Porphyrii sententiae ad intelligibilia ducentes (Bibliotheca Scriptorum Graecorum Et Romanorum Teubneriana) (Ancient Greek Edition) [Reprint ed.] 3110261464, 9783110261462

Citation preview

PORPHYRII

AKADEMIE DER WISSENSCHAFTEN DER DDR ZENTRALINSTITUT F-0-R ALTE GESCHICHTE UND ARCHλOLOGIE

SENTENTIAE AD INTELLIGIBILIA DVCENTES

BIBLIOTHECA

EDIDIT

SCRIPTORVM GRAECORVM ΕΤ ROMANORVM

ERICH LAMBERZ

TEVBNERIANA ADIECTAE SVNT OCTO TABVLAE

m

UΙΡΖΙC

UΙΡΖΙC

Β S Β Β. G. ΤΕ UB ΝΕ R VER LAG S GE S Ε LLSCHAFT

1975

BSB

Β.

G. TEUBNER VERLAGSGESELLSCHAF'T

1975

BIBLIOTBECAE TEVBNERIANAE BVIVS TEMPORIS REDACTOR: GONTHER CHRISTIAN BANSEN

PRAEFATIO Conspectus codicum .................. . p.V De cognatione codicum ............... . p.XXIV De archetypo et de Stobaei, Pselli, Plotini memoria .......................... . p.XLΠ De editionibus et translationibus ....... . p.LIV De hac editione ...................... . p. LXVI Conspectus nominum et librorum ...... . p.LXXΠ Compendia et sigla ................... . p. LXXVI

CONSPECTVS CODICVM

Porphyrii Sententiarum quae manserunt reliquiae quindecim, quod sciamus, libris manu scriptis servatae sunt. Β. Mommert, cum Sententiarum editionem, ~uani, haec successura est, pararet, codicibus lmnqrUv usus est, codicem c breviter commemoravit. quibus postquam Ρ. Heselerl) Marcianum 519 (W), J. Bidez 2 ) Bodleianos Iniscellaneos 91 (a) et 105 (b) addendos esse admonuerunt, catalogis denuo pervestigatis nunc primum accedunt codices Mutinensis 144 (d), Neapolitanus 111 Ε 19 (Ν), Scorialensis y. 1.10 (e), Vaticanus Barberinianus 252 (f). 3 ) ι

@ BSB

Β. G. Teuboer Verlagsgesellscba!t, Leipzig, 1975

1, Auflage

VLN 294/375/72/75 • LSV 0886 Lektor: Manlred Striimp!el Pήnted in tbe Germ.an Democratίc Republic Saιz:

GG Ioterdruck Leipzig

Druck uod Eiobaod: Olfizio Aoderaeo Νeχδ, Lelpzig 111/18/38 Beatell,Nr. 665 652 3

1) Zu Porphyrius' Schrift άφορμαί πρός τά νοητά, Wiesenechaftliche Beilage zumJahreebericht dee kδniglichen Gymnaeiume zu Κreuznach, Leipzig 1909. 2) Byz. Zeitechr. 18 (1909) 186-190. ' 3) De iie codicibue, qui nihil niei caput 32 continent, p.XLVΠieqq. dieeeram. maximam gratίam habeo Marcello Richard, quod neque tempori neque labori pepercit, ut quoe inepicere non potueram codicum catalogoe examinaret.

V

Η ~

PRAEFAT IO

hos omnes imaginib us lucis ope confectis usus excussi, codices cWNUfv in bibliothecis Italiae, codicem m custodum Bibliothe cae Publicae Bavarica e liberalitate Bonnam missum anno 1967 inspexi locosque quosdam dubios iterum contuli.1) ubicumq ue potui, ea. quae in catalogis de librariis et possessoribus dicuntur supplere aut corrigere atque signis officinarum chartariarum nisus temporis , quo codices exarati sint, spatia. definire studui. qua in re eam fere quam Ρ. Henry et 2 Μ. Sicherl ingressi sunt rationem secutus sum. ) a

Bodleia nus miscell aneus 91 (Auct. F. 3.17, olim 2348); chart., ff. 66, in folio, saec. XVI; continet Porphyri i de abstinen tia (ff. 1r_55r) et Sententia rum ca.pita 28 (ff. 56r-66r).3) Codicem, qui editionis Victorii apograph um est (cf. p. XXXIXs q.), librarius orthograp hiae Graecae admodum ignarus exaravit priorem tantum singuloru m foliorum paginam versibus vicenis quinis aut senis explens. officinae chartaria e signum invenitur manus, cuius pollex separatim delineatu s est (cf. Briquet η. 11385, a. 1571). intra annos 1556 et 1586 fere igitur codex descriptu s est. memoria autem dignum hanc signiform am nisi in iis chartis, quae in Gallia et in Germani a superiore 1) Debitas hic ago gratias bibliothec arum magistris, qui ut codices inspicerem comiter permiseru nt aut imagines lucis ope confectas suppedita verunt. 2) Ρ. Henry, Les manuscrit s des Enneades (Etudes plotinienn es 2 Π) PariB/Bruxelles 1948; Μ. Sicherl, Die Handschri ften, Ausgaben und "Ooersetzungen von Iamblicho s de mysteriis (Texte und Unters. zur Gesch. der altchriBtl. Lit. 62), Berlin 1957 (praesertim p. 7-13). hanc rationem, quamquam cum alii, tum Th. Gerardy, Datieren mit Hilfe von Wasserzeichen (Schaumb urger Studien 4), Biickeburg 1964, eam parum accuratam esse coarguunt, ad nostra. quidem consilia satis fidei habere arbitror. 3) Cf. Η. Ο. Coxe, Catalogi codicum manuscrip torum Bibliothecae Bodleiana e, pars prima, Oxonii 1853, p. 674. is codicem falso saeculo septimo decimo tribuit.

PRAEFATIO

usurpaba ntur, non reperiri.1) liber anno 1605 sumptibu s Francisci Vere Bodleii amici 2 ) a Bibliothe cae Bodleian ae custodibu s emptus est. Bodleia nus miscella neus 105 (Auct. F. 4. 6, olim b 2367); chart., ff. Π. 187 (+94a-d , 140a), 19 χ 13,2 cm, saec. XV; duabus ex partibus compositus continet (Ι) Porphyri i de abstinen tia libros I-IV (ff. lr-94bV} et Sententia rum capita 28 (ff. 95r-1oor), (ΙΙ) eiusdem de abstinent ia libros ΙΠ et IV (ff.102r-141r), alia.3) Codicis partem priorem, cuius paginae versibus vicenis quinis descripta e sunt, olim fasciculis quattuord ecim, i. e. quater.αionibus tredecim et quinione uno (ff. 94 b-100), constitisse produnt notae 7 (f. 40r)-14 (f. 94br). periit igitur quaternio primus et primum folium secundi (incipit mutilatu s -μόνεvον, ους κατά των άπεχομένων = p. 86, 20 Nauck2 ). f. lOOr librarius subscripsit Θεού τό δώρον και 'Ιωάννου κόπος. hanc subscript ionem, quae eadem in codice Vindobonensi phil. Graeco 1 legitur, Ioannis Scutariot ae esse ipsa ex scriptura facile cognoveris. 4) itaque haec quidem pars codicis quin medio fere saeculo quinto decimo scripta sit, ηοη est dubium. id comprob ant officinarum chartaria rum signa trutinae ad formam expressa (cf. Briquet η. 2467, a. 1446- 1477, et η. 2401, a. 1437-145 6). codex, postquam fuit Thomae Baron Londinensis, cuius nota f. lΟΟν conspicitur, ,,ex dono Richardi Hare" (f. Πr) in Bibliothe cam Bodleian am delatus est annis 1603-160 5. 1) Cf. C. Μ. Briquet, Les filigranes, Leipzig 2 1923, vol. ΙΠ, p. 573. 2) Cf. Dictionary of National Biography 58 (1899), p. 229 sqq. 3) Cf. Coxe 1.1. p. 681. codicis descriptio nem uberrimam mihi suppeditav it J. Wiesner Berolinensis, de officinarum chartariar um signis et de poSBeBBOribus codicum n et b me edocuit R. Barbour Oxoniensis. 6 4) Cf. Η. Omont, Facsimiles des manuscrit s grecs des XV Nationale, ue Bibliotheq la de originaux les d'apres siecles et XVJe Paris 1887, tab. 32, et Sicherl 1.1. tab. 1; Α. Biedl, Der Handschriftenschreiber Ioannes Skutariote s, Byz. Zeitschr. 38 (1938) 96-98. vπ

VI

PRAEFATIO

PRAEFATIO

ι

La uren tian us 80, 15; membran., ff. 89, 26,5 χ 18 cm, saec. XV; continet Porphyrii de abstinentia (ff. 1r-84V} et Sententiarum capita 28 (ff. 85r-89ν, L Mommert). 1 ) Libellum eadem quae scripsit codicem b manu, Ioannis Scutariotae scilicet, confectum esse certum atque manifestum est. paginae versibus vicenis quaternis descriptae sunt.

c

Marcianus Graecus 263 (colloc. 1025); membran., ff. 193.Ι, 24 χ 15,3 cm, saec. XV; continet Heronis spiritalia (ff. 4r_37,•), Hermetis Trismegisti Poimandrum (ff. 42r _7or) et Asclepii definitiones (ff. 7or_75rJ, Porphyrii Sententiarum capita 34 (ff. 75ν_83r), alia.2) Folia 4r - 175r manu Ioannis Rhosi Cretensis, qui inter annos 1447 et 1470 iussu Bessarionis haud paucos codices Romae exaravit 3 ), scήpta esse primus animadvertit Ι. Morelli. singulas autem partes alias alio tempore esse confectas ex eo intellegitur, quod folia 42-83 fasciculorum notis α' - δ' (f. 42r, 54r, 64r, 74r), folia 84-139 vero (i. e. quaterniones septem) suis propriis paginarum numeris nunc partim abscissis instructa sunt. foliis 42-83 accedit folium 166 excerptum e Nemesii de natura hominis 4) continens, quod falso loco insertum est. ea quae Porphyrii Sententias versibus tήcenis quaternis exaratas

complectitur pars tam plane congruit cum iis, quae in codice U ff.1r_75r leguntur, ut non dubites, quinloannes Rhosus eam medio fere saeculo quinto decimo Bessariorus in usum ex U transcripserit (cf. p. ΧΧΧΙΙΙ sq.). f. 3v Bessario Graecam et Latinam possessoris notam adposuit. quem observationes quoque marginibus foliorum 178r - 191 r adscripsisse, adnotationes f. 169ν, ipsum textum a f. 187ν adiecisse me certiorem fecit Ε. Mioni. 1 ) codex c anno 1469 cum ceteris Bessarionis libris Venetias missus est. in catalogo enim librorum, quos Bessario ,,basilicae Beati Marci Venetiis" donavit, anno 1468 confecto sub numero 462 memoratur.2) mutuus datus est a Bibliothecae Marcianae custodibus mense Decembri anni 1545 et Ianuario anni 1546 Hurtado de Mendoza, mense Septembri anni 1555 Ioanni Baptistae Rosario. 3)

1) Cf. Α. Μ. Bandini, Catalogus codicum Graecorum Bibliothecae Laurentianae ΠΙ, Florentiae 1770, p.204; Mommert p. VIII. Laurentianum 80, 14 a Mommertio p. XIV allatum Sententias non continere Bidez l. 1. animadvertit. 2) Cf.A.M.Zanetti, Graeca D.Marci Bibliotheca codicum manuscriptorum per titulos digesta, Venetiis 1740, p. 129; Ι. Morelli, Bibliotheca manuscripta Ι, Venetiis 1802, p. 148- 150; Ε. Mioni, Aristotelis codices Graeci qui in Bibliothecis Venetis adservantur, Patavii 1958, p. 138 sq. 3) Cf. Omont 1.1. tab. 30; Μ. Vog6l - V. Gardthausen, Di6 gri6chisch6n Schreiber d6B Mittelalters und d6r R6naiBSance, L6ίpzig 1909, p. 187sq.; Ch. G. Patrin6lis, 'Έλληνες κωδικογράφοι τών

χρόνων τής άναγεννήσεως, Έπετηρlς τοiί Μεσαιωνικοiί Άρχεlοv

8-9 (1958-1959) 105. 4) p. 129, 11-136, 8 Matthaei, quod Zan6tti l. 1. ,,anonymi 6:ι:positionem in Aristotelis librum d6 anima" 6886 putat. VIII

Marcianus Graecus 519 (colloc. 773); chart., ff. ΙΙΙ. W 169 (+94a).I, 20 χ 15 cm, saec. XV; continet Ps. Gregorii Nazianzeni Christum patientem (ff. 1r_51r), Ioannis Itali compendium dialecticae (ff. 56Γ- 85r), Georgii Gemisti Plethonis scripta varia (ff. 87r- 11or), eiusdem de rebus Peloponnesiacis constituendis (ff.112r- 121v), Porphyrii Sententiarum capita 29 (ff. 123Γ- 133Υ), Orphei ( et Procli) hymnos (ff. 134Γ-156r), Thomae Aquinatis de sophisticis elenchis (ff. 161r-169V}. 4) 1) T6rtίa manus scripsitff.178Γ-187r, quartam,qua6 a f, 175r 1.1 Ocellum transcripsisset, distinxit R. Hard6r, Ocellus Lucanus (N6ue Philol. Unters.1), B6rlin 1926, p.IV. folia 175v - 177ν vacuasunt. 2) Cf. Η. Omont, Inv6ntaίr6 des manuscrits grecs 6t latins donnes a. Saint-Marc d6 V6nise par 16 cardinal B6BSarion 1468, Revu6 d6B Bibliotheques 4 (1894) 166. d6 BθBBarionis donation6 6t de Bibliothecae Marciana6 m6moria fusius agit L. Labo,vsky, Il Bessarione 6 gli inizi d6lla Marciana, in: Venezia e 1'Orί6nte fra tardo In6W06VO e rinascim6nto, a cura di Α. P6rtusi, V6nezia 1966, p. 159-182. 3) Cf. Η. Omont, D6ux r6gistres d6 prets d6 manuscrits d6 la Bibliothequ6 d6 Saint-Marc a. V6nίse 1545-1559, Bibl. de l'Ecol6 des Chartes 48 (1887) 656 (η. 16) 6t 678 (n. 162- 163). 4) Cf. Zan6tti 1.1. p. 279; Gregoir6 d6 Nazianz6, La PaBSion du Christ, 6d. Α. Tuilier (Sources Chretiennes 149), Paris 1969, p.111 sq. ΙΧ

PRAEFATI O

PRAEFATI O

Distinguu ntur quattuor librarii, quorum primus scripsit ff. 1r-51r, secundus ff. 56Γ-85r, tertius ff. 87r- 11or, quartus ff. 112r-156r. textum Latinum ff. 161Γ - 169v ipse Bessario addidisse videtur. singulis partibus in unum conglutina tis foliisque passi.m resectis hodie fasciculi nota β' (f. 74r) superest. nomen librarii, qui ff.112Γ-156r versibus vicenis novenis descripsit (cf. tab.1), adhuc ignotum, sed constat eum Bessarionis fam.iliarem fuisse et primo Constantin opoli in urbe, tum post annum 1460 in Italia cum Matthaeo Camariota et Demetrio Tribole coniunctum codicibus scribendis operam dedisse. itaque D. Harlfinger 1 ) eum ,,Anonymu m ΚΒ" appellat. is Porphyrii Sententias transcriben s om.nes praeter capitis 15, quod tribus punctis interpositi s a capite 14 distinctum est, litteras initiales omisit et lineola praemissa a rubricator e supplenda s esse indicavit. numeri quoque capitum desunt, iota mutum omissum est. hanc codicis partem annis 1460-1472 fere potius in Italia quam in oriente scriptam esse inde coniecerim, quod liber Bessarionis fuit et officinarum chartariar um signa. forficum (cf. Briquet η. 3670, a. 1458-1477 ) atque colum.nae (cf. Bήquet η. 4411, a.1460-14 96, vel η. 4412, a.1465-14 77) ad illos annos spectant. nota κτήμα βησσαρlωνος καρδινά­ λεως τοϋ των σαβlνων f. mr adscripta indicat codicem non ante annum 1468, quippe quo titulo cardinalis Sabinorum ornatus esset 2), in manus Bessarionis pervenisse.

non mirum igitur, quod in illo anni 1468 catalogo, quem supra commemo ravimus, non enumeratu r. itaque verisimile est eum non anno 1469 cum ceteris Bessarionis libris, sed anno 1472 post illius decessum in Bibliothec am Marcianam translatum esse. 1 ) mense Decembri anni 1546 ab Ioanne Bernardo Feliciano, mense Februario anni 1555 a Domenico Morosino mutuus sumptus est.2)

1) Die Textgeschichte der Pseudo-Aristotelischen Schrift περί Amsterdam 1971 (DiBB. Berlin 1970), p. 248 u. ad 250 et tab. 6. etiam Plotini codices V (Vindob. phil. Gr. 226) et L (Ambros. Gr. 667) huic librario tήbuendos esse me certiorem fecit Η. R. Sch,vyzer. quod codex V ex codice C (Monac. Gr. 449) anno 1465 exarato descriptus est (cf. Plotini opera, ed. Ρ. Henry et Η. R. Sch'yYzer, vol. ΙΙ, Paris/Bruxe lles 1959, p. XXIV sq.), optime congruit cum iis, quae de tempore codicis \V proferemus. nomen Γρηγορίου iερομονάχοv, quod in codice L f. 303V legitur, non librarii, sed possessoris esse videtur. 2) Cf. L. Labowsky, Bessarione, in: Dizionario Biografico degli ltaliani 9 (1967), p. 689 et 692. licet anno 1449 per quinquagint& άτόμων γραμμών,

χ

Monacen sis Graecus 91; chart., ff. Ι. 444 (+196ab, m 412a), 32,2 χ 22,3 cm, saec. XVI; continet Alexandri Aphrodisiensis scripta varia (ff. 1Γ-164V), Cleomedis de motu circulari corporum caelestium (ff. 165Γ-196v), Hermetis Trismegist i Poimandru m et Asclepii definitiones (ff. 197r_232v), de Nicephore Ouranos, Paris 1937, p. lOOsq.; S. Weinstock, Catalogus codicum astro\ogorum Graecorum ΙΧ 1, Bruxellis 1951, p. 16-19. Ν. G. Wilson, The Date and Origin of Ms. Barocci 131, Byz. Zeitschr. 59 (1966) 305sq., plurimas partes non saecu\o quarto decimo, id quod Coxe, Dain, Weinstock arbitrati sunt, sed medio tertio decimo saeculo exaratas eBSe adfirmat. 2) Ηοο in vitium quivis incidere potuit; vide apparatum criticum et Henry l. l. p. 44. 3) At equidem vix diiudicaverim, utrum illa, quae Psellus {in Greg. Naz. or. 45, 3, Paris. Gr. 1182 f. 9V) se in Porphyrii Sententiis legisse contendit, ad caput 37 spectent necne: κdπl XLV

PRAEFATIO

post Pselli aetatem undecim.o vel duodecim.o saeculo scriptum esse existim.averit, proxime ad verum accedat.J) saeculi autem tertii decimi aut quarti decimi rationem habere nos vetat illa codicis W et hyparchetypi α dissimilitudo, quae nisi aliquo spatio intermisso nasci non potuit. Pselli περι {}εολογlας libellum attento anim.o perde ~apitum legentes anim.advertim.us capitum 13, 25, 33, 34, 36, 37 ordιne quem secutus est ordinem eundem esse atque in archetypo. neque solum Psellus, sed etiam Stobaeus, ut vidit Heseler (l. l. p. 11), hunc capitum ordinem in exemplari, quo utebatur, invenit. nam ordine Sententiarum servato eclogarum capiti Ι 49 capita 5, 7, 16-18, 23, 37, 29, capiti 148 capita 14 et 43, capiti IV 51 capita 8 et 9 inseruit.2) consequens videtur esse, ut caput 29, quod solus Stobaeus tradit, ab Holstenio et Mommertio falso loco insertum post caput 37 transferatur, praesertim. cum hunc locum amplitudini et argumento eius aptiorem esse facile concedas. sed C. Wachsmuth 3 ) demonstravit Stobaei caput Ι 49 olim. in complures partes divisum τώv άσωμάτων δέ ό αυτός λόγος· έπεί γάρ καί ποσά τινά κατά τρόπον άλλον - ού δη καl Πορφύριος έν ταίς πρός τά νοητά μέ­ μνηται άφορμαίς - προσάπτομεν τfί ψυχfί, έν μέρει την δλην συv­

εlληφε καί έν δλrι τό μέρος έπlστ[αται έν] δλrι τε την δλην κdv τφ μέρει τό μέρος ό φιλοσόφως αύτfί προσβαλών.

