Qur'an Tafsir Sharif 10 [10]

Citation preview

‫وزارت ﻣعارف‬

‫تﻔسﻴر شرﻳف‬ ‫صﻨف دﻫﻢ‬ ‫تﻔسﻴر شرﻳف ‪ -‬صﻨف دﻫﻢ‬ ‫ﺳﺎل ﭼﺎپ‪ 1398 :‬ﻫـ ‪ .‬ش‬

‫سرود ملی‬ ‫دا وطن افغانســـتـــان دى‬

‫دا عــــزت د هـــر افـغـان دى‬

‫کور د سول‪ 3‬کور د تورې‬

‫هر بچی ي‪ 3‬قهرمـــــان دى‬

‫دا وطن د ټولـــو کـور دى‬

‫د بـــــلـوڅـــــــو د ازبـکــــــــو‬

‫د پښـــتــون او هـــــزاره وو‬

‫د تـــرکـمنـــــــو د تـــاجـکــــــو‬

‫ورســـره عرب‪ ،‬گوجــر دي‬

‫پــاميــريـــان‪ ،‬نـورســـتانيــــان‬

‫براهوي دي‪ ،‬قزلباش دي‬

‫هـــم ايمـــاق‪ ،‬هم پشـه ‪4‬ان‬

‫دا هيــــــواد به تل ځلي‪8‬ي‬

‫لـکـه لـمــر پـر شـــنـه آســـمـان‬

‫په ســـينــه ک‪ 3‬د آســـيـــا به‬

‫لـکــــه زړه وي جـــاويــــــدان‬

‫نوم د حق مـــو دى رهبـــر‬

‫وايـــو اهلل اکبر وايو اهلل اکبر‬

‫وزارت ﻣعارف‬

‫تفسﻴر شرﻳف‬ ‫صﻨف دﻫﻢ‬

‫سال چاپ‪ 1398 :‬ﻫ ‪.‬ش‪.‬‬

‫اﻟﻒ‬

‫ﻣشخصات‌کتاب‬ ‫‪-----------------------------------------------------‬‬‫ﻣضﻤﻮن‪‌:‬تفسﻴر‬ ‫ﻣؤﻟفان‪‌:‬گروه مؤلفان کتابﻫاى درسﻰ دﻳپارتمﻨت تعلﻴم و تربﻴﺔ اسﻼمﻰ نصاب تعلﻴمﻰ‬ ‫وﻳراستاران‪‌:‬اعضاى دﻳپارتمﻨت وﻳراستارى و اﻳدﻳت زبان درى‬ ‫صﻨف‪ ‌:‬دﻫم‬ ‫زبان‌ﻣتﻦ‪‌:‬درى‬ ‫اﻧکشاف‌دﻫﻨده‪‌:‬رﻳاست عمﻮمﻰ انکشاف نصاب تعلﻴمﻰ و تالﻴف کتب درسﻰ‬ ‫ﻧاشر‪‌:‬رﻳاست ارتباط و آگاﻫﻰ عامﺔ وزارت معارف‬ ‫سال‌چاپ‪ 1398‌:‬ﻫجرى شمسﻰ‬ ‫ﻣکان‌چاپ‪‌:‬کابل‬ ‫چاپ‌خاﻧﻪ‪‌:‬‬ ‫اﻳﻤﻴﻞ‌آدرس‪‌[email protected]‌‌:‬‬ ‫‪-----------------------------------------------------‬‬‫حق طبع‪ ،‬تﻮزﻳع و فروش کتابﻫاى درسﻰ براى وزارت معارف جمﻬﻮرى اسﻼمﻰ‬ ‫افغانستان محفﻮظ است‪ .‬خرﻳد و فروش آن در بازار ممﻨﻮع بﻮده و با متخلفان برخﻮرد‬ ‫قانﻮنﻰ صﻮرت مﻰگﻴرد‪‌ .‬‬ ‫ب‬

