante ante1478]. 1478]. Ulrich Ili Ruffo (Festo), (Festo), Breviarium: vedi B 316 316 (b); (b); Festo, Pesto, come come III -Sesto Ruffo vedi forse forse il nr. B Darete Frigio (vedi (vedi sotto), sotto), èè stato statopubblicato pubblicatoaaVenezia Veneziada daFlorentíus Florentiusde deArArgentina, 1472. 1472. gentina, IV Frigio, Historia de excidio Troiae: Troiae: prima edizione Treviso, Gerardus N -- Darete Frigio, Treviso, Gerardus de Lisa, 1471 1471 ca. (4°); (4°); vedi anche Venezia, Florentius Florentius de de Argentina, Argentina,1472 1472 (4°). (4°). Adams D D 128 128 (Basel, (Basel, Jacobus Parcus,1541); 1541);BAVI,D 21-22; BLC (48, coll. coli. 817-818); 817-818); Adams Jacobus Parcus, BAV Ι, D 21-22; BLC 77, 77, p. p. 23 23 (48, C 1881 (Lisa); Flodr,p.p.134; 134;Goff GoffDD40 40 ss.; GW7986, col. 275; 275; H C 1881 (Lisa); Flodr, 7986, 7987 7987 (Argentina)-7991;VII, (Argentina)-7991; VI Ι, col. H ss.; GW 5960 Ind.Aur. Aur.150.032 150.032 ss.; NUC 133, 133, 5960 (Argentina); (Argentina); IERS IERS 573, 573, 1076; 1076;IGI IGI 3307 3307 (Argentina); (Argentina); Ind. ss.; NUC ND del D Darete = JohannSchilling, Schilling,1472 1472ca.)-43683; ca.)-43683; PBN 35, coll. coli. ND 43682 43682 (Kòln, (Köln, tipografo tipografo del arete =Johann ΡΒΝ 35, 914-915; 2341-2342; Sander-Rays Sander-Rava2342*; 2342*;Soltész SoltészDD26;26;VD VD16,16,DD120-125. 120-125. 914-915; Sander Sander 2341-2342; Lutherum D 352 352(537) (537) Edictum Edictum Caroli Caroli V VImperatoris Imperatorís contra contra Martinum Lutherum et eius sectatores. sectatores. Imp. Caes. Caroli.V. Caroli.V. contra Lutherum et eius libros, seccontra Martinum Martinum Lutherum libros, doctrinam, doctrinar, sectatores, receptatores receptatores ac ac nonnullos nonnullosfamosos famosos libellos libellos atque atque chalcographos chalcographosedicedictum, Iacopo Mazzocchi, 1521 1521 (4°); Caroli Quinti... turn, Roma, Roma, lacopo (4°); anche anche con il titolo: Caroli Edictum imperiale contra libros... libros... con contra Lutheri... fautores..., fautores..., impe ri ale ex Lutherum... contra tra Lutheri... Kòln, EuchariusCervícornus, Cervicomus,1521; 1521;Antverpen, Antverpen,Willem WillemVorsterman, Vorsterman,1521 1521(8°). (8°). Κöln, Eucharius Adams C C 1359 Maz. 145; 151; ΒΑΝ, BAV, Racc. Race. I, IV. IV. Adams 1359 (Mazzocchi); Ascarelli Maz. 145; Ascarelli rom., p. 151; 1680/37 (Mazzocchi, Nijhoff-Kronenberg 1262; 1262; NUC NUC 252, 252, NH NH481883 481883 (lor(Vor1680/37 (Mazzocchi, 19 19 cm.); cm.); Nijhoff-Kronenberg sterman); Schottenloher 28591 10923d (testo (testo tedesco); tedesco); VD VD 16, 16, D D 932 932 (Gervícornus). (Cervicomus). sterman); Schottenloher 28591 ee 10923d D 353 (538) Lettere del Re Re d'Inghilterra et del del Cardinal Cardinal Polo Polo sopra la reductione di quel quel Regno. Item ilil felicisimo felicisimo [?] [?] ritorno ritomo del Regno reductione d'Inghilterra con l'allegrezza publica fatta dal Papa. Item oratio quam quam habuit episcopus episcopus Victoniensis Victoniensis Cancellarius Cancellarius Regni Angliae Lendini Angliae Londini quae est in Penna. I - Copia delle lettere del Serenissimo Re d'Inghilterra [Filippo [Filippo II] del II] e del Reverendissimo Card. Polo Legato Legato della della S. S. Sede Apostolica alla Santità Santità di Ν. N.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

146 146

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

S. III. sopra sopra la reduttione reduttione di di quel quel Regno alla alla unione unione della della Santa Santa S. Iulio Papa III. Madre Chiesa, et obedíenza obedienza della della Sede Apostolica, Roma, [Valerio [Valerio e Luigi Dorico], 1554; Milano, Francesco e Simone Moscheni, Moscheni, 1555 1555 (4°). (4°). Barberi p. 139; 139; ΒΑΝ, BAV, Stamp. Ferr.IV. IV. 8892/15 8892/15 (20 (20 cm.); cm.);BLC BLC257, 257, pp. 234-235; 234-235; 261, 261, Barberi rom., rom., p. Stamp. Ferr. p. 467 (188, (188, col. col. 802); 802); Bulgarelli Bulgarelli 63 63 (16 (16°); Sandal2,2, 304; 304; Pastor, Pastor,VI, VI, pp. 201-202. p-467 ° ); Sandal 201-202. II - Il Il felicissimo alla II felicissimo ritorno ritorno del Regno d'Inghilterra d'Inghilterra alla catholica unione et alla -

obedientia della della Sede Apostolica, [Roma, [Roma, Gui. Giov.Maria MariaViotti, Viotti,1554], 1554], Milano, Milano, Francesco e Simone Simone Moscheni, Moscheni,1555 1555 (4°). (4°). Bulgarelli 64 64 (16°); (16°); NUC NUC169, 169, NF NF 73878 73878 ([Viotti], ([Viotti],21 21 cm.); cm.);Sandal Sandal2,2,303. 303. Bulgarelli

III - L'allegrezza publica et ringratiamenti ringratiamenti fatti a Dio dalla Santità di N. S. S. IuluIII -

lio Papa III... HI... per ilil felicissimo felicissimo ritorno Regno d'Inghilterra alla catholica catholica ritorno del Regno della Sede Apostolica, Roma Roma 1554; Milano, Franceunione et alla obedientia della sco e Simone Simone Moscheni, Moscheni,1555 1555 (4°) (4°). Sandal 2, 302 302 Sandal 2,

IV - Concio reveren. reveren. D. D. Stephani Stephani Episcopi Vintonien. Vintenien. Angliae Angliae Cancellarci Cancellarti habita Dommica Dominica prima prima Adventus... Adventus... Londini Lendini in in Coemeterío Coemeterio D. D. Pauli: Pauli: qui qui mamanoscritta, ma edita dal Blado Biado nel nel1555. 1555. Pastor, VI, 201; BAV, BAV, Racc. Race. I,I, IV. IV. 1457/18; BLC 120, 120, p. 28 (82, (82, col. col. 75); 75); Fumagalli-BelliFumagalli-BelliVI, p. p. 201; 1457/18; BLC p. 28 Vaccaro 1622. 1622. Vaccaro D 354 354 (539) Brigidae. (539) Vita Sanctae Brigidae. Revelationes o altre opere (per esempio, In genere la vita della santa segue le Revelations Nùrnberg, Anton Koberger, Koberger, 1500); 1500); ma ma vedi forse: forse; Vita abbreviata... abbreviata... Sanctae Sanctae Nurnberg, Anton continens in in se se certas certas revelationes revelationesdivinas divinascum cum aliBirgittae de Regno Sueciae continens la vita vita quibus miraculis (prefazione (prefazione di Olaus Magnus vescovo di Upsala; segue la S. Birgittae [Giovan [Giovan Maria Maria della figlia s. Caterina), Roma, in domo hospitalis S. Viotti], 1553 1553 (4°). (4°). Viottí], BAV, Racc. Race. I, IV. 2124/3; 2124/3; BAVΙ, BAVI, Β B 321 321 ((Koberger); GW 4392 4392 (Koberger); (Koberger); Ind. Ind. Aur. Aur. BAV, I, IV. Koberger); GW 119.613 E. Sj Sjôqvist, in Enciclopedia Enciclopedia Cattolica, Cattolica, III III (1949), (1949), col. col. 92. 92. 119.613 (Roma, (Roma, Viotti); Viotti); E. ~gνist, in 355 (540) Sfortiae a Paulo Paulo lovío lovio scripta. D 355 (540) Vita Sfortíae AntonioBlado, Biado,1539 1539 (4°). (4°). Vedi l'edizione Roma, Antonio Adams G 692; 692; Ascarelli Ascarelli rom., p. 117; 117; BLC BLC 125, 125, p. p. 305 305 (86, (86, p. 469); Fumagalli-BelliAdams G rom., p. 469); Fumagalli-BelliVaccaro 490 (Blado (Biado 1553, 1553, non riportato in in Fumagalli-Beili-Vaccaro); Fumagalli-Belli-Vaccaro); Vaccaro 49; 49; Graesse, Graesse, III, III, p. p. 490 non riportato Mortimer,It. It.212 212 (22 (22 cm.); cm.);PBN PBN60, 60, col. col.675; 675; Sander Sander3170; 3170; STC(Am), STC(Am),II, II, p. 58. 58. Mortimer, D356 lacobi Braccelli Braccelli lucubratíones lucubrationes iid est de de bello 1iispaniensi Hispaniensi D 356 (541) (541) Iacobi d est

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO D 354 D 357 VATICANO LATINO 8185: 8185: D 354 - D -

147 147

Descríptio Liguriae Liguriae epistolae. epistolae. Item ItemNicoNicoIenuensibus. Descriptío libri 5. 5. de claris lenuensibus. machi Gerasini Gerasini Arithmeticae Arithmeticae libri 2. [sic] comcom2. Item Pselli Arthmetices [sic] pendium sunt sunt lingua lingua graeca. graeca. Item Item liber liberde depotestate potestateconcilii conciliiMagistri Magistri Raffaelis in Penna. Raffaelis de de Pomaxio Pornaxio in I - lacobi Lucubrationes de de bello Hispaniensi libri quinIacobi Bracellei Genuensis Lucubratíones qué. De claris claris Genuensibus Genuensibus libellus libellus unus. unus.Descriptío Descriptio Lyguriae Lyguriae libro uno. libro uno. que. De Epistolarum Additumque diploma diploma mirae mirae antiquitatis antiquitatis Tabellg Tabellf in in Epistolarum lib. lib. unus. Additumque agro Genuensi repertg repertç (a (a cura di Agostino Giustiniani), Paris, Jodocus Badius Badius Giustíniani), Paris, Ascensius, 1520 1520 (4°). -

B 2650; (25, col. 432); Cat. Esp. Esp. BB 2235; 2235; Ind. Ind.Aur. Aur.123.348; 123.348; NUC NUC Adams B 2650; BLC BLC 40, 40, p. p. 268 268 (25, 71, NB Impr., II, II, 441; 441; Renouard RenouardPar., Par.,II,II, 71, NB 725459 725459(20,5 (20,5cm.); cm.); PBN PBN 18, 18,col. col. 760; 760;Renouard Renouard Impr., 2265. 2265. Nicomachi Gerasini Gerasini Arithmetícae Arithmeticae libri duo, Paris, Paris, Chrétien ChrétienWechel, Wechel,1538 1538 II --Nicomachi (testo greco, con titolo greco e latino, 4°). Adams N N 257; 257; BLC 236, 236, p. 373 373 (171, (171, col. 883); 883); Cat. Cat. Esp. Esp. 1N261; 261;NUC NUC418, 418,NN NN254470 254470(22 (22 cm.); PBN PBN124, 124, coll. coli.607-608; 607-608; Stillwell Stillwell199. 199. cm.); Ili - Pselli Paris, Chrétien ChrétienWechel, Wechel,1538 1538 (testo greIII Pselli Arithmetices Arithmetices compendium, compendium, Paris, co, con titolo greco e latino, 4°); 4°); Paris, Paris, Jean Loys de de Tielt, Tielt,1545 1545 (testo greco e Jean Loys latino, 8°); spesso unito a Nicomaco. (Wechel) ;; Graesse, Graesse, AdamsP2201 BLC 267, p. 117 (196, col. 306) 306);; Cat. P 3231 (Wechel) (Wechel);; BLC Cat. Esp. Esp. P3231 Adams P2201 (Wechel) V, p. 496; NUC 474, NP 628936 (11+111)-937 ( 18 cm.) ; PBN 143, coli. 725-726. nrr. 69,70. 725-726, nrr. NUC NP 628936 ( ΙΙ±111) -937 (18 cm.); PBN 143,

IV - Rafael potestate concilii concilii (manoscritto). Rafael de Pornasio, De potestate 1V -

Quétif-Echard, I,I, p.p.831; 831; R. R. Creytens, Creytens, Raphael de Parnassio (f1467). 1467). Vie Vieetetoeuvres, oeuvres, in Pornassio O.P. O.P. (t Quétíf-Echard, ArchivumFratrum Praedicatorum, 49 (1979), (1979), p. p. 171. 171. ArchivumFratrumPraedicatorum,

f. 304 304r '

D 357 (542) De fide et moribus moribus Ethiopum Damiani Agies Agoes [sic] [sic].. Item ξthiορum Damiani Lusitanis. Item Historia Historia Betacommentaria rerum gestarum In India a Lusitanis. nica a Batone Baione primo primo Rege Rege ad adVV [barr.] [barr.]Carolum CarolumV. V.Auctore Auctore Gerardo níca Geldenanno. -Vedi il il nr. D 128. 128. nr. D I -Vedi cifra Gangem Gangem aa Lusitanis Lusitanis anno anno1538 1538 II - Commentarii rerum gestarum in India citra Rescius, 1539 (4°). Rutgerus Rescius, autore Damiano a Goes, Louvain, Rutgerus BLC 127, 127, p. p. 88 Adams G 819; 819; BLC 88 (87, (87, cii. col. 672); 672); Nijhoff-Kronenberg Nijhoff-Kronenberg 678; 678; NUC NUC 203, 203, NG NG 752; Feist Feist Kirsch, Hirsch, cit. al nr. 274660 (19,5 61, col. 752; nr. D D 128, p.226, p. 226, nr. nr. 13. 13. PBI 61, 274660 (19,5 cm.); PBN

Ili - Historia Batavica, fiatone primo rege, ad ad Batavíca, una cum regum, principum... a Batone III -

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

148

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

Carolum.V. imp. caes. et Carolum Carolum Geldrium, Geldrium, Batavorum Batavorum princeps, princeps, Carolum.V. caes. aug. aug. usque et Geldenhaurio Novíomago, Noviomago, Marburg, Marburg, Franz Franz Rhode, Rhode, 1533 1533 autore Gerhardo Geldenhaurío (4°); per l'edizione precedente precedente vedi vedi il D 416. 416. (4°); íl nr. D Adams GG329; 329; BLC BLC121, 121,p.p.368 368(83, (83,col. col.371); 371);NUC NUC194,NG104731;VD16,G1015. Adams 194, NG 104731; VD 16, G 1015. pro Ital Italia. D 358 358(543) (543) Petri Petri Curdi Curtii defensio pro ~α.

Vedi il ~1 nr. B 116. D de diversis diversis rerum puD 359 359(544) (544) Fragmenta Fragmenta Duo ex libro sexto Polibii de blicarum formis deque deque Rom. Rom. praestantia. praestanüa. sexto Polybii Polybii Historíarum Historiarum libro de diversis diversis rerum publicaFragmenta duo ee sexto Romanae praestantia praestanüa (traduzione di Pompilio Amaseo), Amaseo), rum formis. formis. deque Romance d~~ Pompilio 1543 (4°). Bologna, Giovanni Battista Facili, Faelli, 1543 Adams PP 1805; 1805; BLC BLC 262, 262, p. p. 198 198 (192, (192, col. col. 588); 588); NUC NUC464, 464, NP 468449 PBN 140, 140, 468449 (20 (20 cm.); PBN coli. 293-294; STC(Am), II, p. 625. coll. 293-294; STC (Am), 625. Marci Val. Probi de lotís NodsRomanis. Romanis. Item Item Petri Diaconi [?] [?] D 360 (545) Marci Re. Item de de Metri Metri [sic] [sic] Arabaldi Arabaldi de Minutíis Minutiis et Ponderibus Ponderibus de eadem Re. mensuris. Item Item Venerabilis Venerabilis Bedae Bedae de de computo per gestum gestum digitidigitoet mensuris. de loquela et de de ratíone ratione unciarum. unciarum. Item Item leges leges xii xii Tabul. Tabul. Leges Leges rum de Pontificiae Item de Ritibus Ridbus Roman. Item de de moribus moribus egiptíorum egipdorum Item Item Pontíficiae Aureliani Caesaris Caesaris epistola de officio Inscripofficio Tribuni Militum Militum Item Item Inscr~pdones antìquae. tiones antiquae. M. Val. Hoc in volumine haec contínentur. M. Val.Probus Probusde de Nods lotis Roma, ex codice trius Alabaldus, manuscripto... Petrus eadem re... re... Deme Demetrius Alabaldus, de manuscrípto... Petrus Diaconus Diaconus de de eadem minudis. de mensuris. mensuris. Ven. Ven. Beda Beda de de computo per minutiis. Idem Idem de de ponderibus. ponde~bus. Idem de de loquela. Idem de radone LegesxII XII Taunciarum. Leges gestum digitorum. Idem de radine unciarum. Leges pontificiae pondficiae ro. ro. Varíae Variae verborum conceptiones, conceptìones, quibus quibusAntiqui Andqui bularum. Leges anocum sacris, tum uterentur, sub sub titulo dtulo de de rítíbus ridbus Rom Romanocum in rebus sacrís, turn prophanis uterentur, collectae. Phlegontís Phlegonds Tralliani Tralliani Epistola de moribus moribus Aegyptíorum. Aegyptìorum. AureAurerum collectie. liani officio tribuni militum. Iscriptíones Iscripdones antiquae antìquae varus variis liano Caesaris Caesa~s Epistola de officio in locis repertae..., Venezia, Giovanni Tacuino, Tacuino, 1525 1525 (4°). (4°). P 2122; 2122; BLC 266, 266, p. 133 133 (195, (195, col. 547); Cat. Esp. Esp. PP 3078; 3078; NUC NUC 601, 601, N NT 334179; Adams P Τ 334179; PBN 143, 143, coli. 145-146; Sander 650. ΡΒΝ coll. 145-146; Sander 5902; STC(Am), STC(Am), II, p. 650. di~~ messer Galeazzo Galeazzo Cappello delle delle cose cose fatte fatte D 361 361(546) (546) Commentarii Commentarli d per la restítutione restitutionede deFrancesco FrancescoSforza SforzaDuca Ducadi di Milano. per l'edizione (traduzione (traduzionedidiFrancesco FrancescoFilippopoli) Filippopoli)Venezia, Venezia,Giovanni GiovanniGioliGioliVedi l'edizione an che l'edizione to de' Ferrarí,1539 Ferrari, 1539 (4°); (4°) ; vedi vedi anche l'edizionelatina ladnaalalnr. nr.DD126. 126.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATΙNO LATINO 8185; D 358 - D 365 VATICANO 8185: D358-D365

149 149

Adams C 581; 581; BLC BLC 53, 53, p. 202 202 (33, (33, col. 557); 557); Bongi, Bongi, pp. pp.8-9; 8-9; Cat. Cat. Esp. C 447; Edit 16, CC 1069; 1069; Edit 16, Adams C Ind. Aur. Aur. 131.498; 131.498; Mortimer, It. 227; 227; NUC NUC 94, 94, NC NC 118086 118086 (20 (20 cm.); cm.); PBN PBN 23, 23, cii. col.500; 500; Ind. Mortimer, It. STC(Am),I,p. 346. STC (Am) , I, p. 346. D 362 prophetico Columbi Columbi [?] de Intuitu prophetico 362 (547) (547) Roderici Macleni scopi [?] in Indos. forse opera dí di Roderick Roderick Maclean Maclean oo Maclene Maclene (Rodoricus (Rodoricus Non identifícalo; identificato; forse Hectoris ex Hybernia), Hybernia), studente a Wittenberg nel 1534, eletto di Clonmacnois e vescovo (1549-1550 ca.). ca.). vescovo delle delle Isole Ebridi (1549-1550 J. Durkan, Durkan, The Cultural Cultural Background Background in inSixteenth SixteenthCentury CenturyScotland, Scotland, in Essays on the theScottisch Scottisch Reformation 1513-1625, ed. by D. McRoberts, McRoberts,Glasgow Glasgow1962, 1962, pp. pp.317, 317,320; 320; Album Album Academice Academiae Reformation 1513-1625, Vitebergensis ab a.Ch. MD1 MDÍIusque ad a. a. MDLX, MDLX., ed. C. E. Foerstemann, Lipsiae1841, 1841, p.p.157; 157; Foerstemann, Lípsiae Vitebergensis usque ad W. M. M. Brady, The Episcopal 1875,1,I, Episcopal Succession SuccessionininEngland, England, Scotland and Ireland A.D. 1400 to 1875, W. Rome 1876, 1876, pp. pp. 163, 163, 246; 246; J.J. Dowden, ofScotland, Scotland, Glasgow 1912, 1912, p. 292. 292. Rome Dowden, The Bishops of D363 (548) lacobi Braccelli Ianuensis lanuensis de Bello Bello Hispaniensi de claris D 363 (548) Iacobi Braccelli lanuensibus descriptio Liguriae Liguriae Epistolae Epistolae et antiqua Inscríptio Inscriptio Item liIanuensibus descriptío Historiarum orientís orientissive sive Passaggium Passaggium Terrae Terrae Sanctae Sanctae Aítono Ai tono ordiordiber Historiarum Auctore. nis Praemonstratensis Praemonstratensis Auctore. I -Vedi -Vediililnr. nr.DD356. 356. II Historiarum partium partiumOrientis, Orientis,sive sivePassagium Passagium terrae terraesanctae, sanctae, HayHayII -- Liber Historíarurn Ordinis Praemonstratensis, Praemonstratensis, authore, authore,scriptus scriptus anno... anno... M.CCC M.CCC (a cura di thono, Ordinis 0 ). Menradus Moltherus), Haguenau, lohann (4°). 1529 (4 Iohann Setzer, 1529 Adams H 513; 513; Benzing 84, nr. nr. 107; 147, p. 104 104 (103, (103, coI. col. 156); 156); Cat. Cat. Esp. Ι07; BLC BLC 147, Adams Benzing Hag., p. 84, H 16; 16; NUC NUC 244, 244, NH NH338139 338139 (20 (20 cm.); cm.);PBN PBN71, 71,col. col.811; 811;VD VD 16, 16, HH870. 870. D 364 gestis Scotorum Scotorum et etAngliae. Angliae. 364 (549) (549) IIo. Scotí de gestís ο. Maioris Scoti Historia Majoris tara Angliç Angliç quam quam Sc Scotiç loannem Maiorern, Maiorem, οtíg per Ioannem Majoris Britanniae, Britanniae, tam nomine quidem quidem Scotum, Scotum, professione professione autem Theologum, Theologum, e veterum veterum monumonumentis concinnata, Paris, Paris, Jodocus 1521 (4°). (4°). mentís concinnata, Jodocus Radius Badius Ascensius, 1521 M 228; 228; BLC BLC 208, 208, p. p. 316 316 (150, (150, col. col. 854); 854); Cat. Cat.Esp. Esp.MM213; 213;NUC NUC356, 356,NM NM137731 137731 Adams M Renouard Impr., II, 489; Renouard Par., III, 176. (21 PBN 104, 104, ccol.180; (21 cm.); PBN ο1.180; Renouard Impr., II, 489; Renouard Par., Ill, 176. D 365 Historia Granatensi Regno. Regno. ri a Betica de Granatensi 365 (550) (550) Histo Caroli Verardi Historia Caroli Verardi Historia Baetíca Baetíca seu seu expugnatío expugnado Regni Regni Granatae Granatae dialogice dialogice s.e., 1492; 1492; ivi, poemi scripta..., Roma, s.e., ivi,Eucario Eucarío Silber, Silber, 1493 1493 (4°; (4°;insieme insieme con con tre poemi xv sec., sec., insieme con nipote Marcellino MarcellinoVerardi); Verardi) ;edizioni edizionisuccessive successive del del XV con alaldel nipote tri autori.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

150 150

PAOLA PIACENTINI

Audifïredi Rom., pp. 309, 318, 331; ΒΑVΙ, BAVI, V 59-60; BLC 338, 550); Goff GoffV Audíffredi 338, p. 242 (247, col. 550); V 124-126; VI, 2, 279; H IERS 1389 252; IGI 10146 4-1 2 6 ; Graesse, VI, Η 15939-15942; 15939- 15942; ΙΕRS 1389 ee p. 252; 10146 (Silber); 12 2, p. 279; NUC 632, 89533; PBN 632,NV 1189533; ΡΒΝ 205, col. 553. DB66 Petri Lombardi. D 366 (551) (551) Magister Magister Sententiarum Petri Numerose edizioni edizioni del XV xv e del XVI xvI sec.; vedi per esempio quelle con titolo: Textus Magístri Magistri Sententíarum..., Sententiarum..., oppure: Pe Petri magistri Sententri Longobardi magistri tiarum... 901-903; BAVI, 208 ss.; BLC 256, 256, pp. 374-375 374-375 (188, (188, col. 228 228 ss. passim); Cat. Cat. Ρ 901-903; BAVI, P 208 Adams P Esp. P 1687, 1687, 1696, 1696, 1699; 1699; Goff P 478 478 ss.; H 10183 10183 ss.; IBE 4535 ss.; 7633 ss.; 453, ΙΒΕ 4535 ss.; IGI 7633 ss.; NUC 453, NP 288593-595, 288704-707; 288704-707; PBN 137, coli. 96-101. NP 288593-595, ΡΒΝ 137, col!. 96-101. D 367 Historia ri a del Assedio di Montalcino. 367 (552) (552) Histo L'Historia del assedio di Mont'Alcino, città del dominio di Siena... con brevità L'Historía (1553 ca.) (4°); prefazione di Giulio Landi canonico di MonMonnarrata, s.l.e.d. s.l.e.d. (1553 ca.) (4°); talcino. BAV, Stamp. Stamp. Barb. Barb. Q. Q. xI. XI. 83 83 (19 (19 cm.; era.; sotto sotto ilil titolo, titolo, vignetta: vignetta: en entro un ovale ovale di di raggi, raggi, BAI, tr o un vergine seduta sulle sulle nuvole, nuvole, aureolata aureólala di raggi, guarda in in bbasso asso vergine raggi, con le mani giunte, che guarda a destra); PBN 87, col. 1097. 1097. a ΡΒΝ 87, D368 marmoribus sculpta sculpta D 368 (553) (553) Consulum Consulum Dictatorumque Dictatorumque series qua marmoribus in foro reperta est. Vedi il nr. D 198. 198. nr. D [?] del del Bembo. Bembo. D 369 369 (554) (554) Le prose [?] Con questo questo titolo titolo vedi vedi la terza terza edizione (a di Benedetto Benedetto Varchi) Fi(a cura di Lorenzo Torrentíno, Torrentino,1548 1548 (4°); (4°); Venezia, Comin 1554 (8°). Commn da Trino, 1554 renze, Lorenzo BLC 24, 16, BB 1215, 1215,1216,1231; 24, p. 374 374 (14, col. 774); Cat. Esp. B 719; Edit Edit 16, 1216, 1231; Gamba 136; 136; Ind. Ind. 116.405,116.440 Moreni,p.p.37, 37,nr. nr.XXII; XXII;NUC NUC45, 45,NB NB295365 295365 (1548); (1548); PBN Aur. 116.405, 116.440 (Venezia); (Venezia); Moreni, ΡΒΝ 10, col. STC(Am),I,I,pp. pp.192, 192,193. 10, col. 611; 611; Soltész Soltész B 236 236 (Venezia); (Venezia); STC(Am), 193. D 370 et Fiandra in lin370 (555) Argentone Le croniche di Francia Borgo et gua Francese. Item La cronica di ser Filippo Filippo Argentone del Regno di Napoli in francese. hystoire faicte faicte et composee composee par par feu feu Messire Messire Phelippe Phelippe de de I -Cronique Cronique et hystoire Commines chevalier Dargenton contenant contenantles leschoses chosesadvenues advenuesduduCommines chevalier seigneur Dargenton rant le le regne regne du duroy royLoys Loys unziesme unziesme tant tanten enFrance, France,Bourgongne, Bourgongne,Flandres..., Flandres..., rant Paris, Galliot Du Pré, Antoine Antoine Cousteau, Cousteau,1524 1524 (fol.). (fol.). -

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO 8185: DD 366 366 -- DD 371 371 VATICANO LAΤΙΝO

151 151

II -- Croniques Croniques du du roy roy Charles Charles huytiesme... huytiesme... contenant contenant la la verite vérité des des faictz faictz et et gestes... dudit seigneur qu'il gestes... dudit qu'il feist feist en en son son voiage voiage de de Naples Naples et et de delalaconqueste conqueste royaulme... compile.. compile..., par par messire messire Phelippes Phelippes de deCommines..., Commines..., Paris Paris et et dudit royaulme... Poitier, Pierre Pierre Leber, Leber,Jean JeanLongís, Longis, Enguilbert Enguilbertde deMamef, Mamef,1528 1528(fol.). (fol.). Poítier, Edizioni successive di ambedue le cronache, anche dello stesso anno, di diversi formad; pard sono sono pubblicate insieme, nel 1539, 1539, con indicazione di formati; le le due parti Arnoul L'Angelier, Alain Lotrian, Estienne Esdenne diversi librai librai di Parigi: Félix Guybert, Amoul Pré,Jean Jean Petit, François François Regnault. Collinet,t, Galliot Du Pré Regnault. Hervault, Simon Colline 2450-2451;Bibl. Bibl.Belg., Belg., I,I, pp. 644-645, 647, 648 648 ee passim; Adams 2440-2441, 2443 2443 e forse 2450-2451; 644-645, 647, Adams CC2440-2441, BLC 67, p. 103 BLC 67, 103 (42, (42, col. col. 422); 422); Cat. Cat. Esp. Esp.CC2389 2389 (I), (I),2390 2390(I+II: (I+II:1549); 1549); Ind. Ind.Aur. Aur.143.311143.311143.335, 117, NC 581715 581715 (I), (I), 581736 581736 (lI), (II),581721 581721 (I+II) (I+II) 143.335, 143.351 143.351(I+II: (I+II:1552) 1552)ee passim; passim; NUC 117, Renouard Col., coli. 252-253; 252-253; Renouard Col.,pp. pp.304-306; 304-306; Renouard RenouardPar., Par.,III,Ili,636-638, 636-638, e passim; PBN 31, coll. 1427 Paris et et Portier, Poitier, [A. [A. Lotrian, Lotrian, Jean JeanTrepperel, Trepperel,1528 1528ca.], ca.],4°), 4°),1428 1428(II: (II:1528) 1528) ee 1427 (I: (I: Paris passim; Philippes de de Commynes. Commynes. Mémoires, ed. par J. Calmette Calmette avec avec la collab. du du chachapassim; noine G. G. Durville, Durville, I, Pa Paris 1964, p. XXV. ris 1964, noine

f. 304" 304v

Baífii Item Item de re Navali liber Baifli re vestíaria vestiaria Item Itemde deVasVasD 371 (556) De Re Navali culis [?] [?] eiusdem. culis I - [Lazare de Baif], Baïf], De De re renavali navalilibellus: libellus: edizioni edizionidal dal1537, 1537,Paris, Paris, François Estienne; Basel, Lyon, eredi erediSimon SimonVincent, Vincent, Basel, Balthasar Lasius, Lasius, Thomas Platter; Lyon, Melchior e Gaspard Trechsel Trechsel (8°). (8°). II --De Dere revestíaria vesdarialibellus libellus ex exBayfio Bayfio excerptus... (a (a cura di Charles Estienne): Esdenne): Louis de edizioni dal dal 1535, 1535, Paris, Ambrose Girault; Girault; iví, ivi, Robert Robert Estienne; iví, ivi, Louis Colines (8°). (8°). Ili Bayfio decerptus... (a (a cura di Charles Charles Estienne): Esdenne): III - De vasculis vasculis libellus... libellus... ex Bayfio Louis de Estienne; iví, edizioni dal dal 1535, 1535, Paris, Ambrose Girault; Girault; iví ivi Robert Robert Esdenne; ivi, Louis eredi Simon SimonVincent, Vincent,1536 1536 (8°). (8°). Colines; Lyon, eredi the riuniti riuniti (a Edizioni successive successive dei tre testi testi sia sia separati separati che (a cura di Charles Charles Estienne, 1553. Charles Estienne), Paris, 1536; Charles Paris, Robert Estienne, dal 1536; Adams, I, pp. pp.88-89; 88-89; Baudrier, XII, pp. 245, 245, 247; 247; BLC 16, 16, p. 310 310 (9, col. 1198); 1198); Cat. Cat. Esp. Esp. BB Baudrier, XII, Adams, I, ss.; Gùldingen, Gültlingen, II, passim; CCBI CCBI 8.5051 8.5051 ss.; II, pp. pp.71, 71,nrr. nrr.237-238; 237-238;72, 72, nr. nr. 246; 57 (I: Estienne) e passim; Ind. Aur. Aur.111.623 111.623 (II), (II),111.624 111.624 (III), (III),111.640-641 111.640-641 (I) ee passim; passim;NUC NUC30, 30,NB NB38064-065 38064-065 (I, (I, (II), 38083-38085 17 cm.), 38066 38066 (I, (I, Estienne+III, 1536+11, 1535), 1535), 38071-38072 38071-38072 (II), 38083-38085 (III) ee paspas17 Estienne+III, 1536+II, sim; 6, coli. coil. 508-509; Renouard Est., pp. 42, 17 (II, sim; PBN 6, 508-509; Renouard 42, nrr. nrr. 16, 16,17 (II, III); III); 97, 97, nr. nr. 66 (I); (I);44, 44, nrr. nrr. 19-21 (I+II+III)e ep.p.356. 356.Per PerLouis Louisde deColines, Colines,forse forseinesistente, inesistente, cfr. cfr. Renouard Renouard Col., 19-21 (I+II+III) Col., p.p. 474; Renouard Rép., p. p. 89. 89. 474; Renouard Rép.,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

152

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

Gregorii Giraldi Giraldi de de re re Nautica. D 372 (557) (557) Gregorii Gyraldi Ferraríensis, Ferrariensis, De re nautica nautica libellus... libellus... nunc primum et Lilii Gregorii Gyraldi et aeditus, aeditus, Basel, Basel, Michel Michel Isengr Isengrin, 1540 (8°). natus et ~n, 1540 Adams G 720; 720; BLC BLC 125, 125, p. p. 318 318 (86, (86, col. col. 492); 492); Cat. Cat. Esp. Esp.GG983-984 983-984 (4° (4° ee 88o° ); NUC 201, 201, NG NG Adams G ); NUC 231152 (17 (17 cm.); cm.);PBN PBN60, 60,co11. coll.693-694; 693-694; SSoltész G 292 292 (M. Bebel); VD VD 16, 16, G G 231152 οltész G (M. Isengrin-J. IsengrinJ. Bebel); 2109. 2109. D 373 Livii Conciones loachini Períoni. Perioni. 373 (558) Titi Livii Conciones cum cum annotationibus annotationibus Ioachini IoachiraiPeríPeriT. Livii Livii Patavini Patavini Conciones, Conciones, cum cum Argumentis Argumentís et annotationibus annotatíonibus Ioachimi onii Benedictíni Benedictini Cormoeríaceni. Cormoeriaceni.His Hisaccessit accessitindex..., index..., París, Paris, Simon de Colines, onií 1532 1532 (8°). Adams LL 1368; 1368; BLC BLC 195, 195, p. p. 121 121 (140, (140, col. col. 198); 198); Cat. Cat. Esp. L 1028; 1028; NUC 336, NL NL 422423; 422423; Adams Esp. L NUC 336, PBN 190, coli. 295-296; Renouard Col., p. 199. Vedi anche Adams P 703 e VD 16, 2139 ΡΒΝ 190, co11. 295-296; Renouard Col., p. 199. Vedi anche Adams Ρ 703 e VD 16, LL 2139 (Basel, Robert Winter, 1545). (Basel, Robert Winter, 1545). Le Vite Vite de Pittori Pittori di di Giorgio GiorgioVassare Vassare in in 22 volumi. volumi. D 374 374 (559) (559) Le Le vite più eccellenti eccellenti Architetti, Architetti, Pittori Pittori etetScultori ScultoriItaliani... Italiani... descritte... descritte...da da vite de' più Giorgio Vasari pittore aretino..., Firenze, Lorenzo Torrentino, 1550 (4°). Vasari pittore aretino..., Firenze, Lorenzo Torrentíno, 1550 (4°). Adams V V 295; 295; BLC 155 (246, (246, col. 654); Gamba Gamba1724-1725; 1724-1725; Moreni, pp.127-130, 127-130, nr. nr. Adams BLC 337, 337, p. p. 155 col. 654); Moreni, pp. XXV (due Mortimer,It.It.p.p.713; 713;NUC NUC630, 630,NV NV52372; 52372; (due tomi tomi con con numerazione numerazione continua); continua); Mortimer, PBN 203, col. 488; 488; STC(Am), III, p. p. 353. 353. ΡΒΝ 203, STC(Am), III, D 375 L'Historie Venetiane Venetiane dí dimesser messerPietro PietroBembo. Bembo. 375 (560) L'Historie M. Pietro Pietro Bembo Bembo card. card, volgarmente scritta, scritta, libri libri Della Historia Vinitiana Vinitíana di M. per Carlo Carlo Gualteruzzi, Gualteruzzi,1552 1552 (4°). (4°). Vedi l'edizione l'edizione XII, Venezia, Gualtiero Scoto per latina al nr. D D 7. Adams BB 599; 599; BLC BLC 24, 24, p. 374 374 (14, (14, col. col. 773); 773); Cat. Cat. Esp. B 706; Edit 16, BB 1223; 1223; Gamba 130; 130; Adams B 706; Edit 16, Ind. Aur.116.428; 116.428; NUC NUC45, 45,NB NB295295-296; 295295-296; ΡΒΝ PBN 10, 10, col. col. 608; 608; STC(Am), I, p. p. 192; 192; MoroMoroInd. Aur. STC(Am), I, ni, cit. al al nr. nr. DD 65, 65, p. p. 24, 24, n. n. 81. 81. ni, cit. D376 (561) Apologia Valentini adversus calumnias calumnias Erica Erici et D 376 (561) Valentina episcopi adversus Henrici. Henríci. Vedi il nr. D D 223. 223.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LAΤΙΝΟ LATINO 8185: D 372 - D 378 VATICANO 8185: D372-D378

153 153

nova InInD 377 (562) Thomae Mori Morí de optimo Reipublicae Reipublicae statu statu et de nova sula Uthopia Uthopia eiusdem epigrammata. De optimo Reip. statu deque nova ínsula insula Utopia libellus... Mori... EpiEpilibellus... Thomae Thomae Miri... grammata... Thomae Thomae Mo Mori, Graecis versa. Epigrammata EpigrammataDes. Des. Erasmi Erasmi ri, pleraque pleraque ee Graecis Roterodami, Lóuvain, Louvain, TheodoricusMartinus, (4°); edizioni 1516(4°); Roterodami, TheodoricusMartinus, 1516 edizioni successive. 1755-1758; BLC 324, 231 (237, (237, col. 601: Froben, Froben,1518); 1518); Nijhoff-Kronenberg Adams M M 1755-1758; 324, p. p. 231 cil. 601: Nijhoff--Krοnenberg 1550; NUC 764159-171; PBN 118, col. 16, M M 6299-6300; 6299-6300; A. Prévost, 1550; NUC 394, 394, NM NM 764159-171; PRI 118, cil. 1126; 1126; VD VD 16, A. Prévost, L'Utopie de Thomas ThomasMore, More, Pa Paris 1978, pp. 217, 235. ri s 1978, pp. 217, 235. D378 epistolae. Item Item pronosticado futuri D 378(563) (563)Nicolai NicolaiPapae Papae primi primi epistolae. seculi seculi sancd sanctí luliani Iuliani episcopi Toletani quae tres tr es habent libros de Morte, receptaculis Animarum Animarum et de de resurrectíone resurrectione Mortuorum Mortuorum Federici Federici de receptaculis Nauseae Homiliadca pro salutatíone salutatione Angelica. Angelica. Item Item Caroli Caroli Cappellae Cappellae Nauseae Homiliatica sermones de iusta Indignatione Item ItemConstantíi ConstanüiFelicis Felicis justa Dei contra nos Indignatíone coniuradone Cathilinae Cathilinae eiusdem eiusdem de de exilio M. Ciceronis ac de de M. T. T. Ciceronis de coniuratíone eius reditu. Item Item chjnosofion chinosofion de de cura et conservatione conservatíone canum canum D. D. RoRoejus berti decani decani Patavíensis. Pataviensis. Eiusdem encomium encomium Canis. Canis. II --Vedi Roma, Francesco Francesco Priscianese, Priscianese, 1542 1542 (fol.), (fol.), stampata per Vedi l'edizione Roma, iniziativa di Cervini (cfr. l'introduzione, p. XI). Adams N N 230; 230; BLC BLC 236, 236, p. p. 163 163 (171, (171, col. col. 515); 515); Cat. Cat. Esp. Esp. NN213; 213; NUC NUC 418,11 418, NN 252195 252195 (32 (32 Adams cm.); 124, col. 335; 335; Redig, p. p. 173; 173; Nuovo, cit. al nr. B 175, p. p. 181. 181. PRI 124, Β 175, cm.); PBN II - Con il titolo dell'inventario dell'inventario vedi vedi forse: forse: Prognosticon Prognosticon futuri saeculi saeculi a il titolo Sancto luliano, episcopo episcopo Toletano, Toletano, ante anteannos annosDCC DCC scriptum, scriptum, ininHispaniis. Hispaniis. Sancto Iuliano, Tres habet habet libros libros .I. .1. De De morte et transitu ex ex hoc hoc saeculo saeculo .II. De receptaculis animarum post mortem .III. extremo iudicio iudicio .1I1.De Deresurrectione resurrectionemortuorum mortuorum et extremo lohannes Cochlaeus), Cochlaeus),Leipzig, Leipzig, [Michael [MichaelBlum], Blum],1536 1536 (4°); (4°); vedi an(a cura di Iohannes [Alost, Theodorícus TheodoricusMartinus, Martinus,1478 1478 ca.] (4°). (4°). che l'edizione [Most, AdamsJ 415-416; BLC 214 (119, (119, col. 1435; Cat. Cat. Esp. Esp. JJ861; 861; Adams J 415-416; BLC 169, 169, p. p. 214 Dol. 729); 729); C C 4811; 4811; Campbell Campbell 1435; Goff P 909; NUC 286, NJ 192722 (Martinus), 192723; Polain(Belg) 3237; PBN 79, col. ΡΒΝ 79, coi. ff P 909; NUC 286, NJ 192722 (Martinus), 192723; Polaín(Belg) 3237; Go 870; VD 16, J 1046; Spahn, cit. al nr. B 73,116. 1046; Spafin, nr. Β 73, 116. 870; VD 16,J Ili -Friderici Homiliatica pro pro salutatione salutationeangelica angelicaadversus adversusschisschisIII - Fnderici Nauseae... Homiliadca maticos apología, apologia, Wien, Wien, Johann Singriener,1537 1537(4°). (4°). Johann Singriener, Soltész N 16, N nr. B 48; É. Diet. Thé Théol. ~ . Amann, Amann, in in Dict. οl. 233; Metzner, Metzner, cit. cit. al al nr. Β 20, p. p. 48; Ν 233; Ν 58; VD 16, Cathol., XI,1 (1931), col. 48. Cathol., ΧΙ,1 (1931), col. 48.

IV - Probabilmente: Caroli Capellii apud... Regem Ferdinandum Ferdinandum Reipublicae Reipublicae Venetae oratoris oratoris Sermones duo, de iusta Dei contra indignatione et ira. ira. Dei nos indignatione et gusta Ad Hieronymum Pisaurium et Laurentium Bragadinium. Sermo secundus, Ad Pisaurium et Laurentium Bragadinium. Sermo secundus,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

154 154

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

Praha, Jan Had Had (Coluber), (Coluber),1537 1537 (8°); (8°); altre edizioni del del 1537, 1537, del solo solo Praha, al tr e due edizioni Roma, Antonio Blado; Biado; Wien, Johann Singriener (4°). (4°). primo sermone, Roma, Johann Singriener Ascarelli rom., p. 49; 211 (33, 572); Cat. Cat. Esp. C Denis398; 398; Ascarelii 49; BLC BLC 53, 53, p. p. 211 (33, col. col. 572); C 453 453 (Coluber); (Coluber); Denis Edit 16, 16, CC 1205; 1205; FumagalliFumagalli-Belli-Vaccaro 1451; Ind. Ind. Aur. Aur.131.520-131.522; 131.520-131.522; NUC 94, NC NC Edit Βelli Vaccaro 1451; NUC 94, 118552 {Sermo Coluber, e con De obser(Sermo primus, Singriener, rilegato con Sermo secundus. secundus, Coluber, observanda... maiestate, maiestate, Venezia, 1544, nr. DD 92), 92),118553 118553 {Sermo 1544, qui qui al al nr. (Sermo primus, Singriener, 23 23 cm.), 118550 118550 {Sermo 21 cm.); cm.); PBN PBN 23, 23, col. col. 519; 519; VD VD 16, 16, CC 799 799 cm.), (Sermo secundus. secundus, Coluber, Coluber, 21 (Singriener). (Singriener). V Leonem xX Pont. Pont. Max. Max. praefatío. praefatio. EiusEiusV - Constantii Constantíi Felicii Felicii Durantini... Durantíni... ad Leonem eundem de deconiuratíone coniuradoneL. L.Catil Cadlinae Ma. Tuilii Tullii dem ad eundem ~nae liber unus. De exilio Ma. reditu M. M. Tullii Tullii Ciceronis Ciceronis liber unus. Epistola Epistola M. M. T. Ciceronis liber unus. De reditu Τ. (a cura di Ioh. loh. Cochlaeus), Cochlaeus),Roma, Roma,Iacopo IacopoMazzocMazzocCiceronis ad Lu. Luceium (a. 1518 (4°); edizioni successive, fra separate, Leipzig, Leipzig, chi, 1518 ed izioni successive, fra cui cui quelle quelle delle opere separate, Blum, 1535. 1535. Michael Blum, -

Ascarelli Maz., 127; Ascarelli BLC 106, 106, p. p. 505 505 Maz., 127; Ascarelli rom., p. 102; 102; BAY, BAV,Race. Racc. I,I, IV. IV.209 209 (20 (20 cm.); cm.); BLC (71, col. 755); Cat. Esp. E 176 (Blum); NUC 169, NE 73551+73552 (Blum); VD 16, E 703(71, col. 755); Cat. F 176 (Blum); NUC 169, NF 73551+73552 (Blum); VD 16, F 703704 cit. al al nr. nr. B 73, 114, 114, 115. 115. 704 (Blum); (Blum); Spahn, Spahn, cit. Β 73, VI et cconservatióne canum VI -- Kynosophion Kynosophionac ac Opusculum Opusculum Phemonis Phemonis de de cura et οnserναt~οne canum dominum Rudbertum Rudbertum aaMoshaim, Moshaim, Decanum Decanum Patavíensem... Pataviensem... e graeco in in per... dominum ladnum translatum. translatum. Canis Canis encomium, laudibus per eundem eundem latinum encomium, seu seu de de canum laudibus declamado... Jacobus Moshaim... in publicum publicum emisit, emisit, Wien, Wien, Johann JohannSinSindeclamado... Jacobus a Moshaim... griener, 1535 1535 (4°). (4°). griener, 632); Denis 388; Graesse, Graesse, V, V, p. p. 258; 258; Ind. Ind. Aur. Aur.151.172; 151.172; Panzer, Panzer, BLC 257, 257, p. 139 139 (188, (188, col. col. 632); Denis 388; IX. 55. 313; VD 16, D D 468. 468. IX. 55. 313; VD 16, DS79 Damasceni opera. Item Item Marini Marini Barletíi Barletii de deobsiobsiD 379 (564) Sancti Io. Damasceni dione scondrensi scondrensi Item Item Flavius Blondus edificatìone urbis urbis venetae venetae Blondus de edificatione Item Francisci Petrarche et Francisci Francisci Gergeríi Gergerii [?] [?] de de laudibus laudibusurbis urbis Item Francisci Petrarche et de copia et varietale latinae Stephani Stephani venetae in penna Item de varíetate facundiae latínae compendium Musices Musices Item de de reformatione reformationeecclesiae. ecclesiae. Finii Item compendium IΙ

-Vedi nr. B B 2. 2. - Vedi il nr.

II --Marini Barletii de de obsidione obsidione Scondrensi Scondrensi ad adserenissimum serenissimum Leonardum Leonardum Marini Barletii Lauretanum... Conciones Conciones varie a Meumethe Meumethe turcarum turcarum principe, et ab aids ales militiae (4°).. militíae praefecds praefectís artificiose compositae, compositae, Venezia, Bernardino Bernardino Vitali, Vitali, 1504 (4°) BLC 19, p. 148 (11, (11, col. col. 608); 608); CCBI CCBI 9.9. 11.118; 11.118; Edit Edit 16, 16, B 415; Ind. Aur. 113.159; 113.159; MortiMortiBLC 19, p. 148 Β 415; Ind. Aur. mer, It.p.p.59; 59;NUC NUC35, 35,NB NB127470; 127470; SSoltész B 82. 82. mer, It. οltész B Ili - Vedi Biondo Flavio Flavio (?), De origine et gestis gestis Venetorum Venetorum ad Franciscum Francis cum III Vedi forse Biondo Fosean (dopo la Roma instaurata), Verona, Bonino de' Bonini, 1481-1482; BaFoscari Bottino de' Bonini, 1481-1482; Bainstaurata), sel, in officina Frobeniana (H. Froben,J. Herwagen, N. Episcopius), 1531. Frobeniana (H. Froben, J. Herwagen, N. Episcopius), 1531.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LAΤΙΝΟ LATINO 8185: 8185: D D 380 380 VATICANO D 379 379 -- D

155 155

GW 4423 Ind. Aur. Aur. 119.458 119.458 (Froben); B. Nogara, Nogara, Scritti Biondo GW 4423 (Bonini); (Boniní); Ind. (Froben); B. Scritti inediti inediti ee rari rari di di Biondo OBI, 10 10 (1968), (1968), p. 557. Per posFlavio, Roma Roma 1927 1927 (Studi (Studi ee Testi Testi 48); 48); R. R. Fubini, in in DBI, p. 557. Per una una possibile attribuzione Sicco Polenton n. 42. 42. sibile attribuzione a a Sicco Polenton vedi vedi l'introduzione, l'introduzione, p. p. XXV Xxv ee n.

in laudem laudem Venetorum Venetorum (dicembre IV - Vedi forse ps. Francesco Petrarca, Epistola Epistola in 1346: "Nova nunc luce...") manoscritti Mùnchen, Bayerische StaatsbiStaatsbi1346: ine. inc. "Nova luce... ") nei manoscritti München, Bayerische bliothek,clm. clm.5350, 5350, f.f. 138r; 138r; Leipzig, Leipzig, Universitätsbibliothek, Universitàtsbibliothek,1269, 1269,f.f.1 lrr.. bliothek, G. Voigt, Voigt, Die Die Briefsammlungen Briefsammlungen Petrarca Petrarca's's und undder dervenetianische venetianische Staatskanzler Staatskanzler Benintendi, Benintendi, in G. in Kônigl. Bayerischen Bayerischen Akademie Akademieder derWissenschaften, Wissenschaften, Abb. Cl. 16 (1883), pp. 74-76; non Königl. Abh. Hist. Cl. 16 (1883), pp. 74-76; non registrata da codia del medie-registrata da A. Α. Sottili, Sottili, 1I codici del Petrarca Petrarca nella nella Germania Germania Occidentale. Occidentale. IV, IV, in in Italia Italia medie vale ee umanistica, 13 332, 354. vale 13 (1970), (1970), pp. pp. 332,354. V Gergerius vedi l'inV -- Manoscritto: non identificato. Per l'autore Franciscus Franciscus Gergerius vedi l'in42. troduzione, p. xxv, n. 42. VI et varietate varietate facundiae facundiae latínae latìnae Nícolaí Nicolai Liburnii Liburnii opus opus 11 -- Vedi forse: De copia et eloquentiae studiosis studiosis perutíle, perutile, Venezia, Giovanni eloquentíae Giovanni Antonio Antonio Nicolini da Sabbio [Francesco Minizio 1524 (4°). e fratelli, 1522; Roma, [Francesco Mínizio Calvo], 1524 Ascarelli 157; Barberi Gal., p. p. 74, 43; Barberi p.92; 92;BAVI, BAVI, FF65-69; 65-69; Ascarelli rom., rom., p. 157; Barbed Cal., 74, nr. nr. 43; Barberi rom., rom., p. NUC 331, 331, NL NL 340462 340462 (1524); (1524); Panzer, Panzer, VIII. Vili. 475. 475. 1145 1145 (Nicolini); (Nicolini); Roma, Biblioteca CasaRoma, Biblioteca Casanatense, PP VII (Calvo); Sander Sander3957-3958; 3957-3958; STC(Am), STC(Am),II, II,p.p.246. 246. 11199 (Calvo); VIICompendium musices musices confectum confectum ad faciliorem faciliorem instructíonem instructionem cantum cantum VIΙ- Compendium choralem discentíum... discentium... qui qui Cantorinus Cantorinus intítulatur, intitulatur, Venezia, Simone da Luere, 1509 (4°); edizioni successive di formati diversi. 1509 formati diversi. 1513) ;BLC BLC53, 53,p.p.130 130 (33, (33, col. col.454); 454) ;67, 67, pp. pp.288-290 288-290 (42, (42, Adams C 566 (Venezia, (Venezia, Lue. Luc. Giunta, Giunta, 1513); col. 648); C C5863;Edit 16, C fol.) eeppassim; 118, col. 648); 5863; Edit 16, C 985-987,989; 985-987, 989;Ind. Ind.Aur. Aur. 131.412 131.412 (Luere, (Luere, fol.) assim; NUC NUC 118, NC 599927 (Luere, 21,5x16,5 cm.)-599933; cm.)-599933; Sander 1602 (Giunta), (Giunta),7347 7347(G. (G.B.B. Sessa, NC 599927 (Luere, 21,5x16,5 Sander 1602 Sessa, 1499); 1499); STC(Am), I, pp. 343-344; vedi GW7263 7263 (Venezia, G. B. B. Sessa, STC (Am), I, pp. 343-344; vedi anche anche GW (Venezia, G. Sessa, 1499) 1499);; A. A. Davidsson, Davídsson, Bibliographie dermusiktheoretischenDrucke des 16. 16. Jahrhunderts, 1962,106-107. Bibliographie dermusiktheoretischenDruckedes Jahrhunderts, Baden-Baden Baden-Baden 1962,106-107. Vili- Vedi probabilmente probabilmenteililnr. nr.DD380. 380. 1111-Vedi D 380 ecclesiae Zaccariae Zaccariae [?] [?] Ferreríi Ferrerii Vicentini 380 (565) (565) De De Reformatione Reformatione ecclesiae Pont. Gandien. De reformatione ecclesiaesuasoria suasoriaR. R. P. P. D. D. Zachariae Zachariae Ferrerii Ferrerii Vicentini Pontireformatíone ecclesiae Pontíficis Gardiensis... ficis Gardiensis... gubernatoris... gubernato ~s... ad... ad... Hadrianum Hadrianum VI Pont. Pont.. Max..., Venezia, GioSpei, vanni Antonio Nicolini da Sabbio e fratelli, [1523 [1523 ?] ?] (4°); ivi, ad signum Spei, 1552 1552 (8°). Adams FF 292 292 (Sabbio, 1522); BAV, Race. V. 723/20 (signum Spei, Spei, 14,5 14,5 cm.); cm.);BLC BLC107, 107, Adams 1522); ΒΑΝ, Racc. I, V. 723/20 (signum p. 451 451 (72, (72, col. 470); CT CTXII, 21 ss.; ss.; NUC 170, 170, NF 103629 103629 (signum Spei); PBN PBN 51, 51, col. 185 XII, 21 p. 595. 595. (Sabbio); STC(Am), STC(Am), I,I, p.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

156 156

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

D381 sacrae caesareae caesareae Maiestatis Maiestatis Hieronimo Ga-Hieronimo Ga D 381 (566) (566) Epitome Epitome ortus onus sacrae brielio auctore. regii ac ac vetustíssimi vetustissimi ortus sacrae caesareae caesareae ac ac cath catholicae Epitoma regíi οlicae maiestatis... Ferdinandi Ungariae ac Bohemiae Bohemiae regís... regis... autore Hieronymo Gebvílero..., Gebvilero..., Ferdinands Ungariae ac Strasbourg, Jean Grùninger,1527; 1527; Haguenau, Haguenau,Johann JohannSetzer, Setzer,1530 1530(4°). (4°). Jean Grüninger, Adams G 303 303 (Setzer) p. 90, 90, nr. nr. 139; 139; Bening-Muller, Benzing-Muller,II, II,p.p.47, 47,nr. nr.254; 254; Adams (Setzer);; Benzing Hag., p. BLC 121, 121. p. 232 (83, col. 163); 163); Cat. Cat. Esp. G 512 512 (Setzer); (Setzer);NUC NUC193, 193,NG NG94810, 94810,94812; 94812; PBN ΡΒΝ 58, col. 681; 681; Sοltész Soltész G 89 (Setzer); (Setzer);VD VD16, 16,GG594-595. 594-595. D 382 382 (567) (567) Le croniche di Normandia Normandía in lingua francese. Les croniques de Normendie, Normendie, lesquelles lesquelles ont ont este este de denouveau nouveaucorrigees..., corrigées..., Ironiques de Rouen, Guillaume Guillaume Le Le Tailleur, Tailleur, 1487 1487 (fol.); (fol.); edizioni edizioni successive successive con nome nome di di diversi librai, Le Bourgeois Bourgeois (Burges), (Burges), Richard Richard Macé; Rouen/ diversi librai, Rouen, Rouen, Jean Le Angier, Pierre PierreRegnault, Regnault,[1516/1518 [1516/1518 ca.] (4°). MichelAngier, Rennes,Jean Macé; Caen, Michel BLC 238, p. 188 (172, (172, cil. col.939); 939) C ; G1596-1597; Goff GC 487; p. BLC p.188 1596-1597; GOlf 487; GW GW 6690-6691; 6690-6691;H H5006; 5006;Le LeVerdier, Verdier, p. 56 ss.; Pellechet-Polain3577-3578; 3577-3578; Rép. Rép. 56 ss.; NUC NUC 108, 108, NC NC 406093 406093 (Rouen,J. (Rouen, J. Macé, [1515 [1515 ca.]); ca.] ); Pellechet-Polain Fr. 19, 19, p. 38,nr. 46 (J. (J. Macé, 1513 1513ca.); 28-29,nrr. 21-22; 27, p. ca.); 22, nr. 21-22; 27,p. p. 12, 12,nr. nr.33 33(Regnault), (Regnault), p. Fr. nr. 46 22, pp. ρρ. 28-29, p.38, 67, nr. 41, nr. 33; p. 208, nr. 37 (R. (R. Macé). 67, nr. 116 (Angier) (Angier) ;; Aquilon, Aquilon, p. nr. 33; p. 208, nr. 37 Macé) . p.41,

Traiectensium et LeoD 383 Cathalogus Antistium Antístíum hungarorum hungarorum Traiectensium 383 (568) Cathalogus diarum Io. Placentii. Placentíi. Catalogus omnium et Catalogus omnium antístítum antistitum Tungarorum, Traiectensium ac Leodiorum, et rerum domi bellique gestarum compendium, per per Ioannem Ioannem Placentium Placentium TruTrudonensem dominicanum,Antwerpen, Antverpen,Willem WillemVorsterman, Vorsterman,[1529 [1529?]?] (8°). (8°). donensem dominicanum, BLC 260, 1998; Nijhoff-Kronenberg 1726(1530 (1530ca.); ca.);NUC NUC 260, p. p. 140 140 (191, (191, col. col. 13); 13); Cat. Esp. P 1998; Nijhoff-Kronenberg 1726 460, NP NP 400520; 138, col. 506; 134. 400520; PBN ΡΒΝ 138, 506; Quétif-Echard, Quétif-Echard, II, p. 134. D 384 Cornelius Nepos. Nepos. 384 (569) (569) Cornelius Vedi forse l'edizione l'edizione Lyon, François Frellon, 1543 1543 (8°), (8o), o le le edizioni Vedi Lyon, Jean Jean e François fidem veteris veteris inscríptíonis inscriptionis Plinius Plinius aut con titolo: Cornelius Nepos qui contra fidem [il De viris Suetonius appellabatur [íl wins illustribus era in genere attribuito a Emilio Probo o a Sesto Aurelio Vittore], Torino, FrancescoSilva, Silva, 1508 1508 (4°); (4°); edizioni Torino, Francesco successive. Baudrier, V, Bersano Beget'-Dondi, Adams N N 164-165; 164-165; Baudrier, V, p.p.188; 188; BAVI, RAVI, CG 447-449; 447-449; Bersano Begey-Dondi,I,I,54, 54,55; 55; BLC 233, 233, pp. 396, 396, 404 (169, col. 770); 770); Cat. Cat. Esp. Esp. NN160 160ss.; ss.; Flodr, Flodr,p.p.217; 217;Goff GoffCG915-918; 915-918; HH 5731-5736; IGI 3211-3214; 3211-3214;Ind. Ind. Aur. 110.768 5731-5736; IGI 110.768 (Torino), (Torino),110.776, 110.776,110.788, 110.788,110.790, 110.790,110.796, 110.796, ΡΒΝ 32, 110.805 (Lyon); NUC NUC 410, 410,NN 11 110212 110.805 (Lyon); 110212 (Frellon, 15 15 cm.) ee passim; passim; PBN 32, coll. 455-456, 455-456, 485-486; Sander 2207-2209; STC(Am), II, II, p. p. 459; 459;VD VD 16, 16,1518 485-486; Sander 2207-2209; STC(Am), N 518ss. ss.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO 8185: D388 VATICANO LAΤΙΝΟ 8185: D381 D 381 -- D 388

157

D 385 persecutionis Áfricae Africae tempore Genherici a B. 385 (570) (570) Historia persecutíonis Β. Victore episcopo episcopo Uticensi. Uticensi. Historia persecutíonum persecutionum Africe Africe per per Geisericum Geisericum et Hunericum, Hunericura, Vandalorum Vandalorum reges... beato Victore Victore Uticensi Uticensi episcopo episcopo descripta descripta(a(acura curadidiJosse JosseClichtoClichtoreges... a beato ve), Paris, Paris, Jean Petit, Petit, [1510 (4°); altre edizioni edizioni con titolo dtolo leggermente leggermente ve), [1510 ca.] ca.] (4°); diverso. 649; BLC 339, 339, p. 287 (248, (248, col. 389); 389); NUC NUC 636, 636, 1Ν NV 137151 137151 (Κö1η, (Kôln, E. CervicorAdams V 649; nus, 1537); 1537); PBN 208, coli. 333-334; Renouard Par.,I,I,p.p.390, 390,nr. nr.216; 216;Soltész SoltészVV226 226 (Cervi(CerviΡΒΝ 208, coll. 333-334; Renouard Par., comus). cornus). f. 305 305r D386 Nifi suessani suessani de Auguriis Item libellus de re D 386 (571) (571) Augustini Augustini Nífl de Auguríis Item libellus de re ortensi [?]. [?] . auguriis libri duo, Bologna, Bologna, eredi Girolamo Girolamo I - Augustini Augustini Niphi Suessani de auguriis de' Benedetti, 1531 (4°). 1531 (4 ° ). -

BAV, Race. Ferr. IV. 4669; BLC 237, 237, p. 229 (172, col. 294); 294); NUC NUC 419, 419, ΒΑΝ, Ι, IV. W. 627/16; Stamp. Ferr. Racc. I, Ν. 4669; NN 264589 (22 cm.); Soltész N 224; STC(Am), II, p. 464; Dizionario, I, p. 110. 11264589 (22 cm.); Soltész Ν 224; STC(Am), II, p. 464; 110. II -ledi - Vediil ilnr. nr.DD154. 154. II D 387 D 387 (572) (572) Io. Despauterii Despauterii Grammatica. Despauterii, Grammatícae Grammaticae prima primapars...: pars...: numerose edizioni, edizioni, anche Ioannis Despauterii, 1512, Jodocus Badius Ascensius, Ascensius, insieme ad altre opere, da quelle parigine del 1512, Jodocus Badius (4°); Jean Petit - François Regnault. Regnault. (4°); Jean Petit Adams D 345-346; 345-346; Baudrier, Baudrier,II,II,p.p.75; 75;IV, IV,p.p.216; 216;Bibl. Bibl.Belg., Belg.,II,II,pp. pp.116-117; 116-117;BLC BLC81, 81,p.p.360 360 Adams D (51, co11. coll. 770, Esp.DD438-442; 438-442; G~ltlingen, Gûltlingen, III, 126, nr. nr. 24; 24; Ind. Ind.Aur. Aur.151.763, 151.763, (51, 770, 771); 771); Cat. Esp. III, p. p. 126, 151.766 ee passim; NUC 140, 140, ND ND 202881 202881 (Th. (Th.Payen, Payen,1536), 1536),202884, 202884,202908; 202908; PBN 39, coll. coll. 151.766 p as sim; NUC ΡΒΝ 39, Impr.,II,II,p.p.89, 89,nr. nr.181; 181;Renouard RenouardPar., Par., 293-294; vedi anche anche ID VD 773, 775; Renouard Renouard Impr., II,II, 293-294; 16, D 638. 16, di messer Alessandro Piccolomini. D 388 388 (573) Sonetti dl M. Alisandro Cento sonetti di M. Alisandro Piccolomini Piccolomini (a cura di Giordano Ziletti), Roma, Vincenzo Valgrisi, 1549 1549 (8°). (8°). Ascarelli rom., p.203; p. 203; BLC 258, p. 201 201 (189, (189, col. 495); 495); Gamba Gamba1573; 1573; Graesse, Graesse,V, V, pp. pp.280 280ee 281 (Valgrisi, 1540); 1540); NUC 457, 457, NP 343828 II, p. p. 579; 579; F. 281 343828 (16,5 (16,5 cm.); cm.); STC(Am), II, F. Cerreta. Cerreta, Siena 1960, 1960, p. p. 190. 190. Alessandro Piccolomini letterato e filosofo filosofo senese del cinquecento, Siena

