Monumenta Ucrainae Historica ; Vol. 1 : 1075-1623 [1]

Citation preview

CENTRO DI STUDI SUPERIORI UCRAINI A ROMA BHRAHHH YKPAlHCBKOrO KATOJIHRBKOrO YHIBEPCHTETY EDITIONES UNIVERSITATIS CATHOLICAE UCRAINORUM

M OM W IA ttOtAMAE H R T O m TOM - I - VOL. (1075-1623)

3IBPAB MHTPOnOJIHT AH^PER niEnTHRLKHR COLLEGIT METROPOLITA ANDREAS ŚEPTYCKYJ

PHM 1964 ROMAE

MONUMENTA ECRAMAE HKIORMA TOM - I - VOL.

(1075-1623)

3IEPAB MHTPOnOJIHT AHRPEH inEIlTMIlLKMH

PHM

1964 ROMAE

^pyKyeTbCH sa R0 3 B0 Ji0 M I^epKOBHoì BjiaRH.

Scuota Grafica Satesiana Pio X! - Roma - Te!. 727.819

BREREHHH

3a Eo?noio noMÌnnio npacTynaeMo no HOBoro, OKpeMoro BapanHa: MONUMENTA UCRAINAE HISTORICA. B Roro cnnap BypyTb BxopaTa B nepmy nepry ponyMeHTH 3Ì6paHÌ Cjiyroio Eo?KHM MHTp. AHppeeM IIIenTHisBKHM i inmi me poTenep He BapaHÌ. BnpaBpi B MHHyjiOMy i cynaCHOMy BHRaHO BeJIHKe HHCJIO ROKyMeHTÌB, mo BHCBÌTJIIOIOTB Hamy ÌCTOpilO, opHane ne nanna B Mopi i mo 6araTO 6araT0 Hanmx pmepen He Banano neHHoro CBÌTna. A TUM nacoM, HK naaana nama HlanmeBaniBCBna TpiRpa IV. 7. Card. Comensis P. Possevino ............................. 63 119* )) IV. 17. P. Possevinus card. Comensi .............................. 63 120* B IV. 17. P. Stanislaus Grodicius P. Possevino................... 64 121* )) IV. 27. Card. Comensis card. Bolognetto ...................... 64 122* B IV. 27. Card. Comensis P. Possevino ............................. 64 123* B IV.30. P. Possevinus card. Comensi ............................... 64

XVI

Index

124* 1584. IV. 30. P. Possevinus card. Bolognetto ......................... 125* o V. 15. P. Possevinus card. Comensi .............................. 126* B V. 19. Card. Comensis P. Possevino ............................ 127* " VI. 14. P. Possevinus eard. Comensi ................................ 128* " VI. 23. P. Possevinus card. Comensi ................................ 129. " VII. 14. Card. Comensis P. Possevino ......... 130* " Vili. 6. Card. Bolognettus card. Comensi ....................... 131* M VIII. 18. Card. Comensis card. Bolognetto ...................... 132* " VIII. 29. P. Possevinus eard. Comensi .............................. 133* " IX. 29. Card. Comensis eard. Bolognetto ....................... 134* " IX. 29. Card. Comensis P. Possevino .............................. 135* " X. 27. Card. Comensis card. Bolognetto ...................... 136. 1588. III. 25. Constantinus dux societati Stauropygiali .......... 137. " VIII. 23. Ep. Maciejowski nuntio De Capua .................... 138* " IX. 5. Nuntius De Capua card. Montalto .................... 139. B IX. 6. Card. H. Aldobrandinus card. Montalto............... 140. 1590. IH. 10. Ignotus quidam archiep. Bagusino .................... 141. a XII. 14. Petrus palatinus Moldaviensis Sigismundo III regi .. 142. B XII. 15. Petrus palatinus civibus Leopoliensibus ............ 143. 1591... 29. Edictum ep. Gedeonis Balaban ......................... 144. 1592. X. 8. Clemens Vili P.M. Calisiae palatino................... 145. B XII. 7-10. Protestationes fraternitatis Leopoliensis.............. 146* 1593. II. 6. Nuntius Malaspina B.mo Aldobrandino................. 147* B VII. 23. Nuntius Malaspina B.mo Aldobrandino................ 148* B XI. 8. Clemens VUI P.M. capitaneo Cosaccorum........... 149* B XI. 8. Clemens VIII P.M. exercitui Cosaccorum .......... 150. 1594. VI. 7. Protestatio civium Halieiensium ......................... 151* B X. 15. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino.......; ........ 152. B XI. 12. Card. Aldobrandinus nuntio Malaspinae ............. 153* B XI. 25. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino................. 154* 1595. II. 10. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino................. 155* B II. 17. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino................. 156. B n . 17. Archiep. Solikowski nuntio Malaspinae................ 157. B n . 23. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino................. 158. B III. 18. Card. Aldobrandinus nuntio Malaspinae ............. 159. B IV. 5. Protestatio ducum Wiszniowiecki et Buzynski ... 160. B IV. 5. Universale Sigismundi III regis........................... 161. B IV. 15. Card. Aldobrandinus nuntio Malaspinae ............. 162* B V. 12. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino................. 163* B V. 27. Nuntius Malaspina eard. Aldobrandino................. 164. B Ignotus quidam de religione Bussorum et Buthenorum 165* B VI. 11/21. Articuli episcoporum Buthenorum ..................... 166. B VI. 12/22. Episcopi Butheni Clementi Vili P.M.................. 167* B VII. 1 Nuntius Malaspina card.Aldobrandino ............... 168* B VII. 7. Nuntius Malaspina eard.Aldobrandino ................. 169* B VII. 21. Nuntius Malaspina eard. Aldobrandino.................

