NATO ve Türk dış politikası (NATO and Turkish foreign policy)
523 61 430KB
Turkish Pages [86] Year 2004
Polecaj historie
Citation preview
Pollmark Araştırma
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI TEMMUZ 2004
08 TEMMUZ 2004
Hoşdere Caddesi Halit Ziya Sokak 18/8 Çankaya ANKARA Pbx: 312.441 63 11 Fax: 312.441 99 68
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Pollmark 2 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
SUNUŞ “NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI” araştırması Ortadoğu Teknik Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. Yusuf Ziya Özcan ve Prof. Dr. İhsan Dağı koordinatörlüğünde POLLMARK ARAŞTIRMA tarafından
hazırlanmıştır. Araştırma ekibi Metin Toprak,
İbrahim Dalmış ve Ertan Aydın’dan oluşmaktadır. Araştırmanın alan uygulaması Türkiye genelini temsilen İstanbul, İzmir, Adana, Ankara, Samsun, Erzurum, Diyarbakır il merkezlerinde 2-4 Temmuz 2004 tarihleri arasında toplam 1636 kişi ile yüzyüze görüşmeler yapılarak gerçekleştirilmiştir. Örneklem seçiminin son aşamasında cinsiyet ve yaş kotaları uygulanmış, analizlerde 3 Kasım 2002 milletvekili seçiminde oy verilen partiye göre ağırlıklandırılmış veriler kullanılmıştır.
POLLMARK ARAŞTIRMA
Pollmark 3 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Pollmark 4 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM TÜRKİYE’NİN AVRUPA BİRLİĞİ ÜYELİĞİ.................................................................................. 10 İKİNCİ BÖLÜM NATO İLE İLGİLİ KANAATLER VE İSTANBUL’DAKİ NATO ZİRVESİ ......................................... 22 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM BÜYÜK ORTADOĞU PROJESİ................................................................................................. 34 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM IRAK VE KUZEY IRAK SORUNLARI .......................................................................................... 43 BEŞİNCİ BÖLÜM FİLİSTİN – İSRAİL SORUNU ....................................................................................................... 49 ALTINCI BÖLÜM ESKİ DEP MİLLETVEKİLLERİNİN TAHLİYESİ VE TRT’DE FARKLI LEHÇELERDE YAYINA BAŞLANMASI ........................................................................................................................... 56 YEDİNCİ BÖLÜM ÇEŞİTLİ ETNİK GRUPLAR İLE İLGİLİ KANAATLER VE TÜRKİYE’NİN DOĞU-BATI ARASINDAKİ YERİ.................................................................................................................... 61 SEKİZİNCİ BÖLÜM SİYASİ PARTİLERİN DURUMU VE HÜKÜMETİN PERFORMANSI............................................ 70 DOKUZUNCU BÖLÜM ARAŞTIRMA BÖLGELERİ VE ÖRNEKLEMİN ÖZELLİKLERİ ..................................................... 76
Pollmark 5 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
GENEL BİR DEĞERLENDİRME 28-30 Haziran tarihleri arasında İstanbul’da yapılan NATO zirvesi vesilesiyle hem Türkiye’nin NATO içindeki rolü hem de genel dış politika konuları kamuoyu önünde geniş bir tartışma ortamı bulmuştur. Tartışmalara katkıda bulunmak, belli başlı dünya sorunları ve Türkiye’nin dış politika tercihleri konusunda kamuoyunun tutumunu belirlemek ve hükümetin performansını değerlendirmek üzere gerçekleştirilen bu araştırma, ayrıca dış politika konusunda kamuoyunun genel tutumunu yansıtarak karar alıcılara politika donesi sunmayı amaçlamaktadır. Dış politika yapımının toplumsal talep ve tutumlardan bağımsız olduğunu düşünmek mümkün değildir. Özellikle küreselleşme sürecinin geldiği nokta ve demokratikleşme düzeyi, hükümetleri dış politika yapımına ilişkin daha şeffaf, kamuoyu talep ve tutumlarına karşı daha duyarlı olmaya zorlamaktadır.
Hükümetlerin dış politika uygulamalarında kamuoyunu
etkileyici, hatta şekillendirici bir boyut bulunmakla birlikte kamuoyunun da genel dış politika yönelimlerinde, özellikle uzun vadeli strateji tayininde etkisi yadsınamaz.
Türkiye ve Avrupa Birliği Türkiye’nin hem iç hem de dış politikasını ilgilendiren son yıllardaki temel konu Avrupa Birliği üyeliği sürecidir. Bu konuda kamuoyunun AB üyeliği yönündeki desteği %73 düzeyinde devam etmektedir. Üyeliğe karşı duran kesimin oranı ise %21’dir. Son yıllarda yapılan kamuoyu araştırmaları dikkate alındığında aşağı yukarı bu oranlar düzeyinde yerleşik bir tutumun oluştuğu anlaşılmaktadır. AB’ye yönelik tutumda bazı siyasi partilerin seçmenleri arasında farklılaşmalar dikkati çekmektedir. Örneğin, AB üyeliği desteği genel kamuoyunda %73 iken AK Parti seçmeninde bu destek %79’a çıkmakta, en yüksek destek ise %88 ile DEHAP seçmeninden gelmektedir.
Pollmark 6 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
AB üyeliğine en az destek ise %55 ve %52 ile MHP ve SP tabanından gelmektedir. Bu, geleneksel sağ/milliyetçi/muhafazakar seçmenin AB üyeliğine
sıcak
bakmadığını
ortaya
koymaktadır.
Benzer
bir
sosyolojik/siyasal tabanı yansıtan AK Parti seçmeni arasında ise AB üyeliğine yönelik desteğin %79 olması dikkat çekicidir ve AK Parti’nin sağ/milliyetçi/muhafazakar
seçmeni
özelde
AB
ve
genelde
Batı
konusunda olumlu yönde etkilediği ve yönlendirdiği anlaşılmaktadır. Öte yandan DEHAP seçmeninin %88 ile AB üyeliğine destek vermesi son derece anlamlıdır. Öyle anlaşılmaktadır ki DEHAP’lılar AB sürecinde daha müreffeh ve özgür olacaklarına ilişkin güçlü bir kanaat taşımaktadır. Demokratikleşme ve insan hakları alanında AB süreci içinde atılan adımların olumlu etkileri görüldükçe DEHAP seçmeninin AB desteği de artacak veya pekişecektir. DEHAP seçmeninin bu desteği terör eylemlerine yeniden başlayan PKK-Kongra-Gel’e de bir cevap niteliğindedir. Terörün kendisi ve terör eylemlerine karşı alınacak olan tedbirler Türkiye’nin Kopenhag siyasal kriterlerine ulaşmasını, dolayısıyla da AB üyeliğini engelleyecektir. Kürt kimliğini siyasal tercihlerine yansıtanların böyle bir gelişmeyi tasvip etmeyecekleri ortadadır. Öte yandan, farklı dil ve lehçelerde yayın yapılmasının Türkiye’nin bütünlüğü
için
bir
tehdit
oluşturup
oluşturmadığına
ilişkin
soruya
kamuoyunun %62’si hayır cevabını vermektedir (evet diyenlerin oranı %31’dir). Bu, Türkiye kamuoyunun ‘Kürt Kimliği’nin görünürlüğüne ilişkin bir rahatsızlık taşımadığı, Kürtçe ile bölünme arasında zorunlu bir ilişki kurmadığı anlamına gelmektedir.
Türkiye ve NATO 1960’lı yılların sonunu hariç tutarsak NATO’nun varlığı, işlevi ve Türkiye’nin NATO içindeki yeri kamuoyu önünde pek tartışılmayan konular olarak kalmıştır. İstanbul zirvesi, gerek NATO karşıtı protestolar gerekse dünya liderlerinin Türkiye’ye gelişi üzerine medyanın ve kamuoyunun ilgisini çekmiştir. Bu bağlamda NATO’nun kamuoyu tarafından nasıl algılandığı
Pollmark 7 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
hem NATO, hem Türkiye açısından önem taşımaktadır. Kamuoyunun %48’i NATO hakkında olumlu, %36’sı ise olumsuz bir kanaat taşımaktadır. Zirve öncesinde ve süresince yapılan karşıt gösterilere ve yorumlara rağmen bu düzeyde bir olumluluk algısının, NATO’nun Soğuk Savaş döneminde Sovyetlere karşı Türkiye’ye sağladığı güvenliğin özel tarihiyle ilgisi olabilir. Türkiye’nin güvenliği için NATO’nun gerektiği görüşü hala yaygındır. Kamuoyunun %54’ü NATO’yu ülke güvenliği için yararlı bulmaktadır. Türkiye’nin NATO’dan çıkmasını savunan %29’luk gruba karşı %58’lik bir karşı grubun bulunması ilginçtir. Bu, iki noktaya işaret etmektedir: (i)NATO bir savunma örgütü olarak görülmektedir; (ii)Türkiye, güvenliği riskli bir ülke olarak bu savunma örgütüne gereksinim duymaktadır. Ancak
NATO’nun savunma dışı operasyonlarına sıcak bakılmamakta,
örneğin NATO’nun Irak ve Afganistan benzeri kriz bölgelerinde görev almasına %45’lik bir kesim karşı çıkarken; toplumun %35’i bu tür misyonları desteklemektedir.
Kriz
bölgelerine
NATO
çerçevesinde
Türk
askeri
birliklerinin de gönderilmesi durumunda hayırların oranı %51’e çıkmakta, destek ise %34’te kalmaktadır. Irak ordusuna NATO ülkeleri tarafından askeri eğitim verilmesi kararı da %44 tarafından olumsuzlanmakta, %34 oranında destek bulmaktadır. Bütün bu veriler, kamuoyunun NATO’yu kollektif bir savunma örgütü olarak görmek istediğini, Soğuk Savaş ve özellikle 11 Eylül sonrası NATO’ya yeni misyonlar yüklenerek daha aktif bir görev tanımı geliştirilmesini doğru bulmadığını anlatmaktadır. Bu tutum, Türkiye’nin de faaliyetlerine katılacağı daha aktif bir NATO’nun dünya barışına
hizmet
etmediği-etmeyeceği
(%51)
kanaatinden
kaynaklanabileceği gibi, belki de daha çok NATO’nun ABD çıkarlarına hizmet ettiğine ilişkin düşünceden kaynaklanmaktadır (NATO’nun ABD çıkarları için kullanıldığını düşünenlerin oranı %62’yi bulmaktadır).
