Değişen Bakış: Çağdaş Uluslararası Sinema [Paperback ed.] 9789944492461

Citation preview

Robert Phillip Kolker, Col lege :>ark, University of Maryland'daki Si nema Araştırmaları bölümünde öğretim üyesi ve National Public Radio'da film yorumcusudur. A Cinema of Loneliness: Penn, Kubrick, Coppola, Scorsese, Altman (Oxford, 1 980) içi n Washington Post tarafından ubir dönem için sahip olduğumuz ya da sahip olmamız mümkün olan çağdaş si nema üzerine en iyi k itap" yorumu yapıldı.

ROBERT PHILLIP KOLKER

DEGİŞEN BAKIŞ Çağdaş Uluslararası Sinema The Altering Eye: Contemporary lnternational Cinema

Çeviren: Ertan Yılmaz

De

Ki/48 ...__ � � -----.

� DEGiŞEN BAKIŞ :::: �::::=

........___ ....___. .. ...

Çağdaş Uluslararası Sinema

� �

Robert Phillip Kolker

azı ve Yorum. çev. Tahsin Yücel. İstanbul. Metis Yayınları, 1 990, ss. 1 33 - 1 47. S / z. çev. Sündüz Öztürk Kasar, İstanbul. Yapı Kredi Yayınları. 1 996.) Barthes. Roland. lmage, Music, Text, çev. ve der. Stephen Heath. New York: Hill and Wang, 1 977. Sinema için Godard neyse. edebiyat için de Barthes odur: sıfıra döner ve algılamalarımızı parça parça yeniden oluşturur. Bazin, Andre, Wlıat Is Cinema7. çev. Hugh Gray. 2 vols. Berkeley ve Los Angeles: University of Califomia Press. 1 968. 1 97 1 . Yeni Fransız yönetmenlerin düşüncelerini biçimleyen bir denemeler toplamı. (Çağdaş Sinemanın Sorunları. çev. Nijat Ö'Zön, Arık.ara Bilgi Yayınevi, l %6. Sinemlb Nedir?, çev. İbrahim Şener, İstanbul. Sistem Yayıncılık (Genişletilmiş 2. Ba�kı), 1 995.) Bazin. Arnlre, Jean Renoir. der. F�çois Tnıtfaut çev. W. W. Ha�ley i l ve William H. Simon. New York: Simon and Schuster, 1 973 . Beiıjamin. Walter. "The Author a� :f'roducer." Reflections. çev. Edmund Jephcott der. Peter Demetz. New York ve Londra: Harcourt Brace & World, 1 968. Brecht' in kurarnlarmın ilk· değerlendirmelerinden biri. 1 934 'te yayımlandı. (Brecht 'r Anlamak içinde. çev. H. Barışcan, A. İşisağ. lstaııbul. Metis Yayınlan. t984)

Benjamin, Walter, "Too Work of An in the age of Mechanical Reproduction," 11/umination. çev. Harry Zotın. der. Hannfilı Arendt. New York: Harcourt Brace & World }968. 1 935'te yazıldı. Faşist ve sosyalist estetiklerin bir tanımlaması ve bir kitle sanatı olarak sinema üzerine klasik bir deneme. ("Tekniğin Olanaklarıyla Çoğaltılabildiği Çağda Sanat Yapıtı," çev. Ahmet Cemal, Oluşum, sayı 40, Şubat 1 98 1 ; sayı 43, Mayıs. 1 98 1 . "Mekanik Yeniden Üretim Çağında Sanat Eseri," çev. Hakkı Hünler, Edebiyat Eleştiri, İzmir, Sayı 2-3. yılı belirtilmemiş. Pasajlar içinde. çcv. Ahmet Cemal, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, 1 992.) Björkman, Stig. Torsten Manns ve Jonas Sima Bergman on Bergman. çev. Paul Britten Austin, New York: Simon and Schuster, 1 973 . Braudy, Leo, Tlıe World in a Frame, Garden C ity, N. Y. : Anchor Press/Doubleday, 1 976. Brecht, Beıtolt, ''Against Georg Lukacs," çcv. Stuart Hood. New Left Review, no. 84 (Mart-Nisan. 1 974). Geleneksel gerçekçilik kuramlarına yanıt olarak önemli bir estetik-politik yazı. (Estetik ve Politika içinde, çev. Ünsal Oskay. lstanbul, Eleştiri Yayınları. 1 985.) Brecht Bertolt Brechı on Theatre, çev. John Willet New York: Hill and Wang. 1 979. Brecht Bertolt, Selecıed Poems, çev. H. R. Hays, New York: Grove Press. 1 959. Bresson, Robert "Bressonism." Sight and Sound 46 ( Kış, 1 976177).

