Çözüm 3D AYT Biyoloji Soru Bankası [YKS 2020 ed.] 9786051943145

Citation preview

Bu ürünün bütün hakları ÇÖZÜM DERGİSİ YAYINCILIK SAN. TİC. LTD. ŞTİ.’ne aittir. Tamamının ya da bir kısmının ürünü yayımlayan şirketin önceden izni olmaksızın fotokopi ya da elektronik, mekanik herhangi bir kayıt sistemiyle çoğaltılması, yayımlanması ve depolanması yasaktır.

Çözüm Yayınları Grafik Birimi

Çözüm Yayınları Dizgi Birimi

2018 Ankara

Cem Veb - Ofset



Sevgili Öğrenciler ve Saygıdeğer Meslektaşlarım, Yüksek Öğrenim Kurumları Sınavı’nda (YKS) biyoloji dersinde tam başarıya ulaşmak için biyoloji ile ilgili temel kavram, teori, süreç ve uygulamalar konusunda yeterli bilgi birikimine sahip olmanın yanı sıra; analiz etme, yorum yapma, çıkarımda bulunma, değerlendirme, sorgulama, eleştirel düşünme vb. bilişsel becerilere sahip olmak gerekmektedir. Bu durumda çok geniş bir kapsam ve bilgi düzeyi gerektiren Biyoloji dersinin konu içeriğine hakim olabilmek için doğru ve titizlikle hazırlanmış bir kaynağa ihtiyaç ortaya çıkmaktadır. Bu gereksinimi karşılamak amacıyla hazırladığımız bu kitabın hedefinize ulaşmada size yardımcı olacağına inancım sonsuzdur. Bu kitap hazırlanırken, •

Bir bölüme ait çok sayıda alt başlık oluşturularak hazırlanan testlerle konu içeriği eksiksiz taranmıştır.

•

Bir teste ait sorular kolaydan zora doğru 3D tekniğine uygun olarak hazırlanmıştır.

•

Her teste ait sorular, genelden özele bilgi düzeyini artırmak üzere tasarlanmıştır.

•

Önceki sorularda ya da testlerde karşılaşılan kavramlar ilerleyen test ve bölümlerde sarmal eğitim sistemine uygun şekilde tekrar kullanılmıştır.

•

Sorular sadece konu ve kavram bilgisinin değil, üst düzey olarak adlandırılan bilişsel becerilerin ölçülmesine fırsat sağlayacak şekilde hazırlanmıştır.

•

Sorular MEB'in biyoloji dersi öğretim programındaki kazanım bölümlerine uygun hazırlanmıştır.

•

ÖSYM soruları titizlikle analiz edilerek her bölüme ait Bire Bir ÖSYM testleri hazırlanmıştır. Bu testlerdeki sorular hazırlanırken sınav sistemindeki değişiklikler de dikkate alınmıştır.

•

Sarmal sisteme uygun tümevarım testleri hazırlanarak konuların tekrarı ve pekiştirilmesi amaçlanmıştır.

Kitabın hazırlık aşamasında emeği geçen yayın ekibine, fikir ve önerileri ile desteklerini esirgemeyen değerli meslektaşlarıma, her türlü destek ve katkılarından dolayı Ayşe KORKMAZ ve Yüksel KORKMAZ'a teşekkürlerimi sunarım. Başarı ve mutluluk dileklerimle…

Kerim KORKMAZ

İÇİNDEKİLER 01. BÖLÜM: İNSAN FİZYOLOJİSİ

06. BÖLÜM: CANLILAR VE ÇEVRE

Sinir Sistemi.................................................................................9

Canlılar ve Çevre............................................................... 217

Duyu Organları ..........................................................................19

Bire Bir ÖSYM.........................................................................221

Endokrin Sistem.........................................................................27

TÜMEVARIM - II........................................................................223

Destek ve Hareket Sistemi ........................................................37 Sindirim Sistemi . .......................................................................47 Dolaşım Sistemleri - Vücudun Savunulması ve Bağışıklık.........57 Solunum Sistemi........................................................................67 Üriner Sistem . ...........................................................................77 İnsanda Üreme Sistemi .............................................................87 Embriyonik Gelişim.....................................................................97 Bire Bir ÖSYM.........................................................................105

02. BÖLÜM: KOMÜNİTE VE POPÜLASYON EKOLOJİSİ Komünite ve Popülasyon Ekolojisi........................................... 113 Bire Bir ÖSYM.........................................................................127

03. BÖLÜM: GENDEN PROTEİNE Genden Proteine......................................................................129 Modern Genetik Uygulamaları..................................................137 Bire Bir ÖSYM.........................................................................139 TÜMEVARIM - I.........................................................................141

04. BÖLÜM: CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ Fotosentez - Kemosentez................................................... 151 Fermantasyon ................................................................... 165 Oksijenli Solunum.............................................................. 173 Bire Bir ÖSYM.........................................................................185

05. BÖLÜM: BİTKİ BİYOLOJİ Bitkilerin Yapısı................................................................... 189 Bitkilerde Madde Taşınması................................................ 195 Bitkierde Beslenme - Büyüme ve Hareket........................... 201 Bitkilerde Eşeyli Üreme ...........................................................207 Bire Bir ÖSYM.........................................................................213

1. Bir sinir hücresi aşağıdaki hücresel yapılardan hangisine

4. Aşağıda bir nörona ait kısımlar numaralarla gösterilmiştir.

sahip olmadığı için bölünebilme özelliğine sahip değildir?



A) Ribozom



B) Mitokondri

D) Sentrozom

01

BÖLÜM 01 Test

İnsan Fizyolojisi / Sinir Sistemi - 1



C) Çekirdek

2

E) Golgi cisimciği

3

1

Buna göre nöronu oluşturan, numaralandırılmış kısımlardan hangilerinde impuls iletilirken elektro kimyasal değişim gerçekleşir?



A) Yalnız 1



B) Yalnız 2

D) 2 ve 3

C) Yalnız 3

E) 1, 2 ve 3

2. İnsanda bir sinir hücresinde;

l. Çekirdek DNA’sının eşlenmesi,



ll. oksijenli solunum,



lll. laktik asit fermantasyonu,



lV. protein sentezi

5. Merkezi sinir sisteminde bulunan aşağıdaki bölümlerden



olaylarından hangileri kesinlikle gözlenmez?



A) Yalnız l



B) l ve lll

D) ll ve lV

C) ll ve lll

E) l, lll ve lV

Çözüm Yayınları

hangisi karşısındaki işlevin düzenlenmesinde etkili değildir?



A) Uç beyin → Refleks kontrolü



B) Hipotalamus → Eşeysel olgunlaşma



C) Orta beyin → Kas tonusu



D) Beyincik → Vücut dengesi



B) Omurilik soğanı → Yutkunma

6. Bir nöronda impuls iletimi sırasında meydana gelen değişimlerle ilgili olarak;



l. duyuları algılama,



ll. salgı bezlerinin çalışmasını düzenleme,



lll. organların çalışmasını düzenleme,



Harcanan ATP



3. İnsanda sinir sistemi;

Zaman

olaylarından hangilerini gerçekleştirir?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

-ll-

grafiklerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll

D) l ve ll

Zaman -lll-





Açığa çıkan CO2

Zaman

-l-

IV. organlar arasındaki koordinasyonu sağlama



İmpuls İletim hızı

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll

9

Test 01

1. D

7. Beyin kabuğu zarar gören bir insanda;

l. hayal kurma,



ll. duyuları algılama,



lll. hafıza,



lV. yutma

3. E

4. C

5. A

6. E

7. D

8. A

9. C 10. E 11. D

10. Eşik değeri X olan bir sinir hücresine t1, t2 ve t3 anlarında verilen uyarı şiddetleri aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.



Uyarı şiddeti 3x 2x



olaylarından hangilerinde aksama görülebilir?



A) l ve ll



2. B

B) ll ve lll

D) l, ll ve III

E.D..x

C) lll ve lV

t1

E) l, ll, lll ve lV

t2

Zaman

t3



(E.D: Eşik değer)



Buna göre t1, t2 ve t3 anlarında bu sinir hücresi ile ilgili,



l. İmpuls sayısı t1 < t2 < t3 şeklinde ifade edilebilir.



ll. İmpuls iletim hızı t1 = t2 = t3 şeklinde ifade edilebilir.



lll. Nöronda harcanan enerji miktarı t1 < t2 < t3 şeklinde ifade edilebilir.



yargılarından hangileri söylenebilir?



A) Yalnız lI



B) Yalnız lIl

D) lI ve lIl

C) I ve II

E) l, ll ve lll



l. endokrin bez,



ll. duyu reseptörü,



lll. sinir hücresi,



lV. kas hücresi



yapılarından hangileriyle sinaps yapamaz?



A) Yalnız ll



B) l ve ll

D) ll ve lV

C) l ve lll

E) lll ve lV

Çözüm Yayınları

8. Bir sinir hücresinin akson ucu;

11.

(Uç beyin) V I (Hipotalamus)

IV (Beyincik)

10

9. İnsanda implus iletimi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



A) Akson çapının artması impuls iletim hızını artırır.



B) Miyelinli nöronlarda impuls iletim hızı miyelinsizlere göre daha fazladır.



C) İmpuls iletim hızı dendritten aksona doğru azalır.



D) Nöronda impuls iletim yönü dendritten akson ucuna doğrudur.



E) Nöronda impuls iletimi sırasında elektriksel yük değişimi gözlenir.

(Omurilik soğanı) II III (Omurilik)



Yukarıdaki şekilde insanda merkezi sinir sistemine ait bazı yapılar numaralandırılmış olarak verilmiştir.



Trafik kazası geçirmiş bir insanın;



• yürüyebildiği,



• soluk alıp verdiği,



• konuşulanları algıladığı



• yalpalayarak yürüdüğü,



• kan basıncının normal olduğu,



• bir cisme sabit bakamadığı



tespit edilmiştir.



Buna göre numaralandırılmış kısımlardan hangisinin hasar gördüğü düşünülebilir?



A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

02

BÖLÜM 01 Test

Sinir Sistemi - 2 1. İnsan beynine ait aşağıdaki yapı çiftlerinden hangisi

4. Otonom sinir sistemine ait sinirler;

beynin aynı kısmında yer almaz?



A) Pons - Omurilik soğanı



B) Omurilik soğanı - Beyincik



C) Hipotalamus - Beyincik



D) Talamus - Hipotalamus



E) Beyincik - Pons



l. solunum,



ll. boşaltım,



lll. dolaşım,



lV. sindirim



sistemlerinin hangilerinin faaliyeti üzerinde etki gösterebilir?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

5. Aşağıda verilenlerden hangisi omuriliğin özelliklerinden biri değildir?



l. beyin,



ll. omurilik,



lll. otonom sinirler,



lV. somatik sinirler



yapılarından hangileri merkezi sinir sisteminde bulunur?



A) l ve ll



B) ll ve llll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

Çözüm Yayınları

2. İnsanda sinir sisteminde yer alan;



A) Çevreden reseptörlerle alınan uyarılar sonucu oluşan impulsları beyne iletmek



B) Beyinden gelen impulsları efektör organlara iletmek



C) Alışkanlık haline gelmiş davranışları düzenlemek



D) Endokrin sistemi hormon salgılaması için uyarmak



E) Refleks hareketlerini düzenlemek

E) l, ll ve lV

6. Duyu nöronu olmadığı bilinen, insana ait bir sinir hücresi aşağıda gösterilmiştir.



a

11 b

3. Aşağıdakilerden hangisinin çalışması somatik sinir



a ve b ile gösterilen kısımların sinaps yapabileceği yapılar ile ilgili, aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?



A) Kalp



A) a - Ara nöron



B) Mide



B) b - Motor nöron



C) Bağırsak



C) b - Endokrin bez



D) Bacak kası



D) b - Çizgili kas



E) Mesane



E) a - Duyu reseptörü

sisteminin kontrolünde gerçekleşir?

Test 02

1. C

7. Parmağımıza iğne battığında sadece kolumuzu hareket

Bu durum aşağıdakilerden hangisiyle açıklanır?



A) Ya hep ya hiç



B) Sinaptik direnç



C) Eşik değer



D) Polarizasyon



E) Depolarizasyon

3. D

4. E

5. D

6. E

7. B

8. B

9. C 10. B 11. A 12. A

10. Aşağıdakilerden hangisi omuriliğin kontrolünde gerekleşir?

ettiren kaslar uyarılır ve elimizi çekeriz. Böylece uyarıların tüm vücuda dağılması engellenmiş olur.



2. A



A) Konuşulanların algılanması



B) Sıcak cisme dokunulduğunda elin çekilmesi



C) Açlık tokluk hissinin oluşması



D) Vücut sıcaklığının dengelenmesi



E) Göz bebeğinin büyüyüp küçülmesi

11. İnsana ait bir sinir hücresinin yapısı aşağıda gösterilmiştir. 2 1

8. İnsanda sinirsel düzenlemede; l. uyarının reseptörlerce algılanması,



ll. impulsun değerlendirilmesi,



lll. duyu nöronlarında impuls başlatılması,



lV. tepkinin efektör organa iletilmesi

3



olaylarının gerçekleşme sırası nasıl olmalıdır?



A) l - ll - lIl - lV

B) l - lll - ll - lV



C) l - lV - Il - lll

D) ll - l - lV - lll



E) ll - lll - l - lV

Çözüm Yayınları





Numaralandırılmış kısımlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?



A) 1 numaralı kısım daima bir duyu reseptöründen uyartı alır.



B) 2 numaralı kısımda bulunan çekirdek DNA’sı kendini eşlemez.



C) 3 numaralı kısım miyelinli veya miyelinsiz olabilir.



D) İmpuls iletimi 1 - 2 - 3 yönünde gerçekleşir.



E) 3 numaralı kısımda implus iletimi elektrokimyasal yolla olur.

12. İnsana ait üç nöronun bazı özellikleri aşağıdaki grafikte verilmiştir.

9. Alışkanlık hareketleri önce beyin sonra omurilik tarafından



: Ranvier boğumu sayısı

kontrol edilir.

12



: Akson çapı

Buna göre,



l. örgü örme,



ll. resim yapma,



lll. bisiklet kullanma,



lV. matematik problemi çözme

Nöronlar 1

2

3



verilenlerden hangileri bu duruma örnek olarak gösterilemez?



Numaralandırılmış nöronlardaki impuls iletim hızlarının küçük olandan büyük olana doğru sıralanışı nasıl olur?



A) Yalnız lV



A) 1 - 2 - 3



B) l ve lI

D) lll ve IV

E) l, II ve III

C) ll ve lV



B) 1 - 3 - 2

D) 2 - 3 - 1

E) 3 - 1 - 2

C) 3 - 2 - 1

03

BÖLÜM 01 Test

Sinir Sistemi - 3 1. Gelişimini tamamlamış bir sinir hücresinde;

4. Multiple skleroz (MS) hastalığı, miyelin kılıflardaki proteinlerin vücut tarafından yabancı olarak algılanıp, bağışıklık sistemi tarafından miyelin kılıfın yok edilmesinin neden olduğu bir hastalıktır.



I. sentrozom,



II. mitokondri,



III. çekirdek,





IV. miyelin kılıf



I. istemli yapılan hareketlerde yavaşlama,

Bu hastalığa yakalanan kişilerde;



yapılarından hangileri bulunmak zorundadır?



II. somatik sinirlerde uyarı iletiminin aksaması,



A) I ve II



III. schwann hücrelerinin normalden fazla çalışması



B) II ve III

D) I, II ve III

C) III ve IV

E) I, II, III ve IV



olaylarından hangileri gözlenebilir?



A) Yalnız II



B) I ve III

D) I ve II

C) II ve III

E) I, II ve III

5. Bir insandaki tüm nöronlarda;

Duyu nöronu

Ara nöron

Reseptör

Efektör organ

Motor nöron

(I)

(II)

(III)

(IV)

(V)



yapılarından hangileri arasında sinaps oluşmaz?



A) I - II



B) I - III

D) III - V

C) II - V

E) IV - V

Çözüm Yayınları

2. İnsanda sinir sistemine ait;



I. impulsun şekli,



II. impulsun iletim hızı,



III. impuls oluşturan eşik değer,



IV. akson uzunluğu,



V. organel sayısı



özelliklerinden hangileri aynı değildir?



A) I, II ve III



B) I, III ve IV

D) II, III ve IV

C) I, III ve V

E) II, III, IV ve V

6. Aşağıda bir nörona ait aksondaki elektriksel yük değişimleri gösterilmiştir.



X

+++ −−− −−− +++

3. Sinir sistemi ile ilgili aşağıdaki kavram ve açıklamalardan hangisi yanlış eşleştirilmiştir? A)

Reseptör

Canlıların iç ve dış çevreden gelen uyarıları algılamasını sağlayan özelleşmiş hücrelerdir.

B)

İmpuls

İç ve dış çevredeki uyaranların nöronda yarattığı elektriksel ve kimyasal değişimlerdir.

C)

Nöroglia

Sinir hücresinin desteklik, beslenme, iyon dengesini ayarlama gibi olaylarına yardımcı hücrelerdir.

D)

Efektör

İç ve dış çevreden gelen uyarılara cevap oluşturarak tepki vermeyi sağlayan hücrelerdir.

E)

Eşik değer

Bir nöronda impuls oluşumu için gerekli olan minimun uyarı şiddetidir.



Y

−−− +++ +++ −−−

Z

++++ −−−− −−−− ++++

T

−−−− ++++ ++++ −−−−

Buna göre,

13 Na+



I. Y ve T bölgelerinde hücre içi dışına göre daha fazladır.



II. Y bölgesinden impuls geçişi olmamıştır.



III. Z bölgesinde elektriksel yük farkının korunması için ATP harcanmaktadır.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



yoğunluğu hücre

B) Yalnız III

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve III

Test 03

1. B

2. D

3. D

4. E

5. E

6. C

7. A

8. B

9. E 10. C 11. D 12. B

7. Aşağıdaki tabloda bazı nöron çeşitleri ile ilgili bilgiler

10. Eline kahve fincanını alan Alp, fincan sıcak olduğu için hızlıca





verilmiştir.



Nöron çeşidi

Miyelin kılıf

Ranvier boğum sayısı

Akson çapı

X

var

5

20 nm

Y

var

2

30 nm

Z

var

4

25 nm

elinden bırakır.

I. En hızlı uyarı iletimi Y nöronundadır.



II. X nöronunda oluşan impuls sayısı en fazladır.



III. Z nöronunda uyarı şiddeti X nöronundan fazladır.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II



I. reseptörde impuls oluşması,



II. uyarının omuriliğe taşınması,



III. duyu nöronunda depolarizasyonun gerçekleşmesi,



IV. motor nöronun kasa uyarı taşıması,



Buna göre,



Bu süreçte;

V. motor nöronda depolarizasyonun gerçekleşmesi



olaylarının gerçekleşme sırası nasıl olmalıdır?



A) I - II - IV - III - V B) III - I - II - IV - V C) I - III - II - V - IV D) II - I - III - V - IV E) III - II - I - IV - V

11. Aşağıda bir sinir demetindeki impuls şiddetindeki değişimler gösterilmiştir.

C) I, II ve III

E) I ve III



İmpuls şiddeti

Uyarı şiddeti



I. Akson ucundaki sinaptik yumruda Ca++ iyonu miktarı artar.



II. Sinaps boşluğundaki nörontransmitter maddeler ikinci nöronun zar reseptörüne bağlanır.



III. Sinaptik kesedeki nörotransmitter maddeler sinaps boşluğuna salınır.



IV. İkinci nöronun dendritinde depolarizasyon gerçekleşir.



olaylarının gerçekleşme sırası nasıl olmalıdır?



A) I - II - III - IV C) II - I - III - IV E) II - III - I - IV

Çözüm Yayınları

8. Bir nörondan diğerine uyarı iletimi sırasında,



Bu değişimlerle ilgili, I. Ya hep ya hiç kuralı geçerlidir. II. Uyarı şiddeti eşik değer ve üzerine çıktığında impuls oluşmuştur. III. Uyarı şiddetinin artması ile uyarılan nöron sayısının artmasına bağlı olarak oluşan tepki şiddeti artmış olabilir. ifadelerden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

B) I - III - II - IV D) I - III - IV - II

12. Aşağıdaki şekilde bir insanda dışarıdan alınan bir uyarıya karşı tepki oluşturulması sürecinde görev alan yapılardan bazıları verilmiştir.

9. İki nöron arasındaki boşluk sinaps boşluğu olarak adlandırılır. Bu boşlukta uyarı seçici direnç ile karşılaşır.

14

Seçici direnç;



I. uyarının ilgili nöronlarda ilerlemesi,



II. uyarının merkezi sinir sisteminin ilgili bölümüne, aktarılması,



III. vücutta enerji tasarrufu sağlanması



olaylarından hangilerine yardımcı olur?



A) Yalnız I



B) I ve II

D) II ve III

E) I, II ve III



C) I ve III



Uyarı

X

Tepki

Y

Z

T

R

Miyelin kılıf P

Şekle göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) X uyarıyı algılayan özelleşmiş reseptör hücredir. B) Z ve T nöronunda impuls iletimi akson ucundan dentrite doğrudur. C) Y bir kas veya salgı bezi olabilir. D) R kısmında impuls iletim hızı Z nöronundakine göre daha yavaştır. E) Z duyu nöronu, P ara nöron, T motor nörondur.

BÖLÜM 01 Test

Sinir Sistemi - 4 1. Bebekler belli bir süre geçmeden oturamazlar, yürüyemezler,

4. İnsanda çevresel sinir sistemine ait nöronlar ile ilgili,

ayakta duramazlar.



Bu işlemleri gerçekleştirememeleri beyindeki hangi yapının gelişimini tamamlayamamasından kaynaklanır?



A) Talamus

B) Beyincik

D) Omurilik soğanı

04

C) Orta beyin

E) Epitalamus



I. Tümü motorik özellik gösterir.



II. Miyelinli veya miyelinsiz olabilirler.



III. Tümü beyine ait nöronlara akson uçları ile bağlıdır.



IV. Sadece istemsiz yapılan hareketlerin kontrolünde görev yaparlar.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız II



B) I ve II

D) III ve IV

C) II ve III

E) I, II ve IV

5. Alzheimer hastalığı hafıza kaybı, olayların karıştırılması gibi belirtiler gösteren bir sinir sistemi hastalığıdır.



Bu hastalığa yakalanan bireylerde beynin hangi kısmında işlevsel bir aksama gerçekleşir?



A) Hipotalamus

B) Pons

C) Omurilik soğanı

D) Uç beyin

2. Aşağıda bir insanın merkezi sinir sistemine ait bazı yapılarla ilgili bilgiler verilmiştir.

Bu bilgilerden hangisi doğru değildir?



A) Uç beyin, beynin en büyük kısmı olup, iki loptan oluşur.



B) Hayati olaylarla ilgili denetim merkezi omurilik soğanıdır.



C) Karmaşık kas hareketleri ve denge olaylarının denetiminden beyincik sorumludur.



D) İnsandaki tüm refleks olaylarının denetiminden sadece orta beyin sorumludur.



E) Talamus heyecan, korku gibi stresli durumlarda yüzdeki mimiklerin oluşumunu kontrol eder.

Çözüm Yayınları



E) Ara beyin

6. Omurilik soğanı ve omurilik için;

I. merkezi sinir sisteminde bulunma,



II. dış kısmında ak içi kısmında boz madde bulundurma,



III. basit refleks olaylarını kontrol etme,



IV. sinirlerin çapraz yapması



özelliklerinden hangileri ortaktır?



A) Yalnız III



B) Yalnız IV

D) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve IV

3. Aşağıdaki tabloda merkezi sinir sistemine ait bazı yapılar verilmiştir.





7. Solak olan bir öğrenci sol elini kullanarak iş yaptığında,

Beyincik

Pons

Talamus

(I)

(II)

(III)

Beyin korteksi

Omurilik soğanı

Hipotalamus

(IV)

(V)

(VI)

Bu yapıların hangileri ön beynin kısımları arasında yer alır? A) I ve II



B) III ve IV

D) I, II ve V

C) V ve VI

E) III, IV ve VI



I. Duyu nöronu omurilikte çapraz yaparak uyarıyı beynin sağ yarım küresine taşır.



II. Beyinde oluşan cevap, ara beyinde motor nöronun çapraz yapması ile sol ele ulaşır.



III. Beyinde cevap oluşumunda uç beyindeki ara nöronlar görev alır.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

15

Test 04

1. B

8. Çevresel sinir sistemi, beyinden ve omurilikten çıkan duyu ve

3. E

4. A

5. D

6. E

7. D

8. E

9. E 10. C 11. A 12. A 13. D

11. Çevresel sinir sistemi duyu ve motor bölümünden oluşur.

motor nöronlarından oluşur.



2. D

Duyu bölümü duyu reseptörleri ve duyu sinirlerinden, motor bölümü otonom ve somatik sinirlerden (motor nöronlardan) oluşur.

Buna göre;



I. göz bebeklerinin genişlemesi,



II. ince bağırsak faaliyetinin artırılması,



III. kalp atımının hızlandırılması,



I. Dış çevreden gelen uyarıları algılamayabilir.



IV. bronşların genişletilmesi,





V. idrar torbasının kasılmasının sağlanması

II. Dış çevreden gelen uyarıları algılar fakat tepki oluşturamayabilir.



olaylarından hangileri otonom sinir sisteminin kontrolünde gerçekleştirilir?



A) l ve ll



B) lll ve lV

D) I, lll ve V

Çevresel sinir sisteminde duyu bölümünde hasar oluşan bir kişi ile ilgili,





C) lV ve V

III. İstemli davranışları gerçekleştirebilir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



E) I, II, lll, lV ve V

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Aşağıda omuriliğin yapısı ve bağlantılı olduğu bazı sinirler numaralandırılarak gösterilmiştir. Arka 1

4

9. Bir müzik enstrümanı çalarken, I. Beyin korteksindeki görsel bölüm uyarılır.



II. Somatik sinirlerde impuls iletimi hızlanır.

2

6



III. Uç beyinde birçok işlem merkezi aynı anda iş yapabilir.



IV. Omurilikten beyine impuls iletimi hızlanır.



olaylarından hangileri gerçekleşir?



A) I ve II



B) II ve III

D) I, II ve IV

5

C) II, III ve IV

E) I, II, III ve IV

3 Çözüm Yayınları



Ön

Buna göre uyurken sağ ayağına iğne batırılan bir insanın sol ayağını çekmesi şeklinde gerçekleşen bir refleks olayı ile ilgili,



I. Uyartının izlediği yol 1 - 2 - 3 şeklinde sıralanır.



II. Uyartı arka kökteki duyu nöronlarından omuriliğe, oradanda omuriliğin ön kökünden çıkan motor nöronlara aktarılır.



III. 1 deki uyartı iletim hızı 3’deki uyartı iletim hızından yüksek olabilir.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız Il



B) I ve II

C) I ve III

E) I, II ve III

D) II ve III

13. Uyarılmış bir sinir hücresine belirli bir zaman süresince 16

eşik değerin üzerinde giderek artan şiddette uyarı verildiğinde sinir hücresinde,

10. Bir insanda herhangi bir nedenden dolayı beyin

Aksiyon potansiyeli

kabuğu ile omurilik soğanı arasındaki sinirsel bağlantı engellenirse,



I. solunum,



II. boşaltım,



0 I

III. basit refleks

Tepki şiddeti

İmpuls iletim hızı

Zaman 0

II

Zaman

0 III

Zaman



olaylarından hangilerinde bir aksama gözlenmez?



grafiklerde verilen değişimlerden hangileri gözlenir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III



B) I ve II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve III

1. Yetişkin bir insanda bulunan bir nöron aşağıdaki

4. Aşağıda insan beyninin kısımları gösterilmiştir.

olaylardan hangisini gerçekleştiremez?

Uç Beyin (I)



A) Protein sentezi



B) Nörotransmitter üretimi



C) Sentriol eşlenmesi



D) mRNA sentezi



E) Nükleotit sentezi

Pons Omurilik Soğanı (VII) Omurilik

göstermektedir.

I. uyarı sıklığı,



II. akson çapı,



III. uyarı şiddeti,



IV. ranvier boğumu sayısı



verilenlerden hangileri yazılabilir?



A) Yalnız IV



B) Yalnız III

D) II ve IV

Çözüm Yayınları

Bu değişime neden olan faktörleri ifade eden X yerine;

(V) Beyincik



A) II ve VII numaralı kısım vücut içi dengenin ayarlanmasından sorumludur.



B) V numaralı kısımda görsel bilgilerin alındığı ve işlendiği merkezler bulunur.



C) IV numaralı kısım II numaralı kısmın kontrolünde salgı yapar.



D) I numaralı kısımda oluşan hasar; öğrenme, zeka, hafıza gibi olayları olumsuz etkileyebilir.



E) III numaralı kısım, koku olma duyusu hariç diğer duyu organlarından gelen uyarıların uç beyne dağıtım yeridir.

5. Beyin sapı; omurilik soğanı, orta beyin ve ponstan oluşmaktadır.



Beyin sapını oluşturan yapılarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



A) Omurilik soğanı beyinden gelen sinirlerin çapraz yaparak vücuda gönderilmesini sağlar.



B) Orta beyin vücut duruşunu belirleyen kas aktivitesini ayarlar.



C) Pons, beyinciğin iki yarım küresi arasında impuls iletimi sağlar.



D) Pons ve omurilik soğanı arka beynin kısımlarındandır.



E) Omurilik soğanı zedelenirse hayati olaylarda herhangi bir aksama görülmez.

C) I ve III

E) II, III ve IV

Orta Beyin

Buna göre numaralandırılmış kısımlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?

İmpuls hızı



Talamus (III)



X



Hipotalamus (II)

Hipofiz (IV)

2. Aşağıdaki grafik, bir nöronda impuls iletim hızındaki değişimi

05

BÖLÜM 01 Test

Sinir Sistemi - 5

3. Hipotalamus vücutta kararlı iç dengenin ayarlamasından sorumludur.



Buna göre, aşağıdakilerden hangisi hipotalamusun kararlı iç dengenin sağlanmasındaki düzenleyicilik görevleri arasında yer almaz?



A) Vücut ısısının sabit tutulması



B) Parathormon salgılanması



C) Susama, idrar oluşumu, elektrolit dengesinin düzenlenmesi



D) Karbonhidrat metabolizmasının ayarlanması



E) Kan basıncı ve kalp atış hızının ayarlanması

17 6. Motor sinirlerdeki impuls iletiminin engellendiği bir

bireyde aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşmez?



A) Reseptör tarafından uyarının alınması



B) Uyartının duyu nöronu aracılığıyla merkezi sinir sistemine iletilmesi



C) Uyarının reseptörlerden duyu nöronuna iletilmesi



D) Efektör hücrelerin uyarana özgü yanıt vermesi



E) Ara nöronun aksiyon potansiyelinde değişiklik olması

Test 05

1. C 2. A

7. İnsanlar bazı davranışları sık tekrarlandığında bu

3. B

4. B

5. E

6. D

7. C

8. E

9. A 10. B 11. D 12. C

10. Bir köpeğin duyduğu bir ses karşısında kulaklarını

dikleştirmesi sürecinde gözlenen aşağıdaki olaylardan hangisi üçüncü sırada gerçekleşir?

davranışların denetimi uç beyinden omuriliğe devredilir.



Buna göre, aşağıda verilenlerden hangisi bu duruma örnek değildir?



A) Duyu nöronunda impuls oluşumu



A) Araba kullanma



B) Orta beyinde cevap oluşması



B) Bilgisayar klavyesine bakmadan yazı yazma



C) Kulaktaki reseptörlerin ses ile uyarılması



C) Köpekten korkan birisinin köpek görünce irkilmesi



D) Motor nöronda impuls oluşumu



D) Nota defterine bakmadan kemanla bir müzik eseri çalma



E) Efektör organda tepki oluşması



E) Bilinen bir müzik eşliğinde dans etme

11. Bir ortamda çalınan müziğin sesi gittikçe artmaktadır. 8. Sigara içindeki nikotin vücutta birçok aktivitenin değişmesine



neden olur. Nikotin merkezi sinir sistemi üzerinde de bazı olumsuzluklar yaratır. Bunlardan bazıları öğrenme bozuklukları, dolaşım ve solunum merkezlerinin çalışmasında aksamalardır. Bu bilgiye göre nikotin, beyinde bulunan;



Müzik sesi arttıkça nöronlarda impuls iletimi ile ilgili aşağıdaki değişikliklerden hangisi görülür?



A) Nöronlarda impuls iletim hızı artar.



B) Nöronlarda impuls iletim şekli değişir.



C) Sinapslarda elektriksel iletim hızı artar.

I. beyin kabuğu,



D) Nöronlarda oluşan impuls sayısı artar.



II. orta beyin,



E) Uyarılan nöron sayısı artar ve uyarı iletimi hızlanır.



III. beyincik,



IV. omurilik soğanı



bölümlerinden hangilerini olumsuz etkiler?



A) I - II



B) I - III

D) III - IV

Çözüm Yayınları



C) II - III

E) I - IV

12. Aşağıda bir nörona uygulanan farklı şiddetteki uyarılar ve bu uyarılara bağlı olarak nöronda birim zamanda oluşan impuls sayısı gösterilmiştir. Nörona uygulanan uyarı şiddeti

Eşik değer

9. Loş bir ortamda bulunan bir çocuk, önüne çıkan dolabı

farkedemez ve dolaba çarparak düşer. Bu olay karşısında çocuk çok korkarak çığlık atar.



0

1

5

İmpuls sayısı

10



Bu süreçte merkezi sinir sisteminde aşağıdaki değişimlerden hangisi gerçekleşmez?



A) Omurilikteki görme refleks merkezi göz bebeklerini büyütür.



I. Nöron eşik değerin altındaki uyarılara cevap oluşturmamıştır.



B) Sempatik sinirler kalbin çalışmasını hızlandırır.





C) Beyincik, çarpma sonucu vücudun dengesini ayarlamadığı için yere düşer.

II. Uyartı şiddeti arttıkça nöronun verdiği tepkinin şiddeti de sürekli artmıştır.





D) Uç beyindeki görme merkezine yeterli ışık ulaşmadığı için net bir görüntü oluşmaz.

III. Uyartı şiddetinin eşik değerinin üzerine çıkarılması nöronda oluşan impuls sayısını artırmıştır.



yorumlarından hangileri yapılabilir?



E) Korkma olayında sempatik sinirler sindirim sistemi faaliyetlerini yavaşlattığı için tükürük salgısı azalır.



A) Yalnız III

18



Grafiğe göre,



B) I ve II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve III

1.

l. İşitme

4. İnsanda reseptörlerin yoğunlaştığı;



ll. Tat alma



l. sarı bölge,



lll. Koku alma



ll. sarı nokta,



lV. Görme



lll. dermis,



lV. tat tomurcuğu,



V. korti organı



Yukarıda verilen duyuların hangilerinin alınmasında görev yapan reseptörlerin uyarılma şekli benzerdir?



A) l ve ll



06

BÖLÜM 01 Test

Duyu Organları - 1

B) l ve lll

D) ll ve lV

C) ll ve lll

E) lll ve lV



kısımlarından hangilerinde kimyasal uyarıları alan reseptörler bulunur?



A) l ve ll

2. Aşağıdaki göz kusurlarından hangisi mercek kullanılarak düzeltilemez?



A) Miyop



B) Hipermetrop



C) Astigmat



Çözüm Yayınları



B) l ve lV

D) lll ve V

C) ll ve lll

E) lV ve V

5. İnsan kulağına ait aşağıdaki yapılardan hangisi dengenin sağlanmasında görev almaz?



A) Salyangoz



B) Kesecik



C) Tulumcuk

D) Presbitlik



D) Otolit taşları

E) Renk körlüğü



E) Yarım daire kanalları

19 3. Aşağıdakilerden hangisi derinin görevleri arasında

6. Miyop ve hipermetrop göz kusurları için;

sayılamaz?



l. göz küresinin önden arkaya doğru çapının değişmesi,



A) Boşaltıma yardımcıdır.



ll. cisimlerden gelen ışınların retinada odaklanamaması,



B) Solunuma yardımcıdır.



lll. yakındaki cisimlerin net olarak görülememesi



C) Mikroplara karşı antikor üretir.



özelliklerinden hangileri ortak olabilir?



D) Dokunma duyusunu algılar.



A) Yalnız l



E) Vücut sıcaklığının ayarlanmasına yardımcıdır.



B) Yalnız ll

D) l ve ll

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll

Test 06

1. C

7. İnsandaki duyu organlarının tümünde aşağıdaki

2. E

3. C

5. A



– Koku alma



A) Duyu reseptörlerinde uyartı oluşturan uyarıcıların cinsi



– Görme



B) Duyu reseptörlerinin eşik değerdeki uyarılar ile uyarılması



– Tat alma



C) Uyarıların beyin kabuğundaki değerlendirildiği merkez





D) Uyartıların talamustan beyin kabuğundaki ilgili merkeze iletilmesi



l. uç beyin,



ll. talamus,



E) Uyarıları alan reseptör hücre çeşidi



lll. omurilik soğanı

duyu organı eşleştirmelerinden hangisi doğrudur?

Papilla

Deri

B)

Sarı bölge

Göz

C)

Sarı nokta

Burun

D)

Korti organı

Kulak

E)

Sarı bölge

Dil

Çözüm Yayınları

A)

Duyu organı

7. B

8. D

9. E 10. A 11. D 12. A

duyularının değerlendirilmesinde,



yapılarından hangileri ortak olarak görev yapar?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

11. Bir öğrenci, bahçede dolaşırken;

8. Aşağıda verilen duyu reseptörlerinin bulunduğu yer ve Reseptörün bulunduğu yer

6. D

10. İnsanda,

özelliklerden hangisi ortaktır?





– çiçek açan gülleri görmesi,



– çiçeklerin kokusunu hissetmesi,



– çiçekleri koparmaya çalışırken diken batan elini çekmesi,



– çiçekleri kokladıktan sonra hapşırması



durumları yaşanıyor.



Buna göre yukarıda verilen olaylar sırasında aşağıdaki yapılardan hangisi faaliyet göstermemiştir?



A) Uç beyin

B) Talamus



C) Omurilik

D) Korti organı



20

4. B

E) Omurilik soğanı

9. İnsanda dokunulan bir cismin sıcak ya da soğuk olduğunun algılanması sürecinde;



l. sıcaklığa duyarlı reseptörler,

12. İnsan gözünde görüntü oluşumu sırasında;



ll. duyu nöronu,



I. ışığa duyarlı reseptörlerin uyarılması,



lll. talamus,



II. göze girecek ışık miktarının ayarlanması,



lV. beyin kabuğu



III. cismin görüntüsünün düz, net ve renkli algılanması



yapılarından hangileri etkinlik gösterir?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV



olaylarından hangileri retinada gerçekleşir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BÖLÜM 01 Test

Duyu Organları - 2 1. Aşağıdaki duyulardan hangisine ait reseptörler,

5. Burun, göz ve deride bulunan reseptör hücreler ile ilgili;

vücudumuzda diğerlerine göre daha geniş bir alana yayılmıştır?



A) Tat alma



B) Koku alma

D) İşitme

07

C) Görme

E) Dokunma



l. ışık uyaranı ile uyarılma,



ll. mekanik uyaranlar ile uyarılma,



lll. kimyasal uyarıları algılama,



özelliklerinden hangileri ortak değildir?



A) Yalnız I



B) l ve ll

D) ll ve lll

C) l ve lII

E) l, ll ve lll

2. İnsan kulağına ait aşağıdaki yapılardan hangisi iç kulakta yer almaz?



A) Salyangoz



B) Kesecik



C) Kulak zarı



D) Tulumcuk



E) Yarımdaire kanalları

Çözüm Yayınları

6. Koku ve tat duyuları ile ilgili;

3. Bir insanın derisinde;

l. dokunma,



ll. basınç,



lll. sıcak - soğuk,



lV. ağrı



mekanik duyularının hangilerinin algılanmasını sağlayan reseptörler bulunur?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll



l. uyarıları alan reseptör hücrelerin bulunduğu organ,



ll. alınan uyarıların beyine iletim şekli,



lIl. alınan uyarıların beyinde değerlendirildiği merkez



özelliklerinden hangileri ortaktır?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) lI ve llI

C) I ve II

E) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

7. İnsan dili ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?

4. Bir insanın kulağına gelen ses dalgaları;

l. kulak zarı,



ll. çekiç - örs - üzengi kemikleri,



lll. korti organı,



lV. oval pencere



yapılarından hangi sırayla geçer?



A) l - ll - lll - lV

B) l - ll - lV - lll



C) ll - l - lll - lV

D) ll - lll - lV - l



E) lll - l - lV - ll



A) Dilde bulunan reseptörler sıvıda çözünen maddeler ile uyarılır.



B) Dilin farklı kısımları farklı tatları daha yoğun algılayacak şekilde özelleşmiştir.



C) Dilde bulunan reseptörler eşik değerdeki uyarılar ile uyarılır.



D) Duyu sinirleri ile taşınan impulslar talamusa uğramadan beyne iletilir.



E) Dildeki tat tomurcuklarında bulunan duyu hücreleri tat alma sinirleriyle bağlantılıdır.

21

Test 07

1. E

8. İnsanda koku duyusu ile ilgili,

l. Koku reseptörleri burun boşluğunun üst kısmındaki sarı bölgede bulunur.



ll. Koku reseptörlerinin her biri özelleşmiş sinir hücreleridir.



lll. Sıcaklık, nem gibi faktörler kokuların alınmasını etkiler.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız l



B) Yalınz lll

D) l ve lll

E) I, II ve III

3. E

4. B

5. E

6. B

7. D

8. E

9. D 10. B 11. D 12. B

11.

– Göz küresinin çapı kısalmıştır ya da göz merceği incelmiştir.



– Görüntü ağ tabakasının arkasına düşer ve cisim net görülemez.



C) l ve ll

2. C

Yukarıda bazı özellikleri verilen göz kusuru ile ilgili,



l. Hipermetrop olarak tanımlanır.



ll. Uzak net olarak görülemez.



lll. İnce kenarlı mercek kullanılarak düzeltilir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve llI

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

9. Alacakaranlık ortamda, yakındaki cisme bakan bir



l. göz merceği,



ll. göz bebeği,



lll. kör nokta,



lV. kirpiksi cisimdeki kaslar



yapılarından hangilerinde değişim olması beklenir?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lV

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

Çözüm Yayınları

birey aniden aydınlatılan ortamda uzaktaki bir cisme baktığında;

12. Aşağıdaki tabloda bir insanda P, R ve S duyu organlarında bulunan reseptör çeşitleri verilmiştir. Duyu organı çeşidi

10. Aşağıdaki tabloda iki deneğin bulunduğu ortamın sıcaklığı,

nem oranı ve ortama bırakılan aynı cinsten koku partiküllerinin yoğunluğu ile ilgili bilgiler verilmiştir.

Denek

22

Ortam Ortamın sıcaklığı nem oranı

Koku partiküllerinin yoğunluğu

D1

10°C

% 10

% 50



D2

35°C

% 30

% 70



Buna göre,



I. D1 deneğinin koku reseptörleri D2 deneğininkinden daha çabuk yorulur.



II. D2 deneği D1 deneğinden daha hızlı koku alır.



III. D1 deneğinin bulunduğu ortamın sıcaklığı koku almada görevli olan reseptörlerin yapısını bozar.



yorumlarından hangileri yapılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Reseptör Çeşidi Mekano Foto Kemo reseptör reseptör reseptör

P

+

–

–

R

–

+

–

S

–

–

+



+: Duyu organında reseptörün bulunduğunu,



–: Duyu organında reseptörün bulunmadığını göstermektedir.



Tabloya göre;



l. P, R ve S duyu organlarından alınan uyarılar, duyu nöronları aracılığı ile talamusa uğradıktan sonra beyin kabuğundaki ilgili merkezlere taşınır.



ll. R duyu organındaki reseptörün uyarılabilmesi için uyarıcı maddenin sıvı içinde çözünmesi gerekir.



lll. P, R ve S duyu organlarındaki reseptörlerle alınan tüm uyarılar beyin kabuğunun aynı bölgesinde değerlendirilir.



ifadelerinden hangileri kesinlikle söylenir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

E) ll ve lll

C) Yalnız lll

1. Aşağıda işitme olayında görevli kulağa ait bölümler verilmiştir. Kulak kepçesi



Kulak yolu

I

Çekiç

Kohlear Vestibüler III II kanal kanal Korti organı IV Uç beyin



4. Aşağıdaki şekilde iç kulakta bulunan işitmeden sorumlu

Örs

salyangozun açılmış hali gösterilmiştir.

Üzengi

Vestibüler kanal Oval pencere

İşitmenin gerçekleşmesi sürecinde numaralandırılmış yerlere yazılması gerekenler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? I



II

III

IV

A)

Kulak zarı

Yuvarlak pencere

Timpanik kanal

Salyangoz

B)

Östaki borusu

Salyangoz

Oval pencere

Dalız

C)

Tulumcuk

Salyangoz

Yuvarlak pencere

Timpanik kanal

D)

Kulak zarı

Oval pencere

Timpanik kanal

Duyma sinirleri

E)

Kulak zarı

Oval pencere

Perilenf sıvısı

Salyangoz

okula başladığında görme ile ilgili problemler yaşamaya başlamıştır. Yapılan doktor kontrolünde göz merceğinin normalden şişkin ve göz çapının normalden uzun olduğu belirlenmiştir.

Korti organı Yuvarlak pencere

Çözüm Yayınları

2. 7 yaşına kadar görme ile ilgili problemi fark edilmeyen Ece,

Kohlear kanal

Tüylü duyu hücreleri



Timpanik kanal



Bu yapıdaki bölümlerle ilgili,





I. Vestibüler kanal ve timpanik kanal perilenf sıvısı ile doludur.



II. Kohlear kanal endolenf sıvısı ile doludur.



III. Korti organının tabanındaki temel zar, ses dalgaları ile titreşir ve reseptör hücrelerini uyarır.



IV. Oval pencereden çıkan duyu nöronları reseptördeki uyarıyı beyin kabuğuna taşır.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) I ve II





08

BÖLÜM 01 Test

Duyu Organları - 3

B) II ve III

D) I, II ve III

C) II, III ve IV

E) I, II, III ve IV

5. Deri, vücudun dış çevredeki bir çok değişimi algılamasını

sağlayan duyu organıdır. Dokunma duyusu vücudun bir çok yerinde algılanabilir fakat parmak uçlarında bu duyu daha kuvvetli hissedilir.

Bu göz kusuru ile ilgili,



I. Sadece genlerle aktarılan bir göz kusurudur.





II. Yakını net görüp, uzağı net görememe problemidir.





III. Tedavisinde ince kenarlı mercek kullanılır.

I. farklı vücut bölgelerindeki dokunma hissinin, uç beyinde farklı yerlerde değerlendirilmesi,



II. dokunma hissini algılayan reseptörlerin impuls iletim hızının farklı olması,



III. dokunma reseptörlerinin vücut bölgelerinde farklı yoğunlukta bulunması



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız II



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

Bu durum;

E) I, II ve III

verilenlerden hangileri ile açıklanabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I ve III

3. İnsanda çevredeki değişimleri algılayan duyu reseptörleri ile ilgili;



I. eşik değer ve üzerindeki uyarılarla uyarılabilme,



II. doğrudan dış çevreye açık olma,



III. mekanik uyaranlarla uyarılma,



IV. duyu nöronlarında impuls oluşumunu sağlama



özelliklerinden hangileri ortaktır?



A) I ve II



B) I ve IV

D) III ve IV

E) I, II ve IV

C) II ve III

23 6. Tat ve koku duyusunu algılayan organlar için;

I. uyaranı algılayan reseptör çeşidi,



II. kimyasal çözünme ile impuls oluşumu,



III. belli bir şiddetteki uyarana karşı bir süre sonra tepki oluşturmama



özelliklerinden hangileri ortaktır?



A) Yalnız I



B) I ve II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve III

Test 08

1. D

7. İşitme ve dengede görevli olan kulak ile ilgili aşağıdaki

2. A

3. B

4. D

5. C

6. B

7. B

8. E

9. B 10. C 11. D 12. A

10. İnsan gözüyle ilgili;

bilgilerden hangisi doğru değildir?



I. Yaş ilerledikçe göz merceği esnekliğini yititirir ve yakındaki cisimlere odaklanamaz.



II. Gözdeki rhodopsin pigmenti sentezlenemediği için aydınlık ortamdan karanlık ortama girilince görüntü oluşmaz.

C) Salyangozdan çıkan işitme sinirleri talamus üzerinden uç beyine uyarı taşır.



III. Göz merceğinin saydamlığını yitirmesiyle net olmayan bulanık bir görüntü oluşur.



D) Orta kulaktaki çekiç - örs - üzengi kemikleri gelen sesi oval pencereye iletir.





E) Dış kulak ses dalgalarını toplayarak orta kulağa aktarır.



A) Orta kulakta hem işitme hem de kulak içi basınç ayarlama ile ilgili yapılar bulunur.



B) İç kulaktaki otolit taşları sesin şiddetini artırarak duymayı kolaylaştırır.



yukarıda verilen durumlara bağlı olarak ortaya çıkan görme problemleri aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? I



8. Aşağıdaki tabloda göze ait bazı kısımlar ve özellikler

II

III

A)

Katarakt

Renk körlüğü

Miyop

B)

Hipermetrop

Gece körlüğü

Katarakt

C)

Presbitlik

Gece körlüğü

Katarakt

D)

Hipermetrop

Renk körlüğü

Astigmat

E)

Presbitlik

Astigmat

Miyop



Gözün kısımları

Özellikleri

İris (I)

Görüntünün ters oluştuğu yerdir. (a)

Göz bebeği (II)

Göze rengini veren pigmentleri taşır. (b)

Sarı nokta (III)

Eksikliğinde renk körlüğü oluşur. (c)

Göz merceği (IV)

Göz bebeğinden gelen ışığı kırar. (d)

Çubuk hücreleri (V)

Göze giren ışık miktarını ayarlar. (e)

Göz kısmı ve özellikleri ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? A) I - b



B) II - e

D) IV - d

C) III - a

E) V - c

Çözüm Yayınları

verilmiştir.

11. Tüm duyu organları için;

I. duyu reseptörlerine sahip olma,



II. duyu nöronlarının talamus üzerinden uç beyine taşınması,



III. eşik şiddette ve üzerinde uyarıların alınmasını sağlama



özelliklerinden hangileri ortaktır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) II ve III

9. Bale dersleri alan bir çocuk, dönme hareketlerini yapmakta

zorlanır ve bir süre sonra başı döndüğü için dersi yarım bırakır.

24



Bu çocuğun hareketleri yaparken zorlanması;



I. iç kulaktaki salyangozun beyincikle koordineli çalışamaması,



II. yarım daire kanallarındaki sıvının yavaş hareket etmesi,



III. kohlear kanalın tabanında bulunan temel zarın titreştirilememesi



durumlarından hangilerinden kaynaklanmaktadır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) II ve III

C) Yalnız III

12. Göze gelen ışık ile kulağa gelen ses dalgalarının algılanması sürecinde;



I. duyu organlarındaki reseptörlerin uyarılma şekli,



II. duyu nöronlarında oluşturulan impulsun merkezi sinir sistemine taşınma şekli,



III. iletilen impulsun beyin kabuğundaki değerlendirildiği merkezi sinir sistemi kısmı



verilenlerden hangileri ortak olabilir?



A) Yalnız II



B) I ve II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve III

BÖLÜM 01 Test

Duyu Organları - 4 1. Deri, epitel doku ve temel bağ dokudan oluşur.

09

4. İç kulaktaki yarım daire kanalları, tulumcuk ve kesecik,

beyincik ile birlikte vücut dengesinin ayarlanmasını sağlar.



Derideki bu yapılarla ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?





A) Üst deri çok katlı yassı epitelden oluşmuştur.





B) Üst derideki epitel hücrelerinin bölünme yeteneği yoktur.

I. Tulumcuk ve kesecik içindeki otolit taşları başın sağasola, yukarı-aşağı hareketi sırasında duyu nöronlarında impuls oluşumu sağlar.



C) Temel bağ dokuda farklı görevler üstlenmiş hücreler ve bol



II. Yarım daire kanalları başın dönme veya açısal hareketlerinde denge sağlanmasında görev alır.



III. Kulaktaki denge kısımları impulsu beyinciğe iletir, beyincik hareket yönünü algılayarak uç beyne iletir ve denge kurulur.

Vücut dengesini ayarlayan bu yapılarla ilgili,

miktarda lif bulunur.

D) Temel bağ dokudaki hücrelerden olan makrofajlar vücut savunmasında görev alır.



E) Üst deriyi oluşturan epitel dokunun kalınlığı vücudun her yerinde aynı değildir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

2.

IV III

I



Yapılan bir deneyle dil üzerindeki 4 farklı bölümdeki tat alma oranları incelenmiştir. I numaralı bölümde acı tat hissinin, IV numaralı bölgede hissedilenden daha az olduğu gözlenmiştir.



Bu deney aşağıdakilerden hangisini anlamaya yönelik olarak yapılmıştır?



A) Dildeki reseptör çeşitlerinin belirlenmesi



B) Tat alma için gerekli olan eşik değerin bulunması



C) Dilin hangi bölgesinde hangi tadın daha yoğun algılandığı



D) Dildeki reseptörlerin nasıl uyarıldığı



E) Reseptörlerde uyarı iletimini hızlandıran faktörlerin neler olduğu

Çözüm Yayınları

5. Aşağıda verilenlerden hangisi derinin görevlerinden birisi

II

değildir?



A) Vücuda şekil ve bütünlük kazandırma



B) Terleme yoluyla boşaltıma yardımcı olma



C) Sahip olduğu reseptörler aracılığıyla çeşitli duyuları alma



D) Mikroorganizmaların vücuda girmesini engelleme



E) Kan hücrelerini üreterek dolaşıma katma

6. Göz merceğinin temel görevi, gelen ışığı sarı nokta üzerine

odaklamaktır. Bu işi yaparken şekli ve kalınlığı değişir. Buna “göz uyumu” denir.

3. İlkokulda resim yapan Ali, resimde ağaç yapraklarını siyah,

elmaları mor renge boyamıştır. Öğretmeni Ali’ye yaprakları ve elmayı neden farklı renkte boyadığını sorduğunda Ali’nin bu durumun farkında olmadığını anlar.



Bu durumla ilgili;



I. çubuk reseptörlerinin eksikliğinden kaynaklanır,



II. koni reseptörlerinin eksikliğinden kaynaklanır,



III. göz merceğindeki şekil bozukluğundan kaynaklanır



yargılarından hangileri söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I ve III

C) Yalnız III



Buna göre uzaktaki bir cisme bakarken;



I. mercek incelir,



II. kirpiksi kaslar kasılır,



III. asıcı lifler gerilir,



IV. ışık daha çok kırılır



olaylarından hangileri gerçekleşir?



A) I ve II



B) I ve III

D) II ve IV

E) III ve IV

C) II ve III

25

Test 09

1. B

7. İşitme organı olan kulaktaki işitme olayı ile ilgili aşağıdaki

2. C

3. B

4. E

5. E

6. B

7. B

8. D

9. D 10. D 11. E 12. C

10. Koku alma organı olan burun ile ilgili,

açıklamalardan hangisi yanlıştır?



I. Koku alma dışında, alınan havadaki O2’nin çözünmesini de sağlar.



II. Sarı bölgede bulunan kemoreseptörler aslında özelleşmiş sinir hücrelerinin dentritleridir.



III. Koku soğancığında bulunan duyu nöronları kokunun çeşidini belirler.



A) Dış kulaktaki kulak zarı sesin çarparak ilk kez titreşim oluşturduğu yerdir.



B) Üzengi kemiğinden sonra ses östaki borusuyla iç kulağa aktarılır.



C) Oval pencere, orta kulak kemiklerindeki sesi salyangoza aktarır.



ifadelerden hangileri doğrudur?



D) Salyangoz içindeki sıvı, titreşimlerin ses dalgalarına dönüşümünü sağlar.



A) Yalnız I



E) Kohlear kanaldaki perilenf sıvısı ses dalgaları oluşturarak korti organındaki tüylü reseptörleri uyarır.





B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

11. Koku duyusu burun tarafından alındıktan sonra uyartı beynin ilgili bölümüne taşınır.

8. Gözdeki görme olayında görevli yapılar şunlardır; (I) Kornea

(II) Göz merceği

(III) Göz bebeği

(Vl) Sarı benek

(V) Görme sinirleri (VII) Uç beyin



(IV) Camsı cisim

Buna göre göze giren ışığın görme olayı gerçekleşene kadar geçtiği yolda hangi yapılar yer değiştirirse sıralama doğru olur?

Çözüm Yayınları





Koku duyusu beyinde hangi bölümler üzerinden koku merkezine iletilir?



A) Beyincik - Omurilik soğanı



B) Talamus - Uç beyin



C) Uç beyin - Hipofiz



D) Orta beyin - Beyincik



E) Hipotalamus - Uç beyin

12. Aşağıdaki şekilde insan gözünün yapısı gösterilmiştir.



A) I ile II / III ile IV

B) II ile III / V ile VII

Kirpiksi cisim



C) III ile IV / V ile VI

D) II ile III / V ile VI

Saydam tabaka İris Göz bebeği



E) I ile III / IV ile VI

Mercek bağları (Asıcı lifler) Damar tabaka Sarı benek Ağ tabaka Görme siniri

Göz merceği Kör nokta (optik disk)

Sert tabaka



Buna göre, göz ve görme olayı ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

9. Bir cismin görülmesi için aşağıdakilerden hangisi



A) Göze gelen ışınlar, saydam tabaka ve göz merceğinde kırılmaya uğrar.



A) Işınların mercekte kırılması





B) Duyu sinirlerinin impulsları beynin görme merkezine iletmesi

B) Kirpiksi cisim ve asıcı lifler kasılarak ya da gevşeyerek göz merceğinin çapını değiştererek göz uyumunu sağlar.





C) Duyu sinirlerinde impuls oluşması

C) Görme sinirlerinin gözü terk ettiği kör nokta fotoreseptörlerce zengindir.



D) Koni reseptörlerinin belirli dalga boyundaki ışıkla uyarılması



D) Damar tabaka gözün ön kısmında farklılaşarak göze rengini veren irisi oluşturur.



E) Işığın retina üzerine düşmesi



E) Damar tabaka kan damarlarınca zengindir.

26 mutlaka gerçekleşmek zorunda değildir?

10

BÖLÜM 01 Test

Endokrin Sistem - 1 1. İnsanlarda endokrin bezlerden salgılanan hormonlarla

4. İnsanda üretilen aşağıdaki hormon çiftlerinden hangisi



l. Hedef hücrelere kanla taşınan kimyasal düzenleyicilerdir.



A) Adrenalin - Kortizol



ll. Hedef hücrelerinde bulunan reseptör proteinler tarafından tanınırlar.



B) Tiroksin - Kalsitonin



C) İnsülin - Glukagon



lll. Sinir sistemiyle birlikte sistemlerin uyum içinde çalışmasını sağlarlar.



D) Östrojen - Progesteron



E) ADH - Aldosteron

ilgili,



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

antogonist (zıt) çalışır?

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

5. Aşağıdaki hormon çiftlerinden hangisi aynı endokrin bez tarafından üretilmez?



l. vücudun büyümesinin kontrolü,



ll. üreme etkinliğinin düzenlenmesi,



lll. ikincil eşeysel özelliklerin gelişmesi,



lV. genel vücut metabolizmasının denetlenmesi



faaliyetlerinden hangilerinin gerçekleştirilmesinde hormon etkinliği gözlenebilir?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

Çözüm Yayınları

2. İnsanlarda;



A) Parathormon - Adrenalin



B) Kortizol - Aldosteron



C) Tiroksin - Kalsitonin



D) Glukagon - İnsülin



E) FSH - LH

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

6. Aşağıda hipofiz bezinden salgılanan numaralandırılmış hormonların etkilediği organlar gösterilmiştir.



Kemikler

Böbrek üstü bezi

3. Aşağıdaki hastalıklardan hangisi hormonal değildir?

A) Tetani



B) Hemofili



C) Addison



27

l

V

ll

Hipofiz lV

Yumurtalık

Tiroit bezi

III Süt bezleri



Buna göre; aşağıdakilerden hangisindeki numaralandırılmış hormon doğru adlandırılmamıştır?

D) Miksodema



A) l → STH

E) Basit guatr



B) ll → TSH

D) lV → FSH

C) lll → LH

E) V → ACTH

Test 10

1. E

7. Bir insanda adrenalin hormonu normalden fazla l. kalp atış hızı,



ll. kan basıncı,



lll. soluk alıp verme hızı,



lV. kandaki Ca+2 miktarı

4. C

5. A

6. C

7. D

8. C

9. D 10. E 11. D 12. E

Kandaki glikoz miktarı N t1



faktörlerinden hangilerinin artması beklenir?



A) l ve ll



3. B

11.

salgılanırsa;



2. E

B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

t2

t3

Zaman

t4

N : Normal değer Yukarıdaki grafik sağlıklı bir bireyin kanındaki glikoz miktarının zamana bağlı değişimini göstermektedir.

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV



Buna göre belirtilen zaman dilimlerinde gerçekleşen olaylarla ilgili,



I. t1 ve t4 zaman aralığında hipofiz bezi pankreası uyarmıştır.



II. t2 de glukagon hormonu etkilidir.



III. t3 de sindirim kanalında emilen glikoz miktarı artmıştır.

8. İnsan vücudunda aşağıda verilen düzenlenmelerden



yargılarından hangileri söylenebilir?

hangisinde hipofiz bezi rol oynamaz?



A) Yalnız I



A) Derinin renginin koyulaşması





B) Vücudun su dengesinin ayarlanması



C) Kan şekerinin düşürülmesi



D) Metabolizma hızının artırılması



E) Süt bezlerinden süt salgılanması

B) Yalnız III E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

D) II ve III

C) I ve II

9. Hipofiz bezinin;

l. salgısını kana verme,



ll. birden fazla hormon salgılama,



lll. doğrudan hipotalamus tarafından kontrol edilme



özelliklerinden hangileri tiroit bezi için de geçerlidir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

12. Bir insanın kanındaki ADH miktarının değişimi aşağıdaki grafikte verilmiştir.

Kandaki ADH miktarı



E) l, ll ve lll

Normal seviye

Zaman

28



10. İnsanda bir hormonun salgılanması;

Buna göre ADH miktarındaki belirtilen değişime bağlı olarak,



l. sinirsel uyartılar sonucu,



l. Kandaki su miktarı azalır.



ll. uyarıcı hormonların kandaki düzeyinin artması sonucu,



ll. Seyreltik idrar oluşturulur.



lll. bir maddenin kandaki miktarının artması ya da azalması sonucu



lll. Kanın osmotik basıncı artar.



olaylarından hangileriyle gerçekleşir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll



durumlarından hangileri gözlenebilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll

11

BÖLÜM 01 Test

Endokrin Sistem - 2 1. Sağlıklı bir insana ait;

5. Her hormon farklı hedef doku hücreleri üzerinde etkilidir.



l. kan plazması,





ll. doku sıvısı,





lll. hücre sitoplazması,

l. hormonların hedef hücrelere farklı yollardan taşınabilmesi,



lV. mide öz suyu



ll. hormonların protein yapılı mesaj taşıyıcı kimyasal moleküller olması,



lll. hedef doku hücrelerinde hormona özgü reseptörlerin bulunması



sıvılarından hangilerinde hormonlara rastlanabilir?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

Bu durumun temel sebebi;

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV



özelliklerinden hangileri ile açıklanabilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) ll ve lll

2. Bir bireyde tiroksin hormonunun yetersiz salgılanması sonucu aşağıdaki hastalıklardan hangisi görülebilir?



A) Miksodema



B) Tetani



C) Şekersiz şeker hastalığı



D) Addison



E) Akromegali

6. Aşağıda hipotalamusun hipofizle etkileşimi sonucu X

Çözüm Yayınları

organının uyarılması gösterilmiştir.

3. İnsanda aşağıdaki yapılardan hangisi hem sinirsel hem de hormonal düzenleme yapar?



RF Hipotalamus → Hipofiz → X



Buna göre X organı;



l. tiroit bezi,



ll. böbrek üstü bezi,



lll. deri,



lV. yumurtalık



A) Ovaryum

B) Hipofiz



yapılarından hangileri olabilir?



C) Tiroit bezi

D) Hipotalamus



A) l ve ll



E) Pankreas



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

4. Hipofizden salgılanan;

l. FSH,



ll. LH,



lll. ACTH,



lV. TSH,



V. Prolaktin



29 7. İnsanlarda homeostatik dengenin sağlanmasında etkili olan tüm hormonlar;

hormonlarından hangileri aynı organ üzerinde etki gösterir? A) l ve ll



B) ll ve lll

D) lV ve V

E) l, lll ve V

C) lll ve lV



l. amino asit ya da protein yapılı olma,



ll. kana salgılanarak hedef hücrelere taşınma,



lll. hipofiz bezinin uyarması sonucu salgılanma



özelliklerinden hangilerine ortak olarak sahiptir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) lI ve llI

E) l, ll ve lll

C) I ve III

Test 11

1. D

8. Aşağıdaki hormonlardan hangisinin kan şekerinin A) İnsülin

D) Adrenalin

4. A

5. C

6. E

7. B

8. C

9. E 10. B 11. D 12. E

Hipotalamus

C) Kalsitonin

E) Glukagon

RF Negatif geri bildirim



B) Kortizol

3. D

11.

değişmesinde etkisi yoktur?



2. A

Hipofizin arka lobu

ADH

Boşaltım kanallarından suyun geri emilimi

9. Aşağıdaki tabloda bazı hormonlar ve bu hormonlara ait görevler verilmiştir. Hormon

Görev



Yukarıdaki şekilde vücudun su dengesinin düzenlenmesi gösterilmiştir.

Genel metabolizmayı hızlandırır.



Buna göre,

Kortizol

İhtiyaç durumunda amino asitleri ve yağ asitlerini glikoza dönüştürür.



Parathormon

Kandaki Ca++ miktarını artırır.

l. ADH yetersizliğinde boşaltım kanallarından suyun geri emilimi hiç gerçekleşmez.



İnsülin

Kandaki glikoz oranını azaltır.

ll. Kanın osmotik basıncı düşerse kandaki ADH miktarı azalır.

STH

Büyüme ve gelişmeyi sağlar.



lll. ADH suyun geri emilmesini sağlayarak vücudun su dengesini düzenler.

Kandaki

Tiroksin

miktarını azaltır.



Verilen hormonlar ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğru değildir?



A) Kortizol ve insülinin kandaki karbonhidrat oranına etkisi birbirine zıttır.



B) STH’nin etki alanı parathormondan fazladır.



C) Kalsitonin ve parathormon zıt etkiye sahiptir.



D) Tiroksin miktarı azalan bir bireyde üretilen enerji miktarı azalır.



E) Kalsitonin ve parathormon aynı bezden salgılanır.

Çözüm Yayınları

Kalsitonin

Ca++



ifadelerinden hangileri söylenebilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) ll ve lll

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

12.

Kalsitonin 1

2 Kan kalsiyum düzeyi

4

3 Parathormon

30

10.

l. Kalsitonin



ll. Parathormon



lll. Aldosteron



lV. ADH





Yukarıda verilen hormonlardan hangileri insan vücudunda mineral miktarının ayarlanmasında etkili değildir? A) Yalnız ll



B) Yalnız lV

D) ll ve lll

E) lll ve lV

C) l ve ll



Yukarıdaki şekilde kandaki kalsiyum seviyesinin düzenlenmesinde görev alan yapılar numaralandırılarak gösterilmiştir.



Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi doğru değildir?



A) 1, tiroit bezidir.



B) 2, kemikler olabilir.



C) 3, paratiroit bezidir.



D) 4, bağırsaklar olabilir.



E) 1, sadece kalsitonin salgılar.

12

BÖLÜM 01 Test

Endokrin Sistem - 3 1. İnsanda vücut içi olayların düzenli devam etmesi için aracılık

5. Aşağıdaki hormon çiftlerinden hangisi kandaki glikoz oranının artmasında görev alır?

yapan maddelerden birisi hormonlardır.



Buna göre, hormonlarla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?



A) Hormonlar iç salgı bezlerinde üretilir ve kan ile taşınır.



B) Polimer ya da monomer yapıda olabilirler.



C) Vücutta etkileri hızlıdır ve kısa sürelidir.



D) Normal değerlerde salgılanmazlarsa vücutta anormallikler görülür.



E) Farklı hormonlar vücutta benzer etkiler yapabilir.



A) İnsülin - Glukagon

B) Kortizol - Glukagon



C) İnsülin - Adrenalin

D) Kortizol - Vazopressin



E) Tiroksin - Nöradrenalin

6. Aşağıdaki grafik kandaki Ca++ oranının değişmini göstermektedir. Kandaki Ca++

X

2. İnsanda aşağıdaki yapılardan hangisi hormon



salgılamaz?

A) Paratiroit bezi B) Yumurtalık C) Mide D) Pankreas E) Süt bezi Çözüm Yayınları



Bu değişime neden olan X faktörü ile ilgili,



I. Tiroit bezinden salgılanan kalsitonin hormonu olabilir.



II. Böbreklerden Ca++ emilimini artıran parathormon olabilir.



III. Hipofizden salgılanan TSH hormonun uyarısı ile salgılanan tiroksin hormonu olabilir.



ifadelerden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

3. Aşağıda verilen hormonlardan hangisi diğerlerinin salgılandığı bez tarafından üretilmez?



A) FSH



B) ADH

D) LH

C) TSH

7. Aşağıdaki grafik birbirine zıt çalışan iki hormonun miktarındaki değişimleri göstermektedir.

E) STH



Hormon



X hormonu Y hormonu Zaman

4. Beynin bölümlerinden ara beyinde bulunan hipotalamus,



vücut içi dengenin ayarlanmasında ve endokrin sistem üzerinde etkilidir.



Hipotalamusun endokrin sistem üzerindeki etkileri ile ilgili,





I. Hipofizin arka lobunda depo edilen hormonları üretir.



II. Hipofizin ön lobunda hormon salgılanmasını denetler.



III. Salgıladığı RF ile tüm iç salgı bezlerini uyarır.



ifadelerden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve III

Bu hormonlar ile ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur? X hormonu

Y hormonu

A)

İnsülin

Tiroksin

B)

Adrenalin

Nöradrenalin

C)

Parathormon

Kalsitonin

D)

Tiroksin

Kalsitonin

E)

İnsülin

ADH

31

Test 12

1. C

2. E

3. B

4. E

5. B

6. A

7. C

8. E

9. D 10. B 11. D 12. C

8. Pankreas kan şekerinin ayarlanmasında görevli olan karma bir

11. İnsanlarda hormonlar normalden az ya da çok





bezdir. Salgıladığı hormonlardan insülin hedef hücrelerde etkinlik gösteremez ise Tip II-diyabet hastalığı ortaya çıkar.

salgıladıklarında vücutta anormallikler yaşanır ve bazı hastalıklar görülür.

Buna göre,

Buna göre;



I. Kanda glikoz seviyesi normal değer üzerinde kalır.





II. İnsülin üretildiği halde hedef hücredeki reseptörler bozulduğu için insülinle uyarılmaz.

• K+ böbreklerden yeterli oranda atılamaz ve deride renk değişimi görülür. (I)





III. Hücreler glikozdan yararlanmayacağı için yağ ve protein tüketimi artar.

• Kandaki Ca++ oranı normalin altına düşer ve kaslarda ağrılı kasılmalar görülür. (II)



• Gelişme döneminde tiroksinin yetersiz salgılanması ile zeka geriliği ve gelişim bozukluğu görülür. (III)



• Böbreklerden yeterli su emilimi olmadığı için, idrarla atılan su miktarı artar ve kanın osmotik basıncı yükselir. (IV)



• Tiroit bezi uyarıldığı halde, iyot eksikliğine bağlı olarak hormon üretemez ve tiroit bezi büyür. (V)



verilen anormalliklere bağlı olarak ortaya çıkan hastalıklar aşağıdakilerden hangisinde yanlış eşleştirilmiştir?



A) I → Addison



B) II → Tetani



C) III → Kretenizm



D) IV → Diyabet



E) V → Guatr



ifadelerinden hangileri Tip II diyabet hastalığı için söylenebilir?



A) I ve II



B) Yalnız I

D) Yalnız II

C) I ve III

E) I, II ve III



• Böbreklerden Na ve Cl emilimi artarken, K emilimi azalmaktadır.



• Hücre bölünmesi ve protein sentezi hızlanmaktadır.



• Metabolizma hızı artmaktadır.



• Böbreklerden suyun geri emilimi artmaktadır.



Buna göre verilen değişimlerden herhangi birinde etkinlik göstermeyen hormon aşağıdakilerden hangisidir?



A) STH



B) Tiroksin

D) Oksitosin

Çözüm Yayınları

9. Bir insanın vücudunda aşağıdaki olaylar gerçekleşmektedir.



C) ADH

E) Aldosteron

12. Aşağıdaki şekilde ara beynin bir kesiti gösterilmiştir. Hipotalamus (I) Hipofizin ön lobu (II)

10. İlk kez müzik konseri verecek olan Pelin, sahneye çıkmadan

Hipofizin arka lobu (III)

önce kalp atışlarının hızlandığını, yüzünün sarardığını farkeder.

32



Pelinde bu değişikliklerin oluşması sağlayan hormon ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



A) Böbrek üstü bezinin öz bölgesinden salgılanan epinefrin hormonudur.



B) Bu hormonun salgılanmasını hipofizin ön lobundan salgılanan ACTH uyarır.



C) Bu hormon glikojen yıkımını artırarak kan şekerini yükseltir.



D) Deriye giden damarları daraltarak, deriye ulaşan kan miktarını azaltır.



E) Göz bebeklerinin genişlemesini sağlar.



Şekildeki yapılarla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?



A) II numaralı kısım III numaralı kısma göre daha fazla çeşitte hormon üretir.



B) I numaralı kısım homeostazinin sağlanmasında önemli rol oynar.



C) III numaralı kısımda ADH ve oksitosin hormonları sentezlenir.



D) I numaralı kısım II numaralı bölümün hormon sentezini uyarır ya da inhibe eder.



E) II numaralı kısımda sentezlenen STH hormonunun vücuttaki etki alanı, ACTH hormonundan fazladır.

13

BÖLÜM 01 Test

Endokrin Sistem - 4 1. Memeli canlılarda hipofiz bezi, endokrin sistem üzerinde

4. Bir bireyde kandaki glikoz miktarının zamana bağlı değişimi

düzenleyici rol üstlenmiştir. Bu bezden salgılanan bazı hormonlar, başka endokrin bezlerin hormon salgılamasını uyarır.

grafikte gösterildiği gibidir.



Kandaki glikoz miktarı



Aşağıdakilerden hangisi bu duruma örnek değildir?



A) Salgıladığı STH ile tiroit bezinden kalsitonin hormonu salgılanmasını uyarır.



B) ACTH salgılayarak böbrek üstü bezinden kortizol hormonu salgılatır.



C) Dişilerde salgıladığı FSH ile östrojen salgısını uyarır.



D) Erkeklerde salgıladığı LH ile testosteron salgısını uyarır.





E) Ön loptan salgıladığı TSH ile tiroksin hormonu salgısını uyarır.



I. Kandaki glikoz oranı normal değerin altına düştüğü için pankreastan kana glukagon hormonu salgılanır.



II Karaciğerde depo edilen glikojen glikoza dönüştürülerek kan şekeri yükseltilmeye çalışılır.



III. Kas hücrelerine geçen glikoz miktarı sürekli artar.

N

Zaman

N= Normal seviye Grafikteki değişime bağlı olarak,



durumlarından hangileri gözlenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. İnsanlarda gırtlağın hemen altında bulunan, soluk borusunun

Bu bezden salgılanan tiroksin hormonu ile ilgili,



I. Yapısında iyot içeren, steroit yapılı bir hormondur.



II Metabolizma hızını ayarlar, büyüme ve gelişme üzerinde etkilidir.



III. Tiroit bezinden salgılanan kalsitonin hormonuna zıt etkiye sahiptir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

Çözüm Yayınları

sağ ve solunda yer alan endokrin bez tiroit bezidir.

5. Eşeysel bezler karma bez olarak etkinlik gösterir. Hipofizden salgılanan FSH ve LH etkisiyle uyarılırlar.



Eşeysel bezlerden salgılanan hormonlarla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?



A) Dişilerde FSH uyarısı ile salgılanan östrojen yumurta ve folikül gelişimini sağlar.



B) Erkeklerde testosteron, dişilerde östrojen ikincil eşey karakterlerinin oluşumunu sağlar.



C) Dişilerde yumurtalıkta üretilen prolaktin hormonu süt bezlerinin gelişimini sağlar.



D) Progesteron, dişilerde dölyatağını embriyonun tutunup gelişmesi için hazırlar.



E) Testosteron, erkeklerde spermlerin hareket ve dölleme yeteneği kazanarak olgunlaşmasını sağlar.

C) I ve II

E) I, II ve III

33 6. Aşağıda insan vücudunda üretilen bazı hormonlar verilmiştir. 3. Böbrek üstü bezi, kabuk ve öz bölgesi olmak üzere iki



kısımdan oluşur. Bu kısımlardan farklı hormonlar salgılanır.

Kortizol

Aldosteron

İnsülin

Glukagon

Adrenalin

(I)

(II)

(III)

(IV)

(V)



Bu hormonlardan hangisi aynı zamanda sinir uçlarından salgılanarak nörotransmitter görevi üstlenir?



Bu hormonlardan hangileri karbonhidrat metabolizması üzerinde aynı etkiye sahiptir?



A) Kortizol



A) I, II ve III



B) Nörepinefrin

D) Progesteron

E) Östrojen

C) Aldosteron



B) I, III ve IV

D) I, IV ve V

C) II, III ve IV

E) III, IV ve V

Test 13

1. A

2. B

3. B

4. C

5. C

6. D

7. D

8. E

9. D 10. C 11. B 12. C

7. Vücutta düzenleyici olarak görev yapan hormonlar steroit

10. Aldosteron böbrek üstü bezinin kabuk bölgesinden salgılanan bir hormondur.



Aşağıda verilenlerden hangisindeki hormonların ikisi de steroit yapılıdır?





A) İnsülin - Kalsitonin



B) Tiroksin - Testosteron



C) Aldosteron - İnsülin



D) Östrojen - Testosteron



E) Östrojen - Prolaktin

veya protein yapılı olabilirler.

bağlı değişimi aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.



Aldosteron kanda normalden az salgılandığında vücutta bazı değişiklikler görülür.



X faktörü bu değişikliklerden hangisi olamaz?



A) Kandaki Cl+ miktarı



B) Kan hacmi



C) Kandaki K+ miktarı



D) Kan basıncı



E) Kandaki su miktarı

Kandaki Ca++ yoğunluğu

11. Endokrin bezlerin karşılıklı etkileşimleri ile kanda

N

t2

t3

t4

t5

t6

Zaman

Grafiğe göre,



I. t5 zaman aralığında böbrekten Ca++ emilimi artmıştır.



II. t3 zaman aralığında Ca++ yoğunluğundaki düşüşe kalsitonin hormonundaki artış neden olmuş olabilir.



III. t2 zaman aralığında birey Ca++ bakımından zengin besinlerle beslenmiş olabilir. IV. t4 zaman aralığında paratiroit bezi uyarılmıştır.



yorumlarından hangileri yapılabilir?



A) I ve II



B) III ve IV

D) II, III ve IV

hormon dengesinin ayarlanması feed-back (geri bildirim) mekanizmasıyla sağlanır. Bu durum pozitif ve negatif feedback olmak üzere iki şekilde gerçekleştirilebilir.

Çözüm Yayınları

t1

X faktörü

Zaman

8. Sağlıklı bir insanın kanındaki Ca++ yoğunluğunun zamana





Buna göre aşağıdakilerden hangisi negatif feed-back’e örnektir?



A) Hipofizden salgılanan TSH’ın tiroksin üretimini uyarması



B) Kandaki Ca++ normal değerin üzerine çıktığında kalsitonin hormonunun artıp, parathormonun azalması



C) Menstrual döngüde FSH miktarının artması ile yumurtalıktan östrojen salgılanması



D) Hipofizin ön lobundan salgılanan ACTH etkisiyle kortizol salgılanması



E) LH hormonun erkeklerde testosteron hormonu salgılanmasını uyarması

C) I, II ve III

E) I, II, III ve IV

12. Aşağıdaki grafikte yetişkin bir bireyin kanındaki tiroksin

hormonunun miktarının zamana bağlı değişimi gösterilmiştir. Kandaki tiroksin miktarı N

Zaman

t

34

9. Kampa giden Can, kamp alanında yürürken karşısına çıkan yılanı görür ve korkup kaçmaya başlar.



Bu süreçte Can’ın vücudunda aşağıdaki değişimlerden hangisi gerçekleşmez?



A) Kanda adrenalin miktarı artar.



B) Bazı damarlar genişler ve kan akış hızı belli organlarda artar.



C) Soluk alış verişi hızlanır.



D) Parasempatik sinirlerde impuls iletimi hızlanır.



E) Karaciğerde glikojenin glikoza hidrolizi artar.

N: Normal değer



Buna göre t anından itibaren tiroksin hormonunun miktarında gözlenen değişime bağlı olarak;



I. kan basıncında artma,



II. kan hacmi ve kalp atış hızında azalma,



III. sinirsel duyarlılıkta azalma,



IV. metabolizma hızında artma



değişikliklerinden hangileri gözlenebilir?



A) I ve II



B) II ve III

D) I, II ve III

C) I ve IV

E) I, III ve IV

1. ADH (vasopressin) hipofizin arka lobundan salgılanan,

5. Ameliyatla alınan bir endokrin bezin eksikliğinde vücutta şu

vücutta su dengesini düzenleyen bir hormondur.



14

BÖLÜM 01 Test

Endokrin Sistem - 5

aksamalar gözlenmiştir;

Bir kişide ADH salgılanmasından itibaren vücutta su dengesinin sağlanmasına kadar gerçekleşen olaylar düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisi dördüncü sırada gerçekleşir?



A) Kanın osmotik basıncı artar.



B) Böbrekten suyun geri emilimi artar.



C) ADH, böbrek nefron kanallarının suya geçirgenliğini artırır.



D) Hipotalamustaki reseptörler uyarılır.



E) Kandaki su miktarı normal değere ulaşır.



• Vücut içi iyon derişiminde düzensizlik



• Kan basıncında dengesizlik



• Vücutta amino asit ve yağ asidi oranı artışı



Buna göre belirtilen aksaklıklar aşağıdaki endokrin bezlerden hangisinin alınmasından kaynaklanmıştır?



A) Pankreas

B) Böbrek üstü bezi

C) Timüs bezi

D) Paratiroit bezi



E) Eşeysel bezler

2. Aşağıda verilen olaylardan hangisi hipofizden salgılanan hormonlar tarafından gerçekleştirilmez?

6. → Hamileliğin devamını sağlar ve rahim kaslarının

A) Rahim kaslarının kasılmasını sağlayarak doğumu kolaylaştırır.





B) Bölünme özelliğine sahip tüm vücut hücrelerinde, hücre bölünmesini uyarır.





C) Hamilelik sırasında süt bezlerinin gelişimini uyarır.





D) Derideki melanosit hücrelerini uyararak melanin pigmenti sentezini sağlar.

Yukarıda dişi vücudunda gerçekleşen bir dizi olay verilmiştir. Bu olayların gerçekleşmesinde görevli olan hormonlar numaralandırılmış olarak gösterilmiştir.



E) Uzun süreli açlık durumunda protein ve yağların glikoza dönüşümünü uyarır.