Pollmark 8 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Ortadoğu’da Demokrasi? İstanbul’daki NATO zirvesi münasebetiyle yeniden gündeme gelen bir başka konu ABD yönetiminin geliştirerek G-8’lerin de desteğini aldığı, bölge ülkelerinin tedrici bir demokratik evrimini öngören Büyük Ortadoğu Projesidir (BOP). BOP’un başarısı için Ortadoğu’da kalıcı bir barışın kurulması gerektiği sıkça ifade edilmektedir. Barış olmadan demokrasinin kurumsallaşması ve özgürlüklerin yerleşmesi mümkün değildir; dolayısıyla, BOP’un başarısı barışın sağlanmasına bağlıdır. BOP bir Amerikan projesi olarak anılmakta, ancak, kamuoyunun %44’ü Ortadoğu’da barışın önündeki en büyük engel olarak ABD’yi görmektedir. ABD’yi %34 ile İsrail ve %3 ile Irak izlemektedir. Bu durumda BOP çerçevesinde Ortadoğu’da temsili rejimler kurulmasını, sivil toplumun güçlendirilmesini ve özgürlüklerin sağlanmasını savunur görünen ABD paradoksal olarak bütün bunların önündeki
en
büyük
engel
olarak
algılanmaktadır.
Zaten
Türkiye
kamuoyunun %72’si BOP hakkında olumsuz bir kanaate sahiptir. BOP dışında da Ortadoğu’da demokrasinin geleceği konusunda iyimser bir beklenti mevcut değildir. Ortadoğu’da demokrasinin yerleşmesini mümkün görenlerin oranı %32 iken, mümkün görmeyenler %51’dir. ABD’nin bölgeye demokrasi getirebileceğini düşünenlerin oranı ise sadece %16’dır. Ortadoğu’da demokrasinin geleceği konuşulduğunda İslam’la demokrasi arasında negatif bir ilişki olduğu sıkça öne sürülür. Türkiye kamuoyu ise Ortadoğu’da demokrasinin kurulmasında İslam’ın bir engel teşkil etmediği kanısındadır (%66).
İsrail’le Nereye? Son günlerde İsrail-Türkiye ilişkilerinde ciddi pürüzlerin ortaya çıktığını, yaklaşık 10 yıl önce başlayan ‘stratejik işbirliği’ sürecinin bir kriz döneminden geçmekte olduğunu görüyoruz. Yakınlaşmayı iki tarafın da birtakım stratejik hesaplarla
meşrulaştırdığı
malum.
Ancak
Pollmark 9 / 86
stratejik
işbirliklerinin
dahi
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
savunulabilir
moral/ahlaki
temellerinin
olması
gerekir.
Türkiye-İsrail
ilişkilerinde görülen krizin önemli bir nedeni budur. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın İsrail’in Filistin’e yönelik saldırılarını bir ‘devlet terörü’ olarak nitelemesini doğru bulanların oranı %88’dir. Bu, İsrail’in şiddet politikasının Türkiye kamuoyu tarafından desteklenmediğini, Türkiye başbakanının da kamuoyunun duygularına ve düşüncelerine tercüman olduğunu gösterir. Hükümetin İsrail’e ilişkin ‘mesafeli’ tutumunun arkasında çok büyük bir partilerüstü toplumsal destek vardır. Kamuoyunun %78’i Filistin ve İsrail arasındaki çatışmalarda Filistin’i haklı bulmakta, Türk hükümetinin de Filistinlilerin yanında yer almasını istemektedir (%68). Türkiye’nin, sorunun çözümünde İsrail’in yanında yer almasını isteyenlerin oranı sadece %2’dir. Türkiye
kamuoyunun
İsrail’le
gelişen
stratejik
işbirliğine
ilişkin
derin
kaygılarının ve eleştirilerinin olduğu anlaşılmaktadır. Türkiye’nin İsrail’le işbirliğine ihtiyacı olmadığını düşünenlerin oranı %75’i bulmakta, iki ülke arasında askeri işbirliği düzeyini düşürmek gerektiğini söyleyenler %60’a ulaşmaktadır. düzeyinde
Bu
sonuçlar,
tasarlamanın
Türkiye-İsrail
toplumsal
ilişkilerini
meşruiyetten
‘stratejik yoksun
ortaklık’ olacağını
göstermektedir. Öte yandan Türkiye kamuoyu, İsrail’in Türkiye’nin güvenliği açısından
da
sorunlu
bir
ülke
olduğu
kanısındadır. İsrail’in
PKK’yı
desteklediğini söyleyenlerin oranı %65’tir (bu görüşe katılmayanlar %13). 1990’ların ortalarında Türkiye-İsrail yakınlaşmasının ana gerekçelerinden birisinin PKK terörüne karşı işbirliği olarak nitelendiği hatırlanacak olursa, kamuoyunun mevcut algısı son derece ilginçtir ve önümüzdeki dönemde İsrail’le işbirliğini zorlaştıracak niteliktedir. Ayrıca Yahudilerle ilgili olarak Türkiye kamuoyunun %70 olumsuz bir kanaate sahip olması (Hıristiyanlara ilişkin %52’lik olumsuz kanaatle kıyaslandığında) sorunu biraz daha zorlaştırmaktadır. İsrail’in Türkiye’de ciddi bir imaj sorunu olduğu ortadadır ve bu durumda toplumu ve toplumsal tutumu by-pass ederek devlet kurumları arasında işbirliği ağları kurmak çözüm oluşturmaz, aksine Türkiye’de toplumu ve siyaseti gerer.
Pollmark 10 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Irak’ın Geleceği Ortadoğu’nun gündemdeki en önemli sorunu kuşkusuz Irak’ın işgalidir. Türkiye kamuoyu, işgale ilişkin başından beri geliştirdiği tutumda ısrarcı görünmektedir. ABD askerinin Irak’ta bulunmasına olumsuz bakanlar kamuoyunun %83’ünü oluşturmaktadır (olumlu bakanlar %9). Irak’ta ABD ve diğer koalisyon güçlerine yönelik saldırıları destekleyenlerin oranının %42’ye ulaşması dikkate değer bir veridir. İşgal meşru görülmemekte, direniş olumlu karşılanmaktadır. Irak’ın geleceğine ilişkin karamsar bir havanın bulunduğu gözlemlenmektedir. Oluşturulan yeni yönetimi olumlu bulanlar ancak %20’ye ulaşmakta, yeni yönetimin barış ve istikrarı kurabileceğini
düşünenler
ise
%18’de
kalmaktadır.
Türkiye’nin
Irak
konusunda ABD ile yakın işbirliğine girmesini isteyenler %25, buna karşı çıkanlar ise %60’tır. Bu, Türkiye kamuoyunun Irak’ta istikrarsızlık beklentisine rağmen bu ülkeye yönelik doğrudan müdahalelere sıcak bakmadığını ve de ABD’ye güvenmediğini göstermektedir.
Batı mı Doğu mu? AB mi ABD mi? Son ikiyüz yıldır Türkiye’de yaşamın tüm alanlarına damgasını vuran tartışma Batı ve Batılılaşma üzerine olmuştur. Gelinen noktada kamuoyu tercihini, biraz da pratik nedenlerle net olarak ortaya koymaktadır: Avrupa ile entegrasyon. Peki kavramsal olarak Batı ve Batı medeniyeti nasıl algılanmakta ve Türkiye burada nereye konuşlandırılmaktadır? Türkiye kamuoyunun genel olarak Batı medeniyeti konusundaki olumlu kanaati %54, olumsuz kanaati ise %30’dur. Türkiye’nin Batı medeniyeti içinde yer aldığını düşünenler %47, Doğu’da yer aldığını düşünenler ise %37’dir. Bu sonuç Türkiye’nin önümüzdeki dönemde de Batı ve Doğu ekseninde kimlik ve siyaset kırılmalarına devam edeceğini göstermektedir. Öte yandan Batı içinde Türkiye’nin AB’ye mi yoksa ABD’ye mi yakın olması gerektiğine ilişkin tartışmada kamuoyunun tercihi %52 ile AB yönündendir (ABD’ye yakın olmak gerektiğini söyleyenler %6).