‫پﻴام وزﻳر ﻣعارف‬ ‫اﻗرأ باسﻢ ربﻚ‬ ‫سپاس و حﻤد بﻴﻜران آﻓرﻳدﮔار ﻳﻜتاﻳﻰ را ﻛﻪ بر ﻣا ﻫستﻰ بخشﻴد و ﻣا را از ﻧﻌﻤت بزرگ خﻮاﻧدن و‬ ‫ﻧﻮشتﻦ برخﻮردار ساخت‪ ،‬و درود بﻰپاﻳان بر رسﻮل خاتﻢ‪ -‬حضرت ﻣحﻤد ﻣصطﻔﻰ ﻛﻪ ﻧخستﻴﻦ‬ ‫پﻴام اﻟﻬﻰ بر اﻳشان «خﻮاﻧدن» است‪.‬‬ ‫چﻨاﻧچﻪ بر ﻫﻤﻪﮔان ﻫﻮﻳداست‪ ،‬سال ‪ 1397‬خﻮرشﻴدى‪ ،‬بﻪ ﻧام سال ﻣﻌارف ﻣسﻤﻰ ﮔردﻳد‪ .‬بدﻳﻦ ﻣﻠحﻮظ‬ ‫ﻧظام تﻌﻠﻴﻢ و تربﻴت در ﻛشﻮر ﻋزﻳز ﻣا شاﻫد تحﻮﻻت و تﻐﻴﻴرات بﻨﻴادﻳﻨﻰ در ﻋرصﻪﻫاى ﻣختﻠﻒ‬ ‫خﻮاﻫد بﻮد؛ ﻣﻌﻠﻢ‪ ،‬ﻣتﻌﻠﻢ‪ ،‬ﻛتاب‪ ،‬ﻣﻜتب‪ ،‬اداره و شﻮراﻫاى واﻟدﻳﻦ‪ ،‬از ﻋﻨاصر ششﮔاﻧﻪ و اساسﻰ ﻧظام‬ ‫ﻣﻌارف اﻓﻐاﻧستان بﻪ شﻤار ﻣﻰروﻧد ﻛﻪ در تﻮسﻌﻪ و اﻧﻜشاف آﻣﻮزش و پرورش ﻛشﻮر ﻧﻘش ﻣﻬﻤﻰ‬ ‫را اﻳﻔا ﻣﻰﻧﻤاﻳﻨد‪ .‬در چﻨﻴﻦ برﻫﻪ سرﻧﻮشتساز‪ ،‬رﻫبرى و خاﻧﻮادة بزرگ ﻣﻌارف اﻓﻐاﻧستان‪ ،‬ﻣتﻌﻬد بﻪ‬ ‫اﻳجاد تحﻮل بﻨﻴادى در روﻧد رشد و تﻮسﻌﻪ ﻧظام ﻣﻌاصر تﻌﻠﻴﻢ و تربﻴت ﻛشﻮر ﻣﻰباشد‪.‬‬ ‫از ﻫﻤﻴﻦرو‪ ،‬اصﻼح و اﻧﻜشاف ﻧصاب تﻌﻠﻴﻤﻰ از اوﻟﻮﻳتﻫاى ﻣﻬﻢ وزارت ﻣﻌارف پﻨداشتﻪ ﻣﻰشﻮد‪.‬‬ ‫در ﻫﻤﻴﻦ راستا‪ ،‬تﻮجﻪ بﻪ ﻛﻴﻔﻴت‪ ،‬ﻣحتﻮا و ﻓراﻳﻨد تﻮزﻳﻊ ﻛتابﻫاى درسﻰ در ﻣﻜاتب‪ ،‬ﻣدارس و ساﻳر‬ ‫ﻧﻬادﻫاى تﻌﻠﻴﻤﻰ دوﻟتﻰ و خصﻮصﻰ در صدر برﻧاﻣﻪﻫاى وزارت ﻣﻌارف ﻗرار دارد‪ .‬ﻣا باور دارﻳﻢ‪،‬‬ ‫بدون داشتﻦ ﻛتاب درسﻰ باﻛﻴﻔﻴت‪ ،‬بﻪ اﻫداف پاﻳدار تﻌﻠﻴﻤﻰ در ﻛشﻮر دست ﻧخﻮاﻫﻴﻢ ﻳاﻓت‪.