1) Neque inepte coniecerit quispiam Psellum ut aliorum veterum scriptorum opera, sic etiam Porphyrii Sententias ab oblivione atque interitu vindicaviBBe eiusque codicem exemplar archetypi fuisse; cf. Μ. Sicherl, Michael Psellos und Iamblichos de mysteriis, Byz. Zeitschr. 53 (1960) 18, et Saffrey-Westerink 1. 1. (supra p. ΧΧ adn. 3) p. CLIV-CLVII; vide etiam Ρ. Lemerle, Le premier humanisme byzantin, Paris 1971, p. 212 et 220. 2) Hac re perspecta illa, quae Α. Richter, Zeitschr. fiir Philos. und philos. Κritik 52 (1868) 230sqq., et Ε. Leveque, Les Enneades de Plotin, traduites par Μ. Ν. Bouillet, tomel, Paris 1857, p. XLVIsqq., de capitum ordine mutando protulerunt, mihi non esse redarguenda arbitror, praesertim cum Mommert (p. X:Xsqq. ), quamquam Stobaei consuetudinem non cognoverat, eos erravisse evicerit. 3) Studien zu den griechischen Florilegien, Berlin 1882, p. 77. XLVI

PRAEFATIO

esse, cum in codicibus pristinarum inscriptionum vestigia, velut p. 463, 7sq., exstarent et singulae eclogae secundum argumenta distinctis in partibus, velut post p. 414, 3, dispositae essent. quod ipsa ratione, qua Stobaeus Platonis Phaedonem excerpsit, comprobatur. bis enim. ordine dialogi servato Phaedonem perlustravit, prim.o p. 325, 18sqq., tum p. 430, 26 sqq. sub Sententiarum capitis 29 finem. qua re, praesertim. cum illa norma, quam Stobaeus in capitibus seligendis secutus est, auxilio non esset, quo capitibus 9, 14, 29, 43 certus definitusque locus adsignaretur, capitum ordinem ab Holstenio et Mommertio constitutum denuo commutare nolui. Iam vero paucis ea, quae cum alii, tum C. W achsmuth Stob. et Ο. Hense de Stobaei memoria atque codicibus exposuerunt1), nobis repetenda et supplenda sunt. Sententiarum capita undecim. Stobaeus primi eclogarum libri capitibus Ι 41 (περι ψύσεως και των συμβαινόντων εξ αυτής αlτlων), Ι 48 (περι νου), Ι 49 (περι ψvχijς) inseruit. in textu constituendo adsunt libri manu scripti F (Neapolitanus ΙΠ D 15, saec. XIV) et Ρ (Parisinus Graecus 2129, saec. XV). monendum vero est ea, quae in Ρ altera manu inserta aut commutata sunt, in coniecturarum loco habenda esse. Sententiarum caput 32, quod in Stobaei capite ΙΠ 1 (περι αρετής) exstat, tradunt codices Μ (Scorialensis Σ. Π. 14, saec. ΧΙ / ΧΠ), Α (Parisinus Graecus 1984, saec. ΧΠΙ) excerptaque Bruxellensia (Β, Bruxellensis 11360, saec. XIV 1) Vide praesertim ea, quae in primo et tertio editionis tomo praefati sunt; praeterea cf. C. Wachsmuth, Commentatio de Stobaei eclogis, Programma academicum Gottingense anni 1871 = Studien zu den griechischen Florilegien, Berlin 1882, p. 55- 89; Ο. Hense, Die Reihenfolge der Eklogen in der Vulgata des Stobaeischen ,,Florilegium", Rhein. Mus. 39 (1884) 359- 407. 521 u. ad 557; idem, loannes Stobaeus, RE ΙΧ 2 (1916), col. 2549 u. ad 2586; L. Delatte, Les traites de la royaute d'Ecphante, Diotogene et Sthenidas, Bibl. de la Faculte de Philos. et Lettres de l'Univ. de Liege, fasc. 97, Liege/Paris 1942, p. 5-20. XLVΠ

PRAEFATIO

PRAEFATIO

ineuntis). 1 ) capita 8 et 9 in quarti libri capite 51 (περ'ί θανάτου) leguntur, ubi ad codicem Α accedunt codex S (Vindobonensis phil. Graecus 67, saec. Χ) et codices Trincavelliani (Tr). 2 ) constat autem codices Μ et Α ex communi fonte :fluxisse, omnium codicum archetypum omnes eclogarum. libros continentem saeculo nono vel decimo scriptum esse. codicem F anno 1968 Neapoli inspexi, codices ΜΑ Ρ imaginibus lucis ope confectis usus contuli. itaque, si qua hac in editione ab iis, quae W achsmuth et Hense de his codicibus rettulerunt discrepant, id eo velim explices, quod verba codic~ aliter intellexi. Sententiaru.m caput 32 nonnullis in codicibus recenStobaei recc. tioribus a ceteris eclogis seiunctum invenitur. innotuerunt mihi libri hi 3) : Berolinensis Graecus 113 (Phill. 1517), saec. XVI (ff. 103r-127v scripsit Antonius Eparchus anno 1567); ff. 123r- 125v Πορψυρlου περ'ί άρετών. 4 )

1) Cf. Ο. Hense, De Stobaei Florilegii excerptis Bruxellensibus

Freiburg/Tϋ.bingen 1882. codicis imago invenitur apud Μ. Wittek:

Album de paleographie grecque, Gand 1967, tab. 30. 2) Singulos huius classis codices investigat Delatte 1. 1. 3) ~os o~es codic~ Leninopolitano excepto imaginum ope contulι, codιcem Vatιcanum anno 1967 brevi inspexi. haud paucis autem codicum catalogis parum accurate confectis multum abest, ut omnes, quibus hoc caput inest, codices me invenisse contendam. cod~x Scorialensis Χ. 1. 16, quem Mommert (p. ΙΧ) h~c .caput contm~re a~ma~, est re vera catalogus codicum Bιblιothecae Scorιalensιs a Nιcolao de la Torre compositus, in quo duo huius capitis codices hodie deperditi commemorantur {vide infra p. XLIX adn. 1). 4) Cf. yι. Studemund-L. Cohn, Verzeichnis der griechischen Handschrιften der Kδnigl. Bibliothek zu Berlin 1, Berlin 1890 p. 46sq:; hunc. codice_m inter eos fuisse, quos Micόn, docto: theol~gιae Barcmonensιs, anno 1582 poBBidebat (cf. G. de Andres, Emerιta 36 {1968) 271-277), postea autem in Bibliothecam Claromontanam delatum esse ipse demonstravi Kleronomia 4 (1972) 119-130. XLVΠI

Scorialensis Σ. ΠΙ. 1 (Graecus 100), saec. XV/XVI; ff. 63r-65ν Πορψυρlου περί άρετών.1) Vaticanus Reginae Graecus 178, saec. XVI; ff. 80r-84r (Πορψυρlου) περί άρετών. 2 ) Vindo bonensis phil. Graecus 253, saec. XV/XVI; ff. 251 ν_253ν Πορψυρlου περί άρετών cum aliis de virtutibus excerptis coniunctum; desinit mutilatus φοβήσεται τό = 34, 4.3) Leninopolitanus Bibl. Publ. Graecus 172, scripsit Ν. Show anno 1784; p. 58sqq. Πορψυρlου περ'ί άρετών. 4 )

1) Cf.P.A.Revilla, Catalogo de los cόdices griegos de la Biblioteca de ΕΙ Escorial, vol. 1, Madrid 1936, p. 337. incendio anni. 16_71 duo codices perierunt, quos Se~tentiarum caput 32 contmuιsse constat; cf. G. de Andres, Catalogo de los cόdices griegos desaperecidos de la Real Biblioteca de ΕΙ Escorial ΕΙ Escorial 1968, p. 18sq. {n. 10) et p. 83sq. {n.184). praet~rea interiit altera pars codicis Scorialensis Σ. 11. 12; cf. G. de Andres ' Scriptorium 15 (1961) 110 (n. 8). 2) Cf. Η. Stevenson sen., Codices manuscripti Graeci Reginae Suecorum et Pii ΡΡ. 11, Romae 1888, p. 119. 3) Cf. Η. Hunger, Κatalog der griechischen Handschriften der Osterreichischen Nationalbibliothek, Teil 1, Wien 1961, p. 363. 4) Cf. Ε. de Muralt, Catalogue des manuscrits grecs de la Bibliotheque lmperiale Publique, St. Petersbourg 1864, p. 88. Nicolaus Show, ut ~uralt refert, codicem Vindobonensem 253, quem supra attulιmus, se transcripsisse confitetur. id eo certe consilio f~cit, ut codicem Vindo~onensem ad Stobaei Florilegium, quod dιcebant, edendum adhiberet. quamquam enim prima editionis parte anno 1797 Lipsiae vulgata operam incohatam reliquit neque umquam explicavit, quibus codicibus sigla ίn editione usurpata responderent, siglum Η, quod in solo capite 32 Sententiarum occurrit, codicem Vindobonensem significare inde apparet, quod variae lectiones huic siglo adiunctae cum codicis verbis plane consentiunt. sequitur, ut Ο. Hense, Rhein. Mus. 41 (1886) 52, perperam siglum Η ad illud Arsenii Apostolis VioIetum (ed. C. Walz, Stuttgartiae 1832, Stobaei eclogas omittens) spectare arb~~ratus sit, ex quo ~aisford _{cf. Stobaei Florilegium, vol. 1, Οχοnιι 1822, p. ΙΧ) lectιones varιas a Wyttenbachio collec~as attuli~. ver?-m tamen non n~gave~im Arsenium aliquo huιus generιs codιce usum esse, quιa Gaιsford lectionem μηδέ {31, 3) ,,ex Arsenio Wyttenbachii" deprompsit. 4

ΒΤ

Porphyrl! sententlae

XLIX

PRAEFATIO

Leidensis Vossianus miscellaneus 22, saec. XVI/XVII; f. 13r-v (Πορφvρίοv) περι άρετών, desinit mutilatus άπάθεια = 28, 3.1 ) qui cum omnes eadem atque Stobaei codex Β 2 ) et sua quisque menda praebeant, ad textum constituendum nullius momenti sunt. neque ex ipso codice Β, sed ex aliquo apographo eius manavisse videntur, quia mendis, quae in Β desunt, inter se coniunguntur, velut 23, 1 έκ τού (pro αί τού), 23, 6 διό και (pro διό), 31, 3 μηδέ (pro μηδέν). praeterea 23, 2- 3 verba και αλλαι- καθαρός omittunt. Si quis quaesiverit, quae in Stobaei memoria sit fides respondebimus codices eius Sententiarum libris haud rar~ praestare. neque ullum indicium est Stobaeum Porphyrii verba suo Marte commutavisse, id quod Ο. Hense et S. Luria eum aliis in eclogis fecisse demonstraverunt.3) res eo explicanda esse videtur, quod integris Sententiarum capitibus selectis Stobaeus non habuit, cur verba ad eclogarum rationem accommodaret, et quod vix ulla Porphyrii sententia ei, si modo Christianus fuit, offensioni esse potuit. qua re imprimis in capitibus 7, 16-18, 23, 37, ubi Stobaei codicum et hyparchetypi α variae lectiones in discrimen veniunt, codices Stobaei reliquis fide antecedunt.4) de c~teri~. Mirum est, quod de Porphyrii Sententiis ante Pselli test1mon11s aetate m ηull a J.ac ~ t a est ment•10 ms1 . . a Sto baeo et in illo

1) Cf. Κ. Α. d~ ~eyier, Bibliothecae Universitatis Leidensis codices m.anuscrιptι VI, Lugduni Batavorum. 1955, p. 267. 2) Velut 27, 9; 28, 3; 30, 2-3; 31, 6; vide apparatum criticum. et appendicem. lectionum. p. XLIX. 3) RE ΙΧ 2, col. 2583sq., et Rhein. Mus. 78 (1929) 81-104 225- 248. . 4) Cf. p. ΧΧΧ; neque adducor Stobaeum aut ullum Stobaei codicum. Iibrarium scripta Plotini contulisse. nam illud τό τοιούτον (~5, 6),. quo~ Henry 1. 1. p. 41 ad Plotini exemplum δικαιοσύνη δ dν ειη το~το form~tum. eBSe iudicat, Stobaeum. sua sponte, quo sentent1am persp1cuam. redderet, addidisse arbitror. L

PRAEFATIO

in Plotinum scholio, quod supra p. ΧLΙΠ attulimus. ea enim, quae in Macrobii, Synesii, Marini, Olympiodori operibus re ac verbis propius ad Sententias accedunt, ex aliis Porphyrii libris, quibus more suo eadem quae in Sententiis simillimis verbis exposuit, deprompta esse possunt. 1) quin potius philosophos aetatis posterioris, qui virtutum gradus pertractant, non Porphyrio, sed Iam.blicho plurimum debere suspicor. 2) quae quamvis incerta sint, non negaveris illos posteriorum scriptorum locos similes, quos in testimoniorum apparatum collegi, aliquid ad textum. constituendum valere. Plotini scripta ad Sententiarum verba et intellegenda Plot. et emendanda maximi momenti esse iam Holstenius cognovit.3) Porphyrius enim, quamvis non compilaret Plotini libros, persaepe illius verba assumpsit, ut doctrinam suam explicaret. in aperto est eum Plotini scriptis ΙΠ 9 [13], Ι 2 [19], VI 4-5 [22-23], ΙΠ 6 [26], VI 7 [38] usum esse. 4) neque desunt vestigia, quibus apparet eum. aliorum quoque librorum, imprimis IV 7 [2], IV 9 [8], IV 3- 4 [27-28], IV 6 [41], ΠΙ 7 [45] rationem habuisse. cum liber ΙΠ 7 [45] a Plotino post Porphyrii in Siciliam discessum confectus sit, id saltem pro certo haberi potest Sententias post annum 268 compositas esse. 5 ) licet igno1) Exempli causa conferas caput 29 et de antro nymph.10-11. Macrobium ad virtutes describendas (somn. 1 8, 3-11) Porphyrii έπιχε{ρημα, quod ad Plotini περί αρετών libellum (1 2) spectaverit, adhibuisse censet W. Theiler, Gnomon 5 (1929) 313. 2) Qua de re diligentius inquirere huius loci non est. Marinum. quid~m. non m.odo Plotini, sed Porphyrii quoque doctrina atque verb1s usum. esse comprobat Η. R. Schwyzer, Mus. Helv. 20 (1963) 191 sq. 3) Cum. Η. R. Schwyzer in comm.entatione ,,Plotinisches und Unpl~tinisch~s in de~ dφορμαί des Porphyrios" inscripta. copiose expos1t?1:1s s~t, quae 1nterc~dat ratio inter Porphyrii Sententia.s et Plotm1 scrιpta, hoc pauc1s absolvere mihi satis erit. 4) Plotini opera secundum. tem.poris, quo scripta sunt, ordinem. enumero. qui loci a Porphyrio ad verbum. fere recepti sunt eos collegit com.paravitque Henry l. l. p. 41-67. locuιn VI ϊ 14, 11-13 addendum. esse m.e docuit Η. R. Schwyzer. 5) Cf. vit. Plot. 5 et Η. R. Schwyzer, RE ΧΧΙ, col. 474.

LI

PRAEFATIO

PRAEFATIO

remus, conscripseritne Porphyrius eas, priusquam Plotini opera annis 301-305 ediderit, nihil nisi hanc Porphyrii editionem habemus, quo Plotini textum conferamus.1) neque enim adducor, ut Porphyrium in Sententiis componendis editione Eustochii usum esse putem. 2 ), praesertim cum ipse profiteatur se singulos Plotini libros statim, ut conscripti essent, accepisse (vit. Plot. 6, 3-4; cf. 26, 32- 35). comparatione facta animadvertimus Porphyrium raro Plotinum continenter ad verbum expressisse, saepe verba explicationis causa inseruisse aut verborum compositionem mutavisse, denique quae ipse excogitavisset addidisse. 3) quapropter Sententiarum textus ex Plotino corrigendus non est, nisi vitiatus esse perspicitur. cui non repugnat, quod interdum nisi Plotini verbis collatis menda non cognoscimus aut vix possumus diiudicare, velut 48, 13-15, utrum Porphyrii an Plotini codices vera servaverint. neque tamen desunt loci, quibus et Sententiarum et Stobaei codicum lectionem corruptam esse manifestum est:

Plot.: μελετητέον Stob. μή μελε­ accedunt, nisi fallimur, loci 8, 1. 5; 31, 4; 45, 7-8. aliis autem locis, velut 2, 10 et 43, 16, fieri potuit, ut librarii pro se quisque errarent. ex exemplari igitur mendis iam affecto Stobaei et Sententiarum codices derivati sunt neque habemus, quod horum consensu ipsa Porphyrii verba nobis reddita esse credamus. His rebus expositis atque perspectis cognationem eorum testium, qui ad textum constituendum adhibentur, hac imagine adumbrari posse arbitror:

1) W. Theiler, Byz. Zeitschr. 41 {1941) 169, et Η. R. Schwyzer, RE ΧΧΙ, col.489, iure existimant Porphyrium, cum paulo post, quam editionem Plotini perfecisset, mortuus sit, Sentei:itias editione nonduminstituta conscripsisse. neque absurde J. Bιdez, Vie de Porphyre, Gand 1913, p.106, Sententias illis potissimum a.nnis, quibus Porphyrius e Sicilia reversus Neoplatonicorum sectae pra.eerat, compositas esse a.rbitratur. nulla autem re ~ius opinio probari potest, qua Porphyrium eas non pήus vulgavιBBe ducit, quam Plotini editionem absolvisset. quodsi nobis licet ea, quae W. Theiler, Porphyήos und Augustin, Halle 1933 {= Forschungen zum Neuplatonismus, Berlin 1966, p. 160-248), et Ρ. Hadot, Porphyre et Victorinus, Paris 1968, de Porphyήi doctrina, quam Plotino mortuo nonnullis in rebus immutaviBBet, indagaverunt, ad hanc quaestionem transferre, Sententias, cum admodum pauca a Plotini doctrina aliena contineant, post illius mortem, sed parvo potius quam magno interiecto temporis spatio conscriptas esse verisimile est. 2) Qua de re aliter sentiunt Ρ. He.nry et Η. R. Schwyzer, Plotini opera ΙΙ, 1959, p. XV. 3) Cf. exempli causa ca.put 16. quin etiam fieri potuit,_ ut Porphyrius Plotini verbis sua immiscens, velιιt 9, 6 τό ζφον, constructionem verborum perturbaret.

LII

34, 1

εl δυνατόν

τητέον ω. 1 )

u

"' '

Stob.

'

Psell.

ω~ α

W

/\

U

Ν

1) Cf. Henry 1.1. (supra p. XLIII adn. 2)

Ρ•

47.

LIII

PRAEFATIO

DE SENTENTIARVM EDITIONIBVS TRANSLATI0NIBVS 1)

PRAEFATIQ ΕΤ

Editionem principem non om.nium quidem., sed capitum. 1- 8, 10- 13, 15- 28, 30-31 Petrus Victoήus (1499 - 1585) anno 1548 emisit.2) quem ad editionem parandam codicem η ex Laurentiano 80, 15 (Ι) transcriptum et cum codice f collatum paucis coniecturis emendavisse supra p. XXXVIIIsq. demonstravimus. codicibus lnf autem ex y Uα pendentibus fieri non potuit, quin om.nia illorum menda iteraret. tamen Α. Nauck 3 ) editionem merito laudavit, quoniam Victorius semper fere ex variis lectionibus, quas noverat, meliorem selegit, raro, sed feliciter textum emendavit, magna cum. diligentίa editionem typis exprim.endam. curavit. Fog. Quam mendis auctam iteravit F. de Fogerolles anno Vi.

1) De Stobaei editionibus disserunt C. Wachsmuth et Ο. Hense in prolegomenis librorum Ι et ΠΙ; praeterea cf. Ο. Hense, Die Reihenfolge der Eklogen in der Vulgata des Stobaeischen ,,Florilegium", Rheίn. Mus. 39 (1884) 359-407. 521 - 557. his pauca addo: Stobaei editores, qui quidem aliquam Sententiarum editionem contulerίnt, Holstenii editione usi sunt. Ο. Hense etiam Creuzeri et in capitibus 8-9 Mommertii editionem adhibuit, sed quoniam caput 9, quod Mommert falso in codice ν exstare contendit, ίn Stobaei tantum codicibus superest, variae lectiones, quas Ο. Hense ex Mommertii editione adfert, irritae sunt. eodem in loco habendae sunt eae lectiones, quas Stobaei edίtores ex iis Holstenii capitibus sumpserunt, quae ille ex Stobaeo deprompserat. sunt enim aut coniecturae Holstenii aut errata typographi. in Canteri editione Graeca Latinis saepe non congruunt, quod ille, quoad fieή potuit, Ficίni translationem iteravit. 2) Porphyrii Philosophi de non necandis ad epulandum animantibus libriIV. Eiusdem selectae et brevesque [sic] sententiae, ducentes ad intelligentiam rerum, quae mente noscuntur. Michaelis Ephesii Scholia in IV libros Aήstotelίs de partibus animalium. Ε Medicea Biblίotheca. Florentiae M.D.XLVIII. Impressum in officίna Bernardi Iunctae. - de Victorii vita, scriptis, editionibus agit W. Rίidiger, Petrus Victorius aus Florenz, Halle 1896. 3) Porphyrii opuscula selecta, iterum rec. Α. Nauck, Lipsiae 1886, p. XIV. LIV

1620.1 ) Latina vero translatio, quam addidit, et Ficini et Holstenii translationibus inferior est neque quicquam ad textum emendandum ad.fert. Om.nia Sententiarum capita, quae supersunt, primus edidit Lucas Holstenius Hamburgensis (1596-1661) 2 ) anno 1630.3 ) qui rem ita ingressus est, ut, cum codicum. U et ν nullam tum cognitionem haberet, Victorii editionem retractaret et Stobaei quae invenerat capita partim. interponeret, partim. in fine adiungeret. 4 ) capita 14, 29, 39, 43 ex Canteri editione, caput 9 ex priore Gesneri, ut videtur, editione (Tiguri 1543) deprom.psit. 5 ) dum haec expolit, in Bibliotheca Vaticana codicem U detexit, ex quo ea capita, quae a Victorio acceperat, hic illic 1) Porphyrii Phίlosophί Pythagorici de non necandis ad epul9:ndum animantibus libri 1111. Eiusdem selectae et brevesque [sιc] sententίae ducentes ad intelligentiam rerum, quae mente noscuntur. Ε Graeco exemplaή facta versione Jatίna scholίis et praefatίonibus illustrata per F. de Fogerolles. Lugduni M.DC.XX. Franciscus de Fogerolles, medicus Gallus litterarum Graecarum studiosissίmus, annis 1560-1620 fere fuit; cf. Nouvelle Biographie Generale 18 (1858), p. 291 sq. 2) De vita atque scriptis eius cf. R. Almagia., L'opera geografica dί Luca Holstenίo, Studi e Testi 102 (1942) 1 sqq., qui alios quoque Jibros adfert; praeterea Sicherl 1. 1. (supra p. VI adn. 2) p.193sq. et J. Mogenet, Holstenius et l'horoscope de Proclus, Studi e Testi 220 (1962) 281 sqq. 3) Porphyrii Philosophi liber de vita Pythagorae. Eiusdem Sententiae ad intellίgibίlίa ducentes. De Antro Nympharum, quod in Odyssea describitur. Lucas Holstenius Jatίne vertit, dissertationem de vita et scriptis Porphyrii et ad vitam Pythagorae observatίones adiecit. Romae typis Vaticanis MDCXXX.-:: hac de editίone Heseler 1. 1. (supra p. Vadn.1) p.9-11 Mommertn iniqua aut falsa iudicia corrigens diligenter copioseque disputat. 4) Vide conspectum capitum p. LXV sq. 5) Cf. Heseler 1. 1. p. 11. sed res in dubio relinquitur, quia verba capitis 9 mirum in modum ab iis discrepant, quae in omnibus Stobaei codicibus et editionibus scripta videmus, vixque credideris ipsum Holstenium illa excogitavisse. caput 32 autem non ex Gesneri editione, ut in qua deesset, sed ex codice U deprompsit. cum vero etίam caput 37, quamquam ίn Canteri editione invenitur, ex codice U mutuatus sit, apparet eum, dum primam partem elaborat, codicem U iam novisse et ea tantum ex Stobaeo elegisse, quae in U non repperisset. LV