Pollmark 11 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Pollmark 12 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
BİRİNCİ BÖLÜM
TÜRKİYE’NİN AVRUPA BİRLİĞİ ÜYELİĞİ
Pollmark 13 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
BİRİNCİ BÖLÜMÜN ÖZETİ TÜRKİYE’NİN AVRUPA BİRLİĞİ ÜYELİĞİ “Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üye olmasıyla ilgili bir referandum yapılsa, siz hangi yönde oy kullanırsınız?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Türkiye’nin AB’ye üyeliği yönünde %73,4, Türkiye’nin AB’ye üye olmasına karşı %21,1, fikir belirtmeyen %5,5. “Sizce, AB üyeliği, Türkiye’nin geleceği bakımından ne kadar önemlidir?” sorusuna gelen cevapların dağılım şöyledir: Çok önemli %53,6, biraz önemli %18,8, ne önemli ne de önemsiz %4,3, pek önemli değil %8,7, hiç önemli değil %10,9, fikir belirtmeyen %3,7. “Sizce,
AB
üyeliği,
sizin
ve
çocuklarınızın
kişisel
geleceği
bakımından ne kadar önemlidir?” sorusuna gelen cevapların dağılım şöyledir: Çok önemli %55,4, biraz önemli %18,1, ne önemli ne de önemsiz %3,6, pek önemli değil %6,1, hiç önemli değil %13,0, fikir belirtmeyen %3,8. “Sizce, Türkiye Aralık ayında Avrupa Birliği’nden müzakere tarihi alabilecek mi?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %39,8, hayır %44,8, fikir belirtmeyen %15,3. Bu konuda iyimser olanların partililere göre dağılımı ise şöyledir: AK Partililer %48,6, CHP’liler %41,5, DYP’liler %70,5, MHP’liler %30,9, GP’liler %41,9, DEHAP’lılar %52,1, ANAP’lılar %50,0, SP’liler %24,0, diğer partililer %18,8, kararsızlar %33,0 ve hiçbir partiyi desteklemeyenler %21,1. “Aralık ayında Avrupa Birliği Türkiye’ye müzakere tarihi vermezse, size göre, Türkiye ne yapmalı?” sorusuna gelen cevaplara göre %35,6 Türkiye’nin AB’ye üye olmaya çalışmaktan vazgeçmeli, %44,7 Türkiye, Türk Cumhuriyetleriyle ayrı bir birlik kurmalı, %42,2 Türkiye, Müslüman ülkelerle ayrı bir birlik kurmalı, %34,4 Türkiye, farklı bölgesel
Pollmark 14 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
birlikteliklere yönelmeli, %%16,3 Türkiye, AB’nin önereceği özel statüyü kabul etmeli, %54,4 ise Türkiye, gelecek yıllarda yeniden müzakere tarihi almaya çalışmalı demektedir. “Sizce, Türkiye mevcut koşullarıyla AB’ye girmeye hazır mı?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %37,0, hayır %55,0, fikir belirtmeyen %8,0. “Sizce, ekonomideki sorunlar ve Avrupa ülkelerine göre daha fakir olmamız, Türkiye’nin AB’ye üye olmasını engelliyor mu?” sorusuna araştırmaya katılanların %67’si evet demiştir. “Sizce, demokrasimizin tam olarak yerleşmemesi, Türkiye’nin AB’ye üye olmasını engelliyor mu?” sorusuna araştırmaya katılanların %66,1’i evet demiştir. “Sizce, ülkemizde insan hakları ihlallerinin yaygın olması, Türkiye’nin AB’ye
üye
olmasını
engelliyor
mu?”
sorusuna
araştırmaya
katılanların %69,6’sı evet demiştir. “Sizce, Kıbrıs sorunu ve bu sorunda Yunanistan ve Kıbrıs Rum Kesimi ile karşı tarafta oluşumuz, Türkiye’nin AB’ye üye olmasını engelliyor mu?” sorusuna araştırmaya katılanların %55,1’i evet demiştir. “Sizce, Avrupa ülkelerinden farklı bir tarihe ve dine sahip olmamız, Türkiye’nin AB’ye üye olmasını engelliyor mu?” sorusuna araştırmaya katılanların %66,6’sı evet demiştir. “Sizce, ülkemizin nüfusunun büyük olması, Türkiye’nin AB’ye üye olmasını engelliyor mu?” sorusuna araştırmaya katılanların %52,2’si evet demiştir. “Sizce, AB üyesi ülkelerin bir çoğunun Türkiye aleyhine önyargılı olması, Türkiye’nin AB’ye üye olmasını engelliyor mu?” sorusuna araştırmaya katılanların %72,3’ü evet demiştir.
Pollmark 15 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
“Sizce, Avrupa Birliği ve ABD arasında bir çıkar çatışması var mı?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %68,8, hayır %13,0, fikir belirtmeyen %18,3. “Sizce, Türkiye Avrupa Birliği’ne mi yoksa ABD’ye mi daha yakın olmalıdır?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: AB’ye yakın olmalıdır %51,8, ABD’ye yakın olmalıdır %6,1, her ikisine de yakın olmalıdır %17,9, ikisine de yakın olmamalıdır %24,1.
Aşağıda konuyla ilgili daha detaylı tablo ve grafikler yer almaktadır.
Pollmark 16 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üye olmasıyla ilgili bir referandum yapılsa, siz hangi yönde oy kullanırsınız? 0,0
50,0
100,0
ÜYELİK YÖNÜNDE
73,4
21,1
ÜYELİĞE KARŞI
FİKRİM YOK
5,5
Partililere göre dağılım
ÜYELİK YÖNÜNDE %
ÜYELİĞE KARŞI %
FİKRİM YOK %
TOPLAM %
AK Parti
79,1
15,9
4,9
100,0
CHP
72,7
22,2
5,2
100,0
DYP
72,2
18,3
9,4
100,0
MHP
55,3
37,2
7,4
100,0
GP
69,8
30,2
0,0
100,0
DEHAP
87,8
12,2
0,0
100,0
ANAP
73,7
26,3
0,0
100,0
SP
52,0
36,0
12,0
100,0
Diğer
50,0
50,0
0,0
100,0
Kararsız
79,0
16,6
4,4
100,0
Hiçbiri
59,6
29,8
10,5
100,0
Pollmark 17 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üye olmasıyla ilgili bir referandum yapılsa, siz hangi yönde oy kullanırsınız? Demografik özelliklere göre dağılım
ÜYELİK YÖNÜNDE %
ÜYELİĞE KARŞI %
FİKRİM YOK %
TOPLAM %
Kadın
72,5
20,6
6,9
100,0
Erkek
73,7
22,3
4,0
100,0
18-25
72,1
24,7
3,3
100,0
26-35
73,9
21,2
4,9
100,0
36-45
74,3
20,0
5,7
100,0
46-60
74,7
18,8
6,5
100,0
61 ve üstü
66,7
19,7
13,6
100,0
Mezun değil
68,8
18,8
12,5
100,0
İlkokul
73,8
20,2
6,1
100,0
Ortaokul
72,3
21,3
6,4
100,0
Lise
73,7
22,1
4,2
100,0
Üniversite
73,7
23,3
3,1
100,0
Lisansüstü
71,4
28,6
0,0
100,0
CİNSİYET
YAŞ GRUBU
EĞİTİM
Pollmark 18 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Sizce AB üyeliği, Türkiye’nin geleceği bakımından ne kadar önemlidir? 0,0
50,0
100,0 53,6
ÇOK ÖNEMLİDİR 18,8
BİRAZ ÖNEMLİDİR NE ÖNEMLİ NE ÖNEMSİZDİR
4,3 8,7
PEK ÖNEMLİ DEĞİLDİR
10,9
HİÇ ÖNEMLİ DEĞİLDİR 3,7
FİKRİM YOK
Sizce AB üyeliği, sizin ve çocuklarınızın kişisel geleceği bakımından ne kadar önemlidir? 0,0
50,0 55,4
ÇOK ÖNEMLİDİR 18,1
BİRAZ ÖNEMLİDİR NE ÖNEMLİ NE ÖNEMSİZDİR PEK ÖNEMLİ DEĞİLDİR
3,6 6,1 13,0
HİÇ ÖNEMLİ DEĞİLDİR FİKRİM YOK
100,0
3,8
Pollmark 19 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Sizce Türkiye Aralık ayında Avrupa Birliği’nden müzakere tarihi alabilecek mi? 0,0
50,0
EVET
39,8
44,8
HAYIR
FİKRİM YOK
100,0
15,3
Partililere göre dağılım
EVET %
HAYIR %
FİKRİM YOK %
TOPLAM %
AK Parti
48,6
36,4
15,0
100,0
CHP
41,5
49,2
9,3
100,0
DYP
50,5
35,0
14,5
100,0
MHP
30,9
60,6
8,5
100,0
GP
41,9
30,2
27,9
100,0
DEHAP
52,1
34,2
13,7
100,0
ANAP
50,0
35,0
15,0
100,0
SP
24,0
56,0
20,0
100,0
Diğer
18,8
81,3
0,0
100,0
Kararsız
33,0
47,0
20,0
100,0
Hiçbiri
21,1
59,2
19,7
100,0
Pollmark 20 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Aralık ayında Avrupa Birliği Türkiye’ye müzakere tarihi vermezse, size göre, Türkiye ne yapmalı? Soruya birden fazla cevap verilmiştir. Bundan dolayı toplam %100’ü geçmektedir.
0
50
Avrupa Birliği’ne üye olmaya çalışmaktan vazgeçmeli
35,6
Türk Cumhuriyetleriyle birlikte ayrı bir birlik kurmalı
44,7
Müslüman ülkelerle ayrı bir birlik kurmalı
42,2
Farklı bölgesel birlikteliklere yönelmeli
AB’nin önereceği özel statü’yü kabul etmeli
100
34,4
16,3
Gelecek yıllarda yeniden müzakere tarihi almaya çalışmalı
54,4
Pollmark 21 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Sizce, Türkiye mevcut koşullarıyla Avrupa Birliği’ne girmeye hazır mı? 0,0
50,0
EVET
37,0
55,0
HAYIR
FİKRİM YOK
100,0
8,0
Partililere göre dağılım
EVET %
HAYIR %
FİKRİM YOK %
TOPLAM %
AK Parti
45,5
45,0
9,5
100,0
CHP
32,1
65,8
2,1
100,0
DYP
40,0
42,2
17,8
100,0
MHP
31,6
63,2
5,3
100,0
GP
34,9
65,1
0,0
100,0
DEHAP
37,8
54,1
8,1
100,0
ANAP
57,9
42,1
0,0
100,0
SP
40,0
40,0
20,0
100,0
Diğer
18,8
81,3
0,0
100,0
Kararsız
36,2
53,1
10,7
100,0
Hiçbiri
21,9
70,6
7,5
100,0
Pollmark 22 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Sizce, aşağıda sıralanan faktörler, Türkiye’nin AB’ye üye olmasını engelliyor mu? Soruya birden fazla cevap verilmiştir. Bundan dolayı toplam %100’ü geçmektedir.
