Procopius: Opera omnia: Vol. III: Historica quae dicitur arcana (Anecdota) [Reprint of the 2nd 1963 ed.] 3598717369, 9783598717369

Citation preview

B

I

SCRIPTORVM

B

L

I

O

T

H

GRAECORVM

E ET

C

A ROMANORVM

T E V B N E R I A N A

PROCOPIVS CAESARIENSIS OPERA OMNIA RECOGNOVIT

JAKOB HAURY VOL. Ill HISTORIA QVAE DICITVR ARCANA EDITIO STEREOTYPA CORRECTIOR ADDENDA ET CORRIGENDA ADIECIT

GERHARD WIRTH

MONACHII ET LIPSIAE IN AEDIBVS K. G. SAUR MMI

ADMONEBVNTVR,

QVI H V N C L I B R V M

VT A D D E N D A ET C O R R I G E N D A LATERCVLO •

IN M A R G I N E

LEGENT,

CONSVLANT. APPICTO

Die Deutsche Bibliothek - CIP-Einheitsaufnahme Procopius : [Opera omnia] Procopius Caesariensis, Opera omnia / recogn. Jakob Haury. Ed. stereotypa / addenda et corrigenda adiecit Gerhard Wirth. Monachii ; Lipsiae : Saur (Bibliotheca Teubneriana) Vol. 3. Historia quae dicitur arcana. - 2001 ISBN 3-598-71736-9 © 2001 by K. G. Saur Verlag GmbH, München und Leipzig Printed in Germany Alle Rechte vorbehalten. All rights Strictly Reserved. Jede Art der Vervielfältigung ohne Erlaubnis des Verlags ist unzulässig. Gesamtherstellung: Strauss Offsetdruck GmbH, Mörlenbach

CAROLO KRIJMBACHER s.

PROLEGOMENA. Praeter eos libros, quos enumeravi in vol. I, p. V—VII, in hoc volumine citantur: Felix Dahn, Prokopius von Cäsarea, Berlin 1865. Georg. Cod. = Georgii Codini de aed. C P. ex recog. J. Bekkeri, Bonn. 1843. Hammer, Konstantinopel und der Bosporus. Pest 1822. Hy 4 = Haury, Zur Beurteilung des Geschichtschrei hers Procopius von Caesarea. München 1896/7. Ioannes de Niciu =» Ioannis de Niciu Chronicon ex Aethiopico sermone in Francogallicum versum ab H. Zotenberg in Notices et extraits torn. 24, Paris 1883. Ioannes £ph. = Die Kirchengeschichte des Johannee von Ephesus, aus dem Syrischen übers, von Schönfelder. München 1862. Theod. Lect. = Theodori Lectoris fragmenta in Cramer. Anecd. Paris., Oxon. 1839—41.

De eodici bas. Codicum, qui continent Procopii historiam arcan am, sunt duae familiae ex codicibus deperditis y et ζ derivatae. Cum multa menda communia habeant, sequitur omnes fluxisse ex uno archetypo χ, cuius lectiones, cum ipse quoque deperierit, ex consensu codicum GPS cognoscimus. Horum trium codicum P = cod. Paris, suppl. graec. 1185 et G — cod. Vaticanus graec. 1001 sunt familiae y, S = cod. Ambrosianus G 14 sup. est stirpis e. Utrum familia y an ζ melioris notae sit, effici potest ex his locis:

Vili

PROLEGOMENA.

4 1 , 1 2 ϊαχνεν G Ρ] ΐαχναεν S 21—22 χα&εοταμίνων G Ρ] χαθισταμενων S 22 νεοχμοϋν Ρ; S u i d . ] νεοχειλονν GS 4 2 , 7 ξννίβη G Ρ] om. S 1 0 παντελ&ς G J ? ] παντελούς S 4 3 , 1 τών G Ρ] τον S 1 3 δύο G Ρ] om. S 1 9 τον PS] om. G 4 4 , 1 οτασιωται G S ] οτρατιώται Ρ 8 ίζξιχή ίχινή&η G Ρ] ίχινή&ή αρχή S 1 1 iφ' S ] V GP 2 1 ονδενΐ S et Suid.] èv ονδενϊ G Ρ 4 5 , 3 — 4 απαντες είναι P S ] είναι Snavtcç G 8 μάλιβτα S] μάλιΰτα δε G Ρ 1 0 r¡ χείρ αυτοΐς G Ρ ] αντοΐς η χεΙρ S et S a i d . 1 2 αντοΐς S et S u i d . ] αν τοϊς G Ρ 4 6 , δ δίβτβμα G J 5 ] διβτόμωτα S 1 2 απαντες G Ρ] änccOi S 1 3 iittl PS] intl Si G 2 4 άποχόπτεβ&αι G Ρ] ¿»orέμνεοχΤαι S 4 7 , 1 0 ούδίν PS] ονδε G 1 5 ϊκτεινον PS] διέφ&ειρον G 1 9 hi ούδ' S] ήδη τ) G, ετι J¡ Ρ 2 6 ίπίδε&ν G Ρ] άπόδεφν S 4 8 , 6 χάν S] χαν G, x a i Ρ 1 1 μέντοι G Ρ] τε S 1 7 — 1 8 εκάατην τε G Ρ] εχάστην μεν S 2 1 γνώβεις 5] γνώμας G Ρ 2 4 φίλα G Ρ] φίλια S 4 9 , 1 γαρ PS] om. G 2 έπίκειτο S ] έχέχριτο G Ρ 1 4 τοντο S ] τούτω G Ρ 2 3 τι PS] τοι G 5 0 , 2 Ιν βνξαντίω τετολμημενα G Ρ] τετολμημενα iν ζαντίω S 4 παρά P S ] περί G 4 κακούργων P S ] χαχουργονντων G

βν-

PROLEGOMENA.

IX

16 yàç .PS] om. G 22 πανταχη P S ] πανταχού G 51, 1 — 2 γινομένω G Ρ] γινομένων S 12 §ωμαίων S ] ρωμαίου G Ρ 17 fyt S] Γ« G Ρ 18 χα&άπερ G Ρ] χα&άπαξ S 52, 10 χαταδιχάοαβ&αι G Ρ ] χαταδιαιτήααα&αι S 12 άν&ρώπον G Ρ] ανδρός 8 1 7 — 1 8 ονεαπεαιανοϋ G Ρ ] ονεαπιανον S 18 ix τον GP] om. S 20 χρεουργήΰαντες P S ] χρεονργώΰαντες G 24 των G Ρ] om. S 53, 3 — 4 τοιααδε' ην τω Ρ ] τοιάαδε ην' τω G, τοιάαδε ' τώ S 20 χαπιτώλιον Ρ] χαπετώλιον GS 54, 6 άποχείμενος P S ] νποχείμενος G 12 μέντοι (τ Ρ ] τοίννν S 2 1 — 2 2 όμωμοΰ μίνων P S ] ωμοαμενων G 55, 3 ξνμβονλή PS J ξυμβολη G 56, 3 προΐεβ&αι G S ] προοίιο&αι Ρ 6 ταντα G Ρ] ταντω S 7 ίξοιχίαας G Ρ] ί&ιχιάβας S 12 ξυναφ&εΐαα G Ρ] ξαφ&εϊσα S 165, 17 δημοΰΐου S ] δήμου G Ρ 19 ίς GS] γε Ρ 23 ου δικαίως G Ρ ] ον δικαίως ου δε χαίως S 25 βασιλεύς P S ] βαΰιλεΐ G 166, 4 olv S ] om. G Ρ 5 ωατε S ] ώς G Ρ 7 ειπείν άποχρήαει P S ] άποχρήαει ειπείν G 13 προϋργου PS] προϋγου G 14 αχηψεως G Ρ] ix σχήψεως S 16 χειμενων χρημάτων G Ρ ] χρημάτων χειμίνων S 17 αύτός G Ρ] om. S 21 προς G Ρ] προ S 167, 2 χαίχηδόνι GS] χαίχηδόνι Ρ 6 μεγάλα τε PS] μεγάλα G

χ

PROLEGOMENA.

18 άπεΐπον PS] άπειπων G 20 των PS] om. G 168, 2 δογμάτων GS] πραγμάτων Ρ 6 ¿γένοντο G Ρ] ίγίνετο S 12—13 ig βαοιψέα ηλ^εν} Aleni.] ίς βασι G Ρ, ig S 21 ηελάγιος ην GS] ην πελάγιος Ρ 21 τον βιγιλίου G Ρ] om. S 169, 4 rò PS] τον G 4 χαίπερ Cr Ρ ] καίτοι S 6 ίίαηερ G Ρ] ωαπερ S 16—17 ΰατερον PS] om. G 19 αυτήν ονδενΐ νόμω G Ρ ] ούδενϊ αν την τρόπω S 170, 1 πάοη P S ] τη πάβη G 2 το Ρ] τω GS 11 « PS] om. G 17 ποιεΐβ&αι P S ] ποιείν G 19 ¿χ S ] om. Ρ G. His nonaginta locis vicies sexies sine dubio praeferendus est consensus codicum G P, quater decies in medio relinquendum est, utrum consensui codicum G Ρ an codici S palma danda sit, quater decies sèqui debui codicem S, vicies quinquies consensum codicum P S , septies consensum codicum G S, ter codicem P, semel codicem G. Inde apparet bonae notae esse codicem G, mêlions codicem S, optimae codicem P. Codicem P non.noverat M. KraSeninnikov, qui historiam arcanam edidit Iurievi a. 1899. Hic doctus optimum esse opinatur codicem Vaticanum graec. 16; p. XLIV enim: „Codicis Vat. gr. 16", inquit, „librarium summa in universum excellere diligentia iam supra monuimus. Quorum dictorum tantum abest ut nos nunc poeniteat, ut vel principerà huic codici locum inter ceteros omnes attribuere non dubitemus". KraSeninnikovum tamen fugit codicem "Vaticanum gr. 16, quem littera g signavi, a duobus librariis exaratum esse, quorum unus scripsit 8, 1 6 — 33, 20 έργον τούτον—προοονδίξει •= ^ 1, alter 3 7 , 1 8 — 1 8 6 , 27 retirá κ—εΐβονται = g 2. Contextúe codicis g 1 saepe

PROLEGOMENA.

