Çözüm 3D TYT Türkçe Soru Bankası [YKS 2020 ed.] 9786051943091

Citation preview

Bu ürünün bütün hakları ÇÖZÜM DERGİSİ YAYINCILIK SAN. TİC. LTD. ŞTİ.’ne aittir. Tamamının ya da bir kısmının ürünü yayımlayan şirketin önceden izni olmaksızın fotokopi ya da elektronik, mekanik herhangi bir kayıt sistemiyle çoğaltılması, yayımlanması ve depolanması yasaktır.

Çözüm Yayınları Grafik Birimi

Çözüm Yayınları Dizgi Birimi

2018 Ankara

Başak Matbaacılık (0312) 397 16 17



Sevgili Öğrenciler ve Saygıdeğer Meslektaşlarım,

Yoğun ve titiz bir çalışmanın ürünü olan bu eser, YKS adayları ve diğer lise öğrencilerinin geleceklerini kurmak amacıyla yürüdükleri yolda onlara kaynaklık etmesi amacıyla oluşturulmuştur. Bu kaynak oluşturulurken lise müfredatı dikkatle incelenmiş; üniversiteye giriş sınavı soruları konu dağılımı, soru tipi ve düzeyi, analiz edilmiştir. Bu çalışmaların sonunda sizlerin hızlı düşünebilme, yorumlama, uygun çözüm yollarını bulma gibi farklı düzeylerdeki ihtiyaçlarınıza cevap vereceğine inandığımız bu kaynak hazırlanmıştır. Bu kitabın oluşumunda: • Bir bölüme ait çok sayıda alt başlık oluşturularak hazırlanan testlerle konu içerikleri eksiksiz taranmıştır. • Bir teste ait sorular kolaydan zora 3D tekniğine uygun olarak hazırlanmıştır. • Her testte sorular, genelden özele bilgi düzeyinizi artırmak üzere tasarlanmıştır. • Özgün ve hedefe uygun sorular kullanılmıştır. • ÖSYM soruları titizlikle analiz edilerek her bölüme ait bire bir ÖSYM testleri hazırlanmıştır. • TÜMEVARIM testleriyle öğrencilerin konuyu geriye doğru dinamik bir şekilde taraması sağlanmıştır. Tüm sorularıyla kolayca çözülebilecek bir soru bankası yerine sizleri düşünmeye, araştırmaya, soru sormaya, tartışmaya zorlayacak bu kaynağın hazırlık sürecinde yoğun emek harcayan yayın ekibine ve düşüncelerini benimle paylaşmaktan kaçınmayan değerli meslektaşlarıma ve uygulama noktasında destek olan öğrencilerime şükranlarımı sunarım. Başarı dileklerimle... Bu kitabı oluştururken yürüdüğüm zorlu yolda beni yalnız bırakmayan eşime ve kızıma teşekkür ediyorum.

Asiye KARAGÖZ

İÇİNDEKİLER 01. BÖLÜM: Sözcükte Anlam Özelliği...............................................................7 Sözcükte Anlam İlişkisi...............................................................15 Sözcükte Anlam Olayları............................................................19 Deyim - Atasözü - İkilime............................................................23 Söz Öbekleri...............................................................................31 Bire Bir ÖSYM...........................................................................43 Cümlede Anlam / Cümleyi Yorumlama.......................................47 Cümlede Anlam / Anlam İlişkileri - Anlatım.................................59

03. BÖLÜM: Ses Bilgisi................................................................................283 Yazım Kuralları .......................................................................289 Noktalama İşaretleri ...............................................................299 Sözcük Düzeyinde Anlatım Bozuklukları ..............................309 Cümle Düzeyinde Anlatım Bozuklukları . .............................. 311 Anlatım Bozukluğu / Karma ...................................................313 Bire Bir ÖSYM.........................................................................317

Cümlede Anlam / Kavramlar.......................................................71 Cümlede Anlam / Karma............................................................77 Bire Bir ÖSYM...........................................................................83

04. BÖLÜM:

Paragrafta Yapı..........................................................................87

İletişim / Dilin İşlevleri - Dilin Kullanımından

Paragrafta Anlam.....................................................................103

Doğan Türleri...........................................................................323

Anlatım Biçimleri / Düşünceyi Geliştirme Yolları................... 119

Metin İnceleme........................................................................325

Paragrafta Çoklu Soru............................................................131

TÜMEVARIM - III.......................................................................329

Bire Bir ÖSYM.........................................................................147 TÜMEVARIM - I........................................................................153

02. BÖLÜM: Kök Bilgisi................................................................................167 Çekim Eki ...............................................................................171 Yapım Eki.................................................................................175 Ekler (Karma)...........................................................................179 Sözcükte Yapı...........................................................................181 Bire Bir ÖSYM.........................................................................187 İsimler (Adlar)..........................................................................189 Sıfatlar (Ön Ad).........................................................................195 Zamir (Adıl)..............................................................................201 Tamlamalar...............................................................................207 Zarf (Belirteç)............................................................................213 Edat, Bağlaç, Ünlem.................................................................217 Eylemler (Fiiller)........................................................................221 Ek Eylem (Ek Fiil).....................................................................225 Eylemsi (Fiilimsi).......................................................................229 Bire Bir ÖSYM.........................................................................235 Cümlenin Ögeleri......................................................................239 Fiilde Çatı.................................................................................247 Cümle Türleri............................................................................255 Bire Bir ÖSYM.........................................................................263 TÜMEVARIM - II.......................................................................267

BÖLÜM 01 Test

Sözcükte Anlam Özelliği - 1 1. Bu dönemde bağımsızlar diyebileceğimiz birtakım öykücüler

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “sürmek” sözcüğünün

I

anlamıyla kullanımı uyuşmamaktadır?

var ki bunlar biçim bakımından diğer gruplar arasında âdeta II

bir köprü görevi görüyorlar. Bunların başında ruh sorunları, III

A)

IV

Anlam Önüne katıp götürmek

soyut duyuşlar üzerinde ozan duygululuğu ile duran Tarık V

B)

Buğra gelir.

Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisi mecaz anlamda kullanılmıştır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

01

E) V.

Oturduğu, bulunduğu yerden ceza olarak başka bir yere gönderilmek

Kullanım Koyunları öyle yavaş sürüyordu ki dönünceye kadar akşam oldu. Müdürle anlaşamayınca onu başka bir yere sürdüler.

C) Bir maddeyi bir yüzey üzerine ince bir tabaka olarak yaymak

Tepeden bakınca ilk görünenler, evler ve sürülmüş topraklardı.

D) Olmaya devam etmek

Öğleden sonra çıkan fırtına epey uzun sürdü. Daha fazla ısrar etmeyip belgeleri önüne sürdük.

E)

2. “Düşünmek” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde

İleri doğru itmek, uzatmak

“tasarlamak” anlamında kullanılmıştır?

A) Bu sorunun çözümü için ben de bir yol düşündüm. B) Sıcağa kalmamak için sabah erkenden yola çıkmayı düşünüyorum. C) Yeter artık, bu kadar düşünme; her şeyin bir çaresi var! D) Onun yıllar sonra beni arayabileceği ihtimalini bile düşünmedim ben.

6. “Artık, öğrencilerden hayli uzakta kalmış bulunuyorum çünkü

emekli oldum.” cümlesine altı çizili sözcüğün kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır?

Çözüm Yayınları

E) Durmadan gezip eğlenmek istiyorsun, biraz da sorumluluklarını düşün.

A) Spor, alçakgönüllülük gibi bir erdem kazandırır sporcuya. B) Sevenler, farkında olmadan, sevdiklerine sevgileriyle zarar veriyorlar. C) Bu konserdeki enstrümanlarda tam bir uyumsuzluk vardı nedense.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “fırtına” sözcüğü

D) Hemen eve gidip çalışmalıyım, yarına epey önemli bir toplantım var.

ötekilerden farklı bir anlamda kullanılmıştır?

A) Güçlü bir fırtınanın çıkacağını tahmin eden kaptan, geminin rotasını değiştirdi.

E) Hava kararmış, caddenin bütün elektrikleri yanmıştı.

B) Çocuğun ağlamasının kalbimde uyandırdığı fırtınaya kendim de şaşırıyorum. C) Okyanusta çıkan fırtınanın saatteki hızı yetmiş mildi. D) Köpek balıkları fırtınadan önce açık denizlere kaçar. E) Karlı, fırtınalı gecelerde bahçemizdeki selviler âdeta uğuldar.

4. “Çakmak” sözcüğünün “argo” kullanımına örnek vermek için aşağıdaki cümlelerden hangisi kullanılmalıdır?

A) Tahtaya çivi çakmak için eline keseri aldı. B) Kazığı toprağa çakıp atı kapının önüne bağladı. C) Adam her dilden çakıyor: İngilizce, İtalyanca, Fransızca... D) Gözleri çakmak çakmak ufka bakıyordu. E) Tabloyu, yemek masasının arkasındaki duvara çaktı.

7.

I.



II. Bu çocuk böyle giderse bırak sınıfta kalmayı bütünlemeye bile kalmaz.



III. Çok şükür yolculuğumuz iyi gidiyor, herhangi bir olumsuzluk yaşanmadı.



IV. Eline geçen paranın bir kısmı da köyde yaşayan ailesine gidiyormuş.



V. Senin kadar inan ben de bu iş nasıl gidecek diye merak ediyorum.



Labirent gibi sokaklarda yolu da şaşırdım, bu yol nereye gider acaba?

“Gitmek” sözcüğü numaralanmış cümlelerin hangisinde “sürmek, devam etmek” anlamında kullanılmıştır? A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

7

Test 01 8.

I.

1. C

2. B

3. B

4. C

5. C 6. D

7. B

8. D

9. E 10. A 11. D 12. B 13. B

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “kükremek” sözcüğü

Birden fren yapınca az daha önümüzdeki arabaya çarpıyorduk.



II. Çamaşır asmak için iyice eğildiğim sırada az daha düşüyordum.

“Gazetesinin çöpe atıldığını duyan babamın kükremesi balkondan duyuluyordu.” cümlesindekiyle aynı anlamda kullanılmıştır?



III. Saatin zili çalmayınca sabah zor uyandım, az daha işe geç kalıyordum.

A) Kıskançlığın kükrediği dönemlerde akıl ikinci planda kalır, derler.



IV. Ben sana dedim, az daha beklersen bu iş istediğin gibi sonuçlanır.

B) Şair “Kükremiş sel gibiyim.” derken kendini bir sele benzetmektedir.



V. Az daha sana haber vermeyi unutuyordum, yarın toplantı var.

C) Çanakkale’de ordumuz kükremiş aslan gibiydi.



D) Müşteri, tezgâhta öyle bir kükredi ki tezgâhtar ne yapacağını şaşırdı.

“Az daha” sözü numaralanmış cümlelerin hangisinde farklı anlamda kullanılmıştır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) Baharın gelişini “Kükredi çimenler, açıldı güller” dizesiyle ne güzel anlatır Âşık Veysel.

E) V.

12. Şiirimiz hiçbir zaman bugünkü olgunluğa varmamış,

9. Donuk hayatımıza biraz renk katmak, biraz ışık vermek,

II

daracık dünyamızda bulamadığımız şeyleri yaşamak için tek

çaremiz kitaplara sarılmaktır. Hangi okuryazar, herhangi IV

bir yolculuğa çıkarken bile yanına bir iki roman, bir iki şiir kitabı almayı düşünmez. Düşünüyorum da şu dünyadan kitap yok oluverse yaşamak ne kadar güçleşir. V

tabiat ve insan duygusunu söyleyişin arılığı ile böylesine kaynaştırmamıştır. Onun nereye geldiğini anlamak için başımızı çevirsek görebileceğimiz geçmişte, hece vezniyle yazmanın şairlik sayıldığını hatırlamamız yeter.

III

Çözüm Yayınları



I



Bu parçada geçen “olgunluk” sözcüğü hangi anlamda kullanılmıştır? A) Duygusallık

B) Yetkinlik

D) Tanınmışlık

C) Yeterlilik

E) Tamamlanmışlık

Bu parçadaki numaralanmış sözlerin hangisinde mecazlı bir söyleyiş yoktur? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

13. Toyluktan gelen atılganlıklar, iç aylaklığın sonucu olan sert



I

II



davranışlar ve bütün bunların verimi değersiz eserler, kısa bir süre içinde uçup da acı tortuları benliğini yaktıkça şair daha III IV

8

10. “Tutmak” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde “Salona tabanı otuz otuz beş metre kadar tutan bir halı alacağız.” cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır?

bir pişecek, dışta yaşamanın boşluğunu görecek, kendi içine,

kendi olanaklarına eğilecektir. V

Bu cümledeki altı çizili sözcüklerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Yazıyı çok kısa yazmışsın, bu yazı en fazla iki sütun tutar.

A) I. kelimenin eş anlamlısı “acemilik”tir.

B) Toprağa atılan her tohum tutmuş, şimdi hasadı bekleyeceğiz..

B) II. kelime “yumuşak hava” ifadesindeki “yumuşak” karşıtı olarak kullanılmıştır.

C) Başları duman tutmuş dağlar nedense insanı korkutuyor.

C) III. kelime “yok etmek, ortadan kaybolmak” anlamındadır.

D) Herkesin yeri ayrı, ben senin yerini nasıl tutarım?

D) IV. kelime mecaz anlamda kullanılmıştır.

E) Seksen yaşında da olsa çalışmak çabalamak insanı zinde tutuyor.

E) V. kelime “Bir işi önemseyip ele almak” anlamını ifade etmektedir.

1. Yine bir tatsızlık çıkacak diye kaygılanıyor.

02

BÖLÜM 01 Test

Sözcükte Anlam Özelliği - 2

5. Gönülsüz çalışanların, kazançlarını başkalarının I

Bu cümledeki altı çizili sözcüğe anlamca en uzak olan sözcük, aşağıdakilerden hangisidir?

sırtından sağlamak isteyenlerin ve onlara uyanların da II

A) Gerginlik

söyleyecekleri olacaktır kuşkusuz. Ama tablo bu kadar III

B) Huzursuzluk C) Aksilik



D) Umutsuzluk E) Sataşma

karanlık olduğu hâlde ben gene de umutsuz değilim. En çıkarcı IV



toplumlarda bile düş kuranların varlığına inanıyorum, insanlığın yüz akıdır bu insanlar. V

2. “Erimek” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde

Bu parçadaki altı çizili sözlerden hangisi mecaz anlamda kullanılmamıştır? A) I.

“aşınıp incelerek dağılmak” anlamında kullanılmıştır?

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

A) Bardağa attığım şeker, suyun sıcağıyla hemen eridi. B) Çocuklarından uzak kalan adamcağız, günden güne eriyordu. C) Yaptığı iyilik karşısında öyle mahçup olduk ki âdeta eridik. D) Güneşin ilk ışıklarıyla beraber karlar erimeye başladı. E) Eski ceketimin giyilecek hâli kalmamış, en çok da dirsekleri erimiş.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “yürümek” sözcüğü ötekilerden farklı bir anlamda kullanılmıştır?

terim değildir?

Çözüm Yayınları

3. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi

A) Havaların ısınmasıyla buz dağları güneye yürümüştü. B) Ben de sizinle biraz yürümek, hava almak istiyorum. C) Deniz kenarında birkaç saat yürümek, size iyi gelir. D) Sağlığınız için arabayla gitmek yerine yürümeyi tercih edin. E) Saatlerce yürüdük ama ikimiz de hiç konuşmadık.

A) Her gövde sözcüğün köküne getirilen ilk yapım ekiyle oluşur. B) Ana hücre, mitozla bölünerek iki yeni hücre meydana getirir. C) Göktaşı yağmurları bu merkezlerden rahatlıkla izleniyor. D) Valiye gidip kendisine maaş bağlanmasını istedi. E) Sözde öznenin kullanıldığı cümlelerde yüklem, edilgen fiildir.

7. İnsan, zamanla yaptıklarının yanlış olduğunu düşünebilir. 4. Yazarın yeni çıkmış bir romanı üzerine, diğer romanlarının da etkisiyle söylenmiş birtakım etiketlerden uzak durmaya çalışıyorum etkilenmemek için.

Bu cümledeki altı çizili sözcüğün yerine aşağıdakilerden hangisi getirildiğinde cümlenin anlamı değişmez? A) alışılmadık tarzlardan B) kişisel görüşlerden C) yüzeysel bakışlardan D) basmakalıp yargılardan E) farklı bakış açılarından



Bu cümleye altı çizili sözcüğün kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Onun, beklentilerimizi tümüyle karşılamadığını gördük. B) Bu çalışmaları yeniden gözden geçirmenin doğru olacağını düşünüyorum. C) Doğrusu, biz bu işte çalışacak kişilerde daha farklı özellikler arıyorduk. D) Bunların tümü bilinçli olarak yapılan çalışmaların bir sonucuydu. E) Belli bir süre geçtikten sonra bu konuda sen de bana hak vereceksin.

9

Test 02

1. D

8. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcüğün yerine,

2. E

3. D

4. D 5. A

6. A

7. E

8. C

9. D 10. A 11. A 12. C 13. C

11. Polis bir grubun eylem yapacağını duymuş. I

ayraç içinde verilen sözcük getirildiğinde cümlenin anlamı değişmez?

Var gücümle bağırmama rağmen sesimi duymamış II

A) İnsanın, söyleyeceklerini seçerken çok özenli davranması gerekmez mi? (güvenli)

Yalnız kaldığımda kalbimin hüznünü duyarım. III

B) Eleştirmen, bir eseri her okuyuşunda eserin farklı bir özelliğini yakalar. (tutar)



C) Öykücülüğümüzün belirli bir çizgiye ulaştığını söylemek şimdilik çok zor. (bir süreliğine)

Bu cümlelerde geçen “duymak” sözcüğünün anlamsal özellikleri aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? I

D) Anne - babalar çocukları için en iyiyi bulma ve yapma çabası içindeler. (düşüncesi) E) Roman, öykü, oyun gibi yazınsal ürünlerde okurlara değişik yaşamlar sunulur. (ilginç)

II

III

A)

temel anlam

yan anlam

mecaz anlam

B)

yan anlam

mecaz anlam

temel anlam

C)

yan anlam

temel anlam

mecaz anlam

D)

mecaz anlam

temel anlam

yan anlam

E)

temel anlam

mecaz anlam

yan anlam

9. Aşağıdakilerin hangisinde “kavuşmak” sözcüğünün anlamıyla kullanımı uyuşmamaktadır?

B)

Anlam Kullanım Yokluğu çekilen veya Ameliyat sonrası kısa sürede sağlığına kavuştu. çok istenen bir şeye erişmek, onu elde etmek Katılmak

Fırat ve Dicle belirli bir yerden sonra birbirine kavuşur.

C) Bir araya gelmek, birleşmek

Kilo aldığım için ceketimin önü zor kavuşuyor.

D) Varmak, ulaşmak

Yıllardır görmediği arkadaşına sonunda kavuşmuştu.

E)

Gün kavuşurken herkes yorgun argın evine dönüyordu.

Güneş batmak

12. Edebiyatta daima her türlü yeniliğe bir karşı çıkış vardır. I II Çözüm Yayınları

A)

Sadece karşı çıkış olsa sözümüz yok ama bu yenilikler böyle III

ağır eleştirileri hak ediyor mu gerçekten? Oysaki bu yenilikleri

hemen yerden yere vurmasak da onları tanımaya çalışsak IV belki de bu yenilikler kendilerine çabucak yer bulabilecekler. V

Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisi, cümleye “aşırı bir biçimde” anlamı katmıştır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

13. Datça’da her an değişir denizin rengi. Göz alabildiğine uzanan

10

bir mavilik, yer gök masmavi, dağlarsa yemyeşil. Deniz, dağların yeşiline dokunduruyor dilini ustalıkla. Dünyanın hiçbir yerinde maviyle yeşilin dansı bu kadar uyumlu değil. Bulutlar kanatlanıyor denizin üstünden, mavi sessizlikle kuşatılmışız çepeçevre.

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tüm sözcükler gerçek anlamıyla kullanılmıştır?

A) Bu kitabın yazarı, toplumsal sorunlarla da ilgilenmiştir. B) Tarihin derinliklerine saklanmış gerçekler su üstüne çıkıyor.



Bu parçada aşağıdaki yollardan hangisiyle yan anlam kazanmış bir sözcük yoktur? A) İnsan organ adını doğaya aktarma

C) Uzun zamandır görüşmediğim arkadaşıma kardeşimin eliyle mektup yolladım.

B) Duyular arasında aktarma

D) Bize karşı böyle kırıcı konuşmasından rahatsızlık duydum.

D) İnsana özgü eylemleri doğaya aktarma

E) Anadolu topraklarının her karışından bereket fışkırıyordu.

E) Doğayla ilgili kavramları doğaya aktarma

C) Doğayla ilgili nitelik adlarını insana aktarma

03

BÖLÜM 01 Test

Sözcükte Anlam Özelliği - 3 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük mecaz

5.

I.

Görev süresini doldurup tayin istemeyi düşünüyor.

anlamıyla kullanılmıştır?



II. Öğrenciler, başvuru formlarını dikkatle doldurmalı.

A) Çocuk, dengesini yitirince ağaçtan düşüvermişti.



III. O, başarılı ve bulunduğu mevkiyi dolduran biridir.

B) Cebinden çıkardığı metal paraları kadına uzattı.



IV. Çocuklarla ilgilenmek bütün gününü dolduruyor.

C) Şiirlerinde özlem, pişmanlık, karamsarlık temalarını işler.



V. Şu beyannameyi doldurun, sonra da imzalayın.

D) Sabırsız oluşu, onu her seferinde hataya sürüklüyordu.



E) Meseleyi büyütmek, dallandırmak istemiyorduk hiçbirimiz.

“Doldurmak” sözcüğü yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangi ikisinde aynı anlamda kullanılmıştır? A) I ve IV

B) II ve III

D) III ve IV

C) II ve V

E) IV ve V

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “sert” sözcüğü ötekilerden farklı bir anlamda kullanılmıştır?

6. Besteci; yepyeni bir yorumla sunduğu, üslubunu bütün yönleriyle yansıtan bu yapıtıyla oda müziğimiz için daha şimdiden bir kazanç sayılabilir.

A) Efes’teki kazı sırasında sert bir cisme denk gelmek kazı çalışmalarını aksattı.

B) Bu kabağın kabukları çok sert, bıçakla kesmek çok zor olacak.

“Şimdiden” sözcüğü, bu cümlede sözü edilen bestecinin özellikle hangi yönünü belirtmektedir?

C) Tırnaklarınız sertse kesmeden önce ellerinizi sıcak suya koyup tırnaklarınızı yumuşatın.

A) Çok başarılı olduğunu

D) Bu top çok sert olduğu için rahat bir şut çekemedim.

C) Yenilikçi bir davranış sergilediğini

B) Herkes tarafından kabul gördüğünü

E) Şimdiye kadar kimseye karşı herhangi bir sert hareketi görülmemiştir.

D) Gelecekte daha başarılı olacağını Çözüm Yayınları

E) Olağanüstü bir uyuma sahip olduğunu

7. “Değişmek” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde “karşılıklı alıp vermek” anlamında kullanılmıştır?

3. “Toplamak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde “bir

A) Söz ver, yüksek makamlara ulaşınca değişmeyeceksin.

araya getirmek” anlamında kullanılmıştır?

B) Elektrik ve yol gelince bu şirin köy bayağı değişmiş.

A) Yarın sabah erkenden kalkıp bu odayı biraz toplamak gerek.

C) Senin sevindiğini gördüm ya, bu anı hiçbir şeye değişmem.

B) Genç yaşına rağmen epey servet toplamış. C) Doktora tezi olarak bir şairin bütün eserlerini, hatıralarını toplayacak.

D) Hatıra olarak saklamak için onunla kolyelerimizi değiştik. E) Adam işten kovulduğunu öğrenince adamın rengi değişti.

D) Hadi bakalım, bir an önce sofrayı toplayıp çayımızı içelim. E) Dün gittiğimiz piknikte kırlardan kucak kucak çiçek topladık.

8. “Kapamak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde “üzerinde durmamak” anlamında kullanılmıştır?

A) Pencereyi kaparken bir kere daha derin bir nefes çektim içime.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, mecaz anlamıyla kullanılmıştır?

A) Kulağı tırmalayan bu gürültüye müzik diyorlar. B) Ağlanacak hâlimize gülüyoruz ne yapalım? C) Daracık sokakları ile burası bizim eski mahallemiz. D) Zamanında biz de az koşmadık buralarda. E) Geceleyin bomboş sokaklarda dolaştım.

B) Market görevlisi, hiçbir şey söylemeden konuyu kapamaya çalıştı. C) Birçok insanı sakat bırakan çukuru sonunda bu sabah kapadılar. D) İkramiye çıkınca Adil Bey, kasaba, manava olan borcu da kapamıştı. E) Birkaç sayı çıkardıktan sonra baktılar olmayacak, dergiyi kapadılar.

11

Test 03

1. E

9.

I.



II. İki saat içinde bize öyle bir sofra kurdu ki hepimiz şaşırdık kaldık.



III. Dünyanın en büyük imparatorluklarını kuranlardan biri de Türklerdi.



IV. Yazdan kurduğum turşular tükenince kışın yeniden turşu kurdum.



V. Zaman çok değişti, artık dostluk kurmak eskisi gibi kolay değil.



“Kurmak” sözcüğü numaralanmış cümlelerin hangisinde “gereken şartları hazırlayıp kendi kendine olmaya bırakmak” anlamında kullanılmıştır? A) I

C) III

D) IV

3. C

4. A

5. C

6. D

7. D

8. B

9. D 10. D 11. E 12. D 13. C 14.D

12. Deneme dilinde; çeşitli bilim, felsefe ve sanat dallarına I II

Dağın kayalıklarından uzak, akarsuya yakın düz eteklerinde çadırlarımızı kurduk.

B) II

2. E



ait terimlere yer vermekten ziyade, halk çoğunluğunun ortak



günlük konuşma dilinin düşünce diline dönüştürülmesi çabası III

hakimdir. Denemede bilimsel yazılardaki kuruluk ve IV şematiklik bulunmaz. Düşünce; şiirsel, akıcı, samimi bir V

üslupla okura sunulur.



Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi gerçek anlamı dışında kullanılmıştır? A) I.

E) V

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

10. “Arka” sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde, “Bu dağların arkasında küçük, şirin köyler varmış.” cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır?

13. Hiçbir şeyden çekmedi dünyada

B) Televizyondaki filmin arkasını beklemeden kalktı, uyumaya gitti. C) Kanepenin arkasına yaslanıp rahatça oturdu. D) Çocukken bulutların arkasında ne olduğunu merak ederdim.

Çözüm Yayınları

A) Okulumuzun arkasından küçük, bulanık bir dere geçiyor.



Nasırdan çektiği kadar



Hatta çirkin yaratıldığından bile



O kadar müteessir değildi



Altı çizili sözcüklerin bu dizelerdeki anlamı aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla verilmiştir? A) Tartıda ağırlığı olmak - etkilenmiş

E) Hastalığı sırasında telefonların arkası kesilmedi, çok arayanı oldu.

B) Taşıma gücü olmak - canı sıkılmış C) Güç durumlara dayanmak, katlanmak - üzülmüş, üzüntülü D) Almak, vurmak - sıkılmış, sıkıntılı E) Bir duyguyu içinde yaşatmak - acı çekmek

11. Aşağıdakilerin hangisinde “boğmak” sözcüğünün anlamı ile kullanımı birbirine uymamaktadır? Anlam

12

A)

Silik bir duruma getirmek, bastırmak

B)

Tamamıyla kaplamak, sarmak

Kullanım Bu kadar bağırmanın sebebi, kalabalığın sesini boğmak içindi. Ampülün kör ışığı dükkânı alaca bir loşluğa boğmuştu.

14. Gerçek anlamlı sözcükler, kimi zaman bilimsel ya da somut alanlardan birine özgü bir kavramı karşılamak amacıyla kullanılırlar.

Buna göre “perde” sözcüğü I.

Oyunun iki perdesi de birbirinden sürükleyiciydi.

C) Rengi uygun düşmemek

Koyu yeşil renk, odayı boğmuş ve çirkin göstermişti.



II. Kaz, ördek gibi hayvanlar perde ayaklılar sınıfına girer.



D) Bir canlıyı soluk almasına engel olarak öldürmek E) Çok uğraşarak bir şeyin fazlasına erişmek

Zavallıyı az kalsın gırtlağından yakalayıp boğacaktı.

III. Sazın perdelerine her dokunuşunda salondan bir alkış kopuyor.



IV. Olgun insan, gönül gözündeki perdeyi kaldırabilendir.



V. Dedesinin gözüne inen perde ameliyatla alınacakmış.

Adam elindeki saman saplarını acele acele patosa atıp motoru boğdu.



cümlelerinin hangisinde bu amaçla kullanılmamıştır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

04

BÖLÜM 01 Test

Sözcükte Anlam Özelliği - 4 1. Maviye

5.

I.



II. Hırsızlar bütün çekmeceleri aramışlar, istedikleri şeyleri bulamayınca da ortalığı altüst etmişler.

Ben bir insanda iç güzelliği ararım, fiziksel güzellik önemli değildir bence.



Maviye çalar gözlerin



Yangın mavisine



“Çalmak” sözcüğünün bu dizelerdeki anlamı aşağıdakilerin hangisinde vardır?



III. Siz hiç merak etmeyin, biz sizi telefonla ararız.



A) Radyoda insanın içini kıpır kıpır eden güzel bir oyun havası çalıyordu.

IV. Çocukluğumu geçirdiğim o güzel kenti, o arkadaşları nasıl arıyorum, bir bilsen!



B) Sıcak ekmeğin üzerine yağ çalıp yağın üzerine de bal döktü.

V. Eskiden günde bir ekmek yerdim ama emin ol bir yıldır ekmeği hiç aramıyorum.



“Aramak” sözcüğü numaralanmış cümlelerin hangilerinde aynı anlamda kullanılmıştır?

C) Çok güzel piyano çaldığını, dans ettiğini ve müthiş yetenekli olduğunu biliyorum.

A) I. ve III.

D) Kırmızıya çalar kahverengi saçlarıyla girdiği her toplulukta dikkat çekiyordu.



B) I. ve V.

D) III. ve IV.

C) II. ve III.

E) IV. ve V.

E) Başkasının parasını, malını çalan insanlardan kimseye fayda gelmez.

2. Üstünkörü bir inceleme yapıldı, sonra da olay kapatıldı.

Altı çizili sözün bu cümleye kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır?

6. “Uygun” sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde ötekilerden farklı anlamda kullanılmıştır?

A) Arkadaşlarına verdiği sözü yerine getiremeyince çok utandı.

C) Bütün işlerini baştan savma yaptığı için başarılı olamıyor. D) Senin söylediklerinin bir kısmını unuttum, aklımda değil.

Çözüm Yayınları

B) Derslerine iyice çalışmış ve sonunda istediği gibi başarılı olmuştu.

A) Onun dağarcığında her zaman yerine ve konusuna uygun hikâyeler vardır. B) Uygun adımlarla yürüyemediğimiz için birimiz mutlaka geride kalıyorduk. C) Günün anlam ve önemine uygun bir konuşma hazırlamıştı.

E) Herkes kulak kesilmiş, büyük bir dikkatle onu dinliyordu.

D) Bu konuya uygun bir şiir de ben okuyayım. E) Bu söyledikleriniz şu andaki ortama uygun değil.

3. Güvertede karanın gözükmesini bekleyen ---- ben değilim, benim gibi uzun bir ayrılıktan sonra ülkesine gelen birkaç memleket sevdalısı da güvertede.

Bu cümlede boş bırakılan yere, düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilemez? A) bir başına

B) sadece

C) ancak

D) yalnızca E) bir tek

7.

I.



II. Bu sıcakta güneş tam tepedeyken yürümek zorunda kaldım.

Terasa çıkmış, kocaman apartmanların tepesine bakıyordu.

4.

I.

Yuvasız kuşlara döndüm vatanımdan ayrılalı.



III. Ben yemek pişirirken tepemde durması canımı sıktı.



II. Birçok sene geçti ama dönen olmadı gidenlerden.





III. Ertesi gün aynı yoldan Ankara’ya döndük.

IV. Evin arkasında yükselen tepenin yamaçları çok eğimliydi.



IV. Çiçekler açınca ortaklık cennete döndü sanki.





V. Ortalıkta bir şeyler dönüyor ama benim haberim yok.

V. Elimle tepeme gölge yapıyor, böylelikle başımı koruyordum.



Yukarıdaki cümleler “dönmek” sözcüğünün anlamına göre ikişerli gruplandırılırsa hangisi dışta kalır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.



“Tepe” sözcüğü numaralanmış cümlelerin hangisinde “birinin yanı başı, baş ucu” anlamında kullanılmıştır? A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

13

Test 04

1. D

2. C

3. C

4. E

5. E

6. B

7. C

8. A

9. B 10. A 11. E 12. B 13. B 14. E

8. Tarihin belli bir dönemini yansıtmak isteyen romancı, bu I

12.

I.





II. Ne zaman, ne söyleyeceği belli olmaz; onun sözlerini kaldırmak sandığınız kadar kolay değildir.



III. Kimse sorunun cevabını bilmediğinden sınıfta parmak kaldıran da olmadı.



IV. Kanepenin üstündeki ıvır zıvırları kaldırıp bir kenara koyun.



V. Şu ağır kolileri kaldırmak, epey zamanımızı alacak.

konuda kendini özgür sayabilir. Ancak, amacı kendini ustaca gizleyen bir gülmece romanı yazmak değilse yorum II gerektirmeyecek ölçüde kesin verilerden yararlanmalıdır. III

Bu verileri çarpıtmaktan, örneğin kronolojiyi tersine çevirmekten özenle kaçınmak zorundadır. Bilerek ya da IV

bilmeyerek bu zorunluluğa yan çizmek, bir bakıma bindiği V



dalı kesmekten başka bir şey değildir.



Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi mecaz anlamda kullanılmıştır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.



Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde “kaldırmak” sözcüğü “İnsanların bu tür davranışlarını kaldıramıyorum artık.” cümlesindekiyle aynı anlamda kullanılmıştır? A) I.

E) V.

Yemek yedik, karnımızı doyurduk; masayı kaldıralım artık.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “çökmek” sözcüğünün anlamıyla kullanımı birbirine uymamaktadır? Anlam

9. Mozart’ın ünlü bir sözü vardır “Birbirini seven notalar arıyorum.” Bu cümledeki altı çizili sözün yerine aşağıdakilerden hangisi getirilirse cümlenin anlamı değişmez? A) Güzel

B) Uyumlu

C) Çekici

D) Özgün



Çözüm Yayınları



E) Çağrışımcı

10. Bütün kusurumu toprak gizliyor



I

Kullanım

A)

Üzerinde bulunduğu yere yıkılmak

Ev çöktü ama evin içindekilere bir şey olmadı.

B)

Bulunduğu düzeyden aşağı inerek çukurlaşmak

Çöken köprünün yerine yenisi yapılacakmış.

C)

Birdenbire oturmak

Elindekileri masaya bırakıp kanepeye çöktü.

D)

Dinçliğini yitirmek

Zavallı adam bu olaydan sonra iyice çöktü.

E)

Son bulmak, yıkılıp dağılmak

1453’te çöken Bizans İmparatorluğu aslında Roma İmparatorluğu’nun devamıydı.

II

Merhem çalıp yaralarım düzlüyor III IV Kolun açmış yollarımı gözlüyor V

14. İlk olarak 1885 yılında yayımlanan bu kitap, yayımlandığı



Benim sadık yârim kara topraktır

dönemin bir fotoğrafını çekmiş (olduğu gibi aktarmış). I



Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerin hangisinde “eksik, noksan” anlamı vardır?



A) I.



B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

14

Böylesine (bu biçimde) olgun ve şaşırtıcı bir romanın yüz II

yıl önce yazılıp yayımlanmış olması, romanımız açısından önemli bir gelişme. Ne tuhaf şey bu zaman! Sanat yapıtlarını yerli yerine koymada (hak ettiği değeri vermede) tam bir usta. III

11.

I.



II. Böyle giderse işimiz gerçekten çok zor.



III. Gömleği değiştirdim çünkü o renk bana gitmedi.



IV. Önce Ankara’ya gitti, oradan da İstanbul’a geçecek.

gittikçe daha bir silikleşen (aykırılaşan) sanat anlayışlarının V



V. Ne dersin, sence bu işin sonu nereye gider?



yansıdığı yapıtlardan az da olsa kurtarıyor.



Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı, ayraç içinde verilen açıklamayla uyuşmamaktadır?



Ev, araba elinde ne varsa hepsi tek tek gitti.

Onun bu ustalığı da bizi, etrafımızı kuşatan (çevreleyen) ve IV

“Gitmek” sözcüğü numaralanmış cümlelerin hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

BÖLÜM 01 Test

Sözcükte Anlam İlişkisi - 1 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zıt anlamlı sözcükler bir

4. Aşağıdaki dizelerin hangisinde eş anlamlı sözcükler

arada kullanılmıştır?

birlikte kullanılmıştır?

A) Konuyu biliyor ama her nedense bilmiyormuş gibi davranıyordu.

A) Uyandım kar aydınlığında

B) Bembeyaz yüzü, inci gibi dişleri, menekşe gözleriyle hepimizi etkilemişti.

B) Ne kadar yalnızız şu akşam vakti

C) Elindeki gülen insan portresini ters çevirince portrede ağlayan bir insan resmi oluyordu.

C) Yalnızlık yaşamda bir an



D) Söylediği sözlerle onun kalbini kırmış, yoktan yere onu darıltmıştı.



A) etkileyicidir.

B) başarılıdır.

C) uyumsuzdur.

Çözüm Yayınları

2. Ben ömrümde böyle bir insan tanımadım, onun söyledikleriyle Bu cümledeki altı çizili sözcüğün yerine aşağıdakilerden hangisi getirildiğinde cümle, öncekine göre karşıt anlam kazanır?

Bir selam bile yok artık verilen Hep yeniden başlayan Ardında ışıktan bir iz bıraktı.

E) Soğuk sulardan içtim, serinledim



O küçük kasaba uykuda

D) O beyaz bir kuştu ak kanatlıydı.

E) Böylesine mutlu bir günde bu olayların keyfimizi kaçırmasına izin vermeyelim.

yaptıkları müthiş çelişkilidir.

05

Çağlayan bir nehrin sesini dinledim

5.

I.



II. Buraya büyük bir yat limanı yapılacağını söylüyorlar.



III. Aynı numara olmasına rağmen bu ayakkabı ayağıma büyük geldi.



IV. Antalya da Türkiye’nin büyük kentlerinden biridir.



V. Param olursa şöyle büyük bir ev almak istiyorum.



“Büyük” sözcüğü numaralanmış cümlelerin hangisinde nitel anlamda kullanılmıştır?

İnsan, büyük olmak için her konuda büyük düşünmelidir.

A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

D) tutarlıdır. E) ahenklidir.

6. Aşağıdakilerin hangisinde karşıt anlamlı sözcükler bir arada kullanılmıştır?

A) Doğrudan şaşma, yanlışa sapma, demişler. B) Gitmekle gitmemek arasında bocalıyor. C) Yanında güzel ve alımlı bir kadın vardı annemin. D) Tatsız tuzsuz şeyler yiyince insanın karnı doymuyor. E) Sıcak bir günden sonra akşamın serinliği iyi geldi.

15

3. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde “genel özel” ilişkisi yoktur?

A) Ayakları gibi elleri de suda kalmaktan buruş buruş olmuştu.

7. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinin sesteşi yoktur?

B) İnsan, Aysel’in yanında kendini huzurlu hissediyor.

A) Haberi duyunca ondan sakladım diye kızacak yine.

C) Annemden kalan takılardan biriydi kolumdaki bilezik.

B) Eski bir tanıdığın yardımıyla yıllar sonra ulaştım ona.

D) Giysilerini dolabına yerleştirirken o kazağı gördü.

C) Soldan dönün, dümdüz ilerleyin, okulu bulursunuz.

E) En sevdiğim roman, Ahmet Ümit’in “Patasana” adlı eseridir.

D) Yerde duran kitabı alıp raftaki yerine özenle koydu. E) Bu yana doğru gelenleri siz de mi tanımıyorsunuz?

Test 05

1. C

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcükler

2. D

3. A

4. D

5. A

6. A

7. B

8. A

9. B 10. A 11. D 12. D 13. E 14. E

12. Soyut kavramların somut kavramlarla örneklendirilerek

anlamca birbirine en yakındır?

anlatılmasına somutlaştırma denir.

A) Bana gücenip küsmesi beni üzdüğü kadar şaşırttı da.



B) Bu kadar ağır bir işe verilmesini yadırgadım.



I.

Buna göre,

C) Maaşı çok değil, kıt kanaat geçiniyorlar.

Havalar ısınınca sular çağlamaya, toprak da canlanmaya başladı.

D) Gerçeklere sıkı sıkıya bağlı olduğu için tutarlı biri olarak tanınıyor.



II. Bizim takım yarı finalde rakibine kök söktürdü.



III. Güzelim ormanın içine koca koca yapılar kondurmuşlar.

E) Güreş, güçlü olmak kadar oyun bilmeyi de gerektirir.



IV. Güreşte yenen olmadı ama Ali Pehlivan’ın bir gömlek üstün olduğu anlaşıldı.



9. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yansıma sözcük

A) Yalnız I

kullanılmıştır?



A) Katar katar olmuş gelir turnalar

cümlelerinin hangisinde somutlaştırma yapılmıştır? B) Yalnız II

D) II. ve IV.

C) I. ve III.

E) III. ve IV.

Eğrim eğrim ne hoş gelir turnalar

B) Her şey yerli yerinde, havuz başında servi

Bir dolap gıcırdıyor uzaklarda durmadan

C) Gönül gurbet ele varma

Ya gelinir ya gelinmez

13. Bir güzeli bir çirkine verseler

D) O zaman başından aşkındı derdi Mermeri oyardı taşı delerdi



Güzel, ağlar; çirkin, güler bir zaman

E) Sevgilim güvenme güzelliğine



Bu dizelerdeki altı çizili sözcükler arasındaki anlam ilişkisi, aşağıdaki dizelerin hangisinde yoktur?



Senin de saçların tarumar olur

10. Aynı türden varlıkları karşılayan bir sözcük bu varlıkların birini, bir bölümünü ya da tümünü karşılayabilir.

A) Kulağım kirişte ölümü özledim anne

Yaşamak isterken delice

B) İnsanlar yüzyıllardır evler yaptılar

İrili ufaklı birbirinden farklı

C) Gül gülse daim ağlasa bülbül aceb değil

Buna göre,



Şiir, duyguların dışa vurumudur.

Zira kimine ağla demişler kimine gül



I.



II. Son okuduğu şiir herkesi etkiledi.

D) Gerçek, hayali aştı, ufuklar uzak değil



III. Bu şiirler önceki kitapta yoktu.





cümlelerindeki altı çizili sözcüklerin anlam kapsamı bakımından genelden özele dizilişi aşağıdakilerden hangisidir? A) I - III - II

B) I - II - III

D) II - III - I

En olmaz isteklere uzanmak yasak değil

E) Bir bahar sabahının karanlığında ıssız

Gökte diz çökmüş iki titrek ışıklı yıldız

C) II - I - III

E) III - II - I

11. “Belli bir yaştan sonra yeni bir dil öğrenmek güç bir iştir.” 16

Çözüm Yayınları



cümlesindeki “güç” sözcüğünün sesteşi aşağıdakilerin hangisinde kullanılmıştır?

A) Dürüst olup duygu ve düşüncelerini açıkça söylemek güçtür. B) Çok yorulmuştum, acıkmıştım, kendimi eve güç attım.

14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “bir” sözcüğü “farklı” sözcüğüyle karşıt anlam oluşturmuştur?

A) Elinde bir demet karanfille geldiği toplantıda alkışlarla karşılandı. B) Bizim atölyede, işini bilen usta bir adama ihtiyacımız var.

C) Bu saatte kalkıp ta oralara gitmek bana çok güç geliyor.

C) Bir çocuk sesi yankılanıyor arka sokakta gidip hemen bakalım.

D) İnsan, ne yaşarsa yaşasın, yaşama gücünü hiçbir zaman kaybetmemelidir.

D) Herkes gitti, bir sen kaldın bana yardımcı olmak için burada.

E) Yemek yapmak, temizlik yapmaktan daha güçmüş, yeni anladım.

E) Bu çocukların ikisi de bir boyda ama sağdaki daha uzun görünüyor.

BÖLÜM 01 Test

Sözcükte Anlam İlişkisi - 2 1. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözün yerine,

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde somut anlamlı bir

ayraç içinde verilen söz getirildiğinde cümlenin anlamı değişmez?

sözcük soyut anlamda kullanılmıştır?

A) İçimde yeni umutların filizlenmeye başladığını hissetmek beni mutlu ediyor.

A) Özenle pişirdiği kurabiyeleri bir tabağa koyup masaya getirdi. (Dikkatle)

B) Okyanuslarda çok şiddetli rüzgârlar eser, dalgalar adam boyunu bulur.

B) Bugün de işleri bitirdik, artık gitme vakti geldi. (süre) C) Adamın çok güçlü olduğu her hâlinden belliydi. (zor)

C) Buzullar, Kuzey Amerika’nın büyük bir kısmını kaplardı eskiden.

D) Şimdilik bu kadar parayla idare et, sonrasını düşünürüz. (Bir süreliğine)

D) Yıllık sıcaklık ortalamaları dönem dönem sıfır derecenin altındaydı.

E) Kooperatif toplantısı şiddetli tartışmalar sonunda iptal edildi. (nitelikli)

2.

I.



II. Şu suyun kıymetini bil



III. Nedir ki bu mavilik deme



IV. Pencereden görebildiğin kadar



V. Göğün kıymetini bil

Boğazından lıkır lıkır geçen

B) II.

C) III.

D) IV.

I

II

III

A) Bu cihazların bir an önce ambalajlanması, satılması gerekiyor. B) Kendisine anlatılanları dinlemiyor, başka şeylerle oyalanıyor. C) Sanatta ortaya çıkan bu akım, günün modasını da belirlemiş oldu. D) Bana karşı son derece saygılı ve anlayışlı davranıyorlar. E) Yeni araçların yapımı oldukça karmaşık ve bunların kullanımı çok zor.

Bir düştür seyrettiğin aynadan madem IV V Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerden hangisinin sesteşi yoktur? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

4. Aras’a bu mevsimde güven olmaz. Bunu çocukluğumdan biliyorum. Balık tutmaya gittiğimiz kimi günler bu nehir bulanık ve taşkın sularıyla bizi selamlardı. İşte o zaman balık tutma hayallerimiz suya düşer, tıpış tıpış eve dönerdik.

anlamca birbirine en yakındır?

E) V.

3. Allar kuşan, has bahçeden güller takın



6. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcükler

Yukarıdaki numaralanmış dizelerin hangisinde yansıma sözcük kullanılmıştır? A) I.



E) Yağmur yüklü bulutlar gökyüzünde öbeklenmeye başladı, hazırlıklı olalım.

Çözüm Yayınları



06

Bu cümlede geçen “bulanık” ve “taşkın” sözcüklerinin yerine aşağıdakilerden hangisi getirilirse cümle eskisine göre karşıt anlam kazanır? A) duru, durgun B) sakin, dingin C) köpüklü, ürpertici D) düzgün, sakin E) köpüksüz, dalgasız

7. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinin eş seslisinin sözlük anlamı ayraç içinde verilmemiştir?

A) Satranç oyununda en sevdiğim söz : Şah ve mat. (Parlak olmayan, donuk.) B) Pusula, kutup noktasında çok hızlı dönermiş. (Küçük bir kâğıda yazılmış kısa mektup.) C) Bahar gelince bahçeye renk renk çiçekler diktik. (Beklemek için birini bir şeyin başına getirmek.) D) Belinden bir kese çıkardı, keseden para aldı. (Kısa, kestirme yol.) E) Çay Karadeniz’de en çok yetiştirilen bitkidir. (Dereden büyük, ırmaktan küçük akarsu.)

17

Test 06

1. D

8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde karşıt çağrışımlar içeren

2. A

3. E

4. A

5. A

6. C 7. C

8. A

9. B 10. E 11. D 12. C 13. D

11. Kimi sözcükler tekil kullanıldıkları hâlde belli bir türü oluşturan

sözcükler kullanılmamıştır?

varlıkların tümünü anlatabilir. Bu durumda söz konusu sözcük genel anlamda kullanılmış olur.

A) Ne dost sevgisi ne yâr sevgisi B) Neylersin ölüm herkesin başında

Bu açıklamaya göre aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi genel anlamda kullanılmıştır?



A) Sanatçı, bu ödülün, kendisini onurlandırdığını söyledi.





Ne varsa hepsini bırakıp gitmek ister Uyudun uyanamadın olacak

B) Akvaryumumdaki bu balık, eve gelen herkesin dikkatini çekiyordu.

C) Şimşekler yanıp söndü, şimşekler sönüp yandı

Derindeki sarnıçta durgun sular uyandı

C) Şu kitap, çağının sorunlarını anlaşılır bir dille ifade ediyor.

D) Gözleri uzun uzun buğulu kaldı bende

D) Şiir, insana belli şeyleri öğretmeyi amaçlayan bir tür değildir.

Dedi: “Hana sağ indi, ölü çıktı geçende!”

E) Buldum buldum yıllardır kaybettiğim aynayı

E) Yazar, bugünlerin aşılması için herkese görev düştüğünü belirtiyordu.

İşte en yaman çağımda ben yirmi yaşımda

12. Gül kokuyorsun, amansız kokuyorsun

Bu koku dünyayı tutacak nerdeyse

burun kıvırır, kendilerini kaf dağında görürlerdi.



Gül, gül! diye bağıracak çocuklar bütün

Bu cümledeki altı çizili sözcüklerle simgesel olarak anlatılmak isteneni sırasıyla aşağıda verilen sözcüklerden hangileri karşılar?



Herkes, hep bir ağızdan: gül!



Gittikçe daha keskin kokuyorsun, daha yoğun



Dayanılmaz bir şey oluyorsun, biliyorsun



Öfkeli öfkeli gül



Gül kokuyorsun nefes nefese



Bu dizeleri oluşturan sözcüklerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) bilgiç - yeteneksiz B) deneyimli - acemi C) yaşlı - bilinçsiz D) hoşgörülü - asi E) sakin - heyecanlı

Çözüm Yayınları

9. O dönem edebiyat dünyasının ak saçlıları biz yeni yetmelere

A) “Gül” sözcükleri sesteşlik ilişkisiyle kullanılmıştır. B) “Amansız” sözcüğü soyuttur. C) “Dünya” sözcüğü terim anlamda kullanılmıştır. D) “Koku” sözcüğü somuttur. E) “Öfkeli” sözcüğü nitel anlamlıdır.

18

10.

I.



II. Bu tekneyle bu kadar açılmak tehlikeli değil mi?



III. Böyle suskun durduğuna bakmayın, zamanla o da açılır.



IV. Kullandığım burun spreyinden sonra nefesim iyice açıldı.



V. İlk başlarda konuşmalarında tutukluk vardı, şimdi konuştukça açılıyor.



Görevliler “Açılın, yol verin!” diye bağırıyordu.

“Açılmak” sözcüğü numaralı cümlelerin hangilerinde yakın anlamlı olarak kullanılmıştır? A) I. ve II.

B) I. ve III.

D) III. ve IV.

E) III. ve V.

C) II. ve III.

13. “Yaş” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde “Kamp

ateşi yakmak için kuru odun topladık.” cümlesindeki “kuru” sözcüğünün karşıt anlamlısı olarak kullanılmıştır?

A) “Otuz Beş Yaş” Cahit Sıtkı Tarancı’nın ünlü bir şiiridir. B) Çocuğumuzu yetiştirip bu yaşa getirmek kolay olmadı. C) Ben, memleketimden çok genç yaşta ayrılıp gurbete çıktım. D) Yaş çamaşırları balkona asalım da çamaşırlar biraz havalansın. E) Yaşını başını almış insanlar elbette ki daha oturaklı oluyor.

BÖLÜM 01 Test

Sözcükte Anlam Olayları - 1 1. Hayranım bu şehrin bacalarına

4. Gece boyunca bütün gözler onu aradı. Ama herkesin beklentisi boşa çıktı çünkü ünlü sanatçı, adına düzenlenen bu geceye katılmak yerine tatile gitmeyi tercih etmişti.



İrili ufaklı hep bir ağızdan



Nasıl derinden gökyüzüne doğru



Bir türkü söylüyorlar öyle sessiz



Bu dizelerde insana özgü “türkü söyleme” niteliği “baca”ya aktarılarak kişileştirme yapılmıştır.

A) Deyim aktarması

Aşağıdakilerin hangisinde buna benzer bir kullanım vardır?

C) Dolaylama

A) Birer kalp bıraktılar bize kırık

E) Benzetme





07



Yukarıdaki altı çizili cümlede görülen anlam olayı, aşağıdakilerden hangisidir? B) Ad aktarması D) Güzel adlandırma

Ömrümüzce göz yaşı döktürecek

B) Selam olsun bizden önce geçene

Selam olsun dosta, hasa, çile çekene

C) Bu dünyaya biz de geldik gideriz

Güzeller içinde yârsız gezeriz

D) İşte doğduğun eski evdesin birden

Yolunu gözlüyor lamba ve merdiven

5. Ankara, bu konudaki tavrını açıkça koydu ortaya.

E) Başka türlü bir şey benim istediğim



Ne ağaca benzer ne buluta benzer

Bu cümledeki “Ankara” sözcüğünün anlamca kullanım özelliği, aşağıdakilerin hangisinde görülmez?

2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde abartma vardır? A) Derdim çoktur hangisine yanayım

Yine tazelendi yürek yarası

B) Bu resimde yaşıyor

Taze bir gül gibi gençliğimiz

C) Tohum altta nefes nefese

Çözüm Yayınları

A) Akdeniz, turizm olanaklarını en verimli biçimde kullanmayı amaçlıyor. B) Güneydoğu’nun eğitim - öğretim alanında büyük bir desteğe gereksinimi var. C) İç Anadolu daha çok tarımsal olanaklara dayanarak yaşıyor. D) Marmara, balıkçılık alanında yeni uygulamalara yönelmek zorunda. E) Karadeniz özellikle bahar aylarında kıyıları döver, daha bir hırçınlaşırdı.

Kulağı gök gürültüsünde

D) Her damlada bir umman var

Yüzdüm yüzdüm tükenmiyor

E) Yükseğinde büyük namlı karın var

Alçağında mor sümbüllü bağın var

6. Aşağıdaki dizelerin hangisinde sanatlı bir söyleyiş yoktur?

3. Tek bir kelimeyle anlatılabilecek bir kavramı birden çok

A) Bir ışıltı yanardı yalnız gecelerde

sözcükle anlatmaya dolaylama denir.



Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolaylamaya başvurulmuştur?

B) Şimdi bir rüzgâr geçti buradan

A) Bu yıl, Karadeniz Bölgesi’ne pek yağmur düşmedi.

C) Ayrı su, ayrı hava, ayrı toprak

B) Reklam filmleri bazı çocukları özellikle yiyecek açısından çok etkiliyor.



C) Marmara Denizi’nde sismik araştırmalar sürüyor.



D) Balıkçı “Derya kuzuları bunlar!” diye bağırıyordu.

E) Paydos bundan böyle çılgınlıklara

E) Çoban, bir kayanın başına oturmuş, bir türkü tutturmuştu.





Akşam, çiçekler uykuya yattı Koştum ama yetişemedim Mevsimler ne çabuk geçiverdi

D) Eskiler alıyorum Alıp yıldız yapıyorum Sert konuşmaya başladı aynalar

19

Test 07

1. D

7. Anlam genişlemesi yoluyla, somut anlamlı bir sözcük soyut

3.D

4.B

5.E

6.C

7.C

8.E

9.B

10.E 11.D 12.E

10. “Son yıllarda toplumumuzun kitap okuma sevgisinde

bir kımıldanma görüyoruz.” cümlesindeki anlam olayı, aşağıdakilerin hangisinde vardır?

anlamda da kullanılabilir. Örneğin somut anlamlı “duvar” sözcüğü “Sanki onunla aramızda aşılmaz bir duvar vardı.” cümlesinde soyut bir anlam kazanmıştır.

2.D

A) Bu sokağın yan yana dizilmiş kitapçılarından ancak bir ikisi kitap yayımlar.

Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi, böyle bir anlam değişmesine örnek gösterilemez?

B) Ne yazık ki kitap okumadığımız için ne kadar sıradan yaşadığımızın farkında değiliz.

A) Ben ses duymaya alışmışım, mesaj yoluyla konuşmaya bir türlü ısınamadım.

C) Günümüzdeki yayıncılar, kitabın içeriği kadar kapak düzenlemesine de özen gösteriyorlar.

B) Bugün bana her zamankinden daha yumuşak, daha tatlı, daha şefkatli bakıyor.

D) Her evde küçük bir kitaplık bulunsa her şey bugün çok başka olurdu.

C) Öğlene doğru dışarıdaki soğuk biraz kırılırsa markete gitmeyi düşünüyorum.

E) Mutsuzluk uçurumuna düşerken tutunabilecek en güvenli dost, kitaplardır.

D) Kendinden önce ve kendi döneminde görülmeyen bir yeniliğin bayrağı gibiydi. E) Onun bu katı tavrı toplantıya katılanların üzerinde soğuk bir duş etkisi yarattı.

11. Başım sükutu öğüten

8.

I.



II. Yumuşak bir sesin verdiği rahatlığı insan ancak anne ninnisinde duyar.



III. Karşıdaki kel tepelerin ardında batan güneşin kızıllığını seyrediyorum.



IV. Sevginin aydınlığını duyanlar, yüreklerinde kin tohumlarını yeşertmeyeceklerdir.



V. Sıcacık bir bakış değil mi örten hüznün üstünü?



Yukarıdaki cümlelerin hangisinde “bir duyuya ilişkin kavram, başka bir duyuya aktarılarak” verilmiştir? A) I. ve II.

B) II. ve III.

D) III. ve IV.

Çözüm Yayınları

Güneşin yakıcı sıcağına rağmen kimse evde durmuyor, herkes sokakta.



Uçsuz bucaksız değirmen



İçim muradına ermiş



Abasız postsuz bir derviş



Bu dizelerdeki anlam olaylarıyla ilgili olarak



I.



II. Duyular arası aktarma yapılmıştır.



III. Bir sözcük benzetme ilgisi olmaksızın başka bir sözcüğün yerine kullanılmıştır.



IV. Bir kavramın anlatımında aşırılığa gidilmiştir.



Nitelikçe zayıf bir kavram, nitelikçe üstün bir varlığa benzetilmiştir.

yargılarından hangisi söylenemez? A) Yalnız I

C) IV. ve V.

B) Yalnız III

D) II. ve III.

C) I. ve IV.

E) II, III, IV.

E) II. ve V.

12. Ey benim sarı tamburam

9. Uzun süre mikrofonda kalmak, sanatçıyı yormuştu.

20

Bu cümledeki altı çizili sözcükte görülen anlam olayı, aşağıdakilerin hangisinde vardır?



Sen ne için inilersin



İçim oyuk derdim büyük



Ben onunçün inilerim



Bu dörtlükteki altı çizili sözde görülen anlam olayının göstergesi aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?

A) Tek başına bu kadar bavulu üçüncü kata taşımakta bir hayli zorlandı.

A) Benzetme amacı gütmeden bir sözcüğü başka bir sözcük yerine kullanma

B) Gün boyunca masada oturup telefonlara cevap verecek, gelenlerle ilgilenecekti.

B) Tek bir sözcükle anlatılabilecek bir kavramı birden çok sözcükle anlatma

C) İki saatlik tenis dersinde sadece topu tutmayı öğrenebilmişti.

C) Bir varlığı ya da kavramı, başka bir varlığın özellikleriyle anlatma

D) Bir şeyler okurken ya da karalarken fincan fincan kahve içerdi.

D) Bir olayın meydana gelişini, gerçek sebebi dışında başka, güzel bir sebebe bağlama

E) Uzun, ince parmakları piyano tuşlarının üzerinde hızla geziniyordu.

E) Bir sözcüğü, hem gerçek hem de mecaz anlamını düşündürecek bir şekilde kullanma

BÖLÜM 01 Test

Sözcükte Anlam Olayları - 2 1. Aşağıdaki dizelerin hangisinde benzetme yapılmıştır?

4. Sevdiği gülünden ayrılmış bir bülbül gibi dertli dertli şarkılar

A) Yüzün güldü mü bilmem



Ömrümüzce gözyaşı döktürecek

C) Ağaca çıkmasını bilirim

I

II

III

söyleyerek ah ediyordu. IV V

İstanbul’daki pencerende

B) Birer kalp bıraktılar bize kırık

08

Bu cümledeki altı çizili sözcüklerden hangisi çıkarıldığında cümlede başvurulan anlam olayı değişir? A) I.

Tanırım meyvenin olmuşunu

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

D) Yuvası saçakta kalan kırlangıç

Yavrusu dallara emanet serçe

E) Yüzün çiçeklerin en güzelidir

Gözlerin bilinmez bir diyar gibi

5. Çin medeniyetinin kurucusu ünlü filozof Konfüçyüs’ün “Küçük beyinler insanları, orta beyinler olayları, büyük beyinlerse düşünceleri tartışır.” sözü geliyor aklıma.

A) Bir sözcüğü hem gerçek hem mecaz anlama gelecek şekilde kullanma

2. Bülbül, dertli dertli ağlıyor gül dalında Bu dizedeki sanatlı söyleyişe benzer bir söyleyiş, aşağıdaki dizelerin hangisinde vardır? A) Ne kadınlar sevdim, zaten yoktular

Böyle bir sevmek görülmemiştir

B) Bir şarkısın sen, ömür boyu sürecek

Dudaklarımdan yıllarca düşmeyecek

C) Hangi resmime baksam ben değilim

B) Bir sözcüğü benzetme amacı gütmeden kendi anlamı dışında kullanma C) İnsana özgü bir niteliği insan dışı bir varlığa aktarma

Çözüm Yayınları



Bu cümlede bir anlam olayı vardır, bu anlam olayının göstergesi aşağıdakilerden hangisidir?

D) Bazı kavramların anlatımında aşırılığa kaçma E) Tek sözcükte anlatılabilecek bir kavramı iki sözcükle anlatma

Yalandır kaygısız olduğum yalan

D) Dinle yolcu bu ses onun sesidir

Sinsi adımlarla akşam yürüyor

E) Sözün şiirlerin mükemmelidir

Senden başkasını seven delidir



6. Aynalar, aynalar, sevgili aynalar

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “duyular arası aktarma” yapılmıştır?

A) Uzaklardan duyulan acı bir çığlık kulaklarımızı tırmalıyordu. B) Yaylalarımızın pınarlarından akan buz gibi sulardan içmeyi özledim. C) Koşan çocuklardan biri ansızın yere düştü, ağlamaya başladı.



Yok beni anlayan, seven sizin kadar



Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu dizelerdeki anlam olayına benzer bir söyleyiş vardır? A) Ben bir çoban olsam sen de bir koyun

Beslesem elimde tuz ile seni

B) Bir gül büyür ufukta tek başına mağrur

Aydınlanır karanlık mağaralar ansızın

C) Bütün o sevdiklerin, dostların, yakınların

Koyup giderler seni orada yapayalnız

D) Şimdi uzaklarda, evinde uyuyor olmalısın

D) Adam bizim eve postu serdi, bir türlü gitmek bilmiyor.



E) Bu soğuk havada dışarı çıkmak doğru değil, en iyisi evde oturalım.

E) Kimine saz vermiş çalar eğlenir

Gördüğün, düşlerin en güzelidir. Kimi zevk içinde güler eğlenir

21

Test 08

1.E

2.D

3.A

4.C

5.B

6.B

7. “Yeşilçamın emektarlarından biri daha aramızdan ayrıldı.”

10. Hey gönül gene bu gece



cümlesindeki altı çizili söz “ölmek” eylemi yerine kullanılmıştır.



Kederim geceden yüce



Buna göre



Gel susalım beraberce



Böyleymiş kara yazımız



Bu dizelerde



I.



II. Televizyonda halkı eğitecek programlar yapılmıyor.



III. İlk otobüsü kaçıran genç, ikincisi için yeniden bilet almak zorunda kaldı.



IV. Kırlara, insanı ferahlatan o yerlere kaçmak istiyordu.



V. Sokak, loş lambalarla yarı karanlık biraz da ürkütücü görünüyordu.



Gençler yalnızca ailelerinin katıldığı bir törenle dünya evine girdiler.

cümlelerinin hangilerinde yukarıda açıklaması yapılan duruma benzer bir kullanım vardır? A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) II. ve III.

7.A

8.C

9.C

10.A 11.B 12.C



I.



II. Bir sözü hem gerçek hem mecaz anlama gelecek şekilde kullanma



III. Bir kavramın açıklamasında aşırılığa gitme



IV. İnsana özgü bir kavramı, insan dışı bir varlığa aktarma



V. Bir sözcüğü mecaz anlamda kullanma



Duyular arası aktarma yapma

anlam olaylarından hangileri yoktur? A) I. ve II.

C) I. ve II.



E) III. ve IV.

B) I. ve III.

D) III. ve IV.

C) II. ve IV.

E) IV. ve V.

8. (I) Çaldere köyünde güneş batarken geniş yapraklı incir



11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ötekilerden farklı bir anlam olayı vardır?

Çözüm Yayınları

ağaçlarının dallarını koyu bir kızıllık kaplar. (II) Yeşille kırmızının birleşmesinden doğan renk yağmuru, gözleri kamaştırır. (III) Sazların arasından süzülen dere, köyün dört saat uzağındaki ırmağa ulaşmak için dümdüz ova üstünde mavi bir şerit gibi uzanır. (IV) Kırmızı fesli sakalar, haki elbiseli tarla kuşları, yeşil cüppeli ağaçkakanlar bir an önce mutluluğa kavuşmak için ormandaki yuvalarına doğru uçuşurlar. (V) Renkler birbirine karışarak koyulaştığında bir ezan sesi, köyün beyaz minaresinden dalga dalga yayılmaya başlar.

A) Yedi Tepeli şehrimiz son yıllarda her alanda çok gelişti. B) Babası yıllar önce yakalandığı ince hastalıktan kurtulamamış. C) Böyle bir file bekçimiz olduğu sürece kolay kolay yenilmeyiz. D) Ekonomimizin düzelmesinde bacasız sanayinin rolü büyük olacaktır.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde benzetme yapılmıştır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) Teyzemin oğlunun vatani görevini bitirmesine iki hafta kalmış.

E) V.

9. “Bu adam ben onu tanıdım tanıyalı böyledir, kapısı her zaman herkese açıktır.”

Bu cümlede anlatılmak istenen, adamın konuksever olduğudur.



Buna göre bu cümledeki anlam olayı için,

22

I.



II. Ad aktarması



III. Kinaye

sözcüğü, “şehirde yaşayan insanlar” anlamında kullanılmıştır.



Benzetme



IV. Güzel adlandırma V. Doğadan insana aktarma

savaşıyordu. Erzurum’da her evin beklediği bir oğul, bir eş III IV V bir yavuklu vardı.

belirlemelerden hangisi doğrudur? A) I.

B) II.

Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde buna benzer bir kullanım vardır?

O yıllar savaş yıllarıydı. Ordumuz farklı cephelerde I II



12. “Tüm şehir derin bir uykudaydı.” cümlesindeki “şehir”

C) III.

D) IV.

E) V.

A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

BÖLÜM 01 Test

Deyim - Atasözü - İkileme - 1 1. “Kulak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir

09

5. Kadıncağız, ilgili ilgisiz herkese, her rastladığına, bilmem

deyim içinde yer almamaktadır?

kaçıncı defadır yana yakıla olan biteni anlatıyordu.

A) Şefe söyle de elemanlarının kulağını çeksin biraz.



B) Konuştuklarınıza istemeden kulak misafiri olmuştum. C) Sen ona kulak asma, ne dediğini bilmez çoğu zaman.

Altı çizili sözün bu cümleye kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır?

D) Ben hata yaptıkça onun ağzı kulaklarına varıyordu.

A) İfadesini verirken oldukça soğukkanlı olduğu gözden kaçmadı.

E) Çocuğun kulağını ağrısız delen, bir kuyumcu muydu?

B) “Yandım Allah!” diye yerinden fırlayıp koşmaya başladı. C) Yaşlı adam artık istediği hiçbir şeyi yiyemediğini sızlanarak anlatıyordu. D) Sen, bire bin kattığın balık avı maceralarına başlamadan ben gideyim. E) Aralarında olanları anlatırken olayları çarpıtması, suçluluk duygusundandı.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir deyim yoktur? A) Böyle bir konuda kimse onun eline su dökemez. B) İçim ezildi, bir iki lokma bir şeyler yiyelim. C) Masadaki yiyecekleri görünce ağzı sulanmıştı. D) Babam her zaman, “Say beni, sayayım seni.” derdi.

6. Bazı atasözleri eksiltili anlam taşır; bunlar, kullanımda

E) Kalıbımı basarım ki siyasetten hiç anlamıyor bu adam.

Çözüm Yayınları

anlamca tamamlanır.

3. Atasözleri genel kural niteliği taşıyan, toplumun tümüne seslenen kültür değerlerimizdir. Deyimler ise genel kural niteliği taşımaz, kişilerin özel durumlarından söz eder.



Buna göre, I.

Akçe akıl öğretir, don yürüyüş.



II. Azıcık aşım, kaygısız başım.



III. Hangi gün vardır akşam olmadık.



IV. İncir babadan, zeytin dededen.



V. Var ne bilsin yok hâlinden.



atasözlerinden hangisi eksiltilidir? A) I.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi atasözü sayılmaz?

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

A) Eski çamlar bardak oldu. B) Çok havlayan köpek ısırmaz. C) Parayı veren düdüğü çalar. D) Kusursuz dost arayan, dostsuz kalır. E) Komşu komşunun külüne muhtaçtır.

7. Uzun gözlem ve deneyimlerin sonucunda oluşan atasözleri kimi zaman aynı durumu farklı sözcüklerle dile getirir. Örneğin dilimizde ---- atasözünün yanı sıra ---- atasözü de vardır ve bu atasözleri aynı anlama gelir.

4. Beni o hâlde görünce ---- söyledi.

Bu cümlenin aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanması anlam bütünlüğü yönünden uygun değildir? A) başından aşağı kaynar sular döküldüğünü B) gözlerine inanamadığını C) tüylerinin diken diken olduğunu D) ayaklarına kara sular indiğini E) dizlerinin bağının çözüldüğünü

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen atasözleri getirilemez? A) “El elin nesine gülerek gider yasına.” - “El elin eşeğini türkü çağırarak arar.” B) “Ağaç, yaprağıyla gürler.” - “Birlikten kuvvet doğar.” C) “Abanın kadri yağmurda bilinir:” - “Bir göz ağlarken öbür göz gülmez.” D) “Ay ışığında ceviz silkilmez.” - “Darı unundan baklava, incir ağacından oklava olmaz.” E) “Bir elin nesi var, iki elin sesi var.” - “Yalnız taş duvar olmaz.”

23

Test 09

1.E

8. Ölçüsüz ve gereksiz konuşan insanlar, elbette ki birçok

2.D

4.D

5.C

6.D

7.C

8.A

9.E

10.D 11.A 12.E 13.B 14.A

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kullanılan deyim, açıklamasıyla verilmemiştir?

sorunla karşılacaktır. Ama bu insanların yakınma gibi bir lüksü yoktur; onlar karşılaştıkları bu sorunlara boyun eğmek, bu sıkıntılara da katlanmak zorundadırlar.

3.A

A) Her şeyimize göz yumar, hatalarımızı görmezden gelirdi. B) Köprünün yapımında yüzlerce işçi alın teri dökmüş, çok emek harcamıştı.

Bu parçada sözü edilen durum aşağıdaki deyimlerden hangisiyle ifade edilebilir?

C) Öğretmenimiz sözlü yaparak bizi gafil avlamış, beklemediğimiz bir anda hazırlıksız yakalamıştı.

A) Dilinin cezasını çekmek

D) Sonunda mahallemize su gelmiş, herkes muradına ermiş dileğine kavuşmuştu.

B) Bir taşla iki kuş vurmak C) Gölgesinden korkmak

E) Bu çocuk hep sizden yüz buluyor, ona kötülük ediyorsunuz aslında.

D) Rahat yüzü görmemek E) Dut yemiş bülbüle dönmek

9. “İnsan ilişkileri yavaş yavaş ve belirli kurallar çerçevesinde

oluşur.” cümlesine altı çizili sözün cümleye kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır?

A) Hiçbir toplantıda çoğunluğu sağlayamadık ki istediğimiz kararları alabilelim. B) Biz, insanlara her zaman iyimser, olumlu bir tavırla yaklaşırdık.

13. (I) Fener’in zirvesinde kırmızı tuğladan yapılmış, Viktorya tarzı

D) Aynı dönemde yazılan bu eserlerin dilinin bu kadar farklı olması çok şaşırtıcı. E) Ben de olanları ağır ağır anlamaya, olan bitene akıl erdirmeye başlamıştım.

Çözüm Yayınları

C) O yıllarda kitap okuyanların sayısının hiç de az olmadığını öğrenmek beni şaşırtmıştı.

dev bir yapı vardır. (II) Galata’dan Haliç’e bakıldığında göze önce bu bina çarpar, burası kentin siluetlerinden biri olmuştur. (III) 1882’de tamamlanan bu kırmızı yapıda, Yunanlıların Megali Skhola, yani Büyük Okul dedikleri Fener Rum Lisesi bulunur. (IV) Bizans sonrası Rum aristokrasisinin ünlü ailelerinin çocukları burada eğitilirler. (V) Okul hâlâ açıktır ama sınıfları dolduracak kadar öğrencisi yoktur.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde deyim kullanılmıştır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

10. “Hazıra dağlar dayanmaz.” atasözünde vurgulanan aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tutumlu olmanın getirileri B) İsraftan uzak durmanın yararları C) Kazancı çalışarak elde etmek gerektiği D) Üretme ve kazanmada sürekliliğin önemi E) Birikimin kişiye kazandırdıkları

14. Atasözleri, yüzyılların birikimiyle insan - toplum ilişkilerini 24

bugüne taşırken bu ilişkiyi de farklı açıdan yansıtmıştır.

11. Aşağıdaki altı çizili ikilemelerin hangisinde anlamsız bir sözcük vardır?

A) Her işte olduğu gibi bu işte de ufak tefek sorunlar yaşadık. B) Konaklayabileceğimiz doğru dürüst bir yer bulamıyoruz. C) En zor anlarımızda bile eş dost bizi yalnız bırakmadı. D) Onun yol yordam bilmeyen, patavatsız biri olduğunu düşünmüyorum. E) Düğün hazırlıklarında eksik gedik bir şey kalmaması için uğraşıyor.



I.

Her koyun kendi bacağından asılır.



II. Sürüden ayrılanı kurt kapar.



III. Ağaç, yaprağıyla gürler.



IV. Yalnız taş, duvar olmaz.



V. Bir elin nesi var, iki elin sesi var.



Yukarıdaki atasözlerinden hangisi, insan - toplum ilişkisini farklı bir bakış açısıyla yansıtmaktadır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

BÖLÜM 01 Test

Deyim - Atasözü - İkileme - 2 1. Aşağıdakilerin hangisinde deyimin açıklayıcısı yanlış

10

5. Durup dururken ağız değiştirmesine bir anlam veremedik

verilmiştir?

doğrusu.

A) El ayak çekilmek: ortalıkta kimsecikler kalmamak B) El bende: tekrarlanan oyunda başlama sırası

Altı çizili deyimin bu cümleye kattığı anlam, aşağıdakilerin hangisinde vardır?

C) El altından: gizlilik

A) Çocuğun ağzından laf almaya çalışmanız çok ayıp.

D) El çekmek: kırılmak

B) Bu konuyu ne zaman sorsam bana ağız yapıp duruyor.

E) El ayak öpmek: yalvarmak

C) Ne kadar da değişmişsin, inan ki tanıyamadım seni.



D) Olur şey değil, dün söyledikleriyle bugünküler birbirini tutmuyor. E) Önüne gelenin ağzını arayıp bir şeyler öğrenmeye çalışıyor.

2. Bir kişiden yararlanabileceğimiz, alabileceğimiz belli sınırlı şeyler vardır; o kişiden daha fazlasını, kapasitesinin üzerine çıkmasını isteyemeyiz.

Bu cümlede belirtilen görüşü içeren atasözü, aşağıdakilerden hangisidir?

6.

I.

A) İki baş bir kazanda kaynamaz.



II. Saati saatine uymamak

B) Körler memleketinde şaşılar padişah olur.



III. Hem kel hem fodul

C) Bir koyundan iki post çıkmaz.



IV. Bu ne perhiz, bu ne lahana turşusu

D) Davulun sesi uzaktan hoş gelir.



V. Altı alay, üstü kalay

E) Adamın iyisi alışverişte belli olur.



Numaralanmış deyimlerden hangisi “tutarsızlık” anlamı taşımaz?

Çözüm Yayınları

A) I.

3.

I.



II. Her gün beni arayıp hatırımı sorar mutlaka.



III. Eve gider gitmez beni aramayı unutma.



IV. Burası gitgide yaşanmaz bir yer oluyor.



V. Doğayla buluşmak için ara sıra kamp yaparız.



Aşağı tükürsen sakal, yukarı tükürsen bıyık

Sağlığı günden güne iyiye gidiyormuş.

Yukarıdaki altı çizili sözlerden hangileri yakın anlamlıdır? A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve III. D) III. ve V. E) IV. ve V.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

7. Bu yaşıma geldim, neredeyse görmediğim yaşamadığım bir şey kalmadı; ben de en sonunda suya sabuna dokunmadan yaşamaya karar verdim.

Bu cümledeki altı çizili sözün yerine aşağıdakilerden hangisi getirilirse cümlenin anlamı değişmez? A) kimseyle ilgilenmemeye B) hiçbir işe karışmamaya C) her şeyi ayrıntısıyla irdelemeye D) her şeye duyarsız kalmaya E) kimseye yardımcı olmamaya

4. Bu kadar kendini beğenmiş birini daha görmedim. Adamın tek bildiği “Armudun sapı var, üzümün çöpü var.” demek. Böylesiyle bir dakika bile duramam.

Bu parçadaki altı çizili sözle tanıtılan kişiye yönelik aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Kendini herkesten üstün görür. B) Yapılan her işte bir kusur bulur. C) Tehlikeli işlere girecek cesareti yoktur. D) En küçük işlerde bile bir fayda gözetir. E) Tembel ve uyuşuktur.

25 8. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi “Karşısındakine kötülük yapmaya karar veren kişi, bilinen bilinmeyen tüm yolları deneyerek isteğine ulaşır, engel tanımaz.” anlamını içerir? A) Hırsıza kilit (kapı baca) olmaz. B) Açın karnı doyar, gözü doymaz. C) Adam, adamı bir kere aldatır. D) Kurunun yanında yaş da yanar. E) Hırsıza beyler de borçlu.

Test 10

1. D

9. Zamanında yeniçeriler suçluları yakalayıp zindana

3.B

4.B

5.D

6.A

7.B

8.A

9.B

10.C 11.D 12.C 13.B 14.C

12. Fiillere getirilen “–r ...–mez” zarf - fiil ekleriyle oluşturulan

kapatırlarken “Hooopp, güm!” şeklinde nara atarlarmış. Ancak aynı “----” atasözünde olduğu gibi bazen zindana atılanlar arasında suçu olmayanlar yani masum kişiler de bulunurmuş. İşte halk, suçsuz bir vatandaş zindana atıldığında günahsız yere hapse götürülüyor anlamında “Adamcağız ---- yazık oldu.” demiş.

2.C

ikilemeler “eylemin hemen ardından” anlamıyla kullanılır.

Her konuda bilir bilmez konuşup canımı sıkma.



II. Sabah, gözünü açar açmaz kahvaltısını yapar.



III. Otobüsten iner inmez beni aradı.



IV. Böyle olur olmaz şeylerle kendini avutma.



Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıda verilenlerden hangileri sırasıyla getirilmelidir?

I.

Numaralanmış cümlelerdeki ikilemelerden hangisi bu açıklamaya uygun değildir?

A) Su testisi su yolunda kırılır - heder oldu

A) Yalnız I

B) Kurunun yanında yaş da yanar - güme gitti



C) Öfkeyle kalkan zararla oturur - ayvayı yedi

B) Yalnız III

D) II. ve III.

C) I. ve IV.

E) III. ve IV.

D) Çobansız koyunu kurt kapar - arada kaynadı E) Körle yatan şaşı kalkar - haydan geldi huya gitti

13. Aşağıdaki dizelerin hangisinde “kolay yolla olmayan, zorlukla” anlamını taşıyan bir ikileme kullanılmıştır?

A) Başım köpük köpük bulut, içim dışım deniz I.



Rengini belli etmek



II. Renkten renge girmek



III. Renk vermemek



IV. Rengi atmak



V. Renk gelmek



Numaralanmış deyimlerden hangisi “bir şeyi bildiği hâlde bilmez görünmek” anlamındadır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.



26



II. Öyle sessiz görünüyor ama çok içten pazarlıklı bir adamdır.



III. Bu olay sana ders olsun, aynı hataya bir daha düşme sakın!



IV. Onun her söylenene inanan, kül yutmaz biri olduğunu biliyor musun?



V. Bu işin olması için az dil dökmedik, buna sen de şahitsin.





B) II.

C) III.

D) IV.

Koşa koşa gidiyorum

E) Ağır ağır gider deve kervanı Seninle yola başlayanların hani

14. Adam ne yaptı etti, bir punduna getirip beni oradan

Onun bazı hatalarına zamanında biz de göz yumduk.

uzaklaştırdı.

Numaralanmış cümlelerin hangisinde kullanılan deyim cümleye uygun değildir? A) I.

Bugünün, yarına benzemez olur

D) Bana sormayın böyle nereye



I.

Yolculuk başladı Haydarpaşa’dan

C) Döner fırıl fırıl feleğin çarkı

E) V.

11.

Ben bir ceviz ağacıyım Gülhane Parkı’nda

B) Güç bela bir bilet aldım gişeden

Çözüm Yayınları

10.

E) V.



Altı çizili sözün bu cümleye kattığı anlam, aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Sıra bana geldiğinde ne yazık ki iş işten geçmişti. B) Yaşı küçük olmasına rağmen büyük bir insan gibi davranıyordu. C) Uygun zamanı bulduğumda bu konunun aslını astarını öğreneceğim. D) Biriyle konuşurken onun ne söylediğine pek de aldırış etmezdi. E) Sen de diğerleri gibi eline geçen fırsatların hepsini boşa harcadın.

BÖLÜM 01 Test

Deyim - Atasözü - İkileme - 3 1. İzin günümde işe gelmedim diye işten kaytardığımı



4.

I.

düşünmeniz, öküz altında buzağı aramaktan başka bir şey değil.



Bu cümledeki “öküz altında buzağı aramak” deyimiyle anlatılmak istenen, aşağıdakilerden hangisidir?

II. Onun ağzını aramak istedim ama adamın ağzından tek kelime çıkmadı.



III. Adam, dilinin altındaki baklayı çıkardı, bundan sonrası artık bize kalmış.



IV. Gizlice konuştuklarımızı ona anlattığımda ağzı bir karış açık kaldı.



V. Öğrenciler ağız birliği etmişçesine aralarında anlaşıp aynı şeyleri söylüyorlardı.



Numaralanmış cümlelerin hangisinde deyim açıklamasıyla birlikte verilmiştir?

A) Yanlış anlamaya yol açmak B) İlkelerden ödün vermemek C) Olumsuzluğu görmezlikten gelmek D) Suçlamak için bahane aramak E) Yapılanları farklı yorumlamak

A) I.

2.

I.



II. Dosta düşmana karşı dikkatli olmalıyız.



III. İşler yarım yamalak kaldı yağmur yağınca.



IV. Sınıfımızda dirlik düzen kalmadı.



V. Fırtınanın verdiği zarar ziyanı kim ödeyecek?

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

5. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde “olacaklara karşı önlem

Numaralanmış cümlelerdeki ikilemeler anlamsal kuruluşlarına göre eşleştirildiğinde hangisi dışta kalır? A) I.

Çok sinirlendiğinden olacak, ağzına geleni söylüyor, bir an bile susmuyordu.

İrili ufaklı bir sürü oyuncağı var.

B) II.

C) III.

D) IV.

almanın önemi” vurgulanmaktadır?

Çözüm Yayınları



11

A) Ateş düştüğü yeri yakar. B) Ağlamayan çocuğa meme vermezler. C) Nerede hareket orada bereket. D) Kurda konuk giden, köpeğini yanında götürür.

E) V.

E) Köprüyü geçinceye kadar ayıya dayı derler.

6.

I.



II. Çalışmadan okulu bitiremeyeceği, kafasına dank etmişti sonunda.

3. Bir amaca ulaşmak için her şeyden önce güçlü olmak gerekir, bunun için de doğru araçlarla doğru hareket etmek şarttır. Uygun ortam ve uygun koşullarda işe başlayan bir kişinin başarısız olması mümkün değildir.

Yeter çektiklerim; artık burama geldi, diye avaz avaz bağırıyordu.



Bu açıklama, aşağıdaki atasözlerinden hangisiyle ilgilidir?

III. Bir gün onun da aklı başına gelecek, gerçekleri o da anlayacaktır.



IV. Umduğunu bulamayınca alıp başını gitmiş buralardan.

A) Kavgada yumruk sayılmaz.



V. Bıçak kemiğe dayanınca her şeyi göze alır insan.

B) Kanatsız kuş uçmaz.



D) Büyük balık, küçük balığı yutar.

Numaralı cümlelerde geçen altı çizili sözler anlam yakınlığı yönünden ikişerli gruplanırsa hangisi dışarıda kalır?

E) Körle yatan şaşı kalkar.

A) I.

C) Acı patlıcanı kırağı çalmaz.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

27

Test 11

1. D

7. “El uzatmak” sözü aşağıdaki cümlelerin hangisinde

2.C

3.B

4.E

5.D

6.D

7.B

8.B

9.B

10.C 11.D 12.B

10. Organlarımızdan biri olan “kulak” pek çok deyimde geçer.

diğerlerinden farklı anlamda kullanılmıştır?

Örneğin olup bitenleri çabuk haber alana kulağı delik, belli I

A) En sıkıntılı olduğum anda bana el uzatmadı oysa ben ona çok yardım etmiştim.

etmemeye çalışarak dinleme eylemine kulak kabartmak, II

B) Seni daha önce de uyarmıştım senin olmayan bir şeye el uzatma diye.

yaptıklarından dolayı kişiyi cezalandırmaya kulağını bükmek, III

C) Depremzedelere Kızılay el uzatmasaydı, durum çok daha kötü olabilirdi.

rahatını kaçıran bir haber almaya kulağına kar suyu kaçmak, IV

D) Yardıma muhtaç olanlara el uzatmak her şeyden önce bir insanlık görevidir.



E) Yoksullara el uzatacağı yerde onlardan uzak durup onları görmezden geliyor.

sağlam olmasa da işite işite edinilmiş bilgiye kulak dolgunluğu

deriz.

V

Bu parçada numaralanmış deyimlerden hangisi yanlış açıklanmıştır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

8. Böyle davranmakla ---- farkında mısın? 11. On beş yıl önce “Bizim klasiklerimiz var mı, yok mu?”

Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle sürdürülürse “tehlikeli işle uğraşan biri”nden söz edilmiş olur? A) pişmiş aşa su kattığının B) ateşle oynadığının C) tekerine çomak soktuğunun D) rekor kırdığının E) iğne ile kuyu kazdığının

Çözüm Yayınları



tartışması yapılmıştı. O günlerde klasiklerimizi savunmak için mangalda kül bırakmayanlar, önceki yıllarda olduğu gibi sonraki yıllarda da bu eserleri okutmak için ciddi bir çalışma yapmadılar.

Altı çizili sözün bu parçaya kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Çok rahat bir insandı, hiçbir şeyi kendine dert etmezdi. B) Yaptığı hatayı anlayınca sessizce bir kenara oturdu. C) Arka taraftakilerin duyması için yüksek sesle konuşmaya başladım. D) Çok iddialı konuşan, sürekli atıp tutan bu adamı gözüm hiç tutmamıştı. E) Onu dinleyenler, küçük dağları onun yarattığını sanırdı.

9. Tembel, hareketsiz insanlar; bir zaman sonra hareketsizlikten 28



sağlıklarını yitirirler. Sürekli çalışanlar ise her geçen gün daha dinç ve sağlıklı olurlar. Zaten çağımızın dinamizmi de bunu gerektiriyor. Önemli olan tüketen değil, üreten grupta yer almaktır.

12.

I.



II. El el ile, değirmen yel ile.

Bu parçada anlatılanlar aşağıdaki atasözlerinden hangisini özellikle vurgulamaktadır?



III. Elden gelen öğün olmaz, o da vaktinde bulunmaz.



IV. El elin aynasıdır.

A) Can çıkmayınca huy çıkmaz.



V. El ağzına bakan, karısını tez boşar.

B) İşleyen demir pas tutmaz.



El kazanı ile aş kaynamaz.

C) Ağaç yaşken eğilir.

Yukarıda verilen atasözlerinden hangileri anlamca birbirine en yakındır?

D) Tembele iş buyur, sana akıl öğretsin.

A) I. ve II.

E) Tekkeyi bekleyen çorbayı içer.



B) I. ve III.

D) III. ve V.

E) IV. ve V.

C) II. ve IV.

BÖLÜM 01 Test

Deyim - Atasözü - İkileme - 4 1. “Gönül” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyim

12

4. Zaman değişiyor.. İnsan değişiyor... Yaşam değişiyor.

içinde yer almamıştır?

Eskiden kahve içmek “misafir” kültürüyle özdeşleşmişti. Simit yemek içinse sokaktan duyulacak “simitçi” sesi beklenirdi. Şimdi öyle mi ya? “Büyük kentlerde artık, adımbaşı bir simit fırını ya da kahveciye rastlanıyor.” cümlesindeki “adımbaşı” sözünün anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Öğlene doğru yanıma uğrayıp gönlümü aldı. B) Gönlünüzden ne kopuyorsa onu verin, ben her şeye razıyım. C) Ne yaparsın gönül bu, ne isteyeceği ne yapacağı belli mi olur?

A) birbirine yakın

D) Gerçekleri, gönül kırmadan söylemeye çalışırsak kimseyi incitmeyiz.

C) grup hâlinde

B) çok fazla D) sayılamayacak kadar

E) Ona olan gönül borcumuzu ödemek için elimize fırsat geçti sonunda.

E) düzenli olarak

2. Tam otların sarardığı zaman Yere yüzükoyun uzanıyorum



Toprakta bir telaş bir telaş



Karıncalar öteden beri dostum



Altı çizili sözün bu dizeye kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Bu şehri uzun zamandır görmemiştim. B) Rastgele kişilerle arkadaşlık yapılmaz. C) Bu konudan bundan böyle tek söz etmeyelim. D) Neredeyse sabah olacak, işi bitiremedik. E) Adam, ansızın karşımıza çıkıp bizi şaşırttı.

5. Uzun yola çıkıyorsun, ne olur ne olmaz, sen bu parayı yanına Çözüm Yayınları



al, yolda lazım olur.

Altı çizili sözün bu cümleye kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Ne de olsa düşündüğümüz bütün önlemleri aldık, endişelenmeye gerek yok, artık. B) Onun sağı solu belli olmaz, her olasılığa karşı tedbirli olmakta fayda vardır. C) Herkesle senli benli olup olur olmaz kişilere her şeyini anlatıyorsun. D) Onun bu hastalık karşısındaki tavrı hepimize yeni bir umut ışığı oldu. E) Olup bitenlerden habersizmiş gibi davranmak, sana hiç yakışmıyor.

3. “Şehir dışında, aşağı yukarı on dönümlük bir tarla aldık.” cümlesindeki altı çizili sözün cümleye kattığı anlam, aşağıdakilerin hangisinde vardır?

A) Salonun ortasında bir aşağı bir yukarı dolaşıp duruyor. B) Bir yandan ev süpürüyor, bir yandan, belli belirsiz bir şeyler söylüyor. C) Havalar iyiden iyiye soğudu; odun, kömür işlerine bakmak lazım. D) Buradan yaklaşık iki kilometre ileride çok güzel bir kır kahvesi var. E) Bu adama oldum olası içim ısınmadı, onu hiç sevemedim.

6. Aşağıdaki deyimlerden hangisinin açıklaması yanlış verilmiştir?

A) Başına iş açmak: Uğraştırıcı ve üzücü bir işin çıkmasına yol açmak B) Başı belaya girmek: Sıkıcı, üzücü bir durumla karşılaşmak C) Başının çaresine bakmak: Başka bir işle ilgilenmeyecek kadar sıkıntılı olmak D) Başı darda kalmak: Parasızlıktan dolayı sıkıntıda olmak E) Baş göstermek: Belirmek, ortaya çıkmak

29

Test 12

1. C

7. Deyimler, uzun uzun cümlelerle bile anlatmakta

3.D

4.A

5.B

6.C

7.E

8.A

9.B

10.B 11.D 12.D

10. Aşağıdaki dizelerin hangisinde deyim kullanılmıştır?

zorlanacağımız kimi durumları iki sözcükle ifade eder. Örneğin hoş bir ortamda bulunup neşelenmeyi gözü gönlü

A) Yalnız sana yazıyorum bu şiiri

açılmak deyimiyle karşılarız. Bir şeyi, ona zarar gelmesin diye I

İstersen bir şiir gibi okuma

B) Denizlere döktüm derdimi bir gece vakti

özenle korumak için gözü gibi sakınmak deriz. Birinin yüzünde II

Dalgalar dinlerdi sözlerimi

C) Gün olur çağırır beni her ufuk

sevinç ve umut belirtileri görmeyi gözleri parlamak, çok III

2.A

Sevdalar eline başlar yolculuk

D) Ben miyim bu şimdi gülen, bu ağlayan saz

öfkelenme nedeniyle saldıracak durumda olmayı

Nasıl da kendiliğinden değişiyor aynalar

E) Çok insan anlayamaz eski musikimizden

gözleri dönmek deyimleriyle anlatırız. Daha önce yaşadığı IV



başarısızlığı ya da tehlikeyi düşünerek bir iş yapmaya kalkışmama durumunu da gözü kalmak deyimiyle ifade V ederiz.

Ve ondan anlamayan bir şey anlamaz bizden





11. Konya’nın uçsuz bucaksız ovaları, sarı buğday başaklarıyla doluydu.

Bu parçada numaralanmış deyimlerden hangisi yanlış açıklanmıştır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.



E) V.

Altı çizili sözün bu cümleye kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Bu şehir pırıl pırıl caddeleriyle insanda hoş bir izlenim uyandırır.

8. Bu kitabı da kılı kırk yararcasına incelemiş, okumuş, sonra rafa kaldırmıştı.

Bu cümledeki altı çizili deyimin cümleye kattığı anlam, aşağıdakilerin hangisinde vardır?

Çözüm Yayınları

B) Aylarca uzak denizlerde olan denizciler, limana bir bayram sevinciyle çıktılar. C) Yaz boyunca işçilerin ter döktüğü pamuk tarlaları Çukurova’nın gülen yüzüdür. D) Önümüzde göz alabildiğine uzanan papatya tarlası beyaz ile sarının uyumunu sergiliyordu. E) Yurdumuz, dört mevsimin bütün nimetlerinden yararlanan ender ülkelerdendir.

A) Bize anlatılan bu olayı hiç üşenmedik, en küçük detayına kadar inceledik. B) Sıkıntılarını dostum dediğin insanlarla paylaşarak üzerinden atabilirsin. C) Bu yeni yetme yönetici, yetkisi dışındaki bütün konulara karışıyordu. D) Belli ki onlar, benim düştüğüm bu duruma içten içe seviniyorlardı. E) Çok mecbur kalırsak arada bir yemeği dışarıda yeriz.

12. Aşağıdakilerin hangisinde ikinci cümle, birinci cümlede kullanılan deyimin anlamını içermez?

A) I. Her şeyi ince eleyip sık dokursan bu işin sonu gelmez.

II. Karar vermek için konuyu en küçük ayrıntısına kadar araştırır.

B) I. Dilimde tüy bitti ama yine de onu ikna edemedim.

30

II. Aynı şeyi söylemekten ben bıktım, sen dinlemekten bıkmadın.

C) I. Hiç ama hiç bozuntuya vermedim, kalktım yanına gittim.

9. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi “çıkarına uyma, işine gelme” anlamını içerir?

A) Balık ağa girdikten sonra aklı başına gelir. B) Koyun sürüsüne kurt parasız bekçilik eder.

II. Ne yapayım, söylediklerini duymamış gibi davranmak zorundayım.

D) I. Bu yaşına rağmen çocukla çocuk, büyükle büyük olabiliyor.

II. Onu tanıyıp da sevmeyen hiç kimse yoktu çünkü herkese yardım ederdi.

C) Kedinin kanadı olsaydı serçenin adı olmazdı.

E) I. Hangisini tercih etsem bilmiyorum, al birini vur ötekine.

D) Baş yastığı baş derdini bilmez.



E) Kuzguna yavrusu anka görünür.

II. Aslında hepsi aynı ayarda, hiçbirinin birbirinden farkı yok gibi görünüyor.

BÖLÜM 01 Test

Söz Öbekleri - 1 1. Gözlemlerden, yaşantılardan yola çıkarak kapsamlı bir

4. “İstanbul”, edebiyatımızın vazgeçilmezidir. Çok çeşitli kalemler

yelpazede gezip çok başarılı olmuş sanatçılar vardır ama aynı yöntemle yazmasına rağmen başarılı olamamış, adından söz ettirememiş sanatçılar da çoktur.

13

geçmiştir İstanbul’un üzerinden. Ama yine de tükenmemiş İstanbul, tüketememişler.

Bu cümlede geçen “kapsamlı bir yelpazede gezmek” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?



Bu parçada geçen “üzerinden çeşitli kalemler geçmek” sözüyle İstanbul ile ilgili anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Değişik anlatım yöntemleri kullanmak

A) Çok yönlü olarak anlatıldığı

B) Ele alınan konuların sınırını geniş tutmak

B) Birçok insanın ilgi odağı olduğu

C) Kanıtlanabilir görüşlerde yazmak

C) Doğal ve tarihî güzellikleriyle beğenildiği

D) Geniş bir araştırmayla anlatılanları güçlendirmek

D) Farklı sanatçılar tarafından konu edildiği

E) Gerçekçi bir kurgulamayı ön plana çıkarmak

E) Üzerine söylenecek sözlerin henüz bitmediği

2. “Bence sahici romancı yaşamadan yazacak çünkü romancı ayrı bir zanaat sahibidir.”

Bu cümledeki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerin hangisinde vardır?

5. Kayıp denizlerin tuzuyla ağartılan bir sabahın gerçek ve

A) Masa başında oturup da görmediği yerler hakkında yazı yazmak yazarlık değildir.

C) Yaşanmadan yazılan konular okurda istenilen ve beklenilen etkiyi yaratmaz. D) Gördüğünü, yaşadığını herkes yazar, yazar odur ki yaşamadığını yaşamış gibi yazar.

Çözüm Yayınları

B) İnsan, yaşadığı, gördüğü şeyleri anlattığı oranda gerçekçi ve başarılı olur.

gerçeküstü yolculuğunu etkileyici bir dille anlatan bu roman, sezgilerle okunması gereken bir kitap.

Bu cümledeki altı çizili sözle kitapla ilgili anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Okurun yorumuna açık olduğu B) Okurlarda belirli bir önyargı oluşturduğu C) Duygusal ögeler barındırdığı

E) Önce kendin yaşayarak hissedeceksin ki okura da yazdıklarını hissettirebilesin.

D) Doğal bir anlatımla yazıldığı E) Okuru gerçeklerle yüz yüze getirdiği

3. Sözcükleri üstünkörü sıralayıp da bunu şiir diye yayımlayan nice şair(!) var. İnsan merak ediyor, bu adamlar hiç mi şiir okumuyor ki kendi yazdıklarına şiir diyorlar?

Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerin hangisinde vardır?

6. Edebiyat elbette bir müdahale biçimi, bir kurgulama, yaratma eylemidir. Bunun içindir ki edebiyatın kimi zaman hayatın üstünde olması ya da öyle olmasının istenmesi doğaldır. Çünkü hayatın üstünde olamayan edebiyatın bireysel ve toplumsal etkisinden, öncülüğünden söz edilemez.

A) Son kitabındaki araştırmalar çok ciddi bir hazırlığın sonucu. B) Özensiz bir çalışmanın okura hitap etmediğini hepimiz gördük.



Bu parçada geçen “hayatın üstünde olmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

C) Bütün yazdıklarını gözden geçirip gereksiz gördüklerini ayıkladı.

A) Hayatın dışına çıkmaya çalışmak

D) Böylesine titiz yazılmış bir eser, yazara çok şey kazandıracaktır.

C) Konularını hayattan almak

E) Günlerce çalıştı çabaladı, sonunda istediği gibi bir ürün çıkardı ortaya.

B) Hayatla arasına fark koymak D) Hayatın önünde giderek onu yönlendirmek E) Gereksiz durumlardan ayıklanmış olmak

31

Test 13

1. B

7. Gerçek anlamda yapıcı ve yaratıcı olabilmenin yolu akıl

3. B

4. D

5. A

6. D

7. D

8. C

9. A 10. E 11. A 12. D

10. İyi bir sanatçı olabilirsiniz ama bununla yetinmeye kalkarsanız

yürütme, analiz ve değerlendirme gibi zihinsel süreçleri sindirmiş olmaktan geçer. Bir insan bu süreçlerden geçmemişse yani eleştirel düşünce yeteneğini kazanmamışsa keşfedilmiş bölgelerin dışına çıkamaz, insan ve yaşam gerçeğini bütün zenginliğiyle kucaklayamaz.

2. D

olduğunuz yeri kabullenmişsiniz demektir. İşte bu da iyi bir sanatçının ölümü demektir. Unutmayınız ki sanatçı, her yapıtında sadece başka sanatçılara değil, kendine de savaş açmalıdır.

Bu parçada geçen “keşfedilmiş bölgelerin dışına çıkamamak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisi olamaz?

Bu cümlede geçen “kendine savaş açmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Her yapıtıyla kendi sanat anlayışını örneklemek B) Kendini başkalarından ayıran biçimi yaratmak

A) Yeniliklerden uzak olmak

C) Sanat dünyasında kendine ait bir yer edinmek

B) Var olanlarla yetinmek

D) Gelenekten hareketle kalıcı olmayı hedeflemek

C) Yadırgamaz duruma gelmek

E) Her yapıtında yeni bir arayışla kendini aşmaya çalışmak

D) Alışkanlıklarını değiştirmek E) Süreklilik içinde kalmak

11. Bir edebiyat yapıtı konuşma dilinin toprağına ayak basmamışsa başarısızlığa mahkûmdur. Çünkü konuşma dilinin sıcaklığını taşımayan bir edebî dil ister istemez donuklaşır, yapaylaşır. Onun için yazar, anlatımını konuşma diliyle zenginleştirmelidir. Bir yapıtın okunurluk katsayısının yükselmesi biraz da buna bağlıdır. Dolayısıyla edebî yapıt yazmak isteyen bir sanatçı Türkçenin derin sularında yüzmeyi bilmelidir.

8. Aslında bu hikâyede yazar, hikâyeyi neden yazdığına bir



Bu cümlede geçen “çaresiz çare” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Hayata tutunamamak B) Neden yazdığını bilmemek

Çözüm Yayınları

cevap aramıyor; içtenlikle vardığı bir sonucu, kendi “çaresiz çare”sini anlatıyor sadece.



Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki altı çizili sözlerle anlatılmak istenenlerden biri değildir? A) Yerleşik sözcükleri kullanmaktan kaçınmak

C) Çözüm olmayacak şeylere çıkar yol diye sarılmak

B) Anlatımını günlük dile dayandırmak

D) Hikâyelerinde kendisini anlatmak

C) Doğallığı kaybetmek

E) Hayattaki yalnızlığını yazma yoluyla gidermek

D) Çok sayıda okurla buluşabilmek E) Dilin anlatım olanaklarından yararlanabilmek

12. Evrende durağanlık yoktur. Bu durum şiir için de söz konusudur. O hâlde şiir de önüne çıkan her fırsattan yararlanmayı bilmelidir. Böyle olmazsa önümüzdeki çağlarda şiir dendiğinde insanlar arkeolojik bir bulgudan söz edildiğini düşünebilirler.

9. Usta işi, kalıcı kitaplar öyle kolay yazılmıyor. Gustave Flaubert’in bir paragrafın olgunlaşması için beş yıl beklediği söylenir. Demek ki bu ustalar, kaynağa ulaşmak için ırmağı tersine yüzüyor, kaynağın başından da hiç ayrılmadan orada kalıyorlar.

32



Bu parçada geçen “ırmağı tersine yüzmek” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?



Bu parçada geçen “şiir de önüne çıkan her fırsattan yararlanmayı bilmelidir” sözü ile anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisi olamaz? A) Söz sanatlarını yeni bir yöntemle kullanmak

A) Zor olanı başarmak

B) O güne değin kullanılmamış temaları şiire sokmak

B) İşe sonundan başlamak

C) Değişik anlatım biçimleri denemek

C) Hedefe ulaşmaya çalışmak

D) Geleneksel şiir anlayışlarını sürdürmeye çalışmak

D) Düzensiz iş yapmak

E) Sözcüklerin anlam kapsamını genişletmeyi amaçlamak

E) Engelleri aşmak

BÖLÜM 01 Test

Söz Öbekleri - 2 1. Samim Kocagöz’e göre, romanı ayakta tutan “içerik”tir.

4. Modern edebiyatın en etkileyici şair ve yazarlarından Rainer

Öykülerde de öyle olduğunu düşünür yazar ve “İş, içeriği anlatmaktadır.” der.

14

Maria Rilke’nin tek romanı olan “Malte Laurids Brigge”nin kahramanı Malte, sanatçının hayatında canlı bir varlık önemini kazanmış. Düşüncesini yüreğinin eline veren Rilke, romanını yazdığı sıralarda kendisini Malte’den uzaklaştırır korkusuyla hiçbir kitap okumadığını, gece gündüz onun yanından ayrılmadığını söylüyor.

Bu parçada geçen “romanı ayakta tutmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisi olamaz? A) Romanın devamlılığını sağlamak B) Romanın temelini oluşturmak



C) Romanın üslubunu biçimlendirmek

Bu parçada geçen “düşüncesini yüreğinin eline vermek” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

D) Romanın özünde yer almak

A) Duygularını gizlemeye çalışmak

E) Romanın sürüp gitmesinde rol oynamak

B) Aklından geçenleri söyleyememek C) İçindekileri dışa yansıtmamak D) Akılcı adımlar atmak E) Duygularıyla hareket etmek

2. Piyasa sanatçı geçinenlerle dolu. Ortada yapılan, üretilen bir şey yok ama sıra sanat “edebiyatına” geldi mi bunlardan iyi, bunlardan başarılı sanatçı da yok!

Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdaki cümlelerin hangisinde vardır? A) Bu koşullarda romancıların popüler kültüre yönelmesi kaçınılmaz.

C) Tablolarına yöneltilen eleştirileri önemsemediğini hepimize hissettirdi. D) Sesimiz çıkmıyor diye adam bir saattir karşımızda şairlik taslıyor.

Çözüm Yayınları

B) Günümüzde hiçbir oyuncu, ben daha iyi olmalıyım, demiyor.

5. Bir eleştirmen, “Saint Pol Roux bu şiirinde şunu demek istiyordu.” diyecek olur. Breton gürler “Hayır efendim! Onu demek istemiyordu çünkü onu demek isteseydi tam onu derdi!”

Bu parçadaki altı çizili sözle şairle ilgili anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Eleştirmenler tarafından beğenilmediği B) Zor açıklanan şiirler yazdığı

E) Yorum gücü olmayan ses sanatçıları piyasada fazla tutulmuyor.

C) Farklı anlatımlar kullandığı D) İletisini doğrudan ifade ettiği E) Düşüncelerinin tartışmalara yol açtığı

3. Kuşku, düşüncenin temelidir. Kuşkulanmayan insan düşünmez. Ne zaman ki insan kuşkuya kapılır işte o zaman insanın kafasında soru işaretleri oluşmaya başlar. Bu soru işaretlerine cevap arayan insan, kendisine zıt olan düşüncelerle karşılaşır. Bu zıt düşünceler insanda yeni bakış açıları oluşturur ve insanın düşüncesi gelişmeye başlar. Bu yüzden zıt düşüncelere kulak tıkamak, insanın düşünce ufkunu yok ettiği gibi “düşünce”nin gelişimini de engeller.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenenlerden biri olamaz?

6. Baktığımız şeyin balık değil, resim olduğunu anlamamız için resme resim gözüyle bakmayı bilmeliyiz.

Bu cümlede geçen “resme resim gözüyle bakmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kendi düşüncelerine körü körüne bağlanmak

A) Değerlendirmelerde gerçekçi davranmak

B) Gelişmelerin dışında kalmaya çalışmak

B) Eseri, kendi kuralları içinde değerlendirmek

C) Kapısını yeniliklere açık tutmak

C) Sanat eğitiminden geçmiş olmak

D) Farklı görüşlerden uzak durmak

D) Sanat dalları arasındaki farkı iyi bilmek

E) Belirli fikirlerle hareket etmeyi ilke edinmek

E) Ressamın çalışma koşullarını göz ardı etmemek

33

Test 14

1. C

7. Sanat, biraz da bencilliktir. Sanatçının kendini doyurma,

3. C

4. E

5. D

6. B

7. A

8. B

9. E 10. B 11. B 12. E

10. Dünyanın bugünkü bunalımı karşısında sanatçı, fildişinden

kendini kanıtlama biçimidir. Yoksa bu kadar sanat eseri varken insanlar hâlâ neden üretsinler ki? Evet; insan, sanatın içinde olmayı seviyor çünkü sanat, korkunç dalgalarıyla içindekilere aman vermeyen bir deniz gibidir.

2. D

kulesine elbette çekilmeli çünkü dengesi bozulan dünyaya düzen verecek olan gerçek sanatçılardır. Bu nedenledir ki sanatçı, kendini ve zamanını hiçe saymamalı, çağının gölgesini satırlarda sürüklemelidir.

Bu parçadaki altı çizili sözde sanatla ilgili olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?



Bu parçada geçen “çağının gölgesini satırlarda sürüklemek” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sürekli ve yoğun mücadelelerin yaşandığı bir alan olduğu

A) Yazılanların zaman içinde değerlenmesini sağlamak

B) Yaratıcılarının birikimleriyle biçimlendiği

B) O gün yaşananları yazılanlarda hissettirerek geleceğe taşımak

C) Sanatsal yeteneklerin üstünlük çatışmasından beslendiği

C) Çağının etkisiyle özgün eserlerden uzak durmaya çalışmak

D) Söylenmemiş olanları söyleyebilme ortamı yarattığı E) Kişiler arasında rekabet duygusunu geliştirmeye katkısının olduğu

D) Çağını oluşturan akımların etkisinden kurtulmak E) Çağının sanat anlayışını etkileyerek kendi sanat anlayışına benzetmek

8. Sayılı denemecilerimizden biri olan Suut Kemal Yetkin



Bu parçada geçen “kalemini kâğıda saplamadan yazmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Sık sık yazıp silmek

11. On dokuzuncu kişisel resim sergisini dün açtı ressamımız.

Çözüm Yayınları

bakın nasıl anlattı “deneme” türünü : “Koltuğuna oturmuş bir insan tasavvur ediniz; zorlamadan, zorluk çekmeden, kalemini kâğıda saplamadan yazar, rahatlıkla aklına gelen düşünceleri art arda sıralar. Karşısındakine bir şey öğretmek iddiasında değildir denemeci. İçten konuşmaya benzer bir şeydir. Dostça eğilir konularına, düşüncelerine ve dostça iletir okuyucularına.”

Her zamanki gibi etkileyiciydi resimler. Ama ne kadar etkileyici olursa olsun bu resimlerdeki birbirini tutan renkleri arama çabasının yetersizliği beni rahatsız etti.

Bu parçadaki altı çizili sözle, ressama yöneltilen eleştiri aşağıdakilerden hangisidir? A) Hayal gücünü yeterince yansıtamadığı B) Renklerin uyumuna dikkat etmediği

B) Düşünceyi zorlamadan ifade etmek

C) Çizim yönteminde yenilik yaptığı

C) Dostça bir söylem geliştirmek

D) Doğal bir tavır sergilemediği

D) Anlatılanları kanıtlamaya çalışmak

E) Beklentileri boşa çıkardığı

E) Düşünmeden olduğu gibi yazmak

9. Bazı sanatçıların edebiyatı sadece edebiyatın sınırları içinde kalarak yapmaya çalışması bana çok ilginç geliyor. Sanki dışarıda bir hayat yokmuş gibi. Oysa edebiyatın dışarıdaki hayatla çok sıkı bir bağı vardır. İşte bu yüzden ben kendini, kendisinden ve çevresinden bu denli uzakta tutabilen, sadece sözcüklerle edebiyat yapmak isteyen sanatçıları her zaman yadırgamışımdır.

34

Bu cümlede geçen “sadece sözcüklerle edebiyat yapmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Sözcükleri anlamından uzak kullanmak B) Sözcüklerin müziksel değerlerini öne çıkarmak C) Anlatımı içeriğe tercih etmek D) Edebiyatı hayalî ögelerle oluşturmak E) Edebiyatın yalnız söz ustalığıyla ilgilenmek

12. Okur, kendi yaşamından izler bulmadığı yapıtlarından yeterince etkilenmiyor. İstiyor ki o yapıttaki olayları, kişileri tanıyor olsun. İşte tam da böyle bir kitap elimdeki. Yazarın en doğru seçimi ele aldığı konu. Çünkü bu konu zamansızdır. Bu da yazara büyük bir avantaj sağlamaktadır.

Bu parçadaki altı çizili sözcüğün yerine aşağıdakilerden hangisi getirilirse cümlenin anlamı değişmez? A) son derecede ilgi çekicidir. B) günün koşullarına uygundur C) her zaman yazılamaz D) herkes tarafından kotarılamaz E) her döneme hitap eder

BÖLÜM 01 Test

Söz Öbekleri - 3 1. Bütün sanat eserlerinin temelinde “güzel” olsa da her sanat

4. Yaşam şiirle doludur. Şiir ise bir yaşama biçimidir. Doğrudan

eseri, alıcısında aynı etkiyi uyandırmaz. Çünkü her sanat alıcısı birbirinden farklıdır. Bir alıcının yüreğinde titreşimler yaratan bir müzik parçası, bir başka alıcıda aynı etkiyi yaratmaz.

doğruya yaşamın kendisinden gelir. Yaşam soluğunu içinde taşımayan, taşısa bile dışlaştıramayan, şair olamaz.

Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

Bu parçada geçen “yüreğinde titreşimler yaratmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hayatı içinden geldiği gibi yaşama

A) Kalbin hızla çarpmasını sağlamak

C) İçten gelen bir istek duyma

B) Hayat coşkusuna sahip olma

B) Heyecan duygusunu artırmak

D) Güçlüklerle mücadele etme

C) Çarpıcı bir iz bırakmak

E) Göze çarpmayacak şekilde yaşama

D) Renkli bir yaşantı oluşturmak E) Duygusal etkilenmeye yol açmak

5.

I.



II. İnsanlar yalnız maddi olarak değil, manevi olarak da günü gününe yaşamaya başladılar. Sanat ve edebiyat, elbette bu havanın dışında kalamazdı. Günü gününe yaşayan insanlar gibi, sanatçılar da günlerinin yankılarıyla yetindiler.

2. Gerçekçi edebiyatın gözlem dediği, aslında görülenleri



Bu parçadaki altı çizili sözlerle anlatılmak istenenler aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? A) değer kazanan - sonuç bakımından fark etmeyen B) önde gelen - farklı düşünceleri savunan

Çözüm Yayınları

yaşamaktan başka bir şey değildir. Siz bu edebiyatın sözlerine değil, kalburüstü eserlerine bakınız. Birbirini nasıl tutmadıklarını görürsünüz. Böyle olması da hiç kuşkusuz iyi olmuştur. Demek ki gerçekten şair, gerçekten romancı olmak için aynı kalıptan çıkmaya gerek yoktur.

15

Bazı insanların toplumda var olmadıklarını düşünüyorum. Çünkü bu insanlar hayatı hep “mış” gibi yaşıyorlar. Bunlar toplumda birey olarak varlık gösteremiyor ancak birey-miş gibi yapıyorlar. Ve “mış” gibi yaşayanlar, toplumda kendisi değil bir başkası olarak varlığını sürdürüyorlar.

Yukarıdaki altı çizili sözlerle anlatılmak istenenler aşağıdakilerden hangisidir? A) I. Kendini ispat etmek zorunda kalmak

II. Kısa yoldan üne kavuşmak

B) I. Egemenlik altında yaşamak

C) güzelliğiyle fark edilen - değişikliği ilke edinen

II. Kalıcılığı hedeflemek

C) I. Varlığını sorgulamak

D) başarılı olan - benzer biçimde oluşan



E) beğenilen - değişim sergileyen

II. Güncel sorunları ele almak

D) I. Göründüğü gibi olmamak

II. Yaşadıkları gün için eser vermek

E) I. Eğitici yönü eksik olmak

II. O günün sınırları dışına çıkmak

3. Şair olmak sadece “şiir yazabilmek”le sınırlı değildir elbette. Şiir üzerine okuyacaksınız, araştıracaksınız. Şiir hakkında bilmediklerinizi bilenlere soracaksınız. Sonra da bu şairimizin yaptığı gibi elinizdeki malzemeden yapabileceklerinize bakacaksınız. Şiir üstüne onun kadar kafa yorup elindeki malzemeyi çeşitlendiren, biçimden biçime sokan bir kişi daha var mıdır bilmiyorum. O, dilden altın çıkarmayı bilen bir şairdir. Onun için de adı “şair”dir.

Bu parçada geçen “dilden altın çıkarmayı bilmek” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

6. Sait Faik’in öyküleri hayatın bütün ağırlığını olgunlukla taşıyor. O öyküler hayattan renkler taşıyor, sokaktaki insan o öykülerin satırlarında yürüyor. Peki, bunu nasıl başarıyor Sait Faik? Çünkü o, iliğinde kemiğinde hissetmediği hiçbir sözcüğü anlatısına sokmuyor. Bunu yazdıklarındaki samimiyetten anlıyoruz.

Bu parçada geçen “iliğinde kemiğinde hissetmek” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Farklı söyleyişlerle insanları etkilemek

A) Benliğinde yoğun bir biçimde duyumsamak

B) Sanatsal yönü ağır basan eserler vermek

B) Anlatımda etkileyiciliği yakalamak

C) Seçkin ifadelerin oluşturduğu bir üslup kullanmak

C) Açık ve anlaşılır bir dil kullanmak

D) Dilini günlük yaşamla örtüştürmek

D) Kurgusuyla yeterince inandırıcı olmak

E) Kullanım farklılığıyla dile değer kazandırmak

E) İçtenliği ön plana çıkarmak

35

Test 15

1. E

7. Eleştirmenin herhangi bir yapıtı değerlendirmek için bir ölçütü,

3. E

4. B

5. D

6. A

7. A

8. A

9. B 10. D 11. E 12. C

10. Bu şairimizin amacı görülmeyenleri görmek, yazılmayanları

bir yöntemi olması gerekir. Keyfe bağlı yargılardan kaçınmalı, nesnel değer yargıları ardına düşmeli. Bu özelliklerden uzak bir eleştirinin gereken değeri görmeyeceğini eleştirmenin çok iyi bilmesi gerekir.

2. D

yazmak, farklılıkları yakalamaktır. Bu anlayışla da şiirlerinde pek çok pencere açıp kapamıştır. Ama bu yolda attığı her adım ona yeni adımların haberini verirken o, baktığı yönü hiç değiştirmeden yürümeye devam etmiştir. Şiirini de beraberinde taşıdığı bu yolda kurduğu sağlam dil ile de Türkçenin önemli renklerinden biri olmuştur.

Bu parçada geçen “keyfe bağlı yargılardan kaçınmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Aynı ölçütleri değişmez kabul etmek B) Yapıta göre yargı değiştirmek

Bu parçadaki altı çizili sözlerle anlatılmak istenenler arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Geldiği noktayı daha ileriye taşıma

C) Kişiye ve yapıta göre yargı bildirmek

B) Kendi çizgilerinde değişiklik yapmama

D) Yargıların tartışılabilir olmasına dikkat etmek

C) Yeniliklere kayıtsız kalmama

E) Değerlendirmelerde kişisel beğeniyi yansıtmak

D) Gerçekler dünyasıyla sınırlı kalma E) Geçirdiği değişimleri şiirlerine yansıtma

8. Anton Çehov’un Guy de Maupassant’la hikâyecilik üzerine



Bu cümlede geçen “makaslama gücü” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

11. Onun, romanlarındaki betimlemelerde sergilediği tavır Çözüm Yayınları

yaptığı bir tartışmanın en can alıcı laflarında biri “Öyküde masanın üstünde bir tırnak makası varsa kahramanlardan biri bir yerde tırnaklarını kesmelidir.” biçiminde yorumlanmıştır. Bu da “Büyük sanat yapıtını yaratan, sanatçının makaslama gücüdür.” sözünü doğrular. Sanat dünyasında hangi sanatçı makasını iyi kullanırsa onun yapıtları da diğerleri arasından sıyrılıp başköşeye oturuyor.

romanların bütün albenisini silip götürüyor. Örneğin yağmur yağıyor. Biz, pencereye vuran bir damla yağmurun ancak sayfalar sonra pencereden süzülerek kaybolduğunu okuyoruz.

Bu parçadaki altı çizili sözle yazarın anlatımına yönelik anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Gerçeklerden uzak, abartılı olduğu

A) Gereksiz ayrıntıları ayıklayabilme

B) Değişik söz oyunlarına başvurduğu

B) Dolu dizgin yazma

C) Ayrıntıları çok önemsediği

C) Alıntılar yapma

D) Tek bir konu üzerinde yoğunlaştığı

D) Açık, anlaşılır yazma

E) Söylenenleri gereksiz bir şekilde uzattığı

E) Yapıtının tümünü yayımlama

12. Yazarın oluşturduğu metin, dilsel olarak kapandı mı artık bir eserdir; sonuçlanmış bir nesnedir. Ama yazar bu nesneyi oluştururken sözcüklerle yeterince yakınlaşmamış, sözcüklerin içinde olup biteni görmemişse boşa emek vermiş demektir. Çünkü bir metni okurla buluşturan, yazarın onu bitirmesi değil okura sözcükleri sezdirmesidir.

9. Edebiyat, günlük yaşamdan esinlenir. Buna bir diyeceğimiz yok. Ama edebiyat, günlük yaşamın dışında yürüyemezse kendini kısır bir alana hapsetmiş olur. Bu da edebiyatın gelişimi açısından son derece yanlış bir tutumdur.

36



Bu parçadaki altı çizili sözlerle anlatılmak istenen aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?



Bu parçada geçen “sözcüklerin içinde olup biteni görmek” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yaşamı öğretme - az eser verme

A) Sözcüklerle duygusal çağrışım yaratabilmek

B) Yaşananlara dayanma - çeşitlilikten uzak olma

B) Sözcüklerin anlaşılırlığını artırmak

C) Yaşamla iç içe olma - tek bir türle yetinme

C) Sözcüklerdeki anlam derinliğini iyi bilmek

D) Günlük sorunları yansıtma - üretken olma

D) Sözcüklere kendi damgasını vurmak

E) Beğeniye göre şekil alma - bilinenlerden yola çıkma

E) Sözcüklerin anlam çerçevesini bozmamak

BÖLÜM 01 Test

Söz Öbekleri - 4 1. Yalnızca gösterişli kapaklarına, parlak sayfalarına bakarak

4. Yahya Kemal “İnsan hayal ettiği müddetçe yaşar.” diyor.

aldığımız kitapların çocuğa hangi değerleri kazandıracağını, edebiyat zevki tattırıp tattırmayacağını sorgulamamız gerekir.

16

Doğru; hayal kurmak, insan için yeni bir amaç oluşturmak demektir. Hayal kurmadığınız zaman, gidebileceğiniz uzaklığı bile tahmin edemezsiniz. Onun için yapmak istediklerinizi önüne set çekmeden, gerçeğin süzgecinden geçirmeden hayal edin. İşte ancak bu koşullarda kurulan bir hayal, gerçekle tanışabilir. Gerçekle tanışan bir hayal de insanı her zaman daha ileriye taşır.

Bu cümlede geçen “edebiyat zevki tattırmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Edebiyatın niteliklerini hissettirmek B) Kitap okumayı sevdirmek C) Keyifle okumayı öğretmek



D) Edebî değeri olan kitapları tanıtmak

Bu parçada geçen “hayalin gerçekle tanışması” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

E) Estetik haz almasını sağlamak

A) Düşle gerçeğin uyum içinde yaşaması B) Düşlerin gerçekçi temel üzerinde yükselmesi C) Düşlerin gerçeğe dönüşmesi D) Düşle gerçeğin iç içe girmesi E) Düşlerin gerçeğin önüne geçmesi

2. Bence bir sanat eserini okurken kaşlarımız çatık, düşüncelerin ağırlığından yorgun ve son derece ciddi olmak zorunda değiliz. Sanatın sadece güzele, bir elmas misali parlayan güzele ulaşmak, insan ruhunda özlü bir yücelik oluşturmak gibi bir işlevi olmalı. Toplumu eğitmek, yönlendirmek sanatın görevi değildir.

okuyucu bana yeter, ben onlar için yazıyorum.” dememeli, Hele hele dergi sayfalarında kalıp kendi kendini avutup gitmemeli. O sanatçı, bu amatörlük havasından sıyrılıp büyük sanatın yolunu tutmalı, o yolda azimle ilerlemelidir.

Bu parçadaki altı çizili sözde “düşünceler”le ilgili olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Okuru etkilediği B) Gösterişli sözcüklerle ifade edildiği C) Zor yazıldığı D) Herkesçe algılanamadığı

Çözüm Yayınları



5. Büyük sanat yolunda yürüyen bir sanatçı “Beni anlayan aydın



Bu cümlede geçen “amatörlük havasından sıyrılıp büyük sanatın yolunu tutmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisi olamaz? A) Ustaca eserler yaratmayı hedeflemek B) Yetkin bir sanatçı olmaya çalışmak

E) İletisinin yoğun olduğu

C) Eksiklerini anlayıp, tamamlayıp iyi eserler vermek D) Halka ulaşabilecek bütün yolları denemek E) Okurun, kendisini bulmasını beklemek

6. Sanatı, yaşamdan bağımsız düşünemeyiz. O hâlde değişen yaşamın da sanatı değiştirmesi doğal değil mi? İşte bu nedenle bütünü ile değişmekte olan yaşamın romanda da değişiklik yapması beklenen bir şeydi. Bugün roman diye elimize verilen yapıtlar yarı yarıya romansa yarı yarıya “başka bir şey”ler. Daha açık söyleyelim: Geçen yüzyılda en güzel, en eksiksiz örneklerini vermiş olan roman türü artık ölmektedir.

3. Ressam, şair, heykeltraş, oyun yazarı... 20. yüzyıl sanatının en bilinen isimlerinden. Sanatı, kendini ifade etmenin en özgür şekli olarak gören, her dalından başka bir meyve sarkan büyük ressam Picasso “Resimlerim beni sürükler demiş.” Onun sanatında her şey hisler ve arzular üzerine kurulmuştur. Amacı bir tutarlılık portresi çıkarmaktan ziyade duyguların doruk noktasını yakalamaktı.

Bu parçada geçen “her dalından başka bir meyve sarkmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?



Bu parçada geçen “yarı yarıya romansa yarı yarıya ‘başka bir şey’ler” sözünde romanla ilgili olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kararsızlık içinde davranmak

A) Yapılan değişikliklerin amacını aştığı

B) Çeşitli sanat dallarında eser vermek

B) Kendinden uzaklaşarak yeni bir tür olarak ortaya çıktığı

C) Alışılmışın dışında resim çizmek

C) Güncelliği yansıtmaktan uzaklaştığı

D) Yeni akımların öncüsü sayılmak

D) Konularını değişmekte olan yaşamdan aldığı

E) İlgilendiği alanda üretken olmak

E) Eskisi gibi güzel ve eksiksiz örnekler vermediği

37

Test 16

1. E

7. İnsan bazı yaşlarda geniş düşünemiyor. Sanki her gün

3. B

4. C

5. E

6. B

7. B

8. E

9. C 10. D 11. A 12. D

10. Bugün zengin bir öykü ortamı içinde yaşıyoruz. Öykünün

birbirinin aynıymış gibi yaşanıyor. Bazı şeylerin daha önce farklı olduğunu düşünemiyoruz bile. Sanki her şey o gün orada gördüğümüz şekliyle vardı ve hep öyle kalacaktı. Şimdi düşünüyorum da demek ki ben o yaşlarda hayatı ancak bir fotoğraf makinesinin objektifiyle değerlendiriyormuşum.

2. E

parlayan yıldızı, günümüz öyküsünün ve öykücülerinin konuşulduğu etkinliklerin çoğalmasına yol açıyor. Bu etkinliklerde, özellikle, dönemin genç öykücüleri tartışılıyor. Onların birbirine benzer, içe dönük bunalım metinleri, ürettikleri; yaşadıkları ülkenin, toplumun tarihî, coğrafi, insani çeşitliliğine ve zenginliğine arkalarını döndükleri; dört duvarla sınırlı, insansız öyküler yazdıkları söyleniyor.

Bu parçada geçen “hayatı bir fotoğraf makinesinin objektifiyle değerlendirmek” sözüyle anlatılmak istenen, aşağıdakilerden hangisidir? A) Hayatı dönemlere göre yaşamak



Bu parçadaki altı çizili sözlerle anlatılmak istenenler arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

B) Değişimi algılayamamak

A) Kültürel değerleri yansıtmama

C) İnsanları gerçekçi değerlendirmek

B) Dikkat çekecek duruma gelme

D) Yaşamın gerçeklerini kabullenmek

C) Karamsarlık içerikli yazma

E) Olayları fotoğraf makinesi gibi resmetmek

D) Farklılık içerme E) Çerçevesi belirli olma

8. Servetifünun Edebiyatı sanatçılarının Tanzimat Edebiyatı sanatçıları kadar mücadeleci ve cesur olmadıkları söylenir. Doğru ama burada atladığımız bir gerçek var. O da Servetifunun sanatçılarının aynı zamanda yazdıklarıyla yaşamlarını sürdürdükleri gerçeğidir. Oysa Tanzimat sanatçılarının tuzu kurudur. Onların yedikleri önlerinde, yemedikleri arkalarındadır. Bu parçadaki altı çizili sözlerle anlatılmak istenen aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? A) Gürültü patırtı çıkaran - başkasının ekmeğini yiyen B) Olayları hoş karşılayan - daha öncekinden üstün duruma yükselen C) İşini yoluna koymuş olan - rahat olan yaşamını sürdüren

Çözüm Yayınları



11. Dertlerimi farklı yazınsal araçlar kullanarak dile getirebilirim. Ama öyle anlar oluyor ki bu yazınsal araçlar dertlerimi dile getirmede yetersiz kalıyor. İşte o zaman şiir yazmaya başlıyorum. Bir de bakıyorum ki bu şiirler benim bile bilmediğim ruhsal çıkmazlarımın, belleğimin gizli köşelerinin ipuçlarını taşıyor. Ruhumun derinliklerinden gelen bir imge şiirin başköşesine kuruluveriyor birden.

Bu parçada geçen “belleğin gizli köşelerinin ipuçlarını taşımak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

D) Önceden kazandığını harcayan - yanına hiç kimse ve hiçbir şey almayan

A) Zihinsel bilinmezliğin dışa vurumunu içermek

E) İşi, kazancı yerinde olan - bolluk içinde istediği gibi yaşayan

C) Kişisel sırların ortaya dökülmesine yol açmak

B) Duyguları etkileyici bir biçimde yansıtmak D) Duygulardaki bilinmeyenleri ortaya çıkarmak E) İnsan ruhunun derinlerindekini sergilemek

9. Şair bugün yaşıyor olsaydı 80 yaşında olacaktı. Batıdaki

38

“aforizma” örneklerinin bizdeki karşılığını oluşturmuş olduğunu düşündüğümüz şairdir. Batı şiirinin olanaklarını kimi kez geleneksel şiir biçimleriyle de bütünleştirerek kendine özgü bir dil kurgusuyla unutulmaz dizeler hâlinde bize sunar. Onu her okuyuşumuzda taşıdığı bu felsefi derinliği algılarız. Zamanın şaşmaz kantarı ona hak ettiği değeri verecek, eninde sonunda konumunu belirleyecektir.

Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

12. Şair oturur, şiirini yazar. Sonra onu yayımlar. Şiir, o günden sonra kendi başınadır. Zaman geçer. Ama o şiir eskimez. O şiir, durur bir yerde yaşlanmadan okurunu bekler. Bilir ki okur onu bir yerlerde arıyordur.

Bu parçadaki altı çizili sözle aşağıdaki yargılardan hangisi arasında ilgi kurulabilir?

A) Kimi zaman olumlu, kimi zaman olumsuz eleştirilere hedef olmak

A) İyi şiirler herkeste aynı duyguları uyandırır.

B) Toplumsal sorunları yansıtarak ön plana çıkmak

B) Eskimiş şiirler, sanatsal değeri yüksek olan şiirlerdir.

C) Zamanın değişmez ölçütlerinin sınavından geçerek yerini bulmak

C) Şairlerinden daha uzun yaşayan şiirler, şairine ün kazandırır.

D) Zaman içerisinde döneme uygun özelliklere göre biçimlenmek

D) Her insan, bir gün kendi için söylenmiş bir şiir bulur.

E) Fikirlerindeki değişiklikleri zamanla şiirlerinde aktarmak

E) Şiirden zevk alabilmek için iyi bir alt yapı oluşturmuş olmak gerekir.

BÖLÜM 01 Test

Söz Öbekleri - 5 1. Eleştirel düşünüşe erişememiş kişiler, kendilerini yenileme,

4. Okur daha ilk sayfadan itibaren kendini bir soru denizinde

belleklerini tazeleme gereksinimi duymazlar. Bunlar, belirli formül ve öğretilerin içinde dönüp dururlar. Bu şekilde yaşamak onlara daha kolay gelir.

17

buluyor. Bu romanın içinde felsefe, tarih, siyaset gibi konulara sıkça rastlıyoruz. Yazar bu saydıklarımızı bir edebiyat metni içerisinde harmanlayıp ilginç bir roman yazmış. Kitapta çok katmanlı bir anlatım buluyoruz. Okurun tıpkı bir kazı bilimci gibi doğru yolda ilerleyip kitabın sonundaki gizli “gerçeği” bulması gerekiyor.

Bu parçada geçen altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Kalıplaşmış sınırlar içinde kalmak



B) Bilimsel verilerle hareket etmek C) Yeni öğreti arayışlarına girmek

Bu parçadaki altı çizili sözlerle anlatılmak istenen, aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? A) Soru sorma yöntemiyle hazırlanan - hacmi fazla olan

D) Kuşatılmışlık içinde çaresiz olmak

B) Öğrenme isteği uyandıran - yoğunluk taşıyan

E) Öğretilenlerle yetinmeye çalışmak

C) İlgiyi canlı tutan - daldan dala atlayan D) Sürükleyici olan - geniş içerikli aktaran E) Anlaşılması güç - uzun soluklu

2. Binlerce yıldır, dünyadaki egemen kültürler, diğer kültürleri



Bu parçadaki altı çizili sözlerle anlatılmak istenen aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? A) Özgürlüğünü engellemek - hazırladığı kötülüğe kendi uğramak

5. Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın bir romanını elinize aldığınız zaman, o romanda anlatılanların geçtiği yerleri, zamanları; o dönemlerdeki yaşam biçimlerini öğrenmeniz için size altın bir anahtar sunulmuş demektir. Geriye o anahtarla o alemde gezinmek kalıyor. Çözüm Yayınları

baskı altına almış, insanlıklarından uzaklaştırmış. Şu anda öyle bir noktaya gelindi ki dikkat ediyorsanız egemen kültürler de bağırmaya başladılar: “Biz çok mutsuzuz!”. Bunlar kendi kazdıkları kuyuya düştüler ve orada çırpınıyorlar şimdi. Burada bir suçlu aramak doğru değil. Çünkü dünyanın yaşanılası bir yer olması için bütün kültürlerin, insanların hatta canlıların birbirlerine ihtiyacı var.



Bu parçada geçen “altın bir anahtar sunmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Bilinmeyenleri aktarmak B) Önemli ipuçları içermek C) Gerçekçiliği hissettirmek D) Olaya farklı açıdan bakmak

B) Kısıtlayıcı davranmak - kötülük yapmayı hedeflemek

E) Dünden bugüne bilgi aktarmak

C) Yakınında tutmak - yardımcı olmaya çalışmak D) Davranışlarını belirlemek - oyun yaparak yanıltmak E) Değer bilmek - yapılan iyiliği reddetmek

6. O, eleştirinin bir ülkenin sanatı ve sanatçısının gelişimi açısından çok önemli olduğuna inanan bir eleştirmendi. Eleştirinin “beğendim - beğenmedim” kavramının dışında olması gerektiğini, bir eleştirmenin görevinin kaleminin tatlı dokunuşlarıyla sanatçıyı yönlendirmek olduğunu savunurdu. Eleştirilerini de hep bu doğrultuda yaptı. Edebiyatımız, onun eleştirileriyle sanatına yön vermiş sanatçılarla doludur.

3. Yirmi yıl içinde yazdığı şiirlerini “Yalnız Karanfil Sokağı” adlı bir kitapta toplamış. Kitaptaki şiirleri okuyunca şairin bir değişim geçirdiğini fark ediyorsunuz hemen. Bu değişimin asıl ilginç yanı şairin “kendi kalarak” değişim geçirmesi

Bu parçada geçen “kendi kalarak değişim geçirmek” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Geçirdiği değişimi hissettirmeden yapmak B) Güne ayak uydurmak adına sanatına yenilik katmak C) Yeniliklere açık olduğunu şiirlerinde ortaya koymak D) Kişisel duruşunu bozmadan şiiri farklı yorumlamaya başlamak E) Sanatsal farklılıkları şiirlerinde kullanmak



Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Sanatçıların sanat anlayışını değiştirmek B) Düşüncelerini kabul ettirmeye çalışmak C) Kendini sanatın ve sanatçının gelişimine adamak D) Yapıtları sadece olumlu yönleriyle değerlendirmek E) İncitmeden, yapıcı bir tavır içinde eleştirmek

39

Test 17

1. A

7. Türk ve dünya şiirinde önemli örnekleri bulunmakla

3. D

4. B

5. B

6. E

7. D

8. B

9. E 10. B 11.A 12.C

10. Bugün serbest nazımla yazan birçok şairde bir eskilik, bir

birlikte aslında akademisyenliğin şairlikle pek ilgisi yok. Akademisyenlik tamamen bilimsel disiplin gerektiren bir alan. Şairlik ise farklı bir hâldir. Şairliğin âdeta disiplinsizliğe benzeyen bir disiplini, uyku içinde uyanıklık gibi bir hâli vardır.

2. A

yıpranmışlık var. Binlerce kez tekrarlanmış duyguları, sözleri ölçüsüz, uyaksız söylemek yenilik midir? Okuyana yeni bir bakış kazandırır mı bütün bunlar? Anlaşılan o ki günümüz şairleri işin kılıfıyla uğraşmayı bırakmalıdır. Bir ozanın kendine özgü bir yanı varsa bunu, eski biçimlere bağlı kalarak veya yeni akımların etkisinden kaçınmaksızın da gösterir.

Bu parçadaki altı çizili sözde şairlikle ilgili olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kuralsızlık içinde yürütüldüğü B) Benzemezliği ilke edindiği

Bu parçadaki “işin kılıfıyla uğraşmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Duygusallıktan uzak olmak

C) Hayal dünyasının öne çıkarıldığı

B) Hatalarına gerekçe bulmak

D) Kendine özgü bir tavırla sürdürüldüğü

C) Ustaları kendine örnek almak

E) Durağanlık hâlinin görüldüğü

D) Eski ile yeniyi kaynaştırmak E) Yeni biçimleri denemeye çalışmak

8. Edebiyatın her döneminde belirli isimler etrafında kıyamet

11. Hiçbir zaman halkın sesine kulak tıkamış değilim. Onun



Bu cümledeki “baskıları göğüslemek zorunda kalmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Eserleriyle edebiyatımızda bir kilometre taşı olmuştur. B) Yapılan haksızlıklar karşısında susmamış, haksızlıklarla mücadele etmiştir.

Çözüm Yayınları

kopmuştur. Bunların büyük bir kısmı edebiyatla doğrudan ilgisi olmayan nedenlerle kamuoyunda duyulmuştur. Bazı isimler ise sürekli olarak gündemde yine benzer sebeplerle canlı tutulabilmiştir. Bu sanatçımız, bağlandığı dünya görüşü yüzünden ağır baskıları göğüslemek zorunda kalmıştır.

sorunlarını en içten ve yalın bir anlatımla eserlerimde işlemeye dikkat ettim. Kendimi toplumun bir parçası saydığımdan, kimi zaman gözlemlerime kendimden bir şeyler katmayı da ihmal etmedim. Gözlemlerimi genellikle yaşadığım çevreden yola çıkarak aktarmaya çalıştım.

Bu parçadaki “gözlemlerine kendinden bir şeyler katmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Gerçekleri yorumlayarak aktarmak B) Yaşadığı çevrenin dilini kullanmak C) Toplumsal paylaşım bilincine sahip olmak

C) Sanat çevresi her nedense onu daima dışlamış, yok saymıştır.

D) Gözlemin, eserin yapı taşı olduğunu bilmek E) Konuyu somut olaylardan oluşturmak

D) Toplumcu sanata katkısıyla edebiyatta haklı bir yer edinmiştir. E) Sanatını toplum yararına kullanmayı kendine amaç edinmiştir.

12. Sanatçı, bu öyküsünde gereksiz ayrıntılara yer vermiyor. Anlattıklarını yoğun bir biçimde vermesini biliyor. Kullanacağı sözcüğü belirlerken bilinçli bir titizlik gösteriyor. Aşınmış ve kalıplaşmış sözcükleri kullanmaktan kaçınıyor. Cümleler arasında sağlam bir denge kuruyor. Günlük dili olanca güzelliğiyle öyküye aktarıyor. Türkçeyi doğru ve temiz kullanışı da onu başarıya ulaştıran önemli etkenlerden biridir.

9. Düşündüklerini, hissettiklerini açıklamaktan çekinmeyen, mücadeleci, her zaman haklıdan yana olan dürüst biriydi. Üstelik yaşadıklarını, düşündüklerini kâğıda dökebilecek kadar da kalemi iyiydi.

40



Altı çizili sözle anlatılmak istenen, aşağıdakilerden hangisidir? A) Yoğun bir anlatımla iletiyi aktarma B) Duru ve yalın bir üslup kullanma C) Başkalarına benzemeden yazabilme D) Dilin inceliklerine dikkat etme E) Başarılı bir ifade gücüne sahip olma



Bu parçadaki “bilinçli bir titizlik göstermek” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Ayrıntıdan uzak durmak B) Düşüncede yoğunlaşmak C) Özenli davranmayı amaç edinmek D) Uyumu sağlamaya çalışmak E) Alışılmışın dışına çıkmaya çalışmak

BÖLÜM 01 Test

Söz Öbekleri - 6 1. Çok şey yaşadı, çok engel aştı, çok yoruldu, kırıldı. Zaman

4. Sadece şimdiki zaman kipiyle yazan bir sanatçı bilsin ki

zaman isyan ettiği oldu ama yine de kalemini susturmadı, gerilemedi. Gerilemediği içindir ki bazılarının düşmanlığını, öfkesini daha bir artırdı kendine karşı.

18

geçmiş ve gelecek zaman kipinin dışında kalmıştır. Bu da bir sanatçı için çok büyük bir olumsuzluktur.

Bu parçada geçen “şimdiki zaman kipiyle yazmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

Bu parçada geçen “kalemini susturmamak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yaşadığı dönemle sınırlı kalmak

A) Kendini geliştirmeye çalışmak

B) Geçmişi bugüne taşımak

B) İlkelerinden ödün vermek

C) Geleneğin izini sürmek

C) Haksızlıklardan yılmak

D) Yarınlarda unutulmak

D) Yazmaya devam etmek

E) Dil bilincinden uzak olmak

E) Tepkiyi üzerine çekmek

5. Edebiyatımızda eleştirmen sayısının oldukça az olduğu

2. Sanatı, formüllerle öğretilebilecek bir şey sananlar fena hâlde

bilinen bir gerçek. Dolayısıyla bu türde yapıtlarla kolay kolay buluşamıyor okur. Ama buluştuğu eleştiri yazılarındaki saldırgan dili de hiç ama hiç onaylamıyor. Haklı da. İnsan eleştiri yazılarını yazarlara ve kitaplara yapılan haksızlıklarla dolu olduğu için okumuyor ki.

yanılıyorlar çünkü sanat, asla şablonlara sığmaz. Bu cümledeki altı çizili sözün cümleye kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Sanatın kendine özgü kuralları vardır. B) Sanatta temel ilke başkalarına benzememektir. C) Sanatçının özgür olmadığı yerde sanattan söz edilemez. D) Sanatı belirli kalıplara sokmak mümkün değildir. E) Sanatın kuru bir anlatım içermesi düşünülemez.

Çözüm Yayınları





I.



II. İfadede sivri bir dil tercih etmek



III. Kırıcı olmaktan kaçınmak



IV. Düşünceyi keskin söylemlerle dile getirmek



V. Eleştiride ölçüyü kaçırmak



Yukarıdakilerden hangisi bu parçada geçen “saldırgan dil” sözüyle anlatılmak istenenlerden biri olamaz? A) I.

3. Attila İlhan’ın eleştiri üzerine bir yazısını okudum. Belli ki



Eleştiride acımasız bir tavır takınmak

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

yazı aceleye gelmiş. Bir kere yer yer eksikti. Sonra üzerine basa basa, değişmez gerçekler gibi söylediği birçok sözün de doğruluğu su götürür.

6. Onun yaşam felsefesini şu cümle en iyi şekilde özetler:

Bu parçadaki altı çizili ifadeyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?



Önemli olan, yaşamın her alanında aynı yollarda binlerce kez yürümek değil; çizginin ötesine uzanabilmektir. Bu parçadaki altı çizili sözün yerine aşağıdakilerden hangisi getirilirse anlam bozulur?

A) Herkesçe doğruluğuna inanmak

A) Evrenselliğe ulaşabilmek

B) Çeşitli yorumlara elverişli olmak

B) Herkesçe tanınıp sevilmek

C) Yanlış bir tarafı bulunmak

C) Dünya sorunlarına el atmak

D) Kesin bir anlam içermek

D) Gelecek kuşaklara seslenmek

E) Kesinkes doğru olmak

E) Alışılmışın dışına çıkmak

41

Test 18

1. D

7. Usta bir sanatçı olmak için dil, biçim ve anlatım güzelliğine

3. B

4. A

5. C

6. B

7. D

8. C

9. D 10. A 11. B 12. C

10. O, sıradan romancılardan çok farklı. Öyle ki o, bir taraftan

önem vermek yeterli değildir. Bütün bunların yanı sıra söyleyecek sözü de olmalı sanatçının.

2. D

romancı kimliğiyle bir edebiyatçı, bir sanatçı olmanın dilsel titizliğini sergilerken diğer taraftan da kafamızdaki odaya yeni pencereler açarak düşüncelerimize yön veriyor.

Bu parçada geçen “söyleyecek sözü olmak” sözü ile anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Bir konuda uzmanlaşmak

Bu parçadaki altı çizili sözlerle anlatılmak istenen aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?

B) Araştırmalara dayalı konuşmak

A) Dil kullanımında hassas olan - düşünce ufkunu genişleten

C) Her konuda bilgi sahibi olmak

B) Dilde yetkin olan - özgünlüğü yakalamaya çalışan

D) Okura ileteceği mesajı olmak

C) Sözcüklerdeki derin anlamı bilen - hatırlatıcı rol oynayan

E) Kendini sürekli yenileyebilmek

D) Anlatımıyla göz dolduran - kendi düşüncelerini aktaran



E) Üslup ustalığı gösteren - düşüncelerde belirleyici olan

11. Kuşkusuz, bizde gerçek eleştirinin olmayışı, gerçek bir

8. Sanat, duygu ile düşüncenin hassas dengesinin ürünüdür.

düşünce ve sanat ortamı içinde bulunmayışımızdandır. Geldiğimiz noktanın edebiyatımız açısından çok da iç açıcı olmadığını hepimiz kabul etmeliyiz. Ne yazık ki Türk edebiyatı sezgi gücü olmayan, sanat kokusu alamayan bir eleştirinin eline düşmüş görünüyor şu günlerde. Aydın okur sayısı arttığı zaman, özlediğimiz eleştirmenlere kavuşacağımız şüphesizdir.

I



Sanatçı bu dengeyi öyle sağlam ve ustaca kurmalıdır ki yaratmaya gidebilsin. Yoksa sanatçının yaratım süreci tehlikeye girer. Kantarın topuzu kaçtı mı o eser zor toparlanır. II Bu parçadaki altı çizili sözlerle anlatılmak istenen aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? A) I. Kırılgan tavır

II. Abartılı sergilenen

B) I. Duygusal yanı ağır

II. Dengesi bozuk

Çözüm Yayınları





Bu parçadaki altı çizili sözlerle anlatılmak istenenler aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? A) Gerçekçilikten uzak - yorum kısırlığı çeken B) Kestirebilme gücü zayıf - sanatsal niteliği ayırt edemeyen C) Hislerinde yanılan - sanat bilgisi olmayan

C) I. Ölçülü uyum

D) Sonuç odaklı düşünemeyen - sanat eğitimi almamış



E) Anlama yeteneği gelişmemiş - sanatsallığı önemsemeyen

II. Aşırılığa varan

D) I. İnce ayrıntı

II. Konunun dışına çıkan

E) I. Özen isteyen

II. Elindekini kaçıran

12. Sanatçının merakla beklenen son romanı nihayet raflardaki yerini aldı. Ben de romanı aldım. Öncekilerden farklı bir tavırla yazılan eseri büyük bir keyifle okudum. Eserde okuyucu, anlatılanlarla doğrudan doğruya yüz yüze getiriliyor. İşte bu tavır, yazarı güncellik batağına saplanmaktan kurtarmış. Onun için de okur, yine mi aynı şeyler, demeden okuyor romanı. Elimdeki romanı okunmuşlar arasına koyarken sesi soluğu kendine ait bir yazarı daha tanımanın mutluluğunu hissediyorum yüreğimde.

9. Elbette ki her işin bir çıraklığı bir de ustalığı vardır. Bu edebiyat dünyasında da böyledir. Genç yazar ya da şairler kendi adımlarını atmaya başladıkları an, çıraklıktan ustalığa geçmişler demektir.

42



Bu cümlede geçen “kendi adımlarını atmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?



Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki altı çizili sözlerle anlatılmak istenenlerden biri değildir?

A) Amacını belirlemek

A) Popüler yaklaşımdan uzaklaşmak

B) Beğenilen eserler ortaya koymak

B) Okurla buluşmaya hazır olmak

C) Beklentileri karşılamaya çalışmak

C) Yaşamını, sanatına yansıtmak

D) Özgün bir çizgi yaratmak

D) Sanatsal bir tat taşımak

E) Kendi yaşamını odağa almak

E) Sanatında özgünlüğü yakalamak

BİRE BİR

BÖLÜM 01 Test

19

1. Röportajlar, her zaman araştırmalarımda başvurduğum engin

4.

I.

bir kaynak olmuştur. Hele de bir usta tarafından yazılmışsa I



II. Romanın çok kapalı bir dili var, ben de okuduğumdan hiçbir şey anlamadım.





III. Bu yol, şimdilerde araç trafiğine kapalı, ne zaman açılır bilmem.



IV. Adam hiç utanmadan üstü kapalı biçimde bizi tehdit ediyordu.



V. Buralarda hava bu mevsimde genellikle kapalı olur.



“Kapalı” sözcüğü yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde “Bu eski konağın üst kattaki odalarından birinde açık bir sandık dururdu hep.” cümlesindeki “açık” sözcüğünün karşıtı olarak kullanılmıştır?

birkaç sayfaya bir biyografi, birkaç anı, biraz eleştiri ve neredeyse bir öykü sığar. Bu konuda öyle ustalar vardır ki röportaj yaptıkları kişinin sözlerindeki ayrıntılara kadar II

dalar. Onun iç dünyasındaki düğümleri ustaca, inanılmaz III

birkaç soruyla olduğu gibi çözer, kişiyi toplumun gözleri IV V



önüne seriverirler. Röportajların bir başka özelliği de abartı içermemeleridir. Bu metinlerde kişi tüm yalınlığıyla satırlardadır.

A) I.

Bu parçada, röportaj yazarının “İnsanların gizli kalmış ayırıcı özelliklerini ortaya çıkarma” özelliği altı çizili sözlerin hangisinde verilmiştir? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

A) Olaylar eserde kahraman anlatıcı ağzından anlatılabilir. B) Bazı eserler okuru eğitmeyi, ona yol göstermeyi amaçlar.

D) IV.

E) V.

parkta

2 3 süreleri on beş dakikayı geçmeyen oyunlarıyla ilgi çekiyor.

I.



II. sergilenen



III. ya da

Çözüm Yayınları

Yukarıdaki parçada altı çizili sözün cümleye kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır?

C) III.

1 sokak tiyatrosu, iletisini kısa yoldan veren ve

2. Kimi yazılar bilgilendirme amacına yöneliktir. Bu tür yazıların

B) II.

5. Tiyatro salonları dışında, açık havada, sokakta

E) V.

anlatımında yazar kendini gizler elinden geldiğince.

Pencerelerin hepsi kapalı, bu soğuk nereden geliyor?

gösteri

Bu cümlenin anlamlı bir bütün oluşturabilmesi için 1, 2 ve 3 numaralı yerlere I, II ve III numaralı sözcüklerden hangileri getirilmelidir? 1

2

3

A)

I

II

III

B)

II

I

III

C) Hayatın gerçeklerinden söz edilmeyen bu eser, değişik şekilde yorumlandı.

C)

II

III

I

D) Bütün eserlerinde nesnel davranıp duygularını eserine yansıtmaz.

D)

III

I

II

E)

III

II

I

E) Yazar, elinde olmadan kendinden söz ediyor son sayfalarda.

3. (I) Bu saatten sonra kimsenin gidip de salon komedisiyle vakit geçireceğini sanmıyorum. (II) Ama bugün bu tür oyunları sahneleyen tiyatroları ayakta tutmaya çalışanlar, onların varlığını sürdürme çabasında olanlar var. (III) Bunlar sonuç alınmayacak bir çaba içinde olduklarının, akıntıya kürek çektiklerinin farkında değiller. (IV) Onlar ne yaparlarsa yapsınlar bu tiyatrolara kimsenin içi ısınmayacak, kimse onlara dönüp bakmayacaktır. (V) Eninde sonunda bu tiyatrolar, seyircisini yitirecek ve kendi kendini tasfiye edecektir.

6. Şimdi bir kitap okuyorum. Bu kitabın yazarı “İnsan kafası, sahibinin yapmak istediği şeyi yapmak çarelerini mutlaka bulacak şekilde yaratılmış bir makinedir.” diyor. “----” diyen atasözü de bu düşünceyi onaylıyor. Kimi insanlar nice büyük işleri yalnız kararlılıkları sayesinde başarmışlar; o işleri yapmayı akıllarından bile geçirmeyen insanlarsa alınan sonuç karşısında şaşakalmışlardır.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? A) Çabalama ile çarık yırtılır.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangi ikisinde deyim, açıklamasıyla birlikte verilmiştir?

B) Azmin elinden hiçbir şey kurtulmaz.

A) I. ve II.

D) Herkes ektiğini biçer.



B) II. ve V.

D) IV. ve V.

E) II. ve IV.

C) II. ve III.

C) Dağ ne kadar yüce olsa yol üstünden aşar. E) Kaşığı herkes yapar ama sapını ortaya getiremez.

43

Test 19

1. C

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük ayraç



B) Bunca yıl geçti hâlâ o müthiş (korkunç) fırtına sesini kulaklarımdan silemedim.

IV. Ortam, çevre



V. Farklı davranış içinde bulunan kimse



Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “âlem” sözcüğü numaralanmış anlamlarından herhangi birini karşılamamaktadır? A) Televizyonda en çok hayvanlar âlemiyle ilgili belgeselleri seyrediyorum. B) Abdülhak Şinasi Hisar, teşrifatlı mehtap âlemlerinin yaşandığı Boğaziçi hayatını anlatır.

9. D 10. B 11. D 12. D

Altı çizili sözün bu cümleye kattığı anlam, aşağıdakilerin hangisinde vardır?

E) Salonu dolduranlar, bu samimi konuşmayı pek beğenmiş, konuşmacıya hayran olmuştu.

11. Ağır ağır önümden geçti deve kervanı

Bir kenarda göründü beldenin viran hanı



“Ağır” sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde bu dizelerdeki anlamıyla kullanılmıştır? A) Gün doğar, tarla kuşları uçuşurlar

Ağır bir aydınlık bildiğin şafak değil

B) Ama öyle ağır konuştun ki ardından

Çözüm Yayınları



8. B

D) Takıldığım yerlerde, göz atmak için bir konuşma metni hazırlamıştım.

Dünya, cihan

II. Belli bir gruptaki canlıların bütünü

7. A

C) Süslü laflar ederek dinleyicinin dikkatini dağıtıyor, zaman kazanmaya çalışıyordu.

E) İyi yetiştirilmemiş (eğitilmemiş) gençler, kendilerini küçük görüyor ve asi oluyorlar.

III. Herkes, başkaları

6. B

B) Makale yazarının iyice araştırma yapması, konuya hakim olması gerekir.

D) Bütün bu sorunların bu kadar kısa sürede çözülmesi pek de muhtemel (olası) değil.



5. E

A) Betimlemelerde aşırıya kaçması okuyucuyu sıkıyordu.

C) Sabahleyin yaptığı ağır kahvaltıyı sindirmek (hazmetmek) hiç de kolay olmadı.