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

158 158

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

D 389 389 (574) L'Instrumento de la Filosofia di messer Alessandro Piccolomini. Vedi le edizioni Roma, Vincenzo Valgrisi, Valgrisi, 1551; 1551; Venezia, Maria BoBoRoma, Vincenzo Venezia, Giovanni Giovanni Maria nelli, 1552 1552 (8° (8°). ). Ascarelli rom., p.p.203; 203;BLC BLC258, 258, p.p.202 202(189, (189,col. col.497); 497);NUC NUC457, 457,NP NP343905-906; 343905-906; PRI PBN Ascarelli rom., 136, col. 584; Cerreta, cit. sopra, p. 191. cοl. 560; 560; STC(Am), STC(Am), II, p. 584; Cerreta, cit. p. 191. Romanorum PonD 390 390 (575) Bonifatius Bonifatíus Simonetta de persecutionibus Romanorum Pon tificum. Bonifacii Symonetae... christianae fidei fidei et et romanorum Bonifacii Simonetae... De christíanae romandrum Pontificum persecutionibus opus..., Milano, Antonio Zarotto, 1492; Basel, Basel, Nikolaus NikolausKessler, Kessler, cutíonibus opus..., Milano, Antonio Zarotto, 1492; 1509 (fol.). 1509 Adams SS 1184; 1184; BAVI, BAVI, SS 228; 228; BLC BLC 319, 319, p. p. 203 203 (233, (233, col. col,827: 827: 1492); 1492); Cat. Cat. Esp. SS 1412 1412 (Kes(KesAdams sler); Ganda174; 174;Goff GoffSS530; 530;HH14750; 14750;IGI IGI9011; 9011;NUC NUC547, 547,NS NS564997-998; 564997-998; PBN 173, col. sler); Ganda ΡΒΝ 173, col. 370; Manni919; 919;Soltész SoltészSS550; 550;VD VD16, 16,SS6542. 6542. 370; Rogledi Rogledi Manni D 391 Nicolai Primi Primi Pontíficis Pontificis Maximi Maximi epistolae. 391 (576) (576) Nicolai Vedi il D 378/1. 378/1. íl nr. D Clementis Alexandrini Alexandrini omnia opera Gentíano Gentiano Herveto Herveto inD 392 392 (577) (577) Clementís terprete. Vedi l'edizione Firenze, Lorenzo Lorenzo Torrentino, Torrendno,1551 1551 (fol.). (fol.). Vedi Adams CC 2105; 2105; BLC BLC 64, 64, p. p. 103 103 (40, (40, ccol. 463); Cat. Esp. Esp. C C 2085; 2085; Edit 16, 16, C C 4866; 4866; Ind. Aur. Adams οl. 463); Ind. Aur. 140.900; pp. 136-137, 136-137, nr. nr. III; Ill;NUC NUC112, 112,NC NC479243-244; 479243-244; PBN 29, col. 1094; 1094; 140.900;Moreni, Moreni, pp. ΡΒΝ 29, STC(Am), I, p. p. 435. 435. STC(Am), I, D393 Giraldi de de Díis Diis Gentium Gentium varia et multiplex multiplex D 393 (578) Lilii Lílíí Gregorii Gregori Giraldi historia in qua simus [?] [?] de eorum eomm imaginibus imaginibus et cognominibus agitur. agitur. De Deis gentium gentium varia et multiplex multiplex historia, in qua simul simul de de eorum eomm imaimaDe Deis in qua ginibus et cognominibus cognominibus agitur... agitur... Lilio auctore, gínibus Lillo Gregorio Gyraldo Ferrariensi auctore, Basel,Johann Oporinus,1548 1548 (fol.). Basel, Johann Oporinus, Adams G G 718; 718; Cat. Cat. Esp. G 980; 980; NUC 201, NG NG 231144; 231144; PBN 60, col. 691. Adams NUC 201, ΡΒΝ 60, cοl. 691. D 394 (579) D. Irenei adversus hereses hereses Valentiniani Valentiniani et etsimilium. similium. Irenei adversus Forse volume privo di frontespizio: titolo del frontespizio: quello quello riportato dall'item è il titolo primo libro ("D. [sic] adversus adversus haereses haereses ValenValen("D. Irenaei episcopi Ludunensis [sic] haereses di Ireneo di Lione (a cura tini similiumque. Liber primus") del Contra haereses

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO D 389 - D 398 VATICANO LATINO 8185: 8185: D389-D398

159 159

di Erasmo Basel, Johann Froben, Froben, 1526 1526 (fol.); (fol.); edizioni sucdí Erasmo da Rotterdam), Basel, cessive. Adams 150-153; BLC 160, 160, p. 359 (112, col. 552); 552); Cat. Cat. Esp. I 292-296; 292-296; Catalogue, cit. al nr. Adams I1 150-153; 259; NUC NUC 271, 271, 11154070-075; NI 154070-075; ΡΒΝ PBN 75, 75, coll. 1035-1036; VD YD 16, 16,1I 316-319. 316-319. B 8, p. 259; coil. 1035-1036; D395 lulii Caesaris Caesaris rerum a se se gestarum gestarum commentarii commentarii imp. imp. D 395 (580) (580) G. Iulii Parisiis. Par~siis. vedi le edizioni parigine (a cura di di Giovanni Giovanni GioCon il titolo dell'inventario dell'inventarlo vedi de Vascosan, Vascosan, Je Jean Roigny, 1543 1543 (fol.); (fol.); Robert Robert Estienne Estienne1544 1544 condo) Michel Michel de an Roigny, (8°). 35-39; BLC BLC 50, 50, p. 299 (31, Ind. Aur. Aur.128.717, 128.717, 128.719; 128.719; Mortimer, Fr. Adams CC 35-39; p. 299 (31, col. 816); Ind. Mortimer, Fr. 124 NUC88, 88,NC NC11028, 11028,11031, 11031,11034; 11034; PBN 25, coli. 876-877; Renouard 124 (Vascosan); (Vascosan); NUC Renouard Est., ΡΒΝ 25, cοll. 876-877; 15. p. 61, nr. 15. D396 D 396 (581) Ecclesiastica Historia GentisAnglorumBedaAnglosacoñ[?] Gent's Anglorum Beda Anglosacoñ [?] auctore. dell'inventario:Ecclesiasticae Ecclesiasticae Historiae Historiae gentis AnProbabilmente, con il titolo dell'inventarlo: gentís Anglorum libri libri quinque... quinqué... Beda BedaAnglosaxone Anglosaxone authore..., authore..., Antverpen, Antverpen, Iohannes lohannes glorum Gravius, 1550 1550 (fol). Gravíus, 452; BLC 23, p. 47 47 (13, (13, col. col.958); 958); BT 277; Cat. Esp. B 594; 594; Ind. Aur. Aur. 115.647 115.647 Adams B 452; ΒΤ 277; 42, NB 244282; PBN 9, coli. 1027-1028. (4°); NUC 42, IB 244282; ΡΒΝ 9, colΙ. 1027-1028. Brixianorum. D 397 (582) (582) Heliae Caprioli chronica de rebus Brixíanorum. Heliae Capreoli Capreoli Chronica Chronica de rebus rebus Bríxianorum Brixianorum ad ad senatum senatum populumque populumque Heliae Brixianum, Brescia, Brescia, Arundo Arundo de' de'Arundi, Arundi,[1505 [1505ca.] ca.] (fol.). Bríxianum, BAVI, C 63 ([([1505 53, p. 299 299 (33, (33, col. col.701: 701: [ [1505 ?]);; Brunet, Brunet, I,I,col. col.1703; 1703; BAVΙ, 1505 ca.]); ca.]) ; BLC BLC 53, 1505 ?]) 16, CC 1257 1257 (1505 (1505 ca.); GW, GW,VI, 125 (post (post1500); 1500); HH4408; 4408; Ind. Ind.Aur. Aur.131.749; 131.749; NUC NUC Edit. 16, VI, col. 125 100, 241103; Panzer, 1645 (1502 p. 47 47 100, NC NC 241103; Panzer, VI. VI. 342. 342. 37; 37; Sander Sander 1645 (1502 ca.); ca.); Dizionario, Dizionario, I,I, p. (1504/1505). D398 Historia Vicecomitum. D 398 (583) Georgii Merulae Historia Georgii AlexandriniAntiquitatis Antíquitatis Vicecomitum Vicecomitum liber liber primus [deciGeorgii Merulae Alexandrin mus], [Milano, Signerre per perAless Alessandro Minuziano], 1500 ca. an dro Minuziano], [Milano, Guillaume Guillaume Le Signerre (fol.).. (fol.) 228; BLC 219, 166 (158, (158, col. col. 602); 602); Goff GoffM M499; 499; H 219, p. 166 Η 11095; IGI 6375; NUC 377, BAVI, M 228; NM477606; 477606; PBN 129; Rogledi Manni 645; STC(Am), II, p. 386; VEΙ, VEI, Μ M 499. 11 ΡΒΝ 113, 113, col. 129;

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

160

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

Pii II D 399 (584) (584) Pii ΙΙ Pontificis Maximi epistolae. a) Epistolae familiares, spesso spesso unite ai ai trattati; trattati; numerose numerose edizioni edizioni aa partire, partire, [Louvain, JanVeldener], Veldener],1477 1477 (fol.). (fol.). forse, da quella di [Louvain,Jan b) Epistolae Cardinalatu editae; editae; varie varie edizioni di Roma, Roma, Johann Johann Epistolae in in Cardinalatu edizioni da quella di Schurener, 1475 (4°). Schurener, 1475 (4°). c) Epistolae editae-, varie edizioni da quella quella di di Milano, Milano, Antonio Antonio Epistolae in Pontificatu editae; varie edizioni Zarotto, 1473 (inc. (ine. "Pii secundi secundi Pont. Max. Max. Epistolae Epistolae de de convento conventu Mantuano"). Mantuano"). Adams PP 1350; 1350; BAVΙ, BAVI, P 327 327 (b), (b), 337 337 (c) (c)eepassim; passim;BLC BLC260, 260,pp. pp.69-70 69-70(190, (190,coil. coll.824-825); 824-825); Adams Campbell 22; Cat. Cat Esp. Esp. PP 1890 1890 (Lyon, (Lyon, Jean Jean Moylin, Moylin, 1518) 1518) ee passim; passim; Goff GoffPP710 710ss.; ss.; Campbell 22; Gûltlingen, III, III, p. p. 41, 41, nr. nr.37; 37;HH149 149(a), (a),166 166(b), (b),168 168(c); (c);IDL IDL ss.;IERS IERS426; 426;IGI IGI7772 7772 Gliltlingen, 6060 ss.; (a) ss.; ss.; NUC NUC460, 460,NP NP397756 397756ss.; ss.; PBN PBN136, 136,coil. coli.940-941; 940-941; VEI, VEI, P711 P 711ss. ss. D400 Pomponii Melae Melae et II [barr.] C. C. Iulii lulii Soliani Soliani de de situ situ orbis. orbis. D 400 (585) (585) Pomponii a) Due edizioni insieme (Pomponio Mela, prima edizione Milano, edizioni rilegate insieme Panfilo Castaldi, Castaldi, 1471, 4°; Solino, Venezia, Nicolas Jenson, 1473, 4°); 4°); b) b) l'ediJenson, 1473, zione (Pomponio Mela, Giulio Solino, Itinerarium Antonini, Antonini, Vibio Vibio Sequestre Sequestre 1518 (8°), o una di quelle sucecc.) Venezia, Andrea d'Asola, Aldo Manuzio, 1518 cessive, che iniziano con questi due autori. Adams M M1053-1054; 1053-1054; BAV, Marinis, Stamp. Stamp. 169 169 Riserva/1 Riserva/1 (`Pomponii ("Pomponii Melae desitu situ Adams ΒΑV, De Marinis, Ielae de orbis libri libri tres... [con note note di di Pedro Pedro Juan Juan Oliver Oliver ee di di Ermolao Ermolao Barbaro]. Barbaro]. C. C. Iulii lulii Solini Solini tr es... [con orbis Polyhistor... Rerum ac ac verborum... verborum... index", index", s.e.d. s.e.d. [forse Paris, Chrétien Wechel]; Wechel]; prepreParis, Chrétien fazione datata datata Parigi, Parigi, 1536); 1536); ΒΑΝΙ, BAVI, Μ M 220-226, 220-226, SS 253-262; (157, colt. coll. 354, 354, 253-262;BLC BLC 217, 217, p. p. 344 344 (157, 355); Cat. Cat. Esp. Esp. M M1300 1300 ss.; ss.; Decia Decia114, 114,199 199 (eredi Fil. Fil. Giunta, Giunta, 1519, pp. 215, 215, 355); 1519, 1526); 1526); Flodr, Flodr, pp. 286; IGI 6339, 6339, 9084; 416216( [Basel ([Basel1536 1536?]?])-416217 (Wechel);PBN PBN140, 140, 286; 9084;NUC NUC 374, 374, NM II 416216 )-416217 (Wechel); col. 455; 455; Renouard Man.,p.p.83, 83,nr. nr.6;6;Rogledi RoglediManni Manni643; 643;STC(Am), STC(Am),II,II,p.p.373; 373;VD VD16, 16, Μ M col. Renouard Man., 2317 (1536) (1536) ss. ss. 2317 Sextus decretalium. decretalium. D 401 (586) (586) Sextus Bonifacio Vili: Giovanni d'Andrea (prima (prima Bonifacio VIII:numerose numerose edizioni, edizioni, con con glossa glossa di di Giovanni edizione Mainz, Mainz, Johann Fust-Peter Schoeffer, 1465); vedi per esempio quelle Johann Fust-Peter Schoeffer, 1465); per esempio quelle con titolo titolo uguale uguale all'inventario, all'inventario,aapartire partiredall'edizione dall'edizioneBasel, Basel,Michael MichaelWensWenssler, 1486 1486 (fol.). Adams BB 2427 2427 ss.; BAVI, BAVI, Β B 424 424 ss.; BLC 280, 280, p. p. 266 266 ss. (206, 337 ss.); Goff Goff BB 976 976 ss.; Adams (206, col. 337 GW 4848 4848 ss., 4877 ss.; Ind. Aur. Aur.121.966 121.966 ss.; NUC NUC 99, 99, NC NC 224928, 224928, NC NC 224977 224977 ee passim; passim; GW PBN 15, 15, colt. coli. 744-751; 744-751; VD 16, C C 5185 5185 (Basel, (Basel, Joh. Job. Amerbach, Amerbach, Joh. Job. Froben, Froben, Joh. Job. Petri, PBN VD 16, 1511). 1511).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO D 399 - DD 405 νΑΤΙCΑΝο LATINO I.AΤΙΝΟ 8185: D

161

D 402 (587) lo. [?] eiusdem eiusdem de septem septem sasaHussitarum [?] Io. Coclei Historia Hussitarum cramentis. cramentís. duodecim per Ioannem Historiae Hussitarum libri duodecim Ioannem Cochlaeum... Cochlaeum... operose Historiae Hussitarum collecti... Quibus adiuncti adiunctí sunt duo de collecti... Quibus de septem septem sacramentis sacramentis et et de decaeremoniis caeremoniis Przibram, cum Philippics Ecclesiae tractatus tractatus Io. Rokyzanae Philippica septima séptima Io. Rokyzanae et Io. Przibram, Ecclesiae Mainz, Franz Franz Behem, Behem,1549 1549 (fol.). (fol.). Cochlaei..., Mainz, C 2228; 2228; Ind. Ind. Aur. Adams 2272; BLC BLC 84, 84, p. Aur. 142.224; 142.224; NUC NUC 113, 113, ρ. 440 440 (53, col. 859); Cat. Esp. G Adams CG 2272; Β 73,188. VD 16, C C4326; 4326;Spahn, Spahn, cit. al nr. nr. B NC 505894; PBN 30, col. 355; 355; Soltész SoltészCC869; 869; VD16, ΡΒΝ 30, NC

Io. Simonettae D403 C. lulii Caesaris commentaria. Item Item Io. Simonettae corncomΙυ1~~~ Caesaris D 403 (588) (588) C. mentaria rerum GestarumFrancisci Francisci Sfortíe. Sfortie. rerum Gestarum mentara I

- Prima edizione con titolo Commentaria Caesaris, Firenze, Filippo Filippo Giunta, Commentaria Caesaris, 1508 successive edizioni in fol. fol. Venezia, Venezia, Agostino Agostino Zani, Zani, 1508 (8°), (8°), ma vedi forse le successive 1511 1517. 1511 e 1517. -

Adams C 24; 24; BLC BLC 50, 50, p. p. 298 298 (31, (31, col. col. 815); 815); Cat. Cat. Esp. Esp. CC1536 1536(1517); (1517); Decia Decia 21, 21, 52 52 Adams (1514), 143 143 (1520); (1520); Edit. Edit.16, 16,CC124-125, 124-125,127-128, 127-128, 135; 135; Ind. Ind.Aur. Aur.128.652, 128.652,128.655, 128.655,128.661 128.661 (1514), e passim; passim; NUC NUC88, 88,NC NC10992, 10992,10996, 10996, 11004, 11004, 11006 11006 ee passim; passim; ΡΒΝ PBN 25, 25, coli. 874-875; Sander 1503 (1511), (1511), 1506 1506 (1517); (1517); Sander-Rays Sander-Rava1502a 1502a (1507), (1507), 1514a 1514a (1520); (1520); STC(Am), STC(Am),I,I, Sander 1503 pp. 320-321 320-321 e passim. Commentarli rerum gestarum FranII -- Probabilmente: Ioannis Simonettae Commentarti FranII xxl, Milano, cisci Sfortiae Mediolanensium Mediolanensium ducis ducis libri XXI, Milano, Antonio Zarotto, Zarotto, cisci Sfortíae 1486 (fol.), (fol.), con [1482?] [1482?] ([1480 ([1480 ?]) ?]) (fol.); altra edizione edizione ivi, ivi, 1486 con titolo leggermente diverso. diverso. mente

BAVI, S 229-230; 229-230; BLC 104 (222, (222, col. col.691); 691);Goff GoffSS532-533; 532-533;HC HC14753-755; 14753-755;IGI ICI90139013BLC 303, 303, p. 104 ΒΑΝΙ, 9014; NUC 547, NS NS565004-005; 565004-005; PBN 173, col. 371; 371; Rogledi Manni Manni920-921 920-921 [a [a Giovanni Giovanni 9014; NUC 547, ΡΒΝ 173, Simonetta è dedicata l'edizione dei dei Commentari di Cesare pubblicata dallo Zarotto Zarotto nel nel 1477 (IGI 2323)]; 2323)]; VE VEI, Ι, S 532. 1477 D404 D 404 (589) Sydonia [sic] Ugonis episcopi Famagustani de conciliis. Vedi il Β 11. íl nr. B D405 Urbanorum hoc hoc (590) Raphaelis Raphaelis Volaterrani Volaterrani commentariorum commentariorum Urbanorum D 405 (590) et Phisiologia Item oeconomicus ZenoAntropologia Phisiologia Item oeconomicus ZenoGeografia Antropologia est Geografia in latínum latinum versus. phontis ab eod[em] in Commentariorum Urbanorum Raphaelis Raphaelis Volaterrani Volaterrani octo octo et et tríginta triginta libri... Commentariorum Xenophontis ab ab eodem eodem latío latio donatus, donatus, Roma, Johann Johann BeBeItem Oeconomicus Xenophontís 1506 (fol.); edizioni successive in fol. sicken, 1506

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

162 162

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

M 99-103; 99-103; Ascarelli 162; BAV, Ascarelli rom., p. 162; BAV, Mai Mai XI. XI.A. A.IX. IX.11-12 11-12(frontespizio (frontespizio aggiunAdams Μ v posteriormente; (c. (c. l1") ) "R. urbanorumli-lito stampato posteriormente; "R. Volaterrani Volaterrani commentariorum urbanorum primus Lemmata dictíonesque opens. operis. / /Libri LibriXXXVI XXXVIII tribus conscripti tober primus ΙΙ tribus conscripti sunt toGçographiam..." (c. (c. 2) 2) "Secundus torus tomusAnthropologiam... Anthropologiam... Tertius mis Primus Gçοgraphiam..." Tertíus tomus torus Philologiam..."); BLC 207, 207, p. 364 364 (150, (150, col. col. 189); 189); Cat. Cat. Esp. M 85-89; NUC 354, 354, NM NM Philologíam..."); BLC M 85-89; 103, col. 245; 245; Soltész M M 36-39; 36-39; STC(Am), II, II, p.p.299; 299; VD VD 16, 16,MM114-115 114-115 107460-469; PBN ΡΒΝ 103, (H. Froben, Froben,1530, 1530, 1544). 1544). D406 Vegetii Iulii lulii Frontini Aeliani Modesti de re militari impresD 406 (591) (591) Vegetíi sum Lutetiae Lutetiae1532. 1532. Scriptores Wechel, 1532 1532 (fol.). (fol.). Scríptores rei reí militaris: militaris: vedi vedi l'edizione Paris, París, Chrétien Chrétien Wechel, BAV, varíe varie copie fra Race. I, II. II. 355/1; 355/1; BLC BLC337, 337, p. p. 465 465 (247, (247, col. col. 117); 117); Adams V 331; BAI, fra cui cuí Racc. NUC 631, NV 204, col. 88 883. 1V 70781; 70781; PBN ΡΒΝ 204, NUC 631, 3. D407 Goti del Trissino [?]. [?]. D 407 (592) Italia liberata da God Roma, Valerio Valerio e Luigi Dorico per Antonio Macro (vol. I); VeVedi l'edizione l'edizione Roma, Gianicolo (voli. II, nezia, Tolomeo Gianicolo II, III), III), 1547,1548 1547, 1548 (8°). Adams T 954; 954; Ascarelli rom.,p.p.289; 289; Barberi p. 135; 135; BLC BLC 329, 380 (241, (241, col. 507); Adams T Ascarelli rom., Barberi rom. rom. p. 3 29, p. p. 380 col. 507); Gamba1713; 1713; NUC NUC601, 601, NT 194, col. 544; Sander 7370; STC(Am) 300. Gamba IT 341470; 341470; PBN ΡΒΝ 194, col. 544; Sander 7370; STC(Am) ,III,p. ‚III, p.300. D 408 Augustini Nifi Nifi Suessani Suessani de de falsa diluvii anD 408 (593) (593) Augustíni diluvíi pronosticazione pronostícazione an1524. ni 1524. Augustini philosophi Suessani de falsa diluvia diluvii prognosticazione ex Augustíni Niphi philosopha prognostícazione quae ex convento omnium planetarum, planetarum, qui qui in in Piscibus Piscibus contínget continget anno 1524 divulgata conventu Pasquetde deSallo, Sallo,1519 1519 (4°); (4°); edizioni successive. est. Libri tres..., Napoli, Jean Jean Pasquet Adams N 286-287 (Bologna, Gir. Gir. de' de' Benedetti, Benedetti,1520); 1520);Ascarelli Ascarelli rom., rom.,p.p.177 177 (Roma, Adams 1286-287 (Roma, Marcello Silber, Silber, 1521); 1521); BLC BLC 237, 237, p. p. 229 229 (172, (172, col. col. 294); 294); Decia Decia 133 133 (Firenze, (Firenze, eredi cello eredi Fil. Fil. Giunta, 1520); Grassi, SigmundGrimm-Max Grimm-MaxWirsung, Wirsung,1520); 1520); Manzi 245, Grassi, p. 495 (Augsburg, Sigmund Manzi 1, 1, p. 245, nr. 6; NUC 419, NN 264598-600; PBN 124, col. 848; Sander 4991 (Benedetti); STC(Am), NN ΡΒΝ 124, nr. 6; NUC 419, 264598-600; col. 848; Sander 4991 (Benedetti); STC(Am), II, p. 464; 464; Tinto 264; VD 1716 (Augsburg). Tinto 264; ID 16, N 1716 (Augsburg). D Epitaphiomm urbis urbis liber. liber. D 409 409 (594) (594) Epitaphiorum identificato. Fra Fra le le raccolte raccolte di di epitaffi, epitaffi, per perlo lopiù piùtrovad trovatiaaRoma, Roma,vedi vediper per Non identificato. esempio: a) forse di Nicola Nicola Signorili, Signorili, inserita dal dal Mazzocchi Mazzocchi alla fine degli degli a) la raccolta, forse Epigrammata Antiquae Antiqua? Urbis Urbis (pp. [c]LXXVIII-CLXXXbis dell'edizione 1521, qui al (pp. [C]LXXVIII-CLXXXbis dell'edizione 1521, al nr. D D 15); 15);

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO 8185: D 406 - D 412 VATICANO LAΤΙΝO 8185: D406-D412

163 163

b) YEpytaphiorum l'Epytaphiarum opusculum opusculum annunciato dal Mazzocchi nel colophon dell' Opusculum de mirabilibus Albertini,Roma, Roma,1510, 1510,1515; mirabilibus di Francesco Francesco Albertini, 1515; c) vedi anche gli gli Epitaphic Epitaphia Moderna Urbis raccolti da da Battista Battista di Pietro BrunelBruneldi Pietro leschi, manoscritto nel Vat. lat. 6041/ 6041/1. Ι. G. B. De Rossi, Rossi, Le prime raccolte iscrizioni compilate compilate in Roma tra G. Le prime raccolte d'antiche d'antiche iscrizioni in Roma tra il il finire finire del del secolo secolo XIV ee il cominciare del 1852, p. 23 23 ss.; ss.; J.J. Ruysschaert, in in DBI, DBI, 11 (1960), (1960),pp. pp.724724XIV del XV, XV, Roma 1852, 725 (b); Cosenza, Cosenza, I, p. p. 720 720 (c; (c; gli Epitaphia Antiqua, in dei 725 Epitaphic Antiqua, in un manoscritto manoscritto perduto dei Teatini di Napoli). D410 Basileae anno 1538. D 410 (595) Cornelius Tacitus impressum impressum Basileae 1533. Vedi l'edizione (a cura del Beato Renano, con annotazioni di Filippo BeroalBeroalVedi Basel, Hieronymus Hieronymus Froben-Nicolaus Froben-NicolausEpíscopius, Episcopius, 1533 1533 (fol.). (fol.). do) Basel, Adams TT 24; 24; BAV, BAY, Racc. Race. I,I, II. IL 1007 1007 (ex (ex Fulvio Orsini, Orsini, lat. lat. 117); 117); R. R.G. G.Class. Class.II.II.220; 220; BLC BLC 320, p. 92 (234, (234, col. col. 167); 167); NUC NUC581, 581, NT NT5479; 5479; PBN 181, coli. 623-624; VD 16, T 13. 13. 320, ΡΒΝ 181, coll. 623-624; VD 16, f. 305v f. 385" D 411 (596) Conciliorum omnium omniumgeneralium generaliumetetprovíncialium provincialiumvol. voi. 2. 2. D 411 (596) Conciliorum Forse: Conciliorum omnium tam generalium quam partícularíum particularium que que iam jar inde ab ab Apostolis Apostolis in hunc usque usque diem celebrata... celebrata... (a cura di di Pierre Pierre Crabbe), Crabbe), Kòln, Quentel,1551 1551 (fol., (fol., 33 vol.); vol.); la la prima prima edizione in due tomi (a Κ~Ιn, Johann Johann Quentel, cura di Jacques Merlin) Merlin) Paris, Paris, Jean Cornillau, Cornillau, Galiiot Galliot Du Du Pré, Pré, 1524 1524 (fol.) (fol.) ha ha titolo leggermente leggermente diverso. diverso. C 2769-2770; 2769-2770; BLC 110 (44, (44, col. 1042); 1042); Cat. Cat. Esp. C 2481-2484; 2481-2484; PBN 33, col. Adams C BLC 71, 71, p. 110 ΡΒΝ 33, 877; Renouard Par.,III, Ili,639; 639;VD VD16, 16,CC5643-5644. 5643-5644. 877; Renouard Par., D Poeticus. D 412 412 (597) Elucidarius Poetícus. Elucidarius poetícus poetìcus continens continens historias historias poetícas, poéticas, fabulas, fabulas, insulas... ínsulas... collectore collectore Torrentino, Kôln, [EuchariusCervícornus], Cervicornus],1523; 1523; ivi, E. CervicorΚöln, [Eucharíus E. CervícorHermanno Torrentíno, Gottfried Hittorp, 1525 1525 (8 (8o°); van HoochstraHoochstra); Antverpen, Michael Hillen van nus, Gott fr ied Hittorp, [1524 ca.] [?], [?], 1527 1527 (8 (8o°); ten, [1524 ); edizioni precedenti precedenti e successive. Adams T T 822 822 (1546); (1546); BAVΙ, BAVI, H 27; 27; BLC BLC 328, 328, p. p. 20 20 (240, (240, col. col. 267: 267: 1536); 1536); Nijho Nijhoff-Kroff-KroΡΒΝ 191, ID 16, nenberg3967-3968, 3967-3968,2057-2058, 2057-2058, 2060; 2060; NUC NUC598, 598,NT NT279454-461; 279454-461; PBN 191, col. 933; 933; VD 16, nenberg T 1609-1610 1609-1610 (Cervicornus) ss.; vedi anche Renouard RenouardEst., Est., p.p.34. 34. (Cervicornus) ss.;

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

164 164

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

310r f. 310r Libri latini impressi impressi non ligati ligatì qui qui sunt sunt Romae Romae in in Bibliotheca Bibliotheca C C[erLibri [ervina], vina] . D413 rebus gestis gestìsSaxoSaxoD 413 (747) (747) Vvitinchidii Vvitinchidii Monachi Monachi Benedictini Benedictíni de rebus num[?] ac ac Octonis Octonis aliorumque aliorumque succedentíum succedentium Imperatorum. Imperatorum. Vvitichindi Saxonis Henrico et et Ottone OttoneI IImpp. Impp.gestarum gestarumLibri LibriIII, III, Vvítíchindí Saxonísrerum rerum ab ab Henríco una cum cum al~~s aliis quibusdam... historiis, historiis, ab ab Anno Anno salutís salutis D.CCC. praeD.CCC. usque usque ad praesentem aetatem..., aetatem..., B Basel, lohannHerwagen, Herwagen,1532. 1532. as el, Iohann W 214; 214; BAI, BAY, R. R. G. G. Storia Storia II. II. 88 88 (il titolo tìtolo a p. p. 11 corrisponde corrisponde aa quello quello dell'indell'inAdams W ventario); BLC BLC 354, 354, p.p.8686(259, (259,col. col.895); 895);NUC NUC662, 662,NW NW281248; 281248;Panzer, Panzer,VI. VI.287. 287.869; 869; ventario); Soltész W W 157; 157; PBN 222, col. 923; 923; Widukindi monachicorbeiensis corbeiensis Rerum Rerum Gestarum Gestamm Saxonica SaxonicaΡΒΝ 222, Widukindi monachi libri tres, tres, [a cura di] di] G. G. Waítz, Waitz, K. A. A. Kehr, Kehr, (MGH. (MGH. SS. SS. Scriptores Rerum GermaGermarum libri nicarum in usum usum scholarum), scholarum),Hannoverae Hannoverae Lipsiae 1904,pp. pp.XXII-XXIII. XXII-XXIII. et et Lípsiae 1904, -

D D 414 414 (748) Concetti della lingua latina de un Valent'huomo. La prima edizione sembra sembra essere essere del 1562: Concetti della lingua latina di di un del 1562: letteratissimo per valente huomo huomo letteratíssimo per imparare insieme la grammatica et la lingua lingua di Cicerone nuovamente a utilità commune posti in luce (a cura di Publio Francesco Spinola), Venezia, Bolognino Zaltieri, Zaltíerí, Domenico Domenico ee Giov. Gui. Battista Guerra; Guerra; di Aonio edizioni successive, sotto il nome di Lazzaro Bonamico o odi Aonio Paleado. Paleario. BLC 245, Venezia, Franc. Frane.Franceschini, Franceschini,1567); 1567);Edit Edit16,16,BB2973, 2973,CC5382; 5382; 245, p. p. 354 354 (Paleario: (Paleado: Venezia, 105 (Paleario, 1567); 1567); VE, (1562; p. della Graesse, V, V, p. 105 VE, 6. 6. 3. 3. B. B. 24/2 24/2 (1562; p. 17, 17, tìtolo titolo "Concetti della di M. M. Lazzaro Lazzaro da da BBassano"; sottoscrizione didiB. B. lingua latina di as sano"; sul frontespizio marca ee sottoscrizione Zaltieri;; in in fi fine dei fratelli fratelliGuerra: Guerra:cfr. cfr.Vaccaro, Vaccaro,p.p.371); 371);Mazzuchelli, Mazzuchelli,p.p.2327; 2327;Melzi, Melzi,I,I, Zaltíe~ ne dei 72, 236; 236; E. 1989,1, 824. pp. 72, E. Gallina, Aonio Paleario, Sora Sora 1989, I, p. 824. D415 duae altera Clementis VII ad Carolum.V. Carolum.V. D 415 (749) Epistolae Epistolae duce ΙIι Papae ad Imperatorem. altera Caroli.V. Caroli.V. ad ad Clementem. Clementem. Vedi il nr. nr. BB 233. 233. D4I6 Bet.ca de [?] Regibus Regibus ac ac D 416 (750) (750) Historia Bet.ca de vetustarum vetustarum Nobilitarum [?] gestis Germanorum. gestis Germanorum. Historia Batavíca, Batavica, cum appendice appendice de devetustíssima vetustissima nobilitate, regíbus regibus ac ac gestis gestis Historia Germanorum, rhapsodo rhapsodo Gerardo Noviomago..., Christian EgenEgentras bourg, Christian Novíomago..., SStrasbourg, olff, 1530; 1530; vedi anche il nr. nr. D D 357. 357. Benzing-Muller, 322, nr. 38; 368 (83, (83, col. col. 371); 371); NUC 194, Benzing-Muller, II, p. 322, 38; BLC 121, 121, p. p. 368 194, NG 104730; 104730; PBN 58, col. 861; VD 16, G 1013-1014. ΡΒΝ 861; VD 16, G 1013-1014.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LAΤΙΝO LATINO 8185: 8185: D413-D420 D 413 - D 420 VATICANO

165 165

D417 Meyer Baliolani Flandrícarum Flandricarum rerum ac cronicocronico D 417(751) (751) lacobi Iacobi Meyer rum multiplices multíplices historíae historiae utríusque utriusque Testamenti Christíano Masseo CaCaChrístiano Masseo meraceñ. auctore. meracefi. auctore. x... Chronica Chronica Flandriae: Iacobi Meyeri Baliolani Baliolani Flandricarum Flandricarum rerum tomi X... I - lacobi edizioni del 1531, de Croock; Croock; Antwerpen, Antverpen, Willem Vosterman. 1531,Bruges, Bruges,Hubertus Hubertus de Vosterman.

1389 (Bruges); (Bruges); BLC BLC 220, 220, p. 165 165 (159, (159, col. 361); Cat. Esp. M M 1587 1587 (Vosterman); (Vosterman); Adams M 1389 Nijhoff-Kronenberg1517, 1517,1518; NUC380, 380, 11 NM528347 528347 (Vosterman); (Vosterman);PBN PBN113, 113, col. cif. 980. Nijhoff-Kronenberg 1518; NUC II - Chronicorum Chronicorum multiplicis multiplicis historiae historiae utriusque utriusque Testamenti Christiano Christiano Mas Massaeo authore, libri Crinitus,1540. 1540. lib ri viginti, vígínti, Antverpen, Antwerpen, lohannes Iohannes Crinitus, saco Cameracenate authore, -

-

M 854; 854; BLC BLC 214, 214, p. p. 322 322 (155, (155, cif. col. 67); Esp. M M 1003; 1003; Nijhoff-Kronenberg 67); Cat. Esp. Adams M 1500; NUC 316960; PBN 109, co). 176. col. 176. II 316960; ΡΒΝ 109, 1500; NUC 368, NM D 418 Io. Maioris Maioris Historia Historia maioris maioris Britaniae. Britaniae. (752) Io. 418 (752) Vedi il D 364. 364. ii nr. D D419 Tridentinum1547. 1547. plura exemplaria. (753) Concilium Trídentinum plura exemplaría. D 419 (753) Varie pubblicazioni del 1547: del 1547: xiii. a) Tridentini Concilii Acta.... Accessit Accessit iam recens quinta sessio facta. XIII. sessio facta. Concilii Acta.... íam recens lanuarii 1547, 1547, Antverpen, Martinus Nutíus; Nutius; Ianuarii Antverpen, Martinus b) Acta Synodi Ioann. Calvinum, Calvinum, Synodi Tridentinae Tridentínae [sessioni 1-7]. cum antidoto per boann. [Genève] s.e. (Jean (Jean Gérard Gérard?); ?) ; [Genève] c) Synodi... decretum de de iustíficatione... iustificatione... in in sessione VI... die die xIII XIII Synodi... Tridentinae Tridentinae decretum januarii anno MDXLVII..., Kôln, Melchior Novesianus; Novesianus; Ingolstadt, Alexander Alexander Κöln, Melchior Weissenhorn;

Vedi anche, relativi alle sessioni sessioni del 1547, 1547, prima prima del trasferimento del concilio a Bologna; Bologna: d) Decreta sacrosancti oecumenici oecumenici et et generalis generalis concilii concilii Tridentini..., Bologna, Bologna, Anselmo Giaccarelli, 1548; Giaccarelli, 1548; e) Acta MDXLVIetet XLVII..., XLVII...,Milano, Miiano, Innocenzo Cicognara, Acta et decreta... Anno MDXLVI 1548. V. 967/2 (a); Adams CC2785-2787; 2785-2787; ΒΑΝ, BAV, Racc. Race. I, VI. Stamp. Palat. V. (a); BLC 329, VI. 271/2 271/2 (d); Stamp. Adams p. 153 153 (241, (241, coi. col. 183: 183: b); b); BT BT4992-4993; 4992-4993; CT CT V, V, p. XXV XXV (Giaccarelli); (Giaccarelli); Kuttner, Kuttner, pp. XVI, Schottenloher 43209e XXII, XXV; NUC NUC 600, 326356 (a); (a); 325900, 325900, 325902 325902 (b); (b); Schottenloher 43209e (b), 600, NT 326356 ΧΧΙΙ, XXV; 28; VD VD 16, K 2077-2078 43209f (c), 43210 43210 (d); Sandal Sandal2,2,216; 216; Stalla 28; 2077-2078 (c).

D420 enarrationes priscarum priscarum rereColumella de de re rustica Item enarratíones D 420 (754) Columella rum In libris de re rustica. II - -Le Leprime prime edizioni hortorum o Hortulus; con íl il edizioni hanno come titolo De cultu hortorum

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

166

PAOLA PIACENTINI PAOLA

titolo dell'inventario vedi probabilmente probabilmente l'edizione Lyon, Lyon, Sébastien Sébastien Gryphius, titolo 1537 o una delle edizioni successive {Libri (Libri de de re re rustica: rustica: Gryphius, Gryphius, 1541, 1537 1541, 1549; 1549; Paris, Robert Estienne, 1543), che comprendono anche il De arboribus e spesso Paris, Estienne, 1543), che anche De arboribus e spesso riuniscono Columella, Columelle, G. G. Menila Merula (vedi (vedi sotto) sotto) ee altri altri autori.

II - Enarrationes vocum priscarum in libris de de Re rustica rustica per per Georgium AleAlexandrinum. Philippi Philippi Beroaldi Beroaldiininlibros librosXiii. XIII. Columellae Columellae Annotatíones. Annotationes. Aldus Aldus de Dierum generibus, simulque simulque de Umbris, Umbris, et Horís, Horis, quae apud apud Palladium, Palladium, 1549. Lyon, Sébastien Sébastien Gryphius, Gryphius,1541, 1541,1549. -

Adams C 2408 2408 (1537); M 1358 1358 (Estienne)-1359 (Gryphius, (Gryphius, 1549); 1549); Baudrier, Baudrier,VIII, Vili, pp. pp.104, 104, 145, 232 232 (I); (I); 146,231 145, 146,231 (II); BLC 67, p. 12 12 (I); (I);219, 219, p. p.167 167 (II) (II)(42, (42,coll. coli.273-274; 273-274;158, 158, col. col.603); 603); M 1549-1550 1549-1550(Gryphius); (Gryphius); Flodr, Flodr, p. 31; Ind. Aur. Cat. Esp. Esp. CC 2291-2293; 2291-2293; M 31; GW GW 7180-7185; 7180-7185; Ind. 143.237,143.240, 143.240,143.242 143.242 (Estienne),143.244 143.244(1548); (1548);Mortimer, Mortimer,Fr. Fr.489 489(Estienne); (Estienne); NUC 143.237, (Estienne), 117, NC 575537-541; II 477614-617; PBN ΡΒΝ 31, coll. 81-82 ( Ι); 113, coll. 129-130 117, 575537-541; 377, NM 31, coli. 81-82 (I); 113, coli. 129-130 (II); Renouard Est., nota. Renouard Est., p. p. 55, 55, nr. 22ee nota. D 421 (755) (755) Petri D421 Petri Bembi Bembi Cardinalis Cardinalis epistolae epistolae familiares. familiares. libri VI. IL Eiusdem, Leonis Petri Bembi Cardinalis Cardinalis Epistolarum Epistolarum familiarium, familiarium, libri Leonis X. X. XVI,, Venezia, Venezia, Gualtiero Gualtiero Scoto, Scoto, 1552. Pont. Max. nomine scriptarum, lib. XVI., 1552. 24, p. p. 372 372 (14, 738; Edit Edit 16, 16, B B 1225; 1225;Ind. Ind. Aur. 116.425; BLC 24, (14, col. 769); Cat. Esp. BB 738; 116.425; NUC NUC 45, 45, NB 295328; PBN ΡΒΝ 10, coll. 605-606; οltész B B 228; 228; STC(Am), STC(Am), I, p. 189. 10, coli. 605-606; SSoltész 189.

Monachi d. D 422 (756) Io. Baptistae Baptístae Folengii Folengii Mantuani Monachi d. Benedicti Benedictí in D422 psalmos commentaria. psalmos commentaria. Vedi probabilmente probabilmente l'edizione Basel, Basel, Michel Michel Isengrin, Isengrin, 1540. Vedi 1540. col. ΡΒΝ 52, 52, col. Adams FF 681; 681; BLC 29, 29, p. p. 297; 297; 111, 111, p. 33 33 (75, (75, col. col.13); 13);NUC NUC176, 176,NF NF217474; 217474; PBN 1214; VD VD 16, F 1756; Ρ. A. Vaccari, IV Centenario di di un nobile esegetaitaliano: italiano: Giambattista Giambattista 1214; 1756; P. nobile esegeta Folengo O.S.B. (1490-1559), Folengo (1490-1559), in Rivista Rivista Biblica, Biblica, 88 (1960), pp. pp. 56-57. 56-57.

D 423 (757) Io. Fabri Fabrí episcopi Rien.[?] Rien. [?] opera. opera. D423 Κöln, Peter QuenProbabilmente; Opera, Kòln, Probabilmente: lohannis Iohannis Fabri Episcopi Viennen. hennen. Opera, tel, 1539. 1539. II, p. ΡΒΝ 49, col. 42; 42; Quétif-Echard, Quétif-Echard, II, p. 112; VD 16, 16,FF187; 187;Helbling, Helbling, cit. cit. al al nr. Adams FF 56; 56; PBN 49, col. 112; VD B 104, 104, p. p. 149, 149, nr. 76.

in enchiridion Epitetti. D424 D 424 (758) Simplicii Simplicii commentaria commentaria in Simplicii Epitteti... (tra(traSimplicii philosophi philosophi gravissimi gravissimiCommentarius Commentarius in in Enchiridion Epittetí... duzioni di Angelo Angelo Poliziano, Poliziano, Angelo Angelo Canini), Canini), Venezia, Venezia, Girolamo Girolamo Scoto, Scoto, 1546 1546 (fol.); vedi vedi anche anche l'edizione greca, (fol.); greca, con con titolo titolo greco greco eelatino, latino,Venezia, Venezia,GioGiovanni Antonio Antonio ee fratelli fratelli da daSabbio, Sabbio,1528. 1528.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO 8185: 8185: DD 421 421 -- DD 429 429 VATICANO LAΤΙΝO

167 167

1210; BAI, BAY, Racc. Race. I, II. II. 293/2 293/2 (Scoto); BLC BLC 101, 465 (67, (67, coli. coll. 817, 817, 821); 821); Adams SS 1210; 101, p. 465 NUC 547, NS NS 567604; 567604; PBN 557 (Sabbio). ΡΒΝ 173, col. cii. 516; STC(Am), I, I, p. p.557 Elucidatio in omnes psalmos iuxta veritatem veritatem vulgat. vulgat. [?] [?] ececD 425 425 (759) (759) Elucidatío Latìnae cura et studio MorensisImpress. Impress. clesiae aeditioñ. aeditíoñ. Latinae studio Antonii AntoniiGoini Gij Morensis

Antverpiae 1540. Antverpiae 1540.

asselElucidatio in omnes Psalmos... HasselPsalmos... Per Per Fratrem Fratrem Franciscum Titelmannum Titelmannum H Elucidado lensem... Cura Cura et studio studio Antonii Goini Morensis, Morensis, Antverpen, Antverpen, Sub Sub Rubro Rubro Antonii Goini lensem... [Antonius Goinus], Goinus],1540. 1540. Vedi anche il nr. nr. D D 227. 227. Castro [Antonius

Nijhoff-Rronenberg 3962; Hurler, II, p. p.1309. 1309. Nijhoff Kronenberg 3962; Hurter, II, -

D426 communium et etpropriorum propriorumsacrosanctí sacrosanctiecclesiaecclesiaD 426 (760) (760) Locorum communium stici canonis [?] Index. stici canonis [?] Roffensis de ventate corporis et sanguinis D. N. lesu D 427 (761) (761) Roffensis Iesu Christi adversus Ecolampadieñ Ecolampadieñ[?] [?].. in Eucharistía Eucharistía adversus Vedi il nr. B 119. Β 119. D428 Index locuplet.s locupleta in in Aristotelis quae extant extantauctore auctoreR. R. D 428 (762) (762) Index Aristoteles opera quae P. D. Francisco Ruido Ruitio. S. S. Iucundi lucundi oratio [?] [?] S. S. Benedicti Abbatís Abbatis eiuseiusP. auctoris Iudicium ludiciumde deAristotelis Aristotelis operibus. operibus. dem auctoris ,

locupletissimus, duobus tomis opera tomes digestus, digestus, in Aristotelis Stagiritae opera Index locupletíssimus, extent, auctore auctoreR. R.Patre PatreF.F.Francisco FranciscoRuizio RuizioVallisoletano, Vallisoletano, S. S. Facundi Facundi OrOrquae extent, S. Benedicti tam multa multa exposita expósita sunt... sunt... Eiusdem Eiusdem auctoris auctoris dinis S. Benedictí Abbate Abbate In quo tam iudicium de Aristotelis Aristotelis operibus, quae nuper nuperSimon Simon Grynaeus Grynaeus ex ex impressione impressione judicium repraesentavit..., apud Facundi et et Primitivi Primitivi Coenobium Coenobium [Sahagún] [Sahagún] (Val(Valrepraesentavít..., spud Facundi ladolid ?), ?), 1540; 1540; alia Nicolas Tierry, Tierry,1540. 1540. ladolid alla fine, Nicolas 1601 (Tierry, (Tierry, 1502)-1606; 1502)-1606; CCBI 6.6787; 6.6787; Palau 281331; 281331; Roma, Biblioteca BibliotecaValValCat. Esp. R 1601 BorrominiHHVIΙ VII 5. 5. licelliana, Sala Borromini

D nunc exagitatur christiana D429 quibus nunc Christiana fides fides 429 (763) (763) Controversiarum quibus Religio per Albertum Pighium campensem. campensem. et Religio a) Controversiarum, quibus quibus nunc exagitatur exagitatur Christi Christi fides fides et et religío rdigio diligens diligens et et luculenta explicado, explicatio, per per Albertum Albertum Pighium Pighium Campensem, Campensem, Ingolstadt, Alexander Weissenhorn, Weissenhorn, 1541; 1541; Venezia, Lucantonio Giunta [Tommaso [Tommaso ee GioGioVenezia, eredi Lucantonio 1541; edizioni edizioni successive. van Maria Giunta], 1541; b) Controversiarum... in in comitíis comitiis Ratisponensibus... Ratisponensibus... quibus quibus nunc potissimum exagitatur Christi fides et et religio,... religio,... explicado, explicatio, per perAlbertum Albertum Pighium: Pighium: ediediexagitatur Christi

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

168

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

zioni del Jacques Gazeau; ivi, Charlotte Charlotte Guillard; del 1542, 1542, Paris, Paris, Jacques Gazeau; ivi, Guillará; Köln, Kòln, Melchior Novesianus; edizioni successive. 1183-1188(b); (b);BLC BLC 258, 258,p.p.470 470 (189, (189,col. col. 916: 916:a,a, Weissenhorn; Weissenhorn; Adams PP 1189 1189 (Giunta), 1183-1188 Camerini Giunti 450; 450; Cat. Cat. Esp. P 1722-1724; NUC 458, 458, NP 361291 b, 1549); 1549); Camerini 1722-1724; NUC 361291 (b: Paris, Paris, 361293(Weissenhorn); (Weissenhorn); PBN col. 435; 435; Schottenloher Schottenloher 41380 s.e.), 361292 361292 (Giunta), 361293 PBN 137, 137, col. 41380 (Guillard); Soltész 114;VD VD 16, 16,PP 2749 2749 (Weissenhorn), (Weissenhom), 2750-2751 (Guillará); Soltész PP 509; 509; Stalla 114; 2750-2751 (Novesianus);; Jedin, Jedin, cit. nus) cit. alal nr. nr.3,3,pp. pp.34-40. 34-40.

310°v f. 310

430 (764) (764) lacobi Iacobi Ludovici Ludovici Strobei Strobei in in dialogum dialogum M. M. T. T. Ciceronis D 430 Ciceronis de T. Ciceronis de oratore. oratore. Item M. M. T. Vedi probabilmente probabilmente il nr. D Vedi D 277. 277.

Cortesii de cardinalatu. D 431 (765) Pauli Cortesii Vedi il ~ 1 nr. D 1.

(766) Cánones Canines Apostolorum Veterum conciliorum stitutiones D 432 (766) conciliorum con constitutiones decreta Pont. Canines Apostolorum. Decreta PontifiPontifiCánones Apostolorum. Veterum Concilierum Conciliorum constitutíones. constitutiones. Decreta ri bus vetustiss. cum antiquiora Ex ttribus cum antiquiora de primatu primatu Romance Romanae Ecclesiae. Ecclesiae. Ex vetustiss. Exemplaribus transcripta... (a cura di Ioannes Wendelstínus Wendelstinus i.e. Cochlaeus), Mainz, Mainz, Iohann lohann Schoeffer, Schoeffer,1525. 1525. 84, p. 439 Esp. C C 352; 352;Ind. Ind. Aur. 142.051; Adams C 542; 542; BLC 84, 439 (53, (53, col. 856); 856); Cat. Esp. 142.051; NUC 113, 113, ΡΒΝ 30, coi. 360; VD 16, 16,CC4272; 4272;Spahn, Spahn, cit. cit. al al nr. nr. BΒ 73, 73, 31. 31. NC 505838-839; 505838-839; PBN 30, col. 360; VD

D 433 (767) (767) Caldeae seu linguae Institutiones. Instítutiones. D433 seu Etiopicae linguae Chaldeae seu Aethiopicae linguae instítutiones, instítutíones, numquam numquamantea anteaaaLatínis Latinisvívisae, opus opus utile, utile, ac eruditum. Item. sae, Item. Omnium Omnium Aethiopiae Aethiopiae regum qui qui ab ab inuninúndato terrarum orbe date orbe usque usque ad ad nostra nostra tempora tempora imperarunt imperarunt libellus... libellus... nuper ex ex tr anslatus lingua lingua (titolo Aethiopica translatus (titolo in caratteri etiopici etiopici e latini; latini; prefazione di di Mariano Vettori da Rieti Mariano Rieti aa Marcello Marcello Cervini), Cervini), Roma, Roma, Valerio Dorico, Angelo Oldradi, 1552. Oldradi, 1552. Ascarelli rom., p. 299; 119, 138; 138; BAV, ΒΑΝ, Race. Racc. I, 2088; BLC BLC 339, 339, p. 348 Ascarelli 299; Barben Barberi rom., pp. 119, I, IV. IV. 2088; 348 ΡΒΝ 212, (248, 493); PBN 212, col. 899. (248, col. cil. 493); cil. 899.

D434 Apostolorum.5. .5. [?] [?].. D 434 (768) (768) Alter Altertomus torus canonum canonum Apostolorum Vedi ilíl nr. D D 432. 432.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO VATICANOLATINO LATINO8185: 8185: D 430 - D 439

169

D 435 (769) Assertionis Lutheranae confutatìo per per lo. Roffensem M. Τ. T. Io. Roffensem (769) Assertionis Lutheranae confutatío Ci. [barr.]. Ci. nr. BB 141. 141. Vedi il nr. D436 oratore. (770) M. T. Ciceronis de oratore. D 436 (770) nr. D D 256. 256. Vedi il nr. or • D437 Cochlei Philippicae Philippicae 440Γ . D 437 (771) (771) Io. Cochlei

Philippicae quatuor quatuor Iohannis lohannisCochlei, Cochlei, in inApologiam Apologiam Philippi Philippi Melanchth Melanchthonis οnis CarolumV. Nicolaus Faber, Faber,1534. 1534. ad Carolum v. Imperatorem Romanorum,... Romandrum,... Leipzig, Nicolaus Adams C 2280; 441 (53, (53, col. 860); Cat. Esp. C 2232; 2232; CT IV, 4; Ind. Aur. 2280; BLC 84, p. 441 IV, 56 n. 4; 142.135; NUC 113, NC NC505920; 505920; PBN 30, col. 356; 356; Pegg BF, BF, 290; 290; Pegg Pegg GB, GB, 691; 691; Pegg Pegg S, S, 142.135; NUC 113, ΡΒΝ 30, 1120; Schottenloher 15006,34636a; 34636a;VD VD16, 16,CC4355; 4355; Spahn, nr.BB73, 73, 104. 104. Spafin, cit. al nr. 1120; Schottenloher 15006, D 438 Castígationes et et Varietates Varietates Vergilianae lectionis. 438 (772) (772) Castígatíones Vergílianae lectionis. Castigationes et varietates vírgilianae virgilianae lecdonis, IoannemPierium Pierium ValeriaCastígatíones lectionis, per Ioannem Biado,1521; 1521; forse anche Paris, Robert RobertEstienne, Estienne,1529. 1529. num, Roma, Antonio Antonio Blado, anche Paris, Adams V 49; 336, p. 161 161 (245, (245, col. col. 897); 897);Fumagalli-Belli-VacFumagalli-Belli-Vac49; Ascarelli Ascarelli rom., rom., p. 292; 292; BLC 336, caro 6;6; NUC NUC628, 628,NV NV15986-987; 15986-987; PRI PBN 198, 198, col. Est., p. p. 30, 30, nr. nr. 14; 14; vedi ancol. 851; 851; Renouard Renouard Est., caro Mortimer, Fr. Fr. 539 539 ee Renouard RenouardEst., Est.,pp. pp.37-38, 37-38, nr. nr. 12, 12, per per l'edizione virgiliana del che Mortimer, 1532. D439 Vallae plures versiones e graeco graeco in in latinum latinum videvideD 439 (773) (773) Georgii Vallae licet // Nicephori Nicephori logica Euclidis 14 Hiphiclis ininlicet logica // Euclidis 14 [?] [?] elementorum // Hiphiclis terpretado eiusdem eiusdem Euclidis Euclidis // Nicephorus Nicephorus de de Astrolabio Proclus de Astrolabio // Proclus terpretatio Astrolabio / Aristarchi de magnitudinibus magnitudinibus et distantíis distantiis / Tineus [sic] [sic] Astrolabio / Aristarchi / Tineus Mundo // Cleonidis Cleonidis Musica Musica //Eusebii Eusebii Pamphilii Pamphilii de quibusdam quibusdam de Mundo Cleonides [sic [sic = = Cleomedes] de de Mundo Mundo // Theologicis ambiguitadbus ambiguitatibus / / Cleonides Athenagorae Philosophi Philosophi de resurrectíone resurrectione [?] [?] //Aristotelis Aristotelis de de Caelo Caelo et et Galeni plura plura Etica et Poetica Poetica // Phares [sic [sic == Rhasis] Rhasis] de de Pestilentia Pestilentía // Galeni opera //Alexandri AlexandriAprodissei Aprodissei [?] [?] de decausis causis Febrium Febrium //Psellus Psellusde deVictu Victu humano. hec continentur: continentur:NiceNiceGiorgio Valla Piacentino Placentino Interprete. Hoc in volumine hec Georgii Valle argumentis. Euclidis Euclidis quartus quartus decimus logica. Georgíi phori logica. Valle libellus libellus de argumentis. Rhazes de pestilentía. pestilentia. Galenus Galenus de de inequali inequali distemperantia. distemperantia. elementorum... Rhazes Galenus de confirmatíone confirmatione corporis corporis humani. humani. Galenus de bono corporis habitu. Galenus presagitura. Galenus Galenus de de presagio. Galeni introductorium. Galenus introductoríum. Galenus Galenus de presagitura. succidaneis. Alexander Aphrodiseus Aphrodiseus de causis causis febríum. febrium. Pselus Pselus de devíctu victu de succidaneis. humano, Venezia, SimoneBevilacqua, Bevilacqua,1498. 1498. humano, Venezia, Simone

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

170

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

BAVI, N 10; BLC 336, 336, p. p. 213 213 (246, (246, col. V, 523; 702; H H BAVI, N 10; cil. 20); BIC V, 523; Goff Goff N N 44; 44; Grassi, Grassi, p. 702; 20); BMC 11748; IGI 6792; Klebs 1012; 418, NN NN 242867; 242867; PBN 199, col. 164; Polain(Belg) Polain(Belg) 11748; IGl 6792; 1012; NUC NUC 418, ΡΒΝ 199, cοl. 164; 2800; 4962. 2800; Sander Sander 4962.

f. 311rf D440 Cortesii libri 4 4 in quibus quibus complectunt complectunt omnia quae quae D 440 (774) Pauli Ραυ1~~Cortesii Augustinum Hieronimum Chrísostomum Chrisostomum et etMagistrum Magistrum sunt apud D. D. Augustinum Sententiarum. Sententíarum. Pauli Cortesii sacrarum literarum... literarum... Lib. Lib. liII mi in in quibus quibus divínitus divinitus complectítur complectitur omnia turn quae sunt apud divos Augustínum, Augustinum, Hieronymum, Hieronymum, Chrysostomum Chrysostomum huius classis reliquos, turn quae quae D. D. Thomas, Thomas, Magister sententiarum et et eius eius et huíus loci reliqui habent. Hieronymí Hieronymi Savonarolae Savonarolae opera opera adiunximus,... adiunximus,... (a (a cura curadel del loci Renano),, Basel, Basel, Heinrich HeinrichPetri, Petri,1540. 1540. Beato Renano) Adams C G 2712; 2712; BLC BLC 70, 70, p. p. 292 292 (44, (44, col. col. 523); 523); Cat. Cat. Esp. G 3417; Ind. Aur. Aur. 145.451; 145.451; NUC NUC C 3417; Adams 123, 720834; PBN 32, 32, ccol. 800; VD 16, 16, C C 5315. 5315. 123, NC 720834; οl. 800; D441 Monas [?] [?]sacrosanctae sacrosanctaeEvangelicae Evangelicae Doctrínae Doctrinae ab ortodoD 441 (775) Monas usque secula sécula velutí veluti per per manus tradita autore f. NiΝιxis Patribus Patríbus in haec usque colao εοlαο Herbomensem. Herbornensem. Monas sacrosanctae sacrosanctae evangelicae evangelicae doctrinae doctrinae ab othodoxis othodoxis patribus... patribus... tradita, Monas authore fratre Nicolao Nicolao Herborn. Abstersae sunt sunt foeculentiores foeculentiores Francisci Francisci authore fratre Herborn. Abstersae Lamperti... aspergines... Eiusdem ad Kòln, Peter QuenEpistola Minoritas..., Κö1η, Lampertí... aspergines... Eiusdem tel, 1529. Adams H H306; 306; Panzer, Panzer,VI. VI.405. 405. 527; 527; PBN 70, col. 1116; 1116; Pegg Pegg S, S, 2189; 2189; VD 16, 16, FF 747. 747. Adams ΡΒΝ 70, D442 Despauterii Grammatica. Grammatica. D 442 (776) Io. Despauterii Vedi il nr. nr. D D 387. 387. D443 precationes D. D. Io. episcopi episcopi Roffensis D 443(777) (777) Psalmi Psalmi seu seu precationes Roffensis Item aliselecti ex Davide. qui psalmi selectí Psalmi, seu D. loan. loan. Episcopi Roffensis. Roffensis. Item Psalmi aliquot aliquot sesePsalmi, seu precationes precatíones D. Item Psalmi Hero Alopecius, Alopecius, [1525 [1525 ?]; ?]; edizioni successive. lecti ex Davide, Kòln, Köln, Hero Vili. p.271; p. 271; BLC 166, (117, coi. col. 534); 534); VD VD 16, 16, FF1232-1234. 1232-1234. 166, p. 348 (117, Baudrier, VIII,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LAΤΙΝ LATINO 8185: D440-D449 D 440 - D 449 VATICANO O 8185:

171

D444 Serenissimi Portugalliae Regis conconD 444 (778) (778) Privilegium generale Serenissimi Portugalliae Regis cessum novis christíanis. christianis.

Non identificato. D 445 conD 445(779) (779)Tomus Torus primus Doctrinalis Fidei Ecclesiae Catholicae conVvtclevistas [?] [?] et et Vssitas Vssitas eorum f. T. T. tra Vvtclevistas eirum sectatores compositum per f. Vvald. in Anglia Carmelitanum Carmelitanum Prouincialem Provincialem confinen, de Vvald. in Anglia contínen. libros libros 4 de et ecclesia deque Religiosis et et alíis aliis perfectís. perfectis. deque Religiosis Christo et Petro et Tomus doctrinalis fidei fidei ecclesiae catholicae catholicae contra contra Witclevístas Witclevistas et et Torus primus doctrinalis Hussitas, sectatores, compositum per venerabilem patrem patrem F. F. ThoThoHussitas, eorumque eorumque sectatores, mae [Netter] [Netter]Walden. Walden.ininAnglia Angliacarmelitanum carmelitanumprovincialem provincialemcontinentisque continentisque Libros Christo, ac et Ecclesia, deque Religiosis, Religiosis, et alíís aliis Libros quatuor, quatuor, de de Christo, ac Petro, Petri, et perfectis, [Paris],Jodocus JodocusBadius BadiusAscensius, Ascensius,1532. 1532. perfectís, [Paris], 191; Bibl. II, col. col. 825; 825; BLC 234, 234, p. 205 205 (170, (170, col. 409); Hurter, Hurler,II,II,col. col. Adams N 191; Bibl. Carm., II, cii. 409); 818; 123, col. 705; 705; Renouard Impr.,II, II,696. 696. 818; PBN ΡΒΝ 123, Renouard Impr., D446 adventu Domini. D 446 (780) (780) Sermones de adventu quinqué huhuD 447 447 (781) (781) Dionisii Dionisii Carthusiani Carthusiani opus opus in in quo quo continentur contínentur quinque vitae specula in quibus quibus se manae vitae se contemplan contemplar debent omnes cuiusque conditionis ac status homines ut inde discant quid illos conditíonis íllos deceat deceat quid non. l'edizione Kóln, lohannes RuRuΚöln, Iohannes Con il titolo dell'inventario vedi probabilmente l'edizione remundanus, 1540; la prima prima edizione Nürnberg, PeterWagner, Wagner,1495, 1495, ha ha titolo Nürnberg, Peter remundanus, 1540; leggermente diverso. leggermente diverso. Adams D D 613; 613; BAVI, BAVI, D D 115; 115; Go Goff D 248; 248; GW GW 8419; 8419; HC HC 6245; 6245; IGI IGI 3482; 3482; VD VD 16, 16, DD 1957; 1957; Adams ff D D. A. der Karth Karthœuser. 1402-1471. Sein Sein Leben, Leben, sein sein Wirken, Wirken, eine eineNeuausgabe Neuausgahe Dionysius der euser. 1402-1471. D. A. Mougel, Mougel, Dionysius seiner Werke, Werke, Mûlheim, 1898, Ρ. p. 100. 100. Mïilheim, 1898, seiner D448 D 448 (782) (782) De divinis nominibus nominibus liber. Preclarum opusculum opusculumDionysii Dionysii Areopagítae Areopagitae de de divinis nominibus (traduzione Preclarum lacobus de de e commento commento di Marsilio Marsilio Ficino), Ficino), Venezia, Venezia, Petrus Liechtenstein, Iacobus Leucho, 1501. 1501. Vedi anche il nr. nr. BB 102. 102. Leucho, 279540; Panzer, Vili. 345. 55; 55; STC(Am), I,I, Ρ. p. 510; 510; Dionysiaca, B Dionysiaca, cit. al nr. B NUC 144, 144, ND ND 279540; Panzer, VI ΙΙ. 345. 27, p. 8. 27, p. XXIII, nr. nr. 8.

Franca dí di messer messer Lorenzo LorenzoDavitico. Davitico. D 449 449 (783) (783) Rocca Franca Reper ílil ReRocca Franca utile a tutti massime a catholici et spirituali. Composta per

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

172

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

verendo M. M. Laurentío LaurentíoDavídico..., Davidico..., Roma, Roma, Vincenzo Vincenzo Luchino Luchino (Valerio e Luigi Dorico), [1552]. Ascarelli rom., Ρ. p. 83; Barberi rom.,pp. pp.116, 116,138; 138; Boffito, Boffito, I,I, p. p. 579, 579, nr. nr. 10; 10; VE, 8. Barbed rom., 8. 40. 40. H. 7 (Luchino). (Luchino) . et Roma Roma libri 4 adversus D 450 (784) Io. Cochlei de Petro et adversus Lutheranos. Lutheranos. Vedi il nr. B 73/1. 73/Ι.

D451 atque caldeo caldeo in in omnes psalmos D 451 (785) (785) Annotationes Annotationes ex haebreo atque quid in in unoquoque unoquoqued&stet distet oríginalis originalis lectio haebrea nostra nostra vulgaquibus quid ta latina quoque demonstraturper perFranciscum FranciscumTitelmanum. Titelmanum. quoque demonstratur Psalmos, quibus ex Hebraeo atque Forse: Annotationes ex acque Chaldaeo in omnes Psalmos, quid in unoquoque unoquoque psalmo psalmo dístet distetoriginalis originalis lectio Hebraea a nostra vulgata Latina, demonstratur. demonstratur. Diversorum Diversorum quoque Hebraeo interpretum, interpretum, varice variae Latina, quoque ex Hebraeo versiones explanantur. Per Per fratrem fratremFranciscum FranciscumTitelmanum TitelmanumHassellensem, Hassellensem, versiones Antverpen, Symon SymonCock, Cock,1531; 1531; wí, ivi, Antonius AntoniusGoinus, Goinus,1540. 1540. Vedi anche i nrr. nrr. D D Antverpen, 425. 227 e D 425.