Pay. 64 65 65 65 65 65 66 66 66 66 66 67 67 68 70 70 71 71 72 73 74 75 78 78 78 78 79 80 80 80 80 81 81 82 82 83 85 86 86 87 87 89 90 92 92 92

Index 1595. VII. 28. Nuntius Mulaspina. card. Aldobrandino.................. x VII. 29. Card. Aldobrandinus nuntio Malaspinae .............. o Vili. 4. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino.................. " Vili. 12. Card. Aldobrandinus nuntio Malaspinae .............. )' VHI. 19. Card. Aldobrandinus nuntio Malaspinae .............. x Vili. 25. Card. Aldobrandinus nuntio Malaspinae .............. )< Vili. 25. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino.................. x IX. 8. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino.................. x IX. 14. N. Ch. Badivilus Clementi V ili P.M..................... x IX. 16. Card. Aldobrandinus nuntio Malaspinae .............. x IX. 22. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino................. x IX. 15. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino................. x IX. 25. Sigismundus III rex Clementi Vili P.M................ x IX. 25. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino................. x IX. 26. Nuntius Malaspina Clementi V ili P.M.................. x IX. 26. Sigismundus III rex card. P. Aldobrandino.......... x IX. 30. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino.................. x IX. Publicae litterae Sigismundi III regis ................. x X. 7. Card. Aldobrandinus nuntio Malaspinae .............. x X. 13. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino.................. x X. 21. Card. Aldobrandinus nuntio Malaspinae................ x X. 27. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino.................. x XI. 4. Card. Aldobrandinus nuntio Malaspinae ............... x XI. 17. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino.................. x XI. 18. Card. Aldobrandinus nuntio Malaspinae .............. x XI. 28. Card. Aldobrandinus nuntio Malaspinae ............ x XII. 14. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino.................. x XII. 16. Ignotus quidam Ioanni Vino. Pinello.................... x Ignoti cuiusdam censura articulorum (vid. nr.165) . 1595-1596. Ex diario Ioannis Pauli Mueantii ...................... 200. 1595. XII. 23-24. Ex diario Pauli Alaleonis.................................. 201. XII. 23. Instrumentum pubi, unionis Eccl. Buthenae cum Bomana 202. x XII. 23. Professio ddei catholicae ep. Hypatii Potij ........ x XII. 23. Professio ddei catholicae ep. Cyrilli Terleckyj ... 203. x XII. 23. Bulla Clementis Vili P.M. «Magnus Dominus x . 204* x XII. 30. Ignotus quidam D.no Pinello................................ 205. x XII. 30. Clemens Vili P.M. Sigismundo III regi ............. 206* x XII. 31. Card. Aldobrandinus nuntio Malaspinae ............... 207. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino ............... 208* 1596.1.12. x 1 .19. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino ............... 209* 210* x I. 26. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino.................. 211. x I. 27. Card. Aldobrandinus nuntio Malaspinae ............... 212. x II. 3. Card. Aldobrandinus nuntio Malaspinae ............... x II. 7. Clemens V ili P.M. episcopis Buthenis ................. 213* 214* x II. 7. Clemens VIII P.M. Sigismundo III regi ............. x II. 7. Clemens VIII P.M. card. Badivilo ...................... 215*

170. 171. 172* 173. 174. 175. 176* 177* 178. 179. 180* 181. 182. 183* 184. 185. 186* 187. 188. 189. 190. 191* 192. 193* 194. 195. 196* 197. 198. 199.

XVII

Pay. 93 93 94 94 94 95 95 95 95 96 97 97 100 101 101 104 105 105 107 108 108 109 109 109 109 110 110 Ili 116 128 134 136 144 148 149 149 150 150 150 151 151 151 151 152 152 153

XVIII

Index

jRay. 216* 1596. II. 7. Clemens Vili P.M. Stanislao arehiep. Gnesnensi . 153 217* " II. 7. Clemens Vili P.M. Ioanni Dem. arehiep. Leopoliensi 153 218* " II. 7. Clemens V ili P.M. Stanislao ep. Chelmensi ___ 153 219* " II. 7. Clemens V ili P.M. Hieronymo ep. Cuiaviensi .. 154 220* " II. 7. Clemens V ili P.M. Bernardo ep. Lnceoriensi ___ 154 221* " II. 7. Clemens V ili P.M. Laurentio ep. Premisliensi ... 154 222* " II. 7. Clemens Vili P.M. Ioanni Zamoiski ................... 154 223* " II. 7. Clemens VHI P.M. Leoni Sapiehae ..................... 155 224* " II. 7. Clemens Vili P.M. Ioanni Tarnowskio .............. 155 225* " II. 7. Clemens Vili P.M. Gabrieli Voinae ................... ' 155 226* " II. 7. Clemens VHI P.M. Iannsio duci Ostrogiae ......... 155 227* B H. 7. Clemens V ili P.M. Nicolao Firley ..................... 156 228* B II. 7. Clemens VHI P.M. Nicolao Chr. Radivilo........ 156 229* B II. 23. Clemens Vili P.M. metropolitae Ruthenorum . . . . 156 230. B IV. 13. Ex instructione data card. Caietano, legato ap. .. 156 231* B V. 20. Nuntius Malaspina card. Caietano ....................... 157 232. B VI. 22. Card. Aldobrandinus nuntio Malaspinae ............... 157 233. B Vili. 23. Card. Aldobrandinus card. Caietano...................... 158 234. IX.29.-X.30. Ex diario I. P. Mueantii .................................. 158 235. B X. 8/18. Publicae litterae synodi Brestensis ..................... 167 236* B XII. 28. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino................. 170 237. 1597.1 .18. Card. Aldobrandinus nuntio Malaspinae .............. 170 238* B 1.18. Clemens Vili P.M. Ioanni Dem. arehiep. Leopoliensi 171 239* B 1.18. Clemens Vili P.M. episcopis et magnatibus Poloniae 171 240* B 111.2. Nuntius Malaspina Ioan. Francisco Aldobrandino . 171 241. B HI. 12. Ex diario I. P. Mueantii ................................... 171 242* B III. 15. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino................. 173 243* B IH. 15. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino................. 173 244* B IV. 22. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino................. 173 245. B V. 31. Card. Aldobrandinus nuntio Malaspinae .............. 173 246* B VI. 5. demens V ili P.M. pro Ruthenis catholicis ........ 174 247* B VII. 8. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino................. 174 248. B VII. 16. Ep. Maciejowski nuntio Malaspinae....................... 174 249. B VII. 7/17. Meletius patriarcha Sigismundo IH regi ............ 175 250* B VH. 19. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino................. 176 251* B VHI. 9. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino................. 177 252. B IX. 22. Ep. Maciejowski nuntio Malaspinae....................... 177 253* B XI. 9. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino.................. 178 254* B XI. 15. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino.................. 178 255* B XII. 3. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino.................. 178 256. B XII. 13. Card. Aldobrandinus nuntio Malaspinae .............. 179 257. B Card. Aldobrandinus Ioanni Bapt. Vecchietti . . . . 179 258* 1598. IH. 9. Nuntius Malaspina card. Aldobrandino.................. 182 259* B VII. 29. Clemens V ili P.M. Stanislao arehiep. Gnesnensi . 182 260* B VH. 29. Clemens Vili P.M. Ioanni Zamoiski .................... 182 261* 1599.1.11. Clemens Vili P.M. Michaeli metr. Kioviensi........ 183

Index

XIX -Poy.