Ηο. 1

PRAEFATIO

correxit 1 ) atque capita 32- 37 (capita 34- 35 et 37- 40 Ηο. 1 scilicet) in ,,secunda parte των πρός τά νοητά αφορμών quae nunc primum ex Vaticano codice prodit" adiecit. 2 ) his una cum Porphyrii de antro nympharum libello typographo mandatis codicem Lollianum ν, qui anno 1625 in Bibliothecam Vaticanam delatus erat (cf. p.XXIΠsq.), invenit. capite 39 (i.e. 36 Ηο. 1 ), quod ex Stobaeo desumpserat, excepto capita in ν primum reperta in ,,alia appendice sententiarum sive graduum ad intelligibilia" post de antro nympharum libellum collocavit. 3) editione sic composita Holstenium in singulis capitibus unius codicum classis rationem habuisse apparet. id editioni detrimento non esse non potuit, verum tamen Holstenius Plotini quoque scripta interdum conferens textum multis locis correxit atque emendavit. quamquam neque sua neque typographi opera contentus erat, rebus adversis librum ποπ satis perfectum edere coactus est. 4) neque umquam ei contigit, ut consilium editionis renovandae exsequeretur. 5) quanto autem meliorem, si occasio data esset, 1) Exempli causa adfero locum 9, 6-7, ubi verba διά τό εlναι a Victorίo omίssa ex U supplevίt. 2) Qua de re mense Novembri anni 1627 Puteanum certίorem fecίt (Lucae Holstenii epistu!ae ad diversos, ed. J. F. Boίssonade, Parίs 1818, p. 39; cf. Heseler !. 1. p. 9). 3) Ipse, qua ratίone editionem confeciBSet, ίn ίlla de vita et scriptis Porphyrii dissertatione p. 73 his verbis indicavit: ,,In Theologicis primo Joco constituo Iibellum τών πρδς τά νοητά άφορμών ... illum triplo nunc auctiorem habes ex Vaticana bibliotheca, ubi hactenus delituit. Sed ne sic quidem integrum eBSe arguunt ea, quae Stobaeus ίη eclogas suas inde retulit et a me primae partί suo quaeque loco inseruntur, quorum tamen pleraque ίn Lolino codice postea reperi." miramur autem, quod pleraque capita, quae ex Stobaeo desumpserat, ίn v se repperisse dicit. nam solum caput 39 et ίn v et ίn Stobaei codicibus exsta.t, cum in U et in Victorii editione desit. 4) Editionem his verbis concludit: , ,Candide lector! Cetera absolvere non Iicuit, dum longum iter ίn ultimam Sarma.tiam proficisci cogor. Sί Deus vitam et sanitatem dederit, commodiore tempore reliqua pertexa.m. Vale!" vide ea, quae Heseler !. 1. p. lOsq. ex epistulίs eius excerpsit. 5) Cf. Boissonade 1. 1. p. 275 et Heseler 1. 1. p. 10. μοvσικij,

LVI

PRAEFATIO

eam reddidisset, ex Latina interpretatione cognoscitur. magna enim cum diligentia Porphyrii verba vertens haud raro significavit, quid in Graecis corrigendum esse sentiret. Νοη meliorem, sed peiorem reddidit Ι. Valentinus Ηο. 2 Holstenii editionem, quam anno 1655 Cantabrigiae iterandam curavit.1) paucis enim mendis remotis multa depravavit aut perperam mutavit. Editione Cantabrigiensi F. Creuzer usus est, ut Plotini Cr. operibus anno 1855 iterum editis Sententias praeponeret.2) qui codices ποπ inspexit, sed primus omnia quae apud Stobaeum exstant capita comparans textum multis locis emendavit. qua in re ad duo priores Stobaei libros conferendos Heerenii editionem, ad duo posteriores Gaisfordii adhibuit. nonnulla ex Plotino correxit et in praefationem locos similes collegit, qui tamen plerique ad rem explicandam minus apti sunt. neque probanda est opinio eius, qua Sententias illa επιχειρήματα esse contendit, quae Porphyrius vit. Plot. 26, 36 commemoravit.3) emendationes eius, quamvis paucas in textum recipias, Mommert (p. ΧΧ) nimis severe vituperavit. Holstenii translationem Latinam F. Creuzer ita non mutavit, ut Latina Graecis saepe non respondeant.

1) Epictetί Phίlosophi Stoici Enchiridion .... Hieronymo Wolfio interprete , , , .. Item Porphyrii .... de abstinentia .... Eiusdem Iiber de vita Pythagorae. Et Sententiae ad intelligibilia ducentes. De antro nympharum, quod ίn Odyssea describitur. Lucas Holstenius Hamburgensίs Iatine vertit. DiBBertationem .... adiecit. Cantabrigiae. Εχ celeberrimae Academiae Typogra.pheo. 1655. 2) Plotinus, Enneades .... iterum ediderunt Frid. Creuzer et Georg. Henr. Moser, primum accedunt Porphyrii et Procli institutiones et Priscia.ni phίlosophi solutiones. Parisiis 1855. 3) Cf. Mommert p. XXV sq.; vestigia. eorum ίn a.ltera. parte theologia.e Aristotelis, quae dicitur, exsta.re videntur; cf. Η. R. Schwyzer, RE ΧΧΙ, co!. 500sq., et Ρ. Thillet, Indices porphyriens dans la «Theologie d'.Aristote», ίη: Le neoplatonisme (Colloques internationa.ux du Centre Nationa.l de \a Recherche Scientifique), Paris 1971, p. 293- 302. LVII

PRAEFATIO

Primam criticam, quam dicunt, editionem Β. Mommert auctore Guilelmo Κroll paravit atque anno 1907 hac in Bibliotheca Teubneriana pervulgavit. 1 ) is prhnus, quae inter codices intercederet ratio, investigare conatus varias lectiones apparatu critico comprehendit, cum aliorum, tum Plotini locos similes collegit, verborum indicem adiecit. cum Stobaei memoriam Sententiarum codicibus, inter hos autem codicem ν reliquis praestare intellexisset, meliorem plerumque lectionem selegit. at in editione praeparanda et perficienda nhnis neglegens fuit. nam quod codices Ν ef non invenit, catalogis mendosis aut nondum confectis facile explanatur, sed nihil habet excusationis, quod codices \\ί abd praetermisit. in codicibus autem excutiendis 2 ) et in prioribus editionibus adferendis mirum quam multa omisit aut perturbavit. praeterea, cum ea, quae in codice U non ab ipso librario correcta sunt, in coniecturarum loco habenda esse ideoque ceteros omnes praeter ν codices ex U pendere non perspexisset, apparatum criticum vilibus lectionibus oneravit et magnum illarum coniecturarum numerum in textum recepit. eas quoque coniecturas, quas Guilelm.us Κroll magister proposuerat, parum caute admisit. subtilissim.ae enim. et acutisshnae sunt, sed haud omnes necessariae. 1 quae vero cum de titulo et consilio Sententiarum. (p. XXV u. ad ΧΧΧΠ), tum de capitum ordine ac dispositione (p. XX-XXIV) disseruit, a viris doctis ita probata sunt, ut nobis iteranda non sint.3) Mommertii editionem, post-

Μο.

1) Porphyrii sententiae ad intelligibilia ducentes, praefatus recensuit testimoniisque instruxit Β. Mommert, Lipsiae MCMVII. - praefationem Joco diBBertationis inauguralis conscripserat. 2) Monendum tamen est codices Uvl a Guilelmo Κroll collatos esse; cf. Mommert p. ΙΧ. 3) Exempli causa o.dferantur F. Heinemann, Plotin, Leipzig 1921, p. lOOsqq.; R. Beutler, RE ΧΧΙΙ, col. 286; Η. R. Schwyzer, RE ΧΧΙ, col. 508 sq. adde censuras Mommertii editionis infra p. LIX adn. 1 commemoratas.

LVIII

PRAEFATIO

quam a nonnullis m.agis laudata quam vituperata est1), Ρ. Heseler mendis plenam et reficiendam esse severe, sed numquam fere iniquum in modum demonstravit.2) Quinquaginta fere annis antequam Victorius textum Fic. Graecum edidit, Marsilius Ficinus interpretationem Latinam Sententiarum anno 1497 Venetiis typis mandavit.3) cuius exem.plar ipsius Ficini manu scriptum hodie superest in codice Vallicellano F 20, ff. 144Γ-148Γ. 4 ) vertit autem Ficinus non omnia, sed quae classis r tradit capita 1-8, 10-13, 15-28, 30-31. cum, quo codice usus esset, nullam mentionem fecerit, codicum et translationis proprietates comparari necesse est, ut Graecum eius exem.plar reperiatur. quia autem capita classis r trans1) Cf. Η. F. Miiller, Berl. PhHol. Wochenschr. 27 (1907) 900 u. ad 903; C(rδnert?), Liter. Zentralblatt 1907, col. 1056sq.; My (Mondry Beaudrouin), Rev. critique 42 (1908) 203; R. G. Bury, Class. Rev. 23 (1909) 137; J. Bidez, Byz. Zeitschr. 18 (1909) 186-190. 2) Zu Porphyrius' Schrift άφορμαί πρός τά νοητά, WiBBenschaftliche Beilage zum Jahresbeήcht des kδnigl.Gymnasiums zu Κreuznach, Leipzig 1909; cf. J. Draseke, Wochenschr. fiir KlaBB. Philol.50 (1909) 1370sq. 3) Iamblichi de mysteriis .... Proclus in Platonicum Alcibiadem .... Proclus de sacrificio et magia. Porphyrius de divinis atque daemonibus. Synesius Platonicus de somniis .... Venetiis mense Septembri MIIID. In aedibus Aldi. - cf. L. Hain, Repertorium Bibliographicum ΙΙ 1, Stuttgartiae et Lutetiae Parisiorum 1831, p.153sq. (η. 9385); Ρ. Ο. Κήsteller, Supplementum Ficinianum, Florentiae 1937, vol. ΙΙ, p. CXXXIV; Sicherl l. l. (supra p. VI adn. 2) p. 186 sq., ubi posteriores editiones enumerantur. - de iis interpretationibus, quas Ε. Vacherot (Histoire critique de l'ecole d'Alexandrie, tome ΙΙ, Paris 1846, p. 14- 55), F. RavaiBBon (EBBai sur la Metaphysique d'Aristote, tome ΙΙ, Paήs 1846, p.467-475), Α. Ε. Chaignet (Histoire de la psychologie des Grecs, tome V, Paris 1893, p. 56-63), Α. Richter (trber eine philosophische Propadeutik aus der Schule der Neuplo.toniker, Zeitschr. fiir Philos. und philos. Κritik 52 (1868) 238- 244, et 53 (1868) 123-154) Sententias neque ad verbum neque integras in sermonem patrium vertentes libris suis inseruerunt, hic disputare nolui. de Holstenii et Fogerollii translationibus supra p. LV sqq. disserui. 4) Ficini manum primus agnovit, codicem diligenter descripsit Sicherl 1. 1. (supra p. VI adn. 2) p. 24-27.

LIX

PRAEFATIO

PRAEFATIO

tulit, non m.iram.ur, quod m.enda huius classis vertendo iteravit, velut

Ioannis Scutariotae scripti sint, eius qύi non m.odo Vallicellani partem. Graecam., sed alios quoque quibus Ficinus usus est codices confecit. 1 ) varia scripturae forma et m.utationes atramenti produnt Ficinum. interpretationem. iterum. atque iterum. retractavisse. in m.arginibus adnotationes et explicationes com.pendiis, quibus solebat, cognitu difficillim.is scriptas adiecit 2 }, singula capita inscriptionibus, quas Aldinus iteravit, affecit. translatio autem typis expressa hic illic m.endosa est, cum. Ficinus operam. typographi adsidue observare prohibitus sit.3) epistula a. d. VIII Id. Ian. anni 1489 ad Franciscum. Bandini m.issa se Porphyrii translationem. perfecisse nuntiavit. quam. una cum. Pselli, Procli, aliorum. operibus in Latinum. conversis cardinali Ioanni Mediceo dedica vit. 4) proximis annis non m.odo typis descripta, sed etiam. libris m.anu scriptis divulgata est. innotuerunt viris doctis codices hi: Laurentianus 82, 15, saec. XV, ff. 129r u. ad 143r (η 5 ); Laurentianus Strozzi 97, m.ense Iulio anni 1491 a Luca Fabiano confectus, ff. 151r-157v8 ); Parisinus suppl. Graecus 212, saec. XV, ff. 212r-219v1 ).

8,6-7

11, 2-3

' έν ζωή παρ' έαvτης έχούση τό ζην και

κεκτημένη τό εlναι γ: ,,in vita habente a se ipsa vivere atque esse sim.iliter possidente" Ficinus άλλά μή δν - κίνησις μή δν om.. γ Ficinus

illo uno loco, quo Graeca exscripsit, classis γ reddidit: 7, 2

προβάλλεσθαι

cett.:

ortlιographiam.

προβάλεσθαι γ

Fici-

nus leviora quaedam. m.enda sua certe m.ente ac ratione correxit, velut 11, 8 16, 4

cett.: μόνον γ ,,m.aneat" Ficinus cett.: άπ0ν U άφαlρ. ον Ν 11 9 άλλ' ή α Btob. : άλλά W 11 15 έκλήθησαν καl τlμιοι α

p. 27:

4 αvτijς α Btob.: αύτijς W 11 9 ιί'>ν Μ fίv Β

p.28:

3 σvστροφήΒ Ι dνδρεlaωMPselI.b,v.l.inPlot. 11 4 σοφlαν Μ Β I γιγνώσκωv Btob. 11 δ' 2 Β 11 6 άvδρεlα ω, v. 1. in Plot. 11 13

p. 29: 2 παραδειγμάτων Β 5 δ' οlκείοv Μ Β

δέ ώς ψυχής α

6 δέ Btob.: δ' α Ι κινείσθαι Ν 11 8 πάθους Ρ

positionis μετ' forma. ter (21, 11. 14; 22, 8) confirmatur. iis autem locis, ubi vis verbi non satis perspicua. eBBe videbatur aut editores a.liter iudica.verant, rem in a.pparatu critico explica.vi. ra.tionem Plotini codicum, qui maiorem videlicet a.d rem iudicandam copiam exemplorum suppeditant, investigat Η. R. Schwyzer, Mus. Helv. 26 (1969) 260, adn. 17; cf. etiam Ε. Mayser, Grammatik der griechischen Pa.pyri ΙΙ 2, Berlin/Leipzig 1934, p. 71-73.

LXVIII

W

p. 13: 13 Ή om. Ν rel. rubr. p. 14: 3 μηδέ U Btob.: δέ NPC μέν δέ Nac (μέv eras.) 11 11 dγέvητα uPC: dγέννητα α (v eras. ux) Ι dγενήτως UPC: άγεvvήτως; α (ν eras. ux)

rel. rubr.) 1

ins. pι-2Β)

2 δέ α: δ'

p.12: 4

p. 20:

11 6 σvγκιρναται U 11 1 ο Ή μένω FPC (' Η om. W pac rel. rubr., a.dd. F 2 ): Ή μέν γάρ ή pac Ή μέv γάρ ppc (ή2 del. Ρ 2 ) 11 11 τι W Btob.: τt έστιν α p. 3: 2 dφij uac (spir. mut. U 2) 11 6 ·ο ur APC: ~ ΝΓ om. w (rel. rubr.) BAac ("Ο add. Α 2 Β) Tr I έδέησεν 1 A 11 C (ε del., a.cc. mut.A 2 ) p. 4: 1 δέ αtJτην W Α Tr δ' έαvτην 811 2 δ' έαvτην 8 Α δέ αύτηv Tr 11 10 άνεvνοήτως U Psell.: άvενοήτως WN

p. 5:

4 δέα: δ'

8 γιγvόμεvοv W 11 12 ιiπολήψει W

p. 19: 15-17

APPENDIX LECTIONVM p. 2:

p.10: p. 11:

I

p. 30: 5 άλλοι γάρ om. α (spatium 10 fere litt. in U et Ν) om. α 11 7 πρdς τάς πρακτικάς της κατά φύσιν α p. 31: 5 καί om. ΜΒ

11

περιλαμβάνεσθαι

p. 32:

11

6 μέν

7 κατά om. α 11 12 πόσου Α (prob.) Β 1

W

5 πράγματι ωΜ APC; σώματι Aac (σώματι del., πράγματι ins. Α 18 ) Bec (σω in ra.s.) 11 6 αtJτόν UA (prob.) 11 10 ποιεί α Btob. 11 11 γιγvόμεvος W 11 14 αύτόν W

LXIX

PRAEFATIO

PRAEFATIO

p. 33: 2

τις

(ο

p. 34: 4

om. W Ι παραλαμβάνοι WUPC Stob.: s. 1., ι infra 1. add. uι-2)

πάντα α I περί

12 τώνοm.W 16 παρ' ών α

p. 37:

παραλαμβάνει α

ll

om. α 11 7 σιτlων α 11 11 βούλεσθαι W 11 13 σvμπαθώςW I dπροσεκτώςΜΒ I ώςΒΙΙ

8 ή Ν (coni. Κroll Μο.): ή U 11 12 dορlστων α, 13 κρατείται Ν 11 16 εί U: είς Ν

corr.

Ηο. 11

p. 39: 6 περιλαβών wac (prob., in ων scr. ον W1) Ν 11 7 αιJτοiίι W p. 40: 22 όντι α: ότι sic W p. 41: 10 οιJδέ α; οιJδ' W 11 12 ένεργεlαις iteravit W p. 42: 5 πεπλήθvται W 11 6 αιJτώ W 11 8 λαβών α 11 16 αιJτή α Plot.: έαvτή Stob. p. 43: 1 ούδ' Stob. 11 2 αύτάς Stob. 11 5 οιJδέ αί έπιστήμαι U* 11 10 κaί 1 aFacp: δέFPC(καίradendoinδέmut.) 11 16 οίον Stob.

ll

13 οϋτως

Stob. p. 44:

3 έπεισελθών Ν 11 7 κεκράτηκεν Ρ 11 16 δλη Ρ

p. 45:

1 ϋλη F 11 4 αύτώ 1 α I ύποστάν Ρ 11 7 έαvτής Stob. 9 πρώτον γνόντες U Stob.: προγνόντες Ν Ι ήνοίξαντο Ν

p. 47: 3

αιJτότητι Ρ 11 5 διαπεφορείσθαι

Stob.

1 γιγνόμενον

\V F

11

9 dέναον wac (ν ins. WΙΒ), v. 1. in Plot.

p. 54: 13 αύτώ Ρ 11 15 (spir. ins. Ρ 28 } p. 55:

ιο σviiεύνοvσα

p. 56:

ιι αυτόν Ρ

p. 59: 16

sic

dφήρειται Ρ 11

20 ούχενούμενοv

sic pac

Ρ

κεφαλεούμενος W,

corr.

ν

Quae ed.itores ideo coniecturis im.mutavisse apparet, quod cod.ices, qui veram lectionem tradunt, ignorabant, quaeque typographorum ex erroribus orta esse manifestum est, ea proferre nolui 1 ), emendationes autem, quae 1) Exempli causa hos adfero locos.: 9, 13 hyparchetypi α et Stobaei codicum lectio τοiίτο λεγούσης Plotini codicibus comprobatur. non habui igitur, quam ob rem apparatum criticum coniecturis τοiίτο θελούσης (Meineke), τούτο κελεvούσης (Usener), τούτφ ένούσης (Wachsmuth) onerarem. 46, 18 verbo λvτόν in Stobaei codicibus corrupto Stobaei editores codicem W ignorantes locum variis coniecturis emendare studuerunt, quas

LXX

cod.icibus postea repertis confirmantur, interdum commemoravi. ubicumque vero aliam atque omnes aut plures ed.itores lectionem in textum recepi aut iud.icia ed.itorum memoratu d.igna visa sunt, rationem, quam Ρ. Henry et Η. R. Sch,vyzer ingressi sunt, imitatus variis cod.icum lectiopibus sigla ed.itionum adposui. quod sic institui, ut, quid ed.itiones ηοη commemoratae habeant, ex adnotationum ratione colligere possis. adnotatio γάρ om. 8tob. Oant. Wachsm. (43, 9) igitur ind.icat omnes Sententiarum ed.itiones, quae in hoc capite adsunt (Ηο. Cr. Μο.), et Stobaei ed.itiones Heer. Gaisf. 11fein. illud γάρ ηοη omisisse. Haec ed.itio anno 1970 Ord.ini Am.plissim.o Philosophorum in Universitate Bonnensi ad summos in philosophia honores rite impetrandos proposita est. quam ut ad Bibliothecae Teubnerianae normam accommodarem, praefationem vernacula lingua conscήptam in Latinum converti, nonnulla retractavi aut correxi, ind.ices ad.ieci. in ed.itione paranda Ioannem Rudolfum Schwyzer exim.ia liberalitate me ad.iuvisse confi.teor. qui ηοη modo commentariolum de Porphyrii Sententiis, quod ed.iturus est, benigne mihi transmisit, sed etiam de permultis locis mecum disputans haec comprobavit, illa d.issuasit, ipse emendationes proposuit. grato animo commemoro etiam Ioannem Herter, praeceptorem summe venerandum, et Hermannum W alter, qui alius alio modo ed.itionem emendare studuerilnt. maximam autem habeo gratiam Ernesto Vogt praeceptori, auctori, ad.iutori qui, ut Porphyrii Sententias ederem, exhortatus in opera absolvenda et perpolienda consilio auxilioque semper adfuit. Thessalonicae, mense Maio 1973

E.L.

commemorare operae pretium non est. denique manifestum est non consilio, sed neglegentia apud Mommertium verba διά δέ κατάληψις (15, 3-4) omiBBa et 54, 6 δοξάσει falso pro δοξάσαι scriptum eBBe.