Adams T Nijhoff-Kronenberg 66. Τ 749; Nijho ff-Kronenberg 2034, 3955; Paquay, cit. al nr. B Β 5, p. 66. Adams

Basilii Zanchi Zanchi in 4. Regum et in D452 in 2. 2. Paralipomenos libros D 452 (786) Basilii questiones ad Hier[orii]mum Hier[oni] mum [?]. [?]. Eiusdem Eiusdem heroicis heroicis versibus versibus liber de ad Petrum Petrum Bembum Bembum cardinalem. cardinalem. ortu sophiae ad nr. D D 184. 184. Vedi il nr. D453 Cotberti Tonstalli Tonstalli de arte supputandi. D 453 (787) (787) Cotberti ri quattuor supputandi lib libri quattuor Cutheberti CuthebertiTonstalli, Tonstalli, London, London,Richard RichardPynPynDe arte supputandi successive. son, 1522; edizioni successive. T 1122-1124; 1122-1124;BLC BLC330, 330,p.p.435 435(242, (242,col. cif. 284); Clair, p. ΝT 383228 Adams T p. 38; 38; NUC NUC604, 604, NT 383228 (24 cm.)-383233; PBN VD 16, (Strasbourg, Johann Johann 195, col. 970; 970; Stillwell Sdllwell 245; 245; VD 16, T 2282-2283 2282-2283 (Strasbourg, ΡΒΝ 195, Messerschmidt,1544, 1544,1551). Knobloch, Georg Georg Messerschmidt, 1551).

D454 spherae. D 454 (788) Augustini Augustine Ritti Rítíi de de motu octavae spherae. Augustini Ritti Opus mathematica, atque philosophilosoAugustini Ridi de de motu octavae octavae sphere: Opus Item eiusdem eiusdem epistola epistola de de astronomie Trino, GioGiophia plenum... Item astr onomie auctoribus..., Trino, Giolito de deFerrari, Ferrari,1513; 1513; Paris, Paris, Simon Simonde deColines, Colines,1521. 1521. vanni Giolito Adams R R 519 519 (Colines); (Colines);Bersano BersanoBeget'-Dondi, Begey-Dondi,III, III,p.p.262, 262,nr. nr.1391; 1391;BLC BLC275, 275, Ρ. p. 445 445 (202, (202, Adams ΡΒΝ 151, 698: Colines); Cat. Cat. Esp. R 922-923; 922-923; Grassi, 595; NUC NUC492, 492,NR NR236121-124; 236121-124; PBN 151, col. 698: Grassi, p. p.595; col. 715; 715; Renouard Col., p. p. 22. 22. Renouard Col.,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATΙΝΟ LATINO 8185: 8185; D450-D460 D 450 - D 460 VATICANO

173 173

D455 adversus Rectorem Rectorem Baltasarem Baltasarem Palimontanum Palimontanum D Fabrí adversus 455 (789) lo. Ιο . Fabri Catholicae et Orthodoxae fidei defensio. defensio. Orthodoxae fidei Doctoris loannis Fabri, Fabri, adversus adversus Doctorem Balthasarum Balthasarum Pacimontanum, Pacimontanum, Ana Ana-Dictons Ioannis authorem, orthodoxae orthodoxaefidei fideicatholica catholicadedebaptistarum nostri saeculi, saeculi, primum prímum authorem, fensio, Leipzig, Melchior Melchior Lotter, Lotter,1528. 1528. Adams FF 57; 57; BLC BLC 105, 105, p. p. 22 22 (70, (70, coi. col. 244); 244); NUC NUC 165, 165, NF NF2373; 2373; PRI PBN 49, cii. col. 43; 43; VD VD 16, 16, FF Adams 190; Helbling, B 104, 104, p. 143, 143, nr. 30. 30. 190; Helbling, cit. al nr. Β f. 311 311v "

D 456 La vita di M. in lingua linguaFranzese. Franzese. Μ. Aurelio Imperatore Imperatore in 456 (790) (790) La [Antonio de Guevara], Guevara], Livre Marc Aurele Aurele empereur et eloquent eloquent [Antonio Livre dore de Marc orateur traduict de vulgaire Castillian la Castíllian en en Françoys Françoys par par Rene Rene Berthault de la Nicolas Cousteau, Galliot Du Pré, 1530/1531; succes1530/1531; edizioni succesGrise..., Paris, Nicolas sive. BLC 134, p. 434 (94, (94, col. 22); 22); Mortimer, Mortimer, Fr. Fr.I,I,p.p.328; 328;NUC NUC222, 222,1G NG580752-759; 580752-759; Palau Palau BLC 134, p. 434 Canedo O.F.M., 110126 ss.; III, p. p. 562; 562; P. P. L. L. Gómez Cañedo O.F.M., 110126 ss.;PBN PBN85, 85,col. col. 1171; 1171;Renouard Renouard Par., III, Guevara. Ensayo de un un catálogo catálogo completo completo de sus ediciones, in ArLas obras de Fray Fray Antonio Antonio de Guevara. pp.460-462. 460-462. chivo Ibero-Americano, 6 (1946), pp. D457 lo.Fabri operum pars prima. D 457 ((791) 791) Io.Fabri cit. al nr. Β B 104, 104, p. 149, 149, nr. 76, nota. Vedi il nr. D 423 e Helbling, cit. D458 Cyrensis episcopi de curatione gratiarum [?] [?] curatíone gratiarum D 458 (792) Tbeodoreti Theodoretí Cyrensis affectionum. dell'inventario vedi vedi probabilmente: probabilmente:Theodorití TheodoritiCyrensis Cyrensisepiscopi episcopi Con il titolo dell'inventario Grecarum affectionum affectionum libri duodecim duodecim (traduzione (traduzione di di Zenobio Zenobio de Curatione Grecarum Acciaioli), Paris, Paris, Henri Estienne,1519. Henri Estíenne,1519. ΡΒΝ 185, 483; BLC 323, 323, p. 355 355 (237, (237, cii. col.31); 31);NUC NUC589, 589,NT NT140773; 140773; PBN 185, coli. coli. 644644Adams T Τ 483; Τ 121. 645; Renouard Est., p. nr. 1; Soltész T 121. 21, nr. 1; Soltész 645; Renouard Est., P.

D 459 459 (793) Amobii disputationes disputationesadversus adversus gentes. gentes. (793) Arnobii Vedi ií nrr. B Β 175, D 48. D 460 (794) DecretaProvíncialia Provincialiaconcilii conciliiSenonensis. Senonensis. (794) Decreta Vedi il nr. B Β 51.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

174

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

D461 D 461(795) (795) S. S. Thomae Thomae de Aquino in omnes D. Pauli apostoli epístolas epistolas commentaria. D 329. 329. Vedi iill nr. nr. D Vita Leonis Leonis X. bui episcopi Nucerini Χ. D 462 462 (796) (796) Pauli lovii Nucerini Vita B 329. íl nr. B Vedi il poetarum Carmina. Carmina. D 463 463(797) (797) Doctissimorum Doctíssimorum quorundam quorundam poetarum Non identificato. D464 Commentationes Danielis Danielis BarBarD 464(798) (798)Exquisitae Exquisitaein in Porphirium Porphiríum Commentationes bari. nr. D D 58. 58. Vedi il nr. 799) Fides Religiones Religiones moresque Aethiopum Aethiopum Damiarii Damiani aa Goes. Goes. D 465 465 ((799) Vedi il nr. D 128. D466 creatione hom hominis Item D 466(800) (800)D. D. Gregorii Gregori episcopi Nissae Nissae de de creatione m nis Item supplementum examen [?] Basilii Magni fratris. supplementum examen [?] Basilii Nysseni de hominis HeD. Gregorii Gregoríi Episcopi Nysseni de creatione creatíone hom mnis liber, supplementum Hexamercon Basilii Basilii Magni fratris, interprete Dionysio Romano Exiguo... Exiguo... Item Itemalga alia xamerwn MelchiorNovesianus, Novesianus,1537. 1537. eiusdem authoris opera..., Kóln, Κöln, Melchior AdamsGG1116; Esp. G G1589; III, p. 148; PBN 64, col. 156, nr. nr.67; 67; VD VD16, G 3110. 3110. p.148; Adams 1116; Cat. Esp. 1589; Graesse, Graesse, III, ΡΒΝ 64, col. 156, 16, G D467 Trapezunzio [?] [?] D 467(801) (801) Claudii Claudii Ptolomei Ptolomei Almagestum Almagestum Gregorio Trapezunzio Interprete [?]. Interprete [?]. (traduzione di di Luca Gaurico) Vedi l'edizione (traduzione di Giorgio Trapezuntio, a cura di Giunta, 1528. Venezia, Lucantonio Lucantonio Giunta,1528. Adams P 2214; BLC 267, 136 (196, 331); Camerini Giunti Giunti 327; 567; NUC Adams Ρ 2214; 267, p. p. 136 (196, col. cii. 331); 327; Grassi, p. 567; 474, 630139 (Venezia, s.e.,1527), 1527),630145-149 630145-149 (1528/29); (1528/29); PBN 143, col. 743; STC(Am), 474, NP 630139 (Venezia, s.e., ΡΒΝ 143, col. 743; STC(Am), II, p. 654; 654; Stillwell, p. p. 31. 31. D 468 de subsidio charitativo. 468 (802) (802) Aurelius Bellentinus Bellentinus de charítatívo. Tractatus de de charitatívo charitativo subsidio, et decima decima beneficiorum, beneficiorum, per... per... D. D. BarthoBartholomaeum Bellencinum Bellencinum Mutínensem... Mudnensem... primum primum in in lucem lucemaeditus aeditusper... per...D. D. AureAurelium Bellencinum... ac postea... secundo in lucem aeditus per R. D. Anto, hum posteg... secundo per R. D. Auto. de Praetis de Gonscilice..., Modena, Domenico Rococciola-Antonio Miscomini, Praeds Conscilice..., Modena, Domenico Rococciola-Antonio Miscomini, 1489; Roma, Girolama Cartolari, 1544.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO 8185; D 461 461 -- DD 473 473 VATICANO IλTΙNO 8185: D

175 175

Ascarelli rom., 26; Barbed Barberi Car., Car., p. p. 89, 89, nr. nr.46; 46;Barbers Barberi rom., 158; BAVΙ, BAVI, B 115; 115; Ascarelli rom., p. p. 26; rom., p. 158; BLC 24, p. p. 219 219 (14, (14, col. col. 561: 561: 1489); 1489); Edit Edit16, 16,BB1091; 1091; GW GW3805; 3805; Goff GoffBB 302; 302; HH2761; 2761; IG IGIΙ BLC 24, 1445; Ind. Aur. 116.212; 116.212; NUC NUC 45, 45, NB NB286695 286695 (1489); (1489); PBN 10, col. 414. 414. ΡΒΝ 10, 1445; Ind. Aur. D 469 (803) Gioiello del del vero vero christíano christíanodi diLorenzo LorenzoDavitíco. Davitico. (803) Gioiello Gioiello et fervente fervente predicatore predicatore Gioiello d'el vero christíano composto dal reverendo et apostolico M. M. Laurentio Laurentio Davidico Davidico aa laude laude de del'altissima l'altissimaTrinitade, Trinitade,Roma, Roma,AnAntonio Blado, Biado,1552. 1552. tonio Ascarelli rom., p. p. 83; 83; Fumagalli Fumagalli-Belli-Vaccaro 129; VE, 68. 13. 13. A. 34. 34. BeIli Vaccano 129; -

-

D470 Aristotelis libri 33 Danielo Danielo Barbaro Barbaro InterInterD 470 (804) (804) Rethoricorum Aristotelis praete cum cum commentaries commentariis eiusdem. eiusdem.

Probabilmente: Rhetoricorum Aristotelis libri tres interprete Hermolao BarBarRhetoricorum Aristotelis baro P. V. V. Commentaria Commentaria in in eosdem eosdemDanielis Danielis Barbari, Venezia, GherarVenezia, Paolo GherarWestheimer,1545. 1545. Edizione Commn da Trino, 1544; 1544;Basel, Basel, Bartholomaeus Bartholomaeus Westheimer, do, Gomin Sébastien Gryphius, Gryphius,1544. 1544. dei soli Commentari Lyon, Sébastien Baudrier, VIII, Vili, p. 185; BLC 18, p. 303 (11, (11, col. col. 82); 82); Cat. Cat. Esp. R 2558 2558 (Basel); Edit Edit 16, 16, A, A Baudrier, p. 185; BLC 18, p. 303 2881; Cranz 108.094, 108.098; 112.847; NUC 21, NA 403887 {Commentari), 403888-890; VD 2881; Cranz 108.094, 108.098; 112.847; NUC 21, NA 403887 (Commentari), 16, 16, A3350 A 3350 (Basel). D47I Graegorii Nisseni de creatíone creatione homínis hominis liber. liber. D 471 (805) (805) D. Graegoríi Vedi D 466. 466. Vedi probabilmente il nr. D D 472 (806) Apologia indicti Paulo III Concilii per per AlberAlberindictí a Paulo ΙIι Pont. Rom. Concilii tum Pighium. turn Apologia indictí indicti aa Paulo Paulo III. III. Ro. LutheranaeconfoedeconfoedeRo. Pont. Concilii adversus Lutheranae nuper in in orbem orbemsparsas. sparsas. Per PerAlbertum AlbertumPighium Pighium rationis radones rationes plerasque,... nuper Melchior Novesianus, Novesianus, 1537/38; 1537/38; ivi, ivi, Jaspar Gennepaeus, Gennepaeus, Campensem, Kôln, Κöln, Melchior 1537; Paris, Gervais Chevallon, Chevallon,1538. 1538. 1537; Adams PΡ 1182 1182 (Novesianus); (Novesianus); CT CT XIΙ, XII, p. LXVI; 458, NP NP361289-290; 361289-290; PBN 137, col. LXVI; NUC NUC 458, ΡΒΝ 137, 434 (Chevallon); (Chevallon); Soltész Soltész PΡ 508 (Novesianus); VD VD 16, 16, PΡ 2747-2748 2747-2748 (Novesianus); Jedin, Jedin, 434 508 (Novesianus); nr. BB 3,3, pp. pp.45-46. 45-46. cit. al nr.

D 473 (807) Io. Gersonis opera omnia. Vedi i nrr. nrr.BB63, 63, BB 65. 65.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

176

PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

D 474 (808) Passio D. D. N. N. Iesu D474 lesu Christi Christi iuxta quatuor quatuor Evangelistas Evangelistas a Io. Io. Laspergío elucidata. Laspergio Forse: lohannis Iohannis Lanspergii Bavari Carthusie Coloniensis Coloniensis alumni alumni de agone agone seu seu Bavari Carthusie Κöln, Jaspar Gennepaeus, medito fra le le passione Christi libri tres..., Kóln, Gennepaeus, 1536. 1536. Riedito Κöln, Iohannes terzo libro ha opere minori nell'edizione Kóln, JohannesNovesianus, Novesianus, 1554; 1554; íl il terzo ha come titolo "Elucidatíonis in in totius passionis come titolo nell'indice nell'indice all'inizio all'inizio "Elucidatìonis passionis Christi Christi textum narrations fidem..." textura iuxta quatuor quatuor Evangelistarum Evangelistarum narrationis fidem..." e aa c. c. q iiij iiij "Ρas"Passionis lesu Iesu Ch risti Domini et Salvatoris nostri, nostri, iuxta iuxta quatuor quatuor Evangelistarum sionis Christi Evangelistarum et historie fidem elucidatíonis, elucidationis, Liber Liber unus". unus". 90993; VD 16, JJ 1182, 1194-1195; VE, VE, 14. 14. 17. 17. F. F. 16. Gruys, pp. 118-119; 118-119; NUC 315, NL 90993; 1182,1194-1195;

**** ** f. 314r 314r [Gli item item del del seguente [Gli seguente elenco elenco sono sono estremamente estremamente sommari sommari e spesso spesso anonimi: anonimi; per quanto indicati indicati come come "impressi", "impressi", di alcuni non non sembra sembra ci ci siano siano edizioni edizioni antiche; antiche; quatquattro sono preceduti da da una una croce croce di di cui cui ci sfugge ilíl significato]

Libri latini impressi fuor de la libraria.

F 1 (809) (809) + Epistolae Cardinalis Papiensis. F1 Epistolae et Commentarii ano, AlesCommentariiIacobi lacobiPicolomini PicolominiCardínalis CardinalisPapiensis, Papiensis,Mil Milano, Alesriedito con con ilil titolo: titolo: Epistolae Epistolae lacobi Iacobi Piccolomini Piccolomini una una sandro Minuziano, 1506, 1506, riedito cum luculentíssimis luculentissimis commentariis..., commentariis...,ivi, ivi,1521. 1521. Adams PP 1125-1128; BLC 7, 7, p. 197 1125-1128; BLG 197 (4, cal. col. 805); 805); CCBI GCBI4.6037; 4.6037; Edit Edit16, 16,AA1518-1519; 1518-1519; NUC 457, 343987 (1506, Sandal 1, 181-182, 181-182, 244; 54; Iacopo 457, NP NP 343987 (1506, 31 31 cm.); cm.); S andal 1, 244;STC(Am), STC(Am), I,I, p. 54; Ιacopo AmAmmarinati Piccolomini, Lettere Lettere (1444-1479), Cherubini, Roma Roma1997 1997 (Pubblicazio(Pubblicaziomanniti Piccolomini, (1444 1479), a cura di P. Cherubini, ni degli Archivi di Stato, Fonti Fonti XXV), XXV), p. 57 (Z) ee passim. passim. -

F2 F 2 (810 (810 Liber de Vita D. D. Urbani. Urbani. Non identificato; identificato; potrebbe trattarsi trattarsi di papa papa Urbano Urbano II II oo di di Urbano UrbanoV, V, della della cui canonizzazione cui canonizzazione Cervini Cervini si si occupò occupò nel nel 1545, 1545, ma non non sembra sembra esistano esistano edizioni antiche. Hudon, p. 58; Potthast, II, CT I, p. 225 e n. 1; 1; BHL, II, II, pp. pp. 1212-1216; 1212-1216; Hudon, 58; Potthast, II, 1614; 1614; U. Chevalier, Chevalier, et documents concernant concernant le bienheureux bienheureux Urbain Urbain VV pape. pape. I.I. Vies Vies antiques, antiques, ParisParisActes anciens et Marseille 1897. 1897.

F33 (811) tr a Ducem F (811) Accusatíones Accusationes con contra Ducem Ferrariae. Potrebbe essere:

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO 8185: 8185: D474-F6 D474- F6 VATICANO LAΤΙΝΟ

177 177

a) Oratio Oratio pro pro Hercule Hercule Iτ Estensi Ferrariae duce, duce, Roma, Roma, Stephanus Stephanus Plannck, Plannck, a) 1493; ivi, Andreas Fritag, 1493, rivolta da Niccolò Maria d'Esté vescovo Andreas Frítag, 1493, da Niccolò d'Este vescovo di dí Adria ad Alessandro VI. ii. BAVI, E 30-31; 111 e cfr. dr. PPastor, II, pp. pp. 545 545 ee 546, 546, n. n. 1.1. BAVΙ, as tor, II, E 30 -31; Goff Goff E Ε 111 b) la bolla bolla super privatione Alfonsi ducis ducis Ferraríae Ferrariae (Alfonso da (Alfonso I,I, scomunicato scomunicato da Roma, Iacopo IacopoMazzocchi, Mazzocchi,1510. 1510. Giulio II), Roma, Ascarelli Maz., 18. 18. Ascarelli Maz., c) l'orazione contro contro il duca di Ferrara di Paolo Ramusio (il vecchio ?) nel nel ms. ms. vecchio?) Firenze, Biblioteca Mediceo Laurenziana, Laurenziana, Acquisti Acquisti ee Doni Doni 405, 405, che non non risulta risulta edita. Iter, I,I, p. p. 104. 104. Iter, F4 (812) (812) Un libro libro che che comincia Scriptnrus memoratu digna dignaRoRoScripturus quae memoratu etc. mae et in Italia etc. Vianesio Albergad, degli avvenimenti avvenimenti fra fra la la morte morte di di Adriano Vτ Vi e Vianesio Albergati, relazione degli l'elezione di Clemente Clemente Vιι, VII, con particolare particolare riferimento riferimento alalconclave: conclave: non nonsemsembrano esistere esistere edizioni edizioni antiche. antiche. brano E. Bacha, Les commentaires de de Vianesius VianesiusAlbergatis, Albergatis, in Compte rendu des des séances séances de de la la Comm. Comm. R. dd'Histoire, 5, 11 (1891) (1891),, pp. pp.102-166; 102-166; PPastor, IV, 2,2, p. Mat. R Ηistoire, ser. 5, as tor, 1V, p. 144, 144, n. n. 3; 3; A. A. Campana, Il Vat. codici del Sirleto, Sìrleto, in Studi medievali, ser. 3, 3, 33 (1962), (1962), pp. pp.157-158. 157-158. lat. 3370 e alcuni codici Studi medievali, F5 (813) (813) Io. Baptistae Casalii Casalii orationes in f.° f.° in in un quinterno. orationes in L'unica orazione orazione edita edita del Casali è: In leger legemagraríam agrariam pro procommuni communi L'unica è: In utilitate... Clementem VII Max., Roma, Roma, [Francesco [Francesco Minizio Minizio Calvo], utilitate... ad Clementem VIS Pont. Max., 1524 (10 Lodovico degli Arríghi-Lautizio Arrighi-Lautizio Perugino, 1524 1524 (20 (20 1524 (10 carte, carte, 4°); Roma, Lodovíco carte, 4°). 4°). Ascarelli rom., p. 52; p. 73, 73, nr. nr. 40; 40; Barberi rom., p. p. 91; 91; BAY, IV 606/3 BAI, Inc. 1V Ascarelli 52; Barberi Cal., p. ([Calvo]); Racc. Race. I,I, II. IV.373/11 373/11(Arrighi); (Arrighi);BLC BLC55, 55,p.p.229 229(34, (34,col. col.868); 868);Cat. Cat.Esp. Esp.CC878; 878; Edit 16, CC66-67; 66-67; Ind. Ind.Aur. Aur.132.851-132.852; 132.851-132.852; NUC NUC 97, 97,NC NC178873; 178873; ΡΒΝ PBN 24, 24, col. 473; 473; Edit 16, STC(Am), I, p. p. 366; 366; G. G. Ballistreri, Ballistreri, in in DBI, DBI, 21 21 (1978), (1978), p. 75 ss. STC(Am), I, ss. p.75 F6 (814) (814) Delectione [?] de Murone Murene Cardinalis Cardinalis S. Georgii 4 Delectíone F. Petruci [?] in Tavole. Si tratta probabilmente probabilmente àeWOpus Caetani Stefaneschi, Stefaneschi, cardell'Opus metricum metri cum di Iacopo Caetani "Iacobi sancii sanctí Georgii Georgii ad ad velum velum aureum dinale di dí S. Giorgio (titolo del lib. Iτ "lacobi diaconi cardinalis... cardinalis... de stupenda fratris fratris Petri heremite ad ad papapapaPetri de Murrone heremite xvII secolo. electione..."), di di cui cui però però si solo dal XVII sí trovano edizioni solo tum electíone..."),

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

178 178

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

L'unica di cui cui esiste esiste una una edizione edizione antica antica è la vita Celestino V L'unica vita di Celestino v di Pierre d'Ailly e Denis Lefèvre, Paris, François François Estienne, Estienne,1539 1539 (4°). (4°). d'Aílly PBN 1, 98, nr. 1; Potthast, Potthast, II, Monumenta 111 1, col. col. 406; Est., p. 406; Renouard Renouard Est., p. 98, nr. 1; II, 1520; 1520; F. X Χ Seppelt, Monuments Coelestiniana. Quellen Quellen zur zurGeschichte Geschichtedes desPapstes PapstesCoelestin CoelestinV., V., Paderbom 1921 (Guerres-Ge(Goerres-GeCoelestiniana. Paderborn 1921 sellschaft, Quellen u. Forschungen, Forschungen, 19), 19), pp. pp. XXIX, sellschaft, Quellen u. XXIX, 14; 14; A. A. Frugoni, Frugoni, Celestiniana, Celestiniana, Roma Roma 1954 Storico Italiano Italiano per il Medio Medio Evo. Evo. Studi Studi Storici Storici 6-7), 69 ss. ss. 1954 (Istituto (Istituto Storico per il 6-7), p. p. 69 F (815) Anselmi Anselmi opera. opera. F77 (815) D 245. 245. Vedi il nr. D F (816) ++Matteus MatteusPalmeríus Palmeriusetet alii. F88 (816) alu~. L'unica edizione edizione antica antica del del Palmieri Palmieri sembra sembra essere essere quella quella del del Libro Libro della della vita Filippo Giunta, si tratti tratti del del civile, Firenze, Firenze, eredi eredi Filippo Giunta, 1529 1529(8°), (8°),aameno meno che che non si Chronicon di Eusebio-Girolamo, Eusebio-Girolamo, con Prospero d'Aquitania ee di di con aggiunte aggiunte di di Prospero Matteo Palmieri, Milano, Milano, Filippo Filippo da daLavagna, Lavagna, 1474/76 1474/76 (4°); (4°);edizioni edizionisuccessuccessive. Adams PP 118; 118; BAVΙ, BAVI, E 36; BLC BLC 246, 246, p. p. 66 66(179, (179,coil. coli.183-184) 183-184);; Cat. Gat. Esp. PP 292; 292; Decía Decia 217; 217; Adams E 36; Gamba 1127; GW 9432; NUC 439, NP 44778-779, 44780 (Venezia, G. A Valvassori, 1534?); 1127; GW 9432; NUC 439, NP 44778-779, 44780 (Venezia, G. A. Valv assori, 1534?); PBN 129,col.607;RoglediManni415;Sander5390;STC(Am),II,p. 511. ΡΒΝ 129, cii. 607; Rogledi Manni 415; Sander 5390; STC (Am) , II, p. 511. F 9 (817) (817) Concilium Concilium Constantíense. Constantiense. F9 Vedi il ~1 nr. nr. D 42. F10 Gebennensis. F 10 (818) (818) Rupertus Rupertus Gebennensis. Genève, papa papaavignonese avignonese Clemente Clemente VII: VII: non non esistono esistono biografie biografie Robert de Genève, non sembra sembra che che abbia abbia scritto scritto opere, opere, aa meno menoche chenon nonssii tratti di di regiregiantiche e non documenti di di archivio. archivio. stri o altri documenti E. Góller, Gòller, Clemens VII. vom Avignon Avignon 1378-1394, 1916 (Repertorium E. Clemens VEI. 1378-1394, Berlin Berlin 1916 (Reperto ri um Germanicum Germanicum hrsg. Kôn. Preuss. Hist. Inst. Rom., I); G. Mollai, in Diet. Hist. Gêogr. Eccl., 12(1953), (1953), hrsg. Preuss. Hist. Inst. Rom., I); G. Mollat, in Dict. Hist. Géogr. Eccl., 12 Κ~n. pp. 1162-1175; R. Ch. Logoz, Clément VII (Robert de Genève). Sa chancellerie et le clergé roCh. Logoz, Ciment VEI (Robert Genève). Sa chancellerie et le clergé ro1162-1175; mand au au début débutdu duGrand GrandSchisme Schisme(1378-1394), (1378-1394), Lausanne 1974 (Mémoires et documents Lausanne 1974 (Mémoires et documents publiés par par la la Societé Société d'Histoire d'Histoirede delalaSuisse Suisse Romande, Romande, 33 ser., 10). publiés Fil (819) (819) Gulielmi Gulielmi Ocham. Ocham. F11 F 12 12 (820) (820) D. Episcopi Torcellani. LucenIl vescovo vescovopotrebbe potrebbe essere: a) a) Bartolomeo Bartolomeo Fiadoni da Lucca (Tholomeus (Tholomeus Lucen-

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO F7- F17 F 17 VATICANO LATINO 8185: 8185: F7-

179 179

sis: edizioni antiche); antiche); b) Domenico Domenico Dominici, Dominici, indicato ansis: non rintracciate edizioni che come episcopus Brixiensis, Brixiensis, autore di de reformationibus reformationibus Roma Proma-di un Tractatus de nas Curiae, Curiae, Brescia, Battista Farfengo per Francesco Laurino, 1495, 1495, e di Rudi Rudi-nae Institutio rerum quae necessariae sunt clerieis clends et et presbiteris, presbiteris, Brescia, seu Institutio quae necessariae menta seu ?), 1475-80; 1475-80; edizioni successive; c) c) tipografo del Dominici (Gabriele di Pietro ?), ma (CT II ad indicem), ma Girolamo Foscari, che partecipò la concilio di Trento (CT che non ha lasciato scritti. scritti. Baroncelli 369; 369; BAVI, BAVI, D 139 139 (Farfengo); (Farfengo); Goff GoffDD305 305(Farfengo); (Farfengo);GW GW8638, 8638,8639; 8639; H Η Baroncelli 6321 (Farfengo); IGI3532, 3532, 3533; 3533; NUC NUC146, 146, ND ND325205 325205 (Farfengo); (Farfengo);RR1721 1721 (Dominici, 6321 (Farfengo); IGI 1481 ca.); Raeppeli, Kaeppeli, IV, 321-322; L. Schmugge, Fiadoni, Bartolomeo, Bartolomeo, in in DBI, DBI, 47 47 Ι481 Ν, pp. 321-322; L. Schmugge, (1997), 317-320; H. Smolinsky, Dominici, Domenico, in DBI, DBI, 40 40 (1991), (1991), pp. pp.691-695. 691-695. (1997), pp. 317-320;

F 13 (821) (821) Vita F13 Vita Andreae Andreae Bentívolii. Bentivolii. Vita di di Andrea AndreaBentivoglio Bentivoglio da Bologna: non [Giovanni Sabadino degli Arienti], Vita edizioni antiche. antiche. rintracciate edizioni ta del conte e G. Fantuzzi, Notizie degli degli scrittori scrittoribolognesi, bolognesi, I, Bologna Bologna 1781, 1781, p. 284, 284, n. 7; 7; Vi Vita G. Bentivoglio scritta da Giovanni Giovanni Sabadino Sabadino degli Arienti, a cura di G. G. GiorGiorsenatore Andrea Bentivoglio 1840, pp. pp. 7-24, 7-24, 34; 34; U. Dallarf, Dallari, Della vita ee degli scritti scrìtti di Giovanni Giovanni Sabadino Sabadino dani, Bologna Bologna 1840, Memorie della R R. Deputazione di storia patria per le provinde RoAtti e Memorie provincie di di Rodegli Arienti, in Atti magna, ser. ser. 3,3, 66(1887-1888), (1887-1888), p. p. 195. 195. magna,

F14 (822) Duae Bibliae. F15 S. Ambrosii Ambrosii Thomi Thomi Duo in corame negro. F 15 (823) S. prima, Basel, Basel, Johann Amerbach, Amerbach, 1492, 1492, è in in tre parti; parti; Diverse edizioni; la prima, edizioni successive numerose edizioni successive in in più tomi. Adams A 934 ss.; BAVΙ, BAVI, A 219; 219; C 1307 ss.; 5-6 (4, toll. coll. 522522C 406; 406; Cat. Cat. Esp. A 1307 ss.; BLC BLC 7, 7, pp. 5-6 Ind. Aur. 523); CCBI, N, IV, p.p.175; 175;Goff GoffAA551; 551;GW GW1599; 1599; HH896; 896; IGI IGI423; 423; ΙΒΕ IBE 303; 303; Ind. Aur.104.628 104.628 523); NUC 11, 11, NA 221165 ss.; col. 859; 859; VD VD 16, 16, A A 2177 2177 ss.; ss.; VΕΙ, VEI, A 551. 551. ss.; PBN 2, col. e passim; NUC ΝΑ 221165 F16 negro. .3. in in corame negro. F 16 (824) Io. Chrisostomi Tomi .3. Vedi íi nrr. nrr.DD240-241. 240-241. F17 Pighii fo. in corame. F 17 (825) (825) Hierarchia Hierarchic Pighii Vedi íl il nr. B B 9. 9.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

180

F 18 (826) (826) + Cronica polonorum in P. f ° . in corame. F18 [Matthi as Maciejz da Miechow], Chronicon Polonorum Polonorum (a (a cura di [Matthias Maciejz da Miechow], Chronicon di Jodocus Jodocus Ludovícus Decius), Krak~w, Hieronymus Vietor, Ludovicus Kraków, Hieronymus Victor, 1521. 1521. BAI, Stamp. BAV, Stamp. Barb. Barb.R.R.IV. IV. 10/1; 10/1;BLC BLC205, 205, p.p.416 416 (148, (148, col. col. 799); V99); Graesse, Graesse,W, IV, p.p.521; 521; NUC NUC 351, NM NM 56683; 56683; Soltész Soltész M 8; Wierzbowski Wierzbowskí 55. 351, 55.

F 19 (827) (827) + Legation. Legatíoñ. Italicarum. F19 Italicamm. [Michele Perno], Fero], De [Michele Delegatíonum legatìonumitalicarum italicamm ad addivum divum Alexandrum... Alexandrum... VI VI pro obedientía adventu et apparatu ab obitu obitu Innocentii memorandis. obedientìa apparatu plurimisque plurimisque ab Roma, EuchariusArgenteus EuchariusArgenteus (Silber), epistola, Roma, (Silber), [1493]. [1493].

Audíffredi Rom., pp. Goff F 104; GW 107, p. p. 354 354 (72, (72, col. 334) Audiffredi pp. 319, 319, 455; 455; BAVI, F 14; BLC 107, 334);; Goff 104; GW 170, NF NF 96457. Η 6978; IGI 3823; IERS ΙΕRS 1393; NUC 170, 9802; H (828) S. Augustini Augustíni opera omnia legati in in corame vol. 9. 9. corame voi. F 20 (828) Prima edizione in in più volumi Basel, Basel,Johann Johann Amerbach, Amerbach,Johann Johann Petri, Johann Johann Vedi anche íl nr. D Froben, 1505-1517 1517 (fol.); edizioni successive. 138. 1505 (fol.); successive. Vedi anche il nr. D 138. -

Α 2156 ss.; BLC BLC 13, 13, p. p. 498 ss. (8, col. 490 pp. Adams A 2156 ss.; 498 ss. 490 ss.); Cat. Cat. Esp. Esp. AA291 291 ss.; ss.; CCBI, CCBI, VII, VII, pp. 273-274;Edit Edit 16, 16,AA3371 3371(ad (ad signum Spei, 273-274; Spei, 1550/52); 1550/52);Ind. Ind.Aur. Aur.110.079, 110.079,110.175, 110.175,110.201, 110.201, 110.256, 110.258,110.335; 110.258, 110.335; NUC NUC 26, NA ΝΑ 498211 ss.; PBN PBN 5, col. 379 110.256, 498211 ss.; 379 ss.; ss.; VD 16, 16, A A 4148 4148 ss.

vol. 4. 4. (829) S. Hieronymi opera omnia legati in corame corame voi. F 21 (829) S. Hieronymi Basel,Johann Johann Froben, píù uno uno in più píù volumi Basel, Prima edizione in Froben,1516 1516 (fol.; (fol.;91701. 9 vol. più Vedi anche anche ilíl nr. D di indici, 1520). Vedi D 228. 228. ΝH 356981 Adams J 113; 113; BLC 165, 165, p. 15 15 (115, (115, col. 864 864 ss.); ss.); Cat. Cat. Esp. Esp.JJ174 174 ss.; ss.; NUC NUC245, 245, NH 356981 1217-1218;VD VD 16, 16, H H 3482 ss. ss.; PBN 77, coli. 1217-1218; ss.;

(830) Io. Gersonis F 22 (830) Gersonis opera opera omnia omnia legati legati in in corame coramevol. voi. 3. 3. Vedi il nr. nr. BB 63. 63. libri duo duo Io. Ruellio interprete. interprete. (831) Veteranig Io. Ruellio F23 (831) Veterani? [?] [?] Medicinae libri Paris, II lohanne Iohanne Ruellio Suessionensi interprete, interprete, Paris, Veterinariae medicinae libri II cura di di Simon GryLudovícus Blaubloom, Blaubloom, Simon de Ludovicus de Colines, Colines, 1530; 1530; Basel Basel (a (a cura Grynaeus),Johann naeus), JohannWalder, Walder,1537. 1537. 617-618;Bethesda Bethesda 2310; 2310;BLC BLC284, 284,p.p.45 45(208, (208,col. col.973); 973);Mortimer, Mortimer, Fr. Adams R R 874 874 bis; V 617-618; Fr. ΝH 387314, ΡΒΝ 158, col. 863; 863;Renouard Renouard Col., Col., p. p. 165; Renouard 470; 247, NH 387314, 387324; 387324; PBN 158, col. 165; Renouard 470; NUC 247, Impr., Renouard Par., Impr., IV, IV, 123; 123; Renouard Par.,III, Ili,2142; 2142;Stillwell Stillwell 346; 346; VD 16, 16, H 3740 3740 (Basel).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO 8185: 8185: F18-F28 F18 - F28 VATICANO LAΤΙΝΟ

181 181

f. 314 314°v F 24 (832) Madii et Bartholomei Bartholomei Lombardi Lombardi in inAristotelis Aristotelis liliF24 (832) Vincentii Vincentíi Madii brum de poet. Vincentii Madii Madii Brixiani Brixiani et Bartholomaei Lombardi Lombardi Veronensis Veronensis in in Aristotelis Aristotelis Vincentíi De poetica communes explanationes. explanationes. Madii Madii vero in in eundem eundem librum librum librum De propriae annotationes. Eiusdem Eiusdem de Rídiculis Ridiculis et in in Horatii Horatii librum librum de de Arte propriae annotationes. Poetica interpretatio... traduzione di Alessandro de' Pazinterpretado... (testo greco e latino; traduzione zi) VincenzoValgrisi, Valgrisi,1550. 1550. zi),, Venezia, Venezia, Vincenzo Adams M 79; BAV, Barb.J.J.IV. IV.80; 80;BLC207, p. 218 218 (149, (149, col. col. 1009); 1009); Cat. Cat.Esp. Esp.MM107; 107; Adams 179; Stamp. Barb. BLC 207, p. BAI, Stamp. NUC20, 20, NA NA403007; 403007; PBN 103,col.352;STC(Am),I,p. 123. CCBI 6.5630; NUC ΡΒΝ 103, col. 352; STC (Am) , I, p. 123. F 25 25 (833) Simplicii in 8 Aristotelis libros phisicos. a) Simplicii in octo octoAristotelis Aristotelis Physicae Physicae auscultatíonis auscultationis libros, libros, Simplicii Commentarii Commentarii in textu, Venezia, Venezia, Aldo Aldo Manuzio-Andrea Manuzio-Andrea d'Asola, 1526 (testo cum ipso Aristotelis textu, edizioni successive. greco, titolo greco e latino); edizioni b) traduzioni: di Lucillo Lucilio FilalteO, Filalteo, Venezia, Girolamo Scoto, 1543; di Gentianus Hervetus, Venezia, apud Juntas luntas [Tommaso e Gíovan Giovan Maria Maria Giunta], 1551; Hervetus, Venezia, spud edizioni successive. BAV, Stamp. Barb. Barb.CCC. CGC.VI VI.. 2 (a); Racc. Race. I,I, II. II. 568/1 568/1 (b); (b);BLC BLC303, 303, p. 154 759: BAI, Stamp. 154 (222, col. 759: 6557 (Scow), (Scoto),6562 6562 (Giunta) ee p. p. 267 267 a); Camerini Giunti 565; 565; CCBI CCBI 6.5603 6.5603 (Manuzio), (Manuzio), 6557 passim; NUC 547, 547, pp. 257-258; 257-258; PBN p.102, 102, nr. nr.2;2; Simplicii PBN173, 173,col. col.515; 515;Renouard RenouardMan., Ian., p. Simplicii in Aristotelis Aristotelis physicorum physicorum libros libros quattuor quattuorpriores, priores, ed. H. Diels, Diels, Berolini Berolini 1882, 1882, pp. pp. XXI XXI-XXII XXII in (Commentaria in Aristotelem Aristotelem graeca graeca ed. Academia Litterarum LitterarumRegíae Regiae Borussicae Borussicae IX). IX). (Commentaria in -

F 26 (834) Edoardi Vvottonii Vvottonii de dífferentíis differentiis animalium libri X. x. (834) Edoardi oxoniensis de differentíis differentiis animalium animalium libri decem... decern... Cum amEdoardi Wottoni oxoniensis Paris, Michel Michel de deVascosan, Vascosan, 1552 1552 (fol.). (fol.). plissimis indicibus..., Paris, Adams W W 259; 259; BAI, BAV, Racc. Race. I, II 297; 297; BLC 356, 90 (261, (261, col. 205); 205); NUC 674, NW 460996; Adams 356, p. 90 PBN 227, coi. col. 334. 334. ΡΒΝ TheodoriGraeci GraeciThessalonicensis Thessalonicensis in in lib lib., de animalibus. animalibus. F 27 (835) (835) Theodori E probabile che che sia sia una una delle delle prime edizioni della traduzione traduzione del Gaza: TheoÈ libros de de animalibus animalibus Aristotelis Aristotelis phiphidori Graeci Thessalonicensis praefatio in libros Xystum Quartum Quartum Maximum; Maximum; vedi il nr. nr. BB 36. 36. losophi ad Xystum de scoplettorum scoplettorum vulneribus. vulneribus. Alphonsi Ferri Neapolitani de F 28 (836) Alpbonsi Alfonsi scopletorum sive sive archibusorum archibusorumvulneribus. vulneribus.EiusEiusAlfonsi Ferrii Ferrii neapolitani neapolitani de scopletorum de caruncula carúnculasive sive calli callo quae quaecervici cervici vesicae vesicae innascuntur, innascuntur, Roma, Valerio e dem de

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

182

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

Luigi Dorico, Dorico, 1552; 1552; Lyon, Mathieu Bonhomme, 1553 1553 (contiene (contiene anche il íl Corollarium de scopleti... scopleti...pulvere). puliere). Adams FF 315 315 (Bonhomme); p. 103; 103; Barberi p. 138; 138; Baudrier, Adams (Bonhomme); Ascarelli Ascarelli rom., rom., Ρ. Barbed rom., rom., Ρ. X, p. p. Baudrier, X, 224; 1514; BLC BLC107, 508 (72, (72, col. col. 558); 558); Cat. Cat. Esp. Esp. FF372 372 (Bonhomme) 170, 224; Bethesda Bethesda 1514; 107, p. (Bonhomme) ;NUC ; NUC 170, Ρ. 508 NF104585-586; 51, col. 214; 214; STC(Am), p. 596. 596. NF 104585-586; PBN ΡΒΝ 51, STC(Am), I,I, p. F 29 (837) (837) Dialogi Dialogi Platonici sex. sex. F29 Probabilmente: Lyon, Probabilmente: Platonici Dialogi sex (traduzione di Sebastiano Corrado), Corrado) ‚Lyon, 0 ). Vedi anche l'edizione Lyon, Sébastien Gryphius, Gryphius, 1543 1543 (4 (4°). Jean de Tournes, Lyon, Jean (16°; νο1. vol. VI di Marsilio Marsilio Ficino). 1550 (16°; Vτ delle Opere a cura di Baudrier, VIII, Vili, p. p. 182; 182; BLC BLC 260, Ρ. p. 281 281 (191, (191, col. 239); 239); Cartier Cartier179; 179; PBN 138, col. 870; ΡΒΝ 138, col. 870; Soltész P 607 1550). Solt€sz 607 (Tournes, (Tournes, 1550). Index in in Laertii Laertiiphilosophicae philosophicaeHistoriae Historiaelib. lib.XX[?] [?].. F 30 30 (838) (838) Index philosophorum di Diogene Laerzio sono Non identificato. Le Vitae et sententiae philosophorum da Ambrogio Ambrogio Traversari. tradotte da state tradotte F 31 (839) Aristotelis Topicorum Topicorum lib. lib. 8. 8. (839) Aristotelis Con il dell'inventario vedi vedi le traduzioni: il titolo dell'inventario a) dí di Agostino Nifo (con (con commento), Venezia, Ottavíano Ottaviano Scoto, Scoto,1542; 1542; edizioedizioni successive; b) di Ioachim Perion (con commento), Paris,Jean Loys successive; b) di Ioachim Peron (con Paris, Jean Loys de Tielt, 1541; 1541; edizioni successive; successive; c) di Severino Boezio, Boezio, Paris, Paris, Simon de Coli1544, ma anche Lyon, Antoine Vincent,1543. 1543. nes, 1544, Antoine Vincent, Vedi anche: Aristotelis... librum Aristotelis... octavus octavusTopicorum Topicorum liber. liber. Scholia in octavum librum Aristotelis Topicorum, Basel, Hieronymus HieronymusCurio, Curio,1545 1545 (titolo greco e latino). Topicorum, Basel, Adams A A 1886; 1886; BLC 11, 11, pp. 99-100 99-100 (6, (6, col. col. 1008: 1008: a, Scoto, Scoto, 1555); 1555); CCBI, CCBI, VI, VI, p. p. 264; 264; Cranz Cranz 108.022 (b);108.060, 108.060, 108.063D, 108.063D, 108.310 108.310 (a); (a); 108.090, 108.090, 108.264 108.264 (Wien, (Wien, Michael Michael 108.022 ee passim (b); Zimmermann,1553) 1553)(c); (c);NUC21,NA403924 (Curio),403932 403932 (b), (b),403935 403935 (c), (c),403936 403936 (b); (b); Zimmermann, NUC 21, NA 403924 (Curio), PBN 4, 4, col. 102, 102, nr. 733 (Scoto, (Scoto,1542) 1542);; Renouard RenouardCol., Col.,p.390; p. 390; VD16. 3593-3594(b) (b). ΡΒΝ nr. 733 VD 16, AA3593-3594 .

F32 F 32 (840) Aristotelis ad Nicomacum filium de moribus quae ethica didicitur. a) Aristotelis Nicomachum f~lium filium De Ethica nominantur, nominantur, Aristotelis ad ad Nicomachum De moribus, minibus, quae Ethica (a cura di Daniele Barbaro, traduzione di libri decern decem (a di Ioachim Ioachim Perion, Peron, compendio di Barbaro), Basel, Basel, Johann Oporinus,1540; 1540; Paris, Paris, Simon Simon de de dí Ermolao Barbaro), Johann Oporinus, Colines, 1540; edizioni successive; Colines, 1540; b) con titolo leggermente diverso (traduzione (traduzione di Giovanni Argiropulo), Liptzk leggermente diverso Argiropulo), Liptzk (Leipzig ?), Martin MartinLandsberg, Landsberg,1501; 1501;1504; 1504; edizioni successive.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO 29 -- FF 36 36 LATINO 8185: 8185: FF 29

183 183

Adams A A 1828-1830; 1828-1830; BLC 11, 11, pp. 73-76 73-76 (6, (6, col. col. 967); 967); Cat. Cat. Esp. A 2366-2369; 2366-2369; Cranz 107.989, Adams Cranz 107.989, 107.991,108.043G, 108.119A (a); 107.692 107.692 (b) (b) ee passim; passim;NUC NUC20, 20,NA NA402255 (Colines,1540); 1540); 19Α (a); 402255 (Colines, 107.991, 108.043G, 108.1 402259 (1542), 402271 (1551), (1551), 402278 402278 (1555); (1555); ΡΒΝ PBN 4,4, coll. 36-37; Renouard Col., p.323; p. 323; VD VD 402259 (1542), 402271 coil. 36-37; Renouard Col., 16,A3420 1542),3421 (Basel J. Oporinus,1545 1545ca.); 16, A 3420(Basel,R. (Basel, R. Winter, Winter, 1542) , 3421 (Basel, J. Oporinus, ca.) ; AA3413ss. 3413 ss. (b). (b) . F 33 33 (841) (841) Altemidori Altemidori de de somniorum somniorum interpretatíone. interpretatíone. Artemidorus Daldianus, De somniorum somniorum interpretatione: interpretation:

a) edizione greca con titolo greco e latino, a cura di Francesco d'Asola, Venezia, zia, Aldo Aldo Manuzio-Andrea d'Asola, 1518; b) traduzione di Janus Cornarius, Basel, Basel, Hieronymus HieronymusFroben-Nicolaus Froben-NicolausEpíscoEpiscoJanus Cornarius, pius, 1539; edizioni successive. pius, 1539; Adams AA 2035-2038; 2035-2038; BLC 12, pp. pp. 142-143 142-143 (7, (7, coll. Esp. AA 2665-2668; 2665-2668; CCBI 6. 6. Adams coli. 566-567); 566-567); Cat. Esp. 11326, 11328, 11329; Edit 16, A 3174; Ind. Aur. 109.109-109.110, 109.113-109.114; NUC 22, 11326, 11328, 11329; Edit 16, A 3174; Ind. Aur. 109.109-109.110, 109.113-109.114; NUC 22, NA 439055-057; 439055-057; PBN 4, coli. 672-673; Renouard 82, nr. 4; 4; STC(Am), STC(Am), I,I, p.p.136; 136; ΡΒΝ 4, coll. 672-673; Renouard Man., Man., p. 82, VD 16, A 3825-3826. VD 16, Α 3825-3826. F 34 (842) [barr.] Ioacchini loacchini Períonii Perionii de de optimo optimo genere genere interpreinterpreF34 (842) loha Ioha [barr.] tandi in Arístotelis Aristotelis .x. libros ethicorum. ethicorum. Ioachimi Períonii Perionii Benedictini Benedictìni Cormoeriaceni Cormoeriaceni De De optimo genere genere interpretarsinterpretanin Aristotelis Aristotelis xX libros Ethicorum, sue sive de de Moríbus, Moribus, aase se latínitalatinitadi commentarii commentarii in Loys de Thielt, Thielt, 1540 1540 (4°); (4°); Basel, Basel, RoRote donatos, Paris, Simon de Colines-Jean Colines -Jean Loys bert Winter, 1540 1540 (8°). (8°). bert Winter, Adams PP 696 696 (Paris); (Paris); BLC BLC 255, 255, p.3 p. 3(187, (187, col. col. 4:4: Basel, Basel, [1542]); [1542]);Cat. Cat. Esp. P1285-1286; P 1285-1286; NUC 450, 133, col. 476; 333; vedi anche p. 323. ΡΒΝ 133, 476;Renouard Renouard Col., p. p.333; anche p.323. 450, NP NP 239780 239780(Colines) (Colines);; PBN F 35 35 (843) Cosmographiae introductio. Vedi il íl nr. B 321.

F 36 (844) (844) La prima prima parte de la la filosofia di messer messer Alessandro Alessandro PiccoF36 lomini. della filosofia filosofia naturale naturale di M. Alessandro Piccolomini, Roma, Roma, La prima parte della Vincenzo Valgrisi, 1551; 1551; Venezia, Giovanni GiovanniMaria MariaBonelli, Bonelli,1552. 1552. Vincenzo Valgrisi, Ascarelli rom., rom.,p.p.203; 203;BLC BLC258, 258,p.p.202 202(189, (189,col. col.497: 497:Roma, Roma,1551); 1551);Cat. Cat.Esp. Esp.P 1554-1555; P 1554-1555; Ascarelli 457, NP NP 343858 343858 (Valgrisi); (Valgrisi);PBN PBN136, 136,coll. coli.557-558 557-558(Venezia, (Venezia,Valgrisi, Valgrisi,1551-1554); 1551-1554); NUC 457, II, p. 580 580 (Bonelli); (Bonelli); VE 12. STC(Am), II, 12. 33. B. 9 {La (La prima parte, Roma, Valgrisi; La seconda parte, Venezia, Valgrisi,1554; 1554; Instrumento Instrumento de la Filosofia, Roma, Valgrisi, 1551); 1551); 12. 12. 33. 33. Β. B. 10 10 Roma, Valgrisi, Venezia, Valgrisi, {La prima parte, Venezia, Bonelli; La seconda parte, Venezia, Giorgio Cavalli, 1565); 1565); Cer(La cit. al al nr. nr.DD388, 388, p. p. 191. 191. reta, cit.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

184

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

Aristotelis Rethoricorum. Rethoricorum. F 37 (845) Aristotelis dell'inventarlo vedi le traduzioni: a) a) di dí Guillelmus de Morbecca, Con íl il titolo dell'inventario Morbecca, Leipzig,Jakob Jakob Thanner, Thanner, 1499 ca.; b) b) di G. G. Trapezuntio, Trapezuntío, Paris, trus CaesarisLeipzig, 1499 ca.; Paris, Pe Petrus Iohann Stoll, successive;c)c) di di Ermolao Barbaro, lohann Stoll, 1475 1475 ca.; ca.; edizioni successive; Barbaro, Venezia, Venezia, Commn da Trino, 1544; 1544;d) d) di dí Marco Marco Antonio Antonio Maioragio, Milano, Valerio Valerio ee GiGiComin 1550; rolamo da leda, edizioni successive. rolamo da Meda, VI, p. p. 274; 274; BLC BLC 11, 11, p. p. 124 Α 2881, 2881, 2895, 2895, 2907; GW 2479-2480; CCBI, VI, 124 (6, col. 1052); 1052); Edit Edit 16, 16, A 2907; GW 1-1 1679-1681; Cranz 107.887Α, 108.102 ((b); b); 108.094, H 1679-1681; Cranz 107.887A, 107.923, 107.923, 107.940, 107.940, 107.990, 107.990, 108.102 108.094, 108.098, 108.098, passim; PBN PRI 4, ciii. 108.142 (c); 108.179, ΝΑ 403885 108.142 108.179, 108.242Β 108.242B (d); (d); NUC 21, 21, p. 19, 19, NA 403885 ee passim; coli. 898992; Renouard Renouard Col., 92; Col., pp. pp.147, 147,322; 322; Renouard RenouardPar., Par.,III, IH,1978; 1978; Sandal Sandal2,2,254. 254.

38 (846) (846) De ortu et libri 2. 2. F 38 et occasu occasu signorum libri De ortu et ii, cum poetices tum De et occasu occasu signorum signorum libri II, turn astronomiae astronomiae studiosas studiosis utilissimi, autore Francisco Francisco Sirigatto, Sirigatto, Napoli, Napoli, Giovanni Giovanni Sultzbach, Sultzbach, 1531; 1531; Lyon, Sébastien Gryphius, Gryphius, 1536. 1536. Baudrier, VIII, Ν XII XII 74 74 (ex (ex Race. Racc. I, 3657), ΒΑV, Stamp. Barb. N Baudrier, VIII, p. 91; 91; BAV, 3657), Stamp. Ross. Ross. 5195 5195 (Sultzbach); Stamp. (Sultzbach); Stamp.Palat. Palat.11IV334 334(Gryphius); (Gryphius);BLC BLC303, 303,p.p.448 448(223, (223,col. col.164: 164;1536); 1536);Cat. Cat. Esp. SS 1442 1442 (Gryphius); Grassi, Grassi, p. p. 652 652 (Gryphius); (Gryphius);Manzi ManziSul. Sul.11; 11;NUC NUC548, 548,NS NS583912583912913; PBN ΡΒΝ 173, co11.835-836. 913; 173, coll. 835-836.

39 (847) (847) Lucretius in °. F 39 in 88°. Prime edizioni in 8° di Pier Candido DeFirenze, Filippo Giunta, 1512, cura di Candido De8° Firenze, 1512, aa cura Idi et cembrio; Venezia, Venezia, in aedibus cembrio; aedibus Aldi et Andreae Andreae soceri soceri [Aldo [Aldo Manuzio], Manuzio],1515; 1515; edizioni successive. Cat. Esp. Esp. L L 1395-1396 (146, col. cii. 29 ss.); Cat. Adams L 1649 1649 e passim; passim; BLC BLC 202, 202, pp. 164-165 164-165 (146, 29 ss.); 1395-1396 Decía 39; NUC 344, IL 540054 (Giunta) e ss.; PBN 101, col. 544; (Manuzio, Gryphius); Decia 39; NUC 344, NL 540054 (Giunta) e ss.; PBN 101, col. 39; STC(Am), STC(Am), II, p. Renouard Man., Man., p. p. 74, 74, nr. nr. 11, 11, p. XXXVI, XXXVI, nr. 39; p. 284; 284; VD VD 16, 16, LL 3123. 3123.

F40 (848) de elementis. elementis. (848) Gasparis Contareni de Gasparis Contareni Contareni cardinalis... Gasparis cardinalis... de elementis et et eorum eorum mixtíonibus mixtionibuslibri libriquirl quin-Gagny), que... Scipions Capitii Capitíi de de principiis principiis rerum rerum poema (a Jean de de Gagny), qué... Scipionis (a cura di Jean Paris, Nicolaus Dives, 1548. Paris, cil. 291); 291); Ind. Ind. Aur. 143.938; IC 654535; Adams C 2563; 2563; BLC 68, p. 337 337 (43, (43, col. 143.938; NUC 120, 120, NC 654535; PBN 31, 31, col. 823. 823. ΡΒΝ

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO 8185: 8185: F37-F45 F37- F45 VATICANO LAΤΙΝO

185 185

F41 (849) (849) Sperone de Tepidi. Sperone de tepidi composto per il reverendo miser Laurentio LaurendoDavídico Davidico sacersacerdote..., Perugia, Andrea Bresciano, 1552. BAV, R. G. G. Teil. Teol.VV1196; 1196; Bollito, Boffito, I, p. 579; 579; NUC NUC 134, 134, ND ND 65411; 65411; Sander Sander2394. 2394. BAI, R. F 42 Bartholomei Latomi Latomi in in topica Ciceronis. 42 (850) (850) Enarrationes Enarratíones Bartholomei Enarrationes Bartolomei Bartolomei Latomi Latomi in in Topica Ciceronis Sam iam recens conscríptae conscriptae (con ilil testo di Cicerone), Cicerone),Paris, Paris,François FrançoisGryphius, Gryphius,1538; 1538; et in lucem editae (con edizioni successive. 1726 (Gryphius, 1538); BLC BLG 185, p. 144 144 (131, cii. col. 188); NUC 317, NL Adams L 254a; 254α; C 1726 121202 (Strasbourg, C. Mylius, 1539); PBN col. 897 897 (Gryphius, 1540); 29, 29, cii. col. 306, nr. 121202 (Strasbourg, C. ΡΒΝ 89, coi. 2859; YD 3789 (Mylius). 2859; VD 16, C 3789 F43 sphera. F 43 (851) (851) Questiones Questíones novae in libellum de sphera. Quaesdones novae libellum de sphaera sphaera Io Ioannis Probabilmente: Quaestiones novae in in libellum an nis de Sacro Beyer [indicato edizioni anche anche Busto... collectae ab Hartmanno Beyer [indicato nelle varie edizioni come Aríele Ariele Bicardo Bicardo o Hartmanno Hartmanno Bavaro]..., Frankfurt a. a. M., M., Peter Peter BrauBrauBairn-i]..., Frankfurt come bach, 1549; 1549; edizioni successive, fra le quali Paris, Guillaume Guillaume Cavellat, Cavellat,1551, 1551, 1552 (vedi item seguente). B 880; 880; BLG 151 (16, (16, col. col. 1007); 1007); Grassi, Grassi, p. p. 78; 78; Ind. Ind.Aur. Aur.118.453, 118.453,118.454 118.454 ee Adams B BLC 28, 28, p. 151 NUC 51, 51,NB NB403487-493; 403487-493; PBN 12, col. 937; Renouard Impr., Impr., fasc. fase. Cavellat Cavellat passim; NUC ΡΒΝ 12, col. 937; Marnef et Cavellat, 26, 41; VD 16, B 2490-2493. Marnef et Cavellat, 26, 41; VD 16, B 2490-2493. F44 (852) in sphera. sphera. (852) Compendium in in sphaeram sphaeramper perPieríum PieriumValerianum ValerianumBellunenBellunenCompendium in Probabilmente: Compendium AntonioBlado, Biado,1537, 1537, successivamente inserito inserito in raccolte che iininisem, Roma, Antonio ziano con la Sphaera mundi del Sacrobosco (qui al nr. nr. BB210) 210);; vedi per esempio Paris, Guillaume GuillaumeCavellat, Cavellat,1550, 1550,1551,1552. Paris, 1551, 1552. Ascarelli rom., P. p. 292; 292; BLC BLG 336, 336, p. 161 161 (245, (245, col. col. 897); 897); Grassi, pp. pp. 701; 701; 612 612 ss.; NUC NUC 628, 628, Áscarelli Cavellat Mai-nef Marnef et et Cavellat, Cavellat, 23, 23, 36, 36, 49; 49; STC(Am), STC(Am), NV 15990-991; 15990-991;Renouard RenouardImpr., Impr., fase. fric. Cavellat III, p. 339; Fumagalli-Belli-Vaccaro 42. F45 (853) Aristotelis Poedca Arist [barr.] [barr.] Alexandrum Pallium Pallium in in F45 Poetica per Arist latinum versa. versa. latínum Aristotelis Aristotelis Poedca Poetica per per Alexandrum Alexandrum Paccium, patridum patrítium florendnum, florentinum, in latinum

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

186

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

conversa (testo greco e latino), Venezia, Venezia, in in aedibus aedibus haered. Aldi conversa Aldi et Andreae successive. Asulani [Paolo [Paolo Manuzio], Manuzio],1536; 1536; edizioni successive. BLC 245, 245, p. p. 15 Esp. A A 2522 2522 (Basel, (Basel, B. B. Lasius, Th. Th. Adams A 1902; 1902; BLC 15 (178, (178, col. 212); 212); Cat. Esp. Platter, Cranz 107.953 Platter,1537) 1537);; CCBI 6.6634; 6.6634; Edit 16, 16, A 2869; 2869; Cranz 107.953 e passim; NUC NUC20, 20, NA NA403002403002003; PBN ΡΒΝ 131, Renouard Man., 003; 131, col. 1043; 1043; Renouard Man.,p.p.115, 115, nr. nr.4;4;STC(Am), STC(Am),I,I,p.p.123; 123;VD VD16, 16,AA3574 3574 (Basel).

(854) Alexandri F46 (854) AJexandri Traiani [?] [?] de de acqua acqua Tiberis. Tiberis. Vedi probabilmente probabilmente il nr. D Vedi D 191. 191.

(855) Aonii Palerani [sic] Verulani de de animarum animarum immortalitate. F47 (855) [sic] Verulani 1552. Vedi le edizioni Lyon, Sébastien Sébastien Gryphius, Gryphius,1536, 1536,1546, 1546, 1552. Baud ri er, VIII, ΒΑΝ, Stamp. Stamp. Barb. GGG GGG III III 20 20 (s.l.d.e., (s.l.d.e., manca manca la lettera Baudrier, Vili, pp. 89, 89, 199, 199, 258; 258; BAV, la lettera del Sadoleto); Sadoleto); BLC BLC 245, 245, p. p. 354 354 (178, (178, col. col. 695); 695); Cat. Cat. Esp. Esp. PP240 240 (1536); (1536); NUC NUC 438, 438, NP NP ΡΒΝ 129, 31958-959; PBN 129, col. 348.

virtute [?] F48 (856) Prodi ProdiPlatonici Platonici in virtute [?] morales.

Non identificato.

(857) Aristotelis Ioachino Perionio Perionio Interprete. Interprete. F49 (857) Aristo tei is politícorum libri 88Ioachino Aristotelis De Rep. qui politicorum politicorum dicuntur libri vili, VIII, Ioachimo Ioachimo Perionio BeAristotelis Benedictíno Cormoeriaceno interprete: numerose edizioni da quelle Paris, Paris,Jean Jean nedictino Lot's de Thielt, Jean de Loys Thielt, 1543; 1543; ivi, Jean deRoígny, Roigny, 1543. 1543.