Aşağıdakilerden hangisinde numaralandırılmış hormonlar doğru olarak verilmiştir?

Çözüm Yayınları



I kasılmasını önler. → Süt bezlerinin gelişmesini sağlar. II → Sütün kanallardan çıkmasını sağlar. III



I

3. Aşağıda verilen hormonlardan hangisinin

salgılanmasından sorumlu bez karma bez özelliği göstermez?



A) Sekretin



B) İnsülin

D) Progesteron

II

III

A)

LH

LTH

Progesteron

B)

FSH

LH

LTH

C)

Progesteron

LTH

Oksitosin

D)

LH

Östrojen

Oksitosin

E)

Progesteron

Östrojen

LTH

C) Kalsitonin

E) Gastrin

7. Aşağıdaki tabloda hormonlar ve salgılandıkları yerler verilmiştir.

4. Protein ve steroit yapılı hormonların hedef hücre üzerindeki etkinlikleri aynı değildir.





Hormon ismi

Buna göre hormonların etki mekanizmaları ile ilgili,



I. Protein yapılı hormonlar hücre zarının lipit tabakasında çözünemez.



II. Steroit yapılı hormonlar hücre zarında çözünerek hücre içine girer ve hücre içi hormon reseptörüne bağlanır.



III. Protein yapılı hormonlar hücre zar yüzeyindeki reseptörlere bağlanarak aracı molekülleri aktive eder.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Salgılandığı yer

I.

Kortizol

a

Testis

II.

Testosteron

b

Pankreas

III. Glukagon

c

Böbrek üstü bezi

IV. Oksitosin

d

Epifiz

V.

e

Yumurtalık

Melatonin

35



Hormon - salgılandığı yer ile ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur?



A) I → c



B) II → a

D) IV → e

E) V → d

C) III → b

Test 14

1. B

8. Erkek bir bireyin hipofiz bezi çıkarılırsa aşağıdaki

2. E

3. C

4. E

6. C

7. D

8. D

9. B 10. A 11. E 12. C

Kandaki su miktarı

11.

olaylardan hangisinde aksama gözlenmez?

5. B

N



A) Sperm oluşumu



B) Tiroit bezinden tiroksin salgılanması



C) Kemik hücrelerinde hücre bölünmesi



D) Kanda kalsiyum oranını artıran parathormon sentezlenmesi





E) Kanda su oranın normal seviyede korunması

Bu durumla ilgili,

Zaman Sağlıklı bir insanın kanındaki su miktarındaki değişim aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.



I. Hipofizin arka lobundan salgılanan ADH miktarı kanda artar.



II. Bir süre sonra böbrek nefronlarından suyun geri emilimi artar.



III. Birey hipertonik idrar oluşturur.



yargılarından hangileri doğrudur?

aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



A) Yalnız I



A) Böbrek üstü bezinin kabuk kısmından salgılanan hormonlar ile hipofizden gelen ACTH arasında pozitif geri bildirim vardır.





B) Öz bölgesinden salgılanan eşeysel hormonlar dişilerde ve erkeklerde ortak olarak görülür.



C) Kortizol hormonu görev yaptığında idrarda NH3, üre gibi azotlu atıkların miktarı artar.



D) Aldosteron hormonu normalden fazla salgılanırsa kan basıncı normal değerlerin üzerine çıkar.



E) Adrenalin ve nöradrenalin vücutta benzer etkinlikler gösterebilir.

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

9. Böbrek üstü bezinden salgılanan hormonlarla ilgili

12. İnsanda bazı hormonların salgılanma mekanizmaları aşağıda gösterilmiştir. Hipotalamus RF Hipofiz

10. Aşağıda dişilerin vücudunda menstrual döngüde gerçekleşen

TSH

olayların bir kısmı özetlenmiştir.



Hipotalamus RF

36



LH

Korpus luteum oluşur.

Tiroit bezi

II

Negatif feed-back Bu döngüde numaralı yerlere aşağıdakilerden hangisi yazılırsa döngü doğru şekilde tamamlanmış olur?



I

I

II

A)

Hipofiz

Progesteron

B)

Hipofiz

LTH

C)

Dölyatağı

Östrojen

D)

Yumurtalık

Progesteron

E)

Yumurtalık

FSH



Tiroksin hormonu

Kan şekerinin düşmesi Pankreasın α hücreleri Glukagon hormonu

Stres Otonom sinirler Asetil kolin Böbrek üstü bezi öz kısmı Adrenalin



Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?



A) Kandaki bazı maddelerin miktarındaki değişme hormon salgılanmasını uyarabilir.



B) Sinir sistemi endokrin sistemin faaliyetlerini etkileyebilir.



C) Bir endokrin bezin faaliyeti aynı anda hem sinirsel hem de hormonal olarak düzenlenebilir.



D) Hormonlar sadece endokrin bezler tarafından salgılanmayabilir.



E) Bir hormon diğer bir hormonun salgılanmasını uyarabilir.

1. Kemiklerin görevleri ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan

5. İnsan iskeletini oluşturan;

hangisi doğru değildir?



A) Vücuda şekil verir ve desteklik sağlar.



B) Kas ve tendonların tutunma yüzeyini oluşturur.



C) Kaslarla birlikte vücudun hareketini sağlar.



D) İhtiyaç durumunda kalsiyum, magnezyum gibi mineralleri üretir.



E) Yaşamsal öneme sahip iç organları korur.



– uzun



– kısa



– yassı



– düzensiz şekilli



kemiklerde,



l. kemik zarı,



ll. sarı kemik iliği,



lll. kemik hücreleri,



lV. süngerimsi kemik doku



yapılarından hangileri ortak olarak bulunur?

2. Sağlıklı bir insanda iskelet genel olarak;



A) Yalnız l



l. baş iskeleti





ll. gövde iskeleti



lll. üyeler iskeleti



olmak üzere üç grupta incelenir.



Buna göre verilen iskelet kısımlarından hangilerinde uzun kemik çeşidine rastlanmaz?



A) Yalnız l

B) Yalnız Il

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) ll ve lll

3. İnsanda kemik sağlığı ve gelişimi için;

B) l ve ll

D) l, lIl ve lV

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

6. İnsan vücudunda; Çözüm Yayınları



15

BÖLÜM 01 Test

Destek ve Hareket Sistemi - 1



l. kaburga uçları,



ll. soluk borusu,



lll. omurlar arası diskler,



lV. kulak kepçesi



yapı ve organlarından hangilerinde kıkırdak dokuya rastlanır?

ll. A vitamini,



A) l ve ll



lll. D vitamini,





lV. fosfat



l. kalsiyum,





moleküllerinden hangilerine ihtiyaç vardır?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

7. Canlı organizmaya desteklik sağlayan, vücudu koruyan 4. Aşağıdakilerden hangisi kemik hücresi kaybı ya da D

ve hareket etmesine yardımcı olan sistem destek hareket sistemidir.

vitamini ve mineral eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkan bir destek hareket sistemi rahatsızlığıdır?



Buna göre insanda destek hareket sistemi;



l. kemik,



A) Kireçlenme



ll. kıkırdak,



B) Kemik erimesi



lll. kas



C) Bel fıtığı



dokularından hangilerini yapısında bulundurur?



D) Romatizma



A) Yalnız l



E) Menisküs



B) I ve II

D) lI ve llI

E) l, ll ve lll

C) I ve III

37

Test 15

1. D

2. A

3. E

4. B

5. D

6. E

7. E

8. E

9. A 10. E 11. D 12. B

8. İnsanda;

11. İnsanda çizgili kas hücrelerinin kasılması sırasında,



l. solunum,





ll. sindirim,



lll. dolaşım,



IV. boşaltım,



V. destek ve hareket

-l-



sistemlerinden hangilerinde düz kaslara rastlanır?



A) l ve II



Açığa çıkan CO2 miktarı

B) ll ve IV

D) l, II ve V

Zaman

-ll-

Glikoz miktarı

C) lll ve V

E) l, ll, III ve lV

9. Aşağıda üç kasa ait kasılma boyunun zamana bağlı değişimi gösterilmiştir. Kasılma boyu

-lV-

Zaman

Zaman



grafiklerindeki değişimlerden hangileri gerçekleşebilir?



A) l ve lIl





Zaman

Kullanılan O2 miktarı

-lll-

X Y

Harcanan ATP miktarı

B) ll ve lll

D) l, lIl ve lV

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

Z

Uyarı anı



Üç kas çeşidi ile ilgili,



l. Aynı uyarıya aynı tepki şiddetinde cevap oluşturur.



ll. Aynı anda kasılıp aynı anda gevşer.



lll. X, kalp kası, Y düz kas, Z iskelet kasıdır.



yargılarından hangileri söylenebilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

Çözüm Yayınları

Zaman

12. Aşağıdaki grafikte iskelet kasının kasılma miktarının zamana bağlı değişimi verilmiştir.

C) Yalnız III



Kasılma miktarı

E) l, ll ve lII

t0

t1

t2

t3

Zaman

t4

Uyarı

38

10. Sağlıklı bir insanda;

l. diyaframın düzleşmesi,



ll. besinlerin ince bağırsakta ilerlemesi,



lll. kalbin kanı pompalaması,



lV. kol ve bacakların hareket ettirilmesi

Grafikle ilgili,



l. Kasa eşik değerinde uyarı verilmiştir.



ll. Hiçbir uyarı almayan kas, belirli bir derecede kasılı durumdadır.



lll. t1 - t2 zaman aralığında ATP harcanırken t2 - t3 zaman aralığında ATP harcanmaz.



lV. t1 - t2 zaman aralığında kasın boyu kısalırken t2 - t3 zaman aralığında uzar.



faaliyetlerinden hangilerinin gerçekleştirilmesinde kasların etkinliğinden bahsedilebilir?



ifadelerinden hangileri yanlıştır?



A) l ve ll



A) Yalnız l



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV



B) Yalnız lII

D) ll ve lll

E) lll ve lV

C) l ve lV

4. Çizgili kasların kasılması sırasında miktarı artan;

1. Aşağıdaki hormonlardan hangisinin kemik gelişimi üzerinde bir etkisi yoktur?



A) Kalsitonin



B) Parathormon



C) Büyüme hormonu



D) Eşeysel hormonlar



E) Adrenalin

16

BÖLÜM 01 Test

Destek ve Hareket Sistemi - 2



l. inorganik fosfat,



ll. ADP,



lll. karbondioksit,



lV. laktik asit



moleküllerinden hangileri düz kas ve kalp kasları kasılırken de artar?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

5. Yoğun egzersiz yapan bir bireyin kas hücrelerinde

aşağıdaki moleküllerden hangisinin miktarı azalır?

2. İnsan vücudunda bulunan kasların çalışması



A) Kas lifi

B) İnorganik fosfat



C) Oksijen

D) Karbondioksit



l. merkezi sinir sistemi,





ll. otonom sinir sistemi,



lll. somatik sinir sistemi



yapılarından hangilerinin etkinliği gözlenir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

Çözüm Yayınları

düzenlenirken;

E) Laktik asit

6. İnsanda;

l. yer değiştirme hareketleri,



ll. besin maddelerinin sindirim kanalında ilerlemesi,



lll. göz kapağının kırpılması,



lV. kanın kalpten damarlara pompalanması



faaliyetlerinden hangilerinin gerçekleştirilmesinde çizgili kasların rolü vardır?



A) l ve ll



B) l ve lll

D) ll ve lV

C) ll ve lll

E) lll ve lV

3. İnsanda iskelet kas sisteminde görülebilecek

rahatsızlıklarla ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?



A) Yeterince gün ışığı alamayan çocuklarda raşitizm görülebilir.



B) İskelet kaslarının seyrek aralıklarla uyarılması kas kramplarına neden olur.



C) Kemiklerdeki kalsiyum oranının azalması kemik erimesi olarak tanımlanan osteoporoza neden olabilir.



D) Eklem sıvısındaki azalma eklem kıkırdağında aşınmaya neden olabilir.



E) Yetişkinlerde D vitamini eksikliği, kemik yumuşaması olarak tanımlanan osteomalaziye neden olabilir.

39 7. Sağlıklı bir insanın mide ve bacak kası dokusuna ait

iki hücrede aşağıdaki özelliklerden hangisi kesinlikle ortaktır?



A) Çekirdek sayısı



B) Kas telciklerinin dağılımı



C) Kromozom sayısı



D) Metabolizma hızı



E) Mitokondri miktarı

Test 16

1. E

8. İnsana ait uzun kemiğin yapısı aşağıda gösterilmiştir.

2. E

3. B

4. D

5. C

11.

7. C

8. A

9. D 10. D 11. B 12. D

Kasın boyu uzar.

4



6. B

l

ll Kasın boyu kısalır.

3

1

2



Yukarıda bir kas hücresinde kasın boyunda gözlenen değişimler l ve ll ile gösterilmiştir.



Buna göre l. ve ll. olaylar sırasında meydana gelen diğer değişimlerle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur?



Numaralandırılmış yapılarla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



A) 1 numaralı kısım 4 numaralı kısımdan daha serttir.



B) 2 numaralı kısımda kırmızı kemik iliği bulunur.



C) 3 numaralı kısım kısa ve yassı kemiklerde bulunmaz.

A)

H bandı daralır.

A bandı değişmez.



D) 4 numaralı kısmın üzerini kemik zarı örter.

B)

A bandı değişmez

Kasın hacmi değişmez.



E) 1 numaralı kısımda sinirler ve kan damarları bulunmaz.

C)

Kasın hacmi değişmez.

H bandı genişler.

D)

A bandı değişmez.

l bandı genişler.

E)

l bandı daralır.

Kasın hacmi artar.

l

ll

t1



Zaman

t2

Grafiğe göre;



l. t1 ve t2 sürecinde kas hacmi değişmez.



ll. Kas sadece t1 sürecinde ATP harcar.



lll. t1 sürecinde kasın boyu kısalır, t2 sürecinde kasın boyu uzar.



IV. t1 süreci kasılma, t2 süreci gevşeme olarak tanımlanır.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, lll ve lV

Çözüm Yayınları

9. Aşağıdaki şekilde bir çizgili kasın kasılma grafiği verilmiştir. Kasılma miktarı

12. Aşağıdaki grafikte insana ait bir çizgili kasın uyarı frekansına bağı olarak gerçekleşen kasılma miktarındaki değişim gösterilmiştir.

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV



Kasılma miktarı a

c

b

10. Kas doku ve çeşitleriyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

40



A) Yapısında kasılıp gevşeme özelliği gösteren kas telcikleri bulunur.

Uyarı frekansı

E.D.

Grafiğe göre,



B) Etrafı zengin kan damarları ve sinirler bulunduran bağ dokusu ile sarılıdır.



l. c de kas a ya göre daha uzun süreli kasılı kalır.



C) Düz kaslar ve kalp kası otonom, çizgili kaslar somatik sinir sisteminin kontrolünde çalışır.



ll. c de kasa verilen uyarı şiddeti artmıştır.



lll. b de kas c ye göre daha az yorulur.



D) Düz kas hücreleri tek çekirdekli, çizgili kas ve kalp kası hücreleri daima çok çekirdeklidir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



(E.D: Eşik değerde uyarı şiddeti)

E) Kalp kası çalışma olarak düz kasa yapı olarak çizgili kaslara benzer.



A) Yalnız l





B) Yalnız ll

D) l ve lIl

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll

17

BÖLÜM 01 Test

Destek ve Hareket Sistemi - 3 1. İnsanda iskelet sistemi kıkırdak ve kemik dokudan oluşur.

4. İskelet sisteminde iki kemiğin birbirine bağlanmasını sağlayan



I. Az sayıda hücre, bol miktarda ara madde içerir.





II. Hücrelerine doğrudan kan damarı ulaşmaz.



• Bağ dokudan oluşan eklem kapsülü bulundurur.



III. Ara maddesinin özelliği tüm kıkırdak doku çeşitlerinde aynıdır.



• İki kemik ligament adı verilen bağlarla birbirine bağlanır.



• Kemiklerin sürtünmesini önleyen sinoviyal sıvı bulunur.



• Yüz kemiklerinin tamamında bulunur.



• Kemiklerin arasında kıkırdak yapılı disk bulunur.

Buna göre kıkırdak doku ile ilgili,



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

yapılara “eklem” denir.

C) I ve II

E) I, II ve III

Eklem çeşitlerinden olan tam oynar eklemlerle ilgili,



ifadelerinden kaç tanesi doğrudur?



A) 1

B) 2

C) 3

D) 4 E) 5

5. Vücudun hareketinden sorumlu yapılardan birisi de kaslardır.

2. İnsan iskeletini oluşturan kemik doku ile ilgili aşağıdaki

Kaslarla ilgili,



I. Kas hücrelerinin sitoplazmasına sarkoplazma adı verilir.



A) Katı bir ara madde ve hücrelerden oluşur.





B) Ara maddesinde organik ve inorganik maddeler bulunur.

II. Kas hücrelerinin endoplazmik retikulumu sarkoplazmik retikulum olarak adlandırılır.



C) Süngerimsi dokunun içindeki kırmızı ilik kan hücrelerini üretir.



III. Kas telcikleri miyofibril adını alır.



IV. Kas hücreleri sarkomer adını alır.



D) Osteoblast denilen hücreleri yaşlanan kemik dokunun yıkımını sağlar.



V. Kas hücresinin hücre zarına sarkolemma denir.



E) Yaş ilerlemesine bağlı olarak inorganik madde oranı artar.



yukarıda verilen açıklamalardan hangileri yanlıştır?

Çözüm Yayınları

ifadelerden hangisi doğru değildir?

A) Yalnız IV

B) I ve III

D) III ve IV

C) IV ve V

E) IV ve V

3. İskelet sistemindeki kemik çeşitleri ile ilgili araştırma yapan bir öğrenci, hazırladığı ödevi sınıfta sunar.



Kemik çeşitleri ve iskeletteki kemik isimleri arasında eşleştirmeler yaparak örneklendirir;

6. İnsan vücudunda kol ve bacaklarda bulunan kas çeşidi ile damarların yapısında bulunan kas çeşidi karşılaştırılırsa;



I. Sapan kemiği →

kısa kemik



I. hücre şekilleri,



II. Omur kemiği

→

düzensiz şekilli kemik



II. çekirdek sayıları,



III. Kürek kemiği

→

uzun kemik



III. taşıdıkları miyofibril çeşidi,



IV. Kalça kemiği

→

yassı kemik



IV. uyarıldıkları sinir çeşidi



Bu öğrencinin verdiği örneklerden hangileri yanlıştır?



özelliklerinden hangileri bakımından farklılık gözlenebilir?



A) I ve II



A) I ve II



B) I ve III

D) III ve IV

E) I ve IV

C) II ve III



B) I ve III

D) I, II ve IV

C) II ve III

E) II, III ve IV

41

Test 17

1. C

7. İskelet kaslarının yapı ve çalışması ile ilgili aşağıdaki A) İskelet kaslarında miyozin fibrilleri sabit, aktin fibrilleri hareketlidir.



B) Aktin ve miyozin filamentlerinin ana yapısını protein oluşturur.



C) İskelet kasına ulaşan otonom sinirler, kas hücresi üzerinde impuls yaratır.



D) İmpuls gelmesi ile sarkoplazmik retikulumda depo edilmiş olan Ca++ serbest kalır.



E) Kasılma ve gevşeme sırasında ATP’den enerji elde edilir.

A) Aktin ve miyozin filamentlerinin bulunduğu, koyu renkli bölüme A bandı denir.



B) Sadece aktin filamentlerinden oluşan açık renkli bölüm I bandıdır.



C) A bandının ortasında sadece miyozin filamentlerinin bulunduğu bölge H bandıdır.



D) Sadece miyozin fılament bulunduğu bölgede Z şeridi bulunur.



E) İki Z çizgisi arasında kalan bölge sarkomer adı verilen kasılma birimini oluşturur.

6. D

7. C

8. D

9. E 10. E 11. E

Zaman



Bu kasta meydana gelen değişimlerle ilgili,



I. Kasın yapısını oluşturan aktin ve miyozin iplikler birbiri üzerinde hareket etmiştir.



II. Kasılmanın başlangıcında enerji ihtiyacını karşılamak için harcanan kreatin fosfat yeniden sentezlenmiştir.



III. Kasta depolanmış olan glikojenler parçalanarak solunumda kullanılmış olabilir.



IV. Sarkoplazmik retikulumdan aktin ve miyozin iplikleri arasına Ca++ iyonları salınmıştır.



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız IV



B) I ve II

D) III ve IV

C) II ve III

E) I, III ve IV

Çözüm Yayınları



5. A

Kasılmanın boyu

gösterir. Bu dizilim mikroskop altında enine bantlaşmalar şeklinde görülür.

Enine bantlaşmaya göre oluşan yapılarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

4. C

kasılma durumu grafikteki gibidir.

8. Çizgili kaslarda aktin ve miyozin proteinleri düzenli bir dizilim



3. B

10. Sağlıklı bir insanda belli bir zaman sürecinde çizgili kasların

açıklamalardan hangisi doğru değildir?



2. D

11. İnsan iskeletinde bulunan bir eklemin yapısı aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.

Kalça kemiği

9. Aşağıdaki şekilde bir kas telinin uyarı şiddetine bağlı tepki şiddetinin değişimi verilmiştir.

Eşik değerde uyarı

42



Eklem boşluğu

Kas telinin tepki şiddeti

Uyarı şiddeti Sinovial zar

Buna göre,



I. Kas teli, eşik değer ve üzerindeki uyarılara tüm gücüyle cevap verir.



II. Uyarı şiddetinin artması kas telinde impuls iletim hızını değiştirmez.



III. Kas telinin gösterdiği bu tepki, “ya hep ya hiç kuralı” ile açıklanır.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



Kıkırdak

B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Uyluk kemiği



Eklem kapsülü

Buna göre bu eklem ile ilgili,



I. Tam oynar bir eklemdir.



II. Birbiriyle zıt yönde çalışan kaslarla hareket ettirilir.



III. Kemiklerin uç uca geldiği eklem boşluğunda eklem sıvısı bulundurur.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1. İnsan vücudunda bulunan kıkırdak doku ile ilgili

4. İnsan vücudunda bağlantı kuran;

aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



A) İnsanda embriyonik dönemde iskeleti oluşturur.



B) Ara maddesinde protein yapılı lifler bulunur.



C) Yetişkin bireylerde sadece kol ve bacak kemiklerinin uç kısımlarında bulunur.





I. uyluk kemiği - baldır kemiği,



II. üst çene kemiği - kafatası kemiği,



III. şakak kemiği - sapan kemiği



kemiklerinden hangileri arasında sinovial sıvı bulunmaz?

D) Hücrelerine kondrosit, ara maddesine kondrin denir.



A) Yalnız I

E) Bulunduğu kemiklerin belli bir dönem boyca uzamasını sağlar.



2. İnsan iskeletini meydana getiren kemik doku çeşitlerinden

Osteosit



I. Lamelli bir yapıya sahiptir.



II. Periost, kırılan kemiğin onarılması ve kemiğin enine kalınlaşmasını sağlar.



III. Havers ve volkman kanalları osteositlerin besin ve O2 ihtiyacını karşılarken, atık maddelerin uzaklaştırmasını da sağlarlar.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

Çözüm Yayınları

Bu doku çeşidi ile ilgili,

Kalp kasına ait, I. Silindirik hücre yapısına sahiptir.



II. Otonom sinir sisteminin kontrolünde çalışır.



III. Kas telcikleri enine bantlaşma gösterir.



IV. Çekirdek hücrenin ortasında yer alır.



Osein

E) I, II ve III



Periost



D) II ve III

C) I ve III

sorumlu en önemli yapılardandır.

Havers kanalı



B) I ve II

5. Kalp kası sadece kalpte bulunan, kalbin çalışmasından

olan sıkı kemik dokunun yapısı aşağıda gösterilmiştir.



18

BÖLÜM 01 Test

Destek ve Hareket Sistemi - 4

özelliklerinden çizgili ve düz kaslara benzeyenler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak gruplandırılmıştır? Çizgili kas

Düz kas

A)

I - II

III- IV

B)

I - III

II - IV

C)

II - III - IV

I - III - IV

D)

II - IV

I - II - III

E)

I - III - IV

II



C) I ve II

E) I, II ve III

6. Aşağıda insan iskeletine ait bazı kısımlar verilmiştir.

I. Kulak yolu



II. Omurlar arası diskler

aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?



III. Kaburga uçları



A) Baş iskeletindeki kemiklerden kafatası kemiği yassı kemik yapısındadır.





B) Üyeler iskeleti kol ve bacak kemiklerinden oluşur.





C) Gövde iskeleti; omurga, kaburga, kalça kemiği, göğüs kemiği ve omuz kemerinden oluşur.



D) Omurgayı oluşturan omur kemikleri düzensiz şekilli kemiklerdir.



E) Üyeler iskeletinde bulunan baldır kemiği, diz kapağı ve kalça kemiği uzun kemiklere örnektir.

3. İnsan iskeletinin bölümleri ve kemik çeşitleri ile ilgili

Bu yapılarda bulunan kıkırdak doku çeşitleri aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir? Fibröz kıkırdak

Hiyalin kıkırdak

Elastik kıkırdak

A)

I

II

III

B)

II

III

I

C)

II

I

III

D)

III

I

II

E)

III

II

I

43

Test 18

1. C

7. İskelet kasları hızlı çalıştıkları için enerji ihtiyaçları yüksektir.

I. Kreatin →



II. Glikojen → Glikoz



III. Glikoz

→ Laktik asit



IV. Glikoz

→ CO2 + H2O



5. B

6. B

7. D

8. A

9. C 10. E 11. D

Kasılma gücü P R



1. kas 2. kas

dönüşümlerinden hangilerini gerçekleştirir?



A) I ve II

B) III ve IV

D) Il, IlI ve IV

4. D

uyarıldıklarında kasılma ve gevşemeleri hakkında bilgi vermektedir.

Kreatin fosfat





3. E

10. Aşağıda verilen grafik iki farklı kasın aynı uyaranla

İskelet kasları enerji ihtiyacını karşılarken;



2. E

C) I, II ve IV

0 10 20 30 40 50 60 70 80

8. Çizgili kasların sinirler tarafından uyarılıp gevşemesine kadar Bu olaylar sıralandığında aşağıdakilerden hangisi 4. sırada gerçekleşir?



A) Ca++ iyonları miyozin üzerindeki ATP enzimi aktifleşir.



B) Motor nöronlardan salgılanan aseti kolin motor uç plağa bırakılır.



C) Kas hücresinde depolarizasyon gerçekleşir.



D) Sarkoplazmik retikulumdan Ca++ serbest bırakılır.



E) Açığa çıkan enerji ile aktin filamentleri, miyozin üzerinde hareket eder.

Zaman (ms)



Bu grafiğe göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?



A) Her iki kas uyarı verildiğinde kısa bir süre gizli evrede kalmıştır.



B) 1. kasın kas sarsısı 2. kastan daha kısa sürmüştür.



C) Her iki kasın aynı uyarana karşı verdikleri tepki şiddeti miktarı aynıdır.



D) P ve R noktalarında iki Z şeridi arasındaki mesafe en azdır.



E) M ve Z noktalarında her iki kasta ATP üretimi ve tüketimi yoktur.

Çözüm Yayınları

geçen sürede bir takım olaylar ard arda gerçekleşir.



Z

M

E) I, II, III ve IV

11. Gevşemekte olan bir iskelet kası ile ilgili olarak aşağıdaki grafiklerden hangisi çizilemez?



A)

Kas hacmi

B)

Sarkomer boyu

9. Aşağıdaki tabloda kaslara ait bazı terimler verilmiştir.

44

Tendon

Sonlanma noktası

Antogonist

(I)

(II)

(III)

Başlangıç noktası

Sinerjist

(IV)

(V)



Bu terimlerle ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?



A) II, yapı eklem ile kasın bağlandığı noktayı ifade eder.



B) V, aynı anda kasılıp gevşeyen kasları ifade eder.



C) I, çok katlı epitel dokudan oluşan kası kemiğe bağlayan yapıdır.



D) Birbirine zıt çalışan kaslar için III ile gösterilen terim kullanılır.



E) Bir kas ile kemiğin bağlantı noktası IV ile ifade edilir.

Zaman

Zaman C)

D)

H bandı

Miyozin boyu

Zaman E)

Zaman

Açığa çıkan ısı

Zaman

1. Aşağıdaki tabloda kemik çeşitleri ve bunlarla ilgili bazı

4. Aşağıda çizgili kaslardaki enine bantlaşma gösterilmiştir.

özellikler verilmiştir.



Periost

Kırmızı ilik

Örnek

Uzun

var.

II

IV

Kısa

I

var.

el parmak kemikleri

var.

III

V

Tabloda boş bırakılan yerler aşağıdakilerden hangisi ile eşleştirilirse tablo doğru tamamlanmış olur?



l bandı

Z şeridi

I

II

III

IV

V

A)

var

var

yok

kürek kemiği

kafatası

B)

yok

var

var

kaval kemiği

omurga

C)

yok

yok

var

leğen kemiği

kafatası

D)

var

yok

yok

kaval kemiği

pazu kemiği

E)

var

var

var

pazu kemiği

kürek kemiği

2. İnsanda iskelet sistemini oluşturan kemik doku ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



A) Kemik doku mineral deposu olarak görev yapar.



B) Kemik dokunun ürettiği kalsitonin hormonu kemikte Ca++ birikimi sağlar.



C) Yaşlandıkça kemik dokuda organik madde oranının azalıp inorganik madde oranının artması kırılganlığa neden olur.



D) Yetişkin bireylerde kemik doku kan hücrelerinin üretimini sağlar.



E) Kemik dokunun gelişiminde hormonlar, beslenme, genetik faktörler ve güneş ışığı etkili olur.

l bandı

l bandı

Sarkomer

H bandı A bandı

Z şeridi

Huxley’in kayan iplikler hipotezine göre,



I. I bandı kısalıyorsa kas kasılma evresindedir.



II. A bandı haraket ettiğinde ATP tüketimi artar.



III. İki Z çizgisi birbirinden uzaklaşıyorsa kas hacmi artıyordur.



IV. Sarkomerin boyu kasılma ve gevşeme sırasında sabittir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



Çözüm Yayınları





Kemik çeşidi

Yassı

19

BÖLÜM 01 Test

Destek ve Hareket Sistemi - 5

B) I ve III

D) I, II ve III

C) II ve IV

E) I, III ve IV

5. Kasların çalışması sırasında bazı maddelerin miktarlarında değişme gözlenir.



Bu değişimlerle ilgili,



I. Çizgili kaslarda oksijen yetersizliğinde laktik asit miktarı artar.



II. Düz kaslar dinlenme hâlindeyken kreatin fosfat kullanır.



III. Kalp kası enerji elde etmek için ilk sırada yağ asitlerini kullanır.



açıklamalardan hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. Sadece yaz aylarında yüzme sporu ile ilgilenen bir birey,

yüzme yaptığı ikinci gün su içinde bacağını bir süre hareket ettirmekte zorlanır.



3. Aşağıda verilen kemik çeşitlerinden hangisinin yapısında sarı kemik iliği bulunur?

Bu durumun nedeni;



I. bacak kaslarına yeterli oksijen gitmediği için birinci gün laktik asit birikmesi,



II. kaslarının gevşemesine izin vermeden hareket ettirdiği için fizyolojik tetanozun gerçekleşmesi,



III. yeterince güneş ışığı alamadığı için parathormon üretilememesine bağlı olarak Ca++ eksikliğinin olması



A) Kafatası kemikleri



B) Ayak parmak kemikleri



C) Göğüs kafesi



olaylarından hangileri olabilir?



D) Ön kol kemiği



A) Yalnız I



E) Omurlar



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

45

Test 19

1. E

7. Midede peristaltik hareketin gerçekleşmesini sağlayan kas

2. B

3. D

4. A

5. A

6. C

7. D

8. D

9. A 10. C 11. C 12. D

10. İnsanda aşağıdaki hareketlerden hangisinin

doku çeşidi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

gerçekleşmesi sırasında birbirine zıt çalışan kaslar görev yapmaz?



A) Otonom sinirler tarafından denetlenir.



B) Hücreleri mekik şeklinde ve tek çekirdeklidir.



A) Bacağın diz kısmından bükülmesi



C) Mikroskopta incelendiğinde aktin ve miyozin fibrillerinin düzenli dizilmediği görülür.



B) Kolun dirsekten bükülmesi



C) Bağırsakların kasılarak besinleri ilerletmesi



D) Omurilik soğanından gelen miyelinli nöronlar tarafından uyarılır.



D) Başın iki yana doğru hareket ettirilmesi



E) Kasılması yavaş ve düzenli olduğu için yorulmadan uzun süre çalışabilir.



E) El parmaklarının bükülmesi

11. Bir çizgili kasta kasılma durumunun gerçekleşememesine;

normalden daha fazla olur.



Çizgili kaslar enerji ihtiyaçlarını karşılarken üçüncü sırada hangi olayla enerji elde eder?



A) Hücrede hazır olan ATP’nin hidrolizi



B) Kreatin fosfattan ATP sentezlenmesi



C) Glikojenin hidrolizi ile oluşan glikozun CO2 + H2O’ya parçalanması



D) Glikozun pirüvik asite kadar yıkılması



E) Yağ asitlerinin oksijenli solunumda kullanılması

Çözüm Yayınları

8. Yoğun egzersizler sırasında çizgili kasların enerji ihiyacı



I. motor uç plağa ulaşan nörondan asetilkolin salgılanmaması,



II. sarkoplazmik retikulumdan Ca++ iyonlarının pompalanmaması,



III. kas hücresinde Na-K pompasının çalışmaması,



IV. ATP az enziminin aktifleştirilememesi



olaylarından hangileri neden olmuş olabilir?



A) I ve II



D) II, III ve IV

çizgili hem düz kas bulundurur?

E) I, II, III ve IV

eden kas sarsısı gösterilmiştir.





9. Aşağıdaki vücut kısımlarından hangisi yapısında hem

C) I, II ve IV

12. Grafikte bir kasa uyarı verildikten sonra kastaki değişimi ifade Kasılma derecesi

X

46

B) I, II ve III

Z

Y

T V

Zaman (ms)

Grafiğe göre, gevşemenin sonlandığı an ve kas boyunun en kısa olduğu an hangi harflerle gösterilebilir?



Kas boyunun en kısa olduğu zaman

Gevşemenin sonlandığı zaman

A)

X

V

B)

Y

T

C)

X

Z



A) Yemek borusu



B) Toplardamar



C) Mide



D) Kalın bağırsak

D)

Z

T



E) Akciğerler

E)

Z

V

1. Bir insanda polimer besinlerin ağızdan alınması kimyasal

4. Aşağıdakilerden hangisi karaciğerin görevlerinden biri

sindirimin tamamlanması ve sindirim ürünlerinin emilimi sürecinde aşağıdaki yapılardan hangisinin herhangi bir etkinliği gözlenmez?



A) Ağız



B) İnce bağırsak



C) Mide



D) Kalın bağırsak



E) Safra kesesi

20

BÖLÜM 01 Test

Sindirim Sistemi - 1

değildir?



A) Glikozun fazlasını glikojene dönüştürüp depo etme



B) Provitamin A’yı A vitaminine dönüştürme



C) Amonyağı üreye dönüştürme



D) Sindirim enzimleri salgılama



E) İlaçların zehirli etkilerini yok etme



5. Kimyasal sindirim sonucu oluşan besin monomerleri için;



l. Besinlerin yüzey alanını artırarak kimyasal sindirimi hızlandırır.



ll. Besinlerin sindirim enzimleri aracılığıyla yapı birimlerine dönüşmesini sağlar.



lll. Ağızdan ince bağırsağa doğru besinlerin mekanik sindirim hızı artar.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

Çözüm Yayınları

2. Mekanik sindirim ile ilgili,



l. hücre zarından geçebilme,



ll. yapısında azot atomu bulundurma,



lll. hücre içinde düzenleyici olarak kullanılma



özelliklerinden hangileri ortaktır?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

E) l, ll ve lll

6. İnsanın sindirim sisteminde aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşmez?



A) Peptit bağlarının yıkımı



B) Ester bağlarının yıkımı



C) Glikozit bağlarının yıkımı



D) Selülaz enzimi salgılanması



E) Gastrin hormonu salgılanması

47 3. Safra kesesi alınan bir bireyde;

I. karbonhidrat,



II. protein,



III. yağ



moleküllerinden hangilerinin sindirimi ile ilgili problemler gözlenebilir?

7. İnce bağırsak içinde bulunan sıvıda aşağıdaki



A) Yalnız I





B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

moleküllerden hangisi bulunmaz? A) Laktaz



B) Safra

D) Amilaz

E) Lipaz

C) Gastrin

Test 20

1. D

8. Aşağıdakilerden hangisi sindirim sistemi hastalıklarından A) Ülser



B) Gastrit

D) İshal

3. E

4. D

5. A

6. D

7. C

8. C

9. A 10. B 11. E 12. E

11. Aşağıdaki tabloda çeşitli besinlerin kimyasal sindiriminde

biri değildir?



2. A

görevli sıvılar ve harflerle sembolize edilen besin çeşitleri verilmiştir.

C) Diyabet

E) Reflü

Besin çeşidi

Tükürük sıvısı

Mide özsuyu

Pankreas özsuyu

P







R







S









(: Kimyasal sindirim var. : Kimyasal sindirim yok. )



Buna göre,



l. P besininin sindirimi ağızda başlar, incebağırsakta tamamlanır.



ll. R besininin yapısında ester bağları vardır.

9. Sağlıklı bir insanın kalın bağırsağında;



lll. S besininin yapı birimleri amino asitlerdir.



l. vitamin emilimi,



açıklamalarından hangileri doğrudur?



ll. su ve mineral emilimi,



A) Yalnız l



lll. kimyasal sindirim,





lV. mekanik sindirim



işlevlerinden hangileri gerçekleştirilebilir?



A) l ve ll

D) l, ll ve lll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

Çözüm Yayınları



B) ll ve lll

B) Yalnız ll

12. Aşağıdaki şekilde bir insanın sindirim sistemine ait bazı organlar gösterilmiştir.





1

10. İnsanın sindirim kanalında; Nişasta



Protein

3

2 -l-

48

Glikoz

-ll-

Lipit

5

Amino asit

Numaralandırılmış yapılarla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?



A) 1 numaralı yapıda üretilen sindirim enzimleri 5 numaralı yapıda etkinlik gösterir.



B) 2 numaralı yapıdan 5 numaralı yapıya aktarılan özsuyu yağların kimyasal sindirimi sağlar.



C) 3 numaralı yapı 5 numaralı yapıya göre daha baziktir.

ATP

-lll-

Yağ asiti

-lV-

ADP+P

4



grafiklerindeki değişimlerden hangileri gözlenmez?



D) 4 numaralı yapıdan salgılanan tüm salgılar kana verilir.



A) Yalnız ll



E) 5 numaralı yapıdan salgılanan hormonlar 2 ve 4 numaralı yapıları uyarır.



B) Yalnız lV

D) lll ve lV

E) l, ll ve lll

C) l ve ll

21

BÖLÜM 01 Test

Sindirim Sistemi - 2 1. Safra sıvısı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi

4. Proteinlerin kimyasal sindirimi için gerekli olan enzimler;

yanlıştır?



A) Karaciğerde üretilip safra kesesinde depolanır.



B) Yağların yağ asitleri ve gliserole parçalanmasını sağlar.



C) Yağların yüzey alanını genişletir.



D) Yağda eriyen vitaminlerin emiliminde görev alır.



E) Bağırsaklarda mikroorganizma üremesini engeller.



l. tükürük bezi,



ll. mide,



lll. ince bağırsak,



lV. pankreas,



V. karaciğer



organlarından hangileri tarafından salgılanabilir?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) lV ve V

C) lll ve V

E) ll, lll ve lV

2. Aşağıda sindirim sistemine ait bazı organlar gösterilmiştir.

X



Buna göre X ile gösterilen organla ilgili,



l. Kandaki glikoz miktarının ayarlanmasına yardımcı olur.



ll. A, D ve K vitaminlerini ve demir, bakır gibi mineralleri depolar.



lll. Alyuvar yapımında ve kan plazmasındaki proteinlerin üretiminde rol oynar.



ifadelerinden hangileri söylenebilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız Ill

D) l ve llI

Çözüm Yayınları

5. Sağlıklı bir insanda;

l. tükürük bezi,



ll. pankreas,



lll. mide,



lV. ince bağırsak



yapılarından hangileri hem sindirim enzimi hem de hormon salgılayabilir?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) ll, lll ve lV

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

C) I ve II

E) l, ll ve lll

6. İnsanda beslenme yoluyla vücuda alınan X maddesinin

sindirim kanalı boyunca değişim miktarı aşağıdaki grafikte verilmiştir.



X

49 3. Sağlıklı bir insanda besin maddelerinin kimyasal sindirim süresi aşağıdaki faktörlerden hangisine bağlı değildir?

Sindirim kanalı



A) Ortamın pH’sına



B) Besin maddelerinin yüzey alanına



C) Salgılanan enzim miktarına



Buna göre X maddesi aşağıdakilerden hangisi olabilir?



D) Sindirim ürünlerinin emildiği yüzey alanına



A) Selüloz



E) Mekanik sindirim oranına



Ağız

Mide

İnce bağırsak

B) Protein

D) Lipit

E) Maltoz

C) Nişasta

Test 21

1. B

2. E

3. D

4. E

5. D

6. A

7. C

8. E

9. E 10. D 11. A 12. A

7. İnsanda sindirim kanalında gözlenen;

10. Sağlıklı bir insanda;



• kimyasal sindirim,



l. mide öz suyunun salgılanması,



• mekanik sindirim,



ll. tükürük salgılanması,



• hormon salgılama,



lll. safra öz suyunun salınması,



• sindirim enzimi salgılama,



lV. pankreas öz suyunun salgılanması,



• emilim



olaylarından hangilerinin gerçekleşmesinde hormonal uyarım gözlenir? A) l ve ll



olaylarından tamamı aşağıdaki organlardan hangisi tarafından gerçekleştirilebilir?





A) Pankreas

B) Safra kesesi





C) İnce bağırsak

D) Kalın bağırsak



B) ll ve lII

D) l, lll ve lV

C) lII ve IV

E) I, ll, lII ve IV

E) Karaciğer

11. Ağızda gerçekleşen kimyasal sindirime bağlı olarak besin maddelerinin miktarı ile ilgili aşağıdaki grafik çizilmiştir.



Madde miktarı



l. lipaz enziminin etkinliğinde artma,



ll. A, D, E ve K vitaminlerinin ince bağırsaktan emiliminde aksama,



lll. bağırsakta zararlı bakterilerin üremesinin engellenmesinde zorluk,



lV. yağların sindirim ürünlerinin emiliminde zorluk



durumlarından hangileri gözlenebilir?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) ll, lll ve lV

Çözüm Yayınları

8. Ameliyatla safra kesesi alınan bir insanda;

Zaman

Grafikte değişim miktarı gösterilen besin maddesi;



l. protein,



ll. yağ,



lll. nişasta,



lV. maltoz



verilenlerden hangileri olabilir?



A) Yalnız lll



B) l ve ll

D) lll ve lV

C) ll ve lll

E) l, ll ve lV

50 12. İnsanda sindirim sisteminde görev alan;

9. Karaciğerde;

l. Glikoz → glikojen,



ll. Amonyak → üre,



lll. Laktik asit → glikoz



dönüşüm olaylarından hangileri gerçekleşir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll



l. amilaz,



ll. lipaz,



lll. pepsin



enzimlerinden hangileri substratını tamamen en küçük organik yapı birimlerine kadar parçalayabilir?



A) Yalnız Il



B) Yalnız llI

D) lI ve IIl

E) I, ll ve lll

C) I ve II

22

BÖLÜM 01 Test

Sindirim Sistemi - 3 1. İnsanda sindirim sisteminde gerçekleşen;

4. Virsung kanalı tıkanan bir bireyde,



I. RNA molekülünün nükleotitlere ayrışması,



I. Ağızda nişastanın glikoza kadar hidrolizi gerçekleşir.



II. pepsin enziminin proteinleri, peptonlara parçalaması,





III. safra tuzlarının yağları, yağ damlacıklarına ayrıştırması,

II. Yağların hidrolizini gerçekleştiremediği için bir süre sonra kilo kaybına uğrar.



IV. tükrükteki amilazın nişastayı parçalaması



III. İnce bağırsakta hiçbir besin monomerinin emilimi gerçekleşmez.



olaylarından hangileri kimyasal sindirime örnektir?



A) I ve II



B) II ve IV

D) I, II ve IV

C) III ve IV

E) I, II, III ve IV



durumlarından hangileri gözlenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. Mide duvarından bir miktar lipaz enzimi salgılanmasına

5. Yapısındaki karbon atomları işaretli nişasta molekülü





I. kapı toplardamarı,



II. akciğer atardamarı,



III. göğüs lenf kanalı, IV. peke sarnıcı

hidroliz edildikten sonra oluşan glikoz molekülleri;

rağmen, midede yağların sindirimi yoktur.

Yağların sindiriminin midede gerçekleşmemesi;



I. midede yağların kimus denilen bulamacın içinde olması, II. uygun pH ortamının olmaması,





III. midede safra sıvısının bulunmaması,



kısım ve damarlarından hangilerinde gözlenebilir?



A) Yalnız I



durumlarından hangileri ile açıklanabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları





B) I ve II

D) I, II ve III

C) II ve IV

E) I, II, III ve IV

6. İnsülin hormonu sentezleyen geni mutasyona uğramış bir bireyde,

3. Sindirim sistemine ait yapı ve organlar aşağıda verilmiştir. I

II

III IV

V



I. Tokluk durumunda kan şekeri düşürülemez.



II. Glikozun fazlası kemiklerde depo edilir.



III. Kandaki glikoz miktarı eşik değerin üzerine çıkar.



olaylarından hangileri görülür?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III



Numaralandırılmış kısımlarla ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?

7. Sağlıklı bir insana ağız yoluyla verilen gastrin hormonu



A) I numaralı kısım ürettiği sindirim enzimlerini koledok kanalına salgılar.



I. Midede peristaltik hareketi hızlandırır.



B) II numaralı kısım, I’de üretilen safra sıvısını depo eder.



II. Mide özsuyunun artmasını sağlar.



III. Pepsinojen salgısını artırır. IV. Midede denatüre olur ve inaktif halde kalır.

ile ilgili,



C) III numaralı kısım, mide olup yemek borusu ve oniki parmak bağırsağı ile bağlantılıdır.





D) IV numaralı kısımdan salgılanan bikarbonat iyonları incebağırsağın pH dengesini düzenler.



verilenlerden hangileri söylenemez?



A) I ve II



E) V numaralı kısımda kimyasal sindirim tamamlanır.



B) I ve IV

D) I, II ve III

C) II ve III

E) II, III ve IV

51

Test 22

1. D

2. B

3. A

4. C

5. B

6. C

7. D

8. C

9. B 10. B 11. A 12.E

8. Vagus siniri, sindirim sistemi üzerinde hızlandırıcı etkisi olan bir

11. Sindirim organlarını uyaran hormonların özellikleri aşağıda





I. Mide bezlerini uyararak, mide özsuyunun salgılanmasını sağlar.



II. Safra kesesini uyararak, safranın 12 parmak bağırsağına dökülmesini sağlar.



III. Karaciğerde safra üretimini uyarır ve pankreastan bikarbonat iyonlarının salgılanmasını sağlar.



IV. Asidik kimus 12 parmak bağırsağına geldikten sonra midenin salgı yapmasını engeller.

parasempatik sinirdir.

verilmiştir,

Geçirdiği bir kaza sonu vagus siniri zedelenen bir bireyde,



I. Gastrin hormonu salgılanamaz.



II. Karaciğerde safra üretilmez.



III. Mide öz suyu üretimi olmaz.



durumlarından hangileri gözlenebilir?



A) Yalnız II



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

Buna göre özellikleri verilen numaralı hormonlar aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir? I

9. Helicobakter pylori bakterisi midede yara oluşumuna neden

olup öncelikle aç durumdayken şiddetli ve yanıcı ağrılara neden olmaktadır. Bu bakterinin insan midesinde ve 12 parmak bağırsağının mukoza tabakasında oluşturduğu sindirim sistemi rahatsızlığı aşağıdakilerden hangisidir?



A) İshal



B) Ülser



C) Laktoz hassasiyeti



D) Kabızlık



E) Aft

III

IV

A)

Gastrin

Kolesistokinin

Sekretin

Enterogastrin

B)

Kolesistokinin

Gastrin

Sekretin

Enterogastrin

C) Gastrin

Sekretin

Kolesistokinin

Enterogastrin

D) Enterogastrin

Sekretin

Kolesistokinin

Gastrin

E)

Kolesistokinin

Sekretin

Gastrin

Enterogastrin

Çözüm Yayınları





II

12. İnsanda karaciğer ve dolaşım sistemi ile ilgili bazı kan

damarları aşağıdaki şekilde gösterilmiştir; Beyin Akciğer Kalp

10. İnsanda yağların sindirimi sırasında ince bağırsakta gerçekleşen olaylar aşağıda belirtilmiştir. Safra kesesi

52

I

II

Pankreas

Karaciğer

İnce bağırsak

Yağ Yağ Lipaz enzimi Yağ asiti Safra sıvısı damlacıkları molekülü ve gliserol

Böbrek

Buna göre, yağların sindirimiyle ilgili,



I. Safra sıvısı lipaz enziminin etkinliğini artırır.



II. Safra kesesi alınan bir insanda yağların kimyasal sindirimi güçleşir.



III. Yağların kimyasal sindirimi pankreasta tamamlanır.



açıklamalardan hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) I ve II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve III

III



Bacaklar



Uzun süre aç kalmış bir kişinin numaralı damarlardaki glikoz miktarının azdan çoğa doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?



A) III - II - I



B) III - I - II

D) II - I - III

E) I- III - II

C) I - II - III

23

BÖLÜM 01 Test

Sindirim Sistemi - 4 1. İnsanda proteinlerin sindiriminde görev alan;

5. İnsanda sindirim reaksiyonlarında görev alan;



I. pepsin,



I. tükürükteki enzimler,



II. tripsin,



II. pankreas enzimleri,



III. kimotripsin,



III. midedeki enzimler



IV. dipeptidaz



enzim çeşitlerinden hangilerinin salgılanması için hormonal bir uyarıya gerek duyulur?



A) Yalnız I



enzimlerinden hangileri salgılandığında inaktif yapıda olup daha sonra belirli aktivatörlerin yardımıyla aktif forma dönüştürülür?



A) Yalnız I



B) Yalnız IV

D) III ve IV



C) I ve II

B) Yanız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

E) I, II ve III

6. İnsanda sindirim sisteminin çeşitli bölümlerinde

gerçekleşen aşağıdaki olaylardan hangisi kalın bağırsakta gerçekleşmez?

2. İnsanda aşağıda verilen besin çeşitlerinden hangisi

pankreastan ince bağırsağa verilen enzimlerden herhangi biri tarafından hidroliz edilemez?



A) Pepton

D) Polipeptit

C) Lipit

E) Nişasta Çözüm Yayınları



B) Maltoz

3. İnsanın sindirim kanalında aşağıda verilen besin çeşitlerinden hangisi daha küçük birimlere parçalanmadan bağırsaktan emilebilir?



A) Polipeptit



B) Lipit

D) Glikoprotein

C) Yağ asidi



A) Bakterilerce K vitamininin sentezlenmesi



B) Safra tuzlarının geri emilmesi



C) Suyun emiliminin sağlanması



D) Organik moleküllerin kimyasal sindiriminin tamamlanması



E) Sindirim atıklarının geçici bir süre depo edilmesi

7. Pankreası yeterli düzeyde sindirim enzimi salgılayamayan bir insanla ilgili olarak,



I. Proteinlerin kimyasal sindirimi tamamlanamaz.



II. Yağların mekanik sindirimi aksar.



III. Birim zamanda ince bağıksakta oluşturulan monosakkarit miktarı artar.



ifadelerinden hangileri söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) Nişasta

8. İnsanda sindirim sisteminde gerçekleşen, 4. İnsanda sindirim sisteminin bazı bölümleri ve bu bölümlerde gerçekleşen olaylarla ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?



• Protein → Pepton ve dipeptitler



• Nişasta → Maltoz ve dekstrin



• Lipit → Yağ asidi + gliserol

53



A) Karbonhidratların kimyasal sindirimi ağızda başlar, ince bağırsakta tamamlanır.



reaksiyonları için;



I. gerekli enzimin mide çeperinden salgılanması,



B) İnce bağırsakta bulunan villus ve mikrovillüsler sindirim ürünlerinin emilim yüzeyini artırır.



II. organik besinin monomerlerine kadar hidroliz edilmiş olması,



C) Midede tüm besin gruplarının kimyasal sindirimi gerçekleşebilir.



III. sindirim ürünlerinin lenf kılcalları aracılığıyla emilerek dolaşıma katılması



D) Kalın bağırsakta mekanik ya da kimyasal sindirim gerçekleşmez.



özelliklerinden hangileri ortak olarak söylenemez?



E) Besinlerin sindirim kanalında ilerlemesi peristaltik hareketlerle sağlanır.



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Test 23

1. E

9. Aşağıda insanda sindirim sisteminin bazı organları gösterilmiştir.

2. B

3. C

4. C

5. E

6. D

7. A

8. E

9. A 10. A 11. D 12. D

11. Karbonhidrat, yağ ve protein olduğu bilinen K, L ve M

maddelerinin insanda kimyasal sindirime uğradığı organlar tabloda gösterilmiştir.

1

“+ : Sindiriminin olduğunu, – : Sindirimin olmadığını ifade eder.”

Ağız

Mide

İnce bağırsak

K

+

–

+

L

–

–

+

M

–

+

+

5

3 4

2



Buna göre numaralandırılmış organlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?





A) 3 numaralı organ hem hormon hem de sindirim enzimi salgılar.

K, L ve M molekülleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?



A) K nin sindirimi sırasında glikozit bağları yıkılır.



B) 4 ve 5 numaralı organlarda hem mekanik hem de kimyasal sindirim gerçekleşir.



B) L nin sindirim ürünleri ince bağırsak lenf kılcalları tarafından emilerek dolaşıma katılır.



C) 2 ve 3 numaralı organlardan 4 numaralı organa salgı boşaltılır.



C) M nin sindirim ürünleri kan dolaşımına katılmadan önce karaciğere uğrayabilir.



D) 1 numaralı organ kapı toplardamarı ve karaciğer atardamarından kan alır.



D) L nin sindiriminden sorumlu enzimler sadece ince bağırsaktaki bezler tarafından salgılanır.



E) 5 numaralı organın çalışması vagus siniri ve gastrin hormonu ile düzenlenir.



E) İnce bağırsakta K, L ve M nin sindirim ürünlerine ortak olarak rastlanır.

Çözüm Yayınları



10. İnsanın sindirim kanalında gerçekleşen tepkimelere bağlı

olarak P molekülünün miktarındaki değişimi gösteren grafik aşağıda verilmiştir. P molekülünün miktarı

54

Zaman



12. Safra kesesi alınan bir insanda;

Buna göre P molekülü ile ilgili olarak,



I. Sindirime uğramadan hücre zarından geçemez.



II. Sadece hayvansal hücrelerde bulunabilir.



III. Sindirimin gerçekleşmesi için ortam pH’sının kuvvetli asit olması gerekir.



ifadelerinden hangileri doğru olabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



I. yağların kimyasal sindiriminin zorlaşması,



II. polipeptitlerin kimyasal sindiriminin daha kolay gerçekleşmesi,



III. dışkıdaki yağ içeriğinin artması,



IV. ince bağırsak pH’ının düzenlenmesinin zorlaşması



durumlarından hangileri gözlenebilir?



A) Yalnız IV



B) I ve II

D) I, III ve IV

C) III ve IV

E) II, III ve IV

BÖLÜM 01 Test

Sindirim Sistemi - 5 1. İnce bağırsaktaki bezler tarafından salgılanan sindirim

5. İnsanın sindirim sisteminde meydana gelen aşağıdaki

enzimleri;



I. disakkarit,



II. dipeptit,



III. nişasta,



IV. A, D, E ve K vitaminleri



moleküllerinden hangilerine etki edebilir?



A) Yalnız IV



B) I ve II

D) II ve III

24

olaylardan hangisinin gerçekleşmesi için kesinlikle ATP tüketimine gereksinim duyulmaz?

C) I ve III

E) III ve IV



A) Sindirimde etkinlik gösterecek enzimlerin salgılanması



B) Organik moleküllerin su ile reaksiyona sokulup birim moleküllerine kadar parçalanması



C) Sindirim kanalındaki maddelerin peristaltik hareketlerle kanalda ilerletilmesi



D) Sindirim sonucu oluşan glikoz, amino asit gibi maddelerin emilmesi



E) Sindirim reaksiyonları sırasında uyarıcı etki yapan hormonların salgılanması

2. Pankreas öz suyunda bulunan; I. tripsinojen,



II. kimotripsinojen,



III. lipaz,



IV. amilaz

6. Sindirim sisteminde etkinlik gösteren hormonlarla ilgili



enzimlerinden hangileri doğrudan ya da aktifleştirildikten sonra peptit bağlarına etki eder?



A) Yalnız IV



B) I ve II

D) I, II ve IV

C) II ve III

E) II, III ve IV

3. Yağların yapı birimleri olan yağ asidi ve gliserole kadar sindirimi sürecinde;



I. pankreas,



II. mide,



III. safra kesesi,



IV. ince bağırsak



organlarından hangilerinden salgılanan enzimler görev yapar?



A) Yalnız I



B) I ve III

D) I, III ve IV

aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

C) I, II ve III

E) I, II, III ve IV

4. Sindirim sisteminde gözlenen peristaltik hareketlerle ilgili,

Çözüm Yayınları





A) Mideden salgılanan gastrin hormonu midenin tripsinojen ve mide asidi salgılamasını uyarır.



B) İnce bağırsaktan salgılanan kolesistokinin hormonu pankreasın bikarbonat salgılamasını uyarır.



C) İnce bağırsaktan salgılanan sekretin hormonu safra kesesini salgı yapması için uyarır.



D) Kimusun etkisiyle onikiparmak bağırsağından enterogastrin hormonu salgılanır.



E) Mide faaliyetinin düzenlenmesi sadece hormonal olarak gerçekleştirilir.

7. Aşağıda insanın sindirim kanalında gerçekleştiren bazı tepkimeler verilmiştir.

I. Nişasta → Maltoz



II. Protein → Polipeptit



III. Nötr yağ → Yağ asidi + gliserol



IV. Maltoz → Glikoz



V. Polipeptit → Dipeptit



Numaralandırılmış tepkimelerde görev alan enzimlerin sentezlendiği organlar ile ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisinin doğruluğu kesin değildir?

III. Besinlerin sindirim kanalında ilerlemesini sağlar.



A) I → Pankreas

IV. Sindirim ürünlerinin emilimini kolaylaştırır.



B) II → Mide



C) III → Pankreas



D) IV → İnce bağırsak



E) V → İnce bağırsak



I. Düz kaslar işlev gösterir.



II. Besinlerin mekanik sindirimine katkı sağlar.



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I B) I ve II C) III ve IV D) I, II ve III E) I, II, III ve IV

55

Test 24

1. B

8. Aşağıda insanda sindirim sisteminin bir bölümü şematize edilmiştir. Organ



4. D

5. B

6. D

7. A

8. E

9. C 10. C 11. D 12. B

organlarındaki miktar değişimi aşağıdaki grafikte verilmiştir. Miktar



L 1

2

Oniki parmak bağırsağı

Mide

3. A

11. Bir besin çeşidinin kimyasal sindirime bağlı olarak bazı sindirim

Organ

K

2. B

İnce bağırsak



3 4 Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?



A) K ve L organları kolesistokinin hormonundan etkilenir.



B) 3’teki pH 4’tekinden düşüktür.



C) K ve L organları 1 ve 2 yolu ile oniki parmak bağırsağının

Ağız Mide İnce bağırsak

vater kabarcığına salgı boşaltır.

D) 1 ve 2 yolu ile onikiparmak bağırsağına bazik özellikte sıvı



E) 3 ve 4’te görev alan ortak enzimler ortak substratlara etki

iletilir. edebilir.

Sindirim organı



Buna göre bu besinin sindirimi sırasında aşağıdaki olaylardan hangisinin gerçekleşmesine ihtiyaç yoktur?



A) İnaktif formdaki pepsinojen enziminin HCl ile birleşerek aktif pepsine dönüşmesi



B) Pankreas öz suyunun virsing kanalı aracılığıyla vater kabarcığı üzerinden ince bağırsağa boşaltılması



C) İnaktif formdaki tripsinojen ve kimotripsinojen enzimlerinin aktifleştirilmesi



D) Safra öz suyu ile besinin yüzeyinin genişletilerek kimyasal sindirime hazırlanması



E) Vagus siniri aracılığıyla mide bezlerinin uyarılması

9. İnsana ait E1, E2 ve E3 sindirim enzimlerinin bazı özellikleri tabloda gösterilmiştir.



(+ : özelliğe sahip olduğunu, – : özelliğe sahip olmadığını gösterir.) Glikozit bağlarını koparma

Peptit bağlarını koparma

Ester bağlarını koparma

E1

+

–

–

E2

–

+

–

E3

–

–

+



Buna göre E1, E2 ve E3 enzimleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisinin doğruluğu kesindir?



A) E1 enzimi tükrük bezlerinde sentezlenir.



B) E2 enziminin ürünü polipeptit ve amino asitlerdir.



C) E3 enzimi bazik ortamda etkinlik gösterir.



D) E1 enzimi polisakkaritleri hidroliz eder.



E) E2 enzimi mide hücreleri tarafından sentezlenir.

10. İnsanda sindirim kanalının iç yüzeyi mukus ile kaplıdır. 56

Çözüm Yayınları



12.

İnce bağırsak öz suyu

b1, b2

Bağırsak epitel hücreleri b1

b2 Lenf kılcalları

Kan kılcalları b1

b2 Göğüs kanalı

Karaciğer b1

b2 Sol köprücük altı toplar damarı

Karaciğer üstü toplar damarı b1

b2

X



b1

Y Kalp

b2



Yukarıdaki şemada ince bağırsak öz suyunda bulunan b1 ve b2 monomer besinlerinin kalbe ulaşıncaya kadar izlediği yol gösterilmiştir.



Mukus tabakası sindirim kanalından aşağıdaki görevlerden hangisini yerine getirmez?



Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?



A) X ve Y kalbin sağ kulakçığı ile bağlantılı damarlardır.



A) Besinlerin sindirim kanalında hareketini kolaylaştırır.





B) Virüs ve bakterilerin sindirim kanalındaki hücrelere girmesini engeller.

B) b1 ve b2 monomer besinleri ilk olarak üst ana toplar damarda karşılaşır.





C) Midedeki pepsinojen enziminin aktif pepsine dönüşümünü sağlar.

C) b2 monomer besini bağırsak epitel hücrelerinde şilomikron adı verilen yapıya dönüştürüldükten sonra lenf kılcallarına geçer.



D) Sindirim kanalındaki hücreleri kuvvetli asidik ve bazik etkilerden korur.



D) b1 monomer besini kan dolaşımı ile, b2 besini lenf dolaşımı ile kalbe taşınır.



E) Sindirim kanalındaki epitel hücrelerini enzimlerin sindiriminden korur.



E) b1 ve b2 monomer besinlerinin emilimi bağırsak villuslarından gerçekleştirilir.

1. İnsanda aşağıda verilen moleküllerden hangisi dolaşım sistemi aracılığıyla dokulara iletilmez?



A) Mineral



B) Oksijen

D) Hormon

25

BÖLÜM 01 Test

Dolaşım Sistemleri - Vücudun Savunulması ve Bağışıklık - 1

C) Glikoz

E) ATP

5.

l. hastalık yapıcı bakterilerin bulaşması,



ll. antijenik moleküllerin enjekte edilmesi,



lll. alerjik besinlerin alınması,



lV. uyumlu doku ya da organ nakli yapılması



Yukarıdaki olaylardan hangileri kandaki akyuvar sayısının artmasına neden olur?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

2. Sağlıklı bir insana ait aşağıdaki yapılardan hangisinde alyuvar hücrelerine rastlanır?



A) Lenf sıvısı

B) İdrar



C) Kan

D) Doku sıvısı



E) Tükürük sıvısı

Çözüm Yayınları

6. İnsanda;

3. İnsanın kan plazmasında aşağıdaki moleküllerden hangisi bulunmaz?



A) Oksijen

B) Hemoglobin



C) Glikoz

D) Antikor





l. B ve T lenfositleri,



ll. alyuvarlar,



lll. trombositler



hücre gruplarından hangileri bağışıklığın sağlanmasında görev yapar?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) ll ve lll

E) Hormon

57 4. Aşağıdakilerden hangisi kalp atışını hızlandırmaz?

A) Vagus sinirinin asetil kolin hormonu salgılaması



B) Vücut sıcaklığının artması



C) Kandaki adrenalin ve tiroksin hormonlarının miktarının artması



7. İnsan vücudunda kanın akış yönü ile ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?



A) Sol karıncık → Aort



B) Akciğer toplardamarı → Sol kulakçık



C) Karaciğer kapı toplardamarı → İnce bağırsak

D) Kandaki CO2 yoğunluğunun artması



D) Sağ karıncık → Akciğer atardamarı

E) Kafein, tein, nikotin gibi maddelerin vücuda alınması



E) Böbrek atardamarı → Böbrek

Test 25

1. E

8. Sağlıklı bir insana ait farklı kılcal damarlardan geçmekte

11.

olan kanda;

O2 miktarı

CO2 miktarı

-l-

Kılcal damar

-ll-

Protein osmotik basıncı

-lll-

Kılcal damar

-lV-

grafiklerinde verilen değişimlerden hangileri normal şartlarda gözlenmez?



A) Yalnız lll



D) ll ve lll



l. Damar iç çapının artmasına neden olur.



ll. Damar duvarının esnekliğini yitirip sertleşmesi sonucu ortaya çıkar.



lll. Damar içine doğru yağ ve kalsiyum tuzları birikerek plaklar oluşturur. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız l



8. B

9. E 10. D 11. D 12. E

(b)

Toplardamar

ucu

ucu

(a)

(c)

Yukarıda gösterilen doku kılcalının a, b ve c ile gösterilen bölümleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?



A) Kan basıncı a > b > c şeklinde ifade edilebilir.



B) Kanın akış hızı a > c > b şeklinde ifade edilebilir.



C) Kanın protein osmotik basıncı a = b = c şeklinde ifade edilebilir.



D) Kan a’nın b ucundan doku sıvısına çıkar; c’nin b ucundan damara geri gelir.



E) Kanın akış yönü a’dan c’ye doğrudur.

12. Aşağıdaki şemada insanda kalp, solunum organı ve dokular

B) Yalnız ll

D) l ve ll

7. C

E) lll ve lV

(arterioskleroz) ile ilgili,



Atardamar

6. A

C) l ve ll

9. Dolaşım sistemi hastalıklarından biri olan damar sertliği



5. D

Kılcal damar



B) Yalnız lV

4. A



Alyuvar sayısı

Kılcal damar

3. B

Çözüm Yayınları



2. C

arasındaki kan akışını sağlayan damarlar numaralandırılarak verilmiştir.

C) Yalnız lll

E) ll ve lll



1 Solunum

3 Doku

Kalp

organı

hücreleri

10. İnsanda dolaşım sistemleri, 58



– kan dolaşımı, – lenf dolaşımı olarak iki grupta incelenir.



Buna göre aşağıdakilerden hangisi kan dolaşım sistemi ve lenf dolaşım sistemi için ortak bir özellik değildir?



A) Sindirim ürünlerinin dolaşıma katılmasında görev alma



2

4



Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?



A) 2 ve 3 atardamar, 1 ve 4 toplar damardır.



B) 1 ve 3 oksijence zengin, 2 ve 4 karbondioksitce zengin kan taşır.

B) Vücut savunması ve bağışıklığın sağlanmasında görev alma



C) 1 ve 2 küçük kan dolaşımını, 3 ve 4 büyük kan dolaşımını ifade eder.



C) Vücutta madde taşınmasında görev alma



D) 3’deki kan basıncı 4’dekinden yüksektir.



D) Atardamar, toplardamar ve kılcal damar bulundurma E) Homeostatik dengenin sağlamasında görev alma



E) 2’deki kan kalbin kulakcığından çıkarken 1’deki kan kalbin karıncığına gelir.

26

BÖLÜM 01 Test

Dolaşım Sistemleri - Vücudun Savunulması ve Bağışıklık - 2 1. Aşağıdakilerden hangisi kan dokunun ve dolaşım

4. İnsanda aşağıdaki hastalıklardan hangisi antibiyotik



A) Doku ve organlara besin ve oksijen taşımak





B) Metabolizma sonucu oluşan atık maddeleri vücuttan uzaklaştırılacakları organlara taşımak





C) Vücut sıcaklığının dengelenmesini sağlamak



D) Polimer besinleri sindirim organlarına taşımak



E) Vücudu mikroorganizmalara karşı savunmak

sisteminin görevlerinden birisi değildir?

kullanılarak tedavi edilebilir? A) AIDS

B) Grip

D) Su çiçeği

C) Zatürre

E) Kuduz

5. Bir hastalıkla ilgili olarak;

2. Aşağıda insan kalbi şematik olarak gösterilmiştir.



l. antibiyotik kullanılması,



ll. serum uygulanması,



lll. aşı yaptırılması



uygulamalarından hangileri, aynı hastalık etkeninin tekrar vücuda girmesi durumunda daha kısa sürede antikor üretimine yol açar?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

IV

II III

Karıncık

Kulakçık





Buna göre numaralandırılmış olarak gösterilen bölgelerden hangileri karbondioksit konsantrasyonu yüksek kan bulundurur? A) Yalnız I



B) I ve II

D) I ve III

C) II ve III

E) III ve IV

Çözüm Yayınları

I

6. İnsanda küçük kan dolaşımı gerçekleşirken kan;

l. akciğer,



ll. böbrek,



lll. karaciğer,



lV. beyin



organlarından hangilerine uğrar?



A) Yalnız l



B) l ve ll

D) lll ve lV

C) ll ve lll

E) ll, lll ve lV

59

7. İnsan kalbinde,

I. Sağ kulakçık

aşağıdaki özelliklerden hangisi ortaktır?



II. Sağ karıncık



A) Kemik iliğinde üretilme



III. Sol kulakçık



B) Fagositoz yapabilme



IV. Sol karıncık



C) Hemoglobin bulundurma



kısımlarından hangileri aynı anda kanla dolar?



D) Aktif hareket edebilme



A) I ve II



E) Oksijen ve karbondioksit taşıma



3. Kan dokuda bulunan alyuvar ve akyuvarlarla ilgili

B) II ve III

D) II ve IV

E) III ve IV

C) I ve IV

Test 26

1. D

8. İnsanda alt ana toplardamardaki kanın kalbe gelmesinde;

l. kalp kulakçıklarının gevşemesi,



ll. kalp karıncıklarının kasılması,



lll. tek yönlü kapakçıklar,



lV. damarların etrafındaki iskelet kasları



faktörlerinden hangileri etkili olabilir?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, lIl ve lV

2. E

3. A

4. C

5. C

6. A

7. D

8. D

9. B 10. B 11. E 12. B 13. E

11. İnsanda böbrek atardamarında bulunan radyoaktif

işarelenmiş bir alyuvar hücresinin en kısa yoldan aynı noktaya gelmesi sürecinde,

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV



l. Kalbe iki kez uğrar.



ll. Akciğerden bir kez geçer.



lll. Aortan bir kez geçer.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız l



B) Yalnız III

D) lI ve Ill

C) I ve II

E) l, ll ve lll

12. İnsanda;

9. İnsan vücudunda bulunan atardamarlar ile toplar

l. kanın oksijen derişimi,



ll. kanın damar çeperine yaptığı basınç,



lll. kanın osmotik basıncı,



lV. kandaki alyuvar sayısı



değerlerinden hangileri farklıdır?



A) Yalnız l



B) l ve ll

D) l, ll ve lll

Çözüm Yayınları

damarlar arasında;



l. kan proteinlerinin artması,



ll. lenf damarlarının tıkanması,



lll. kan basıncının azalması



durumlarından hangileri doku sıvısının artışına dolayısıyla ödeme neden olur?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

C) ll ve lV

E) ll, lll ve lV

13. Aşağıdaki grafikte X ve Y antijenlerine karşı insan bağışıklık sisteminin verdiği cevap gösterilmiştir. Antikor derişimi X antijeni için

Y antijeni için



60

10. Sağlıklı bir insanda kılcal kan damarlarından doku sıvısına;



l. oksijen,



ll. hemoglobin,



lll. alyuvar,



lV. organik besin monomeri



moleküllerinden hangileri geçer?



A) l ve ll



B) l ve lV

D) l, ll ve lV

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

0 5

10

15

20

25

30

35

40

Zaman (Gün)



Grafiğe göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?



A) 5 - 20 günler arası X antijenine karşı birincil cevap oluşturulmuştur.



B) 0 - 25. günler arası Y antijenine karşı vücutta antikor bulunmaz.



C) 20. gün X antijeni ile ikinci karşılaşma olmuştur.



D) 20. günden sonra X antijeni için ikincil, 25. günden sonra Y antijeni için birincil cevap oluşturulmuştur.



E) X antijenine karşı T, Y antijenine karşı B lenfositleri etkinlik gösterir.

1. İnsan kalbi ile ilgili,

4. Aşağıdaki grafik kan damarlarında X faktörü ile ilgili değişimleri göstermektedir.

• İnsanda kalp dıştan içe doğru; bağ dokudan oluşan perikard, kas dokudan oluşan miyokard, epitel dokudan oluşan endokard tabakasından oluşur.



• İnsan kalbinde kulakcıklar daima CO2’ce zengin kan, karıncıklar daima O2’ce zengin kan taşır.



• İnsan kalbinin kulakçıklarına atardamar, karıncıklarına toplardamar bağlanır.



• Kalpte bulunan triküspit, biküspit ve yarım ay kapakçıkları kanın tek yönlü hareketini sağlar.



27

BÖLÜM 01 Test

Dolaşım Sistemleri - Vücudun Savunulması ve Bağışıklık - 3



Atar damar

• Kalp kası kalbin her yerinde aynı oranda olmayıp en kalın kas tabakası sol karıncıkta bulunur.



açıklamalarından kaç tanesi doğrudur?



A) 1

B) 2

C) 3

D) 4



E) 5

2. Aşağıda insan kalbinin bazı bölümleri numaralandırılarak gösterilmiştir.



Toplar damar

Kılcal damar

Damarlar

Grafikteki X faktörü yerine;



I. kan basıncı,



II. kan osmotik basıncı,



III. kanın akış hızı,



IV. damarların çeper kalınlığı



verilenlerden hangileri yazılabilir?



A) I ve II



3

1

X

B) I ve III

D) III ve IV

C) II ve IV

E) II ve III

2

Kalbin çalışması ile ilgili,

Çözüm Yayınları

4





I. Kalbin çalışması üst ana toplardamar ile 1 numaralı bölümün birleştiği yerdeki sinoatrial düğümün uyarılması ile başlar.



II. Sinoatrial düğümün uyarılması, 1 ve 3 numaralı bölümlerin sistol durumuna geçmesini sağlar.

5. İnsanda kan dolaşımı büyük kan dolaşımı ve küçük kan



III. Sinoatrial düğümdeki uyarı, sırası ile 2 numaralı bölümdeki his demetleri, atriyoventriküler düğüm ve purkinje liflerini uyarır.





IV. 2 ve 4 numaralı bölüm uyarıldığında bu bölümler sistol durumuna geçer.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) I ve II



B) I ve III

D) I, II ve III

C) II ve IV

E) I, II ve IV

dolaşımı olarak ikiye ayrılır.



I. Sol karıncıkta başlayıp sağ kulakçıkta biter.



II. Alveol kılcallarında O2 bakımından zenginleşen kanı kalbe taşır.



III. Atardamar - kılcaldamar - toplardamar görev alır.



IV. Vücut hücrelerinde CO2 bakımından zenginleşen kanı kalbe taşır.



V. Kalp ve akciğer arasında gerçekleşir.



3. Dolaşım sisteminde yer alan kan damarlarıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



A) Çeper kalınlığı en fazla olan atardamar, en az olan kılcaldamardır.



B) Atardamar, toplardamar ve kılcaldamarların yapısı dıştan içe doğru bağ doku, kas doku ve epitel dokudan oluşur.



C) Kan basıncı ve kan akış hızı en fazla olan atardamarlardır.



Buna göre,



bilgilerinin büyük ve küçük kan dolaşımına ait oluşlarına göre doğru gruplandırılması aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? Büyük Kan Dolaşımı

Küçük Kan Dolaşımı

A)

I, II ve III

III, IV ve V

B)

II ve III

I, IV ve V

C)

I, III ve IV

II, III ve V

D) Toplam kesit alanı en fazla olan damar kılcaldamarlardır.

D)

II, IV ve V

I ve III

E) Vücudun alt bölgesindeki kanı kalbe getiren toplardamarlarda tek yöne açılan kapakçıklar bulunur.

E)

I, III ve IV

II ve V

61

Test 27

1. C

6. Aşağıda verilen şekil, karaciğer ile bağlantılı damarları göstermektedir.

III

I

Karaciğer II

Sindirim kanalı Bu damarlarla ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğru değildir?



A) I numaralı damardaki O2 yoğunluğu, II ve III numaralı damarlardakinden fazladır.



B) I numaralı damar yönü kalbe açılan kapakçıklar bulundurur.



C) II ve III numaralı damarlar CO2 bakımından zengin kan taşır.



D) I numaralı damardaki kanın akış hızı II numaralı damardakinden fazladır.



E) II numaralı damar toplardamar olduğu halde doğrudan kalbe bağlanmaz.

7.

62

Alyuvar

Akyuvar

Kan pulcukları



Yukarıdaki tabloda kan hücreleri verilmiştir.



Aşağıda ise kan hücrelerine ait bazı özellikler verilmiştir.



I. Kanda en çok bulunan ve solunum gazlarının taşınmasını sağlayan hücrelerdir.



II. Çekirdeksiz olup, kemik iliğinden kopan sitoplazmik parçacıklardır.



III. Özgül bağışıklığın oluşmasında görev alırlar.



IV. Erişkin bireylerde kemik iliğinde üretilirler.



V. Aktif hareket edebilir, gerekli durumda doku sıvısına geçebilirler.



VI. Miktarının normalden az olması anemiye neden olur.



Yukarıda verilen özellikler ile kan hücrelerinin eşleştirilmesi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?



Kan pulcukları

4. D

5. C

6. B

7. C

8. B

9. D 10. D



I. Alyuvar zarında A ve B antijeni bulunmaz.



II. B kan gruplu çocuğu olamaz.



III. 0 Rh– bireylere kan verebilir.



IV. Kan plazmasında A ve B antikorlarını bir arada bulundurur.



yorumlarından hangileri yapılabilir?



A) Yalnız I



B) I ve IV

D) I, III ve IV

C) I, II ve IV

E) II, III ve IV

9. İnsanlarda kan ve lenf dolaşımı olmak üzere iki farklı dolaşım görülür.

Çözüm Yayınları



3. B

8. 0 Rh+ kan grubuna sahip bir birey ile ilgili,

Aort

Alt ana toplar damar

2. E



Aşağıda verilen özelliklerden hangisi kan ve lenf dolaşımı için ortaktır?



A) Hemoglobin sayesinde dokulara oksijen taşınmasını sağlama



B) Kalbe doğru tek yönlü taşıma sağlama



C) Alyuvar, akyuvar, kan pulcukları ve kan proteinleri bulundurma



D) Monomer besin maddelerinin taşınmasını sağlama



E) Bir ucu kapalı kılcal damarlar ve topardamarlara sahip olma

10. Vücudun kendine ait olmayan antijenlere karşı korunmak için gösterdiği tepkiye “bağışıklık” denir.



Bağışıklıkla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?



A) Doğal bağışıklık canlının genetik özellikleri sayesinde sahip olduğu bağışıklıktır.

Alyuvar

Akyuvar

A)

I, II

III, IV

IV, V

B)

II, III

II, IV

I, IV, VI



B) Doğal bağışıklık, vücuda giren mikroorganizmaların aktif olarak yok edilmesini sağlar.

C)

I, IV, VI

III, IV, V

II, IV



C) Kazanılmış bağışıklık lenfositler tarafından sağlanır.

D)

II, IV

I, III, IV

II, IV, VI



D) Doğal bağışıklıkta mikroorganizmaya özgül bir savunma yapılmaz.

E)

I, III, V

II, IV

IV, VI



E) Antijen denilen yabancı proteinlere karşılık antikor sentezi kazanılmış bağışıklıkla gerçekleşebilir.

28

BÖLÜM 01 Test

Dolaşım Sistemi - Vücudun Savunulması ve Bağışıklık - 4 1. Aşağıda dolaşım sistemine ait bazı açıklamalar ve bunlara

4. Arterioskleroz atardamarlarda çeper kalınlaşmasından ve

karşılık gelen kavramlar verilmiştir.

damar boşluğunun daralmasından kaynaklanan bir hastalıktır.



Hangi kavram ve açıklama yanlış eşleştirilmiştir?





A) Kalbin sağ kulakçık ve sağ karıncığını ayırır. →Triküspit kapakçıklar

Bu hastalığa yakalanan kişilerde aşağıdakilerden hangisi gözlenmez?



A) Birim zamanda damardan geçen kan miktarının azalması



B) Kalpten çıkan atardamarların uç kısmını kapatır. → Yarım ay kapakçıkları



B) Atardamarların esnekliğinin azalması



C) Kanda taşınan sindirim enzimlerinin azalması



C) Karıncıkların kasılması ile atardamara uygulanan basınçtır. → Büyük tansiyon



D) Atardamarlarda taşınan besin miktarının azalması



D) Kanın, kalbin çalışması ile atardamarlara uyguladığı ritmik basınçtır. → Kardiyak döngüsü



E) Hücrelere ulaşan O2 oranının düşmesi



E) Vücutta temiz kan taşıyan tek toplardamardır. → Akciğer toplardamarı

5. Bancroft kurdu denilen bir parazitten kaynaklanan, özellikle

tropikal bölgelerde görülen hastalığa “fil hastalığı” denir. Bu hastalığa sebep olan parazit lenf düğümlerine yerleşerek buralarda tıkanıklıklara neden olur.



Bu hastalığa yakalanan kişilerde;

2. Ateşli hastalık geçiren bir bireyde kalp atışı normalden daha hızlı



I. doku sıvısının miktarının normal değerler üzerine çıkması,



Aşağıdakilerden hangisi kalp çalışması üzerinde ateş yükselmesi ile benzer etki yaratmaz?



II. vücutta tutulan su oranın artması,



III. kanda protein oranının azalması,



A) Kafeinli içeceklerin tüketilmesi



IV. bağışıklık sisteminin zayıflaması



B) Parasempatik sinir sisteminin etkinliğinin artması



durumlarından hangileri gözlenebilir?



C) Tiroit bezinden salgılanan tiroksin hormonu miktarının artması



A) I ve II



D) CO2 gibi kan pH’ını azaltan maddelerin kandaki oranının artması



E) Sinir uçlarından salınan asetilkolin miktarının azalması

Çözüm Yayınları

olur.



B) III ve IV

D) II, III ve IV

C) I, II ve III

E) I, II, III ve IV

6. Aşağıdaki şekil kalp-akciğer ve vücut arasındaki kan dolaşımını göstermektedir. Akciğer 1

3. Kan ile vücut hücreleri arasında madde alışverişi

Kalp

kılcaldamarlar sayesinde gerçekleşir. Madde alışverişinin nasıl gerçekleştiği Starling Hipotezi ile açıklanır.