LXXI

CONSPECTVS NOMINVM

CONSPECTVS NOMINVM von Albrecht Aubin

ΕΤ

LIBRORVM 1)

Μ. von Albrecht, Das Menschenbild in lamblich~ Darstellung der pythagoreischen Lebensform, Antike und Abendland 12 (1966) 51-63 Ρ. Α. Aubin, Le probleme de la conversion, Paris 1963

C. Bίi.umker, Das Problem der Materie, Franlς­ furt 1890 Plotin, thιer Ewigkeit und Zeit (Enn. 1117), Beierwa.ltes iibersetzt, eingeleitet und kommentiert von W. Beierwa\tes, Frankfurt 1967 R. Beut\er, Porphyrios, RE ΧΧΙΙ (1953), col. Beutler 257-313 Beutler-Theiler Plotins Schriften, iibersetzt von R. Harder, Neubearbeitung mit griechischem Lesetext und Anmerkungen, fortgefiihrt von R. Beutler und W. Theiler, vol. 1-VI, Hamburg 1956-1971 ,,Porphyrii sententiae ad intelligibilia ducentes, Bidez ed.B.Mommert'',Byz.Zeitschr.18(1 909)186-190 G. J. Bobonis, Memory in Plato, Aristotle and Bobonis Plotinus, Diss. Claremont 1969 Marinus, Vita Procli, ed. J. F. Boissonade, in: Boissonade Procli opera inedita, ed. V. Cousin, Paris 1864 F. Bόmer, Der lateinische Neuplatonismus und Bόmer Neupythagoreismus und Claudianus Mamertus in Sprache und Philosophie (Klass.-Philol. Studien 17), Leipzig 1936 Ρ. Boyance, Note sur la φρουρά platonicienne, Boyance Rev. de Philol. 37 (1963) 7-11 Bίi.umker

Courcel\e C(rόnert?)

Cumont1

Ρ. Courcelle, Tradition platonicienne et chretienne du corps prison, Rev. Et. Lat. 43 (1965) 406-443 ,,Porphyrii sententiae ad intelligibilia ducentes, ed. Β. Mommert", Liter. Zentralblatt 1907, col. 1056-1057 F. Cumont, Comment Plotin detourna Por. phyre du suicide, Rev.Et.Gr.32 (1919) 113-120

1) Veterum scriptorum editiones in indice auctorum (p.60sqq.) la.uda.ntur.

LXXII

ΕΤ

LIBRORVM

Cumont2

F. Cumont, Recherches sur le symbolisme funeraire des Romains, Paris 1942

Deubner

L. Deubner, Bemerkungen zum Text der Vita Pythagorae des lamblichos (Sitz.-Ber. Preuss. Akad. Wiss. 1935, 19), Berlin 1935 Proclus, The Elements of Theology, a Revised Text with Translation, lntroduction and Commentary by Ε. R. Dodds, Oxford2 1963 Η. Dόrrie, Porphyrios' Symmikta Zetema.ta (Zetemata. 20), Miinchen 1959 Η. Dόrrie, 'Υπόστασις, Wort- und Bedeutungsgeschichte (Na.chr. Gesellsch. WiBB. Gδttingen 1955, 3), Gδttingen 1955

Dodds Dόrrie 1 Dόrrie 2

FestugiόreΙ

Festugiere2

Geudtner Guitton Hadot Hager H.-S. Henry1 Henry 2 Henry 3 Kalbfleisch

Κirchhoff in

specimine Κissling

Α. J. Festugiere, La revelation d'Hermes Trismegiste, vol. 1-IV, Paris 1944-1954 Α. J. Festugiere, L'ordre de lecture des dia.logues de Pla.ton a.ux veιv1e siecles, Mus. Helv. 26 (1969) 281-296 Ο. Geudtner, Die Seelenlehre der chaldίi.ischen Orakel (Beitrίίge zur Kla.BB. Philol. 35), Meisenheim 1971 J. Guitton, Le temps et l'eternite chez Plotin et Augustin, Paris 3 1959 Ρ.

Ha.dot, Porphyre et Victorinus, vol. 1-11, Paris 1968 F. Ρ. Hager, Die Materie und das Bδse im antiken Platonismus, Mus. Helv. 19 (1962) 73-103 Plotini opera, ed. Ρ. Henry et Η. R. Schwyzer (editio maior), vol. 1-111, Paris/Bruxelles 1951 u. ad 1973 Ρ. Henry, Un ,,hapax legomenon" de Plotin, Melanges Bidez 11, Bruxelles 1934, p. 475-485 Ρ. Henry, Plotin et \Όccident, Louvain 1934 Ρ. Henry, Etudes plotiniennes 1,: Les etats du texte de Plotin, Paris/Bruxelles 1938 Die neupla.tonische, fίi.lschlich dem Galen zugeschriebene Schrift Προς Γαϋρον περl τού πώς έμψvχοϋται τά έμ{Jρvα, herausgegeben von Κ. Kalbfleisoh (Abh. Akad. Wiss. Berlin, phil. hist. ΚlaβΒθ 1895), Berlin 1895 Plotinus, De virtutib,us et adversus Gnosticos libelli (Enn. 1 2 et 119), specimen editionis novae ed. Α. Kirchhoff, Berolini 1847 R. C. ΚiBBling, The όχημα-πνεύμα of the NeoPlatonists and the De lnsomniis of Synesius of Cyrene, Am. Journ. Philol. 43 (1922) 318- 331

LXXIII

CONSPECTVS

Kremer Κroll

Lampe Lang Lewy van Lieshout Longo LSJ

Martano Meineke Merki

Mondolfo C. W. Miiller Η.

F. Miiller

Pepin1 Pepin

2

Pepin3

Pohlenz

LXXIV

NOlΊΠNVl\I ΕΤ

LIBRORVM

Κ. Κremer, Die neuplatonische Seinsphilosophie und ihre Wirkung aufThomas von Aquin, Leiden 1966 coniecturae Guilelmi Κroll a Mommertio laudatae Α Patristic Greek Lexicon, ed. by G. Η. W. Lampe, Oxford 1961-1968 W. Lang, Das Traumbuch des Synesius von Kyrene, Tiibingen 1926 Η. Lewy, Chaldaean Oracles and Theurgy (Rech. d'Archeol., de Philol. et d'Hist. 13), Le Caire 1956 Η . van Lieshout, La theorίe plotinienne de la vertu, Paderborn 1926 Ο. Longo, Coniectanea, Maia 9 (1957) 282 u. ad290 Α Greek-English Lexicon, compiled by Η. G. Liddell and R. Scott, New Editίon by Η. S. Jones, Oxford 1940

G. Martano, 11 concetto di materia nelle dφορ­ μαl porfirίane, Riv. crίt. Storia Fίlos. 5 (1950) 277 - 280 Α. Meineke, Kritische Blatter, Philologus 14 (1859) 39-40 Η . Merkί, Όμοlωσις θεφ. Von der platonischen Angleichung an Gott zur Gottahnlichkeit bei Gregor von Νyθθa (Paradosis 7), Dίββ. Freiburg i. d. Schweiz 1952 R. Mondolfo, L'infinito nel pensίero dell'antichita c\assica, Firenze 1956 C. W. Miiller, Gleiches zu Gleichem, Ein Prinzip friihgriechischen Denkens (K\ass.-Philol. Studien 31), Wiesbaden 1965 ,,Porphyrii sententiae ad intelligibilia ducentes, ed. Β. Mommert", Berl. Philol. Wochenschr. 27 (1907) 900-903

J. Pepin, Theologie cosmique et theologie chretienne, Paris 1964 J. Pepin, Plotin et les mythes, Rev. Phi\os. de Louvain 53 (1955) 5-27 J. Pepin, Elements pour une histoire de la re\ation entre l 'intelligence et l 'intelligible chez Platon et dans le neop\atonisme, Rev. Philos. 146 (1956) 39-64 Μ. Pohlenz, Die Stoa, Geschichte einer geistigen Bewegung, Gδttingen• 1964

CONSPECTVS NOMINVM

Schissel

Schneider Schwyzer1 Schwyzer 2 Schwyzer3 Schwyzer• Solignac

Theiler1

Theiler: Theiler3 Theiler4 Treu Verbeke Usener Usenermg

Witt Zintzen

ΕΤ

LIBRORVM

Ο. Schίθθel von Fleschenberg, Marinos von Neapolis und die neuplatonischen Tugendgrade (Texte und Forsch. zur Byz.-Neugr. Philol. 8), Athen 1928 Α. Schneider, Erkenntnis des Gleichen durch Gleiches, Beitrίi,ge zur Gesch. der Philos. des Mittelalters, Suppl. ΙΙ (1923), p. 65-73 Η. R. Schwyzer, Zu Plotins Interpretation von Platons Timaeus 35Α, Rhein. Mus. 84 (1935) 360-368 Η. R. Schwyzer, Sίeben απαξ εlρημένα bei Plotin, Mus. Helv. 20 (1963) 186-195 Η. R. Schwyzer, Nachlese zur indirekten V'berlieferung des Plotin-Textes, Mus. Helv. 26 (1969) 252-270 Coniecturae, quas Η. R. Schwyzer litteris mecum communicavit Α. Solignac, Reminiscences plotiniennes et porphyrίennes dans le debut du De ordine de S.Augustin,Archives de Philos. 20 (1957) 446-465 W. Theiler, Porphyrios und Augustin (Schriften der Kδnigsberger Gelehrten Gesellsch. 10), Halle 1933 (= W. Theiler, Forschungen zum Neuplatonismus, Berlin 1966, p. 160-248) W. Theiler, Die Vorbereίtung des Neuplatonis• mus (Problemata 1), Berlin 1930, 2 1964 ,,Ο. Schissel von Fleschenberg, Marinos von Neapolis und die neupla.tonischen Tugendgrade", Gnomon 5 (1929) 307- 317 ,,Ρ. Courcelle, Recherches sur les Confeθθίons de S. Augustin", Gnomon 25 (1953) 113-122 Κ. Treu, Synesios von Kyrene, Ein Kommentar zu seinem Dίon (Texte und Unters. zur Gesch. der altchristl. Lit. 71), Berlin 1958 G. Verbeke, L'evolution de la doctrine du pneuma, Paris/Louvain 1945 Coniecturae Hermanni Usener a Wachsmuthio (cf. Stobaeί editiones) allatae coniecturae ab Hermanno Usener in margine editionis Gaisfordianae adscriptae, quod exemplar in seminario philologo Bonnensi adservatur R. Ε. Witt, Albinus and the History of Middle Platonism, Cambridge 1937 C. Zintzen, Rδmisches und Neuplatonisches bei Macrobius, ίη: Politeia und res publica, Gedenkschrift R. Stark (Palingenesia 4), Wiesbaden 1969, p. 357-376

LXXV

SIGLA υ3-4

incertum, utrum tertia an quarta manus manus incerta καl primum in linea καl 1 μ2 littera μ iterum in verbo, de quo agitur, obvia. omnes Sententiarum editores lectionem codicis U* nominati receperunt1 ) omnes Stobaei editores lectionem codicis nominati F* receperunt Ηο.* Sententiarum editiones posteriores cum editione nominata consentiunt Vi.-Cr. consensus editorum inde a Victorio usque ad Creuzerum Heer.-Mei1i. consensus Stobaei editorum inde ab Heerenio usque ad Meinekium Plot. lectio fontis aut testimonii, cuius verba in fontium a.ut testimoniorum apparatu laudantur cf. Psell. fons aut testimonium lectionem praecedentem confirmat [ ..... ] lacuna quinque fere litterarum rasura unius litterae

ux

COMPENDIA acc. add. adscr. coll. coni. corr. del. dubit. eras. e.g. fort. ins. interp. lac. litt.

1.1.

accentus addidit adscripsit collato, col\atis coniecit, coniecerat correxit delevit dubitavit erasit exempli gratia fortasse inseruit interpunxit lacuna littera, litterae loco in apparatu aut fontium aut testimoniorum laudato

mut. om. prob. probav. rel. rubr. ras. sc. scr. secl. spir. suppl. s.l. s.v. suspic. transp. v.l.

mutavit omisit probabiliter probavit relinquens rubricatori rasura scilicet scripsit seclusit spiritus supplevit supra lineam sub voce suspicatus est transposuit varia lectio

** (} ο

tt

in textu lacuna in codicibus obvia delenda addenda locus nondum sanatus vel nondum explicatus ίn

SIGLA

cf.

fontium et testimoniorum. apparatibus fons aut testimonium re atque verbis Sententiarum textus simillim.um locus similis ad verborum aut doctrinae explicationem adhibendus

in apparatu critico

u

uac UPC

uec

ur

u1mgre

librarius in scribendo ante correctionem post correctionem, cuius auctor aut nominatur aut ignoratur librarius e correctione (incertum, quid antea scriptum sit) librarίus minio usus prima manus (ipse librarius) in margine, praemiββo

γρ(άφεται) UΙΒ

u2

• U3

LXXVI

prima manus supra lineam altera manus tertia manus

SENTENTIARVM EDITIONES Vi. Fog. Ηο.

Cr. Μο.

Ρ. Victorius, Florentiae 1548 F. de Fogerolles, Lugduni 1620 L. Holstenius, Romae 1630 ( = brigiae 1655 (= Ηο. 2 ) F. Creuzer, Parisiis 1855 Β. Mommert, Lipsiae 1907

Ηο. 1 )

et Canta,.

1) Asteriscus in capitibus 1-8, 10-13, 15- 28, 30-31 editiones Vi. Ηο. Cr. Μο., in reliquis vero Ηο. Cr. Μο. designat. LXXVΠ

SIGLA

SENTENTIARVM TRANSLATIONES QVAE ADHIBENTVR Fic. Ho.v Taylor Leveque

Μ. Ficinus, Venetiis 1497 L. Holstenius, Romae 1630 Th. Taylor, Londinii 1823 Ε. Lύvι\que, Parisiis 1857

ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ ΑΦΟΡΜΑΙ ΠΡΟΣ ΤΑ ΝΟΗΤΑ

STOBAEI EDITIONES QVAE ADHIBENTVR Oant. Heer. Gaiaf. Mein. Wach81n.

librorum duorum priorum G. Canter, Antverpiae 1575 Η. L. Heeren, Gottingae 1792-1801 Th. Gaisford, Oxonii 1850 Α. Meineke, Lipsiae 1860-1863 C. Wachsmuth, Berolini 1884

Gean. 2 Gaiaf. Mein. Henae

librorum duorum posteriorum C. Gesner, Basileae2 1549 Th. Gaisford, Oxonii 1822 Α. Meineke, Lipsiae 1855-1857 Ο. Hense, Berolini 1894-1912

1 Παν μέν σώμα έν τ6πιp, ουδέν δέ τών καθ' αύτά άσωμάτων fι τοιούτον έν τ6πιp.

2 5

c. 1-2 cf. infra

SENTENTIARVM CODICES

w u Ν α

ω

recc. V

Marcianus Graecus 519 saec. XV med. Vaticanus Graecus 237 saec. XIV ex. Neapolitanus ΙΙΙ Ε 19 saec. XV med. hyparchetypus codicum U et Ν archetypus codices recentiores ex U derivati Vaticanus Graecus 1737 saec. XVI STOBAEI CODICES

Neapolitanus ΙΙΙ D 15 (Farnesinus) Ρ Parisinus Graecus 2129 cod. Aug. codex Augustanus, nunc Monacensis Graecus 396 s Vindobonensis phil. Graecus 67 Scoήalensis Σ. ΙΙ. 14 (Graecus 94) Μ Α Parisinus Graecus 1984 Β Bruxellensis 11360 Tr codices Trincavelliani Stob. Stobaei codicum consensus F

LXXVIII

Τά καθ' αύτά άσώματα, αύτψ φ κρείττονα παντ6ς έστι τ6που, πανταχfl έστιν, ού διαστατώς, άλλ' άμερώς.

saec. XIV saec. XV saec. XV saec. Χ saec. ΧΙ/ΧΙΙ saec.XIII saec. XIV ίη.

ο.

33

1-2 cf. schol. in Plot. VI 9, 8, 3-5: ώς καl Πορφύριος έν τοίς περl νοητών dφορμών α' (vide ad 58, 20-22 et Henry3 p.373); Psell. εlς τό καν τις οίηται άπλής είναι φύσεως (in Greg. Naz. or. 45, 3) f. 9v 1. 28: ού δή καl Πορφύριος έν ταίς πρός τά νοητά μέμνηται dφορμαίς, de aurea catena p. 217, 22-23: φησί γάρ έκείνος (sc. Πορφύριος) έν οlς τάς των νοητών dφορμάς ύποτlθεται (vide ad ο.13) 11 c.1-2 - Psel!.a εlς τό ρητόν τού 'Ιώβ p.184,2 - 9: φήσοv­ σιν ήμίν ίσως 'Έλληνες ότι παν μέν σώμα έν τόπφ, ούδέν δέ των καθ' αύτά dσωμάτων, καθό τοιούτον, έστίν έν τόπφ, καl ότι τά καθ' αύτά dσώματα πανταχή πεφύκασιν εlναι, τόπφ μή περιγρα­ φόμενα ... ληρώδης ούτος ό λόγος καl τής Πορφvρlοv πλάνης dμ­ βλωθρlδιον άπογέννημα. 11 5 - p. 2, 6 - PseJJ.b omnif. doctr. 99, 6-7. 11-12: τά γάρ κvρlως dσώματα κρεlττονα παντός εlσι τόπου, c.1-2ω=\Va(=UN)

3-p.2,G -Psell.

1-2 Πορφvρίοv (φιλοσόφου add. Ηο. Cr.) dφορμαί πρός τά νοητά Ηο.•, Πορφvρlοv έκ των (aut έκ των Πορφvρlοv) πρός τά νοητά dφορμών Stob. in lemmatibus passim (vide praef. p. XLIV): Vi. fort. recte, si βι­ Πορφvρίοv τών πρός τά νοητά dφορμών βλlον α' suppleatur (cf. schol. in Plot.) Πορφvρlοv lφοδος εlς τά νοητά W titulus deest in Ν 11 3 μέν om. α 11 4 ή W, cf. PseJI.a et 37, 8: ή τι a• 11 5 αύτώ ώ W Μο.: αύτό ώα αυτό δ Vi.-Cr. Ι κρείττον α 11 6 post έστι add. σώμα,τος καί α, sed cf. Psell. b Ι διαστατώς WUP 0 • : διαστατικώς α (ικ eras. ux)

ur

p.l

Μο.

PORPHYRΠ

SENTENTIARVM

3

Ου παν τό ποιούν εlς lίλλο πελάσει καί άφ'fί ποιεί ιΊ ποιεί,

αλλά καί τά πελάσει καί άφff τι ποιοϋντα κατά σvμβεβηκός

ψαντα fι πέψυκε ρέπειν · καί τοπικώς αυτοίς ου παρ6ντα, τ'fί σχέσει πάρεστιν αυτοίς.

τff πελάσει χρijται.

7 Ψυχή καταδείται πρός σώμα τ'fί έπιστροφ'fί τ'fί πρός τά

4 Τά κα{}' αύτά ά.σώματα ύποστάσει μέν καί ουσίq. ου πάρεστιν ουδέ σvγκίρναται τοίς σώμασι, τ'fί δέ έκ τής ροπής ύποστάσει τινός δυνάμεως μεταδίδωσι προσεχούς

rj

3-8

6

Τά καθ' αύτά ασώματα, ου τοπικώς παρ6ντα τοίς σώμασι, πάρεστιν αυτοίς δταν βούληται, πρός αυτά ρέ­

τοίς σώμασιν.

ο.

5

'

'

'

- ,

'.'k. τα' απ , , avτov , - και' λ vεται δ ε πα'λ ιν δ ια της απα·υειας. .Q ' 5 παυ'Ι

"Ο έδησεν

γάρ ροπή δεvτέραν τινά δύναμιν ύπέ­

rj

8 φύσις, τούτο φύσις λύει, καί δ έδησεν ή

ψυχή, τούτο αυτή λύει· έδησε δέ φύσις μέν σώμα έν ψvχ'fί,

στησε προσεχή τοίς σώμασιν.

5 Ή μέν ψυχή τής άμερίστοv καί (τής) περί τά σώματα ιο μεριστijς ουσίας μέσον τι, δ δέ νοϋς αμέριστος ουσlα ' 1 τα'δ'ε σωματα ' ' p. 2 l\Io. μονον, μεριστα' μονον, αι• δ' ε ποι 6τητες κα,!