XI

cum codice S ita consentit, ut lectiones codicis G in margine adnotatas aut superscriptas habeat velut his locis: 11, 21 ηκεν G, g i m marg., ηλθΐν S, g 1 in contextu. 12, 4 ¿νέγραψεν G, gl va marg., ισε'γραψιν S, g 1 in contextu. 12, 12 cxuuf G, gl in marg., ί'χλαε S, g 1 in contextu. 17, 13 δηλώΰαιμι G, δηλώσω S, δηλώσω superscr. δηλώΰαιμι gl. 19, 9 ¿πι G, άμφΐ S, άμφι supercr. ¿πΐ g 1. 21, 7 τιμής G, g 1 in marg., βουλής S, g 1 in contextu. Cum lectiones codicis G in codice g l a prima manu adnotatae sint, vix dubites, quin cod. g l e codice S aut eius apographo et e cod. G confectus sit. Librarium tamen codicis g 1 codicem S ita exscripsisse, ut, ubicumque hune mendosum esse pro certo haberet, codicem G sequeretur neque adnotaret menda manifesta exemplairs sui his locis demonstrari potest: 11, 24 otav τε G et g 1, olà τε S 12, 4 nal G et gl, om. S 12, 14 βασιλέα G et g 1, βασιλέως S 13, 4 παρά G et g 1, ¿ς S 15, 6 όσοι G et g 1, οσα S pr. m. 16, 3 δε G et g 1, om. S 16, 17 γης της G et g 1, τ-ής S 20, 15—16 ανδρα τοντον G et g 1, άνδρεα S 21, 11 δη G et g 1, μη S. Quod autem KraSeninnikov in g baud paucis locis „veras scrip turas" servari dicit, eas coniectura libiarii ortas, non ex alio codice sumptas esse mihi quidem persuasum est. Velut librarius 13, 12 cum exemplaribus suis in contextu scripsit άπαγγελλεοδαι, in margine tamen adnotavit emendationem απήγγελλε. 17, 6 correxit άοανρίας pro ¿Ουρίας, 23, 13 ¿νεχώρονν pro άνεχώρουν, 24, 2 περιβαλόμενος pro περιβαλλόμενος, 28, 12 πολλά pro τα πολλά (frustra), 30, 10 ποιηΰεσ&αι pro ποιήοασ&αι, 32, 19 μέχρι pro μέχρις, 33, 10 άπολεϊν pro απόλλειν, ita tamen, ut ¿πόλλειν in marg. adscriberet. Singula quoque verba ex suo addidit librarius velut 12, 13 δε, 24, 13 και, 30, 3

XII

PROLEGOMENA.

γάρ, 31, 19 ην.

22, 2 correxit άπειρος pro ίμπειρος, lec-

tionem exemplorum suorum in margine adnotayit. Codex g 2 totus fluxit ex uno codice G; librarius tamen eius nonnulla menda de suo sustulit velut 173, 7 iv ¿μέθη correxit pro iv μέαε, postquam iam antea saepe in exemplari suo recte legit Ιμεβην&ν, 70, 25 βαρβάρων emendavit pro βάρων, in margine tamen hic accurate adnotayit lectionem exemplaris sui, 83, 10 post ταύτην addidit Si], 103, 22 scripsit άπαγόρενσις in contextu, in margine tamen άπαγαρόρεναις, lectionem exemplaris, 104, 6 coniecit in margine είχε pro έχουσα. 131, 7 inißalsv in G ita scriptum est, nt facile legi possit υπέβαλεν, quod ìnvenimus in g 2. Quid? quod quae librarius codicis G per compendia scripsit, librarius cod. g 2 solvit ñeque recte μ

ea quidem semper. Sic librarius cod. G scripsit ονόα 63,17. 7 1 , 2 5 — 2 6 . 1 1 1 , 1 2 . 1 2 2 , 6 . 128,6. 141,4; f* librarius codicis g 2 exaravit ούδαμοϋ 63,17. I l l , 1 2 , ονδα 71, 25—26. 122, 6. 128, 6, nusquam ούδαμη, quod exhibent ceteri codices. In codice G saepe (46, 4. 82, 6. e 93, 9) invenitur n = παρά. Omnibus his locis l i b r a é r i u s codicis g 2 f a l s o l e g i t περί ( = re), quod idem p e c c a v i t K r a s e n i n n i k o v . Hic ad 120, 21 recte adnotat: ,,ot ¿] oí i Y (id est Vat. 1001) pr. ( c o r r e c t u m

ν

i t a , u t oto esse v i d e a t u r , est t a m e n oí ó), olov (v ex t ut vid.) W (id est Vat. 16 = g 2)". Kraseninnikov, quamquam intellexit, olov, lectionem codicis g 2 ortam esse ex parum accurata correctione librarli codicis G, tamen ne hoc quidem loco vidit g 2 fluxisse ex G. Ex eodem codice G manavit cod. A 182 sup., quem iam in primo volumine signavi littera α. Kraseninnikovo p. XXVII exponenti codicem G non exscriptum esse e codice a omnes prefecto assentiuntur, nomini tamen persuadebit codicem a esse sui iuris. Quae de hac re p. XXVIII disceptat, ñeque demonstrar! neque refelli possunt, quam-

PROLEGOMENA.

ΧΙΠ

obrem plura de eis dicere supersedeo; disseram tarnen de eis locis, quibus p. XXIX sententiam suam probare conatur; sunt autem hi: 28, 20—21 παρά της γυναικός τους πόδας ¡S] παρά τους γυναικός τους πόδας G, παρά τους της γυναικός πόδας α. (Cum integer contextúe asservetur in S, in G per errorem scriptum est rovg pro της. Lectio codicis a sine dubio non errore, sed eo Consilio orta est, ait contextúe corruptus codicis G corrigeretur.) 13, 7 ιρεβχελεΐν S a] ¿ρεαχείν G 19, 21 γην τήν ρωμαίων a g, Dindorf] γην των ρωμαίων G S 30, 3 εΐα Alem.] εϊη GS g a 37, 24 ψι ag\ εΐη G Ne uno quidem ex his locis demonstran potest codicem a non exscriptum esse e codice G, cum omnes facile corrigerentur a librario docto, quem „a c o n i e c t a n d i s t u d i o minime a l i e n u m f u i s s e " KraSeninnikov ipse vidit p. XLIH. Unum locum 30, 3 falso attulit Kra§eninnikov, cum hie non eia, sed εϊη inveniatur in codice «. Correctionem librarli his quoque locis probare possumus: 18, 18 περιδεεΐς άμφί τε παιδί και γυναιξί και xf¡ πατριό ι γεγενημίνοι, ει τι κα&αρόν ην ¿ν τω Μηδων βτρατώ, ubi codex a solus praebet ει τι, G S ετι. Librarius codicis a, cum iam octo l i b r o s de b e l l i s , in quibus P r o copius saepe d i c t i o n e εΐ τι κα&αρον ην usus est, p e r s c r i p s i s s e t , p r i u s q u a m e x a r a r e t h i s t o r i a m arcanam, id quod d e m o n s t r a v i in Hy 3, p. 149, f a cillime p o t u i t c o r r i g e r e hunc locum. 31, 19 τουτίλας GS, τωτίλας a et 32, 12 τουτlila G, τουτίΐα S, τω-cíla a. Consensu codicum G S probatur archetypum his locis exhibuisse τουτίΐας et τοντίΐα, quas lectiones genuinas esse Kraseninnikov ipse intellexit; bine apparet codicis a librarium, qui, cum de bellis libros Y—Vili scriberet, in exemplari suo (cod. Laurentiano 69, 8) sescenties lectionem τωτίΐας in venerat, hic contextum corrigere studuisse, re vera corrupisse. 32, 13 Ιωάννη τω βιταίιανον άδελφιδώ a corr.] ίωάννη τώ βιταΐιανώ άδελφιδώ G S, a pr. m. Lectionem arche-

XIV

PROLEGOMENA.

typi χ fuisse βιταλκχνώ cognoscimus ex consensu codicum GS·, sic igitur librarius quoque codicis a primo scripsit; sed cum nomen Ioannis, Yitaliani nepotis, in libris de bellis plus quam quinquagies legisset et perscripsisset, correxit βιταλιανον. 72, 4—5 ΰχλαβηνων S α] άακλαβηνών Ρ G. Ex consensu codicum Ρ G elucet y, archetypum codicum Ρ G a, praebuisse άακλαβηνών et hic quoque librarium codicis a lectionem exemplaris sui correxisse. 75, 19—20 τώ λόγω τα παρόντα P S ] τώ * τον παρόντα G, τω καιρόν τον παρόντα α. Cum librarius codicis a scriberet τώ et adderet καιρόν, licet concludere eum contextum coiruptum codicis G emendare volentem interpolasse. 115, 22 ir. ρωμαίων της γης Alemannus] Ις ρωμαίων της γης Ρ G 8, a pr. m. in textu, ¿ς φωμαΐων την γην α pr. m. corr. Hic inepte mutavit librarius codicis a contextum exemplaris sui. 119, 1—2 ov πρότερον άπέατη εως S a ] ov πρότερον άπέατη ως Ρ G. Lectio codicis y, archetypi codicum Ρ G, fuit ως; cum y non solum codicum Ρ G, sed etiam codicis a archetypus fuerit, sequitur librarium codicis a contextum correxisse. Cum igitur hi loci omnes facillime potuerint acumine corrigi, non est, quod existimemus librarium codicis a praeter codicem PS usum esse ullo altero codice non orto ab archetypo χ ñeque habemus, quod lectionibus codicis α apparatum criticum augeamus. Quoniam haec dixi de codicibus antiquissimis, nunc primum stemmate codicum illustrabo, quae ratio inter codices intercedat, tunc singulos describam. Litteris maiusculis eos codices signabo quibus usus contextum historiae arcanae constituí, minusculis eos, qui deperditi aut nullius pretii sunt.

PROLEGOMENA.

XV

Stemma codicum. χ

χ, y, y 1, e sunt codices deperditi. G — cod. Vaticanus graec. 1001. P = o o d . Parisinus suppl. graec. 118a. S = cod. Ambrosianus G 14 sup. a = cod. Ambrosianus A 182 sup., qui solus continet integrum initium historiae arcanae. c = cod. Ambrosianus C 118 sup. d — cod. Ambrosianus C 121 sup. e = cod. Ambrosianus C 171 inf. f — cod. Ambrosianus Ρ 74 sup. g\ et g 2 = cod. Vaticanus 16. m = cod. Florentinus Magliabecchianus graec. X X I I I 6. 88. ρ — cod. Parisinus Coislinianus 132. Codices, quos non inspexi, sunt hi: α — cod. Oxoniensis Bodleianus Canonicianus 41. β = cod. Parisinus graec. 3023. γ = cod. Londiniensis, olim Sloancnsis, 1144, plut. LXXXIII. â = cod. Oxoniensis Bodleianus misceli. 187. G = cod. Vaticanus graec. 1001. Hunc codicem descripsi in vol. I p. XXIX s., ubi non satis accurate dixi deesse initium historiae arcanae usque ad 7. 15 Ao'yotç, cum ex apparati! critico videas prooemii exstare non-

XVI

PROLEGOMENA.

nulla fragmenta. Contulit hunc codicem praeter me M. EraSeninmkoT. Ρ — cod. Parisinus suppl. gr. 1185. Est chartaceus saec. XIV., foliorum modulus 2 1 5 x 1 5 0 mm., columnarum 1 4 5 — 1 5 2 X 9 2 — 9 8 mm. Constat 64 foliis, 9 quaternionibus, quorum ultimus 7 foliorum, primus unius folii est. Quaterniones litteris signati sunt. In secundo folio invenitur littera γ, unde sequitur perisse primum quaternionem et Septem folia secundi quaternionis. Folia recentiore manu numerata sunt. Ante contextum et post contextum terna folia vacua bibliopegus alligavi! In singulis paginis 26—28 versus numerantur. Continetur hoc codice Procopii historia arcana fol. 1—62 T , deest tamen initium usque ad 38, 2 εχώρηβεν. Praeterea addita sunt varia velut είδη παλαιών νομιΰμάτων, Περί διαφόρων των ¿νομάτων τοϋ ΰκώληκος, διαφοραι των τον ορούς μέρων χτλ. Procopiana ab una manu, cetera a compluribus manibus exarata sunt. Belle scriptus est codex, jota, quod dicitur mutum, accurate, tamen saepe iuxta litteram vocalem sub linea positum est. Paucae notae in margine adscripta, nulla ornamenta depicta sunt. Hunc codicem, quem contuli anno 1898, optimae notae esse demonstravi p. VIII. S — cod. Ambrosianus G 14 sup. (olim Τ 73 I). Est bombycinus saec. XIV., foliorum modulus 1 6 8 x 1 2 4 mm., columnarum 1 2 3 — 1 4 0 x 9 0 — 1 0 0 mm. Constat foliis 197, fasciculis 22 octonorum, duobus (fol. 145—154, 187—196) denorum foliorum. Unum folium formae binariae aliquoties complicatum inter fol. 158 et 159 insertum est. Singula folia infra contextum numeris Arabicis, praeterea in superiore margine paginae litteris graecis a fol. 41 usque ad fol. 73, ubi invenitur numerus ξγ', insignitae sunt. Numeratio quaternionum comparet usque ad eum, qui signatus est littera i . Tria folia ante contextum , unum post contextum bibliopegus addidit. In singulis paginis 25—35 versus numerantur. Continentur hoc codice praeter alia: Των Προκοπίου ανεκδότων τινά. Incipiunt: πειβ&ηναι δόξας 9, 6, desinunt: τάλη&ες εί'οον-

PROLEGOMENA.