0,0
50,0
100,0
Ekonomideki sorunlar ve Avrupa ülkelerine kıyasla daha fakir olmamız
67,0
Demokrasimizin tam olarak yerleşmemesi
66,1
Ülkemizde insan hakları ihlallerinin yaygın olması
69,6
Kıbrıs sorunu ve bu sorunda Yunanistan ve Kıbrıs Rum Kesimi ile karşı tarafta oluşumuz
55,1
Avrupa ülkelerinden farklı bir tarihe ve dine sahip olmamız
66,6
Ülkemizin nüfusunun büyük olması
52,2
AB üyesi ülkelerin birçoğunun Türkiye aleyhine önyargılı olması
72,3
Pollmark 23 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Sizce, Avrupa Birliği ile ABD arasında bir çıkar çatışması var mı? 0,0
50,0
100,0
EVET
68,8
13,0
HAYIR
FİKRİM YOK
18,3
Sizce, Türkiye Avrupa Birliği’ne mi yoksa ABD’ye mi daha yakın olmalıdır? 0,0
50,0 51,8
AVRUPA BİRLİĞİ'NE
ABD'YE
HER İKİSİNE DE
HİÇBİRİNE
6,1
17,9
24,1
Pollmark 24 / 86
100,0
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
İKİNCİ BÖLÜM
NATO İLE İLGİLİ KANAATLER VE İSTANBUL’DAKİ NATO ZİRVESİ
Pollmark 25 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
İKİNCİ BÖLÜMÜN ÖZETİ NATO İLE İLGİLİ KANAATLER VE İSTANBUL’DAKİ NATO ZİRVESİ “NATO ile ilgili genel olarak nasıl bir kanaate sahipsiniz?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Olumlu %47,8, olumsuz %36,3, fikir belirtmeyen %16,0. NATO ile ilgili olumlu kanaat belirtenlerin partililere göre dağılımı ise şöyledir: AK Partililer %60,5, CHP’liler %46,6, DYP’liler %52,3, MHP’liler %52,1, GP’liler %31,8, DEHAP’lılar %12,0, ANAP’lılar %55,0, SP’liler %29,2, diğer partililer %31,3, kararsızlar %46,9, hiçbir partiyi desteklemeyenler %33,3. “Sizce, NATO dünya barışına hizmet ediyor mu?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %35,0, hayır %50,8, fikir belirtmeyen %14,2. “Sizce, NATO ABD’nin kendi çıkarları için kullandığı bir örgüt müdür?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %61,6, hayır %20,3, fikir belirtmeyen %18,1. “Türkiye’nin NATO şemsiyesi altında bulunmasını ülke güvenliği açısından yararlı buluyor musunuz?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %54,2, hayır %31,0, fikir belirtmeyen %14,8. NATO’nun ülke güvenliği açısından yararlı olduğunu belirtenlerin partililere göre dağılımı ise şöyledir: AK Partililer %65,6, CHP’liler %53,6, DYP’liler %71,1, MHP’liler %54,3, GP’liler %40,9, DEHAP’lılar %17,6, ANAP’lılar %52,6, SP’liler %29,2, diğer partililer %47,1, kararsızlar %51,9, hiçbir partiyi desteklemeyenler %44,3. “Sizce, Türkiye NATO’dan çıkmalı mı?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %28,8, hayır %57,6, fikir belirtmeyen %13,6. Türkiye NATO’dan çıkmalı diyenlerin partililere göre dağılımı ise şöyledir: AK Partililer %19,0, CHP’liler %40,7, DYP’liler %20,5, MHP’liler
Pollmark 26 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
%30,1, GP’liler %36,4, DEHAP’lılar %55,4, ANAP’lılar %15,0, SP’liler %62,5,
diğer
partililer
%43,8,
kararsızlar
%21,0,
hiçbir
partiyi
desteklemeyenler %38,6. “Sizce, Dünya’da NATO’ya alternatif bir oluşuma ihtiyaç var mı?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %26,1, hayır %57,6, fikir belirtmeyen %13,6. “Sizce, NATO’ya Türkiye’den başka diğer İslam ülkeleri de katılmalı mı?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %55,5, hayır %28,5, fikir belirtmeyen %16,0. “Türkiye’nin
NATO
zirvesine
ev
sahipliği
yapmasını
nasıl
karşılıyorsunuz?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Olumlu %67,1, olumsuz %23,3, fikir belirtmeyen %9,6. “Sizce, İstanbul’da yapılan NATO zirvesi başarılı geçti mi?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %54,5, hayır %22,3, fikir belirtmeyen %23,2. “İstanbul’da yapılan NATO zirvesinde Irak’ta kurulan yeni hükümete bağlı askerlere, NATO üyesi ülkeler tarafından askeri eğitim verilmesi kararlaştırıldı. Siz bu kararı onaylıyor musunuz?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %33,5, hayır %43,5, fikir belirtmeyen %22,9. “NATO’nun
Irak
ve
Afganistan
benzeri
kriz
bölgelerinde
görevlendirilmesini onaylıyor musunuz?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %35,3, hayır %45,3, fikir belirtmeyen %19,4. “NATO’nun kriz bölgelerinde görev alması durumunda, Türkiye’de askeri birlikleriyle katılmalı mı?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %34,3, hayır %50,6, fikir belirtmeyen %15,1. Aşağıda konuyla ilgili daha detaylı tablo ve grafikler yer almaktadır.
Pollmark 27 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
NATO ile ilgili genel olarak nasıl bir kanaate sahipsiniz? 0,0
50,0
OLUMLU
47,8
36,3
OLUMSUZ
FİKRİM YOK
100,0
16,0
Partililere göre dağılım
OLUMLU %
OLUMSUZ %
FİKRİM YOK %
TOPLAM %
AK Parti
60,5
25,6
13,9
100,0
CHP
46,6
45,6
7,8
100,0
DYP
52,3
38,6
9,1
100,0
MHP
52,1
36,2
11,7
100,0
GP
31,8
52,3
15,9
100,0
DEHAP
12,0
60,0
28,0
100,0
ANAP
55,0
45,0
0,0
100,0
SP
29,2
45,8
25,0
100,0
Diğer
31,3
68,8
0,0
100,0
Kararsız
46,9
28,4
24,7
100,0
Hiçbiri
33,3
48,2
18,4
100,0
Pollmark 28 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Sizce, NATO dünya barışına hizmet ediyor mu? 0,0
50,0
EVET
100,0
35,0
50,8
HAYIR
FİKRİM YOK
14,2
Sizce, NATO ABD’nin kendi çıkarları için kullandığı bir örgüt müdür? 0,0
50,0
EVET
HAYIR
FİKRİM YOK
100,0
61,6
20,3
18,1
Pollmark 29 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Türkiye’nin NATO şemsiyesi altında bulunmasını ülke güvenliği açısından yararlı buluyor musunuz? 0,0
50,0
EVET
54,2
31,0
HAYIR
FİKRİM YOK
100,0
14,8
Partililere göre dağılım
EVET %
HAYIR %
FİKRİM YOK %
TOPLAM %
AK Parti
65,6
20,3
14,1
100,0
CHP
53,6
38,1
8,2
100,0
DYP
71,1
15,6
13,3
100,0
MHP
54,3
43,6
2,1
100,0
GP
40,9
40,9
18,2
100,0
DEHAP
17,6
58,1
24,3
100,0
ANAP
52,6
47,4
0,0
100,0
SP
29,2
58,3
12,5
100,0
Diğer
47,1
47,1
5,9
100,0
Kararsız
51,9
23,7
24,4
100,0
Hiçbiri
44,3
40,4
15,4
100,0
Pollmark 30 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Sizce, Türkiye NATO’dan çıkmalı mı? 0,0
50,0
EVET
28,8
57,6
HAYIR
FİKRİM YOK
100,0
13,6
Partililere göre dağılım
EVET %
HAYIR %
FİKRİM YOK %
TOPLAM %
AK Parti
19,0
68,0
13,0
100,0
CHP
40,7
52,6
6,7
100,0
DYP
20,5
63,6
15,9
100,0
MHP
30,1
63,4
6,5
100,0
GP
36,4
52,3
11,4
100,0
DEHAP
55,4
21,6
23,0
100,0
ANAP
15,0
65,0
20,0
100,0
SP
62,5
16,7
20,8
100,0
Diğer
43,8
50,0
6,3
100,0
Kararsız
21,0
57,2
21,8
100,0
Hiçbiri
38,6
51,3
10,1
100,0
Pollmark 31 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Sizce, Dünya’da NATO’ya alternatif bir oluşuma ihtiyaç var mı? 0,0
50,0
EVET
100,0
26,1
57,6
HAYIR
FİKRİM YOK
13,6
Sizce, NATO’ya Türkiye’den başka diğer İslam ülkeleri de katılmalı mı? 0,0
50,0
EVET
55,5
28,5
HAYIR
FİKRİM YOK
100,0
16,0
Pollmark 32 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Türkiye’nin NATO zirvesine ev sahipliği yapmasını nasıl karşılıyorsunuz? 0,0
50,0
OLUMLU
67,1
23,3
OLUMSUZ
FİKRİM YOK
100,0
9,6
Partililere göre dağılım
OLUMLU %
OLUMSUZ %
FİKRİM YOK %
TOPLAM %
AK Parti
78,8
13,7
7,5
100,0
CHP
61,3
31,4
7,2
100,0
DYP
79,5
15,9
4,5
100,0
MHP
69,9
26,9
3,2
100,0
GP
47,7
47,7
4,5
100,0
DEHAP
26,7
49,3
24,0
100,0
ANAP
70,0
30,0
0,0
100,0
SP
38,5
50,0
11,5
100,0
Diğer
37,5
62,5
0,0
100,0
Kararsız
69,6
13,7
16,7
100,0
Hiçbiri
59,8
31,0
9,2
100,0
Pollmark 33 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Sizce, İstanbul’da yapılan NATO zirvesi başarılı geçti mi? 0,0
50,0
EVET
100,0
54,5
22,3
HAYIR
FİKRİM YOK
23,2
Partililere göre dağılım
EVET %
HAYIR %
FİKRİM YOK %
TOPLAM %
AK Parti
66,8
13,0
20,1
100,0
CHP
49,2
34,7
16,1
100,0
DYP
90,9
4,5
4,5
100,0
MHP
57,4
28,7
13,8
100,0
GP
32,6
39,5
27,9