338

Kaynakça Brecht, Bertolt, Notes on Cinematography, çev. Jonathan Griffin. New York: Urizen Books. 1 977. Browne, Nick. "The Spectator-in-the-Text: The Rhetoric of Stagecoach," Film Quarterly 29 (Kış. 1 975-76). Filmde bakış açısının nasıl oluşturulduğu üzerine öneml i bir tartışma. Buache. Freddy. The Cinema of Luis Bufıuel, çev. Peter Graham, Londra ve New York: Tantivy Press and A. S. Bames, 1 973. Buf\uel, Luis, Tristana, çev. N icholas Fry, New York: Simon & Schuster, 1 97 1 . Buf\uel. Luis, The F..xterminating Angel, Nazarin, Los Olvidados, çev. Nicholas Fry. New York: Simon and Schuster. 1 972. Filmlerin senaryoları. Burch. Noel, Theory of Film Practice, çev. Helen R. Lane, New York ve Washington D. C.: Praeger Publishers. 1 973. B urch, Noel, To the Distant Observer: Form and Meaning in the Japanese Cinema. der. Annette Mechelson, Berkeley ve Los Angeles: University of Cali fornia Press, 1 979. Modernist sinemanın önde gelen kuramcılarından. Burch'un kitabı bu çalışma için bir model oluşturdu. Burton, Julianne, "The Hour of the Embers: On the Current Situation of Latin American Cinema," Film Quarterly 30 (Sonbahar. 1 976). Burton. Julianne, "Revolutionary Cuban Cinema First Part: fntroduction." Jump Cut, no. 1 9 (Aralık., 1 978). Bygrave, Mike ve John Goodman, "Meet Me in Las Vegas," American Film 7 (Ekim, 1 98 1 ). Francis Ford Coppola'nın büyük yapımcı-yönetmen olarak rolünü eline yüzüne bulaştırması üzerine. Cahiers du Cinema "John Ford's Young Mr. Lincoln," Movies and Methods içinde, der. Bili N ichols. Berkeley ve Los Angeles: University of Califomia Press, 1 976. 1 970'te yazılan bu kolektif metin ideolojik, psikanalitik ve biçimsel çözümlemeyi film eleştirisi için bir model içinde birleştirir. Collet, Jean, Jean-Luc Godaıit, çev. Ciba Vaughan. New York: Crown Publishers. 1 970. Collins, Richard ve Vincent Porter. "West German Television," Sight and Sound 49 (Yaz, 1 980). Comolli, Jean-Luc ve Jean Narboni, "Cinema/İdeology/Criticism," Movies and Methods içinde, der. Bili Nichols, Berkeley ve Los Angeles: University of Califomia Press. 1 976. ilk olarak 1 969'da Cahiers du Cinema'da yayımlanan bu yazı 1 968 sonrası Fransız film eleştirisindeki yönelimin önemli bir ifadesidir. ("Sinema/İdeoloj i/Eleştiri," çev. M ustafa Temiztaş, Görüntü Dergisi, lstanbul, sayı 2, Mart, 1 994.) Conrad, Randall. " ' I Anı Not a Producer!'- Working with Buf\uel: A Conversation with Serge Silberman," Film Quarterly 33 (Sonbahar, 1 979). Covino, M ichael. "Wim Wenders: A Worldwide Homesickness," Film Quarterly 3 1 (Kış. 1 977-78).