XVII

tat 186, 27; expient fol. 1 2 5 — 1 5 8 τ . Προκοπίου Iltçaixà χαι οϋανδαλιχά, αλλά ΰνγχιχυμένκ. Incipiunt: Προκόπιος Καιΰαρΐΰς τους . ., desinunt: μηδέν τι μείλήβας άπάχτtivox I 4, 1—547, 17. fol. 1 5 8 ν — 1 8 7 τ . In folio Π τ invenitur index et nomen possessorie: J. V. Pinelli; in folio I I I notata sunt supplementa ad fol. 131, quod quibusdam locis ita perforatum est, ut nonnulla verba desiderentur. Ab una manu totus codex atramente exaratus est; neque litteras rubricatas neque ornamenta depinxit librarius, iota, quod dicitur subscriptum, non constanter posûit, multis compendiis usus est. Notae paucae margini adscriptae sunt. Mentio facta est huius codicis in epistula ab J . V. Pinello ad F. Orsinum data, quam in publicum edidit Nolhac Pierre de, La bibliothèque de Fulvio Orsini. Paris 1887, p. 426. Sine dubio Pinellianus codex S is est, quem naufragium fecisse Alemannus in praefatione ad historiam arcan am falso putabat. Nam cum dicat doctus ille vir praeter duos codices άνιχδότων Procopii Vaticanos u n i c u m P i n e l l i a n u m I t a l i a n i h a b u i s s e , sequitur praeter hunc codicem Pinellum alteram non possedisse. Contulit codicem praeter me M. Kraseninnikov. a = cod. Ambrosianus A 182 eup. Descripsi in vol. I p. XLVI hunc codicem; cuius ea pars, quae continet historiam arcanam, a me collatue est a. 189S, a Krasenninikovo a. 1898; eam fluxisse e codice G eo tempore quo nondum pars prooemii interciderat, exposui p. X ss. Kraseninnikov p. IX „monet" codicem a ,,vix diversum esse ab ilio, cuius mentionem hiece verbis fecit Alemannus (praef. p. 14)": „saepe inter interpretandum . . . expetivimus Ioannis Laecaris [codicem] . . . Constantinopoli ad Laurentium Medicem adlatum, quem deinde (ut fama est) Catharina Medices Regina in Gallias asportavit, et Galli hodie in exteris Bibliothecis requirunt". CurKraseninnikov opinetur hunc codicem a Ioanne Lascari Constantinopoli ad Laurentium Medicem adlatum esse, nescio, hoc tamen probe scio I o a n n e m L a s c a r e m c o d i c i b u s , quos C o n s t a n t i n o p o l i in I t a l i am t u l i t , nomen suum i n s c r i p s i s s e (cf. P. de Nolhac, Inventaire des manuscrits grecs de lean Lascaris, in: Mélanges d'archéologie et d'histoire. VIe année, 1886 p. 253ss), quod frustra requiras in codice a, quamquam huius codicie b

BT P r u c o p o(l. Hatiry. Vol. I I I cum Mldpndis cd. W i r t l i (1736]

χνπι

PROLEGOMENA.

inyolucrum veterrimum est; cum praeterea in folio I codicis a adnotatum sit: „codez ex Theesalia", Constantinopolis autem non in Thesealiae urbibus numeretur, mihi quidem persuasum est codicem a diversum esse ab ilio, quem Alemannue expetivit. c = cod. Ambroaianua C 118 sup. Est chartaceus saec. XVI., foliorum modulus 3 7 2 x 2 6 9 mm., columnarum 2 1 1 x 1 1 6 mm., constat 60 foliis litterariis, tribus vacuis ante contextum, uno vacuo post contextum alligatis, 6 fasciculis, quorum secundus undecim, sextus novem, ceteri denorum foliorum sunt; quaterniones numeris Arabicis insigniti sunt; in singulis paginis triginta versus numerantur. Continetur hoc codice historiae arcanae eadem pars quae codice S. d = cod. Ambrosianus C 121 sup. Est chartaceus saec. XVI., foliorum modulus 3 7 2 x 2 6 9 mm., columnarum 2 1 1 x 1 1 6 mm. Constat 67 foliis litterariis, 6 fasciculis denorum, uno Septem foliorum, uno folio vacuo ante contextum alligato, Fasciculi numeris Arabicis signati sunt. e = cod. Ambrosianus C 171 inf. Est chartaceus saec. XVI. Folia 1—6 sunt altitudinis 349, latitudinis 239 mm., columnae horum foliorum sunt altitudinis 211 mm., latitudinis 116 mm., folia 7—173 sunt altitudinis 366 mm., latitudinis 260 mm., columnae horum foliorum sunt altitudinis 212 mm., latitudinis 112 mm. Constat foliis 174, quorum vacua 118 et 174, praeterea ante contextum a bibliopego duo folia vacua addita sunt. Neque folia neque quaterniones numerati sunt. Singulae paginae habent 30 versus. Continentur hoc codice: βιβλίον Taxttnòv .. . όπερ Συνέγραψε χωνβταντivo? βαΰιλενς, ό τοϋ ρωμανον vibg, περί ίτοιμααίας οπλών fol. 1—6, deinde Procopii

historiae arcanae ter exarata eadem, quae inveniuntur in codice S. Codices c et d et Procopiana codicis e ab una manu exarata sunt. Utrum omnes ex ipso codice S an ex apographo huius codicis transscripti sint, id non pervestigavimus. f = cod. Ambrosianus Ρ 74 sup. Est chartaceus saec. XVI., foliorum modulus 2 2 8 x 1 6 8 mm., columnarum 1 4 7 x 8 3 mm. Constat foliis 111 litterariis, quaternionibus 13, uno fascículo 7 foliorum. Praeterea ante contextum tria, post contextum duo folia vacua. In singulis paginis numerantur 29 versus. Hie eodex eadem Procopiana quae codex Ambros. G 14 sup continet. Ab una manu exaratus est. Nulla ornamenta, nullae litterae rubricatae in eo depictae sunt. g = cod. Vaticanus 16. Est chartaceus miscellaneus saec. XV., foliorum modulus 2 2 1 x 1 4 1 mm., columnarum 180 — 1 8 9 x 1 1 1 mm. Constat 404 foliis litterariis, praeterea tria folia in initio exhibent indicem. Folia eius partis, qua continetur historia arcana, erant signata numeris 137—179T;

PROLEGOMENA.

XIX

his numeris tamen deletis nunc notata sunt numeris 1—43. In foliis 7, 16, 23, 31, 39 exstant litterae Graecae, quibus numerantur quaterniones. In singulis paginis sunt 30 versus. Continetur hoc codice praeter alia Procopii historia arcana. Desunt tamen initium usque ad 8,16 hi τον et 83, 20—37, 20 χαμαΐ—ίχτεινε. Procopiana exaraverunt duo librarli, quorum alteram transscripsisse fol. 1—6 = 8,15—33, 20 ίργον—προαουδίξει = g 1 ex codicibus G et S, alteram cetera = g 2 ex codice G demonstravi p. IX s. m — cod. Florentinus Magliabecchianus gr. XXIII 6. 88. Est chartaceus saec. XVIII. Continentur hoc codice inter Italiana et Latina: Capitis noni 'Ανεχβότων sive Historiae arcanae Procopii loci duo e codice ms. Vaticano suppleti et Latine redditi 57, 19—58, 2 τέως μεν—sìχεν. 68, 18—60, 22 άπο8νΰα: μένη—τάς μίξεις ,ποιονντες. cf. Vitelli, studi italiani di filologia classica vol. II, a. 1894, p. 654. Hi duo loci deerant in editionibue Nicolai Alemanni et Claudii Maltreti, primum eos typis impreseos esse in Menagianis, Paris. 1715. I p. 347 dicit F. Dahn p. 464. p = cod. Parisinus Coislinianus 132. Est chartaceus saec. XVI., foliorum modulus 3 3 2 x 2 3 1 mm., columnaram 2 4 3 x 1 4 2 mm. Constat 106 foliis, 12 quaternionibus, uno fascículo (octavo) quattuor, uno (quarto decimo) sex foliorum, vacuae tamen sunt paginae 118—120. 211. 212. Praeterea ante contextum unum, post contextual tria folia vacua addidit bibliopegus. Singulae paginae habent 30 versus. Continentur hoc codice: Procopii de aedificiis libri VI p. 1—116. Desunt 342, 23 (ed. Bonn.) πάντα usque ad finem. Quae p. 94 desunt: 313, 20—318,1 (ed. Bonn.) παντάπααι—¿δείματρ KC¡, supplevit librarius p. 113—115. Fragmentum Ioannis Epiphanieneis p. 115—117. Quae Procopiana esse per errorem dicit Kraseninnikov p. XVI9. Procopii historia arcana quae dicitur fol. 121—210. Desunt: 4, 1—7,14-15 Όβα—ίμπροι*frti>. 181, 1 λόγον usque ad finem. P. 210 notata sunt haec: Iti ένταϋ&α iv τω παλαίω φύλλα όχτω παρά τίνος μιοαλη&ονς ίχχεχομμένα, άξιον els τεμά^η χαταχοπήναι αντον τον έναγονς άιΌν., ρ. 213 inveniuntur: ουκ άνων βονλαις άλλα τη ix \ &εον ροπη πρντανενεται τα ανΤια ] 3 δη τνχην εΐά&αβι χαλείν ανοι (cf. 31, 7). Totum codicem exaravit Chr. Auer, librarius Georgii Armaniaci, qui ab anno 1539 Romae Francogallorum regis legatus erat. Libros sex de aedificiis ex codice Vaticano 1065, anecdota ex codice Vaticano 1001 transscripta esse demonstravi in H j 3 p. I73s. Hic addo fragmentum Ioannis Epiphaniensis ipsum quoque ex codice Vaticano 1065 fluxisse. b*

XX

PROLEGOMENA.