BLC (187, col. col. 3:3:1554); 1554);CCBI, CCBI,VI, VI, p.p.272; 272;Cranz Cranz108.078, 108.078,108.078 108.078A BLC 255, 255, p. 22 (187, Α ee passim; passim; (Rοigny)-496, 403498, ΡΒΝ 133, col. 482; NUC 21, NA 403495 403495 (Roigny)-496, 403498, 403501; 403501; PBN 133, col. 482; VD 16, A 3585 3585 (J. (J. hub, lat. la "Politica" di 1549); C. C. Bianca, Bianca, Petreio, Petreio, Petrucci, Petrucci, Cervini. Cercini. Ilms. Il ms. Ottob. Oporinus, 1549); lai. 1882 1882 e la "Politica" di Aristotele, in Rinascimento, ser. 2, 26 26 (1986), p. 261, 261, n. 15. 15. f. 315rf F 50 (858) Questìones naturales naturales Alexandri Alexandri Aphrodisei. F50 (858) Questiones latino, Venezia, Venezia, Bartolomeo Zanetti, a) edizione greca con titolo greco e latino, Zanetti,1536; 1536; edizioni successive; b) traduzioni: di Girolamo Girolamo ee Giovan Battista Battista Bagolino, Bagolino, Venezia, Girolamo Scoto, 1541; didíGentianus Scoto, 1541; Gentíanus Hervetus, Hervetus, Basel, Basel,Johann Johann Oporinus, 1548; edizioni successive. BLC 5, pp. Adams A A 677-680; 677-680; BLC pp. 81, 81, 83 83 (3, (3,colI. coll.340, 340,344); 344);Cat. Cat.Esp. Esp.AA816-821; 816-821;CCBI CCBI3.1802, 3.1802,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

VATICANO LATINO F 46 --F53 F 53 VATICANO LATINO 8185: 8185: F46

187 187

1861; Edit 16, A 1040, 1045, 1045, 1052, 1052, 1057, 1057, 1061; 1061; Grassi, pp. 12-13; 12-13; Ind. Ind.Aur. Aur.103.334, 103.334,103.339, 103.339, 1861; Edit 16, Α 1040, Grassi, pp. 103.352 e passim; NUC 8. NA 157897-904; PEN 2, coll. 174-175; STC(Am), I. p. 37 (Scoto, 103.352 e passim; NUC 8, ΝΑ 157897-904; ΡΒN 2, coli. 174-175; STC(Am), I, p. 37 (Scoto, 1541, 1549); 1549); VD VD 16, 16, Α A 1779 1779 (Oporinus). (Oporinus). 1541, F 51 (859) M. T. Ciceronis Ciceronis in in philippicas philippicas lib. lib. 2. 2. F51 (859) Μ. Potrebbe trattarsi trattarsi di di un untitolo tìtoloscritto scrittoerroneamente erroneamentedall'estensore dall'estensore dell'in dell'in-Potrebbe ventario (prima (prima edizione edizione delle delle Filippiche: M. Tul. Ciceronis Ciceronis in M. M. Antonium Antonium ventano nuncupantur,.., Roma, Roma, Ulrich Ulrich H Han, 1470 ca.) orationes quae... Philippice nuncupantur..., an , 1470 ca.) o di commento al al secondo secondo libro libro delle delleFilippiche, Filippiche, poiché poiché non nonesistono esistonoedizioni edizioni un commento due libri libri dei deicommenti commentìpiù piùdiffusi diffusi(Asconio (AsconioPediano, Pediano,Maturanzio, Maturanzio,BeroBeroin due aldo, Manuzio, Trapezuntìo). Trapezuntío). Vedi anche, anche, fra fraíi commenti commentìdel delxv1 XVIsec.: sec.: a) a) lele Emendationes di Girolamo Ferra Ferrari, ri , Venezia, Paolo Manuzio, 1542; edizioni successive; b) In In M. T. Cic. II Cic. Philippicam Philippicam ΙI BartholomaeiLatomiargumentum, [Paris,Michel Michelde deVascosan, Vascosan, 1536] 1536].. Bartholomaei Latomi argumentum, [Paris, BAV, Stamp. Rossi 5788 5788 (a, (a, Manuzio: Manuzio: le le emendationes CLIII al al CCLXV; CCLXV; ΒΑΝ, Stamp. Rossi emendations vanno dal dal numero numero CLIIΙ tìtolo in Philippicas PhilippicasCic."); Cic."); BAVI, BAVI, G G 46 (Trapezuntìo, CommenCommentitolo corrente corrente "Emendationes "Emendatiοnes in 46 (Trapezuntío, tarli in Philijrpicas Philippicas Ciceronis, Ciceronis, Venezia, 1475 ca.), ca.), CC 274-275 274-275 (Maturanzio); BLC62, 62, pp. pp.376, 376, tarii in Venezia, 1475 (Maturanzio); BLC 378 (39, (39, col. col. 508; 508; 72, 72, col. col. 416: 416: Manuzio); Manuzio); Fl Elodr, p. 104; 104; Ind. Ind.Aur. Aur.137.316 137.316 ee passim; passim; 378 οdr, p. 137.996 (Vascosan); 138.193 (Philipípica {Philippica secunda, Paris, Pringent PringentCalvarin, Calvarin,1541); 1541); ΡBΝ PBN 29, 29, 137.996 (Vascosan); 138.193 coli. 227, 227, 228, I, p. p. 311, 311, nr. 41; Renouard Man.,p.p.125, 125,nr. nr.5;5;Lo Lo colf. 228,nr. nr. 2029; 2029;Renouard Renouard Par., Par., I, nr. 41; Renouard Man., Monaco (cfr. (cfr. introduzione, introduzione, n. 15), p. p. 253; 253; Index, Index,V, V, pp. 328-329. 328-329. Monaco n. 15), F 52 (860) (860) Plinii Plinii lib. lib. 22 de de mundi Historia. F52 mundi Historia. Probabilmente: Liber secundus secundus C. C. Plinii Plinii de de mundi historia cum commentariis lacobiMilichi..., Suevorum (Schwiibisch (SchwàbischHall), Iacobi Milichi..., Halae Suevorum Hall), Peter Peter Braubach, 1538 (con tìtolo leggermente diverso, Peter Braubach, Haguenau, 1543). 1535 e Frankfurt, titolo leggermente diverso, Peter Braubach, Frankfurt, 1543). Con il tìtolo Historia mundi vedi anche le edizioni dei Froben, da quella (a cura titolo mundi di Erasmo da Rotterdam) Basel, Johann Froben, 1525 (due partì in un volume). parti volume) . Rotterdam) Basel, Johann Froben, 1525 Adams P P 1560 1560 ee passim; passim; BLC BLC 260, 260, p. 447 (191, (191, col. 498 ss. ss. (Froben), (Froben),503 503 (Braubach); (Braubach); Adams p. 447 cii. 498 Cat. Esp. PP 2167 2167 ee passim; passim; Catalogue, cit. cit. al al nr. nr. Β B 8, 8, pp. pp. 268-269; 268-269; NUC NUC461, 461, NP NP424228-229, 424228-229, Cat. Esp. 424237 (Braubach) passim; PBN PBN139, 139, coll. P 3533-3545. 3533-3545. Non sembra sembra coli. 73-76; 73-76; VD VD 16, 16, P 424237 (Braubach) ee passim; essere ilil Plinio Cervini nel nel 1542, p. XXVII. vedi l'introduzione, l'introduzione, p. essere Plinio comprato da da Cervini 1542, per per cui vedi F 53 (861) ortu et et occasu occasu signorum. signorum. (861) Aristotelis de ortu F53 L'unica opera aristotelica con titolo tìtolo simile simile è il De mrtu ortu et interitu libri duo, ma l'itemFF38. 38. vedi anche anche l'item

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

188 188

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

Palladio. F 54 54 (862) L'Antichità di Roma di messer Andrea Andrea Palladio. L'antichità di da gli gli auttori dí Roma di M. Andrea Andrea Palladio, raccolta brevemente da auttorí antichi, e moderni, nuovamente posta in luce, Roma, Vincenzo Luchino, moderni, nuovamente posta Roma, Vincenzo Luchino, 1554; 1554,1555. 1554;Venezia, Venezia, Matteo Pagano, Pagano, 1554, 1555. 1554; 1555); 1555); BLC 245, Ascarelli rom., p. 188; BAV, BAV, Cicognara Cicognara II. 3809, 3809, 3810 3810 (Pagano, (Pagano, 1554; 245, p. p. 418 800); Graesse, V, p. 108. 108. 418 (178, col. 800); F55 (863) (863) Dioscorídis Dioscoridis de medica materia materia libri libri 6. Io. Ruelio interprete. Pedanii Dioscorídis Dioscoridis Anazarbei de medica materia materia libri sex, Ioanne RuellioSuesSuesPedanii Ioanne Ruellio sionensi interprete... Additis annotationibus..., Paris, Simon Simon de de Colines, Colines,1537 1537 Additís annotatíonibus..., (prima edizione in sei libri) libri);; edizioni successive. Bethesda 1146, 1149-1151, 1149-1151, 1154-1155 Esp. DD Bethesda 1146, 1154-1155e epassim; passim;BLC BLC83, 83,p.p. 423 423 (53, (53, col. col. 108); 108); Cat. Cat. Esp. 1204-1207; NUC 280089 e passim; passim; PBN PBN40, 40, colf. coli. 921-923; Col., p. p. 277; 277; 1204-1207; NUC 144, 144, ND ND 280089 921-923; Renouard Col., Stillwell, p. 108; 1539,1542). 108; VD VD 16, 16, D D 2002-2003 2002-2003(M. (M.Isengrin, Isengrin, 1539, 1542). F56 (864) Mesne cum declaratione declaratione simplisimpli(864) In Antidotarium Antídotaríum Io. filii filíí Mesue cium medicinarum et soludone rum dubiorum. solutione multo multorum [Angelus OFM], In antídotarium antidotarium lo[Angelus Palea, Palea, Bartholomaeus Bartholomaeus ab Urbeveterum, Urbeveterum, OFM], Ioannis filii Mesuae, censura cum declaratíone declaratione simplicium simplicium medicinarum, medicinarum, et et so so-lutione multorum multorum dubiorum dubiorum ac ac difficilium difficilium terminorum. terminorum. Ad Ad haec, haec, Recepta Receptalutine rium..., Venezia, Bartolomeo Zanetti, 1543; Lyon, Jean et François Frellon, ríum..., Venezia, Bartolomeo Zanettí, 1543; Lyon, et 1546 (1545 ?); 1550. 1546 1550. 205,219; 481Adams Y18-19; Υ18-19; Baudrier, V, V, pp. pp. 205, 219; BAV, BAV,Race. Racc.I,V. I, V.179 179(Frellon, (Frellon, 1550) 1550);; Bethesda Bethesda 481483; sub insigni insigniFr Frobeniano, 483; BLC BLC 245, 245, p. p. 353 353 (262, (262, col. col. 673: 673: 1550); 1550);Cat. Cat.Esp. Esp. PP 136 136 (Paris, sub οbenian ο, 1546; alla alla fine, fine, Lyon, Lyon, J. J. eeF.E.Frellon, Frellon,1545); 1545);NUC NUC263, 263, NI 6287 STC(Am), I,I, 1546; 6287 (Zanetti); (Zanettí); STC(Am), p. 176; 176; Wadding, p. 20. 20. Wadding, p. F 57 Antiqui omnes qui latinis 57 (865) (865) Medici Antíqui latínis litteris diversorum morbomorbo genera prosequutí prosequuti sunt. sunt. rum genera Medici antiqui omnes et Medici omnes qui latinis latinis litteris litteris diversorum diversorum morborum morborum genera et persecuti sunt ..., ..., ut commodo consulatur, Venezia, Venezia, apud apudAldi Aldi filios filios remedia persecutí corrodo consulatur, Manuzio],1547. 1547. [Paolo Manuzio], Adams M M 991; 991; BAV, Barb. CCC. CGC. V. V. 22; 22; Bethesda Bethesda 3050; 3050; BLC BLC 217, 217, p. p. 50 50 (156, (156, col. col. Adams ΒAV, Stamp. Barb. 924); Cat. Esp. Esp. M M 1127; 1127; NUC p. 140, 140, nr. 2. 2. 924); NUC 373, 373, NM NM 395717; 395717;Renouard Renouard Man., p.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

CHIGI r R ii II 62 Chigi [Testo molto molto danneggiato dall'inchiostro acido, acido, che che in in alcuni [Testo danneggiato dall'inchiostro alcuni punti punti ha ha provocato provocato buchi nei fogli; fogli; alcune parole, parole, che che erano eranostate statelette lettedalla dallaBignami Bignarai Odier, Odier,sono sonooggi oggi scomparse e si scomparse si possono ricostruire attraverso attraverso i titoli tìtoli dell'altro inventario; inventario; i numeri numeri fra fra corrispondenti numeri parentesi quadrate fanno fanno riferimento riferimento ai corrispondenti numeridel delVat. Vat.lat. lat.8185]. 8185],

In Bibliotheca asservita. [nota [nota f. 103r 103rIn Bibliotheca ohm olim Marcelli Marcelli .2. papae Romae Romae asservata. nell'angolo superiore sinistro] in membranis. imprestati. 160 230 22 superiore sinistro] membranis. 22 imprestati. 160 scrití [?] scriti [?] in papyro. f. 105r 105r

Libri excussi in in fol. 1* Vitelliani Vitelliani perspectiva. perspectiva. [B 1* [B 25] genesim. [B 2* Catena in genesim. [B 12] 3* Petri Petri Cursii Cursii defensio defensio pro Italia. [B 116] 3* collegii mentis montis S. S. Spiritus. Spiritus. [B Bulli collegii 4* Bulla [B 126] Rhegíensis opera. opera. [B 150] 5* D. Prosperi episcopi Rhegiensis [B 150] 6* Alcimi Alcimi Aviti Avidpoesis poesis de de origine origine mundi. [B 155] 6* 7* Philostratus Philostratus de de omnibus omnibus haeresibus. haeresibus. [B 7* [B 161] 162] 8* Ioannis Ioannis Cochlaei Cochlaei cum cum [Luthero] [Luthero] colloquium. 8* colloquium. [B [B 162] 166, dove solo 9* Primasius in in E E [pistolas [pistolasPauli] Pauli] et et in in apocalypsim. apocalypsim. [B 9* Primasius [B 166, dove è ilil solo commento alle Epistole]

10* Catalogus Cataloguslibrorum librorum a facúltate facultate theologica Parísiensi prohibitorum. 10* Parisiensi prohibitorum. [B [B 174] 174] 182] 11* Dionysii DionysiiRugerii Rugerii Regiensis Regiensispastoría. pastoria. [B 11* [B 182]

12* Egesippus Egesippus de de bello iudaico. judaico. [D 2] 12*

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

190 190

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

13* [D8] 8] 13* Paulus Paulus Emylius Emyliusde de rebus rebus gestis gestís francorum. francorum. [D 14* 14* Petri Petri Bembi Bembi cardinalis historia veneta lib. XII. [D 7] 15* 15*Tertulliani Tertulliani opera opera omnia. [D 9] 16* 10] 16* Procopius Procopius de bello Gothorum et Persico. [D 10] 17* [D 26] 26] 17* lacobi Iacobi Latomi Latomi opera. opera. [D 18* navigaüone Tiberís. Tiberis. [D [D28] 28] 18* De De restituenda restituenda navígatíone 19* Catena super epistolas epístolas Pauli. [D [D30] 30] 20* 20* Glossa ordinaria. [D 34] in 4

0

21* Processo de gli cristiani nuovi nel regno [D 44] regno di Portugallo. Portugallo. [D 22* equestris. [D [D67] 67] 22* Marcelli Marcelli Pallonii Pallonii Romani Romani ludus equestrís. 23* Antonius [D 71] 23* Antonius Pigafecta Pigafectade de insulis insulisnoviter novíterreperds. reperds. [D 24* Claudius ratione vitae vitae studiosa. [D 72] 24* Claudius Bandellus Bandellus de ratíone 25* Leonis [D 74] 25* Leonis Baptistae Baptistae Alberti Alberti momus. momus. [D 26* Nicolai [D 87] 87] 26* NicolaiLeonici LeoniciThomei Thomei de de animalium animalium progressu. progressu. [D 27* proverbia. [D [D91] 91] 27* Antonii Antonii Cornazani Cornazani poetae proverbia. 28* [D 103] 28* Francisci FrancisciTorrensis Torrensisin in monachos monachos apostatas. apostatas. [D f. 105° 105v 29* Petri [D57] 57] 29* Petri Gravinae Gravínae epigrammata. epigrammata. [D 30* [D 107] 30* Matthaei Matthaei aa Spina Spina epigrammata epigrammata et et poemata. poemata. [D 31* 108] 31* Simonis Simonis Portii Portii de de coloribus rerum. [D 108]

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

CHIGI CHIGI RII R II 62: 62: 13-48 13-48

191 191

32* Francisci super concilia. 32* FrancisciTorrensis Torrensis de de summa summa pontificum pontíficum auctoritate auctoritate super 119] [D 116, D 119] 33* Marcelli [D121] 121] 33* Marcelli epigrammata. epigrammata. [D 34* Galeatius [D126] 126] 34* Galeatius Capella. [D 35* Sigibertí [D127] 127] 35* Sigibertí Gemblacensis Gemblacensis chronicon. chronicori. [D 36* Damiani moribus Aethiopum. Aethiopum. [D 128] 128] 36* Damiani aa Goes Goes de de fide, fide, religione et moríbus in 8° 8° 37* Regiensis de divina in hominem benevolentia. 37* lunioris Iuniorís Ludovici Regíensis benevolentía. [D 132] 132] 38* [D134] 134] 38* Taulerius Taulerius de vita et passione Christí. Christi. [D 39* Gabrielis Eugubini quomodo quomodo aliquis aliquis se laudare laudare sine sine invidia 39* lulii lulií Gabríelis possit. [D [D136] 136] 40* regispanegyricusnuptiarumCracoviae. [D145] 145] 40* SigismundiPoloniae Sigismundi Poloniae regis panegyricus nuptíarum Cracovíae. [D 41* Moderna orbis descriptio. [D [D157] 157] 42* quaesüonum. [D [D167] 167] 42* Speculum Speculum peregrinarum peregrinarum quaestíonum. 43* [D168] 168] 43* Fusti Iustí episcopi orgelitani explanado in cantica canticorum. [D 44* Gratius poèta venatione. [D [D171] 171] 44* ρο to de venatíone. 45* F. huius mundi philosophes. 45* F. Ambrosii Ambrosii Quistelli adversus fallaces huius philosophos. [D 178] 178] 46* Constitutione [D179] 179] 46* Constítutíone delle monache della città di Verona. [D 47* Lilii [?] P[ytha]gorae 47* Lilii Gregorii Gregorii Giraldi Aenigmata Aenigmata i[tem] i [tem] [?] Ρ [ytha] gorae symbola. [D 186] 186] 48* Rabani clericorum [institutione] [institutione] et etcaeremoniis caeremoniis 48* Rabani commentaria commentaria de de clerícorum ecclesiae. [D 187] 187]

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

192 192

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

49* Rabani [D189] 189] 49* Rabani commentaria commentaria in genesim et exodum. [D 50* Epitaphium Bonifacii Ferrerii Ferrerii episcopi Portuensis cardinalis. cardinalis. 192] [D 192] 51* Vincentii haereses. [D [D200] 200] 51* Vjncentii Lirinensis Lirinensis contra contra haereses. 52* Ludovici illustrium 52* LudoviciPaschalis, Paschalis,lulii Iulii Camilli, Camilli, Mosae Mosae atque atque aliorum illustrium poetarum carmina. carmina. [D [D201] 201] 53* [D202] 202] 53* Matthaei Matthaei Spinelli Spinelli epigrammata. [D 54* librorum. [D [D206] 206] 54* Haimo Haimo de varietale varietate librorum. 55* fabris, aerariis, aerariis, statuariis statuariis et et lignaligna55*Albertus Albertus Durerus Durerus de pictoribus, fabris, riis. [D213] 213] rus. [D 56* Domitii [D219] 219] 56* Domitíi Ronsonii Ronsonii liber facetiarum. facetíarum. [D 57* Rabani laudibus .S. .S. crucis. [D [D239] 259] 57* Rabani Mauri de laudibus 58* Novus insularum. [D [D246] 246] 58* Novus orbis orbis regionum regíonum ac insularum. 59* Basilii [D243, 243,DD250: 250: in in altri casi in in cuí cui viene viene dato dato 59* Basilíi opera. opera. [D in questo, questo, come come in un titolo l'identificazione con del Vat. Vat. lat. lat. 8185 8185 èè stata un titolo generico, generico, l'identificazione con il il corrispondente corrispondente item item del stata proposta considerando la posizione nell'inventario] proposta considerando la 60* Ruperti abbatis opera. opera. [D [D244, 244,DD252] 252] 60* Rupertí abbatís 61* Theophylacti [forseDD255] 255] 61* Theophylactí opera, opera. [forse 62* Alvari [D261] 261] 62* AlvariThomae Thomaeliber liberde detriplici triplicim[otu]. m[otu] [D 63* Leo aedificatoria. [D [D283] 283] 63* Leo Bapdsta Baptista Albertus Albertus de re aedíficatoria. 64* Petrus disciplina. [D 311] 64* Petrus Crinitus de honesta honesta disciplina. 65* navis. [D [D343] 343] 65* Francisci Francisca Rosetti Rosettí Veronensis Veronensis navis. 66* Historia batavica [D357] 357] batavíca Geraldi. [D 67* Acestri [D 360: 360: 67* AcestriArabaldi Arabaldide de mi[nu]tiis mi[nu]tiis ponderibus et mensuris. mensuras. [D manca parte del del titolo] manca la la prima prima parte titolo]

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

CHIGI RII - 84 CHIGI R II 62: 62: 49 49-84

193 193

f. 106r 106r 68* de bello hispaniensi et de de cla claris [?].. 68* lacobus Iacobus Bracellus de hispaniensi et ri s ligurum ligurum viris "iris [?] [D 356, D 363] 69* Scoti de gestís gestis scotorum scotoram et et angliae. angliae. [D [D364] 364] 69* Ioannis Ioannis maioris Scotí 70* 70* Historia Historia Bçthica Β thica de granatensi regno. [D 365] 71* [D367] 367] 71* Historia Historia dell'assedio di Montalcino. [D 72* Thomae [forse D 377] 72* Thomae Mori opera omnia, omnia. [forse 73* et Leodiensium Leodiensium Ioannis IoannisPlacenPlacen73* Catalogas Catalogus antistitum antístitum Hungarorum Hungarorum et tii. [D 383] 383] di. [D 74* [D384] 384] 74* Cornelius Cornelius Nepos. [D 75* Historia episcopum Uticensem. Uticensem. 75* Historia persecudonis persecutíonis Africae perVictorem per Victorem episcopum [D 385] 76* Romanorumpontificum. pontificum. 76* Bonifacius Bonifacius Simoneta Simoneta de de persecutìonibus persecutíonibus Romanorum [D 390] 77* Irenei opera. [D [D394] 394] 77* Irenei Opera. 78* [D397] 397] 78* Heliae Heliae chronica chronica de rebus Brixianorum. [D 79* 79* Raphaelis Raphaelis volaterrani volaterrani commentaria commentaria urbana. [D 405]

non ligatí ligati Libri latini impressi non 80* Β 189] 80* De De eclypsi eclypsi lunae lunae et solis. solís. [[B 81* facúltate Theologica Theologica Parisiensi Parisiensi examinad examinad 81* Catalogus Catalogus librorum librorum qui a facultate sunt in 8. 8. [[B 195] suntin Β 195] 82* Consonanda 82* Consonantia evangelica evangelica Ammonii Ammonii Alexandrini. Alexandrini. [[B Β 192] 83* 197] Β 197] 83* Paschasii PaschasiiDiaconi Diaconi liber liber de de spiritu spiritu sancto. sancto. [[B 84* [synodo episcopi] episcopi] et etst[atutis] st[atutìs]syn syn[oda] [oda] libus libus Henrici Henrici 84* Tractatus Tractatus de [synodo de Bottis. Bottis. [[B Β 198]

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

194 194

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

85* Calendarium astrologicum. [B 224] Calendarium astrologicum. [Β 224] 86* Olivarii de et spiritu spiritu prophetíco propheticoinin4.4. 86* Petri Petri lohannis Iohannis Olivarii de prophetia prophetía et [B 234] [Β 87* 87* Augustinus Augustinus de Ancona de potestate ecclesiastica. [B 245] 88* Coeleo [?] [?] GerGer88*Vita VitaTheodorici Theodorici regis regisostrogothi ostrogothi authore authore lohanne Iohanne Cocleo mano. [B 247] 89* Vigilii et allos alios haereticos. [B [B254] 254] 89* Vigilii Martyris Martyris contra con tra Eutichem Eutíchem et 90* [sic] in in errores Mi90*lacomelli IacomelliRomani Romani annotationes annotationes annotationes [sic] Μ~randulae in universam logicam. [B 258] universam logicam. [ Β 258] 91* unctionisf.f. Silvestri Silvestri de de Prierio. Prierio. 91* Quaestio Quaestío de sacramento extremae extremae unctíonis [B 262] 92* Vigelii. [B [B263] 263] 92* Speculum Speculum stultorum stultorum Vigelii. 93* Constitutiones 93* Constítutiones fratrum fratrum servorum. S. S. Mariae. Mariae. [[B Β 264] 94* Hieronymi cardinalis Cornelii. 94* Hieronymi Nigri oratio in funere cardinalis Cornelii. [[B Β 271] 95* Francisci Thiresia Bononiensi. Bononiensi. [B 95* Francisci Umbrigenae Umbrigenae gesta authore Thiresia [Β 272] 96* Bartholomei Benvolentiide deuu[rbis [rbis Sene Sene origin] origin]ee et et incremento in 4. 96* Bartholomei Benvolentíi [B [Β 277] Ioanne]m de Vega Vega aa lega97* Sicelidum Sicelidum carmen quo Siculi o[stendunt o [stendunt Ioanne] m de tione romana in proregem insulae creatum avidissime op[er]iri [?]. [B tíone romana in proregem insulae creatum [?]. la lettura utilizzate le di J. Bignami 278: per la lettura delle delle parole p ar ole scomparse scomparse sono sono state state utilizzate le schede schede di i. Bignami Odier] Odier] 98* Marsilii Lesbii de origine ita[licorum] et thyrrenorum in 4. 98* 4. [[B Β 280] 99* Orado Senatu Veneto Veneto habita habitaaa[B.] [B.] Accursio Accursio Av[inio]nensi. Av[inio]nensi. 99* Orado in Senatu [B 281] 100* de animoanimo100*Magistri MagistriPhilipp! Philippide de Barberiis Barberiis ordinis ordinis praedicatorum praedicatorum de rum immortalitate in in 4. 4. [[B Β 284]

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

CHIGI R 62: 85 85-- 117 CHIGI R II II 62: 117

195 195

v f, f. 106 106°

101* Zachariae Lilii vicentini de situ orbis. [B [B288] 288] 101* Zachariae Lilii 102* Pyrrhi Valeriani Ioathas seu seu invectiva in grammatistas grammatistas et paedapaedaPyrrhi Valeriani gogos in 4. [B [B 294] 294] 103* Literae apostolicae instítutionis institutionis scriptorum scriptorum collegii collegiiarchivii archiviiRoRo 103* Literae apostolicae manae Curiae Curiae in in 4. 4. [B [B295] 295] 104* Alexandri Alexandri Rivinagiae Rivinagiae de vita beati Antonii abbatís abbatis in 4. 4. [B [B 299] 299] 104* 105* Bulla Bauli .3. erectionis militum lilii. lilii. [B [B303] 303] 105* Pauli .3. erectíonis collegii militum 106* Bulla collegii .S. [B304] 304] 106* .S. Bauli Pauli eiusdem. [B 107* Bulla institutionis 107* institutíonis societatis de urbe. [B 305] 108* Bulla eiusdem confirmationis confirmationis privílegiorum privilegiorum et indultorum indultorum RomaRoma108* [B306] 306] nae curiae. [B 109* Bulla officii apostolicorum. [B [B307] 307] officii cubiculariorum cubiculariorum apostolicorum. 109* 110* Bulla Clementis VII pro monte monte fidei. fidei. [B [B308] 308] Clementís VΙΙ 111* Bulla erectionis militum. S. S. Petri. Betri. [B [B309] 309] erectionis militum. 112* apud Turcos. Turcos. [B [B319] 319] 112* De afflictione Christianorum Christíanorum apud 113* deorum gentium gentiumin in8. 8. 113* luliani Iulianí Aurelii Lesingrensis de de cognominibus cognominibus deorum [B 320] 114* 114* Lilii Lilii Gregorii Gregorii Giraldi Giraldi quomodo quis ingrati nomen [barr.] crimen 186] B 325, D 186] et nomen possit effugere in 8. 8. [[B 115* Maximilianum archiduarchidu115* Epistola exhortatoria contra infideles ad Maximilianum [B327] 327] cem Austriae. [B 116* Benedictini de de rebus rebus gestis gestis imperatorum imperatorum 116* Vuitichindii monachi Benedictini [D413] 413] Othonis et aliorum. [D 117* [D417] 417] 117* lacobi Iacobi Meyer historia historia rerum flandicarum. [D

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

196 196

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

118* [D473] 473] 118*Ioannis Ioannis Gersonis Gersonis opera. opera. [D 119* Ioannis [D474] 474] 119* Ioannis Lanspergii Lanspergii opera. [D 120* Β 293] 120*Erasmi ErasmiStellae StellaeLibonosthani Libonosthani de de Prussiae Prussiae antiquitate. antiquitate. [ [B [estati a diversi scritti a pen]na Libri pr pr[estatí 121* Ioannis de de Columna Columna historia historia in in membranis. membranis. 122* Liber ligato in in corame rosso. corame rosso. 122* Liberepitaphiorum epitaphiorum antiquorum antiquorum ligato 123* Historia 123* Historia Hierosolymitana. Hierosolymitana. Impressi 124* Epistolae [E1] 1] 124* Epistolae cardinalis cardinalis Papiensis. [F 125* Liber de vita vita B. B. Urbani. [E Liber de [F 2] 125* 126* Accusationes [E3] 3] 126* Accusatíonescontra contra ducem ducem Ferrariae. Ferrariae. [F 127* Ioannis [E5] 5] 127* Ioannis Baptistae Baptístae Casalii Casalii orationes oratíones in folio. folio. [F 128* Cardinalis .S. .S. Georgii. [E6] 6] 128*De Deelectione electione .f. .f.Petri Petride de Marone Marine Cardinalis Georgii. in in 4. 4. [F 129* Vita [E13] 13] 129* VitaAndreae Andreae Bentivolii. Bentivolii. [F 130* [E19] 19] 130*Legationum Legationum italicarum. [F

131* Vincentii Madii et Bartholomaei Bartholomaei Lombardi Lombardi in in Aristotelis Aristotelis librum librum Vincentii Madii de poètica. poetica. [E [F 24] 132* librum eiusdem eiusdem de de animalianimali132*Theodori Theodori Graeci Graeci Thesalonicensi in librum bus. [F [E 27] 27] bus. 133* Artemidorum 33] 133* Artemidorum de de somnio[rum somnio [rum interpretation]e. interpretation] e. [F[E33] 134* Gasparis Co[ntare]ni elem]entis. [E40] 40] 134* Gasparis Co [ntare] ni d[e entís. [F d[e elem]

[F 41] 135* Sperone de tepidi. [E

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

CHIGI RR IIII 62: 137 62: 118118-137 CHIGI

197 197

136* Architectura di Roma di Andrea [F 54 ?: ?: l'Architettura l'Architettura non Andrea Palladio. Palladio. [F 136* Architectura di figura fra i libri di Cervini] fra í libri di Cervini] figura 137* Medici [litteris] [?] [?] diversorum diversorum mormor137* Medici antiqui omnes omnes qui latinis latinis [litterís] genera prosecuti prosecuti sunt. sunt. [F[F57] 57] borum genera

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

Abbreviazioni bibliografiche ABBREVIAZIONI BIBLIOGRAFICHE Principali cataloghi, inventari inventari ee pubblicazioni pubblicazioni consultati consultati

Editiones saeculi saeculi Xv XVpleraeque Accurti 11 = Th. Accurti, Editiones pleraeque bibliographis ignotae. ignotae. AnnotaAnnotationes "Gesamtkatalog der derWiegendrucke" Wiegendrucke' voll. voli. ι-iv, I-IV, Flotiones ad opus quod inscribitur inscribitur "Gesamtkatalog rentiae1930. 1930. rentiae Aliaeeditiones editiones saeculi saeculi Xv XVpleraeque nondumdescriptae. descrìptae.AnAnAccurti 22 = Th. Accurti, Alise pleraeque nondum notationes "Gesamtkatalog der derWiegendrucke" Wiegendrucke" voll. voli. I-VI, I-VI, Flonotationes ad opus cui titulus titulus "Gesamtkatalog ren tiae1936. 1936. rentíae rom. =Th. Accurti, Accurti, Alcune sconosciute edizioni edizioni romane Accurti rom. Alcune sconosciute romane del primo cinquepp.167-169. 167-169. cento, in F. Barberi, Tipografi romani [v. Barberi rom.], rom.], pp. ContinentofofEurope, Europe, 15011501Adams = H. M. Μ. Adams, Catalogue of of Books Booksprinted printed on the Continent 1600, in in Cambridge Cambridge Libraries, Cambridge 1967. 1600, Cambridge 1967. Alberigo = G. Alberígo, Alberigo, I vescovi Alberígo vescovi italiani al Condilo Concilio di Trento (1543-1547), (1545-1547), Firen1959. ze 1959. Amiet = R. Bréviaires imprimés imprimés (supplément (supplément aux auxcatalogues catalogues de de Amíet R. Amiet, Missels Missels et Bréviaires 1990. Weale et et Bohatta). Bohatta). Propres des Saints, Paris 1990. Aquilon = P. Aquilon, Bibliographie Normande. Normande. Bibliographie des ouvrages imprimés à Caen et à Rouen auseizième seizièmesiècle, siècle, avec de A. A. R. R. Girard, Girard, età Rouen au avec la la collaboration de Baden-Baden 1980, 1980, 1986, 1986, 1990, 1990, ried. Baden-Baden etetBouxwiller Bouxwiller1992 1992 (Ré(RéBaden-Baden ried. Baden-Baden pertoire Bibliographique[v. [v.Rép. Rép.Fr.]. Fr.].Fascicule Fasciculehors horssérie. série.Bibl. Bibl.Bibliogr. Bibliogr. pertoire Bibliographique Aurei. 82, 82,107,118). Aurel. 107, 118). Maz. = F. Ascarelli, Ascarelli, Annali tipografici di Giacomo Mazzocchi, Mazzocchi, Firenze Ascarelli Maz. Annali tipografici 1961. rom. =F. =F. Ascarelli, Ascarelli, Le cinquecentine dnquecentine romane. romane. Censimento delle edizioni roAscarelli rom. mane del XVI secolo possedute possedute dalle biblioteche di Roma, Milano Mil an o 1972. Ascarelli-Menato = F. Ascarelli-M. Ascarelli -I. Menato, La tipografia del '500 in Italia, Firenze 1989. Ascarelli-Vaccaro = F. Ascarelli-E. Vaccaro, Marche poco Αscarellι-Vaccaro poco note di tipografi ed editori italiani del sec. sec. XVI XVI dalla raccolta della Biblioteca Universitaria Biblioteca Universitaria Alessandrina, Alessandrina, in Miscellanea di studi in memoria di Anna SaittaRevignas, Revignas, Firenze 1978 1978 (Bibl. di Anna Saitta bibliografia italiana 29-52. an a 86), bibliografia itali 86) , pp. pp. 29-52. AudifFredi It. It. = G. B. Audiffredi, Audiffredi, Specimen Spedmen Histori Historico-Criticum editionum itaitaco-Criti cum editionum Audiffredi G. B. li carum saeculi In quo quopraeter praeter editiones editiones ab Orlandio, Mettano, Mettario, Denisio, Denisio, LaeLaglicarum saeculi XV. xv. In ab Orlandio, no ... hactenus hactenus relatas relatas plurimae plurimae alise aliae recensentur recensentur omnesque omnesque plenius rio plenius uberiusque uberiusque Romae 1794. 1794. describuntur..., Romae AudifFredi Rom. = G. B. Audiffredi, Catalogus Historico-Criticus Historico-CriticusRomanarum Romanarum ediAudiffredi Rom. = G. B. Audiffredi, Catalogas saeculi XV. Inquo quopraeter praeter editiones editiones a Maettario, Maettario, Orlandio, Orlandio, ac P. Laerio Lamo tionum saeculi Xv In relatas ... recensentur ac describuntur describuntur..., 1783. ... , Romae Romae 1783. relatas ... plurimae plurimae aliae alice ... recensentur

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

200 200

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

tori co- Cri ti cu m Romanarum editionum saesaeAudiffredi-Bresciano = Ad catalogum His Historico-Criticum Romanarum editionum ab Johanne Bresciani Bresciano editum, editum, in Revue des culi XV xV supplementum s'upplementum nunc nunc prirnum primum ab Revue des Bibliothèques, 6 (1896), pp. 289-304, 337-353. Bibliothèques, (1896), pp. 289-304, 337-353.

Balsamo =L. Balsamo, Giovann Scinzenzeler tipografo in Milano (1500-1526). Giονanη 'Angelo Scinzenzeler Annali e bibliografia, Firenze 1959 (Bibi. (Bibl. Bibliografica Italica 20). Firenze 1959 Bibliografica Italica 20) . Giovann 'AngeloScinzenzeler, Scinzenzeler, printer in Milan Balsamo 11 = L. L. Balsamo, Annals Annals ofofGiovann'Angelo (1500-1526). Supplement, in Italian Italian book, book, pp. 65-87. pp. 65-87. (1500-1526). A Supplement, Barberi Cal. =F. Barberi, Le edizioni romane di Francesco Minizio Calvo(1523-1531), (1523-1531), Minizio Calvo in Miscellanea di scritti di bibliografia ed erudizione in memoria di Luigi Ferrari, bibliografia ed Ferrari, Firenze 1952, pp. pp. 57-98, 57-98, ried. pp.77-97. 77-97. rom., pp. Firenze 1952, ried. in Barberi rom., Barberi Car. == F. Barberi, Annali della della tipografia tipograjiaromana romanadi di Baldassarrefr. Baldassarre Jr.e eGiroCartolari (1540-1559), (1540-1559), in La Bibliofilia, 53 (1951), pp. 69-120, 69-120, ried. in BarBarlama Carlolari 53 (1951), ried. in pp.147-163. 147-163. beri rom., rom., pp. Barberi Dor. == F. Barberi, IΙ Dorico, tipograji tipografi aa Roma nel nel Cinquecento Cinquecento (1526-1572), pp. 221-261, 221-261, ried. in Barberi rom., pp.99-146. 99-146. in La Bibliofilia, 67 67 (1965), pp. ried. in rom., pp. Guillery ee le le sue sue edizioni romane (1506-1524), (1506-1524), in Barberi Gui. = F. Barberi, Stefano Guillery Studi oofferti B. MaracMaracfferti a Roberto Ridolfi, Rido fi, direttore de «La Bibliofilia», Bibliofilia », a cura di B. chi Bigíarelli, Bigiarelli, D. D. E. E. Rhodes, Rhodes, Firenze Firenze 1973, 1973, pp. pp. 95-145, 95-145, ried. in in Barberi chi rom., pp. pp.10-55. 10-55. rom., rom. == F. F. Barberi, Tipografi romani Barberi rom. romani del Cinquecento: Guillery, Ginnasio Mediceo, Calvo, Dorico, Cartolari, Firenze 1983. Dorico, Cartolari, Firenze 1983. Breve rassegna rassegna bibliografica, bibliografica, in Barbieri = E. Barbieri, Nel V V centenario centenario aldino. aldino. Breve Aeuum, 70 pp.527-562. 527-562. Aevum, 70 (1996), pp. Barbieri Bibbie == E. Barbieri, Le Bibbie Quattrocento e del Cinquecento. Barbie ri Bibbie Bibbie italiane del Quattrocento Storia e bibliografia lingua italiana 1471 al al 1600, 1600, bibliografia ragionata ragionata delle edizioni in lingua italiana dal 1471 Milano 1992. Baroncelli = U. Gli incunaboli della Biblioteca Queriniana Brescia U. Baroncelli, Gli Queriniana di Brescia dell'Ateneo di Brescia per l'anno 1970, (Catalogo), Supplemento ai Commentari dell'Ateneo Brescia 1970. 1970. Brescia Baudrier = H.-L. Baudrier, Bibliographie Recherches sur les les imprimeurs, imprimeurs, H.L. Baudrier, Bibliographie Lyonnaise. Recherches libraires, relieurs siècle. Publiées conlibraires, relieursetetfondeurs fondeursde de lettres lettresde deLyon Lyon au au XVIe xlie siècle. Publiées et continuées par par J. J. Baudrier, Baudrier,Lyon-Paris Lyon-Paris1895-1925. 1895-1925. Tables, G. Tricou, Tricou, GeGeTables, par par G. nève-Lille Paris néνe-Lille 1950 1950-—Supplément Supplémentprovisoire, provisoire,vol. vol.I,I,par par Y. Y.de de la la Perrière, Perriére, Paris 1967. BAV == Catalogo cartaceo cartaceo a schede della Biblioteca Apostolica Apostolica Va Vaticana. BAI ti cana. BAVI = = Bibliothecae W. J. C. BAVΙ Bibliothecae Apostolicae Apostoiicae Vaticanae Vaticanae Incunabula, Incunabula, edited by W. J. Sheehan C. S. B., Città del Vaticano 1997 (Studi e testi 380). nd BBI == British Biographical Biographical Index, 22nd ed., edited by D. Bank, Th. Th. McDonald, McDonald, ΒΒΙ D. Bank, Mûnchen1998. 1998. München

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

ABBREVIAZIONI BIBLIOGRAFICHE ABBREVIAZIONI BIBLIOGRAFICHE

201 201

Benzing=J. des 16. 16. und 17. Benzing = J. Benzing, Die Buchdrucker des 17. Jahrhunderts Jahrhunderts in deutschen Sprachgebiet, Wiesbaden 1963,1982. Wiesbaden 1963, 1982. Hag. == J. Benzing, Benzing, Bibliographie Haguenovienne. Bibliographie des ouBenzing Hag. vrages imprimés à Haguenau (Bas-Rhin) XVJesiècle, siècle, Baden-Baden 1973 1973 vrages imprimés (Bas-Rhin) au Elie Bibl. Bibliogr. Aurei. Aurei. 50). 50). (Répertoire bibliographique 15 15 [v. [v. Rép. Rép. Fr.]; Bibi. Benzing-Muller == Bibliographie S tras bourgeoise. Bibliographie Benzing-Muller Strasbourgeoise. Bibliographie des ouvrages imprimés a Strasbourg (Bas-Rhin) (Bas-Rhin)au auXVie XVIesiècle, siècle, vol. IΙ par par J. Benzing, Benzing, Baden-Baden Baden-Baden1981; 1981; voli. II, 11,111 Baden-Baden1985-1986 1985-1986 (Répertoire bibliographique viii. 111parj. part. Muller, Muller, Baden-Baden 148 Fr.] ;; Bibl. Aurei.80, 80,90,105). 148 [v. [v. Rép. Rép. Fr.] Bibi. Bibliogr. Bibliogr. Aurei. 90, 105) . Begey-Dondi == M. M. Bersano Bersano Beget'-G. Begey-G. Dondi, Dondi, Le cinquecentine cinquecentinepiemontepiemonteBersano Beget'-Dondi si, Torino 1961-1966. To ri no 1961-1966. A Catalogue in the the NaNaBethesda = R. R. J. J. Durling, A Catalogue of Sixteenth Sixteenth Century Printed Books in ofMedicine, Mediane, National Library of of Medicine Bethesda, Maryland Maryland tional Library of 1967. Bezzel = I. Bezzel, Erasmusdrucke des 16. 16. Jahrhunderts inbayerischen bayerischen Bibliotheken, Bibliotheken, Jahrhunderts in Stuttgart 1979. Stuttgart 1979. BHL = Bibliotheca Mediae Aetatis, Aetatis, ediderunt Bibliotheca Hagiographica HagiographicaLatina Latina Antiquae Antiquae et Mediae Socii Bollandiani, Bruxelles1898-1911. 1898-1911. Bollandiani, Bruxelles BHG = Bibliotheca Graeca, ediderunt Socii Bollandiani, Bollandiani, Bruxelles Bruxelles ediderunt Socii Bibliotheca Hagiographica Hagiographica Graeca, 1909. W., Bibbia. Catalogo di edizioni edizioni aa stampa, stampa, 1510-1957, 1510-1957, Roma 1983 1983 Bibbia = AA. AA. VV., Bibbia. Catalogo (Isdtuto Centr. per ílil Catalogo Catalogo Unico Unico delle Biblioteche per le le (Istituto Centr. per Biblioteche Italiane Italiane e per Informazioni Bibliografiche) Bibliografiche).. Informazioni Bibl. = Bibliotheca Belgica. Belgica. Bibliographie générale des Pays-Bas, fondée par F. F. Bibi. Belg. = van der Haeghen; rééditée sous la direction de M.-T. Lenger, Bruxelles van Haeghen; Bruxelles sous la direction de M: Τ. 1964-1975. Bibl. Notis criticis dissertationibus illustrata..., Bibi. Carm. Carm. -= Bibliotheca Bibliotheca Carmelitana. Carmelitana lotis criticis et et dissertationibus illustrata..., Aurelianis 1752. 1752. Aurelianis Bibl. Colom. libros impresos impresos publicado publicado por Bibi. Colour.==Biblioteca BibliotecaColombina. Colombina. Catálogo Catálogο de sus libros bajo la la inmediata inmediata direcci~n direcáón de de su bibliotecario..., bibliotecario..., Sevilla-Madrid Sevilla-Madrid primera vez vez ... bajo 1888-1948. Bibl. Aug. et jésus. vol. I. Bibliographie, par Aug. Bibi. Jés. == Bibliothèque de de la Compagnie de Jésus, Al. de Backer; vol. II. Histoire, par A. Carayon. Nouvelle édition par C. G. Al. Backer; Iι. A. Carayon. Nouvelle Sommervogel, Bruxelles-Paris1890-1932 1890-1932 — - Corrections, additions, suppléSommervogel, Bruxelles-Paris Corrections, additions, ment par E. et et M. M. Riviera, Riviera, Toulouse Toulouse1911. 1911. par E. BLC = The British British Library Library General General Catalogue Catalogue of ofPrinted Printed Books Books to to 1975, 1975, London 1979London 19791987 -—Supplement, 1987-1988 (edizione British Mu1987 Supplement, London London 1987-1988 (edizione precedente: precedente: British General Catalogue Catalogue of ofPrinted Printed Books. Photofit, ed.toto1955, 1955, London London1965-66 1965-66 Photolit. ed. seum. General - Ten Year Supplement 1956-1965, London London1968 1968-fívg 1966-1970, —Five Year Supplement Supplement 1966-1970, — Ten Year Supplement 1956-1965, London 1971-72— - The British Library Library General General Catalogue Catalogue of ofPrinted Printed Books. Books. Five Five London 1971-72 Year Supplement 1971-1975, London 1978-79). Supplement 1971-1975, London 1978-79) . ,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

202

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

Bloomfield == Μ. M. W. Latinworks works on on the the virtues virtues and and Bloomfield W. Bloomfield Bloomfield [e altri], Indpits liwipits of οf Latin vices, 11100-1500 A. D., Cambridge, Mass., 1979. 1979. 1 00-1500 A. Cambridge, Mass., BMC = Catalogue books printed the XVth the British BritishLibrary, Library, BIC Catalogue of of books printed in the xvth century century now now in the London 1908-1916; lithogr. lithogr.repr. repr.1963-1985. 1963-1985. London 1908-1916; BMC (Dut) == Short-Title and Belgium Belgium BIC(Dut) Short-Title Catalogue Catalogue of of Books Booksprinted printed in in the Nederlands and and of ofDutch Dutch and andFlemish Flemish Books Books printed printed in inother otherCountries Countries from from 1470 1470 to to 1600 1600 now now and the British Museum, Museum, London 1965. in the London 1965. BMC(Fr) == Short-Title France and andofofFrench FrenchBooks Books BIC(Fr) Short-Title Catalogue Catalogue of of Books Books printed printed in France in other other Countries Countries from 1470 1470 to to 1600 1600 now now in inthe theBritish BritishMuseum. Museum. Comprinted in piled by by H. Thomas, Thomas,London London1924 1924— - Supplement, London1986. 1986. Supplement, London BMC (Germ) = Short-Title Catalogue of Books printed in the German-Speaking Coun= BIC of in the German-Speaking Countries and of ofGerman German Books Books printed in in other other Countries Countries from 1455 to to 1600 1600 now now in inthe the tries from 1455 1962 — - Supplement, 1990. British Museum, Museum, London London 1962 Supplement, London London 1990. BMC (It) == Short-Title Catalogue of Books of Italian Books printed printed BIC Booksprinted printed in in Italy Italy and of Italian Books in other other Countries from the British Museum, Museum, London 1958— from 1465 to 1600 now in the London 1958 Supplement, London London1986. 1986. Supplement, BMC (Port) == Short-Title Catalogue of Portuguese Portuguese Books Spanish-American BIC(Port) Short-Title Catalogue Books and ofofSpanish-American Books printed before 1601 the British British Museum, Museum, ed. by H. Thomas, LonLonBooks printed before 1601 now now in the don 1926. 1926. don BMC(Sp) Spain and and ofofSpanish SpanishBooks Books printed printed BIC (Sp) = Catalogue Catalogueof of Books Booksprinted printedin in Spain nd elsewhere Library, 22nd London1989. 1989. elsewherein in Europe Europe before before1601 1601now now in in the British Library, ed., London BMC (Span) == Short-Title Spanish-American and andPortuguese Portuguese BIC(Span) Short-Title Catalogues Catalogues of of Spanish, Spanish-American Books printed before 1601 Museum, by H. London1966. 1966. printed before 1601 in the British Museum, H. Thomas, London Boffito = G. Bollito, Scrittori Barnabiti, o della Congregazione dei Chierici Regolari G. Boffito, Scrittori Barnabiti, Chierici San Paolo Paolo (1533-1933). (1533-1933). Biografia, bibliografia, bibliografia, iconografia, 1933-1937. di San iconografia, Firenze Firenze 1933-1937. Bohatta(Brev.) == H. Bohatta, Bohatta, Bibliographie der Brevière 1501-1850, Leipzig 1937. Leipzig 1937. Bohatta(Lit.) Bohatta, Liturgische Bibliographie des XV. xv. Jahrhunderts Jahrhunderts mit Bohatta(Lit.) = H. H. Bohatta, Ausnahme der Missale Missale und Livres d'Heures, d'Heures, Wien 1911. Ausnahme der und Livres Wien 1911. Bongi = S. S. Bongi, Gabriel Giolito Giolito de'Ferrari Monferrato stamBonni, Annali Annali didiGabriel de'Ferrari da da Trino di Monferrato stamVenezia, Roma 1890-1895 (Indici 11). patore in Venezia, Roma 1890-1895 (Indici ee cataloghi cataloghi 11). Cinquecento, Vibo Bonifacio = A. Bonifacio, Gli Gli annali annali dà dei tipografi messinesi del Cinquecento, Valentia 1977. Valentía 1977. Borsa = G. Typographorum Librariorumque Librariorumque Italiae Italiae1465-1600, 1465-1600, BudaG. Borsa, Clavis Claus Typographorum pest, Baden-Baden Baden-Baden1980 1980 (Bibl. Aurei. 35, 35, 85). 85). (Bibi. Bibliogr. Aurel. Brescia ==II primordi Brescia 1472-1511. 1472-1511. Atti del del Convegno Convegno Internazi IntemazioBrescia primordi della stampa aa Brescia o1984), a cura di E. Sandal, Padova Padova 1986 1986 (Medioevo (Medioevo ee nale (Brescia, 6-8 giugno 1984), umanesimo 63). umanesimo 63). Brumana == A. A. Brumana, Nota su Bonino Bonini, Bonini, in Commentari dell dell'Ateneo BreBrumana 'A teneo di Brescia per Tanno 1991, pp. 95-121. 1 anno pp. 95-121. Brunet=J.-Ch. Manuel du libraire 1860-1865— Brunet =J: Ch. Brunet, Brunet, Manuel libraireet de l'amateur l'amateurde livres, Paris Paris 1860-1865 Supplément,par parP.P.Deschamps DeschampsetetG.G.Brunet, Brunet, Paris 1878-1880. Supplément, Paris 1878-1880.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

ABΒREVIAΖΙΟΝΙ BIBLIOGRAFICHE BIBLIOGRAFICHE ABBREVIAZIONI

203 203

ΒΤ =E. Cockx-Indestege, G. B. op op de Beeck, Belgica Belgica Typographica Typographica 15411541BT G. Glorieux, B. in regionibus regionibus 1600. Catalogas Catalogus hbrorum librorum impressorum impressorumab ab anno anno MDXLI ad ad annum annum MDC MDC in 1600. cunt, Nieuwkoop Nieuwkoop 1968-1994. Reg ni Belgarum partes partessunt, quae nunc Regni 1968-1994. Buchdruck = S. Corsten, Der Buchdruck Buchdruck im im 15. JahrBuchdruck = S. Corsieri, R.W. R.W. Fuchs, Fuchs, K. K. H. Staub, Staub, Der 15. JahrBibliographie, Stuttgart 1988-1993. hundert. Eine hundert. Stuttgart 1988-1993. Bulgarelli = = T. T. Bulgarelli, Gli avvisi aa stampa Bulgarelli, Gli stampa ininRoma Romanel nelCinquecento. Cinquecento. BiblioBiblioRoma 1967. grafia. Antologia, Roma 1967. HagueA. M. M. Burg, Catalogue Catalogue des livres des XVe Xie et et XVIe Xi1e siècles, siècles, imprimés àà HagueBurg == A. in Etudes n. Bibliothèque Municipale Municipale de Haguenau, Haguenau, in Études Haguenoviennes, Haguenoviennes, n. nau, de de la Bibliothèque pp. 21-144. s. 2 (1956-1957) (1956-1957),, pp. 21-144. K Burger, Beitràge Beiträge zur Inkunabelbibliographie. Inkunabelbibliographie. Supplement zu zu Hain Hain und und Burger 11 == K. Panzer, Leipzig Leipzig 1908. 1908. Burger 2= printers and publishers of the the XVth Xith century Burger 2=K K. Burger, Burger, The printers publishers of century with lists lists of of London 1902. their works, London 1902.

rtorium Bibliographicum, W. A. A. Copinger, Copinger, Supplement Supplement to to Hain's Repe London C == W. Repertorium Bibliographicum, London 1895, 1895, 1898, 1902. Camerini Gioì. Notizie sugli sugli Annali Annali Giolitini Giolitini di Salvatore Salvatore Bangi, Bongí, in Giοl. = P. Camerini, Notizie in 51 (1934Atti Arti in Atti e Memorie della R. Accademia di Scienze, Scienze, Lettere ed Arti in Padova, Padova, 51 1935) [estratto]. Camerini Giunti = P. Camerini, Annali dei Giunti, 1962Giunti. vol. I. Venezia, Firenze 19621963 (Bibl. (Bibi. Bibliografica Bibliografka Italica 26, 26, 28). 1963 di Lucantonio Lucantonio Giunta dall'accusa dall'accusa di di conCamerini Luc. = P. Camerini, In difesa di contraffattore delle edizioni di Aldo Romano, in Atti e Memorie Memorie della della R. R. Accademia di di Scienze, Lettere ed Arti Arti in Padova, pp. 165-194. 165-194. Padova, 50 50 (1934), pp. Campbell =M. typographie néerlandaise =M. F. F. A. A. G. G. Campbell, Annales de la typographie néerlandaiseau auXVe Xie siècle, La Haye 1874-Avec quatre Suppléments,La LaHaye Haye1878-1890. 1878-1890. sice, Haye 1874—Avec quatre Supplements, Campbell-Kronenberg typographie Campbell-Kronenberg == M. E. E. Kronenberg, Campbell's Campbell'sAnnales Annales de la typographie néerlandaise XVe siècle. siècle. Contributions Contributions to a new new edition, edition, The Hague1956. 1956.— néerlandaise au au Xie The Hague Ead., More contributions and notes notes to to aa new newCampbell Campbell edition, edition, in Boek, 36 in Het More contributions Het Boek, 36 (1964), 129-139. (1964) , pp. 129-139. Capialbi circa la messer GioGioCapialbi = V. V. Capialbi, Notizie circa la vita, le opere ee le edizioni edizioni di di messer van Filippo La Legname, cavaliere cavaliere messinese messinese e tipografo tipografo del del secolo secolo XV, Xi, Napoli Napoli 1853. Carpanè-Menato =L. Carpanè-M. Menato, Annali della veronese del del =L. Carpanè-M. della tipografia tipografia veronese Cinquecento, vol. I: 1503-1588, Baden-Baden 1992 (Bibi. (Bibl. Bibliogr. Bibliogr. Aurei. Baden-Baden 1992 Aurei. vol. I: 126). Cartier deséditions éditionsdes desdedeTournes, Tournes,imprimeurs imprimeurslyonnais..., lyonnais.. ., Cartier == A. Cartier, Cartier, Bibliographie des avec une introduction et des appendices par M. Audin, une notice notice des appendices M. Audin, et une avec une in troduction biographique parE. E. Vial Vial..., biographique par ..., Paris 1938.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

204 204

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

Cat. Esp. = Catálogo los siglos XVI en Catálοgο Colectivo Colectivo de de obras obras impresas en los XVI al XVIII XVIII existentes en las Bibliotecas Bibliotecas Espaiaolαs, Españolas, edición provisional, Madrid, Madrid, Ministerio Ministerio de de las edición provisional, Educación y Ciencia, Ciencia,1972-. 1972-. Educacion Catalogas ==Catalogas RenaisCatalogus Catalogustranslationum translationumetet commentarioram. commentariorum.Mediaeval Mediaevaland and Renaistranslations and andcommentaries, commentaries, Annotated lists lists and and guides. guides. Ed. Ed. P. P. sance Latin Latin translations [e altri], 1960 -. O. Kristeller [e al tri], Washington Washington 1960-. CCBI = Primo Catalogo Catalogo Collettivo Collettivo delle delle Biblioteche Biblioteche Italiane, Roma 19621962- (Istituto Centr. per il Catalogo Unico delle Biblioteche Italiane e per le le InforCentr. íl Catalogo Unico delle Biblioteche Italiane e per mazioni Bibliografiche). Chiodi = L. Chiodi, Le Cinquecentine Cinquecentine della Biblioteca Biblioteca Civica "A. Mai "didiBergamo, Bergamo, Á. Mai" Bergamo 1974. Bergamo 1974. Ciavarella Ciavarella, Un editore e umanista umanista filologo: filologo: Taddeo Ugole to detto Della Ciavarella == A. Ciavarella, Ugoleto Rocca, Storico per le Province Parmensi, ser. 4, 4, 99 (1957), (1957), pp. pp.133-173. 133-173. Roca, in Archivio Archivio Storico CIBN Catalogue des des incunables, incunables, vol. 1, I, 1-2, 1-2, Paris Paris 1992-; 1992-; CIBI = Bibliothèque Bibliothèque Nationale. Nationale. Catalogue vol. II, 1-4, Paris 1981-1985. voi. Paris 1981-1985. Cioni 11 = A. A. Cioni, Giunte e correzioni al «Indice generale generaledegli degliincunaboli», incunaboli», Firenze Firenze 1960. giunte e correzioni al «Indice Cioni 22 = A. A. Cioni, Nuove giunte «Indice generale generale degli degli incunaboli», incunaboli», Firenze 1963. Firenze 1963. Clair = C. Clair, A A History of Printing 1965. Printing in Britain, London London 1965. Clavis E. Glorié, Clavis Palrum Graecorum, Graecorum, qua optimae optimae quaeque Claus gr. = M. M. Geerard, F. Claus Patrum quaeque scriptorum patrum graecorum recensiones a primaevis saeculis usque ad octavum scriptorum patrum graecorum recensions a primaeuis saeculis usque ad octavum commode 1983-1987. commode recluduntur, recluduntur, Turnholti Turnholtí 1983-1987. Clavis novum Corpus Corpus Claus lat. == E. Dekkers, Ae. Gaar, Clavis Claus Patrum Latinorum qua in novum Christianorum edendum ... ...a Tertullianoad adBedam Bedamcommode commoderecludit, recludit, ed. altera, a Tertulliano Brugis-Hagae Comitis1961. 1961. Brugis-Hagae Comitis Clavis Script. = = R. Scriptorum Graecorum Graecorum et Claus Script. R. LaRue, LaRue, G. G. Vincent, Vincent, B. B. St-Onge, St-Inge, Clavis Claus Scriptorum 1985. Latinorum, Québec Quebec 1985. Cosenza = M. E. Cosenza, Biographical Biographical and and Bibliographical BibliographicalDictionary Dictionaryof ofthe theItalian Italian Humanists and andofofthe theWorld WorldofofClassical ClassicalScholarship Scholarship in in Italy, Italy, 1300-1800, Humanists 1300 1800, Boston 1962-1967. A Bibliography ofAristotle Aristotle Editions Editions1501-1600. 1501-1600. Second ediediCranz = = F. F. E. E. Cranz, A Bibliography of tion with addenda addendaand andrevision revisionby byCh. Ch.B. B.Schmitt, Schmitt,Baden-Baden Baden-Baden1984 1984(Bibl. (Bibl. Bibliogr. Aurei. 38). Tridentinum. Diariorum Diariorum Actorum Actorum Epistularum Epistularum Tractatuum Tractatuumnova novacolcolCT = Concilium Tridentinum. lectio, Friburgi Brisgoviae, Societ Societas Gôrresiana,1901-1938. 1901-1938. Friburgi Brísgovíae, as Görresiana, S. Curi Nicolardi, Una società tipograjico-editoriale tipografîco-editoriale a Venezia Venezia nel Curi Nicolardi Nicoiardi == S. secolo XVI. Melchiorre Sessa e Pietro (1516-1525), Firenze 1984 (Bibi. (Bibl. di xvi. Melchiorre Pietro di di Ravani Ravani (1516-1525), Firenze 1984 bibliografia italiana 103). -

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

ABBREVIAZIONI BIBLIOGRAFICHE ABBREVIAZIONI BIBLIOGRAFICHE

205 205

Dagens = J. Bibliographie chronologique chronologiquede delalalittérature littératurede delala spiritualité spiritualité et et J. Dagens, Bibliographie 1952. de ses sources sources (1501-1610), Paris Paris 1952. Darlow == T. T. H. Darlow, H. F. Moule, Historical Catalogue Catalogue of of the thePrinted PrintedEditions Editionsof of Holy Scripture in the Library of the British and Foreign Bible Society, vol. II. 1I. Holy Scripture the Library of the British and Foreign Bible Society, Polyglots and 1911. London 1911. Polyglots and Languages other than than English, London F. Daunou, Catalogue la Bibliothèque Bibliothèque Sainte-GeneSainte-GeneDaunou = C. C. F. Catalogue des des incunables de la viève, publié par parM. M. Pellechet, Pellechet,Paris Paris1892. 1892. viève, Davies = M. Davies, Besicken and and Guillery, Guillery, in Italian Book, pp. pp. 35-54. 35-54. Italian Book, DEI biografico degli Roma1960-. 1960-. DBI = Dizionario biografico degliItaliani, Italiani, Roma Decia = D. tipografi editori editori di Firenze. Annali 1497-1570, a cura e D. Decia, I Giunti tipografi con un saggio saggio introduttivo introduttivo di R. R. Delfiol; Delfiol; Commentario agli agli Annali Annali 1497sulle filigrane filigrane delle delle edizioni edizioni un'appendice sulle 1570. "Giunta" e correzioni con un'appendice giuntine del primo trentennio, di L. S. S. Camerini, Firenze 1978. Firenze 1978. Decreta -= Decreta septern sessionum Concilii Concila Tridentini sub ιιι Pont. septem priorum sessionum sub Paulo HI ex autographo autographe Angeli Massarelli (codice Morganiano ms. ms. A. 225Α 225A Neo EboMax. ex racensi), a cura di S. Kuttner, Washington1945. 1945. Kuttner, Washington Buchdruckergeschicht bis MDLX, 1782. — - Nachtrag MDLX Wien 1782. Nach tr ag Denis = M. M. Denis, Wiens Buchdruckergeschicht seiner Buchdruckergeschicht BuchdruckergeschichtWiens, Wiens,Wien Wien1793. 1793. zu seiner hebraeo-typographicisec. sec. X1 XV, Parmae 1795. Annales hebraeo-typographici Parmae 1795. De Rossi 11 = J. J. B. B. De Rossi, Annales Rossi 22 = J. De Rossi, Rossi, Annales hebraeo-typographici ab. an. 1501 ad ad 1540, 1540, an. 1501 De Rossi J. B. De Annales hebraeo-typographici Parmae 1799. 1799. Parmae Dickson == R. Edmond, Annals ofScottish Scottish Printing Printingfrom from the theintrointroAnnals of Dickson R. Dickson, Dickson,J.J. Ph. Ph. Edmond, ofthe the art art inin1507 1507totothe thebeginning beginningofofthe theSeventeenth Seventeenthcentury, century, Amsterdam duction 0f 1890. Did. Sc. == Dictionary ofScientific Scientific Biography, Biography, New New York York 1970-1990. 1970-1990. Dict. Dictionary of Did. Hirt. Hist. Géogr. Géogr. Eccl. Eccl. == Dictionnaire Dictionnaired'Histoire d'Histoireetetde deGéographie Géographie Ecclesiastiques, Ecclésiastiques, Paris Dict. 1912-. Did. Spir. = = Dictionnaire 1937-1994. Paris 1937-1994. Dict. Dictionnaire de de Spiritualité, Spiritualité, Paris Did. Théol. Théol. Cathol. Cathol. == Dictionnaire Dictionnairede de Théologie Théologie Catholique, Paris Paris 1909-1967. 1909-1967. Dict. EinMeisterdrucker Meisterdrucker des des XV. XVI. Jahrhunderts, Xi. und and XVI. Jahrhunderts, Diehl = R. Diehl, Ehrard Ratdolt. Ein Wien 1933. 1933. Wien tipografi e degli Il Cinquecento, Cinquecento, dir. M. Dizionario dei tipografi degli editori editori italiani. italiani. Il Dizionario = Dizionario G. Zappella, Zappella,Milano Milano1997 1997-.-. Sandal, G. Menato, E. Sandal, Viotti, stampatori e librai secoli xvi-xvii, XVI-XVII, Parma Drei = G. G. Drei, /I Viotti, librai parmigiani parmigiani nei secoli 1925. Edit 16 16 == Le edizioni edizioni italiane italiane del delxvi XVIsecolo. secolo.Censimento Censimentonazionale, nazionale, Roma 1985 1985 -(Istituto Centrale per per il Catalogo Unico delle Biblioteche italiane e per per le le (Istítuto i l Catalogo Informazioni Bibliografiche). Bibliografiche).