262* 1597.1.11. 263* " 1 .11. 264. a III. 27. 265. " III. 27. 266 - ') III. 28. 267* )' IV. 3. 268* " VH. 10. 269* a IX. 5. 270* " IX. 9. 271. " X. 1. 272*1600. II. 5. 273. " II. 5. 274. a IH. 4. 275. " IH. 28. 276. a IV. 22. 277. a V. 6. 278. « VIH. 5. 279. a IX. 2. 280* a IX. 9. 281. a IX. 16. 282. a IX. 30. 283. a XI. 15. 284. a XI. 18. 285. a XI. 25. 286. a XII. 9. 287. a XII. 23. 288. 1601.1. 5. 289. a 1 .9. 290. a 1 .14. 291* a 1.30. 292* a 1.30. 293. a III. 10. 294. a IH. li. 295. a III. 19. 296. a IV. 28. 297. a Vili. 8. 298. a IX. 28. 299*1602. II. 1. 300. a III. 12. 301. a III. 12. 302* a V. 10. 303. a VI. 304. a Vili. 11. 305. a IX. 4. 306* a IX. 16. 307. a X. 5.

Clemens Vili P.M. ep. Hypatio P o tij.................. Clemens Vili P.M. ep. Cyrillo Terleckyj ............. Card. P. Aldobrandinus ep. Hypatio P o tij............ Card. P. Aldobrandinus ep. Cyrillo Terleckyj ___ Arehiep. Karnkowski Clementi Vili P.M............... Clemens V ili P.M. Sigismundo III regi ............. Clemens VIH P.M. Sigismundo IH regi ............. Nuntius Bangonus card.Aldobrandino ................ Nuntius Bangonus card.Aldobrandino ................ Arehiep. Hypatius Potij card. Aldobrandino......... Clemens VIH Sigismundo III regi ..................... Card. Aldobrandinus nuntio Bangono .................. Nuntius Bangonus card.Aldobrandino ................ Nuntius Bangonus card.Aldobrandino ................ Card. Aldobrandinus nuntio Bangono .................. Card. Aldobrandinus nuntio Bangono .................. Card. Aldobrandinus nuntio Bangono .................. Card. Aldobrandinus nuntio Bangono .................. Clemens VHI P.M. electo ep. B. Voinae ............. Card. Aldobrandinus nuntio Bangono .................. Card. Aldobrandinus nuntio Bangono .................. Provisio eecl. Kioviensis in persona H. Potij ___ Card. Aldobrandinus nuntio Bangono .................. Card. Aldobrandinus nuntio Bangono .................. Card. Aldobrandinus nuntio Bangono .................. Card. Aldobrandinus nuntio Bangono .................. Nuntius Bangonus card. Aldobrandino ................ Ep. Voina card. Aldobrandino.............................. Metr. Potij provinciali Ord. Praed......................... Clemens Vili P.M. Sigismundo HI regi ............. Clemens VIH P.M. ep. Maciejowski..................... Nuntius Bangonus card. Aldobrandino ................. Nuntius Bangonus card. Aldobrandino ................ Nuntius Bangonus card. Aldobrandino ................. Ep. Maciejowski card. Aldobrandino .................... Petrus Potij card. Aldobrandino ......................... Nuntius Bangonus card. Aldobrandino ................. Nuntius Bangonus card. Aldobrandino ................. Capitulum Vilnense Clementi Vili P.M................. Nicolaus Pac Clementi VHI P.M........................... Nuntius Bangonus card. Aldobrandino ................. Nuntius Bangonus card. Aldobrandino ................. Metr. Potij card. P: Aldobrandino ...................... Metr. Potij Clementi VHI P.M. ..................... Clemens VHI P.M. Sigismundo III regi ............. Card. Aldobrandinus nuntio Bangono ..................

183 183 183 184 184 187 187 187 187 187 188 189 189 190 191 191 191 192 192 192 193 193 194 194 195 195 196 196 197 199 199 199 200 201 202 203 204 205 205 206 207 207 207 209 211 211

XX

308* 1602. XII. 21. 309. 1603.1. 25. 310* " II. 8. 311* HII. 15. 312* MIII. 1. 313. " III. 1. 311* B III. 15. 315. " III. 22. 316. " III. 28. 317. " III. 29. 318* " IV. 5. 319* " IV. 5. 320. B IV. 5. 321. B IV. 5. 322. B IV. 5. 323. B IV. 13. 324. B IV. 13. 325* B IV. 19. 326. B V. 3. 327. B V. 10. 328. B V. 10. 329. B V. 17. 330. B V. 24. 331* B V: 31. 332* BVI. 7. 333. B VI. 7. 334* B VI. 8. 335* B VI. 14. 336. B VI. 14. 337. " VI. 21. 338. BVI. 28. 339* BVII. 5. 340* B VH. 12. 341* B VII. 19. 342* B Vili. 23. 343* B Vili. 31. 344. B IX. 4. 345* B IX. 6. 346. BIX. 13. 347* B XI. 29. 348* B XII. 6. 349* BXII. 27. 350. B 351* 1604.1. 3. 352. B 1.10. 353* B 1.17.