Codices, quos non inspexi, continent historiae arcanae fragmenta ñeque videntur ullius pretii esse opera Procopii recensenti; siint atitem hi: a = cod. Oxoniensis Bodleianus Canonicianue 41. Continet Theodorae Augustae Iustiniani imperatorie uxoria epistulam ad Belisarium manu recentiore exaratam, quae incipit « μίν ίΐργάοω ημ&ς %τΧ., fol. 1 3 7 v = p a g . 28,11. Describit hune codicela Henricus O. Coxe in catalogi codicum manuacriptorum bibliothecae Bodleianae parte tertia codices graecos et latinos Canonicianos complectente. Oxonii 1854, col. 43 sa. β = cod. Parisinus graec. 3023. Est chartaceua XV—XVI saec. Coutinet inter alia folio 24 eandem Theodorae Augustae epistulam quam cod. α. cf. Omont, Inventaire sommaire des manuscrits grecs de la biblioth. nationale, Paris 1888, troisième partie, p. 94. γ = cod. Londiniensis (Musei Britannici), olim Sloanensis, plut. 83. De quo scribit Samuel Ayscough, A catalogue of the Mes. preserved in the Brit. Museum . . . (London 1782, 2 vol.) ρ. 348: „Procopius, Fragmentum iv άνίχόότοις ex codice mss. Bibl. Vat., omissum in ed. Lugdunensi 1620". Hinc apparet codice γ eadem contineri quae cod. m. S = cod. Oxoniensis Bodleianus misceli. 187. Est chartaceus, in folio, it'. 47, saec. XVII. Procopii Caesareensis Historia Arcana. Incip. a verbis Χόγοις ¿ρρή&η ένταν&α ( = 7 , 1 5 ) , et desinit cum ξΐ'μφόρον ποιείται ( = 181,1). Adscripsit in margine codicie nostri scriba Xsíxei ¿νταν&α tv τ ra παλαιά φύλλα IJ-ΛΤΏ, παρά TIVO¿ μιοαλη&οϋ$ έχκιχομμένα, άξιου ELÇ τιμάχη •/.αταχοπήναι αντον τον ίναγονς ¿ν&ρώπον, 00 paginis in totum comprehenditur in exemplari, quod praefert nomen Ioaephi Castanei. Praemittitur fragmentum de rebus a Persia gestis, ίπονιΐτο, χρίίΐιάτων μίν änsigov άρι9μον âiανέμων, cf. H. 0. Coxe libr. cit. p. Ì, col. 740.') Fragmenta Procopii continent etiam lexicon Suidae, lexicon quod dicitur Zonarae, lexicon Vindobonense, lexicon Cantabrigiense; quorum adnotavi in hac editione tantummodo a Suida citata, quod eis, quae ceteri lexicographi attulerunt, contextúe Procopianus non emendatur.

De editionibus. Procopii Caesariensis 'Ανέκδοτα primus edidit, Latine reddidit, notis illustra vit Nicolaus Aleniannus, Lugduni 1623. 1) Quae de codicibus a—¡v/ διαφ&ορενς των εν κα&εβτώτων.) τάς μεν αρχάς άπάΰας απεμπολών χαί τοις άδικονβι ονγχωρών (hist, arc. 135, 5 άλλα και ώνίους τάς ¿ρχάς ετι μάλλον ή πρότερου προν&ηκεν, άτιμοτέρας τε αν τάς καταβτηβάμενος άπεδίδοτο τοις ταντην δή ονκ άποχνονΰι τήν άνοΰίαν εμπορίαν εργάξεβ&αι . . .) χαί πρός τε χρημάτων άκόρεβτον επι&υμίαν τραπείς' (hist. arc. 41, 17 ες τε γαρ άν&ρώπων αδιχον φόνο ν και χρημάτων άρπαγήν αλλότριων ραβτα εχώρει) ωΰτε κενάς εντεν&εν γενε'β&αι καταλόγων τάς ίπαρχίας (hist. arc. 146, 18 και άπ,' αύτον περιειδτήχει TT¡ μεν πολιτεία τον των ΰτρατενομενων αριθμόν ενδεεΰτερον άει είναι) και προς

PROLEGOMENA.

ΧΧΧΠΙ

τό αη&ες και \ivov χαταπεπλήχ&αι τους ανδρας. Ονδε γαρ οπλοις τους επιόντας βαρβάρους ημννετο, αλλά χρήμαβι την είρήνην ¿ξωνονμινος διετελει (hist. arc. 71,8. 72,10). Προς δέ γε τούτοις xai τας των τελεντώντων ούΰίας ¿πολνπραγμόνει, χοινην απαβι δωρούμενος την κενίαν (hist. arc. 77, 24. 78, 4 τινών δε ον δια&ήχας, αλλ' {'πιστολά? διεαχευαΰμενοι την ονβίαν ιΰχον. ) TSlv γαρ αυτός ελάμβανε τάς οναίας, τούτοις μετ' ολίγον διεδίδον τω της ενβεβείας τρόπω (hist. arc. 178, 19 τοντο 9εμενος εν τοις γράμμαδι, δι' ων τα χρήματα εληΐοατο ταντα, ως τον ατατηρα προεΐται της εύαεβεΐας 'ένεκα τούτον ε&ος γάρ μοι εφη τά τε οΰια xaì ενΰεβη πράττειν.)' χαί ων Ιγνμνον πόλιων τους ενοιχονντας, τίι> (rj om. S II 13 ευμενών Reiske] ευμενώς codd. || 16 otxadf] aSi

evanuit in G || 19 ig S || 20 artßaäog] ατιβάδος G || 25—26 o í « — oürf] ovâk — ονό'ε codd.

28

D

ΠΡΟΚΟΠΙΟΤ

περιπάτους ένταϋ&α έποιείτο βνχνονς όζυρεγμίαν σκή"21Ρ ΐίπτομένη4 ετι γάρ ε lg αλλήλους νπόπτως ειχον. μεταξύ δέ τις ix Παλατιού, Κουαδρατος όνομα, ήκεν ήδη δεδυκότος ήλιου, την τε αϋλειον υπερβάς έζαπιναίας παρά τήν άνδρωνίτιδα έβτη ·9-νραν, φάβχων προς της 5

26 βασιλίδος ένταν&α έστάλ&αι. οπερ έπεί Βελισάριος ήχουσε, χείρας xal πόδας επί της βτιβάδος ελκύσας ύπτιος εχειτο, προς τήν άναίρεβιν ετοιμότατος · όντως • 26 απαν αυτόν το άρρενωπον άπελελοίπει. οϋπω τolvvv 6 Κουαδράτος παρ' αυτόν είβελ&ών γράμματα οί της ίο 27 βασιλίδος έπέδειζεν. ¿δήλου ôh r¡ γραφή τάδε ,,'jí μεν • „είργάβω ημάς, ω βέλτιστε, οίσ&α. εγώ δε τά πολλά • ,,όμίν ονν ή βαβιλϊς περιήν έτι, γυναίκα έγγνητην Ίονβτινιανος την Θεοδώραν ποιήβαΰ&αι ουδεμία μηχανή εΐχεν. εν τοντψ γάρ μόνον άπ' εναντίας αύτω 48 έχώρει. καίπερ άντιβτατονβα τών άλλων ουδέν, πονη- is ρίας μϊν γάρ ή γυνή άπωτάτω ονβα έτνγχανεν, αγροικος όέ ην κομιδή χαί βάρβαρος γένος, ωβπερ μοι • • 49 εί'ρηταί. άντιλαβεβ&αι τε αρετής ονδαμή ί'βχνβεν, αλλ' άπειροτάτη ονβα διατετέλεκε των κατά την πολιτείαν πραγμάτων, η γε ovôh ξυν τω ονόματι τω αυτής Ιδίω ao ατε καταγελάΰτφ 'όντι ές Παλάτιον ήλ&εν, άλλ' Ευφημία έπικλη&είβα. χρόνω δε νβτερον τή βασιλίδ'ι • 50 μεν ¿πογενέβ&άι ξννέπεβεν. & ài ήλι&ιάξων τε χαί κομιδή έβχατογέρων γενόμενος, προς των αρχομένων γέλωτα ωφλεν, όλιγωρία τ ε πολλή ές αυτόν έχόμενοι 25 άπαντες ατε των πραβδομένων ον ξννιέντος, νπερεώ18 cf. 4 1 , 8 Ι 21 Theoph. I 1 6 4 , 3 1 . Theod. Lect. p. 566. V i c t . Tonn, ad a. 518 (2). Zonar. I l l 266. Cedren. I 687, 1 1 9εάδοτον G || 9 zoleât] malim rots \ παρείχοντο G Ρ ] ήνείχοντο S I 16 άπωτάτω ουαα ή γυνή S | ¿τύγχανε G || 18 τε PS] dt G

ΑΝΕΚΔΟΤΑ 9. 10.

65

ρων, Ίονβτινιανόν dè ξύν δέει πολλώ έ&εράπενον. χνχων γαρ ¿el xal ξννταράββων άνεϋόβει έφεξής Άπαντα, τότε δή την έγγνην προς τήν Θεοδώραν ¿νεχείρει 61 ποιείν. αδύνατον δί δν ανδρα ¿ς αξίωμα βονλής íjxov5 τα εταίρα γνναιχΐ jjwow(ίζεύ&αι, νόμοις ανω&εν τοι$ παλαιοτάτοις άπορρη&ίν, λϋβαί τε τους νόμονς τον βαβιλεα νόμφ έτερφ ήνάγχαβε xal το έν&ενδε ατε γαμέτη τη Θεοδώρα ξννωχηβε, xal τοις άλλοις απαβι βάβιμον χατεβτήϋατο την αράς τάς εταίρας ε'γγνην, ρ ίο τυράννων τε αντίκα έπεβάτενε της τον αύτοχράτορος τιμής προβχηματι ΰυμπεπλαβμένω της πράξεως έπιχαλνπτων το βίαιον. άνείπον γαρ αντον βαβιλέα 52 Β 67 Ι-νν τω &είω των 'Ρωμαίων, εί τι δόχιμον ην, δειμάο των περιονβία επί ταντην ηγμένοι την φηφον. παρε- 53 16 λαβον τοίνυν την βαϋιλείαν Ίονϋτινιανός τε xal Θεο• δώρα πρότερον της (Παβγαλίας} εορτής ήμεραις τριΰΐν, οτε δη οντε άβπάϋαβ&αι των φίλων τινά ούτε είρηναΐα προβειπείν εξεβτιν. ήμεραις δε ον πολλαΐς 64 ΰβτερον Ίονϋτΐνος μίν έτελεντηϋε νόβω, τή αρχή ¿πιιο βιονς έτη έννέα, μόνος δε Ίονδτινιανός ξύν Θεοδώρα τήν βαβιλείαν εαχεν. ι'. Ον τω γοϋν ή Θεοδώρα, ωβπερ έρρήδη, τεχ&εΐβά τε xal τε%·ραμμένη xal παιδεν&εΐΰα ίς βαόιλείας αξίωμα τρόπω ονδενΐ έμποδι6&εΐύα ήλ&εν. ονδί γαρ 2 16 Theoph. I 173, 13. Enagr. I V 9. Cedreti. I 641, 23. Maicell. Com. ad a. 527. Yict. Tonn, ad a. 625 || 19 Mai. 424,14. Chron. Paech. 6 1 7 , 6