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

206 206

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

Engel-Stalla =H. Engel-G. Engel-G. Stalla, Stalla, Die BriìderJohann und Conrad Hist Engel-Stalls=H. DieBriiderjohann Hist und ihreDmcke, ihreDruche, in Archiv fürGeschichte Geschichtedes desBuchwesen, Buchwesen, 16 (1976), 1650-1680. Archiv fur (1976) , coli. co11.1650-1680. Contemporaries of Erasmus = Contemporaries ofErasmus. Erasmus. AA Biographical Biographical Register Registerof ofthe theRenaissance Renaissanceand and Reformation, P. P. G. Bietenholz, Bietenholz, Th. B. Toronto-BuffaloΒ. Deutscher editors, Toronto-BuffaloLondon 1985-1987. London 1985-1987. d'Essling, Les livres à figures vénitiens de de la Essling = V. Masséna, prince d'Essling, la fin fin du XVe siècle siècle et du ducommencement commencementdu du Xvie XVJe (Etudes bois à Xve (Études sur sur l'art l'art de la gravure sur bois Venise), Florence-Paris 1907-1914. Venise), Florence-Paris 1907-1914. aetatis, cum cum supFabricius = J. J. A. A. Fabricius, Bibliotheca BibliothecaLatina Latina Mediae Mediae et et Infimae aetatis, plemento Ch. Schoettgenii Schoettgenii..., 1858-1859. . . . , Florentiae Florentíae 1858-1859. G. Faccio, Faccio, IΙ tipografi tipografi Vercellesi Vercellesi e Trinesi dei secoli secoli Xi XV e XVI. XVI. Notizie ed ed Faccio = = G. G. C. Leone. Vercelli. Vercelli. Illustrazioni e cataloghi, vol. I,τ, Vercelli elenchi, in Museo Camillo Leone. 1910, 27-97. 1910, pp. pp. 27-97. VenetianPtolemy Ptolemyofof1548. 1548. App. III. Fahy = C. Fahy, The Venetian τττ. Checklist Checklist of editions printed printed by Nicolò Bascarini, in Italian Italian Book, Book, pp. 110-111. pp. 110-111. = M. tipografica in Foligno Faloci Pulignani = Μ. Faloci Pulignani, L'arte L arte tipografica Foligno nel XVI Xvi secolo, (1902-1903), pp. 316-325; 316-325; 55 (1903-1904), (1903-1904), pp. 25-33 e passim; passim; in La Bibliofilia, 4 (1902-1903), pp. 25-33 ried. Firenze Firenze1903. 1903. Farenga, Le prefazioni edizioni romane romane di Giovanni Giovanni Filippo Filippo de Farenga = P. P. Farenga, prefazioni alle edizioni Lignamine, in Scrittura, biblioteche biblioteche e stampa a Roma nel Quattrocento, Quattrocento, Atti del secondo 1983, pp. 135-174 135-174 secondo seminario (6-8 maggio 1982), Città del Vaticano 1983, (Littera antiqua 3). 3). (Litters antiqua Fava-Bresciano = M. Fava-G. Bresciano, La stampa a Napoli nel XV Xv secolo, Leipzig 1913 ((Sammlung Sammlung Biblio th. Arbe i ten32/34). 1911. Ai/ante,Leipzig Atlante, Leipzig 1913 Biblioth. Arbeiten 32/34). Ferrari = L. L. Ferrari, Onomasticon. Repertorio biobibliografico degli degli scrittori scrittori italiani italiani 1850, Milano 1947. dal 1500 al 1850, Milano 1947. Flodr = M. classicorum. Wiegendrucke Wiegendrucke der dergriechischen griechischen un ròmiFlodr Μ. 1Flodr, ιοdr, Incunabula Incunabula classicorum. römischen Hteratur, Amsterdam1973. 1973. Literatur, Amsterdam Fumagalli Fumagalli, Lexicon typographicum Italiae. Itahae. Dictionnaire Dictionnaire géogragéograFumagalli == G. G. Fumagalli, Lexicon typographicum à l'histoire de 1l'imprimerie 1905; phique d'Italie pour servir servirà imprimerie dans dans ce pays, Firenze Firenze 1905; ristampato con tre supplementi, Firenze 1966. Firenze 1966. Fumagalli-Belli-Vaccaro = Catalogo Antonio Blado Biado Asolano Asolano Catalogo delle delle edizioni edizioni romane di Antonio ed eredi (1516-1593)..., fase. fast. Hll Ι-τττ [Biblioteca "Vittorio Emanuele II"], a cura di G. Fumagalli, Fumagalli, G. Belli, Belli, E. E. Vaccaro Sofía, Roma1891-1896, 1891-1896, 1942; 1942; fasc. fase. IV G. Sofia, Roma Iv [Biblioteche Alessandrina Alessandrina ... Archivio Vaticano], a cura di E. [Biblioteche Archivio Segreto Vaticano], di E. Roma1961 1961 (Indici e Cataloghi 14,1-4). Vaccaro Sofia, Roma Geldner == F. Geldner, Die deutschen Handbuchder der deutschen deutschen Geldner deutschen Inkunabeldrucker. Inkunabeldrucker. Ein Handbuch Buchdrucker des des XV. XV. Jahrhunderts nach Druckorten, Druckorten, Stuttgart 1968,1970. Buchdrucker Jahrhunderts nach Stuttgart 1968, 1970.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

ABBREVIAZIONI ABΒREVIAΖΙΟΝΙ BIBLIOGRAFICHE BIBLIOGRAFICHE

207

Gamba = B. dà testi di lingua e di altre altre opere Gamba Β. Gamba, Serie dei opereimportanti importantinella nellaitaliana italiana letteratura scritte dal secolo XIV al XIX, Venezia 1839. scritte xrv xix, I primordi della tipografia milanese. Antonio Zarotto Zarotto da Parma Ganda = A. A. Ganda, Ι Parma (1471-1507). Presentazione di L. Balsamo, Balsamo, Firenze Firenze1984. 1984. Gasparrini Leporace Leporace=T. Gasparrini Leporace, Leporace, Notizie Gasparríni =T. Gasparríni Notizie e documenti documenti inediti inediti sul Antonio Carcano Carcano(1475-1525), (1475-1525), in Miscellanea di scritti di bibliografia tipografo Antonio bibliografia ed 1952, pp. pp.327-356. 327-356. erudizione in memoria di LuigiFerrari, LuigiFerrari,Firenze Firenze 1952, G-B Lyon =A. R. Girard, A. Le Bouteiller, Catalogue collectif des G-Β =A. R. Girard, Bouteiller, des livres livres imprimés à Lyon de de 1478 1478 àà1600 1600conservés conservés dans dansles lesbibliothèques bibliothèques publiques publiques de de la la région région BasseBasseNormandie, voli. HII, Baden-Baden 1987 (Bibi. (Bibl. Bibliogr. voll. I-ιII, Baden-Baden 1987 Bibliogr. Aurei. 104). 104) . G-B Par. Bouteiller, Catalogue collectif des G-B Par. == A. A. R. R. Girard, Girard, A. A. Le Bouteiller, des livres imprimés àà Paris de de 1472 1472 àà1600 1600conservés conservésdans dansleslesbibliothèques bibliothèques publiques publiques de deBasse Basse-NorParis Normandie, Baden-Baden 1991 (Bibi. (Bibl. Bibliogr. Bibliogr. Aurei. 128). Baden-Baden 1991 128) . Gioreelli = G. xi e tipoGiorcelli G. Giorcelli, Tipografi di Alessandria ee di Valenza del secolo XV rnonferrini dei secoli XV XVI che Venezia, in Rivista di storia, grafi monferrini Xi e XV! che stamparono stamparono a Venezia, a arte e archeologia 24 (1915) (1915),, pp. pp.27-84. 27-84. archeologia della provincia di Alessandria, 22a ser., 24 Bouteiller==A. A.R. R. Girard, Girard,A. A. Le Le Bouteiller, Bouteiller, Catalogue collectif collectif des livres livres Girard-Le Bouteiller imprimés 1600 conservés conservés dans dansles lesbibliothèques bibliothèques publiques publiques de deBasse Basse-Norimprimés jusqu'à jusqu'à 1600 NorIII, Baden-Baden 1993 (Bibi. (Bibl. Bibliogr. Bibliogr. Aurei. 134). mandie, vol. III, Baden-Baden 1993 G. Giuliari, Giuliari, Della tipografia veronese. storico-letterario, Verona Giuliari = G. G. C. Della tipograjia veronese. Saggio storico-letterario, 1871. inAmerican American Libraries. Libraries. A third third census census of fifteenth-cenGoff = F. F. R. Goff, Incunabula in οf fifteenth-century books recorded recorded in North North American Americancollections, collections, New York 1964 1964 -—Supplement, Supplement, New York York 1972. 1972. Graesse ==J.J. G. Graesse, Trésor dictionG. Th. Graesse, Trésor de de livres livres rares rares etetprédeux, précieux, ou ou Nouveau Nouveau dictionnaire bibliographique, bibliographique, Dresden 1859-1869. Dresden 1859-1869. Catalogue of of Printed Books and 17th 17thCentuCentuGrassi = G. Grassi, Union Catalogue Books of 15th, 15th, 16th and ries in in European EuropeanAstronomical AstronomicalObservatories, Observatories, introduction ries introduction of Paolo Maffei, Roma 1989. heuristique, vol. I.τ. Bibliographie généGruys = A. A. Gruys, Cartusiana. Cartusiana. Un Un instrument heuristique. rale. Auteurs Cartusiens, Paris 1976. Supplément, Paris1978. 1978. rale. Auteurs 1976. — Supplément, Paris Gruys-Wolf=J. A. Gruys, G. de Wolf, Thesaurus 1473-1800. Nederlandse BoeckdrukGruys-Wolf =J. C. Thesaurus 1473-1800. Nederlandse Boeckdrukkers Boekverkopers ... Printers and and Booksellers Booksellers with places places and years of of kers en Boekverkopers ... Dutch Printers activity, Nieuwkoop 1989 1989 (Bibl. (Bibi. bibliogr. Neerlandica Neerl andica 28). Gûltlingen = S. Gültlingen, Bibliographie au seiseiGüitlingen S. von Gültlingen, Bibliographie des des livres livres imprimés imprimésàà Lyon au zième siècle, siècle, avec de R. R. Badagos, Badagos, Baden-Baden Baden-Baden et et Bouxwiller Bouxwiller zième avec la la collaboration collaboration de 1992-1996 (Répertoire [v. Rép. Fr.]. Fascicule Fascicule hors horssérie. série. 1992-1996 (RépertoireBibliographique Bibliographique [v. Bibl. Bibliogr. Aurei. 135,141,147,154). Bibi. 135, 141, 147, 154). Gutenberg = Gutenberg nella città dei (1467stampa nella dei papi (1467Gutenberg= Gutenberg e Roma. Le origini della stampa 1477). Catalogo della Mostra, Roma, Museo Museo Barracco, 13 13 marzo-31 maggio 1997, di M. M. Miglio e O. Rossini, Napoli 1997. 1997, aa cura cura di

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

208

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

der Wiegendrucke. Wiegendmcke. voli. 1925-1938; voll. voli, vili-, GW = Gesamtkatalog der voll. I-VII, Leipzig 1925-1938; ντττ-, Stuttgart-Berlin-New York1978 1978-.-. Stuttgart-Berlin-New York des XV. Einbibliographische bibliographische Verzeichnis, Verzeichnis, GW(Einbl) == Einblattdrucke des xv. Jahrhunderts. Ein hrsg. von der der Kommission Kommission für für den denGesamtkatalog Gesamtkatalog der derWiegendrucke, Wiegendrucke, hrsg. Halle 1914 1914 (Sammlung Biblioth. Arbeiten 35/36). 35/36). GW(Nachtr) == Nachtràge zu Main's Repertorium seinen FortNachträge Hain 's Repertorium Bibliographicum Bibliographicum und und seinen hrsg. von der der Kommission Kommission für den den Gesamtkatalog Gesamtkatalog der derWiegenWiegensetzungen, hrsg. drucke, Leipzig Leipzig1910. 1910. drucke, = L. quo libri libri omnes omnes ah arte typographica H= L. Hain, Repertorium Bibliographicum, Bibliographicum, in quo ab arte inventa usque expressi ... recensentur, recensentur, Stuttgart-Paris 1826Stuttgart Paris 1826inventa usque ad ad annum MD typis expressi 1838. de todos todos los Haebler = K. K. Haebler, Bibliografia Bibliografia Ibérica Ibérica del del siglo siglo XV. Xv. Enumeración de libros Haye-Leipzig 1903, libros impresos impresos eri enEspaña Espaiia y Portugal hasta el año Leipzig 1903, aiio de 1500, 1500, La Haye 1917. Hase = O. von Hase, Die Koberger. Eine Darstellung des Buchhandlerischen GescháftsDie Koberger. Buchhändlerischen Geschäftshetnebes in der Zát Neuzeit, 3a 3a ed., Amsterdambetriebes Zeit des Uberganges Überganges vom vom Mittelalter Mittelalter zur Neuzeit, Wiesbaden1967. 1967. Wiesbaden = W. the Ecclesiastical Ecclesiastical Government Government in Hudon = W. V. V. Hudon, Marcello Marcello Cervini Cervini and the Tridentine Italy, De Kalb, 111., Northern Illinois University Press, 1992. Tridentine Ill., Northern Illinois University Press, 1992. Hurler = H. Nomenclátor literarius literarius theologise theologiae catholicae, catholicae, theologos theologos exhibens exhibens Hurter H. Hurter, Nomenclator a aetate, Oeniponte1903 1903-1906. voll. HI, aetate, natione, natione, disciplinis distinctos distinctos ..., ..., voli. I II, 33a ed., Oeniponte 1906. -

-

-

-

IBE Bibliotecas Españolas. ΙΒΕ = = Catálogo Catalogo general general de de incunables en Bibliotecas Españolas. Coordinado y diriporF.F.Garcia GarcíaCravíotto, Craviotto,Madrid Madrid 1989-1990— - Adiciones Adiciones y correcciones gido por 1989-1990 por Martín Abad, Madrid Madrid 1991. 1991. por J. Martin IBEPI = Indice Biográfico Portugal ee Iberoamérica, Iberoamérica, ed. y dirigido por por V. V. IΒΕΡI Biografico de España, Portugal Herrero Mediavilla, 2a 2a ed., München 1995. Herrero Mediavilla, München 1995. IBH = Catalogas in bibliothecis bibliothecis puhlicis ΙΒΗ = Catalogus incunabulorum quae in publicisHungariae Hungariae asservantur, asservantur, ediderunt G. Sajó, E. Soltész, Budapestini 1970. Budapestini 1970. ediderunt G. Saj ~, IBI = Indice Biografico Italiano, Mûnchen-LondonP. Noto, München-LondonItaliano, a cura di T. Nappo, P. New York-Paris 1993. IBP == M. E. Szandorowska, Szandorowska, Incunabula quae in inbibliothecis bibliothecis Poloniae M. Bohonos, Bohonos, E. Incunabula quae Poloniae asasKawecka-Grykzowa, Wratislaviae-Varsaviae-CracoWratislaviae-Varsaviae-CracoA. Kawecka-Grykzowa, servantur, moderante A. 1970. viae 1970. inDutch DutchLibraries. Libraries. AAcensus censusofoffifieenth fifteenth-century books in IDL = Incunabula in century printed printed books Dutch public collections, editor G. van Thienen, Thienen,Nieuwkoop Nieuwkoop1983. 1983. editor G. di P. P. Casciano, G. (1467 1500), a cura di IERS = Indice delle edizioni romane a stampa (1467-1500), Castoldi, M. Curcio, P. P. Farenga, Farenga, A. A. Modigliani, Modigliani, in in Scrittura, Castoldi, M. P. P. Critelli, G. Curcio, -

-

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

ABBREVIAZIONI ABΒREVIAΖΙΟΝΙ BIBLIOGRAFICHE BIBLIOGRAFICHE

209 209

biblioteche eestampa nel Quattrocento. Aspetti ee problemi, problemi, Seminario Seminario 1-2 1-2 biblioteche stampa aa Roma nel giugno 1979, 1979, Città del Vaticano 1980 1980 (Littera antiqua 1, 2). (Litters antíqua 1, 2). ICI E. Valenziani [e [e al altri], IGI = = T. T. M. M. Guarnaschelli, E. tri], Indice generale generale degli degliincunaboli incunaboli 1943-1972 (Indici s. 1); 1); delle biblioteche d'Italia, d'Italia, voli. voll. I-v, Roma 1943-1972 (Indici ee Cataloghi, Cataloghi, n. s. correzioni, indici, indici, compilati compilati da E. Valenziani ee P. P. vol. VI, aggiunte, aggiunte, correzioni, E. Valenziani con la la collab. collab. di di G. G. Sciascia Villani, Roma Roma1981. 1981. Veneziani, con Ind. Aur. Aur.=Index = IndexAureliensis. Aureliensis.Catalogus Catalogaslibrorum librorumsedecimo sedecimosaeculo saeculo impressorum, impressorum, Aureliae Aquensis 1965 -- (vol. (voi. Ili, Aquensis1973) 1973).. Aquensis 1965 ΙΙΙ, 2, Indici, Indici, Aureliae Aureliae Aquensis Index des livres interdits, sous la direction dei. de J. M. De Bujanda. Index = Index Index des I. Index de de l'Université de Paris. 1544, 1545, 1545, 1547, 1547, 1549, 1549, 1551, 1551, 1556, 1556, par J. M. M. De De Paris. 1544, Bujanda, Bujanda, F. M. M. HigmanJ. Higman, J. KL K Farge, Farge, Sherbrooke Sherbrooke (Québec) 1985. II. Index de l'Université de Louvain. 1546, 1550, 1550, 1558, 1558, par J. Index de Louvain. 1546, J. M. M. De De Bujanda; introduction historique de L.-E. L.-E. Halkin; avec la collaboration collaboration de P. Pasture Pasture et et G. Glorieux, Sherbrooke (Québec) 1986. III. de Venise. ΙΙΙ. Index Index de Venise. 1549; Venise Venise et Milan. Milan. 1554, par J. J. M. M. De De Bujanda; Bujanda; introduction introduction historiqueparP. historique par P. F. F.Grendler, Grendler, Sherbrooke Sherbrooke (Québec) 1987. IV. Index de l'Inquisition Portugaise. 1547,1551,1564,1581, R. Index de l'Inquisition Portugaise. 1547, 1551, 1564, 1581, parj. par J. M. M. De De Bujanda, Bujanda, R. Davignon, ter, Sherbrooke Davígnon, E. Stanek, M. M. Rich Richter, Sherbrooke (Québec) 1995. V. Index Index de de l'Inquisition Epagnole. 1554, 1559, 1559, parj. Bujanda, R. R. DaDav. Epagnole. 1551, 1554, par J. M. De Bujanda, vignon, E. E. Stanek, Sherbrooke (Québec) 1984. vígnon, X. Thesaurus de la littérature XVIesiècle. siècle. Auteurs, ouvrages, ouvrages, éditions éditions avec avec littérature interdite interdite au xiie Addenda etet corrigenda, corrigenda, parj. M. De De Bujanda. Bujanda. Avec R. DavíDaviAddenda par J. M. Avec l'assistance de R. E. Stanek, M. Richter, Sherbrooke (Québec) 1996. gnon, E. Isaac = vedi vedi Proctor. Proctor. Italian Book = ItalianBook Book 1465-1800. 1465-1800. Studies Studies presented to Dennis E. Rhodes Rhodes on on Italian Book The Italian th his 70th 70 Birthday, ed. by by D. V. V. Reidy, London 1993. London 1993. Iter = P. O. Kristeller, Kristeller, Iter Italicum. AA Finding FindingList ListofofUncatalogued UncataloguedororIncompletely Incompletely Iter= Catalogued Humanistic other Catalogued HumanisticManuscripts Manuscriptsofof the the Renaissance Renaissanceinin Italian Italian and other Libraries, voli. 1977-1992. voll. I-VI, Ι VI, London-Leiden... London-Leiden... 1977-1992. -

Jacometti Jacometti, Il II primo stampatore senese. Jacometti == F. F. Jacometti, senese. Simone Simone di Niccolò di Nardo, in La Diana, 11 (1926), 184-202. (1926) , pp. pp. 184-202.

Kaeppeli == Th. I-III, Th. Kaeppeli, Scrìptores Scriptores Ordinis Ordinis Praedicatorum Praedicatorum Medii Medii Aevi, voli. voll. I-τττ, Romae 1970-1980; 1970-1980; vol. Kaeppeli-E. Panella, Roma 1993. Romae vol.IV, N,aa cura cura di Th. Kaeppeli-E. Roma 1993. A. C. Klebs, Klebs == A. Klebs, Incunabula scientifica etet medica. medica. Short-Title Short-Title list, in Osiris, 4 Incunabula scientifica 1963. (1938), pp. 1-359; rist. Hildesheim Hildesheim 1963. H. W. Lang == H. W. Lang, Lang, Die Die Buchdrucker Buchdrucker des 15. bis bis 17. 17. Jahrhunderts in inÖsterreich, Òsterrei eh, des 15. Baden-Baden 1972 (Bibi. (Bibl. Bibliogr. Bibliogr. Aurel. Aurei. 42). 42). Baden-Baden 1972

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

210

PAOLA PIACENTINI

Langer-Dolch ôsterreichischen Bruche XV. und XW. Langer-Dolch == Bibliographie der österreichischen Drucke des xV. XVi. JahrJahrWien1913. 1913. hunderts, hrsg. E. Langer, vol. 1,1, 1,1,bearb. bearb. W. Dolch, Dolch, Wien Lauchert = F. Lauchert, Die italienischen literarischen literarischen Gegner Lut hers, Freiburg im Lauchert = Luthers, Breisgau 1912 (Erläuterungen (Erlâuterungen und Ergànzungen zu Janssens Geschichte Breisgau 1912 Erg nzungen zu Janssens Geschichte des deutschen deutschen Volkes, Volkes, hrsg. hrsg. L. L. von Pastor, Pastor, 8). 8). Lenhart M. Lenhart, Check-ListsofofNames Namesofof Placeswhere whereTypoTypoLenhart == J. J. M. Lenhart, Introduction Introduction totoCheck-Lists Places applied, ofofMaster MasterPrinters, Printers, Printers, Printers, Workmen, Workmen, Publishers, Publishers, Promoters, Promoters, graphy was applied, etc., St. Louis, Mo., 1959. Le Plat Plat = J. Plat, Monumentorum ad ad historians historiam Concilii Condili Tridentini Tridentini potissimum potissimum J. Le Plat, illusi,randamspectantium spectantiumamplissima amplissimacollectío, collectio, Lovanii 1781-1787. illustrandam Lovanii 1781-1787. Le Verdier = P. Guillaume Le Le Talleur Talleurpremier premier imprimeur P. Le Verdier, L'atelier de Guillaume rouennais. Histoire 1916. rouennais. Histoire et bibliographie, Rouen Rouen 1916. Lohr = Ch. H. Lohr, Medieval LatinAristotle Aristotlecommentaries, commentaries, in Traditio, 23 Medieval Latin 23 (1967), pp. 313 313 ss. ss. - 30 (1974), pp. pp. 119 119 ss. ss. pp. Lonchamp = F. F. C. Lonchamp, Lonchamp, Bibliographie générale Lonchamp générale des ouvrages ouvrages publiés publiés ou illusà 1914 par des écrivains et des artistes suisses, trés en Suisse et à l'étranger l'étranger de 1475 ~~ Paris-Lausanne 1923. Paris-Lausanne 1923. the Bise Venetian Publishing in RenaisRenaisLowry = M. Μ. Lowry, Nicholas Nicholasfenson Jenson and and the Rise of Venetian sance Europe, Oxford 1991. Oxford 1991. M. Maittaire, Annales Annales typographici typographid ab artis inventae origine ad annum Maittaire = M. MDCLXIV, Hagae Comitum, Comitum, Amstelodami, Amstelodami,Londinii Londinii1719-1741 1719-1741 — - SuppleSuppleMDCLXIV, mentum adornavít adornavit M. Viennae1789. 1789. Μ. Denis, Viennae delle edizioni virgihiane, virgiliane, Firenze 1954 Mambelli = G. G. Mambelli, Gli Gli annali annali delle 1954 (Bibl. 27). di bibliografia italiana italiana 27). =P. Manzi, La tipografia Mayr-Manzi 11=P. tipografia napoletana napoletana nel nel '500. Annali di Sigismondo Mayr Giovanni Antonio de Careto Caneto -- Antonio Antonio deFrizis de Frizis-- Giovanni Pasquet de Sallo (1503Antonio de 1535), Firenze 1971 1971 (Bibl. italiana62) 62).. (Bibi. di bibliografia italiana Manzi 2 =P. Manzi, La tipografìa napoletana nel '500. Annali di Mattia Cancer ed eredi tipografia napoletana nel =P. 65).. (1529-1595), Firenze 1972 1972 (Bibl. (Bibl. di bibliografia italiana italiana 65) Manzi 3 =P. Manzi, La tipografia tipografia napoletana napoletana nel nel '500. Annali di Giovanni Giovanni Paolo Suganappo - Raimondo Amato - Giovanni de Boy Boy - Giovanni Maria Maria Scotto e tipografi miRaimondo Amato 70).. italiana 70) nori, 1533-1570, Firenze 1973 (Bibl. di bibliografia italiana Manzi Sul. = P. Manzi, Annali di Giovanni Sultzbach (Napoli, 1529-1544 1529-1544 —- Capua, 58). 1547), Firenze 1970 1970 (Bibl. (Bibi. di bibliografia italiana italiana 58). Manzoni = G. Manzoni, Annali tipografia dei Soncino Sonano contenenti la descrizione e Annali tipografici illustrazione delle delle stampe stampe ebraiche, ebraiche, talmudiche, illustrazione talmudiche, ..., ..., Bologna 1883-1886. Martín Abad=J. imprenta en en Alcalá Alcaláde deHenares Henares(1502-1600). (1502-1600). Martin Abad Martin Abad, La imprenta = J. Martín «Tipobibliografia Española» Española» José Simón Simón Diaz, Diaz, vol. vol. I,ι, Introducción aalala«TipobibliografTa Madrid 1991. 1991. Madrid

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

ABΒREVIΑΖΙΟΝΙ BIBLIOGRAFICHE ABBREVIAZIONI BIBLIOGRAFICHE

211 211

Mayer=A. Mayer, Wiens Wiens Buchdrucker-Geschichte 1883-1887. Buchdrucker-Geschichte 1482-1882, Wien Wien 1883-1887. Mazzuchelli=G. Mazzuchelli, Mazzuchelli, Gli cioè notizie notizie storiche storiche e critiche crìtiche inGli scrittori scrittori d'Italia, d'Italia cioè tomo alle vite eeagli 1763. torno agliscritti scrittidei deiletterati letteratiitaliani italiani (A-B), Brescia Brescia 1763. Melzi == G. opere anonime scrittori italiani, G. Melzi, Dizionario Dizionario di opere anonime ee pseudonime pseudonime di di scrittori italiani, oo come che relazione all'Italia. di G. G. Passano, Passano, Milano Milano come chesia sia aventi relazione all'Italia. Con appendice di 1848-1887. Messina AA.W., Cinque secoli 1987. Messina == AA.VV., secoli di di stampa stampa a Messina, Messina Messina 1987. MiBrai altri], Biblioteca Biblioteca Nazionale Braidense. Le Le MíBrai==A. A.Coletto, Coletto, L. L. Zumkeller Zumkeller [e altri], Nazionale Braidense. edizioni delxvi XVIsecolo. secolo, vol. I. Edizioni lombarde-, vol. II. Edizioni milanesi; milanesi-, vol. III. edizioni del Edizioni lombarde; III. spagnole eeportoghesi; portoghesi-, vol. IV. francesi, Milano 1981, 1981, 1984, 1984, Edizioni spagnole rv. Edizioni francesi, 1988. MiTriv cinquecentine della della Biblioteca Biblioteca Trivulziana. Trivulziana. vol. MíTriv ==G. G. Bologna, Le cinquecentine voi. I.1. Le edizioni milanesi; milanesi-, vol. II. II. Le edizioni edizioni lombarde. lombarde. Presentazione di L. Montagna. di F. F. Barben, Barberi, Milano Milano1965, 1965,1966. Prefazione di 1966. = D. Moreni, Annali della della tipografia tipografia fiorentina fiorentina di di Lorenzo Lorenzo Torrentino Torren tino Moreni = impressore ducale. Ristampa anastatica anastatica aacura curadidiM. M.Martelli, Martelli,Firenze Firenze1989. 1989. ,

Mortimer == R. Mortimer, Harvard College College Library. Mortimer Library.Department DepartmentofofPrinting Printing and and Graphic Arts. Catalogue ofBooks and Manuscripts, vol. I. French 16th Century Books, GraphicArts. Catalogue of Books and Manuscripts. 16th Century Books, Cambridge, Mass., Cambridge, Mass.,1964; 1964; vol. II. 16thCentury CenturyBooks, Books, Cambridge, Mass., n. Italian Italian 16th Cambridge, Mass., 1974. Muller = J. J. Muller, Dictionnaire abrégé abrégé des imprimeurs/éditeurs imprimeurs /editeurs français du seizième seizième siècle, Baden-Baden 1970 (Répertoire Bibliographique Bibliographique [v. Baden-Baden 1970 [v. Rép. Rep. Fr.]. Fascicule hors série. Bibi. Bibl. Bibliogr. Aurei. 30). 30). Nesi== E. E. Nesi, Nesi, Il diario della stamperia di Ripoli, Firenze 1903. lesi Firenze 1903. Nijhoff-Kronenberg== W. W. Nijhoff--M. NijhofF-M. E. Nijhoff-Kronenberg E. Kronenberg, Kronenberg, Nederlandsche Bibliographie van 1500 van 1500 tot tot 1540, 1540, s'Gravenhage s'Gravenhage 1923-1971. 1923-1971. Norton == F. F. J. Norton, A A Descriptive Norton DescriptiveCatalogue CatalogueofofPrinting PrintingininSpain Spain and and Portugal Portugal 1501-1520, Cambridge Cambridge 1978. 1978. National Union UnionCatalog. Catalog. Pre-1956 Pre-1956 Imprints. cumulative author list NUC = The National Imprints. A cumulative author list representing Library representing Library of of Congress Congress printed printed cards cards and andtitles titles reported reportedby byother other AmericanLibraries, Libraries,London-Chicago London-Chicago 1968-1981 -Supplement 1980-1981. American 1968-1981—Supplement 1980-1981. Nuovo = A. Nuovo, Alessandro Paganino (1509-1538), (1509-1538), Padova 1990 1990 (Medioevo e Umanesimo77) 77).. Umanesimo A Catalogue century printed books books in the the Catalogue of of the the fifteenth fifteenth century Oates = =J.J. C. C. T. Oates, A Cambridge 1954. Library Cambridge, Cambridge, Cambridge 1954. University Library Matrití Orationes Concilio Tridentino Tridentino habitae, habitue, vol. I,τ, Matriti Orationes==Hispanorum HispanorumOrationes Orations in in Concilio 1768.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

212 212

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

= A. del librero librero hispano-americano. Palau = A. Palau y Dulcet, Manual Manual del hispano-americano. Bibliografia general española desde la nuestros española eehispano-americana hispano-americana desde la invención invenci~n de la imprenta hasta nuestros tiempos ..., 2a 2a ed., Barcelona 1948-1977— - Indice alfabetico... alfabetico... por A. tiempos Barcelona 1948-1977 A. Palau Claveras, Barcelona 1981-1987 1981-1987 -—Addenda corrigenda por A. Palau Claveras, Addenda et et corrigenda A. Palau Claveras, Barcelona Barcelona1990-1992. 1990-1992. Panzer == G. W. Panzer, Panzer, Annales typographici. voli. I-v. Ab artis inventae origine ad Panzer Annales typographici. voll. I-V. annum 1500; 1500) voli. VI-XI. Ab annum 1510 1510 ad annum 1536 1536 continuati, brimNorimvoll. VI-XI. bergae1793-1803. 1793-1803. bergae Parenti == Μ. M. Parenti, Dizionario dei luoghi luoghi di stampa stampa falsi, falsi, inventati o supposti in saggio sui luoghi italiani opere di autori autori e traduttori traduttori italiani, italiani, e un saggio sui falsi falsi luoghi italiani usati usati 1951 (Bibi. (Bibl. Bibliografica Italica 1). Firenze 1951 all'estero ..., Firenze Pastor = L. Pastor, Storia del medio evo, evo, traduzione di di A. A. L. von Pastor, Storia dei dei papi papi dalla dalla fine fine del Mercati, voli. Roma1958-1963. 1958-1963. voll. 1I-VI, VI, Roma Bibliothèque Nationale. PBN = Catalogue Catalogue general général des des livres livres imprimés imprimés de de la Bibliothèque Nationale. Auteurs, Paris 1897-1981. Paris 1897-1981. BF = M. Pegg, Bibliotheca other Collections Collections of German German Pegg BF Μ. A. A. Pegg, BibliothecaLindesiana Lindesiana and other sixteenth-century Pamphlets andFrance, France, Baden-Baden sixteenth-century Pamphletsinin Libraries Libraries of of Britain and 1977 (Bibl. 1977 (Bibl. Bibliogr. Aurei. 66). Pegg GB GB = M. A Catalogue of Reformation Pamphlets Pamphlets(1516-1546) (1516-1546) Μ. A. A. Pegg, A of German Reformation in Libraries Libraries of Great Great Britain and Ireland, Baden-Baden 1973 (Bibl. Bibliogr. Britain Ireland, 1973 (Bibl. Bibliogr. Aurei. 45). 45) . Pegg SS = M. A. Pegg, A A Catalogue Pegg Catalogue of German German Reformation Reformation Pamphlets Pamphlets (1516-1550) (1516-1550) in Μ. A. 1983 (Bibi. (Bibl. Bibliogr. Aurei. 99). Swiss Libraries, Baden-Baden Baden-Baden 1983 Pellechet-Polain = Catalogue bibliothèques publiques Pellechet P οlaíη = Catalogue général général des des incunables incunables des bibliothèques publiques de France, Nendeln 1970 [voli. WII, Paris,18971897France, Nendeln 1970 I-τττ, riproduzione fac-similé fac-simile dell'ed. dell'ed. Paris, M.-L. Polain, voli. IV-XXVI, 1907 annotata da Μ.-L. Polain, a cura di M.-L. Μ.L. Pellechet; voll. N XXVI, a dí L. Polain]. cura di Perini = D. A. cumnotis notisbiographicis. biographicis. Scriptures Scriptores A. Perini, Bibliographia Bibliographic Augustiniana Augustiniana cum Itali, Firenze 1911-1938. Ιtali, Firenze 1911-1938. della stampa neisecoli secoli XV-XVI-XVH, stampa a Mantova Mantova nei Xi-xil -XVII, ManPescasio = L. L. Pescasio, L'arte della tova 1971. Pillinini = S. Un editore editore a Venezia Venezia tra Quattro e S. Pillinini, Bernardino Stagnino. Stagnino. Un tra Quattro Cinquecento, Macerata 1989. Pôkel = W. Pôkel, Philologisches Philologis ches Schriftsteller-Lexicon, Schriftsteller-Lexicon, Leipzig DarmLeipzig 1882, 1882, ried. DarmΡöke1= W. Pökel, stadt 1966. 1966. stadt Polain Belg. Belg. == M.-L. M.-L. Polain, Catalogue au quinzième quinzièmesiècle siècle des des Polaín Catalogue des des limes livres imprimés imprimés au bibliothèques de Belgique, Bruxelles 1932 Supplément, Bruxelles 1978. Bruxelles 1932 — Supplément, Bruxelles 1978. = A. Potthast, Bibliotheca Wegweiser durch durch die die Potthast = A. Potthast, Bibliotheca Histórica Historica Medii Medii Aevi. Wegweiser Geschichtswerke des Mittelalters bis 1500, Berlin 1895-1896. Geschichtswerke desEuropaischen Europaischen Mittelalters Berlin 1895-1896. -

-

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

ABBREVIAZIONI BIBLIOGRAFICHE ABΒREVIΑΖΙΟΝΙ BIBLIOGRAFICHE

213 213

An Index to to the the early early printed books books in in the the British British Museum. Museum. Proctor = R. R. Proctor, An From ofprinting printing to to the the year MD. those in the the Bodleian Bodleian Mn. With notes on those From the the invention of Library, 2a 2a ed., London London1960. 1960. Germ. == R. Proctor, An An Index of ofGerman German Books Books 1501-1520 1501-1520 in in the theBritish British Proctor Germ. a Museum, 22a ed., London1954. 1954. Museum, ed., London An Index to to the the early early printed books books in the the British British Museum. Museum. Proctor-Isaac == F. Isaac, An and Eastern Euroße, Europe, London 1938. MDI-MDXX, 2. Italy vol. II. MDI-MDXX, Italy;; 3. Switzerland and London 1938. La tipografia bolognese bolognese dei Giaccarelli, Pulega == D. D. Pulega, Pulega, La Giaccarelli, in l'Archiginnasio, 35 (1940),, pp. 87-107. (1940) pp. 87-107. J. Quétíf QuétifJ. crip tores Ordinis noQuétif-Echard = J. Echard, S Scriptores Ordinis Praedicatorum Praedicatorum recensiti no=J. tisque historicis historiéis et criticis illustrati..., Lutetiae Parisiorum 1719-1721. illustrati ..., R == D. Hainii-Copingeri Repertorium Repertorium Bibliographicum. Bibliographicum. D. Reichling, Appendices Appendices ad Hainii-Copingeri Additiones etet emendationes, emendationes, Monachii 1905-1911 -—Supplementum, Additiones Monachii 1905-1911 Supplementum, Monasterii Monasterii Guestphalorum1914. 1914. Guestphalorum Redig == D. Campos, Francesco Prisrianese stampatore e umanista D. Redig De Campos, Francesco Priscianese umanista fiorentino del secolo XVI, (1938),, pp. pp. 161-183. 161-183. Xvl, in La Bibliofilia, 40 (1938) Regesti = Regesti di bandi, editti, notificazioni notificazioni e provvedimenti diversi diversi relativi relativi alla cittd città di Roma ed ed allo allo Stato StatoPontificio. Pontificio, vol. 1τ (1234-1605), (1234-1605), Roma 1920; II (12331920; vol. II 1605), Roma 1925. Renouard Col. Col. = = Ph. Renouard, Renouard, Bibliographie Simon de deColines Colines Bibliographie des des éditions éditions de Simon 1520-1546... Avec une unenotice noticebiographique biographique..., 1520-1546 ... Avec ..., Paris 1894. RenouardEst. Est. == A. A. A. de l'imprimerie l'imprimerie des Estienne, Histoire Annales de Estienne, ou Histoire Renouard Α. Renouard, Annales de la famille des Estienne Estienneetetde deses ses éditions, éditions, Paris 1843. famille des Paris 1843. Impr. ==Imprimeurs Imprimeurs et libraires parisiens XVIe siècle. siècle. Ouvrage Ouvrage publié Renouard Impr. et libraires parisiens du du Xvle d'après les Paris1964 1964 -. lesmanuscrits manuscrits de dePh. Ph.Renouard, Renouard,Paris Renouard Man. Man. == A. A. A. A. Renouard, Renouard, Annales de de l'imprimerie l'imprimerie des des Aides ou ou Histoire Histoire Renouard des trois Manuce de leurs leurs éditions. éditions. Notice Notice sur la la famille famille des des Junte, Junte, etetliste liste des trois Manuce et de 1550, Paris 1834. Paris 1834. sommaire de leurs éditions jusqu'en jusqu'en 1550, des éditions éditions parisiènnes parisiènnes du Renouard Par. Par. == B. B. Moreau, Moreau, Inventaire chronologique chronologique des Renouard 1-1V, Paris 1972XVle siècle, d'après les manuscrits manuscrits de de Ph. Ph. Renouard, Renouard,voll. voli. I-IV, 1972Xvie siècle, d'aprés les 1992. Rép. = = Ph. Renouard, Répertoire imprimeurs parisiens, parisiens, libraires, libraires, Répertoire des des imprimeurs Renouard Rép. Ph. Renouard, fondeurs depuis l'introduction l'introduction de de fondeurs de de caractères caractères et et correcteurs correcteurs d'imprimerie, d'imprimerie, depuis xviee siècle, Paris 1965. l'imprimerie àd Paris l'imprimerie Paris (1470) (1470)jusqu jusqu'à '~~lafin fin du XVI Répertoire bibliographique bibliographiquedes deslivres livresimprimés imprimésen en France France au ΑΑ. W., Répertoire Rép. Fr. == AA. Rép. Fr. Additionset et corrections, Badenseizième siècle, siècle, Baden-Baden 1968-1979 1968-1979 -—Additions BadenBaden 1979 1979 — - Tables, 1980 (Bibl. Bibliogr. Aurel. Aurei. 25-) 25- ).. Baden Tables,Baden-Baden Baden-Baden 1980

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

214 214

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

Répertoire = M. Mellot, O. O. Gantier, Répertoire dd'imprimeurs/ libraires, Μ. Orieux,J.-D. Orieux, J. D. Melkt, imprimeurs/ libraires, XVIe-XVine siècle, Paris, Bibliothèque Nationale, Nationale,1991. 1991. XWWe-XVΙΙΙe Repertorium ==Fontium Fontium Historiae Aevi primum primum ab Augusto Potthast Potthast digestum digestum Repertorium Historias Medii Aevi nunc cura cura collegii collegii historicorum e pluris nationibus emendatum et auctum. historicorum e pluris nationibus et auctum. vol. Ι.I. Series collectionum, collectionum, Romae Romae 1962; 1962; additamenta, additamenta, 1977; voli. IIII- .. Fontes, Romae Series 1977; 17011. 1967 -. Ridolfi stampaininFirenze Firenzenel nelsecolo secolox17, XV, Firenze Firenze 1958. 1958. Rídοlfi = R. Ridolfi, La La stampa Rhodes = = D. A Catalogue Catalogue of all the the Libraries Libraries of of Oxford Oxford D. E. E. Rhodes, A of Incunabula Incunabula in all University outside outside the the Bodleian, Bodleian, Oxford Oxford1982. 1982. Rhodes Fir. Fir. = D. Rhodes, Gli tipografici fiorentini del x17 XV secolo. PreD. E. Rhodes, fiorentini del Gli annali tipografici fazione di R. Ridolfi, Firenze 1988 1988 (Bibi. (Bibl. di bibliografia bibliografia italiana italiana113). 113). Rídolfi, Firenze Manni = = T. Rogledi Manni, Manni, La tipografia tipografia a Milano nel x17 XV secolo. PresenRogledi Mnnni tazione di di G. G. Billanovích, Billanovich, Firenze Firenze1980 1980 (Bibl. italiana90) 90).. tazione (Bibi. di bibliografia bibliografia italiana Bibliographie der Buchdruckerein Speier im im Roth = F. W. W. E. E. Roth, Geschichte und und Bibliographie Buchdruckerein zu Seeier XV. und XVI. Jahrhunderts, Nieuwkoop 1966. xi xvi. Jahrhunderts, Nieuwkoop 1966. Rouzet == A. A. Rouzet, Rouzet, Dictionnaire des imprimeurs, libraires libraires et éditeurs des XVe et xvle XVIe Rouzet xve et siècles dans Nieuwkoop1975. 1975. siècles dans les limites géographiques de la Belgique actuelle, Nieuwkoop Rudolphi == E. Buchdrucker-Familie Froschauer 1521Rudoiphi E. G. C. Rudolphi, Die BuchdruckerFamilie Froschauer in in Zürich 15211595. Verzeichniss Verzeichniss der aus aus ihrer ihrerOffizin Ojfizinhervorgegangenen heruorgegangenenDruckwerke, Druckwerke, Nieuw1595. koop 1869. 1869. koop Ruiz Fidalgo = L. Fidalgo, La imprenta imprenta en en Salamanca Salamanca(1501-1600), (1501-1600), vol. I, Ruiz L. Ruiz Fidalgo, τ, Madrid 1994. Madrid 1994. -

Sánchez = J. M. M. Sanchez, Sánchez, Bibliografía Aragonesa del siglo XVI. XVI. Edición Edición facsimíl. facsímil, Sanchez Bibliografia Aragonesa =J. vol. 1.I. Introducción R.Moralejo MoralejoAlvarez, Alvarez, L. L. Romero RomeroTobar, Tobar,Madrid Madrid1991. 1991. voi. Introducción R. Sandal 11 = E. Sandal, Editori e tipografi a Milano nel Cinquecento, Cinquecento, Baden-Baden Baden-Baden 1977, 1978,1981 1977, 1978, 1981 (Bibl. (Bibi. Bibliogr. Bibliogr. Aurei. 68, 72, 83). Sandal 22 = E. Sandal, L'arte della stampa a Milano Milano nell'età di Carlo Carle V. V. Notizie Notizie E. Sandal, L'arte della storiche e annali tipografici tipografia (1526-1556), Baden-Baden 1988 1988 (Bibi. (Bibl. Bibliogr. Bibliogr. Aurei. 114). 114) . Sander == M. M. Sander, Le livre à figures italien depuis 1467 1467jusqu'à 1530. Essai de sa jusqu ä 1530. 1942-1943. Milano 1942-1943. bibliographie et de son histoire, Milano Sander-Rava G. E. Raνα, Rava, Supplement à Max MaxSander. Sander. Le Lelivre livreààfigures figures italien de la Sander-Raga = C. Renaissance, Milano Milano 1969. 1969. Santoro == C. G. Santoro, Libri illustrati milanesi del Rinascimento. Saggiobibliografico. bibliografico. Rinascimento. Saggio 1956. Introduzione di L. Donati, Milano Milano 1956. Santoro Nap. Nap. == M. M. Santoro, Santoro, La stampa a Napoli nel Quattrocento, Napoli 1984. Santoro Napoli 1984. Sbaraglia = J. H. Sbaralea, Supplementum et castigatio ad scriptores trium ordinum et castigatio scriptures ordinum J. S. Francisa a Waddingo aliisque descriptos, Romae 1908-1936. Francisci Waddingo aliisque descriptos, Romae 1908-1936. Schmidt = Ch. Schmidt, Répertoire vers 1530, 1530, Schmidt Répertoire bibliographique bibliographique Strasbourgeois Strasbourgeoisjusque jusque vers rist. anast., Baden-Baden Baden-Baden1980. 1980. ri st. anast.,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

ABBREVIAZIONI BIBLIOGRAFICHE ABΒREVIAZΙΟΝΙ BIBLIOGRAFICHE

215 215

Schorbach=K. Schorbach, Der Strassburger Mentelin (1458(1458Schorbach =K Schorbach, Strassburger Frühdrucker FrühdruckerJohann Mentelin undWerke, Werke, Mainz 1932 1932 (Veròffentl. (Verüffentl. der der Guten1478). Studien zu seinem Leben und berg-Gesellschaft 22). 22) . Schottenloher, Bibliographie zur deutschen Geschichte Geschichte im ZeitSchottenloher = K Schottenloher, alter der Glaubensspaltung 1517-1585, Stuttgart 1956-1966. Stuttgart 1956-1966. Schottenloher Land. Land. = = K. Schottenloher, Die 16. K Schottenloher, Die Landshuter Buchdrucker des des 16. Jahrhunderts. einem Anhang: Anhang: Die Die Apianus-druckerei Apianus-druckerei in Ingolstadt, NieuwJahrhunderts. Mit einem Nieuw koop 1967. 1967. koop Lyons ccounterfeit ofAldus's Aldus'sItalic Italictype. type. A cronology, in * Shaw == D. D. J. J. Shaw, The Lyons Α new cronology, οunteιfeit of Italian Book, Book, pp. 117-133. Italian pp. 117-133. Soltész == E. G. Velenczei, A. A. W. W. Salg Salgó, Catalogas librorum librorum sedecimo sedecimo saesaeSoltész E. Soltész, Soltész, C. ~, Catalogus culo impressorum, in Bibliotheca Bibliotheca Nationali Nationali Hungariae HungariaeSzéchényana Széchényana asserasserimpressorum, qui qui in vantur. Editionesnon nonHungarice Hungariceetetextra extraHungariam Hungariamimpressae, impressae, Budapestini vantur. Editions Budapestíni 1990. Stalla, Bibliographie der Ingolstàdter 16. Jahrhunderts, Jahrhunderts, BaStalla = G. Stalla, Ingolstädter Drucker des 16. den-Baden1971-80 1971-80 (Bihl. Aurei.34, 34, 41, 41, 46, 46, 56, 56, 59, 59, 61, 61, 67, 67, 71). 71). den-Baden (Bibi. Bihliogr. Bibliogr. Aurei. Stampa = = La stampa stampa in inItalia Italianel nelCinquecento. Cinquecento. Atti Attidel delConvegno ConvegnoRoma, Roma, 17 17-21 Ottobre 21 Ottobre Roma1992. 1992. 1989, a cura di M. Μ. Santoro, Santoro, Roma STC == A. Redgrave, A A Short-Title in STC A.W. W. Pollard, Pollard, G. R. Redgrave, Short-Title Catalogue Catalogue of Books Books printed printed in Scotland, and andIreland Irelandand andofofEnglish EnglishBooks Booksprinted printedabroad abroad 1475-1640. 1475-1640. England, Scotland, edition revised revisedand andenlarged enlargedby byW. W.A. A. Jackson, Jackson, F. F. S. S. Ferguson, K K F. F. Second edition Pantzer, London 1986-1991. Pantzer, London 1986-1991. STC (Am) == Short-Title of Books Books in in Italian Italian STC(Am) Short-Title Catalog Catalogof ofBooks BooksPrinted Printedinin Italy Italy and and of 1501-1600 Held in inSelected Selected North NorthAmerican AmericanLibraries, Libraries, Boston, Printed Abroad 1501-1600 Mass., 1970. 1970. Mass., STC (Scot) == National Library ofofScotland. Scotland.AAShort-Title Short-TitleCatalogue CatalogueofofForeign ForeignBooks Books STC(Scot) National Library up toto 1600. 1600. Books Books printed printed or or published published outside outside the the British Isles now in in the the printed up Library of ofScotland Scotland and andthe theLibrary Libraryofofthe theFaculty FacultyofofAdvocates, Advocates, EdinEdinNational Library burgh, Edinburgh 1970. Edinburgh 1970. Stegmûller = F. Stegmüller, Repertorium Biblicum medii medii aevi, aevi, Matriti 1940-1961—Matrítí 1940-1961 Stegmüller 1976-1980. F. Stegmüller, N. Reinhardt, Reinhardt, Supplementum, Supplementum, Matrid Matriti 1976-1980. Steiff=K. Beitrag zur Steiff = K Steiff, Der erste erste Buchdruck in Tubingen Tübingen (1498-1534). Ein Beitrag 1963. Geschichte der Universitàt, Universität, Nieuwkoop Nieuwkoop 1963. Stillwell == M. Stillwell, The Awakening Awakening Interest Interest in in Science Science during duringthe theFirst FirstCenCenM. B. Stillwell, tury of of Printing Printing1450-1550. 1450-1550. An annotated Checklist Checklist of ofFirst Editions Editions viewed viewedfrom from the Angle oftheir theirSubject SubjectContent, Content, New York York 1970. 1970. Angle of = vedi Index, Χ. X. Thesaurus = tipografici di Eucario e Marcello Silber (1501-1527), Tinto Sil. = A. A. Tinto, Tinto, Gli Gli annali tipografici Firenze 1968 1968 (Bibi. (Bibl. di bibliografia italiana 55). Firenze

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

216 216

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

Tra. == A. Tinto, Gli annali tipografia dei Tramezzino, Tinto Tra. annali tipografici Tramezzino, Firenze 1966. Toscano = T. Toscano, Contributo alla alla storia storia della della tipografia tipografia a Napoli nella prima metà del Cinquecento Cinquecento (1503-1553), (1503-1553), Napoli 1992. meta Napoli 1992. dà tipografi tipografi ed editori editori italiani italianidel delsecolo secolo XVI XVI nella Vaccaro = E. Vaccaro, Le marche dei di Roma, Roma, Firenze 1983 italiana 98). Biblioteca Angelica di 1983 (Bibl. di bibliografia italiana Vandeweghe-Beeck == F. F. Vandeweghe, Vandeweghe, B. B. op de de Seeck, Beeck, Drukkersmerken uit uitde de 15de 15de Vandeweghe-Seeck ende deGrenzen Grenzen van het huidige en de 16de Eeuw Eeuw Binnen Binnen de huidige België - Marques Marques typographiques ... dans les limites limites de de la la Belgie Belgie actuelle, Nieuwkoop 1993. dans les Nieuwkoop 1993. VD 16 16 == Verzeichnis deutschen Sprachbereich Sprachbereich erschienenen erschienenen Drucke Dru che des des XVI. VD Verzeichnis der der im deutschen Xii. Jahrhunderts, Stuttgart 1983-1997. Jahrhunderts, Stuttgart 1983-1997. cartaceo a schede della della Biblioteca Biblioteca Nazionale Cen Centrale "Vittorio VE = Catalogo cartaceo tr ale "Vittorio Emanuele II ΙI " di Roma. VEI == Catalogo della Biblioteca Biblioteca Nazionale Centrale Centrale "Vittorio "Vittorio EmaVEΙ Catalogo degli degli incunaboli incunaboli della II"-Roma [dattiloscritto],. Roma [dattiloscritto] nuele Π"Vekene=E. europàischerDrucker Vekene =E. van der der Vekene, RasparHochfeder. Kaspar Hochfeder. Ein Ein europäischer Druckerdes des15. 15.und und 16. 1974 (Bibi. (Bibl. Bibliogr. Bibliogr.Aurel. Aurei.52) 52).. 16.Jahrhunderts, Jahrhunderts, Baden-Baden Baden-Baden 1974 deutschen Drucker Drucker des des fiinfzehnten fünfzehnten Jahrhunderts, Jahrhunderts, Voulliéme = E. E. Voulliéme, Die deutschen Berlin 1922. Berlin 1922. Wadding, Scriptores quitus accessit accessit Syllabus ill ilioWadding = L. Wadding, ScriptoresOrdinis Ordinis Minorum Minorum quibus oqui ex exeodem eodem Ordine Ordinepro pro fide fideChristi Christifortiter forliteroccubuerunt, occubuerunt, Romae Romae 1906. 1906. rum qui Walsch ==J.J. E. A, Walsch, Walsch, A A catalogue catalogue of books in the the Walsch E. A. of fifteenth-century fifteenth-century printed printed books Harvard University University Library, Library, Bingham ton,N. N.Y., Y.,1991 1991 -.-. Harvard Binghamton, Weale-Bohatta ==W. Weale-H. Bohatta, Bohatta, Bibliographia Catalogas W. H. H. I. Weale-H. Bibliographic Liturgica. Liturgica. Catalogus impressorum, Tondini 1928. Londini 1928. Missalium ritus Latini ab ab anno annoM.CCCC.LXXJV i. cccC.Lxx'v impressorum, Wierzbowski = Th. Wierzbowskí, Wierzbowski, Polonica XV Catalogas librorum librorum res xV ac XVI sue Catalogus xWW ss. sive polonicas vel aa Polonis Polonis conscriptorum conscriptorum arte typographica impressorum, polonicas tractantium vel inBibliotheca Bibliotheca Universitatis UniversitatisCaesareae Caesareae Varsoviensis Varsoviensis asservantur, asservantur, Varsoviae qui in Varsovíae 1889. Wolf. ==U. [e altri], altri], Herzog August Wolfenbüttel. Wolf. U.Zachert, Zachert, U. U. Zeidler Zeidler [e August Bibliothek Bibliothek Wolfenbiittel. Verzeichnis medizinischer und und naturwissenschaftlicher Verzeichnis naturωissenschafilicher Drucke 1472-1830, MùnM~nchen, London, New York, Paris 1987, 1990. chen, London, New York, Paris 1987, 1990. Zaccaria Antonucci Antonucci == G. Zaccaria Zaccaria Antonucci, Antonucci, Catalogo opere ebraiche, ebraiche, greche, greche, Catalogo di opere italiane stampate stampate dai daicelebri celebri tipografi Soncini ne' ne' secoli secoli XV latine ed italiane xv e XVI, xv', a cura di C. Fermo1868. 1868. C. Giannini, Giannini, Fermo Zambrini = F. Zambrini, Le opere opere volgari dei secoli secoli xIII xin e XIV, F. volgari aa stampa dei xiv, Bologna 1884.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

ABBREVIAZIONI ABΒREVIAZΙΟΝΙ BIBLIOGRAFICHE BIBLIOGRAFICHE

217 217

Zambrini-Morpurgo == Le opere opere volgari stampa dei dei secoli secoli XIII XIII ee XIV indicate e xiv indicate Zambrini-Morpurgo volgari a stampa descritte Zambrini. Supplemento Supplemento con gli indici india generali generali dei dei capoversi, capoversi, dei dei descritte da da F. F. Zambrini. dei nomi nomi ee soggetti, soggetti, a cura di S. Morpurgo, Bologna1929. 1929. manoscritti, dei Morpurgo, Bologna Zappella = G. Zappella, Le marche marche dei dei tipografi tipografi ee degli degli editori CinqueG. Zappella, editori italiani italiani del Cinquecento. Repertorio di figure, simboli e soggetti e dà relativi motti, Milano 1986. cento. figure, simboli e soggetti e dei relativi motti, Milano 1986. Zappella Camp. Camp. == G. G. Zappella, Zappella, Tipografia del Cinquecento: Cinquecento: centri Tipografia campana campana del centri e Zappella Dizionariostorico-bibliograjico, storico-bibliografico, Napoli 1984 1984 (Quaderni (Quaderni dell'Accadell'Accastampatori. Dizionario Pontaniana 5). 5). demia Pontaniana

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

Manoscritti, STAMPATI stampati E e DOCUMENTI documenti D'ARCHIVIO d'archivio MANOSCRITTI, Nell'indice sono sono compresi compresi manoscritti, manoscritti, carte carte d'archivio, d'archivio, incunaboli incunaboli eecinquecentine cinquecentine Nell'indice citati nell'introduzione nelle note noteall'inventario. all'inventario. Sono Sono escluse escluse le le edizioni edizioni antiche antiche citati nell'introduzione ee nelle della Biblioteca romani si riferifedella Biblioteca Apostolica Apostolica Vaticana Vaticana (vedi (vediiícriteri criteri di di edizione). edizione). II numeri numeri romani riscono alle le cifre cifre arabe arabe precedute precedute da dalettera lettera ai numeri del del-riscono alle pagine pagine dell'introduzione; dell'introduzione; le l'inventario. l'inventano.

Barcelona, BibliotecaUniversitaria BARCELONA, BIBLIOTECA UNIVERSITARIA y Y Provincial PROVINCIAL 1816: 1816: B 278 Berlin, DEUTSCHE Deutsche Staatsbibliothek BΕRLΙN, STAATSBIBLIOTHEK Hamilton 36: B 205 Hamilton 36: B 205 Città DEL del Vaticano, BibliotecaAPOSTOLICA ApostolicaVATICANA Vaticana CITTÀ VATICANO, BIBLIOTECA Archivio dellaBiblioteca Biblioteca XIX,XXI XXIn. n.25, 25,XXII XXII Archivio della 15:15: XIX, RII Chigi R 62: XIX-XX, xIx-xx,XXII, xxii, XXIV, xxiv, XXXVII xxxvn 11 62: XVII n. 21 21 Ottob. gr. 453-455: XVII XXXV Ottob. lat. 1634: XXXV XXXIII Ottob. lat. 1982: XXXI ΙI Vat. gr. 1054: XXIV XXIV n. 32 32 XXIX n. 40 Vat. lat. 3370: XXIX n. 40 Vat. lat. 3958; XX 3958: XX Vat. lat. 4089: 4089: XII XIIn.n.11, 11,XXXV xxxi Vat. lat. 6041/I: 6041/1: D D 409 409 Vili n. 3 Vat. lat. 6163: VIΙΙ Vat. lat. 6178: XXV XXV n. n. 32 Vat. lat. 6192: 6192: IX IX n. 66 XXXV n. 53 Vat. lat. 7033: XXXV VII, XIX-ΧX, XIX-XX, ΧXIΙΙ, XXIII, XXXI n. 44, 44, XXXV n. 54, XXXVI 8185: VII, Vat. lat. 8185: Inc.11 II145: XXXIII Inc. 145: XXXIII Inc. Rossi Rossi587: 587:XXXVI XXXVI n. 55 55 Inc. Inc. Rossi Rossi660: 660: XXx-XxxI, XXX-XXXI, D D 379 379 Inc. Race. Gen. Teol. II. 31: Teil. II. 31: XXXIII, xxxIII, B 9 Racc. Race. I,I, II. II. 103: 103: VIII Vili n. 3, 3, B B 35 35 Racc. Race. I,I, II. H. 994: 994: XXV XXV n. 32 32 Racc. Race. I, I, IV. 2095: Vili 120 VIII n. n. 3, D 120 Racc. Ν. 2095: Race. I, S 58: XVIII n. 23 Racc. I, S 58: XVIII 23

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

220 220

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI Stamp. Barb. G. G. III. 37: XVIII XVIII n. n. 22 Stamp. Rossi2648: 2648:XVIII XVIII n. 23 23 Stamp. Rossi Stamp. Rossi5947: 5947;XXX XXX n. n. 41 41 Stamp. Rossi

Firenze, di Stato FIRENZE, Archivio ARCHIVIO DI STATO Cerviniane; IIX, XXIV-XXV n. 32 Carte Cervíniane: X n. 8, XVI, XXIV-XXV Χ, X filza 34: XXXV n. 55, D 160 filza 34: XXXV n. 160 filza 41: 41: D 172 172 43: B 272 272 filza 43: filza 49: XI 9, XII XII n. n.11, 11,XXVI XXVI n. n.35, 35,XXV XXV n. n. 51 51 filza 49: ΧΙ n. 9, filza 51; XVIΙ XVII filza 51: filza 52: XII XII n. n.10, 10,XV XV n. n.16, 16,XXXV XXXV n. n. 52 52 filza 52: - Biblioteca Nazionale CENTRALE Centrale BIBLIOTECA NAZIONALE Banco Rari 50 (cl. (cl. XXIII, XXIII, 122 122 [II.II.327]): [II.II.327]): D D 71 71 - Biblioteca MediceoLAURENZIANA Laurenziana BIBLIOTECA MEDICEO Acquisti ee Doni Doni405: 405: FF 33 Ashburnham 901:XXXV XXXVn. 52 Ashburnham 901: n. 52 Leipzig, UNIVERSITETSBIBLIOTHEK Universitàtsbibliothek LEIPZIG, 1269: 1269: D D 379/IV Mùnchen,BAYERISCHE Bayerische STAATSBIBLIOTHEK Staatsbibliothek MÜNCHEN, clm 5350: 5350; D 379/1V 379/lV Roma, Biblioteca Casanatense ROMA, BIBLIOTECA CASANATENSE ms. 643: 643: XXXIV ms. 653: 653: XXXIV Inc. 707-708; XXXIV, B 41 Inc. 707-708: B 11 VI 45: XXXV F IV 2: XXXV n. 55 55 F112: Biblioteca CORSINIANA Corsiniana Ee dell'Accademia dei Lincei - BIBLIOTECA DELL'ACCADEMIA DEI LINCEI Corsiniano 89 F 23: B 299 Corsiniano 89 F 23: B 299

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

Tipografi, EDITORI, editori,LIBRAI, librai, LUOGHI luoghiDI diSTAMPA stampa TIPOGRAFI,

A

B

Accorsi Buono. Milano: BB 225 225 Buono. Milano: Achates Leonardo. Leonardo.Vicenza: Vicenza:BB66 66 Acquaviva Andrea Matteo, in casa Acquaviva Napoli: BB 323 323 di. Napoli: Agnus Dei, ad signum v. v. LiechtenLiechtenstein P. v. Manuzio Manuzio P. P. Aldi filios, filios, apud apud v. Aldo, v. MaMaAldo, in casa de' figliuoli di v. nuzio P. Alema[nnus] Mayr S. S. Alema[nnus] v.v. Mayr Alopa Lorenzo da. Firenze: 102 Firenze: BB 102 Alopecius (Fuchs) Hero. Köln: Kôln: BB Alopecius (Fuchs) 150, B 156, 156, D 315, D 443 443 150, Amato Raimondo. Raimondo.Napoli: Napoli;BB261 261 Amerbach Johann. Johann.Basel: Basel: BB 105, 105, D D 401, F 15, F 20 401,F15,F20 Anabat Guillaume.Paris: Paris:DD261 261 Anabat Guillaume. André Paris: BB 174 174 Andr~~Jean. Jean. Paris: Andrysowicz Lazarz. Kraków: 145 Andrysowícz Lazarz. Κrak~w: D 145 Angier Michel. Caen: Caen: DD 382 382 Angier Michel. Anima mia v. Guglielmo da Cere Cereto to Anshelm Thomas. Pforzheim: Pforzheim: D D Anshelm Thomas. 187, D 239 Antverpen: 5, BB 167, 167, D D 83 83 Antwerpen: BB 5, Apianus Georgius. Georgius.Ingolstadt: Ingolstadt:BB321 321 Apianus Apianus Petrus. Ingolstadt: Ingolstadt:BB321 321 Apianus Petrus. Argenteus Euchariusv. v. Silber Silber E. E. Argenteus Eucharius Florentius de de v. v. FlorenFlorenArgentina, Florentíus tius de Argentina Arrighi Ludovico degli. Roma: FE 55 Andrea. Venezia: Venezia: BB 10, 10, Arrivabene Andrea. 135 B 177, B 239, D 135 Arrivabene Giorgio.Venezia: Venezia:BB 213, 213, Arrivabene Giorgio. B 241 Arundi Arundode'. de'.Brescia: Brescia;DD 397 397 Arundi Arundo lodocusv. v. Badius Badius J. Ascensius Iodocus d' v. v. Torresano TorresanoA. A. Asola Andrea Andrea d' Paris: D D 56, 56, D D Augereau Antoine. Paris: 246 Augsburg: D D 408 408 Augsburg:

B.V. v. Vitali Bernardino Conrad. Paris: Paris: DD 230 230 Badius Conrad. Ascensius. Paris: Paris: BB Badius Jodocus Jodocus Ascensius. 129, B 148, 148, B 155, 155, B 165, 165, D 2, 2, 8, B 129, D 8, D 37 37 (I, (τ, II), D 38, D 98 (l, (τ, II), ΙΙ), D 142, 147, D 224, D 237, D 238, 238, 142, D D 147, D 247, 272, D 311, D 356 356 ((l), 247, D D 272, τ), D 364, D 387, D 445 364, Barbier Jean. Jean.Paris: Paris;BB165, 165, DD 39 39 (I) (l) Barbier Bartoletti, haeredes haeredes v. v. Spira PeBartoletti, truccio Bascarini Niccolò. Venezia; Venezia: XXVI χχVι n. 43, B 183 183 D 276, 276, D 351 (Iv), (IV),DD400, 400, DD401 401 Basel: D Basel: BB 1,1, BB 218, 218, B B Bebel Johann. Johann. Basel: 265, D 176, D 225, 225, D 372 372 265, Behera Franz. Franz. Mainz: Mainz: BB 74, 74, BB 81, 81, B B Behem 93, B 162, D 14, D 43, D 45, 45, D D 83 83 93, B 162, D 14, D 43, (l), D 161, 161, D 182, 182, D 402 402 (τ), Bellone Marcantonio. Marcantonio. Genova: Genova: BB117 117 Benedetti Francesco Francesco (Platone) de'. Bologna;BB206, 206,BB207, 207,BB279, 279, D D 66 66 Bologna: Bologna: Benedetti Girolamo de'. Bologna: 105, D 408 408 B 274, B 293, D 105, Benedetti Girolamo de', eredi. BoD 386 386 (I) (l) logna: D v. Benedetti Benedetti Platone de' v. Francesco Benedictus Hectoris Hectorisv. v. Faelli Facili B. B. Benedictus Bergaigne Antonius AntoniusMaria. Maria. Leuven: Leuven: Bergaigne 129 D 78, D 129 Beringen Godefroy. Godefroy.Lyon: Lyon:BB134 134 Beringen Beringen Marcellin. Marcellin.Lyon: Lyon:BB134 134 Beringen Berlocchi Dionigi. Dionigi. Reggio Reggio Emilia, Emilia, Bertocchi 55, B B 19 19 Vicenza: XXVI n. 55, Besicken Johann. Roma; B B 242, 242, D D Besicken Johann. Roma: 10 (l), D 405 10 (τ), Bevilacqua Simone. Simone. Lyon, Lyon, Venezia: Venezia: Bevílacqua D 131, 131, D 439 Bindoni Agostino.Venezia: Venezia:DD341 341 Bindoni Agostino.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

222 222

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

Bindoni Alessandro. Alessandro.Venezia: Venezia: DD 96 96 Bindoni Sindoni Bernardino. Bernardino. Venezia: Venezia: D D Bindoni 340 Bindoni Francesco.Venezia: Venezia:BB 178 178 Bindoni Francesco. Birckmann Arnold. Arnold. Köln: Kôln: D D 244 244 Birckmann Birckmann Birckmann Arnold, vedova/eredi. Kóln: D 19, 19, D D 216, 216, D D 289 289 Köln: D Birckmann Franz. Antwerpen, Antverpen, Kóln: Birckmann Franz. Κöln: D 19, D 244 Birckmann Johann.Köln: Kóln:DD166 166 BirckmannJohann. Biado Antonio. Roma: Roma: XVI, XVII e Blado XVI, XVII nn. 20, 21, XVIII, XXVII n. 38, nn. 20, 21, XVIΙΙ, XXVII 38, XXXI 43, B B 73 73 ((II), 81, B 91, 91, B B B 81, e n. 43, ΙΙ), B 116, 126, B 127, 127, B 174, 174, B 191, 191, B 116, B B 126, 209, B 258, B 291, 291, B B 295, 295, BB 303303209, B 258, 311, B 314, 32, D D 33, 33, 311, 314, D 13, D 18, D 32, D 52, 56, D 59, 59, D D 64, 64, D D 67, 67, D D 52, D D 56, 68, D 70, D 76, D 83 ((l,τ, II), D 84, 84, 68, D 70, D 76, n), D D 104, 184, D 198, 198, D D 223, 223, 104, D 122, D 184, D 281, D 301, D 308, D 316, 316, D D 328, 328, D 353 (IV), D D 355, 355, D D 378 378 (Tv), (IV), D D 353 (w), 469, FF 44; 44; v. v. anche l'indice 438, D 469, dei nomi Blandin Richard. Richard.Paris: Paris;DD257 257 Blandin Blaubloom L. L. v. v. Cynaeus Cynaeus L. L. Blaubloom Biavií Tommaso de'. Venezia: Venezia: Β B 30, 30, Blau D 238 Blum Michael. Leipzig: Leipzig: B B 121, 121, D D Blum Michael. 100, D 378 ((II, 100, η, V) v) Bogard Jacques. Paris: BB27, 27, BB151, 151, Jacques. Paris: D 149, D 188, 188, D 332 332 Bologna: 233, D D 11, 11, D D 164 164 Bologna: BB 233, Bonaccorsi Francesco. Firenze: Firenze: D D Bonaccorsi Francesco. 66 Bonaccorsi Carlo. Carlo. Firenze: Firenze:BB330 330 Bonaccorsi Pietro. Pietro. Firenze: Firenze:BB330 330 Bonardo Bartolomeo. Bartolomeo. Bologna: Bologna; B B 264, B 315 Bonelli Giovanni Giovanni Maria. Maria. Venezia: Venezia: Bonelli D 389, F 36 Bonhomme Mathieu. Mathieu.Lyon: Lyon:BB147, 147, Bonhomme D 113, D 291, F 28 113,D291,F28 Brescia, VeroVeroBonini Bonino Sonino de'. Brescia, D 259, 259, D 379 379 (I (ill) ιI) na: D Bonnemère Antoine. Antoine.Paris: Paris: DD215, 215, Βοnnemère D 350

Bonté Gregorius Gregorius de. de. Antwerpen: Antverpen: B B Bonte 319, D 62 Antonio (Borgia) Giovanni Antonio Borgo (Borgia) Milano: D D 69 69 dal. Milano: Borne Theodoricus de. de. Deventer: Deventer: Borne D 86 BoucherNicolas. Nicolas.Paris: Paris:DD81 81(I1) (II) Boucher Bouchet Guillaume. Poitiers: Poitiers: BB173 173 Bouyer Poiders;BB173 173 Bouger Jean. Jean. Poitiers: Brandis Mattháus. Leipzig: BB 263 263 Matthäus. Leipzig: Braubach (Brubach) (Brubach) Peter. Peter. FrankFrankBraubach furt a.M., a.M., Haguenau, Schwàbisch Haguenau, Schwäbisch furt Hall: B B 105, 105, FF 43, 43, FF 52 52 Brescia: B B 11, 11, BB 202, 202, D D 326 326 Bresciano Andrea. Andrea. Perugia: Perugia:FF41 41 Bresciano Giovanni Antonio. BreBreBresciano Giovanni scia: D 22 Britannico Ludovico. Ludovico. Brescia, Brescia, CreCre48, B 163, D 112, D 342 342 mona: B Β 48, Brocar Arnaldo Guillén de. Álcal~~ Alcalá de Henares: B 39 Mantova: D D 95 95 Bruschi Francesco. Mantova: (IV) (N) Pedro. Barcelona: Barcelona; D D 23 23 Brun Pedro. Brylinger Nicolaus. Nicolaus. Basel: Basel:DD173 173 Brylinger Buckinck Arnold. Arnold. Roma: Roma:DD5-6 5-6 Buckínck

C Caegulis Giovanni v. Caegulis Giovanni Antonio Antonio de v. Bresciano G. A. Caesar Martinus Martinusv. v. Keyser Keyser M. M. van van Caesaris (Wagner) Petrus. NùrnCaesaris (Wagner) Petrus. Nurnberg, Paris:DD447, 447, FF 37 37 berg, Paris: Calvarin Pringent. Pringent.Paris: Paris:FF51 51 Calvo Andrea. Milano:BB111, 111,BB248 248 Andrea. Milano: Calvo Francesco Francesco Giulio (Minizio). (Minizio). Roma, Milano: Milano: B 111, 111, B B 308, 308, B B Roma, 309, B 379 (VI), (Vi), 309, B 323, 323, D 21, D 56, D 379 F5 F5 Canneto Giovanni Antonio da. Giovanni Antonio Napoli: D D 95 95 ((l) τ) Cantagalli Giovanni Simone. Simone. FoliFoliCantagalli 109 gno: D 109 Cantagalli Vincenzo. Foligno: D 109 Cantono Aiolfo B 288 288 Cantino Aíolfo de. Napoli: Β

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

TIPOGRAFI, EDITORI, TIPOGRAFI, EDITORI, LIBRAI, LIBRAI, LUOGHI LUOGHIDI DISTAMPA: STAMPA: BINDONI SINDONI -- DES DES PREZ PREZ

Carcano Antonio. Carcano Antonio.Pavia: Pavia:BB196 196 Cardella Simone. Simone. Roma: Roma: B 331 Carnerio Agostino. Carnerio Agostino. Ferrara: Ferrara:BB205 205 Jean du Carré Jean duv. v. Crespin Crespin J. Cartolari Baldassarre. Baldassarre. Roma: Roma: B B 304, B 309, 309, D 28, D 192, 304, 192, D D 267 267 Cartolari Girolama. B 73 73 Girolama. Roma: Roma: B (II), B 189, 189, B 303, 303, B 304, 304, B 309, B 311, B B 314, 314, B B 315, 315, D D 272, 311, 272, D 307, D 468 Castaldi Panfilo. Milano: D D 400 400 Cavalli Giorgio. Venezia: FF 36 36 Cavellat Cavellat Guillaume. Guillaume.Paris: Paris:FF43, 43,FF 44 44 Celeri Bernardino. Venezia:BB330 330 Bernardino. Venezia: Cervícornus Eucharius. Cervicornus Eucharius. Köln: Kòln: XXVII n. 38, 38, BB 24, 24, BB141, 141,BB192, 192, BB 197, 197, D 27, D 199, 27, 199, D 294, 294, D 342, 342, D 352, D 385, D 412 Pierre. Paris: Paris; FF 37 37 César Pierre. Chevallon Claude. Claude.Paris: Paris;BB137 137 Chevallon Chevallon Claude, vedova v. v. Guillard Charlotte Chevallon Gervais. Paris: Paris: D D 472 472 Chevallon Gervais. Cicognara Innocenzo da. Milano; Innocenzo da. Milano: D 419 419 Cinquini Francesco, in casa di. Roma: B B 245 245 Coci Jorge. Saragozza:BB259 259 Jorge. Saragozza: Clein (Schwab) (Schwab) Jean. Jean. Lyon: Lyon: DD242 242 Cock Symon. Symon. Antwerpen: Antverpen; D 19, D D Cock D 19, 451 Colines de. Paris: Paris: DD 371 371 (II, (il, Colines Louis de. HI) τττ) Colines Paris: B B 51, 51, B B Colines Simon Simon de. Paris: 138, 276, D 305, 305, D 138, B B 147, 147, D D 86, 86, D 276, 324, D 373, 373, D D 454, 454, FF 23, 23, 324, D D 351 351 (I), D F 31, 31, F 32, 55 32, FF 34, 34, FF55 Collegium Bologna: Collegium Hispanorum. Bologna: B 250 Collinet Simon. Paris: Paris: D D 370 370 Collinet Simon. Colomiès Toulouse: DD 195 195 Cοlomiès Jacques. Jacques. Toulouse: Colonia Henricus de. Bologna, Bologna, BreBreHenricus de. scia: B 227, B 282 Colonia lohannes de. Venezia: Venezia: B B Iohannes de. 36 Coluber Iohannes lohannes y. v. Had Had J.