100,0
DEHAP
41,9
31,1
27,0
100,0
ANAP
70,0
15,0
15,0
100,0
SP
36,0
40,0
24,0
100,0
Diğer
31,3
50,0
18,8
100,0
Kararsız
50,2
16,6
33,2
100,0
Hiçbiri
37,6
31,9
30,6
100,0
Pollmark 34 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
İstanbul’da yapılan NATO zirvesinde Irak’ta kurulan yeni hükümete bağlı askerlere, NATO üyesi ülkeler tarafından askeri eğitim verilmesi kararlaştırıldı.Siz bu kararı onaylıyor musunuz? 0,0
50,0
EVET
100,0
33,5
43,5
HAYIR
FİKRİM YOK
22,9
NATO’nun Irak ve Afganistan benzeri kriz bölgelerinde görevlendirilmesini onaylıyor musunuz? 0,0
50,0
EVET
35,3
45,3
HAYIR
FİKRİM YOK
19,4
Pollmark 35 / 86
100,0
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
NATO’nun kriz bölgelerinde görev alması durumunda, Türkiye’de askeri birlikleriyle katılmalı mı? 0,0
50,0
EVET
100,0
34,3
50,6
HAYIR
FİKRİM YOK
15,1
Partililere göre dağılım
EVET %
HAYIR %
FİKRİM YOK %
TOPLAM %
AK Parti
43,3
40,0
16,6
100,0
CHP
34,5
58,2
7,2
100,0
DYP
37,8
55,6
6,7
100,0
MHP
33,7
50,5
15,8
100,0
GP
34,9
62,8
2,3
100,0
DEHAP
8,1
75,7
16,2
100,0
ANAP
40,0
45,0
15,0
100,0
SP
28,0
60,0
12,0
100,0
Diğer
25,0
75,0
0,0
100,0
Kararsız
29,3
47,0
23,7
100,0
Hiçbiri
26,8
60,1
13,2
100,0
Pollmark 36 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
BÜYÜK ORTADOĞU PROJESİ
Pollmark 37 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
ÜÇÜNCÜ BÖLÜMÜN ÖZETİ BÜYÜK ORTADOĞU PROJESİ “Sizce, Ortadoğu’da demokrasinin yerleşmesi mümkün mü?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %31,9, hayır %51,4, fikir belirtmeyen %16,7. “Sizce, Ortadoğu’da demokrasinin kurulmasının önünde İslam dini bir engel teşkil ediyor mu?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %22,7, hayır %65,8, fikir belirtmeyen %11,5. “Sizce, ABD, bölge ülkelerine rağmen, Ortadoğu’ya demokrasi getirebilir mi?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %15,8, hayır %68,5, fikir belirtmeyen %15,7. Araştırmaya katılanların %23,8’i Büyük Ortadoğu Projesi hakkında bilgi sahibi olduğunu, %76,2’si ise bu proje hakkında bilgi sahibi olmadığını belirtmiştir. Büyük Ortadoğu Projesi’ni bildiğini belirtenlere sorulan “Büyük Ortadoğu Projesi hakkında nasıl bir kanaate sahipsiniz?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Olumlu %23,5, olumsuz %72,2, fikir belirtmeyen %4,3. Büyük Ortadoğu Projesi’ni bildiğini belirtenlere sorulan “Büyük Ortadoğu Projesi’nin hayata geçirilmesi mümkün mü?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %34,1, hayır %52,8, fikir belirtmeyen %13,1. “Sizce, Dünya barışı için en büyük tehdit nedir?” sorusuna verilen cevapların dağılımı şöyledir: ABD %33,8, terör %20,4, savaşlar %7,5, İsrail %4,0, ekonomik çıkarların çatışması %3,8, silahlanma %2,8, emperyalizm/sömürgecilik %2,4, sosyal adaletsizlik %1,6, küreselleşme
Pollmark 38 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
%1,5, nükleer silahlar %1,5, doğal kaynaklara hakim olma çabası %1,4, diğer %6,2, fikir belirtmeyen %13,2. “Sizce Ortadoğu’da kalıcı bir barışın sağlanmasının önündeki en büyük engel hangi ülkedir?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: ABD %43,8, İsrail %34,2, Irak %2,9, diğer %2,3, fikir belirtmeyen %16,8.
Aşağıda konuyla ilgili daha detaylı tablo ve grafikler yer almaktadır.
Pollmark 39 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Sizce Ortadoğu’da demokrasinin yerleşmesi mümkün mü? 0,0
50,0
EVET
100,0
31,9
51,4
HAYIR
FİKRİM YOK
16,7
Sizce Ortadoğu’da demokrasinin kurulmasının önünde İslam dini bir engel teşkil ediyor mu? 0,0
50,0
EVET
22,7
65,8
HAYIR
FİKRİM YOK
100,0
11,5
Pollmark 40 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Sizce, ABD bölge ülkelerine rağmen, Ortadoğu’ya demokrasi getirebilir mi? 0,0
EVET
50,0
15,8
68,5
HAYIR
FİKRİM YOK
100,0
15,7
Büyük Ortadoğu Projesi (BOP) hakkında bilginiz var mı? 0,0
EVET
50,0
100,0
23,8
HAYIR
76,2
Pollmark 41 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Büyük Ortadoğu Projesi (BOP) hakkında genel olarak nasıl bir kanaate sahipsiniz? BOP hakkında bilgi sahibi olanlara sorulmuştur.
0,0
50,0
OLUMLU
23,5
72,2
OLUMSUZ
FİKRİM YOK
100,0
4,3
Partililere göre dağılım
OLUMLU %
OLUMSUZ %
FİKRİM YOK %
TOPLAM %
AK Parti
30,4
65,7
3,9
100,0
CHP
18,4
81,6
0,0
100,0
DYP
20,0
80,0
0,0
100,0
MHP
11,1
88,9
0,0
100,0
GP
45,5
45,5
9,1
100,0
DEHAP
16,7
79,2
4,2
100,0
SP
11,1
88,9
0,0
100,0
Diğer
0,0
90,9
9,1
100,0
Kararsız
26,2
63,1
10,8
100,0
Hiçbiri
18,6
78,0
3,4
100,0
Pollmark 42 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Sizce, Büyük Ortadoğu Projesi (BOP)’nin hayata geçirilmesi mümkün mü? BOP hakkında bilgi sahibi olanlara sorulmuştur.
0,0
50,0
EVET
34,1
52,8
HAYIR
FİKRİM YOK
100,0
13,1
Partililere göre dağılım
EVET %
HAYIR %
FİKRİM YOK %
TOPLAM %
AK Parti
36,3
52,0
11,8
100,0
CHP
36,0
58,0
6,0
100,0
DYP
0,0
80,0
20,0
100,0
MHP
46,2
46,2
7,7
100,0
GP
36,4
36,4
27,3
100,0
DEHAP
30,4
52,2
17,4
100,0
SP
33,3
66,7
0,0
100,0
Diğer
16,7
66,7
16,7
100,0
Kararsız
31,8
47,0
21,2
100,0
Hiçbiri
39,0
50,8
10,2
100,0
Pollmark 43 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Sizce, Dünya barışı için en büyük tehdit nedir? Açık uçlu soruya verilen cevaplardan derlenmiştir.
% ABD
33,8
Terör
20,4
Savaşlar
7,5
İsrail
4,0
Ekonomik çıkarların çatışması
3,8
Silahlanma
2,8
Emperyalizm / Sömürgecilik
2,4
Sosyal adaletsizlik
1,6
Küreselleşme
1,5
Nükleer silahlar
1,5
Doğal kaynaklara hakimiyet çabası
1,4
Diğer
6,2
Fikir belirtmeyen
13,2
TOPLAM
100,0
Pollmark 44 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Sizce, Ortadoğu’da kalıcı bir barışın sağlanmasının önündeki en büyük engel hangi ülkedir? Açık uçlu soruya verilen cevaplardan derlenmiştir.
DİĞER %2,3
FİKİR BELİRTMEYEN %16,8
IRAK % 2,9
İSRAİL % 34,2
ABD %43,8
Pollmark 45 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Pollmark 46 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
IRAK VE KUZEY IRAK SORUNLARI
Pollmark 47 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
DÖRDÜNCÜ BÖLÜMÜN ÖZETİ IRAK VE KUZEY IRAK SORUNLARI “Bugün ABD askerlerinin Irak’ta bulunmasını nasıl karşılıyorsunuz?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Olumlu %8,6, olumsuz %83,2, fikir belirtmeyen %8,2. “Irak’ta
ABD
ve
müttefik
askerlerine
yönelik
saldırıları
nasıl
karşılıyorsunuz?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Olumlu %42,4, olumsuz %43,6, fikir belirtmeyen %13,9. “Irak’ta yeni kurulan devlet yönetimini nasıl buluyorsunuz?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Olumlu %19,8, olumsuz %46,0, fikir belirtmeyen %34,2. “Sizce, yeni Irak yönetimi ülkesinde istikrar, barış ve güven ortamını sağlayabilecek mi?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %18,1, hayır %54,9, fikir belirtmeyen %27,0. “Türkiye’nin Irak konusunda izlediği politikayı genel olarak nasıl buluyorsunuz?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Başarılı %45,6, başarısız %39,2, fikir belirtmeyen %15,2. “Sizce, Türkiye Irak konusunda ABD ile daha yakın bir işbirliğine gitmeli mi?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %25,3, hayır %60,4, fikir belirtmeyen %14,4. “Sizce, Kuzey Irak’ta bağımsız bir Kürt devleti kurulacak mı?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %30,1, hayır %49,6, fikir belirtmeyen %20,3. “Sizce, Kuzey Irak’ta kurulacak bağımsız bir Kürt devleti Türkiye’nin de parçalanmasına yol açabilir mi?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %50,7, hayır %37,7, fikir belirtmeyen %11,7.