2 άπαντα P S ] απαντας G || 9 tàs PS] om. G || 16 όλίγων || 20—21 (έρω-

τοληπτω είναι'} addidi] cf. Hy 2, p. 36

102

Ö

ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ

Β 98 μα, βάρβαρον μίν γένος, ευπρεπή δε χαϊ νεανίαν, 8νπερ ταμ (αν αυτή καταβτηβαμένη ¿τνγχανεν, άπολνβαβ&αι βονλομένη το έγκλημα, χαίπερ, ως φαβι, τοϋ άν&ρώπον δαιμονίtog έρωβα, iv μεν τω παρόν τι Μικρότατα αύτόν ¿π' ούδεμιάς αίτιας αΐχίξεΰ&αι έγνω, το 5 • δε λοιπόν ουδέν τι άμφ' αύτώ εγνωμεν, ούδε τις αύ12 τον αχρι νυν είδεν. ην γάρ τι των πραόΰομένων άποχρνπτεβ&αι αύττ} βονλομενη εΐ'η, τούτο δή άρρητον τε χαϊ αμνημόνευτον απαβιν έμεινε, xal ο ντε τω Ο ίπιβταμέιω άγγεΐλαι των τινι άναγχαίων έτι έζήν οϋτε ίο τω μαν&άνειν βουλομένψ πνν&άνεβ&αι, χαν πάνυ τις 18 περίεργος ην. τοιούτο γάρ δέος 1% ου γεγόναβιν ανΩρωποί ¿χ τυράννων ονδενός γεγονεν, ίπεί ούδε λα• 14 &εΐν τινα των προβχεχρουχότων οιόν τε r¡v. πλη&ος γαρ χαταβχόπων αύτη τα λεγόμενα χαϊ πραϋΰόμενα εν is 15 τε τη αγορά χαϊ ταϊς οΐχίαις ¿βήγγελλον. ήνίκα το {νυν τοϋ παραπεπτωχότος την χόλαβιν έχφέρεβ&αι ονδαμη 16 ή&ελεν, ¿ποίει τάδε. τον αν9·ρωπον μεταχαλεΰαμενη, jjv τις των λογίμων έτύγχανεν ων, μόνη τε αύτη των ύπονργονντων τινί παραδοϋβα μόνω έπήγγελλεν είς 20 τάς ¿αχατιάς αύτόν μεταχομίβαι της 'Ρωμαίων αρχής. 17 xal δς άωρΐ των νυχτών χαταχεχαλυμμενον αύτόν xal • δεϋ·έντα είς την ναϋν έμβιβάβας Xal ϋνν αύτώ γεγονός, ου ol προς της γυναικός έπετέτακτο, ένταΰ&α παρεδίδου λα&ραιότερον τω ες ταντην την νπουργίαν 25 2 ταμ,ίαν G Ρ] om. S |t 6 τι PS] τοι G || 10 άγγεΐλαι G Ρ] άναγγιΐλ&ι S | ΐτι S] om. G Ρ II 14 τινα των προβχιχρουχότων scrìpsi] ri τον προβχεκρονκότα codd., τι των

τι^οΰκίχρονχότων

Orelli I οίύν G] οϊός Ρ S || 15 κατασκόπων αυτή G Ρ] α-ύτώ χαταβχόπων S || 19 ην G Ρ] ei S \ αύτη G] αύτόν Ρ S || 20 έαήγytXtv S ί| 22 8î G S] oaov Ρ || 23 την S] om. G Ρ | avv G P] ¿ùr S H 25 tit S

ΑΝΕΚΔΟΤΑ 16.

103

ίχανώς ¥χοντι, φνλάϋβειν τε ώς κΰφαλεΟτατα ΙηιϋτεΙλας τον αν&ρωπον καϊ άπειπων μηδενί φράζει ν, εως • αν η τον ταλαίπωρον ή βαβιλίς οίχτίξηται η χρόνον • πολύν τη ενταύθα κακοπα&εία δνβδανατήΰας τε xal 5 χαταμαραν&εϊς τελευτήϋειεν, άπηλλάϋϋετο. Και BaOiavòv δέ τίνα Πράβινον, ουκ άφανη νέον 18 'όντα, ό Βαβιανος (ού γαρ άνήχοος ταύτης δή της όργης έγεγόνει) ές τον αρχαγγέλου τον νεων φεύγει, ή δέ 19 ίο οI έχεϋτηβεν αντίκα την τω δήμω έφεϋτώΰαν άρχήν, ούδεν μϊν της λοιδορίας έπιχαλεϊν έηαγγείλaffa, ort δϊ παιδεραβτοΐη ίχενεγχονβα. xal r) μεν άρχη ix τον 20 ίερον τον αν&ρωπον άναβτήϋαϋα ηχίζετο άννποίΰτω τ ivi κολάβει, ó dì δήμος anag έπεί εν τοιαύταις β ν μ• ΐδ φοραΐς εϊδε β ω μα έλεν&έριόν τε xal άνειμε'νr¡ ανω&εν διαίτη ¿ντραφίν, απήλγηβάν τέ το πά&ος εν&νς καϊ • ξύν οίμωγγι άνεκραγον. ουράνιο ν οβον ¿^αιτούμενοι τον νεανϊαν. f¡ δε αντον ετι μάλλον χολάβαβα xal το 21 αΐδοιον άποτεμομενη διεφ&ειρεν άνεζελε'γχτως, και τήν ρ «ο ονβίαν ες το δημόβιον άνεγράψατο. όντως ηνίχα όρ- 22 γφη το γνναιον τοντο, οντε Ιερόν όχνρόν εγεγόνει ούτε νόμον τον άπαγόρενβις οντε πόλεως άντιβόληβις 11—12 λοιδορίας—παιδιραβτοίη] τον άν&ρωπον λοιδορίας πίρι ονδίν (πιχαλείν ¿παγγιίλααα, πλην οτι παιδιραατοίη Said, β. τ. ¿πικαλών || 14—17 ¿ ài—οβον] ó Sí δήμος άπας άπηλγηβαν τό πά&ος χτλ. Suid. β. ν. άπηίγηααν || 17 άνεκραγον—ίσον] οί âh άνέχραγον ουράνιο ν οβον Suid. β. ν. ονράνιον y' οβον 2 άπειπών ecripei] ¿παχών codd. || 3 οίχτίζηται G Ρ] οίκτίβητα ι S || 6 τινα PS] τι G || 11 της PS] τ οι G ϋ 14 rivi scripsi]

τή codd. I απ ας G Ρ] om. S || 14—16 ξνμφοραΐς G || 16 άπήλγηβάν PS] άπήλγηβέ G || 17 βυν G || 19 άποτιμομένη Dind.] άποτεμονμίνη codd. | άνεξελέγχτως G] ¿νεξίλεχτον PS || 20 rò S] ròv GP\\ 21 ytyóvei S |¡ 22 oie ε πόλεως άντιβάληβις G Ρ] om. S

104

ΠΡΟΚΟΠΙΟΤ

e|ελέο&αι τον παραπεπτωχότα Ικανή έφαίνετο ονβα, οντε αλλο αντη άπηντα των πάντων ovó εν. • 23 xal Λιογένην δε τίνα οία Πράα ινον 'όντα δι' όργής εχονβα, Άνδρα άβτεΐον xal πο&εινόν απαϋί τε xal ανΡ 49 τψ τω βαβιλεΐ, ουδέν τι ηαόον γάμων ανδρείων βνχο- i 24 φαντείν èv βπονδη είχε. δνο γονν άναπείβαβα των αντον οίχετων κατηγόρους τε και μάρτυρας τω κεκτη25 μένω έπέβτηβε. τον δε ού χρνβδην έξ,εταζομένον χαι • • λα&ραιότατα, {¡περ εΐώ&ει, άλλ' èv δημοβίω, δικαβτών Π ¿¡ρημένων πολλών τε xal ούχ ¿δόξων, δια την Λιογέ- ίο U νονς δόζαν, έχει ονκ ¿δόκονν άκριβολογονμένοις τοις Β 100 διχαβταις οι των οίκετων λόγοι άξιόχρεω έξ την χρί6IV εΐναι, άλλως τε xal παιδαρίων 'όντων, Θεόδωρον τών Λιογένει αναγκαίων τινά εν τοις εΙωϋ·06ιν οΙχι26 δίοις χα&εΐρζεν. ένταϋ&α πολλαϊς μεν 9·ωαείαις, πολ- is λοίς óh τον αν&ρωπον αίκιομοίς περιήλ&εν. έπεί τέ οί ούδεν προνχώρει, νενράν βοεία ν ές τον άνθρωπου την κεφαλήν άμφΐ τα ώτα περιελίζαντας τήν νενράν Ρ 27 6τ ρέφειν τε xal βφίγγειν έκέλενε. καΐ τον ς μεν οί όφ&αλμονς Θεόδωρος έκπεπηδηκε'ναι τήν οίκείαν λι- ¡o πόντας χώραν νπώπτενεν, ούδεν μέντοι των ον γεγο28 νότων άναπλάϋδειν εγνω. διό δή οί μεν δικαβται άτε • άμαρτνρήτον δίκης (Λιογένονς) άαέγνωΰαν, r¡ δε πόλις έορτήν ά%' αντον πανδημει ήγεν.

2 πάντων Ρ S] ¿πάντων G || 6 τι G Ρ ] om. S || 6—6 avxoφαντίίν iv σπουδή PiS] i ν απονδή σνλοφαντεϊν G || 6 εΖ%ε PS] ίχοναα G II 9 Χα&ραιότατα S] λα&ραιοτάτ-η GP | {¡περ Dind.j &περ codd. || 12 άξιόχρεοι G S || 17 νενράν] νεβράν G || 18 περι

λίξαντας Alem.] πιριΛίξαντίς

codd. || 19 OÍ P/S] om. G || 20 Θεό-

δωρος ecripsi] Θεοδώρα codd., cf. Hy 2, p. 37 s. |l 20—21 ίαιόντας την οίχείαν Ρ || 22 άναπλάΰΰειν Kras.] άπαίλάααίΐν codd., άπαγγέλλιιν Alom. || 23 ζΛιογένονς), addidi] om. codd., cf. Hy 2, p. 88

ΑΝΕΚΔΟΤΑ 16. 17.