339

Coward, Rosalind ve John Ellis, Language and Materia/ism: Development in Semiology and the Theory of Subjecı, Londra ve Boston: Routledge and Kegan Paul, 1 977. Son dönem kuramın çok önemli bir incelemesi. (Dil ve Maddecilik, çev. Esen Tarım. İstanbul, İletişim Yayınlan,

1 985.) Dawson, Jan, "The Sacred Terror: Shadows of Tcrrorism i n the New German Cinema," Sight and Sound 48 (Sonbahar, 1 979). Dawson, Jan, "A Labyrinth of Subsidies," Sight and Sound 50 (Kış, 1 980/8 1 ). Genç Alman sinemasının ekonomik yapısı üzerine. Dayan. Daniel, 'Tutor-Code ofClassical Cinema." Movies and Methods içinde, der. Bili Nichols, Berkeley ve Los Angeles: University of Califomia Press, 1 976. ilk olarak Film Quarterly'de yayımlanan ve Lacan ile diğerlerinin kuramlarına dayalı oları bu yazı izleyicinin görsel alana yerleştirilme yolu üzerine önemli bir inceleme. Dempsey, M ichael, "Despair Abounding: The Recent Films of Robert Bresson," Film Quarterly 34 (Sonbahar, 1980). Derrida, Jacques, Of Grammatology. çev. Gayatri Chakravorty Spivak. Baltimore ve Londra: The John Hopkins University Press, 1 976. Eleştirel pratiğe "yapıçözüm" anlayışının girmesine yardım etmiş kuramcının önemli bir eseri. De Sica, Vittorio, Miracle in Mi/an, Baltimore: Penguin Books, 1 969. Senaryo. Durgnat, Raymond, Jean Reoir, Berkeley ve Los Angeles: University of Califomia Press , 1 974. Dyer, Richard, "Reading Fassbinder's Sexual Politics," Fassbinder içinde, der. Tony Rayns. Londra: The British Film 1nstitute, 1 980. Eco, Umberto. A Theory of Semiotics, Bloomington ve Londra: lndiana University Press, 1976. "Analog" algılamaya karşı "dijital" algılama konusunda önemli düşünceler. Eisenstein, Sergei, Film Form ve Film Sense, çev. Jay Leyda New York: Harcourt, Brace & World, 1 949. (Film Biçimi, çev. Nijat Ôzön. İstanbul, Payet Yayınları, 1 985. Film Duyumu, çev. Nijat Özön. İstanbul, Payel Yayınlan, 1 984.) Eisner, l .otte, The Haunted Screen, Berkeley ve Los Angeles: University of Califomia Press, 1 973 . Alman Dışav urum culuğu ve Kammerspiel (Oda tiyatrosu geleneğinden esinlenen filmler) üzerine temel çalışma. Elsaesser, Thomas, ''The Postwar German Cinema" ve " Murder, Mergcr. Suicide: The Politics of Despair," Fassbinder içinde, der. Tony Rayns. Londra: The British Film lnstitute, 1 980. Despair üzerine olan yazı son dönemin kuramının mükemmel bir örneğidir. Enzensberger, Hans Magnus, "Civil Liberties and Repression in German� Today," çev. Sophie Wilkins, October, no. 9 (Yaz. 1 979). Farbcr. Manny, Negative Space, New York: Praeger, 197 1 . Fischer, Lucy, '" Beyond Freedom and Dignity': A n Analysis of Jacques Tati's Playtime." Sight and Sound 45 (Sonbahar, 1 976).

340

Kaynakça Fischer. Lucy, "The lmage of Woman as lmage: The Optical Politics of Dames," Film Quarterly 30 (Sonbahar, 1 976). Laura Mulvey'in yazısıyla birlikte. kadınlann sinemada "görülme" tarzının öneml i bir incelemesi. Franklin, J. C., "The Films of Fassbinder: Form and Formula," Quarterly Review ofFilm Studies 5 (İlkbahar, 1 980). Frye, Northrop, Anatomy of Criticism, Princeton: Princeton University Press,