τά ένvλα είδη περί τά σώματα μεριστά.

c. 6 cf. SVF II n. 342-343; Plot. 111 8, 2, 3-6. IV 4, 32, 13-22; (Porph.) ad Gaur. ΧΙ 2 p. 48, 26-28 11 c. 7 cf. Plat. Phaed. 66b - 67 a; Plot. 111 6, 5; Porph. abst. 1 30 11 c. 8 cf. infr& c. 28; Plot. VI 4, 15-16 c. 8-9 - Ρseιι.ιι omnif. doctr. 64,3-8: 'Επί μέν τού φυσικού θανάτου τό σώμα λύεται άπό τής ψvχής, έπl δέ τού νοητού ή ψvχή

c. 3-4 cf. infra c. 27 - 28; Plot. VI 4, 3. 1 1, 8, 15-18. 111 8, 2, 27 - 30; Dδrrie 1 p. 87 - 98; Dodds p. 244 11 c. 5 cf. Plat. Tim. 35 &

1- 4; Plot. IV 1, 7-17. IV 2, 1, 29- 46 et 2, 49-55; Taylor ad Plat. Tim. 35 b 1-3; Schwyzer1 ; Dodds p. 297 - 298 καί τοπικώς ου πάρεισι τοίς σώμασι, τfί δέ σχέσει πάρεισιν αυτοίς . . . καί ύποστάσει μέν καί ουσίq. ου πάρεστι τό άσώματον τώ

σώματι, ρέπει δέ ώς πρός αυτό οταν βούληται. cf. Nemes.

nat.

hom. p. 135, 9-136, 1 c. 4 cf. Procl. inst. theol. 81 11 c. 5 - Psell. omnif. doctr. 64, 8- 11: καί ή μέν ψvχή μέση έστί τής άμερίστοv καί τής μεριστής

ουσίας, ούτε γάρ καθαρώς έστίν άμέριστος ώς ό νους ούτε πάντη μεριστή ώς τά σώματα· ό δέ νους πάντη άμερής, τό δέ σώμα πάντη μεριστ6ν. καί al ποιότητες καί τά ένvλα είδη περί τά σώ­ ματα μεριστά. cf. Procl. inst. theol. 190, in Tim. 11 p. 151, 24-

άπό τού σώματος. ή μέν γάρ φύσις έδησε τό σώμα έν τfl ψvχfi· εl μή γάρ κατείχετο τό σώμα ύπό τής ψvχής, διελέλvτο δ.v, οθεν έν τφ θανάτφ λύεται τό σώμα ιiπό ηϊς ψvχής. ή δέ ψvχή lδησεν έαvτήν τφ σώματι διά τών παθών· ή ούν ψvχή έαvτήν λύει ιiπό τού σώματος. - PseIΙ.b encom. ίn Mich. Cerull. p. 341, 5-14: ή

μέν γάρ φύσις σώμα έν τοίς μητρφοις κ6λποις ύφάvασα ψvχfί τούτο προσέδησεν. ή δέ ψvχή μιγείσα η κραθείσα η ουκ οlδ' οτι λέγειν

τφ σώματι δεύτερον δεσμόν πρός αυτό έσχηκε τήν ροπήν τού θελή­ ματος· (διό) (addidi) δύο φύσεις καl δύο δεσμοt, άλλ' έκεί μέν σώ­ ματος πρός ψvχήν, ένταvθα δέ ψvχής πρός σώμα· ώς ούν έκάτερον έδησεν, ούτω καί τήν λύσιν ποιείται. ή μέν ούν φύσις ... τό σώμα τής ψvχής άπολύει έν τφ λεγομένφ θανάτφ, ή δέ ψvχή διά φιλοσο­ φ{ας έαvτήν χωρlζει τού σώματος μελετώσα ου τόν φvσικόν καl σvνεγνωσμένον θάνατον, άλλά τόν ύπερφvή καί κρεlττονα. cf. Aug. doctr. christ. 119, 18-20, 19; Macr. somn. 113, 5-6; Olymp. ίn

Stob. 1 49, 17 p. 343, 14-17 = F Ρ 11 1-G, 10-13 - Psell. 2 ρέφαντα U, cf. Pse[J.b: τρέψοvτα W 11 3 ή UPC: l1 wuιιc (prob., in α scr. η et acc. mut. U 2 ) Ι καί W: άλλά U 11 6 ουδέ] ου γαρ UPC (γάρ U 2 in ras.) 11 7 μεταδίδωσι α: δίδωσι W 11 10 τής add. Wachεm., cf. Psell. etPlot.IV 1,14-15 11 12 τά δέ- μ6νονοm. ω 11 13 περl] κατά U 2 ίn ras. Ι (τά) μεριστά JVachsm.

Phaed. p. 2, 13-18 et 21, 22-22, 8 c.6 α = UN 11 c. 7a = UN Stob. 149,18 p.343,19-20 = FPI\ c.8 ω =Wα(=UN) Stob. IV51,18 p.1069,17-1070,2 =ΒΑΤrΙΙ 6-p. 4, 6 - Pse\l. ι πιϊν om. Ηο. Cr. 11 4 πρός τό σώμα α* Heer. 11 5 ιiπ' αύτοv α: ύπ' αυτού F ύπ' αυτό Ρ I δέ πάλιν om. Stob. Gant. Wachεm. δέ secl. Heer.-Mein. 1 τής άπ' αύτοv ιiπαθεlας α* Heer.-Mein. 11 6 post τούτο ins. καί U 28 Vi.-Cr. 11 7 αυτή] ψvχή Mein. ι δέ φύσις μέv Stob. •: μέν φύσις W Μο. μέν ή φύσις α Vi.-Cr.

2

6

152, 20

c.3 ω

=

WU

II c.4

ω

=

\Vα(=UN) 11

c.5 ω

=

Wα(=UN)

ΒΤ

Porphyril sententlne

3

SENTENTIARVM c. 8-13

PORPHYRII

ψυχή δέ έαvτήν έν σώματι. ψύσις μέν άρα λύει σώμα έκ

11 Αί ασώματοι ύποστάσεις ύποβαlνοvσαι μέν μερlζονται καί πληθύνονται εlς τά κατά ατομον ύφέσει δυνάμεως, ύπερβαlνοvσαι δέ ένlζονται καί εlς τό όμού αντιχωρούσι

ψυχής, ψυχή δέ έαvτήν λύει από σώματος.

9 Ό ,{}άνατος διπλούς, ό μέν οvν σvνεγνωσμένος λυομένου τού σώματος από τής ψυχής, ό δέ των φιλοσ6φων λυομένης τής ψυχής από τού σώματος · καί ου πάντως ό έτερος τώ ~

ι

δυνάμεως περιοvσlq..

12 5

5

'

"

ετερφ επεται.

10 Πάντα μέν έν πασιν, άλλα οlκείως τ'fί έκάστοv ovσlq. ·

1

Ου μ6νον έν τοίς σώμασι τό όμώνvμον, αλλά καί ή ζωή των πολλαχώς. αλλη γάρ ζωή φυτού, αλλη έμψύχοv, αλλη νοερού, άλλη ψύσεως, αλλη ψυχής, lίλλη νού, άλλη τού έπέκεινα · ζ'fί γάρ κάκείνο, εl καί μηδέν των μετ' αυτό παραπλησlαν αvτψ ζωήν κέκτηται.

p.s Μο. έν νψ μέν γαρ νοερώς, έν ψvχ'fί δέ λογικώς, έν δέ τοίς

13

φvτοίς σπερματικώς, έν δέ σώμασιν εlδωλικώς, έν δέ τψ ' ~ \ ' :t > έ επ κεινα ανεννοητως τε και vπεροvσιως.

c. 9 cf. Plat. Phaed. 64c et 67 c-d; CumontΙ; Henry2 p.155sqq.; Theiler4 p. 115 11 c. 10 cf. Anaxag. Β 6; Dodds p. 254; Kremer p. 243-262 11 8 έν νιp: cf. ίnfra c. 22; Plot. VI 7, 11-13 Ι έν φvχfl: cf. infra c.16; Plot. ΙΙΙ 6, 18,24-26. V 7, 1, 7-11 11 11.10 έν δέ τιp έπέκεινα: cf. PJot. V 2, 2, 24-26. VI 7, 32, 12-14 c.10 - Psell. om.nif. doctr. 62, 12-14: καl πάντα μέν έν πίiσιν dλλ' ό μέν νοiίς νοερώς έχει πάντα, ή δέ φvχή λογικώς, τό δJ

φυτόν σπερματικώς, τό δέ σώμα τd είδωλα έχει τών όντων ό δέ

θεός dνεννοήτως καl ύπεροvσlως. cf. lambl. de an. apud Stob. Ι p. 365, 9-19; Syrίan. ίn metaph. p. 81, 38-82, 2; Procl. ίnst. theol. 103, ίn Tim. 1 p. 335, 12-18, in Eucl. p. 91, 24-92, 26; Olymp. ίn Gorg. p. 5, 15, ίn Alcib. p. 214, 14-15 c.8 ω=Wa(=UN)Stob.=SATr 11 c.9 Stob.IV51,18 11 c.10 ω=Wα (=UN) 11 1- 10 -Psell.

p.1073,9-12 =SATr

1 έκ], dπό _suspic. Μein. 11 , 2 λύει fort. delendum Ι dπό \V Stob. *: εκ του α* 11 3-G Ό θανατος - lπεται Stob.: Ό γοiίν {}άνα­ ~ος ... μέν σvνεγνα:σμένος ... dπό ψυχής ... πάντως έτερος έτέρφ επεται Ηο.* nescιo unde sumpta (vide praef. p. LV adn. 5) 11 3 σvνεγνωσμένος S Α, cf. Psell. b: σvνεγνωσμένως Tr φύσει έγνωσ­ μέrος C(r,δnert) 11 7 ]!άντα μέν ~ν πίiσινWPsell.(cf.Iambl.l.l.):

Οvχ όμοιως μέν νοοvμεν (έννοοvμεν UPC, μ eras. et acc. ίn spίr.

mut. 4

u1- 2)

έν πίiσιν α Vί.-Cr. defendίt Bίdez

10 10

Παν τό γεννών τ'fί οvσίq. αυτού χείρον έαvτού γενν{j., καί παν τό γεννη,{}έν ψύσει πρός τό γεννήσαν έπιστρέφει · τών c.11 cf. Plot. V 3, 16, 5- 16. V 8, 1, 26- 31. VI 2, 22, 15-23; Dodds p. 233 11 2 ύφέσει δυνάμεως: cf. (Porph.) ad Gaur. VI 2 p. 42, 18- 21 11 c. 12 cf. Arist. de an. Β 2, 413a 22-26, top. Ζ 10, 148a 26- 33; Plot. 1 4, 3, 15- 40. VI 3, 7, 27-28; (Porph.) ad Gaur. IV 6- 7 p. 39, 10- 29 11 8- 11 cf. Plot. V 4, 2, 16-17 11 c.13 cf. infra c. 30; Plot. V 2; Dδπίe2 p. 68- 72; Dodds p. 193-194 et 218 11 10- 11 cf. Plot. V 1, 6, 37- 50. V 4, 1, 39-40; (Porph.) ad Gaur. VI 2- 3 p. 42, 18sqq. et XIV 3 p. 54, 10-12 11 11 έπιστρέ­ φει: cf. Aubίn p. 193 et paBBίm 11 11 - p. 6, 4 cf. Plot. 1 1, 8, 23- 24. IV 8, 3, 23- 4, 21 et 7, 23- 32. VI 8, 10, 27-35 10 - (Psell. ) de theol. f. 413V 1. 9-11: τό δέ 'πίiν τό γεννών τfl ούσl~ αύτοiί χείρον έαvτοiί γεννί{ ιiρχηγόν έγένετο τιp Άρεlφ ... cf. e. g. Aug. vera relig. 35; Procl. inst. theol. 7 11 11 cf. Procl. inst. theol. 31 et 34 11 11 - p. 6, 41 - Psell. de aurea catena p. 217, c.11 a = UN

11

c.12-13

ω=Wa(=UN)

10-p.6,4

- Psell. ι μέν] καί Vi.-Cr. 11 3 ιiντιχωροiίσι] lίν χωροϋσι Κroll Μο. ιiνα­ χωροiίσι suspic. Μο. probav. Η. F. Miiller, sed exspectaveris αν­ άγονται 11 5 έν om. W I τό om. \V II G φvτοϋ καί αλλη α 11 7 φύ­

σεως W: φύσεως τοiί έπέκεινα α (vide infra) Ι νοiί H.F.Miiller: νοερά ω νοητού BUBpίc. Μο. 11 7.8 ιϊλλη τοiί έπέκεινα om. α 11 8 μετ' \V: παρ' α Vi.·Cr. Ι αύτό] αύτιp Ηο. αυτών Cr. 11 D παρα­ πλήσιον W Μο. / αύτώ W UPC: αύτό α (ίn ο scr. ω et acc. mut. 1- 2 ) secl. Ηο. Cr. 11 10 έαvτοiί Psell. (cf. (Porph.) ad Gaur. XIV 3 p. 54, 11): αύτοϋ ω

u

δ

p.4

Μο.

PORPHYRII

SENTENTIARVM c.13-16

δέ γεννώντων τά μέν ούδ' δλως επιστρέφει πρός τά γεννηθέντα, τά δέ και επιστρέφει και ούκ επιστρέφει, τά δέ μόνον επέστραπται πρός τά γεννήματα είς έαvτά μή επιστρέφοντα.

16

14 Παν γενητόν άπ' άλλου τήν αlτlαν τής γενέσεως έχει, 5 εί γε μηδέν αναιτlως γlνεται. αλλά τών γε γενητών δσα μέν δια συνθέσεως κέκτηται τό εlναι, λυτά ίi.ν είη και δια τούτο φθαρτά· δσα δέ άπλα και &σύνθετα όντα εν τφ άπλφ τής ύποστάσεως κέκτηται τό εlναι, άλυτα όντα εστι

μέν αφθαρτα, γενητά δέ λέγεται ού τφ σύνθετα εlναι, αλλά 10 τφ απ' αlτlov τινός ανηρτήσθαι. τά μέν οvν σώματα διχώς γενητά και ώς άπ' αlτlας ήρτημένα τής παραγούσης και ώς σύνθετα, ψυχή δέ και νους γενητά ώς άπ' αίτlας

ήρτημένα μόνον, ού μήν και ώς σύνθετα· τά μέν αρα

'

ι σωματα

}

\ \

\

\

γενητα και λ vτα και

ΙΥ'ιιΙQ. Ι τα ' δ' > ' ψvαρτα, ε αγενητα 15

μέν ώς &σύνθετα και ταύτrι και αλvτα και άφθαρτα, γενητά δέ ώς (άπ') alτlov ήρτημένα.

c.14 cf. Plot.

ΙΙ

4, 5, 25-27.

Π

9, 3, 11-15.

ΠΙ

1, 1, 1-24

φησί γάρ έκείνος (ac. Πορφύριος) ... δτι τών γεννώντων τά μέν ούδ' δλως έπέστραπται πρός τά γεννηματα, τ.ά δέ καl πρός έκείνα έπιστρέφει καί πρός έαvτά, τά δέ πρός έκείνα έπι­ στρέφει, πρός έαvτά δέ έπιστροφήν ούκ εύτύχησε. cf. Procl. inst.

22-26:

theol. 206 c. 14 cf. Procl. in Tim. Ι p. 277, 8-16 et 279, 30-280, 6. Π p. 117, 14-20; Philop. aetern. muncli VI 8 et 10 (cf. Porph. in Tim. frg. 35-37); Psell. in psychag. Plat. 1081 Α-Β c.13ω=Wa(=UN) 1-4

6-19 =FP

-Psell.

11

c.14Stob.I48,4p.312,

1.2 τά γεννηθέντα] τό γεννηθέν UPC (in α scr. ο et τα expunxit u1- 2 ) 11 2-4 locua suspectus, cf. Psell. 11 6 γε2 cod. Aug. Gaisf. * Cr. •: τε Stob. 11 7 μέν om. Ηο. Ι λvτά Mein. •Μυ.: αύτά Stob. 11 8 έν om. Ηο. 11 13 (άπλώς) γενητά Mein. 11 15 σώματα seclusi (τά μέν subiectum) Ι τά δέ (άσώματα) Heer. τά δέ (νοητά) Mein. 11 17 άπ' add. Mei1ι. *

6

15 Ή μνήμη ούκ έστι φαντασιών σωτηρlα, αλλά τών p. 5 Μο. μελετηθέντων εκ νέας \προβάλλεσθαι} προβολή.

Ή ψυχή έχει μέν πάντων τούς λόγους, ενεργεί δέ κατ' αύτούς ή ύπ' άλλου εlς τήν προχεlρησιν εκκαλοvμένη 5 ή έαvτήν είς αύτούς επιστρέφοvσα είς τό είσω · καί ύπ' άλλου μέν εκκαλοvμένη ώς πρός τά έξω τάς αίσiΗισεις άποδlδωσιν, εlς δέ έαvτήν εlσδύσα πρός τόν νουν εν ταίς νοήσεσι γlνεται. καί ούτε αίσθησις έξωθεν ούτε νόησις

c. 15 cf. Plat. Phileb. 34a-c, symp. 208a; Λrist. de mem. 2, 451 b 2-5; Chrysipp. SVF Π η. 56 p. 23, 20; Alb. clid. 4 p. 154, 31-34; Plot. IV 6, 1, 2-5 et 3, 38-45. ΠΙ 6, 2, 42-49; Guitton p. 110-122; BoboniB p. 137-138 11 c.16 cf. Arist. de an. Γ 8; Plot. ΠΙ 6, 18, 24-29. IV 6, 2-3 11 3 cf. Alb. clid. 14 p. 169, 16 -22; Plot. IV 6, 3, 5-7. ΠΙ 4, 3, 21-27. V 7, 1, 7-11; Porph. a.pud Nemes. nat. hom. p. 182, 4-10; Dδrrie1 p. 190-191; Dodds p. 299-300; Hadot Ι p. 238-239 11 3-8 cf. Plot. IV 6, 2, 19-20; V 3, 7, 26-34 11 4 προχε{ρησιν: cf. Plot. ΠΙ 8, 6, 22-23. IV 9, 5, 12-23 8-p. 8, 5 cf. Synes. insomn. 4 p.150, 3-12 (134 Β) et 7 p.156, 2-8 (137 C) c.15

ω

= Wa(= UN)

22- 344, 6 = F Ρ 1 Ή om. α 11 2

11

c.16

α

= UN Stob.I49, 19 p.343,

έκ νέας προβάλλεσθαι W: προβάλλεσ-θαι έκ νέας α προβάλλεσθαι secl. Kroll Μο. Ι προβολή W: προβληματα U προβλήσεως Ν 11 4 τήν om. α I προχεlρησιν uac Stob. (cf. e. g. Procl. in Crat. p. 10, 10 et La.mpe s. v. προχεlρισις): προχε{ρι­ σιν UPC (in η scr. ι uι- 2 ) Ν Μο. coni. Wachsm. (cf. e. g. Plot. ΠΙ 8, 6, 23), aeque bonum 11 5 ή] ij UPC prob. (apir. mut. U2 ) Ι έαvτήν UPCStob.: έavτήunc(νndscr.U 1- 2 ) αύτήΝ 11 6 έκκαλοvμένηαΡΡC: έκκαλοvμένοv F pa.c (η Ρ 28 ) έπικαλοvμένη Ηο. 11 7 άποδ{δωσιν Stob. (cf. (Porph.) ad Gaur. IV 8 p. 40, 6): εlσάγειν δ{δωσιν α Vi. Ηο. {εlσάγειν) δίδωσιν Cr. (είσαι) άποδίδωσιν Usener Wachsm. Ι εlσδϋσα α*: εlσιοϋσα Stob. • \ πρός τόν νουν Stob.: ώς α Vi. Ηο. 11 8 καl ούτε αίσ{}ησις Stob. • Cr.: οϋτε αlσ-θήσεις α (a.nte ούτε spatium 4 fere litt. et ο Nr) ούτε οvν aL αlσfΗισεις UPC (οvν αί ins. U 28 ) ούτε οvν αlσfΗισεις recc. Vί. Ηο. Μο. Ι έξωθεν Stob.: έξω φαντα­ σ{ας α Vi.-Cr. Ι νόησις Stob.: αί νοήσεις α (interp. post νοήσεις;) Vi. Ηο. νόησις (είσαι) Usener Wachsm.

7

SENTENTIARVM c. 16-18

PORPHYRΠ

τά μέν γαρ ϋλης κεχωρισμένα και σωμάτων ένεργεlαις

tιϊλλη ποτέ δέt ώς τφ ζφφ ουκ ανευ πάθους τών αlσθη­ τικών οργάνων αί αίσθήσεις, οϋτω και αί νοήσεις ουκ .,,

ανευ

ι

φαντασιας

·

ιr ,

ιν

~

?ι

'

το

'

'λ

ανα

ογοv,

•

ως

•

ο

,

τυπος

παρ-

ακολούθημα ζφου αίσθητικοϋ, οϋτω τό φάντασμα ψυχής

/ζφου J έπόμενοv νοήσει.

5

I

17 p.11

Μο.

ήν τά αυτά, τά δέ ϋλrι πλησιάζοντα και σώμασιν αυτά μέν άπα,{}η, τά δέ έφ' ών θεωρείται πάσχει. δταν γάρ τό ζφον αlσθάνηται, έοικεν ή μέν ψυχή άρμονlq. χωριστ'fί 5 έξ έαυτης τάς χορδάς κινούσrι ήρμοσμένας άρμονίq. άχωρίστφ, τό δέ αίτιον τοϋ κινησαι, τό ζφον, διά τό τό εlναι έν· p. 7 Μο. εlναι έμψυχον άνάλογον τψ μουσικψ διά αρμόνιον, τά δέ πληγέντα σώματα διά πάθος αίσθητικόν ταίς ήρμοσμέναις χορδαίς · και γάρ έκεί ουχ ή άρμονlα 1 ο πέπονθεν ή χωριστή, άλλ' ή χορδή. καί κινεί μέν ό μουσικός κατά τήν έν αvτφ άρμονίαν, ου μήv έκινήθη αν ή χορδή μουσικώς, εl και ό μουσικός έβούλετο, μή της άρμονίας τοϋτο λεγούσης.

Ή ψυχή ουσία άμεγέθης, άυλος, αφθαρτος, έv ζωff παρ' έαυτης έχούσrι τό ζην κεκτημένη τό εlναι.