4. A

fısıldaşmalar başladı.

A) En yakın dostlarının bile kusurlarını keskin (kırıcı) bir zekâyla ortaya koyuverirdi.

I.

3. C

10. Sözlerim, yeteri kadar anlaşılamamış olacak ki salonda

içinde verilen açıklamayla anlamca uyuşmamaktadır?

8.

2. D



O, gittikçe gerçek

C) Sen benimsin ciğerparem sevdiğim

Gülden ağır söyleyemem sana

D) Dünya ağır adımlarla dönüp dursa da

C) İnsan âlemde, hayâl ettiği müddetçe yaşar, diyor Yahya Kemal.



D) Kürsüde bir anda dilim tutuldu, konuşamadım; âleme rezil oldum.



Zaman hiç kimseyi durup beklemez

E) En ağır işçi benim Gün yirmi dört saat seni düşünüyorum

E) Çalışma âleminde uyumlu olmak zorundasın yoksa huzur bulamazsın.

12. “Kitaplar, hiç solmayacak bitkilerdir.” diyor Henrick İbsen.

9. “Hiç fark etmemişim, ayakkabımın bağı çözülmüş.” 44

cümlesindeki “bağ” sözcüğünün sesteşi aşağıdakilerin hangisinde kullanılmıştır?

A) Pazardan iki bağ maydanoz aldım, birini sana vereyim. B) Bir saat sonra yaramın bağını değiştirmek için hastaneye gideceğim. C) Bir ülkeye vatandaşlık bağıyla bağlı olan insanlar o ülkenin vatandaşı sayılır. D) Datça’ya girdiğinizde sizi göz alabildiğine uzanan bağlar karşılar. E) Topa çok hızlı vurunca ayak bileğindeki eklem bağları zedelendi.

İşte bu solmayan bitkilerden yararlanmayı ihmal etmeyiniz. Kuru ----, zevksiz bir hayatın donukluğundan kurtulmanın en etkili yolu kitap okuyarak farklı dünyaların içine girmek, onları tanımaktır. Bunu unutmayınız.

“Kuru” sözcüğünün bu cümleye kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde yoktur? A) Yaşlandıkça hayatlarımız birbirine benziyor, biteviye bir yaşam sürmeye başlıyoruz. B) Tezgâhtar, monoton bir sesle satacağı ürünün kalitesini anlatıyordu. C) Belki de dünyanın hayatı bizimkinden daha yeknesak ama biz bilmiyoruz. D) Masallar, folklor bakımından da türkülerden daha renkli olurlar. E) Tekdüze bir yaşamın biz getireceği ne var ki hâlâ umutla bekliyoruz.

BİRE BİR 1. Bir yazar olarak tıpkı bir fener bekçisi, bir yangın nöbetçisi

4. Üzüntülerin toplamıdır,

gibi daima tetikte olmalı, ufuklarımızı kollamalıyız ve içimizde beliren en hafif ışığı, en küçük parıltıyı, en şüpheli ışığı yazımızın ağlarıyla avlamaya kalkışmalı; eserimize aktarmaya çalışmalıyız.

20

BÖLÜM 01 Test



Solgun ve kızgın ve soğuk duran



Bu yalnızlık



Yukarıdaki dizelerde görülen anlam olayı, aşağıdakilerin hangisinde vardır?

Bu parçada geçen “içimizde beliren en hafif ışığı, en küçük parıltıyı, en şüpheli ışığı yazımızın ağlarıyla avlamaya kalkışmak” sözüyle anlatılmak istenene en yakın anlatım aşağıdakilerin hangisinde vardır?

A) Seni düşündüm sessizlikte

A) Yazar, okuyucudaki ışığı yakalayıp onu yazılarıyla etkilemeli, edebiyata çekmeye çalışmalıdır.





Martılar gülümsedi geçerken

B) Hep iyi insanlar bunlar Dert yüzü görmesinler

B) Sanatçı sanata malzeme olabilecek her konuyu, her düşünceyi görebilmeli ve onu kullanmalıdır.

C) Yaş ilerliyor... Artık geçti bizden

C) Yazar, edebiyatın gelişmesi, ilerlemesi için hiçbir fırsatı kaçırmamalıdır.

D) Tozlu yollarından geçtiğim uzak

D) Yazımızda öylesine etkin bir anlatıma ulaşmalıyız ki; okur, okuduğunu bir daha unutmasın.

E) Yıllardan beridir ağaran teller



E) Yazar, anlatımında açık olmamalı, okuyucunun yazıdaki o ışığı yorumuyla bulmasına çalışmalıdır.

Kişi ev bark edinmeli vakitken İklimlerden şarkılar getirdim sana Bu akşam parıldar şakaklarda

5. Aşağıdaki dizelerin hangisinde deyim kullanılmamıştır? A) Kim ne karıştı ne istedi bizden

B) Yüzün güldü mü bilmem

2. Kim ne dersin desin, bir eleştirmen her türlü duyguyla,



Bu parçadaki altı çizili sözün yerine aşağıdakilerden hangisi getirilirse cümlenin anlamı değişmez?



İstanbul’daki pencerende

C) İyi kötü bir iş tutmuşum

Çözüm Yayınları

duygusallıkla ilişkisini kesmeli, eleştirilerinde kendini ayraç içine almalıdır. Bu su götürmez bir gerçektir çünkü eleştirmen ancak bu şekilde üzerine düşen görevi hakkıyla yerine getirmiş olur. Öbür türlü bir eleştirmenin söyledikleri ne sanatçıda ne de sanatta yerini bulmaz.

Göz mü değdi ne oldu bu sevdaya



Acısı tatlısı hepsi bir

D) Hey gücüne kurban olduğum

Dağ taş dinlemezim hey aman

E) Nerde olsa yaşıyor insan

A) konu dışına çıkmamalıdır.

Nerde olsa bir gün ölmek var

B) anlama çabası içinde olmalıdır. C) kişisel değerlendirmelerini yansıtmamalıdır. D) hayal gücünden de yararlanmalıdır.

6. Dili mercan, dizi mercan, dişi mercan

E) yol gösterici, aydınlatıcı davranmalıdır.



Yoluna bir can koyduğum



Gökte ararken yerde bulduğum



Karadutum, çatalkaram, çingenem



Daha nem olacaktın bir tanem



Gülen ayvam, ağlayan narımsın



Kadınım, kısrağım, karımsın



Bu dizelerle ilgili olarak

3. Aşağıdakilerin hangisinde “çarpmak” sözcüğünün

cümlede kazandığı anlamla ayraç içinde verilen anlamı uyuşmamaktadır?

A) Karanlıkta yürümeye çalışırken çöp tenekesine çarptım. (Hızla değmek, vurmak) B) Bu romanda beni çarpan şey, kahramanların anlatımındaki gerçeklik oldu. (Kalbi hızlı hızlı vurmak) C) Bahara aldanıp dışarıda uzun süre kalınca güneş çarptı. (Etkisiyle birdenbire hasta etmek) D) Kalabalık otobüs duraklarında mutlaka birilerinin cüzdanını çarparlar. (El çabukluğu ile çalmak) E) Allem eder kallem eder, ihtiyarın üç aylık maaşının yarısını çarpar, bir dahaki üç aylığa kadar ortada görünmez. (Kurnazlıkla ele geçinmek)

45



I.



II. Karşıt anlamlı sözcükler birlikte kullanılmıştır.



III. Deyimlerle anlam güçlendirilmiştir.



IV. Benzetmeye başvurulmuştur.



İkilemeye yer verilmiştir.

yargılarından hangisi yanlıştır? A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) II. ve III.

E) III. ve IV.

C) I. ve II.

Test 20

1. B

7. Aşağıdaki cümlelerden hangisi ayraç içinde verilen

2. C

3. B

4. A

5. E

6. A

7. D

8. D

9. E 10. C 11. B 12. B

10. Her atasözü bir dünya görüşüne, yüzyılların oluşturduğu bir

deyimin anlamını içermemektedir?

hayat deneyimine dayanır. Düşüncelerimizin doğruluğunu kanıtlama amacıyla başvurduğumuz “Atalarımız, ......., demiş.” diye söze başladığımızda akan sular durur.

A) Sızlanmasına aldırış etmiyor, hiç acımadan onu çalıştırmaya devam ediyordu. (Gözünün yaşına bakmamak)



B) Kalabalık karşısında bocalıyor, heyecanlanıyor, ne söyleyeceğini de bilemiyordu. (Dili tutulmak)

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez? A) Ağaca çıksa pabucu yerde kalmaz

C) Söylediklerinde direnir, kanılarını ve düşüncelerini asla değiştirmez. (Nuh der, peygamber demez)

B) Çıngıraklı deve kaybolmaz

D) Çevresinde olup bitenler umurunda değildi, kendisini işe vermişti. (Keyfini çıkarmak)

D) Bir ağaçta gül de biter diken de

C) El yahşi, biz yaman; el buğday, biz saman E) İnsanın alacası içinde, hayvanın alacası dışında

E) Yaptığı bütün işlerde önceliği hep kendine verir, kendi çıkarına göre hareket eder. (Nalıncı keseri gibi kendine yontmak)

11. Masalları, yalnızca bir hareket noktası, bir atlama tahtası olarak alıp onun geleneklerine tutsak olmadan, onu taklit etmeden çağımıza getirerek yepyeni yapıtlar yaratma yolunu, çağdaş yazarın, halk masalından en olumlu yararlanma yolu sayarım.

8. Ders anlatırken konunun daha iyi anlaşılabilmesi için öğretmenin ses tonunu doğru kullanması, soyut kavramları somutlaştırması, dersi oyunlaştırarak sunması gerekir. Ayrıca öğretmen, konunun önemli yerlerini birkaç kez yineleyerek öğrenmenin kalıcı olmasını sağlamalıdır. Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki altı çizili sözcüğün anlamını içermektedir? A) olur olmaz B) meydana çıkmak C) görmüş geçirmiş

Bu cümlede altı çizili sözle ilgili olarak



Çözüm Yayınları





I.

Somutlama yapılmıştır.



II. Dolaylama vardır.



III. İnsandan doğaya aktarma yapılmıştır.



IV. Benzetmenin kendisine benzetilenidir.



yargılarından hangileri doğrudur? A) I. ve II.

D) can alacak nokta

B) I. ve IV.

D) II. ve IV.

C) II. ve III.

E) III. ve IV.

E) açık saçık

9. Aşağıdaki dizelerin hangisinde “bir” sözcüğü “aynı,

46

12.

1. Duman, koku vb. çok etkili biçimde yayılarak



2. Belirli bir sebebi olmadan sinirlenip huysuzluk eden (kimse)



3. Aşırı davranış



4. Gördüğünü ve bildiğini anlatan, bilgi veren kimse

benzer” anlamında kullanılmıştır?

Aşağıdakilerden hangisinde yukarıdaki anlamları içeren herhangi bir sözcük kullanılmamıştır?

A) Bir bakış ki açıyor gönül muammasını

A) Paydos bundan böyle çılgınlıklara





İki sevdalı kalbin en gizli yarasını



Sert konuşmaya başladı aynalar

B) Bir gün gelir de unuturmuş insan

B) Her dakikasını ayrı hatırlarım





En sevdiği hatıraları bile

Erenköy’de geçen zamanımın

C) Bir günüm geçmiyor seni anmadan

C) Edebî âşığın dönüşünü bekler





Derdine katlandım hiç usanmadan

Yalan yeminlerin tanığı çiçekler

D) Akşam, bir dua gibi derin, içli bir akşam

D) Buram buram hasret kokarsın yüreğimde





Kalbimi dolduracak ellerimi uzatsam

Umut olursun gözlerimde

E) Beni daima şen gören safdiller öyle sansın

E) Ben hırçın çocuğum değişmez huyum





Ne bilsinler ki onlar bence birdir elem, haz

Seneler geçse de ben yine buyum

1. Çağımızda ressam resim yapar, şair şiir yazar, bilim adamı

4. (I) Yazar, yazı hayatına küçük yaşta şiir denemeleri ile başlar,

bilimle uğraşır.

21

BÖLÜM 01 Test

Cümlede Anlam / Cümleyi Yorumlama - 1

daha sonra hikâye ve roman türüne yönelir. (II) Konularını Anadolu’dan, doğduğu yerin insanlarından, yaşantısından seçer. (III) İlk hikâyelerinde bireysel konuları öne çıkarırken daha sonra toplumsal sorunlara yönelir. (IV) Olaydan çok olayın nedenleri üzerinde durması, hikâyelerinin etki gücünü azaltır. (V) Ama dilinin anlaşılır ve etkileyici olması eserlerinin çok okuyucu bulmasını sağlar.

Bu cümlede aşağıdakilerden hangisinin önemi vurgulanmaktadır? A) Uzmanlık B) Üretkenlik C) Sanatsallık

D) Çok yönlülük E) Çağdaşlık

Bir yazarın anlatıldığı bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, yazdığı türlerden söz edilmiştir. B) II. cümlede, eserlerindeki içerik hakkında bilgi verilmiştir. C) III. cümlede, kimi hikâyecilerden ayrılan yönüne dikkat çekilmiştir. D) IV. cümlede, eserleriyle ilgili bir olumsuzluğun nedeni açıklanmıştır. E) V. cümlede, kullandığı dil ile ilgili olumlu bir yorum yapılmıştır.

2. Bir roman, bir şiir, bir öykü, bir tiyatro oyunu sonuç olarak bir dil yapıtıdır. Bu cümleyle



I.



II. Tüm edebî türlerde, dilin damgası vardır.



III. Dil, toplumsal yapının temel taşıdır.



IV. Kültürün oluşmasının temelinde dil vardır.



V. Sanat yapıtları, yazıldığı türün özelliğini taşır.



Nerede insan varsa orada dil vardır.

5. Kainatın sonsuzluğundan ilham almaktır edebiyat;

cümlelerinden hangisi anlamca yakındır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

Çözüm Yayınları



mıhlanmamak tek bir kimliğe, değişebilmek, dönüşebilmek, “hiç olabilmek”, “çoğul” olabilmek, başkası olabilmektir.

Bu cümleden edebiyatla ilgili olarak



I.



II. Esin kaynağı evrendir.



III. Konu yelpazesi geniştir.



IV. Bireysel anlayışı savunur.



Değişkendir.

yargılarından hangisi söylenemez? A) Yalnız I

B) Yalnız IV

D) II. ve III.

C) I. ve II.

E) III. ve IV.

3. Bir yazar, öyle yazmalıdır ki ona ait olduğunu bilmediğim bir romanın rastgele üç beş sayfasını okuyunca o sayfalarda yazarın kendisini hemen tanıyabileyim.

Bu sözleri söyleyen bir kişi aşağıdakilerden hangisine dikkat çekmektedir? A) Romanlarda içerikten çok anlatımın önemli olduğuna B) Yazarların dile daha fazla özen göstermesi gerektiğine C) Roman anlatımının diğer anlatılardan farklı olduğuna D) Yazarların kendilerine özgü bir anlatımlarının olması gerektiğine E) İyi yazılmamış romanların okur bulamadığına

47 6. Hiçbir anlam ifade etmeyen güzel bir mısra, bir anlam ifade eden fakat daha az güzel olan bir mısradan çok üstündür. Bu cümleden aşağıdakilerden hangisi çıkarılabilir? A) Anlamsız şiirlerde de güzellik bulmak mümkündür. B) Şiirde güzellik, okurun beğenisine göre biçimlenir. C) İletisi olan şiirler, şiir estetiğinden uzaktır. D) Şiirde üstünlüğün ölçütü anlam değil, güzel bir söyleyiştir. E) Estetik haz, şiirde anlam ve biçimin uyumundan doğar.

Test 21

1. A

7. “Ağaca çıkmayı bilirim Tanırım meyvenin olmuşunu”



derken şair, yazdığı şiir daha görkemli olsun diye dolambaçlı yollara sapmıyor; sözü düpedüz söylüyor. I.



II. Açık



III. Yalın



IV. Doğal



V. Yoğun



4. C

5. B

6. D

7. E

8. D

9. B 10. A 11. B 12. D

mutlu ya da omuzlarına dağları yüklemişçesine mutsuz olabilir.

Basit

Bu cümlede “genç” ile ilgili olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Duygularını uç noktalarda yaşadığı B) Yaşama sevinciyle dolu olduğu C) Gerçekçilikten uzak durduğu D) Sorunları yeterince önemsemediği E) Mutluluğun değerini bilmediği

Yukarıdakilerden hangisi, altı çizili sözcüğün bu cümledeki anlamıyla ilgili değildir? A) I.

3. D

10. Genç dediğin, gökyüzünün yedinci kadına yükselmiş kadar





2. B

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

11. Şiirimizin sanat dünyasında tutunabilmesi, her şeyden önce ulusal değerlerimizi seslendirebilmesine bağlıdır.

8. Karşı damda bir güneş parçası İçimde kuş cıvıltıları



Bu dizelerdeki duygu, aşağıdaki dizelerin hangisinde vardır? A) Seni düşünürken

Bir çakıl taşı ısınır içimde

B) Bir rüya uğrunda ben diyar diyar

A) Çağdaş şiir anlayışı ile eski şiir anlayışları arasında birçok farklılık vardır. B) Çağdaş Türk şiiri bizim insanımızın, toprağımızın sesini yansıtmadığı sürece gelişme gösteremez.

Çözüm Yayınları



C) Toplumsal sorunları ele almayan bir şiir anlayışını günümüz şairleri aşmış durumdadır. D) Şiirimizin gelişmesi için şairlerin gösterdikleri çaba yeterli değildir.

Gölgemin peşinde yürür giderim

C) Sonra âlem değişiverdi

Aşağıdakilerden hangisi bu cümlenin anlamına en yakındır?

E) Şiir anlayışı evrensel bir nitelik taşımayan şairler Türk şiirine katkıda bulunamaz.

Ayrı su, ayrı hava, ayrı toprak

D) Uyandım baktım ki bir sabah

Güneş vurmuş içime

E) Uyandım kar aydınlığında

O küçük kasaba uykuda

12. Uluslararası Man Booker Ödülü’nün finanse ettiği araştırmaya göre Japon Haruki Murakami, İtalyan Elena Ferrante, Norveçli Karl Ove Krausgaard gibi yazarların kitaplarının çok okunduğu İngiltere’de İngilizce yazılmış eserlerin satışları 15 yıl öncesine göre düşmüş.

48 9. “Bana nasıl yaşadığını söyle, senin ne düşündüğünü söyleyeyim.” diyen birinin anlatmak istediği aşağıdakilerden hangisidir?

A) İnsanlar istedikleri gibi yaşamalıdır. B) Yaşam koşulları düşünceyi biçimlendirir. C) Davranışları denetim altında tutmak gerekir.

Bu cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Haruki Murakami, Elena Ferrante, Karl Ove Krausgaard’ın kitapları İngiltere’de çok satanlar listesinde ilk sırayı almıştır. B) Söz konusu araştırma İngiltere’deki kitap satış oranlarıyla ilgilidir. C) Uluslararası Man Booker Ödülü sadece İngiltere kitap piyasasıyla sınırlıdır.

D) Yaşamın getirdikleri her zaman yeterli olmaz.

D) İngiltere’deki okur kitlesinin okuma tercihinde bir değişim söz konusudur.

E) Doğru düşünebilen insanlar doğru bir yaşam sürer.

E) İngiltere’de 15 yıl önce yazılan kitaplar daha başarılıdır.

BÖLÜM 01 Test

Cümlede Anlam / Cümleyi Yorumlama - 2 1. Aşağıdakilerden hangisinin bakış açısı farklıdır?

4.

I.



II. olaylardan çok

B) Bal bal demekle ağız tatlanmaz.



III. her anı yazısı

C) Gün doğmadan neler doğar.



IV. sahibine ışık tutan

D) Bunalan ölmez, kara gün kararıp kalmaz.



V. ilgili olduğu kişilerden ve

E) Yağmurun arkası güneştir.



Numaralanmış sözlerden anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturulursa hangisi baştan ikinci olur? A) I.



II. Anlatımı sıcaktır.



III. Her konuda yazılır.



IV. Süsten uzaktır.





Yazılması kolaydır.

yargılarından hangisi çıkarılamaz? A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) II. ve III.

D) IV.

E) V.

Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) güzel bir biçimde

C) I. ve II.

B) onların benden iyi olmayacağı şekilde

Çözüm Yayınları

I.

C) III.

dans etmeye çalışırım.

Bu cümleden özel mektuplarla ilgili olarak



B) II.

5. Başka birinden daha iyi dans etmeye çalışmam, sadece ----

başka belirleyici özelliği de konu alanının sınırsızlığıdır.

bir açıklamadır

A) Ağaç kapı kapandıysa altın kapı açılır.

2. Doğallığı, yalınlığı ve içtenliğinin yanında özel mektupların bir

22

C) onlardan geride kalmamak için D) kendimden daha iyi E) kendime güvendiğim kadar

E) III. ve IV.

6. Türk insanının sanıldığından daha fazla kitap okuduğunu ortaya koyan YAYFED verilerine göre 2014 yılındaki 6 milyar 290 milyon 529 bin 828 liralık kitap cirosunun yarısından fazlası İstanbul’da, 1 milyar 690 milyon 823 bin 200 liralık satışla Ankara’da, 843 milyon 892 bin 434 liralık satışla İzmir’de elde edilmiş.

3. Bir dağın zirvesinde hem kartala hem yılana rastlayabilirsiniz fakat biri uçarak diğeri sürünerek gelmiştir.

Bu cümlede anlatılmak istenene en yakın düşünce aşağıdakilerden hangisidir? A) Başarıya ulaşabilmek için deneyimlerimizden ve bilgilerimizden aynı oranda yararlanmamız gerekir. B) Yaşamın zorluklarına boyun eğen kimseler bir süre sonra yitip gitmeye mahkûmdur. C) Önemli yerlerde çalışanlardan bazıları o yere el etek öperek bazıları ise çalışarak gelmiştir. D) Zirvede kalabilmek çoğu zaman zirveye ulaşmaktan daha fazla çaba ister. E) Kendi çabalarıyla başarıyı yakalayamayan kişilerin yaşam karşısında pek fazla şansı yoktur.



Bu cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Kitap satışı ile ilgili araştırmalar sadece YAYFED tarafından yapılmaktadır. B) Türkiye’de kitap satışları okur yazar sayısıyla doğru orantılıdır. C) Türkiye’deki kitap satışı ile ilgili araştırmalar üç ille sınırlı yapılmaktadır. D) Türkiye’de en çok kitap satışı İstanbul’da yapılmıştır. E) Araştırma sonuçlarına göre Türkiye’de en çok akademik yayın satılmaktadır.

49

Test 22

1. B

7. Kitabın ikinci bölümündeki toplumsal içerikli şiirlerde

3. C

4. E

5. D

6. D

7. C

8. C

9. B 10. C 11. B 12. B

10. Dostunuzu sık sık ziyaret ediniz çünkü üzerinde yürünmeyen

ilginç benzetmelere yer verilmiş, sözcüklere yeni anlamlar yüklenmiş.

2. A

yollar, diken ve çalılıklarla kapanır.

Bu cümlede anlatılmak istenenle aşağıdakilerden hangisi arasında ilişki kurulabilir?

Bu cümleden çıkarılabilecek kesin yargı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Göz görmeyince gönül katlanır.

A) Şiirlerde kullanılan bütün benzetmeler dikkat çekicidir.

B) Herkesle dost olan, kimsenin dostu olmaz.

B) Toplumsal içerikli şiirlerin dışındakilerde sözcükler gerçek anlamlarında kullanılmıştır.

C) Gözden uzak olan gönülden de uzak olur. D) Dostluk kantarla hesap miskalle.

C) Söz konusu kitap, bölümler hâlinde düzenlenmiştir.

E) Kendine verebileceğin en iyi hediye iyi bir dosttur.

D) Şair, bireysel içerikli şiirlerde sanatlı bir anlatım tercih etmiştir. E) Kitapta yer alan şiirler daha önce yayımlanmamıştır.

11. (I) Büyük edebiyat eserleri, büyük romanlar, güncel temalarla 8.

I.



II. Günümüzde sanat ürünlerinin birçoğu ticari amaca yönelik olarak verilmektedir.



III. Ekonomik kaygı, resim sanatının kalitesini düşürmektedir.



IV. Resim sanatının gelişmesi, resim sanatı alcısının eğitim düzeyinin yükselmesine bağlıdır.



V. Niteliksiz bir resim mi gördünüz, bilin ki o resim para kazanma amacıyla oluşturulmuştur.



Yukarıdaki cümlelerden hangileri anlamca birbirine en yakındır? A) I. ve IV.

değil; yaşam ve ölüm, zaman ve aşk, özlem ve umut gibi bütün insanların paylaştığı temalarla yazılır. (II) Bu temalar, dünya sahnesinde geçen insanlık dramının vazgeçilmez parçalarıdır. (III) Elbette, yazılara ölmezlik kazandıran yaratma gücüdür; bu güç yoksa sanat eseri de yoktur. (IV) Ne yazık ki günümüz sanatçılarında bu güç her gün biraz daha azalmaktadır. (V) Çünkü yaratma gücü öğretilmez ve öğrenilemez ama bu güç, günümüzün yaşam koşulları içinde, daha filizlenirken kurumaktadır.

B) II. ve III.

D) II. ve V.

Çözüm Yayınları

Resim sanatına yön veren tek şey, halkın beğeni düzeyidir.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, büyük eserlerin içeriğiyle ilgili bilgi verilmiştir. B) II. cümlede, I. cümleyle ilgili örnek verilerek durum somutlanmıştır.

C) III. ve V.

C) III. cümlede, sanat eserinin kalıcı olabilmesinin koşulu açıklanmıştır.

E) I. ve V.

D) IV. cümlede, aşamalı bir durumdan duyulan üzüntü dile getirilmiştir. E) V. cümlede, yaratma gücünün günümüz koşullarında gelişemediği ifade edilmiştir.

9. İnsan, bir şeyler söyleyeceğim diye yazar olmaz, bir şeyleri belli bir biçimde söylemek için yazar olur.

50

Bu cümle ile anlatılmak isteneni aşağıdakilerden hangisi en iyi karşılar? A) Söyleyeceği hiçbir şey olmayan kişi boşuna yazarlığa soyunmasın. B) Yazarlıkta sanatçının neyi anlattığı değil, nasıl anlattığı önemlidir. C) Sanatta ve özellikle edebiyatta biçim kadar konu da önemlidir. D) Konuya önem vermeyen, sadece biçime dayanan sanat başarılı olamaz. E) İyi bir yazar, toplumu ilgilendiren konuları belirli bir biçime dayandırarak ele alır.

12. Hiçbir iyi kitap ilk okuyuşta gerçek yüzünü göstermez.

I.

Araştırmaya yöneltme



II. Yorum gücünü geliştirme



III. Düşünceyi zorlama



IV. Okuma alışkanlığı kazanma



Yukarıdakilerden hangisi verilen cümleye göre iyi bir kitabın okura yaptırdıklarından biri değildir? A) Yalnız II

B) Yalnız IV

D) II. ve III.

E) III. ve IV.

C) I. ve II.

BÖLÜM 01 Test

Cümlede Anlam / Cümleyi Yorumlama - 3 1.

I.

23

5. Türk tiyatrosu, kendi kaynaklarına dönmedikçe Batı’nın ikinci

İyi bir konuşmacı, sesleneceği topluluğun ilgi alanını, kültür düzeyini göz önünde bulundurur.

elden silik bir kopyası olmaktan kurtulamaz.



II. Başarılı bir konuşmacı olmanın yolu, konuşulacak konuda uzman olmaktan geçer.



III. Toplum psikolojisindeki dalgalanmalar, konuşmacılar için belirleyicidir.



IV. Konuşmanın altın kuralı şudur: Kime, nerede, neyi anlatacağını çok iyi bileceksin.



Numaralanmış cümlelerden hangileri anlamca birbirine yakındır?

C) Tiyatro, kendi kaynaklarını işlediği zaman, halk tarafından daha çok sevilecektir.

A) I. ve II.

D) Türk tiyatrosu, Batı tiyatrosuna göre daha zengin kaynaklara sahiptir.



B) II. ve III.

D) III. ve IV.



Aşağıdakilerden hangisi bu cümlede anlatılmak istenene en yakındır? A) Türk tiyatrosu ile Batı tiyatrosunun birbirine benzediğini söylemek yanlıştır. B) Türk tiyatrosunun özgünlüğü, öncelikle kendi kültürünü işlemesine bağlıdır.

C) II. ve IV.

E) I. ve IV.

E) Türk tiyatrosunun Batı’nın kopyası olduğunu söylemek, doğru bir yargı değildir.

2. Ölümler bile bu sanatçıda bir yeniden doğuş, doğanın bir başka canlısında yeniden var olmak gibi dile gelir.

Bu cümlede sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisiyle nitelendirilebilir?

6. (I) Tiyatroyu sinemadan daha yakın buluyorum kendime. (II) Sinema aldatıcı, tiyatro sahici geliyor bana. (III) Sinemada oynayanın resim, tiyatrodakinin ise kanlı canlı insan olması bende bu düşünceyi uyandırıyor. (IV) Tiyatronun seyircisinin de farklı olduğunu düşünüyorum. (V) Bu kitleyi eleştiri yeteneği gelişmiş insanlar olarak görüyorum.

A) Umudunu koruyan B) Ölümden korkan Çözüm Yayınları

C) Geleceği düşünen D) Karamsarlığa kapılan E) Güzellikleri görmeyen



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, bir tercihten söz edilmiştir. B) II. cümlede, birinci cümledeki tercihin gerekçesi belirtilmiştir. C) III. cümlede, önceki cümlede belirtilenin açıklaması yapılmıştır.

3. Hiç pişmanlık duymamayı, ---- bir yaşam kuralı edinin.

D) IV. cümlede, daha önceki düşüncelere ilave bir düşünce öne sürülmüştür.

Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilirse cümlenin iletisi vurgulanmış olur?

E) V. cümlede, tanım yoluyla düşünce somutlanmıştır.

A) gününü gün etmeyi B) geriye dönüp bakmamayı C) yaptıklarınızla gurur duymayı D) hatalarınızın arkasında durmayı E) kendinize güvenmeyi

7. İnsanlar başaklara benzerler; içleri boşken başları havadadır, doldukça eğilirler.

4. Sanatta temel olan, duyulmamış ve kişisel olan bir şey

Bu cümlede vurgulanmak istenen düşünce aşağıdaki kavramlardan hangileriyle ifade edilebilir?

söylemektir.

A) Bilen - bilmeyen

Bu cümleye göre sanat, içinde aşağıdakilerden hangisini barındırır?

B) Bilgili insan - alçakgönüllülük

A) Bireysellik

D) Bilgi birikimi - saygı



B) Özgünlük D) Estetik

E) Yenilik

C) Birikim

C) Ağırbaşlı insan - saygı E) Bilgisizlik - çıkarcılık

51

Test 23

1. E

8. “Kurtlarla arkadaş olmak isteyenin baltası olmalı.” sözüyle

2. A

3. B

4. B

5. B

6. E

7. B

8. D

9. B 10. E 11. C 12. D 13. C

11. (I) Elinizde tuttuğunuz eser, pek çok açıdan bir ilk yapıt.

anlatılmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisidir?

(II) Ülkemizde pek tanınmayan Amerikalı çağdaş roman ve hikâye yazarı Joanne Greenberg’in dilimize aktarılan ilk eseri. (III) Kitap, Batı’da yazara büyük bir ün kazandırmış. (IV) Anlattığı konuyu ele alış biçimiyle de orijinal bir eser. (V) Kitapta bir akıl hastasının serüveni etkili bir dille ve ayrıntılı bir biçimde anlatılıyor.

A) İnsanların, hedeflerine ulaşmak için bazı riskler alması gerektiği B) Yapabileceklerinin ötesine geçmeye çalışmanın doğru olmadığı C) Hedef belirlemenin başarıda önemli bir payı olduğu



D) Tehlikeyi göze alanın, zarar görmemesi için yeterli önlemi alması gerektiği

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, eserin özelliğiyle ilgili bir açıklama yapılmıştır.

E) Önceden hesaplanamayan tehlikelerin insana zarar verebileceği

B) II. cümlede, eserin yazarından söz edilmiştir. C) III. cümlede, kitabın dünyada büyük ses getirdiği söylenmiştir. D) IV. cümlede, eserin birçok açıdan özgün olduğu belirtilmiştir. E) V. cümlede, eserin içeriği hakkında bilgi verilmiştir.

9. Denemenin en belirgin özelliği, yazarın konuyu kendi kendine konuşuyormuş gibi kaleme almasıdır. Denemenin bu özelliği Nurullah Ataç’ın şu sözleriyle özetlenebilir : “Deneme ben’in ülkesidir. ‘Ben’ demekten çekinen, her görgüsüne, her görevine ister istemez benliğinden bir parça kattığını kabul etmeyen kişi denemeciliğe özenmesin.” Bu parçaya göre bir denemenin anlatımı aşağıdakilerden hangisini taşır? A) Açıklık - akıcılık B) Doğallık - öznellik C) Yalınlık - açıklık D) Duruluk - nesnellik E) Özlülük - öznellik

Korsanları, geleneksel teknikler dışında bir sinema diliyle Kaptan Jack Sparrow’un maceralarını sinemaseverlerle buluşturuyor. Çözüm Yayınları



12. 2017’de çok büyük beklentilerle gösterime giren Karayip



Bu cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Gösterime girdiği haftada en çok izlenen film olmuştur. B) Film, sinemaseverlerin beklentisini karşılayacak nitelikte değildir. C) Film, belirli bir izleyici kitlesinin beğenisine seslenecek biçimde çekilmiştir.



D) Filmin çekiminde daha önce kullanılmamış yöntemlere başvurulmuştur. E) Geleneksel tekniklerin kullanıldığı diğer filmlerden daha başarılıdır.

13. Aşağıdakilerin hangisinde verilen cümle, ayraç içindeki 10. Eğitimde amaç, düşünce becerisi kazanmış, ne istediğini bilen, yaşama sevinciyle dolu insanlar yetiştirmek olmalıdır.

52



Bu cümleye göre



I.



II. Hedefini belirlemiş



III. Düşünme yetisi gelişmiş IV. Yaşamla barışık



V. Çevresiyle ortak zevk geliştirmiş



A) Saf sanat anlayışı ile gerçekçi ve toplumcu anlayış arasında az mı gidip geldik? (kararsız kalmak) B) Biz örneklemeyi düşünceye belirginlik kazandırmak için kullanmıyor muyuz zaten? (görünür kılmak)

Belirli eğitimden geçmiş



sözün anlamını içermemektedir?

C) Bizce anlaşmazlık, sorunu sanat açısından değil de toplum açısından ele almaktan ileri geliyor. (gerçekçi bir tavır sergilemek) D) Her iki romancının sözlerinden çıkan sonuç, soyut resmin, yeni roman araştırıcılarına yol açtığıdır. (örnek olmak)

niteliklerinden hangisini taşıyan insan, eğitimin amaçları doğrultusunda yetiştirileceklerden biri değildir?

E) Kuşkusuz insanlık, özgürlüğünü dille elde etmiş; gittikçe soyutlaşan sözcükler, düşünceyi güçlendirmiştir.

A) I.



B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

(şüphesiz doğru olmak)

BÖLÜM 01 Test

Cümlede Anlam / Cümleyi Yorumlama - 4 1. Umutsuzdu, ----, hâli yoktu

5. Aydın; topluma, ekonomiye, siyasete bilgi üretebildiği sürece aydındır yoksa kendi kapalı dünyasında bilgi üretene aydın diyemem ben.



Canı çok yanıyordu günlerden beri



Ne alnında dolaşan bir dost eli



Ne yardım isteyecek kimsesi vardı



İlk dizede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirildiğinde dizelerde öne çıkan duygu belirtilmiş olur?

A) Siyasetin içinde yer alması

A) yalnızdı

B) çaresizdi

C) Düşünce özgürlüğünü savunması

C) mutsuzdu

D) karamsardı

D) Öznel sorgulama yapması



24



Bu sözleri söyleyen bir kişinin aydından beklentisi aşağıdakilerden hangisidir? B) İç dünyanın zenginliğini yansıtması

E) Toplumsallığı içselleştirmesi

E) şanssızdı

2. Eğer ömrüm boyunca, bir sürü ad altında bir tek roman yazacaksam hiç yazmam daha iyi.

Sanatçı bu sözleriyle aşağıdakilerden hangisini anlatmak istemiştir?

6. İnsanın, sözüne hâkim olabilmesi için önce seçtiği konuya

A) Çok yazmanın değil, öz yazmanın önemli olduğunu



hâkim olması gerekir.

B) Kendini yineleyen bir yazar olmak istemediğini

A) İyi bir konuşmacı olmanın vazgeçilmez unsuru, konuşacağı konuyla ilgili hazırlığını iyi yapmasıdır.

C) Yazın alanında bir yer edinmek istediğini D) Kalitesiz yapıt vermenin yazarı yıprattığını

B) Herhangi bir konuda uzman olmak herkesi iyi bir konuşmacı yapmaz.

Çözüm Yayınları

E) Romanlarına yöneltilecek eleştirilerden çekindiğini

C) İnsan, beyninde tasarladıklarını sözcüklere dökerken zaman zaman zorlanabilir. D) Konuşmalar tasarlanmazsa, doğaçlama yapılırsa dinleyenler üzerinde daha etkili olunur. E) Söze hâkim olabilmek için konuştuğunuz dilin inceliklerini iyi bilmeniz gerekir.

3. Yapıtlarında düz çizgiler gibi tek boyutlu tipleri ele almak yerine ---- .

Aşağıdakilerin hangisi bu cümleye anlamca en yakındır?

Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanabilir? A) birbirine benzer tiplere yönelmeyi tercih etmiştir B) onların psikolojik yönden irdelenmesine de özen göstermiştir C) günlük yaşamda karşımıza çıkabilecek karakterlere yönelmiştir D) çok renkli kişiliğe sahip olanları anlatmayı yeğlemiştir E) onları toplumsal yaşam döngüsü içinde vermeye dikkat etmiştir

7. Namık Kemal’in edebiyatımızın ilk romanlarından olan İntibah’ında kıskançlık yüzünden kavga edilen ve ayrılmaya karar verilen kadının yüzüne birkaç yüz liralık kâğıt para atma sahnesi, doğrudan doğruya Alexandre Dumas Fils’in La Dame aux Camelias’ından gelmedir.

Bu cümleden kesin olarak çıkarılamayacak yargı aşağıdakilerden hangisidir?

4.

I.



II. yazar, geçmiş



III. romanlarında hayal gücünün



IV. şimdi ve geleceği

B) Alexandre Dumas Fils, Türk yazar ve okurları tarafından sevilerek okunmaktadır.



V. getirmeyi başarıyor

C) Her iki romanda da kıskançlık temasına yer verilmiştir.



yardımıyla bir araya

A) Namık Kemal, yabancı romancılara öykünmüştür.

Numaralanmış sözlerden anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturulduğunda hangisi baştan ikinci olur? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

D) İntibah’ta La Dame aux Camelias’ın etkisi görülmektedir. E) Namık Kemal, edebiyatımızdaki ilk roman yazarlarındandır.

53

Test 24

1. A

8. Daniel Defoe’nun “Robinson Crusoe” isimli eseri ile İbn-i

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?

B) günümüzde de beğenilerek okunan eserler C) birer edebiyat şaheseridir D) oldukça etkileyici yapıtlardır

9. Ustalaştığınız şeyin ötesinde bir şeylere yönelmedikçe asla

A) Hayal kurma B) Cesur olma

Çözüm Yayınları

büyüyemezsiniz. Bu cümleye göre, büyümenin temelinde aşağıdakilerden hangisi vardır?



B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

8. A

9. E 10. B 11. D 12. B 13. E

C) III.

D) IV.



II. İnsanlardaki ilgi alanlarının farklılığı



III. Çalışmalarda gerekli zamanı kullanma IV. İlgi duyulan bir işten zevk alma



V. Yanlış eğitimin sonuçları



E) V.

Çıkar ilişkisi



Yukarıdakilerden hangileri “Abdal düğünden, çocuk oyundan usanmaz.” atasözünün açıklamasında kullanılabilir?



Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden “şiirlerinde, şairin yaşantısından izler bulunduğu” anlaşılmaktadır? A) I.

B) II.

A) I. ve II.

anlaşılmayan, renklerle örülü bir yapısı olduğunu söylüyor. (II) Bazı eleştirmenlerse onun yaşam serüveni hakkında bilgi sahibi olanlar için bu şiirlerin hiç de kapalı olmadığını söylüyor. (III) Onun şiirlerinden herkesin kendine göre bir anlam çıkarıyor olması eleştirmenleri de zor durumda bırakıyor. (IV) Sonuçta bu şiirlerde kullanılan imgelerin yoğun anlamlar içerdiği de tartışılmaz bir gerçek. (V) Bu durum, onun şiirlerinin her okunuşta yeni bir keşfe hazır olduğunu da gösteriyor.

7. B

I.

D) Risk alma

10. (I) Bazı eleştirmenler, Ahmet Haşim’in şiirlerinin kolay kolay

6. A

12.

C) Liderlik vasfı taşıma E) Gelişmeye açık olma

5. E

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinin yerine “Aile içi mutluluğun yolu, aile bireylerinin sizinkinden farklı davranışlara sahip olduğu gerçeğine saygı duymaktan geçer.” cümlesi getirilebilir? A) I.

E) aynı zamanda ortaya çıkmış iki yapıt

54

4. D

izin vermeyin. (II) Unutmayın ki her aile, kendi içinde mutlaka sorunlarla mücadele ediyor. (III) Farklı yapılardaki insanların birbirleriyle anlaşmasının giderek daha da güçleştiği günümüz dünyasında, mücadelenin yolu hoşgörülü ve anlayışlı olmaktan geçiyor. (IV) Hoşgörü eşiğinizi ne kadar yüksek tutarsanız aile mutluluğunuzu da o derece koruyabilirsiniz. (V) Pek çok uzman ve aile danışmanı, aile içindeki uyumsuzlukların, bireylerin kendilerine olan güvensizliğinden kaynaklandığını dile getiriyor.

A) aynı konuyu işleyen iki eser



3. D

11. (I) Aile içinde yaşadığınız sorunların umutlarınızı yıkmasına

Tufeyl’in “Hay bin Yekzan” isimli eseri biri Doğu’da diğeri Batı’da yazılmış, ---- . Ancak bu iki eser yazıldıkları dönem ve kültürler itibarıyla farklıdır. “Hay bin Yekzan” isimli eserin başkahramanı Hay, yaşadığı çevreye değer verip kendisini o çevrenin bir parçası olarak görürken Robinson, kendisini o çevrenin efendisi olarak görür. Hay, kendisine yetecek kadar ile yetinirken Robinson’un doymak bilmez bir açlığı vardır.

2. B

B) II. ve IV. D) III. ve IV

C) II. ve V.

E) IV. ve V.

13. 2017’de yapılan araştırmalara göre, Türkiye’de kalp krizi vakaları elli yaşına kadar, kadınlarda erkeklerden daha az görülmektedir.

Bu cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Türkiye’de 2017’den önce kalp krizi vakalarıyla ilgili araştırma yapılmamıştır. B) Kalp krizi vakalarında son yıllarda bir artış gözlenmektedir. C) Elli yaşını geçmiş kadınların kalp krizi geçirme olasılığı erkeklerden daha fazladır. D) Elli yaşından küçük erkeklerde kalp krizi diğer hastalıklardan daha tehlikelidir. E) Yaşı elliden küçük olan kadınlarda da kalp krizi vakası görülebilir.

BÖLÜM 01 Test

Cümlede Anlam / Cümleyi Yorumlama - 5 1. Sanat, bir uygarlığı başka uygarlığa taşıyan köprüdür.

25

5. Yapılan son araştırmalardan asitli içeceklerin içindeki yüksek miktardaki fosforun kemik erimesine neden olduğu hatta kemikleri daha kırılgan hâle getirdiği saptandı.

Bu cümlede sanatla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi anlatılmak istenmiştir?

A) Kişilerde estetik haz uyandırdığı B) Kültürler arası iletişimi sağladığı

Bu cümleden kesin olarak çıkarılacak yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Asitli içeceklerle ilgili başka araştırma yapılmayacaktır.

C) Sorunların çözümünde etkili olduğu

B) Asitli içecekler, şeker miktarı en yüksek olan gıdalardır.

D) Yaşamın her alanıyla doğrudan ilgili olduğu

C) Çocuklara asitli içecekler içirmek zararlıdır.

E) İnsanlar arasında iletişimi güçlendirdiği

D) Asitli içecekler insan sağlığını tehdit etmektedir. E) Asitli içecek tüketimi vücut direncini güçlendirmektedir.

2. Gerçek sanatçı, insanlığı kıvrandıran sancıyı da içinde duyan kişidir.

Bu cümleye göre gerçek sanatçı olmanın ölçütü aşağıdakilerden hangisidir?

6. Bir yapıtın klasik olabilmesi için kendi türü içinde özel, farklı

A) İnsana saygı ve sevgi duymak

bir yanının olması baş koşuldur.

B) Düşünceli, hassas davranmak



C) İnsanın sorunlarını kendine dert edinmek

Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle yakın anlamlıdır? A) Klasik yapıtlar her dönemde zevkle okunmaktadır.

E) Kendini toplumsal mücadeleye adamak

B) “Klasiklik” olgusuna ulaşan yapıtları da beğenmeyen okuyucular vardır.

Çözüm Yayınları

D) İnsan sevgisini ön plana çıkarmak

C) Aslında her yapıtın kendine has, özel, farklı bir yanı vardır. D) Farklı bir özellik peşinde olmak, yapıta sanatsal açıdan zarar verebilir. E) Kendi türü içinde özgün nitelikli yapıtlar, klasikler arasında yer alır.

3. Yaşamım boyunca okuduğum bunca kitapta, bir olayı olayın dışında kalarak anlatan tek bir yazara rastlamadım.

Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır? A) Öznellik

B) Ulusallık

C) Evrensellik

D) Nesnellik



E) Üslup

7.

I.



II. Kısa sürede ünlü olan bu insanların, kimlik arayışına düştüklerini söyleyebiliriz.



III. Yönetmen, bu filminde kara mizah yapmaya çalışmış ama filme mizah katmayı unutmuş.



IV. Geçen yıllar bu sanat adamından çok şeyler götürmemiş, aksine ona “olgunluk” kazandırmıştı.



V. Toplumu yansıtmayan eserlere toplumun alkış tutacağına inanmıyorum.

4. Kişilerini kitap diliyle konuşturan bir yazar, oyun yazarlığını bilmiyor demektir.

Bu cümleden oyun yazarlığı ile ilgili olarak



I.



II. Kahramanlara kendinden izler yüklemelidir.



III. Kahramanların konuşmaları arasında dengeyi sağlamalıdır.



IV. Kişileri konuşma dilinin doğallığından koparmamalıdır.



V. Yazı dilinin kurallarına uymalıdır.



Oyunda gereksiz konuşmalara yer vermemelidir.



yargılarından hangisi söylenebilir? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

Geçen yıl da bu festivalin en iyi yönetmen ödülüne ben aday gösterildim.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde örtülü anlam vardır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

55

Test 25

1. B

8. (I) Bizde “meddahlar” halk masalcılarıdır. (II) Fakat



Aşağıdakilerden hangisi bu cümleye anlamca en yakındır?

12. Bir fotoğraf albümünün her sayfası ayrı bir zaman, ayrı bir mekân, ayrı bir duygu demektir.

Bu parçada sözü edilen romanın konusu numaralanmış cümlelerin hangisinde açıklanmıştır?

B) Fotoğraf albümleri yaşayıp da unuttuklarımızın bir aynasıdır. Çözüm Yayınları

yazılmış. (II) Konu seçimine büyük titizlik gösteren yazar; gazete, tıbbi rapor ve belgelerden yararlanmış romanı yazarken. (III) Eserde 80’li yılların Fransasında meydana gelen işçi grevleri ele alınıyor. (IV) Yazar bazı kahramanlarını bizzat kömür ocaklarına inerek gözlemlemiş. (V) Böyle olunca da eser bir romandan çok bir belgesel niteliği kazanmış.

C) Bir tek fotoğraf karesi yüzdeki tatlı bir gülümsemenin temelidir. D) Baktığımız her fotoğraf, geçmişe yaptığımız bir yolculuktur. E) Kahkahayla başlayan bir fotoğraf yolculuğu gözyaşıyla sona erer kimi zaman.

E) V.

10. (I) Mizah kitaplarının ilki 1933 yılında, ABD’nin Connecticut eyaletinde, Eastern Color adlı yayımcı tarafından piyasaya sürüldü. (II) “Tuhaflıklar Geçidi” adındaki bu ilk mizah kitabı dört renkli olarak basıldı. (III) İçinde dönemin en sevilen öyküleri olan “Joe Pavloka”, “Mutt ve Jeff” ve “Şaşkın Harry” isimli öyküler vardı. (IV) Yalnız bu mizah kitabı satışa çıkarılmadı çünkü kitap basılır basılmaz bazı ünlü firmalar bu ilk mizah kitabının tamamını alıp müşterilerine hediye olarak dağıttılar. (V) Parayla satılan ilk mizah kitabı ise 1934 yılının Mayıs ayında basılan “Ünlü Gariplikler” isimli kitaptır. Mizah kitaplarından söz edilen bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. cümlede ilk mizah kitabının yazarından söz edilmiştir. B) II. cümlede kitabın adı ve basımıyla ilgili bilgi verilmiştir. C) III. cümlede karşılaştırma yoluyla içeriğindeki öykülerden söz edilmiştir. D) IV. cümlede kitabın satışa çıkarılmasının gerekçesi verilmiştir. E) V. cümlede bir mizah kitabının diğerlerinden ayrılan yönüne değinilmiştir.

Bu cümleden aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Albümdeki fotoğrafların insanda uyandırdıkları anlatılmaz, yaşanır.

9. (I) Roman, oldukça dikkatli araştırmaya dayandırılarak



9. C 10. A 11. D 12. A 13. B

E) Bu ulus için geçmişin de geleceğin de önemi yoktur, önemli olan başarılı eserler ortaya koymaktır.

E) V. cümlede, yaptıkları işin karşıtlıklar üzerine kurulu olduğu hissettirilmiştir.

56

8. B

D) Geçmişteki eserlerden medet umanların önemli eserleri olduğu söylenemez.

D) IV. cümlede, seyirciye hissettirdikleriyle ilgili açıklama yapılmıştır.

D) IV.

7. A

C) Gelecek kuşakların başarılı olabilmeleri, geçmişin eserlerini iyi değerlendirmeleriyle mümkündür.

C) III. cümlede, geniş bir kitleye hitap ettikleri söylenmiştir.

C) III.

6. E

B) Geleceğin başarılı eserleri, geçmişin birikiminden yararlanılarak ortaya konulabilir.

B) II. cümlede, yaptıkları işin asıl görevleri olmadığı söylenmiştir.

B) II.

5. D

A) Geçmişini iyi bilmeyen kişilerin gelecekte başarılı olmaları söz konusu değildir.

Meddahların anlatıldığı bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

A) I.

4. D

yapıtları olmayanların başvurdukları tek yoldur.

A) I. cümlede, tanımı yapılmıştır.



3. A

11. Geçmişi ayakta tutmaya çalışmak, geleceğe kalacak başarılı

meddahlardan başka memleketimizde ün kazanmış asıl masalcılar da vardır. (III) Meddahlar gerçek sanatkârlardır ki büyük küçük tüm bir topluluğa saatlerce kendilerini dinletebilirler. (IV) Bazen sevinç, bazen hüzün veya öfke, hiddet hislerini yaşatırlar. (V) Dinleyicileri kimi zaman güldürür, kimi zaman hüngün hüngür ağlatırlar.

2. C

13.

I.



II. Son bilimsel çalışmalar ise alerji konusunda benimsenen bazı bilgileri değiştirmiştir.



Kavak polenlerinin kişilerdeki astım ve alerji hastalıklarını tetiklediği düşüncesi toplumda kabul görmektedir.

Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? A) Alerji konusunda bilimsel gerçeklerle uyuşmayan toplumsal yapıların değişmesi, kaçınılmaz bir gerçektir. B) Kavakların polen yoluyla insan sağlığını olumsuz etkilediği yönündeki yaygın inanış, alerji araştırmaları sonucunda yerini farklı görüşlere bırakmıştır. C) Yapılan son bilimsel çalışmalar, kavak projelerinin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini giderip insanların alerji sorununu çözme amacıyla başlamıştır. D) Astım ve alerji hastalığı olan kişilerin kavakların polen ürettiği dönemlerde bilimsel araştırma sonucuna göre değişik önlemler almaları gerekmektedir. E) Alerji bilimi araştırmaların kavak polenleri konusunda kesin sonuçlar verebilecek kadar ileri olmaması, toplumu polen alerjisi konusunda çaresiz bırakmaktadır.

BÖLÜM 01 Test

Cümlede Anlam / Cümleyi Yorumlama - 6 1. Bir problemin çıkmasını önleyen öğüt ve önerilerin yararı

4. “Çocuklara okunacak kitaplar, çocukların yaşına uygun;

vardır ama problem çıktıktan sonra getirilen öneriler, verilen öğütler hiçbir işe yaramaz.

26

beğenisine seslenebilecek nitelikte olmak zorundadır.” cümlesini, anlam değişikliği yapmadan, olumsuz biçimde yeniden söylemek gerekirse aşağıdakilerden hangisi en uygun olur?

Bu cümlede verilen düşünceyi özetleyen atasözü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Çocuklara okunacak kitapların çocukların beğenisine uygun olması, yaşına seslenebilecek nitelikler taşıması gerekir.

A) Tarlada izi olmayanın harmanda yüzü olmaz. B) Araba devrilince yol gösteren çok olur. C) Baş başa vermeyince taş yerinden kalkmaz.

B) Çocukların yaşına ve beğenisine seslenmeyen kitapların okunmasının kimseye yararı olmaz.

D) Arabanın ön tekeri nereden geçerse arka tekeri de oradan geçer.

C) Çocuklara okunacak kitapların çocuğun yaşına uygun olmaması, beğenisine hitap etmemesi düşünülemez.

E) Kurt, köyünü değiştirir; huyunu değiştirmez.

D) Çocuklara okunacak kitaplar ne yaşa hitap etmek ne de beğeniye seslenmek zorundadır. E) Çocuklara okunacak kitapların seçiminde sadece çocuğun beğenisini ölçüt almak doğru olmayabilir.

5. ---- Ailemize, komşumuza, iş arkadaşımıza saygı göstermeyi başarırsak bizden çok uzakta yaşayan, belki de hiçbir zaman tanımayacağımız insanlara da örnek olmuş oluruz.

2. deli eder insanı bu dünya bu gece, bu yıldızlar, bu koku



bu tepeden tırnağa çiçek açmış ağaç



Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır? A) Yaşama sevinci B) Doğayı anlatma isteği C) Ağaç sevgisi D) Olanlardan rahatsızlık duyma



Bu cümlenin başına getirilecek en uygun cümle aşağıdakilerden hangisidir? A) Kişilerin özgürlüğü sadece kanunlarla değil, toplum kurallarıyla da sınırlıdır. B) İnsan davranışlarının kaynağını insanın günlük yaşamında aramak gerekir.

Çözüm Yayınları



C) Özgürlük, en temel anlamda düşündüklerini rahatlıkla söyleyebilmektir. D) İnsana, tüm insanlığa saygı duyma, kendi yakın çevremizde başlar.

E) Çevrede olan bitenden korkma

E) Dünyada hiçbir aile bireyinin insana veremeyeceği huzuru, dostları verir.

6. (I) Türk öykücülüğü denince akla gelen adlardan biridir Ömer

Seyfettin. (II) Kısa süren yaşamına karşın, üretkenliğiyle Türk öykücülüğünün gururu olmuştur. (III) Seçtiği konular ve konuları anlatımıyla Türk edebiyatına özgün eserler kazandırmıştır. (IV) Bu yeteneği ne yazık ki yaşadığı dönemde hak ettiği biçimde değerlendirilmemiştir. (V) Ama günümüzde yazılan öykülerin satır aralarında Ömer Seyfettin’in izlerini bulmak mümkündür.

3. “Benim Adım Kırmızı” yalnız kurgu tekniği değil, konu bakımından da ilginç geldi bana. Osmanlıdaki minyatür sanatını bu kitabın açtığı pencereden gördüm ilk olarak.

Aşağıdaki cümlelerden hangisi altı çizili cümlenin yerine kullanılabilir? A) Minyatür sanatıyla ilgili bilgilerimin yetersizliğini bu kitapla anladım. B) Bu kitabı okuyuncaya kadar minyatür sanatı diye bir sanattan haberim yoktu. C) Bu kitap Osmanlıda var olan bir sanatı yeniden canlandırma telaşındaydı sanki. D) Osmanlıdaki minyatür sanatını bu kitapla tanımaya başladım. E) Bu kitaptan Osmanlının sanata ne kadar önem verdiğini anladım.



Ömer Seyfettin ve öykücülüğünün anlatıldığı bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, Türk öykücülüğünün öncülerinden olduğu söylenmiştir. B) II. cümlede, öykücülüğümüzdeki yeri karşıt durumların anlatımıyla ortaya konulmuştur. C) III. cümlede, kendine has bir tarzı olduğundan söz edilmiştir. D) IV. cümlede, yaşadığı zamanda değerinin bilinmediği söylenmiştir. E) V. cümlede, öykü anlayışının etkilerinin sürdüğü açıklanmıştır.

57

Test 26

1. B

7. Merakla beklediğim roman sonunda çıktı. Vakit geçirmeden

3. D

4. C

5. D

6. A

7. B

8. E

9. A 10. D 11. E 12. C

10. (I) Ahşap işçiliğinin önemli tekniklerinden biri olan “kündekâri”

aldım, okudum. Tam da beklediğim gibi olmuş : İlginç bir olay, yazarın yaşamından belli belirsiz ipuçları, sürükleyici bir dil, iz bırakan bir anlatım. Ne yazık ki yazarımız, kahramanlarının kan dolaşımını gerçekleştirip yürek atışlarını duyuramamış sayfalarında.

2. A

Anadolu Selçuklu devrinde ortaya çıkmıştır. (II) Asıl hâli “kendekâri” olan “kündekâri” sözcüğü dilimize Farsçadan geçmiştir. (III) Sözcük heykeltraşlık, hakkâklık, kalemkârlık gibi plastik sanatlarda kullanılan bir terimdir. (IV) Zamanla, ahşap sanatı ve dekoratif doğramacılık sanatı için kullanılır olmuş bu sözcük. (V) Sabır ve ustalık gerektiren bu değerli sanatın en güzel ve en eski örnekleri Anadolu topraklarında bulunuyor.

Bu parçadaki altı çizili cümleye göre söz konusu romanda görülen eksiklik aşağıdakilerden hangisidir? A) Etkileyicilik



B) İnandırıcılık C) Tutarsızlık D) Öznellik

“Kündekâri” tekniğinin anlatıldığı bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, tarihçesi hakkında bilgi verilip tanımı yapılmıştır.

E) Akıcılık

B) II. cümlede, adının kökeninden söz edilmiştir. C) III. cümlede, hangi alanlarda kullanıldığı belirtilmiştir. D) IV. cümlede, adının zamanla değiştiği açıklanmıştır. E) V. cümlede, örnekleri arasında karşılaştırma yapılmıştır.

8. Dış dünyaya baktığımızda her şey, insanlar başta olmak üzere, nesneler de hava durumu da renkler de benim algıma göredir. Bu cümlede dış dünyayla ilgili anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

11. Geçtiğimiz yıl 38 bin kişinin katılımıyla bir rekora imza atan Çözüm Yayınları



A) Göründüğünden farklı olduğu B) Değişimiyle insanı şaşırttığı C) Görüntüsünün insanı yanılttığı

ve bu yıl 6-8 Mayıs’ta Bursa Merinos Park’ta beşincisi düzenlenen Bursa Bilim Şenliği’nde ikinci kez proje yarışması yapıldı.

Bu cümleden kesin olarak çıkarılacak yargı aşağıdakilerden hangisidir?

D) Kişide farklı izlenimler uyandırdığı

A) Şenlik her yılın mayıs ayında yapılmaktadır.

E) İnsanın idrakine göre şekillendiği

B) Şenliğe katılım, yurt içiyle sınırlıdır. C) Şenlikte farklı alanlardan aktivitelere yer verilmektedir. D) Şenlikte bu yıl rekor denemesi düzenlenmemiştir. E) Şenliğin üç yılında proje yarışması yapılmamıştır.

58

9.

I.



II. çoğu kez yavaş yavaş oluşan unutkanlıklarla başlayan



III. hasara uğratarak birbirleriyle olan bağlantılarının kopmasına ve



IV. becerilerin birer birer yitirilmesine neden olmakta



V. hastalık, beynin belirli bölgelerinde biriken proteinlerin sinir hücrelerini



sinir uyarılarının iletilmesini sağlayan bazı kimyasal maddelerin miktarını azaltarak bilgilerin ve zihinsel

12. Dün yaptığınız şey size hâlâ çok iyi görünüyorsa ---- .

Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanırsa cümle, içinde bulunduğu zamanın gerisinde kalmış bir insanın durumunu anlatır? A) mükemmel bir iş başarmışsınız demektir B) yaptıklarınızla gurur duyabilirsiniz

Numaralanmış sözlerle oluşturulacak anlamlı ve kurallı bir cümlede hangisi baştan dördüncü olur?

C) bugün yeterli değilsiniz demektir

A) I.

E) onu değiştirmeye çalışmanın anlamı yoktur

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

D) demek ki hedefinize varmışsınız

BÖLÜM 01 Test

Cümlede Anlam / Anlam İlişkileri - Anlatım - 1 1. Uyumak, gün boyu uyanık olmayı gerektirdiğinden kolay bir iş

27

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylemin gerçekleşmesi

değildir.

bir koşula bağlı değildir?

Bu cümleyi oluşturan iki yargı arasındaki ilişki için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Ne kadar çok kitap okursan o kadar güzel konuşursun. B) Bu dünyada parasını verdin mi çalamayacağın düdük yoktur.

A) Neden - sonuç ilişkisi vardır.

C) Gece gündüz çalıştıkça başarın yükselecek, sen de mutlu olacaksın.

B) Amaç - sonuç ilişkisi vardır. C) Koşula bağlılık söz konusudur.

D) Katrandan olmaz şeker, olsa da cinsine çeker.

D) Karşılaştırma yapılmıştır.

E) Eşek çukura düşerse sahibi gayrete gelirmiş.

E) Birbiriyle çelişmektedir.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde öznel bir yargı vardır? A) Genç kadın, pencerenin kenarına dayanmış, dışarıyı seyrediyordu. B) Okuldan geldiğinde babasına mektup yazmak için tavan arasındaki odaya kapandı.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kişisel görüş söz konusudur?

C) Bu sözler, karşısındakileri ciddiye alan bir insanın sözleri olamaz.

A) Halit Ziya, eserlerinde Arapça ve Farsça sözcükler de kullanmıştır.

E) Salondan bahçede oturanların kahkahalarının duyulduğunu söyledi bana.

Çözüm Yayınları

D) Kadın, yerinden kalkarak bebeğin beşiğini düzeltmeye başladı.

B) Namık Kemal hem tiyatrolarında hem şiirlerinde vatan sevgisini ele almıştır. C) Mehmet Rauf’un Eylül adlı romanında kahramanların psikolojileri anlatılmıştır. D) Edebiyat ve eleştiri konusunda yapılan sunumların sonuncusu hepsinden uzun sürdü. E) Sanatçının son öyküsünde kısa ve devrik cümlelerin kullanılması dikkat çekici.

3.

I.



II. Şiirde anlam, şiirin kendisi kadar ezeli ve ebedîdir.



III. Türk romanlarında klişeleşmiş kahramanlar, ezberlenmiş konular dikkat çekici olumsuzluklardır.



IV. Şiirin söz sanatlarından arındırılmaya çalışılması şiir için bir cinayettir.



Yukarıdaki cümlelerden hangileri üslupla ilgili değildir?

Kısa cümleler anlatımı daha akıcı, daha sade kılıyor.

A) I. ve II.

B) I. ve IV.

D) II. ve IV.

C) II. ve III.

E) I. ve III.

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolaylı anlatıma başvurulmuştur?

A) Behçet Necatigil’in bu dizelerinde sokaklar için “gülümseyen” sözcüğü kullanılarak kişileştirme yapılmıştır.

4. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde bir öneri gerekçesiyle verilmiştir?

A) Korkulu düş görmektense uyanık yatmak hayırlıdır. B) İyiliğe iyilik olsaydı koca öküze bıçak olmazdı. C) Alçak yerde yatma sel alır, yüksek yerde yatma yel alır. D) At bulunur, meydan bulunmaz; meydan bulunur, at bulunmaz. E) İsin yanına varan is, misin yanına varan mis kokar.

B) Jean P. Sartre’ın “Yazar, neyi yazacağını değil, nasıl yazacağını bilen insandır.” sözünü çok severim. C) Faruk Nafiz Çamlıbel’in Han Duvarları’nda birçok kez kişileştirmeye başvurduğu görülmektedir. D) Ahmet Haşim’in, şiirlerinde sonbaharın eşsiz ezgilerini keşfettiğini söyleyen şair arkadaşım çok haklıydı. E) Yunus Emre, diğer halk ozanlarından farklı olarak maddi aşktan uzaklaşıp manevi aşkın sırrına ermiştir.

59

Test 27

1. A

8. (I) “Kırık hayatlar” sözünden pek hoşlanıyor Halit Ziya

2. C

4. C

5. D

6. E

7. D

8. B

9. B 10. A 11. D 12. A 13. D 14. B

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde neden-sonuç ilişkisi yoktur?

Uşaklıgil. (II) Altı romanındaki kişilerin hep “kırık bir hayatları” vardır. (III) Nemide’de, Nemide veremden ölür, babası çıldırır. (IV) Bir Ölünün Defteri’nde gerçi Nipar’la Hüsam mutluluk içinde yaşarlar, yaşarlar ya, onların mutlulukları için ölen Vecdi’nin anısı bırakmaz arkalarını. (V) Ferdi ve Şürekâsı’nda Hacer bir yangında ölür, İsmail Tayfur çıldırır, Saniha bütün ömrünü bu deliye bağlar.

3. C

A) Kendini iyi hissetmediğinden bizimle sinemaya gelmedi. B) Uzun yıllar süren dostluğumuzdan ötürü ona kızamıyorum. C) Yağmurun yağmasıyla bizim sahadaki maçlar iptal edildi. D) Yarın akşam uçağıyla iş aramaya gidecekmiş İstanbul’a. E) Dün gece karnı ağrıdı da ödevlerini yapamadı.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde sanatçının bütün eserlerinde ortak olan bir noktadan söz edilmiştir? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

12. Dergilerde, şiir hakkında yazılar çıkmakta, eleştiri ve değerlendirmeler yapılmaktadır ama bunların çoğunda nedenlere, niçinlere, nasıllara karşılık verilmez; söylenilenler kanıtlara dayandırılmaz.

Aşağıdakilerden hangisi, bu cümlede belirtilen yargının bir gerekçesi niteliğindedir? A) Çoğu, bir ön yargıdan yola çıkılarak yazılmıştır. B) Şiir işçiliği gül yetiştiriciliğine çok benzer. C) Şair, güzelliğin peşinden koşan bir hayalperesttir. D) Şiirle ilgili eleştiriler nesnellikten uzaktır.

9. Aşağıdakilerin hangisinde ikinci cümle, birinci cümledeki

E) Eleştirmenler, şiirin biçimsel özelliğini çok önemser.

A) Sinemada istediğimiz seansa yer bulamadık, kapıda beklemek zorunda kaldık. B) Bakışlarında coşku, yerini hüzne bıraktı; hatırladıklarından etkilenmiş olmalıydı. C) Oyunun son perdesindeki duygu yükünü kaldıramamış, salonu terk etmişti. D) Bu sözleri duyunca çok duygulandım, hissettiklerimi anlatacak sözcük bulamıyorum. E) Ara sıra karnını tutuyor, hafifçe eğiliyor, sonra rahat bir nefes alıyor.

Çözüm Yayınları

gözlemin yorumudur?

13. Gerçek şairin ölçüyle uyakla ne işi olabilir ki? Onun derdi şiir söylemektir. Bu nedenle de ne hece sayar ne de ses uydu mu uymadı mı diye bakar. Çünkü o sadece söyler, söylenen bu sözler de zaten kendiliğinden ölçülü, uyumlu olur. Gerçek şairlik de işte budur.

Bu parçadaki altı çizili cümlede gerçek şairlerin anlatımıyla ilgili vurgulanan özellik aşağıdakilerden hangisidir? A) Akıcılık

B) Özlülük

D) Doğallık

C) Yalınlık

E) Öznellik

14. Kurda “Neden boynun(ensen) kalın?” demişler, “İşimi kendim 60

görürüm de ondan.” demiş.

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde koşula bağlılık söz konusu değildir?

A) Ben de senin gibi sabırlı ve mücadeleci bir insan olsaydım ne olurdu sanki.



Bu atasözüyle ilgili olarak



I.

Gerekçe içermektedir.



II. Doğrudan anlatım cümlesi kullanılmıştır.

B) İnsanlar birbirlerine saygı duyunca birbirlerini sevmeye de başlarlar.



III. Benzetme yapılmıştır.



IV. Karşılaştırma vardır.

C) Dikkatli davranırsan aynı hataları niye tekrarlayasın ki!



yargılarından hangisi doğrudur?

D) Yaptığın şeylerin değeri mi olur emek vermezsen?

A) Yalnız I

E) Yarın geri getirmek üzere verebilirim bu kitabı sana.



B) I. ve II.

D) III. ve IV.

E) I. ve IV.

C) II. ve III.

BÖLÜM 01 Test

Cümlede Anlam / Anlam İlişkileri - Anlatım - 2 1. Aşağıdaki dizelerin hangisinde istek anlamı vardır?

4. (I) Yunus Emre Türk edebiyatının en çok okunan şairlerindendir. (II) Şiirlerinde; yaşanılan hayatı, insan sevgisini, din ve tasavvufu ele almıştır. (III) Tümüyle insan sevgisini konu alan şiirleri çoğunluktadır. (IV) Yunus, şiirlerini halkın konuşma diliyle ve yine halkın anlayacağı bir şekilde ifade etmiştir. (V) Duygu yüklü şiirlerinin yanında öğretici şiirler de söylemiştir.

A) Zülfünün yay gibi kuvvetli çelik tellerine

Takılan gönlüm asırlarca peşinden gidecek

B) Senin de yolun biter, diner gözünde yaşlar

28

Benim uğursuz yolum bittiği yerde başlar

C) Ben gideyim yol gitsin, ben gideyim yol gitsin D) Uzak bir yolculuktan sonra, nefes nefese

Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi üslupla ilgili bir yargıdır?



A) I.





İki yanımda aksın bir sel gibi fenerler Kalbimin çarpışını sofanda sayacağım

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

E) Vurur vurmaz duvara kapının kanadını

Karşımda ürperecek halı, sedir ve perde

5. Aşağıdaki yargılardan hangisi nesnel bir özellik

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru sormaktan çok

taşımaktadır?

bilineni vurgulamak hedeflenmiştir?

A) Öyle kitaplar vardır ki onları anlamak, sevmek için defalarca okumak gerekir.

A) Hiç durmadan yayımlanan bunca kitabın elli yıl sonra kim yapraklarını açıp da karıştıracak?

C) Aslında çok merak ediyorum : Zaman ilerledikçe mi aklımız eriyor, aklımız erdikçe mi yoruluyoruz? D) Borges, kitabının başında “Bu kitabı düşlerin tek gerçeklik olduğuna inananlara adıyorum.” demiyor mu?

B) Kısa öyküler yazıp dergilere gönderiyor, bunların parasıyla da geçimini sağlıyordu.

Çözüm Yayınları

B) Gerçeği yansıtmayı hedefleyen bir yapıt aynı zamanda güzelliği belirgin kılma gibi bir amaç da yüklenemez mi?

C) Başarılı olmak isteyen bir yazar, usta sanatçılar gibi olmaya çalışmalıdır. D) Başarıyla anlattığı köy yaşamını o yöreye özgü sözcükler, deyimlerle süslemiş. E) Rus klasiklerindeki boğucu, bunaltıcı atmosferi bu yapıtta görmek mümkün.

E) Bir insan, havasızlıktan boğulmak üzere olan evrende nefes alabilmek için mi yazar şiiri?

6. (I) Bir şeyleri erkenden bitirebilmek için her sabah beşte kalkıyorum. (II) Sevdiğimden değil, mecbur olduğumdan kalkıyorum. (III) Bana sakın “Bu telaş, bu hırs neden?” diye sormayın. (IV) Şuna inanıyorum ki yaşadığım günün müsveddesi yok. (V) Her anımı, hakkıyla değerlendiremezsem istediğim şeylere de ulaşamam.

3. Dile sahip çıkmak ve onu korumak, bağımsızlığı ve özgürlüğü korumaktır; ---

Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanırsa cümlede neden-sonuç ilişkisi oluşur? A) dil, milletlerin bağımsızlık sembolüdür çünkü. B) biz de dilimize sahip çıkıp onu koruyalım.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

C) diline sahip çıkmayanlar dillerinin özünü yitirmesine seyirci kalır.

A) I. cümlede, amaç belirtilmiştir.

D) dilinin gelişimine katkıda bulunmayan birey kötü bir dille konuşur ancak.

C) III. cümlede, doğrudan anlatıma yer verilmiştir.

E) diline gereken önemi vermeyenlerde dil bilinci gelişmemiştir.

B) II. cümlede, yargı gerekçesiyle birlikte verilmiştir. D) IV. cümle, nesnel anlatımlıdır. E) V. cümlede koşula bağlı bir durumdan söz edilmiştir.

61

Test 28

1. C

7. (I) Bir insan başaracağına inandığında belirlediği hedefe

3. A

4. D

5. B

6. D

7. A

8. A

9. C 10. C 11. A 12. B

10. Yahya Kemal’in “Halk kendi ikliminin lisanını söyler.” sözü çok

ulaşabilir. (II) Çoğu insan, hayatını çevresine, ailesine göre biçimlendirdiğini sanır. (III) Oysa insanın hayatını yönlendiren şey, yüreğinde duyduğu “başarı inancı”dır. (IV) İşte bu inancın kişide yarattığı olumlu bakış açısıdır insanı başarıya taşıyan. (V) O hâlde iyi ya da kötü diye bir şey olmadığını, sadece düşüncemizin onu öyle yaptığını unutmayalım.

2. D

anlamlıdır; bir milletin dilinde nice tecrübenin, hatıranın, istek ve özlemin akisleri vardır.

Bu cümleyle ilgili olarak



I.

Doğrudan anlatıma yer verilmiştir.



II. Bir önerinin koşulu belirtilmiştir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde koşula bağlılık söz konusudur?



III. İkinci cümle birincinin açıklamasıdır.



IV. Kanıksama anlamı vardır.

A) I.



yargılarından hangisi doğrudur?

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II. ve III.

C) I. ve III.

E) III. ve IV.

11. Aşkın, inancın, insanlığın okulu yok “Haritada Bir Nokta” adlı hikâyesinin sonu gelir aklıma: “Yazmasam deli olacaktım.” (II) Demek ki Halikarnas Balıkçısı, “yazmasa deli olacağı” şeyleri yazıyormuş: Denizin güzelliği, insanların güzelliği, iyiliği; insanların çirkinliği, kötülüğü. (III) Onu yazma eylemine iten de işte budur. Yani yaşamın temeline aldığı şeyler. (IV) Yoksa roman kurgusuymuş, romana özgü hareketler yaratarak bu hareketler içinde kişilerini geliştirmekmiş, umurunda değildir. (V) Bu tavrıyla Halikarnas Balıkçısı “Romandan bana ne” der gibidir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde kişisel görüş söz konusu değildir? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.



Ama dilerseniz hepsini öğrenebilirsiniz



Biraz çaba



Yeter



Bu dizelerdeki anlam ilişkisi için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Çözüm Yayınları

8. (I) Ne zaman Halikarnas Balıkçısı’nı okusam Sait Faik’in

A) Bir olasılığın koşulu belirtilmiştir. B) Karşılaştırma yoluyla sonuç verilmiştir. C) Yargıyı oluşturan amaçtan söz edilmiştir. D) İçinde bulunulan bir duruma açıklama getirilmiştir. E) Bazı kavramların tanımı yapılmıştır.

E) V.

12. Hoş geldin, kadınım benim, hoş geldin!

Ayağını bastın odama



Kırk yıllık beton çayır çimen şimdi

ötekilerden farklıdır?



Güldün

A) Sanatçının bu eseri, detayların ve olayların başarıyla ele alınmasından dolayı değerlidir.



Güller açıldı penceremin demirlerinde



Altı çizili dizeyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

9. Aşağıdaki yargılardan hangisi kanıtlanabilirlik açısından

62

B) Herkesin aksine ben bu kitabı hiç de sıkıcı bulmuyorum, hatta okurken kitaptan müthiş bir keyif aldım. C) Eserde köy hayatı, bu hayatın insanların kişilikleri üzerindeki etkisi ve onların bu yaşam içindeki tavırları ele alınmış. D) Sanatçı, dili kullanmadaki ustalığını, anlatımdaki etkileyiciliğini bu eserinde de göstermiş ve ortaya bir başyapıt çıkmış. E) Anlatımdaki duygusallık ve içtenlik okuyucuyu etkileyen önemli faktörlerden sadece biri.

A) Eşitliğin söz konusu olamayacağı bir durum anlatılmıştır. B) Anlamı belirginleştirmek için aynı varlığın karşıt durumlarından yararlanılmıştır. C) İçinde bulunulan durum, kesin bir yargı şeklinde ifade edilmiştir. D) Belirli bir koşul gerçekleştiği hâlde istenilen amaca ulaşılamayacağı anlamı vardır. E) Bir yargının hangi amaca yönelik olduğu açıklanmıştır.

BÖLÜM 01 Test

Cümlede Anlam / Anlam İlişkileri - Anlatım - 3

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “koşul gerçekleşse de

1. (I) Fırat, Doğu Anadolu’ya şekil veren bir nehirdir. (II) Fırat

hedefe ulaşılamayacağı” anlamı vardır?

boyunca uzanan, haşmetli ordu komutanlarını andıran dağlar, Doğu Anadolu’nun bir başka güzelliğidir. (III) Hele o nazlı gelin gibi uzanan Fırat’ın ikiye böldüğü ovalar yok mu? (IV) Her yönüyle Fırat ve etrafındaki yer şekilleri Doğu Anadolu’ya ayrı bir güzellik verir. (V) Bu nedenle ben Doğu Anadolu’ya hep hayranımdır.

A) Bir metin, dil ve üslup bakımından üst düzeye erişmedikçe sonlandırılmamalıdır. B) Bu düzenin neyi imgelediğini anlatmaya çalışsanız da çabalarınız kesinlikle yetersiz kalacaktır. C) Şiir alanında sağlam bir yer edinmenin ön şartı kendini geliştirmektir.

Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde benzetme yapılmıştır? A) I. ve II.

B) I. ve III.

D) II. ve IV.

29

D) Aslında yazı ustalığı, ara vermeden yazarsanız, uzun yıllar sonra kazanılan bir beceridir.

C) II. ve III.

E) Doğanın korunması, bizim için önemli bir nokta olmanın da ötesinde temel hedeftir.

E) III. ve V.

5. (I) Bu romanın içinde felsefe, tarih, siyaset gibi geniş bir yelpaze var. (II) Bütün bu saydıklarımız bir sanatsal yaratıda harmanlanmış ve ortaya ilginç bir yapıt çıkmış. (III) Okur, daha ilk sayfadan başlayarak sorularla yüz yüze geliyor. (IV) Bu sorular da çok katmanlı bir anlatımla karşısına çıkıyor okurun. (V) Bu durumda kitaptaki soruların cevabında saklanan gizleri bulmak da okuru biraz zorluyor.

2. (I) Daha önce İstanbul’a veya Türkiye’ye hiç gelmedim



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde amaç - sonuç ilişkisi vardır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.



Çözüm Yayınları

ancak İstanbul, uzun süredir ziyaret etmek istediğim yerler listesindeydi. (II) Etrafı gezip lezzetli yemekleri tatmak ve İstanbul’un harika insanlarıyla bir araya gelmek için sabırsızlanıyorum. (III) Dünyadaki en güzel şehirlerden biri İstanbul ve burada sahne almak benim için bir onur. (IV) Zorlu Performans Sanatları Merkezi’nin birçok fotoğrafını gördüm ve buranın kesinlikle büyüleyici, devasa bir yer olduğunu düşünüyorum. (V) Bu müthiş mekânı ve İstanbul’u keşfetmeyi büyük bir heyecanla bekliyorum.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi yazarın üslubuyla ilgilidir? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

6. Aşağıdaki dizelerin hangisinde aynı varlığın karşıt durumları birlikte verilmiştir?

A) Yağdı bütün gece yağdı kar

E) V.



Yıldızlarla aydınlanarak

B) Sen akşamlar kadar büyülü, sıcak

Rüyalarım kadar sade, güzeldin

C) Daha dün bir çığ gibi inerken dağlarından

Bugün karşımda sakin bir su hâlinde aktı

D) Her şey yerli yerinde, havuz başında servi

Bir dolap gıcırdıyor uzaklarda durmadan

E) Bu akşam sonbahar ne kadar serin

3. Aşağıdaki dizelerin hangisinde bir dilek söz konusudur?

Geceyi hasretle bekliyor zaman

A) Uzanıverse gövdem taşlara boydan boya

B) Yatağımın yanında esmer bir duvar vardı

Üstünde yazılarla hatlar karışmışlardı

C) Yıllardır bir kılıcım, kapalı kında

Muzdaribim, bu duvarın dış tarafında

D) Bir çoban parçasısın, olmasan bile koyun

Daima eğeceksin başkalarına boyun

E) Bu yumuşak aydınlık dalların tepesinde

63

Alsa bu soğuk taşlar alnımdaki ateşi

Bitmeyen aşk türküsü kumruların sesinde

7. “Bu yaz tatile seninle gitmek istiyorum.”

Bu cümlenin dolaylı anlatıma örnek oluşturacak şekildeki ifadesi aşağıdakilerden hangisidir? A) Daha önce olduğu gibi bu yaz da tatile birlikte gidelim. B) Bu yaz tatile seninle gitmek istiyorum, dedi. C) Bu yaz tatile benimle gitmek istediğini söyledi. D) Bu yaz tatile birlikte gidersek masrafımız az olur. E) Seninle bu yaz tatile birlikte gitmeyi çok istiyorum.

Test 29

1. C

8. (I) Ayaşlı ve Kiracıları’nın en önemli özelliği dili. (II) Memduh



B) II, III, IV

D) II, IV, V



C) I, III, V

E) III, IV, V

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde koşula bağlı bir durumdan söz edilmiştir? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

B) II.

yüzme aynı zamanda vücudumuzun normal sıcaklığını korumak için fazladan efor sarf etmesine neden olur. (II) İçinde yüzdüğümüz suyun sıcaklığı genellikle normal vücut sıcaklığımızdan yaklaşık 20°C düşüktür. (III) Uzmanlar bu durumda kan damarlarının büzüştüğünü bunun da açlık hissini bastıran hormonların vücuda yayılmasını engellediğini söylüyor. (IV) Nitekim yayımlanan bir çalışmada, soğuk suda antrenman yapan öğrencilerin iştahlarının sıcak suda antrenman yapanlara oranla daha açık olduğu belirtilmiş. (V) Sudan çıkar çıkmaz karşı konulmaz bir iştahla bir şeyler yemeye başlamamızın açıklamasını böyle yapıyor uzmanlar.

64



Bu parçadaki numaralı cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I’incide, bir amaçtan söz edilmiştir. B) II’ncide, nesnel anlatım söz konusudur. C) III’üncü, dolaylı anlatım cümlesidir. D) IV’üncüde, karşılaştırma yapılmıştır. E) V’incide, öneri vardır.

7. C

8. B

9. E 10. E 11. E 12. C 13. B

C) III.

D) IV.

E) V.

sonra adını İstanbul’un Bir Yüzü olarak değiştirdiği romanını yazmaya 15 Eylül 1918’de başlamış. (II) Refik Halid, “eski devir”i, “yeni devir”i, “harp zenginleri”ni, eski ve yeni İstanbul’u anlatmak, toplumsal değişimi göstermek istiyor. (III) Yazmak istediklerini klasik roman biçiminde yazamayacağını görmesi uzun sürmüyor. (IV) 1918’e kadar Türk romanında görülmemiş bir biçim yaratıyor. (V) İstanbul’un değişik çevrelerinden değişik kişileri anlatıyor, bunların yaşam toplamından İstanbul’un bir yüzü ortaya çıkıyor.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde romanın konusunu hissettirmeyi amaçlayan bir nitelik vardır? A) I. ve III.

10. (I) Kalp, akciğerler ve kaslar için iyi bir egzersiz olan

6. C

12. (I) Refik Halid Karay, önce İstanbul’un İçyüzü adını verdiği,

Çözüm Yayınları

Evi, uzaya ve bilime meraklı çocuklara astronomi alanında erken yaşta eğitim alma olanağı sağlıyor. (II) Ali Kuşçu Uzay Evi keşfetmek isteyen her çocuğun sınırsız ilhamla ayrılacağı bir yer. (III) Bilim yapmak isteyen herkes için bir ön şart olan motivasyon bu merkezde bolca var. (IV) Merkezde çalışan Suriye’nin ilk kozmonotu Muhammed Faris’in eğitime katılan 8 yaşındaki çocuğa verdiği cevap aslında Ali Kuşçu Uzay Evi’ne gelen herkesin aldığı ders: (V) Eğer çalışır, sağlıklı yaşar ve inanırsan uzaya gidebilirsin.

5. D

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde hem olumlu hem de olumsuz bir eleştiri söz konusudur? A) I.

9. (I) Eyüp Belediyesi tarafından hizmete açılan Ali Kuşçu Uzay



4. B

gözler önüne sermenin tutkulu coşkunluğu içindedir. (II) Sanki öç almak için yazmıştır bu romanı: “Durun, ben sizin ne yaptığınızı cümle âleme anlatayım...” gibilerden. (III) Üç İstanbul bir bakıma, Mithat Cemal Kuntay’ın tanıklığıdır. (IV) Bu tanıklık eserin değerlendirilmesinde belirleyici bir rol oynar. (V) Gözlemlerle beslenen bir ayrıntı zenginliği romanı çekici yapıyor ama birçok gereksiz ayrıntıya kıyamayışı romanın dağılmasına yol açıyor.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden üslupla ilgili yargı içerenler aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) I, II, III

3. A

11. (I) Mithat Cemal Kuntay, Üç İstanbul’da kokuşmuşluğu

Şevket Esendal’ın, 1934 yılında böylesine temiz bir Türkçeyle roman yazması bir başarı sayılmalı. (III) Sözü hiç uzatmıyor, telgraf yazar gibi yazıyor romanını. (IV) Kısa cümleleri sık sık kullanıyor ve bunda çok başarılı. (V) Anlattığı kişilere çok yanlı bakmaya çalışıyor, bu bakımdan Ayaşlı’yı anlatırken çok başarılı.

2. B

B) II. ve IV.

D) III. ve IV.

C) II. ve V.

E) IV. ve V.

13. Geleceğe bakmanın en iyi yolu, nereden geldiğinin bilincinde olmaktır; ---

Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle tamamlandığında cümlede,



•

Koşula bağlılık



•

Neden - sonuç



•

Doğrudan anlatım



•

Öneri



anlamlarından herhangi biri oluşmaz? A) belleğini kaybeden bir halk ölü bir halktır. B) bu durum gerçekle ilgili beklentilerinin neler olduğuna bağlıdır. C) diyerek geçmişte yaşanan olaylarla ilgili durmadan okurdu. D) ki gelecekle ilgili planlarımızda herhangi bir aksaklık olmasın. E) sizin de yaptıklarınızı bu bilinçle yeniden düşünmenizin doğru olacağını düşünüyorum.

BÖLÜM 01 Test

Cümlede Anlam / Anlam İlişkileri - Anlatım - 4 1.

I.

II. Esnemek geliyordu içinden, sıkılmış olduğunu gizlemeye çalışıyordu.



III. Oldukça düzgün bir konuşması var, çok kitap okuyor anlaşılan.



IV. Otobüsten inen yolcuları birer birer inceledi, beklediği kişi yoktu onların arasında.



4. Uzmanlar, beslenmeye dikkat edilmediği için kış aylarında

Midem ağrıyor, öğlen vakti yediğim yemek dokunmuş olmalı.



kilo almanın kaçınılmaz olduğunu söylüyor. Bunun en temel nedeninin başta metabolizma hızının düşmesi olduğunu belirten uzmanlar “Kışın vücudumuz ısı değişikliğine uyabilmek için harcadığı enerjiyi düşürür. Bu durumda metabolizma hızı yavaşladığından kış aylarında kilo alırız.” diyor.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Doğrudan anlatım cümlesi

Numaralanmış cümlelerin hangilerinde ikinci cümle, birincisinin açıklaması durumundadır?

B) Dolaylı anlatım cümlesi

A) I. ve II.

D) Koşula bağlılık cümlesi



B) I. ve III.

D) II. ve IV.

30

C) Amaç - sonuç cümlesi

C) II. ve III.

E) Neden - sonuç cümlesi

E) III. ve IV.

5. (I) Dünya ülkeleri, plastik poşetin doğaya ve insana verdiği zararın farkına vararak teker teker ülkelerindeki plastik poşet kullanımını yasaklamaya başlıyor. (II) Yapılan araştırmalar, kullanılan plastik poşetlerin sadece yüzde birinin geri dönüştürüldüğünü gösteriyor. (III) Karşı karşıya olduğumuz bu tehditten kurtulmak ve daha temiz bir dünyada yaşamak için siz de olabildiğince plastik poşet kullanımınızı azaltın. (IV) Fileler ve bez torbalar kullanarak geleceğe daha yaşanılır bir dünya bırakalım. (V) Çevre dostu ve sağlığımızın koruyucusu fileleri çantamızdan çıkarmayalım.

iyi geldiği söyleniyor. (II) Hastalıkların vücuttaki enerji dengesizliklerinden oluştuğu bilinen bir gerçek. (III) Enerji alanı vücutta dengeye kavuştukça kişi canlanır ve kendisini çok daha iyi hisseder. (IV) Bilimsel etkisi ispat edilmemiş olsa da insanlar doğal taşlardaki elektromanyetik güçlerin vücuttaki enerji alanını güçlendirdiğine inanıyor. (V) Çok sayıda kişi, deneyimlerinden yola çıkarak takı olarak kullanılan doğal taşların iyileştirici etki yaptığını söylüyor.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde koşula bağlı bir durum söz konusudur? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

Çözüm Yayınları

2. (I) Doğal taşların pozitif enerji taşıdığı ve birçok hastalığa



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde amaçsonuç ilişkisi vardır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

7. (I) Kayseri’deki doğa harikaları sıralamasında Sultan Sazlığı baş sıralarda yer alıyor. (II) OIdukça berrak ve cam gibi bir suyu olan Sultan Sazlığı, pek çok kuş türüne ev sahipliği yapıyor. (III) Küresel ısınmanın sulak alanları giderek kuruttuğu günümüzde Sultan Sazlığı, kuş türlerinin Anadolu topraklarında barınması açısından da son derece önemli. (IV) Kayseri merkeze 70 km uzaklıkta olan sazlık, Develi, Yahyalı ve Yeşilhisar üçgeni içinde yer alıyor. (V) Sultan Sazlığı Türkiye’nin sahip olduğu en önemli kuş cennetlerinden biri.

A) Canınız tatlı yemek istediği zaman şerbetli tatlı yemeyin, sütlü tatlıları tercih edin. B) Bazı besinlerdeki gaz yapıcı ögeler, sütünüze geçer; bu da bebeğinizi rahatsız eder. C) Hem kilo kontrolü hem de kalsiyum alımı açısından yoğurt önemli bir besin maddesidir,

E) Tüketildiğinde gaz yapan besinlerin kişiden kişiye değişiklik gösterdiğini unutmayın.

E) V.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde yargı açıklayıcısıyla birlikte verilmiştir? A) I.

D) Kansızlığa neden olabileceği için yemeklerle birlikte çay tüketmemeye dikkat edin.

D) IV.

üretiliyor. (II) Standardizasyonu yüksek, kaliteli bir ürün olan paketli ekmek, hijyenik koşullar düşünüldüğünde çok önemli bir yerde bulunuyor. (III) Bilinçlenen tüketici artık paketli ekmeği tercih ediyor. (IV) Ayrıca dayanma süresinin uzun olması, paketli ekmeğin pazarlanabilme boyutunu da arttırıyor. (V) Böylece daha çok müşteriye ulaşma imkanı oluşturuyor.

verilmiştir?

C) III.

6. (I) Paketli ekmek, el değmeden, tamamen hijyenik koşullarda

E) V.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde uyarı, gerekçesiyle

B) II.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi kanıtlanabilirlik açısından farklıdır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

65

Test 30

1. B

8. Salah Birsel’in çok renkli ve canlı nesrinin belirli bir okuyucu kitlesine hitap etmesi kaçınılmazdır. Ahmet Oktay “Salah Birsel’in düzyazıyı bir tür şenliğe dönüştürdüğü görülmektedir.” diyor. Bu son derece yerinde bir hükümdür. Kendisini yazılarda sakladığını söyleyen yazar, Garipçilerden farklı bir yol aramaktadır çünkü. Dolayısıyla Salah Birsel, çok özel, kendisinden başka hiç kimseye benzemeyen bir sanatçıdır.



2. C

B) Koşula bağlılık C) Dolaylı anlatım D) Doğrudan anlatım E) Karşılaştırma

4. D



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde neden - sonuç ilişkisi vardır? A) I. ve II.

B) II. ve III.

D) III. ve IV.

C) II. ve IV.

7. D

8. B

9. B 10. C 11. B 12. B 13. D



II. Sebze ve meyveleri satın alırken taze ve diri olmalarına dikkat edin, sonrasında buzdolabında saklamaya özen gösterin.



III. Konserve sebze - meyve almak yerine dondurulmuş olanları tercih edin, donmuş olanlar daha yüksek vitamin içerir.



IV. Sebzeli yemek yaparken sebzeyi yıkadıktan sonra uzun süre suda bekletmeyin, sebzedeki C vitamini kaybolur.



V. Sebze yemekleri bekledikçe vitaminini kaybeder, ne kadar yiyecekseniz o kadar pişirmeye özen gösterin.



Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde öneri, gerekçesiyle birlikte verilmemiştir?

Sebze ve meyveleri keserken keskin bir bıçak kullanmaya özen gösterin, dokuları ezildiğinde A ve C vitaminleri yok olur.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

12. Deveye “İnişi mi seversin, yokuşu mu?” demişler, “Düz yere mi girdi?” demiş. Çözüm Yayınları



(II) Ancak erkek cildi de tıraş nedeniyle fazlasıyla yıprandığından, özel bir cilt bakımına ihtiyaç duyar. (III) Erkek cildi daha fazla salgı bezi barındırdığından siyah nokta ve sivilce üretimi erkek cildinde daha fazla olabiliyor. (IV) Fakat bununla beraber, ciltteki kırışıklıklar ve çizgiler daha yavaş ortaya çıkıyor. (V) Yani erkek cildi kadın cildine oranla daha yavaş yaşlanıyor.

6. D

I.

A) I.

9. (I) Erkek cildi kadın cildine göre daha kalın ve dayanıklı.

5. C

11.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Onaylama

3. D

Bu atasözüyle ilgili olarak



I.



II. Olasılık söz konusudur.



III. Doğrudan anlatım cümlesi kullanılmıştır.



IV. Sözde soru cümlesidir.



Amaç içermektedir.

yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I

E) IV. ve V.



B) Yalnız III

D) II. ve III.

C) I. ve III.

E) III. ve IV.

13. (I) Tek yıllık yazlık bir bitki olan ayçiçeği papatyagiller familyasındandır. (II) Kuraklığa dirençlidir çünkü derin ve kazık köke sahiptir. (III) Yetiştirilirken topraktan daha fazla miktarda madde alması için buğdayla değişimli ekilir. (IV) Ülkemizde yağlık ayçiçeğinin en çok yetiştiği yer olan Trakya’da hasadı ağustos ayında başlar. (V) Daha çok Orta Anadolu’da çerezlik yetiştirilen ayçiçeğinin hasadı ise tohumlarının siyahlaşmasıyla birlikte yapılır.

10. (I) Sabahattin Ali, Kuyucaklı Yusuf’ta bir Anadolu kasabasını soylu insanlarıyla, bayağı insanlarıyla; sevinçlerle, üzüntülerle; sevgilerle, nefretlerle; fakirlikle, zenginlikle veriyor. (II) Yarattığı insanlar, o çağda, o çevrede yaşayan insanlar. (III) Yazarın çizdiği dünyanın böylesine renkli, sıcak ve inandırıcı olması, ayrıntılara bağlı. (IV) O pek önemsizmiş gibi görünen ayrıntılar, romana tam bir somutluk kazandırıyor. (V) Birdenbire kendinizi anlatılan kasabada, olayların ve insanların arasında buluveriyorsunuz.

66





Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede tanım yapılmıştır. B) II. cümlede yargı, gerekçesiyle verilmiştir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden başlayarak romana yönelik eleştiri yapılmaktadır?

C) III. cümle amaç - sonuç cümlesidir.

A) I.

E) V. cümlede karşılaştırma yapılmıştır.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

D) IV. cümlede örnekleme vardır.

BÖLÜM 01 Test

Cümlede Anlam / Anlam İlişkileri - Anlatım - 5 1. Aşağıdaki cümlelerden hangisi üslupla ilgili bir yargıdır?

31

4. (I) Doğal kaynakların oldukça büyük bir kısmı, ne yazık ki daha çok tüketmek için sömürülüyor. (II) Yalnızca son 50 yıl içinde dünya genelinde içme suyu tüketimi üç kat, fosil yakıt üretimiyse beş kat artış gösterdi. (III) Kaynak kullanımındaki verimlilik artışı nedeniyle bugün Kuzey Çin’deki yer altı sularından, Kuzey Atlantik’teki balık tarlalarına kadar tüm yenilebilir ve içilebilir kaynaklar tehlike altında. (IV) Sürekli artış gösteren tüketim, kontrol altına alınmazsa artan hava kirliliği ve doğal kaynaklardaki bozulmalar, insanlığı çok ağır bedeller ödemeye götürebilir. (V) Yoksulluğun ve salgın hastalıkların çıkacağı günler çok uzak değil.

A) Romanda, bir dağ köyünde yaşanan olayların kurgusu oldukça başarılı bir şekilde verilmiş. B) Her romanda, akılda yer eden yeni bir karakter yaratmada bu yazarın üstüne yoktur. C) Yazar; duru, yalın bir ifadeyle aktardığı doğa ve insan betimlemeleriyle ses getirdi. D) Bir fabrika işçisinin büyük şehir karmaşasındaki var olma mücadelesi ele alınmış eserde. E) Bu sefer toplumsal olayların dışına çıkıp bireysel bir içeriği tercih etmiş.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, amaç-sonuç ilişkisi vardır. B) II. cümle, nesnel anlatımlıdır. C) III. cümlede, yargı gerekçesiyle verilmiştir. D) IV. cümlede, koşula bağlılık söz konusudur. E) V. cümle, dolaylı anlatım cümlesidir.

2. Aşağıdaki yargılardan hangisi kişisel düşünce içermektedir?

A) Son yıllarda kitabevlerinin sayısında bir artış olduğu açıklandı.

C) Mogan Gölü’nün çevresi piknik alanı olarak düzenlenip halka açıldı. D) Geçen hafta şirket yetkilileriyle bu konuyu görüşüp tartıştık.

olan “selenit” içerikli vitaminler veriliyor. (II) Diş ve diş eti hastalıklarına iyi gelen diş macunlarında kullanılan “fluorid” de aslında doğal bir taş. (III) Bunların dışında birçok taş, fiziksel ve zihinsel hastalıkların tedavisinde kullanılıyor. (IV) Doğal taşlar, tedavi yöntemi olarak kullanılmasının dışında, zihinsel yetenekleri geliştirmek, ruhsal gelişime yardımcı olmak, pozitif enerjileri çekmek ve sezgileri güçlendirmek için de kullanılıyor. (V) Her taşın ayrı bir özelliği var ve istenen konularda bu taşlar takı olarak takılarak, evde bulundurularak ya da sürekli kişinin üzerinde taşınarak kullanılıyor.

Çözüm Yayınları

B) Kütüphaneler kültürel yaşamı besleyen ana damarlardandır.

5. (I) Günümüzde, onkolojide kanser hastalarına, doğal bir taş

E) Bu bölgedeki kazılarda eski uygarlıklara ait yeni buluntulara rastlandı.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde amaçsonuç ilişkisi vardır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

6. (I) Son yıllarda nostalji, başka bir deyişle eskiye duyulan özlem gittikçe yaygınlaşıyor. (II) Aslında insanlara baktığımızda onların yaşamlarından her geçen gün biraz daha memnuniyetsiz olduklarını görüyoruz. (III) Artık günümüz insanında “Köyümüze geri dönelim.” özlemi her geçen gün biraz daha artıyor. (IV) İşin daha da ilginci insanlardaki bu özlem hiç bitmeyecekmiş gibi görünüyor. (V) Çünkü teknolojik gelişmeler yaşamı sadece kolaylaştırmıyor, aynı zamanda daraltıyor. (VI) Durum böyle olunca da insanın kendisi bugünde, gözü geçmişte kalıyor.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde betimleme yoktur? A) Kartepe’den Sapanca Gölü’ne doğru kıvrılan yolları yemyeşil bir orman örtüsü kaplıyor. B) Gölün mavisi, etrafa serpilmiş evlerin kırmızı çatılarıyla birlikte bir renk cümbüşü oluşturuyor. C) Gün ışığının huzmeleri köknarlar, çamlar arasından süzülüp geliyor, insana yaşama sevinci veriyor. D) Bu görüntü insanın hâletiruhiyesini bir yerden alıp başka bir yere götürüp orada bırakıyor. E) Yeşil, turuncu, sarı ve erguvan rengi birbiriyle dans ediyor ağaç yapraklarında.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi kendinden önceki cümlenin açıklamasıdır? A) II.

B) III.

C) IV.

D) V.

E) VI.

67

Test 31

1. C

7. Burada genç öğretmenler arasında beni sevenler var,

B) II.

C) III.

D) IV.



E) V.

Gül dikiyorum elimin değdiği yere

B) Kalk dostum ormana gidelim

9. A 10. C 11. D 12. B

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

B) Çocuk edebiyatı alanındaki niceliksel artışın bu edebiyatın niteliğine katkı sağlaması her zaman mümkün olmasa da okur olarak umudumuzu yitirmiyoruz.

Geyik sesleri içine çökelim Çözüm Yayınları

C) Anladım farkı neden sonra Tohumdan başka şeymiş bitki

D) Hiç görmediğim şey bu Kurdun gözü yılmış sürüden

E) Aklının içinde siyah bir vapur

8. A

A) İnsanın doğayla savaşımında korkunun rolü inkar edilemez, burada önemli olan hepimizin yaşayabileceği bu insanca duyguyu iyi değerlendirebilmektir.

A) Seni düşündükçe



7. D

ilgili bir yorum içermektedir?

konusudur?



6. D

11. Aşağıdakilerin hangisinde ikinci yargı, birinci yargıyla

8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde koşula bağlılık söz



5. D

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra “Çünkü kültür bir çiçek tohumundaki öz gibi, toplumu, bir arada ve canlı tutan, geliştiren bir etkendir.” cümlesi getirilirse önceki cümlede öne sürülen düşünce açıklanmış olur? A) I.



4. E

ekonomi, aile yapısı... bu ögelerden sadece birkaçı. (III) Ulusların gelişmişlik düzeyi ve birlikteliğiyle kültür arasında çok sıkı bir etkileşim vardır. (IV) Sağlıklı, gelişmiş toplumlar, zamanın getirdiği yenilikleri gelenekten taşıdıklarıyla kaynaştırarak yol alır. (V) İşte bu yönden atılacak her adım bu amaca yönelik olmalıdır.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde doğrudan anlatım vardır? A) I.

3. D

10. (I) Kültür kavramı içerisinde birçok öge yer alır. (II) Dil, edebiyat,

okuyorlarmış yazılarımı. (I) Öğrencilerine de okutuyorlar, onu pek doğru bulamadım. (II) Çocuklar okuduklarına inanırlar, bellerler onları. (III) Gerçi ben ne yazarsam inanarak yazarım; kendi doğrularımı, gerçeklerimi söylerim. (IV) Çocuklar da “Bu adam böyle düşünüyor.” demez, “Bu böyleymiş, doğrusu buymuş.” der. (V) İşte bu sorumluluğu üzerime alamam çünkü ben öğretici değilim.

2. B

C) Bu kitap günlük konuşma dilinin inceliklerini içinde barındıran bir dille yazıldığı için hemen her yaştaki okurun beğenisini kazanıyor. D) Sayısı iki yüze yaklaşan romanları çeşitli bilim dalları üzerine temellenmiştir, bu da onun saatlerini kütüphanedeki binlerce bilim kitabının arasında geçirdiğini gösteriyor.

Kıvranır insaf nedir bilmez

E) Yaşadığı dönemdeki her türlü gelişmeyi ve değişmeyi yakından izler, böylece hem çağını iyi tanır hem de birikimleriyle geleceğe yönelik öngörülerde bulunur.

12. Montaigne’in türlü konular üzerindeki düşünceleri gözden geçirilirse anlaşılır ki Montaigne, hiçbir plana uymadan, sırf düşünmekten zevk aldığı için yazmıştır. Montaigne, kitabının başında “Okuyucu, kitabımın konusu benim!” demiyor mu? Başka bir yerinde de hep kendini gözden geçirdiğini, kendini yakaladığını söylemiyor mu? Ama aldanmayalım, o istediği kadar kendini anlatsın, kitabın konusu sadece insandır.

9. (I) Yazın hayatına I. Dünya Savaşı yıllarında atılan Reşat Nuri, altmış bir yıl önce aramızdan ayrıldı. (II) Çalıkuşu adlı romanıyla haklı bir şöhreti yakalayan Reşat Nuri, Türk edebiyatına birçok yenilik getirmişti. (III) Romanlarında, güçlü bir gözlemciliğe dayanan realizme, cazip bir romantizm karışmıştır. (IV) Yazarın anlatımda ve psikolojik tahlillerdeki gücünü de ayrıca belirtmek gerekiyor. (V) Ancak hayatı her hâliyle hoş gören Reşat Nuri’nin kaleminden yüreği burkan bir şey çıkmamıştır.

68



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi kanıtlanabilirlik açısından farklıdır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.



Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Dolaylı anlatım B) Amaç ilişkisi C) Neden - sonuç ilişkisi D) Doğrudan anlatım

E) V.

E) Koşula bağlılık

BÖLÜM 01 Test

Cümlede Anlam / Anlam İlişkileri - Anlatım - 6 1. Aşağıdaki yargılardan hangisi kişisel düşünce içermez?

4. Aşağıdakilerin hangisinde yargının nedeni belirtilmemiştir?

A) Onun şiirlerinde insanın sıkıntılarıyla birlikte verildiği dizeler çarpıcı imgelerle yoğrulmuştur.

A) Ülkemizde dengesiz beslenme yüzünden obezite iyice yaygınlaşmıştır.

B) Yazar, engin birikimini okurla paylaşmaktan büyük mutluluk duyar gibidir.

B) Doğru beslenme alışkanlığı geliştirmeye yönelik çalışmalar olumlu sonuç verdi.

C) Eleştirmenler, son kitabındaki şiirlerin kolay anlaşılmayan, kapalı bir yapısı olduğunu söylüyor.

C) Yemeklerimizi doğru pişirmediğimizden yemeklerden almamız gereken vitaminleri alamıyoruz.

D) Roman, hepimizin günlük yaşamda kullandığı dille yazıldığı için her yaştaki okurun beğenisini kazanıyor

D) Günlük su tüketiminin yeterli olmaması, vücudumuzda mineral eksikliğini ortaya çıkarıyor.

E) Basmakalıp anlatımlardan, yapay ifadelerden kaçınmasının başarısındaki payı çok büyük.

2.

I.



II. Bütün şiirlerini ölçüsüz, uyaksız yazdığın için bu şiirini yadırgadım.



III. Sen de benim kadar çalışsan, emin ol, benden de başarılı olursun.



IV. Seninle yeni iş takvimiyle ilgili görüşmek için tam iki gündür bekliyorum.



V. Buraya her gelişinde beni arar, mutlaka hâlimi hatırımı sorar.



A) I. ve II.

E) Sporun sağlık için öneminin yeterince anlaşılmaması, vücudun hantallaşmasına yol açıyor.

Bunca zorluğu göze alıp buraya yeni bitirdiğim tabloyu görmeye gelmiş.

Numaralanmış cümlelerin hangilerinde amaç belirtilmiştir? B) I. ve IV.

D) III. ve IV.

C) II. ve III.

32

5. (I) Ömrünün sonuna doğru dilini gittikçe temizleyen,

Çözüm Yayınları

yalınlaştıran Ahmet Haşim, okuduğu Fransız şairlerinin etkisi altındadır. (II) “Şiir-i Kamer”lerinin uzunlukları değişik sayılarda gruplanan 24-26 dize arasında değişir. (III) İlk gençliğine kadar uzanan bu şiirlerdeki dili arıtmamış, olduğu gibi bırakmıştır. (IV) Ahmet Haşim’in sözcük dağarcığı ufaktır, bunların arasında da sıfatların sayısı yüksektir. (V) Şiirlerindeki bütün sözcüklerinin aşağı yukarı % 40’ı sıfattır, bunlardan görme duyusuna bağlananlar çoğunluktadır.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde Ahmet Haşim’in üslubuna yönelik bir açıklama yoktur? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

E) IV. ve V.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “karşıtlık” ilişkisi vardır? A) Çok eski model bir araba olmasına rağmen motoru çok sağlamdı. B) Elbette sen de bu sınavı kazanırsın lakin çok çalışman koşuluyla. C) Arkadaşlarınla final maçına sen de git ama önce ödevlerini bitir. D) Kiracımız en nihayetinde evi boşaltacakmış fakat ancak iki ay sonra. E) Ben ortalığı toplarım, sen de marketten gerekli alışverişi yaparsın.

6. Aşağıdaki cümlelerden hangisi bir roman kahramanına ait olamaz?

A) Van’a geldiğimin üçüncü günüdür, gene bu yoldayım, karşımdan köylüler geliyor. B) Akdamar adında bir gemiyi, tamir edilirken gördüm ama gene eski motoru takacaklarmış. C) Kamyon, üstündekileri bu ovadaki bir köye indirdi; ilk Doğu köyünü burada gördüm. D) Çaresiz döndü, adam onu düpedüz kovmuştu, yanındaki arkadaşına anlatmaya başladı. E) Ben taş kesilmiştim sokak ortasında, biri koluma dokunuyor, bende bir irkilme!

69

Test 32

1. C

7. Aşağıdakilerin hangisinde birinci cümle, ikincinin nedeni

2. B

3. A

4. B

5. B

6. D

7. C

8. A

9. B 10. E 11. B 12. D

10. Farklı türlerde eser vermesine rağmen öykülerinde de

durumundadır?

romanlarında da hiçbir zaman kolaya kaçmadı.

A) Bugün olanları ona hemen anlatman gerekiyor, yoksa çok merak eder.



Aşağıdakilerden hangisi yazarın bu cümlede belirtilen davranışının nedenini açıklar?

B) Yüzü çok asık, bugün ona haber vermeden sinemeya gittiğimizi duymuş olmalı.

A) Bu sanatçı, yapıtlarında romantizmin bütün özelliklerini taşımaktadır.

C) Dünkü olayın sorumlusunun kim olduğunu öğrenmiş, çok üzülmüş.

B) Bunca yapıta rağmen kendini hâlâ yazar olarak görenlere şaşar.

D) Hem eve geç geliyorsun hem de seni bağışlamamı istiyorsun.

C) O, her zaman ne söylemesi gerektiğinden çok nasıl söylemesi gerektiğini önemsemektedir.

E) Sen her zaman demez miydin, huylu huyundan vazgeçmez diye?

D) Son zamanlarda şiir türüne yönelmeye çalıştığının işaretlerini vermeye başlamıştır. E) Bunda, sanatsal sorumluluğunun yanı sıra okura duyduğu saygının da payı vardır.

11. Aşağıdaki sorulardan hangisinin yanıtı, bir “gerekçe” içermektedir?

8.

I.



II. Romanı tek bir kişinin üzerine kurmak, romanda tek boyutluluk değil mi?



III. Bu kayaların görünüşü, kırık dişli bir ağzı andırdığından çok komik.



IV. Günümüz ev kadınının bence hiçbir sıkıntısı yok çünkü her şey otomatik aletlerle yapılıyor.



V. Sözlerini anlamadığım bu ezgi, müzikten başka her şeye benziyor.



Buranın halkı kamışlardan sepet örer, bunları satarak geçimini sağlar.

A) – Şiirlerinizi yazarken özellikle tercih ettiğiniz bir konu var

mı?



– O anda bana ilham veren neyse onu tercih ederim.

Çözüm Yayınları

B) – Anlam mı, biçim mi diyorsunuz?

– Güzel yazmak istediğimden hem anlam hem biçim



diyorum.

C) – Şiir yazarken nasıl bir yol izlersiniz?

– Önce duygu ve düşüncelerimle biçimlenmesine izin



verdiğim ayrıntılarla başlar, sonra da onları

Yukarıdaki cümlelerden hangisi kanıtlanabilirlik açısından farklıdır?



biçimlendiririm.

A) I.



B) II.

C) III.

D) IV.

D) – Şiirde geldiğimiz noktayı nasıl değerlendiriyorsunuz?

E) V.

– Garip bir çelişki; okur sayımız az, şair sayımız çok.

E) – Şiire yeni başlayanlara öneriniz var mı?

– Yazmaya başlamadan önce iyi bir okur olsunlar.

12. Şiirin bir çığlık, bir ilanıaşk, sallanan bir yumruk olduğunu söyleyen şair, bize de soruyor: “Sizce nedir şiir?” Bu soruya cevap vermek zor. Kuşkusuz şairin söylediklerinin hepsi şiirde olabilir ama bunlar düzyazıda da yok mu? Şiirin ne olduğunu anlayabilmek için onu düzyazıdan ayıran özellikleri bulmak gerekir bence. Böyle bir ayrım olmazsa şiirle düzyazının da bu sayılanlardan dolayı bir farkı olmaz.

70 9. Aşağıdakilerden hangisinde “İznim olsa da sizinle

gelemem.” cümlesinde olduğu gibi “koşul gerçekleşse de eylemin yapılamayacağı” anlamı vardır?



Bu parçada aşağıdakilerden hangisi kullanılmamıştır?

A) Pencereleri biraz açsan da oda biraz havalansa.

A) Doğrudan anlatım cümlesi

B) Yediklerime dikkat etsem de bir türlü kilo veremiyorum.

B) Bir gerekliliğin amacını açıklayan cümle

C) Senin yerinde olsam mutlaka yüksek lisans yaparım.

C) Koşula bağlılık içeren cümle

D) Annesinden izin alabilirse o da bizimle gelecekmiş.

D) Neden - sonuç ilişkisi içeren cümle

E) Bir an önce bir ev alsak da bu kiradan kurtulsak.

E) Dolaylı anlatım cümlesi

BÖLÜM 01 Test

Cümlede Anlam / Kavramlar - 1 1. (I) Kocaman, karanlık ağzıyla mağara bu yakıcı sıcakta

5. Aşağıdaki dizelerin hangisinde “hayıflanma, üzülme” söz konusudur?

sanki derinden soluyor. (II) Kayalar bir buğulu ter içinde ıslak ıslak kalkıp iniyor. (III) Bu hareket hâlindeki mağara, bana masallardaki devler gibi geldi. (IV) Mağaranın karanlığı derinden ürperdi, ben de ürperdim. (V) Bir uçtan bir uca adımladım, mağaranın uzunluğu kırk adım geldi.

A) İlk sevgilimin gülüşüne benzer

B) II.

C) III.

D) IV.

Bir nisan havası değil mi esen

B) Ah o kadrini bilmediğim günler

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde sanatlıca bir söyleyiş yoktur? A) I.

33

Koklamadan attığım gül demeti

C) Kimsesiz odanda kış geceleri

E) V.

İçin ürperdiği demler beni an

D) Çırpınır göğsünün içinde kalbi

Bir yaşlı ağaca sinen kuş gibi

E) Denize dönmek istiyorum

2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde “pişmanlık” söz



konusudur?

Mavi aynasında suların

A) Ah günüm yetse görmeye seni

Seni övmeye gücüm yetse

B) Benimle başladı bu müthiş güzellik

Benimle yaklaştı güzel günler

C) Ne saklayayım gaflet ettiğimi

Elimle batırmışım gençliğimi

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tanım yapılmıştır?

D) Kim ne karıştı ne istedi bizden

A) Suflör, tiyatroda kulisten oyunculara sözlerini fısıldayarak hatırlatan yardımcının adıdır.

Göz mü değdi ne oldu bu sevdaya

E) Birer kalp bıraktılar bize kırık Ömrümüzce gözyaşı döktürecek

B) Salonda bu gösterim için yer bulamadık, bütün koltuklar dolmuş.

Çözüm Yayınları



C) Muson iklimi, tropikal iklim özellikleri taşıyan Güneydoğu ve Doğu Asya’da etkilidir. D) Tiyatrolarda sahne düzeni, ışıklandırma gibi unsurlar oyun ve oyuncular kadar önemlidir. E) Güneş ışığı da dahil, Dünya üzerindeki enerjinin çoğuna Güneş kaynaklık eder.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, “Sözü edilenin görüşüne katılma” anlamı vardır?

A) Şaire göre şiir, insanın içini döktüğü sadık bir dosttur. B) Şairin de dediği gibi, şiir yalnızca bir iç döküştür. C) Şairin yazdıklarına bakılırsa dizelere olduğu gibi içini dökmüş. D) Şair için şiir, belli ki yalnız kaldığında söyleştiği bir arkadaştır. E) Şairin açıkladığı kadarıyla anlayabiliyoruz şiirle bize içini döktüğünü.

7. Ne bir güzel var avutacak gönlümü

4. (I) Cemal Süreya, onurlu kişiliğinin ötesinde üstün yetenekli bir şairimizdir. (II) Edebiyatımıza adı şair, denemeci ve portre yazarı olarak geçmiştir. (III) Şiirlerindeki o tatli ironiyi daha şimdiden arar oldum. (IV) Cemal Süreya, sevdiğini bağrına bastırırken bile incitmekten çekinirdi. (V) Sevgili Cemal Süreya, benim nefis şairim, güzel insanım benim.

B) II.

C) III.

D) IV.

Bu şehirde



Ne de tanıdık bir çehre



Bu dizelerde



I.



II. yalnızlık



III. karamsarlık



Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde “değerlendirme” yapılmamıştır? A) I.



kıskançlık

temalarından hangileri belirgindir? A) Yalnız I

E) V.

71



B) Yalnız II

D) I ve II

E) II ve III

C) Yalnız III

Test 33 8.

I.

1. E



II. Bardaktan boşanırcasına yağıyor mübarek III. Öbür yanda güneş kendi keyfinde



IV. Ne de olsa yaz yağmuru



V. Pırıl pırıl düşüyor damlalar Numaralanmış dizelerin hangisinde “varsayım” anlamı vardır? A) I.

B) II.

C) III.

3. B

4. B

5. B

6. A

7. B

8. A

9. C 10. E 11. D 12. E 13. B 14. B

12. Karşı yatan yüce dağlar

Diyelim yağmura tutuldun bir gün





2. C

D) IV.

E) V.



Eğilin de duman geçe



Dağlar saf, çocuk gibi



Kötülük olduğunu ne bile



Dağlardan esen rüzgâr



Dumanı iletin hele



Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Bir istek dile getirilmiştir. B) “Dağlar”a “yatmak, eğilmek” gibi özellikler yüklendiğinden, kişileştirme söz konusudur.

9. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yanında verilen anlam özelliğiyle uyuşmaz?

C) Ayrıntıların seçiminde birden fazla duyudan yararlanılmıştır.

A) Tut ki bugün de yağmur yağdı, biz sinemaya gitmeyecek miyiz? (Varsayım)

D) “Karşı yatan yüce dağlar” ifadesinde betimleme yapılmıştır.

B) Şimdi memleketimin dağlarında çiçekler açmıştır. (Olasılık)

E) “Rüzgâr” ve “esmek” sözcükleri benzetme ilişkisi içinde verilmiştir.

C) Benimle gelsen de okula birlikte gitsek diyorum. (Koşula bağlılık) D) Evet, bugünkü dersimiz burada bitmiştir. (Kesinlik)

10. (I) Kimi yazarlar araştırmaya meraklıdır. (II) Oluşturdukları yapıtların çoğu da bu yüzden araştırma konuludur. (III) Bugünlerde okuduğum kitap da bu türden bir yapıt. (IV) Piyasaya yeni çıktı daha. (V) Kim merak eder de okur ki bu kitabı?..

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde “ön yargı” söz konusudur? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

Çözüm Yayınları

E) Eve gidince bana haber verir diye düşünmüştüm. (Gerçekleşmemiş beklenti)

13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde karşılaştırma vardır? A) İnternet sayesinde bilginin hızla yayılması, başka yenilikleri de tetiklemiştir. B) Diğer insanlar gibi yazarlar da yaşadıkları dönemin siyasi ve sosyal koşullarından etkilenirler. C) Matbaanın bulunuşu insanlık tarihinde bir dönüm noktası olmuştur. D) Farklı dönemlerde oluşturulmuş eserleri aynı bakış açısıyla değerlendirmek yanlıştır. E) Bildiğim kadarıyla yazarın, ilk öyküsünü yayımlatıncaya kadar gezmediği yayınevi kalmamış.

11. İnsan,

72



I.



II. tevazuda toprak,



III. şevkat ve merhamette güneş,



IV. hiddet ve asabiyette ölü,



V. eli açıklıkta akarsu gibi olmalıdır.



Kusurları örtmede gece,

anlamı yoktur?

A) Onun bana yaptıklarına karşın ben yine de ona bir şey demiyorum.

sözlerinden hangisi



•

Hoşgörülülük



•

Cömertlik



•

Sevecenlik



•

Alçak gönüllülük



14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “hoşgörü gösterildiği”

B) Sizin düşüncelerinizi sonuna kadar dinlemeyi inanın çok isterdim. C) Öğretmenimiz yaramazlık yapan öğrencileri disipline vermeyecekmiş. D) Komşumuzun koca camını topla kırdık, komşumuz yine de sesini çıkarmadı.

kavramlarından herhangi biriyle ilgili değildir? A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

E) Adamın işlerinin kötü gittiğini duyunca borcumu istemekten vazgeçtim.

BÖLÜM 01 Test

Cümlede Anlam / Kavramlar - 2 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eleştiri yapılmıştır?

34

4. (I) Nemli iklimlerde yetişen, yaprak ve tomurcukları içecek maddesi üretmekte kullanılan tarım bitkisidir çay. (II) Yeşil çay, siyah çay ve oolong çayı farklı oksidasyon seviyelerinden geçilerek üretilir. (III) Kukicha çayı (sürgün çayı) yapraklardan ziyade sürgün ve gövdeden elde edilir. (IV) Anavatanı Güney ve Güneydoğu Asya olmasına karşın dünya üzerinde tropik bölgelerde de yetiştirilebilmektedir. (V) Bazı hoş kokulu bitkilerin aromaları çaylara eklenerek meyve ve bitki aromalı çaylar elde edilmektedir.

A) Eski fotoğrafları ortaya dökmüş, onlara bakıyor tek tek. B) Bu ayın sonunu nasıl getirdim, gel de bana sor. C) Konuşuyor, sohbet ediyor, vakit öldürüyoruz işte. D) İnsanımız, gerçekleri magazin düzeyinde takip ediyor. E) İyi kötü bütün işlerimizi sonunda yoluna koyduk.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde tanım yapılmıştır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde anlatılanı belirgin kılmak amacıyla karşıtlıktan yararlanılmıştır?

A) Şimdi şiir bence senin yüzündür

5. Faruk Nafiz 1918’den beri aruzdan heceye geçmiş, yalın bir

Şimdi benim tahtım senin dizindir

dille, halka dönük bir şiir anlayışına yönelmişti. Millî Edebiyat akımı içinde gür sesi, tutkulu aşk şiirleriyle olduğu kadar, Anadolu’yu anlatışıyla da yaygın bir üne kavuşmuştur. Şair, halk edebiyatı geleneğinden yararlanırken folkloru da kullanır ki bu seçim oldukça yerindedir.

B) Kimsesiz odanda kış geceleri

İçin ürperdiği demler beni an



Çözüm Yayınları

C) Seni korkutacak geçtiğim yollar Arkandan gelecek hep ayak sesim

D) Saçlarımdan tutup kor gözlerinle

Yaşlı gözlerime dalıver gitsin

E) Gündüzlerim karanlık benim artık



Faruk Nafiz’den söz edilen bu metne hâkim olan duygu aşağıdakilerden hangisidir? A) Şaşırma

Gecelerimse zindan bana



B) Beğenme

D) Yakınma

C) Özlem

E) Sitem

6. Hayal meyal şeylerden ilk aşkımız

3. (I) Etrafı kalın bir sis tabakası örter, titrek yağmur yavaş yavaş çiseler. (II) Yeryüzüne birdenbire nereden geldiği belli olmayan bir karanlık çöker. (III) Sisler içinde belli belirsiz, yalnız iki ıslak çatı, yaprakları dökülmüş iki ağaç görünür. (IV) Onların tepesinde düşünceli tavırlarıyla minicik kuşlar duracak boynu bükük. (V) Bu arada yokuşlara zar zor tırmanan arabaların iniltileri duyulacak uzaktan.

Bu parçadaki numaralı cümlelerin hangisinde farklı bir duyuyla algılanan ayrıntıya yer verilmiştir? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.



Hatırası bile yabancı gelir



Hayata beraber başladığımız



Dostlarla da yollar ayrıldı bir bir



Gittikçe artıyor yalnızlığımız



Bu dizelerle ilgili olarak



I.



II. Pişmanlık söz konusudur.

73

Hâkim olan duygu üzüntüdür.



III. Aşamalı bir durumdan söz edilmiştir.



IV. Abartıya yer verilmiştir.



yargılarından hangisi doğrudur? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II. ve IV.

E) III. ve IV.

C) I. ve III.

Test 34 7.

I.





Yazılmaz benim derdim (Abartma)

Kanadından bir tüy düşer (Olasılık)

V. İçimde damla damla bir korku birikiyor



Bense yasak bir düşüncede (Karşılaştırma)

IV. Belki üstümüzden bir kuş geçer



4. A

5. B

6. C

7. E

8. A

9. A 10. D 11. C 12. E

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir çıkarım yapılmıştır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

Sanıyorum her sokak başını kesmiş devler (Kesinlik)

Numaralanmış dizelerden hangisi ayraç içinde verilen özelliği içermez? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

meşhurdur. (II) Özellikle marokenden yapılan ayakkabı ve çantalar aranır niteliktedir. (III) Başka yerlerde maroken gibi işlenen, üzerinde benekler bulunan koyun derileri de vardır. (IV) Bu deriler de maroken gibi işlem görür ve marokenin kullanıldığı alanlarda kullanılır. (V) Her ne kadar ayakkabı ve çanta alanında aranır olsa da bu deriyle kaplanmış eşyalar da aynı adla salonlarımızda koltuk, kanepe olarak yer almaktadır.

Çözüm Yayınları

8. (I) Fas’ta işlenen yumuşak bir tür keçi derisi olan Maroken pek



3. E

Kalesi’ne gidiyoruz. (II) İki üç katlı tokmaklı ve ahşap kapılı evler, daracık sokaklar etrafına dizilmiş. (III) Bahçelerde, kapı önünde sohbet eden kadınlar var. (IV) Bu, henüz komşuluk ilişkilerinin bitmediğini gösteriyor. (V) Çocuklar sokaklarda, artık gördüğünüzde hatırladığımız oyunlardan birdirbirler, uzun eşekler ve köşe kapmacalar oynuyor.

Ilık ellerimden tut beraber götür beni (Özlem)

III. Kuş kanadı kalem olsa



2. E

10. (I) Ankara’yı tanımak için en iyi yollardan biri diyerek Ankara

Düşün düşün ki anne ben daha çok küçüğüm

II. Sen zambaklar kadar beyaz



1. D

11.

I.



II. Arkadaşlar, biraz daha sessiz olursak metrodaki insanları rahatsız etmemiş oluruz.



III. Onun yazdıklarını geniş bir bakış açısıyla değerlendirmek yerine olacaktır.



IV. Her akşam televizyonu iki saat kapatıp kitap okumayı hedefliyoruz.



V. Ne yazık ki bazı insanların bencillikleri, onların başka insanların haklarına saygı duymalarını önlüyor.



Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde tanım yapılmıştır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

Gözlerime inanamıyorum, ne zaman büyüdün de buralarda çalışmaya başladın sen!

Aşağıdakilerden hangisi numaralanmış cümlelerden herhangi biriyle eşleştirilemez? A) Öneri

E) V.

B) Şaşırma

D) Tasarı

C) Pişmanlık

E) Uyarı

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, karşısında verilen duygu hâkim değildir?

9. (I) Soyuk ormanına dalıyorum; bu orman, benim sevdiğim

Cümle

karışık ormanlardan. (II) Serin, nemli bir loşluk içinde ağaçlara baka baka ilerliyorum. (III) İşte fındık şimdiden küpelerini sarkıtmış, üvez ve muşmulaların yaprakları kızarmış; kızılcığın, alıcın yemişleri pembe, kırmızı; yaprakları sarı. (IV) Derken biraz ilerideki bir meşeden bir kestane kargası kalkıyor, cıyak cıyak ortalığı velveleye veriyor. (V) Gürgen, meşe ve kayın ağaçlarının sarmaş dolaş oldukları kuytu bir sıklığa dalıyor, eğile eğile ilerliyorum.

74



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde gözleme yer verilmemiştir? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

Nerde o çocukluk günlerimizin eski coşkusu

Özlem

B)

İki ay oldu, bir kez olsun arayıp hatırımı sormadın.

Sitem

C) Bir türlü öğrenemedi yaptığı hatalardan ders çıkarmayı.

Yakınma

D) Marketten çıktığımda Ali’yle burun buruna gelmeyelim mi?

Şaşırma

E)

Duygu

A)

Sevinçten, heyecandan içi içine sığmıyor; hoplayıp zıplıyor durmadan.

Beğenme

BÖLÜM 01 Test

Cümlede Anlam / Kavramlar - 3 1. “Yalnızca bir deli, suyun derinliğini iki ayağıyla anlamaya

35

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde aşamalı bir durum söz

kalkar.” diyen bir kişinin bu düşüncesi aşağıdaki tutumlardan hangisine uygundur?

konusudur?

A) Yağmur yağsın, varsın ıslansın bu yağmurda saçlarımız.

A) Tehlikeden uzak durma

B) Kim bilir şimdi hangi kıyılarda hangi gemiler demir alıyor?

B) Tedbirli davranma

C) Her geçen gün benliğimi saran bir özlemin peşinde koşuyorum.

C) Kuşkucu yaklaşma D) Ürkek bir tavır sergileme

D) Hiç görmediğim yıldızlar, gözlerine doğduğundan mı bu parlaklık?

E) Düşünceli olmaya çalışma

E) Sen şimdi benim kulaklarımda yepyeni bir türkü gibisin.

2. Aynalar gibi kapkara

Suyu mu çekilmiş bulutların?



Taşlara düşen saat gibi



Ne artı ne eksi



Bir sağlık, bir sevinç, bir umut



Hikâye hepsi



Bu dizeleri oluşturan cümlelere hâkim olan duygu aşağıdakilerden hangisidir?

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “sitem” anlamı vardır?

A) Bıkkınlık Çözüm Yayınları

B) Umutsuzluk C) Yalnızlık D) Karamsarlık E) Sevgisizlik

3. (I) Kemal Özer İkinci Yeni’den öncesi olmayan, biçime aşırı

A) Birbirinize sataşmadan uslu uslu oturamadınız sanki, aşk olsun size. B) Bu işinde de başarılı olacağını ve kendini amirlerine sevdireceğini umuyorum. C) Bugünlerde onda tuhaf bir durgunluk olduğu görülüyor. D) Haberleri izlerken kendisine bir şey sorulmasına sinirlenirdi. E) O cadde senin bu sokak benim, dolaşmaktan ayaklarımıza kara sular indi.

düşkün bir şairdi. (II) “Şiirde anlam rastlansaldır.” diyenlere yakın görünüyordu. (III) Bu anlayışla da anlamı salt bir güzellik ögesi olarak ele alıyordu. (IV) Her sözcüğünü özenle seçen tam bir dize şairiydi. (V) İlk üç kitabında bu anlayışı sürdürdükten sonra birdenbire yazmamaya başladı.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde beğenme söz konusudur? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir “sezgi, tahmin” söz konusudur?

A) Doğal olan bir durumun onun elinde bir oyun aracı olabileceğini, onu görür görmez anlamıştım.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde işin henüz yapılmadığı anlamı vardır?

A) Babası izin vermediği için bazı çalışmalara katılamazmış. B) Son günlerde iş yerine de pek uğramaz olmuş. C) Annesi evde olmasaymış konuklara kapıyı açmayacakmış. D) Tatilden döneli kimseyle ilgilenmiyormuş. E) Adresi bulabilirse mektup da yazacakmış.

B) Şu kadarını söylemekle yetineyim: Bu yıl çok az çalışıyoruz, biraz hızlanalım. C) Filmi o kadar sıkıcı bulmuştu ki filmin sonunu bile beklemeden yatmaya gitti. D) Akşam, misafirlerimizle hem eski günlerden hem de eski arkadaşlardan söz ettik. E) Çok önemli iki sınavı olmasına rağmen çalışmayı son güne bırakmasını anlamak mümkün değil.

75

Test 35

1. B

8. (I) Tarık Buğra’nın, romanını yazarken yaşantısından

B) II.

C) III.

D) IV.

5. C

6. A

7. A

8. E

9. D 10. D 11. B 12. D 13. A

A) Onun kendine özgü bir anlatımı olduğu gibi, kimilerince küçümsenmiş olan Türk diline yetkinlik getiren bir ustalığı da vardır. B) Ondan gördüğüm destekle planlı çalışma alışkanlığım gittikçe arttı ve kısa zaman içinde büyük başarılar elde ettim. C) Şiirin dili, diğer tüm edebiyat türlerinin dilinden üstün olduğu için zahmet verici ve yorucudur şiir yazmak. D) Kitap, yaşayan usta şairlerle birebir görüşülerek elde edilmiş röportajlarla sürdürüldüğü için çok ilgi gördü. E) Bir neslin yıkılış ve yeniden doğuşunun bütün buhranlarını kendi şahsında yaşamış bir insanın dramını anlatıyor eser.

E) V.

12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde bir “ön yargı” söz

9. Aşağıdaki dizelerin hangisinde sanatlıca bir söyleyiş

konusudur?

A) Artık demir almak günü gelmişse zamandan

A) Günler kederle geçiyor



Günler acıya dayana dayana

B) Susuyor şarkılar birer birer

Ve şiirlerde yarım dizeler

C) Şarkılar da sustu pikapta

Çözüm Yayınları

yoktur?



Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan

B) Cihana bir daha gelmek hayal edilse bile

Avunmak istemeyiz böyle bir teselliyle

C) Rıhtımda kalanlar bu seyahatten elemli

Dağıldı masamdaki çiçekler

Günlerce siyah ufka bakar gözleri nemli

D) Biçare gönüller! Ne giden son gemidir bu

D) Üşüyen küçük eliyle bir simitçi





E) Aşkın sihirli şarkısı yüzlerce dildedir

Köşeden bir gelir bir gider

E) Adam oturmuş denize karşı

konusudur?

A) Her tarafta yükseklik, her tarafta ıssızlık

Yalnız arabacının dudağında bir ıslık

B) Gözlerime çökerken ağır uyku sisleri



Çiçekliyor duvarı ocağın akisleri

kişilere hoşgörülü denemez.

Bu cümle



I.



II. Söylenenleri görünür kılmada kullanılan diğer yöntem de söylenenleri örnekle zenginleştirmektir.

Uzun yollar bu sesten silkinerek yatıyor



III. Yargılardan birinin benzetmeyle somutlanması, anlatılanın belirginleştirilmesinde geçerli bir yöntemdir.



açıklamalarından hangilerini örneklemekte kullanılabilir?

D) Kendimi kaptırarak tekerleğin sesine

İspanya neş’esiyle bu akşam bu zildedir

13. Bir düşünceye saplanıp onun dışında doğru tanımayan

C) Tekerlekler yollara bir şeyler anlatıyor

Hicranlı hayatın ne de son matemidir bu

Elinde oltası yıldız tutar

10. Aşağıdaki dizelerin hangisinde “farkında olmayış” söz

76

4. E

konusudur?

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde eserle ve yazarla ilgili beğeniyi destekleyen bir görüş söz konusu değildir? A) I.

3. D

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde aşamalı bir durum söz

yararlanmasının elbette büyük payı var Küçük Ağa’nın başarısında. (II) Eserde kişilerini yaşadıkları koşulların gerçekliği içinde ele alıyor. (III) Oradaki gelenekleri, yetişme koşullarını, yerleşik değer yargılarını hiçbir zaman gözden ırak tutmuyor. (IV) Yaşanılanlar varsa bu yanılmayı doğuran nedenleri anlamaya, anlatmaya çalışıyor. (V) Ne var ki Tarık Buğra’nın “Bir roman yazarının bir bilim adamı gibi, tam o kadar objektif olması gerektiğine inanıyorum.” sözleri havada kalıyor.

2. D

Uzanmışım kalmışım yaylının şiltesine

Bir kavramı belirlemenin başka bir yolu da onun karşıtı olan kavramı belirlemektir.

E) Bir sarsıntı... Uyandım uzun süren uykudan

A) Yalnız I





Geçiyordu araba yola benzer bir sudan

B) Yalnız II

D) I ve II

E) II ve III

C) Yalnız III

BÖLÜM 01 Test

Cümlede Anlam / Karma - 1 1.

I.

II. Bu kadar sürprizi senin için hazırladık ama sen geç kaldın.



III. Konuyu tam olarak anlamadığı için konuyla ilgili yorum yapmadı.



IV. Bu daireyi yaz tatilimizi geçirmek için iki aylığına kiraladık.



V. Bizim için endişelenmene gerek yok; biz iyiyiz herhangi bir problem yaşamadık.



4. (I) Ahmet Hamdi Tanpınar, okurun merakını uyandırmak için

Buralara kadar sizinle tanışmaya geldik lakin sizi bulamadık.







Numaralanmış cümlelerin hangilerinde amaç - sonuç ilişkisi vardır? A) I. ve III.

B) I. ve IV.

D) III. ve V.

36

zaman zaman birtakım ustalıklara başvuruyor. (II) Sahnenin Dışındakiler’in dili Huzur’a oranla, daha sade. (III) Ama Tanpınar, süslü cümleler kurmaktan gene de alamıyor kendini. (IV) Sahnenin Dışındakiler, yer yer dağınıklığına ve savrukluğuna rağmen, Türkçede yazılmış romanların en güzellerinden. (V) Tanpınar’ın bu gücü, anlattığı “insanı”, hiçbir zaman yalınkatlığa düşmeden, bütün karmaşıklığıyla, bütün derinliğine vermesinden geliyor. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde hem olumlu hem de olumsuz bir eleştiri söz konusudur? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

C) II. ve IV.

E) IV. ve V.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “öneri” söz konusu değildir?

2. Söz bir aynadır, onda sahibinin içini görürüz. Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cümleye en yakındır? A) İnsan, düşündüklerine göre değil; söylediklerine göre değerlendirilir. B) İnsan sadece ve sadece gerçekleri söylediği ölçüde güvenilir olur. C) Her söylediğimiz bizi ya başarıya ya da başarısızlığa götürür.

B) Ne hakkında yazacağına karar veremeyen bir sanatçının başarılı olması beklenemez.

Çözüm Yayınları



A) Bir eserde ilk önce konu belirlenmeli, sonra eserin kurgusu ayrıntılandırılmalıdır.

C) Yazıyı etkileyici kılmak için, konunun sınırlandırılması gereklidir. D) Başlığın, okurun konuyla ilgili bilgi birikimini çağrıştıracak nitelikte olmasına dikkat edilmelidir. E) Paragraf uzunluğuna dikkat edilmeli, yeri gelmedikçe paragraf yapılmamalıdır.

D) Söylediklerimiz, gerçekte iç dünyamızın dile gelişidir; bizi yansıtır. E) Her düşündüğümüzü söylemek farkında olmasak da başkalarını incitebilir.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde karşılaştırma vardır?

6. (I) Moleküler Biyoloji ve Genetik için boşu boşuna “yüzyılın bilimi” demiyorlar. (II) Bu alanda her gün önemli keşifler yapılıyor, insanlık tarihini değiştirebilecek buluşlara imza atılıyor. (III) 21. yüzyıl bu alanda belki de en önemli dönüm noktası. (IV) 2003 yılında İnsan Genom Projesi tamamlandı ve insan DNA dizilimi tüm dünyayla paylaşıldı. (V) Bu gelişmeden sonra araştırmalar büyük hız kazandı, hemen her gün bir öncekinden farklı bir gelişme kaydedildi.

A) Halk ağzından yapılacak denemelerle söz varlığımızı geliştirebiliriz. B) Kapodakya’nın olağanüstü güzellikteki vadileri göz kamaştırıyor. C) Her eser, başka metinlerden alınan parçalarla renklenir, zenginleşir. D) Filmde bugüne değin beyaz perdeye taşınmamış bir sorun ele alınmış. E) Geçen hafta Ankara Kalesi’ne gidip güzel bir gün geçirdik.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde kişisel düşünceye yer verilmemiştir? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

77

Test 36



2. D

3. D

4. D

5. B

6. D

7. E

8. D

9. E 10. E 11. B 12. D 13. A

11. (I) Son bir iki yıldır 80’li, 90’lı yılları anlatan güzel romanlar

7. ve 9. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.





1.B

(I) Yahya Kemal’in Paris yıllarında her yönden gelişen kültürü, ona edebiyat ve tarih alanında yeni ufuklar açtı. (II) Fransızların klasik metinlerinden hareketle yeni bir yapıya kavuşturdukları Fransız şiirinden etkilenerek divan şiirine yeniden hayat kazandırmanın, ondan yeni bir şiir meydana getirmenin yollarını aramaya başladı. (III) “Eski Şiirin Rüzgarıyla” adlı kitabındaki şiirlerinde bunu görebiliyoruz. (IV) Onun şiir anlayışı, dilde mükemmelliğe ve musikiye dayanıyordu. (V) Yahya Kemal’e göre şiir, gözle okunmaktan çok, sesle dile getirilmeliydi. (VI) Belki de bu yüzden hayatta olduğu süre boyunca, şiirlerini kitaplaştırmadı. (VII) Bu durumun, şiirlerinin söylenmesi ve dinlenmesini istemesinden kaynaklandığı söyleniyor.





ve anı kitapları yayımladı. (II) Şimdi kırk elli yaşlarına giren yazarlar o dönemi, bugüne nasıl gelindiğini anlatma gereği duydular. (III) Hafızasız bir toplum olarak kendimizi eleştirirdik, böylece bu eksikliğimizi de gidermeye başladık belki de. (IV) Yazar da son romanını toplumsal olayları en yoğun yaşandığı yıllar çerçevesine oturtmuş. (V) Romanda olaylar yerine kişiler temel alındığı için anlatılanlar herhangi bir zaman dilimi için de geçerli. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, beğeni dile getirilmiştir. B) II. cümlede, karşılaştırma yapılmıştır. C) III. cümlede, bir olasılıktan söz edilmiştir. D) IV. cümlede, içerikle ilgili açıklama yapılmıştır. E) V. cümlede, yargı gerekçesiyle verilmiştir.

7. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden

sonra dil ve düşüncenin akışına göre “Hatta dergilerde yayımlanmasından bile bir çekingenlik duydu.” cümlesi getirilebilir?

A) II.

B) III.

C) IV.

D) V.

12. ---- kitap okumaktan büyük zevk alırım, her satırda yeni bir

E) VI.

dünyanın kapılarını araladığını hissederim.

8. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde tahmin vardır?

A) II.

B) IV.

C) V.

D) VI.

E) VII.

Çözüm Yayınları



I.



II. Bir deniz kenarında martıların sesi bana eşlik ediyorsa



III. Her ne kadar zaman bulamasam da



IV. Yatağa uzandığımda yorgun değilsem V. Birçok insan için olmayabilir ama ben ifadelerinden hangileri getirildiğinde cümlede koşula bağlılık söz konusu olamaz? A) I. ve II.

9. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi dolaylı anlatım cümlesidir? B) II.

C) IV.

D) VI.

Hele bir de sessizlik varsa



A) I.

Bu cümlenin başına

B) I. ve III.

D) III. ve V.

C) II. ve IV.

E) IV. ve V.

E) VII.

13. David Mayers, “The American Paradox” adlı kitabında Amerika’yı her türlü imkanın bulunduğu ancak kişilerin kendini daha kötü hissettikleri bir ülke olarak tanımlamış.

10. Şiir, duygulanınca değil; duygulara gem vurulunca yazılır.

78

Aşağıdakilerin hangisi bu cümlede anlatılmak isteneni desteklemez?



Aşağıdakilerden hangisi bu cümlede anlatılmak isteneni destekler niteliktedir?

A) Yalnızca duyguların ayakta tuttuğu dizelere “şiir” denemez.

A) Teknoloji ve maddi şeyler, insanın hayatını kolaylaştırabilir ama insana mutluluk vermez.

B) Bir şairin duygularını şiire aktarması için duygularının olgunlaşması gerekir.

B) Hiçbir ülke dışarıdan göründüğü gibi değildir, içeride yaşananlar orada yaşayanların sorunudur.

C) Duyguların durulduktan sonra dizelere dökülmesi şiiri tatlandırır.

C) Sağlık ve eğitim alanlarında daha iyi olanaklara sahip olan insanların yaşam kalitesi daha yüksektir.

D) Hissedilenler, yaşananlar belli bir süre sonra şiirin teması olur.

D) Bir toplumda insan ilişkileri istikrarlı değilse o toplumda huzurdan, mutluluktan söz edilemez.

E) Çoşkusunu olduğu gibi şiire aktarabilen şair, samimiyetini okuyucuyla paylaşmaktadır.

E) Güven duygusu geliştirememiş bireyler, sahip oldukları maddi ve manevi olanaklardan yararlanamazlar.

BÖLÜM 01 Test

Cümlede Anlam / Karma - 2 1. O, yazılarında hiçbir zaman tarafsız olmadı.

37

5. (I) Bizler gülmek için mutlu olmayı bekleriz nedense. (II) Halbuki kendimizi iyi hissetmemizi, mutlu olmamızı sağlayacak bir iksirdir gülümsemek. (III) Genellikle çevremize şirin görünmek, onların mutluluğuna katkıda bulunmak için gülmek zorunda hissederiz kendimizi. (IV) Doğru, bizim güler yüzümüze, tatlı dilimize ailemizin, arkadaşlarımızın ve çevremizdekilerin ihtiyacı var. (V) Ama unutmayalım ki öncelikle bizim ihtiyacımız var gülmeye.

Bu cümleden söz konusu kişiyle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi çıkarılabilir? A) Nesnel kalmayı başarmıştır. B) Eleştirileri dikkate alarak yazmıştır. C) Herkesin düşüncesine önem vermiştir. D) Yazdıkları öznel bir yaklaşımın ürünüdür.



E) Yazılarının tümü basmakalıp görüşler içerir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, bir bilinmezlikten söz edilmiştir. B) II. cümlede, tanım yapılmıştır. C) III. cümlede, bir zorunluluğun amacı açıklanmıştır.

2. Hayata bakışını “Erken kalktım işime, şeker kattım aşıma.”

D) IV. cümlede, bir onaylama söz konusudur.

atasözüyle ifade eden bir kişi aşağıdakilerden hangisiyle nitelendirilebilir?

E) V. cümlede, bir gereklilik dile getirilmiştir.

A) Kazanmak için emek harcamayı göze alan B) Zamanı değerlendirmenin önemini kavrayan C) Yararlı şeyler için fedakârlığın gerekliliğine inanan D) Ev yaşamında huzur arayan E) Fırsatları değerlendirmenin önemini bilen

özelliklerindendir. (II) Yazarın duyguları, tercihleri mümkün olduğu kadar gizlidir, açıkça ortaya konmaz. (III) Olaylar, son derece mantıklı bir neden-sonuç zinciriyle birbirine bağlanır. (IV) Okuyucu, bu romanlarındaki olaylarda ve kişilerde herhangi bir sıradışılık bulamaz. (V) Ancak yazarın aşırı gerçekçiliği bu eserlerde sanatın temeli olan hayal gücünü engellemiştir.

Çözüm Yayınları

6. Ay ışığında ceviz silkilmez.

3. (I) Gerçekçilik, onun romanlarındaki en belirgin



A) Bir işi yaparken o işin tehlikelerini önceden hesaplamak gerekir. B) Bir işe girişirken zararı göze almazsanız o işten bir kazancınız olmaz.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde yazara ve yazarın romanlarına yönelik olumsuz bir eleştiri söz konusudur? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

Bu atasözünün iletisini açıklayan ve destekleyen bir yazı yazmanız gerekse bu yazıda vurgulanması gereken aşağıdakilerden hangisidir?

C) Zor koşullarda fedakârlıkla iş yürütenler sonunda kazanır. D) Yöntemine ve koşullarına göre yapılan işlerden olumlu sonuç alınır.

E) V.

E) Bir işi bencilce sürdürmeye devam etmenin sonu zarardır.

4. (I) İnsanlarla anlaşılır bir şekilde iletişim kurmaya dikkat edin. (II) Günümüzde insanların en büyük sorunlarından biri, iletişim sorunu. (III) Doğru iletişim kuramamaktan dolayı kaybettiğimiz zaman çok fazla. (IV) Aklınızdakileri açıkça anlatın ki karşınızdaki sizi iyi anlasın. (V) Böylece yanlış anlaşılmalardan kaynaklanan zaman kaybını önlemiş olursunuz.

79 7.

I.



II. Geçmişle gelecek arasında uygun bağlantı kurma

Geçmişle hesaplaşma

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



III. Geçmişle uzlaşma

A) I. cümlede uyarı yapılmıştır.



IV. Geçmişi bütün yönleriyle benimseme

B) II. cümle öznel anlatımlıdır.



V. Geçmişi iyi değerlendirme

C) III. cümle neden-sonuç cümlesidir.



D) IV. cümlede koşul belirtilmiştir.

Numaralanmış konuların hangisinde geçmişe yönelik farklı bir yaklaşım söz konusudur?

E) V. cümle dolaylı anlatım cümlesidir.

A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

Test 37

1. D

8. Sanatçı, toplumun beklentilerine uygun şeyleri söylemeyi

3. E

4. E

5. E

6. D

7. D

8. B

9. A 10. D 11. A 12. E 13. C

11. (I) TSK Mehmetçik Vakfı, vakıftan bakım ve öğrenim yardımı

bildiği ve seçtiği için değil; onları farklı biçimde söyleyebildiği için sanatçıdır.

2. B

alan şehit ve gazi çocuklarına yönelik kültür gezisi düzenliyor. (II) Bu kültür gezisi 10-24 Temmuz tarihleri arasında gerçekleştirilecek. (III) TSK Mehmetçik Vakfı bu kültür etkinliğiyle şehit ve gazi çocukları arasındaki sosyal paylaşımı artırmayı hedefliyor. (IV) Yurt genelinden yaklaşık seksen şehit ve gazi çocuğunun katıldığı gezi Ankara’dan başlayacak. (V) Sırasıyla Sivas, Erzurum, Rize, Trabzon, Samsun ve Amasya illerini izleyen güzergâh, Millî Mücadele’de önem taşıyan illeri kapsaması açısından da anlam içeriyor.

Aşağıdakilerden hangisi, anlamca bu cümleye en yakındır? A) Bir sanatçının toplum sorunlarına duyarlı olması onun başarısı için gereklidir. B) Sanatçıyı, sanatçı yapan konu değil, onu anlatış biçimidir. C) Başarılı bir eserin temelinde toplumsal sorunları ele alışı yatar.



D) Sanatçıyı geleceğe taşıyan, anlatmak için seçtiği konulardır.

Yukarıdaki dergi haberinde numaralanmış cümlelerden hangisi, tek başına bir haber olarak verilebilir? A) I.

E) Neyi işleyeceğini bilen sanatçı gerçek sanatçıdır.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

12. (I) Cahit Irgat da şiirleştirme yöntemleriyle serbest nazım akımından etkiler taşımayan bir şairdi. (II) Bu Şehrin Çocukları, Rüzgârlarım Konuşuyor yayımlandığında, özgün söyleyişle hemen göze çarpan, savaşın yıkımlarını yansıtan güçlü bir sanatçı olarak belirdi. (III) Ama umulan gelişmeyi gösteremedi. (IV) Beş yıllık aradan sonra yayımladığı Ortalık adlı kitabı, güzel şiirler getirse de bir aşama sayılacak nitelikte değildi. (V) Tiyatro, sinema oyuncusu olarak ünlenen Cahit Irgat, şiir yazmayı sürdürdüyse de okurlarından baştaki ilgiyi bir daha görmedi.

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eşitliğin söz konusu olmayabileceği bir durum anlatılmaktadır?

B) İki ezeli rakip bu deplasmanda da yenişemedi, berabere kaldı. C) Yumurtanın zararsız olduğunu öğrenince her sabah birer yumurta yiyorlar. D) Tatlıyı aramızda kardeş payı yaptık böylece daha az tatli yemiş olduk. E) Bu işe ortak girdikleri için işin bütün masraflarını da yarı yarıya paylaştılar.

Çözüm Yayınları

A) Miras paylaşımında kardeşlerden hiçbiri payına düşene itiraz etmedi.

Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, örtülü anlam yoluyla Cahit Irgat’tan başkalarının da serbest nazımdan etkilenmediği belirtilmiştir. B) II. cümlede, Cahit Irgat’ın üslup ve içerik özelliğiyle ilgili açıklama yapılmıştır. C) III. cümlede, düşüncenin yönü değişmiştir. D) IV. cümlede, koşul gerçekleşse de beklenenin gerçekleşmediği söylenmiştir. E) V. cümlede, Cahit Irgat’ın oyuncu yönüyle şairlik yönü karşılaştırılmıştır.

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kalıplaşmış bir cümle vardır?

80

A) Bilinmez kaç kiraz mevsimi geçecektir senden ayrı uzaklarda. B) Sıradan okurlar hikâye anlatan romanlara bayılır, çok satanların çoğu bunlardandır. C) İnanamıyordum ama beni aradığına göre önemli olması gerektiğini biliyordum.

13. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yargı, gerekçesiyle birlikte verilmiştir?

A) Uykuya varmak için bu haşin günde, erken

Kapanmayan gözlerim duvarlarda gezerken

B) Bilmezdim şarkıların bu kadar güzel

Kelimelerinse kifayetsiz olduğunu

C) Sevindiğim anda sen üzülürsün

Sonbahar uğultusu duymamışsın ki

D) Ne günlere kaldık; insanlarda birbirine saygı, sevgi, hoşgörü diye bir şey kalmadı.

D) Adam oturmuş denize karşı

E) Çok kısa bir sürede kıyıdaki çakıl taşları seçilir hâle geldi, helikopter inişe geçti.

E) Her mihnet kabulüm, yeter ki



Elinde oltası yıldız tutar Gün eksilmesin penceremden

1.

I.



II. Suyunu çeksin diye güneşe koyduğum reçel, şekerleşmişti.



III. Ekşi elma yediğim için dişlerim kamaşmıştı.



IV. Uzun süren kuraklıktan dolayı toprak çoraklaşmıştı.



V. Uçakta uzun süre hareketsiz kalmaktan ayaklarım uyuşmuştu.



Yukarıdaki cümlelerin hangilerinde “değişerek yeni bir görünüm kazanma” söz konusudur?



4. (I) Gecenin hayli ilerlemiş bir saatinde Bodrum’a geldik. (II)

Şiddetli fırtına sabaha karşı yatışmıştı.

A) I. ve V.

B) II. ve IV.

D) II. ve V.

38

BÖLÜM 01 Test

Cümlede Anlam / Karma - 3

Bodrum’un bembeyaz evlerinin üstüne ay ışığı dökülüyordu ve evlerin aksi denize vuruyordu. (III) Bodrum bir deniz kasabasıdır; Türkiye’deki hiçbir deniz kasabasına da benzemiyor, Bodrum’un bambaşka bir özelliği var. (IV) Ay ışığı altında bir masal şehri gibi, nefes almıyor. (V) Durgun, bir göl kadar durgun; denizin üstünden gümüş parıltılar kayıyor, denizin üstünde yer yer bir top ışık uçuşup duruyor.

C) I. ve III.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangi ikisinde yalın bir anlatım söz konusudur? A) I. ve III.

E) III. ve IV.



2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “yakınma” söz

B) I. ve V.

D) II. ve IV.

C) II. ve III.

E) IV. ve V.

5. Bir anlatım belgesel ya da yüzde yüz nesnel bir nitelik taşımaz

konusudur?

çünkü yorumlar da yargılar da kişiseldir.

A) Bazen insanları olduğu gibi kabul etmek, insan ilişkilerinde huzuru sağlar.

C) Yardıma ben de gelirim diyor ama bir de zamanında gelmeyi öğrense. D) Yüzündeki o coşku birdenbire azaldı, bir anda yok oldu. E) Eğlenmeyi çok seviyor lakin çalışmaktan eğlenmeye fırsat bulamıyor.

Çözüm Yayınları

B) İşten ayrılmamdan neden bu kadar rahatsız olduğunu anlayamadım.



“Çünkü” bağlacıyla bağlanmış bu cümlelerle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur? A) Birinci cümle nesnel, ikinci cümle özneldir. B) Birinci cümle, ikincinin koşuludur. C) İki cümle birbirine amaç ilgisiyle bağlanmıştır. D) İkinci cümle, birinci cümlede belirtilen yargının nedenidir. E) Her iki cümle de dolaylı anlatım cümlesidir.