Index Nuntius Rangonus card. Aldobrandino ................. Card. Aldobrandinus nuntio Rangono .................... Postulata haereticorum et schismaticorum............... Nuntius Rangonus card. Aldobrandino .................. Nuntius Rangonus card. Aldobrandino .................. Card. Aldobrandinus nuntio Rangono .................. Nuntius Rangonus card. Aldobrandino .................. Card. Aldobrandinus nuntio Rangono .................... Metr. Potij Clementi V ili P.M................................ Card. Aldobrandinus nuntio Rangono ................... Clemens Vili P.M. Ianusio duci ........................... Clemens V ili P.M. Leoni Sapiehae ...................... Clemens Vili. P.M. ep. Petro Tilicki .................... Clemens Vili P.M Ioanni Zamoiski...................... Clemens Vili Hieronymo palatino Posnaniensi ... Sigismundus HI rex Clementi VHI P.M.................. Sigismundus IH rex Clementi VHI P.M.................. Nuntius Rangonus card. Aldobrandino .................. Card. Aldobrandinus nuntio Rangono .................... Card. Aldobrandinus nuntio Rangono .................... Clemens VIH P.M. Sigismundo III regi ............... Card. Aldobrandinus nuntio Rangono .................... Ep. Petrus Tilicki Clementi Vili P.M..................... Nuntius Rangonus card. Aldobrandino.................. Nuntius Rangonus card. Aldobrandino ................... Ep. Maciejowski card. Aldobrandino ...................... Nuntius Rangonus card. Aldobrandino .................. Nuntius Rangonus card. Aldobrandino .................. Card. Aldobrandinus nuntio Rangono .................... Card. Aldobrandinus nuntio Rangono .................... Card. Aldobrandinus nuntio Rangono .................... Nuntius Rangonus card. Aldobrandino .................. Nuntius Rangonus card. Aldobrandino .................. Nuntius Rangonus card. Aldobrandino .................. Nuntius Rangonus card. Aldobrandino ................... Nuntius Rangonus card. Aldobrandino .................. Decreta pontifìcia pro sacerdotibus Ruthenis....... Nuntius Rangonus card. Aldobrandino .................. Card. Aldobrandinus nuntio Rangono .................... Nuntius Rangonus card. Aldobrandino .................. Nuntius Rangonus card. Aldobrandino .................. Nuntius Rangonus card. Aldobrandino .................. Ex Litteris Annuis Soc. Iesu ................................ Nuntius Rangonus card. Aldobrandino .................. Nuntius Rangonus card. Aldobrandino .................. Nuntius Rangonus card. Aldobrandino ..................

Pay. 212 212 213 213 213 213 214 214 214 215 216 216 216 217 218 219 221 222 222 222 223 224 224 225 225 226 226 227 227 227 228 229 229 229 229 229 230 231 231 231 231 232 232 233 233 233

Index 354* 1604. 11. 7. » 11. 21. 355* B 11. 28. 356* )) 11. 27. 357* » 111. 20. 358* )) 111. 31. 359* B IV. 3. 360* )) IV. 3. 361* B IV. 3. 362* )) 363* IV. 24. )) V. 8. 364* B V. 29. 365* )) VI. 3. 366. )) VI. 5. 367* B VI. 14. 368. B VI. 26. 369* )) VII. 3. 370* B VII. 10. 371. B VII. 11. 372* B VII. 18. 373* B VII. 24. 374* B IX . 4. 375. )) X . 23. 376* B X I. 13. 377* B X II. 16. 378. )) 379. 380* 1605. 1.15. B 1.15. 381* B 1.15. 382* B 1. 23. 383. B 11.19. 384* B III. 5. 385* » III. 7. 386. B V. 29. 387. B X II. 10. 388. B X II. 10. 389* B X II. 10. 390* 391. 1606. 1.12. )) IV. 15. 392. B IV. 17. 393. B IV. 29. 394. B V. 6. 395. B VI. 9. 396* B IX . 2. 397. B IX . 9. 398. B 399.

XXI

Nuntius Rangonus card. Aldobrandino ................ Nuntius Rangonus card. Aldobrandino ............ Nuntius Rangonus card. Aldobrandino ............... Nuntius Rangonus card. Aldobrandino ............... Clemens Vili P.M. archiep. Zamoiski ............... Clemens V ili P.M. Sigismundo III regi............ Clemens VIII P.M. Constantino duci................... Clemens Vili P.M. Ianusio duci ...................... Clemens VIII P.M. ep. Petro Tilicki................... Nuntius Rangonus card. Aldobrandino ............... Nuntius Rangonus card. Aldobrandino ............... Nuntius Rangonus card. Aldobrandino ............... Ianusius dux Clementi VIII P.M.......................... Nuntius Rangonus card. Aldobrandino ............... Constantinus dux Clementi VIII P.M................... Nuntius Rangonus card. Aldobrandino ............... Nuntius Rangonus card. Aldobrandino ............... Iacobus Pretńcz Clementi VIII P.M..................... Nuntius Rangonus card. Aldobrandino ............... Nuntius Rangonus card. Aldobrandino ............... Nuntius Rangonus card. Aldobrandino ............... Paulus Simon de Iesu Maria card. Aldobrandino . Clemens Vili P.M. ep. Martino Sziszkowski....... Nuntius Rangonus card. Aldobrandino ............... Ep. Sziszkowski Clementi VIII P.M..................... Ex Litteris Annuis Soc. Ie su ............................... Clemens VIII P.M. Constantino duci................... Clemens VIII P.M. Ianusio duci.......................... Clemens VHI P.M. Iacobo PretRcz .................... Paulus Simon de Iesu Maria card. Aldobrandino Nuntius Rangonus card. Aldobrandino ............... Nuntius Rangonus card. Aldobrandino ............... Metr. Potij Clementi VIII P.M............................. Bulla Pauli V P.M. «Provisionis nostrae w ......... Card. Valenti nuntio Rangono............................. Paulus V P.M. metropolitae. Potij ...................... Paulus V P.M. Leoni Sapiehae............................. Leo Sapieha Paulo V P.M.................................... Metr. Potij et ep. Terleckyj Paulo V P.M............ Metr. Potij Paulo V P.M...................................... Metr. Potij Paulo V P.M...................................... Card. Burghesius nuntio Rangono ...................... Paulus V P.M. Leoni Sapiehae............................. Nuntius Rangonus card. Burghesio .................... Nuntius Rangonus card. Burghesio .................... Ex articulis a rege Poloniae subscriptis ..............

psy. 233 233 234 234 234 234 235 235 235 235 236 236 236 237 237 239 239 240 241 241 241 241 242 242 242 243 246 246 246 247 249 249 250 251 253 253 253 254 255 257 257 258 259 259 260 260

XXII

400. 401. 402. 403. 404. 405. 406. 407. 408. 409. 410. 411. 412. 413. 414* 415. 416. 417. 418. 419. 420* 421* 422* 423* 424* 425* 426* 427* 428. 429* 430* 431* 432* 433. 434. 435* 436* 437* 438* 439. 440. 441* 442* 443* 444. 445.