223 223

Coriander Gregorius Comiander Gregorius v. v. Hofmann Hofinann G. Commn da Trino. Tri no. Venezia: B B 149, 149, B B Comin 229, B B 239, 239, B B 260, 260, D D 138, 138, D 151, 229, 151, D 340, D D 369, 369, D 470, F 37 340, Conti Federico de'. de'. Iesi: Iesi: D D 17 17 van Diest Coppens van Diest Gillis. Gillis. AntwerAntverpen: BB 319, 319, B 327, D 62 Corallo Stefano. Parma: Parma: BB 302 302 Cori Bernardino Bernardino de'. Cori de'.Venezia: Venezia: BB 47 47 Cornelissen Reynier Reynier van ZierichCornelissen Zierichsee. Kòln: Köln: D 98 98 ((III) τττ) see. Cornillaujean. Paris: D D 411 411 Cornillau Jean. Paris: Cousteau Antoine. Paris: Paris: D D 370 370 τ), Cousteau Nicolas. 370 ((l), Nicolas. Paris: Paris: D D 370 D 456 D Crantz Paris: BB 14, 14, B B 302, 302, D Cranta Martín. Martin. Paris: 314 Cratander Andreas. Basel: Basel: B B 1, 1, B B Cratander Andreas. 164, BB 233, 233, BB 238, 238, D D 47, 47, D D 226, 226, D 164, 240-241, 240-241, D D 303 Crespin Jean (detto du du Carré). Carré). Jean (detto Lyon: D 94 Crinitus Iohannes. Crinitus lohannes. Antwerpen: Antverpen: B B 100, D 417 417 (II) Croock de. Bruges: Bruges: D D Croock Hubertus Hubertus de. 417 417 (I) Curio Hieronymus. Hieronymus. Basel: Basel: FF 31 31 Cynaeus (Blaubloom) Ludovícus. Ludovicus. Cynaeus (Blaubloom) Paris: D 205, F 23

D Davidjean. B 198 198 David Jean. Lyon: B David D 149 149 David Mathieu. Mathieu. Paris: D Davost Claude. Lyon: Lyon: D D 342 342 Davoust Paris: B 51, 51, B B Davoust Guillaume. Guillaume. Paris: 165 D.D.L.D.S.P.V. D.D.L.D.S.P.V. v. v. Servio Servio Oliviero Olivíero De Place Jean. Lyon: Lyon: BB 137, 137, D D De la Place 342 Del Francesco. Napoli: Napoli: B B Del Tuppo Francesco. 284 Des Paris: D 4, 4, D D Des Bois Bois Guillaume. Guillaume. Paris: 138 Des Prez Nicolas. Paris: Paris: B B 137 137

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

224 224

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

Díaz Romano Francisco. Francisco. Valencia: Valencia: Díaz B 117 Dives (Le (Le Riche) Riche) Nicolaus. Nicolaos. Paris: Paris: Dives XVIII, B111, D139, F40 xviii, B ill, B 312, D120, D 120,D 139,F40 Divi lacobi, Iacobi, in vico v. v. Marnef Dominici (di Domenico) Luca. Venezia: D 327 Roma: XXXI Dorico Luigi. Roma: XXXIn. n. 43, B 278, B 65, D 75, 75, D D 278, B 289, 289, D D 29, 29, D D 65, 103, 107, D 159, D 164, 164, D 191, 191, D D 103, D 107, 198, D 264, D 282, 282, D 319, 319, D D 353 353 198, D 264, D 407, 407, D D 449, 449, FF 28 28 (I), D Valerio.Roma: Roma:XVIII, XVIII, XXXI Dorico Valerio. n. 43, 43, B B 278, 278, B 289, 289, D 29, 29, D D 65, 65, D D 75, 90, D 103, 103, D 107, 107, D D 159, 159, D D 75, D 90, 164, D 191, D 198, D 264, 264, D 319, 319, D D 164, D 191, 353 D 407, 407, D D 433, 433, D D 449, 449, FF 28 28 353 (I), D Douze Jacques de la. la. Vicenza: D 23 Jacques de Du Pré Galliot. Paris: B 138, 138, D 94, D 246, D 271, D 370 (i), (l), D 411, D 456 411,D Du Pré Jean. Paris; B 118 118 Jean. Paris: E Ε Egenolff Franckfurta.M., Egenolff Christian. Christian. Franckfurt a.M., Strasbourg: 158, DD 416 416 Strasbourg: BB158, Emmeus Johannes v. Faber Faber J. Johannes v. Episcopius Nicolaus. Basel: Basel: BB 38, 38, BB Episcopius Nicolaus. 175, D 228, 228, D 240-241, 240-241, D 379 ((m), τττ), 175, 33 D 410, F 33 Erasmiana officinav.v. Valgrísi Valgrisi V. V. Erasmiana officina Estienne Charles. Paris: Paris: DD 371 371 (II, m) III) Estienne François. Paris: D 371 371 (I), (l), F Estienne 6 Paris: BB 22, 22, BB 137, 137, Estienne Henri. Henri. Parts: 127, D 197, 197, D 209, D 268, D 458 458 D 127, Paris: BB 29, 29, BB 64, 64, Estienne Robert. Paris: 125, D 154, 154, D B 87, 87, B 266, 266, D 41, D 125, 174, 220-222, D 371 (II, (II, 174, D D 220-222, D 312, 312, D 371 HI), D 395, D 420 (I), (l),D438 III), D 438 F

Faber (Emmeus) (Emmeus)Johann. Johann.Basel, Basel,FriFriFaber burg;DD168 168 (II), (il),DD 339 339 burg:

Faber Nicolaus. Leipzig: Leipzig: D D 437 437 Faber Nicolaus. Fabricius Guilhelmus. Louvain: Louvain: BB Fabricius Guilhelmus. 240 Facundi etPrimitivi apud etPrimitiví Caenobio, apud v. Tieny v. Tierry N. Facili Benedetto. Bologna: Bologna: BB190, 190, Faelli 131, D D 232 232 B 207, B 279, D 131, Facili Giovanni Battista. Bologna: Faelli Giovanni B 250, D 77, D 307, 307, D 340, 340, D D 359 359 Farfengo Battista. Brescia: FF 12 12 Farri Farm Giovanni Giovanni e fratelli. Venezia: 151 B 177, D 151 Ferrari Bernardino Bernardino de' de' (detto lo Ferrari Stagnino). Venezia: Venezia: BB 136, 136, D D 240240241 Michel. Paris: Paris; D 185 185 (I), (l), Fezandat Michel. D 230 Pietro.Venezia: Venezia: BB 241, 241, D D Filippo di Pietro. 257 Firenze; D D 351 351 (II) (II) Firenze: Strasbourg: BB 63 63 Flach Martin. Strasbourg: Florentius de de Argentina (von StrassFlorentíus Argentina (von Str as sburg).Venezia: Venezia:BB316, 316,DD351 351(Inn, (III, burg). IV), D D 379 379 (ΙII) (III) w), F. Floriani, vedova v. v. Ungler Ungler F. Foucher Jean. Jean. Paris: Paris: BB 5, 5, BB 132, 132, D D Foucher 224, 297 224, D 296, D 297 Constantin.Lyon: Lyon: DD 167 167 Fradin Constantin. Franceschini Francesco. Francesco. Venezia: Venezia: Franceschini D 414 Francesii Giovanni Giovanni di. Venezia: Venezia: B B Francesii 229, B 239 Frellon François.Lyon: Lyon:BB146, 146,BB 239, 239, Frellon François. D 210, D 384, F 56 Frellon Jean. Jean. Lyon: Lyon;BB146, 146, BB 239, 239, D D Frellon 210, D 384, F 56 Frémy Claude. Claude. Paris: Paris: DD 139 139 Frezza Frizis) Antonio. Antonio. Napoli: Napoli: Frezza (de Frizis) B 323 Friburger Michel. Paris: Paris: B B 14, 14, BB Friburger Michel. 302, D 314 302, Andreas. Roma: Roma:BB281, 281, FF 33 Fritag Andreas. Frizis Antonio dev. v. Frezza Frezza A. A. Antonio de Froben Hieronymus.Basel: Basel: BB 38, 38, B B Froben Hieronymus. 175, D 228, D 240-241, 240-241, D 377, D D 175, D 228, D 377, 379 (III) (III),, D 405, D 410, 410, FF 33 33 379

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

TIPOGRAFI, EDITORI, EDITORI, LIBRAI, LIBRAI, TIPOGRAFI, Froben Johann.Basel: Basel:BB64, 64, BB293, 293, Froben Johann. D 9, D 34, 34, D 288, 288, D 394, 394, D 401, 401, F 20, F 21, F 52 20,F21,F52 Frobenianaofficina. officina.Basel Baselv. v. H. H. FroFroFrobeniana ben, J. Hervagen, N. Episcopius Frobeniano sub subinsigni. insigni.Paris: Paris: FF 56 56 Frobeniano Froschauer Christoph. Christoph. Zürich: B Froschquer Zürich: B 133 Fuchs Hero Hero v. v. Alopecius H. H. Mainz:DD401 401 Fust Johann. Johann. Mainz: G Gabiano Balthazar Balthazarde. de.Lyon: Lyon:BB156 156 Gabiano Lyon: D Gabiano Jean-François de. Lyon: 210 Gabiano Scipion Scipion de. de.Lyon: Lyon: D D 167 167 Gabriele di Pietro. Pietro. Brescia, Brescia, VeneVeneGabriele dí zia: D 194, 194, F 12 12 Gaillardi, Gaillarde, in campo v. Marchant G. Gandino Giovanni Giovanni Antonio Antonio da v. Bresciano G. G. A. A. Bresciano Garaldi Bernardino. Bernardino. Pavia: Pavia; BB206, 206, D 95 (III) (m) Garaldi Michele. Michele. Pavia: Pavia: D D 95 95 ((ili) Garaldi τττ) Gaudoul Pierre. Pierre.Paris: Paris:BB137 137 Gaudoul Gaultherot Vivant. Vivant. Paris: Paris: D D 296, 296, D D Gaultherot 297, D 349 Gaultier Pierre. Paris:BB164, 164, DD212 212 Pierre. Paris: Gazeau Jacques. Paris: D D 188, 188, D D Gazeau Jacques. Paris: 200, D 429 Gennepaeus (von (von Gennep) Jaspar. Kòln: 37, B 142, 142, B 192 192 (III), (m), B B Köln: B 37, 291, 24, D 27, 27, D D 294, 294, D D 472, 472, D D 291, D D 24, 474 Gérard Jean. Genève: D 419 Gering Ulrich.Paris: Paris;BB14, 14,BB302, 302, D D Gering Ulrich. 314 Gherardo Paolo.Venezia: Venezia:BB149, 149, D D Gherardo Paolo. 274, D 470 Ghirlandi Andrea.Firenze: Firenze:DD71 71 Ghirlandi Andrea. Ghisulphos apud. MilaMilaGhisulphos haeredes, apud. no: B B 281 281 ((I) τ) Anselmo. Bologna: XVII, xvii, Giaccarelli Anselmo. B 124, 124, B 182, 182, D 123, 123, D 164, 164, D 193 193 (τ), (l), D 282, D 419

LUOGHI DI DÍAZ -- GRANDIN GRANDIN DI STAMPA: STAMPA: DÍAZ

225

Gianicolo Tolomeo. Venezia: D 407 Ginevra: D 419 Gioioso Antonio. Camerino: B 43 Giolito de' Ferrari Gabriele. VeneGiolito zia: D 133, D 162, 162, D D 201 201 Giolito de' Ferrari Ferrari Giovanni. Giovanni. TriTriGiolito no, Venezia: D 361, D 454 Giovanni da Cereto da da Trino (detGiovanni to Tacuino). 193, B B Tacuíno). Venezia: B B 193, 281, 344, D 360 281, D 89, D 343, D 344,D Ambroise. Paris: Paris: B B 137, 137, D D Girault Ambroise. 215, D 371 371 (II, III) (ττ, Ιττ) Giunta Benedetto. Benedetto. Roma: XVII, B xviI, B 304 Giunta Bernardo. Firenze: XXX n. xxx n. 41, B 226, B 316 Giunta Filippo. Firenze: XVI, xv1, B 82, B 165, (l), F 39 165, B 212, 212, D 311, D 403 (I),F39 Giunta Filippo, B Filippo, eredi. Firenze: Firenze: B 130, 130, D 400, D 408, F 8 Giunta Giovan Giovan Maria. Maria. Venezia: B 67, B 90, B 110, 110, B 113, 113, B 132, 132, B B 67, B 90, 274, D 60, D 142, 142, D 429, 429, FF 25 25 274, Giunta Giovanni Giovanni (Juan de de Junta). Salamanca: BB 61 61 Salamanca: Giunta Iacopo. Roma: XVI xvI Giunta Iacopo (Jacques). Lyon: Lyon: B B 38 Giunta Lucantonio. Venezia: B 210, 379 (vIi), (VII), D D 23, D 313, D 324, D 379 467 Giunta Lucantonio, eredi v. v. Giunta Giunta Giovan Maria Tommaso e Giovan Giunta Tommaso. Venezia: B 67, B 90, B 110, 110, B 113, 113, B 132, 132, B 274, 274, D D 90, 60, D 142, 142, D 429, 429, FF 25 25 60, Goinus (Des Gois) Gois) Antonius. Goinus (Des Antonius. AntAnt verpen: B B 114, 114, B B 320, 320, D D 425, D verpen: 451 Golsch Bartholomaeus. Roma: B Golsch Bartholomaeus. 237 Gottardo da Ponte. Milano: B 15, B 310, D 42 GourmontGilles Gilles de. de.Paris: Paris:DD215 215 Gourmont Heinrich. Haguenau: Haguenau;DD42 42 Gran Heinrich. Grandin Louis. Paris: Paris:DD332 332 Grandin Louis.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

226 226

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

Granjonjean. Paris:BB137 137 Granjon Jean. Paris: Granjon Robert. Robert.Paris: Paris:DD185 185 (I) (l) Granjon Grapheus Iohannes. lohannes.Antwerpen: Antverpen: B Β 173, D D 209, 209, D D 211, 211, D D 173, D 168 168 (II), (ii), D 280 Gravius Barth Bartholomaeus. Louvain: Gravius οlοmaeus. Louvain: B Β 69, D 26 Gravius Iohannes. lohannes. Antwerpen: Antverpen: D D Gravius 396 Gregori Giovanni Giovanni de'. de'. Venezia: Venezia: B Gregori Β 122, B 200, Β B 246, 246, D 93 122, Β 200, Gregori Gregorio de'. de'. Venezia: Venezia: BB Gregori Gregorio 28, 46, B 122, 122, B B 200, 200, B B 246, 246, D D 28, B 46, 93, D 240-241, 240-241, D 314 Griffio, Venezia; D D 28 28 Griffiο, famiglia. Venezia: Griffio Venezia: D D 73, 73, D D Griffin Giovanni. Venezia: 198, D 265 198, Grimm Sigmund. Sigmund. Augsburg: Augsburg; D D 408 408 Grùner Hans. Ulm: Ulm: BB 99 99 Grüner Hans. Griininger Johann. Johann. Strasbourg: Strasbourg: B Grüninger Β 155, D 381 381 63, B 74, B 155, Simon: D D 428 428 Grynaeus Simon: Gryphius (Gryphe) François. Paris: F 42 Gryphius (Gryphe) Sébastien.Lyon: Sébastien. Lyon: B 6, B 26, 26, Β B 97, 97, ΒB 125, 125, B 166, 166, B 6, Β Β 170, Β B 201, 201, B 225, B 291, D 72, D 170, Β 291, 102, D 118, D 169, 169, D 171, 171, D D 174, 174, 102, D 118, D 180, 286-287, D 289, D 324, 324, 180, D D 286-287, D 289, D 420 (I, II), 420 (τ, HH),DD470, 470,FF29, 29, FF 38, 38, F 39, F 47 39, Gualteruzzi Carlo: Carlo: DD 7, 7, D D 65 65 Gualteruzzi Guerra Domenico. Domenico.Venezia: Venezia:DD414 414 Guerra Guerra Giovanni Giovanni Battista. Battista. Venezia: Venezia: Guerra D 414 Gueullartjean. Paris:BB172, 172,DD138 138 Gueullart Jean. Paris: Guglielmo da Cereto da Trino (detto Anima D 238 238 Αnima mia). Venezia: Venezia: D Guillard Charlotte. Paris: Paris: B B 12, 12, BB Guillard 38, B 86, 94, B 151, 151, D 4, 4, D D 138, 138, 38, 86, B 94, D 429 Guillery Étienne. Roma: 294, D D 85 85 Roma: BB294, Guingant Nicolas. Nicolas. Paris: Paris: D D 185 185 ((II), Guingant ΙΙ), D 208 D 370 370 Guybert Félix. Paris: D Kôln:BB 180 180 Gymnich Johann. Johann. Köln:

H Haarlem Geraert van. van. Firenze: Firenze: BB Haarlem 222 (Coluber) Jan. Jan. Praha: Praha; DD378 378 Had (Coluber) (IV) (Iv) HaemerJacques. Jacques.Paris: Paris:DD331 331 Haemer Hamann Hertzog Hertzog Johann. VeneVeneHamann zia: B 53 Ulrich. Roma: Roma: xxxiv, XXXIV, BB 41, 41, B B Han Ulrich. 42, B 331, 314, FF51 51 331, D D 255, 255, D 314, Hanheymer Johann Nicolaus. Nicolaus. RoRoma: D 11 (il) ma: D 11 (11) Herolt Georg. Georg. Roma: Roma: D D 22 22 Herolt Hervault Estienne. Estienne.Paris: Paris:DD370 370 Hervault Basel: B 244, D Herwagen Johann. Johann. Basel: Β 244, 98 (I), D 226, 226, D D 240-241, 240-241, D 246, 246, D D 98 (1), 331, D 379 (III), D 413 331, 379 413 Higman Damien. Damien.Paris: Paris:BB118 118 Higman Hillen Hoochstraten Michiel. Michiel. Rillen van van Hoochstraten Antverpen: B 180, B 290, D 412 Antwerpen: Β 180, Hist Híst Conrad. Speier: Seeier: B 168 Hittorp Gottfried.Köln: Kôln;DD412 412 Hittorp Gottfried. Hochfeder Caspar. Nûrnberg: Nürnberg: D 245 Hofmann (Comiander) Gregor. Gregor. Hofmann (Coriander) Worms: B 319, Β B 327 327 Β 319, Hopyl Wolfgang. Paris: Paris: B 22, B 298, Β 22, D 226 Horst Peter.Köln: Kôln;DD289 289 Horst Peter. Hospitalis S. domo v. v. S. Birgittae, Birgittae, in domo Viotti G. M. M. Huguetan Gilles. Lyon: Lyon: B 232 Huguetan Gilles. Β 232 Huguetan Jacques.Lyon: Lyon:BB232 232 Huguetan Jacques.

ΙI Ingolstadt: B 73, B 236, B 304 Β 236, Isengrin Michel. Michel. Basel: Basel: B 265, D Β 265, 176, D 225, D 372, D 422, 422, FF 55 55 176, J

Jenson licolas. Nicolas. Venezia: Venezia: BB 14, 14, B Jenson Β 29, B 87, Β B 331, 331, D 400 29, Β 87, Paris: DD 224 224 Jurien Antoine. Antoine. Paris:

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

TIPOGRAFI, EDITORI, LIBRAI, LIBRAI, LUOGHI LUOGHI DI STAMPA: GRANJON GRANJON -- LYON LYON TIPOGRAFI, EDITORI, DI STAMPA: K Κ Refer Heinrich. Nûrnberg: Kefer Nürnberg: B 18 Paris:BB301 301 Kerver Jacques. Jacques. Paris: Kerver Jean. Paris: B 187 Jean. Paris: Basel: D D 390 390 Kessler Nikolaus. Basel: Ketelaer Nicolaus. Nicolaus. Utrecht: Utrecht:BB263 263 Ketelaer Keyser (Caesar) (Caesar) Merten Merten van. van. AntAntKeyser verpen; 191, DD68, 68,DD210, 210, DD227 227 verpen: BB191, Wittemberg:BB114 114 Joseph. Wittemberg: Klug Joseph. Strasbourg: D D Knobloch Johann. Strasbourg: 315, D 453 Koberger Anton. Nûrnberg: 133, Nürnberg: B 133, 234-236, D 354 D 234-236, Koelhoff Johann. Kóln: B B 63, 63, B B Koelhoff Johann. Köln: 249 Kôln: B B 159, 159, B 233, 98 (III), (III), D D Köln: 233, D D 98 327, 327, D D 351 351 (IV) (w) Kòpfel Paul. Strasbourg: Strasbourg; BB 83 83 Köpfel Kòpfel Philipp. Strasbourg: Strasbourg: BB 83 83 Köpfel KrapfF Georg. Ingolstadt: B 44, D D Krapff B 44, 53 L Laliseau Raoul. Raoul. Paris: Paris;BB137 137 Laliseau Lambert Pasquier.Paris: Paris:BB137 137 Lambert Pasquier. Landsberg Martin. Leipzig: Leipzig: BB 192, 192, D 314, D 335, 335, FF 32 32 L'Angelier Arnoul. Arnoul. Paris: Paris; DD370 370 L'Angelier Lanzino Francesco. Francesco.Brescia: Brescia:FF12 12 Lanzino Lapi Domenico de'. de'. Bologna: Bologna: DD 556 Lasius Balthasar. Basel: D D 371 371 ((l), Balthasar. Basel: Ι), F 45 Lauer Georg.Roma: Roma;BB83, 83,BB203, 203, B B Lauer Georg. 237 Laurino Francesco.Brescia: Brescia:FF12 12 Laurino Francesco. Lavagna Filippo da. Milano: B 58, F 8 Leber Pierre. Pierre. Paris, Paris, Poitíer: Poitier: DD370 370 (ττ) (il) Le Bourgeois Bourgeois Jean. Rouen:DD382 382 Jean. Rouen: Leempt Gerardus de. Utrecht: B B de. Utrecht: 263 Leoviller Venezia;BB245 245 Leovíller Johann. Johann. Venezia:

227 227

Le Preux Poncet. Paris: Paris: B B 151, 151, BB 160, B 172, D 261 261 160, Rouge Jacques. Jacques. Venezia: Venezia:BB66, 66, BB Le Rouge 223, B 227 Le Signerre Guillaume. Guillaume. Milano: Milano: D D 39 (II), D D 398 398 39 Le Signerre Guillaume Guillaume ee GuillauGuillauLe Milano: BB 168 168 me. Milano: Le Talleur Talleur Guillaume. Guillaume. Rouen: Rouen: D D Le 382 lacobus de v. Penzio G. G. i. Penzio Leucho Iacobus Leye Geraert der. Treviso: Treviso: BB Leye Geraert van der. 237, (IV) 237, B B 276, 276, D D 351 351 (N) Libri Bartolomeo Bartolomeo de'. Firenze: Firenze: BB Libri 220 Liechtenstein Peter. Peter. Venezia: Venezia: BB Liechtenstein 157, D 271, D 448 Liège: B 240 Lignamine Giovanni Giovanni Filippo Filippo de. de. Lignamine Roma: BB 14, 14, D D 327 327 Roma: Liom de Dei Lorenzo. Salamanca: Salamanca: Liom B 285 Lisa Gerardus v. Leye Leye G. G. van van Lisa Gerardus de v. der Lissona Albertíno Albertino da. Venezia: Venezia: B B Lissons 267 Locatello Boneto. Boneto. Venezia: Venezia: BB 60, 60, B B 196, B (l) 196, B 213, 213, D 39 (I) Cremona: D D Locheta Bernardino. Cremona: 129 Longis Jean. Paris, Poitier: Poitier: D D 370 370 Longis Jean. Paris, (ττ) (II) Lotrian Alain. Paris: Paris: DD 370 370 Lotrian Alain. Lotter Melchior, Leipzig: Leipzig; D D 175 175 Lotter Melchior. 300, D D 455 455 (II), D 300, Louvain: B 240 Loys Jean Thielt (Tiletanus). (Tiletanus). Lot's Jean de Thielt Paris: B B 92, 92, B B 134, 134, D 102, 102, D D 276, 276, D D F 49 49 293, D 356 (ili), (III), F 31, F 34, F Luca di Domenico Domenico v. v. Dominici L. Luchino (Luc (Lucrino) Vincenzo. RoRoLuchno rino) Vincenzo. D 449, 449, F 54 ma: D Luere Simone da. Venezia: B B 47, 47, D D 379 (VII) Lyon: XXXI XXXI n. D 194, 194, n. 43, 43, B 38, B 87, D D 210

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

228

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI M Μ

Macé Jean. Rennes, Rouen: Rouen; Macé Jean. Paris, Rennes, 382 B 5, D 382 Rouen:DD382 382 Macé Richard. Richard. Rouen: Roma: DD 407 407 Macro Antonio. Antonio. Roma: Maheu Jean. Paris: B B 55 Maheu Jean. Paris: B 105 105 Mainz: B Colard. Brugge: Brixgge;BB27 27 Mansion Colard. Mantegazza Pietro Martire. Martire. MilaMilaMantegazza D 91 91 no: D Manthen Johann. Johann.Venezia: Venezia: BB 36 36 Manthen Mantova: BB 60, 60, D D 95 95 (IV) (IV) Mantova: Manuzio, famiglia: XVI Xvt Manuzio, pseudo. Lyon: B B 87, 87, B B Manuzio, pseudo. Lyon: 165, D 306 165, Manuzio Aldo. Aldo.Venezia: Venezia:XVIII XVIII n. n. 23, 23, Manuzio B 6, 6, B 36, 36, B 170, 170, B B 223, 223, D 86, 86, D D 310, D 400, 400, FF 25, 25, FF 33, 33, FF 39 39 310, D 333, 333, D Manuzio Aldo, eredi v. v. Manuzio P. Manuzio Paolo. Venezia: Venezia: XVI n. 18, 18, B 85, 225, B 58, D 85, B B 225, B 323, 323, D D 7, 7, D 58, 132, D 137, D 159, 159, D 162, 162, D D 171, 171, D D 132, 172, D 175, D 312, D 317, 317, D 338, 338, F 172, D 175, 45, 51, FF 57 57 45, FF 51, Manzaneda Ambrogio de. de. Napoli: Napoli: B 117 Manzolo Michele. Treviso: Treviso: XXXIII, Manzolo Michele. D 93 Marchant Guy. Paris: Paris: B B 263, 263, D D 71, 71, March an t Guy. 284 D 248, D 284 Bartolomeo;DD198 198 Marliani Bartolomeo: Mamef Enguilbert de. de. Paris, Paris, PoiPoiMarnef D 370 370 ((il) tier: D ΙI) de (Jérôme (Jérôme ee Marnef, les frères frères de Denyse). Paris: Paris:BB230, 230, D D 139 139 Denyse). Marnef Jean de. de. Paris: Paris: DD 351 351 ((il) Marnef ΙI) Martinus (Martens) (Martens) Theodoricus. Theodoricus. Alost, Louvain; D D 173, 173, D D 288, 288, D D Alost, Louvain: 377, D 378 (II) (il) 377, Louvain: Masius (Maes) Joannes. Louvain: B 240 Massimi Pietro, B Massimi Pietro, in casa di. Roma: B 41, D 314 Maufer Pierre. Modena, Modena, Padova, Padova, Maufer Venezia: B B 58, 58, B B 60, 60, BB 208, 208, D D 36, 36,

D 93 Mayr eredi. Napoli: Mayr Sigismund ed eredi. B 67, D 67 67 Mazzali Alberto. D Mazzali Alberto. Reggio Emilia: D 306 Roma: B B 15, 15, B B Mazzocchi Iacopo. Iacopo. Roma: 35, B B 202, 202, D 10 10 (I, (l, 35, B 191 191 (Zùrich), (Zürich), B D 15, 15, D D 74, 74, D 98 98 (I, II, III), D II), D (Ι,ΙI,III), 219, D 231, D 237, D 351 (I), (l), D D 219, D 231, D 237, D 351 352, D 352, D 378 378 (V), (V), D D 409, 409, FF33 37 Meda Girolamo da. Milano: FF 37 37 Meda Valerio da. Milano: FF 37 D 126 126 Meda Vincenzo da. Milano: D Mentelin Johann. Strasbourg: B B Mentelin Johann. Strasbourg: 41, B 156, 156, D 39 ((l) 41, τ) Strasbourg: Messerschmidt Georg. Strasbourg: D 453 de: D D 68 68 Meyer Jacques Jacques de: Milano; D D 291, 291, D 351 351 ((il) Milano: τΙ) Minuziano Alessandro. Alessandro. Milano: Milano: Minuziano XXVIII n. 39, 39, B B 106, 106, D D 398, 398, FF 11 XXVIII Miscomini Antonio. MoMíscomini Antonio. Firenze, Modena: 80, BB 282, 282, BB 288, 288, D D 468 468 dena: BB 80, B 284 284 Moravo Mattia. Napoli: B Brescia: D D 22 Moretto Antonio. Antonio. Brescia: Morgiani Lorenzo. Firenze: Firenze:DD311 311 Morgíani Lorenzo. Morhart Ulrich. Tubingen: Tûbingen: BB 254, 254, D 60, D 271 271 Morrhy Gérard. Gérard.Paris: Paris:DD231 231 Moscheni Francesco. Milano: Milano; D D Moscheni Francesco. 353 (I, II, ιI, III) Moscheni Simone. Milano: Milano: D D 353 353 Moscheni Simone. (I, II, III) (τ, ττ, Moylin Jean. D 399 399 Jean. Lyon: D Muzio Giovanni. Cremona: Cremona: DD129 129 Mylius Strasbourg: Mylius (Mueller) (Mueller) Grato. Crato. Strasbourg: B 45, F 42 Myt Jacques. Lyon; BB 137, 137, D D 167 167 Jacques. Lyon:

N Ν Nani Ercole. Roma: 294, B B 330, 330, D Roma: BB 294, 85 Napoli: D D 346 346 Nardi Simone. Siena, Siena, San San GemigriaGemignaNardi Simone. no:B277, DI1 no: B 277, D

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

TIPOGRAFI, EDITORI, EDITORI, LIBRAI, LIBRAI,LUOGHI LUOGHIDIDISTAMPA: STAMPA: MACÉ MACÉ -- PIGOUCHET P1GOUCHET Navò Curzio Curzio Traiano Traiano di. di. Venezia: Naν~~ D 151 Néobar Conrad. Paris: D 332 332 Niccolò di Lorenzo. Lorenzo. Firenze: Firenze;BB332, 332, Niccolò D 283 Nicolaos Gerardus. Gerardos.Antverpen: Antverpen:DD19 Nicolaus 19 Nicolini Giovanni AntoNícolíní da Sabbio Giovanni nio Venezia; D 65, D D nio ee fratelli. Venezia: D 65, 379 (VI), D 380, D 424 Nicolini VeneNicolini da Sabbio Stefano. Venezia, Roma:XVIII XVIII n. 23, XXXI, B 46, 23, ΧΧΧι, zia, Roma: B 312, D 104, 104, D 178, 178, D D 205 205 Β 312, Nicolini da Sabbio fratelSabbio Stefano ee fratelli. Verona: XXXV, B 205 Β 31, D 205 Nivelle Paris; D 325 Nivelle Sébastien. Paris: lohannes.Köln: Kôln: DD 474 474 Novesianus Iohannes. Novesianus Melchior. Novesianus (von Neuss) Melchior. Kôln: XXXIII, B 9, Β B 71, 71, Β B 96, 96, Β B Kiln: XXVIII, Β 3, 3, B Β 9, B 101, 101, Β B 158, 158, Β B 228, 228, Β B 251, 251, Β B 100, Β 270, B 324, D 166, 166, D 419, D 429, D 270, Β 324, 466, D 472 Novimagius (von Nimwegen) Nimwegen) RaiRaiNovímagíus (von 200, D 260 naldus. Venezia: B Β 200, Nürnberg: B 231 Β 231 Nutius (Nuyts) Martinus. Martinus. AntverAntverNutius (Nuyts) D 419 419 pen: D O Ο Odoardo Prospero. Prospero. Reggio Emilia: Odoardo

D 306 Oldradi Angelo. Roma: Roma: XII, D 433 Oldradi Oliverius Regínaldus. Reginaldus.Ipswich: Ipswich:DD211 211 Oliverius Paris: D D 206 206 Olivier Jean. Jean. Paris: Onate Benigno di. Milano: Milano: B 225, Β 225, Ovate D 285 Onate Giovanni Giovanni Antonio di. di. MilaOvate Milano; BB 225, 225, D D 285 285 no: Oporinus Johann. Johann.Basel: Basel: BB7,7, BB 78, 78, Oporinus B 155, 226, B 234, B 269, B 393, 155, B 226, Β 234, Β 393, D 143, 143, D 186, F 32, F 49, F 50

P Ρ Milano:BB255, 255, D D Pachel Leonhard. Leonhard. Milano: 351 (II) 314, D 351 (ττ)

229

Padova; B B 60, 60, D D 274 274 Padova: Padovano Giovanni. Giovanni. Venezia: B 163, Padovano Β 163, D 350 Richard. Deventer: Deventer: DD290, 290, Pafraet Richard. D 335 Toscolano Paganini Alessandro. Alessandro. Toscolano Maderno: Β B 11 11 Paganini Paganino. Toscolano Maderno: B 11 11 Pagano Matteo. Venezia: Venezia;FF54 54 Pagano Matteo. Pannartz Arnold. Roma: Roma: Β B 41, 41, D Pannartz Arnold. 217, D 256, D 327 327 Parens Jacobus. Basel: Basel: D D Parcus ((Kündig) Κündig) Jacobus. 351 (IV) 351 (IV) Paris: B B 10, 10, Β B 105 105 (I), (l), D D 95 95 (ill), (τΙΙ), D 280, D 429 Pasini Maffeo. Venezia: B 178, D 96 Β 178, Pasquet Sallo Jean. Napoli: Napoli: D D Pasquet de Sallo 408 Payen Thibaud. Lyon: Lyon: D D 169, 169, D D 210, D 387 Pensi Cristoforo. Cristoforo. Venezia: Venezia:BB208, 208, DD 88 Penzio Iacopo. Venezia: D 448 448 Venezia: D Périer Charles. Paris: Paris: D D 185 185 (II), (II), D D 208 Perugino Lautiziov. v. Rotelli Roteili L. L. dei Perugino Lautízio Paris: Β B 62, 62, B 105, 105, B 137, 137, Petit Jean. Paris: B 160, 160, B 165, 165, D 39 39 (i), (l), D D 127, 127, D D B 215, D 224, D 238, D 242, 242, D D 246, 246, D D 215, 247, D 248, D 271, D 284, 284, D D 311, 311, D D 247, 327, D 370, D 385, D 387 387 327, Petit Oudin. Oudin.Paris: Paris:BB5,5, DD 227 227 Petreius Johann. Nürnberg: B 25, Β 25, B 167, 167, D 218 Β Petri Adam. Adam. Basel: Basel: Β B 63, 63, B 109, 109, D 299 Petri Heinrich. Heinrich.Basel: Basel: Β B 2, 2, Β B 161, 161, D 318, D D 440 440 40, D 216, D 288, D 318, Basel, Firenze: Firenze: D D 34, 34, Petri Johann. Johann. Basel, 311,D401, 20 D 311, D 401, FF20 71 Peypus Friedrich. Nürnberg: D 71 Pierre. Leuven: Leuven:DD62 62 Phalèse Pierre. Philippi Jean. Jean. Paris: Paris;BB109 109 Philippi Pierre Jean. Jean.Paris: Paris:DD231 231 Pierre Pigouchet Philippe. Philippe. Paris: Paris: B 263 Β 263 Pigouchet

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

230

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

Pinzi (Pincio) (Pincio) Aurelio. Venezia: Venezia: B B Pinzi 33, B 108 108 Pinzi (Pincio) (Pincio) Filippo. Venezia: B B Pinzi 217, Β B 225 225 Plannck Stephanus. Roma: Roma: BB 76, 76, B B Plannok Stephanus. 316, D 313, F 3 316,D313,F3 Platea (in) episcopi v. R. v. Pafraet Pafraet R. Platone v. de' v. Benedetti Francesco de' Platter Thomas.Basel: Basel:DD371( 371 (l), τ) , F45 Platter Thomas. Fócatela Iacopo.Venezia: Venezia:DD174, 174, DD Pocatela Iacopo. 303 Bartolomeov.v. Zani ZaniB. B. Portesio Bartolomeo Portonariis Andrés Andrés de. de. Salamanca: Salamanca: 132 B 61, B 132 Portonariis Vincentde. de.Lyon: Lyon:BB38, 38, Portonariis Vincent B 198 198 Posa Pedro. Barcellona: D 194 194 Praèl lohannes.Köln: Kòln;DD187, 187,DD 189, 189, Praël Iohannes. D 206 Benoist. Paris: Paris: BB 174 174 Prévost Benoist. Roma: XVI, Priscianese Francesco. Roma: XVII, XXXI, 175, D XVII, XXX, XXXV Xxxv n. 55, B 175, (l) 48, D 266, D 378 (I) Strasbourg:BB 63 63 Prüss Johann. Johann. Strasbourg: Antonio. Verona: Verona: BB 10, 10, Putelletto Antonio. 112, D 179 179 B 75, B 112, London:DD 453 453 Pynson Richard. London: Q Q

Κö1η: B 256, D 25, Quentel Johann. Kòln; 117, D D 134, 134, D D 411 411 D 27, D 117, Κö1η: B Quentel Peter. Kòln; Β 40, B 73, B 105, B 119, B 120, 120, B 131, 131, B 179, 179, B B 105, B 119, 233, D 50, 50, D D 194, B B 219, 219, B B 233, 191, B 194, 51, D 423, D D 441 441 Quentelianis, in in aedibus. aedibus. Kiln: Kòln: B B 10, B 20 10, R Ranoto Antonio. Antonio. Torino: Torino:DD273 273 Ratdolt Erhard. Augsburg, Augsburg,Venezia: Venezia: Ratdolt Erhard. B 122, D 330 Ravani Venezia: B B 122, 122, BB Ravani Pietro. Pietro. Venezia: 239

Ravani Pietro, eredi. eredi. Venezia: Venezia: BB 68, 68, Ravani D 220-222 François. Paris: 22, D D Regnault François. Paris: B 22, 370, D 387 Pierre. Caen: Caen:DD382 382 Regnault Pierre. Reinhard Roma:BB 76 76 Reinhard Johann. Johann. Roma: Rembolt Berthold. Berthold. Paris: Paris: BB 105, 105, DD 217, 327 217, D 242, D 283, D 327 Reno Giovanni da. Vicenza XXXVI Vicenza :: XXXVI n. 55 Resch Conrad. Conrad. Paris: Paris: BB 187 187 Louvain: BB 13, 13, BB Rescius Rutgerus. Louvain: 69, B 72, B 77, B 103, D 128, 128, D 357 357 Β 77, (ττ) (n) Rhode Franz. Marburg: Marburg:DD357 357 (III) (III) Rhode Franz. Richard Thomas. Paris: Paris: DD152 152 Richard Thomas. Riessinger Sixtus. Napoli, Roma: Roma: Riessinger Sixtus. XXXIV, 41,BB 316 316 xxxi, BB41, Rihel Wendelin. Strasbourg:BB114 114 Wendelin. Strasbourg: Ripoli, stamperia di v. v. San San Iacopo Rípoli, di Ripoli Rococciola D Rococciola Domenico. Modena: D 468 Roignyjean de. Paris: Paris: BB24, 24, BB135, 135, Roigny Jean de. 143, B 151, 151, B 239, 239, B B 274, 274, D D 16, 16, B 143, 142, D 149, 149, D 224, D 230, 230, D D 332, 332, D 142, 49 D 395, F 49 B 73 ((il), 227, B (l), B B Roma: B ττ), B 227, B 281 281 (I), 198, D 365 324, D 198, Rossi Lorenzo. Ferrara: D D 95 95 ((II) Rossi Lorenzo. Ferrara: η) Rosso Giovanni da Vercelli. VeneRosso 216 zia: B Β 216 Roteili Lautizio dei. Roma: FF 55 Rotelli Lyon: B B 158, 158, B B Rouillé Guillaume. Lyon: 314, 291 314, D 81 81 ((II), ττ), D 291 Rubeus Iacobus lacobus v. v. Le Le Rouge Rouge J. J. lohannesv. v. Rosso Rosso G. G. Rubeus Iohannes Rubini Bartolomeo. Bartolomeo. Venezia: Venezia: B B Rubini 149 Rubro Castro, Castro, sub sub v. v. Goinus GoinusA. A. Rubro Ruffinelli Venturino. Venezia: B B Ruffinelli Venturing. Venezia: 151, D 274, D 350 107, B 163, D 151, Calcographusv. v. Nardi NardiS. S. Rufus Calcographus Ruremundanus (Remunde (Remunde J. J. von) von) Johannes.Köln: Kòln:BB181, 181, D D 447 447 Johannes. Rusch Adolf. Strasbourg, Strasbourg,Köln: Kòln:BB58 58

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

TIPOGRAFI, EDITORI, EDITORI, LIBRAI, LIBRAI, LUOGHI LUOGHIDI DISTAMPA: STAMPA: PINZI PINZI -- STOLL STOLL TIPOGRAFI, Giorgio. Venezia: Venezia; B 68 Rusconi Giorgio. Β 68 Rynman (Rymman) (Rymman) Johann. HaRynman Johann. Haguenau: D 42 42 guenau: D S 167, Β B 272, 272, Β B 313, 313, D 68, 68, D Β 167, s.l.e.: B 175 (II), D 327, 327, D D 367 367 175 (,,), D v. Nicolini da Sabbio Sabbio v. Sachsel Georg. Georg. Roma: Roma: BB 237 237 Sahagún: D D 428 428 Sahagún: Salviani Salvíani Ippolito. Ippolito. Roma: XVIII xviii San Iacopo Iacopo di di Rip Ripoli. Firenze: D D San οl~ . Firenze: 254 Sanctae Mariae Formosae, in in víco vico Sanctae v. Spei, ad signum Sanctum Victorem Victorem extra extra Muros, Muros, Sanctum apud F. apud v. Behem F. Lucia Alvíse Alvise di. di. Venezia: Venezia: B Β Santa Lucia 54, B 192 192 54, Β Louvain: B 96, Sassen Servaes Servaes van. Louvain: Β 96, B 153 Β 153 Saveder Nicolas. Paris: Paris; DD215 215 Savetier Nicolas. Schilling Johann. Kòln; D D 351 351 (w) (IV) Johann. Köln: Schòffer Ivo. Mainz: Mainz: B 115 Schöffer Ivo. Β 115 Schòffer Mainz: BB 192, 192, BB Schöffer Johann. Johann. Mainz: 276, D 432 Schòffer Peter. Mainz, Mainz, Venezia: Venezia: BB Schöffer 243, D 401 401 Strasbourg:BB83, 83, D D Schott Johann. Johann. Strasbourg: 40 Schriber Johann. Bologna:DD329 329 Schriber Johann. Bologna: Schurener Johann.Roma: Roma:DD11 11 ((II), SchurenerJohann. ττ), 399 D 399 Schürer Matthias. Strasbourg: Strasbourg: D D 98 98 (1) (I) Scinzenzeler Ulrich. Milano: Milano:DD351 351 Scinzenzeler Ulrich. (II), D 314 Scoto Girolamo. Venezia: B Scoro Girolamo. Venezia: B B 6, B 67, Β B 78, 78, B 333, D 424, F 25, FF 50 50 67, Scoto D 159, 159, D D Scoro Gualtiero. Venezia: D 375, D 421 421 Scoto Venezia: B 30, B Ottavíano. Venezia: Β 30, Scoro Ottaviano. 60, B 196, 196, B B 213, 213, B 241, B 245, D 60, Β 241, 31 36, F 31 Scoto Ottavíano, Ottaviano, eredi. Venezia: B B

231 231

23 , Sensenschmidt Johann. Nürnberg: Johann. Nürnberg: B 18, Β B 32 Β 18, Sertenas Vincent. Vincent. Paris: Paris: DD350 350 Sertenas D 11 11 ((l) Servio Oliviero. Olivíero. Roma: D τ) Se.ssa Giovanni Battista. Venezia: B Sessa Β 54, D 379 (VII) 54, 379 (vii) Sessa Melchiorre. Venezia: Venezia: B 68, Β B Β 68, 122 Setzer (Secerius) Johann. HagueHagueSetzer (Secerius) nau; B 145, Β B 281, 281, Β B 300, 300, D 363 363 Β 145, nau: (II), D 381 (11), Eucharius. Roma: Roma: xxxI XXXIn. n.43, 43, Silber Eucharius. B B 214, Β B 281, B 316, D 3, 3, D 10 10 Β 76, Β (II), D D 365, F 19 (II), D 121, 121,DD167, 167,D365,F19 Silber Marcellus. Roma: Roma: B 74, Β B Silber Marcellus. Β 74, 124, B 187, D 408 124, Β 187, Silva Torino:BB235 235 Silva Bernardino. Bernardino. Torino: Silva Francesco. D 384 384 Silva Francesco. Torino: Torino: D Simonetta Giovanni Maria. Piacen299 za: B Β 299 Wien: Β B 199, 199, Β B Singriener Johann. Johann. Wien: 254, B 286, 286, D 378 (III, (ill, IV, Vi) 254, Β w, vi) Singriener Johann, Johann, eredi. Wien; Wien: B Β 269, B 327 327 269, Β Sirenis (ex) (ex) officina v. Piev. Ravani Pietro, eredi Soncino Soncíno Girolamo, Fano: B 294 Soter Johann. Kòln: D 286-287 286-287 Soterjohann. Κöln: D Spei, ad signum. signum. Venezia: Venezia: xvi XVI n. Spei, B 86, 86, Β B 139, 139, Β B 146, 146, Β B 3v1II, Β 18, XVIII, 158, D (I), DD124, 124, DD 181, 181, DD 199, 199, 158, D 81 81(I), D 200, D 241, D 280, D 297, 297, D 321, 321, D 322, D 340, D 380, 380, FF 20 20 Spindeler Nicolaus. Nicolaus. Barcelona: Barcelona: D D 23 Spira Petruccio. Messina: B 278 Β 278 Petruccio. Messina: Speyer) Vindelino Vindelino da. (von Speyer) Spira (von 165, Β B 249, 249, D 258 Β 165, Venezia: B Stagnino Bernardino v. v. Ferrari Ferrari B. B. de' Steelsius Iohannes. lohannes. Antwerpen: Antverpen: Β B Steelsius 174, Β B 194, 194, D 30, D 83 (II), (il), D D 139, 139, 174, D 168 (II), D D 208, 208, D D 209, 209, D D 280 280 Steiner Heinrich.Augsburg: Augsburg:DD171 171 Steiner Heinrich. Stoll lohann. Paris: FF 37 37 Iohann. Paris:

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

232 232

B 215, 215, Strada Antonio da. Venezia: B B 316 F. von v. Florentius Florentins de de Strasbourg F. Argentina Sultzbach Giovanni. Giovanni. Napoli: Napoli: BB 261, 261, D 57, F 38 Paris; D D 257 257 Symon Jean. Jean. Paris: Louis. Paris: Paris: D D 257 257 Symonel Louis. Sweynheym Conrad. Subiaco, RoRoSweynheym ma; B 41, 41, D D 217, 217, D D 256, 256, D D 327 327 ma: B T

Giovanni v. v. Giovanni Giovanni da Tacuino Giovanni Cereto ThannerJakob. Jakob.Leipzig: Leipzig:FF37 37 Thanner Nicolas. Sahagun, Sahagun, ValladoValladoTierry Nicolas. lid; lid: D 428 Tiletanus loh. Ludovícus Ludovicusv.v.Lot's LoysJ. J. Tiletanus Ioh. de Thielt Tipografo del Basilio de vita solitasolitaria. B 302 302 ri a. Venezia: Venezia: B Tipografo del Darete. Kôln; D 351 351 Köln: D (IV) (rv) Tipografo del Dominici. Brescia: Brescia: F 12 Tipografo del Domizio Domizio Calderini. Calderini. Venezia: B 227 227 Venezia: B Tipografo del Duns Duns Scoto. Scoto. VeneVenexxxm zia: XXXIII D Milano: D Tipografo del Fiocco. Milano; 351 (I) 351 Leone papa. papa. Köln Kòln del Leone Tipografo del (?); 327 (?): D 327 Tipografo del Marziale. Venezia; Venezia: B 225 Silio Italico. Roma: Tipografo del Silío 258 D 258 Torino: BB 91 91 Torino: Torrentino Lorenzo. Lorenzo. Firenze: Firenze: XVI, Torrentíno XVI, XVIII, B 225, 225, B B 325, 325, B B XvτΙτ, XXXI XXXI n. n. 43, B 329, 12, D 108, 108, D 119, 119, D D 160, 160, D D 329, D D 12, 190, 374, D 392 392 190, D D 336, 336, D 369, D 374, Torresano Andrea.Venezia: Venezia:DD333, 333, Torresano Andrea. D 400, F 25, F 33 33 Tord Battista. Venezia: 190 Torti Battista. Venezia: BB 190

de. Lyon: Lyon: FF 29 29 Tournes Jean Jean de. Trechsel Gaspard.Lyon: Lyon:DD8181(11) (II),, Trechsel Gaspard. D 371 371 (I) (I) Trechsel Melchior.Lyon: Lyon; DD 371 371 ((l) Trechsel Melchior. τ) Treppereljean. Paris:DD370 370 Trepperel Jean. Paris: Trot Barthélémy. B 87, 87, D D 306 306 Barthélemy. Lyon: B Tùbingen: Tübingen: B 99 Tubini Antonio. Firenze: Firenze:DD71 71 Tubini Antonio. Turlino Damiano.Brescia: Brescia:BB317, 317, BB Turlino Damiano. 322 Turlino Iacopo. Brescia: B 322 322 Brescia: B

U UgoletoAngelo. Angelo.Parma: Parma:BB283, 283, D D 89 89 Ugoleto B 283, 283, D D Ugoleto Taddeo. Parma: B 89 D 60 60 Ulm: D Ungler Florian, vedova di. Kraków: Κraków: B 314 Bartholomaeusvon. von. Köln: Kòln: B B Unkel Bartholomaeus 156, D 327 156, V ValdarferChristoph. Christoph.Venezia: Venezia:DD256, 256, Valdarfer D 300 Valgrisi (Vaugris) Valgrisi (Vaugris) Vincenzo. Roma, Venezia:BB34, 34,BB271, 271, BB 314, 314, D D 59, D Venezia: 70, D 80, D 138, D 265, D 331, D 388, D 389, F 24, F 36 Valvassori Giovanni Andrea. VeneVene322, F 88 zia: D 322, Paris: D D 63, 63, D D Vascosan Michel de. Paris: 73, D 110, D 111, D 277, D 395, F 26, 73,D110,D111,D277,D395,F26, F51 Veldener Louvain; D Veldener Jan. Louvain: D 399 Reinerus. Louvain: Louvain:BB324 324 Velpius Reinerus. Venezia: 11, BB 61, 61, BB 157, 157, BB 203, 203, BB Venezia: BB 11, 208, B 227, B 260, B 262, D 86, D 92, 92, D D 204, D 234-236, D 378(IV) (IV), 379 (VI) (vi) 204,D234-236,D378 , DD379 Verona: BB 10 10 Verona: Viani Bernardino. VeVeVianí Vincenzo Vincenzo e Bernardino. nezia: D D 69 69 Vidoue Pierre. Pierre.Paris: Paris:BB22, 22,BB148, 148, BB Vidoue 187, D 173 173 187,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

TIPOGRAFI, EDITORI, EDITORI,LIBRAI, LIBRAI,LUOGHI LUOGHIDIDISTAMPA: STAMPA:STRADA STRADA- -ZIMMERMANN ZIMMERMANN TIPOGRAFI, Victor Hieronymus. Κrak~w: Kraków: B B Vietor Hieronymus. 318, F 18 18 318, Vincent Antoine. Lyon: Lyon: B 38, 38, BB Vincent Antoine. 134, 31 134, B 146, B 239, FF 31 Vincent Simon.Lyon: Lyon:BB137, 137, BB 230 230 Vincent Simon. Vincent Simon, Simon, eredi. eredi.Lyon: Lyon:DD371 371 (I, τττ) HI) (ι, Viotti. Parma: D 101 101 Parma: D Viotti Antonio. Reggio Emilia: Emilia: B B Antonio. Reggio 275 Maria. Roma: Roma: D D 78, 78, Viotti Giovan Giovan Maria. 353 (II), D 354 354 D 353 Virginio Erasmo. Erasmo. Rimini: Rimini: DD 61 61 Vitali Roma, Venezia: Venezia: Vitali Bernardino. Bernardino. Roma, B 45, B 192, B 273, B 280, B 281, D 87, D 153, 153, D 156, 156, D 238, 238, D 284, 284, D 87, 379 (II) Vorsterman Willem. Willem. Antwerpen: Antverpen: BB Vorsterman 140, D (l) 140, D 352, 352, D 383, D 417 (I) W Wagner Peter Peterv.v. Caesaris CaesarisP. P. Wagner Walder Basel;FF23 23 Welder Johann. Johann. Basel: Waterloose Johannes. Paris:DD217 217 Waterloose Johannes. Paris: Wechel Chrétien. Paris: Paris: BB 135, 135, BB Wechel 213, D 356 356 (II, (II, 324, D 130, D 205, D 213, III), D 400, D 406 Weissenhorn Alexander. Alexander. Augsburg, Augsburg, Weissenhorn 43, B B 44, B B 73, 73, B Ingolstadt: XXXI n. n. 43, 74, B 88, B91, B 91,BB96, 96,BB114, 114,BB 128, 128, B

233

236, B 247, 268, B 274, B 296, 296, BB 236, 247, B 268, 297, D 53, D 79, D 419, D 429 Wenssler Michael. Basel: Basel: D D 327, 327, D D 401 Westfalia de. Louvain: Louvain: BB 76 76 Westfalie Konrad Konrad de. Westheimer Bartholomaeus. Bartholomaeus.Basel: Basel; D 470 Winter Robert. Robert. Basel: Basel: BB95, 95,BB134, 134, B 171, 171, B 225, B 231, D 35, D 276, B 225, 231, 35, D 276, D 373, F 32, F 34 Winterburger Johann. Wien: D D Johann. Wien: 290 Wirsung Max. Max. Augsburg: Augsburg: DD 408 408 Wirsung Wolff Jacob Pforzheim. Basel: Basel: Jacob von Pforzheim. 240-241 D 240-241 Wolff Thomas. Basel: BB 133 133 Thomas. Basel: Nicolaus. Leipzig: Leipzig: BB 104, 104, B B Wolrab Nicolaus. 120, 120, B 211, B 256 Z Ζ Augsburg: D 39 39 Zainer Günther. Augsburg: (ι) (I) Zaltieri Bolognino. Bolognino. Venezia: Venezia:DD414 414 Zaltierí Zanetti Bartolomeo. Bartolomeo. Venezia: Venezia: BB 6, 6, Zanettí B 176, D 279, D 341,F 341, F 50, FF 56 56 B 176, D 279, Venezia; D D 403 403 (I) (i) Zani Agostino. Venezia: Antonio. Milano: Milano: DD390, 390, D D Zarotto Antonio. 399, (II) 399, D 403 (II) Zeli Ulrich. Ulrich. Köln: Kôln: DD 106, 106, D D 257 257 Zell Zimmermann Michael.Wien: Wien:FF31 31 Zimmermann Michael.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

Nomi propri, PROPRI, NOMI OPERE ANONIME E NON IDENTIFICATE Le cifre si riferiscono riferiscono alle alle pagine pagine dell'introduzione; dell'introduzione; le le cifre cifre arabe arabe precedute precedute Le cifre romane si da lettera ai numeri numeri dell'inventario dell'inventario (in (in corsivo corsivo gli gli autori, in tondo tondo curatori, curatori, dedicatari, dedicatari, autori, in ecc.). Nella Nella voce voce "Marcello "Marcello II, papa" sono sono omesse omesse le le pagine pagine dell'introduzione dell'introduzione ee ecc.). ii, papa" riportati solo solo gli gli item in cui è citato. Non èè stata stata fatta fatta distinzione distinzione fra fra gli gli autori autori certi certieelele riportati opere attribuite. attribuite. opere A Α Abdilazi v. v. Alchabitius Alchabitíus Aboadi v. Avicenna Abu Bakr: B 54 15 Accademia Romana: XV xv n. 15 Acciaioli Donato: D 254 Acciaioli Zenobio: D 458 458 Zenobio: D Accolti Benedetto: xii XII Accusationescontra contraducem ducemFerrariae. Accusations Ferra riaaF 3 Acplotimaeus v. FíndeFindeAcplotimaeus lohannes Iohannes v. lin J. ling gJAccursius Avinionensis Avínionensis v. v. Mainerius A. Adamo di Montaldo: Montaldo;BB 331 331 legatorum sedis sedis apostolicae apostolicae Admonitio legatorum v. v. Pole R. Adriano VI, νι, papa: B 259, B 329, D 380, F4 Adunatio Adunado materiarum materiarum in epistulis epistulis s. s. Bauli v. Doré P. P. Pauli Aedificatione (de) urbis urbis venetae venetae v. ed~icati one (de) Α Flavio (D 379) 379) Biondo Flavio Aedijicatione (de) (de) Venetiarum: Venetiarum: XXX, B Aedificatione 316, D Sicco 316, D379; 379;v.v.anche anchePolenton Polenton Sicco xXX IV n. 49 Aesopus moralisatus: xxxrv Afflictione(de) (de)Christianorum Chrislianorumv.v. GeorAffliction gievics B. B. gievícs Aftonio: XXVII, xxiIi, B 82 Agatia Scolastico: D 10 10 Agostiniani: Agostiniani:XIV XIV 263 - costituzioni: D 33, D 263 156, B 158, 158, D 33, 33, D Agostino, s.: B 156, F20 81, 81, D 138, D 285, D D 331, 331, D 440, 440, F 20 Agricola Rodolphus: D 315 Ailly Pierre d': B 285, F 5 di Halberstadt: Aimone, Aimone, vescovo vescovo di Halberstadt: D 304, 304, 54* 54* D 206, D 294, D de: BB 213 213 Aingre Jean Jean de: Aiton praemonstratensis Afton praemonstratensis v. v. Attone Attife

Alb(e)ricus, Alb(e)rícus, filosofo: D 351 Albergati XXIX, FF 44 Albergad Vianesio: xxIx, Alberti 74, D D 283, 283, Alberti Leon Battista: D 74, 25*, 63* Albertini Francesco; D D 409 409 Albertíni Francesco: B 249 249 Alberto Magno: B 200, B Albertus Pius Campensis Campensisv.v. Pigge FiggeA. A. Albertus Pius Albertus Pius Carpensis Carpensis v. v. Pio Albertus Pio da Carpi A. A. Carpi Albornoz Egidio: B 250, D 17 Albubater v. Abu Bakr Bakr Albubater v. Alchabitius; 122 Alchabitius: B 122 Alciati Andrea: D 291 Aleriensis cardinalis v. Porta Porta ArdiAleriensis cardinalis v. cino li cínο II della Alessandro VI, 19 ντ, papa: F 3, F 19 Alessandro vili,papa: papa:VIII Vili Alessandro im, Alessandro Alessandro Alessandro d': d': D 231 di Afrodisiade: Afrodisiade: B 215, 215, B B Alessandro di 232, 232, D 439, F 50 Alexander Privinagiav. v. Ruinagia RuinagiaA. A. Alexander Privínagia Alexander Traianus Traianusv. v. Petroni PetroniA.T. A.T. Alexander al-Farabi: BB 241 241 al-Farabi: Algeri Scolastico (Algeri di Liegi o Algero Scolastico (Algero di Cluny): D 168 Almain Jacques: B 137 137 Alpago Andrea: Andrea: BB 113 113 Alphonsus Alphonsus Guerrerius Guerrerius v. v. Alvarez Alvarez Guerreiro A. A. Guerreiro Alphonsus Virvesius v. v. Vírues Virues A. A. Alphonsus Virvesius Altemps Altemps Giovanni Angelo duca di: VIII, xxxiii, B 329 Vili, XXXIII, Alvarez Alfonso: B 117 117 Alvarez Guerreiro Guerreiro Alfonso: v. Tomas TomásA. A. Alvarus Thomas Thomas v. Pompilio; DD 359 359 Amasaeo Pompilio: Ambrogio, s.: D 2, F15 F 15 Politi L. Catherinusv. v. Polid Ambrosius Catherinus Ambrosius Ambrosius Novídius Novidius v. v. Fracco A. N. AmmannatiPiccolomini F 1, Ammanniti Píccolomini Iacopo: F1, 124*