3. (I) Tarihleri 17. yüzyıla kadar uzanan eski Ankara evleri, sur duvarları ile çevrilmiş dar ve dik bir alanda gelişmek zorunda kalmıştır. (II) Bu sebeple evlerin planlarında az yerden çok faydalanma ilkesi hâkimdir. (III) Bunlar iki veya üç katlı, ahşap, kerpiç ve tuğladan yapılmış evlerdir. (IV) Ankara’nın iklim özelliği de evlerin biçimlenmesinde önemli rol oynamıştır. (V) Isı değişimine göre evlerin kullanım alanları farklılaşmıştır.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde betimleme yapılmıştır? A) I. ve III.

B) I. ve V.

D) III. ve IV.

E) IV. ve V.

C) II. ve III.

6. Aşağıdaki cümlelerden hangisi üslupla (anlatım) ilgili bir yargıdır?

A) Roman olsun, şiir olsun, öykü olsun her biri sonuçta bir dil yapıtıdır. B) Öykülerimdeki kahramanların karakterlerini çizerken onların diliyle konuştum. C) Edebiyat, halkın beğeni süzgecinden geçmiş yapıtları içerisine alır. D) Bu yapıtında ele aldığı konu, onun eserleri için alışılmadık bir seçim. E) Cinayet romanı yazmak için yola çıktığını ama şiir yazdığını söylüyor.

81

Test 38

1. B

2. C

3. A

4. A

5. D

6. B

7. C

7. Eleştirinin sağlıklı olması nesnel olmasına bağlıdır.

10. “Kuşa kafes lazım, boruya nefes.”





“Arpa unundan kadayıf olmaz.”

Buna göre,

8. C

9. D 10. E 11. D 12. C



I.

O, şiire hiç uzanmamış bir romancımızdır.



“Terzinin işi kötü, yüzünü ağartan ütü.”



II. En uzun şiiri yirmi üç dizedir, bundan uzun şiiri yayımlanmadı.



Bu atasözleriyle örneklendirilecek bir konuşmada aşağıdaki iletilerden hangisi verilecektir?



III. Onun yapıtları, yıllara ve çağlara karşı sürekli dalgalanmaktadır.



IV. 1945’e kadar ülkesini yazdı, sonra bu konuya hiç değinmedi.



V. Tüm romanlarında kendi sokağının insanlarını anlattı.



A) Mal mülk edinmek için emek harcamak gerekir. B) İnsan, yaptığı iyiliğin de kötülüğün de karşılığını görecektir. C) Gerçekleri saklamaya kalkmanın faydası yoktur çünkü gerçek saklanamaz. D) İnsanın kendi gücüne ve kendine güvenmesi başarısında belirleyicidir.

cümlelerinden hangisi sağlıklı bir eleştiri değildir? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) Bir işi başarmada, kullanılacak araç ve gereç çok önemlidir.

E) V.

11. Peyami Safa, Fatih - Harbiye’de de Doğu - Batı sorununu

ele alıyor ama yine bu sorunu tartışmıyor, Doğu’yu övüp Batı’yı yeriyor; bunu da yine zengin, bol para harcayan “Batılı” tip; fukara ama dürüst bir orta sınıf aydını olan “Doğulu” tip üzerinden yapıyor.



8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde “varsayım” vardır? A) Belki haziranda mavi benekli çocuksun B) Gün olur, köprü ortasında durur

Anarım Adalar’da çamların uykusunu

C) Diyelim ki sesine sesim değmedi

Gözlerinde dinlenmedi gözlerim

D) Hasretle doldurur geçtiğim yeri

A) Doğu - Batı sorunu Peyami Safa’nın bütün romanlarının ortak konusudur.

Ah seni bilmiyor kimseler bilmiyor

B) Fatih - Harbiye adlı eseriyle Peyami Safa, Türk edebiyatında ilk defa Doğu - Batı sorununu işlemiştir.

Çözüm Yayınları



C) Peyami Safa’nın Doğu - Batı sorunu üzerine yaptığı araştırmalar Fatih - Harbiye romanında tartışmaya açılmıştır. D) Peyami Safa, Doğu - Batı sorununu ele aldığı romanlarında aynı tekniği kullanarak hep belirli tipler seçmiştir.

Vahşi kuş sesleri, yaban gülleri

E) Fatih - Harbiye adlı eser, aynı içerikteki diğer eserlerin okur tarafından ilgi görmesi üzerine kaleme alınmıştır.

E) Biz de hafif olsaydık bir rüzgârdan

Bu cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir?

Yer alsaydık şu bulut kervanında

12. Ressamım

Yurdumun taşından toprağından sürüp gelir nakışlarım



Taşına toprağına toz konduranın



Alnını karışlarım



Şairim şair olmasına



Canım kurban şiirin gerçeğine, hasına

konusudur?



İçerisine insan kokusu sinmiş mısralara vurgunum.

A) Konuşulmayan şey, tam olarak düşünülemez, diyen Goethe’ye katılmamak mümkün mü?



Bu dizelerin bütün olarak içerdiği anlam, aşağıdaki cümlelerden hangisiyle ifade edilemez?

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolaylı anlatım söz 82

B) Öğretmenimiz, öğrenciye saygıyla başlar eğitim, diyerek derse başladı. C) Attila İlhan “Ağacı seyreden, ormanı görmez.” diye ne güzel söylemiş. D) Gençlerin aynada göremediklerini, yaşlıların bir tuğla parçasında okuduğunu söylüyor Mevlana E) Yaptığımız tercihler birbirinden farklıdır, Dostoyevski’nin deyişiyle “Herkesin yolu ayrı.”

A) Sanatçılar aslında eserlerinde kendi anlayışlarını yansıtan ögeleri kullanırlar. B) Sanatçılar, taşıdıkları toplumsal duyarlığı eserlerinde dile getirirler. C) Sanatçıların görsel dünyayı bire bir ele almaları, sanatı sanat için yapma anlayışından kaynaklanır. D) Sanatçının kendi yapıtını beğenme nedeni o yapıtı tercih ettiği ögelerden oluşturmasıdır. E) Sanatçı, kendini var eden anlayışını eserlerine yansıttıkça mutludur.

BİRE BİR

BÖLÜM 01 Test

1.

I.



II. Toplumsal birliği sağlayan devletler güçlü olmayı başarır.

A) Bütün okyanusların baş eğdiği tek kaptan



III. Başarılı olmayı hedefleyen uluslar siyasetlerinin temeline birlikteliği sağlamayı alır.

B) Seni sevmek bir kırlangıç olacak bekleseler



IV. İnsan, birlikte yaşadığı insanlardan ayrı yürümedikçe ilerlemez; onlarla aynı yerde kalır.



V. İnsanlık tarihi, el birliği ile yapılan işlerde ileri gidildiğini gösteren örneklerle doludur.



4. Aşağıdaki dizelerin hangisinde eylemin amacı

İnsan doğası yardımlaşmayı, dayanışmayı, birlikteliği gerekli kılar.

açıklanmıştır?



A) I.



D) IV.

2. Aşağıdaki soruların hangisine “Evet.” ya da “Hayır.”

Görmediysen hiçbir şey görmedin bu dünyada

zamanını şaşırmış romantik bir durgunluk gizliydi. (II) Bu yaratılışa, sembolizmin alacakaranlığından daha uygun bir ortam da bulunamazdı. (III) O, şiirlerinde daima gün ışığından kaçmış, alacakaranlıklara dalmıştı. (IV) Bu davranışında çirkinliğinin uyandırdığı tiksintinin daha çocukluğunda, bilinçaltına yerleşip bir kompleks hâlinde yaşaması belki de onu karanlığa itelemiştir. (V) Bu durumu Bize Göre adlı kitabında yer alan Ay başlıklı yazısının yanı sıra Piyâle’ye yazdığı ön sözde de açıklamıştır.

Çözüm Yayınları

A) Yazacaklarınızı önceden tasarlar mısınız yoksa masa başına oturduktan sonra kendinizi akışa mı bırakırsınız?

D) İlk yazılarınız bu dergide yayımlandığı için derginin sizde ayrı bir yerinin olduğunu söylemek doğru olur mu?

Utanmadık konuklar geldikçe evimizden

5. (I) Şairden çok bir iş adamına benzeyen Ahmet Haşim’de

biçiminde cevap verilemez?

C) Yazdıklarınızın birbirini tekrar etmemesi, birbirine benzememesi için bir yazar olarak neler yapıyorsunuz?

Ve kabuk değiştirir bozkırdan binbir böcek

E) Denizi gördün mü tırmanan denizi?

E) V.

B) Başınızdan geçip de kitabınızda anlattığınız her şey gerçekten kitapta anlatıldığı kadar komik miydi yoksa yazarken ortaya çıkan bir durum mu?

Ve uçacak durmadan adasız denizlere

D) Hangimiz tanımadık sofradan yoksulluğu

C) III.

Sana verdim geç diye bütün denizlerimi

C) Yorgun omuzlardan yere kayar bir çanta

Numaralanmış cümlelerin hangisinde ötekilerden farklı bir düşünce dile getirilmiştir? B) II.

39



E) Sanatçıya görevini anımsatmanın ve onu uyarmanın toplumsal bir sorumluluk olduğuna inanıyor musunuz?

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde değerlendirme yapılmamıştır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

3. Aşağıdakilerden hangisi sanat eserlerinin insan üzerindeki etkisinden söz etmek isteyen birinin kullanacağı bir cümle değildir?

A) Madame Bovary’yi okuyup da “İşte yıllardır yaşadığım ama kendime bile anlatamadığım şeyler” demeyen okur var mı?

6. Ne tuhaf şeydir zaman. (I) Edebiyat ve sanat adamlarını er

B) Yazlık sinemalarda izlediği filmlerin tadıyla yönetmenlik koltuğuna oturan yönetmen sayısı o kadar çok ki. C) Son yıllarda okuduğum tasavvuf içerikli romanlar sayesinde Mevlana konusunda araştırma yapmaya başladım. D) Goethe’nin Genç Werther’in Acıları adlı romanı yazarına şöhret kapılarını açarken gençler arasında bazı olumsuz davranışları da beraberinde getirir. E) Dinlediğimiz türkülerde Toroslar’dan Balkanlar’a yukarı illerden Cezayir’e bir milletin tarihe akan topyekûn macerası yer alır.



geç yerli yerine koymada şaşmaz bir ustalığı vardır onun. (II) Hele hak etmedikleri yüksekliğe çıkarılanlardan hiçbiri onun elinden kurtulamaz. (III) Bunlardan bazıları daha yaşarken ölüvermişler, bazıları da sonradan yok olup gitmişlerdir. (IV) Genç, sağlam değer taşıyan yazarların da arada bir gözden kayboldukları görülmemiş değildir. (V) Ama bunlar er geç yeniden hayata doğarlar ve aramıza karışırlar. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinin yerine “Sanat dünyasındaki konumuna emeğiyle değil de başkalarının desteğiyle gelenler, zamanla gerçek yerini bulmuştur.” cümlesi getirilirse parçanın anlamında bir değişme olmaz? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

83

Test 39

1. D

7.

I.



II. Bu dönemde romanlar tek bir kişinin serüveni değil de çeşitli kişilerin birbiri içine giren serüvenleri üzerine kurulmuştur.



III. Kurgulanışındaki yapaylık, Tanzimat romanı kahramanlarına yolda rastlama olasılığını yok etmektedir.



IV. Tanzimat romanları, kahramanlarının aynı çevre içinde yaşıyor olmalarını tercih ederek karakter çeşitliliğinden uzak durmuştur.



B) I. ve III.

D) II. ve III.

6. B

7. B

8. D

9. D 10. C 11. E 12. C

B) Türkiye, ırk ayrımının ve herhangi bir ırkın diğerlerinin üstünde yer alması olayının dikkate değer boyutlarda yaşanmadığı bir ülke. C) Türkiye’de toplumun günden güne modern üretim tekniklerine ve modern türetim usullerine aşina olmasının dikkat çekici bir olay olduğu belirtildi. D) Türkiye’nin modernizasyonu, okumuşlar eliyle devlet yetkililerinin aydınlarla yaptığı işbirliği sonunda kurtarıldı. E) Türkiye’de siyasi kamplara ayrılmış aydın ve okumuşların, düşünüş biçimleri bakımından da ayrı olduklarını söylemek imkânsızdır.

E) II. ve IV.

I.



II. Dilimizdeki kök ya da gövdelerden yapım ekleriyle sözcükler yapmak bu sorunu çözebilir.



Aşağıdakilerden hangisi, bu iki cümlede ifade edilenleri doğru biçimde birleştirmiştir?

11. (I) Selçuklu kapı motifleri Türk mimarisinin en eşsiz

Dilimizdeki sözcüklerin sayısını artırmak için bir yöntem bulmalıyız.

A) Dilimizdeki sözcükler yeni sözcüklerin türetilmesine elverişlidir. B) Türk dili, yapılacak derleme çalışmalarıyla kendine bir çıkış yolu bulacaktır.

örnekleridir. (II) Özellikle cami kapılarında kullanılan sekiz köşeli yıldız motifinin her bir köşesi bir anlam ifade etmektededir. (III) Bunlar “merhamet, şefkat, sabır, doğruluk, sır tutma, sadakat, cömertlik ve şükür”dür. (IV) Birçok kaynakta, “sekiz cennet kapısı” adı verilen bu sekiz köşeli yıldızın, cenneti simgelediği rivayet edilir. (V) Ahşap oyma kapıların tam merkezinde yer alan bu motifin etrafı çeşitli geometrik desenlerle çevrelenir.

Selçuklu kapı motiflerinin anlatıldığı bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

C) Yeni sözcükler türetmek Türkçenin yabancı sözcüklerden arındırılmasında çok yararlı olacaktır.

A) I. cümlede, benzerleri arasındaki yerine değinilmiştir.

D) Söz dağarcığımızı zenginleştirmenin yolu var olan sözcüklerden yeni sözcükler türetmektir.

C) III. cümlede, önceki cümleye yönelik açıklama yapılmıştır.

B) II. cümlede, motiflerden birinin önemi belirtilmiştir. D) IV. cümlede, motifle ilgili bir söylentiye yer verilmiştir.

E) Dilimizin anlatım yetkinliğini geliştirmek için sözcüklere yeni anlamlar yüklemek işe yarayacaktır.

9. Osmaniye’nin yer aldığı Kilikya Bölgesi, MÖ XIV. yüzyılda Hititlerin yerleşim yeriyken daha sonra bu bölgede Asurlular ve Persler hüküm sürmüştür.

84

5. E

A) Türkiye’de yaşayıp yazdığı hâlde Batı ülkelerinin terminolojisini kullanarak kendilerini kimliksiz kılmış aydınlar var ortalıkta.

C) I. ve IV.

8.



4. A

başvurulmuştur?

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde Tanzimat romanındaki kahramanların aynı özelliği dile getirilmiştir? A) I. ve II.

3. E

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolaylı anlatıma

Tanzimat romanlarındaki kahramanlar, gerçek hayatta rastlanmayacak kadar kusursuz, ideal tipler olarak çizilmiştir.

Çözüm Yayınları



2. C

Bu cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Kilikya Bölgesi’nde eski çağlardan kalan birçok kent vardır. B) Kilikya Bölgesi en çok Hitit egemenliğinde gelişmiştir. C) Osmaniye’deki kazılar bölgedeki devlet egemenliklerini ortaya çıkarmıştır. D) Osmaniye eski çağlarda birçok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. E) Bölgede Osmaniye dışındaki birçok yerde farklı uygarlıkların izi görülmüştür.

E) V. cümlede motifin kapıya işleniş aşaması açıklanmıştır.

12. Mutluluk bir parfümdür, kendine bulaştırmadan başkalarına veremezsin.

Bu cümlenin öznellik ifade etmesinde



I.



II. Herkesçe kabul edilebilecek bir yargı taşıması



III. Herhangi bir sözcüğün yorumlanarak yeniden tanımlanması



IV. Bir sözcüğün, karşıtını çağrıştıracak şekilde kullanılması



V. Cümledeki iletinin karşılaştırma yoluyla ortaya konulması



Cümledeki sözcüklerin gerçek anlamlarında kullanılması

özelliklerinden hangisi belirleyicidir? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

BİRE BİR 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yargı nedeniyle birlikte

4. Bir albüm sayfasındaki eski bir siyah beyaz fotoğrafla eski

verilmiştir?

günlere gider, hatıralarınızı bir kez daha yaşarsınız. O görme anında hissettiklerinizi tarif etmede kelimeler aciz kalır. Ne güzel demiş Sultan II. Abdülhamit Han: “Binlerce kelimenin ihtiva ettiği anlamı fotoğraf tek karede gösterir.”

A) Yağmur iki günden beri yağıyor; çiftçiler tarlalarını süremiyorlardı. B) Yıllar önce gelip yerleştiğim bu küçük Anadolu kasabasını artık beğenmiyordum.



Bu parçadaki altı çizili cümleyle

C) Köylülerin bu sözlere kulak verip bu işten vazgeçeceklerini sanıyordum.



I.

D) Bu fırsatı iyi değerlendirirse yaşamı hiç tahmin edemediği kadar değişecekti.



II. Albümdeki fotoğraflar tozlanmış anılarımızın birer belgesidir.

E) Çocuk, bir çınar ağacının gölgesine oturmuş, alçak sesle türkü söylüyordu.



III. Geçmişi unutmamanın yolu, bugün yaşadıklarımızı fotoğraflayarak yarına bırakmaktan geçer.



IV. Bir fotoğrafın anlattıklarını, hatırlattıklarını kelimelerle ifade etmek mümkün değildir.



V. Zaman zaman geçmişe yolculuk yapmak isteyenlerin başucunda bir fotoğraf albümü durur.



2. (I) “Boş Beşik” yirmi dizelik bir halk türküsüdür. (II) Türkü, üç beş satırlık bir açıklamadan sonra bağlama eşliğinde çalınır, söylenir. (III) Bu türküyü geleneği sürdürmek için seçtim ve oyunlaştırdım. (IV) O boş, görkemli tiyatroların beklediği bu oyun olmalı diye düşündüm. (V) Ne var ki, oyun bugüne kadar hak ettiği sahneyi bulamadı. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, tanım yapılmıştır. B) II. cümlede, koşula bağlı bir durum açıklanmıştır. C) III. cümlede, amaç belirtilmiştir. D) IV. cümlede, gereklilikten söz edilmiştir.

Albüm sayfalarındaki fotoğraflar insanı kâh hüzünlendirir kâh neşelendirir.

cümlelerinden hangisi yakın anlamlıdır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

5. Rus edebiyatının ünlü kahramanlarından biri olan Oblomov; Çözüm Yayınları



40

BÖLÜM 01 Test

çiftliği, köleleri olan bir derebeyidir; bu düzen değişince ekmeğini kendi kazanan insanlar arasında yaşamaya başlar.

Aşağıdakilerden hangisi bu cümledeki düşünceyi desteklemez? A) İnsan sadece yaşadığı an içerisinde vardır. B) Ne oldum dememeli ne olacağım demeli.

E) V. cümlede, bir kesinlik bildirilmiştir.

C) Bir insan, onu tanıdığınız o anla sınırlı değildir. D) Hiç kimsenin, yarınına garantisi yoktur. E) Bir insanın başı neyse sonu da odur.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisi, ayraç içinde belirtilen anlamı taşımamaktadır?

A) İki kaptan bir gemiyi batırır.

(Çok başlılık iyi bir şey değildir.)

B) Gençlik, kolay mutluluklar için parlak bir dönemdir.

(Mutluluk, genç yaşlarda yaşanabilecek bir duygudur.)

C) Eğer iyiliğin bir sebebi varsa artık o, iyilik değildir.

(Yapacağımız iyilikleri, sorgulamadan yapmalıyız.)

D) Başlamadan önce iyi düşün ama bir kere başlayınca da hemen bitirmeye bak.

(Karar verilerek başlanılan bir iş, uzatılmamalıdır.)

E) Birine kızıp bağırmadan önce empati yapmayı deneyin.

(İnsan, karşısındakine tepki koymadan önce kendini onun yerine koymalıdır.)

6.

I.



II. İnsan, içinde yaşadığı olayların kaynağından haberdar olmalıdır.



III. Toplumsal olayların temelinde etkiye tepki vardır.



Toplumsal olaylar kendiliğinden ortaya çıkmaz.

Bu üç cümleyi tek bir cümlede ifade etmek istediğimizde bu cümle aşağıdakilerden hangisi olur? A) İnsanların toplumsal olaylar karşısında geliştirdiği tavır, hayata bakış açılarıyla ilişkilidir. B) İnsan, toplumsal olaylardaki neden-sonuç ilişkisini gözardı etmemeli, anlamaya çalışmalıdır. C) Bir toplumda yaşananların insanların hepsini etkilemesi kaçınılmazdır. D) Aynı nedenlerin farklı toplumlarda aynı etkiyi ortaya çıkaracağı bir gerçek. E) Toplumda yaşanan her olayın bir nedeninin olduğunu düşünmek, insanı olayın dışında tutmaktır.

85

Test 40

1. A

7. (I) Dünyaca ünlü İntel firmasının mühendisleri, beyne

B) II.

C) III.

D) IV.

5. E

6. B

7. E

8. C

9. A 10. B 11. C 12. C

birbirleriyle olan ilişkileri ele alınıyor. Yazar, yapıtı IV

yazmaktaki amacını eserin arka kapağında uzun bir açıklamayla ortaya koyuyor. V Bu parçadaki numaralı ifadelerden hangisi çıkarılırsa parça nesnel bir anlatımla yazılmış olur? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

E) V.

11.

• Karşılaştırma yapılmıştır.



• Amaç - sonuç ilişkisi vardır.



8. Kitabın adı Neden?.. Kurgu çok basit: Bir soru ve peşinden yanıtı... Bu iddialı eseri, Catherine Ripley yazmış, Scot Ritchie resimlemiş, Armağan Tuna Türkçeye çevirmiş ve Kırmızı Kedi Yayınevi ülkemiz okurlarının beğenisine sunmuştur.

4. D

dizisinin ilk kitabını oluşturuyor. İçtenlikle yoğrulmuş; yalın I II bir anlatımla sergilenen bu kitapta aynı yörede yaşayanların III

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde verilen bilgi kesin değildir? A) I.

3. B

10. Anlatılanların 1940 yılında geçtiği bu yapıt yazarın roman

yerleştirilecek çiple, elekronik cihazları “sadece düşünerek” kontrol etme teknolojisi üzerinde çalışıyor. (II) Beyin dalgalarını bilgisayara aktararak özel yazılımlarla komutlara çeviren sistemler daha önce de denendi. (III) Geçtiğimiz aylarda Utah Üniversitesinde bir maymunun beynine bağlanan elektrotlar yoluyla robotik kolu kendi eli gibi hareket ettirmesi sağlanabilmişti. (IV) Toyota da aynı teknikle sürülebilen tekerlekli sandalye prototipini geliştirmiş durumda. (V) Daha şimdiden yüzlerce manyetik beyin taraması yapıldığı ve belirli komutlar için beyinsel faaliyet şablonu çıkarıldığı söyleniyor.



2. B

A) İzleyici, Oscar almış filmler izlemeyi; yönetmen de Oscar alacak film çekmeyi ister. B) Kimi izleyici belli yönetmenlerin filmlerini izlediği için diğer yönetmenlerin filmleriyle ilgilenmez.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen eserle ilgili kesin olarak söylenir?

C) İzleyiciler kendilerini gördükleri filmleri izlemekten hoşlanır, yönetmenler yeni dünyalar yaratmaya çalışır.

A) Catherine Ripley’in ilk iddialı eseri olduğu

C) Soru - cevap şeklinde düzenlendiği D) Her sayısında konuyla ilgili resim bulunduğu E) Ülkemiz okurları tarafından beğenildiği

D) İzleyicilerin derdi kendi gibi düşünen yönetmendir, yönetmenin derdi kendini anlatabileceği izleyicidir.

Çözüm Yayınları

B) Kurgusundaki basitliğin değerini düşürdüğü

Aşağıdakilerden hangisi bu iki özelliği taşıyan bir cümledir?

E) İzleyici yıllar önce izlediği bir filmi tekrar izler, yönetmen aynı filmin tekrarından kaçınır.

12. Aşağıda bir kampanyayla ilgili bilgi verilmiştir.

I.



II. Şu ana kadar kampanyaya 249 öğrenci velisi katıldı.



III. Televizyon açıkken onun gürültüsünden, derdinden, verdiği sıkıntılardan kendilerine ve aile fertlerine yeterince zaman ayıramamaktan şikâyet eden aileler katıldı araştırmaya.



IV. Bu aileler, şimdilerde evlerinde sükûnetin hâkim olduğunu söylüyorlar.



V. Kampanya sayesinde kitap okuma alışkanlığı kazandığını söyleyen bir veli “Yavaş da olsa bir şeyler okumanın mutluluğu bir başka oluyor.” diyor.



Numaralanmış bilgilerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden

9. Çocuğun kişilik kazanmasında ve toplumsallaşmasında en

önemli kurum olan aile, her açıdan belirleyici ilk toplumsal çevredir. Bütün alışkanlıklarda olduğu gibi okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıklarının kazanılmasında da ailenin yaklaşım ve tutumu, diğer bir deyişle duyarlılığı başlıca etkendir. Powell, Taylor ve McMillan, yaptıkları araştırmanın sonuçlarına dayanarak çocukların okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıklarının geliştirilmesinde ailenin temel kurum olduğunu açık bir biçimde belirtmektedirler.



86

Bu parçadaki altı çizili cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) Alışkanlıkların oluşmasında ailenin etkisini daha anlaşılır hâle getirmek için alışkanlıklar arasında kıyaslama yapılmıştır. B) Alışkanlıklarla ilgili gerçekte olmayan bir durum, gerçekmiş gibi düşünülerek yorumlanmıştır. C) Alışkanlıkla ilgili bir yargının gerçekleşmesinin bir koşula bağlı olduğu anlatılmıştır.

“Televizyonu Kapat, Kitabını Aç” kampanyası günde ortalama dört saat televizyon izleyip yılda sadece altı saat kitap okuyan insanlardan yola çıkılarak hazırlandı.

hangisi yanlıştır? A) I’incide, kampanyanın düzenlenişinde kullanılan ölçütten söz edilmiştir. B) II’ncide, nesnel anlatım söz konusudur.

D) Alışkanlık kavramının ayırıcı nitelikleri verilerek kavrama somutluluk kazandırılmıştır.

C) III’üncüde, amaç-sonuç ilişkisi vardır.

E) Alışkanlıkla ilgili bir durumun belli bir şekilde gerçekleşeceği kesinlikli olmayan bir şekilde ifade edilmiştir.

E) V’inci, hem dolaylı hem doğrudan anlatım

D) IV’üncüde karşılaştırma yapılmıştır. içermektedir.

1.

I.



II. Ayrıca Artvin’in merkezinden Kafkasör’e doğru ilerleyebilir ve harika manzaralarla karşılaşabiliriz.



III. Artvin’in kültürel çekiciliklerini anlatarak başlamak istiyorum bu güzel hikâyeye.



IV. Hem Atatürk’ü ziyaret edip hem de Artvin’e doyasıya bakmak için muhteşem bir yer burası.



41

BÖLÜM 01 Test

Paragrafta Yapı - 1

4. (I) Dil denilen mucizeyi nasıl anlatmalı, bilmiyorum. (II) İnsan

Şehrin en önemli kültürel değeri, Artvin’in merkezinde bulunan ve dünyanın en büyük Atatürk heykelinin olduğu Atatepe’dir.

zekâsının bütün pırıltıları, insan ruhunun bütün duyuşları, titreyişleri, dalganışları orada. (III) Mavi gökle kara yer arasında, ikinci bir âlemde daha yaşıyor insan: (IV) Dil adı verilen, sınırları olmayan, sonsuz bir âlemde. (V) Sözcüklere dalmak benim için güzeldir, gramerler arasında dolaşmak da güzeldir. (VI) Fakat birkaç ciltle sınırlı sözcükler ve gramerler asla dilin kendisi değildir. (VII) Sözcükler, bir dilin bütün kelimelerini içine alsa bile nihayet bir kelimeler listesinden ibarettir. (VIII) Gramerler ise bir kurallar sıramasından başka nedir?

Numaralanmış cümlelerden anlamlı bir paragraf oluşturmak için sıralama nasıl olmalıdır? A) II - IV - I - III



Bu parça iki paragrafa ayrılmak istendiğinde ikinci paragraf cümlelerin hangisiyle başlar?

B) II - III- I - IV

A) III.

B) IV.

C) V.

D) VI.

E) VII.

C) III - IV - II - I D) III - I - IV - II E) IV - I - III - II

5. (I) Soğanlı Dağı 3664 metrelik bir yüksekliğe sahip olmasına

rağmen teknik olarak çıkılması çok zor bir dağ değil. (II) Dilber Düzü tarafından Hevek Gediği’ne çıkıldıktan sonra, batı yönündeki sırt takip edilerek iki saat içinde zirveye varılabilir. (III) Yarıntıların üzerinde bulunan ince taneli taşlara dikkat edilmesi gerekir. (IV) Çünkü bu sel yarıntıları içinde bulunan irili ufaklı çakıl taşları zemini kayganlaştırır. (V) Soğanlı Dağı zirvesi de Kaçkar silsilesinin tadına doyum olmaz manzarasını izlemek için elverişli bir yerdir.

A) Büyükler, küçüklerden kendileri gibi düşünmelerini beklerler. B) Düşünce tarihinde bu yaklaşımlar çok büyük tartışmalara konu olmuştur. C) Sanat eserleri, alıcısının yüreğinde yeni duygular uyandırmayı amaçlar.

Çözüm Yayınları

2. Aşağıdakilerden hangisi bir paragrafın ilk cümlesi olamaz?



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden önce düşüncenin akışına göre “Dağın tek zorluğu, rota üzerindeki bazı parkurların sel yarıntılarına dönüşmüş olması.” cümlesi getirilebilir? A) I.

D) Şiir, hikâye, roman okuyanların sayısı büyük bir hızla artıyor.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

E) Bir bilim dalının adamı olmak, kişiyi toplumun geniş bir bölümünden uzaklaştırır.

6. ---- Okur, bugünlerde tarihî konulara ilgi duyuyor diye

bir romancının oturup böyle bir roman yazacağını düşünemiyorum. Kendi adıma, ben yapamam. Romanıma belki bir gün tarihî bir davayı konu edebilirim ama bunu, okur tarihî konulara ilgi gösteriyor diye yapmam. ----

3. (I) Görevim gereği yurt içinde ve yurt dışında değişik yerlerde farklı kültürlerle bir arada yaşadım. (II) Bulunduğum yerlerin tümü de -şansımdan olacak- eşsiz tarihî, doğal, kültürel zenginliklerle doluydu. (III) Aslında yurdumuzda bu varlıkların en az iki üç katı bir zenginliğe sahibiz ama bunların değerini bilmiyoruz ne yazık ki. (IV) Ben de istedim ki beni böylesine büyüleyen bu özellik ve güzellikleri başkaları da bilsin. (V) Aldım kalemi elime, başladım yazmaya; okurlarıma, görmeyi istetecek çekicilikte anlatabildiysem buraları ne mutlu bana.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.



Düşüncenin akışına göre, aşağıdakilerden hangisi bu parçanın hem başına hem sonuna getirilebilir? A) Çünkü romancı, okurların değil, eleştirmenlerin isteğini göz önünde bulundurmalıdır. B) Okurun beklentisi, günün koşullarına göre değişiklik gösterebilir. C) Bir romancı tarihî konular yerine okurun yaşayabileceği olayları ele almalıdır. D) Bana göre yazmak, her türlü gücün etkisi dışında yapılan çok özel bir uğraşıdır. E) Roman, okurunun ilgisini çekebildiği ölçüde ses getirecektir.

87

Test 41

1. D

7. ---- Doğrudan doğruya şiirle uğraşmaya, şairleri teker teker

A) Buna benzer antolojilere elbette hazırlayıcısının beğendiği şiirler girecektir. B) Son yıllarda yayımlanan şiir antolojileri dikkat çekecek kadar çoğaldı. C) Bu antolojiyi hazırlayan sanatçı aynı konulu bir gazelle bir şiiri karşılaştırmak istemiş.



D) Her gün bir yenisini gördüğümüz antolojiler bu şiir dışı ölçüler yüzünden şiir zevki vermiyor bize.

88



Bu parça üç paragrafa ayrılmak istendiğinde ikinci ve üçüncü paragraflar sırasıyla aşağıda verilenlerden hangisiyle başlar?

A)

II. Paragraf

III. Paragraf

II

VI

5. C

6. D

7. B

8. C

9. E 10. A

Bu parça iki paragrafa ayrılmak istendiğinde ikinci paragraf hangi cümleyle başlar? A) II.

B) III.

C) IV.

D) V.

E) VI.

Çözüm Yayınları

E) Şair için şiire alınmayacak, daha doğrusu şair tarafından yaşanmayacak konu yoktur.

karşılanır. (I) Burdurlu gençler eski Ramazanlarda teravih namazı sonrası meddah, Hacivat - Karagöz gösterileriyle eğlenirmiş. (II) Yetişkinler ise her gün ayrı bir kişinin evinde toplanarak sohbet edermiş. (III) Karagöz ve Hacivat elbette en yaygın biçimde, yaşadıkları ve mezarlarının bulunduğu Bursa’da Ramazan eğlencelerinin olmazsa olmazı arasında yer alırmış. (IV) Durumu uygun olan aileler, bahçelerine kurdukları sofralarda yoksullara iftar yemeği sunarmış. (V) Uludağ’da yakılan ateş de kente kutsal ayın başladığını haber verirmiş. (VI) Ramazan’ın, “gökyüzünde hilalin görüldüğü an” başladığı kabul edilerek gökyüzünde ilk hilal görüldüğünde dağdaki ateş yakılır, bu ateşin dumanı görülür görülmez de şehirdeki toplar ateşlenir ve Ramazan’ın başladığı ilan edilirmiş. (VII) Isparta’da ise “üç aylara” girişle birlikte hayır işleri artar, el birliğiyle mahalle camisi, minare, cami meydanları “tırtır” denilen renkli kâğıtlarla süslenirmiş. (VIII) Onca emek verilen bu süslerin komşu mahalle gençleri tarafından alınmaması için de nöbet tutulurmuş.

4. C

iletişimdir. (II) İnsanoğlu iletişim, başka bir deyişle haberleşme ihtiyacını karşılamak için en eski çağlardan beri çeşitli yollar aramıştır. (III) Bu amaçla insanoğlu sözcüklerden yararlanma yoluna gitmiştir. (IV) Başta sadece bir ses birimi olarak varlık gösteren ve insanların konuşarak iletişim kurmalarını sağlayan sözcükler, yazının icadıyla birlikte tabletlere, kayalara, kağıtlara vb. ne kaydedilmeye başlamış. (V) Böylece daha somut bir göstergeye dönüşerek kalıcılık niteliği de kazanan sözcükler yazının icadıyla birlikte mektup olarak da insanın hayatına girmiştir. (VI) Şüphesiz ilk mektubun yazılışından günümüze kadar mektup türü çeşitli değişikliklere uğramıştır. (VII) Gönderme biçiminden tutun da işlev, içerik, şekil, dil ve anlatıma kadar.

Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

8. Ramazan ayı yurdumuzun her yöresinde ayrı bir coşkuyla

3. C

9. (I) İnsanın en temel ihtiyaçlarından biri hiç kuşkusuz

okumaya pek vakit bulamayanlar için büyük bir kolaylık sağlayan bu antolojilerin her gün bir türlüsünü görüyoruz. Bunlardan bazıları belli bir zaman içine giren, bazıları da şu veya bu konuyu işleyen şiirlerden derlenmiş. Çığırlara veya çeşitlere göre hazırlanmış olanlar da var.



2. B

10.

I.



II. Süt kadar belirgin bir beyazlıkta olan bu lekelerin büyüklükleri değişiktir, nokta kadar ya da 2-3 madeni para büyüklüğünde olabilirler.



III. Doğadan hareketle somutlaştırılarak anlamlandırılan kavramların içinde bulunan bazı hastalık adları dikkati çekmektedir.



IV. “Ala hastalığı” veya “vitiligo” hastalığında, pigment yetersizliği sonucu deride, dağınık ve yama şeklinde sınırları belli olan beyaz alanlar (leke) oluşur.



V. Vücutta bu hastalıktan en çok etkilenen yerler el, kol, bacak ve yüzdür.

Örneğin “karışık renkli, çok renkli, alaca” anlamlarına gelen “ala” sözcüğü “ala hastalığını” ifade etmek için kullanılır.

B)

III

VI

C) D)

III

VII

V

VIII

Yukarıdaki numaralı cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında numaralanmış cümlelerden hangisi baştan ikinci olur?

E)

VI

VIII

A) I.



B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

BÖLÜM 01 Test

Paragrafta Yapı - 2 1.

I. Çünkü her başlayış bir şey yapmak, bir sonuca varmak hevesinin ilk adımını oluşturur.



II. Ama attığımız ilk adımlar bizi daima mutluluğa götürür mü işte orası belli değildir.

42

4. “Yarın” deyince bir zaman kavramı çıkıyor ortaya. “Bugün”

dediğimiz sınırlı bir kavram, genişlik kazanıyor. Ama eksik bir genişlik bu, - - - - . Sadece bugünü yaşayan ya da sadece yarına yönelmiş, geçmişe sırtını dönmüş bir sanatçıyı, anılar edinmemiş bir kişi sayabilirsiniz.



III. Neye olursa olsun “başlamak” güzel şeydir.



IV. Onun için başlamanın mutluluğa doğru yürüyüşe çıkmak anlamına geldiğini söylemek yanlış değildir.



V. İnsan, tasarladığı hedefe vardığı zaman mutlu olur.



Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan ikinci olur?

B) mutlak bir zamana bağlılık, sanatçının yaratıcılığını sınırlar

A) I.

E) bu genişliğin sınırı ise belli değil

B) II.

C) III.

D) IV.



A) “geçmişin”in birikimi “bugün” için yeterli değildir C) sanatçı içinde bulunduğu anı öne çıkarmak zorundadır D) “geçmiş” ile bağlanmadıkça bütünlenemez

E) V.

5.

I. Ne gariptir ki yazının yerini resimlerin aldığı bu kent, dünya edebiyatının en büyük isimlerinden birinin çocukluğuna tanıklık etmiştir.



II. Bu yüzden, her dükkânın tabelasında satılan malla ilgili bir resim vardır.



III. Temuco’da okuma yazma bilen insan sayısı çok azdır.



IV. Asıl adı Ricardo Basoalto olan, Pablo Neruda’dır bu çocuğun adı.



V. Düğme resmi o mağazanın bir manifaturacı olduğunu, ayakkabı resmi de içeride ayakkabı satıldığını anlatır.

2. Biz çizgiyle anlatılan şeyin, öz ve biçimini birlikte vermeye

çalıştık. Toplumun ekonomik ve siyasal temel çelişkilerini, insanın toplumla, doğayla çelişkisini yakalama çabasına girdik. Amacımız, karikatürün güncel olmasından çok, çağdaş olmasını sağlamaktır. Yani ---Bu parçanın sonuna, düşüncenin akışına göre, aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

Çözüm Yayınları



A) kişinin doğayla olan çelişkisi ilgi çekidir. B) günceli her yönüyle yakalayıp yansıtmak gerekir. C) konu ve biçim bütünlüğünü ihmal etmemeliyiz.



D) günceli, çağdaş anlayışla vermek istiyoruz. E) toplumun kendi içindeki gelişimini çizgiyle sergilemektir.

habersizdir. (II) Çünkü Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın şiiri, aydınlar için yazılmıştır. (III) Ve bu şiirlerde çoğu zaman bir kapalılık vardır. (IV) Bu görüş, ozanın bireysel odaklı şiirleri ele alındığında büyük bir doğruluk payı taşır. (V) Onun şiirleri aydınla birlikte köylüyü de içine alır.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden önce düşüncenin akışına göre “Ancak toplumcu şiirleri için neredeyse tümüyle yanlıştır.” cümlesi getirilebilir? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

Numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında numaralanmış cümlelerden hangisi baştan dördüncü olur? A) I.

6.

3. (I) Köylülerimiz onun gerçek ve içten söyleyişlerinden

Bu parçada boş bırakılan yere, düşüncenin akışına göre, aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?



B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

Her değerin ağırlığı her duruma göre değişir. Örneğin, ünlemler hemen hemen duygu yüklüdür. Bilimsel adlar da bilgi aktarır. Şöyle bir düşünün, yalnızca duygusal çağrışımları olan bir dil olsa ne olur? Dil olmaktan çıkar. Yalnızca bilgi yüklü olduğunu düşünürsem yine dil, bir yönüyle aksar. İşte şiir, roman, öykü kısacası tümü dilin kağıda geçirilmesi değil mi?

----

Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Dilde, her kelimenin bilgisel olduğu kadar duygusal bir değeri de vardır. B) Dil, duygu ve bilgiyi belli bir dengede tutarak ortaklığı sağlar. C) Sanat, akıl ve duygunun güzel bir yansımasıdır. D) İnsanın duyguları ve bildikleri dille karşılık bulur. E) Kimi sözcüklerin anlamı kişiden kişiye farklılık gösterir.

89

Test 42

1. A

7. (I) Günümüze tek parça hâlinde gelebilmiş, bilinen en eski

4. D

5. A

6. A

7. C

8. C

9. D 10. B 11. C 12. B

verilirse can sıkar. Bunlar, romanın biçimsel özellikleriyle verildiğinde etkili olur. Bu nedenle romancı bir sokağı, bir odayı veya bir masayı anlatırken bin kere düşünüp bir kez yazmalıdır.



Bu parçada romanla ilgili olarak özellikle aşağıdakilerden hangisinin önemi vurgulanmıştır? A) Kahramanların duygularının sık sık aktarılmasının B) Belirli bir ön çalışmadan sonra yazılmasının C) Betimlemelerin süs için değil gerektiği için yapılmasının D) Kahramanların duygu ve düşüncelerinin tarafsız verilmesinin E) Hem içerik hem üslup yönünden farklı olmasının

Bu parça iki paragrafa ayrılmak istendiğinde ikinci paragraf numaralanmış cümlelerden hangisiyle başlar? A) II.

B) III.

C) IV.

D) V.

E) VI.

11. Nasrettin Hoca, evinin çatısında biriken diz boyu karı sabah

unsurdur. (II) Her dil, ait olduğu milletin hayatıyla, dünya görüşüyle, kültürüyle iç içedir ve toplumu millet yapan unsurların, kültürün kuşaktan kuşağa aktarılmasında en önemli etkendir . (III) Her dilin kendine ait bir yapısı, kuralları ve söz varlığı vardır. (IV) Türkçede temel söz varlığının çekirdek kelimeleri arasında yer alan organlarla ilgili sözcüklerin neredeyse tamamı Türkçe’dir. (V) Söz varlığı denince de ilk olarak “bir dile ait bütün sözcükler akla gelir. (VI) Bir dilin bütün sözcüklerinin, o dilin içinde yaşadığı kültürle birlikte ele alınması, birlikte değerlendirilmesi gerekir.

Çözüm Yayınları

8. (I) Dil toplumla beraber yaşayan, gelişen, değişen canlı bir



3. E

10. Bir romanda, kahramanın hayal ve duyguları itiraflar şeklinde

günlükler, Japonlar tarafından oluşturulmuştur. (II) Çoğunlukla kadınlar tarafından oluşturulan bu günlüklerin en ünlüsü Sarashina’ya aittir. (III) Küçük bir kız çocuğuyken günlük tutmaya başlayan Sarashina bu tutumunu, kocasının ölümüne dek sürdürmüştür. (IV) Türk edebiyatında Batı toplumlarındakilerine benzer özel günlüklerin tutulmaya başlanmasının çok uzun bir geçmişi yoktur. (V) Dönemlerinin önemli olaylarını kaydeden resmi tarihçiler olan vakanüvislerin oluşturduğu metinlerde olaylar günü gününe tutulan notlar şeklinde anlatılmıştır. (VI) Ama bunlar işlev, içerik ve oluşturulma biçimi bakımından tam bir günlük şeklinde değildir. (VII) Dolayısıyla bu metinler bugün anladığımız şekliyle birer “günlük” olarak değerlendirilemez.



2. D

namazı sonrası temizlemeye başlamış. Bir anda ayağı kayan Hoca çatıdan aşağıya paldır küldür düşmüş. Komşuları hemen Hoca’nın başına koşuşmuşlar. Biri “Çabuk doktor çağıralım.”, diğeri “Aman bir kırıkçı çağıralım.”, bir başkası “Sırtlanıp doktora götürelim.” derken kargaşada ayılan Hoca, ağrıyan belini tutarak:

– Bırakın tartışmayı, ----, demiş.



Bu parça aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanırsa parçanın iletisi empati kurabilmenin önemini vurgular? A) beni hemen bir doktora götürün

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) II.

B) III.

C) IV.

D) V.

B) bırakın da biraz rahatlayıp nefes alayım C) bana daha önce çatıdan düşmüş birini bulun

E) VI.

D) bir şeyim yok, iyiyim, merak etmeyin E) her şey benim dikkatsizliğimden oldu

9. Bazı kitaplar vardır, okuyucunun iç dünyasını altüst eder.

12. (I) Henüz On Yedi Yaşında, Ahmet Mithat’ın romantizmden realizme doğru gidişini gösteren önemli romanlarındandır. (II) Gözlemin çok önemli olduğu realizmde romancı, konusunu gerçeklerden alır. (III) Yazarın ara sıra konu dışına çıkıp kendi düşüncelerini söylemesi gibi bazı noktalarda eserde romantizmin etkisi sürmektedir. (IV) Buna karşılık eserin pek çok sahnesinde de tasvirler ve ruh çözümlemeleri çok gerçekçi bir görüşle yazılmıştır. (V) Zaten yazar da eserinin bir gözlem ürünü olduğunu açıkça söylemektedir.

Onun düşünce dünyasının sınırlarını hiç olmadığı kadar genişletir. Ama aynı kitap, bir başka okuyucuya hiçbir şey vermeyebilir. Demek ki - - - -

90



Bu parça aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanırsa parçada anlatılanlar özetlenmiş olur? A) okuyucuların olaylara bakış açıları farklıdır. B) kitaplar, insanların düşünce ufkunu genişletir. C) bazı kitapların olmasıyla olmaması arasında fark yoktur. D) kitaplar, her okuru farklı bir biçimde etkiler. E) iyi kitap, herkeste aynı duyguyu bırakır.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

BÖLÜM 01 Test

Paragrafta Yapı - 3 1. (I) Rosa Canına, yani bildiğimiz adıyla kuşburnu meyvesi,

4. Aşağıdaki cümlelerden hangisi bir paragrafın ilk cümlesi olamaz?

Anadolu’da asırlardır sağlığın korunması ve tedavisinde kullanılan bir bitki. (II) Kaynatılıp marmelat ve pestili yapılan, meyve suyu ya da çayı içilen kuşburnu meyvesi C vitamini bakımından en zengin kaynaklardan biri. (III) Aynı zamanda kuşburnu, C vitamini ve fenolik (bitkiye özelliklerini veren) bileşenleri nedeniyle kuvvetli bir antioksidan. (IV) Kuşburnunun C vitamininden azami düzeyde yararlanmak istiyorsanız tam kurutulmuş hâlini tercih edin. (V) Çünkü tam kurutulmuş meyveler, yarı kurutulmuş meyvelere oranla daha yüksek C vitamini içeriyor. (VI) Yani kuşburnunu ne kadar ince parçalarsanız çay içine o kadar yüksek miktarda C vitamini geçer.



43

A) Kimse, kimsenin kafasını açıp ne düşündüğünü bilemediği için düşünce, soyuttur. B) Dünyada bu tür hastaların ihtiyacına cevap verebilecek sayıda bağış olmaması önemli bir sorun. C) Genç adamın yüzünde belli belirsiz bir gülümseme ve hafif bir kırmızılık vardı. D) Bir yerde yaşamayı sevmek için orada mutlaka o yaşamı paylaşabileceğimiz insanlar olmaktır. E) Güzel, ustaca yazı yazmak herkesin harcı değildir elbette.

Bu parçadan iki paragraf oluşturulursa ikinci paragraf numaralanmış cümlelerden hangisiyle başlar? A) II.

B) III.

C) IV.

D) V.

E) VI.

2.

I. Bir gün, içlerinden birine, nasılsa dikkatinizin takılacağı tutar.



II. Dudaklar oynar; bakışlara bir derinlik, arkanızı verdiğiniz bahar dallarının çiçeklerine koku gelir.



III. Her zaman karşınızda durduğu hâlde hiç bakmamış olduğunuz resimler vardır.



IV. Yanaşırsınız eski bir hatıranın üstünden bir sis çözülür gibi olur.



V. Sonra bir zincirin halkaları gibi peş peşe dökülmeye başlar anılar.



Çözüm Yayınları

5. (I) Edebî türler içinde en haşarı, en belirsiz ve tanımsız olanı, romandır; o, sınır tanımaz; konulmuş kuralları kabullenmez. (II) Tam ifadesiyle o, her zaman alır başını gider; bu, hem yazarların çalışmaları sırasında böyledir hem de kuramı üzerine çalışılırken böyledir. (III) Bunu anlamak için roman teorisi üzerine yazılmış kitaplara bir göz atmak yeterlidir. (IV) Bazı nitelikler üstünde durulur ama onları sınırlamak mümkün değildir. (V) Bazı eserlerde yakalanan nitelikler başka eserlerde ya yoktur varsa da yansıyışı çok farklıdır.

A) I.

Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir paragraf oluşturulduğunda sıralama nasıl olur? A) III - I - IV - II - V

B) III - IV- II - I- V

C) I - II - IV - III - V E) III - IV - V - I - II

D) I - II - V - III - IV

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra düşüncenin akışına göre “Oralarda ne roman için yapılmış kesin bir tanım bulabilirsiniz ne de konulmuş belli sınırları vardır.” cümlesi getirilebilir? B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

6. “Sanat eseri nedir?” diye soranlara “----” demeli. Duvara 3.



astığımız resme her gün bakıyoruz, bir ezgiyi ikide bir yeniden dinliyoruz; bıkmıyoruz, usanmıyoruz onlardan. Okuduğumuz romandan, şiirden de bıkmamalıyız. Merakla okuduğumuz bir hikâyeyi, bir daha okuyamazsanız, okumak arzusunu duymazsanız, ondan aldığınız zevk, bilin ki sanat zevki değildir. Yahut sanat zevkini tadabilecek insanlardan değilsiniz.

Bu kentlerde dolaşırken kendinizi geçmiş çağların, geçmiş uygarlıkların içinde buluyorsunuz. Bunu sağlayan, sadece geçmişin sembolü olan bir çeşme, bir kale burcu, uzayıp giden bir sur değil. Bunların insanın zihninde uyandırdığı çağrışım da etkili oluyor.

----

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?



Bu parçada boş bırakılan yere, düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) İçinden nehir geçen kentleri çok severim.

A) İşe yaramayan bir paylaşımdır.

B) Tarih, bulunduğu yere değer katan kültürel bir mirastır.

B) Kişiyi bıktırmayan şeydir.

C) Uluslar, geçmiş değerlerine sahip çıkmalıdır.

C) Sanatçının kendisidir.

D) Bazı kentler hâlâ tarihin gizemini taşıyor.

D) Alıcısına farklılık getirendir.

E) Bir kentin mimari yapısı o kentin yerleşimini belirler.

E) İnsana yenilik kazandıran üretimdir.

91

Test 43 7.

I.

1. C

Bu günlüğe, söz konusu kitabı yazarken ne tür güçlüklerle karşılaştıklarını bu süreçte neler yaşadıklarını, nelere tanık olduklarını günü gününe not ederler.



II. Bu tür günlüklerde bir kitabın, yeni bir kitap oluşturma fikrinden, tamamlanmış bir metne nasıl dönüştüğünün öyküsü anlatılır.



III. Andre Gide’in “Kalpazanlar”ı, Thomas Mann’ın “Doktor Faustus”u yazarken tuttukları günlükler bu türdendir.



IV. Bazı edebiyatçılar, yeni bir kitap yazmaya başlayacakları zaman bir taraftan da günlük tutmaya başlar.



V. Bu günlükler, çoğunlukla “edebiyat günlüğü” ismiyle anılır.



Numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak şekilde sıralandığında cümlelerden hangisi sonuncu olur? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?

5. C

6. B

7. C

8. C

9. D 10. E 11. A 12. E



II. Bu masalların bir başka özelliği de evrensel nitelik taşıyan sorunları ele almalarıdır.



III. Halk masalları, halk arasında anlatılmaya başlamış ve zamanla geliştirilmiş masallardır.



IV. Bunlardan bazıları; çocukların karşılaştığı güçlükler, üvey anne kıskançlıkları, aile üyelerinin birbirlerine karşı özverileri, anne - baba - kardeş sevgisi gibi konulardır.



V. Bu tür masallarda insan ilişkilerine değinildiği, çok değişik insan tiplerinin canlandırıldığı ve insanların başlarından geçen serüvenlerin anlatıldığı görülür.



Numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak şekilde sıralandığında hangisi baştan ikinci olur?

Bu masallar sonradan birtakım meraklı araştırmacılar tarafından yazıya geçirilmiştir.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

11. Roman bir toplumun nabzını tutan, onun ruhunu, gelişmesini ve kalp atışlarını ölçen karmaşık, edebî bir türdür. Bu ilgileri ortaya koymadan Türk romanını da anlayabilmek ve değerlendirebilmek mümkün değildir. Çünkü kalitesi ne olursa olsun romanlarımızın büyük bir kısmı yakın tarihimizdeki olaylarla çok yönlü olarak doğrudan ilgilidir. ---- . Çözüm Yayınları



4. B

I.

8. ---- . Gerçekten de tembel insanın paslanmış demirden farkı yoktur. Bizim, zekâdan çok çalışmaya gereksinimimiz var. Çünkü çalışmakla her engel aşılabilir. Bunun yanında taklit, yaratış gücünü, kişiliği engelleyen bir durumdur. İnsan ancak kendi yetenekleriyle değerlendirilebilir.

3. D

10.

A) I.

E) V.

2. A

Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? A) Romanlarımızın oluştuğu zemini, bu yakın tarihimizin birikimleri oluşturmaktadır B) Romanların toplumsal gelişmelere yaptığı katkılar toplumsal yaşamı da etkilemektedir

A) Çalışmak, kişisel yeteneklerin ortaya çıkmasını tetikler

C) Romanlar, ait oldukları toplumların özelliklerini yansıtarak onları tanımamızı sağlar

B) Zekâ, kişinin bütün sorunlarını gidermede kullandığı bir araçtır

D) Bizim edebiyatımız tarihten aldığı konularla kendine okur bulmuş romanlarla doludur

C) İşleyen demir ışıldar, derler

E) Tarihsel olayları konu alan romanlar, kuru tarihî bilgilerle yetinmemelidir

D) Tembel insan başkalarına muhtaç olan insandır E) Çalışmakla bütün işler hâlledilir

12. Bazı yayınevlerinin ve yayımcıların kitap konusunda

değişik ölçüleri ve ayrı bir çevreleri olduğu doğrudur. Bunlar yayımlayacakları eseri neye göre belirler, bu seçimde neyi kendilerine hedef alırlar, bilinmez. Hatta bu yayımcılar kimi zaman kötü edebiyatı finanse eder. Bunu anlamak hâlâ hiç mümkün değildir. Ama bu akış içerisinde, güçlü sanatçının kendine er geç yol açabileceği de bir gerçektir. “Kötü para iyi parayı kovar.” Gresham Kanunu’nun bir sınırı var bu arada. ----

9. (I) Yaptığım çeviriyle ödül kazandığım haberini duyunca

gerçekten çok sevindim. (II) Bunca emek verdiğim, dizelerdeki vuruş sayısını bile hesapladığım bir çeviri ödül kazanmıştı ne de olsa. (III) Üstelik hak ettiğimden eminim, niye yalan söylemeli. (IV) Yargılara, övgülere, ödüllere hep kuşkuyla baktığım için tam anlamıyla sevinemedim yine de. (V) Kazananlar, kazanamayanlar keşmekeşi, ödül dağıtımının rastlantılara bağlı olduğunu gösteriyordu kesinlikle. (VI) Derken evden ayrılma, yolculuğa çıkma isteği bastırdı. (VII) Bir eteğin kopmuş bir düğmesi, ütülenmemiş bir bluz, yanıma en az kaç kalem eşya alabilirim sorusu...(VIII) Ertelediği, sürüncemede bıraktığı işleri ancak yolculuğa çıkarken kavrayabiliyor insan.

92



Bu parça iki paragrafa ayrılmak istendiğinde ikinci paragraf hangisiyle başlar? A) III.

B) IV.

C) V.

D) VI.

E) VII.



Bu parçada boş bırakılan yere, düşüncenin akışına göre, aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? A) Bu işleyişin tek ve gerçek sorumlusu yayımcılardır. B) Böylece kötü edebiyat alıp başını gidiyor. C) İyi edebiyatın yok olmasında okurun payını da yadsımamak gerekir. D) Gerçek edebiyat yapıtlarının giderek azaldığını görmek, insanı üzüyor. E) Kötü edebiyat, iyi edebiyatı kovabilir ama bir süre için.

44

BÖLÜM 01 Test

Paragrafta Yapı - 4 1. Aşağıdaki cümlelerden hangisi bir paragrafın giriş

4. Bir romancı ille de yaşadığını yazmayabilir. Bu bir başarısızlık

cümlesi olmaya uygun değildir?

değildir. Roman yazarının asıl başarısızlığı ---- .

A) Çocukluğumun ve gençliğimin ilk yılları hep geniş bahçeli evlerde geçti.



Bu metin, aşağıdakilerden hangisiyle tamamlandığında roman yazarının başarısızlığının gerekçesi verilmiş olur?

B) Okurların en büyük yanlışı, okudukları kitaplarda yazarın izini sürmektir.

A) olayları gerçek yaşamda görememesidir

C) Gerçek bir öykü, okuyanın dünyasında kalıcı izler bırakır.

C) tasvire yeteri kadar yer vermemesidir

B) yaşamadıklarını romanda yaşatamamasıdır D) sistemli bir dünya görüşüne sahip olmamasıdır

D) Bu konuda okuduğum iki yazı, benim olaya farklı bakmama yol açtı.

E) yaşadıklarından yola çıkmasıdır

E) 19. yüzyılın ikinci yarısına kadar bizim edebiyatımızda modern tiyatro yoktu.

2. Benim şiirim ses ve ahenge önem veren bir şiirdir. Ben,



5.

I.

Anı ile günlük arasındaki farklardan biri de anlatılanların merkezinde kimin olduğu noktasında ortaya çıkmaktadır.



sözcüklerin anlamından çok müziği ön plana alan bir şairim. Bu nedenledir ki benim şiirlerim her okunduğunda başka bir görüntü verir, - - - -

II. Günlük, yaşananları, günlük tutan kişi üzerindeki etkilerinin; anı ise toplumun geneli üzerindeki etkilerinin anlatılmasına daha uygun metin türleridir.



Bu parça aşağıdakilerden hangisiyle tamamlandığında son cümle desteklenmiş olur?

III. Ama anı yazarı bazen kendisini geri çeker, sadece gözlem ve izlenimlerini anlatır.



IV. Kesin bir yargı ve genelleme olmamak kaydıyla bu konuda şöyle bir çıkarım yapılabilir.



V. Günlük, daha ben merkezli bir metin türüdür; günlük yazarı daha çok kendi yaşadıklarını anlatır.



Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturması için aşağıdakilerden hangilerinin birbiriyle yer değiştirmesi gerekir?

Çözüm Yayınları

A) başka bir yoruma yol açar. B) müzik değeri yüksektir. C) kendini kolayca ortaya koyar. D) tutarlılıktan uzak durur. E) ahengin tınısı da buna eşlik eder.

A) I. ile III.

B) II. ile III.

D) II ile V.

C) II. ile IV.

E) III. ile IV.

6. (I) Burada baş başa verip yeni edebiyatımızın önemli sorunları 3.

I. Çocuk; gerçeklere, hayata hazırlanmalıdır.



II. Çocukların hayal dünyasını zenginleştirmek adına masal anlatılmasına karşıyım.



III. Çocuğun yarın bir gün karşılaşabileceği durumların ele alındığı hikâyeleri tercih ediyorum.



IV. Çocuğun eğitiminin önce ailede başladığı ve çevrede geliştiği unutulmamalıdır.



V. Bir çocuğun, devler dünyasında öğreneceklerindense gerçek yaşamın izlerini taşıyan hikayelerden öğrendiklerinin yararına inanıyorum.



Numaralanmış cümlelerden hangisi, bu cümlelerle oluşturulacak paragrafta yer almaz? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

üzerinde konuşalım. (II) Benim düşündüğüm bazı şeyler var, ilkin onları söyleyeceğim. (III) İnsanlık hâli, yanılmışımdır, siz hatır gönül tanımadan işe karışıp yanıldığımı gösterirseniz sevinirim. (IV) Amacımız çağımızı iyi anlamak, bugünkü sanatımızın ne olduğunu araştırmak olduğuna göre, iyi niyetle yapılmış her uyarma, sevindirici bir şeydir. (V) Bana sorarsanız biraz eskiye gitmek, bazı eskice sorunları eşelemek taraflısıyım. (VI) Ancak böyle yapılırsa şimdi bulanık gibi görünen kavramların aydınlanacağına, gerçek ve açık anlamlarını kazanacağına inanıyorum. (VII) Bildiğiniz gibi konuşurken ilkin kavramlar ve deyimlediği anlamlar üzerinde anlaşmak doğrudur.



Bu parça iki paragrafa ayrıldığında ikinci paragraf hangisiyle başlar? A) III.

B) IV.

C) V.

D) VI.

E) VII.

93

Test 44

1. D

7. (I) Her gün nice insan ölüyor; düşleri, özlemleriyle yok

B) II.

C) III.

D) IV.

4. B

5. D

6. C

7. A

8. A

9. B 10. B 11. C

şekillerde adlandırmışlardır. Örneğin görme organına Türkçede “göz,”, Farsçada “çeşm”, Arapçada “ayn” denmektedir. Aslında bu kelimelerle görme organı arasında hiçbir ilgi yoktur. Buna rağmen milletlerin her ferdi, oturup karar vermiş, anlaşmış gibi aynı kelimeden aynı nesneyi anlamış ve dilini oluşturmuştur.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra düşüncenin akışına göre “Her gün nice insan bu dünyaya doğuyor, yeni ümitlerle serpilip gelişiyor.” cümlesi getirilebilir? A) I.

3. D

10. ---- . Milletler, nesneleri hiçbir neden olmaksızın farklı

olup gidiyor. (II) İki ucu birleşen bu durmayan akış içinde, hiçbir iz bırakmadan gidenler, iyi veya kötü anılar bırakarak ayrılanlar var. (III) Sanatçıları, özellikle bizi burada ilgilendiren edebiyatçıları dikkate alırsak onların anıları, geride bıraktıkları eserlerdir. (IV) Bu eserler var oldukça, yaşadıkça bunları var edenler de yaşar. (V) Yeter ki onların yazdıkları da yaşayacak değerde olsun!

2. A

Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? A) Nesnelere verilen adlar zamanla değişime uğrar B) Dildeki ilk kelimelerin ortaya çıkışı sebepsizdir C) Milletlerin dil konusundaki tavrı birbirinden değişiktir

E) V.

D) Nesneler adlandırılırken toplumsal bazı ölçütler göz önüne alınır E) Dillerin ortaya çıkışı milletlere göre farklılık gösterir

11. 8. Aşağıdaki cümlelerden hangisi bir paragrafın ilk cümlesi olmaya uygun değildir?

B) Sanat alanında sağlam bir yer edinebilmenin ön şartı, kendini geliştirmektedir. C) Kütüphaneler, kültürel yaşamı besleyen ve geliştiren ana damarlardandır. D) Jules Verne’in, sayısı iki yüze yaklaşan romanları çeşitli bilim dalları üzerine temellenmiştir. E) Bir yazar hakkında, bütün eserlerinin okunmadan değişmez yargılara varılması doğru değildir.

Çözüm Yayınları

A) Günümüzden otuz yıl önce yayımlanan bu romanı yazar yeniden gözden geçirmiş.

I. –– ----

–– Evet, üç kitap çalışması var elimde. İlki “Uyumsuz Bayan Defne Türker’in Büyük Kaçış Planı” adlı bir roman. Romanlarıma bir türlü kısa isimler bulamıyorum. Romanın karakteri zaman yolculuğu yapıyor. Dört zamanda geçiyor öykü: Lale Devri, Rönesans, 68’ler ve gelecek.

II. –– ----

–– Roman bitip karakterler sizi terk edip gidince çok kahroluyorsunuz. Çekip gidiyorlar bir daha dönmemek üzere. Halbuki yıllarca en yakınlarınızdan, çocuğunuzdan daha çok beraber oluyorsunuz onlarla. Herhâlde çok yalnız kalmamak için bir roman bitmeden bir diğerine başlıyor yazarlar.

Bu konuşmanın doğru tamamlanması için boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) I. Romanlarınızın adını nasıl belirliyorsunuz?

94

9.

I.



II. Orhan Veli’nin şiirlerinde kullandığı “ciğercinin kedisi, sokak kedisi, babam, tellak...” gibi sözcükler bunun en güzel kanıtıdır.



III. Şiir dilimiz, Orhan Veli’ye gelinceye kadar insanların günlük yaşamıyla ilgili sözcüklere uzak bir görünüm taşır.

Başka bir deyişle bu döneme kadar şiirlerde, toplumun alt kesimlerinde kullanılan sözcüklere genellikle rastlanmazdı.



IV Bunlar günlük dilin şiirsellikten uzak nice sözlerini şiir diline sokmuşlardır.



V. Orhan Veli ve onun çizgisinde yürüyen ozanlar, şiir dilindeki bu kalıplaşmayı yıkmışlardır.



Numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak şekilde sıralandığında hangisi sonda yer alır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.



II. Bir romanı bitirdiğinizde ikincinin taslağının hazır olduğunu söyleyebilir miyiz?

B) I. Farklı türlerde çalışma yapıyor musunuz?

II. Karakterlerinizi oluştururken ölçütünüzün yaşam olduğu doğru mu?

C) I. Şu an üzerinde çalıştığınız herhangi bir roman ya da öykü var mı?

II. Bir romana son noktayı koyduğunuzda ne hissediyorsunuz?

D) I. “Zaman yolculuğu” romanlarınıza ilk defa giren bir konu mu?

II. Size göre, roman yazmak yazarı yanlızlıktan kurtarıyor mu?

E) I. Dönemlerle ilgili yazma fikri sizde nasıl oluştu?

II. Yazarların bir müddet sonra karakterleriyle özdeşleştiği doğru mu?

BÖLÜM 01 Test

Paragrafta Yapı - 5 1. (I) Poşetin kaliteli olup olmadığını kokusundan ve

4. (I) Zaten bizim çıkış noktamız günümüz popçularıyla pek

dokunulduğunda çıkardığı sesten anlamak mümkün. (II) Kaliteli poşet, kırıştırırken ses çıkarıyor ayrıca bu poşetler kokusuz oluyor. (III) Bazı büyük marketler bu poşetleri kasa altına saklıyor ve müşteriye gerektiği kadar vermeye çalışıyor. (IV) Kalitesiz poşetler ise katlandığında herhangi bir ses çıkarmıyor. (V) Ayrıca daha ucuz olduğu için tercih edilen bu poşetlerin kötü bir kokusu olduğunu da unutmayın.



çakışmıyor. (II) Çünkü biz onlar gibi müziği satmak için yapmıyoruz. (III) Ünlü olalım, çok satalım diye hiçbir kaygımız olmadı bu nedenle. (IV) Müzik bizim hayat duruşumuz, kendimizi ifade ediş biçimimiz. (V) Böyle bir kaygımız olmamasına rağmen yine de belli bir dinleyici kitlesine ulaşabildi sesimiz.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

45

Bu parçanın anlam akışındaki bozukluğu gidermek için aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapılmalıdır? A) I. cümleyle II. cümle yer değiştirmeli

E) V.

B) II. cümleyle III. yer değiştirilmeli C) III. cümleyle IV. yer değiştirilmeli D) IV. cümle I. cümleden sonra gelmeli E) V. cümle II. cümleden sonra gelmeli

I. Kim bilir cevap belki de o arkadaş kitabın içindedir.



II. Burada “deneme” yeni bir edebiyat türünü deneme anlamına gelmektedir.



III. Deneme kelimesini, yeni bir edebiyat türüne ilk defa ad olarak koyan Montaigne olmuştur.



IV. Ama bu yeni edebiyat türünü öbür edebiyat türlerinden ayıran sınırlar nedir?



V. Bu ad koymaya tarih olarak 1571 yılının Mart ayını gösterenler bile vardır.



Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan ikinci olur? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

5. (I) Adı Bodrum’la özdeşleşen pek çok isim bulunuyor. (II)

Antik Yunan tarihçisi Heredot, Osmanlı Amirali Turgut Reis, dünyanın bilinen ilk kadın amirali I. Atemisia, şair İlhan Berk, şarkıcı Zeki Müren bunlardan bazıları. (III) Ama biri var ki Bodrum’dan aldığı ilhamla pek çok eser kaleme almış, buraya olan aşkını her fırsatta dile getirmiş: “Cevat Şakir”, hepimizin bildiği adıyla “Halikarnas Balıkçısı.” (IV) Bodrum’la, ilk kez yediği sürgün sırasında tanışan Şakir, burayı bir daha bırakmamış, sadece yazmakla kalmamış, Bodrum için pek çok hizmette bulunmuş. (V) Yazarın da belirttiği gibi insanın aklını başından alan, alabildiğine beyaz, alabildiğine mavi bir yer Bodrum. (VI) Yaşadığı dönemde arkadaşları ile ilk Mavi Yolculuk fikrini ortaya atan ve uygulanmasını gerçekleştiren de o olmuş.

Çözüm Yayınları

2.

E) V.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) II.

3. Yazılarımda kimseyi yargılamam ben. Çünkü yazarken



B) III.

C) IV.

D) V.

E) VI.

kimseyle derdim olmaz benim. İnsanın en büyük derdinin kendisi olduğuna inanırım. Onun için de yazılarımdaki derdim de kendim olurum. Beni kimi zaman çirkinleştiren, kimi zaman da güzelleştiren duyguları ve davranışları yazarken öğrenir, kendimi tanırım. Dolayısıyla yazılarımda ben ---- .

6. Aşk üzerine yazdığım şiirlerimin dışında kalan ve değişik

Bu parça, anlam akışına göre aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanmalıdır?



temalara değindiğim şiirlerim nesneldir. Yani ben şiirlerimde sokakta, vapurda, trende gördüğüm bir “kişi”yi ya da yolumun üzerindeki bir “konak”ı anlatmışımdır. - - - - Ben gördüklerimi kelimelere dökerim yalnızca. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?

A) kendimi sorgularım

A) Bunlar hayatın gerçekleridir.

B) okuru önemsemem

B) Şiirlerimi konuşma diliyle yazarım.

C) tanıtımımı yaparım

C) Konu çeşitliliğini her zaman önemserim.

D) başkalarını da tanımış olurum

D) Benim şiirimde insanın yeri azdır.

E) paylaşmayı severim

E) Beni okuyanlar da bunların farkına varsın diye.

95

Test 45

1. C

3. A

4. C

5. D

6. A

7. B

8. D

9. C 10. D 11. B

10.

I.



II. Sonra onun klasiklere yönelmeden, iyi yazılmış polisiye romanlarla kötü yazılmış olanları ayıracak düzeye gelmesi beklenmelidir.

Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre, aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?



III. Ona bu zevki verebilmek için ilk önce iyi yazılmış polisiye romanlar sıralanmalıdır.

A) Şiirin toplumu peşinden sürükleyici bir işlevi var mıdır yok mudur?



7. ---- Ben böyle bir beklentiyi doğru bulmuyorum. Bana göre şiir, birtakım şeyleri alabildiğince dolaylı ve örtülü anlatmalıdır. Eğer böyle anlatmazsa düzyazıdan ne farkı kalacak şiirin? Evet şiir zaman zaman kişiyi yönlendirebilir, topluma yol gösterici olabilir ama bu da şiirde kendini hemen ele vermemelidir.



2. E

B) Genelde şiir okuyanların büyük bir bölümü, yazılanların aynen anlaşılmasını bekliyor.

Polisiye roman tutkusundan işte o zaman çok kolay geçilir, içeriğinde polisiye olan Dostoyevski’nin Suç ve Ceza’sı ile Budala’sına.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle anlamlı bir paragraf oluşturursak aşağıdakilerden hangisi bu paragrafın ilk cümlesi olur? A) Gençlere okuma alışkanlığı nasıl kazandırılabilir?

C) Şiir, toplumu yönlendirme işleviyle kullanılabilir mi? D) Şiir, diğer yazı türlerinden birçok yönüyle ayrılmaktadır.

B) Klasik eserleri okuyabilmek için önce iyi yazılmış, kaliteli polisiye romanlar okutulmalıdır.

E) Düşünceden çok duyguya yakınlık, şiirin temel özelliklerindendir.

C) Dostoyevski, Suç ve Ceza’da insandaki suç ve ceza ahlakını sorgulamaktadır. D) Bir genci okulda nefret ettiği kitaplara benzer kitaplarla okuma zevkinin içine çekemeyiz. E) Polisiye roman türünün Türkiye’de yeni gelişmekte olan bir tür olduğunu biliyoruz.

etmemek olmaz. (II) Zaten Kayseri denilince insanın aklına hemen iki lezzet birden düşüveriyor: Mantı ve pastırma. (III) Bu lezzetler, hemen herkes tarafından çok seviliyor. (IV) Dolayısıyla bu ürünler Kayseri mutfağının bilinen iki önemli lezzeti arasında yer alıyor. (V) Kayseri’de mantının ustaca yapılıp yapılmadığı, bir kaşığa kaç tane sığdırdığınızla ölçülüyor. (VI) Ancak işin lezzetine varınca kaşıktaki adetin pek bir önemi kalmıyor.

Çözüm Yayınları

8. (I) Kayseri’ye kadar gidip de geleneksel lezzetlerden söz

Bu parçadan iki paragraf oluşturulduğunda ikinci paragraf hangisiyle başlar? A) II.

B) III.

C) IV.

D) V.

E) VI.

11. Her şey, aradan belli bir zaman geçtikten sonra değerlendirilmeli. Yakup Kadri’nin veya Tanpınar’ın noktalanmış devirler olduğunu düşünürsek onlar hakkında yargıda bulunmanın, onları eleştirmenin daha rahat olduğunu görürsünüz. Çünkü size “Yazdıklarımı yanlış anlamışsınız.” diyecek biri yoktur. Ama bugünkü bir yazar için, isim vererek “Beş para etmez.” desem yarın öyle bir şey yazar ki ben komik duruma düşerim. ---- .

96

9. (I) “Şiir özetlenemez.” yargısı genellikle üzerinde hemfikir olunan bir konudur. (II) Sadece şiir mi bence değerli bir roman da özetlenemez. (III) Özet çıkarmanın ne kadar güç ve emek isteyen bir iş olduğunu bütün öğrenciler bilir. (IV) Örneğin bir Dostoyevski’yi bir Stendhal’ı, ya da Balzac’ı özetleyebilir miyiz? (V) Evet, bazı romanlar özetlenebilir ama onlar da edebiyat eseri niteliğine ulaşmış değildir.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

Bu parçanın sonuna aşağıdakilerden hangisi getirilirse ilk cümledeki görüş sonuçlandırılmış olur? A) Ben komik duruma düşmek istemiyorum B) O yüzden henüz bitmemiş bir şeyi değerlendirmek bana yanlış geliyor C) Bu nedenle yazarları birbiriyle karşılaştırmayı doğru bulmuyorum D) Bence yazarları olur olmaz eleştirmek onların sanatsal yeteneğini köreltir E) Günümüz yazarlarını eleştirip de onların tepkisini çekmek istemiyorum

BÖLÜM 01 Test

Paragrafta Yapı - 6 1. Her şair, yaşadığı toplumun bir parçası değil midir? Toplumu

4. (I) Yabancı dil öğrenmek gerektiğini herkes kabul ediyor,

oluşturan diğer insanlarla aynı yaşamı, ortamı paylaşmaz mı? İster istemez toplumun ilişki çarkı içinde dönüp durmaz mı? Toplumun acılarına, dertlerine ortak olup onlarla sevinip onlarla üzülmez mi? Bu durum benim için de geçerlidir. Elbette ----



bizde eskiden beri söylenir; “bir lisan bir insan, iki lisan iki insan”dır. (II) Biz çocuklarımızın, gençlerimizin yabancı dil öğrenmesine karşı değiliz hatta iki yabancı dil, mümkünse üç yabancı dil öğrensin çocuklarımız. (III) Ama yabancı dil, yabancı dil dersinde öğretilmelidir. (IV) Ancak temel derslerdeki eğitimin yabancı dille yapılması yanlış bir uygulamadır. (V) Araya bir başka engel koymak doğru değildir, amaç bir şey öğrenmekse en kolay nasıl öğretilirse onu uygulamak gerekir.

Düşüncenin akışına göre bu parçanın sonuna aşağıdakilerden hangisi getirilemez? A) ben de şiirimi yaşadığım hayattan çıkarıyorum. B) şiirlerim de içinde bulunduğum yaşamın bir parçasıdır.



D) benim de yazdıklarım hayallerimin , özlemlerimin bir yansımasıdır.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden önce düşüncenin akışına göre “Çünkü insan, bilmediği bir konuyu en kolay ve en doğal bir biçimde ana diliyle öğrenir.” cümlesi getirilebilir?

E) herkes gibi ben de yaşananlardan yola çıkıyorum.

A) I.

C) bu hayattan damıtılmış ürünlerdir şiirlerim.

I. Fakat bakırla karşılaştırılınca değerini kolaylıkla anlarız.



II. Birden fazla düşünce ortaya konmazsa insanoğlu onun iyi mi kötü mü olduğunu kestiremez, sadece kendine söylenenlere inanır.



III. Nitekim saf altını da karşıdan tanıyamaz, değerini anlayamayız.



IV. Fakat değişik ve çeşitli düşünceler önüne konursa bunlar arasında bir seçim yapma yetisini elde eder. Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir paragraf oluşturmak için sıralama nasıl olmalıdır? A) II - I - IV - III C) III - I - II - IV

C) III.

D) IV.

E) V.

hâlinde onların ne kadar önemli olduğunu fark ediyoruz. (II) Dolabın bir köşesine sokuverdiğimiz şemsiye, sessizce beklerken sırasını, hiç aklımıza gelmiyor. (III) Ama sırası gelince de.... (IV) Yağmur bastırıverince, güneşten yanınca, işte o zaman anlıyoruz şemsiyenin tam bir “cankurtaran” olduğunu. (V) Hiç merak ettiniz mi bu basit ama son derece önemli eşyanın tarihini? (VI) Modern zamanların ürünü olduğunu mu sanıyorsunuz? (VII) O hâlde gelin, bizden binlerce yıl önce yaşamış insanların aklına bir kez daha hayran olalım.





B) II - IV- III - I

B) II.

5. (I) Günlük yaşamımızda bazı gereçler var ki ancak ihtiyaç

Çözüm Yayınları

2.



46



D) III - IV - II - I

Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi cümleyle başlar? A) II.

B) III.

C) IV.

D) V.

E) VI.

E) II - I - III - IV

3. (I) “İnsanları sevmek” diye bir genellemeye inandığımı söyleyemem. (II) Ama insanları sevmek başka, insan haklarına inanmak ve saygı göstermek başka. (III) Sevilecek insan vardır, sevilmeyecek insan vardır. (IV) Bana göre bu ikisi her defasında karıştırılıyor. (V) Bir insanı sevmemek onun haklarını yok saymayı, ona saygısızlık etmeyi gerektirmez.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturması için aşağıdakilerden hangilerinin birbiriyle yer değiştirmesi gerekir? A) I. ile II. B) II. ile III. C) II. ile IV. D) II ile V. E) III. ile IV.

6. (I) Medeniyetin getirdiği inceliğin ve zarafetin bir bedeli olması gerekir diye düşünebiliriz. (II) Medeni insanlar, hayatlarının her yönünde yapma kurallara boyun eğiyorlar. (III) Bu boyun eğiş onları kendilerinin olmayan bir yaşayış içine hapsediyor. (IV) Bundan şikâyetleri yok onların elbette. (V) Çünkü artık yaptıkları ile düşündükleri arasında bir zıtlık duymayacak kadar medeni hâle gelmişler.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra düşüncenin akışına göre “Medeniyet, inceliği veriyor insana, karşılığında içtenliğini alıyor.” cümlesi getirilebilir? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

97

Test 46

1. D

7. (I) Düşünün ki sağ elinizle sol eliniz birbirinden farklı hareket

B) II.

C) III.

D) IV.

4. E

5. D

6. A

7. C

8. A

9. C 10. C 11. E

standartlara uygun olduğuna dair onaya, içeriğinde bulunan maddelere bakmayı bilmezdik. (II) Ama bu bilinç geliştikçe üreticiler reklamlarında bile “doğal, temiz, organik, katkısız” gibi kavramları öne çıkarmaya başladılar. (III) İşte bu olgu, tüketicinin algı ve dikkatinin yöneldiği noktayı üreticinin er ya da geç görmek zorunda olduğunu gösteriyor. (IV) Önce en temel maddelerde başladı doğaya dönüş. (V) Ekmekten süte, sebzeden bakliyata tüm gıda maddelerine karışan “yabancı” maddeler genel bir güvensizlik ortamı yaratınca tüketci, raflara çıkan her ürünü bu açıdan incelemeye ve temiz olduğuna inandığı ürünü tercih etmeye başladı. (VI) Bu seçicilik bir süre sonra kaçınılmaz olarak üreticiyi etkiledi ve piyasadaki rekabet bu noktadan ilerledi, hâlen de bu süreç devam ediyor.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra düşüncenin akışına göre “Böyle bir durumda ne düşünürdünüz?” cümlesi getirilebilir? A) I.

3. B

10. (I) Bir zamanlar hiçbirimiz ürünlerin son kullanma tarihlerine,

ediyor. (II) Siz, kolunuzu indirmek istiyorsunuz ama o, isteminiz dışında sizi boğmaya çalışıyor. (III) Ya da bir elinizle gömleğimizin düğmelerini iliklemeye çalışıyorsunuz ama öteki eliniz beyninizin bu komutana uymadığı gibi, sizin iliklerinizi de çözüyor. (IV) Eliniz yabancı biri tarafından kontrol mu ediliyor? (V) İşte bilim insanları, insanın bir elinin yabancı bir gücün kontrolündeymiş gibi bağımsız hareket etmesine, bu nedenle, “yabancı el sendromu” adını veriyorlar.



2. B

E) V.



Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangisiyle başlar? A) II.

B) III.

C) IV.

D) V.

E) VI.

gelen seslere kapalı. Anadolu’daki yazar, çizer, ----, İstanbul basınının ilgisini çekemiyor. Oysaki çoğunuzun, adını duymadığı Avrupalı ya da amerikalı bir yazar öksürse basında haber oluyor.



Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilemez? A) en iyisini yapamadıkça B) ne kadar uğraşsa da C) ne yaparsa yapsın

Çözüm Yayınları

8. Günlük gazetelerimizin kültür sayfaları çoğu kez Anadolu’dan

11.

I.



II. Bu uluslararası bunalımlara, her ulusun kendi sorunlarından doğan bunalımlarını da katarsanız insanlığın bugün içinde bulunduğu hâli daha da belli olur.



III. Okuduğumuz şeyler hep aynı. Her gün bir başka ülkede toplantı, her gün sonuçsuz bir dağılış. Ne olacak bu gidişin sonu? Yakın doğu, uzak doğu; sol batı, sağ batı derken yönleri de şaşırdık. Her ülkede başka bir dert...



IV. Bu kaygıyla gerildikçe gerildik. Dünyada gerginliklerin, yer yer kopan fırtınaların sonu gelmiyor. Geminin içinde olmasaydık denizin kabaran dalgaları belki hoşa giderdi.



Numaralanmış parçalarla bir metin oluşturulursa aşağıdakilerden hangisi bu metnin giriş cümlesi olabilir?

D) ağzıyla kuş tutsa da E) mükemmelini de yapsa

9. (I) İnsan her gördüğü şeyi her zaman görmüyor. (II) Şu

satırları yazdığım sırada, aklımda kitaplığın üzerinde duran vazoyu hayalimde canlandırmak istedim. (III) Ne biçim şeydi o vazo; rengi, çizgileri nasıldı; hatırlayamadım. (IV) Çevremizden kayboldukları zaman yokluklarını ansızın hissedecek kadar bizden olan, yaşamımıza karışan şeyleri bile çoğu zaman görmekten uzağız. (V) Ama bazı anılarımız olur, bilinmez nasıl, gördüğümüz hâlde görmediğimiz bir şeyi göreceğimiz tutar ve bütün düşüncelerimiz onunla dolar.

98



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra “Sorular zihnimde uzayıp gittikçe oradaki vazonun varlığından bile şüphe etmeye başladım.” cümlesi getirilmelidir? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

Ne var ki hepimiz gemideyiz, sallanıp durmaktayız. Sabah uykusundan her uyanan, yüreği hoplayarak gazeteyi eline alıyor.

A) İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra insanlığın iç ve dış düzeni bozuldu. B) Dün olduğu gibi bugün de insanlık farklı buluşların peşindedir. C) Dünya küresel ısınmaya karşı işbirliği içinde. D) İnsanlık, sorunlarının çözümünün yine kendisinde olduğunu anladı nihayet. E) İnsanlık bir ölüm kalım kaygısı içindedir.

BÖLÜM 01 Test

Paragrafta Yapı - 7 1. (I) Kurtuluş Savaşı yıllarında Atatürk ve Türk komutanları

4. (I) Nil Nehri, piramitler ve dinî mekânlar; Mısır’ın başkenti

Uşak’ta Kaftancılar’ın konağında ağırlandı. (II) Daha sonra konak 1973 yılında kamulaştırıldı ve 1 Eylül 1978 yılında Atatürk ve Etnografya Müzesi olarak açıldı. (III) Bu iki katlı ahşap yapının kemerli kapısından sofa adı verilen geniş bir salona giriliyor. (IV) Evin birinci katı etnografik eserlerin sergilendiği bölüm olarak düzenlenmiş. (V) Girişin sol tarafındaki birinci odada her biri en az 100-150 yıllık bakır ibrikler, fincanlar; Kurtuluş Savaşı’ndan kalma silahlar ve gümüş kamalar sergileniyor. (VI) Sol taraftaki ikinci odada ise yine her biri 150-200 yıllık yöresel bayan kıyafetleri, gümüş takılar ve zülüf denilen küpeler yer alıyor.



Kahire’yi meşhur eden üç önemli unsur. (II) Ancak Kahire bundan ibaret değil, hangi taksi şoförüne “Kahire’yi görmek istiyorum.” derseniz, size soruyla karşılık verir. “Hangi Kahire?” (III) Haklı çünkü birkaç Kahire’den söz edilebilir, tıpkı dünyaca isim yapmış otellerin bu şehirde çifte mekânlarının olması gibi. (IV) Kahire İslam’ın yayıldığı zamanlara ait bir kent; 640 yılında Babil Kalesi’ni alan İslam komutanı Amr bin As’ın, Fustat’ta kurduğu ordugâh (askeri karargâh), eski şehrin çekirdeğini oluşturmuş. (V) Abbasiler El Asker (751), Memluklardan Tolunoğulları Ktai (890), Fatimiler El Kahire (969) adları altında yeni uydu kentler inşa ederek eski şehri bugünkü hâline getirmişler. (VI) Eyyübiler El Mukattam dağındaki yapılarla (kale, vs) kenti, Bulak Limanı’na ulaştırıp Nil Irmağı ile buluşturmuşlar. (VII) İslam garnizon şehirlerinin genel adı olan “Mısır”da sonradan ülkenin bizce bilinen ismi oluvermiş.

Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi cümleyle başlar? A) II.

B) III.

C) IV.

D) V.

E) VI.



Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi cümleyle başlar? A) III.

I. Geniş bir düş gücü, önüne geçilmez bir yazma tutkusu, bir öykücü, bir romancı için çok gerekli özelliklerdir.



II. Nitekim Nazlı Eray, yazdıklarındaki başarıyı bu özelliklerine borçlu.



III. Ben bu umutlandırıcı niteliklerin kişiyi yazar yapmaya yetmeyeceğini düşünüyorum.



IV. Ama acaba bunlar bir eserin başarısı için yeterli mi?



V. Ama kusurları ve eksikleri de bunlarla yetinmesinden kaynaklanıyor.



Numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturması için aşağıdakilerden hangilerinin birbiriyle yer değiştirmesi gerekir?

B) IV.

C) V.

D) VI.

E) VII.

5. ---- Düşünün bir kere: Ay; Dünya’ya biraz daha yaklaşsa,

Çözüm Yayınları

2.

47

dünya’nın dönme hızı biraz azalsa ya da ekseni biraz değişse evrenin dengesi nasıl altüst olur? Buradan bizim hayatımıza geçelim. Bizim hayatımızda öyle değil mi? Bir şeyi çok önemseyince diğeri aksamıyor mu?



Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre, aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Evrende çok hassas bir denge vardır. B) Evrenin oluşumu her zaman ilgimi çekmiştir. C) İnsan için evren, bilmezlerle doludur. D) Dünya, evren içindeki yerini koruyor mu?

A) I. ile III. B) II. ile III. C) II. ile IV. D) II. ile V. E) III. ile IV.

E) Dünyadaki aksamalar evrenin düzenini sarsabilir mi?

6. (I) 1350’lere kadar Bergen’in sembolü hâline gelen ve

bölgede hüküm süren Hansa İmparatorluğu’na atfen aldığı ismi günümüzde de taşıyan Hansa evleri Vagen Koyu’nda, sahil boyunca bitişik nizam olarak dizilmişler. (II) Evlerin çoğu bugün hediyelik eşya satan dükkânlar olarak kullanılıyor. (III) Restoran, gece kulübü ve bar olarak kullanılanlar da var. (IV) Ortak bir avlu etrafında dönen, çatıları, yan duvarları ve cephesi üçgen, üç katlı, rengârenk bu evler kentte ahşaptan yapılan tek binalar, hatta sokak aralarındaki yerler de ahşap. (V) Bu evlerin dışında Bergen’de artık binaların yapımında ahşap kullanmak yasak. (VI) Uzun yıllar yangınlar yaşayan Bergen’de ahşap görünümlü taş binalar yapılıyor artık. (VII) Şehre ayrı bir hava veren, açık hava müzesi gibi bu evlerin arasında genişliği sadece 2 metre olan daracık sokaklar yer alıyor.

3. Aşağıdakilerden hangisi bir paragrafın giriş cümlesi olarak kullanılamaz?

A) Şiir yazmanın belki en zor yanı ilk dizeyi bulmaktır. B) Yalnız Amasra’dan önce Kuşkayası Anıtı’ndan kısaca bahsetmek istiyorum. C) Bana göre, yeni öykücüler “benli” anlatımın dışına çıkamıyor. D) Otobiyografi yazarken insan çoğu zaman nesnelliğini koruyamaz. E) Doğa, insanoğlunun her yanlış hareketinde onu uygun bir dille uyarır mutlaka.



Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi cümleyle başlar? A) II.

B) III.

C) IV.

D) V.

E) VI.

99

Test 47

1. B

7. (I) Orhan Kemal’le ortak bir çalışma yapmaya karar verdik.

B) III.

C) IV.

D) V.

E) VI.

B) Yarın diye bir şey yoktur. C) Bizi yönlendiren, gelecek korkusudur.

8. B

9. D 10. B 11. C

II. Yani değişen dünya koşullarına Türk girişimciler de büyük bir hızla ayak uydurdular.



III. Bugün döner kebap bir ayaküstü tıkınma biçimi hâline gelmiştir.

Yargı bu kadar kesin. Bugün dünün yarını değil mi aslında? Öyleyse birçok konuyu, birçok ihtiyacı, yapılması gerekli birçok işi yarınlara bırakmak büyük yanılgıdır ama bu hoşumuza gider bizim. Kendimizin bile çok zor fark ettiği bir kaçamakla, örtülü bir tembellikle “yarın” der ve sıyrılırız işin içinden.

A) İnsan, dünü bir yana bırakmalıdır.

7. B



----

Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?

6. C

I.

Koşullar bunu gerektirmektedir dense de aslında yapılan, hamburgerde olduğu gibi sağlıksız bir yiyeceğin insanlara satılmasıdır.

Bu parçanın anlamlı bir bütün oluşturabilmesi için 1, 2 ve 3 ile belirtilen yerlere I, II, III numaralı cümlelerden hangileri getirilmelidir?

A)

Çözüm Yayınları



5. A





8.

4. B

ayaküstü tıkınma yerlerinin yanı sıra Türk mutfağının ürünlerini bu yeni biçimde sunanlar da son yıllarda artış gösterdi. (1) Bunun en önemli örneği önce Türklerin yaşadığı ülkelerde satılan döner kebabın dünyanın pek çok ülkesine ihraç edilmesidir. (2) Bu gelişme döner kebabı kömür ateşinde yavaş yavaş pişirilen et yerine yüzlerce kilo etin (ya da kıymanın) tüp gaz alevinde pişirildiği ya da kavrulduğu bol yağlı bir ürün hâline getirmiştir. (3) Ama alıcısı çoktur ve her gün yüzlerce insan, açlığını bu ürünle bastırmaktadır.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) II.

3. B

10. Türkiye’de Amerikan şirketlerinin ürünlerini pazarlayan

(II) İstanbul’u dolaşacak, izlenimlerimizi o yazacak ben de çizgilerle ifade edecektim. (III) İstanbul, edebiyatımızın pek çok türüne ilham vermiş bir şehirdir. (IV) Sonunda şevkle okunacak bir çalışma çıktı ortaya. (V) Kitapta anlaşılır bir dil kullanmaya çalıştık. (VI) İstanbul’un semtlerine insanlarına farklı bir bakışla yaklaştık.



2. C

1

2

3

III

I

II

B)

II

III

I

C)

I

III

II

D)

II

I

III

E)

III

II

I

D) Zaman, göreceli bir kavramdır. E) Zaman kişiden kişiye değişir.

9. (I) Edebiyat dünyamızda son yıllarda bir durağanlaşma gözlenmektedir. (II) Bunda sanatçıların kendilerini yenileyememelerinin yanı sıra edebiyata gösterilen ilginin yetersizliği de etkilidir. (III) Bir diğer neden de edebiyatçıların bazı sanat dışı çevrelerin etki alanına girmeleridir. (IV) Dolayısıyla edebiyat dergileri de edebiyatçıların yüzünden birer kulüp dergiciliğine dönmüştür. (V) Elinizdeki dergi bu boşluğu doldurmak amacıyla yayıma başladı.

100



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra düşüncenin akışına göre “Bu durum, edebiyat dünyasında ciddi bir boşluğun doğmasına yol açmıştır.” cümlesi getirilebilir? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

11.

I.



II. Kültürlü olmak için ille de yüksek öğrenimli olmak gerekli değildir.



III. Birinciye örnek olarak yalnız lise öğrenimli Andre Gide’i gösterebilirim.



IV. Kendi kendilerini yetiştirmiş seçkin yazarlar olduğu gibi, yüksek öğrenim görmüş birçok ünlü yetersizler de vardır.



V. Ama Andre Gide’in bu durumu dünya edebiyatının en önde gelenlerinden olmasına engel olamamıştır, ikinciye örnek vermeyi gereksiz buluyorum.



Numaralı cümlelerle anlamlı bir paragraf oluşturulursa hangisi baştan üçüncü olabilir? A) I.

Çünkü onlara her yerde adım başına rastlanmaktadır.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

1. Eski Türk filmlerini izleyenler iyi bilir. Bu filmlerin konusu,

4.

I.



II. Gerçekten de teknolojide dünyada bir numara olan Japonlar, çoktandır Batılı ekonomiler için tehdit oluşturur hâle geldi.

Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?



III. Şimdi ise “Japon mucizesi”nin sırrını çözmek için Avrupalısı, Amerikalısı herkes Japonya’ya koşuyor.

A) seyirciye bıkkınlık verir.



IV. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra kayıtsız şartsız teslim olan Japonya, uluslararası antlaşmaya göre ordu bile kuramıyor.



V. Ama kurduğu teknoloji ordusuyla, bırakın Batılı ülkeleri, Amerikayı bile işgal etmiş durumda.



Numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturabilmesi için hangileri birbiriyle yer değiştirmelidir?

genellikle melodramdır. Gerçekçi olmaya çalışan, olmak isteyen filmler bile eninde sonuna melodrama döner. Aldatılan genç kızlar, ihanete uğrayan eşler, yıldırım aşkları, gerekçesiz ölmeler, öldürmeler ----



48

BÖLÜM 01 Test

Paragrafta Yapı - 8

B) izleyenleri kahkahalara boğar. C) sinemamızdaki gerçekçi adımlardır. D) Türk sinemasının gideceği yeri gösterir. E) sinemamızın demirbaş konularıdır.

Yirmi otuz yıl öncesine kadar Japonlar, Batı teknolojisini öğrenmek için Avrupa ve Amerika’ya akın ediyordu.

A) I. ve II.

B) I. ve IV.

D) III. ve V.

C) II. ve III.

E) IV. ve V.

2.

I.



II. İnsan, yaşamın belirli bir anını yakalamakta güçlük çekiyor; zaman içinde olup bitenler, yaşamın karmaşası içinde unutulup gidiyor.



III. Roman, işte bu sis perdesini kaldırmakta ve yaşamın belirli bir anını yakalamada devreye giriyor.

5.

I.



IV. Geçmişe yönelik değerlendirmelerde bulunan çeşitli bilim alanlarında romanlardan yararlanma geleneği bu temel yaklaşıma dayanıyor.



II. Romanı okuduktan sonra okumadan önceki siz olarak kalmıyorsunuz.



III. Zahmetine değiyor çünkü.



IV. Bir şeyler ekleniyor, katılıyor size.



V. Albert Camus’nun “Yabancı” romanı yer yer okurun sabrını taşırmasına karşın, mutlaka okunması gereken bir roman.



V. Unutulmayanların ise zamanın sisli perdesi ardında kaldığı, net bir görüntü ortamından uzaklaştığı bir gerçek. Numaralanmış cümlelerle bir paragraf oluşturulmak istendiğinde doğru sıralama aşağıdakilerden hangisi olur? A) IV - I - II - V - III

B) II - V - I - III - IV

C) I - IV- II - V - III

D) IV - III - I - II - V



Çözüm Yayınları



Özellikle gerçekçi anlayışla yazılmış olan roman, bu alanda bize oldukça zengin veriler sunuyor.



Bir yapıttan da beklenecek en değerli şeylerden bir tanesi bu.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden anlamlı bir paragraf oluşturulduğunda hangisi yerinde kalır? A) I.

B) II.

C) III

.D) IV.

E) V.

E) II - V - III - I - IV

6. (I) Temizlik hastalığı ya da genel olarak takıntıların nedeni kesin olarak bilinmiyor. (II) Biyolojik, psikolojik, çevresel faktörlerin takıntılara neden olabileceği belirtiliyor. (III) Ailesi çok düzenli ve titiz ya da aşırı kuralcı olan bir çocukta bu tür saplantılı düşünceler ve buna bağlı olarak saplantılı davranış biçimleri gelişebiliyor. (IV) Kendisini temizlik yaparak sürekli hırpalayan kişi günün sonunda yorgun düşüyor, böylece bedensel olarak da belirli rahatsızlıklara zemin hazırlamış oluyor. (V) Kimi zaman, örneğin, annesi çok titiz olan bir çocuk ileride temizlik hastalığına yakalanabilirken kimi zaman da vefat, iflas, boşanma gibi acı bir olay da takıntıların ortaya çıkmasına neden olabiliyor.

3. (I) Ben biraz eski adamım, yeni Taksim adamı değilim. (II) Ben, komedinin komedi, şiirin şiir, öykünün öykü olduğuna inanırım. (III) Ben bütün sanatsal türlerin aralarında çok yakın bir bağlantı bulunduğunu düşünürüm. (IV) Bu türler içinde özellikle şiir benim için bir iç âlem düzenidir, bu düzen de tam anlamıyla benim dünyamı yansıtır. (V) Beni biçimlendiren dünya, öncelikle tarihimle bağlı olduğum Doğu’dur. (VI) Bazen varlığı, bazen alıştığım bir hastalığı sever gibi severim Doğu’yu. (VII) Bu sevgi bizim için geçmişten gelen bir sevgidir.



Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi cümleyle başlar? A) II.

B) III.

C) IV.

D) V.

E) VI.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

101

Test 48

1. E

2. E

3. D

4. C

5. D

6. D

7. C

8. E

9. D 10. D 11. B 12. C

7.

I. 1929 yılında kazılarda bulunan ve çevreden toplanan eserlerin korunması amacıyla Selçuk’ta bir depo oluşturulmuş.

10.

I. Bir arabadan inen iki Moğol, bu taş yığınının üzerine birer taş bırakıp etrafında üç tur atıyor.





II. 2014 yılında ise onarım ve yeni düzenleme çalışmalarıyla müze bugünkü şeklini almış.

II. Savaş bittikten sonra sağ olarak dönmeyi başarabilenler o yığından bir taş alırlarmış.



III. Bozuk yollarda ilerlerken yolun sol tarafında bir taş kümesi görüyoruz.



IV. Merak edip sorduğumuzda bize şu açıklamayı yapıyorlar: Cengiz Han zamanında, savaşa çıkmadan önce her asker belirli bir noktaya birer taş bırakırmış.



V. Kalan taşlara göre savaşta ölenlerin sayısı belirlenirmiş.



III. 1964 yılında bugünkü müzenin güney bölümünün inşası tamamlanarak depodaki eserler burada sergilenmeye başlanmış.



IV. Efes Müzesi’nin temellerinin atılması, Cumhuriyet döneminin ilk yıllarına denk geliyor.



V. 1976 yılında müzenin kuzey bölümü inşa edilerek genişletilmiş.





Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi yerinde kalır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

A) I.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

Çözüm Yayınları

izleme alışkanlıklarını kökünden değiştirmeye aday. (II) Öyle ki artık uzaktan kumanda aletine gerek olmaksızın televizyonun ses ve hareketleri kontrol edilebiliyor. (III) Yeni nesil akıllı televizyonlarda açma ve kapama komutlarının yanı sıra ses alçaltma-yükseltme, kanal değiştirme gibi tüm komutları oturduğunuz yerden sözlü olarak veya el hareketiniz ile verebiliyorsunuz. (IV) Piyasaya sürülen en gelişmiş modellerse sahiplerini seslerinden tanıyor. (V) Bu sihirli kutu günümüzde artık bir eğlence aracı olmanın ötesinde siyasetten ekonomiye, toplumsal değerlerden uluslararası ilişkilere kadar pek çok alanda belirleyici bir aktöre dönüştü.

A) I.

B) II.

I. Film, Vietnam’da esir düşen iki askerin hikâyesini konu alıyor.



II. Edebiyat dünyası, ticari kayıplarla hareket eden insanların elinde gün geçtikçe yozlaşıyor.



III. Her yazarın okur kitlesinin farklı nitelikler taşıdığını unutmamamız gerekiyor.



IV. Özellikle gençlik döneminde saatler, günler; aylar, yıllar su gibi akıyor.



V. Bir eserin değerini belirlemede okur sayısı kadar okurun niteliği de önemlidir.



Yukarıdaki numaralı cümlelerden hangisi bir paragrafın giriş cümlesi olmaya uygun değildir? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

D) IV.

E) V.

11.

K. Ama ne yazık ki hâlâ pek çoğumuz, çevreyi korumanın sadece devletlerin, kurum ve derneklerin işi olduğunu, bizlerin boyunu aşan kocaman çözüm paketleri gerektirdiğini düşünüyoruz.



L. Tersine, biraz dikkatle yerine getirebileceğimiz bu küçük sorumluluklar, dünyamızın yüzünü güldürecek çok önemli sonuçlara yol açıyor.



M. Çevre kirliliği, sürdürülebilirlik, çevre bilinci... Bu sözcükler artık hepimizin hayatına girdi. Her gün duyduğumuz, okuduğumuz haberlerin en az yarısında, ders konularımızda dünyamızın geleceği açısından çok önem taşıyan bu kavramlar geçiyor.



N. Bir ölçüde haklıyız tabii, yeryüzünü kirletmemenin yolu büyük çaplı önlemlerden geçiyor ama bu büyük görevde bize düşen sorumluluklar da var, üstelik önemi hiç de az değil.



Bu parçalardan anlam bütünlüğü olan bir metin oluşturmak istendiğinde doğru sıralama aşağıdakilerden hangisi olur?



A) M - N - L - K

B) M - K - N - L



C) N - M - L - K

D) K - L - M - N



9.

102

C) III.

E) V.

8. (I) Günümüzde iyice “akıllanan” televizyonlar televizyon



Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur?

E) V.

E) L - N - K - M

12. (I) Düş gücü, gözlem ve yaşantılarımızı kafamızda yeniden canlandırma yetisidir. (II) Bir konuda gözlemimiz, bilgimiz yoksa o konuda düş gücümüzü işletemeyiz. (III) Düş gücü gelişmemiş bir insan, gelecekle ilgili yeni bir dünya hayali bile kuramayacaktır. (IV) Örneğin muzu görmemiş, tatmamış, onun hakkında bir şey duymamış kişi kafasında muzu canlandıramaz. (V) Ama muzu görmüş, tatmış, tanımış bir için aynı durum söz konusu değildir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

BÖLÜM 01 Test

Paragrafta Anlam - 1

3. Denize doğru toprak yola inen kıvrıntılarda elim ayağım öyle

1. Fransız romantizmini Lamartin’den, Alfred de Musset’den çok

yanmaya başladı ki, kollarıma bacaklarıma kova kova dikensi kızgın kumlar boca ediliyor sanki. Göz kamaştıran güneşten az çok korunabileceğim ağaçlı yere daha var ama gel de dayan. Duramadım. Bakınca anlaşıldı: Bir yanımı ısırmakla kalmamış, öbür yanıma da atlamış gözle görünmez dişler. Ne anlamlı derleyip biçimlendirmiş Türkçe: “ısırgan”. İçim rahat artık, “ısırgan” dedim ya, biliyorum.

gibi Victor Hugo’nun sanatçı kişiliği yansıtır. Şiir, nesir, roman, oyun gibi her alanda kalem oynatan bu doğurgan deha, gerek biçimde gerek özde klasiklerin kalıplarını, kuramlarını, sınırlarını delip geçmiş, eski değer yargılarını alt üst etmiştir. Fransızlar “Fransız İhtilali politikada ne ise romantizm de Fransız edebiyatında odur.” derler ki çok doğrudur. Bencil kişiliğin susturulmasını, sağduyudan şaşmamayı salık veren Pascal’ların, Boilleau’ların tersine Hugo, renksiz nesnelciliğin yerine ihtiraslı öznelciliği, sağduyu ve mantık yerine muhayyile cümbüşünü yeğ tutmuştur.



I.



II. İletisini düş gücüyle abartarak yansıtması,



III. Eski değer yargılarını yerle bir etmesi,



IV. Sağduyudan şaşmaması





Sanat kişiliğindeki



49

Klasik kalıpların sınırları dışına çıkması,

Yazar, bu parçadaki altı çizili cümleyle Türkçenin,



I.



II. sözcük üretmeye uygunluk



III. ses uyumunda mükemmellik



doğayı yansıtma gücü

özelliklerinden hangisine dikkat çekmektedir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yanız III D) I. ve II. E) II. ve III.

özelliklerinden hangileri nedeniyle Victor Hugo’nun Fransız romantizmini yansıttığı söylenebilir?

Çözüm Yayınları

A) I. ve II. B) I. ve III. C) I. ve IV. D) II. ve IV. E) III. ve IV.

2. “Burnout Sendromu”nun ne olduğunu biliyor musunuz?

4. Son 10 yıla bakarsak dünyada ve Türkiye’de pek çok sorun

yanında enerji, çevre ve istihdam sorunlarının öne çıktığını görüyoruz. Bu bağlamda en çok konuşulanlar ise global ısınma, sera etkisi, çölleşme, yenilenebilirlik, sürdürülebilirlik, farkındalık, yerel kaynaklar, bağımlılık, fakirlik ve ekonomi... Dünyada ve Türkiye’de artan enerji ihtiyacı ağırlıklı olarak fosil yakıtlarından, yani petrol, doğal gaz ve kömürden sağlanıyor. Bunun sonucu olarak da atmosferdeki karbon salınımı sürekli artıyor; sera etkisi, kuraklık ve çölleşme sadece insanoğlunun geleceğini değil tüm doğal yaşamı tehdit ediyor. Fosil yakıtlardan çıkan zararlı gazlar aynı zamanda asit yağmurlarıyla ormanlarımızı ve topraklarımızı tahrip ediyor. Hidrokarbon kaynaklı enerjilerin kanserojen olduğu da çok önemli bir başka gerçek.

Türkçede “tükenmişlik sendromu” olarak da adlandırılan Burnout, kişiyi bedensel ve ruhsal olarak zorlayan bir etkene uzun süre maruz kalması sonrası ortaya çıkan bir tükenme hâli. Tükenmişlik sendromu, özellikle iş stresinin yoğun olduğu ve iş yükünün sürekli yüksek olduğu yerlerde çalışanlarda olmak üzere günümüzde oldukça yaygın olarak görülen bir sendrom. Ancak unutulmamalı ki işinizi yaşamınızın merkezine koymak ya da tam tersi hayatınızı her şeyin üstünde tutmak, doğru yaklaşımlar değil. Her iki durum da hayatınızda ve psikolojinizde ciddi sorunlara neden olabilir.



Bu parçaya göre, “Burnout Sendromu”na yakalanmak istemeyen bir kişiden aşağıdakilerden hangisini yapması beklenebilir?



Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

A) İş ve özel hayat dengesini kurarak bu dengeye göre bir yol çizmesi

A) Son on yılda Türkiye’de ve dünyada enerji gereksinimi artmıştır.

B) Etkilendiği bir sorunu vakit geçirmeden gidermeye çalışması

B) Sürekli karbon salınımı dünyadaki doğal dengeyi bozmaktadır.

C) İşine odaklanarak dış dünyadaki sorunlardan uzak durması

C) Enerji kaynaklarının bir kısmı insan sağlığını ciddi anlamda tehdit etmektedir.

D) Yaşadıklarını bireysellikten çıkarıp toplumsal bir çerçevden ele alması

D) İnsanoğlunun geleceği, fosil yakıt kullanımının getirdiği olumsuzluklar nedeniyle tehlikededir.

E) Çevresini, kendisini ruhsal olarak yormayacak kişilerden oluşturması

E) Küresel ısınmanın yol açtığı kuraklık, dünyayı açlık sorunuyla karşı karşıya getirmektedir.

103

Test 49

1. B

5. Sahnede dekor, kostüm, ışık ve renk hakimiyetine yöneliş,

3. D

4. E

5. C

6. C

7. E

8. C

7. Bir yazarı yakından tanımak, onun günlük yaşam içinde

tiyatroyu hem bayağılaştırıyor hem de kendinden, hayatı sözle anlatma sanatından uzaklaştırıyor. Sahneyi oyuncunun ayağına dolaşan, seyircinin dikkatini dağıtan süslerden, kartpostal manzaralarından temizlemek, sözün dışındaki her şeyi yalın bir sadeliğe götürmek gerekir. İşte tiyatro yazarı da bunu gerçekleştirebilmelidir.



2. A

çıkardığı sesleri bilmek, yapıtına belli bir mesafeden bakabilmeyi engellememeli. Çünkü yazıların son derece entelektüel bir sesi de vardır. O nedenle de yakın arkadaşımızın eğlenceli yazılarını okurken iyi bir yazarın zekice yorumlarını da okumuş oluyorsunuz. Özellikle edebiyat ve sinema üzerine yazdığı yazılarında onun bu konulardaki derin bilgisini görüp bir kez daha hayran kalıyorsunuz.

Bu parçaya göre, tiyatro yazarından beklenen aşağıdakilerden hangisidir?



A) Zengin bir dekor oluşturarak göze hitap etmek

Bu parçaya göre, aşağıdakilerden hangisi okurun, tanıdığı bir yazarın yapıtını okurken yapacaklarından biri olamaz?

B) Toplumsallığı yakalayarak seyirci oluşturmak

A) Yazarın bilmediği yönlerini keşfetmek

C) Sözlerin etkileyiciliğini azaltacak ögeleri tiyatrodan uzaklaştırmak

B) Yazarın yaklaşımlarındaki zekâyı yakalamak

D) Oyun yazarken seyircinin eğitim düzeyini göz önünde bulundurmak

D) Yazarın yazarlık yönünü tanımaya çalışmak

C) Yazara karşı ön yargılardan kurtulmak E) Yazarı günlük yaşamı içinde değerlendirmek

6. Aslında bu ikisi aynı geni taşıyor. Hatta iki ayrı gövdeyi

birleştiren baş gibi de düşünebilirsiniz. Çünkü biri ötekiyle hayat buluyor. Biri olmadan öteki hareket edemez. Birinin ak dediğine diğeri siyah diyemez. Biri ötekini destekliyor, besliyor, büyütüyor, var ediyor. Ancak iletişim araçlarının işlevlerine bakıldığında kültürü biçimlendirmedeki rolünün ne denli yüksek olduğu açıktır. Dolayısıyla medyanın ürettiği veya taşıdığı kültürün popüler karakterde olması kaçınılmazdır. Popüler kültüre ilişkin pek çok kanaat ve davranışın kaynağı medyadır. Ancak medya da bunu yoktan var etmiyor. Zaten işlemekte olan bir piyasaya kıyak geçiyor. Popüler kültür günümüzdeki görünümünü de büyük ölçüde medyaya borçludur.



104

Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söylenmiş olabilir?

Çözüm Yayınları

E) Merak unsurunu artırarak seyircinin ilgisini devamlı tutmak

8. Bir bilim insanı, başarısının sırrını şöyle açıklamış: “Çocukken bir gün elime aldığım soğuk su şişesi kaydı ve düştü. Annem sadece olayı gözlemledi; bana bağırmadı, beni cezalandırmadı. ‘Bu suyu senin temizlemen gerekiyor.’ dedi. ‘Suyun görünüşü de çok hoş’ diyerek bana süngeri verdi, dökülen suyu temizledim. Sonra birlikte yine şişeye su doldurduk, iki elimle nereden tutacağımı denedik, dökmeden nasıl tutacağımı öğrendim. Annem kararı bana bırakmıştı, beni engellememişti.”



Bu parçada sözü edilen annenin çocuğu için yaptıkları aşağıdakilerin hangisinde belirtilmiştir?

A) Medyanın modernleşmeyi üreten ve kitlelere ulaştıran bir işlevi olduğunu söyleyebilir miyiz?

A) Ona, döktüğünü temizleme alışkanlığını daha küçük yaşta vermeye çalışma

B) Hep medyayı suçluyoruz, toplumun bu olumsuz tutumu medyayı yanlışa sürüklemiyor mu?

B) Onu, bir daha aynı şeyi yapmak için yüreklendirecek ortam oluşturma

C) Anladığım kadarıyla siz, popüler kültürü medyanın ürettiğini söylüyorsunuz, doğru mu?

C) Karar verme sorumluluğunu çocuğa bırakarak onun kendisine güvenmesini sağlama

D) Nedir o halde popüler kültür, neyle tanımlayacağız popüler kültürü?

D) Boşalan şişenin tekrar doldurulabileceğini göstererek çocuğunu eğitmeye çalışma

E) Medyanın sıklıkla geleneksel motiflere başvurmasını nasıl yorumluyorsunuz?

E) Kitaplardan öğrenemeyeceklerini öğreterek çocuğunu iyi yetiştirmeye çabalama

BÖLÜM 01 Test

Paragrafta Anlam - 2 1. Umut vaat eden şairleri, öykücüleri ve romancıları ele

3. Türk öykücülüğü, 1990’lı yıllardan itibaren önemli bir nicelik artışına paralel olarak edebiyat kamuoyunun giderek artan ilgisiyle karşılaştı. Eskiden şiirle edebiyat yaşamına atılan genç sanatçılar, özellikle kısa öykünün dünyadaki gelişiminden etkilenerek öykü türüne daha çok ilgi gösterdiler. Özellikle kadın yazarların kısa öykü edebiyatına katkıları hiç görmezden gelinecek gibi değil. Kısa öykü üretimindeki nicelik artışına karşılık öykü türünün kuramsal sorunlarıyla ilgili yayınlar ülkemizde aynı ölçüde çoğalmadı ne yazık ki.

alıyorum eleştirilerimde. Bu genç yazar da bozuk düzenle savaşımını ustalıkla yapıyor ama diline dikkat etmiyor. Özne-yüklem bağıntısını yitirirse okura düşüncelerini nasıl aktaracak? Okur, onun o değerli düşüncelerini anlayamazsa yazar olarak buna üzülmeyecek mi? Ben değerli bir yazara iğne batırmanın onu okşamaktan daha yararlı olduğunu düşünmüşümdür hep.



Bu parçanın yazarıyla ilgili olarak



I.



II. Başarılı olacağına inandığı sanatçıları eleştirileriyle yönlendiren





50



Dili doğru kullanmayı önemseyen

Bu parçadan, Türk öykücülüğünün 1990’lı yıllardan itibaren gelişimiyle ilgili olarak



I.

III. Sanat eserindeki iletinin okuruyla doğru buluşması gerektiğine inanan



II. Yayımlanan öykü kitapları sayısında ciddi bir artış olduğu

IV. Toplumsal içerikli eserleri diğerlerinden üstün tutan



III. Öykü türüne açıklık getirecek çalışmalardan uzak durulduğu



IV. Kadın yazarların bu türe ilgi gösterdiği



V. Niceliksel artışının şiiri geride bırakmaya yetmediği

nitelendirmelerinden hangileri doğru değildir? A) Yalnız II B) Yalnız IV C) I. ve II. D) II. ve III. E) III. ve IV.



Dünyadaki kısa öykü türünün etkisinde kaldığı

belirlemelerinden hangisi söylenemez? B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

Çözüm Yayınları

A) I.

2. Özgürlük, dünya var olalı beri insanın ve insanlığın en önemli sorunlarından biridir. Bu konu sizi, beni, herkesi ilgilendiren bir konu. Çok iyi biliyorum ki sizler özgürlüğü, çok doğal olarak her şeyden üstün tutmaktasınız ve size tanınması gereken özgürlüklerin yeterince ya da hiç tanınmamasından yakınmaktasınız ama işte tam da bu noktada, bütün haklılığınızın yanı sıra bir şeyi çok iyi bilmeniz gerekiyor. Özgürlük, kafanızda içeriği ve sınırları iyi belirlenmemiş, bulanık bir kavram niteliğiyle kaldığı sürece, sahip olmak istediğiniz özgürlüklere ilişkin bütün dış engeller ortadan kalksa bile sizler, özgür olamazsınız!



Bu parçada özgürlük ile ilgili olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Evrendeki canlıların her birinin en doğal hakkı olduğu B) İnsanda düş, düşünce ve davranış gücünü geliştiren özellikler içerdiği C) Kişiye kazandırdığı özgüvenin kişisel başarıyı artırmada önemli rol oynadığı D) Netleşmiş çizgileriyle bilince dönüştürülerek yaşanması gerektiği E) Çevresel faktörlerin etkisi altında biçimlendiği

4. Kapadokya, nam-ı diğer ‘Özgür Atlar Ülkesi’... Anadolu’nun

tam ortasında, medeniyetlerin kavşağında bir bölge. Kendine özgü jeolojik yapısıyla dünyada bir benzeri olmayan bu bölge, aynı zamanda özellikle Hrıstiyanlar için büyük bir öneme sahip. Romalıların zulmünden kurtulmak için bu bölgede pek çok yer altı kenti inşa edilmiş. Yumuşak kaya dokusu sayesinde toprak onları gizlemiş ve yıllar boyu misafir etmiş. Bu sebeple sadece özgün doğasıyla değil, aynı zamanda çok özel tarihiyle de yüzbinlerce yabancı turisti çekiyor bu bölge... Böylesine yoğun bir uluslararası destinasyona hizmet veren bir havalimanı Nevşehir-Kapadokya Havalimanı...



Bu parçada Kapadokya ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Uygarlığın merkezinde yer aldığına B) Havaalanının ihtiyaca cevap veremediğine C) Yer bilimi açısından benzersizliğine D) Yabancı gezginlerin ilgi odağı olduğuna E) Yer altı kentlerinin çokluğuna

105

Test 50

1. B

5. Günümüzdeki sanat anlayışını anlamakta zorlamıyorum

Bu sözleri söyleyen kişinin edebiyattan beklentisi aşağıdakilerden hangisidir?

B) Toplumsal sorunlara ayna tutması D) Toplumcu ve faydacı olması

7. C

8. A

9. B

Bu parçada yazarın gençlere yönelttiği eleştiri aşağıdakilerden hangisidir?

C) Sorumlu ve bilinçli bir tüketici tavrından uzak olmaları

6. Gerçekten bir acıyı yaşamamışsa ne denli etkilenirse

D) Yazılarıyla kurdukları ilişkiyi sürüdürme ve geliştirmede tutarsız davranmaları

etkilensin yine de okudukları düş gibi geliyor kişiye. Bu nedenle yaşamadıktan sonra, “Onlar kadar acı çektim.” sözü yüzeyde kalır hep. Bu nedenle hayalle canlandırılmış ürün, yaşanarak yazılmış kadar sağlam basamaz yere; dolayısıyla etkili de olamaz.

E) Kişisel yeterlilik ve sorumluluk gibi özellikleri çevreye uyum adına yok etmeleri

Çözüm Yayınları

B) Yaşananların anlatıldığı eserlerin, hayallerin kurgulandığı eserlerden daha etkili olduğu

6. B

B) Aile ve akrabaları dışında yeni bir sosyal çevre ile iletişime girmeleri

E) Hedef kitlede estetik zevk uyandırması

A) İnsanların , yaşamın gerçeğini yaşayarak öğrenmesi gerektiği

5. D

A) Çeşitli sembol ve simgeler üzerinde kimliklerini oluşturma çabası içinde olmaları

C) Okura umut verici bir içerik taşıması

Bu parçada yazarın anlatmak istediği aşağıdakilerden hangisidir?

4. B

hem ailelerine hem de çevrelerine ispatlama çabası sergilemeleri, kendilerini ifade edebilecekleri, aidiyet duygularının gelişeceği ve kimlik kazanacakları çeşitli gruplara katılmalarına neden olmaktadır. Gençler, özellikle giyinme (belirli markaların tercih edilmesi) ve eğlenme (belirli mekânların tercih edilmesi) tarzları ile ait oldukları grubu belirginleştiriyor ve böylece kendini farklılaştırıyor. Bu gençler, “ne yaptıklarından” öte “neleri satın aldıkları ve ne kadar harcadıkları” ile yaşamı anlamlandırıyor; tüketimi, nesnelerden yola çıkarak arzularını, hayallerini, unuttuklarını gerçekleştirmeye kaynak olarak kullanıyor.

A) Bireysel bakış açısıyla oluşturulması



3. E

8. Çocukluktan ergenliğe doğru yol alan bireylerin, kişiliklerini

desem yalan olur. Evet, zorlanıyorum çünkü içinden çıktığı milleti tanımayan bir sanat anlayışı olabileceğine inanmıyorum. Bugün şiir için, edebiyat için “süs”, “çerez” tanımlaması yapıp “sanat sanat içindir” anlayışını benimseyen sanatçılarımız var. Bu düşünce karnı tok, sırtı pek milletlere göre belki doğrudur. Ama bizim gibi milletlere süsten, çerezden önce giyecek, yiyecek lazım. Biz sanata açız. Onun için ne kadar süslü, ne kadar tatlı olursa olsun giysi ve gıda vazifesi görmeyen edebiyat bize hiçbir şey söylemez.



2. D

C) Anıların düşlerle süsleyen yazarların başarılı olmadığı D) Kolay okunan yapıtların okurların ilgisini yeterince çekmediği E) Yapıtlardaki bireysel acıların yerini toplumsal sorunların alması gerektiği

7. Yaşar Kemal’in kitapları birbirinden değerli, birbirinden

106



9. Sinemada gelenekten yararlanmak elbette mümkün. Bunun iki yöntemi var bence. Birincisi “kes yapıştır.” Bunda geleneğin kimi unsurlarını alır, filminde kullanırsın. İkinci yöntem, geleneğin bazı yapılarını yorumlayıp onlardan metaforlar (eğretileme) üretmektir.

güzeldir. Ama bunların içinde “İnce Memed”in ayrı bir ismi ve yeri vardır kuşkusuz. “Legion d’honneur” sahibi olan Yaşar Kemal’in “İnce Memed”i onun dünya çapında ün kazanmasını sağlayan eseridir. Eser, Çukurova’daki ağalarla, bu ağalara başkaldıran bir köylü gencin çatışmasını anlatır. “İnce Memed” gibi “protest” edebiyat örnekleri, başkaldırı öyküleri, genellikle, haksızlıkların ve eşitsizliklerin yoğun olduğu yörelerde gözlenir.



I.



Bu parçada İnce Memed ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

II. Itri’yle ilgili bir film yapacaksa Itri’nin müziğini filmde fon müziği olarak kullanır.



III. Ebru sanatı ile ilgili bir filmde, ebruya modern bir bakış açısıyla yaklaşıp farklı yorum getirir.



Bu sözleri söyleyen bir film yönetmeni;

A) İçeriğin hangi eksende geliştiğine

Minyatürle ilgili bir film yapmak için Levni’nin hayatını ve çalışmalarını ayrıntılarıyla inceler.

C) Anlatım niteliklerine

işlemlerinden hangisini yaparsa filminde gelenekten yararlanmanın birinci yöntemini uygulamış olur?

D) İsyan edebiyatı örneği olduğuna

A) Yalnız I

E) Yazarını dünya edebiyatına tanıttığına



B) Yazarının diğer eserleri içindeki yerine



B) Yalnız II

D) I ve II

E) II ve III

C) Yalnız III

BÖLÜM 01 Test

Paragrafta Anlam - 3 1. Bebek annenin kucağından inip emeklemeye ve yürümeye

3. “Benim bir ayağım Anadolu’daysa bir ayağım da dünyada. Kültürler birbirlerini besler. Dünya kültürlerinden beslenmek şart ama kendi kaynaklarını da bilmeli insan. Kendi kaynaklarımızı bilip dünyaya açılmaktan başka çare yok” diyen bir sanatçının sanat anlayışı aşağıdakilerden hangisidir?

başladığında ”anneden ayrı” bir benlik kurmaya, kendini ve çevreyi keşfetmeye başlar. Kendini keşfederek de kendini ve kendine ait olanları tanımlama ihtiyacı içindedir. “Ben” ve “benim” kelimeleri en sık kullandığı kelimeler olmaya başlar. Yürüme becerisinin gelişmesiyle birlikte dünyayı keşfi kendi kontrolüne girer. Çevre, ulaşılacak noktalar ve incelenecek nesnelerle doludur. Açıkça kendine ait olan nesnelerin ötesine geçip ulaşabildiği her nesneye “benim” demeye başlar. Bu dönem çocukları, gelişimin doğal bir parçası olarak ben-merkezcil düşünürler. Nesneleri kontrol, çevreyi kontrol, tuvaletini kontrol gibi konular çocuğa bir yandan güç kazandırırken bir yandan da çocuğu kaybetme kaygısına sürükler. Oyuncak arabasını arkadaşıyla ya da kardeşiyle paylaşması söylendiğinde, arabayı geri alıp alamayacağını bile bilmemektedir. Dolayısıyla arabası üzerindeki kontrolünü ve sahiplik duygusunu kaybetme tehlikesiyle karşı karşıyadır. Doğal olarak tepkisi “hayır” olacaktır. Çocuğun paylaşmaya verdiği bu kaygılı tepki bir yetişkine anlamsız görünebilir, ancak bu tepkinin, çocuğun gelişiminin doğal bir refleksi olduğunu unutmayalım.



A) Dünya klasiklerinden yararlanmak B) Sanatını kültürüyle bezemek C) Kaynakların yol göstericiliğini kullanmak D) Yerelden evrensele ulaşmak E) Dünya edebiyatında kendine yer edinmek

4. Bir gün bir Yörük beyi, çadırının önüne atılmış bir kilim görür ve hemen bu kilimi dokuyan kızı ve kızın babasını buldurtur. Çünkü Yörük beyi, kilimdeki desenlerden babasının, kızı istemediği birine vermek üzere olduğunu anlamıştır. Kızın babasına armağanlar veren Yörük beyi, adama, kızını kendi istediğine değil, kızının istediği gence vermesini söyler.

Bu parçada çocuklarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinin nedenine değinilmemiştir? A) “Ben” ve “benim” kelimelerini sıkça kullanmalarının

C) “Hayır” tepkisini geliştirmelerinin D) “Ben merkezcil” düşünmelerinin E) Kardeş kışkançlığı yaşamalarının

Çözüm Yayınları

B) Oyuncaklarını kardeşi ya da arkadaşıyla paylaşmak istemeyişlerinin

51

Bu parçada anlatılanlar kilim ile ilgili olarak aşağıda verilen yargılardan hangisini destekler niteliktedir? A) Anadolu’da kilim demek, hayata renk vermek demektir. B) Tabiata hâkim alan insan, onu ilmek ilmek kilimlerine işler. C) Anadolu’da her yöre kendi yaşam tarzına uygun kilim motifleri üretir. D) Kilim, onun dilinden anlayanlar için yerine göre bir mesajdır. E) Kilim, Anadolu’da sadece bir yaygı değil, aynı zamanda ticaret aracıdır.

2. Sünger taşı ya da diğer adıyla ponza taşı, gözenekli, parlak

volkanik bir kaya. Volkanik püskürmeler sırasında yer yüzüne çıkan lavların soğumasıyla oluşur. Volkanik gazlar, magmanın sıvı kısmı içerisinde çözünmüş durumdadır. Gaz kabarcıkları içeren sıvı hâldeki lavlar yeryüzünde katı hâle geldiğinde lavların içindeki gaz kabarcıkları kayanın içinde donar ve ortaya gözenekli bir kaya çıkar. Birçoğu suyun içinde yüzer ve kristal bir yapısı yoktur. Şekil itibariyle süngere benzer. Gözenekli bir yapısı olduğundan yüksek bir yüzey alanına sahiptir.



Bu parçada sünger taşı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

5. Şiir; en güç, en acımasız, en soylu sanat dalıdır. İnsanlar

arasında iyisi yaşıyor yalnızca. Anlayacağınız bir “şiir” var, bir de şiir olmayan. “Şair” çok ama “şiir” az. Her çağda ve toplumda bu böyledir. Aslında şairin çok olması iyi bir şey. Çünkü bugün ne kadar çok şair olursa yarın da iyi şairlerin değeri ve yeri o ölçüde iyi anlaşılır bana kalırsa.



Bu parçanın yazarına göre iyi şiir ve iyi şairin ölçütü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kullanım alanının genişliğine

A) Zamana meydan okuması

B) Ayırıcı niteliklerine

B) Çok okur toplaması

C) Gözenekli yapısının nasıl oluştuğuna

C) Alanına yenilik getirmesi

D) Farklı adlarla anıldığına

D) Çağa ayak uydurması

E) Adını, şeklinin benzediği bir nesneden aldığına

E) Herkesçe anlaşılır olması

107

Test 51

1. E

6. Bazı arkadaşlar iki de bir halk sanatından söz açmamıza

3. D

4. D

5. A

6. E

7. B

8. C

9. D 10.D

9. “Menekşe oyunu”, geç kızlar tarafından oynanan bir çiçek

kızıyorlar. Yanılmıyorsam bu arkadaşlar bir yerde otobüsü kaçırmış olacaklar. Şöyle ki: Biz halk sanatını daima sağlam bir kaynak olarak ele alalım dedik, oturup halk sanatını kopya edelim demedik. Halk sanatı bizim için ulaşılacak bir yer değil, hız alınacak bir yer olmalıdır dedik.



2. A

oyunudur. Orta Anadolu’da Hıdırellez (Eğrilce) törenlerine has olan bu oyun günümüzde daha çok çocuklarca oynanmaktadır. “Menekşe Oyunu”nda eşit sayıda iki grup oluşturulur. Gruplardaki oyuncular, birbirlerini ellerinden tutarak rakip grubun karşısına geçerler. Oyun grup liderinin seslenişiyle başlar. Birinci grubun lideri “Menekşe!” deyince ikinci grubun lideri “Mendilin düşe!” karşılığını verir. Bunun üzerine birinci grubun lideri sorar: “Bizden size kim düşe?” İkinci grubun lideri karşı gruptan birinin adını söyler. Adı verilen oyuncu hızla karşı grubun üzerine koşarak sıkıca el ele tutuşmuş olan rakiplerini yarıp geçmeye çalışır. Başarılı olursa karşı grubun bir oyuncusunu seçip kendi tarafına götürür. Başaramazsa kendisi karşı tarafa geçmek zorunda kalır. Oyun böyle devam eder ve hangi grubun oyuncusu kalmazsa o grup, oyunu kaybetmiş sayılır. Bu oyuna niçin “Menekşe” adının verildiği ise meçhul.

Yazar, bu parçadaki altı çizili sözle amacıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine dikkat çekmek istemiştir? A) Belirli bir hedefe doğru ilerlediğine B) Gelenektan yararlanmaya çalıştığında C) Örnek aldığı birikimi taklit ettiğine D) Geçmiş gelecek senteziyle bugünü yakalamaya çalıştığına E) Yaralandığı kaynağı itici güç olarak kullandığına

Bu parçada menekşe oyunu ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Beşer kişilik iki grup arasında oynanır. B) Oyuncular sayışma esasına göre belirlenir.

7. Sabahattin Ali’nin çizdiği dünya öylesine inandırıcı ki

C) Adını oyunun başındaki “Menekşe” tekerlemesinden alır.

birdenbire kendinizi anlatılan kasabada, köyde ya da ovada buluyorsunuz. Oradaki insanlar etrafınızda ve siz onların yaşadığı olayın içindesiniz. Bu parçada Sabahattin Ali’yle ilgili olarak anlatılmak istenen özellik aşağıdakilerden hangisidir? A) İçtenlik

B) Gerçekçilik

C) Yoğunluk

D) Etkileyicilik



E) Akıcılık

8. Çocuk, çocukluğunu yaşayabilen ve belli bir yaş dönemi

içinde bulunan kişidir. Halbuki yaşına göre çocuk sayıldığı hâlde çocuk olmayan , çocukluğunu yaşayamayan; oyun oynaması gereken yaşta hayat kaygısına, evini geçindirme derdine düşen niceleri var. İşte bunun için bir çocuk edebiyatına ihtiyaç vardır. Öyle ki bu edebiyat çocukluğunu doyasıya yaşayabilenlerle yaşayamayanları kucaklaştırmalı, onları “çocukluk” noktasında birleştirerek geleceğe doğru yönlendirmelidir. Çünkü bireyin olgun bir insan olması çocukluğu uzaktan yakından tatmış olmaktan geçer.

108

Bu parçadan çocuk edebiyatıyla ilgili olarak I.

Her ulusun kültüründe yer aldığı



II. Çocuklardan çok büyüklerin ilgisini çektiği



III. Çocukluk duygularını canlı tutma gereksiniminden doğduğu çıkarımlarından hangisi yapılabilir? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I. ve II.

E) II. ve III.

10. Romancıya asıl değer kazandıran romanındaki kurgudur.

Konu ne kadar kötü olursa olsun yazar, onu başarılı bir kurguyla aranan bir romana dönüştürebilir. O açıdan bakılırsa kurgu, bir romanın iskeletidir. İyi bir konu bumanıza rağmen onu işleyemezsiniz; olayları, insanlar arasındaki ilişkileri düzenleyemezseniz değil roman yazarı, iyi bir masal anlatıcısı bile olamazsınız.



Bu düşünceye sahip biri için aşağıda değerlendirmesi yapılanlardan hangisi iyi bir roman yazarıdır? A) Şu ana kadar yazdıklarıyla uzaktan yakından ilgisi olmayan farklı bir konuyu ele almış. B) Farklı olmak adına denenmemiş anlatım biçimlerine el atmış bu eserde.





E) Oyun, grup liderinin “başla” komutuyla başlar. Çözüm Yayınları



D) Oyun, gruplardan birinde oyuncu kalmayınca sona erer.

C) Yalnız III

C) Günlük yaşamı bu kadar canlı verebilmesi, okuyucuyu bu yaşamın içinde yaşatabilmesi büyük başarı. D) Romanı bitirdikten sonra düşündüm: Bu konu gerçekten daha önce defalarca işlenen konu muydu? E) Yerel ağız özelliklerinin böyle başarılı kullanılması alışılmış bir şey değil okur için.

1. Dostoyevski yolda bir işçi görüyor. Yanında bir çocuk var.

3. Fransa’ya ilk gidişimde Fransız şiiri ile daha yakından

İkisinin de yüzleri asık, elbiseleri bakımsız, konuşmuyorlar. Bu kadarı yeterli, roman başlıyor: Bu çocuğun annesi geçenlerde öldü. Babası bir matbaada çalışıyor. Bir tavan arasında oturuyorlar. Bugün pazar. İşçi, çocuğu akrabalarından birine götürüyor, ihtiyar teyzesine. Bu teyze herhalde küçük bir zabit ile evlidir. Şakacı bir adam. Kışlanın alt katında bir odaları var. Baba oğul içeri girdikleri zaman teyze semaveri getiriyor... Ve Dostoyevski kendini bu hayatın akışına bırakıyor. Sanat kimbilir nerede kaldı? Bırakın romancıyı alabildiğine gitsin... Üslup ayaklarına dolaşmasın.

52

BÖLÜM 01 Test

Paragrafta Anlam - 4

ilişki kurmuş, bu yabancı dili iyice değilse bile bir nebze öğrenebilmiştim. İkinci Paris yolculuğumda işin dibini karıştırdım. Özellikle gerçeküstücülük akımını kurcaladım. O zaman gördüm ki Garipçiler’in yaptıkları, bu akımı Türkçeye aktarmaktan ibarettir. Bir kere gerçeküstücülüğü başlatan Freud’u bilmiyorlardı. İkincisi Türk şiirinde onların davranışlarını bağlayabilecekleri doğru dürüst bir liman yoktu. Kısacası hareketleri şiirde imgeyi yıkıp işi düz bir alay düzeyine indirmekten öteye geçmiyordu.

Aşağıdakilerden hangisi, sanat konusundaki görüşlerini böyle dile getiren bir yazarın romanını yazarken yapacaklarından biridir? A) Etkileyici bir konu seçmek B) Güçlü karakterler oluşturmak



I.



II. Savundukları akımın içeriğinden habersiz olmaları,



III. Akımın tanıtımından öteye gidememeleri



C) Üslup kaygısından uzak durmak

Bu parçada yazarın altı çizili cümledeki düşünceye varmasının nedeni Garipçilerin, Şiirdeki yeni çalışmalarıyla dikkat çekmeleri,

özelliklerinden hangisiyle ilgilidir? A) Yalnız I

D) Toplumsal sorunları gündeme almak



D) I. ve II.

C) Yalnız III

E) II. ve III.

Çözüm Yayınları

E) Okurun yorum yapabilmesine izin vermek

B) Yalnız II

2. Yeni yaşam biçimi olarak adlandırılan şey, insanların giderek Batı dünyasının üretim ve tüketim koşullarını kabullenmesinden ibarettir. Bu koşullar insanların yaşamını belirlemekte, insanlara nelerden zevk alınması gerektiğini dayatmaktadır. Gazetelerde, televizyonlarda nelerin moda olduğu, nelerin moda olmaktan çıktığı, insanlara dayatılmaktadır. Örneğin öteden beri yenilen patlamış mısır yerine, sinemalarda ve marketlerde satılan, ithal malı mikrodalga fırınlarda hazırlanan patlamış mısır ön plana çıkartılmaktadır. Reklamlarda ayaküstü yemek türlerine övgüler düzülmekte, sağlığa ne kadar uygun olduğu tartışmalı ürünler, iştah açıcı görüntüler sunulmaktadır.

4. Şiir yönünden oldukça zengin olan Türk Edebiyatında, dizelerin kahramanıydı o. Gençliğinde sürdüğü bohem yaşamın ardından, içindeki coşkun suları tasavvufun ışığıyla sakinleştirdi. Ölüm temasına hakim şiirleriyle tanınıyordu, Necip Fazıl Kısakürek ve aynı dizelerle tutunuyordu yaşamaya. 1980 yılında “Türkçenin yaşayan en büyük şairi / Sultan-üş Şuara” unvanını alması da tesadüf değildi. Dönemin gazete ve dergilerinde kaleme aldığı şiirleriyle toplumsal ve politik olaylara da göndermeler yapan Necip Fazıl, kelimeleriyle resim çiziyor ve sanatçı tavrını her durumda ortaya koymayı başarıyordu. Annesinin arzusuyla araladığı şiir kapısından girip bir daha asla geri dönmeyen Necip Fazıl Kısakürek, şiir dünyasına izini, ince bir çizgi hâlinde bırakıp gitti aramızdan.”

Bu parçada yazar, aşağıdakilerin hangisinden yakınmaktadır? A) Batı dünyasının yaşam biçimiyle gündemde kalmasından B) Batı’nın üretim ve tüketim koşullarını insanlara dayatmasından C) Patlamış mısır tüketiminin sağlıksız olmasından D) Sağlıklı beslenmenin gençler arasında yaygın olmamasından E) Modaya uygun giyinmenin son yıllarda gündemde olmasından



Bu parçadan Necip Fazıl Kısakürek ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Aldığı unvanı hak ettiği B) Zaman içinde düşünsel değişiklik geçirdiği C) Şiirlerinde siyasi tavrını ortaya koyduğu D) Şiirdeki başarısını öteki türlerde de gösterdiği E) Ölüm temasını başarıyla yansıttığı

109

Test 52

1. C 2. B 3. E 4. D 5. B

5. “Angelika’nın Unutuşu”nda anlatıcı, ağabeyi Münih’e

7. C

8. E

7. Ne dediniz? Anlamadım. Yine anlamıyorum. Neyse,

gönderilen küçük bir kız çocuğudur. Angelika’dan bir yaş küçüktür. Yazar, küçük bir kız çocuğunu ustalıkla konuşturur, onun kendine özel iç dünyasını ayrıntılarıyla yansıtır. Hikâyede her şey kız çocuğunun iç dünyasında gerçekleşir. Ve hikâye okunurken bu söylenenler veya yaşananlar kız çocuğuna uygun değil, onun dünyasında gerçekleşme ihtimali yoktur diye düşündürmez. Masum bir çocuğun iç dünyasında yaşadığı gelgitler, okuyucu tarafından yadırganmayacak şekilde anlatılmıştır. Yazarın gücü de burada gizlidir. Okuyucu olarak bir masal gibi olan o kız çocuğunun dünyasına tanıklık ederiz. Angelika’yı onun aynasından görürüz. O aynada merhamet, kıskançlık, dostluk, incelik, empati, ıstırap vardır. Angelika’nın dramını, anlatıcının dramı içinde anlamlandırır, okuruz. Bu şekilde kahramanla okurun insan olmak noktasında nasıl buluştuğunu da görürüz.

6. E

sözlerinizden şunu çıkardım sonunda: Siz bana “hava soğuk” demek istiyorsunuz ama neden doğrudan doğruya “hava soğuk” demiyorsunuz? Beni güleryüzlülüğümden ötürü beğeniyorsanız “güleryüzlüsünüz” deyin, yeter. Biliyorum, siz bu sözleri fazla yavan ve açık buluyorsunuz, bu kadarını herkes söyler diyorsunuz. Bundan ne çıkar? Söylenen sözleri anlamak ya da herkes gibi konuşmak kötü mü?

Bu sözleri söyleyen kişi, karşısındakilerle ilgili olarak özellikle aşağıdakilerin hangisinden yakınmaktadır? A) Konuşmalarının sıradanlığından B) İfadelerindeki duygu yoksunluğundan C) Herkes gibi konuşmamalarından D) Anlatımlarına yeterince özen göstermemelerinden E) Dürüst olmamalarından

Bu parçada sözü edilen yapıtla ilgili olarak asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) İnsanoğlunun değişik hâllerini bir çocuğun gözünden aktardığı B) Anlatılanların ekseninde kahramanla okuru birleştirdiği C) Düş dünyası geniş okurlara seslenmeyi hedef seçtiği D) Yaşamın farklı dönemlerinde okunmasının farklı zevkler verdiği Çözüm Yayınları

E) Eleştirel bir okumanın, tadını almada etkili olabileceği

8. Konuklarını Baltık mimarisiyle şaşırtan Kars, zarif binaları, tarihî mabetleri ve Ani Harabeleri’yle Anadolu’nun en sürprizli kentlerinden biri belki de. Özellikle de bembeyaz bir örtüye sarmalandığı karlı günlerde... Bir kış günü Kars’ta olmak, çoğu zaman kar mavisi manzaraların tadını çıkarmak için yeterli olabilir. Kar, kalın bir yalnızlık beyazı olarak kadim şehrin üzerine iner ve asırlık çınarların çıplak dallarını buzdan heykellere çevirir. Asırlık cami kubbeleri beyaz birer şapka gibi konuklarını selama durur. Şehri derin bir yalnızlık beyazına boyayarak koşuşturan kar, bir o yana bir bu yana savrularak uzun caddelerin üzerine tüy tüy yağar. Siz iyisi mi bu şehri zamandan çalınmış bir kış seyahatiyle keşfedin. Orhan Pamuk’un Kar romanı, şehrin seslerini duyumsamak için size kılavuzluk edebilir. Sanki bir Avrupa kentindeymiş hissi veren Ordu Caddesi’nde gezinirken Yazar Refik Durbaş’ın satırlarına hak vermeden edemez insan: “Burası Doğu’da bir kent olamaz, yanlışlıkla Berlin’e gelmiş olmalıyım...”

6. Divan şiiri “tartışılmaz” kusurlarına karşın gene de büyük bir şiirdir, çok şeyler öğrenilecek “usta işi bir şiir.” Ama bir sanatın başarılı yanlarını görmek, kusurlu yanlarını örtmeye çalışmayı gerektirmez. Beğendikleri şeylerin kötü yanlarını örtmeye çalışanlar, yeryüzünde yalnızca katkısız “iyi” ile katkısız “kötü”nün bulunduğu görüşüne saplanmış kişilerdir. Bunların çağdaş düşüncenin getirdiği bakış açısına yabancı kaldıklarını söylemek ağır bir suçlama belki ama hiç değilse, sevdiğine toz kondurmama duygusallığına düştükleri söylenmelidir bunlara.

110

I.

Olumsuzlukları görmezden gelme



II. Beğendiklerindeki eksiği saklamaya çalışma



III. Bakış açısını değiştirmeme

Bu parçada Kars ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?



IV. Beğenisini körü körüne savunma

A) Bazı özellikleriyle şaşırtıcıdır.



V. Nesnel bir bakışla değerlendirme yapma

B) Çok eski bir yerleşim yeridir.





Yukarıdakilerden hangisi yazarın parçada sözünü ettiği kişilere yönelttiği eleştirilerden biri değildir?

C) Bir romanda mekân olarak kullanılmıştır.

A) I.

E) Avrupai yaşam tarzına sahiptir.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

D) Geçmişin izlerini hâlâ taşımaktadır.

1. Çamların ve gökyüzünde yamaç paraşütüyle uçanların

3. Kitabın dikkati çeken ilk özelliği adıdır. “Çömçe Gelin”

gölgesinde olmasına rağmen bu suyun kıyılarında keyif almamak mümkün değil. Eğer dalgalarla boğuşmaktan zevk alıyorsanız burası kesinlikle sizin için uygun değil. Çünkü Ölüdeniz, adı gibi durgun bir göl âdetâ. En fırtınalı günlerde Belcekız kıyılarına dalgalar vururken Ölüdeniz’de sadece çırpıntılar oluşur. Güneşli günlerde burada yıl boyunca yüzenlere rastlamak mümkün. Su yer yer sıcak, yer yer soğuk. Gelgit etkisiyle iki üç günde bir deniz ortalama yarım metre yükseliyor ve alçalıyor. Kumburnu’nun burun kısmı yavaş yavaş, Belcekız bölümü ise birkaç adımda derinleşebiliyor. Ölüdeniz Lagünü ve Kıdrak Plajı’nı kapsayan alan, bugün SİT bölgesi. Belcekız ile Ölüdeniz arasındaki Kumburnu Millî Parkı halk plajı niteliğinde ve lagün olarak adlandırılan kısım da burada. Millî parktan yukarı doğru ise hepsi denize sıfır kampingler yer alıyor.

53

BÖLÜM 01 Test

Paragrafta Anlam - 5

Urfa’da ve Anadolu’nun birçok yöresinde çocukların “yağmur yağmasını dilemeye” yönelik bir amaçla oynadıkları oyundur. Yağmura gereksinim duyulduğu zamanlarda ya da yağmurun bol olmasının istendiği dönemlerde büyük bir tahta kepçe (çömçe) bebek kılığına sokularak çocuklar tarafından kapı kapı dolaştırılır. Urfa’da doğan ve çocukluğunun ilk yılları Urfa’da geçen şairin yaşadığı ortamdan etkilendiği açıktı.

I.

Folklorik ögeleri eserlerine taşıma



II. Eserlerine, yaşadıklarından can suyu verme



III. Çocuk oyunları üzerine araştırma yapma



Yukarıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen şaire ait bir özellik değildir? A) Yalnız I



Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

B) Yalnız II D) I. ve II.

C) Yalnız III

E) II. ve III.

A) Sözü edilen bölge hava araçlı spora uygundur. B) Ölüdeniz Lagünü ve Kıdrak Plajı, özellikleri dolayısıyla koruma altına alınmıştır. C) Kumburnu ve Belcekız, engebeli bir arazi üzerindedir. D) Bölge, dalgalarla birlikte yüzmekten keyif alanlara hitap etmektedir.

Çözüm Yayınları

E) Bölgedeki su seviyesinde değişiklikler gözlenmektedir.

4. Şükürler olsun, çok çabalayarak bir yerlere getirdik emeklerimizi. Klasik, ağır, ağdalı dediğimiz eserleri öğrenmeden, yani klasik müziği bilmeden, müziğimizi bugün gençlere sunabilmek mümkün değil. Oradan geldik, onları hazmettik, görevimizi yaptık. Bu arada da Türk müziğinin insanlara ulaşabileceği ortamlar yarattık. Türkiye’de bir Melihat Gülses ismini oluşturduk. Gördük ki hakikaten gençlerin Türk müziğine ilgisi var. Yaptığımız CD’lerde dijital enstrüman hiç kullanmadan ancak akustik olarak Batı enstrümanlarını da katarak günümüz sounduna yaklaşmaya çalıştık. Gençlerimizin sevebileceği eski repertuarımızın içinde olan ve halka mal olmuş eserleri, onların sevebileceği hâle getirmeye çalıştık. Bu uğraşımızın amacına ulaştığını düşünüyorum. Sanat hayatımın 5-6 senesi hariç, artık kendim olmayı, kendim gibi okumayı başardım diyorum. Bugün zannetmiyorum ki “Melihat Gülses’in sesi şuna benziyor.” densin. Kimseye benzemedim; kendi üslubum, kendi yorumum. Farklı bir şey çıktı ortaya. Sıcak, samimi ve iletişim sağlayabilecek bir üslup yarattım kendime.

2. Bazı yer adlarının öyküleri de kendileri gibi ilginç. 1492’den sonra İspanyol kâşifler, Meksika’nın güneydoğu kıyılarına yanaşırlar. Gemide silahlı askerlerin yanında haritacı, botanikçi de bulunmaktadır. Kıyıdakiler eski Maya uygarlığını kurmuş bir topluluk. Gemiden birisi bağırıyor: “Buranın adı nedir? Yanıtlıyor kıyıdakiler: “Yukatan, Yukatan.” Hemen haritaya işleniyor “Yukatan” adı. Aradan yıllar geçiyor. Maya ve Aztek halklarının diliyle bir İspanyolca sözlük hazırlanıyor. O zaman anlaşılıyor ki “Yukatan”, “Biz sizi anlamıyoruz.” demektir.



Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?

Bu parçada sözü edilen durumun sonucuyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Kendi sanatınızı nasıl değerlendiriyorsunuz?

A) İspanyol kâşifler, yaptıkları işi önemsememiştir. B) Yer adları bilimsel olmayan çalışmalarla belirlenmiştir.

C) Çalışmalarınızla ulaşmaya çalıştığınız hedef bir kitle var mı?

C) Kâşiflerle Mayalar arasında doğru iletişim kurulamamıştır.

D) Türk müziği okumak isteyenlere neler önerirsiniz?

D) Eski haritalar ilkel yöntemlerle oluşturulmuştur.

E) Sanatınızda kendiniz gibi olma noktasına geldiğinizi söyleyebilir misiniz?

E) Bilimsel yayınlarda tutarsızlık söz konusudur.

B) Yapıtlarınız nasıl bir çalışmadan sonra ortaya çıkar?

111

Test 53

1. D

5. Samim Kocagöz, “----” yolundaki bir soruya verdiği yanıtta,

3. C

4. D

5. C

6. A

7. B

8. E

9. D

7. Komşuluk ilişkilerimiz neden zayıfladı, komşularımızın adını

lise son sınıftayken okuduğu Sabahattin Ali’den çok etkilendiğini, onun ele aldığı konuları ilgi çekici bulduğunu, kendisinin de kasaba ve köy hakkında pek çok şey bildiğini ve onları yazma düşüncesine girdiğini anlatır.

2. C

niçin bilmiyoruz? Onlarla “Günaydın!” ve “İyi akşamlar!”dan başka konuşacak şeyimiz neden olmuyor, diye hayıflanıyoruz şimdi. Ha, bakın eski günlerin kapısını aralayacak olursak iş değişir. Onlar, komşularımızla üst üste değil, yan yana oturduğumuz günlerdi. Kardeş gibi büyüdük bitişik evlerde. Oralarda yer, içer, yatıya kalırdık. Çocukluğumuz yarı yarıya komşu evlerinde geçerdi bizim. “Kardeş yarısı” komşu çocuklarıyla oyunlar oynar, kavga eder, barışırdık. Sünnetlerimizi, düğünlerimizi birlikte yapar, birbirimizin açlığına tokluğuna sahit olurduk. Üzüntülerimizi paylaşırdık. Birbirimizin yemek kokularını duyardık evlerimizden, o yemekleri paylaşırdık. Dost, sırdaş ve nihayet komşuyduk.

Bu parçadaki Samim Kocagöz’e ait açıklama, boş bırakılan yere aşağıdaki sorulardan hangisinin getirilmesini gerektirir? A) Lise yıllarında çok okuduğunuzu söylüyorsunuz; bu, size ne kazandırdı? B) Siz de diğer yazarlar gibi, küçük yaşlarda mı başladınız yazmaya?

C) Yazmaya karar vermenizde sizi yönlendirdiğini düşündüğünüz bir güçten söz edebilir miyiz?

Bu parçada anlatılanlarla aşağıdaki atasözlerinin hangisi arasında ilişki kurulamaz?

D) Köy ve kasaba üzerine yazmak, oralarda yaşamayı gerektirir mi?

A) Komşuda pişer, bize de düşer.

E) Romanlarınızda anlattığınız yaşamın içinde olmanızın, romanınızın gerçekliğine etkisi olduğunu söyleyebilir miyiz?

C) Komşu ekmeği komşuya borçtur.

B) Komşunun tavuğu, komşuya kaz görünür. D) Ev alma, komşu al. E) Komşu, komşunun külüne muhtaçtır.

Çözüm Yayınları

8. Bu akşam içimde hüzün var

Gözümde canlandı anılar



Dizelerde de söylendiği üzere “anı” sözcüğü hep onun tek yumurta ikizi olan “hüzün”le gelir insanın aklına. Öyle ki ne kadar hoş, ne kadar eğlenceli anılarınızı aklınıza getirirseniz getirin, attığınız en şiddetli kahkahaların ardından çöküverir o hüzün üzerinize. Bir daha o günlere dönemeyecek olmanın hüznü.



Bu parçada anı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmiştir? A) Hatırlanmasının kişiyi geçmişe götürdüğüne B) Bazılarının üzerinden çok zaman geçtiğine

6. İzmir Körfezi’nin girişinde, yarımadanın en kuzeyinde yer alan, kayaların üzerine kurulu Karaburun, bu civarın en güzel koylarıyla en temiz denizine sahip. Bu nedenle de tam üç Mavi Bayraklı koyu var. İzmir’e 100 km mesafedeki Karaburun’un tepelerinden Sakız Adası, Foça ve Urla’yı görmek mümkün. Karaburun İskelesi’nden başlayarak art arda koylar sıralanıyor. Dip akıntıları sayesinde deniz suyu burada temiz kalabiliyor. Karaburun’un en lüks oteli Narcissus, Akvuryum Koyu’nda. Berrak bir denizi olan bu koya, otelin dışından da ulaşmak mümkün. Karaburun’daki Mavi Bayraklı İncirlikoy’da küçük bir plaj, şemsiyeler, kamp yeri ve bir de kafeterya var.

112



Bu parçada Karaburun ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Hangi yolla ulaşıldığına B) Deniz temizliğinin ödüllendirildiğine C) Koylarının çokluğuna

C) Etkileyici bir güce sahip olduğuna D) Kimilerinin, insanda unutma isteği doğurduğuna E) Kişide karşıt duygular uyandırdığına

9. Roman yazarı, günlük yaşamı içinde sürüklenen birinin ardına düşüp onun yaşamını inceleyerek bir roman kişisi yaratmayı düşünür fakat yazar o kişiyi olduğu gibi göstermez, bir şeyler katar ona; kendi deneyimleriyle de donatır onu.

I.



II. Oğuz Atay’ın, hocası Mustafa İnan’ı anlatırken onun yaşamından kesitler ve fotoğraflar kullanması



III. Orhan Kemal’in Murtaza’yı bir roman kişisi olarak yazarken gerçeği kendi bakış açısıyla yorumlaması



Balzac’ın Cesar’ı roman gerçeği içinde yeniden yaratırken kendi anılarını da eklemesi

Yukarıdaki numaralanmış ifadelerden hangileri bu parçada sözü edilen roman yazarına uymaktadır?