‬‬ ‫براى دستﻴابﻰ بﻪ اﻫداف ذﻛرشده و ﻧﻴﻞ بﻪ ﻳﻚ ﻧظام آﻣﻮزشﻰ ﻛارآﻣد‪ ،‬از آﻣﻮزﮔاران و ﻣدرسان‬ ‫دﻟسﻮز و ﻣدﻳران ﻓرﻫﻴختﻪ بﻪﻋﻨﻮان تربﻴت ﻛﻨﻨدهﮔان ﻧسﻞ آﻳﻨده‪ ،‬در سراسر ﻛشﻮر احتراﻣاﻧﻪ تﻘاضا‬ ‫ﻣﻰﮔردد تا در روﻧد آﻣﻮزش اﻳﻦ ﻛتاب درسﻰ و اﻧتﻘال ﻣحتﻮاى آن بﻪ ﻓرزﻧدان ﻋزﻳز ﻣا‪ ،‬از ﻫر ﻧﻮع‬ ‫تﻼشﻰ درﻳﻎ ﻧﻮرزﻳده و در تربﻴت و پرورش ﻧسﻞ ﻓﻌال و آﮔاه با ارزشﻫاى دﻳﻨﻰ‪ ،‬ﻣﻠﻰ و تﻔﻜر اﻧتﻘادى‬ ‫بﻜﻮشﻨد‪ .‬ﻫر روز ﻋﻼوه بر تجدﻳد تﻌﻬد و حس ﻣسؤوﻟﻴت پذﻳرى‪ ،‬با اﻳﻦ ﻧﻴت تدرﻳس راآﻏاز ﻛﻨﻨد‪ ،‬ﻛﻪ‬ ‫در آﻳﻨدة ﻧزدﻳﻚ شاﮔردان ﻋزﻳز‪ ،‬شﻬروﻧدان ﻣؤثر‪ ،‬ﻣتﻤدن و ﻣﻌﻤاران اﻓﻐاﻧستان تﻮسﻌﻪ ﻳاﻓتﻪ و شﻜﻮﻓا‬ ‫خﻮاﻫﻨد شد‪.‬‬ ‫ﻫﻤچﻨﻴﻦ از داﻧش آﻣﻮزان خﻮب و دوست داشتﻨﻰ بﻪ ﻣثابﻪ ارزشﻤﻨدترﻳﻦ سرﻣاﻳﻪﻫاى ﻓرداى ﻛشﻮر‬ ‫ﻣﻰخﻮاﻫﻢ تا از ﻓرصتﻫا ﻏاﻓﻞ ﻧبﻮده و در ﻛﻤال ادب‪ ،‬احترام و اﻟبتﻪ ﻛﻨجﻜاوى ﻋﻠﻤﻰ از درس ﻣﻌﻠﻤان‬ ‫ﮔراﻣﻰ استﻔادة بﻬتر ﻛﻨﻨد و خﻮشﻪ چﻴﻦ داﻧش و ﻋﻠﻢ استادان ﮔراﻣﻰ خﻮد باشﻨد‪.‬‬ ‫در پاﻳان‪ ،‬از تﻤام ﻛارشﻨاسان آﻣﻮزشﻰ‪ ،‬داﻧشﻤﻨدان تﻌﻠﻴﻢ و تربﻴت و ﻫﻤﻜاران ﻓﻨﻰ بخش ﻧصاب‬ ‫تﻌﻠﻴﻤﻰ ﻛشﻮر ﻛﻪ در تﻬﻴﻪ و تدوﻳﻦ اﻳﻦ ﻛتاب درسﻰ ﻣجداﻧﻪ شباﻧﻪ روز تﻼش ﻧﻤﻮدﻧد‪ ،‬ابراز ﻗدرداﻧﻰ‬ ‫ﻛرده و از بارﮔاه اﻟﻬﻰ براى آنﻫا در اﻳﻦ راه ﻣﻘدس و اﻧسانساز ﻣﻮﻓﻘﻴت استدﻋا دارم‪.‬‬ ‫با آرزوى دستﻴابﻰ بﻪ ﻳﻚ ﻧظام ﻣﻌارف ﻣﻌﻴارى و تﻮسﻌﻪ ﻳاﻓتﻪ‪ ،‬و ﻧﻴﻞ بﻪ ﻳﻚ اﻓﻐاﻧستان آباد و ﻣترﻗﻰ‬ ‫داراى شﻬروﻧدان آزاد‪ ،‬آﮔاه و ﻣرﻓﻪ‪.‬‬ ‫دﻛتﻮر ﻣحﻤد ﻣﻴروﻳس بﻠخﻰ‬ ‫وزﻳر ﻣﻌارف‬