1 957. Frye, Northrop, Fab/es of ldentitiy, New York: Harcourt, Brace & World, 1 963. Frye·ın edebiyat kuramı ve eleştirisi, Fransız yapısalcılannı haber verir. Gay. Peter, Weimar Cu/ture, New York ve Evanston: Harper and Row, 1968. Modemizmin doğuşuna tanık olan bu dönemin biraz duygusal ama açık izahı. Gledhill, Christine, "Recent Developments in Feminist Criticism," Quarter/y Review ofFilm Studies 3 ( Sonbahar, 1 978). içinde Lacan'ın kuramının yetkin bir açıklamasının da olduğu önemli eleştirel eğilimlerin bir özeti. Tüm kitap feminist film eleştirisinin özelliklerine adanmış. Godard, Jean-Luc, Godard on Godard, der. Jean Narboni ve Tom M ilne, çev. Tom Milne, New York: Viking Press. 1 972. Godard'm 1 950-67 arasındaki röportajlan ve önemli yazılan. Godard. Jean-Luc, Masculine Feminine, der. Pierre Billard ve Robert Hughes. New York: Grove Press. 1 969. Godard. Jean-Luc. Pierrot Le Fou, çev. Peter Whitehead. New York: Simon and Schuster, 1 969. Godard. Jean-Luc, " Weekend" and " Windfrom ıhe East, " çev. Marianne Sinclair ve Danielle Adkinson, New York: Simon and Schuster, l 972. Godard. Jean-Luc, Three Films: A Woman Is a Woman; A Married Woman; Two or Three Things That I Know About Her, çev. Jan Dawson, Susan Bennett Marianne Alexandre, New York: Harper and Row, 1 975. Gombrich, E. H., Art and l//usion: A Study in tlıe Psyclıo/ogy of Pictoria/ Representation, Princeton: Princeton University Press, 1 969. "Gerçekçil ik"' ve geleneğin önemli bir incelemesi. (Sanat ve Yanılsama, çev. Ahmet Cemal, lstanbul, Remzi K itabevi. 1 992.) Greenburg, Alan, Heart of G/ass, Münih: Skellig. 1 976. Senaryo ile birlikte, bir fanatiğin Herzog·un filminin yapımı üzerine notları. Greenspun. Roger, "Phantom of Liberty: Thoughts on Fassbinder's Fist-Right of Freedom," Film Comment 1 1 (Kasım-Aralık, 1 975). Harvey. Sylvia May 1968 and Film Culture, Londra: The British Film lnstitute. 1 980. Film kuramındaki önemli bir toplumsal ayaklanmanın ürünü olan radikal değişimlerin analizi. Hauser, Amold. Tlıe Socia/ History ofArt, çev. Stanley Godman. 4 vols., New York: Vintage Books (tarihsiz). (Sanatın Toplumsa/ Tarihi, çev. Yıldız Gölönü, İstanbul. Remzi K itabevi, 1 984.)