Pollmark 48 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Bugün,ABD askerlerinin Irak’ta bulunmasını nasıl karşılıyorsunuz? 0,0
OLUMLU
50,0
100,0
8,6
83,2
OLUMSUZ
FİKRİM YOK
8,2
Irak’ta, ABD ve müttefik askerlerine yönelik saldırıları nasıl karşılıyorsunuz? 0,0
50,0
OLUMLU
42,4
43,6
OLUMSUZ
FİKRİM YOK
13,9
Pollmark 49 / 86
100,0
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Irak’ta yeni kurulan devlet yönetimini nasıl buluyorsunuz? 0,0
OLUMLU
50,0
100,0
19,8
46,0
OLUMSUZ
FİKRİM YOK
34,2
Sizce, yeni Irak yönetimi ülkesinde istikrar barış ve güven ortamını sağlayabilecek mi? 0,0
EVET
50,0
18,1
54,9
HAYIR
FİKRİM YOK
100,0
27,0
Pollmark 50 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Türkiye’nin Irak konusunda izlediği politikayı genel olarak nasıl buluyorsunuz?
Partilere göre dağılım 0,0
50,0
BAŞARILI
100,0
45,6
39,2
BAŞARISIZ
FİKRİM YOK
15,2
Sizce, Türkiye Irak konusunda ABD ile daha yakın bir işbirliğine gitmeli mi?
Partilere göre dağılım 0,0
50,0
EVET
25,3
60,4
HAYIR
FİKRİM YOK
100,0
14,4
Pollmark 51 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Sizce, Kuzey Irak’ta bağımsız bir Kürt Devleti kurulacak mı? 0,0
50,0
EVET
100,0
30,1
49,6
HAYIR
FİKRİM YOK
20,3
Sizce, Kuzey Irak’ta kurulacak bağımsız bir Kürt Devleti Türkiye’nin de parçalanmasına yol açabilir mi? 0,0
50,0
EVET
50,7
37,7
HAYIR
FİKRİM YOK
11,7
Pollmark 52 / 86
100,0
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
BEŞİNCİ BÖLÜM
FİLİSTİN – İSRAİL SORUNU
Pollmark 53 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
BEŞİNCİ BÖLÜMÜN ÖZETİ FİLİSTİN – İSRAİL SORUNU “Filistin
ve
İsrail
arasındaki
çatışmalarda
hangi
tarafı
haklı
buluyorsunuz?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Filistin’i haklı bulan %77,7, İsrail’i haklı bulan %4,2, fikir belirtmeyen %18,0. “Sizce, Türkiye Filistin-İsrail meselesinde hangi tarafın yanında yer almalı?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Filistin’in yanında yer almalı %67,7, İsrail’in yanında yer almalı %2,3, tarafsız kalmalı %21,7, fikir belirtmeyen %8,4. “Türkiye’nin
Filistin-İsrail
meselesinde
bugün
izlediği
politikayı
başarılı buluyor musunuz?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %37,7, hayır %42,4, fikir belirtmeyen %19,9. “Başbakan Tayyip Erdoğan, İsrail’in Filistin’e dönük saldırılarını bir ‘devlet terörü’ olarak nitelendirdi. Siz bu görüşe katılıyor musunuz?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %81,7, hayır %8,8, fikir belirtmeyen %9,5. “Sizce, Türkiye’nin İsrail ile işbirliğine ihtiyacı var mı?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %12,7, hayır %75,2, fikir belirtmeyen %12,1. “Sizce, Türkiye İsrail ile işbirliğini geliştirmeli mi?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %23,1, hayır %62,1, fikir belirtmeyen %14,8. “Sizce, Türkiye İsrail ile yürüttüğü askeri işbirliğinin düzeyini düşürmeli mi?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %60,4, hayır %17,8, fikir belirtmeyen %21,8.
Pollmark 54 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
“Sizce, İsrail Kuzey Irak’ta bağımsız bir Kürt devletinin kurulmasını destekler mi?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %62,5, hayır %15,6, fikir belirtmeyen %21,9. “Sizce, İsrail PKK’yı destekliyor mu?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Evet %65,0, hayır %12,9, fikir belirtmeyen %22,0.
Aşağıda konuyla ilgili daha detaylı tablo ve grafikler yer almaktadır.
Pollmark 55 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Filistin ve İsrail arasındaki çatışmalarda hangi tarafı haklı buluyorsunuz? 0,0
50,0
100,0
FİLİSTİN
İSRAİL
77,7
4,2
FİKRİM YOK
18,0
Sizce, Türkiye Filistin-İsrail meselesinde hangi tarafın yanında yer almalı? 0,0
50,0 67,7
FİLİSTİN'İN YANINDA
İSRAİL'İN YANINDA
2,3
21,7
TARAFSIZ KALMALI
FİKRİM YOK
100,0
8,4
Pollmark 56 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Türkiye’nin Filistin-İsrail meselesinde bugün izlediği politikayı başarılı buluyor musunuz? 0,0
50,0
EVET
100,0
37,7
42,4
HAYIR
FİKRİM YOK
19,9
Başbakan R.Tayyip Erdoğan, İsrail’in Filistin’e dönük saldırılarını bir ‘devlet terörü’ olarak nitelendirdi.Siz bu görüşe katılıyor musunuz? 0,0
50,0
EVET
100,0
81,7
HAYIR
8,8
FİKRİM YOK
9,5
Pollmark 57 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Sizce, Türkiye’nin İsrail ile işbirliğine ihtiyacı var mı? 0,0
EVET
50,0
100,0
12,7
75,2
HAYIR
FİKRİM YOK
12,1
Sizce, Türkiye İsrail ile ilişkilerini geliştirmeli mi? 0,0
50,0
100,0
23,1
EVET
62,1
HAYIR
14,8
FİKRİM YOK
Sizce Türkiye İsrail ile yürüttüğü askeri işbirliğinin düzeyini düşürmeli mi? 0,0
50,0
60,4
EVET
HAYIR
FİKRİM YOK
100,0
17,8
21,8
Pollmark 58 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Sizce İsrail Kuzey Irak’ta bağımsız bir Kürt devletinin kurulmasını destekler mi? 0,0
50,0
EVET
100,0
62,5
15,6
HAYIR
FİKRİM YOK
21,9
Sizce, İsrail PKK’yı destekliyor mu? 0,0
50,0
EVET
HAYIR
FİKRİM YOK
100,0
65,0
12,9
22,0
Pollmark 59 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Pollmark 60 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
ALTINCI BÖLÜM
ESKİ DEP MİLLETVEKİLLERİNİN TAHLİYESİ VE TRT’DE FARKLI LEHÇELERDE YAYINA BAŞLANMASI
Pollmark 61 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
ALTINCI BÖLÜMÜN ÖZETİ ESKİ DEP MİLLETVEKİLLERİNİN TAHLİYE EDİLMESİ VE TRT’DE FARKLI LEHÇELERDE YAYINA BAŞLANMASI “Eski DEP milletvekilleri Leyla Zana ve arkadaşlarının Yargıtay tarafından tutukluluk hallerinin kaldırılarak serbest bırakılmalarını nasıl karşılıyorsunuz?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Olumlu bulan %38,1, olumsuz bulan %47,1, fikir belirtmeyen %14,8. Leyla Zana ve arkadaşlarının serbest bırakılmalarını olumlu bulanların partilere göre dağılımı ise şöyledir: AK Partililer %32,0, CHP’liler %50,0, DYP’liler %43,2, MHP’liler %18,3, GP’liler %27,3, DEHAP’lılar %96,0, ANAP’lılar %26,3, SP’liler %52,0, diğer partililer %50,0, kararsızlar %35,4, hiçbir partiyi desteklemeyenler %34,6. “Leyla Zana ve arkadaşlarının serbest bırakılmalarının, ülkedeki terör
olaylarını
arttıracağını
mı
yoksa
azaltacağını
mı
düşünüyorsunuz?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Arttıracağını düşünen %39,3, ne arttıracağını ne de azaltacağını düşünen %29,1, azaltacağını düşünen %17,7, fikir belirtmeyen %13,9. “TRT’de farklı dil ve lehçelerde yayınlar yapılması Türkiye’nin bütünlüğüne
bir
tehdit
oluşturmakta
mıdır?”
sorusuna
gelen
cevapların dağılımı şöyledir: Evet %30,8, hayır %61,8, fikir belirtmeyen %7,4. Farklı dil ve lehçelerde yayının Türkiye’nin bütünlüğüne tehdit oluşturacağını düşünenlerin partilere göre dağılımı ise şöyledir: AK Partililer %34,6, CHP’liler %26,3, DYP’liler %44,4, MHP’liler %58,5, GP’liler %46,5, DEHAP’lılar %5,4, ANAP’lılar %15,8, SP’liler %28,0, diğer partililer %11,8, kararsızlar %25,9, hiçbir partiyi desteklemeyenler %26,3. Aşağıda konuyla ilgili daha detaylı tablo ve grafikler yer almaktadır.