D) Denizinin duruluğuna

A) Yalnız I

E) Coğrafi konumuna



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) Yalnız III

BÖLÜM 01 Test

Paragrafta Anlam - 6

3. Sao Paulo’nun arka sokaklarındaki bir çocuk için fakirlikten

1. Yeleli bir aslana benzeyen ve etkileyici bir güzelliğe sahip olan aslan balığı, anavatanı Hint Okyanusu dışında Akdeniz’de de görülmeye başladı. Süveyş Kanalı’nın açılmasıyla aslan balığı gibi tropik türlerin Akdeniz’e geçmesi sonucunda Akdeniz’de tehdit oluşmaya başladı. Hızlı bir vakumlama yeteneğine sahip olan ve balık yavrularıyla beslenen aslan balığı kendisini yok edecek bir türün olmadığı ortamlarda bulunduğu ortamı istila edip diğer türleri yok ediyor. Aslında Hint Okyanusu’ndaki köpek balıkları, aslan balıkları için doğal bir tehdit ancak Akdeniz’de yerel türler aslan balığına direnemiyor, dolayısıyla da ekolojik denge bozuluyor.

kurtulmanın yolu, ABD’deki lise öğrencisi için üniversite bursu, misafirlikte kısırı fazla kaçıran ev hanımının yaptığı tempolu yürüyüş, haftada bir arkadaşlarla yapılan halı saha maçı, milyonların tek yürek olup izlediği olimpiyat oyunları, dünya kupaları, millî maçlar... spor bir şekilde hepimizin hayatında yer etmiştir. Kimisi eğlence için kimi sağlık için kimi de para kazanmak için sporla ilgilenir. Sporun beslendiği yerse insan psikolojisidir. Milyon dolarlık futbolcu penaltı kaçırıp arkasına bakmazken evinde çekirdek yiyerek maç izleyen amcamız penaltı üstten auta gitti diye kalp krizi geçirebilir.

Bu parçada belirtilen sorun ve bu soruna getirilebilecek çözümle ilgili aşağıdaki belirlemelerden hangisi doğrudur? Sorun A)

B)

Aslan balıklarının toplanıp anavatanına götürülmesi

Yavru balıkların besin zincirinin kurbanı olması

Aslan balıklarının suni yem yoluyla beslenmesi

C) Aslan balığının deniz yaşamı için bir tehdit oluşturması

Akdeniz’e aslan balığını yiyen bir tür bırakılması

D) Süveyş Kanalı’nın açılmasıyla tropik türlerin türlerin Akdeniz’e gelmesi

Süveyş Kanalı’nın Akdeniz’e açılan ağzının kapatılması

E)

Akdeniz sularındaki kirliliğin temizlenerek giderilmesi

Akdeniz’deki ekolojik dengenin bozulması

A) Her insanın spordan beklentisi farklıdır. B) Spor insanları psikolojik açıdan rahatlatır. C) Spor yapmak sağlıklı bir yaşamın olmazsa olmazıdır.

Çözüm

Akdeniz’de aslan balığının görülmesi

Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılabilir?

D) İnsanoğlunun değişkenliği spora da yansıyarak onu değiştirir. E) Sporu mekanikleştirmek onun psikolojik boyutunu göz ardı etmektir.

Çözüm Yayınları



54

4. Duruma bu pencereden bakmayı deneyenler olmuştur. Popüler kültür veya kültürdeki bayağılaşma halkın talebidir, diye yorumlayanlar olmuştur. Ancak bunu söylerken bir etik çerçevenin varlığı gözlerden kaçıyor. Yani milyonlar hayranlıkla ağzınızdan çıkan iki çift söze bakıyorsa bir toplumsal sorumluluk ilkeniz olmalı. Kamu adına gözettiğiniz değerler olmalı. İçinde yaşadığınız topluma ve onun değerlerine saygınız olmalı.

2. Habitat Sergisi’ne bir eser vermiştim, adı “Köpek Gezdirme Alanları Yaygınlaştırma Projesi”. Sergi alanında resme şöyle bir baktım, gözüme hoş gelmedi, fonunu hiç beğenmedim. Hemen ertesi gün birkaç top boyayla erkenden sergi salonuna gittim. Şöyle bir baktım etrafa, in cin top oynuyor. Bir güzel çalıştım, düzelttim resmi. Sergi alanında yapılmıştır o resmin fonu, kimse de bunu bilmez.

Yapıtına yaklaşımını böyle anlatan bir ressam, aşağıdakilerden hangisiyle nitelendirilebilir? A) Yaptıklarını başkalarının görmesini istemeyen B) Kendine ve yaptığı işe güveni olmayan C) Yapıtlarına eleştirel bir gözle bakabilen D) Yaşadıklarını yaptığı tablolara aktarabilen E) Durumlara olumsuz bir açıdan yaklaşan



Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söylenmiş olabilir? A) Bu programları üretenlerin tümü toplumun karşısında mı duruyor yani? B) Hep medya mı suçlu, toplumun bu olumsuz tutumu medyayı yanlışa sürüklemiyor mu? C) Medyanın ürettiği bu farklı dilin insan doğası üzerinde herhangi bir etkisinden söz edilebilir mi? D) “Kötüyse seyretmesinler.” itirazı televizyon programcılarını rahatlatıyor mu? E) İnsanların pek çok şeyi televizyon aracılığıyla öğrendiği yadsınabilir mi?

113

Test 54



1. C

2. C

3. A

4. B

5. D

6. C

7. A

8. C

7. Engelliler için düşünülen Japon tasarımı robot Asimo, aynı

5 ve 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

anda üç ayrı sesi birbirinden ayırarak cevap verebiliyor. Ellerini rahatlıkla kullanabiliyor, yuvarlak cisimleri kavrayabiliyor, bardakları birbirine boşaltabiliyor, hareketlere tepki verebiliyor. Bunlardan daha da önemlisi yürürken engelle karşılaştığında yolunu değiştirebiliyor, merdiven çıkabiliyor. “Peki bu robotun engellilerle ne ilgisi var?” diyeceksiniz. 48 kilo ağırlığında, 1 metre 30 santim boyundaki Asimo’nun en önemli özelliği, işaret diliyle konuşarak işitme engellilerle iletişim kurabilmesi. Böylece teknoloji, insanlık için yeni bir adım daha atmış oluyor. Elektrik enerjisiyle çalışan, pilleri azaldığında, oluşturulan istasyona giderek kendini şarj edebilen Asimo, henüz insanlığın hizmetine sunulmadı. Üreticisi tarafından belirlenecek evlerdeki aileler tarafından, deneme amaçlı kullanılması düşünülüyor. Eğer Asimo bu denemelerde başarılı olursa seri üretimine geçilerek piyasaya sunulacak.

“Ev değil saray yavrusu” diye bir tabir vardır ya... İşte tam da yeri bu tabiri kullanmanın... Yalan sayılmaz hani... Her bir köşesi, bir mimari harikası olan bir mekân için çok da abartı olmaz bu tabir. Düşünsenize altın yaldızlı kapıları, kubbeleri, sütunları, süslemeleri, oymaları, mobilyaları ve avizeleriyle; Topkapı, Dolmabahçe, Beylerbeyi ve Yıldız saraylarından, Küçüksu Kasrı’ndan tanıdık izler... Tarihî camilerden, Boğaz’ın o muhteşem köşklerinden benzer siluetler... Özellikle inşa edildiği ilk günlerde Ankaralıların yoğun ilgisini çekmişti Altın Köşk... Onlarca şey dolaştı dilden dile... Söylentilerin kimi bir şehir efsanesi olup geniş kitlelere yayıldı... Sahibinden maliyetine; mobilyalarından içinde gerçekten saf altın kullanılıp kullanılmadığına kadar pek çok şey söylendi bu bina için... Zaten binaya da bu ismi insanlar verdi... Öyle kabul gördü ki Altın Köşk adı, sahipleri bile benimser oldu... Aslında binanın gerçek ismi Merik Köşkü’ydü...



Bu parçanın yazarı, Asimo örneğinden yola çıkarak aşağıdakilerden hangisini savunmaktadır? A) Teknolojinin, insanlığın hizmetinde olduğunu B) Teknolojinin günlük yaşamda yer alması gerektiğini C) Robot üretiminin silah üretiminden daha gerekli olduğunu D) Japonların teknoloji alanında rakipsiz olduğunu

5. Bu parçada Altın Köşk’le ilgili olarak aşağıdakilerin hangisinden söz edilmemiştir?

A) Görenlerde bıraktığı etkiden B) Gündemde kalmasına yol açan özelliklerinden C) Adının veriliş öyküsünden

Çözüm Yayınları

E) Engelliler için yapılan çalışmaların yetersiz kaldığını

D) İnşa ediliş aşamasından E) Rivayetlerinden bazılarının dilden dile dolaştığından

8. Konularınız istediğiniz kadar bilimsel ve inandırıcı olsun, okuyucu baştan sizin çok da merak edilen şeyler anlatacağınıza inanmaz. Ama siz konunuzu meraklı, dramatik ve tamamıyla beşeri yanlarıyla anlatırsanız bilimselliğin en katı kurallarını bile onlara kabul ettirebilirsiniz. Ben işte bu yüzden, bir bilim insanı olmama karşın salt bilimsel üslup yerine tarihi anekdotlar, fıkralar, rivayetlerle dolu bir uzak geçmiş hikâyesi anlatmayı yeğliyorum. Amacım insanların sıkılmadan okumalarını sağlamak.

114

I.

çıkarılabilir?



II. Anlamaya, öğrenmeye isteklendirme

A) Başlardaki etkileme gücü azalmıştır.



III. İnandırıcılığı kanıtlarla sağlamlaştırma

6. Bu parçadan Altın Köşk’le ilgili olarak nasıl bir sonuç

İnsanların duygu ve düşüncelerine seslenme

B) Bahçe düzenlemesindeki çiçek çeşitliliği şaşırtıcıdır.



IV. Üslubu mizah ögeleriyle süsleme

C) Tarihî saraylardan alıntılarla inşa edilmiştir.



V. Can sıkıntısının önüne geçmeye çalışma

D) Maliyeti, insanlar üzerinde olumsuz etki uyandırmıştır.



E) Dış dünyayla bağlantısını kesen yüksek duvarlarla çevrilidir.

Yukarıdakilerden hangisi tutumunu bu sözlerle açıklayan birinin, kitabını yazarken yapacaklarından biri olamaz? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

BÖLÜM 01 Test

Paragrafta Anlam - 7

4. Sevgi Soysal, karakterini kendi teyzesinden esinlenerek

1. Tanıdıklarımdan bir ozan vardır; kendi şiirlerini okurken coşar, gözleri parlar! “Ne güzel söylenmiş değil mi?” diye alkışlar kendi kendini. Doğrusu ben de beğenirim onun şiirlerini. Usta ozandır. Sağlam, uyumlu dizeler kurmayı bilir. Gene de onun, yaptıklarıyla övünmesine, kendini aşmaya çalışmamasına sinirlenirim. Çünkü bana göre, bir sanatçı yaptıklarıyla övünüp onlarla avunacağına, daha neler yapabileceğinin planlarıyla doldurmalıdır kafasını.

oluşturmuş Tante Rosa’yı. Bu kitapta yaşamın sonradan konmuş tüm kurallarına sınırlandırmalarına başkaldıran, içinden gelen seslere daha çok inanan bir insanı anlatır yazar.

B) Sürekli sorgulayan, içinden geldiği gibi yaşaması gerektiğine inanan özgür ruhlu bir kadının dünyasını

A) Şiir alanındaki başarısını aldığı ödülle kanıtlamıştır.

C) Rahat bir yaşam için ailesinden kaçmış ama kendisini kalabalıklar arasında yalnız bulmuş, sanatçı ruhlu bir insanı

B) Kendinin övgüsünü başkalarına bırakmıştır. C) Şiirini, düşüncelerini yaymada bir araç olarak kullanmıştır.

D) İçinden gelen dürtüye daha fazla direnemeyip geçmişiyle yüzleşmek için uzun yıllar önce terk ettiği kasabaya dönen bir yazarı

D) Daha ileriyi hedeflememiş, geldiği noktayla yetinmiştir. E) Yaptıklarının doğruluğunu başkalarına onaylattırmıştır.

E) Yaşamını değiştirmek, sıradışı maceralar yaşamak adına tanımadığı insanlarla uzun ve tehlikeli bir yolculuğa çıkan zengin bir adamı

Çözüm Yayınları

2. Şiir dünyasında bir gezintiye çıkmakta yarar var. “Gözüm



Kahramanı, bu parçadaki altı çizili sözlerle anlatılan bir eser, aşağıdakilerden hangisini anlatıyor olabilir? A) Hayatı sadece aile çevresi üzerine kurulmuş, onlarla var olabilen, ezik, orta yaşlı bir kadını

Bu parçada sözü edilen ozanla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğru bir belirlemedir?

canım efendim, sevdiğim, devletli sultanım” dizesinin akıp gidişinde Fuzuli’nin sesini duyarsınız. “Akşam, yine akşam, yine akşam / Bir sırma kemerdir suya baksam” nidaları Ahmet Haşim’in ses tellerinden çıkar. “Değil birkaç / değil on / otuz milyon / aç / bizim!” dizelerindeki kükreyiş Nazım Hikmet’tir. “Ölüm / Sen beni aldatamazsın / Aklımda” dizeleri Behcet Necatigil kokar. “Ayıptır söylemesi vakitsiz Üsküdarlıyız ağabeyler”in kabadayı edası Ece Ayhan’a aittir. “Bu gece yarısında iki kişi uyanık / Biri benim, biri de serseri kaldırımlar” dizelerindeki kaldırımların arkadaşı Necip Fazıl’dır. İşin gereği şu: Şiirin ilk dizelerdeki ayak sesi sahibine ait olmalı.

55

Bu parçada yazarın şiir dünyasında gezinti yapmaktaki amacı aşağıdakilerden hangisidir? A) Özgünlüğe vurgu yapmak B) Şairlerden örnek sunmak C) Ünlü dizelerden seçki yapmak D) Yalın söylemi ön plana çıkarmak E) Konu seçiminin önemini belirtmek

5. Bizde başka hikâye yazarı yok mu? Elbette var. Hem de çok iyi hikâyecilerimiz var. Ama Sait Faik’in hikâyeleri tamamen Sait Faikçedir. Onun hikâyeleri; konusuyla, üslubuyla kendini yansıtır. Yani Sait Faik’in hikâyeleri hayatın bütün ağırlığını olgunlukla taşır. Bu hikâyeler inandırıcılık konusunda küçücük bir kuşkuya bile yol açmaz. Yapmacık, sadece kurgulanmış, Sait Faikçe yaşanmamış ya da Sait Faik’in iliğinde kemiğinde hissedilmemiş bir kelimeye rastlayamazsınız bu hikâyelerde.

3. Bir sanatçı elbette ki eseriyle bir bütündür ama o eser,



yaratıcısının yüzde yüz yansıması da değildir. Sadece bir yazar değil, aynı zamanda bir aydın ve düşünür olan Stefan Zweig’in Stendhal’la ilgili bir değerlendirmesi bu düşüncemizi doğrular niteliktedir. Zweig diyor ki “Stendhal kadar yalan söyleyen ve herkesi aldatmaktan hoşlanan pek az yazar vardır; yine pek az yazar, gerçeği ondan daha iyi ve daha derin bir şekilde dile getirebilmiştir.”



Bu parçadan Stendhal ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?



II. Abartıya yer verilmemiştir.



III. Samimi ve doğaldır.

A) Düşünceleriyle duyguları çelişmektedir.



IV. Günlük yaşamın diliyle oluşturulmuştur.

B) Kişiliği yazarlığını etkilememiştir.



V. Türk edebiyatında önemli bir yere sahiptir.

C) Herkesi kandırmaktan hoşlanan biridir.



I.

Konuları yaşamın içinden alınmıştır.

D) Yalan söyleyerek ilgi çekmek istemiştir.

Yukarıdakilerden hangisi Sait Faik’in öyküleriyle ilgili olarak söylenemez?

E) Gerçekler onun dilinde ayrı bir şekil alır.

A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

115

Test 55

1. D

6. Son yıllarda yayımlanan şiir antolojileri dikkati çekecek kadar



Çözüm Yayınları

9. “Merhaba arpacı kumrusu / Düşünüp dur bakalım ispinoz kuşu” (Melih Cevdet Anday) dizelerini değerlendirirken “ispinoz” bir kuştur; bu nedenle “ispinoz” deyince bir kuş cinsini de işaret etmiş olursunuz. Bu durumda, “kuş” sözcüğünü kullanmak gereksizdir, diyemezsiniz. Burada şairin yaptığı, düzyazıya benzemeyen bir ses, bir hece, bir ritim, anlamı pekiştirme hesabıdır.

Aşağıdaki metinlerden hangisi, bu parçada sözü edilen anlayışla ilişkilendirilemez? A) Evlenir, şehre taşınırlar Şenyuva Apartmanı, bodrum katı

B) Elden düşme bir araba satın alınır

116

Bu parçadaki altı çizili cümlede sözü edilenlerin istediği aşağıdakilerden hangisidir?

E) Yazarların, yeni anlatım biçimleri deneyerek alışılmışın dışına çıkmaları

E) Antolojilerdeki niceliksel artışın şiir okurlarına kolaylık sağlamasından



8. D 9. E

D) Heykeltıraşların, heykeldeki güzelliği önceden belirlenmiş ilkeler doğrultusunda oluşturmaları

D) Antolojilerin düzenlenmesinde birbirinden bağımsız uygulamaların görülmesinden

Mektuplar gelir adreslerine

7. D

C) Ressamların, tuvallerinde eskilerin yaklaşımlarından uzak renkleri kullanmaları

C) Antolojilere alınan sanatçıların seçiminde yanlış ölçüt kullanılmasından



6. C

B) Mimarların, kitaplara girmiş tarzların dışında binalar yapmaları

B) Şiir antolojilerinin, antolojiyi hazırlayanın beğenisine göre oluşturulmasından



5. E

A) Şairlerin, kullanılmamış biçimler bularak şiirlerini bu biçimlerle yazmaları

A) Şiir antolojilerinin son yıllarda kitap raflarında çokça görülmesinden

piyano, resim fırçası, vazo, şarap, krizantem, bonbon gibi şeylerin yerini zurna, süpürge, kavanoz, salata, macun veya horoz şekeri alıyor. Yeni şiir, fildişinden kuleyi bir vuruşta yıkmıştır. O, dolaşıyor ama Çamlıca’da, Tepebaşı’nda, Moda’da değil; Üsküdar’da, Mahmutpaşa’da, Kapalıçarşı’da dolaşıyor. Görüyor, dinliyor. Bu şiirin gördüğü, dinlediği hep fakir ve basit insanlardır.

4. B

püskürerek sanat dallarının artık çocukluğu bırakmalarını, yüzyıllardır denenmiş yollara girmelerini istiyorlar. Dediklerine bakılırsa şiirde olsun; resimde, mimarlıkta olsun, yeni çığırlar insanoğlunun zevkinde bir “düşme” olduğunu gösteriyormuş. Bunun önüne geçilmezse dünyada güzellik kalmayacakmış. Dünküler, ölmez eserler yaratmanın kanunlarını bulmuşlar, bugünkülerin işi onlara uymak olmalıymış. Yeni sanat belki bir zaman gözü çeker, eğlendirirmiş ama tez unutulur gidermiş... Böyle eskiye benzemenin araştırmalardan kaçıp kafayı tembelleştirmenin adını “klasik olmak” koymuşlar.

Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden yakınılmaktadır?

7. Yeni şiirde, insan gibi eşya da yer değiştiriyor. Burjuva sayılan

3. B

8. Kimi; uslu uslu öğütler vererek kimi öfkelenmiş, ateş

çoğaldı. Doğrudan doğruya şiirle uğraşmaya, şairleri teker teker okumaya pek vakit bulamayanlar için büyük bir kolaylık sağlayan bu antolojilerin her gün bir türlüsünü görüyoruz. Bunlardan bazıları belli bir zaman içine giren, bazıları da şu veya bu konuyu işleyen şiirlerden derlenmiş. Çığırlara veya çeşitlere göre hazırlanmış olanlar da var. Bu ve buna benzer antolojilere elbette hazırlayıcılarının beğendiği şiirler girecektir. Ama beğenilerek alınan bu şiirlere bakınız, ne kadar birbirlerinden uzaktırlar! Söz gelimi Orhan Burian’ın “Kurtuluştan Sonrakiler” adındaki antolojisinde yer alan bir Necip Fazıl Kısakürek ile bir Selahattin Batu arasında yaştaşlıktan başka ne bulabilirsiniz? Her biri başka bir iklimin şairidir bunların.

2. A



Kızılay Bahçesi’ne gidilir sabahları



Bu sözleri söyleyen bir eleştirmen, sözleriyle



Kumda oynasın diye küçük Yılmaz



I.



II. Şiirdeki dil yanlışlarını aramak, düzyazıdaki dil yanlışlarını aramak gibi olmaz.



III. Düzyazıda yanlış sayılan bir kullanımı şiirde görüp şair, dil yanlışı yapmıştır sonucuna varamazsınız.



IV. Bir şiirde yapılan dil yanlışlarının olağan sayılması dil yanlışı yapan şair sayısını da artıracaktır.

C) Adamların kafasından hayaller geçiyordu

Kiminin han hamam geçiyordu



Soğan ekmek kiminin

D) Akşam yine toplandı derinde

Canan gülüyor eski yerinde



Canan ki gündüzleri gelmez



Akşam görünür havuz üzerinde

E) Adam düşünüyordu



Bir metnin düzyazı değil şiir olduğu sadece dizelerle yazılmasından anlaşılmaz.

yargılarından hangilerine destek vermektedir?



Bir kundura almalı diyordu



Hayrı kalmadı bunların

A) Yalnız II



Su alıyor bunlar diyordu



B) Yalnız IV

D) I ve IV

E) II ve III

C) I ve III

BÖLÜM 01 Test

Paragrafta Anlam - 8 1. Şimdi, gidiniz İspanya’ya, İtalya’ya, Fransa’ya. Müzelerdeki

3. Sayılı denemecilerimizden biri olan Suut Kemal Yetkin, bakın

hiçbir tarihî eserin, tablonun altında İngilizce yazdığını görmezsiniz. Fransa’da Fransızca, İspanya’da İspanyolca, İtalya’da İtalyanca, Almanya’da Almanca yazar. Siz eğer o dili biliyorsanız anlarsınız, bilmiyorsanız; müzedeki bütün eserlerle ilgili hazırlanmış bir kitapçık vardır 10 dolara veya 20 dolara onu satın alırsınız. Pahalı mı geldi, o hâlde 5 dolar verirsiniz, telsiz-telefon gibi bir alet var, onu kiralar, müzeyi dolaştığınız sürece, tarihî eserin bir köşesindeki rakamı tuşlarsınız; İngilizcesi, İtalyancası, Arapçası, Rusçası neyse onu dinlersiniz. Türkiye’deki müzelere bakın, Türkçesinden önce İngilizcesi yazılı, hatta Almancasını da yazmışız, Fransızcasını da yazmışız. Şimdi böyle bir ortamda turist neden Türkiye’ye para bıraksın, niye o müzenin kitabını alsın?

nasıl anlattı “deneme” türünü: “Koltuğuna oturmuş bir insan tasavvur ediniz; zorlamadan, zorluk çekmeden, kalemini kâğıda saplayıp durmadan, rahatlıkla türlü türlü durumlarla ilgili aklına gelenleri art arda sıralar. Karşısındakine bir şey öğretmek amacında değildir denemeci. İçten, kendisiyle konuşmaya benzer bir şeydir. Dostça eğilir konularına, düşüncelerine ve dostça iletir okuyucularına.” Evet, “deneme” kolay gibi görünen ama en güç edebiyat dallarındandır. Birden heveslendim, Suut Kemal Yetkin’in “Denemeler” adlı kitabını açtım, yeniden okudum kimi yazıları. Kitaptaki bütün yazıları kaç kez okumuşumdur kim bilir?

B) Öğretici yanının bulunmadığına

A) Dilimizdeki kirlenmenin boyutlarını

C) Her konuda yazılabileceğine

B) Kendi kültür değerlerimizi korumaktan uzak olduğumuzu

D) Söylemsel niteliklerine

C) Batı kökenli sözcüklerin dilimize yerleştiğini

E) Göründüğü gibi kolay yazılmadığına

D) Tarihî ve doğal güzelliklerimize sahip çıkıp onları sunamadığımızı

4. 1942 yılından beri uzun ya da kısa aralıklarla denemeler yazarım. Bunların bazıları gazete ve dergilerde yayımlanmıştır. Benden birer parça olan bu yazıların okunup atılacak yapraklarda yok olabileceği düşüncesiyle, onlardan sevdiklerimi beş kitapta toplamıştım. Birkaçı çoktan tükenmiştir bu kitapların. Çoğunu, her şeyin sustuğu gece yarısına doğru yazdığım bu denemeler ya kafama takılıp kalan bir düşüncenin, okuduğum bir kitabın ya da bir tartışmanın sonucudur. Bu sözümle, onları bir çırpıda yazmış olduğumu sanmayın. Tam tersine çok ağır çalışan bir yazarım ben. Bir denemeyi yeniden bir kaç kez yazdığım olmuştur.

Çözüm Yayınları

E) Her şeyi İngilizceleştirmenin turizm gelirlerine olumsuz yansıdığını





Düşünme artık parasızlığı



Düşünme yapacağın yapıyı



El tutar, ömür yeter;



Yarına Allah kerim



Dayan hovarda gönlüm



Bu dizeler, şiirle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisini örneklemek için kullanılamaz?

B) Kendi eserlerinin eleştirmeni olan C) Yazılarını yaşadıklarından yola çıkarak oluşturan D) Zor beğenen E) Verimsiz olarak tanınan

5. İnsanlık her geçen gün, insanlığından bir şeyler yitiriyor. Bunu fark etmek de insanı ister istemez büyük bir mutsuzluğa sürüklüyor. Dolayısıyla yaşamak, bir mutluluk getirmiyor ona. Yaşadıkça mutsuzluğunu anlıyor. İnsanın bu bunalımdan kurtulması, sanatçısıyla iletişim kurmasına bağlıdır. Sanatın bilinçlendirici, kendini kendine yaklaştırıcı etkilerini duyabilmelidir insan. Ona dünyanın gerçek gizini sanatçı açabilir ancak. Onu bu dünyada ancak o yerleştirebilir, kendisine bir yaşam biçimi seçmesini sağlar onun.

A) Şair, şiirini yazdığı günleri, bazı olaylarıyla birlikte şiirine yansıtır. B) Bazı şairler, şiirin sosyal yönünün de olduğunu anlatmak istemektedir. C) Yeni şiir anlayışı, hayatta olan her şeyden şiire varılabileceğini savunmaktadır.

Bu sözleri söyleyen kişi aşağıdakilerden hangisiyle nitelendirilemez? A) Yazdıklarının arkasında duran

2. Ekmek karnesi tamam ya Kömür beyannamesi de verilmiş

Bu parçada denemeyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Savunulanların ispatlanması gerekmediğine

Bu sözler aşağıdakilerin hangisini kanıtlamaya yöneliktir?



56



Aşağıdakilerin hangisi görüşlerini böyle dile getiren bir kişinin sanatçılara ilişkin düşüncelerinden biri olamaz? A) İnsanı insan yapan değerleri yansıtırlar.

D) Şiir; belli hiçbir olayın, hiçbir duygu ve düşüncenin tekelinde değildir.

B) Alıcının dünyayı kavramasına yardımcı olurlar.

E) Gerçekten şair olanlar, her şeyden önce sözcükleri günlük yaşamdan uzaklaştırırlar.

D) Yaptıklarına kendi kişiliklerinin damgasını vururlar.

C) Bilinmeyenlere açıklık getirirler. E) Sundukları seçeneklerle kişiye çeşitlilik sağlarlar.

117

Test 56

1. E

6. “Dünya yüzünde sevilmeye ve sayılmaya layık Türklerin





B) Süsleme amacıyla oluşturulmuştur.

E) Görselliği ışıklandırma üzerine kurulmuştur.

B) Çevresel sorunlar C) Fotoğrafçılık D) Sanatçı sorumluluğu E) Toplumsal yüzleşmeler

9. D

Bu parçada yarattıkları roman kahramanlarıyla ilişkileri anlatılan yazarların içinde bulundukları durum aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?

E) Bu dünyada romancı ve onun kahramanları asla birbirlerini bırakmazlar.

Çözüm Yayınları

A) İnsanlık dramları

8. B

D) Beğenilmek isteyen romancı, kahramanlarını halka beğendirmek zorunda hisseder kendisini.

D) Asıldığı yerde sadece bir ay kalır.

Görüşlerini bu parçadaki gibi açıklayan bir sanatçının fotoğraflarla insanlara sorduğu soru aşağıdakilerden hangisiyle ilgili olabilir?

7. B

C) Roman dünyasında, romancının yarattığı kahraman, yazarının romandaki izdüşümüdür.

C) Toplanan mahyalar galirelerde sergilenmektedir.



6. C

B) Romancı için gerçek dünya, içinde kahramanlarının yaşadığı, geliştiği, öldüğü dünyadır.

A) Türklere özgüdür.

118

5. D

A) Bir romancının yapıtlarında yaptığı şey, içinde bulunduğu duruma ayna tutmaktır.

Bu parçadan mahya ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

talan edilmesi, yaşanacak doğal ortamların azalması, savaşlar kadar ürkütücü. İşte fotoğraf da bazılarımız için fark edilmeyen bu yok oluş, çevre kirliliği ve yıkımın sessiz bir tanığı. İnsanın yaptığı yanlışlarla yüzleşmesi için bir ayna. Sözde, insanlık adına yapılan sanayi atılımlarının insanı hedef almaya başladığını gösteren bir pencere. Bu yüzden, bir fotoğraf sanatçısı olarak kaydettiklerimi sergiliyor ve insanlara bu fotoğraflarla şunu soruyorum : ----?

4. E

ile asıl kendilerini yaratanlar için vardırlar, onlar için yaşarlar. Unamuno, Sis romanının kahramanı Augusto Peres’i öldürmeye karar verdiği zaman onun “Yaşamak istiyorum Don Miguel, yaşamak istiyorum! Yaşamak istiyorum!” diye bağırdığını anlatmıyor mu? Pivandello, her pazar sabahı saat yedi ile on arasında, hayalinin kahramanlarını kabul ettiğini “La Trappola-Tuzak” başlıklı hikâyesine yazdığı ön sözde söylemiyor mu? Ya Balzac? Balzac: “Gerçeğe dönelim.” diyordu, “Eugenie Grandet ile kim evlenecek?”

Yabancı bir seyyahın söylediği rivayet edilen bu söz, biz Türklerin gururunu okşamak için uydurulmuş olsa bile, içinde geçen bir tanımlamaya katılmamak mümkün değil: “Gökten yıldızları toplayıp minareler arasına yazı yazmak.” Gerçekten de mahyalar en az yıldızlar kadar gökyüzünün süsüdür. Onlar, ateşle ve sabırla oluşturulmuş birer sanat eseri, camiler ise bu sanat eserlerinin sergilendiği galerilerdir aslında. Üstelik bu muhteşem görsel şölen senenin sadece bir ayında izleyicisiyle buluşur.

7. Çevre kirlenmesi, son yılların en önemli konusu. Doğanın

3. A

8. Roman kahramanları bütün canlılıkları, bütün gerçeklikleri

hiçbir medeni eserleri olmasa bile, yalnız şu gökten yıldızları toplayıp minareler aralarında yazı yazmayı akıl etmeleri, bunda muvaffak olmaları, onların medeniyette ne kadar ileride olduklarının bir ifadesidir.”

2. E

9.

I.



II. Özdemir Asaf, “seslenmiyorum” biçiminde olması gereken şimdiki zaman kipinin olumsuzunu “seslemeyorum” biçimine dönüştürerek dil bilgisi kurallarının dışına çıkıyor.



III. Ece Ayhan, “diyedir, çürürdür, dinlenirdir” sözcüklerine eklediği -dir (-dır, -dur, -dür) ekini kullanmayı çok seviyor. Oysaki dil bilgisi kuralları gereği “çürürdür, dinlenirdir” denilemez.



Cemal Süreya, “Özür” adlı şiirinde “sen eli sürencil / öyle bir laf varsa işte o” dizelerinde, Türkçede olmayan “elisürencil” sözcüğünü üretiyor ve kullanıyor. Böyle bir sözcüğün olmadığını kendisi de söylüyor.

Yukarıdaki sözlerle düşüncelerini örnekleyen kişilerin aşağıdaki sorulardan hangisine yanıt verdikleri söylenebilir? A) Şiirde dizelerin küçük harfle başlatılması doğru bir uygulama mıdır? B) Şair, noktalama işaretlerinin tanımlanmış görevlerinin dışına çıkabilir mi? C) Şiirde cins isimlerin büyük harfle başlatılması sözcüğü özelleştirir mi? D) Şair, bir dilin ortaklaşa kullanılan kuralları dışına çıkabilir mi? E) Düzyazıda yanlış sayılan kullanımların şiir diline yansıması nasıl oluyor?

1. Nasıl da diyebiliyorlar! “Güzellik gençlikle biter.” diye! Güzellik

4 – 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

biter mi hiç? Gençliğin albenisi, yaşlılığın olgunluğuyla yer değiştirir yalnızca. Tıpkı pembe çiçekli bahar dallarının beyaz çiçekli kış dallarına dönüşmesi gibi.



Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine özellikle başvurulmuştur? A) Tartışma

B) Açıklama

D) Öyküleme

57

BÖLÜM 01 Test

Anlatım Biçimleri / Düşünceyi Geliştirme Yolları - 1

C) Betimleme

E) Örnekleme



Upuzun, altın sarısı, irmik kadar ince kumla kaplı sahildeyim. Ayın gümüşi parıltısına boyanmış dalgalar hiç kesilmeden ardı ardına okşuyor kumsalı. Sahili çevreleyen tepelerden ılık ılık esen rüzgâr tarifi imkânsız kokularla yüklü. Kâh makilikteki ardıçların, keçi boynuzlarının kâh çayırları kaplayan orkidelerin hafif kokularını alıyorum. Çalılıkların arasından kesik kesik eşek anırmaları yayılıyor. Hava öyle temiz, öyle berrak... Ufukta belli belirsiz ışıklar göz kırpıyor. Koca sahilde bir ben varım, bir de kum yengeçleri var. Kıpır kıpırlar. Dalgalarla birlikte bir aşağı bir yukarı denize girip girip çıkıyor, yakaladıkları küçük böcekleri kibar kibar yiyorlar. Ara sıra, minicik yarasalar geçiyor tepemden, Gece kuşlarının hoş nağmeleri geliyor uzaktaki çayırlardan. Hiçbir şey yapmadan öylece seyrediyorum.

2. Verdiği mücadeleden sanatıyla galip çıkan Necip Fazıl



Bu parçanın yazılış amacı, aşağıdakilerden hangisidir? A) İzlenim kazandırmak B) Olay içinde yaşatmak C) Açıklamak, bilgilendirmek

4. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmamıştır?

Çözüm Yayınları

Kısakürek, 1980 yılında Kültür Bakanlığı Büyük Ödülü’nü, 1981’de “İman ve İslam Atlası” isimli eseriyle fikir dalında Millî Kültür Vakfı Armağanı’nı, 1982 yılında Türkiye Yazarlar Birliği Üstün Hizmet Ödülü’nü almaya hak kazandı. Türk Edebiyatı Vakfı’nca verilen beratla “Sultan-üş Şuara” yani “şairlerin sultanı” unvanını kazanan şiirin üstadı, 25 Mayıs 1983 yılında aramızdan ayrıldı.

A) Gözlem gücünden yararlanmaya B) Doğayı devinim içinde anlatmaya C) İnsana özgü nitelikleri doğaya aktarmaya D) Soru yoluyla düşündürmeye E) Ayrıntılar üzerinde yoğunlaşmaya

D) Düş gücünü geliştirmek E) Konuyu belirginleştirmek

5. Bu parçanın anlatımında hangi duyu organıyla seçilebilen ayrıntılara yer verilmemiştir?

A) Görme

B) Tat alma D) Koklama

C) Dokunma E) İşitme

3. Çehov’a göre, hikâyeye başlarken eğer duvarda bir tüfek

119

asılıysa o tüfek, hikâyenin sonunda mutlaka patlamalıdır. Yani bir hikâyede ---- .

Bu parça aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanırsa parçada sözü edilen anlatım özelliği açıklanmış olur?

6. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada kişileştirilen varlıklardan biri değildir?

A) dil, pürüzsüz olmalıdır

A) Kum yengeçleri

B) gereksiz ayrıntılara yer verilmemelidir

B) Sahil

C) yazara özgü anlatım tarzı hissedilmelidir

C) Dalgalar

D) ne anlatıldığı bir okuyuşta anlaşılmalıdır

D) Işıklar

E) konu, okurun ilgisini canlı tutmalıdır

E) Gece kuşları

Test 57

1. A

7. Tanımlama yoluyla aktarılan en verimsiz bilgi, bir kavramı yine

I.



II. Varlıklara isim olarak verilen sözcüklere “ad” denir.



III. Bildirim, vericiden alıcıya aktarılan bilgidir.

Sanat, insanı ortak noktalarda buluşturabilmektedir.



IV. Kitap, insanı yeni dünyalara götüren bir yolculuktur.



V. Belli bir anlamı olan işaretlere simge denir.



tanımlamalardan hangisi bu açıklamaya örnektir? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

4. D

5. B

6. B

7. B

8. E

9. D 10. D 11. C

atasözü şöyle diyor: “Söz uçar, yazı kalır.” Konuşulan dilin sözcüklerini belli işaretlerle belirleyebilme olanağını ilk kez ortaya atanlar Sümerlerdi. MÖ 4000’li yıllarda Sümerler, düşünce ve nesneleri, çevrelerinde gördükleri biçimde alıp olduğu gibi resmetmek yoluyla tabletler üzerine kaydediyorlardı. Söz gelimi Güneş sözcüğü için güneş resmi çiziliyor, doğuşunu anlatmak için ufuk çizgisinde görülen küçük bir güneş figürü kullanılıyordu. İlk başlarda böylesine basit anlatımlar için kullanılan bu işaret yazısına günümüzde “ideologram” ya da “piktogram” adı veriliyor. Zamanla kullanılan resimler resim olmaktan çıkmış, kısa çizgi ve çizgi gruplarından oluşan harflere dönüşmüştür.

Buna göre



3. B

10. İnsanın en büyük buluşlarından biri yazıdır kuşkusuz. Bir

kendisiyle tanımlamadır.

2. C

E) V.

Aşağıdakilerden hangisi bu yazının özelliklerindendir? A) Kesin olmayan yargılar içermesi B) Senli benli bir üslupla yazılmış olması C) Anlatımın içten olması

8. (I) Çocuklar her akşam okuldan çıkınca gidip tonton ihtiyarın

D) Bilgilendirici ve öğretici olması

bahçesinde oynarlardı. (II) Bu, yumuşak yemyeşil çayırlı, geniş, güzel bir bahçeydi. (III) Ötede beride iri, güzel çiçekler, çayırlar üzerinde yıldızlar gibi dururdu. (IV) Kuşlar ağaçlara sıra sıra dizilir öyle tatlı öterdi ki çocuklar onları dinlemek için oyunlarını bırakırlardı. (V) Birbirlerine “Burada ne kadar eğleniyoruz!” diye haykırırlardı. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin anlatımıyla ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede anlatım üçüncü kişi ağzından yapılmıştır. B) II. cümlede betimleme vardır. C) III. cümlede benzetme vardır. D) IV. cümlede işitme duyusuna yönelik bir ayrıntıya yer verilmiştir.

Çözüm Yayınları



E) Konuyla ilgili izlenim kazandırmayı hedeflemesi

E) V. cümlede dolaylı anlatıma başvurulmuştur.

11. Aşağıda açıklamalarıyla birlikte verilen sözcüklerden hangisinin açıklaması, sözcüğe öznellik katar?

9. Garipçiler, edebiyat dünyasında yalnızca dizeleriyle bir savaşın çıkarabileceği kadar sorun çıkardı. Ama bir farkla: Garipçiler, edebiyatçıların farkında olmadıklarını, savaş ise dünyamızda bulunmayanları çıkardı.

120

Bu parçadaki “savaş” benzetmesi,



I.



II. Savaşın büyük bir sorun olduğunu açıklamak



III. Sorunların çözümsüzlüğünü belirtmek



IV. Garipçilerin ortaya koyduğu sorunların önemini somutlamak



V. Sanatın, dünyanın genel sorunlarının dışında kalamayacağını örneklemek



Garipçilerin edebiyat dünyasındaki etkisini kanıtlamak

amaçlarından hangisine yöneliktir? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

A) Cadısüpürgesi : Emeçleri özellikle dal uçlarındaki kabuk altında sıkı bir ağ örerek çekirdekli yemiş ağaçlarının çiçeklenmesine, dolayısıyla meyve verimine engel olan askılı mantar. B) Dadacalık : Savaşa ve toplumsal düzensizliğe karşı başkaldırmadan doğan bir sanat akımı, Dadaizm. C) Ekonometri : Ekonomik olayların açıklanmasında çok sayıda değişkeni göz önüne alarak ve karşılıklı bağlantılar kurarak teorik çalışmaların deneylerle doğrulanmasını sağlayan etkili matematiksel yöntem. D) Enfeksiyon: Organizmada hastalığa yol açan mikrop, virüs, parazit vb. etkenlerin genel veya yerel gelişmesi, yayılması. E) Heyamola: Gemicilerin veya işçilerin birlikte bir şey çekerken “haydi çek, gayret” anlamlarında bir ağızdan yüksek sesle ve makamla söyledikleri söz.

BÖLÜM 01 Test

Anlatım Biçimleri / Düşünceyi Geliştirme Yolları - 2 1. Orhan Veli, şiirlerinin hemen hepsinde birer hikâye anlatır,

4. Hayatta mutlaka en az bir kez görmeye ve sularında yüzmeye

hem de uzun birer hikâye. Âdeta birer hayal. Ancak bu hikâyeleri fazlalıklardan temizler, bize birkaç satırda özü söyleyiverir.

değer maviliklerden biridir Ölüdeniz. Akıllar durdurucu bir doğaya sahiptir. Fethiye’den Ölüdeniz’e, iki yanı çam ormanlarıyla kaplı 13 km’lik bir yol uzanır. Yolun sonunda Mavi Bayraklı Belcekız Koyu’nun maviliği hemen gözünüzü kamaştırır. Bembeyaz kumsalı ve ışık kırılmalarıyla beyazdan maviye renk değiştiren deniziyle mavi bayraklı Belcekız Halk Plajı’nın tamamında sıklıkla deniz suyuna ilişkin ölçümler yapılır. Yine Mavi Bayraklı Kumburnu Halk Plajı, lagün olması nedeniyle özeldir. Kumu ve akvaryum maviliğindeki suyu önemli bir özellik olsa da Ölüdeniz’de yüzmenin en güzel yanı denizi çevreleyen doğadır.

Bu parçaya göre Orhan Veli’nin şiirlerinde aşağıdaki anlatım özelliklerinden hangisi vardır? A) Özgünlük

B) Nesnelik

D) Özlülük

58

C) Açıklık

E) Sadelik



Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Karşılaştırma yapılmıştır. B) Öznellik ağır basmaktadır. C) Yalın bir dil kullanılmıştır. D) Deyime yer verilmiştir.

2. (I) Yine bulutlarla billikte girdik vadiye. (II) Bulutlar kâh

E) Benzetme yapılmıştır.

vadilere doluşuyor, uçurumlardan püskürüyor kâh dağlara çakmaktaşı gibi öğütürcesine sürtünüp kıvılcımlar saçıyor. (III) Ve doğanın tüm haşmetini beynime kazıyan gök gürültüsü uğul uğul vadide kükrüyor. (IV) Yağmur bahar yağmuru, hava bir açıp bir kapıyor. (V) Damlaların her kesilişinde arabadan inip tüm kokuları, sesleri sineme çekiyorum. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde, sanatlı söyleyişe yer verilmiştir? A) I. ile II.

B) II. ile III.

D) IV. ile V.

C) III. ile IV.

E) II. ile V.

Çözüm Yayınları



5. İşim gücüm budur benim

Gökyüzünü boyarım her sabah



Hepiniz uykudayken



Uyanır bakarsınız ki mavi



Deniz yırtılır kimi zaman



Bilmezsiniz kim diker



Ben dikerim.



Bu dizelerin anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) İnsan ve doğa ilişkisi anlatılmıştır. B) Halk söyleyişlerine yer verilmiştir. C) Yalın bir anlatıma başvurulmuştur. D) İnsana özgü kavramlar doğaya aktarılmıştır.

3. ABD’nin önde gelen üniversitelerinden Massachusestts İnstitute of Teknology’de yapılan bir araştırmanın sonucunda, genleriyle oynanan virüslerden organik pil üretildi. Virüs yüklü piller, ilk etapta performans kaybına uğramadan 100 kez şarj-deşarj edilebildi. Genetik mühendisliği, nanoteknoloji ve kimya biliminin işbirliğinde gerçekleştirilen “canlı piller”in temelinde, M13 adı verilen ve bakteri yiyici olarak bilinen virüsler bulunuyor. Laboratuvar ortamındaki testler, şimdilik bozuk para büyüklüğünde üretilebilen yeni pillerin, çok daha esnek ve kullanılan cihaza göre şekil alabilecek biçimlerde üretilebileceğini haber veriyor.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

E) Kişileştirme yapılmıştır.

6. Bir yazarın “Bu, şu yazardır.” dedirtebilmesi gerek. Ben herhangi bir paragrafım okunduğunda onu yazanın ben olduğum anlaşılsın isterim. Bunu başarabilirim başaramam, o ayrı bir konu ama yazarlığın bunu gerektirdiğine inanıyorum.

Bu parçaya göre “Bu, şu yazardır.” dedirtebilmek aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?

A) Sözcüklerin duygusal çağrışımlarından yararlanma

A) Özgün bir tavır geliştirmeye

B) Nesnel veriler kullanma

B) Akıcı bir dil kullanmaya

C) Terimlerle söyleyişte yoğunluk sağlama

C) Yalın bir anlatımı tercih etmeye

D) Açıklamalara ağırlık verme

D) Nesnel bir yaklaşımla yazmaya

E) Kesinlik bildiren cümleler kullanma

E) İçtenliği ön plana çıkarmaya

121

Test 58

1. D

7. “Devlet Ana”, Kemal Tahir’in, üzerinde en çok tartışılan

3. A

4. E

5. C

6. A

7. A

8. A

9. E 10. B 11. B

9. Bu köyde sokakları bile balığa benzetmenin yolunu bulmuşlar,

romanı olmuştur. Yayımlandığı yıllarda kimileri yapıtı göklere çıkarmış, kimileri de yerin dibine batırmıştı. Bu değerlendirmeler yalnızca yapıtın olumluluklarından ya da olumsuzluklarından değil, Kemal Tahir’in kişiliğine duyulan hayranlıktan ya da kızgınlıktan kaynaklanıyordu kuşkusuz. Aradan bu kadar yıl geçtiğine göre bugün, “Devlet Ana”ya daha serinkanlılıkla baktığımızda gerçeği, bu uç iddiaların arasında bulmamız doğaldır.

2. B

“iki adımlık yol” yerine “iki hamsilik yol” diyorlar. Adresler de “Köşedeki vatosu geçtin mi karşına çıkan iki torikli ev.” Burada denizkızlarının beşikleri martıların çığlıklarına asılı. Bu tarafta pencereler, balık ağları, kediler, zeytin ağaçları; o tarafta kayıkların cam saçlarına takılı salkım saçak deniz canavarları, boncuk boncuk çurçurlar, geceleri sardunyaların ışığında yüzümüzü doya doya görmek için sokak aralarına kadar sokulan kefaller...

Bu parçada Devlet Ana’yla ilgili tartışma, aşağıdaki anlatım yöntemlerinden hangisi ön plana çıkarılarak ortaya konmuştur?



Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Bazı ifadeler doğrudan aktarılmıştır.

A) Karşılaştırma

B) Niteleyici sözcüklerle izlenim oluşturulmuştur.

B) Örnekleme

C) Çoğullaştırmalara yer verilmiştir.

C) Betimleme

D) Sözcükler arasında sessel yinelemeler kurulmuştur.

D) Tanık gösterme

E) Olaylar oluş sırasına göre verilmiştir.

E) Benzetme

10. Peri masallarındaki gizemli kuşlar gibi durmadan ezgiler Çözüm Yayınları

II

söylüyor, yıllanmış bir bıkkınlıkla uzun uzun söyleşiyordu



III



benimle.



V



I IV

Bu cümledeki numaralanmış sözlerden hangisi çıkarıldığında cümlenin anlatımında kullanılan yöntem değişir? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

8. Aşağıdaki metinlerden hangisi hakim bakış açısıyla anlatılmıştır?

A) Aynada gördüğü adama hayretle baktı. Şimdiye kadar böyle bir adam yüzü görmemişti. Şimdiye kadar aynaya kendini görmek için baktığını da hatırlamıyordu ya! Üstündeki elbiseleri ne zaman almıştı? Bu pantolonu ona kim vermişti? Sahiden bir ayakkabısı var mıydı? B) Sabahtan beri yürüyorlardı. Bazen fundalıklardan ayrılarak dibinde sivri sivri çam tepeleri görünen karanlık çukurlara sapıyordu. Ava gidiyorlardı. Vakit vakit ince bir yağmur atıştırıyordu. Güneş yoktu.

122

C) Duvarın dibindeki taş yığınlarına çöktü. Başını ellerinin arasına aldı. Sırtında yırtık bir çuval vardı. Çıplak ayakları topraktan yoğrulmuş gibiydi. Zayıf kolları kirli tunç rengindeydi. Yine başını kaldırdı. D) Nihayetsiz mor bir kubbeyi andıran dumanlı gökten sonsuzluğun geçmiş saatlerini hatırlatan gamlı guguk sesleri aksediyordu. Artık iyice yorulmuştum. Omzumdaki tüfek iyice ağırlaşıyordu. E) Kenardaki demire dayanıp bir buçuk saatlik yolculuğun geçmesini beklemekten başka çarem yoktu. Etraf, yağmurun ıslattığı insan kokusuyla dolmuştu.

11. Herhangi bir konuyla ilgili yargılarımızın kimileri bilgilendirmeye

kimileri de bir kanımızı belirtmeye yöneliktir. Örneğin “- -I - -” yargısı bilgilendirmeye yönelik bir yargıdır; “- II- - -” yargısı ise bir kanıyı dile getirmektedir.



Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilirse anlatılanlar doğru örneklenmiş olur? A) I. Bende romana karşı garip bir bağlılık vardır.

II. Roman, edebiyatımıza Tanzimat Dönemi’nde girer.

B) I. Kar, Orhan Pamuk’un romanlarından biridir.

II. Od, İskender Pala’nın başarılı romanlarındandır.

C) I. Futbol, dünyayı kasıp kavuran bir spordur.

II. Futbol, hiçbir zaman cazibesini kaybetmeyecektir.

D) I. Yazar, anlatımda söz sanatlarına yer vermiş.

II. Yazar, anlatımını uzun cümleler üzerine kurmuş.

E) I. Şiir; hikâye değil, sessiz bir şarkıdır.

II. Şiir; anlaşılmak için değil, duyulmak için yazılır.

59

BÖLÜM 01 Test

Anlatım Biçimleri / Düşünceyi Geliştirme Yolları - 3 1. Dili mercan, dizi mercan, dişi mercan

4. Efsaneye göre Romalı Antonius Alanya ve çevresini Mısır Kraliçesi Kleopatra’ya hediye ettiğinden, kraliçe her gün banyo yapmak için kale yamacından Kleopatra Plajı’na inermiş. Aslında bir tünel de varmış ve Kleopatra yüzmek istediğinde kaleden doğrudan plaja inebilirmiş. Kleopatra Akdeniz’de çıktığı her seferde Alanya’ya uğrar ve bu plajda denize girermiş. Bu plajın deniz ve sahilinde altın renkli kum var. İnce kumlu sahili geniş, 8-10 metreye kadar sığ olan denizi ise berrak.



Yoluna bir can koyduğum



Gökte ararken yerde bulduğum



Karadutum, çatalkaram, çingenem



Daha nem olacaktın bir tanem



Gülen ayvam ağlayan narımsın



Kadınım, kısrağım, karımsın



Bu dizelerin anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur?



Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Alışılmamış bağdaştırmalar

A) Benzetme

B) Neden - sonuç ilişkili cümle

B) Kişileştirme

C) Öyküleyici anlatım

C) Karşıt kavramlar kullanma

D) Betimleyici ögeler

D) Deyim

E) Amaç-sonuç ilişkili cümle

E) İkilemelere yer verme

5. Şimdiye dek yazdıklarımın birini bile beğenmedim. Bakıyorum, hepsini hem eksik bırakmışım hem de bir sürü gereksiz sözlerle doldurmuşum.

2. Ben romanımda nesneleri anlatmam. Şuna ya da buna iyi veya kötü demem. Diyenlere de omuz silkerim. Ben, yazarlık serüvenimde kendini hiçbir zaman hesaba katmadan seçen ve yazan bir yazar olmayı yeğledim hep. Kendini böyle anlatan bir yazarın eserlerinde aşağıdakilerden hangisi belirgindir? A) Etkileyicilik

B) Yalınlık

D) Nesnellik

C) Duruluk

E) Özlülük

Çözüm Yayınları





Bu parçaya göre yazarın yazılarında anlatımın ilkelerinden hangisi eksiktir? A) Yalınlık

B) Akıcılık

D) Duruluk

C) Açıklık

E) Özgünlük

6. Haydarpaşa Garı’nda kitap günleri düzenlendi; beni de yolsever, trensever, Haydarpaşa’yı hepsinden çoksever biri olarak çağırdılar, iki gün üst üste imza günü yapacak, ayrıca trenler ve edebiyat üstüne de sohbet edecektim. Düşünebiliyor musunuz mutluluğumu? Hani bayram olsa ancak bu kadar sevinebilirim. Lakin yerdeki kara treni kıskanan gökteki karabulut birden boşalınca düzenlediğim bir uluslararası şiir buluşmasının da üstüne siyah bir ağırlık gibi kaderin cilvesi çöküverdi. Böylece Orhan Veli’nin pek sık tekrarladığım, gerçi o gemiler için yazmıştı ama olsun, “bakakalırım giden geminin ardından” dizesi, tren garındaki kitap buluşması için gerçek oldu. Gidemedim, göremedim. Gelecek yıla diyorum artık ama bu kez duran vagonlar değil, yolcusunu almış ve yoluna koyulmuş vagonların içinde okur-yazar - şair buluşmaları dileyerek Haydarpaşa’ya selam ediyorum. Bekle beni Haydarpaşa!

3. Güzel günler göreceğiz çocuklar

Güneşli güzel günler



Motorları maviliklere süreceğiz çocuklar



Işıklı maviliklere süreceğiz



Bu dizelerde



I.



II. Coşku ve heyecana bağlı anlatım

Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?



III. Gelecekten söz eden anlatım

A) Sohbet havasıyla yazılmıştır.



IV. Emredici anlatım

B) Alıntı yapılmıştır.



Kanıtlayıcı anlatım



türlerinin hangilerine özgü nitelikler ağır basmaktadır?

C) Görsel ve işitsel ögelerden yararlanılmıştır.

A) Yalnız II

D) Kişileştirmeye başvurulmuştur.



B) Yalnız IV

D) II. ve III.

E) III. ve IV.

C) I. ve II.

E) Tekdüzelikten kaçınılmıştır.

123

Test 59

1. E

7. Uzun yıllar var; insanı gürültüden, sokaktan koparıp kendi

Bu metnin anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Soru yoluyla ilgi çekme B) Örneklemeye başvurma C) Benzetme yapma D) Karşıt çağrışımlar uyandırma E) Devrik cümle kullanma

B) Böyle bir anlatım belki bir çocuk kitabına uygun olabilir ama bir edebiyat kitabına yakışmamış.

E) Yazar, bu düşüncelerin havada kaldığını anlamış olacak ki her sayfaya bir de dipnot düşmüş.

Bu parçadaki altı çizili ifadelerin anlatıcısı için aşağıdakilerden hangisini söylemek doğrudur? A) Olayları dışarıdan seyrederek anlatır. B) Anlattığı olayların içinde yer alır. C) İnsanların içinden geçeni bilir, her şeye hakimdir.

8. D

9. C 10. C 11. D

Yılda bir kere uzatır avuçlarını yaprak



Sevincinden titreyerek



Yılda bir kere kendini verir toprak



Yılda bir kere yarılır bahçeler hazdan



Rabbim ne güzel yarılır



Biz de bir kere sevinebilseydik



Çiçek açmış ağaçlar gibi çıldırasıya



Kim bilir belki bir gün sulh olunca



Biz de deliler gibi seviniriz.



Bu dizelerin anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? B) Olasılık dile getirilmiştir. C) Koşul öne sürülmüştür. D) Dilek belirtilmiştir. E) Kişileştirmeye başvurulmuştur.

11.

A. Aşurenin ana maddesi buğday, ilk ekildiği dönemlerden, yani bundan 12 bin yıl öncesinden bugüne, verimliliği en yüksek tahıldır. Bunun için de bereketi simgeler. Temel maddesi buğday olan yemeklerin, kültüre göre farklı tüketimleri, inançlara göre kabul görmesi de bundandır.



B. Bir gıda saklama yöntemi olan kurutma, gıdaların su içeriğinin azaltılması olarak tanımlanabilir. Değişik meyve sebzelerin kurutulmasından amaçlanan, bu tür gıdalar üzerindeki mikrobiyal faaliyetleri durdurmak ya da aza indirerek gıda maddesinin uzun süre dayanmasını sağlamaktır.

ahalisi yangının iki ev sonra söneceğine inanıyordu. Çünkü bir değerli kişinin türbesi vardı. Mümkün değil, o tutuşmazdı.! Şiddetli bir kıble rüzgârı esiyor; alevleri, kıvılcımlar saçan tahta parçalarını, türbenin üzerinden altındaki evlerin çatılarına fırlatıyordu.

7. B



9. Yangın yarım saatten beri devam ediyordu. Fakat mahallenin

124

6. C

Rabbim ne güzel çıldırır.

C) Özenle seçtiği sözcüklerle yarattığı ahenk, okuyucuya elinden bırakamayacağı bir eser sunmuş. D) Ele aldığı konular üzerine düşüncelerini söylerken düşüncelerini temellendiren örnekleri de açıklamış.

5. D

A) Neden - sonuç ilişkisi kurulmuştur.

Çözüm Yayınları

A) Eseri elinize ilk aldığınızda zevksiz bir kapak tasarımı göze çarpıyor.

4. A



8. “Bu eleştirilerde eleştirmen, mümkün olduğunca kişisel yargılardan kaçınıyor. Birçok farklı ölçütle yapacağı değerlendirmede kendi zevk ve beğenilerini ikinci plana atan eleştirmen, eleştirisini eleştiri türünün ölçütlerine göre yapıyor. Böylece de eleştirisinde tam bir tarafsızlık sergilemiş oluyor.” diyen bir kişi, sözünü ettiği eleştirmenden seçtiği aşağıdaki cümlelerden hangisini kendi yargılarını desteklemek için örnek olarak verebilir?

3. D

10. Yılda bir kere çıldırır ağaçlar sevincinden

derinliklerine götüren şiirler pek görülmüyor. Neden? Sessizlikler mi çekildi? Nerdesiniz, içimize birer ateş damlası gibi düşerek bizi düşle gerçeğin birleştiği acının bile lezzet olduğu yerlere götüren şiirler! Elimi rastgele kitaplığıma götürdüm. Yunus, buluşlarının bütün tatlılığı ile yanıma yaklaştı, bana derinden gelen sesiyle şiirler okumaya başladı.

2. D

A

B

✓

✓

I.

Bir kavramın niteliklerini eksizsiz olarak belirtme

II.

Düşünceyi öznel yargılarla güçlendirme

✓

III.

Gerekçeli yargılardan yararlanma

✓

IV.

Karşılaştırma yoluyla düşünceyi geliştirme

✓



Yukarıdaki tabloda A ve B parçalarında kullanılan anlatım özellikleriyle ilgili belirleme yapılmıştır.



Buna göre tablodaki belirlemelerden hangileri yanlıştır?

D) Olanı, biteni kamera sessizliğiyle izler.

A) Yalnız II

E) Anlatımda nesnel bir tavır sergiler.



B) Yalnız IV

D) II ve III

E) I, II ve IV

C) I ve II

BÖLÜM 01 Test

Anlatım Biçimleri / Düşünceyi Geliştirme Yolları - 4 1. Turnalar kamuflaj desenleri olan balıklardır. Bu özellikleri

4. Ortaokulda okuduğum yıllarda sevdiğim fıkralardan biri

ile bir ot kümesi ya da saz arasına veya kurumuş bir çalı ya da ağaç gövdesi arkasına saklanıp hareketsiz olarak avını bekler. Yani bir saklanma söz konusudur. Gözleri kafatasının iki yanında ve biraz üstte yer alır. Bu ona özellikle göz seviyesinin üzerindeki alan için ayrıca bir avantaj sağlar. Suda hissettiği anormal bir titreşim ya da bir yem balık gördüğünde saldırır. Avını kısa mesafede takip edebilir. Uzun mesafeli takiplerde şansı yoktur. Levrekler ise tek başlarına değil, aynı boydaki levreklerden oluşan 20-25’lik sürüler hâlinde avlanır.

60

şöyleydi: Ufak tefek bir kovboy öfkeyle salona girip “Kim boyadı atımı yeşile?” diye bağırır. Bunun üzerine iki metre boyunda iri yarı bir kovboy ayağa kalkıp “Ben boyadım, niçin sordun?” der. Ufak kovboy ise diğerinin boyuna şöyle bir bakıp “Hiç, ikinci katı ne zaman çekeceğini merak ettim de.” diye cevap verir.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Olayları oluş sırasına göre verme B) Örnekten hareketle asıl düşünceye ulaşma

Bu metnin anlatımında aşağıdakilerden hangisinde verilenlerden yararlanılmıştır?

C) Görsel ve işitsel ögelerden yararlanma

A) Açıklama - karşılaştırma

D) Nitelendirmelere başvurma

B) Açıklama - örnekleme

E) İkilemelerle anlamı güçlendirme

C) Betimleme - açıklama D) Öyküleme - örnekleme E) Betimleme - öyküleme

5. Durgun denizler, yıldızların yanmasıyla yıldızlandı. Kıyının enine boyuna millerce uzağına yayılan bir sürü balıkçı kayığının her biri bir yıldız olmuştu. Bir kayık hızla ilerlerse samanyolundan bir yıldız kaydı sanıyorduk. Gök yıldızlı, deniz yıldızlıydı. Üstümüz, yanımız, altımız yıldızlarla parıl parıl parlıyordu.

2. Büyük şehirlerde kırkına gelip de bir dağ kulübesinde tabiatla iç içe ve sere serpe yaşamayı hayal etmeyen var mıdır acaba? Bir kır çiçeğine dokunmayalı ne kadar zaman oldu? Bir kelebeğin kozadan çıkışını hiç hatırlıyor muyuz? Tepelerin eğilip ırmakları öptüğü, bulutların yayılıp dağları kucakladığı, yıldızların yaklaşıp hayallerimize göz kırptığı inişler ve çıkışlar gurbet mi bizim için yoksa yurt özlemi mi?

Çözüm Yayınları



Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Koşul öne sürülmüştür. B) Neden - sonuç ilişkisi kurulmuştur. C) Karşıt kavramlar kullanılmıştır. D) Öznel ifadelere yer verilmiştir. E) Kişileştirme yapılmıştır.

Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Sorularla anlatıma doğallık kazandırılmıştır. B) Kişileştirme vardır. C) Karşıt kavramlar kullanılmıştır. D) İkilemelere yer verilmiştir. E) Eksiltili cümleler kullanılmıştır.

6. Güneş, tepemizde bir kor. Yazın yakıcı sıcak günlerindeyiz. Çamların uzanıp selamladığı dallar arasında kıvrılan yolumuz, yeşil bir ova seriyor önümüze. Ovanın bir ucu mavi sularda bitiyor, bir ucu yeşili alıp yumuşak tepelerin üstüne dek çıkarıyor. Küçük bir tepeciği aşınca ova daha da genişliyor. Göz alabildiğine düzlük Fethiye Ovası... Sera tarlaları aralamış ovanın yeşilini. Karşımızdaki Mendos Dağları ovayı bitiriyor. Bir heybetli kale gibi yükselmiş Mendos Dağı.

3. Bazı şiirlerin anlatılması oldukça zordur. Bu şiirleri ilk okuyan, hemen anladığını sanır. Oysaki onları her okuyuşunda, onlara yeni anlamlar yükler, yeni yorumlar getirir. Çünkü onlarda düşünce, birbirini izleyerek açıldıkça açılır. Bu şiirler ancak çok okumayla anlaşılan şiirlerdir.

Bu parçada sözü edilen şiirlerde görülen özellik aşağıdakilerden hangisidir? A) Yoğunluk

B) Açıklık

D) Duruluk

C) Sürükleyicilik E) Akıcılık



Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) Birinci kişili anlatım kullanılmıştır. B) Olaylar oluş sırasına göre verilmiştir. C) Tahminde bulunulmuştur. D) Kişileştirme ve benzetmeye başvurulmuştur. E) Değişik cümle türleri kullanılmıştır.

125

Test 60

1. A

7. Edebiyat, biraz da düşmanlık işidir. Ben, edebiyatta



B) Duruluk

D) Doğallık

4. B

5. E

6. C

7. C

8. E

9. C 10. E 11. B

benimsemediği düşünce, duygu ve kanıları değiştirmeyi amaçlar. Bunun için de karşı çıkışını, değiştirmek istediklerini niçinleri ve nasıllarıyla temellendirebileceği anlatım biçimi geliştirir.

Bu parçaya göre, yazara “fazla yaklaşanlar” aşağıdakilerin hangisinden yoksundur? A) Akıcılık

3. A

10. Anlatıcı; var olan ya da öne sürülen ancak kendisinin

bana fazla yaklaşanlardan kaçarım. Çünkü edebiyatta benzememek esastır. Benim söylediğimin aksini söyleyenden, hiç olmazsa biraz daha hoşlanırım.

2. E

C) Özgünlük

Aşağıdakilerden hangisi sözü edilen anlatım biçimiyle yazılmıştır? A) İçerisi hâla kömür kokuyordu. Oysa biz gelmeden önce pencereleri açıp odayı havalandırmışlardı. Burası küçücük, güneş görmeyen bir odaydı.

E) Öznellik

B) Roman, Batı’da doğmuş bir türdü. Bize geçişi Tanzimat Dönemi’ndedir. Önce çeviri yoluyla tanınmış sonra örnekleri verilmiştir. C) Gün başlıyordu. Dışarıda tan yeri yavaş yavaş ağarıyordu. Mutfakta kahvaltıyı hazırlayan karısının ayak seslerini duyabiliyordu.

8. Her kitabın başına gelen, benim kitabımın da başına geldi.

D) Yazdıklarımda daima nesnel olmaya çalıştım. Böyle olunca her gün başarıyı biraz daha kucaklar oldum. İlk yapıtım Türkçeden önce Almancada yayımlandı.

Onun ilk baskısını yerenler olduğu gibi övenler de oldu. Bu durumu doğal sayarım, yazardan yana bile bulurum. Andre´ Gide’i dinler misiniz, bakın ne diyor “Dar Kapı” yaratıcısı : “Övgülerde birleşiverme, bir yazar için yaşama güvencesi değildir.”

E) Tiyatro bir eğlencedir, sözüne karşı çıkanlar var. Ben böyle düşünmüyorum. Bir anlamda tiyatro da güzel sanatların tümü gibi bir eğlencedir.

Bu parçada yazar, düşüncesini aşağıdakilerden hangisiyle desteklemiştir? B) Örnekleme C) Tanımlama D) Sayısal veriler E) Tanık gösterme

9. Tamam, yazarlar kendinden öncekileri okumalıdır ancak bu



11. Akrep gibisin kardeşim,

eserlere bağlı kalarak eserlerini oluşturmamalıdırlar, başka eserlerin gölgesinde yeni ve özgün bir yapıt nasıl yazılabilir ki?



Korkak bir karanlık içindesin akrep gibi.



Serçe gibisin kardeşim,

Bu cümleyle aşağıdakilerden hangisi anlatımda başvurulan yöntem bakımından aynıdır?



Serçenin telaşı içindesin.



Midye gibisin kardeşim,



Midye gibi kapalı, rahat.



Bu dizelerde dilin, konuşma dilinin gerçekliğinden uzaklaşmasında,

A) Ankara; kedisi, keçisi, armudu, balı, çiğdemi ve Kalecik karası denilen misket üzümü ile ünlüdür.

126

Çözüm Yayınları

A) Benzetme

B) Devletin çok yönlü ve soyut bir olgu olması, onun bütün zamanlar bakımından geçerli bir tanımının yapılmasını zorlaştırıyor. C) Temelinde estetik zevke seslenmesi amacı yatan edebiyatı başka amaçlar için kulanmak, edebiyatın amaç dışına çıkmasına yol açar. D) Çocukluğunu deniz kenarında geçirmiş Ahmet için bu küçük İç Anadolu kasabası çok farklı bir yerdi. E) İnsan derisi ve mukozası mikropların vücuda girmesini engelleyen bir çeşit barikat görevi görür fakat bazı mikroplar bu engeli aşabilir.



I.

Açık bir anlatıma başvurma



II. Anlamı bilinen sözcükler kullanma



III. Ses ve ahenk unsurlarından yararlanma



IV. İletiyi benzetme yoluyla somutlama



yollarından hangisi belirleyici olmuştur? A) Yalnız I

B) Yalnız IV

D) II. ve III.

E) III. ve IV.

C) I. ve II.

1. Sanatlar aslında birer dildir. Bu nedenle “resmin dilinden”,

4. Soyuk ormanlarına güz şimdiden gelmiş. Ama bahar da er

“heykelin dilinden”, “müziğin dilinden”, “sinemanın dilinden” söz ederiz. Bunlar, yalnızca birer dil oldukları için mi sanattırlar? Elbette hayır! Çünkü sanat sadece dil olarak kalmak uğruna var olmakla yetinmez. Sanat bir güzelliğin anlatımıdır.

gelir galiba. Titrek kavak, kayın, gürgen, fındık, meşe; bunlar hep çiçekleri küpeli ve erken açan ağaçlar... Gürgen ve meşe ağaçlarının sarmaş dolaş oldukları kuytu bir sıklığa dalıyor, eğile eğile ilerliyorum. Başımı yukarı kaldırıp bakınca allı, yeşilli, sarılı, turunculu güz yaprakları arasından mavi göğü zor görüyorum. Dallar, yapraklar, kat kat öyle sıralanmışlar ki havada üst yapraklardan kalan boşluğa alt yapraklar, onlardan kalan aralığa daha alttaki yapraklar dizilmiş ve hepsi başını yukarıya çevirdikleri için gökle yer arasına çekilen bu alaca bulaca yaprak örtüsünden çok güzel bir mozaik meydana gelmiş.

Bu parçada sanatla ilgili düşünceler anlatılırken aşağıdaki anlatım yöntemlerinden hangisi ön plana çıkarılmıştır? A) Tartışma

B) Örnekleme

D) Karşılaştırma

61

BÖLÜM 01 Test

Anlatım Biçimleri / Düşünceyi Geliştirme Yolları - 5

C) Nesnellik

E) Tanık gösterme

Bu metnin anlatımıyla ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) Neden - sonuç ilişkisi kurulmuştur. B) Birinci kişili anlatıma başvurulmuştur. C) Eksiltili cümle kullanılmıştır. D) Niteleyici sözcüklere yer verilmiştir. E) Birden fazla duyuya seslenilmiştir.

kadar her toplumun izlerini bulabildiğimiz bereketli Anadolu toprakları, kültürel zenginliğiyle dünya tarihine ışık tutuyor bugün. Her ülkeden insanın merakla akın ettiği bu topraklardan bugün hâlâ tarih fışkırmaya devam ediyor. Binbir çeşit bitkisiyle ve doğal kaynaklarıyla insana şifa, dertlere deva olan Anadolu’nun her karış toprağı, çok değerli.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Öznelliğe ağırlık verme B) Karşılaştırma yapma

Çözüm Yayınları

2. Hititlerden Romalılara, Anadolu Selçuklularından Osmanlılara

5. Neden yücelmiştir Yunus’un sesi? Nasıl gelmiştir günümüze dek şiiri? Bu gücü ona veren nedir? Dili elbette. Herkes hemen anlıyor onu, yüreğine yerleştiriyor sözlerini.

C) Benzetmeye başvurma

Bu parçaya göre, Yunus Emre’nin herkesin yüreğine yerleşmesinde dilinin hangi özelliği etkilidir?

D) Niteleyici sözcüklere yer verme

A) Akıcılığı

E) Devrik cümle kullanma



B) Özlülüğü

D) Özgünlüğü

C) Doğallığı

E) Etkileyiciliği

6. Mavi mavi düşünmek dedim de aklıma hemen Haydarpaşa geldi yine. Diyeceksiniz ki, birader senin de hiç aklından çıkmıyor ki! Sizin çıkıyor mu? Haydarpaşa, ne akıldan ne gönülden ne de gözden çıkarılabilir! Gündüzleri gözde, geceleri düşte dedikleri bir gönül sarayı değil midir o? Öyle bir saray ki her gün içinden binlerce insan geçerdi de doğudan batıdan kuzeyden güneyden, yine de şikâyet etmez, yüzün dökmez, içini kapatmaz, gönlünü daraltmazdı. Yine öyle. Çoktur yolcu geçmediğine bakmayın.

3. Çok söylenen bir sözdür: “Ozan, şiiriyle çağının tanığı olmalıdır.” Yaygın kullanılsa da bu söz bana göre eksik. Şunu da eklemeli: “Şiir; tanık olunan yaşamın damıtık bir yansıması, kendi beyin ve yürek süzgecinden geçirilerek şiirsel yapı içinde sadece şairine ait olarak yeniden üretilmesidir.

Bu parçanın yazarının şiirin tanımında eksik görüp de tanıma eklenmesini istediği kavram aşağıdakilerden hangisidir? A) Gerçekçilik

B) Yararcılık

D) Ulusallık

C) Öznellik

E) Özgünlük



Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Konuşma havası içinde yazılmıştır. B) Devrik cümlelere yer verilmiştir. C) Sorularla anlatıma doğallık kazandırılmıştır. D) Benzetme ve kişileştirme yapılmıştır. E) Üçüncü kişili anlatıma başvurulmuştur.

127

Test 61

1. A

7. Uyuşamayız, yollarımız ayrı

3. E

4. E

5. C

6. E

7. E

8. C

9. E 10. C 11. D 12. B

10. Türk romancısının büyük bir zorluğu var: Edebiyat tarihimizde romanın olmaması. Tanzimat’tan sonra Türk okuyucusu, Batı’dan öncelikle macera romanları ile romanı tanıdı. Ondan sonra da Türk romanı 1945’lere kadar bir Batı romanı kopyacılığı hâlinde devam etti.



Sen ciğercinin kedisi, ben sokak kedisi



Senin yiyeceğin kalaylı kapta



Benimki aslan ağzında



Sen aşk rüyası görürsün, ben kemik



Bu parçadaki ayrıntılar aşağıdakilerden hangisini vurgulamak amacıyla seçilmiştir?



A) Benzetmenin etkileyiciliğini B) İmgelerin farklılığını C) İletinin gerçekliğini

Bu parçadaki altı çizili sözle yazar, Türk romanının;



I.



II. Sadelik



III. Özgünlük

Gerçekçilik



IV. Yoğunluk



V. Özlülük



D) İnsandışı varlıkların yaşamını

niteliklerinin hangisinden yoksun olduğunu belirtmiştir? A) I.

E) Karşıtlıkların oluşturduğu çarpıcılığı

8. Valery, şiirin düşüncelerle yapılamayacağını savunur. Clardi

A) Anlatımına akıcılık kazandırma B) Okuyucusunun ilgisini çekme C) Şiir konusundaki görüşlerini inandırıcı kılma D) Karşıtlıklardan yararlanarak düşüncesini geliştirme E) Yaşamla sanat eseri arasındaki ilişkiyi kanıtlama

C) III.

D) IV.

E) V.

kalabilmiştir. Uzak ancak öylesine kendine özgü bir ülke ki çöllerde yol alırken zorluklarını görmezden geliyorsunuz. Geleneksel yaşamın tavizsiz sürdüğü dünyanın bir ucundaki bu topraklarda seyahat etmek, iyi bir gezgin kadar çılgın olmayı da gerektirir. Başı ucu olmayan çölleri, bozkırları, dağ gölleri ve Asya’daki en büyük çeşitliliğe sahip doğal yaşamlardan birini barındıran vahşi ormanlarıyla Moğolistan’da, özellikle yazın şenliklerde, göçebeliğini doludizgin yaşayan Moğollar’ın arasına karışarak bu kültürü tüm gerçekliğiyle hissedin.

Çözüm Yayınları

Bu parçada yazarın bazı sanatçılardan alıntı yapmış olmasının nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir?

B) II.

11. Yeryüzünde çok az yer Moğolistan kadar gözlerden uzak

de “Şiir, düşünceleri bir aktör gibi temsil eder.” der. Hele, “Şiirdeki düşünce, elmadaki vitamin kadar saklı olmalıdır.” sözü ne güzel söylenmiştir.

2. C



Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Karşılaştırma yapılmıştır. B) Öznellik hâkimdir. C) Niteleyici sözcükler kullanılmıştır.

9. Kar, renkli dünyanın tüm kargaşasını örtüp geriye bembeyaz bir kanvas bırakıyor. Kar varken yalınlığın güzelliğini görebiliyor ve bundan büyük keyif alıyorum. Öyle sade, öyle güzel ki üzerindeki her şeyi büyülü bir varlığa dönüştürüyor. Bildiğim sokaklar, bildiğim manzaralar doğanın büyülü dokunuşuyla ancak bir masalda olabilecek yerlere dönüşüyor. Ve ben bu dönüşüme her yıl şaşırıyor, hayran kalıyorum. Odysseia’da “siren”lerin sesine kapılan denizci misali mevsimin ilk karının düşmesiyle kendimi parklara, dağlara vuruyor; soluğu doğanın koynunda alıyorum. Ayak seslerim, karın yumuşak karnında boğuklaşırken doğa, döngüsüne hiç durmadan devam ettiğini hatırlatıyor usulca.

128



Bu parçada yazarın doğanın dönüşümüne duyduğu hayranlıkla yaptıkları, aşağıdaki anlatım yöntemlerinden hangisi ön plana çıkarılarak vurgulanmıştır? A) Tanımlama

B) Nesnellik

D) Karşılaştırma

C) Alıntı yapma E) Benzetme

D) Hâkim bakış açısıyla yazılmıştır. E) Öneride bulunulmuştur.

12. Sanatın dünyadaki etkisizliği kanıtlanmak istenirse ayın görünmediği karanlık bir gecede yıldızları yadsımaya benzer bu.

Bu cümlede “sanat”, aşağıdakilerden hangisine benzetilmiştir? A) Dünya

B) Yıldız

D) Karanlık

E) Gece

C) Ay

1. Sanat eseri bir yaratmadır ama eleştiri için aynı şey

4. Her alanda pek çok araştırma yapmış ve engin bilgisiyle

söylenemez. Gerçi eleştirinin de bir yaratıcılık olduğunu söyleyenler az değildir. Bunlara bakılırsa eleştiri de bir sanattır. Mehmet Fuat’ın deyişiyle “konusu sanat olan bir sanat”. Oysa her sanat eseri “biricik”tir. Benzeri bir başkasınca yazılamaz.

günümüze birçok eser bırakmış olan Farabi, hava titreşimlerinden ibaret olan sesin de ilk mantıklı açıklamasını yapan düşünürdür. Titreşimlerin dalga uzunluğuna göre azalıp çoğaldığını tespit eden Farabi, böylece müzik aletlerinin yapımında gerekli olan kuralları da ortaya koymuş oldu. Pek çok Avrupalı filozofu düşüncesiyle ve eserleriyle etkisi altına aldığı bilinen Farabi, ünlü düşünür Descartes’in da fikirlerinin asıl kaynağı olarak biliniyor.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmamıştır? A) Tanımlama

B) Örnekleme

C) Tanık gösterme

D Karşılaştırma



62

BÖLÜM 01 Test

Anlatım Biçimleri / Düşünceyi Geliştirme Yolları - 6



Bu parçanın yazılış amacı aşağıdakilerden hangisidir? A) Belli bir konuda izlenim kazandırma

E) Tartışma

B) Açıklama yoluyla bilgilendirme C) Bir kavramı ayırıcı nitelikleriyle verme D) Olay içerisinde yaşatma E) Yerleşik bir kanıyı değiştirmeye çalışma

2. Yedi tepeye kurulmuş Pul pul

Gümüş gümüş balıkları

Pul pul

Işıktan sudan örülmüş



Canım İstanbul



Bu dizelerde aşağıdaki anlatım türlerinden hangisine özgü nitelikler vardır? A) Emredici anlatım

Çözüm Yayınları

5. Güneş bütün gün, insana, doğru fakat acı şeyler söyleyen bir arkadaştır. Onun ışığında eğlenmenin ve mesut olmanın hiç imkânı var mıdır? Sanat da böyledir işte.

Bu düşünceye sahip bir sanatçının eserlerinde aşağıdakilerden hangisinin eksikliği görülür? A) Yoğunluk

B) Coşku ve heyecana bağlı anlatım

B) Özgünlük

D) Açıklık

C) Süslülük

E) Etkileyicilik

C) Kanıtlayıcı anlatım D) Mizahi anlatım E) Destansı anlatım

6. Aşağıdakilerin hangisinde karşıtlığı çağrıştıran bir anlatım yoktur?

A) Buluta yaslandım ışığı tuttum

3. İnsanın elinden geleceğe uzanma eğilimini alın, onu birdenbire büyük bir uçurumun kıyısına getirmiş olursunuz. Öyle bir kimsede yaşama gereği, gelecek özlemi, çalışma sevinci de kalmamıştır. Artık ondan yaratıcı bir atılım bekleme olanağı yoktur.



Seni hatırladım, seni unuttum

B) Toprağı boyadım otlar ağladı

Oturdum kalkmadım atlar ağladı

C) Dertler gecikince gittim yokladım

Yırtık bahçelerde derman sakladım

Bu parçaya göre şairdeki yaratıcılığın temelinde aşağıdakilerden hangisine ulaşma amacı vardır?

D) Dosta şiir yazdım “hatıra” dedim

A) Kalıcılık

E) Aydınlığa koştum karanlık çıktı



B) Özgünlük

D) Açıklık

C) Duruluk

E) Etkileyicilik



Belki bir dost gele otura dedim Hicran oldu alev aktı üstüme

129

Test 62

1. B

7. Dostoyevski, görkemli düşünceleri nedeniyle halk tarafından



B) Öznellik

D) Açıklık

C) Akıcılık

E) Yalınlık



8. Hücuma ilk hedef olarak vezinle kafiyeyi görüyoruz. Vezinsiz

6. D

7. A

8. C

9. B 10. D 11. C

Bu parçadaki altı çizili ifadeye göre bir yazarın yapıtında etkili olan aşağıdakilerden hangisidir? B) Akıcı bir anlatıma sahip olması C) Kendi içinde tutarlılık taşıması D) Ulusallık çerçevesinde biçimlenmesi E) Okur üzerinde iz bırakması

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi özellikle ağır basmaktadır?



B) Örnekleme

D) Betimleme

C) Tartışma

E) Açıklama

9. Aşağıda bir müzeyle ilgili çeşitli açıklamalar verilmiştir.

Çözüm Yayınları

A) Öyküleme

130

5. D

A) Evrensel konuları ele alması

ve kafiyesiz şiir olmaz mı? Elbette olur! Elbette, şiiri şiir yapan ne vezin ne de kafiyedir. Ama ne vezin ne de kafiyeden ibaret olmayan şiir, vezinsizlik ve kafiyesizlikten de ibaret değil. Vezinsiz ve kafiyesiz çok güzel şiirler olduğu gibi vezinli ve kafiyeli olan çok güzel şiirler de vardır. Ama şiir, veznin ve kafiyenin aldatıcı ahengine kapılarak kuru bir nazma düşebilirmiş! Vezinsiz ve kafiyesiz yazmakla da düpedüz nesre düşmek yok mu?

4. B

heyecanın biçimlenmesinden doğduğuna göre, konusunu yabancı ülkelerden alan, kişilerini yabancı yerlerde yaşatan Türkçe bir romanın veya tiyatro eserinin de Türk’ün öz malı olması gerekir. Çünkü bir Türk romancısı, o yerleri kendi gözüyle görmüş, tasvir ettiği yabancı tiplerde kendi düşüncelerini, duygularını, kuşkularını yaşatmıştır. Onun bir yabancı toplum karşısında duyduğu tepkiler, verdiği yargılar, yürüttüğü düşünceler, Türkiye’de oluşan kişiliğinin bir sonucudur. Dekor yabancı, kişiler yabancı olduğu hâlde eserin Türk oluşu bundandır.

Bu parçaya göre Dostoyevski’nin romanlarında “anlaşılmaz” olarak nitelenen durum, aşağıdakilerden hangisinin eksikliğinden kaynaklanmaktadır? A) Doğallık

3. A

10. Gerçek sanat eseri, herhangi bir şey karşısında duyulan

çok sevilmiştir. Ne var ki romanlarındaki tüm kişileri, yazar ağzıyla konuşturması anlaşılmaz bir durumdur.

2. B

11. Kız Kulesi’nden Galata’ya bakarken düşündüm: Birçok şair bu iki kuleyi birbirine yakıştırmış. Bu yakıştırmayı yapanlar, insanlara özgü bir düşünüşle, bir kavuşma imgesine yüklenmişler. Öyle ki Bedri Rahmi Eyüboğlu, Kız Kulesi’ne tatlı tatlı sitem ediyor:



I.



II. İstanbulluların gözdesi durumunda olan müzede İstanbul, fetih ve Fatih’in en ince detaylarıyla yer aldığı 10 bine yakın figür resmedilmiş.



“İstanbul deyince aklıma kuleler gelir



Ne zaman birinin resmini yapsam öteki kıskanır



III. Müzenin kubbesinin dış çapı 40, iç çapı ise 38 metre, platformdan her yöne mesafe ise 14 metre.



Ama şu Kız Kulesi’nin aklı olsa



IV. Müzede 1304 adet resim ve 10 bin göz alıcı figür bulunuyor tam yarım daire dizaynı akustik özellik sağlıyor.



Galata Kulesi’ne varır.”



V. Panolarda tarihçeyle ilgili ayrıntılı metinlerin yanında özet metinler de var, özet metinleri okumayı tercih ederseniz müze turunuz daha kısa sürüyor.



Dünyadaki tek panoramik müze olma unvanına sahip “Panorama 1453 Tarih Müzesi” 3 bin metrekarelik bir alana kurulmuş.



Oysa başına binlerce felaket gelmiş İstanbul gibi bir kentte bu iki kule, kavuşmayı sabırla ve aşkla beklemiştir. Bundan âlâ sevda mı olur?



Bu parçada yazarın Bedri Rahmi Eyüboğlu’dan bir alıntı yapmış olmasının nedeni aşağıdakilerden özellikle hangisi olabilir?

Numaralanmış açıklamalarla ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

A) İstanbul’la şairler arasındaki ilişkiyi kanıtlama

A) I. cümlede açıklayıcı anlatım kullanılmıştır.

B) Örneklerden yararlanarak düşüncesini geliştirme

B) II. cümlede nesnellik söz konusudur.

C) Galata ve Kız Kulesi konusundaki görüşlerini inandırıcı kılma

C) III. cümlede sayısal değerlerden yararlanılmıştır. D) IV. cümlede kişisel görüş bildirilmiştir. E) V. cümlede koşul öne sürülmüştür.

D) Anlatımına etkileyicilik kazandırma E) Okuyucunun ilgisini çekme

BÖLÜM 01 Test

Paragraf Çoklu Soru - 1 1 – 2. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.



63

3 – 4. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Italo Calvino, pek çok yapıtında olduğu gibi “Marcovaldo ya da Kentte Mevsimler”de de tuhaf ve çocuksu özellikler taşıyan bir kahramanla çıkıyor karşımıza. (II) Kahramanını anlatımındaki sadelikle sarmalayarak büyülü bir dünya yaratıyor ve bu dünyanın eksenine bir insanlık durumunu yerleştiriyor. (III) İnsanın insanla ve doğayla kurduğu ilişki, okuyucunun dünyasında görünmeyen pek çok ayrıntıyı görünür kılmayı hedefliyor. (IV) Dilde sadeliği özellikle tercih eden yazar, karakterlerinin çocuksuluğunu ve yarattığı dünyanın içtenliğini sözcükleriyle de doğrulayarak bambaşka bir insanlık durumuna yoğunlaşıyor. (V) Kahramanlarının dünyası, olasılıklardan çok uzak görünse de her zaman hayatın olasılıklarıyla kesişmeye hazır, bizleri bekliyor.

Zaman olur, günler birbirinin aynısı olur, hayat ırmağı öylesine ağır akar ki durmuş gibi görünür. Derken bir fırtına çıkar, bir de bakarsınız her şey değişir, alışılmış bozuk düzenden eser bile kalmaz. Günler değil, saatler bile her şeyi değiştirir, taş taş üstünde bırakmaz geçmişten. Öyle zaman olur ki bir yılda dünya, yüzyılda değiştiğinden daha fazla değişir. Bu değişim canlı cansız bütün varlıklar için her seferinde yeni bir anlam ifade eder. Biri için ölüm, başkası için hayattır. Ocakta yanan odunun ölümü, ateşin doğmasıdır.

1. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilerden hangisi yanlıştır?

A) I. cümlede karşılaştırma yapılmışıtr. B) II. cümlede öznellik söz konusudur. C) III. cümlede bir amaç belirtilmiştir.

Çözüm Yayınları

3. Bu parçadaki altı çizili cümlenin öznel yargı bildirmesinde

I.



II. Bir durumun benzetme yoluyla somutlanması



III. Tahmin edilen bir durumdan söz edilmesi



Düşüncenin abartılı biçimde dile getirilmesi

özelliklerinden hangisi belirleyicidir? A) Yalnız I B) Yalnız II

D) IV. cümlede örnekleme yoluna gidilmiştir. E) V. cümlede koşula bağlı bir durumun geçersizliği açıklanmıştır.

C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

131 2.

I. Ayrıntıları somutlama yoluna gitme



II. Etkileyici bir anlatıma sahip olma



III. Çocuk kahramanlar ekseninde yoğunlaşma



Bu parçaya göre yukarıdakilerden hangileri İtalo Calvino’nun özelliklerinden biri değildir? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I. ve II.

E) II. ve III.

4. Bu parçada anlatılmak istenen düşünce, aşağıdaki

C) Yalnız III

özdeyişlerden hangisiyle ilişkilendirilebilir?

A) Zaman, onu nasıl değerlendirdiğinize bağlıdır. B) Hayata yeniden başlasaydım zamanın nabzını tutardım. C) İlk girdiğiniz nehir bile ilk seferki değildir. D) Zamanın değerini yapacak işi olan kimse bilir. E) Geçmişe ait olan ben değilim, geçmiş bana aittir.

Test 63

1. D

5 – 7. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

2. C

3. D

4. C

5. B

6. E

7. A

8. C

9. E 10. C

8 – 10. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Günümüz dünyasında bazıları, roman ve hikâye okuyanlara küçümser gözlerle bakıyorlar. (II) Onlara göre sinema, televizyon ve internetin bu derece geliştiği bir dünyada roman ve hikâye okunmazmış! (III) Bundan sakın gelişmiş iletişim araçlarını reddettiğim anlaşılmasın, ben onları da yukarıda bahsettiğim insanlar kadar kullanıyorum. (IV) Ancak roman ve hikâye kitapları benim içim hâlâ gizemli bir dünyanın kapılarını açabiliyor. (V) Onların televizyon veya sinemada olduğu gibi her şeyi açık söylememeleri, hayal dünyamın istediği gibi hareket etmesine imkân sağlıyor.

(I) Günümüzde aileler çocuklarının, sanatçı olarak kısa yoldan şöhret ve para sahibi olmalarını arzu etmektedirler. (II) Çünkü bunun için tahsile, emeğe ve fazla çalışmaya gerek yoktur. (III) Sahnelerimizde boy gösteren ve hakikaten bir gecede büyük paralar kazanan meşhur insanlara bakacak olursak çoğunun tahsilsiz olduğunu görürüz. (IV) İşte bütün bu sorunların altında ülkemizde müzik alanında yaşanan popüler kirlenme yatmaktadır. (V) Sanatsal eserlerin yalnızca rant için değil topluma ayna tutacak özellikte üretilmesi gerekirken bizde olay farklı yaşanıyor. (VI) Günümüz şarkılarına bakıldığında ise bunların hiçbir özelliği bulunmayan, yalnızca show amaçlı yapılmış, kalıcılığı olmayan sözlerden ibaret olduğu görülür. (VII) Oysa televizyon ve radyonun olmadığı günlerdeki şarkılarda insanların birbirlerine olan saygıları, sevgileri, düşmanlıkları, samimiyetsizlikleri içten ve düzeyli bir şekilde ifade edilirken günümüz şarkılarında bu samimiyet yoktur.

5. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden

sonra düşüncenin akışına göre, “Ne kadar da yanlış bir düşüncedir bu.” cümlesi getirilebilir? B) II.

C) III.

D) IV.

E) V. Çözüm Yayınları

A) I.

8. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istenirse ikinci paragraf hangi cümleyle başlar?

A) III.

B) IV.

C) V.

D) VI.

E) VII.

6. Bu parçanın yazarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi ni söylemek yanlıştır?

A) Roman, öykü okurlarının küçümsenmesinden rahatsızdır. B) Karşı çıktığı düşünceye açıklama getirmiştir.

9. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Günümüz şarkılarının içtenlikten uzak olduğuna

C) Yanlış anlaşılmaktan çekinmektedir.

B) Ülkemizdeki müzik anlayışının altında yanlış değer yargılarının yattığına

D) Kapalı anlatımdan hoşlanmaktadır.

C) Eserlerin para kazanma amaçlı üretildiğine

E) Düşüncesini kabul ettirmeye çalışmaktadır.

D) Ailelerin, çocuklarının geleceğine yönelik tavırlarına E) İnsan ilişkilerindeki ifadelerin her geçen gün basitleştiğine

132

10. Bu parçadaki altı çizili sözcük ve sözlerle ilgili olarak 7. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi vardır?

aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Karşılaştırma

A) “Kısa yoldan” sözü mecaz anlamda kullanılmıştır.

B) Betimleme

B) “Meşhur” sözcüğünün anlamdaşı “tanınmış”tır.

C) Öyküleme

C) “Düzeyli” sözcüğünün zıt anlamlısı “düzeysiz”dir.

D) Benzetme

D) “Boy” sözcüğü eş seslidir.

E) Örnekleme

E) “Rant” sözcüğünün Türkçe karşılığı “getirim”dir.

64

BÖLÜM 01 Test

Paragraf Çoklu Soru - 2 1 – 3. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

4 – 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

İnsanları doğdukları yerde yaşatabilmek, onların topraklarına sahip olmalarını desteklemek; toplum düzeninin korunmasında, insanların mutluluğu yakalamasında sanıldığından da önemlidir. Çünkü insanlar, düşünüldüğü gibi yerini yurdunu iş olsun diye terk etmiyor. Toprağından, baba ocağından kopan insan bir ruh bocalamasına, bir kişilik bunalımına düşüyor. Şehrin kenarına köyünü taşıyor. Fakat şehir yaşamına da kayıtsız kalamıyor. Bir değerler çatışmasıdır başlıyor ve ---- karmaşık bir toplum oluşuyor.

(I) Sıradan bir öykü ya da roman yazarı senaryo yazarı olamaz. (II) Çünkü senaryo yazarı olmak için sahne tekniğini iyi bilmek gerekiyor. (III) Sinemanın önemli ögeleri olan filmin çekileceği mekânı, filmde kullanılacak dekoru senaryo yazarının bilmesi, filmin başarısında önemli bir yer tutuyor. (IV) Ayrıca senaryoda bu ögelerle birlikte oyuncuların yeteneklerinin göz önünde tutulması da bu başarı için gereklidir. (V) Sinemayla ilgisi olmayan bir yazar bu ögeleri dikkate alamıyor, alsa da başarılı olamıyor.

4. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangileri

1. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi

arasında neden - sonuç ilişkisi vardır?

getirilebilir?

A) I. ile II.

A) ne köylü ne şehirli olan



B) ne yaptığını bilmeyen

B) I. ile IV.

D) III. ile IV.

C) II. ile V.

E) IV. ile V.

C) birlikteliğini sağlamış olan Çözüm Yayınları

D) birbirine saygı ve sevgi duyan E) değer yargılarını koruyan

5. Bu parçadaki numaralı cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

A) I. cümlede kesin bir yargı verilmiştir. B) II. cümlede bir gereklilikten söz edilmiştir. C) III. cümlede filmin çekileceği mekânın nasıl seçildiği açıklanmıştır.

2.

I.



II. Şehir kültürünün insanları değiştirdiği



III. Göç alan şehirlerde kültürel çatışmaların yaşandığı



Yukarıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilenlerden biri değildir?

İnsanların ekonomik nedenlerle göç ettiği

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I. ve II.

D) IV. cümlede, önceki cümlede belirtilene ilave bir durum ortaya konmuştur. E) V. cümlede, koşul gerçekleşse de eylemin gerçekleşmeyeceği belirtilmiştir.

C) Yalnız III

E) II. ve III.

6.

I.



II. Filmini nerelerde çekip filminde hangi dekoru kullanacağını netleştiren Hilâl Kibar



III. Sahne tekniğine yabancı olmasına rağmen güçlü bir kaleme sahip olan Ali Uygur

3. Bu metnin anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur?

A) Betimleyici anlatım

Önceden öykü ve roman türünde yetkin örnekler veren Hikmet Arslan

C) Öyküleyici anlatım

Bu parçadaki başarılı senaryo yazarı ölçütlerine yukarıdakilerden hangileri uymaktadır?

D) Tartışmacı anlatım

A) Yalnız I

E) Açıklayıcı anlatım



B) Mizahi anlatım



B) Yalnız II

D) I ve II

E) II ve III

C) Yalnız III

133

Test 64

1. A

7 – 9. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

2. A

3. D

4. A

5. C

6. B

7. D

8. D

9. B 10. C 11. B 12. A

10 – 12. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) El sanatları, insanoğlu var olduğundan beri tabiat şartlarına bağlı olarak ortaya çıkmıştır. (II) İnsanların ihtiyaçlarını karşılamak, onların örtünmesi ve korunması için ilk örneklerini vermiştir. (III) Daha sonra gelişerek çevre şartlarına göre değişimler göstermiştir. (IV) Zamanla, ortaya çıktığı toplumun duygularını, sanatsal beğenilerini ve kültürel özelliklerini yansıtır hâle gelmiştir. (V) Geleneksel Türk el sanatları, Anadolu’nun binlerce tarihinden gelen çeşitli uygarlıkların kültür mirasıyla kendi öz değerlerini birleştirerek zengin bir mozaik oluşturmuştur.

(I) “Gülümseme” ve “düşünme” sadece insanlarda bulunan bir ayrıcalıktır. (II) Bu ayrıcalığın oluşturduğu mizah kültürü insanlığın başlangıcından bu yana var olagelmektedir. (III) Mizahın alt işlevi olan karikatürü de Paleolitik Çağ’a kadar götürmek mümkündür ancak bugünkü anlamıyla ortaya çıkan karikatürlerin başlangıcı 17. yüzyıldır. (IV) Karikatür, önceleri sadece kişilerin portreleriyle ilgilenirken daha sonra olayları, sosyal konuları ele almış ve bu gelişmeler sırasında çizgi anlayışı ve teknik açıdan da değişimler göstermiştir. (V) Baskı makinesinin gelişimine paralel olarak karikatür daha da yaygınlaşmıştır. (VI) Karikatür gazetelerde, dergilerde, sergilerde hedef kitlesine ulaşmaya çalışırken daha sonra TV’ye girmiş, bilgisayara girmiş, internet ağı ile yepyeni bir iletişim olanağına kavuşmuştur.

7. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra, düşüncenin akışına göre “Böylece el sanatları geleneksel bir vasıf kazanmıştır.” cümlesi getirilebilir? B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

8. Bu parçada el sanatları ile ilgili olarak aşağıdakilerden

134

Çözüm Yayınları

A) I.

10. Bu parça iki paragrafa ayrılırsa ikinci paragraf hangisiyle başlar?

A) II.

B) III.

C) IV.

D) V.

E) VI.

11. Bu parçada karikatürle ilgili aşağıdaki sorulardan

hangisine değinilmemiştir?

hangisinin cevabı yoktur?

A) Ortaya çıkışının bağlı olduğu koşullara

A) Çıkış çizgisinde bir değişiklik yaşanmış mıdır?

B) Hangi gereksinimlere cevap verme ihtiyacından doğduğuna

B) Amaçlarından birinin haber vermek olduğu söylenebilir mi?

C) Değişim süreci geçirdiğine

C) Hedef kitlesine ulaşmak için hangi yolları kullanmaktadır?

D) Kültürel değerlerden bağımsız geliştiğine

D) Mizahla ilişkisi nedir?

E) İçinden çıktığı toplumun özelliklerini taşıdığına

E) Yaygınlaşmasında hangi faktör etkilidir?

9. Numaralanmış cümlelerin hangisinde amaç - sonuç ilişkisi vardır?

A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

12. Bu parçadaki numaralı cümlelerin hangisinde sürüp giden bir durumdan söz edilmektedir?

A) II

B) III

C) IV

D) V

E) VI

BÖLÜM 01 Test

Paragraf Çoklu Soru - 3 1 – 3. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

65

4 – 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Halide Edip, birkaç aylık duraksamadan sonra peş peşe üretmeye başladı. (II) Dr. Adnan’ın anısına adanan bir kitabı ardından Hindistan üzerine uzun bir inceleme çıktı ortaya. (III) Sonra Âkile Hanım Sokağı, İstanbul’da Bir Yabancı, Hayat Parçaları vb. (IV) Çoğu birtakım olaylarda kalıp derine inmeyen bu romanlar, toplumsal yergiye kaçan yapıtlardı. (V) Topluma şöyle bir ayna tutuveren, Aksaray’ın yoksul insanlarıyla Topağacı türedilerini aynı potada karıştırıp garip, şaşırtıcı olay örgüleri içinde birbiriyle karşılaştıran bu romanlar ona sonsuz bir haz veriyordu. (VI) Yakından tanıdığı kimseleri, dostluklarını yitirme pahasına alaya alacak kadar ileri gittiği oluyordu bu romanlarda. (VII) Gününe ayna tutan, toplum yaşamıyla ilintisini sürdüren bu Halide Edip yanında; geçmişine sarılan, onda avuntu arayan bir başka Halide Edip boy atıyordu. (VIII) Yaşı sekseni bulmaktaydı, geçmişin çağrısı artık ağır basmaya başlamıştı. (IX) Arkada kalan bir çocukluk cenneti vardı. (X) Ölümünden üç ay önce “Mor Salkımlı Ev”i bastırmak için elinde avucunda kalan parayı harcayacaktı.

(I) Denize uzanan Toros Dağları’nın yamaçlarındaki antik yerleşim Anemurium, “rüzgârlı burun” anlamına geliyor. (II) Kent, geniş bir alana yayılmış gibi görünüyorsa da asıl büyük alanı kaplayan, sayısı 350 – 400 civarında olan mezarlar. (III) Bu “ölüler kenti”, aynı zamanda Anadolu’nun en iyi korunmuş nekropol alanlarından biri. (IV) Anamur’dan, doğuya, Silifke yönüne doğru giderken Mamure Kalesi’ni atlamayın. (V) Mamure Kalesi de birçok Anadolu kalesinde olduğu gibi, antik temeller üzerine kurulmuş.

4. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde karşılaştırma yapılmıştır?

A) I. ve III. B) II. ve IV. C) III. ve V. D) IV. ve V.

1. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangisiyle başlar?

A) III.

B) IV.

C) V.

D) VII.

E) VIII.

Çözüm Yayınları

E) I. ve II.

5.

I. Görüntüsünün yanıltıcı olduğuna



II. Benzerleri arasındaki durumuna



III. Adının hangi anlama geldiğine



IV. Deniz kıyısı boyunca uzadığına



2. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak

Bu parçada sözü edilen antik yerleşimle ilgili olarak yukarıdakilerden hangilerine değinilmemiştir?

aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur?

A) Yalnız II

A) II’ncide karşılaştırma yapılmıştır.

B) Yalnız IV

B) V’incide tanımlama vardır.

C) I ve II

C) VI’ncıda örnek verilmiştir.

D) II ve III

D) VIII’incide nesnel anlatıma başvurulmuştur.

E) III ve IV

E) X’uncuda amaç, sonucuyla birlikte verilmiştir.

3. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde Halide Edip’teki değişimden söz edilmektedir?

A) II

B) V

C) VI

D) VII

E) X

135

6. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir kavramın açıklaması yapılmıştır?

A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

Test 65

1. D

7 – 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

2. E

3. D

4. C

5. B

6. A

7. E

8. B

9. C 10. E 11. D

9 – 11. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Panaroma 1453 Tarih Müzesi’ndeki resme bakıyoruz. Bu, 3 bin metrekarelik bir alan içinde çerçevesi, yani sınırları olmayan 360 derecelik bir resim. 10 bin figür resmedilmiş. Resmin en temel özelliği, ona bakıldığında üç boyut etkisi uyandırması. Ancak üç boyut etkisinin sağlanması için, izleyicinin resme 14 metre uzaklıktaki bir platformdan bakması gerekiyor. Bu platformun etrafındaki 650 metrekarelik alan gerçekten üç boyutlu. Tüm ziyaretçilerle birlikte, sanki bir adım daha atsak savaşa dâhil olacakmışız hissi yaşıyoruz. Kuşatmada kullanılan topların, top arabalarının, barut fıçılarının benzerleri yanı başımızda duruyor. Savaşın bütün ağırlığını taşımış da o nedenle yıpranmış kadar gerçek gibiler... Çalışma öylesine detaylı ki bire bir insan büyüklüğünden başlayıp ince ince işlenerek ufka doğru küçülüyor. Surlardan düşmekte olan bir asker, yarılmış surlardan şaşkınlıkla saldırıya bakan askerler, yaralılar... Nal sesleri, kılıç şakırtıları, top uğultuları, savaş nidaları ve acı çığlıklar birbirine karışıyor.

(I) Tarım ilaçlarının ve tarımdaki yapaylığın sorgulanmasıyla beraber, “organik” kelimesi önem kazanmaya başladı. (II) Böylece 1980’li yıllarda doğal dengeyi yeniden kurma, insan sağlığına zararlı maddeleri her türlü üretim sürecinden çıkarma düşüncesi gelişti. (III) Bu durum, çevreye dost üretim sistemlerini içeren organik tarımın uygulanmasını gündeme getirdi. (IV) Organik tarımda sadece uluslararası kuruluşlarca onaylanmış doğal ilaç ve gübreler kullanılabiliyor. (V) Kullanılan tüm maddeler ve bu maddelerin hammaddeleri de organik. (VI) Mesela organik bir tekstil ürünü elde etmek için kullanılan pamuğun toprağı da doğal olmalıdır. (VII) Ayrıca bu toprakta hiçbir böcek ilacı kalıntısının da bulunmaması gerekiyor.

9. Bu parça iki paragrafa ayrılırsa ikinci paragraf hangisiyle

7. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Eksiltili cümle vardır.

Çözüm Yayınları

başlar?

A) II.

B) III.

C) IV.

D) V.

E) VI.

B) Yansımadan türemiş sözcükler kullanılmıştır. C) Farklı duyularla algılanabilen ayrıntılara yer verilmiştir.

10. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak

D) Nesnel verilerden yararlanılmıştır.

aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

E) Anlatım üçüncü kişi ağzından yapılmıştır.

A) I. cümlede bir saptama yapılmıştır. B) III. cümlede önceki cümlede belirtilenin yol açtığı bir gelişmeden söz edilmiştir. C) IV. cümlede uygulamaya yönelik bir sınırlamadan söz edilmiştir. D) VI. cümlede örnekleme yoluyla duruma açıklık getirilmiştir. E) VII. cümlede önceki cümlede anlatılana yönelik bir koşul öne sürülmüştür.

136 8. Bu parçada sözü edilen müzeyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

A) Gerçeklik izlenimi vermektedir. B) İzleyicide şaşkınlık uyandırmaktadır. C) Ayrıntılara dikkat edilerek hazırlanmıştır. D) Savaş teması içerikli düzenlenmiştir. E) Uygulanan teknikle üç boyutlu görsellik kazanmıştır.

11. Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki altı çizili

sözcüklerden herhangi birinin yerine kullanılamaz? A) sunilik B) ehemmiyet C) dokuma D) öneri E) yöntem

BÖLÜM 01 Test

Paragraf Çoklu Soru - 4 1 – 3. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

4 – 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Gece koyu bir sis çöktü ormana; börtü böceğin sesleri de olmasa başka bir gezegene ışınlanmış gibi hissedecektik kendimizi. (II) Kamp ateşinden yansıyan dev gövdelerimiz sise asılıp kalıyordu. (III) Son huzurlu gecemizin sabahı yüksek bir hırıltıyla uyandım. (IV) Koca bir gövde çadırın etrafında dolanıyordu, korkmadım desem yalan olur, bu kadar büyük bir hayvan ne olabilirdi ki? (V) Çadırın diğer kapısını araladım; kapkara bir mandaymış meğer. (VI) Yalnız da değil, etrafta yirmi kadar manda otluyor, hepsi de damgalı; beni görünce koşaradım ormana daldılar. (VII) Orman yollarındaki izler onlarınmış meğer; serbestçe dolaşıp duruyorlar ormanda, sahipleri nasıl toplar ki onları? (VIII) Dereden su alıp çaydanlığı ateşe yerleştirdim. (IX) Güneş dağları aşıp sisi boğana kadar kampımızı topladık, ateşimizi söndürdük. (X) Geldiğimiz yoldan geri dönerken ardımızda bıraktığımız yaylayı seyrettim. (XI)Ancak burası paklar beni, ardıma baka baka dönüyorsam eğer daha çok geleceğim buralara demektir, bekle beni Küre...

sonra düşüncenin akışına göre “Vazgeçtim köylerden benim yaylam benim dağlarım burası olmalı.” cümlesi getirilebilir?

A) II.

B) IV.

C) VII.

D) VIII.

(I) Yayımlandıktan dört yıl sonra Türkçeye çevrilen “Aşkın Okun(a)maz Kıyıları”, İngilizcede bir Osmanlı şairi ve eseri hakkında çıkan ilk bilimsel inceleme. (II) Holbrook, ön sözünde eserini bu alana yabancı olanlara Osmanlı mesnevi geleneği tanıtmak için yazdığını belirtiyor. (III) Bu durum, Türkiye’de kitabı okuyacak birçok meraklı için de geçerli. (IV) Mesnevi, ülkemizde okumuşların fazla tanıdığı ama Holbrook’un eserinde yansıttığı özellikleriyle kavranılamamış bir edebiyat türü. (V) Kitap temelde iki katmandan oluşmuş: Şeyh Galip ile Hüsn ü Aşk. (VI) Yazar, birinde şairi, modern bir anlayışla ele alıyor; diğerinde mesnevinin çözümlemesini yapıyor.

Çözüm Yayınları

1. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden

66

4. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde amaç - sonuç ilişkisi vardır?

A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

E) X.

2. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

5. Bu parçada sözü edilen eserle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

A) Birinci kişili anlatım söz konusudur. B) Örnekten hareketle asıl düşünceye ulaşılmıştır. C) Farklı cümle türleri kullanılmıştır.

A) Yazıldığı dilde bir ilktir. B) Mesnevinin kavranılmayan özelliklerini içermektedir. C) Yayımlanır yayımlanmaz Türk okuruyla buluşmuştur.

D) Olaylar oluş sırasına göre verilmiştir.

D) Meraklısına bilgi vermek hedefine yöneliktir.

E) Görsel ve işitsel ögelerden yararlanılmıştır.

E) Bilimsel bir incelemenin sonucudur.

137

3. Numaralanmış cümlelerin hangilerinde yazarın yorumuna yer verilmemiştir?

A) II - III - V

B) V - VI - VIII

D) IX - X - XI

C) IV - V - VI

E) VII - VIII - X

6. Numaralanmış cümlelerin hangisinde tanım yapılmıştır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

Test 66

1. E

2. B

3. B

4. B

5. C

6. D

7. C

8. B

9. D 10. D 11. B

10 – 11. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

7 – 9. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Bir felsefe sorusu sormak, insanları hayatlarını anlamlı kılacak yeni bir uğraşa doğru yöneltmektedir. Aklı, tüm imkanlarıyla zorlayarak bir açıklamanın peşine sürmektir. Bundan dolayı felsefe sorusu, bir anlık düşünmeyle yanıtlanabilecek sorulardan değildir. Sonuna kadar gidebilme cesareti ve uğraşısını ortaya koyabilecek insanların, akıl ve dil eşliğinde anlamlı bir kurgu yapmaya gayret etmesidir. Her felsefe sorusu yeni bir dünyanın eşiğine adım atmaktır. Kapının arkasında başka soruların beklediği yeni bir dünya.

Bacon’a göre, düşünce kendi başına bırakılırsa gerçeğe ulaşma sabrını gösteremez. Bunun için yeni bir araç olarak “yöntem” zihne uygulandığında onu daha güçlü kılar. İnsan zihni, bir fotoğraf makinesinin görüntüyü resmetmesine benzemez. Örnek aldığı şeyler insan zihnini bozar. Bunlar evreni mevcut hâliyle algılamamızı engeller. İnsan zihni görüntüyü bozan aynalar gibidir. İnsanın yapısında yetiştirilme biçiminden, sosyal ilişkilerinden ve sahip olduğu dünya görüşünden kaynaklanan örnek aldığı şeyler vardır. Belirli bir görüşü benimseyen bir kişinin çevresindeki olayları, olduğu gibi görmesi mümkün değildir.

7. Bu parçada felsefe sorusuyla ilgili olarak

I.



II. Bireyleri düşündürmeye yöneliktir.



III. Gereksinmelerin sonucunda ortaya çıkmıştır. yargılarından hangisi söylenemez? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I. ve II.

C) Yalnız III

E) II. ve III.

Çözüm Yayınları



Bir konuya açıklık getirme amacı güder.

10.

I. Düşünce yoluyla gerçeğe varmak zordur.



II. İnsan aklı, evreni olduğu gibi aldığından insan evren üzerinde düşünmez.



III. İnsanların yetiştirilme biçimleri, onların sosyal ilişkilerini de belirler.



IV. İnsanın ön yargıları, onun yansız davranış geliştirmesi önler.



V. İnsan aklının sezgisel güçle birleşmesi, insana gerçeğe ulaşmada yol gösterir.



8. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden

Yazarın, parçanın son cümlesindeki yaklaşımında yukarıdaki görüşlerden hangisi belirleyicidir? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

hangisi doğrudur?

A) Amaç - sonuç ilişkisi vardır. B) Tanımlamadan yararlanılmıştır. C) Sözde soru cümlesine yer verilmiştir. D) Tahminde bulunulmuştur. E) Benzetme yapılmıştır.

138

9. Bu parçadaki altı çizili cümlede aşağıdakilerden hangisi

11. Bu parçada aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangisi

vardır?

kullanılmıştır?

A) Varsayım

A) Emredici anlatım

B) Öngörü

B) Açıklayıcı anlatım

C) Olasılık

C) Öyküleyici anlatım

D) Karşılaştırma

D) Betimleyici anlatım

E) Örnekleme

E) Söyleşmeye bağlı anlatım

BÖLÜM 01 Test

Paragraf Çoklu Soru - 5 1 – 3. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

67

4 – 5. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Denizde uzun floresan lambalar yanıyormuş gibi bir görüntüyle karşılaştığınızda bilin ki bir yakamozla baş başasınız. Ay ışığının suya yansıması olan “mehtap” la karıştırılan yakamoz, uyarıldığında ışık saçan tek hücreli bir deniz canlısıdır. Boyut olarak küçük olan bu canlıların bir araya gelerek ışık saçmasına da yakamoz denir. Yakamoz, denizin ateş böceği olarak da düşünülebilir çünkü iki canlının da biyolojik olarak ışık saçması onları özel kılar. Bu arada yakamozun gözlemlenebilmesi için diğer ışık kaynaklarının (güneş, ay, şehir ışıkları) yakamoz ışıklarını bastırmaması gerekir.

Ceyhan Nehri, Çukurova’nın “Yukarı Ova” olarak adlandırılan kesiminde kurulan Osmaniye’nin hayat pınarı. Akdeniz Bölgesi’nin doğu kesiminde yer alan Osmaniye’nin ufuklarını, bütün görkemiyle Orta Toroslar, Amanos Dağları ile Kösür (Gavur) Dağı çevreliyor. Bu dağlardaki Zorkun, Ürün, Fenk, Almanpınarı ve Maksutoğlu yaylaları ise Osmaniye’nin nefes alanları. Kızılçam, ılgın, meşe türleri ve maki florasının meydana getirdiği bitki örtüsü, karaca, domuz, çakal, tavşan, tilki, turaç, keklik gibi yaban hayvanlarının topluluklarının yanı sıra Ceyhan Nehri’ndeki yayın ve sazan gibi balık türleri, yörenin doğal zenginliklerini oluşturuyor. Çukurova’ya has zengin tarım toprakları ve geniş ormanlarıyla şirin ilimiz Osmaniye; Karatepe, Aslantaş Açık Hava Müzesi ve antik kentleriyle önemli bir turizim merkezidir.

1. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Açıklamaya başvurulmuştur. B) Öznel değerlendirmeler vardır. C) Karşılaştırmaya başvurulmuştur. E) Örneklemeden yararlanılmıştır.

Çözüm Yayınları

D) Tanımlama yapılmıştır.

4. Bu parçada Osmaniye ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

A) Doğal çeşitliliğe sahip olduğuna B) Coğrafi konumuna C) Avlanmaya uygun bir bölge olduğuna D) Gezilip görülecek bir yer olma özelliği taşıdığına

2. Bu parçada yakamoz ile ilgili olarak aşağıdakilerden

E) Verimli bir üretim alanı olduğuna

hangisi söylenemez?

A) Küçük bir deniz canlısı olduğu B) Uygun koşullarda gözlemlenebildiği C) Diğer ışık kaynaklarından güçlü olduğu D) Saçtığı ışığın bir tepki sonucu oluştuğu E) Başka kavramlarla karıştırıldığı

139

3. Bu parçadaki altı çizili cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Bir varsayımdan yola çıkılarak öneride bulunulmuştur. B) Bir benzetmeden hareketle bir gereklilik ortaya konmuştur.

5. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

C) Öyle olmadığı hâlde öyle sanılan bir duruma açıklık getirilmiştir.

A) Bazı sözcükler gerçek anlamlarının dışında kullanılmıştır.

D) Koşulun gerçekleşmesine bağlı bir durum belirtilmiştir.

C) Birinci kişili anlatımla oluşturulmuştur.

E) Hayal gücü harekete geçirilerek gerçekliğin sınırları zorlanmıştır.

D) Açıklayıcı anlatım kullanılmıştır.

B) Anlatıcı duygularını yansıtmıştır.

E) Sayıp dökmelere yer verilmiştir.

Test 67

1. E

6 – 7. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Bir gidenlik var bu bahçede



Kat’iyen aşikâr olmaz.



Meyveler lezzetle parlar



Güllerde aynı haz

Gök kendine eşittir.



Eşittir.



Eski sayıların toplamı



Yeni sayıların toplamına

A) Diğer sözcüklerle sessel uyum sağlamaktadır.

6. D

7. C

8. D 9. A

8. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

Çözüm Yayınları

aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

5. C



İki dörtlük arasında önemli ayrımlar var. Dil çok değişik. İlk dörtlük “kat”iyen “aşikâr”, “lezzet”, “haz” gibi yabancı sözcüklerle örülmüş. Ama araya dalmış olan “gidenlik” de çok ilginç. Onca yabancı sözcüğün arasında “Fazıl Hüsnü’nün dili geliyor.” der gibidir.

6. Bu parçada sözü edilen “gidenlik” sözcüğüyle ilgili olarak

4. C

(I) Telekinezi, yani düşünce gücüyle nesneleri kontrol etme insanoğlunun en büyük fantezilerinden biri olsa gerek. (II) Filmlere, çizgi karakterlere konu olan “telekinezi” yeteneği üzerindeki çalışmalar, başlangıçta engellilerin hayatını kolaylaştırmayı hedefliyordu. (III) Ancak dünya çapındaki bazı firmalar, bu yeteneği tüketici ürünlerine uygulama yolunda uzun yıllardır araştırma yapıyor. (IV) Dünyaca ünlü İntel firmasının mühendislerinin de beyne yerleştirilecek çiple, elektronik cihazları “sadece düşünerek” kontrol etme teknolojisi üzerinde çalıştıkları biliniyor. (V) Nihai hedef, cihaz kullanıcılarının uzaktan kumandaya ihtiyaç duymadan beyinlerine yerleştirilen bir çiple televizyon, bilgisayar gibi cihazları çalıştırabilmelerini sağlamak.

Bir de şairin “Elli Yıl Sonrakiler” adını verdiği kitabından gelişigüzel bir sayfa açalım:

3. C

8 – 9. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

“Çocuk ve Allah”, günlük konuşma diliyle yazılmış bir kitaptı. Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın 1959 Temmuz’unda on dergide birden yayımladığı, bildiri niteliğindeki “Türkçe Katında Yaşamak” adlı şiirinden sonra, yapıtlarına sokmadığı şiirleriyle doluydu. “Çocuk ve Allah”tan gelişigüzel bir sayfa açalım:

2. C

A) I. cümlede insanoğlunun hayalleriyle ilgili tahminde bulunulmuştur. B) II. cümlede bir çalışmanın ortaya çıkış amacı açıklanmıştır. C) III. cümlede amacın yön değiştirdiğinden söz edilmiştir. D) IV. cümlede gelinen noktanın insanlık için önemi ortaya konmuştur. E) V. cümlede amaçlanan son nokta hakkında bilgi verilmiştir.

B) Şairin özellikle kullandığı bir sözcüktür. C) Yerel dilin şiirde kendine yer bulmasının sonucudur. D) Şairin, dildeki geleceğinin habercisidir. E) Şairin Türkçeye verdiği önemin bir göstergesidir.

140 7. Bu parçada sözü edilen “Çocuk ve Allah” adlı kitapla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi kesin olarak çıkarılabilir?

9. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Yerel ağız özellikleri taşımaktadır.

A) Bir kavramın tanımı yapılmıştır.

B) On dergide birden yayımlanmıştr.

B) İnsana özgü nitelikler doğaya aktarılmıştır.

C) Şairin yayımlanmamış şiirleri yer almaktadır.

C) Düş gücünden yararlanılmıştır.

D) Dörtlüklerle yazılmış şiirlerden oluşmaktadır.

D) Okuyanı yönlendirme amaçlanmıştır.

E) Şairin şiir anlayışındaki değişimi göstermektedir.

E) Söylenenler örneklerle zenginleştirilmiştir.

BÖLÜM 01 Test

Paragraf Çoklu Soru - 6

68

3 – 4. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

1 – 2. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Mersin’in 600 metrelik Kızkalesi Halk Plajı’nın bir yanında Korikos Kalesi, diğer yanında ise doğal dalgakıran görevini üstlenmiş bir kayalık bulunuyor. Dalgakıran nedeniyle dalgalar koya giremediği için de deniz günün her saatinde âdeta bir havuz dinginliğinde. Korikos Kalesi ve dalgakıran arasında ise plajın adını aldığı Kız Kalesi var. Bir zamanlar Mavi Bayrak almış bu plaj artık bayraksız. Ancak Bozyazı ilçesinde, Mavi Bayraklı ve iskeleli bir plajı bulunan denize sıfır, dört yıldızlı Hotel Anemurion, 2006 yılından beri bayrağı sıkıca tutuyor. Buranın en kayda değer özelliği ise sizi deniz tatiline sıkıştırmayıp tarihle buluşturması.

---- Bazen kadınların bazen de erkeklerin başına gelen bu talihsizlik; vücut tipini tanımadan giyinme, yerinde ve zamanında giyinmeme, bölgesel farklılıkları göz ardı etme gibi durumlardan kaynaklanıyor. Son dönemlerde erkeklerin birçoğunun kötü görüntü vermesine sebep olan “kısa paçalı pantolon modası” da bu kapsamda değerlendirilebilir. İtalyan modacıların son 3-4 yıldır estirdiği bu trend şimdi Türkiye sokaklarında... Bu trendi takip etmek herkesin kendi tercihi ancak, doğru uygulamak için uzmanların önerilerine kulak vermek şart.

3. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?

1. Bu parçada Kızkalesi Halk Plajı ile ilgili olarak A) Denizinin dalgalı olmadığına B) Tarihî bir atmosfer içinde yer aldığına C) Kullanılabilirlik alanına D) Sahip olduğu bazı ölçütlerin değiştiğine

A) Modaya uygun giyinmek her zaman iyi görünmek anlamına gelmiyor.

Çözüm Yayınları

aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

B) Moda, dünyanın farklı bölgelerindeki insanların buluştuğu ortak noktadır. C) Moda, insanın kendine yakıştırdığı şeyleri giymesidir. D) Dünyanın bir köşesinde başlayan bir akım anında tüm dünyaya yayılmaktadır.

E) Dinginliğinin tercih sebebi olduğuna

E) Modacılar, aynı giysinin her vücut tipinde iyi durmadığı konusunda hemfikir.

2. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Sayısal veriler kullanılmıştır. B) Örnekler verilmiştir.

4.

I.



II. Olasılıklar üzerinden uyarıda bulunma



III. Bir amaca ulaşmanın koşulunu bildirme



Bir durumun nedenlerine açıklama getirme

belirlemelerinden hangileri bu yazının özelliklerindendir? A) Yalnız I B) Yalnız II

C) Karşılaştırma yapılmıştır.

C) Yalnız III

D) Yalın bir dil kullanılmıştır.

D) I ve III

E) Terimler vardır.

E) II ve III

141

Test 68

1. E

5 – 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

2. B

3. A

4. D

5. C

6. A

7. C

8. E

9. C

7 – 9. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Ressamın tablolarında saptadığı şey, belirli bir yerde, belirli bir gün ve saatte görülüp de bir daha görülemeyecek olan renklerdir. Şairin ele aldığı konular da kendinin ama yalnızca kendinin olan ve hiçbir zaman kendinden başkasının olmayan bir ruh durumudur. Oyun yazarının gözlerimizin önüne serdiği de bir ruhun açılışı, duygu ve olayların canlı bir akışı ve nihayet bir kez olup da bir daha asla olmayacak olan bir şeydir. Bu duygulara istediğimiz kadar genel adlar verelim, başka bir ruhta hiçbir zaman aynı hâlde olmayacaklardır.

(I) Öncelikle söyleyelim futbol topunun ilk kullanıldığı yer İngiltere değil. (II) Tarihî buluntulara göre ve kesin olmamakla birlikte futbol topunu ilk kez Çinliler kullandı ve ilk futbolu onlar oynadı. (III) Bu, modern zamanların yalnızca 22 kişiyi sahada koşturarak milyonlarca fanatiğin hayatını etkileyen, üstelik yalnızca 90 dakika sürmesine karşın kimi zaman yıllarca, kimi zaman haftalarca hakkında konuşturan ve hatta insanları kapıştırarak kavgaların çıkmasına neden olan bir buluş oldu. (IV) İngilizcede “ayak topu” anlamının ve şimdikine benzer oynanma kurallarına benzer şekillerde oynanışının ilk çağlarda ortaya çıktığı sanılmaktadır. (V) Ancak arkeolojik verilere göre Çin, bu tür oyunların en yaygın olduğu bölge. (VI) MÖ 2500’de Çin imparatoru Huang Ti’nin, ordusunun mensuplarına savaşırken çevik olabilmeleri için ayakla top oynattığı biliniyor.

5. Bu parçaya göre sanat eserinin tanımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Herkeste var olan bir duygunun değişik zamanlarda ortaya çıkmasıdır.

C) Bireysel niteliklerden etkilenen, öznel bir üretimdir. D) İnsanın iç dünyasında yaşadıklarının dışa vurumudur. E) Yetenekler doğrultusunda ortaya çıkan ürünlerin bütünüdür.

7. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi vardır? Çözüm Yayınları

B) İnsan zihnindeki varlık tasarımlarının beğeniye sunulmasıdır.

A) Öyküleme

B) Örnekleme

C) Karşılaştırma

D) Benzetme



E) Tanımlama

8. Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?

A) “Futbol” sözcüğünün anlamı nedir? B) Futbolu ilk oynayanlar kimlerdir? C) Futbolun günümüzdekine benzer şekli ne zaman ortaya çıkmıştır?

142

6. Bu parçaya göre sanat eseriyle ilgili olarak

D) Futbola benzer oyunların en yaygın olduğu bölge neresidir?



I.

E) İlk futbol topunun günümüzdekiyle benzerliği var mıdır?



II. Etkileyicidir.



III. Kalıcıdır.



Biriciktir.

yargılarından hangisi söylenebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

9. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde

D) I ve II

“tahmin” anlamı vardır?

E) II ve III

A) II

B) III

C) IV

D) V

E) VI

BÖLÜM 01 Test

Paragraf Çoklu Soru - 7 1 – 3. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

69

4 – 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Sait Faik’in Şahmerdan adı altında çıkardığı yirmi öyküden oluşan son kitabını okudum. (II) Büyük bir şehrin bütün hayatını, bütün insanlarının hayatını yaşamış kadar geniş, derin ve karışık duygular içindeyim. (III) Kendime: “Bunlar nedir?” diye soruyor, açık bir cevap veremiyorum. (IV) Yalnız bir şehir gecesi izlenimi, değişen gökyüzü, balık ve yosun kokan deniz, adalar, karanlık evler, aydınlık, tenha gazinolar ve hepsi birbirine karışmış bir durumda. (V) Bu yirmi öykünün bütün izlenimleri birbirine ekleniyor, bir tek manzara oluyor: Sait Faik’in kendine özgü dünyası. (...)

(I) Üzerinde yaklaşık 7 bin iğne bulunan kirpiler, koşmakla kalmıyor, çok sarp yerlere dahi kolaylıkla tırmanabiliyor, yüzebiliyorlar. (II) Kirpilerin bu özelliğini kullanarak dünyanın dört bir yanından getirilen kirpilerin yarıştırıldığı ABD Kirpi Olimpiyatları, kirpilerin bu şekilde kullanılmasından dolayı hayvanseverler tarafından eleştiriliyor. (III) Bu sevimli hayvanların soyu, dinozorların sonuna rastlayan 70 milyon yıl öncesine dayanıyor. (IV) Masallara konu olmasının bir nedeni ilginç vücut yapısıysa bir diğer nedeni de bu kadar eski bir geçmişinin olması. (V) Tek ve genel bir karakterleri yok; kimi cesur ve atak, kimi asık suratlı, kimi de utangaç... (VI) Ancak ruh halleri iyi olduğunda iğnelerinin düzleştiği biliniyor.

1. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde “Şahmerdan”ın içeriğiyle ilgili bilgi verilmiştir?

A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

4. Bu parça iki paragrafa ayrılırsa ikinci paragraf hangisiyle

2. Yazarın bu parçayı yazmaktaki amacı aşağıdakilerden

Çözüm Yayınları

başlar?

A) II.

B) III.

C) IV.

D) V.

E) VI.

hangisidir?

A) Sait Faik’in yeni bir öykü kitabı çıkardığının haberini vermek B) Sait Faik’in kendine has bir öykü tekniği geliştirdiğini açıklamak

5. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

C) Sait Faik’in son öykü kitabıyla ilgili eleştirilerini okurla paylaşmak

A) I. cümlede bir tahmin söz konusudur.

D) Öykü kitaplarının okur üzerindeki etkisini belirtmek

C) III. cümlede nesnellik söz konusudur.

E) Okuduğu öykülerdeki betimleme gücünü örnekleriyle göstermek

D) V. cümlede örnekleme vardır.

B) II. cümlede yargı, gerekçesiyle verilmiştir.

E) VI. cümlede koşula bağlı bir durum açıklanmıştır.

143

6. Bu parçaya göre, aşağıdakilerden hangisi kirpilerin bir 3. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

özelliği değildir?

A) Niteleyici sözcükler

A) Köklü bir soya sahip olma

B) Öznellik

B) Sporcu özellikleri taşıma

C) Çoğullamalar

C) Üzerine masallar yazılma

D) Abartma

D) İlginç vücut yapısıyla dikkat çekme

E) Sayıp dökmeler

E) Tehlike anında suratını asma

Test 69

1. D

7 – 9. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

2. C

3. D

4. B

5. C

6. E

7. D

8. E 9. D

10. E 11. E

10 – 11. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Dergilerde yayımlanan şiir sayısının çokluğu, derginin niteliğine bir şey katmıyor. (II) Aksine daha dergi aşamasında seçici davranılmadığı için şiirlerin niteliğini etkiliyor. (III) Dosyalarında biriken şiirleri, şu ya da bu nedenle hiçbir eleştiri süzgecinden geçirmeden yayımlayan dergi yöneticileri, böylelikle hem dergilerine hem de bu şiirlerin yazarlarına kötülük etmiş oluyorlar. (IV) Burada yaşlı ya da genç ayrımı yapmıyorum. (V) Genç şairlerin her ay dergileri şiir yağmuruna tutmaları ne kadar yanlışsa orta yaşlı ya da yaşlı şairlerin ünlerine sığınarak sıradan ürünlerle dergi yöneticilerini zor durumda bırakmalarının da o derece yanlış olduğunu düşünüyorum.

Caretta carettalar kocaman bir kafaya ve kısa bir boyna sahip. Ve tüm diğer türdeşlerinin aksine başını içeri çekemiyor. O çok sert görünen kabuğu da başı da yüzgeçleri de aslında korumasız. Ancak öyle iyi huylu ki bazı katil balinalar dışında neredeyse hiç düşmanı yok. Hayatını okyanusların ve denizlerin genellikle en derin bölgelerinde geçiren ve bu gizli hayatlarından pek sır da vermeyen caretta carettalar bazen binlerce kilometre yol alarak her sene aynı kıyıya geliyor. Nisanda Dalyan’a İztuzu Plajı’na gelmeye başlayan carettaların buradaki en önemli besin kaynağı mavi yengeçler. carettalar mayıs ayından itibaren yumurtlamaya başlıyorlar. Bu süreç temmuz ayının sonlarına kadar sürüyor. Normalde iki üç yılda bir yumurta yapan caretta carettalar, tenis topu büyüklüğündeki yumurtalarını arka ayaklarını kullanarak açtığı çukurlardan birine gömüyor.

10. Bu parçada caretta caretta ile ilgili aşağıdakilerden

7. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde eleştiri yapılmamıştır? B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

A) Görüntüsünden farklı bir yapıya sahip olduğuna

Çözüm Yayınları

A) I.

hangisine değinilmemiştir?

B) Yaşamı hakkında çok şey bilinmediğine C) Yumurtalarını hep aynı kıyıya bıraktığına D) Ne ile beslendiğine E) Denizlerin sığ bölgelerinde yaşadığına

8. Bu parçaya göre dergi yayımcılarından beklenen nedir? A) Dergilerinde genç şairlerin şiirlerine yer verme B) Yarışmalar düzenleyerek şiiri güncele taşıma C) Tanınmış şairlerin şiirlerine öncelik verme D) Şiir yayımlama sırasında nesnel bir tavır sergileme E) Şiirleri yayımlamadan önce eleştirel gözle değerlendirme

11. Bu parçada caretta caretta ile ilgili olarak

144

9. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Bazı şairlerin ünlerine güvendiğine B) Dergilerde yayımlanan şiir sayısının çokluğuna

I.

Yaşamı incelenmektedir.



II. Türlerinden farklıdır.



III. Barışçıldır.



yargılarından hangileri söylenebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II

C) Dergilerde sıradan şiirlerin yayımlandığına

C) Yalnız III

D) Genç şairlerin şiir konusundaki yetersizliğine

D) I ve II

E) Dergi yöneticilerinin yaklaşımlarının yanlışlığına

E) II ve III

BÖLÜM 01 Test

Paragraf Çoklu Soru - 8

70

3 – 4. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

1 – 2. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. (I) Alaska’nın hep buzlarla kaplı olduğu ve yaşamaya imkân tanımadığı sanılır. (II) Oysa 1,5 milyon kilometrekareye yakın yüzölçümüyle İngiltere, Fransa, İtalya ve İspanya’nın toplamından daha geniş bir alanı kaplayan eyaletin bu şekilde tekdüze bir coğrafya ve iklim barındırması mümkün mü? (III) Buzulları, dağları, fiyortları, tundrası, gölleri, nehirleri ve yağmur ormanlarıyla Alaska size aradığınız her şeyi ve hatta aradığınızdan fazlasını sunar. (IV) Şehrin içinde araba sürerken yolunuzu kesen bir Ren geyiği, kıyıda balık avlarken biraz ileride aniden su yüzünde beliriveren bir balina, trenle giderken yanından geçtiğiniz ağacın tepesine tünemiş bir kel kartal, doğa yürüyüşü yaparken uzaklarda fark edilen bir bozayıyla yavruları ve henüz yaşanmamış nice heyecanlar başka yerlerde bulamayacağınız kadar fazladır. (V) Amerika Birleşik Devletleri’nin kırk dokuzuncu eyaletini, aşağısındaki kırk sekizinden ayıran da budur.

Değişik kaynaklarda çikolatanın ilk çıkış noktası Aztekler olarak gösterilse de daha önce yaşamış medeniyetlerde var olduğu da biliniyor. Azteklerden Mayalara Tolteklerden İnkalara kadar değişik medeniyetlere taşınan çikolata “kakaw”dan “xocoati”ye, “tchocolati”den “çikolatl”a kadar değişik isimlere bürünmüş bir lezzettir. Yaşam şekillerine göre lezzet farklılıkları gösteren çikolata, kimi medeniyetlerde çeşitli ot ve baharatlarla karıştırılmış, kimilerinde ise kırmızı biber, tarçın ve balla lezzetlendirilmiş. Çoğu zaman sıcak, çoğu zaman da soğuk olarak tüketilmiş yani içilmiş. 1500’lü yıllarda önce İspanya’nın tanıştığı çikolata, değişik bir tarifle İspanyolların damak tadına uygun hâle getirilmiş. İspanya’dan İtalya’ya daha sonra Fransa’dan Avusturya’ya yayılan sıcak çikolataya vanilya, şeker tarçın ve misk eklenerek çikolatanın vazgeçilmez bir içecek hâline gelmesi sağlanmış.

3. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

A) I. cümlede hakkında bilinenin doğru olmadığı sezdirilmiştir. B) II. cümlede fiziki coğrafyasıyla ilgili açıklama yapılmıştır.

söylenebilir?

Çözüm Yayınları

1. Alaska’nın anlatıldığı bu parçadaki numaralanmış

A) Çikolatanın yapımı anlatılmıştır. B) Çikolatanın tanımı yapılmıştır. C) Çikolatanın faydaları açıklanmıştır. D) Çikolatanın hammaddesinden söz edilmiştir.

C) III. cümlede bazı özelliklerinin tam anlamıyla keşfedilmediği belirtilmiştir.

E) Çikolatanın dünya üzerindeki tüketim yüzdesi verilmiştir.

D) IV. cümlede doğal yaşamın çeşitliliği örneklenmiştir. E) V. cümlede benzerlerinden farklı olduğu söylenmiştir.

4. Bu parçaya göre, çikolatanın lezzet farklılığı göstermesinde

2. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Sözde soru cümlesi kullanılmıştır. B) Çoğullaştırmalara yer verilmiştir. C) Senli benli bir havası vardır.



I.



II. Yaşam biçimleri



III. Tüketim şekli



Değişik tarifler

özelliklerinden hangisi belirleyicidir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) Sayıp dökmelere yer verilmiştir.

D) I ve II

E) Varlıklara, insana özgü nitelikler yüklenmiştir.

E) II ve III

145

Test 70

1. C

5 – 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

2. E

3. B

4. B

5. B

6. C

7. B

8. D 9. C

7 – 9. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Telefon kullanım sürecinde geliştirilen ve toplumda hızla yaygınlık kazanan mesaj gönderme pratiğinin gençlerimiz arasında popüler olması nedeniyle gençlerin kullandığı dilde de bozulma gözlenmektedir. Özellikle İnternet ortamında oluşturulan sohbet odalarında eş zamanlı iletişim (chat) kurma sürecinde geliştirilen bu jargon, cep telefonu aracılığıyla kurulan iletişim sürecindeki söyleme de hâkim olmuştur. Sözcükler kısaltılmış, telefon tuşları üzerinde yer alan çeşitli işaret ve semboller kullanılmaya başlamış ve Türkçede yer almayan bambaşka sözcükler (slm, mrb, :))), nsls?) üretilmiştir. ----

(I) Anı kitaplarını, günlükleri, mektupları ve buna benzer yazı ve eserleri zevkle ve ilgiyle okurum. (II) Bunlar çoğunlukla sanatın dedikodu cephesi olarak görülür, en azından bazıları tarafından böyle değerlendirilir. (III) Ancak bunlar birçok edebiyat tarihi malzemesini de içlerinde barındırırlar. (IV) Ayrıca ben bu yazılara sanatçıların gerçek yüzlerini gösteren aynalar olarak bakarım. (V) Sanatçı bu tür yazılar vasıtasıyla soyut, belli belirsiz bir unsur olmaktan çıkar, gerçek bir kişiliğe dönüşür.

5. Bu parçanın sonuna aşağıdakilerden hangisi

getirildiğinde parçada anlatılmak istenen düşünce desteklenmiş olur?

7. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra düşüncenin akışına göre “Bu değerlendirmede doğruluk payı yok denemez.” cümlesi getirilebilir?

A) Gençler, cep telefonlarının kullanım sürecinde değişik uygulamalara başvurarak farklı deneyimler yaşamaktadır.

A) I.

C) Cep telefonu satın alan gençlerin tercihini belirleyen faktörler arasında estetik unsurlar önemli bir yere sahiptir. D) Gençlerin genellikle kampanyalı hatları tercih etmelerinin ardında ekonomik ve psikolojik nedenler yer almaktadır. E) Mesaj gönderme yoluyla haberleşme, gençlerin konuşma limitlerinin sınırlı olması sonucunda devreye girmiştir.

Çözüm Yayınları

B) Bu tarz bir gelişme, Türkçenin gençler tarafından dil bilgisi kurallarına uygun, güzel ve etkin bir şekilde kullanılmasına engel oluşturmaktadır.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

8. Yazar, ilk cümlede belirttiği yargının gerekçesini

numaralanmış cümlelerin hangisinde benzetme yoluyla somutlamıştır?

A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

6. Bu parçadaki altı çizili cümleden,

146



I.



II. Cep telefonlarının asıl amacının dışında kullanılması, çeşitli sorunları da beraberinde getirmiştir.





III. Bireylerin duygu ve düşüncelerini karşı tarafa anlatma tarzları değişikliğe uğramıştır.



II. Dedikodu içerikli olma



III. Yazarını belirginleştirme



Gençlerin günlük iletişimde kullandığı sözcük sayısı yetersizdir.

yargılarından hangisi çıkarılabilir?

9. Bu parçada yazarın I. cümlede belirttiği türlere “ayna” olarak bakmasında bu türlerin



I,

Kolaylıkla okunabilme

özelliklerinden hangisi belirleyicidir?

A) Yalnız I

A) Yalnız I

B) Yalnız II

B) Yalnız II

C) Yalnız III

C) Yalnız III

D) I ve II

D) I ve II

E) II ve III

E) II ve III

BİRE BİR

BÖLÜM 01 Test

1 ve 3. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

71

3. Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerin hangisinden sonra düşüncenin akışı değişmektedir?



A) I.

Dino Buzzati, özellikle muhteşem romanı Tatar Çölü ile bilinir. Ama onun yeteneği öykelerinde daha da açığa çıkar. I

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

O. Henry, Edgar Allan Poe, Franz Kafka çizgisindeki öyküleri, modern öykünün en iyi örnekleri arasındadır. Buzzati; fantastik, gerçeküstü yaklaşımlarla öyküyü bol açılımlı bir mecraya taşımıştır. Öykülerinde insanlığın varoluş sorunlarına



II

eğilir ve oradan fantastiğin gücünden yararlanarak kalıcı, III

sarsıcı sonuçlar çıkartır. Para, hırs, ölüm, gençlik gibi konuları işleyerek Doğu’daki kıssadan hisse olarak değerlendirilebilecek hikâyelere benzer hikâyeler devşirir. Rüyaların ölümünü, modern yaşamın içinde çıkılamayan durumlarını gündeme getirir ve çağdaş insanı kuşatan bütün tuzakları bir bir gözler önüne serer; işte bu yaklaşımlar da bizi



4. Aşağıda verilen konu başlıklarıyla ilgili olarak hazırlanan metinlerden hangisinin içeriği, küresel ısınmanın nedeniyle ilgilidir?

A) Küresel Isınmanın Bir Sonucu : İnsan Sağlığının Bozulması

IV

öncelikle Kafka’ya götürür. Bu yüzden kendisine “İtalyan V

B) Küresel Isınma ve Alınması Gereken Önlemler

Kafka’sı” denmesi boşuna değildir.

D) Küresel Isınmaya Yol Açan Bir Etken : Ormansızlaşma

C) Küresel Isanmanın Doğal Dengeye Etkisi



1. Bu parçadaki altı çizili cümleye göre Dino Buzzati’ye

“İtalyan Kafka’sı” denmesinde aşağıdakilerden hangisi belirleyicidir?

Çözüm Yayınları

E) Küresel Isınma ve Sera Gazları Karmaşası

A) Modern yaşamın açmazları içindeki insanın durumunu anlatması B) Başka sanatçıların sanatsal yaklaşımlarından etkilenmesi C) Doğu ve Batı edebiyatlarını sentezleme gücüne sahip olması D) Kafka’nın anlatım tekniğini taklit etmesi E) Çağdaş dünyanın sorunları konusunda toplumun yanında yer alması

2.

I.



II. Romanlarının, öykülerinden daha başarılı olduğuna



III. İnsanlığın temel sorunlarını konu edindiğine



Bu parçada Dino Buzzati ile ilgili olarak yukarıda verilenlerden hangilerine değinilmemiştir?

Ele aldığı bazı konuları ders verme merkezinde oluşturduğuna

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

5. İçimde renkler uçuşur

Al yanar yeşil tutuşur



Ne sihirdir ne keramet



Ne de el çabukluğu marifet



Bu bir ressam oğlu ressam işidir



Sağ yanımda usul usul



Morla turuncu konuşur



Beri yanda siyahlardan



Ödü patlamış beyazlar



Ötede çil yavrusu gibi dağılmış pembeler



Bu dizelerin anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Halk masallarına özgü ögelerden yararlanma B) Birbirini çağrıştıran sözler kullanma C) Benzetme ve kişileştirmeye başvurma D) Deyimlere yer verme E) Renk bildiren sıfatlar kullanma

147

Test 71

1. A

6. Herhangi bir resimden söz eden bir yazıyı okuduktan sonra,

4. D

5. E

6. D

7. C

8. B

9. E 10. C

tabiri kullanılmaktadır. (2) Bu da gösteriyor ki kırsal alanların aksine şehirlerde gittikçe küçülen bir zaman kavramıyla karşı karşıyayız. Halbuki köyde de şehirde de aynı zaman birimi kullanılmakta. (3) Fakat hayatın işleyiş hızı, zaman kavramını adlandırmada etkili olmaktadır.

I.



II. Şehir hayatında ise tez elden yapılması gereken bir iş için “bir dakika” daha sonraları da “bir saniye” sözü kullanılmaya başladı.

B) Başkalarından farklı olmalarını istemektedir.



III. Zaman kavramı yaşanılan yere göre değişiyor.

C) Yapılacak işin inceliklerini öğretmektedir.



Bu parçadan, yazarın okura yönelik yapmak istediği aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? A) Resim zevklerini geliştirmeyi hedeflemektedir.

D) Yeni keşiflerin yollarını açmaktadır. E) Resim sanatının önemini anlatmaktadır.

7. İnsan sıcaklığını iletme, insanı insana açma işini diğer

Bu parçada şiirle ilgili olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) İnsanı konu edindiği B) Diğer türlerden farklı olduğu

Çözüm Yayınları

türlerden farklı yapar şiir. Şiirin asıl anlatısı sözün bittiği yerde başlar. Çünkü şiirin anlattığı her şey yarı aydınlık altındadır. Bu yüzden alıcı, aydınlıktan seçtiğini alır.

3. A

9. (1) Örneğin kırsal alanlarda en hızlı işler için “beş dakika”

siz gene de bu resmin kendisini okumaya çalışın. Kuşkusuz bu okuma sizden çok özel bir çaba ister. Ancak bu çabanın sonunda kazanacağınız çok şey olduğunu unutmayın. Yazarların sözcükleri bir pusula işlevi görür, o kadar. Ressamların çizgileri ve renkleri ise bu dünyanın içinde başka dünyaların var olduğunu gösterir.

2. B

Güneş aynı şekilde doğup batmaktadır.

Bu parçanın anlamlı bir bütün oluşturabilmesi için 1, 2 ve 3 ile belirtilen yerlere I, II, III numaralı cümlelerden hangileri getirilmelidir? 1

2

3

A)

III

I

II

B)

II

III

I

C)

I

III

II

D)

II

I

III

E)

III

II

I



C) Yoruma açık olduğu D) Okuru etkisi altına aldığı E) Duygusal boyutunun öne çıktığı

10. (I) Türk mitolojisindeki mitler, değişik dönemlere ve bölgelere göre çeşitlilik arz eder. (II) Türklerin ana yurdu olan Orta Asya’da yapılan arkeolojik araştırmalar sonucu bazı ipuçlarına rastlandığı biliniyor. (III) Türk mitolojisinde yer alan mitlerin bir başkası da dağ mitleridir. (IV) Mitoloji; mitleri, mitlerin doğuşlarını, anlamlarını yorumlayan, inceleyen bilimdir. (V) Bu mitlere göre bazı dağlar, belirli kabilelerin “tözü” sayılırlar. (VI) Türk mitolojisini anlayabilmek kolay değildir çünkü Türk mitoloji metinleri dağınık niteliktedir. (VII) Böylece bir kabilenin kökeni yine belirli bir dağa bağlanmış olur.

8. İçimiz bir ışık seli

148



Bastığımız yer toprak



Ve yollar insanlarla dolu



Şarkı söylüyorlar



Umut taşıyoruz karıncalar gibi yarınlara



Bu dizelere göre insanları birbirine bağlayan temel özellik aşağıdakilerden hangisidir? A) Geleceğe el ele yürüme B) Gelecek günlere duyulan umut



Bu paragraftaki numaralanmış cümleler dört ayrı yazıdan alınmıştır.



Buna göre, aşağıdakilerin hangisinde aynı yazıya ait cümleler bir arada verilmiştir? A) I, II, VI B) III, IV, VI

C) Herkesi mutlu görme isteği

C) III, V, VII

D) Aynı amaç doğrultusunda hareket etme

D) II, I, V

E) Ortaklaşa başarma azmi

E) I, III, VI

BİRE BİR

BÖLÜM 01 Test

1 - 3. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.



I.



II. Ya da bir futbol fanatiğinin takımının attığı şahane golü görmekten aldığı haz, bir opera meraklısının çok sevilen bir aryayı dinlerken yaşadığı hazla nasıl kıyaslanır?



4. “Bana ne” demeyiniz! Dağlarda kaçak avlananları, kent merkezlerinde tüfekle kuş avlayanları (bunu yapanlar var) ya da arabalarına park yeri edinmek için kaldırımlardaki ağaçları kesenleri yetkililere bildiriniz. Tarihî eserleri tahrip edenleri bildiriniz. Sokakta çocuğunu dövenleri uyarınız.



Peki, doğruyu belirlemek için mutluluğu ölçmek veya farklı insanların mutluluğunu birbiriyle kıyaslamak gerçekten mümkün mü?

B) Kültürümüzün doğaya kapalı olduğu doğru mu? C) Çevreye empati nasıl geliştirilmeli? D) Kültürel faktörlerin ilişkilerdeki yeri nedir?

IV. Yararı yaşam ilkesi yapan öğretiye inanan yararcılar, en çok sayıda insanın en büyük mutluluğunu sağlayacak eylemin “doğru” olduğunu savunurlar.



Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine verilmiş bir cevaptan alınmış olabilir? A) Sanat eserlerimizde doğaya ait ögelerin yer almasını nasıl yorumluyorsunuz?

III. Karşısındakini üzmekten son derece mutlu olan birinin duyduğu hazzın, üzdüğü kişinin çektiği acıdan çok daha fazla olup olmadığına kim karar verebilir?



72

E) Yetişkinliğin yaşla ilgili bir olgu olduğu görüşüne katılıyor musunuz?

1. Yukarıda numaralanmış cümlelerle anlamlı bir paragraf oluşturulduğunda sıralama nasıl olur?

A) III - II - IV - I

D) III - I - IV- II

C) IV - III - II - I

5. ABD’nin Duke Üniversitesi’nden Biyolog Dr. Christine

E) I - III - II - IV

Çözüm Yayınları



B) IV - I - III - II

Bedore ve meslektaşlarının, akvaryumdaki mürekkep balıklarına kendilerine doğru yaklaşan köpek balığı videoları izleterek yaptığı deneyde köpek balığını gören mürekkep balıklarının çoğu vücut deliklerini kapatıp nefes alma hızlarını yavaşlatarak elektrik sinyallerini azalttı.

I.



II. Köpek balığı gördüğünde vücut deliklerini kapatıp kendini yere doğru bastıran, nefes alma hızını yavaşlatan bir mürekkep balığının ise elektrik alanı yaklaşık 6 mikrovolt.



III. Araştırmacılar, gerçek köpek balıkları kullanarak yaptıkları bir başka deneyle mürekkep balıklarının elektrik sinyallerini azaltan tepkilerinin işe yaradığını ispatladı.



IV. Elektrik alanları oluşturan bir cihazla dinlenme hâlindeki mürekkep balıklarının elektrik sinyallerini taklit ettiklerinde köpek balıkları çoğunlukla cihazı ısırdı.



V. Ancak mürekkep balıklarının köpek balığı tehdidi durumundaki elektrik sinyalleri taklit edildiğinde, ısırma oranı % 30’a düştü.

2. Bu parçada yazarın karşı çıktığı görüş, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Doğruluğun soyut durumlar üzerinden belirlenmesi B) Yapılan eylemlerin sonuçlarının gözardı edilmesi C) Fiziksel hazların ruhsal hazlardan önemli sayılması D) Eylemlerdeki iyi ve kötünün belirsiz olması E) İnsanların irade özgürlüğünün dışlanması

3. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

Bu deneyin sonuçları aşağıdaki gibidir.



Dr. Bedore ve ekibinin dergide yayımlanan araştırma sonuçlarına göre, dinlenme pozisyonunda olan bir mürekkep balığının elektrik alanı 10-30 mikrovolt aralığında.

Yukarıda verilen numaralanmış sonuçlarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Örnekleme yapma

A) I’incide öznel anlatım söz konusudur.

B) Tanık göstermeye başvurma

B) II’ncide kesin bir sonuç verilmiştir.

C) Karşılaştırmaya yer verme

C) III’üncüde amaç belirtilmiştir.

D) Sorularla ilgi çekme

D) IV’üncüde şart bildiren cümlelere yer verilmiştir.

E) Kurallı cümleler kullanma

E) V’incide sayısal veri kullanılmıştır.

149

Test 72 6.

I.

II. Dizilerde işlenen karakterlerin genellikle gerçek hayattan seçilen örnekler olması (bazen bir mahalle bakkalı, bazen kötü bir komşu, bazen şanssız bir aile...) izleyicinin kendini diziye yakın hissetmesine yol açıyor.



III. Kullanılan ev, araba, mobilya ve giysilerin özendirici bir yanı olması da izlecilerin diziyi hayranlıkla seyretmesini sağlıyor.



2. A

3. B

4. C

5. E

6. D

7. E

8. B

9. D

8. (I) Yazar, şair veya romancı, gördüklerini ve duyduklarını

Toplumumuzun gündeminden düşmeyen ve bizim için çözümü oldukça zor görünen konuları (ağa, aşiret, töre, kan davası, namus cinayeti...) işleyen diziler halk tarafından rağbet görüyor.





1. B

yaşayabiliyorsa, onları iç deneyleriyle besleyerek yaşatabiliyorsa gerçekten şairdir, gerçekten romancıdır. (II) Bu yaşayıp yaşatmama işi de isteğe bağlı değil, doğuştan gelen bir yetenekle ilgilidir. (III) Gerçi böyleleri de var, hem de pek çok ama bunlara sanatçı gözüyle bakmıyoruz. (IV) Uzaklara gitmeye ne gerek var, bibliyografya kitaplarını, dergileri karıştırın. (V) Kendilerini sanatçı sanarak boşuna yaşamış olanların kabarık sayıları karşısında donakalırsınız.

IV. Dizilerdeki karakterlerin, özellikle gençler tarafından kendilerine örnek olarak seçilmesi ve hayatlarını onların doğrularıyla yaşamaya çalışmaları da dizilere olan ilgiyi artırıyor.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra düşüncenin akışına göre “Yoksa eline her kalem alan romancı; her boya çalmayı, fırça sürmeyi bilen de ressam olurdu.” cümlesi getirilebilir? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

Numaralanmış cümleler, aşağıdaki sorulardan hangisine açıklık getirmek amacıyla kullanılabilir? A) Diziler, tüketim artışına yol açıyor mu? B) Diziler, toplum gündemini belirler mi? C) Dizi izleyicisinin eğitim düzeyi, dizi üzerinde etkili oluyor mu? D) Dizileri neden seyrediyoruz?

Çözüm Yayınları

E) Diziler, insanı gerçek yaşamdan uzaklaştırır mı?