341

Henderson, Brian, "Apocalypse Now." Sight and Sound 49 (Kış. 1 979/80). Coppola'nın Herzog'a görsel borcu üzerine. Henderson. Brian. A Critique of Film Theory, New York: E. P. Dutton. 1 980. 'The Long l"ake" ve 'Toward A Non-Bourgeois Camera Style" çağdaş film eleştirisinde öncü çalışmalardır. Hess, John. "La Politique des Auteurs." Jump Cut, no. 1 ve 2 (Mayıs-Haziran, Temmuz-Ağustos, 1 974) . Truffaufya vurguyla birlikte auteur kuramının politik içerimlerinin öneml i bir analizi. Hillier, Jim, "Masculin-feminin," The Films of Jean-Luc Godard, der. lan Cameron, New York: Praeger. 1 969. Horton, Andrew S. ve Joan Magretta (der), Modern European Film-makers and the Art of Adaptation, New York: Frederick Ungar, 1 98 1 . Filmler ve edebi kaynakları üzerine ilginç yazılar. Houston, Penelope, The Contemporary Cinema, Middlesex, İng.: Penguin Books. 1 %3. Yeni sinemayı öven ilk kitaplardan biri. (Çağdaş Sinema. çev. Dikmen Gürün, İstanbul. Kitapçılık Limited Ortaklığı Yayınları. 1 966.) Hughes, John ve Brooks Riley. "A New Realism." Film Commenı 1 1 (Ka�ım­ Aralık. 1 975). Bu sayıdaki Fassbindcr üzerine yazılardan biri. Jaehne. Karen, "Hungarian Rhapsody," Film Quarterly 34 (Sonbahar, 1 980). Micl6s Jancs6"nun son filmlerinden birinin tartışması. Jameson. Fredric, Marxism and Form, Princeton: Princeton University Press, 1 97 1 . Diyalektik eleştirinin yöntemlerinin bir araştırması. (Marksizm ve Biçim, çev. Mehmet H . Doğan. İstanbul. Yapı Kredi Yayınları, 1 997.) Jameson. Fredric, The Prison-House of Language: A Critical Account of Structuralism and Russian Forma/ism, Princeton: Princeton University Press, 1 972. Göstergebilime mükemmel bir giriş. (Dil Hapishanesi. çev. Mehmet H. Doğan, İstanbul. Yapı Kredi Yayınları, 2002.) Kavanagh. Thomas M., "lmperialism and the Revolutinary C inema: G lauber Rocha's Antonio-das-Mortes," Journal of Modern Literaıure 3 (Nisan 1 973). Rocha'nın Brezilya tarihini ve mitolojisini kullanımı üzerine. Kelly. William. "Allegro Barbara," Film Quarter(v 34 (Sonbahar, 1 980). Micl6s Jancs6"nun son filmlerinden birinin tartışması. Kolker, Robert Phillip, ''Ken Russell's BioPics." Film Comment 9 (Mayıs-Haziran 1 973). Kolker. Robert Phillip, "Angle and Reality: Godard and Gorin in America," Sight and Sound 42 (Yaz, 1 973). Kolker. Robert Phillip, "The Open Text of Nicolas Roeg," Sight and Sound 46 (İlkbahar. 1 977). Kolker, Robert Phillip, A Cinema of loneliness: Penn, Kubrick, Coppola, Scorsese. A/tman. New York: Oxford University Press, 1 980. (Yalnızlık Sineması: Penn, Kubrick, Coppola, Scorsese, Spielberg, A ltman. çev. Ertan Yılmaz. Ankara Öteki Yayınevi, 1 999. Kitabın 1 988 tarihli genişletilmiş ikinci baskısından.) 342

Kaynakça Kracauer, Siegfried. From Ca/igari to Hitler: A Psycho/ogical History of the German Film. Princeton: Princeton University Press. 1 97 1 . Kracauer. Siegfried, Theory of Film: The Redemption of Physical Reality. New York: Oxford University Press, 1 965. Kimi yanlışlara rağmen Kracauer sinema kuramı ve tarihinde bazı ilginç noktaları gösterir. Leprohon. Pierre. The ltalian Cinema, çev. Roger Greaves ve Oliver Stallybras. New York ve Washington, D. C.: Praeger Publishers, 1 972. Mükemmel bir tarih. Liehm, Antonin J., Closely Watched Films: The Czechoslovak Experience, White Plains, N. Y. : Intemational Arts and Sciences Press. ine.. 1 974. Lukacs, Georg, Studies in European Realism, New York: Grosset and Dunlap. 1 964. Brecht' in kuramlarının diyalektiği olan ve sosyalist gerçekçi gelenek içindeki karmaşık bir çalışma. (Avrupa Gerçekçiliği, çev. Mehmet H. Doğan. İstanbul, Payel Yayınlan, 1 977.) Macbcan. James Roy, Film and Revolution. Bloomington ve Londra: lndiana University Press, 1 975. Siyasal sinema üzerine yazılar. (Sinema ve Devrim, çev. Ertan Yılmaz. İstanbul. Kabalcı Yayınevi, 2006.) MacCabc, Colin, "Realism and the Cinema: Notes on Some Brechtian Theses," Screen 1 5 (Yaz, 1 974). Screen' in bu sayısı Brecht ve sinema üzerine bir çok yazıyı içerir. MacCabc, Colin, Godard: lmages, Sounds, Politics, Bloomington: Indiana University Press. 1 980. Özellikle 1 970'1erde Godard'ın televizyon için ve videoyla yaptığı çalışmalar üzerine malzeme açısından önemli. Magisos, Melanie, "Not Reconciled: Tiıe Destruction of Narrative Pleasure," Wide Angle Yol. 3, no. 4 ( 1 980). Derginin bu sayısı Genç Alman Sinemasına adanmıştır. Mayne, Judith. "Fassbinder and Spectatorship," New German Critique, no. 1 2 (Sonbahar, 1 977). Marcuse, Herbcrt., Eros and Civilization, New York: Vintage Books, 1 955. Marks ve Freud ' u birleştirmeye yönelik ilk ve etkili çalışma. (Eros ve Uygarlık, çev. Aziz Yardımlı. İstanbul. İdea Yayınları. 1 985). Mayer. Peter, "Mr. Klein and the Other," Film Quarter/y 34 (Kış, 1 980-8 1 ). Lacancı bakış açısından filmin bir okuması. Mellen, Joan . Women and Their Sexuality in the New Film, New York: Horizon Press, 1 973. Feminist eleştirinin en iyi ürünlerinden biri. Mellen, Joan. The Waves at Genji s Door: lapan Through lts Cinema. New York: Doubleday. 1 976. Japon sinemasının kültürü ve politikası. Mellen, Joan. (der.), The Wor/d ofLuis Bunuel: Essays in Criticism, New York: Oxford University Press, 1 978. Geniş alana yayılan bir koleksiyon. Metz, Christian. Film Language, çev. Michael Taylor, New York: Oxford University Press. 1 974. Metz, Christian. Language and Cinema, çev. Donna Jean Umiker-Sebcok. The Hague: Mouton. 1 974.