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

236 236

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

81 Ammiani Sebastiano: D 81 Ammonio di Alessandria: Β B 92, 92, Β B 192, 82* 192, Hermaeius v. v. Ammonio Ammonius Hermaeius di Alessandria Anacleto II, Ιτ, papa: D 248 Anagarola Ludovícus Ludovicus v. v. Nogarola NogarolaL. L. Anagarola Anastasio Biblioteca Bibliotecario; B 57 ri o: B 4, Β 57 Barberino (Mangiabotti (Mangiabottì Andrea da Barberino A.) :; Β B 208 208 A.) Andreasi Osanna: D 95 v. Iacopo Iacopo d'Angelo Angeli Iacopo Iacopo v. da Scarperia Angeli Niccolò: B 212 Angelus Ioannes Ioannes v. v. Engel Engel J. AnghieraPietro Pietro Martire d':B218,D7I Anghiera d': Β218, D 71 Anhuserus (Anhauser) (Anhauser) Iohannes lohannes Anhuserus Gaudentius:BB81 81 Gaudentius: v. Nanni G. G. Annio da Viterbo v. Anselmo, s.: D 245, D 249, F 7 Antididagma Ecclesiae Coloniensis Coloniensis v. Antididagma Ecclesiae Colonia, Chiesa Metropolitana Metropolitana (B 153) 37, B 153) Antonino da Firenze, Firenze, s.: s.; D 234-236 Antonio abate, s., vita: B 299, 299,104* 104* Antonio confessore, s.: s.: XXX xxx n. 42 Antonio da daPrato: Prato:BB51 51 Antonio Antonio Pellegrino, beato: XXX n. 42 Antonio beato: XXX Antonius Stilesius v. v. Telesio TelesioA. A. Antonius Stílesius Apianus (Bienewítz) (Bienewitz) Pe Petrus: 25 tr us: BB 25 Apobolymaeus v. FindeFindeApobolymaeus lohannes Iohannes v. ling ling 1. I. Apollo v. v. Orapollo Orapollo Acestrus v. v. Demetrio A AArabaldus Acestrus labando an do lab Arboreus (de (de l'Arbre) l'Arbre) Iohannes: lohannes: Β B Arboreus 24, D 16 24, 91, Β B 318 Archinto Filippo; Filippo: B Β 91, 318 Aretino Pietro: Pietro:DD185 185 Aretino Argentone v. v. Commynes Commynes Ph. de ArgiropuloGiovanni: Giovanni:DD197, 197,DD254, 254, FF Argiropulo 32 Ariele Ricardo Bicardo v. v. Beyer H. Arien ti Giovanni Sabadino degli: F13 Arienti Sabadino degli:.FJ5 Ariosto Ludovico: D 336 Aristarco: D 439 Aristofane: D 303 xxvTi, B 6, B 22, B Β 36, B 67, Aristotele: XXVII, B 78, 78, B 135, B 215, B 226, Β241, B 241, B Β Β 135,Β215,Β226,

333, D 23, D D 36, 36, D 93, 93, D 120, 120, D D 333, D 23, 143, D 149, D 197, 197, D 214, 214, D 254, 254, D 143, 293, D D 428, 428, D 439, 439, D 260, D 276, D 293, 25, FF 27, 27, F 31, F F 32, 32, F 470, F 24, F 25, M, F37,F45,F49,F53, F 37, F 45, F 49, F 53, Ι31 131*, 132** 34, *, Ι32 Amobio: ΧνΙΙΙ, XVIII, Β B 175, D 48, D 459 Arnobio: Artemidoro Daldiano: Daldiano: F33, F 33, 133* 133* Artemidoro Articuli orthodoxi orthodoxi ν. v. Lovanio, UniverUniverArticuli sità, Facoltà di Teologia Arzachel (al-Zarqali): (al-Zarqali) ; XXVI, XXVI, XXXIV, XXXIV, XXXV n. 51 v. Badius Ascensius J. Ascensio ν. Pediano:FF51 51 Asconio Pediano: Francesco d': d': FF33 33 Asola Francesco Atanasio, s.: D 255 255 Atenagora; D 439 Atenagora: Attone; D 363 Attone: Augsburg, dieta (1548): B 251, 251, D D 117 117 A. ν. Trionfi Α. Augustinus de Ancona v. v. Steuco A. Augustinus Eugubinus ν. Steuco A. v. Steuco Steuco A. A. Augustinus Iguinus ν. v. Nifo Α. A. Augustinus Suessanus ν. Aurbach Johannes: 158 Aurbach Johannes: DD 158 imperaAureliano Lucio Domizio, imperatore: D 360 B 83 83 Aurispa Giovanni: B Ausonio Decimo Magno: D 89 ν. Aftonio Ausonius sophista sophists v. Averroè: BB 241 241 Averroè: Avicenna: Β B 58, Β B 113 Avieno Rufio Rufio Festo: Festo; XXIX, XXIX, Β B 316 Avíeno Avito Alcimo, Alcimo, vescovo di di Vienne, Vienne, s.: s.: Auto B Ι55 155 ,, 6* Β B Β Bachon Ioannes Ioannes carmelita carmelitav.v. BaconBaconthorpj. Baconthorp John; B 23 23 Baconthorp John: Β BadiusAscensiusJodocus:D 38,D 387 BadiusAscensíusJodocus: D 38, D 387 Baduel Claude: Claude;BB125, 125, D 72, 72, 24* Baduel Baebius Italicus: B 173 173 Giovanni Battista: Battista:FF50 50 Bagolino Giovanni Bagolino Girolamo: Girolamo: FF 50 50 Baïf Lazare 125, D D 371 371 Baïf Lazare de: D 125, Baldasar v. Castiglione Castiglione B. B. Baldasar Bandellus Claudius Claudius v. v. Baduel Baduel C. G. Bandellus Bannister H. H. M.: M.: VII VII Bannister BaptistaMantuanusv.Spagnoli SpagnoliG. G.B. B. BaptístaMantuanusv. Daniele: 464, D D 470, 470, Barbaro D an iele: D 58, D 464, 32 F 32

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INDICE DEI DEI NOMI PROPRI: AMMIANI NOMI PROPRI: BIBBIA INDICE ΑΜΜΙΑΝ I -- BIBBIA Ermolao; D D 143, 143, D D 400, 400, D D Barbaro Ermolao: 470, F 32, F 37 470, 284, 100* 100* Barbieri Filippo: B Β 284, Barbo Marco, cardinale: XXXIV xxxii Barlezio Marino: Marino:Xxx XXX ,,5 45, D 379 Barlezio Β 45, BartholomaeusabUrbeveterum:F56 Bartholomaeus ab Urbeveterum:F56 n. 43 43 Bascarini Niccolò: XXXI xxxI n. Basilea, B 15, 15, B B 127, 127, B B Basilea, concilio di: B 199, D 42 199, Basilio, s.: Xντττ, xvin, XXXV B 26, 26, B XXXVn. n. 55, Β 86, D 237, 237, D 243, 243, D D 250, 250, D D 317, 317, D D 86, 466, 59* Bassi Andreade': de':BB205 205 Bassi Pietro Pietro Andrea Baione re: D D 357 357 Batone re: Baudellus Claudius Claudius v. v. Baduel Baduel C. C. Baverius de Baveriis Baveriis v. v. Bonettí Bonetti B. B. Baverius Maghinardo de' Bayeux Jean de, arcivescovo di Bayeux Jean de, Rouen: BB 246 246 Rouen: Beato Renano (Bilde von von Rheinau) Rheinau):: B 64, D 9, D 410, 410, D 440 440 Beda: B 1, 1,D 396 D 224, D 360, D 396 Beldomandi Prosdocimo Prosdocimode': de':BB210 210 Beldomandi Bellanti XII Bellantí Bernardino: Bernardino: xII Bellanti B 221, 221, BB 222 222 Bellantí Lucio: XXVI, B IX n. 5, 5, XxxV XXXV Bellarmino Roberto: ΙΧ Bellencini Aurelio Bartolomeo: D Z)46(S Bellencini Aurelio Bartolomeo: 468 Bello (de) (de) germanico'. germanico: D 68 Alheniensiumcum cumThebanis: Thebanis: B Bellum Atheniensium 205 Belprato Giovanni Giovanni Vincenzo, Vincenzo, conte di Aversa: XXIX, B 316 Bembo Pietro:xMII, XIII, XXVI, D 7, 7, D D 65, 65, Bembo Pietro: D 80, D 159, D 184, D369,D375,D D 369, D 375, D D80,D159,D 421, D 452, 14* Benavides Mantova: XXV XXV Benavídes Marco da Mantova: n. 32, 32, XXVII, B 108 108 Benci Cassandradi diDomenico: Domenico:IX IXn. n.55 Benci Cassandra Benci Matteo; XXXVI n. 55 Matteo: XxxVI Benedetti Giovanni: D D 44 Benedetti Giovanni: BenedettoXrv, XIV, papa: papa: vili VIII n. 2 Benedetto Bentivoglio Andrea:FF13, 13, 129* 129* Bentívoglio Andrea: Benvoglienti Bartolomeo; Benvoglientí Bartolomeo: B 277, 96* Bergano Giorgio lodoco; Iodico: B 75 Bernardo, s.: D 242 Bernardo, s.: Beroaldo Filippo: Filippo; XXV n. 32, 32, B 190, 190, B D 420, 420, FF 51 51 207, B 282, B 302, D 410, D Berquin Louis Louis de: de: XXVII XXVI Ι Berthaultde delalaGrise GriseRené: René:DD456 456 Berthault Berlocchi Dionigi: XXXVI XXXVIn. n. 55 Bertocchi

237

Bessarione; XV 15, XVIII n. 22 22 Bessarione: XV n. 15, Beyer Hartmann: Beyer Hartmann: F 43 Bianca C.: C.: XIX n. 24, 24, XXV n. 34 34 mn. Bianca Bibbia: B 16, 16, B 39, 39, B 49, 49, B 50 ((NT), ΝΤ), B 56, 152 (ΝΤ), (NT), B 243 243 ((NT), ΝΤ), D 56, B 152 4, D 313 313 (Ps); D D 324, 324, D D 347, 347, D D 443 443 14; ν. v. anche D 187, 187, D 199 199 (Ps), FF 14; 12, 2* Gn); - catene: B B 12, 2* (Lippomano; (Lippomano: Gn); D 30, 19* (Ecumenio/Hentenius: (Ecumenio/Hentenius: Act., PI, Pl, Ep. Ερ. Cath.) omelie, parafrasi, ecc.: xi XV - commenti, commenti, omelie, n. 16 16 (Cervini: Pl), PI), XVIII (InXVIΙI n. 22 (Innocenzo nocenzo IIII: ΙΙ: Ps),XVIII Ps), XVIII(Teodoreto: (Teodoreto: PI), (Guillaud: PI) Pl), XXVIII (Guillaud: Pl) - - VT: VT: B 228 228 (Witzel, exempla) exempla),, B 238 D 29 29 (Gregorio I), τ), D (Eucherio), D 32 (de Vio), D D 34 34 (glossa (glossa ordiordi32 (de naria), 122, D 183 (Zanchi), D D ηαr~α), D 122, D 183 331 331 (Agostino) 152, B 238 (Eucherio), B B ---NT: - ΝΤ: B B 152, B 238 243 (Isidoro di Chiari), D D 29 29 (Gregorio τ), l), D D 34 34 (glossa (glossa ordiordinaria), D D 122, 122, D 183 183 (Zanchi), D D 331 (Agostino) 331 18 (de Vio) - -- Pentateuchus: D 18 201 (Steuco), B B 224 224 (Pico (Pico ---- Gn: B B 201 della Mirandola, Heptaplus), D 189, 49* Mauro), DD301 301 189, 49* (Rabano Mauro), (Politi), D 317 317 (Gregorio di Nissa, lissa, Hexaemeron), D D 325 325 (Iunilio), (lunilio), D D 466, D 471 471 (Gregorio di lissa) Nissa) 189, 49* 49* (Rabano (Rabano Mauro) Mauro) ---Ex: - Ex: D 189, 151 (de Vio) - - Libri historici: B 151 (Beda) -- Sm Sm (1 Rg) Rg):: B 11 (Βeda) (GregorioI), I), ---J?g-:Bl - Rg: B 1 (Beda),B136 (Beda), B 136 (Gregorio D122, D 122, D183, D 183,D184, D 184,DD452 452(Zanchi) (Zanchi) 122, D 183, 183, D D 184, 184, D D 452 452 ---Par: - Par: D 122, (Zanchi) - - i1 Esr: Bi B 1 (Beda) (Beda) -- - 2 Esr: (Ne) B 11 (Beda) ----Tb: - Tb: B 11 (Beda) --Jb: 13 (de V~ο) Vio) -fb: D 13 Zigabeno),B 180, - - Ps;B Ps: B 31 31 (Eutimio (Eutimio Zigabeno) , B 180, D 309 D 166 166 (Innocenzo 309 (Snoy), D III), 193 (Vitale, (Vitale, Ps. Ps. 50), 50), D 227 227 III), D 193 (Titelmannus), D 280 280 (Giovanni (Giovanni (Titelmannus), D 422 (Folengo), D Crisostomo), D 422 425 443 425 (Titelmannus/Goinus), (Titelmannus/Goinus), DD443 (Fisher), D 451 451 (Titelmannus) (Titelmannus) ---- Pru: D 52 52 (de Vio)

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

238 238

PAOLA ΡΑΟLΑ PIACENTINI PIACENTINI

43* (Giusto -B 300, 168, 43* (Giusto di 300, D 168, - - Ci: Ct: Β 227 (Titelmannus) (Titelmarmus) Urgel), D 227 - - Pro Prophetae: 176, D D 188 188 (Teofi(Teofifihetae: D D 176, H ab, Jon, Na, Os) latto, Hab, --Prophetae 244, D D 252 252 - - Prophetae minores: D D 244, di Deutz) Deutz) (Ruperto di --Ev: B 191 191 (Teofi(Teofi- Εν: B Β 120 120 (Nausea), (Nausea) , Β latto), D D 16 16 (Arboraeus), (Arboraeus), DD 474 474 latto), (Lanspergius, Passio Christi) - - Mt: B --Mi: (Titelmannus), D D 299 299 B 55 (Titelmannus), (Cromazio) Mc: D 224 - - Me: 224 (Beda) 5 (Tite!mannus), (Titelmannus), D D 230 230 Β5 ---Jo: - Jo: B (Guilliaud) - - Pauli Epistolae: B B 24 24 (Arboraeus/ 34 (Politi), B 154 Lefévre), B Β 34 Β 138, 138, B Β 154 (Gagnaeus), B Β 166, 99** (Primasio), D 12 (Teodoreto), (Teodoreto), D D 118 118 (Guil(GuilD 12 liaud) D 255 255 (Teofilatto), (Teofilatto),DD329, 329, D D liaud), , D 350 (Dionigi 461 (Tommaso), D 350 Certosino) -140, D 320 320 Β 140, - - Rm: B Β 85 85 (Grimani), B (Titelmannus), B 160 ((Haresche), Haresche), Β 160 B 172 172 (Grandis) Β -131 (Hoffmeister) (Hoffmeister) - - Cor: B 131 - - Gal: B B 85 85 (Grimani) --Eph: 322 (Nacchiantì) (Nacchiantí) - - Eph: D 322 - - Hbr: B 159 159(Giovanni (Giovanni Crisostomo) - - Epistolae Canonicae) :: B Epistolae Catholicae (( Canonicae) (Politi), B 138 138 (Gagnaeus) 34 (Politi), --Ape: 157 (Caelius (Caelius Pannonius), Pannonius), - - Apc: B 157 188 (Vittorino) D 188 - concordanze: B 21, B 185 185 {Ev)\ Β 192, ( Εν ); B Εν) 82 * (Ammonio, Ev) - contraria: 199 (Giuliano da Tolecontraria: D 199 325 (lunilio) (Iunilio) do), D 325 158 - loci communes: B 158 XII Bichi Alessandro: XII Bignami Odier J.: vn, VII, χτχ, XIX, XXIII, XXIII, Bignami XXXVI, XXXVII, XXXVII, χXχτX XXXIX XXVIII, XXXVI, Bildius Beatus R. v. ν. Beato Renano Bilina Simeon Milantius: Simeon Milan tíus: D192, D 192, D 267 Biondo Flavio: Flavio; XXX XXX e n. n. 41, 41, XXXI, χxXΙ, B Β Biondo 30, D 11, D 379 30,D D379 Biado XVII e nn. 20,21, nf. 20, Blado Antonio: XVI, XVII 21, XVIII, XXXI e n. n. 43, 43, BB191 χντττ, XXVII n. 38, ΧχΧΙ 191 Boccaccio Giovanni: Giovanni:BB205, 205, D D 71 71 Boccaccio Boerius v. ν. Bohier N. Ν. Boezio Manlio Severino: Severino; B Boezio Anicio Manlio -

22, Β B 92, 92, F 31 22, Bohier Nicolas de: B 230 Bohier Β 230 bolle: Collegii S. Spiritus in Collegíi Montis Montís S. Β 126, 44** Saxia de Urbe: B -- confirmationis privilegiorum offiofficonfirmatíonis privílegiorum cialiumromanae curiae ;B cialium romance curiae: Β 306,108* 306,108 - de Concilio Concilio Tridentino celebran310 do: B Β 310 -- erectionis collegii Milítum Militum de LiLierectionis collegíí lio: B 303,105* lío: Β 303, 105 * - erectionis collegíí collegii Militum Militum S. S. PauPau304,106* li: B 304, 106' -- erectionis collegii Militum Militum S. S. PePeerectionis collegíí 97,111* tri: 308, Β B 309, 309, D 97, 111* tri : B Β 308, Montis Fidei: B - erectionis erectionis Montis Β 308,110* 308, 110 - institutionis collegii Scrip Scriptorum Arinstítutionis collegíí torumArchivii Curiae: BB 295 295 chivíi Rom. Curiae: - institutionis societatis Charitatis Charitatis instítutionis societatis 305, 107 107** de Urbe: B Β 305, et scutíferoscutifero- officii officii cubiculariorum cubiculariorum et rum apostolicorum: Β B 307, 307, 109 109** xm, XIV xrv n. 13, 13, Bologna, concìlio concilio di: XIII, XVII, XXI n. 26, 26, B 315 XVII, XXI Β 315 Bonamico Lazzaro: D 414 Bonavitis Marco v. v. Benavídes Benavides M. M. da Bonavítís Mantova Bonetti Baverio Baverio Maghinardo de': de': B Bonettí Β 206 Bonfini Matteo: Matteo; Β B 294, 294, D 85 D 401 401 Bonifacio Vili, VIII, papa: papa: D Bosso Matteo: B 288, D 66 Enrico de': de': B 198, 84 84** Botti (Botteo) Enrico Β 198, 217, D 40 Bracciolini Poggio; Β 217, Poggio: B Bracelli Iacopo: D 356, D 363, 68* Bracello Gaspare: Β B 106 Bragadin Lorenzo: Lorenzo:DD378 378 Bragadin edictaeccleeccleConstitutions etetedicta Brescia, Constìtutiones siastica v. G.P. v. Ferretti Ferretti G.P. breviari; B 226 (Vili) breviari: (VIII) Brigida, s., vita: D 354 Giovanni; D D 38, 38, D D 326 326 Britannico Giovanni: Britonio Girolamo: D 68 Britonío Britonius: D D 68 68 Britonius: Dominici D. D. Brixiensis episcopus episcopus v. Dominici v. Ammiani S. Broilo Sebastiano v. Ammiani S. XII n. n. 10, 10, B 97, D Bruni Leonardo: XII Β 97, 173, D 284 Brunswick Erich, duca di: D 223, 223, D D dí: D 278, D 376 376

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INDICE DEI DEI NOMI PROPRI: BIBBIA BIBBIA -- CENEAU CENEAU INDICE NOMI PROPRI: Brunswick Heinrich, ducadi: di:DD223, 223, Heinrich, duca D 278, D 376 Brusoni Lucio Lucio Domizio: Domizio: D D 219, 219, 56* 56* Bucerus (Bucer, Butzer) Butzer) Martinus: XXVIII, B 71, B 73, B 96, B114, B 115 ΧxΝIII,B71,B73,B96,B114,B115 Budé Guillaume: Guillaume: D D 98 98 Bullinger Heinrich: xxviii, XXVIII, Bullinger Johann Johann Heinrich: B 73, B 74, Β B 133, 133, B 292 Bunderius van der) der) loBunderius (Bunderen van Iohannes: D D 296, 296, D 297 297 Buonaccorsi Filippo: Filippo:BB281 281 Buonaccorsi XXVI,DD 84 84 Buonarroti Michelangelo; Michelangelo: xxvi, 313 Burckard Johann: Johann: D D 313 Buridanus (Buridan) lohannes: Iohannes: XXVI, B 298 xxvi, B 298 Burley Walter: Walter; BB 330 330 Bussi Giovanni Andrea: Andrea:BB41, 41, D D 327 327 C

v. Gyöng Gyôngyôsi Caelius Pannonius Pannonius v. γαsi G. Petri Michaelis Michaelis v. v. Delfino G. Caesar Petri C. Caetani Stefaneschi Stefaneschi Iac Iacopo: A6,128* οpo:F Caetani 6,128* Cagneus Ilohannes v. Gagnaeus GagnaeusJ. J. οhannes v. Cágneus Caietanus v. v. Vio Gaetano da Caíetanus Vio T. T. de; Gaetano Thiene Caietanus Daniel Daniel v. v. Gaetano Gaetano D. D. Caíetanus Calcidio: D 32 37

Caldeae seu etiopicae linguae Caldeae seu etiopicae linguae institutìones M. v. Vittori Vittori M. tiones v. Calderini Domizio: Domizio: BB 66, 66, B 227, D 5, Calderini B 227, 326 D 6, D 38, D 326 Calendarium astrologicum: 85 * cum: B 224, 85 Calendarium astrologi XXVIII n. Calepino Ambrogio: XXVI, xxvi, xxviII B 19, D 215 39, B19,D215 Calfurnio Giovanni: Giovanni:xxXVI XXXVI n. n. 55 55 Calfurnio Calistus Placentinus Fornari de' de' Calistus Placentínus v. v. Fornarí Calceati C. C. Calceatí 74, D D 419 419 Giovanni: BB 74, Calvino Giovanni: Giulio; D 201, 52* Camillo Giulio: Campana A.: Α.: XXIX xxIx Antonio: BB 42 42 Campano Giovanni Antonio: Campeggi Tommaso: D 321 Campen Johann van;DD288 288 Campen Johann van: D 424 424 Canini Angelo: D Cánones Apostolorum Apostolorum v. I. v. Cochlaeus I. Canones (D 432, D 434) musices Cantorino v. Compendium Compendium musices Scipione: F 40 Capece Scipione:

239 239

Capella (Capra) Galeazzo: Galeazzo; xxvi, XXVI, D D Capella (Capra) 126, 126, D D 361, 361, 34* Capiduro Girolamo: D 238 Capitius Capece S. S. Capitíus Scipio v. Capece Cappello Carlo: Carlo; D 92, 92, D 378 378 Capriolo Elia: D 397, 397, 78* 78* Capriolo Elia: Capro Flavio: B 287 287 Capro Flavio: Carafa Gian Pietro v. v. Paolo rv, W, papa papa Cardulo Francesco: Francesco: B B 281 281 Carlo V, V, imperatore: XIII, XXV, xτττ, XIV, xIv, xxv, B 231, B 233, B 266, B 286, 286, B B 310, 310, B 233, D 204, D 352, 352, D 357, D 415, 415, D 437 Carlo Vili, viii, re di Francia: D 370 Gheldria: Carlo d'Egmont, duca di Gheldria: D 357 Carlo Magno: B 208 Carmina quinque quinqué illustrium illustriumpoetarum.. poetamm: Carmina D 80 Carolus Geldrius, Geldrius, re re dei Bataví Baiavi v. v. Carolus Carlo d'Egmont Miranda Bartolomé: Bartolomé: B Carranza de Miranda 139 101 Carvajal Luís Luis de: B 101 5, 127* 127* Casali Giovanni Battista: .F F5, Cassiano Giovanni: B 164, 164, D D 131 131 B 64 64 Cassiodoro Magno Aurelio: Aurelio: B 68 Castello Alberto da: B 68 Castigationes et vari varietates etates vergilianae Castigationes et lectionis P. lectionis v. Valeriano Bolzani G. P. (D 438) V Castiglione d'Orcia: v Castiglione Baldassarre: Baldassarre; D 80 Castriota Giorgio: Giorgio: BB 45 45 Castriota 146 Castro Alfonso de: B 146 Catarino Ambrogio v. Politi L. 354 Caterina, s., vita: D 354 Cathalogus theoloCathalogus librorum librorum a facúltate facultate theologica Parisiensis 174, gica Parisiensis prohibitorum: prohibitorum: B 174, B 195, 195, 10*, 81* Cathena in Genesimv. Genesim v. Lippomano L., Lippomano L., Cathena Bibbia, catene 165, D D 378 378 Catilina Lucio Sergio; Sergio: BB 165, Catone; D 102 102 Catone: Catullo Gaio Valerio; n. 55, 55, D Valerio: XXXVI xxxvi n. 306 306 Celestino V, papa: FF 6, 6, 128* 128* v, papa: 145, BB 332, 332, Celso Aulo Cornelio: B 145, 345 D 22, D D345 (Cenalis) Robert: Robert: B 143, 143, B B Ceneau (Cenalis) 285

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

240

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

Ceremoniales. A. Ceremonialei. Patrizi Piccolomini Piccolomini A. Cervicornus Eucharíus: Eucharius: xxvii XXVII n. n. 38 38 Cervícornus Cervini, biblioteca, inventario: vVII, biblioteca, inventarío: ττ, XII 10,XVII, XVII, XIX, XIX, XXI, XXIV, XII n. 10, XXI, XXII, XXVI; v. v. anche anche Montepulciano famiglia: IX, XXIII, Cervini, famiglia: Ix, XI e n. 9, XXIII, xxxrv XXXIV XII n. 10 10 Cervini Alessandro: IX Ix n. 5, XΙτ Cervini Alessandro Alessandro jr.: XXXIV xxxiv XI Cervini Antonio: xi MonCervini Antonio, vescovo di MonXXXIV tepulciano: XXXII Cervini Camilla: IX Ιx n. 55 IX n. 55 Cervini Cinzia: IX Clelia: IX Cervini Clelia: Ix n. 55 Cervini Elisabetta: IX IX n. 5 Vili n. 4, IX, Cervini Erennio: VII, VII, VIII 4, IX, xxrv, XXXV XXII, Cervini Giovanni Marcello Marcello v. MarCervini II, papa cello II Cervini Giulia: IX IΧ n. 5 Marcello jr.: XV Cervini Marcello XV n. n. 16 IX n. 55 Cervini Pera: Ix IX n. n. 5, XI, XI, XII XII e Cervini Ricciardo: IX n. 11, 11, XXXIV, n. 52 52 XXXII,XXXV xxxI e n. VII, IX IX n. 5, 5, Cervini Ricciardo Rícciardo jr.: III, XXXV ee n. XXXV n. 55 XXXV Cervini Romolo: IX IX n. n. 5, XXXV Cervini Silvia: IX n. 55 Caio Giulio: D 395, D 403 403 Cesare Cajo Chacón Alfonso: Alfonso: xx, XX,XXI XXI nn. 25, 26, Chacón XXII, XXIV, XXXVII XXII, XXII, XXXI n. 44, XXXVII de Gerson Gerson Jean: Jean; B 63, B 65, 65, Charlier de Β 63, B 185, 185, D 473, F 22, Β 22, 118* Chéradamejean: 27 Β 27 Chéradame Jean: B Christianum de de fide edicChristianum fide et sacramentis edictumv. E. tum v. Archinto Archinto F. Marco Tullio: XI XV n. n. 16, 16, Cicerone Marco XXVII, XXXIX, B 87, B B 170, 170, BB225, 225, D D XXVII, 82, D106, D 256, D 106, D 147, D 232, D 238, 238,D D 269, 269, D D 312, D 314, 314, D 257, D 262, D DD312, 333-334, D 337, 337, D 338, 338, D 378, 378, D D 333-334, 414, D 430, D 436, F 42, F51 Ciocchi Del Monte Giovanni Maria III, papa v. Giulio Giulio IDI, (detto ECipelli Giovanni Giovanni Battista Battista (detto 48, B 190 gnazio): B 48, Β 190 Cipriano, s.: s.: D 217, D 286-287 286-287 Cipriano, Cirillo di Alessandria, s.: B164, Β 164, B171, B 171, ,

D226 D 226 Clario Isidoro v. Isidoro di Chiari Claudiano Claudio: B 283 Clemente I,I, papa: papa; D 248 XII, xxxv Clemente vii, VII, papa: papa: XΙτ, XXXV e n. 53, 53, B 233, B 308, 308, B 309, 309, D 415, 415, Β 233, E E 5, 110* 110* F 4, F Clemente VII, antipapa: E F 10 Clemente Clemente Alessandrino, s.: XVIII,D392 xΙIII,D 392 Cleomede: D 439 Cleonides; Cleonides: D 439 Clichtove Josse van: van: D 27, 27, D 140 , D 141, 165, D 242, D 385 385 141, D 165, Clobardus Pe Petrus; 173 tr us: D 173 Cochlaeus (Dobneck) Iohannes: lohannes: Cochlaeus (Dobneck) XXVIII, B 73, 73, BB 74, 74, BB88, 88, B Β 91, B 93, Β162, B162, B 247, 247, B 292, 292, BB 297, 297, DD 93, 14, D D 43, 43, D D 46, 46, D D 79, 79, D D 100, 100, D D 182, 182, D 244, D 378, 378, D 402, 402, D 432, 432, D 434, 434, D 437, 437, D 450, 450, 8*, 88* 88* Cockburn Patrík: Patrik: D 185 Cockburn Pannonicusv.v. Gyöngyösi Gyòngyòsi G. G. Coelius Pannonicus Collationes Collations super Epístolas EpistolasPauli Pauli v. v. Tittelmans F. F. (D 320), Bibbia telmans Colocasio Vincenzo: B 278 Colocasie Colocci Angelo: xm, XHI, XV XVI, XXIV ColocciAngelo: XI n. 15, 15, ΧVI, xΧΝ 71 Colombo Cristoforo: D 71 Colonia:XXVII XXVII n. 38, XXXIII XXXIII Colonia: - Chiesa Me Metropolitana: 153 tropolitana: B 37, B Β 153 - concilio provinciale: B 10, B 229, B Β 10, 239 Colonna Ascanio: vili VIII Colonna Egidio v. Egidio Romano ColonnaGiovanni: Giovanni:121 121* Colonna * Colonna Pompeo: B 329 Colonna Vittoria: Vittoria: XXVII Colonna Columella Giunio Giunio Moderato: Moderato:DD102, 102, Columelle D420 D 420 Commentarla epístolas Pauli Commentaria in in epistolas Pauli v. v. GriM., Bibbia mani Μ., Commento S. Commento sopra ilFuriosov. Fornari Fornari S. Communes loci loci sacrae scrip turae: B 158 scripturae: Β 158 Commynes Philippe Commynes Philippe de: XXVn,D370 xxvιI, D370 Compendium musices musices (Cantorino) Compendium (Cantorino):: XXX n. 42, 42, D 379 xxx Compendium in sphaera sphaera v. Valeriano Compendium Bolzani G. P. Concetti della lingua latina latina v. v. Paleario A., L. A., Bonamico L.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INDICE DEI PROPRI: CEREMONIELE CEREMONIALE -- DIONIGI IL CERTOSINO CERTOSINO DIONIGI IL INDICE DEI NOMI NOMI PROPRI: Concili (Basilea, (Basilea, Bologna, Colonia, Costanza, Magonza, Nicea, LateCostanza, Magonza, Nicea, Laterano, Sens, Sens, Trento, Trento, Worms) Worms) v. v. le le singole voci Conciliorum omnium et proomnium generalium generalium et D 411 vincialium: D411 Conclusiones catholicae catholicae ex ex divi AuguConclusiones Augustini: v. Ammiani S. Ammiani S. Concordantiae Bibliae: B 21 Concordantiae evangelistarum: Concordantiae evangelistarum: B 185 xxvI, D 84 Condivi Ascanio: XXVI, Consilium de de emendanda emendando ecclesia: ecclesia: Consilium XXVII n. 38 Constitutiones et et edicts edicta observanda observanda in Constitutions sancta Brixiensi Brixiensi ecclesia ecclesia v. v. Ferretti G. P. Ρ. Consulum dictatorum dictatorum caeterorumque caeterorumque Consulum Rom. series seríes v. B. v. Marliani Marliani B. XVIII, XXVII Contarini Gaspare: XIII, XVIII, n. 38, 38, XXX, D 160, 160, F 40, 40, 134* Contemplationes idiotae idiotaev. R. Jordan R. Contemplations v. Jordan Copia (de) varietale facundiae (de) et varietate facundiae latilatinaev. Liburnio N. Corcyri Corcyrí archiepiscopusv. archiepiscopusv. Marcello C. Cordoba Alfonso da: B 242 Córdoba Alfonso Cornarius (Hagenbut) (Hagenbut) Janus: Janus: BB86, 86, D 35, F 33 Cornaro Francesco:BB271, 271, 94* 94* Cornaro Francesco: Comazzano Corazzano Antonio: D 91, 27* 74* Cornelio Nepote: D 384, 74* CornelioFrancesco, Cornelio Francesco, cardinale v. CorCorF. naro F. Cornuto Lucio Lucio Anneo: D D 38 38 Cornuto Corpus grammaticus Flavio Capro Flavio Corpus grammaticus v. Capro Corrado Sebastiano: B 225, F 29 116, D D 358, 358, 3* 3* xxvτΙ, B 116, Corsi Pietro; Pietro: XXVII, CortésHernan: Hernán:DD71 71 Corts Cortesi Paolo: D 1, 1,D D 431, D 440 307 Corti Matteo: D 272, D 307 Cosco Leander Leander de: de: D D 71 Cisco Cosmographiae 35 Cosmographiae introductio: introductio: B 321, F 35 imperatore; B 208 Costantino, imperatore: di: B 15, D 42, FF 99 Costanza, concilio di; Cotta Giovanni: D 80 Crabbe Pierre: Pierre:DD411 411 Crabbe Cranston David: David: BB 137 137 Cranston Crinito Pietro: D 37, D 311, 64* Crisolora Manuele: Manuele:XIΙ XII n. 10 10 Crisolora Crispolti Tullio: D 308 Críspoltí Aquileía: D 299 Cromazio, vescovo di Aquileia:

241 241

ν. Maciej M. Cronica Polonorum v. franCroniche di Normandia in lingua franXXVII, D 382 cese: XXVIΙ, Gruceius Croce L. L. A. A. Cruceius v. ν. Della Croce Cultu (de) (de) immaginum immaginum v. v. Giona, vescovo di Orleans Cumirano Serafino da da Feltre: B 158 158 Cusano Niccolò: D 218 Cuspinianus Iohannes: lohannes: DD 290 290

D Lusitanus v. v. Goes Goes D. D. van van Damianus Lusitanus der Darete Frigio: Frigio: D 351 Dati Agostino: XXXIII Davidico 316, D 319, 319, D Davídico Lorenzo: D 316, 449, D 469, F 41, 449, 41, 135* Deauratus Petrusv. v. Doré Doré P. P. Deauratus Petrus Decembrio Pier Candido: F 39 Deciusjodocus Ludovicus; FF18 18 Decius Jodocus Ludovícus: De Fantis Antonio: Antonio:BB122 122 Delfino Giovanni Antonio: B 43, 43, D D 49, D 135, D 181 181 49, Delfino Giulio Cesare Pietro Pietro MiMiGiulio Cesare 101 chele: D 101 Della Casa Giovanni: D D 77 Della Croce Luigi Annibale: D 180 180 De La Ramée Pierre: Pierre: D 149, 149, D 293, D 332 Demetrio Alabando: D 360, 67* Demetrio Pepagomeno: D 378 378 (Χττ) (xn) Pepagomeno: D Demostene: D 173 lohanDespauterius (van Pauteren) IohanD 387, D 442 nes: T)3S7,D Dessippo: BB 333 333 Dessippo: XVII n. 20 20 Devaris Matteo: Matteo: XIII Deventer Jan van: B 251 251 jan van: Devreesse R.: R.; Vii, vili n. 4, 4, XIX XIX 111, 1111 Devreesse Dialogas Dialogus de animi gaudiis v. Bosso M. Dictionarium v. Dictionarium propriorum propriorum nomìnum nominum ν. Estienne R. R. Estienne Diodoro Siculo: B 217 Diogene Laerzio: B 330, F F30 30 Diomede grammatico: B 287 27, B B 52, 52, BB Dionigi l'Areopagita: B 27, 84, B 94, Β B 102, 102, Β B 176, 176, B B 301, 301, D 81, 81, D 448 Dionigi il Certosino (Dionysius Cartusianus) tusianus):: D 350, D 447

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

242 242

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

Dionigi il Piccolo (Dionysius (Dionysius ExiExiil Piccolo guos) D 466 466 guus):: D Dioscoride Pediano: Pediano: F 55 Dioscoríde F55 Dives XVIII Dives Nicolaus: Nicolaus: xviii (de) nominibus v. Dionigi Dionigi l'A l'ADivinis (de) reopagita (D448) 448) reopagita (D Andrea; D D 303 303 Divo Andrea: Doctissimorum quorundam poetarum poetarum Doctissimorum quorundam carmina: carmins: D 463 Dolce Ludovico: xxx XXX n.n.41, 41, DD162, 162, D 201 201 Dominici Domenico: F12 F 12 Donatisti: D D 43 43 Donatistí: Donato Bernardino: xxxv, XXXV, B 33 33 Donato Elio: Elio; B 66 Donato Donato Veronese v. Donato B. Β. Doré Pierre: D 350 Dorez L.: L.: VII, VII, XVII, Dorez xviI, XXXVn. xxxv n. 55 XVIII, XXXI XXXI n. 43 Dorico Valerio: Valerlo: xVIII, 43 Dorland Pierre: Pierre:DD169 169 Dorland Doroteo Guglielmo: Guglielmo: B 6 (Neys) Iohannes: lohannes: Β B 13,Β 13,B 69, 69, Driedo (Neys) B 72, Β B 77, Β B 79, B B123 Β Β 89, B103, Β 103, Β 123 266 Du Bellay Guillaume; Guillaume: B Β 266 François; D 147 Dubois François: Durand Guillaume: Guillaume: D 94 94 Durand Dùrer Albrecht: D 213, 55* Dürer E Ε Eck Johann: B 236, Johann: B Β 44, B 147, B187, Β 187, Β

B 268, D 53, D 55, D 229 Β268, D53,D55,D229 Eclipsi (de) lunge lunae etet sous: solis: B 189, 189, 80 80** 12* Egesippo: D 2, 12* Egidi Cacciacond Cacciaconti Eleonora: IX Ix n. 55 XII Egidio da Viterbo: xII Egidio Romano: D 328 Egnazio: xxVΙΙΙ XXVIII n. 39; v. anche Egnazio: Cipelli G. B. Ebano 406 Elíano Claudio: D 3, D 406 Elisabetta diPolonia,m.didiSigismonSigismonElisabettadiPolonia,m. do II: B 286 do II: Β 286 Elucidarius poeticus poéticas v.Torrentinus H. v.Torrentinus H. Emili Paolo: D 8, 13* 13* Emilio Probo: D 384 Enchiridion christianae christianae institutionis Enchiridion institutionis v. Colonia, concilio concilio provinciale provinciale (Β (B Colonia, 239) Engel Johann: D 330 330 Johann: D

Enrico II Valois, re di di Francia: Francia: Enrico II di Valois, XIV, D 185 Enrico viii, Vili, re d'Inghilterra: d'Inghilterra: XVIII, XVIII, Enrico 100 XXV, D 100 20 - Libri contra Henricum octavum: D 20 Enrico di Losanna: B 128 128 beata: xxx XXX n. n. 42 42 Enselmini Elena, beata: B 64 64 Epifanio Scolastico: Β Epifanio di Cipro: D 35, D 54 Epífanio Epigrammata antiquae 15; v. v. Epigrammata antiquae urbis: urbis: D 15; anche Mazzocchi Mazzocchi I. 1. anche

laudem Venetorum: Venetorum: XXX xxx Epistola in laudem Epitaphia antiqua: 122* Epitaphic antiqua: 122 Epitaphiorum urbis urbis liber: liber: xxxI XXXI n. n. 44, 44, D 409 Epitteto: D D 424 424 Epitteto: Equicola Mario: Mario: D 95 95 Equicola eremita; D 248 Eraclide di Cipro, eremita: Erasmo da Rotterdam: xxVII, XXVII, Β B 8, 8, Β B B 83, B 116, 116, B 148, 148, B 190, 190, D 56, 56, 41, Β D 98, D 168, 168, D D 217, 217, D D 247, 247, D D 286, 286, 394, F 52 52 D 287, D 339, D 377, D 394, Eremitani v. Agostiniani B 87 87 Erennio: Β Enrico v. v. Brunswick, Brunswick, Erich Erich Erico ed Enrico e Heinrich duchi di ErmeteTrimegisto: 54, Β B192, B 276 Ermete Trimegísto: BB54, 192, Β Ermogène: BB 82 82 Ermogene: B 223 Erodoto: Β Erone; XV 16, xXN XXIV n. n. 32 32 Erone: XV n. 16, Errore ((de) de) adversusEucharistiam adversusEucharistiam:: B 133 (van Esche) Nicolaus: D D 134 134 Eschius (van Escoriai, Real Biblioteca del: XXII Escorial, xxii Alfonso II d': d': FF 33 Este Alfonso Este Ercole I d': FF 33 B 182 182 Este Ercole II d': B Isabella d': d': D D 95 95 Este Isabella d': FF 33 Este Niccolò Maria d': Estienne Charles: D154, Estienne D 154, D 371, D 386 Estienne Robert: D 41, D D 220-222 220-222 B 238 Eucherio vescovo di Lione: Β Euclide; XV XV n. 16, 16, xxvl, XXVI, D 439 Euclide: B 29, Β B 33, 33, B 64, Eusebio di Cesarea: Β 439, F 8 D 439, Eusebio di Emesa: D 139 139 v. Eusebio di CeCeEusebio Pamfilo v. sarea XXXI Eustazio da Tessalonica: XVII, XXXI Eudche, eretico: eretico; B 254, 89* Eutiche,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INDICE DEI DEI NOMI PROPRI: DIONIGI DIONIGI IL IL PICCOLO PICCOLO -INDICE NOMI PROPRI: Eutimio B 31 31 Eutímio Zigabeno: Β Evagora: B 125 Β 125 29 Evangelica declamilo: declaratie: B Β 29 Examen novarum novanim dictionarum dictionarum v. Examen Schatzgeyer K, K Exemplaria litterarum Exemplaria litterarum quibus rex FranFrancis cus defenditur: B 266 ciscus Β 266 Explanationesaliquot aliquotlocorum locorum divers diversoExplanations o224 rum auctorum: B Β 224 Eyb Albrecht von: Β B 32, 32, B 216 Albrecht von: Β 216 Ezzelino III da Romano: D 151 151 Ezzelino III Romano: D F Faber Iacobus lacobus Stapulensis Stapulensisv. v. Lefèvre Lefèvre d'EtaplesJ. Fabri (Heigerlin) Iohannes: lohannes: B104, Β 104, B Β 199, 219, D50, D 423, D 455, D 457 199, B Β219, D50,D423,D455,D457 Fabricius Guilhelmus: Guilhelmus:BB240 240 Fanelli V.: XXIV 32 xxry n. 32 XIII Farnese, famiglia: XIII Farnese Alessandrov.v. Paolo PaoloIII, III, papa Farnese Alessandro papa Farnese Alessandro, cardinale; XIII, cardinale: XIII, XXVI, 68 xxντ, D 68 Farnese Ottavio; n. 16, 16, D D 68 68 Ottavio: XV xv n. Fasanini Filippo: BB 293 293 Fasanini Filippo: Fausto, vescovo di B 197, 197, D 339 dí Riez: B Fausto daLongiano daLongíano Sebastiano: D151 D 151 Felici Durante: Felici Costanzo Costanzo da Castel Duran te: D378 Feliciano Francesco da Lazisio: Feliciano Francesco XXIX, D 96 Feliciano Giovanni Giovanni Bernardo: Bernardo;BB333 333 Felicissimo ritorno del regno d'InghilterFelicissimo ra: D 353 ra: Fenestella Lucio v. Fiocchi A. Ferber Nikolaus: Nikolaus: D 441 Ferber Ferdinando II d'Asburgo, d'Asburgo, re d'Und'Ungheria e di Boemia: D 378, D 381 381 Ferno Fervo Michele: E19, F 19, 130* Ferrara duca di: FF 3, 3, 126*; 126*; v. v. anche Este Alfonso; Este Este Ercole Ferrariis Antonio de' de' (detto il íl GalaXXX teo): xxx Ferrari Girolamo; Girolamo: F 51 Ferrari Teofilo de': D D 93 93 Ferrati Giovanni Maria Maria v. Verrati G. G. M. Ferreri Zaccaria: xxx, XXX,BB15, 15, DD 42, 42, D D Ferrerí Zaccaria: 379 (XIV), 379 (xii), D 380

FORTE

243

Ferrerò Bonifacio: Bonifacio;DD192, 192, 50* 50* Ferrero Ferrerò 192 Ferrero Filiberto: D 192 Pietro: BB 317 317 Ferretti Giovan Pietro: Ferri Alfonso: D 76, 76, E F 28 Pesto: Feste: XXXIX, B Β 316, 316, D 351, D 379 Pesto Sesto Pompeo: XXIX n. 41 41 Feste Pompeo: XXIX Fiadoni Bartolomeo: F F12 12 Fiandre:XIII, XIII,XXVI XXVI n. 35 35 Fiandre: Fibonacci Leonardo da Pisa: XxvI, XXVI, XXXV n. 51 51 xxxv n. Ficino Marsilio: Marsilio: XXVII, B 102, Β B 276, 276, Β 102, D 448, F 29 Fieschi Stefano:xxx, XXX,XXXI, XXXI, DD379 379 Fieschi Stefano: Figura (de) (de) sectore: sedare: XXVI Figura xxντ Filalteo Lucillo Lucilio v. v. Maggi L. Filastrio, vescovo di Brescia: B 161 Β 161 Filetico Filetíco Martino: B 225 Filippo II, re di Spagna: XXII, XXV, XXV, D Spagna: XXII, 353 Filippo Augusto, re di Francia: Francia: D D 68 68 361 Filippopoli Francesco: D 361 Giovanni: Β B 66 Filopono Giovanni: Filostrato: 7* 7* Findeling (Apobolymaeus) JohanJohanFindeling (Apobolymaeus) 167 nes: B Β 167 Finius Stephanus Stephanusv. v. Fieschi Fieschi S. S. Fiocchi Andrea: D 351 Fiordibello Antonio; 291 Antonio: B Β 291 Firenze: x, X,XI, XI, XIII Firenze: IX, - Archivio di Stato, Carte Cervini: Ix, X XVII, XX xxrv, 32; v. X n. n. 8, XVI, XVIΙ, IV, XXV n. 32; anche indice documenti Firpo M.: XXVII n. 38 38 Firpo M.: Fisher John: B 119, Β129, B129, Β141, B141, Β B Β 119, 144, 169, B 179, B 192, Β B 194, 194, Β B 144, B Β 169, Β 179, Β 192, 257, D 427, D 435, D 443 257, Flaminio Marcantonio: D 80 di Tralles: Tralles: D 360 Flegonte di Florebellus Antonius v. v. Fiordibello Fiordibello A. Florido Francesco (Floridus SabiSabiFlorido Francesco nus): 110, D 111 111 nus) : XXVII, D 110, Florimo Matteo: XV 16 xV n. 16 Floro B 302 302 Flore Lucio Anneo: Β Foglietta Uberto: D 69 69 Foglietti Uberto: D Folengo Giovanni Battista: D 422 422 Ponzio B 332, 332, D 38 Fonzio Bartolomeo: Β Pomari de' Calceatí Calceati Callisto: Callisto: Β B 296 296 Fornari de' Pomari Simone da daReggio: Reggio:DD336 336 Fornari Simone Forte Angelo: XXVII,XXIX, XXIX, D 341 Angelo: XXVII,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

244 244

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

Fosearan Egidio: B 272 Foscarari Β 272 Fosearan Tiresia: XXVII, B 272, 272, 95 95** Foscarari XXVII, Β Foscari Francesco: Francesco; XXXI, Foscarn XXXI, D D 379 F12 Foscari Girolamo: F 12 Fossier F.: F.: vII, vii, xix, XXIII, xxxiii Fossier xix, XxIII, xxxIII B 110, HO, D 205 Fracastoro Girolamo: Β Fracco Ambrogio Novidio: Novídio: D 281 (conventuali) Francescani (conventuali) Β 260 - costituzioni: B 226, D 155 155 - ufficio: B Β 226, Valois, re di Francia: Francesco Iι di Valois, XIII, xτττ, B Β 266 d'Assisi, s.: B 226, D 344 Francesco d'Assisi, Β 226, Francesco da Vimercate: B 135 Β 135 Francia: X, XI XIV 14 XI n. 9, XIII, X IV n. 14 Montaiv. Montaí- concilio e parlamento v. gne]. (B 230) 230) gne J. (B re; B Β - orazione del segretario del re: 311 - Historia degli re v. v. Andrea da da BarBarberino Franciscus v. Modesto F. F.. Franciscus v. Franciscus Gergerius: XXX, xxx, D 379 Franciscus Narniensis Narniensis v. v. Cardulo CarduloF. F. Franciscus Sylvius v. Dubois Dubois F. F. Franciscus Sylvius Franciscus Turrensis v.Torres F. F. de de Turrensis v.Torres Franciscus Valesius v. v. Francesco Iτ di Franciscus Valesius Valois, Valois, re di Francia Vicomercato v. v. VimerVimerFranciscus a Vícomercato cati F. catí D 138 138 Fregoso Agostino Sosteneo: Sosteneo: D Fregoso Federico: D 77 Frontino Sesto Giulio: D 3, 3,D D 406 Frontlno Fumani Adamo: Β B 26, 26, Β B 86 86 G Gabrielli Giulio: D 75, 75, D 136, 136, 39* Gabriella Gaetano, cardinale v. v. Vio, Vio, T. T. de Gaetano da Thiene: D 36 D an iele: B 213 Gaetano Daniele: Gagnaeus (de (de Gaigny) Gaigny) Iohannes: lohannes: B Gagnaeus Β 138, Β B 154, 154, B 166, F 40 138, Β 166, A. v. Ferrariis Ferrariis A. Galateo v. Galfridus Monemutensis v. v. GeofGeofGalfridus Monemutensis froy di di Monmouth Monmouth Galeno Claudio: Claudio; B 279, D 439 Β 279, García 214 Garcia Pedro: B Β 214 Gardiner (Vintonius) Stephan: Stephan: Β B 96, 96, Gardiner (Vintonius)

D 353

331 Gast lohannes: Iohannes: DD331 210, D 467 Gaurico Luca: B Β 210, 36, F 27, 27,132* Gaza Teodoro: B Β 36, 132* XXVI Geber: XXVI Gebwiler Hieronymus: D 381 Geldenannus Gerardus v. v. GeldenGeldenGeldenannus Gerardus hauer G. hauer G. Geldenhauer (Geldenhouwer) GerGerGeldenhauer (Geldenhouwer) 357, D 66* hard: D 357, D 416, 66* Gello (il) v. P. Gelb° v. Giambullari P. Gemma Rainer Rainer Frisius: Frisius; D 62 loannesv. v. Sepulveda SepulvedaJ. J. Genesius loannes Gennepaeus Jaspar: B 291 Β 291 Gennepaeus Jaspar: Genserico: D 385 385 Genserico: D Gentianus Hervetus G. G. Gentíanus v. Hervetus D 127 127 Geoffroy di dí Monmouth: Monmouth: D Georgievics Bartolomej: Bartolomej: Β B 319, 319, Β B Georgievics

326, B 327, 327, 112 112*, 115* 326, Β *, 115* Georgius v. Merula MerulaG. G. Georgius Alexandrinus Alexandrinus v. Georgius Franciscus: Franciscus: D D 379 379 Georgius Georgius Pachinus Pachinusv. v. Pachymeres PachymeresG. G. Georgius Uuiceliusv. v. Witzei Witzel G. G. Georgius Uuicelius G. Geraldus v. v. Geldenhauer Geldenhauer G. 58, Β B 210 210 Gerardo da Cremona: B Β 58, 58 Gerardo da Sabbioneta: B Β 58 Gerardo Paolo: Paolo: DD 470 470 Gerardo Pietro: D 151 151 Gerardo Pietro: Gerardus Geldenannus Geldenannus v. v. GeldenGeldenGerardus hauer G. G. hauer Gerardus Noviomagus Noviomagus v. v. GeldenGeldenGerardus hauer G. G. hauer v. Charlier de Gerson GersonJ. J. Gerson v. Charlier de Gesuiti:XIV, xiv, xxxv Gesuiti: Giaccarelli Anselmo: XVII XVII Giacomello Giacomo: Giacomo: Β B 258, 258, D 275, 275, Gíacomello 90* Giacomello Tommaso: Β B 235 235 Gíacomello Pierfrancesco; D 190 Giambullari Pierfrancesco: Giberti Giovan Giovan Matteo: XIII, XIII, XxVIΙ XXVII Gibertí 38, B 112, D 179, 179, 46* n. 38, Β 112, Claris v. Tschudi Ae. Gilles de Glaris Tschudi Ac. D 395 395 Giocondo Giovanni: Giovanni: D Giona, vescovo di Orleans: D 216 Giova, 18 Giordani Raniero: B Β 18 Giorgio (Zorzi) Francesco: Francesco; XXX Giorgio (Zorzi) xxx 11 Giovanni XXIII, XXIII, antipapa: D 11 185 Giovanni Battista, s.: D 185 159, Giovanni Crisostomo; XVIII, B Crisostomo: XVIII, Β 159,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INDICE DEI NOMI PROPRI: FOSCARARI FOSCARARI -- HERMANNUS HERMANNUSALAMANNUS ALAMANNUS INDICE DEI NOMI PROPRI: D 156, 156, D 177, 177, D 240-241, 240-241, D 251, D D 280, D 440, F16 F 16 Giovanni Damasceno: Damasceno: XVIII, XVIII, XXX, XXX, Giovanni XXXV, B 2, D 137, 137, D 379 Β 2, XXIV, 401 Giovanni d'Andrea: D 401 B 312 312 Giovanni Evangelista, s.: Β Giovenale Decimo Giunio, commen326 ti a: B 227, D 326 Giovenco C. Vettio Vettío Aquilino: D 211 Giovio Paolo: B329, Β 329, D 21, D 355, D 462 Lilio Gregorio: Β B 325, 325, D 186, 186, Giraldi Lilío 372, D 393, 114* D 372, 393, 47*, 114* Giranus Petrus Petrusv. v. Gerardo P. Giranus XXXIV, Β B 41, 41, D 228 (in {inGirolamo, s.: XXXIV, dex), D 247, 247, D 440, 440, D D 452, 452, F 8, F 21 F21 Giuliano l'Apostata: D 226 Toledo, s.: s.: D Giuliano, vescovo di Toledo, 199, 199, D 378 papa: BB15, 15, BB 295, 295, FF 33 Giulio II, II papa: XIII, XIV, XIV, xv, XV, B 304, 304, Giulio III, τττ, papa; papa: XIII, 191, D 193, 193, D 353 353 B 307, 307, D 164, D 191, Giunta, famiglia: XVII 20 XVII n. 20 Benedetto: XVII Giunta Benedetto: XXX n. 41 41 Giunta Bernardo: XXX XVI Giunta Filippo: xvI Iacopo; XVI XVI Giunta Iacopo: Giustiniani 356 Giustíniani Agostino: D 37, D 356 Giustiniani Leonardo: D 86 Giustiniano Giustíniano I,I, imperatore; imperatore: B 247 Giustino III, τττ, imperatore: B 273 Giusto, vescovo vescovo di Urgel: Urgel; B 300, D Β 300, 168, 43* 168, Gmunden Giovanni di: di; XxXV XXXV Gmunden Giovanni Goes Damiano de: D 128, 128, D 130, 130, D 170, D 357, D D 465, 465, 36* 170,D357, Goinus (Des (Des Gois) Gois) Antonius: Antonius: D 425 Gordiano, imperatore: B 273 Goritz (Corycius) Johann: 15 Johann: XV XV n. 15 grammatiche: B 55, B 252 (Legrand) Nicolaus: Nicolaus: B172 Β 172 Grandis (Legrand) Grassi Pietro: 214 Pie tro: B 214 Gravina Pietro: D 57, 29* Graziano da Lodi: Lodi: BB 235 235 Grazio Falisco: D 171, 44* Gregorio B136, Β 38, Β 136, Grego ri o I Magno, papa: B D 29, D 233, D 253 Gregorio xiii, XIII, papa: IX papa: Ix Gregorio di Nazianzo: D 73 73 Gregorio Nissa: D D 73, 73, D 317, 317, D di lissa: Grego ri o di 466, D 471 -

,

245

189 Grifo Tommaso: B Β 189 Grimani Marino: Β B 85 85 Grímani GripparioGiorgio: Giorgio:XXXIII XXXIII Grippario Gropper Johann: Johann: BB 10, 10, Β B 37, 37, Β B 142, 142, Gropper B 153, Β B 192, B 239 239 Robert: XXVI xxvi Grosseteste Robert: Grynaeus Simon: Simon;DD246, 246,DD428, 428, FF23 23 Grynaeus Platea Amoldus: Guai aa Longa Longa Platea Arnoldus: XXVII, Β B 240 240 XXVII, Gualteruzzi Carlo: Carlo: xiiI, XIII, D D 7,7, D D 65, 65, D D 375 Guarino Veronese: Veronese:DD300 300 Guarino xiv Gubbio: xiii, xrv de: D 456 Guevara Antonio Antonio de: Guidi Guido: D 212 Guillaud Claude: Claude; XXVIII, 118, D 230 Guíllaud XXVIII, D 118, Guillelmus Alvernus: Alvernus: D D 158 158 Guillelmus (Guillaume le le BreBreGuillelmus Brito (Guillaume ton) ton) :: D 68 Guillelmus de (di MoerMoerGuillelmus de Morbecca (di beke): BB 241, 241, FF 37 37 beke): XXV n. 32 32 Guillery Etienne: xxv Gutenberg Johann: Johann:BB49 49 Gutenberg Gyôngyôsi Gergely: B Gyöngyösi Β 157 Gyurgievits Bartholomaeus v. GeorGeorGyurgíevíts Bartholomaeus v. gi evics B. gievics H Η HaemerJacques: Jacques;DD331 331 Haemer HalbertstadtConrad Conradvon: von:BB21 21 Halbertstadt HanUlrich: Ulrich:XXXIV xxxrv Han B 160 160 Haresche Philibert: Β HartmannoBavaro Bavarov. v. Beyer Beyer H. H. Hartmanno lulianus Aurelius: Aurelius; Β B 320, 320, Haurech Iulianus 113* Haython v. Attone Haython Hedelius Vulfagus Vulfagus v. v. Seidel Seidel W. W. Hedelius Christoph; B 225 Hegendorff Christoph: Helding Michael: Michael; D 117 117 Helding Helias v. E. Hellas v. Capriolo E. eresia v. v. Enrico Enrico di di LoLoHenriciana, eresia sanna sauna Hentenius lohannes: D 30 Henteníus Hentianov. v. Hervetus Hervetus G. G. Hentiano Heraclides v. Eraclide Eraclide di di Heraclides eremita eremita v. Cipro Herma Hermatius v. v. Lethmaet Lethmaet H. H. Herma Hermatíus Hermannus Alamannus v. v. Virsen Virsen Hermannus Alamannus H. de

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

246 246

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

Hermannus Coloniensis archiepiarchiepiHermannus Coloniensis v. Wied H. von scopus v. Herold lohannesBasilius: Basilius:DD216 216 Herold Iohannes Hervetus (Hervet) Gentíanus: Gentíanus: XVI, Hervetus (Hervet) xvi, XVIII, 183, B 12, D 280, 280, D xvm, B 183, B 232, 232, D D 12, 392, F 25, F 50 Heusenstamm Sebasdanvon: von;DD45 45 Heusenstamm Sebastian Hieronymus de Croaria: Croaria:DD42 42 Hieronymus de Hieronymus Gabríelius Gabrielius v. v. Gebwíler Gebwiler H. Hiphicles v. Ipsicle Hiphicles Atheniensiumbelli belli cum ThebaHistoria Atheniensium nis: B 205 Historia Baetica v. v. Verardi Verardi Carlo Historia Batavica v. G. v. Geldenhauer Geldenhauer G. Historia degli re di Frauda Francia v. v. Andrea da Barberino Barberini Monlalcino v. Historia dell'assedio di Montalcino Landi Giulio Historia Hierosolymitana: Hierosolymitana: 123* 123* Hochstraten (Hoogstraeten) (Hoogstraeten) Jacob Tacob Hochstraten van:B290 van: B 290 Hoffmeisterjohann: B8l,B 131,D83 HoffmeisterJohann: B81, B 131, D 83 Homeliae diversorum auctorum: B 47 Hortus delitiarum: delitiamm: XXVIII Hortus XxviIi n. 39; v. anche Bracello Bracello G. G. anche Hubertinus Crescentinas Crescendnas v. v. UbertíUbertiHubertínus no Chierico Hudon W.: W.: x Hudon Χ HummelbergerMichael: Michael: D D 22 Hummelberger Hùttich Johann; Htittích Johann: D 246, 58* IΙ lacobus Clugíensis Clugiensis episcopus episcopusv. v. NaclacIacobus chianti I. lacobus Abbas: B 24 Iacobus lacomellus lacobus romanus romanusv.v. GiaGiaIacomellus Iacobus G. comello G. Iacopo d'Angelo da Scarperia: Scarperia: D D 5, 5, D D66 Loyola, s.: s.; xiv, XIV, B 109 Ignazio di Loyola, CiIgnatius: XXVIII n. 39; v. v. anche Cipelli G. B. indice dei libri proibiti: XXVII, XXXI; v. anche v. anche Parigi, Facoltà di Teologia Teologia Inghilterra

Felicissimo ritomo - Felicissimo ritorno alla cattolica cattolica unione: D 353

re v. v. Filippo II; --Lettere Lettere del del re II; Pole Reginald InnocenzoIII, III, papa: XVlll, Innocenzo XVIII, D158,D166 D 158,D 166 Innocenzo vili, XVIII n. 22, B B VIII, papa; papa: XVIII n. 22, 214, F 19 Inquisizione, tribunale: tribunale: XXVII 38, XXVII n. 38, XXXI Institor (Kràmer) (Kràmer) Henricus: Henricus: B 133 133 Insulis (de) (de) flou noviter Insulis ter repertis: D 71 Invectiva in grammatistas et pedagogos: B 294 Mesué I. il il filius Mesue Ioannes filìus Mesue v. v. Mesué Vecchio lohannes Alamannusv. v. Ketham Ketham J. Iohannes Alamannus lohannes Cassianus Cassianus v. v. OecolarnpaOecolampaIohannes dius I. lohannes aa Davantría Davantriav. v. Deventer DeventerJ. J. Iohannes van lohannes Grammaticus Grammaticus v.v.Filopono Iohannes Filipino G. lohannes Hispalensis (o (o di Siviglia) Iohannes Siviglia):; B 122 Maior v. v. Major Major J. Ioannes Major lohannes Mattheus Mattheus Veronensis Veronensis v. v. Iohannes Giberti G. G. M. M. Giberti lohannes de de Monteregio Monteregio v. v. RegioRegioIohannes montanus I. 1. montanus lohannes de deNigravalle: Nigravalle: B 322 Iohannes lohannesNivicellensis: Nivicellensis: BB21 21 Iohannes Ioannes Preciosus Preciosus v. v. Prete Gianni Ioannes lohannesRoffensis Roffensis v. v. Fisher FisherJ. J. Iohannes lohannes Rothomagensis Rothomagensis v. v. Bayeux Bayeux Iohannes J. de lohannes de de Sacro Sacro Busto Busto v.v. SacroSacroIohannes bosco G. lohannesde deSaxonia Saxonia(Danck) (Danck): B : B122 Iohannes 122 lohannes Stephanus Stephanusv. v. Estienne EstienneJ. J. Iohannes lohannes Taurelius v. v. Tauler Tauler J. Iohannes Taurelius lohannes Turrecremata v. v. TorTorIohannes de Turrecremata quemadaj. quemada J. de 70 Ippocrate: B 70 Ipsicle di Alessandria; Alessandria: D 439 Ireneo di Lione, s.: D 394, 77* Isidoro di Chiari (Cucchi Matteo): Matteo); Chiari (Cucchi Bill, B 152, 152, BB 243, 243, BB248 248 B 111, B Isidoro di Siviglia: D 39 monacus cassinensis cassinensis v. v. I. di di Isidorus monacus Chiari Isocrate: B 125, D 47

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INDICE DEI NOMI PROPRI: HERMANNUS LUCREZIO CARO CARO NOMI PROPRI: HERMANNUS COLONIENSIS COLONIENSIS -- LUCREZIO INDICE DEI Itinerarium Antonini: D 400 Itinerarium lulianus Aurelius Lessigniensis Lessigniensis v. v. Iulianus Aurelius Haurech J. J. A. lunilio Afri cano: D 325 Iunilio Africano: Iunior Ludovícus Ludovicus v. Parisetti Parise tti L. L. lunius v. lunilio Iunius Iunilio luvencus v. Giovenco C. Iuvencus Hispanus v. Vettio Aquilino Vettin

JJ Jacobus aa Moshaim: Moshaim: D D 378 378 Jacobus Joachimus Camerarius (Liebhard J.): B 244,D Β244, D 173 Jordan Raymond Raymond (detto (detto Idiota): Idiota): Jordan xxvm, xxviii, D 209 K Κ Ker N.:.: VII vii Kerl Ketham Johann: B 246 L

Laelius Theodorus Laelius Theodorus v. ν. Lelli Lelli T. T. de' Lainez Diego: XXVII Diego: XXVII Lambert François:DD441 441 Lambert François: Lampridio Benedetto; Benedetto: XIII ΧΙΙτ 71* xxvi, D 367, 71* Landi Giulio: XXVI, Landino Cristoforo; Cristoforo: B 66 Lanspergius (Landsberg) lohannes (Landsberg) Iohannes lustus: B 149, D 474, 119* Iustus: Latomus Bartholomaeus: B 71, 71, F F 42, 42, F 51 F51 Latomus (Masson) Iacobus:D 26,17* 26, 17* (de) urbis urbis venetae: venetae: xxx, XXX, D Laudibus (de) 379 Lauretanus Leonardus v. L. ν. Loredan Loredan L. Laustenus Iohannes lohannes Rhenanus: Rhenanus: B B Laustenus 256 Bortamico L. Lazzaro da Bassano v. L. ν. Bonamico Lectiones quae Lectiones quae desuní desunt in Breviario: B 184 Lefèvre Denis: F 6 Lefèvre d'Etaples d'Etaples Jacques: XXVII, Lefèvre Jacques: xxvII, XXXIX, B 2, 5 B 24, 2, D 197, χΧΧΙΧ, B 22, B 24, D 2, 248, D 268 268 D 209, D 248, ν. Perno Fero M. Μ. Legationes Italicarum Legationes Italicarum v. 41 Lelli Teodoro de': XXXIV, xxxi, BB41 Aretinus v. ν. Bruni L. Leonardus Aretínus