9. Aşağıdakilerden hangisi bir roman kahramanının sözleri olamaz?

7. Kenarda yüzlerce senedir

150



Özlediği kahverengine kavuşmuş bir sarı



Beride Bursa çinilerine değmiş



Yunmuş yıkanmış bir memleket rüzgârı



Bazen ılık bazen serin



Işıl ışıl yanıyor mavilerin



Dilerim Allah’tan dert görmesin



İki kocaman çiçek gibi açılmış gözlerin



Minicik ellerin



Bu dizelerde aşağıdakilerin hangisinden yararlanılmamıştır? A) Deyimle anlatımı canlı kılma B) Benzetme ve kişileştirme yapma C) Eş anlamlı sözcükleri birlikte kullanma D) Karşıtlığı çağrıştırma E) Dilin göndergesel işlevine başvurma

A) İftara az kaldı. Telaş içinde dönüp duruyor mutfakta. Yemeği ocağa koydu, pirinci yıkadı, şimdi salata malzemelerini çıkaracak dolaptan. Bıçağı bulamayacak ve alt çekmeceden başka bir bıçak çıkaracak, ince ince doğrayacak. Ve ben pencereden onu seyrediyorum her zamanki gibi. B) Bütün bunlar niye oldu? Senin şükürsüzlüğün yüzünden. Sanki rüyada gibiydik. Her şey güzel. Hepimiz mutluyuz. Rüyalarımı süsleyen bir kadınla evliyim. En kötü kavgamız iki gün sürüyor. C) Ama nasıl oluyorsa her şey tam oluyor. Bazen kendimden kuşkulanıyorum. Bir yerde yanlış bir şeyler var gibi geliyor. Her şey istediğin gibi. Daha ne olsun diyor, şükret hâline. Şükrediyorum ama yine de yanlış giden bir şey var. D) Sütleğen çiçeğinin neye benzediğini bilmiyordu. Gözlerinin yeşilinde bir ton yosun biriktirdiğini de. Kentte şafak söküyorken uyanmak başlıca yazgısıydı. İçi boş deniz kabuklarının uğultusu ile doluyordu her sabah kulakları. Oysa istediği sadece ışıktı. E) İçimde giderek artan bir hüzün, bir özlem, bir sevinç, bir heyecan; bir şimşek çakıyor ve bir nokta aydınlanıyor. Bu nokta bir kayboluyor, bir ortaya çıkıyor. Öyle bir an da geliyor ki nokta, bir ışık demeti hâlinde üzerime dökülüyor.

BİRE BİR



1 - 3. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

BÖLÜM 01 Test 4.

I.



II. Eğer karşımızdaki insanların iç dünyalarını göz ardı eder, sadece dış görünüşlerine bakarak onlara ilişkin olumsuz tutumlar geliştirirsek sonu gelmeyen çatışmaları başlatmış oluruz.



III. İnsanlar birbirlerini derilerinin rengine, cinsiyetlerine, milliyetlerine ya da kıyafetlerine göre birtakım katı sınıflara ayırırlarsa fiziksel görünüm ipucu olmaktan çıkıp bir çatışma kaynağı hâline gelebilir.



IV. İnsanlar, çevrelerine uyum sağlayabilmek amacıyla, kişilerarası ilişkilerde birbirlerinin fiziksel görünümlerine dikkat ederler.



V. Bu yüzden, kişilerarası ilişkilerimizde karşımızdakilerin fiziksel görünümlerini, onların iç dünyalarından - yani duygu ve düşüncelerinden - üstün tutmamakta yarar vardır.



Sportif balıkçılığın daha geniş kitlelere tanıtılmasını hedefleyen Columbia PFG Alaçatı Big Fish Turnuvası, 27-30 Ekim 2016 tarihlerinde Port Alaçatı Marina’da düzenlendi. “Büyük Balık Peşinde” sloganıyla gerçekleşen turnuva Türkiye’nin usta balıkçılarını bir araya getirdi. Turnuva, bugüne kadar Alaçatı’da yapılan diğer etkinliklerden farklı olarak “Yakala, Bırak, Yaşat” sloganıyla düzenlendi. Tüm katılımcıların çabasıyla etkinlik boyunca 50 kg üzeri koruma altına alınan 19 adet balık sağlıklı bir şekilde doğaya iade edildi; bu sayı son on senenin rekoruydu. “En Büyük Balık” kategorisinde Espadon ekibi 185 cm ile birinci oldu. “En fazla Yakala Bırak” kategorisinde ise ödülü Sanset aldı. Turnuvada çocuklar ve büyükler için çalıştaylar, söyleşiler düzenlendi.

73



1. Bu parçadaki altı çizili cümleden söz konusu turnuvayla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi kesin olarak çıkarılabilir?

Fakat bunun yanı sıra fiziksel görünümün insan ilişkilerinde tek ya da en önemli faktör olması, bazı sorunlar yaratabilir.

Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak şekilde sıralandığında hangisi baştan dördüncü olur? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

A) İki yılda bir düzenlendiği C) Her yıl aynı tarihlerde düzenlendiği D) Yabancı kuruluşlarca finanse edildiği E) Yabancı ülke katılımına açık olduğu

Çözüm Yayınları

B) Tanıtım amacı taşıdığı

2. Bu parçada turnuvayla ilgili olarak aşağıdaki sorulardan hangisinin karşılığı yoktur?

A) Düzenleme sırasında amacını tanımlayan bir söz kullandı mı? B) Katılımcıları kimlerdir? C) Devamlılığıyla ilgili herhangi bir çalışma var mı?

5. Yaban atları ve plajlara kadar inen yaban domuzu sürüleri görmenin olağan olduğu bir deniz kıyısı hayal edin. Dilek Yarımadası Millî Parkı’nın müdavimleri için bu sıradandır ve paniğe gerek yoktur. Hatta parkın bu asıl sahipleri elle beslenmekten de çok hoşlanır. Güzelçamlı sınırları içinde, Kuşadası’na 28 km uzaklıktaki Dilek Yarımadası Millî Parkı, Küçük Menderes ile Büyük Menderes arasında ve beş yüz milyon yıllık Menderes kütlesinin bir parçası. Birçok derin kanyonla ve vadiyle bölünmüş, akarsularla parçalanmış vahşi bir doğası var. Yıllar önce yarımadaya bırakılan at ve sığırların burada yetişen yavruları yabanileşmiş.

D) Ödüllendirmede ne tür bir yöntem uygulandı? E) Balık tutma dışında herhangi bir etkinliğe yer verildi mi?

3. Bu parçada sözü edilen turnuvayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmiştir?

A) Aynı yerde yapılan etkinliklerden farklı olduğuna



Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

B) Zaman içinde belli değişikliklere uğradığına

A) Sayısal veriler

C) Katılımın beklenenin üzerinde olduğuna

B) Niteleyici sözcükler

D) Türkiye’deki balık derneklerinin katılımıyla gerçekleştirildiğine

C) Açıklama

E) Alanında rekor kırma amacıyla düzenlendiğine

D) Devrik cümle E) Terim anlamlı sözcük

151

Test 73

1. B

6. (I) Bitki örtüsü, yabani kuş ve hayvan türleri, mağaraları ve

3. A

4. B

5. D

6. D

7. B

8. B

9. A 10. E

8. Servetifünuncuların Türkçeden başka bir şeye benzeyen bir

vadileriyle bozulmamış bu doğal parkın aynı zamanda 30 km’lik kıyı şeridinde güzel plajları var. (II) Parktaki koylar arasında sahili kum olan, Mavi Bayraklı İçmeler Koyu, kaydadeğer bir kumsala sahip. (III) Parktaki her plajda duş, soyunma kabini, içme suyu, tuvalet ve bir büfe bulunuyor, ayrıca piknik alanları da var. (IV) Parkta şimdilik deniz bisikleti ve kano kiralamak, hem kıyıdan hem de tekneden olta balıkçılığı ve şnorkel yapmak mümkün. (V) Ayrıca parkta yıl boyu trekking yapılacak 28 ayrı parkur var ancak bu parkurların çoğu işaretlenmediğinden şu anda kullanılamıyor.

2. C

dili benimsemelerine hiç şüphe yok ki onların sanat anlayışları sebep olmuştur. Bu sanat anlayışı dönemin birçok ürününü de ne yazık ki günümüzde önemsiz kılmıştır. Dönemin sanatçılarından ancak belli bir tarzı olanlar bu durumdan daha az yara alarak çıkmıştır.

Bu parçadaki altı çizili ifadede, sözü edilen olumsuzluktan daha az etkilenen sanatçıların hangi özelliği vurgulanmıştır? A) Sadeliği

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

B) Özgünlüğü

D) Özlülüğü

C) Akılcılığı

E) Tutarlılığı

A) I. cümlede öznel bir anlatım vardır. B) II. cümlede karşılaştırma yapılmıştır. C) III. cümlede açıklayıcı anlatıma başvurulmuştur.

9. Tanzimat’tan 1950’lere kadarki Türk romanının ana sorunlarını Batılılaşma oluşturuyordu. Yazarlarımız toplumsal yapının kendine yönelmiyor, mevcut düzeni sorgulamıyorlardı. Toplumsal yapıyı, ezilen halk ya da köylü sınıfının durumunu ele alan romanlar gerçi 1950’lerden sonra görülür ama bunların ilk örneği 1937’de yayımlanan “Kuyucaklı Yusuf”tur.

D) IV. cümlede amaç-sonuç ilişkisi vardır. E) V. cümlede yargının gerekçesi nesnel bir anlatımla verilmiştir.



Bu parçadan “Kuyucaklı Yusuf”la ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılabilir? A) Türkiye sorunlarına bakışı farklıdır.

Çözüm Yayınları

B) Batılılaşma konusunu ele alışı özgündür. C) Alanında başarılı yapıtlardan biridir. D) Tarihsel açıdan önemlidir. E) Kurgusuyla edebiyatımızda bir ilktir.

7. İnsan ilişkilerinde açık ve kapalı olmak üzere iki tür tepki vardır. Karşımızdaki kişinin söylediklerine, hissettiklerine duyarsız kalarak gösterdiğimiz kapalı tepkide karşımızdakiyle iletişimimiz kesilir. Karşımızdakinin söylediklerine, hissettiklerine duyarlı davranıp onu anlamaya çalıştığımız, anladığımızı da ona söylediğimiz açık tepkide ise iletişimimiz kesilmez.

152

kelimesiyle simgelenebilecek toplumdan duyulan rahatsızlık Çevre kitabına, iki kısa çizgi ve eğik çizgiyle simgelenebilecek edebî sanat üretme / anlam çoğaltma tavrı En / Cam’a, şiir yazmaya değil de söylemeye yakın duran hece temelli yaklaşımı Söyleriz’e, çevreyle (toplum) birlikte temel içeriklerden birini simgeleyen dar kelimesi de Dar Çağ’a ismini vermiş. Necatigil, son kitabında, şiir hakkında, “yazarız” değil, “söyleriz” diyor. “Şairler” başlıklı şiir şöyle başlıyor: “Ne gördükse iyi kötü / Ömür biter biz hâlâ / Söyleriz.” Bu kitabın adı da Söyleriz’dir.

Buna göre, bizimle bir daha görüşmek istemediğini söyleyen bir kişiye vereceğimiz, I.

Tamam, bu konuyu sonra konuşuruz.



II. Sen de öyle yapmasaydın.



III. Seni çok mu kırdım?



IV. Kendin bilirsin.



10. Behçet Necatigil’in kitap isimlerini inceliyordum. Çevre



Bu parçadan Behçet Necatigil’le ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılabilir?

cevaplarından hangisi o kişiyle iletişimimizin kesilmesini önlemeye yöneliktir?

A) Şiirinde aşkı belirgin bir içerik olarak ele almaz.

A) Yalnız II

B) Kafiye kullanımı şiirine disiplin kazandıran bir özelliktir.

B) Yalnız III

C) “Kelimenin çok anlamlılığını” önemseyerek anlam çoğalmasına başvurur.

C) I ve II D) II ve III

D) “Dağ”, “Ev” ve “Çevre”, şiirlerinin vazgeçilmez temasını oluşturur.

E) III ve IV

E) Şiirlerindeki temel içerikler kitap isimlerine de yansımıştır.

TÜMEVARIM - I 1. Türkülerde tüter dağ dağ yayla yayla

Köyümüz, köylümüz, memleketimiz



Ah bu türküler köy türküleri



Dilimizin tuzu biberi



Ah bu türküler köy türküleri



Karanlık kuyularda açılmış çiçekler gibi.



Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



A) İkileme kullanılmıştır.

Test

01

4 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.



(I) Turgut Uyar ilk olarak “Arz-ı Hal” şiiri ile ödül kazanarak dikkati çeker. (II) Aradan on üç yıl geçtikten sonra “Türkiyem” gelir. (III) “Türkiyem”de, pek suya sabuna dokunmayan memleket sevgisi ve aşk şiirleri yer alır. (IV) Bu kitabın ön sözünde Nurullah Ataç’ın yazdığı gibi “Şiir, akıllı adamların işidir.” sözünü Turgut Uyar tam da bu kitabında başarmıştır. (V) Şair, dizelerinde kendini duygularına bırakır bırakmasına ama yaşamını da düşünerek, ölçüp biçerek sürdürür.



B) Benzetme yapılmıştır. C) Nicelik bildiren sözcük kullanılmıştır. D) Somut anlamlı sözcükler vardır. E) “Köyümüz”, “memleketimiz” sözcükleri özelden genele sıralanmıştır.

4. Bir şair ve onun eserlerinden söz eden bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

A) I. cümlede ilgi toplayan şiirinden söz edilmiştir. B) II. cümlede ikinci kitabın çıkış zamanıyla ilgili açıklama yapılmıştır. C) III. cümlede şiirlerinin içeriği hakkında bilgi verilmiştir.

2. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi terim anlamlı değildir?

A) İddia makamı tanıkların dinlenmesi için duruşmanın ertelenmesini istedi.

Çözüm Yayınları

D) IV. cümlede kitaba yöneltilen eleştirilere cevap verilmiştir. E) V. cümlede şairle ilgili öznel bir görüş açıklanmıştır.

B) Görülmekte olan dava altı aydır sonuçlanamayan bir boşanma davasıydı. C) Yargıcın salondaki yerini almasıyla davanın ilk celsesi başladı. D) Mahkeme salonundan çıkan avukatlar temyize gideceklerini söylediler. E) Mademki doğduk, bir gün öleceğiz; evrenin, yaşamın yasası böyle.

5. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde birbirine karşıt iki durumdan söz edilmiştir?

A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

153

3. Aşağıdaki dizelerin hangisinde benzetme vardır? A) Pırıl pırıl enginlerden geçecek bu gemi B) Ben gidersem sazım sen kal dünyada C) Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda D) Kimsecikler duymadan bir kapı açıp gitsem E) Hayli zamandır sorarım, bir dertli âşık ararım

6. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde onaylama anlamı vardır?

A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

Test 01 7.

I.

1. C

2. E

3. C

4. D

5. E

6. D

7. E

8. D

9. D 10. C 11. E 12. B

10. Aşağıdakilerin hangisinde “şiir” sözcüğü diğerlerine göre

Bu adamı tanır gibiyim ama nereden tanıdığımı bir türlü çıkaramadım.

daha genel anlamlıdır?



II. Umudunu yitirme, bir gün bakarsın oğlun çıkar gelir.



III. Bana çıkmaz, diyor ama sık sık da piyango bileti alıyor.

A) Şiirin böyle büyük bir ödül alması şairini de oldukça şaşırtmıştı.



IV. Maden veya petrol çıkar diye önlerine gelen yeri habire kazıp duruyorlar.

B) Bu şiir, eski edebiyatımızla günümüz edebiyatı arasında bir köprü gibidir.



V. Ne çok konuşuyor, kafam şişti, lütfen çıkarın şu gevezeyi odadan!

C) Şiir, insanların hissedip de adını koyamadığı duyguların bir bütünüdür.



“Çıkarmak” sözcüğü yukarıdaki cümlelerde kaç değişik anlamda kullanılmıştır?

D) Sanatçının ilk şiirinde çok daha ağır bir dil ve sanatlı bir söyleyiş vardı.

A) 1

E) O şiir, uzun yıllar hafızalardaki yerini koruyan bir sanat şaheseriydi.

B) 2

C) 3

D) 4

E) 5

8. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi

“duyular arası aktarma” yoluyla mecaz anlam kazanmıştır?

B) Koltuğun kadifemsi kumaşı salona değişik bir hava katmıştı. C) Kuşluk vaktinin sıcağına rağmen dağın eteklerinde güzel bir esinti vardı. D) Yerinden yavaşça doğrularak kalktı, kapıyı kapadı, sert bakışlarla bizi süzdü.

Çözüm Yayınları

A) Yeni aldığımız yemek masasının ayağı kırıldı.

11.

I.



II. Meteorolojiye göre hava yarın açıyor sıcaklıklar yükseliyor.



III. Kolları, yüzü buz gibi olmuş; uyurken üstünü açmış olmalı.



IV. Ağzını aç da bademciklerin şişmiş mi, bakayım.



V. Koltuğun üzerindeki örtüyü açınca koltuğun lekesi ortaya çıktı.



“Açmak” sözcüğü, numaralı cümlelerin hangi ikisinde birbirine yakın anlamda kullanılmıştır? A) I. ve II.

E) Katı yağ tüketimi sağlığımız açısından oldukça zararlı.



9. Herkesin aynı telden çaldığı bir müzik parçasının tınısı bir müddet sonra can sıkmaya başlar. İnsanlar, aynı kalıptan çıkmış plâklar gibi olsa yeryüzü tatsız olur. Bu durum sanatçılar için de geçerlidir. Çok şükür ki sanatçılar da aynı kalıptan çıkmış değildirler.

154

Yukarıda geçen altı çizili sözle anlatılmak istenen, aşağıdakilerden hangisidir? A) Başkalarından üstün olmak B) Söyleyecek sözü olmak C) Yol gösterici özelliği olmak D) Birbirinden farklı, özgün olmak E) Herkese seslenebilecek nitelik taşımak

Doğrusu, buranın havası beni pek açmadı, başka bir yere gidelim.

B) II. ve III.

D) III. ve IV.

C) II. ve IV.

E) III. ve V.

12. Düşüncelerini açıklamaya çalışmıyor güya ama sözü ha bire I dolandırıyor. Kendisine yöneltilen sorulara hep kaçamak II yanıtlar veriyor. Çaresiz kaldığı anlarda gevezelik yapıyor, III

bölük pörçük sözler söylüyor, böylece de IV

söyledikleri iyice karmaşık bir hâle geliyor. V

Bu parçadaki altı çizili sözcüklerin hangisinde “bir şeylerin gizlendiği” anlamı vardır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

TÜMEVARIM - I 1. “Donmak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde



mecaz anlamıyla kullanılmıştır?

A) Dışarı çıkarkan çok sıkı giyinmen lazım yoksa bu havada donarsın.



B) Kapıda babamı görünce dondum kaldım, ne yapacağımı bilemedim. C) Dün geceki aşırı soğuktan bizim mahallenin suları tümüyle donmuş. D) Pazarda satılan meyvelerin çoğu donmuş bir hâldeydi. E) Benim arabam çalışmıyor, motor aşırı soğuktan donmuş olmalı.

Test

02

4 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.



(I) Ressam Claude Monet, Seine Nehri üzerinde gezen bir teknede rengârenk, yaşam dolu, çarpıcı doğa resimleri yapar. (II) Tablolarında dans eden çiçekler, coşan denizler, ağaçlar vardır. (III) Karısı, henüz çok gençken hastalanır ve ölür. (IV) Ressam hem hayat arkadaşını hem modelini yitirmiştir. (V) Çok sarsılır, bu durumu uzun süre kabullenemez. (VI) Ta ki yeni umutlar yakalayana dek.

4. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden

sonra “Tabloların renkleri solar, canlılığı silinir.” cümlesi getirilebilir?

A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

2. Aşağıdaki atasözlerinden hangisinin iletisi tutumlu olmanın önemini anlatır?

A) Kısmet gökten zembille inmez. C) Gündüzün mum yakan geceleyin bulamaz. D) Pilavdan dönenin kaşığı kırılsın. E) Eşeği sahibinin değdiği yere bağla, varsın kurt yesin.

Çözüm Yayınları

B) Kaşığı ver de kısmeti göstereyim.

5. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde mecazlı bir söyleyiş yoktur?

A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

3. Aşağıdaki dizelerin hangisinde kişileştirme vardır? A) Açılan bir gülsün sen yaprak yaprak

Ben aşkımla bahar getirdim sana

6. Bu metni oluşturan sözcüklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

B) Kilim gibi dokumada mutsuzluğu

A) “Hayat arkadaşı” ifadesinde dolaylama vardır.



B) Bazı sözcüklere gerçek anlamı dışında bir anlam yüklenmiştir.

Gidip gelen kara kuşlar havada

C) İşim gücüm budur benim

Gökyüzünü boyarım her sabah

D) Selâmın geçiyor besbelli

Yeşerdi telgraf direkleri

E) Sanki yeşil yaylalardır gözlerin

Alnımda ter ve kuvvetsin işimde

C) “Yitirmişti” sözcüğünün yerine “kaybetmişti” sözcüğü kullanılabilir. D) “Yeni umutlar yakalama” ifadesinde somutlama yapılmıştır. E) “Durumu kabullenmek” sözü bir deyimdir.

155

Test 02

1. B

7. (I) Adnan Binyazar, masalları ve halk anlatılarını derlemesiyle

3. B

4. E

5. C

6. E

7. C

8. E

9. D 10. C 11. D 12. D

10. Aradan bunca yıl geçti. Onun yıllar sonra geri dönüp de beni

ünlüdür. (II) Yazarın “Halk Anlatıları” adlı derlemesini birkaç yıl önce okumuş ve ondan çok faydalanmıştım. (III) Bilinen akımın dışına çıktığı “Ölümün Gölgesi Yok” yazarın okuduğum ilk romanıydı. (IV) Eserde bu denli özel konuları içtenlikle anlatması özellikle hoşuma gitti. (V) Bu kitabı kuru bir otobiyografi olmanın ötesine götüren özelliği bence yazarın destanları, masalları, halk söylencelerini romana katmasında yatıyor.

2. C

arayıp bulacağına asla ihtimal vermezdim.

“Sanmak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu parçadaki altı çizili sözle aynı anlamda kullanılmıştır? A) Yumurta kırmayı öğrenince kendini aşçı sanmaya başladı. B) Sanma ki bana yaptıkların yanına kâr kalacak! C) Bu zor işin altından kalkacağını hiç sanmıyordum, beni şaşırttın.

Bir yazar ve eserlerinden söz edilen bu paragraftaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

D) Şairlerin çoğu kendilerinden önce şiir yazılmadığını sanır. E) Yabancı bir dil öğrenmekle her şeyin hâllolacağını sanıyoruz.

A) I. cümlede tanındığı alanla ilgili bilgi verilmiştir. B) II. cümlede derlemelerinin meraklısına yararlı olduğundan söz edilmiştir. C) III. cümlede ilk romanıyla okurda şaşkınlık yarattığı belirtilmiştir. D) IV. cümlede eserin içerik ve üslup özellikleri üzerine görüş açıklanmıştır. E) V. cümlede yazarın romanda kendi yaşamını anlattığı hissettirilmiştir.

11. “Akbaba” dergisinde çalışmaya başladıktan sonra İtalya’da “Altın Palmiye” ödülünü kazanan Aziz Nesin, bu ödülden sonra eserlerini kendi adıyla yayımlamaya başlamıştır. Bu cümleden çıkarılabilecek kesin yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Aziz Nesin’in uluslararası çeşitli ödülleri vardır.

8.

I.



II. Yerli yersiz konuşmalarından ötürü gittiği her yerde bir huzursuzluk çıkardı.



III. Yüzyıllardır süregelen bu durum, bugünden yarına kalacak gibi görünüyor.

D) Aziz Nesin’in “Altın Palmiye” ödülünü almadan önceki eserleri takma adla yayımlanmıştır.



IV. Bu sorunlar eninde sonunda hâlledilecek ve herkes mutlu olacak.

E) “Akbaba” dergisinde çalışmak Aziz Nesin’e “Altın Palmiye” ödülüne giden yolu açmıştır.



V. Hazır bulduğu parayı har vurup harman savuranlar er geç parasız kalacak.



Arada sırada onun yanına gider, kültürden sanattan konuşurduk.

B) “Akbaba” dergisi Aziz Nesin tarafından çıkarılmıştır. C) Aziz Nesin, “Altın Palmiye” ödülünden önce eser yayımlamamıştır.

Yukarıdaki altı çizili sözlerden hangileri anlamca birbirlerine en yakındır? A) I. ve II.

156

Çözüm Yayınları



B) I. ve V.

D) III. ve IV.

C) II. ve III.

E) IV. ve V.

12. Koyu lacivert bir gece bastırmıştı. Gecenin içinde ışıklar parlıyordu: kentin öteki mahallelerinin ışıkları, demir atmış gemilerin ışıkları, balıkçı motorlarının ışıkları, küçük limanın ışığı... Gecenin içinde canlı bir varlık gibi, insanın yanına sokuluyordu deniz, sanki soluk alıp veriyordu. Ardından bir şapırtı duyuyordunuz. Rüzgârın ürpertttiği denizin derisinin sesiydi bu.

9. Her gün karşı karşıya olduğumuz gerçekleri göz ardı etmek bizim en büyük çelişkilerimizdendir.

Bu cümledeki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Yaptığı hatalardan gerekli dersleri çıkaramamak B) Her şeyi öznel bakış açısıyla değerlendirmek C) Yaşamda bazı değerleri hiçe saymak D) Yaşanan gerçekleri yok farz etmek E) Yaşanan durumları gereğinden çok önemsemek



Bu parçanın anlatımında, aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) İnsana özgü kavramları başka varlıklara aktarma B) Niteleyici ögeler kullanma C) Ayrıntıların seçiminde işitme duyusundan yararlanma D) Tanımlayıcı söyleyişle yoğunluk sağlama E) Eksiltili cümleye yer verme

TÜMEVARIM - I 1. Hey gücüne kurban olduğum

03

Test

4. Deyimler, hem biçimce hem anlamca kalıplaşmış söz öbekleridir. Zengin anlamlar içerir. Sözgelimi bir konuyu iyice araştırarak yazmak için çalakalem yazmak, bir işi yapmamak I



Dağ taş dinlemezim hey aman



Göster o gül yüzünü göster



Önce yeşil yeşil bak tohum



Sonra sarı sarı gülüver



Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?

için geçersiz neden göstermeye ipe un sermek, artık geri II dönülemeyeceğini anlatmak için ok yaydan çıkmak, III

B) İkileme

karmakarışık duruma gelen bir iş için kördüğüm olmak, borçlu IV

C) Sesteş sözcük



A) Deyim

ve sıkıntılı bir durumu anlatmak için iki yakası bir araya gelmemek deyimlerini kullanırız. V

D) Ad aktarması E) Karşıt anlamlı sözcük



Bu parçada numaralanmış deyimlerden hangisi yanlış açıklanmıştır? A) I.

2.

I.



II. Bu eski araba etse etse beş milyon eder daha fazla değil.



III. İnanmayacaksın ama tamı tamına bin kitap okumuşum bugüne kadar.



IV. İşe başlarken kırk kişiydik, şimdi kala kala dört kişi kaldık.



V. Ben şöyle böyle otuz yıl sonra emekli olduğunda Amasra’ya yerleşeceğim.



Yukarıdaki altı çizili sözcüklerden hangileri anlamca birbirine en yakındır?

C) III.

D) IV.

E) V.

Onunla hemen hemen iki yıldır görüşmüyorum.

A) I. ve II.

B) II.

B) I. ve V.

D) III. ve IV.

Çözüm Yayınları

5. (I) Bu nedenle, bir yörük çadırının içi, çiçek bahçesi gibi döşenmiştir. (II) Dokudukları halılara, kilimlere, diğer el işlemelerine doğadaki tüm çiçek renklerini ve şekillerini en iyi yansıtanlar göçebelerdir. (III) Çiçeği her yerde, her şekilde işlemiş toplumumuzun çocukları olan bizlerse “Çiçek Yılı”na yabancı kaldık. (IV) Oysa betonlaşan çağımızda, tüm insanların her zamankinden daha çok çiçeğe ve onun güzelliğine ihtiyacı var.

Bu parçadaki numaralı cümlelerden hangi ikisi yer değiştirirse parça anlamlı bir bütün oluşturur? A) I. ve II.

C) II. ve III.



E) IV. ve V.

B) II. ve III.

D) II. ve IV.

C) III. ve IV.

E) I. ve III.

6. Bizim gazetelerde her gün, hiç ara vermeden yazan yazarlarımız vardır. Bunlara şimdi de televizyonlarda her gece, hiç ara vermeden görünüp konuşanlar eklendi. Bunlar ne hikmetse her konuda yazar, her konuda konuşurlar. Oysaki insanın her gün, her konuda yazması ya da konuşması uzmanlık gerektiren bir iştir. Ama bizde herkes her şeyi bildiğini, sanıyor. Dolayısıyla bu insanlar da bilmedikleri hiçbir konu olmadığından, ----, her konuda görüş bildirirler.

3. Güneş, Tozak Kırı’na kocaman bir ateş dağı gibi çökmüştü. Tozak Kırı yanıyordu. Taçları gonca iken solmuş gelin güvey otları, kuşekmekleri, çobançanları, koyungözleri tamtakır kuruyup kalmışlardı. Bir deri bir kemik yılanlar, tarla sıçanları, emecenler girecek bir delik, bir gölge arıyorlardı.

Bu parçanın anlatımı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Gözlem gücüyle ayrıntılar seçilmiştir. B) Benzetmeler yapılmıştır. C) Çoğullamalara yer verilmiştir. D) Abartmaya başvurulmuştur. E) İşitsel ögelerden yararlanılmıştır.



Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? A) hangi taşı kaldırırsanız altından çıkar B) dümen suyundan gider C) davul onun omzunda, çanak başkasının elinde D) ağız birliği eder E) saman altından su yürütür

157

Test 03

1. D

7 - 9. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. (I) Empati kurabilmek için karşımızdaki insanın yaşadığı olayı yaşamak zorunda değiliz elbet. (II) Biz onun yaşadıklarında kendimizi görelim, kendimizi onun yerine koyup aynı duyguları yaşayalım ve olaya onun bakış açısından bakabilelim bu yeter. (III) Ama burada daha da önemli olan hissetiklerimizi ona iletebilmektir. (IV) Ancak o zaman karşımızdakiyle empati kurmuşuz demektir. (V) Karşımızdakine onu anladığımızı ifade edemez ve yanlış ifade edersek onunla empati kurmuş sayılmayız. (VI) Empati kurarken dikkat edilmesi gereken bir başka konu da vücut dilidir. (VII) Karşımızdakinin sadece sözel tepkilerine değil, ses tonuna, konuşma temposuna, jest ve mimiklerine hatta duruşuna bile dikkat etmek gerekir.

2. B

3. E

4. A

5. A

6. A

7. D

8. D

9. C 10. B 11. D 12. C

10.

I.



II. Sözcükler, duyguların simgeler biçiminde adlandırılmasından başka bir şey değildir.



III. İnsan, nesneleri ve kavramları adlandırabildiği için düşünebilir.



IV. İnsanlar sözcükler aracılığıyla ulaşabilir yeni anlayışlara.



V. Düşünceyle sözcüklerin oluşmasında bir koşutluk söz konusudur.



Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisi diğerlerinden farklı bir düşünce içermektedir?

İnsan; düşüncesini sözcükle, sözcüğü düşüncesiyle çoğaltmıştır.

A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.



7. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi cümleyle başlar?

A) III.

B) IV.

C) V.

D) VI.

E) VII.

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolaylı anlatım söz konusudur?

Çözüm Yayınları

8. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak

A) Yazar, kitabına ön sözden önce küçük bir şiir parçası yerleştirmiş. B) Şair; bizim ayaklarımızla denizde yürüyebilen insandır, demişti öğretmenim. C) Genç biri, sıla hasretinin romanlarınızda ne gibi bir rolü var, diye sordu.

aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

D) Konuşmasına her kültürün kendisine has karakterler yarattığını söyleyerek başladı sanatçı.

A) I. cümlede bir kesinlikten söz edilmiştir. B) III. cümlede karşılaştırma yoluyla empatinin önemi belirtilmiştir.

E) Son beş altı yıldır bizde de polisiye romanlar yazılmaya başlandı.

C) V. cümlede koşula bağlı bir durum açıklanmıştır. D) VI. cümlede bir öneri, gerekçesiyle verilmiştir. E) VII. cümlede bir gerekliliğin sınırları çizilmiştir.

12. (I) O, kendi okurunu yaratmış bir yazar. (II) Öykülerinin ortak noktası insandan yola çıkması, insanı ve insanın yaşamını işlemesi. (III) Her öyküsünde okurun önünde yeni ufuklar açabilmesi, yalın anlatımı ve öykülerini çarpıcı betimlemelerle donatması onu zirveye çıkarıyor. (IV) Ayrıca konuşma diliyle yazı dili arasındaki köprüyü ustaca kurması ve insanların içsel dünyalarını olağanüstü başarıyla işlemesi de onu vazgeçilmez yapıyor. (V) Yazar, bu başarısını Sait Faik Öykü Ödülü’nü de alarak perçinledi.

158 9.

I.



II. Can, canın yoldaşıdır.



III. İğneyi kendine, çuvaldızı başkasına batır.



IV. Canı canla ölçmeli.



Hatasız kul olmaz.

Yukarıdaki atasözlerinden hangileri bu parçada anlatılanlarla ilişkilendirilemez? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II. ve III.

E) III. ve IV.

C) I. ve II.



Numaralanmış cümlelerden hangilerinde söz konusu yazarın başarılı olmasının nedeni belirtilmiştir? A) I. ve II.

B) II. ve III.

D) II. ve IV.

E) IV. ve V.

C) III. ve IV.

TÜMEVARIM - I 1. Ankara’nın değişen yüzü, yaşam alanlarımızı da değiştiriyor. I

Test

04

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde karşıt anlamlı sözcükler bir arada kullanılmıştır?

Uzun yıllar başkentin kalbinin attığı yer olan Ulus, tahtını yeni II III

A) Adadaki beyaz ışıkları gören tayfalardan biri, kara gözlerini kısıp bağırmaya başladı.



B) Ben ekşiyi ve acıyı çok severim, onlar olmadan sofraya oturmam.

merkez Kızılay’a bırakmıştı çoktan. Ankaralıların yeni yaşam alanı Kızılay ve civarı olmuştu. Ancak yeni mekânların, IV

C) Herkes bizim yanımıza gelirken sen başka bir tarafa gidiyorsun.



alışveriş merkezlerinin açılmasıyla birlikte Ankara da yeni merkezlere kayıyor bir süredir. V

D) Yangının başka evlere de sıçramaması için mahalleli seferber olmuştu. E) Sabahleyin çok önemli bir işim var, mümkünse öğlene doğru görüşelim.

Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi gerçek anlamda kullanılmıştır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

5. “Bugün” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde “Bugün,

2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde koşula bağlılık söz

geçmişte yaşanan birçok olay hiç yaşanmamış gibi unutulup gitti.” cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır?

konusudur?

A) Ah günüm yetse görmeye seni B) Kanat seslerini duyup uyanırlarsa

Gene kuşlarla uyusun çocuklar

C) Ben gemi olurum, sen kaptan ol

Yelken açarız bir sabah vakti

D) Sevgiydim önce bir çeşit incelik

A) İşlerimi erken bitirebilirsem bugün akşama doğru size uğrayabilirim.

Seni övmeye gücüm yetse

B) Bugün, artık herkesin evinde bilgisayarı, cebinde cep telefonu var.

Çözüm Yayınları



C) Bugün çok işim var, sanırım birkaç gün daha böyle devam edecek. D) Bugünden sonra mesai sekiz buçukta başlayıp altıda bitecekmiş.

Benimle başladı bu müthiş tazelik

E) Bugün kitabevlerini dolaşıp yeni çıkan kitapları incelemek istiyorum.

E) Hangi gizli ay ışığı bazı gecelerde

Yükseltir denizleri yatak kıyılarına

6. ---- Sanatçı belli bir toplumun belli bir zamandaki sorunlarını, duygularını, eğilimlerini anlatmakla yetinirse bütün insanlığı kucaklayamaz. Kendisi de sınırlı bir üne kavuşabilir. Bununla birlikte evrenselliğin kendi başına gerçekleşmeyeceği de bilinmelidir. Toplumların kendilerine özgü yaşayış biçimleri, duyguları, düşünceleri olmadan; sanat eserine önce bunlar sindirilmeden evrensellikten söz etmek, hayal görmekten başka bir şey değildir.

3. Eleştirmenlerimizin çoğu Fakir Baykurtları, Yaşar Kemalleri bir küçümseme ---- içinde; ---- bazıları işi aşağılamaya kadar götürdü. Onlara göre iyi romanın ölçütü “şehirli insanın çelişkilerini” anlatmak herhâlde. ---- çelişki toplumun her kesiminde vardır.

Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıda verilenlerden hangisi getirilmelidir?



Düşüncenin akışına göre bu parçanın başına aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) havası - hatta - Halbuki

A) Klasik eserlerin tümü evrensel özellikler taşır.

B) tavrı - belki de - Oysaki

B) Sanat, özveriyle çalışacak kişiler olursa gelişme gösterebilir.

C) anlayışı - nedense - Biliyoruz ki D) tutumu - oysaki - Çünkü E) düşüncesi - her nedense - Ama

C) Sanatçının amacı evrenselliğe ulaşmak olmalıdır. D) Sanatın görevi, ulusal kütürü topluma tanıtmaktır. E) Her sanatçının kendine özgü bir sanat anlayışı vardır.

159

Test 04 7.

I.

1. D

II. Yaptığı kurabiyeleri küçük kutulara koyup tek tek paketlemiş.



III. Masanın üzerinde küçük ama kıymetli bir vazo vardı.



IV. Zamanında önemsemediğimiz küçük dertler şimdi başımıza iş açtı.



V. Konserini küçük bir kalabalığın önünde vermek zorunda kaldı.

A) I.



B) II.

C) III.

D) IV.



8. C

9. B 10. C 11. A 12. E

Altı çizili sözün bu cümleye kattığı anlam, aşağıdaki cümlelerin hangisinde vardır?

C) Raporları ört bas edip davayı kendi lehine çevirdi. D) Masanın üzeri bir sürü dosya, fiş ve fatura ile dolmuştu. E) Evraklarının eksik olduğu gerekçesiyle başvurusunu dikkate almamışlar.

Çözüm Yayınları

11.

I.



II. Pek çok kişi için imrenilecek durumdur bu.



III. Bu da bize kitap okumamız gerektiğini ama hayattan kopuk bir okumayla hayatta başarılı olmayacağımızı gösterir.



IV. Çocukluğundan beri kitaplara gündelik yaşamdan kopma ölçüsünde, aşırı ilgi duyan bu adam tam bir kitap kurdudur.



V. Hayat bir kırbaç gibi yüzüne şakladıkça şaşırır, bocalar.



8. Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen durum

Ne var ki işin bir de başka yönü var: Bu adam, başını kaldırıp hayata baktığı, hayatla yüz yüze geldiği zaman, büyük bir şaşkınlık içinde kalakalır.

Numaralanmış cümlelerden bir paragraf oluşturulduğunda hangisi baştan üçüncü olur? A) I.

aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir?

D) Yoğunluk

7. D

E) V.





6. C

B) Zamanında yetişemeyince sınava giremedi.

Sadece bu sayfada on iki tane “bir” sözcüğü kullanılmış “Ve” bağlacı da çok. Sevgili Sadık Aslankara’nın kulakları çınlasın; çok kızar virgül kullanmakla “ve” bağlacı kullanmak arasında bir değişiklik olmuyorsa virgül kullanmamaya. Çünkü ona göre sık sık kullanılan bu bağlaç okurken dilde takıntılar oluşturuyor.

B) Açıklık

5. B

A) Gizli belgeler basına sızınca skandal patlak vermişti.

8 ve 9. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

A) Sadelik

4. A

işe ben değil, benden düşük puanlı biri başladı.

“Küçük” sözcüğü numaralanmış cümlelerin hangisinde nitel anlamda kullanılmıştır?



3. A

10. O şirkette işe girmek için yaptığım başvuru sümenaltı edilince

Sayısal lotonun bu haftaki ikramiyesi küçük bir servet sayılır.



2. B

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

C) Akıcılık

E) Duruluk

12. Beni imrendirecek ölçüde dizgeli bir yaşamı vardır. Sözü, edinimleriyle çelişmez. İlkeleri hiç değişmez. İvecen değildir. Tam bir sabır taşıdır. Düşünüp taşınıp söyler, incitmeden eleştirir. Örselemeden eğitir. Daha güzeli, bilmediğini bilir. Bilmediğini öğrenmek için derinlemesine irdeler. Bıkıp usanmadan dener. İstediğini kafa yorarak ve ter dökerek elde eder.

160 9. Bu parçada geçen deyim, aşağıdaki durumların hangisinde kullanılır?

A) Bir duruma veya söze hazırlamak için önceden bir şeyler anlatıldığında B) Konuşulan yerde bulunmayan, sevilen biri anıldığında C) Kendisine dokunan bir söze gereken cevap verildiğinde D) Herhangi birinin dedikodusu yapıldığında E) Çıkar sağlamak için bir kimseyi arkasından övmek gerektiğinde



Bu parçada sözü edilen kişi aşağıdakilerden hangisiyle nitelenemez? A) Planlı yaşayan B) Söyledikleriyle yaptıkları tutarlı olan C) Kendini aşmaya çalışan D) Amacına sabırla ve emekle ulaşan E) Yaşamında başarılı olmayı ilke edinen

TÜMEVARIM - I 1. Sakın unutmayın, bir insan yaptığı iyiliğin ya da kötülüğün

05

4. Bugün pek çoğumuz şehir insanıyız ama deyimlerimize

karşılığını mutlaka görür. Bu yüzden hangisiyle karşılaşmak istiyorsanız siz de onu yapın.

Test

yakından bakın. Ne kadar çok hayvanlarla ve doğayla ilgili söz var aralarında. Örneğin, beklenen veya korkulan bir sonuç gerçekleştiğinde söylenen dananın kuyruğu kopmak, I

Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen durumla ilgili değildir?



olmayacak yerden çıkar sağlanmaya çalışıldığında sinekten yağ çıkarmak, “en sonunda bir iş başarabildi” anlamında II

A) Öfkeyle kalkan zararla oturur. B) Ne verirsen elinle o gider seninle. C) Rüzgâr eken fırtına biçer.

kullanılan kedi olalı bir fare tuttu, bir kişiye yapamayacağı III

D) Ek tohumun hasını, çekme yiyecek yasını. E) Ne doğrarsan aşına, o çıkar kaşığına



belli olan bir işi yaptırmaya çalışmaya deveye hendek atlatmak... Hele uzayıp giden, bir türlü sona ermeyen sorunlar IV için kullanılan yılanın kuyruğuna basmak deyiminin pek V

severim.



Bu parçada numaralanmış deyimlerden hangisi yanlış açıklanmıştır? A) I.

2. “Kaplamak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

“çepeçevre sarmak” anlamında kullanılmıştır?

A) Bulutlar bir anda gökyüzünü kapladı. C) Evimizin bir tarafı yola bakar, diğer taraflarını ağaçlar kaplar. D) Artık nevresimler var da eskiden olduğu gibi yorgan kaplamıyoruz. E) Dayımın Almanya’dan geleceğini öğrenince içimi bir sevinç kapladı.

Çözüm Yayınları

B) Dudaklarının üstünü kaplayan siyah, gür bıyıkları vardı.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ad aktarmasına örnek vardır?

A) Yeni kitabım, bu sefer birinci hamur kağıda basılacak. B) Geç kalmadık, otobüsün hareket etmesine daha çok var. C) Evle konuşmadan size herhangi bir cevap veremeyeceğim. D) Kar bu şekilde durmadan yağarsa yarınki maç iptal edilebilir. E) Son yıllarda kalp rahatsızlıklarında büyük bir artış olduğu biliniyor.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözler anlamca birbirine en yakındır?

6.

I.

A) Şiirdeki başarı, tecrübe ve birikimle ortaya çıkan bir kazanımdır.



II. unsurlarla karşılaşırız



III. Ziya Gökalp’in eserlerini psikolojik



IV. ve dünya görüşünü müjdeleyen



V. çocukluk yıllarında sanat

B) Bu kadar insanı buraya çok güç topladık, şimdi onlara gitmelerini söylemek de zor olacak. C) Sizi sadece bir öğretici olarak görmek mümkün değil, siz aynı zamanda çok iyi bir eğitimcisiniz. D) Ondan hoşlanıyor muyum yoksa ona acıyor muyum, buna karar veremiyorum. E) Bugünlerde çok üzgün ve yorgun gibisin, nedir sendeki bu farklılık?



açıdan tahlil ettiğimizde daha

161

Numaralanmış sözlerle anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturulduğunda sıralama nasıl olur? A) III-I-V-IV-II

B) III-I-IV-II-V

C) V-IV-III-I-II

D) V-IV-III-II-I



E) III-IV-II-V-I

Test 05



1. D

2. C

3. B

4. E

5. C

6. A

7. B

8. D

9. A 10. E 11. E 12. C

10. Yunus Nadi’nin kişiliğine gelince o büyük insan, geniş ve

7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

onurlu anlamıyla Cumhuriyet’in ta kendisidir.

(I) Bilim insanı olmak, toplumun öteki mesleklerinden olanlarla araya sınır çizmeyi gerektirir. (II) Çünkü bilim insanı, sadece bugün için yaşamaz, geleceği de düşünür. (III) Gelecekten sorumlu hisseder kendini, kendisine devredilen mirası alır, işler, yetkinleştirir; yeni kuşaklara armağan eder. (IV) O bilir kendisinin sınırlı bir gücü olduğunu ama çalışmalarını kesintiye uğratmaz. (V) Her konuyu ince eleyip sık dokur, bu süreklilik sayesindedir ki insanlık bir gelişme çizgisi izleyebilmiştir.

Bu cümleden Yunus Nadi’yle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi kesin olarak çıkarılabilir? A) Kişiliği gelişmiş bir insandır. B) Cumhuriyet döneminde doğmuştur. C) Düşünceleri ve yaptıklarıyla ünlenmiş bir büyük insandır. D) Cumhuriyetin yerleşip gelişmesinde büyük katkıları olmuştur. E) Düşünsel ve yaşamsal anlamda Cumhuriyet’i sindirip onunla bütünleşmiş biridir.



7. Bu parçada bilim insanlarıyla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisinde değinilmemiştir?

A) Zamanı tek boyutlu olarak değerlendirmediklerine B) Diğer meslek dallarıyla uğraşanlardan üstün olduklarına C) Araştırmalarının süreklilik taşıdığına

11.

D) Çalışmalarını titiz bir biçimde yürüttüklerine

8. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden

Çözüm Yayınları

E) Uygarlığın bilim insanlarının çalışmalarıyla geliştiğine

I.

Bir sanatçı, toplumsal sorunlarla ilgilenmiyor diye eleştirilemez.



II. Sanatı, sanatçıların görüşleri oluşturup biçimlendirir.



III. Toplumun sorunları, eserinin konusunu oluşturacak kadar ilgilendirir sanatçıyı.



IV. Sanat eserleri her zaman yaşamdan etkilenmez.



V. Sanatçılar, sanatlarını toplumun hizmetine sunup toplumu yönlendirmelidir.



Yukarıdaki numaralı cümlelerden hangileri aynı konu etrafında oluşturulmuştur?

sonra “Onun durağanlığa tahammülü yoktur.” cümlesi getirebilir?

A) I. ve II.

A) I.



B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

B) II. ve III.

D) IV. ve V.

C) II. ve IV.

E) I. ve III.

12. Türlü olaylar ve kişiler esere tıkış tıkış doldurulmuş; roman kimliği verebilmek için de bunlar, pek de inandırıcı olmayan, kimi zorlamalarla birbirine bağlanmaya çalışılmıştır. O kadar ki, kitaptaki olayların ve kişilerin birçoğu çıkarılırsa eserin yapısında bir bozulma olmayacaktır.

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde neden - sonuç ilişkisi vardır?

162

A) Gençler kemikleşmiş düşüncelerle hareket etmiyorlar, bu yüzden onlarla çalışmayı seviyorum.



I.

B) İnsan, kendi çektiğini ne çocuklarının ne de gençlerin çekmesini ister.



II. Olaylarla kişiler arasında uyumsuzluk olması

C) Başımıza gelen şeyler bize örnek olmalı; “Ben neler çektim, biraz da sen çek.” dememeli. D) Benim çocukluğumu kendi çocuklarıma yaşatmak istemedim hiçbir zaman. E) Zaman çok önemli diyorum, bunu herkesin anlaması için çalışıyorum.

Buna göre, İşlevi olmayan kişi ve olaylara yer verilmesi



III. Olayların karakterlerin önüne geçmesi



IV. Gerçeğe aykırı durumlardan söz edilmesi



eleştirilerinden hangisi yukarıda sözü edilen romana yöneliktir? A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) II. ve III.

E) III. ve IV.

C) I. ve II.

TÜMEVARIM - I 1. Televizyondaki filme öyle dalmışım ki neredeyse yarınki



sınavı unutacaktım.

Bu cümleye altı çizili sözün kattığı anlam, aşağıdakilerin hangisinde vardır?



A) Çok geçmeden o da arkadaşlarıyla birlikte hareket etmeye karar verdi. B) Bence sen bir günde en fazla beş saat çalışabilirsin. C) Az kalsın ben de onlar gibi davranmaya başlayacaktım. D) Sen neredeysen ben de oradayım, unutma ki biz ayrılamayız. E) Birkaç dakika önce olan oldu, artık ne yapsak faydasız!

06

Test

4 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. (I) İnsanın az dostu, çok tanıdığı olmalı Voltaire’e göre. (II) Kitaplar, kitaplar, kitaplar... (III) Çok kere binlercesi aynı şarkıyı söylüyor. (IV) Birinin sesi daha güzel, öteki daha fazla falso yapıyor. (V) Binlerce kitap aynı büyük sesin dağılan, boğuklaşan, bazen asırdan asıra, bazen ülkeden ülkeye akseden yankıları... (VI) Kitap kitabı doğuruyor, doğurmayan kitaplar da vardır. (VII) Yahut adını taşıyan çocuklarla gerçek hiçbir akrabalık bağı bulunmayan kitaplar. (VIII) Bu okyanusta boğulmamak, bu Babil Kulesi’nde sükunetle dolaşabilmek için hangi kılavuzun peşinde koşacak, hangi pusulaya güveneceğiz?

4. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istenirse ikinci paragraf hangisiyle başlar?

A) III.

B) IV.

C) V.

D) VI.

E) VII.

2. “Söylemek” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde A) Onun söylediği şarkılar öyle güzeldi ki, hem gençlere hem de yaşlılara coşku veriyordu. B) Benim hakkımda böyle ağza alınmayacak şeyleri söyleyenler, söylediklerinden çok utanacaklar. C) Oraya giderken yanınızda bulunması gerekenleri size söyleyecekler.

Çözüm Yayınları

“haber vermek” anlamında kullanılmıştır?

5. Bu parçadan kitaplarla ilgili olarak

D) Senin burada varlık içinde yaşadığını görenler bunu gidip herkese söylerler.



I.



E) Patronun söylediklerini dikkate almayanlar, işten atılmayı baştan kabul ediyorlar.

II. Bir kitabın başka bir kitabı oluşturan ögeleri içinde taşıdığı

Birçoğunun aynı konuyu işlediği



III. Her okura hitap edebilecek içerikte oluştuğu



IV. Binlercesinin aynı kaynaktan çıktığı



belirlemelerinden hangisi söylenemez? A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) II. ve IV.

C) I. ve II.

E) III. ve IV.

163

3. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi “alçak gönüllü olmak gerektiğini” vurgulamaktadır?

6. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A) Alçaktan uçan yüce konar, yüce uçan alçak konar.

A) Öznellik

B) Alakargada alacağım olsun, alamazsam gözümü oysun.

B) Eksiltili cümle

C) Aklına geleni işleme, her ağacı taşlama.

C) Benzetme

D) Akarsuya inanma, el oğluna dayanma.

D) Soru cümlesi

E) Elti eltiye eş olmaz, arpa unundan aş olmaz.

E) Karşılaştırma

Test 06

1. C

7. Geçen gün, hayatımı şöyle bir gözden geçirdim. Neredeydim, I

3. A

4. D

Ama bu arada çok da iyi bir şey yaptığımı görmek beni mutlu IV

etti: Bütün bu olumsuzluklar içinde bir an bile yaşamın dışına çıkmamış, kabuğuma çekilmemiştim. V

8. E

9. D 10. E 11. A 12. D

A) Karşılaştırma B) Onaylama

A) I.

D) Tanım yapma

D) IV.

7. D

Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?



Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisi deyim değildir? C) III.

6. C

biçime sokulabilirler. Okuyamamış, cahil kalmış insanlar, aslında doğdukları gibi büyümüş, kendileri için ve topluluk için daha faydalı işler görecek bir biçime sokulamamış kimselerdir. Çocukluk çağında okumak ve biçime girmek imkânı bulamamış olanlar, sonradan bu fırsat ellerine geçirseler bile, ne kadar gayret ederlerse etsinler, yeniden okuyamazlar. Çünkü hafızaları yeni bilgileri çabucak zapt edecek hassaslığı, vücutları yeni eğilip bükülmelere uyacak yumuşaklığı kaybetmiştir.

Ne kadar ayran gönüllü, maymun iştahlı olduğumu fark ettim. III

B) II.

5. B

10. Ağaç yaş iken eğilir, dedikleri gibi, insanlar da genç iken bir

neler yaptım, nereye geldim? Sonuç çok da hoşuma gitmedi. II



2. D

C) Gerekçe bildirme

E) V.

E) Amaç açıklama

8. Bir edebî eseri yeniden okuma isteği duymamışsanız, o kitabı gerçekten okumuş sayılmazsınız.



Aşağıdakilerden hangisi anlamca bu cümleye en yakındır?



A) İlk okunduğunda anlaşılmayan bir edebî eser birkaç kez daha okunmalıdır. B) Okunduğunda zevk duyulan bir eser, insanda yeniden okuma hissi uyandırır. C) Bir kitabı gerçekten okumuş olmakla üstünkörü okumak arasında birçok fark vardır.

Çözüm Yayınları



D) İyi bir okur, edebî eserlerin çoğunu okuyarak sanatsal duyarlılıklarını geliştirir. E) Bir kitabı gerçekten okumuş olmak, o kitabın tekrar okunma arzusu uyandırmasını gerektirir.

11 ve 12. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. (I) Köyde herkesin sevdiği yaşlı adamın “Beni sahildeki kavağın altına gömün.” vasiyetine köylüler uydu. (II) O günden sonra kavak dile gelmiş, o çok sevdiği adamı herkese anlatmıştı. (III) Onun ölümünden beri boyunları bükük duran çiçekler bir süre sonra başlarını otlar arasından çıkararak keyifli keyifli sallanmaya başladılar. (IV) Bir sabah kavak, az ötesinde birtakım insanların eğilip kalkıp yerleri ölçtüklerini gördü. (V) Adamlar ellerindeki planlar hakkında konuşup buraya bir otel yapacaklarını söylediklerinde, sinirlenen kavağın yaprakları diken diken olmuştu.



11. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde insandan doğaya aktarma yapılmamıştır?

9. Son yıllarda salt düşsel, fantastik, marjinal konularda yazılan, içeriği boş olan sıradan ve basit anlatımlı romanlar okumaktayız. Okuru düşünmeye yönlendiren romanlar ne yazık ki çok az. Ticari yönden çok satan kitaplar genellikle günlük tüketime yönelik olduğundan aynı kitabın ikinci bir kez okunmasının da hiçbir anlamı kalmıyor.

164

I.



II. Popüler kitapların kitap piyasasını doldurması



III. Romanların ticari kaygıyla yazılması



IV. Okuru düşündürmeye yönlendiren yazarların olmaması



V. Piyasa kitaplarının yoğunluktan uzak olması



Yukarıdakilerden hangisi bu parçada yakınılan durumlardan biri değildir? A) I.

A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

Bellekte yer eden romanların az olması

B) II.

C) III.

D) IV.

12. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Doğrudan anlatıma başvurulmuştur. B) İkileme kullanılmıştır. C) Deyimlerle anlatıma çeşitlilik katılmıştır. D) Benzetmeye yer verilmiştir.

E) V.

E) Anlatım üçüncü kişi ağzıyla yapılmıştır.

TÜMEVARIM - I 1. “Düşündüklerimizi özgürce söyleyemeyeceksek

Test

07

4. Aşağıdaki dizelerin hangisinde “özlem” söz konusudur?

düşünmemizin ne anlamı kalır!”

A) Durmadan taşırdım yanımda iki şeyi

Aşağıdakilerin hangisi bu cümleye anlamca en yakındır?



A) Düşüncenin özgürce ifade edilebildiği ortamlar sağlıklı düşüncelerin oluşmasına zemin hazırlar.

B) Ey deniz, şöyle bir gün, sana bakacak mıyım

B) Özgür insan olmanın koşulu düşüncelerini özgürce açıklayabilmektir.

C) Basar basmaz bir katran karanlık

C) Ne zaman ki düşündüklerimizi özgürce ifade edebiliriz o zaman düşünmemizin bir anlamı olur.

D) Bilirim yalnızlık üşütür insanı



D) Düşüncelerini özgürce açıklayamayanlar sanmasınlar ki özgürdürler.

İri çakıl tanelerini, çatlamış bir narı. Elma bahçelerinden, fındık bahçelerinden Rüzgarım diner, acılar vurur sulara Kalp daima sevecek birini arar

E) Çırpınan kalbini dinledim bir süre

E) Düşünce özgürlüğü yasaklarla engellenmemelidir.

Ve uçmak istedim onunla göklere

5. (I) Şiirimizin eski gücüne, sıcaklığına kavuşmasını istiyorsak I.



II. Döndüğümde odanın temizliği bitmiş olmalı.



III. Yemeğini yemiş, çayını yudumluyor olmalı.



IV. İş görüşmesini yapmak için yola çıkmış olmalı.



V. Aldığı puana bakarsan sorular onu zorlamış olmalı.



Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde olasılık (tahmin) anlamı yoktur? A) I.

onu kendi insanımızla buluşturmak zorundayız. (II) Türk şiirinde eski duyarlılığı, sesi bulmak neredeyse olanaksız artık. (III) Bu eski sesi yakalayabilmek için köye, sokağa inmek zorundayız. (IV) Gerekirse eski şiirimiz tümüyle taranmalı, ondaki Anadolu insanı tekrar şiirleştirilmeli. (V) Elbette halk ağzından yararlanmak da şiirle insanımızın barıştırılmasında vazgeçilmez bir çabadır.

Bu saatte beni arayan, kardeşim olmalı.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

Çözüm Yayınları

2.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede koşula bağlı bir durumdan söz edilmiştir. B) II. cümlede bir değişimden söz edilmiştir. C) III. cümlede amacın ne olduğu açıklanmıştır. D) IV. cümlede bir öneride bulunulmuştur. E) V. cümlede yapılması gerekenler sıralanmıştır.

3. Leonardo DiCaprio’nun Başlangıç (Inception)’ta sergilediği oyun gücü senaryoyu aşıyor.

Bu cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir?

165 6. (I) İlk öykülerindeki titiz ve ayrıntılı betimlemeler, biraz uzun olduğu için okuyucuyu sıkacak nitelikteydi. (II) Fakat bunlar, zamanla yerini usta işi betimlemelere bıraktı. (III) Buna karşın anlatımındaki yapaylık bugün de sürüyor. (IV) Son iki yılda beş kitabı yayımlandı. (V) Bu, pek çok yazara nasip olmayacak bir başarı, kuşkusuz.

A) Başlangıç filminin güçlü bir senaryosu vardır. B) Leonardo DiCaprio, Başlangıç’ın senaristinden daha başarılıdır. C) Başlangıç filminde hatalı çekim sahneleri vardır. D) Leonardo DiCaprio, oynadığı bütün filmlerde iyi bir performans sergilemiştir. E) Başlangıç filminin senaristinin anlatımı yetersizdir.



Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz değerlendirmeler bir arada verilmiştir? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

Test 07

1. C

7. Aşağıdakilerden hangisi bir paragrafın giriş cümlesi

2. B

3. B

4. B

5. E

6. A

7. C

8. A

9. C 10. B 11. B 12. E

10. Sanat adamı, yazdığının okunmasını, ilgi toplamasını

olabilir?

ister. Yalnız kendisi için yazan bir şair veya hikâyeci düşünülemez. Bugün yazdığının hiç olmazsa yakın bir gelecekte okunacağını ummayan bir yazarın eline kalemi almasına ihtimal verilemez. Servetifünuncuların çoğu, bir edebiyat eserinin - sanat değeri olmak şartıyla - ana dili ile yazılırsa ancak yaşayabileceğini anlamadan öldüler. Uzun yıllar yaşayan Halit Ziya ise eserlerinin artık okunmadığını, dili yüzünden yakın bir gelecekte hiç okunmayacağını görebildi.

A) Bir anlamda eserin kısırlaşmasıdır bu, yok olmasıdır. B) Bu, yazar için bir talihsizlik, belki de yaşanılması gereken bir şey. C) Bugüne ve geleceğe sırtını dönenin geçmişte de bulacağı bir şey yoktur. D) Edebiyatımızın bize verdiği ise varoluşumuza ilişkin anlamlardır.



E) Edebiyatın bunu günümüze ve geleceğe ilişkin bir kaygıyla yaptığını unutmamak gerekir.

Bu parçadaki altı çizili cümleyle Servetifününculara yöneltilen eleştiri aşağıdakilerden hangisidir? A) Sanatsal başarıdan uzak olma B) Eserlerini yabancı sözcüklerle oluşturma C) Amaç doğrultusunda sanat yapma D) Gerekli koşullardan yoksunluk E) Sanatsal bilinç eksikliği

8. Türk romanın yalnızca kırsal kesim gerçeklerini anlattığı



Bu parça düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisiyle sürdürülebilir? A) o dönemde kırsal kesim yaşamını bilmeyen gençler roman yazmaya heves bile etmezlerdi. B) yoksul köylülerin nasıl ezildiğinin, ne güç koşullar altında yaşadıklarının sergilenmesi elbette çok önemliydi.

Çözüm Yayınları

bir dönemi vardır. O dönemde çok büyük yazarlar yetişti, başyapıtlar yazıldı. Anlatılanların kentlerde yaşayan roman okurları için çok çarpık olması yüzünden, uzun süre romancılarımız köy gerçeklerinden başka bir şeye değinmez olmuşlardı. Öylesine ki ---

C) romanların yalnızca kırsal kesim yaşamını ele alması bir yanılgıydı. D) artık bu yanılgının bir an önce aşılması gerekiyordu. E) kent yaşamının görünümleri romana konu olamıyordu.

11 - 12. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. (I) Gereksiz tek bir söz ya da sözcük bulamazsınız onun yazılarında (II) Her durumu, her olayı ya da olguyu yeteri kadar sözle dile döküyor. (III) Böyle olmazsa o yazı, pişmemiş bir yemeğe, demlenmemiş bir çaya benzer. (IV) Okuyucuyu bıktırır, edebiyat değeri olmaz böyle yapıtların. (V) O yüzden de böyle yapıtlara okur da pirim vermez.



11. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden

sonra “Ne bir sözcük fazla ne bir sözcük eksik.” cümlesi getirilebilir?

A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

9. Aşağıdaki dizelerin hangisinde koşula bağlılık söz konusudur?

166

A) Daha fani olaydı kurtulurdu zarardan

Aşkın ki farkı yoktur bir dağ başında kardan

B) Her sabah, ufuklardan mavi şarkılar gelir

Ve her akşam ürperir içimde yalnızlığım

C) Güneşim aydan sarı, yarınım dünden zorsa

Sarsın artık ömrümü tunç kandillerin isi

12. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Tartışmacı anlatımdan yararlanılmıştır.

D) Üzülme senden sonra kalbime girenlerin

B) Öznellik ağır basmaktadır.



C) Somutlama yapılmıştır.

Yalnız senin aksindir orda görecekleri

E) Belki bu mısralarım esecek gönüllerde

D) Neden - sonuç ilişkisi kurulmuştur.



E) Bir tahminde bulunulmuştur.

Fakat herkese uzak kalacak, yalnızlığım

BÖLÜM 02 Test

Kök Bilgisi - 1 1. Dilin anlamlı en küçük parçası "kök"tür, isim ve fiil kökü olmak

4. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcüğün kökü, sözcük türü yönüyle diğerlerinden farklıdır?

üzere ikiye ayrılır.



01

Buna göre,



A) Yeni kavramları karşılamak için yeni sözcükler türetilir.



I. Bu top ne zaman patladı?



B) Sözlerine bakılırsa düşüncesiz birine benziyor.



II. Ben söz verdiysem yaparım.



C) Herkesin mutluluğa varan sonlara inanmasını diliyorum.



III. Bana da gel, dedi.



D) Yapıtlarımda kendi düşüncelerimi işlemekten kaçınırım.



IV. Mutfaktaki boru delinmiş.



E) Bu olaya geleneksel bir yorum getiremezsiniz.



V. Vazodaki gül solmuş.



cümlelerindeki altı çizili sözcüklerden hangisinin kökü türce farklıdır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklemin kökü, sözcük

2. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcüklerden hangisi addan türemiştir?



A) Yaşamdan kesitler sunuyordu konuşmasında.



B) Şimdi, ondan köşe bucak kaçan insanlar var.



C) Bana engel olmaya çalışma demiştim sana.



D) Güneş ne güzel doğuyor yine bu sabah.



E) Bırak kanasın yaram, yıkılmış ocakta.

Çözüm Yayınları

türü bakımından ötekilerden farklıdır?



A) Toplantıdaki herkes bu fıkraya çok güldü.



B) Yaşlı adam yorgunluktan derin bir uykuya daldı.



C) Belli ki herkesten çok annesini özlemiş.



D) Meydandan geçen nehir yağmurla birlikte taştı.



E) Söylediklerimi defterine bir bir yazdı.

167

3. En tatlı insan, başkalarının mutluluğundan kendine pay I çıkaran insandır. IV V

II

III

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem, farklı bir kökten türemiştir?



A) Eserlerinde asla sanat kaygısı gütmüyor.



B) Aynanın karşısında uzun süre saçlarını taradı.



Bu cümledeki altı çizili sözcüklerden hangisinin kökü, türü bakımından ötekilerden farklıdır?



C) Yarışmada benim şiirim birinci seçildi.



D) Toplantıya katılanların çoğu seni suçlamış.



A) l.



E) İnsanı doğruya götüren tek şey bilimdir.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

Test 01

1. C

7. Yalnız bu semti sevmek için ömrünüz kısa I

II

III

IV

V

Bu dizede numaralanmış sözcüklerden hangisinin kökü, sözcük türü yönüyle diğerlerinden farklıdır?



A) l.

C) lll.

3. D

4. E

5. C

6. D

7. E

8. C

9. E 10. E 11. B 12. B

10. Borçlarımı ödeyebilmek için gece gündüz çabalıyor çoğu



B) ll.

2. E



D) lV. E) V.

I II kez uykuya günlerce hasret kalıyorum. V

III

IV



Bu cümlede numaralanmış sözcüklerden hangisinin kökü, türü yönüyle diğerlerinden farklıdır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

11. Türkçede hem isim hem fiil kök olarak kullanılabilen ve aralarında anlam bağıntısı olan sözcüklere ikili (ortak-kökteş) kök denir.

8. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinin kökü, sözcük türü bakımından diğerlerinden farklıdır?



A) Bu sözlerden bir pişmanlık duydunuz mu?



B) Önümüzdeki ay atamaların yapılacağı söylendi.



D) Verdiği haberle umutlarımızı söndürdü.



E) Ne kadar gizlesek de bunlar bilinecektir.

Çözüm Yayınları

C) Bedenine uyan bir elbise mağazada yoktu.

Buna göre,



I. Yırtılan çorabını yamamış.



II. Bahçeye kırmızı gül ekmiş.



III. Evin dış cephesini kim boyadı?



IV. Üzerindeki eski hırkayı çıkardı.



V. Sözleri bana güven veriyor.



cümlelerindeki altı çizili sözcüklerden hangisi ikili kök olarak kullanılmaz?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.



12. Aşağıdaki dizelerde altı çizili sözcüklerden hangisinin 9. Deneme yazarak başladığım bu yolculukta sürekli

168





I kendimi yeniliyorum. III

II

kökü, sözcük türü bakımından farklıdır?



A) Yıllarca gezdirdim hoyrat başımı

Aradım bir ömür arkadaşımı

Bu cümlede altı çizili sözcüklerin köklerinin türü aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

B) Yaşamak bir yürek işçiliği günümüzde



Ölümün anlamı değişti birden

C) Uykusuz gecemde bir kadın

I

II

III

A)

Fiil

Fiil

Fiil



B)

Fiil

İsim

İsim



C)

İsim

Fiil

Fiil

Büyüdüm anne

D)

İsim

İsim

İsim



E)

Fiil

Fiil

İsim



Gözleri ay ışığında

D) Uyusunda büyüsün derdin

E) Deniz yırtılır kimi zaman Bilmezsiniz kim diker

BÖLÜM 02 Test

Kök Bilgisi - 2 1. Şiirin amaçlarından biri, okuyanın ya da yazanın kişiliğinden

I bir şiir çoşkusu ve duygusu yaratmaktır. IV V

II

Bu cümledeki altı çizili sözcüklerden hangisinin kökü, türü yönüyle ötekilerden farklıdır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

4. Gurbetten gelmişim yorgunum hancı

III



I II III Şuraya bir yatak ser yavaş yavaş IV Ama karanlığı görmesin gözüm V Beyaz perdeleri ger yavaş yavaş

D) lV. E) V.



Numaralandırılmış sözcüklerden hangilerinin kökü fiildir?



A) l. ve II. B) l. ve III. C) ll. ve IV. D) III. ve lV. E) VI. ve V.

5. Öldük, ölümden bir şeyler umarak

2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili sözcüğün kökü, sözcük türü yönüyle ötekilerden farklıdır?



Bir büyük boşlukta bozuldu büyü

A) Borç harç içinde aldıkları bu güzel eve iki hafta sonra yerleşecekler.



Nasıl hatırlamazsın o türküyü



Gök parçası, dal demeti, kuş tüyü



Alıştığımız bir şeydi yaşamak



Bu dizeleri oluşturan sözcüklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



A) "umarak" sözcüğünün kökü "um"dur ve fiil soyludur.



B) "büyük" sözcüğünün kökü "büyü"dür ve fiil soyludur.



C) "hatırlamazsın" sözcüğünün kökü "hatır"dır ve isim soyludur.



D) Dördüncü dizeyi oluşturan bütün sözcüklerin kökü isimdir.



E) "alıştığımız" sözcüğünün kökü "al"dır ve isim soyludur.



B) Acele etme, azıcık sabırlı ol; film biraz sonra başlayacak.



C) Ben bütün bunları nedense senin kadar önemsemiyorum.



D) İzleyiciler gruplar hâlinde büyük meydanda toplandılar.



E) Nasıl olduysa bu haberi benden başka hiç kimse işitmemiş.

Çözüm Yayınları



02

3. Doğadaki ses ya da seslere benzer seslerden oluşan kökler "yansıma" köktür.



Aşağıdakilerin hangisindeki altı çizili sözcüğün kökü yansıma değildir?



A) Yeni aldıkları yavru köpek durmadan havlıyor.



B) Üst kattaki gürültüler azalacağına gittikçe çoğalıyor.



C) İlkbahar sabahlarının en keyif veren müziği kuşların ötüşleridir.



D) Evde oturmuş televizyon izlerken birden sokakta bir patırtı koptu.



E) Kardeşim bütün gece horladı, ben de sesten uyuyamadım.

169 6. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinin kökü, sözcük türü yönüyle diğerlerinden farklıdır?



A) Önümüzde dalgalı bir deniz, bize yol vermiyordu.



B) Dertli bir adam sabah akşam ağlıyordu.



C) Her konuda şanssızlık yaşayan bir insanım.



D) Bu işte de lütfen akılsızca hareket etmeyin.



E) Oyunculuk dışında bir mesleği yoktu.

Test 02

1. C

7. Uçsuz bucaksız ovada, boyu bir karışı bulmayan ekinler vardı.

Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden hangisinin kökü, sözcük türü yönüyle diğerlerinden farklıdır?



A) l.

B) ll.

C) lll.







8. Aşağıdakilerden hangisinde yansımadan türemiş bir

D) Bu evde karıncalar ve ince bacaklı böcekler geziniyordu.



E) Her akşam, gıcırtılı merdivenlerden üst kata çıkarız.

9.

I. O dönem gençliğinin beğenileri bugünkü gençlikten çok farklıydı.



II. Son beş yıldır çalıştığı kurum hemen her yıl zarar ediyordu.



III. Piyasaya yeni çıkan bu astım ilacı soluk almayı kolaylaştırıyor.



IV. Konuşmalar da sağlığa önem verilmesi gerektiği vurgulandı.



V. Ortaya çok garip, bir o kadar da şaşırtıcı bir durum çıkmıştı.

170





Çözüm Yayınları



9. D 10. B 11. B 12. A

Duyuyorum bu sabah, kış içimden çıkalı

Dünyayı hele sen bir barış olsun da gör

Yazım kışa uymaz kışım yazıma

Bir nisan havası değil mi esen?

E) Bu rüzgâr her vakit böyle esmeyecek Gökte bulut, suda yelken, dalda çiçek

11. İlk sevgiye benzeyen ilk acı, ilk ayrılık

yüklem vardır?

C) Arılar hem çalışıyor hem de durmadan vızıldıyordu.

8. C

D) İlk sevgilimin gülüşüne benzer





7. B

C) Kalem böyle yazmış yazıma





B) Şırıl şırıl akan derenin sesi uzaktan duyuluyordu.

6. A

B) O gün gelsin neşemiz tazelensin de gör





5. E

A) Kış bitti. Uzaklarda ilk ümitler gibi yaz





A) Söylediği sözler, bu sefer de hedeften sapmıştı.

4. C

kullanılmıştır?

D) lV. E) V.



3. C

10. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ortak (ikili) kök

I II III Bulutların arasından başını uzatan güneş, ovanın ortasından IV geçen nehrin bulanık sularını parlatıyordu. V



2. E



I II III Yüreğimin yaktığı ateşle hava ılık IV V



Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerden hangisinin kökü, türü bakımından ötekilerden farklıdır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

12. Eskiler alıyorum

Alıp yıldız yapıyorum



Musiki ruhun gıdasıdır



Musikiye bayılıyorum



Bu dizeleri oluşturan sözcüklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



A) "Eskiler" sözcüğünün kökü "eski"dir ve fiil soyludur.



Numaralı cümlelerde geçen altı çizili sözcüklerden hangisinin, kökü sözcük türü yönüyle ötekilerden farklıdır?

B) "Alıp" sözcüğünün kökü "al"dır ve sesteş olma özelliğine sahiptir.



C) "Yapıyorum" sözcüğünün kökü "yap"tır ve fiil soyludur.



D) "Gıdasıdır" sözcüğünün kökü "gıda"dır ve isim soyludur.

A) l.



E) "Bayılıyorum" sözcüğünün kök türü fiildir.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

BÖLÜM 02 Test

Çekim Eki - 1 1. Eklendiği sözcüğün anlamını değiştirmeden sözcüğe yeni

4. Sanki yetmiyormuş gibi güzelliğin I Bir de saçların düşmüş yüzüne II III Tamam olmuşsun esmerim tamam IV Sen ağında örümcek Ben korkusuz böcek Mahvolurmuşum ne çıkar V Elden gel!

görevler kazandıran eklere "çekim ekleri" denir.



Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi çekim eki almamıştır?



A) Konsere gidebilmek için babasından izin aldı.



B) Arabam bozulmasaydı ben de otobüse binmezdim.



C) Ödevini bitirirse o da bizimle gelecekmiş sinemaya.



D) Bu soruyu yanıtlayan kimse çıkmadı sınıfta.



E) Sonu acıklı olan hikâyeleri sevmiyorum nedense.

03



Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerden hangisi iyelik eki almamıştır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

2. "-ler, -lar" eki isimlerde çokluk işlevi görür. Ancak bunun dışında



Aşağıdakilerin hangisinde "-ler, -lar" eki cümleye çokluk işlevinin dışında bir anlam katmıştır?



A) Salonun eşyalarını gelecek ay yeniliyoruz.



B) Hastaların hepsi doktorun kapıyı açmasını bekliyor.



Çözüm Yayınları

çoğul eki cümleye benzerlik, abartma, saygı, yaklaşıklık, her zaman, aile gibi anlamlar da katar.

5. Aşağıdakilerin hangisinde yönelme eki (-a, -e) eklendiği sözcüğe "için" anlamı katmıştır?



A) Masaya iki kişilik servis açtılar.

C) Eski bayramların tadı yok, deyip duruyor.



B) Sigara içenlerin dışarıya çıkması gerekiyor.



D) Koltuğunun altında değişik türde kitaplar var.



C) Nihayet çocuklarıma ve eşime kavuştum.



E) Yirmi yaşlarında bir genç otobüste bana yer verdi.



D) Çocuklar harıl harıl bayrama hazırlık yapıyor.



E) Öğleden sonra fakülteye gideceğim.

171 3. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde altı çizili sözcük yalnız çekim eki almıştır?

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükteki eklerin tümü çekim ekidir?



A) At, binicisini tanır.



A) Olayla ilgili ayrıntıları aklında nasıl tutuyorsun?



B) Bedava sirke baldan tatlıdır.



B) Yazıları çeşitli dergilerde yayımlanıyormuş.



C) Etle tırnak arasına girilmez.



C) Açık büfedeki salataların hepsi birbirinden güzel.



D) Geçmişe mazi, yenmişe kuzu derler.



D) Sıkıntısını kimseye anlatmaz, içinde yaşar.



E) Göz, gördüğünü ister.



E) İnsan ilişkilerindeki yapıcılığına saygı duyuyorum.

Test 03

1. D

7.

I. Ablamlar yakında bu semtten taşınacaklarmış.



II. Otuz yaşlarında biriydi yeni müdür.



III. İngilizlerin beş çayı alışkanlığı meşhurdur.



IV. Sabaha kadar ateşler içinde yandı.



V. Eski dostlarla dün akşam bir aradaydık.



"-ler, -lar" eki bu cümlelerde kaç farklı anlamda kullanılmıştır?



A) 1

B) 2

C) 3

2. E

3. B

4. E

5. D

6. C

7. E

8. C

9. D 10. E 11. E 12. C

10. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisindeki "-i" eki, ötekilerden farklı görevde kullanılmıştır?



A) Elleri son zamanlarda çok titriyormuş.



B) Yüzleri bana çok tanıdık geldi.

C) Sözleri çok ağırıma gitti, gücendim.

D) Kızları bu yıl üniversiteyi kazanmış.



E) Yazları tatile birlikte gidiyoruz.

D) 4 E) 5

11. Aşağıdaki cümlelerde geçen ikilemelerden hangisi, hem

8. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinin aldığı ek

iyelik hem de yönelme durum eki almıştır?



A) Tok, açın hâlinden anlamaz.



B) Körün istediği bir göz, Allah vermiş iki göz.

C) Yazın gölge hoş, kışın çuval boş.

D) Bugünün işini yarına bırakma.



E) Geçti Bor'un pazarı, sür eşeği Niğde'ye.

Çözüm Yayınları

çekim eki değildir?



A) Çoluğu çocuğu toplayıp pikniğe gitmişler.



B) Gide gele kütüphanenin yolu aşındı.



C) Baş başa verip işin altından kalktık.



D) Aşağı yukarı bir haftalık işimiz kaldı.



E) Enine boyuna tartışıp hâllettik meseleyi.

12. Süzüyor ufukta bir kızıl yeri I

II

İçi karanlıklarla dolu gözleri III

Alnında akşamın ince kederi

172

9. "-de, -da" eki, aşağıdakilerin hangisinde çekim eki göreviyle kullanılmıştır?



A) Gözde sanatçılar bulundukları yere kolay gelmiyor.



B) Çok yerinde bir karar verdim sanırım, umarım yanılmam.



C) Peyami Safa'nın "Sözde Kızlar" adlı romanını daha lisedeyken okumuştum.



D) Bu sözlerde anlaşılmayacak bir şey yok ki, neresini anlamadın?



E) Yeni iş yeriyle belirli bir yüzde karşılığı anlaşmış, hemen de işe başlamış.



IV Sessizliğin sırrı dudaklarında



V



Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) I'inci, fiil çekim eki almıştır.



B) II'nci, belirtme hâl eki almıştır.



C) III'üncü, hem çokluk eki hem belirtme hâl eki almıştır.



D) IV'üncü, hem iyelik eki hem de kalma durum eki almıştır.



E) V'inci, çokluk, iyelik ve kalma durum eki almıştır.

BÖLÜM 02 Test

Çekim Eki - 2

04

1. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde durum eki

4. İyelik eki, bir varlığın başka bir varlığa ait ya da onunla ilgili



A) Komşu komşunun külüne muhtaçtır.





B) Gülü seven, dikenine katlanır.



I. İşte gidiyorum çeşm-i siyahım



C) Kimseden kimseye hayır yok.



II. Önümüze dağlar sıralansa da



D) Taşıma su ile değirmen dönmez.



III. Sermayem derdimdir, servetim ahım



E) Çul içinde aslan yatar.



IV. Karardıkça bahtım karalansa da



V. Haydi dolaşalım yüce dağlarda

kullanılmamıştır?

olduğunu bildirir. Buna göre,



dizelerinin hangisinde, iyelik eki almış bir sözcük yoktur?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "-e, -a" eki almış sözcükte "yönelme" anlamı yoktur?



Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili sözcük çekim eki almamıştır?



A) İlk yağmur damlası düştü



Kuru yapraklarına güzün

B) Aya haber sal, çıksın bu gece



Görünsün şöyle gönlümce

C) Akşamı getiren sesleri dinle







A) Herkes nedense benim yüzüme bakıyor.



B) Yaptığın resmi öğretmene gösterdin mi?



C) Kardeşine de bir dilim pasta ayırdım.



D) Güle oynaya tozlu bir yolda yürümüştük.



E) Onun her sözüne inanmamak gerekir.

Dinle de gönlümü alıver gitisin

D) Gözümün değdiği yere gül düşer

Çözüm Yayınları

2. Çekim ekleri sözcüklerin anlamını değiştirmeyen eklerdir.

Sonunda sana da bir gönül düşer

E) Şarkılar seni söyler

Dillerde nağme adın

6. "-den, -dan" eki aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlayan eki yerine kullanılmıştır?



A) Fatura yatırmak için iş yerinden izin aldı.



B) Balkondan bana seslenip beni çaya davet etti.



C) Sözlerinizden bal damlıyor sanki konuşurken.



D) Söylediklerimden dolayı çok pişman oldum.



E) Kadınlardan biri yerdeki topu çocuğa verdi.

173 3. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin hangisi birden fazla çekim eki almamıştır?

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "-miş" eki cümleye "başkasından duyma" anlamı katmıştır?



A) Düşüncelerini açıkça söyleyip odadan çıktı.



A) Saçlarını kestirince çok güzelleşmiş.



B) Çocukluğum bu sokaklarda geçti.



B) Hava kararmış, perdeleri kapatalım.



C) Sizinle daha önce de karşılaşmıştık.



C) Kek çok lezzetli olmuş, eline sağlık.



D) Ertelenen sınav yarın yapılacakmış diyorlar.



D) Haber vermeden iki gün önce İzmir'e gitmiş.



E) Sorumluluğumun farkına vardım sanırım.



E) Akşam diziyi izlerken koltukta uyumuşum.

Test 04

1. D

2. C

3. B

4. E

5. D

6. E

7. D

8. C

9. E 10. B 11.A 12. E 13. E

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde"-den" eki geldiği

11. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi ötekilerden



A) İnsan; hatırdan, gönülden geçici olmamalı.



A) Benim her gece senin rüyalarına giren.



B) Yemekten sonra birer de çay içtik.



B) E, o hâlde derdim ne ki benim söyle.



C) Sıradan insanlarla birlikte olmayı sevmiyor.



C) Sen benim elimsin ekmeği tuttuğum.



D) Sazlıktan gelen sesler kulağımı okşuyor.



D) Benim sevdam başlar yeniden her gün.



E) Çocuktan al haberi demiş atalarımız.



E) Gece yıldızım, gündüz güneşimsin benim.

sözcüğün anlamını değiştirmiştir?

farklı işlevde bir çekim eki almıştır?

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, altı çizili sözcük farklı bir çekim eki almıştır?

A) Alışveriş merkezindeki akvaryumu seyretti saatlerce.



B) Okuduktan sonra romanı arkadaşına vermeyi unutma.

C) Kapıyı hemen kapa, hava soğuk içerisi buz gibi oldu.

D) Dereyi görmeden paçayı sıvama sakın sonra pişman olursun.



E) Evi gerçekten çok güzelmiş, bir ara gidip görmelisin.

12. (I) Gezegenimiz (iyelik eki), çekirdeğinin yakınında şekillenen erimiş (II) magmadan (çıkma, ayrılma hâl eki) oluşuyor. Magma (III) yeryüzüne (yönelme hâl eki) doğru akarken mineral, gaz ve kaynar hâldeki jeotermal sular da magmayla birlikte yeryüzüne (IV) taşıyor. (fiil kip eki) Milyonlarca yıl boyunca oluşumlarını tamamlayan bu maddeleri "taş" olarak (V) tanımlar (isim çokluk eki) bilim insanları.

Çözüm Yayınları





Yukarıdaki numaralı sözcüklerden hangisinin aldığı ek ayraç içindeki açıklamasıyla uyuşmaz?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

13. Dünyada ilk kez kim kimi alkışladı bilmiyoruz ama alkış, ülkemize Tanzimat'la beraber girmiştir. Ondan önce tezahürat sözle yapılırdı, kimse ellerini birbirine çırparak tezahürat yapmazdı.

174 10. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisindeki "-n" eki, ötekilerden farklı görevde kullanılmıştır?



Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) İnsanlarla gereksiz tartışmaya girmekten kaçın.



A) Ayrılma hâl eki



B) Geç kalmamak için evden erkenden çıkın.



B) Kip eki



C) Yarınki toplantıda mutlaka sen de bulun.



C) Ek fiil



D) Dikkat et, tavrını oradaki gelişmelere göre takın.



D) İyelik eki



E) Düğün bitince hemen kaybolma, bana görün.



E) İlgi eki

BÖLÜM 02 Test

Yapım Eki - 1 1. Çekim ekleri sözcük türetmez, yapım ekleri sözcük türetir.

4. Aşağıdaki atasözlerinden hangisindeki tüm sözcükler yapım eki almıştır?

Buna göre, Ömrün gecesinde sükûn, aydınlık I Boşanan bir seldi avuçlarından II III Bir masal meyvesı gibi paylaştık IV Mehtabı kırılmış dal uçlarından V



dizelerindeki altı çizili sözcüklerden hangisi yapım eki almamıştır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

05



A) Gidilmeyen yer senin olmaz.



B) Korkunun ecele faydası yoktur.



C) Acıkmış, kudurmuştan beterdir.



D) Atılan ok geri dönmez.



E) Borçlunun duacısı alacaklıdır.

D) lV. E) V.

5. Türkçede bazı eklerin yazılışları aynı olduğu hâlde işlevleri

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük birden çok yapım eki almıştır?



A) Otobüs yolculuğu virajlı yollarda çok riskli.



B) Durağın karşısında yeni bir büfe açılmış.



C) Onu her zamanki gibi dertli ve dalgın gördüm.



D) Kardeşinin açığını yakalamaya çalışıyormuş.



E) Radyodan, suçluların yakalandığını öğrendim.

Çözüm Yayınları

çok farklıdır. Bu ekler, yazılış benzerliği nedeniyle zaman zaman birbirleriyle karıştırılırlar.



Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcüğün aldığı ek, işlevi bakımından ötekilerden farklıdır?



A) Bir dilim ekmeği paylaşırım seninle.



B) İzlediğiniz bu yapım Oscar'a aday.



C) Bugün nedense canım çok sıkılıyor.



D) Bilim her geçen gün gelişiyor.



E) Neylersin ölüm herkesin başında.

6. İsimlere getirilen "-cık, -cik" eki küçültme eki olarak adlandırılsa da bu ek sözcüğe her zaman küçültme anlamı katmaz; acıma, sevgi, küçümseme gibi anlamlar da katabilir.

3. Türkçede yapım eki almış sözcüklere "gövde" denir.



"-cık, -cik" eki aşağıdakilerin hangisinde, eklendiği sözcüğe küçültme anlamı katmıştır?



Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi gövde değildir?



A) Sokaktayım kimsesiz bir sokak ortasında



A) Çocuğun gözünde arpacık çıkmış.



B) Kuşlar sanki yaralı, benzin sararmış gamla



B) Biricik kardeşim benim, buraya gel.



C) Şimdi bütün renklerden artık uzaklaşmalı



C) Düğün evinde kızılcık şerbeti içtim.



D) Kuru yaprakların ardından gidiyor gönlüm



D) Sınav kitapçıklarını ikinci derste dağıtacaklar.



E) Bir yükü atmış gibi içimde bir hafiflik



E) Soğuk su içince bademciklerim şişti.

175

Test 05

1. C

II. Benim mi Allah'ım bu çizgili yüz



III. Ya gözler altındaki mor halkalar



IV. Neden böyle düşman görünürsünüz



V. Yıllar yılı dost bildiğim aynalar



Yukarıdaki numaralanmış dizelerin hangisinde yapım eki almış bir sözcük yoktur?



A) I.

B) II.

C) III.

3. D

4. E

5. C

6. D

7. A

8. B

9. E 10. D 11. D 12. B

10. Yollar kesilmiş alanlar sarılmış I Tel örgüler çevrilmiş yörende II III Fırıl fırıl alıcı kuşlar tepende Benden geçti mi demek istiyorsun IV Aç iki kolunu yanına Korkuluk ol V

7. I. Şakaklarıma kar mı yağdı ne var

2. A

D) IV. E) V.



Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerden hangileri fiilden isim yapan yapım eki almamıştır? A) I ve II B) II ve III C) III ve IV



D) I ve III

E) IV ve V

8. Kökü isim olan sözcükler yapım eki alarak farklı anlam taşıyan başka bir isim durumuna gelebilir.



Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi bu açıklamaya örnek gösterilebilir?

11. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi birden çok



A) Top, gözüne gelince gözü morarmış.



A) Beklediği haber gelince sıkıntılarından kurtuldu.



B) Evlerin balkonundan karşıdaki ağaçlık görünüyor.



B) Gökyüzü giderek bulutlanıyor, hava kararıyordu.



C) Sanat yapıtları geçmişi günümüze taşımaktadır.



C) Trafik kurallarına uygun davranmak gerekir.



D) Yemeği tuzlu yiyince insan susadıkça susuyor.



D) Bu kadar kısacık yolu yarım saatte mi aldınız?



E) Bir hafta sonra günler uzamaya başlıyor.



E) Çocukluğum İzmir'de geçti, diye söze başladı.

Çözüm Yayınları

yapım eki almıştır?

12. Yalnızlıktır denizin tek yasası



Aşkın altın yasasıdır o II

9. Ve günlerden sonra bir gün

176



I

I Demir aldı limandaki gemiler II O yine sahilde bizimle beraber O eski yoldaşımız kimsesizlik III IV Saat işler Zaman geçer Ve insan unuturmuş V

Bir gün kum uyanır, ay gıcırdarsa III Çalınırsa bir gün gömük kapımız IV

Kalamazsın sabaha inen suda

Kalk kürek, yola düşmenin sırası V

Aşkın altın yasasıdır o



Dizelerdeki altı çizili sözcüklerden hangisi yapım eki almamıştır?



Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerden hangisi gövde durumunda değildir?



A) l.



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

BÖLÜM 02 Test

Yapım Eki - 2 1. Aşağıdaki altı çizili sözlerden hangisi yapım eki almamıştır?

A) Kendime yeni bir yatak aldım.



B) Neredeyse şafak söktü sökecek.



C) Su borusunda kaçak varmış.



D) Kar yağınca ara yolda kayak yaptık.



E) Geç kaldık, uçak neredeyse kalkacak.

06

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok yapım eki almış bir sözcük vardır?



A) Gece büyük zorluklar içinde yavaş da olsa ilerledik.



B) Bugün her nedense üzerimde bir bitkinlik var.



C) Bu olaya bakış açısı hepimizden çok farklıydı.



D) Öğleden sonraları en az birer saat uyurum.



E) Her köşede istisnasız bir demirci dükkânı vardı.

2. Rıhtımda kalanlar bu seyahatten elemli

I II III Günlerce siyah ufka bakar gözleri nemli IV V



Yukarıdaki dizelerde numaralanmış sözcüklerden hangileri yapım eki almamıştır?



A) l. ve III. B) Ill. ve V. D) II. ve lV. E) l. ve V.

sözcük yoktur?

A) Kırlangıcın zararını biberciye sor.



B) Kul, kusursuz olmaz.



C) Sütlüyü sürüden çıkarmazlar.



D) Garip kuşun yuvasını Allah yapar.



E) Fakirlik ayıp değil, tembellik ayıp.

olabilir.

C) IV. ve V.

4.

I. Ben üzülsem sana faydası ne?



II. Sanat hayatı boyunca yalnızca şiir yazdı.



III. Sanatçı sahnedeki duruşuyla göz doldurdu.



"-ecek, -acak" eki aşağıdaki cümlelerin hangisinde yapım eki görevinde kullanılmıştır?

Çözüm Yayınları

3. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde yapım eki almış bir

6. Bazı ekler kullanıldıkları yere göre yapım ya da çekim eki



A) Yaz geldiğinde herkes yaylaya taşınacak.



B) Çalışacak ama bizden bazı istekleri varmış.



C) Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez, bilmiyor musun?



D) Söylediklerimizi hiç anlamamış olacak ki gelmedi.



E) Çocuğun davranışları gözlenip ailesine bilgi verilecek.

7. Şiddetli dolu yüzlerce meyvenin dökülmesine yol açtı.

Bu cümlede "-ce" ekinin sözcüğe kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır?

IV. Saçları kıvrım kıvrım olmuş omuzlarından akıyor.



A) Dün otobüs bozulduğunda saatlerce yolda kaldık.

V. Saçları doğrusu bu söylediklerinden benim haberim olmadı.



B) Olan biteni bana kısaca anlattı.



C) Çevresindekilerce anlaşıldığı pek söylenemez.



D) Federasyonun aldığı karar takımlarca da desteklendi.



E) Günler boyunca dolaşıp durmuş çöllerde Mecnun.



Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde geçen altı çizili sözcüklerin hangisinde yapım eki yoktur?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

177

Test 06

1. B

2. D

3. D

4. E

5. B

6. C

7. A

8. D

9. E 10. E 11. C 12. A 13. B

8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili sözcük,

11. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yapım eki almış bir sözcük



A) Kaç yanık yolcuya soğuk su verdi





B) Gün doğarken bir ölüm rüyasıyla uyandım





C) Gözlerine çökerken ağır uyku sisleri





D) Sokaktayım kimsesiz bir sokak ortasında





E) İçimde damla damla bir korku birikiyor



ötekilerden farklı işlevde bir yapım eki almıştır?

kullanılmamıştır?

A) Ben bir çoban olsam sen de bir koyun

B) Ben gidersem sazım sen kal dünyada

Bir kısmı muhtaçtır acı soğana

D) Veysel der ismini koymam dilimden



Gizli sırlarımı âşikâr etme

C) Birinin aklı yok deli divane



Beslesem elimde tuz ile seni

Ayrı düştüm vatanımdan ilimden

E) Balık olsan takla dönsen deryada



Düşürsem toruma hız ile seni

9. Bazı sözcükler yapım eki aldığında sözcük kökünde ses düşmesi görülür.

Buna göre,



I. Tavuklar soğuktan yumurtlamıyormuş.



II. Sararmış yapraklar sonbaharın habercisi.



III. Bu çevrede herkes onu tanırmış.



IV. Benzemez kimse sana diyorum da inanmıyor.



V. Sonra göğsünde çiçekten mi dökülmüş o yürek?



cümlelerindeki altı çizili sözcüklerden hangisi bu kuralı örneklemez?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

Çözüm Yayınları



12. Işıklarla dolu gözlerindeki bakış etkileyiciydi.



Bu cümleyle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur?



A) Sözcüklerin hepsi yapım eki almıştır.



B) Sözcüklerin hepsi çekim eki almıştır.



C) "Işıklarla" sözcüğü yalnızca çekim eki almıştır.



D) "Bakış" sözcüğü isimden isim yapım eki almıştır.



E) "Etkileyiciydi" sözcüğünün aldığı ekler yapım ekidir.

10. Bağrımı açıp ılgıt ılgıt



I

Esen serin rüzgârlarına II

178

İlk önce kıyılarından III

13. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcüğün aldığı ekin

Denizi seyretmişim IV

görevi farklıdır?



A) Bu ne biçim söz böyle, biraz daha dikkatli konuş.



B) Dünkü teklifim toplantıda görüşülerek onaylandı.



Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerden hangisi gövde durumundadır?

C) Bu alanda yapacağımız ölçüm bize net bir sonuç verecek mi?



D) Oyların sayım işlemi sabaha doğru ancak bitmiş.

A) I



E) Bu üretim eksikliği dış ticareti oldukça etkiliyor.

Issız çorak ovalarında

Günlerce yolculuk etmişim V

B) II

C) III

D) IV

E) V

BÖLÜM 02 Test

Ekler (Karma)

07

1. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde, iyelik eki almış bir

4. "-miş" eki aşağıdakilerin hangisinde ötekilerden farklı bir



A) Al malın iyisini, çekme kaygısını.



A) Çekinmiş duygularını açıkça söylemekten.



B) Çivi çıkar ama izi kalır.



B) Elindeki satılmış kitapların listesi mi?



C) Değirmene gelen nöbet bekler.



C) Eski arkadaşını görür görmez tanımıştı.



D) Dervişin fikri neyse zikri de odur.



D) Çocuk erkenden uyumuş, ağlama sesi kesilmişti.



E) Baca eğri de olsa dumanı doğru çıkar.



E) Onunla daha dün görüşmüştük okulda.

sözcük yoktur?

işlevde kullanılmıştır?

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem yapım hem çekim eki almış bir sözcük vardır?



I II Sonra bıkıp usanmadan sabahlara dek III IV Biri durur kapında korkulu ürkek V O duran benim



Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden hangisi hem yapım hem çekim eki almıştır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

A) Sınıfın en gözde öğrencisidir.



B) Bu paragrafın giriş cümlesini beğendim.



C) Ayak parmakları iyice şişmişti.



D) Ben de dinlenmek için oturmuştum.



E) Tuğladan bir yığınak yapmıştı.

Çözüm Yayınları

2. Ve büyür gözlerimde güvercin güzelliğin



6. Aşağıdakilerin hangisinde "-den (-dan)" eki sonuna geldiği sözcüğün anlamını değiştirmiştir?

3. Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili sözcük hem yapım



A) Gözlerinden birer damla yaş döküldü.



B) Saat beşte evden ayrıldık, havaalanına gittik.



C) Toptan satışlarımız mağazamızda başlamıştır.



D) Okuldan kaydını sildirmiş, haberimiz olmadı.



E) Gecenin bir vaktinde dışarıdan sesler geliyordu.

hem çekim eki almıştır?



A) Evimden uzakta, annemden uzak

Kimsesiz kalmışım yad ellerinde

B) Yaşıyor sihrini geçmiş zamanın



C) Bütün sevgileri atıp içimden



Varlığımı yalnız ona verdim ben

D) Enginlerdeki dalga



Hâlâ bu taşlarda gülen rûyanın

Sahil bilmeyen köpük

E) Dallarında kalan turunçlar gibi



Durdular senelerle tunçlar gibi

179 7.

I. Çocuklar güle oynaya okuldan eve dönüyorlar.



II. Dur bakalım, acele etme; gün ola, harman ola.



III. Her gördüğüne yana yakıla derdini anlatıyor.



IV. Ben yürürüm ilden ile, gurbette hâlim kim bile?



Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerin hangisinde yapım eki yoktur?



A) l. ve II. B) l. ve III. C) II. ve III. D) II. ve lV. E) lII. ve IV.

Test 07

1. C

2. B

3. B

4. B

5. A

6. C

7. D

8. A

9. B 10. B 11. D 12. E 13. D

8. Her akşam güneşin battığı yerden

11. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcüklerden



Sanki yüzün doğuyor gecelerime III



A) Çocukların dalgın bakışları içimde yer etmişti.



Bu dizelerde altı çizili sözcüklerin aldığı ekler aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?



B) Yorgun başını dayamak için yastık arıyordu.



C) Yaşlı balıkçının vurgun yediğini anlatıp durdu günlerce.



D) Bu konudaki yargın bana pek tutarlı gelmedi doğrusu.



E) Bugün pek durgun görünüyorsun, bir derdin mi var?

I



II

I

hangisi ötekilerden farklı işlevde bir ek almıştır?

II

III

A)

Tamlayan eki

Hâl eki

İyelik eki

B)

Yapım eki

Yapım eki

Çokluk eki

C)

Hâl eki

Hâl eki

Çokluk eki

D)

Tamlayan eki

Tamlayan eki

İyelik eki

E)

Tamlayan eki

Sıfat yapım eki

İyelik eki

12. Yapım ekleri sözcükte ses düşmesine yol açabilir. 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, farklı



Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük bu açıklamayı örneklendirir?



A) Seyirci büyülenmiş gibi oyunculara bakıyordu.



A) Dönülmez akşamın ufkundayız, vakit çok geç.



B) Pek çok izleyici bu programlardan şikâyetçi.





C) Bu arabanın tamiri imkansız, dedi tamirci.

B) Ben ömrümde aşk nedir bilmedim, hiç kimseyi sevmedim ki.



D) Onu bir demirci ustasının yanına çırak vermişler.



E) Yaşlı kitapçı elindeki el yazması kitabı bana uzattı.

Çözüm Yayınları

bir yapım eki almıştır?

C) Kahvaltı sofrası çok görkemliydi, ne yiyeceğimi şaşırdım.

D) Senin de ağzında bakla ıslanmıyor, her şeyi herkese anlatıyorsun.



E) Kolunda ufacık bir sıyrık vardı, hemen yara bandı yapıştırdık.

10. Susadım



I

Bozkırlar ortasında

Kurudu dudaklarım II Çağırmayın gelemem III

180

13. Kardır yağan üstümüze geceden

Bir tas su uzatın IV



Yağmurlu karanlık bir düşünceden



Çabuk olun biraz



Ormanın uğultusuyla birlikte



Beni kurtarın V



Ve dörtnala, dümdüz bir mavilikte



Bu dizelerdeki sözcüklerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



Kar yağıyor üstümüze inceden



Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) I. isimden fiil yapan ek almıştır.



A) İyelik eki



B) II. hem çokluk hem de kişi eki almıştır.



B) Tamlayan eki



C) III. çekim eki almıştır.



C) Fiilden isim yapım eki



D) IV. fiilden fiil yapan ek almıştır.



D) Belirtme durum eki



E) V. belirtme hâl eki almıştır.



E) Ek fiil eki

BÖLÜM 02 Test

Sözcükte Yapı - 1 1. Bir kökten, o kökün anlamına bağlı olarak yeni sözcük türeten

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, isimden türemiştir?

eke yapım eki, yapım eki almış sözcüğe de türemiş sözcük (gövde) denir.



Buna göre,



I. Bahçeye taşlıktan geçiliyor.



II. Pencerenin arkasından bahçeye bakıyor.



III. Bütün aile akşam yemeğinde birlikteydi.



IV. Bu sözleri kime söyledim ben?



V. Yemekten sonra oturup kitap okudu.



cümlelerindeki altı çizili sözcüklerden hangisi türemiştir?



A) l.

C) lll.

2.

I. Yaş otuz beş, yolun yarısı eder



II. Dante gibi ortasındayız ömrün



III. Delikanlı çağımızdaki cevher



IV. Yalvarmak yakarmak nafile bugün



V. Gözünün yaşına bakmadan gider



Yukarıdaki numaralanmış dizelerin hangilerinde birleşik sözcük vardır?



A) l. ve II.

B) ll. ve III.

D) lV. ve V.



A) Köyümüzde ben bildim bileli başlık parası alınmıyor.



B) Şu küçük çocuğun gözleri aynı sana benziyor.



C) Kâğıtları bir iğne ile tutturdu, dosyanın içine koydu.



D) Yakıt fiyatları çok yakında iki kat artacakmış.



E) Yatak oldukça sert olduğundan çok rahat değildi.

D) lV. E) V.

Çözüm Yayınları

B) ll.

08

5.

I. Ben gün görmüş bir insan değilim sonsuzlukta



II. Hatırlatır saçlarım ömrümün geçtiğini



III. Hasretin ayrı bir biçim yakar beni



IV. Bir yudum daha içesim geldi soğuk sudan



V. Yurdumun yıkılmış bir şehri gibisin



Yukarıdaki dizelerin hangi ikisinde "-ım, -im, -um, -üm" eki alan sözcükler türemiştir?



A) l. ve II. B) ll. ve III. C) lll. ve IV. D) lV. ve V. E) III. ve V.

C) lll. ve IV.

E) I. ve V.

3. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi türetilirken ünlü kaybına uğramıştır?



A) Onun farklı bir fikre sahip olduğunu söyleyebilirim.



B) Aklımdan geçenlerin hiçbirini söyleyemedim ona.



C) Olayları ayrıntılara inerek anlatmayı çok seviyor.



D) Duygularıyla mantığını gönlünde kaynaştırmış.



E) Onunla fikir ayrılığımız bu resmin yorumunda biraz daha derinleşti.

181 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik sözcük, bir ad tamlamasının kaynaşmasıyla oluşmuştur?



A) Bataklık yerlerde sivrisinek çok olur.



B) Bizi sıkboğaz etmenize gerek yok.



C) Bizim çocuklar dedikodu nedir bilmez.



D) Bu eve bir buzdolabı daha almak gerekiyor.



E) Karabiber sağlığınıza zarar verebilir.

Test 08

1. A

2. C

3. C

4. B

5. C

6. D

7. B

8. D

9. C 10. C 11. E 12. E 13. E

7.

I. Avrupa Yakası'nda bir konak almışlar.

11. Leylasını kaybeden Mecnun mudur bilinmez



II. Kurduğumuz tuzak hiçbir işe yaramadı.



Çatlak dudaklarıyla dağlara düşer yollar



III. İstanbul'a ilk uçak ne zamanmış, sor bakalım.



Piri emretmiş gibi dağ demez tepe demez



IV. Kızım yeni bir kayak takımı aldı.



Bir bilinmez aşk için uzayıp gider yollar



V. Yapılan kazılarda yeni bir sunak bulunmuş.



Numaralanmış cümlelerdeki altı çizili sözcüklerden hangisi yapı bakımından farklıdır?

Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) İki tane birleşik yapılı sözcük vardır.

A) l.



B) Fiilden fiil yapım eki almış sözcük vardır.



C) Yansıma kökten türemiş sözcük vardır.



D) Gövdeden türemiş sözcük vardır.



E) "-ler, -lar" eki asıl işlevinin dışında kullanılmıştır.



B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.



8. Birkaç hafta süren yolculuklarda bitkinleşen göçmen kuşlar

yorgun kanatlarını dinlendirmek için sulak yerlerde konaklıyor.



Bu cümlede kaç türemiş sözcük vardır?



A) 2

B) 4

C) 6

D) 8 E) 9

12. Tüketim çılgınlığını durdurmaya ve tüketimi kontrol altına

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklemin yapısı ötekilerden farklıdır?



A) İşin buraya varacağını bilemezdim.



B) Sinan, yaşlı kadına yardım etti.



C) Bizi görünce bir an durakladı.



D) Çalışarak tüm güçlükleri aşabilirsin.



E) Yüklü bir fatura gelince donakalmış.

Çözüm Yayınları

almaya herkes yardımcı olabilir. Öncelikle kendi ailenizde ve bireysel olarak alacağınız tedbirlerle dünyanın geleceğine siz de katkıda bulunabilirsiniz.



Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Fiilden isim yapma eki alarak türemiş sözcük



B) İsimden isim yapma eki alarak türemiş sözcük



C) Yeterlik fiiliyle oluşmuş birleşik sözcük



D) İsim gövdesinden isim yapım ekiyle türemiş sözcük



E) İsimden türemiş fiil

13. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ünsüz kaybına uğramış bir sözcük kullanılmıştır?



182

10. Karac'oğlan der ki kondum, göçülmez.

I Acıdır, ecel şerbeti içilmez. II Üç derdim var, birbirinden seçilmez; Bir ayrılık, bir yoksulluk, bir ölüm. III IV V

A) Gidiyorum, gurbeti gönlümde duya duya



B) Her tarafta yükseklik, her tarafta ıssızlık



Arkamızda kalıyor şehrin kenar evleri

D) Bir deva bulmak için bağrındaki yaraya



Bu dörtlükteki numaralanmış sözcüklerden hangi ikisi, gövdeden türemiştir?





A) l. ve II. B) ll. ve III. C) lll. ve IV. D) lII. ve V. E) IV. ve V.





Yalnız arabacının dudağında bir ıslık

C) Ufku tutuşturmada fecrin ilk alevleri



Ulu kışla yolundan Orta Anadolu'ya

Toplanmıştı garipler şimdi kervansaraya

E) Karşıda hisar gibi Niğde yükseliyordu Sağ taraftan çıngırak sesleri geliyordu

BÖLÜM 02 Test

Sözcükte Yapı - 2

09

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, basit

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "yansımadan türemiş sözcük"



A) Tatil günü olduğu için berberler kapalıydı.



A) Aralarında hiç durmadan fısıltıyla konuşuyorlar.



B) Sudan bahanelerle bizi oyalıyor.



B) Şiddetli rüzgârdan bir uğultu koptu dışarıda.

C) Heyecanını gözlerinde görebiliyorduk.



C) Ne güzel, bahar geldi; her yanda su şırıltısı.



D) Dersten çıkınca yanımıza gel.



D) Uzaklardan at kişnemeleri geliyor kulağıma.



E) Diğer işler gibi bu işi de gönülsüz yapacaktır.



E) Yağmur patır patır vuruyor salonun camlarına.

yapılıdır?

yoktur?

2. Bu yağmur kanımı boğan bir iplik





5. Aşağıdaki birleşik sözcük dizisinden hangisi, her iki

I II Tenimde acısız yatan bir bıçak III Bu yağmur yerde taş ve bende kemik IV Dayandıkça çisil çisil yağacak V

Çözüm Yayınları



Yukarıdaki dizelerde altı çizili sözcüklerden hangisi türemiş sözcük değildir? A) l.

B) ll.

C) lll.

sözcüğün de gerçek anlamını yitirerek birleşmesiyle oluşmuştur?



A) demirbaş, açıkgöz, hanımeli



B) kuşpalazı, bilgisayar, cezaevi



C) gecekondu, ayakkabı, başyazar



D) atasözü, karabiber, imambayıldı



E) aslanağzı, ilköğretim, önsöz

D) lV. E) V.

6. Gönlümde açmadan solan bir gülsün

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik sözcük yoktur?

A) Sandalyenin bacağı, onarıldığı için sapasağlamdı.



B) Kuşburnu çayı nezleye de iyi geliyor.



C) Gençliğinde denizaşırı ülkelere gitmişti.



D) Onunla ayaküstü bir şeyler konuştuk.



E) Bu açıkgöz satıcı düpedüz bizi soyuyor.



183

I II Her zaman gamlıyım, her zaman üzgün III IV Beklerim yolunu aylar boyunca

Yeter ki gel bana senede bir gün V



Yukarıdaki dizelerde altı çizili sözcüklerden hangisi türemiş sözcük değildir?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

Test 09

1. C

2. A

3. A

4. D

5. A

6. E

7. C

8. E

9. C 10. D 11. E 12. E

10. Aşağıdaki dizelerin hangisinde somut bir addan türeyip

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, kökünün türü bakımından ötekilerden farklıdır?

somut bir varlığı niteleyen sıfat vardır?



A) Ben görevimi yaptım, sen beni suçluyorsun.



A) Şu çamlıkta söylemiş son sözlerini babam



B) Sen de olayın içindeydin ama ses çıkarmadın.



B) Bir kuşkulu karanlık mı gölge gibi yansıyan



C) Para biriktirmek istiyorsan harcamalarını kıs.



C) Selam sonsuzluğun aydınlık bahçesinden



D) Merakını gidermek için açıklama yaptım.



D) Nehrin kirli sularında gölgemi görüyorum



E) Beni arayan herkes okulda bulabilir.



E) Mavi bir elbiseyle gelmiştin gökyüzü maviydi



8. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük ötekilerden

11. Sözcükler yapım eki alırken sözcükle ek arasına "y, ş, s, n"



A) Bardağın içinde yanıcı bir madde olduğunu anladık.





B) Annem kardeşime bakması için bir bakıcı tuttu.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamayı örneklendiren bir sözcük kullanılmıştır?



A) Sevgisini de acısını da paylaşmalı insan.



B) Elindeki bıçakla tahtayı yontuyordu.



C) Elbiseyi, aldığımız mağazaya geri götürdük.



D) Kiralık arabayla uzun yola çıkılmaz ki.



E) Senden biraz anlayış bekliyoruz.

kaynaştırma ünsüzleri getirilebilir.

C) Sürücü oturmuş, başından geçenleri anlatıyordu.

D) Sokaktan geçen seyyar satıcı bütün gücüyle bağırıyordu.



E) Her olaya akılcı ve yapıcı bir tavırla yaklaşırdı.

Çözüm Yayınları

farklı bir ekle türetilmiştir?

12. Kısa film yarışmaları ve festivalleri sizin için ideal. Çektiğiniz 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "-tı, -ti, -tu, -tü" ekiyle





A) Ortalıkta bir sürü garip söylenti dolaşıyor hangi birine inanacaksın?

filmi sinemaseverlerle paylaşmak için daha iyi bir zemin II



B) Yemekten sonra hafif bir bulantı oldu midemde, rahatsız oldum.

türemiş sözcüğün kökü anlamlı değildir?

184



C) Mutfaktaki musluktan akan suyun şırıltısından rahatsız oldum.



D) Bu öksürük ihmale gelmez, ciddi bir hastalık belirtisi olabilir.



E) Konuşmasını şiirlerden yaptığı alıntılarla süsledi.

I

bulamazsınız. Oscar benzeri olmasa da bu organizasyonlar III IV

sizin emeğinizin karşılığını görebileceğiniz etkinlikler.



V



Bu parçadaki numaralanmış sözcükler yapılarına göre ikişerli gruplandırıldığında hangisi dışta kalır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

BÖLÜM 02 Test

Sözcükte Yapı - 3 1. Yapım eki almış sözcüklere gövde denir.



Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük gövde değildir?



A) Ne aç kalacak yeryüzü ne yoksul



B) Tertemiz olacak soluduğum hava



C) Toprak bol ürün verecek, pınarlar su



D) Dallarda salkım saçak yemiş



E) Korku neymiş, yokluk neymiş

10

4. Böyledir bu şehrin saatleri I Bu camların yüzdüğü karanlıkta II Sallarım bağırarak mendilimi III Yollar sende başlar sende biter IV Açık denize dökülmeden önce V



Bu dizelerdeki numaralanmış sözcükler, yapıları bakımından ikişerli eşleştirilirse hangisi dışta kalır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

2. Yapım eki almayan sözcükler basit yapılıdır. Bu sözcüklerin bir ya da birden fazla çekim eki almaları yapılarını değiştirmez.

I. Kazı çalışmaları bir süreliğine durduruldu.



II. Dizi, üçüncü sezona geç başlayacakmış



III. Doğrusu artık nazı çekilmiyor kimsenin



IV. Bu yazı mı gelecek ay yayımlanacak olan?



V. Okulda yeni bir gezi düzenleyeceğiz.



Yukarıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi yapıca basittir?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

5. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük, gövde değildir?

Çözüm Yayınları





A) Sınavın bitmesine yaklaşık bir saat var.



B) Soruları kolayca çözeceğinizi sanıyorum.



C) Bu fotoğrafa baktıkça hüzünlenirim, dedi.



D) Sadece gazete değil, dergi de okumalısınız.



E) Tanıklar söyledikleriyle beni haklı çıkarıyordu.

6. İki ya da daha çok sözcüğün birleşmesiyle oluşan birleşik

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik yapılı bir sözcük yoktur?

sözcükler farklı yollarla yapılırlar. Bu birleşikler anlam kayması, ses değişimi, tür değişimi, tamlamaların birleşmesi gibi yollarla oluşurlar.



Aşağıdaki birleşik kelimelerden hangisi diğerlerinden farklı bir şekilde oluşmuştur?



A) Annemin aslanağzı çiçeği kurumuş.



B) Kardeşimin gözünde itdirseği çıkmış.



A) Romanda mirasyedi bir gencin yaşadıkları anlatılıyor.



B) Yorulunca işlerini ortağına devredip tatile gitti.



C) İstanbul'da küçük bir gecekondu mahallesinde yaşıyormuş.



D) Gençken hepimizin pespembe hayalleri vardı.



D) Tatlılardan en sevdiği bülbülyuvasıdır.



E) Yaz geldi, sivrisinekler ortaya çıkmaya başlar.



E) O gün, kahverengi bir kazak giymişti.

C) Boşboğaz insanları hiç sevmem.

185

Test 10

1. C

2. C

3. D

4. A

5. D

6. C

7. D

8. E

9. D 10. C 11. D 12. C

7. Gün olur, alır başımı giderim

10.

I. Düğün için gelinlik bakmaya gittiler.





II. Her sanatçı ölümsüz yapıt vermek ister.



III. Oyuncaktan bıkınca yine ağlamaya başladı.



IV. Kimi ilaçları fazla ışıklı ortamlarda bulundurmamalı.



V. Kanaryayı asla bakımsız bırakmayınız.

I II Denizden yeni çıkmış ağların kokusunda III IV Şu ada senin bu ada benim Yelkovan kuşlarının peşi sıra V



Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerin hangisi yapıca ötekilerden farklıdır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.



Yukarıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi gövdeden türememiştir?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.



8. Ya sen! ey sen! Esen dallar arasından I II Bir parıltı gibi görünüp kaybolan III IV Ne istersin benden akşam saatinde



186

Bir gülüşü olsun görülmemiş kadın V Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) I'inci, gövde durumundadır.



B) II'inci, basit yapılıdır.



C) III'üncü, yansımadan türemiştir.



D) IV'üncü, yardımcı fiille kurulmuş birleşik sözcüktür.



E) V'inci, isimden fiil yapan ekle türemiştir.

9. Aşağıdaki sözcüklerden hangisi türetilirken tür değişikliğine uğramıştır?



A) Yaşlı adam cebinden bir zarf çıkardı.



B) Bir köylü çocuğu, şaşkın şaşkın etrafına bakıyor.



ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

Çözüm Yayınları



11. "Dülgerbalığı, ateşböceği, adamotu" birleşik sözcüklerinin

A) Sözcüklerin tümü kendi gerçek anlamlarının dışında kullanılmıştır.



B) Sözcüklerin bir araya gelişi sırasında çeşitli ses olayları gerçekleşmiştir.



C) Sözcüklerin tümü gerçek anlamlarında kullanılmıştır.



D) Yalnız birinci sözcükler gerçek anlamları dışında kullanılmıştır.



E) Yalnız ikinci sözcükler gerçek anlamları dışında kullanılmıştır.

12. Ben yürümeye başlayınca denizlerin üstünde I Karalarda koşanlar durup bana baktılar II III

Ben de gittim

C) Bunları sizin iyiliğiniz için söylemişler.



Sığınacağım adaları birer birer batırdım IV V



D) Büyükler, hep bir şeyler anlatıyor bize.





E) Birlikten kuvvet doğarmış, gelin birlik olalım.

Yukarıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi yapı bakımından diğerlerinden farklıdır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

BİRE BİR

BÖLÜM 02 Test

11

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, yapısı

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok türemiş



A) İçeriye oldukça bezgin bir hâlde girdi, belli ki yorulmuş.



A) Benim bazı eşyalarımı eskiciye vermiş.



B) Mahallenin zenginleri bir okul yaptırmışlar.



B) Bu kitabı beğendim, ben de okuyayım.

C) Yangının büyümemesi için önlemler alındı.



C) Gazeteci, erkenden çıkıp gitmişti.



D) Toplantı, gergin bir havada tamamlandı.



D) Dün bir saatçiye saatimi verdim.



E) Üzerine düzgün bir şeyler almalısın, hava soğuk.



E) Nihayet oldu, bu işi de iyi kötü başardık.

bakımından ötekilerden farklıdır?

sözcük vardır?

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük gövdeden türemiştir?

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük yapı

A) Turistler aşırı sıcaktan oldukça rahatsızdı.



A) Koşu yağmur yüzünden ertelendi.



B) Çocukluk yıllarımızı anıp duygulanmıştık.



B) Bir sarsıntı olunca hepimiz dışarı fırladık.



C) Bu pazarda çalınmış mallara rastlayabilirsin.



C) Sıraya koyduğu kalem kutusu kaybolmuş.



D) Dışarıda müthiş bir soğuk vardı.



D) Kışlık ihtiyaçlarımızı erkenden tamamladık.



E) Babam, asık bir suratla içeri girdi.



E) Görevli bizim su sayacımızı yanlış okumuş. Çözüm Yayınları

bakımından ötekilerden farklıdır?

3. Diyorum hepimizin bir gizli adı olsa gerek

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük hem



I II Belki çocuk ve ihtiyar belki kadın ve erkek III IV V



A) O, insanların dış görünüşüne çok önem verir.



Yukarıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi yapısı bakımından ötekilerden farklıdır?



B) Bu korkak adamdan hiçbir zaman yardım bekleme.



C) Bu yalan dünyada kimi kimsesi yoktu zavallının.



A) l.



D) Akşama doğru epeyce büyük bir sarsıntı oldu.



E) Çiftliğin etrafı farklı cinslerde çam ağaçlarıyla kaplıydı.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

4. Aşağıdakilerin hangisinde birleşik sözcüklerin tümü

yapım hem çekim eki almıştır?

187

belirtisiz isim tamlamasının kaynaşması biçiminde oluşmuştur?

8. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük, kökü



A) Topkapı, karagöz, vurdumduymaz



A) Televizyonun görüntüsü yine bozulmuş.



B) devedikeni, imambayıldı, külbastı



B) Anteni ayarlayabilmek için çatıya çıktım.



C) gecekondu, aslanağzı, çöreotu



C) Ona göre yeterince ders çalışmıyormuşuz.



D) suböreği, denizaltı, kuşburnu



D) Eleştirmenin işlevi, ortaya konulan eseri değerlendirmektir.



E) suçiçeği, basımevi, Kayahisar



E) Tanınmış yazarların tümü bu davete katılmıştı.

bakımından ötekilerden farklıdır?

Test 11

1. B

2. C

3. B

4. D

5. C

6. C

7. A

8. D

9. E 10. D 11. C 12. E 13. C 14. D

12. İyelik ekleri, geldikleri ismin bir varlığa ait veya onunla ilgili

9. Kimi birleşik sözcüklerin oluşumu sırasında, sözcüklerden biri hece kaybına uğrayabilir.

olduğunu bildirir.



Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya uyan bir sözcük yoktur?





A) Kaybettiğim kitabı bir türlü bulamıyorum.



B) Pazartesi günü okullar açılacak.

Eğer sanat eserinin bir ayna olduğu doğru ise benim I



C) Ders çalışmaya niçin başlamıyorsun?



D) Bu güne kadar sabrettik, biraz daha bekleyelim.



E) Birkaç gün önce, Beşiktaş'ta bir ev tuttuk.



Buna göre aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi bir varlığın neye ait olduğunu belirten ek almamıştır?

aynam da yazdıklarımdır. Ben zamanımı kayda II III

geçiriyorum. Neslimizi meşgul eden olayları, durumları IV

sunayım istiyorum yazdıklarımda.



V



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

13. Bütün saadetler mümkündür I 10. Gurbet beni muttasıl çekiyordu kendine

Şu kapının açılması II

Yol, hep yol, daima yol. Bitmiyor düzlük yine



Karşıda hisar gibi Niğde yükseliyordu

İçeri girivermen III



Sağ taraftan çıngırak sesleri geliyordu



Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?

Bahar, kuşlar, gündüz IV



A) Yansımadan türemiş sözcük



B) Türetilirken ses kaybına uğramış sözcük



C) İsimden türemiş isim



D) Gövdeden türemiş sözcük



E) İsimden fiil yapım eki

Çözüm Yayınları





Ve bütün dünya

Bir an içinde gürültüsüz V

Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) I. sözcük ek eylemin geniş zaman ekini almıştır.



B) II. sözcük hem edilgenlik hem de fiilimsi eki almıştır.



C) III. sözcük sadece çekim eki almıştır.



D) IV. sözcük ismin çokluk ekini almıştır.



E) V. sözcüğün aldığı bütün ekler yapım ekidir.

14. (I) Görsel geometrinin kökeni çok eskilere dayanır. (II) Bu

188

11. Varsın gitsin gönül, uğraşma

Serde erkeklik vardır ağlama



Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerin kök özelliği aşağıdakilerin hangisinde vardır?

alandaki ilk çalışmalar Thales'in eserlerinde görülür. (III) Geometri teoremlerini Mezopotamya ve Mısır'dan gören Thales, altı tane teorem üreterek bunları ispatlar. (IV) Bin yıl süren bu görsel Yunan geometrisi zamanla geriler. (V) Bu alanda yeni bir çalışma geliştirilemez.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) I. cümlede türemiş sözcük sayısı üçtür.



B) II. cümlede sıfat yapan -ki kullanılmıştır.



C) III. cümlede çıkma (ayrılma) durumu eki almış bir sözcük vardır.



A) Dünya, savaşı bitirmek için savaşıyor.



B) Ekşi eriklerden yaptığı komposto ekşimiş.



C) Küçük bir çay kenarında çay içiyorlar.



D) Biraz boya alıp boyadık çocuğun odasını.



D) IV. cümlede fiilden fiil yapma eki almış sözcük vardır.



E) Yağlı güreş şampiyonluğu için güreşecekler.



E) V. cümlede edilgenlik eki almış sözcük kullanılmıştır.

BÖLÜM 02 Test

İsimler (Adlar) - 1 1. "Leylekler bir haftaya kalmaz gelir." cümlesindeki altı çizili ad

4. Köşe yazılarını dışarıda tutacak olursak günümüz

için aşağıdakilerin hangisi doğrudur?



A) Özel - çoğul - somut



B) Tür - çoğul - somut



C) Tür - topluluk - soyut



D) Özel - topluluk - somut



E) Tür - çoğul - soyut

12

edebiyatında türler arasında kesin çizgiler pek kalmadı. Uzun öykü, roman iç içe geçebiliyor. Bu durum bana kolaylık sağlıyor. Deneme diye başlıyorum öykü çıkıyor, öyküye başlıyorum romanlaşıyor.



Bu parçada geçen aşağıdaki sözcüklerden hangisi isim görevinde değildir?



A) Günümüz



B) Köşe



C) Kesin



D) Kolaylık



E) Deneme

2. Varlıklar, nesneler birleşerek birtakım birlikler oluşturur; böylece topluluk adları ortaya çıkar. Buna göre,



I. Bahçede menekşe öbekleri vardı.



II. İki takım çok iyi yarıştı.



III. Çoban sürüyü dağa sürdü.



IV. Pencereden orman görünüyor.



V. Türkler konukseverliğiyle tanınır.

5. Tür adları, tekil olarak kullanıldıklarında bazen çoğul anlam içerir.



cümlelerinin hangisinde topluluk adı yoktur?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

Çözüm Yayınları





Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, bu olayı açıklamaya örnek gösterilemez?



A) Okuyucu, beklentilerini açığa vurup sanatçıyı yönlendirmelidir.



B) Teknoloji, insanoğlunu olumsuzluğa ve strese sürüklüyor.



C) Konuyu aile avukatımıza danışmadan sizinle görüşemem.



D) Kedi, ne yazık ki nankörlüğün sembolü hâline getirilmiştir.



E) Şiir, mutlaka estetik özellikler taşımalıdır.

3. Aşağıdaki dizelerin hangisinde özel ad kullanılmamıştır?

A) Veysel der ismini koymam dilinden



B) Gidiyorum, gurbeti gönlümde duya duya



Türkçem, benim ses bayrağım

D) Gönlümde can verirken köye varmak emeli



Ulukışla yolundan Orta Anadolu'ya

C) Bir ak...ki yüce atalar, bir al...ki ulu oğlullar



Ayrı düştüm vatanımdan ilimden

Arabacı haykırdı: "İşte Araplıbeli!"

E) Ağustos günlerini hazırlayan



Güllerini sürer gurbetçiliğin

6. beni koyup koyup gitme

ne olursun



durduğun yerde dur



kendini martılarla bir tutma



senin kanatların yok



düşersin yorulursun



beni koyup koyup gitme



ne olursun



Bu dizelerde isim görevli kaç sözcük vardır?



A) 4

B) 5

189

C) 6

D) 7 E) 8

Test 12

1. B

2. E

3. E

4. C

5. C

6. A

7. C

8. E

9. C 10. C 11. D 12. D

7. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi hâl

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikileme ötekilerden farklı



A) Kulağına fısılda, diye ısrar ediyor.



A) Ne gerekiyorsa alın, eksik gedik kalmasın.



B) Akşam bize gelenler candan insanlardı.



B) Çocuğun eli yüzü kir pas içindeydi.



C) Çalışkan kişiden kimseye zarar gelmez.



C) Yarım yamalak bir İngilizceyle derdini anlattı.



D) Kitapları çantaya sığmıyordu.



D) Bu huysuz adam hatır gönül bilmez ki.



E) Tahta köprüden düşmeden geçmelisin.



E) Köyün iki zengin ailesi yazık ki kanlı bıçaklıydı.

eki almıştır?

görevde kullanılmıştır?

11. Bazı sözcükler isim olmadıkları hâlde, cümle içinde isim göreviyle kullanılabilir.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "güzel" sözcüğü addır?



Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde bu durumu örnekleyen bir kullanım vardır?

A) Güzel yazı yazmayı ona bırakalım.



A) Ateş olmayan yerden duman çıkmaz.



B) Bu şehrin en güzel evinde oturuyorlar.



B) Gönül bir sırça saraydır, kırılırsa yapılmaz.



C) Bu resmi aslına uygun bir biçimde güzel çizmiş.



C) Her şeyin vakti var, horoz bile vaktinde öter.



D) Güzel günlerimiz olacak, diyor ama ben inanmıyorum.



D) İsteyenin bir yüzü kara, vermeyenin iki yüzü.



E) Güzel, çirkin, iyi, kötü gibi kavramlar, kafamı karıştırıyor.



E) Dağ dağa kavuşmaz, insan insana kavuşur.

Çözüm Yayınları





9. Dünyalar vardır, düşünemezsiniz

190



Çiçekler gürültüyle açar



Gürültüyle çıkar duman topraktan



Hele martılar, hele martılar



Her bir tüylerinde ayrı bir telaş



Bu dizelerde aşağıdakilerin hangisi yoktur?



A) Cins isim



B) Çoğul isim



C) Topluluk ismi



D) Somut isim



E) Soyut isim

12. İsimler, çokluk eki almadan türünün bütün varlıklarını ifade edebilir.



Aşağıdaki cümlelerin hangisinde geçen çokluk eki almamış isim, türünün bütün varlıklarını ifade etmemektedir?



A) Orkide, gölge ama ışıklı yerleri seven, yetiştirilmesi emek isteyen bir çiçektir.



B) Evde anne babasıyla iletişim kuramayan genç, zamanla içine kapanıp çevresine yabancılaşıyor.



C) Çocuk, narin bir çiçek gibidir; sevgiyle büyür.



D) Uzun yıllardır yürüyemeyen bu hasta, kök hücre tedavisiyle ayağa kalkacak.



E) Şiir, kimi zaman insanın yüreğinde, kimi zaman aklında fırtınalar estirir.

BÖLÜM 02 Test

İsimler (Adlar) - 2

13

1. "Güneş" sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde özel ad

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde geçen ikileme, isim



A) Güneş girmeyen eve doktor girer.



A) Bir türlü istediklerime razı olmuyor, mırın kırın ediyor.



B) Güneş, pencereden salona dolmuş.



B) Bizim kültümüzde eş dost ziyaretleri çok önemlidir.



C) Güneş, öğlen saatlerinde insanı yakıyor.



C) Ambardaki pılı pırtının haddi hesabı yoktu.



D) Güneş, bir gaz bulutudur.



D) Çoluk çocuğa bu işler yaptırılır mı?



E) Güneş, bu evin arka balkonuna vurmuyor.



E) Büyük teyzemlere de uğrardık ara sıra.

görevinde değildir?

olarak kullanılmıştır?

2. Topluluk adları çoğullaşabilir.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamanın örneği vardır?



A) Artık birçok semtte halk pazarı kuruluyor.



5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hiçbir sözcük ad durum eki almamıştır?

A) Bilimsel gerçeklerle halk inanışları arasında ciddi bir yalınlık vardır.

B) Kırtasiyeden tam beş düzine kalem almış.



B) Bir eseri diziye uyarlarken yazarın da görüşleri alınmalıdır.



C) Günler, haftalar geçti; meclis yeniden açıldı.





D) Öğrenci dernekleri ortak bir açıklama yaptı.

C) Güneşin Doğuşu adlı dizinin senaristi, eserin yazarı olan kişi değilmiş.



E) Türk ulusunun azmi her zorluğu yener.



D) Her müzik, insan ruhundan alınan parçalarla renklenen bir tablodur.



E) Hepimiz biliyoruz ki kimi eserler her dönemde okunurluğunu sürdürür.

Çözüm Yayınları



3. bilirsin bir kere korku düşerse adamın içine I

bir kere koparsa sevdiklerinden



mümkünü yok

gitti gider söner gözlerinde güzelim ışık II III kararır çirkinleşir yüzü IV önceleri utanır belki sonra vızgelir umurumda olmaz dünya V

6. İlk sevgilimin gülüşüne benzer

Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerden hangileri soyut addır? A) I ve III



B) I ve V

D) II ve IV

E) IV ve V

I Bir nisan havası değil mi esen II III Zincirlere, kelepçelere inat IV Kanatlarımı açmak zamanıdır V

191



Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerden hangisinin türü diğerlerinden farklıdır?



A) l.

C) II ve III

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

Test 13

1. D

2. D

3. B

4. E

5. C

6. A

7. A

8. C

9. D 10. A 11. C 12. B

7. Aşağıdakilerin hangisinde yansımadan türemiş bir ad

10. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi, tür bakımından



A) Gümüş söğütler altında görünmeyen derenin şırıltısını iştirdik.



A) Yüklemi çekimli fiil olan cümle fiil cümlesidir.





B) Sınıfta derin bir sessizliğin ardından bir müzik sesi duyuldu.

B) Yargının yapılmadığını, yapılmayacağını anlatan cümle olumsuz cümledir.



C) Yüklemi sonda olmayan cümle devrik cümledir.



C) Köydeki küçük evimizde her sabah horozun ötüşüyle uyanırdım.



D) İçinde ikinci bir yargı taşımayan cümle basit cümledir.



D) Saatlerdir hiç kimseyle konuşmuyor, âdeta hırlıyordu.



E) Yüklemleri bağlaçla bağlanmış olan cümle bağlı cümledir.



E) Çocukların okul bahçesinde oynadığı futbol topu birdenbire patladı.

ötekilerden farklıdır?

vardır?

11. Beyazlar içinde bir kadın salona girdi.

8. İnsanlığı etkileyen yazarlar, genellikle kendilerinden sonraki



Bu cümlede isim türünde kaç sözcük vardır?



A) 1

B) 2

C) 3

D) 4 E) 5

9. Sevgileri yarınlara bıraktınız

192

Çözüm Yayınları

dönemlerde anlaşılmıştır.



Bu cümledeki "beyaz" sözcüğü sıfat olduğu hâlde isim olarak kullanılmıştır.



Aşağıdakilerin hangisinde buna benzer bir kullanım vardır?



A) Bir hafta önce bahçeye diktiğim fidanlar her geçen gün büyüyor.



B) Yol boyunca arabalar kaldırıma park ettiği için yürümekte zorlandık.



C) Günümüzde gençler teknolojik aletlerle hayli içili dışlı oluyor.



D) Böyle yalan yanlış bilgiler insanları her zaman zor durumda bırakıyor.



E) Çok güç koşullarda çalışıyor ama yine de işten ayrılmayı düşünmüyor.





Çekingen, tutuk, saygılı



Bütün yakınlarınız



Sizi yanlış tanıdı



Gizli bahçenizde



Açan çiçekler vardı





Gecelerde ve yalnız





Vermeye az buldunuz





Yahut vaktiniz olmadı





Bu dizelerde aşağıdakilerin hangisi yoktur?





A) Zaman adı





B) Somut ad





C) Çoğul ad





D) Topluluk adı





E) Hâl eki almış ad



12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yüklem sözcük türü bakımından ötekilerden farklıdır? A) Beni hatırladıkça Ara sıra gönlümü al

B) Daha maviydi damarların Küçük zerdali ağacım

C) Oyna yansın cepkenin Yansın güneşten tenin

D) Dünyaya geldiğim anda Yürüdüm aynı zamanda

E) Yıkılan evler köprüler Daha sağlam kurulacaktır tekrar

BÖLÜM 02 Test

İsimler (Adlar) - 3

14

1. Duyu organlarıyla kavrayabildiğimiz varlıkları aktaran adlara

4. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi hâl eki



Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi somut ad değildir?





A) Akdeniz'in köpükleri her zaman bembeyaz olur.

A) Görüşleri temsilcisi olduğu akımın özelliklerini tam yansıttığı için herkesçe çok beğenilirdi.



B) Akşamki yemeğin tadı damağımda kaldı.



B) Kitabı raflara çıktığı gün beklenmedik bir satış rakamına ulaştı.



C) Yıllardır bu özlem canına tak etmişti.





D) Rüzgârın sesi insanı uykusundan uyandırıyor.

C) Bir düşünceyi özetlerken düşüncenin can alıcı noktasını atlamamak gerekir.



E) Uzaklardan bir yerlerden gül kokusu geliyor.



D) Çocukları onun için her şeyden daha değerliydi, onlar için her şeyi yapardı.



E) Son yapıtı daha öncekinden oldukça farklı bir yöntemle oluşturulmuştur.

almıştır?

"somut ad" denir.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem isimdir?

A) Bu eserin okurların dünyasında özgün ve değişmeyen bir yeri vardır.

5. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi, tür bakımından



B) İnsan, yaşamının her döneminde okuduklarında kendini bulur.



A) O, ne olursa olsun doğrudan ayrılmaz, hak bellediği yolda ilerlerdi.



C) Romanlarının çoğunda, imgeli bir anlatımla değişik çağrışımlar uyandırmıştır.



B) Toplumumuzda sağlık sorunu olan insanların sayısı oldukça fazla.



D) Vizyona giren filmlerle ilgili tanıtım programları televizyonlarda sıkça yer alıyor.



C) Okuma alışkanlığı kazanmış bireyler her alanda başarılı oluyor.



E) Günümüzde bir kitap ne kadar çok satıyorsa o kadar iyi kitap olarak algılanır.



D) Anlaşılan, sıkıntılı günler tekrar başlayacak, her şeye hazırlıklı olmalıyız.



E) O ayrılık gecesini hiç bir zaman unutamağını söylerken gözleri dolu dolu oldu.

Çözüm Yayınları

ötekilerden farklıdır?

3. Bak ben sana bir caddeyim

I II Üzerimden geçtiğin her sabah III Bir ağacım ben sana, bir akasya IV Gölgemde otobüs beklediğin V

193 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde geçen ikileme, isim görevindedir?



A) Buram buram ter alında, damla damla aktı gençliğim.



B) Tenhalarda yana yana ağlayanım var, demedin.

Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerden hangisi isim değildir?



C) Orada martılar cıvıl cıvıl, orada deniz pırıl pırıldı.



D) İnsan bu, su misâli, kıvrım kıvrım akar bazen.

A) l.



E) Yalnız benim için bak yeşil yeşil, şarkısını bilir misin?

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

Test 14

1. C

2. A

3. A

4. C

5. D

6. C

7. C

8. C

9. A 10. C 11. A 12. A 13.D

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "-cık (-cik, -cuk, -cük)"

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcük,



A) Evi, şu karşıdaki tepeceğin eteklerine yapmalıyız.



A) Askerlik günlerini hatırlayınca hüzünlendi.



B) Yer altında kaynayan sular, bu gölcükleri oluşturuyor.



B) Bundan böyle öğretmenler bu odada oturacak.



C) Ufacık aklıyla böyle bir sorunun altından asla kalkamaz.



C) İki kardeş, annelerini çok özlemişti.



D) Bahçenin etrafını çevreleyen ağaççıklar nazlı nazlı sallanıyordu.



D) İşçileri eşyaları taşıyacakları yere götürün.



E) Görevlileri dinlesek bu kadar beklemezdik.



E) Yurt dışına çıkarılmak istenen bronz heykelciğe el koyuldu.

küçültme eki almış bir ad yoktur?

biçimce çoğul, anlamca tekil ada örnektir?

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük soyut bir ad değildir?



A) Böyle güzel havalar insanın psikolojisini de etkiliyor.



B) "Ey yedinci kat gök, esrarını aç!" diye sesleniyor şair.

C) Fikir çilesinden daha büyük bir işkence bu.

8.

I. Ben ayağımda çarık, elimde asa



D) Güzelliğin on para etmez, bu bendeki aşk olmasa.



II. Senin için şu yollara düşmüşüm



E) Ruhuma, büyük bir özlem çivisini çaktınız!



III. Senelerce sonra sana dönüşüm



IV. Bir mahşer gününe de rastlasa



V. Beni unutma Numaralanmış dizelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

Çözüm Yayınları





12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, sözcük türü bakımından ötekilerden farklıdır?



A) I. dizede, iyelik eki almış isim vardır.



B) II. dizede, çoğul eki almış cins isim vardır.



A) Şimdiki meşhur Bodrum, eskiden bir sürgün yeriymiş.



C) III. dizede, "dönüşüm" sözcüğü fiildir.



B) Dağınık saçları ve solgun yüzünden hasta olduğu belliydi.



D) IV. dizede, yönelme hâlinde bir isim vardır.



C) Toplantıdaki suskun ortam herkesin sinirlerini bozmuştu.



E) V. dizede, belirtme hâlinde bir isim vardır.



D) Bu azgın köpek umarım kimseye bir zarar vermez.



E) Bezgin tavırları, ne büyük bir sıkıntı içinde olduğunun göstergesiydi.

13. Temiz enerji arayışlarına bir yenisi daha eklendi. Bir Norveç firması, gelgitin yarattığı kinetik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürmeyi başardı. Norveç'in kuzeyindeki Kvalsund Kanalı'nın dibine yerleştirilen türbinler Hammerfest kasabasının tüm elektrik ihtiyacını karşılıyor.

194 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tüm sözcükler isimdir?



Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Annemin çeyiz sandığı çatı arasındaymış.



A) Fiilden türemiş isim



B) Bu öykünün dili bana çok ağır geldi.



B) Birleşik isim



C) Denizin tam ortasında küçük bir yelken var.



C) Çoğul isim



D) İştahım yoktu, kahvaltıda bir şey yiyemedim.



D) Topluluk ismi



E) Datça yolculuğu uzun süre aklımdan çıkmaz.



E) Basit isim

BÖLÜM 02 Test

Sıfatlar (Ön Ad) - 1 1. Varlıkların renklerini, biçimlerini, durumlarını, kısaca nasıl

4. Aşağıdakilerin hangisinde küçültme sıfatı kullanılmamıştır?

olduklarını bildiren sıfatlara "niteleme sıfatı" denir.



Aşağıdaki cümlelerin hangisinde niteleme sıfatı kullanılmamıştır?



A) Ne güzel, dağlar renk renk çiçeklerle bezenmiş.



B) Nedense beni gördüğünde köşe bucak kaçıyor.



C) Yorgun, sarı yapraklar düşüyor zayıf dallardan.



D) Saksıdaki çiçeklerden tatlı bir koku geliyor.



E) İnsan, zaman zaman sıcacık bir sohbet özlüyor.

15



A) Kısacık bir tatil bile, bizi biraz rahatlattı.



B) Acımsı bir tadı olduğu için bu su pek tercih edilmiyor.



C) Birazcık da bizi anlamaya çalışsalar olmaz mı?



D) Bu daracık odada nasıl rahat edebiliyorsunuz?



E) Yerden irice bir taş alıp onu çekiç gibi kullandı.

5. I. Bu iş için ne kadar para istiyorsunuz? 2. Belirtme sıfatları addan önce gelerek varlığın yapısını



Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde belirtme sıfatı vardır?



A) Ak koyunun kara kuzusu da olur.



B) Her inişin bir yokuşu vardır.



C) Alçak yerin tepeciği dağ görünür.



D) Cins horoz, yumurtada öter.



E) Boş torba ile at tutulmaz.

Çözüm Yayınları

etkilemeyen özellikleri anlatan sözcüklerdir.



II. Hangi dairede oturduğunu biliyor mu?



III. Size nasıl yardım edebiliriz?



IV. Onlar ne tarafa gittiler?



Yukarıdaki cümlelerin hangi ikisinde soru anlamı sıfatla sağlanmıştır?



A) l. ve II. B) l. ve IV. C) II. ve III. D) II. ve IV. E) lII. ve IV.

3. Çocukluğu, bu dağların yamacına yüzyılların,

I



belki bin yılların marifetiyle kondurulmuş II doğal terasların birinde ulu bir söz gibi, III IV



195 6. Aşağıdakilerin hangisinde bir sıfat, birden fazla adı nitelemiştir?



A) Arkadaşının kitabını hemen okuyup geri getirmişti.

semaya yükselen gürgen ağacının dibinde geçmişti. V



B) Yaşlı balıkçı torunuyla yıllardır burada yaşıyormuş.



Bu cümlede numaralanmış sözcüklerden hangisi sıfat görevinde değildir?



C) Dürüst ve çalışkan bir yöneticimiz vardı.



D) Günlük gazetelerden olayı takip ediyorduk.



A) l.



E) Sanatçının en güzel hikâyeleri, romanları bende var.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

Test 15

1. B

7. "Böyle" sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat

10.

görevindedir?



A) Böyle mi esecekti son günümde bu rüzgâr?



B) Böyle insanlar, kırk yılda bir gelir dünyaya.



C) Buralarda kışlar hep böyle mi geçer?



D) Sana, böylelerine güvenilmez, demedim mi?



E) Büyüklerine karşı böyle davranman hoş değil.

2. B

7. B

8. D

9. E 10. C 11. E 12. D

Öyle güzel konuştu ki kimse ağzını açamadı.

Mutfak penceresini açık unutmuşum.

Yan odadaki hastayı taburcu edeceklermiş.

IV. Uzun saçın bakımı çok zaman istiyor.



6. E

III. Hasta insanlar bu havada dışarı çıkmamalı.



5. B

II. Çamaşırları açık havada kurutmak gerekir.



4. C

I. Güzel sözler insanın çok hoşuna gidiyor.



3. E

Uzun sözün kısası ben bu işi anlamadım.

V. Kış günü sıcak çorbanın yerini ne tutar?



Bu sıcak havanın tadını balkonda çıkardım.



Numaralanmış cümlelerin hangisinde birinci cümlede nitelik bildiren sözcük, ikinci cümlede bir niteliğin adı olmuştur?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

8. Aşağıdakilerin hangisinde pekiştirilmiş sözcük

A) Baharın ilk aylarında tabiat yemyeşil görünüyordu.



B) Hastanın yüzü sapsarı kesilmişti.



C) Önlükleriniz bembeyaz olmuş, giymek ister misiniz?



D) Taptaze çaylar geldi, çay içen var mı?



E) Yıllardır bu evde yapayalnız yaşıyor.

Çözüm Yayınları

ötekilerden farklı bir görevde kullanılmıştır?

11. Anlamları "-ce, cik, -imsi, -imtırak" ekleriyle daraltılan sıfatlara küçültme sıfatları denir.



Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, küçültme sıfatı kullanılmamıştır?



A) Uzun süre bekleyince yemekte ekşimsi bir tat oluşmuş.



B) Bahçe içinde, iki katlı büyükçe bir ev almışlar.



C) Üzerindeki incecik kazakla üşümüyor musun sen?



D) Siyah ceketin içine giydiği mavimtırak gömlekle çok şıktı.



E) Evlerin önüne çizilen minik derecik tabloya ayrı bir hava katmış.



9. Aşağıdaki dizelerin hangisinde adlaşmış sıfat yoktur?

A) Kaldırımlar çilekeş yalnızların annesi



196



B) Bir deva bulmak için bağrındaki yaraya



En güzele, en iyiye, en sevgiliye

D) Geride kalanlara ne bırakacağım



Toplanmıştı garipler şimdi kervansaraya

C) Hatırası kalbe ışıklarla dökülen



Kaldırımlar içinde yaşamış bir insandır

Çocuklarıma

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem işaret sıfatı hem sayı sıfatı bir arada kullanılmıştır?



A) Komşumuzun ilk çocuğu daha beş yaşında, okula başlamadı.



B) Bu adamın bazı sorunları olduğunu sen bilmiyor muydun?



C) Bazı öğrenciler beşerli gruplar hâlinde çalışıyor.



D) Hayvanlara zarar veren böyle insanların çift kişilikli olduğu söyleniyor.



E) Öyle bir havada gel ki bahçede oturup çay içebilelim.

E) Ben senin en çok sevgi dolu yüreğini sevmiştim



Tüm çocuklara kanat geren anneliğini

BÖLÜM 02 Test

Sıfatlar (Ön Ad) - 2 1. Varlıkları niteleyen ya da belirten sözcüklere "sıfat" denir.

5. "Güzel" sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat görevinde kullanılmıştır?

Buna göre,



I. Bir sabah vakti bir kuş gelmiş



II. Beni kanatlarına almış



III. Aşalım denizi, bulutları



IV. Daha daha daha yukarı



V. Yıldızlara uçalım demiş



dizelerinin hangisinde sıfat vardır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

16



A) Bence şiir, güzel değil, müthiş olmalı.



B) Ödevler güzel, şimdi de şunları çöz bakalım.



C) Birbirimizi anlamak, sevmek ve saymak ne güzel.



D) O kahredici güzel, divân şiirinde vardır yalnızca.



E) Güzel ve kahverengi gözlerini iri iri açmıştı

D) lV. E) V.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde küçültme sıfatı vardır?

A) Mehmetçiklerin tören yürüyüşü herkesi gururlandırmıştı.

görevinde kullanılmış bir sözcük yoktur?



B) Küçük insanlardan büyük fikirler beklenmez.



A) Deli dostun olacağına akıllı düşmanın olsun.



C) Uzunca bir yoldan sonra buraya ulaştık.



B) Keskin sirke küpüne zarar.



D) Sobanın yanında uyuyan kedicik çok sevimliydi.



C) Bitli baklanın kör alıcısı olur.



E) Minik yüreğinde hiçbir korkuyu barındırma küçüğüm.



D) Sen olursan bensiz, ben de olurum sensiz.



E) Acı patlıcanın kırağı çalmaz. Çözüm Yayınları

2. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde adı niteleme

3. Biliyorum

Bir gün bu şehirden gideceksin



Pırıl pırıl ışıklı bir istasyonda



Elinde ufacık valizin



Ne yapalım hayat bu



Yaşamak biraz böyle diyeceksin



Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Belgisiz sıfat

B) Türemiş sıfat



C) Niteleme sıfatı

D) Sayı sıfatı



E) Küçültme sıfatı

4. Kediler mangalın altında uyurdu

Biz küllenmiş ekmekler yerdik, razı



İnanmış adamların övüncüyle



Sabırla beklerdik geceleri



Bu dizelerde kaç sözcük sıfat görevinde kullanılmıştır?



A) 1

B) 2

C) 3

D) 4 E) 5

7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde soru anlamı, bir sıfatla sağlanmıştır?



A) Nasıl kıydın be zalim, masum rüyalarıma?



B) Susarsam, anlatır mı seni göklere tarih?



C) Böyle mi olacaktı türkülerin son hâli?



D) Sana doğru her adım neden hep umut sunar?



E) Hangi rüzgâr böyle sabırla koşar ardından?

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde türemiş sıfat yoktur?

A) İyi bir konuşmanın, insanı başarılı kılmada önemli bir etken olduğu bilinmektedir.



B) İyi bir sanatçı, sözcükleri seçip yan yana getirirken onlara kendi damgasını vurur.



C) Bozuk gıdaların insan sağlığına zararlı olduğu su götürmez bir gerçek.



D) Tiyatro eleştirisi yazma, öteki eleştiri türlerini yazmaktan daha zordur.



E) Ben, bu zorlu uğraşta kendimi hiçbir zaman şair gibi görmedim.

197

Test 16

1. A

9. Sıfatlar çekim eki alınca adlaşır.

2. D

3. D

4. C

5. E

6. C

7. E

8. B

9. D 10. E 11. D 12. B 13. D 14. C

12. Bir sıfattan önce gelen ad, durum eklerinden biriyle



Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi adlaşmış sıfattır?



A) Büyük işler büyük beyinlerde çözümlenir.



B) Dünyada, herkes başarabileceği şeyi yapmalıdır.

çekimlenerek bir sıfat grubu oluşturur.

C) Çocuğun bir sıkıntısının olduğunu hissetmişti.

D) İyilerin kıymeti her zaman geç anlaşılır.



E) Başından geçen kimi olayları öyküye dönüştürmüştü.



Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya uygun bir örnek vardır?



A) Ahşap, çok pencereli evler artık resimlerde kaldı.



B) Bu kadar boğazına düşkün bir adam görmedim.



C) Bana izlemem için çok güzel bir film önerdi.



D) Bu zamanda üç aylık maaşla geçinmek çok zor.



E) Şu deri ceketli çocuğu daha önce görmemiştim.

13. Çocukların ve hiç büyümemiş yetişkinlerin müptelası I I. Kendine yapılan iyilikten etkilenmeyen kimse yoktur.



II. Söylediklerine göre çayı en iyi demleyen benmişim.



III. Yurdun kuzey kesimlerinde yeniden yağmur bekleniyor.



IV. Parkın her yerinde çeşitli spor aletleri vardı.



V. Önceki evimizin balkonu da bu kadar genişti.



Numaralanmış cümlelerden hangisinin yüklemi, ek eylem almış bir sıfattır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

olduğu çizgi romanlar, yirminci yüzyılda edebiyat ve resmin II III

Çözüm Yayınları

10.

birleşmesinden daha da ileri gitmiş, kendi kurgusunu ve tarzını oluşturmuş bir anlatım sanatıdır. İlk örneği Richard IV V

Fenton Outcalt'in "The Yellow Kid" yani "Sarı Çocuk" isimli gazete bandıdır.



Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) I. adlaşmış sıfattır.



B) II. niteleme sıfatıdır.



C) III. sıra sayı sıfatıdır.



D) IV. asıl sayı sıfatıdır.



E) V. sıra sayı sıfatıdır.

14. Birçok binanın yapımında başrolü oynayan tuğlalara evvela Filistin'de yapılan kazılarda rastlandı. Bu tuğlaların yapımında ne tür bir yöntem kullanıldığı tam olarak bilinmese de bunların güneşte pişirilmiş balçıktan yapıldığı tahmin ediliyor.

198 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "bir" sıfatı, kendisinden

sonra gelen sıfatla yer değiştirirse cümlenin anlamı değişir?



Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Bir yeşil elma verdi bana, çok güzeldi.



A) İşaret sıfatı



B) Dün gece bir tuhaf rüya gördüm.



B) Soru sıfatı



C) Kızcağızın bir uzun saçı var, görmelisin.



C) Sayı sıfatı



D) Bu dönem okulda bir onuncu sınıf açılmış.



D) Niteleme sıfatı



E) Ne yaparsın işte, bir boş umut benimkisi.



E) Belgisiz sıfat

BÖLÜM 02 Test

Sıfatlar (Ön Ad) - 3

17

1. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi sıfat görevinde

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kurallı birleşik sıfat,



A) Son günlerde nedense hiç görüşemedik.



A) Bu şiir, bağrı yanık insanların sesidir.



B) Herkes bu konuda benim gibi düşünüyor.



B) Kulağı delik adamdır, onun her şeyden haberi vardır.

C) O çocuk seni daha önce de sormuştu.



C) Ne çenesi düşük biriymiş, konuştu da konuştu.



D) Hiçbir engel insanı yolundan döndürmemeli.



D) Siyah kazaklı adamı daha önce de görmüştüm.



E) Birkaç güne kalmaz sınav sonuçları açıklanır.



E) Sesi kısık sunucu, konuşmakta pek zorlandı.

değildir?

ötekilerden farklı bir yolla oluşturulmuştur?

2. Garip İstanbul'umun türküsü





Yukarıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi sıfat değildir?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

3. İki komşu basit sebeplerle tartışmış.

belirtilmiştir?



A) Hasta çocuk öksürüyor, bir türlü iyileşmiyordu.



B) Güzel bir otobüsle yolculuk etmek istiyordu.



C) Bir karıncayı bile incitmemiş bu adam kimseye zarar veremez.



D) Eminim, daha önce böyle bir roman okumamışsınızdır.



E) Bir tatlı tebessümün bin vuslata bedeldir.

Çözüm Yayınları



6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ad, birden çok sıfatla

I Her sabah, o tramvay, otomobil gürültüsü II III Herkesin bir türlü işi IV Araba sürücüsü, sokak süpürücüsü V

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikileme, ötekilerden farklı bir türde kullanılmıştır?

Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?



A) Öğrenci sorunları, görüşmede uzun uzun konuşuldu.



A) Birden fazla niteleme sıfatı kullanılmıştır.



B) Köşkün bahçesinde rüzgâr tatlı tatlı esiyordu.



B) Birden fazla belirtme sıfatı kullanılmıştır.



C) Oyuncular, yavaş yavaş sahaya çıkmaya başladı.



C) "Basit" sözcüğü belirtme sıfatıdır.



D) Evde oturmamış, hasta hasta dışarı çıkmıştı.



D) Hem belirtme hem niteleme sıfatı vardır.



E) Cebinden deste deste paraları çıkarıp saymaya başladı.



E) "İki" sözcüğü niteleme sıfatıdır.



199 4. Aşağıdakilerin hangisinde adlaşmış sıfat, yüklem görevindedir?

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı bir sıfatla sağlanmamıştır?



A) Çok yaşlıydı yan komşunun babası.



A) Bu çorbayı hangi masaya götüreyim?



B) Bizdik asırlarca kıtadan kıtaya at koşturan.



B) Şu tabloya kaç para değer biçtiler?



C) Tanıyabildin mi buraya geleni?



C) Nasıl bir insan olduğunu sen de anladın mı?