Index 1606. XI. 18. Card. Burghesius nuntio Simonettae ................... 1607. 1.21/31. Metr. Potij PauloV P.M....................................... » III. 17/27. Ex actis castrensibus Leopoliensibus ............... » IV. 11/21. Ex actis castrensibus Haliciensibus ..................... » IV. 28. Card. Burghesius nuntio Simonettae .................. » VI. 15. Metr. Potij Paulo V P.M....................................... » VI. 23. Card. Burghesius nuntio Simonettae ................... " VI. 30. Card. Burghesius nuntio Simonettae .................... » VII. 28. Card. Burghesius nuntio Simonettae .................... " VII. 28. Card. Burghesius nuntio Simonettae .................... " Vili. 11. Card. Burghesius nuntio Simonettae .................... a Vili. 12.Metr. Potij Paulo V P.M....................................... » X. 6. Card. Burghesius nuntio Simonettae .................... » XI. Metr. Potij Paulo V P.M....................................... » XI. 6. Paulus V P.M. Georgio duci Vysneveckyj ........... M XI. 17. Card. Burghesius nuntio Simonettae .................... B XII. 8. Card. Burghesius nuntio Simonettae .................. B XII. 8. Card. Burghesius nuntio Simonettae .................... B XII. 29. Card. Burghesius nuntio Simonettae .................... 1608.1. 6. Nuntius Simonetta card. Burghesio .................. B 1. 6. Paulus V P.M. Sigismundo III regi .................... B 1.6. Paulus V P.M. Matthiae Pstrokonski ................. B 1. 6. Paulus V P.M. metropolitae Potij ....................... B 1. 21. Nuntius Simonetta card. Burghesio ...................... B II. 2. Nuntius Simonetta card. Burghesio ..................... B II. 9. Nuntius Simonetta card. Burghesio ..................... B III. 23. Nuntius Simonetta card. Burghesio ..................... B V. 5. Nuntius Simonetta card. Burghesio ..................... B V. 17. Card. Burghesius nuntio Simonettae .................... B V. 28. Paulus V P.M. Ianusio duci .............................. B VI. 8. Nuntius Simonetta card. Burghesio __ ! ........... B VI. 15. Nuntius Simonetta card. Burghesio ..................... B VI. 15. Nuntius Simonetta card. Burghesio ..................... B VII. 26. Ianusius dux Paulo V P.M.................................... B VII. 26. Ianusius dux nuntio Simonettae ......................... B Vili. 10.Paulus V P.M. Stanislao Żółkiewski .................. B Vili. 10.Paulus V P.M. Ioanni Zaslavskyj ....................... B Vili. 10.Paulus V P.M. Ianusio duci .............................. B Vili. 17. Nuntius Simonetta card. Burghesio ..................... B Vili. 23.Ianusius dux metropolitae Potij .......................... B IX. 8. Metr. Potij nuntio Simonettae.............................. B IX. 14. Nuntius Simonetta card. Burghesio ..................... B IX. 14. Nuntius Simonetta card. Burghesio ..................... B X. 5. Nuntius Simonetta card. Burghesio ..................... B X. 15. Stanislaus Żółkiewski Paulo V P.M....................... B XI. 8. Nuntius Simonetta metropolitae Potij ................

Pay. 261 262 265 266 268 269 270 270 271 271 271 272 274 274 276 277 277 277 278 278 278 279 279 279 279 280 280 280 280 281 281 281 281 281 282 284 284 284 284 285 286 287 287 287 288 289

Index 446* 447* 448* 449. 450* 451* 452* 453* 454* 455* 456* 457* 458* 459* 460* 461* 462* 463* 464* 465* 466. 467. 468. 469. 470* 471. 472. 473. 474. 475. 476* 477* 478* 479. 480* 481* 482* 483. 484. 485. 486. 487. 488. 489. 490. 491.

1608. XI. 8. Nuntius Simonetta, card. Burghesio ................... " XI. 15. Nuntius Simonetta card. Burghesio ..................... « XI. 15. Nuntius Simonetta card. Burghesio ..................... x XII. 6. Card. Burghesius nuntio Simonettae .................... 1609.1. 3. Nuntius Simonetta card. Burghesio ................... x 1.31. Nuntius Simonetta card. Burghesio ..................... x 1.31. Nuntius Simonetta card. Burghesio ..................... x II. 15. Nuntius Simonetta card. Burghesio ..................... x II. 15. Nuntius Simonetta card. Burghesio ..................... x II. 20. Paulus Y P.M. Stanisiao Żółkiewski .................. x II. 22. Nuntius Simonetta card. Burghesio ..................... x III. 1. Nuntius Simonetta card. Burghesio ..................... x III. 1. Nuntius Simonetta card. Burghesio ..................... x IV. 24. Paulus Y P.M. Nicolao Zebrzydowski .................. x IY. 24. Paulus Y P.M. Ianusio duci .............................. x IY. 24. Paulus Y P.M. Leoni Sapiehae .......................... x Y. 30. Nuntius Simonetta card. Burghesio ..................... x Yin. 17. Nuntius Simonetta card. Burghesio ..................... x YIII. 17. Nuntius Simonetta card. Burghesio ..................... x IX. 12. Paulus Y P.M. Leoni Sapiehae ............................ x Y. 28. Ianusius dux Paulo Y P.M.................................. x X. 3. Card. Burghesius nuntio Simonettae .................... x XII. 19. Card. Burghesius nuntio Simonettae .................... x XII. 20. Hieronymus Reezaiski card. Burghesio ............... 1609. XII. 28. Nuntius Simonetta card. Burghesio ................... 1610. Ex Litteris Annuis Soc. Iesu ............................. 1611. Metr. Potij card. Burghesio ................................. x Y. 30. Privilegia Ruthenorum unitorum ..................... x YII. 27. Constantinus Mohila civibus Leopoliensibus ...... x YII. 30. Constantinus Mohila civibus Leopoliensibus ...... x YIII. 27. Paulus Y P.M. Sigismundo IH regi .................. x X. 15. Nuntius Simonetta card. Burghesio ................... x XII. 20. Paulus Y P.M. Sigismundo IH regi .................. x Ex Litteris Annuis Soc. Iesu ............................ 1612.1. 7. Paulus Y. P. M. Sigismundo III regi.................... x I. 7. Paulus Y P.M. metropolitae Potij ....................... x 1 .7. Paulus Y P.M. Ianusio duci .............................. x YHI. 8. Caesar BaroSì card. Burghesio ......................... x IX. 26. Card. Burghesius nuntio Ruino ......................... x IX. 26. Card. Burghesius nuntio Ruino ......................... x XI. 10. Caesar BaroSì card. Burghesio .......................... x XI. 14. Caesar BaroSì card. Burghesio .......................... x XI. 26. Caesar BaroSì card. Burghesio ........................... x XH. 28. Caesar BaroSì card. Burghesio ......................... 1613.1.12. Caesar BaroSì card. Burghesio ......................... x YI. 7. Elisabeth Mohilowa civibus Leopoliensibus .......