343

Metz, Christian, 17ıe Jmaginary Signifier, çev. Celia Britton, Annwyl Williams, Ben Brewster. Alfred Guzzetti. Bloomington: Indiana University Press, 1 982. Metz anlaşılması güç, bazen neredeyse okunamaz bir yazar. Ama aynı zamanda da çağdaş film pratiğini ve eleştirisini anlamak için zorunlu. Moeller, Hans-Bernhard. "New German Cinema and lts Precarious Subsidy and Finans System." Qarterly Review ofFilm Studies 5 (İlkbahar, 1 980). Monaco. James, "Mother"s Day Wil l Be a Little Lale This Year," The New fork Times (2 Aralık, 1 973). Anne ve Fahişe üzerine. Monaco, James. "The Costa-Gavras Syndrome," Cineaste 7 ( 1 976 ). Monaco, James, The New Wave: Trujfaut, Godard, Chabrol, Rohmer, Rivette, New York: Oxford University Press, 1 976. Bu alandaki belki de tek kitap. Modemist hareketin gelişimi üzerine yorumlarım büyük ölçüde bu kitaba dayanır. ( Yeni Dalga, çev. Ertan Yılmaz. İstanbul. + 1 Yayıncılık, 2006.) Monaco, James, Alain Resnais, New York: Oxford University Press, 1 979. Hoş bir araştırma Mraz, John, "lucia: Visual Style and Historical Portrayal." Jump Cut, no. 1 9 (Aralık 1 978). B u sayı ile Cump Cut' ın 1 8 ve 22. sayıları Küba sinemasının tarihini ve çözümlemesini içerir. Mulvey, Lauıa, "Visual Pleasure and Narrative Cinema" Screen 1 6 (Sonbahar, 1 975). Klasik sinemanın cinsiyetçi yapısı üzerine çok önemli bir deneme. ("Görsel Haz ve Anlatı Sineması." çev. Nilgün Abisel, 25. Kare, Ankara sayı 3. Ocak-Şubat, 1 993.) Nichols, Bili, /deology and the Jmage, Bloomington: lndiana University Press. 1 98 1 . Dünyayı imge aracılığıyla okuma yolları üzerine önemli bir çalışma. Nogueira Rui, "Eric Rohmer: Choice and Chance," Sight and Sound 40 (Yaz

1 97 1 ). Nowell-Smith, Geoffrey, Vısconli, Garden City, N. Y.: Doubleday and Co., 1 968. Eleştirel-yapısalcı bir çalışma. Ollman. Bertell, Alienation, 2. baskı. Cambridge: Cambridge University Press. 1 977. Diyalektik yöntem içinde bir araştırma. Orr, Christopher. "Closure and Containment: Marylee Hadley in Written in the Wind," Wide Angle Yol. 4. no. 2 ( 1 980). Derginin bu sayısı Amerikan melodram filmleri üzerine bir dizi yararlı yazıyı içeriyor. Overbey. David, "From Murnau to Munich: New German Cinema," Sight and Sound 4 3 (İ Ikbahar, 1 973 ). Overbey, David. "Cet Obscııre objet du desir," Sight and Sound 47 ( Kış.