D) Borçlu ölmez, benzi sararır.



D) Hangi renkleri tercih ediyorsunuz?



E) Kimseler etmez senin bana ettiğini.



E) Dayınlar kaçıncı kata taşınacaklar?

Test 17

1. B

9. "Ben güzele güzel demem, güzel benim olmayınca" dizesinde Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, bu dizedekine benzer bir kullanım söz konusudur?



A) Zavallıya alçakça saldırmışlar besbelli.



B) Kurt dumanlı havayı severmiş.



C) Bu gamsız çocuğa ne desem boş!



D) Geçen hafta derginin ikinci sayısı çıktı.



E) Kırmızılı kumaştan üç metre kestirdim.

3. D

4. A

5. D

6. D

7. E

8. C

9. A 10. C 11. E 12. B 13. D 14. E

12. Kimi sıfat tamlamalarında adla sıfatın yeri değiştirilip ada

altı çizili sözcükler, nitelik bildirdikleri hâlde adlaşmıştır.



2. E

bir iyelik eki (-i,si) eklenerek bir sıfat grubu (birleşik sıfat) oluşturulur.



Aşağıdakilerin hangisinde bu yolla yapılmış bir sıfat grubu vardır?



A) Toplantı salonuna uzun boylu genç bir adam girdi.



B) Lastiği patlak bir arabaya binmek kimin fikriydi?



C) Evin eski bahçe kapısını boyadığı için, gittiğimde evi bulamadım.



D) Bu iri yapılı adam hiç de göründüğü gibi sert biri değildi.



E) Şu bakımsız, zavallı çocuk da nereden çıktı, kimdir?

13. Aşağıdakilerin hangisinde pekiştirmeli niteleme sıfatları vardır?



10. İlk Çağ'daki önemli uygarlıklardan biri de Lidya uygarlığıdır.

Çözüm Yayınları

Tarihte parayı ilk kez kullanan Lidyalıların gelişmiş, canlı bir başkentleri vardı. Bu antik kent oldukça göz kamaştırıcıydı.

A) Hayal meyal şeylerden ilk aşkımız



B) Neye uzansan soyut bir örümcek



Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Belgisiz sıfat



B) İlgi ekiyle türemiş sıfat



C) İkilemeyle oluşmuş sıfat





D) Sayı sıfatı





E) İşaret sıfatı





Hatırası bile yabancı gelir

Çıkıyor altından, tombulsu, titrek

C) Dalga dalga hûcum edip pişmanlıklar



Unutuşun o tunç kapısını zorlar

D) Koskocaman yıldızlar altında ufacık dünyamız Ve minnacık bir "hane"

E) Gök mavi mavi gülümsüyordu



Yeşil yeşil dallar arasından

14. Ayçiçeği, papatyagiller familyasından tek yıllık bir bitkidir.

200

Dünyada daha çok yağı için yetiştirilse de tohum da denilen meyvesi ay çekirdeği ülkemizde fazlaca tüketilen kuruyemişlerdendir. Ama bu konuda dünyada yalnız değiliz. Vietnam'da, kahvelerde, çoğunlukla istemeniz karşılığında bazen de içecek siparişlerinizle birlikte masanıza mutlaka bir çanak çekirdek gelir. İlginç değil mi?

11. Türemiş sıfatlar, adlarla fiillerin kök ya da gövdelerine yapım ekleri getirilerek oluşturulur.



Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde bu yolla yapılmış bir sıfat vardır?



Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Her yokuşun bir inişi vardır.



A) Belgisiz sıfat



B) Ak akçe kara gün içindir.



B) Kurallı birleşik sıfat



C) İyi nasihat verilir, iyi ad verilmez.



C) Tamlayanı sıfat - fiil grubu olan sıfat tamlaması



D) Son pişmanlık fayda vermez.



D) Hem belirtme hem niteleme sıfatı almış bir sözcük



E) Alçacık eşeğe herkes biner.



E) Birleşik yapılı adlaşmış sıfat

BÖLÜM 02 Test

Zamir (Adıl) - 1

18

1. Adların yerini tutan sözcüklere zamir denir.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belgisiz zamir vardır?



Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zamir kullanılmamıştır?



A) Sendeki para bugünlerde bana yarayacak.



A) Söylediklerini, yaşadıklarıyla örtüştüren bir şairdir o.



B) Biriniz, bu gece bizim evde kalabilir.



B) Bütün bunlar ne zaman olmuş bitmiş bilmiyorum.



C) Babama bunları söylemeye utanıyorum.



C) Nereden geldik nereye gidiyoruz, bunu düşünmemiz lazım.



D) Bu sene de oraya gidemeyeceğiz.



D) Hiçbir insan, geleceğinin kötü olmasını istemez.



E) Kim daha yüksek not aldı?



E) Kardeşim dün akşam seni sinemada gördüğünü söyledi.

5. "O" sözcüğü cümlede hem kişi zamiri hem de işaret zamiri olarak kullanılabilir.

2. Atasözleri uzun gözlem ve denemelerden ortaya çıkmış, genel



"O" sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde kişi zamiri olarak kullanılmamıştır?



A) Beni birçok dertten kurtaran da oydu.



B) Ona ne söyledin az önce, aceleyle gitti.



C) Onun parası beni ilgilendirmiyor.



D) O, bu dünyanın en iyi insanıdır.



E) O, benim beğendiğim gömlek değil.

Biri bilmeyen bini hiç bilmez, adamın iyisi iş başında belli olur, I II Bana dokunmayan yılan bin yaşasın, III

Çözüm Yayınları

kural durumuna gelmiş, özlü bir anlatıma sahip öğüt veren yargılardır. Her biri durumun özeti gibidir:

6. Kurban olam ben o kaşı karaya

İnce uzun yollar girdi araya Ben gelemem, kendi gelsin buraya Deyip deyip elden ele kaçan yar

Numaralandırılmış atasözlerinin hangisinde kişi zamiri vardır?



Bu dizelerde geçen altı çizili adılların türleri, aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

A) I.



A) Kişi adılı - işaret adılı



B) Belgisiz adıl - kişi adılı



C) Dönüşlülük adılı - işaret adılı



D) Kişi adılı - dönüşlülük adılı



E) İşaret adılı - belgisiz adıl



yavuz hırsız ev sahibini bastırır, sağır işitmez, uydurur... IV V



B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

201 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zamir yoktur?

A) Sanırım ben de onlarla yarın pikniğe gideceğim.



B) Bu çocuk seni tanıyor galiba, buraya geliyor.



C) Gördüğün bu işlerin hepsi benim sorumluluğumda.



D) Yarın akşamki toplantıya kaç kişi katılacak?



E) Israrla sormama rağmen kimi beklediğini söylemedi.

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "kendi" sözcüğü pekiştirme göreviyle kullanılmamıştır?



A) Bu problemi ben kendim çözdüm.



B) Bunu sen kendin söylemedin mi?



C) Ben kendimi ezdirmem kimseye.



D) Siz kendiniz olayı anlatınız.



E) Çok biliyorlarsa, onlar kendileri yapsınlar.

Test 18

1. D

2. C

3. D

4. B

5. E

6. D

7. C

8. D

9. E 10. A 11. B 12. C 13. C 14. E

8. Ne azap ne sitem yalnızlıktan,

12. Siz müdür beyin nesi oluyorsunuz, kayınvalidesi mi?



Kime ne, aşılmaz duvar bendedir.





Süslenmiş gemiler geçse açıktan,

Bu cümledeki altı çizili sözcükle türce özdeş olan "ne" sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde geçmektedir?



Sanırım gittiği diyar bendedir.



A) Ne geziyormuş buralarda, bir sorun bakalım.



Bu dörtlükte adıl görevinde kaç sözcük vardır?



B) Akşamki program da ne programdı ama!..



A) 1



C) Ücret olarak ne aldığımı sormadılar bile.



D) Aylar geçtiği hâlde ne arayan var ne soran.



E) Ne yazık ki o kitabın son baskısı da tükendi.

B) 2

C) 3

D) 4 E) 5

13. İşim gücüm budur benim I 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde işaret zamiri yoktur?



Gökyüzünü boyarım her sabah



A) Öteki daha kullanışlı gibi geldi bana.



B) Onu tamir edersen birkaç ay daha kullanabilirsin.



Hepiniz uykudayken II



Uyanır bakarsınız ki mavi



C) Bu da bizimle tiyatroya gelecek miydi?



D) Şunu ağzına kadar suyla dolduracaksın.



E) Onu duygusal şiirler yazan biri olarak tanırım.

Deniz yırtılır kimi zaman III

Çözüm Yayınları



10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı bir adılla (zamirle) sağlanmıştır?



A) Neydi o günkü tartışmanızın nedeni?



B) Hangi gün benim yanımda oldun ki?



C) Gecikeceğini evdekilere de söyledin mi?



D) Bu duruma niçin kayıtsız kalıyorsun?



E) Her gün bu yemeği yemek zorunda mıyız?



A) Bugünkü sınavdan siz iyi sonuçlar almışsınız.



B) Birkaçı bu konuyu iyi çalışmamıştı.



C) Onları öğrencilerimle paylaşmak istedim.



D) Dün onu bir toplantıda konuşurken gördüm.



E) Bizler uyum içinde keyifle çalışıyoruz.

Ben dikerim V Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



A) I. ek eylemle çekimlenmiş işaret zamiridir.



B) II. çoğul iyelik eki almış belgisiz zamirdir.



C) III. hâl eki almış belgisiz zamirdir.



D) IV. soru zamiridir.



E) V. yalın durumda kişi zamiridir.

14. Tuz Gölü ve çevresinin sessiz olması birçok kuşun burada barınmasını sağlamış. Şöyle bir sayarsak; flamingo, çamurcun, yaban kazı, suna... Bunların hepsi de bu tuzlu ortama uyum sağlamış kuşlar. Avrupa'da nesli tükenmekte olan flamingolar için Tuz Gölü havzası bulunmaz bir yuva. Öyle ki gölün orta kesimlerine doğru 5000 - 6000 yuvadan oluşan kuluçka kolonileri bulunmakta. Tuz üretimi başka yerden de sağlanabilir ama bu ortama uyum sağlamış kuşların kendilerine yeni bir yuva ortamı bulmaları çok zor.

11. Aşağıdakilerin hangisinde zamir, yapısı bakımından

IV



202 ötekilerden farklıdır?

Bilmezsiniz kim diker





Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) İşaret zamiri



B) Tamlayanı ve tamlananı zamir olan tamlama



C) Belgisiz zamir



D) Dönüşlülük zamiri



E) Soru zamiri

BÖLÜM 02 Test

Zamir (Adıl) - 2 1. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde zamir

4. O gece eve girince kendimi tutamayıp uzun bir süre ağladım.

kullanılmamıştır?



A) Akılları pazara çıkarmışlar, herkes yine kendi aklını almış.



B) Arkadaşını söyle, kim olduğunu söyleyeyim.



C) Aç tavuk, kendini buğday ambarında sanır.



D) Hasta ol benim için, öleyim senin için.



E) Adam adama yük değil, can gövdeye mülk değil.

I



B) Bu evdeki odaların hepsi güneye baktığı için tüm gün güneş alıyor.



C) Bahçeyi çevreleyen çitlerin yıllık bakımını yaptırmayı düşünmüyor musun?



D) Kendi ödevini bitirince bana da yardım edeceğine dair söz vermişti.



E) Bu işin doğrusunu eninde sonunda öğreneceğimi biliyorsun.

III



Yukarıda numaralanmış sözcüklerin türleri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?



A) Zamir / zamir / sıfat



B) Sıfat / zamir / sıfat



C) Sıfat / zamir / sıfat



D) Zamir / sıfat / isim



E) Sıfat / sıfat / zamir

olmadı. Çünkü insanlar hep tahmin ettiğim tavırlar içinde karşıma çıkıyor. Mesela bu da diğerleri gibi benim söylediğim şeylere kulaklarını tıkıyor, kendi kabuğuna çekilmeyi yeğliyor. Ben de yine şaşırmıyorum.

Çözüm Yayınları

A) Söylediğin filmi dün gece izledim ama filmden hiç zevk almadım.

II

5. Karşılaştığım hiçbir insanın, üzerimde şaşırtıcı bir etkisi

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kişi zamiri kullanılmıştır?

19



Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Dönüşlülük zamiri



B) Kişi zamiri



C) Belgisiz zamir



D) Soru zamiri



E) İşaret zamiri

203 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden fazla zamir (adıl) kullanılmıştır?

6. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi türce ötekilerden farklıdır?



A) Yazar, kendi görüşünü açıkça dile getirmiş.



A) Bu serin havada pikniğe gidebiliriz.



B) Kimse benim derdimle ilgilenmiyor nedense.



B) Yaşanmış olaylar kişinin mazisini oluşturur.



C) Sana güvenmemi bekliyorsan çok yanılıyorsun.



C) Çocuk için okuduğu öykünün yazarı önemlidir.



D) Onunla daha önce karşılaştığımı unutmuşum.



D) Dil, insanın benliğini kuşatan bir varlıktır.



E) Bunu kardeşime almıştım ama hiç veremedim.



E) Tiyatro, hemen hemen herkese hitap eden bir türdür.

Test 19

1. E

2. D

3. B

4. B

5. D

6. E

7. D

8. C

9. D 10. D 11. D 12. B 13. B

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zamir kullanılmıştır?

11. Lügat, bir isim ver bana hâlimden



A) Zavallı, bu olaydan sonra hayata küsmüştü.



Herkesin bildiği dilden bir isim



B) Yalnız iyi bir şair değil, tanınmış bir yazardı.



Kendi esvaplarım, tutun elimden



C) Türk şiir ve düşünce geleneğine bağlı bir şairdi.



Aynalar söyleyin bana, ben kimim



D) Bu aralar herkesten çok daha fazla çalışıyordu.



Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi yoktur?



E) Sanatla uğraşanların rehber edindikleri bir kaynaktı.



A) Belgisiz zamir



B) Soru zamiri



C) Kişi zamiri



D) İşaret zamiri



E) Dönüşlülük zamiri

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belgisiz zamir (adıl)



kullanılmıştır?

A) Bazı olayları çok büyütüyorsunuz.



B) Şunları daha önce de gördüğümü hatırlıyorum.



C) Hangi birine bakacağımı ben de şaşırdım.



D) Siz en iyisi söylenenleri duymamış olun.



E) Evdeki işlerin büyük bir kısmını hallettik.

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı, zamirle sağlanmıştır?

Çözüm Yayınları



9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zamir kullanılmamıştır?



A) Telefonla arayanın kim olduğunu nasıl öğrendin?



B) Anlat bakalım, kimmiş bizi telefonla arayan?



C) Bizi niçin o saatte telefonla aramış acaba?



D) Sorsaydın, daha önce neden aramış bizi?



E) Bu adam, ikide bir telefonla ne diye arıyormuş bizi?

13. Hangimiz uçurmamışızdır ki!... Rüzgâra binip yukarılara



I



A) Bu işleri bundan böyle kendin yapmalısın.



B) O konuda ben de fazla bir şey bilmiyorum.



C) Bu mektup kimden gelmiş, öğrendin mi?





D) Ayaküstü konuşmalarından hep rahatsız olmuşumdur.





E) Hiçbiri bu konuda yeterli başarıyı gösteremedi.





çıkarken yüreğimizi de üstüne bindirip öyle havalanır sanki uçurtmalar. O gökyüzüne tırmandıkça biz de yerde II kanatlanırız. Ne görsek istediğimiz çocuklukta uçurtma aldırmayanımız yoktur. Gerçi herkesin uçurtması kendisinin ilk III

IV



uçurtmasıdır ama bunu ilk kez akıl eden de Çinlilerdir. Uçurtma bundan üç bin yıl önce Çin semalarında V

204 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi bir zamirdir?



süzülmeye başlar.



Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) Sokaklarda tek başına dolaşan bu çocuk kimsesizmiş.



A) I. iyelik eki almış soru zamiridir.



B) Takım elbiselerin fiyatını soran, bu adamdı.



B) II. tekil üçüncü kişi zamiridir.



C) Aşırı yağışlar birçok bölgeyi olumsuz etkiledi.



C) III. tamlayan görevinde belgisiz zamirdir.



D) Kimdi o herkesin içinde yerli yersiz konuşan?



D) IV. dönüşlülük zamiridir.



E) Böyle durumlarda soğukkanlı davranmak gerekir.



E) V. hâl eki almış işaret zamiridir.

BÖLÜM 02 Test

Zamir (Adıl) - 3

20

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kişi zamiri pekiştirme



A) Herkes işine geldiği gibi davranırsa olmaz ki.





B) Çoğu zaman eve gelir gelmez yatıp uyuyor.

A) Kendisi sofra düzenlemelerini pek sever de onun için bunu alıyorum.



B) Biz, kendilerini bu konuda daha önce uyarmıştık.



C) Her sabah kendisi bizi uyandırır, birlikte okula giderdik.



D) Bunları sen kendin söylemiştin, ne çabuk unuttun?



E) Kendinizi oraya gitme konusunda şartlandırmayın.

zamirdir?

amacıyla kullanılmıştır?

C) Bazı insanların tavırlarına hayran oluyorum.

D) Hangi kitapçıda bulabilirim bu kitabı?



E) Böyle olayları duyunca insan çok üzülüyor.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir adın yerine kullanılmış sözcük yoktur?

A) Maçı izlemeye kiminle gideceğimi düşünüyorum.



B) Bu işin sonu nereye varacak, anlamış değilim.



C) Baştan beri bu çocukla yıldızımız barışmadı.



D) Sınıftakilerin çoğu ödevini getirmeyi unutmuş.



E) Onları masanın üstüne koy, sonra alırım.

3. Aşağıdaki cümlelerde geçen ikilemelerden hangisi zamirdir?

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlam belirsizliğini gidermek için cümlenin başına bir kişi zamiri getirilmelidir?

Çözüm Yayınları





A) Kravatını çok beğendim, aynısından bana da alalım.



B) Düşünceni kendine sakla, her yerde konuşup durma.



C) Karnı ağrıdığı için okulda durmadı, eve gitti.



D) Gözleri görmüyor galiba beni fark etmedi.



E) Burnu kanamaya başladı dersin sonunda.



A) Sen onu bunu bırak da bir an önce işini bitirmeye bak.



B) Yalan yanlış bilgilerle konferans vermeye kalkışıyor adam.



C) Ben enine boyuna düşündüm, sonunda kararımı verdim.



D) Elbise dolabında eski püskü ne varsa hepsini attım.



A) Yüzündeki ifade, telaşlı olduğunu gösteriyor.



E) Kapı çalınca apar topar yerdeki döküntüyü topladı.



B) Bizimki yine işe geç kalmış.



C) Masadaki vazoyu daha önce görmemiştim.



D) Sabahki kazada yaralanan olmamış.



E) Bugün kitaptaki soruları çözeceğiz.

7. "-ki" eki, aşağıdaki cümlelerin hangisinde ötekilerden farklı bir görevde kullanılmıştır?

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zamir (adıl) kullanılmamıştır?



A) Sanatçı, sözcükleri seçip yan yana getirirken onlara kendi damgasını vurur.



B) Eleştirmen sanat yapıtını açıklamaya, onun anlaşılmasını sağlamaya çalışır.



C) Ne dersek diyelim, o yine kendi bildiğini okuyacak nasılsa.



D) Sorumluluktan kaçmayan insanlar, başkalarına da örnek olurlar.



E) Bu konserde dinlediğimiz ezgiler, içimizde bir yaşama coşkusu uyandırdı.

205 8. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük ad yerine kullanılmıştır?



A) Sana da böyle bir araba alalım.



B) Çok acıklı bir roman okuyorum.

C) Öyle insanlarla çok güzel arkadaşlık yapılır.

D) Buradan aldığın o kitabı yarın getir.



E) Bunları bize şu adam söyledi.

Test 20

1. A

9. Ben oraya koymuştum almışlar

I

2. C

3. A

4. E

5. D

6. A

7. B

8. E

9. C 10. B 11. E 12. A 13. C 14. A

12. Bir cümlede, özne olarak kullanılan belgisiz zamir, çoğul iyelik eki alırsa cümlenin yüklemi üçüncü tekil kişi de olabilir.

II



Arasına sıkışık saatlerin





Çıkarır bakardım kimseler yokken III



I. Bazılarımız içeriye girmemişti.



II. Onların böyle bir sorunu yoktur.



III. Burada sizler bize örnek olacaksınız.



IV. Bizim o konularda işimiz olmaz.



V. Önce onların ne yaptığını görelim



cümlelerinden hangisi bu kurala örnektir?



A) I.



Beni bana gösterecek aynamdı, almışlar.



Kışken ilkyaz, sularımda açardı. Buzlu dağlar gerisine kaçıracak ne vardı? IV V



Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?



A) I'nci, birinci tekil kişi zamirdir.



B) II'nci, yer anlamlı işaret zamiridir.



C) III'üncü, soru zamiridir.



D) IV'üncü, niteleme sıfatıdır.



E) V'inci, soru zamiridir.

Buna göre,

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

13. Aşağıdakilerin hangisinde iyelik eki aldığı için adlaşarak belgisiz zamir olan bir sıfat kullanılmıştır?



A) Küçükken herkes birbiriyle iyi geçinir.

değerlendirilir.



B) Kimi insanları anlamak kolay değil.

Buna göre,



C) Bazısı bu işlere çocuk oyuncağı diye bakıyor.



D) Her gün aynı yemeği yemekten bıkıyor insan.



E) Bunun yerine başka bir gömlek alacağım.



I. İleri geri konuşup da canımı sıkma!



II. Onun bunun dediğini boş ver, işine bak.



III. Kimi kimsesi yok mu bu insanların?



IV. Kimdir, neyin nesidir, bilen yok bu adamı.

Çözüm Yayınları

10. İkileme oluşturan işaret zamirleri, belgisiz zamir olarak





cümlelerindeki ikilemelerden hangisi bu tanıma örnek gösterilebilir?



A) Yalnız I.



B) Yalnız II.

D) II. ve III.

C) I. ve II.

E) III. ve IV.

14. 11. Aşağıdakilerin hangisinde birinci cümleden ikinciye





A) I. Kitabı ona sen götür.



II. Dünkü alışverişe giden bendim.

D) I. Bütün bunları ona sen söylemişsin.



II. Haber akşama doğru ondan geldi.

C) I. Dünkü alışverişe ben gittim.



II. Kitabı ona kendin götür.

B) I. Akşama doğru ondan haber geldi.





geçilirken yüklem, kişi bakımından pekiştirilmiştir?



206

I. Çalışkan insanlar başarılı olur.

II. Bütün bunları sen ona söylemişsin.



II. Sınıfta olanları bana o kendisi anlattı.

Çantasından birkaçını çıkardı.

III. Ben bu gömleği beğendim. Ben bunu beğendim.

IV. Hangi ev sizin eviniz?

Hangisi sizin eviniz?

V. Kimi insanları anlamak zor.



Kimilerini anlamak zor.



Yukarıdaki cümlelerin hangisinde, ilk cümlede sıfat olan sözcük, ikinci cümlede zamir olmamıştır?



A) I.

E) I. Sınıfta olanları o anlattı bana.



II. Çantasından birkaç kalem çıkardı.



Çalışkanlar başarılı olur.

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

21

BÖLÜM 02 Test

Tamlamalar - 1 1. Bir adın, başka bir adı anlamca belirtip tamamlamasıyla

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili tamlama,





A) Mektubunda insanların fedakârlıklarını anlatıyordu.

ötekilerden farklıdır?

oluşan öbeğe ad tamlaması denir. Buna göre,



I. Kuşlar geçecek damların üstünden



B) Yayın kuruluşları, kaliteden ödün vermemelidir.



II. Kuşlar konacak dallara



C) Bence, senin amacın bu insanları yine üzmek.



III. Kanat seslerini duyup uyanırlarsa



D) Korkunun nedenleri, psikologlarca araştırılıyor.



IV. Gene kuşlarla uyusun çocuklar



E) Aralığın sekizinde İstanbul'a dönecekmiş.



V. Olanı biteni anlatma



dizelerinin hangilerinde ad tamlaması vardır?



A) I. ve III.

D) III. ve IV.

C) II. ve III.

E) IV. ve V.

2. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi sıfat tamlaması değildir?



A) Eski püskü giysiler içinde bile çok güzel görünüyordu.



B) Porselen demlikte demlenen çayın tadı da bir başka oluyor.



C) Bunca yeteneksiz insanı bir araya nasıl getirmişler acaba?



D) Marketin önüne kırık dökük sandalyeler dizilmiş.



E) Salonun duvarına küçük resimler asınca duvar renklendi.

Çözüm Yayınları



B) I. ve IV.

5.

I. Vardım eşiğine yüzümü sürdüm



II. Etrafını dikenler almış



III. Ulu mihrâbında yazılar gördüm



IV. Kimbilir ne kutlu zamandan kalmış



Numaralı dizelerin hangi ikisinde sıfat tamlaması vardır?



A) I. ve II.



B) I. ve III.

D) II. ve IV.

C) II. ve III.

E) III. ve IV.

3. Sanatçı olmak, kişinin baş belasıdır ya da bir devlet kuşu,

I II insanın başına konar. Fizikteki bileşik kaplara benzetirim III IV sanatçılığı. Bu kaplardan biri diğerinden yüksekte olursa V diğerine doğru bir akım olur sürekli.



Bu parçadaki altı çizili sözlerden hangisi ad tamlaması değildir?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok tamlananın ortak bir tamlayana bağlandığı bir ad tamlaması vardır?



A) Kapının da vestiyerin de rengi gerçekten çok güzel.



B) Bu sıcaklarda insanın canı serin bir yayla çorbası istiyor.



C) Buranın yazı da kışı da ayrı bir güzel, insanı büyülüyor.



D) Ali'nin amcasıyla Orhan'ın babası çocukluktan beri arkadaşlarmış.



E) Sebze ve meyvelerin yıkanmadan yenmemesi gerekiyor.

207

Test 21

1. A

2. B

3. D

4. B

5. E

6. C

7. A

8. A

9. B 10. A 11. B 12. C

7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde isim tamlaması yoktur?

10. O gözler, o gözler; sende nûrudur ilâhın.





O gözler, o gözler; senin en güçlü silahın.



Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Tamlayanı ikilemeden oluşan isim tamlaması

Senin yitik aşkına mı yanayım



B) Belirtili isim tamlaması

C) Coşarken ruhumun bütün hevesi



C) Tamlayanı zamir olan isim tamlaması



D) Tamlananı tamlayandan önce gelen isim tamlaması



E) Tamlananı sıfatla nitelenmiş isim tamlaması

A) Saadet benziyor boş bir seraba



B) Ben kendimi arıyorum yıllardır





Yükseldi uzaktan bir çoban sesi

D) Dayanmak zor yalnızlığına akşamların



Düşüyor her seven gönül azaba

Unutmak mümkün değil seni

E) Kaç yanık yolcuya soğuk su verdi



Değdi kaç dudağa çoban çeşmesi

8. Aşağıdakilerin hangisinde cevap cümlesi tamlananı düşmüş bir ad tamlamasıdır?



11. Tamlayanı düşmüş ad tamlamalarında, tamlanana getirilen

"-ler, - lar" takısı, kimi durumlarda, sonuna geldiği sözcüğün değil, tamlayanın çoğul olduğunu gösterir.

A) − Bu hanginizin kitabı?



B) − Yanındaki çocuk kim?

− Kardeşim. C) − Hangisini beğendin? − Kırmızıyı.

D) − Sana ne almamı istersin?

Çözüm Yayınları

− Benim.



Aşağıdakilerin hangisinde bu kurala uygun bir durum vardır?



A) Bir an önce eşyalarımı toplayıp buradan gitmek istiyorum.



B) Okuldan gelmişler galiba, pencerede annelerini gördüm.



C) Bu güzel yerlerden ayrılmak bana çok zor geliyor.



D) Yıllardır görüşmediğimiz arkadaşlarla bir araya geldik nihayet.



E) Olan bilen her şeyi başkalarından öğrenince çok üzülmüşler.

− Kitap.

E) − Dün beni kim aramıştı?

− Arkadaşın.

208

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zincirleme ad tamlaması vardır?

12. Aşağıdakilerin hangisinde soru zamiri, ad tamlamasının



A) İstanbul semtlerine şahsiyet veren sakız ağaçlarını andık.



B) Biraz da Çamlıca köşklerinin güzelliğinden söz ettik.



A) Sen bunun nesini beğenmedin ki?



C) Asırlık bir ağacın kuruduğu için kesilmesi hepimizi üzmüştü.



B) Ayşe'nin neresi ağrıyormuş söyledi mi?



D) Her çınarda, bizi gölgesinde büyütmenin verdiği haklı bir gurur vardır.



C) Az önce gelenler kimin evini sordular?



D) Sınıftaki çocukların kaçı geçer not aldı?



E) Eyüp servilikleri bütün Haliç manzarasına üslubunu verir.



E) Bu güzel ayakkabıyı hangi mağazadan almış?

tamlayanını öğrenmeye yöneliktir?

BÖLÜM 02 Test

Tamlamalar - 2 1. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi sıfat tamlaması

5. Aşağıdaki dizelerin hangisinde hem tamlayanı hem de

değildir?



A) Gösterişli yaşamından uzun uzun söz etti.



B) Dar gelirli bir ailenin en küçük çocuğuydu.



C) Bu tepeden güneşin batışını izlemeye doyum olmaz.



D) Asık suratlı ihtiyara ekmeğin parasını uzattım.



E) Komik olaylardan derlediği oyunuyla beğeni topladı.

22

tamlananı birer sıfatla nitelenmiş belirtili ad tamlaması vardır?

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ad tamlaması yoktur?



A) Dövülür mahzenlerde, büyük tahta havanlar



B) Sanki orada buluşmuş ve ayrılmış âşıklar



C) Sarmaşıklı odanın yeşil perdeleri var



D) Dağların cilası gittikçe solar



E) Kum dolu gözleriyle süzüyor insanları

6. Aşağıdaki cümlelerde geçen isim tamlamalarının



A) Peki güvenlik sorununu nasıl hâlledeceğiz?



B) Sıcaklar, öğle vakti dayanılmaz duruma geliyor.



C) Dünyanın bütün ülkelerinde zor günler yaşanıyor.



A) Bu elbisenin rengi diğerlerinden daha çok hoşuma gitti.



D) Baksanıza, uzunluk birimini bile bilmiyor.



B) Köy toprağının kokusunu, yumuşaklığını özlemişim.



E) Karanlık sokakları geçince bir parka ulaştık.



C) Kentin büyük meydanında toplanıp servislere bindik.



D) Yemyeşil ormanın büyüsüne kapılmış kendimden geçmiştim.



E) Yıllarca bu yaramaz çocuğun sorunlarını çözmeye çalıştık.

Çözüm Yayınları

3. Tamlayanı kişi zamiri olan ad tamlamasından tamlayan

hangisinde tamlayanla tamlananın arasına bir sıfat girmiştir?

düşebilir.



Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamaya uygun bir kullanım vardır?



A) Kimi insanlar, nedense hem dost hem düşmandır.



B) Su şişelerini, kapının önüne bırakmışlar.



C) Bir haftadan beri, şiddetli bir kar yağıyor.



D) Sözlerim, kimse tarafından yanlış yorumlanmasın.



E) Bu turnuvada amaç, barış duygularını pekiştirmektedir.

7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde tamlayanı tamlanandan sonra gelen bir ad tamlaması vardır?



A) Şanlı hikâyesini binlerce erin



B) Alsa buz gibi taşlar alnımdan bu ateşi



C) Ölse kaldırımların karasevdalı eşi



D) Su sesi ve kanat şakırtısından



E) Aydınlanmış buldum tebessümünle

209 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ad tamlamasının tamlayanı zamirdir?



A) Şu karşıdaki evin bahçesi çok hoşuma gidiyor.



B) Bu sevimli çocuk, herkese yardım elini uzatır.



C) Havuzun kenarına oturup ayaklarımı suya soktum.



D) Bir de dolabın içindeki diğer dosyaları kontrol et.



E) Bu başarı, sadece senin değil hepimizin gururudur.

8. (I) Alaturka aşk filmlerinde, kahramanlar ayrı sınıflardandır. (II) Aşk, önce yoksul olanın duygusudur çünkü yoksulun gönlü zengindir. (III) Zengin, ilkin kayıtsız ve alaycıdır. (IV) Ama kısa zamanda etkilenir. (V) Âşık olması, kendi sınıfıyla çatışmaya girmesine neden olacaktır.



Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde bir sıfat, ad tamlamasını nitelemiştir?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

Test 22

1. C

9. Aşağıdaki cümlelerde geçen ad tamlamalarından A) Benim için, verdiği sözü tutmak, bir namus borcudur.



B) İşlerinde başarı kazanmış olanların başarılarına bakarız.



C) Bu adamların kronometre gibi hareket ettiklerini görürsünüz.



D) Bugünün işini değil yarına, bir saat sonraya bırakmayınız.



E) Seyirciler onun gösterisini ayakta alkışladırlar.

3. D

4. E

5. C

6. C

7. A

8. A

9. E 10. A 11. B 12. E 13. C 14. E

12. Kalbimde gizli bir sevgi mi arar

hangisinin tamlayanı zamirdir?



2. E



Gözlerime bakıp dalan gözlerin



Aklıma gelmedik bilmece sorar



Beni hülyalara salan gözlerin



Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?



A) Her dizede sıfat tamlaması vardır.



B) I. dizede belgisiz sıfat vardır.



C) II ve IV. dizeler tümüyle sıfat tamlamasıdır.



D) III. dizede sıfat-fiil vardır.



E) I. dizede ad tamlaması, bir sıfat tarafından nitelenmiştir.

13. Ceviz reçelinin tatlı olarak sunumu çok eskilere dayanan zarif bir gelenektir. Bu ikram bazı yörelerin kültüründe öyle önemli ve baskındır ki bu tatlının, kahvenin yanında ya da tek başına servis edilebilmesi için Antalya ve Antakya'da tepsi, bardak, çatal ve peçeteden oluşan özel servis malzemeleri vardır. Bazen bunlara tepsi örtüsü de eklenir.

10. Sıfat tamlamalarında tamlayanla tamlananın yeri değiştirilip



Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya uygun bir kullanım vardır?



A) Sabahtan beri duvarı yıkık bir bahçede top oynuyoruz.



B) Üç aylık bir bebekleri var, görsen dünya tatlısı.



C) Kot pantolonlu bir çocukla konuşuyordu az önce.



D) Rüzgârın serin esintisi içimizi biraz olsun rahatlattı.



E) İşten atılınca üç aydır beş parasız kaldı.

Çözüm Yayınları

tamlanana üçüncü tekil şahıs iyelik eki (-i) getirilerek kurallı birleşik sıfat oluşturulur.



Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Tamlayanı sıfat almış belirtili ad tamlaması



B) Zincirleme ad tamlaması



C) Tamlananı tamlayandan önce söylenmiş ad tamlaması



D) Sıfat tamlaması



E) Belirtisiz ad tamlaması

14. Bağ bozumu bir üretim sürecinin sonudur. Elde edilen ürün ya o hâliyle tüketilecektir ya da ara ürün kabul edilip yeni bir ürün elde etmek için ham madde olarak kullanılacaktır. Dolayısıyla bitkiyi bağ bozumuna hazırlamak kadar bağ bozumunu en doğru biçimde yapmak da çok önemli ve zordur. O nedenle bağ bozumu her zaman kutsal sayılmıştır.

11. Belirtili ad tamlamasında, kimi zaman, tamlayanla tamlananın arasına cümlenin bir ögesi girebilir.

210



Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu tür bir kullanım vardır?



A) Kocaman gökyüzünün altında kendimi ufacık hissediyorum.



B) Bahçede maç yapacak öğrencilerin sınıfta topu kalmış.



C) Yazarın son romanı yirmi ikinci baskısına girmiş.



D) Bir hafta geçmesine rağmen haberin etkisinden kurtulamadım.



E) Birçoğumuzun ortak sorunu değil miydi bu sınav?



Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Hem niteleme hem belirtme sıfatıyla kurulmuş sıfat tamlaması



B) Tamlayanı sıfat-fiil grubu olan sıfat tamlaması



C) Belirtisiz ad tamlaması



D) Zincirleme ad tamlaması



E) Tamlayanı sıfat almış belirtili ad tamlaması

BÖLÜM 02 Test

Tamlamalar - 3

23

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat tamlaması yoktur?

4. Zamirler, bir adla birlikte tamlama kurarlar.



A) Kültürel değişim kuşaklar arasında çatışma oluşturuyor.



Aşağıdaki cümlelerin hangisi bu kuralı örneklendirir?



B) İnsanlar, sorunlarına gerçekçi çözümler aramalıdır.





C) Yazar, bu eserinde insan psikolojisini anlatıyor.

A) Şu elbiseyi beğenirsen onu sana doğum gününde almak istiyorum.



D) Kısa zaman içinde yeni kitabını tamamladı.



B) Tabloyu büyük salondaki panoya asmışlar, orada görebilirsin.



E) Deneme sınavında soruları yanlış cevaplamış.



C) Herkesin sorunu bu toplantıda ele alınıp tek tek görüşüldü.



D) Elindeki masanın üzerine bırakırsan ben oradan alırım.



E) Bu kitapları kütüphaneden yeni aldım, okuyunca sana vereyim mi?

5. Aşağıdaki altı çizili tamlamaların hangisinde tamlayan,

2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde isim tamlaması yoktur? A) Uzak, çok uzağız şimdi ışıktan



B) Çırpınır göğsünün içinde kalbi





Saçının en titrek teline düştü

D) Bende hiç tükenmez bir hayat vardı



Bir yaşlı ağaca sinen kuş gibi

C) Ümidim yılların seline düştü





A) Genç kızın sırma saçları beline kadar dalga dalga iniyordu.



B) Pazar yerinin etrafında tahta barakalar derme çatma kulübeler vardı.



C) Müşteriler ucuz ayakkabıları, iki saat içinde silip süpürdü.



D) Üstün zekalı çocukların aynı sınıfta okumalarını önermiştim.



E) Makarnanın yanına bir de çoban salatası yaptık mı yemek tamamdır.

Çocuk sesinden, gül ve sarmaşıktan

Çözüm Yayınları



tamlananın neden yapıldığını bildirmektedir?

Kırlara yayılan ilkbahar gibi

E) Kalbin her dakika hızla çarpardı



Göğsümün içinde ateş var gibi

6. Bir gemi yelken açtı hâyal iklimlerine



Bu dizedeki altı çizili tamlamanın benzeri aşağıdaki dizelerin hangisinde vardır?



A) Sevgilim güvenme güzelliğine



3. Aşağıdaki dizelerin hangisinde tamlayanı düşmüş bir ad

Senin de saçların tarumar olur

B) Seni su kıyısına benzetirlerdi



tamlaması vardır?





A) Senin de saçların tarumar olur





B) Aldanma talihin pembe rengine





C) Böyledir kanunu kahpe dünyanın





D) Dört mevsim içinde bir bahar olur





E) Hayatın uzun bir intizar olur



Kış günü sıcaktın, yaz günü serin

C) Hani o bırakıp giderken seni Bu öksüz tavrını takmayacaktın

D) Ne şerefli bir adı var Ne de büyük maksadı var

E) Bir ışıktı yanardı gecelerde Akşam, çiçekler uykuya yattı

211

Test 23

1. E

2. D

3. E

4. C

5. B

6. B

7. C

8. B

9. E 10. B 11. D 12. B

7. Belirtili ad tamlamalarında tamlayan eki (-in) yerine "-den"

10. Yönelme durumundaki adlar, sıfat görevindeki bazı sözcükleri



I. Çocuklarımız geleceğimizin güvencesidir.





II. Öğrencilerin çoğu tamlamalar konusunu anlamamış.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, bu açıklamaya örnek bir kullanım vardır?



III. Yemeğin arkasına kestiğimiz kavunların biri bozuk çıktı.



A) Aklı başında insandan kimseye zarar gelmez.



IV. Dostlarımızın sorunları sadece onları değil, bizi de üzer.



B) Paraya düşkün insanlardan oldum olası hoşlanmam.



V. Herkesi yarın yapılacak düğünün telaşı sardı.



C) Bu testteki ikinci soru bana çok zor geldi.



D) Hava kararmaya başlayınca dar sokakları koşarak geçti.



E) Öyle bir günde insan, arkadaşlarını yalnız bırakır mı?

durum eki de kullanılabilir.



Numaralanmış cümlelerin hangisinde tamlayan eki yerine "-den" durum eki kullanılabilir?



A) I.

B) II.

C) III.

anlamca tamamlayarak sıfat tamlaması kurar.

D) IV. E) V.

11. Yağmurların ardı kesildi, toprağın gözü doydu suya.



II. Mutluluk yolu bizden çok uzak geçiyor.



III. Yazlık evlerinde geçireceklermiş bu sene tatili.



IV. Apartmanın bahçesinde kışlık salçalar kaynatılıyor.



V. Günlük işlerden vakit bulup bir şey yapamıyoruz.



Yukarıdaki altı çizili tamlamalardan hangisinin türü farklıdır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

9. Ad tamlamalarında tamlayan tamlanan arasında farklı anlam ilgileri bulunur.

212



Aşağıdaki tamlamaların hangisindeki tamlayan ve tamlanan ilişkisi farklıdır?



A) Can korkusu insanı farklı önlemler almaya mecbur bırakıyor.



B) Savaş endişesi son yıllarda tüm dünyada gittikçe yayılıyor.

C) Sınav telaşından kahvaltı yapmayı unuttum, çok acıktım.

D) Bu hastalığın yorgunluğu beni çok sarstı, kendime gelemiyorum. E) Oturduğumuz apartmanın sorunları bitmek tükenmek bilmiyor.

Çözüm Yayınları

8. I. Kış hazırlıkları başladı, turşuluk biber aldık.

I Yumuşadı kara gözlü toprak, kabardı. II Zehir yeşili otlar fışkırdı diz boyunca. İstanbul kadar yaşlı III at kestaneleri çiçek açtı. Sarı, beyaz hanımelleri duvarlara IV tırmanır oldu baygın kokular salarak. V



Bu parçadaki altı çizili tamlamalarla ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) I'inci, belirtili ad tamlamasıdır.



B) II'nci, kurallı birleşik sıfatla oluşmuş bir sıfat tamlamasıdır.



C) III'üncü, adla sıfatın yeri değiştirilerek ada iyelik ekinin eklenmesiyle oluşmuştur.



D) IV'üncü, belirtisiz ad tamlamasıdır.



E) V'inci, niteleme sıfatıyla kurulmuştur.

12. Şair, elindeki yeni sözcükleri dizelerin bütünselliği için I II öylesine eritmiş ki bunların her biri başlı başına farklı bir öz III IV kazanmış.



Bu cümledeki altı çizili bölümlerdeki tamlamalar aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?



İsim tamlaması

Sıfat tamlaması

A)

I - II

III - IV

B)

II - III

I - IV

C)

I - IV

II - III

D)

III - IV

I - II

E)

I - III

II - IV

BÖLÜM 02 Test

Zarf (Belirteç) - 1 1. Bir fiilin, fiilimsinin sıfatın ya da kendi türünden bir kelimenin anlamını etkileyen sözcüklere "zarf" denir.



Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi zarftır?



A) Kapıyı büyük bir hızla kapatıp dışarı çıktı.



B) Küçük çocuk bize olayları bir bir anlattı.



C) Sevgi'yi babası eve çağırmıştı.



D) Kötülükten kimse yarar sağlayamaz.



E) Doğru konuş, bizi kandırmaya çalışma.

4.

I. Burada sıkıştım, ileri gider misin lütfen?



II. Beklediğim haber henüz gelmedi.



III. Konuya gayet iyi hazırlamışsınız.



IV. Öğretmenimiz çok etkili konuştu doğrusu.



V. Kaldır kafanı, biraz da yukarı bak.

24



Numaralı cümlelerde geçen altı çizili zarflar türlerine göre ikişerli gruplandırılırsa hangisi dışta kalır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

5. Sende er geç anlarsın



A) Tatil yörelerinde kışın kimsecikler olmuyor.



B) Askerce selam verip geçti önümüzden.



C) Seçimler, geçen yıl 3 Kasım'da yapıldı.



D) Bilinçli, kişilikli gençler yetiştirmek istiyoruz.



E) Pastanenin önünde buluşarak sinemaya gittik.

Çözüm Yayınları

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belirteç (zarf) yoktur?



Hayatın ne zalim olduğunu



Bu dizelerdeki altı çizili ikileme ile aşağıdaki altı çizili ikilemelerden hangisi görevce özdeştir?



A) Eğri büğrü bir dalı bıçakla düzeltmeye çalışıyordu.



B) Pırıl pırıl bir güneş gülümsüyordu penceremden.

C) Ilgıt ılgıt esen bir bahar yeli aklımı başımdan alıp gitti.

D) Ivır zıvıra para vereceğine birazcık tutumlu ol.



E) Koca koca adamlar çocuklar gibi şımarıklık ediyordu.

213 3. Aşağıdakilerin hangisinde ikileme, ötekilerden farklı bir görevde kullanılmıştır?



A) Sessiz sedasız bir adamdı benim kardeşim.



B) Bizimde iyi kötü bir evimiz oldu nihayet.



C) Öğrencilerin tümü sakin sakin dinliyordu anlattıklarımı.



D) Pırıl pırıl gökyüzü, durgun deniz, balık tutmak için harika bir gün.



E) Sıra sıra ağaçlar, yolun iki tarafını sarmıştı.

6. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi, türü yönüyle diğerlerinden farklıdır?



A) Bu kadar az parayla böyle bir işe kalkışamazsın.



B) Böyle çalışıldığını daha önce hiç gördünüz mü?



C) Biz toplantıya daha çok katılımcı bekliyorduk aslında.



D) Tek zevki, sabahları yatağında televizyon izlemekti.



E) Biraz düşününce endişelenecek bir şey olmadığını anladı.

Test 24

1. E

7. Güneş alev alev yıkanır çeşme başında.

2. D

3. C

4. B

5. C

6. B

7. A

8. D

9. C 10. D 11. B 12. D

10. Aşağıdakilerin hangisinde, altı çizili sözcüğün yüklemin önüne getirilmesi sözcüğün türünü değiştirir?



Aşağıdaki cümlelerin hangisinde geçen ikileme, görevi bakımından bu cümledeki ile özdeştir?



A) İndirimden yeni aldığım pantolonu toplantıda giydim.



A) Arkadaşlarla bu konu hakkında uzun uzun konuştuk.





B) Derli toplu bir kişi, bütün işleri programlı.

B) Henüz okumaya başladığım kitabı fırsat bulup elime alamadım.



C) İyi kötü bir iş sahibi oldu, değmeyin keyfine.



D) Bu kış günü kurda kuşa yem olmak da var, tek başına gitme.



E) Demet demet çiçekler getirilmişti hastanın odasına.

C) Sabah okula giderken uğrayıp beni de alır mısın?

8. Bir sözcük adı niteler ya da belirtirse sıfat, eylemi belirtirse

I. Sen bu parayı zor kazanırsın.



II. Dostlar zor günümüzde yanımızda olanlardır.



III. Yaş ilerleyince insan zor öğreniyor.



IV. İşin kolayını sen al, zorunu bana bırak.



V. Bu zor problemi tek başına mı çözdün?



cümlelerinin hangisinde yukarıda belirtilen görevlerin dışında kullanılmıştır?



A) I.

Çözüm Yayınları



C) III.



E) Az önce sana gösterdiğim çocuk, seni sormuştu.

uygulayabileceğimi pek sanmıyorum.

Buna göre "zor" sözcüğü,

B) II.

D) Dikkatli insanlar, olaylar karşısında sakin davranıyorlar.

11. Sabahleyin düşünmeden aldığım bu kararı kolayca

zarf (belirteç) olur.







Bu cümlede belirteç (zarf) görevli kaç sözcük vardır?



A) 3

B) 4

C) 5

D) 6 E) 7



D) IV. E) V.

12.

I. Küçükken derdi ki dadım



II. Büyüdüm, ihtiyarladım





9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde azlık-çokluk (miktar) belirteci kullanılmamıştır?



A) Beni biraz dinlerseniz size olayı anlatırım.



B) O, bu fabrikadan ayrılalı çok oldu.



C) Buna benzer birçok sorunla karşılaştık.



D) Pek çalışkan bir öğrenci olduğun söylenemez.



E) İşleri bitirelim diye az uğraşmadık.

Çoğu gitti azı kaldı

IV. Bir gün anlaşılır şiir



Çoğu gitti, azı kaldı

III. Doğar bir gün benim günüm



214

Çoğu gitti, azı kaldı

Çoğu gitti, azı kaldı

V. Öz ile söz azizleşir



Çoğu gitti, azı kaldı



Yukarıdaki numaralanmış dizelerin hangilerinde belirteç kullanılmamıştır?



A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve IV. D) II. ve V. E) III. ve V.

BÖLÜM 02 Test

Zarf (Belirteç) - 2 1. Belirteçler; eylemlerin, eylemsilerin, sıfatların ve görevce

4. Yeşile hasret kaldığımız şu kış günlerinde köyümü çok I II III özlüyorum.

kendilerine benzeyen sözcüklerin anlamlarını, zaman, yer, durum, nicelik ve soru yönünden belirten ya da kimi kez kısıp kimi kez güçlendiren sözcüklerdir.



Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, bu açıklamaya örnek olamaz?



A) Siz yemeğe başlayın ben de birazdan geliyorum.



B) Filmdeki adam bütün olan biteni birdenbire hatırladı.



C) Onun yaşamı kazandığı piyangodan sonra çok değişti.



D) Üzerinde renkli, gösterişli güzel bir giysi vardı.



E) Bu sınavda sınıftaki en iyi notu kim aldı?

25



Bu cümledeki numaralanmış sözcüklerin türleri aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

I

II

A)

sıfat

zarf

zarf

B)

zamir

ad

zarf

C)

sıfat

ad

sıfat

D)

zamir

zarf

sıfat

E)

sıfat

ad

zarf



III



5. Yer-yön bildiren sözcükler, adın durum eklerini alınca belirteç ötekilerden farklı kullanılmıştır?

olmaktan çıkıp ad olur.

Çözüm Yayınları

2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ikileme, tür bakımından



Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamayı örneklendiren bir kullanım vardır?



A) Çocukları hemen içeri çağırdım.



B) Gürültüler çoğalınca aşağıya indim.



A) Kırgın kırgın bakma yüzüme Rosa



B) Ürkek ürkek bakar tavşanlar dağa



C) Zülüflerin tel tel olmuş örülmeyi örülmeyi



D) Bir bir söndü gözlerimin feri



C) Müdür Bey az önce dışarı çıkmıştı.



E) Sarı sarı yaprakları cansız mı sandın



D) Kitaplığı üç kişi güçlükle ileri ittik.



E) Masayı ve koltuğu biraz geri çekmelisiniz.

3. "Garip" sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf

6. "Hepimiz, umutlarımızı umutsuzca tüketiyoruz." cümlesindeki "umutsuzca" sözcüğü, görevi yönünden, aşağıdaki cümlelerin hangisindeki "kısa" sözcüğü ile özdeştir?

(belirteç) olarak kullanılmıştır?



A) Birkaç gündür durup durup garip laflar ediyordu.



B) Arabanın son günlerde garip bir gürültüsü var.



C) Telefonda, benimle çok garip konuştu.



D) Kitabın konusu güzel olduğu kadar da garip.



E) Bu akşam, eve gelirken çok garip bir olay yaşadık.



A) Kısa boylu müdürümüz, kürsünün arkasında kaybolmuştu.



B) İnsanlar, kısa zamanda büyük başarıya ulaşmak istiyor.



C) Elbisenin boyu bana göre çok kısa değil mi?



D) Dinleyicileri sıkmamak için kısa konuştu bence.



E) Ön sırada oturan kısa saçlı çocuk çok sevimliydi.

215

Test 25

1. D

7. Aşağıdaki sorulara verilen cevaplardan hangisi zarftır?

4. E

5. B

6. D

7. C

8. D

9. A 10. B 11. D 12. A

sağlanmıştır?

− Biliyorum. B) − Kimi arıyormuş adam?

− Bizim Ali'yi. C) − Bana yardım eder misin? − Elbette.

3. C

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı bir belirteçle

A) − Neler söylemen gerektiğini biliyor musun?



2. E



A) Hangi elbiseyi daha çok beğendin?



B) Sabahtan beri ne susuyorsun?



C) Niçin ağladığını sana söyledi mi?



D) Toplumdaki alışveriş çılgınlığı nereye gidiyor?



E) Masanın üstündeki kitaplar kimin?

D) − Bu kalemlerden hangisi senin?

− Kırmızı olanı.

E) − Nasıl bir gömlek arıyorsun?

− Kareli.

11. Gece lisana gelince



Günün güneşin lezzetine



Nasıl getireceğiz aydınlığı



Karanlık bulaşıyor her gece insanın etine



Ve rüyalar tütüyor, sinsi sinsi



İçimizde bir yerde



Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Miktar zarfı

B) Soru zarfı



C) Zaman zarfı

D) Yer-yön zarfı



Çözüm Yayınları

8. Ne güç varabilmek birdenbire



Dinle, der kendi dilince



Tâ derinden, ince ince



Bir çocuk ağlar uzakta



Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Durum belirteci



B) Belirteç görevli ikileme



C) Sıfat tamlaması



D) Yer − yön belirteci



E) Ad tamlaması

E) Durum zarfı

12. Çok iyi şiir yazdığını yıllar sonra öğrendik. 216



Bu cümledeki altı çizili sözcüğün görevini olduğu gibi üstlenen bir sözcük, aşağıdakilerin hangisinde kullanılmıştır?



A) En kötü günlerimde hep yanımdaydı.



B) Hatanı anlar, özür dilersin diye çok bekledim.



C) Küçük kardeşim, ıspanağı hiç sevmezdi.



D) Sınavı kazanmak için daha çok çalışmalısın.



E) Dolapta dünkü börekten biraz kalmış.

9. Aşağıdakilerin hangisinde "nitelikçe üstünlük" anlamı veren bir zarf kullanılmıştır?



A) Ben senden daha heyecanlı bir insanım.



B) Bakalım, en iyi notu hangimiz alacağız?



C) Çok soğuk olunca kaloriferi erkenden yaktık.



D) Sen de benim kadar yetkilisin bu konuda.



E) Önce biraz dinlenelim, yemeği sonra yeriz.

1. Kavramlar arasında türlü anlam ilgisi kurmaya yarayan ve

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük tür olarak ötekilerden farklıdır?

anlamları ancak bu görevleriyle beliren sözcüklere edat (ilgeç) denir.



Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi edat değildir?



A) Şöyle buz gibi bir su olsa da içsek.



B) Dünyada olanı biteni öğrenmek için haberleri kaçırmaz.



C) Bugün dünya kadar işim var, seninle gelemem.



D) Seni bu denli sevmeseydi bugün yanında olur muydu?



E) Bizimle kütüphaneye geldi ama o, erkenden döndü.

26

BÖLÜM 02 Test

Edat, Bağlaç, Ünlem - 1



A) Rüya gibi bir tatili geride bırakmıştık.



B) Seni üzmemek için olanları sana anlatmadım.



C) Olanları öğrenince hemen seni aradım.



D) Bana göre bu bir sorun değil.



E) Onun kadar inatçı birine hiç bunlar söylenir mi?

5. "İçin" edatı aşağıdaki cümlelerin hangisinde amaç bildirmektedir?



A) Bu elbiseyi annem için terziye diktirdim.



B) Doğum günüm için çilekli pasta yapmıştı.



C) Gerçeği bilmediğim için yorum yapmadım.



D) Çiçekleri vazoya koymak için bahçeden topladım.



E) Düzenli çalıştığı için her sınavda başarılı oluyor.

anlamı katmıştır?



A) Aman çocuğa dikkat edin, düşmesin!



B) Aman ne yaparsan yap, bana ne!



C) Aman bir daha ağzımı açmam!



D) Aman hırsız kaçıyor, yakalayın!



E) Aman ne güzel şeymiş bu böyle!

Çözüm Yayınları

2. Aşağıdakilerin hangisindeki ünlem, cümleye "beğenme"

6. (I) Biz hep Türk mutfağının dünyanın önde gelen

mutfaklarından biri olduğunu söyler dururuz. (II) Benim kişisel düşüncem de mutfağımızın çok zengin bir geleneğinin olduğu yolunda. (III) Ortada tıpkı bir ham elmasın işlenip pırlantaya dönüştürülmesi gibi bir süreç var. (IV) Bunu başarırsak ortaya göz kamaştırıcı bir sonucun çıkacağından en ufak bir şüphe bile duymuyorum. (V) Ama bunun için bilgi, emek ve sabır gerekiyor.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangi ikisinde bağlaç kullanılmamıştır?



A) I. ve II.



B) I. ve III.

D) III. ve V.

C) II. ve IV.

E) IV. ve V.

7. Edatlar, bir adla öbekleşerek başka bir adın sıfatı göreviyle 3. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcükler, türlerine göre ikişerli guruplandırılırsa hangisi dışarıda kalır?



A) Çok konuşuyor ama hiçbir şey bilmiyor.



B) Onun gibi çalışkan birine rastlayamadım henüz.



C) Bu kitabı geri vermek üzere almıştım sizden.



D) Onunla dün okulun kantininde otururken tanıştık.



E) Bizimle birlikte gelmeyecek çünkü o okula gidecek.

kullanılabilir.



Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya uygun bir kullanım vardır?



A) Beni gördüğü gibi büyük bir hızla içeri girdi.



B) Arabayı eve kadar ben kendim kullandım.



C) Onun gibi çalışsaydım ben de kazanırdım.



D) Arkadaşım bu havada buz gibi suyla yıkanır.



E) Çocuğun ateşi sabaha kadar hiç düşmedi.

217

Test 26

1. E

8. Aşağıdakilerin hangisi bir ünlem cümlesidir?

2. E

3. C

4. C

5. D

6. B

7. D

8. C

9. B 10. E 11. D 12. C 13. B

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlaç, biri ötekinin



A) Havalar beklenmedik bir zamanda birdenbire ısındı



B) Bana yemeğimin yanında su da getirir misin



C) Elbiseniz size ne kadar da yakışmış



D) Sabırsızlıkla bekliyordu otobüsün gelmesini



E) Gördüğün bu kitapların hepsini sana aldım

açıklayıcısı olan iki yargıyı birbirine bağlamıştır?



A) İster benimle gel ister eve gidip dersine çalış.



B) Adam sözünde durmuyor ki ona güvenip iş yapalım.



C) Biraz yavaş yürüyün de arkadan gelenler yetişsin.



D) Büyük bir işe kalkışmışsın demek ki kendine güveniyorsun.



E) Bana kızıyorsun ancak işler senin bildiğin gibi değil.

12. Ne içindeyim zamanın

Ne de büsbütün dışında



Bu dizelerdeki "ne...ne" bağlacının görevi aşağıdakilerin hangisiyle özdeş değildir?

ötekilerden farklı bir görevde kullanılmıştır?



A) Ne şair yaş döker ne âşık ağlar



A) Ne defterleri ne kitapları alabildik.





B) Sizi ne ben ne Alev şikâyet ettik.





C) Sınıf ne Ahmet'i ne Murat'ı destekledi.





D) Boya için ne fırçayı ne merdiveni getirmişler.



E) Ne yerleri ne koltukları temizleyebildim.

Çözüm Yayınları

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ne...ne" bağlacı



B) Gönlüm ne dertlidir ne de bahtiyar

Söyle de bileyim bıktın mı benden

D) Ne doğan güne hükmüm geçer



Ne kendisine yâr ne kimseye yâr

C) Ne mektup ne haber geliyor senden



Tarihe karıştı eski sevdalar

Ne hâlden anlayan bulunur

E) Ne yıldızlar kaynaşır gökyüzünde



Ne sevdayla dolar taşar gönüller



10.

I. Kimi benim gibi erir derdinden







Tek ömrü var insanın, sınırları belli

V. Mutsuzluk için dediğini



O gün nereye koymuştun ki

Yukarıdaki dizelerin hangisinde hem edat hem bağlaç kullanılmıştır? A) I



Aşağıdaki cümlelerin hangisinde edat, kendinden önce gelen sözcükle öbekleşmemiştir?



A) Açıkçası bu denli sıcak bir ilgi ve güzel bir karşılama beklemiyorduk.



B) Mesela ben, mantıyı sarımsaklı yoğurt olmadan asla yemem.



C) Çok üzüldüğü için annemle bunları bir türlü konuşamıyorum.



D) Ahmet Bey, tilki gibi kurnaz bir adamdır, onu asla aldatamazsın.



E) Havalar ısınana dek kalın giysiler giymeliyiz ki üşütüp hastalanmayalım.

Ruhlarımız, düşüncelerimiz bir

IV. Hep böyle oluyor, sen de bilirsin



En sevdiği hatıraları bile

III. Birbirimiz için yaratılmışız



13. Edatlar, sıfat ve zarf öbeği kurabilir.

II. Bir gün gelir de unuturmuş insan



218

Kimi senin gibi bahtiyar olur

B) II

C) III

D) IV

E) V

BÖLÜM 02 Test

Edat, Bağlaç, Ünlem - 2

27

1. Sevinme, kızma, korku, acıma, şaşma gibi duyguları yansıtan,

4. "Ama" bağlacı, aşağıdaki cümlelerin hangisine pekiştirme



Aşağıdaki dizelerin hangisinde ünlem yoktur?





A) Ey mevsim işçisi, ey topraksızlar

A) Mutluluk için sebep çok ama çoğu kimse her nedense görmez bunu.



B) Yaramaz mı yaramazdı ama bu kadar zeki bir çocuk zor bulunur.



C) Simsiyah kömür gibiydi gözleri ama o, gözlerini beğenmezdi.



D) Arkadaşımı o hâlde görünce çok ama çok canım sıkıldı.



E) Hava soğuk mu soğuktu ama buna aldırmadan dolaşıyorduk.

anlamı katmıştır?

seslenme bildiren sözcüklere "ünlem" denir.



B) Hey gücüne kurban olduğum



Olgun bir karpuz gibi yarılır içim

D) Yen delik, kaftan delik



Dağ taş dinlemezim hey aman

C) Ah bu türküler, köy türküleri



Sizin toprağınız size bu vatan

Kevgir misin be kardeşlik

E) Bilmem ki nerede bu gizli bahar



Nereden bu ıtrı alıyor rüzgâr

5. "Yalnız" sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlaç

2. "Gibi" edatı, cümleye benzetme ve eşitlik anlamı katar.

Buna göre "gibi"



I. Senin gibi ben de çalışıyorum.



II. Sizin sokak da bizimki gibi karanlık.



III. Akşam yedi gibi bizde olun.



IV. Mutfakta dağ gibi bulaşık birikti.



V. Odasını bir saatte çiçek gibi yapmış.



cümlelerinin hangisinde öncülde verilen anlamların dışında kullanılmıştır?



A) I.

B) II.

C) III.

Çözüm Yayınları

göreviyle kullanılmıştır?



A) Arkadaşımı yalnız bırakmak istemediğim için ben de okulda kaldım.



B) Paramın yalnız bir bölümünü bankaya yatırdım, kalanıyla ev almak istiyorum.



C) Ne olursa olsun, çocuğu evde asla yalnız bırakmayın; mutlaka onun yanında olun.



D) Bu konuyu size bir daha anlatırım yalnız beni iyi dinleyeceksiniz.



E) Belirli bir yaştan sonra yalnız yaşamaya alışmak gerçekten çok zor.

D) IV. E) V.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden fazla edat kullanılmıştır?

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlaç kullanılmamıştır?

A) Bu söylediklerini ölsem de unutmam, demişti.



B) Öyle çok yoruldum ki şurada biraz dinlenelim.



C) Kardeşim çok derin uyuyor, hâlâ uyanmadı.



D) Dışarı çıkalım, ya sinemaya ya parka gidelim.



E) Hem biraz dolaşırız hem de sohbet ederiz?



A) Bir sanatçının gücü, değişik konuları işlemesiyle ortaya çıkar.



B) Bu küçük kasabada, her sabah üçe kadar balıkçılar avlanmaya devam eder.



C) Bu dev dalgalar bugüne değin limana hiçbir zarar vermedi.



D) Mutlu olmak için çevrenizdekilerle iyi diyalog kurun, onlara dostça davranın.



E) Bir eleştirmenin sanatçıya karşı takındığı tavır, eleştirisine de yansır.

219

Test 27

1. E

2. C

3. C

4. D

5. D

6. D

7. C

8. E

9. D 10. C 11. A 12. A

7. Aşağıdakilerin hangisinde ünlem, cümleye "anımsama"

10. İlgeçler öbekleştikleri sözcüklerle birlikte ek eylem alarak



A) Ah! Nasıl da inandım onun sözlerine!



Aşağıdaki cümlelerin hangisinde buna örnek vardır?



B) Ah! Şimdi sahilde olacaktık!



A) O benim milletimindir ancak.



C) Ha! Az kalsın sana söylemeyi unutuyordum.



B) Bana göre bu iş iyi olacak.



D) Hayda! Bu defa da sizinle mi uğraşacağız?



C) Senin içindir bütün dualarım.



E) Yaa, demek konuşmak istemedi!



D) Oysa çok iyi anlaşırdık seninle.



E) Bu konuda yalnız sana güveniyorum.

yüklem olur.

anlamı katmıştır?

11. Aşağıdaki dizelerin hangisinde bağlaç kullanılmamıştır? 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük,



ötekilerden farklı türde kullanılmıştır?

A) Çocuk, sabaha kadar ateşler içinde yandı durdu.



B) Sözlerimin bu denli saptırılabileceğini düşünemezdim.



C) Yeni doğan çocuk, topaç gibi gürbüz bir bebekti.



D) Sular kesilinceye dek herkes banyo yapabilir.



E) Trafikte sıkışıklık ile diğer aksilikler onu çıldırtmıştı.

Çözüm Yayınları



A) Her gün yeni bir meyve verir dağda ağaçlar

B) Kaç manzara geçmişse çocukken gözümüzden



Karşımda ürperecek halı, sedir ve perde

D) Son zevke eren kim bu yeryüzünde



Son çağda da onlar kalıyor bize, kalırsa

C) Vurur vurmaz duvara kapının kanadını



Her gün yeni bir gonca açar taze çimende

Kim var ki hayata karşı âh etmez

E) Sen kubbesinde ince bir mozaik arar da



Gezersin kırk asırlık bir mâbedin içini



9. "Ama" bağlacı, aşağıdaki cümlelerin hangisine "koşul" anlamı katmıştır?

220



A) Aslında çok iyi bir insan ama her şeye çabuk sinirleniyor.



B) Siz de yapılanları gördünüz ama nedense hiçbir tepki vermediniz.



C) Yarışmaya katılmak istiyorum ama bir türlü zaman bulamıyorum.

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ve" bağlacı ad tamlamasının tamlayanlarını bağlamıştır?



A) Kardeşinin ve annesinin elbisesini kendisi beğenmişti.



B) Tiyatro ve edebiyat, en çok ilgilendiğim iki sanat koludur.



D) Olayın nasıl başladığını anlatacağım ama bana kızmayacaksınız.



C) Eski ve yeni edebiyatı çok sever, çok iyi bilirdi.



E) Size yardım etmek isterdim ama ne yazık ki elimden bir şey gelmiyor.



D) Bu işin kolay ve zor yönlerini çok iyi biliyorum.



E) Güzel ve etkili konuşmak için çok okumak gerekir.

BÖLÜM 02 Test

Eylemler (Fiiller) - 1 1. Bir eylem tabanının kip ve kişiye göre biçimlenmesine çekimli

4. Nesne alabilen fiiller kılış (iş) fiilleridir.

eylem dedir.





Buna göre,



I. Siz yok musunuz derya kuzuları



II. Kestim kılıcımla karanlığın dibini



III. Yakamoz içinde bıraktım suları



IV. Ah aysız gecelerde ne olursa olsun



V. Atın beni mor kuşaklı bir takaya götürün



dizelerinin hangisinde çekimli eylem yoktur?



A) I.

B) II.

C) III.

28

Buna göre,



I. Kütüphanedeki kitapların yerini değiştirdim.



II. Bugünlerde durmadan kitap okuyorum.



III. O, hâlâ küçük bir kulübede yaşıyor.



IV. Akşama doğru hava birden karardı.



V. Gün geçtikçe çocuğun boyu uzuyor.



cümlelerinin hangi ikisinde yüklem, kılış bildiren fiildir?



A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. D) III. ve IV. E) IV. ve V.

D) IV. E) V.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, fiile eklenen "-mış,

-miş" eki cümleye "başkasından duyulma, aktarılma" anlamı katmaktadır?

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yükleminde zaman anlamı Çözüm Yayınları

yoktur?



A) Ne kadar yorulmuşsun öyle, yolda oturup biraz dinlenseydin keşke.



B) Soğuktan ellerin çatlamış, krem sürüp sonra da eldiven taksan böyle olmaz.



C) Sabaha kadar ağladığın belli, baksana gözlerin nasıl da kanlanmış.



A) İlk dönem yazılarındaki umuttan sonra Sait Faik, giderek karamsar bir anlatım tarzını benimsiyor.



B) Onun, bireysel üslup oluşturma yolundaki çabası genç sanatçılara örnek olmalı.



C) Öykülerinde toplumsal problemlerden çok toplum içindeki bireyin sorunlarıyla ilgilenmiştir.



D) Dün arkadaşıyla konuşmuş, onu dikkatli olması konusunda gerektiği gibi uyarmış.



D) Hiçbir akıma ve yazara bağlı kalmadan kendi üslubu ile bir ilk olmuştur sanatçı.



E) Yemek gerçekten çok güzel olmuş, bir tabak daha alabilir miyim?



E) Yazar, içerik ve biçim olarak alışılmış kalıpların dışında özgün bir tavır takınmıştır.

221 3. Aşağıdakilerin hangisinde haber kipiyle çekimlenmiş bir fiil yoktur?

6. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin fiil kipinde anlam kayması yoktur?



A) O, bu tür şarkıları çok sever.



A) O yarın sabaha doğru burada olur.



B) Boş kaldıkça öyküler, şiirler yazıyorum.



B) Her akşam yatmadan önce on sayfa kitap okuyor.



C) Geleceğiyle ilgili kararları kendisi versin.



C) Hiçbir sözünü tutmuyor, üstelik çok şımarıktır.



D) Günde en az beş saat çalışacaksın.



D) Önümüzdeki ay, İstanbul'a giderim.



E) Romandan çok kısa bir bölüm okudu.



E) Beni rahatsız etmeyin, şu anda yazı yazıyorum.

Test 28

1. A

7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yüklem, yapıca ötekilerden A) Yıkanırdı gölgesi kuytu bir derede



B) Yağsın üstümüze kar buram buram



C) Yeşil pencereden bir gül at bana



D) Geçiyorum mevsim gibi kapından



E) Kendini bu hür esintiye bırak

3. C

4. A

5. D

6. E

7. A

8. B

9. C 10. E 11. C 12. D 13. B

11. "Gülmece anlayışı evrensel değil, ulusal bir anlayıştır."

farklıdır?



2. B

cümlesinde altı çizili sözcük için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



A) Sıfatla nitelenmiştir.



B) Ek eylem almıştır.



C) Basit zamanlı fiildir.



D) Kaynaştırma ünsüzü almıştır.



E) Yüklem görevli söz öbeği içindedir.



8. "Geçmişteki güzel günleri unutamazsın." cümlesindeki "unutamazsın" fiili için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Geniş zaman kipiyle çekimlenmiştir.



B) Yapısı bakımından türemiştir.

12. Unut demek kolay, gel bana sor bir de



C) II. tekil kişiye göre çekimlenmiştir.



D) Yeterlik fiilinin olumsuz biçimidir.



E) Haber kipiyle çekimlenmiştir.



Hatırladıkça gözyaşlarımı tutamıyorum Dilimin ucunda sen Başımın içinde sen Kader misin ecel misin sen Unutamıyorum işte unutamıyorum



Bu dizelerdeki altı çizili fiil için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?



A) Birleşik bir fiildir.



B) Haber kipiyle çekimlenmiştir.



C) I. tekil kişiye göre çekimlenmiştir.



D) İsimden fiil yapan ek almıştır.



E) Kipte anlam kayması vardır.

9. "Olmak" sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde yardımcı eylem olarak kullanılmamıştır?



A) Bir gece de İzmir'de yıllardır görüşmedeğimiz bir aile dostumuza konuk olduk.



B) Kardeşi çok farklı bir çocuk, çok küçük şeylerle bile mutlu oluyormuş.



C) Ödevlerinizi bir iki haftadır zamanında yapmıyorsunuz, böyle olmaz.



D) Sizin sayenizde rüyamızda bile göremeyeceğimiz böyle güzel bir eve sahip olduk.



E) Öğrenci velileri, okulun yeni başlattığı bu uygulamadan memnun oldular.

Çözüm Yayınları



13. Eylemler, farklı anlam özellikleri gösterirler. Kimileri hareketi nereye kadar götüren, "kılış" eylemleridir; kimileri öznenin içinde bulunduğu durumu bildiren "durum" eylemleridir; kimileri de kendi kendine olma anlamı taşıyan "oluş" eylemleridir.

222

10.

I. Çocukları komşuya emanet ettik.



I. ağlamak, oturmak, yazmak



II. Bu zorlu maratona ancak iki saat dayanabildi.



II. taşımak, bakmak, gevşemek



III. Okuldan kimseyi beklemeden çıkıverdim.



III. gezmek, izlemek, anlamak



IV. Bütün deliller ortadan kayboldu.



IV. paslanmak, yatmak, gülmek



V. Çocukların yaptığı bazı yanlışları hoş karşılardı.



V. doymak, büyümek, uyumak



Numaralı cümlelerde geçen birleşik eylemler, oluşumları yönüyle ikişerli gruplandırılırsa hangisi dışta kalır?



Numaralanmış eylem dizilerinin hangisinde yukarıda sözü edilen eylemlerin tümüne örnek verilmiştir?



A) I.



A) I

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

B) II

C) III

D) IV

E) V

BÖLÜM 02 Test

Eylemler (Fiiller) - 2 1. İş, oluş ve durum bildiren sözcüklere eylem (fiil) denir.

4. Bir öğreniversin aşkı





Ağacı o vakit seyredin. Bu dizelerle ilgili olarak,

Buna göre,



Irmaklar gibi uzaklaşır





Bir türkü kadar uzak



I. Birden çok çekimli eylem vardır.



Tekerler iki çizgi bırakır



II. Kurallı birleşik eylem kullanılmıştır.



Hamutlar şak şak eder, dön geri bak



III. Yardımcı eylem kullanılmıştır.



IV. Emir kipiyle çekimli eylem vardır.



V. Basit yapılı eylem kullanılmıştır.



dörtlüğünde kaç eylem vardır?



A) 2

B) 3

C) 4

D) 5 E) 6

B) Bir dil ürününün edebiyat niteliği kazanmasının değişmez ölçüsü güzelliktir.



C) Okurlar, kendilerine yeni duygular aşılayan şiirler okumayı seviyor.



D) Roman kahramanları, yazarlarının kişiliklerindeki artı ve eksileri bir arada taşırlar.



E) Ortaya konan her sanat eserinin, herkes tarafından beğenilmesi beklenmez.

Çözüm Yayınları





A) I.

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

çoğul kişi" biçiminde çekimlenmiştir?

değildir?

A) Yazdıklarım sevilerek okunuyordu ama ben yazdıklarımı beğenmiyordum.

yargılarından hangisi yanlıştır?

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem "gereklilik kipi, II.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem çekimli bir fiil



29



A) Bu ilacı düzenli olarak kullanmanız gerekiyor.



B) Törende hepiniz hazır bulunmalısınız.



C) Bizler de size yardım edebiliriz sanırım.



D) Çalışırsan tüm zorlukları yenebileceğini unutmamalısın.



E) Topladığınız meyveleri şuradaki sepete boşaltın.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde işle anlatış bir aradadır?

A) Her akşam erkenden eve geliyor.



B) Kardeşim iş arkadaşlarının etkisinde kalıyor.



C) Yarın akşam uzun bir geziye çıkıyoruz.



D) Odasında oyuncaklarıyla oynuyor.



E) Telefonla sık sık ailesini arıyor.

223 3. Aşağıdakilerin hangisinde yüklem, geniş zaman üçüncü tekil kişiye göre çekimlenmiştir?

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiil "oluş" bildirmektedir?



A) Şoför, sizi evinize kadar götürsün.



A) Hizmetçi kız, kristal vazoyu kırmıştı.



B) Büyüyünce olanları daha iyi anlarsın.



B) Her sabah birkaç kilometre yürüyormuş.



C) Arada bir hatırımızı sormayı unutmaz.



C) Kış günlerinde hava erkenden kararıyordu.



D) Ne olursun, bizi bu sıkıntıdan kurtar!



D) Saatlerce konuşup gülüşmüştük.



E) Onlar, bu tür filmleri severler.



E) Bu hafta matematik ve coğrafya çalışıyorum.

Test 29

1. D

2. B

3. C

4. E

5. B

6. D

7. C

8. E

9. A 10. D 11. B 12. D 13. B 14. E

8. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi istek kipiyle

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylem "istek dışı bir



A) Şuradaki parkta oturup biraz konuşalım.



A) Ben o maça gelmeyebilirim.



B) Seni hedeflerinden uzaklaştıran insanlarla arkadaş olmayasın.



B) Ben o maça gelmeyeceğim.



C) Ben o maça gelemem.



C) İşlerimi bitirince sahilde birkaç saat dolaşayım.



D) Ben o maça gelemeyebilirim.



D) En küçük sorunları bile gözardı etmeyesin.



E) Ben o maça gelemedim.



E) Ailesiyle ilgili problemleri bize yansıtmasın.

çekimlenmemiştir?

olumsuzluk olabileceğini" bildirmektedir?

9. "Etmek" eylemi, aşağıdaki cümlelerin hangisinde yardımcı eylem olarak kullanılmamıştır?



13. Sana gitme demeyeceğim

A) Ben sana söylemiştim, insan ne ederse kendine eder, diye. B) Ablam az önce telefon etti ders çıkışında kütüphaneye gidecekmiş. C) "Nazar etme ne olur, çalış senin de olur." sözünü çok severim. D) Ankara'ya her gelişinde beni ziyaret etmesi büyük bir incelikti. E) Sınavdan hiç beklemediği bir not alması çocukcağızı perişan etti.

Çözüm Yayınları





Gene de sen bilirsin



Yalanlar istiyorsan yalanlar söyleyeyim



İncinirsin



Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Emir kipinde çekimlenmiş fiil



B) I., II. ve III. kişiye göre çekimlenmiş fiil



C) İstek kipinde çekimlenmiş fiil



D) Şimdiki zaman kipinde çekimlenmiş fiil



E) Olumsuz çekimlenmiş fiil

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem hem birleşik yapılı hem de birleşik zamanlı bir eylemdir?



A) Bunun böyle olduğunu dostları da söylemişti.



B) Babam sonunda bana da hak verdi.



C) Cesaretini ve tarafsızlığını beğenmiştik.



D) Yardım almasa eve dönemeyecekti.



E) Çocuklarıyla çok sert konuşuyordu.

224 11. Aşağıdaki, cümlelerin hangisinde yüklem, diğerlerinden farklı bir birleşik eylemdir?

14. (I) Kaynaklara göre eski dönemlerde kadın, toplum içindeki statüsünü üzerinde taşıdığı süs objeleriyle ifade ediyor. (II) Bu süs objeleri günümüzde ise hem süs hem yatırım amaçlı kullanılıyor. (III) Bir bebek dünyaya geldiğinde onun doğumunu kutlamak isteyenler bebeğin yastığına çeşitli takılar, paralar takarlar. (IV) Ayrıca doğum yapan kadına da eşi bir takı alıp armağan eder. (V) Bu gelenek günümüzün en modern ortamlarında da devam ediyor.

Numaralanmış cümlelerdeki fiillerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) I. cümledeki fiilin kipinde anlam kayması vardır.



B) II. cümledeki fiil, gövde durumundadır.



C) III. cümledeki fiil, geniş zaman üçüncü çoğul kişiye göre çekimlenmiştir.



A) Bence suyu bir dikişte içemez.



B) Satrançta her karşılaştığını mat ediyordu.



C) Bir türlü kızamıyorum bu afacana!



D) Bu konudaki düşüncelerinizi alabilir miyiz?



D) IV. cümledeki fiil haber kipiyle çekimlenmiştir.



E) Sen de zamanında geliverseydin, canım!..



E) V. cümledeki fiil kurallı birleşik fiildir.

BÖLÜM 02 Test

Ek Eylem (Ek Fiil) - 1

30

1. Ek eylem, ad ve ad soylu sözlükleri çekimleyerek onların

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem, ek eylem



Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu açıklamaya bir örnek vardır?



A) Size söylediklerimde samimiyim.



B) Korkarım bu çocuk sizi de kendine benzetir.



A) Memleket isterim



C) Bugün mutlaka konuşmalıyım onunla.



D) Yine askerlik anılarını anlatacak bana.



E) Çok oturduğu için ayakları uyuşmuş.

almıştır?

yüklem görevinde kullanılmasını sağlar.



B) Yağmur yağıyordu Paris kaldırımlarında



Sevdamı yellere verin

D) Sen bana boş ver erik ağacı





C) Yârimi ellere verin



Seni düşünüyordum penceremde

Çiçeğini açmaya bak

5. Ek eylem, basit zamanlı eylemleri birleşik zamanlı yapar.

E) Bende hiç tükenmez bir hayat vardı



Kırlara yayılan ilkbahar gibi

2. Şenlensin artık doğamız

I II Zafer ilkbaharındır III Bakın yine tomurcuklandı dallar IV V



Bu dizelerde numaralanmış sözcüklerden hangisi, ek eylem almıştır?



A) I.

B) II.

C) III.



Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamaya uygun bir örnek yoktur?



A) O, kendi hâlinde, kimsesiz biriydi.



B) Geceleri çok geç yatıyormuşsun.



C) Bu hafta ders yapılmayacaktı.



D) Eğer söylenenleri yapmışsan sorun yok.



E) Dükkânı her gün sabah 7'de açarmış.

Çözüm Yayınları



Gök mavi, dal yeşil, tarla sarı olsun

D) IV. E) V.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek eylem, ötekilerden farklı bir görevde kullanılmıştır?



A) Konukların önünde daha dikkatli olabilirdin.



B) Böyle bir günde geç kalmanın lafı mı olurmuş?



C) Bir araya geldiğimizde okul yıllarından söz ederdik.



D) Zavallı anneciğim, ne çok üzülmüştü.



E) Bundan sonra onları bekleyen, mutlu bir gelecekti.

225 3. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi, basit zamanlı bir

7. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemindeki "-dir" eki



A) Her akşam birkaç sayfa kitap okuyordu.



A) Babam şu sıralarda Ankara'ya varmıştır.



B) Buranın insanını bir türlü anlayamadım.



B) Yine televizyonun karşısında oturuyordur.



C) Seni daha önce buralarda görmüştüm.



C) Artık uzatmayın, konu burada kapanmıştır.



D) Tatile gitmek için hazırlanıyordu.



D) Vakit epey geç oldu, çocuklar uyumuştur.



E) Genç adam, güzel bir resim çizmişti.



E) Geç kaldığım için arkadaşlar merak etmiştir.

ötekilerden farklı bir anlam ilgisiyle kullanılmıştır?

fiildir?

Test 30

1. E

8. (I) Çok çetin bir savaştan sonra yatıştı yangın. (II) Köylülerin

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangi ikisinde, birleşik zamanlı fiil kullanılmıştır?



A) I. ve II.



B) II. ve V.

D) III. ve IV.

3. B

4. A

5. A

6. E

7. C

8. E

9. B 10. B 11. A 12. E 13. C

11. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi birleşik zamanlı kurallı birleşik eylemdir?

kıpırdayacak hâli kalmadı. (III) Birkaç kürek daha toprak atıp görünürdeki kıvılcımları örttüler. (IV) Yanacak saz da saman da kalmamıştı zaten. (V) Muhtar "Hiç değilse köyü kurtardık." diyordu.



2. C



A) Balkondan eğilip aşağı bakarken düşüverecektim.



B) Onu karşısında görünce öylece kalakaldı.



C) O ana kadar yaşanan bütün güzel şeyler siliniverdi sanki.



D) İnsan, İstanbul'un büyüleyici güzelliği karşısında şaşakalıyor.



E) Siz bizi beklemeyin gidedurun, biz arkadan yetişiriz.

C) I. ve III.

E) IV. ve V.



12. Ek eylemin olumsuzunu yapan "değil" sözcüğü anlamca

9. Aşağıdakilerin hangisinde yüklem "geniş zamanın rivayeti" ile çekimlenmiştir?



A) Yanımda olsaydınız beni anlardınız.



B) Bir kez gördüğünü bir daha unutmazmış.



C) Bizim buraya geleceğimizi biliyormuş.



D) Yoldan geçenlerden biri yardım etmiş.



E) Öğretmeni, onu arkadaşlarına örnek göstermiş.

Çözüm Yayınları

olumsuz ad cümleleri kurar.



Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamayı örneklendiren bir kullanım yoktur?



A) Bir dert ki bu dayanılır şey değil.



B) Şimdi bunları konuşmanın sırası değil.



C) Durum sizin düşündüğünüz gibi değil.



D) Biliyorum, sen kıskanç bir insan değilsin.



E) Aslında o da konuyu bilmiyor değil.

13. "Çekirdek" sözcüğüne etimolojik açıdan yaklaşıldığında görülür ki "çekirdek", yansıma bir sözcükten evrilmiştir. Sözcüğün kökeni, henüz yazılı bir örneğine ulaşılamamış ama "şakırdamak, çıtırdamak" anlamlarına geldiği bilinen "çekirt"tir. Bu arada ses yansımasının önemine bir vurgu olarak "çekirdek" sözcüğünün kökeni ile "çekirge" sözcüğünün kökeninin aynı olduğunu da belirtelim.

226 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek fiil, ötekilerden farklı görevde kullanılmıştır?



A) Doğum gününde annesine sürpriz yapmayı düşünüyordu.



B) Tek hatası, sistemli bir şeklide çalışmamasıydı.



C) Kalabalığın karşısında konuşmaktan utanırmış.



D) Senden böyle bir tepki göreceğimi düşünmezdim.



E) Ona göre, müdürle bir kez daha görüşmeliymişim.



Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Ek fiilin geniş zamanıyla çekimlenmiş isim



B) Geniş zaman kipiyle çekimlenmiş fiil



C) Birleşik zamanlı fiil



D) Anlamı bildirme ekiyle (-dir) kesinleştirilmiş fiil



E) Yeterlik fiilinin olumsuz çekimi

BÖLÜM 02 Test

Ek Eylem (Ek Fiil) - 2 1. Ek eylem basit zamanlı filleri birleşik zamanlı yapar.

4. Beyaz yalısı deniz mavisine karşıydı





Bebekli bir kız vardı

Buna göre,



I. Söz hakkı almadan konuşmamalısınız.



Pembe güllü bahçede



II. Her gün bu saatlerde evden çıkardı.



Üzerinde siyah önlüğü



III. Benim de çok param olsun, dermiş.



Ağzında sakız vardı



IV. Bize hep uzaktan bakardı.



Gözleri badem yeşili



V. Toplanan yardımlar depremzedelere gönderilecekmiş.



Saçları bal sarısıydı



cümlelerinin hangisinde yüklem birleşik zamanlı değildir?



Bu dizelerdeki ek fiil almış kaç sözcük vardır?



A) I.



A) 1

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

B) 2

C) 3

31

D) 4 E) 5



5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik zamanlı bir fiil

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek fiil kullanılmamıştır? A) Artık bizim için bir hayaldi yurt dışına çıkmak.



B) Kutunun içi karalanmış kâğıt parçalarıyla doluydu.



C) Müdür, törende ne yapmamız gerektiğini anlatmıştı.



D) Tartışmamızdan sonra haftalarca yanıma uğramadı.



E) Bir gün, bir şiir kitabı çıkarabilmek en büyük arzusuydu.

kullanılmıştır?

Çözüm Yayınları





A) Öğleden sonra mağazaya uğrayabilirim.



B) Sevdiği şiirleri öğrencilerine de okurdu.



C) Şehrin en işlek caddesine üst geçit yapıldı.



D) Her gün altı saat ders çalışıyor.



E) Bir ay sonra bu sokaktan taşınacaklar.

227 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem, ek eylem almıştır?

6. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük ek eylem almamıştır?



A) Bırakın da konuşmasını bitirsin.



A) Bu konuda kimseyle anlaşamamış.



B) Bundan sonra daha başarılı olursun.



B) O yıllarda fakültede öğrenciymiş.



C) Sözlerini güzel bir şiirle bitirdi.



C) Ayşe Hanım, eskiden bir kuruluşta memurmuş.



D) Sensin tüm yalnızlıklarımın nedeni.



D) Yarınki törende Burak da görevliymiş.



E) İşler birden arap saçına döndü.



E) Bütün derslerde oldukça başarılıymış.

Test 31

1. A

7. (I) İstasyon, iki tarafı çıplak dağlarla çevrili bu upuzun ovanın

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde ek eylemin işlevi ötekilerden farklıdır?



A) I.

B) II.

C) III.

3. D

4. E

5. B

6. A

7. D

8. A

9. A 10. C 11. D 12. C

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik zamanlı fiil yoktur?

tam orta yerinde, küskün duruyordu. (II) Etraftaki yapraksız akasyalarla daha zavallı görünüyordu bu soğuk bina. (III) Oraya rastgele atılmış bir taş parçasını andırıyordu. (IV) Günde iki kez geçen posta treni bile, niçin bu kimsesiz yerde duruyorum, diye hayret eder gibiydi. (V) Bu yüzden, çaldığı düdükte keyifsiz bir ıslık edası olurdu hep.



2. D



A) Pazara gidecek olsaydı beni mutlaka arardı.



B) Kendi markete gitmez, alınması gerekenleri bana aldırırdı.



C) Bu saatte televizyonun karşısındaki yerini çoktan almıştır.



D) Acele etmezsen de hazırlanıp seninle gelirim.



E) Gençliğimde bunca işi nasıl da yorulmadan yaparmışım.

D) IV. E) V.

türüne getirilmiştir?



A) Ne kadar ümitli, ne kadar iyiydik



B) Bir kır evinde mesut olacaktık beraber



C) "Öyle değil mi derdim"; az durur, "evet" derdin



D) Ben gidersem sazım sen kal dünyada



E) Neler görmüş, neler öğrenmişti, kim bilir

Çözüm Yayınları

8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ek eylem, farklı bir sözcük

11.

I. Bunları henüz tam olarak ezberleyememişti.



II. Bugün hava inanılmaz derecede güzel.



III. Bana söylediklerinin hiçbiri doğru değilmiş.



IV. Her şeye bir kusur bulmak onun alışkanlığıdır.



V. Bu yaz birlikte tatil yapacaktık.



Numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) I'incinin yüklemi birleşik zamanlı, birleşik yapılı bir fiildir.



B) II'ncinin yüklemi ek eylemin geniş zamanıyla çekimlenmiştir.



C) III'üncüde yüklem; ek eylemin belirsiz geçmiş zaman kipi, olumsuz, 3. tekil kişiye göre çekimlenmiştir.



D) IV'üncüde yüklem, ek eylemin hikâyesiyle çekimlenmiştir.



E) V'incide ek eylem cümleye "gerçekleşmemiş bir beklenti" anlamı katmıştır.

228 9. Aşağıdakilerin hangisinde biri eylem, diğeri ek eylemle

12. Aşağıdaki dizelerden hangisi, ek eylemin her iki işlevine de örnek gösterilebilir?

kurulmuş iki yargı vardır?



A) Hava güzeldi pikniğe gitmek için hazırlandık.



B) Yağmur çok yağmış ki üstleri böyle ıslanmış.



C) Tiyatro için iki bilet aldım ama tiyatroya gidemedik.



D) Çok hızlı gelmiş, baksana ter içinde kalmış.



E) Ya beni de götür ya sen de gitme.



A) Özenle soyduğum şu elma söyle şimdi kimindir



B) İkimiz birden sevinebiliriz göğe bakalım



C) Özenle ne yapıyorsam bilirsin artık senindir



D) Benim sevdiğim su senin suyunun öz kardeşidir



E) Evet kimsesizdik ama umudumuz vardı

32

BÖLÜM 02 Test

Eylemsi (Fiilimsi) - 1 1. Eylemsiler, eylem kök ya da gövdelerinden belli eklerle

4. Gülerek gittikleri yerden ağlayarak geldiler.

türetilip cümlede isim, sıfat, zarf görevinde kullanıldıkları hâlde eylem olma (iş, oluş, hareket belirtme) özelliğini de sürdüren sözcüklerdir.



Bu cümledeki altı çizili fiilimsi ile türce özdeş olan fiilimsi, aşağıdakilerin hangisinde kullanılmıştır?



A) Sınavın zor geçeceğini tahmin ediyordum.



B) Beni, güzel bir kitap kadar etkileyen başka bir şey yoktur.



Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi, fiilimsi değildir?



A) Bir bakışın can verdi kurumuş toprağıma



C) Kıyıda oturup denizin berraklığını seyredeceğim.



B) Bir gülüşün içimde binlerce lamba yakar



D) Herkesin bahsettiği bir romanı okumayı sevmem.



C) Sensiz geçen zamanı belli, yaşamamışım



E) Şiir okumayı her şeyin üstünde tutardı.



D) Kapılıp gidiyorum saçının tellerine



E) Nefes almak yitirir anlamını senin yanında

5. Eylemsiler de tıpkı isimler gibi ek eylem olarak yüklem olabilir.

2. Seyirciler dağılınca bütün Çözüm Yayınları

I Kalmadı eski güzelliği ömrün II Aşkın bizi terk ettiği gün III Düşüp paramparça oldu gölgeler IV V



Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerin hangi ikisi fiilimsi değildir?



A) I. ve II.



B) I. ve III.

D) II. ve IV.



Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi ek eylem almış bir isim-fiildir?



A) Bu vatan hepimizindir, onu koruyalım.



B) Benim sadık yârim kara topraktır.



C) İyi insan, başkasının iyiliğini isteyendir.



D) Düşünenle, düşünmeyen bir olamaz.



E) Tek amacım, iradeli ve bilinçli yaşamaktır.

C) II. ve V.

E) IV. ve V.

6. Bu sofraya kardeş, bu sofraya

İşte taze ekmek, işte kara üzüm I



Kucak kucak dostluk işte, işte gün ışığı



İşte öpülesi el tapılası ağız II



İşte en mutlu gün, en güzel anı

229

Sular gibi dökmüşüz yollara aşkımızı III

3. Arkamdan yükselen güneş, araba izlerinin kıvrımları üzerine

Gelmişiz bu dünyaya, yaşamaya IV V

gölgemi serip uzaklara götürüyor; deniz tarafından yüzüme doğru esen hafif rüzgâr içimi ferahlatıyor. Giderek zayıflayan esintiyle kendime geliyorum.





Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerin hangileri fiilimsidir?

Bu cümlede kaç fiilimsi vardır?



A) I. ve II.



A) 3

B) 4

C) 5

D) 6 E) 7



B) I. ve V.

D) III. ve IV.

E) IV. ve V.

C) II. ve V.

Test 32

1. E

2. C

3. C

4. C

5. E

6. C

7. A

8. D

9. A 10. A 11. B 12. B

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok fiilimsi

10. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde sıfat-fiil (ortaç) ad



A) Herkes gibi ben de olanları anlamaya çalışıyordum.



A) Bir ağızdan çıkan bin ağıza yayılır.



B) Her şeyi göze almıştı, kaybedecek bir şeyi yoktu.



B) Ağlamayan çocuğa meme vermezler.



C) Sorunlarınla yüzleşmeye her an hazır olmalısın.



C) Dereden geçerken at değiştirilmez.



D) Limana gidip eşsiz güzellikteki dalgaları seyrederdik.



D) Herkesin yorulduğu yere han yapmazlar.



E) Selin öfkesi geçmiş, kabaran sular yavaş yavaş çekilmişti.



E) Ağrımayan baş yastık istemez.

olarak kullanılmıştır?

vardır?

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilimsiyle kurulmuş bir ad tamlaması vardır?



Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "-miş, -mış" eki ötekilerden farklı bir işlevde kullanılmıştır?



A) Dün şehrin çıkışında bir kaza yapmış, dediler.



B) Son sınava da katılamamış, bunu öğrendim.



C) Amcamlar İstanbul'a on beş yıl önce taşınmış.



D) Siz de pişmiş aşa su katıyorsunuz ama.



E) Bizim köye de öğlen saatlerinde dolu yağmış.

Çözüm Yayınları

8. "-mış, -miş" eki, hem kip hem de sıfat-fiil ekidir.



A) Duygularının sesine kulak vererek kesin tavrını ortaya koydu.



B) Düşüncelerimi açıkça söyleyememenin sıkıntısını yaşıyorum.



C) Dün akşam yediğim etli dolmanın tadını hâlâ unutamıyorum.



D) Başındaki yazmanın kenarı rengârenk bir iğne oyasıyla süslenmiş.



E) Sokaktan geçen satıcının sesi ta mutfaktan duyuluyor.

12. Can kafeste durmaz uçar

230

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, kendisinden sonraki eylemin başlama zamanını bildiren bir eylemsi kullanılmıştır?



Dünya bir han konan göçer



Ay dolanır yıllar geçer



Dostlar beni hatırlasın



Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Sen bu yerlerden gideli yüzümüz gülmez oldu.



A) Türemiş sözcük



B) Unutulmuş güzel şarkılar çalıyor radyoda.



B) Birden fazla fiilimsi



C) Bana uzaktan gülerek el sallayan kim acaba.



C) Sıfat tamlaması



D) Ben gelmeden sakın gitme diye ısrar etti.



D) Geniş zaman kipiyle çekimlenmiş fiil



E) Ankara'ya geldiğini nedense haber vermedi bana.



E) Ad durum eki almış sözcük

BÖLÜM 02 Test

Eylemsi (Fiilimsi) - 2

33

1. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük fiilimsi

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok eylemsi



A) O gün çok güzel süslenmişti caddeler.





B) Eskimeyen, klasik şiirler yazardı.

A) İzleyicilerin magazin programlarına ilgisi, gün geçtikçe artıyor.



C) Beni görünce nasıl sevindi anlatamam.



B) Mutfağı aydınlatan mum ışığında makarna pişirmeye çalışıyordu.



D) Bu konuda açıklama yapmana gerek yok.





E) Bu usandıran soğuklar ne zaman bitecek?

C) Sabah akşam toprakla uğraşmaktan elleri çatlamış, nasır tutmuştu.



D) Adam, buğulu camdaki parmak izlerine bakıp kahkahalarla gülüyordu.



E) Büyüdükçe sosyal yaşamdan uzak, çekingen bir çocuk oldu.

değildir?

kullanılmıştır?



2. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi çekimli eylem

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ötekilerden farklı türde



A) Adam çok belalı birine benziyordu.



B) Eve geleli bir saat bile olmamıştı.



C) Araba kullanmaya başlayalı iki ay oldu.



D) Ankara'ya gideli ondan hiçbir haber alamadık.



E) Çocuk, annesinden dondurma istiyordu.

3. İnsan, yağmur kokan bir sabaha karşı I Hatırlar bir gün bir camı açtığını II Duran bir bulutu, bir kuş uçtuğunu

Çözüm Yayınları

de eylemsi de değildir?

bir fiilimsi vardır?



A) Herkes çok yaşamak ister, kimse yaşlanmayı istemez.



B) Büyük zenginliklerden biri de kişilik sahibi olmaktır.



C) Yasaların uygulanması, çıkarılmasından daha zordur.



D) Hiç kimse, başkalarını taklit ederek yükselmemiştir.



E) Bir saatlik yürüyüşle bütün sıkıntılarımdan kurtulurum.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük zarffiildir?



A) Yazarın dilinin anlaşılır olması, eserlerinin beğenilmesini sağlıyor.



B) Başımıza ne geldiyse bu anlamsız gülmeden geldi.



Çöküp peynir ekmek yediği bir taşı III IV V



Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerden hangisi fiilimsi değildir?



C) Herkes okuyan insanları örnek almalıdır.



D) Sen de gönülsüzcesine hareket etmesen.



A) I.



E) Eve ulaşınca beni aramasını söylemiştim.

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

231

Test 33

1. A

7. Zarf-fiiller cümleye farklı anlamlar katar.

2. E

3. D

4. B

5. D

6. E

7. C

8. D

9. D 10. E 11. C 12. A 13. D

11. Sıfat - fiiller de tıpkı adlaşmış sıfatlar gibi ad olarak görev yapar.



Aşağıdakilerin hangisinde zarf-fiil cümleye farklı bir anlam katmıştır?





A) Tam otobüse binerken telefonunu düşürdü elinden.



I. Baş olan boş olmaz.



B) Siz gelince haber verirseniz ben de gelirim.



II. Değirmene gelen nöbet bekler.



C) Yanımdan koşarak geçti ama bana bakmadı.



III. Dost, dostun eğerlenmiş atıdır.



D) Tatile gitmeden bütün evde tadilat yaptık.



IV. Alacakla verecek ödenmez.



E) Beni görür görmez pencereyi kapattı, içeri girdi.



V. Eskisi olmayanın yenisi olmaz.

Buna göre,



atasözlerinin hangisinde sıfat-fiil, ad görevinde kullanılmamıştır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilimsi kullanılmamıştır? A) Tarih konularına yönelmek, o dönem romancılarının vazgeçilmez modasıydı.



B) Kişileri iyi anlayabilme, belli bir uğraşı gerektirir.



C) İnsanlara hoşgörülü yaklaşarak bazı şeyleri halledebiliriz.



D) Her çağda tazeliğini koruyabilmelidir klasik eser.



E) Olayların böyle sonuçlanacağını hiç ummamıştım.

12. "-mış (-mış, -muş, -müş)" eki aşağıdaki cümlelerin

hangisinde sıfat-fiil yapma göreviyle kullanılmıştır?

Çözüm Yayınları



9. Uçakta, hazır ol, emrini alır almaz hepiniz paraşütlerinizi

takarak beklemeye başlayacaksınız. Açılan kapının önünde sıralanacaksınız. Asla acele etmeyeceksiniz... Sıranızı sakin bir şekilde bekleyeceksiniz. Bu arada derin derin nefes alacaksınız.



Bu parçada kaç fiilimsi vardır?



A) 1

B) 2

C) 3



A) O bu yörede tanınmış bir kişiydi.



B) Akşam taşınmıştı eşyaların çoğu.



C) Okul müdürüyle görüşmüş az önce.



D) Bu çocuğa çok iyi bakılmış belli.



E) Sanırım okula yine gelmemiş.



D) 4 E) 5

13. Milas yolundan İzmir yönüne devam ederken Labranda

Antik Kenti'ne giden yola sapıyoruz. Yol, kıvrıla kıvrıla dağa tırmanıyor. Zeytinlikleri de aşınca Çomakdağ'a varıyoruz. İlk durağımız köyün kahvesi. Tabi ki kahve bahane, sohbet şahane. Anlatılanlardan sonra köyü turlama zamanı geliyor.

232 10. (I) Yazar, önceden belirlediği malzemeyi alır. (II) Onları gönlüne göre kullanarak esere dönüştürür. (III) O, fabrikanın montaj bölümünde çalışan işçi gibidir. (IV) Önceden tasarlanmış parçaları bir tasarıma göre bir araya getirir. (V) Çalışır, çabalar; bunca emeğin, çabanın karşılığını uğraşarak elde eder sonunda.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde fiilimsi, bir söz öbeği (fiilimsi grubu) oluşturmamıştır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.



Bu parçadaki fiilimsilerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



A) İsim - fiil, bir isim tamlaması içinde yer almıştır.



B) İçinde bağlaç olan zarf - fiil grubu kullanılmıştır.



C) Adlaşmış sıfat - fiil vardır.



D) Sıfat - fiil eki alan sözcükler ikileme kurmuştur.



E) Zaman anlamlı zarf - fiil kullanılmıştır.

1. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde fiilimsi

4. Aşağıdakilerin hangisinde sıfat-fiil yoktur?

kullanılmamıştır?



A) Irmak kenarına çeşme yapılmaz.



B) Erken öten horozun başını keserler.



C) Kurt kocayınca köpeklerin maskarası olur.



D) Ağalık vermekle yiğitlik vurmakla.



E) Can çıkmadan huy çıkmaz.



Bu parçada kaç fiilimsi vardır?



A) 1

C) 3

D) 4 E) 5

A) Burnuma kızarmış ekmeklerin kokusu geliyor.



B) Bitecek bu kavga elbette bugün olmazsa yarın.



C) Ben de uçan kuşlar gibi oradan oraya gidiyorum.



D) "Ummadık taş, baş yarar." demiş atalarımız.



E) Özgürlüğümüzü, direnmeyi bilen insanlara borçluyuz.

Çözüm Yayınları

sızıp bulunduğu odayı kaplamıştı bile. Oturduğu yumuşak koltuktan bir çırpıda kalkıverdi. Pencereyi açarak derin bir nefes aldı. Köftenin kokusu burnundan girmiş; ciğerlerine, damarlarına hatta iliklerine kadar yayılmıştır. Evde duramazdı artık. Kapıyı açtı, fırladı; soluğu köftecide aldı.



5. Çıkarıp da ağzımdan şu sihirli cümleyi

2. Sokağın alt tarafındaki köfteciden gelen kokular, pencereden

B) 2

34

BÖLÜM 02 Test

Eylemsi (Fiilimsi) - 3



I Seni seviyorum diyemedim II III Yenip de şu kahrolası gururumu IV Güzelim sana dönemedim V



Yukarıdaki altı çizili sözcüklerden hangileri fiilimsidir?



A) I. ve II.



B) I. ve IV.

D) III. ve V.

C) II. ve V.

E) IV. ve V.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ad - eylem kullanılmamıştır?

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylemsi yoktur?



A) Hayvancılık, bu yöredeki insanların en önemli geçim kaynağıdır.



A) Aylardır çalmadık kapı bırakmadı iş için.



B) Bu dönemde çiçekler solmaya başlar.



B) İyi bir şair olabilmek için iyi birikim gerekiyor.



C) O, bu sorunun altından rahatlıkla kalkar.



C) Sorunlara çözüm bulmak kolay değildir.



D) Bakılacak yer kalmadı senin odanda.



D) Sanatta kalıcı olmayı istiyor bu yazar.



E) Sen döndüğünde ben burada olmayacağım.



E) Sabahları erken kalkmaya bir türlü alışamamıştı.

233

Test 34

1. A

7. Aşağıdakilerin hangisinde fiilimsi kullanılmamıştır?





B) İlden ile uçup duran turnalar Söyleyin o yâre hiç ağlamasın

C) Bulanmadan durulmazmış sular



Anasının ardından gezer kuzular

D) Güvenme güzelliğine sakın



4. B

5. B

6. A

7. D

8. B

9. A 10. A 11. D 12. B

sözcük sayısı en fazladır?

Felaketim olurdu, ağlardım



3. C

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylemsi görevindeki

A) Gözlerin gözlerime değince



2. E



A) Sizi görünce koşarak boynunuza sarılmak istiyorum.



B) Babası görecek diye ödü kopuyordu zavallının.



C) Buradan kaçmanın bir yolu olmalı, diyordu.



D) Taksit yatırmak için oraya gitmek zorundayım.



E) Bizi susturup haberleri izlemek babamın huyudur.



Senin de sonbaharın yakın

E) Gece ıssız, yol ıssız



Kuş uçmaz kervan geçmez bir ova

11. Ne zaman seni düşünsem

I Daha deniz bembeyazken çıkacaksın yola Kürekleri tutmanın şehveti avuçlarında II Geride bekleyenin varmış aldırma III



Bu dizelerde numaralanmış fiilimsilerin türleri aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?



I

II

III

A)

İsim - fiil

Sıfat - fiil

Zarf - fiil

B)

Zarf - fiil

İsim - fiil

Sıfat - fiil

C)

Zarf - fiil

Sıfat - fiil

Sıfat - fiil

D)

İsim - fiil

Zarf - fiil

Zarf - fiil

E)

Sıfat - fiil

Zarf - fiil

Sıfat - fiil

Çözüm Yayınları

8. Gün doğmadan



Bir ceylan su içmeye iner



Çayırları büyürken görürüm



. . . . .



Bu dizelere aşağıdaki dizelerden hangisi ilave edildiğinde şiirde üç fiilimsi türü de kullanılmış olur?



A) Dünyada sizinle İstanbul da olmak varmış



B) Sonra başlamış tırmanmaya dağlara doğru



C) En çok güz ayları ve yağmur yağınca



D) Gül dikiyorum elimin değdiği yere



E) Okşayıp otları yaylalarda büyütmüştür

12. Şu serilmiş görünen gölgeme imrenmedeyim

Ne saadet, hani ondan bile mahrumum ben



Daha bir müddet eminim ki hayatın yükünü



Dizlerim titreyerek çekmeye mahkûmum ben

kullanılmıştır?



Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Yolda acıkanlara ekmek dağıttılar.



A) Sıfat-fiil



B) Kurumuş çiçekleri tabağa doldurmuştu.



B) İstek kipinde çekimlenmiş eylem



C) Eskileri ayrı bir torbaya bıraktım.



C) İsim-fiil



D) Yarışmacılardan soruyu cevaplamaları istendi.



D) Zarf-fiil



E) Soğuklar bastırınca işler de durdu.



E) İsim tamlaması

234 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde adlaşmış sıfat-fiil

BİRE BİR

BÖLÜM 02 Test

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı adılla

5. Gün çekildi pencerelerden

sağlanmıştır?



A) Ne gün geleceğini söylemedin mi?



B) Bütün bunları nasıl yaparsın?



C) Sabah sabah nereye gidiyorsun?



D) Bu arabaya kaç para verdin?



E) Hangi evi almak istiyorsunuz?

35



Aynalar baştan başa tenha



Ses gelmez oldu bahçelerden



Gökyüzü döndü siyaha



Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Birleşik ad

B) Sıfat



C) Türemiş fiil

D) İsim



E) Basit fiil

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, pekiştirmeli sıfat değildir?



A) Masaya bembeyaz bir örtü serdi.



B) Çırılçıplak tepeleri seyre koyulmuştuk.



C) Evdeki eşyaları çarçabuk topladı.



D) Elinde sipsivri bir bıçak vardı.



E) İpince bir gömlekle dolaşıyordu.

6. Bir sıfat tamlamasında tamlanan düşerse tamlayana adlaşmış

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "daha" sözcüğü

diğerlerinden farklı bir anlam ve görevde kullanılmıştır?

Çözüm Yayınları

sıfat denir.



Bu açıklamaya göre aşağıdakilerin hangisinde adlaşmış sıfat yoktur?



A) Bu yaramaz, birinci sınıfa mı gidiyor?



B) Polisler ihtiyarın koluna girdiler.



C) O kalemi bırak, şu kalemle yaz.



A) Böyle işlerde daha güçlü işçiler çalışıyor.



D) Hazırlıklı olmalıyız soğuklar kapıda çünkü.



B) Aslı, Ayşe'ye göre daha zeki bir öğrencidir.



E) Güzelden haber var mı güzelden?



C) Daha büyük bir kazan varsa onu getir.



D) Beklediğimiz mallar daha gelmedi, yarın gelir.



E) Kendine daha iyi bir ayakkabı alabilirdin.

4. Kimi, bizi acil olarak gitmemiz gereken yere yetiştiren, kimi ise su birikintisine hızla girip bizi tepeden aşağı sulayan bu sarı renkli taşıtlar, ilk kez Almanya'nın Stuttgart şehrinde taksimetreyi açtılar.

Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Ek fiil



B) Yer - yön zarfı



C) Dönüşlülük zamiri



D) İsim - fiil



E) Zarf - fiil

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlayanı ile tamlananı arasına sıfat girmiş bir ad tamlaması vardır?



A) Kağıdın ön yüzüne soruları, arka yüzüne de cevapları yazarsınız.



B) Her insanın kusurları olduğu gibi bizim de kusurlarımız vardır.



C) Öğrenci her yeni konuyu akşamları evde tekrarlıyordu.



D) Sizin masanız burası ama istediğiniz yere oturabilirsiniz.



E) Duygularınızın coşkusuna kapılıp yanlış işler yapmayın.

235

Test 35

1. C

2. C

3. D 4. C

5. B

6. C

7. A

8. E

9. B 10. B 11. A 12. A 13. D

8. İçmedi, masada unuttu çayı

11. Toplantıdaki konuşmayı Ali'nin yapmasını istiyor, ................



Kalktı ki vere garsona parayı





"Say..."dedi, yutkundu, eğdi başını

Bu cümle aşağıdakilerin hangisiyle sürdürülürse iki eylemin kipinde de anlam kayması olur?



Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) onu ikna etmek için o gün çok uğraşıyor.



A) İstek kipinde çekimlenmiş eylem



B) oysa Ali toplantıya gelmeyecek.



B) Türemiş eylem



C) nedense daha önce bunu istememişti.



C) Emir kipiyle çekimlenmiş eylem



D) benim bundan çok sonra haberim oldu.



D) Basit eylem



E) Ali de o gün İzmir'e gidecek.



E) Birleşik zamanlı eylem

12. O zaman başından aşkındı derdi

9. Kimi eylemler, nesne alabilen "kılış" eylemleridir; kimi eylemler



I. uyumak, kurmak, gülmek



II. kırmak, bakmak, paslanmak



III. doymak, uzamak, sevinmek



IV. kızmak, çekmek, okumak



V. ağlamak, yazmak, oturmak



Yukarıdakilerin hangisinde öncülde sözü edilen eylemlerin tümü örneklendirilmiştir?



A) I.

B) II.

C) III.

Çözüm Yayınları

öznenin durumunu bildiren "durum" eylemleridir; kimileriyse kendi kendine olma anlamı taşıyan "oluş" eylemleridir.

I



Mermeri oyardı, taşı delerdi II III



Kaç yanık yolcuya soğuk su verdi IV



Değdi kaç dudağa çoban çeşmesi V



Altı çizili ekler görevleri bakımından ikişerli guruplandırıldığında hangisi dışarıda kalır?



A) I.

C) III.

D) IV. E) V.

D) IV. E) V.

13.

I. Paydos bundan böyle çılgınlıklara



Sert konuşmaya başladı aynalar

II. Giyenler düşünsün dar elbiseyi



Ölçülü sözü hesaplı adımı

III. .........................................................

10. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcükler, tür



Yukarıdaki III numaralı yere aşağıdakilerden hangisi yazılırsa bütün fiilimsi türlerine örnek verilmiş olur?





A) Yuvası saçakta kalan kırlangıç

bakımından aynıdır?

A) Gözlerini kaldırıp gökyüzüne doğru baktı.



236

B) II.



B) Bu eşyalar için kaç lira ödediniz?



Ben de seninle gelirim ancak orada kalamam.

D) Karşı caddeye geçip sağ yönde ilerleyin.



Benim için çok ilginç bir gelişme bu.

C) Olan biteni bana ancak sen açıklayabilirsin.



Haklısın, doğru söze ne denir.

Adam denize karşı oturmuş, çayını yudumluyor.

E) Güzel bir elbise yalnız biraz renksiz.



Beni evde yalnız bırakmak istemediler.



B) Çoktandır kaybettiğim arzu



Alnımızda bitmesi

D) Hava keskin bir kömür kokusuyla dolar



Boşuna çırpındığım deniz

C) Ne güzel enseyi geçmemesi saçların



Yavrusu dallara emanet serçe

Kapanırdı daha gün batmadan kapılar

E) Bütün yük benim üstümde



Düşünmek lazım hepsini ayrı ayrı

BİRE BİR 1. Al yeşil giysiler giymiş sevdiğim



4. Su akar güldür güldür

I Aşağı pınardan gelir bu yana II III Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerin türleri, aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?



36

BÖLÜM 02 Test



Mendilim dolu güldür



Yeri göğü yaratan



Bir gün beni de güldür



Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi yoktur?

I

II

III



A) Zarf görevli ikileme

A)

Eylem

Sıfat

Belirteç

B)



B) Çekimli fiil

Eylemsi

Sıfat

Ad

C)

Eylemsi

Belirteç

Ad



C) Birleşik zamanlı fiil

D)

Eylem

Belirteç

Ad



D) Ek eylem almış sözcük

E)

Eylemsi

Sıfat

Adıl



E) Fiilimsi

5. Nice bin kez tutuştum ateşiyle sevdanın 2. "İçin" edatı aşağıdaki dizelerin hangisinde farklı bir anlam ilgisi kurmuştur?

A) Gece gökte doğar ay



B) Bu gece yine perişanım



Şiir yazmak için

Küle döndüm, zamansız gurbetinde ferdanın



En talihli mahkûmu ben miyim bu zindanın



Kollarını açarak geldi mehtabım benim



Yukarıdaki dörtlükte tamlayanı ile tamlananı yer değiştirmiş kaç ad tamlaması vardır?



A) 1

Arılar tatmak için

E) Kahramanlar can verir



Vatanı yaşatmak için

B) 2

C) 3

D) 4 E) 5

6. "-ki" eki aşağıdaki cümlelerin hangisinde ötekilerden farklı bir görevde kullanılmıştır?

D) Göğse çiçek takılır



Seni görmediğim için

C) Şair neden gam çeker



Yükselip batmak için Çözüm Yayınları







A) Yüzündeki sivilcilerden rahatsız oluyordu.



B) Tatlıyı, yukarıdaki komşumuz göndermiş.



C) Kâğıttaki adresi bulmakta zorlandım.



D) Ekmeği buradan al, bu fırınınki çok güzel.



E) Filmdeki olayların gerçekle ilgisi yoktu.

7. Bir balık ağlıyordu denizde

3. Tamlayanı kişi zamiri olan ad tamlamalarında tamlanan eki düşebilir.



I Başını yaslamış II Ufacık bir yosun parçasına III Gözlerimle gördüm gözyaşları IV Masmaviydi

237



Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya uygun bir kullanım vardır?





A) Yarınki sınava sizin evde birlikte çalışalım.





B) Bizim müziğimiz, insanlığın ortak sesini taşır.





C) Hepimiz onun önerisini mantıklı bulmuştuk.

Yukarıdaki dizelerde numaralanmış sözcüklerden hangileri ek eylem almıştır?



D) Onun şiirinin temelini halk kültürü oluşturur.



A) I. ve III.



E) Sen yanımdayken hiçbir şeyden korkmuyorum.





V

B) II. ve IV.

D) I. ve V.

E) IV. ve V.

C) III. ve V.

Test 36

1. B

8. Hoyrattır bu akşamüstüler daima

Gün saltanatıyla gitti mi bir defa



"mi" sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde bu dizelerdeki işleviyle kullanılmıştır?



A) Çocukken gün battı mı bir köşede ağlardım







Nihayet döne döne aynı noktaya vardım

6. D

7. D

8. A

9. D 10. E 11. D 12. C 13. D



Aramaz mı olacaktım





Korkarım yaya kaldın bu gurbet çıkmazında.

D) Sende seyrediyorum denizlerin en mavisini



Değmez miydi sevgimiz savaşıp direnmeye

Sonun ademdir diyor insana yolun hâli

C) Bir kitabe kokusu duyuluyor yazında



Ben böyle mi olacaktım

Hangi su tasına uzansan boş

B) Ne civarda bir köy var ne bir evin hayali



E) Aşk bu, bilinir mi nereye varır



5. D

A) Bir bıçak saplı durur göğsünde



D) Bitti mi hikâyemiz bu ne biçim son böyle



4. C

anlamındadır?

C) Sessiz sedasız mı olacaktım böyle



3. A

11. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yüklemler aynı kip

B) Çok sevdiğim salatayı bile



2. B

Ormanların en kuytusunu sende gezmekteyim

E) Gözlerimiz yaşlıydı, gönüllerimiz mahzun



Hepimiz memleketten konuştuk uzun uzun

Ne durdurur özleyeni, seveni

9. Ad soylu sözcükleri yüklemleştiren ya da basit zamanlı

eylemlerin birleşik zamanlı olmasını sağlayan eklere, ek eylem (ek fiil) denir.



Aşağıdaki dizelerin hangisinde, ek eylem kullanılmamıştır?



A) Bin yıldan uzun bir gecenin bestesidir bu



B) Rüya gibi bir yazdı, yarattın hevesinle



Ardında ışıktan bir iz bıraktı

D) Bugün de sonbahardan süzülüp doğdu akşam



Her anını, her rengini, her şiirini hazdan

C) O, beyaz bir kuştu, uzun kanatlı



Dağların yere indi koyu, serin gölgesi

E) Yaz gibi iri olgun meyveleri severdi



yapılan değişiklikle, yüklem kişi yönünden güçlendirilip pekiştirilmiştir?

Bin yıl sürecek zannedilen kar sesidir bu

Bir çocuk gibi şendi ve gülerdi her zaman

Çözüm Yayınları



12. Aşağıdakilerden hangisinde, ikinci cümleye geçilirken



A) Oraya otobüsle gidebilirsin.



B) Bugün dişim ağrıyor.



10. Anadolu'da kadının mutfak becerisi baklava üzerinden ölçülür. I

II



Ekmeği bizim eve sen götür.

D) Ayşe'ye kalemi ben veririm.



Bugün dişim çok ağrıyor.

C) Ekmeği bizim eve götür.



Otobüsle oraya rahat gidersin.

Kalemi Ayşe'ye ben veririm.

E) Bizde akşam yemeği yedi.



Akşam yemeğini bizde yedi.

Buna göre baklavanın yapımı kadar, yapıldığı yöreye göre III IV

238

deişen kat sayısı da önemlidir. Baklava pek çok yerde kırk kattan az yapılmazken kimi yerlerde seksen katı geçtiği V

görülür.



Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yer-yön belirteci,



A) I. kalma durum eki almış isimdir.



A) Yukarıdan gelen ses de neydi öyle?



B) II. iyelik eki almış bir isimdir.



B) Kapının önüne çıkmış gelene geçene bakıyor.



C) III. somut anlamlı bir isimdir.



C) Dönüp de geriye bakmadı bile çocuk.



D) IV. yönelme hâl eki almış bir isimdir.



D) İçerinin kalabalığı beni oldukça rahatsız etti.



E) V. sayı bildiren isimdir.



E) Çocuğun altına minder serip çocuğu yatırdık.

tamlayan olduğu için adlaşmıştır?

BÖLÜM 02 Test

Cümlenin Ögeleri - 1 1. Sanatçı, yapıtının konusunu kendi yaşamından aldığını ön

4. Ben, senin beni sevebilme ihtimalini sevdim.

sözde açıkça söylüyor.



Bu cümlede aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?



A) Neyi? B) Kim? C) Nasıl? D) Nereden? E) Nerede?

37



Bu cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerden hangisiyle özdeştir?



A) Haksızlığa artık bir son verin acılar.



B) Her gecenin sonunda bir sabah vardır elbet.



C) Sana, senden daha çok yardım edecek yoktur.



D) Geçmişten gelen hüzünler seni yıpratmasın.



E) Onun sıkıntılarını tahmin edebiliyorum.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ögelere ayırmada yanlışlık yapılmıştır?

2. Birçok şiir kitabı bulunan şair, gerçeküstü arayışları olan bir



A) Kardeşim Şakir / bir ay içinde / köyümüze / dönecek.



B) Bazı eleştirmenler / edebiyatın, üç boyutlu olabileceğini / ileri sürüyor. C) Sanatçı / bu eserinde / toplum sorunlarını / başarıyla

sanatçıdır.

Bu cümlenin öznesi aşağıdakilerden hangisidir?





A) şair





B) bulunan şair





C) şiir kitabı bulunan şair

D) Güneş / kızıllığını azalttıkça / binadaki odaların ışıkları / sönüyordu.



D) Birçok şiir kitabı



E) Onu / kayısı ağaçlarının altında / düşünceli bir hâlde / gördüm.



E) Birçok şiir kitabı bulunan şair

Çözüm Yayınları



/ anlatmış.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin öge sayısı daha çoktur?

A) İnsanı hayvandan ayıran belli başlı özellik, toplumcu ve idealist ruh yapısıdır.



B) Sanatçının doğaya eklediği şey, yeni bir düzendir.



C) Çalışmanın zevkine varamayan insan, can sıkıntısından kurtulamaz.



D) Şeyh Galip, divan edebiyatının son büyük şairidir.



E) Bu sokaklar, yarım bırakılmış aşkın tek şahidiydi.

239

3. l. Çevresindeki insanlar onun için bir yabancıydı artık.

ll. Çocuklar arasındaki tartışma çok uzun sürmemişti.



lll. Durup dururken elimdeki bardak ikiye ayrıldı.



lV. Bu mahallede herkes kendi hâlinde yaşayıp gidiyor.



V. Hiç yoktan iş aldık başımıza.



Numaralanmış cümlelerden hangisinin yüklemi fiil soylu değildir? A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV. E) V.

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde vurgulanan öge diğerlerinden farklıdır?



A) Dersler bitince öğrenciler dışarıya çıktı.



B) Hasan Bey, çevik bir hareketle sınıfa yöneldi.



C) İlyas Bey, gelen konukları odasında ağırladı.



D) Kitap parasını önce annesinden istedi.



E) Anahtarlarını unutan Ali, kapıyı kırarak içeri girmişti.

Test 37

1. D

8. Adam, büyük imkânlara sahip olmadan bu işe devam etmenin

2. E

3. A

4. D

5. D

6. C

7. E

8. E

9. D 10. C 11. E 12. D 13. D

11. Sinema salonunda film izlerken içinde bulunulan andan başka

kendisi için imkânsız olduğunu anlamıştı.

anlara akıyor insan.



Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?



Bu cümlede altı çizili sözcüklerin oluşturduğu öge, aşağıdakilerin hangisinde vardır?



A) Özne, dolaylı tümleç, belirtili nesne, yüklem



A) Kaç zamandır otobüsle uzun yolculuk yapmamıştım.



B) Özne, zarf tümleci, yüklem





C) Özne, zarf tümleci, belirtili nesne, yüklem

B) Kim bilir daha önce kaç kez geçtiğim bu yolu ilk kez görüyor gibiydim.



D) Özne, zarf tümleci, dolaylı tümleç, yüklem



C) Aslında özel olarak unutmamaya karar verdiğim nice olayı unutup gitmişim.



E) Özne, belirtili nesne, yüklem



D) Gidiş yolculuğum esnasında, bunlara dikkat edeceğimi hiç düşünmemiştim.



E) Derken otobüsün tepemizdeki hoparlöründen tanıdık bir melodi işitildi.

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolaylı tümleç, bir isim tamlamasıdır?

9. Sayılarla kurulmuş tamlamalar özne olduğunda yüklem



Aşağıdakilerin hangisi bu kuralı örneklendirir?



A) Birkaç arkadaş ile birlikte yemeğe gittik.



B) Öğrenciler, kapının önünde bekleşiyordu.



C) Kitaplarım, defterlerim yere atılmıştı.



D) Dünkü kazada dört kişi yaralanmıştı.



E) Maça iki arkadaşını da götürmüş.

Çözüm Yayınları

genellikle tekil olur.



A) Eleştirmenler bu filmin oyuncu kadrosunu oldukça başarılı buluyor.



B) Bir dehanın portresini çok başarılı bir şekilde veren kitap farklı teknikler barındırıyor.



C) İkinci Yeni şiiri, şairin kendi içinde kendini arayışıdır, diyebiliriz.



D) Toroslardan geçerken Amanos Dağları'nın eteklerinden doğayı seyrederim.



E) Yazar, yazdığı bütün maddelerde alıntı yaptığı kaynakları belirtirdi.

13. (I) Kadının sırtındaki erkek ceketi ilişti o an gözüme. (II) Bir demir yolu işçisinin morları ağarmış, eskimiş yazlık ceketiydi bu. (III) Işık pır pır ederek vurdukça daha da bozarıyordu. (IV) Kadının elleri bir an durgunlaştıktan sonra olağanüstü bir şekilde hareketlendi. (V) Alnına düşen bir tutam saçı elinin tersiyle iterek yün başlığının altına soktu.

240 10. (I) Gezimiz sırasında bir köye uğradık. (II) Burası yeşili bol bir

Anadolu köyü. (III) Bir nine üç beş insanı başına toplamış, tatlı dille hikâyeler anlatıyor. (IV) Anlattıklarının içinde kaybolmuş gibi. (V) Dinlemeyenler dünyayla bağını koparmış, gözlerini nineden ayırmıyorlar.(VI) Arada sorular sorarak onu ne kadar dikkatli dinlediklerini gösteriyorlar.



Bu parçada, numaralanmış cümlelerden hangisi, kendinden önceki cümlenin bir ögesi durumundadır?



A) Il.

B) lIl.

C) lV.

D) V.

E) VI.



Bu parçada numaralanmış cümlelerin öge sırasılanışıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



A) I. cümle özne, yüklem, zarf tümleci ve dolaylı tümleçten oluşmuştur.



B) II. cümle yüklem ve özneden oluşmuştur.



C) III. cümle zarf tümleci, zarf tümleci ve yüklemden oluşmuştur.



D) IV. cümle özne, zarf tümleci, dolaylı tümleç ve yüklemden oluşmuştur.



E) V. cümle nesne, zarf tümleci, dolaylı tümleç ve yüklemden oluşmuştur.

BÖLÜM 02 Test

Cümlenin Ögeleri - 2 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde gizli özne

4. Aşağıdakilerin hangisinde birinci dize, tümüyle zarf tümleci görevindedir?



kullanılmamıştır?



A) Onun esprilerine katıla katıla gülerdik.



B) Sözünü ettiğiniz arkadaş bugün gelmedi.



C) Yarın akşam sizi de yemeğe bekliyoruz.



D) Bana haber vermeden tatile gitmiş.



E) Yarın kütüphanede buluşmak üzere sözleşmişler.



A) Attım artık kederi, gamı









Çözüm Yayınları



Siper et gövdeni dursun bu hayasızca akın II III



Doğacaktır sana vadettiği günler Hakk'ın IV



Belki yarın belki yarından da yakın V



Bu dizelerdeki numaralı sözcüklerden hangisi cümle dışı unsurdur?



A) I.

C) III.

D) IV.

Gönül kafesinden uçtu da gitti

E) Benim doğduğum köylerde Buğday tarlaları yoktu.



I

B) II.

Ararız kaybedilen besteleri

D) Yolunu şaşırmış yavru kuş gibi



2. Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın!

Kuş kanadıyla selam gönderilir

C) Gemiler geçmeyen denizlerde





Işıkların hepsini kısın

B) Kocaman bir gurbettir Anadolu





38

E) V.

5. İnsan bedeninin zinde ve güçlü kalmasına yardımcı olan C

vitamini, yani "askorbit asit" üzerindeki ilk bilimsel araştırmalar 1907 yılında Holst ve Frolich adındaki bilim adamları tarafından yapılan deneylerle, küçük bir laboratuvarda başlamıştır.



Bu cümlede aşağıdaki ögelerden hangisi yoktur?



A) Özne

B) Dolaylı tümleç



C) Belirtili nesne

D) Zarf tümleci



E) Yüklem



6. Bu tür çizgi filmler çocuklarımızı şiddete yöneltiyor.

Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?

3. Aşağıdakilerden hangisi iki ögeli cümledir?

A) Çocuklara, davranışlarımızla örnek olmalıyız.



A) Belirtili nesne, yüklem, dolaylı tümleç



B) Çocuklarla iletişim kurmak zor bir iştir.



B) Özne, yüklem, belirtili nesne, dolaylı tümleç



C) Davranışlar çocukları sözlerden daha çok etkiler.



C) Özne, belirtili nesne, dolaylı tümleç, yüklem



D) Çocuklar, büyüklerden sevgi bekler.



D) Özne, yüklem, zarf tümleci, dolaylı tümleç



E) Çocuklar bir şeyi dinlemekten çabuk sıkılırlar.



E) Özne, dolaylı tümleç, yüklem

241

Test 38

1. B

7. Bana ne ağız tadıyla yaşamak ne de rahat yüzü görmek var.

2. A

3. B

4. D

5. C

6. C

7. A

8. E

9. B 10. B 11. E 12. B 13. C

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül (,) kaldırılırsa cümlenin ögesinde değişiklik olur?

"Ne ... ne ... " bağlacı, bu cümlede hangi ögeleri bağlama göreviyle kullanılmıştır?



A) Hamdi Bey, geçen hafta yeni bir araba almış.



A) Özneleri



B) Ey gönlüm, gidenden umudu kes artık.



B) Nesneleri



C) Bu yaşlı adam, hızlı iş yapmayı severdi.



C) Dolaylı tümleçleri



D) Nihayet, istediğim gibi bir iş bulabildim.



D) Zarf tümleçlerini



E) O, sözleriyle birçoğumuzun kalbini kırdı.



E) Yüklemleri



8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf tümleci yoktur? A) Dersten sonra biraz dinlendik.



B) Bundan sonra böyle davranmamalısınız.



C) Biz böylelerini çok gördük.



D) Altı ay süreyle bu pansiyonda kaldık.



E) Bu durum hepimizin canını sıkmaya yetmişti.

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne, bir ad

tamlamasından oluşmuştur?



A) Uzunca bir süre sizinle görüşebileceğimi hiç sanmıyorum.



B) Bence, ne olursa olsun, kurumun müdürü de o toplantıda olmalıydı.



C) Balkonda oturmuş, sokaktan gelen sesleri dinliyorum.



D) Yaşlı bayan çırpınıp duruyor ama kimseye derdini anlatamıyordu.



E) Ben de onun son zamanlardaki tutumunu beğenmiyordum.

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne, açıklamasıyla birlikte verilmiştir?

Çözüm Yayınları





A) Soğuk gecelerde onları, evsiz barksız olanları, aklımdan çıkaramıyorum.



B) Otobüstekilerden biri, cam kenarında oturan, kalkıp bana yer verdi.



C) Doğduğum yere, Artvin'e, gitmeyeli çok uzun zaman oldu.



D) O günlerde, sen de hatırlarsın, hiçbirimizin derdi, tasası yoktu.



E) Sabah, erkenden, İzmir'e gitmek için yola çıkmam lazım.

13. Soru cümlelerine verilen cevaplarda genellikle yüklem düşer.

Buna göre I. – Tatilde nereye gideceksiniz?



II. – Ne zaman emekli olacaksınız?



242

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik, temel



cümleciğin belirtili nesnesidir?





A) Başarının kalıcılığını sağlamak herkes için çok da kolay değildir.





B) Evimizin bahçesinde kardan adam yapmayı çok seviyorum.



C) Bütün gerçekleri ancak aradan birkaç yıl geçince görebildi.



D) Zaman, en acı anıları bile yumuşatıp tatlandırabiliyor.



E) Son bir haftadır hava sıcaklığı sürekli olarak düşüyor.

– Bir yıl sonra.

III. – Senin ekmek aldığın fırın nerede? – Şu yolun sonunda.

IV. – Nasıl, sağlığınız yerinde mi?



– Ege'nin incisi İzmir'e.

– Eh, işte!

V. – En çok hangi sporu seviyorsun?



– Elbette ki futbolu.



soru cümlelerinden hangisinin cevabında yüklem düşmemiştir?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

BÖLÜM 02 Test

Cümlenin Ögeleri - 3 1. Şiirlerinin çoğunda, çok anlamlı sözcükler kullanarak değişik

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisi özne ve yüklemden oluşmuştur?

çağrışımlar uyandırmıştır.



Bu cümlede altı çizili bölümler sırasıyla yükleme sorulacak hangi soruların cevabıdır?



A) Nerede - ne



B) Nerede - nasıl



C) Kimde - nasıl



D) Nasıl - ne



E) Ne zaman - ne

B) Şehrimiz eskiden bu bakımdan daha talihliydi.



C) Buraya geleli galiba on iki yıl oluyor.



D) Çok talihli insanlardı Anadolu şairleri.



E) Kapı arkasında ayak sesleri duyuldu.

Çözüm Yayınları



A) Bütün öğrencilerine kitap okumayı önerdi.



B) Balzac, gerçekçi romanın öncülerinden biridir.



C) Her kitap insana farklı özellikler katar.



D) Kitaplığında hemen her türden kitap vardı.



E) Bunları, okumak için öğretmenimden ödünç aldım.

görünümlerini şiirli bir dille yeniden kuruyor.

olmuştur?

A) Eski evimiz de bu kadar genişti.



5. Bu romanında yazar, İstanbul sokaklarının tarihe karışmış o eski

2. Aşağıdakilerin hangisinde sıfat tamlaması yüklem

39



Bu cümlede aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?



A) Nerede?

B) Ne zaman?



C) Neyi?

D) Nasıl?



E) Kim?





3. Aşağıdakilerin hangisinde yüklem, sözcük türü

6. Bir tiyatro kahramanı olan Güzin, toplumdan alınmış çarpıcı



A) Onunla bir kez daha konuşmaya kararlıyım, aslında.



Bu cümlenin yüklemi aşağıdakilerden hangisidir?



B) Eşini ve çocuklarını sevindirmek için çıkmıştı bu geziye.



A) örnektir.



C) Usta kalemler bu imza gününde okuyucuyla buluştu.



B) canlı bir örnektir.



D) Gece gündüz demeden filmin senaryosu üzerinde çalışıyordu.



C) kanlı canlı bir örnektir.



D) çarpıcı ve kanlı canlı bir örnektir.

E) Okul arkadaşıyla buluşup eski günlerden söz edeceklerdi.



E) toplumdan alınmış çarpıcı ve kanlı canlı bir örnektir.

ve kanlı canlı bir örnektir.

bakımından ötekilerden farklıdır?



243

Test 39

1. A

ötekilerden farklıdır?

A) Bütün arkadaşlarımı doğum günüme çağırdım.



B) Elindeki çay tepsisi koltuğa devrilmişti.



C) Köşk ve çiftlik ona dedesinden kalmış.



D) Ali Usta'dan hayatının sırlarını öğrenmiştim.



E) Arabayı kasabaya kadar getirenlere teşekkür ettim.

3. A

4. B

5. B

6. E

7. D

8. D

9. D 10. A 11. E 12. B

10. Yüzlerinde aptalca bir gülümseme olan, akılları hep çocuk

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde vurgulanan öge

2. D

kalmış kimi insanlar, yaşadıklarının farkında değildir.



Bu cümlenin ögeleri ve ögelerinin sıralanışı aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla doğru verilmiştir?



A) Özne - yüklem



B) Özne - nesne - yüklem



C) Dolaylı tümleç - özne - zarf tümleci - yüklem



D) Nesne - zarf tümleci - yüklem



E) Özne - dolaylı tümleç - yüklem



8. Aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı, özne de yüklem de

11. Aşağıdakilerin hangisinde ikinci dize, tek ögeden

değildir?



D) - Çekmeceye ne saklamış?



- Bir yüzük.

E) - Soruyu kimler doğru cevaplamış?



244



- Dönmedi.

- Seyahat ediyorum.

- Ayşe ve Engin.

9. Önceleri yazınsal türlerin en etkilisinin roman olduğunu sanıyordum.



Bu cümledeki ögelerin sıralanışı aşağıdakilerin hangisiyle özdeştir?



A) Öyle bir şey söylemediğine yemin etti.



B) Şimdi de dağların yamaçları hızla betonlaşıyor.



C) Sanatçının yaratma gücüne sınır tanınmaz.



D) Gün doğmadan yaş ekinleri topladık.



E) Umarım siz benden daha çok yaşarsınız.

A) Havada kokusunu duyduğum bir çiçektir





Kökleri kurumuş sandığım güzel günler

D) Bir başka rüzgâr eser bahçelerde



Camlar arkasında görünen çocuk

C) Gür çimenler gibi yeşeriyor karanlıkta



Ahengi kulağımda kalmış eski bir şiir

B) Eliyle güneşi gösterir durur



C) - Bu aralar ne yapıyorsun?





- Annem.

B) - Misafirler eve döndü mü?



oluşmamıştır?

A) - Seni buraya kim gönderdi?

Çözüm Yayınları



Baharın dişi gülleri açınca

E) O hızla dağları Ferhat yarınca



Başlamış akmaya çoban çeşmesi

12. Sıcaktan dili dışarı düşmüş bir köpek, ağır ve bezgin adımlarla

I

II

meydanı bir baştan ötekine geçip köşedeki kasabın önünde durur. Orada dikilen sokak kedilerinden kıdemli olanları

III

kendilerine benzeyen bu yaşlı köpeği umursamaz, ona burun kıvırır. Havada en ufak bir esinti yoktur.



IV

V



Bu parçadaki altı çizili ifadelerden hangisi, bulunduğu cümlenin bir ögesi değildir?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

BÖLÜM 02 Test

Cümlenin Ögeleri - 4 1. Pencere önünde oturan kız

5. Hayat ile ölüm arasındaki acıklı durumun bireylerin

davranışlarına yansımasını çok iyi yakalayan şair, vatan sevgisi ve savunmasını da ölümsüz masallar hâline getirir.



Akşamı bekler



Eli alnına dayalı



Bu dizenin ögeleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Nesne

B) Dolaylı tümleç



C) Özne

D) Yüklem



40

E) Zarf tümleci



Bu cümlenin öznesi aşağıdakilerden hangisidir?



A) Hayat ile ölüm arasındaki acıklı durumun bireylerin davranışlarına yansımasını çok iyi yakalayan şair



B) acıklı durumun bireylerin davranışlarına yansımasını çok iyi yakalayan şair



C) bireylerin davranışlarına yansımasını çok iyi yakalayan şair



D) çok iyi yakalayan şair



E) şair

2. Dirilik öyle bir şey yürekte

Sevinçle çırpınır



Kavak yelleri eser insanın başında



Yukarıda altı çizili bölüm, içinde geçtiği cümlenin hangi ögesidir?



A) Özne

B) Nesne



C) Zarf tümleci

D) Dolaylı tümleç

E) Yüklem

3.

l. Bana



ll. Gençliğimde



III. Çalışmayı



lV. Kapı komşusuna



V. İçeriden

gösterilmiştir?

Çözüm Yayınları



6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem yanlış

A) O da çok özenirdi ablası gibi doğal ve candan davranmaya.



B) Böyle düzenli ve oturmuş bir kurumda çalışmak güzel bir şey.



C) Günümüzde beslenme konusunda bilgi kirliliği söz konusudur.



D) Sabah erkenden kalkıp misafirlerimizi yolcu ettik.



E) Kitap okumaktan alınan haz, hiç bir zaman azalmaz.





Yukarıda numaralanmış sözlerden hangileri cümlede dolaylı tümleç olarak kullanılmaz?



A) l. ve II. B) ll. ve III. C) ll ve lV. D) III. ve lV. E) IV. ve V.

7. Yalnızlık Gittiğin Yoldan Gelir adlı romanıyla okurlarının

denizini dalgalandıran Selçuk Altun, yeni romanı Bir Sen Yakınsın Uzakta Kalınca da insanın sürprizlerle dolu serüvenini anlatıyor.



Bu cümlenin ögeleri ve ögelerinin dizilişi aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla doğru olarak verilmiştir?

dağıtmıştı.



A) Özne - zarf tümleci - yüklem



Bu cümlede aşağıdaki ögelerden hangisi yoktur?



B) Özne - dolaylı tümleç - nesne -yüklem



A) Özne

B) Zarf tümleci



C) Zarf tümleci - dolaylı tümleç - nesne - yüklem

C) Belirtisiz nesne

D) Belirtili nesne



D) Özne - zarf tümleci - dolaylı tümleç - yüklem



E) Özne - nesne - yüklem

4. Geçen yıl, bizim köyün muhtarı tüm köy halkına dergi ve kitap



E) Dolaylı tümleç

245

Test 40

1. B

8. "Anadolu, güçlü düşünce akımlarına, dehalara ve sanata

B) Kişinin kültür birikiminin ve üreticiliğinin kaynağı, kişisel çabalarıdır.



C) Okuyucu, okuduklarını ikinci kez okuyarak yazarın ne söylemek istediğini anlamaya çalışabilir.



D) Kitapta önemsenmesi gereken, okurda tartışmayı derinleştirme ihtiyacı uyandıran birkaç yazı var.



E) Gazetelerin son birkaç yıldır hızlı biçimde dergileşmeye başladığını düşünüyorum.

4. D

5. A

6. C

7. B

8. B

9. A 10. B 11. C 12. B 13. E

buldurmaya yöneliktir?

A) Sanatçı, çoksesli müziğin en önemli ismi olan Bach'ın serüvenini, yaşadığı dönemin tarihsel çevresinden bize aktarıyor.



3. B

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru, belirtili nesneyi

hayat veren özel diyarlardandır." cümlesiyle ögelerinin sıralanışı bakımından özdeş olan cümle aşağıdakilerden hangisidir?



2. A



A) Ayşe yatmadan önce kitap mı okuyor?



B) Tedavi olmak için Ankara'ya mı gidecek?



C) Sabahleyin balkondaki çiçekleri mi suladı?



D) Yeni aldığı kitabı hemen okudu mu?



E) Akşam yemeğini lokantada mı yiyecek?

12. "Kemalettin Kamu, ruhunda daima Bingöl çobanlarının

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru, özneyi bulundurmaya yönelik değildir?



A) Kimdi yüreklerimizden korkuyu siliveren?



B) Dünden bugüne ne kaldı?



C) Kimler zehirledi acaba zavallı köpeği?



D) Sen mi bizi koruyacaksın?



E) Bu evrakları Müdür Bey mi imzaladı?

Çözüm Yayınları

hatırasını taşımıştır." cümlesi, ögelerinin sıralanışı bakımından aşağıdaki cümlelerin hangisiyle özdeştir?



A) Ahmed Arif, "Oy Havar" adlı şiirinde Anadolu köylüsünün yanık sesini dizelere taşımıştır.



B) Çocuklar, evin önünde her akşam, işten dönecek olan babalarını beklerdi.



C) İki büyük fıstık ağacının arkasından kırmızı bir ay, sanki yapraklara sürünerek yükseliyordu.



D) Konya; sağlam ruhlu, dışarıdan gösterişsiz, içten zengin Orta Anadolu insanına benzer.



E) Bütün Anadolu'yu dolaşan tren, sabahın ilk ışıkları ile şehre girdi.

13. Kızıldağ Milli Parkı'na sonbahar geliyor. (I) Sabahın ilk

246

ışıkları, dağların arasına devrilmiş dev bir ayna gibi duran Beyşehir Gölü'ne vuruyor. (II) Birazdan sazanlar, suyılanları, kırlangıçlar, sazların arasında yuvalanmış sakarmekeler uyanacak. (III) Gece attıkları ağları toplamak için yola koyulacak olan balıkçıların kayıkları bulutların sudaki yansımasını bozacak. (IV) Uzaklarda, Dedegöl Dağı'nın yamaçlarında, Serik'ten gelip yazlayan Yörükler, dönüş hazırlıkları yapmaya başlayacaklar. (V) Kasnak meşelerinin üzerinde palamutlarla mutlu günler geçiren sincaplar yuvalarının kapısını usulca kapayacaklar.

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolaylı tümleç yoktur?

A) Öykülerinde okuyucuyu fazlasıyla etkileyen konuları ele alıyor.



B) Uzaktan duyulan koyun sesleri akşamın habercisiydi.



C) Bir süre sonra Ankara'dan ayrılacakmış.



D) Büyük mücadeleler sonunda geldiği bu görevde başarısız olmuştu.



E) Ali, büyükbabasından hep sevgiyle söz ederdi.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde ögelerin dizilişi "özne, belirtili nesne, zarf tümleci, yüklem" şeklindedir?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

BÖLÜM 02 Test

Fiilde Çatı - 1 1. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde çatı özelliği aranmaz?

A) Göz görmeyince gönül katlanır.



B) Adamın iyisi iş başında belli olur.



C) Derdini söylemeyen derman bulamaz.



D) Söz gümüş ise sükut altındır.



E) Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır.

41

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne-yüklem ilişkisi

"Sizin gelişinize çok sevindi." cümlesindeki özne-yüklem ilişkisiyle özdeştir?



A) Sınıf listeleri son anda değiştirildi.



B) Benzine zam yapılacağı söylendi.



C) Meydanda bir süre etrafıma bakındım.



D) Sanatçının son eseri çok tutuldu.



E) Piyasaların normal hâlini alması bekleniyor.

2. Öznesi belirsiz fiiller edilgen çatılıdır. Buna göre aşağıdakilerden hangisinin yüklemi edilgen çatılıdır?



A) Paltosunu çıkardığı gibi koltuğun üstüne fırlattı.



B) Bahçedeki çocukları içeri yemek yemeğe çağırdık.



C) Kasadaki para bir süre önce çalındı.



D) Küçük odanın içinde göz gözü görmüyordu.



E) Lise yıllarında sadece roman değil şiir de yazmıştı.

5. (I) Evimin balkonundan arka bahçelere bakıp sonbaharı Çözüm Yayınları



izliyorum. (II) Sonbahar bu yıl bana her zamankinden yakın geliyor. (III) Ama yine de yazın etkisini atamıyorum üzerimden. (IV) Sıcak günleri düşünüyorum yeniden. (V) Ankara'nın yıldızlı gecelerini hatırlıyorum.



Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisinin yüklemi geçişsiz bir eylemdir?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

6. Öğretmenimiz yeni okuluna alışmış. 3. Aşağıdaki dizelerden hangisinin yüklemi geçişsiz bir fiildir?



Bu cümlenin çatı özelliği için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?



A) Onun yakarışını duymadı kulaklarım



A) Etken - geçişsiz



B) Yanılmış gibi durabilir umut dargınsa



B) Dönüşlü - geçişsiz



C) Yayladan inerken bir güzel gördüm



C) Edilgen - geçişli



D) Dinle solgun bahçenin kalbe anlattığını



D) İşteş - geçişli



E) Her akşam denizin türküsünü dinlerim



E) Edilgen - geçişsiz

247

Test 41

1. D

7. İstanbul'u dinliyorum gözlerim kapalı



Yukarıdaki dizelerde numaralanmış eylemlerden hangisi özne - yüklem ilişkisi bakımından farklıdır?



A) l.

Ağlar çekiliyor dalyanlarda III Beyaz bir ay doğuyor, fıstıkların arasından IV Kalbinin vuruşundan anlıyorum V

C) lll.

5. B

6. A

7. C

8. B

9. D 10. A 11. B 12. D

D) lV.



ll. Önceleri çok cılızdı ama şimdi biraz gelişti.



lll. Düğündeki davetlilerle tek tek tokalaştı.



lV. Toplantı biter bitmez nedense ortalık karıştı.



cümlelerinden hangileri işteş çatılıdır?



A) l. ve II. B) l. ve III. C) ll ve lII. D) II. ve lV. E) III. ve IV.

Çözüm Yayınları

Buna göre, l. Bahçedeki çocuklar kahkahalarla gülüşüyor.

A) Aslında hepimiz çok merak ediyoruz.



B) Tiyatro biletlerini kaybetmişim.



C) Saatlerce dertleşip karşılıklı ağladılar.



D) Kolyeyi ben de çok beğendim.



E) Bu geziye başarılı öğrenciler katılacak.

E) V.

fiillere "işteş fiil" denir.







8. Birden fazla gerçek öznenin işi birlikte ya da karşılıklı yaptığı

4. C

hâlde cümlede nesne kullanılmamıştır?

I Kuşlar geçiyor derken II Yükseklerden sürü sürü, çığlık çığlık

B) ll.

3. B

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem geçişli olduğu





2. C

11.

l. Eski muhtar tüm köylüyü inletmişti.



ll. Sonunda Ceyhun'un da adı okunmuştu.



lll. Tüm bahçe bir haftada çiçeklendi.



lV. Evin duvarını yarım metre yükseltti.



V. Zavallı çocuk kötü kötü öksürüyordu.



Yukarıdaki cümlelerin hangi ikisinde yüklem, oldurgan çatılıdır?



A) l. ve II. B) l. ve IV. C) ll ve lV. D) III. ve lV. E) IV. ve V.



12. (I) Hedeflerime göre bir yol çizdim kendime. (II) Azimli olmak, yılmamak bu yolda çok şey yaptırdı bana. (III) Yaptığım işe olan inancım ve insanlığa vereceğim hizmet motivasyon kaynağımdır. (IV) İddialı ve inatçı olmam da yapacaklarımı ivmelendiriyor. (V) Hedeflediğim noktaya gelemezsem üzülüyorum.

248 9. Kendine güzel bir çanta ---- .

Bu cümle aşağıdakilerin hangisiyle tamamlanırsa cümlenin öznesi, işi başkasına yaptırmış olur?



A) arıyor

B) bakmış



C) bulmuş

D) aldırdı



E) seçti



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) I. cümlenin yüklemi etken, geçişlidir.



B) II. cümlenin yüklemi ettirgen çatılıdır.



C) III. cümlede çatı özelliği aranmaz.



D) IV. cümlenin yüklemi etken, geçişsizdir.



E) V. cümlenin yüklemi dönüşlü çatılıdır.

BÖLÜM 02 Test

Fiilde Çatı - 2 1. Aşağıdaki cümlelerde geçen işteş fiillerden hangisi, farklı

4. Aşağıdakilerden hangisinde, özne-yüklem ilişkisi farklıdır?

bir anlam ilgisi kurmuştur?



A) İki ordu akşama kadar kıyasıya çarpıştı.



B) Her sabah selamlaşıyoruz Hasan Amca'yla.



C) Onunla iki yıldır hiç ara vermeden yazışıyoruz.



D) Ayşe'yle sinemaya gitmek üzere sözleştik.



E) Olay sonrasında, halk sağa sola kaçışıyordu.

42



A) İstanbul Ortaköy'deki arsamız geçen yıl satıldı.



B) Pencerelere yeni alınan tül perde takıldı.



C) Yıkılan okul duvarları hemen onarıldı.



D) Toplantıya babam da hasta hâliyle katıldı.



E) Evin salonuna yeni bir halı serildi.



2. Nesne alan fiiller geçişli, almayan fiiller geçişsizdir. Aşağıda bazı cümlelerin sadece yüklemleri verilmiştir.



Buna göre,



I. ---- içtim.



ll. ---- yazıyor.



lll. ---- durdum.



lV. ---- kırmış.



V. ---- almalıyım.



Numaralanmış cümlelerden hangisi yüklem olan fiilin çatısı nedeniyle kesinlikle nesne almaz? A) I.

B) II.

C) III.

5. Bazı cümlelerde nesne olmadığı hâlde cümlenin yüklemi geçişlidir.

Çözüm Yayınları





Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamaya örnek vardır?



A) İzmir'in bir köyünde tek başına yaşayan amcam iyice yaşlanmıştı.



B) Bütün varını yoğunu bir an bile tereddüt etmeden bu iş için harcadı.



C) Onun her zaman, her yerde çekinmeden sergilediği bu çocukça tavırlara herkes gülmüştü.



D) Hiç bıkmadan, yorulmadan, gece gündüz demeden ha bire okuyordu.



E) Zamanının çok kısıtlı olduğunu, burada daha fazla kalamayacağını söyledi.

D) IV. E) V.



3. (I) Nevşehir yöre mutfağı, coğrafyasının tarıma pek de elverişli olmayışı sebebiyle, yetiştirilen sınırlı ürünlerin ağırlıklı olarak tüketildiği bir mutfaktır. (II) Yörede yetişen patates, mercimek, kabak, buğday, nohut, fasulye gibi ürünler Kapadokya mutfağının en temel ürünleridir. (III) Bölgede genellikle tahıl ve et içeren yemekler tercih ediliyor. (IV) Yörede hem yiyecek hem içecek olarak kullanılan pekmez kullanımı oldukça yaygın. (V) Bu mutfağın bütün ürünleri birbirinden lezzetli.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde çatı özelliği aranır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

249 6. "Hırsızlar, kısa sürede yakalanmıştı." cümlesindeki özneyüklem ilişkisi aşağıdakilerden hangisinde vardır?



A) Kadın, oğlunun gidişiyle yıkılmıştı.



B) Genç kız, okulu bitirince içine kapanmıştı.



C) Toplantının sonuna doğru iyice gerilmişti.



D) Geç saatlere kadar çalıştığından çok yorulmuştu.



E) Binanın etrafı sıkı bir şekilde sarılmıştı.

Test 42

1. E

7. "İçeriğini çok iyi bilmediğimiz kitapları bile yeniden

okumalıyız." cümlesindeki nesne - yüklem ilişkisi aşağıdakilerin hangisinde yoktur?



A) Bu konuda onun fikrini de almak istiyorum.



B) Denizlerimiz her geçen gün biraz daha kirleniyor.



C) Kitabında mesleğinin iyi ve kötü yanlarını ele almış.



D) Onun fırsatçı biri olduğunu herkes bilirdi.



E) Kitaplarını ve defterlerini tutmam için bana verdi.

2. C

3. C

4. D

5. D

6. E

7. B

8. B

9. D 10. C 11. C 12. D

10.

I. Babam son işinden geçen hafta ayrıldı.



ll. Akşam yemeği için güzel bir sofra kuruldu.



lll. Kadın akşama kadar her şeye söylendi.



lV. Eşyalar yeni eve büyük bir dikkatle taşındı.



Yukarıdaki cümlelerin hangilerinde yüklem dönüşlü çatıdır?



A) I. ve II. B) II. ve III. C) I. ve III. D) II. ve IV. E) III. ve IV.



I. Kapkara bulutlar tüm şehri sardı.

11. Geçişli fiillerin "-dır, -r, -t" ekleriyle geçişlilik derecesi artar.



ll. Gözleri bir noktaya takılıp kaldı.



Aşağıdaki cümlelerden hangisi bu açıklamayı örnekler?



lll. Karanlıktan korkmadığını söyledi.



A) Adamın içler acısı hâli hepimizi ağlattı.



lV. Soruları çözerken hiç dikkat etmiyor.



B) Çocuğu küçük odadaki kanepede uyuttu.



V. Annesini görünce heyecanla koştu.



C) Adliyenin önündeki arzuhalciye dilekçe yazdırdı.



D) Anlattığı fıkralarla hepimizi kahkahalarla güldürdü.



E) Batıkent'e giderken teyzem bizi metroya bindirdi.



Yukarıdaki cümlelerden hangilerinin yüklemi geçişli fiildir?

Çözüm Yayınları

8.

A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve IV. D) III. ve V. E) IV. ve V.

12. Etken eylemler gerçek özne, edilgen eylemler sözde özne alır; etken - geçişsiz eylemler edilgene dönüştürüldüğünde sözde özne de almaz.

250

9.

I. Küçük çocuk artık tek başına yıkanıyor.





ll. Bu olaydan sonra Gülçin, Ayşe'ye çok kırılıyor.



I. Uzaklardan bir silah sesi duyuldu.



lll. İşten dönünce hemen bu koltuğa yayılıveriyor.