XXIII

Pap. 290 290 290 291 291 291 291 291 292 292 292 292 292 293 293 293 293 294 294 294 294 295 296 296 297 297 298 299 303 304 304 304 305 305 306 306 306 306 308 309 310 311 312 313 314 316

Index

XXIV

492. 493. 494. 495. 496* 497* 498* 499* 500* 501* 502. 503* 504* 505* 506. 507* 508. 509. 510. 511. 512* 513* 514* 515* 516* 517* 518* 519* 520* 521* 522* 523*

1612. Vili. 9. Ex cancelleria nnntii Ruini ................................ a IX. 25. Ep. Stanislaus Siecinski Paulo V P.M.................. 1614. Vili. 7. Margarita Mollilina civibus Leopoliensibus ......... 1615. Y. 2. Card. Burghesius nuntio Diotallevio .................. 1916. Metr. Rutskyj card. Burghesio ............................ 1618. X. 19. Nuntius Diotallevius card. Burghesio ............... 1619. X. 12. Metr. Rutskyj card. Burghesio .......................... 1621. VII. 9. Nuntius Diotallevius card. Ludovisio.................. x IX. 1. Metr. Rutskyj card. Ludovisio ......................... i< IX. 10. Metr. Rutskyj card. Ludovisio .......................... 1622.1. 7. Card. M. Barberinus metropolitae Rutskyj ........ « VI. 25. Metr. Rutskyj card. Ludovisio .......................... " VI. 25. Metr. Rutskyj P. Georgio Maier ....................... M VII. 28. Metr. Rutskyj Hadriano Podbereskyj ................ " VII. 28. Metr. Rutskyj Petro Arcudio............................. " VII. 28. Metr. Rutskyj card. Ludovisio .......................... " VII. 30. Anastasius Sielava suis eonfratribus .................. " VII. Relatio de statu dioecesis Luceoriensis Latinae . )) Vili. 12. Relatio de statu dioecesis Vilnensis .................... )' IX. 24. Card. Ludovisius nuntio Cosimo de Torres ...... )< X. 16. Metr. Rutskyj card. Ludovisio ............................ " XI. 8. Metr. Rutskyj alumnis collegii Graecorum ......... « Memoriale de seminario Rutheno erigendo ......... 1623. II. 4. 8. Congr. de Propaganda Fide metropolitae Rutskyj " II. 4. 8. Congr. de Prop. Fide nuntio Laneellotto . . . . " II. 15. Metr. Rutskyj rectori collegii Graecorum ............ H II. 16. Metr. Rutskyj card. Barberino ............................ H III. 29. S. Congr. de Prop. Fide nuntio Laneellotto __ !' V. 23. Ex actibus 8. Congr. de Prop. Fide .................. M V. 27. 8. Congr. de Prop. Fide metropolitae Rutskyj .. " X. 17. Metr. Rutskyj Urbano Vili P.M.......................... " XII. 23. Metr. Rutskyj Urbano Vili P.M...........................

Index nominum et locorum

Poy. 316 318 320 321 321 321 322 322 322 322 322 323 324 324 324 326 326 327 333 335 336 336 336 336 337 337 337 337 338 338 338 338 339

1.

Romce, Z7. ZF. Z075. Cregorfas FZZ P. Af. Demeirfo ZzyasZao mag/^o ciuci Riouieusi. De funere Romano eiusciem ciucis ^Hi, gui uomiue pafris sui suppiicaui%, u^ eius reglem cpos^oZo Pefro cieciicare^ur. ASV, Reg. Vat. II nr. 74 pergam. C., Annales eccl. XI, Coloniae Agrippinae 1624, col. 495-496 ad a. 1075. MANSI J. D., Conciliorum coll* amplissima 20, p. 183-184. MiCNE J. P., Patrologia Latina 148, p. 423-425. TuRCENEV, Hist. Russ. Mon. I, p. 1 nr. 1. PELESZ J., Geschichte der Union der ruthenischen Kirche mit Rom I , Wien 1878, p. 138 nota 30. JAFFÉ PH., Regesta Pontificum Romanorum I, Lipsiae 1885, p. 614. CASPAR E., Das Register Gregors VII, Berlin 1920, p. 233-235. ZiECLER A. V ., Gregor VII und der Kijèwer Grossfurst Izjaslav, in Studi Gregoriani I (Roma 1947) p. 392-393. WBLYKYj, Doc. Pont. Rom. I, p. 5 nr. 1. BARONius

2. .Aiexaucier ZF P. Af. Dauieii ciuci cie Raiyc. Laferaui, Z3. ZZ. Z257. Afoue^, u%aci o5eciieutiam Ecclesiae Rcmauae reiZeać, aiioguiu ad ici a& OZontMcenM e^ Fra^isiauieusi epicopis per censuram ecciesias^icam compeiie^ur. ASV, Reg. Vat. 25 fol. 14 nr. 110 pergam. APF, Miscellanea voi. 16 fol. 107-108 copia. TuRCENEV, Hist. Russ. Mon. I p. 84-85 nr. 95. BoczEK A., Codex diplomaticus et epistolaris Moraviae III, Olomucii 1841, p. 232-233. ERBEN-EMLER J., Regesta diplomatica nec non epistolaria Bohemiae et Mora­ viae II, Pragae 1882, p. 54 nr. 141. PoTTHAST A., Regesta PontiRcum Romanorum II, Berolini 1875, p. 1370. LoYE J. DE et CENIVAL P., Les registres d^Alexandre IV, t. II, Paris 1917, p. 520-521 nr. 1690. MPV III p. 45-46 nr. 85. ĆUBATYJ M., Zachidna Ucraina i Rym v XIII v. u svojich zmahanniach do cerkovnoii uniji, in Zapysky N. T. Ś. voi. 123-4, Lviv 1917, pp. 102103 nr. 40; p. 64 nota 1. WELYKYj, Doc. Pont- Rom. I p. 50-51 nr. 34.