1 977-78). Overbey. David. (der. ve çev.), Springtime in ltaly: A Reader on Neo-Rea/ism, Hamden. Conn.; Archon Books. 1 978. Overbey, David. '"The Other Bertolucci." Sight and Sound 47 (Sonbahar. 1 979). Bertolucci'nin kardeşiyle röportaj.

344

Kaynakça Petrie, Graham, History Must Answer to Man: The Contemporary Hungarian Cinema, Budapeşte: Corvino Kiad6, 1 978. Rhode. Eric, A History of the Cinema from fıs Origin to 1970, New York: Hill and Wang, 1 976. Rhode tarihsel klişeler için bazı eleştirel bakış açıları sağlar ve Yeni-Gerçekçi l ik ile Yeni Dalga arasındaki ilişkileri gösterir. Robbe-Grillet, Alain, Lası Year in Marienbad, çev. Richard Howard, New York: Grove Press, 1 962. Orijinal çekim senaryosu. Rosenbaum, Jonathan, "Interruption as Style: Builuel's Le Charme descret de la bourgeoisie," Sight and Sound 47 (Kış, 1 972 / 73). Rosenbaum, Jonathan, "Jacques Tati's Democracy," Film Comment 9 (Mayıs­ Haziran, 1 973 ). Rosenbaum, Jonathan, "Work and Play in the House of Fiction," Sight and Sound 43 (Sonbahar 1 974). Rivette üzerine. Rosenbaum, Jonathan, (der.), Rivette: Texls and lnterviews, Londra: The British Film Institude, 1 977. Rossellini, Roberto. The War Trilogy: "Open City. " "Pasian, "Germany Year Zero, " der. Stefano Roncoroni, çev. Judith Green, New York: Grosman Publishers, 1 973. Filmler üzerine metinler. Roud, Richard. Jean-Marie Straub, New York : The Viking Press, 1 972. Sadoul, Georges, Dictionary ofFilms, çev. ve der. Peter Morris, Berkeley ve Los Angeles: University of Califomia Press, 1 972. Baştan sona bir referans kitabı. Sanford, John, The New German Cinema, Totowa, N. J.: Barnes and Noble Books, 1 980. Mükemmel bir inceleme.

Screen Reader /: Cinema / Jdeology / Politics, Londra: Society for Education in Film and Television, 1 977. Fransa'dan Anglo-Amerikan film eleştirisine düşüncelerin önemli bir kanalı olmuş dergiden yazılar derlemesi. Simon, John, Jngmar Bergman Directs, New York: Harcourt Brace Jovanovich,

1 972. Sklar, Robert, Movie-Made America, New York: Vintage Books, 1 975. Biraz revizyonist olsa da önemli bir tarih. Stam, Robert, "Cencorship in Brazil," Jump Cut no. 2 1 (Kasım, 1 979). Bu ve 22. sayı Brezilya sinemasının tarihini ve çözümlemesini içerir. Thiher, Alan, The Cinematic Muse: Critica/ Studies in the History of French Cinema, Columbia ve Londra: University of Missouri Press, 1 979. Gerçekçilikten postmodemizme sinema akımları. Thomas, Paul, "Fassbinder: The Poetry of the Inarticulate," Film Quarterly 30 (Kış, 1 976-77). Thomson. David. A Biographical Dictionary of Film, New York: William Morrow, 1 976. Yönetmenler ve oyuncular üzerine kısa, yararlı yazılar. Truffaut, François, "A Certain Tendency in the French Cinema," Movies and Methods içinde, der. Bili Nichols. Berkeley ve Califomia: University of Califomia Press, 1 976. İ l k olarak Cahiers du Cinema'da

345

yayımlandı. . .Nitelik Geleneğine" ve psikolojik gerçekçiliğe karşı önemli bir )'aLı.