II. Öğrenci velilerine haber gönderildi.



lV. Komik hikâyemiz tüm mahallede duyuluyor.



III. Bayılan kadın sağlık ocağına götürüldü.



V. Perhiz yaparak yüksek tansiyondan korunuyor.



IV. Geçen hafta topluca pikniğe gidildi.



Yukarıdaki cümlelerden hangilerinin yüklemi edilgen fiildir?



V. Bütün bu olanların nedeni şimdi anlaşıldı.



cümlelerinden hangisinde özne yoktur?



A) l.



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

Buna göre

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

BÖLÜM 02 Test

Fiilde Çatı - 3

43

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "değişerek yeni bir görünüm

4. "Şiir" sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde "sözde



A) Mahalledeki eski binaların tümü yıkılıp yerlerine yeni binalar yapılacakmış.



A) Şiir, aklın ve yüreğin birlikteliğinden doğar.



B) Şiir, her yaşın insanı tarafından sevilir.



B) Küçük kızım bahçede oynayıp güneşin altında kaldıkça esmerleşti.



C) Şiir, insanın düş dünyasından dil dünyasına akar.



C) Sağlıklı beslenme konusunda söylediklerimizin hiçbirini dinlemedi nedense.



D) Şiir, müzikle ses arasındaki ahenkten oluşur.



E) Şiir, insanın sadece ruhunu değil, beynini de eğitir.

kazanma" durumu anlatılmaktadır?



D) Futbolcular maçtaki penaltı kararı yüzünden uzun süre atıştılar.



E) Her sabah yolun sonundaki çeşmeye kadar yarışıyorduk onunla.

özne" görevindedir?



5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem geçişli bir fiil olduğu hâlde cümlede nesne kullanılmamıştır?

yapma" anlamı vardır?



A) Hastanenin önündeki kalabalık gelecek haberi merakla bekleşiyordu.



B) Altı ayın sonunda, kursa katılanlar iyice uzmanlaşmıştı.



C) Karınları doyan ikizler neşeyle gülüşüyordu.



D) Onun içeri girmesiyle salondaki ortam gerginleşti.



E) İki yıl sonra aynı yerde buluşmak için sözleşmişlerdi.

A) Mahalle, bu dedikoduyla bir süre çalkalandı.



B) Çayını içerken bir yandan da çocukları izliyordu.



C) Saatler geçmesine rağmen telefon etmedi.



D) Gittiği yerlerde, her fırsatta dile getiriyordu.



E) Bu son olayı sınıf olarak hepimiz kınadık.

Çözüm Yayınları

2. Aşağıdaki işteş çatılı fiillerin hangisinde bir işi "karşılıklı



6. Aşağıdakilerden hangisinin yüklemi, birden çok çatı eki almıştır?



A) Fındıklar; türküler, şarkılar söylenerek toplanırdı.



B) Uzun tartışmalardan sonra bir konuda anlaştık.



C) Bunca yıl sonra bile depremin yaraları sarılamadı.



D) Sözünü ettiğimiz konu nihayet bu toplantıda görüşüldü.



E) Zil çalınca çocuklar hemen bahçeye koşuştular.

251 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklemin çatısı ötekilerden farklıdır?

7. Aşağıdakilerin hangisinde geçişsiz eylemler bir arada verilmiştir?



A) Bu öyküyü geçen yıl tatildeyken yazdım.



A) dinlemek - kalmak - koklamak



B) Bugünün yapacağın hiçbir işi yarına bırakma sakın.



B) sevinmek - eğilmek - büyümek



C) İki günden beri ara vermeden bunu okuyorum.



C) üstlenmek - görmek - çözmek



D) Senin de dediğin gibi yavuz köpek sahibini ısırır.



D) yaşlanmak - acıkmak - sarmak



E) Şiiri güzel okumakla övünüyordu gittiği her yerde.



E) çağırmak - alışmak - uyuşmak

Test 43

1. B

2. E

3. E

4. B

5. D

6. D

7. B

8. C

9. A 10. A 11. A 12. D 13. A

8. "---- alındı."

11.

I. Durup dururken çocuklara sataştı.



Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilirse cümle, dönüşlü çatılı olur?



ll. Babamla öğretmenin dün görüştüler.



lll. Oyun sırasında herkes birbiriyle kaynaştı.



A) Ona, istediği gibi yeni bir pantolon



lV. Beni görünce çocuklar öteye beriye kaçıştı.



B) Eve gelen paket, kargodan imza karşılığı



V. Bir köşeye çekilmiş kıkır kıkır gülüşüyorlar.



C) Söylediklerime hiçbir neden yokken



D) Konuklar sergi salonuna sırayla



E) Ateşi yükselen çocuk, okuldan



Numaralanmış cümlelerden hangisi işteş çatılı değildir?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.



12. (l) Kapadokya yöresinin kültür zenginliğine bir başka örnek de

Hacıbektaş. (ll) Asırlarca Hristyanlığın etkisinde kalmış yöre, aynı zamanda Hacı Bektaş Veli Dergahı'na da ev sahipliği yapıyor. (lll) 13'üncü yüzyılda yaşamış ünlü bir Türk düşünürü olan Hacı Bektaş Veli, o dönemdeki adıyla Sulucakarahöyük'e gelerek öğretisinin temellerini atmış. (lV) Hacıbektaş'ın bulunuşu sebebiyle yörenin Sulucukarahöyük olan adını halk, Hacıbektaş olarak düzeltmiş. (V) Dergâhın bulunduğu mekân Selçuklu, Osmanlı ve Cumhuriyet döneminde yapılan eklerle bugünkü hâlini almış.

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde etken ve dönüşlü

A) Sürekli söyleniyor, herkesi tedirgin ediyorsun.



B) İlk soruyu okudu ve hemen çözmeye başladı.



C) Herkesin derdine dövünüyor, boşuna üzülüyorsun.



D) Bir an önce kitaplarını al, hemen çalışmaya başla.



E) Benimle durup dururken küstü, sonra barıştı.

Çözüm Yayınları

eylemler bir arada kullanılmıştır?



Parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde geçişsizken aldığı ekle geçişli olmuş bir eylem vardır?



A) l.

13.



10. (I) Az önce duyduğum kokular hâlâ burnumda. (II) Paraşütü toplarken üzerine bastığım bir bitkiden öyle bir koku çıkmıştı ki, çocukluğuma dönüvermiştim. (III) Yıkanmayı çok seven rahmetli anneannemin saçlarında da öyle bir koku olurdu. (IV) En çok da beni kucağına aldığında duyardım o kokuyu. (V) Anneannemin yıkandığı sabun eminim ki, Anadolu'da bir kasabadaki imalathanede, bu bitkiden yapılıyordu.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde çatı özelliği aranmaz?



A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

Omzuma bir beyaz güvercin kondu Bana ölümü hatırlatıyor Kâh çocukça mavi kâh inadına yeşil

IV. Seni görüyorum yine İstanbul



E) V.

III. Ben senin en çok gözlerini sevdim



D) lV.

II. O yaşamak kadar güzel kadın



252

C) lll.

I. Süzülüp mavi göklerden yere doğru



B) ll.

Gözlerimle kucaklar gibi, uzaktan

V. Ona bir kitap vereceğim



Rahatını kaçırmak için



Yukarıdaki numaralı dizelerden hangisinin yüklemi geçişsizdir?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

BÖLÜM 02 Test

Fiilde Çatı - 4

44

1. Aşağıdaki atasözlerinden hangisinin yüklemi geçişli bir

4. Edilgen - geçişsiz çatılı eylemlerin yüklem olduğu cümlelerde



A) Boş çuval ayakta durmaz.





B) Gülü seven, dikenine katlanır.



l. Gecenin bu vaktinde sokağa çıkılmaz.



C) Ayağını yorganına göre uzat.



ll. İnşaata izinsiz girilmez.



D) Araba devrilince yol gösteren çok olur.



lll. Vermek isteyenin eli tutulmaz.



E) Kurunun yanında yaş da yanar.



lV. Dün okulumuzda piknik yapıldı.



V. Tatil dönemlerinde otobandan geçilmez.

gerçek ya da sözde özne bulunmaz.

fiildir?

Buna göre,



cümlelerinden hangisi yukarıdaki açıklamayı örneklemez?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne - yüklem ilşkisi farklıdır?

aranmaz?



A) Bugün tatil olduğundan haberim yoktu.



B) Ali kaptan, bu duruma razı olamazdı.



C) Çocuklar, korkuyla birbirlerine sarıldılar.



D) Sayfalarca yazıyı bilgisayara aktardı.



E) Eskiye dair ne varsa her şeyi unuttuk.

Çözüm Yayınları

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklemin çatı özelliği



A) Geçen gün, buraya avcılar gelmişti avlanmak için.



B) Köpek ne olduysa bir anda suyun içine düştü.



C) Yabancı adam, bu olaya gerçekten çok üzülmüştü.



D) Halay çekenlerin fotoğrafını sadece o çekmişti.



E) Bütün köylüler kaymakamı karşılamaya gitmişti.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi geçişsiz bir eylemdir?



A) Uzun süre, arabaların yoldan geçişini izledi.



B) Hep farklı olanı bulmak için uğraşır.



C) Yolun sağ tarafındaki tel örgüleri kaldırdılar.



D) Evi bir hafta içinde boşaltacaklarmış.



E) İşe yaramaz bir sürü kağıdı çöpe attım.

253 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisi özne - yüklem ilişkisi

7. Aşağıdakilerin hangisinde özne hem eylemi yapan hem



A) O, elli kişi arasından temsilci olarak seçildi.



A) Her sabah salondaki sehpaların üzeri silinirdi.



B) Kısa zamanda bu roman çok satıldı.



B) Çay saatlerimiz müzik eşliğinde yapılırdı.



C) Adamcağız, oturduğu yerde aniden bayıldı.



C) Beni görünce kaçıp koltuğun arkasına saklanırdı.



D) Köye dönen koyunlar birer birer sayıldı.



D) Çocuğun saçları sabahları güzelce taranırdı.



E) Bebek odasına duvardan duvara halı serildi.



E) Ramazan başlamadan sahur hazırlıkları yapılırdı.

de eylemden etkilenen durumundadır?

bakımından ötekilerden farklıdır?

Test 44

1. C

3. C

4. C

5. C

6. B

7. C

8. D

9. A 10. E 11. C 12. B 13. E

11. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde geçişli olmadığı hâlde

8. Salon süpürülürken yerinden kalkıp bir kenara çekildi.

2. A

aldığı ekle geçişli olmuş bir fiil vardır?

"Çekilmek" fiili aşağıdakilerin hangisinde bu cümledeki çatı özelliğiyle özdeş kullanılmıştır?



A) Çocuğa yeni bir kitap aldırmıştı.



A) Karadeniz'de sabaha doğru bütün ağlar çekildi.



B) Ödevini küçük kardeşine yazdırmıştı.



B) Öğretmen atama kuraları dün akşam çekildi.



C) Düşmanlarını akıl silahıyla öldürmüştü.



C) Ünlü bilim insanının hayatı filme çekildi.



D) Yeni aldığı evi güzelce boyatmıştı.



D) Ayak bileği burkulunca yarışmadan çekildi.



E) Okulun bahçesindeki çöpleri öğrencilere toplatmıştı.



E) Oyun başlamadan önce perdeler çekildi.



12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem edilgen

olmasına rağmen cümlede eylemi yapan belirtilmiştir?



Önce kedi gidecek



Kaybolacak suda sureti



Sonra ben gideceğim



Bu dizelerdeki fiillerin çatısı için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?



A) Etken - geçişsiz



B) Etken - geçişli



C) Edilgen - geçişli



D) İşten - geçişli



E) Edilgen - geçişsiz

Çözüm Yayınları

9. Su başında durmuşuz



A) Maçın sonuna doğru bazı futbolcular saha dışına çıkarıldı.



B) Dün akşamki fırtınanın etkisiyle bazı ağaçlar kökünden sökülmüş.



C) Geçen hafta havaalanına girerken çanta ve bavullarımıza tek tek bakıldı.



D) Şu köşede gördüğün kırmızı güller daha geçen gün dikildi bahçeye.



E) Mahallemizdeki otobüs duraklarının hepsi bir hafta içinde söküldü.

13. (I) Anadolu'da takı kullanımının tarihi neolitik çağa (MÖ 8000 - 5500) kadar uzanıyor. (II) Hitit, Asur, Urartu, Lidya, Frigya, Eski Yunan, Roma ve Bizans gibi eski kültürlere ait arkeolojik buluntu ve tasvirlerden bu geleneği izleyebiliyoruz. (III) Ölüyü eşyalarıyla gömme adetinin süregeldiği devirlere ait uygarlıkların mezarlarında, değerli madenlerden yapılma takılar bulunmuştur. (IV) Bunlar arasında özellikle kadın takıları zengin bir grup oluşturuyor. (V) Anadolu'da bu dönemlerde önemli kuyumculuk merkezleri kurulmuş.

254 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisi özne - yüklem ilişkisi



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) Yarın erkenden okul bahçesine gidilecekmiş.



A) I. cümlede, yüklem geçişsiz bir fiildir.



B) Yıl sonunda bir çay partisi verilecekmiş.



B) II. cümlede, yüklem etken ve geçişlidir.



C) Sınavı kazanan öğrenciler, geziye götürülecekmiş.



C) III. cümlede, yüklem edilgen çatılıdır.



D) Yarışmanın sonucu yarın bildirilecekmiş.



D) IV. cümlede, yüklem oldurgan çatılıdır.



E) Bir süre müdür yardımcılığı görevinde bulunacakmış.



E) V. cümlede, yüklem dönüşlülük çatı eki almıştır.

bakımından ötekilerden farklıdır?

BÖLÜM 02 Test

Cümle Türleri - 1

45

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisi anlamca olumludur?

4. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi eksiltili bir cümledir?



A) Akşamları erken yatmayı bir türlü beceremezdim.



A) Kimse bilmez; kim kazana, kim yiye



B) Gürültü yapıp kardeşimin dikkatini dağıtmak istemiyordum.



B) Bir anaya bir kız, bir kafaya bir göz



C) Burada eski iş yerindeki sıcak ortamı bulamadığını söyledi az önce.



C) Baskıdaki altından askıdaki salkım yeğdir



D) Baş ağır gerek, kulak sağır



D) Yazılarını, yayımlamadan önce hiç kimseye göstermezdi asla.



E) Taze bardağın suyu soğuk olur



E) İşine karışılmadıkça kimseyle olumsuz bir diyaloğa girdiği görülmemiştir.

5.

I. Gökyüzünün başka rengi de varmış



II. Geç fark ettim taşın sert olduğunu



III. Su, insanı boğar; ateş yakarmış



IV. Her doğan gün bir dert olmuş



V. İnsan bu yaşa gelince anlarmış



Yukarıdaki numaralı dizelerden hangisi yapıca basit bir cümledir?



A) I.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisi biçimce olumlu, anlamca

A) Hem beni dinlemiyorsun hem de anlamadım diyorsun.



B) Ya kremalı pasta ya da bir tatlı al kardeşine giderken.



C) İster benimle kalıp bana çok yardım et ister annenle pazara git.



D) Ne senin yardımına ne de bir başkasının desteğine ihtiyacım var.



E) Kâh geçmişten kâh gelecekten konuşup durduk saatlerce.

Çözüm Yayınları

olumsuzdur?

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

6. (I) Uykudan kalan zamanımızın büyük bir kısmı işte geçiyor. (II) İş yerimiz çoğumuz için ikinci bir ev gibi. (III) İş yerindeki arkadaşlarımızla bile ailemizden daha çok zaman geçiriyoruz genellikle. (IV) Bu yüzden iş yerinde huzurlu ve mutlu olmak, ruh sağlığımız açısından çok önemli. (V) Ancak iş yerine giderken ayakları geri geri gidenler de var aramızda.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangi ikisinde birden fazla yargı yoktur?



A) I. ve II B) I. ve IV C) II. ve III. D) III. ve V. E) IV. ve V.

255 3. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yüklem, sözcük türü

7. (I) Ben şiire ustasız başlamış bir ozanım. (II) İlk şiirlerim ölçülü ve uyaklıydı. (III) Daha sonra iki şair arkadaşımla Türk şiirini temelden değiştirmeye karar verdik. (IV) Şiirdeki geleneksel ölçü ve uyak biçimlerini de attık alışılmış benzetmelerle birlikte. (V) Ben, bir süre mizah yoluyla toplum taşlamaları da yazdım.

bakımından diğerlerinden farklıdır?



A) Bana düşmez can vermek yumuşak bir kucakta



B) Gözlerim gözlerinde dinlenirken eriyor.



C) Dönülmez akşamın ufkundayız vakit çok geç



D) Neden sonra altımda sarsıldı demir raylar



E) Veda ettim gençliğimin gamsız geçen rüyasına



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi yüklemin yerine göre farklıdır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

Test 45

1. C

Yedi sekiz sene önce



Bu dizeyi oluşturan cümleyle ilgili olarak



I. Yapıca birleşiktir.



II. Kurallı fiil cümlesidir.



III. Anlamca ve biçimce olumludur.



yargılarından hangisi söylenebilir?



A) Yalnız I B) Yalnız III C) I. ve II. D) I. ve III. E) II. ve III.

etkilemekte gecikmiyor. (II) Dolayısıyla, etkilerini hissetmeden önce bu gelişmelerden haberdar olmak için dünyaya daha yakından, daha sık, daha dikkatle bakmak gerekiyor. (III) İnternetle anlık hâle gelen iletişim, yeniliklerin ve tecrübenin aktarımını hızlandırıyor. (IV) Bu bilgi birikimi de yeniliklere yenilik katıyor. (V) Gelişen teknoloji bizlere baş döndürücü bir hızla yeni imkânlar, yeni çalışma alanları, kolaylıklar sunuyor.



A) I. cümle, yüklemi şimdiki zamanlı basit bir cümledir.



B) II. cümle, kurallı bir fiil cümlesidir.



C) III. cümle, içinde belirtili nesnesi olan birleşik bir cümledir.



5. A

6. C

7. D

8. B

9. A 10. C 11. C 12. E 13. C



Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki açıklamayı örneklendiren bir cümledir?



A) Yaşamayı öğretmek için, ilk önce kendimiz yaşamayı öğrenmeli, sevmeliyiz.



B) Cebinden cüzdanını çıkardı, titreyen elleriyle cüzdanın içinde bir şeyler aramaya başladı.



C) Hava bir anda karardı, çay bahçesinde oturanlar hemen toparlanmaya başladı.



D) Yaşlı adam banka oturdu, elindeki gazeteyi açıp okumaya başladı.



E) Kadın, tezgâhtara yaklaştı; vitrindeki gömleğin fiyatını sordu.

12. (I) Van Kalesi, tarihi boyunca pek çok medeniyet tarafından

kullanıldı. (II) En son Osmanlılar tarafından cami, medrese, su kulesi ve depo gibi eklemeler yapılarak yıllarca hizmet verdi. (III) Eski Van denilen yerin neresi olduğu kaleye çıkınca daha da iyi anlaşılıyor. (IV) Şehir tam anlamıyla bir harabe kente dönüşmüş durumda. (V) Kaynaklarda geçen o görkemli Ulu Camii bugün yok, sadece bir minare kalıntısı var.

Çözüm Yayınları

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

4. B

yüklemi ayrıdır. Cümleler yalnızca anlam ilişkisi nedeniyle bir arada bulunur.

9. (I) Dünya artık küresel bir köy; bir ucundaki olay, öbür ucu



3. C

11. Bağımsız sıralı cümlelerde her cümlenin öznesi, tümleci,

8. Hani bir sevgilin vardı

2. D



Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) I. cümle, öznesi belirtisiz isim tamlamasından oluşan basit bir cümledir.

D) IV. cümle, olumlu ve basit bir cümledir.



B) II. cümle, girişik birleşik bir cümledir.

E) V. cümle, içinde zarf tümleci olan girişik bir cümledir.



C) III. cümle, üstünlük zarfı kullanılan kurallı bir fiil cümlesidir.



D) IV. cümle, olumlu isim cümlesidir.



E) V. cümle, bağımlı bağlı bir cümledir.

10. Birçoğumuzu ürküten, birçoğumuzuysa meraktan çatlatan Afrika... İşin aslı çok da ulaşılmaz değil. Afrika, sadece iki saat uzaklıkta... Tunus, Türkiye'ye böylesine yakın. Uçağa bindikten birkaç saat sonra, ülkenin şirin kasabası Sidi-buSaid'de, ünlü Cafe des Nattes'ın dillere destan çam fıstıklı, nane çayını yudumluyorum. Güneş, ülkenin renklerini tüm parlaklığıyla ortaya çıkarmış. Birazdan başkent Tunus'un geniş caddelerinde yürüyecek, kaldırımdaki kahvelerde modern yaşamı izleyecek, Orta Çağ'a ait 'medina'sında halkın ve esnafın arasına karışacağım.

256

13.

I. Yersin içersin sofrasından üç yüz senedir



II. Kuvvetlisin ama kuvvet hak değil



III. Bakımsızlıklarla göçüp gitmiş bir cihan



IV. Mevsimler soğumuş, sular azalmış



V. Buğday, Selçuklulardan kalan başak değil



Numaralanmış dizeleri oluşturan cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

A) Kurallı isim cümlesi



A) I'inci anlamca olumludur.



B) Eksiltili cümle



B) II'nci bağlı cümledir.



C) Biçimce olumsuz fiil cümlesi



C) III'üncü eksiltili cümledir.



D) Bağımlı sıralı cümle



D) IV'üncü sıralı cümledir.



E) Girişik birleşik cümle



E) V'inci kurallı isim cümlesidir.



Bu parçada aşağıdaki cümle türlerinden hangisi yoktur?



BÖLÜM 02 Test

Cümle Türleri -2 1. (I) Efsanede Van'ın MÖ 1800 yılında Asur Kraliçesi Semiramis

4. Yazdıklarım belki bugün okunmayacaktır. Yarın da okunmayabilir. Ama yıllar sonra bu yazdıklarımdan faydalanan beş kişi de olsa bundan mutluluk duyarım. O zaman anlarım, bugün yaşadığım çilenin meyvesi o beş kişidir.

tarafından kurulduğu anlatılıyor. (II) Dediği dedik bu Asur Kraliçesi çıktığı bir seferde Ara adında genç bir hükümdara gönlünü kaptırır. (III) Bölgeyi ele geçirmeye çalışan kraliçenin askerleri genç hükümdarı öldürür. (IV) Semiramis'in Ara'nın anısına burada inşa ettirdiği kale heybetli bir kayanın üzerindedir. (V) Bu kalede yaşamaya başlayan Semiramis bir müddet sonra memleket hasretine dayanamayarak ülkesine döner.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi, yüklemin türü bakımından ötekilerden farklıdır?



A) I.

B) II.

C) III.

46

D) IV. E) V.



Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Basit cümle



B) Birleşik cümle



C) Ad cümlesi



D) Sıralı cümle



E) Devrik cümle

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisi nesnesi ortak sıralı cümledir? yıllarda birkaç şiir denemem olmuştu. (III) Şiirin bir tutkuya dönüşmesi ise üniversitede oldu. (IV) Beni harekete geçiren, ünlü bir şairimizin, dergide yayımlanmış bir şiirimden övgüyle söz etmesiydi. (V) Bu övgüden sonra, yaşamıma giren her şeyi şiire dökmeye başladım.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangileri fiil cümlesi değildir?



A) I. ve II. B) I. ve IV C) II. ve III. D) III. ve IV. E) IV. ve V.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisi devrik bir isim cümlesidir?

A) Maçın başlamasına saatler olmasına rağmen stadyum dolmuştu tamamen.

Çözüm Yayınları

2. (I) Lisede bana şiiri sevdiren iyi bir öğretmenim vardı. (II) O



A) Bir gün çok başarılı olabilirsin ama bunun için çok çalışmalısın.



B) Aylar geçti, yıllar geçti; insanlar değişti, ben de yaşlandım.



C) Beni ziyarete geleceğini bilmiyordum, bana önceden haber vermediler.



D) Birbirini seven insanlar, bütün sıkıntılarını, sevdiklerine hiç çekinmeden anlatırlar.



E) Ben farkına varmadan vakit oldukça ilerlemişti, ortalıkta hiç kimse görünmüyordu.

6. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi girişik birleşik bir cümledir?



A) At bulunur, meydan bulunmaz; meydan bulunur, at bulunmaz.



B) Başarılı olamayacağın endişesi duyman çok yersiz bana göre.



B) Baba, oğluna bir bağ bağışlamış; oğul babaya bir salkım üzüm vermemiş.



C) Sözlerine başlamadan önce onu inceden inceye süzdü.



C) Bal ile kaymak yenir ama her keseye göre değil.



D) Bir şairin özgün olması, şiirlerinin etkili olması için yeterli değildir.



D) Başını acemi berbere teslim eden, pamuğunu cebinden eksik etmez.



E) Şunu hemen belirtmeliyim ki davranışlarınız çok çocukça.



E) Misafir on kısmetle gelir; birini yer, dokuzunu bırakır.

257

Test 46

1. D

7. (I) Öğrenmenin en iyi yolu soru sormaktır. (II) Bir konu

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi isim cümlesidir?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

3. B

4. E

5. C

6. D

7. A

8. D

9. C 10. E 11. B 12. D

10. Anadolu'nun hatta insanlığın on beş bin yılına tanıklık eden

hakkında ne kadar soru sorabiliyorsanız sorun. (III) Soru sormak, bir konuda bilgi aldıktan sonra o bilgiyi kolay kolay unutmamızı da sağlar. (IV) Çünkü soru sorarak dışarıdaki dinleyici konumundan sıyrılıverirsiniz. (V) Böylece konunun tam da içine girmiş olursunuz.



2. B

fotoğraflardır bunlar.

E) V.



Bu cümleyle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) Birden fazla yargısı vardır.



B) Anlamca ve biçimce olumludur.



C) Özne ve yüklemden oluşmuştur.



D) Devrik bir cümledir.



E) Yüklemi türemiş bir fiildir.

8. Cebindeki parayı yakın arkadaşlarıyla paylaşır çoğu zaman. Bu cümlenin düz, olumsuz, soru biçimi aşağıdakilerden hangisidir?



A) Cebindeki parayı yakın arkadaşlarıyla paylaşmaz mı çoğu zaman?



B) Cebindeki parayı yakın arkadaşlarıyla çoğu zaman paylaşır mı?



C) Cebindeki parayı çoğu zaman paylaşır mı yakın arkadaşlarıyla?



D) Cebindeki parayı çoğu zaman yakın arkadaşlarıyla paylaşmaz mı?



E) Cebindeki parayı paylaşmaz mı çoğu zaman yakın arkadaşlarıyla?

11. "Okumayı öğrenmek en güç sanattır." cümlesindeki

yan cümleciğin görevi yönünden özdeş olan cümle aşağıdakilerden hangisidir?

Çözüm Yayınları





A) Koyunun bulunduğu yerde kurt eksik olmaz.



B) Korku içinde yaşayan insan, asla hür değildir.



C) Bir insanın değeri, okuduğu kitapların değeri ile ölçülür.



D) Kıskançlık, insanı alçaltan ve küçülten bir duygudur.



E) Çağrılmayan yere çörekçi ile börekçi gider.

12. Beni hatırladıkça

9. Aşağıdaki sıralı cümlelerin hangisinde birden çok öge 258

ortak kullanılmıştır?



A) Ödevlerini zamanında bitirir, kendine de zaman ayırmış olur.



Ara sıra gönlümü al



Bu dizeleri oluşturan cümlenin yapı bakımından özdeşi aşağıdakilerden hangisidir?



A) İlk yağmur damlası düştü



B) Kalbime benzer taşları





B) Arkadaşlarıma hep güvendim, onlardan hiç şüphelenmedim.





C) Kişiyi, içinde yaşadığı toplumun değer yargıları biçimlendirir; hayatın içine bırakır.





D) İnsanın sevgi görmesi, başkalarına sevgi göstermesine bağlıdır.



E) Masamda bir hediye paketi var, içinde ne olduğunu merak ediyorum.



Heybetli öter kuşları

C) Yârimi ellere verin Sevdamı yellere verin

D) Benim sizden kendim için



Kara yapraklarına güzün

Bir şey istediğim yok

E) Evine misafir geleyim



Kahvemi sen pişir

BÖLÜM 02 Test

Cümle Türleri - 3 1. İşine hor bakan, boynuna torba takar.



Bu cümlenin özellikleri aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?



A) Kurallı, olumlu, birleşik, fiil cümlesi



B) Kurallı, olumlu, basit, isim cümlesi



C) Devrik, olumsuz, sıralı, fiil cümlesi



D) Devrik, olumsuz, sıralı, fiil cümlesi



E) Kurallı, olumlu, birleşik, isim cümlesi

4. (I) Dostlukta birkaç nimet bir aradadır. (II) Bundan dolayı dostluk can sıkıcı bir şey değildir. (III) Bazı yerlerde her şeyden önce dosta ihtiyaç vardır. (IV) Dostluk, insanın ömrünü bir mutluluk yuvasına döndürür. (V) Felaketleri paylaşarak dağıtmamızı sağlar.

2. Tek yargı taşıyan cümleler yapıca basittir. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi basit cümledir?



A) Ateş demekle ağız yanmaz.



B) Başa gelmeyince bilinmez.



C) Eğri oturalım, doğru konuşalım.



D) Geç olsun da güç olmasın.



E) Akılsız başın cezasını ayaklar çeker.



Bu parçada numaralanmış cümlele ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?



A) I. kurallı cümledir.



B) II. isim cümlesidir.



C) III. yapıca basit bir cümledir.



D) IV. yüklemi basit yapılı bir eylem olan olumlu cümledir.



E) V. nin iki yan yargısı vardır.

5. Titreyen elleriyle çalıları araladı. Yarı kapalı yumuk yumuk

Çözüm Yayınları



47

gözlerini küçülterek nehrin iki kıyısını süzdü. Önünde yarımada şeklinde uzanan bir bataklık... Bir müddet daha sulara baktı, sonra birdenbire kalbi durur gibi oldu.

Bu parçada aşağıdaki cümle türlerinden hangisi yoktur?



A) Birleşik cümle



B) Sıralı cümle



C) Eylem cümlesi



D) Eksiltili cümle



E) Devrik cümle

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yapısına göre diğerlerinden 3. Aşağıdaki cümlelerden hangisi kurallı bir fiil cümlesidir?

farklıdır?



A) 19 Mayıs 1919'da Mustafa Kemal, Anadolu'ya geçmek üzere Samsun'a hareket etti.

B) Gecekondular dizi dizi sıralanmıştı şehrin kenar semtlerine.



B) Marmara Denizi, İstanbul Boğazı ile Çanakkale Boğazı arasında yer alan bir iç denizdir.



C) Necip Fazıl'ın on dört oyunu, kırktan fazla da tarihî ve siyasi eseri vardır.



C) Osmanlının I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkması, bazı düşünce akımlarını da doğurmuştur.



D) Son yıllarda Türk müziğinde yaşananlar, gözle görülür bir değişimdir.



D) Tüm eserlerinde Ege kıyılarını ve Ege kültürünü etkileyici bir dille anlatmıştır.



E) Yazar, toplumsal birçok değeri öykünün içine ustalıkla yerleştirmiş.



E) Yaban, Yakup Kadri'nin İstiklâl Savaşı yıllarını işleyen ünlü bir romanıdır.



A) Bir grup arkadaşla önemli bir karar almıştık üniversitedeyken.



259

Test 47

1. A

7.

I. Hava ne kadar güzel öğretmenim



II. Yollar, ağaçlar, kuşlar ne kadar güzel



III. Yeryüzü pırıl pırıl öğretmenin



IV. Gizlisi saklısı kalmamış dünyanın



V. Nesi var nesi yoksa dökülmüş ortaya

4. D

5. E

6. D

7. B

8. A

9. D 10. A 11. D 12. C 13. E

değildir?

Numaralanmış dizelerden hangisi yüklemin yerine göre farklıdır?



A) l.

C) lll.

3. E

11. Aşağıdakilerden hangisi öznesi ortak bir sıralı cümle



B) ll.

2. E

D) lV.

E) V.



A) Ellerini yıkadı, yemeğe gitmek için hazırlandı.



B) Yazar, köy gerçeklerini anlatmış; kalemini ustaca kullanmış.



C) Biri gelebilir diye kapıyı örtmedi, ardına kadar açtı.



D) Yolumuz uzundu, ne yapacağımıza hâlâ karar verememiştik.



E) Pencerenin önündeki duvara uzandı, az sonra uykuya daldı.

8. İçinde fiilimsi bulunan cümleler yapıca birleşik cümlelerdir.

Buna göre,



I. Akşamki ziyafette hepsi yenmiş yemeklerin.



II. Yalnızlığını unutmak için sık sık sinemaya giderdi.



III. Bilmezdim şarkıların bu kadar güzel olduğunu.



IV. Her fırsatta kendinden söz etmeye başlar.

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik nesne görevindedir?



A) O filmi bu akşam birlikte izlemeye karar verdik.



cümlesinden hangisi birleşik bir cümle değildir?



B) Tanıştığımız günden beri çok iyi anlaşıyoruz.



A) Yalnız l



C) Doğrusu, sana söyleyecek bir söz bulamıyorum.



D) Olayın nedeni, soruşturma bitince açıklanacakmış.



E) Kitaplarını kitaplığın alt rafına sığdırmaya çalışıyor.

D) II. ve III

C) I. ve ll.

E) III. ve IV.

Çözüm Yayınları



B) Yalnız Ill

9.

I. Alışmış kudurmuştan beterdir.



II. Cahilin dostluğundan, âlimin düşmanlığı yeğdir.



III. İnsan, insanın şeytanıdır.



IV. Güvenme dostuna, saman doldurur postuna.



V. Söz gümüşse sükut altındır.



Yukarıda numaralanmış atasözlerinden hangisi yüklemin türüne göre farklıdır? A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

13. (I) Beş asır önce ortaya çıkmış, İngiliz aristokrasisinden dünyaya yayılmış golf. (II) Söylentiye göre, İskoçyalı denizciler karaya ayak bastıkları zaman ellerine geçen sopaları, yolda buldukları taşlara vura vura oynayarak gidermiş. (III) Bu durum İngiliz soylularının ilgisini çekmiş. (IV) Zamanla saray bahçelerindeki çim arazilere taşınır bu "sopa - taş" oyunu. (V) Ve sonuçta şiddetli bir çarpma sonucu topun metrelerce uzaktaki bir çukurun içine yuvarlandığı bu oyun çıkar ortaya.

E) V.

10. Aşağıdakilerden hangisi kurallı, basit, olumsuz bir isim cümlesidir?

260



A) Aslında büyük yapıtlar için büyük olaylara ve büyük kahramanlara gerek yok.



B) Romanın kahramanı Salim, oldukça başarılı bir kişiliktir.



C) Eserin konusu, Akdeniz kıyılarında yaşayan bir balıkçıyla ilgilidir.



D) Yazarın bu kadar yüzeysel bir tip çizmesi hiç de doğru değildir.



E) Bu eserin otobiyografik özellikler taşıdığını söylememiş miydin?



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) I. cümle, fiil cümlelerinden oluşan bağımlı sıralı cümledir.



B) II. cümle, birden fazla yan yargısı olan olumlu bir fiil cümlesidir.



C) III. cümle, özne ve yüklemden oluşan kurallı bir cümledir.



D) IV. cümle, içinde sıfat tamlaması olan devrik bir fiil cümlesidir.



E) V. cümle, yüklemi birleşik zamanlı birleşik bir cümledir.

BÖLÜM 02 Test

Cümle Türleri -4 1. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi yüklemin türüne göre

4. Aşağıdakilerin hangisi bağımlı sıralı cümlerdir?

ötekilerden farklıdır?



A) Körle yatan, şaşı kalkar.



B) Ayağını yorganına göre uzat.



C) Bedava sirke baldan tatlıdır.



D) Çobansız koyunu kurt kapar.



E) Öfke ile kalkan zararla oturur.

A) Sen gelirsin önce han odasına



B) Kanıyordu içimizde biriken yağmur



C) Kaç sefer tutsak oldu gölgesine



D) Kimseye değil kendime soruyorum



E) Siz misiniz o gelen ve giden

Çözüm Yayınları

2. Aşağıdaki dizelerden hangisi kurallı bir cümledir?

48



A) Cebimde beş para kalmadı, üstelik haftalardır işsizim.



B) Ablamla dün gece sinemaya gidecektik, misafir gelince gidemedik.



C) Elbet bir gün sen de uslanırsın, merak etmiyorum bu yüzden.



D) Bütün ağaçlar, çiçekler, otlar suya hasret, ben de sana hasretim.



E) Artık önceki yemek yediğimiz yere gitmiyoruz, yemekleri iyi yapamıyorlar.

5.

Bilir



İskelenin üstünde uçan kırlangıçlar



Bilsinler



Ben ölürüm de söylemem ölürüm de



Sana niçin bakamadığımı



Bir yaz akşamı



Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Bağlı cümle



B) Birleşik cümle



C) Basit cümle



D) Eylem cümlesi



E) İsim cümlesi

6. Aşağıdakilerden hangisi yapıca farklıdır? 3. İstediklerini yazarken düşüncelerine sınır koymamaya özen gösterir.



A) Kahve ocağına giden kapının yanında küçük bir kulübe vardı.



Bu cümleyle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur?



B) Anlatımda gözlem gücü önemli ancak üslup da göz ardı edilemez.



A) Birleşik, kurallı, fiil, olumlu





B) Basit, kurallı, fiil, olumlu

C) Yaşanmamış olaylardan öykü çıkarmak her sanatçının yapabileceği şey değildir.



C) Birleşik, kurallı, isim, olumsuz





D) Birleşik, devrik, fiil, olumlu

D) Malları tezgâhta kalan esnaf, soğuk havalardan şikâyetçiydi.



E) Birleşik, devrik, fiil, olumsuz



E) Ne yapmak istediğini bilen sanatçı, seçici bir tutum içinde olmalıdır.

261

Test 48

1.C

7. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi yüklemi ortak sıralı bir



B) Darı unundan baklava, incir ağacından oklava olmaz.



C) Alma mazlumun ahını, çıkar aheste aheste.



D) Açın karnı doyar, gözü doymaz.



E) Ana, kızına taht kurmuş; baht kuramamış.

8.

I. Nasıl yarım kalmaz herhangi bir sevincim



II. Mesut olmak için türküler söyledim



III. Bütün renkler aynı hızla kirleniyordu.



IV. Dökülüyor aşka ve ışığa doyunca



V. Ben, korku dalındaki soluk yaprağım



Yukarıda numaralanmış dizelerin hangi ikisi yapıca basit değildir?



A) l. ve II. B) II. ve Ill. C) I. ve lV. D) III. ve V E) II. ve IV.

4. B

5. E

6. B

7. B

8. E

9. B 10. E 11. E 12. D



Daima yollar uzar, kalp üzülür



Ömrü oldukça yürür her yolcu



Varmadan menzile bir yerde durur



Bu dörtlükte hangisi yoktur?



A) Devrik cümle



B) Sıralı cümle



C) İsim cümlesi



D) Birleşik cümle



E) Bağlı cümle

11. (I) Şiir yazmayı hiç düşünmemiştim aslında. (II) Bunu hiç

Çözüm Yayınları

A) Herkes kaşık yapar ama sapını ortaya getiremez.

3. A

10. Bu emel gurbetinin yoktur ucu

cümledir?



2. D

başaramam sanıyordum belki de. (III) Sözcükleri titizlikle seçmek, ses ahengi yakalamak mı korkutmuştu beni? (IV) Hayır, sanmıyorum. (V) Ben, başkalarının şiirlerini okumaktan keyif almıştım bugüne kadar.



Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) I. devrik cümledir.



B) II. nin yüklemi birleşik zamanlıdır.



C) III. birleşik, olumlu, soru cümlesidir.



D) IV. olumsuz fiil cümlesidir.



E) V. özne ve yüklemden oluşmuştur.



262 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik, temel cümlenin öznesi görevindedir?



A) Bir şiiri oluştururken sözcükleri özenle seçerdi.



B) Yaşadığımız hayat, edebiyatın önemli malzemelerindendir.



C) Çok sayıda şiir yazanları, pek de beğenmezdi.



D) Geçim koşullarının ağırlaştığı bölgelerde göç başlar.



E) İnsanların daha çok kitap okumasını bekliyoruz.

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik ile temel

cümle arasında ötekilerden farklı bir anlam ilişkisi vardır?



A) Tatile gidecekken evde boş boş oturuyor.



B) Markete alışverişe gidecekken arkadaşına gidiyor.



C) Akşam yemeğini hazırlayacakken televizyonda dizi izliyor.



D) Tam ütü yapacakken birden elektrikler kesiliyor.



E) Tatil günü evde yatacakken temizlik yapıyor.

BİRE BİR

BÖLÜM 02 Test

1. Şiir ile mitolojinin kaynaştığı Anadolu'da insanlar on iki bin

4. (I) Size bir çok kültüre ev sahipliği yapmış bir kentimizden söz etmek istiyorum. (II) Hatay, kuruluşu İÖ 5000'li yıllara dayanan efsane bir şehirdir. (III) Görenleri her defasında kendine hayran bırakmaktadır. (IV) Kendini bu derece vazgeçilmez kılan, bir gezenin bir daha gezmek isteyeceği ve silinmez anılarla aklına kazıdığı liman kentidir. (V) Türkiye'nin Orta Doğu'ya, Orta Doğu'nun da Türkiye'ye açılan kapısı konumundadır Hatay.

yıldır iletişim için motifleri kullanır. Orta Anadolu'da Çatalhöyük I





ve Hacılar'da, Güney Anadolu'da Çayönü'nde, yani tarihin ilk yerleşimlerindeki bu simgeler günümüzde kilim, halı, çorap, eldiven gibi el zanaatlarında görülür. Oya motifleri Anadolu'da II daha çok süslemek amaçlı yapılır. Dantel, tığ işi benzerlerinden III farklı olarak oya dikiş iğnesiyle örülür. Bu el emeği göz nuru IV ürün süslenmek istenen nesnenin üzerine örtülür. V



Bu parçadaki altı çizili yüklemlerin hangisinde özne-yüklem ilişkisi farklıdır?



A) I.

B) II.

C) III.

49

D) IV. E) V.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur?



A) I. cümle; tek yargısı olan, etken-geçişli bir cümledir.



B) II. cümle; nesne, zarf tümleci, dolaylı tümleç ve yüklemden oluşmuştur.



C) III. cümlenin yüklemi anlamca kaynaşmış birleşik fiildir.



D) IV. cümle, dönüşlü ve geçişsiz çatılıdır.



E) V. cümle, tek ögeden oluşmuştur.

5. Karşımda Oliver Stone, elinde kayıt cihazı var. Beynim bir

fiilin çatı özelliği nedeniyle nesne yer almaz?



A) ---- anlamıyorum.



B) ---- bekledim.



C) ---- dinlemeliydin.



D) ---- karşılamış.



E) ---- oturuyorduk.

an için boşluğa düşüyor. Asla soru sormayacakmışım gibi hissettiğimi anlamış olacak ki, "Türkiye'den geliyorsun değil mi?" diye soruyor. Kendimi asla bu röportaj için yeterli ve hazır hissedemeyecek olsam da başlayan ve bitmesini hiç istemediğim konuşmanın sonunda, "Geceyarısı Ekspresi" ile ilgili soru sormadığın için teşekkür ederim, diyor.

Çözüm Yayınları

2. Aşağıda sadece yüklemleri verilen cümlelerin hangisinde,



Bu parçadaki altı çizili söz, içinde geçtiği cümlenin hangi ögesidir?



A) Özne

B) Dolaylı tümleç



C) Nesne

D) Zarf tümleci



3.

• "Can çıkmayınca huy çıkmaz." atasözünde zarf tümleci vardır.



• "Araba devrilince yol gösteren çok olur." atasözünde zarf-fiil kullanılmıştır.

E) Yüklem

6.

I. şiirin bir mozaik olduğunu



II. ortaya koyacaklar



III. bu şiirleri yazanlar

263



• "Adam adamdan korkmaz, utanır." atasözü bağımlı sıralı cümledir.



• "Ak gün ağartır, kara gün karartır." atasözü, cümleleri özne ve yüklemden oluşan bağımsız sıralı cümledir.



IV. önümüzdeki birkaç yıl içinde



V. kendilerine özgü bu şiirlerde



• "Akıl, adama sermayedir." atasözü özne, dolaylı tümleç ve yüklemden oluşan etken çatılı bir cümledir.





Yukarıdaki atasözleriyle ilgili belirlemelerden kaçı doğrudur?

Yukarıdaki numaralanmış sözlerden kurallı bir cümle oluşturup bu cümlede zarf tümlecini vurgulamak istersek kaç numaralı söz yüklemden önce gelir?



A) 1



A) I.

B) 2

C) 3

D) 4 E) 5

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

Test 49

1. A

7. Aşağıdakilerin hangisinde yüklem, geçişsiz olduğu hâlde bir A) Kurşun kalemleri herkese dağıttı.



B) Günlerdir ilk kez gülümsüyordu.



C) Plastik gemileri küvette yüzdürüyoruz.



D) Tahtaya bir harita çizilmişti.



E) Çocuklar bu karışık kitabı anlayamıyorlar.

3. D

4. C

5. D

6. D

7. C

8. E

9. D 10. C 11. D 12. E

10. Antik Çağ'ın günümüze kadar en iyi korunan görkemli

ek alarak geçişli olmuştur?



2. E

yapılarından biri olan Aspendos Tiyatrosu bütün turizm kataloglarında yer alıyor.



Bu cümlede vurgulanan kavram, cümlenin hangi ögesidir?



A) Özne

B) Nesne



C) Dolaylı tümleç

D) Zarf tümleci



E) Yüklem

11. (I)Şişmanlık, yani obezite, ülkemizde olduğu gibi tüm dünyada

da hızla artıyor. (II) Kilo meselesine zaman zaman estetik yönden bakıyoruz. (III) Bunun bir sağlık sorunu olduğunu unutmamamız gerekiyor. (IV) Bu sağlık sorunu, eğer gerekli önlemler alınmazsa gün geçtikçe artacaktır. (V) Çocuklarımızı, başka bir deyişle de gelecek nesillerimizi etkisi altına alacak.

8. "Çocuğa elbiselerini giydirmelisin." cümlesiyle ilgili olarak

A) Hem isim hem fiil çekim eki kullanılmıştır.



B) Yüklemin geçişlilik derecesi artırılmıştır.



C) Basit ve türemiş sözcükler birlikte kullanılmıştır.



D) Yapıca basit bir fiil cümlesidir.



E) Yüklem edilgen çatılıdır.

9. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yapısı ayraç içinde

Çözüm Yayınları

aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) I. cümlede özne, açıklayıcısıyla verilmiştir.



B) II. cümledeki bütün sözcükler basit yapılıdır.



C) III. cümle, özne ve yüklemden oluşmuştur.



D) IV. cümle; yapıca basit, anlamca olumludur.



E) V. cümle, kurallı bir fiil cümlesidir.

12. Küçükken bir çakıl taşını parçalayarak içerisindeki atomları

bulmaya çalışıyordum. Atom mikroskobuyla tanışınca yaptığım şeyin imkânsız olduğunu anladım ama bir şekilde ailemin ilgi alanımı anlamasını da sağladım. Benim için bilim; uğraşmak demek, sonsuz aşk, tutku demek, hayattaki en hakiki mürşit demek.

yanlış verilmiştir?

264



A) Yağmur, hafiften hafiften çiseleyerek yağıyordu. (Girişik birleşik cümle)



B) Montaigne, denemenin kurucusu, tek bir yapıtla kalıcılığı yakalamıştır. (İçinde ara söz bulunan basit cümle)



C) Mendiliyle gözlerini kuruladı, öfkeli öfkeli otobüse doğru yürüdü. (Bağımlı sıralı cümle)



D) Cicero, Yaşlılık adlı yapıtında nasıl da över, yüceltir yaşlılığı. (Bağımlı bağlı cümle)



E) Bana, her şeyi usulünce yapmalısın, dedi. (İç içe birleşik cümle)



Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) İsim cümlesi



B) Birleşik cümle



C) Bağlı cümle



D) Geçişli fiil



E) Devrik cümle



BİRE BİR

BÖLÜM 02 Test

1. Otobüs durağında bekleyen insanlar ---- .

Bu söz grubu aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanırsa yüklemi etken - geçişsiz çatılı olur?



A) Önlerinden geçen düğün konvoyunu büyük bir coşkuyla alkışladı.



B) Umulmadık zamanda başlayan yağmur yüzünden çok şaşırdı.



C) Sıkışan trafik yüzünden durağa gelemeyen otobüsü kaçırdı.



D) Büyük bir dikkatle hoparlörden yapılan anonsu dinledi.



E) Geçici bir süre için duraktan çıkarıldı.

4. Nesne alıp almadıklarına göre fiiller "geçişli ve "geçişsiz" diye ikiye ayrılır. "Neyi" ve "kimi" sorularına cevap veren fiiller geçişli, bu sorulara cevap vermeyen fiiller geçişsizdir.

A) Burada çok kısa bir süre çalıştı ama çok sevildi.



B) Valizlerini otobüse koydu ve koltuğuna oturdu.



C) Meyveler tertemiz yıkandı, masaya getirildi.



D) Bahar gelince yazlıklar çıkarıldı, güzelce havalandırıldı.



E) Karpuz önce bir güzel yıkandı sonra dilimlendi.

Bu tanıma göre aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi geçişli bir fiildir?



A) Arkadaşlarımız düğün için yarın buraya gelecekler.



B) Onlar da sizin gibi yarın buradan ayrılacaklar.



C) Kardeşinin yanına gelmesine çok fazla sevinmişti.



D) Bu duruma düşmesine dostları ağlıyor, düşmanları gülüyordu.



E) Yaşlı adam, elindekileri sıkıca tutuyordu.

yaşadım. Çözüm Yayınları





5. Okuldan mezun olduğum günkü heyecanın aynısını ----

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde etken ve edilgen fiiller birlikte kullanılmıştır?

50



Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilirse cümle dolaylı tümleç kazanmış olur?



A) göz bebeğim kızım doğduğunda



B) hiç unutamadığım bir bayram sabahında



C) oğlumun mezuniyetinde, okul bahçesinde



D) ömrümün sonbaharında



E) göreve başladığımın ilk gününde

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlaç, iki cümleyi birbirine bağlamıştır?



A) Adam, eline televizyonun kumandasını ve çayını alıp televizyonun karşısına kuruluyor.



B) Yazar, olayları ve kişileri hayal gücünün yardımıyla yeniden kurar.



C) Bu romanın kahramanları, genellikle zengin ve yarı aydın kişlerdir.



D) Onlar gibi düşünüyor birçok konuda ve onlar gibi davranıyor olaylar karşısında.



E) Sonunda istediğimiz gibi güzel ve ucuz bir ev bulup yerleşebildik.

265 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisi nesne - yüklem ilişkisi bakımından ötekilerden farklıdır?



A) Boş kutuyu mutfaktaki sepete attım.



B) Okul arkadaşına mektup yazacakmış.



C) Telefon numarasını yine yanlış çevirdim.



D) Vakit buldukça çiçekleri suluyorum.



E) Hastamız günden güne iyileşiyor.

Test 50

1. B

7. İnsanoğlu hem kendini hem de biriktirdiklerini yazıya aktararak Bu cümledeki öge dizilişi aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?



A) Özne - dolaylı tümleç - zarf tümleci - belirtili nesne yüklem



B) Özne - belirtili nesne - zarf tümleci - dolaylı tümleç yüklem



C) Nesne - dolaylı tümleç - zarf tümleci - dolaylı tümleç yüklem



3. D

4. E

5. C

6. E

7. B

8. E

9. D 10. D 11. C 12. C

10. (I) Uçurtmanın tarihi MÖ 300 yıllarına kadar dayanıyor. (II)

sonsuzluğa taşımıştır.



2. A

Menşei ise Çin olarak biliniyor. (III) Uzakdoğu kültüründe çeşitli savaşlarda haberleşme ve düşmanı korkutma aracı olarak kullanılıyor uçurtma. (IV) Uçurtmayı Budist rahiplerin uzun yıllar dinsel törenlerde kullandığı da bilinmektedir. (V) Daha sonra birçok deneyde, araştırmada hep başrolü oynamıştır uçurtma.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) I. cümle, öznesi belirtili isim tamlaması olan bir fiil cümlesidir.



B) II. cümle; edilgen çatılı, birleşik bir cümledir.

D) Nesne - zarf tümleci - dolaylı tümleç - yüklem



C) III. cümle, dolaylı tümleci olan bir fiil cümlesidir.

E) Zarf tümleci - özne - dolaylı tümleç - yüklem



D) IV. cümle, içinde zarf tümleci olan olumlu bir cümledir.



E) V. cümle, yüklemi duyulan geçmiş zamanlı devrik bir cümledir.

11.

Çünkü saatler dardır, her şeyi almaz

hakkı tanımayan bir yaklaşım, ancak eleştirel düşüncenin hiç olmadığı bir ortamda yerleşebilir.



Güneşte çözülür ve kayarlar bir yana



Mısırlar güçlükle büyürken yağmursuzluk



Bu cümlenin öznesi aşağıdakilerden hangisidir?



Kaygılandırır dilsiz bahçıvanı



A) Bir yaklaşım



Sessiz kuşlar, bir keçi, ağır iğde ağaçları



B) Tanımayan bir yaklaşım



C) Söz hakkı tanımayan bir yaklaşım



D) Karşısındakine söz hakkı tanımayan bir yaklaşım



E) Sanat yapıtını bir kişinin tekelinde gören ve karşısındakine söz hakkı tanımayan bir yaklaşım

Çözüm Yayınları

8. Sanat yapıtını bir kişinin tekelinde gören ve karşısındakine söz



Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



A) Birinci dize, öznesi ortak sıralı bir cümledir.



B) İkinci dize, devrik ve kurallı cümlelerden oluşmuştur.



C) Üçüncü dize, dördüncü dizenin açıklayıcısıdır.



D) Dördüncü dizenin yüklemi oldurgan bir fiildir.



E) Beşinci dize eksiltili cümle durumundadır.

12. (I) Tarım toplumuna geçtiğimizden bu yana, bitkilere müdahale ediyoruz. (II) Türlerin daha dayanıklı, lezzetli ve verimli olması için onları aşılıyoruz, ilaçlıyoruz, gübreliyoruz... (III) Ancak bu müdahale daha önce doğrudan bitkilerin genlerine yönelik olmamıştı. (IV) 1980'lerden sonra artık bitkilerin genlerine müdahale edilerek dayanıklılık ve verimlilik sağlanıyor. (V) Bitkilerin genetiğini değiştirmek ise giderek artan bir tartışmanın odak noktası.

9. Aşağıdaki dizelerden hangisi basit cümle oluşturmaktadır?

A) Hasret beni cayır cayır yakarken



266



B) Ne içindeyim zamanın



Bu parçadaki numaralı cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



A) I. cümlede basit türemiş ve birleşik yapılı sözcüklere örnek vardır.



B) II. cümle sıralı bir cümledir.

Soluk, uzun yüzlü adamlar



C) III. cümle, yüklemi fiil olan birleşik bir cümledir.

E) Dağlara, denizlere, ovalara



D) IV. cümlede fiil edilgen çatılıdır.



E) V. cümle kurallı isim cümlesidir.



Bu eski heykelin yanaklarında

D) Şimdi rüya görür damlarda



Ne de büsbütün dışında

C) Yıllar bir gözyaşı olup da kaymış



Bedenimde buzdan bir el yürüyor



Uzansaydık yağarak iplik iplik

TÜMEVARIM - II Test 1. Ne azap ne sitem bu yalnızlıktan

01

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde vurgu yüklemin üzerindedir?



Kime ne, aşılmaz duvar bendedir



Süslenmiş gemiler geçse açıktan



Sanırım gittiği diyar bendedir



Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Soru zamiri



B) İşaret sıfatı



C) Çekimli eylem



D) Ek fiille çekimlenmiş kişi zamiri



E) Zarf



A) Doğrusu "akraba mı komşu mu" sorusuna cevap vermek biraz güçtür.



B) İnsanoğlu hayatında aşağı yukarı üç türlü tanıdıkla çevrilmiştir.



C) İnsan dünyaya geldiği zaman akrabalarını, çevresini hazır bulur.



D) Gerçi yediklerimiz ayrı gider ama mutfak penceresinden pişirdiklerimizin kokusu duyulur.



E) Bir bakıma komşularımız hazır bulduğumuz arkabalarımızı andırırlar.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikileme, sıfat görevinde kullanılmıştır?

A) Askerin kasabaya girdiğini haber vermek için koşa koşa kaymakamın evine gittim.



B) Onunla güzel güzel konuşurken birden bire ne olduysa sinirlendi.



C) Beceriksizliği yüzünden tabak tabak yemek çöpe döküldü.



D) Kızgın güneşe karşın düşe kalka azimle yola devam ettik.



E) Onu bulabilmek umuduyla bütün gün kapı kapı dolaştım.

5. "Açıl susam açıl"; Binbir Gece Masalları'nda geçen bir hikâye

Çözüm Yayınları



olan Ali Baba ve Kırk Haramiler adlı anlatıda, Kırk Haramiler'in hazinelerini gizledikleri mağaranın kapısını açmak için kullandıkları büyülü bir sözdür.

Bu cümle için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?



A) Hem yapım hem çekim eki almış sözcüklere yer verilmiştir.



B) Belgisiz sıfat vardır.



C) Belirtili ad tamlaması vardır.



D) Dönüşlülük zamiri kullanılmıştır.



E) Amaç ilgisi kuran edat vardır.

3. Sonbahar geliyor serçe

I

Yuvanı nereye yapacaksın II Ayva çiçek açmadan önce III

6. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi, kökünün türü

Meyvelerin içi geçecek IV



A) Ateşi yükselince en yakın sağlık kurumuna başvurduk hemen.





B) Duyduğu sevinç buğulu güzel gözlerinden okunuyordu.

Yağmurlarla ıslanacaksın V



C) Eve dönerken çocuğa emzik de almayı unutmayasın sakın!



Dizelerdeki altı çizili sözcükler yapıları bakımından ikişerli gruplandırıldığında hangisi dışta kalır?



D) İçimde küçücük de olsa bir umut kıvılcımı belirmişti.



A) I.



E) Hakkınızı aramada gevşek davranıp da kendinizi ezdirmeyin.

yönüyle ötekilerden farklıdır?

Rüzgâr başka çeşit esecek

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

267

Test 01

1. E

7. "Okur" bir metnin anlaşılması için gereken çabayı (lüzumlu bir

yazarın metni oluştururken takındığı iletişim konumunu III

(aktarım pozisyonunu) okur da okurken takınır.



Yazarın, metnin dokusuna sindirdiği iletiyi ya da bildirimi algılamayan (öğrenmeye) çalışır. Yazarlık nasıl bir yazma IV

birikimi gerektirirse okurluk da bir okuma birikimi (deneyimi) ister. V

Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı, ayraç içindeki sözün anlamıyla örtüşmemektedir?



A) I

C) III

D) IV

4. A

5. D

6. A

7. D

8. E

9. C 10. C 11. D 12. A

çekti.

şeyi yapma gayreti) gösteren kişidir. Bunun için de çalışma masasında yaratma sancıları çeken (bir şey üretmeye çabalayan) II

B) II

3. A

10. Denizin yüzeyine yansıyan mehtap beni gecenin sessizliğine

I





2. C



Aşağıdaki cümlelerin hangisi, ögelerin dizilişi bakımından bu cümleyle aynıdır?



A) İnsanların, konuşma biçimiyle söz dağarcığı arasında ilişki vardır.



B) Yazarların çocukluk anıları eserlerinde mutlaka ortaya çıkar.



C) Yaşamın gerçekleri bizi hayal aleminden ayırır.



D) Bir yazar düşüncelerini sınırlamadan özgürce yazmalıdır.



E) Edebiyat dünyasına bir öykü ustası olarak girdi.

E) V

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük gerçek

8. Kapıdan dört büklüm çıktı dışarı Gözleri çakmak çakmak, benzi sapsarı



Bir baktı konağa aşağıdan yukarı



Vay dedi, yutkundu, eğdi başını



Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?



A) “sapsarı” ön sesle pekiştirilmiş bir sözcüktür.



B) “konağa” sözcüğü yapıca türemiştir.



C) “aşağıdan” sözcüğü, hâl eki almış bir isimdir.



D) “vay” sözcüğü ünlemdir.



E) “eğdi” sözcüğü dilek kipiyle çekimlenmiş bir fiildir.

Çözüm Yayınları



anlamında kullanılmıştır?



A) Akşam yemeğinden sonra koyu bir sohbete daldıklarından geç uyumuşlar.



B) Son yaptıklarıyla herkesin gözünde daha da alçaldı.



C) Depremin olduğu gece bütün apartman, sokakta sabahladı.



D) Uzun araştırmalardan sonra nihayet gerçek ortaya çıktı.



E) Her defasında çevrendekileri karalamaktan vazgeçmelisin.

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisi nesnel bir yargı 268

içermektedir?

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem, geçişli olduğu hâlde cümlede nesne kullanılmamıştır?



A) Otuz iki yaşında, gözlüklü biriydi müdürümüz.



A) Denizi uzun süre yaşlı gözlerle seyretti ihtiyar balıkçı.



B) İlkbahar, tüm insanlara neşe ve mutluluk verir.



B) Arabayı sakın okulun önüne park etme.





C) Bütün gün koltukta oturup saatlerce seyretti.

C) Olaylara bakışı onun ne kadar insaflı biri olduğunu gösteriyor.



D) Yeni aldıkları evi satıp daha büyük bir ev almayı düşünüyorlarmış.



D) Bence onun başarısı, ailesinin kendisiyle aşırı ilgilenmesinden kaynaklanıyordu.



E) Salondakiler anlatılan fıkralara kahkahalarla gülüyorlardı.



E) Kışın karı ve soğuğu, ürkütücü olduğu kadar huzur vericidir.

TÜMEVARIM - II Test

02

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kişi adılı

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisi öge sayısı bakımından



A) O da sizinle bu konuda görüşecek.



A) Küçük kızın yanaklarından yaşlar süzülüyordu.



B) Bunu da çantana koyar mısın?



B) Bahar, armut ağaçlarının en uç dallarına kadar işlemişti.



C) Şu, senin ev arkadaşın Seval değil mi?



C) Köyü soğuk bir karanlık esir almıştı.



D) Onlarla iyi anlaştığımızı söyleyebilirim.



D) Akşam ilerledikçe lokantanın yükü artıyordu.



E) Sana güzel bir kahvaltı hazırladım.



E) Aylin, babasından uzun zaman ayrı kalmıştı.

kullanılmamıştır?

ötekilerden farklıdır?

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hiçbir sözcük, ad durum eki almamıştır?

A) Güneş ufuktan doğarken köylüler tarlanın yolunu tutmuştu.

2. Aşağıdakilerin hangisinde ek eylem kullanılmamıştır?



B) Derdini söylemeyen insan derman bulamaz.



A) Bu şehrin sokakları oldukça dardı.



C) Babası duyacak diye ödü kopuyordu zavallının.



B) Akşama dek koca koca kütükleri yardı.



D) Sınavdan çıkan öğrenciler, soruları tartışıyor.



C) Yalanının anlaşılmasından çok korkardı.



E) Takımımız, ikinci yarıda daha başarılıydı.



D) Dışarıda bizi gözetmeyen iki kişi vardı.



E) Sınav soruları oldukça kolaydı.

Çözüm Yayınları



6. Bu sanatçı, içinde yaşadığımız çevreyi, günlük olayları yansıtıyor; bunları da ancak okurken görebileceğimiz, incelikli ayrıntılarla ustaca anlatıyor.

3. Bazı akşamüstleri, oturur



Bu cümlede aşağıda verilenlerden hangisi yoktur?



A) Kişi zamiri



B) Niteleme sıfatı



C) Sıfat - fiil



D) Durum zarfı



E) Birleşik sözcük



Hikâyeler yazardım,



Deli gibi!



Ben hikâye yazarken



Kafamdaki insanlar



Balığa çıkarlardı



Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Sıfat yapan "ki"



A) Rahvan at kendini yorar.



B) Fiilimsi



B) Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır.



C) İyelik eki



C) Ateş olmayan yerden duman çıkmaz.



D) Belirtili ad tamlaması



D) Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar.



E) Birleşik zaman - çekimli eylem



E) Sayılı koyunu kurt kapmaz.

269 7. Aşağıdaki atasözlerinden hangisinin yüklemi geçişsiz bir eylemdir?

Test 02

1. B

8. “Orta oyunu tiyatro değildir, yalnızca güldürüdür. Oysa tiyatro

Bu metnin anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?



A) Doğrudan anlatıma başvurulmuştur.



B) Deyim kullanılmıştır.



C) Tanım yapılmıştır.



D) Nesnellik hâkimdir.



E) Karşılaştırma vardır.

3. D

4. E

5. C

6. A

7. C

8. D

9. B 10. C 11. D 12. B 13. B

11 – 12. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

kimi zaman ağlatır, kimi zaman güldürür.” diyen bilgisizlere acınıp geçilir. Sanatı mutlu bir azınlığın tekelinde zanneden bu yarı aydınlar takımı halk şiiri, halk edebiyatı, halk tiyatrosu lafından huylanır olmuş. Öykünün meddahtan, romanın Dede Korkut’tan, şiirin Karacaoğlan’dan yararlanılarak çağdaş bir öze ve tekniğe ulaşması gereğinden her söz ettiğimizde bunların başından aşağı kaynar sular dökülür.

2. B



(I) Burası deniz kenarında küçük bir kasaba... (II) Ben burada tabiat ile bir arada huzur içinde yaşıyorum. (III) Kuş cıvıltıları insanın ruhunu okşuyor. (IV) Karşımda büyüleyici bir dağ görüntüsü yükseliyor. (V) Dağın yüksekliği bin beş yüz metre imiş.

11. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

9. Bu mağaza bizi her zaman güler yüzlü ve dostane bir şekilde



A) I. cümledeki bütün sözcükler basit yapılıdır.



B) II. cümlenin yüklemi şimdiki zamana göre çekimlenmiştir.



C) III. cümle; özne, nesne ve yüklemden oluşmuştur.



D) IV. cümlede dolaylı tümleç, türemiş bir sözcüktür.



E) V. cümlenin yüklemi, ek fiilin rivayetiyle çekimlenmiştir.



Bu cümledeki anlam olayı, aşağıdakilerden hangisidir?



A) Dolaylama



B) Ad aktarması



C) Benzetme



D) Deyim aktarması



E) Kinaye

Çözüm Yayınları

karşılar.

12. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde anlatıcının duygularına yer verilmemiştir?



A) I. ve II.



B) I. ve V.

D) III. ve IV.

C) II. ve III.

E) IV. ve V.

10. Teknolojinin sağladığı yeniliklerle son döneme “İletişim Çağı” denildi. Gazeteler yazıyor; telefonlar, radyolar, televizyon ve İnternet, iletişimi sağlamak için işlemeye devam ediyor. Ama ne gariptir ki psikolojik rehberlik uzmanları insanların iletişimsizlik problemlerinden bahsedip duruyor. İnsanlar yalnızlık, çaresizlik konulu şarkılar besteliyor, kitaplar yazıyor, filmler yapıyor.

270



Bunları söyleyen kişi aşağıdakilerden hangisinin şaşkınlığını yaşamaktadır?



A) Teknolojideki gelişmelerin gereksinimler karşısında yetersiz kalması



B) Teknolojik araçların amacına uygun kullanılmaması



C) Çok yönlü iletişim araçlarına rağmen iletişimsizlik yaşanması



D) İnsanların birbiriyle iletişimde kaba güce başvurması



E) İnsan ilişkilerinde teknolojinin belirleyici bir güç hâline gelmesi

13. Hayatın birçok alanında yapay zekâ uygulamalarından faydalanılsa da ABD’deki bir üniversitede yapılan araştırma acı gerçeği ortaya çıkardı.

Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



A) Cümlenin yüklemi çatısı bakımından etkendir.



B) Nesne, isim tamlamasından oluşmaktadır.



C) Fiilden isim yapma eki almış sözcük vardır.



D) Bulunma durum eki almış sözcük vardır.



E) İyelik eki alan sözcük vardır.

TÜMEVARIM - II Test 1. Anlattıkları şeylerin niteliğine göre fiiller, kılış fiilleri (okumak,

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-in, -ın” eki, ötekilerden farklı bir görevde kullanılmıştır?

kırmak...), durum fiilleri (gülmek, uyumak...), oluş fiilleri (paslanmak, sararmak...) diye adlandırılır.

Aşağıdakilerin hangisinde kılış, durum ve oluş eylemleri sırasıyla verilmiştir?



A) Susmak, ağlamak, sevinmek



B) Yazmak, oturmak, yaşlanmak



C) Gelmek, sevmek, gülmek



D) Sararmak, kesmek, çatlamak



E) Ekşimek, küsmek, koşmak

03



A) Sonbaharda gittiler ama kışın gelecekler.



B) Kitabın kapağı daha çarpıcı olabilirdi.



C) Bu ilacın faydası olmaz sanıyorum.



D) Sizde içtiğimiz çayın tadı bambaşkaydı.



E) Sizin isteklerinize uymak zorunda mıyız?

5. Şair Enis Batur, özel televizyonların birinde kendisiyle yapılan söyleşide, mecazlı bir anlatımla: “Belki kıyamet koptu da bizler kıyametten sonrasını yaşıyoruz.” dedi.



Günlük güneşlik bir kaldırımdan



Aşktı uçup giden üstümüzden



Bu dizelerle ilgili olarak



I. Çekimli fiil kullanılmıştır.



II. Zarf - fiil ve sıfat - fiile yer verilmiştir.



III. Birleşik zamanlı fiil vardır.



IV. Sayı sıfatı kullanılmıştır.



V. Birinci çoğul iyelik eki kullanılmıştır.



yargılarından hangisi yanlıştır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

Çözüm Yayınları

2. Göz göze geldikse geçerken

Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?



A) İsim - fiil kullanılmıştır.



B) Birden çok çekimli eylem vardır.



C) Yüklemden önceki öge, nesnedir.



D) Belgisiz zamir ve belgisiz sıfat vardır.



E) Kurallı bir eylem cümlesidir.

E) V.

6. Dağı taşı aşıp da gelmişiz

3. Günün ilk ışıklarıyla birlikte insanlar birer ikişer

I

II

III

IV

dolduruyor kaldırımları.



V



Bu cümledeki numaralanmış sözcüklerin hangileri hem yapım hem çekim eki almıştır?



A) I. ve II.



B) I. ve III.

D) II. ve V.

E) IV. ve V.

C) III. ve IV.



Kıvrım kıvrım yollardan



Nice günler nice geceler



Sırtımızda çulunuz



Yalnız kalmışız



Aşağıdaki dizelerin hangisinde, ikileme türce bu dizedeki ikilemeyle özdeştir?



A) Dostlarla da ayrıldı yollar bir bir



B) Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden

C) Ürkek ürkek bakar tavşanlar dağa

D) Hayal meyal şeylerden ilk aşkımız



E) Gökyüzü mavi mavi gülümsüyordu

271

Test 03

1. B

7. (I) Tüketim kültürü, şiiri az çok dışlamıştır. (II) Televizyon,





8. E

9. E 10. A 11. A 12. A

A) Hedefe kilitlenmenin

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde altı çizili tamlamanın türü farklıdır?



B) Azimle yola devam etmenin



C) Engelleri aşmayı bilmenin

A) I.



D) Dikkatli olmanın



E) Hiç durmadan ilerlemenin

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

8 – 9. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

11.

I. O kadar fırtınalı bir maziden sonra istikbalde söneceğinize inanmaktan uzağım.



II. Onun ince düşünceli biri olduğunu nereden bilecektim.



III. Yaşlı adamın gözleri son günlerde görmez olmuştu.



IV. Kurtuluş Savaşı yıllarında ailem büyük felaketler yaşamıştı.



V. Kadıncağız, baygın bir şekilde evinin yıkılan duvarlarına bakıyordu.

I. Yağmurlar başlayınca odalarımız damlardı Dizlerini döve döve ağlardı anam

II. Şimdi kırkikindiler boyunca sırılsıklam Küçük kerpiç evlerin çıkmaz aklımdan

III. Türkiye’m, ana yurdum, sebebim, çarem Taşına toprağına vurgunluğum bundandır

IV. Aynı yıldızda birleşiyor yalnızlığımız



7. C





6. D

Bu cümlede başarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinin önemi vurgulanmaktadır?



5. A





4. A

dağın tepesine bak, gözlerini dağdan ayırma; böyle yaparsan kilometrelerin ayaklarının altında eriyip gittiğini hissedeceksin.

Çözüm Yayınları



3. D

10. Dağın zirvesine çıkıncaya kadar delikanlı dedi ki: Koşarken

sinema, gazete gibi kitle iletişim araçlarının doğurduğu bu kültür, şiire okurunu kaybettirmiştir. (III) Ancak bilelim ki şiir, yalnızca sahte okurlarını yitirmiş, gerçek okurlarını korumuştur. (IV) İşte bunun içindir ki benim, şiirin geleceği açısından hiçbir kaygım yok. (V) İyi şiir, gerçek okuruyla şiir yaşamını sürdürecektir.

2. D

İçimizde aynı şarkı çalınıyor.

V. Ceketleri kavuşturmalı bir iki üç



Köşelerde değil ortalarda gülmeli



Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangi ikisindeki altı çizili sözcükler mecaz anlamlıdır?



A) I. ve II.





B) II. ve III.

D) IV. ve V.

C) III. ve IV.

E) I. ve IV.

8. Numaralanmış dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

272



A) I’incinin yüklemleri geniş zamanın hikâyesine göre çekimlenmiştir.



B) II’inci, basit yapılı devrik bir cümledir.



C) III’üncüde işaret zamiri, ek eylemle çekimlenip yüklem olmuştur.



D) IV’üncüde birinci yüklem etken, ikinci yüklem edilgen çatılıdır.



E) V’incide isim - fiil kullanılmıştır.

9. Numaralandırılmış dizelerin hangisinde iyelik eki kullanılmamıştır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

12. İlk öykü kitabım olması nedeniyle bunun yüzde kaçının ben, yüzde kaçının kurmaca olduğunu alıcı gözüyle baktığımda, ben bile çok temellendiremiyorum. Elimde olmadan yaşantılarımdan, edindiklerimden oluşturduğum bir kitap diyelim. Yaşamımda bugüne kadar edindiklerimi farkında olmadan üçe bölmüş de olabilirim.

Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söylenmiş olabilir?



A) Öykülerinizi yazarken kendi yaşamınızdan alıntılar yaptınız mı?



B) Sizce öyküleriniz hayal ağırlıklı mı?



C) Bundan sonra öyküye devam mı?



D) Öykülerinizde geleneklere karşı bir gönderme de var mı?



E) Öykülerinizde yaşantı ağırlıklı olayları mı tercih ediyorsunuz?

04

TÜMEVARIM - II Test 1. Sonra saygıyla toprağa oturdum

Dayadım sırtımı duvara



Bu anda ne düşmek dalgalara



Bu anda ne kavga ne hürriyet ne karım



Toprak, güneş ve ben



Bahtiyarım



Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) İlgi eki



B) Ek eylem



C) İyelik eki



D) Kişi eki



E) Fiilden isim yapan ek

4. (I) Kalıcı eserler yaratmanın tek yolu eğitimdir. (II) Mermer üzerinde çalışırsak eserlerimiz zamanla yok olmaya mahkûmdur. (III) Çeşitli madenleri işlersek gelecek yüzyıllar eserlerimizi silecektir. (IV) Görkemli yapılar kurarsak davetsiz bir misafir gibi gelen deprem, onları bir toz yığını hâline getirecektir. (V) Fakat çocuklarımızı ve gençlerimizi çağdaş yöntemlerle eğitirsek zaman tarafından eskitilemeyecek büyük bir eser ortaya çıkar.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangileri eylem cümlesi değildir?



A) I. ve II.



B) I. ve V.

D) III. ve IV.

C) II. ve III.

E) IV. ve V.

5. Öykünün gerek yaratma gerekse okunma süreçleri bakımından günümüz dünyasının sabırsızlığına tam denk düştüğüne, çok okunmasının da buna bağlı olduğuna inanıyorum.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “arkadaşım” sözcüğü

Bu cümleyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?



A) Arkadaşım ısrarla şubat tatilinde beni İstanbul’a çağırıyor.



A) Birleşik bir eylem cümlesidir.



B) Şubat tatilinde beni İstanbul’a arkadaşım ısrarla çağırıyor.



B) Birden çok bağlaç kullanılmıştır.



C) Beni, şubat tatilinde, İstanbul’a ısrarla arkadaşım çağırıyor.



C) Zincirleme ad tamlaması vardır.



D) Şubat tatilinde ısrarla arkadaşım İstanbul’a beni çağırıyor.



D) Birden çok dolaylı tümleç vardır.



E) Arkadaşım, ısrarla beni İstanbul’a şubat tatilinde çağırıyor.



E) Sıfat kullanılmıştır.

3.

I. Otobüsteyiz ve o bize, karşı yamaçlardaki köyleri gösteriyor.



II. Bu davranış, halkımızın misafirperverliğini göstermesi bakımından önemli.



III. Öğrencilerin takıldıkları soruların çözümünü örneklerle gösterdi.



IV. Bütün söylenenler onun haklı olduğunu gösteriyor.



V. Bu adam, yaşından genç gösteriyor.

Çözüm Yayınları

kullanıldığı yere göre cümlenin en önemli ögesi durumuna getirilmiştir?

6. (I) Kasabaya on yedi kilometre uzaklıkta bir yayla burası. (II) Gür kestane ve gürgen ağaçlarının arasından deniz görünüyor. (III) Ormanın içinden, tepelerin arasından giden yol, bir yılanı andırıyor. (IV) Sık ve gür ağaçların arasında düz, geniş bir alandayız. (V) Otlarla kaplı alanda ne bir diken ne bir çalılık var.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) I. cümle, yüklemi ek eylemle çekimlenmiş bir cümledir.



Numaralanmış cümlelerde “göstermek” sözcüğünün aşağıdaki anlamlarından hangisi yoktur?



B) II. cümle, içinde zincirleme ad tamlaması bulunan olumlu bir cümledir.



A) İşaret etmek





B) Değerlendirmek

C) III. cümle, nesnesi sıfat tamlaması olan birleşik bir cümledir.



C) Belirtmek





D) Görünmek

D) IV. cümle, içinde hem niteleme hem de belirtme sıfatı olan bir isim cümlesidir.



E) Anlatmak



E) V. cümle, içinde fiilimsi olan kurallı bir fiil cümlesidir.

273

Test 04

1. A

2. C

3. B

4. A

5. E

6. E

7. D

8. A

9. D 10. A 11. B 12. B

7. Evliya Çelebi gerek gördüğü fakat dilde bulunmayan,

10. “Olayların anlatımında özentiden, süsleme tutkusundan

okuyanın kolayca kavrayamayacağı sözcükleri yaratan, II



A) Uzun ve devrik cümlelere yer verir.



B) Özgün bir anlatımı vardır.



C) Gereksiz benzetmelerden, mecazlardan kaçınır.



D) Duru ve yalın bir anlatımı tercih eder.



E) Başkalarına benzememeye özen gösterir.



I

kısaca edebiyat yapmaktan hep uzak durdum.” diyen bir sanatçı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

tanık olduklarını kendi algılarına göre değiştirip büyüterek III IV V

yansıtan bir kişi.



Bu cümledeki numaralanmış sözcüklerden hangisi fiilimsi değildir?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

11. Kavafis “Yeni bir ülke bulamazsın, başka denizler bulamazsın...” diyordu Kent şiirinde. Kendinden kaçamama hâline gönderme yapan âdeta bir kıstırılmışlığı ya da imkansızlığı dile getiren bu şiirin satırlarında bir taraftan olanaksız bir taraftan kapalı bir çağrı var; gidebilmeyi ve gidilen farklı yerlerde kendinizle yüzleşmeye devam etmeyi içeren bir çağrı.

8. Bugün üzerinde yaşadığımız her kentin ve her

I

köklü yerleşim merkezinin kalbinde yatan yarı II yıkılmış ve terk edilmiş, duvarlarının taşları III

ipuçları vardır. V

Bu cümledeki numaralanmış sözcüklerden hangisinin türü, diğerlerinden farklıdır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

Çözüm Yayınları



sökülmüş kalıntılarında yeniden yükselişimizin IV

Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak



I. Yorum yapılmıştır.



II. Doğrudan anlatım cümlesi kullanılmıştır.



III. Örnekleme yapılmıştır.



IV. Niteleyici sözcüklere yer verilmiştir.



yargılarından hangisi yanlıştır?



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) II. ve III.

C) I. ve II.

E) III. ve IV.

9. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinin kökü, sözcük türü bakımından diğerlerinden farklıdır?



A) İmkansız olan şeyler vardır bilirsin



274



B) Çıkarıp atamam içimden



anlatırım. (II) Öyleyken karanlık tek bir gökyüzü bile yoktur benim öykülerimde. (III) Gözlem yeteneğimin ise kimseninkinden üstün olduğunu sanmıyorum. (IV) İnsanların aslında bakan her gözün görebildiği yönlerini sanatsal bir dille eserlerime yansıtmaya çalışırım. (V) Bunu yaparken de kılı kırk yaran bir titizlik gösteririm.

N’eyleyim yer etmişsin bir kere

Siner güzelliğin kelimelere

D) Yumsam gözlerimi seni seyrederim



12. (I) Ben daha çok, iki arada bir derede kalmış insanları

C) Ne zaman bir kağıt alsam elime



Yaşlanmamak gibi, ölmemek gibi

Devamlı bir musiki, kulaklarımda sesin



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde yan cümlecik kullanılmamıştır?



A) I.

E) Mevsimler seninle başlar, seninle biter



Yıl on iki ay benimlesin

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

05

TÜMEVARIM - II Test 1. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük, birden çok



yapım eki almıştır?



A) Bu kurallara hepiniz uymak zorundasınız.



B) Öğretmen sınavdan önce herkese başarı diledi.



C) Ekonomik krizden birçok kuruluş etkilendi.



D) Çaresiz söylediklerini kabul etmek zorunda kaldık.



E) Konuklar, yemek masasının etrafına dizildi.



4 – 5. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Yaşar Kemal, genel olarak etkilere kapalı bir sanatçıdır. (II) Ancak özellikle dil ve üslubunda, halk dilinin büyük etkileri göze çarpmaktadır. (III) İstanbul Türkçesine göre Anadolu Türkçesini daha zengin bulan sanatçı, bir roman dili kurmak için büyük çaba harcamıştır. (IV) Başlangıçta daha çok yer verdiği yerel dilden zamanla uzaklaşarak ortak yazı dilini kullanmıştır. (V) Fakat Anadolu halk edebiyatından ve epik gelenekten yararlanmayı da ihmal etmemiştir.

4. Yaşar Kemal’in anlatıldığı bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

2. Bu söyleşi Bilge Karasu’nun kişiliğine, yaşamının bir

Altı çizili sözün bu cümleye kattığı anlam, aşağıdakilerin hangisinde vardır?



A) Onun eserlerinde söylediklerinden yararlanmayı bilmelisin.



B) Sanatçının yaşadığı çağ hakkında aydınlatıcı bilgiler veriyor bu kitap.



C) Onun hakkında yeterince bilgi sahibi olmadığını söylüyorlardı bana.



D) Okuduğum kitaplardan edindiğim yaşam deneyimleri beni geliştirdi diyebilirim.



E) Şiirlerde zengin bir dünyayla karşılaşıveriyorsunuz.

Çözüm Yayınları

dönemine ışık tutmaktadır.

A) I. cümlede, genellikle ulusal motiflere açık olduğu belirtilmiştir.



B) II. cümlede, eserlerinin ağırlıklı olarak halk ağzıyla yazıldığı açıklanmıştır.



C) III. cümlede, anlatımını oluşturmada büyük emek verdiği söylenmiştir.



D) IV. cümlede, roman dilinin bir geçiş dönemi yaşadığı belirtilmiştir.



E) V. cümlede, eserlerinde destansı gelenekten yararlandığı dile getirilmiştir.

5. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde dolaylı tümleç vardır?

3. Siyah smokini, kıvır kıvır uçuşan saçları ve kalın gözlükleriyle piyanonun başına geçip parçayı çalmadan önce gözlüğünü çıkartarak keskin bir bıçak gibi simsiyah parıldayan piyanonun üstüne koyan o genç çocuğun, dokunduğu her notayla geleceğinden ve hayatından bir parçayı tuşlara bıraktığı o konser salonunda, olağanüstü bir duyarlılıkla çaldığı parçayı dinlemeliydiniz.

Bu cümlenin anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?



A) İkilemeye yer verilmiştir.



B) Benzetme yapılmıştır.



C) Niteleyici sözcükler kullanılmıştır.



D) Öznellik ağır basmaktadır.



E) Kişileştirmeye başvurulmuştur.



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

275

6. (I) Bir sanatçıya “Böyle olmamış, şöyle yazacaksın!” denemez. (II) Başkaları istediği için yazılan bir eserin sanat açısından hiçbir özelliği yoktur. (III) Oysaki sanat, özgürlüğün sonucunda ortaya çıkarsa hem sanat hem de toplum kazanır. (IV) Sanatta özgürlük, daha doğrusu yaratma özgürlüğü, nefes almak gibi bir şeydir. (V) Her sanatçı, özgür bir ortamda yaşamak ister.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangilerindeki altı çizili sözcük hem yapım hem çekim eki almıştır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

Test 05

1. C

7. Oturur gelecek iyi günlerden bahsederdik

I

2. B

3. E

4. A

5. B

6. A

7. B

8. A

9. D 10. E 11. A 12. C

10. (I) Kuyucaklı Yusuf’un önemi sadece başarılı bir roman

II

olmasından kaynaklanmaz. (II) Onun öncü bir yapıt olması ona tarihsel açıdan bir önem kazandırır. (III) Çünkü bu yapıt daha önceki Türk romanlarından farklıdır. (IV) Tanzimat’tan 1950’lere kadarki Türk romanlarının ana konusu “Batılılaşma”ydı. (V) Her şeyden önce sanatçıların Türkiye sorununa bakışı farklıydı.

Şiirler okurduk uzun uzun III Karşısında ne mesuttuk değil mi IV Taksitle aldığımız küçük radyonun V



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) I. cümlede zarf vardır.



B) II. cümlede işaret zamiri vardır.



A) I’inci, basit yapılı bir fiildir.



C) III. cümlede bağlaç kullanılmıştır.



B) II’inci, bildirme kiplerinden gelecek zaman kipiyle çekimlenmiştir.



D) IV. cümlede sıfatlaştıran -ki vardır.



E) V. cümlede, birinci çoğul iyelik eki almış sözcük vardır.



C) III’üncü, birleşik zamanlı bir fiildir.



D) IV’üncü, bulunma hâl eki almış bir isimdir.



E) V’inci, sıfat - fiildir.

11. (I) On üç yaşımda derin bir susamışlıkla Dostoyevski ve Gogol’ü okumaya başladığım çocukluğumu anımsıyorum. (II) Rus edebiyatından sonra karşılaştığım Goethe ve Schiller’de, aynı doyumu hiçbir zaman bulamadım. (III) Hölderlin’e, Rilke’ye hayran kaldım. (IV) Sonra Kafka’nın dünyasının sonsuz boyutlarıyla karşılaştım. (V) Ama susuzluğumu gideren, istediğimi bütünleyen, Cesar Pavase’nin kitapları oldu.

kayması vardır?



A) Biraz önce anlattığım olay, Kurtuluş Savaşı yıllarında yaşanıyor.



B) Hiçbir zaman unutamadığımız hatıralar, geçmişin gizemine ışık tutar.



C) Geç de kalksa sabahları, işe gitmeden önce, mutlaka süt içer.



D) Gökhan kendi odasında, yarın gireceği sınava hazırlanıyor.



E) Arkadaşları ne derse desin o; kimseyi dinlemez, hep kendi bildiğini yapar.

Çözüm Yayınları

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yükleminde zaman



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) I. cümledeki “bir” sözcüğü, kendisinden sonra gelen bir ismi belirttiği için sayı sıfatıdır.



B) II. cümledeki “bulamadım” sözcüğü yeterlik fiiliyle çekimlendiğinden kurallı birleşik fiildir.



C) III. cümlede anlamca kaynaşmış birleşik fiil, yüklem görevindedir.



D) IV. cümle, içinde zarf tümleci olan yapıca basit bir cümledir.



E) V. cümlede, adlaşmış sıfat - fiil kullanılmıştır.

12. (I) Beğenilsinler ya da beğenilmesinler, kitaplarımın iz bıraktığını, birilerine işlediğini duyumsuyorum. (II) Yazmayı sürdürmemin bir nedeni de bu belki. (III) Çünkü kimse çölün ortasında konuşmayı istemez. (IV) Rüzgarın uğultusu, insanın sesini kimseye ulaşmadan dağıtacak olduktan sonra konuşmak, yazmak neye yarar ki? (V) Deneyimlerim şunu gösterdi ki hiçbir şeye yaramaz.

9. Bireyi mesleğe yönlendirirken onun ilgileri, yetenekleri ve 276



I

toplumun ihtiyaçları göz önüne alınmalıdır. Ancak bir on II III



yıl sonra hangi meslekte ne kadar insan gücüne ihtiyaç IV V

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?



A) I.’de ek eylem yoktur.



B) II.’nin yüklemi bir işaret zamiridir.



C) III.’de kişi zamiri vardır.



D) IV.’de birden çok ad tamlaması kullanılmıştır.



E) V.’de iki yargı vardır.



duyulacağını kestirebilmek zor.



Bu parçadaki altı çizili tamlamalardan hangisi, tür bakımından ötekilerden farklıdır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

TÜMEVARIM - II Test 1. (I) En canlı dil, konuşma dilidir, kimi zaman bir tek sözcük,

4. Aşağıdaki cümlelerden hangisi nesne - yüklem ilişkisi bakımından ötekilerden farklıdır?

bütün bir cümlenin yerini tutabilir. (II) Edebiyat da zaten, söyleyeceğini en kestirme yoldan söylemek demektir. (III) Gerçek konuşmacılar, sözlerini el ve yüz hareketleriyle bütünlemeyi belirler. (IV) Bir yazar, bir konuşmacının olanaklarına hiç mi hiç erişemez. (V) Çünkü yazar, el ve yüz hareketlerini, ses tonunu yazısına aktaramaz.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde çekimli eylem yoktur?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

06



A) Tiyatro biletini bir türlü bulamadım.



B) Boş gözlerle gözünü kırpmadan bize bakıyordu.



C) Gazetedeki köşe yazılarını dikkatlice okudu.



D) Yarım saatten beri durakta seni bekliyorum.



E) Elindeki kitapları masanın üzerine bıraktı.

E) V.

5. Dostoyevski okurları bilirler; Dostoyevski, yaşama bodoslama girmez, çit aralıklarından sızar. Onda roman, neredeyse tek bir tümcenin dallanıp budaklanmasıdır. Sıradan bir olay, yeni açılımlarla kendini geliştirir. Öyle bir noktaya gelinir ki orada yaşananlar kişisellik çemberini aşar, ----



A) Deneme sınavının sonuçlarını dört gözle bekliyorduk.



B) İşin içinde bir bit yeniği olduğunu o da fark etmişti.



C) Gözünü dört aç, biraz daha dikkatli ol.



D) Eve hırsız girmiş de ruhu duymamış, evdekilerin.



E) Merhametten maraz doğar, derlerdi de inanmazdım.

Çözüm Yayınları

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyim kullanılmamıştır?

Bu parçanın sonuna, düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?



A) edebiyatın vazgeçilmez ögesi olur.



B) kapsamlı bir roman olarak ortaya çıkar.



C) halkın yaşam acılarına karışır.



D) evrensel duygu yoğunluğuyla donanır.



E) bir anlamda destansı bir nitelik kazanır.

3. Aşağıdaki cümlelerden hangisi özne ve yüklemden oluşmuştur?



A) Polisiye romanlar bu dönemde Türkçeye aktarılmaya başlanmıştır. B) Bu kitap okuyucuyu günlük yaşamın sıkıntılarından uzaklaştırıyor.



C) Edebiyatımızda roman biçimindeki ilk eser, Yusuf Kâmil Paşa’nın çevirdiği Telemak’tır.



D) Masallarla olayların akış ve oluşundan dersler çıkarabiliriz.



E) Halide Edip Adıvar’ın Vurun Kahpeye adlı romanı ilk olarak 1926’da yayımlanmıştır.

277 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikileme, ad görevinde kullanılmıştır?



A) Bu bölgede irili ufaklı birçok sanayi kuruluşu var.



B) Haklı olduğunu er geç herkese kabul ettirecekti.



C) Zaman zaman geriye dönüp neler yaptığını düşünürdü.



D) Aşağı yukarı bir yıl birlikte çalıştık.



E) Adam, varını yoğunu çocuklarının eğitimi için harcadı.

Test 06

1. B

7. O, romanının kurgusu ve dili üzerinde büyük bir sabırla

3. C

4. B

5. B

6. E

7. C

8. D

9. B 10. D 11. D 12. E

10. Haydi dolaşalım yüce dağlardan

çalışan, toplumsal değerlendirmelerinde ve eleştirilerinde yaygın yargılara kapılmayıp olayları detayıyla araştıran, roman kişilerini psikolojik gerçeklikle yaşatan bir romancıdır. Romanlarında ele aldığı kişiler hem yaşayan kişiler, hem toplumsal anlamı, toplumsal temsil niteliği olan kişilerdir.





I

II



Sen beni bıraktın ah ile zarda III IV



Ötmek istiyorum viran bağlarda

Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?



Ayağıma cennet cennet sıralansa da



A) Sıfat tamlaması





B) Birden fazla tamlananı olan belirtili ad tamlaması





C) Olumlu fiil cümlesi

Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



D) Zarf - fiil



A) I numaralı sözcük, isteklendirme duygusunu belirginleştiren bir ünlem görevindedir.



E) Birden fazla bağlaç



B) II numaralı sözcük, kendisinden sonra gelen ismi niteleyen bir sıfat görevindedir.



C) III numaralı sözcük, kişi isminin yerine kullanılan bir zamir görevindedir.



D) IV numaralı sözcük, ilenme duygusunu ön plana çıkaran bir ünlem görevindedir.



E) V numaralı sözcük, şartın geçerli olmadığını anlatan bir bağlaç görevindedir.



Sevdam içinse, yerler gökler kadar dediler



Ben ateşi bağrımda tutamayınca artık



Bağrıştılar, evrende yangın mı var, dediler



Bu dizelerle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?



A) I. dizede sesteş sözcükler kullanılmıştır.



B) II. dizede birden çok ilgeç vardır.



C) II. dizede birinci tekil kişi iyelik eki vardır.



D) III. dizede sıfat tamlaması kullanılmıştır.



E) IV. dizede iki eylem de basit zamanlıdır.

Çözüm Yayınları

8. Sana varan geçiş var ya, dar mı dar dediler,

V

11. Her eleştirmen, “eleştirme”nin esere bağlı bir değerlendirme



I

II

olduğunu, övmek ya da yermek amacıyla yapılmayacağını III

bilmeli ve bu doğrultuda davranmalıdır. IV V



Bu cümledeki altı çizili sözcüklerden hangisi yapıca ötekilerden farklıdır?

okuma amacı da değişebiliyor. Bazıları, dergide tanıdık bir isme rastlamak için, bir kısım okur ise merak ettikleri bir konuyu bulup incelemek için okurlar bu tür yayınları. Dergiyi, yayımlayanlarına saygı ve vefa anlayışıyla alanlardan, sanat dünyasındaki gelişmeleri takip için alanlara kadar bir yelpazesi var okur kitlesinin. Bense tanıdık bir isim ya da önemli bir konu bulmaktan çok, dişe dokunur bir paragraf bulmanın heyecanı ve ümidiyle alıyor ve okuyorum dergiyi.



A) I.



Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?



A) Nurullah Ataç, konuşma dilindeki devrik cümleyi, yazılarında da kullanmıştır.



A) Sanat dünyasındaki gelişmelerden haberdar olmak gerektiği



B) Yazar, bu romanında da köy yaşamını “belgesel” tekniğiyle vermeyi tercih etmiştir.



B) Her okurun okuma amacının farklılık gösterdiği





C) Dergilerin içeriğiyle farklı kesimlere hitap ettiği

C) Eski Yunan düşünürlerinin çalışmalarında bilim değil, doğa felsefesi ön plandadır.



D) Okurun okumadan aldığı tadın dergi seçimini etkilediği



D) Şiire genç yaşta başlayan Cahit Sıtkı, ömrünün sonuna kadar yalnızca şiir yazmıştır.



E) Dergilerin okurla buluşmasında merak unsurunun önemli olduğu



E) Türk şiir geleneğine bağlı kalan bir sanatçının başarısız olması mümkün değildir.

9. Her okurun bir dergiden aldığı tadın farklılığı yanında, onu

278

2. E

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nesnellik söz konusu değildir?

TÜMEVARIM - II Test 1. O her olayı gözünde büyütür, sonra da ben niye böyle yaptım

4. Akşamları seyretmeli gün batarken

diyerek kendini suçlar.

Altı çizili deyimin bu cümleye kattığı anlam aşağıdakilerden hangisinde vardır?



A) Bu yaşadıklarımız hiç de küçümsenmeyecek şeyler değil, bence daha sağlıklı düşünmeliyiz.



B) Ben onun yalan söylemediğini nereden bileyim, konuşurken gözüme bile bakamıyor.



C) Medyanın en belirgin alışkanlıklarından biri de gerçekler konusundaki çekimserliğidir.



D) Boşuna uğraşma, bu durumu abartarak hiçbir sonuç elde edemezsin.



E) Neden tarafsız bir tavır sergileyemiyorsun, kişiselliği bir tarafa bırak.

07



Pencereye vuran yağmuru geceleri



Sırtüstü uzanıp kitap okumalı



Sağmalı ak koyunlar gibi düşünceleri



Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Benzetme edatı



B) Fiilimsi



C) Birleşik sözcük



D) Haber kipiyle çekimlenmiş fiil



E) Niteleme sıfatı

5. Aşağıdakilerin hangisinde pekiştirilmiş sözcük, diğerlerinden farklı türdedir?

2. Aşağıdakilerin hangisinde bir söz, benzetme ilgisiyle bir

A) Saçlarının ağarmasına artık üzülmüyorum.



B) Bedeninde sıtmaya benzer bir titreme vardı.



C) Hayal gücü olmazsa sanat yapıtı da olmaz.



D) Her sohbetinde Orhan Veli’den iki dize söylerdi mutlaka.



E) Henüz hayatının ilkbaharındayken aramızdan ayrıldı.

Çözüm Yayınları

başka söz yerine kullanılmıştır?



A) Sorumlulukların unutulduğu tatil günleri çarçabuk geçti.



B) Bembeyaz bulutlarla kaplı gökyüzüne çevirdik başımızı.



C) Her birimizi baştan ayağa süzdü simsiyah gözleriyle.



D) İpince vücudu yaprak gibi sallanıyordu kapının önünde.



E) Apayrı dünyalarda yaşadığımız her halimizden belliydi.

6. Behçet Necatigil; şiirlerinin çoğunda açıkça görüldüğü üzere,

I

kapalı, içe dönük bir tiptir. Dış âlem onu rahatsız eder. II Bu tip insanlar, huzuru kendi içlerinde, hayal dünyalarında III

3.

I. O, hiçbir şeyden memnun olmayan, yaşam karşısında olumsuz tavır takınmış bir edebiyatçıdır.



II. Bazı edebiyatçıların, doğru bulmadıkları durumlar karşısındaki tavırları hiçbir şey yazmamaktır.



III. Gerçek anlamda sanat eseri üretemeyen kişiler, bunun tembellik ve uyuşukluktan kaynaklandığını ileri sürerek kusurlarını gizlemeye çalışırlar.



IV. Bazı yazarlar, bir şeyler yazmaktansa yazmamayı daha çok tercih ederler.



V. Büyük edebiyatçıların çoğu kendilerinden sonra gelen yeni edebiyatçıları derinden etkilemiştir.



Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, türü bakımından ötekilerden farklıdır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

ararlar. “Sokak - ev” tezadı ve “eve kaçma” temi Necatigil’in IV

ilk şiir kitabı olan Kapalı Çarşı'da da var. Gece ve akşam vakitleri yalnız dolaşmaktan korkan şair, mutluluğu ev içinde V

bulur.



Bu parçadaki altı çizili sözcüklerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) I. sözcük, yönelme durum eki almış bir zamirdir.



B) II. sözcük, sadece çekim eki almıştır ve cümlede belirtili nesne görevindedir.



C) III. sözcük, dönüşlülük zamirlidir.



D) IV. sözcük, -me ekiyle türetilmiş bir isim - fiildir.



E) V. sözcük hem yapım hem çekim eki almış bir isimdir.

279

Test 07

1. D

2. E

3. E

4. D

5. A

6. A

7. B

8. B

9. C 10. D 11. A 12. C

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zincirleme ad tamlaması

10. Doğa yürüyüşü orman, yayla, dağ yamacı gibi değişik I



A) Sanatın kendileriyle başladığını öne sürenler, içinde bulundukları zamandan öncesini görmezlikten gelmek isteyenlerdir.

yerlerde yapılabilir ancak yürüyüş rotası olarak belirlenmiş II III



B) Sanat eserlerinin topluma etkisini kabul etmek, sanatçı olmanın ilk koşuludur.



C) Geçmişlerini unutarak sanatın bugün başladığını söyleyenler, kalıcı eserler ortaya koyamazlar.



D) Geçmişi unutmuş görünenler, kendi savlarını inandırıcı kılmak için çeşitli sanat kuramları geliştirirler.



E) Sanat tarihi hakkında bilgi sahibi olmak, sanatçıları yanlış değerlendirmeler yapmaktan alıkoyar.

vardır?



yolları izlemek daha güvenlidir. Doğa yürüyüşü yapılan yollarda ağaçlar, kayaçlar ve levhalar üzerinde kimi işaretler IV

İbibikler öter ötmez ordayım



Mektubunda diyorsun ki gel gayri



Sütler kaymak tutar tutmaz ordayım



Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) İyelik eki almış sözcük



B) Sıfatlaştıran ki



C) Zarf - fiil



D) Bulunma durum eki almış sözcük



E) Emir kipinde çekimlenmiş sözcük

9. Sonsuzu Paylaşanlar, yazarını, okuyucuyla buluşturan sımsıcak bir kitap. Neler yok ki kitapta: Konserler, resim sergileri, imza günleri... Her insanın yaşamayı arzuladığı pek çok kaliteli ortamda yaşanan binlerce güzellik... Dünyaca ünlü sanatçılarla yapılan ve dostluk havası içinde daha da güzelleşen sohbetler de cabası.

280

Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) İsim cümlesi



B) Eksiltili cümle



C) Fiil cümlesi





Yukarıdaki parçada altı çizili sözcüklerin türleriyle ilgili olarak aşağıda yapılan açıklamalardan hangisi yanlıştır?



A) I. sözcük, sonuna geldiği sözle cümledeki diğer sözcükler arasında “imişçesine, benzer biçimde” anlamında ilişki kurduğu için edattır.



B) II. sözcük, bir düşünceye karşıt ikinci bir düşünceyi anlatan iki cümleyi birbirine bağladığı için bağlaçtır.



C) III. sözcük kendisinden sonra gelen ismi nitelediği için sıfattır.



D) IV. sözcük, belirsizlik kavramı vererek varlıkların yerini tuttuğu için zamirdir,



E) V. sözcük, fiilin anlamını nitelik kavramı bakımından etkilediği için zarftır.

Çözüm Yayınları

8. Kara gözlüm efkarlanma, gül gayri

bulunur. Bu işaretler yürüyüşçüler tarafından yol gösterici olarak kullanılır. V

11 – 12. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.



(I) Türkiye’de romanın başat tür olmaya doğru gittiği görülür. (II) Son yılların yayınlarını izlemek, bu yargıyı doğrulayabilecek sayısal verilere ulaştırabilir meraklı okuru. (III) Geçmiş yıllarda her üç Türk’ten ikisi şiir yazardı, şimdiyse her dört Türk’ten üçü roman yazıyor. (IV) Türler arasındaki geçişlilik, sonunda, üzerinde roman yazan her metni öyle kabul etmemiz gerektiği yolundaki bir yaklaşıma yol açtı. (V) XX. yüzyılın en önemli kuramcılarından Mikhail Bakhtin’in roman üzerinde yoğunlaşan Karnavaldan Romana adlı eseri bu yaklaşımı sorguluyor.

11. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde zarf yoktur?



A) I. ve II.



B) I. ve V.

D) III. ve IV.

C) II. ve III.

E) IV. ve V.

12. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?



A) I. cümle, yapıca birleşik olumlu bir fiil cümlesidir.



B) II. cümle, nesnesi sıfat tamlaması olan devrik bir cümledir.



C) III. cümlede türemiş yapılı birden fazla sözcük kullanılmıştır.

D) Devrik cümle



D) IV. cümlenin yüklemi birleşik bir eylemdir.

E) Olumlu cümle



E) V. cümle özne, nesne ve yüklemden oluşmuştur.

TÜMEVARIM - II Test 1 – 3. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.



(I) Sınıfa geç gelen bir öğrencime neden geç kaldın anlamında "Nerdesin?" diye seslendim. (II) "Öğrencim, ciddi ve öğrencilik niteliklerine yakışır bir tavırla "Depresyondayım!" diye cevap verdi. (III) Bu sırada sınıftaki öğrenciler arasında hafif bir gülüşme oldu. (IV) Ben öğrencinin bunalımları, birtakım sıkıntıları olduğunu sanmıştım. (V) Sonradan anladım ki, bu ara dillerden düşmeyen "Depresyondayım" şarkısındaki depresyon kelimesi öğrencilerin söz hazinesinde en üst noktaya yerleşmiş ve sorulan bu tür bir soruya karşılık akla gelebilen en uygun cevap hâlini almıştır.

4.

I. Neşet Ertaş Orta Anadolu'nun yetiştirdiği bilge bir ozan, saz ve söz üstadı, bir modern zaman abdalı.



II. UNESCO'nun 2010 yılında "Yaşayan İnsan Hazinesi" ilan ettiği Neşet Ertaş, müzikle 5 - 6 yaşlarında tanışmış bir gönül adamıdır.



Aşağıdakilerden hangisi bu iki cümlede ifade edilenleri doğru bir biçimde birleştirmiştir?



A) Neşat Ertaş, bilge bir ozan, saz ve söz üstadı, bir modern zaman abdalı olarak UNESCO tarafından bir hazine olarak ilan edilen daha 5 - 6 yaşındayken ünlü olan bir sanat adamıdır.



B) UNESCO'nun 2010 yılında "Yaşayan İnsan Hazinesi" olarak gördüğü Neşet Ertaş, 5 - 6 yaşlarında müzikle tanışmış, modern zamana ayak uydurmayı başarmış bir Orta Anadolu ozanıdır.



C) Orta Anadolu'nun bağrından çıkıp UNESCO'nun listesinde yer alan Neşet Ertaş, saz ve söz ustalığını modern müzikle kaynaştırmayı başarmış bir halk ozanıdır.



D) Müzikle küçük yaşlarda tanışan, Orta Anadolu'nun yetiştirdiği bilge bir ozan, saz ve söz üstadı, bir modern zaman abdalı olan Neşet Ertaş, UNESCO'nun 2010 yılında "Yaşayan İnsan Hazinesi" olarak ilan ettiği bir gönül adamıdır.



E) Bir gönül adamı, bilge bir ozan, saz ve söz üstadı, bir modern zaman abdalı olan Neşat Ertaş, 5 - 6 yaşlarında tanıştığı müzik kariyerini UNESCO'nun "Yaşayan İnsan Hazinesi" projesinde yer alarak tamamlamıştır.

1. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi bu parçadaki altı çizili A) Bir olay, bir durum karşısında kişinin takındığı davranış



B) Bir şeyin nasıl olduğunu belirten, onu başka şeylerden ayıran özellik



C) Kararlaştırılan, beklenen veya alışılan zamandan sonra



D) Bir bütünün parçaları arasında bulunan ahenk



E) Bir şeyin olma veya olmama ihtimalini kabul etmekle birlikte, olabileceğine daha çok inanmak

Çözüm Yayınları

sözcüklerden birine ait değildir?



08

5. (I) Michael E. Brown, “Plüton’u Kovan Adam” olarak haklı bir ün kazandı dünyada. (II) Brown 2005 yılında o zaman onuncu gezegen olarak adlandırılan Eris’i keşfetti. (III) Bu keşiften sonra da Plüton ve Eris gibi onlarca gök cismini “Cüce Gezegen” olarak sınıflandırmayı önerdi. (IV) Bunun belirsiz bir gezegen tanımı yerine daha bilimsel bir tanım olduğunu söyledi. (V) 2010 yılında “Plüton’u Nasıl Öldürdüm” isimli kitabında anılarını anlattı.

2. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) I. cümlenin yüklemi etken, geçişsiz çatılıdır.



B) II. cümle iç içe birleşik cümledir.



C) III. cümlede hem niteleme hem belirtme sıfatı almış bir isim - fiil vardır.



D) IV. cümle özne, nesne ve yüklemden oluşmaktadır.



E) V. cümlede yüklem, duyulan geçmiş zamanın hikâyesine göre çekimlenmiştir.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde kişisel görüş söz konusudur?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

6. Gün olur alır başımı giderim

I

281

II

Denizden yeni çıkmış ağların kokusunda III IV

Şu ada senin bu ada benim

3. Bu parçada geçen aşağıdaki sözcüklerden hangisi sözcük türü bakımından ötekilerden farklıdır?

Yelkovan kuşlarının peşi sıra V



A) yerleşmiş

B) düşmeyen





C) sorulan

D) gelebilen

Bu dizelerdeki numaralandırılmış sözcüklerden hangisi hem yapım hem çekim eki almıştır?



A) I



E) olduğunu

B) II

C) III

D) IV

E) V

Test 08

1. D

7. Niçin geri geldik bunca yıl sonra

3. A

4. D

5. A

6. D

7. B

8. D

9. A 10. A 11. E 12. E

10. Çeşni çerez; oyalanma, vakit geçirme anlamında kullanılan,

I

bugün gündemden düşmüş, eski bir deyimdir.

Batık bir ülkeyi aramak gibi



II



Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

III



İşte gençliğimiz; ta uzaklara



A) Bağımsız sıralı bir cümledir.



IV



B) Yüklem, ek eylemin geniş zamanına göre çekimlenmiştir.



Çok uzaklara bak. Orada belki.



C) Özne, sıfat tamlamasıdır.



D) Anlamca olumlu kurallı bir cümledir.



E) Yükleminde çatı özelliği aranmaz.



V



Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) I. sözcük soru zarfıdır.



B) II. sözcük sayı sıfatıdır.



C) III. sözcük isim - fiildir.



D) IV. sözcük edattır.



E) V. sözcük hâl eki almış işaret zamiridir.

11. (I) Dilek Yarımadası flora açısından oldukça zengin ve çok iyi korunmuş durumda. (II) Tam 804 bitki türü tespit edilmiş. (III) Bu bitkilerden sadece altısı dünyada yalnız burada yetişiyor. (IV) Bu yüzden bilim insanları Dilek Yarımadası'nı bir doğa müzesine benzetirler. (V) Çünkü Karadeniz, Akdeniz ve Marmara'daki bitkilerin hepsi burada bir arada yetişmektedir.

ilk toplanan fıstıktır. İçi yeşil olsa da az güneş gördüğü için dışı beyazdır. Üreticisinin boz fıstık ya da su altı demesine rağmen halk arasından nadiren de firik adıyla bilinir.

Bu parçayla ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?



A) Fiilimsiler kullanılmıştır.



B) Birden çok sıfat tamlaması vardır.



C) İlgeç ve bağlaçlara yer verilmiştir.



D) Basit, türemiş, birleşik yapılı sözcükler kullanılmıştır.



E) Ek eylemle çekimlenmiş yüklem vardır.

9. Anneannemin, anneannelerimizin lafları su serper yüreğime; yol gösterir, rehberlik eder bana. Ne zaman içim daralsa ya da kafam bulansa alırım elime bir deyimler sözlüğü, çekilirim bir köşeye. Her biri zekâ ve incelik kokan ama yazarı belirsiz bu kadim sözleri gül koklar gibi çekerim içime.

Bu parçada

Çözüm Yayınları

8. Baklavada kullanılan fıstık, henüz olgunlaşmadan, ağacından

282

2. E



Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) I. cümle, öznesi ortak olan bağlı cümledir.



B) II. cümlenin yüklemi edilgen çatılıdır.



C) III. cümle olumlu, kurallı fiil cümlesidir.



D) IV. cümlede hem isim hem sıfat tamlaması vardır.



E) V. cümle içinde fiilimsi grubunun yer aldığı bir isim cümlesidir.

12. Sporcunun halter dalında Türkiye adına yarıştığı ilk olimpiyat olan 1988 Seul Olimpiyatlarında 190 kiloyla kendi kilosunun 3 katından fazlasını kaldırarak kazandığı altın madalya, aynı zamanda Türkiye'nin olimpiyat oyunları tarihinde güreş dışında kazandığı ilk altın madalya olarak tarihe geçti.

Bu cümleden çıkarılabilecek kesin yargılar aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?



A) I. Sporcu, kendi kilosunun üç katını kaldırarak bir rekora imza atmıştır.





I. Düşünceyi belli bir konu, sorun üzerinde toplayamamak



II. Sıkılmak, bunalmak



III. Ne yapılacağını, nasıl davranılacağını öğretmek



IV. Hiçbir işe karışmayarak yaşamak



V. Bir kimseyi kaygı sebebinin ortadan kalkmasıyla veya yeniden umut verecek bir haberle ferahlatmak



açıklamalarından hangisini karşılayan bir deyim kullanılmamıştır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.



II. Halter, ilk defa Seul Olimpiyatlarında yarışmaya kabul edilmiştir.

C) I. Sporcu, Türkiye'ye ilk altın madalyayı kazandırmıştır.



II. Türkiye, daha sonraki olimpiyatlarda da halterde altın madalya almıştır.

D) I. Sporcu, Seul'de kendi rekorunu tazelemiştir.



E) V.

B) I. Sporcunun güreş dalında da madalyaları vardır.



II. Türkiye her yıl olimpiyatlara katılmaktadır.

II. Sporcu halterde dünya tarihine geçen ilk sporcu unvanını almıştır.

E) I. Sporcu Türkiye adına başka olimpiyatlara da katılmıştır.



II. Türkiye, olimpiyatlardaki ilk altın madalyasını güreşte almıştır.

BÖLÜM 03 Test

Ses Bilgisi - 1 1. Ağaç-ın ⇒ ağacın

4. Daha çocuktum ve babamın kulübesinin etrafında oynuyordum. O zamanlar kaç yaşındaydım tam olarak hatırlamıyorum. Bayağı küçüktüm.

Yukarıdaki sözcükte görüldüğü gibi “p - ç - t - k” ünsüzlerinden biriyle biten bir sözcüğe ünlüyle başlayan bir ek getirildiğinde “p - ç - t - k” sert sessizleri yumuşayarak “b - c - d - g” ye dönüşür, bu ses olayına ünsüz yumuşaması (ünsüz değişimi) denir.



Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?



A) Ünlü düşmesi



B) Ünsüz yumuşaması



C) Ünsüz benzeşmesi



Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi bu açıklamaya örnek değildir?



A) Bu kitabı hafta sonuna kadar bitirmeliyim.



D) Ünlü daralması



B) Umarım emeğimiz boşa gitmemiş olur.



E) Ulama



C) Toplantının içeriğini ben de bilmiyorum.



D) Yaşlandım artık, eski gücüm kalmadı.



E) Dün dedemin üzüm bağından üzüm topladık.

5. Sonunda “k” ünsüzü bulunan sözcüklere “-cik, -cek” ve isimden fiil türeden "-l" eki getirildiğinde sözcüğün sonundaki “k” ünsüzü genellikle düşer.



kavruk bir gül kokusuyla



zamanın sarkmış ışıklarına



kondu gözlerin



Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi vardır?



A) Ünlü düşmesi

B) Ünlü daralması



C) Ünlü türemesi

D) Ünsüz benzeşmesi

Çözüm Yayınları

2. teninde



01



Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya örnek bir sözcük yoktur?



A) Ufacık bir sorunu büyütmemek gerekir.



B) Biraz gayret et, azıcık yolumuz kaldı.



C) Deniz kenarında büyücek bir ev almışlar.



D) Sıcacık çorbayı içince içim ısındı.



E) Uçak yükseldikçe heyecanlanmaya başladım.

E) Ünsüz türemesi

3. Türkçe sözcüklerde görülen kalınlık - incelik uyumuna büyük ünlü uyumu denir.

Aşağıdaki dizelerin hangisinde büyük ünlü uyumuna uymayan bir sözcük vardır?



A) Yağız atlar kişnedi, meşin kırbaç şakladı



B) Neden sonra sarsıldı altımda demir yaylar



C) Altında da bir tarih: sekiz mart otuz yedi



D) Artık bahtın açıktır, uzun etme arkadaş



E) Tekerlekler yollara bir şeyler anlatıyor.

283 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük kaynaştırma ünsüzü almamıştır?

A) Her sınıfta elliye yakın öğrenci vardı.



B) Yaz tatilini nerede geçireceğimiz belli mi?



C) Çocukları beşer kişilik gruplara ayırdık.



D) Evin kapısı açılıp kapanırken ses yapıyor.



E) Biraz sonra arkadaşımız girdi odaya.

Test 01

1. E

7. Kısacık ömrüne sığdırdığı yüzlerce yapıtın asırlarca okunacağını o da bilmiyordu.

Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?



A) Ünsüz düşmesi



B) Ünlü düşmesi



C) Ünsüz yumuşaması



D) Ünlü daralması



E) Ulama

10.

6. C

7. A

8. C

Ölmemek, delirmemek için

Bir damın sazı, bir ocağın ateşi

Kimselere belli etmeden

Bir kadının suya değiyor ayakları

V. Yıldızlar çamlara değer de geçer



Gün burdan başını eğer de geçer



Yukarıdaki numaralı dizelerin hangisinde ünlü daralması vardır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

C) lV.

11. Kendimi kaptırarak tekerleğin sesine l

o, Türkçenin yeterince ayrımına varılmamış yoğunlaştırma ll lll lV

Uzanmışım kalmışım yaylının şiltesine ll

gücünden ustaca yararlanıyor. V



Bu cümlede altı çizili sözcüklerdeki ses olayları ikişerli gruplandırıldığında hangisi dışta kalır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

Çözüm Yayınları

8. Çoğu yazarda görülmeyen bir özellik var bu yazarda çünkü l



9. C 10. B 11. E 12. D

lV. Ağlar çekiliyor dalyanlarda



5. B

lll. Katlanmaksa katlanıyorum



4. B

ll. Elif kara taştan bir köyde yaşıyor



3. C

l. Sana koşuyorum bir vapurun içinden



2. A

E) V.

İlk sevgiye benzeyen ilk acı, ilk ayrılık lll Yüreğimin yaktığı ateşle hava ılık IV V

Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerin hangisinde birden fazla ses olayı vardır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

12. Bana böylesi garip duygular l Bilmem niye gelir, nereye gider ll lll Acı döndü yüreğimden, beynime sızar lV V

284 9. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi küçük ünlü uyumuna aykırıdır?



Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) Doğayı çok sevdiğini söyler her zaman.



A) l’incide, ünlü değişimi vardır.



B) Gerçek yazarlığa otuzunda başladım.



B) ll'ncide, ünlü daralması vardır.



C) Romanda pamuk toplayan izcileri anlatmış.



C) lll’üncüde, ünsüz yumuşaması vardır.



D) Karşıma oturup sözümü kesmeden dinledi.



D) lV’üncüde, ünsüz düşmesi vardır.



E) Sıradan bir sohbete katılmak istemiyorum.



E) V’incide, ünlü düşmesi vardır.

1. Aşağıdaki sözcüklerden hangisi, ünlüyle başlayan bir ek aldığında ünlü düşmesine uğramaz?

A) oğul



02

BÖLÜM 03 Test

Ses Bilgisi - 2

B) resim

D) kahır

5. Ne doğan güne hükmüm geçer

C) kirpik

E) ağız



2. Konuşmada art arda gelen kelimelerden birincisinin sonundaki ünsüzün, ikincisinin başındaki ünlüye ses bakımından bir hece oluşturacak biçimde bağlanarak söylenmesine ulama denir. Buna göre,



Nereden esiyor bu şerbet gibi hava nereden



Çiçek açmış ağaç hangi kızın rüyasıdır



dizelerinde kaç ulama yapılabilir?



A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

E) 5



3. Türkçede bazı ekler büyük ünlü uyumu kuralına uymaz.

Ne hâlden anlayan bulunur



Bu dizelerde



l. Ünsüz yumuşaması



ll. Ünlü düşmesi



lll. Ulama



lV. Ünsüz benzeşmesi



ses olaylarından hangileri vardır?



A) l. ve ll.



B) l. ve lll.

D) ll. ve lV.

C) ll. ve lll.

E) lll. ve lV.



Çözüm Yayınları





6. “yor” eki, kendinden önce gelen “a - e” ünlülerini daraltarak “ı - i - u - ü” ye çevirir. Buna “ünlü daralması” denir.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya örnek yoktur?



A) Bu hafta başında ilk kitabımı yayımlıyorum.



B) Çok mutlu olduğu belli, gözlerinin içi gülüyor.



C) Problemi hangi yoldan çözdüğünü açıklıyor.



Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamayı örnekleyen bir kullanım vardır?



A) Televizyonda yayımlanan bazı belgeseller çok güzel.



D) Ben seninle gelemiyorum, sen yalnız gideceksin.



B) Okuduğum bir kitapla hayatım birdenbire değişti.



E) Hatalı olduğunu asla kabul etmiyor.



C) Soğuk havalarda sokak hayvanlarına da yardımcı olmalıyız.



D) Zavallı çocuk karnını tutmuş, ağrıdan kıvranıyor.



E) Sabah sporu yaparken ayak bileğini burkmuş.

7. Bir güvercin kanadında okşuyorum 4. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde ünlü daralması yoktur?



Göklerin maviliğini



Serçelerin cıvıltısıyla siniyor içime



A) Çocukluğunun geçtiği her yeri hatırlıyor.



Ağaçların yeşilliği



B) Hiç bıkmadan her gün bana takılıyor.



Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?



C) Gözlerinden belli benden bir şey gizliyor.



A) Ünsüz yumuşaması

B) Ünlü daralması



D) Herkes yerini alıp sessiz olsun, film başlıyor.



C) Ünlü düşmesi

D) Kaynaştırma



E) Elindeki elmayı hiç vakit geçirmeden dişliyor.



E) Ulama

285

Test 02

1. C

8. Böyle bir çelişkiyi açıklamak çor zor.

A) Ünsüz benzeşmesi



B) Ünlü düşmesi



C) Ünlü daralması



D) Ünsüz düşmesi



E) Ünlü türemesi

3. E

4. B

5. C

6. B

7. C

8. A

9. B 10. A 11. A 12. E 13. D

11. Nihayetsiz bir ova ağarttı benzimizi l ll

Bu cümledeki altı çizili sözcükte aşağıdaki ses olaylarından hangisi vardır?



2. C

Yollar bir şerit gibi ufka bağladı bizi lll

Gitgide birer ayet gibi derinleştiler IV V



Yüzlerdeki çizgiler, gözlerdeki çizgiler



Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerin hangisinde birden fazla ses olayı vardır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

9. Sıcacık bir yağmur siner

286

Kara gecenin içine



Toprak somun gibi kabarır



Tak tak vurulur kapıma



Kişner kapımda kır atım



Dünyam gümüşler kuşanır.



Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi vardır?



A) Ünlü düşmesi



B) Ünsüz düşmesi



D) Kütüphaneye giderken bana da haber ver emi.



C) Ünlü değişmesi



E) Her sürücü yoldaki işaretlere dikkat etmelidir.



D) Ünlü daralması



E) Ünsüz benzeşmesi

Çözüm Yayınları



12. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde büyük ünlü uyumuna aykırılığın sebebi farklıdır?

A) Teknoloji, sanatsal yaklaşımları köreltti.



B) Onunla yarım saat önce vedalaşmıştım.

C) Kitabın son sayfasına geldiğinde şaşıracaksın.

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcükte ünsüz türemesi vardır? 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, türetilirken ünlü kaybına uğramış bir sözcük kullanılmıştır?



A) Kendi hakkını korumayan insan başkasınınkini hiç korumaz.



B) Bu daracık yollarda üç kişinin yan yana yürümesi çok zor.



A) Bu çocuğun aklı fikri roman kahramanları gibi olmakta.



B) Geçirdiği ateşli hastalıktan sonra ağzında uçuk çıkmış.



C) Artık evlere güpegündüz giriyor hızsızlar.



C) Her sabah kahvaltıda iki yumurta yiyip süt içer.



D) Biricik kızımı öyle özledim ki burnumda tütüyor.



D) Biraz sonra bahçeye çıkıp çocuklarla top oynayacağız.



E) Türkiye gencecik bir nüfusa sahip olmasıyla tanınır.



E) Minicik ellerini bana uzatıp ilk adımlarını attı bebeğim.

BÖLÜM 03 Test

Ses Bilgisi - 3 1. Türkçe sözcüklerde iki ünlü yan yana gelmez, bu yüzden ünlüyle biten bir sözcükten sonra ünlüyle başlayan bir ek geldiğinde araya bir yardımcı ses (kaynaştırma ünsüzü) girer.

Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamaya uygun bir örnek vardır?



A) Bütün bu yaptıkların doğru mu?



B) Kimseye haber vermeden tatile gitmiş.



C) Koca bir dönemi de geride bıraktık.



D) Neden büyük şehre ayak uyduramadı?



E) Yüksek bölgelere kar yağmış diyorlar.

03

4. İsterdim tercümanım olasın

Tanıtasın beni balıklara



Vahşi kuşlara ve çiçeklere



Bizdendir diyesin benim için



Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi vardır?



A) Ünlü değişmesi



B) Ünsüz düşmesi



C) Ünlü daralması



D) Ünsüz yumuşaması



E) Ünsüz benzeşmesi



Nadir duyabildiği taze bir heyecanla



Karıştım o gün bugün bu zavallı çobanla



Bingöl yaylarının mavi dumanlarına



Gönlümü yayla yaptım Bingöl çobanlarına



Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi vardır?



A) Ünlü daralması



B) Ünsüz yumuşaması



C) Ünsüz benzeşmesi



D) Ünlü düşmesi



E) Kaynaştırma

3. Gözlerimde parıltısı bakır bir tasın l ll

tasarılarınızı değil, yalnızca gönlünüzden geçenleri anlatınız. lV V

Bu cümledeki altı çizili sözcüklerin hangisinde ünsüz benzeşmesi vardır?



A) l.



lll

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

I

II

287

Ulukışla yolundan Orta Anadolu'ya

İlk sevgiye benzeyen ilk acı, ilk ayrılık IIl

Varsın yine bir yudum su veren olmasın lV Baş ucumda biri bana "su yok" desin de!

5. Bir topluluğun üzerinde etkili olmak istiyorsanız o topluluğa l ll lll

6. Gidiyordum gurbeti gönlümde duya duya

Kulaklarım komşuların ayak sesinde

Çözüm Yayınları

2. Şehrin uğultusundan usanmış ruhumuzun

Yüreğimin yaktığı ateşle hava ılık lV V

V



Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde ulama yapılabilir?



Bu dizelerdeki numaralı sözcüklerin hangisinde hem ünsüz benzeşmesi hem de ünsüz yumuşaması vardır?



A) l.



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

Test 03

1. B

7. Giyecek çamaşır getirdim sana

âdettir diye değil, sevdim diyedir.



Bu dizelerde altı çizili sözcüklerdeki ses olayları aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?



A) Ünlü değişmesi - Ünsüz benzeşmesi - Ünlü daralması



B) Ünlü düşmesi - Ünsüz benzeşmesi - Ünsüz yumuşaması



C) Ünsüz yumuşaması - Ünsüz türemesi - Ünlü daralması



D) Ünlü türemesi - Ünsüz türemesi - Ulama



E) Ünlü değişmesi - Ünsüz türemesi - Ünsüz yumuşaması

2. D

3. C

4. C

5. B

6. D

7. A

8. B

9. C 10. E 11. D 12. E

10. Bu çevrede görülen kıyı kıvrımları denizden ayrılan I II III yükseltilerin olduğu kısma gelirken kıyılar iyice alçalıyor. IV V

Bu cümledeki altı çizili sözcüklerin hangisinde ünlü düşmesi yoktur?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

11. Döndükçe yumak yumak çözülür l Çözüldükçe ufalır küçülür ll Çekirdeği henüz süt bağlamış lll 8. Türkçenin fakir, yetersiz hatta gereksiz bir dil olduğu l ll lll

288



Bu cümledeki altı çizili sözcüklerin hangisinde herhangi bir ses olayı yoktur?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

9. Sorduklarımızı iyice düşündükten sonra yanıtlar, yanlış bulduğu noktaları anında düzeltir; sakın böyle yanlışlara düşmeyin, diyerek bizleri uyarırdı.

Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?



A) Ünsüz benzeşmesi



B) Ünsüz yumuşaması



C) Ünlü değişmesi



D) Ünlü daralması



E) Ünlü düşmesi

Çözüm Yayınları

düşüncesini aklımıza getirmemiz bile yanlıştır. lV V

Masmavi bir erik kesilir ağzımda lV V

Bu dizilerdeki numaralanmış sözcüklerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) l’incide ünsüz benzeşmesi vardır.



B) ll’ncide ünsüz düşmesi vardır.



C) lll’üncüde ünsüz yumuşaması vardır.



D) lV’üncüde kaynaştırma ünsüzü vardır.



E) V’incide ünlü düşmesi vardır.

12. Hissedince sana vurulduğumu

Anladım ne kadar yorulduğumu



Sakinleştiğimi durulduğumu



Denize dökülen bir pınar gibi



Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?



A) Ünsüz türemesi

B) Ünlü değişimi



C) Ünsüz yumuşaması

D) Ünsüz benzeşmesi



E) Ünsüz düşmesi

BÖLÜM 03 Test

Yazım Kuralları - 1

04

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?

4. 6 Haziran 1944’de müttefikler Normandiya’ya çıktı. O l



A) Bunca çabası her şeyi unutmak için miydi?



B) Sende beni etkileyen pek çok özellik var.

sıralarda Büyük Okyanus’ta da durum aynıydı. Japonya’nın, ll



C) Bu efsane asırlar öncesinden söylene gelmiştir.



D) Sizler de bizimle pikniğe gelecek misiniz?



E) Hiçbir yetkiliye aradığımızda ulaşamıyoruz.

son savunma hattı olduğunu açıkladığı Mariana Adaları da lll düşmüştü. 9 Temmuz’da Sarpan Adası’nın da elden gitmesi lV

2.

l. Vali, göreve başladığı gün Valilik personeline bir yemek verdi.



ll. Apartmanımızın ikinci katında oturan Avukat Ayşe Hanım emekli olmuş.



lll. Geçen hafta yapılan üniversite sınavının sonuçları açıklandı.



lV. Bizim küçük oğlanı Hasan Usta’nın yanına verdik.



V. Bu mahallede Topal Ahmet’i tanımayan yoktur.



Numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

Çözüm Yayınları

Japonya’ya yenilgiyi adım adım hissettirdi. V

Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

5. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinin yazımı yanlıştır?

A) İşlerin büyük bir kısımında yardım aldık.



B) Başhemşire hastanın ateşini ölçtü.



C) Son günlerdeki tavrında bir farklılık var.



D) Gerçekler er geç ortaya çıkıyor.



E) Bazı sözler akıldan hiç çıkmıyor.

6. Gezginlerin çoğuna “resim kent” dedirten olağan üstü bir l 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?

A) Dün gece sokaktaki bağrışlara uyandım, bir daha da uyuyamadım.



B) Avcundaki şekerlerden birini de bana ver, dedim ama vermedi.



C) Karnımın acıktığını fark etmeden saatlerce dolaştım durdum.



D) Hep burnunun dikine giden insanları oldum olası sevmem.



E) Bu ilacın bol suyla alınması gerektiğini ne yazık ki bilmiyordum.



doğaya sahiptir İskilip. Bedri Rahmi, onu şöyle anlatıyor:

“Dağlar şehrin ortasında. Tramvay geçer gibi, mahalle ll

bekçileri gibi şehrin senli benlisi olmuşlar. Üretimle yerleşimin



iç içe geçtiği tarihî İskilip’te, mutaflar aynı adlı semtte, lll lV

debbağlar Tabakhane Mahallesi’nde yaşardı. V

Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde yazım yanlışı vardır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

289

Test 04

1. C

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?

A) Ultrason cihazı günümüzde, teşhisin vazgeçilmezi oldu.



B) Bilgisayarına bulaşan virüs tüm dokümanları silmiş.



C) Trabzandan aşağıya bakınca birden bire başı döndü.



D) Pardösüsüne sıçrayan çamuru temizlerken pantolonuna da bulaştırmış.



E) Memurluğa bu yıl başlayanların stajyerlik süresi kısaltılmış.

l. Yarın akşam sinemaya gidebiliriz.



ll. Yıllar önce İstanbul’a göç etmişler.



lll. Verdiğim numaraları deftere kaydettiniz mi?



lV. İki sokak ötedeki boş yere parkettik.



V. Danışmadaki görevli bana çok yardım etti.

A) l.

E) V.

9. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde yazım yanlışı vardır?

A) Öğretmenin ardı sıra biz de dışarı çıktık.



B) Bir çok kişi olayı henüz duymamıştı.



C) Sınava bir iki gün kala hastalandım.



D) Bütün aksilikler peş peşe geldi.



E) Hiçbir şey söylemeden öylece yüzüme baktı.

290 10. (l) Toplantıya zamanında gelemiyeceğini bildirmek için telefon etti. (ll) Oysaki bu toplantıyı programlayan kendisiydi. (lll) Bu haber toplantıya zamanında gelen birçok insanı memnun etmedi. (lV) Gel de bu tip insanlara sinirlenme. (V) Halbuki böyle zamanlarda insanlar biraz daha dikkatli olmalıdır.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

6. A

7. C

8. D

9. B 10. A 11. B 12. C 13. D



Boğaz’a inmeyi unutmayın sakın.



Bu parçadaki altı çizili sözlerden hangisinin yazımı yanlıştır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

Çorum - İskilip Yolu üzerinde koyunlarını otlatan çoban, III



D) lV.

5. A

biri: 1931 Eylül’ünün başlarında bir akşam, ll

Numaralanmış cümlelerin hangisindeki birleşik fiilin yazımı yanlıştır? C) lll.

4. A

12. Cumhuriyetin ilk yıllarındaki bir olayı anlatıyor köylülerden l



B) ll.

3. B

11. Çok uzaklardan bir takanın pat patı duyuluyor. Bir kaşıkcı l lI kuşu bulutların yanı sıra gökyüzünde tur atıyor. Böyle lII bir görüntüyü fotoğraflamak mı istiyorsunuz? Akşamüstü IV V

E) V.



art arda geçen otomobillere bakıyor. Araçlardan biri lV

yanında duruyor. Daha onlar bir şey demeden çoban V Çözüm Yayınları

8.

2. A



“Tayyareye mi geldiniz?” diye soruyor.



Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde yazım yanlışı vardır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

13. Tunus'un tarihsel serüveni, MÖ 1100 yıllarında Kartaca'nın kurulmasıyla başlar. Kartaca'nın hâkimiyeti ise Batı Akdeniz ve kıyaları üzerinde egemenlik kurmak isteyen Roma İmparatorluğu'na geçer. Tunus öyle bir ülke ki Afrika'nın zorlu doğasıyla başetmek zorunda kalmadan, Afrika'yı hissedebiliyorsunuz. Bir gün çölün sonsuzluğunda develerle dolaşıyor, bir başka gün plajda masmavi bir denizi seyrediyorsunuz. Hem de sadece iki saat mesafede...

Bu parçadaki yazım yanlışı aşağıdakilerin hangisinden kaynaklanmaktadır?



A) "MÖ 1100 yıllarında" ifadesindeki kısaltmaya nokta koyulmamasından



B) "Batı Akdeniz" ifadesindeki "Batı" sözcüğünün büyük harfle başlatılmasından



C) "Tunus öyle bir ülke ki" ifadesindeki "ki"nin ayrı yazılmasından



D) "başetmek zorunda kalmadan" ifadesindeki "başetmek sözcüğünün bitişik yazılmasından



E) "masmavi bir deniz" ifadesindeki "masmavi" sözcüğünün "mas mavi" şeklinde yazılmamasından

BÖLÜM 03 Test

Yazım Kuralları - 2

05

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?

5. Aşağıdaki altı çizili sözlerden hangisinin yazımı yanlış değildir?



A) Onlar da bizimle mi geleceklermiş sinemaya?



A) Doksan yaşında olmasına rağmen sapa sağlamdır.



B) Bu hafta pazarda her şey çok ucuzdu.



B) İş baş vurusunda bulunanların sayısı artmış.



C) Yapılan araştırmalar Ay’da su olmadığını gösterdi.



C) Sokaktaki başı boş köpekler insanı korkutuyor.



D) Evdeki sorunlarını işe yansıtmamalı insan.



D) Her yerde gelişi güzel konuşup dikkat çekiyor.



E) Doğrusunu istersen ben bu işten hiçbir şey anlıyamadım.



E) Ben böylesine gözü pek bir insan görmedim.

6. 350 yıl önce Galileo, güneşin merkez, gezegenlerin de uydu olduğunu söylemiş ve gökyüzündeki dizilimi açıklamıştı.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcüğün yazımı yanlıştır? A) Yeni nesili anlamakta zorluk çekiyoruz.



B) Bugün hep birlikte kütüphaneye gidelim.



C) Yemeğe iki üç dal da maydanoz attım.



D) İkimiz de apayrı dünyaların insanlarıydık.



E) Şehrin ışıkları insanı içine çekiyor sanki. Çözüm Yayınları



3. Bir kır gezisinde birkaç arkadaşla beraberiz. Bu proğramı bir l ll hafta önce yapmıştık. Her gün işe gidip gelmekten yorulan lll lV bizler biraz olsun dinlenip eğlenelim dedik. V

Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.



Bu cümledeki yazım yanlışı aşağıdakilerden hangisiyle giderilebilir?



A) “Galileo” sözcüğü küçük harfle başlatılarak



B) “350” sayısı yazıyla yazılarak



C) “güneşin” sözcüğü “Güneş’in” şeklinde yazılarak



D) “de” kendinden önceki sözcüğe bitişik yazılarak



E) “gökyüzü” sözcüğü ayrı yazılarak

7. Aşağıdakilerin hangisinde “ki” nin yazımı yanlıştır?

A) Konuşmasında ki çelişkiler dikkat çekici.



B) Sus ki söylenenleri ben de anlayayım.



C) Sen ki, her zaman söylerim, benim için çok önemlisin.



D) Benim bilgilerim seninkileriyle örtüşmüyor.



E) Herkes gelsin ki yemeğe birlikte başlayalım.

E) V.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı yoktur?

8. Son yıllarda kıtlığa varan bir yoksullukla boğuşan Afrika ülkesi l Somali, 1960’da kurulan bir İslam ülkesidir. Nüfusu 8,6 milyon. ll lll



A) Senin yapdıklarınla artık ilgilenmiyorum.



B) Bu çocukların hiç birini tanımıyor musun?

Kuzeybatıdan Dijibout, doğudan Hint Okyanusu ile çevrili. lV V



C) Okulda katıldığı yarışmada 2’inci olmuş.





D) Geldi mi her şey art arda geliyor.

Bu parçadaki numaralanmış altı çizili sözcüklerden hangisinin yazımı yanlıştır?



E) Ağır yük taşımaktan omuzumdaki kaslar yırtılmış.



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

291

Test 05

1. E

2. A

3. B

4. D

5. E

6. C

7. A

8. B

9. A 10. B 11. A 12. D 13. C 14. E

9. Doğa severler, deniz kaplumbağası gibi nesli tehlike altında l ll

12. Her şeyden önce ufku geniş bir aydınımızdır Cemil Meriç. l ll

olan bir canlı türünün ülkemizin Akdeniz kıyılarında yaşam lll

Monoton olmayan, kendine özgü bir söyleyişi vardır. Öyleki lll lV

alanı bulduğu gerçeğini uzun süredir Türkiye’de kamuoyunun lV V

imzasını görmeseniz de bir yazının ona ait olduğunu hemen V



gündemine taşıyorlar.





Bu cümledeki numaralanmış sözlerden hangisinin yazımı yanlıştır?





A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.



B) Antep’te Kurtuluş Savaşı’ndaki kilit noktalardandır.



C) Gurup vaktinde Ankara Kalesi’nden Ankara’ya doyum olmaz.



D) Antik Çağ’dan kalma en güzel eserler Anadolu’dakilerdir.



E) İstanbul Borsası dolar konusunda açıklama yapmıyor.

Çözüm Yayınları

A) Edebiyatımızda Batı’nın etkisi yadsınamaz.



Bu parçadaki altı çizili sözlerden hangisinin yazımı yanlıştır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

13. (I) Ben bunları anlatırken Kızıldağ Millî Parkı'na sonbahar geliyor. (II) Güneş dağların ardına çekilirken gökteki kırmızı turuncu renge artık mor bir hat da ekleniyor. (III) Günler geçtikçe geceleri samanyoluna bakanların belleklerine ışıklı çiviler gibi çakılan yıldızların önüne karanlık bulutlar dizilecek. (IV) Yazın sonunda sallar Mada Adası'ndan Gedikli köyüne doğru yola çıkmıştı, salları tekneler çekiyordu. (V) Üzerlerinde insanlar değil, hasadın sona erdiğini muştulayan traktörler ve biçerdöverler vardı.

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?

anlarsınız.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?



A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

14. Günümüzde Ahmet Hamdi Tanpınar'ın "Huzur" romanında anlattığı Kandilli Tevfik gibi damak zevkine düşkün bir

I

İstanbul efendisi görmek artık zor. Ama bir zamanlar II

Haliç-i Dersaadet'le şiirlere konu, paraların üstüne resim olan ve İstanbulluların gündelik hayatlarına binlerce yıldır III

292

11.

l. Okulumuz Mithat Paşa köprüsünün hemen yanındadır.



ll. Ankara Üniversitesi ekim ayında öğretime başlayacak.



lll. Taraftarlar stadyumdaki coşkuyu sokağa taşıdı.



lV. Yeni iş yeri Ziya Gökalp Caddesi üzerindeymiş.



V. Sonunda Zigana Geçidi’nden de geçmeyi başardım.



Numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

damgasını vuran balık kültürünü yeniden yaşatmak mümkün. İşte bu düşünceyle edebiyattan fotoğrafa, dersten müziğe, eğlenceli yarışmalardan çeşitli konferanslara kadar pek çok etkinliğin İstanbul tutkunlarıyla buluşacağı bir festival düzenlenecek İstanbul'da. Bu festivale balık sevdalısı tüm deniz tutkunlarıyla daha şimdiden hep beraber "Rastgele!" IV diyelim Eylül'de. V

Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisinin yazımı yanlıştır?



A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

BÖLÜM 03 Test

Yazım Kuralları - 3 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?

A) 20 Mart cuma günü kurul görüşmesi yapılacak.



B) Türk edebiyatında Tanzimat Dönemi ilklerin dönemidir.



C) Bugün tam yirmi üç tane midye yemiş.



06

4. Geçmişte yaptığımız yanlışlardan vazgeçmezsek gelecek günlerde de aynı sorunların yaşana bileceğini pek çok kez söylemiştim.



Bu cümledeki yazım yanlışı aşağıdakilerden hangisiyle giderilebilir?

D) Birtakım olayların insan üzerinde etkisi çok fazla.



A) “geçmişte” sözcüğü "geçmiş de” şeklinde yazılarak

E) Bugünkü gençler, dünkülerden pek çok yönden ayrılıyor.



B) “yanlışlardan” sözcüğü “yalnışlardan” şeklinde yazılarak



C) “vazgeçmezsek” sözcüğü “vaz geçmezsek” şeklinde yazılarak



D) “yaşana bileceğini” sözcüğü bitişik yazılarak



E) “pek çok” sözcüğü bitişik yazılarak

5. Sizin de bildiğiniz gibi ben Almanya'da büyüdüm.



A) TBMM’de çıkarılan kanunlar Resmî Gazete’de yayımlanır.



B) Sınava girecek öğrenciler önce TYT'yi sonra da AYT'yi çözecekmiş.



C) TDK’nın Türk dili üzerine yeni araştırmalar yaptığını biliyorum.



D) DDY’nin hızlı tren seferleri yoğun ilgi görüyor.



E) ODTÜ’yü kazanmak için çalışma temponu yükseltmen lazım.

3. 6 yaşında ailesi ile birlikte İstanbul’a yaptığı bir seyahatte I Arkeoloji Müzesini ziyaret eden Sunay Akın, bu geziden II o kadar çok etkilenir ki müzeciliği oyunlarına ekler ve III 23 Nisan 2005’de İstanbul Oyuncak Müzesini kurar. IV V

Çözüm Yayınları

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?

Almanya dönüşü Türkçe’min yetersizliğinden dolayı I Türkiye'de bir adaptasyon problemi yaşadım. Türkiye’ye II



döndüğümde sosyal hayata girmekte zorlandım ve bu

durum da benim içe kapanık bir insan olmama yol açtı. III Babam ve teyzemin yönlendirmesiyle konservatuvara IV V girdim. Bu eğitim beni çok olumlu yönde etkiledi.

Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisinin yazımı yanlıştır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?

A) Gel görki bütün bu olanlar onun için bir şey ifade etmiyor.



B) Geçen hafta doktor Asuman Hanım’dan aldığım randevuyu iptal ettim.



C) 1453 öyle bir tarih ki sadece İstanbul’un değil, dünyanın tarihini de değiştirdi.



Bu parçadaki altı çizili sözlerden hangisinin yazımı yanlıştır?



D) Bugünkü gazetede “gelişen Türkiye” adlı makaleyi keyifle okudum.



A) I.



E) Halbuki bu işi başaracağından pekte emin görünüyordu.

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

293

Test 06

1. A

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?

3. D

4. D

5. A

6. C

7. E

8. B

9. A 10. A 11. D 12. E 13. E



A) Ortadoğudaki gelişmeler dünyanın gündeminde.



B) Elinde ki olanakları doğru kullanmalısın.



C) Çocuğunu her gün işyerine götürüyor.



D) Sen niçin toplantılara hiç katıl mıyorsun?

11. Film apayrı dünyaları olan iki insanın birlikteliğinden I II söz ediyor. Entelektüel geçinen bu insanlar kendileriyle III mücadele etmenin yanısıra çevreleriyle olan ilişkilerini de IV V düzenlemek zorunda kalınca işler karışır.



E) Biraz yağmur yağdı mı burası göl olur.



Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisinin yazımı yanlıştır?



A) I.

8. Orhan Kemal, 15 Eylül 1914’te Adana’nın Ceyhan İlçesi’nde I II doğdu. Romanlarında kimi zaman pamuk işçilerinin III trajedilerini anlatır kimi zaman da sokak çocuklarının IV V ekmek kavgalarını anlatır.

Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin yazımı yanlıştır?



A) I.

C) III.

D) IV. E) V.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

12. Geçmişte olduğu gibi bugünde, hele bilgi çağına girilen küreselleşme yolunda ki bir dünya da bütün ülkeler bir birleriyle çeşitli ilişkiler içine girmişlerdir.

Çözüm Yayınları

B) II.

9. (l) Birinci Dünya Savaşının başladığı 1914 tarihi üzerinden yüzyıl geçti. (ll) Bu savaşta çok sayıda yazar ve sanatçı da cepheye gönderildi. (lll) Yurt dışında, özellikle de Fransa’da dergiler, gazeteler savaşa gönderilen sanatçılarla ilgili yayınlar yaptı. (lV) Birçok yazar bu savaşları, cephenin vahşetini yeniden kurgulayarak bizlere aktardı. (V) Bu arada cephe gerisindeki çabalarıyla dikkat çeken kadın yazarlar da bu sanatçılar arasında yerini aldı.



Bu cümlede aşağıdakilerden hangisiyle ilgili bir yanlışlık yapılmamıştır?



A) "-de" ekinin yazımıyla



B) "-ki" ekinin yazımıyla



C) Birleşik sözcüklerin yazımıyla



D) "de" sözcüğünün yazımıyla



E) Büyük harflerin yazımıyla

13. Akdeniz'e dökülen çay üzerinde peş peşe dizilmiş 7 kanyon I bulunuyor ve Köprülü Kanyon da onlardan biri. Kanyonun II

294

2. C

ortalama yükseltisi yüz metre ama bazen dört yüz metreye III

10. Salzburg’a bu gidişim süprizlerle dolu oldu. İlk defa bir I kış günü gittiğim Salzburg, sırtını Alp Dağları'na dayamış II bembeyaz görünümü ve büyüleyici barok mimarisiyle III üzerine karlar yapıştırılmış yılbaşı kartpostallarına benziyordu. IV V





ekipler hâlinde düzenlenen raftinglere katılabilmek için 7 - 65 yaş arasında olmak gerekiyor.



Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisinin yazımı yanlıştır?



Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisinin yazımı yanlıştır?



A) I.



A) I

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

kadar bile çıkıyor. Kanyonda temmuz - ağustos aylarında



IV

günde 8000 kişi rafting yapıyor. Genellikle 6 ya da 8'er kişilik



B) II

C) III

V

D) IV E) V

1. 2013’te üniversiteyi kazandığımda yirmi üç yaşındaydım I II ve hayatta karşıma çıkacak birçok şeyin düşlerimde ki III IV gibi olduğunu zannediyordum. V

Bu cümlede altı çizili sözlerden hangisinin yazımı yanlıştır?



A) I.

B) II.

07

BÖLÜM 03 Test

Yazım Kuralları - 4

C) III.

D) IV. E) V.



B) Avrupalı iş adamları ülkemizin doğusuna yatırım yapacakmış.



C) O, hayatımda tanıdığım en gözüpek insandır diyebilirim.



D) Selin’ciğim çok sevecen, sıcakkanlı, bambaşka biridir.



E) Her akşam yatmadan önce çocukların üstünü yavaşça örterdi.

Çözüm Yayınları

A) Son günlerde kış, kendini iyiden iyiye hissettirmeye başladı.

l. Solumdaki arabayı son anda fark edebildim.



ll. Otobüsten inince deniz havasını tenefüs ettim.



lll. Dişçiye gitmekten korktuğu için bu ağrıyı çekiyor.



lV. Bir takım sorunlarla boğuşup duruyor bugünlerde.



Numaralanmış cümlelerin hangilerinde yazım yanlışı vardır?



A) l ve II B) l ve lII C) lI ve lII D) lI ve IV E) III ve IV

5. Hadi Olcay tarafından 1971 yılında Nişantaşı'nda kurulan I Akademi Kitap Evi bir dönem birçok sanatçı ve aydının II III buluşma noktalarından biriydi. 20 yıl aradan sonra kapılarını

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?

4.



Nisan 2013’te Kadıköy’de açtığında “Akademi Edebiyat Ödülleri”nin IV V yeniden verilmeye başlanacağı müjdesini de vermişti.



Bu parçada altı çizili sözlerden hangisinin yazımı yanlıştır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözün yazımı yanlıştır?

6.

l. Duydum ki bizi bırakmaya azmediyorsun, etme!



ll. Başka bir yâr, başka bir dosta meylediyorsun, etme!



A) Son romanındaki orjinal buluşlar dikkat çekici.



lll. Ayın da evini yıkmayı kastediyorsun, etme!



B) Arkadaşlık ilişkilerine entrika girdi mi o ilişki biter.



lV. Sen varlık sahasını öyle terkediyorsun, etme!



C) Ne durumda olursak olalım esprileriyle hepimizi kırıp geçirirdi.



V. Huzurunu bozuyorsun, sen mahvediyorsun, etme!





D) “Avatar” filminin efektleri bütün eleştirmenlerden olumlu not aldı.

Yukarıdaki numaralanmış dizelerin hangilerinde birleşik fiilin yazımı yanlıştır?



A) I. ve II.

E) Dün akşam dinozorlarla ilgili bir belgesel izledim.





B) II. ve III.

D) III. ve IV.

E) IV. ve V.

C) II. ve V.

295

Test 07

1. D

7. “de” eki kendinden önceki sözcüğe bitişik yazılır, ünlü ve ünsüz uyumuna uyar; “de” bağlacı ise ayrı yazılır.

2. C

3. A

4. D

5. B

6. D

7. D

8. E

9. C 10. E 11. D 12. D



l. Son günlerde sende de bir değişiklik var.



ll. Ahmet’te salondaki yerini aldı.



lll. Bu kitapta anlatılanlar ilgimi çekti.

10. (l) Kuşadası’nın önemli bir sembolü olan kervan saray, limanın hemen karşısında. (ll) Osmanlı dönemi sadrazamı Öküz Mehmet paşa tarafından yaptırılmış. (lll) Hemen ardından başlayan çarşıda irili ufaklı bir çok dükkânda el emeği ürünler satılıyor. (lV) Çarşıda gezerken bakışlarınızı gök yüzüne çevirdiğinizde tek şerefeli bir minare ile karşılaşacaksınız. (V) 1618 yılında yaptırılan bu cami Kuşadası’ndaki en eski cami olarak bilinir.



lV. Tatile giderken yanına birkaç ta kitap aldı.





cümlelerinin hangilerinde yazım yanlışı vardır?

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?



A) Yalnız I.



A) l.



Buna göre,



B) Yalnız IV.

D) II. ve IV.

C) I. ve III.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

E) III. ve IV.



A) Yazar, anlatımını oluştururken duygulara çokca yer veriyor.



B) Yazı dilinin oluşumunda İstanbul türkçesi esas alınmıştır.



C) Biran ne yapacağımı şaşırdım; gülsem mi, ağlasam mı?



D) Türk Dilinin ilk yazılı örnekleri İslamiyet öncesine dayanır.



E) Osmanlıların I. Dünya Savaşı’ndan yenik çıkması birtakım şeyleri değiştirir.

296

Çözüm Yayınları

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur? 11. (l) Ayvalık Uluslararası Müzik Akademisinin (AIMA) genç müzisyenleri meslektaşlarıyla buluşuyor. (ll) AIMA Ayvalık Müzik Festivali, 8-10 Temmuz tarihleri arasında düzenleniyor. (lll) Akademi, festival dışında da 9 Eylül’e kadar etkinlikler düzenlemeye devam ediyor. (lV) Etkinlikler çerçevesinde Ayvalık’ta performanslarını sergiliyecek birçok müzisyen var. (V) Uluslararası alanda kendini ispatlayan bu müzisyenler arasında İdil Biret, Elana Papandreou gibi isimler de var.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

9. İnsanoğlu elverişli bir atmosfer yaratırsa belki de bir gün mars gezegeni dünyanın bir benzeri olabilir.



Bu cümledeki yazım yanlışı aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir?



A) Birleşik adların yazımı



12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?

A) Bildiğim kadarıyla bu apartmanın 6'ıncı katında oturuyorlar.

B) “ki”nin yazımı



B) Doktor randevum yarın saat 14:30'da.



C) Gezegen adlarının yazımı



C) Ben makina değilim ki gece gündüz çalışayım.



D) “de”nin yazımı



D) Mademki burada istenmiyorum, ben de giderim.



E) Birleşik eylemlerin yazımı



E) Öğrenciler bahçede 3'er 3'er sıra oldu.

BÖLÜM 03 Test

Yazım Kuralları - 5

08

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?



A) İngilizce’yi lisede, Almanca’yı Üniversitede öğrenmiştim.



A) Güney Batı Afrika’da yeni bir virüs ortaya çıkmış.



B) O da bizimle birlikte toplantıda yok muydu ki?



B) Antremanlardan sonra bolca su içmekte fayda var.



C) Filmi 2’inci sıradan izlemek de çok keyifliydi.



C) Son dakikada gelen gol, tiribünleri coşturmaya yetti.



D) Adam güpe gündüz markete girip soygun yapmış.





E) Artık yorulmuş, sorunlarla başademez hâle gelmişti.

D) DTCF’nin yayınları birtakım yayınevleri tarafından da satılıyor.



E) Ortalığın darma dağınık olmasının nedenini bende bilmiyorum.

2. Balıkesir’e bağlı Edremit ilçesinin Helenistik dönemden I II Roma’ya uzanan köklü bir tarihi var. Edremit, özellikle İslam eserleri bakımından çok zengin. 1200’lü yıllardan kalma III IV Kurşunlu Camii ve Emir Ali Türbesi’ni görülmeye değer yerlerin V başına koyabiliriz.

Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin yazımı yanlıştır?



A) I.

B) II.

C) III.

Çözüm Yayınları

5. l. İş birliğinin önemi günümüzde herkesçe kabul ediliyor.

ll. Kızılay meydanında Ankara Kalesi’nin fotoğrafları sergilendi.



lll. Tunalı Hilmi Caddesinin hemen kenarında Kuğulu Park var.



lV. Taraftarın sesi sıtadyumda çınlıyordu.



V. Spor salonlarındaki konser saat 13:00’da başlayacak.



Numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

D) IV. E) V.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?

3. Beşinci nesilin çömlek ustasının kolleksiyoncu olarak başladığı hikâyesinde başarıya ulaşması tam onbeş yılını alıyor ama sonunda hayalini kurduğu müzeyi de hayata geçirebiliyor.



Bu cümlede kaç yazım yanlışı vardır?



A) 1

B) 2

C) 3

D) 4 E) 5



A) Fakir Baykurt’un eserleri köy edebiyatının başyapıtları arasındaki yerini almıştır.



B) Bilim insanlarının, film yapımcılarının bir çoğu da başka dünyalara ilgi duyuyor.



C) Anlatılan her şeye öylesine inanmıştır ki bunların yalan olabileceğine hiçbir zaman inanmaz.



D) Diller, dünya mozaiğinin bir parçasıdır öyle ki birinin yok oluşu diğerlerini de etkiliyor.



E) Mardin, UNESCO’nun Dünya Mirası Listesi’nde yer alan tarihî bir kenttir.

297

Test 08

1. B

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?

2. B

3. C

4. D

5. A

6. B

7. E

8. E

9. D 10. B 11. A 12. D

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?



A) Ben bugün kütüphaneye gideyim yarında seninle çalışırız.





B) Salonda başbaşa vermiş eski güzel günlerden söz ediyorlar.

A) Sanat hayatı boyunca çağdaş sanat akımlarını göz ardı etmedi.