18 Άλλο τό πάσχειv τών σωμάτων, αλλο τών άσωμάτωv · τών μέν γάρ σωμάτων συν τροπ'fί τό πάσχειν, της δέ ψυ­ χής αί οlκειώσεις και τά πάθη ένέργειαι, ουδέν έοικυίαι 10 θερμάνσεσι και ψύξεσι σωμάτων. διό είπερ τό πάσχειν πάντως συν τροπ'fί, άπα,{}η ρητέον πάντα τά άσώματα ·

3-9 cf. Plat. Phaed. 85e-86b; Plot. 11,6- 7. IV 3,20, 36-45; (Porph.) ad Gaur. ΧΙ 4 p. 49, 22-29 et XVI 6 p. 57, 25- 29 11 4-13 - Plot. 111 6, 4, 41-43. 47-52: αυτήν μέν οvν δεί τήν

του είδους φύσιν ένέργειαν εlναι καί τfί παροvσ[rz. ποιείν, οlον

1- s cf. Arist. de an. Γ 7, 431a 14-17, de mem. 1, 449b 31450a 5; Plot.IV 3,30. IV 4,23 11 c.17 cf. Plot. 1116,1,28-29. IV 7,9, 1- 9 et 11, 1-14; Dodds p.297; Hadot I p.354 11 c.18 cf. Plot. 111 6, 1-4; Dodds p.242-243 11 10-11 cf. Plot. 111 σ, 1, 14 c. 17 cf. lambl. de an. apud Stob. 1 p. 366, 3-4, epist. ad Maced. apud Stob. 11 p. 173, 5-7; Procl. inst. theol. 189 c.16 «= UN Stob. = FP 11 c.17 α = UN Stob.149,20 p.344, 8-9=FP 11 c.18 «=UN Stob.1~9,21 p.344,11-345,7 =FP 1 dλλη · ποτέ δέ ώς Stob. Cant.: είπη (aut εί πη U είποι Ν) τις

ώς (έν Ν) α Vi.Ho. αλλrι ποτέ. ώς δέ Wachsm. non male αλλτι ποτ' έ(γένετο). Ώς UBener (in δέ numerum sententiae λε aut ι{} latere suspic. UsenerΙDS) αλλη. έτι δέ ώς Heer. Mein. Cr. • locus desperatus, fort. άλλ' {η ποτέ δέ} ώς 11 3 ίν' ή Stob. : εί μή α I ό om. α 11 5 ζφοv secl. Sch,vyzer4 : ψvχijς delendum et pro νοήσει scribendum νοεeοϋ vel νοητικού suspic. Wachsιn.; sic phantaama aliquid consequens ad intelligentiam animae intellegentis in animali Fic. Ι έπομένοv suspic. Usenermg 11 G Ή om. Ν F rel. rubr. 11 7 κε­ κτημένη] καί κτημένη UPC (in κε scr. καί U 2 compendio usus) 11 8 αλλο 2 Ν Stob.: dλλο τό U Μο. 11 10 ουδέν Stob.: οvδέ α 11 11 post πάσχειν add. τών σωμάτων 2ms Vi.-Cr. Heer.-Mein. 11 12 πάντως om. α Vi. Ηο. Μο. dεί Heer. Gaisf. Cr. Ι ρητέον dπα­ {}η a• 1 πάντα a•: παντελώς Stob. •

u

8

εl ή άρμονlα έξ αυτής τάς χοeδάς έκlνει ... τά δέ αίτια του κινijσαι dνάλογον τψ μοvσικφ · τά δέ πληγέντα διά πά{}ος πρός τάς χοeδάς αν τόν λόγον έχοι. καί γάρ κdκεί otJχ ή άeμονlα πέ­ πον{}εν, dλλ' ή χορδή · ού μήν (μή wxy) έκινή{}η αν ή χοeδή, εl καί ό μουσικός έβούλετο, μή τής άρμονlας τοiίτο λεγούσης.

c. 18

α

= UN Stob. = F Ρ 4-13 - Plot.

.*

1 καl Stob. •: καί τών a• 1 ένεργεlαις F Gaisf (cf. 10, 8): ένεe­ γεlα α* ppc Cant. Heer. ένεeγε{αι pn.c (ι del. Ρ 2 ) 11 4 τό om. α Vi. Ι ή ψvχή μέν F Gaisf. 11 5 κινούση α: κινοiίσα F κινού­ σαν Ρ 11 5,G άρμονlα άχωρlστω (significat τό ένvλον εlδος) Stob.: τη δ' έν ταίς χορδαίς άρμονlα άχωρ{στω (άχωρlστως uac, ς eras. ux) τό σώμα α* Heer.-Mein. additamenta inepte inserta esse recte vidit Wachsm., qui tamen lac. ante άρμονlrz. indicavit, qua αflτή δ' ή αίσ{}ησις vel simile quid intercidiBBe suspic. Use-

*

ner; at nihil desideratur, quia άeμονl9 dχωρlστφ ad ήeμοσμένας spectat 11 7 post εlναι ins. μέν U 28 Ι dνάλογον Stob.•, cf. Plot.: dνάλογον δέ a• dνάλογ6ν έστι Κroll 11 9 έκεί α Stob.: κάκεί Plot. Ι οvχ α* Plot.: ου{)' Stob. οvδ' Mein. • 11 10-11 καί κινε'i άρμονίαν om. Plot.

9

PORPHYRII

SENTENTIARVM c. 19-20

19 Ή των άσωμάτων προσηγορlα ού κατά κοινότητα ένός καl ταύτοv γένους οfJτω προσηγόρευται καθάπερ τά

'

σωματα,

\

κατα

δ

\

\

λ'

\

\

,

'

ε ψι ην την προς τα σωματα στερησιν

·

όθεν τά μέν αύτών δντα, τά δέ ουκ δντα εlναι ου κεκώλvται. καl τά μέν πρό σωμάτων, τά δέ μετά σωμάτων· καl τά 5 μέν χωριστά σωμάτων, τά δέ άχώριστα · καί τά μέν καθ' έαυτά υφεστηκότα, τά δέ lίλλων εlς τό εlναι δεόμενα · καl τά μέν ένεργεlαις τά αυτά καl ζωαίς αυτοκινήτοις, τά δέ ταίς ζωαίς παρυφισταμέναις ταίς ποιαίς ενεργείαις. κατά γάρ άπόφασιν ών ουκ έστιν, ου κατά παράστασιν 10 ών εστι προσηγόρευται.

20 Τής fJλης τά ίδια κατά τούς άρχαίους τάδε· άσώματος

έτέρα γάρ σωμάτων

-, lίζωος - οϋτε γάρ νους οϋτε

c, 19 cf. infra c. 42; Sen. epist. 58, 20-21; Alb. did. 4 p. 155, 34-35; Witt p. 58-59; Theiler 2 p. 10-11; Dδrrίe 1 p. 183-186 11 3 cf. Porph. in categ. p. 106, 28 11 5-6 cf. Plot. IV 3, 20, 36-38 11 8-7 cf. Plot. VI 7,2,26-27 11 8-9 cf. Plot. ΙΙ 6,2,20-32 11 c.20 - Plot. ΠΙ 6, 7, 3-27: έστι μέν οvν ασώματος (sc. ή ϋλη) ... οίJτω γάρ τoii όνόματος τετύχηκε τoii αύτοii κατά τό dσώματον, οτι έκά­ τεροv τό τε ον ή τε Πλη έτερα των σωμάτων. οiίτε δέ ψvχη ούσα οiίτε νοiίς ούτε ζωη οvτε εlδος οvτε λόγος ούτε πέρας - απειρία γάο

- οvτε δύναμις - τl γάρ ποιεί; - αλλά ταiiτα ύπερεκπεσοiiσ~

πάντα ούδέ την τoii όντος προσηγορίαν όρθώς αν δέχοιτο, μη ον δ' αν εlκότως λέγοιτο, καί ούχ ωσπερ κίνησις μη ον στάσις μη όν, dλλ' dληθινώς μη ον, είδωλον καί φάντασμα όγκου καl ύποστά­ σεως έφεσις καl έστηκός ούκ έν στάσει ... καί τά έναντlα dεί έφ' έαvτοiί φανταζόμενον, μικρόν καl μέγα καί ήττον καί μιϊλλοu, έλ­ λείπόν τε καί ύπερέχον, είδωλον ού μένον ούδ' αv φεύγειν δvνάμε­ νον · ούδέ γάρ ούδέ τοiiτο ίσχύει ατε μη ίσχύν παρά νοiί λαβόν, dλλ' έν έλλε[ψει τοϋ όντος παντός γενόμενον. διό παν δ αν έπαγγέλλη-

fJ

c. 19-20

ω

= \Vα(= UN)

2 καί om. Ηο. Cr.

12-p. ll, 16 - Plot.

3 ψιλην α: ψvχην \V (duo puncta s. l.) Ι σώματα 2 α: ασώματα \V 11 4 ού om. W 11 9 παρvφιστάμενα α 11

Vi.-Cr. aed alia vitia et qualibus actionibua perrιiutata Fic. 11 10-11 dίν α bis: ον W 11 11 έστι om. \V 11 13 αζως Schwyzer4 coll. Plot. ΠΙ 6, 6, 26 etc. (sed cf. e. g. Olymp. in Gorg. p. 162, 9 et LSJ s. v. ζωός), aeque bonum Ι οiίτε 2 α, cf. Plot.: ού W

10

ψυχή ου ζών καθ' έαυτό

-,

α'δ υνα ι μος.

'λλ α α

δ ιο•

ου'δ ε

άνείδεος, αλογος, άπειρος,

• μη• ον· ,, • δπερ p.BMo. και• ουχ κίνησις μή ον ή στάσις μή δν, άλλ' άληθινόν μή δν, είδωλον καί φάντασμα δγκου, δτι τό πρώτως έν ογκφ τό 5 άδύναμον ' καί έφεσις υποστάσεως καί έστώς ουκ εν στάσει καl τά (έναντlα) άεl έφ' έαvτοv φανταζόμενον, μικρόν καί μέγα καί ήττον καί. μάλλον, ελλείπον καί υπερέχον, άεl γινόμενον καl ου μένον ουδ' αύ φεύγειν δυνάμενον, έλλειψις παντός του όντος. διό παν δ έπαγγέλ10 λεται ψεύδεται, καν μέγα φαντασθfι, μικρόν έστιν · οίον γάρ παίγνιόν έστι φεvγον εlς τό μή ον· ή γάρ φυγή ου τόπφ, άλλα τff εκ του δντος άπολείψει. δθεν καί τά εν avτff είδωλά έστιν έν είδώλφ χείρονι, ώσπερ έν κατ­ όπτρφ τό άλλαχοv lδρυμένον άλλαχού φανταζόμενον · καl 15 πιμπλάμενον, ώς δοκεί, καl έχον ουδέν καί δοκούν (τά ,

•

>! υν,

πάντα). ται ψεύδεται, καν μέγα φαντασθfί, μικρόν έστι, καν μάλλον, ήττόν έστι, καl τό ον αύτοiί έν φαντάσει ούκ ον έστιν, οlον παlγνιον

φεiiγον · δθεν καί τά έν αύτφ έγγlγνεσθαι δοκοiiντα πα{γνια, είδωλα έν είδώλφ dτεχνώς, ώς έν κατόπτρφ τό dλλαχοiί ίδρvμένον dλλα­ χοii φανταζόμενον· καl πιμπλάμενον, ώς δοκεί, καί έχον ούδέν καl δοκοiiν τά πάντα. cf. Plat. Tim. 49d-51 b; Alb. did. 8 p. 162, 25- 163, 9; Numen. frg. 13; Plot. Π 4, 8 et 10-11; Baum.ker p.402-418; Martano; Beutler-Theiler ad Plot. ΠΙ 6, 6 4-5 cf. Plot. Π 4, 11, 25-32 11 11-12 cf. Plot. ΠΙ 6, 6, 51-52

c.20

ω

= Wα (= UN)

1-16 - Plot.

1 ού ζών] ού ζώον UPC (in ν scr. ο, ν adscr. U 2 ) neque aliquid aecundum ae vivens Fic. Ι άλογος Henry3 co\l. Plot.: dλλοίος ω defendit Μο. 11 2 αλλά μη scripsi coll. Plot.: dλλ' ούκ ω I καί α Plot.: om. W Ι οπερ ω: ωσπερ Plot. 11 3 fJ στάσις μη όν W Plot.: om. α Ι dληθινώς Plot. 11 4 δτι α: δτε W 11 4. 5 τό dδύναμον subiectum (cf. Procl. inst. theol. 14 p. 16, 23- 24) quoniam quod primo est in mole est ipau1n impotena Fίc., ante τό dδύναμον interp. W Ηο:* 11 5 έστώς aw11c: έστός WPC (in ω scr. ο W1) Μο. έστηκός Plot. 11 6 τά έναντία Plot.: τό ω defendit Henry 3 τό (έναντlον) Ηο.* 11 7 καί 4 ω: τε καl Plot. 11 9 τoii δντος παντός Plot. Ι δ αν έπαγγέλληται Plot. 11 10 post μιΙfρόν έστιν fort. καν μάλλον, ήττόν έστιν ex Plot. supplendum 11 13 αύτή (sc. τfί ΠJ.n) ω: αύτφ Plot. J ωσπερ ω: ώς Plot. 11 14 post φανταζόμενον non interp. ω Mo, ll 15, 16 τάπάνταΡlοt.Ηο.*: om.ω(cf.12,1)

11

PORPHYRII

SENTENTIARVM c. 21-22

21

διό και οlς τό ζijν lξωθεν και ου παρ' έαυτών, ταύτα τό

Τά πάθη περί τούτο /πάντα), περί 8 καί ή ψ{}ορά · όδός γάρ έστιν εlς φθοράν ή παραδοχή του πάθους, καί ι p. ΟΜ ο.

' τουτου το'

=q, ' θ αι, ψυειρεσ

..-

ου

'

'

'

και το πασχειν

·

δ'ε

.Q ' φv·ειρεται

ουδέν άσώματον, τινά δέ αυτών r} lστιν r} ουκ lστιν, ωστε πάσχειν ουδέν· τό γάρ πάσχον ου τοιούτον εlναι δεί, άλλ' οlον άλλοιουσθαι καί φθεlρεσθαι ταίς ποιότησι των έπεισιόντων καί τό πάσχειν έμποιούντων · τφ γάρ ένόντι

5

άλλοlωσις παρά του τυχόντος. ωστε ούτε ή ϋλη πάσχει­ liποιος γάρ καθ' έαυτήν - ούτε τά έπ' αυτής είδη εlσιόντα

και έξιόντα, άλλά τό πάθος περι τό συναμφότερον και 10 φ τό εlναι έν τφ συναμφότερον · τουτι γάρ έν ταίς έναν­

ζijν και τό μή ζijν παθείν οlά τε· οlς δέ τό εlναι έν ζωfi άπαθεί, κατά ζωήν μένειν άνάγκη, ωσπερ τfi άζωlq. τό μή παθείν καθ' δσον άζωlα. ώς ούν τό τρέπεσθαι και πάσχειν έν τφ συνθέτφ τφ έξ ϋλης τε και είδους, δπερ 6 ήν τό σώμα - ου μήν τfi ϋλrι τούτο προσijν -, οϋτω καί τό ζijν καί άποθη7ι:tκειν καί ι πάι:tχειν κατά τούτο έν τφ p.10 :Μο. συνθέτφ έκ ψυχής καί σώματος θεωρείται· ου μήν /καί 1 τfi ψυχfi κατά τούτο συμβαlνει, δτι ουκ ήν έξ άζωlας και 10 ζωijς συγκεlμενον πράγμα, άλλά ζωή μόνον· καί τούτο ήv τφ Πλάτωνι τό ουσίαν εlvαι καί λόγον τijς ψυχής τό αυτοκlνητοv.

τlαις δυνάμεσι και ποιότησι των έπεισιόντων θεωρείται.

22 'Η νοερά ουσlα όμοιομερής έστιν, ώς καί έν τφ μερικφ

c.21 cf.Plot.IIl6,8-11. Il4,6

ll

1-3 -Plot.IIl6,8,9-11:

ώστε καί τά πάθη περl τοiίτο, περί 8 καί ή φθορά. δδός γάρ εlς φ{/οράν ή παραδοχη τοiί πάθους· καί τούτφ τό φθεlρεσθαι, φ καί

το πάσχειν. την δέ vλην φ{}ε[ρεσθαι ούχ οlόν τε.

Cic. nat. deor. ΠΙ 29; Pohlenz ΙΙ p. 192 1-6: Όλως δέ τό πάσχον δεί τοιούτον

11

cf. Carnead. apud

8-11 cf. Procl. apud Philop. aetern. mundi ΠΙ

c.21

p. 357, 10-17)

ω

=

Wα(=

ΙΧ

11 (= Procl. in

4-10 cf. Plot. Ι Ί.,5-7. Ι,7,3 11 7-8 cf.Plat.Phaed.78c; Plot. ΙΙ 1,2, 17-18; (Porph.) ad Gaur.XVII 3 p.59,4-6; Dόrrie 1 p. 50 11 8-12 cf. Plat. Phaedr. 245c-246a, legg. Χ 895e- 896a; Alb. did. 25 p. 178, 10-18; Bόm.er p. 61-70; Dόπίe1 p. 60-61 11 c.22 cf. Plot. Ι 1, 8, 1- 8. V3,5, 3-5. V 9,8,2-7; Porph. in Tim.. frg. 52; Dodds p. 236- 237; Hadot Ι p. 412 8-10

1 περί τοiίτο πάντα α:

πάντα περί τοϋτο W πάντα ex 11, 16 huc delatum secl. Henry coll. Plot. 11 2 έστιν om. Plot. 11 3 τούτφ 1 et φ Plot. Ι τό α Plot.: καί τό W Ι πάσχειν \V Plot.: πάσχειν έστί α \\ 6 άλλ' - φ{}είρεσθαι om. W \ ταίς α: καί \V 11 8 (ή) άλλοlωσις Henry 3 coll. Plot. Ι ante παρά ins. ού U 28 Ι τυχόντος sc. έπεισιόντος Ι ωστε οlJτε W: οvτε α οvτε συν UPC (ούν add. 2mg)• 11 9 τά WU 28 : om. α 11 11 έν τφ σvναμφοτέρφ Κroll Μο. (sed cf. Plat. Τίm. 87 e 5-6) Ι έν 2 delendum suspic. Μο. 11 12 post έπεισιόντων add. καί τό πάσχειν έμποιούντων ύπομένον 3

*

u

12

κ~θόλου καί τά μερικά καθολικώς, έν' δέ τφ μερικφ καi

τά καθόλου /καί μερικά) μερικώς.

'

cf. Nemes. nat. hom. p. 130, 6-8; Aug. immort. 16

c. 22 cf. Iam.bl. de an. apud Stob. Ι p. 365, 5-21

UN) 1-3. 5-8 - Plot.

(ύποκεlμενον Κroll Μο.) u2ιng,ιι

16

5-8 - Plot. ΠΙ 6, 8,

εlναι οlον έν ταίς έναν­ τlαις εlναι δvνάμεσι καί ποιότησι τών έπεισιόντων καί τό πάσχειν έμποιούντων. τφ γάρ ένόντι θερμφ ή άλλοίωσις ή παρά τοiί ψύ­ χοντας καl τφ ένόντι ύγρφ ή άλλοlωσις ή παρά τοiί ξηρα{νοντος, καl ήλλοιώσDαι λέγομεν τό ύποκε{μενον, llταν έκ Dερμοiί ψvχρόν η έκ ξηροiί ύγρόν γ{γνηται. 11 8-11 cf. Plat. Tim. 50b 5-c 5; Plot. ΠΙ 6, 9, 35-37 11 9 lίποιος: cf. Plot. ΙΙ 4, 8, 1 et 14, 28-29

Tim.

vώ εlναι τά όντα καί έν τω παντελεlω · άλλ' έν μέν τφ

c.21

ω = W«( = UN) 11

c.22

α=UΝ

1 οlς W: ών α 11 4 καί om.. W 11 5 τφ 2 α: τό \V 11 7 καί τ1 dποθν. W Ι κατά] καί Κroll 11 8 καί secl. Schwyzer4 11 9 κατα Schwyzer4: καί ω secl. Cr. 11 10 dλλά ζωής καl μόνον α 11 11 ήν Kroll Μο.: έν ω an έν τφ Πλάτωνι delendum? 1 πλάτωνι · τό ούσ{αν W Μο.: πλ [...] τό, ούσlαν sic uιιc πλωτ{νω. τό, ούσ{αν sic Ν άπλijν ούσlαν UPC (ά supra πλ, ij in spatium et ν in τό scr. u2) Vi.-Cr. Ι τό 2 om. α 11 14 τά όντα] τά αύτά Taylor I παν­ τελεί Ν 11 16 καί μερικά secl. Kroll καί (τά) μερικά Hadot Ι p.412 adn.1

13

PORPHYRII

SENTENTIARVM c. 23-26

23

25

Tijς οvσlας ής έν ζωfl τό εlναι καί ής τά πάθη ζωαl, ταύτης καί ό θάνατος έν ποιq. ζωfi κείται, ουκ έν ζωijς καθάπαξ στερήσει, ότι μηδέ τό πάθος ήν όδός είς τήν

ται, θεωρείται δέ άνοησlrι- κρεlττονι νοήσεως, ώς περί τού

παντελή άζωlαν έπ' αυτής.

τού καθεύδειν ή γνώσις καί ή κατάληψις · τψ γάρ όμοlφ

Περί τού έπέκεινα τού νού κατά μέν νόησιν πολλά λέγε­ καθεύδοντος διά μέν έγρηγόρσεως πολλά λέγεται, διά δέ

5

24

Μο. γ[νεται ώς ή ι φθορας μετέχουσα γένεσις καί μεταβολής · άγένητα αρα καί άφθαρτα καί άγεν17τως καί άφθάρτως γεγονότα κατά τούτο.

c. 23 cf. supra c. 18; Plat. Phaed. 105c-e; Plot. IV 7, 11 11 c. 24 cf. supra c. 14; Plat. Tim. 42e; Numen. frg. 23; Plot. ΠΙ 4,

1, 1. ΠΙ 8, 10, 5-19. IV 8, 6, 1-16. V 1, 6, 22- 37. V 2, 1, 16-18 et 2, 1- 2; Porph. in Tim. frg.51 p. 39, 12-14; Dodds p.213-214 c. 24 cf. Victorin. adv. Ar. IV 21, 19-24, hom. rec. 3, 14-18; Procl. inst. theol. 26. 27. 30. 76

c. 23 α = UN Stob. Ι49;22 p. 345, 9-12 = F Ρ

(ς eras. UX) 11 2.3 έν ζωή καθάπερ Stob. 11 3 τό πάθος Stob.: πά­ θος α Vi. Ηο. τό παθείν Wachεm. coll. 12, 3 et 13, 4 (διά) τού

πάθους Usener, exs;pectaveris (τούτο) τό πάθος ut vidit Heer.