105

ιζ. Άλλα τοϋτο μϊν τήδε έχώρηβεν. έρρή&η δϊ άρχομενω μοι τοϋδε τοϋ λόγου xal οΰα Βελιβάριόν τε xal Φώτιον χαϊ Βούζην αύτη έργαο%·είη. βταβιώται 2 δε Βένετοι δνο Κίλιχες γένος Καλλινίχω τω Κιλικίας 5 δευτέρας αρχοντι Ονν &ορνβω πολλω έπιβτάντες χειρών άδικων έπ' αυτόν ^ρξαν, τόν τε αυτόν Ιπποχόμον αγχιβτά που έβτώτα xal άμύνειν τω χεχτημένω πειρώμενον εχτειναν, τοϋ τε άρχοντος xal τοϋ δήμου %εωμενου παντός, xal 6 μεν τους βταϋιώτας άλλων τε 3 ίο πολλών χαI τούδε άλόντας τοϋ φόνου ¿ν δίχ-η άνείλεν, ή δϊ μα&οϋβα χαϊ οτι τους Βενετούς προβποιείται ενδειχνυμένη, ετι αυτόν την αρχήν έχοντα iv τω τών • φονέων τάψω άνεόχολόπιβεν ούδενϊ λόγω. βαβιλεύς 4 δε χλάειν τε χαϊ όδύρεϋ&αι τον άπολωλότα βχηπτό15 μένος χα&ήβτο γρυλλίζων, πολλά τε τοΐς ές την πραξιν ύπουργηχόόιν άνατεινάμενος ούδεν εδραύε, τά μεν- Β 101 toi χρήματα τοϋ τετελευτηχότος ληΐζεβ&αι ώς ήχιβτα απη%1ωϋεν. ίίλλά χαι νπϊρ άμαρτάδων τών ¿s το σώμα χολά- 5 so βεις τή Θεοδώρα ¿πινοεΐν έπιμελίς ήν. πόρνας αμελεί πλέον ή πενταχοϋίας άγείραϋα ¿ν αγορά μέθη ές τριώβολον, οϋον άποζήν μιβ&αρνούβας, ες τε την άντιπέ- Ρ 60 ρας ήπειρον βτείλαβα έν τω χαλουμένω ζΜιτανοία) • μοναΰτηρίω χα&εΐρζε τον ßtov μεταμφιέβαβ&αι άναγ4 Euagi. IV 32. Niceph. Call. X V n 21 || 20 de aedif. I 9, 2. Mal. 440, 16. Nov. 14. Ioannee de Niciu 618. Hammer II 307

1 έρρή&η Ρ pr. m. corr.] έρρέ&η G, Ρ pr. m., S || 11 xal ότι

ecripei] οτι xal codd. || 14—16 αχηπτόμενος G corr., P S ] ένοχηπ-

τόμίνος G pr. m. || 16 tiçaasv S II 23 ζΜίτανοίαy χαΐονμίνφ

conicit Kras.] χαλονμινω codd., χαλονμινω Μετανοίας Dind. ||

24 μιταμφιάσασ&αι Ρ, μίταμφιέβαα&αι S

106

iiPOKoraoT

6 χάζονΰα. •

ννχτωρ, 7

¿ivo

δϊ

τε xal

αίματος

τον

ανδρών

τριγονΐας ήδη χηραις

μη βωφρόνως

ϋαβαι,

ες το της

&εΐον

χαχο'πά&ειαν

11 τος ουδείς άνδράβι 12 τριδών ταΐς

ί) αβνλυς

βφ ¿β ι παρόντων xai

13 Β 102 άποχλαϋβαι ρον

αντη

τολμώβα

δε άφοβιονμένη

14 αντάς έχάτερον

παρηγορηΰαι χατεβτήβατο.

αύτίχα εΐχεν,

τε

ωβτε

αντων

όντως αντίJ

ξννωχέβ&ηβαν, μνηβτήρων.

αύται

μϊν

πολλφ

άπο της

χαίπερ

ονν ενπααν- 2ο

άνοιμώζαι

ο ντε

το πά&ος παρήν τη έγγύτ).

υΰτε-

η Θεοδώρα

το μίαβμα,

ξ,νμφοραΐς

εγνω.

και ταΐς

μίν

δημοβίαις

Άρχοντα

χόραις

is

αχραν-

r¡ δε μήτηρ

οντε

xal

αύταΐς

κακών τον γάμον

άπερριμμενοις

τον

χολνμβή&ρας ανάγκην

χώρος,

δε

δεί- ίο

ες τε

ή ßαβίλιββα γέγονεν.

5

έπιχα-

ίνα μή γένηται

αύταΐς

γεγοννία

γεγο-

άπολωλότων

ένταν&α

μεμενηχε

τε xal

άνέχα&εν

φενγονόιν,

της

ουκ ¿χ

βουλή

βπονδί}

ιερόν

έν&ένδε

άί,Ιας άχονβιαι

χήρα

iv οπερ

τοβαντην

êv ϋπονδΐι

πτωχοίς

βφετέρας

ανταΐς

προβετρίψατο

άνταλλάξαβ&αι

αλλ'

ζννέπεοεν.

βιονν.

έλ&ονβαι

τών

ήτην,

έλ&ονΰαις

γεγονέναι

νψηλοϋ

άπηλλάββοντο.

μόνον,

¿ς γάμον

άλλα

άπαλλαζειονόαις

αφ'

άδελφαϊ

ύπατων

Σοφίας

λουτρώνα

10 α:τριξ εϊχοντο.

αύτάς

μεταβολής

εν γε vf¡ βνγχλήτψ

άπολεΊ-αϋα βννοιχίξειν 9 λονΰα

•

¿ρρίπτονν

¿v Βνξαντίφ

πρώτον

τανταις

των

τίνες

χόραι

πατρός 8 ννϊαι.

ρ

ων âij

τανττ} τε της άχονβίου

γάρ

παραψνχη 25

1 αντάς Alem.] αύτονς G, αντοΰς PS || 2 ταύτη S ] ταύτης G Ρ II 3 άδίλφώ S in coctextu, αϊ S in marg. | ητην G Ρ ] ηατην S H 7 τών Alem.] t í codd. | ανδρών Diud.] άν&ρωπων codd. I χηρών S II 9 evvoiniÇtiv BCripsi] ï,vvoiv.tîv G, βυνοιχείν PS, cf. 34, 24 fi 14 ηροβετρέψατο G || 15 αντών G Ρ ] αυτόν S || 16 όντως αντη Ρ ] όντως αντη G, o i r á s ανταΐς. όντως αντη S || 17 a i t a i ] αύται G || 23 άφοβιονμένη scripsi] άποΰιιομίνη codd., cf. II 248, 8, 607,11 I ή G Ρ ] om. S || 24 αύτας PS] αύταίς G

ΑΝΕΚΔΟΤΑ 17.

107

οΰδ' &ς γεγονε, πά&η δΐ άνήχεβτα xal άνύποιβτα τοις νπηχόοις βχεδόν τι απαβι προς των άνδρών τούτων %υνηνέχ&η πα&εΐν, απερ μοι έν τοις δπιβ&εν λόγοις λελέγεται. Θεοδώρα γάρ ούτε αρχής οϋτε πολιτείας 15 5 άξίωΰις οντε τι αλλ ο ε'πιμελες ην, εΐ το βούλημα πε'ρανείται μόνον. 'Ετύγχανε δε υπό τον χυήοαβα των έραβτών, ήνίχα ΐβ ετι επί βχηνής ην, τον δε χαχον òipi τον χαιροϋ aIβ&ομενη πάντα μεν (ές rò> άμβλνβχειν, ώϋπερ εΐώδει, ίο έποίει, αωρον δε άποχτιννύναι το βρέφος ουδεμία μηχανή εΐχεν, έπεί ού πολλώ άπελελειπτο τον άν&ρωποειδες [γένος] γεγονέναι. διό δη επεϊ ούδΐν προύχώρει, 17 της πείρας άφεμενη τίχτειν ήνάγχαβτο. όρων δΐ αυτήν ò τον τεχ&εντος πατήρ άπορονμένην τε xal άβχάλ15 λονβαν, 'ότι μήτηρ γενόμενη τω βώματι όμοίως εργάξιβ&αι ονχε'τι αν δυνατή εί'η, έπεί χαί άλη&ως δή νπήβ&ετο ως διαχρήβεται το παιδίον, άνείλετό τε χαι Ίωάννην έπονομάβας, έπεί αρβεν ήν, ¿ς τήν Ι4ραβίαν ¿ς ηνπερ ωρμητο άπιων ώχετο. έπεί δί αυτός μεν 18 20 τελεντάν εμελλεν, Ιωάννης di ήδη μειράχιον ήν, τον πάντα λόγον αύτω άμφι τι] μητρί ò πατήρ εφραϋε. χαί ος Άπαντα επί τω πατρϊ ¿ξ άν&ρώπων άφανιβ&εντι 19 τ à νόμιμα ποιήΰας, χρόνψ τινι νβτερον ές Βνζάντιον 3 — i απιρ—ΙιΙέξιται]

nuequam haec d arra vit Procopius

2 τι S] rois G, om. Ρ || 3 Sma&cv Biaun] ίμπροα&ιν

codd.,

cf. Hy 3, p. 171 D 9 (ig τό) άμβλναχαν, mentç Alem.] ωσπιρ ¿μβλνακιιν codd., οϊαπερ άμβίνexetv Reieke || 10 άποχτιννναι S pr. m., άποχτεινϋναι S pr. m. corr. || 11 τον PS] το G y 12 γένος deleyi] τέκος Piccolos, σκήνος Reiske || 14—16 άαχάΧονσαν G II 15 όμοίως G Ρ ] om. S || 16 àv PS] om. G |

άλη&ή codd. Il 22 ος άπαντα

Reieke]

a et Alem. in marg. codicia G] ο σα

•πάντα GPS II 22—23 ¿ξ άν&ρ. άφανιΰ9έντι τά νόμιμα ποιηαας PS] τά νόμιμα ποιήβας {ξ άν&ρωπων άφανιο&ίντι G

ρ •

• α

•

108

ΠΡΟΚΟΠΙΟΤ

ήλ&ε χαί τοϊς παρά την μητέρα τας εΐβόδους ¿ει ποιου• 20 με'νοις το πράγμα άγγελλει. οί δε ονδεν άπο τοϋ άν&ρωπείον τρόπον αντί] ν λογιείβ&αι νποτοπηβαντες • Pñl Β103 έπαγγέλλονβι τη μητρί οτι δη αυτής 'Ιωάννης ò νιος 21 ηχοι. δείβαϋα δϊ η γυνή μη ες τον &νδρα εχπνϋτος ο λόγος γενηται, τον παΐδά οί ¿ς όψιν εχέλενεν ηχειν. 22 έπεί τε είδε παραγενόμενον, των οικείων τινί ¿νεχεί• 23 ριβεν, ώπερ άεΐ τα τοιαύτα έπεχειν είώ&ει. και τρόπω μίν ότψ ό ταλαίπωρος ¿ξ ανθρώπων ηψάνιβται ονχ ε χω ειπείν, ουδείς δε αντυν άχρι δεϋρο ΙδεΙν ονδί άπογενομενης της βαϋιλίδος εαχε. 24 Τότε xal ταΐς γυναιξί βχεδόν τι άπάβαις τον τρό• πον διεφ&άρ&αι 1-ννε'βη. έζήμαρτον γαρ ¿ς τους 'άνδρας έξονδία τη πάβη, ον φέροντος αύταΐς χι'νδννόν τ ira η βλάβην τοϋ έργον, ¿πεί xal οβαι μοιχείας άλοιεν, • ανται κακών άπα&εΐς εμενον, παρά δε την βαβιλίδα αντίκα Ιονβαι άντίβτροφοί τε γενόμεναι xal δίχην ον γεγονότων έγχλημάτων άντιλαχοϋϋαι τους άνδρας νπή26 γον. περιήν τε αύτοΐς άνεζελέγκτοις ovffi την μίν προίκα εν διπλαβίω άποτιννύναι, μεμαβτιγωμε'νοις δί ¿x τον ¿πί πλείβτον ές το δεΰμωτήριον άπαχ&ήναι, xal αύ πάλιν τάς μοιχεντρίας έπιδείν χεχομψενμένας τε χαί προς των μοιχών άδεέβτερον λαγνενομένας. των δε μοιχών πολλοί απ αντον τον έργον χαί τιμής 26 ετνχον. διόπερ οί πλείβτοι το λοιπόν πάβχοντες προς των γυναιχών άνόβια έ'ργα άδμενέβτατα άμαβτίγωτοι βιωπη εμενον, την παρρηβίαν αύταΐς τω μη πεφωρά6&UI δοχεΐν ένδιδόντες. 2 απο G II 4 άπαγγίλλοναι Ρ S || 8 έπέχείν codd.] {πιΰτέλíuv edd. cum Alem., frustra, cf. I 349,10 || 16 ανται codd.j avrai ζμίν) Reiske || 27 πίφορ&σ&αι G

ΑΝΕΚΔΟΤΑ 17.