‫ج‬

...........................................................................

:

....................................................................................

:

...........................................................................

:

..........................................................................

:

..........................................................

:

...........................................................................

:

.......................................................................

:

...................................................................

:

............................................................................

:

................................................................................

:

..................................................................

:

..................................................................

:

..............................................................

:

.............................................................................

:

...................................................................

:

......................................................... (1)

:

........................................................... (2)

:

.....................................................

:

....................................................................

:

................................................................

:

.....................................................................

:

............................................................................

:

..............................................

:

.....................................................

:

:

. : .

. . . (

)

. . .

. 1

.

494 . 911 .

.

481 . 606 . 1294

.

: :

-1

. :

. .

.

.

2

. : .

. :

-2

: . . .

.

: (

) «

»

.

:

«

»: (

.

3

)

.

.

. . . .

4

-1 -2 -3 -4 -5 -6 -7 -8

: : :

: : : : :

(

).

: (

5

)

:

).

. .

(!

).

(

.

. (1)

«

:

»: .

. :

. .

. : .

(

. )

. .

.

6

( )

. . . (

) .

. . (

)

.

.

!

: . . . . :

): :

(. (1)

(.

7

)

.

. .

: . !

« :

. . )

(

. : .

. .

: . «

:

»:

. . .

8

»

.

: -1 -2 -3 -4 .

-5 -6

.

9

:

[5-1 :

]

: : :

(

) (

.

(

)

) »: .

(

) .

.

10

: :

.

:

.

: :

: .

. .

: :

.

.

.

: . .

. . (

:

.

) ( .

. . .

11

)

.

(

) .

. ( .

. .

.

.

.

12

)

:

.

.

: . . . . . . . . . .

13

. .

: « .

( ( )

.

.

14

» )

-1 -2 -3 -4 -5 -6 -7 -8

:

.

.

. .

. . . . . . 15

. : . . .

.

(1)

:

»:

«

. . .(

)

:

.

:

(

) .

«

»

: ( )

16

. : .

:

: . . .

. .

:

: . (

-1 -

-

.

)

-2 -3 -4

. 17

:

[ 3_1 :

]

: : : : : : :

18

(

) .

(

)

.

(

(

(

)

) . )

. .

1

.

. . (

) .

.

( ) :

.

( :

(

)

)

-

19

(

) : -1 . . -2 .

. .

. . .

.

:

20

:

. .

.

: . . ) . . .

. . .

21

(

: (

-1 -2 -3

)

. .

-4 -5 . (

)

-6

.

22

:

[24-22:

]

.

:

.

: : : : : : : : .

: : :

23

.

. . .

. .

(

)

. . . .

. (

)

(

)

.

.

24

. )

.

. ( .

:

(1)

»:

« .

(

)

. .

.

. . : .1

( )

25

. [180 :

:

]

-2

. : . »:

-3 ( )

«...

.

.

. . . .

.

.

26

-

: . .

(

-1 -2 -3

)

-4 -5

( .

27

)

:

[118-115 :

]

: : : : :

)

(

)

.

! .(

.

28

!

. .

: .

. »

«

» «

: .

.

(

)

.

. : »: 29

(1)

« .

.

...

): ( «

»: .! .

:

: .

:

[56 :

]

) ( . ( )

30

. :

] ..

[162 :

:

. »:

. .

. .

: .

-1 -2 -3 -4 -5

. . . .

(

) . 31

:

[34-32 :

]

: : :

. .

. . .

32

. .

. . . . (

) .

: :

[11 -10 : ] .

33

: :

[34:

]. .



.

.

.

.

: . . . .

34

. .

: . « .

35

»

-1 -2 -3 -4 -5

:

[35 -33 :

]

: : : :

( (

) )

.

36

: ...

. . ..

.

: . . .

. . . . :

. : 37

:

] ..

[125 :

(

) .

:

: . .

.

.

. :

...

. 38

.

: . . . .

: -1 -2 -3 -4

.

.

39

:

: :

.

.

»:

. (1)

: (2)

«

.

.

: . .

«

.

40

.

» ( ) (

.

.

: :

.

. : .

. . .

: «

. 41

»

(

)

»: . :

(

) .

. . . .

. (

)

:

.

( «

) » «

.

42

»

-1 -2 -3

-4 -5 -6

:

[59 -58 :

]

(

)

:

.

:

.

:

(

)

. .

.

.

. . 43

: . . . .

. . »: ].

[72 :

»: ]«

.[32 :

. (1)

:

«

»:

. : . . . :

[90 :

:

]

. .