Monumenta Ucrainae

3

3. Laterani, 5. /V. i 257. Aie^ander 1U P. M. /ratri Rarthoiomaeo de Rohemia Ord. Fr. Afin. Facaitas a5soive?ali a sentenza canoni in terris paganorum et schi­ smaticorum conceditur. ASV, Reg. Vat. 25 fol. 41 nr. 310 pergam. BoczEK A., Codex diplomaticus et epistolaris Moraviae III, Olomucii 1841, p. 237. ERBEN-EMLER J., Regesta diplomatica nec non epistolaria Bohemiae et Moraviae II, Pragae 1882, p. 57 nr. 146. PoTTHAST'A., Regesta PontiRcum Romanorum II, Berolini 1875, p. 1376. LoYE J. DE et CENIVAL P., Les registres d^Alexandre IV, t. II, Paris 1917, p. 592 nr. 1916.

Ut commissum tibi ofRcium praedicandi verbum crucis contra Litwanos, Jatuenzenos et Ruthenos ac alios paganos et scismaticos illarum par­ tium prospere, auctore Domino, in tuis manibus dirigatur, absolvendi a sententia canonis, iuxta formam Ecclesiae per te ac alios fratres tui or­ dinis ad hoc idoneos, illos, qui contra predictos assumpserint signum crucis, dummodo in personis propriis votum huiusmodi prosequantur, auctoritate tibi presentirmi concedimus facultatem proviso quod huius­ modi excommunicati super hoc satisfaciant ut tenentur, et iniuncto eis a te vel a fratribus ipsis quod de iure fuerit iniungendum. Datum La­ terani, nonis aprilis anno tertio.

4. 27. VII. 1440. Litterae card. Isidorr, me%ropoHtae Rioviensis, capitaneo et palatino Cheintensi ^de ChoZm^. ASV, Vat. slav. 12 fol. 18v-19 copra. HARAS iE W ić z p . 75-76 te^^as sZav. C/r. B . BucYNSKY, Studii z istorii cerkovnoj unii, ini Zap. Tov. im. Sevcenka, voi. 85-86, Lviv 1908, p. 29-31; 0 . HALECKi, From Florence to Brest (Sacrum Poloniae Millennium V, Romae 1958) p. 58-59.

5. Radae, 22. 111. 1443. Diploma Viadisiai 111 regis Poioniae et Rangariae in /avorenr hierarchiae et nationis Rathenae. ASV, Vat. slav. 12, fol. 136v-138v. copra

Historica

3

nr. 3-5 (a. 1257-1443)

ASV, Fondo Borghese ser. I li 128 fase, d, fol. 116v-119 copta fR). Bzovius A., Annales eccl. XVIII, Coloniae Agrippinae 1627, p. 754. RAYNALDUS 0 ., Annales eccl. IX, Lucae 1752, p. 420. HARASIEWICZ p . 7 8 -8 0 PELESZ I p. 374-376 nota. P . PAPÉE ed, Acta Regis Alexandri I ,

Cracoviae

1927,

nr.

233.

Privilegium VTadislai ^ Regis Poloniae Rhutenis unitis datum. Vladislaus Dei gratia Hungariae, Poloniae, Dalmatiae, Croatiae, Russiae Serviae, Rusciae Sclavoniae, Galliciae Comaniaeque etc. rex, necnon ter­ rarum Cracoviae, Sędomiriae, Lęciciae, Cuiaviae, Lithuaniaeque princeps supremus. Pomeraniae, Russiaeque dux et haeres etc. SigniRcamus te­ nore praesentium quibus expedit universis praesentibus et futuris, harum notitiam habituris. Quod dum in mente nostra crebrius revolvimus et aequo rationis libramine caelestia pensamus cum terrenis, non aliud per vehementiam laboriosae meditationis accipimus, quam quod spretis mundi fallaciis et accrescentis seculi seductrice gloria prorsus evulsa,^ mentis nostrae aciem in caelestia Rgimus,^ ubi candor lucis aeternae cunctorum fidelium mentes illustrat, corda conciliat et, extinctis odiorum flammis, [/oL 137r] universorum efRcit unanimes voluntates animorum. Quam­ quam autem ex assumpto** dignitatis ofRcio singulorum reigimini (!) nostro subiectorum utilitatem ^ intendere teneamur, cura tamen efRcacior nos sollicitat, ut ad ea quae divini cultus ampliationem,^ decus et gloriam ac laudem, aediumque sacrarum unionem, statumque faelicem et quietum respiciunt convertamus animum disponamus et mentem. Nam in caelestes thesauros reponi ea indubie confidimus, quidquid ad magni­ ficandum Deum et sacrarum ecclesiarum augmentum ipso largiente or­ dinamus. Cum igitur Spiritus Sancti cooperante clementia Ecclesia orien­ talis ritus videlicet Graeci et Ruthenorum, quae longis (heu) temporibus in dispariate quadam et scissura fidei sanctae et divinorum sacramen­ torum, non sine multorum salutis dispendio ^ ab unione Sanctae Roma­ nae Ecclesiae Ructuare videbatur, et quam unionem patres nostri, imo tota plebs catholica temporibus nostris ^ videre cupiebant. Modo iam miserante Domino decretis SS.mi D.ni Eugenii papae quarti et aliorum [/ol. 137u] patrum plurimorum, Rdei sanctae zelatorum, cum ipsa * HadMatts # 7 M7amenczy& rex PoZomae a. 1434-1444. 2 R exclusa, s R Rgamus. * R assumptae, s R utilitati. 3 R ampliRcatiorem laudem. ? R dispendiis. 3 R suis.

