Tarih Canavarı: Hititler [1 ed.] 9789944885874

Table of contents :
Untitled.FR12 - 0001
Untitled.FR12 - 0003
Untitled.FR12 - 0004
Untitled.FR12 - 0005
Untitled.FR12 - 0006
Untitled.FR12 - 0007
Untitled.FR12 - 0008
Untitled.FR12 - 0009
Untitled.FR12 - 0010
Untitled.FR12 - 0011
Untitled.FR12 - 0012
Untitled.FR12 - 0013
Untitled.FR12 - 0014
Untitled.FR12 - 0015
Untitled.FR12 - 0016
Untitled.FR12 - 0017
Untitled.FR12 - 0018
Untitled.FR12 - 0019
Untitled.FR12 - 0020
Untitled.FR12 - 0021
Untitled.FR12 - 0022
Untitled.FR12 - 0023
Untitled.FR12 - 0024
Untitled.FR12 - 0025
Untitled.FR12 - 0026
Untitled.FR12 - 0027
Untitled.FR12 - 0028
Untitled.FR12 - 0029
Untitled.FR12 - 0030
Untitled.FR12 - 0031
Untitled.FR12 - 0032
Untitled.FR12 - 0033
Untitled.FR12 - 0034
Untitled.FR12 - 0035
Untitled.FR12 - 0036
Untitled.FR12 - 0037
Untitled.FR12 - 0038
Untitled.FR12 - 0039
Untitled.FR12 - 0040
Untitled.FR12 - 0041
Untitled.FR12 - 0042
Untitled.FR12 - 0043
Untitled.FR12 - 0044
Untitled.FR12 - 0045
Untitled.FR12 - 0046
Untitled.FR12 - 0047
Untitled.FR12 - 0048
Untitled.FR12 - 0049
Untitled.FR12 - 0050
Untitled.FR12 - 0051
Untitled.FR12 - 0052
Untitled.FR12 - 0053
Untitled.FR12 - 0054
Untitled.FR12 - 0055
Untitled.FR12 - 0056
Untitled.FR12 - 0057
Untitled.FR12 - 0058
Untitled.FR12 - 0059
Untitled.FR12 - 0060
Untitled.FR12 - 0061
Untitled.FR12 - 0062
Untitled.FR12 - 0063
Untitled.FR12 - 0064
Untitled.FR12 - 0065
Untitled.FR12 - 0066
Untitled.FR12 - 0067
Untitled.FR12 - 0068
Untitled.FR12 - 0069
Untitled.FR12 - 0070
Untitled.FR12 - 0071
Untitled.FR12 - 0072
Untitled.FR12 - 0073
Untitled.FR12 - 0074
Untitled.FR12 - 0075
Untitled.FR12 - 0076
Untitled.FR12 - 0077
Untitled.FR12 - 0078
Untitled.FR12 - 0079
Untitled.FR12 - 0080
Untitled.FR12 - 0081
Untitled.FR12 - 0082
Untitled.FR12 - 0083
Untitled.FR12 - 0084
Untitled.FR12 - 0085
Untitled.FR12 - 0086
Untitled.FR12 - 0087
Untitled.FR12 - 0088
Untitled.FR12 - 0089
Untitled.FR12 - 0090
Untitled.FR12 - 0091
Untitled.FR12 - 0092
Untitled.FR12 - 0093
Untitled.FR12 - 0094
Untitled.FR12 - 0095
Untitled.FR12 - 0096
Untitled.FR12 - 0097
Untitled.FR12 - 0098

Citation preview

TARİH CANAVARI

-Bir Anadolu

Uygarlığı-

ÇİGDEM MANER

.

AN 2009

$BANKASI •

TÜRKiYE

Kültür Yayınları

TARİH CANAVAR! HİTİTLER

Çiğdem Maner

© 2009, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları 1.Baskı: Mart 2009 ISBN: 978-9944-88-587-4 Genel yayın numarası:1667 Editörler: Ali Berktay, Nevin Avan Özdemir Görsel Yönetmen: Birol Bayram Grafik Tasarım: Deniz Üstündağ Resimleyen: Fahrettin Erdoğan

Bu kitabın hiçbir bölümü, yayıncının yazılı izni alınmaksızın herhangi bir elektronik ya da mekanik yöntem kullanılarak kopyalanamaz veya yayınlanamaz. Baskı Golden Medya Matbaacılık ve Tic. A.Ş. 100. yıl Mah. MAS-SİT 1.Cad. No: 88 Bağcılar İstanbul Tel: (0212) 629 00 24 Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları İstiklal Caddesi No: 144 Kat:4 Beyoğlu 34430 İstanbul Tel: (0212) 252 39 91 -Fax: (0212) 252 39 95 www.iskultur.com.tr

Çiğdem Maner Özgeçmiş

Çiğdem Maner 1971 'de Berlin'de dünyaya geldi. 11 yaşında İta lya'da antik Pompei kentini görünce arkeolog olmaya karar verdi. lstanbul Alman Lisesi'nden mezun olduktan sonra Almanya'nın çeşitli üniversitelerinde Ön Asya Arkeolojisi, Klasik Arkeoloji ve Asuroloji okudu. Yazar 1992'den beri Türkiye'de, Suriye'de, Yunanista�.'da ve Almanya'da çeşitli kazılara ve yüzey araştırmalarına katılmaktadır. 2005'ten beri Koç Universitesi'nde öğretim görevlisi olarak çalışmaktadır. Çocukların Türkiye'nin kültürel mirasını tanımalarını ve ona sahip çıkmalarını amaçlama ktadır.