Bu hipoteze göre madde alışverişi ile ilgili,



I. Kılcaldamarların atardamar ucundan toplardamar ucuna doğru kan basıncı azalır.



3

4

Vücut



II. Kan proteinlerinden kaynaklanan kan osmotik basıncı en fazla toplardamar ucundadır.

Bu üç yapı arasındaki dolaşımla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



III. Kan basıncının kan osmotik basıncından büyük olması durumunda kandaki tüm maddeler doku sıvısına geçer.

A) Kalp ve akciğer arasında bağlantı kuran 1 ve 2 numaralı damarlar küçük kan dolaşımında görev alır.



IV. Doku sıvısındaki maddelerin kana geçmesi için kan basıncı, kan osmotik basıncından düşük olmalıdır.

B) 4 numaralı yapı CO2’ce zengin kan taşıyan toplardamardır.



C) 1 ve 4 numaralı damarların kan içeriği benzerdir.



D) 2 ve 3 numaralı damarlar O2’ce zengin kan taşıyan atardamarlardır.



E) 2 ve 4 numaralı damarlar kalbin kulakçıklarına kan getirir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) I ve IV



2

B) II ve III

D) II, III ve IV

C) I, II ve III

E) I, II, III ve IV

63

Test 28

1. D

7. Kanın pıhtılaşması sürecinde, I. Damarlardaki zedeleme ile trombositler o bölgede yoğunlaşır.



II. Protrombin trombine dönüşür.



III. İnaktif bir kan proteini olan fibrinojen fibrine dönüşür.



IV. Trombositlerin salgılandığı özel protein, Ca++ ve K vitamini protrombini aktifleştirir.



V. Oluşan iplikçiler kesilen damarın ağzını tıkaç oluşturur. olaylarının gerçekleşme sırası nasıl olmalıdır?



A) I - II - III - IV - V

B) I - IV - II - III - V

C) IV - II - III - I - V

D) I - III - V - II - IV

Ka

n

rakımlı bire dağa çıkmaya karar verir.

Yolda grip olan Berk’in kamp alanına vardığında vücudunda gözlenen değişimlerle ilgili aşağıdaki grafiklerden hangisi çizilemez? Nabız sayısı

Kandaki O2 miktarı

D)

9. A 10. E 11. E

sın

cı Osmotik basınç Toplar damar ucu

Buna göre atardamar ucundan toplardamar ucuna doğru kan basıncı azalmayıp sabit kalsaydı,



I. Doku sıvısı artar.



II. Lenf kılcallarına sıvı geçişi azalır.



III. Doku sıvısından kana geçen sıvı miktarı artar.



durumlarından hangilerinin görülmesi beklenir?



A) Yalnız I

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

10. Vücut mikroorganizmalara karşı bariyer görevi yapan birinci

savunma hattını ilk olarak devreye sokar. Mikroorganizmalar bu hattı geçerse 2. savunma hattı devreye girer.



İkinci savunma hattında aşağıdakilerden hangisi görev alır?



A) Midedeki asit salgısı



B) T lenfositleri



C) Solunum yolundaki mukus salgısı



D) Plazma hücreleri



E) Doğal katil hücreler

11. Özgül bağışıklık sağlamada görev alan lenfositlerle ilgili

Akyuvar sayısı

aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

64

Zaman

E)

8. D

Zaman

Zaman

C)

ba

15 Atar damar ucu



Çözüm Yayınları

8. Deniz seviyesinde yaşayan Berk, kamp kurmak için yüksek

B)

7. B

25

E) IV - II - III - V - I

Alyuvar sayısı

6. D

mmHg



A)

5. E

alış verişini açıklar.





4. C

40





3. A

9. Starling hipotezi kılcal damarlarla dokular arasındaki madde





2. B

Zaman



A) Yetişkin bireylerde kırmızı kemik iliğinde üretilen akyuvarlardır.



B) Vücuda giren antijenlere karşı antikor üreterek savunma yaparlar.



C) Antijenle karşılaşan lenfositlerin bir kısmı hafıza hücrelerine dönüşüp birincil bağışıklık sağlar.



D) B lenfositleri kan ve lenf sıvısında görev aldığı için humoral bağışıklıkta görev alır.



E) T lenfositleri sadece lenf düğümlerinde vücut savunması yaptığı için hücresel bağışıklık yapar.

Kalbin çalışma hızı

Zaman

1. İnsanın dolaşım sisteminde bulunan;

I. aort,



II. böbrek toplardamarı,



III. akciğer toplardamarı

29

BÖLÜM 01 Test

Dolaşım Sistemleri - Vücudun Savunulması ve Bağışıklık - 5 5.

I. Domuz gribi aşısı yapılmış bir maymundan alınan kan serumu, kuş gribi aşısı yapılmış bir insandan alınan kan serumu, ile karıştırılıyor.



II. Kuş gribi aşısı yapılmış bir maymundan alınan kan serumu, aynı hastalığa yakalanmış bir insandan alınan kan serumu ile karıştırılıyor. III. Kuş gribi aşısı yapılmış bir maymundan alınan kan serumu, aynı hastalığa etken olan virüs ile karıştırılıyor.



yukarıdaki damarlar, taşıdıkları kanın oksijen yoğunluğuna göre aşağıdakilerden hangisiyle ifade edilebilir?





A) I > II > III



Yukarıdaki verilen durumlardan hangilerinde “antijen antikor” tepkimesi gözlenebilir?



A) Yalnız I



B) I = II = III

D) II > I = III

C) I = III > II

E) II > I > III



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

2. Kan dokusundaki trombosit oranının azalması, aşağıdaki olayların hangisine neden olabilir?

A) Mikroplara karşı direnç gösterilememesi



B) Hücrelere yeterli besin iletilememesi



C) Vücuda yeterli oksijenin taşınamaması



D) CO2’nin vücuttan uzaklaştırılamaması



E) Kanın pıhtılaşma oranının azalması

6. İnsanda kalbin karıncıklarının kasılması sırasında kan aşağıdaki damarlardan hangisine pompalanır?

3. Bir bilim insanı, “ İnsanlarda bulunan lenf sistemi, bağışıklığın kazanılmasında da etkili olur.” hipotezini kuruyor.



Sağ karıncığın kasılmasıyla

Çözüm Yayınları



Sol karıncığın kasılmasıyla

A)

Akciğer atardamarı

Akciğer toplardamarı

B)

Aort

Akciğer toplardamarı

C)

Üst ana toplardamar

Alt ana toplardamar

D)

Akciğer atardamarı

Aort

E)

Akciğer toplardamarı

Aort

Buna göre lenf sistemine ait;



I. lenf düğümlerinde akyuvarların üretilmesi,



II. ana lenf damarlarının kan damarıyla bağlantılı olması,



III. lenf sıvısı içinde alyuvarların bulunmaması



özelliklerinden hangileri belirtilen hipotezi desteklemek için kullanılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

7. Kanın, damar içerisinde ilerlerken pıhtılaşmasının engellenmesi şu şekilde gerçekleşir.

C) Yalnız III

E) II ve III



• Pıhtılaşmayı önleyici maddelerin kan içinde hazır olması



• Damar iç yüzeyinin düz ve pürüzsüz olması



• Trombositler ve damar iç yüzeyinin aynı elektrik yükü taşımaları



4. İnsanlarda aşağıda verilenlerden hangisi kalbin çalışma hızını etkilemez?

bilgilerine bağlı olarak,



I. Pıhtının oluştuğu kısımlarda, pıhtılaşmayı sağlayan maddeler daha yoğundur.



II. Kanın hızlı olarak hareket etmesinde, elektrik yükleri de rol alır.



III. Damar çeperinin zedelenmesi pürüzsüzlüğü ortadan kaldırabilir.



A) Kanın pH derecesi



B) Kandaki adrenalin hormonu miktarı



C) Kanın CO2 derişimi



yargılarından hangilerine varılabilir?



D) Vücut sıcaklığı



A) Yalnız I

E) Vücuttaki sindirim enzimi miktarı





B) Yalnız III

D) I ve III

E) I, II ve III

C) II ve III

65

Test 29

1. C

8. Lenf sıvısının kalbe gelmesinde aşağıdakilerden A) Vücudun alt bölgelerindeki lenf toplardamarlarında bulunan tek yöne açılan kapakçıklar



B) Sağ kulakçığın gevşemesi ile oluşan emme kuvveti



C) İskelet kaslarının kasılması



D) Kalbin üst seviyesindeki noktalarda yerçekiminin etkisi



E) Sol kulakçığın gevşemesi ile oluşan emme kuvveti

4. E

5. D

6. D

7. D

8. E

9. C 10. A 11. E 12. B

gösterilmiştir.

Kanın akış yönü Kılcallar (II)

Atardamar (I)

Osmotik basınç

9. İnsanlarda, gribe neden olan virüslerin çeşidi oldukça

I

fazladır ve sürekli yeni virüs çeşitleri türemektedir. Bu nedenle belirtilen hastalıklara karşı üretilen aşılar da her yıl değiştirilmektedir.

Damarlar

Toplardamar (III)

Bu damar ağında gerçekleşen değişimlerle ilgili aşağıdaki grafiklerden hangisi çizilemez? A)

II

Oksijen oranı

B)

Damarlar

III

I

Karbondioksit oranı

C)

II

Damarlar

III

Kanın akış hızı

D)

Yeni bir grip aşısının hazırlanmasında;



I. bir önceki döneme ait grip virüslerinin toplanarak kullanılması,



II. bir önceki dönemde virüslere karşı üretilen interferonların kullanılması,



III. bakterilerden elde edilen antijen ve toksin çeşitlerinin toplanması



yöntemlerinden hangileri kullanılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

I

II

Damarlar

III

E) Çözüm Yayınları



3. A

11. İnsanda akciğere ait damar ağının bir bölümü aşağıda

hangisinin etkisi yoktur?



2. E

I

II

Damarlar

III

Kan basıncı

I

II

Damarlar

III

12. Sağlıklı bir insanda kanın dolaşım hızında meydana gelen değişimler aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.

10. İnsanda büyük dolaşım sisteminde görev yapan bir dokuya ait

Dolaşım hızı

damarlardaki kan basıncının değişimi grafikte gösterilmiştir.

I

66



II

III



IV Damarlar

t1

Damarlar

t2



Grafikte t1 ve t2 zaman dilimlerinde gerçekleşen olaylarla ilgili,



I. t1’de kandaki adrenalin hormonu miktarı artmış olabilir.



II. t1’de kalbin atım sayısı artmıştır.



III. t2’de damardaki osmotik basınç azalmıştır.



IV. t2’de metabolizma hızı artmıştır.



Kan basıncında gözlenen değişime göre aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?



A) I. damarın osmotik basıncı kan basıncından daha yüksektir.



B) I ve IV. damarlardan doku sıvısıyla madde alışverişi yapılmaz.



C) IV. damarlarda CO2’nin oranı diğerlerinden daha fazladır.



ifadelerinden hangileri söylenebilir?



D) III. damarda yadımlama ürünleri giderek artmaktadır.



A) Yalnız IV



E) II. damardan doku hücrelerine besin geçişi olur.



B) I ve II

D) III ve IV

E) I, II ve IV

C) II ve III

BÖLÜM 01 Test

Solunum Sistemi - 1

30

1. İnsanda solunum sistemi;

4. İnsanda soluk alıp verme ile ilgili;



l. azotlu metabolik artıkların böbreklere taşınması,





ll. kanın pH değerinin ayarlanması,

l. Soluk alma sırasında enerji harcanırken soluk verme sırasında harcanmaz.



lll. kanın protein osmotik basıncının ayarlanması



ll. Solunum hareketlerini omurilik soğanı kontrol eder.



lll. Solunum havası akciğerlere gidene kadar ısıtılır, nemlendirilir ve temizlenir.



olaylarından hangilerinin gerçekleştirilmesinde görev yapar?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) ll ve lll

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

Ka akı nın ş yö nü

Y

Akciğer kılcal damarı

Çözüm Yayınları

Hava

X

Bu şemayla ilgili,

A) Yalnız l

l. X molekülü CO2 gazı olabilir.



ll. Y molekülü O2 gazı olabilir.



lll. X ve Y moleküllerinin geçişi difüzyon ile sağlanır.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll

D) l ve ll

B) Yalnız ll

D) l ve ll



I. Dokulardaki CO2 oranı artar.



II. Kanın pH’ı düşer.



III. Solunum hızı artar.



IV. Omurilik soğanı uyarılır.

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll



olaylarının gerçekleşme sırasının doğru olabilmesi için numaralı olaylardan hangilerinin yer değiştirmesi gereklidir?



A) I ve II









5. Spor yapan bir insanda,

şematize edilmiştir.

Alveol

ifadelerinden hangileri doğrudur?



2. Aşağıda insanın akciğerinde meydana gelen gaz alışverişi



B) II ve III

D) l ve lV

C) III ve IV

E) ll ve lV

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lII

67 6. Aşağıdaki durumlardan hangisi soluk alıp verme hızının artışına neden olmaz?



A) Kandaki CO2 miktarının artması



B) Deniz seviyesinden yükseklere çıkılması

3. Aşağıdaki terimlerden hangisi insan solunum sistemi ile



C) Adrenalin ve tiroksin hormonunun kandaki miktarının artması





D) Solunan havadaki O2 oranının artması



E) Kanın pH değerinin düşmesi

ilgili değildir? A) Plevra



B) Alveol

D) Diyafram kası

E) Bronş

C) Akyuvar

Test 30

1. B

2. E

3. C

4. E

5. C

6. D

7. D

8. D

9. C 10. D 11. A 12. B

7. İnsanda solunum gazlarının taşınması sürecinde

10. Atmosferden alınan hava, alveol kılcallarına ulaşıncaya



l. oksijen,



l. soluk borusu,



ll. karbondioksit,



ll. bronş,



lll. hidrojen,



lll. bronşcuk,



lV. azot



lV. akciğer atardamarı

kadar;

alyuvarlarda bulunan hemoglobin;



moleküllerinden hangileri ile bağ oluşturabilir?



yapılarından hangilerinden geçer?



A) l ve ll



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV



E) l, ll, lll ve lV

B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) ll, lll ve lV

11. Aşağıdaki grafikte bir kılcal damardaki oksihemoglobin miktarının değişimi gösterilmiştir.



Oksihemoglobin

8. Soluk alma süreci ile ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden

Kılcal damar



A) Kaburgalar arası kaslar → gevşer.



B) Diyafram kası → kubbeleşir.



C) Göğüs boşluğunun hacmi → azalır.



D) Göğüs iç basıncı → azalır.



E) Karın iç basıncı → azalır.

Çözüm Yayınları

hangisi doğrudur?



Buna göre bu kılcal damar aşağıdaki organlardan hangisine ait olabilir?



A) Akciğer



B) Beyin

D) Böbrek

C) Karaciğer

E) Mide



12. İnsanlarda soluk verme sürecinde;

Göğüs boşluğunun iç hacmi

Zaman

-l-

68

Karın boşluğunun iç basıncı

-ll-

Zaman

Alveoldeki CO2 miktarı

Akciğerlerin hacmi

9. Yoğun egzersiz yapan bir insanda aşağıdakilerden hangisinin artması beklenmez?



A) Kaslarda kullanılan oksijen miktarı



B) Soluk alışveriş hızı



C) Kanın pH değeri



grafiklerinde verilen değişimlerden hangileri gözlenebilir?



D) Kandaki karbondioksit miktarı



A) Yalnız III



E) Diyafram kasının kasılıp gevşeme hızı



Zaman

-lll-

-lV-

B) l ve ll

D) l, ll ve lV

Zaman

C) ll ve lV

E) ll, lll ve lV

31

BÖLÜM 01 Test

Solunum Sistemi - 2 1. Aşağıda verilen hastalıklardan hangisinin solunum

4. İnsanda akciğerler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi





A) Üzeri plevra adı verilen çift katlı bir zarla örtülüdür.



B) Yapısında çizgili kaslar bulunur.



C) Sağ akciğer üç, sol akciğer iki lobdan oluşur.



D) Göğüs boşluğunda bulunur.



E) Yapısında bulunan alveoller geniş bir solunum yüzeyi oluşturur.

sistemi ile ilişkisi yoktur?

A) KOAH



B) Amfizem

D) Zatürre

söylenemez?

C) Astım

E) Hepatit B

5. İnsanda solunum hızının artış ya da azalışının; 2. İnsanda, kandaki karbondioksitin solunum sistemi ile

atmosfere verilinceye kadar ki izlediği yolda aşağıdaki yapılardan hangisinden en son geçer? A) Alveol

B) Soluk borusu



C) Bronş

D) Ağız



Çözüm Yayınları



E) Bronşçuk



l. sinir sistemi,



ll. endokrin sistem,



lll. destek hareket sistemi



sistemlerinden hangilerinin faaliyetinden etkilendiği söylenebilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

6. Aşağıda insanda solunum sisteminde bulunan bazı yapılar numaralarla gösterilmiştir. 1

2

3

4

3. İnsanda;

l. plevra,



ll. diyafram,



lll. alveol,





Numaralı yapılar ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

lV. bronşçuk,



A) 1’ın iç yüzeyi mukus tabakası ile kaplıdır.

V. soluk borusu



B) 2, solunum havasını akciğerlere taşır.



C) 3, akciğerlerin gaz alış veriş yüzeyini genişletir.



D) 4, kan ile akciğerler arasındaki gaz alışverişini gerçekleştirir.



E) 3, sadece memeli akciğerlerinde bulunur.



yukarıda verilen kısımlardan hangileri akciğerlerin yapısında yer alır?



A) l ve llI



B) ll ve lll

D) IV ve V

E) l, IlI ve lV

C) lll ve V

69

Test 31

1. E

7. İnsanda akciğerler metabolizma sonucu oluşan;

2. D

3. E

4. B

5. E

6. D



ll. H2O,



A) Akciğer kılcaldamarı



lll. NH3,



B) Beyin toplardamarı



lV. Üre



C) Kalbin sol karıncığı



moleküllerinden hangilerini vücuttan uzaklaştırır?



D) Beyin doku kılcaldamarı



A) l ve ll



E) Akciğer toplardamarı

D) l, ll ve lll

9. C 10. B 11. E 12. D

hücrelerine ulaşıncaya kadar izlediği yolda aşağıdakilerden hangisinden geçmez?

l. CO2,



8. D

10. İnsanda solunum organı ile alınan oksijen beyin



B) ll ve lll

7. A

C) lll ve lV

E) l, ll ve lV

11. Bir insanda akciğer hacminin değişimi aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.

Akciğer hacmi



8. İnsanda solunum sistemi ile ilgili, l. Soluk borusunda bulunan mukus havadaki toz partiküllerini tutar.



ll. Akciğerler havanın oksijenini doğrudan dokulara ulaştırır.



lll. Solunum sisteminin dolaşım sistemi ile doğrudan bağlantısı yoktur.



ifadelerinden hangileri yanlıştır?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) ll ve lll

C) Yalnız lll

Zaman

Çözüm Yayınları



Akciğer hacminin grafikteki gibi değişimi sırasında,



l. Soluk alınmaktadır.



ll. Diyafram kası düzleşmiştir.



lll. Karın iç hacmi küçülmüştür.



durumlarından hangileri gözlenebilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

E) l, ll ve lll

12. Deniz seviyesinden yükseklere çıkan bir insanın vücudunda;



Zaman

-l-

70

9. İnsanın soluk alıp vermesi sırasında gözlenen;

l. kaburgalar arası kasların gevşemesi,



ll. karın boşluğu hacminin azalması,



lll. akciğer hacminin artması,



lV. diyaframın gevşemesi,



V. göğüs boşluğu hacminin artması

Diyafram çalışma hızı

Solunum hızı

-ll-

Zaman

Alveoldeki kısmi O2 basıncı

Alyuvar sayısı

Zaman

-lll-

-lV-

Zaman



olaylarından hangileri aynı süreçte gerçekleşmez?



grafiklerinde verilen değişimlerden hangileri gözlenebilir?



A) l ve lV



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) ll ve V

E) lll ve V

C) ll ve lV



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

32

BÖLÜM 01 Test

Solunum Sistemi - 3 1. İnsanda;

4. Soluk alma sırasında gözlenen değişimlerle ilgili



I. hücre metabolizmasının hızlanması,





II. hemoglobin miktarının artması,



III. akyuvar sayısının alyuvar sayısından az olması,



IV. dağın tepesinden deniz seviyesine inilmesi



olaylarından hangileri kanda taşınan oksijen miktarını etkiler?



A) I ve II



B) I ve III

D) I, II ve IV

aşağıdakilerden hangisi doğrudur? Akciğer hacmi

C) II ve IV

E) II, III ve IV

Göğüs boşluğu

Kaburgalar arası kaslar

A)

Azalır

Genişler

Gevşer

B)

Azalır

Daralır

Kasılır

C)

Artar

Genişler

Kasılır

D)

Artar

Daralır

Gevşer

E)

Azalır

Genişler

Kasılır

5. İnsanda solunum sisteminde bulunan; 2. İnsanda solunum gazlarının taşınması sırasında

I. alveollerdeki oksijenin kılcal damarlara geçişi,



II. oksijenin hemoglobin molekülünden ayrılması,



III. karbondioksitin su ile birleşerek karbonik asit oluşturması



olaylarından hangilerinde enzim kullanılır?



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) II ve III

Çözüm Yayınları

gerçekleşen;



I. kıkırdak,



II. silli epitel,



III. bağ doku



doku çeşitlerinden hangileri soluk borusunun yapısında bulunur?



A) Yalnız III



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. Aşağıda verilen X ve Y düzeneğinde soluk alıp verme

mekanizması şematize edilmiştir.



3. İnsan vücudunda;

I. akciğerden doku hücrelerine oksijen taşınması,



II. doku hücrelerinden akciğere karbondioksit taşınması,



III. doku hücrelerinden karaciğere üre taşınması,



IV. ince bağırsaktan kalbe sindirim ürünlerinin taşınması



olaylarından hangilerinde hemoglobin molekülü görev yapar?



A) Yalnız III



B) I ve II

D) III ve IV

E) I, II ve III

C) II ve IV



Y

X

71

Buna göre;



I. X düzeneği soluk almayı açıklamak için kullanılır.



II. Y düzeneği soluk vermeyi açıklamak için kullanılır.



III. X düzeneğinde dış basıncın, iç basınçtan büyük olması balonun şişmesini sağlar.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) I ve II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve III

Test 32

1. D

7. İnsanda;

3. B

4. C

5. E

6. E

7. C

8. C

9. C 10. D 11. D 12. A

10. Bütün kışı Datça sahillerinde geçiren Kerem, Ağustos ayında



I. akaciğer atardamarı



II. kapı toplardamarı



III. akciğer toplardamarı



IV. böbrek atardamarı

sıcaklarda bunalarak yaylaya çıkmıştır.





yukarıda verilen damarlardan hangilerinin taşıdığı oksihemoglobin oranı yüksektir?



A) Yalnız I



2. B

B) II ve III

D) I ve III

C) III ve IV

E) I ve IV

Buna göre yükselti değişikliğine bağlı olarak Kerem’in fizyolojisinde,



I. Hemoglobin sentezi hızlanmıştır.



II. Böbreklerden salgılanan eritropoietin hormonu miktarı artmıştır.



III. Akciğer alveollerinde oksijenin kısmi basıncı azalmıştır.



IV. Metabolizma bazal seviyeye inmiştir.



değişimlerinden hangilerinin meydana gelmesi beklenir?



A) I ve II



B) II ve III

D) I, II ve III

C) III ve IV

E) II, III ve IV

8. İnsanda solunum gazlarının taşınması sırasında gerçekleşen;

I. CO2 + Hb → HbCO2



II. H+ + Hb → HbH+



III. H+ + HCO3 → H2CO3



IV. H2CO3 → CO2 + H2O

11. Olgun alyuvar hücrelerinde;

–



tepkimelerinden hangileri bulunduğu dokuda pH’nin azalmasına neden olur?



A) Yalnız I



B) I ve III

D) I, II ve III

C) III ve IV

E) II, III ve IV

Çözüm Yayınları





I. karbonik anhidraz enzimi etkinliği,



II. hemoglobin sentezi,



III. HCO3 oluşumu



IV. HbCO2 oluşumu

–



olaylarından hangileri gerçekleşebilir?



A) Yalnız III



B) I ve II

D) I, III ve IV

C) II ve IV

E) II, III ve IV

9. Alveolleri birleşik lipoprotein oluşturan epitel doku hücreleri, 72

alveolun iç yüzeyini örten lipoprotein salgılar.



Buna göre lipoprotein salgı;

12. İnsanda karbondioksit taşınması sırasında gözlenen



I. kılcallardan alveollere daha az su geçmesini sağlama,

aşağıdaki olaylardan hangisi doku kılcallarında karbonik



II. alveol çeperini kalınlaştırarak dayanıklılık sağlama,

anhidraz enzimi katalizörlüğünde gerçekleşir?



III. alveollere esneklik kazandırma ve difüzyonu kolaylaştırma



verilenlerden hangilerini gerçekleştirir?



A) Yalnız II



B) Yalnız III

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve III



A) CO2 + H2O → H2CO3



B) H2CO3 → H+ + HCO3



C) H+ + HCO3 → H2CO3



D) HbCO2 → Hb + CO2



E) Hb + CO2 → HbCO2

33

BÖLÜM 01 Test

Solunum Sistemi - 4 1. Aşağıda verilenlerden hangisi soluk alıp verme hızının

5. İnsanda soluk alıp verme sırasında gözlenen değişimlerle



A) Kandaki karbondioksit miktarının artması





B) Sempatik sinirlerin çalışmasının hızlanması



C) Vagus sinirinin etkinliğinin artması



D) Kanın pH derecesinin azalması



E) Kandaki adrenalin miktarının artması

artmasına neden olmaz?

ilgili aşağıdaki grafiklerden hangisi çizilemez? A)

Akciğer hacmi

B)

Soluk verme C)

I. göğüs boşluğu hacminin azalması,



II. diyaframın gevşeyerek kubbeleşmesi,



III. akciğer hacminin azalması,



IV. kandaki O2 miktarının artması

E)

olaylardan hangileri soluk verme sırasında gerçekleşir?



A) I ve II



D) III ve IV

D)

Göğüs boşluğu hacmi

Soluk verme

Soluk verme



B) I ve III

Soluk verme

Akciğer iç basıncı

2. İnsanda meydana gelen;

Karın boşluğu basıncı

Göğüs boşluğu basıncı

Soluk alma

C) II ve IV

E) I, II ve III

3. Alveollerde işaretli oksijen molekülünü bağlayan bir hemoglobin, yeniden akciğere dönene kadar;

Çözüm Yayınları

6. Sağlıklı bir insanda soluk borusu ve bronşların yapısında;

I. silli epitel doku,



II. kıkırdak doku,



III. çizgili kas doku



dokularından hangileri ortak olarak bulunur? A) Yalnız I



I. akciğer toplardamarı,





II. akciğer atardamarı,





III. aort,



IV. alt ana toplardamar



damarlarından hangi sıraya göre geçer?



A) I - III - IV - II

B) I - III - II - IV

C) IV - III - II - I

D) IV - III - I - II



D) I ve II



Buna göre bu duruma bağlı olarak;



I. difüzyon hızının düşmesi,



II. havadaki partiküllerin daha az oranda tutulması,



III. oksijenin kana geçişinin hızlanması



olaylarından hangilerinin gerçekleşmesi beklenir?



A) Yalnız I



B) I ve II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve III

E) I ve III

değişimler grafikte gösterilmiştir. Akciğer hacmi

t1

4. Soluk borusunun iç yüzeyinde goblet hücrelerinde golgi

organeli miktarının hızla azalmaya başladığı görülmüştür.

C) Yalnız III

7. Dinlenme halinde bir kişinin akciğer hacminde görülen

E) II - I - IV - III

B) Yalnız II



Zaman

t2

73

Grafiğe göre,



I. t1 anında diyafram kubbeleşir.



II. t1 anında akciğer iç basıncı, atmosfer basıncından fazladır.



III. t2 anında kaburga uçları yukarı doğru hareket etmiştir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Test 33

1. C

8.

I. Kan basıncının düşmesi



II. Alveollerin tıkanması



III. Eritropoietin yetersizliği



IV. Karbonmonoksit miktarının artması

3. A

4. B

5. C

6. D

7. E

8. E

9. C 10. D 11. A 12. E

10. Aşağıda verilen olaylardan hangi ikisinin birlikte

gerçekleşmesi sağlıklı bir insanın soluk vermesini sağlar?



Yukarıda verilen durumlardan hangileri oksijen yetersizliğine bağlı olarak meydana gelen hücre ölümlerine neden olabilir?



A) Yalnız I



2. E

B) II ve III

D) II, III ve IV

C) I ve IV

E) I, II, III ve IV



A) Diyaframın kasılması / Karın iç basıncının azalması



B) Diyaframın kasılması / Göğüs boşluğu hacminin artması



C) Kaburgalar arası kasların kasılması / Göğüs kafesinin daralması



D) Diyaframın kubbeleşmesi / Göğüs kafesinin daralması



E) Diyaframın kubbeleşmesi / Kaburgalar arası kasların kasılması

11. Önüne aniden köpek çıkan bir çocuk, hızlıca koşmaya başlamıştır.

Çözüm Yayınları



9. Kanda CO2 taşınması aşağıda şematize edilmiştir.

Doku Doku sıvısı

Bu süreçte;



I. omurilik soğanının uyarılması,



II. kanın pH’nın düşmesi,



III. iskelet kas metabolizmasının hızlanması,



IV. kaburgalar arası kasların kasılması



meydana gelen olayların gerçekleşme sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?



A) III - II - I - IV

B) III - I - II - IV

C) I - II - III - IV

D) II - I - III - IV



E) II - III - IV - I

1 2

Doku kılcalı

CO2

HbCO2

HCO3

HbO2 konsantrasyonu

H 2O

3 4 H2CO3 _

12. İnsanda solunum gazlarının taşınmasıyla ilgili olarak;

H

+

HbH+ 5

Akciğer kılcaldamarı

_

HCO3

74

Doku kılcal damarı -II-

-I-

Buna göre,

HbO2 konsantrasyonu



I. 1 numaralı olay difüzyonla gerçekleşir.



II. CO2’nin 3 numaralı olayla taşınma oranı, 2 numaralı olayla taşınma oranından fazladır.



III. 5 nolu tepkimenin gerçekleşmesinin nedeni pH’yi yükseltmektir.



IV. 4 numaralı tepkime sırasında karbonikanhidraz enzimi görev yapar.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) I ve II



HbCO2 konsantrasyonu

B) III ve IV

D) I, III ve IV

C) I, II ve III

E) I, II, III ve IV

HbCO2 konsantrasyonu

Doku kılcal damarı

Akciğer kılcaldamarı

-III-

-IV-



grafiklerinden hangileri doğrudur?



A) I ve II



B) II ve III

D) I, II ve III

C) III ve IV

E) I, II, III ve IV

34

BÖLÜM 01 Test

Solunum Sistemi - 5 1. Sağlıklı bir insanın kanında bulunan hemoglobin pigmenti

5. Sigara kullanımı solunum sistemi üzerinde bir çok tahribata

ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



A) Protein yapılıdır.



B) Yapısında demir atomu bulundurur.



C) Solunum gazları ile tersinir reaksiyona girer.



D) Kan plazmasında serbest halde bulunur.



E) Kana özel rengini veren bileşiktir.

neden olur. Nikotin bronşların daralmasına, karbonmonoksitin hemoglobinle bağlanması oksijen taşınmasının engellenmesine neden olur.



Buna göre sigara içen bir kişide,



I. akciğerdeki gaz alışveriş kapasitesinin azalması,



II. solunum güçlüğü,



III. solunum derinliğinin artması



durumlarından hangileri gözlenir?



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. Aşağıdakilerden hangisi insanlarda birim zamandaki oksijen ihtiyacının karşılanmasına katkı sağlamaz?



A) Alyuvarların çekirdeksiz olması



B) Tek katlı yassı epitelden oluşan alveollere sahip olması

6. Soluk alma sırasında gerçekleşen aşağıdaki olaylardan



C) Soluk alıp verme hızının kandaki CO2 miktarına göre değişmesi



A) Omurilik soğanının uyarılması



D) Hemoglobini alyuvar içinde bulundurma



B) Diyaframın kasılması



E) Akyuvar sayısının enfeksiyon sırasında artması



C) Karbondioksitin doku sıvısına geçmesi



D) Kandaki CO2 miktarının artması



E) Oksijenin alveollere dolması

Çözüm Yayınları

hangisi 4. sırada gerçekleşir?

7. İnsanda bazı damar çeşitlerinde bulunan kanın pH değeri ile

3. Kan pH’sinin sabit tutulmasında;

I.

H+

ilgili olarak aşağıdaki grafik verilmiştir.



iyonlarının böbreklerden atılması,



II. CO2’nin alveol kılcallarından uzaklaştırılması,



III. plazmadaki antikor miktarının artması,



IV. karbondioksitin, bikarbonat şeklinde taşınması



olaylarından hangileri etkilidir?



A) Yalnız I



B) II ve III

D) I, II ve IV



C) I ve IV

E) I, II, III ve IV

Damarlar b Aort a Akciğer atardamarı



0

7

14

pH

Buna göre grafikle ilgili,



I. b ile gösterilen akciğer toplardamarı olup O2 oranı, CO2 miktarından fazladır.



II. a ile gösterilen beyin toplardamarı olup, CO2 oranı oldukça yüksektir.



III. b ile gösterilen kapı toplardamarı olup, tokluk durumunda glikoz miktarı oldukça fazladır.

4. Bir insana ait akciğerde aşağıdaki yapılardan hangisi



IV. a ile gösterilen karaciğer atardamarı olup, kan basıncı b damarından daha düşüktür.



A) Alveol

B) Plevra zarı



ifadelerinden hangileri söylenebilir?



C) Çizgili kas

D) Epitel doku



A) Yalnız I

bulunmaz?



E) Bronşiol



B) I ve II

D) I, II ve IV

E) I, II ve III

C) II ve IV

75

Test 34

1. D

8. Aşağıda alyuvarlarda gerçekleşen bazı dönüşüm tepkimeleri 1 3 CO2 + H2O → H2CO3 → H+ + HCO¯3 2 4





→



→



3. D

4. C

5. C

6. B

7. B

8. A

9. D 10. E 11. A 12. C

11. Deniz seviyesinden başlayarak yükseklere doğru

verilmiştir.



2. E

çıkıldıkça bir insanda aşağıdaki değişimlerden hangisi gözlenebilir? A)

Alyuvar sayısı

Numaralandırılmış tepkimeler ile ilgili,



I. 1 nolu tepkimenin gerçekleştiği yer doku kılcalı olabilir.



II. 3 nolu tepkime sonunda oluşan bikarbonat iyonları, plazma sıvısına verilir.



III. 2 nolu tepkime alveol kılcallarında gerçekleşerek kanın pH’sini düzenler.



IV. 4 nolu tepkime plazma sıvısı içinde gerçekleşir.



ifadelerinden hangileri yanlıştır?



A) Yalnız IV



B)

Soluk alıp verme sayısı

Deniz seviyesinden yükseklik

B) I ve II

D) II ve III

Deniz seviyesinden yükseklik

C) I ve IV

C)

Diyafram kasının kasılma miktarı

E) I, II ve III

Deniz seviyesinden yükseklik D)

olaylardan hangisi doku kılcallarında gerçekleşir? –



A) H+ + HCO3 → H2CO3



B) H2CO3 → CO2 + H2O



C) HbH+ → H+ + Hb



D) H2CO3 → H + HCO3



E) Hb + O2 → HbO2

Deniz seviyesinden yükseklik Çözüm Yayınları

9. İnsanda solunum gazlarının taşınmasıyla ilgili aşağıdaki

Göğüs boşluğu hacmi

E)

Kaburga kaslarının kasılma hızı

Deniz seviyesinden yükseklik

–

12. Aşağıdaki grafikte damarlardaki oksihemoglobin miktarı değişimi gösterilmiştir.



HbO2 miktarı

1

10. Kan pH’sinin düşmesi veya karbondioksit basıncının artması durumunda, oksijen hemoglobinden kolayca ayrılır. Bu duruma “Bohr etkisi” denir.

76

Dokuların oksijen bulmasını sağlayan Bohr etkisi aşağıdakilerden hangisi ile oluşur?



A) Kanda CO2’nin azalması



B) Kanda O2 basıncının artması



C) Normal sınırlar içinde sıcaklığın artması



D) Kanda nöroadrenalin miktarının artması



E) Hb’nin yapısındaki bazı amino asitlere hidrojen iyonunun bağlanması



2

3

Damarlar

Buna göre numaralandırılmış damarlar aşağıdakilerden hangisinde doğru belirtilmiştir? 1



2

3

A)

Böbrek atardamarı

Böbrek kılcalı

Böbrek toplar damarı

B)

Akciğer toplar damarı

Alveol kılcalı

Akciğer atar damarı

C)

Akciğer atar damarı

Alveol kılcalı

Akciğer toplar damarı

D)

Karaciğer atar damarı

Kapı toplar damarı

Karaciğer toplar damarı

E)

Kapı toplar damarı

Karaciğer kılcalı

Karaciğer atar damarı

BÖLÜM 01 Test

Üriner Sistem - 1 1. Sağlıklı bir insanın idrarında aşağıdaki moleküllerden

4. İnsanda birim zamanda oluşturulan idrar miktarına;

hangisi bulunmaz?



A) Su



B) A vitamini

D) Sodyum

35

C) Klor

E) Üre



l. ortam sıcaklığı,



ll. kan basıncı,



lll. ADH miktarı



faktörlerinden hangileri etki edebilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

2. İnsanda ter ve idrarın bileşiminde; l. su,



ll. tuz,

5. İnsanda;



lll. üre,



l. akciğer,



lV. protein



ll. deri,



lII. karaciğer



moleküllerinden hangileri ortak olarak bulunamaz?



A) Yalnız lV



B) l ve ll

D) ll ve lV

C) ll ve lll

E) lll ve lV

Çözüm Yayınları





organlarından hangileri boşaltıma yardımcı olur?



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) ll ve lll

C) l ve lI

E) l, ll ve lll

6. İnsanda;

77

3. İnsanda böbreklerde aşağıdaki olaylardan hangisi



l. idrar ile ürenin atılması,

gerçekleşmez?



ll. solunum ile karbondioksitin atılması,



A) Amonyağın üre ve ürik asite dönüştürülmesi



lll. terleme ile su ve tuz atılması



B) Kan üretiminden sorumlu hormon üretimi



IV. dışkılama ile sindirim atıklarının atılması



C) Kanın pH değerinin düzenlenmesi





D) Kan ve doku sıvılarındaki su ve tuz miktarının dengelenmesi

olaylarından hangilerinin homeostazinin sağlanmasına doğrudan katkısı vardır?



A) Yalnız l

E) Homeostatik dengenin sağlanması





B) Yalnız IV

D) lII ve IV

E) l, ll ve lll

C) I ve II

Test 35

1. B

11.

7.

2. A

3. A

4. E

5. E

6. E

7. C

8. D

9. C 10. E 11. C 12. B

Karbonhidratlar

Yağlar

Proteinler

Monosakkaritler

Yağ asitleri + Gliserol

Amino asitler

CO2+H2O

CO2+H2O

2

1

3

4



Yukarıdaki şekilde insanda boşaltım sistemi gösterilmiştir.



Buna göre boşaltım sisteminin temel fonksiyon birimi olan nefronlar numaralandırılmış kısımlardan hangisinde bulunur?



A) 1

C) 3



Yukarıda, organik bileşiklerin yapısında bulunan kimyasal enerjinin ATP’ye dönüştürülene kadar geçirdiği aşamalar ve sonuçta oluşan metabolik ürünler gösterilmiştir.

5

B) 2

CO2+H2O + NH3

D) 4 E) 5



Açığa çıkan metabolik ürünler ile ilgili olarak aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?



A) CO2 ve H2O solunum organı ile dışarı atılabilir.



B) H2O’nun bir kısmı ter ile deriden dış ortama verilebilir.



C) NH3 böbreklerde üreye dönüştürülerek dışarı atılır.



D) NH3, üreye oranla suda daha çok çözünür.



E) NH3’ün açığa çıkması hücresel solunumda kullanılan organik molekülün yapısında azot olduğunu gösterir.

8. İnsanın boşaltım sistemi için aşağıdaki ifadelerden

A) Boşaltım sisteminin temel organı böbreklerdir.



B) İdrar, idrar kanalı ile idrar torbasına aktarılır.



C) İdrar, idrar boşaltım kanalı aracılığıyla vücut dışına verilir.



D) İdrar torbası böbrek taşlarının oluştuğu yerdir.



E) İdrar oluşumu böbreklerde gerçekleşir.

9. Aşağıdaki hastalıklardan hangisinin boşaltım sistemi ile

Çözüm Yayınları

hangisi doğru değildir?

12. İnsanda nefrona ait bazı kısımlar aşağıda gösterilmiştir.

ilişkisi yoktur?

Bowman kapsülü (IV)



A) Böbrek yetmezliği

B) Böbrek taşı



C) Amfizem

D) Sistit



Getirici atardamar (I)

E) Böbrek iltihabı

Glomerulus (III)

78



10. Aşırı miktarda tuzlu yiyecekler ile beslenen bir insanda;





Numaralandırılmış kısımlar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?

ll. böbreklerdeki süzülme hızı,



A) lll, iki atardamar arasında yer alır.

lll. kandaki ADH miktarı



B) lll de bulunan tüm maddelere lV de de rastlanır.



C) l ve ll deki kan basıncı aynı değerdedir.



D) Süzülme olayı lll den lV’e doğru tek yönlü gerçekleşir.



E) lV içindeki süzüntüde kan proteinlerine rastlanmaz.



l. kan basıncı,



faktörlerinden hangileri artış gösterir?



A) Yalnız l



Götürücü atardamar (II)

B) Yalınz llI

D) l ve lIl

E) l, ll ve lll

C) I ve II

1. Aşağıda verilen moleküllerden hangisi sağlıklı bir insan

4. Böbreklerde bowman kapsülüne süzülen bir üre

için boşaltım ürünü olarak kabul edilemez?



A) Su



36

BÖLÜM 01 Test

Üriner Sistem - 2

B) Bikarbonat

D) Amino asit

molekülü dışarıya atılıncaya kadar aşağıdaki kısımlardan hangisinden en son geçer?

C) Üre

E) Ürik asit



A) İdrar toplama kanalı



B) Havuzcuk



C) Üreter



D) İdrar torbası



E) Üretra

5. Sağlıklı bir insana ait;



l. Süzülme



ll. Geri emilme



lll. Salgılama



olmak üzere üç aşamada tamamlanır.



Buna göre nefronlarda yeterli miktarda enerji üretilememesi durumunda verilen olaylardan hangilerinin gerçekleşmesinde bir aksama gözlenmez?



A) Yalnız l



B) Yalnız llI

D) Il ve lIl

Çözüm Yayınları

2. İdrar oluşum süreci,



l. idrar,



ll. ter,



lll. kan,



lV. doku sıvısı



yapılarından hangilerinde üre bulunabilir?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

C) I ve II

E) I, II ve III

79 6. Karaciğerde ornitin devri sonucu oluşan bir üre molekülü en kısa yoldan idrara karışıncaya kadar geçen süreçte aşağıdaki yapılardan hangisinden geçmez?

3. Aşağıdakilerden hangisi glomerulus kılcallarında

bulunduğu halde Bowman kapsülündeki süzüntüde bulunmaz?



A) Glikoz



B) Su

D) Bikarbonat

E) Sodyum

C) Alyuvar



A) Karaciğer toplardamarı



B) Böbrek toplardamarı



C) Akciğer atardamarı



D) Akciğer toplardamarı



E) Kalbin sağ karıncığı

Test 36

1. D

7. Böbrek atardamarı ile böbreklere getirilen kan, nefron

3. C

4. E

5. E

6. B

7. A

8. E

9. A 10. A 11. C

10. Aşağıda bir nefron şematik olarak gösterilmiştir.

kanallarına süzüldükten sonra süzüntü içindeki maddelerin bir kısmı geri emilerek tekrar kan dolaşımına verilir.



2. A

I



III

Buna göre;



l. glikoz,



ll. üre,



lll. su,



lV. bikarbonat



V. amonyum

V

II



moleküllerinden hangilerinin tamamı geri emilir?



A) Yalnız l



B) ll ve lll

D) lV ve V

IV

C) lll ve lV

E) l, ll ve V



Sağlıklı bir insanda numaralandırılmış kısımlardan hangisinde kan hücreleri ve kan proteinleri bulunur?



A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

miktarları ile ilgili aşağıdaki karşılaştırmalardan hangisi doğru değildir? Madde

Böbrek atardamarı

Böbrek toplardamarı

Su

Fazla

Az

A) B)

Glikoz

Fazla

Az

C)

Oksijen

Fazla

Az

D)

Üre

Fazla

Az

E)

Plazma proteini

Fazla

Az

Çözüm Yayınları

8. Böbrek atardamarı ve böbrek toplardamarındaki madde

11. Bir maddenin kanda bulunması gereken normal miktarına o

maddenin eşik değeri denir. Maddenin kandaki yoğunluğu eşik değerin üzerine çıkarsa fazla olan kısım böbreklerde geri emilmez ve idrarla dışarı atılır. Aşağıdaki tabloda M1, M2 ve M3 maddelerin eşik değerleri ve kandaki yoğunluğu verilmiştir.

80

Madde

Eşik değer (birim)

Kandaki yoğunluğu (birim)

M1

X

P

9. İnsan vücudunda;

M2

Y

R



l. idrar,

M3

Z

S



ll. tükürük,



lll. kan plazması,



lV. doku sıvısı,



V. ter



sıvılarından hangilerinde azotlu metabolik artık bulunamaz?



A) Yalnız II



B) l ve ll

D) IV ve V

E) I, III ve V

C) lll ve lV



Tablodaki verilere göre aşağıda verilen durumlardan hangisi M1, M2 ve M3 maddelerine idrarda rastlanacağını kesinlikle gösterir?



A) X > P, Y > R, Z > S



B) X + Y + Z > P + R + S



C) X < P, Y < R, Z < S



D) X + Y + Z < P + R + S



E) X + Y + Z = P + R + S

37

BÖLÜM 01 Test

Üriner Sistem - 3 1. Glomerulus kılcallarından Bowman kapsülüne geçen

5. Böbreklerde kanın süzülmesi;

sıvıda;



I. glomerulus,



I. amino asit,



II. böbrek toplardamarı,



II. glikoz,



III. Bowman kapsülü,



III. alyuvar,





IV. su,



yapılarından hangi ikisi arasında gerçekleşir?



V. enzim



A) I ve IV



verilenlerden hangileri bulunabilir?



A) I ve II



B) II ve IV

D) II, III ve IV

IV. havuzcuk



B) I ve III

D) III ve IV

C) II ve III

E) II ve IV



C) I, II ve IV

E) III, IV ve V

6. İnsana ait bir nefronun yapısı aşağıda şematize edilmiştir. I

IV V

2. İnsanda böbrekler;

I. uzun süreli açlık durumunda amino asitlerden glikoz sentezleme,



II. zehirli olan amonyağı, üre ve ürik asite çevirme,



III. hormon sentezleme,



IV. vücut sıvısının osmotik dengesini düzenleme



A) I ve II

B) II ve IV

C) I, II ve III

E) I, II, III ve IV

3. Sağlıklı bir insanda böbreklerde kanın temizlenmesi sürecinde;



Şemaya göre, sağlıklı bir insanda numaralı bölümlerden hangisinde suyun geri emilimi gerçekleşmez?



A) I

B) II

C) III

D) IV E) V

7. Sağlıklı bir insanda boşaltım sistemi ile ilgili bazı yapılar aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.



I. süzülme,



II. geri emilim,



III. salgılama

Böbrek atardamarı





olaylarından hangilerinin gerçekleşmesi sırasında ATP harcanabilir?



A) Yalnız I



Böbrek toplardamarı

Çözüm Yayınları

olaylarından hangilerini gerçekleştirir?

D) I, III ve IV

II III





Böbrek atardamarı

B) Yalnız III

D) II ve III

Böbrek toplar damarı

C) I ve II

E) I, II ve III

4. Vücuttan uzaklaştırılacak azotlu boşaltım atıklarının;



Üreter



I. üretra,



II. Bowman kapsülü,



Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?



III. henle kulbu,





IV. idrar toplama kanalı

A) Böbrek toplardamarındaki üre oranı böbrek atardamarındaki üre oranından yüksektir.



B) Böbrek toplardamarında glikoz bulunmaz.



C) Oksijen yoğunluğu en fazla olan damar böbrek toplardamarıdır.



D) Böbrek atardamarında boşaltım atığı bulunmaz.



E) Üreterdeki sıvının bileşimi idrardır.



yapılarından geçiş sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) II - III - IV - I

B) II - I - III - IV

C) I - II - III - IV

D) I - IV - III - II



E) III - II - I - IV

81

Test 37

1. C

2. D

3. D

4. A

6. C

7. E

8. A

9. D 10. E 11. A 12. D

8. Alkol alan bir kişide;

11. Aşağıda bir nefronun yapısı şematik olarak verilmiştir.



I. ADH salgısında azalma,





II. sık idrara çıkma,



III. hipertonik idrar oluşturma,



IV. kanın protein osmotik basıncında artma



olaylarından hangileri gözlenir?



A) I ve II



D) I, II ve III

C) II, III ve IV

E) I, II, III ve IV

4



II. proksimal tüp,



III. distal tüp



kısımlarındaki amino asit derişimini gösteren grafik aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?



A)

Amino asit miktarı

I C)

II

III

B)

Zaman

Amino asit miktarı

I

II

III

Amino asit miktarı

I D)

II

III

Zaman

Amino asit miktarı

Zaman

I

II

III

Zaman

Çözüm Yayınları

I. Bowman kapsülü,



Buna göre numaralandırılmış nefron kısımlarıyla ilgili,



I. 1’den 2’ye doğru yüksek kan basıncının etkisiyle süzülme gerçekleşir.



II. 4 numaralı kısımda suyun geri emilimi gerçekleşirken 3 numaralı kısımda gerçekleşmez.



III. 6 numaralı kısmın üre yoğunluğu, 3 numaralı kısımdan fazladır.



IV. Organik maddelerin geri emilimi sadece 2 numaralı kısımda gerçekleşir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) I ve III



II

III

B) II ve III

D) II, III ve IV

0,02

0,02

p

h

d

t

Nefronun bölümleri

0,02



III. solunum hızında artma,



IV. distal tübüle H+ sekresyonu



olaylarından hangileri gerçekleşir?



A) I ve II



B) II ve IV

D) II, III ve IV

C) I, II ve III

E) I, II, III ve IV

İdrardaki maddenin yoğunluğu

Amino asit p

h

d

t

Su

p

h

d

t

Nefronun bölümleri



p : proksimal tüp

d : distal tüp



h : henle kulbu

t : toplama kanalı



grafiklerinden hangileri çizilemez?



A) Yalnız I



Nefronun bölümleri

İdrardaki maddenin yoğunluğu

1

10. Kanın pH’ı 7,4’den 7,2’ye düşen bir bireyde; II. distal tübten bikarbonat geri emilimi,

100 1

100



II.

1

III.

I. proksimal tübülden H+ atımı,

E) I, II, III ve IV

I. İdrardaki maddenin yoğunluğu 100 NaCI

Zaman



C) I, II ve III

12. Sağlıklı bir insanda böbrekteki geri emilim ile ilgili,

E) Amino asit miktarı

I

3

5

B) I, II ve IV



2

1

6

9. Sağlıklı bir insanın nefronlarında;

82

5. B

B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) Yalnız III

38

BÖLÜM 01 Test

Üriner Sistem - 4 1. Nefronda gerçekleşen süzülme sırasında;

5. Kanındaki adrenalin hormonu artan bir insanda;



I. pasif taşıma,





II. osmoz,

I. glomerulustan Bowman kapsülüne sıvı geçişinin artması,



III. ekzositoz



II. birim zamanda oluşturulan idrar miktarının artması,



IV. endositoz



III. kan damarlarının daralması,



IV. kan basıncının yükselmesi



olaylarından hangileri ile madde geçişi sağlanır?



A) I ve II



B) I ve III

D) I, II ve III

C) II ve IV

E) I, II, III ve IV



durumları hangi sıraya göre gerçekleşir?



A) II - III - I - IV

B) II - III - IV - I

C) I - II - III - IV

D) III - II - I - IV



E) III - IV - I - II

2. Glomerulus kılcallarına ait;

I. çift katlı epitel dokuya sahip olma,



II. kan basıncının sabit olması,



III. iki atardamar arasında bulunma,



IV. difüzyonla madde geçişini gerçekleştirme

6. Sağlıklı bir insanda proksimal kanaldaki süzüntüde bulunan bir X maddesinin miktarındaki değişim aşağıdaki grafikte gösterilmiştir. X maddesi



özelliklerinden hangileri vücut kılcallarında da görülür?



A) Yalnız III

D) II ve IV

C) I ve II

E) I, II ve III Çözüm Yayınları



B) Yalnız IV

Zaman



Buna göre X maddesi aşağıdakilerden hangisi olabilir?



A) Üre



D)

B) Su – HCO3

C) Glikoz

E) Amonyak

3. Sağlıklı bir insanın böbreğinin havuzcuk kısmındaki

sıvının bileşiminde aşağıdakilerden hangisi bulunabilir?



A) Alyuvar

B) Glikoz



C) Su

D) Hemoglobin



7. Aşağıdaki grafikte böbreğe giren kanın böbrekten çıkana

E) Trombosit

kadar izlediği yol boyunca madde değişimi gösterilmiştir. Miktar



I II

4. İnsanda boşaltım ile ilgili,

I. Kanın pH dengesi için akciğer ve böbrekler birlikte çalışır.



II. Soluk alıp vermeyle ve terlemeyle kaybedilen suyun artması böbrekten tuz ve suyun geri emilimini artırır.



III. Böbreklerde salgılama ve geri emilim olayları dışında ATP kullanılmaz.



IV. Terlemeyle atılan sıvının içinde tuz, üre, ürik asit ve su bulunur.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) I ve II



B) II ve IV

D) I, II ve IV

C) II, III ve IV

E) I, II, III ve IV

III Böbrek atardamarı



Böbrek toplardamarı

Buna göre numaralar ile gösterilen maddeler aşağıdakilerden hangisinde verilenler olabilir? I



II

III

A)

Fibrinojen

CO2

Üre

B)

CO2

Fibrinojen

Üre

C)

Alyuvar

CO2

H 2O

D)

Alyuvar

Fibrinojen

CO2

E)

CO2

Üre

Alyuvar

83

Test 38

1. A

2. B

3. C

4. D

5. E

6. C

7. B

8. E

8. Glomerulus kılcalları;

11. Sağlıklı bir insanın böbreğinde;



I. kan basıncının yüksek olması,



I. adrenalin,



II. çift katlı epitelden oluşma,



II. aldosteron,



III. alyuvar bulundurma,



III. ADH,



IV. iki atardamar arasında bulunma



IV. eritropoietin



özelliklerinden hangileri ile lenf kılcallarından ayrılır?



hormonlarından hangileri üretilir?



A) I ve II



A) Yalnız I



B) II ve III

D) I, II ve III

C) III ve IV



E) I, II, III ve IV

9. C 10. D 11. B 12. A 13. C

B) Yalnız IV

D) II ve IV

C) II ve III

E) I, II ve IV

12. İnsanda böbreğe ait bir nefronun yapısı gösterilmiştir. I IV

9. İnsanda böbreğin yapısı ile ilgili,

III

I. Bowman kapsülü, proksimal tüp ve distal tüp, böbreğin kabuk kısmında bulunur. II. Tek katlı yassı epitelden oluşan glomerulusta madde geçişi tek yönlüdür.



III. Piramit kanalı ve henle kulbu böbreğin öz bölgesinde bulunur.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları



II

V



Sağlıklı bir insanda azotlu metabolizma atığının en fazla olduğu kısım aşağıdakilerden hangisidir? A) I

B) II

C) III

D) IV E) V

13. Sağlıklı

bir insanın glomerulus kılcallarından Bowman kapsülüne doğru gerçekleşen süzülme sırasında meydana gelen değişimlerle ilgili aşağıdaki grafiklerden hangisi çizilemez? A)

10. Aşağıda insanda boşaltım sistemine ait yapılar gösterilmiştir.

B)

ATP miktarı



Alyuvar sayısı

I

Aort C)

Zaman

Zaman Ana toplardamar D) Glikoz miktarı

Hb miktarı

II

84

Zaman

Zaman

III IV

E) Üre miktarı



Buna göre bu yapılardan hangilerinin içeriği birbirine en yakındır?



A) I ve II



B) II ve IV

D) II, III ve IV

C) I, II ve III

E) I, II, III ve IV

Zaman

39

BÖLÜM 01 Test

Üriner Sistem - 5 1. Bir nefronun yapısındaki malpighi cisimciği aşağıdaki

4. Aşağıda bir nefrona ait yapılar verilmiştir.

birimlerden hangisinden oluşur?



A) Glomerulus kılcalı - Bowman kapsülü



B) Proksimal tüp - Glomerulus kılcalı



C) Bowman kapsülü - Proksimal tüp



D) Distal tüp - Proksimal tüp



E) Henle kulbu - Distal tüp

III

I

Böbrek atardamarı

V

II

IV Böbrek toplardamarı



2. Sağlıklı bir bireyde kan, doku sıvısı, ter ve idrar sıvısında

Kan

Doku sıvısı

Ter

İdrar

X

+

–

̶

̶

Y

+

+

̶

̶

Z

+

+

+

+



(+)  var



( ̶ )  yok



Buna göre X, Y ve Z ile gösterilen maddelerle ilgili;

Çözüm Yayınları

bulunan maddeler aşağıda gösterilmiştir.



Buna göre numaralı kısımlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



A) I numaralı kısımdan, II numaralı kısma madde geçişi tek yönlüdür.



B) III numaralı nefron kanalları suya karşı geçirgendir.



C) IV numaralı kısımdan böbrek kılcallarına Na+ ve CI– iyonları emilir.



D) V numaralı kısımda bulunan sıvının içeriği mesaneye göre daha hipotoniktir.



E) II numaralı kısma geçen akyuvarlar bağışıklıkta görev alır.

5. 2 litreden fazla deniz suyu içilmesi insanın ölümüne neden



I. X  alyuvar hücresi



II. Y  amino asit





III. Z üre ya da ürik asit



I. kanın osmotik basıncında artma,



II. kandan doku hücrelerine su geçişinde artma,



III. ADH salgısında artma,



IV. doku hücrelerinin su kaybetmesi



olaylarından hangileri gözlenebilir?



A) Yalnız I



eşleştirmelerinden hangileri doğru olabilir?



A) Yalnız I



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

olur.

Fazla miktarda deniz suyu içen bir insanda;



B) I ve III

D) I, II ve IV

C) II ve IV

E) II, III ve IV



3. Böbrek üstü bezinden salgılanan aldosteron hormonunun azalması sonucunda,

6. Glikoz miktarı eşik değerin üzerinde olan bir insanda,

I. Kanın osmotik basıncı artar.



I. Hipotonik idrar oluşur.



II. İdrarda glikoza rastlanır.



II. Kan plazmasındaki sodyum artar.



III. Hipertonik idrar oluşturur.



III. İdrarla kaybedilen tuz miktarı artar.



IV. ADH salgısı artarak sürekli su içme isteği oluşur.



durumlarından hangileri gözlenebilir?



olaylarından hangilerinin gerçekleşmesi beklenir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve III



B) I ve III

D) I, II ve IV

C) II ve IV

E) I, II, III ve IV

85

Test 39

1. A

7. Sağlıklı bir insanın kışın oluşturduğu ortalama idrar miktarı Bunun nedeni;



I. kanın akış hızının artması,



II. kan basıncının artması,



III. kan damarlarının daralması



durumlarından hangileriyle açıklanabilir?



A) Yalnız I



B) I ve II

D) II ve III

3. C

4. E

5. B

6. E

7. E

8. B 9. C 10. E 11. C 12. A

10. İnsanda;

yaza göre daha fazladır.



2. E

C) I ve III



I. idrar miktarı,



II. kan basıncı,



III. idrar yoğunluğu,



IV. kanın süzülme hızı



verilenlerden hangileri ortam sıcaklığına bağlı olarak değişim gösterebilir?



A) I ve II



E) I, II ve III

B) I, III ve IV

D) II, III ve IV

C) I, II ve III

E) I, II, III ve IV

11. Böbreklerden günde yaklaşık 1500 litre kan geçer ve bunun 180 litre glomeruluslardan Bowman kapsülüne süzülür.



I. kanın osmotik basıncının azalması,



II. böbrek atardamarının kan basıncının artması,



III. getirici atardamardaki kan basıncının azalması



olaylarından hangileri glomerulustan Bowman kapsülüne süzülme hızını azaltır?



A) Yalnız I

8. Kandaki su oranı azalan bir insanda; I. kanın osmotik basıncının artması,



II. hipotalamusun osmoreseptörlerinin uyarılması,



III. böbrek tübüllerinden suyun geri çekilmesi,



IV. ADH salgılanması



olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?



A) I - II - III - IV C) II - III - I - IV E) IV - III - II - I

B) I - II - IV - III D) II - I - IV - III

Çözüm Yayınları



Buna göre;

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

12. Sağlıklı bir insanın böbreklerinde bulunan nefronlarda

gerçekleşen olaylara bağlı olarak X, Y ve Z maddelerindeki değişim aşağıdaki grafiklerde gösterilmiştir.



Miktar

Miktar

Nefron kanalları

X

Y

Nefron kanalları

Miktar

9. Böbrek yetmezliği olan bir diyabet hastası diyaliz cihazına 86





Buna göre,



I. Kişinin atardamarından diyaliz cihazına geçen kanda üre miktarı fazladır.



II. Diyaliz cihazında bulunan yarı geçirgen yapı kanın süzülmesini sağlar.



III. Atardamar ile getirilen kandaki tüm üre cihaza geçer.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Nefron kanalları

Z

bağlanıyor.

Buna göre, X, Y ve Z maddeleri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?



X

Y

Z

A)

Su

Amino asit

Üre

B)

Üre

Amino asit

Tuz

C)

Tuz

Glikoz

Üre

D)

Glikoz

Su

Üre

E)

Amino asit

Tuz

Su

1. İnsan üreme sisteminde yer alan,

4. Aşağıdaki yapılardan hangisi erkek üreme sisteminde yer almaz?



I. Yumurtalık



II. Seminifer tüpçük



A) Seminal kese



III. Vas deferens



B) Testis



IV. Yumurta kanalı



C) Fallop tüpü



V. Epididimis



D) Epididimis



VI. Döl yatağı



E) Vas deferens

kısımları dişi ve erkek üreme sistemine ait oluşlarına göre aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak gruplandırılmıştır? Dişi

Erkek

A)

I, IV ve VI

II, III ve V

B)

I, IV ve V

II, III ve VI

C)

II, IV ve VI

I, III ve V

D)

II, III ve VI

I, IV ve V

E)

I, II ve III

IV, V ve VI

5. Erkek üreme sistemine ait yapıların görevleri ile ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?

2. İnsanlarda dişi bir bireyin menstruasyon sürecinde döllenmemiş yumurta;



A) Seminifer tüpçükler → Spermatogenez



B) Epididimis → Spermlerin olgunlaşması



C) Vas deferens → Spermlerin üretraya taşınması



D) Üretra → Spermlerin hareket yeteneği kazanması



E) Leydig hücresi → Erkeklik hormonu üretimi

Çözüm Yayınları



40

BÖLÜM 01 Test

İnsanda Üreme Sistemi - 1



I. yumurtalık,



II. döllenme borusu,

6. Yeterli FSH ve LH üretilmeyen bir erkekte;



III. rahim,



I. testislerde sperm oluşumunda aksama,



IV. vajina



II. testislerden testosteron salınımında aksama, III. sperm eksikliğine bağlı kısırlık



yapılarından hangi sıra ile geçerek dışarı atılır?





A) I - II - III - IV

B) I - III - II - IV



durumlarından hangilerinin ortaya çıkması beklenebilir?



C) II - III - I - IV

D) II - I - IV - III



A) Yalnız I



E) I - II - IV - III



B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

7. Dişi ve erkek üreme sisteminin kontrolünde;

3. Aşağıdakilerden hangisi cinsel yolla bulaşan hastalıklardan birisi değildir?



A) AIDS



B) Frengi

D) Bel soğukluğu

E) Guatr

C) Hepatit



I. FSH,



II. LH,



III. Testosteron,



IV. LTH,



V. Östrojen

87



hormonlarından hangileri ortak olarak etkinlik gösterebilir?



A) I ve II



B) II ve III

D) IV ve V

E) I, II ve IV

C) III ve IV

Test 40

1. A

8. İnsanlarda, sağlıklı bir dişinin üreme sisteminde

2. A

3. E

4. C

5. D

6. E

7. A

8. E

9. B 10. D 11. E 12. D 13. C

11. Döllenme gerçekleşen dişi bir bireyde;

aşağıdakilerden hangisi gözlenmez?



I. FSH salgısının azalması,



A) Oogenez sonucu yumurta hücrelerinin oluşturulması



II. korpus luteumun bozulması,



B) Döllenmenin gerçekleşmesi



III. rahim dokusunun kalınlaşması,



C) Embriyo gelişimi için uygun ortam sağlanması



IV. progesteron miktarının artması,



D) Üreme hormonlarının salgılanması



durumlarından hangileri gözlenebilir?



E) Üreme hücreleri ile idrarın aynı açıklıktan dışarı atılması



A) I ve II





A) Döllenme p’de gerçekleşir.



B) r’de FSH hormonu salgılanır.



C) Döllenmiş yumurta s’de gelişir.



D) Foliküller r’de gelişir.



E) p, yumurtayı s’ye taşır.

Çözüm Yayınları

r

Buna göre, aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?

E) I, III ve IV

oluşumundan dolayı kapanan bir bireyde;

p



D) I, II ve III

C) III ve IV

12. Fallop tüpünün rahime açılan kısmı bir tümör

9. Aşağıda, dişi üreme sistemine ait bazı bölümler gösterilmiştir.

s

B) II ve III



I. FSH hormonunun etkisiyle yumurtalıkta bulunan folikül hücrelerinin uyarılması,



II. spermin yumurtayı döllemesi,



III. ovulasyon sonucu yumurtanın fallop tüpüne geçmesi



olaylarından hangileri gerçekleşebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

13. Aşağıdaki şemada sağlıklı bir dişi bireye ait üreme sisteminin hormonal kontrolü gösterilmiştir.

Hipofiz

K

L

M

Folikül Süt bezlerinin gelişmesi olgunlaşması

10. Bir dişide, normal menstrual döngü boyunca 88



Korpus luteumun devamlılığı

aşağıdakilerden hangisinin gerçekleşmesi beklenmez?



Buna göre şekilde verilen K, L ve M hormonları ile ilgili,



A) Hormonların etkisiyle foliküllerden birisinin büyüyerek içindeki yumurtanın gelişmesi



I. K hormonu erkek üreme sistemi üzerinde de etkilidir.



II. L hormonu dişilerde annelik iç güdüsünün oluşmasını



B) Folikülün parçalanması sonucu salınan olgunlaşmış yumurtanın döllenme borusuna geçmesi



C) Parçalanan folikül hücrelerinin kalıntılarının sarı yağ damlacıkları içeren korpus luteuma dönüşmesi



D) Ovulasyon evresinde LH ve FSH hormonlarının miktarının minimum seviyeye inmesi



E) Korpus luteumdan östrojen ve progesteron hormonlarının salgılanması

sağlar.

III. M hormonu ile progesteron hormonu miktarı negatif geri bildirimle ayarlanır.



ifadelerinden hangileri yanlıştır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

1. İnsanda seminifer tüpçüklerinde oluşan spermatitler,

4. Aşağıdaki grafikte sağlıklı bir dişinin menstrual döngüsünde

olgun sperm haline gelip dışarı atılıncaya kadar; I. epididimis,



II. vas deferens,



III. üretra





yapılarından hangilerinden geçer?



A) Yalnız I



FSH ve LH hormonlarının kandaki düzeyinde meydana gelen değişim gösterilmiştir.

B) Yalnız II

D) I ve II

Kandaki hormon düzeyi



C) Yalnız III

E) I, II ve III



2. İnsan üreme sistemine ait aşağıdaki yapılardan hangisinin karşısındaki olayla ilişkisi yoktur?

A) Yumurtalık → Oogenez



B) Seminifer tüpçük → Spermatogenez



C) Üreter → Yumurtanın dışarı atılması



D) Rahim → Embriyo gelişimi



E) Fallop tüpü → Döllenme

3. Erkek üreme sistemine ait, I. Seminifer tüpçük



II. Epididimis



III. Seminal kesecik



IV. Vas deferens



V. Leydig hücreleri



FSH

1

Menstrual döngü 28 (günler)

14



I. FSH folikül büyümesini uyarır.



II. LH miktarındaki artış yumurtlamayı tetikler. III. LH hormonu korpus luteum evresi üzerinde de etkilidir.



yargılarından hangileri söylenebilir?



A) Yalnız I



Çözüm Yayınları



LH

Buna göre;





41

BÖLÜM 01 Test

İnsanda Üreme Sistemi - 2

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

5. Erkek üreme sistemi ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?



A) Seminifer tüpçüklerde oluşturulan spermatitler, depo edilmek üzere epididimise gönderilir.



B) Spermatitler, epididimiste farklılaşmasını tamamlayarak hareket ve dölleme yeteneği kazanıp sperm adını alır.



C) Seminifer tüpçükler arasında bulunan leydig hücreleri testosteron hormonu salgılar.



D) Spermler idrarla birlikte üretradan dışarı atılır.



E) Olgunlaşan spermler, vas deferens üzerinden üretraya taşınır.

yapıları ile;



a. mayoz sonucu spermlerin üretilmesi,



b. spermlerin olgunlaşması,



c. seminal sıvı üretimi,



d. spermlerin hareket yeteneği kazanması,



e. testosteron hormonu üretme

89 6. Erkek üreme sisteminde, yardımcı bezler tarafından salgılanan seminal sıvı;



görevleri eşleştirildiğinde aşağıdakilerden hangisi yanlış olur?



A) I - a



B) II - b

D) IV - d

E) V - e

C) III - c



I. spermlerin beslenmesi,



II. spermlerin hareketinin kolaylaştırılması,



III. döllenme için uygun ortam hazırlanması



görevlerinden hangilerini yapar?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

Test 41

1. E

7. Dişi üreme sistemini kontrol eden hormonlardan birisi I. Folikülün gelişmesini ve yumurtanın üretimini uyarır.



II. Östrojen hormonu salgılatır.



III. FSH ve östrojen miktarları negatif geri bildirimle ayarlanır. ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve II

4. E

5. D

6. E

7. E

8. C

9. D 10. C 11. B

zamana bağlı değişimi aşağıdaki grafikte verilmiştir. FSH N





3. D

10. Sağlıklı erkek bir bireyin kanındaki FSH hormonu miktarının

olan FSH (Folikül uyarıcı hormon) ile ilgili,



2. C

C) Yalnız III

Zaman (N: Normal değer)



E) I, II ve III



Buna göre FSH’nin grafikteki gibi değişimine bağlı olarak,



I. Hipofiz bezi seminifer tüpçükleri uyararak spermatogenezi başlatır.



II. Kandaki testosteron hormonunun miktarı artar.



III. Sperm yetersizliğine bağlı kısırlık gözlenebilir.



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



8. Dişi ve erkek üreme sistemini kontrol eden hormonlar

B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) II ve III

aşağıdaki venn diyagramında gösterilmiştir. Dişi Erkek Y

Z



Buna göre, aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?



A) X → Östrojen



B) Y → FSH



C) Z → Progesteron



D) Y → LH



E) X → LTH

Çözüm Yayınları

X

11.

1

3

90

9. Dişi üreme sistemini düzenleyen hormonlar,

hipofiz ve yumurtalıktan salgılanma durumlarına göre aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak gruplandırılmamıştır? Hipofiz

Yumurtalık

FSH

Östrojen

B)

LH

Progesteron

C)

FSH

Progesteron

D)

Östrojen

Progesteron

E)

LH

Östrojen

A)

2



Dişi üreme sistemine ait yukarıdaki şekilde numaralandırılmış kısımlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?



A) 1 ile gösterilen kısım fallop tüpü olup döllenmenin gerçekleştiği yerdir.



B) Tüp bebek yöntemiyle oluşturulan embriyolar 2’ye yerleştirilir.



C) 3 ile gösterilen kısım embriyo gelişiminin sağlandığı yerdir.



D) Spermler numaralandırılmış kısımlardan 2’ye uğramaz.



E) 2 ile gösterilen kısım yumurtalık olup oogenezin gerçekleştiği yerdir.

42

BÖLÜM 01 Test

İnsanda Üreme Sistemi - 3 1. Aşağıdakilerden hangisi FSH’nin insanlardaki etkilerinden

5. Aşağıda bir insan sperminin yapısı verilmiştir.

biri değildir?

2



A) Folikül gelişimini uyarmak



B) Ovaryumda progesteron üretimini uyarmak



C) Ovaryumda östrojen üretimini uyarmak



D) Dişilerde ovulasyonu uyarmak



E) Testislerde sperm üretimini uyarmak



3

4

5

1



Buna göre numaralandırılmış kısımlardan hangisi mitokondri bakımından oldukça zengindir?



A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

E) 5

2. Erkek üreme sistemi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



A) Normal sperm üretimi genellikle vücut sıcaklığında gerçekleşir.



B) Spermler seminifer tüpçüklerde üretilir.



C) Seminifer tüpçüklerin arasında bulunan leydig hücreleri testosteron ve diğer androjenleri üretir.





I. FSH (Folikül uyarıcı hormon),



II. LH (Lüteinleşitirici hormon),

D) Spermler hareket ve döllenme yeteneğini epididimisin kıvrımlı tübüllerinde kazanır.



III. hCG (Koriyonik gonadotropin hormon),



IV. Oksitosin

E) Vas deferens kanalı idrar kesesi üzerinden dolanarak spermlerin üretraya taşınmasını sağlar.



hormonlarından hangileri ortak olarak etkinlik gösterir?



A) I ve II

Çözüm Yayınları



6. İnsanlarda dişi ve erkek üreme sisteminde;



B) II ve IIII

D) I, II ve III

C) III ve IV

E) I, II ve IV

3. Menstrual döngü hormonlar tarafından düzenlenmektedir. Bu

düzenleme ile folikülün büyümesi ve yumurtlama olayı ile bir embriyonun olası tutunması için rahim duvarının hazırlanması eş zamanlı olarak gerçekleşir.



Buna göre aşağıdaki hormonlardan hangisi bu ayrıntılı işlevlerin gerçekleştirilmesinde görev yapmaz?



A) Folikül uyarıcı hormon (FSH)



B) Lüteinleştirici hormon (LH)



C) Östrojen



D) Gonadotropin hormon (GnRH)



E) Prolaktin (LTH)

7. Aşağıdaki şekilde insanda dişi üreme sisteminin kısımları numaralandırılarak gösterilmiştir. II

III

I



4. Aşağıdaki hormonlardan hangisi insanda korpus luteumdan salgılanır?



A) FSH



B) LH

D) Progesteron

C) LTH

E) Koryonik gonadotropin



Buna göre numaralı kısımlarda gerçekleşen olaylarla ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?



A) I & Oogenez



B) II & Döllenme



C) III & Embriyo gelişimi



D) II & Segmentasyon



E) III & Korpus luteum oluşumu

91

Test 42

1. D

8. İnsanda;

4. D

5. C

6. A

7. E

8. E

9. C 10. C 11. D 12. A

oluşumu sırasında gözlenen olaylar numaralandırılmış olarak gösterilmiştir.

I. hormon üretebilme,



II. eşey ana hücrelerini bulundurma,



III. hipofiz bezi tarafından uyarılabilme, IV. gametogenezi gerçekleştirme



özelliklerinden hangileri yumurtalık ve testisler için ortaktır?



A) I ve II



3. E

11. Aşağıdaki şemada sperm ana hücresinden sperm hücrelerinin





2. A

B) II ve III

D) I, II ve III

2n

Spermatogonium

2n

Birincil spermatosit

1 2

h1

h2

İkincil spermatosit 3

C) III ve IV

n

E) I, II, III ve IV

h3

h4

Spermatit

n

4

Sperm hücreleri





I. spermatogonium,



II. birincil spermatosit,



III. ikincil spermatosit,



IV. sperm



hücrelerinin hangilerinde X ve Y gonozomları birlikte bulunmaktadır?



A) Yalnız I



B) Yalnız IV

D) II ve III

Çözüm Yayınları

9. İnsanda spermatogenez olayında görülen;

h5

h6



Buna göre 1, 2, 3, 4 ile gösterilen bölünme aşamaları ve h1, h2, h3, h4 ile sembolize edilen hücrelerle ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?



A) 1 ve 2 numaralı aşama vas deferens, 3 ve 4 numaralı aşama epididimiste gerçekleşir.



B) h1 ve h4 hücrelerinin kromozom sayıları ve DNA miktarları aynıdır.



C) 2 numaralı aşamada oluşan tetrat sayısı, h3 hücresinin kromozom sayısının iki katına eşittir.



D) 1 ve 3 numaralı aşamalarda kardeş kromatitler ayrılır.



E) 4 numaralı aşamada h1 ve h2 hücreleri farklılaşarak h5 ve h6 hücrelerine dönüşür.

C) I ve II

E) I, III ve IV

12. Aşağıdaki grafikte menstrual döngü sürecinde LH

hormonunun kandaki düzeyinin değişimi verilmiştir.



Kandaki LH düzeyi



1

10. İnsanda gerçekleşen oogenez ve spermatogenez olayları ile ilgili aşağıdaki karşılaştırmalardan hangisi doğrudur?

92



A) Oogenez tüm yaşam süresince devam ederken, spermatogenez üreme dönemiyle sınırlıdır.



B) Oogenez sonucunda her zaman dört haploit hücre oluşurken, spermatogenez sonucu sadece bir haploit hücre oluşur.



C) Oogenez sonucunda oluşan hücreler hareketsizken spermatogenez sonucu oluşan hücreler hareketlidir.



D) Oogenez sonucu oluşan hücrelerin hepsi döllenme özelliğindeyken spermatogenez sonucu oluşan hücrelerin sadece biri dölleme özelliğindedir.



E) Oogenez ergenlik dönemiyle birlikte başlarken, spermatogenez doğumdan önceki süreçte başlar.



14

28

Gün

Buna göre LH hormonu ile ilgili,



I. LH miktarındaki artış yumurtlamayı tetikler.



II. LH miktarındaki azalma korpus luteumun devamlılığını sağlar.



III. LH miktarındaki artış döl yatağı iç duvarının kalınlaşmasını sağlar.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1. Aşağıda verilen üreme hormonlarından hangisi karşısındaki yapıdan salgılanmaz?



A) Östrojen → Yumurtalık



B) LH → Hipofiz bezi



C) FSH → Hipofiz bezi



D) Testosteron → Testis



E) Progesteron → Hipofiz bezi

43

BÖLÜM 01 Test

İnsanda Üreme Sistemi - 4 5.

• Sperm üretimi



• Spermlerin depolanması



• LH salgılama



• İdrar ve sperm atılımının farklı zamanlarda gerçekleşmesini sağlama



Aşağıda verilen yapılardan hangisinin görevi yukarıda verilmemiştir?



A) Testisler



C) Vas deferens



2. İnsanda erkek üreme sistemindeki hücrelerle ilgili



B) Prostat bezi D) Hipofiz bezi

E) Leydig hücreleri

aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



A) Spermlerin büyüklük ve hareket yetenekleri farklı olabilir.



B) Sperm ana hücrelerinin kalıtsal özellikleri farklı olabilir.



C) Sertoli hücreleri spermlerin beslenmesini ve desteklenmesini sağlar.



D) Seminifer tüpcüklerin arasında bulunan leydig hücreleri testosteron salgılar.



E) Spermatitler döllenme yeteneğine sahip değildir.

6. İnsanda üreme sürecinde aşağıdaki olaylardan hangisi gözlenmez?



• Cowper bezi



• Prostat bezi



• Seminal bez



Çözüm Yayınları

3. Erkek üreme sisteminde yer alan,

yapıları için;



I. idrar ve spermin atılımının kontrolü,



II. seminal sıvı üretimi,



III. spermlerin beslenmesi



görevlerinden hangileri ortak değildir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II



A) Mayoz bölünme ile gametlerin oluşturulması



B) Bir yumurtanın sadece bir sperm tarafından döllenmesi



C) Üreme etkinliğinin hormonlarla koordine edilmesi



D) Spermlerin mitoz bölünme ile sayısını artırması



E) Olgunlaşmış yumurtanın ovulasyonla yumurta kanalına aktarılması

C) Yalnız III E) II ve III

4. Dişi bireylerde menstruasyon döngüsü sırasında gözlenen;

7. İnsanda dişi bireylerin üreme sistemini oluşturan;



I. folikül gelişimi,



I. yumurtalık,



II. korpus luteumun oluşması,



II. yumurta kanalı,



III. endometriumun kalınlaşması,



III. döl yatağı,



IV. folikülün parçalanması



IV. vajina



olaylarından hangileri ovulasyon evresinden sonra meydana gelir?



kısımlarından hangileri hipofizden salgılanan hormonlarla uyarılarak östrojen ve progesteron hormonu salgılar?



A) Yalnız IV



A) Yalnız I



B) I ve II

D) I, III ve IV

C) II ve III E) II, III ve IV



B) I ve II

D) III ve IV

E) I, II ve III

C) II ve IV

93

Test 43

1. E

8. İnsanda dişi bireylerde gerçekleşen menstruasyon

3. A

4. C

5. E

7. A

8. B

9. A 10. E 11. D 12. D

hormonların miktarlarındaki değişim gösterilmiştir. Kandaki konsantrasyonu



I. FSH,



II. LH,



III. Progesteron



hormonlarından hangilerinin kandaki miktarı artış gösterir?



A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) II ve III

Hipofiz hormonlarının kandaki düzeyi

C) I ve III

Hipofizden salgılanan hormonlar FSH

II. yumurtalık,



III. plasenta,



IV. korpus luteum



yapılarından hangilerinin salgıladığı hormonlar doğrudan etkili olur?



A) I ve II

B) II ve III

D) I, II ve III



10. Aşağıdaki şekilde insanda dişi üreme sisteminde

menstruasyon döngüsü sürecinde gözlenen bazı değişiklikler gösterilmiştir. Folikül

Yumurtlama t

Yumurtalığa ait döngü

Korpus luteum

0

Buna göre,

Progesteron

14

28 Gün



I. Östrojen ve progesteron hormonlarının miktarındaki değişim daima aynı yönde gerçekleşir.



II. Progesteron hormonunun periyodun sonuna doğru azalma göstermesi döllenmenin olmadığını gösterir.



III. FSH’ın maksimum, progesteronun minimum düzeyde olması yeni bir folikül gelişimini başlatır.

C) III ve IV

E) I, II ve IV

Çözüm Yayınları

I. hipofiz,

28 Gün

Yumurtalık Östrojen hormonlarının Yumurtalıktan kandaki düzeyi salgılanan hormonlar

olgunlaşması ve ovulasyonda;



14 Kandaki konsantrasyonu

9. Hamileliğin olmadığı sağlıklı bir dişide, yumurtanın

LH

E) I, II ve III 0



6. D

11. Aşağıdaki grafiklerde menstruasyon sürecinde bazı

döngüsünde ovulasyon gerçekleştikten sonra;



2. B



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Hormonal salgıya bağlı olarak döl yatağı astarında görülen değişiklikler 0

5

28 Gün

14

Menstruasyon evresi Folikül evresi



94



Korpus luteum oluşumu

Buna göre menstruasyon periyodu ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

12. İnsanda aşağıdakilerden hangisi erkek bireylerin üreme sistemine ait adaptasyonlardan değildir?