247 247

Leone II Magno, papa: 240, D 327 papa: BB 240, Leone X, X, papa: BB 15, 15, B 305, 305, BB 307, 307, 309, B 329, 329, D 15, 15, D D 378, 378, D D 421, 421, B 309, D 462 462 Leone Tusco (il (il Toscano); Toscano): B 81 Leonico Niccolò; D 87, 26* Leoníco Tomeo Toreo Niccolò: Leopoldo II IX Ιι duca di Toscana: Ix Lethmaet Herman: Herman: xxviii, xxvm, B 77 Leto Pomponio: Pomponio:BB237, 237, B 273, 273,13 259, D 259, D 351 351 Lettere volgari vulgari di diversi v. v. Manuzio Lettere P. e A. (D (D 162) 162) Levita Elias: XXVII, XXVII, D 288 Libanio: D 173 v. Estienne Estienne Ch. Libellus de re hortensi v. Liber contrapositorum v. v. Giuliano, vescovo di Toledo Liber de medicina sive de vulneribus: vulneri bus: B 204 d. Urbani: Urbani: F 2 Liber de vita d. Liber mancus de grammatica sine auctore: XXXIII, XXXIII, B 252 debello germanico::Y3&i D 68 Liber poematum poematum de bellogermanico Libri contra cum octavum: D 20 contra Henri Henricum v. Columella Libri de re rustica v. che comincia comincia scripturus quae memeLibro che moratu moratu digna digna Romae Romae etet in in Italia v. Albergati V. Liburnio Niccolò: XXX, XXX, XxxI, XXXI, D 379 Liburnío Lilio v. Tifernate L. Lílío Castellano v. Tífernate L. Lilio Zaccaria: B 288, 288, 101 101* * L. G. G. Lilius Gregorius Gregorius v. Giraldi L. Lippomano Luigi: Luigi: XIII, AVI, XVI, B 12, 12, D Lippomano 86, 2* Livio Tito: D 373 XXVI, B 62, D 194, D 196 196 Llull Ramón; Ramón: xxvi, Bartolomeo: F 24, 131 131** Lombardi Bartolomeo: Longolius (Langenraet) (Langenraet) Gisbertus: Gisbertus: Longolius B 4, B 40 Longolius (Longueil (Longueil Ch. de) de) ChriChriLongolius 142, D 203 stophorus: D 142, Lonicerus(Lonitzer) (Lonitzer)Iohannes: lohannes:DD47, 47, Lonicerus 176, D 188 D 176, Loredan Leonardo: Leonardo:DD379 379 Loredan Lorenzi Giovanni: Giovanni: D D 98 98 Lovanio, Università, Facoltà di Teologia: B 324 Lucceio Lucio: D 378 Luciano Luciano di di Samosata: Samosata; B 83, B B 217 217 Caro Tito: Tito: F39 Lucrezio Caro

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

248 248

PAOLA PIACENTINI PAOLA PIACENTINI

XI, re di Francia: D 370 370 Luigi XI, re dí Lutero Martino: XVIII, XXVII, XXXIX, B 44, B 88, B100, B130, B 141, B144, B 44,B88,13100,13130,13141,13144,13 147, B148, B163, B167, B169, B 148, B162, B 162, B 163, B 167, B 169, B187, Β 187, B194, B 194, D 229, D 352,8 352, 8** Luterani; B 231, 231, D 68, 68, D D 81, 81, D D 142, 142, Luterani: D 267, D 273, 273, D 340, 340, D 450, 450, D D 472 472 Lyon: XXXI XXXI n. 43 43 Lyon: M Μ Macerata: XI XI Machiavelli Elisabetta: XI xI Maciejz Maciejz Matthias da Miechow (detto Miechowita): Miechowita) -.F18 F 18 362 Maclene Roderik: XXVII, D 362 Macrobio Ambrogio T eodosio: Β212 B212 MacrobioAmbrogioTeodosio: Madius Vincendus v. Maggi V. Vincentíus v. Maffei XXVI n. 35 35 Maffei Bernardino: Bernardino: XIII, XXVI Maffei Mario: D D 15 15 Maffei Raffaele: Β B 35, 35, B 173, 173, B B 202, 202, 10, D 237, 237, D 405, 405, 79* 79* D 10, 71 Magellano Ferdinando: D 71 B íl Filalteo): B Maggi Lucilio Lucillo (detto il 6, F 25 24, 131* 131* Maggi Vicenzo: F F 24, Magister Sentendarum v. Pier PierLomLomSententíarum v. bardo Magnus Olaus ((Mânsson Olof), veMagnus Μ .nsson O1οf), scovo di Uppsala: Uppsala: D D 354 354 provinciale: D 45, Magonza, concilio provinciale: D 318 Maimonide (Moses (Moses ben Maimon): Maimón): Maimonide

B 279 279 Β Mainerius (Mainier) (Mainier) Accursius: 52SÌ, Mainerius Β 281, 99* 99* Antonio; FF 37 37 Maioragio Marco Antonio: XVI,XVII, XVII,XVIII XVIII n. Niccolò: XVI, Maiorano Niccolò: 23, 23, XXII xxii 364, D D 418, 418, 69* 69* Major John: John: D 364, Malipiero Girolamo; Girolamo: D 344 Mancinelli Antonio:BB66, 66, DD 238 238 Mancinelli Antonio: Bosco Giovanni Giovanni GiacoGiacoManlio de Bosco mo: Β B 196 196 D 444 444 Manuel I, re del Portogallo; Portogallo: D Manuzio, famiglia: XVI famiglia: XVI Manuzio Aldo: XVIII n. 23, B B173, n. 23, 173, D 420 ManuzioAldo: Manuzio Antonio: Antonio: DD 162 162 18, D D 162, 162, D Manuzio Paolo: XVI n. 18,

D 338, 338, FF 51 51 312, D Manzolo Michele: Michele: XxxIII XXXIII 379 Maometto: D 379 XI Marca di Ancona: XI II, papa: 9, BB 41, 41, BB 175, 175, BB Marcello II, papa: BB 9, 191, DD69, D 433, F 2. 191, 69,DD102, 102,D433,F2. Marcello Cristoforo: Cristoforo: B 28, Β B 130 130 Marnilo M. M. Marcellus v. Marullo Marco Aurelio, imperatore de - vita vita v. v. Guevara Guevara A. de Mantua v. v. Benavides Benavides M. M. da Marcus Mantua Mantova Margarita poetarum v. Eyb A. von Margarita poetarumΝ. Margherita d'Austria: d'Austria: XV n. 16 16 Margherita xi n. Mario Volterrano M. Volterrano v. Maffei Μ. Hieronymus v. v. MalipieMalipieMaripetrus Hieronymus G. ro G. D 198, 198, D D 368 368 Marliani Bartolomeo: D Marrani; XXV XXV Marrani: Marsilius Lesbius v.Mirsilo Mirsilo di di Lesbo Lesbo MarsiliusLesbiusv. Francesco; BB 275 275 Martelli Francesco: Marnilo Michele Tarcaniota: Tarcaniota; D 121, 121, Marullo D 270, 270, 33* 33* D

Valerio; D 258 258 Marziale Marco Valerlo: v. Massorillo Massorillo Mascorillus Laurentìus Laurentíus v. L. Masius Ioannes: 240 Ioannes: BB 240 D 61 61 Massa Antonio: Antonio: D Massaeus (Masseeuw) (Masseeuw) Christianus: Chrisdanus: Massaeus D417 D 417

XIV n. 13, 13, XV e n. Massarelli Angelo: xli 16, XVII XVII B 80 80 Massimi Pacifico: Β Massimiliano, arciduca d'Austria: B Massimiliano, arciduca d'Austria: 327, 115* D 109 109 Massorillo Lorenzo: Lorenzo: D Matthias Veronensisv. Matthias Veronensisv. Bosso M. MaturanzioFrancesco: Francesco;DD238, 238,F51 F 51 Maturanzio D 15, 15, D D 409 409 Mazzocchi Iacopo; Iacopo: D Medici antiqui: F F57, 137* Medici 57, 137*

Medici Cosimo de': BB 276 276 Giuliano de': de': BB 227 227 Medici Giuliano Piero de': de':XI XI n. n. 99 Medici Piero 400 Mela Pomponio: D 400 Filippo: BB 100, 100, Β B 114, 114, B Melantone Filippo: 225, D 173, 173, D 437 437 Mercad G.: G.: VII-IX, VII-IX, XXIII n. 29, xXIIIee n. Mercati XXXIII XXXIII

Trimegisto v. v. Ermete TriMercurio Trimegisto

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INDICE DEI DEI NOMI PROPRI: LUIGI LUIGI XI OMEL1ARIO INDICE NOMI PROPRI: XI-- OMELIARIO megisto registi Merlin Jacques: 411 Merlin Jacques: DD411 Memla Giorgio: Giorgio; Β B 225, 225, D 326, D 398, Merula D 420

Mesué lohannes (Yuhanna ibn ibn MaMaMesué Iohannes (Vuhanna il Vecchio: B 196, F36 sawaih) íl Β 196, F56 Meyer Jacques: D D 68, 68, D 417, 117* MeyerJacques: Michael episcopus episcopus Sedonensis Sedonensis v. v. Michael Helding M. M. Helding Michail Synkellos Synkellos (Michele (Michele il SinMichail cello), s.: B 301 Β 301 cello), s.: lacobus: FF 52 52 Milichius Iacobus: Minori Conventuali v. Francescani Minuziano Alessandro: XXVIII Minuziano xxviii n. 39, B Β 106 Mirandola Antonio v. Pico della MiAntonio v. della Mirandola A. 98** Mirsilo di Lesbo: B Β 280, 280, 98 4J* 157, 41* Moderna orbis descriptio descriptio:: D 157, Modesto: D 3, D 406 61 Modesto Francesco: D 61 Moltherus 300, D 363 Μοltherus Menradus: B Β 300, Molza Francesco Maria: D 201, 52* Francesco Maria: Monsenus Iohannes: lohannes: B181 Β 181 MontagnanaBartolomeo: XXVI, B MontagnanaBartolomeo:xxvi, Β 60 Montaigne Jean: B 230 Β 230 Montalcino, assedio v. G. v. Landi G. Montecassino: XVI 18 XVI n. 18 Montefano: XI XI e x e n. 8, XI Montepulciano: vu, VII, IX, Ιχ, X n. 9, 9, XII, XVII XVII n. 21, 21, Xx-XXII, XX-XXII, XXIV, XXTV, xxvi, xxxvi XXVI, xxxrv, XXXIV, XXXVI Moro Tommaso: Β B 83, 83, D 377, 72* 72* Mosa v. Molza F. Moshaim von: D 378 Moshaím Jakob Jakob von: von; D 378 Moshaim Rudbert Rudbert von: Moyses, rabbi Moyses, rabbi v. v. Maimonide Maimonide Mozzolini Silvestro da Prierio: B 262, Β 262, 91*

Muciano Scolastico: B 159 Β 159 Muñere (de) (de) episcopali: B Β 229 Munere Munster Sebastian: B 265, D 288 Β 265, lohannes:DD 342 342 Murmellius Iohannes: Musculus Wolfangus: Wolfangus: B Β 73 Mylius 45 Mylius Grato: Crato: B Β 45

N Nacchianti Iacopo: D 322 Nanni Giovanni: B 280 Nanni Giovanni: Β 280

249 249

Narrationis amatoriae amatonae fragmentum Narrationis fragmentum v. Tazio Achille Fridericus: B B 93, 93, Nausea (Grau) Friderícus: Β 20, 20, Β B 120, 120, B 269, Β286, B 286, D 51, D 378 Β269, Β D51,D378 Navagero Andrea: Β B 193, 193, D 80, D 333 Navagero Neemia: B Β 11 271, 94 94** Negro Girolamo: B Β 271, Nemesiano Marco Marco Aurelio: Aurelio:DD171 171 Nemesiano XXVI Nemorarius Jordanus: Jordanus: xxvi Netter Thomas: D 445 Netter XIII Nicastro: XIII Niccolò I, ι, papa: XVII, XXXV xxxv n. 55, D 378, D 391 378,D391 34 Niccolò da Lira: D 34 Niccolò da Recco: D D 71 71 Ν~εεοlò Nicea, concilio di: B 4, Β B 40, 40, Β B 57 57 Β 4, Niceforo: D 439 s.: D D 86 86 Nicola, vescovo di Mira, s.: Nicolaus de de Blony: Blony; D D 158 158 Nicolaus Nicolaus Herbornensis v. Ferber Ferber N. N. Nicolaus Herbornensis v. Sabbio Stefano; Nicolini da Sabbio Stefano: XVIII n. 23, XXXI, XXXI, XXXV XXXV 23, Nicomaco: 32 Nícomaco: FF 32 Nicomaco da Cerasa: Gerasa: XXVII, D 356 B67,D386, Nifo Agostino: Β 67, D 386, D 408, F 31 Nigellus Nigellus di di Canterbury (detto Wireker) : B 263, 92 92** ker): Β 263, Nizolio (Nizzóli) (Nizzoli) Mario: Mario;DD220-222 220-222 Nogarola Ludovico: D 265 Nonio Marcello: B 203 Β 203 Normandia, cronache di: D 382 382 Nottis (Notius) Stephanus Stephanusex: ex: XXIX, Nottís (Notíus) B 255 255 Β Novesianus Melchior: Melchior:xxXIII XXXIII Novesianus orbis regionum Novus orbis regionum ac ac insularum v. Hùttich Hüttích J. O Ο (Ockham) William William of: of: F11 Occam (Ockham) Fil Bernardino:DD 274 274 Ochino Bernardino: Oecolampadius Ioh lohannes: 2, B annes: B Oecolampadius Β 2, 119, 164, B 191, Β B 199, 199, D 73, 73, D D 119, B 164, Β 191, 226, D 228, D 427 427 Ognibene da da Lonigi: Lonigo:DD238 238 Ognibene Oldradi Angelo; Angeli: XVIII Guzmán conconOlivares, Enrique de Guzmán te di: XXII B 234, D 400, 86* Oliver Pedro Juan: Juan: Β Omeliario; B Omeliario: Β 47

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

250 250

PAOLA PAOLA PIACENTINI PIACENTINI

XXVI, B 173, Β B 202, 202, D Omero: XVII, xvii, xxvI, Β 173,

110,D348 110, D 348 latino; Β B 173 173 Omero latino: Onorio da Maglie: XVII xvii Ophmeisten Iohannes lohannes v. v. HoffmeiHoffmeiI. ster I. Opus culpa v. Opus remissionis remissionisaapoma plena et et culpa Nottis S. S. Nottís 293, D 174 Orapollo: B Β 293, Oratio secretano regís regis Oratio habita Romae aa secretario Franciae: B 311 Francise: Β 311 D 85, 85, FF 24 24 Orazio Fiacco Quinto; Quinto: D Ordinario D 313 313 Ordina ri o romano: romano: D -a. 1539 D 207 207 - a. D. 1539 B 163 Oriano Ludovico; Ludovico: Β Origene: D 22, D 247, D 302 Furioso, commento v. ForOrlando Furioso, v. Fornari S. XI n. 99 Orsini Alfonsina: XI Orsini Fulvio: XX, XXIX 40, XXXIII, Xxτx n. 40, D 410 Ortu (de) (de) et et occasu occasu signorum signorum v. SiriOrtu v. Sir~gatd F. gatti Orzechowski 145 Orzechowskí Stanislaw: D 145 Osiander Andre Andreas: as: B 73 Ottato, vescovo di Mileví, Milevi, s.: s.: D 43 116* Ottone I, imperatore: D 413, 116* Ottone IV Brunswick: D D 68 68 Ii di Brunswick: Ovidio Nasone Publio: B 48, D 171 171 P Paccius Alexander v. Pazzi Pazzi A. dei Alexander v. Pachymeres Georgios: Georgios: B Β 94 Pacimontanus (Hubmaier) BalthaBalthaPacimontanus (Hubmaier) sar; 455 sar: D 455 Padova: XXXV xxxv Palea (Paglia) Angelo: A56 F 56 Paleario Aonio: D 414, F 47 Palestrina Giovanni Pierluigi da: Palestrina Giovanni XXXVII Palladio Andrea: Andrea; XXVI, D 420, 420, F 54, 136* Palladio di Elenopoli: D 156, D 177 Pallius Alexander v. Pazzi Pazzi A. A. dei dei Alexander v. 158 Β 158 Palmer Thomas: B Palmieri Matteo: F 8 Palonio Marcello: Marcello; D 67, 22* Palonío Pantusa (Panthusa) Giovanni AntoPan thusa) Giovanni tusa (Pan B 209 nio: Β

Paolo, s.: s.: B 118, D 255, 255, D D 320, 320, Β 24, D 118, 461 D 322, D 329, D 461 Paolo III, XIV 11, ιιι, papa: XIII, XIII, X IV e n. 14, B 11, B 91, B 126, 126, Β B 231, 231, Β B 303, Β B 304, Β B 306, B 309, B 310, D 28, D 68, D 92, Β309, Β310, 28,D68,D92, D 100, D160, D 160, D 266, D 346, D 472 Paolo IV, 69 Ii, papa: XIII, D 69 Paolo V, papa; vili n. 2 papa: Vm Papiensis cardinalis v. v. Ammannad Papiensis cardinalis Ammanniti Piccolomini I. Parigi: XVIII Parigi: XVIII XXVII, B B 174, 174, --Facoltà Facoltà di Teologia: xxvII, B 195, 10I, 81* 195,10*, Parisetd Ludovico 275, D Parisettí Ludovico Iunior: B Β 275, 132, 172, D 323, 37* 132, D D 172, Parmeniano (donatista): (donadsta) :DD43 43 Parmeniano B 168 168 Parrasio Aulo Giano: Β Pascasio, s.: s.: B 197, 83 83** Pascasío, Β 197, P.; xvii XVII Paschini P.: Pasi Bartolomeo: B Β 267 Pasquali Ludovico: D 201, 52* Paterio, s.: s.: D D 29 29 Paterio, S. Pietro in in Tuscia: Tuscia: BB Patrimonio di dí S. 303 Piccolomini Agostino: Agosdno: BB 28 28 Patrizi Piccolomini Paulus Aemilius Aemilius v. v. Emili P. Paulus Pazzi Alessandro dei: F 24, F 45 B 158 Peckham John: Β Pedanius Dioscorides Dioscorides v. v. Dioscoride Dioscoride Pedanius Pérez de de Ayala Ayala Martin: Martín: D 24 Périonjoachim: B 78, 78, B 134, D 120, D Périon Joaεhim: B Β 134, D 292, 143, D152, D 152, D185,D D 185, D 208, D 276, D 32, F34, F49, F49, F53 D293,D373, F 31, F D293,D373,F31, F32,F34, Persio Persil Fiacco Aulo: D 38 D10, Persona Cristoforo; Cristoforo: D 10, D 22, D 247, D255 D 255 Petrarca Francesco: XXX e n. n. 42, 42, D Francesco: Xxx 379 Petri decanus decanus vícecancellarius vicecancellarius LoLovaniensis: D D 297 297 vaniensis: Petrobrusiana, eresia: B 128 128 Petroni Alessandro Alessandro Traiano: Traiano: D 191, 191, F 46 Petrucius de Murone Muronev. v. Celestino V, v, papa Petrus abbas Cluniacensis Cluniacensis v. v. Pietro il Venerabile Petrus Mardr v. v. Martire P. Petrus Martin Petrus de Montboissier Montboissier v. Pietro Pietro il il

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INDICE DEI DEI NOMI PROPRI: OMERO OMERO -- PRZIBRAM PRZIBRAM INDICE NOMI PROPRI: Venerabile Romanus Ramée P. P. anus v. Petrus Rom v. De La Ramée Pflaum Jacob: D 60 Phares Simon de: D 439 Pharetra divini amoris v. Pharetra v. Lanspergius Lanspergíus I.; Serafino da Bologna 318 Phemon: D 378 Philibertus v. Haresche Ph. Ph. Philibertus XXVI, D Piccolomini Alessandro: XXVI, 388, D 389, F 36 Piccolomini Giovanni, Giovanni, cardinale: xii XII Piccolomini Piccolomini Iacopo v. v. Ammannatí Ammannati Piccolomini Piccolomini I. 78 Picconi Taddeo: D 78 Pico della della Mirandola Antonio: B Pico Antonio: B 258, D 275, 90* Pico della Mirandola Giovanni: B Pico Giovanni: B 214, B 220, B 221, B 222 Β 220, Pico della Mirandola Giovanni Francesco: Β £274 274 Pier Lombardo: D 366, D 440 Valerianus v. v. Valeriano BolPierius Valerianus zani G. P. Pietro, s.: s.: DD 229, 229, D D 248 248 Pietro, Pietro da Morrone Morrone v. v. Celestino V, Pie tro da papa Pietro Montecassino: D Pie tro diacono da Montecassino: 360 B 118, 128 Pietro il Venerabile: Β 118, B Β 128 Antonio; D 71, 71, 23* Pigafetta Antonio: XXXIII, B Pighius (Figge) (figge) Albertus: Albertus: XXXIII, Β 3, Β B 9, 9, Β B 17, 17, Β B 115, 115, Β B 186, 186, Β B 270, Β B 274, D 274, D 31, 31, D D 99, 99, D D 429, 429, D D 472, 472,F17 F17 Pindaro Tebano: Tebano:BB173 173 Pindaro Pinus (de (de Pins) Pins) Iohannes, lohannes, vescovo Pinus di Ríeux: Rieux: D 195 Pio II, il, papa: papa; XV XV n. 16, 16, XXX, xxx, D 11 , D 399 da Carpi Carpi Alberto: XXVII, 8, Β B Pio da xxvii, B Β 8, 148, D 56 (o da da Pesaro) Pesaro) Girolamo: D Pisaurio (o 378 A. Pistalli Ambrogio v. v. Quistelli Quistelli A. 186, 47* Pitagora: D 186, Pitali Pietro: Pietro: D D 60 60 Pitad Placentius (Plaisant) (Plaisant) Iohannes lohannes Leo: Placentíus D 383, 73* 73* D383, Platone: D 37 - Platonici Platonici dialogi sex: F 29 il Vecchio: Vecchio:XVI xvi n. 18, 18, Plinio Caio, Caío, il

251 251

XXXIII, D 52 XXXIII, D 384, F F52 42, D 75, 75, D 98, 98, D 265, 265, D Β 42, Plutarco: B 300

Pole Reginald: Reginald: XIII, XIII, XXVII XXVII n. n. 38, XXXIX, B 314, D 353 xXxIx, Β 314,

Polenton Lazzaro: Lazzaro; XXX n. 42 Polenton xxx n. Polenton Modesto: Modesto: XXX XXX n. 42 42 Polenton Sicco: XXX n. 42, 42, Xxxi, XXXI, B Polenton Secco: xxx n. 379 316, D 379 Polibio: D 359 Policarpo, s.: s.; BB 109 109 Policarpo, Battista:XI, XI, XXXV XXXV Politi Giovanni Giovanni Battista: Lancellotto: XI, XI, Β B 34, B 132, 132, Β B Politi Lancellotto: 147, D 70, D 113, 113, D 123, 123, D D 147, D 59, 59, D D 70, 133, D 301

Poliziano Angelo: Angelo: D D 424 424 n. 49 49 Pompilio Paolo: Paolo: XXXTV xxxii n. Porfirio: B B 22, 22, BB 78, 78, B 92, B 333, D Β 92, Β 333, 120, D 464 58, D 120, della, il Giovane: Giovane: B B Porta Ardicino della, 281 Portogallo v. v. Privilegium, Pnvilegium, Processo Processo Portogallo 108, 31* Porzio Simone: D 108, v. Prete Prete Gianni Gianni Preciosus lohannes Iohannes v. Presius Martinus v. Perez de deAyala Ayala Presius M. Prete Gianni: Gianni: DD 128 128 Prete Antonio da daConselice: Conselice:DD468 468 Preti Antonio Silvestro da Mozzolini S. S. Prierio Silvestro dai.v.Mozzolini Primasio, vescovo vescovo di Adrumeto: Adrumeto: Β B Primasío, 166, 9* 166,

Priscianese Francesco: Francesco: XVI, XVI, XVII, Priscianese XXXI,XXXVn.55,Bl75,B191,D27P ΧXXI, XXXV n. 55,B 175,B 191,D279 213 Prisciano: B Β 213

Pnvilegium ... ... Portugalliae Portugalliae regis regis concesconcesPrivilegium sum novis novis christianis: christianis: D 444 Probo Marco Marco Valerio: Valerio: D 351, D 360 Probo Processo delti regno Processo delliChristiani Christiani novi novi nel regno 21 * di Portugallo: Portugallo: D 44, 21* Costantínopoli: D 439, Proclo di Costantinopoli: 439, F48 F48 Procopio: D 10, 16* Sesto Aurelio: Aurelio; xxxvi Properzio Sesto XXXVI n. n. 55, B 207, D 306 Β 207,

d'Aquitania: B 150, D 144, 144, Prospero d'Aquitania: Β 150, F 8, 5* F8, Prosperus Regiensis Regiensis episcopus episcopus v. v. Prosperus Prospero d'Aquitania Prudenzio Clemente ClementeAurelio: Aurelio:BB168, 168, Prudenzio D 290

D 402 402 Przibram IIoannes: οannes: D

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

252

Psalterium romanum: D 313 Psello Michele: XXVII, xxiii, D 356, 356, D 439 Psello Michele: Pucci Alessandro: XII Pucci Antonio: D 29, D 282 Pucci Roberto: XII Purbach Georg: Purbach Georg: D D 62 62 Pyrrhus Valerianus Pyrrhus Valerianus v. v. Valeriano Bolzaní Bolzani G. P.

Q Q Quaestiones novae novae in libellum seheQuaestiones libellum de de sphera v. Beyer H. Quistelli Ambrogio: D 178, 178, 45* R Rabano Mauro: D 187, D 189, 189, D 239, 239, 48*, 49*, 57* 48*, Ra ffaele da Pornasio: D 356 Raffaele Raínen (Ranieri) Raineri (Ranieri) Antonio Antonio FranceFrancesco: D 69 Rainerius dePisis Pisis v. v. Giordani R. Rainerius de Ramundus v. Llull R. Ramundus v. Ramus Petrus Petrus v. De La Ramée Rame P. Ramusio Paolo: FF 33 Ranaldi Federicoe eMarino: Marino:XXXII XXXII n. n. Ranaldi Federico 46 Raphael Comensis Comensis v. v. Venosta Venosta R. R. Raphael Volaterranusv.v. Maffei Maffei R. R. Raphael Volaterranus Ratio componendorum componendorum discidiorum discidiorum v. Pighius A. Ratisbona v. v. Regensburg Ratísbona Raynerius v. Snot' Snoy R. Raynerius Fr Franciscus Raineri A. Rayne~us an ciscus v. Rame rí A. F. Recanati; XXVI Recanati: XXVI Reformatione (de)ecclesiae ecclesiaev. Reformation (de) v. Ferreri Z. Rege Andreas Andreasv. v. Vega Vega A. A. Regensburg (Ratisbona), dieta; dieta: XXVI XXVI 36, XXVIII, B 114, D 429 n. 36, Reggio nell'Emilia: XIII Regio Raffaele: Raffaele: D 314 (Müller) Iohannes: lohannes: Regiomontanus (Muller) B 218, D 330 Β 53, D D218,D330 Regulae de intelligendis sacris scripturis scripturis v. v. Ruiz F. Renano Beato: B 81 Reno Giovanni da: XXXVI 55 xxxvi n. 55

Reuchlin Antonius: Antonius: D D 288 288 Rhazes (Abu (Abu Bakr Rhazes Bakr Muhammad anarRazi) : D D 439 da San Vittore; Vittore: D D 268 Riccardo da Ricci Agostino: Agostino: D D 454 Ricci Rídolfi Pietro: Pie tro: XXXIV xux/ n. n. 49 49 Ridolfi ixtus: XXXIV XXIV Riessinger S Sixtus: Rimini: D 61 Rínuccio Aretino: Aretino: B Rinuccio B 83 83 Rizzuti Ortensio; Ortensio: D D 346 Rizzuti Clemente VII, VII, Robert de Genève Genève v. v. Clemente antipapa Robertus Arboricensis v. Ceneau Robertus Arboricensis v. Ceneau R. Robertus decanus decanusPatavíensis Pataviensisv. v. MoMoshaim Rudbert Rudbert von shaim Rodoricus Hector Hector ex Hybernia: Rodoricus Hybernia: D D 362 Roffensis v. v. Fisher Fisher J. Rokycana Jan: D 402 Rokycanajan: Roma - Archivio della della Congregazione Congregazione del del -Archivio Sant'Uffizio; Sant'Uffizio: XXVII XXVII n. n. 38 38 - Biblioteca Biblioteca Casanatense: Casanatense: XXXIV, xxxiv, XXXV n. n. 55, B 41 - Biblioteca Vaticana: vu, VIS,vili VIIIe en.n. 4, 4, ix, xxi IX, xrv, XIV, xv, XV, xvi, XVI, xvii, XVII, xvui-xix, XVIII-XIX, XXI n. XXIII-XXIV, XXV n. 32, n. 26, XXII, XXII, XXIII-XXIV, n. 32, XXIX, XXXII-XXXIII, XXXII-XXXIII, XXXV, XXXIX - -- Fondo Vili, XIX, Fondo Ottoboni: Ottoboni: VIII, XIX, XXI XXI n. n. 25 25 - -- Prima Prima Raccolta; Raccolta: XXXII xXXII - Collegio dell'ArchiCollegio degli degli Scrittori dell'Archivio di Curia; 103* B 295, 103* Curia: B - Collegio giglio: B Collegio dei dei Militi Milítí del del giglio: B 303, 303, 105* 105 * - Collegio Paolo: BB 304, 304, Collegio dei dei Militi Militi di di S. S. Paolo; 106* 106 * - Collegio Collegio dei dei Militi M~l~ti di di S. S.Pietro: Pietro: B 309, D97,111* D97,lll* - Collegio Collegio Germanico: Germanico: XIV xiv - Collegio del Monte Monte di di Collegio ee Ospedale Ospedale del 4* S. Spirito: Spirito: B B 126, 4* -Confraternita Confraternita del del SS. SS. Sacramento Sacramento di S. D 104 104 S. Maria Maria sopra sopra Minerva: D -Confraternita 305, - Confraternita della della Carità; Carità: BB 305, 107* 107 * -Laterano, B 15 15 - Laterano, concilio: concilio: B -- Monte B 308, 308, 110* 110* Monte della della fede: fede: B -- S. in Gerusalemme: XIII XIII S. Croce Croce in

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

PROPRI: PSALTERIUM PSALTERIUM -- SIENA SIENA INDICE DEI NOMI PROPRI;

S. Pietro, Pie tro, fabbrica: D 64, D 114 - S. 114 - - patrimonio: B 303 xii - Sacco di: XII 306, 108* - Ufficiali di Curia: B 306,108* Ronsonius Domitius v. Brusoni L. D. RonsoniusDomitiusv. 343, 65* Roscio Francesco: D 343, Veronensis v. ν. RoRosetus Franciscus Veronensis scio F. XXXIIn. n. 46 Ruano Ferdinando: XVI, XXXII Ruellius (Du Ruel) Ruellius Ruel) Iohannes: lohannes: F 23, 23, F 55 Ruffus Sextus Sextus v. Avíeno; Avieno; Festo Pesto Rufino d'Aquileia: Rufino d'Aquileia:BB 64, 64, D D 247 247 Ruggieri (Rugerius) (Rugerius) Basilio: Basilio: B 182 182 Ruggieri Dionigi: B 182, D D 163, 163, 11 11** Ruinagia Alessandro: B 299, 104* Francisco: D 81, D 349, D 428 Ruiz Francisco; Ruperto di di Deutz: Deutz: D 244, 244, D 252, 252, 60* Rupertus abbas Tuitíensis Tuitiensis v. ν. Ruperto di Deutz Rupertus Gebennensis Gebennensis v. v. Clemente VII, antipapa Rutilio Bernardino: Bernardino;BB225 225 Νamazianο: D 105 Rutilio Namaziano:

S Sabellico Marco Antonio: Antonio: BB 190 190 Saben Fausto: Sabeo Fausto: BB 175 175 Sabunde Ramón: D 169 Sacerdotale v.i . Alberto da Castello Sachse Heinrich: Heinrich: DD199 199 Sacramentis (de): (de): D 158 Sacrobosco (Holywood) Sacrobosco (Holywood) Giovanni 210, F 43, F 44 da: XXVI, XXVI, BB 210, Sadoleto Iacopo: 38, B 291, Sadoleto Iacopo:XXVII XXVII n. 38, D 77, 77, D 289, F 47 Salazar Francisco: B 315 Sallustío Crispo: B 165, D 148 Sallustio Salmer~n Alfonso: B 312 Salmerón Salomone: D 161, D 298 298 xviII Salviani Ippolito: XVIII Samuele: B 11 Sánchez Gabriel: Gabriel: DD 71 71 Sánchez Rafael: Sánchez Rafael: DD71 71 Sancd Georgii cardinalis v. v. Caetani Sancti Georgíi Stefaneschi I. I. SanctofelliusAntoniusv. SanfeliceA. SanctofelliusAntoniusv. SanfeliceA. M.: XXIX Sander M.; Sanfelice Antonio: B 261

253 253

B Sincero):: B Sannazaro Iacopo (Azio (Azio Sincero) 323, D D 175, 175, D D 295 323, Santa Croce Gerusalemme, carcarSanta Croce in Gerusalemme, dinale di di v. Marcello Marcello II II, papa Sauli Filippo: B 31 Sauli Girolamo; Girolamo: D D 184 Sauli 184 xxv I, D 133, Savonarola Girolamo: XXVII, Savonarola 133, D 440 XxxI Savonarola Michele: XXXI Saxgerus Gasparus Gasparus v. Schatzgeyer K. v. SchatzgeyerK v. FeliFeligrimaldelli de de arithmetica arithmetica v. Scala grimaldelli ciano F. Scanderbeg v. Castriota G. Scanderbeg B 177 Scardeone Bernardino: B177 Scepperus (Schepper C. Scepperus G. de) CorneCorneDuplicius de: D 79 19 lius Duplicius de: XII XII n. 11, 11, Z) Schatzgeyer Kaspar: B 98, Raspar: B 98, B 99 Scribonio Largo: Largo: B B 145 145 Scriptores de de sphaera: sphaera: B B 210 Scriptores militaris D Scriptores rei rei militarisr. Scriplores D 3, 3, D 406 406 rei rusticae. rusticae. D D 102, Scriptores rei 102, D 420 Sebastianus archiepiscopus MogunSebastianus Mogunν. Heusenstamm Heusenstamm S. tinus v. S. Sebastíanus Broilus Fanestris Sebastianus Fanestris v. v. Ammiani S. Cajo Celio: Celio: B B 168 Sedulio Caio Wolfgang: D 161, D 298 Seidel Wolfgang; 161, D D 405 Senofonte: D concilio provinciale: provinciale: B B 51, Sens, concilio 51, D 460 Sensi Ludovico: D D 266 SepúlvedaJuan Ginés de: XXVII, XXVII, D D 56 56 Sepúlvedajuan da Bologna: B B 149 Serafino da da Padova, Padova, canonico canonico late Serafino da late-ranense: D D 66 66 Sammonico Quinto: Sereno Sammonico Quinto: BB 145 145 Girolamo: XXVII, XXVII, D D 158 Seripando Girolamo: 158 xII Sermini Ugo; Ugo: XII D 446 446 Sermones de deadventu adventu Domini: D Sermones B 66, 66, B 282 Onorato Mauro: B Servio Onorato Serviti: XIV XN Servid: 93* B 264, 93* - costituzioni: B n. 39, D 401 Sextus decretalium: XXIX XXIX n. D 126, D 355, D 361, Sforza Francesco: D126, D 403 XXIX Sheehan W.: W.; XXIX Si bylla Bartolomeo: Bartolomeo: D D 167, 167, 42* 42* Sibylla 278, 97 * Sicelidum carmen: carmen: B 278,97* -XXVI, Siena: X, X, XI, XII, XV XV n. n. 16, Siena; 16, XXV XXV-XXVI, 96* XXXV XxxV ee n. n. 51, B 277, 96* ,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

254

PAOLA PIACENTINI

- Biblioteca Comunale; Comunale: IX ΙΧ n. 7 XI - Studio: Studio: XI Sigeberto di Gembloux: Gembloux: D 127, 127, 35* Sigismondo II Augusto, re di di PoloPoloSigísmondo ii D 145, 145, 40* nia: D Signorili Nicola: D D 409 409 Sigonio Silvestro: BB 278 278 Sigonio Silvestro: Silber Eucharius:XXXI XXXI n. n. 43 43 Silber Eucharius: Silio Italico; Italico: B 173 Silvático 178 Silvatico Matteo: B 178 Silvester de Piero Piero v. v. Mozzolini Mozzolini S. S. Metafraste: D 86 Simeone Logoteta Logoteta Metafraste: Simonetta Bonifacio: D 390, 76* Simonetta Bonifacio: 390, 76* Simonetta Giovanni: D 403 Simplicio di Cilicia: Cilicia: D 424, F 25 Sirigatti Sirigattí Francesco: F 38 Sirleto Girolamo: Vili 35, vmmm n. 3,3, XIX, B 35, D 120 120 Sirleto Guglielmo; VIHX, X'JI, XVI, XIX, Guglielmo: 1H-IX, ΧΙχ, XXI n. 26, 26, XXII, XXIV, XXV n. 32, 32, XXII, XX II , XXV XXIX, XXXII-XXXIII, ΧXXII-XXXIII,XXXV XXXVe en. n. 52, B 35, 35, D 86, D 120 120 Sisto IV, papa: FF 27 27 Ii papa: Snoy Snot' Reyner: B 180, D 309 Socrate, storico: B 64 Caío Giulio: D 400 Solino Caio Soncino Benedetto: Benedetto:DD93 93 Soto Domingo de: B 61, B B132, 132, B 253, D 59 Franciscus v. v. Soto D. D. de de Soto Franciscus Sozomeno, storico: B 64 Spagna; Spagna: X, XIII Spagnoli Giovanni Battista: Bat tista: D 335, D ,

342

Spannocchi, famiglia: famiglia: XI, XII Spannocchi, antiquae devotionis devotionis v. Speculum antiquae v. Cochlaeus I. 18, Spei ad signum, tipografia: XVI xvi n. 18, XVIII xvmττ L. Sperone de tepidi v. v. Davidico L. Spherae G. da Spherae tractatusv. tractatusv. Sacrobosco G. Spina Bartolomeo della; della: B 46 Matthaeus aav. v. Spinelli Spinelli M. M. Spina Matthaeus Spinelli Matteo: D107,D D 107, D 202,30*, 202, 30*, 53* Pier Francesco: Francesco: D D 414 414 Spinola Pier Papinio: XXXVI xxxvI n. 55, D Stazio Publio Papinio; 306 B 192 192 Stefano da Messina: Messina: B Stella (Steller) (Stùler) Erasmus: B 293, 120*

Stella Tommaso, vescovo di di Salpi: Salpi; 104 D 104 Stephanus Carolus v. ν. Estienne Ch. episcopus Stephanus Vinctoniensis episcopus v. S. ν. Gardiner Gardiner S. Steplerus lohannes Iohannes v. ν. Stoeffler I. Ι. SteucoAgostino: Agostino:xIV, XIV, Xvi, XVI, xvm, Steuco Β 201, χνΙΙΙ, 5207, D28 D 28 v. Strebaeus L. Stobaeus ν. Strebaeus I.I. L. Stoeffler Johann; Johann: D 60, D 271 Strebaeus lacopus LudoLudoStrebaeus (Strebée) Iacopus vicus: D 277, D 430 vícus: Suetonio Tranquillo: B Β 190, D 384 Suiseth (Swíneshead (SwinesheadRichard) Richard): D : D261 261 Suiseth Sulpizio Giovanni da Veroli: D 3 Surius Laurentius: DD 25, 25, D D Surius (Sauer) Laurendus: 117, D134 D 134 Sylvius Franciscus v. ν. Dubois F. T Τ ad cognoscendαm cognoscendam litter am doTabulae ad litteram minicalem: B 328 Tacito P. Cornelio: XXV 32, D 410 Xxv n. 32,

Tanstetter Georgius: Georgius; B 25 Tanstetter Tariffa de pesi e misure v. Pasi B. Tauler Johann: D 25, D 134, 134, 38* Tauler Taurelius Iohannes lohannesv. v. Tauler TaulerJ. J. Tazio Achille: D 180 Tebaldeo Antonio: XIII Telesio Antonio: D 125 Teodoreto di Ciro: XVIII, B 64, 64, B B Teodoreto di xVIIH, B 5 244, D 12, D 458 171, Β Teodorico, re: re: B 247, 88* Teodosio, imperatore; imperatore: D 226 Teofilatto di Bulgaria: XVII, XXXI, B Bulgaria: XVII, 61** 191, D 176, D 188, D 255, 61 Teone XXVI Teme di Alessandria: XXII Tertulliano Q. Settimio: Settimio: D 9, Tertulliano Q. 9, 15* Tes Aegidius v. Tschudi A. Aegídius v. Tschudi A. Teutleben Valen Valentin von: D 223, D tin von: 278, D 376 18* Tevere: D 28, 28,18* Theodorus Thessalonicensis v. v. GaGaTheodorus Thessalonicensis za T. Thesaurus animaev. L. Thesaurus animae v. Davidico Davídico L. Thesaurus linguae latinae latine v. v. Estienne R. Caietanus v. v. Vio T. de Thomas Caietanus

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

INDICE DEI PROPRI: SIENA VARIO TOLOMEO INDICE NOMI PROPRI: SIENA-- VARIO TOLOMEO DEI NOMI Thomas Feltrensis Feltrensis episcopus episcopusv. v. CamThomas peggi T. Illiricus O. M.: Thomas Ill~rícυs Μ.: Ü D 273 Thomas Waldenses Waldensis v. Netter T. Thomas Netter T. v. Telesio Telesio A. A. Thylesius Antonius Antonius v. Tibullo Albin: Albio: XXXVI 55, D 306 Tibullo xxxvI n. 55, TifernateLílío: Lilio: BB 217 217 Tífernate Godefridus: BB 86, 86, BB 94, 94, Tilmannus Godefrídus: 280 B 301, D 280 Timeo di Locri: D 439 v. Maffei Maffei T. Timoteo da Verona Verona v. Duns Scoto: Scoto: XXXIII Tipografo del Duns Tiresia bononiensis v. Foscarari Foscarari T. T. bononiensis v. Titelmannus (Titteimans) (Tittelmans) Fr FranciTitelmannus anciscus: B 5, BB 140, 140, D D 210, 210, D D227, 227, DD 320, D 425, 425, D D 451 451 320, Titelmannus(Tittelmans) (Tittelmans)Petrus: Petrus:BB55 Titelmannus Tobia; B 11 Tobia: Tolomei Lattanzio: xn XII Tolomeo Claudio: XXVI, xxiI, B 53, D 5, D 6, D 467 Tomás Alvaro: D 261, 62* Tomás 23, D D 260, 260, D D 329, 329, D Tommaso, s.: D 23, 440, D 461 Cuthbertus: D Tonstall (o Tunstall) Cuthbertus: 63, D 453 63, Torcellanus episcopus episcopus v. v. Dominici Dominici D.; Fiadoni B.; Foscari Foscari G. G. Fiadoni B.; Johannes v. v. Tortelli G. Torellius Iohannes Torquemadajuan de: B 127 Torquemada Juan de: Torrentino Lorenzo: Lorenzo: XVI, XVI, XVIII, XVIII, XXXI Torrentino XXXI n. 43 n.43 Torrentinus (van (van der der Beeck) Beeck) HerHerTorrentínus mannus: D 412 Francisco de: de: D 90, 90, D 103, 103, D Torres Francisco 115, D 119, 28*, 32* 32* 115, D 116, 116, D D 119, Tortelli Giovanni: B 331 condlii et Tractatus de auctoritate concilii et parlamenti regni regni Franciae Franciae v. Montailamenti v. Montaignej. gne J. TrapezuntioGiorgio: Giorgio;BB29, 29,DD226, 226, D D Trapezuntío 467, F 37, FF 51 51 Traversali Ambrogio: B B 27, 27, D D 156, 156, Traversari F 30 Trebazio Bernardino: Bernardino:BB293, 293,DD174 174 Trebazio Trento, concilio di: Ix, IX, X, X, XIII, XIV XIV nn. 13-14, XV, XVI, 26, XXV, nn. 13-14, )V1, XXI n. 26, XXVI, B 12, B B 139, 139, B B 310 310 {Bulla B 12, (Bulla Bauli III), m), B 312, 312, B 313, 313, B 314, 314, D D Pauli 124, DD 419 F 12 124, 419(a. (a. 1547), 1547),F12

255 255

Treviso: XXXIII XXXIII Trionfi Agostino: B 245, 87* Trissino Gian Giorgio: D 407 Triterius Iohannes lohannes v. v. Tríthemius Trithemius I.I. Tríterius von Trithemius (da Trittenheim Trittenheim oo von Heidenberg) Iohannes: lohannes: B 105 105 Trofino Felice: Felice: XII Trofino Tschudi Aegídius Aegidius (o Gilg) Gilg) GlaroGlaroTschudi nensis: B 265 Turchi: XVIII XVIΙΙ Turino Andrea: D 272, D 307 Turrecrematav. v. Torquemada TorquemadaJ. J. Turrecremata

U Ubertino Chierico di di Crescentino: Crescentìno: Ubertíno B 225 Ugo, maestro: XII XII 76 Ugo da San Caro: B 76 Ugo di San Vittore: B 76, D 158 158 Famagustanus v. v. UUUgo episcopus Famagustanus goni M. M. goni 89 Ugoleto Taddeo; Taddeo: B 283, D 89 11, D 404 404 Mattia: B 11, Ugoni Mattia; Umbrigena Francesco: B 272, 95* 385 Unerico, re dei Vandali: D 385 Unichius Georgíus Georgiusv. v. Wítzel Witzel G. G. Unichius 125* II, papa: FF 2, 2,125* Urbano Iι, 125* V, papa: FF 2, 2,125* Urbano V, papa: XXI XXI n. 26 26 Urbano Vili, VIII, papa: episcopus v. v. Garsias Garsías P. P. Ussellensis episcopus Ussiti D D 402, 402, D D 445 445 V XXVI Val d'Orcia: XI, XXVI Val di Chiana: XI Valafrido Strabone: Strabone:DD34, 34, DD 127 127 Valdo Agosto: XXXIII xxxIII Valendno gnostico; D 394 Valentino gnostico: Valentinus Hildesemensis Hildesemensis episcoepiscoValentínus pus V. v. Teudeben V. Teutleben V. Pierio: B B Valeriano Bolzani Giovan Pieno: 438, F 44, 294, D 438, 44, 102* Valerio Fiacco Caio: Caío: D 88 Valla Giorgio: B 215, D 439 14, B 173, B 223, D Valla Lorenzo: B 14, 326 Benedetto: D 369 Varchi Benedetto: 172, DD 323 323 Vario Tolomeo; Tolomen: DD172,

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

256 256

PAOLA PIACENTINI PIACENTINI PAOLA

Varrone M. 237, D 102, 102, Μ. Terenzio: B Β 237, D 305 Vasari Giorgio: Giorgio; XXVI, D 374 374 xxvI, D Vega Andrés de: Β B 90, 90, Β B 313, 313, D 124 124 Vega Juan 278, 97 97** Juan de: B Β 278, Vegezio Renato: D 3, D 406 Vegio Maffeo: D 39 Vehe Michael: B B 121, 121, D 79 79 Venezia: XVI 18, XVIII e n. 23, 23, XXVI, XVI n. 18, XXVI, XXX, XXXIII XXX, Venosta Raffaele: XXVII, Β B107, 274 Raffaele: XXVII, 107, D 274 Verardi Carlo: Carlo: D 365, 70* 70* Verardi Marcellino: D 365 Veritatis divinae militiaev. Forte A. Forte A. Veritatis divine militiaei. Verona; XXXV Verona: xxxv Constituzioni de de le le monache v. v. Giber-- Constituzioni ti G. M. (D (D 179, 179, 46*) tí Verrad Giovanni Giovanni Maria: Maria; D 340 Verrati 71 Vespucci Amerigo: D 71 Vettori Vetto ri Mariano: XVIII, D 433 Vettori Pietro: XIII, XVIII, XXIV, XXIV, XXV XXV Vetto ri Pietro: XIII, XVIII, n. 32, 32, B B 225, 225, Β B 226, 226, D 102, 102, D 214 Sequestre: DD 400 400 Vibio Sequestre: Uticensis v. v. Vittore vest. vesc. di di Victor Utícensís Vita Marianus v. v. Vettori M. Victorius Maríanus Vida Cremonensis Cremonensisv. v. Vida Vida M. M. G. G. Vida Marco Girolamo: XXVIII, 112, xxviii, D 112, D 129 129 D Vidus Vidius Vidius v. Guidi Guido Vigellus v. v. Nigellus Nigellus di dí Canterbury Canterbury Vigilio, vescovo di Trento, Trento, s.: s.: Β B 254, 254, 89* 89* Vimercati Francesco: Francesco: B 135 135 Vincent de de Lérins, Lérins, s.: s.: D 200, 51* Vincent v. Gardiner Vinctoniensis episcopus v. Gardiner S. Vio Thomas de: XXVII, B 147, 147, B 151, Vio Β 151, D 13, D 18, D 32, D 52 D13,D18,D32,D52 Virgili Polidoro: D D 225 225 Virgíli Virgilio Marone: B 66, 66, D 259 - index in in Bucolica-. 146 Bucolica: D 146 de:BB241 241 Virsen Hermannus Hermannus de: B 100 100 Virués Alfonso Ruiz de: Β famiglia: D 398 Visconti, famiglia; Visdomini Francesco:DD181 181 Visdomini Francesco: Vitale Giano (Giovanni Francesco): Francesco) ; B 124, 124, B 278, D 164, 164, D 193 Β Vitali Iacopo: Iacopo: BB 60 60 Vite dephilosophr. Vite de ρhilosophi: B 330; v. anche Dio-

Walter Burley Burley gene Laerzio, Walter Vitellio ThuringopoloVitelliano v. Vitellin nus Vitellio (Witelo) (Witelo) Thuringopolonus: Vitellin B25,l* Β 25, 1*

Vitinchidius v. Widichíndus Widichindus di di CorCorVítínchidius vey Vittore, vescovo vescovo di Capua: B 192 192 Vittore, Vittore, vescovo vescovo di Vita: D 385, 75* Vittore, Vittore Sesto Aurelio: D 384 s.:D Vittorino, vescovo di Pettau, Pettau, s.: D 188 Vittorino Caío Caio Mario: D 238 Vives Juan 95 Vives Juan Luis: B Β 95 188 Vocabolario: B 59, B 188 Vossius lohannes; B 192 192 Vossíus Iohannes: Β W Wendelstinus Iohannes lohannes v. v. CochlaCochlaWendelstinus I. eus 1. WeissenhornAlexander: Alexander:XXXI XXXI n. n. 43 43 Weíssenhorn Wesaliensis Arnaldus: Arnaldus: D D 79 79 von:BB 10 10 Wied Hermann Hermann von: v. Nigellus di Wirecker v. dí Canterbury Canterbury Witelo v. v. Vitellin Vitellio Thuringopolonus Witelo Widichindusdi diConvey: Corvey: D 413, 413, 116* 116* Widichindus Witclevisti: D D 445 445 Witclevistí: Wittemberg: DD182 182 Wittemberg: Georg: Β B 211, 211, B 228, Β B 256 256 Witzel Georg: Β 228, Wolph Erasmus: Erasmus:BB268 268 Wolph Worms, colloquio dí: di: XXVI 36, B B Worms, xxvi n. 36, 352 73, B 162, D 318, D 352 Wotton Edward: Edward: F 26 26 Wotton

Z Crisopolitano: B 185 185 Zaccaria Crisopolitano: (Z. dí di Gaza): Gaza): Β B Zaccaria Scolastico (Ζ. 183

Zamberti Bartolomeo: Bartolomeo: XXVI Zambertí Zanchi Basilio: Β B 289, 289, D 122, 122, D D 183183184, D 264, 264, D 452 452 184,

153, Zanchi Giovanni Crisostomo: D 153, D 204 204 D

Battista; D 274 274 Zapata Giovanni Battista: XXX Zara: XXX Giordano: D D 388 388 Ziletti Giordano: Zino Pier 23, D 73, Pier Francesco: Francesco: XVIII n. 23, D 137, D 317 v. Giorgio Giorgio F. F. Zorzi Francesco Francesco v.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.



~

J

~

Ι

~%

ξ

`.~.`, `J~ι

¡ a : ,JJQArQ! Cke

` ... . . ..

λ

d ~ ι..r ιf,~1?Ge~~

el ιε

~.~~

~

,

f*!zΙa ~ l ι ~

ñ-~λλ ~ J '.. ~

~^a

-

Jif ι,ιc

ι¢~21t1áÀ ~ ς

η ¿ ~ 3.4τ~Jy z ~'.` ~°' ~ ~ ,

o-..

.

_. ,

ο ~~

~~ ,,,j i1'~.•~~λ~ ν

. -

~

α`, ~4~~~¡I

y~~~~ ✓K Q+~I+ ~+•~.I~/G~//

SΛD4J ~.1:Áλ~-Á~,~b `

í

.. , .~~ .~ • °µ o~ ~~f-~~~Jr~ ~.u*~J~,Pu • ~

,

.

— ~rιGf~' ι~%~Y~ÿ :~~ x -ps , . ^.-

~~~es~w~~ιιar~A f .?



Ζ1'

'

':

.

σαtυiw . •ιä~.r%λ ~ι.. e:~._.i~.áι2~~.~s!ες . trλ~ι. ~

4

. ,e (L~α,e.' α~.k ειιsιtιí ι+~ !1J

.η}

1 ι4 ' / ι~rι la ÓÉ

λ«-Ç4'f L O

•:F.wix=ζG~

.

.

/~

C~~~~

4( .~~

i.

.ι ~~//~ I'_ ' _/ íL t Ç ι "~4

'

~ . ;?





... i5". ι`ι..ιλ..• +.

.

/ CCC

η ✓llo-Rλ~sι~

:

.

vv:va .ι. ::

xaa+κwadí-

.

í~ i

Tav. lat. 8185, 8185, f.f. 293 293rr Ταν. II: II: Vat. Vat. lat.

www.torrossa.com - For non-commercial use by authorised users only. License restrictions apply.

f

.-X-ioo 2Ι~σ CM ,J*

,iC. finii fl-rnrn /^hff /(7hfcuTr. A'ifVTii: T%ι'_ι t) ~yr~'m~ ιf,x4 /: ílinij (-" nd 4€j ~ t[ 1?!j fjllì-nc » j 'Tt-tr"£ i{nf£j^i*Í7iJcetr'\- ηχς λ iι1/-. ■ ÀiTt-xCll Μλχ Ll ~ >> )¿. W crfftt-f O"*" ~î't ιι ~πι f7i. ι~+t r(ι ~~! +r λ Ceι~n• A

.

CAIVSPL1 NfVS MARCO SALVTËM. ' (ηι f-r-uj CA1νSPLiNfVS MARCÓ SVÒ SVÓSALν'ΓΕΜ. ' r' ιq U. hl' ;rgratiimcfl:mihi' c}>rnmdi1ígcnrcr mcilcdh'tis hrc omès rgratυmdtnιihi:gtam εhlígenrerlιlibros lcι'ìíιιs :' ut ut h"re om2s üros auunculí αuuneulì meí n^ucIisíqurcrafcgqfincomncs.Fungar indias parribus, Atc^ ι~spar~bbs. πgξιιelιs: eóamquófιnt ηlιxrafq;q6nromnes.Fungarind Αα}j criamqubfmc ordíncfcripri.'notimi fiidam,ErtcmmhíCcquocB τíbif.?ηΡam;EfYcnínι ord~ncecríp~ :nοnum ribi hæcquoη; thidíofisnoniniuciíx IhιdioGsnóninìucúi •~y cqucftri unus, prarfcáusalar pari . -lunc aim prxfe„R Deíκular~onetηue~tri unus. 1Huncaim militarer: parí .. dacognitio. dαεοgι~~ο. Dciaailatione ιs ax mtlírarcr: ingcnioairacgcornpofuic.Dcuíca Pomponíifccundíduo.'àquo (itlgilsitCC amatus amanιs ;•} ingcnio ωraq;cámpafuir.Dcuita Pomponii Γαu didυο:àηιιο ÍTngularitcr hocmembri:e memoria:amici qualiΓi dcbicum ha ämicíqua munuseáöluit.Bèllàvnι germamx germamx .xx. κκ. qüibus gmbús debíτwn raunuscxòIuic.BcIlomm omnia qua:cum gcrmanísgcnrímus.'bcIlacoHcgicJnchoauíccumingcrmania militaiι Γímus:bellacollegír.inehoamteumingermamanü(ju • omιι~aquxcumgernvnisge( ree rfomnio monitus, Ncroniscffigics : qui germanio: ,•• ARí~tenι m ciquicfccnn ciqutefccnn Drùfi DmCiNerοnúeffigíu: ησigernιamx reε:fomníomοntt us. Aitiriccnim larifTìmc uf¿tor ibi pcriit. Commendabat mcmoiianjfuam ; orabaccp ut fc ab miuria ; îαιε uiRor ìbí ρε~Γτ. Caπιmεηdäbατ m~moι'~atι,(υam οrabαεq; urfc ab ìnïuriα 1α~Π oblíuionísaírcrcrcr.StudioritrcsqpqsinrcxuoluminaproptcrarapIírudincmdíuifif: ~oRtresgµρ sin(èxuoluminaproρteraïnplítud(nen ι dιuiΓι{: V nbltu~οnisà(Tcrerct.Smd quibiis incu nabulis indiciiic 8i pcrfecit. Dubii fcrmonis oíicdcrípíic fub abinω nabulisirRítúe&p εrfecít.DubiìCermonisoRoleriρΓtCub h° '° gaibιιs oracorcm οrαιorenι ab Neronenouifrímísannis;cura (ludiorum paulo Iiberiusóü crciliuspcn> οmnegg enusλhιdio~ump mlolιberius&creRius ρcrv ~Y NeroñenoιιιΠimisannis:cυ m omnegenus culofura feruicus fcaÏÏet . A fine AundijBafri. x.vxi. Nanira: hiftoria^. mvn, opus culofrnn feruii s ΣεπΠet ιλ fine AüfídgBa ~lï. χxx(.Namrxh~Rn~agf.zxxvιi. ορυ τ - diffufumlcruditum;nccminusuariumqipfanarura.Mirarisgitòtuoluminaraultaqj diffufum:cmdιmm: nccminus ιιar~umgιpfanamra.Mιrnr~sqt~ευοΙυmι amuiτa~µ in iis fcrupulofa homo ifs ram mm ΓεεηρυΙοfα homo occuparus ιllιιm in αωρατυs abfolucrit. abfolue~ε . Magis [vlagis miraberis mimbc~s:: fif~~fcicns fcicns illum aliqdiu caufas adira fTc, De~4r~(fé~απηυ Decc^Tiffc anno fcxtoôi Medium rempus rem ^ allqd~u cufas a~titallc. fεχεο& qumguagcfimo. qu ΓiιguageΓmo. Medium -ε diftentum impedirumque quà'offidis maximisiqua amicida principum diltenmm im ρoiimmguc gυα'οffí~ts maxímís:qua amicirn prìn ~pum cgiiTc. εgiifε, octfv cracacrcingcnium »Lucubrarcà eι-~cacrcíngenívm 7; incredibile fncredibíle (tudiumfummauigilancia (tudium: fum ι ιιλ uim7antia.Lucubrar ε á uulcanalibusj mulcanalibιιst indpiebac; non rfpicandicauAa aufpfcandicnufa fedftudcndnlatftiià no.ße muirá, multa.Hpcmc'ucro Hyere ucro ab íη~ρiebat: eon Γιd (Ndendi•1tatjpà node ab {-I hora fcptima :uelcum .'uclcum tardifrimcodauadarpclexra, Erar Non {~ horafeptima θrat(aηεΓοmηιραrcιΩιm~ l Cane fomniparcifl'imi ;:Νοη nunquácriamintcrípraíludía nccIuccmibarad ~am inter ípCa ftud ~~ínflanos6id¿íFcfchns;d ιδαε 'd Vefpafianum IcApifiarnim i nunquae iη Rαπ[ιτ & diffçren ~s:dιιtcluceni impcracorcra.'namilIcquoq^nodibusuccbacur.IndcaddcIcgacumnbiofriciû.Rcucr^ impem εorem: ιmnι illequoφnοιR ιbusucebamë indcaddel ιιggamm Πbioffιclu.Rcúcrvl' , t✓~ fnsdnmii nuod fpmnnris!(hidifsr(»HHph.ir.Pnilnni}mnrnrrnii< iTnnrrrdiiT fmsdomι quod rrlinmim rc!iqrim tempo εú:ftudi~ 2eddebaaPo(t ει'bumfx ρε: gυcm ιπ[crdιuc'' Ιeué êCfαειl εm υεεεggεε morcfumebαcxfτaεε:ΠgrndaηΡµ ä ~ebaeín fofe. C ιbc~kgεb ιmε annotabac-.'cxccrpcbacq^.Nihil εq;.Nιhö cnim rim unqlegir.quodnoncxccrpcoDiccreeoâfolebac; αηιιοια6αο:exeerpeba υn ηηleg'ε;gιιodnon " ezcc εger.Dicere eσn fol~bat: \ nullumcfTcIibrumrammaluralucnon aliqua prbdcnrct.PoftrolcmpIcrurqquc.\ euΙΙυηι eifelibmm ram malum:ut αlιgυα parte parrc prodelCcc. Ρο(t Γolem plemmquι ~ fngida Dcindeguflabac; fσgïda aqua aqua lauabarur, lauabamr. Dci ιιdegιRabnε: dormicbac^ dormιcbacφ mínimum; mínimum. Mox Mοx quafialiodicPi gυaΓiaΙιο di~' íludcbatmcccntcrempus.SupcrhancIibcrlcgcbarurian.norabatur.'&qniacmciírfimr' (tudebat ~π cQnreceιιιρus.SUperhaicfιberfegcbamr:a ηηo~abamr:&gïι~demcιïdιm Meminiquendam Icdprquccdara pronundaficr Mem`~n~gιιειιdαπι exaraidscum examicíscum IcUpcquαιiam ρεοηυη~αΠ~r pcrpcra ρετρεεα::rcuocaflc: τeιιαα(Γι: & &> repetí coegiÏÏclHuicauunculummcumdixiirerinrclIexcrasi'NcpecumiIJcannuifrcc; repe~ coegiCe:Hu ~eauunqιlummeumd~x~(Ce ιστelΙexergτ:Neρe Φm ιllςannuιifct: \ Cur ergo reuocabasípeccm amplías ucrfusMc rua ínterpcllatibne pdidímus. Curetgoreuoε abri .9ecemampliuτ ve~Γus„{cmaínrerpellanonepd ιdïïnus Tanca¿A Ταηrà(~~ ycrat prinìam nodhs le' ,πaz parfïmonia ρac(ìmοπ~α ccmporis.SurgcbatarflaccàJucc. tenιporís.Surgebxx( Σαεε υει. Çqçna-hycme Cççηahycnιe intra ιπrmpdnianιιιοr2ι5:ι .< ■'{ &:cauqaliqlcgccogentc.Ha:cinccr medios urbirq^fremicu m.lnfecelAu rcccffurolum., & εαιιg αl~g"legecogente.Hxcrnrermc ιοs labores Ιabοrrurbιfq; frennmm.[n talar ι; ■~h~~¡ ballaci dc intcrioribus bulutci tempus Tempus ftudiïs Rudi s eximebatar eχ mebamr • Cum Cum dico dιεο balinci.' ba[inei.de ι ιteποrιb s lóquor. Ναητ `, liquor. Nam dumdi(lriugitur:tcrgiturcg:audicb^aliquid:aucçdiciabar.In dumdι Rrιngιmr rergmrq; audιebaahqmd αυεεd éΥα6ατ η io'ncre muere quafí quaftfolutus folutusca:/I cxi tcriscuris.'huíc uní uacabar. Adlatus nótarius manusCa te~s εunrhutcumuacabai.Adlaius tifus cumlíbro cumhbro óipugíliaribus.'cuius ιπυτ4 &pu nbuecuruum hyerae afpcricasUlIum (ludüs rcmpuscnxy hÿcme manícfsmuniebamur; maticEs muniebanmr ut ut nccarliquidem necaeli quidem al"perrias ullum (ludiEstcn ι puscr perer, Quacxcaufaròma:quoqucfdla quoqucTclIauekrebatur, uchcbatur. Repetç me corrcptum ab cocO^, perer,Q(lacxcauliieomz Rcpet°mecorrepmmabco ωyιt`¡ arabularcm.Potcrasínqchashorasnon pcrdcrc.Nam perire omncccmpusarbítrabafj-^ ambularcmPoeeraamqrhashurasnonpedece.MamprrYeconme εemρ~sarbitrabác~~_„ quod impatírctur.Hacinrentíonetot percgic:cIcdortimqj\ guad- íludilsnon Rndiísnon imp tirctuc,Hacmcentioneiai iflaublumina `l Ε~l υοιυηιtπα peregιτéfeQοríιniq;;.^ commcntarioscentum fexagina míhircliquit; εοmmεntartoscεntum fexegínα mi~ireliqu~t: •«u.~ ^ ~ t ι~ ~.--~,. λΡ>• µ Γµ µ ~ς/ ~ 1,»α CM* 4kg- ^ (ù UitU M J• ✓ '~ ' J D ~ t { ιlιυ # 4 τ ti~ ι L+ 7*1λN fn^J ~f ηιι~ τ/ ¿y J} ε~~~υ 11,~ >r¿Á^ -fyU-.. ~τη - ¿S có/r. ι e~r - /a ι.+lιf+ ~■ Y}~ . f~κA fijbc^ ntìri- c7pr-*h/S sramhK vn α ~+e ~ τ o i» a ~~ α *à*yx>

h

j

ι

λ

lJ ' a η )) µµ f ' ςσrΜ• ~ /.η+, ~ í ιιll J, ~

7~ ■■ i*s~ 'b ¿¿i fv iimrt* "-7 ■v*'

ω λιC

ς ~

{~χη» ~~,~ : ~ a „gi(/ιι τ ~. ~ T rι (~y ~ 1zPλfσ

,~1~ ~~" γ

λ•



τ~ S~``

N~

-£~4. ν

2ι sτ~ ι• -

f

lit7VW ~,15 τ;ιτ t ιι• / ~ ~-~

ι ~ h'..s"

p

' "!/~ 1.-5-f~Lr~ ~ ει ~J

~¡λ-~. 1 α ιη~υ w/t- ~_t

) /"^' i7 4 , // ~~ιQí~A-•ι # 16~~ r.. ~- ' ,I~,,,~r• -: ι r~ ~ 1 ~

~','„.'.t λα ε.,.

Λ~ t ε , ~'

1

L

p •i ~* /i- í*rU I' u™

ιτι 1~~~•

..]—~

'

~ tâ-wJi.

9

srntfn

¡ f{

w~i~

t ν~~na ι{FY~

ι,t Pικ/

r. µ rnÁ α/ `+~ ιτ.fλ ~iσ/ w~~. ~ι~~ !~ Ì'+~^'i" •

94

+r í%g^rj &. - f* t"~;

Μ

j. L, ~ λι ~ η. r .l~ú Γ ., -r > il' 7^M/F^piifi//êfyy ιυ *t~ `°."

~„Υ ~

;-

/ ¡¢,~,ΥY'' • {•~ι.y¡ ιλ~~€ ε ~~ τιa -~ε

^f-r- ■ /7.^««' t.αJNRá,~

.

• ~~~ Γ f "Ν~h,πσ ιιr *-

~ ~:•a,.~-

» J 7-

~'

.

•°

L^^-r/. i^yvln y:

α.a t fAA~a±>rr'N~ Ít ¡~f+*"v,~ { ~

^

f

d.

ι~ι..

~,Lγ.

ι✓t'~