TARİH CANAVARI

11iTiTLER ÇİGDEM :MANER Resimleyen: Fahrettin Erdoğan

$BANKASI •

TÜRKiYE

Kültür Yayınları

•

lçın rlJ 6

e

HITIT.... ERDEN ÖNCE ANADO:...V'DA

KiMLER YAŞARDll

� 8

KARVM

r§J 9

HITinfR

r§J 10

NEŞ VE KA VM HAITVŞ

ZAMAN

HVrLI

r§J 1�

Kld$ŞA

W 12

ES 1 HITlr

ci> 13

IMPAR.A�

Ci' 13

M RV:

ONEMI

IMPA

VE ÇÖKÜ

) 14 17

r:IJ 43

ECLENCE VE MÜZiK

raJ 44

BAYRAMLAR.

r§J 46

HiTİTÇE, l,.VVICE

r§J 47

HiTiTÇE�

VLLIKVMMI' iN ŞARKiSi

W 50

rANRI TELFP�NV'N

W 52

H111TLfR

W 53

HITITLE:

"IJ S � 56

Y NIDFN KEŞF Dl

E.51

ICA E:T JJISI

r§J 32

OR

TAŞ VSTALAR.I

70 KVYVMCVLVK

W 72

GÜNÜMÜZE

YVK

W 76

HiTiT .KABAR ,

MA ATtl

ıtr

()\ \

Ço rum' un Ortaköy ilçesinde b ul unan Hitit kenti Şap inuva, çok geniş bir ·alana yay ıl­ maktad ır. B ug üne kadar 4000 çiviyaz ıl ı tablet b ul unm uşt ur. 700 hekta ra yay ıfan b üy ük kent, Hatt uşa'dan sonra en b üy ük tablet a rş ivine sahipt ir. Çiv iyaz ıl ı tabletle rden b ura­ da o rd u kom utanl ığ ının b ul und uğ u ve Hitit k ral ı ile k raliçen in ot urd uğ u başkentle rden bi ri olduğ u anlaş ılm ışt ır. Kentte b üy ük yap ıla r ve H itit sanat ın ın en g üzel ö rnekle ri b u­ l unm uşt ur. O rtaköy'de b ul unan eserler Çorum M üzesi'nde se rgilenmekted ir.

) vr /IÖ) UK: fAPİCC \ Yap ılan kaz ıla rda 400'e yak ın ç iv iyaz ıl ı tablet b ul unmuşt ur. B ul unan tabletle rden Hi­ t itçe isminin Tap igga olduğu anlaşılm ışt ır. Maşathöyük Ço rum'a bağl ı Maşat köyünde b ul unm uşt ur ve keşfedild iğ i dönemde Hititçe ad ı henüz bil inmediği için köyün ad ı hö­ y üğe ve rilmişt ir.

KC )AKLI/lö) OK: �) \Qİ ' \ Sivas' ın Başö ren köy ün ün yak ınla rında b ul unan höy ükte b ir Hitit kent i tespit edilmiş­ t ir. B ul unan a rşivdeki tabletle rden b uras ın ın Sa rissa ad ında b ir Hitit kent i olduğu anlaş ılm ışt ır. Kenti kal ın bi r s ur çev relemekteyd i ve dö rt ay rı g irişi vard ı . Gecele ri t üm Hitit kentle rinde old uğ u g ib i beled iye başkan ı ta raf ından k il itlenip m üh ü rlenen kap ıla r sabahla rı tekrar aç ıl ırd ı. F ırt ına tan rıs ı Teş up' un a rabas ın ı çeken H urri ve Şe rri is imli boğaların k ız ıl s ırl ı k il heykelleri b uradak i en g üzel b ul unt ula r a ras ındad ır.

' I

/' ..}__ ..�

'32

İnandıktepe'de H it it sanat ın ın en de­ ğerl i örnekler inden b ir i bulunmuştur. Çank ır ı'nın 22 km g üney indek i İnan­ dıktepe 'de tapınağın iç inde Esk i Hitit dönem ine a it kabartmalı b ir vazo bu­ lunmuştur. 1 96 6 'da bulunduğunda, arkeologlar ilk defa böyle b ir eserle karşılaşmışlardır. Vazonun üzer inde dört şerit hal inde Fırt ına tanrısı iç in yap ılan ay inler ve kutsal evl il ik sahnes i yer alır. Ay in m ü­ z ik eşl iğ inde, yemek adakları sunula­ rak yapılırken, sunağın üzer inde tanrı heykelc ikler i durmaktad ır. Vazo bu­ g ün Ankara Anadolu Meden iyetler i M üzes i'nde serg ilenmekted ir.

Çorum il ine 30 km uzaklıktak i H üsey inde­ de 'deki höyük arkeologlar tarafından 1 99 7 y ılında tahrip edilm iş b ir şek ilde bulunmuş­ tur. Burada yapılan kaçak kazılar höyüğün doğal halini, içinin m imar is ini ve eserler i tahrip etm işt ir. Hemen kurtarma kazılar ına başlayan arkeologlar, burada Esk i Hit it dö­ nem ine a it b ir kasaba keşfetmişlerd ir. F ırt ına tanrısına adanmış b ir tap ınak, konutlar, caddeler aç ığa çıkarılmışt ır. En önemli bu­ luntulardan b ir i fırt ına tanrısı için yap ılan ay inler i bet imleyen kabartmalı ik i vazodur. Bunlardan b ir i H it it tasv ir sanatında ilk de­ fa boğanın üzer inden atlayan akrobatı be­ t imleyen b ir sahned ir. H üsey indede 'de bulu­ nan kabartmalı vazolar Çorum M üzes i'nde serg ilenmekted ir.

'33