C) Onun durumunu görünce insan kendi hâline şükür ediyor.

B) Akşamüzeri ben de kartopu oynamak için parka gideceğim.



C) Voleybol takımının gözde transferi yine adından söz ettirdi.



D) Romandaki kişilerin tipik İç Anadolu insanı özellikleri yansıttığı söylenebilir.



E) Art arda yaşadıklarımız doğruyu yanlışı fark edilmez hâle getirdi.



D) Ablası bütün gün evde kardeşini oyalıyacakmış.



E) Azmettim, hiçbir şeyden yılmadım, sonunda başardım.



A) Şiirimizin bugünkü durumuyla ilgili örnekler önceki sayıda yayımlandı.



B) Olup biten her şeyden birkaç dakikalığına uzaklaşmak istiyorum.



C) Gramofondan klasik Türk müziği dinleme sahnesi beyaz perdenin vazgeçilmezidir.



D) Galata Kulesi, 17. yy.da ilk uçma denemesine tanıklık etmiştir.



E) Çağırılmadığım yerde ne işim var, diyerek bizimle gelmeyi reddetti.

Çözüm Yayınları

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?

11. (l) 1952 yılında İstanbul’da, Üsküdar’da doğdu. (ll) Sultanahmet’in Akbıyık mahallesinde sokağa çıktı. (lll) Nüfus kağıdında ki adres de orasıdır. (lV) Onyedi yaşından başlayarak İstanbul dışına açıldı. (V) Görevi gereği bir çok ülkede bulundu.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) l. cümlede, “de”nin yazımı yanlıştır.



B) ll. cümlede, büyük harflerin yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır.



C) lll. cümlede, “ki”nin yazımı yanlıştır.



D) lV. cümlede, sayıların yazımıyla ilgili bir yanlışlık vardır.



E) V. cümlede, birleşik sözcüklerin yazımıyla ilgili yanlışlık yapılmıştır.

9. 31 Mayıs 1945’e kadar pek çok okulda öğretmenlik yapan Nurullah Ataç, emekli olduktan sonra 1949’da TDK’ya üye olur. Çeşitli dergilerde de yazıları yayımlanan Nurullah Ataç’ın çevirileri de vardır.

Bu cümlede yazım yanlışı aşağıdaki kuralların hangisine uyulmamasından kaynaklanmaktadır?



A) Özel adlara gelen çekim ekleri kesme işareti (‘) ile ayrılır.



B) Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar.



C) Rakamlara gelen ekler kesme işareti (‘) ile ayrılır, ekler rakamın okunuşuna uyar.



D) Büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kısaltmanın son harfinin okunuşu esas alınır.



E) Bağlaç olan “de” ayrı, ek olan “de” bitişik yazılır.

298

12. (I) Her birimiz onunla rahatça dertleşebiliyoruz. (II) Bizimle elinden geldiğince tek tek ilgileniyor. (III) Verdiği öğütler adam akıllı işimize yarıyor.(IV) Onun sayesinde başı boş fikirlerimizi kontrol edebiliyoruz. (V) Disiplinli düşünüyor, böyle yaptıkça da doğru kararlar veriyoruz.



Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde yazım yanlışı vardır?



A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve IV. D) III. ve IV. E) IV. ve V.

BÖLÜM 03 Test

Noktalama İşaretleri - 1 1. Bu filmde çok sayıda kare var ( ) kuşak çatışmaları ( ) teknolojinin insanoğlunun başına açtığı sorunlar ( ) köylükentli karşılaştırmaları ( )



4. O kadar güzel ki gözleri ( ) O kadar da masum bakıyor ki ( )

Bu parçada ayraçlarla ( ) belirtilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?



A) (;) (,) (...) (...)



B) (:) (,) (,) (...)



C) (:) (,) (;) (...)



D) (;) (,) (,) (.)



E) (:) (,) (,) (.)

A) Arkadaşlar ( ) zil çalınca kantine gidelim.



B) Heyecanla ( ) sınavdan geçer not aldım, dedi.



C) Eyvah ( ) Evden çıkarken ocağı kapatmadım.



D) Birden onu karşımda görünce çok şaşırdım ( )



E) Ne kadar da sıcak bir gün, değil mi ( )

3.

• Anlamca tamamlanmamış cümlelerin sonuna konur.



• Sayılara gelen ekleri ayırmada kullanılır.



• Tırnak içine alınmayan aktarma cümlelerinden sonra kullanılır.



• Saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur.



• Cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür veya takımları birbirinden ayırmak için konur.



Aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangisi bu açıklamalardan herhangi biriyle ilgili değildir?



A) Nokta (.)

B) Üç nokta (...)

D) İki nokta (:)

C) Virgül (,)

E) Kesme İşareti (ʼ)

Çözüm Yayınları

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraçla ( ) belirtilen yere ünlem (!) getirilebilir?

09



O masum gözler, kâbusum oluyor benim. Tam kafamı yastığa koyuyorum, o delici bakışlar karşımda duruyor. Uyuyorum karşımda ( ) uyanıyorum karşımda ( )



Bu parçada ayraçlarla ( ) belirtilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?



A) (.) (.) (,) (...)



B) (!) (!) (;) (.)



C) (!) (!) (,) (...)



D) (.) (.) (,) (.)



E) (...) (...) (!) (.)

5. Ben merak etmiyor muyum ? Herkes kadar Seher’in I mutlu olmasını ben istemiyor muyum ? “Sanki ben, II istediğine istediği kaderi yazarmışım ? ” gibi, “Seher’in III mutluluğuna engel olma ! ” diyorlar . IV V

Bu parçada noktalama işaretlerinden hangisi yerinde kullanılmamıştır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

6. İstanbul’da yağmur şiddetini artırdığında şehrin her tarafından imdat çığlıkları yükseliyor ( )Kağıthane, Dolapdere, Cendere ( ) Oysa Avrupa’da en güzel kentler ( ) içinden ırmak geçenlerdir. Hemen bütün kentlerin ortasından ırmaklar geçer kıvrıla kıvrıla ( ) Londra’dan, Paris’ten, Berlin’den ( )



Bu parçada yay ayraçla ( ) gösterilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri getirilmelidir?



A) (...) (...) (,) (:) (...)



B) (.) (...) (;) (.) (.)



C) (:) (...) (,) (:) (...)



D) (.) (.) (,) (:) (.)



E) (:) (...) (;) (.) (...)

299

Test 09

1. B

7. Durmadan çalışıyorsun (I) notlar hazırlıyorsun (II) başarılı olmak için uğraşıp yoruluyorsun (III) buna rağmen şirkette işlerin yolunda gitmediğini (IV) iflasının yakın olduğunu söylüyorsun (V) Bu nasıl iş?

Bu parçadaki numaralanmış yay ayraçlardan hangisine noktalı virgül getirilebilir?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

2. C

3. D

4. C

5. C

6. C

7. C

8. B

9. A 10. B 11. A 12. E 13. B

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kesme işareti (’) doğru kullanılmıştır?

E) V.



A) 1 Eylül’de okulların açılacağı doğru mu?



B) Ankara’lı seymenler sahadaki yerini aldı.



C) İngilizce’sini geliştirmek için ders alıyor.



D) Ayşe’lerin bu akşam size geleceği doğru mu?



E) Selin Hanım’mıydı az önce buradan geçen?

8. 1483 (?) yılında doğan Fuzuli, divan edebiyatının dört büyük şairinden biridir. Bu cümledeki soru işaretinin kullanılış amacı aşağıdakilerden hangisidir?



A) Soru anlamı yüklemek



B) Verilen bilginin kesin olmadığını belirtmek



C) Küçümseme anlamı katmak



D) Soru ifadesini belirgin kılmak



E) Şaşırma anlamı katmak

12. Hepimiz biliyoruz ki o tablolar, o heykeller, o romanlar ve diğerleri olmasaydı, ki düşüncesi bile kötü, insan kendini tanıtamayacaktı. Dolayısıyla kendini daha az anlatabilecek, daha az ortaya koyabilecekti. Çünkü sanat, insanın kendini ifade etme isteğinin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır.

Çözüm Yayınları





Bu parçada, virgülün işlevleriyle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisine uygun bir örnek yoktur?



A) Yüklemden uzak düşen özneyi ayırma



B) Ara sözü ayırma



C) Art arda sıralanan eş görevli sözcük gruplarını ayırma



D) Sıralı cümleleri birbirinden ayırma



E) Tırnak içinde verilmeyen aktarma cümlesini belirtme

9. Fazıl Hüsnü Dağlarca ; kendisine sorulan soruya şöyle I karşılık veriyor : “Lisenin son sınıfında , 1933’te , 'İstanbul' II III IV dergisinde ilk şiirim yayımlanmıştır . ” V

Bu parçadaki numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisi yanlış kulanılmıştır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

13. Kızıldağ Millî Parkı'na sonbahar geliyor. Orman koruma memurları, ağaçların yaz sıcağından yavaş yavaş kurtulmasının sevincini yaşıyorlar. Onlarla birlikte çayımı yudumlayıp peynirle domatese çatal uzatırken , aşağıda I uzanan görüntüye bakıyorum : Bir ressam gelmiş de II

300



10. Şair, henüz on iki - on üç yaşlarındayken (1927) “Yeni Adana” gazetesinin açtığı öğrenciler arası bir yarışmaya gönderdiği öyküsüyle birincilik kazandığını söylüyor.



Bu cümlede hangi noktalama işaretinin kullanımı yanlıştır?



A) Virgül



B) Kısa çizgi

D) Tırnak işareti

E) Nokta

boyamış sanki bu mavi güzeli gölü, ak bulutları; sarının, yeşilin tonlarını buluşturan tarlaları ... "Ah" diyorum ! III IV Ah, bir de rüzgâr olsaydı da , yamaç paraşütümüz V

havalanabilseydi.



Bu parçadaki numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisi yanlış kullanılmamıştır?



A) I.

C) Ayraç

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

BÖLÜM 03 Test

Noktalama İşaretleri - 2

10

1. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin sonuna diğerlerinden farklı bir noktalama işareti konulmalıdır?

5. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin sonuna soru işareti (?) konulmalıdır?



A) Sen, bahar rüzgârının nasıl estiğini bilmezsin





B) Söylediklerimi birer birer zihninize yerleştirmelisiniz

A) Düşüncelerini yazıyla değil, sözle anlatmayı seviyor olmalı



C) Yarınki toplantının kaçta yapılacağını bilmiyormuş



B) Bu çocukları buraya neden çağırdığını ben de anlamadım



D) Okula ne zaman geleceğini bana söylemedi





E) Evden çıkarken kapıyı kilitlemeyi unutur mu insan

C) Bu olay karşısında nasıl bir tavır sergileyeceğini merak ediyorum



D) Bu durumda susmaktan başka ne yapabilirim, bilmiyorum



E) O, kitaplarının tümünü bir pazarcıya satmış, doğru mu, var mı haberiniz

2. Özel ad ( ) bir tek varlığa verilmiş addır ( ) İstanbul, Asya, Zeynep, Karabaş ( ) Bu cümlede ayraçlarla belirtilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?



A) (,) (:) (...)



B) (,) (.) (...)



C) (.) (...) (.)

6. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin sonuna üç nokta getirilmelidir?



D) (,) (;) (...)



A) Konuşmadı, hep sustu Eskici Halil, dertleşmedi kimseyle



E) (;) (:) (.)



B) Bu lokantada herkesin ağız tadına uygun yemek var: ızgara, çorba, karnıyarık



C) Ortalık aydınlanmıştı, köyde hareket başlıyordu, işe koyuldu köylüler



D) Sonunda benim suçsuzluğum ortaya çıktı, rahat uyurum bu akşam



E) Sokaktayım, gecenin on birinde tek başıma geziyorum ıssız sokaklarda

Çözüm Yayınları



3. Yunus Emre ; sevgi , ölüm , dostluk , yalnızlık gibi nice I II III IV evrensel konuları halk dilinin arılığı ; yalınlığı içinde V şiirleştirmiştir.

Bu cümledeki numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisi yanlış kullanılmıştır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

4. İzmir Körfezi’nin girişinde (I) yarımadanın en kuzeyinde yer alan (II) kayaların üzerine kurulu Karaburun (III) bu civarın en güzel koylarına sahip (IV) Karaburun İskelesi'nden başlayarak art arda mavi bayraklı koylar sıralanıyor (V)

7. Eserdeki “tesadüfü örnekleme” yöntemi bilinçli olarak tercih edilmiştir yazar tarafından ... Bu durum bana şu I sahneyi çağrıştırdı . Polis , aralarına gerçek suçluyu da II III koyduğu kişileri tanığa göstererek , teşhiste bulunmasını IV ister ! V



Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisine herhangi bir noktalama işareti getirilemez?



Bu metindeki numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisi doğru kullanılmıştır?



A) I.



A) l.

B) II.

C) III.

D) IV. E) V.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

301

Test 10

1. E

3. E

4. B

5. E

6. B

7. C

8. D

9. A 10. E 11. D 12. C 13. B

8. Büyülü bir ada Sicilya (I) Doğası, kültürel ve tarihsel çeşitliliğiyle bir minyatür kıta burası (II) Siracusa da bu kıtanın zamana meydan okuyan kalbi (III) Akdeniz’in sıcaklığı, delişmenliği ve olabildiğince rahatlığı (IV) Daracık sokaklarıyla bu Orta Çağ kenti, Akdeniz’in dalgalarıyla yıkanıyor (V)

11. Yazılarımda devrik cümle kullandığım için az mı söz ettiler ? I Dilmizin kurallarını bilmiyormuşum, yıkmaya kalkıyormuşum ... II Bizim dilcilerimiz , hani şu gramer kitabı yazanlar, halkın III



Bu parçadaki numaralı yerlerden hangisine farklı bir noktalama işareti konulmalıdır?





A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

Bu metindeki numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisinin kullanımı yanlış açıklanmıştır?



A) I'inci, yazıdaki madde numaralarını göstermek için kullanılmıştır.



B) II'inci, saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayırmak için kullanılmıştır.



C) III'üncü, sayılara getirilen ekleri ayırmak için kullaılmıştır.



D) IV'üncü, kısaltmanın sonunda kullanılmıştır.



E) V'inci, adres yazarken semt ile şehir arasında kullanılmıştır.

10. Yalnızlığı imgeleyen Cemal Süreya’yı yalnızca akılla kavramak isteyen okur şöyle diyebilir ( ) “Yalnızlık boşluk gibi bir şey ( ) bomboş bir şey yani!” Oysa Cemal Süreya’nın imgelediği şey ( ) bomboş ( ) yalnızlık değil, düzlüktür ( )



Bu parçadaki numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisi yanlış kullanılmıştır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

12. Son okuduğum roman; akıcı, kıvrak, yalın anlatımıyla beni çok etkiledi.

Çözüm Yayınları



konuşmasını dinlememişler, yalnız kitaplara bakmışlar.

Bunun için konuşma diliyle yazmaya özendiniz mi , bir IV yenilik yaptınız sanıyorlar . V

E) V.

9. 70 . Yunus Nadi Ödülleri başvurusu 20 Mart Perşembe günü I saat 17. 00’ ye kadar Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok . II III IV No.:2 Şişli / İstanbul”, adresine yapılacaktır. V

302

2. A



Aşağıdakilerin hangisinde noktalı virgül (;) bu cümledeki işleviyle kullanılmıştır?



A) Geçen hafta arkadaşlarla konuştuk, kararlaştırdık; bu hafta sinemaya, tiyatroya ve sergiye gideceğiz.



B) Derken günler geçti, aylar geçti, yıllar geçti; çocuklar büyüdü, biz de yaşlandık.



C) Sınıfa yeni gelen arkadaşımız; doğal, içten, rahat görünüyordu.



D) Marketten aldığım balığı, tavuğu buzluğa; elmayı, üzümü de sebzeliğe koydum.



E) Yazarlardan Orhan Pamuk, Ahmet Ümit; şairlerden Orhan Veli, Attila İlhan’ı okurum.

13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraçla ( ) belirtilen yere iki nokta (:) getirilmelidir?

A) Bizim şu anda yapacağımız tek şey ( ) sakin olmak ve anlatılanları dikkatle dinlemektir.



Bu parçada ayraçlarla ( ) belirtilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?



B) İstanbul Boğazı, İstanbul'u ikiye ayırır ( ) Anadolu Yakası ve Avrupa Yakası.



A) (:) (;) (“) (”) (;)





B) (.) (,) (-) (-) (,)

C) Bu aralar kafası biraz karşık ( ) ne yapıp etsek de onu biraz rahatlatsak?



C) (:) (;) (“) (”) (...)



D) Onun en çok konuşmasını seviyorum ( ) her sözcüğü tane tane söylüyor.



D) (;) (;) (,) (,) (;)





E) (:) (,) (“) (”) (.)

E) Sınavımın iyi geçtiğini duyunca babam ( ) ne diyeceğini şaşırmıştı bana.

BÖLÜM 03 Test

Noktalama İşaretleri - 3 1. Onlar gibi olmak, onlar gibi giyinmek, onların diliyle konuşmak ( ) Bunların hepsini yaparım ( ) Fakat onlar gibi nasıl düşünebilirim ( ) nasıl onlar gibi hissedebilirim ( )



5. Her şeyden önce ufku geniş bir aydınımızdır Cemil Meriç ( ) Kendine özgü bir söyleyiş tarzı geliştirmiştir ( ) Monoton olmayan, kısa cümleli, yer yer alaylı, yer yer başa inen bir balyoz gibidir bu söyleyiş ( ) Hepsinden önce de içten, yapmacıksız, zorlamasız ( )

Bu parçada ayraçlarla belirtilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?



A) (...) (.) (?) (?)



B) (:) (;) (.) (?)



C) (.) (;) (.) (?)



D) (...) (.) (,) (?)



E) (.) (.) (?) (?)

11



Bu parçada ayraçlarla ( ) belirtilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?



A) (!) (.) (...) (.)



B) (.) (.) (...) (...)



C) (.) (:) (;) (...)



D) (...) (:) (;) (.)



E) (.) (.) (.) (.)

2. Yurt dışında - özellikle de Fransa’da - dergiler, gazeteler

I. Dünya Savaşı’na gönderilen yazarlarla ilgili yayınlar yaptılar.



Bu cümlede kullanılan kısa çizginin (-) yerine aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangisi getirilirse aynı görevde kullanılmış olur? A) ,

B) :

C) ;

D) ─

E) ( )

3. Evden çıkarken kapıyı örter , kilitlerdi. Sonra ... Evet , I II III sonra döner kapıya bakardı, gerçekten kilitlendi mi diye ? IV Elindeki çantada defter, kitap, gerekli evrak tamamdır ama o tekrar kontrol eder. Ya eksikse ?.. V

Bu parçadaki numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisi yanlış kullanılmıştır?



A) I.

B) II.

C) III.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, ayraçla gösterilen yere iki nokta (:) konmalıdır? Çözüm Yayınları





A) Ailelere düşen görevlerden biri de ( ) çocuklarıyla, onların sorunlarını konuşarak çözmektir.



B) Son zamanlarda yaşadıklarım bana çok şey öğretti ( ) bunlardan biri de kimseye güvenmemektir.



C) Yaptığı bu davranışla onun bir yönünü daha öğrendim ( ) Arkadaşlarına karşı hoşgörülü olma.



D) Öyle bir gece ki ( ) insanın gün ışıyıncaya kadar oturup yıldızları seyredesi geliyor.



E) Benim dostluk dediğim şey ( ) hiçbir zaman çıkar ilişkisine dayanmayan, karşılıksız sevgiyi içerir.

D) IV. E) V. 7. Hepsi bu kadar mı ( ) Hayır ( ) tabi ki değil. Çalışma ( ) sürekli ( ) planlı ve bilimsel olmalıdır.

4. Bu araştırma; okumayı seven (I) yorumlayıp tartışan (II) paylaşmasını bilen (III) yarınını (IV) ülkesini, geleceğini düşünen (V) gençlerin birlikte çalışarak iki yılda bitirdiği bir çalışmanın sonucudur.

Bu cümlede numaralı yerlerin hangisinde noktalama işareti konmasına gerek yoktur?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.



Bu parçada ayraçlarla ( ) belirtilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?



A) (?) (.) (,) (,)



B) (!) (!) (;) (,)



C) (!) (.) (;) (;)



D) (?) (!) (,) (,)



E) (?) (,) (;) (,)

303

Test 11

1. D

8. (I) Harika bir gün; güneşli, sıcak. (II) Mutfak kapısını açtı, balkona çıktı. (III) Mis gibi kokan fesleğenlerle, dolu kocaman bir bahçe (IV) Rengârenk güller, çeşit çeşit çiçeklerle kaplanmış yerler. (V) Kuşlar uçuyor, arılar vızıldıyor bu coşkuyu yaşarcasına.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde virgül (,) yerinde kullanılmamıştır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.



Bu parçadaki numaralı yerlerden hangisine iki nokta (:) konmalıdır?



A) l.

D) lV.

E) V.

10. Kuru , kavruk bir adamdı. Kasketiyle kapattığı yüzünde , I II göz kenarlarında oldukça çok çizgi vardı. Yüzü çatlamış , III bir toprağı andırıyordu bu hâliyle. Boynuna astığı teypten yükselen ağıtlar , türküler duyuluyordu. Bu ezgiler bizde IV önce şaşkınlığa , sonra üzüntüye yol açardı. V



304

Bu parçadaki numaralı virgüllerden hangisi yanlış kullanılmıştır? A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

5. E

6. C

7. E

8. C

9. B 10. C 11. E 12. A 13. D 14. D

I. Yeni şiir örneklerimiz; anlaşılmaz, imgeli ve müzikal ağırlıklı görünüyor.



II. Sevinçten, heyecandan içim içime sığmıyor; deli gibi koşmak, bağırmak istiyorum.



III. Kel ölür, sırma saçlı olur; kör ölür, badem gözlü olur.



IV. Korkular, bilinçaltımızda yatan düşünceler gibidir; hatıraları tazeler, uyarır.



V. At bulunur, meydan bulunmaz; meydan bulunur, at bulunmaz.



Numaralanmış cümlelerdeki noktalı virgüllerden hangisi farklı bir görevde kullanılmıştır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.



Bu parçada virgülün aşağıdaki görevlerinden hangisini örneklendiren bir kullanım yoktur?



A) Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan özneyi belirtmek için konur.



B) Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için ara sözlerin veya ara cümlelerin başına ve sonuna konur.



C) Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur.



D) Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime ve kelime gruplarının arasına konur.



E) Kendisinden sonraki cümleye bağlı olarak ret, kabul ve teşvik bildiren kelimelerden sonra konur.

E) V.

11. Bizim kültür deyince anladığımız tek şeydir asırlardır 1 2 3 4 5 6 kullandığımız dil.

4. E

13. Eserleri en çok okunanlar listesinde yer alan sanatçı, bugün de bizlerle birlikte olduğunu bir kez daha hatırlattı. Evet, Fazıl Hüsnü Dağlarca'dan söz ediyorum. 100 yıl önce doğduğu yerde, Beşiktaş'ta, birçok etkinlikle anılıyor. Sanatçının yüzü aşkın kitabı "Türkçenin ses bayrağı"nı dalgalandırmayı başarıyla sürdürüyor, sonrakilere örnek olmaya devam ediyor. Çözüm Yayınları

C) lll.

3. D

12.

E) V.

9. Bunca yazı (I) kitap okudum. Şu, benim temel felsefemdir (II) İlk okuduğumda hoşuma gitmeyen, beni sarmayan yapıtları bir kenara koyar, bir süre sonra tekrar okurum (III) Okurum ki beğenip beğenmediğime karar vereyim (IV) Eğer bu kez de beni etkileyemezse o yapıt (V) o zaman kararımı veririm onun hakkında.

B) ll.

2. A

14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde düzeltme işareti (^) yanlış kullanılmıştır?

Bu cümledeki noktalama eksikliği cümlenin anlamında belirsizlik oluşturmaktadır. Bu belirsizliği aşağıdakilerden hangisiyle giderebiliriz?

A) Onun söylediklerine inanmak, inanmamaktan çok daha kârlıdır.



B) Koca adam oldun, hâlâ böyle masallara nasıl inanıyorsun şaşıyorum.



A) 3'ten sonra (,) getirerek





B) 5'ten sonra (:) getirerek

C) Ne âciz insanlarmış, kırk yılda bir iş istedik onu da yapamadılar.



C) 4'ten sonra (,) getirerek





D) 2'den sonra (;) getirerek

D) Televizyondaki reklâm kuşağına zaman sınırlaması getirilecekmiş.



E) 1'den sonra (,) getirerek



E) Edebiyatımızda hikâye türünün köklü bir geçmişi vardır.



BÖLÜM 03 Test

Noktalama İşaretleri - 4 1. Kemeraltı denizin kıyısında başlardı hemen (I) Küçük bir meydan(II) Ortasında süslü, narin yapısıyla saat kulesi (III) Yanı başında soyluluğunu çinilerinden alan minik cami (IV) Onun gerisinde ise hükûmet konağı (V) Şimdi bu görüntüyü eklemeler çıkarmalarla görüyorsunuz İzmir'de.

5. Yağız atlar kişnedi, meşin kırbaç şakladı





Bir dakika araba yerinde durakladı



Aşağıdaki dizelerin hangisinde virgül, bu dizedeki işleviyle kullanılmıştır?

Bu parçadaki numaralı yerlerin hangisine diğerlerinden farklı bir noktalama işareti getirilmelidir?



A) Bu tenha derelerin, bu vahşi kayaların

A) l.



B) ll.

C) lll.

D) lV.



E) V.

Görmediği gün yoktur sürü peşinde bizi

B) Ömrün gecesinde sükûn, aydınlık



Boşanan bir seldi avuçlarından

C) Kaldırımlar, ıstırap çekenlerin annesi







C) Annemi, babamı niçin bu kadar üzdüm diye düşündüm



D) Nasıl bu kadar rahat olabilir bir insan, hayret doğrusu



E) Başka kimsenin haberi var mı bütün bu konuştuklarımızdan

3. Kasım Efendi ( )

Çözüm Yayınları

B) Aslında tüm bu yaşananlar kabustan başka bir şey değil

D) Başını kaldırarak boşluğu dinliyordu Gökler bulutlanıyor, rüzgâr serinliyordu

E) Balkonlara, yalılara dalar düşünürüm



A) Hiç kimsenin özel hayatına müdahale edemeyiz ki

Kaldırımlar, içimde yaşamış bir insandır



2. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin sonuna soru işareti konmalıdır?

O günler uzaklaşan yelkenlerin peşi sıra

6.

I. Çocukluğumdan unutamadığım biri var ( ) İlkokul öğretmenim.



II. Kel ölür, sırma saçlı olur ( ) kör ölür, badem gözlü olur.



III. Hayır ( ) ben sizinle sinemaya gelmiyorum.



Bu cümlelerde ayraçla gösterilen yerlere aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangileri getirilmelidir?



I

II

III



( ) Yahu ( ) daha ne olduğunu anlamadınız mı ( ) Ne kadar aptalsınız ( )

A)

(:)

(,)

(!)

B)

(;)

(:)

(,)



Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki ayraçlardan herhangi birinde kullanılamaz?

C)

(:)

(;)

(,)

D)

(!)

(:)

(,)

A) :

E)

(;)

(;)

(!)



12

B) -

C) ,

D) ?

E) !

4. Aşağıdakilerin hangisinde yay ayracın ( ) kullanım amacı farklıdır?

A) Sorunlara illegal (yasa dışı) yollarla çözüm aramak doğru değil.



B) Eğitimde geliştirilen yeni metodlar (yöntemler) ne zaman açıklanacak?



C) İnsan muhayyilesinin (imgeleminin) sınırı yok.



D) Apartmanımızın sorunlarını (temizlik, asansör, ısınma vb.) bu ayki toplantıda görüşeceğiz.



E) İlçebay (kaymakam) sözcüğü Cumhuriyet'in ilk yıllarında kullanılıyormuş.

7. Şiir nedir ( ) diye soruyorsunuz ( ) Edebiyat yapmayı, büyük sözler söylemeyi sevenler için şiir ne değildir ki ( ) Her şeyden önce şiir bir çığlık, sıkılan bir yumruk ve bir kurtuluştur ( )

Bu parçada ayraçlarla ( ) belirtilen yerlere, aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?



A) (,) (.) (!) (.)



B) (;) (?) (?) (.)



C) (.) (?) (!) (...)



D) (,) (.) (!) (...)



E) (;) (.) (?) (,) (.)

305

Test 12

1. A



B) 250'bin liraya bahçeli, büyük bir ev almışlar.



C) Bu çocuk 1'den 100'e kadar saymasını öğrenmiş.



D) Çağır Karac'oğlan çağır / Taş düştüğü yerde ağır.



E) Bu yılki hedefim ODTÜ'yü kazanmak.

9. Dülger balığı , oltayla tutuldu mu sulara , dünyasına I II küsüverir. Nasıl bir korku içine düşer, kim bilir ? Onun için III dünya bomboştur artık . Oltadan kurtulsa da , hiçbir IV V faydası yoktur artık.

306



Bu parçadaki numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisinini kullanımı yanlıştır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

10. Anı, yaşanılanların önem kazandığı bir türdür ; otobiyografi I ile akraba, günce ile arkadaştır. Anılar , güncelere göre II okura mesafelidir . Anı yazarı, genellikle bir eylem adamıdır : III IV

Çözüm Yayınları

A) -yor'un şimdiki zaman eki olduğunu unutmuyorum.

3. B

4. D

5. D

6. C

7. A

8. B

9. E 10. D 11. D 12. C 13. C

11. Herkesin bir çocuk yanı vardır. Bastırılmış ( ) korkutulmuş ve kovulmuş çocukluğu ( ) "Çocuklaşma( )" der büyükler. Ne çıkar çocuklaşsa insan ( ) Çocukça duygularımız olmazsa kalmaz mıyız ortalıkta?

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kesme (') işaretinin kullanımı yanlıştır?

2. E



Bu parçada ayraçlarla ( ) belirtilen yerlere, aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?



A) (,) (...) (.) (.)



B) (,) (.) (!) (.)



C) (;) (.) (!) (?)



D) (,) (...) (!) (?)



E) (;) (.) (.) (?)

12. GÖZLEMEVİ MÜDÜRÜ ─ Yıldızlara değil de çiçeklere I baktın mı deseler ne yapardınız? YOLCU ─ Ne mi yapardım ? Şey... Botanik Enstitüsüne II

giderdim.



GÖZLEMEVİ MÜDÜRÜ ─ (Kahkahayla güler) Botanik Enstitüsüne mi? İlahi dostum ; siz harikasınız ! III IV (Seslenir.) Hey, arabacı ! V





Bir tiyatro metninden alınan bu parçadaki numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisi yanlış kullanılmıştır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

13. Türkçe, birçok dile nasip olmayan bir bahta sahip ; I günümüz tabiriyle bir "imparatorluk" dili . Osmanlı II

nasıl yetmiş iki milleti bir devlette birleştirerek bir ahenk oluşturmuşsa Türkçe de öyle bir uyumun ve mozaiğin eseri. İçerisinde belki beş - on millete ait kelimeler var. Bu III



aynı zamanda gezgindir . V

bir kusur mu ? Hayır , asla bir kusur olamaz bu. IV V



Bu parçadaki numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisi yanlış kullanılmıştır?



Bu parçadaki numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisi yanlış kullanılmıştır?



A) l.



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

BÖLÜM 03 Test

Noktalama İşaretleri - 5 1. Atatürk diyor ki ( ) "Türk dili ( ) dillerin en zenginlerindendir ( ) yeter ki bu dil ( ) bilinçle işlensin( )"

13



Bu cümledeki ayraçlara ( ) sırasıyla aşağıda verilen noktalama işaretlerinden hangileri getirilebilir?



A) (,) (,) (,) (;) (!)

4. Büyüleyici bir güzellik ... Tarihleri 17 . yüzyıla kadar I II uzanan eski Ankara evleri ... Bunlar iki - üç katlı, ahşap, III IV kerpiç ve tuğladan yapılmış evlerdir . V



B) (:) (;) (,) (;) (.)





C) (:) (,) (;) (,) (.)

Bu parçadaki numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisi yanlış kullanılmıştır?



D) (;) (,) (,) (,) (...)



A) I.



E) (:) (;) (,) (,) (!)

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

5. I. Fiilerde olumsuzluk -ma / -me ile yapılır.

A) Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır sonuna konur.

B) Kelimelerin kök, gövde ve eklerini birbirinden ayırmak için kullanılır.



C) Heceleri göstermek için kullanılır.



D) Yazıda satır başına alınan konuşmaları göstermek için kullanılır.



E) "Arasında, ve, ile, ila, .....-den, ......-e" anlamlarını vermek için kelimeler veya sayılar arasında kullanılır.

Çözüm Yayınları

2. Aşağıdaki cümlelerde kısa çizgiyle (-) ilgili olarak verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?



II. Küçük bir sürü - dört inekle birkaç koyun - köye doğru ilerliyordu.



III. Ben "uza-" fiilinin türemiş olduğunu bilmiyordum.



IV. Şimdiki zaman eki yerine -makta/-mekte eki de kullanılabilir.



V. Hızlı trenle Konya - Ankara yolu iki saate inmiş.



Numaralanmış cümlelerin hangilerinde kısa çizgi (-) aynı işlevde kullanılmıştır?



A) I. ile II.



B) I. ile IV.



C) II. ile V.



D) III. ile IV.



E) III. ile V.

3. I. Benim telefonumu kullanabilirsin, dedi.

6. Özel adlar büyük harfle başlar( ) Türkiye, İngiltere( ) Ankara, Londra( )



II. Bu mahallenin en kafa dengi, en iyi komşusudur o.





III. Uçak havaalanına indi, yolcular kapıya yöneldi.



IV. O adam hepimizi suya götürüp, susuz getirir.

Bu parçada ayraç ( ) ile gösterilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?



V. Ahmet Bey, uzun süren bir sessizlikten sonra başını kaldırarak söze başladı.



A) (.) (;) (.)



B) (:) (;) (...)



Numaralanmış cümlelerin hangisinde virgülün (,) kullanımı yanlıştır?



C) (;) (:) (.)



D) (:) (,) (...)



E) (;) (;) (...)



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

307

Test 13

1. C

3. D

4. D

5. B

6. B

7. E

8. C

9. A 10. D 11. E 12. D

7. Beni arayan kimmiş ( ) diye sordum.

10.

I. Buradaki insanların ihtiyacı olan şey şudur: Eğitim.



Bürodaki görevli bana ( )



II. Her yerleşim yerinin girişinde bir levha: Hoş Geldiniz.



( )Bilmem ki( ) Bana kim olduğunu söylemedi( ) dedi ve sustu.



III. Cebinden neler çıktı neler: mendil, silgi, kalem, para...



Bu parçada ayraç ( ) ile gösterilen yerlere aşağıdakilerden hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?



IV. Hava iyice kararmıştı: Göz gözü görmüyor, yavaş adımlarla ilerliyorduk.





A) (,) (:) (─) (.) (.)

V. Toplantıda birçok kişi vardı: müdürler, basın mensupları...



B) (,) (,) (─) (!) (,)



C) (?) (:) (─) (!) (.)



D) (?) (,) (─) (...) (,)



E) (,) (:) (─) (...) (,)



Numaralanmış cümlelerin hangisinde iki nokta (:) yanlış kullanılmıştır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

11. Hasbihal uzadıkça kendi göremediği rezaletlerin mufassal (ayrıntılı) hikâyelerini işitiyordu. Gözlerini açtı:

- Sizi alçak, hırsız... Defolun şimdi evimden, diye haykırdı.



A) Salondaki döküntülerini toplayıp odasına geçti





B) Bir süre sustu, gözlerini tavana dikip öylece bekledi

Bu dokuz senelik sadık hizmetçilerini hemen kapı dışarı etti. Tam iki sene bir adamakıllısına rastgelmedi.



C) Ak tolgalı beylerbeyi haykırdı: İlerle





D) Burası kuş uçmaz kervan geçmez bir yer

Bu parçada geçen aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangisinin kullanımı yanlıştır?



E) Beni çok sever, söylediklerimi de önemser



A) Yay ayraç

B) İki nokta



C) Uzun çizgi

D) Üç nokta

Çözüm Yayınları

8. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin sonuna ünlem işareti (!) getirilmelidir?



308

2. D

9. Hayat ( ) sürekli bir akış içindedir( ) durmadan gelişir ( ) değişir. Bir düşünür bu durumu nehrin akışına benzetir. Bu yüzden de bir daha geri dönemeyeceğini söyler geçen zamanın ( )



Bu parçadaki ayraçlarla belirtilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?



A) (,) (;) (,) (.)



B) (;) (,) (;) (.)



C) (;) (,) (,) (!)



D) (,) (;) (,) (...)



E) (;) (;) (,) (...)

E) Ünlem işareti

12. Bir öğrencinin aynı kitabı ikinci kez okuduğunu görünce sordum: "Neden aynı kitabı bir daha okuyorsun, anlamadın mı?"



Bu cümledeki noktalama yanlışı aşağıdakilerin hangisinden kaynaklanmaktadır?



A) Noktalı virgül (;) yerine iki nokta (:) kullanılmasından



B) Tırnak (" ") işaretinin gereksiz kullanılmasından



C) Ünlem işareti (!) yerine soru işareti (?) kullanılmasından



D) "Görünce" sözcüğünden sonra virgül (,) konulmamasından



E) "Okuyorsun" sözcüğünden sonra virgül (,) konulmasından

BÖLÜM 03 Test

Sözcük Düzeyinde Anlatım Bozuklukları 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?

14

4. (l) Tarihî romanların gerçeğe sadık kalması gerekir. (ll) Ancak yazar, okuyucuları o tarihî mekân yerlerine götürmek isteyecektir elbette. (lll) İşte o zaman yazar, tarihte olmayan kahramanları da kullanabilir. (lV) Benim son romanımda hemen her şey gerçek. (V) Çanakkale’de o kadar kahraman var ki hayalî kahraman üretmeye gerek kalmadı.



A) Dışarıdan gelen en ufak bir sesi hemen anında fark eder, kulak kesilir.



B) İnsanın gözü sadece bildiği ve anladığı şeyi görür diyorlar.



C) Bu akşam biraz geç gelebilirim, kütüphanede ders çalışacağım.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?



D) Yaşayan şairlerin birçoğu kendini zirvede sayar her nedense.



A) l.



E) Toplantıya geç kaldığımdan konuşmanın başında söylenenleri kaçırdım.

B) ll

C) lll.

D) lV.

E) V.



5. Afrika’daki birçok ülkenin, avlanma günlerini azaltıp aslan avını sınırlama çabalarına karşılık aslan avı Afrika’da oldukça yaygın olarak yapılıyor.

Bu cümledeki anlatım bozukluluğu aşağıdakilerden hangisiyle giderilebilir?



Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerden hangisiyle giderilebilir?



A) “ülkenin” sözcüğü “ülkelerin” yapılarak



A) "bir deniz kazasından" sözü cümlenin başına getirilerek



B) “Afrika’da” sözcüğü cümleden atılarak



B) “kazasından” sözcüğü “kazasında” yapılarak



C) “karşılık” sözcüğünün yerine “karşın” sözcüğü getirilerek



C) “sağ” sözcüğü cümleden atılarak



D) “oldukça” sözcüğü cümleden atılarak



D) “hayatını kaybeder” sözü yerine “ölür” sözcüğü getirilerek



E) “azaltıp” sözcüğünün yerine “küçültüp” sözcüğü getirilerek



E) “tek” sözcüğü cümleden atılarak

Çözüm Yayınları

2. Yıllar önce bir deniz kazasından sağ kurtulan tek kişi, yine bir gemide hayatını kaybeder.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır? 3. Duygu ve düşüncelerimi en katışıksız, en saf hâliyle ifade etmek benim temel ilkelerimdendir.

Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?



A) Gereksiz sözcük kullanımı



B) Sözcüğün yanlış yerde kullanımı



C) Sözcüğün yanlış anlamda kullanımı



D) Anlamca çelişen sözcüklerin birlikte kullanımı



E) Anlam belirsizliği



A) Çocuğun davranışlarına aile büyüklerinin gösterdiği tepki tutarlı olmalıdır.



B) “Mutlu aşk yoktur.” diyen, aşkın mutluluk getirmeyeceğini mi söylemek istiyordu bilinmez.



C) Bize elle tutulur bir gerekçe göstermedikçe yarışmadan çekilmesine izin veremeyiz.



D) Yapıtında en dikkat çekici nokta, farklı çevrelerdeki kahramanların ortak bir olayda yollarını kesiştirmesidir.



E) Polisler, kaçak üretim yapıldığı belirlenen eve sabah saatlerinde bir baskın gerçekleştirdi.

309

Test 14

1. A

7. (l) “Bereketli Topraklar Üzerinde” romanı, üç arkadaşın köylerinden kalkıp şehre çalışmaya gitmelerinin öyküsüdür. (ll) Henüz romanın başında, Köse Hasan çalışma koşullarına dayanamayarak ölür. (lll) Romanın son bölümünde Çukurova’da Ali ve Fatma’nın hikâyesini, hayatta kalma mücadelesini okuruz. (lV) Nihayet, Ali’nin ölümü ve Yusuf’un, köyüne dönüşü ile romanı kapatırız. (V) Kısa bir özetini verdiğimiz romanda gerçekçilik, destansı bir anlatımla karşımıza çıkar.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlamca çelişen sözcüklerin bir arada kullanılmasından kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır?

310

B) Bindiği kimliği belirsiz taksinin şoföründen dayak yediğini söylüyor.



C) Çekimserliği yüzünden hiçbir yerde aklından geçenleri söyleyemez.



D) Saat tam on yedi otuz dolaylarında beni arayacağına söz verdi.



E) Toplantı sırasında işini sağlama aldı, katılımcıların itirazlarına göz açtırmadı.

9. Dil konusunu, onun kadar kendine dert edinmiş, bu konudaki l ll lll çalışmalarıyla sonrakilere örnek olmuş, bir başka yazar var lV V

mıdır, bilmiyorum.



Bu cümledeki numaralanmış sözcüklerden hangisinin çıkarılması anlamda daralmaya ya da bozulmaya yol açmaz?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

5. C

6. E

7. E

8. D

9. B 10. B 11. C 12. C



A) Boz yaprakların üzerine birikmiş su damlacıkları, rüzgârın yaprakları sallamasıyla yüzüme düşüyor.



B) Kurban Bayramı’nda kesilen kurban derilerini yasa dışı kuruluşların toplaması engellendi.



C) Bir sanatçının başarılı eserler ortaya koyabilmesi halkı iyi tanımasına bağlıdır.



D) Dile oldukça hâkim görünen sanatçı, özgün bir anlatım biçimini de bulmuş.



E) İyi bir görüntü yönetmeni olmak için seçici olmak gerektiğini iyi bilirim.



A) Ey kör! Bu yer, bu gök, bu yıldızlar boştur boş

Çözüm Yayınları



4. B

11. Aşağıdaki dizelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?



A) Evde hayvan beslemesinin nedeni, bu işin zorluklarını göze almasındandır.

3. A

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

E) V.



2. C

B) Sallana sallana gelen sevdiğim



Her şeyden habersiz canım sevdiğim

D) Sabahleyin gökyüzü parlak ufuk açıktı



Söyle narin ellim kimin yârisin

C) Bir gizli sırrımı demedim yâre



Bırak onu bunu da gönlünü hoş tut hoş

Güneşli bir havada yaylımız yola çıktı

E) Sabahın ayazında nemlidir otlar



Güneşle canlanır uyuyan kuşlar

12. Toplumun, bireyi eritecek kadar büyümesi, törelerin onun özgürlüğünü kısıtlaması, dünyanın insan için bunaltıcı bir ortam hâline gelmesini sağlar.

Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?



A) Gereksiz sözcük kullanılması



B) Sözcüğün yanlış yerde kullanılması



C) Sözcüğün yanlış anlamda kullanılması



D) Anlamca çelişen sözcüklerin bir arada kullanılması



E) Anlam belirsizliği

BÖLÜM 03 Test

Cümle Düzeyinde Anlatım Bozuklukları

15

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu yoktur?

4. Her yazar bir milletin çocuğudur ve milletin hayatını anlatmak, yol göstermek zorundadır.



A) Onun her söylediğine inanma sakın ama yine de dinle.





B) Ünlü yazarın derinliğine inceleyip de anlaşılmamış bir şiiri yoktur.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerden hangisiyle giderilebilir?



A) “yazar” sözcüğü yerine “sanatçı” sözcüğü getirilerek



B) “miletin” sözcüğünden önce “o” sözcüğü getirilerek



C) Edebiyatımızda bireysel ve toplum gerçeklerini ele almış kaç yazarımız var ki?



C) “hayatını” sözcüğü yerine “yaşamını” sözcüğü getirilerek



D) Ne sen ne de ben özlediğimiz güzellikleri bulamadık aslında.



D) “yol göstermek” sözünden önce “millete” sözcüğü getirilerek



E) İnsanoğlu, elindekilerin değerini onları kaybettikten sonra anlıyor ne yazık ki...



E) “çocuğudur” sözcüğü yerine “evladıdır” sözcüğü getirilerek

5. “Bütün bu anlatılanların doğru fakat yeterli olmadığını düşünüyorum.”

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu yoktur?

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin hangisiyle giderilebilir?



A) “bu” sözcüğü atılarak



B) “fakat” sözcüğü yerine “ama” sözcüğü getirilerek



C) “yeterli” sözcüğünden önce “onların” sözcüğü getirilerek

D) Çocuklarının yaptıklarını hep destekliyor, her zaman yardımcı oluyor.



D) “doğru” sözcüğünden sonra “olduğunu” sözcüğü getirilerek

E) Okuduğu roman ve öyküleri konularına göre ayırıyor, numaralar veriyor.



E) “anlatılanların” sözcüğündeki “-ın” eki atılarak

A) Günlerdir kimseyle konuşmuyor, kimseyi ne görmek ne de görünmek istiyordu.



B) Kaliteli sanatçıların sayısı iyice azaldı, yakında hiç kalmayacak.



C) Bugün bir arada oluşumuzu, onun bize öğretiklerine borçluyuz.



3. Sanatçı, düşünceyi yazının içinde sırıtmayacak şekilde okura sezdirilerek vermeyi bilmelidir.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin hangisiyle giderilebilir?



A) “düşünceyi” sözcüğü yerine “iletiyi” sözcüğü getirilerek



B) “bilmelidir” sözcüğünden önce “iyi” sözcüğü getirilerek



C) “şekilde” sözcüğü yerine “biçimde” sözcüğü getirilerek



D) “sezdirilerek” sözcüğü “sezdirerek” yapılarak



E) “yazının içinde” sözü “yazıda” yapılarak

Çözüm Yayınları





6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne - yüklem uyumsuzluğundan kaynaklı anlatım bozukluğu vardır?

A) Vücut ısısının ani yükselişi, yüzdeki sararma, iştahsızlık gibi belirtiler, önemli hastalıklara işaret ederler.



B) Hazırladığım konuşmanın ilgi ve beğeniyle dinlenmesi beni mutlu etti.



C) Televizyon programlarının çocuklar üzerindeki etkileri zaman zaman tartışılır.



D) Sabahtan beri koşturup duruyorum, ayaklarım çok ağrıdı.



E) İş yerinden arkadaşlar bu bayram da unutmamış, beni ziyarete gelmişler.

311

Test 15

1. E

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne-yüklem uyuşmazlığından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?

3. D

4. D

5. D

6. A

7. A

8. C

9. B 10. B 11. B 12.A

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?

A) Karanlık çökünceye kadar bu heykelleri seyredip tarihin gizli sayfalarına uzandım.



B) Saçlarımı yıkayıp güzelce fön çektiğim hâlde saçlarım taranmamış gibi.



C) Birkaç öykü yazmış olsa da kendini tiyatroya adamış bir sanatçıydı.

D) Adamakıllı yorulmuştuk, bir köşeye oturup biraz dinlendik.



D) Eline çekiçle tornavida alarak evde onarılacak her şeyi onardı.

E) Kimseyi dinlemiyor, burnunun dikine gidiyordu.



E) İnsan, dostum dediği insana gönül rahatlığıyla güvenmek ister.



A) İki çocuk, deniz kıyısına inip kaptan olma hayalleri kurdular.



B) Meydandaki okul bahçesine doluşan kalabalık, öfkeyle bağrıyordu.



C) Bakan Bey, henüz meclise gelmediler; dedi sekreter.



11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu yoktur?



Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?



A) Çatı uyumsuzluğu



B) Dolaylı tümleç eksikliği



C) Tamlama yanlışlığı



D) Özne - yüklem uyumsuzluğu



E) Nesne eksikliği

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?

Çözüm Yayınları

8. Kök Türk Yazıtları Türklerin kültür ve siyasî tarihlerine ışık tutan önemli belgelerden biridir.

312

2. C



A) İnsanların davranışları yorumlanırken nedenleri de araştırmak gerekir.



B) Çevremdeki insanları çok seviyor ve onlara güveniyorum.



C) Doktor, bu konuda beni uyardı ve ilaçlarımı düzenli kullanmamı söyledi.



D) Bu gömleğin kendisi için gerekli olmadığını biliyor ama yine de alıyor.



E) Çorbayı aceleyle pişirdiğim için tuz atmayı unuttum.

12. (l) Yaptığımız hatanın farkına varamamamızın nedeni kendimizi dev aynasında görmemizden kaynaklanır. (ll) Çünkü bu duygu hatalarımızı bile süslü gösterir. (lll) Başkalarını küçük görmek de bunun bir sonucudur. (lV) Küçük gördüğümüz insanların düşüncelerine değer vermeyeceğimiz için böyle bir ortamda düşüncelerimize değer verilmesini de bekleyemeyiz. (V) Artık sevmediğimiz, saymadığımız insanlardan saygı da bekleyemeyiz.



A) Reddetme özgürlüğünün olmadığı yerde kabul etme özgürlüğü de yoktur.



B) Söylediklerimizden aksini yaparsak kimsenin bize inanmasını bekleyemeyiz.



C) İki gündür aralıksız süren kar yağışı hayatı felç etti.



D) Türkçe sözcükleri düşünmeye başladığımızda karşımıza koca bir dünya çıkıyor.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?



E) Bu ayın sonuna kadar hemen hemen konuların yarısı biter.



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

BÖLÜM 03 Test

Anlatım Bozukluğu - Karma - 1

16

1. Şiir (I) duyarlı insanları, okumayı (II) sevenleri, (III) gençleri, (IV) geniş boyutlu düşünenleri (V) etkiler.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?



Bu cümledeki numaralanmış yerlerden hangisine "çok" sözcüğü getirilemez?



A) Ne diye acele edip elimi ayağımı bir pabuca sokuyorsun.





B) Doluya koysam almıyor, boşa koysam dolmuyor.

A) I.



C) Bu kadar hayal kurmak, dereyi görmeden paçaları sıvamaktır.



D) Uzman bir eğitimci, gerektiğinde çocukla çocuk olabiliyor.



E) Annem, iki gözü iki çeşme, acıklı bir film izliyor.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde gereksiz sözcük kullanımından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Öğrenciler, edebiyat derslerinin boş geçmesinden yakınıyor.



B) Ailemle vakit geçirmekten çok keyif alıyorum.



C) Eve döndüğümde herkes yatmıştı, evde ses seda yoktu.



D) Babam, gençliğinde yaşadığı anıları bize anlatmayı severdi.



Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamayı örnekleyen bir anlatım bozukluğu vardır?



E) Televizyonun karşısına oturur, her programı sonuna kadar izler.



A) Bir haftadır kaybettiğim dönem ödevimi arıyorum.



B) Uzun bir süredir televizyon izlemeye bile vaktim olmuyor.



C) Yazar, çeşitli dergilerde yayımladığı şiirlerini bir araya getirmiş.



D) Dolaptaki zeytinyağlı sarmalardan bir kısmını da ben yedim.



E) Çocukların hastalanmasında beslenmenin büyük etkisi var.

Çözüm Yayınları

6. Sözcüklerin cümle içinde bulunması gereken yerde kullanılmaması anlatım bozukluğuna yol açar.

3. Erzurum'da hava sıcaklığı dün sıfırın altında eksi yirmi beş dereceymiş.



Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerin hangisidir?



A) Gereksiz sözcük kullanımı



B) Tamlama yanlışlığı



C) Özne - yüklem uyumsuzluğu



D) Nesne eksikliği



E) Sözcüğün yanlış yerde kullanımı

7. Kim olursa olsun, bir kişiyi suçlamadan önce kendini savunma imkânı tanımalıyız.

4. Günümüzde sanatçıların çoğu topluma yüzeyden bakıyor, I II III IV onu küçümsüyor. V

Bu cümledeki anlatım bozukluğu numaralanmış sözcüklerin hangisinden kaynaklanmaktadır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.



Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerden hangisi yapılarak giderilir?



A) "bir" atılarak



B) "suçlamadan" yerine " yargılamadan" sözcüğü getirilerek



C) "önce" yerine "evvela" sözcüğü getirilerek



D) "kendini" sözcüğünden önce "ona" sözcüğü getirilerek



E) "tanımalıyız" yerine "vermeliyiz" sözcüğü getirilerek

313

Test 16

1. C

2. D

3. A

4. D

5. A

6. A

7. D

8. B

9. A 10. D 11. A 12. C 13. E

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?



A) Güneşli bir ilkbahar sabahında okulun bahçesi cıvıl cıvıldı.



A) Yatakhaneyi müdür bey, yemekhaneyi de ben kontrol ettim.



B) Vatandaşımız sokağına sahip olma bilincine ulaşması gerekir.



B) Hedef belirlenmeden başarıya ulaşıldığı nerede, ne zaman görünmüştür?



C) Toprak gittikçe nemleniyor, gölgeler koyulaşıyordu.





D) Söylediklerimi dinlemediği gibi bana hakaret de etti.

C) Hayvanseverlerin belediye görevlilerinden beklentileri hiç de az değildi.



E) Bu konuda bana yardım edecek bir elemana ihtiyacım var.



D) Çeşitli sorular yönelttiğimiz sanatçıdan, ne yazık ki, hiçbir cevap alamadık.



E) Hava karardı, bir an önce eve dönmeliyim, diyerek yanımdan ayrıldı.

314



Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?



A) Özne-yüklem uyuşmazlığı



B) Tamlama yanlışı



C) Özne eksikliği





12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlam belirsizliği vardır?

A) Bu kitabı geçen yıl okumuş ve beğenmiştim.



B) Bütün bu olanlar hepimizin neşesini kaçırdı.



C) Önümüzdeki hafta geleceğini sanıyorduk biz.

D) Çatı uyuşmazlığı



D) Gazetelerin hepsini bu akşam okumayı düşünüyorum.

E) Sözcüğün yanlış yerde kullanımı



E) Bu konuda sizden de destek bekliyoruz.

10. (I)Bir zamanlar, bu köyde ihtiyar bir balıkçı yaşarmış. (II) Balıkçı, bir gün teknesine binip balığa çıkmış. (III) Oltasını suya atan balıkçı, balıkların gelip takılmasını beklemiş.(IV) Bir süre sonra oltanın kıpırdadığını görüp sevinçle yukarı çekmiş. (V) Oltanın ucuna altın saçlı, güzel bir deniz kızı takılmış meğerse.

Çözüm Yayınları

9. Türkiye Türkçesinde kullandığımız eylemler, kendilerinden önce gelen anlam birimlerini etkilemektedirler.

Bu parçadaki numaralı cümlelerin hangilerinde anlatım bozukluğu vardır? A) I ve III



B) II ve IV

D) III ve IV

E) IV ve V

13. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinin yerine ayraç içinde verilen sözcük getirilirse cümledeki anlatım bozukluğu giderilemez?

A) Bu olayların aslı, yapılan araştırma sonucunda (sonunda) ortaya çıkacaktır.



B) Bu çalışmada çok da etken (etkin) bir görev alamam.



C) O, bizi beğenmez; onun gözü hep yukarılardadır (yükseklerdedir.)



D) Bu düşünceleriniz kimi insanlar tarafından yanlış değerlendirilebilinir (değerlendirilebilir).



E) Yaşantısının (hayat tarzının) sonuna yaklaştığını hepimiz biliyorduk.

C) III ve V

BÖLÜM 03 Test

Anlatım Bozukluğu - Karma - 2 1. Adamcağız ileriki yaşına rağmen gece gündüz demeden I II III IV çalışıyordu tek başına. V



Bu cümledeki anlatım bozukluğu numaralanmış sözcüklerin hangisinden kaynaklanmaktadır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

17

5. Devlet ve özel okullar bu yıl aynı tarihte açılacakmış.

E) V.



Bu cümledeki anatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?



A) Tamlama yanlışı



B) Yanlış bağlaç kullanımı



C) Ek eksikliği



D) "-ler" ekinin gereksiz kullanımı



E) Öge eksikliği

2. Salonun içinde ön sıralarda oturan bir genç, yüksek sesle I II III IV sürekli bağırıyordu. V



Bu cümledeki altı çizili sözlerden hangisi çıkarılırsa cümlenin anlamında bir daralma olmaz?



A) I.

C) III.

D) IV.

6. Bütün bu konuşmaları şüphesiz ki sen de oradaydınduymuş olmalıydın.

E) V.

3. Şair; yapıtını işte bu hisler, duygular üzerine inşa etmişti.



Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerden hangisi yapılarak giderilebilir?



A) "şair" yerine "ozan" sözcüğü getirilerek



B) "işte" sözcüğü cümlenin sonuna getirilerek



C) "hisler" sözcüğü cümleden atılarak



D) "inşa etmişti" yerine "kurmuştu" sözcüğü getirilerek



E) "-ler" eki atılarak

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?

A) Toplantıda konuşurken o kadar heyecanlandı ki sesi titredi.



B) Çevremi kuşatan çirkinliklerden rahatsız olduğumu söylemeliyim.



C) Genç bir insan her zaman sağlığına dikkat etmelidir.



D) Bu hatayı ikinci kez yaparsanız sizi asla affetmem.



E) Yaşamı olduğu gibi sevin, gülmesini ve eğlenmesini unutmayın.

Çözüm Yayınları

B) II.



Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?



A) Sözcüğün yanlış yerde kullanımı



B) Gereksiz sözcük kulanımı



C) Anlamca çelişen sözcüklerin birlikte kullanımı



D) Tamlama yanlışlığı



E) Öge eksikliği

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Kalkıp bir iki adım attı, sonra pencerenin önüne yaslandı.



B) Bu sınavda sadece birkaç öğrenci iyi not alamadılar.



C) Yerinde kullanılan devrik cümleler anlatıma güzellik katar.



D) Bunu onun yaptığını bilmenin beni nasıl kahrettiğini bilemezsin.



E) Edebiyatımızda dil ve anlatıma yeterince dikkat edilmiyor.

315

Test 17

1. B

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyimin yanlış kullanılmasından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Şimdi eğri oturup doğru konuşalım, bizim de hatamız yok değil.



B) Toplantıdaki haklı itirazlara göz yumman doğru değildi.



C) Gördüğüm sahne karşısında tüylerim diken diken oldu.



D) Gurbetteyken tüm sevdiklerine hasret kalmıştı.



E) Ne zaman bir iş yapsa mutlaka eline yüzüne bulaştırır.

2. D

3. C

4. E

5. A

6. C

7. B

8. B

9. D 10. C 11. A 12. D 13. C

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde çatı uyuşmazlığından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Paralel ve meridyen gibi coğrafi koordinatlar kullanarak bir ülkenin enlemi ve yerel saati bulunabilir.



B) Aylarca kampta kalınca ailesini ve arkadaşlarını çok özlemişti.



C) Vatandaşların ihtiyaçları belirlenip vatandaşlara yardım paketi hazırlanacak.



D) İtiraf etmeliyim ki ben de sizin bu tutumunuzdan hiç hoşnut değilim.



E) Bana bu konuda ne haber verildi ne de sizinle konuşmam söylendi.

9. Bazı şiirlerini beğenerek bazılarını ise hiç okumamıştım.

316

12. Gözlerini açmış, dikkatle beni dinliyordu ama ---- .

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerden hangisiyle giderilebilir?



A) "şiirlerini" yerine "şiirleri" sözcüğü getirilerek



B) "beğenerek" yerine severek sözcüğü getirilerek



C) "bazılarını" cümleden atarak



D) "beğenerek" sözcüğünden sonra "okumuştum" sözcüğü getirilerek



E) "okumamıştım" fiili olumlu yapılarak

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?

A) Yardıma muhtaç insanlara yardım etmek gerekir.



B) Bu yazarımızın Türk öykü tarihinde önemli bir yeri vardır.



C) Şiire karşı ilgi son yılllarda iyice azaldı, kimse okumuyor.



D) Yıllar çabuk geçiyor, bir de bakıyoruz ki ömrün sonu gelmiş.



E) Çok yorgun olduğu için, bugün kimseyle görüşmek istemiyor.

Çözüm Yayınları





Bu cümle aşağıdakilerin hangisiyle tamamlanırsa cümlede anlatım bozukluğu oluşur?



A) ona söylediklerimin ne kadarını anladığını bilmiyorum



B) kalemini oynatıp da tek kelime bile yazmıyordu



C) gözlerinde bana hak verdiğine dair en ufak bir belirti yoktu



D) ben de onun ilgisini çekmek için sözlerime biraz da mizah kattım



E) aradan yarım saat geçmesine rağmen tek soru bile sormadı

13. (I) Charles Dickens sadece roman yazarı değil, eserlerini seyirciler karşısında da okuyan biridir. (II) Bu anlamda Dickens, özgün bir yazar ve bir "hikâye anlatıcısı"dır. (III) Zweig'in aktardığına göre; Dickens, eserlerini yüksek sesle bağırarak halka okumaya karar verdiğinde İngiltere'nin altı üstüne gelmiştir. (IV) Halk salonlara hücum etmiş ve her yer tıklım tıklım dolmuştur. (V) Kışın en dondurucu soğuğunda insanlar gişelerin önünde, evlerinden getirdikleri şiltelerin üzerinde uyumuşlardır.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?



A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

BİRE BİR

18

BÖLÜM 03 Test

1. Efes, ilk önce Küçük Menderes Nehri'nin denize aktığı I Batı Anadolu'daki bir körfezde kurulmuştur. Bu bölge, II insanların rahatlıkla yerleşebileceği birçok doğal avantaja III sahip Antik İyonya'nın ortasındadır. Efes, Doğu ve Batı IV V bölgelerini birleştiren, Miletus ve İyonya arasında bir kavşakta yer almaktadır.



Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde yazım yanlışı vardır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

4. "Biz para âşıklısı değiliz, var başka yerde yaptır." dedi. Düşündüm kaldım. Para için çalışmadığını iddia eden bu fakir ihtiyar, şüphesiz, sanatının âşığıydı. Evet, bu adam para âşıklısı değildi. O, kendinden önceki ustaların postunda oturan bir sanat halifesiydi.

E) V.

2. Konuştuğunda mangalda kül bırakmayan büyük sanatçımız (!) niyeyse konuşmaz oldu. Bu cümledeki ünlem işaretinin kullanımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?



A) Hitap sözünden sonra kullanılmıştır.



B) Beğeninin derecesi artırılmıştır.



C) Şaşkınlık abartılmıştır.



D) Kavramın şüpheyle karşılandığı belirtilmiştir.



E) Söze alay, kinaye anlamı kazandırılmıştır.

3.

I. Geçmişten sözetmek hiç birimizin hoşuna gitmiyor.



II. Herkeste olduğu gibi bende de bazı garip huylar var.



III. Sokakta, iş yerinde, heryerde ışıl ışıl ışıklar parlıyor.



IV. Her güzel şey gibi bu hayalin de bir sonu olacaktır.



V. Şehrin kuzeydoğusunda bir nükleer santral kuracaklarmış.

Bu parçada virgülün aşağıdaki işlevlerinden hangisinin örneği yoktur?



A) Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için ara sözlerin veya ara cümlelerin başına konur.



B) Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerinden sonra konur.



C) Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur.



D) Kendisinden sonraki cümleye bağlı olarak ret, kabul ve teşvik bildiren kelimelerden sonra konur.



E) Özne olarak kullandıklarında "bu, şu, o" zamirlerinden sonra konur.

5. Ben sonunda buradasın diyorum kendi kendime Çözüm Yayınları







Burada eski bir atlasın kesiştiği yerde



Bu dizelerdeki ses olayları aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?



A) Ünlü düşmesi - ünlü daralması - ünsüz benzeşmesi



B) Ünlü daralması - ünsüz benzeşmesi - ünsüz yumuşaması



C) Ünlü daralması - ünsüz yumuşaması - ünlü düşmesi



D) Ünsüz benzeşmesi - ünsüz yumuşaması - ulama



E) Ünsüz yumuşaması - ünlü daralması - ünsüz benzeşmesi

6. I. Demek ki bu konuyu sana iyi anlatamamışım.

II. Ne var ki bütün bu olanlara kimseyi inandıramadım.



III. Sınavım iyi geçmedi oysa ki sınava çok çalışmıştım.



IV. Bana doğruyu söylemediği o kadar açık ki....



V. Tut ki bu olay aramızda yaşanmamış olsun.



Numaralanmış cümlelerin hangilerinde yazım yanlışı vardır?





A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. D) III. ve IV. E) IV. ve V.

Numaralanmış cümlelerin hangisinde "ki" nin yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

317

Test 18

1. E

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?

A) Dilimizin 1940'lardan buyana gelişimi inceleniyor.



B) NASA'nın yanı sıra vatandaşlar da bu konuyu merak ediyor.



C) Elde ettiğimiz bilimsel verileri birkaç kez kontrol ediyoruz.



D) Bu alanda araştırmalarımız bitmeden hiçbir açıklama yapmayacağız.



E) Kullandığımız sözcüklerden her biri cümlede farklı bir anlama bürünebilir.

2. E

3. B

4. B

5. B

6. C

7. A

8. D

9. C 10. E 11. B 12. C

10. Enginlerdeki dalga

Sahil bilmeyen köpük



Keşfedilmemiş ada



Dalında sarkan yemiş



Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?



A) Ünlü düşmesi



B) Kaynaştırma



C) Ünsüz yumuşaması



D) Ulama



E) Ünsüz benzeşmesi

8. Sanatçı, herkesin ayakta alkışladığı bu son oyunuyla gazetelerin ve televizyonların da ilgisini kazandı. Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki değişikliklerden hangisiyle giderilebilir?



A) "ayakta" sözcüğü atılarak



B) "alkışladığı" yerine "alkışladıkları" sözcüğü getirilerek



C) "ilgisini" yerine "alakasını" sözcüğü getirilerek

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?



D) "kazandı" yerine "çekti" sözcüğü getirilerek





E) "de" bağlacı atılarak

A) Her sabah iki durak yürüyüp otobüse oradan biniyorum.



B) Havada taze bir esinti ve toprak kokusu kapladı bir anda her yanımızı.



C) Bu fırtınalı, yağmurlu gecede çok iyi uyumak kolay değil.



D) Sanatçılar yaşamdan kopamaz, toplum sorunlarına duyarsız kalamazlar.



E) Şemsiyesini otobüste bıraktığını eve dönünce fark etti.

9. Aşağıda virgülün işlevleriyle ilgili örnekler sıralanmıştır:

I. Bu anahtar balkon kapısını da açar, dedi.



II. Arkadaşlar, biraz susarsınız, size bir duyurum var.



III. Sararmış yapraklar, kurumuş dallar arasında yürüyorduk.



IV. Akşam, yine akşam, yine akşam



318

Çözüm Yayınları



Göllerde bu dem bir kamış olsam



Numaralanmış cümlelerde virgülün aşağıdaki işlevlerinden hangisinin örneği yoktur?



A) Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için ara sözlerin veya ara cümlelerin başına ve sonuna konur.



B) Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerinden sonra konur.



C) Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur.



D) Anlama güç kazandırmak için tekrarlanan kelimeler arasına konur.



E) Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime ve kelime gruplarının arasına konur.

12. Anne, baba ve iki engelli çocuğun hayata karşı duruşları, onları görenleri hayrete düşürüyordu.



Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni, aşağıdakilerin hangisinde açıklanmıştır?



A) Özne ile yüklem arasında uyum sağlanmamıştır.



B) "ve" bağlacının kullanımı gereksizdir.



C) "iki" sözcüğü yerinde kullanılmamıştır.



D) "karşı" sözcüğü anlamına uygun değildir.



E) Yüklem gereksiz yere birleşik zamanlı yapılmıştır.

BİRE BİR

BÖLÜM 03 Test

1. I. Kızım 18.08.1995'te doğdu.

II. Bahçelievler 7. Cadde'de oturuyor.



III. Akşam yemeği 18.30'da başlıyor.



IV. Yazım Kılavuzu, TDK Yayınları, Ankara,2005.



Bu cümleler noktanın aşağıdaki görevlerinden hangisini örneklendirmez?



A) Bir yazının maddelerini gösteren rakam veya harflerden sonra konur.



B) Saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayırmak için kullanılır.



C) Sayılardan sonra sıra bildirmek için kullanılır.



D) Kitap, dergi vb.nin künyelerinin sonuna konur.



E) Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları ayırmak için konur.

19

4. Hazır formüllerle zayıflamaya çalışmak günümüzün modası oldu.

Bu cümlede "hazır" sözcüğünün cümleden çıkarılması cümlenin anlamında hiçbir daralma yapmaz çünkü "formül" sözcüğünün anlamında zaten "hazır" anlamı vardır ve "hazır" sözcüğü cümlede gereksiz kullanılmıştır.



Buna göre;



I. Merdivenlerden aşağı koşarak indi.



II. Oturduğu yerden ayağa kalktı, yanıma geldi.



III. Arkadaşına kızınca onun bütün gizli sırlarını ortaya döktü.



IV. Bu durumda susmaktan başka bir şey yapamadım.



cümlelerinin hangilerinde gereksiz sözcük kullanılmamıştır?



A) Yalnız II B) Yalnız IV C) I. ve III. D) II. ve IV. E) III. ve IV.

2. Karac'oğlan der ki ismim öğerler Ağı oldu yediğimiz şekerler



Güzel sever deyi isnad ederler



Benim Hakk'tan özge sevdiğim mi var



Bu dörtlükteki altı çizili sözcükte kesme işaretinin kullanımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenir?



A) Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme eklerinden sonra konulmuştur.



B) Kişi adlarından sonra gelen saygı sözlerine gelen ekleri ayırmak için konulmuştur.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?



C) Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için konulmuştur.



A) I.



D) Şiirde seslerin ölçü dolayısıyla düştüğünü göstermek için konulmuştur.



E) Bir ek veya harften sonra gelen ekleri ayırmak için kullanılmıştır.

3. Beyaz tenli ( ) orta yaşlı bir bayan, kapının önünde durdu ( ) kapıyı araladı. Tam içeri gireceği sırada görevli:

( ) Bir saniye hemşehrim, nereye gidiyorsun böyle ( ) dedi.



Ayraçlarla belirtilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?



A) (,) (.) (-) (?)

B) (;) (.) (-) (,)



C) (;) (,) (-) (?)

D) (,) (;) (-) (,)



E) (;) (;) (-) (,)

Çözüm Yayınları



5. (I) Anadolu'da insanlar susarsa renkler dile gelir konuşurlar. (II) Buna "sessizlik içinde duyulan sesler" diyebilirsiniz. (III) Anadolu süslemelerinin her birinde ayrı bir anlam vardır. (IV) Süslemelerin hiçbiri boşuna yapılmaz; bir duyguyu, bir düşünceyi yansıtır mutlaka. (V) Anadolu kadını bu süslemelerde öyle bir kitap dokur ki okuyunca şaşar kalırsınız.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

319 6.

Nasıl ki hiç kimse bu duruma itiraz etmiyor o da kendi I II III IV hakkına razı olup otursun oturduğu yerde. V



Bu cümledeki numaralanmış sözlerden hangisinin çıkarılması cümlenin anlamında bir bozulmaya ya da daralmaya yol açmaz?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

Test 19

1. A

7. Küçüktüm, küçücüktüm

2. D

3. D

4. B

5. D

6. D

7. D

8. C

9. E 10. A 11. C 12. E



Oltayı attım denize



Oymuş, diyorum, zavallı şairin

10. (I) Alacakaranlık... (II) Tan yeri aydınlandı aydınlanacak. (III) Ara sıra bir adam silüeti beliriyor. (IV) Sonra bir anda ortadan kayboluyor. (V) Tüm bunlar, adına karakulak denen kuşun sesleri eşliğinde oluyor.



Görüp göreceği





Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?



A) Ünsüz düşmesi



A) I.



B) Ünsüz benzeşmesi



C) Ünlü daralması



D) Ulama



E) Ünsüz yumuşaması

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

11. Cankurtaran halkası / Susamdandır markası / Kimseye karşı yoktur / Gösterişi, cakası.. Yanıtı "simit" olan bu eski İstanbul bilmecesi, günlük yaşamımıza ne denli girmiş olduğunu yansıtmıyor mu simidin?

320



A) Anadolu'nun tarihî özellikleri birçok araştırmaya kaynaklık etmiştir.



B) Bana ne zaman söz verdiyse mutlaka sözünü yerine getirmiştir.



C) Beklemekte olduğunuz konuk az önce yanındakilerle salona girdi.



D) Bu yaşananlardan dolayı bana sitem etmeye hakkınız yok ki.



E) Ağzından çıkanı kulağın duymazsa herkes sana cephe alır.

9. Yazıları, kitapları ve televizyonda izlediğim programları I dışında yüz yüze tanışıklığımız yoktu sanatçıyla. Daha II doğrusu Kadıköy Yoğurtçu Parkı'ndaki Kitap Şenliği'ne III IV katılana kadar. Orada aynı sahnede sanatçılarla birlikte yer almanın dışında ayak üstü söyleşip bir hatıra fotoğrafın V anısı kalmıştı bugüne kadar.



Bu parçadaki numaralı sözlerden hangisinin yazımı yanlıştır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

Çözüm Yayınları

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?



Bu parçadaki noktalama işaretleriyle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) Eğik çizgi, yan yana yazılmış dizelerin arasına konmuştur.



B) Üç nokta, sözün bir yerde kesilerek geri kalan bölümün okuyucunun hayal dünyasına bırakıldığını göstermek, ifadeye güç katmak için konmuştur.



C) Olduğu gibi aktarılan bir sözcük tırnak işareti içine alınmıştır.



D) Soru eki içeren cümlenin sonuna soru işareti konmuştur.



E) Virgül, yüklemden uzak düşmüş olan özneyi belirtmek için konmuştur.

12. Memnunum diyemem yaşadığıma I II Bana bir şey söylemiyor III IV Bu deniz parçası, bu taka Gün bitti, yollara düştü kahır V



Bu dizelerdeki numaralı sözcüklerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?



A) I'incide ünlü daralması vardır.



B) II'ncide ünsüz yumuşaması vardır.



C) III'üncüde ünlü değişimi vardır.



D) IV'üncü büyük ünlü uyumuna aykırı bir ek almıştır.



E) V'incide ünsüz ikizleşmesi vardır.

BİRE BİR

BÖLÜM 03 Test

1. Başarılı eserler üretmek için her sanatçı, kendi kültürünün ona sağladığı olanaklardan yararlanma yoluna gitmesi gerekir.

Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?



A) Özne - yüklem uyumsuzluğu



B) Sözcüğün yanlış yerde kullanılması



C) Çatı uyumsuzluğu



D) Gereksiz yardımcı eylem kullanılması



E) Tamlayan takısı eksikliği

4. Pankinson’un titreme, kasılma, denge kaybı ve hareketlerin l yavaşlaması gibi geriletici semptomlar yarattığı beyin ll bölgesine DBS iletecek mikro elektrotlar yerleştirildiği sırada lll hasta bayıltılmamış. Sonuçta hastanın kendini farklı bir kişi lV gibi hissettiği görülmüş. V

Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanırsa cümlede anlatım bozukluğu oluşur?



A) onunla birçok şeyi paylaşmasıdır.



B) onun yanında kendini daha rahat hissetmesindendir.



C) bu arkadaşının her zaman onun yanında bulunmasıdır.



D) diğer arkadaşlarından daha çok görmesidir onu.



E) onunla daha çok sohbet edebilme imkânı bulmasıdır.

3. Türkçede bir cümlenin öznesi, birinci ve üçüncü tekil kişiden oluşuyorsa yüklemi birinci çoğul kişi olur.

l. Hani o filme sadece sen ve ben gidecektik?



ll. Dün gece o da ben de kötü rüyalar görmüşüz.



lll. Kardeşimle son günlerde nedense iyi anlaşamıyoruz.



lV. Ben bu konuda ne Ahmet gibi ne de senin gibi düşünüyorum.



V. Onun sınıfta anlattıklarına bir ben bir de öğretmen inanmadı.



Numaralanmış cümlelerin hangisinde bu kurala uymamaktan kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?



A) l.

C) lll.

D) lV.

E) V.

Çözüm Yayınları





Bu parçadaki altı çizili sözcüklerin hangisinde birden fazla ses olayı yoktur?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

5. Ölürsem yazıktır sana kanmadan

2. Bu arkadaşını diğer arkadaşlarından daha çok sevmesinin nedenlerinden biri de ----

B) ll.

20



Kollarım boynunda halkalanmadan



Bir günüm geçmiyor seni anmadan



Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Ünlü değişmesi



B) Ünsüz yumuşaması



C) Ünsüz benzeşmesi



D) Ünlü daralması



E) Ünlü düşmesi

6. Bir ışıktı yanardı yalnız gecelerde

Akşam, çiçekler uykuya yattı



Sardı karşı kıyılarda karanlık



Beni bana gösterecek lambamdı, o



Almışlar.



Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?



A) Ünsüz benzeşmesi



B) Ünlü değişmesi



C) Ünlü düşmesi



D) Ünsüz türemesi



E) Ulama

321

Test 20

1. E

3. E

4. D

5. B

6. D

7. D

8. E

9. B 10. E 11. E 12. A

7. 1 Ekim Cumartesi saat 22 . 00. Yeni bir kurşun kalemle l

10. Plak dönüyor. “Son pişmanlık neye yarar? / Her şeyin l ll

yazıyorum. Bugün aldım birkaç kurşun kalem . Sarı, ll

bedeli var. / Buraya kadar!” Hayatıma, İzmir Fuarı’ndan lll

kırmızı ... Okullar açıldı ya , yakınımızdaki AVM ’ de lll lV V

322

2. B



okul gereçleri satılıyor, her gidişimde kalem alıyorum.



Bu parçadaki numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisinin kullanımı yanlıştır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.



gazino kültürüyle girdi Müslüm Gürses. Onun konserinde kendine fiziksel zarar veren insanlar vardı.” Babaya selam,



jilete devam” konserlerin olmazsa olmaz sıloganlarından lV V



biriydi.



Bu parçadaki altı çizili sözlerden hangisinin yazımı yanlıştır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.



8. (l) Konu pişmanlık olunca en büyük pişmanlığımı da yazmadan geçmek olmazdı. (ll) Lise 2’ye giderken kararımı vermiştim, ODTÜ’de sosyoloji okuyacaktım. (lll) Üniversite bitince de akademisyen olarak üniversitede çalışacaktım. (lV) Sonra olmadı, Ankara’dan ayrılıp memleketim Eskişehir’e geldim. (V) Anadolu Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde asistan olarak çalışmaya başladım.

11. İki uç yanım var ( ) Uyumlu, güven odaklı yaşamak isteyen sürü teki yanım ( ) sürü isteyen yanım ( ) Bir yanım sürü ister ( ) bir yanım karşıtlıklar varlığı olmaya yatkındır.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

Çözüm Yayınları





Bu parçada ayraçlarla gösterilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?



A) (:) (;) (...) (,)



B) (:) (,) (...) (,)



C) (;) (,) (.) (;)



D) (;) (,) (!) (;)



E) (:) (;) (.) (,)

12. Saadet benziyor boş bir seraba l 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde noktanın kullanımıyla ilgili yanlışlık yapılmıştır?

Düşüyor her seven gönül azaba ll



A) Bahçelievler 7. Cadde’de salı günleri doğal ürünler pazarı kuruluyor.





B) İstanbul, 29. Mayıs. 1453’te fethedilmiştir.



C) Bugün 13.00’te Hamsi Festivali'ne gideceğim.

Diyorum: “Sebep ne bu ıstıraba?” lV V



D) Kitap fuarını ilk gün 2.500 kişi gezmiş.



E) Yrd. Doç. Gülce Karagöz’le randevum var.

Gelmiyor çekilen dertler hesaba lll



Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerin hangisinde birden fazla ses olayı vardır?



A) l.

B) ll.

C) lll.

D) lV.

E) V.

BÖLÜM 04 Test

İletişim / Dilin İşlevleri - Dilin Kullanımından Doğan Türleri 1. Dildeki bazı sözcüklerin zaman içinde kullanılmaz duruma

gelip yok olduğu, buna karşılık gereksinme sonucunda bazı sözcüklerin de türetilerek dile katıldığı görülür. Bu durum, dilin ---- olduğunun da göstergesidir.



Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?

4.

I. Söylediklerimi duymayan kaldı mı?



II. Yurdumuzda en fazla yağmur Karadeniz Bölgesi’ne düşmektedir.



III. Çok mutluyum, her şey istediğim gibi yolunda gidiyor.



IV. Sıfatlar, isimlerden önce gelip onları niteleyen ya da belirten sözcüklerdir.



Numaralanmış cümlelerde aşağıdaki dilin işlevlerinden hangisine örnek yoktur?

A) canlı bir varlık B) anlaşma aracı

01

C) ulusal

A) Kanalı kontrol işlevi

D) kendine özgü

B) Heyecana bağlı işlev

E) tutarsız

C) Göndergesel işlev D) Alıcıyı harekete geçirme işlevi E) Dil ötesi işlev

5. Bir öğrenci “sınıfta kalmak” yerine “çakmak”; “ders çalışmak

2. Aşağıdakilerden hangisi dilin işlevlerinden biri değildir?

B) Göndericiye bağlı işlev C) Kanalı kontrol işlevi D) Göndergesel işlev E) Alıcıyı harekete geçirme işlevi

yerine “ineklemek” ifadelerini tercih ediyorsa bu öğrenci,

Çözüm Yayınları

A) Heyecana bağlı işlev



I. Jargon



II. Argo



III. Şive



IV. Ağız



V. Lehçe



kavramlarından hangisini kullanıyor olabilir?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

6. Soğuk ve şehirler arası 3.

• Medeniyet dili de denilir.



Otobüslerde vazgeçtim



• Belirli kuralları vardır.



Çocuk olmaktan



• Ülkenin ortak dilidir.



Ve beslenme çantamda



• Kullanıldığı ülkenin her yerinde aynı özelliği gösterir.



otlu peynir kokusuydu babam...



Bu dizelerdeki iletide dilin hangi işlevi kullanılmıştır?



Bu özellikler aşağıdakilerden hangisine aittir? A) Konuşma dili

A) Sanatsal işlev

B) Yöre dili

B) Kanalı kontrol işlevi

C) Standart dil

C) Üst dil işlevi

D) Ağız

D) Göndergesel işlev

E) Argo

E) Alıcıyı harekete geçirme işlevi

323

Test 01

1. A

7. Yayalar ve sürücüler trafikte iken trafik lambalarının yol

3. C

4. D

5. B

6. A

7. C

8. C

9. E 10. D 11. A 12. D

10. Öğretmenin söylediklerinde anlaşılmayan bir şey var mı,

göstericiliğinden yararlanırlar.



2. B

sorusuna öğrencilerden cevap gelmedi.

Buna göre “trafik lambası-yaya-sürücü” arasındaki durum aşağıdakilerden hangisiyle adlandırılır?



A) Belirti

Bu cümlede sözü edilen tablo, iletişim unsurları bakımından değerlendirildiğinde hangi eşleştirme yanlıştır? A) Kaynak: Öğretmen

B) Etkileşim

B) İleti: Söylenenlerin anlaşıp anlaşılmadığının öğrenilmek istenmesi

C) İletişim D) Bağlam

C) Alıcı: Öğrenciler

E) Kültür

D) Bağlam: Söz E) Dönüt: Sessizlik

8. Her millet, dilini kendi gereksinimlerine, kültür ve medeniyet



seviyesine göre biçimlendirir. Buna göre



I. Ulusal olması



II. Canlı olması



III. Değişmez olması

11. Bir toplumun tarihsel gelişme süreci içinde oluşturduğu maddi



ifadelerinden hangisi dilin özelliklerinden değildir?



A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II E) II ve III

C) Yalnız III

Çözüm Yayınları



ve manevi değerler bütünü olan ----, nesiller boyunca ---- ile aktarılarak yaşatılır.



Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir? A) kültür - dil B) yazı - dil C) dil - kültür D) yazı - kültür E) edebiyat - dil

324

9.

• “Yemeğe iki diş sarımsak koydum.” cümlesinde “diş” sözcüğü gerçek anlamının dışında “tane” anlamında kullanılmıştır.



• “Azı dişimde çürük var.” cümlesinde “diş” sözcüğü gerçek anlamda bir organımız olarak kullanılmıştır.



Bu cümlelerde “diş” sözcüğünün gösterdiği anlam özelliği aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir?



12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde verilen bilgi yanlıştır? A) Her iletişimin göndericisi ve alıcısı vardır.

A) Dönüt

B) “Bağlam” iletişim unsurlarının oluşturduğu ortamdır.

B) Gönderici C) İleti

C) İletişim, ortak semboller sistemiyle gerçekleştirilen bilgi alışverişidir.

D) Alıcı

D) İnsanlar arasında dil dışında bir iletişim aracı kullanılmaz.

E) Bağlam

E) Göndericiyle alıcı arasındaki iletişim kanalla sağlanır.

02

BÖLÜM 04 Test

Metin İnceleme - 1

1 - 7. soruları aşağıdaki parçalara göre cevaplayınız. I. parça

II. parça

1865 - 1932 arasında yaşayan Ahmet Rasim, renkli anlatımı, en küçük ve uçucu bir hareketi bile gelişmiş bir fotoğraf makinesi gibi saptayan kalemi, özgün üslûbu ve Reşat Ekrem Koçu’nun anlatımıyla “tipik, pürüzsüz şakrak diliyle” yaşadığı dönemi unutulmaktan kurtaran büyük bir yazardır. Bir İstanbul aksiklopedisi, bir Türk sanat musikisi ansiklopedisi yazılacaksa Ahmet Rasim’siz yazılamaz; o en bilgili ve albenili diliyle bu konularda en ilginç malumatın derleneceği en önemli kaynaktır.

Bir arkadaş meclisindeki söyleşilerden kopamayıp evine yine geç kaldığı bir gecenin ertesi günü karısı, Ahmet Rasim’i Heybeliada’daki evinden uğurlarken “Sakın geç kalma erken gel, artık tahammül edemiyorum, bu akşam gün batmadan gel” diye rica eder. Ahmet Rasim, vapurda karısının ---- bir şarkı güftesi yapar ve dostu Tatyos Efendi’de şu unutulmaz uşşak şarkıyı besteler: Bu akşam gün batarken gel ( ) Sakın geç kalma erken gel ( ) Tahammül kalmadı artık ( ) Sakın geç kalma erken gel

1. Numaralanmış parçaların dil ve anlatım özellikleri

4. II. parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi

getirilirse Ahmet Rasim’in karısının cümlesindeki duygu açıklanmış olur?

karşılaştırıldığında aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? I

II

A)

Açıklayıcı anlatım biçimi kullanılmıştır.

Tartışmacı anlatım biçimi kullanılmıştır.

B)

Sözcükler gerçek anlamlarıyla kullanılmıştır.

Sözükler mecaz ve yan anlamlarıyla kullanılmıştır.

C)

Öznellik ön plandadır.

Nesnellik ön plandadır.

D)

Dil, dil ötesi işlevde kullanılmıştır.

Dil, alıcıyı harekete geçirme işlevindedir.

Okurda güzellik duygusu uyandırmak amaçlanmıştır.

Okuru bilgilendirmek amaçlanmıştır.

E)

A) sitemini B) öfkesini C) pişmanlığını D) küskünlüğünü E) özlemini

5. II. parçadaki yay ayraçlara getirilmesi gereken noktalama işareti aşağıdakilerden hangisidir?

A) Virgül (,) B) Kısa çizgi (–)

2. I. parçadaki altı çizili sözle Ahmet Rasim ile ilgili olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Hiçbir ayrıntıyı anlatmadığı B) Gördüklerini anlattığı

Çözüm Yayınları

C) Uzun çizgi (––) D) Eğik çizgi (/) E) Noktalı virgül (;)

6.

I. Aynı iletiyi taşıma

C) Özgün olduğu



II. Deyimlerden yararlanma

D) Küçük olayları konu edindiği



III. Terim anlamlı sözcükler kullanma

E) Gerçekçiliği sevdiği



IV. Alıntı yapma

3.

I. Şiirleri, dış dünyaya ait gözlemlerinin kendi iç dünyasına bıraktığı izlenimlerini başarılı bir şekilde yansıtır.



II. Sohbet ve fıkra türündeki yazılarında şehir yaşamını, kendi döneminin yaşantısını bütün ayrıntılarıyla anlatır.



III. Devamlı öğrenen, öğrendiklerini akıl süzgecinden geçirdikten sonra başkalarına öğretmek için uğraşan bir düşünürdür.



I. parçada geçen “yaşadığı dönemi unutulmaktan kurtaran” sözüne yukarıdaki sanatçılardan hangileri uymaktadır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) II ve III

C) Yalnız III



özelliklerinden hangileri her iki metinde ortaktır?



A) Yalnız I



B) Yalnız IV

D) II ve III

C) I ve II

E) III ve IV

7. II. parçadaki yazım yanlışı aşağıdaki değişikliklerin hangisiyle giderilebilir?

A) “Heybeliada’daki evinden” ifadesinde “Heybeliada” ayrı yazılmalıdır. B) “rica eder” ifadesi bitişik yazılmalıdır. C) “Ahmet Rasim vapurda” ifadesindeki “de” ayrı yazılmalıdır. D) “Tatyos Efendi’de” ifadesindeki kesme işareti atılıp “de” ayrı yazılmalıdır. E) “Uşşak şarkıyı” ifadesindeki “uşşak” sözcüğü “uşak” biçiminde yazılmalıdır.

325

Test 02

1. C



2.A

3.B

4.A

5.D

6.B

7.D

8.B

9.C

10.D 11.E 12.B

8 - 11. soruları aşağıdaki parçalara göre cevaplayınız. I. parça

II. parça

İnsanların tat algısı daha anne karnındayken oluşmaya başlar. Bebeklerin ağızlarında yaklaşık 30 bin tat algılayıcı bulunur. Tat algılayıcılar ağız içinde dilde, damakta ve yanaklarda bulunabilir. Ancak yaşlandıkça bunların sayıları azalmaya başlar. Sağlıklı bir yetişkinin ağzında yaklaşık 9 bin tat algılayıcı vardır. Ayrıca yetişkinlerde tat algılayıcılar genellikle dilin üzerindedir. Bu etkiler nedeniyle ---- . Tat algısı özellikle 60 yaşından itibaren azalmaya başlar. İlk olarak tatlı ve tuzlu, daha sonra ise ekşi ve acı tatlara karşı duyarlılık azalır.

Topkapı Sarayı’nın yeni açılan eski işlemeler ve halıların I sergilendiği bölümüne girdik. Karşımızda duran, hakikaten II evde yere serdiğimiz, her gün acımasızca çiğnediğimiz, sonra eskiciye sattığımız bizim keçeydi. Bir sedirin üstünde III duruyordu. Tek başınaydı. Yukarıdan açık bir pencereden, yüzüne hafif bir gün ışığı vurmuştu. Gururlu bir hâli vardı. IV V Hepimiz bir adım geri çekildik. Zaten kalın bir kordan bizi birbirimizden ayırıyor, aramıza âdeta denizler, okyanuslar, servetler ve asırlar koyuyordu.

8. Numaralanmış parçalarla ilgili bir karşılaştırmada

11. “Çiğnemek” sözcüğü II. parçada aşağıdaki anlamlarından

aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

hangisiyle kullanılmıştır?

A) Anlatım ilk parçada üçüncü kişi, II. parçada birinci kişi ağzından gerçekleştirilmektedir.

A) Egemenliği altına almak, hükmetmek B) Sayılması gereken bir şeyi saymamak, itibar etmemek

B) I. parça sanatsal bir metinden, II. parça ise öğretici bir metinden alınmıştır.

C) Ayaklar altına almak D) Ağza alınan bir şeyi dişler arasında ezmek, öğütmek

C) I. parçada dil, göndergesel işlevde; II. parçada ise sanatsal işlevde kullanılmıştır.

E) Ayağı altına alarak ezmek

D) I. parçada açıklayıcı, II. parçada öyküleyici anlatıma başvurulmuştur.

12. Fotoğrafçı Mandy Barker, İngiltere’de çocukluğunda deniz

9. I. parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi

getirilirse parçadan kesin olarak çıkarılabilecek yargı belirlenmiş olur?

A) çocuklar şekerli ve tuzlu yiyecekleri diğerlerine göre daha fazla sevmektedir B) tat algılayıcılarındaki bir hasar tat alma duyusunda değişim yaratmaktadır

326

Çözüm Yayınları

E) I. parçada sayısal veriden faydalanılmış, II. parçada kişileştirme yapılmıştır.

kabukları topladığı bir kumsala döndüğünde, aralarında bir buzdolabı ve bir bebek araç koltuğunun da bulunduğu plastik yığınlarıyla karşılaşmış. Barker’in gözüne çarpan bir diğer şey de umursamazlık havası olmuş. ---- Bu nedenle sanatçı, I dikkati bu kirliliğe çekmek için bağlamı değiştirmiş. Plastik atık parçalarını toplayıp düz bir fonda fotoğraflayan Barker, atıkların insanları yeniden şoke etmeye başladığını anlamış. “----” diyor sanatçı. Barker’in fotoğraf serisi gerçekten de II insanlarda karşılığını bulmuş.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

C) çocukların tat algılama yeteneği yetişkinlerden daha gelişmiştir

A) I. Bu çöpleri toplamaya kimse yanaşmıyormuş.

D) tadı çok belirgin olan yiyecekler çocukları fazla rahatsız etmektedir

B) I. Kumsalı dolduran çöplerin insanları rahatsız etmediğini fark etmiş.

E) farklı lezzetlerin denenmesi insandaki tat algısını etkilemiştir





kökünden türemiştir?



A) I ve II



B) I ve III

D) III ve V

E) IV ve V

C) II ve IV

II. Ses getirecek bir şey yapmak istedim.

C) I. Doğaya saygı duyan insanların sayısındaki azalma onu şaşırtmış.

10. II. parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangileri isim

II. Projelerimi deniz bilimcilerle işbirliği içinde planlıyorum.

II. Bağlamı değiştirmek doğru bir seçim oldu.

D) I. İyi ki eskiler günümüz insanları gibi boş şişeleri denize atmıyormuş.

II. Atıklara, hiç görmemiş gibi bakmaları çok ilginç.

E) I. Neyse ki plastik üreticilerinin bu tavrı kısa sürede değişmiş.

II. Biliminsanlarına görsel bir ifade yolu kazandırdım.

BÖLÜM 04 Test

Metin İnceleme - 2

4. Bir kişi, babasıyla ilgili

1 ve 2. soruları aşağıdaki bilgilere göre cevaplayınız. Bitkiler toprağa bağlı olarak yaşadıkları için yer değiştiremezler. Ancak içinde bulundukları ortamdan daha fazla yararlanmak için durum değiştirirler. Bitkilerin durum değiştirirken uyartı yönüne bağlı olmadan gerçekleşen hareketlerine nasti hareketleri denir. Nasti hareketleri uyarıcı etmene göre, ışık etkisiyle ortaya çıkan fotonasti, sıcaklık etkisiyle ortaya çıkan termonasti, sarsıntı ve dokunma ile meydana gelen sistomani hareketleri diye gruplara ayrılırlar.

Özelliği

Akşamsefası

Çiçekleri gündüz kapalıyken hava kararmaya başlayınca açılır.

Lale

Yüksek sıcaklıkta açılırken düşük sıcaklıkta kapanır.

Sarmaşık

Gündüz açılıp gece kapanır.

Böcekkapan

Yapraklarına bir böcek konduğunda yapraklarını kapatıp böceği yakalar.

Çiğdem

Soğukta kapanıp sıcakta açılır.

Küstüm otu

Yapraklarına dokunulduğunda yapraklarını kapatır.

Sismonasti

A)

Küstüm otu

Sarmaşık

Çiğdem

B)

Akşamsefası

Böcekkapan

Küstüm otu

C)

Sarmaşık

Çiğdem

Küstüm otu

D)

Lale

Küstüm otu

Akşamsefası

E)

Böcekkapan

Akşamsefası

Lale



10 yaşında : Babam çok şey biliyor.



15 yaşında : Ben de babam kadar biliyorum.



20 yaşında : Babamın fazla bir şey bildiği yok.



30 yaşında : Bir kere de babamın fikrini sorsam fena olmaz.



40 yaşında : Ne de olsa babam bazı şeyleri biliyor.



50 yaşında : Babam her şeyi biliyor.

B) Yok sayma C) Güven duyma D) Kibirlenme E) Umudunu yitirme

5.

I. Ahmet Haşim’in şiirindeki karanfil, Kafka’nın öyküsündeki böcek, Orwell’in düşsel ülkesindeki kent bizim gündelik deneyimlerimizden tanıdığımız karanfil, böcek, kent sözcüklerinin alıştığımız dilde gösterdiği nesneler olmaktan uzaktır.



II. Yazınsal metnin ilettiği, bir iş mektubunun ya da “Hava sıcaklığı bugün İstanbul’da 25 derece oldu.” diyen bir hava raporunun verdiği türden bir bilgi değildir. Üstelik yazınsal metin içerdiği doğal, toplumsal ve kültürel bilgileri iletirken kullanmalık dilden de yararlanmaz.



III. Edebiyatın amacı dolaysızca yaşamı, nesnel gerçekliğin verileriyle ilişkiye getirmek değil. Çünkü edebiyat yaşamın nesnel gerçekliğin olgularından yararlanmasına, son kertede dünyadaki, toplumdaki konumumuza ilişkin bir bilgi üretmesine rağmen bütünüyle kurmacadır.



Bu üç metinden çıkarılabilecek ortak sonuç aşağıdakilerden hangisidir?

2. Yukarıdaki bilgilere göre, 24.00 - 9.00 vardiyasında çalışan ve evine çiçek açmış bitkiler arasından geçerek girmek isteyen birinin bahçesinde aşağıdakilerden hangisi kesinlikle bulunmaz? A) Lale

B) Sarmaşık

D) Akşamsefası

C) Çiğdem

E) Küstüm otu

3. ----, Namık Kemal’in Vatan piyesi veya Bartholdi’nin New York önündeki Özgürlük Heykeli ile hiçbir sanat eseri yarışamazdı. Vatandan ve özgürlükten daha büyük, daha kutlu ne olabilir? Oysaki ne Vatan piyesindeki kahramanlıklar ne de Özgürlük Heykeli’ndeki aşırı kocamanlık içimize gerçek sanat eserlerinin o derin heyecanını dökemiyor. Aksine birtakım önemsiz görünen konular bazen birer şaheser değerini almaktadır.

I. Bir sanat eseri yalnız konusuyla değerlenseydi



II. Bir konunun yansıtılış ve kurgulanış biçimi önemli olmasaydı



III. Sanat eserlerinde bize sunulan dünyayı anlayabilseydik



Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre yukarıdakilerden hangileri getirilebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) II ve III

C) Yalnız III

Bu parçada kişinin, babasıyla ilgili düşüncelerine göre, aşağıdakilerden hangisi verilen yaş aralıklarından birinde kişinin yaşadıklarından değildir? A) Gereksinim hissetme

Çözüm Yayınları

Termonasti

“6 yaşında : Babam her şeyi biliyor.



1. Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur? Fotonasti



60 yaşında : Ah, babam hayatta olsaydı da kendisine danışabilseydim.” diye düşünür.

Aşağıda bazı bitkilerin özellikleriyle ilgili bir tablo verilmiştir. Bitki

03

A) Yazınsal metinlerde sunulan dünya, gerçeklerden alınmış da olsa gerçeğin yeniden üretimiyle oluşturulmuştur. B) Bir öykü, bir roman kısacası düzyazıyla oluşturulan yazınsal bir metin, okurundan çaba ve emek ister. C) Türü ne olursa olsun her metinde, okura iletilmeye çalışılan bir şey vardır. D) Okuduğumuz bir öyküye, romana ya da oyuna konusuna göre değer biçmek onun anlatımını göz ardı etmektir. E) Bir sanat eserinde konunun esas değil, sadece bir vesile olduğunu birçok sanatçının aynı konuyu ele alması da gösterir.

327

Test 03

1. C

6. Aşağıdakilerin hangisinde ayraç içinde verilen atasözü



A) Bazı atasözleri uzun gözlemlere dayanarak doğa olaylarının gündelik yaşam üzerindeki etkilerini anlatır. (Mart yağar, nisan övünür; nisan yağar, insan övünür.)



2.D

3.D

4.E

5.A

6.C

7.D

8.E

9.A

10.D 11.C

9 - 11. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.

cümledeki açıklamaya örnek olarak gösterilemez?

(I) Sabahattin Ali’deki gözlem gücünü, ayrıntı belleğini fark etmemek mümkün değil. (II) Çünkü onu okurken birdenbire

B) Mantığa ve deneyimlere dayanarak doğrudan doğruya öğüt veren atasözleri de vardır. (Ayağını yorganına göre uzat.)

kendinizi anlatılan kasabada, olayların ve insanların arasında buluveriyorsunuz. (III) Romanındaki dünya, sanki roman çerçevesini kırıp dışarıya fırlıyor, sizin dünyanıza

C) Atasözlerimizin çoğu temsilî ve mecazi ise de temsilî ve mecazi olmayan atasözlerimiz de az değildir. (Ağır yongayı yel kaldırmaz.)

karışıyor. (IV) Sabahattin Ali, mesela, “O zaman mindere oturup yemeğe başlıyorlardı.” demez, “O zaman mindere yan oturup ayaklarını aşağı sallayarak karşılıklı yemeğe

D) Bazı atasözleri sosyal ilişkiler üzerine görüş bildirir. (Komşunun tavuğu komşuya kaz görünür.)

başlıyorlardı.” der. (V) Bu durum Sabahattin Ali’nin tasvirlerinin hiçbirinin, gelişi güzel, sadece bir şeyi tasvir etmiş olmak için

E) Töre ve gelenekleri bildiren atasözleri de vardır. (Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı var.)

yazılmadığını, hepsinin romana, bir şeyler kattığını gösterir. (VI) Bunların kimi roman kişisinin psikolojisini verir, kişilerin etli canlı kişiler olduğunu daha bir duyurur; kimi, uzun ve sıkıcı

7 - 8. soruları aşağıdaki metinlere göre cevaplayınız.

tasvirlerin yerine geçer. (VII) Bu anlatım özelliği de Sabahattin Ali’ye Türk romanında unutulmaz bir yer kazandırır.

I. parça

II. parça Kuyucaklı Yusuf’un 4. sayfasında Yusuf’un sağ elinin baş parmağı mı kesildi, bu parmak, Yusuf’un askerliğiyle ilgili olarak 164. sayfada karşımıza çıkar. Sabahattin Ali, Kuyucaklı Yusuf’ta âdeta, “----” sorusunun eksiksiz cevabını vermektedir.

7. Yukarıda alıntılanan I. parçadan sonra yazarı II. parçayı yazmaya yönlendiren, aşağıdakilerden hangisidir? A) Ortaya konan duruma geçerli bir sebep göstermek B) Bilginin doğruluğunu araştırma sonuçlarıyla desteklemek

9. Bu parçadaki altı çizili ifadeyle

Çözüm Yayınları

Kuyucaklı Yusuf, okuduğum Türk romanları içinde ayrıntıların en mükemmel, en ustaca kullanıldığı romanlardan biri. Çünkü yazar, romanı ayrıntılar içinde boğmuyor. Ayrıntıları ayıklıyor, seçiyor ancak romanda zorunluysa belli ölçüler içinde kullanıyor. Çehov’un “Bir oyunda tüfekten söz edilmişse oyunun sonunda o tüfek patlamalıdır.” sözü, romanda ayrıntıların kullanılması konusunda da ölçü olabilir.



I. Konunun yaşanmışlıkla çok yakından ilgili olması



II. Anlatılanlara tam bir somutluk kazandırılması



III. Ayrıntıların kullanımına dikkat edilmesi



durumlarından hangilerine gönderme yapılmamıştır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

10. Numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?



A) II

B) III

C) IV

D) V

E) VI

C) Ortak kabüllerin romandan romana değişebileceğini göstermek D) Verilen örnekle duruma somutluk kazandırmak

328

E) Anlatılanların genelgeçerliğine tanık göstermek

8. II. parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?

A) Ayrıntılara yaslanan romanlar mı yazılmalı? B) Küçük ayrıntılar romanda kendine yer bulmalı mı?

11. I numaralı cümlenin öznesi, aşağıdaki sözcük gruplarının hangisinden oluşmuştur?

C) Türk romanı ayrıntılar içinde boğuluyor mu?

A) Sıfat tamlaması

B) İsim tamlaması

D) Ayrıntıları besleyen yazarın yaşanmışlıkları mıdır?

C) İsim - fiil grubu

D) Zarf - fiil grubu

E) Bir romanda ayrıntılar nasıl kullanılır?



E) Sıfat - fiil grubu

01

TÜMEVARIM - III Test 1. Parmaklarımın ucunu yakardın

4. Tabanlarımız yere yapışmışken semalara bakıp o paraşütümsü kanadımsı şeyleri seyretmek hem keyifli I



Kirpiklerini eğerdin, bakardın



Üşürdüm, içim ürperirdi



Felaketim olurdu ağlardım

hem ürkütücü değil mi? Ama uçanlar hiç de ürkütücü II III



Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi vardır?



B) Ünsüz ikizleşmesi

bulmuyor. Hatta tam tersi “Evet, adrenalini yükseltiyor ama heyecandan çok huzur veriyor, sakinleştiriyor” diyorlar! Hayret; huzurun 2 bin metre yükseklikteki o boşlukda IV V

C) Ünsüz yumuşaması



ne işi var? Bu duyguyu anlayabilmemiz için, o deneyimi yaşamamız gerekiyor herhalde.



Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisinin yazımı yanlıştır?



A) I.

A) Ünsüz benzeşmesi

D) Ünlü daralması E) Ünsüz düşmesi

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

5. Malum , topraklarımız ciddi bir deprem kuşağında bulunuyor.

2. “İçin” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisine “hakkında”



anlamı katmıştır?

B) Saatler süren bu yolu senin için yürüdüm. C) Öğretmen, hazırladığım ödev için güzel şeyler söyledi. D) Bu insanlar bu vatan için her şeyini feda etmişti. E) Üniversitede okumak için birçok sıkıntıya katlanmıştı.

Onun için evinizin duvarlarında ve tavanında çatlak ,

Çözüm Yayınları

A) Ders çalışmadığı için babası ona çok kızmıştı.

I



kabarma , nem varsa dikkatli olunuz. Bu , su yalıtımında



II

III

IV

problem yaşandığına işarettir. Mutfak ve banyonuzdaki elektrik ve su tesisatının sağlamlığından , yeterliliğinden

emin olun.

V



Bu parçadaki numaralanmış virgüllerden hangisinin kaldırılması cümledeki anlamı değiştirir?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

3. Ağlıyor hâlden bilir yollar, heder olmuş bu ömre

Altı çizili sözün bu dizeye kattığı anlam, aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Zamanında işini bilmez, geleceğe yatırım yapmazsan şimdi böyle açıkta kalırsın.

6. Toplantı sırasında adamın sinirleri iyice gerilmiş ve sonunda toplantıyı terk etmişti.

Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

B) Gözlerinde beni çok iyi anladığını ifade eden bir çift kıvılcım çaktı.

A) Özne eksikliği

C) Kadının ayakta duracak hâli yok, durumu perişan belli.

B) Dolaylı tümleç eksikliği

D) Boşa harcanmış her an, boşa harcanmış bir ömrün basamağıdır.

C) Tamlama yanlışlığı

E) İnsan, bazen kendisini karşısındakine anlatmaktan aciz oluyor her nedense.

D) Sözcüğün yanlış anlamda kullanılması E) Gereksiz sözcük kullanılması

329

Test 01

1.C

7. Doğa severler, deniz kaplumbağası gibi nesli tehlike

I

II

III

altında olan bir canlı türünün Akdeniz kıyılarında yaşam IV alanı bulunduğu gerçeğini uzun süredir Türkiye’de kamuoyunun gündemine taşıyorlar. V

Bu parçadaki altı çizili sözlerden hangisinin yazımı yanlıştır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

2.C

3.B

4.E

5.A

6.A

7.A

8.B

9.C

10.B 11.E 12.D

10.

I. Onu karşısında görünce aniden durdu.



II. Bize en güzel şarkıları sen öğrettin.



III. Bu kadar yanlıştan sonra nihayet akıllandın.



IV. Sahaya atılan maddeler, görevlilerce toplandı.



V. Toplantıda çok önemli konular ele alındı.



Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisinin yüklemi geçişli bir eylemdir?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

E) V.

11. Bir ülkede konuşulan dil bazen bir bölgeye, bazen bir gruba göre kullanımda farklılıklar gösterir. Örneğin, Karadeniz’de “geliyorum” yerine “celeyrum” denmesi ya da öğrenciler arasında “çok çalışmak, ezberleyerek öğrenmek” yerine “ ineklemek” ifadesinin kullanılması gibi.

Gerçekten amacı bize yardımcı olmak mı (III) bizi engellemek mi (IV) Ona gerçekten bir şey kazandırdı mı bunca çaba (V)

Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangi ikisine aynı noktalama işareti getirilmelidir?



A) I. ve II.



B) I. ve III.

D) III. ve IV.

C) II. ve III.

Çözüm Yayınları

8. Onun asıl amacı neydi (I) ne yapmak istiyordu acaba (II)

Bu parçada sözü edilen farklılığı karşılayan kavramlar aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? A) Lehçe - Şive B) Şive - Ağız

E) I. ve V.

C) Ağız - Lehçe D) Şive - Argo E) Ağız - Argo

12. Ay çekirdeği, içeriğindeki yüksek miktardaki yağ nedeniyle 330

yetiştirilen ayçiçeği bitkisinin kuruyemiş olarak tüketilen meyvesidir. Ayçiçeği dünyada daha çok yağı için yetiştirilse de tohum da denilen meyvesi ay çekirdeği, ülkemizde en fazla tüketilen kuruyemişlerdendir.

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlam belirsizliğinden kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Bizler dostlarımıza güvenir, hiçbir zaman kuşkulanmazdık.



Bu parçada dil hangi işlevde kullanılmıştır?

B) Her konuda bazen ben ona, o da bana yardımcı olurdu.

A) Dil ötesi işlev

C) Merdivenleri birer birer indiğini duyuyordum.

B) Sanatsal işlev

D) O gün tahmin bile edemeyeceğimiz çoğunlukta satış yaptık, iyi kazandık.

C) Alıcıyı harekete geçirme işlevi

E) Bu büroda senden başka kimse çalışmasını sevmiyor.

E) Heyecana bağlı işlev

D) Göndergesel işlev

02

TÜMEVARIM - III Test 1. Yayımlanışını büyük bir heyecanla beklediğim kitabı

I

5. Eğer bir cümleden bir sözcük çıkardığınızda cümlenin

II

anlamında daralma olmuyorsa o sözcük cümlede gereksizdir, cümle de iyi bir cümle değildir.

çıkar çıkmaz aldım. Gece boyunca ara vermeden kitabı III



okuyup yuttuktan sonra da hiç vakit kaybetmeden kitap IV

A) Yeni aldığı ayakkabıları ayağına giyip hava atıyor.

hakkındaki yazımı yazmaya koyuldum.



B) Soldaki binanın çatı katında, iki odalı küçük bir evde yaşıyorum.

V



Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisi mecaz anlamda kullanılmıştır?



A) I.

B) II.

C) III.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi iyi bir cümle sayılmaz?

D) IV.

C) Son yıllarda küresel ısınma dünyamızı tehdit etmektedir. D) Cahit Sıtkı Tarancı, en duygulu şairlerimizdendir.

E) V.

E) Onun sesinde inanılmaz bir yumuşaklık buluyor müzikseverler.

2. Bence iki çeşit insan vardır ( ) İnsanlığa bir şeyler katanlar ( ) insanlıktan bir şey çalanlar ( )

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangileri sırasıyla getirilmelidir?

6. Sokaktayım, kimsesiz bir sokak ortasında

A) (;) (,) (...)

Yürüyorum, arkama bakmadan yürüyorum II

Çözüm Yayınları

B) (:) (,) (!) C) (.) (;) (.) D) (:) (,) (.) E) (;) (;) (!)

I

Yolumun karanlığa saplanan noktasında III Sanki beni bekleyen bir hayal görüyorum.

IV

V



Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerin hangisinde iyelik eki kullanılmıştır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır? A) Burada söylenenlere her iki tarafta sadık kalacak. B) Beni yalnız bırakıp da bir yere gidemezsin. C) Doğru düzgün konuş ki herkes de sana hak versin. D) Önümüzdeki hafta, çok daha fazla çalışmamız gerekecek. E) THY’nin Ankara - İstanbul seferi, sis yüzünden iptal edilmiş.

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz benzeşmesi (sertleşmesi) yoktur?

A) Ben de seçkin davetlilerin katıldığı o ortamda bulunmak isterdim.

4. Mardin (I) Şırnak (II) Siirt Güneydoğu Anadolu’da (III) Van (IV) Bitlis (V) Kars ise Doğu Anadolu’dadır.

Bu cümledeki numaralı yerlerden hangisine diğerlerinden farklı bir noktalama işareti getirilmelidir?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

B) Anlattıklarını iyice dinledim, şimdi soru sorabilir miyim? C) Onun şiirlerinde insana yaşama sevinci veren pek çok dize var. D) 1983’ten beri Ankara’nın bu semtinde oturuyoruz. E) Kitaptaki bilgilerin birçoğu, kaynak gösterilmeden verilmiş.

331

Test 02

1.D

8. Oturulup da yazılan bir metnin, birileri tarafından beğenilip

3.A

4.C

5.A



II

Öykümün yayımlandığı sayı elime geçip de derginin

A) Şive



sayfalarında adımı, yazdığım öykünün başlığını ve ilmek

B) Argo



ilmek dokuyup ardı ardına dizdiğim sözcükleri görünce

C) Jargon

III

kanatlanıp uçacak gibi oldum. Böyle bir şeyi yaşamanın

10.D 11.E 12.E 13.D

E) Lehçe

IV

tadını hiç bir zaman unutamadım. V



Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisinin yazımı yanlıştır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

9. Yarışmaya katılacak öykülerin el yazısıyla yazılıp altı sayfayı geçmemesi gerekmektedir. Bu cümledeki anlatım bozukluğu nasıl giderilebilir?

12. Sen orada bağrına bas dur en büyük çileyi

Çözüm Yayınları





9.D

D) Ağız



8.E

Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?





7.C

izlenemeyen karanlık dönemlerinde kendisinden ayrılan koluna verilen addır.

basılmasının ve bu metnin herkesin okumasına sunulmasının verdiği ilk heyecan bambaşka bir şeydir.



6.C

11. ----, bir dilin çok uzun zaman önce yazılı metinlerle

I



2.D



Ben burada en büyük çileyi doldurayım



Ekmeğe muhtaç, hürriyete muhtaç, sana muhtaç



Sen orada koparılmış bir zerdali gibi dur



Ben burada zerdalisiz bir dal gibi durayım



Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Ünsüz yumuşamasına aykırılık B) Kökte ünlü değişimi

A) “yarışmaya” sözcüğü atılarak

C) Büyük ünlü uyumuna aykırılık

B) “geçmemesi” yerine “aşmamalı” sözcüğü getirilerek

D) Ünsüz yumuşaması

C) “öykülerin” yerine “hikâyelerin” sözcüğü getirilerek

E) Ünsüz benzeşmesi

D) “yazılıp” sözcüğü “yazılması” yapılarak E) “gerekmektedir” yerine “zorunludur” sözcüğü getirilerek

13. Diyebiliriz ki imgeci şiir, dizeyi daha çok besliyor, ona ayrıca bir iç ekonomi sağlıyor. Çok düşük de olsa ona bağımsızlık tanıyor çünkü imgeci şiirde şiirsel yük, kendi özel yapısını oluştururken dizeleri de kurmuş oluyor. Bu anlamda dizeyle imge iç içedir; bazen dize işte bu iç içeliğin kendisidir. Bize düşen de bu dizeyi tam olarak kavramaktır.

332



10. Sanatçımız içinde doğup büyüdüğü çevreyi, günlük



I

II

III

A) “Besliyor” sözcüğü temel anlamı dışında kullanılmıştır.

olayları anlatıyor bize, bunları da oldukça incelikli bir IV V

B) “İç ekonomi sağlamak” ifadesiyle anlatılmak istenen “anlamsal yoğunluk”tur.



ustalıkla yapıyor.



Bu cümledeki altı çizili sözcüklerin hangisinde herhangi bir ses olayı yoktur?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

Bu parçadaki sözcük ve sözlerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

E) V.

C) “Çünkü” sözcüğü gerekçe bildirmektedir. D) “İç içedir” ifadesi gerçek anlamda kullanılmıştır. E) “Kavramaktır” sözcüğü “iyice anlamak” anlamındadır.

TÜMEVARIM - III Test 1. Bize kırk yılda bir uğruyorsun, sonra da hemen kalkıp gitmek

4. (I) Dille içlidışlı değilseniz boşu boşuna bir şeyler yazmaya

istiyorsun.

03

çalışmayın. (II) Ne kadar isterseniz isteyin şair de olmazsınız yazar da. (III) Doğaçtan şiir söyleme dönemi çokdan kapandı. (IV) Herşeyden önce çok iyi bir okuyucu olmalısınız. (V) Çünkü ancak iyi okuyucular dilde ki büyülü havaya bağışıklık kazanır.

Bu cümleyle altı çizili sözün kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Canı sıkılınca kentten ayrılır, hiç kimseye de haber vermezdi. B) Benimle sık sık tartışır, haksız olduğunu da asla kabul etmez.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

C) Çok seyrek kitap okur, bazen de eski dergileri karıştırırdı. D) Hemen her gün aynı saatte evden ayrılır, arkadaşının yanına giderdi. E) Tam kırk gündür onunla aynı yerde, aynı saatte buluşuyoruz.

5. Ders bitiminde öğretmenin yanına giderek onunla konuştu ve ödeviyle ilgili açıklamalar yaptı.

-daş ( )

Bu cümlede ayraçlarla gösterilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir? A) (;) (,) (,) (.)

Çözüm Yayınları

2. Türkçede addan ad yapan pek çok ek vardır ( ) -lık ( ) -cı ( )

Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Özne - yüklem uyumsuzluğu B) Öge eksikliği C) Gereksiz sözcük kullanılması D) Sözcüğün yanlış yerde kullanılması

B) (;) (,) (,) (...)

E) Çatı uyumsuzluğu

C) (.) (;) (;) (.) D) (:) (,) (,) (...) E) (:) (;) (,) (.)

6. Kitap fuarlarında ya da kitabevlerinde çok karşılaşmışımdır ( ) Efendiden bir adam ( ) yaklaşıp sizden imza ister ( ) Ama bu imza ya karısı içindir ya kızı ya da annesi ( )

3.

I. Mevsimler toz pembe değil



II. Gündüzler gecedir, geceler zindan



III. Güneşin doğmasını beklemek boşuna



IV. Boşuna artık medet ummak



V. Taş kalpli zamandan





A) (:) (,) (.) (.) B) (.) (,) (:) (...)

Yukarıdaki numaralanmış dizelerin hangisinde ulama yapılabilir? A) I.

B) II.

C) III.

Bu parçada ayraçlarla belirtilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?

D) IV.

E) V.

C) (.) (,) (:) (.) D) (:) (;) (.) (...) E) (:) (.) (.) (!)

333

Test 03

1. C

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?



C) Kızılay Meydanı, Ankara’nın en önemli buluşma merkezlerindendir.

5.B

6.A

7.E

8.D

9.D

10.A 11.D 12.E

Bu cümleden dil ile ilgili olarak çıkarılabilecek kesin yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Ait olduğu toplumun kültüründen izler taşır. B) Düşüncenin dayanağı ve taşıyıcısıdır.

D) Ben 1991’de liseyi, 1995’te üniversiteyi bitirdim ve çalışmaya başladım.

C) En önemli amacı, iletişimi gerçekleştirmektir.

E) Sana hiç kimsenin duymasını istemediğim birşey söyleyeceğim.

D) Kişiler arası ilişkileri biçimlendirici bir güçtür. E) Toplumsal yaşamda belirleyicidir.

11. Dersin sonunda öğretmenin yazılıyı haftaya ertelediğini

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde çekimli eylem

söylemesiyle sınıftan bir sevinç çığlığı yükseldi.

kullanılmamıştır?



A) Resim piyasasında çok yüksek ücretler söz konusu bunun nedenini açıklayabilir misiniz?

Bu cümlede sözü edilen tablo, iletişim unsurları bakımından değerlendirildiğinde aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Kaynak: Öğretmen B) İleti: Yazılının ertelenmesi

Çözüm Yayınları

D) Sizce de bir ressamın başarılı olmasının ölçütü, resimlerinin çok satılması mıdır?

4.B

zevkine göre yansıtır; bu bağlamda dil, tıpkı ev gibi milletin duygu, düşünce ve hayatının barınağı, korunağıdır.

B) Bu motosikletin bu kadar pahalı olabileceğini tahmin etmemiştik.

C) Resimlerin ilginç olduğu ölçüde izleyici topladığı söyleniyor, sizce bu doğru mudur?

3.D

10. Her millet dilini ihtiyaçlarına, kültür ve medeniyet seviyesine,

A) Herhangi bir sorunla karşılaşırsan bizi mutlaka ara.

B) Sergilerde en iyi parçalar satılıyor, geriye kalanlar için nasıl bir değerlendirme yapabilirsiniz?

2.D

C) Alıcı: Öğrenciler D) Bağlam: Söz E) Dönüt: Sevinç çığlığı

E) Günümüzde, resimlerin yalnızca müze benzeri yerlerde sergilenmesini nasıl karşılıyorsunuz?

9. Türkçeye “Yaşamın Kıyısında” şeklinde tercüme edilen “Manchester by the Sea”, bu yılki Oscar ödüllerine aday olmuş en sıra dışı film olabilir.

334



Bu cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Filmin adı Türkçeye yanlış çevrilmiştir. B) Film, Amerikan yapımıdır.

12.

I. Dil bir konuşma, düşünme ve iletişim becerisidir.



II. Kitap resmi, metnin daha iyi anlaşılmasını sağlayan bir görsel ögedir.



III. Bir gazetecinin gözü her zaman toplumun üzerinde olmalıdır.



IV. Her taraf ve her şey ne kadar temiz ve beyazdı anlatamam.



V. Öğretmen, bu sorumluluğu kim alıyorsa elini havaya kaldırsın, dedi.

C) Bu yılki Oscar adayları sıra dışı filmlerden seçilmiştir. D) “Manchester by the Sea” filminin konusu alışılmışın dışındadır. E) “Manchester by the Sea” Oscar’ın en güçlü adaylarındandır.



Numaralanmış cümlelerdeki altı çizili sözcüklerden hangisi çıkarılırsa cümlenin anlamında daralma ya da bozulma olmaz?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

TÜMEVARIM - III Test 1. “Unutmak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde

04

4. (I) Flaubert için şöyle diyorlar: (II) “On sene, yirmi sene sonra

“Bir şeyi dalgınlıkla bir yerde bırakmak” anlamında kullanılmıştır?

aynı dizelere hayranlık duyar, aynı biçimleri arar, aynı şeyleri beğenir.” (III) Öyle görünüyorki sanatçı yirmisine doğru kavrayabildiği düşünceleri kavramış ve sonra bütün yaşamı boyunca bunları somutlamaya çalışmıştır. (IV) Yaşamını hiçbir biçimde yapıtlarına yansıtmamıştır. (V) Durağan bir yaşamı olan bu sanatçıyı tutucu olarak nitelemek yanlış olmaz.

A) Kafam o kadar yoğun ki cep telefonumu yine evde unutmuşum. B) Bu soruyu hangi yöntemle çözeceğimi biliyordum, şimdi nasıl oldu da unuttum?



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?



A) I.

C) Telefon çıkalı beri toplum olarak mektup yazmayı unuttuk. D) Onun iyiliklerini ömrüm boyunca unutmayacağıma emin olabilirsin.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

E) Sizin durumunuz iyi olabilir ama bir kuru ekmeğe muhtaç olanları da unutmayalım.



2. Yetsin demir çağının beyliği



Yeni bir gün başlıyor demek Yeryüzünde korkusuz yaşamak

İki milyar kişiye iki milyar ekmek

Bu dizelerdeki ses olayları aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? A) Ünlü düşmesi - Ünlü daralması

Çözüm Yayınları

İki milyar kişiye bir dünya

5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Surları 6 kilometreyi geçen Alanya Kalesi, yurdumuzun Akdeniz Bölgesi’nde, denizden 250 metre yüksekteki bir yarımada üzerindedir. Temeli antik Yunan dönemine giden kaleden günümüze kalan tarihî doku 13’üncü yüzyıl Selçuklu eseri olarak kabul ediliyor. 1221’de Alanya’yı fetheden Selçuklu Sultanı Alâaddin Keykubat’ın Roma kalıntıları üzerinde yeniden inşa ettirdiği kalede 83 kule ve 140 burç var. Ortaçağ’da şehir halkının su ihtiyacını karşılaması için surların içinde yaptırılan yüzlerce sarnıç bugün ziyaretçilerin en çok ilgi gösterdiği alanlar arasında yer alıyor.

B) Ünsüz yumuşaması - Ünlü daralması C) Ünsüz benzeşmesi - Ünlü düşmesi

5. Bu parçada Alanya Kalesi ile ilgili olarak aşağıdakilerden

D) Ünsüz türemesi - Ünsüz düşmesi

hangisine değinilmemiştir?

E) Ünlü daralması - Ünsüz türemesi

A) Coğrafik konumuna B) Selçuklu mimarisinin özelliklerini taşıdığına C) Tarihçesinin eskiye dayandığına D) Günümüz turizmindeki yerine E) Dikkati çeken özelliğine

335

3. Araştırmacı olmak , farklı olmaktır. Kendi kendine yazan , –– –– I II kendi kaynağını kendi bulan bir ateştir araştırma. Çünkü –– III araştırma hemen meyvesini vermez : bir yıl , iki yıl hiçbir –– –– IV V şey elde edemezsiniz.

6. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Sayısal değer kullanılmıştır. B) Açıklayıcı anlatıma başvurulmuştur.

Bu parçadaki numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisinin kullanımı yanlıştır?

C) Karşılaştırmaya yer verilmiştir.

A) I.

E) Tanımlama yapılmıştır.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

D) Nesnellik ağır basmaktadır.

Test 04

1. A

7. Karşımda yokluğun mavi gözleri

Zavallı içimde zavallı ruhum



Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?

2.B

3.D

4.C

5.D

6.E

7.E

8.D

9.D

10.E 11.D 12.C

10. Şiirlerini ( ) lise öğrencilerinden tutun da kendisinden yaşlı kimselere kadar ( ) birçok kişiye okur ( ) onların tepkilerini değerlendirirdi. Birçok şiiri ( ) daha hiçbir dergide yayımlanmadan bütün yurdu dolaşır ( ) sonra kendisine dönerdi.

A) İyelik eki

B) Sıfat tamlaması C) Bulunma durum eki

Bu parçadaki yay ayraçlara aşağıda verilen noktalama işaretlerinden hangisi sırasıyla getirilmelidir? A) (,) (;) (,) (;) (,)

D) Tamlayanı düşmüş ad tamlaması

B) (;) (,) (;) (;) (;)

E) Zincirleme ad tamlaması

C) (,) (,) (,) (;) (,) D) (;) (;) (,) (,) (;) E) (,) (,) (;) (,) (,)

11. Topraktan öğrenip

8. Herkes, üzerine düşen bütün sorumlulukları yerine getirdi; işin

Hoca Nasreddin gibi ağlayan

zorluğundan kaçmadı.



Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerden hangisiyle giderilebilir? A) “bütün” sözcüğü atılarak B) “bütün” sözcüğü yerine “tüm” sözcüğü getirilerek C) “zorluğundan” sözcüğü yerine “güçlüğünden” sözcüğü getirilerek

Bayburtlu Zihni gibi gülendir.

Ferhad’dır, Çözüm Yayınları



kitapsız bilendir,



Kerem’dir,



ve Keloğlan’dır.

Bu metinde dil hangi işleviyle kullanılmıştır? A) Göndergesel işlev

D) “işin” sözcüğünden önce “hiç kimse” sözcüğü getirilerek

B) Kanalı kontrol işlevi

E) Yüklemler çoğul yapılarak

C) Heyecana bağlı işlev D) Sanatsal işlev E) Alıcıyı harekete geçirme işlevi

12. Zaman ile ayı, gurt, dilki üçü arkadaş olmuşlar. Bunnar, yola 336

doru gideke bir av bulmuşlar. Ayı demiş ki bu avı hangımızın yaşı böyuse u yisin. Üçümüz yirsek az gelür. Unun için yaşı böyüg olan yisin(...)

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır? A) TÜBİTAK’ın bilimsel çalışmalara destek verdiğini biliyoruz.



Giresun’un Urhaniye köyünde anlatılan bu fıkradaki söyleyiş farklılığının adı aşağıdakilerden hangisidir?

B) Bu ince noktayı fark etmek, sandığım kadar zor değilmiş.

A) Şive

C) O günlerde her şey çok anlamsız geliyordu bana.

B) Jargon

D) Bir raslantının hayatımı bu kadar değiştirebileceğini düşünemezdim.

C) Ağız

E) Hiçbir şair, böyle güzel dizeleri bir araya getiremez.

D) Argo E) Lehçe

TÜMEVARIM - III Test 1. Öykülerini aceleye getirmemiş, onlar kıvamına gelince

4. (I) Eski çağların gizemli filozofu Herakkitos şöyle demiştir:

okuyucuya sunmuş.

05

“Aynı nehirde iki kez yıkanamazsın.” (II) Bu söz düşünsel açıdan çeşitli yorumlar üretmiştir. (III) Evrende her şeyin değiştiğini, her şeyin bir başka şeye dönüştüğünü... (IV) Bu yasa hâlâ tartışılsa da evreni tanımamızda yasanın önemli bir rolü olmuştur. (V) Evrenin bir bilinmez olduğunu herkes kabul etmektedir artık.

Bu cümlede geçen “kıvamına gelmek” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Yeterince bekleyip yapıtı olgunlaştırmak B) Diğerleriyle benzer noktasının oluşmasını beklemek

C) Eskimiş sözcüklerin yerine yenilerini koymak D) Daha ilginç konuları bulup onları da eklemek

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede doğrudan anlatıma başvurulmuştur.

E) Hacmini ayarlamaya çalışmak

B) II. cümlede birinci cümlede belirtilenin sonucu açıklanmıştır. C) III. cümlede bir önceki cümleye açıklama getirilmiştir. D) IV. cümlede bir yargının gerekçesi belirtilmiştir. E) V. cümlede bir genelleme yapılmıştır.

2. Aşağıdaki yargılardan hangisi nesnel bir nitelik taşımaktadır?

B) İnsana burası kadar huzur veren bir yer daha görmedim. C) Yazar, bu romanında oldukça başarılı betimlemeler yapmış. D) Bir klasik eser kendi alanında en iyi noktada olandır.

Çözüm Yayınları

A) Bir yazar eleştirildiği oranda kendini geliştirebilir.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük ötekilerden farklı bir yapım eki almıştır?

A) Çocuğa yeni bir bakıcı bulmak gerekiyor. B) Bu kapıcı işi çabuk kavradı, hiç zorluk çekmedi. C) Televizyonu tamirciye götürdüm, yarın alacağım.

E) Bu eser hakkında şimdiye kadar hiç kimse iyi ya da kötü bir şey yazmadı.

D) Bir yolcu da siz alın, bizim arabada yer kalmadı. E) Boyacı, bizi çok uğraştırdı, işimiz bir hafta uzadı.

3. Ömrün gecesinde sükûn, aydınlık

Boşanan bir seldi avuçlarından



Bir masal meyvesi gibi paylaştık



Mehtabı kırılmış dal uçlarından



Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi yoktur?

6.

I. Ülkemizde en fazla Karadeniz Bölgesi yağış almaktadır.



II. Çok sevindim, sonuç tam benim beklediğim gibi oldu.



III. İsimleri niteleyen ya da belirten sözcüklere sıfat denir.



IV. Az önce söylediklerimi duymayan var mı?



Numaralanmış cümlelerde aşağıdaki dilin işlevlerinden hangisine örnek yoktur?

A) Ulama

A) Kanal kontrol işlevi

B) Ünsüz türemesi

B) Dil ötesi işlev

C) Ünlü düşmesi

C) Heyecana bağlı işlev

D) Ünsüz yumuşaması

D) Alıcıyı harekete geçirme işlevi

E) Ünsüz sertleşmesi

E) Göndergesel işlev

337

Test 05

1. A

7. ----, bir dilin çok uzun zaman önce yazılı metinlerle

3.B

4.D

5.A

6.D

7.A

8.E

9.D

10.B 11.D 12.C 13.B

11. Salonun perdelerini yenileyeceğiz, herhâlde bize çok pahalıya

izlenemeyen karanlık dönemlerinde kendisinden ayrılan koluna verilen addır.



2.E

mal olmayacak sanıyorum.

Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Öge eksikliği

A) Lehçe

B) Anlamca çelişen sözcüklerin bir arada kullanılması

B) Şive

C) Özne - yüklem uyumsuzluğu

C) Jargon

D) Gereksiz sözcük kullanılması

D) Ağız

E) Tamlama yanlışlığı

E) Argo

8. (I) Roman, okunma süresi bakımından zamanla sınırlı değildir; günlerce sürebilir bir romanın okunması. (II) Okur, bu zamanı bölebilir; kendi durumuna göre kısa ya da uzun süreler ayırır yapıta. (III) Tiyatro seyircisininse böyle bir özgürlüğü yoktur. (IV) Gösteri iki üç saatin içine sığdırılmaktadır. (V) Gerçi beş saati aşan oyunlarda vardır ama bunların sayısı azdır.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?



A) I.

C) III.

D) IV.

E) V.

9. Acaba havasından mı , suyundan mı ? Bir başkadır bu I

II



Kişi ev bark edinmeli vakitken



Gün gelince biz değil miyiz ölen



Cenazemiz yerde kalmasın dostlar



Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur? A) Ünsüz benzeşmesi B) Ünsüz yumuşaması

yörenin insanları . Sıcacık yürekler, gülümseyen gözler, içten

C) Ünsüz türemesi

yaklaşımlar . Bu insanlar içten gülerler gülünce .

D) Ünlü daralması

III

V

IV



Çözüm Yayınları

B) II.

12. Yaş ilerliyor... Artık geçti bizden

Bu parçadaki numaralanmış noktalama işaretlerinden

E) Ünlü düşmesi

hangisi yanlış kullanılmıştır?

A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

10. “Güzel şeylere sahip olmayı kim istemez ama her şeyin 338

güzelliği bakım ister, uğraşmak ister; işte bu sıkıntıya herkes katlanamaz.” anlamına gelen atasözü aşağıdakilerden hangisidir? A) Gönül bir sırça saraydır, kırılırsa yapılmaz. B) Yazın araması, kışın taraması olmasa herkes besler mandayı. C) Dünya dört kulplu bir kazan, bir kulpundan tut da kazan. D) Herkes kaşık yapar ama sapını ortaya getiremez. E) Ayda bir gel dostuna, kalksın ayak üstüne; günde bir gel dostuna, yatsın sırtı üstüne.

13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır? A) O da yaşadığımız bu olaylara bir Avrupalı gözüyle bakıyor. B) Maydonozları iyice yıkadıktan sonra doğramaya başladı. C) Dolmabahçe Sarayı’nı görmek için bir hafta sonra İstanbul’a gidecekler. D) Voleybolcularımızın başarıları, hepimizi gururlandırıyordu. E) Kirpiklerinin uzunluğu herkesin dikkatini çekmişti.

TÜMEVARIM - III Test 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde geçen deyim

06

4. (I) Orhan Kemal, gecekonduda yaşıyanların, hapishane

cümleye “imkânsızlık, çaresizlik, boşuna uğraşma” anlamı

insanlarının, çalışanların ve çocukların yaşamlarını taşımıştır öykülerine. (II) Bu insanların durumlarını anlatırken konuşmalara sıkça yer vermiştir. (III) Betimlemelerden arınmış, kısacık tümcelerden oluşur konuşmalar Orhan Kemal’in öykülerinde. (IV) Uzun, ayrıntılı, karmaşık tümcelere rastlanmaz. (V) Onun öykülerinin insanları, hiç kuşku yok ki

katmamıştır? A) Yer yerinden oynasa kararından dönmeyecek biriydi o. B) Hiçbir yerden umut yoktu; yer demir, gök bakırdı. C) Adam yola gelecek gibi değil; Nuh diyor, peygamber demiyor.

başka türlü de konuşamazlar.



D) Yeni aldığı arabasını anlata anlata bitiremiyor, yere göğe sığdıramıyordu.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?



E) Söylüyorum ama anlamıyorsunuz, sizin bu yaptığınız

A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

akıntıya kürek çekmek.

2. Bazı şeyler zamana karşı direniyor , eskimiyor ısrarla . I

II

Örneğin eski televizyon dizileri ... Aradan yıllar geçti ama ben

5. Ben seni sevduğumi dünyalara bildurdum

III

televizyonda bugün zamanın eskitemediği tanıdık bir dizi izliyorum ;­­ “Uzay Yolu” .

Bu parçadaki numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisi yanlış kullanılmıştır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

3. Hele bir kanatlansın ufuklar

Hele bir içini çeksin orman



Altı çizili dizedeki anlam olayı aşağıdaki dizelerin

E) V.

Çözüm Yayınları

V

IV



Endurdun kaşlarını babani mi eldurdum



En dereye dereye al dereden daşları



Geçti bizden sevdaluk al cebumden taçlari



Bu dizelerle ilgili



I. Belli bir yerleşim bölgesine özgü ağız özellikleri taşımaktadır.



II. Dil, göndergesel işlevde kullanılmıştır.



III. Emredici anlatıma başvurulmuştur.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) II ve III



hangisinde vardır? A) Uykulu rüzgâr çok kez dağıttı

Yüreğime çöken acıyı, kederi

B) Gidecek yeri olmayan biri

Aslanları görmeye parka gitti.

C) Sen gül dalında gonca

Ben dağ yolunda yonca

D) İzmir’de bir ağaç gördüm

Adı karabiberdi karabiber

6. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi, türetilirken ünlü kaybına uğramıştır? A) Ona gönlünü kaptırma demiştim de sen bana kızmıştın. B) Ağzına kadar parayla doldurduğu çuvalı taşımakta zorlanıyordu. C) Küçücük bir sorun nasıl oldu da böyle tatsız sonuçlandı, anlayamadım.

E) Balıkların güneşi yapın beni

D) Yemyeşil ormanların içinde kaybettiğini bulamaz insan.



E) Kardeşinin alnındaki sıyrıklar, pansumanla giderilecekti.

Yosunlar arasında parlayayım

339

Test 06

1.D

7. Hiç kimse kendi yaşadığı sıkıntıları, dertleri bırakıp da

3.A

4.A

5.D

6.E

7.B

8.C

9.C

10.E 11.E 12.D

10. Ben bu çalışmalar sırasında ekstra bir gereksinmeye

başkasının dertleriyle, sıkıntılarıyla uğraşmıyorlar.



2.D

ihtiyacımız olacağını düşünmüyorum, sen ne dersin?



Bir cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki değişikliklerin

aşağıdakilerden hangisidir?

hangisiyle giderilebilir?

A) Öge eksikliği

A) “ben” sözcüğü cümleden atılarak

B) Özne - yüklem uyumsuzluğu

B) “gereksinmeye” sözcüğü “gereksinim” yapılarak

C) Anlam belirsizliği

C) “olacağını” yerine “olduğunu” sözcüğü getirilerek

D) Noktalama yanlışlığı

D) “ekstra” sözcüğü cümleden atılarak

E) Gereksiz sözcük kullanılması

E) “gereksinmeye ihtiyacımız” yerine “gereksinmemiz” sözcüğü getirilerek

11. Türkçede bazı birleşik eylemler, ad soylu bir sözcükle bir yardımcı eylemden oluşur.



8. Ramazan gelince Edirne’deki Selimiye Camisi’nin bulunduğu I II

hangisinde vardır?



meydanda çocuklara kukla gösterileri sunulurmuş. Ramazan boyunca sandallarla sahil turları atan Tekirdağ’lılar 15’inci III IV



Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisinin yazımı yanlıştır?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

A) Olayın çıkacağı belliydi ama işin buraya varacağını hiç kimse tahmin etmemişti. B) Herkes konuşur ama çok azı sabreder. C) Buraya gelmenizi ben rica etmiştim yoksa yanlış mı anlaşıldı?

Çözüm Yayınları

günden sonra bayram hazırlıklarına başlarmış. Bu hazırlıklarda yöresel yemekler başköşeyi tutarmış. V

Bu tanım dışında kalan birleşik eylem aşağıdakilerin

D) Biraz önce buradaydı, birdenbire ortadan kayboldu. E) Bu romanı uzun yıllar önce güçlükle özetleyebilmiştim.

12. Kimi zaman sanatçılar, sanatı bir var oluş mücadalesi olarak görmüş, toplumsal bir olay karşısında dikkat çekici bir davranışla tepkilerini ortaya koymuş ve insanlara hiç kimsenin zulüm karşısında çaresiz olmadığını öğretmişlerdir.

340

9.

I. Eleştirilerime duygularımı katmamaya her zaman dikkat etmişimdir.



II. Eserlerdeki olumsuzlukların üzerinde fazla durmamam birçok yazarın hoşuna gidiyor.



III. Yazarlar, bekledikleri olumlu değerlendirmeleri bulamadıkları için eleştirilerime sıcak bakmıyorlar.



IV. Eleştirilerimde, yazarla ilgili kişisel görüşlerimin eseri yorumlarken etkili olduğunu saklayamam.



V. Yazarların benim eleştirilerimi beğenmelerinin bir tek nedeni var, o da nesnellik.



Numaralanmış cümlelerden hangileri anlamca birbirine



I. Victor Jara’nın, bir ülkenin türkülerini yapanların, yasalarını yapanlardan daha güçlü olduğunu söyleyerek müziğin dünya barışı için ne denli önemli olduğunu vurgulaması



II. Keman sanatçısı Dr. Dijana Ihas’ın çatışmaların en ön cephelerinde, bombalanmış yıkık okullar, karanlık yıkıntı hâlindeki hastanelerde çalarak insanları savaşa karşı birleştirmeye çalışması



III. Vedran Samiloviç’in tepkisini ortaya koymak için bir gün önce bombalanan opera binasının yıkıntıları üzerine oturarak favori şarkısı Albino’nun Adagio’sunu barış için müzik diyerek çellosuyla çalması



Yukarıdakilerden hangileri halka, zulüm karşısında ellerinden bir şey gelmediği duygusunu yenmeyi öğreten sanatçılardan sayılabilir?



A) Yalnız I

en yakındır?



A) I. ve III.



B) II. ve III.

D) I. ve IV.

E) III. ve V.

C) I. ve V.



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) Yalnız III

TÜMEVARIM - III Test 1. Yaşar Kemal, bu romanında, gençliğinin geçtiği, gençliğiyle I II

4. Koyunpazarı’nda bir ufacık dükkân ( ) İçeride bir küçük ocak yanıyor ( ) körük çekiyor bir ufak çocuk ( ) Ne hoş manzara

birlikte bilincinin de yeşerdiği, insanı ve doğasıyla yakından III

( ) Dükkânın önünde kaldım öylece ( )



tanıdığı, çilesine tanık olduğu bir bölgenin panoramik bir IV görüntüsünü veriyor bize. Bu görüntü, bölgede yaşananların da bir simgesidir aynı zamanda. V

A) (.) (,) (.) (!) (...) B) (...) (,) (.) (!) (.)

Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi mecaz

C) (.) (;) (,) (?) (...)

anlamda kullanılmıştır?

A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

Bu parçada ayraçlarla ( ) belirtilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?





07

D) (...) (;) (.) (...) (.)

E) V.

E) (...) (.) (.) (!) (.)

2. Kendisinden sonra geleceklere söylenecek sözü olduğuna inanan bir sanatçı, önce çevresine kendi gözleriyle bakmayı öğrenmelidir. Ancak o zaman söyleyeceklerini kendisinden

5.

I. Bu özdeyişte “bir anlaşmazlık hâlinde karşısındaki kişinin ayakkabılarını giyin” deniyor.



II. Bugünkü empati anlayışını güzel bir şekilde tanımlayan bu özdeyişe benzeyen bir başka kültürel motif, Türk masalları arasında vardır.



III. Yani soruna, karşınızdaki kişinin rolüne girerek bakmak gerektiğinden söz ediliyor.



IV. Günümüzdeki empati anlayışı ortaya çıkmadan önce söylenmiş bir Kızılderili özdeyişi var.



V. Masalda, serçenin kendisini küçümseyenlere, “Herkesin kendisine göre dirhemi, kantarı var, siz ne anlarsınız!”

sonrakilere ulaştırabilir. Bu cümledeki altı çizili söz ile sanatçının



I. Tutarlılık



II. Kalıcılık



III. Özgünlük



IV. Öznellik



V. Evrensellik



Çözüm Yayınları



cevabı empatinin de bir özetidir.

özelliklerinden hangisini taşıması gerektiği



vurgulanmıştır?

A) I.

B) II.

oluşturulduğunda hangisi baştan üçüncü olur? C) III.

D) IV.

E) V.

3. Aslanbalığının Doğu Akdeniz’ i istila ettiği haberi yeni — I değil . TÜDEV tarafından düzenlenen bir çalıştay, tatsız bir — II gerçeği ortaya koydu : İstila hızlı, kalıcı ve Türkiye — III kıyıları savunmasız ... Peki, bu durumda ne yapılacak? — –– IV V

Bu parçadaki numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisinin kullanımı yanlıştır?



A) I.

B) II.

Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir paragraf

C) III.



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

6. Yunus Emre’nin büyülü anlatılarla sunduğu ülküler üzerinde duran UNESCO'nun

341

1989 Kasım'ında oy birliği

I

II

III

ile aldığı kararla 1991 “Uluslararası Yunus Emre Yılı” ilan edildi. Kültür Bakanlığıda 1991 yılını “Milletlerarası

IV

V

Yunus Emre Sevgi Yılı” olarak adlandırdı.



Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisinin yazımı yanlıştır?

D) IV.

E) V.



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

Test 07

1. C

7. Günümüzde yapılan araştırmalarda doping maddelerinin

7.B

8.D

9.C

10.C 11.D 12.D

Kaybolmuş sevdiklerimiz aşkına



Allah aşkına, gök, deniz aşkına



Yağsın kar üstümüze buram buram



Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur? A) Ünsüz benzeşmesi B) Ulama

ORGANİZMA Yorgunluk

C) Ünlü daralması D) Ünlü düşmesi

Dinlenme

Rahatlama

Tam Düşük Var

A)

✓

✓

B)

✓

✓

✓ ✓

Yok

Gerginlik Normal

✓

Artış

✓ ✓

✓

✓

E) Ünsüz yumuşaması

SONUÇLAR

Yok

D)

6.E



belirlenmiştir?

E)

5.C

Uyandırmayın beni uyanamam

Parçaya göre, amfetamin grubu bir madde alan sporcunun durumu aşağıdakilerin hangisinde doğru

C)

4.B



meydana gelir.

Var

3.D

10. Ne sabahtır bu mavilik ne akşam

grubuna göre insan vücuduna verdiği çeşitli zararlar ortaya çıkmıştır. Örneğin amfetamin grubu maddeler alındığında organizmanın yorgunluk duygusunun ortadan kalkması sonucu belirli bir ekonomi kaybı olur. Dinlenme kapasitesi belirgin oranda düşer. Taşikardi (çarpıntı) yüksek tansiyon, aşırı terleme, kas tonusunda (geriminde) artış, sinirlilik ve sindirim bozukluğu ortaya çıkar. Kas yapıcı diye de tanımlanan anabolizan grubu maddelerin alınması sonucunda da iskelet, karaciğer ve böbrekte ileri derecede tahribat



2.C

✓

11. Değer yargılarının günümüzdeki değişimi oldukça ilgi çekicidir.

✓

Olaylara bakışımızdan tutun da olaylar karşısındaki tavrımıza kadar her şey büyük bir değişim içerisinde. Bu değişim sürecinde sanatçıları bekleyen çok önemli bir görev var. Bu görev, bugünün geçmişle kopardığı kültür bağlarının ilmiklerini bulup bu bağları geleceğin kültürüne bağlamaktır. Buna,

✓

✓

✓

✓

✓

✓

✓

8. Dün gece televizyon haberlerinde tekrar tekrar kavga eden, birbirlerine bağırıp çağıran insanları izledik.

Çözüm Yayınları

gelenekten yararlanma diyor uzmanlar.



nın tanımı aşağıdakilerden hangisidir? A) Değişen değer yargılarını geçmişteki benzerleriyle uyumlu hâle getirmek

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerden

B) Geçmişteki eserleri odak noktası yaparak günümüz eserlerini aynı bağlamda oluşturmak

hangisiyle giderilebilir?

C) Geçmişle koparılan bağları tespit ederek günümüz koşullarında yeniden biçimlendirmek

A) “tekrar tekrar” yerine “durmadan” sözcüğü getirilerek B) “gece” sözcüğü atılarak

D) Unutulan değerleri ortaya çıkarıp çağdaş kültüre kazandırmak yoluyla geleceği yapılandırmak

C) “birbirlerine” sözcüğü atılarak D) “tekrar tekrar” sözünü yüklemden önce getirilerek

E) Unutulan değerlere işlerlik kazadırmak amacıyla kütürel

E) “izledik” yerine “seyrettik” sözcüğü getirilerek

342

ve tarihî eserlere sahip çıkmak

9. İzmir Kuş Cenneti’nin içinde bulunduğu Gediz Deltası’na I II

ikibin ton moloz döküldü. Türkiye’nin de taraf olduğu III IV

12. (I) Müziğe başlamamın birkaç nedeni vardı. (II) En yakın arkadaşımın evine her gidişimde onun piyanosunu çalmak isterdim. (III) Bunu gören annem, babama “Bu çocuğa piyano almamız lazım.” dedi sonunda. (IV) Ben, abim ve ablam evde piyano dersleri almaya başlamıştı böylece. (V) Yaklaşık üç yıl sonra onlar piyano çalmayı bıraktı ama ben çalmaya devam

uluslararası anlaşmalara göre koruma altında olan alana V

iyileştirme gerekçesiyle demir ve beton yığınları bırakıldı.



Bu parçadaki numaralı sözlerden hangisinin yazımı yanlıştır?



A) I.

Bu parçadaki altı çizili söze göre “gelenekten yararlanma”

ettim.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

TÜMEVARIM - III Test 1. Kısa yazı peşine düşer oldum nicedir (uzun süreden beri) I

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?



Niteliğine hiçbir sözüm olmayan yazıların, her şeyden önce, niceliğine (miktarına) bakmak bende bir alışkanlık II

hâlini (durumunu) aldı. Çoğu yazar arkadaş kınadı III IV



(ayıpladı) bu tutumumu (savurganlığımı), kendi açılarından V



haklı olarak.



Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisiyle ayraç içindeki söz arasında anlam bakımından bir yakınlık

08

A) Yapılan değişikliklerle eğitimin kalitesi artırılmaya çalışılıyor. B) İnsanın hayatı, mutluluk için çalışmakla geçiyor. C) Kurulda, sıkıntıların atlatılabilmesi için yeni önlemlerin alınması gerektiği vurgulandı. D) Kendinize duyduğunuz güvenlik duygusu her zorluğu aşmanızda size yardımcı olacaktır. E) Beklentilerin gerçekleşmesi koşulların uygunluğuna bağlıdır.

yoktur?

A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

5. Eskisi gibi yaşıyorum

I

Gezerek, düşünerek II Yalnız biletsiz biniyorum vapura, trene III

2. Bugün edebiyatı, sanatı ciddiye alan, ufak da olsa, bir topluluk

Pazarlıksız alışveriş ediyorum IV

okunan yedi sekiz edebiyat dergisi bunun açık bir kanıtıdır.

Bu parçadaki altı çizili deyimin anlamı aşağıdakilerden hangisidir? A) Bir iş için bir yere çok gidip gelmek B) Ortaya çıkan durum karşısında tedirgin olmak

Çözüm Yayınları

var. Sayısız zorluğa pabuç bırakmadan, inatla çıkan, istekle

Geceleri evimdeyim, rahatım yerinde Ah... başımı kaşımak, çiçek koparmak El sıkmak istiyorum arada bir





V

Bu dizelerdeki numaralı sözcüklerle ilgili olarak aşağıda

C) Kendinden üstün birini gözden düşürmek

verilenlerden hangisi yanlıştır?

D) Güç bir duruma sokarak telaş içinde kaçırmak

A) I’incide ünlü daralması vardır.

E) Yapacağından vazgeçmemek, korkmamak

B) II’nci kaynaştırma ünsüzü almıştır. C) III’üncüde türetilirken ünlü düşmesi olmuştur. D) IV’üncüde ünsüz yumuşaması vardır. E) V’incide ünlü daralması söz konusudur.

3. Merkür, küçük bir gezegen olmasına rağmen Güneş

6. –– Yemek yemek için masaya oturan adama ne derler?

sisteminde Dünya’dan sonra en yoğun gezegendir.



–– Masadan kalk da sandalyeye otur.

Bu cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı



Bu karşılıklı konuşmanın mizahi bir anlatım içermesinde

aşağıdakilerden hangisidir?

aşağıdaki anlam olaylarından hangisi belirleyicidir?

A) Güneş sistemindeki en küçük gezegen Merkür’dür.

A) Kinaye

B) Güneş sisteminde birçok küçük gezegen vardır.

B) İnsandan doğaya aktarma

C) Merkür, Dünya’dan daha küçüktür.

C) Benzetme

D) Güneş sistemindeki en yoğun gezegen Dünya’dır.

D) Ad aktarması

E) Dünya, Merkürden daha büyük bir gezegendir.

E) Somutlama

343

Test 08

1. E

7. Mısır’da, Sina Dağı eteklerinde, 6’ıncı yüzyılda inşa edilen I II

gösteren manastırların en eskisi. Kütüphanesindeki



Orta Çağ’dan kalma yüzlerce el yazması arasında klasik V



metinler ve belgeler yer alıyor.



Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisinin yazımı A) I.

4.D

5.B

6.D

7.B

8.D

9.B

10.C 11.D 12.D

Sinop’da, sürgündeyken yazar. (II) Edebiyatımızda büyük bir çığrın ilk ve güçlü öyküsü olan öyküler, üstadın kendi deyimiyle Anadoluyu bir köylü olarak değil, varlıklı bir şehir delikanlısının açısından görür ve yansıtır. (III) Bu öyküler, konu bakımından o zaman için yepyeni ve bakir bir Anadolu yanında, konuşma dilini edebiyata getirme akımında da birçok kişiye örnek olmuştur. (IV) O, öyküde ki başarısını romanlarında sürdürür. (V) İlk romanında bir olayın ve belli karekterlerin tutarlı anlatım yolu bırakılmakta, birbirleriyle ilişkisiz görünen birçok olay ve kişi, bağımsız bölümler hâlinde

yanlıştır?

3.D

10. (I) Refik Halit Karay “Memleket Hikâyeleri” adlı ünlü eserini

Azize Katerina Manastırı dünyada kesintisiz faaliyet III IV

2.E

sergilenmektedir. B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.



Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

8. Aşağıdakilerin hangisinde tamlayanı ile tamlananının arasına sıfatın girdiği bir ad tamlaması vardır? A) Sezgileri kuvvetli olan sanatçılar, anlatılanların arkasındaki gerçekleri kavrarlar. B) Sanatçılar, sadece olanı değil, olması gerekeni de sezdirirler.

D) Sanatçıların en büyük görevi, günümüz gerçeklerini eserlerine aktarmalarıdır. E) Sanatçılar hem gerçeği hem de gerçekleşmesi istenileni

( ) Bu sanatçımızın yaşamındaki iki uğraş ise birbirinden Çözüm Yayınları

C) Sanatçı için asıl önemli olan şimdiki gerçekler değil, var olması gerekenlerdir.

11. Ozanlar ( ) yaşamlarını ozanlıktan başka bir işle kazanırlar kıskanç iki sanat ( ) Çizgi ve şiir ( )



Bu parçada ayraçlarla belirtilen yerlere, aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir? A) (,) (.) (.) (.)

hissettirirler.

B) (,) (.) (:) (...) C) (;) (!) (:) (...)

9.

I. Bizde hâlâ halk şiiri geleneğine gereğinden fazla bağlı kalan şairler var. Bu, duyguları devindirici bir tutum değildir.



II. Çünkü o ürünler çağdaş uygarlığı besleyecek zenginlikler taşımaz, sözü kanatlandıracak olanaklar

D) (,) (.) (:) (.) E) (;) (:) (.) (.)

içermez.

Yukarıdaki iki parça birbiriyle anlam bütünlüğü oluşturmaktadır.

344



Buna göre II. parçanın I. parçadan sonra gelmesi, I. parçada

12. (I) Mevlana’nın eserlerine baktığımızda önce dudak uçuklatan

verilen bilginin

I. Örneklerle somutlanması



II. Gerekçesinin belirlenmesi



III. Karşılaştırma yoluyla benzerliğin ortaya konması



IV. Tanıklarla desteklenmesi



V. Nesnel verilerle güçlendirilmesi



amaçlarından hangisine yöneliktir?



A) I

B) II

C) III



bir dize sayısıyla karşılaşıyoruz. (II) Mesnevi ve Divan-ı Kebir’de toplanmış 79 bin dize. (III) Fakat bu 79 bin dizeden Mevlana tarafından yazıldığından kuşku edilmeyen dize sayısı oldukça az. (IV) Mevlana’nın dizelerinden hemen hemen neredeyse tamamı öğrencileri tarafından derlendi. (V) Derlenen bu dizeler de bozulmadan günümüze kadar ulaştı.



Bu parçadaki numaralanmış dizelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?

D) IV

E) V



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.