Pollmark 62 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Eski DEP milletvekilleri Leyla Zana ve arkadaşlarının Yargıtay tarafından tutukluluk hallerinin kaldırılarak serbest bırakılmalarını nasıl karşılıyorsunuz? 0,0
50,0
OLUMLU
38,1
47,1
OLUMSUZ
FİKRİM YOK
100,0
14,8
Partililere göre dağılım
OLUMLU %
OLUMSUZ %
FİKRİM YOK %
TOPLAM %
AK Parti
32,0
53,4
14,6
100,0
CHP
50,0
41,8
8,2
100,0
DYP
43,2
40,9
15,9
100,0
MHP
18,3
75,3
6,5
100,0
GP
27,3
63,6
9,1
100,0
DEHAP
96,0
2,7
1,3
100,0
ANAP
26,3
63,2
10,5
100,0
SP
52,0
28,0
20,0
100,0
Diğer
50,0
50,0
0,0
100,0
Kararsız
35,4
40,2
24,4
100,0
Hiçbiri
34,6
46,5
18,9
100,0
Pollmark 63 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Leyla Zana ve arkadaşlarının serbest bırakılmalarının, ülkedeki terör olaylarını arttıracağını mı yoksa azaltacağını mı düşünüyorsunuz? 0,0
50,0 39,3
ARTTIRACAKTIR NE ARTTIRACAK NE AZALTACAKTIR AZALTACAKTIR
FİKRİM YOK
100,0
29,1
17,7
13,9
Partililere göre dağılım
ARTTIRACAKTIR %
NE ARTTIRACAK NE AZALTACAKTIR %
AZALTACAKTIR %
FİKRİM YOK %
TOPLAM %
AK Parti
45,6
23,8
17,4
13,2
100,0
CHP
33,5
44,3
12,4
9,8
100,0
DYP
20,0
55,6
6,7
17,8
100,0
MHP
60,6
20,2
8,5
10,6
100,0
GP
50,0
31,8
13,6
4,5
100,0
DEHAP
5,3
18,7
70,7
5,3
100,0
ANAP
36,8
57,9
5,3
0,0
100,0
SP
32,0
16,0
32,0
20,0
100,0
Diğer
31,3
31,3
18,8
18,8
100,0
Kararsız
33,0
27,4
15,2
24,4
100,0
Hiçbiri
42,8
31,0
14,0
12,2
100,0
Pollmark 64 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
TRT’de farklı dil ve lehçelerde yayınlar yapılması Türkiye’nin bütünlüğüne bir tehdit oluşturmakta mıdır? 0,0
50,0
EVET
30,8
61,8
HAYIR
FİKRİM YOK
100,0
7,4
Partililere göre dağılım
EVET %
HAYIR %
FİKRİM YOK %
TOPLAM %
AK Parti
34,6
58,1
7,3
100,0
CHP
26,3
71,1
2,6
100,0
DYP
44,4
51,1
4,4
100,0
MHP
58,5
41,5
0,0
100,0
GP
46,5
51,2
2,3
100,0
DEHAP
5,4
91,9
2,7
100,0
ANAP
15,8
63,2
21,1
100,0
SP
28,0
64,0
8,0
100,0
Diğer
11,8
88,2
0,0
100,0
Kararsız
25,9
60,4
13,7
100,0
Hiçbiri
26,3
64,9
8,8
100,0
Pollmark 65 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Pollmark 66 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
YEDİNCİ BÖLÜM
ÇEŞİTLİ ETNİK GRUPLAR İLE İLGİLİ KANAATLER VE TÜRKİYE’NİN DOĞU-BATI ARASINDAKİ YERİ
Pollmark 67 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
YEDİNCİ BÖLÜMÜN ÖZETİ ÇEŞİTLİ ETNİK GRUPLAR İLE İLGİLİ KANAATLER VE TÜRKİYE’NİN DOĞU-BATI ARASINDAKİ YERİ Araplar ile ilgili kanaatlerin dağılımı şöyledir: Olumlu bulan %38,7, olumsuz bulan %45,8, fikir belirtmeyen %15,5. Yahudiler ile ilgili kanaatlerin dağılımı şöyledir: Olumlu bulan %14,1, olumsuz bulan %69,5, fikir belirtmeyen %16,4. Hristiyanlar ile ilgili kanaatlerin dağılımı şöyledir: Olumlu bulan %27,3, olumsuz bulan %51,9, fikir belirtmeyen %20,8. Kafkas ve Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ile ilgili kanaatlerin dağılımı şöyledir: Olumlu bulan %66,3, olumsuz bulan %15,4, fikir belirtmeyen %18,2. “Genel
olarak
Batı
medeniyeti
hakkında
nasıl
bir
kanaate
sahipsiniz?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Olumlu bulan %54,0, olumsuz bulan %29,4, fikir belirtmeyen %16,7. Batı medeniyetini genel olarak olumlu bulanların partilere göre dağılımı ise şöyledir: AK Partililer %50,0, CHP’liler %70,1, DYP’liler %60,0, MHP’liler %42,6, GP’liler %59,1, DEHAP’lılar %64,9, ANAP’lılar %42,1, SP’liler %32,0, diğer partililer %58,8, kararsızlar %50,9, hiçbir partiyi desteklemeyenler %55,7. “Dünyayı Batı ve Doğu şeklinde iki blok olarak düşünecek olursak, sizce Türkiye hangi tarafta yer alıyor?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Batı’da yer aldığını düşünen %46,9, Doğu’da yer aldığını düşünen %36,5, fikir belirtmeyen %16,6. “Size göre, Doğu-Batı ikileminde Türkiye Batı’nın yanında mı yoksa Doğu’nun yanında mı yer almalı?” sorusuna gelen cevapların
Pollmark 68 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
dağılımı şöyledir: Batı’da yer almalı diyen %53,2, Doğu’da yer almalı diyen %29,2, fikir belirtmeyen %17,5. “Sizce, Türkiye uzun vadeli çıkarları bakımından ülke gruplarından en çok hangisiyle/hangileriyle işbirliği yapmalıdır?” sorusuna %53,0 Avrupa Birliği, %32,3 Türk Cumhuriyetleri, %24,1 Ortadoğu-İslam ülkeleri, %9,0 ABD, %3,5 diğer şeklinde cevap vermiştir. Yüzde 4,8 fikir belirtmezken %4,5 Türkiye’nin hiçbir ülke grubuyla işbirliği yapmasına gerek olmadığını belirtmiştir. “Yeniden dünyaya gelecek olsanız, bugün mevcut olan ülkelerden en çok hangisinin vatandaşı olarak doğmak istersiniz?” sorusuna %69,1 Türkiye, %3,6 ABD, %3,2 Almanya, %2,1 İsveç, %1,7 Fransa, %1,7 herhangi bir Avrupa ülkesi, %1,6 İsviçre, %1,6 İngiltere, %1,2 Küba ve %1,0 Hollanda şeklinde cevap vermiştir. Diğer ülkeleri belirtenlerin oranı %1’i geçmemekte, toplamda ise %7,6 yapmaktadır. Bu konuda fikir belirtmeyenlerin oranı %5,5’tir.
Aşağıda konuyla ilgili daha detaylı tablo ve grafikler yer almaktadır.
Pollmark 69 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Aşağıdaki dini ve etnik gruplar hakkında genel olarak nasıl bir kanaate sahipsiniz? 0%
10%
HRİSTİYANLAR
KAFKAS VE ORTA ASYA TÜRK CUMHURİYETLERİ
30%
40%
50%
38,7
ARAPLAR
YAHUDİLER
20%
60%
70%
80%
45,8
14,1
15,5
69,5
27,3
16,4
51,9
66,3
OLUMLU
20,8
15,4
OLUMSUZ
Pollmark 70 / 86
90% 100%
FİKRİM YOK
18,2
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Genel olarak Batı medeniyeti hakkında nasıl bir kanaate sahipsiniz? 0,0
50,0
OLIMLU
100,0
54,0
29,4
OLUMSUZ
FİKRİM YOK
16,7
Partililere göre dağılım
OLUMLU %
OLUMSUZ %
FİKRİM YOK %
TOPLAM %
AK Parti
50,0
34,5
15,5
100,0
CHP
70,1
17,5
12,4
100,0
DYP
60,0
28,9
11,1
100,0
MHP
42,6
42,6
14,9
100,0
GP
59,1
25,0
15,9
100,0
DEHAP
64,9
29,7
5,4
100,0
ANAP
42,1
5,3
52,6
100,0
SP
32,0
52,0
16,0
100,0
Diğer
58,8
35,3
5,9
100,0
Kararsız
50,9
23,6
25,5
100,0
Hiçbiri
55,7
28,1
16,2
100,0
Pollmark 71 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Dünyayı Batı ve Doğu şeklinde iki blok olarak düşünecek olursak, sizce Türkiye hangi tarafta yer alıyor? 0,0
50,0
BATIDA YER ALIYOR
100,0
46,9
DOĞUDA YER ALIYOR
36,5
FİKRİM YOK
16,6
Partililere göre dağılım
BATIDA YER ALIYOR %
DOĞUDA YER ALIYOR %
FİKRİM YOK %
TOPLAM %
AK Parti
43,7
41,3
15,0
100,0
CHP
67,0
23,7
9,3
100,0
DYP
71,1
17,8
11,1
100,0
MHP
42,6
45,7
11,7
100,0
GP
50,0
27,3
22,7
100,0
DEHAP
43,2
44,6
12,2
100,0
ANAP
73,7
15,8
10,5
100,0
SP
36,0
44,0
20,0
100,0
Diğer
47,1
41,2
11,8
100,0
Kararsız
45,6
34,1
20,4
100,0
Hiçbiri
34,9
38,9
26,2
100,0
Pollmark 72 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Size göre, Doğu-Batı arasında tercih yapacak olursa, Türkiye Batı’nın yanında mı yoksa Doğu’nun yanında mı yer almalı? 0,0
50,0
BATIDA YER ALMALI
100,0
53,2
DOĞUDA YER ALMALI
29,2
FİKRİM YOK
17,5
Partililere göre dağılım
BATIDA YER ALMALI %
DOĞUDA YER ALMALI %
FİKRİM YOK %
TOPLAM %
AK Parti
52,7
31,4
15,9
100,0
CHP
68,0
17,0
14,9
100,0
DYP
55,6
26,1
18,3
100,0
MHP
41,5
43,6
14,9
100,0
GP
72,1
18,6
9,3
100,0
DEHAP
35,1
44,6
20,3
100,0
ANAP
65,0
25,0
10,0
100,0
SP
16,0
72,0
12,0
100,0
Diğer
50,0
37,5
12,5
100,0
Kararsız
53,3
27,4
19,3
100,0
Hiçbiri
48,7
26,8
24,6
100,0
Pollmark 73 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Sizce, Türkiye uzun vadeli çıkarları bakımından ülke gruplarından en çok hangisiyle/hangileriyle işbirliği yapmalıdır? Birden fazla cevap alındığından toplam %100.0’ü geçmektedir.
0,0
50,0
AVRUPA BİRLİĞİ
53,0
TÜRK CUMHURİYETLERİ
32,3
ORTADOĞU-İSLAM ÜLKELERİ
24,1
9,0
ABD
DİĞER
100,0
3,5
FİKRİM YOK
4,8
HİÇBİRİ
4,5
Pollmark 74 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Yeniden dünyaya gelecek olsanız, bugün mevcut olan ülkelerden en çok hangisinin vatandaşı olarak doğmak isterdiniz? Açık uçlu soruya verilen cevaplardan derlenmiştir.