3-4 ήν όδός εlς τήν παντελή (τελή Ρ) dζωlαν έπ' αυτής

σ ins. U 2 ) 11 6 γίνονται UPC*: γlνεται α

(in

ε

scr.

ον U 2 ) 11

ουδέ recc. Vi.-Cr. καί διά Kroll Μο. Ι τούτο sc. τό ύφ­ ιστασθαι 11 10 γ{νεται] γενητά Κroll Ι μεταβολής UPC*: μετα­ βολή α (acc. mut. et ς adscr. U2)

14

Μή δν τό μέν γεννώμεν χωρισθέντες τού lJντος, τό δέ προεννοούμεν έχόμενοι τού lJντος · ώς εl γε χωρισθεlημεν

10

τού lJντος, ου προεννοούμεν τό ύπέρ τό δν μή lJν, άλλά \ ,_ο. \ \ 1! β β \ \ \ 10 γεννώμεν ψευ δ ες πα·υ·ος το μη uν, συμ ε ηκος περι τον έκστάντα έαυτού. καί γάρ αlτιος εκαστος, φπερ lJντως καί δι' έαυτοϋ ένijν άναχθijναι έπί τό ύπέρ τό δν μή δν καί παραχθijναι έπί τό κατάπτωμα τού lJντος μή ον.

c.25 cf. Plot. V 4,2, 18-19. V 6,5,4-5. VI 9,4, 1-3; (Porph.) in Parm. Π 14-31; Porph. apud theos. Graec. frg. θ § 65 p. 183, 26; Dodds p. 310-313; Festugiere1 IV p. 79-140 11 4-6 cf. e. g. Arist. de an. Α 2,404b 17-18, metaph. Β 4, 1000b 5-8 (= Emp. Β 109)· Plot. Ι 8, 1, 8; Schneider; C.W.Miiller paBBim 11 c.26 cf. Plot. IiI 9, 3, 7-14. VI 9, 2, 46-47 et 11, 35-42; Theiler1 p. 11 et 14; Hadot Ι p. 167-178 11 8-9 προεννοούμεν: cf. Hadot Ι p.117-118 1-2 -

(Psell.) de theol. f. 413v 1. 11-12:

τό δέ λεχθέν περί

τού έπέκεινα τού νού, δτι κατά μέν νόησιν πολλά λέγεται, θεωρεί­ ται δέ ανοησία κρείττονι νοήσεως, γνησιώτατον τοίς ήμετέροις

έστί δόγμασι. ~f. Iambl. comm. math. scientia 8 p. 38? 6-8; Victorin. ad Cand. 14, 1-3; Aug. ord. Π 16, 44; Procl. ιnst. theol. 123, exc. chald. p. 209, 12-15; Psell. omnif. doctr. 22, 4-5

11

ου δή scripsi: ου δέ α defendit Schwyzer4 post τούτο inter-

fungens

26

c. 25-26 ω

Stob.:

ή όδός έστι πάντη ή dζω{α ή (om. Ν) έν αυτή α, post πάντη ins. πρός τό μή ζήν U 28 11 5 ζωών τών ασωμάτων UPC* (cf. 10, 8-9 et 14, 1): ζώντων σωμάτων α (ν 1 cancellavit, ών supra ώντ et d 9

5

c. 24 α = UN

11

l Τής α ppc: τς sic pnc (Η rel. rubr., suppl. et corr. F 2) ής Ρ Wachεm. 1 ής 1 om. Stob. Cant. Wachs11i. 1 ζωαί α*: ζώα F Heer.Mein. θώα Ρ ζωή Usener Wachεm. 11 2 ζωή UPC Stob.: ζωής α

supra

ότι πασα γνώσις τού γνωστού

όμοlωσις.

Έπί των ζωών των ασωμάτων αί πρόοδοι μενόντων των προτέρων έδραlων καί βεβαlων γlνονται καί ου φθειρόντων τι αυτών είς τήν των ύπ' αυτά ύπόστασιν ουδέ μεταβαλλόντων · ωστε ουδέ τά ύφιστάμενα μετά τινος ψθορας ύφlσταται ή μεταβολής, ο-6 δή τούτο ουδέ p.11

τό όμοιον γινώσκεται,

=

Wα(= UN)

1-2 - Psell.

1 τού νού W Psell.: νού α* j λέγεται WUPC: λέγονται α (in scr. ε U 2 ) 11 2 ώς περί] ίύσπερ έπί UPC (in ! scr. έπί U 2 compe~dio usus) Vi.-Cr. 11 8-9 προεννοούμεν α bιs (cf. e. g. Procl. m ον

remp. Ι p. 262, 15): προνοούμεν W Μο. fort. recte (cf. P\ot. Υ 3, 10, 41-43) 11 10 μή ι'ίν om. Ηο. 2 Cr. Ι σvμβεβηκος cum παθος coniungendum 11 11 αιτιος scripsi: αυτός ω (ό) αυτός suspic. Schwyzer4 , an post 1.13 μή ι'ίν lac. statuenda? Ι φπερΚrοΙΙΜο.: ίύσπερ ω Ι de όντως dubit. Μο. 11 13 κατάπτωμα α: [ .... ] ωμα W 15

SENTENTIARVl\l c. 27-29

PORPHYRII

27

28

Ουδέν /πρός) fό ασώματον τό καθ' αυτό ή τού σώματος εμποδίζει υπόστασις πρός τό μή εlναι δποv βούλεται και ώς θέλει. ώς γάρ τφ σώματι τό αογκον αληπτον και ουδέν πρός αυτό, οϋτω τφ ασωμάτψ τό ένογκον /και) ανεπιπρόσ#ητον και ώς μή δν κείται' ουδέ τοπικώς διέρχεται τό aσώματον δποv βούλεται - όγκψ γάρ

Τό aσώματον ίlν εν σώματι κατασχεθfί, ου σvγκλεισθή­ ναι δέει ώς έν ζωγρείψ θηρίον· σvγκλείσαι γάρ αυτό ουδέν οϋτω δύναται και περιλαβείν σώμα ουδ' ώς ασκός υγρόν τι έλκειν ή πνεύμα, αλλ' αυτό δεί υποστήσαι δυνάμεις ρεπούσας από τής πρός αυτό ένώσεως εlς τό έξω, αlς δή κατιόν συμπλέκεται τφ σώματι. δι' εκτάσεως οvν άρρ1jτοv τής έαvτού ή εlς σώμα σύνερξις. διό ουδ' αλλο αυτό καταδεί, αλλ' αυτό έαvτό, ουδέ λύει τοίνvν θραυσθέν τό σώμα και φθαρέν, άλλ' αυτό έαvτό στραφέν έκ τής

' p.12 Μο. συνvφιστατο

'

τοπος

-

1

\

ου'δ ε

-

στενοχωρειται

5

'

σωματων

όγκψ · τό γάρ όπωσούν εν όγκψ στενοχωρείσθαι εδύνατο και τοπικώς εποιείτο τήν μετάβασιν, τό δ' αογκον παντελώς και αμέγεθες υπό των εν όγκψ ακράτητον ιο τοπικής τε κινήσεως αμοιρον. διαθέσει τοίνvν ποιf!. εκεί

ευρίσκεται, δποv και διάκειται, τόπψ δν πανταχού και ουδαμού. διό ποιf!. διαθέσει ή υπέρ ουρανόν ή εν μέρει που τού κόσμου κεκράτηται · δταν δέ κρατηθfί έν τινι μέρει τού κόσμου, ουκ οφθαλμοίς όραται, αλλ' έκ των 15 έργων ή παρουσία αυτού γίνεται.

c. 21-28 cf. Plot. IV 3, 20-23; Plot. VI 9, 8, 29-31

Dόrrie 1

p. 80 - 99

11

1-:ι

cf.

c. 21-28 cf. Nemes. nat. hom. p. 134, 8-137, 4 c. 21

ω

=

\Vα(=

UN)

1 πρός

secl. Κroll Μο.: Jocus suspectus, fort. post ούδέν aut post αύτό Jac. statuenda 11 2 μή εlναι] εlναι UPC (μή eras.) 11 :ι liληπτον om. W 11 4 καl seclusi 11 7 σvνvφlστατο W (cf. 1. 8-9): -αται α Vi. Ηο. Μο. σvνεφlσταται Cr. 11 7. 8 σωμάτων ίίγκφ scήpsi: σωμάτων όντων ω dσώματον ίίν Μο. 11 8 έδύνατο] δύναται UPC (έ eras., ο in α mut., ι adscr. U 2) Vi.-Cr. ήδύνατο Μο. 11 9 έποι· είτο] ποιείσθαι UPC (ε 1 eras., in το scr. σfJ, αι s. 1. U 2 ) Vi.-Cr. 11 10 έν ίίγκφ] ένόγκων Κroll 11 11 τε om. \V 11 16 post έργων ins. αύτοiί φανερd U 2 S* J τή παροvσlα W

16

5

10 προσπαθείας.

29 'Ώσπερ τό έπι γης εlναι ψυχής έστιν

-

ου τδ γης επι- p.1s Μο.

βαίνειν ώς τά σώματα, τό δέ προεστάναι σώματος δ γης 1-4 cf. Plot. IV 3, 20, 15-17. 33-34; (Porph.) ad Gaur. XIV 4 p. 54, 22-25; Festugiere1 ΠΙ p. 233 adn. 7 11 c. 29 cf. Plat. Phaed. 80d-81 e.107 d-e; Plot. IV 3, 15 et 24. IV 4, 45, 39-46. VI 4, 16, 36-47; Porph. de antro nymph. 10-11 (cf. Numen. frg. 46), in Tim. frg. 80 (cf. or. Chald. frg. 61); Lang p. 57-77; Kissling; Verbeke p. 363-374; Dodds p. 313-321 et 347-348; Beutler col. 307-309; Hadot Ι p. 182 adn. 1 et p. 185-189; Geudtner p. 1-29 1-G - Pse\J. omnif. doctr. 65, 1-4: Ή ψυχή συνέχεται έν τφ

σώματι ούχ ωσπερ θηρlον έν ζωγρεlφ ούδ' ώς ύγρόν έν dσκφ· dλλ' αύτή ή ψυχή ύφlστησι δυνάμεις ι}επούσας dφ' έαvτής εlς τό σώμα, δι' ών συμπλέκεται τφ σώματι. cf. Iambl. de an. apud

Stob. Ι p. 384, 12-18; Nemes. nat. hom. p. 135, 1-3 11 c. 29 cf. Arist. Quint. de mus. ΙΙ 17 p. 86, 8-89, 9; Orig. contra Cels. ΙΙ 60. VII 5; Iambl. de an. apud Stob. Ι p. 378, 1-8 et 385, c.28 ω=W«(=UN) 1-G -Psell. 11 c.29 Stob. !49,55 p. 429, 9-430, 25 = F Ρ 2 δέεια: δέοιW δείΗο. 2 * Ι θηρloνPsell ..: θηρlαU θηρlοις\V θεωρεlα sic Ν 11 :ι ούδ' secl. Kroll Μο. 11 4 ελκει recc. Vi.-Cr. 1 αύτό UPC*, cf. Psell.: αύτά \V Ν αύτών uac prob. (ο adscr. et ών supra τ compendio scriptum in acc. mut. U 2) 11 5 αύτό UPC Vi.-Cr. (α sui cum ipso corpore coniunctione Ηο.ν recte): αύτά ω (in α scr. ο u1- 2) αύτό Leveque Μο. (ab ipsa in se ipsum unione Fic.) 11 7 τής έαvτοiί om. Ηο. 2 Cr. τής έαvτοiί (ούσlας) Κrο\Ι Μο. 11 11 ψυχής suspic. Heer. scr. Cr.: ψυχή Stob. ψvχfl Ηο. 1 ού τό Ηο.: οϋτω F pac ού τφ Ρ 2 Β 11 12 τό δέ F pac: τώ δέ pρc (τώ p2s) 17

SENTENTIARVM c. 29

PORPHYRII

' ' β αινει επι

" ψυχfj, δταν προ.,. εστι 'λ cp av

\

και

> Ι αογκcp

και\

απληθύντcp κατά πλήθος διrιρημένον. διό καί lν · καί ουχ φς εν σώμα ουδ' ώς εν τόπcp ουδ' ώς εlς όγκος, αλλά εν πολλά, δτι καθ' δ εν έτερον. καί ή έτερότης αυτού 10 δη7ρηται και ήνωται. ου γάρ έξωθεν έπlκτητος ουδέ έπεισοδιώδης αυτού ή έτερότης . ουδέ αλλοv μεθέξει, ά.λλ' έαvτφ \ πολλά. ταίς γάρ πάσαις ενεργεlαις ένεργεί p. sι Μο. μένον δ lστιν, δτι την πα.σαν έτερότητα διά τής ταυτότητος ύπέστησεν, ουκ έν διαφορότητι θατέροv πρός τό lτερον 15 θεωροvμένην καθάπερ επί των σωμάτων. επί τούτων μέν γάρ ανάπαλιν καί ή ένότης έν έτερότητι, ώς llν

c. 36 cf. Plot. VI 4, 4, 23.:._26 et 11, 9-20. VI 9, 8, 31-32; Hadot I p. 253-255 11 5 of. Porph. ad Aneb. p. 4, 6 11 8-9 - Plot. VI 7, 14, 11-13: καl τό άπειρον οiJτως έν νφ, δτι liν ώς εν πολλά, οι)χ ώς οlκος (όγκος Schwyzer H.-S.) εlς, άλλ' ώς λόγος πολύς έν

αι)τφ, έν ένl σχήματι νοiί οlον περιγραφfj έχων περιγραφάς έν­ τός . ..

4 et 6-7 -(Psell.) de theol. f.413V 1.16: καl τοiίτο δέ προφυές ήμίν ... δτι πολλά λέγεται (ec. τό όντως lfν) έτερότητι άύλφ καl άόγκφ καl άπληΟύντφ κατά πλήθος δηιρημένον.

c. 35-36

ω

= W α ( = UN) 4. 6-7 - Psell. 8-9 - Plot.

1 τουτl Κroll Μο.

11

2 προσ'τιθέναι] προσ'ιέναι Κroll Μο. 11 4 τό­

(vel τόπων) διαφοραίς Κroll Μο. 11 5 μερισταίς περιγραφαίς W (etiam Porph. 1.1.): μερισταίς ύπογραφαίς α μεριστιίίν ύπογραφαίς 2 Ηο. Cr. 11 6 διαλήψεσιν] καταλήψεσιν Taylor 11 7 καί om. α 11 8 fv τόπφSchwyzer3 (cf.16, 12): ένl τόπωω έν τόπφ ΚrοΙΙΜο. an (έν) ένl τόπφ? (uno in loco Ho.V) Ι άλλά W: ούδ' ώς α 11 10 ήρτη· ται W Ι έπlκτητος α: έπιόντος W 11 12 έαvτοiί W Μο. 11 13 8 έστιν, δτι Μο.: 6 έστιν W δτι α 11 15 Dεωρούμενον α 11 18 dνάπαλιν α:

που

ι έκενώθη defendίt Η . F. Mίiller coll. 39, 17-18: έστενώΟη Κroll Μο. 11 2 τής δυνάμεως \V 11 2-4 πρός όγκον - όντως δν om. W 11 Ιί-6 dλλότριον - δυνάμεως addίdί (cf. 39, 17) 11 7 όντι τιίί όντι μένφ ecήpsί: -μένουω ώμοιωμένφCr.Μο . έτι καί ω 11 20 άλλων εlς αλλα Κroll Μο. 11

•

11

lGiνoiiτaιKrollMo.: άπόν] λείπον Κroll

21

πάλιν

W

41

PORPHYRII

SENTENTIΛRVM ο.

προηγουμένης μέν έν αυτοίς τής έτερότητος, έξωθεν δέ και έπεισοδιώδους τής ένότητος έγγενομένης · έπι γάρ

του όντος ή μέν ένότης προηγείται και ή ταυτότης, ή δέ έτερότης έκ του ένεργητικήν είναι τήν ένότητα γέγονε. διόπερ έκείνο μέν έν άμερεί πεπλήθυνται, τούτο δέ έν 5 πλ17θει και ογκφ ηνωται. κάκείνο μέν έν έαυτφ ίδρυται, καθ' έν δν έν έαυτφ και ουκ έξιστάμενον,

'

, •

-

•

,

'

\

τούτο δέ

\ • '

1! έ ου'δ εποτε εν εαυτφ, ως uν ν εκστασει λ α β ον την υποστα-

μεριζουσών. διέστησαν γάρ ουκ άποκοπείσαι ουδέ άπο­ κερματlσασαι είς έαυτάς τήν όλην, και πάρεισιν άλλήλαις ου συγκεχυμέναι ουδέ σωρόν ποιουσαι τήν δλην · ουτε γάρ πέρασlν είσι διειλημμέναι οϋτε πάλιν άλλήλαις συγ5 κεχυμέναι, ωσπερ ουδέ έπιστήμαι συνεχύθησαν αί πολ­ λαι έν ψυχfί μι{!. και πάλιν ουκ έγκεινται ώς τά σώ­ ματα τfί ψυχfί έτεροουσlως, άλλά τής ψυχής ποιαι ήσαν ένέργειαι.

σιν. τό μέν αρα fν παντενέργητον, τό δέ πλήθος ένιζόμενον. πιέζειν ο-δν δεί, πώς fν έκείνο και έτερον, και πώς πάλιν 10 τούτο πλήθος και εν, και μή έπαλλάττειν τά του έτέρου ίδια είς τά θατέρφ προσόντα.

37 Ου διά τό πλήθος τών σωμάτων δεί νομlζειν τό πλήθος τών ψυχών γενέσθαι, προ δέ τών σωμάτων είναι και πολλάς και μlαν, οϋτε τής μιας και 8λης κωλυούσης τάς 15 p. s2 Μο. πολλάς έν αυτfί εlναι ουτε τών πολλών τήν μlαν

Άπειροδύναμος γάρ ή τής ψυχής φύσις και κα{}' έκα-

1ο στον τό τυχόν αυτής ψυχ17, και αί πα.σαι μlα και πάλιν ή 8λη αλλη παρά πάσας. ώς γάρ τά σώματα έπ' απειρον τεμνόμενα ου καταλήγει είς άσώματον, κατ' ογκον λαμβανόντων τών τμημάτων τήν διαφοράν, οϋτω ψυχή εlδος οvσα ζωτικόν έπ' απειρον κατά τά είδη συνεlληπται, 15 παραλλαγάς έχουσα είδητικάς και ή 8λη σύν ταύταις οvσα και ανευ τούτων· ή γάρ έπ' αυτής οlον τομή έτερότης

I είς αυτάς

θ-9 cf. Numen. frg. 17; Plot. VI 5, 3, 1-2. V 3, 7, 14; Dδrrie 1 p. 58-59 11 c. 37 cf. Plot. IV 9. VI 4, 4 et 14; Solignac 11 13 u. ad p. 43, 9 - Plot. VI 4, 4, 37-46: ούτε διά τό μέγε{}ος τοiί σώμα­ τος δεί νομlζειν τό (om. U) πλήθος τιίίν ψvχιίίν γlνεσθαι, αλλά πρό

τιίίν σωμάτων εlναι καl πολλάς καl μlαν. έν γάρ τφ δλφ αί πολλαl ήδη ού δυνάμει, dλλ' ένεργεlq. έκάστη · ούτε γάρ ή μlα ή δλη κω­ λύει τάς πολλάς έν αύτfί εlναι, ούτε αί πολλαl την μlαν. διέστησαν γάρ ού διεστιίίσαι καl πάρεισιν dλλήλαις ούκ dλλοτριωθείσαι · ού γάρ πέρασίν εlσι διωρισμέναι, ωσπερ ούδέ (ούδ' χ) έπιστijμαι αί πολλαl έν ψvχfί μιij, καl έστιν ή μlα τοιαύτη, ωστε έχειν έν έαvτfί πάσας. οiJτως έστlν άπειρος ή τοιαύτη φύσις.

4 cf. Victorin. adv.Ar.I 59,7-811 c.37 cf.Macr.somn.I 6,8- 911 13- p. 43, Ιί cf. Nemes. nat. hom. p.69, 6-11 et 112, 8- 113, 3

c. 36 ω = Wa (= UN) 11 c. 37 α = UN Stob. 149, 23 p. 345, 14- 347, 18 = FP 13-p.43,9 - Plot. \ 1 τijςom..W 11 2 έπεισοδιωδιίίςΗο.Cr. Ι γάρ]malimδέ 11 7 καl οδκ έξιστάμενον om. α I τοiίτο W: τό α 11 ιι ύπαλλάττειν α 11 13 τό 2 α Plot.: om. Stob.* Plot. cod. U Cr. 11 14 γlνεσθαι, dλλά πρό Plot. 11 15 μlαν Stob.: μίαν καl α Ηο. Ι καl 2 α*: om. Stob. * ή Plot. 11 16 αύτάς (se) UPCF: αύτήν α (in ην scr. ας U 3- 4 ) dστάς Ρ

42

36-37

1 dποκερματίσασαι: cf. Plat. Parm. 144 b 4- 5 et e 4; Plot. 111 9, 2, 1-3 11 ιϊ-8 cf. Plot. IV 3, 2, 50-56. IV 9, 5, 7-9. V 9, 6, 3-511 9-16 cf. Plot. IV 3, 8, 35- 43. IV 8, 3, 10-16 11 16-p.44,2 cf. supra c. 36

3-5 - (Psell.) de theol. f. 413V 1. 16- 17: τό δέ λεγόμενον περl τιίίν ψvχιίίν (ταίς ψvχαίς cod.), δτι οiίτε πέρασιν εlσl διειλημμέναι ούτε πάλιν dλλήλαις σvγκεχvμέναι, παρά μέρος μέν δέχομαι ... 11 9

άπειροδύναμος:

c. 37

α

cf. Procl. inst. theol. 84 p. 78, 5; Dodds p. 245

= UN Stob. = FP 1-9 -

Plot.