A) Folikül evresinde FSH etkisiyle folikül içindeki yumurta olgunlaşır.





B) Korpus luteumun oluşması ovulasyonun gerçekleşmesiyle başlar.

A) Testislerin vücut sıcaklığından etkilenmemesi için skrotal torba içinde vücut dışına alınmış olması





C) Korpus luteumdan salgılanan progesteron hormonu döl yatağı astarının kalınlaşmasını sağlar.

B) Spermlerin oluşum aşamasında akyuvar hücrelerinden uzak tutulması



C) Spermlerin çok sayıda ve hareketli olması



D) Korpus luteumun bozulmasıyla menstruasyon evresi başlar.





E) Korpus luteumun bozulmadan kalması kandaki progesteron miktarının azalmasına bağlıdır.

D) Spermlerin yumurtaya oranla bol miktarda vitellüs içermesi



E) Spermlerin akrozom kısmında, sadece kendi türünün yumurta zarını eritecek enzimlerin bulunması

1. İnsanda üreme ile ilgili,

5. Dişi bir bireyde menstruasyon döngüsünün başlayıp



I. Döllenme dişi vücudunda fallop tüpünde gerçekleşir.



II. Yumurta ve sperm oluşumu mayoz bölünme ile sağlanır.



III. Gamet oluşumu hormonların kontrolünde gerçekleşir.



IV. Yumurta oluşumu embriyonal dönemde başlayıp tüm yaşam boyu devam eder.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) I ve II

D) I, II ve III

44

BÖLÜM 01 Test

İnsanda Üreme Sistemi - 5

tamamlanması sürecinde aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşmez?



A) Plasentanın progesteron salgılaması



B) Yumurtanın yumurta kanalına geçmesi



C) Korpus luteumun bozulması



D) Folikülün parçalanması



E) Döl yatağı duvarının kalınlaşması

C) III ve IV

E) I, II, III ve IV

6. Yumurta hücresinin oluşumu ve yumurtalık ile rahimde

2. Spermatogenez ve oogenez olayları ile ilgili aşağıdaki

meydana gelen değişiklikler belirli periyotlarda gerçekleşir ve döngüseldir.

ifadelerden hangisi kesinlikle doğrudur?

A) Oluşturdukları bütün hücreler döllenmeye katılır.



Menstrual döngü olarak tanımlanan bu süreçte;



B) Oluşturdukları bütün hücrelerin içerdiği gonozom çeşidi aynıdır.



I. progesteron hormonu miktarının artması,



C) Eşeyli üreme için gerekli olan gametlerin oluşumu ile sonuçlanır.



II. FSH hormonunun salgılanmaması,



III. korpus luteumun devamlılığının sağlanması



D) Oluşturdukları bütün hücrelerin kromozom formülü aynıdır.





E) Oluşturdukları bütün hücrelerin büyüklüğü aynıdır.

olaylarından hangilerinin gerçekleşmesi yeni bir periyodun başlamasını engeller?



A) Yalnız I

Çözüm Yayınları





B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

3. Sağlıklı bir erkek bireyin üreme sisteminde gerçekleşen olaylar;



I. hipotalamus,



II. hipofiz,



III. testis



yapılarından hangilerinden salgılanan hormonlar tarafından düzenlenir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

7. Aşağıdaki şekilde bir insana ait spermin yapısı gösterilmiştir. ııı

C) I ve II

ıı

ıv

E) I, II ve III ı

4. Erkek bir bireyde tümör oluşumuna bağlı olarak epididimis işlevsiz hale gelirse,



I. Spermatogenez tamamlanamaz.



II. Spermatitler olgun spermlere dönüşemez.



III. Hareket ve dölleme yeteneği yüksek spermler oluşur.



durumlarından hangileri gözlenir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?



A) I numaralı kısım yumurtanın zarını eritecek sindirim enzimlerini bulundurur.



B) II numaralı kısım haploit sayıda kromozom içerir.



C) III numaralı kısım spermin hareketi için gerekli olan ATP’yi üreten mitokondrilerce zengindir.



D) IV numaralı kısmın yapısında mikrotübüller bulunur.



E) Döllenme sırasında I, II, III ve IV numaralı kısımlar yumurta zarından geçerek yumurtanın çekirdeğine ulaşır.

95

Test 44

1. D

8. İnsanda spermatogenez sırasında gözlenen;

II. kromozom sayısının yarıya inmesi,



III. sitoplazmanın oluşan gametlere eşit oranda dağıtılması,



IV. gamet oluşumunun hormonların kontrolünde gerçekleşmesi olaylarından hangileri oogenez sırasında da gözlenir?



A) Yalnız II

B) FSH’ın miktarının artması



C) Progesteron hormonunun miktarının artması



D) LTH’ın miktarının artması



E) LH’ın miktarının artması

10. Aşağıda insanda bir spermin yumurtayı dölleme aşamaları gösterilmiştir.



Folikül hücresi

Sperm çekirdeği

Zona pellusida

III



Buna göre numaralandırılmış kısımlar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



A) I numaralı kısımda oogonium ana hücreleri bulunur.



B) Ovulasyonda, yumurta I numaralı kısımdan II numaralı kısma aktarılır.



C) I numaralı kısımdan östrojen ve progesteron hormonları salgılanır.



D) Embriyo gelişimi III numaralı kısımda gerçekleşir.



E) Hamileliğe bağlı olarak IV numaralı yapıdaki kalınlaşma mayoz bölünmeyle sağlanır.

12. Menstrual döngü sırasında yumurtalıklardan salgılanan

östrojen ve progesteron hormonlarının miktarındaki değişim aşağıdaki grafikte verilmiştir. Hormon miktarı

Östrojen

Yumurta çekirdeği

Progesteron

Yumurta zarı



Buna göre döllenme sürecinde;

96

9. B 10. B 11. E 12. D

IV

Sperm çekirdeği

Akrozom

8. C

Çözüm Yayınları

hangisinin gerçekleşmesi menstruasyon periyodu sonunda döllenmenin olmadığını gösterir?



7. E



9. Sağlıklı bir dişide aşağıda verilen hormonal değişimlerden

A) Östrojeni hormonunun miktarının artması

6. E

I

C) II ve IV

E) I, II ve IV



5. A

II



D) III ve IV

4. C

gösterilmiştir.

I. gametlerin hareket yeteneği kazanması,



3. E

11. Aşağıda insandaki dişi üreme sisteminin kısımları



B) I ve II

2. C



I. spermin akrozomundaki sindirim enzimlerinin salgılanması,



II. spermin reseptörlerinin zona pellusidanın reseptörlerine bağlanması,



III. spermdeki zar proteinlerinin yumurta zarındaki reseptörlere bağlanması,



IV. sperm çekirdeğinin yumurta içine girerek yumurtanın çekirdeği ile kaynaşması

0

14

28

Zaman (gün)



Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



A) 28 günlük döngünün ilk yarısında folikül büyümesi, folikül içindeki yumurtanın gelişimi ve ovulasyon gerçekleşir.



B) Döngünün ikinci yarısında korpus luteumdan salgılanan progesteron hormonu dölyatağını embriyo için hazırlar.



C) Döllenme olmazsa döngünün sonlarına doğru korpus luteumun bozulmasıyla progesteron hormonu miktarı azalır ve döl yatağının iç duvarı parçalanır.



olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?



D) Östrojen miktarının maksimuma çıkması yeni bir döngünün başlamasını sağlar.



A) I - II - III - IV



E) 28 günlük döngünün ikinci yarısında döllenme olmazsa korpus luteum parçalanır.



B) II - I - III - IV

D) I - III - II - IV

C) II - I - IV - III

E) I - II - IV - III

BÖLÜM 01 Test

Embriyonik Gelişim - 1 1. Gastrula evresinde oluşan üç embriyonik tabakadan

4. İnsanda embriyonik gelişim sürecinde beslenme,

solunum, boşaltım gibi temel olayların tümünün gerçekleştirilmesinde görev yapan embriyonik yapı aşağıdakilerden hangisidir?

organizmanın tüm doku, organ ve sistemlerinin oluşmasına “organogenez” denir.



Organogenezin gerçekleşme sürecinde;



l. gen faaliyetleri,



ll. hücre hareketleri,



lll. karşılıklı hücre etkileşimleri faktörlerinden hangilerinin rolü vardır?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll



A) Koriyon zarı

B) Amniyon zarı



C) Vitellüs kesesi

D) Plasenta





45

E) Allantoyis kesesi

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

5. Aşağıdakilerden hangisi hamilelikte bebeğin gelişimini

2. İnsanda büyüme - gelişme sürecinde aşağıdakilerden hangisi en son oluşur?



A) Embriyo



B) Fetüs

D) Morula

C) Plasenta

E) Blastula

I. rahim,



II. yumurta kanalı,



III. birincil oosit,



IV. yumurtalık hücrelerinden hangilerinde meydana gelen bir mutasyonun kalıtsal olma olasılığı vardır?



A) Yalnız III

B) I ve II

D) III ve IV

A) X ışınlarına maruz kalmak



B) Yoğun strese girmek



C) Ultrason yöntemiyle rutin kontrolleri yaptırmak



D) Alkol, tütün ve uyuşturucu maddeler kullanmak



E) İlaç veya kimyasal maddeler kullanmak

anormallik risk yüzdesinin yüksek olduğu tespit edilen kişilerde embriyonun kromozom sayısının tespiti için yapılan çalışmalar aşağıdakilerden hangisiyle adlandırılır?







6. Hamilelik sırasında yapılan testlerle kromozomal

3. Dişi üreme sistemine ait;

Çözüm Yayınları

olumsuz yönde etkileyen faktörlerden birisi değildir?

C) II ve III

E) I, II ve IV



A) Amniyosentez



B) Tüp bebek



C) Ultrasonografi



D) Manyetik rezonans



E) Tomografi

97

Test 45

1. E

2. B

3. A

4. D

5. C

6. A

7. B

8. D

9. E 10. C 11. A 12. E

7. Embriyo gelişiminin zigottan morula evresine kadarki bölümü

10. Aşağıda, insan embriyosunun bazı evreleri numaralandırılmış





aşağıda şematize edilmiştir.

Zigot

olarak gösterilmiştir.

Morula

l

ll

lll

lV



Bu süreçte, aşağıdakilerden hangisinde artış gözlenebilir?



Buna göre, numaralandırılmış evrelerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?



A) Embriyonun kütlesi



A) ll, lll ve lV. evrelerde mitoz bölünmeler gerçekleşir.



B) Toplam hücre sayısı





C) Hücrelerdeki gen çeşidi sayısı

B) l numaralı yapının toplam kütlesi, ll numaralı yapının toplam kütlesinden daha fazladır.



D) Hücre büyüklüğü



C) Farklılaşma ve organogenez ll. evrede başlar.



E) Hücrelerin kromozom sayısı



D) lll. evreden itibaren embriyo döl yatağına tutunabilir.



E) II. nolu evrede henüz plasenta oluşmamıştır.

11. Bir insanda;



l. sinir,





ll. kas,

l. erken evrede embriyonun besin ihtiyacını karşılayan daha sonra göbek kordonunun yapısına katılan,



lll. dolaşım,



ll. göbek kordonundaki atardamarları ve toplardamarı oluşturan,



lV. sindirim,





V. solunum,

lll. embriyoyu saran ilk zar olup daha sonra koriyonla kaynaşan



Vl. boşaltım

Çözüm Yayınları

8. İnsan fetüsünde;





sistemlerinden hangileri işlevseldir?



A) l ve ll



B) lll ve lV

D) l, ll ve lll

embriyonik örtüler sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? l

C) V ve Vl

A)

E) ll, lV ve Vl



ll

Vitellüs

Allantoyis

lll Amniyon

B)

Koriyon

Vitellüs

Allantoyis

C)

Vitellüs

Koriyon

Allantoyis

D)

Koriyon

Allantoyis

Vitellüs

E)

Amniyon

Allantoyis

Vitellüs

12. İnsan embriyosunun gelişim süreci ile ilgili, 98

9. İnsanda plasenta;

l. oksijen,



ll. besinler,



lll. antikorlar,



lV. karbondioksit



l. Döllenmiş yumurtanın segmentasyonu yumurta kanalında başlar.



ll. Morula evresindeki embriyo zigottan daha hafiftir.



lll. Blastula evresindeki embriyo uterusa tutunmaya hazırdır.



IV. Plasenta oluşumu embriyo uterusa tutunmadan önce başlar.



maddelerinden hangilerini tek yönlü olarak aktarır?



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) l ve ll



A) Yalnız lV



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV



B) I ve II

D) III ve IV

E) l, ll ve lll

C) II ve IV

46

BÖLÜM 01 Test

Embriyonik Gelişim - 2 1. İnsanın embriyonik gelişim sürecinde aşağıdaki

4. İnsanda hamilelik süreci ile ilgili,

olaylardan hangisi gerçekleşmez?



A) Mitoz bölünmelerle hücre sayısının artırması



B) Farklılaşma sayesinde doku ve organ oluşumu



C) Programlanmış hücre ölümleri



D) Hücreler arası karşılıklı etkileşim



E) Hücrelerin genetik yapısının farklılaşması



l. Yaklaşık 40 haftalık bir süreç sonunda doğumla tamamlanır.



ll. Segmentasyon dönemi, embriyonik evre ve fetal evre olmak üzere üç aşamada gerçekleşir.



lll. Plasenta oluşumu fetal evrede gerçekleşir.



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız l



B) Yalnız lll

D) l ve lll

C) l ve ll

E) l, ll ve lll

5. Aşağıdaki şekilde blastula evresindeki bir embriyo gösterilmiştir.

2. Aşağıdaki şekilde zigottan morula oluşumuna kadarki gelişim basamakları gösterilmiştir.



Zigot Buna göre bu süreçte;





l. mayoz bölünme,



ll. mitoz bölünme,



lll. hücre farklılaşması,



lV. kütlesel artış

Çözüm Yayınları



Morula



olaylarından hangileri gerçekleşmez?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, lll ve lV

C) lll ve lV

Buna göre,



l. Bu evreden sonra embriyonun kütlesi artmaya başlar.



ll. Bu evrede embriyo rahime tutunur.



lll. Hücre farklılaşması bu evrede görülür.



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

E) ll, lll ve lV

6.

Z Y X

3. Hamilelik sürecinde, anne ile ilgili;

l. yeterli ve dengeli beslenmemesi,



ll. ateşli hastalıklar geçirmesi,



lll. yoğun radyasyona maruz kalması,



lV. stres ve yoğun iş yükü altında çalışması

99

Anne karnındaki insan fetüsüne ait yukarıdaki şekille ilgili,



l. X, uterus olup hamilelik sürecinde genişler.



ll. Y, plasenta olup bebek ve anneye ait kan damarlarını içerir. lll. Z, göbek kordonu olup fetüsü plasentaya bağlar.



durumlarından hangileri embriyo gelişimini olumsuz etkileyebilir?



yargılarından hangileri doğrudur?



A) l ve ll



A) Yalnız l



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV



B) Yalnız ll

D) l ve ll

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll

Test 46

1. E

7. İnsanda uterusta gelişen embriyo, aşağıdakilerden

2. D

3. E

4. C

5. D

hangisini plasenta aracığılıyla anneden alamaz?

10.

l. Koriyon zarı



ll. Amniyon zarı

A) Oksijen



lll. Vitellüs kesesi



lV. Allantoyis kesesi



B) Glikoz

D) Alyuvar

C) Vitamin

E) Antikor

6. E

7. D

8. B

9. B 10. A 11. C 12. C



Yukarıda verilen embriyonik yapılardan hangileri, insanın embriyonik gelişim sürecinde birbiriyle kaynaşarak tek bir yapı haline gelir?



A) l ve ll



B) l ve lll

D) ll ve lV

C) ll ve lll

E) lll ve lV

8. Kromozomal anormallik risk yüzdesinin yüksek olduğu

hamileliklerde amniyosentez yöntemi ile embriyonun karyotip belirlemesi yapılabilir. Buna göre, amniyosentez yönteminde kullanılan;



l. amniyon sıvısından elde edilen embriyo hücrelerinin kültür ortamında çoğaltılması,



ll. ultrason kullanılarak, ince bir iğne yardımıyla amniyon kesesi içindeki amniyon sıvısından örnek alınması,



lll. kromozomların belirgin olduğu evrede özel boyama yöntemleri kullanılarak fotoğraflanması



basamakları aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak sıralanmıştır?



A) l - ll - lll



B) ll - l - lll

D) lll - l - ll

C) ll - lll - l

aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?



A) FSH - LH



B) LH - LTH



C) Östrojen - Progesteron



D) FSH - Östrojen



E) LH - Progesteron

E) lll - ll - l

9. İnsanın gelişim sürecinde görülen; 100

11. İnsanda hamilelik sürecinde miktarı artış gösteren hormonlar

Çözüm Yayınları





I. segmentasyonun başlaması,



II. embriyonun döl yatağına tutunması,



III. cinsiyetin belli olması,



IV. nöral tüpün oluşması,



V. kalp atışının başlaması

12. İnsanda embriyonik gelişim sürecinde embriyoda;

l. akciğerler aracılığıyla gaz alış verişinin yapılması,



ll. sinir sisteminin denetiminde kas faaliyetlerinin gerçekleşmesi,



lll. sindirim sistemi aracığılıyla kompleks besinlerin sindirilmesi, lV. kalbin kanı, doku ve organlara göndermesi



olaylarının gerçekleşme sırası nasıl olur?





A) I - II - III - IV - V

B) I - II - IV - V - III



olaylarından hangileri gözlenebilir?



C) V - IV - I - II - III

D) II - I - III - IV - V



A) l ve ll



E) I - II - IV - III - V



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) ll ve lV

E) ll, lll ve lV

47

BÖLÜM 01 Test

Embriyonik Gelişim - 3 1. İnsan embriyosunun gelişim sürecinde gerçekleşen,

5. İnsan embriyosunun gelişim sürecinde;



- segmentasyon,





- blastula,

I. embriyonun boşaltım atıklarının annenin böbreklerinden atılması,



- gastrula



II. anneden embriyoya geçen besinlerin embriyonun sindirim kanalında sindirilmesi,



III. embriyoda oluşturulan CO2’nin annenin akciğerlerinden atılması,



IV. embriyonun alyuvarlarının annenin kemik iliğinde üretilmesi



evrelerinde,



I. mitoz bölünme,



II. hücre farklılaşması,



III. planlanmış hücre ölümü



olaylarından hangileri ortak olarak gözlenir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

B) Vitellüs - Koriyon



C) Amniyon - Vitellüs



D) Amniyon - Koriyon



E) Allantoyis - Koriyon

3. İnsanda embriyonik gelişim sürecinde aşağıdaki

sistemlerden hangisi diğerlerinden daha önce farklılaşır?



A) Solunum sistemi



B) Sinir sistemi



C) Dolaşım sistemi



D) Boşaltım sistemi



E) İskelet kas sistemi

A) I ve II

B) I ve III

D) II ve IV

C) II ve III

E) III ve IV

bölünmelere segmentasyon denir.

Çözüm Yayınları





6. Gelişmenin başlangıcında hızlı ve birbirini takip eden mitoz

doğuma kadar varlığını sürdürür? A) Vitellüs - Allantoyis

olaylarından hangileri gerçekleşir?



E) II ve III

2. İnsanda aşağıda verilen embriyonik zarlardan hangi ikisi





İnsan embriyosunun segmentasyon sürecinde aşağıdaki olaylardan hangisi meydana gelir?



A) Bölünmeler sonucu oluşan her bir hücrenin hacminin artması



B) Embriyonik tabakalardan doku ve organ farklılaşmasının başlaması



C) Embriyonun kol ve bacak gibi vücut çıkıntılarının belirginleşmeye başlaması



D) Embriyonun rahim duvarı içerisinde oluşan boşluğa yavaş yavaş gömülmesi



E) Beyin ve sinir sisteminin meydana gelmesi

7. Aşağıda insanda embriyonik gelişimin bir bölümü şematize edilmiştir.



4. İnsan embriyosunun gelişim sürecinde gözlenen

aşağıdaki olaylardan hangisi diğerlerine göre daha geç gerçekleşir?



A) Zigotun mitoz bölünmelerle blastomerleri oluşturması



B) Embriyonik tabakalardaki hücrelerin farklılaşması sonucu doku ve organ taslaklarının meydana gelmesi



C) Blastulayı oluşturan hücrelerin blastula boşluğuna doğru göç etmesi



D) İlk sindirim boşluğunun meydana gelmesi



E) Blastosist halini almış embriyonun rahim duvarına gömülmesi

Zigot



Blastomerli evre

Morula

101

Buna göre,



I. Zigottan morula oluşumu hızlı mitoz bölünmelerle sağlanır.



II. Blastomerli evredeki hücrelerin kalıtsal yapısı birbirinin aynıdır.



III. Morula evresine kadarki süreçte hücre sayısının artışı embriyonun kütlesinde artışa neden olur.



ifadelerinden hangileri doğru olur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Test 47

1. A

8. İnsan embriyosunun gelişimi ile ilgili, I. Gelişmenin ilk evrelerindeki mitoz bölünmeler fallop tüpünde başlar.



II. Embriyo blastula evresinde uterusa tutunur.



III. Hücrelerdeki aktif gen farklılaşması gastrula evresinden başlar.



IV. Plasenta oluşumu tamamlanana kadar embriyonun besin ihtiyacı vitellüsten karşılanır. ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız IV



B) I ve II

D) III ve IV

3. B

4. B

5. B

6. D

1 Göbek kordonu

C) II ve III

2 Villus kılcalları

kadar gerçekleşen olaylarla ilgili;

Zaman

II

Zaman



grafiklerinden hangileri çizilemez?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

III

Zaman

Çözüm Yayınları

I

Kütlesel artış

43



Buna göre plasentanın içerdiği yapılar ve numaralandırılmış olarak gösterilen damarlar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



A) 1 nolu damar göbek kordonu atardamarı, 2 nolu damar göbek kordonu toplardamarıdır.



B) 2 nolu damar anneye ait atardamar, 4 nolu damar anneye ait toplardamardır.



C) 2 nolu damar aracılığıyla getirilen fetüse ait karbondioksit ve metabolik atıklar, 4 nolu damar aracılığıyla uzaklaştırılır.



D) 3 nolu damar aracılığıyla getirilen, besin ve oksijence zengin kan 1 nolu damara aktarılır.



E) Fetüs göbek kordonu aracılığıyla plasentayla bağlantı kurar.

9. İnsanda zigottan başlayarak, gelişme tamamlanıncaya



9. D 10. A 11. A 12. B

Plasentanın Plasentanın fetus bölümü anne bölümü

E) I, II ve III

Hücre farklılaşması

8. E





Mitoz bölünme hızı

7. C

11. Aşağıda plasentaya ait bir kesit gösterilmiştir.





2. D

12. hCG (koriyonik gonadotropin hormon) insan embriyo

hücrelerinden salgılanır. hCG korpus luteumu uyarır ve progesteronun daha çok ve uzun süreli salgılanmasını sağlar.

C) Yalnız III

E) I, II ve III



Aşağıdaki grafikte dişi bir bireyde gebelik sürecinde hCG miktarındaki değişim gösterilmiştir. hCG (ıu / ml) 140 120 100 80 60 40

10. 102

- Embriyo gelişiminin ikinci haftası boyunca görülmeye başlar ve embriyonik diskin alt tarafına tutunmuştur.



- Gelişimin erken evrelerinde kan hücrelerinin oluşturulmasında işlev görür.



- Embriyonik sindirim kanalının oluşumuna katkı yapar ve bir kısmı da göbek kordonunun yapısına katılır.

20 0



10

20

Gebelik (hafta)

hCG’nin miktarında 10. haftadan itibaren gözlenen azalmaya bağlı olarak,



I. Korpus luteumun devamlılığı sağlanır.



II. Progesteron üretim faaliyeti korpus luteumdan plasentaya geçer.



Yukarıda bazı özellikleri verilen insana ait embriyonik yapının adı nedir?



III. FSH üretiminde artış olur.



A) Vitellüs kesesi

B) Allantoyis



olaylarından hangileri gözlenir?



C) Amniyon zarı

D) Koriyon



A) Yalnız I



E) Plasenta



B) Yalnız II

D) I ve II

E) II ve III

C) Yalnız III

1. İnsanda büyüme gelişme sürecinde aşağıda verilen

5. Hamilelik döneminde annenin alkol ve sigara kullanımı;

olaylardan hangisi diğerleri tamamladıktan sonra gerçekleşir?



A) Hızlı mitoz bölünmeler ile zigotun hücre sayısının artırılması



B) Embriyoda programlanmış hücre göçlerinin gerçekleşmesi



C) Göbek bağının oluşması



D) Kalp atışının başlaması



E) İskeletin kemikleşmeye başlaması

48

BÖLÜM 01 Test

Embriyonik Gelişim - 4



I. fetüsün yeterli beslenememesi,



II. bebekte akciğer, kalp ve damar hastalıklarının ortaya çıkması,



III. ölü doğum ya da yeni doğan ölümlerinin görülmesi



durumlarından hangilerine neden olabilir?



A) Yalnız II



B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. İnsanın normal üreme ve gelişme sürecinde gözlenen aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşirken mitoz bölünme gözlenmez? A) Zigot oluşumu



B) Gastrula oluşumu



C) Blastula oluşumu



D) Morula oluşumu



E) Organogenez

3. İnsanda embriyonal gelişim sürecinde aşağıda

6. Aşağıda verilenlerden hangisi insanda embriyo gelişimi için doğru bir açıklama değildir?

Çözüm Yayınları





A) Plasentada embriyonun kılcalları ile annenin kılcalları birlikte bulunur.



B) Embriyonun göbek bağı atardamarında temiz kan bulunur.



C) Plasenta madde değişimini sağlayacak geniş bir yüzeye sahiptir.



D) Embriyonun vücudunda oluşan atıklar annenin idrar torbasına gelir.



E) Plasentadan gelen besinler göbek bağındaki toplardamar aracılığıyla embriyoya ulaşır.

verilenlerden hangisi gerçekleşmez?



A) Zigotun seri bölünmelerle hücre sayısını artırması



B) Segmentasyon sırasında mitoz bölünmeden önce interfaz evresinde hücrelerin büyümesi



C) Morulaya ait hücrelerin toplam kütlesinin zigotun toplam kütlesinden küçük olması



D) Gastrulasyon evresinden itibaren hücre farklılaşmasının gözlenmesi



E) Blastula evresinde embriyonun döl yatağına tutunması



7. İkinci haftadan itibaren embriyonun etrafında amniyon adı verilen bir zar gelişmeye başlar.

4. İnsanda plasenta oluşumunda anneye ait aşağıdaki yapılardan hangisi rol oynar?



Bu zar ile embriyo arasıdaki boşluğu amniyon sıvısı doldurur.



Amniyon sıvısı;



I. embriyoyu darbe ve sarsıntılara karşı koruma,



II. fetüsü sıcaklık değişimlerine karşı koruma,



III. embriyonun metabolik artıklarını çözerek seyreltik hale getirme



A) Yumurtalık



B) Yumurta kanalı



C) Rahim düz kasları



görevlerinden hangilerini yerine getirir?



D) Endometriyum



A) Yalnız III



E) Vajina



B) I ve II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve III

103

Test 48

1. E

8. İnsanda zigottan başlayarak doğumla sonuçlanan süreçle

2. A

3. B

4. D

5. E

6. B

7. B

8. C

9. A 10. E 11. D 12. E

11. Aşağıdaki şekilde plasentanın kesiti gösterilmiştir.

ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

Plasenta



A) Fetüsün besin ve oksijen ihtiyacı anne tarafından karşılanır.



B) Zigot ilk bölünmelerini yumurta kanalında gerçekleştirir.



C) Embriyoda ilk gelişen sistem solunum sistemidir.



D) Boşaltım sistemi doğum gerçekleştikten sonra etkin hale gelir.



E) Fetüsün dış üreme organları üçüncü ayın sonunda dişi ya da erkek olarak ayırt edilir.

Plesenta

Göbek bağı embriyonun kılcalları Göbek bağı atardamarı Göbek Göbek bağı bağı toplardamarı

9. İnsan embriyosunun gelişimi ile ilgili aşağıdaki

Buna göre aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?



A) Plasentanın embriyoya ait kısmı koriyon ve onun uzantılarından oluşmuştur.



B) Plasentanın anneye ait kısmı uzantıların bağlantısının olduğu rahim duvarından oluşmuştur.



C) Embriyo göbek kordonuyla plasentaya bağlantı kurar.



D) Plasentadaki damarlarda dolaşan kan, embriyonun kılcalları ile embriyoya ait damarlara geçer.



E) Plasentadaki kan damarları göbek kordonu içerisinde devam eder.



B) Embriyonun ürettiği karbondioksit koriyon zarı ile dışarı atılır.



C) Plasenta kılcallarında anne ve embriyonun kanı karışır.



D) Embriyonun böbreklerinde kanın süzülmesi ile oluşan üre allantoyis aracılığıyla dışarı verilir.



E) Embriyonun ilk kan hücreleri annenin kemik iliğinde üretilir.

Çözüm Yayınları

A) Embriyonik gelişim sürecinde embriyonun sindirim sistemi fonksiyonel değildir.

Annenin atardamarı



ifadelerden hangisi doğrudur?



Fetüsün damarları

12. Aşağıda insan embriyosunun gelişmesi sürecinde gerçekleşen bazı evreler gösterilmiştir.

Blastula boşluğu

Gastrula

Blastula

10. Amniyosentez, ultrason yardımıyla, bir iğne aracılığıyla fetüsün içinde yüzdüğü amniyon sıvısına ulaşılması ve buradan sıvı alınması işlemidir.

104

Amniyosentez yöntemi ile alınan sıvı, fetüs ile ilgili;



I. kromozom anormalliklerinin tespiti,



II. karyotip analizi,



III. gen terapisi



işlemlerinden hangileri için kullanılabilir?



A) Yalnız III



B) I ve II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve III



Gastrula boşluğu Blastopor

Buna göre,



I. Blastulanın alt kutbundaki hücreler bulastula boşluğu içinde ilerleyerek iç kısma doğru bir çökme oluşur.



II. Blastula boşluğunun yerini gastrula boşluğu alır.



III. Gastrula evresinde oluşan üç embriyonik tabakadan farklı organlar gelişir.



IV. Gastrula boşluğu gelişmenin ilerleyen evrelerinde sindirim kanalını oluşturur.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız IV



B) I ve II

D) I, III ve IV

C) II ve III

E) I, II, III ve IV

BİRE BİR 1. İnsanda aşağıdaki sistemlerden hangisi doğrudan dış

5. Bir kaza sonucu ön beyni zarar gören bir insanda;

ortama açılmaz?



A) Üreme



49

BÖLÜM 01 Test

B) Boşaltım

D) Sindirim

C) Solunum

E) Dolaşım



l. kalbin çalışması,



ll. solunumun devam etmesi,



lll. asit damlatılan bacağın çekilmesi,



lV. çevredekilerin algılanması



durumlarından hangileri gözlenmez?



A) Yalnız lV



B) l ve ll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

2. Normal bir insanda aşağıdakilerden hangisinde verilen organ, karşısındaki işlevi yapamaz? Organ

İşlev

A)

Böbrek

Kandaki üre ve fazla tuzun süzülmesi

B)

Akciğer

C)

Mide

D)

Pankreas

Kandaki karbondioksitin uzaklaştırılması Tüm besin maddelerinin kimyasal sindiriminin gerçekleştirilmesi Bazı sindirim enzimlerinin sentezlenmesi

Karaciğer

Yukarıdaki şemada X ve Y ile gösterilen yerlere yazılabilecekler aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? X

Amonyağın üreye dönüştürülmesi

3. Kuduz bir köpekle karşılaşan bir çocuğun kaçabilmesi

için hormon bezleri (l), kas sistemi (ll), sinir sistemi (lll), duyu organları (lV) aşağıdakilerden hangisinde verilen sırayla etkinlik gösterir?



A) l - ll - lll - lV

B) lV - lll - l - ll



C) lV - l - lll - ll

D) lll - lV - l - ll





Çözüm Yayınları

E)

6. Hipotalamus → RF → Hipofiz → X → Y

Y

A)

Pankreas

Glukagon

B)

LH

Testosteron

C)

FSH

Tiroksin

D)

ADH

Aldosteron

E)

Kalsitonin

Kortizol

7. İnsanda karaciğerde üretilen bir üre molekülü, idrar bileşimine en kısa yoldan katılmak için;

E) lll - ll - l - lV

Beyin (1)

Akciğer (2)

Kalp (4)

4. İnsanda kan proteinleri;

l. kanın pıhtılaşmasında rol oynama,



ll. sindirim ürünlerini taşıma,



lll. bağışıklığın sağlanmasında rol oynama,



lV. kan plazmasının osmotik basıncının dengelenmesinde rol oynama,



V. sindirim artıklarını taşıma işlevlerinden hangilerini gerçekleştirmez?



A) I ve II

B) lI ve V

D) IV ve V

Bağırsak (5)







Karaciğer (3)

E) I, lll ve lV

Böbrek (6)



C) Ill ve IV



numaralandırılmış organlardan hangilerinden geçmek zorundadır?



A) 1 ve 4



B) 3 ve 5

D) 2, 4 ve 6

C) 4 ve 6

E) 1, 2, 3 ve 6

105

Test 49

1. E

8. Aşağıdaki durumlardan hangisinde vücutta özel savunma A) Kan grubu B olan bir insana A grubu kan verilmesi



B) Tek yumurta ikizleri arasında doku nakli yapılması



C) Penisiline duyarlı bir insana penisilin iğnesi yapılması



D) Kakaoya alerjisi olan bir çocuğa çikolata yedirilmesi



E) Kanı Rh– olan bir annenin l. ve ll. hamileliklerinde bebeklerinin kanının Rh+ özelliğinde olması

3. B

4. B

5. A

6. B

7. D

8. B

9. E 10. C 11. B 12. D

11. Bir çocuğa belirli bir hastalığa karşı direnç kazandırmak

(antijen - antikor reaksiyonu) gerçekleşmesi beklenmez?



2. C

için iki ayrı zamanda aşı yapılarak bu hastalıkla ilgili antijen verilmiştir.



Aşağıdaki grafik, bu çocuğun kanında bulunan antikor miktarının, antijenin 1. ve 2. kez uygulanmasına bağlı olarak değişimini göstermektedir.



Antikor miktarı 100 10 1 0

10 20

30 40 50 60 70 80 90

Gün

Antijenin 1. kez uygulanması

9. İnsanda işaretlenmiş bir alyuvar, akciğer atardamarı içine

veriliyor; bu işaretli alyuvara bir süre sonra karaciğer üstü toplardamarında rastlanıyor. Bu alyuvar kalpten bir kez geçtiğine göre aşağıdaki yapılardan hangisinden geçmemiştir?



A) Akciğer toplardamarı



B) Karaciğer atardamarı



C) Kalbin sol karıncığı



D) Kalbin sol kulakçığı



E) Kalbin sağ kulakçığı



Çözüm Yayınları



Antijenin

2. kez uygulanması Grafiğe dayanarak,



l. Antijenin 1. kez uygulanmasından sonra oluşan antikor miktarı, belirli bir süreden sonra azalmaya başlar.



ll. Antijenin 1. ve 2. kez uygulanmasında vücuda verilen antijen miktarı aynıdır.



lll. Antijenin 2. kez uygulanmasıyla kazanılan direnç, 1. kez uygulanmasıyla kazanılan dirençten daha fazladır.



IV. Antijenin 2. kez uygulanmasıyla kazanılan direnç daha kalıcı olmuştur.



yargılarından hangilerine varılamaz?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) lI ve llI

C) I ve II

E) llI ve IV

12. Aşağıdaki şekilde, insanda dişi üreme sisteminin bazı kısımları gösterilmiştir.

10. Aşağıdaki şekilde, insanın sindirim organlarında kimyasal

b

sindirime uğrayan bazı besin grupları X, Y, Z harfleriyle simgelenmiştir. X

Y

X, Y, Z

Ağız

Mide

İnce bağırsak a



Buna göre X, Y ve Z harflerinin temsil ettiği besinlerle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?



A) X karbonhidrat, Y protein, Z yağdır.



B) Y’nin sindirim enzimlerinin bir kısmı asit, bir kısmı bazik ortamda etkinlik gösterebilir.



C) X’in sindirim enzimleri sadece ağız ve ince bağırsaktan salgılanır.



D) X, Y ve Z’nin sindiriminin birlikte yapılabildiği organ ince bağırsaktır.





E) İnce bağırsakta X, Y ve Z’nin sindirim ürünlerine birlikte rastlanır.



106

c

Buna göre, • oogenez, • döllenme, • embriyo gelişimi,

d e

olayları şekildeki kısımlarla eşleştirildiğinde hangi kısımlar açıkta kalır? A) Yalnız a B) Yalnız d C) a ve d



D) d ve e

E) a, b ve c

BİRE BİR

50

BÖLÜM 01 Test

1. Normal bir insanda karaciğer toplardamarında bulunan

4. Aşağıdaki şekilde insan göz küresinin kesiti verilmiştir.

kandaki üre miktarının fazla olmasına;



l. glikoz,



ll. amino asit,



lll. gliserol,



lV. yağ asiti

ll (Kornea) lll (Göz merceği)



moleküllerinden hangilerinin yıkımının artması neden olur?



A) Yalnız ll



l (Sert tabaka)

B) l ve ll

D) lll ve lV

lV (Ağ tabaka)

C) ll ve lV

V (Kör nokta)

E) l, ll ve lll

Buna göre numaralandırılmış kısımlardan hangisi ışığa duyarlı almaçları bulundurur?



A) l

B) ll

C) lll

D) lV

E) V

2. Aşağıdaki tabloda bazı besin maddelerinin kimyasal

sindiriminin insanın sindirim sisteminde gerçekleştiği kısımlar gösterilmiştir.

X Y





Z





( : Kimyasal sindirim gerçekleşir.)



Kimyasal sindirimlerinin gerçekleştiği kısımlar esas alındığında bu besin maddeleri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? X A)

Protein

B) C)

Y

5. Yemek yedikten sonra uzun süre spor yapan bir insan,

enerji elde etmek için kandaki glikozu kullandıktan sonra aşağıdaki moleküllerden hangisini ilk önce kullanır?

Çözüm Yayınları

Besin maddesi

Sindirimin Gerçekleştiği Kısım İnce Ağız Mide bağırsak  



A) Depo yağları



B) Sinirsel proteinleri



C) Kas proteinlerini



D) Kandaki yağ asitlerini



E) Karaciğerdeki glikojeni

Z

Karbonhidrat

Yağ

Yağ

Karbonhidrat

Protein

Protein

Yağ

Karbonhidrat

D)

Yağ

Protein

Karbonhidrat

E)

Karbonhidrat

Protein

Yağ

6. İnsan embriyosunun gastrula evresindeki şekli aşağıda verilmiştir.

gastrula boşluğu

ilk ağız

3. Bir sporcunun koşmaya başlamasından itibaren;





l. dokulardaki karbondioksit miktarının artması,





ll. kandaki karbondioksit miktarının artması,



I. kontrollü hücre ölümlerinin gerçekleştiği,



lll. soluk alıp verme merkezlerinin uyarılması,



II. hücre farklılaşmasının gerçekleştiği,



IV. soluk alıp vermenin hızlanması



III. kontrollü hücre göçlerinin gerçekleştiği, IV. hücrelerin genetik yapılarının değişikliğe uğradığı

Şekle göre gastrula evresindeki embriyo ile ilgili;



durumlarının, ortaya çıkışlarına göre sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?



sonuçlarından hangilerine ulaşılabilir?



A) l - ll - lll - IV



A) Yalnız I



B) l - lll - lI - IV

D) ll - lll - l - IV

C) IV - ll - l - lll

E) lll - ll - IV - I



B) I ve III

D) I, II ve III

C) II ve IV

E) I, II, III ve IV

107

Test 50

1. A

insanın vücuduna X antijeni girdikten sonra kanındaki antikor miktarlarındaki değişim II. grafikteki gibi olmuştur.



4b

A1

A2

A3

A1

I. Grafik (b : birim miktar)

A2

A3

Antikor çeşitleri

II. Grafik

Grafikteki verilere dayanarak,



I. Bu insan A1, A2 ve A3 antikorlarının etki ettiği antijenlerle daha önce karşılaşmış olabilir.



6. B

7. E

8. B

9. C 10. D 11. B

Karaciğerden çıkan < damardaki glikoz yoğunluğu

Yemekten bir süre sonra yapılan ölçüm:



Karaciğere giren damardaki glikoz yoğunluğu

Karaciğerden çıkan > damardaki glikoz yoğunluğu



Bu bulgular karaciğerin;



l. fazla glikozu depolama,

II. X antijeninin yapısında A2 antikorunun bağlanabileceği reseptörler bulunur.



ll. gerektiğinde kandaki glikoz miktarını yükseltme,



lll. karbonhidrat dışındaki kaynaklardan glikoz oluşturma

III. A1 ve A3 antikorları X antijenine karşı etkili değildir.



işlevlerinden hangilerine doğrudan kanıt sağlar?



A) Yalnız l



yargılarından hangileri söylenebilir?



A) Yalnız I



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III



B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

E) I, II ve III

8. İnsanda embriyonik gelişim sürecinde zigotun birbirini takip



eden mitoz aşamalarına segmentasyon adı verilir.

Çözüm Yayınları



Karaciğere giren damardaki glikoz yoğunluğu

b

Antikor çeşitleri

5. E

Yemekten hemen önce yapılan ölçüm:



2b b

4. D

kanın glikoz yoğunluğunu, yemekten hemen önce ve bol karbonhidratlı yemekten bir süre sonra ölçmüş ve aşağıdaki bulguları saptamıştır.

Antikor miktarı

4b

3. A

10. Bir araştırmacı, insanda karaciğere giren ve çıkan damardaki

7. Kanındaki A1, A2, A3 antikor miktarları I. grafikteki gibi olan bir

Antikor miktarı

2. E

11. Aşağıdaki şekilde insandaki bazı endokrin bezler numaralandırılarak verilmiştir.

l



Zigot

Morula



Buna göre segmentasyon sonucu oluşan her hücreye ne ad verilir?



A) Blastula



B) Blastomer

D) Blastopor

C) Blastosit

daha fazla miktarda idrar çıkarmasının nedeni;



l. böbrek atardamarındaki kan basıncının normal değerlerde olması,



ll. böbreklerden geçen kan akış hızının azalması,



III. Sindirim kanalında suyun emiliminin az yapılması,



IV. böbrek kanalından suyun geri emilimini sağlayan hormunun normalden az salgılanması durumlarından hangileri ile açıklanabilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

lll

E) Blastosol

9. Bir insanın belirli bir süre içinde vücuduna aldığı sıvıdan 108

ll

Yukarıdaki şekilde zigotun segmentasyon aşamalarının morula evresine kadarki kısmı gösterilmiştir.

E) ll ve lll

C) Yalnız lV



Buna göre, vücuttaki bazı olaylar ve bunların gerçekleşmesinde görev alan endokrin bezler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? Metabolizma hızı ve oksijen kullanımının düzenlenmesi

İç salgı bezlerinin uyarılması

Kan şekerinin düzenlenmesi

l

ll

lll

B)

ll

l

lll

C)

lll

l

ll

D)

ll

lll

l

E)

lll

ll

l

A)

BİRE BİR

51

BÖLÜM 01 Test

1. Nöron boyunca iletilen impulsla ilgili olarak;

4. Kasılan bir iskelet kasının gevşeme sürecinde;



I. hızı,



I. nöronun akson ucunun kas hücresinden ayrılması,



II. frekansı,



II. miyozin flamentinin aktin flamentinden ayrılması,



Ill. yönü



III. sinaptik boşluktaki asetil kolin miktarının artması, IV. sarkoplazmik retikulumdan aktin ve miyozun flamentleri arasına Ca+2 iyonlarının pompalanması



özelliklerinden hangileri uyaranın şiddeti hakkında bilgi verir?





A) Yalnız I



olaylarından hangileri gerçekleşmez?



A) I ve II



B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) ll ve lll



B) II ve III

D) I, II ve III

C) III ve IV

E) I, III ve IV

5. Sağlıklı bir insanda kandaki kalsiyum miktarının düzenlenmesi sırasında;

2.

X kası Y kası

a b



I. kemiklerden kana kalsiyum geçişi,



II. kanda kalsiyum miktarının normal seviyenin altına düşmesi,



III. paratiroit bezinin uyarılması,



IV. parathormonun kandaki seviyesinin artması,



olayları gerçekleşmektedir.



Bu olayların gerçekleşme sırasının anlamlı ve doğru olabilmesi için aşağıda verilenlerden hangisindeki gibi sıralanması uygun olur?



A) I - II - III - IV C) II - III - IV - I E) II - III - I - IV



İnsanda şekilde gösterilen kolun ok yönünde hareket etmesini sağlamak için iki farklı kasta (X ve Y) ve motor sinirlerde (a ve b) gerçekleşen olaylarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

Çözüm Yayınları



B) I - III - IV - II D) II - I - III - IV





A) X kası kasılır.



B) Y kası gevşer.



C) a motor siniri uyarılır.

6. İnsanda sindirim sisteminde görev yapan;



D) b motor siniri uyarılır.



I. gastrin,



E) X ve Y kasları antogonist çalışır.



II. sekretin,



III. kolesistokinin



hormonlarından hangileri sindirim enzimi salgılanmasında etkinlik gösterir?



A) Yalnız I



3. İnsanda böbrek üstü bezinin öz (medulla) ve kabuk

(korteks) bölgesinden salgılanan kortizol ve adrenalin hormonları;

B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) II ve III

7.

• Atlas omurundan ikinci bel omuruna kadar, omurga kanalı içerisinde uzanan bir yapıdır.



I. metabolizma hızını artırma,



• Yapısında duyu, ara ve motor nöronlar bulunur.



II. kan glikoz düzeyini artırma,



• Refleks merkezidir.



III. kan basıncını artırma



Yukarıda bazı özellikleri verilen merkezi sinir sistemi bölümü aşağıdakilerden hangisidir?



işlevlerinden hangilerinin gerçekleştirilmesinde ortak olarak etkinlik gösterilebilir?



A) Omurilik



A) Yalnız I



C) Beyincik



B) Yalnız II

D) I ve II

E) II ve III

C) Yalnız III



B) Omurilik soğanı

E) Hipotalamus

D) Talamus

109

Test 51

1. B

8. İnsan vücudunda aşağıdaki hormonal faaliyetlerden

A) Vasopressin hormonu miktarının artırılarak vücutta su tutulmasının sağlanması



B) Kandaki tiroksin hormonu miktarının artırılarak genel vücut metabolizmasının hızlandırılması



C) Glukagon hormonu miktarının artırılarak kanda glikoz miktarının artırılması



D) Aldosteron hormonu miktarının azaltılarak vücuttan su kaybının sağlanması



E) Kandaki parathormon miktarının artırılarak kemiklerden kana kalsiyum geçişinin artırılması

9.

3. B

4. E

5. C

6. D

7. A

8. D

9. A 10. C 11. E 12. D 13. B

11. İnsan midesinde;

hangisinin gerçekleşmesi, yüksek kan basıncının normal düzeyine geri dönmesini sağlar?



2. D



I. içerdiği besin miktarına göre hacmin değişebilmesi,



II. iç yüzeyinin mukus tabakası ile kaplı olması,



III. pepsin enziminin aktif olmayan formda salgılanması



durumlarından hangilerinin gerçekleşmesi, midenin salgılamış olduğu salgılardan kendini korumasına yöneliktir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

12. Şekilde, insan vücudunda yer alan bazı organ ve yapılar gösterilmiştir.

Miktar



Gün

14



İnsanda menstrual döngü sürecinde miktarındaki değişim yukarıdaki gibi gözlenen ve hipofiz bezinden salgılanan gonadotropinin adı nedir?



A) FSH



B) Östrojen

D) LTH

C) Progesteron E) Oksitosin

Çözüm Yayınları

0 1

X



Buna göre şekilde X ile gösterilen organın adı nedir?



A) Mide



B) Safra kesesi

D) Pankreas

C) Dalak

E) Karaciğer

Oval pencere (5)

10.

Yarım daire kanalları (2)

13. İnsan kalbinin yapısı ve çalışması ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?



A) Kalp kası kendisinin ürettiği impulslar sayesinde ritmik çalışmasını sürdürmesine karşın, sinirsel uyarılar kalbin çalışma hızını değiştirebilir.



B) Kulakçıklara dolan kan kulakçıkların kasılmasıyla kalbi terk eder.



C) Kalp ile bağlantılı atardamarların kalbe birleştikleri yerde tek yönlü açılıp kapanan kapakçıklar bulunur.

110 Salyangoz (3) Östaki borusu (1)

Kulak zarı (4)



Yukarıda insana ait kulak yapısı gösterilmiştir.





Buna göre işitmenin sağlanmasında görevli olan korti organı belirtilen kısımlardan hangisinde bulunur?

D) Kalple bağlantılı atardamarlar karıncıklarla, kalple bağlantılı toplardamar kulakçıklarla bağlantılıdır.





A) 1

E) Sağ kulakçıkla sağ karıncık arasında triküspit, sol kulakçıkla sol karıncık arasında biküspit kapakçıklar bulunur.

B) 2

C) 3

D) 4

E) 5

BİRE BİR 1. Normal bir insanda atardamar ve toplardamarın ucundaki

4. Aşağıdaki şema, insanda bir çizgili kasın yapısını

kılcaldamarlarda, kan ile doku sıvısı arasında su ve madde değişimini sağlayan kan basıncı (KB) ile osmotik basınç (OB) arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak gösterilmiştir? Atardamar ucu

Toplardamar ucu

A)

KB > OB

KB = OB

B)

KB < OB

KB > OB

C)

KB > OB

KB < OB

D)

KB = OB

KB = OB

E)

KB > OB

KB > OB



52

BÖLÜM 01 Test



göstermektedir.

I bandı

A bandı

X

H bandı Sarkomer

Z çizgisi

I bandı

Z çizgisi



Buna göre şemada X ile gösterilen protein yapılı iplikçiklerin adı nedir?



A) Miyozin

hangisinin içeriği, dışarıya atılan idrar ile aynı bileşime sahiptir?



B) Aktin



C) Sarkolemma



A) Bowman kapsülü

B) Proksimal tüp



D) Sarkoplazma



C) Distal tüp

D) Henle kulbu



E) Sarkoplazmik retikulum

2. İnsan böbreğinde yer alan aşağıdaki yapılardan

E) Havuzcuk

3. İnsanın kan dolaşımında kan basıncı, aorttan başlayıp

atardamar, kılcaldamar ağı, toplardamar ve ana toplardamar boyunca değişir.



Aşağıdaki grafiklerden hangisinde bu değişim doğru olarak gösterilmiştir? A)

Aort C)

B)

Kan basıncı (mm Hg)

Zaman Ana toplardamar

Aort

Aort

D)

Kan basıncı (mm Hg)

Zaman

olayların gerçekleşme sırası düşünüldüğünde hangisi ilk sırada yer alır?



A) Kan pH’sının düşmesi



B) Diyafram ve kaburgalar arası kasları uyarılması



C) Soluk alıp vermenin hızlanması



D) Solunum merkezlerinin uyarılması



E) Hücrelerde oluşan karbondioksitin artması

6. 1950 yılında bir kasabada meydana gelen su çiçeği

salgınından 50 yıl sonra bir su çiçeği salgını daha meydana gelmiştir.

Zaman

Ana toplardamar

Kan basıncı (mm Hg)

Aort

5. Sağlıklı bir insanda yoğun egzersiz sırasında aşağıdaki,

Zaman Ana toplardamar

Kan basıncı (mm Hg)

Aort

Ana toplardamar E)

Kan basıncı (mm Hg)

Çözüm Yayınları



Zaman Ana toplardamar



Birinci salgında hastalığı geçirip hala yaşayanlar (X) ve aşılanmış (Y) olanlar ikinci salgında hastalanmamışlardır.



Buna göre X ve Y gruplarının ikinci salgına karşı gösterdiği bağışıklık tipleri ile ilgili,



I. X grubundaki kişilerde aktif bağışıklık sağlanmıştır.



II. Y grubundaki kişilerde pasif bağışıklık sağlanmıştır.



III. Y grubundaki kişilerde doğal bağışıklık sağlanmıştır.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) II ve III

C) Yalnız III

111

Test 52

1. C

Ağız

Karbonhidratlar

Mide

İnce bağırsak

5. E

6. A

7. A

8. B

9. B 10. D 11. D 12. C 13. C

10.

• Böbreklerde sodyumun kana emilmesini, potasyumun



• Böbreküstü bezinin korteks kısmından salgılanır.



• Steroit yapılıdır.

idrarla atılmasını artırır.

Maltoz

Glikoz



Yukarıda bazı özellikleri verilen hormonun adı nedir?

Küçük polipeptitler IV



A) Tiroksin



B) Antidiüretik hormon



C) Kalsitonin



D) Aldosteron



E) Kortizol

III

Proteinler

Küçük polipeptitler

Daha küçük polipeptitler ve bazı dipeptitler



Yukarıdaki tabloda insanda karbonhidrat ve protein sindiriminin bazı aşamaları verilmiştir.



Tabloda I, II, III ve IV ile gösterilen enzimler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? I

4. A

Maltoz II

Protein



3. B

Nişasta I

II

III

11. İnsanda sindirilerek bağırsaklardan emilen yağların en yoğun olarak bulunduğu damar aşağıdakilerden hangisidir?

IV

A)

Amilaz

Maltaz

Pepsin

Kimotripsin

B)

Amilaz

Dekstrinaz

Tripsin

Pepsin

C)

Tripsin

Maltaz

Pepsin

Kimotripsa

D)

Maltaz

Dekstrinaz

Pepsin

Tripsin

E)

Amilaz

Maltaz

Tripsin

Kimotripsin

8. Sağlıklı bir insanın nefronlarında normal şartlarda

Çözüm Yayınları

7.

2. E



A) Kapı toplardamarı



B) Karaciğer üstü toplardamarı



C) Akciğer toplardamarı



D) Sol köprücük altı toplardamarı



E) Böbrek topları

12.

Normal göz

Düzeltilmesi

aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşmez?



A) Suyun osmozla geri emilmesi



B) Alyuvar hücrelerinin bowman kapsülüne geçmesi



C) Sodyum ve klor iyonlarının aktif taşınma ile geri emilmesi



D) Hidrojen iyonlarının kılcal damarlardan aktif taşınımla proksimal ve distal tübe verilmesi



E) İdrar toplama kanalı üre yoğunluğunun artırılması



Yukarıda ortaya çıkışı ve düzeltilmesi şematik olarak gösterilen göz kusurunun adı nedir?



A) Hipermetrop



B) Astigmat

D) Renk körlüğü

C) Miyop

E) Presbitlik

13. İnsanda akciğerlerle alınan oksijenin vücut hücrelerine 112

taşınması sırasında aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşmez?

9. İnsanda;

I. menstruasyonun başlaması,



II. ovulasyonun gerçekleşmesi,



III. testislerden testosteron salgılanması,



IV. endometriyumun kalınlaşması



olaylarından hangileri lüteinleştirici hormon (LH) salgılanması sonucunda gerçekleşir?



A) I ve II



B) II ve III

D) I, II ve III

C) III ve IV

E) I, II, III ve IV



A) Doku kılcal damarlarındaki kanda karbondioksit miktarı arttığı için oksijenin hemoglobinden ayrılması



B) Alveollere dolan havadaki oksijenin difüzyonla akciğer kılcal damarlarına geçmesi



C) Oksijenin kan plazmasında hemoglobinle birleşerek oksihemoglobin oluşturması



D) Plazmadaki oksijenin doku sıvısına geçtikten sonra difüzyonla hücrelere geçmesi



E) Oksijence zengin kanın kalpten vücuda pompalanması

1. Ekolojik birimler olan komünite ve popülasyon için;

l. birden fazla tür bulundurma,



ll. baskın türe sahip olma,



lll. abiyotik faktörlerden etkilenme



özelliklerinden hangileri ortaktır?



A) Yalnız l





B) Yalnız llI

D) lI ve lIl

01

BÖLÜM 02 Test

Komünite ve Popülasyon Ekolojisi - 1

4. Popülasyonla ilgili olarak aşağıdaki açıklamalardan hangisi doğru değildir?

C) I ve II

E) l, ll ve lll



A) Belirli bir zamanda, birim alanda veya birim hacimdeki birey sayısı popülasyonun yoğunluğunu ifade eder.



B) Popülasyonun yaş dağılımı popülasyonun dinamiklerinden değildir.



C) Bir popülasyonun bulundurabileceği maksimum birey sayısı, taşıma kapasitesi olarak adlandırılır.



D) Bir popülasyondaki bireylerin belirli bir coğrafik alandaki yerleşim biçimine, popülasyonun dağılımı denir.



E) Popülasyonun büyüklüğü, popülasyondaki birey sayısı ile ifade edilir.

5. Aynı komünitede yer alan dört farklı canlı türüne ait birey

sayısının zamana bağlı değişimi aşağıdaki grafikte verilmiştir.

2. Otçul bir hayvan popülasyonu için; l. ototrof canlı sayısının azalması,



ll. tür içi rekabetin artması,



lll. etçil hayvan sayısının artması,



lV. ortamdaki su kaynaklarının azalması





değişimlerinden hangileri popülasyonun büyümesini durdurucu ya da azaltıcı etki gösterebilir?



A) l ve ll







D) l, ll ve lll

B) ll ve lll



Birey sayısı a b

Çözüm Yayınları



c d Zaman

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV



Bu canlı türleri ile ilgili olarak;



l. a ile d arasında av - avcı ilişkisi vardır.



ll. b, d ile besleniyor olabilir.



lll. b, c nin paraziti olabilir.



lV. a ile b arasında mutualist ilişki olabilir.



yorumlarından hangileri yapılabilir?



A) l ve ll







D) l, ll ve lll

B) ll ve lll



C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

113



3. Bir komüniteyi oluşturan popülasyonların;

l. kromozom sayısı,



ll. beslenme şekli,



lll. birey sayısı,



A) Üzerinde yaşadığı bitkiden inorganik madde alma



lV. üreme şekli



B) Üzerinde yaşadığı bitkiden organik madde alma



C) Fotosentez yaparak organik besin üretme



D) Gelişmiş kök yapısına sahip olma



E) Yeşil yapraklara sahip olma

6. Tam ve yarı parazit bitkilerde aşağıdaki özelliklerden hangisi ortak olarak görülebilir?



faktörlerinden hangileri farklı olabilir?



A) l ve ll







D) l, ll ve lll

B) ll ve lll



C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

Test 01

1. B

2. E

3. E

4. B

5. C

6. A

7. D

8. E

9. A 10. C

7. Bir komünitede P, R ve S canlı türlerinin aralarındaki

9. Bir komünitede bulunan X, Y, Z, T ve R türlerinin belirli





simbiyotik ilişkilerden etkilenme durumları aşağıda gösterilmiştir. P R R S +

+

P

bir zaman sürecindeki değişimi aşağıdaki grafiklerde gösterilmiştir. Birey sayıları

Birey sayıları

–

S 0

+

X Y Z

T R

X Y Z

Tür çeşidi

İlk durum

T R

Son durum

Tür çeşidi

Buna göre,



(0): Canlı üzerinde etkisi yok.





(+): Canlı için yararlı bir etkisi var.



l. Komünitede ikincil süksesyon meydana gelmiştir.



(–): Canlı için zararlı bir etkisi var.





Buna göre;

ll. Başlangıçta baskın tür olan Z, yerini X türüne bırakmıştır.



lll. Son durumda komünitedeki tür çeşidi sayısı değişmemiştir.



IV. Komünitenin ekolojik niş çeşitliliği azalmıştır.



l. P ve R arasında mutualist ilişki vardır.



ll. S, R’nin parazitidir.



lll. P ve S arasında kommensal ilişki bulunur.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll







yorumlarından hangileri yapılamaz?



A) Yalnız lV





B) I ve II



D) III ve IV

C) II ve III

E) l, ll ve lll

E) l, ll ve lll Çözüm Yayınları

D) l ve lIl

C) Yalnız lll



10.

X

8. Bir canlının beslenmek, korunmak, saklanmak, üremek

Y

Z

T

R

ve diğer canlılarla ilişki içerisinde olmak için gösterdiği faaliyetlerin tümü o türün ekolojik nişi olarak adlandırılır.



114

Bu açıklamaya göre;



Yukarıda üç yaşama birliği ve bunların diğerleriyle karşılaştığı sınırlar gösterilmiştir.

ll. insanın bağırsağında parazit olarak yaşayan tenya,





lll. insanın kalın bağırsağında B ve K vitamini üreten bakteri,

Buna göre X, Y, Z, T ve R bölgeleri için aşağıdaki yargılardan hangisinin doğruluğu kesindir?



A) X’in tür çeşitliliği Y den fazladır.



lV. termitlerin bağırsağındaki selülozu sindiren bir hücreli canlı



B) Z bölgesinde bulunan canlı türlerinin tümüne Y ve T’de rastlanır.



l. tavşanı avlayarak beslenen vaşak,





canlılarından hangilerinin ekolojik nişi birbirine benzer özellik gösterir?



C) T’nin ekolojik niş çeşitliliği, Z ve R den fazladır.



A) l ve ll





D) X’in canlı yoğunluğu Z ve R den fazladır.





D) ll ve lV



E) R’nin baskın türü bitkisel bir organizmadır.

B) ll ve lll

E) lll ve lV

C) l ve lV

1. Aşağıdakilerden hangisi bir popülasyon örneği değildir?

A) Van gölündeki İnci kefalleri



B) İç Anadoludaki çiçekli bitkiler



C) Bolu dağındaki Kızılçamlar



D) Ankara’daki Ankara kedileri



E) Karadeniz’deki Karadeniz hamsileri

02

BÖLÜM 02 Test

Komünite ve Popülasyon Ekolojisi - 2

4. Aynı komünitede bulunan farklı hayvan popülasyonlarında

aşağıdaki özelliklerden hangisinin aynı olduğu kesin olarak söylenir?



A) Bulunulan ekosistem



B) Besin zincirindeki konum



C) Ekolojik niş



D) Taşıma kapasitesi



E) Genetik yapı

5. Hayvansal parazitlerle ilgili,

l. İç parazitler konak canlının vücudunun içinde yaşar.



2. Aşağıdaki canlı gruplarından hangisinde karşılıklı yarar

ll. Dış parazitlerin hareket, duyu, sinir sistemleri ve üreme sistemleri gelişmemiştir.



lll. Dış parazitlerde sindirim sistemi, iç parazitlere oranla daha gelişmiştir.



A) Köpek - Tenya



yargılarından hangileri doğrudur?



B) İnsan - B ve K vitamini üreten bakteri



A) Yalnız l

B) Yalnız ll



C) Baklagil - Azot bağlayıcı bakteri









D) İnek - Selüloz sindirici bakteri



E) Alg - Mantar

Çözüm Yayınları

sağlama esasına dayanan simbiyotik bir ilişki bulunmaz?

D) l ve lll

6.

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

CO2 + H2O M

K Besin + H2O



Yukarıda, liken birliğine ait K ve M canlıları arasındaki ilişki gösterilmiştir.

3. Bir popülasyonun taşıma kapasitesine ulaşması



Buna göre bu birliktelikle ilgili,



l. K ve M’nin ekolojik nişleri aynıdır.



l. çevre direnci,



ll. M mantarı, K algi ifade eder.



ll. tür içi rekabet,



lll. M ve K arasında karşılıklı faydalanma ilişkisi vardır.



lll. besin miktarı



lV. M heterotrof, K ototrof beslenir.

sürecinde;



faktörlerinden hangilerinde bir azalma olması beklenmez?



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll



A) Yalnız l











D) l ve ll

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll

B) l ve ll

D) l, ll ve lll



C) lll ve lV

E) ll, lll ve lV

115

Test 02

1. B

7. Aşağıda bir göl ekosisteminde farklı derinliklerde yaşamını

Birey sayısı P4

P2

P3

P5 Ortam derinliği



Buna göre hangi popülasyona ait bireylerin derinliğe olan toleransı diğerlerinden daha fazladır?



A) P1

B) P2

C) P3

D) P4

3. D

4. A

5. D

6. E

7. B

8. E

9. E 10. B 11. C 12. B

10. Primer ve sekonder süksesyonda;

sürdüren beş farklı balık popülasyonuna ait birey sayısı grafiği verilmiştir.

P1

2. A



l. üzerinde canlı türü bulunmayan alanlarda meydana gelme,



ll. klimaks oluşumuyla sonuçlanma,



lll. komünitenin yapısının çeşitli nedenlerle bozulmasına bağlı olarak ortaya çıkma



özelliklerinden hangileri ortaktır?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll







D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

E) P5

11. Bir popülasyonda doğum oranının azalmasına bağlı olarak;

8.

Zaman

Yukarıdaki grafikte bir popülasyonun birey sayısının zamana bağlı değişimi gösterilmiştir.



Buna göre grafikte popülasyonla ilgili;



l. kuruluş,



ll. logaritmik artış,



lll. negatif artış,



lV. denge



evrelerinden hangilerine ait değerler belirlenebilir?



A) l ve ll







D) l, ll ve lll

B) ll ve lll



Çözüm Yayınları

Birey sayısı



l. popülasyonun büyüklüğünde artma,



ll. ölüm oranında artma,



lll. popülasyonun yaş ortalamasında artma



değişimlerinden hangilerinin kesinlikle görülmesi beklenir?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll







E) l, ll ve lll

12. t anına kadar dengede olan farklı türlerdeki P1, P2 ve P3

popülasyonlarının, t anından itibaren birey sayısındaki değişim aşağıdaki grafikte verilmiştir.

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

D) l ve ll

C) Yalnız lll



Birey sayısı P1 P2 P3 t

116

9. Hardy - Weinberg prensibine göre büyük bir

popülasyondaki gen frekansının değişmemesi için;



l. mutasyonlar olmamalı,



ll. rastgele çiftleşme olmalı,



lll. doğal seçilim olmamalı,



lV. göçler olmamalı



koşullarından hangileri gereklidir?



A) l ve ll







D) l, ll ve lll

B) ll ve lll



C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV



Zaman

Buna göre,



l. P1 popülasyonundaki bireyler, P2 popülasyonundaki bireylerle beslenmektedir.



ll. P2 popülasyonunun büyüklüğünde değişme olmamıştır.



lll. Aynı habitatı paylaşan P1 ve P3 popülasyonları arasında eş seçimine dayalı rekabet vardır.



yorumlarından hangileri yapılabilir?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll







D) l ve ll

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll

BÖLÜM 02 Test

Komünite ve Popülasyon Ekolojisi - 3 1. Aynı komünitede yer alan farklı türe ait popülasyonlar

4. Bir popülasyonun birey sayısındaki değişim aşağıdaki grafikte

arasında;



l. beslenme,



ll. yaşam alanı,



lll. eş seçimi

gösterilmiştir.

Birey sayısı



faktörlerinden hangilerine dayalı bir rekabetin yaşanması beklenmez?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll







D) l ve ll

03

t1

C) Yalnız lll

E) ll ve lll



Zaman

t2



Buna göre, grafikle ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?



A) t1 zaman aralığında dışa göç olmuş olabilir.



B) t1 zaman aralığında ölüm oranı doğum oranından fazla olabilir.



C) t2 zaman aralığında içe göç olmuş olabilir.



D) t2 zaman aralığında popülasyonun büyüme hızı sürekli artmıştır.



E) t1 zaman aralığında bir denge durumu söz konusu değildir.

2. Aşırı büyüyen bir tavşan popülasyonunun bir süre sonra

l. besin yetersizliğinin görülmesi,



ll. yaşam alanının daralması,



lll. ölüm oranının artması,



lV. rekabetin artması



faktörlerinden hangileri neden olabilir?



A) l ve ll







D) l, ll ve lll

B) ll ve lll



Çözüm Yayınları

dengeye ulaşmasına;

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

5.

Birey sayıları

Vaşak Tavşan

Zaman

3. Komünitelerde gözlenen, mutualizm, kommensalizm ve





l. tarafların karşılıklı fayda sağlaması,



l. Vaşak ve tavşan arasında av - avcı ilişkisi vardır.



ll. taraflardan birinin fayda sağlarken diğerinin zarar görmesi,



ll. Vaşak popülasyonunun yoğunluğu genel olarak tavşan popülasyonundan azdır.



lll. taraflardan en az birinin fayda sağlaması



lll. Vaşak, tavşan dışında bir türü avlamaz.

parazitlik için;



durumlarından hangileri ortaktır?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll







D) l ve ll

E) ll ve lll

C) Yalnız lll

Bir komünitede vaşak ve tavşan sayısının zamana bağlı değişimini gösteren yukarıdaki grafiğe göre,



yorumlarından hangileri yapılabilir?



A) Yalnız l





B) Yalnız llI

D) lI ve lIl

E) l, ll ve lll

C) I ve II

117

Test 03

1. C

6. Bir hayvan popülasyonunda birey sayısının zamana bağlı

9.

değişimi aşağıda verilmiştir.

2. E

3. C

5. C

6. E

7. A

8. D

z

y x

t

Zaman t1

Zaman

-l-

Zaman

t2

9. B 10. C

Birey sayısı

Birey sayısı

Birey sayısı

4. D

-ll-



Yukarıdaki grafiklerden l. si x ve y türleri, ll. si z ve t türleri arasındaki değişimi göstermektedir.

t1 ve t2 zaman aralıklarında popülasyona ait;

l. yoğunluk,



Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?



ll. büyüklük,



A) x ve y türleri arasında mutualist ilişki olabilir.



lll. büyüme hızı



B) z ve t türleri arasında rekabet ilişkisi olabilir.



C) t türü z türü ile besleniyor olabilir.



D) x ve y türleri birbirinden ayrılırsa ikiside zarar görebilir.



E) z ve t türleri farklı popülasyonlarda yer alır.



niceliklerinden hangileri farklılık gösterebilir?



A) Yalnız l





B) Yalnız Ill E) l, ll ve lll

7. Tam parazit bitkiler;

l. klorofilsiz ve küçülmüş yapraklara sahip olma,



ll. kök bulundurmama,



lll. gerekli su ve mineralleri konak bitkiden alma,



lV. konak bitkinin iletim demetlerine emeç uzatma



özelliklerinden hangileri bakımından yarı parazit bitkilerden ayrılır?



A) Yalnız l





B) ll ve lll

D) lll ve lV



C) ll ve lV

Çözüm Yayınları

D) lI ve llI

C) I ve II

10. Aynı cinse ait 3 böcek türünden, X türü ile Y türü arasında besin için rekabet vardır. Z türü ise bu iki türün avcısıdır.



E) l, ll ve lll

Aşağıda verilen l. grafik X ile Z nin, 2. grafik ise her üçünün birlikte bulunmaları durumunda birey sayısında zamanla meydana gelen değişiklikleri göstermektedir. Birey sayısı

Birey sayısı

Y

X Z

Z

X Zaman

8. Midye kabuğuna yapışmış olarak yaşayan Bryzoa, midyenin

sağladığı su akıntısı ile gelen besinlerden faydalanır. Bryzoa’nın midyeye faydası veya zararı yoktur.

118

Midye ile Bryzoa arasındaki ilişkiyle ilgili,



l. Simbiyotik yaşam örneğidir.



ll. Kommensalizme örnek verilebilir.



lll. Bryzoanın yaşamı için bu birliktelik zorunludur.



yorumlarından hangileri yapılabilir?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll







D) l ve ll

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll

Zaman

l. Ortam

ll. Ortam

Bu grafiklerle ilgili,



l. l. ortamda X türünün yok olması, Z türünün besinsizlikten dolayı yok olmasına neden olmuştur.



ll. ll. ortamda X türünün; Y türü karşısında rekabeti kaybetmesine bağlı olarak Y türü Z türü tarafından daha çok tüketilmiş olabilir.



lll. X ve Y türleri otçul, Z türü etçil beslenir.



yargılarından hangilerine varılabilir?



A) Yalnız l





B) Yalnız ll

D) lI ve Ill

E) l, ll ve lll

C) I ve II

04

BÖLÜM 02 Test

Komünite ve Popülasyon Ekolojisi - 4 1.

l. Av - avcı ilişkisi

5. Taşıma kapasitesinin üzerine çıkmış bir popülasyonda;



ll. Çevre direnci



l. dışa göç,



lll. Rekabet



ll. üreme hızı,



lV. İklim değişikliği



lll. rekabet,



lV. çevre direnci



Yukarıdaki faktörlerden hangileri popülasyonların yoğunluğunda değişime neden olabilir?



A) l ve ll







D) l, ll ve lll

B) ll ve lll



C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV



faktörlerinden hangilerinde artış gözlenebilir?



A) l ve ll







D) II ve lV

B) ll ve lll



C) lll ve lV

E) l, lll ve lV

6. Aşağıdaki grafik bir ekosistemde, t1, t2 ve t3 türlerine ait

popülasyonların sıcaklık değişimine bağlı birey sayılarındaki değişimi göstermektedir. Birey sayısı



2. Aşağıdaki canlı gruplarından hangisinde kesinlikle

t1

parazitlik gözlenmez?



A) Bakteriler





B) Mantarlar

t2

E) Bitkiler

Çözüm Yayınları

D) Protistler

C) Memeliler

t3

3. Bir komünitedeki canlılar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

0



5 10 15 20 25 30 35 40

Grafiğe göre,



l. Her üç türün birlikte yaşayabileceği bir sıcaklık derecesi yoktur.



ll. t2 türünün sıcaklık töleransı, t1 ve t3 türünden daha fazladır.



lll. t3 türü, t1 ve t2 türlerine göre daima daha yüksek sıcaklık değerlerinde yaşar.



A) Aynı cinsin farklı türleri olabilir.



B) Aynı türün bireyleri olabilir.



yargılarından hangilerine varılabilir?



C) Madde döngülerinde görev alabilir.



A) Yalnız l

B) Yalnız ll



D) Farklı beslenme şekillerine sahip olabilir.









E) Aralarında beslenme ilişkisi bulunabilir.

4. Aralarında mutualist ilişki bulunan iki canlı için,

l. Aynı türden değildir.



ll. Karşılıklı olarak birbirlerinden fayda sağlar.



lll. Birbirlerinden ayrıldıklarında biri zarar görürken diğeri etkilenmez.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll







D) ll ve lll

E) l, ll ve lll

C) l ve ll

Sıcaklık (°C)

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

119

7. Popülasyonlarla ilgili,

l. Baskın türü vardır.



ll. Bireyleri arasında gen alış verişi vardır.



lll. Farklı popülasyonlar arasında etkileşim görülebilir.



lV. Belirli habitatlarda bulunabilir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) l ve ll







D) ll, lll ve lV

B) ll ve lll



C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

Test 04

1. E

8. Bir komünitede yapılan incelemede 20 yıllık süreçte meydana

3. B

4. C

5. E

6. D

7. D

8. B

9. C 10. B 11. E 12. A

10. İç parazit olan tenyaya ait;

gelen değişimler aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Yıl 1980

2. C

Yıl 2000



l. sindirim organına sahip olmama,



ll. ihtiyaç duyduğu besinleri konak canlıdan karşılama,

Tüylü meşe

50

Ihlamur

5



lll. konak canlının vücudunun içinde yaşama

Karakavak

20

Karakavak

5

Mavi çam

10

Mavi çam

25



özelliklerinden hangileri dış parazit olan pirede de görülebilir?

Kızılçam

100

Kızılçam

150



A) Yalnız l

B) Yalnız ll

Akçaağaç

15

Akçaağaç

10









Buna göre aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılamaz?



A) Komünitenin baskın türü değişmemiştir.



B) En büyük yoğunluk değişimi ıhlamurda olmuştur.



C) Toplam tür çeşidi sayısı değişmemiştir.



D) Toplam ağaç sayısı değişmemiştir.



E) Karakavak ve Akçaağaç popülasyon yoğunluğu azalmıştır.

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

11. Ekolojik nişleri aynı olan X ve Y popülasyonlarından; X

popülasyonunun üreme hızı, Y popülasyonundan fazladır.





Buna göre, X ve Y popülasyonları aynı habitatta gelişmeye bırakılırsa bir süre sonra popülasyonların sayısal değişimi aşağıdaki grafiklerden hangisindeki gibi olur?



A)

B)

Sayı

X

X

Çözüm Yayınları

Y Zaman D)

C)

Sayı

Sayı

Sayı X Y

Y

Zaman X Y

E)

Zaman

Sayı X Y

Zaman

9.

Gelişme

Gelişme R

P

P

R Zaman

Zaman

-l

120

Zaman

-ll-

Yukarıdaki l. grafik ve P ve R türlerinin birlikteyken gelişme durumlarını, ll. grafik ise ayrıldıklarındaki gelişme durumlarını göstermektedir. Buna göre,



l. R canlısı beraberlikten tek taraflı fayda sağlamaktadır.



ll. P ve R arasında kommensal ilişki vardır.



lll. R türü, P türünün parazitidir.



yorumlarından hangileri yapılabilir?



A) Yalnız l





B) Yalnız ll

D) lI ve lII

E) l, ll ve lll

C) I ve II

12. P, R, S ve T aralarında simbiyotik ilişki bulunan dört farklı

türdür. Bu canlı türlerine ait bazı özellikler aşağıda verilmiştir.



– P türünün azalması, R türünün azalmasına neden olur.



– R türünün azalması, P türünün azalmasına neden olur.



– R türünün azalması, S türünün gelişiminin olumlu etkilenmesine neden olur.



– S türünün artışı, T türünün gelişiminin olumsuz etkilenmesine neden olur.



Buna göre,



l. P ve R arasında mutualist ilişki vardır.



ll. R ve S arasında kommensal ilişki vardır.



lll. S türü T türünün konağıdır.



yargılarından hangileri doğru olabilir?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll







D) l ve ll

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll

1. Ekolojik birimlerden olan ekosistem;

4. Bir ekosistemde bulunan K, L ve M canlı türleri arasındaki simbiyotik ilişkilerle ilgili olarak;



I. farklı popülasyonlara sahip olma,



II. abiyotik ve biyotik etmenlerin bir araya gelmesiyle oluşma,



III. zamana bağlı olarak değişim gösterebilme



özelliklerinden hangileri ile diğer bir ekolojik birim olan komüniteden ayırt edilebilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II







D) I ve III

05

BÖLÜM 02 Test

Komünite ve Popülasyon Ekolojisi - 5

C) I ve II

E) II ve III



• K türünün birey sayısının artmasının hem L hem de M türünü olumlu etkilediği



• M türünün birey sayısının azalmasının K türünü olumlu etkilediği



• L türünün birey sayısının artmasının K türünü etkilemediği



tespit edilmiştir.



Buna göre,



I. K ve L arasında kommensalizm ilişkisi vardır.



II. K ve M arasında parazitizm ilişkisi vardır.



III. L ve M arasında mutualizm ilişkisi vardır.



yorumlarından hangileri yapılabilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II







D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

2. Heterotrof bir bakterinin aşağıdaki özelliklerden hangisine



A) Monomer organik maddeleri bulunduğu ortamdan alması



B) Polimer besinlerin bulunduğu ortamda çoğalamaması



C) İnorganik maddelerden organik madde sentezi yapabilme



D) Hücre dışına sindirim enzimleri salgılayabilmesi



E) Işıksız ortamda varlığını sürdürememesi

Çözüm Yayınları

sahip olması bu bakterinin parazit yaşam sürdüğünü kanıtlar?

5. Bir orman ekosisteminde yer alan tilki ve fare

popülasyonlarında birey sayısı değişim grafiği aşağıda verilmiştir. Birey sayıları

Fare Tilki



3. Bir ekosistemde gerçekleşen aşağıdaki değişimlerden

hangisi otçul bir hayvan popülasyonunu diğerlerine göre farklı yönde etkiler?

Zaman



121

Grafiğe göre,



I. Tilki ile fare arasında av avcı ilişkisi vardır.



II. Ekosistemdeki tilki sayısındaki aşırı azalma, fare popülasyonunun aşırı büyümesine neden olur.

C) İçe göç sonucu bölgeye etçil beslenen yeni canlı türlerinin gelmesi



III. Fare ve tilki popülasyonu arasında besine dayalı rekabet ilişkisi gözlenir.



D) Ölümle sonuçlanan salgın hastalıkların ortaya çıkması



ifadelerinden hangileri doğrudur?



E) Ortamdaki bitki çeşitliliğinin artmasına bağlı olarak besin kaynaklarının zenginleşmesi



A) Yalnız I

B) Yalnız II









A) Rekabet ettiği türlerin yoğunluğunun artması



B) Ortamdaki su kaynaklarının azalması



D) I ve II

E) II ve III

C) Yalnız III

Test 05

1. B

6. Aşağıda bir popülasyonun çeşitli faktörlere bağlı olarak

1

5

3 4

6. E

7. C

8. B

9. A

Y

7



Doğumlar azalır.

Buna göre,

2

6

Z

Popülasyon küçülür.

5. D

X

Çevre direnci artar.

Denge

4. C

popülasyonlarının yaşama alanları şematize edilmiştir.

Popülasyon büyür.

Çevre direnci azalır.

3. E

8. Aşağıda aynı komünitede bulunan X, Y ve Z memeli hayvan

dengelenme mekanizması verilmiştir. Doğumlar artar.

2. B

Bu şemayla ilgili olarak;



I. 4 numaralı bölgedeki ekolojik niş çeşitliliği, 1 numaralı bölgedekinden fazladır.





I. Çevre direncinin artması ya da azalması popülasyonun denge mekanizması üzerinde belirleyici etkiye sahiptir.

II. 6 numaralı bölgedeki türler arası rekabet 7 numaralı bölgedekinden fazladır.





II. Büyüyen popülasyonlarda çevre direnci artar, doğumlar azalır, popülasyon dengeye ulaşır.

III. 2 numaralı bölgedeki tür içi rekabet 1 numaralı bölgedekinden fazladır.





III. Küçülen popülasyonlarda çevre direncinin azalması doğumların artmasıyla sonuçlanır.

IV. 5 numaralı bölgenin popülasyon yoğunluğu 6 numaralı bölgeden fazladır.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I





B) Yalnız II

yargılarından hangileri söylenebilir?



A) Yalnız I





B) I ve II

D) I, II ve III



C) III ve IV

E) I, III ve IV

E) I, II ve III Çözüm Yayınları

D) II ve III

C) I ve II



9. Belirli bir t zaman sürecinde P1 ve P2 popülasyonlarının birey sayısındaki değişim aşağıdaki grafiklerde gösterilmiştir. Birey sayısı Birey sayısı

7. Aşağıda üç farklı simbiyotik yaşam örneği gösterilmiştir. X türü

Y türü

Z türü

+

T türü

+

−

K

L P türü +

122



R türü O



M Buna göre K, L ve M simbiyotik yaşam örneklerindeki canlıların birbirinden ayrılması durumunda bu ayrılıktan olumsuz etkilenecek türler aşağıdakilerden hangisinde birlikte verilmiştir? (+ : fayda sağlama, – : zarar görme, O : etkilenmeme)



A) X , Y, Z, T



B) Y, T, P, O



C) X, Y, Z, P



D) Y, Z, T, O







E) X, Y, T, M



P1

t

Zaman

P2

t

Zaman



Buna göre P1 ve P2 popülasyonları ile ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisi doğrudur?



A) P1 popülasyonunda birey sayısı çevre direncine bağlı olarak sınırlanır.



B) P2 popülasyonunu çevresel faktörlerdeki değişimden etkilenmez.



C) P2 popülasyonunda büyüme hızı sürekli olarak artar.



D) P1 popülasyonunda birey sayısı aritmetik diziler şeklinde artış gösterir.