44

( )

: :

[152 :

]

. »: )

(1)

:

« ( .

:

.

.

:

( )

"

": .

»:

. :

« .

45

-

. .

.

: . . .

: .

-1 -2

. :

-3 -4

.

-5 -6 . -7

46

:

:

[46-42 :

]

: : : :

: .

(

) . (

) . 47

. . .

.

.

.

: :

. .

48

.

.

. :

(1 )

«

»: .

.

. .

.

49

( )

: . . . . .

: -1 -2 -3 . .

50

-4 -5 -6

:

[40-36 :

]

: : : : :

. :

.

(

51

)

.

(

)

. : .

: : . . .

: !

.

.

:

52

: :

. :

. . .

.

«

:

»:

: -1 -2 -3 -4

53

:

[177 :

]

(

)

(

:

)

: : :

(

)

: :

.

. 54

.

. . . . .

. .

. .

. .

55

»: .

(

) . .

.

.

. : -1 . -2 .

56

: . . . .

: ( ) .

. .

-1 -2 -3 -4 -5 -6 -7 -8 -9 -10

: : .

:

57

:

[11 -10 :

]

: : : :

. (

) . . 58

. . . . «

:

»:

: (1)

«.

»

. »: .

«.

(

)

»:

:

: »:

! «. . .

59

( )

: :

. .

.

!

. . : . : . . :

(1)

«

»: . .

. :

.

60

( )

:

,

. .

. .

»

«

»

.

« «

»

»

«

: . . . . : .

: -1 -2 -3 -4 -5 -6

.

61

(1)

:

[16-13:

]

: : : : : :

62

: : :

( .

.

!

. .

(

)

(

)

.

.

63

)



»:

. »:

: [

:



: .

: :

.

:

.

. .

.

. .

64

.

. . «

»

.

.

( .

: . . .

65

)

.

. . .

.

: .

-1 -2 :

-3 -4

66

(2) :

[20-17:

]

: : : : : : :

:

67

(

) . . . .

.

.

. ! . . [62 :

]

:

...

68

: . .

.

«

»

. :

»:

()

. «

. .

.

. -

69

: .

. . . . . .

. .

: ( .

)

-1 -2

. .

-3 -4 -5 -6

70

:

[13 -12 :

]

: : : : (

)

: :

( .

71

)

. .

. . . . . . (1)

«

»: . »: .

( )

( )

(2)

:

«

.

.

72

( ) ( )

. . . . ):

:

.(

.

: . . »: . 1

.

«

»

»: . !

73

(

).



:

:

. (

)

) ( .

(

)

( . .

: . . . . . (

) .

74

)

. .

.

: -1 -2 -3 -4 -5 -6

: .

75

:

[29-27 :

]

: : : :

. . (

)

. .

( 76

)

.

.

. . .

. .

77

.

:

! .

.

. (

) .

:

. .

:

«

»

(1)

.

. (

)

.

.

-

78

: . .

. .

: -1 . -2 . .

-3 -4 -5 -6

.

79

:

[91-90 :

]

: (

)

(

:

)

: : :

.

80

(

)

. :

.

: .

. : .

:

:

. .

..

:

.

.

81

.

.

.

.

. . . 82

: . .

. .

-1 .(

) -2

.

. . .

-3 » -4

«

.

(

) .

83

:

[91 -90 :

]

: : : : : :

. . 84

!

: . . .

. :

: . »: «. .

. . .

!

:

: .

.

.

85

. :

:

.

. :

.

: .

-1



» «

» «

.

86

»:

-2 -3 -4

:

[25-23 :

]

: : : : :

!

: .

. 87

. . (

) .

. .

« » .

! .

. .

88

: ! .

. :

.

.

: : . . . . . 89

: -1 -2 -3

( ) .

-4 -5

.

90

:

[30-26:

]

: : : :

. .

( (

)

)

(

) .

.

( 91

)

. :

. . . . :

. . .

. : : . 92

.

: (

)

:

.

(

) . : : .

. . . .

93

.

: . . . . .

. -1 -2 -3 -4

. : .

(

.

(

. . 94

:

[39 -35:

]

: : : : :

(

).

. . . . 95

: :

.

.

: : .

96

.

.

:

! !

.

:

:

.

: . : 97

.

.

:

. (

)

.

. .

: -1 -2 -3 -4

98

.

( .

99

)