109

Λΰτη Άπαντα πρυτανεύειν αύτογνωμονοϋϋα τά Ιν 27 τη πολιτεία ήξ,ίου. τάς τε γαρ αρχάς xal ιερωβύνας ¿χειροτονεί, εκείνο μόνον διερευναμένη xal φυλαββομενη ένδελεχέβτατα, μη xa/ώς η ¿γα&ός τις ò το άξίω• 5 μα μετιων εΐη, και ούχ οιός τ ε οι έβόμενος ες τά έπαγγελλόμενα ΰπουργήϋειν. xal τους γάμους απαν- 28 • τας τη θεια έζουβία τ ivi διωχεϊτο, του τε γαμείν πρότε- Β 104 • • ρον ούδεμίαν Άνθρωποι έγγύην εχουβΐαν πεποίηνται. γυνή γάρ εχάβτφ έ%απιναίως έγίνετο, ονχ οτι δή [f'g] 29 • • ίο αύτόν ήρεΰχεν, οπερ χάν τοις βαρβάροις εΐώ&ει, αλλ' οτι βουλομέντ) τή Θεοδώρα εί'η. οπερ çcv xal ταΐς γα- 30 μουμε'ναις άνάπαλιν Συνέβαινε πάΰχειν. ανδράβι γάρ ζυνιέναι ούδαμή έ&ελονβιαι ήναγχάξοντο. πολλάκις òh 31 xal την νύμφην ίκ της παοτάδος άποβιβάόαβα λόγω is ούδενΐ άνυμέναιον τον νυμψίον άφήχε, τοϋτο μόνον ξύν άχροχολία είπονβα, οτι δή αυτήν άπαρέβκοι. οπερ 32 άλλους τε πολλούς ίδραβε xal Λέοντα, οβπερ ρεφερεν• δάριος ην την τιμήν, και Σατορνϊνον, τον 'Ερμογένους του μαγίβτρου γεγονότος [έπI μνηϋτή], τούτω γάρ τω • 20 Σατορνίνφ ήν τις άνεψιαδή παρθένος μνηΟτή, ελευθέριος χαί χοβμία, ήνπερ ol Κύριλλος δ πατήρ χατηγγύηΰεν 'Ερμογένους τοΰ βίου ήδη απολυθέντος, πε- 33 πηγυΐας τε αύτοΐς τής πα&τάδος τον νυμψίον χαθείρζεν, 2 τή G Ρ] om. S || 4 η άγα&ός codd.] χάγα&ος Keieke j¡ 6 oi G Ρ ] om. S ¡I 7 τή &ιία ¿¡¡ovaia τινϊ codd.] απαντας αντίj ò&vtitf τινϊ ¿ξovaia Keieke, απαντας rf¡ οίχεία έξοναία εΐ Alem., rots γάμοις άπαντα τά ίπιτήδεια ίξοναία Piccolos, άη&εί ¿^ovaia τινϊ Kraâ. || 7—8 τοϋ τε γαμείν πρότεροι· gcrípai] τότε γαμίΐν πρώτον codd., τότε πρό τον γαμείν Alem., τοϋ τε γαμείν τότε πρώτον Piccolos || 9 γάρ PS]

om. G \ ig delevit Alem. || 12 γάρ

PS] om. G II 16 άχροχολία PS] άχροχειλία G || 17 Λέοντα ecripsi] Χεόντιον codd., cf.'III 179,21| 17—18 ρεφερενάάριος Kral]

ραιφερενάάριος codd. || 19 [¿λΙ μνηοτή] inclusi || 20 όνεψιαδή Alem.J ανεψιά δη codd.

110

ΠΡΟΚΟΠΙΟΤ

• ες τε την έτέραν παβτάδα ήχ&η, εγημέ tí κωκνων xal • •34 οΐμώζων οβον την Χρνβομαλλοϋς παΐδα. Χρνβομαλλω δε αντη πάλαι μίν όρχηβτρίς έγεγόνει xal αν&ις εταίρα, •Ρ 52 τότε δε ξύν έτερα Χρνβομαλλοΐ xal ΊνδαροΙ έν Παλα35 τίψ την δίαιταν εϊχεν. αντί γάρ τον φαλλού xal της 5 • έν δεάτρφ διατριβής τη(δε) διωχοϋντο τά πράγματα. 36 ζνγκαταδαρ&ών ôi δ Σατορνίνος τι] νύμφτ, xal διαπεπαρ&ενευμενην εν ρω ν ες τινα των ¿πιτηδείων έξ-ήνεγ87 χεν 5τι δη ονχ ατρητον γήμαι. οπερ έπεί ες ΘεοδώΒ 105 ραν ήλ&ε, τους νπηρέτα; έκέλενεν ατε άποβεμνννόμενόν ίο τε xal όγχω&έντα ούδϊν αντφ προβήχον, μετέωρον αίρειν, οία τά ες γραμματιβτον φοιτώντα παιδία, %αίνουβά τε χατά των νώτων πολλάς άπεΐπεν αντφ μι) φλνάρω είναι. 38 Οία μεντοι χαϊ Ίωάννην τον Καππαδόχην είργά- is βατο èv τοις εμπροβ&εν λόγοις έρρή&η. απ.ε ρ αντη διαπέπραχται τω άν&ρώπω χαλεπaivov6r¡, ονχ νπερ ων ές τήν πολιτείαν ήμάρτανε (τεχμήριον δε· των γάρ νότερον δεινότερα ¿ς τους ύπηχόονς έργαβαμένων ονδένα τοϋτο πεποίηται), άλλ' οτι τά τε αλλα τη γνναιχΐ 20 καταντικρύ ¿τόλμα ίέναι xal αυτήν ές τον βαβιλέα διέβαλλεν, ωβτε αντί] xal τον ανδρα έχπεπολεμώΰ&αι 39 παρ' όλίγον έλ&είν. των γάρ αιτιών, οπερ νπείπον, 16 cf. I 136, 13. ΙΠ 16, 14 1 ts τε oodd.] os ές Alerti., lg τ s Kraä. || 2 Seov codd.] ζμέγιβτον) oaov Reiske, ζάμήχανον) ocov Kras., malim [οβον]] ΧρυαομαΧίονς] cf. Said. Β. ν. Χρναομαλλώ || 8 έταίρα] έτερα G, 5 pr. m. Κ 4 έτερα] haiga G || 5 την /S] om. G Ρ \ φάίΐου codd. || 6 τήζδε} a et AÍem.] τη GPS || 7 ξνγχαταάρα&ών G, Ρ superaci. δαρ. I 9 γήμαι Dind.] γήμοι codd. || 11 τε PS] om. G | όγχω9ίντα Piccolos] όρχω&έντα codd. || 13 των νώτων GP] των ωμων S I àntlnev codd.] έπείπεν Alem. || 19 δεινότατα S\¡ 19—20 ovSéva Maltr.] ovèhv codd. || 20 rf/ Reiske] τά τε codd. j| 22 διέβαλεν Ρ

ΑΝΕΚΔΟΤΑ 17. 18. èvravftâ

μοι

είπείν.

τε

όβα

μοι

πον&ότα τινα

μάλιβτα

ήνίχα ελαβε

της

5 ψευδομάρτυρας τέτραβι των

òi

τάς

αυτόν

τοϋ

αντώ

ε π' εχείνω

έπαναβτάντων

έλέγοντο

τε

χαϊ

το

μεν>

μίαβμα

τοϋ

ότι is δη

καίπερ δή χαϊ

τον

οϋτως

μεν χείρας

μαρτνρείν ή επίβουλη έποιεϊτο

έχ της

μηχανί]

ές το

η&ελε,

των πραββομένων

άνίει. ¿πι·&ω- 42 ωβτε

τοϋ

ό 43

γένηται. της

τοιν

τοϋ

ωβτε

ην.

44

δώ

παραπετάβματι δε νεανίαιν

μεν

όπως

οτι

μη

τούτων αγοράς,

μηδενός

ιη . "Οτι δε ουκ άνθρωπος,

ούδαμη

καταταγείς,

εβχε, δε

έλ&είν

τω

••

έπαρ&είς

επίδοξος

δη

41

δύο

αυτούς

έλπίβιν

μάλα

δ ε ξ ι ά ς ετεμε, παν

ουδέποτε

xai

βαβάνον

αντίκα

ουδεμία

πραββομένων

άλλά

ενρέβ&αι

απ' εναντίας

τούτω

τάς

κόρον,

(περιήλθεν,

ταΐς

ως

ές τον 'Ιωάννη ν άνήνεγχεν.