E) P2 popülasyonu çevre direncinin maksimum olduğu bir ortamda bulunmaktadır.

06

BÖLÜM 02 Test

Komünite ve Popülasyon Ekolojisi - 6 1. Aşağıdakilerden hangisi parazit bitkilerin tümü için

4. Aynı ekosistemde yaşayan iki farklı popülasyon için;

geçerlidir?



I. ekolojik nişlerinin aynı olması,



II. birinin diğerinin besini olması,



III. üreme dönemlerinin aynı olması,



A) Konağa zarar verme



B) Gelişmiş kök sistemine sahip olma



C) Konağın organik besinlerini kullanma





D) Fotosentezle organik besin sentezleyebilme



durumlarından hangileri gözlenebilir?



E) Sadece su ve mineral ihtiyacını konak canlıdan karşılama



A) Yalnız I





IV. yoğunluklarının farklı olması B) I ve II

D) I, II ve III



C) III ve IV

E) I, II, III ve IV

5. Aşağıda bir popülasyona ait birey sayısının zamana bağlı değişim grafiği verilmiştir. Birey sayısı



2. Aşağıda dört farklı canlı türü arasındaki etkileşim gösterilmiştir. X

Y +

Y

+

Z +

− t1

X

T +

−

T O

+



Etkileşimde fayda sağlama (+), zarar görme (–), etkilenmeme (O) ile ifade edildiğine göre;



I. X’in sayısının azalması; T’yi olumsuz, Y’yi olumlu etkiler,



II. T’nin sayısının azalması; Y’yi olumlu, Z’yi olumsuz etkiler.



III. Y’nin sayısının azalması; X ve Z’yi olumsuz, T’yi olumlu etkiler.



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I

B) Yalnız II







D) I ve III

Çözüm Yayınları

Y

t2

t3



Grafiğe göre aşağıdaki yargılardan hangisi doğru değildir?



A) Popülasyonun büyümesi t1’de negatiftir.



B) t2’de popülasyonun büyüklüğünde değişme olmamıştır.



C) t3 sonunda popülasyonun yoğunluğu maksimuma ulaşmıştır.



D) t4’te tür içi rekabet artmış olabilir.



E) t3 sonunda çevre direnci maksimum değerdedir.

6. Aşağıdaki grafikte P1 ve P2 türlerinin popülasyon yoğunlukları ile hayatta kalma ilişkileri gösterilmiştir. Hayatta kalma oranı

C) I ve II

P1 türü

E) I, II ve III

P2 türü Popülasyon yoğunluğu



Bu grafiğe göre,



I. P1 popülasyonunda, popülasyon yoğunluğunun belirli bir değerin üzerine çıkması hayatta kalmayı olumsuz yönde etkiler.

3. Aşağıdakilerden hangisi canlılar arasındaki simbiyotik ilişki örneklerinden biri değildir?



A) Bal arılarının bal özü toplarken çiçek polenlerini yayması



B) Kurbağanın larval dönemde tek hücreli alglerle beslenmesi



C) Bağırsak solucanlarının konak canlıdan ihtiyaç duyduğu besinleri elde etmesi



D) Bazı bakterilerin insan bağırsağında B ve K vitamini üretmesi



E) Liken birlikteliğinde algin ürettiği besini mantarla paylaşması

Zaman

t4



II. P2 popülasyonunda, popülasyon yoğunluğu arttıkça hayatta kalma zorlaşır.



III. P2 popülasyonunda, popülasyon yoğunluğunun belirli bir değerin altına düşmesi hayatta kalmayı olumlu yönde etkiler.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I





B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

123

Test 06

1. A

7. Aşağıdaki tablo, belirli bir alanda, uzun yıllar boyunca bitki

Baskın tür Kuş türleri

1

5

Ekin

Ot

15

25

Çalı

40

65

Çam

3. B

4. E

5. A

6. E

7. D

8. E

9. B 10. C

9. Ekosistemlerde bir habitatın taşıma kapasitesiyle ilgili,

örtüsündeki değişime paralel olarak, alanda bulunan kuş türlerinin süksesyonunu göstermektedir.

Zaman (yıl)

2. B

100 Meşe

Çöl toygarı Kır kırlangıcı Taş kuşu Saka kuşu Karagerdanlı ardıç kuşu



I. Habitatın taşıma kapasitesi çevresel koşullardaki değişiklikten etkilenebilir.



II. Habitatın taşıma kapasitesi kullanılabilir kaynakların miktarıyla belirlenir.



III. Bir habitatın taşıma kapasitesi o habitatı paylaşan tüm popülasyonlar için aynıdır.



ifadelerinden hangileri yanlıştır?



A) Yalnız I





B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

Büyük baştankara kuşu Bu tablodaki verilere bağlı olarak,



II. Bitki örtüsü değiştikçe alanda farklı kuş türleri yer almaya başlamıştır.



III. Bitki örtüsündeki değişim bazı kuş türlerinin alandaki yerini kaybetmesine neden olmuştur.



yorumlarından hangileri yapılabilir?



A) Yalnız I





B) Yalnız II

popülasyonlarındaki dişi ve erkek bireylerin yaş gruplarına göre dağılımı verilmiştir.

C) Yalnız III

E) I, II ve III

85+ 80–84 75–79 70–74 65–69 60–64 55–59 50–54 45–49 40–44 35–39 30–34 25–29 20–24 15–19 10–14 5–9 0–4



Çözüm Yayınları

D) II ve III

10. Aşağıdaki yaş piramitlerinde X ve Y ile gösterilen insan

7 6 5 4 3 2 1 0

80+ 75–79 70–74 65–69 60–64 55–59 50–54 45–49 40–44 35–39 30–34 25–29 20–24 15–19 10–14 5–9 0–4

Erkek

popülasyonun yaşam eğrileri verilmiştir. Hayatta kalan birey yüzdesi 3 2

5

1 Maksimum yaşam süresi yüzdesi

124



0 1 2 3 4 5 6 7

X popülasyonu (milyon)

8. Aşağıdaki grafikte aynı ekosistemde yaşayan üç farklı



Kadın

I. Bazı kuş türleri bu süksesyon olayında alanda her zaman varlığını sürdürmüştür.

4

3

2

1

0

Kadın



Erkek



0

1

2

3

4

5

Y popülasyonu (milyon)

Göç olaylarının görülmediği varsayılacak olursa grafikteki veriler kullanılarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Grafiğe göre,



I. 1. popülasyonda, yavruların çoğu olgunlaşıp üreme çağına erişmeden önce ölür.



A) Y popülasyonunda genç yaşlarda ölüm oranı X popülasyonuna göre daha yüksektir.



II. 2. popülasyonda her yaşta eşit oranda ölüm görülür.





III. 3. popülasyonda az sayıda yavru yapıldığından üretkenlik düşüktür.

B) Y popülasyonunda dişi bireylerin ortalama ömür uzunluğu erkek bireylerden fazladır.



C) X popülasyonu, yaş dağılımı bakımından Y popülasyonuna göre daha dengelidir.



D) Y popülasyonunun 50 yaş üstü birey yoğunluğu X popülasyonundan daha fazladır.



E) X popülasyonunda genç ve üreme çağındaki bireylerin sayısı yaşlı bireylerden fazladır.



yorumlarından hangileri yapılabilir?



A) Yalnız I





B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BÖLÜM 02 Test

Komünite ve Popülasyon Ekolojisi - 7 1. Mutualist olarak yaşamını sürdüren iki canlı ile ilgili,

I. Aynı türdendir.



II. Aynı âlemdendir.



III. Ekolojik nişleri farklıdır.



IV. Vücut büyüklükleri farklıdır.



yargılarından hangileri kesinlikle yanlıştır?



A) Yalnız I





B) I ve II

D) II ve IV



07

4.

Canavar otu



C) II ve III

E) III ve IV

Kene

Bitkisel bir tam parazit olan canavar otu ile hayvansal bir dış parazit olan kene için;



I. konak canlının vücudunda yaşama,



II. konak canlıya zarar verme,



III. ihtiyaç duyduğu besini konak canlıdan karşılama



özelliklerinden hangileri ortaktır?



A) Yalnız I





B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. Aşağıda iki canlının birlikteyken faydalanma grafiği gösterilmiştir.

Zaman



Buna göre X ve Y canlılarının bulunduğu âlemler ile ilgili, X



Çözüm Yayınları

Faydalanma durumu X Y

Y

I.

Bitki

Hayvan

II.

Bakteri

Hayvan

III.

Mantar

Bitki

IV.

Protista

Hayvan

5. Paramecium türlerinden olan P. aurelia ve P. caudatum

türlerinin tek başına ve karışık kültürlerdeki birey sayıları aşağıdaki grafiklerde gösterilmiştir. Birey sayısı



verilenlerden hangileri doğru olabilir?



A) I ve II







D) I, II ve III

B) II ve III

90

30

E) I, II, III ve IV

P.caudatum 10

A) Çevre direnci



B) Türler arası rekabet



C) Yaşam alanı







E) Ölüm oranı



D) Dışa göç

30

P.caudatum

Günler

10

Günler

Karışık kültürde

125

Grafiklere göre,



I. P. aurelia ile P. caudatum’un üreme hızı farklıdır.



II. Karışık kültür ortamında P. aurelia ile P. caudatum arasında rekabet ilişkisi gözlenir.



III. Karışık kültür ortamında P. aurelia’nın üreme hızı tek başına yetiştirildiğindeki üreme hızından daha düşüktür.

3. Aşağıdaki faktörlerden hangisinin artması bir



P.aurelia

Kültürde tek başına kültürde



90 60

60

C) III ve IV

komünitedeki canlı sayısının artması yönünde etki gösterir?

Birey sayısı P.aurelia



yargılarından hangileri söylenebilir?



A) Yalnız I





B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Test 07

1.A

6. Grafikte bir popülasyonun zamana bağlı olarak birey

2. E

3. C

4. E

5. E

6. C

7. A

8. C

9. A

8. Bir ekosistemde 1985 - 2015 yılları arasında yapılan

sayısındaki değişme gösterilmiştir.

gözlemlerde P1, P2, P3 ve P4 popülasyonlarının birey sayısındaki değişim tespit edilmiş ve aşağıdaki grafik oluşturulmuştur.

Birey sayısı

Birey sayısı P1

t1



t2

t3

P2 P3

Zaman

t4

Grafiğe göre,



I. t1 zaman aralığında popülasyonun büyümesi negatif değerdedir.



II. t2 zaman aralığında popülasyon yoğunluğu artmaya başlamıştır.



III. t4 deki büyüme hızı t3 zaman aralığından düşüktür.



IV. t3 zaman aralığında popülasyon taşıma kapasitesinin üzerine çıkmıştır.



yorumlarından hangileri yapılabilir?



A) Yalnız II





B) Yalnız IV

1985 1990 1995

C) I ve III

E) I, II ve III

2000

2005 2010 2015

Yıllar



Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?



A) P2 popülasyonu zamanla ekosistemin baskın türüne dönüşmüştür.



B) P3 popülasyonu kararlı bir popülasyondur.



C) 2015’de 1985’e göre, ekosistemdeki tür çeşidi sayısı ve toplam birey sayısı azalmıştır.



D) P4 popülasyonunun büyüklüğü sürekli azalmıştır.



E) P1 popülasyonu ekosistemden elenmiştir.

Çözüm Yayınları

D) II ve IV

P4

9. Aşağıdaki grafik belirli bir bölgede 1990 yılından itibaren tarım ilacı kullanımına bağlı olarak tür sayısında meydana gelen değişimi göstermektedir.

7. Aynı komünitede bulunan X ve Y türlerinin ortam

Tür sayısı

sıcaklığındaki değişmeye bağlı olarak birey sayılarında gözlenen değişim aşağıdaki grafikte verilmiştir.

35 30 25

Birey sayısı X

15 10 Y

126

15

20

25

35

Ortam sıcaklığı



Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine varılabilir?



A) Sıcaklık değişiminin etkisiyle süksesyon meydana gelmiş olabilir.



1990 1995

2000 2005 2010 2015

Yıllar



Grafiğe göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?



A) Tarım ilacı kullanımı biyolojik çeşitliliği olumsuz etkilemiştir.



B) X türü düşük sıcaklığa daha iyi uyum sağlayabilmektedir.





C) Y türü ile X türü arasında beslenmeye dayalı rekabet ilişkisi vardır.

B) Tarım ilacı kullanımı sadece tüketici canlıları olumsuz etkilemiştir.



D) Y türünün üreme potansiyeli tüm sıcaklık değerlerinde görece olarak X türünden daha düşüktür.

C) Tarım ilacının kullanıldığı yıl sayısı arttıkça tür sayısındaki azalma hızı da artmıştır.



E) Çok yüksek ya da çok düşük sıcaklık değerlerine X türünün toleransı Y türünden daha fazladır.

D) Tarım ilacı kullanımı bazı türlerin üremesini olumlu etkilemiştir.



E) Tarım ilacına duyarlı türlerin sayısı giderek azalmıştır.



BİRE BİR

08

BÖLÜM 02 Test

1. Karıncaların sindirim sisteminde bulunan bazı

4. Bir otçul memeli hayvan popülasyonun birey sayısındaki

bakteriler besinlerle alınan azot tuzlarını amino asitlere dönüştürmektedir.



Bakteriler karıncanın sindirim sistemini habitat olarak kullanmakta karşılığındada karıncaların amino asit gereksiniminin karşılanmasına yardımcı olmaktadır.



Buna göre karınca ile sindirim sisteminde bulunan bakteri aralarındaki simbiyotik ilişkisi aşağıdakilerden hangisine örnek verilebilir?



A) Mutualizm



B) Kommensalizm



C) İç parazitlik



D) Dış parazitlik





değişim aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.

t1

E) Gevşek mutualizm

2. Kayın, meşe, akçaağaç ve çam ağaçlarının gölge yapma

Tür

Gölge yapma yoğunluğu

Gölgeye dayanıklılık

Çok yoğun

Çok dayanıklı

Meşe

Yoğun

Dayanıklı

Akçaağaç Az yoğun

Az dayanıklı

Çam

Dayanıksız

Yoğun



Tablodaki verilere göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?



A) Kayın ağacının baskın tür olduğu bir ormanda çam fidanları gelişemez.



B) Doğal şartlarda çam ormanlarındaki ağaçlar meşe ormanlarındakine göre nispeten seyrektir.



C) Çam ve AKça ağaçtan oluşan sık bir ormanda çam Akaağaca karşı rekabeti kaybeder.



D) Kayın ağaçlarının fidanların çok ışık alan ortamlarda gelişemez.



E) Kayın, meşe, akçaağaç ve çam aynı komünitede bulunamaz.

t2

Zaman

Buna göre;



l. besin miktarının azalması,



ll. popülasyon dışına göçün artması,



lll. avcı hayvan sayısının artması,



lV. rekabetin azalması



durumlarından hangileri t2 zaman aralığında birey sayısında gözlenen değişime neden olur?



A) Yalnız lll





B) l ve lV

D) l, ll ve lll



C) ll ve lll

E) l, ll, lll ve lV

Çözüm Yayınları

yoğunluğu ve bunların gelişmekte olan fidanlarının gölgeye dayanıklılık durumları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Kayın

Birey sayısı



5. Göçlerin olmadığı P, R, S ülkelerinin doğum ve ölüm oranları aşağıdaki tabloda verilmiştir.

3. Karasal ekosistemlerde birçok komünite yer alır. Keskin

sınırlarla ayrılmamış olsa da komüniteler arasında geçiş bölgeleri oluşmuştur.



Bu bölgelere ne ad verilir?



A) Ekoton





B) Habitat

D) Biyom

E) Biyosfer

C) Niş

Ülkeler

Doğum oranı (%)

Ölüm oranı (%)

P

10

9,5

R

3

8

S

7

2

127



Tablodaki verilere göre P, R ve S ülkelerinin büyüme hızlarının sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?



A) P < S < R





B) S < R < P

D) S < P < R

C) R < P < S

E) P = R < S

Test 08

1.A

6. Bir orman ekosisteminde bulunan bazı canlı türleri ve sayıları

9.

şu şekildedir.

3. A

4. D

Sayısı

1

Karaçam

18.000

2

Tüylümeşe

1000

3

Orman gülü

2.000

4

Ateş dikeni

1500

5

Taflan

1000

Mart



Tablodaki sayısal değerlere göre verilen canlı türlerinden hangisi baskın tür olarak kabul edilebilir?



A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

E) 5

7. Aşağıdaki tabloda P1, P2, P3, P4 ve P5 kurbağa türlerinin

Yaşam alanı

Çiftleşme mevsimi

Besin çeşidi

P1

Göl

Nisan

X türü böcek

P2

Ağaç üzeri

Mayıs

Y türü böcek

P3

Göl

Haziran

Z türü böcek

P4

Ağaç üzeri

Haziran

Z türü böcek

P5

Göl

Nisan

X türü böcek



Tablodaki bilgilere göre hangi kurbağa türleri arasında rekabetin en fazla olması gerekir?



A) P1 ve P2





B) P2 ve P3

D) P1 ve P5

6. B

7. D

8. A

9. A 10. A

Z T

Nisan Mayıs Haziran Temmuz

Ay



Yukarıdaki grafikte bir ekosistemde bulunan dört serçe türüne ait çiftleşme aktivitesinde aylara bağlı olarak meydana gelen değişimler gösterilmiştir.



Grafiğe göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?



A) Y serçe türü ile T serçe türü farklı aylarda çiftleşme aktivitesi gösterir.



B) Z serçe türü ile T serçe türü arasında Mart ve Nisan aylarında eş seçimi için rekabet görülür.



C) X serçe türü ile Y serçe türünün maksimum çiftleşme aktivitesi gösterdiği günler birbirleriyle aynıdır.



D) Mart - Mayıs aralığı dört serçe türünün en yoğun çiftleşme aktivitesine sahip olduğu dönemdir.



E) Z serçe türü en çok sayıda yumurta bırakan türdür.

Çözüm Yayınları

yaşam alanları, çiftlerme mevsimleri ve besin çeşitleri ile ilgili bilgiler vermiştir.

5. C

Çiftleşme aktivitesi XY

Tür adı

Kurbağa türü

2. D

C) P3 ve P5

E) P3 ve P4

10. Birlikte yaşayan P ve R canlıları arasındaki gelişim durumunu aşağıdaki grafikteki gibidir.

Gelişim durumu

P R

8. Aşağıdakilerden hangisi popülasyon ekolojisinin değil 128

komunite ekolojisinin araştırma konusu olur?



A) Toroslarda canlı türlerinin çeşitliliğini etkileyen faktörler nelerdir?



B) Karadenizdeki hamsi yoğunluğunun maksimuma ulaştığı aylar hangileridir?



Zaman

Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?



A) P ve R arasında kommensal ilişki vardır.

C) Yaban domuzlarının neslinin tükenmesine neden olan faktörler nelerdir?



B) R ve R birbirinden ayrıldığında R canlısı zarar görür.



D) Beynam ormanlarında ne kadar tüylü meşe bulunmaktadır?



C) P ve R canlılarının beslenme şekli aynıdır.



D) P ve R canlıları aynı türde yer alır.



E) Çevre kirliliği Akdeniz foklarını nasıl etkilemektedir?



E) P ve R canlılarının ekolojik nişleri aynıdır.

BÖLÜM 03 Test

Genden Proteine - 1 1. DNA hücredeki en önemli ve en büyük biyomoleküllerden

5. Nükleik asitlerle ilgili olarak;

biridir.

DNA molekülü;



I. hücre bölünmesinin başlaması,



II. protein sentezi,



III. enzimlerin özgünlük kazanması



hücresel olaylarından hangilerinde görev alır?



A) Yalnız I

B) Yalnız II







D) I ve II



I. timin nükleotidi bulundurabilme,



II. riboz şekeri bulundurma,



III. çift zincirli olma,



IV. adenin nükleotidi bulundurabilme,



V. H3PO4 bulundurma



verilen özellikler, RNA(a) ve DNA(b) ya ait oluşlarına göre aşağıdakilerden hangisinde doğru gruplandırılmıştır?

C) Yalnız III

E) I, II ve III

a

2. Nükleik asitlerin genel özellikleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?

A) Yapı taşlarını nükleotitler oluşturur.



B) Hücrede sadece çekirdekte bulunur.



C) Yapısında şeker - fosfat bağları bulunur.



D) Sentezi sırasında polimeraz enzimleri görev alır.



E) Yapısında azotlu organik baz, pentoz ve fosforik asit bulunur.

3.

Çözüm Yayınları



A





C G

Yukarıdaki DNA molekülünün kendini onarması için gerekli olan pürin bazlarının pirimidin bazlarına oranı nedir? A) 1

B) 1 2

A)

I, II ve IV

I, II, III ve IV

B)

II, IV ve V

I, II, III ve V

C)

II, IV ve V

I, III, IV ve V

D)

I, III, IV ve V

II, IV ve V

E)

II, III ve IV

I, III ve V

aşağıda verilmiştir.



A U G

A G G

A G C

U A U



Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu proteinin sentezinde görev yapmaz?



A) DNA'daki TCC kodu



B) DNA'daki TAC kodu



C) tRNA'daki UCG antikodunu



D) tRNA'daki AUC antikodunu



E) tRNA'daki AUA antikodunu

G A

b

6. Protein sentezine kalıplık eden bir mRNA'daki kodonlar

T

T

01

C) 1 D) 3 E) 1 3 4 5

129 4. Urasil nükleotidi bulunduran bir nükleik asit molekülü için

7. Normal azotlu (N14) besi ortamında çoğalan bakteriler

ağır azotlu (N15) ortamda iki kez bölündükten sonra tekrar normal azotlu (N14) besi ortamına alınmıştır. Bu ortamda da bölünmeleri sağlanmıştır. Santrifüjleme sonucunda DNA'ların % 75'inin melez bantta, % 25'inin normal bantta yer aldığı görülmüştür.

aşağıdakilerden hangisinin doğruluğu kesin değildir?



A) Beş karbonlu şekeri ribozdur.



B) Fosfat sayısı nükleotit sayısına eşittir.



C) Urasil kadar adenin nükleotidi bulundurur.



D) Tek zincirden oluşur.



E) Sentezi DNA'nın kontrolünde gerçekleşir.



Bu sonuca göre son ortamda bakterilerin kaç kez bölündüğü söylenebilir?



A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

E) 5

Test 01

1. E

8. Aşağıda santral dogma olayı özetlenmiştir.

2. B

3. D

4. C

5. C

6. D

7. A

8. E

9. B 10. C 11. B 12. A 13. C

11.

I. Bir canlının bazı genlerinin mutasyona uğratılması



transkripsiyon translasyon DNA → mRNA → Protein



II. Farklı türler arasında gen aktarımı



Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



III. Tek yumurta ikizi olan bireyler arasında gen aktarımı



A) mRNA, DNA'dan aldığı şifreyi ribozoma taşır.





B) Translasyon olayı tüm canlı hücrelerde ribozomda gerçekleşir.

Yukarıdaki uygulamalardan hangileri ile transgenik canlı elde edilir?



A) Yalnız I



C) Tüm canlı hücrelerde protein sentezi ribozomlarda gerçekleşir.



D) Amino asitler mRNA şifresine uygun olarak dizilir.



E) mRNA sentezi yalnızca çekirdekte gerçekleşir.



D) I ve II

12.

Öncül madde



peptit bağı

tRNA2

tRNA1



A. a2

GC C

UC U

U AG

C GG

AGA

U AA

mRNA

Buna göre,

Gen B

Ornitin

Gen C

Enzim B

Sitrülin



I. bütün proteinlerin bir polipeptit olmaması,

I. 4 çeşit kodon görev yapar.



II. bütün proteinlerin enzim olmaması,



II. Oluşan protein tripeptittir.



III. bütün genlerin protein üretememesi



III. Olay ribozomda gerçekleşir.



IV. mRNA karşılığı olan DNA zincirinde 3 kod bulunur.



durumlarından hangileri neden olarak gösterilmiştir?



yargılarından hangileri yanlıştır? (A.a = Amino asit)



A) Yalnız II



A) Yalnız II









D) I, II ve IV

C) II ve III

Arjinin

Buna göre hipotezin değiştirilmesine;



B) Yalnız IV

Enzim C



tRNA3

UAG

Enzim A

E) II ve III

1930'lu yıllarda bir ekmek küfü olan Neurospara crossa ile yapılan deneyler sonucunda, öncül bir maddeden arjinin amino asidinin üretiminde üç farklı enzimin görev aldığı ve bu enzimlerden herbirinin sentezinden üç farklı genin sorumlu olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışmalara dayanarak bir gen bir enzim hipotezi ileri sürülmüştür. Fakat ilerleyen yıllarda protein hakkında daha fazla bilgi edindikçe bir gen bir enzim hipotezinin bir gen bir polipeptit hipotezi olarak değiştirilmesi savunuldu.

A. a3

Çözüm Yayınları

peptit bağı

Gen A

C) Yalnız III



9. Aşağıda bir protein sentezi şematik olarak gösterilmiştir. A. a1

B) Yalnız II

B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) II, III ve IV

13. Alfa amanitin, mantar zehirlenmelerinin çoğundan sorumlu bir zehirdir. Alfa amanitin RNA polimeraz inhibitörü olarak etkisini gösteren bir maddedir.

130



Buna göre deneysel olarak alfa amanitin verilen bir hücre ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?



A) Protein sentezi anında durur.



B) Ribozomlar anında işlevini kaybeder.



C) Protein sentezi belirli bir süre sonunda gerçekleştirilemez hale gelir.

10. Hücrede gerçekleşen aşağıdaki olaylardan hangisi hücre de protein sentezi yapılacağına kesin kanıttır?



A) DNA'nın kendini eşlemesi



B) ATP sentezinin hızlanması



C) DNA'dan mRNA sentezlenmesi



D) Ribozom sayısının artması



D) DNA üzerinden mRNA sentezi etkilenmeden devam eder.



E) Amino asitlerin sayısının azalması



E) Deoksiribonükleotit kullanımı durur.

1. Protein sentezi sırasında aşağıdaki olaylardan hangisi en

5.

son gerçekleşir?



A) mRNA'nın sentezlenmesi



B) tRNA'nın sentezlenmesi



C) mRNA'nın ribozoma bağlanması



D) Kodon, antikodon arasında hidrojen bağlarının kurulması



E) Amino asitlerin tRNA ile bağ yapması



I. organik yapıda olma,



II. zayıf hidrojen bağı kurabilme,



III. ATP ve RNA yapısına katılabilme,



IV. azot atomu içerme özelliklerinden hangileri ortaktır?



A) Yalnız IV





B) I ve III

D) I, II ve IV

T

C

G



Yukarıda verilen DNA parçasının kendini tam olarak onarabilmesi için, aşağıdakilerden hangisinin ortamda bulunması gerekli değildir?



A) DNA polimeraz enzimi



B) Timin nükleotit



C) Guanin nükleotit



D) ATP



E) Adenin nükleotit

6. Aşağıda 8 amino asitlik bir polipeptidin şekli verilmiştir. Harfler amino asit çeşitlerini ifade etmektedir. K 1



E) II, III ve IV

3. Biyoteknolojik yöntemlerle insan genleri aktarılmış bakterilerde;



I. gen ürününü kısa zamanda üretme,



II. gen ürününü fazla miktarda ucuza üretme,



III. gen ürününü istenilen kalitede ve saf olarak üretme



durumlardan hangilerinin gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II







L 2

K 3

M 4

T 5

M 6



A) Kalıp mRNA ile kodon ankitodon eşleşmesi yapan 8 tRNA antikodonu bulunur.



B) Bu polipeptidin sentezine kalıplık eden mRNA 27 nükleotit ve 9 kodondan oluşur.



C) 1, 3 ve 7. amino asidin genetik şifresi kesinlikle aynıdır.



D) Polipeptidin sentezi sırasında 7 peptit bağı kurulur.



E) Polipeptidin sentezi sırasında 7 molekül su açığa çıkar.

7.

Erişkin X koyununa ait yumurta hücresinin . sitoplazması alınır.

C) Yalnız III

Erişkin Y koyuna ait deri hücresinin çekirdeği çıkartılır.

Sitoplazmaya deri hücresinin çekirdeği . mikroenjeksiyon ile aktarılır.

4. Ökaryot bir hücrede sentezlenen polipeptit molekülünün büyüklüğü;

K Koyunu Y hücresi Z koyununun rahmine yerleştirilir.

K hücresi



I. mRNA'daki kodonların sayısı,



II. tRNA'nın ribozoma getirdiği amino asitlerin sayısı,



III. ilgili gendeki nükleotitlerin sayısı,



I. Y koyununun genetik ikizidir.



IV. mRNA'nın okunduğu ribozomların sayısı



II. Z koyunu ile genetik akrabalığı yoktur.

verilenlerden hangileri bağlı olabilir?



A) Yalnız I





B) Yalnız IV

D) I, II ve III



E) II, III ve IV

P Kuzuları

Yukarıda şematize edilen canlı klonlama süreci sonucu oluşan P kuzuları ile ilgili olarak,

C) I ve III

L 8

Bu polipeptitle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?

E) I, II ve III



K 7

C) II ve III

Çözüm Yayınları



C



2. DNA'nın yapısında bulunan pürin ve pirimidin bazları için;

D) I ve II

02

BÖLÜM 03 Test

Genden Proteine - 2

III. Kesinlikle X koyunu ile aynı cinsiyettedir.



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I





B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

131

Test 02

1. E

8. Protein sentezi sırasında; I. kodon - antikodon,



II. tRNA - amino asit,



III. amino asit - amino asit

4. D

5. B

6. C

7. C

8. D

9. A 10. E 11. A 12. D

-a-b-



birleşmelerinden hangileri ribozomda gerçekleşir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

A T G C A T

Gen

C) Yalnız III

E) II ve III

Amino asit çeşidi

U A C G U A mRNA

DNA



9.

3. E

11.





2. D

mRNA kodonları

Triptofan

UGG

Histidin

CAU, CAC

Glisin

GGU, GGC, GGA, GGG

DNA



Yukarıda protein sentezinin mRNA üretimine kadar gerçekleşen bölümü şematize edilmiştir.



Buna göre,



I. Hidrojen bağlarının kırılması a'da gerçekleşir.



II. Geçici hidrojen bağlarının kurulduğu yer a ve b arasıdır.



III. Helikaz enzimi b'de görevlidir.



IV. DNA polimeraz enzimi a'da görevlidir.



Yukarıda bazı amino asitler ve amino asitlerin şifresini veren mRNA kodonları verilmiştir. Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Bir kodon birden fazla amino asit şifreleyebilir.



A) I ve II





B) Amino asit dizilişi Histidin - Triptofan - Glisin olan bir tripeptidin DNA'daki şifresi GTA ACC CCT şeklinde olabilir.





D) II ve III



C) Birden fazla şifresi olan amino asitlerin genellikle birinci nükleotitleri aynıdır.



D) Bir amino asitin birden fazla kodon çeşidi olabilir.



E) Doğadaki amino asitlerin tamamı çok şifreli değildir.



B) I ve III



C) I, II ve IV

E) I, II, III ve IV

Çözüm Yayınları



12. Aşağıdaki şekilde bir mRNA üzerine bağlanmış üç ribozom şematize edilmiştir. Büyük alt birim

10. Küçük bir polipeptit zincirinin sentezinden sorumlu DNA

Yeni polipeptit zinciri

bölgesi ve bu DNA'nın anlamlı zincirinden sentezlenen mRNA molekülü aşağıda verilmiştir. A T G G C C C G A T A G Tamamlayıcı zincir T

A

C

C

G

G

Okuma yönü A

132

U

G

G

G

C

T

A

T

Anlamlı C zincir

A

G

Transkripsiyon C

C

C

G

A

U

Ribozom



Küçük alt birim

mRNA

Şemaya göre,



I. Aynı polipeptidin kısa sürede çok sayıda kopyasının üretimini sağlayan bu yapı polizom olarak adlandırılır.

mRNA



Verilenlere göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?



II. mRNA ribozomların tümünden geçtiğinde aynı polipeptitden üç adet sentezlenmiş olur.



A) Sentezlenen polipeptit 4 amino asitten oluşur.





B) Polipeptit sentezi sırasında en az 4 farklı tRNA işlev görür.

III. Ribozomların herbirinde sentezlenen polipeptidin sentezinden sorumlu gen bölgesi farklıdır.



C) mRNA molekülü sentezlenirken pürin bazı kadar pirimidin bazı kullanılır.



IV. Sentezlenen polipeptitlerin amino asit dizisini mRNA daki nükleotit dizisi belirler.



D) Polipeptidin sentezinde görev yapacak tRNA lar mRNA üzerinden sentezlenir.



E) İlgili DNA zincirinde 24 nükleotit bulunur.



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I





B) Yalnız III

D) I, II ve IV

C) I ve II

E) I, II, III ve IV

03

BÖLÜM 03 Test

Genden Proteine - 3 1. Tüm nükleik asit çeşitleri için aşağıdaki özelliklerden hangisi ortak değildir?



A) Adenin bazı bulundurabilme



B) Protein sentezinde görev yapma



C) Ribonükleotitlerden oluşma



D) Polinükleotit yapıda olma



E) Fosfodiester bağı bulundurma

4.

– Nükleotit



– Deoksiriboz



– Gen



– Kromozom



– Genetik kod



Yukarıdaki kavramlar küçükten büyüğe doğru sıralandığında 3. sırada hangisi yer alır?



A) Nükleotit



B) Deoksiriboz



C) Gen





D) Kromozom





E) Genetik kod

2. Aşağıda nükleik asitlerin yapı birimi olan nükleotidi oluşturan kısımlar numaralandırılarak gösterilmiştir.



5. Bir DNA molekülünde bulunan gene ait fosfat sayısı

lll

ll

biliniyorsa, gende bulunan;

Buna göre numaralandırılmış kısımlara yazılabilecek olan molekül çeşidi sayıları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?



l. toplam nükleotit sayısı,



ll. pürin bazlarının toplam sayısı,



A) l = ll = lll



lll. zayıf hidrojen bağı sayısı





B) l > ll > lll

D) ll > l = lll

C) l = ll > lll

E) l > ll = lll

3. Nükleik asitler ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi doğru değildir?



A) DNA molekülünün yapısında pirimidin baz çeşitlerinin tümü bulunur.



B) DNA molekülünün kendini eşlemesi hücre bölünmesi sırasında gerçekleşir.



Çözüm Yayınları



l



niceliklerinden hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll







6.

D) l ve ll

1

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

A U G G C G C C G U A G

2



Yukarıdaki şekilde mRNA ve mRNA’nın protein sentezindeki okunma yönü (1’den 2’ye doğru) verilmiştir.



Buna göre;



l. 2 peptit bağı kurulur.

C) RNA molekülünün sentezi ökaryot hücrelerde çekirdekte gerçekleşir.



ll. 2 molekül su açığa çıkar.



lll. 3 tRNA molekülü görev yapar.



D) RNA molekülü prokaryot hücrelerde sitoplazma ve ribozomda bulunabilir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



E) DNA molekülünün yapısında glikozit, fosfodiester ve zayıf hidrojen bağları bulunur.



A) Yalnız l

B) Yalnız ll







D) l ve ll

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll

133

Test 03

1. C

7. Bir bakteri 15N’lü (Ağır) azotun bulunduğu kültür ortamında 3 Bu sürenin sonunda oluşan bakterilerin DNA’ları hidroliz edildiğinde oluşan aşağıdaki moleküllerden hangisinde kesinlikle ağır azota rastlanmaz?



A) Adenin



B) Guanin

D) Deoksiriboz



X

X

5. D

Histidin



6. E

7. D

8. A

9. D 10. B 11. E

Arjinin

Serin

C) Timin

E) Sitozin

Y

4. E

asitler verilmiştir.

GUG

8. Bir proteindeki amino asit dizilimi aşağıdaki şekildeki gibidir.

3. A

10. Aşağıda üç farklı tRNA’nın antikodonları ile taşıdıkları amino

nesil verebilecek süre bekletiliyor.



2. B

Z

Bu amino asitlere ait kodon şifreleri;

GCG

UCG



Bu amino asitlerden ribozomda Serin - Arjinin - Histidin sırasına göre bir tripeptit sentezlenebilmesi için tRNA antikodonlarına uygun mRNA kodonlarındaki baz dizilimi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?



A) CAC - GCG - AGC



B) AGC - CGC - CAC



C) GUG - GCG - UCG



D) UCG - GCG - GUG



E) AGC - GCG - GAG

X → GAU

Y → CAG



olduğuna göre, bu proteinin sentezi için şifre veren DNA ipliğinin nükleotit dizilişi aşağıdakilerden hangisidir?



A) CTA - GTC - CTA - TGA



B) GAT - CAG - GAT - ACT



C) CAT - GAC - CAT - TGA



D) CTA - CTG - CTA - ACT



E) CAT - GAC - CAT - ACT

Çözüm Yayınları

Z → ACU

11. Bir hücrede bulunan P ve R proteinlerinin yapısı aşağıda gösterilmiştir.

a.a1



a.a4 a.a5

9. DNA

1

mRNA

2

Protein

134

Protein sentez mekanizmasının özetlendiği yukarıdaki şekle göre, aşağıdaki açıklamalardan hangisi doğru değildir?

a.a3

P proteini

İşlevsel protein

a.a5

a.a3

a.a4

Yapısal protein

a.a1

a.a2



R proteini

P ve R proteini ile ilgili,



l. Sentezlenmeleri sırasında oluşan bağ sayısı aynıdır.



ll. Sentezlenmeleri sırasında açığa çıkan su miktarı aynıdır.



lll. Sentezi sağlayan DNA bölümlerinin nükleotit sayıları aynıdır. lV. Amino asitler arasında kurulan bağ çeşidi aynıdır.



A) Bilgi aktarımı tek yönlü gerçekleşir.



B) 1. olay ökaryot hücrelerde çekirdekte gerçekleşir.



C) 2. olay ribozomda gerçekleşir.



D) 1. olay sırasında gerçekleşecek bir hata kalıtsal olup diğer hücrelere aktarılır.



açıklamalarından hangileri doğrudur?

E) Üretilen proteinler yapıya katılabildiği gibi işlevsel de olabilir.



A) l ve ll







D) l, ll ve lll



a.a2

B) ll ve lll



C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

04

BÖLÜM 03 Test

Genden Proteine - 4 1. Protein sentezi için ribozoma gelen ve kullanılan;

4. Bir hücrede gerçekleşen protein sentezi ile ilgili,



l. mRNA,





ll. tRNA,

l. Bir mRNA daki başlangıç ve durdurucu kodonlar arasındaki kodonların sırası sentezlenecek proteine özgüdür.



lll. amino asit



ll. mRNA daki nükleotit dizilişi DNA nın kalıp olarak kullanıldığı transkripsiyon olayı ile belirlenir.



lll. Aynı sayıda ve çeşitte kodon içeren farklı mRNA lardan farklı proteinler sentezlenebilir.



moleküllerinden hangileri ribozomdan etkilenmeden çıkarak farklı bir proteinin sentezinde de kullanılabilir?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll







D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

görevlidir.

Hücrelerdeki kalıtsal bilgileri yavru hücrelere aktarır.

2.

Hücrede protein sentezini yönetir.

Buna göre 1. olayın gerçekleşmesi için zorunlu olduğu halde, 2. olayın gerçekleşmesi için zorunlu olmayan hücresel olay aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

Çözüm Yayınları



1.

yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll







D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

5. Üç farklı protein molekülünün yapısına,

2. DNA molekülü hücrelerde iki temel olayın gerçekleşmesinde





– Metionin



– Serin



– Lizin



– Alanin



amino asitleri aynı miktarda katılmasına rağmen proteinlerin birbirinden farklı olması;



l. amino asitlerin diziliminin farklı olması,



ll. amino asitler arasında kurulan bağ çeşidinin farklı olması,



lll. proteinlerin sentezinden sorumlu gendeki nükleotit sayısının farklı olması



A) DNA üzerinden mRNA sentezi



B) tRNA ların amino asit taşıması



C) DNA nın kendini eşlemesi



D) Enzimlerin görev alması



durumlarından hangileri ile açıklanabilir?



E) DNA üzerinden tRNA sentezi



A) Yalnız l



3. Protein sentezi sırasında gerçekleşen aşağıdaki

olaylardan hangisi ökaryot hücrelerin ribozomlarında meydana gelmez?



A) Amino asitler arasında peptit bağlarının kurulması



B) tRNA ve mRNA ların birbirine bağlanması



C) Kodon, antikodon arasında zayıf hidrojen bağlarının kurulması



D) mRNA ve tRNA’ların sentezlenmesi



E) mRNA üzerindeki nükleotid dizisinin okunması

B) Yalnız ll

D) l ve lIl

C) Yalnız lll

E) ll ve lll

6. Ökaryot bir hücrede gerçekleşen bir biyokimyasal tepkime zincirinde görev alan;



135

E1 enzimi → 10 amino asitten,

E2 enzimi → 5 amino asitten, E3 enzimi → 8 amino asitten, E4 enzimi → 12 amino asitten,

oluşan protein yapıya sahiptir.



Buna göre bu enzimlerin sentezlenmesi kaç çeşit genin işlevi ile gerçekleşmiştir?



A) 1

B) 4

C) 20

D) 35

E) 64

Test 04

1. B

2. C

3. D

4. E

verilmiştir.

Kod

K

GCG

L



CCC ACA

Bu tabloya göre verilen şifrelerden K - L - M diziliminde bir tripeptit sentezi için mRNA molekülünün nükleotit dizilimi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?



A) CGC - CCC - UGU

B) GCG - GGG - ACA



C) CGC - GGG - AGA

D) GCG - GGG - AGA





7. A

8. B

Gen-1

Gen-2

mRNA1

mRNA2

P proteini

R proteini

Kodon Antikodon

M

6. B

9. D 10. C 11. C

10.

7. Aşağıdaki tabloda çeşitli amino asitlerin üçlü şifreleri Amino asit

5. A

E) GCG - CCC - UGU

P ve R proteinlerinin sentezini şematize eden yukarıdaki şekile göre;



l. Genler belirli uzunluktaki nükleotit dizisinden oluşan DNA bölümleridir.



ll. Her proteinin sentezinden sorumlu bir gen vardır.



lll. Gen-2 mutasyona uğrarsa mRNA2 Gen -1 üzerinden sentezlenebilir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll







D) l ve lIl

C) I ve ll

E) l, ll ve lll



l. kodon çeşidi,



ll. amino asit çeşidi,



lll. kod çeşidi



sayıları arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru ifade edilmiştir?



A) l = ll = lll





B) ll < l = lll

D) ll < l < lll

C) l < ll < lll

Çözüm Yayınları

8. Protein sentezinde görev alan;

E) l = ll < lll

11. Aşağıda üç farklı polipeptidi meydana getiren amino asitlerin diziliş sırası gösterilmiştir.

9. Bir polipeptitdeki amino asit dizilimi,

a b c c şeklinde olması gerekirken,



136

b

b

c



şeklinde olmuştur.



Bu durumda;

f

c

d

c

d

e e

Polipeptit

Amino asit diziliş sırası

PP1

abcd

PP2

aabbccdd

PP3

abbcabcd

PP1, PP2, PP3 polipeptitleri ile ilgili,



l. kullanılan amino asit sayısı,



ll. kurulan peptit bağı sayısı,



lll. açığa çıkan su molekülü sayısı,



lV. sentezlenen protein molekülü,



V. kullanılan amino asit çeşiti,

l. Sentezleri sırasında açığa çıkan su sayısına göre PP3 = PP2 > PP1 şeklinde gösterilir.



verilenlerden hangilerinde bir değişikliğin olması beklenir?



A) l ve ll







D) lV ve V

B) ll ve lll

E) l, lll ve V

C) lll ve lV



ll. Yapılarındaki amino asit çeşidi sayıları aynıdır.



lll. Sentezleri için şifre veren gendeki nükleotit dizilişleri aynıdır.



(a, b, c ve d birer amino asit çeşitidir.)



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll







D) ll ve lll

E) l, ll ve lll

C) l ve ll

05

BÖLÜM 03 Test

Modern Genetik Uygulamaları 1. Biyoteknolojik yöntemlerden;

5. Virüsler kullanılarak hücrelerdeki genlerin bozuk olanları sağlam olanlar ile değiştirilebilir. Bu tekniğe gen terapisi denir.



I. yeni tür canlıların oluşturulması,



II. bakterilere insan, hormon ve proteinlerinin ürettirilmesi,





III. biyolojik arıtım olaylarında bakterilerin kullanılması,





IV. ilaç ve gıda sanayinde genetiği değiştirilmiş organizmaların kullanılması

I. kalıtsal hastalıkların olumsuz etkilerinin ortadan kaldırılması,



II. kalıtsal hastalıkların diğer nesillere aktarılmasının önlenmesi,



III. türün gen havuzuna farklı canlı türlerinden elde edilen genlerin aktarılması



çalışmalarından hangilerinin gerçekleştirilmesinde yararlanılır? A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III





D) III ve IV

E) II, III ve IV

2. İnsanda vücut savunmasında etkili olan; I. aşı,



II. interferon,



III. antibiyotik,



IV. antikor



moleküllerinden hangilerinin sentezinde biyoteknolojiden faydalanılır?



A) I ve II







D) I, II ve III

B) II ve III



I. olgun alyuvar hücresi,



II. tükürük,



III. deri,



IV. saç teli



A) Yalnız I

B) Yalnız II









örneklerinden hangilerinden yararlanılabilir?



A) I ve II







D) I, II ve III

B) II ve III

C) III ve IV

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

klonlanan insülin sentezinden sorumlu gen, E. coli bakterisine aktarılarak bakterinin insülin üretmesi sağlanmıştır. Bu yolla elde edilen insülin diyabet hastalığının tedavisinde kullanılmaktadır.

E) I, II, III ve IV

belirlenmesiyle, bu bireyin sadece kendisine özgü olan DNA parmak izinin çıkarılması mümkündür. DNA parmak izinin tespiti için;

verilenlerden hangilerinin gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır?

C) III ve IV

3. Bir bireyin genomundaki tekrarlı nükleotit dizilerinin





6. Rekombinant DNA teknolojisi sayesinde sağlıklı bireylerden

Çözüm Yayınları



Gen terapisi sayesinde;



Daha önceden çeşitli hayvanlardan insülin elde etme yöntemi yerine bu yöntemin kullanılması;



I. daha kısa sürede çok miktarda insülin oluşumunun sağlanması,



II. hayvanlardan kaynaklanabilecek alerjik reaksiyonların önüne geçilmesi,



III. insülin hormonunun saflaştırılmasındaki maliyetin azaltılması



faydalarından hangilerinden dolayı tercih edilir?



A) Yalnız I





B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) II, III ve IV

4. Belirli enzimler kullanılarak DNA parçalarının kesilerek

çıkarılıp yerine başka gen parçalarının eklenebilmesi ile rekombinant DNA’ların ortaya çıkması mümkün olmuştur.



Buna göre aşağıdakilerden hangisi rekombinant DNA üretiminin amaçlarından biri değildir?



A) Ürün değeri yüksek bitkilerin üretimi



B) Hastalıklara dayanıklı hayvan ırklarının elde edilmesi



7. Ökaryot bir hücreden ilgili genin ve plazmitin restriksiyon enzimleriyle kesilmesinden sonra ilgili genin ligaz enzimiyle plazmite aktarılması sürecinde gen ile plazmit DNA arasında;



I. zayıf hidrojen bağı,



II. fosfodiester bağı,

C) Salgılanmasında problem olan hormonların üretimi



III. peptit bağı



D) Klonlama ile istenilen özelliklere sahip canlı türünden çok sayıda elde edilmesi



bağlarından hangileri kurulur?



A) Yalnız I

B) Yalnız II



E) Kuraklık ve soğuğa dirençli bitki türlerinin üretimi







D) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

137

Test 05

1. E

8. Aşağıda bir hayvana ait genin plazmit yardımıyla bakteriye

1



DNA molekülü

İstenilen gen 2 2

Rekombinant DNA

4. D

5. D

6. E

7. C

8. E

9. D 10. D 11. B 12. A

kullanılarak hücre zarının parçalanıp DNA’nın ortaya çıkarılması DNA izolasyonu olarak tanımlanır.

İstenilen geni içeren hücre

Plazmit

1

3. E

10. Canlı hücrelerinde bazı kimyasal maddeler ve enzimler

aktarımı şematize edilmiştir. Bakteri kromozomu

2. E

Bir hayvan hücresinde DNA izolasyonu sırasında;



I. histon proteinlerini yıkan enzimler,



II. lizozim enzimleri,



III. DNA az enzimi



verilenlerden hangileri kullanılabilir?



A) Yalnız I





B) Yalnız II

D) I, II ve III

C) Yalnız III

E) II ve III

3

4 .



Rekombinant bakteri

enzimleri kullanılarak kesilebilir. Bu enzimler DNA dizilimlerini özel noktalarından tanır ve bu kısımları DNA’dan ayırır.

Buna göre bu süreçte gerçekleşen olaylarla ilgili, I. 1’de istenilen gen ve plazmit özel yöntemlerle hücreden izole edilmiştir.



Biyoteknolojik çalışmalarda kullanılan bu yöntemle ilgili olarak,



II. 2’de istenilen geni taşıyan DNA parçası ve plazmit, aynı restriksiyon enzimleriyle kesilmiştir.



I. İlgili gende, DNA’nın karşılıklı iki ipliğinin birbirinden ayrılmasını sağlar.



III. 3’te plazmit ve istenilen gen DNA ligaz enzimi yardımıyla birleştirilmiştir.



II. İlgili gen yapısının bozulmadan DNA’dan çıkartılmasında kullanılır.



IV. 4’te rekombinant plazmit DNA, bakteri hücresine aktarılmıştır.



III. İlgili gende DNA zincirini oluşturan nükleotitlerin birbirinden ayrılmasını sağlar.



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) I ve II







D) I, II ve III

B) II ve III

C) III ve IV

E) I, II, III ve IV

çiçeği ve bakterilerden izole ettikleri genleri rekombinant DNA teknolojisinden yararlanarak pirinç bitkisine aktarmışlardır. “Altın pirinç” adı verilen transgenik pirinç bitkisi A vitamini yapımında kullanılan beta karoteni içeren sarı pirinç taneleri üretmektedir.

Yukarıda verilen bilgilerden yararlanarak,



I. Genetik mühendisleri doğal pirinç bitkisinin genomunu tamamen değiştirmişlerdir.



Çözüm Yayınları



9. Doğal pirinç A vitamini içermez. Genetik mühendisleri nergis

138

11. Genler DNA dizilimlerinin özel bölgelerinden restriksiyon



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I





B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) az miktardaki DNA’yı canlı kullanmadan laboratuvar ortamında çoğaltmayı sağlayan bir tekniktir. PCR’de DNA zincirleri kısa süreli ısıtmayla birbirinden ayrıldıktan sonra DNA polimeraz enzimi ortamdaki yeterli miktarda bulunun 4 çeşit nükleotiti kullanarak kısa süre içinde DNA’nın çok sayıda kopyasını üretir.

PCR yönteminden;



II. Belirtilen biyoteknolojik çalışmada genetik mühendisliği yöntemlerinden yararlanılmıştır.

I. DNA parmak izinin belirlenmesinde kullanılacak DNA örneklerinin çoğaltılması,



III. Üretilen altın pirinç, temel besin kaynağı pirinç olan canlılarda A vitamini eksikliğinde ortaya çıkması muhtemel bazı durumları engelleyebilir.

II. DNA üzerindeki nükleotit dizilişinin değişikliğe uğratılarak rekombinant DNA’ların elde edilmesi,



III. bakterilere virüsler aracılığıyla gen aktarımı yapılarak bakterilere yeni kalıtsal karakterin kazandırılması



yorumlarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I





B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



verilenlerden hangilerinden yararlanılabilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız III







D) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BİRE BİR 1. DNA replikasyonu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi

5. Ökaryotik bir hücredeki bilgi akışı;

yanlıştır?





A) Replikasyonda helikaz enzimi DNA polimeraz enziminden önce görev alır.



B) DNA polimeraz enzimi, kalıp olarak kullanılan DNA iplikçiğinin karşısına doğru bazların getirilmesinden sorumludur.



C) Replikasyon sırasında DNA'nın sadece tek iplikçiği kalıp olarak kullanılabilir.



D) Helikaz enzimi replikasyon yapılacak DNA'nın karşılıklı iki iplikçiği arasındaki hidrojen bağlarını koparır.



E) Replikasyon tamamlandığında hücredeki DNA miktarı iki katına çıkar.



yönünde gerçekleşmektedir.



Aşağıda bir DNA molekülü ile üzerinde bulunan ve birbirinden bağımsız olarak çalışan iki gen, bölgesel olarak gösterilmiştir.





II. kod sayısı,



III. antikodon sayısı



bilgilerinden hangilerine ulaşılamaz?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

Çözüm Yayınları

I. kodon çeşidi sayısı,

GEN-1

GEN-2 3

3 2 nolu zincir

5

DNA molekülü

Bu DNA molekülü üzerinden bilgi akışıyla ilgili,



I. DNA zincirlerinden herhangi birinde ortaya çıkan bir nükleotit değişikliği mRNA'da kendini göstermeyebilir.



II. Kural olarak Gen - 1 de meydana gelen mutasyonun Gen - 2 nin kontrol ettiği protein sentezini etkilemesi beklenmez.



III. 1 nolu zincir bu genlerin her ikisinin de şifrelediği proteinler için kalıp görevi yapar.

dizilimi bilinirse, sentezde kullanılan;



DNA → RNA → Polipeptit

1 nolu zincir 5

2. Bir hücrede sentezlenen bir proteindeki amino asit



06

BÖLÜM 03 Test



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yanız III

E) II ve III

3. Bir hücrede polipeptit sentezinde kullanılan aşağıdaki molekül ve hücresel yapılardan hangisi, sentezlenen polipeptide özgüdür?



A) Ribozom



B) mRNA



C) tRNA



D) Enzimler





6. Ökaryot bir hücrede sentezlenmekte olan bir polipeptit zincirindeki 3 farklı amino asidin antikodonları aşağıdaki gibidir.

E) Amino asitler

4. Aşağıda bir molekülün yapısı şematik olarak gösterilmiştir.



• I. amino asidin antikodonu = CUG



• II. amino asidin antikodonu = CAC



• III. amino asidin antikodunu = UAG





Organik baz

Buna göre bu 3 farklı amino asidi kodloyan mRNA'daki baz dizilişi aşağıdakilerden hangisi gibidir?

5C lu şeker Fosfat

I. amino asiti kodlayan kodon

II. amino asiti kodlayan kodon

III. amino asiti kodlayan kodon

A)

CTG

CAC

TAG

B)

GAC

GUG

AUC



Nükleik asitlerin yapı birimi olan yukarıdaki moleküle ne ad verilir?



A) Nükleotit



B) Nükleozit

C)

GTC

GAG

TAC



C) Pürin bazı

D)

CAG

CTC

TAG



D) Pirimidin bazı

E)

GAC

GTG

ATC



E) Amino asit

139

Test 06

1. C

7. 3' – GT A C G A C T C T A C A C G A G A – 5'

2. A 3. B

4. A

5. D

6. B

7. B

8. A 9. B 10. E 11. C 12. E

10. DNA'daki genetik bilgiden RNA aracılığıyla protein sentezlenmesi olayına santral dogma denir.

Yukarıda gösterilen DNA anlamlı zincirinde ortaya çıkan bir mutasyon sonucunda koyu renkle yazılan kodondaki altı çizili guaninin yerine sitozin girmiştir.





Ancak DNA zincirinin şifrelediği polipeptit zincirinde işlevsel bir aksaklık oluşmamıştır.





(mRNA sentezi, DNA anlamlı zincirinin 3' ucundan başlayarak gerçekleşmiştir.)





Bu olayda herhangi bir aksaklık oluşmaması;



I. çekirdek,

Aşağıdaki şekilde santral dogma olayı özetlenmiştir. DNA

Transkripsiyon (Y)

Translasyon (Z)

RNA

Replikasyon (X)

Buna göre Y olayı ökaryot hücrelerde,



I. ACG ve ACC kodonlarının aynı amino asidi şifreliyor olması,



II. mitokondri,



III. kloroplast



II. DNA'da meydana gelen değişikliğin mRNA'ya aktarılmamış olması,



yapılarından hangilerinde gerçekleşebilir?



III. mutasyonun enzim proteininin aktif merkezini etkileyecek bir değişikliğe neden olmamış olması



A) Yalnız I







durumlarından hangileri ile açıklanamaz?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

Protein

B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) Yanız III

E) II ve III

11. Belirli bir zamanda belirli bir yerde bulunan tüm

proteinlerin yapılarını, yerleşimlerini, miktarlarını doku ve hücrelerdeki işlevlerini, diğer proteinlerle olan etkileşimlerin aydınlatan ve bunu yaparken de biyoinformatik desteğe ihtiyaç duyan çalışma alanı aşağıdakilerden hangisidir?

yanlıştır?



A) Bir canlıdaki bir gen, o canlıdaki farklı proteinlerin sentezinde görev alır.



B) Bazı istisnaları olmakla birlikte genetik kod evrenseldir.



C) Durdurucu kodonlar hariç üçerli nükleotit gruplarının her biri birer amino asiti şifreler.



D) Bir canlıda bir amino asiti şifreleyen birden fazla kodon çeşidi olabilir.



E) DNA üzerinde bulunan ve durdurucu şifreler hariç bir amino asiti kodlayan üçlü baz dizilerine genetik şifre ya da kod denir.

9. Proteinlerin yapısına katılan 20 çeşit amino asit bulunmasına rağmen bunları şifreleyen genetik kod veya kodon sayısının 61 olduğu bilinmektedir. Böylece hemen hemen her amino asit için birden fazla genetik kod bulunur.

140



Genetik kod sayısının fazla olması canlılarda;



I. canlıların daha fazla çeşit protein sentezlemesine olanak sağlama,



II. protein sentezinde bir amino asitin yerine farklı amino asitlerin kullanılmasına izin verme,



III. genlerde meydana gelen nokta mutasyonlarının fenotipe yansımasını önleme



avantajlarından hangilerini sağlar?



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

Çözüm Yayınları

8. Genetik şifreyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi



A) Transkriptomik



B) Genomik



C) Proteomik



D) Gen terapisi



E) Genetik danışmanlık

12. Canlı hücrelerde;

• mRNA



• tRNA



• rRNA



olmak üzere üç RNA çeşidi bulunur.



Buna göre RNA çeşitleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



A) Bütün RNA çeşitleri DNA üzerinden sentezlenir.



B) Sentezlenen bir mRNA aynı protein çeşidi için tekrar tekrar kullanılabilir.



C) tRNA sitoplazmadaki amino asitleri mRNA şifresine uygun olarak ribozama taşır.



D) rRNA proteinlerle birlikle ribozomun yapısını oluşturur.



E) Ribozomda tRNA ile amino asitler arasında peptit bağı oluşur.

TÜMEVARIM - l 1.

01

Test

4. Aşağıdakilerden hangisi canlı vücudunda antikor

Birey sayısı

üretilmesine neden olmaz?

X

Bir popülasyonun birey sayısındaki değişimi gösteren yukarıdaki grafikte X yerine aşağıdakilerden hangisi yazılamaz?



A) Dışa göç



B) Salgın hastalıklar



C) Ölüm





D) Besin miktarı







E) Rekabet



A) Öldürülmüş mikroorganizmalar



B) Mikroorganizmalar için üretilmiş serumlar



C) Etkisi azaltılmış toksinler



D) Üremesi engellenmiş mikroorganizmalar



E) Enfeksiyona neden olan mikroorganizmalar

2. Protein sentezi sırasında görev yapan DNA bölgesindeki nükleotit zincirinin baz dizilişi bilinirse;

l. sentez sırasında görev yapan mRNA’nın nükleotit dizilişi,



ll. sentez sırasında görev yapan tRNA’ların nükleotit dizilişi,



lll. sentezlenen proteindeki amino asitlerin sayısı ve dizilişi



verilenlerden hangileri de bilinebilir?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll







D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

5. Rekombinant DNA teknolojisi,

Çözüm Yayınları





l. insanlara ait hormonların bakteriler tarafından üretilmesinin sağlanması,



ll. kimyasal ilaçlara ve hastalıklara dayanıklı tarım ürünlerinin üretilmesi,



lll. bitki ve hayvanlarda ürün kalitesinin artırılması



uygulamalarından hangilerinde kullanılabilir?



A) Yalnız l





B) Yalnız ll

D) lI ve lII

C) I ve III

E) l, II ve III

3. Bir orman ekosisteminde X, Y ve Z hayvan popülasyonlarının birey sayılarındaki değişim aşağıdaki grafikte gösterilmiştir. Birey sayısı



X

Y Z

Zaman

Grafiğe göre;



l. X ve Y popülasyonundaki bireyler besin için rekabet ediyor olabilir.



ll. Z popülasyonunu oluşturan bireylerin nesli tükenme tehlikesi altında olabilir.



lll. Üç popülasyonun büyüme hızı birbirine eşittir.



yargılarından hangileri söylenebilir?



A) Yalnız l





B) Yalnız lIl

D) lI ve lIl

E) l, Il ve lll

C) I ve ll

141 6. Çok miktarda deniz suyu yutan bir insanda;

l. idrarla atılan tuz miktarında artma,



ll. ADH miktarında artma,



lll. idrarla atılan su miktarında artma



durumlarından hangileri gözlenebilir?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll







D) l ve lI

E) l, II ve III

C) Yalnız lll

Test 01

1. D

7. İnsan iskeletine ait omur kemiği aşağıda gösterilmiştir.

2. E

3. C

4. B

5. E

6. D

7. B

8. D

9. A 10. E

9. İnsanın ince bağırsağında emilen glikoz moleküllerinin dolaşım sisteminde izlediği yol aşağıda gösterilmiştir. İnce bağırsak kılcal damarı X Karaciğer



Karaciğer üstü toplardamarı

Şekilde gösterilen kemik ile ilgili,

Y



I. Omuriliği mekanik etkilerden korur.



II. Sadece insanlarda bulunur.





III. Yassı kemiklere örnektir.





IV. Kan üretiminde görev alır.

Buna göre X ve Y damarları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?



ifadelerinden hangileri doğrudur?





A) Yalnız I

A) X damarı karaciğere sindirim organlarından gelen kanı taşır.







B) X damarı atardamar, Y damarı toplardamardır.



C) X damarındaki alyuvar sayısı Y damarındakinden fazladır.



D) X damarı oksijence zengin Y damarı oksijence fakir kan taşır.



E) X damarı sadece sindirim ürünlerini taşır.

B) I ve IV E) I, II ve IV

Çözüm Yayınları

D) III ve IV

C) II ve III

8.



Antikor miktarı



10.



Yukarıdaki grafikte bir çocuğa t anında kızamık virüsü verildiğinde virüse karşı üretilen antikor miktarının zamana bağlı değişimi gösterilmiştir.



Buna göre,



l. Çocuk kızamık virüsüyle ilk defa karşılaşmıştır.



ll. Çocuk kızamık virüsüne karşı daha önce aşılanmış olabilir.



lll. Çocuk kızamık hastalığına karşı bağışıklık kazanmıştır.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız l

B) Yalnız lI







D) ll ve lll

Birey sayısı

Zaman

t

142

Kalbin sağ kulakçığı

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll

Zaman

Bir popülasyondaki birey sayısının zamana bağlı değişim grafiği yukarıda verilmiştir.



Buna göre bu popülasyonla ilgili olarak,



l. Popülasyon çevreye uyum sağlayamamıştır.



ll. Popülasyon yoğunluğu sürekli azalmıştır.



lll. Popülasyon çevre kirliliği, salgın hastalıklar gibi nedenlerle yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olabillir.



ifadelerinden hangileri doğru olabilir?



A) Yalnız l





B) Yalnız ll

D) II ve lII

E) I, Il ve lII

C) Yalnız lIl

TÜMEVARIM - l 1.

4. Canlılarda gözlenen;

Sindirilen X maddesi

İ. bağırsak

Mide

Ağız

Sindirim kanalı kısmı



Yukarıdaki grafikte insanın sindirim kanalının farklı kısımlarında, bir X maddesinin uğradığı değişimler verilmiştir.



Buna göre X maddesi;



l. nişasta,



ll. selüloz,



lll. protein



moleküllerinden hangileri olabilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) I ve II

02

Test



l. Maltoz → Glikoz



ll. Glikoz → Pürivik asit



lll. Yağ → Yağ asidi + gliserol



IV. Amino asit → Protein



dönüşüm olaylarından hangileri sindirime örnek olarak verilebilir?



A) l ve III







D) III ve lV

B) II ve Ill

C) II ve lV

E) I, IIl ve lV

C) Yalnız lIl

E) Il ve lII

5. Korku ve heyecan anında insan vücudunda aşağıdakilerden hangisi gerçekleşmez?

Çözüm Yayınları

2. Akciğer solunumu yapan bir canlıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi kesin olarak söylenir?



A) Kalp atışı hızlanır.



B) Soluk alıp verme hızlanır.



C) Kan şekeri yükselir.



A) Havanın serbest oksijenini kullanır.



B) Sabit vücut sıcaklığına sahiptir.



C) Alveol bulundurur.



D) Kan basıncı yükselir.



D) Diyafram kasına sahiptir.



E) Midede sindirim hızlanır.



E) Kara ortamına uyum sağlamıştır.

3.





A

B



A da normal bir gözde oluşan görüntü gösterilmiştir.



Buna göre B de gösterilen göz kusuru ve düzeltilmesinde kullanılacak mercek türü aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

143

6. Sağlıklı bir insanda sıcak havalarda;

l. kan basıncının artması,



ll. böbrekte süzülme hızının artması,



A) Miyop - İnce kenarlı



lll. birim zamanda oluşturulan idrar miktarının artması,



B) Miyop - Kalın kenarlı



IV. terleme ile kaybedilen su miktarının artması



C) Hipermetrop - Kalın kenarlı



durumlarından hangileri gözlenebilir?



D) Prespitlik - İnce kenarlı



A) Yalnız lV



E) Hipermetrop - İnce kenarlı





B) I ve ll

D) III ve lV

E) I, Il ve lII

C) II ve lIl

Test 02 7.

1. A



l. kulak zarı,



ll. korti organı,



lll. yarım daire kanalları



kısımlarından hangilerinde bir problem olabilir?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll







D) I ve lI

3. B

4. A

5. E

6. A

7. D

8. E

9. A 10. D 11. D

10. Yoğun egzersiz yapmaya başlayan bir insanda;

İşitme güçlüğü çeken bir insanda kulakta bulunan;



2. A

Kan basıncı

I

C) Yalnız lIl

E) I, Il ve lII

Kanın asitliği

Kanın akış hızı

II

III

Zaman

Zaman

Zaman



yukarıdaki grafiklerde verilen değişimlerden hangileri gözlenebilir?



A) Yalnız l

B) Yalnız lI







D) I ve lII



C) Yalnız lIl

E) I, Il ve lII

8. İnsan vücudunda,



l. Pankreas



ll. Tiroit



lll. Böbrek üstü bezi



IV. Paratiroit bezleri ile; a. İnsülin



b. Kalsitonin



c. Parathormon



d. Kortizol



e. Oksitosin



hormonları bez - salgısı bakımından ilişkilendirildiğinde aşağıdakilerden hangisi yanlış olur?



A) l → a



9.



B) II → b

D) lV → c



C) lII → d

11. İnsanda doku kılcaldamarından geçmekte olan kanın oksijen ve karbondioksit kısmi basınçlarının değişimi grafikte gösterilmiştir.

Kısmi basınç (mmHg)



Çözüm Yayınları



E) lll → e

Besin miktarı

Oksijen kısmi basıncı Karbondioksit kısmi basıncı

160 120 80 40 Doku kılcaldamarına gelen kan

t

144

Zaman



Yukarıdaki grafik belirli bir alanda yaşayan bir popülasyonun zamana göre besin miktarındaki değişmeyi göstermektedir.



Buna göre bu popülasyonla ilgili olarak aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılabilir? A) t anında itibaren popülasyonda besin için rekabet görülebilir.





Doku kılcaldamarından giden kan

Grafiğe göre,



I. Doku kılcaldamarından geçen kanın pH’ı azalır.



II. Doku kılcaldamarına gelen kandaki oksijenin tamamı doku hücrelerine geçer.



III. Doku kılcaldamarına oksijence zengin olarak, gelen kan karbondioksitçe zenginleşerek gider.



IV. Doku kılcaldamarından geçen kandaki oksijen kısmı basıncındaki azalış oranı karbondioksit artış oranına eşittir.



B) t anında popülasyon taşıma kapasitesine ulaşır.



C) t anından sonra birey başına düşen besin miktarı maksimuma ulaşır.



ifadelerinden hangileri doğru değildir?



D) t anından önce popülasyonda besin yetersizliği vardır.



A) Yalnız l



E) Besin miktarının popülasyon büyüklüğüne etkisi yoktur.





B) I ve III

D) II ve lV



C) II ve III

E) I, IIl ve lV

TÜMEVARIM - l 1. İnsanlarda oogenez ve spermatogenez olayları sırasında

03

Test

4. Aşağıdakilerden hangisi genetiği değiştirilmiş

oluşan aşağıdaki hücrelerden hangisi bölünebilme özelliğine sahip değildir?

organizmalara (GDO) örnek olarak verilebilir?



A) Klonlama sonucu oluşmuş bir kedi



B) DNA’sında insan büyüme hormonu geni bulunduran bakteri

C) Spermatit



C) Kök hücre teknolojisi ile oluşturulmuş bir doku



D) Birincil spermatosit



D) Vejetatif olarak üretilmiş bir bitki



E) Birincil oosit



E) Tüp bebek yöntemiyle elde edilmiş bir bebek



A) Spermatogonium



B) Oogonium



5. Biyoteknolojik çalışmalarda bir bakterinin genetiği

2. İnsanda eşeyli üreme ve gelişme evrelerinde;

l. sperm,



ll. yumurta,



değiştirildikten sonra, bakteriye ait;



I. DNA’daki gen dizilimi,



II. canlılar âlemindeki yeri,

lll. zigot,



III. antibiyotiklere karşı gösterdiği direnç

lV. embriyo



özelliklerinden hangileri kesinlikle aynı kalır? A) Yalnız I



yapılarından hangileri mayoz bölünme sonucu oluşur?





A) l ve ll









D) l, ll ve lll



C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

3. İnsanda dişi bireyde, normal bir menstrual döngü sırasında LH hormonunun miktarındaki değişimi, aşağıdaki grafiklerden hangisi gösterir?



A)

B)

Kandaki LH düzeyi

1 Ovulasyon 28 Gün

Kandaki LH düzeyi

Çözüm Yayınları

B) ll ve lll

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

6. Bir komünitede;

l. popülasyon,



ll. ekolojik niş,



lll. habitat



özelliklerinden hangileri aynı olan canlılar arasında rekabet gözlenebilir?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll







D) ll ve lll

C) l ve ll

E) l, ll ve lll

1 Ovulasyon 28 Gün

7. Aşağıda bazı nükleotit çeşitleri verilmiştir. C)

D)

Kandaki LH düzeyi

1 Ovulasyon 28 Gün E)

Kandaki LH düzeyi

1 Ovulasyon 28 Gün Kandaki LH düzeyi

1 Ovulasyon 28 Gün



P. Adenin ribonükleotidi



R. Adenin deoksiribonükleotidi



S. Timin deoksiribonükleotidi



T. Urasil ribonükleotidi



Z. Guanin deoksiribonükleotidi



Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?



A) DNA eşlenmesi sırasında R ve S nin miktarı eşit sayıda azalır.



B) P ve T, ATP’nin yapısında da bulunabilir.



C) DNA da Z nin karşısında sitozin deoksiribonükleotidi bulunur. D) P ve T nin yapısında riboz şekeri bulunur.



E) P ve T, RNA sentezinde kullanılır.

145

Test 03

1. C

8. Aşağıda K ve L canlılarının birlikteyken faydalanma grafiği gösterilmiştir.

3. D



Zaman Buna göre K ve L canlılarının bulunduğu âlemlerle ilgili olarak; L

l.

Bitki

Hayvan

ll.

Hayvan

Bakteri

lll.

Mantar

Protista

lV.

Mantar

Bitki



eşleştirmelerinden hangileri doğru olabilir?



A) l ve ll







D) l, ll ve lll

B) ll ve lll



6. E

7. B

8. E

9. E 10. B 11. C 12. D

Buna göre başlatıcı (B) ve durdurucu (D) kodonların DNA'nın anlamlı ipliğindeki baz dizilimi aşağıdakilerden hangisinde doğru sıralınmıştır? B

K

5. B

kodonlar ise UAA, UGA ve UAG dir.

K L



4. B

10. mRNA'da protein sentezini başlatan kodon AUG, durdurucu

Fayda



2. A

D

A)

ATG

ATT, TGA, TAG

B)

TAC

ATT, ACT, ATC

C)

ATC

TAA, ACT, TAC

D)

TGC

TAA, ACT, TAC

E)

TCG

ATT, ACT, ATC

11. Aşağıdakilerden hangisi insanlarda embriyonik dönemde iskeleti oluşturan dokunun özelliklerinden biridir?

C) lll ve lV

Çözüm Yayınları

E) l, ll, lll ve lV



A) Bol miktarda kan damarı içerir.



B) Yenilenme yeteneği çok yüksektir.



C) Kan hücrelerinin yapımında görev alır.



D) Hücreler arası maddesi sadece inorganik yapılıdır.



E) Kollajen lif bakımından zengindir.

12. Aşağıdaki şekilde karaciğere bağlı kan damarlar ve kanallar 9. Aşağıdaki şekilde dişi ve erkek üreme sistemine ait kısımlar gösterilmiştir.

gösterilmiştir.

Karaciğer toplar damarı (l)

Karaciğer atar damarı (ll)

2 3



146

3

Karaciğer

1 1

2



Buna göre numaralı kısımlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



A) 1 numara ile gösterilen kısımda dişilerde oogenez, erkeklerde spermatogenez gerçekleşir.



Safra kanalı (lV)

Kapı toplar damarı (lll)



Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?



A) l. damar CO2 ve ürece zengin kirli kanı kalbe taşır.

B) Döllenme dişilerde 2 numara ile gösterilen kısımda gerçekleşir.



B) Açlık durumunda l. damardaki glikoz miktarı lll. damardaki glikoz miktarından daha fazladır.



C) Erkeklerde 3 numara ile gösterilen kısım vas deferens olarak adlandırılan sperm kanalıdır.



C) ll. damardaki oksijen oranı lll. damardan fazladır.



D) Embriyo, dişi üreme sisteminde 3 numara ile gösterilen kısımda gelişimini tamamlar.



D) lll'de yağda eriyen vitaminlerin yoğunluğu her zaman l'den fazladır.



E) Erkek üreme sisteminde 2 ile gösterilen yapı spermlerin depolandığı ve hareket yeteneği kazandığı yerdir.



E) lV ile gösterilen kanal on iki parmak bağırsağı üzerinden ince bağırsağa safra tuzlarını götürür.

TÜMEVARIM - l 1. Aşağıda spermatogenez olayının bir bölümü gösterilmiştir.

3. DNA parmak izi analizi bir bireyin genomundaki tekrarlı nükleotit dizilerinin belirlenmesidir.

4

Spermatogonium

1

Birincil spermatosit

3

2

İkincil spermatosit Spermatit Sperm



Buna göre,

Buna göre,



l. DNA parmak izine ulaşmak için DNA’nın tamamının nükleotit dizilimine bakılır.



ll. DNA parmak izi sadece kök hücreler kullanılarak belirlenebilir.



lll. DNA parmak izi, adli tıpta suçluların belirlenmesi ve babalık testleri için kullanılabilir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



I. 1. ve 3.’de kardeş kromatit ayrılması görülür.



A) Yalnız l

B) Yalnız lll



II. 2.’de homolog kromozom ayrılması görülür.









III. 1. ve 3.’de kromozom sayısı değişmez.



IV. 4.’de farklılaşma gözlenir.



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I





B) I ve II

D) l ve lll

C) l ve ll

E) l, ll ve lll

4. Aşağıdaki şekilde klonlama yöntemi ile bir kuzunun üretilmesi

C) II ve IV

gösterilmiştir.

E) I, II, III ve IV



Çözüm Yayınları

D) I, II ve III



04

Test

Meme hücresi

Yumurta hücresi

vericisi koyun

vericisi koyun

Meme

Çekirdeği

hücresinin

çıkarılmış

çekirdeği

yumurta hücresi Kaynaştırma

2. Aşağıda bir insana ait spermin yapısı gösterilmiştir. l ll

lll

Embriyo

lV

Taşıyıcı anne Baş Boyun

Klonlanmış kuzu

Kamçı

Buna göre, numaralandırılmış yapılarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



Yapılan bu çalışma ile ilgili,



l. Taşıyıcı anne ile klonlanmış kuzu arasında genetik bir akrabalık yoktur.



ll. Klon kuzu, meme hücresi vericisi koyunun genetik kopyasıdır.



lll. Klonlanmış kuzunun mitokondriyal DNA’sı meme hücresi alınan koyun ile aynı nükleotit dizilimine sahiptir.



A) I numaralı yapı akrozom olup yumurta zarını eriten enzimler bulundurur.



B) IV numaralı yapı döllenme sırasında yumurtanın içine girer.



C) III numaralı kısımdaki mitokondriler sperme hareketi için gerekli enerjiyi sağlar.



ifadelerinden hangileri doğru değildir?



D) IV numaralı yapı spermin aktif hareketini sağlar.



A) Yalnız l



E) II numaralı kısımda spermin çekirdeği yer alır.



B) Yalnız ll

D) l ve ll

E) ll ve lll

C) Yalnız lll

147

Test 04

1. E

5. İnsanda besinlerin ağızdan alınmasıyla başlayan ve

2. B

3. B

4. C

5. C

l. kan basıncı,

ll. kimyasal sindirim,



ll. damar çapı,



lll. kan ve lenf yoluyla taşınma,



lll. taşıdığı kanın akış hızı,



lV. mekanik sindirim



lV. taşıdığı kanın O2 yoğunluğu



V. damar çeper kalınlığı





olaylarının oluşum sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?



A) l - ll - lV - lll





B) l - ll - lll - lV

D) lV - l - ll - lll

8. E

9. A 10. B

karşılaştırıldığında;



l. emilme,

7. B

8. Akciğer atardamarı, akciğer toplar damarıyla

besinlerin hücrelerde metabolik olaylarda kullanılmasına kadar devam eden zaman süreci içinde gerçekleşen;



6. A

C) lV - ll - l - lll

E) lll - lV - ll - l



özelliklerinden hangileri bakımından farklılık gösterebilir?



A) l ve ll







D) l, lll ve V

B) lll ve lV

C) lV ve V

E) l, ll, lll, lV ve V

6. Aşağıdaki şekil mantar ve alg arasındaki mutualist ilişkiyi özetlemektedir.

CO2 + H2O



Mantar

Alg

9. Normal azotlu (14N)DNA bulunduran bir bakteri 2 kez ağır azotlu (15N), 1 kez de normal azotlu ortamda ardarda bölünmeye bırakılıyor.

Besin + O2 Bu birliktelikte bulunan mantar ve algde;



l. inorganik maddelerden organik besin sentezleme,



ll. hücre çeperinde bulunan polisakkaritleri sentezleme,



lll. ışık enerjisini kullanarak metabolizmanın devamlılığı için gerekli ATP’yi sentezleme,



IV. sitoplazmadaki monosakkaritlerin fazlasını nişastaya dönüştürüp depolama olaylarından hangileri ortak olarak gerçekleştirilebilir?



A) Yalnız lI





B) I ve II

D) III ve IV



Çözüm Yayınları





Bu bakteriler santrifüj edildiğinde DNA ların tüplerdeki bantlaşma durumu aşağıdakilerden hangisiyle ifade edilebilir? Normal azotlu (14N) Ağır azotlu (15N)



A)

% 25

B)

C)

% 50

D)

E)

E) l, ll ve lV

% 25 % 75

% 50

C) II ve III

% 50 % 50

% 75

% 25 % 75

7.

Popülasyon büyüklüğü P

148

R

Zaman Yukarıda verilen grafikte aynı ekosistemde bulunan P ve R popülasyonlarının büyüklüklerinin zamana bağlı değişimi gösterilmiştir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?



A) Kandaki glikoz miktarında artma



A) R popülasyonu küçülmektedir.



B) Yağların sindiriminde aksama



B) R popülasyonunun ölüm oranı P popülasyonundan düşüktür.



C) P popülasyonu dengeye ulaşmıştır.



C) Midede proteinlerin sindiriminde aksama



D) P popülasyonu taşıma kapasitesine ulaşmış olabilir.



D) Ağızda karbonhidratların sindiriminde aksama



E) P popülasyonu bu ekosisteme daha iyi uyum sağlamıştır.



E) İnce bağırsakta yağların mekanik sindiriminde aksama

10. İnsanda pankreasa ait wirsung kanalında tıkanma

meydana gelirse aşağıdaki durumlardan hangisi ortaya çıkar?

TÜMEVARIM - l 1. İnsanda oogenez ve spermatogenez sonucu oluşan

05

Test

4. Genetik mühendisliği;

normal hücrelere ait;



l. canlıların genetik yapısının değiştirilmesi,



ll. canlıların gen yapılarının belirlenmesi ve karşılaştırılması,

lll. gonozom çeşidi,



lll. canlılardaki zararlı genlerin ayıklanması

lV. hareket yeteneği



çalışmalarından hangilerini gerçekleştirmektedir?



A) Yalnız l

B) l ve ll









E) l, ll ve lll



l. kromozom sayısı,



ll. sitoplazma miktarı,



özelliklerinden hangileri kesinlikle aynıdır?



A) Yalnız l





B) l ve ll

D) lll ve lV



C) ll ve lll

D) ll ve lll

C) l ve lll

E) l, lll ve lV

5. Şeker hastalarında kullanılan insülin hormonu rekombinant DNA teknolojisiyle E. coli bakterilerinde üretilmektedir.

2. Anne karnında gelişen embriyodaki anormallikler,

l. amniyosentez



ll. ultrason



lll. röntgen



uygulamalarından hangileri kullanılarak takip edilebilir?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll







D) l ve ll

C) Yalnız lll

Çözüm Yayınları



Bu işlemin bazı aşamaları aşağıda verilmiştir:



l. E. coli plazmit DNA’sının ve insan DNA sının tümünün saf olarak elde edilmesi



ll. İnsülin geni içeren insan DNA parçasının plazmit DNA ile birleştirilmesi



lll. Plazmitin E. coli hücresine aktarılması



IV. E. coli plazmit DNA’sının ve insan DNA’sının insülün genini kodlayan kısmının restriksiyon enzimiyle kesilmesi



V. Gen aktarılmış E. coli bakterilerinin kültür ortamında çoğaltılması



verilen aşamaların gerçekleşme sırası aşağıdakilerden hangisindeki gibidir?

E) l, ll ve lll

A) l - II - III - IV - V



B) I - III - II - IV - V



C) l - lV - II - III - V



D) l - II - III - V - IV





E) II - I - III - IV - V

3. Diploit bir canlıda;

l. zigottaki,



ll. sperm ana hücresindeki,



lll. yumurta hücresindeki,



lV. spermatitdeki,



V. birincil oositteki

6. İnsanda üreme gelişme sürecinde yumurta ve sperm çekirdeklerinin kaynaşmasından sonra aşağıdaki olaylardan hangisi görülmez?



kromozom sayılarından hangileri, vücut hücresindeki kromozom sayısına eşittir?