3-ο

- Psell.

6 έγκειται α 11 7 έτεροvσlως Stob. 11 9 γάρ om. Stob. Cant. Wachsm. 11 10 post αύτijς lac. indicavit Wachani. in qua εlδος ή πάσα excidiBBet (sed audiendum μέρος, cf. 44, 12-13) Ι αί πα.σαια (cf. Plot. IV 9, 4, 3): πα.σαι Ρ Heer.* Μο. πάσα F Cant. 1 πάλιν Stob.(coni.Ho.): πα.να 1111 ό.λληδληStοb.1112 dσώματαStοb.* 1 post δγκον ίns. μόνον U 3- 48 * 11 13 λαμβάνοντα α* 11 14 εlδος om. Stob. * Ι άπειρα Ηο. Cr. Ι τά secl. Usener Ι σvνεlληπται (opponitur verbo 1. 12 τεμνόμενα)] διεlληπται Wachsm. coll. 44, 5 11 lo έχουσα Stob.: γάρ έχουσα α Ηο. Cr. παρέχουσα suspic. Usenermg I εlδικάς uPC (ι 2 in ras. u3 - 4 ) Ηο. Μο. Gaisf. * 1 ή δ'λη] ην δλη Usener δή δλη suspic. Wachsni. δλη Cant. Heer. Ι σύν (τε) Usener 11 16 καί Stob.: η α Ηο. Cr. Ι ή Wach81n.: εl α Stob.

43

, SENTENTIARVM

PORPHYRII ήν μενούσης της ταvτ6τητος. εl δ' επί των σωμάτων, έφ' dίν ή έτερ6της εκράτει μάλλον της ταvτ6τητος, ουδέν έπειcιελθον άcιώματον διέκοψε την ενωσιν, μένει δέ πάντα ήνωμένα μέν κατά την ουσlαν, ταίς δέ ποι6τησι καί τοίς άλλοις είδεσι διειλημμένα, τί χρη και λέγειν και ύπονοείν δ επί της εlδικης άσωμάτοv ζωής, εφ' ής ή ταvτ6της μαλλον p. 33 Μο. κεκρά τηκε της έτερ6τητος και ουδέν ύπ6κειται άλλο ίον παρά το εlδος - άφ' ής και τοίς σώμαcιιν ή έν6της ουδέ σώμα σvνεμπεσον άποκ6πτει την ενωcιιν, καlπερ

15 δύναμιν. 'Ώσπερ δέ κρατηθέν έν ϋλn τι σπέρμα καθ' έκαστον dίν έδύνατο λ6γων έν τοίς μέρεcιι τ'fί ϋλn κρατείται καί πάλιν σvναχθέν είς την τού σπέρματος δύναμιν κα{}' έκαστον των μερών lχει την πα.σαν δύναμιν, οϋτω καί ψυχής αύλοv τό ώς μέρος επινοούμενον της πάσης ψυχής έχει την 20

cf. Plot. IV 9, 5, 9-11. V 9, 6, 10-19 = UN Stob. = FP 1 ήν μενούσης α: σημαινούσης Stob. έστi μενούσης Wachsm. 11 1-2 εl - ταυτότητος om. Ρ 11 1 έπί τών α: έφ' ών F 11 4 1ίνωμένα μέν ΊJPCP: τά ήνωμένα μέν α (τά eras. UX) ήνωμέν F 11 5 καi 1 λέγειν καi om. Stob. * 11 6 εlδικijς UPC Stob.: lδικijς α (in ι scr. ει u3- 4 ) Cant. fort. recte (cf. LSJ s. v. et Plot. V 7, 1,21) 11 6 post εlδος signum interrogationis posuit Μο. Ι άφ' ής - ένότης secl. Usener 11 9 σώμα συμπεσόνF Heer.* σωμμπεσόνΡ 11 10 έμποδlζον· αυτή α* Wachsm. (signum interrogationis posuit Wachsm.): έμ­ 13-19

c. 37

α

ποδlζον avτij·Stob. 1 δι' αύτήνStοb.*: δ' αύτήνα δέ δι' αυτήν Ηο.* 11 ιι αύτijς om. cod. Aug. Heer.-Mein. 1 εύρlσκει] τελίσκει 3- 4 ) 1 2 Κroll Μο. 11 12 ίδητικijς α είδικijς UPC (in ι scr. ει, ι in ras. locus 16-17 11 JVachsm. suspic. σώματος Ηο. Μο. Gaisf.* 11 13 difficilis 11 16 τι Stob. Cant. Μο.: τό α I ών Stob.* Cr.: δv α δv Ηο. Μο. 11 17 ήδύvατο α I λόγων Cant. Cr.: λέγων Stob. λόγον α Ηο. Μο. Ι μέρεσι Stob.: σπέρμασι α Ηο. πέρασι vel τέρμασι suspic. Usenermg τfl ύλn scripsi: τής ύληςαF τής δλης Ρ καί πάλιvStοb.: καί παν U Ηο. καl Ν 11 18 τοv om. α Ηο. τοv (δλου) suspic. Heer.

u

*

I

44

I

37-38

δύναμιν. τό δέ προς ϋλην ρέψαν κεκράτηται μέν κα{}' δ εlδος ρέψαν επιτηδεlως lσχε προσομιλείν ενύλq,, lχει δέ την της 8λης δύναμιν ήδη και εντvγχάνει ούσn εν ,,

'21':

_,

J! έαvτψ, υταν απο του ενv ου αποcιταν ι;V εαvτq, γενηται.

5

I

προς τάς ενεργεlας εν πολλοίς εμποδlζον; αυτη δι' αυ- 10 την ή ταvτ6της αυτής πάντα ποιεί καί εύρlcικει διά της έπ' άπειρον είδητικης ενεργεlας, τού τvχ6ντος μέρους πάντα δυναμένου 8ταν σωμάτων καθαρεύn, ώς το τvχον μέρος τού σπέρματος την τού παντός σπέρματος έχει

ο.

_,,λ'

επεί δέ προς μέν ϋλην ρεπούσrι άπορlα πάντων καί της οlκεlας δυνάμεως κένωσις, εlς δέ τον νοϋν αναγομένη το πλήρες αυτής κατά (το) την δύlναμιν lχειν της πάσης εύρlσκετο, την μέν εlκ6τως Πενlαν, την δέ Π6ρον οί τούτο πρώτον γν6ντες της ψυχής το πάθος fινlξαντο.

38 10

Παραnτησαι βοvλ6μενοι ώς ένδέχεται διά λ6γοv {παραcιτηcιαι} την τού ΙJντος /άσωμάτοv} lδι6τητα οί 1 8- 9 cf. Plat. symp. 203b - c; Plot. ΠΙ 5. ΠΙ 6, 14; Theiler p.26- 27; Pepin2 11 c. 38 cf: Pla.t. Parm.145c- e et 1.60b, Phileb. 14c- 15b; Plot. VI 5 pa.ssun. VI 7, 14; Porph. v1t. Pyth. 49; Hadot Ι p. 419-420 8- 9 cf. Aug. bea.t. vit. 30- 31 c. 37 α = UN Stob. = FP 11 c. 38 W 1 κεκράτηται Stob.: κρατijσαι α Ηο. 11 1,2 καθ' 8 εlδος ρέψαν Stob. (quaten'US forma (i. e. ψυχή] quae ad mateτiam vergit): καθ' 8 εlδος lρρεψε καl α Ηο. καθ' 8 (εlς ) εlδος lρρεψε καl Κroll Μο. καθ' 8 /εlδος ρέψαv) Wachsm. κατά τό εlδος καθ' 8 intellegunt Heeτ. H.F.Mίiller 11 2 ένύλω aF* Cr.: έv ΙJλω Ρ άύλφ Ηο. ένύλφ είδει Μο. (cf. 1. 3) 11 2-3 έχει - δύναμιν om. α Ηο. 11 3 ήδη Stob.: είδει εl α Ηο. 11 4 άπό α: ύπό Stob. Cant.-Mein. Cr. 11 li ύλην UPCP: ύλη uac (prob., ν ins. U3-48 ) NF Ι ρεπούσn (sc. τfl ψυχιϊ) Wachsm.: ρέπουσιv Stob. Cant. έπούση Ν ρέπον ίσχει u 3- 4 in ras. * 4 Heeτ.-Mein. Ι άπορlαν UP 0 (v ins. u:i- s)* Heeτ.-Mein. Ι άπάντωv Stob.* 1 (ή'ν) καi Wachsm. 11 G κένωσις uac (prob.) Ν Btob.: κέ­ νωσιv UPC (ιν u 3- 4 s in aliis litt. ut videtur)* Heer.-Mein. 1 άν­ 0 αγόμενον α* 11 7 κατά τό scripsi: κατάω Stob. καl UP (κατά ra.dendo in καl mut.) Μο. καl (τό) suspic. Usenermg 11 8 ηύρίσκετο Btob. 1 τήν δέ α: τόν δέ F τό δέ Ρ I Πόρον (cf. 1. 5 άπορlα) Cr. probav. Theiler1 et a.lii: κόρον ω Btob. defendit Waclι.πn. coll. Hera.cl. Β 65-67 et 111 Ι σί τούτο α: δπου τό Btob. 11 11 τό πάθος Btob.: (. :] τό π (...... ] uncNac [. :J τό πλήρες UPC (λ'fίρες ins. U3-4 ) Ηο. εlς τό π[ ..... . ] NPC (εις ins. Νι-2) 11 10 Παραστijσαι om. Μο. tacite 11 11 παραστijσαι secl. Ηο. Cr. (asterisoum add. wxmg) Ι όντος] 01•τως Μο. dubit. Hadot Ι p. 420 adn. 1 1 άσω­ μάτου seclusi coll. 46, 14

45

p.soro.

PORPHYRΠ ι

πα λ αιοι, '

uταν 1!

>, κα {}' ι παντ-α

αvτο •

!l-. δ ι:. ·ιι

'

ειπωσι,

ι:.-ν

"

' ~--•

SENTENTIARVM c. 38-40 _(l ι

προστι·υεασιν

εύθvς

όντος και καθ' αύτό ύφεστηκότος αύλου τό εlναι αει έν έαvτφ ίδρυμένον, τό ώσαύτως κατά ταύτα έχειν, τό έν ταvτ-ότητι ούσιώσθαι, τό αμετάβλητον εlναι κατ' ούσlαν,

" . μη\ εν

Ι .αuει γενοιτο ιαυ,,.._,..ι~

·

Ι C' ωσαυτως

r ε και\ το\ απτόμενον

δ'

έν ταvτότητι γενόμενον φθαρεlη. έξ dίν δήλον ότι άεί η τε αίσ{}ησις καί τό αlσ{}ήσει προσχρώμενον εlς τό έξω φέ5

43 Ό νους ουκ lστιν άρχη πάντων· πολλά γάρ έστιν όνους,

πρό δέ των πολλών άνάγκη εlναι τό έν. δτι δέ πολλά ό νοvς δήλον . νοεί γαρ άει τά νοήματα οvχ εν όντα, άλλα πολλά και ουκ αλλα όντα παρ' έκείνον. εl ο-ον ό αυτός 10 έστιν αvτοίς, έκείνα δέ πολλά, πολλά αν ε'ίη και όνους. "Οτι δέ ό αυτός έστι τοίς νοητοίς, οϋτως δεlκνυται · εl γάρ τι lστιν δ {}εωρεί, ήτοι έν έαυτφ έχων τούτο {}εωρήσει fJ έν αλλφ κείμενον. και δτι μεν {}εωρεί δήλον. συν γαρ τφ νοείν είη liν νους, άφαιρε{}εις δέ του νοείν άψfιρηται 15 της οvσlας. δεί τοlνυν έπιστήσαντας τοίς πάθεσιν ιΊ. συμβαlνει περί τας γνώσεις άνιχνεvσαι την έκεlνου {}εωρlαν. γνωστικαί δέ δυνάμεις έν ήμίν ά{}ρόον αίσ{}ησις, φαντασία, νους. πάντrι δέ τό αlσ,{}ήσει προσχρώμενον τοίς έξω επιβάλλον {}εωρεί, οvχ ένούμενον έκείνοις α {}εωρεί, 20 άλλα μόνον τύπον αυτών εκ της πρός αυτά προσβολής λαμβάνον. δταν ο-ον ίδrι όφθαλμός τό όρώμενον, άμήχανον

2-6 cf. Zeno SVF Ι n. 65; SVF ΙΙ n. 329 et 335 11 c. 43 cf. Plot. V 3, 2-5. V 5, 1-2 et 7. V 9, 5; Pepin3 p. 44-55 11 9-lo cf. Alb.did.10 p.164,26-271118-p.55,19 cf.Plot.IV6,l-2. IV4, 13, 11-16

c. 42 W II c. 43 Stob. Ι 48, 5 p. 312, 21-314, 22

δ

= FΡ

1 χωρijσαι Κroll Μο. (continere Ηο. V): χωρlσαι W 11 7 Ό om. F rel. rubr. Ι (μέν) γdρ suspic. Mein. 11 9 νοήματα] νοητά Mein. 11 10 έκείνον Wachsm. Μο.: έκείνο Stob. 1 ό om. Ρ 11 13 ήτοιΜein.• Μο.: ή τδ Stob. 1 έχων Mein.• Μο.: έχον Stob. 11 16 νοiίς F: ό νοiίς Ρ I δέ F: γάρ Ρ 11 19 πάντυ Ηο. • Heer. *: πάντα Stob. πiiv suspic. Mein.

5 ρεται, ει, με'λλ ει το\

'

' • ι \ κατα ληψεσ{}αι. δέ p. 42 Μο. ωσαυτως v "τον αισ.q,,,, \ ' "ξ ι αυτής τάσει τfj και φερεται ω ε το και η φαντασια αει π t"ητοι και\ παρασκευάζον ' ' ' σμα παρυφισταται το\ εικονι lξω{}εν fJ αvτfj τfj πρός τό έξω τάσει την ώς έξω όντος \

'

C'

,

ι

\

έ

\

είκονίσματος ενδεικνύμενονt. καί τούτων μεν κατάληψις ι ' ,. rι .,. ου'δ εμια ' ων και' συναγομένη συννευουο'α εαυτην εις ιο τοιαυτη, τφ άναισ,{}ήτφ είδει. έπι δέ τφ αlσ{}ητφ έντύχοι αν

fJ

fJ

του νου ου τούτον τόν τρόπον ή κατάληψις, άλλα συννεύον­ τος εlς έαvτόν και έαυτόν {}εωροvντος. παρεξελ{}ών γαρ του #εάσασ{}αι τάς έαυτοv ενεργείας και lJμμα εlναι των 15 αυτού ένεργειων οvσων τό όραμα ουδέν αν νοήσειεν. ώς ' ' τε και' το' αισ{}ητόν, ,, .q,,,, _τ .;,; ' ο·υν οϋτως έστι , 1 σις 'Ιν {η'} αισv μεν νους τε καί τό νοητόν. {}εωρεί δέ ή μεν εκτεινομένη είς τό lξω, εύρίσκουσα τό αlσ{}ητόν , ούχ εν -, πολλα' αν και' αvτος. κείται δε προ των πολλών τό έν, ωστε ανάγκη προ τού νού εlναι τό εν,

15

ι-10 cf. SVF Π n. 61 et 89; Sext. Emp. adv. math. VII221 u. ad 222; Plot. Ι 4, 10, 20-21. IV 7, 8, 1-23. V 5, 1, 19- 68 11 3-G cf. Plot. VI 1, 25, 21-27 et 29, 26-28; (Porph. ) ad Gaur. XIV 3 p. 54,4-7 c. 43 Stob. = FP ι καί om. Ρ Cant. Heer. Cr. Ι (μ6νον) όνόματος suspic. Mei7:. (sed μόνον audiendum tantum, cf. Plot. IV 7, 4, 15-17) (οvδ_) όνόματος Wachsm. 1 προστε{}εlσης] οvπω τεθεlσης Usener 11 2. ( τf) της Usener Wachsm. non male I ή Ρ: εl F 11 3 έδέδοκyο Me_in. 1 εl Fec (εl in o.lia. litt.) Ρ: secl. Cant.* Cr.* 11 4 αναρτησα~ιν Μο. 11 G dπαρτιiνΜein.* 11 G-10 locus diffic,ilis 11 ~ ήμέ~ερος (νους) Heer. • Cr. * (sed to.cite supplendum) Ι σωματωνJ aσωματων Usen~r Wachsm. Μο. si locus non sanus, praetulerιm (lτερος) σωμα­ των I έτέρων]θειοτέρωνUs~ne~ νοερώνΚrοΙΙΜ~. 11 7 πov_Heer.­ Mein. Cr. signum interrogatιonιs delentes 11 8 δε όντων F. δεον­ των p διl όντα ( της νοεριiς) Κroll Μο. 1 pos~ ϋλης (sc. εl ~εω~6ς έστιν) interpunxi Ι ταύτα i.e. ea quae mens in~uetur .1 ~αι τ_αυτn addidi I δήλον (οvν) Heer.* Cr.* 11 9 vοερα 1 sc. εστι ταυ~α 1 νοήσει cod. Aug.: vοάσει F vοάση Ρ I συνταχθήσεται Μ~. tacιte 1 καί2 secl. Usener 1pοstνοερά interpunxi, Stob. vero postvoυν (1.10) 11 10 εlς cum συvαχθήσεται coniungendum: (!ωρεί) ε!ς (vel χωρε~ pro νοερά) suspic. Mein. scr. Wachιιm. Ι νουν (χωρει) Μο. 1 και τό vοητ6ν secl. Wachsm., post 1. 11 νοεί transp. Usen~r ~ο. 1 καί2 (etiam) excipit 55, 19 εl δέ μή: secl. Μο. 1 θε~ρήσει (ο νοvς ) Μο. 1) ιι εlς (αυτόν) έκείνα Usener Μο. 11 12 πολλα1 F Wachsni.: πολλα καί Ρ 1113 καί 1 secl.Heer.*Cr.

56

αλλ' ούτε ή αίσ{}ησις αντιλαμβάνεται αυτής κα{}' αυτήν ούτε τό αlσ{}ητόν · νφ δέ τό νοητόν σύζvγον ον καί {τό} 5 νοητόν τφ νφ, {αlσ{}ήσει δέ το αlσ{}ητόν. νφ \ δέ τό p.44 Μο. νοητόν σύζvγον ον και τό νοητον τφ νφ} αlσ{}ήσει ούδαμώς έστιν vπόπτωτον, αλλά νφ νους έστι νοητόν. εί δέ νοητόν τφ νφ όνους, έαvτφ αν είη νοητόν ό νούς. εl μέν οvν νοητός ό νους και ούκ αlσθητός, νοητόν αν είη. εl δέ 10 νοητός νφ καί ούκ αlσ{}ήσει, νοούν αν είη. ό αύτός αρα νοών και νοούμενον 8λον δλφ, και ούχ ώς ό τρlβων και τριβόμενος. ούκ αλλφ οvν μέρει νοείται καί αλλφ νοεί· άμερής γάρ και νοητός 8λος 8λφ και νους δι' δλοv, έπίνοιαν ούδεμlαν έν έαvτφ ανοησlας έχων. διό ούχι τόδε 15 μέν έαvτοv νοεί, τόδε δέ ού νοεί· κα{}' 8 γάρ ού νοεί, ανόητος έσται.

Ούδέ αφιστάμενος οvν τούδε έπί τόδε μεταβαlνει · άφ' αφlσταται μή νοών έκείνο, ανόητος κατ' έκείνο γlνεται. εl δέ μή τόδε μετά τόδε έπ' αύτοv γlνεται, αμα

ov γάρ

20

πάντα νοεί· έπεί οvν πάντα αμα και ού τό μεν νϋν, τό δε αv{}ις, πάντα αμα νυν και αεl. εl οvν έπ' αύτοϋ τό νϋν, ·ανrίρηται δέ έπ' αύτοv τό παρεληλυ{}ός και τό μέλλον, έν

c. 44 cf. Plot. ΠΙ 7,2-4 et 11. V 1,4. V 3,5-6. VI 5, 11; Beierwaltes paBBim 11 10-13 cf. Plot. V 3, 6, 7-8 11 16 et 18 άν6ητος: cf. P\ot. V 3, 6, 32 et V 9, 5, 8 11 19-p. 58, 9 cf. Plat. Τίm. 37 d-e; Plot. ΠΙ 7, 3, 16-38. VI 7, 1, 54-57; Dodds p. 227-228; Beierwo.ltes p. 170-172 c. 44 cf. Procl. inst. theol. 169-170 11 19 - p. 58, 9 cf. Procl. inst. theol. 52 c.44W 4 δv secl. Κroll Μο. Ι τό 3 secl. Schwyzer4 11 5-G αlσθήσει - νψ Ηο. Cr. 11 G τό secl. Κroll Μο. 11 7 vπ6πτωτον Ηο.*: vπ6πτωτα W II ι ο fort. νοητόν νψ 11 11 νοών] νοούν Μο. non male Ι δλφ Schwyzer4 coll. 1. 13 et Plot. 1. 1.: δλου W 11 22 έπ' αυτού

secl.

om. Μο. tacite

57

SENTENTIARVM c. 44

PORPHYRII αδιαστάτι:p τφ νϋν αχρόνι:p παραστήματι, άJστε το όμού κατά τε το πλήθος κατά τε το χρονικδν διάστημα έπ' αύ­ τού · δια καθ' έν πάντα έν ένί καί αδιαστάτι:p καί αχρόνι:p. εl δέ τούτο, ούδέ το ποθέν ποι έν τφ νφ ούδέ κlνησις αρα,

p. 45

Μο. αλλά ένέργεια καθ' εν έν ένί αυξης \ τε αφr7ρημένη καί

5

ηνωνται εκεί. διαψεύδεται δέ το κινούμενον