Van Wert William F., 'The Cinema of Marguerite Duras: Sound and Voice in a Closed Room," Film Quarterly 33 (Sonbahar, 1 979). Van Wert. William F., "Hallowing the Ordinaıy, Embezzling the Eveıyday: Wemcr Herzog's Documcntary Practice," Quarterly Review of Film Studies 5 (İlkbahar. 1980). Vogel, Amos, Film as a Subversive Art. New York: Random House, 1 974. Siyasal sinemanın açıklayıcı bir kataloğu. Vogel, Amos, ''Herzog in Film," Film Comment 1 3 (Eylül-Ekim, 1 977). Wafker, Alexander, Hollywood U. K. , New York: Stein and Day, 1 974. İngiliz sinemasının 1 960' 1ardaki yeniden canlanışı. Walsh, Martin, The Brechtian Aspect of Radical Cinema, der. Keith M. Gıiffith. Londra: The British Film Institude, 1 98 1 . Weinberg, Herınan G., The Complete "Greed, " New York: E . P. Dutton, 1 973. Strohcim'ın orijinal filminin yeniden inşası. Willett, John, Art and Po/itics in tlıe Weimar Period: The New Sobriety, 191 7-1 933, New York: Pantheon Book, 1 978. Modem Avrupa'nın en zengin kültürel döneminin yetkin bir incelemesi. Williams, Christopher (der),. Realism and Cinema: A Reader, Londra ve Henley: Routledge & Kegan Paul, 1 980. Önemli düşünceler ve tartışmalar üzerine metinler ve yorumlar. Wolfe, Charles, "Resurrecting Greed," Sight and Sound 44 (Yaz, 1 975). Stroheim'ın sinemasının dışavurumcu ve simgesel yönlerine işaret eder ve Bazin'in gerçekçi yaklaşımıyla karşılaştırır. Wollen, Peter, Signs and Meaning in the Cinema, Bloomington ve Londra: lndiana University Press, 1 972. A uteur eleştirisi ve modem sinema üzerine hala klasik bir eser. (Sinemada Göstergeler ve Anlam, çev. Zafer Aracagök, İstanbul, Metis Yayınları, 1 989.) Wood, Robin, ''Narrative Pleasure: Two Films of Jacques Rivette," Film Quarterly 35 (Sonbahar, 1 98 1 ). Çılgın Aşk ve Celine ve Julie ı·apur Gezisinde üzerine. Young, Vemon, Cinema Borea/is: lngmar Bergman and the Swedish Ethos, New York: David Lewis, 1 97 1 . Zipes, Jack, "The Political Dimensions o f The Lost Honor of Katharina Blum," New German Critique, no. 12 (Sonbahar, 1 977).

346

Değ işen B akış Çağdaş Uluslararası Sinema

Robert Phillip Kolker çağdaş sinemayı inceleyen bu çalışmasında "dünyayı değiştirmeyi olmasa da. ona bakışımızı değiştirmeyi" amaçlayan modernist sinemayı irdel iyor. Savaş ların, yoksu l l uğun, yabancılaşmanın olağan sayıldığı, aldırmazlıkla yaşanıp olumlanmak istendiği bugünkü dünyamızın, hayatımızın karşısında "farkındalık" kazandırmak isteyen bir sinema anlayışını inceliyor. Bu anlayış büyük ölçüde bugünkü tecimsel yanı ağır basan sinemayla hayatımızdan uzak tutulmak isteniyor. Kültürel. ekonomik ve siyasal ortamın değişmesiyle sinemada da bu olumsuz süreç yaşanıyor. Bu olumsuz sürecin içinde Robert Phillip Kolker tadına doyulmaz bir anlatımla, yönetmeni ve izleyiciyi kendini tekrarlamaya, insanı örseleyen bir hayatı kabullenmeye yönlendirmek yerine kendimizi ve hayatı anlama kalıpları mızı değiştirmeyi amaç edinmiş yönetmenleri, dönemlerini, toplumsal ve entelektüel ortamlarını inceliyor. Ünsal Oskay

www.s i neci ne.org

lllllfL