% Türkiye
69,1
ABD
3,6
Almanya
3,2
İsveç
2,1
Fransa
1,7
Herhangi bir Avrupa ülkesi
1,7
İsviçre
1,6
İngiltere
1,6
Küba
1,2
Hollanda
1,0
Diğer
7,6
Fikir belirtmeyen
5,6
TOPLAM
100,0
Pollmark 75 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Pollmark 76 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
SEKİZİNCİ BÖLÜM
SİYASİ PARTİLERİN DURUMU VE HÜKÜMETİN PERFORMANSI
Pollmark 77 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
SEKİZİNCİ BÖLÜMÜN ÖZETİ SİYASİ PARTİLERİN VE HÜKÜMETİN PERFORMANSI “Bugün milletvekili seçimi olsa, hangi partiye oy verirsiniz?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: AK Parti %33,1, CHP %12,4, DYP %7,0, MHP %6,8, GP %1,2, DEHAP %5,2, ANAP %2,0, SP %1,4, diğer partiler toplam %4,5, kararsız %14,1 ve hiçbir partiyi desteklemeyen %12,3. Bu soruya gelen cevaplardan kararsız olduğunu ve hiçbir partiyi desteklemediğini belirten %26,4’lük kitle gözardı edildiğinde, yani bunların olası bir seçimde oy vermeyeceği kabul edildiğinde, partilerin oy oranı şu şekilde değişmektedir: AK Parti %45,0, CHP %16,8, DYP %9,5, MHP %9,2, GP %1,6, DEHAP %7,1, ANAP %2,7, SP %1,9, diğer partiler toplam %6,1. “Hükümetin
Haziran
ayında
gösterdiği
performansı
nasıl
buluyorsunuz?” sorusuna gelen cevapların dağılımı şöyledir: Başarılı bulan %56,0, başarısız bulan %30,2, fikir belirtmeyen %13,9. Partililere göre Hükümeti başarılı bulma oranları da şu şekilde seyretmektedir: AK Parti %87,2, CHP %34,2, DYP %55,6, MHP %41,1, GP %16,3, DEHAP %37,8, ANAP %31,6, SP %58,3, diğer partiler toplam %25,0, kararsız %50,7 ve hiçbir partiyi desteklemeyen %28,9.
Aşağıda konuyla ilgili daha detaylı tablo ve grafikler yer almaktadır.
Pollmark 78 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Bugün milletvekili seçimi olsa, hangi partiye oy verirsiniz? 3 Kasım 2002 milletvekili seçimi resmi sonucu (Toplam Kayıtlı Seçmen Sayısı Üzerinden) %
28 Mart 2004 İl Genel Meclisi seçimi resmi sonucu (Toplam Kayıtlı Seçmen Sayısı Üzerinden) %
TEMMUZ 2004 (Kararsız ve Hiçbiri diyenler dağıtılmadan) %
AK PARTİ
26,1
30,9
33,1
CHP
14,8
13,5
12,4
DYP
7,3
7,4
7,0
MHP
6,4
7,5
6,8
GENÇ PARTİ
5,5
1,9
1,2
DEHAP
4,7
3,8
5,2
ANAP
3,9
1,9
2,0
SAADET PARTİSİ
1,9
2,7
1,4
DİĞER
5,6
4,5
4,5
-
-
14,1
23,9
25,9
12,3
100,0
100,0
100,0
KARARSIZ OY VERMEYEN / HİÇBİRİ TOPLAM
Pollmark 79 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Bugün milletvekili seçimi olsa, hangi partiye oy verirsiniz?
3 Kasım2002 resmi sonucu (Geçerli oylar üzerinden) %
28 Mart 2004 İl Genel Meclisi seçimi resmi sonucu (Geçerli oylar üzerinden) %
TEMMUZ 2004 (Kararsız ve Hiçbiri dağıtılınca) %
AK PARTİ
34,3
41,7
45,0
CHP
19,4
18,2
16,8
DYP
9,6
10,0
9,5
MHP
8,4
10,1
9,2
GENÇ PARTİ
7,2
2,6
1,6
DEHAP
6,2
5,1
7,1
ANAP
5,1
2,6
2,7
SAADET PARTİSİ
2,5
3,6
1,9
DİĞER
7,3
6,1
6,1
100,0
100,0
100,0
TOPLAM
Pollmark 80 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
3 Kasım 2002 milletvekili seçiminden bugüne partiler arası oy kaymaları
DYP %
MHP %
GP %
DEHAP %
ANAP %
SP %
DİĞER %
OY VERMEYEN %
: 3 Kasım 2002 milletvekili seçiminde hangi partiye oy verdiniz? : Bugün milletvekili seçimi olsa hangi partiye oy verirsiniz?
CHP %
(Sütunlar) (Satırlar)
AK PARTİ %
→ ↓
AK PARTİ
85,7
5,6
29,8
12,1
21,6
5,8
15,8
20,0
12,3
19,7
CHP
1,7
66,1
0,0
0,0
5,4
0,0
0,0
0,0
3,5
5,2
DYP
0,4
0,8
36,2
0,0
0,0
0,8
0,0
0,0
1,8
0,2
MHP
0,9
0,0
0,0
78,0
0,0
0,0
5,3
0,0
0,0
2,4
GP
0,2
0,0
0,0
0,0
40,5
0,0
0,0
0,0
1,8
2,6
DEHAP
0,2
0,8
0,0
0,0
0,0
82,6
0,0
0,0
5,3
2,4
ANAP
0,4
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
36,8
0,0
0,0
0,2
SP
0,6
0,0
0,0
1,1
0,0
0,0
0,0
65,0
3,5
0,2
DİĞER
0,4
2,4
0,0
1,1
0,0
2,5
0,0
0,0
33,3
0,9
KARARSIZ
5,0
13,3
23,4
3,3
24,3
4,1
26,3
15,0
22,8
29,3
HİÇBİRİ
4,6
10,9
10,6
4,4
8,1
4,1
15,8
0,0
15,8
36,9
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
TOPLAM
3 Kasım 2002’deki oylarını AK Parti %85,7 ve CHP %66,1 oranlarında korumaktadır. Bugün seçim olması halinde, 3 Kasım’da AK Parti’ye oy verenlerin %85,7’si, CHP’ye oy verenlerin %5,6’sı, DYP’ye oy verenlerin %29,8’i, MHP’ye oy verenlerin %12,1’i, GP’ye oy verenlerin %21,6’sı, DEHAP’a oy verenlerin %5,8’i, ANAP’a oy verenlerin %15,8’i, SP’ye oy verenlerin %20’si, diğer partilere oy verenlerin %12,3’ü ve oy kullanmamış olanların %19,7’si AK Parti’ye oy vereceğini belirtmektedir.
Pollmark 81 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Hükümetin Haziran ayında gösterdiği performansı nasıl buluyorsunuz? 0,0
50,0
BAŞARILI
56,0
30,2
BAŞARISIZ
FİKRİM YOK
100,0
13,9
Partililere göre dağılım
BAŞARILI %
BAŞARISIZ %
FİKRİM YOK %
TOPLAM %
AK Parti
87,2
6,8
6,0
100,0
CHP
34,2
53,4
12,4
100,0
DYP
55,6
40,0
4,4
100,0
MHP
41,1
46,3
12,6
100,0
GP
16,3
74,4
9,3
100,0
DEHAP
37,8
48,6
13,5
100,0
ANAP
31,6
47,4
21,1
100,0
SP
58,3
33,3
8,3
100,0
Diğer
25,0
75,0
0,0
100,0
Kararsız
50,7
24,4
24,8
100,0
Hiçbiri
28,9
46,1
25,0
100,0
Pollmark 82 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
DOKUZUNCU BÖLÜM
ARAŞTIRMA BÖLGELERİ VE ÖRNEKLEMİN ÖZELLİKLERİ
Pollmark 83 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Araştırma Bölgeleri SAYI
%
ADANA
209
12,8
ANKARA
255
15,6
ERZURUM
147
9,0
İSTANBUL
404
24,7
İZMİR
272
16,6
SAMSUN
201
12,3
DİYARBAKIR
148
9,0
1636
100,0
TOPLAM
Pollmark 84 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Örneklemin demografik özellikleri SAYI
%
Kadın
650
39,7
Erkek
986
60,3
18-25
523
32,0
26-35
486
29,7
36-45
300
18,3
46-60
261
16,0
61 ve yukarı
66
4,0
Evli
906
55,3
Bekar
678
41,4
Dul / Boşanmış
54
3,3
Mezun değil
80
4,9
İlkokul
362
22,1
Ortaokul
249
15,2
Lise
662
40,5
Üniversite
262
16,0
Lisansüstü
21
1,3
1636
100,0
CİNSİYET
YAŞ GRUPLARI
MEDENİ DURUM
EĞİTİM
TOPLAM
Pollmark 85 / 86
NATO VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ARAŞTIRMASI
Örneklemin demografik özellikleri (devam) SAYI
%
Esnaf / Sanatkar
510
31,2
Devlette veya özel sektörde vasıflı işçi, şef veya forman
115
7,0
Maaşlı, yevmiyeli ya da mevsimlik olarak çalışan vasıfsız işçi veya hizmetli
157
9,6
Devlet memurları, özel sektörde çalışan ancak yönetici olmayan
99
6,1
Devlette genel müdür veya özel sektörde üst düzey yönetici
9
0,6
Devlette müdür veya özel sektörde orta düzey yönetici
12
0,7
Şirket sahibi veya ortağı
24
1,5
Devlette, özel sektörde veya kendi hesabına çalışan profesyonel, serbest meslek erbabı (Doktor, avukat, mimar, mühendis, mali müşavir, eczacı, vb.
40
2,4
Öğrenci
162
9,9
Ev hanımı / Ev kızı
311
19,0
Polis, subay, astsubay, vb. emniyet ya da TSK mensubu
7
0,4
Çiftçi, balıkçı
3
0,2
Emekli
94
5,7
İşsiz
93
5,7
1636
100,0
MESLEK
TOPLAM
Pollmark 86 / 86