Ίωάννην

ουδαμr¡

20 τω δημοβίω

xai

άλη&είας

τε&νήζεται

διαχρήβαβ&αι τούτοιν

φόνου

της

είναι,

40

«ε-

ονδ'

ο'ιπερ των τω

άπειλαϊς

χατορρωδηβας

δε δή έτερος εγνω,

λόγοις

κολάβεως

ΐβχυβεν,

βκόπψ ίο ίκτερος

προδεδηλωται,

Πραβίνονς

πείκις

άναγχαίον κα&εΐρξε

διερευνωμένη

νβτερον

βταβιωτών

χαϊ

ΑΙγύπτον

¿ν&ρώπου

ένιαυτοΐς

εν Κυζίχφ

άλη&εβτάτας

έπ'

άμφ'

Ill

•

έπιφανής

δε οΰτως

έν 46

ζ^ΐουβτινιανός)

το παράπαν

άλλά δαίμων

Β 106

ψενδο-

ξυνεΐναι. τις,

ωβπερ

Ρ 63 •

6 Mal. 483, 17 ί| 22 cf. 7 9 , 1 8 || 22—112, 4 Ό π - y í í - ί τ α ι ] οτι ί έ δαίμων ην άν&ρωπόμορφος ή θιοό'ώρα, τικμηριώβαιτο uri. Suid. 8. ν. τεκμήριον 6 άνίει Dind.] ávír¡ codd. || 8—9 Fortaeee scribendum: &ωπιίαις τε [καΐ] λόγων χαϊ άχειλαΐς, quod saepe invenitur in Platonie libris || 9—10 ζχίριήΐ&ίν ωατι ατίρος μίν~) addidi] om. codd., lacunam indicavit Alem., cf. 104, 16 Ρ 13 οΰτως G P\ om. S I 17 î r f u i ] άπέτεμι Herw., frustra, cf. Nov. 134. cap. 13 II 19 x&v G P] om. S H 20 ζΊονατινιανος> addidi] om. codd. |l 21 έποιίΐτο] απονδτιν έποιίϊτο Alem., άπίίρητο Piccolos, utrumque frustra | μηδίνός codd.] μηάένα Alem., Dind.. Isamb., Krai. 7

B T Procop ed. Haury. Vol. I I I cum addendie ed. Wirth [1736]

112

•

D

ΠΡΟΚΟΠΙΟΤ

ίΙρηται, άν&ρωπόμορφος ή ν, τεχμηριώβαιτο &ν τις τω μεγε'&ει βτα&μώμενος ων εις τους άν&ρώπους χαχών 2 έδραβεν. έν γαρ τω υπερβάλλονti των πεπραγμένων 3 και ή τον δεδρακότος δύναμις ενδηλος γίνεται, το μίν ονν μέτρον ές το ακριβές φράβαι των υπ' αύτον s ανηρτημένων ουκ αν ποτε, μοί δοκεΐ, των πάντων τινϊ

4 ί) τφ &εω δυνατά είη. 0&06ον γάρ αν τις, οϊμαι, την παβαν ψάμμον έζαρι&μήβειεν η οβονς ó βαϋιλενς ούτος ανήρηχε. την δί χώραν έπί πλείβτον διαρι&μονμενος, ηνπερ ερημον των ένοικοΰντων ξυμπέπτωκεν ίο • είναι, μυριάδας μυριάδων μνρίας φημι άπολωλέναι. • 5 Αιβνη μϊν γάρ ές τοβοϋτον διήχονβα μέτρον όντως άπόλωλεν ωβτε όδον Ιόντι πολλην άνδρϊ ίντνχείν 6 χαλεπόν τε και λόγου άξιον είναι, καίτοι ΒανδΙλων • μεν των οπλα αρχήν αίρομένων ενταύθα μυριάδες χβ όχτω έτνγχανον ονβαι, γυναίων δε xal παιδαρίων xal 7 θεραπόντων αντων τις αν είχάβειε μέτρον; Λιβύων δε των έν ταΐς πόλεβιν φκημένων τά πρότερα xal γήν γεωργονντων έργαβίαν τε την κατά θάλαββαν Β 107 έργαζομένων, όπερ μοι αύτόπττ] έπί πλείβτον γεγονέναι 2ο τετνχηχε, πώς αν τις το πλήθος διαρι&μείβθαι Ικανός εΐη των πάντων ανθρώπων; τούτων δε πολλω ετι 7—11 d&aaov—άπολωλέναι] cit. Suid. β. v. &&aaov, nonDullis verbis omissis

2 ¿ς Suid. II 5 φράοαι S] om. OP || 6 δοκεϊ Dind.] Soxfj

codd. II 7 »/] el μη Reiske | Λη] είναι edd. cum Alom., frustra |

äv Suid.] om. codd. || 8 δσσυς] όσον Ρ || 10 ξνμπέπτωχεν θ Ρ] ξυνέπεαεν S || 11 άπολωλέναι Suid.] άπολωλεχέναι codd. || 12 Λιβύη Άιήκουσα scripsi] Λιβνην—διήχονσαν codd. | οϋτω G Ρ || 13 άπολώλεκεν Reiske || 14 βανδίλλων Ο Ρ || 15 άρχήν αίρομένων scripsi] άργνριουμένων codd., άναιρομένων Alem., άρτι αϊρομένιον Piccolos || 17 τις äv Reiske] τίσινθΡ, τίσιν αυτών S | λνβίων O II 20 ό'περ] ώνπερ Kras. |Ι 21—22 των πάντων άν&ρ. ικανός εΐη Ο

ΑΝΕΚΔΟΤΑ 18.

113

π λείους Μανρο'ύβιοι ήβαν ένταϋ&α, οϊς δή απαΰι ξνν τε γυναιξί xal γόνφ διεφ&άρ&αι %υνέβη. πολλούς âh 8 αν [τή] xal 'Ρωμαίων βτρατιωτών χαι των αύτοίς ¿χ • Βυζαντίου έπιϋπομένων ή γή εχρνψεν. ωβτε εΐ τις s μυριάδας άν&ρώπων εν γε Λιβύη πενταχοβίας Ισχυρίζεται άπολωλέναι, ουκ αν ποτε τω πράγματι, οΐμαι, διαρκώς εΐποι. αίτιον δε 'ότι Βανδίλων εν&ύς ηββη- 9 μένων ούχ οπως χρατύνηται τήν της χώρας ίπιχράτηβιν έπιμελές οI έγίνετο, ονδ ' οπως oí ή των άγα&ών ίο φυλακή έν τω άβφαλεΐ εύνοια των χατηχόων εΐη προύνόηβεν, αλλά Βελιβάριον αντίκα μελλήβει ουδεμία μετεπέμπετο, τυραννίδα ol ούδαμό&εν προβήχονβαν έπεγκαλεβας, οπως το έν&ενδε διοικούμενος χατ' εζονβίαν Λιβύην καταπιών ολην ληΐζηται. 15 Τιμητάς άμελει της γης εύ&·νς επεμπε χαι φόρους 10 επετί%·ει πιχροτάτους τινάς ον πρότερον δντας. χαι • των χωρίων προϋεποιεΐτο, εΐ τι αριβτον ην, χαι Χρεία• νους των èv ϋφίβιν αύτοΐς μνβτηρίων εΐργε. xal ταΐς 11Ρ 64 • ΰτρατιωτιχαΐς βυντάζεβιν υπερήμερος ήν, xal άλλως • 20 τοις βτρατιώταις έγεγόνει βαρύς, ¿ξ ων al βτάβεις φυόμεναι τετελεντήχαβιν είς 'όλεϋ-ρον μέγαν. ου γαρ 12 μένειν èv τοίς χα&εβτωβί ποτε ίβχνεν, άλλα ξυγχεΐν 'τε xal άνα&ολοϋν έπεφύχει πάντα. 'Ιταλία dè ούχ ήββον rj τριπλαβία Λιβύης ονβα is as έρημος άν&ρώπων πολλώ μάλλον ετι r¡ εκείνη παν12 cf. I 452, 6 3 αν Reiske] αντί] codd., αντοϋ A lem. || 3—4 ix βνζαντίω 5'|| 4 έπιαπωμένων Ρ S \ ή γή G Ρ] ίν γή S || δ γε S ] τε G Ρ || 8 κρατύνηται Kraá.j χρατννεται codd. || 9 ίγίνετο Ρ || 11 μεΧίηβει PS] μείνααι G || 15 εν&νς PS] om. G || 18 — 19 xal—βνντάξεαιν ecripsi] χάν—δυνάμεαιν coad., cf. 137, 21. 148, 21 || 19 υπερήμερος Alem.] ύπερήμενος codd. | 25 hi η scripsij r¡ hi codd. 7*

114

ΠΡΟΚΟΠΙΟΤ

ταχό&ι γεγένηται. ωβτε δη μέτρου των κάνταϋ&α άνηρημένων έγγν&εν η δηλωβις Ιϋται. (ή) γάρ αίτια των έν Ιταλία ζνμπεπτωχότων ήδη μοι έμπροβ&εν Π δεδιήγηται. απαντά τε γάρ oda ίν Λιβύη, κάνταϋ&α • 16 αυτω ήμαρτή&η. καΐ τους καλουμένους λογο&έτας s • προβεπιπέμψας άνεχαίτιβέ τε και διέφ&είρεν εν&νς 16 άπαντα, κατέτεινε δε ή Γότ&ων άρχη προ τοϋδε τοϋ πολε'μου έκ Γάλλων της γης άχρι των Λακίας όρϊων, 17 ου όή πόλις το Σίρμιόν έβτι. Γαλλίας μεν ουν xal Βενετίων γήν την πολλήν Γερμανό' εβχον, έπειδη ίο 18 άφίκετο ες Ίταλίαν ύ 'Ρωμαίων Οτρατός. ΣΙρμιον δϊ και τ à ¿κείνη χωρία Γήπαιδες κατέχουδιν, άπαντα [•.έντοι βνλλήβδην είπεΐν σν&ρώπων παντελώς έρημα. 19 τους μεν γάρ ό πόλεμος, τους δε νόδος τε καΐ λιμός 20 διεχρήόαντο, α δη τω πολέμψ επεΰ&αι πέψυκεν. Ίλ- u λυριούς δε και Θράκην δλην, εϊη d' αν έχ κόλπου τοϋ 'Ιονίου μέχρι ές τά Βυξαντίων προάβτεια, èv τοις 'Ελλάς τε και Χερρονηβιωτών η χώρα έβτίν, Ούννοι τε και ΣχλαβηνοΙ και "Ανται βχεδόν τι ανά πάν χατα%-έοντες ετος, ¿ξ ου Ίονϋτινιανος παρέλαβε την 'Ρω- go μαίων άρχην, άνήχεβτα έργα είργάΰαντο τους ταντη 21 άν&ρώπους. πλέον γάρ έν εχάοτη έδβολη οΐμαι rj κατά μυριάδας είχοβιν είναι των τε άνηρημένων xal • ηνδραποδιβμένων ένταϋ&α 'Ρωμαίων, (ωβτε) την Σχυ-

14Β108

3 cf. II 301 es. 2 ίγγν&ίν PS] om. G | ζ-η'} addidit A]em. || 4 απαντά i t ] delevit Eeiske )| 8 άχρι G Ρ] μέχρι S || θγαλίας G || 11 els -P|| 12 χωρία] παιδία superscr. χωρία G || 17 μέχρις ¿í S II 18 Χερρονηβιωτών Kras.] χερράνηαος των codd., Χερρονηαιτων Alem. || 22 ioßoljj Maltr.] {»βολή codd., έμβολχι Alem. || 24 {ώστε} addidit Reieke TS

ΑΝΕΚΔΟΤΑ 18. &ών

έρημίαν

βαίνειν

άμέλει

πόλεμον s τους

ουν

ωδτε

όρίων

δή

γης | υ μ -

λοντες

των

•

τον

χα&εΐίον πόλεβι

xal ταΐς

15 χτείνοντες, γην

αλλην τους

διαφ&είρεβ&αι Ον μέντοι άχραιφνέβιν

ix

γένει

εν τε γάρ ταΐς τε

πολιορχίαις

Β 109

ενέμβάλ-

εχάβτη

τους

¿παγόμενοι,

μεν

έρημον

ηπερ

αυτούς

είς γη