A) l ve ll







D) l, ll ve V

B) lll ve lV

C) lV ve V

E) ll, lll ve lV



A) Yumurtanın etrafında döllenme zarının oluşması



B) Zigotun mitoz bölünmelerle blastomerleri oluşturması



C) Morula evresinden itibaren doku ve organların farklılaşması



D) Korpus luteumun belirli bir süre varlığını sürdürmesi



E) Embriyonik tabakaların etkileşimi sonucu doku ve organların oluşması

149

Test 05

1. A

popülasyonu 1999 ve 2000 yıllarında gözlemlenmiş ve tabloda verilen değerler elde edilmiştir.



1999

2000

Doğan yavru sayısı

20

55

Avcı sayısı

10

3

Yaşam alanı

20.000 m2

Besin miktarı

4. E

5. C

6. C

7. A

8. D

9. D 10. B 11. B

l

Mineral

lV

Glikoz

ll

Üre

V

Alyuvar

lll

Amino asit

Vl

Su



tablodaki maddelerden hangileri ortak olarak bulunamaz?

20.000 m2



A) l ve ll



Yetersiz

Yeterli





D) lll, lV ve V

Dışa göç

var

yok

İçe göç

yok

var

Tablodaki verilere göre yıl popülasyondaki birey sayısındaki değişim aşağıdaki grafiklerden hangisi ile ifade edilebilir? A)

3. D

9. Sağlıklı bir insanın idrarında ve kan plazmasında;

7. Kapalı bir habitatta yaşamını sürdüren Yaban tavşanı

Gözlemlenen özellik

2. D

Birey sayısı

B)

10.

Birey sayısı

B) lll ve lV

C) l, ll ve Vl

E) l, lll, lV, V ve Vl

Transilasyon Transkripsiyon DNA mRNA Protein

Replikasyon

1999 2000 D)

C) Birey sayısı

Zaman

1999 2000

Zaman

Birey sayısı

1999 2000

Zaman

Birey sayısı

E)

8. Aşağıdaki grafikte topraktaki su miktarına bağlı olarak farklı

adaptasyon özellikleri gösteren T1, T2, T3 ve T4 bitki türlerinin gelişim eğrileri gösterilmiştir. Gelişim



T1

150

T3 T4

T2

Toprak nemi (mm3/dm3)

Grafiğe göre,



l. Toprak nemindeki değişime en duyarlı bitki türü T3 dür.



ll. Bitki türlerinin optimum nem değerinde gösterdiği gelişim miktarı aynıdır.



lll. Yağışsız geçen mevsimlere direnci en az olan T4 türüdür. ifadelerinden hangileri söylenebilir?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll







D) ll ve lll



Yukarıdaki şekil protein sentez mekanizmasını açıklayan santral doğma olayına aittir.



Buna göre DNA daki bilgiye göre protein sentezlenmesi sırasında aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşmez?



A) Sentezlenecek proteine ait şifrenin çıkarılması



B) mRNA'nın hücre dışına çıkması



C) Ribozomun aktifleştirilmesi



D) tRNA'nın ilgili amino asitleri ribozoma taşıması



E) Amino asitler arasında peptit bağlarının kurulması

Zaman

1999 2000



Çözüm Yayınları

Zaman

1999 2000

E) l, ll ve lll

C) I ve II

11. İnsandaki sinir sistemi;

– duyu nöronları



– ara nöronlar



– motor nöronlar



olmak üzere görevleri bakımından üç farklı tip nörondan oluşmuştur.



Buna göre motor nöronlar;



l. çizgili kas hücreleri,



ll. merkezi sinir sistemi hücreleri,



lll. endokrin bez hücreleri,



lV. duyu nöronlarının dendritleri



yukarıdakilerden hangileriyle normal şartlarda bağlantı yapmaz?



A) Yalnız l



B) Yalnız lV

D) ll ve lll

E) lll ve lV

C) l ve ll

BÖLÜM 04 Test

Canlılarda Enerji Dönüşümleri / Fotosentez - Kemosentez-1 1. Fotosentez yapabilen aşağıdaki organizmalardan

5. Aşağıda kloroplastın yapısı şematize edilmiştir.

hangisinde klorofil pigmenti kloroplast organelinde yer almaz?



A) Siyanobakteri B) Eğrelti otu D) Buğday E) Çam

01

b

C) Öglena c a

Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?



A) Klorofiller b yapısında yer alır.

2. Fotofosforilasyonla ATP sentezi yapabilen bir hücre için,



B) ATP üretimi a yapısında gerçekleşir.



l. Klorofil pigmentine sahiptir.



C) ETS elemanları c yapısında yer alır.



ll. Işık enerjisini kimyasal bağ enerjisine dönüştürülebilir.



D) c yapısı CO2’e geçirgen değildir.



lll. İnorganik maddelerden organik madde sentezleyebilir.



E) Organik madde üretimi b yapısında gerçekleşir.



ifadelerinden hangileri söylenebilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

6. Canlılarda gözlenebilen aşağıdaki olaylardan hangisi

3. Aşağıda özdeş su bitkilerinin kullanıldığı deney düzenekleri gösterilmiştir.



CO2

Işık

Işık

Işık

Pipet

Çözüm Yayınları

sadece fotosenteze özgüdür?



A) H2O kullanımı



B) CO2 kullanılması



C) ATP üretilmesi



D) Fotofosforilasyon



E) ATP nin kullanılması

KOH

l

ll

lll



(KOH: CO2 tutucusu)



Işık şiddetinin eşit olduğu deney düzeneklerindeki bitkilerin fotosentez hızlarının çoktan aza doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

7. Bitki hücrelerinde gözlenen;

A) l - ll - lll



l. ATP,



ll. CO2,



lll. O2,



lV. glikoz





B) l - lll - ll

D) ll - lll - l

C) ll - l - lll

E) lll - l - ll



moleküllerinden, bitkinin fotosentez tepkimeleri sırasında kullanılanlar (K) ve oluşanlar (O) aşağıdakilerden hangisinde doğru belirtilmiştir? K

O

l ve ll

l, lll ve lV

B)

ll

l, lll ve lV

C)

l ve ll

lll ve lV

D)

lll ve lV

l ve ll

E)

l, lll ve lV

l ve ll

A)

4. Aşağıdaki monomer besinlerden hangisi fotosentez sonucunda üretilemez?



A) Glikoz



B) Amino asit

D) Yağ asiti

E) Galaktoz

C) Vitamin

151

Test 01

1. A

verilmiştir.



X

Kimyasal bağ enerjisi

Y

3. C

4. E

5. A

6. D

7. A

8. E

9. E 10. B 11. C 12. D

11. Fotosentetik ökaryot bir canlının birim zamanda kullandığı

8. Aşağıda canlılarda gözlenen bazı enerji dönüşümleri Işık enerjisi

2. E

CO2 miktarındaki değişim aşağıdaki grafikteki gibidir.



Isı enerjisi

CO2 tüketim miktarı

Buna göre,



I. X, fotosentetik canlılar tarafından gerçekleştirilebilir.



II. Y, tüm canlılar tarafından gerçekleştirilebilir.



III. X’in gerçekleşebilmesi için klorofil etkinliğine ihtiyaç duyulur.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

t1



C) Yalnız III

E) I, II ve III

t2

Zaman

t3

Buna göre, canlıda meydana gelen değişimlerle ilgili,



l. t1 de birim zamanda üretilen glikoz miktarı t2 dekinden fazladır.



ll. t2 de fotosentez durmuştur.



lll. t3 te fotosentezle besin üretmek için harcanan ATP miktarı artmıştır.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve lIl

C) Yalnız lll

E) I, ll ve lll

9. Fotosentetik bir organizmada aşağıdaki olaylardan hangisi Çözüm Yayınları

gerçekleşmeyebilir?



A) Karbondioksit kullanımı



B) Organik madde sentezi



C) Fotofosforilasyonla ATP sentezi



D) Klorofil etkinliği



E) Atmosfere serbest oksijen verilmesi

12. Aşağıdaki grafikte fotosentez hızı ile ışığın farklı dalga boyları arasındaki ilişki gösterilmiştir.



Fotosentez hızı

10. Fotosentez ve kemosentezde; 152



l. karbon kaynağı olarak karbondioksitin kullanılması,



ll. ışık enerjisinin klorofil pigmenti tarafından soğurulması,



lll. organik molekül sentezi sırasında inorganik maddelerin kullanılması,



lV. inorganik maddelerin oksitlenmesi sonucu açığa çıkan enerjiden ATP sentezlenmesi



olaylarından hangileri ortaktır?



A) l ve ll



B) l ve lll

D) lll ve lV

E) l, ll ve lll

C) ll ve lll

d1 d2

d3

d4

Işığın dalga boyu

Grafiğe göre,



l. Klorofil, d1 dalga boyundaki ışığı diğerlerinden daha fazla soğurmuş olabilir.



ll. d4 dalga boyundaki ışık kızıl ötesi ışık olabilir.



lll. d2, d3’e göre daha kısa dalga boyuna sahiptir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll

02

BÖLÜM 04 Test

Fotosentez - Kemosentez - 2 1. Fotosentetik bir canlıda, fotosentezin gerçekleşebilmesi

4. Aşağıda fotosentetik bir canlıda gerçekleşen dönüşüm



A) Klorofil pigmenti



tepkimeleri gösterilmiştir. P



B) Kloroplast



Şemayla ilgili,



C) Enzim



l. P fotofosforilasyon olarak tanımlanır.

D) Karbondioksit



ll. P gerçekleşirken klorofil etkinliği gözlenir.



lll. R gerçekleşirken CO2’ye de gereksinim duyulur.

için aşağıdakilerden hangisine gereksinim duyulmayabilir?



E) Işık enerjisi

ATP

R



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız l



Glikoz

B) Yalnız lIl

D) Il ve lIl

C) I ve II

E) l, ll ve lll



2. Klorofil molekülü ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi doğru değildir?

A) Tüm fotoototrof canlılarda bulunur.



B) Işık enerjisini kimyasal bağ enerjisine dönüştürür.



C) En iyi yeşil ışığı soğurur.

5. Fotosentez ve kemosentez olaylarında;



D) Kloroplastın tilakoit zar sisteminde bulunur.



l. karbondioksit,



E) Prokaryotlarda sitoplazmada bulunabilir.



ll. ATP sentaz enzimi,



lll. oksijen,



lV. klorofil

Çözüm Yayınları





moleküllerinden hangilerine ortak olarak gereksinim duyulur?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

3. Aşağıda içi su dolu cam kap içerisine fotosentez yapabilen su bitkisi konularak ortam kırmızı ışıkla aydınlatılmıştır.

Kırmızı K Kı rm mı ış şık k kkaynağı ayy ışık

Gaz kabarcıkları Yeşil su bitkisi

İçi su dolu cam kap

6. Bir canlı inorganik bileşiklerden organik bileşik

sentezlemek için ihtiyaç duyduğu enerjiyi fotofosforilasyon tepkimelerinden sağlamıyorsa bu canlı ile ilgili olarak,

Düzenekte oluşan gaz kabarcığı sayısını;



l. ortam sıcaklığının artırılması,



l. Klorofil bulundurmaz.



ll. ortamın yeşil ışıkla aydınlatılması,



ll. Oksijene ihtiyaç duymaz.



lll. ortama karbondioksit tutucu KOH konulması



lll. CO2 kullanmaz.



uygulamalarından hangileri etkileyebilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız Ill

D) Il ve Ill

E) l, ll ve lll

C) I ve III



ifadelerinden hangileri söylenebilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve lIl

E) ll ve lll

C) I ve II

153

Test 02

1. B

7.

ATP ll lll



C6H12O6 O2

V

4. E

5. A

6. A

7. E

8. E

9. E 10. D 11. B

CO2 miktarının zamana bağlı değişimi gösterilmiştir.

lV

ADP

3. E

10. Aşağıda fotosentetik bir bakterinin bulunduğu ortamdan aldığı

CO2+H2O

l

2. C

Ortamdan alınan CO2 miktarı

Vl

H2O

Fotosentez olayı sırasında yukarıda verilen dönüşümlerden hangileri gerçekleşebilir?



A) l, lV ve Vl



B) ll, lll ve V

D) ll, lV ve Vl

t1 C) l, lll ve V

E) l, ll, lV ve V

8. Aşağıdaki şekilde fotosentezin ışıktan bağımsız evre

Yağ asiti

C

C

C

Amino asit

Gliserol

Vitamin

RMP

Selüloz

C

Nişasta



Organik baz C

C

C

C

C

Topraktan



Fotosentez tepkimesi; 6CO2 + 12H2S → C6H12O6 + 12S + 6H2O şeklinde gerçekleşen bu bakteri için aşağıdaki yargılardan hangisi doğru değildir?



A) t1 ve t4 de üretilen organik madde miktarı artmıştır.



B) t2 sonunda bakteri ortamdan CO2 almamaktadır.



C) t3 de ortam karanlık olmuş olabilir.



D) t2 de açığa çıkan S2 miktarı artmıştır.



E) t3 te klorofil etkinliği gözlenmemiş olabilir.

azotlu

Disakkaritler

Glikoz



ll. Fotosentez tepkimelerinde sadece karbonhidratlar sentezlenmez.



lll. Fotosentez sonucu oluşan bazı organik moleküller için mineral maddeler kullanılır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll





11. Aşağıdaki grafiklerde bazı faktörlerin fotosentez hızına etkileri gösterilmiştir.

Reaksiyon hızı



E) l, ll ve lll

reaksiyonları verilmiştir.

154

Bitki fotosentezi; CO2 + H2O → C6H12O6 + O2



Kükürt bakterisi fotosentezi;



CO2 + H2S → C6H12O6 + 2S



Bu reaksiyonlarla ilgili,

Reaksiyon hızı



l. Bitkiler ve kükürt bakterileri fotosentezde karbon kaynağı olarak CO2 kullanılır.



ll. Kullanılan elektron kaynağı oluşan gazın çeşidini belirler.



lll. Bitki ve kükürt bakterisinde fotosentezin gerçekleştiği hücre kısmı farklılık gösterir. ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

Reaksiyon hızı

Işık şiddeti

-l-

9. Aşağıda bitkilerin ve kükürt bakterilerinin fotosentez

E) l, ll ve lll

Zaman

t4

bileşikler

Buna göre, l. Üretilen glikoz farklı karbonhidrat moleküllerine dönüştürülebilir.

D) l ve ll

t3

Çözüm Yayınları



tepkimelerinde organik moleküllerin sentez basamakları verilmiştir. PGAL

t2

C) Yalnız lll

Reaksiyon hızı

CO2 yoğunluğu

-lll-

Sıcaklık

-ll-

Işığın dalga boyu

-lV-



Bu grafiklerde verilen değişimlerden hangileri kemosentez için de geçerlidir?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) ll, lll ve lV

1. Bir bitkide fotosentez olayı gerçekleşirken;

l. ATP sentezi,



ll. O2 oluşumu,



lll. CO2’in yapıya katılması,



lV. ATP hidrolizi

03

BÖLÜM 04 Test

Fotosentez - Kemosentez - 3

Fotosentez hızı

5.

Zaman



olaylarından hangileri için doğrudan ışığa gereksinim duyulmaz?



Yukarıdaki grafik belirli bir zaman sürecinde bir bitki hücresinin fotosentez hızını göstermektedir.



A) l ve ll



Bu zaman sürecinde gerçekleşen olaylarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



A) Birim zamanda klorofil tarafından kullanılan ışık miktarı azalmıştır.



B) Birim zamanda atmosfere verilen oksijen miktarı artmıştır.



2. Fotosentez hızını etkileyen;

C) Birim zamanda kullanılan CO2 miktarı artmıştır.



D) Birim zamanda kullanılan ATP miktarı artmıştır.



l. sıcaklık,



E) Birim zamanda üretilen glikoz miktarı artmıştır.



ll. karbondioksit yoğunluğu,



lll. ışık şiddeti,



lV. su miktarı

D) lI, III ve IV

C) Ill ve lV

E) I, II, lII ve IV



faktörlerinden hangilerinin sürekli artması durumunda fotosentez hızı da sürekli artmaz?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

Çözüm Yayınları



B) l ve lll

3. Işıklı ortamdan karanlık ortama alınan yeşil saksı bitkisinin yaprak hücrelerinde;



l. fotofosforilasyon,



ll. oksijen açığa çıkması,



lll. klorofil etkinliği

6. Bir bitkide bir gün içinde üretilen oksijen miktarının zamana bağlı değişimi aşağıdaki grafikteki gibidir.



olaylarından hangileri gerçekleşmeye devam etmez?



A) Yalnız l



B) Yalnız Ill

D) Il ve llI

Üretilen oksijen miktarı



C) I ve II

E) l, ll ve lll

t0

4. Fotosentez ve kemosentez olayları sırasında

aşağıdakilerden hangisi ortak olarak gerçekleşmez?

Zaman

t2

t1

Buna göre,



l. t0 ve t2 anlarında oksijen üretimi olmamasının nedeni ortamın karanlık olması olabilir.



ll. t1 zamanında bitkinin fotosentez hızı en yüksek değerdedir.



lll. t0 - t1 zaman aralığında karbondioksit tüketimi sürekli artarken t1 - t2 zaman aralığında sürekli azalmıştır.



A) İnorganik maddelerin organik molekül sentezinde kullanılması



B) Karbon kaynağı olarak karbondioksitin kullanılması



C) İnorganik maddelerin oksidasyonunun gerçekleşmesi



açıklamalarından hangileri yapılabilir?



D) ATP sentezi ve ATP hidrolizi olaylarının gerçekleşmesi



A) Yalnız l



E) Elektron taşıma sistemi etkinliğinin gözlenmesi



B) Yalnız ll

D) ll ve lll

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll

155

Test 03

1. C

7. Fotosentez tepkimelerine bağlı olarak, Ortamdaki Ortamdaki karbondioksit su miktarı miktarı

Zaman

Ortamdaki O2 miktarı

-lll-

10.

Zaman



grafiklerde verilen değişimlerden hangileri kemosentez tepkimeleri sırasında da gözlenebilir?



A) l ve ll



B) l ve lll

D) lll ve lV

6. E

7. E

t2

9. C 10. D 11. B

Zaman

t3



Bir bitkide günün belirli saatlerindeki fotosentez hızının değişimini gösteren yukarıdaki grafikle ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?



A) En fazla CO2 kullanımı t2 de olmuştur.



B) t1 ve t3 deki klorofil etkinliği, t2 den daha düşük düzeydedir.



C) t2 deki açığa çıkan oksijen miktarı, t1 ve t3 dekinden daha fazladır.



D) t1 de yeşil, t2 de kırmızı, t3 de mor ötesi ışık kullanılmıştır.



E) t2 deki klorofil etkinliği en üst düzeydedir.



l. sitoplazmada gerçekleşmesi,



ll. ışık enerjisinin kimyasal bağ enerjisine dönüştürülmesi,



lll. enzim denetimli olarak gerçekleşmesi,



lV. klorofil etkinliğine ihtiyaç duyulması



özelliklerinden hangileri ortak değildir?



A) Yalnız lV

B) l ve lll

11. Aşağıdaki şekilde belirtilen özelliklere sahip iki ayrı deney tüpüne, ototrof olduğu bilinen K ve L bakteri türü ayrı ayrı üremeye bırakılıyor.

C) ll ve lll



E) l, ll ve lll

K

L

• O2

• O2

• H2O

• H2O

• CO2

• CO2

• İnorganik maddeler

l. tüp

156

8. D

E) l, ll ve lV

kemosentez olayları için;

D) ll ve lV

5. A

C) ll ve lll

8. Bakteriler tarafından gerçekleştirilen fotosentez ve



t1

Hücredeki organik madde miktarı

-lV-

4. C

Fotosentez hızı

Zaman

-ll-

Zaman

3. E

Çözüm Yayınları

-l-

2. E

9. Bir bitki hücresi, fotosentez tepkimeleri için gerek duyduğu;

• Karanlık ortam

• İnorganik maddeler

ll. tüp

• Aydınlık ortam



Yeterli bir süre bekletildiğinde deney tüplerinin ikisinde de bakterilerde sayısal artış gözlemleniyor.



Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisinin doğruluğu kesindir?



l. CO2,



ll. H2O,



lll. ATP,



A) K ve L bakterilerinde klorofil etkinliği gözlenir.



IV. enzim



B) K bakterileri kemoototroftur.



moleküllerinden hangilerini kesinlikle kendisi üretir?



C) L bakterileri fotoototroftur.



A) l ve ll



D) K ve L bakterileri ortamdaki oksijen oranını artırır.



E) L bakterileri kemoototrof değildir.



B) ll ve lll

D) I, lI ve III

C) lII ve IV

E) II, III ve IV

1. Fotosentezi etkileyen aşağıdaki faktörlerden hangisi

5. Bir bitkide fotosentezin ışığa bağımlı evre tepkimelerinde

fotosentezin stromada gerçekleşen tepkimeleri için doğrudan gereklidir?



A) Klorofil



B) Işık

D) Glikoz

04

BÖLÜM 04 Test

Fotosentez - Kemosentez - 4

oluşan NADPH molekülleri;

C) CO2

E) O2

2. Fotosentez reaksiyonları sırasında aşağıda verilen

olaylardan hangisinin gerçekleşmesi için doğrudan ışığa ihtiyaç duyulur?



I. hidrojen,



II. oksijen,



III. karbon,



IV. azot



verilenlerden hangilerinin granadan stromaya aktarılmasında görev yapar?



A) Yalnız I



B) I ve II

D) I ve IV

C) I ve III

E) I, II ve III



A) Rubisko enziminin aktifliği



B) CO2’nin indirgenmesi



C) NADPH’ın yükseltgenmesi



D) RuBP’ın oluşması

6. Fotosentez ve kemosentez yapan tüm canlılarda;



E) Suyun fotolizi



I. klorofil etkinliğine ihtiyaç duyulması,



II. inorganik maddelerin oksitlenmesi,



III. CO2’nin indirgenmesi,



IV. hidrojen kaynağı olarak H2O kullanılması

3. Bitki hücrelerinde fotosentez reaksiyonları sırasında

I. klorofilin ışığı soğurması,



II. CO2’nın indirgenmesi,



III. ETS elemanlarının kullanılması,



IV. oksijenin açığa çıkması



olaylarından hangileri fotosentez yapan tüm, canlılarda ortak olarak gözlenir?



A) I ve II



B) II ve III

D) I, II ve III

4.

C) III ve IV

E) I, II, III ve IV

Fotosentez hızı

Çözüm Yayınları

gerçekleşen;



özelliklerinden hangileri ortak olabilir?



A) Yalnız III



B) I ve II

D) III ve IV

C) II ve III

E) I, III ve IV

7. Bir bitkide gerçekleşen fotosentezin ışığa bağımlı ve ışıktan bağımsız reaksiyonları sırasında aşağıdaki olaylardan hangisi ortak olarak gözlenir?



A) ETS elemanlarının kullanılması



B) Fotofosforilasyon olayı ile ATP sentezlenmesi



C) NADPH molekülünün yükseltgenmesi



D) Enzim kullanılması



E) ATP tüketimi

Zaman



Yukarıdaki grafikte, yeşil bir bitkinin fotosentez hızında gözlenen değişim verilmiştir.



Buna göre grafikte verilen değişimin gerçekleşmesine,

157



I. sıcaklığın optimum değere getirilmesi.

8. Kemosentez yapan bir canlının hücrelerinde;



II. bitkinin ışık almasının engellenmesi,



I. HNO2 + O2 → HNO3 + Enerji



III. ortama enzim etkinliğini durduran kimyasal maddeler eklenmesi,



II. CO2 + H2O → C6H12O6 + O2



IV. ortama CO2 tutucu moleküllerin bırakılması



III. NH3 → HNO2 + Enerji



uygulamalarından hangileri neden olabilir?



A) Yalnız I



B) I ve II

D) I, II ve III

C) II ve IV

E) II, III ve IV



reaksiyonlarından hangileri gerçekleşebilir?



A) Yalnız II



B) I ve II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve III

Test 04

1. C

9. Bir bitkide gün içinde üretilen oksijen miktarının günün belirli



t1



t2



I. t0 ve t2 de oksijen üretiminin olmamasının nedeni ışık miktarının yetersiz olmasıdır.



II. t1 de tüketilen CO2 miktarı maksimum değere ulaşmştır.



III. t2 de bitkiye yeşil dalga boyunda ışık verilip ortam sıcaklığı sürekli artırılırsa bitkinin glikoz üretim hızı artırılabilir.



A) Yalnız I

D) II ve III

7. D

8. E

9. C 10. E 11. E 12. D

Zaman

III

C) I ve II

Zaman

ATP miktarı

Zaman

Zaman

IV



grafiklerinden hangileri çizilebilir?



A) I ve II



E) I, II ve III

II

B) II ve III

D) I, II ve III

C) III ve IV

E) I, III ve IV

Çözüm Yayınları



B) Yalnız II

6. A

CO2 miktarı

Klorofil miktarı

Buna göre,

ifadelerinden hangileri söylenebilir?

5. A

O2 miktarı

I

Zaman



4. E

gerçekleşen olaylarla ilgili olarak;

Üretilen O2 miktarı

t0

3. D

11. Bir bitkide fotosentezin ışığa bağımlı evresinde

saatlerinde değişim grafiği aşağıda verilmiştir.



2. E

10.

Yeşil ş

Kırmızı

Mavi

12. Aşağıda bir bitki hücresinde kloroplast organelinde gerçekleşen fotosentez tepkimeleri özetlenmiştir. ADP NADP+



T1

158

T2

H 2O

T3



Yukarıdaki üç tüpe özdeş su bitkileri ile, aynı bileşim ve miktarda deniz suyu konuluyor.



Farklı dalga boyundaki ışıklarla belirli bir süre aydınlatılan tüplerle ilgili olarak,



I. Tüplerde birim zamanda tüketilen CO2 miktarı aynıdır.



II. T3 tüpünde birim zamanda açığa çıkan O2 miktarı, T1 den fazladır.



ADP

CO2

NADPH

Stroma (Işıktan bağımsız evre) ADP

O2

C6H12O6 (Glikoz)

NADP+



Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

III. Birim zamandaki ağırlık değişimi en az olan T1 tüpündeki bitkidir.



A) Işığa bağımlı evrede ATP sentezi gerçekleşir.



B) Işıktan bağımsız evrede ATP hidrolizi gerçekleşir.

IV. Birim zamanda T2 tüpünde soğurulan ışık miktarı, T1 den fazladır.



C) Işığa bağımlı evrede indirgenen NADP+ molekülleri ışıktan bağımsız evrede yükseltgenir.



D) Işıktan bağımsız evrede glikoz sentezi için gerekli moleküllerin tümü ışığa bağımlı evreden sağlanır.



E) Glikozun yapısındaki karbon ve oksijenin kaynağı karbondioksit molekülüdür.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) I ve II



Grana (Işığa bağımlı evre)

B) II ve III

D) I, II ve III

C) III ve IV

E) II, III ve IV

1. Bir bitki hücresinde fotosentez tepkimelerinin

gerçekleşmesi için aşağıdakilerden hangisine ihtiyaç duyulmaz?



A) Karbondioksit

B) Işık



C) Kloroplast

D) Mitokondri



I. ışık enerjisinin kullanılması,



II. CO2 özümlemesi,



III. fotofosforilasyonla ATP sentezi,

• Siyanobakteriler



• Yeşil bitkiler



• Mor bakteriler



E) H2O



6.





2. Besin üretimi sırasında O2 tüketen ototrot bir bakteri;





olaylarından hangilerini gerçekleştiremez?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

05

BÖLÜM 04 Test

Fotosentez - Kemosentez - 5



• Yeşil sülfür bakterileri Yukarıdaki canlılar tarafından gerçekleştirilen fotosentez tepkimeleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi ortak olarak söylenebilir? A) Hidrojen kaynağı olarak H2O kullanılır. B) Karbon kaynağı olarak CO2 kullanılır. C) Işığa bağımlı tepkimeler kloroplastın granasında gerçekleşir. D) Işıktan bağımsız tepkimeler kloroplastın stromasında gerçekleşir. E) Atmosfere O2 serbestlenir.

C) I ve II

E) II ve III

Işık

7.

Yeşil

3. Fotosentez olayı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Tüm ototrof canlılar tarafından gerçekleştirilir.



B) Işık enerjisinin kimyasal bağ enerjisine dönüşümünü sağlar.



C) Klorofil pigmentine sahip her hücrede kloroplast organelinde gerçekleşir.



D) Sadece karbonhidratların üretimini sağlar.



E) Kloroplasta sahip olmayan canlılar tarafından gerçekleştirilemez.

4. Fotosentez tepkimeleri sırasında oluşan;

I. glikoz,



II. ATP,



III. O2,



IV. NADPH moleküllerinden hangilerinin oluşumu kemosentez tepkimelerinde de gözlenebilir?



A) I ve II

B) II ve III

D) I, II ve III

Yukarıdaki deneyde bir bitkinin yaprağının belirli bir bölümü ışık geçirmeyen bir madde ile kapatılmış ve belirli bir süre ışık altında bekletilmiştir. (Şekil - I)



Bu sürenin sonunda bitki yaprağı incelenmiş ve ışık geçirmeyen madde ile kapatılan bölgenin sarardığı, diğer kısımların ise yeşil rengi koruduğu belirlenmiştir. (Şekil - II)



Bu deneyden elde edilen gözlem sonuçlarına göre,



I. Klorofil sentezi ışık varlığında gerçekleşir.



II. Klorofil sentezinde etkili olan tek faktör ışıktır.



III. Işık bulunmaması mevcut klorofil yapısının bozulmasına neden olur.



yargılarından hangileri söylenebilir?



A) Yalnız I

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

Yeşil ışık

C) III ve IV

E) I, II, III ve IV

5. Fotoototrof canlılarda fotofosforilasyon sonucu üretilen ATP aşağıdaki biyokimyasal tepkimelerin hangisinde kullanılabilir?



A) Protein sentezi

B) Glikoz sentezi



C) Nişasta sentezi

D) Aktif taşıma

E) Hücre bölünmesi

B) Yalnız II

8.

159



Şekil - II









Şekil - I

Çözüm Yayınları



Sarı

Işık geçirmeyen madde

X Yeşil ışıkla aydınlatılan yukarıdaki düzenekte bitkinin birim zamanda açığa çıkardığı O2 miktarını artırabilmek için;



I. ışık kaynağının X noktasına getirilmesi,



II. ışık kaynağının kırmızı ışık verecek şekilde düzenlenmesi,



III. ortam sıcaklığının optimum değerin üzerine çıkarılması



işlemlerinden hangilerinin yapılması uygun olur?



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Test 05

1. D

9.

3. B

4. E

11. Işık geçirmeyen levha



2. D

Y

Işık kaynağı X

5. B

6. B

7. C

8. C

CO2



CO2

H 2O

H 2O



I



9. E 10. C 11. B 12. D

II

Özdeş bitkiler kullanılarak hazırlanan yukarıdaki deney düzeneğinde;



Yukarıda verilen deney düzeneğinde bir saksı bitkisine ait özdeş X ve Y yaprakları eşit süre ışık altında bekletiliyor.



• I numaralı saksıdaki bitkiye oksijeni işaretli CO2 ve normal H2O molekülleri,



Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?





A) X yaprağı oksijen üretirken, Y yaprağı üretemez.

• II numaralı saksıdaki bitkiye oksijeni işaretli H2O ve normal CO2 molekülleri



B) X yaprağında fotofosforilasyon gerçekleşirken, Y yaprağında gerçekleşmez.



verilmiştir.



C) X yaprağında kütlesel artış olurken, Y yaprağının kütlesi artmaz.

Deney sonucunda II numaralı bitkide işaretli oksijen moleküllerinin açığa çıktığı gözlenmiştir.





D) X yaprağında klorofil etkinliği gözlenirken, Y yaprağında gözlenmez.

Deney sonuçlarına göre aşağıdaki ifadelerden hangisinin doğruluğu kesindir?



A) Fotosentezde açığa çıkan O2’nın kaynağı CO2’dir.



E) X yaprağında CO2 üretilirken, Y yaprağında tüketilir.



B) Fotosentezde açığa çıkan O2’nin kaynağı H2O’dur.



C) H2O daki H ve O atomları glikozun yapısına katılır.



D) Fotosentezde açığa çıkan O2’nin bir kısmı CO2, bir kısmı H2O’dan gelir.



E) Fotosentezde açığa çıkan O2’nin tamamı bitkinin kendisi tarafından kullanılır.

Çözüm Yayınları



10. Fotosentezde elektronların enerji düzeylerinin değişimi

Uyarılmış durum

160

Temel durum

Enerji düzeyi

aşağıdaki şekildeki gibi gerçekleşir. Foton Elektron



Buna göre enerji düzeyinde şekildeki değişimin gerçekleşmesinde aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur?



A) Mor ötesi ve kızıl ötesi ışınların klorofil tarafından absorbe edilmesi



B) Yüksek enerjili alfa - gama ışınlarının anten kompleksince tutulması



12. Aşağıda kemoototrof bir canlıda gerçekleşen bir dizi reaksiyon verilmiştir.



X 2NO ¯ + 4H+ + 2H O + Enerji 2NH4+ + 3O2 → 2 2 Y Besin + O2 CO2 + H2O →



Buna göre,



I. X tepkimesinin gerçekleşmesindeki asıl amaç enerji üretimidir.



II. Y tepkimesinde amaç besin sentezlemektir.



C) Krofilin ışık enerjisini soğurarak elektronların enerji seviyesini yükseltmesi

III. X tepkimesi sitoplazmada, Y tepkimesi kloroplastta gerçekleşir.





D) Karotenoitlerin farklı dalga boyundaki ışığı soğurarak elektronların enerji seviyesini yükseltmesi

IV. Y tepkimesi sonucu açığa çıkan O2, X tepkimesi sırasında kullanılabilir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



E) Işık ile uyarılan fotosistem yapılarının yükseltgenmiş halde kalması



A) I ve II



B) II ve III

D) I, II ve IV

C) III ve IV

E) I, II, III ve IV

06

BÖLÜM 04 Test

Fotosentez - Kemosentez - 6 1. Klorofil molekülü ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan

5. Kloroplastlarda gerçekleşen metabolik olaylarla ilgili,

hangisi doğru değildir?

A) Sentezi gen-çevre etkileşimiyle sağlanır.



B) Sentezi aydınlık ortamda gerçekleşir.



C) En yüksek oranda soğurduğu ışık yeşildir.



D) Elektron kaynağı olarak görev yapar.



E) Ökaryot fotosentetik hücrelerde kloroplast içinde bulunur.



I. Fotofosforilasyon tepkimelerinde tilakoit zarlar üzerinde bulunan yapılar işlev gösterir.



II. Suyun fotolizi sonucu açığa çıkan hidrojenler ETS’ye aktarılırken oksijen atmosfere verilir.



III. İnorganik maddelerin organik maddelere dönüştüğü tepkimeler tilakoit boşluklarda gerçekleşir.



açıklamalarından hangileri yanlıştır?



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

6. Aşağıdakilerden hangisi bir bitkide gerçekleşen fotosentezin ışıktan bağımsız reaksiyonlarını doğrudan etkilemez?

2. Işıktan bağımsız evre reaksiyonlarında oluşan PGAL

molekülünden sentezlenen farklı organik moleküller aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.

1 Glikoz

PGAL (3C) CCC

Vitamin 4

2 Amino asit

Yağ asidi 5

3 Gliserol



Buna göre şekilde verilen moleküllerden hangilerinin sentezi sırasında topraktan azot tuzlarının alınmasına ihtiyaç vardır? A) 1, 2 ve 3



A) Ortam sıcaklığı



B) Ortamdaki karbondioksit miktarı



C) Ortamdaki oksijen derişimi



D) Işığa bağımlı evreden aktarılan ATP ve NADPH miktarı



E) Stromada bulunan enzim miktarı

Organik baz 6

B) 4, 5 ve 6

D) 1, 3 ve 5

C) 2, 4 ve 6

E) 2, 3 ve 4

7. Bir ağacın farklı dallarında bulunan üç özdeş yaprağın

Çözüm Yayınları





kullanıldığı deneysel çalışma aşağıda verilmiştir. I. yaprak II. yaprak III. yaprak





3. Bakteri ve bitkilerde gerçekleşen fotosentez olayı





B) Kullanılan hidrojen kaynağı





C) Gerçekleştirildiği hücre kısmı



D) Üretilen yan ürün çeşidi



E) Üretilen organik molekül çeşidi

A) ATP üretimi



B) Elektronların ETS’den geçişi



C) Klorofilin indirgenmesi



D) CO2’nin indirgenmesi



E) NADP’nin indirgenmesi



Kırmızı ışık 60 ºC

 

Mor ışık 25 ºC

A) I = II = III

A) Kullanılan enerji çeşidi





Buna göre belirli bir süre sonunda yaprakların kuru ağırlığındaki değişim aşağıdakilerden hangisiyle ifade edilebilir?



olaylardan hangisi diğerlerinden daha sonra gerçekleşir?

Yeşil ışık 25 ºC



aşağıdakilerden hangisi bakımından farklılık göstermez?

4. Fotosentezin farklı evrelerinde gözlenen aşağıdaki



B) III > I > II

D) III > II > I

C) I > II > III

E) II > III > I

8. Topraktaki nitrifikasyon sürecinde aşağıda verilen tepkimeler gerçekleşmiştir.



2NO2¯ + O2 → 2NO3¯ + Enerji (Nitrat) (Nitrit)



CO2 + H2O → Besin + O2 Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?



A) Oksidasyon sürecinin asıl amacı nitrat üretmektir.



B) Besin üretimi sürecinde oksijen atmosfere verilir.



C) Canlı ilk reaksiyondaki nitrit molekülünü oksijenli solunumda substrat olarak kullanmıştır.



D) İnorganik maddenin oksitlenmesi sonucu açığa çıkan enerji besin sentezi için kullanılmıştır.



E) İlk reaksiyon sonucu elde edilen enerji tüm metabolik faaliyetlerde kullanılabilir.

161

Test 06

1. C

9. Aşağıda fotosentetik bazı canlılar tarafından gerçekleştirilen

3. A

4. D

11.

fotosentez tepkimeleri verilmiştir.



2. C

5. B

B) Yeşil bitkilerde klorofil molekülü kloroplast içinde yer alır.



C) Glikozun yapısında yer alan karbonun kaynağı CO2’dır.



D) Kullanılan hidrojen kaynağı açığa çıkan gazın çeşidini belirler.



E) Yeşil bitkiler ışık kaynağı olarak sadece güneşi kullanabilir.

Işık

10.

9. E 10. D 11. C 12. B

2

1. kap

2. kap



Özdeş saksı bitkilerinin kullanıldığı denge durumunda bulunan yukarıdaki deney düzeneğinde aşağıdaki uygulamalardan hangisinin yapılması cam borudaki civanın 1 yönünde hareket etmesini sağlayarak dengenin bozulmasına neden olur?



A) 1. kaptaki bitkiye kırmızı, 2. kaptaki bitkiye yeşil ışık verilmesi



B) 2. kaptaki bitkiye aydınlıkta oksijen, 1. kaptaki bitkiye karanlıkta karbondioksit verilmesi



C) 1. kabın karanlık, 2. kabın aydınlık ortamda tutulması



D) 1. kaptaki bitkinin toprağına karanlıkta, 2. kaptaki bitkinin toprağına aydınlıkta eşit miktarda sodalı su eklenmesi



E) 1. kaptaki bitkinin oksijensiz, ikinci kaptaki bitkinin oksijenli ortamda tutulması

Çözüm Yayınları



8. D

Başlangıçtaki civa konumu

Kloroplast C H O + O CO2 + H2O → 6 12 6 2 Işık • Hidrojen bakterileri Klorofil C H O + H O CO2 + H2 → 6 12 6 2 Işık • Kükürt bakterileri Klorofil CO2 + H2S → C6H12O6 + S + H2O Işık Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi söylenemez? A) Üç canlı grubu da ışık enerjisini kimyasal bağ enerjisine dönüştürebilir.

7. B

1

• Yeşil bitkiler



6. C

Işık

12. Aşağıda verilen grafiklerde bir bitkide gerçekleşen fotosentez Su bitkisi



162

I

Mineralli su

Nitrat bakterileri

tepkimelerine bağlı olarak kloroplastın grana ve stromasındaki bazı moleküllerin miktarında gözlenen değişim gösterilmiştir.



K miktarı

L miktarı

II

Fotosentez ve kemosentezin gerçekleşmesi için gerekli şartların sağlandığı, özellikleri yukarıda belirtilen düzeneklerle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?

Grana Stroma

Grana Stroma

I



II

Grafikteki verilere göre,



I. I. grafik tepkimeler sırasında ATP ve NADPH miktarındaki değişimi göstermektedir.

B) Hem su bitkisi hem de bakteriler ortamın oksijen oranını artırır.



II. II. grafik fotosentezde üretilen glikoz veya oksijen miktarını göstermektedir.



C) II. düzenekteki ışık kaynağı kapatılırsa bakterilerin glikoz üretimi durur.



III. K ve L miktarındaki değişim sıcaklıktaki değişimden



D) II. düzenekten oksijen gazı uzaklaştırılırsa bakterilerin glikoz üretimi durabilir.



E) Su bitkisi hidrojen kaynağı olarak H2S’i, bakteriler ise H2O’yu kullanır.



A) Hem su bitkisi hem de bakteriler ışık enerjisini kullanır.



etkilenir.

ifadelerinden hangileri doğru olmaz?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

07

BÖLÜM 04 Test

Fotosentez - Kemosentez - 7 1. Aşağıda h1, h2, h3, h4 ile ifade edilen dört farklı hücrede

4. Kemosentetik canlılar oksidasyon için;

gerçekleşen olaylar verilmiştir.



• h1



• h2 → H2O tüketimi



• h3 → Enerjisi yükseltilmiş elektronların klorofilden ayrılması



• h4



Buna göre hangi hücrelerin fotosentez yaptığı kesindir?



A) Yalnız h3 B) h1 ve h2 C) h1 ve h3 D) h3 ve h4 E) h1, h2, h3 ve h4

→ CO2 tüketimi

→ Fosforilasyon



I. NH3,



II. NO2,



III. Fe,



IV. H2S



moleküllerinden hangilerini kullanabilir?



A) I ve II



B) II ve III

D) I, II ve III

C) III ve IV

E) I, II, III ve IV

5. Gölge bitkilerinde ve ışığı seven bitkilerde fotosentez hızının ışık şiddetine göre değişimi aşağıda verilmiştir.

2.

Fotosentez hızı



Y

Işığı seven bitkiler Gölge bitkileri

Yukarıdaki şekilde kloroplastın X ve Y ile gösterilen bölgelerinde gerçekleşen olaylarla ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? X



Y

A)

NADPH’ın yükseltgenmesi

Fotofosforilasyon

B)

CO2’nın indirgenmesi

Suyun fotolizi

C)

Defosforilasyon

NADP+ indirgenmesi

D)

O2’nin açığa çıkması

Glikoz sentezi

E)

CO2’nın indirgenmesi

Fotofosforilasyon

Çözüm Yayınları



Işık şiddeti

X





Buna göre,



I. Işığı seven bitkilerin tüm ışık şiddeti değerlerindeki fotosentez hızı, gölge bitkilerinden daha yüksektir.



II. Işık şiddetinin belirli bir değerden sonraki artışı, ışığı seven bitkilerde ve gölge bitkilerinde fotosentez hızında artışa neden olmaz.



III. Işığı seven bitkilerin ve gölge bitkilerinin fotosentez hızının eşitlendiği bir ışık şiddeti değeri yoktur.



yorumlardan hangileri yapılabilir?



A) Yalnız I



3. Aşağıdaki durumlardan hangisi fotosentezin ışıktan bağımsız reaksiyonlarını doğrudan etkiler?

A) Ortamdaki ışık şiddetinin artırılması



B) NADP moleküllerinin indirgenme hızının artması



C) Ortamdaki ribuloz bifosfat miktarının azalması



D) Birim zamanda klorofil tarafından soğurulan ışık miktarının artması



E) Birim zamanda kullanılan H2O miktarının azalması

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

6. Aşağıdakilerden hangisi bitki fotosentezi sırasında gerçekleşen olaylardan birisi değildir?



A) Işığın etkisiyle klorofildeki elektronların daha yüksek enerji düzeyine çıkartılması



B) Tilakoit zarın her iki tarafındaki proton derişim farkının ATP sentezine yol açması



C) Karbon tutma tepkimelerinin RuBP ile başlaması



D) Suyun fotolizi sonucu oluşan oksijenin atmosfere verilmesi



E) Hidrojen kaynağı olarak H2S’in kullanılması

163

Test 07

1. A

7.



4. E

5. B

6. E

7. C

8. E

9. E 10. D 11. C

bitkisi konulmuş ve fotosentez için gerekli ortam koşulları sağlanmıştır.

Renkli sıvı

Cam boru

3. C

10. Aşağıdaki deney düzeneğinde su dolu kabın içerisine bir su

X Cam fanus

2. D

Su bitkisi

Yukarıda verilen düzenekte aşağıdaki uygulamalardan hangisinin yapılması başlangıçta denge durumunda olan cam borudaki renkli sıvının X yönünde yükselmesine neden olur? (KOH CO2 tutucudur.)





A) Cam fanusa KOH bloklarının eklenmesi





B) Cam fanustaki sıcaklığın azaltılması

• t0 - t1 zaman aralığında bir pipet aracılığıyla CO2 gazı verilmiştir.



C) Işık şiddetinin optimum değere yükseltilmesi



• t1 - t2 zaman aralığında ışık kaynağı kapatılmıştır.



D) Işık kaynağının kapatılması



• t2 - t3 zaman aralığında ışık kaynağı açılıp ortam sıcaklığı 25 ºC ye getirilmiştir.



E) Bitkiye verilen su miktarının azaltılması

15 ºC





Su bitkisinin bulunduğu kaba,

uygulamaları yapıldığına göre, belirtilen zaman aralıklarında su bitkisinin fotosentez hızındaki değişimleri gösteren grafik aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Fotosentez hızı B) Fotosentez hızı

8. Aşağıdaki şekilde fotosentez reaksiyonları şematik olarak gösterilmiştir.



Işığa bağımlı

X

Y

t0 t1

tepkimeler NADPH

Işıktan bağımsız

Z

C6H12O6

tepkimeler



Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?



A) X molekülü NADP için hidrojen kaynağıdır.



B) X molekülü Y’nin kaynağıdır.



C) Z molekülü glikozun karbon kaynağıdır.



D) Glikozun yapısındaki oksijenlerin kaynağı Z molekülüdür.



E) Z’nin kullanım oranı sadece X’in kullanım oranına bağlıdır.

C)

Çözüm Yayınları

ATP

t2

Zaman

t3

Fotosentez hızı

t0 t1

t2

t3

t0 t1

Zaman

t3

Fotosentez hızı

D)

Zaman E)

t2

t0 t1

t2

t3

Zaman

Fotosentez hızı

t0 t1

t2

t3

Zaman

11. Aşağıdaki grafiklerde bir bitki hücresinin fotosentez

reaksiyonlarında gözlenen, bazı maddelerin miktarlarındaki değişmeler verilmiştir.

164

K

CO2 miktarı



9. Hidrojen kaynağı olarak su kullanan ve ışık enerjisinden yararlanmayan ototrof bir canlıda;



I. oksijen üretimi,



II. karbondioksit özümlemesi,



III. inorganik madde oksitlenmesi,



IV. organik monomer parçalanmadan ATP sentezi



olaylarından hangileri gerçekleşebilir?



A) Yalnız I



B) I ve II

D) I, II ve III

Zaman

I

C) III ve IV

E) I, II, III ve IV

II

Zaman



Buna göre I. grafikteki değişimin gerçekleştiği evrede, II. grafikte miktar değişimi gösterilen ve K ile belirtilen madde aşağıdakilerden hangisi olabilir?



A) ATP



B) NADPH

D) Oksijen

E) H2S

C) Glikoz

08

BÖLÜM 04 Test

Fermantasyon - 1 1. Glikoliz evresinin gerçekleşebilmesi için hücrede

4. Bir fermantasyon tepkimesinin, etil alkol fermantasyonu





A) CO2 miktarının artması



B) Isı artışı



C) ATP üretimi



D) Glikoz miktarının azalması



E) Tepkimenin gerçekleştiği yer

aşağıdaki moleküllerden hangisinin bulunması gerekmez? A) ATP



B) ADP

D) Enzim

ya da laktik asit fermantasyonu olduğunu kanıtlamak için aşağıdakilerden hangisi kullanılabilir?

C) Oksijen

E) Glikoz

5. Canlılarda meydana gelen fermantasyon olayları aşağıdaki gibi özetlenebilir.

2. Fermantasyon tepkimeleri sonucunda aşağıdakilerden hangisi kesinlikle oluşmaz?



A) Karbondioksit

B) Etil alkol



C) Laktik asit

D) Su

Çözüm Yayınları



Glikoz



Buna göre, özetlenen fermantasyon tepkimeleri için;

E) ATP



l. üretilen ATP miktarı,





ll. Oluşan son ürün çeşidi,



lll. kullanılan enzim çeşidi



hangileri farklılık göstermez?



A) Yalnız l



3. Fermantasyon tepkimelerinin başlayabilmesi için;

B) Yalnız ll

D) l ve lIl



l. inorganik madde oluşumu,



ll. substrat,



ll. ATP sentezi,



lll. oksijen,



lll. organik madde tüketimi,



lV. ATP



lV. pH’ın düşmesi



A) Yalnız l



B) Yalnız lll

D) ll ve lll

E) lll ve lV

C) l ve ll

E) I, ll ve lll

sitoplazmasında bu olaya bağlı olarak;

l. enzim,

faktörlerinden hangilerine gerek yoktur?

C) I ve II

6. Oksijensiz ortamda enerji üreten bir hücrenin





Etil alkol + CO2 + 4ATP

Laktik asit + 4ATP



durumlarından hangileri gözlenebilir?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

165

Test 08

1. C

7.

l. ATP sentezlenmesi,



ll. organik madde kullanımı,



lll. laktik asit oluşumu,



lV. CO2 oluşumu,



V. sıcaklık artışı

3. B

4. A

5. A





A) l ve ll

B) lll ve lV

D) l, ll ve V

8. E

9. C 10. D 11. A

Üretilen ATP miktarı

Glikoz miktarı

Zaman

-l-

C) lV ve V

-ll-

Zaman

E) lll, lV ve V

Ortam sıcaklığı

-lll-

8. Etil alkol fermantasyonu yapan prokaryot K hücresi ile

laktik asit fermantasyonu yapan ökaryot L hücresi için, l. K hücresindeki tepkimeler sitoplazmada, L hücresindeki tepkimeler mitokondride gerçekleşir.



ll. 1 molekül glikozun kullanıldığı tepkimelerde L de K dan daha fazla ATP sentezlenir.



lll. K ve L hücrelerinde tepkime sonucu CO2 ve ATP oluşumu gözlenir.



ifadelerinden hangileri yanlıştır?



A) Yalnız l

B) Yalnız llI

C) I ve II

E) l, ll ve lll

Ortam pH’sı

Zaman

-lV-

Zaman



grafiklerindeki değişimlerden hangileri gözlenebilir?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

Çözüm Yayınları



D) Il ve lIl

7. D

bağlı olarak;

Yukarıda verilen olaylardan hangileri tüm fermantasyon tepkimeleri sırasında ortak olarak gözlenebilir?



6. E

10. Laktik asit fermantasyonu yapan bir hücrede bu olaya





2. D

11. Asitlerle sarı renk alan fenol kırmızısının aşağıdaki deney

düzeneği hazırlandıktan bir süre sonra sarardığı gözleniyor.



9.

Havası alınmış kısım

Mantar kapak Havası alınmış kısım

Glikoz çözeltisi + Maya hücreleri

Glikoz çözeltisi Fermentetik bakteri

166





Uygun şartların sağlandığı yukarıdaki deney tüpünde bir süre sonra bakterilerin tamamen ölmesi;



l. ortamdaki glikozun tükenmesi,



ll. ortamda son ürünlerin birikmesi,



lll. ortamdaki O2 yoğunluğunun azalması



olaylarından hangileriyle açıklanabilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız lIl

D) lI ve lIl

E) l, ll ve lll

C) I ve ll

Fenol kırmızısı

Deney düzeneğindeki bu gözlem;



l. kaptaki glikozun yıkılması sonucu pirüvik asitin oluşması,



ll. kapta fermantasyon sonucu CO2’in oluşması,



lll. maya hücrelerinin fermantasyonu sonucu kabın sıcaklığının yükselmesi,



IV. kaptaki glikozun CO2 ve H2O’ya kadar yıkılması



olaylarından hangileri ile açıklanabilir?



A) Yalnız lI



B) I ve II

D) lII ve IV

E) I, II ve IV

C) II ve III

09

BÖLÜM 04 Test

Fermantasyon - 2 1. Fermantasyon ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi

4. Etil alkol fermantasyonu için aşağıdaki ifadelerden



A) Özel bir organelde gerçekleşmez.



A) ATP üretimi için glikoz yıkımı olur.



B) Enzim denetimli olarak gerçekleşir.



B) Gerçekleşmesi için oksijene ihtiyaç duyulmaz.



C) Enerji verimi oksijenli solunuma göre daha düşüktür.



C) Hücre sitoplazmasında gerçekleşir.



D) Organik molekül su ve karbondioksite kadar parçalanmaz.



D) Sadece prokaryot canlılar tarafından gerçekleştirilir.



E) Fermantasyon tepkimeleri sonucu ortam pH’ı yükselir.



E) Reaksiyonların başlangıcında ATP harcanır.

yanlıştır?

hangisi yanlıştır?

2. Bira mayası ve glikoz çözeltisi bulunan deney tüpü bir süre

5. İnsanda aşağıdaki hücrelerden hangisi laktik asit

bekletiliyor.

fermantasyonu yapabilir?





N2 gazı



Glikoz çözeltisi Bira mayası



Bu süreçte deney tüpünde aşağıdakilerden hangisinin miktarında artış gözlenmez?



A) Glikoz



B) Bira mayası



C) Karbondioksit



D) Etil alkol



E) Sıcaklık

B) Sinir

D) Kalp kası

C) İskelet kası E) Akciğer

Çözüm Yayınları

Deney tüpü

A) Akyuvar

6.

Cam boru

Termometre

Süt

Termometre

Renkli sıvı Cam kap

Üzüm suyu

Yoğurt bakterileri

Bira mayaları

-X-

-Y-

3. Etil alkol ve laktik asit fermantasyonunda;





l. glikozun parçalanması,



I. Termometredeki sıcaklık değeri artar.



ll. ATP sentezi,



II. Cam borudaki renkli sıvı seviyesi değişmez.



lll. CO2 oluşumu,



III. Cam kaptaki karbondioksit miktarı artar.



lV. amino asitin parçalanması



IV. Cam kabın pH değeri azalır.



olaylarından hangileri ortak olabilir?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) lll ve lV

E) l, ll ve lll

C) ll ve lV

Yukarıdaki gibi hazırlanan X ve Y deney düzeneklerinde,



değişimlerinden hangileri ortak olarak gözlenir?



A) I ve II



B) I ve IV

D) II ve IV

E) III ve IV

C) II ve III

167

Test 09

1. E

7. Aşağıda, farklı canlılarda gerçekleşebilen fermantasyon reaksiyonları verilmiştir.



Glikoz

l

Pirüvik asit

ll

2 Etil alkol + 2CO2

lll

2 Laktik asit

2. A

3. A

4. D

5. C

6. B

7. D

8. C

9. B 10. A 11. E

10. Fermantasyon hızının X faktörüne bağlı değişimi aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.

Fermantasyon hızı





Buna göre numaralandırılmış reaksiyonlarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?



A) ATP sentezi sadece l de gerçekleşir.





B) ll ve lll sonucu ortamın pH’sı azalır.



l. sıcaklık,



C) l, ll ve lll sitoplazmada gerçekleşir.



ll. ortam pH’sı,



D) ll ve lll sonucu sadece organik son ürünler oluşur.



lll. enzim miktarı,



E) l de ATP hem üretilir hem de hidroliz edilir.



lV. son ürün miktarı

X Grafikteki X faktörü;



verilenlerden hangileri olabilir?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) ll, lll ve lV

8. Aşağıdaki grafikte etil alkol fermantasyonu yapan bira

t1

168

t2

t3

Zaman

Bu grafikteki verilere göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?



A) t1 zaman aralığında tüketilen glikoz miktarı sürekli artmıştır.



B) t2 zaman aralığında fermantasyonla ATP üretimi sürekli azalmıştır.



C) t3 zaman aralığında etil alkol oluşumu gerçekleşmemiştir.



D) t2 zaman aralığında kullanılan glikoz miktarı t3 dekinden fazladır.



E) t1 de ortam pH’ı sürekli azalmıştır.

9. Aşağıda verilen özelliklerden hangisi oksijenli solunumu

Çözüm Yayınları



mayalarının ürettiği CO2 miktarının zamana bağlı değişimi gösterilmiştir. Üretilen CO2 miktarı

11. Etil alkol fermantasyonu yapan iki canlı grubu şekildeki deney düzeneğiyle birbirine bağlanmıştır. Termometre



Termometre

Renkli sıvı X

Y



Uygun şartların sağlandığı deney düzeneğinde, başlangıçta eşit seviyede olan renkli sıvının ok yönünde hareket ettiği gözlenmiştir.



Buna göre,

laktik asit fermantasyonundan ayırt etmek için kullanılamaz?



l. Y kabında birim zamanda üretilen CO2 miktarı X kabındakine göre daha fazladır.



A) Reaksiyon sonucu üretilen net ATP miktarı





B) Reaksiyonun başladığı hücre kısmı

ll. Y kabında birim zamanda tüketilen glikoz miktarı daha fazladır.



C) Reaksiyon sonucu oluşan son ürünlerin çeşidi



lll. X kabının ısısı Y kabından daha düşüktür.



D) Reaksiyonun gerçekleşebilmesi için oksijene gereksinim duyulması



ifadelerinden hangileri söylenebilir?



A) Yalnız l

E) Reaksiyonun gerçekleşmesi için gerekli olan enzim çeşidi





B) Yalnız ll

D) l ve ll

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll

10

BÖLÜM 04 Test

Fermantasyon - 3 1. Etil alkol fermantasyonunda oluşumu gözlenen aşağıdaki

5. Canlılarda gözlenen fermantasyon tepkimelerindeki



moleküllerden hangisi fotosentez reaksiyonlarında kullanılabilir?

farklılığın temel nedeni aşağıdakilerden hangisiyle açıklanır?

A) Karbondioksit

B) ATP



A) Farklı hücresel yapılarda gerçekleşmesi

C) Pirüvik asit

D) Etil alkol



B) Glikolizden sonraki aşamalarda farklı enzimlerin kullanılması



C) Glikoliz sürecinde farklı miktarlarda ATP sentezlenmesi



D) Son ürünün oluşumu sırasında farklı miktarda NADH+H’ın yükseltgenmesi



E) Glikoliz sürecinde farklı yöntemlerle ATP sentezlenmesi

E) NADH + H+



2. Etil alkol fermantasyonu yapan bir hücrede glikoliz evresinden sonraki tepkimeleri yürüten enzimlerin etkinlik göstermesi engellenirse;



I. NADH + H+ ‘ın yükseltgenmesi,



II. ATP sentezi,



işaretli glikoz veriliyor.



Bu bakterinin oluşturacağı aşağıdaki moleküllerden hangisinde işaretli karbona rastlanmaz?

III. etil alkol oluşumu,



A) Aset aldehit

IV. pirüvik asit oluşumu





olaylarından hangileri gerçekleşemez?



A) Yalnız I



6. Etil alkol fermantasyonu yapan bir bakteriye, karbon atomları

B) Yalnız IV

D) III ve IV

B) Karbondioksit

C) Etil alkol

E) NADH+H+

D) Pirüvik asit

C) I ve III

7. Glikoliz reaksiyonları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden

E) I, II ve III

3. Etil alkol ve laktik asit fermantasyonlarında

aşağıdakilerden hangisi ortak olarak gerçekleşmez?



A) Monomer besinlerin enzimler yardımıyla parçalanması



B) Tepkimelerin hücrenin sitoplazmasında gerçekleşmesi



C) Belirli bir miktarda ısı artışına neden olması



D) Yadımlama ürünü olarak inorganik maddelerin oluşması



E) Ortam pH’sının azalmasına neden olması

Çözüm Yayınları

hangisi yanlıştır?



A) Tüm hücrelerde sitoplazmada gerçekleşir.



B) Reaksiyonlarda görev alan enzimler bütün canlılarda ortaktır.



C) Reaksiyonlar pirüvik asit oluşumuyla tamamlanır.



D) Sadece substrat düzeyinde fosforilasyonla ATP üretilir.



E) NADH + H + molekülünün yükseltgenmesi sağlanır.

8. X ve Y hücreleri tarafından gerçekleştirilen iki farklı

fermantasyon tepkimesiyle ilgili olarak aşağıdaki şema oluşturulmuştur. 6C

X ve Y hücreleri

esi

Xh

ücr

2 2C

Yh

4. Etil alkol fermantasyonunda gözlenen aşağıdaki



3C

ücr esi



2 3C

olaylardan hangisi laktik asit fermantasyonunda da gözlenebilir?



Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi doğru olur?



A) Aset aldehit oluşumu





B) Pirüvik asitten karbondioksit ayrılması

A) X ve Y hücreleri tarafından ortak gerçekleştirilen tepkime glikolizdir.



B) X hücresinde açığa çıkan net ATP miktarı daha fazladır.



C) Glikolizden sonra fosforilasyonunun gerçekleşmemesi



D) Organik son ürünle birlikte inorganik bir yan ürünün de oluşması



C) Y hücresinde fermantasyon sürecinde CO2 çıkışı gözlenir.



D) X hücresinde pirüvik asit oluşumu gözlenmez.



E) 2C’lu bir son ürünün oluşması



E) Y hücresinde tepkimeye bağlı olarak ortam pH’sı değişmez.

169

Test 10

1. A

9. Fermantasyon hızının X faktörüne bağlı değişimi grafikte

gösterilmiştir.

2. C

3. D

4. C

5. B

6. E

7. E

8. A

9. B 10. C 11. B 12. D

11. Laktik asit fermantasyonu tepkimelerine bağlı olarak aşağıdaki grafiklerden hangisi çizilemez?

Fermantasyon hızı



A)

Pirüvik asit miktarı

X

B)

ATP miktarı

Zaman

Zaman

Buna göre grafikteki X faktörü; I. sıcaklık, II. ortam pH’sı, III. glikoz miktarı, IV. oksijen miktarı verilenlerden hangileri olabilir? A) Yalnız I B) I ve II C) III ve IV D) I, II ve III E) II, III ve IV

C)

Sıcaklık

D)

NAD+ miktarı

Zaman E)

Zaman

pH

Zaman Termometre Dereceli silindir Gaz kabarcığı

Oksijensiz ortam Şekerli su ve maya hücreleri

Su



Bir öğrenci şekilde görülen deney düzeneğini hazırlayarak birim zamanda oluşan gaz kabarcığı sayısını ölçerek aşağıdaki tabloyu oluşturmuştur. Kullanılan glikoz Birim zamanda oluşan Sıcaklık ºC derişimi (g) kabarcık sayısı 25

5

5

25

10

9

30

5

15

30

10

20

35

10

30

Tablodaki verilere dayanarak aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?

170



A) Aynı sıcaklık değerinde ortamdaki glikoz derişiminin fazla olması fermantasyon hızını artırır.



B) Aynı glikoz derişiminde sıcaklığın fazla olduğu ortamdaki fermantasyon hızı az olduğu ortamdakinden fazladır.



C) Sıcaklığın sürekli artırılması, açığa çıkan gaz kabarcığı sayısını sürekli artırır.



D) Maya hücreleri, glikozu etil alkol fermantasyonunda kullanarak CO2 açığa çıkarır.



E) Birim zamanda açığa çıkan gaz kabarcığı sayısı, fermantasyon hızı hakkında fikir verir.

Çözüm Yayınları

10.

12. Şekildeki deney tüpleri cam boru ile birbirine bağlanıp bir

süre bekletildiğinde fenol kırmızısının sarı renk aldığı görülür. (Fenol kırmızısı CO2 ile sarı renk verir.)

O2 siz ortam

Glikoz çözeltisi

Fenol kırmızısı

Bira mayası

Düzenekte gerçekleşen olaylarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?



A) Bira mayaları etil alkol fermantasyonu sonucu CO2 açığa çıkarır.



B) Bira mayalarının bulunduğu deney tüpündeki glikoz miktarında azalma olur.



C) Bira mayalarının bulunduğu deney tüpünün pH’sı düşer.



D) Bira mayalarının bulunduğu deney tüpündeki gaz basıncı azalır.



E) Bira mayalarının bulunduğu deney tüpünün sıcaklığında artış gözlenir.

BÖLÜM 04 Test

Fermantasyon - 4 1. Fermantasyonla ilgili olarak,

5. Fermantasyon yapan iki hücreden;



I. Özel bir organelde gerçekleşmez.



II. Organik besin CO2 ve H2O’ ya kadar parçalanmaz.

H1 hücresi: –––––––––



III. Enerji verimi düşüktür.



IV. Substrat düzeyinde fosforilasyonla ATP sentezlenir.



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) I ve II



C) III ve IV

E) I, II, III ve IV

• Glikoz → Pirüvik asit



• Pirüvik asit → Aset aldehit



• NADH + H+ → NAD+



dönüşümlerinin tamamının gerçekleştiği hücresel yapı aşağıdakilerden hangisidir?



A) Sitoplazma

tepkimelerini gerçekleştirmektedir.



Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



A) a maddesi laktik asit olabilir.



B) b maddesi etil alkol olabilir.



C) H1 ve H2 hücresi fermantasyonla ilgili ortak enzimlere sahiptir.



D) H1 hücresinde pirüvik asitin a maddesine dönüşümü sırasında ATP sentezi olur.



E) a ve b maddelerinin oluşumu sitoplazmada gerçekleşir.

D) Hücre zarı

E) Mitokondri

Glikoz → 2 Pirüvik asit → 2 Etil alkol + 2CO2



Buna göre pirüvik asit oluşumundan sonra gözlenen ilk olay aşağıdakilerden hangisidir?



A) ATP üretimi



B) ATP tüketimi



C) Aset aldehit indirgenmesi

Isı



D) CO2’in açığa çıkması

V



E) NADH+ + H oluşumu

gerçekleşen fermantasyon olası şu şekilde özetlenebilir. Glikoz + 2ATP I

→ 2 Laktik asit + 4 ATP +

II

III

IV



Yukarıdaki tepkimede numaralandırılmış kısımlardan hangisi etil alkol fermantasyonu için yazılacak bir tepkime denkleminde kesinlikle yer almaz?



A) I

B) II

C) III

özetlenmiştir.



3. Laktik asit fermantasyonu yapan bir bakteri türünde

6. Aşağıda etil alkol fermantasyonun tepkime basamakları

C) Kloroplast Çözüm Yayınları



B) Ribozom

Glikoz → Pirüvik asit → b + CO2



2. Etil alkol fermantasyonu yapan bir hücrede;

Glikoz → Pirüvik asit → a

H2 hücresi: –––––––––

B) II ve III

D) I, II ve III



D) IV E) V

7. Glikoz ?

4.



Sentezlenen ATP miktarı

1

Pirüvik asit

2 3

Etil alkol Laktik asit

İki farklı son ürünün oluşturulduğu fermantasyon olayını özetleyen yukarıdaki evrelerle ilgili, aşağıdaki yargılardan hangisi söylenemez?



A) 1. evre glikoliz olup tüm fermantasyon çeşitlerinde ortak olarak gerçekleşir.



B) 2 ve 3 sonucu farklı ürünlerin oluşmasının nedeni farklı enzimlerin kullanılmasıdır.



Etil alkol fermantasyonu gerçekleşen bir hücredeki madde değişimini gösteren yukarıdaki grafikte “?” yerine aşağıdakilerden hangisi yazılabilir?



C) 1. evrede hem ATP sentezi hem de ATP hidrolizi gerçekleşir.



A) Sıcaklık



D) 2. ve 3. evrede NADH + H indirgenir.



E) 2. evrede CO2 çıkışı olurken 3. evrede olmaz.



B) CO2

D) Etil alkol

11

E) Glikoz

C) H2O

171

Test 11 8.

1. E

5. D

6. D

7. D

8. A

Miktar

Miktar



Havası alınmış ortam

9. D 10. B 11. C

Miktar

Glikoz çözeltisi

Bira mayaları



4. E

dönüşümü sırasında pirüvik asit, ATP ve CO2 miktarının bağıl değişimleri verilmiştir.

Renkli sıvı



3. C

10. Aşağıdaki grafiklerde bir hücrede glikozun etil alkole

a

Cam pipet

2. A

Zaman

Zaman

I

Dışarıdan hava almayacak şekilde hazırlanan deney düzeneğine glikoz çözeltisi ve sadece etil alkol fermantasyonu yaptığı bilinen bira mayaları konulmuştur.



Bira mayalarının yaşaması için uygun şartların sağlandığı deney düzeneğinde bir süre sonra cam pipet içindeki renkli sıvının pipetin a ucuna doğru hareket etme hızı;

II

Zaman III

Buna göre pirüvik asit, ATP ve CO2 miktarındaki değişimleri gösteren grafikler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir? Pirüvik asit miktarı

ATP miktarı

CO2 miktarı

A)

I

II

III

B)

I

III

II





I. bira mayalarının fermantasyon sonucu oluşturduğu CO2 miktarı,



II. bira mayalarının fermantasyon sonucu oluşturduğu su buharı miktarı,

C)

II

I

III

D)

III

II

I



III. bira mayalarının fermantasyon sonucu oluşturduğu etil alkol miktarı,

E)

II

III

I



faktörlerinden hangilerine doğrudan bağlıdır?



A) Yalnız I

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III Çözüm Yayınları



B) I ve II

11. Aşağıda iki farklı bakteri türü kullanılarak oluşturulan bir deney

9. Glikoliz tepkimeleri aşağıda şematik olarak özetlenmiştir. 6C

172

I

3C - P II

3C

1

2 Hassas bilye

Glikoz çözeltisi + Bira mayası hücreleri

P - 6C - P

Termometre



Termometre

düzeneği gösterilmiştir.

Glikoz çözeltisi + Yoğurt bakterileri

II 3C - P 3C Buna göre I, II ve III ile gösterilen aşamalarda gerçekleşen olaylarla ilgili olarak aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?



Düzenekteki bira mayalarının sadece oksijensiz solunum yaptığı bilindiğine göre aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez?



A) I. aşama sırasında ATP hidrolizi gerçekleşir.



A) Termometrelerdeki civa seviyesi yükselir.



B) II. aşama sırasında NAD+ molekülü indirgenir.



B) Cam borudaki hassas bilye 2 yönünde hareket eder.



C) I. ve II. aşama enzim denetiminde gerçekleşir.



C) Yoğurt bakterilerinin bulunduğu deney kabında su buharı oluşur.



D) II. aşama sırasında oksidatif fosforilasyon gerçekleşir.



D) Glikoz çözeltilerindeki derişim azalır.



E) II. aşama sonucunda pirüvik asit oluşur.



E) Bira mayasının bulunduğu kapta etil alkol oluşumu ve CO2 çıkışı gözlenir.

1. Glikozun kullanıldığı oksijenli solunum tepkimelerinde

5. Oksijenli solunumda;

aşağıdaki moleküllerden hangisi oluşamaz?



A) Karbondioksit



12

BÖLÜM 04 Test

Oksijenli Solunum - 1

B) Su

D) Isı

C) ATP

E) Amonyak



l. ATP,



ll. glikoz,



lII. oksijen,



IV. karbondioksit



moleküllerinden hangileri hem üretilir hem de tüketilir?



A) Yalnız I



B) l ve lI

D) III ve IV

C) lI ve III

E) l, ll ve lII

2. Aşağıda verilen organik bileşiklerden hangisi,

oksijenli solunumda diğerlerinden daha önce enerjiye dönüştürülür?



A) Glikoz



B) Glikojen

D) Nişasta

C) Sükroz

E) Maltoz

6. Bir hücrede oksijenli solunum sırasında gerçekleşen bazı değişimler grafikte gösterilmiştir.

Birey sayısı



3. Hücrede gerçekleşen oksijenli solunum tepkimeleri ile

ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?



A) Organik besinler inorganik bileşenlerine kadar parçalanır.



B) Sadece sentez tepkimelerinin hızlı olduğu zamanlarda gerçekleşir.

Çözüm Yayınları

l ll lll Zaman

Grafikteki numaralandırılmış yerlere gelebilecekler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak gösterilmiştir? l

ll

lll



C) Ortam sıcaklığı ve pH’sindeki değişimden etkilenir.

A)

O2

Enzim

CO2



D) Ortamdaki ışık miktarından etkilenmez.

B)

Glikoz

CO2

O2



E) Hücrenin ihtiyacı olan enerjinin karşılanmasını sağlar.

C)

CO2

O2

Pirüvik asit

D)

CO2

Enzim

O2

E)

H 2O

Enzim

CO2



4. Oksijenli solunum reaksiyonları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



A) Tüm canlı hücrelerde sitoplazmada başlar ve mitokondride tamamlanır.



B) ETS elemanları görev alır.



C) Ortamda oksijen bulunması durumunda gerçekleşir.



D) Substrat düzeyinde fosforilasyon ve oksidatif fosforilasyon gerçekleşir.



E) ATP’nin hem üretimi hem de tüketimi gerçekleşir.

173 7. Aşağıdakilerden hangisi ökaryot hücrelerde gözlenen oksijenli solunum ve fermantasyon olayları için ortak değildir?



A) ATP nin üretilmesi ve tüketilmesi



B) Olayın sitoplazmada tamamlanması



C) Enzimlerin etkinlik göstermesi



D) Monomer organik maddelerin parçalanması



E) Isı enerjisinin açığa çıkması

Test 12

1. E

4. A

5. A

6. D

7. B

8. C

9. C 10. D 11. D 12. E

reaksiyonlarında üretilen;

X

Renkli sıvı Glikoz çözeltisi

KOH Cam kap (KOH: CO2 tutucu)



Yukarıdaki deney düzeneğinde cam kaba oksijenli solunum yapan bakteriler eklenip bir süre bekletilirse;



l. termometrenin ısı miktarının artması,



ll. renkli sıvının X yönünde hareket etmesi,



lll. cam kaptaki oksijen ve glikoz miktarının azalması



değişimlerinden hangileri gerçekleşir?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll

gerçekleştiği halde etil alkol fermantasyonunda gerçekleşmez? A) Karbondioksit oluşumu



B) Enzim etkinliği



C) ETS’nin kullanılması



D) ATP sentezi



E) Isı enerjisinin açığa çıkması



ll. CO2,



lll. H2O



moleküllerinden hangileri kloroplast organelinde fotosentez tepkimelerinde kullanılabilir?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll

D) II ve III

C) I ve II

E) I, ll ve lll

E) l, ll ve lll

9. Aşağıdaki olaylardan hangisi oksijenli solunumda



l. ATP,

C) I ve III

Çözüm Yayınları

D) lI ve lll









3. B

11. Fotosentetik ökaryot bir hücrede oksijenli solunum

Termometre

8.

2. A

12. Oksijenli solunumda gözlenen madde miktarındaki

değişimlerle ilgili aşağıdaki grafiklerden hangisi doğru değildir?



A)

ATP miktarı

B)

Glikoz miktarı

Zaman C)

H2O miktarı

Zaman D)

CO2 miktarı

10. C6H12O6 + 6O2 → 6CO2 + 6H2O + 32ATP

174

Yukarıdaki gibi özetlenen bir tepkimenin gerçekleştiği hücre ile ilgili,



I. Çok sayıda mitokondriye sahiptir.



II. Tepkimenin başlangıç bölümünü sitoplazmasında gerçekleştirir.



III. Oksijen bulunmayan ortamda canlılığını sürdüremez.



IV. Oksijenli solunumla ATP sentezi yapar.



yargılarından hangilerinin doğruluğu kesindir?



A) Yalnız II



B) I ve II

D) II ve IV

Zaman E)

Zaman

Serbest enzim miktarı

C) II ve III

E) I, III ve IV

Zaman

13

BÖLÜM 04 Test

Oksijenli Solunum - 2 1. Oksijenli solunumda aşağıdaki moleküllerden hangisi

5. Aşağıdakilerden hangisi fotosentez ve oksijenli





A) Elektron taşıma sisteminin görev alması



B) Işık enerjisi kullanılarak ATP sentezlenmesi



C) Karbondioksitin tüketilmesi



D) Oksijenin üretilmesi



E) CO2 ve H2O nun oluşması

doğrudan substrat olarak kullanılmaz? A) Glikoz



B) Selüloz

D) Yağ asiti

solunumda ortak olarak görülen olaylardan biridir?

C) Gliserol

E) Amino asit

2. Bir hücrenin oksijenli solunumla ATP sentezi yapabilmesi

6.

için aşağıdakilerden hangisinin hücrede bulunması zorunlu değildir?



A) Mitokondri



B) ATP sentaz enzimi



C) Oksijen



D) ADP ve inorganik fosfat



E) Organik besin monomeri



bulunduğu ortamdaki;



ll. glikoz,



lll. oksijen,



lV. ışık

Y

Aynı türden bakteriler kullanılarak hazırlanan deney düzeneğinde ağzı açık olan petri kabında (X) bakterilerin ürediği; havası alınmış ve üzeri hava almayacak şekilde kapatılmış petri kabında (Y) ise bakterilerin üreyemediği gözlenmiştir. Bu deneyden;



l. deneyde kullanılan bakteri türünün oksijenli solunum yaptığı,



ll. X petri kabında besin miktarı azalırken, Y petri kabında besin miktarının değişmediği,



lll. X petri kabında ısı artışı olurken, Y petri kabında ısı değişiminin olmadığı sonuçlarından hangileri çıkarılabilir?

A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll D) l ve ll E) l, ll ve lll



faktörlerinden hangilerinin artırılması bakterilerdeki oksijenli solunum tepkimelerinin hızına etki edebilir?



A) l ve ll



Çözüm Yayınları

3. Oksijenli solunum yapan heterotrof bakterilerin l. sıcaklık,

Besi ortamı

X





Bakteri kolonisi

B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

7.

Glikoz P

E) l, ll, ll ve lV

Pirüvik asit R

S

Laktik asit

4. Oksijenli solunum ile ilgili aşağıdaki özelliklerden hangisi fermantasyon için geçerli değildir?



Karbondioksit + Su Yukarıda insan çizgili kas hürcesinde gerçekleşen oksijenli solunum ve fermantasyon reaksiyonları özetlenmiştir. Buna göre,



A) Sıcaklık artışına neden olması



B) Harcanandan fazla ATP üretilmesi



C) Katabolik bir tepkime olması





D) Hidrojenin oksijenle birleşip suyu oluşturması



ifadelerinden hangileri doğrudur?



E) Hücre metabolizmasında kullanılacak ATP’nin sentezlenmesi



A) Yalnız l



l. P sitoplazmada gerçekleşir.



ll. R oksijen yetersizliğinde gerçekleşir. lll. S deki enerji verimi R den fazladır.



B) Yalnız lll

D) ll ve lll

E) l, ll ve lll

C) l ve ll

175

Test 13

1. B

2. A

3. D

4. D

5. A

6. E

7. E

8. C

9. E 10. C 11. E 12. C

8. Oksijenli solunum tepkimelerinde aşağıdaki olaylardan

11. Aşağıda K, L ve M hücrelerinin bir molekül glikozu



A) Metabolik olaylar için gerekli olan ATP’nin üretilmesi





B) Monomer organik moleküllerinin inorganik moleküllere parçalanması

6



C) İnorganik moleküllerin organik moleküllere dönüştürülmesi

2



D) Elektron taşıma sistemi elemanlarının görev alması



E) Çeşitli enzimlerin kullanılması

hangisi gerçekleşmez?

parçalayarak oluşturdukları CO2 miktarları verilmiştir.

Oluşan CO2 miktarı

K

L

Zaman

M

Grafiğe göre,



l. K hücresi laktik asit, L hücresi etil alkol fermantasyonu yapmıştır.



ll. M hücresi oksidatif fosforilasyon yapmıştır.



lll. M hücresinde glikoz inorganik bileşenlerine kadar parçalanmıştır.



yorumlarından hangileri yapılabilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) Il ve lIl

C) I ve II

E) l, ll ve lll

9. Aşağıda fotosentez ve oksijenli solunum arasındaki madde geçişi gösterilmiştir.

Oksijenli solunum

Fotosentez



K

Buna göre,



I. K organik ve inorganik yapılı bir molekül olabilir.



II. L kesinlikle inorganik yapılı bir moleküldür.



III. K, oksijenli solunum dışında farklı bir metabolik olayda kullanılabilir.



ifadelerinden hangileri söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

Çözüm Yayınları

L

C) Yalnız III

E) I, II ve III

12. Bir bitki hücresinde gerçekleşen bazı dönüşüm tepkimeleri aşağıda verilmiştir.



Selüloz lV Glikoz + O2 lll

176 10. Oksijenli solunum, fermantasyon ve fotosentez olayları için;

l. özel bir organelde gerçekleşebilme,



ll. hücre metabolizması için gerekli ATP’yi sentezleyebilme,



lll. enzim denetimli olarak gerçekleşme



özelliklerinden hangileri ortaktır?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

E) ll ve lll

C) Yalnız lll

l ll

CO2 + H2O

Nişasta

Numaralandırılmış tepkimelerle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?



A) l oksijenli solunum, ll fotosentezdir.



B) ll sonucu meydana gelen glikoz, lll ile depo polisakkaritine, lV ile yapısal polisakkarite dönüşebilir.



C) l ve ll hücrede aynı zaman diliminde gerçekleşemez.



D) l de üretilen ATP, lll ve lV gerçekleşirken kullanılabilir.



E) ll kloroplast organelinde gerçekleşir.

1. Oksijenli solunum yapan fotoototrof prokaryot bir hücrede,

5. Hücre solunumunda gözlenen;

oksijenli solunumda kullanılan aşağıdaki moleküllerden hangisi dışarıdan alınabilir?



A) ADP



14

BÖLÜM 04 Test

Oksijenli Solunum - 3

B) Enzim

D) Oksijen

C) Klorofil

E) Glikoz



l. mitokondri etkinliği,



II. karbondioksit çıkışı,



III. ATP sentezi,



IV. sadece inorganik son ürünlerin oluşumu



olaylarından hangileri hücrenin solunum şekli hakkında kesin fikir verir?



A) I ve IV



B) ll ve lll

D) I, II ve III

C) lll ve lV

E) l, II, lll ve IV

2. Aşağıdaki olaylardan hangisi oksijenli solunum

6. Havası alınmamış bir kaba karıncalar konularak bir deney



A) Ortam sıcaklığının aşırı artması





B) Hücrelere ulaşan glikoz miktarının artması



C) Ortamdaki karbondioksitin artıp, oksijenin azalması



D) Ortam pH’sının tolerans sınırları dışına çıkması



E) Glikoliz evresinde görevli enzimlerin yapısının bozulması

düzeneği hazırlanmıştır.

tepkimelerini olumsuz etkilemez?

Cam fanus

Kireç suyu Besin

Çözüm Yayınları

Canlı karınca

3. Oksijenli solunum yapan bir hücrede solunuma bağlı olarak;



Yukarıdaki gibi hazırlanan deney düzeneğiyle ilgili,



l. Cam fanustaki karıncalar bir süre oksijenli solunum yapar.



ll. Bir süre kireç suyunda bulunma olur.



lll. Cam fanusta oksijen basıncı zamanla artar.



yargılarından hangileri söylenebilir? A) Yalnız l



l. ATP,





ll. karbondioksit,





lII. su





moleküllerinden hangilerinin oluşması için mitokondri bulunması zorunlu değildir?



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) lI ve llI

C) I ve II

E) l, ll ve lll

B) I ve II

D) lI ve III

C) I ve III

E) l, ll ve lll

7. Canlı sistemde gözlenen bazı enerji dönüşümleri aşağıda şematize edilmiştir.



1

Işık enerjisi

Kimyasal bağ enerjisi

177 2

Kimyasal enerji

4. Oksijenli solunum, fermantasyon ve fotosentez olaylarında

aşağıdaki moleküllerden hangisi ortak olarak kullanılabilir?



A) Glikoz

B) ATP



C) Klorofil

D) Oksijen



E) Karbondioksit

3

Isı enerjisi



Buna göre oksijenli solunumda yukarıdaki dönüşüm olaylarından hangileri gerçekleşebilir?



A) Yalnız 1



B) Yalnız 2

D) 1 ve 2

E) 2 ve 3

C) Yalnız 3

Test 14

1. D

8. Aşağıda verilen deney düzeneğinde hava akımının belirtilen

2. B

3. E

4. B

t1

Deney düzeneği ile ilgili,

Kireç suyu -lll-



l. l. kapta fotosentez ve solunum devam eder.



ll. l. ve ll. kapta sıcaklık artışı gözlenir.



lll. lll. kapta kireç suyu bulanır.



yargılarından hangileri söylenebilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız Ill

D) Il ve llI

8. E

9. A 10. A 11. D 12. E

Oksijen tüketim hızı





7. C

gösterilmiştir.

Hava



6. B

11. Aşağıda ökaryot bir hücrede oksijen tüketim hızındaki değişim

yönde gerçekleşmesi sağlanmıştır.

Bitki Fare -l-ll(Kireç suyu CO2 tutucudur.)

5. A



C) I ve II

E) l, ll ve lll

t2

t3

Zaman

t4

Grafiğe göre,



l. t2 de birim zamanda tüketilen glikoz miktarı t1 dekinden fazladır.



ll. t3 de CO2 oluşum hızı en yüksek seviyededir.



lll. t4 deki mitokondri etkinliği t1 dekine göre azalmıştır.



ifadelerinden hangileri söylenebilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll



l. CO2 çıkışı,



ll. H2O oluşumu,



lll. ATP sentezi,



lV. ısı artışı



olaylarından hangilerinin gözlenmesi oksijen harcandığını kanıtlar?



A) Yalnız ll



B) l ve ll

D) ll ve lV

Çözüm Yayınları

9. Bir hücrede hücresel solunumda;

C) l ve lll

E) lll ve lV

12.

1

Termometre

X

Oksijenli solunum yapan bakteri

Glikoz çözeltisi

178

Glikoz çözeltisi + Etil alkol fermantasyonu yapan bakteriler

Zaman

Mantar kapak

CO2 tutucu

25°C CO2

Termometre

Renkli sıvı

Mantar kapak

10.

2

25°C 25°C Glikoz çözeltisi + Oksijenli solunum yapan bakteriler



Yukarıdaki gibi hazırlanan deney tüpü uygun sıcaklıkta bekletilmektedir.







Deney tüpündeki solunum reaksiyonlarına bağlı olarak çizilen grafikte X yerine; l. glikoz, ll. oksijen, lll. ortam pH’sı, lV. ortam sıcaklığı



değişkenlerinden hangileri yazılamaz?



yorumlarından hangileri doğru olabilir?



A) Yalnız lV



A) Yalnız l



B) l ve ll

D) ll ve lll

E) lll ve lV

C) l ve lV

Uygun şartların sağlandığı yukarıdaki deney düzeneğinde gerçekleşen olaylarla ilgili,



l. Renkli sıvı 2 yönünde hareket eder.



ll. Her iki kapta da sıcaklık değeri bir süre yükselir.



lll. Her iki kapta da CO2 tutucu matlaşır.



B) Yalnız ll

D) ll ve lll

E) l, ll ve lll

C) I ve III

1. Oksijenli solunumla enerji üretimi sırasında gerçekleşen;

5. Oksijenli solunum sırasında aşağıdaki moleküllerden

hangisi diğerlerine göre daha kısa sürede ve daha çok net ATP üretimi sağlar?



I. glikoliz evresi,



II krebs döngüsü,



A) Glikoz



III. ETS



B) Nişasta



aşamalarından hangileri ökaryot bir hücrenin sitoplazmasında başlar ve tamamlanır?



C) Fruktoz 1-6 difosfat



D) Fosfogliser aldehit (PGAL)



A) Yalnız I



E) Fruktoz monofosfat



15

BÖLÜM 04 Test

Oksijenli Solunum - 4

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

2. Aşağıda canlı hücrelerde gerçekleşen oksijenli solunum reaksiyonu özetlenmiştir.



C6H12O6 + 6O2 → 6CO2 + 6H2O + ATP



Buna göre aşağıdakilerden hangisi reaksiyonla ilgili doğru bir açıklama değildir?



A) Enzimlerin denetiminde gerçekleşir.



B) ATP sentezi sadece oksidatif fosforilasyonla gerçekleştirilir.



C) Ökaryot hücrelerde sitoplazmada başlar, mitokondride tamamlanır. E) Organik besin inorganik bileşenlerine kadar parçalanır.

3. Ökaryot bir hücrede aşağıdakilerden hangisi oksijenli solunum olayı sırasında sitoplazmadan mitokondriye geçmez?



D) ADP

Glikoz → Pirüvik → asit Çözüm Yayınları



B) NADH + H+

1 3

D) Organik besinin yapısındaki kimyasal bağlar yıkılır.

A) Oksijen

olaylar gösterilmiştir.

2





6. Aşağıdaki şekilde hücre solunumu sırasında gerçekleşen

Krebs → ETS

5

6 5 CO2



4

5



Buna göre numaralandırılmış olaylarla ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?



A) 1 ve 2 → NADH + H+



B) 3 → O2



C) 4 → CO2



D) 5 → ATP



E) 6 → FADH2

C) Fosfat

E) Fosfogliseraldehit

7. Ökaryot bir hücrede krebs devri reaksiyonları ile ilgili, 4. Oksijenli solunumda mitokondride gerçekleşen

aşağıdaki olaylardan hangisi sadece krebs döngüsü reaksiyonlarında meydana gelir?



I. Mitokondride gerçekleşir.



II Karbondioksit açığa çıkar.



A) ATP sentezlemesi



III. Substrat düzeyinde fosforilasyon gözlenir.



B) FADH2 oluşumu



IV. Oksijen reaksiyonlara doğrudan katılır.

NADH+H+



açıklamalarından hangileri doğrudur?

D) H2O çıkışı



A) Yalnız IV

E) Enzim kullanılması





C)



oluşumu

B) I ve II

D) I, II ve III

E) I, II ve IV

C) II ve III

179

Test 15

1. A



II. FAD+,



III. Pirüvik asit,



IV. ATP

5. C

6. C

7. D

8. C

9. D 10. B 11. E 12. E





moleküllerinden hangileri koenzim yapılı olup tekrar tekrar kullanılabilir?



A) Yalnız I



4. B

miktarda bira mayası hücresi konulmuştur. Kaplardan birisinin ağzı hava girişi sağlanacak şekilde açık bırakılırken diğeri mantar tıpa ile hava almayacak biçimde kapatılmıştır.

NAD+,

I.

3. E

11. İçerisinde glikoz çözeltisi bulunan iki deney kabına eşit

8. Oksijenli solunumda;

2. B

B) Yalnız IV

D) III ve IV

Mantar tıpa Oksijensiz ortam

Glikoz çözeltisi Bira mayası hücreleri

C) I ve II

E) I, II ve III

Bir süre sonra , bu iki deney düzeneğinde;

9. Oksijenli solunum sürecinde meydana gelen bazı tepkimeler aşağıda verilmiştir. Glikoz

1 2 → Pirüvik asit → Asetil CoA



Verilen tepkimelerle ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?



A) 1 numaralı tepkime tüm canlı hücrelerde sitoplazmada gerçekleşir.



B) 2 numaralı tepkimenin gerçekleşmesi solunum tepkimelerinde oksijen kullanıldığını kanıtlar.



C) 2 numaralı tepkimede hem CO2 çıkışı olur hem de NAD+ indirgenir.



E) 1 numaralı tepkime sırasında NAD+ indirgenir.

II. deney kaplarındaki ısı değerleri,



III. deney kaplarındaki CO2 oranları



değişkenlerinden hangilerinde farklılık gözlenebilir?



A) Yalnız I

+

I

Krebs tepkimelerinde indirgenebilme

II

+

ETS'deki taşıyıcı moleküllere elektron aktarma

+

III

Sadece oksijenli solunumda görev alma

–

IV

(+: İlgili özelliğin bulunduğunu, –: İlgili özelliğin bulunmadığını ifade eder.)

Buna göre numaralı bölümlere gelmesi gereken işaretler sırasıyla hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) +, –, +, –

B) –, +, +, +

C) +, +, +, +

D) –, +, +, – E) –, +, –, +

H+

H+

H+

H+ H+

H+

H+

H+



H+ H+ + H

H+ + H H+

e

e

ATP sentaz

180

Sitoplazmada kullanılabilme

H+

e e e FADH2 + + H NADH + H+ H FAD+ O2 H+ H+ H+ NAD+ + H

FAD

E) I, II ve III

aşağıda şematik olarak verilmiştir.

yapan NAD+ ve FAD koenzimleriyle ilgili aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. NAD

C) Yalnız III

12. Mitokondride ETS elemanlarının krista üzerindeki konumu

10. Ökaryot hücrelerin oksijenli solunumu sırasında görev

Özellik

B) Yalnız II

D) I ve II

Zarlar arası bölge

D) 1 numaralı tepkimede substrat düzeyinde, 2 numaralı tepkimede oksidatif fosforilasyon görülür.



1442443



I. deney kaplarındaki glikoz miktarı,



Çözüm Yayınları





H+ ADP H+ ATP H+ + + P H H 2O

Buna göre,



I. NADH + H+ moleküllerinin yükseltgenmesiyle ETS’ye elektron transferi yapılır.



II. Son elektron alıcısı olan oksijen düşük enerjili hale gelmiş elektronlar ve protonlar ile birleşerek suyu oluşturur.



III. Elektron taşınması sırasında açığa çıkan enerji ısı oluşumu ve fosforilasyona neden olur.



IV. Matriks ve zarlar arası bölge arasında proton geçişleri olur.



ifadelerinden hangileri söylenebilir?



A) I ve II



B) II ve III

D) I, II ve III

C) III ve IV

E) I, II, III ve IV

16

BÖLÜM 04 Test

Oksijenli Solunum - 5 1. Hücre solunumunun temel amacı aşağıdakilerden

5. Oksijenli solunum reaksiyonlarında kullanılan;

hangisidir?



A) Polimerlerin yapıtaşlarına hidroliz edilmesi



B) Hücrenin yapısal bileşenlerinin sentezlenmesi



C) Organik bileşiklerdeki kimyasal bağ enerjisinin kullanılabilir enerji formuna dönüştürülmesi



D) Organik maddelerin inorganik bileşenlerine parçalanması



E) İnorganik maddelerden organik bileşenlerin sentezlenmesi



I. fruktoz difosfat,



II. glikoz,



III. 2 Asetil CoA,



IV. 2 pirüvik asit



moleküllerinin yıkımları sırasında oluşan net ATP miktarlarının karşılaştırılması aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?



A) I > II > IV > III

B) I = II > IV > III



C) II > I > III > IV

D) I = II > III = IV



E) II > I > III = IV

2. Bir hücrede aşağıdakilerden hangisinin gözlenmesi bu hücrenin oksijenli solunum yaptığını kanıtlar?



A) Glikozun pirüvik asite dönüşmesi



B) Pirüvik asitin asetil CoA ya dönüşmesi



C) Substrat düzeyinde fosforilasyonla ATP sentezlenmesi



D) CO2, ATP ve ısı oluşumunun gerçekleşmesi



E) NAD+ ların H alarak indirgenmesi

6. Oksijenli solunumun ETS (elektron taşıma sistemi) evresi

Çözüm Yayınları

ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

3. Oksijenli solunumla ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?



A) Ökaryot hücrelerde sitoplazmada başlar mitokondride tamamlanır.



B) Substrat düzeyinde ve oksidatif fosforilasyonla ATP sentezlenir.



C) Organik besin CO2 ve H2O’ya kadar parçalanır.



D) Fermantasyona göre enerji verimi yüksektir.



E) Oksijene besin monomerlerini yakmak için ihtiyaç duyulur.



A) Mitokondri zar yüzeyleri arasındaki proton derişimi farkı ATP sentezini sağlar.



B) Elektron taşıyan moleküllerin hepsi protein yapılıdır.



C) Protonların zarlar arası boşluğa pompalanmasında ETS molekülleri etkili olur.



D) ETS’de oksidatif fosforilasyonla ATP sentezi yapılır.



E) ETS de ATP sentaz enzimi aktifliği gözlenir.

7. Solunum tepkimeleri ve fermantasyonda gözlenen; 4. Oksijenli solunum yapan ökaryot bir hücrede;

I. ATP,



II. NADH + H+,



III. pirüvik asit

I. Pirüvik asit → Aset aldehit



II. Pirüvik asit → Asetil CoA



III. FAD + 2H → FADH2



IV. Glikoz





moleküllerinden hangileri glikoliz evresinden gelerek doğrudan mitokondriye geçmez?



A) Yalnız I





B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

V.

NAD+

181

→ Pirüvik asit

+ 2H → NADH + H+



dönüşüm olaylarından hangileri hücrenin gerçekleştirdiği solunum çeşidinin belirlenmesinde kullanılamaz?



A) I ve II



B) I ve IV

D) IV ve V

E) I, II ve III

C) III ve V

Test 16

1. C

8. Oksijenli solunumda kullanılan O2 ile açığa çıkan CO2

A)

3. E

4. A

5. A

6. B

7. D

8. A

9. E 10. D 11. E

10. Aşağıda mitokondri organelinin yapısı verilmiştir.

arasındaki ilişki aşağıdaki grafiklerden hangisiyle ifade edilebilir?



2. B



DNA

Matriks

O2 miktarı

O2 miktarı

Dış zar Ribozom

C)

O2 miktarı

D)

O2 miktarı

CO2 miktarı

CO2 miktarı E)

Krista

CO2 miktarı

CO2 miktarı

O2 miktarı

B)

İç zar

RNA



Buna göre mitokondri ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yapılamaz?



A) ETS elemanları kristada yer alır.



B) Krebs döngüsü reaksiyonları matrikste gerçekleşir.



C) Matrikste substrat düzeyinde fosforilasyon gerçekleşir.



D) Oksijenli solunumda suyun açığa çıkması dış zarda gerçekleşir.



E) Matriksteki protonlar ETS molekülleri aracılığıyla iç ve dış zar arasındaki boşluğa pompalanır.

9. Bir öğrenci aşağıdaki deney düzeneğini hazırlayarak, sıcaklığı yavaş yavaş 0 ºC den 60 ºC’ye kadar artırıyor.

Cam balon

Termometre



Aerob bakteri + Glikoz

Su dolu cam kap



Çözüm Yayınları

CO2 miktarı

11. Aşağıda şekilde görüldüğü gibi X kabına glikoz çözeltisi ve

aerob bakteriler, Y kabına ise kireç suyu eklenmiştir. Kaplar birbirine bir cam boru sistemi ile bağlanmıştır. Deneyin başlangıcında M musluğu açılarak X kabına hava girişi sağlanmış ve daha sonra musluk kapatılmıştır. T musluğu kapalı durumdadır. M musluğu



1

Civa

2

T musluğu

Isıtıcı

Deney sırasında meydana gelen olaylarla ilgili;



Cam boru

Cam balondaki CO2 miktarı

Y

X

Ortamdaki glikoz miktarı

Kireç suyu

Glikoz çözeltisi + Aerob bakteriler Buna göre,

I

182

Sıcaklık

II

Sıcaklık

Cam balondaki H2O buharı miktarı

III

Sıcaklık



grafiklerinden hangileri çizilebilir?



A) Yalnız I



B) I ve II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve III



I. M musluğu tekrar açılmazsa X kabındaki bakteriler bir süre sonra ölür.



II. T musluğu kapalı tutulursa cam borudaki civa 2 yönünde hareket edebilir.



III. T musluğu açılırsa Y kabındaki kireç suyunda bulanma gözlenebilir.



IV. M ve T musluğu birlikte açılırsa X kabındaki gaz basıncı düşer.



yorumlarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız IV



B) Yalnız II

D) III ve IV

E) I, II ve III

C) I ve II

17

BÖLÜM 04 Test

Oksijenli Solunum - 6 1. Oksijenli solunumda kullanılan organik besin çeşidine

4. Oksijenli solunumun elektron taşıma sistemi (ETS)



A) Ortamdan alınan O2 miktarı



I. karbondioksitin açığa çıkması,



B) Ortama verilen CO2 miktarı



II. elektronların oksijene iletilmesi,



C) Sentezlenen ATP miktarı



III. ATP sentezi,



D) ATP sentez mekanizması



E) Oluşan son ürün çeşidi

bağlı olarak aşağıdakilerden hangisi değişmez?

basamağında;



IV. FADH2 nın yükseltgenmesi



olaylarından hangileri gerçekleşir?



A) Yalnız I



B) I ve II

D) III ve IV

C) II ve III

E) II, III ve IV

5. Ökaryot bir hücrede,

2. Solunum reaksiyonlarına bağlı olarak;

• sitoplazmadaki CO2 oranının arttığı,



• glikoz miktarının azaldığı,



• ATP miktarının arttığı



C6H12O6 + 6O2 → 6CO2 + 6H2O + ATP + Isı



şeklinde özetlenen oksijenli solunumla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez?



A) Organik molekülün yapısındaki kimyasal bağ enerjisi ATP ve ısı enerjisine dönüşür.



B) Tepkime sonucu bitkilerdeki fotosentez için ham madde oluşturulur.



C) Tepkimenin gerçekleşme amacı hücrenin ihtiyaç duyduğu enerjiyi karşılamaktır.

tespit edilen bir hücre ile ilgili aşağıdakilerden hangisi kesin olarak söylenir?





A) Sitoplazmadaki alkol oranı artmıştır.

D) Oksijenli solunumda organik molekül inorganik bileşenlerine kadar parçalanır.

B) FAD’lar H+ taşıyıcısı olarak kullanılmıştır.



E) Üretilen ATP fotosentez tepkimeleri sırasında kullanılır.



C) Mitokondri faaliyetinde artış olmuştur.



D) Fosforilasyon gerçekleşmiştir.



E) Reaksiyonlar sırasında H2O çıkışı olmuştur.

Çözüm Yayınları



Glikoz

6. 6P

2X 2Y 4X Pirüvik asit

Z

Ase CoA til Mitokondri Kullanılan glikoz miktarı

3.

t1

t2

T

Zaman

t3



Yukarıda oksijenli solunuma bağlı olarak kullanılan glikoz miktarının zamana bağlı değişim grafiği verilmiştir.



Buna göre,



Yukarıda şematize edilen dönüşüm olaylarında X, Y, Z, T ve P yerine gelmesi gerekenler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?



A) X → ATP

B) Y → NADH + H+



C) Z → H2O

D) T → CO2



E) P → O2

7. Oksijenli solunumun mitokondride gerçekleşen

tepkimelerinde aşağıdaki olaylardan hangisi gözlenmez?



I. t1 aralığında ATP üretimi artmıştır.



II. t2 aralığında açığa çıkan CO2 miktarı azalmıştır.



A) Glikozun pirüvik asite parçalanması



III. t3 aralığında solunum enzimlerinin etkinliği durmuştur.



B) Substrat düzeyinde ATP sentezi



C) NAD ve FAD’ın indirgenip yükseltgenmesi



D) CO2’ın açığa çıkması



E) H2O’nun açığa çıkması



yargılarından hangileri söylenemez?



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

183

Test 17

1. D

8.

2. D

3. B

4. E

7. A

8. B

Glikoz

Hidroliz

Polipeptit Hidroliz

L + M

R

Pirüvik asit Çimlenen bezelye tohumları (kuruyken 20 gr)



Asetil CoA

Çimlenen fasülye tohumları (kuruyken 20 gr)

Islak talaş

I. ortam sıcaklığının solunum hızına etkisini incelemek,



II. çimlenme sırasında hangi tohum çeşidinin solunum hızının daha fazla olduğunu tespit etmek,



III. ortamdaki oksijen oranının solunum hızına etkisini incelemek



verilenlerden hangileri olabilir?



A) Yalnız I



D) I ve II

C) Yalnız III

ETS



Yukarıda çeşitli organik moleküllerin oksijenli solunum reaksiyonlarına katılımları şematize edilmiştir.



Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?



A) K yağ ise M gliserol, L yağ asidi olabilir.



B) R, 2Clu bir amino asittir.



C) G yapısında glikozit bağı bulundurur.



D) L, M ve R, reaksiyonlara karbon sayıları uygun bileşiklere çevrilerek katılmışlardır.



E) Amino asitlerin tümü glikoliz reaksiyonlarına katılır.

E) II ve III Çözüm Yayınları



B) Yalnız II

NH3

Krebs

Şekildeki deney düzeneklerinini hazırlayıp oda sıcaklığında bırakan ve 24 saat sonra termometrelerin gösterdiği sıcaklıkları karşılaştıran bir araştırmacının amacı;



9. D 10. E 11. A

Hidroliz

K

termos

6. E

G

10.

termometre

5. E

11.

9.

KOH

Oksijenli solunum yapan bakteriler + glikoz çözeltisi (Ağzı açık ortam)

I

Çimlenen tohumlar

II Renkli sıvı

Etil alkol fermantasyonu yapan bakteriler + glikoz çözeltisi (Ağzı kapalı havası alınmış ortam)

184

Yukarıdaki gibi hazırlanan deney düzenekleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğru değildir?



A) Her iki ortamın pH değeri düşer.



B) Her iki ortamda CO2 çıkışı gözlenir.



C) Her iki ortamda sıcaklık artışı gözlenir.



D) Her iki ortamda organik ve inorganik yapılı son ürünler oluşur.



E) Her iki ortamda zaman içinde glikoz derişimi azalır.



Yukarıdaki gibi hazırlanan deney düzeneğinde bir süre sonra renkli sıvının I yönünde yükselmesi;



I. çimlenen tohumların oksijenli solunumda oksijeni kullanmasına bağlı olarak basıncının azalması,



II. çimlenen tohumların fotosentez sırasında ortamdaki CO2’i kullanmasına bağlı olarak gaz basıncının azalması,



III. çimlenen tohumların oksijenli solunumu sonucu oluşan CO2’nin KOH tarafından tutulması



verilenlerden hangileri ile açıklanamaz?



A) Yalnız II



B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

BİRE BİR 1. Ökaryot bir hücrede oksijenli solunum ve fotosentez

5. Işık miktarı sabit tutulan bir ortamda, saydam bir

olaylarının tümünün gerçekleşebilmesi için;



l. ribozom,



ll. kloroplast,



lll. mitokondri



organellerinden hangilerinin bulunması zorunludur?



A) Yalnız l



18

BÖLÜM 04 Test

B) Yalnız ll

D) l ve ll

fanus içinde bulunan yeşil bir bitkinin fotosentez hızını belirlemek için;

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll



l. kullanılan CO2 miktarını ölçme,



ll. ölçmede belirli bir süreyi birim olarak kullanma,



lll. bitkide tüketilen H2O miktarını ölçme



uygulamalarından hangileri gerekli ve yeterlidir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) ll ve lll

2. Fotosentezde aşağıdaki olaylardan hangisi ilk olarak gerçekleşir?



A) ATP sentezlenmesi



B) Oksijenin üretilmesi



C) Klorofilin ışığı absorbe etmesi



D) Organik besin sentezlenmesi



E) Karbondioksit kullanılması

6. Kapalı bir sistemde, fotosentez yapan iki tür canlı ile

heterotrof beslenen ve oksijensiz solunum yapan bir tür canlı bulunmaktadır. Bu ortamdaki, ışık şiddetinde, CO2 miktarında ve O2 miktarında 24 saat boyunca meydana gelen değişimler grafikte a, b ve c eğrileriyle gösterilmiştir.

3. Hücrelerde enerji elde etmek için izlenen metabolik yollardan bazıları aşağıda verilmiştir.



l. Laktik asit fermantasyonu



ll. Fotosentez



lll. Etil alkol fermantasyonu



lV. Oksijenli solunum





Çözüm Yayınları

Miktar a b c

Bu metabolik yollardan hangileri hem çizgili kas hücrelerinde hem de heterotrof aerob bir bakteride gerçekleşebilir? A) Yalnız IV



B) l ve lV

D) lll ve lV

C) ll ve lll

Zaman

Buna göre ışık şiddetindeki, CO2 miktarındaki ve O2 miktarındaki değişimler grafikte a, b ve c eğrilerinden hangisiyle gösterilmiştir? Işık şiddeti

CO2 miktarı

O2 miktarı

A)

a

b

c

B)

a

c

b

C)

b

c

a

D)

c

b

a

E)

c

a

b

E) l, lll ve lV

7. Aşağıda verilen grafikteki eğriler beş farklı bitki türünün ışık yoğunluğuna göre değişen fotosentez oranlarını göstermektedir.

4. Ökaryot canlıların oksijenli solunumunda;

l. glikozun sitoplazmada belirli bir moleküle kadar yıkılması,



ll. moleküllerin enzimlerle CO2 ve H2O ya kadar parçalanması,



lll. enerji elde etmede kullanılacak moleküllerin mitokondrilere geçmesi



olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?



A) l - ll - lll



B) l - lll - ll

D) ll - lll - l

E) lll - l - ll

C) ll - l - lll

185

Fotosentez oranı B5 B4 B3 B2 B1

Işık yoğunluğu



Buna göre B1, B2, B3, B4 ve B5 olarak belirtilen eğrilerin hangisi en fazla ışığa gereksinim duyan bitkiye aittir?



A) B1

B) B2

C) B3

D) B4

E) B5

Test 18

1. E

8. Aşağıdaki tabloda dört ayrı ortamda bulunan besin molekülleri Besin molekülü

Oksijen durumu

l

Amino asit

Var

ll

Amino asit

Yok

lll

Glikoz

Var

lV

Glikoz

Yok



Yukarıdaki ortamlardan hangilerine etil alkol fermantasyonu yapan maya mantarlarının eklenmesi durumunda etil alkol açığa çıktığı gözlenebilir?



A) Yalnız ll



B) Yalnız lV

D) ll ve lll

E) l, ll ve lll

9. Hücrelerde enerji elde etmek için izlenen metabolik yollardan bazıları aşağıda verilmiştir.

l. ışık enerjisini kullanarak ATP sentezi



ll. oksijenli solunumla ATP sentezi



lll. oksijensiz solunumla ATP sentezi



IV. inorganik maddeleri oksitleyerek ATP sentezi



Bu metabolik yollardan hangileri ökaryot bir hücre tarafından gerçekleştirilemez?



A) Yalnız IV

D) III ve IV

C) II ve III

E) l, ll ve lll

5. D

Şekil 1

186

Şekil 2



l. algin fotosentezle oksijen üretmesi,



ll. bakterilerin oksijenli solunum yapması,



lll. bakterilerin fermantasyon yapması



olaylarından hangileri olabilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) ll ve lll

E) l, ll ve lll

C) l ve ll

9. A 10. C 11. E 12. D



Buna göre, sabah alınan dairesel kesit ile akşam alınan dairesel kesit arasındaki fark, bu yaprak için;



l. ortama verilen oksijen miktarı,



ll. üretilen organik madde miktarı,



lll. tüketilen karbondioksit miktarı,



lV. organik madde üretiminde kullanılan ATP miktarı



yukarıdakilerden hangileri hakkında bilgi verir?



A) Yalnız l

B) l ve ll

D) l, ll ve lV

C) ll ve lll

E) l, ll, lll ve lV

12.

Y CO2 tutucu 1 2

Boyalı sıvı seviyesi Boyalı sıvı

Z

Fotosenteze uygun bir ortamda bir saksı bitkisiyle şekildeki gibi bir düzenek hazırlanmıştır.



Düzenekte, X hunisi dışarıdan hava almayacak şekilde yaprağın üzerine konmuş; CO2 tutucu, düzeneğe şekildeki gibi yerleştirilmiş, Y musluğu açılmış; sistemdeki hava emilerek Z kabındaki boyalı sıvının 1 numaralı düzeye kadar yükselmesi sağlandıktan sonra musluk kapatılmıştır. Bir süre sonra boyalı sıvının 2 numaralı düzeye belirli bir hızda indiği gözlenmiştir.



Deney koşullarında;

Şekil 3

Bakterilerin dağılımında gözlenen bu değişikliklerin nedeni;

8. B

Yeşil bir bitkinin yaprağından sabah erken bir saatte, şekildeki gibi belirli çapta dairesel bir kesit alınarak kurutulmuş ve tartılmıştır. Yaprağın geriye kalan kısmı akşama kadar bırakılmış ve fotosenteze devam etmesi sağlanmıştır. Kalan kısımdan akşam saatinde, aynı çapta dairesel bir kesit alınıp kurutulmuş, tartılmış ve içindeki bileşikler analiz edilmiştir.

10. Bir bakteri kültüründen alınan bir damla, lam üzerine



7. E



X damlatılıp mikroskopta incelendiğinde, bakterilerin damlanın her yerine dağılmış olarak bulunduğu gözleniyor (Şekil 1). Bu damla, lamelle kapatıldıktan sonra ise bakterilerin lamel kenarlarında toplandığı gözleniyor (Şekil 2). Lamel kaldırılarak damlanın içine bir yeşil alg konulup lamel tekrar kapatıldıktan bir süre sonra, bakterilerin bir kısmının algin çevresinde toplanmaya başladığı gözleniyor. (Şekil 3) Alg

6. B

Sabah erken saate alınan kesit



Çözüm Yayınları



B) I ve II

4. B

Akşam alınan kesit

E) l ve lV



3. A

11.

ve ortamın oksijen durumları verilmiştir. Ortam

2. C



l. bitkinin sulanması,



ll. ortam sıcaklığının optimuma getirilmesi,



lll. ortamın ışık şiddetinin azaltılması



değişikliklerinden hangilerinin yapılması, boyalı sıvının 2 numaralı düzeye daha büyük bir hızla inmesine neden olur?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll

BİRE BİR 1. Aşağıda kloroplastın yapısı şematize edilmiştir.

5. Kemiozmotik hipoteze göre mitokondri ve kloroplastlarda ATP sentezi sırasında;



a



Buna göre kloroplastlarda fotosentez sırasında;



I. oksijen açığa çıkması,



II. karbonhidrat üretimi,



III. elektron taşıma sisteminde yükseltgenme ve indirgenme olaylarının gerçekleşmesi



olaylarından hangileri a ile gösterilen bölümde gerçekleşmez?



A) Yalnız II



19

BÖLÜM 04 Test

B) I ve II

D) II ve III



I. ATP oluşumunu sağlayan enzim çeşidi,



II. elektronların elektron taşıma sisteminde taşınım kuralı,



III. elektron taşıma sisteminde etkinlik gösteren birimlerin çeşidi,



IV. protonların biriktirildiği kısım



yukarıdakilerden hangileri farklılık gösterebilir?



A) I ve II



B) I ve III

D) III ve IV

C) II ve III

E) I, III ve IV

C) I ve III

E) I, II ve III

2. Kemosentetik canlılar ihtiyaç duydukları besinleri üretmek için

6. Laktik asit fermantasyonu yapan bakterilerin bulunduğu kapalı





bir kapta ortamın sıcaklığı 25ºC den 60ºC kadar düzenli olarak artırıldığında kapta gözlenen değişimler;



I. karbondioksit,



II. glikoz,



III. kükürt,



IV. hidrojen sülfür



moleküllerinden hangilerini enerji kaynağı olarak kullanabilir?



A) I ve II



B) II ve III

D) I, II ve III

C) III ve IV

Laktik asit

Çözüm Yayınları

gerek duydukları enerjiyi inorganik maddelerin oksitlenmesi ile açığa çıkan kimyasal enerjiden karşılayabilirler. Kemosentetik canlılar kemofosforilasyon olarak adlandırılan bu olay sırasında;

Zaman

I



II

Zaman

CO2 miktarı

E) II, III ve IV

3. Aşağıda kloroplastın yapısı şematik olarak gösterilmiştir.

III

Zaman

grafiklerinden hangileriyle ifade edilebilir?

A) Yalnız I

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

X



Şekilde X ile gösterilen ve fotosentezin ışıktan bağımsız tepkimelerinin gerçekleştiği kısmın adı nedir?



A) Stroma



Glikoz miktarı

B) Grana

D) Matriks

C) İç zar

fermantasyonunda aşağıdakilerden hangisi ortak değildir? A) ATP sentezlenmesi



B) Organik maddelerin yıkılması



C) CO2 ve H2O nun oluşumu



D) Enzimlerin kullanılması



E) NADH+H+ oluşumu

solunum olayları gerçekleşirken son elektron alıcısı olarak işlev gören moleküller aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

E) Tilakoit

4. Alkol fermantasyonu, oksijenli solunum ve laktik asit

7. İnsan iskelet kası hücrelerinde fermantasyon ve oksijenli

Fermantasyon



Oksijenli Solunum

A)

Pirüvik asit

NAD+

B)

Aset aldehit

FAD+

C)

Laktik asit

Oksijen

D)

Pirüvik asit

Oksijen

E)

Aset aldehit

Pirüvik asit

187

Test 19

1. A

8.

2. C

3. A

4. C

5. D

6. B

7. D

8. B 9. A 10. B 11. A 12. E 13. A

11. Fotosentezin ışığa bağımlı evre reaksiyonlarında gerçekleşen

CO2 miktarı

bir olay aşağıda verilmiştir.



H2O → 2e¯ + 2H¯ +

Yukarıda verilen olaya ne ad verilir?

Zaman



A) Fotoliz



Oksijensiz ortamda yaşamını devam ettiren bir bakterinin sitoplazmasında grafikte gösterilen değişim gözlenmiştir.



B) Fotofosforilasyon



C) Hidroliz



Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



D) Karbon özümlemesi



A) ATP sentezi yapılmıştır.



E) Oksidasyon



B) Sitoplazmada laktik asit miktarı artmıştır.



C) Sitoplazma pH’sı düşmüştür.



D) Hücredeki sıcaklık yükselmiştir.



E) Sitoplazmadaki glikoz miktarı azalmıştır.

12. Aşağıdaki tabloda canlılarda ATP elde edilen bazı süreçler X, Y ve Z ile gösterilmiştir.

Süreçler

Substrat düzeyinde fosforilasyon

9. Hücre sitoplazmasında oksijen kullanılmadan



I. Subtrat düzeyinde fosfarilasyonla ATP sentezi olur.



II. NAD+ hem indirgenir hem yükseltgenir.



III. Sadece fermantasyon sürecinde gözlenir. ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

Y

Z









Son elektron alıcısı pirüvik asit



Son elektron alıcısı asetaldehit

C) I ve II

Çözüm Yayınları



X

Oksidatif fosforilasyon

gerçekleşen ve 6C’lu bir şeker olan glikozun, 3C’lu pirüvik aside dönüşümünü içeren reaksiyonlarla ilgili,



Son elektron alıcısı oksijen





(Tabloda “” işareti durumun varlığını göstermektedir.)



Bu tablodaki verilere göre ATP elde edilen süreçler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



A) X, laktik asit fermantasyonudur.



B) Y, aerobik solunumdur.



C) Z, etil alkol fermantasyonudur.

10. Bir miktar glikoz çözeltisi içerisine yeterli miktarda bira mayası



D) Y de ATP ile birlikte inorganik yapılı son ürünler oluşur.



E) X, Y ve Z de kemiozmotik hipoteze göre ATP sentezlenir.



13.



D) I ve III

E) II ve III

eklenip, ortam oksijensiz bırakıldığında, bazı moleküllerin miktarındaki değişimler aşağıdaki grafikte X ve Y eğrileriyle gösterilmiştir. Madde miktarı

X

Oksijenli Solunum Glikoliz

I

Y 188

1 O2 2



Krebs

II

Zaman

Bu grafikte X ve Y ile gösterilen eğriler aşağıdaki moleküllerden hangisine ait olabilir?



X

ETS

Y

A)

H 2O

Glikoz

B)

CO2

Glikoz

C)

Glikoz

CO2

D)

CO2

Etil alkol

E)

Etil alkol

CO2

III

Oksijenli solunuma ait yukarıda verilen evrelerden hangilerinde ATP’nin hem hidrolizi hem de sentezinden sorumlu enzimler görev alır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

1. Tohumlu bitkiler üç temel organa sahiptir.

5. Tohumlu bitkilerde;



l. Kök



l. kutikula,



ll. Gövde



ll. stoma,



lll. Yaprak



lll. emici tüy



Buna göre otsu bir bitkide yukarıda verilen organlardan hangilerinde fotosentez ile organik besin üretimi gerçekleştirebilen hücreler bulunur?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) ll ve lll

01

BÖLÜM 05 Test

Bitki Biyolojisi / Bitkilerin Yapısı - 1

C) Yalnız lll



yapılarından hangileri bitkinin toprak altı kısımlarında bulunmaz?



A) Yalnız l



E) l, ll ve lll

B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) ll ve lIl

2. Bitki gövdesi; l. çiçek,



ll. meyve,



lll. tomurcuk,



lV. tohum

6. 3



yapılarından hangilerini üzerinde taşıyabilen bir organdır?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

2

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

3. Bir bitkinin yaprakları;

Çözüm Yayınları



1



Yukarıdaki şekilde bir bitkinin kısımları gösterilmiştir.



Numaralandırılmış yapılar ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi doğru değildir?



A) 1, topraktan alınan karbondioksiti karbonhidratlara dönüştürür.



l. fotosentez ile besin üretme,



ll. aşırı ısınmayı engelleme amacı ile terleme yapma,



B) 2, 1 ile 3 arasındaki madde bağlantısını sağlar.



lll. gaz alış verişini sağlama,



C) 3, gaz alış verişi ve terleme olaylarını gerçekleştirir.



lV. bitkinin boşaltımını sağlama



D) 1 topraktan su ve minerallerin alınmasını sağlar.



E) 2 bazı bitkilerde su ve besin depo edebilir.



görevlerinden hangilerini gerçekleştirebilir?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

189 4. Odunsu bir bitkinin gövdesinde;

7. Yapraklarda oluşan tüyler için,



l. emici tüy,



l. Su kaybını önler.



ll. gözenek,



ll. Su ve mineral emilimini sağlar.



lll. iletim demetleri



lII. Boşaltıma yardımcı olur.



yapılarından hangileri bulunabilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yanız III

D) ll ve lll

E) l, lI ve lll

C) l ve III

Test 01

1. D

2. E

3. E

4. C

5. D

6. A

7. A

8. B

9. A 10. B 11. C 12. D

8. Kurak ortama uyum sağlamış bir bitkinin aşağıdaki

11. Bitki türleri arasında yapraklar farklı damarlanma örnekleri



A) Kutikula tabakasının kalın olması





B) Stomaların çok sayıda ve yaprağın üst yüzeyinde bulunması



C) Yaprak yüzey alanının küçük olması



D) Derine inen gelişmiş kök sisteminin bulunması



E) Yaprak yüzeyinin sık örtü tüyleriyle kaplı olması

özelliklerden hangisine sahip olması beklenmez?

gösterir.

Aşağıda damarlanma biçimi bakımından farklı olan K ve L türlerine ait yaprak şekilleri gösterilmişir.

K bitkisine ait yaprak



9. Bir bitkinin yaprağından alınan enine kesitte gözlenen yapılar aşağıdaki şekilde numaralandırılarak olarak gösterilmiştir.

1 (kutikula) 2 (epidermis) 3 (palizat parankiması)

L bitkisine ait yaprak



Buna göre K ve L bitki türleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



A) K bitkisine ait yaprak paralel damarlanma gösterir.



B) L bitkisine ait yaprak ağsı damarlanma gösterir.



C) L bitkisi çok yıllık odunsu bir bitki olamaz.



D) K ve L bitkilerine ait yapraklarda damarlar iletim demetlerinden oluşur.



E) K bitkisi tek çenekli bir bitki türü olabilir.





5 (stoma) Bu yapılardan hangileri yapı, yerleşim veya sayı bakımından kurak ve nemli ortam bitkilerinde bulunulan ortama uyum sağlama amacıyla farklılık gösterebilir? A) 1 ve 5



B) 2 ve 3

D) 4 ve 5



Çözüm Yayınları

4 (sünger parankiması)

C) 3 ve 4

E) 1, 3 ve 5

12. Aşağıdaki tabloda çift çenekli bir bitkinin yaprağında bulunan X, Y ve Z hücrelerinin bazı özellikleri verilmiştir.

Hücre çeşidi

10.

190



Özellikler

Kambiyum

Gövde kesiti yukarıda verilen bir bitki ile ilgili,



l. Tek yıllık otsu bir bitkidir.



ll. Gövdesinde enine büyüme gözlenir.



lll. Gövdesinde iletim demetleri düzenli olarak sıralanmıştır.



lV. Saçak kök yapısına sahiptir.



yargılarından hangileri söylenebilir?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) ll, lll ve lV

X

Y

Z

Karbondioksit tüketme

+

–

+

Oksijen tüketme

+

+

+

Kütin salgılama

–

+

–

Su kaybını kontrol etme

+

–

–

Gaz alışverişini kontrol etme

+

–

–



(+: özelliği taşıdığını –: özelliği taşımadığını ifade eder.)



Tabloya göre,



l. X ve Z hücreleri kloroplast bulundurur.



ll. Y hücresi farklılaşarak X hücresini oluşturma özelliğine sahiptir.



lll. X ve Z hücreleri bölünebilme özelliğine sahiptir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll

02

BÖLÜM 05 Test

Bitkilerin Yapısı - 2 1. Aşağıdakilerden hangisi, bitkilerde kök sisteminin

4. Damarlı bitkilerde iletim boruları;

görevlerinden biri değildir?



I. inorganik maddeleri kökten yapraklara doğru iletme,



A) Bitkinin toprağa bağlanması



II. yaprakta oluşan fotosentez ürünlerini taşıma,



B) Su ve suda çözünmüş besin elementlerinin alınması



III. su ve mineral depolama



C) Topraktan karbondioksit alma



olaylarından hangilerini gerçekleştiremez?



D) Bazı besin maddelerinin depo edilmesi



A) Yalnız I



E) Bazı hormonların üretilmesi



B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. Otsu bir bitkinin kök, gövde ve yapraklarında bulunan tüm canlı hücreler;

2. Bir bitkinin kök ucunda bulunan hücrelerde; l. kloroplast,



ll. selüloz çeper,



lll. sentrozom,



lV. çekirdek



II. hücre bölünmesi,



III. fotosentez,



IV. selüloz sentezi,



V. ATP sentezi



hangilerini ortak olarak gerçekleştirebilir?



A) I ve V





yapılarından hangilerinin görülmesi beklenmez?



A) l ve llI



I. protein sentezi,

B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lIl ve lV

B) II ve III

D) I, IV ve V

C) III ve IV

E) II, III, IV ve V

Çözüm Yayınları





6. Bitkilerde gözlenen stomalar için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

3.

– Kloroplast taşır.



– Açılıp kapanabilme özelliğine sahiptir.



– Fotosentez, oksijenli solunum ve terleme olayında etkilidir.



A) Kloroplast bulundurur.



B) Otsu bitkilerin gövde ve yapraklarında bulunabilir.



C) Açılıp kapanabilme özelliğine sahiptir.



D) Gaz alış verişi yapar.



E) Nemli bölge bitkilerinde bulunmaz.

7. Bitkilerde gözlenen,

– stoma



– tüy



– diken



Yukarıda özellikleri belirtilen bitkisel yapı aşağıdakilerden hangisinde bulunmaz?



l. epidermisin farklılaşmasıyla oluşma,



A) Otsu bitkilerin gövdesinde



ll. fazla suyu buhar halinde dışarı atma,



B) Odunsu bitkilerin kök, gövde ve yapraklarında



lll. aktif gaz alış verişi ve terlemeyi sağlama,



lV. hayvanlara karşı savunma sağlama



C) Kurak bölge bitkilerinde yaprağın alt epidermisinde



D) Nemli bölge bitkilerinde yaprağın üst epidermisinde



E) Nemli bölge bitkilerinde yaprağın her iki yüzeyinde



yapıları için;

özelliklerinden hangileri ortaktır?

A) Yalnız l B) l ve ll C) ll ve lll D) lll ve lV E) l, lll ve lV

191

Test 02

1. C

8. Tamamı su içinde bulanan bitkilerde;

l. stoma,



ll. kutikula,



lll. emici kök tüyleri,



lV. yaprak örtü tüyleri

3. B

4. B

5. D

6. E

7. A

8. E

9. D 10. C 11. E 12. B

11. Bir bitkinin yaprak enine kesiti aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. 1 (Kutikula) 2 (Epidermis) 3 (Palizat parankiması)



yapılarından hangileri bulunmaz?



A) l ve ll



2. A

B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

4 (Sünger parankiması)

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

6 (İletim 5 (Stoma) parankiması)

İnce kutikula

9.

-l-

Epidermis

-ll-

Yukarıda verilen farkı iki bitki türüne ait bitki kısımlarıyla ilgili olarak aşağıda verilen özelliklerden hangisi l numaralı bitki ile ll numaralı bitki arasında kesinlikle farklılık göstermez?



A) Kök yapısı



B) Yaprak yüzey genişliği



C) Stoma büyüklüğü



D) Stomaların açılıp kapanma mekanizması



E) Stoma sayısı

Numaralandırılmış kısımlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?



A) 1’in kalınlığı bitkinin bulunduğu ortam şartlarına göre farklılık gösterebilir.



B) 5, 2’nin farklılaşması sonucu oluşur.



C) 3 ve 4 kloroplastları sayesinde fotosentez yapabilir.



D) 6 iletim demetleri ile diğer dokular arasında madde alış verişine aracı olur.



E) 3 sürekli bölünerek yeni epidermis hücreleri oluşturabilir.

Çözüm Yayınları



Kalın kutikula



12.

1

2

10.

192

3

Yapı Bitki türü

Stoma

Kalın kutikula

Kambiyum

X

+

–

+

Y

+

+

–



(+: Yapının bulunduğunu



– : Yapının bulunmadığını ifade eder.)



Tabloda bazı yapıları bulundurup bulundurmama durumları verilen X ve Y bitkileri için aşağıdaki açıklamalardan hangileri yapılamaz?



A) X bitkisinin gövdesinde kalınlaşma gözlenebilir.



B) X bitkisi odunsu gövde yapısına sahip olabilir.



C) X bitkisi kurak, Y bitkisi nemli ortamda yaşar.



D) X bitkisinde iletim demetleri gövdede düzenli dizilmiştir.



E) Y bitkisi otsu gövde yapısına sahiptir.

4



Yukarıda çiçekli bir bitkinin kısımları numaralandırılmış olarak gösterilmişitr.



Numaralandırılmış bitki organları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



A) 1 numaralı yapı aktif olarak bitkinin üremesinde görev yapar.



B) 1, 2, 3 ve 4 numaralı yapılar sınırsız büyüme özelliğine sahiptir.



C) 3 numaralı yapı bitkide madde iletimini sağlar.



D) 3 ve 4 numaralı yapılarda bulunan meristem doku bitkinin büyümesini sağlar



E) 2 numaralı yapı, fotosentezle bitkinin organik besin ihtiyacını karşılar.

03

BÖLÜM 05 Test

Bitkilerin Yapısı - 3 1. Tek yıllık otsu bir bitkinin aşağıdaki kısımlarının

5. Epidermisin farklılaşmasıyla stoma, hidatod, tüy, emergens



A) Yaprak ayası





B) Gövde



I. yapraklarda bulunabilme,



C) Sürgünler



II. suyun sıvı halde dışarı atılmasını sağlama,



D) Yaprak sapı



III. kloroplast bulundurma,



E) Kök



IV. açılıp kapanabilme

hangisinde özümleme parankiması yoktur?

gibi yapılar oluşur. Buna göre;



özelliklerinden hangileri stoma ve hidatodlar için ortak olarak söylenebilir?



A) Yalnız I



B) I ve II

D) III ve IV

C) II ve III

E) II ve IV

2. Tohumlu bir bitkide; I. meristem doku,



II. iletim doku,



III. örtü doku,



IV. sert doku,



doku çeşitlerinden hangileri sadece canlı hücrelerden meydana gelmiştir?



A) Yalnız I



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve IV

E) I, III ve IV

3. Nemli bölge bitkilerinin yapraklarının anatomik yapısıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



A) Yaprağın üst ve alt yüzeyini epidermis örter.



B) Stomalar yaprağın üst yüzeyinde toplanmıştır.



C) Üst ve alt epidermis arasında kalan kısım mezofil tabakası adını alır.



D) Kalın bir kütikula tabakası bulunur.



E) Palizat parankiması hücreleri kloroplast bakımından zengindir.

6. Pek doku ve sert doku için, Çözüm Yayınları





I. Hücre çeperleri selüloz birikimiyle kalınlaşmıştır.



II. Hücreleri zamanla selüloz ve lignin birikimi ile sertleşerek canlılığını kaybeder.



III. Eğilme, bükülme ve çarpmaya karşı bitkiye mekanik desteklik sağlar.



IV. Hücreleri şekillerine göre lifler ve taş hücreleri olarak ikiye ayrılır.



özelliklerinden hangileri ortaktır?



A) Yalnız I



B) Yalnız IV

D) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II, III ve IV

7. “Köklerde emici tüyler kütikula bulundurmayan epidermis

hücrelerinin dışarıya doğru uzantılarından meydana gelir.



4. Genç bir otsu bitkinin fotosentez yapabilen hücrelere sahip, yapı ve organlarında aşağıdakilerden hangisi kesinlikle bulunmaz?



A) Kütikula



B) Epidermis

D) Örtü tüyü

E) Hidatod

C) Kaliptra

Kök emici tüylerinde kütikula bulunmaması;



I. su ve suda erimiş madensel tuzların daha kolay ve hızlı alınması,



II. toprakta daha geniş bir temas yüzeyinin oluşturulması,



III. kök hücrelerindeki osmotik basıncın artırılması



durumlarından hangilerine yardımcı olur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

193

Test 03

1. E

a

8.

2. A

3. D

4. C

5. A

6. A

7. A

8. C

9. B 10. D 11. B 12. B

11. Aşağıda çift çenekli bir bitkiye ait gövdenin enine kesiti gösterilmiştir.

1 2

4 b



5

c



Yaprağın temel kısımlarıyla ilgili olarak aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?



A) a, fotosentezin yoğun olarak gerçekleştiği, gaz alış verişinin yapıldığı bölgedir.



B) b’nin yapısı gövdenin yapısına benzer ve a’yı gövdeye bağlar.



C) a iki ya da daha fazla yaprakcıktan oluşursa basit yaprak olarak adlandırılır.



D) a’daki damarlanma şekli tek ve çift çenekli bitkilerde farklılık gösterir.



E) İletim demetleri yaprak içerisinde dallanarak c ile gösterilen yaprak damarlarını meydana getirir.

3



Numaralandırılmış yapılarla ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?



A) 1, epidermis hücrelerinden oluşur.



B) 2, meristem hücrelerinden oluşur.



C) 3, gövdenin enine kalınlaşmasını sağlar.



D) 4, ince çeperli canlı hücrelerden oluşur.



E) 5 in hücre çeperleri lignin birikimiyle kalınlaşmıştır.

Çözüm Yayınları

9. Aşağıda iki farklı bitkiye ait gövde kesitleri verilmiştir.



1. Bitki

2. Bitki

Bu iki bitki için;



I. gövdenin periderm ile örtülü olması,



II. gövdede primer büyümenin gerçekleşmesi,



III. gövdede enine kalınlaşmanın gerçekleşmesi,



özelliklerinden hangileri ortaktır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

I

12.

II

III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

IV

194

10. Çiçekli bitkiler toprak altı kök sistemi ve toprak üstü sürgün sistemi olmak üzere iki kısımdan oluşur.



V



Kökün yapısını gösteren yukarıdaki şekilde numaralandırılmış kısımlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Fotosentezi gerçekleştirme



A) I.’de iletim demetleri bulunur.



B) Su ve mineral ihtiyacını doğrudan ortamdan karşılama



B) II. periderm dokudan oluşur.



C) Tomurcuklardan yeşil dal, yaprak ve çiçekleri oluşturma



C) III. su ve minerallerin emilimini sağlar.



D) Meristem doku tarafından oluşturulma



D) IV.’de meristem doku bulunur.



E) Stomalar aracılığıyla gaz alış verişini sağlama



E) V. kök ucu meristemini korur.



Buna göre kök sistemi ve sürgün sistemi için aşağıdakilerden hangisi ortaktır?



04

BÖLÜM 05 Test

Bitkilerde Madde Taşınması - 1 1. Bir bitkinin odun ya da soymuk borularında aşağıdaki

5. Bitkilerde su ve minerallerin taşınma hızı aşağıdakilerden





A) Yapraklardaki stoma sayısı



B) Yaprak yüzey genişliği



C) Soymuk borularının çapı



D) Kutikula tabakasının kalınlığı



E) Ortamın nem miktarı

maddelerden hangisi kesinlikle taşınmaz? A) Amino asit



B) Laktoz

D) Vitamin

hangisinden etkilenmez?

C) Su

E) Mineral

2. Bitkilerde;

l. inorganik ve organik maddelerin ilgili yerlere taşınması,



ll. bitkinin boyuna büyümesinin sağlanması,



lll. bitkisel hormonların hedef dokulara taşınması



olaylarından hangileri iletim doku aracılığıyla gerçekleştirilebilir?



A) Yalnız l

D) lI ve lIl

C) I ve III

E) l, ll ve lll

3. Çok yıllık odunsu bir bitkide yapraklarda fotosentez sonucu sentezlenen glikoz molekülleri;



l. kök,



ll. gövde,



lll. tohum kısımlarından hangilerine taşınarak depolanabilir?



A) Yalnız l



D) l ve ll

6.

l. Sıcaklık



ll. Atmosferdeki nem miktarı



lll. Işık



lV. Topraktaki su miktarı



Yukarıda verilen faktörlerden hangileri stomaların açılıp kapanmasına etki edebilir?



A) l ve ll





B) Yalnız ll

Çözüm Yayınları



B) Yalnız lIl

B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

195 7. Bitkilerde organik madde taşınmasıyla ilgili olarak, 4. Odun ve soymuk boruları için aşağıdaki özelliklerinden hangisi ortaktır?



l. Soymuk boruları aracılığıyla gerçekleştirilir.



ll. Taşınma yönü daima kökten yapraklara doğrudur.



lII. Organik maddeler suda çözünmeyen polimerler halinde taşınır.



A) Tek yönlü madde taşıma



B) Damarsız tohumsuz bitkilerde bulunmama



C) Çift yönlü madde taşıma



ifadelerinden hangileri doğrudur?



D) Sadece inorganik madde taşıma



A) Yalnız l



E) Fotosentez ürünlerini taşıma



B) I ve II

D) Il ve lIl

E) I, ll ve lII

C) I ve III

Test 04

1. B

8. Bitkilerde madde taşınması ile ilgili, l. Su ve mineraller odun boruları tarafından taşınır.



ll. Fotosentez ile üretilen organik maddeler soymuk boruları ile taşınır.



lll. İnorganik maddelerin taşınması tek yönlü, organik maddelerin taşınması çift yönlü olarak gerçekleşir.



lV. Madde taşınması sırasında her zaman ATP harcanır. yargılarından hangileri doğrudur?



A) l ve ll

B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

3. E

4. B

5. C

6. E

11.





2. C

Dereceli cam boru Yaprakları koparılmış ve belirli uzunlukta kesilmiş bitki gövdesi

C) lll ve lV

Su ve suda çözünmüş mineraller

E) l, ll, lll ve lV

ll. iletim yönü,



lll. taşınan maddenin niteliği



özelliklerinden hangileri farklılık gösterebilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) Il ve lIl



Yukarıdaki gibi hazırlanan deney düzeneğinde dereceli cam boruda sıvı seviyesinin 0’dan 5’e doğru yükseldiği tespit edilmiştir.



Buna göre;



I. cam kaba su ilave etme,



II. cam kaba çözünebilen tuz ilave etme,



III. süngere nem tutucu ilave etme



uygulamalarından hangilerinin yapılması sıvının 0’dan 5’e doğru yükselme hızını artırabilir?



A) Yalnız I

Çözüm Yayınları

soymuk borularında;



9. E 10. D 11. D 12. A

Kök

9. Bitkilerde madde taşınmasında görev alan odun ve l. iletim hızı,

8. D

Sünger 5 4 3 2 1 0





7. A

B) Yalnız II

D) l ve lll

12.

C) Yalnız III

E) l, ll ve lII

Su damlacıkları

C) I ve II

50 cm 1. kesit

E) l, ll ve lll

25 cm 2. kesit



Odunsu bir bitkinin gövdesi toprak seviyesinin 50 cm yukarısından kesildiğinde kesilen kısımda su damlacıklarının oluştuğu, 25 cm yukarısından kesildiğinde ise oluşan su damlacıklarının arttığı gözlenmiştir.

10. Terleme ile bitkilerde;



Bu durum;



l. artan vücut sıcaklığının düşürülmesi,





ll. bitkinin üst kısımlarına doğru madde taşınması için bir çekim kuvvetinin oluşturulması,

l. gövdenin üst kısmına doğru kök basıncının etkisinin azalması,



ll. odun boruları boyunca iletim hızının sabit olması,



lll. topraktan alınan minerallerin fazlasının dışarı verilmesi



lll. su iletiminin soymuk boruları aracılığıyla gerçekleşmesi

196



olaylarından hangileri sağlanır?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll



verilenlerden hangileri ile açıklanabilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

E) ll ve lll

C) Yalnız lll

05

BÖLÜM 05 Test

Bitkilerde Madde Taşınması - 2 1. Tohumlu bitkilerde aşağıda belirtilen yönlerden

5. Bitkilerde su ve mineral madde taşınmasında aşağıdaki



A) Kök → yaprak



A) Odun borularının kılcal yapıda olması



B) Yaprak → gövde





C) Meyve → gövde

B) Yaprakların, terleme sayesinde osmotik basıncının artması



D) Yaprak → kök



C) Su moleküllerinin kohezyon kuvveti sayesinde birbirini çekmesi



E) Yaprak → meyve



D) Kökteki emici tüylerdeki osmotik basıncın yüksek olması



E) Odun borularındaki hücrelerde ATP üretilememesi.

hangisinde organik madde iletimi yapılamaz?

faktörlerden hangisi etkili değildir?

2. Aşağıdakilerden hangisi, bütün tohumlu bitkilerin taşıma sistemleri için ortak değildir?

A) Soymuk borusu hücreleri canlıdır.



B) Soymuk ve odun boruları arasında kambiyum vardır.



C) Odun boruları hücreleri ölüdür.



D) Odun boruları kılcal yapıdadır.



E) Soymuk boruları çift yönlü madde taşır.

6. Otsu bir bitkide;

Çözüm Yayınları





l. kökten su,



ll. kökten mineral,



lll. yapraktan karbondioksit,



lV. gövdeden karbondioksit



verilenlerden hangilerinin alınması gerçekleştirilebilir?



A) l ve ll



B) lI ve lll

D) I, ll ve lII

C) lIl ve lV

E) I, II, lll ve lV

3. Bir bitkinin topraktan su alabilmesi aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?



A) Kök hücrelerinde yeterli miktarda ATP üretilmesine



B) Kök hücrelerinin canlı olmasına



C) Kök hücrelerinin osmotik basınç miktarına



D) Kök hücrelerinde kloroplast bulunmamasına



E) Kök hücrelerinde çeper bulunmamasına

7.

10 gr gübre

20 gr gübre

30 gr gübre

-l-

-ll-

-lll-



Aynı türden özdeş üç bitki özdeş saksılarda büyümeye bırakılmıştır.

organik besinin yapısına katılıncaya kadar izlediği yolda aşağıdakilerden hangisi yer almaz?



Saksıların toprağına sırasıyla 10 gr, 20 gr ve 30 gr gübre konulmuştur.



A) Kök emici tüyleri





B) Odun boruları



C) Yapraktaki kloroplastlı hücreler

Her üç bitki de kökleri ile enerji harcamadan topraktan su alabildiğine göre, saksılarda madde alışverişi tamamlandıktan sonra köklerdeki osmotik basınç büyüklükleri nasıl sıralanmalıdır?



D) Soymuk boruları



A) l < ll < lll



E) Yaprak damarları



4. Çok yıllık odunsu bir bitkide topraktan alınan elementlerin

B) l = ll = lll

D) l < lll < ll

E) lll > l = ll

C) l > ll > lll

197

Test 05

1. C

2. B

3. C

4. D

5. E

6. E

7. A

8. D

9. A 10. E 11. D 12. B

8. Odun borularındaki madde taşınma hızı, soymuk

11. Bir araştırmacı aynı türe ait bitkileri kullanarak aşağıdaki





borularındaki madde taşınma hızından fazladır.

deney düzeneklerini hazırlamıştır.

Buna göre odun boruları ile ilgili;



l. kılcal yapıda olma,



ll. su ve mineral gibi küçük molekülleri taşıma,



lll. cansız hücrelerden oluşma



özelliklerinden hangileri bu durumun nedenleri arasındadır?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) ll ve lll

9. Çift çenekli bir bitkiye ait gövde kesitindeki bazı yapılar aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.

X



Bitkilerde madde taşınmasında görevli olan X ve Y yapıları ile ilgili,



l. X deki madde iletimi Y den daha hızlıdır.



ll. Y deki tüm hücreler canlıdır.



lll. X de iki yönlü organik madde iletimi yapılır.



lV. Y de tek yönlü inorganik madde iletimi yapılır.



ifadelerinden hangileri doğru değildir?



A) l ve ll



Kökü kesilmiş dört yapraklı bitki

-X-

-Y-

-Z-

Belirli aralıklarla kaptaki sıvı seviyesini ölçen araştırmacı için,



l. X ve Y düzeneklerini karşılaştırarak kök basıncının madde taşınmasına etkisini gözlemleyebilir.



ll. Y ve Z düzeneklerini karşılaştırarak yaprak sayısı ile terleme hızı arasındaki ilişkiyi belirleyebilir.



lll. X ve Z düzeneklerini karşılaştırarak soymuk borularında madde taşınmasına etki eden faktörleri gözlemleyebilir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) ll ve lll

12.

B) l ve lll

D) ll ve lV

Kökü kesilmiş iki yapraklı bitki

Çözüm Yayınları



Y

Kökü kesilmemiş iki yapraklı bitki

Yeşil bitki Cıva

C) ll ve lll

Lastik tıpa

E) lll ve lV

5 4 3 2 1

Cam kap

10.

Su

Yeşil bitki

20°C Işıklı ortam

Dereceli cam borunun bir ucuna lastik tıpa ile yeşil bitki tutturulmuştur. Cam borunun diğer ucu cam kabın içindeki suya daldırılmıştır.



Dereceli cam boruda bulunan civanın 1 yönüne doğru hızlı bir şekilde ilerlemesini sağlamak için;

Işık kaynağı

198

Dereceli cam boru

Yukarıdaki deney düzeneğinde ışık kaynağı kapatılırsa;



l. birim zamanda odun borularında taşınan su miktarı,



ll. stomalar aracığılıyla yapılan gaz alış verişi,



lll. yapraktaki fotosentetik hücrelerden soymuk borularına verilen glikoz miktarı



l. ortam neminin artırılması,



ll. ortam sıcaklığının optimum değere kadar artırılması,



lll. ortamdaki ışık kaynağının kapatılması



faktörlerinden hangilerinde değişim gözlenebilir?



uygulamalarından hangilerinin yapılması uygun olur?



A) Yalnız l



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll



B) Yalnız ll

D) l ve ll

E) ll ve lll

C) Yalnız lll

06

BÖLÜM 05 Test

Bitkilerde Madde Taşınması - 3 1. Odun borularında taşınan sıvı içinde aşağıdaki

5. Bitkinin kök emici tüy hücreleriyle alınan su miktarının



A) Su

B) Amino asit



I. stomalardan ortama verilen oksijen miktarının artması,



C) Magnezyum

D) Demir



II. odun borularında taşınan inorganik madde miktarının artması,



III. soymuk borularında taşınan glikoz miktarının artması

maddelerden hangisine kesinlikle rastlanmaz?



artmasına bağlı olarak bitkide;

E) Nitrat



durumlarından hangileri gerçekleşebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. Bitkilerde köklerin uç kısımlarında bulunan emici tüyler;

I. kök ve toprak arasında geniş bir temas yüzeyi oluşturma,



II. topraktan su ve suda çözünmüş minerallerin alınmasını sağlama,



III. fotosentez sonucu oluşan oksijeni dış ortama verme



verilenlerden hangilerini gerçekleştirir?



A) Yalnız I

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

3. Bitkilerde odun borularında madde iletimiyle ilgili olarak,

Çözüm Yayınları



B) Yalnız II

6. Aşağıdaki üç özdeş saksı bitkisiyle deney ortamında;



I

II

III



• I. saksı bitkisi düzenli olarak sulanmıştır.



• II. saksı bitkisine düzenli olarak tuzlu su verilmiştir.



• III. saksı bitkisinin tüm yaprakları bal mumu ile kaplanmıştır.



I. Madde taşınma yönü kökten bitkilerin üst kısımlarına doğrudur.



II. Madde taşınması sırasında ATP harcanmaz.



III. Su ve suda çözünmüş minerallerin taşınması sağlanır.



uygulamaları yapılmıştır.



IV. Madde taşınması basınç akış teorisiyle açıklanır.



Buna göre hangi saksılarda birim zamanda topraktan emilen su miktarında artma gözlenmez?



A) Yalnız I



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız IV

D) III ve IV

C) I ve II

E) I, II ve III



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

4. Suyun odun borularında taşınması ile ilgili olarak,

I. Suyun kökün yapraklara kadar sütun halinde yükselmesinde kohezyon kuvveti etkilidir.



II. Su molekülleri ile odun borularının çeperleri arasındaki adezyon kuvveti suyun yukarı çekilmesini etkiler.



III. Terleme olayı su sütununun yukarı çekilmesine yardımcı olur.



IV. Bitki köküne geçen suyun oluşturduğu hidrostatik basınç, kök basıncını meydana getirerek suyun ksilemde hareketini sağlar.



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız IV

D) III ve IV

C) I ve II

E) I, II, III ve IV

7. Bitkilerde organik madde taşınmasıyla ilgili olarak,

I. Madde taşınması çift yönlüdür.



II. Taşıma işlemini kalburlu borular gerçekleştirir.



III. Taşıma floem hücrelerindeki sıvı basıncı farklılığına dayanır.



IV. Madde taşınma hızı ksileme göre daha yüksektir.



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) I ve II



B) II ve III

D) I, II ve III

C) III ve IV

E) I, II, III ve IV

199

Test 06

1. B

8. Stomaya ait bekçi hücrelerinde;

I. hücre bölünmesi,



II. fotosentez,



III. aktif taşıma,



IV. turgor basıncı değişimi

3. E

4. E

5. E

6. D

7. D

8. D

9. C 10. A 11. D 12. B

11. Aşağıdaki gibi şematize edilen bir stomayı gözlemleyen

bir araştırmacı stoma açıklığının zamanla azaldığını tesbit etmiştir. Kilit hücreleri

Stoma açıklığı



olaylarından hangileri gerçekleşebilir?



A) I ve II



2. C

B) I ve III

D) II, III ve IV

C) I, II ve III

E) I, II, III ve IV



olan stomalarla ilgili olarak aşağıdaki açıklamalardan hangisi doğru değildir?

A) Stomaların açılıp kapanması, terleme ve gaz alış verişi olaylarının düzenlenmesinde etkili olur.



B) Kurak bölge bitkilerinde stomalar küçük, az sayıda ve epidermise gömülüdür.



C) Yapraktaki stoma sayısı ile fotosentez hızı ters orantılı değişir.



D) Ksilemde su ve mineral taşınmasında stoma aracılığıyla yapılan terleme etkilidir.



E) Toprak altı organlarda ve odunsu kısımlarda stoma bulunmaz.

10. Bir bitkinin gövdesinden şekildeki gibi halka halinde bir kısım

çıkarılmış bir süre sonra önce kök hücrelerinin öldüğü (I) daha sonra yaprakların sarardığı ve döküldüğü (II) tesbit edilmiştir.

Buna göre bu durumla ilgili olarak,



I. Komşu hücrelerden kilit hücrelerine su geçmiştir.



II. Kilit hücrelerinin pH’si yükselmiştir.



III. Kilit hücrelerindeki nişasta miktarı artmıştır.



IV. Kilit hücrelerinin turgor basıncı azalmıştır.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



Çözüm Yayınları



Komşu hücreler



9. Bitkilerde gaz alış - verişi ve terlemeden sorumlu yapılar

B) Yalnız III

D) III ve IV

C) II ve IV

E) I, II ve III

12. İçi su dolu dereceli silindire kökleri kesilmiş bir demet

maydanoz konulup hava geçirmeyecek şekilde şeffaf poşetle kapatılmıştır. Bir süre sonra poşetin iç yüzeyinde su buharının oluştuğu ve dereceli silindirdeki su seviyesinin azaldığı gözlenmiştir. Su buharı



Maydanoz

Şeffaf poşet Su



Dereceli silindir



200



Buna göre I ve II durumun ortaya çıkmasına neden olan yapılar aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? I

II

A)

Floem

Ksilem

B)

Ksilem

Floem

C)

Sklerenkima

Kollenkima

D)

Epidermis

Floem

E)

Meristem

Parankima



Buna göre;



I. bitkilerde terleme ile kaybedilen suyun bitkinin içinde bulunduğu ortamdan karşılandığı,



II. bitkinin kökleri olmamasına rağmen kılcallık olayı sayesinde su alabildiği,



III. iletim demetlerinde su taşınması sırasında enerji harcandığı



sonuçlarından hangilerine ulaşılamaz?



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1. Aşağıdakilerden hangisi bitkilerde büyüme ve gelişmede

5. Bitkilerde gözlenen;

etkili olan çevresel faktörlerden biri değildir?



A) Sıcaklık



B) Oksin hormonu miktarı



C) Mineral miktarı



D) Gün uzunluğu



E) Işık şiddeti

07

BÖLÜM 05 Test

Bitkilerde Beslenme - Büyüme ve Hareket - 1



l. büyüme,



ll. çimlenme,



lll. çiçek açma,



lV. meyve olgunlaşması



olaylarından hangileri hormonların kontrolünde gerçekleşir?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve IV

2. Bir bitkinin normal gelişimini sürdürebilmesi için aşağıda verilenlerden hangisini dış ortamdan almasına gerek yoktur?



A) Su

B) Karbondioksit D) Işık

C) Glikoz

E) Mineral

6. Bitkilerin beslenmesi için gerekli mineralleri bulunduran doğal veya yapay maddelere gübre denir.

Çözüm Yayınları



3. Bir bitki aşağıdaki elementlerden hangisini normal şartlarda dış ortamdan alarak metabolizmasında kullanmaz?



A) Mangan B) Civa C) Kükürt D) Azot E) Magnezyum

Buna göre doğal (organik) gübreler ile ilgili,



l. Toprak mikroorganizmalarının faaliyeti sonucu mineralleşme denilen bir süreçte parçalanabilen organik madde içerir.



ll. Suda çözünerek, bitki kökleri tarafından topraktan alınıp kullanılabilen mineralleri içerir.



lll. Ekosistemdeki madde döngüsünü olumsuz etkilemez.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız l



B) Yalnız llI

D) II ve III

C) I ve II

E) l, ll ve lll



4. Bitkiler ihtiyaç duydukları;

l. karbon,



ll. azot,



lll. oksijen,



lV. magnezyum,



V. demir

7. Yapraklarını döken çok yıllık odunsu bir bitkide;



atomlarından hangilerini doğrudan atmosferden alabilir?



A) l ve lll



B) ll ve lll

D) lV ve V

E) l, llI ve V

C) lll ve lV



l. fotosentez,



ll. çiçek ve tohum oluşumu,



lll. boyca uzama



lV. gaz alış verişi



olaylarından hangileri, mevsimsel periyotlara bağlı olmaksızın tüm yıl boyunca devam edemez?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

201

Test 07

1. B

8.

X

Y -1-

-2-

Yukarıda şekil 1 de görülen bitkiye; X, Y ve Z faktörleri uygulandığında bitkinin şekil 2 deki gibi yöneldiği görülmüştür.



Bu durumla ilgili olarak aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?



A) X ve Y faktörü turgor basıncında değişime neden olarak bu durumun ortaya çıkmasını sağlamıştır.



B) Y faktörü su olabilir.



C) Z faktörü kökü negatif yönde etkilemiştir.



D) X faktörü gövdede pozitif yönelmeye neden olmuştur.



E) X faktörü ışık olabilir.

5. E

6. E

7. D

8. A

9. C 10. C 11. E



A) Akşam sefası bitkisinin çiçeklerinin aydınlıkta kapalı karanlıkta açık olması



B) Küstüm otu bitkisine dokununca yapraklarını kapatması



C) Bitki köklerinin aşırı tuz ve kireç bulunan bölgeden uzaklaşması



D) Böcekçil bitkilerin böcek konduğunda yapraklarının kapanması



E) Lalelerin taç yapraklarının 5 - 10°C’ta kapalı, 15 - 20°C’ta açık olması

Çözüm Yayınları



4. A

hangisi uyaranın yönüne bağlıdır?

Z

Y

3. B

10. Bitkilerde gözlenen aşağıdaki hareket çeşitlerinden

X

Z

2. C

11.

Gün uzunluğu Kısa gece

9.

Uzun gece

Kısa gün bitkisi

Çiçeklenme yok.

Çiçeklenme var.

Uzun gün bitkisi

Çiçeklenme var.

Çiçeklenme yok.

: Gece periyodu : Gündüz periyodu

202

Yukarıda bir saksı bitkisinin yapraklarının ışığa doğru yönelmesiyle ilgili,

Bitkilerde fotoperiyodun etkisini araştırmak için düzenlenen deney sonuçları yukarıdaki tabloda gösterilmiştir.



Buna göre,



l. Turgor basıncındaki ani değişimden kaynaklanır.





ll. Uyaranın yönüne bağlı olmayan irkilme hareketidir.

l. Kısa gün bitkileri ile uzun gün bitkileri aynı ortamlarda gelişemez.



lll. Büyüme bölgesindeki yönelmelerde, büyüme hormonunun etkisi vardır.



ll. Işık alma süresi bitki üremesi üzerinde etkilidir.



lll. Kısa gün bitkileri yaz mevsiminde çiçek açmaz.





ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

E) ll ve lll

C) Yalnız lll

1. Bitkisel hormonlar bitkilerde;

5. Bitkiler gerekli olan bazı maddeleri dış ortamdan almak zorundadır.



l. büyüme ve gelişme,



ll. yönelme,





lll. üreme,



l. CO2, yapraklarla atmosferden alınır.



lV. farklılaşma,



ll. H2O, köklerle topraktan alınır.



V. yaraların onarımı



lll. Mineraller, köklerle topraktan alınır.

Buna göre bitkiler için;



olaylarından hangilerinde etkinlik gösterebilir?



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) l ve ll



A) Yalnız l



B) lll ve lV

D) l, ll ve lll

08

BÖLÜM 05 Test

Bitkilerde Beslenme - Büyüme ve Hareket - 2

C) lV ve V



E) l, ll, lll, lV ve V

B) Yalnız lI

D) Il ve llI

C) I ve II

E) l, ll ve lll

2. Aşağıda çeşitli bitkilerde görülen bazı hareketler verilmiştir.

l. fasülye bitkisinin yapraklarının güneşe yönelmesi,



ll. akşam sefası bitkisinin çiçeklerinin aydınlıkta kapanıp karanlıkla açılması,



6. Bitkilerde büyüme ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?

lll. sarmaşık bitkisinin dokunduğu bir desteğe zamanla sarılması,

A) Uygun şartlar sağlanırsa meristem doku sayesinde bitkilerde büyüme sürekli devam edebilir.



B) Sıcaklığın belirli bir değere kadar artışı bitki büyümesini olumlu etkiler.



C) Tüm hormonlar bitki büyümesini olumlu etkiler.



D) Atmosferdeki CO2 oranının belirli bir değere kadar artışı bitki gelişimini olumlu etkiler.



E) Bitkiler gelişebilmek için belirli oranda besin elementlerine ihtiyaç duyar.

lV. bitki köklerinin toprağın derinliklerine doğru uzaması



Bu hareketlerden hangileri ışık uyaranına karşı gösterilen yönelme hareketlerine örnektir?



A) Yalnız l



B) l ve ll

D) lll ve lV

C) ll ve lll

E) l, ll ve lV

3. Bitkiler;

l. su,



ll. yerçekimi,



lll. kimyasal madde,



lV. mekanik etki



uyarılarının hangilerine karşı yönelme hareketi yapabilir?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

Çözüm Yayınları





7. Özdeş bitki fideleri farklı özelliklere sahip ortamlarda

büyümeye bırakılıyor. Bir süre sonra üç bitkinin gelişim durumları aşağıdaki gibi tespit ediliyor.

E) l, ll, lll ve lV

4. Bitkilerin beslenmesi ile ilgili, 203



l. Bitkiler ihtiyaç duydukları inorganik maddelerin tümünü kökleri aracılığıyla alır.



ll. Bazı bitkiler topraktaki besin elementlerini alabilmek için nodül, mikoriza gibi özelleşmiş yapılara sahiptir.



l. ışık alma süresi,

lll. Tüm bitkiler topraktan aldıkları su ve mineralleri odun boruları ile fotosentezin gerçekleştiği kısımlara taşır.



ll. mineral çeşidi,



lll. ortam sıcaklığı,



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız l





B) Yalnız ll

D) l ve ll

Buna göre gözlenen gelişim farklılığına;

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll

lV. su miktarı



faktörlerinden hangileri neden olmuş olabilir?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

Test 08

1. E

2. A

3. E

4. B

5. E

6. C

7. E

8. B

9. D 10. C 11. E

8. Bitkilerde beslenmeyle ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden

10. Diğer tüm şartların uygun olduğu aşağıdaki ortamlarda



A) Topraktan alınan besin elementleri farklı oranda yapıya katılır.



– K ortamındaki marul bitkisinin normal gelişimini sürdürdüğü,



B) Bitkiler tüm besin elementlerinden aynı oranda yararlanır.





C) Elementlerden birinin eksikliği diğer besin elementlerinin kullanım oranını sınırlandırır.

– L ortamındaki marul bitkisinin normal gelişimini tamamlayamadığı, yaprakların gelişmediği ve sarardığı



gözlenmiştir.



D) Köklerinde mikoriza bulunduran bitkilerin topraktaki minerallerden yararlanma oranı artar.



E) Bitkiler azot gereksinimini topraktan tuz şeklinde karşılar.

hangisi yanlıştır?

yetiştirilen marul bitkileri ile ilgili olarak;



Azot hariç gerekli tüm mineralleri içeren toprak

Gerekli tüm mineralleri içeren toprak -K-

9. Yulaf filizleri üzerinde yapılan aşağıdaki deneylerden hangisinde bir yönelme hareketi gözlenebilir?



A)

uç kısmı kesilmiş

I ş ı k

Çözüm Yayınları



-L-

Buna göre,



l. Bitkinin normal gelişimini sürdürebilmesi için toprakta azot tuzları bulunmalıdır.



ll. Azot eksikliği, diğer minerallerin kullanımını sınırlandırmıştır.



lll. Marul bitkisinin gelişimi için en gerekli besin elementi azottur.



yorumlarından hangileri yapılabilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız lIl

D) lI ve llI

C) I ve II

E) l, ll ve lll

Işık geçirmeyen başlık

B) I ş ı k

11. Aşağıdaki gibi hazırlanan deney düzeneğinde bir süre sonra belirtilen yönelme hareketi gözlenmiştir.



İlk durum

Kireç

Işık geçirmeyen kağıt

I ş ı k Gübre

Karanlık ortam

I ş ı k

Kireç

D)

Gübre

C)

I ş ı k

Son durum

204 E) Karanlık ortam

Uç kısmı kesilmiş

Buna göre;



l. Gövdede ışığa doğru yönelme gerçekleşmiştir.



ll. Kökte gübreye doğru yönelme gerçekleşmiştir.



lll. Her iki yönelim hareketinde de organların asimetrik büyümesi etkili olmuştur.



yorumlarından hangileri yapılabilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) Il ve lIl

E) l, ll ve lll

C) I ve II

1. Bitkilerin gün uzunluğuna bağlı olarak gelişim göstermesine

5. Gerekli maddelerin sağlandığı, besleyici çözelti bulunan ağzı

fotoperyodizm denir.



tıpa ile kapalı kaplardaki bitkilerle aşağıdaki deney düzeneği hazırlanmıştır.

Buna göre fotoperyodizm ile ilgili,



I. Bitki büyümesini etkiler.



II. Üreme olaylarının kontrolünde etkilidir.



III. Yaprak dökülmesinin kontrolünde etkilidir.



ifadelerinden hangileri söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

09

BÖLÜM 05 Test

Bitkilerde Beslenme - Büyüme ve Hareket - 3

C) I ve II

X

E) I, II ve III

Y Yerçekimi



Buna göre deney düzeneği ile ilgili

2. Bitki büyümesine etki eden aşağıdaki faktörlerden



I. X kabındaki bitkide kök pozitif gövde negatif geotropizma yapar.



A) Sıcaklık

B) Gün uzunluğu





C) Nem oranı

D) Gübreler

II. Y kabındaki bitkide kök ve gövde aynı doğrultuda yönelim hareketi yapar.



III. X ve Y kabındaki bitkide kök ve gövdede oksin hormonu çevresel uyarılara her durumda aynı etkiyi gösterir.

hangisi bitkisel kaynaklı olabilir?

E) Hormonlar

3. Bitkilerin beslenmesi için gerekli mineralleri bulunduran doğal veya yapay maddelere gübre denir.



Buna göre organik gübrelerle ilgili,



I. Toprak mikroorganizmalarının faaliyeti sonucu mineralleşme denilen bir süreçle parçalanan organik madde içerir.



II. Endüstriyel işlemlerle hazırlanmış olan azot, fosfor ve potasyum gibi zenginleştirilmiş mineraller içeren ticari olarak üretilmiş gübrelerdir.



III. Su kaynaklarına karışıp kalıcı kirliliğe neden olarak ekosistemi olumsuz etkileme özelliğine sahiptir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

Çözüm Yayınları





ifadelerinden hangileri söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Alüminyum örtü

6.

4. Aşağıdakilerden hangisi bitkilerin topraktaki fosfordan

Jelatin

Mika

Karbon kağıdı

ı ş ı k

205

daha fazla yararlanmasını sağlayan adaptasyonlardan biridir?



A) Nodül oluşumu



B) Mikoriza birlikteliği



C) Yapraklarda örtü tüylerinin bulunması



D) Stomaların küçük, az sayıda ve epidermise gömülü olması



E) Gövdede depo parankimasında su depo edilmesi

l

ll

lll

lV

V



Belirli bir yönden ışık verilen yukarıdaki yulaf filizlerinin hangilerinde fototropizma olayı gözlenir?



A) I ve II



B) III ve IV

D) II, III ve V

C) IV ve V

E) II, III, IV ve V

Test 09

1. E

7. Aşağıdakilerden hangisi kemotropizmaya örnek olarak A) Bitki köklerinin aşırı tuz bulunan bölgeden uzaklaşması



B) Bitki köklerinin suya doğru yönelim göstermesi



C) Sarılıcı bitkilerin özel emeçleriyle herhangi bir yere sarılması



D) Bitki gövdesinin yer çekiminin tersi yönde uzaması



E) Bitki çiçeklerinin ışığa doğru yönelmesi



II. Aşırı salgılanması büyümeyi durdurucu etki yapar.



Ill. Gövde ucunda ışığın geldiği yönde daha fazla üretilir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız IV

D) I ve II

206

8. D

9. B 10. A 11. A 12. D

B2

0

6 8 10 12 B1 ve B2 bitki türleri için;

14

16

Işık alma süresi (saat)



I. B1 kısa gün, B2 uzun gün bitkisidir.



II. B1 ve B2 bitki türleri aynı ışık alma süresinde hiçbir zaman birlikte çiçek açamaz.



III. B2 bitki türü çiçeklenme döneminde 16 saatten fazla ışığa maruz kalırsa çiçeklenme tamamen durur.



verilenlerden hangileri söylenebilir?



A) Yalnız I



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

E) I, II ve Ill

birbirlerinden farklı olan çimlenme ortamlarına, dört farklı bitki türü tohumu aşağıda verilen şemadaki gibi yerleştirilerek çimlenmeleri sağlanmıştır. Gelişen köklerin farklı sıcaklıklara göre gösterdiği yönelmeler şemadaki gibidir.



7. A

C) Yalnız III

9. Köklerin geçmesini engellemeyen, ısı yalıtımlı ve sıcaklıkları



6. D

B1

Çözüm Yayınları



B) Yalnız II

5. A

Çiçek tomurcuklarının gelişme süresi (gün)

8. Gövde ucunda üretilen oksin hormonu için, I. Kök ve gövdenin boyuna büyümesinde etkilidir.

4. B

tomurcuklarının gelişim süresi grafikte verilmiştir.





3. A

10. İki farklı bitki türünün ışık alma süresine bağlı olarak çiçek

verilebilir?



2. E

1. tür

2. tür

K

L

11. Bir bitkiye absisik asit verilmesi;

I. primer büyümenin hızlanması,



II. meyvelerin kısa sürede olgunlaşması,



III. yan dalları oluşturacak tomurcukların gelişmesi,



IV. büyümenin yavaşlaması



durumlarından hangilerine neden olabilir?



A) Yalnız IV



B) I ve II

D) III ve IV

C) II ve III

E) I, III ve IV

3. tür 4. tür

N

M

Çimlenme ortamları

Buna göre,



I. 4. tür M çimlendirme ortamında çimlendirilirse, 3. türün kök yönelmesine benzer bir yönelme gösterir.

12. Bitkilerde büyüme ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi



II. 2. tür M, 3. tür L çimlenme ortamında çimlendirilirse 1. türün kök yönelmesine benzer bir yönelme gösterir.



A) Sekonder büyüme sadece otsu bitkilerde gerçekleşir.



III. 2. ve 4. tür aynı çimlendirme ortamlarında daima aynı kök yönelmesini gösterir.



B) Primer ve sekonder büyüme aynı büyüme mevsiminde gerçekleşmez.



C) Primer büyümede floem, sekonder büyümede ksilem boruları üretilir.



D) Bitkinin boyca uzaması primer büyümedir.



E) Primer büyümeyi sekonder meristem sağlar.



yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

doğrudur?

C) I ve II

10

BÖLÜM 05 Test

Bitkilerde Eşeyli Üreme - 1 1. Aşağıdakilerden hangisi çimlenme ile ilgili doğru bir

5. Kapalı tohumlu bitikilerde;

açıklama değildir?



A) Çimlenme için mutlaka ışık gereklidir.



B) Embriyo gelişimi için gerekli besin, besi dokudan sağlanır.



C) Embriyonik kök, kök sistemini oluşturur.



D) Embriyonik gövde sürgün sistemini oluşturur.



E) Çimlenme uygun nem ve sıcaklıkta gerçekleşir.



l. embriyo,



ll. polen,



lll. yumurta,



lV. tohum



yapılarından hangileri döllenme gerçekleşmeden önce oluşur?



A) l ve ll



B) l ve lV

D) ll ve lV

C) ll ve lll

E) lll ve lV

2. Çiçekli bir bitkide aşağıdaki yapılardan hangisi üremede doğrudan etkilidir?



A) Çiçek sapı

B) Taç yaprak



C) Polen kesesi

D) Çanak yaprak



E) Yaprak ayası

Çözüm Yayınları

6. Bir tohumun çimlenmesine bağlı olarak;

3. Bitkilerin üremesi sürecinde görülen;

l. polenlerin oluşması,



ll. dişi ve erkek organın olgunlaşması,



lll. sperm çekirdiği ile yumurta çekirdeğinin kaynaşması



olaylarından hangileri tozlaşmadan önce gerçekleşir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll



ll. su,



lll. oksijen,



lV. karbondioksit



maddelerinden hangileri tohum tarafından dış ortamdan alınır?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

E) l, ll ve lll



l. çok sayıda polen oluşturma,



ll. renkli ve kokulu çiçeklere sahip olma,



lll. nektar ve bal özü üretme adaptasyonlarından hangilerinin bulunmasına gerek yoktur?



A) Yalnız l

B) Yalnız Ill E) l, ll ve lll

207

7. Bir tohumda;



D) ll ve lll

l. mineral,

C) Yalnız lll

4. Rüzgarla tozlaşma yapan bitkilerde;





C) I ve II



l. yumurta,



ll. zigot,



lll. sperm,



lV. embriyo



yapılarından hangileri bulunur?



A) Yalnız ll



B) Yalnız lV

D) l ve lll

C) l ve ll

E) l, ll, lll ve lV

Test 10

1. A

2. C

3. D

4. D

5. C

6. D

7. B

8. D

9. E 10. D 11. B 12. E

8. Çiçekli bitkilerde aşağıdaki olaylardan hangisi

11. Aşağıda kapalı tohumlu bitkilerde gözlenen tozlaşma şekilleri



A) Polenin oluşturulması





B) Polenin dişi organa ulaşması



C) Yumurtanın oluşturulması



D) Embriyonun gelişimi



E) Polenin olgunlaşması

döllenmeden sonra gerçekleşir?

gösterilmiştir.

1

9. Çimlenmekte olan bir tohumda meydana gelen olaylarla ilgili;

Hücre sayısı

Tohumun kuru ağırlığı



Tüketilen O2 miktarı

Buna göre, 1 ve 2 ile gösterilen tozlaşma şekilleriyle ilgili,



l. 1. kalıtsal çeşitliliğe neden olmaz.



ll. 2. tozlaşma şekline sahip bir çiçekte dişi ve erkek organlar farklı zamanlarda olgunlaşır.



lll. 2. sadece böceklerle tozlaşan bitkilerde görülebilir.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız l



Zaman

-l-

-ll-

grafiklerinden hangileri çizilebilir?



A) Yalnız l

B) Yalnız ll

D) l ve ll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

Zaman -lll-





B) Yalnız ll

C) Yalnız lll

E) l, ll ve lll

10. Aşağıdaki şekilde kapalı tohumlu bir bitkinin yaşam döngüsü gösterilmiştir.

Çözüm Yayınları

Zaman

2

12.

Çenek (1)

Tohum Kabuk (4) Çimlenme

Olgun bitki

208

Embriyonik gövde (2) Embriyonik kök (3)



Yukarıda bir bitkiye ait tohum yapısı gösterilmiştir.

Şekle dayanarak bu bitki hakkında aşağıdakilerden hangisi kesin olarak söylenir?



Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi doğru değildir?



A) Tohum çift çenekli bir bitkiye aittir.



A) Tozlaşmasını rüzgarlar aracılığıyla yapmaktadır.



B) 4’ün kalınlığı çimlenme süresini etkiler.



B) Çiçeklerinde dişi ve erkek organ bir arada bulunmaktadır.





C) Kalın bir tohum kabuğuna sahiptir.

C) Çimlenme sırasında embriyo gelişimi için gerekli besin 1 den karşılanabilir.



D) Üremesini eşeyli olarak gerçekleştirir.



D) 2, gelişen bitkinin sürgün sistemini oluşturur.



E) Tohumları çevreye hayvanlar tarafından dağıtılır.



E) Çimlenme sürecinde 3, 2 den sonra gelişir.



1. Kapalı tohumlu bir bitkinin üremesi sürecinde;

4. Kapalı tohumlu bir bitkide;



l. mayoz bölünme,



l. embriyo,



ll. döllenme,



ll. yumurta,



lll. mitoz bölünme



lII. polen



olaylarından hangileri görülebilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız lIl

D) lI ve Ill

11

BÖLÜM 05 Test

Bitkilerde Eşeyli Üreme - 2

C) I ve II

E) I, II ve III



yapılarından hangilerinin oluşumu döllenmeye bağlı değildir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız III

E) ll ve lll

5. Uygun şartların sağlandığı bir ortamda çimlenmeye

başlayan bir tohumda aşağıdaki durumlardan hangisi gözlenmez?



l. tozlaşma,



ll. tohum oluşumu,



lll. meyve olgunlaşması



olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?



A) l - ll - lll



B) l - lll - l

D) ll - l - lll

C) lll - l - ll

E) II - III - I



A) Enzim aktivitesinde artma



B) Kullanılan oksijen miktarında artma



C) Hücre bölünmesini uyaran hormon etkinliğinde azalma



D) Embriyodaki hücre sayısında artma



E) Tohumdaki depo besinde azalma

Çözüm Yayınları

2. Kapalı tohumlu bir bitkide;

6. Eşeyli üremeyle çoğalan kapalı tohumlu bir bitki için,

3. Aşağıdaki şekilde kapalı tohumlu bir bitkiye ait çiçeğin kısımları gösterilmiştir.



l. Tohumunda tek çenek bulunur.



ll. Çapraz tozlaşma yapar.



lll. Çiçekleri çok sayıda dişi organ bulundurur.



yargılarından hangilerinin doğruluğu kesin değildir?



A) Yalnız l





B) Yalnız ll

D) II ve III

C) I ve III

E) l, ll ve lll

1

2

209 7. Aşağıdaki olaylardan hangisi bütün kapalı tohumlu bitkilerin eşeyli üreme sürecinde gözlenmeyebilir?



Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?



A) 1 ve 2 numaralı yapılarda mayoz bölünme gerçekleşebilir.



A) Polen oluşumu



B) 1 gelişerek meyveyi oluşturur.



B) Döllenmenin dişi organda gerçekleşmesi



C) 2 zarar görürse döllenme gerçekleşemez.



C) Yumurta oluşumu



D) 1 erkek, 2 dişi organın bir bölümüdür.



D) Böceklerle tozlaşma



E) 1 de polen, 2 de yumurta oluşumu gerçekleşir.



E) Besi doku oluşumu

Test 11

1. E

8. Aşağıda tek çenekli bir bitkiye ait tohum yapısı gösterilmiştir.

2. A

3. B

4. E

5. C

6. E

7. D

8. A

9. D 10. A 11. E

10. Bir öğrenci biyoloji dersinde “tohumun çimlenmesi” ile ilgili

proje ödevi için buğday tohumları kullanarak aşağıdaki deney düzeneklerini hazırlamıştır.



Kabuk (1) Besi doku (4)

Metal kapak

Çenek (2) Embriyo (3)



Numaralandırılmış yapılardan hangileri zigotun mitoz bölünmeleri sonucu yeni bitkinin taslağını meydana getirir?



A) Yalnız 3



B) 1 ve 2

D) 3 ve 4

Havası alınmış ortam

Hergün sulanan toprak

Tohumlar -K-

Kuru toprak

Tohumlar -L-

C) 2 ve 3

E) 1, 3 ve 4 Kuru toprak Tohumlar -M-



Bu öğrenci hazırlamış olduğu deney düzeneklerinden hangilerinde bir süre sonra buğday tohumlarının çimlendiğini gözlemleyebilir?



A) Yalnız K

oluşturması gösterilmiştir.



B) K ve L

D) M ve N

C) L ve M

E) K, L ve N

Çözüm Yayınları



9. Aşağıdaki şekilde fasulye tohumunun çimlenip yeni bir bitkiyi

Haşlanmış tohumlar -N-

Hergün sulanan toprak

İlk yapraklar

11. Aşağıdaki şekilde K ve L bitki türlerinin çimlenmesi şematik

Embriyonik gövde

olarak gösterilmiştir. K

Çenek

L

Çenek

Embriyonik kök

210



Çenek

Toprak Embriyonik kök

Buna göre;



l. mitoz bölünme,





ll. hücre solunumu,





lll. nişasta hidrolizi,

l. K ve L ilk yapraklar oluşana kadar ihtiyaç duydukları besini besi dokudan karşılar.



lV. fotosentez



ll. K çift çenekli, L tek çeneklidir.



lll. K ve L çimlenme sırasında ihtiyaç duydukları suyu embriyonik kökleri ile topraktan karşılar.





olaylarından hangilerinin gerçekleşmesi çimlenmenin başlamasından ilk yaprakların oluşumuna kadarki süreç boyunca gözlenebilir? A) Yalnız lV



B) l ve ll

D) l, ll ve lll

C) ll ve lll

E) l, ll, lll ve lV

Buna göre,



açıklamalarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll

12

BÖLÜM 05 Test

Bitkilerde Eşeyli Üreme - 3 1.

5. I.



II. Polar çekirdekler + Sperm → Triploit çekirdek (n+n) (n) (3n)

I. Ortamdaki su miktarı II. Ortamdaki O2 miktarı III. Tohum kabuğunun kalınlığı IV. Ortamdaki ışık miktarı Yukarıdaki faktörlerden hangileri tohumun çimlenmesinde etkili olur? A) Yalnız II B) Yalnız IV C) I ve II D) I, II ve III E) I, II, III ve IV

Yumurta + Sperm → Zigot → Embriyo (n) (n) (2n) (2n)

III. Besi doku + Embriyo + Tohum gömleği → Tohum Yukarıda verilen şemalarla ilgili olarak aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?

2. Tohumlu bitkilerde çimlenmeyle ilgili olarak

aşağıdakilerden hangisi doğru değildir? A) Tohumun çimlenebilmesi için ortamdan su alması gerekir. B) Tohumdan önce embriyonik kök çıkar ve gelişerek bitkinin kök sistemini oluşturur. C) Embriyonik gövde gelişerek bitkinin sürgün sistemini oluşturur. D) Tüm bitki çeşitlerinde çimlenen tohumdaki çenekler toprak üzerine çıkar. E) Tohum çimlenmesi sırasında mitoz bölünmeler gözlenir.



A) Triploit çekirdek döllenme sonucu oluşur.



B) III ün oluşabilmesi için I ve II nin gerçekleşmiş olması gerekir.



C) Zigot embriyoya dönüşürken mitoz bölünmeler gözlenir.



D) Tohum döllenmeler sonucu oluşacağından yapısında yumurta ve sperm bulundurmaz.



E) Triploit çekirdek mayoz, zigot ise mitoz bölünme geçirir.

6. Çiçekli bir bitkide embriyo için aşağıdaki maddelerden

hangisinin tohumdaki endospermde depolanması gerekli değildir?



A) Su

3. Aşağıdakilerden hangisi bir tohumun çimlenmesi

sırasında gerçekleşen olaylardan birisi değildir? A) Depo nişastanın enzimler yardımıyla hidroliz edilmesi B) Endospermdeki hücrelerde fotofosforilasyonda ATP sentezlenmesi C) Glikozun su ve karbondioksite parçalanmasıyla enerji elde edilmesi D) Mitoz bölünmelerle embriyodaki hücre sayısının artırılması E) Embriyonik kök ve gövdenin gelişmesi

Çözüm Yayınları



B) Vitamin

D) Yağ

C) Protein

E) Nişasta

7. Aşağıda verilen olaylardan hangisi tohum yapısında bulunan endosperm miktarının azalmasını sağlar?



A) Fotosentez

B) Tozlaşma



C) Çimlenme

D) Meyve oluşumu



E) Tohum oluşumu

8. Aşağıdaki şekilde fasulye tohumunun çimlenip yeni bir bitkiyi oluşturması şematize edilmiştir.

Yeşil yaprak

Çenek

Yan kökler

Embriyonik kök

4. Tozlaşma, erkek organda oluşan polenlerin çeşitli faktörlerle dişicik tepeciğine ulaşmasıdır.



Buna göre aşağıda verilen özelliklerden hangisi rüzgarla tozlaşan bitkiler için avantaj sağlar?



A) Çiçeklerin dikkat çekici renklere sahip olması



B) Çiçeklerin nektar ve bal özü salgılaması



C) Polenlerin dikenli yüzeye sahip olması



D) Çok sayıda polen üretilmesi



E) Polenlerin farklı renklerde olması

X



Y

Z

211

Buna göre;



I. kloroplast bulundurma,



II. kuru ağırlıkta artış gösterme,



III. solunumla ATP üretme,



IV. meristem doku bulundurma



özelliklerinden hangileri bitkinin X, Y ve Z durumları için ortaktır?



A) Yalnız III



B) I ve II

D) III ve IV

E) I, II ve IV

C) II ve III

Test 12

1. D

III

9.

2. D

3. B

4. D

5. E

6. A

7. C

8. D

9. E 10. E 11. C 12. C

11. Aşağıda verilen grafikte bir yıllık çiçekli bir bitkinin çimlenme başlangıcından itibaren kuru ağırlığındaki değişimi gösterilmiştir. Kuru ağırlık

I II IV



V



Bir bitki tohumuna ait bazı kısımların numaralandırılmış olarak gösterildiği yukarıdaki şekle göre aşağıdaki yargılardan hangisi doğru değildir?



A) I’in kalınlığı tohumun çimlenme süresine etki eder.



B) II döllenme sonucu oluştuğu için 3n kromozomludur.



C) III, embriyodan gelişecek bitkinin çift çenekli bitkiler grubunda olduğunu gösterir.



Zaman t

Çimlenme başlangıcı

Buna göre, çimlenmenin başlangıcından t anına kadar geçen zaman aralığında kuru ağırlıkta gözlenen azalmanın nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

D) IV ve V mitoz bölünmelerle yeni bitkiciğin kök ve sürgün sistemini oluşturur.



A) Karbondioksit kullanımının artması

E) Çimlenme sırasında II ve III’deki organik besin miktarı sürekli artar.



B) Embriyodaki hücre sayısının artması



C) Enerji üretimi için depo besinden yararlanılması



D) Terlemenin başlaması



E) Tohumun dış ortamdan su alması

Çözüm Yayınları



10. Aşağıdaki şemada çiçekli bitkilerde polen oluşumu özetlenmiştir. Anter (Başçık)

gösterilmiştir.

1

Polen kesesi

212



12. Bir bitkiye ait dişi ve erkek üreme organlarının yapısı aşağıda x

t

Mikrospor y

Polen ana hücresi

r

2 z

Polen a

b

Buna göre polen oluşumu ile ilgili olarak aşağıda verilen açıklamalardan hangisi doğrudur? A) 1. olay sonucu oluşan hücreler tozlaşma ile dişi organa taşınır. B) 1. olay sonucu oluşan dört hücre aynı kalıtsal özelliktedir. C) Polendeki a ve b çekirdeklerinden biri doğrudan yumurtayı döller. D) 2. olay sonucu oluşan a ve b çekirdekleri farklı kalıtsal yapıya sahiptir. E) a ve b çekirdeklerinden biri tüp diğeri üretken çekirdeği oluşturur.



Buna göre harflendirilen yapılarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



A) t ve r erkek organın kısımlarıdır.



B) x, y ve z dişi organın kısımlarıdır.



C) t’de oluşturulan polenlerin x’e ulaşması çapraz tozlaşma olarak tanımlanır.



D) z ovaryum olup döllenmenin gerçekleştiği kısımdır.



E) Döllenme borusunda bulunan sperm çekirdekleri Z’ye mikropil adı verilen açıklıktan girer.

BİRE BİR

13

BÖLÜM 05 Test

1. Çiçekli bir bitkinin yaşam döngüsünde döllenme sonrası,

5. Aşağıdakilerden hangisi, böceklerle tozlaşan bitkilerde





A) Çiçeklerin kokulu maddeler salgılaması



B) Taç yaprakların parlak ve çekici renklerde olması



C) Dişi ve erkek çiçeklerin ayrı bitkiler üzerinde bulunması



D) Bitkinin nektar, bal özü gibi maddeler salgılaması



E) Çiçek polenlerinin yapışkan olması

zigot ilk olarak aşağıdaki yapılardan hangisini oluşturur? A) Kök

B) Besi doku

tozlaşmayı artıran bir adaptasyon değildir?

C) Embriyo

D) Meyve E) Tohum

2. Kurak bir ekosistemde bulunan farklı türlere ait iki otsu

bitkinin aşağıdaki özelliklerden hangisi bakımından benzer uyum yapması beklenmez? A) Yaprak yüzey genişliği



B) Stomaların konumu



C) Kök uzunluğu

6. Bitkiler stomaları aracılığıyla atmosfere;



D) Yapraktaki kutikula kalınlığı



l. H2O,



E) Erkek organda oluşturulan polen sayısı



ll. mineral,



lll. O2

3. Aşağıdakilerden hangisi çimlenme sürecinde gerçekleşmez?



A) Fotosentez



B) Hücresel solunum



C) Doku oluşumu



D) Enzim faaliyeti



E) Mitoz bölünme

Çözüm Yayınları





moleküllerinden hangilerini verebilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve llI

E) l, ll ve lll

7. Buğday tohumlarındaki potasyum derişiminin çimlenme yüzdesine etkisi grafikte gösterilmiştir.



100 80 60 40 20 0

numaralanarak aşağıda verilmiştir.



l. polen oluşumu,



ll. embriyo gelişimi,



lll. tozlaşma,



lV. döllenme

Çimlenme yüzdesi

x 2x 3x 4x 5x Tohumlardaki potasyum derişimi

4. Çiçekli bitkilerin üremesinde gerçekleşen olayların bazıları

l. Buğday tohumları potasyumu topraktan sadece aktif taşıma ile alır.



ll. Buğday tohumları çimlenmek için potasyuma ihtiyaç duyar. lll. Buğday tohumlarındaki potasyum derişiminin artması çimlenme yüzdesini sürekli artırır.

Buna göre verilen olayların gerçekleşme sırası aşağıdakilerden hangisi gibidir?





A) l - ll - lll - lV

B) l - lll - lV - ll



yargılarından hangileri doğrudur?



C) ll - l - lV - lll

D) l - lV - lll - ll



A) Yalnız l

E) ll - lll - lV - l

Birim

Buna göre,





C) Yalnız lll



B) Yalnız ll

D) l ve lI

E) ll ve lll

C) Yalnız lll

213

Test 09

1. C



2. durum

Yaşaması için gerekli ortam koşullarının sağladığı bu bitki;



l. yumurta,



ll. polen,



lll. tohum,



lV. meyve



yapılarından hangilerini oluşturamaz?



A) l ve ll



B) ll ve lll

D) l, lll ve lV

4. B

5. C

6. D

7. B

8. D

9. A 10. B 11. E

bir bitkinin çiçekli bitki olduğuna karar vermek için kullanılabilir?

organları çıkarılıyor. (2. durum)



3. A

10. Aşağıdaki olaylardan hangisinin gerçekleşmesi,

8. Bir araştırmada bir bitkinin çiçeklerinden (1. durum) dişi üreme

1. durum

2. E



A) Fotosentez yapması



B) Meyve oluşturması



C) Dişi ve erkek üreme hücresi oluşturma



D) Döllenme yapması



E) Madde taşınmasını iletim demetleriyle yapması

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV

11. Bitkiler çiçeklenme için gereksinim duydukları ışık alma

süresine göre, uzun gün bitkisi ya da kısa gün bitkisi olarak isimlendirilir. Bir uzun gün bitkisiyle bir kısa gün bitkisi farklı ışık alma sürelerine tabi tutulduğunda gerçekleşen çiçeklenme durumları aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.



bir noktasına uzun bir çivi, yarısı dışarıda kalacak şeklide, öz bölgesine kadar çakılıyor.



Çözüm Yayınları

9. Yaprak döken bir ağacın gövdesinin yerden h yüksekliğindeki

Karanlık süre

Aydınlık süre

Kısa gün bitkisinin çiçeklenme durumu Çiçek Çiçek Çiçek yok var yok

24

Çiçek yok

20

Kırmızı ışık flaşı

Saatler

16 12 8 4

Karanlık

0

Çiçek Çiçek Çiçek yok var var

çivi

Uzun gün bitkisinin çiçeklenme durumu h



214



Bu bitki 15 yıl sonra incelendiğinde aşağıdaki durumlardan hangisi gözlenebilir?



A) Ağacın uzamasına rağmen çivinin, h yüksekliğinde kaldığı



B) Ağacın gövdesi dışında kalan çivi uzunluğunun arttığı



C) Uzayan ağaçta, çivinin h yüksekliğinden daha yukarıda olduğu



D) Ağacın gövdesi dışında kalan çivi uzunluğunun değişmediği



Çiçek var

E) Uzayan ağaçta çivinin h yüksekliğinden daha aşağıda kaldığı



Bu deneyle ilgili olarak,



l. Kısa gün bitkisi ışık alma süresi 12 saatten az olduğunda çiçeklenmiştir.



ll. Uzun gün bitkisi, ışık alma süresi 12 saatten fazla olduğunda çiçeklenmiştir.



lll. Karanlık sürenin kırmızı ışıkla bölünmesi, kısa gün bitkisinin çiçeklenmesini önlemiştir.



lV. Işık alma süresi 12 saatten uzun olduğunda aydınlık sürenin kesintiye uğraması uzun gün bitkisinin çiçeklenmesini önlememiştir.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız lV



B) l ve ll

D) l, ll ve lV

C) ll ve lll

E) l, ll, lll ve lV

BİRE BİR

14

BÖLÜM 05 Test

1. Şeklide iki yıllık odunsu bir bitkinin aynı yıl içinde bahar

4. Bitkilerde aşağıdakilerden hangisinde verilen yapı karşısındaki işlevi yapmaz?

mevsimi başı ve yaz mevsimi sonundaki gövde büyümesi gösterilmiştir. II

II

I

I

III

Yapı

Dökülmüş epidermis

İşlev

A)

Stoma hücresi

Fotosentezi gerçekleştirme

B)

Hidatod

Fazla suyu dışarı atma

C)

Lentisel

Bölünebilme

D)

Tüyler

Topraktan su ve mineral alma

E)

Kütikula

Su kaybını önleme

V IV

1. yıl bahar başı

1. yıl yaz sonu



Buna göre yaz mevsiminin sonunda, gövdede numaralarla gösterilen dokularla ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?



A) I numaralı doku primer büyümeyi sağlar.



B) II numaralı doku apikal meristemdir.



C) IV numaralı doku kloroplastca zengin hücreler bulundurur.

5. Çok yıllık bitkilerde suyun odun borularında taşınmasıyla



D) V numaralı doku, III numaralı dokunun bölünmesi sonucu oluşur.



A) Terleme - çekim teorisine göre gerçekleşir.



E) III numaralı doku epidermis, V numaralı doku periderm olarak isimlendirilir.



B) Taşınma sırasında ATP harcanır.



C) Kohezyon kuvveti kopmayan su sütunu oluşmasında etkili olur.



D) Yerçekiminin tersi yönde gerçekleşir.



E) Taşınmada osmoz prensipleri geçerlidir.

Çözüm Yayınları

ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

2. Bitkilerde madde taşınmasında görev alan ksilem ve floem için;



I. tek yönlü madde taşıma,



II. madde taşınması sırasında enerji harcama,



III. organik madde taşıma,



IV. canlı hücrelerden oluşma



özelliklerinden hangileri ortak değildir?



A) Yalnız IV



B) I ve II

D) I, II ve III

C) II ve III

E) I, II, III ve IV

6. Bitkilerde büyüme ile ilgili olarak,

I. Primer büyümeyi apikal meristem hücreleri sağlar.



II. Sekonder büyüme lateral meristem tarafından sağlanır.

gibi büyüme bölgelerinde bulunan, embriyodan itibaren bölünme özelliğini koruyan, henüz belirli bir görev yapmak üzere farklılaşmamış hücrelerden oluşan dokulara ne ad verilir?



III. Primer ve sekonder büyüme aynı zamanlarda fakat farklı bölgelerde ortaya çıkabilir.



IV. Primer büyüme boyca uzamayı, sekonder büyüme enine kalınlaşmayı sağlar.



A) Parankima

B) Kollenkima



ifadelerinden hangileri doğrudur?



C) Sklerenkima

D) Meristem



A) I ve II

3. Bitkilerin kök, gövde ve yanal organlarının uç kısımları

E) Epidermis



B) II ve III

D) I, II ve III

C) III ve IV

E) I, II, III ve IV

215

Test 14

1. E

7. Çiçekli bitkilerde üreme süreciyle ilgili aşağıdaki A) Megaspor ana hücrelerinin mayoz bölünmesi sonucu oluşan megasporların tümü embriyo kesesi oluşturur.



B) Olgun polenlerin içerisinde her zaman aktif halde iki sperm çekirdeği bulunur.



C) Çift döllenme ile farklı kromozom sayısına sahip yapılar meydana gelir.



D) Generatif çekirdek bölünerek diploit kromozomlu iki çekirdek oluşturur.



E) Polen tüpü oluşumu döllenme olduktan sonra gerçekleşir.

gösterilmiştir. Hücre duvarı

B) Bitki köklerinin kendisi için yararlı olan inorganik maddelerin bulunduğu bölgeye doğru büyümesi



C) Bitki köklerinin suya doğru yönelmesi



D) Akşam sefası bitkisinin çiçeklerinin aydınlıkta kapanıp karanlıkta açılması



E) Gövdenin yerçekiminin tersi yönde büyümesi

6. E

7. C

8. D

9. A 10. A 11. B 12. A

Epidermis hücre

Stoma açıklığı

Bekçi hücre

Stoma açık



Bu süreçte gerçekleşen aşağıdaki olaylardan hangisi en son gerçekleşir?



A) Bekçi hücrelerin turgor basıncının artması



B) Epidermisten bekçi hücrelere K+ iyonu pompalanması



C) Komşu hücrelerden bekçi hücrelere su geçişinin olması



D) CO2’nin bekçi hücrelerinde kullanılması



E) Bekçi hücrelerinde glikoz üretiminin başlaması

Çözüm Yayınları



5. B

11.

bağlı olmadan turgor basıncındaki değişimle gerçekleşir? A) Sarmaşık bitkinin özel emeçleri başka bir bitkiye sarılması

4. C

Stoma kapalı



8. Aşağıdaki bitki hareketlerinden hangisi, uyarının yönüne

3. D

10. Aşağıdaki şekilde kapalı konumdaki bir stomanın açılması

ifadelerden hangisi doğrudur?



2. E



Kapalı lale

Açılmış lale



Yukarıdaki şekilde gösterildiği gibi lalelerin taç yapraklarının 5 - 10 °C’te kapalı, 15 - 20 °C’te açık olması hangi bitkisel hareketle açıklanır?



A) Fotonasti

B) Termonasti



C) Fototropizma

D) Sismonasti



E) Kemotropizma

9. Aşağıdaki şekilde bir yaprağın enine kesiti gösterilmiştir. 12. Bir ağacın bir dalının kabuğundan floem hücreleri,

kambiyum da dâhil olmak üzere halka şeklinde kesilip çıkarılırsa;

216 X





I. kökten alınan su ve mineral maddelerin bu dalın uç kısmındaki yapraklara ulaşamaması,



II. bu dalda üretilen fotosentez ürünlerinin bitkinin diğer kısımlarına taşınmasının engellenmesi,



III. bu dalın primer büyümesinin gerçekleştirilememesi



Buna göre şekilde X ile gösterilen tabakaya ne ad verilir?



durumlarından hangileri gözlenebilir?



A) Mezofil



A) Yalnız II



B) Periderm

D) Epidermis

E) Ksilem

C) Floem



B) I ve II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve III

1. Genlerin değişiminin kalıtsal varyasyonlara neden olduğu

4. Bal arılarında döllenme sonucu oluşan dişi embriyolar polenle

göz önüne alındığında aşağıdakilerden hangisi tür içi kalıtsal varyasyonlara, dolayısıyla da evrimleşmeye en uygun yaşam alanıdır?



A) Mağaralar

B) Toprak altı



C) Yüksek dağlar

D) Ormanlık alanlar



01

BÖLÜM 06 Test

Canlılar ve Çevre - 1

beslenirse kısır işçi arılar, bal özü veya arı sütü ile beslenirse kraliçe arılar meydana gelmektedir.

E) Derin deniz dipleri



Yukarıdaki gözleme bağlı olarak aşağıdaki sonuçlardan hangisi çıkarılabilir?



A) Beslenme farklılığı bazı genlerin işleyişini değiştirebilir.



B) Bazı besinler canlılarda kalıtsal mutasyonlara neden olabilir.



C) Beslenme biçimi yeni gen kombinasyonlarının oluşturmasına yol açabilir.



D) Beslenme, bazı canlılarda cinsiyetin belirlenmesinde etkili olan en önemli faktördür.



E) Beslenme biçimi canlının tüm genotipini değiştirebilir.

5. Memeli bir hayvanın;

l. açık post rengine sahip olması,



l. modifikasyon,



ll. vücudunun iri olması,



ll. üreme ana hücrelerindeki mutasyon,



lll. vücut çıkıntılarının büyük olması



lll. vücut hücrelerindeki mutasyon





lV. konjugasyon

durumlarından hangilerine neden olacak bir mutasyon, bu canlının soğuk ortam şartlarında yaşamasını zorlaştırır?



A) Yalnız l



durumlarından hangileri sonucu ortaya çıkan bir özellik eşeyli üreme ile sonraki kuşaklara aktarılabilir?



A) Yalnız l



B) l ve ll

D) l ve lV

C) ll ve lll

Çözüm Yayınları

2. Bir popülasyonun bireylerinde görülen;



B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) ll ve lll

E) ll ve lV

6. Aşağıdakilerden hangisi doğal seçilim kavramını en yi açıklar?

3. Çevresel faktörler canlıların,

l. genotip



ll. fenotip



lll. adaptasyon



A) Kazanılan özelliklerin değişmeden bir sonraki nesle aktarılması



B) Ortam şartlarının etkisiyle canlının kalıtsal yapısının değişmesi



C) Ortama uygun özellikler taşıyan bireylerin yaşama ve üreme şansının artması



özelliklerinden hangileri üzerinde değişime neden olabilir?



D) Çevresel faktörlerin canlıyı değişime zorlaması



A) Yalnız l



E) Çevrede meydana gelen tüm değişimlerin canlıyı olumsuz etkilemesi



B) Yalnız ll

D) l ve ll

E) l, ll ve lll

C) Yalnız lll

217

Test 01

1. C

7. Aşağıdakilerden hangisi bir adaptasyon örneği değildir?

2. E

3. E

4. A

5. C

6. C

7. D

8. E

9. E 10. B 11. B 12. D 13. A

10. Tek yumurta ikizlerindeki fenotip farklılıkları aşağıdakilerden hangisine bağlı değildir?



A) Soğuk bölgelerde yaşayan hayvanların vücut çıkıntılarının küçük olması



A) Çevresel faktörlerin genlerin işleyişini değiştirmesi



B) Kurak bölge bitkilerinin yaprak yüzeylerinin küçük olması



B) Tek yumurta ikizlerinin farklı genotiplere sahip olması



C) Su kuşlarının ayaklarının perdeli olması



C) Çevresel faktörlerin sonradan gen yapısını değiştirmesi



D) Spor yapan insanların gelişmiş kaslara sahip olması





E) Kutuplarda yaşayan hayvanlarda vücut renginin beyaz olması

D) Tek yumurta ikizlerindeki tüm fenotipik özelliklerin kalıtsal olmaması



E) Çevresel faktörlerin fenotipte kalıtımla ilgili olmayan değişimlere neden olması

11. Himalaya tavşanlarında beyaz tüyler kesilip bu kısma buz

yastığı konulduğunda yeni çıkan tüylerin siyah renkli olduğu görülmektedir. Bu tüyler kesilip doğal koşullarda gelişmeye bırakılırsa tekrar beyaz tüyler çıkmaktadır.



8. Bir popülasyondaki bireylerin farklı fenotiplere sahip olmasında aşağıdaki faktörlerden hangisinin etkisi yoktur?



l. çevresel faktörlerin genlerin yapısını değiştirmesiyle,



ll. çevresel faktörlerin genlerin işleyişini değiştirmesiyle,



lll. çevresel faktörlerin yeni gen kombinasyonlarına neden olmasıyla

A) Çevre şartlarının farkılılığı



B) Genlerin baskınlık ve çekiniklik durumu



verilenlerden hangileriyle açıklanabilir?



C) Üremenin eşeyli olarak yapılması



A) Yalnız l



D) Genotiplerinin farklı olması



E) Üreme sürelerinin farklı olması

9.

1. Krossing over



2. Mutasyon



3. Varyasyon



4. Adaptasyon

Çözüm Yayınları





218

Bu durum;



a. Düz saçlı anne ve babanın kıvırcık saçlı çocuklarının olması



b. Homolog kromozomlar arasında çapraz gen değişimi



c. Su kuşlarının ayak parmak aralarının perdeleri olması



d. Radyasyona maruz kalmış bireylerde kanser oluşması



e. Ağırlık çalışan kişilerde kol ve bacak kaslarının gelişmesi



örnekleri ile eşleştirildiğinde aşağıdakilerden hangisi yanlış olur?



A) 1 → b



B) 2 → d

D) 4 → c

E) 2 → e

C) 3 → a

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) ll ve lll

12. Aşağıdakilerden hangisi çevresel faktörlerin genlerin işleyişini değiştirebildiğine örnek olarak verilemez?



A) Farklı sıcaklıkta gelişen sirke sineği larvalarının kanat yapılarının farklı olması



B) Bal arılarının dişi embriyolarının beslenme farklılığına göre işçi ya da kraliçe arı olması



C) Karanlıkta yetiştirilen bitki filizlerinin ışığa çıkarıldığında yeşil renk olması



D) Bir bakteri türünün daha önce duyarlı olduğu bir antibiyotiğe karşı direnç kazanması



E) Ortanca bitkisinin asitli ortada pembe bazik ortamda mavi çiçek açması

Yukarıda verilen kavramlar;



B) Yalnız ll

13. Bir popülasyonda yapay seçilimin yapılabilmesi için;

l. popülasyonu oluşturan bireyler arasında varyasyonların bulunması,



ll. popülasyonda erkek dişi oranının dengeli olması,



lll. popülasyonda farklı yaş gruplarından bireylerin bulunması



şartlarından hangileri mutlaka sağlanmalıdır?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve lll

E) ll ve lll

C) l ve ll

1. Mutasyonlar ve modifikasyonlar;

4. Bir mutasyonun popülasyonda kalıtsal çeşitliliğe yardımcı olabilmesi için;



I. kalıtım yoluyla aktarılabilme,



II. genetik materyalin yapısını değiştirme,



III. çevresel etkiler sonucu meydana gelebilme



özelliklerinden hangileri bakımından benzerlik gösterebilir?



A) Yalnız I



02

BÖLÜM 06 Test

Canlılar ve Çevre - 2

B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III



I. çekinik bir gende meydana gelmesi,



II. baskın bir gende meydana gelmesi,



III. vücut hücrelerindeki otozomlarda meydana gelmesi,



IV. eşey hücrelerinde meydana gelmesi



koşullarından hangileri gereklidir?



A) Yalnız IV



B) I ve II

D) III ve IV

C) II ve III

E) I, II ve IV

2. Belirli bir coğrafik bölgede yaşayan bir hayvan türünün

bazı üyeleri çeşitli şekillerde farklı coğrafik bölgelere göç etmişlerdir. Bu bölgelerde oluşan yeni popülasyonların zamanla farklı özellikler kazanmasında;



I. eşeyli üreme,



II. rekombinasyon,



Ill. mutasyon



faktörlerinden hangileri etkili olmuş olabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız ll

D) I ve II

C) Yalnız III

E) l, ll ve lll

5. Aşağıdaki ifadelerden hangisi adaptasyonu tam ve doğru olarak açıklar?

Çözüm Yayınları





A) Çevre etkisi ile gen işleyişinde meydana gelen değişiklikler



B) Kalıtsal materyalde meydana gelen ani değişimler



C) Bulundurduğu gen yapısıyla değişen çevre şartlarına uyum sağlama yeteneği



D) Çevrenin etkisiyle canlının fenotipinin değişmesi



E) Tür içindeki bireylerde gözlenen kalıtsal özelliklerin tümü

3. Aşağıdakilerden hangisi genetik ve çevresel faktörlerin

karşılıklı etkileşimi sonucu fenotipin belirlenmesine örnek olamaz?

6. Bir popülasyonda;



A) Tek yumurta ikizlerinde boy uzunluğunun farklı olabilmesi



l. mutasyonlar,



B) Larva döneminde farklı besinlerle beslenen embriyonların cinsiyetlerinin farklı olması



ll. eşeyli üreme,



C) Farklı sıcaklarda gelişen arı embriyonlarında vücut çizgilenmelerinin farklı olması



lll. mayoz bölünme,



lV. Rekombinasyon



D) Kahverengi saçlı anne ve babadan sarı saçlı çocukların olması



faktörlerinden hangileri tür içi kalıtsal varyasyonların ortaya çıkmasına neden olur?



E) Çuha çiçeğinin yüksek sıcaklıkta beyaz düşük sıcaklıkta kırmızı çiçek açması



A) Yalnız ll



219

B) ll ve lll

D) l, ll ve lV

C) l, ll ve lll

E) l, ll, lll ve lV

Test 02

1. B

2. E

3. D

4. A

5. C

6. E

7. C

8. E

9. D 10. C 11. C

7. Aşağıdakilerden hangisi bir adaptasyon örneği değildir?

10. Adaptasyonlarla ilgili;



A) Nemli ortam bitkilerinin yaprak yüzeyinin geniş ve kutikula tabakasının ince olması



l. Kalıtsal özellikleri kapsar.



B) Suda yüzen hayvanların parmak aralarının perdeli olması



ll. Canlının yaşama ve üreme şansını artırır.



C) Eşeysiz üreme sonucu oluşan bakterilerin antibiyotiklere direnç özelliklerinin aynı olması



lll. Sadece mutasyonlar sonucu kazanılır.



D) Kara hayatına uyum sağlamış canlıların azotlu metabolik artık olarak üre veya ürik asit oluşturması





ifadelerden hangileri doğrudur?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve lll

C) l ve ll

E) l, ll ve lll

E) Sıcak iklimlerde yaşayan bazı memeli hayvanların soğuk iklimlerde yaşayan akrabalarına göre burun ve kulak gibi çıkıntıların daha büyük olması



l. Kromozom sayısında artma ya da azalma olabilir.



ll. Bir gendeki nükleotit dizilimi değişebilir.



lll. Bir kromozomdan gen ayrılabilir yada eklenebilir.



lV. Daha önce görülmeyen bir özellik fenotipte ortaya çıkabilir.



durumlarından hangileri gözlenebilir?



A) Yalnız l



B) l ve ll

D) l, ll ve lll

Çözüm Yayınları

8. Canlılarda çeşitli mutasyonlar sonucu, 11. 1. Gözlem:

Kirliliğin olmadığı, bu nedenle açık renkli likenlerin ağaç gövdelerini kapladığı bir ekosistemdeki doğal kelebek popülasyonunun % 90’ının beyaz renkli olduğu saptanıyor.



Bu ekosisteme kanat renkli siyah ve beyaz olan kelebeklerden eşit sayıda bırakıldığında kuşlar tarafından avlanan kelebeklerin % 85’inin siyah renkli, % 15’inin ise beyaz renkli olduğu görülüyor.



2. Gözlem:



Endüstriyel kirlilik nedeniyle likenlerinin gelişemediği ağaç gövdelerinin hava kirliliğine bağlı olarak koyu renk is ile kaplandığı şehre yakın bir ekosistemde aynı türe ait kelebelk popülasyonunun % 85’inin siyah renkli olduğu saptanıyor.



Bu ekosisteme kanat rengi siyah ve beyaz olan kelebeklerden eşit sayıda bırakıldığında, kuşlar tarafından avlanan kelebeklerin % 80’inin beyaz renkli % 20’sinin siyah renkli olduğu görülüyor.



Buna göre gözlem sonuçlarına dayanılarak,

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV



l. Endüstriyel kirliliğin olduğu ortamdaki kelebek popülasyonunun yaklaşık % 15’inin beyaz kanatlı olması türün kalıtsal özelliğidir.

9. Aşağıdakilerden hangisine neden olan bir mutasyon bir



ll. Popülasyonlarda farklı kanat rengine sahip bireylerin oranlarının değişmesinin nedeni doğal seçilimdir.



A) Kök sisteminin gelişmesi





B) Yaprak örtü tüylerinin artması

lll. Çevre koşullarındaki değişiklikler popülasyonda kanat rengi ile ilgili farklı özelliklerin ortaya çıkmasına neden olmuştur.



C) Gövdede su depo etme özelliğinin ortaya çıkması



D) Kutin salgısının oluşturulamaması



E) Stoma büyüklüğünün azalması

220

bitkinin kurak ortama uyum şansını azaltır?



yargılarından hangilerine varılabilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve lll

E) l, ll ve lll

C) l ve ll

BİRE BİR

03

BÖLÜM 06 Test

1. Aşağıdakilerden hangisi yeryüzündeki canlı çeşitliliğinin

5. Aşağıdakilerden hangisi farklı hayvan türlerinin akraba



A) Çevresel şartlar





B) Mutasyonlar

A) Bazı metabolik olaylarda görev alan ortak enzimlerinin bulunması



C) Eşeysiz üreme



B) Bazı proteinlerin amino asit dizilerinin benzerlik göstermesi



D) İzolasyon



C) Yaşadıkları ortamların benzerlik göstermesi



E) Sürüklenme



D) DNA’larındaki baz dizilerinin belirli bölümlerinin benzerlik göstermesi



E) Ribozomal RNA’daki baz dizilerinin benzerlik göstermesi

olduğunu göstermede kanıt olarak kullanılamaz?

değişim nedenlerinden birisi değildir?

2. Bakterilerde; l. mutasyon,



ll. konjugasyon,



lll. eşeysiz üreme,



lV. mayoz bölünme



durumlarından hangileri bakterilerin antibiyotiklere karşı direnç kazanmasında doğrudan etkili olmaz?



A) Yalnız l



B) l ve ll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) ll, lll ve lV

3. DDT böcek ilacı olup bu ilacın ilk kullanıldığı yıllarda

karasineklerin çoğu ölmüş olup az sayıda karasinek DDT’den zarar görmemiştir.



Çözüm Yayınları



6.

I. Yapay seçiliminin olması



II. Mutasyonların meydana gelmesi



III. Genetik sürüklenmenin meydana gelmesi



Yukarıdakilerden hangileri bir popülasyonun gen çeşitliliğinin değişmesinde etkili olur?



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Buna göre,



l. DDT çevre koşulu olarak yapay seçilime neden olmuştur.



ll. Bazı karasinekler kalıtsal bakımdan DDT’ye direnç geni taşımaktadır.



lll. Bazı karasineklerde DDT mutasyona neden olmuştur.



yorumlarından hangileri yapılabilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız lll

E) ll ve lll

4. Kara hindiba bitkisi dağlık alanda yetiştirildiğinde yaprakları 5 - 8 cm, aynı bitki ovada yetiştirildiğinde yaprakları 10 - 12 cm olmaktadır.



Ortanca bitkisi asidik toprakta yetiştirildiğinde pembe, aynı bitki bazik toprakta yetiştirildiğinde mavi çiçek açmaktadır.



Yukarıda verilen durumlar aşağıdakilerden hangisine örnektir?



A) Modifikasyon

B) Mutasyon



C) Yapay seçilim

D) Adaptasyon



E) Varyasyon

7. Rüzgarın etkili olduğu küçük adalarda birçok kanatsız böcek veya kanatları körelmiş kelebek ve sinek türü vardır.





Körelmiş kanatlı mutantlar bu adalara daha iyi uyum sağlar. Çünkü uçabilen böcekler genellikle denize doğru rüzgarla taşınır ve orada ölür. Bu durum;



I. Ortama uygun özellikler taşıyan bireylerin yaşama ve üreme şansı artar.



II. Kullanılan organların gelişmesi sonucu çevreye uygun özellikler ortaya çıkar. III. Canlılar sayıca artma eğiliminde olduğu halde doğal popülasyonların büyüklüğü zaman içinde çok fazla değişmez. yargılarından hangilerini destekler?



A) Yalnız I





B) Yalnız III

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

221

Test 03

1. C

ile zemin rengi arasındaki ilişkiyi araştırmak için düzenlenen bir deneyde aynı türe ait beyaz ve kahverengi tavşanlar kullanılmıştır. Deney, toprak zemin üzerinde ve karla kaplı zemin üzerinde iki renkten de tavşanlar ve kartal ile ayrı ayrı tekrarlanmıştır.



Sonuçta toprak zemin üzerinde daha kolay görülebilen beyaz tavşanlar, kahverengi tavşanlara göre daha fazla sayıda; karla kaplı zemin üzerinde ise kahverengi tavşanlar, beyaz tavşanlara göre daha fazla sayıda avlanmışlardır.





II. Çevreye iyi uyum yapan canlıların hayatta kalma şansı artar.



III. Bir popülasyonu oluşturan tüm bireylerin adaptasyon özellikleri aynıdır.



yargılarından hangilerini destekler?



A) Yalnız I

D) I ve III

8. E

9. E 10. E 11. C



ll. kalıtsal varyasyonlarının çok olması,



lll. eşeysel seçilimin rastgele olması



özelliklerinden hangileri etkili olmuştur?



A) Yalnız l

B) Yalnız llI

D) Il ve lIl

C) I ve II

E) l, ll ve lll

E) I, II ve III

karaya oldukça benzer özellikler gösteren çok yakın bir adada yayılış gösteren iki sincap popülasyonunun kürk renginin dağılımlarını aşağıdaki gibi saptamıştır.

222

7. A

l. her nesilde çok sayıda yavru oluşturması,

11. Aşağıdaki grafik bir ekosistemde bulunan bir fare

popülasyonundaki bireylerin boy uzunluğuyla ilgili dağılımını göstermektedir.

9. Bilim insanları yaptıkları bir araştırmada ana kara ve ana

Popülasyonlar

6. E

C) I ve Il

Çözüm Yayınları



B) Yalnız Il

5. C





I. Tüy rengindeki çeşitlilik, farklı ortam koşullarında hayatta kalma şansını artırır.

4. A

çok sayıda farklı türle devamlılığını sürdürmesi ve çok farklı yaşam ortamlarına uyum göstermesinde;

Bu deney sonucu;



3. D

10. Bir canlı grubunun jeolojik devirlerden günümüze kadar

8. Tavşanların kartallar tarafından yakalanmasında, tüy rengi



2. C

Siyah renkli bireylerin frekansı

Kahverengi bireylerin frekansı

Ana kara popülasyonu

% 80

% 20

Ada popülasyonu

% 20

% 80



Ada popülasyonlarının ana kaynağının ana kara popülasyonları olduğu bilindiğine göre, bu kalıtsal özelliklerin popülasyonlarda farklı frekanslarla temsil edilmesinin en olası nedeni aşağıdakilerden hangisidir?



A) İki popülasyondaki dişi ve erkek bireylerin oranlarının farklı olması



B) İki popülasyondaki bireylerin üreme yeteneğine erişme sürelerinin farklı olması



Birey sayısı



0

10

20

30

Boy uzunluğu (cm)

Belirli bir süre sonra bu popülasyonda boyu 10 cm’nin altında ve boyu 20 cm’nin üzerinde olan bireyler, ekosistem koşullarına bağlı olarak ayıklanmıştır.



Boy uzunluğu kalıtsal olarak belirlenen bir özellik olduğuna göre; bu fare türünün gen havuzunda meydana gelen bu değişme boy uzunluğu ile ilgili olarak bu türde;



l. kalıtsal çeşitliliğin azalması,

C) İki popülasyonun bir üreme sezonunda oluşturdukları yavru sayılarının farklı olması



ll. farklı kalıtsal özelliklerin ortaya çıkması,



lll. uyum yeteneğinin azalması



D) İki popülasyondaki bireylerin yaş dağılımlarının farklı olması



durumlarından hangilerinin gerçekleşmesine neden olabilir?



E) Ada popülasyonunun buraya ana karadan göçen çok az sayıdaki bireyin çoğalması ile oluşması



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) Il ve llI

E) l, ll ve lll

C) I ve IIl

01

TÜMEVARIM - Il Test 1. Aşağıdaki olaylardan hangisinde DNA replikasyonu

A) Sperm hücresinin oluşması



B) Yumurta hücresinin oluşması



C) Tek hücreli canlının büyümesi



D) Tek hücreli canlının mitozla üremesi



E) Embriyonun mitozla gelişmesi

t1

2. Aşağıdakilerden hangisi fotosentez ve solunum ile ilgili

A) Fotosentez ile inorganik maddelerden organik maddeler üretilir.



B) Solunum tüm canlı hücreler tarafından gerçekleştirilir.



C) Solunum ile metabolizmada kullanılacak ATP üretilir.



D) Fotosentez ve solunum sadece ışık varlığında gerçekleştirilebilir.



E) Fotosentez sonucu oluşturulan organik besin ve oksijen solunumunda kullanılabilir.

3. Sağlıklı bir insanın böbreklerinde aşağıdaki olaylardan hangisi her zaman gerçekleşmez?



A) İdrarın piramit kanallarından havuzcuk kısmına gelmesi



B) Antibiyotiklerin kılcaldamarlardan aktif taşıma ile proksimal ve distal tübe verilmesi



C) Kanın glomerulus kılcallarından bowman kapsülüne süzülmesi



D) Glikozun nefron kanalcıklarından kılcaldamarlara geri emilmesi



E) Bowman kapsülüne geçen süzüntünün doku sıvısı bileşiminde olması

4. Bir proteinin sentezinden sorumlu olan gen üzerindeki toplam nükleotid sayısı biliniyorsa;



I. şifre veren DNA parçasının anlamlı ipliğindeki pürin bazı sayısı,



II. protein sentezinde görev alan mRNA üzerindeki toplam nükleotid sayısı,



III. gendeki toplam fosfat sayısı



verilenlerden hangileri bilinebilir?



A) Yalnız I



D) I ve II

E) II ve III

Çözüm Yayınları

yanlış bir açıklamadır?

B) Yalnız II

Birey sayısı

5.

gerçekleşmesine gerek yoktur?

t2

t3

t4

Zaman

t5



Bir bakteri popülasyonunda birey sayısının zamana bağlı değişimini gösteren yukarıdaki grafiğe göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?



A) Popülasyon t5’de taşıma kapasitesine ulaşmıştır.



B) t1’deki çevre direnci t3’dekine eşittir.



C) Popülasyonun büyüklüğündeki ilk değişim t2’de olmuştur.



D) t1’de ortam şartları popülasyon için uygun olmayabilir.



E) Popülasyondaki en hızlı büyüme t4’de olmuştur.

6. Farklı oranlarda PbCI2 (Kurşun klorür) tuzu ve çeşme suyu

içeren kaplara aynı türden, eşit büyüklüklerde bitki fideleri konuyor ve üç gün boyunca gelişmeye bırakılıyor. Bu süre sonunda bitki fidelerinin şekildeki gibi gelişim gösterdiği tesbit ediliyor.

I % 5’lik

II % 1’lik

III % 0,5’lik

IV % 0,05’lik

V Çeşme suyu

PbCI2 çözeltisi

Buna göre deneyden aşağıdaki sonuçlardan hangisi çıkarılamaz?



A) PbCI2 yoğunluğu arttıkça bitki gelişimi yavaşlamıştır.



B) Değişik metal tuzlarının kök gelişimi üzerindeki etkisi incelenmiştir.



C) Bu çalışmada V nolu düzenek kontrol grubu olarak kullanılmıştır.



D) PbCI2’nın değişik yoğunluklarının bitki gelişimi üzerindeki etkisi incelenmiştir.



E) Çeşme suyu verilen bitki fidesi, en düşük yoğunlukta PbCI2 verilen bitki fidesinden daha iyi gelişme göstermiştir.

C) Yalnız III

223

Test 01

1. C

7. Aşağıdakilerden hangisi menstruasyon döngüsünde A) Plasentadan östrojen hormonu salgılanması



B) Uterusun kalınlığının artması



C) Yumurtanın fallopi tüpüne aktarılması



D) Folikül içinde yumurta hücresinin gelişmesi



E) Korpus luteumun oluşması

1 C H O + 6O 6 12 6 2 2 Yukarıda 1 ve 2 ile gösterilen tepkimelerin her ikisini



B) Kemosentez yapabilir.



C) Atmosferden karbondioksit alabilir.



D) Fotofosforilasyonla ATP üretebilir.



E) Kendi besinini üretebilir.

9. E 10. D 11. E 12. D

9. Ökaryot bir hücrede özel bir enzimin yapısına katılacak

5°C

10°C

15°C

20°C

25°C

30°C

Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?



A) Popülasyonun en yoğun olduğu sıcaklık aralığı 10 -15 °C’dir.



B) Bu böcek türünün 5 - 10 °C aralığındaki sıcaklığı toleransı 15 - 20 °C aralığındaki sıcaklığa toleransından düşüktür.



C) 5 °C nin altında ve 25 °C’nin üzerinde bu böcek türüne ait bireylere rastlanmaz.



D) Sıcaklık değişimi popülasyonunun yoğunluğunu değiştirebilir.



E) Popülasyon yoğunluğunun en az olduğu sıcaklık aralığı 20 - 25 °C’dir.

Çözüm Yayınları

de gerçekleştirebilen ökaryot bir canlı için aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir? A) Atmosfere oksijen verebilir.

8. B



6CO2 + 6H2O



7. A

xxxxx xxx xxxxx xx x x x x x x x x x x x x x x x xxxxxx xxx xxxxx xxxxx xxxxx xx xxxxx





4. E 5. B 6. B

yoğunluğu aşağıdaki diyagramda gösterilmiştir.

0°C

8.

3. B

11. Bir böcek türünün farklı sıcaklık değerlerindeki popülasyon

gerçekleşen olaylardan biri değildir?



2. D

proteinin sentezlenebilmesi için;



I. DNA’nın eşlenmesi,



II. ribozom bulunması,



III. ilgili amino asitlerin bulunması,



IV. ATP harcanması verilenlerden hangileri zorunludur?



A) I ve II



B) II ve III

D) I, II ve III

12. Bir X hormonu miktarının metabolizma hızı üzerinde etkisini gösteren grafik aşağıda verilmiştir. Metabolizma hızı

C) III ve IV

E) II, III ve IV

E.D.



Hormon miktarı

O.D.

E.D.: Eşik değer O.D.: Optimum değer

224

10. Nişastanın yapı birimlerine kadar hidrolizi sürecinde;

I. tükürük bezi,



II. ince bağırsak,



III. mide,



IV. pankreas,



verilenlerden hangilerinin salgıları doğrudan kullanılır?



A) I ve II



B) II ve III

D) I, II ve IV

C) III ve IV

E) I, II, III ve IV



Buna göre;



I. X hormonunun etki gösterebilmesi için en az eşik değerde olması gerekir.



II. X hormonu optimum değerin altında ve üstünde etkinlik göstermez.



III. X hormonu optimum değerin üzerindeyken çeşitli anormalliklere neden olurken optimum değerin altındayken anormalliğe neden olmaz.



yorumlarından hangileri yapılamaz?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve III

02

TÜMEVARIM - Il Test 1.

4. Popülasyonun sayısal büyüklüğündeki değişim,

l ll H2CO H+ + HCO3– lV lll Karbondioksitin taşınmasında gerçekleşen yukarıdaki reaksiyonlar ile ilgili, aşağıdaki yargılardan hangisi doğru değildir? CO2 + H2O



A) l. reaksiyonda alyuvar zarındaki karbonikanhidraz enzimi iş görür.



B) ll. reaksiyon ile oluşan H+ kan plazmasında taşınır.



C) lll. reaksiyon alveol kılcallarındaki alyuvarda gerçekleşir.



D) lV. reaksiyonun ürünleri alvol boşluğuna geçer.



E) l. reaksiyon doku, lV. reaksiyon akciger kılcallarında gerçekleşir.



Doğumlar (X) + İçe göçler (Y)

–

Ölümler (Z) + Dışa göçler (T)



şeklinde ifade edilebilir.



Buna göre aşağıdakilerden hangisi popülasyonun azalan bir popülasyon olduğunu gösterir?



A) X + Y > Z + T

B) X + Y < Z + T



C) X + Y = Z + T

D) X + Z = Y + T



E) Y + Z < X + T

2. Sağlıklı bir insan gözü ile ilgili olarak aşağıdaki açıklamalardan hangisi doğru değildir? A) Göz merceği ince kenarlıdır.



B) Görme sinirlerinin gözü terk ettiği bölgede fotoreseptörler bulunmaz.



C) İris görüntünün renkli algılanmasını sağlayan kısımdır.



D) Kornea göze gelen ışınların ilk kırıldığı yerdir.



E) Görüntü sarı noktada oluşur.

5. Stomalarla ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?

Çözüm Yayınları





A) Bitkide en fazla sayıda yapraklarda bulunur.



B) Turgor basıncındaki değişime bağlı olarak açılıp kapanabilir.



C) Kurak bölge bitkilerinde büyük, çok sayıda ve yaprağın üst yüzeyinde bulunur.



D) Terleme, fotosentez ve gaz alış verişi yapabilir.



E) Epidermisin farklılaşmasıyla oluşmuştur.

3. Aşağıda bir nörana uygulanan farklı şiddetteki uyarılar ve bu uyarılara bağlı olarak nöronda birim zamanda oluşan impuls sayısı gösterilmiştir. Uyarı şiddeti



Eşik değer

0



1

5

İmpuls sayısı

10

Grafiğe göre,



l. Nöron eşik değerin altındaki uyarılara cevap oluşturmamıştır.



ll. Uyarı şiddeti arttıkça nöronun verdiği tepkinin şiddeti de artmıştır.



lll. Uyarı şiddetinin eşik değerinin üzerine çıkarılması nörondaki impuls iletim hızını artırmıştır.



yorumlarından hangileri yapılamaz?



A) Yalnız l



B) Yalnız lll

D) l ve lll

E) l, ll ve lll

C) l ve ll

6. Bir bitkide;

I. atmosferden fotosentez için gerekli CO2’i almak,



II. fotosentez sonucu oluşan O2’in bir kısmını atmosfere vermek,



III. stomalar aracılığıyla terleme yaparak emme kuvveti oluşturarak su taşınmasına yardımcı olmak,



IV. hidatodlar aracılığıyla damlama yaparak suyun ve minerallerin fazlasını bitkiden uzaklaştırmak



olaylarından hangilerinin gerçekleştirilmesinde yaprak ve kök ortak olarak etkinlik gösteremez?



A) I ve II



B) II ve III

D) I, II, III

C) III ve IV

E) I, II, III ve IV

225

Test 02

1. B

2. C

3. B

4. B

5. C

6. E

7. D

8. E

9. D 10. B 11. C

7. İnsanda doku hücrelerinden alınan CO2’nin akciğere

10.

1. Böcek zararlılarına karşı dayanıklı bitkilerin üretilmesi genetik ıslah çalışmalarının sonucudur.



I. alyuvar,





II. plazma,

2. Rekombinant DNA teknolojiyle elde edilen ürünler %100 güvenlidir.



III. hemoglobin,



3. Poliploit bitkiler diploit bitkilere göre daha büyük çiçek ve meyvelere sahiptir.



IV. akyuvar,





V. trombosit

4. Biyoteknoloji, canlıların genetik yapısında istenilen yönde değişiklikler yaparak biyolojik bir sistemin ya da yapının endüstriyel boyutta kullanılmasına yönelik çalışmaları kapsar.



5. Gen mühendisliği, canlıların kalıtsal özelliklerinin değiştirilerek onlara yeni işlevler kazandırılmasına yönelik araştırmalar yapar.



Yukarıdaki ifadeler doğru “D” ya da yanlış “Y” oluşlarına göre aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak gruplandırılmıştır?

kadar taşınmasında;



verilenlerden hangileri görev yapmaz?



A) I ve II



B) II ve III

D) IV ve V

C) III ve IV

E) I, II ve V

8. İnsanda;

"D"

"Y"

I. kas faaliyetlerinin artması,

A)

1 ve 2

3, 4 ve 5



II. hemoglobin miktarının azalması,

B)

1, 3, 4 ve 5

2



III. omurilik soğanına gönderilen impuls sayısının azalması

C)

2

1, 3, 4 ve 5

D)

1, 3 ve 5

2 ve 4

E)

1, 2 ve 3

4 ve 5





durumlarından hangileri dokulara taşınan oksijen miktarı üzerinde etkilidir?



A) Yalnız I

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

9.

Çözüm Yayınları



B) Yalnız II

Aksiyon potansiyeli 1 2

Uyarının şiddeti

3 4 5

226

Yukarıdaki şekilde verilen numaralandırmış uyarıların aynı sinir hücresine sırayla etki etmesi durumunda sinir hücresi ve bağlantılı olduğu efektör organda meydana gelebilecek değişiklikler ile ilgili,



I. 1 numaralı uyarı eşik değerin altında olduğundan impuls oluşturmaz.



II. İmpuls iletim hızı 5 > 4 > 3 > 2’dir.



etkisi ile kandaki su miktarının düzenlemesiyle ilgili,



I. ADH böbrek toplayıcı kanallarının suya geçirgenliğini artırır.

III. Efektörlerde oluşan tepki şiddeti 2 numaralı durumda en azdır.



II. ADH’ın az üretilmesi hipotonik idrar oluşumuna neden olur.

IV. İletilen impuls sayısı giderek artar.



III. ADH’ın fazla üretilmesi idrarla kaybedilen su miktarını artırır.



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) I ve II



11. Hipofizin arka lobundan salgılanan ADH hormonunun

B) II ve III

D) I, II ve IV

C) III ve IV

E) I, II, III ve IV



ifadelerinden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

TÜMEVARIM - Il Test 1. Yarı parazit bitkilerde gözlenen;

4. İnsanlarda zigotun oluşumundan yeni bir birey



l. kloroplast bulunduran hücrelere sahip olma,



ll. üzerinde yaşadığı bitkiden su ve mineral madde alma,



lll. gelişmiş kök yapısına sahip olmama,



lV. iletim demetlerine sahip olma



özelliklerinden hangileri tam parazit bitkilerde görülmez?



A) Yalnız l



B) l ve ll

D) ll ve lll

03

oluşumuna kadar geçen zaman sürecinde gözlenen;

C) l ve lll

E) l, lll ve lV





l. segmentasyon,



ll. organogenez,



lll. hücre farklılaşması,



lV. embriyonik tabakaların oluşumu



olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?



A) l - ll - lll - lV

B) l - lll - lV - ll



C) ll - l - lll - lV

D) l - lV - lll - ll



E) l - lll - ll - lV

2. Tropizma hareketleriyle ilgili olarak, I. Turgor basıncındaki değişime bağlı olarak gerçekleşir.



II. Çoğunlukla oksin hormonunun homojen olmayan dağılımından kaynaklanır.



III. Uyaranın etkisiyle gerçekleşen yönelme hareketleridir.



IV. Uyarana doğru ya da aksi yönde gerçekleşebilir.



ifadelerinden hangileri doğru değildir?



A) Yalnız I



3.

B) Yalnız IV

D) III ve IV

C) I ve II

E) II, III ve IV

T A T

A T G

G G C

A T A

T A C

C C G

-IT A C

A T G

T T A

A T G

T A C

A A T

-II-

5. Bir insanın kanındaki akyuvar sayısının zamana bağlı değişimi grafikte gösterilmiştir. Akyuvar sayısı



Çözüm Yayınları



N t1



t2

Zaman

(N: Normal değer)



Akyuvar sayısının t1 zaman aralığındaki gibi değişimine aşağıdakilerden hangisi neden olmuş olabilir?



A) Vücudun kan kaybetmesi



B) Damarın kesilmesi



C) Deniz seviyesinden yükseklere çıkılması



D) Vücuda enfeksiyon etkeninin girmesi



E) Kandaki karbondioksit oranının artması

6. Aynı türün farklı iki bireyinde bulunan DNA’larla ilgili



Yukarıda iki farklı DNA molekülü gösterilmiştir.



Bu DNA molekülleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?



A) DNA’larındaki pürin bazlarının pirimidin bazlarına oranı aynıdır.



A) Pürin / pirimidin oranları 1 dir.



B) DNA’larındaki nükleotit dizilişi aynıdır.



B) Eşit sayıda nükleotit bulundurur.



C) DNA’larındaki zayıf hidrojen bağ sayısı kesinlikle aynıdır.



C) Eşit sayıda fosfodiester bağı bulundurur.





D) Aynı çeşitte nükleotit bulundurur.

D) DNA’larındaki nükleotit çeşitlerinin tekrarlanma sıklığı kesinlikle aynıdır.



E) Eşit sayıda zayıf hidrojen bağı bulundurur.



E) DNA’larındaki kodların diziliş sırası aynıdır.

olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

227

Test 03

1. A

2. A

3. E

4. B

5. D

6. A

7. C

8. B

9. E 10. D 11. E 12. C

7. Bir kasa farklı zamanlarda verilen üç ayrı uyartı sonucu kasın

10. İnsanlarda tiroit ve paratiroit bezleri ile ilgili aşağıdaki





A) Tiroit bezinin fazla çalışması vücut sıcaklığını azaltabilir.



B) Paratiroit bezinin fazla çalışması kandaki Ca++ miktarını azaltabilir.



C) Tiroit bezinin fazla çalışması kaslardaki Ca++ miktarını azaltabilir.



D) Paratiroit bezinin az çalışması kaslarda ağrılı kramplara yol açabilir.



E) Tiroit bezinin az çalışması hipertiroidizme neden olabilir.

ifadelerden hangisi doğrudur?

gösterdiği tepkiler grafikte verilmiştir. Kasılma boyu X

Y

Z

Maksimum Kasılma



Tonus Zaman



Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?



A) Kasa verilen her üç uyartı da en az eşik şiddeti büyüklüğüne sahiptir.



B) Her üç durumda da kas tamamen gevşemeyip hafif kasılı durumda kalmıştır.



C) Y’deki kasılma şiddeti, Z’dekinden fazladır.



D) Kasılmanın başlamasından tamamlamasına kadar geçen süre Z’de en fazladır.



E) X’de kas daha hızlı kasılıp gevşemiştir.

11. Proteinlerin sindirimi gerçekleşirken sindirim kanalındaki

madde miktarındaki değişim aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.

8.

• Sklerenkima



• Mantar kambiyumu



• Lentisel



• Ksilem



Bitkilere ait yukarıdaki yapılar;



I. aktif taşımayla madde alış verişi yapabilme,



II. difüzyonla madde alışverişi yapabilme,



III. organik besin sentezi yapabilme etkinliklerinden hangilerini ortak olarak gerçekleştirebilir?



A) Yalnız I



228

Zaman

Buna göre bu değişim sırasında aşağıdakilerden hangisi doğrudan ya da dolaylı olarak görev almaz?



A) HCI

B) Pepsin

D) Gastrin

C) Tripsinojen

E) Lipaz

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Merkezi sinir sistemine ait bazı bölümlerle ilgili yapılan

9.

B) Yalnız II

D) I ve III

Amino asit

Protein







Çözüm Yayınları

Miktar

1

Klonlama

2

Plazmit

3

Transgenik

4

Genom

deneyler ve sonuçları aşağıda verilmiştir.

Yukarıdaki tabloda numaralandırılmış olarak verilen kavramlarla ilgili olarak;



• Beynin sağ yarım küresi zedelendiğinde, vücudun sol tarafı felç olmuştur.





I. 1 sonucu oluşan canlı kendini meydana getiren canlının genetik kopsayıdır.

• Beyincik zedelendiğinde dengeli kas faaliyetlerinin yapılamadığı gözlenmiştir.





II. 2, bakterilerde bulunan ve gen aktarımını sağlayan halkasal DNA’dır.

• Omirilik soğanı zedelendiğinde solunum faaliyetleri durmuştur.



Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?



III. 3, genetik yapısı değiştirilen canlılara verilen isimdir.



A) Beynin sağ yarım küresi vücudun sol tarafını yönetir.



IV. 4, canlının sahip olduğu genlerin bütününü ifade eder.



B) Beyinden çıkan sinirler vücuda çapraz dağılır.



C) Beyincik zedelendiğinde düz kaslar faaliyet gösteremez.



D) Beyincik vücudun dengesinin sağlanmasında görev alır.



E) Omurilik soğanı hayatsal faaliyetleri yönetir.



yargılarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız IV

D) I, II ve III

C) II ve III

E) I, II, III ve IV

TÜMEVARIM - Il Test 1. Aynı alanda yaşayan dört farklı türe ait canlıların birbiriyle

4.

olan ilişkileri aşağıdaki grafiklerde gösterilmiştir. Birey sayısı



(2)

Birey sayısı

P1

P3 P4

Generatif çekirdek (5)

(4)

Polen ana hücresi (1)

04

Vejetatif (6) çekirdek

Zaman





Bu grafikle ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi söylenemez?

Mikrospor (3) Yukarıda polen oluşum sürecindeki olaylar şematize edilmiştir. Buna göre numaralandırılmış yapı ve olaylarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



A) 1, 2n kromozomludur.



A) P1 ve P2 türleri t1 anına kadar rekabet etmişlerdir.



B) 2, mayoz bölünmedir.



B) P1 türünün rekabet gücü P2’den fazladır.



C) 3, n kromozomludur



C) P1 türü P2 türünden hiç etkilenmemiştir.



D) 4, mitoz bölünmedir.



D) t2 anında P3 ve P4 türlerinin birey sayısı birbirine eşittir.



E) 5 ve 6 döllenme özelliğine sahiptir.



E) P3 ve P4 türleri arasında av avcı ilişkisi bulunabilir.

P2 t1

Zaman

t2

2. Yeterli miktarda su içmeyen bir insanda,

I. Nefron kanallarından suyun geri emilimi artar.



II. Böbrek üstü bezlerinden çok miktarda aldosteron salgılanır.



III. Hipofizden ADH salınması durdurulur.



durumlarından hangilerinin meydana gelmesi beklenir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

Çözüm Yayınları

5. Hayvansal ve bitkisel hücrelerde polisakkarit sentezi yapılırken;



I. hücre içinde glikoz miktarının azalması,



II. glikoz moleküllerinin glikozit bağlarıyla birbirine bağlanması,



III. hücrenin osmotik basıncının azalması



durumlarından hangileri ortak olarak meydana gelir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) I, II ve III

6. Besin kokusunu alan bir köpeğin tükürük salgısı artar ve köpek besini bulmaya çalışır.

3. DNA replikasyonu sırasında bir nükleotidin fosfat grubu, ikinci bir nükleotidin;





I. organik baz,



I. Besin kokusu köpek için bir uyarandır.



II. deoksiriboz,



II. Tükürük salgısının artması fizyolojik bir tepkidir.



III. fosfat



III. Köpeğin besini bulmaya çalışması bir çeşit davranıştır.



moleküllerinden hangilerine bağlanır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Yukarıda verilen olayla ilgili,



yargılarından hangileri söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

229

Test 04

1. C

2. A

3. B

4. E

5. E

6. E

8. A

9. C 10. D 11. A 12. D

7. Aort içindeki kanın basıncının azalmasına bağlı olarak,

10.

I. Zehirli ve atık maddeleri dışarı atma



l. Tansiyon düşer.



II. Vücut ısısını koruma



ll. Dokulara ulaşan besin ve O2 azalır.



III. Homeostasiyi sağlama



lll. Kanın akış hızı azalır.





lV. Böbreklerde süzülme hızı azalır.

Yukarıda verilen yaşamsal etkinliklerden hangileri soluk verme, terleme ve idrar çıkarmanın ortak özelliğidir?



durumlarından hangileri gözlenebilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız l



B) l ve ll

D) l, ll ve lll



C) lll ve lV

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) l, ll, lll ve lV

11.

Özellik Bitki türü

Stoma

Lentisel

Kambiyum

X

+

+

+

Y

+

–

–



Tabloda özellikleri verilen X ve Y bitkileri ile ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?

hangisindekilerin gen yapısı birbirinden farklılık gösterir?



(+ : Özelliğin bulunduğunu



A) Makrospor ana hücresi - makrospor





B) Mikrospor - vejetatif çekirdek



C) Generatif çekirdek - sperm çekirdeği



D) Megaspor - yumurta



E) Mikrospor - generatif çekirdek

Çözüm Yayınları

8. Kapalı tohumlu bir bitkide aşağıda verilenlerden

A) X bitkisinin gövdesinde kalınlaşma gözlenir.



B) Y bitkisi çok yıllık odunsu bir bitkidir.



C) Y bitkisi çift çenekli, X bitkisi tek çeneklidir.



D) X bitkisinde gövdedeki iletim demetleri düzensizdir.



E) Y bitkisinin terleme hızı X bitkisinden daha fazladır.

9. Canlılarda gözlenen eşeyli üreme şekilleri ile ilgili olarak aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?



A) Eşeyli üremede iki cinsiyetin varlığı söz konusudur.



B) Dişi ve erkek gametler genellikle mayoz bölünmeyle oluşturulur.



C) Eşeyli üreyen tüm canlılarda gametler ana canlının vücudunda döllenir.



D) Bazi türlerde neslin devamlılığını sağlamak için çok sayıda gamet oluşturma bir adaptasyondur.



E) Dişi ve erkek gametlerin döllenmesiyle oluşan zigottan oluşan embriyo yeni canlıyı oluşturur.

– : Özelliğin bulunmadığını gösterir.)



12.

230

7. E

I.

Alyuvar

II.

Akyuvar

III.

Trombosit

IV.

Lenfosit



Yukarıdaki tabloda numaralandırılmış olarak verilen hücre tipleri ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?



A) II ve IV bağışıklıkta görev alır.



B) I oksijen taşınmasında görev alır.



C) III kanın pıhtılaşmasında görev alır.



D) I ve IV’ün yapısında hemoglobin bulunur.



E) I, II ve III kan, IV lenf sisteminin elemanıdır.

TÜMEVARIM - Il Test 1. Omurgalı iki canlı arasında;

I. mutualizm,



II. parazitizm,



III. kommensalizm

5. İnsanlarda dişi üreme sistemi hormonları ve etkileri ile

ilgili olarak aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?



simbiyotik ilişkilerden hangileri genellikle gözlenmez?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

05

C) Yalnız III

E) II ve III



A) FSH → Yumurta oluşumu



B) LH → Ovulasyonun sağlanması



C) Oksitosin → Korpus luteumun oluşması



D) Östrojen → FSH salınımının engellenmesi



E) Progesteron → Dölyatağının gelişimi

2. Fermantasyonda kullanılan besin maddesinin çeşidine bağlı olarak;



l. oluşan son ürün çeşidi,



ll. sentezlenen ATP miktarı,



lll. ortamdan alınan O2 miktarı,



lV. reaksiyonların gerçekleştiği hücre kısmı



verilenlerden hangileri değişebilir?



A) l ve ll

D) l, ll ve lll

C) lll ve lV

E) l, ll, lll ve lV Çözüm Yayınları



B) ll ve lll

6.

I. Su kuşlarının gagalarının uzun, ayaklarının perdeli olması



II. Ortanca bitkisinin asidik toprakta kırmızı, bazik toprakta mavi çiçek açması



III. Polenle beslenen arı embriyolarından kısır işçi arı, bal özüyle beslenenlerden ise kraliçe arı gelişmesi



IV. Develerin hörgüçlerinde yağ depo etmesi



V. Kutuplarda yaşayan memelilerin beyaz posta sahip olması



m

3. Aşağıdaki faktörlerden hangisi bitkilerde yapraklardan terlemeyle su kaybını azaltır?



A) Yaprak yüzeyinin genişliğinin artması



B) Kütikula tabakasının kalınlığının artması



C) Stoma sayısının artması



D) Stoma bekçi hücrelerin turgor basıncının artması



E) Topraktaki su oranının artması

Yukarıdaki örneklerin modifikasyona (m) ve adaptasyona(a) ait oluşlarına göre doğru gruplandırılması aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? a

A)

I ve II

III, IV ve V

B)

IV ve V

I, II ve III

C)

I, III ve V

II ve IV

D)

II ve III

I, IV ve V

E)

II ve IV

I, III ve V

7. İnsanlarda duyu organları ile ilgili olarak aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?

4. Aşağıdakilerden hangisi ökaryot bir hücrede oksijenli

solunumun sitoplazmada gerçekleşen reaksiyonlarından biri değildir?



A) Tat ve kokunun alınması için uyarıcı moleküllerin mukus sıvısında çözünmesi gerekir.



B) Kulak ve deride mekanoreseptörler bulunur.



C) Tat ve koku alma duyuları birlikte çalışarak besinlerin tadının alınmasını sağlar.



A) Glikozun ATP harcanarak aktifleştirilmesi



B) NAD’nın indirgenerek NADH + H+ ya dönüşmesi



C) Substrat düzeyinde fosforilasyonla ATP sentezlenmesi



D) Gözde fotoreseptörler bulunur.



D) Glikozun pürivik asite parçalanması





E) Oksijenin elektron alıcısı olarak görev yapması

E) Göz ve kulaktaki reseptörler eşik şiddetinin altındaki uyarılarla uyarılabilir.

231

Test 05

1. B

2. A

4. E

5. C

6. D

7. E

8. C

9. B 10. E 11. A 12. A

8. İnsanda kandaki glikoz oranının belirli bir düzeyde

11. Kılcal damarlardaki kan ile doku sıvısı arasındaki madde



A) Karaciğer hücrelerinde glikoz molekülleri kullanılarak glikojen sentezlenmesi





B) Böbrek kanallarında süzüntüdeki glikozun geri emilmesi



C) Besinlerin yapısındaki selülozun sindirime uğratılmadan dışarı atılması



D) Kan glikozunun bir kısmının dokular tarafından kullanılması



E) Karaciğerde glikojenin yıkımı sonucu oluşan glikozun kana verilmesi

tutulmasında aşağıdaki olaylardan hangisi etkili değildir?

alış verilişi sırasında; Kılcal damardaki kanın O2 miktarı

III

I. bikarbonat iyonları,



II. karbomino hemoglobin,



III. oksihemoglobin verilenlerden hangilerinin minimum düzeyde olması gerekir?



A) Yalnız I

D) I ve III

10.

Feed back (Geri bildirim)

Hipotalamus

Hipofizin ön lobu ACTH Böbreküstü bezi kabuk bölgesi

yukarıdaki grafiklerdeki değişimlerden hangileri kesinlikle gerçekleşmez?



A) Yalnız I

12.

B) Yalnız IV

D) II ve III

C) I ve II

E) III ve IV

Basınç (mmHg) 40 25

0

Kortizol Hedef hücreler Yukarıdaki şemada salgılanma mekanizması özetlenen kortizol hormonunun kanda belli bir değerin üzerine çıkmasına bağlı olarak,

Kan

bas

ınc

ı

Osmotik basınç

15





Zaman

IV

C) I ve II

E) II ve III

RF

Zaman

Çözüm Yayınları



B) Yalnız III

Kılcal damardaki üre miktarı







Zaman

II

Kılcal damardaki glikoz miktarı

9. Bir insanın akciğerine gelen kirli kanda;

Kılcal damardaki kanın CO2 miktarı

Zaman

I



232

3. B

I Atardamar Kılcalı

II

III Toplardamar Kılcalı



Kanın kılcal damarlardaki akış yönü ve basınç değişimini gösteren yukarıdaki grafiğe göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?



A) I nolu bölgede kandan doku sıvısına alyuvarlar geçebilir.



I. İdrarda azotlu atık ürünler artar.



B) II nolu bölgede madde alış verişi olmaz.



II. Protein ve yağların glikoza dönüşümü hızlanır.





III. ACTH üretimi durur.

C) III nolu bölgede doku sıvısından kana metabolik artık geçişi olur.



D) I, II ve III nolu bölgelerde kan proteinleri doku sıvısına geçemez.



E) I nolu bölgede maddeler kılcal damalardan doku sıvısına geçer.



durumlarından hangileri gözlenir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II