Monumenta Ucrainae sancta Romana ac universali Ecclesia reducta sit ad identitatem dudum desideratae Unionis, pro tanto ut ipsa Ecclesia Orientalis praelatique et clerus universus eiusdem ritus Graeci et Ruthenorum in amplitudine dominiorum nostrorum et ditioni nostrae subiectorum ubilibet consi­ stentes, qui alias stante huiusmodi dispariate et scissura quandam de­ pressionem sustinebant, restituta ipsis libertate divino cultui insistere pos­ sint, et Salvatoris nostri clementiam pro salvandis Rdelium animabus et sanctae Rdei conservando statu in pacis dulcedine uberius exorare va­ leant ad laudem et gloriam Dei omnipotentis, qui nos suo redemit pre­ cisissimo sanguine, universis ecclesiis earumque episcopis seu wladicis, praelatis, clero et caeteris personis ecclesiasticis eiusdem ritus Graeci et Ruthenorum, haec omnia iura, libertates, modos, consuetudines et im­ munitates universas duximus in perpetuum concedendas et praesentibus [/oZ. J38r] concedimus, quibus omnes ecclesiae regnorum nostrorum Poloniae et Hungariae etc. harumque archiepiscopi, episcopi, praelati et caeterae personae ecclesiasticae consuetudinis ^ utifruuntur atque gau­ dent. Volumus insuper et praesentibus decernimus, quod amodo nul­ lus dignitariorum, capitaneorum, ol&cialium terrigenarum et caeterorum subditorum nostrorum cuiuscunque status aut conditionis existant, et praecipue regni nostri Poloniae praedicti, singulariter autem terrarum nostrarum Russiae et Podoliae et aliarum ipsis annexarum de iurisdictione praefatorum episcoporum, wladicarum et praelatorum eiusdem ritus Graeci et Ruthenorum, sed neque ^ iudiciis sacerdotum seu plebanorum ipsorum, imo ^ de causis matrimonii aut divortiorum se dein­ ceps impediant quoquomodo, non obstante quavis consuetudine ad hac­ tenus in terris praescriptis quomodolibet in contrarium observata. Prae­ terea ut iidem episcopi seu wladicae, caeterique praelati et ecclesiasticae personae saepedicti ritus ** Ruthenorum, vitae adminiculis sustentati, ad' [/o%. i38v] laudes Deo exolvendas eo commodius intendere possint, ip­ sis et eorum ecclesiis universis in dominiis nostris ubique existentibus,^ omnes villas et possessiones quaslibet, quibuscumque nominibus censean­ tur, quae ab antiquo ad ipsas ecclesias pertinere videbantur et per quas­ cunque personas et in quibuscunque terris et districtibus nostris in prae­ sens habitas cum omnibus eorum iuribus, pia mansuetudine duximus 3B i" B B B B ** B is B B

*2

consuetudinis Romanae Ecclesiae, cuiusque. terrarum Russiae, Podoliae et. neque de. imo nec. ritus Graeci et. consistentibus. habitis.

Historica

nr. 5-7 (a. 1443-1498)

5

restituendas, et restituimus per praesentes temporibus in aevum succes­ suris, harum, quibus sigillum nostrum appensum est, testimonio litte­ rarum. Actum et datum Budae feria sexta proxima ante dominicam Oculi, anno Domini 1443, praesentibus ^ etc. etc. Per manus Magni­ ficorum Ioannis de Koniecpole, regni Poloniae cancellarii, et Petri dc Szczehocin vicecancellarii fidelium nostrorum syncere dilectorum, ad relationem Magnifici Petri de Szczehocin regni Poloniae vicecancellarii praedicti. 6. Viinae, 14. 777. 7476. Litterae Afisaeiis,* ynetropoiitae Kiouiensis, et episcoporum TłutAenorum Sixto 7F P. Af. BIBL. VAT., Vat. slav. 12 fol. 23-24 copta. I p. 476-477, u6i stgnt/tca^Mr; Ein Fragment dieses Schreibens beRndet sich in ruthenischer und lateinischer Sprache im Archive der griech.-kath. Metropolie von Lemberg, und es Iautet: Legatio ad PontiRcem Romanum Xistum IV a Clero, Principibus et Magnatis Ruthenis Wilna anno 1476 mensis martii 14 die... ". Archiv jugo-zapadnoj Rossii, pars I, voi. VII, Kiev 1887, p. 199-211 tex­ tus integer^). C/r. K. CnoDYNlCKi, Kościół prawosławny a Rzeczpospolita polska, Wars­ zawa 1934, p. 66; I. ŚEVcENKO, Intellectual Repercussions of the Council of Florence, in Church History XXIV, 1955, n. 74; H. JABŁONOWSKI, Westrussland zwischen Wilna und Moskau, Leiden 1955, p. 97; O. HA­ LE CKi, From Florence to Brest, in Sacrum Poloniae Millennium V, Roma 1958, p. 99-100. PELESZ

7. Anito 7498.^ FVtpAon 77 pa%rtarc&# Cons%anttnopoH&MtMS /osepAo ynetropoKtae Kiopiensi. Conttnuattonc77t Auius documenti vide in/ra nr. 473. ^ Misaei DrucAi metropolita Kioviensis a. 7474-7477. s B z o v i u s , op. cit. p. 313, epistolam ponit sub anno 7489. - H E LLEN ius fop. c., p. 566^, epistoiam anno 7494 adscrt6ens, ita signij^cat; W archiwum klasz­ toru ś. Trójcy w Wilnie, znajduje sie oryginał po grecku, list po Synodzie Floren­ ckim Patryarchy greckiego Niphona pisany do Józefa Metropolity kijowskiego. Roku 1494 spytany Patryarcha od Metropolity o Synodzie Florenckim, czy ma byc obserwowany, tak mu odpisał; et citat partem dictae epistoiae. H ARA SiEW icz op. e*, Aanc eandem sententiam et textum epistoiae a TTeMenio transcripsit. Quod epistola pro&a&iiiter a. 7498 scripta sit, demonstrat 0 . HALECKi, From Florence to Brest (Sacrum Poloniae Millennium V, Roma 1958) p. 111-112.

6

Monumenta Ucrainae

De unione Ecc%esMzrMm, /acta Florentiae, propter motiones tnr&ae non o&servata in Tìnssia et Lituania. ASV, Vat. slav. 12 fol. 139-140 versio Jet. fver&a passim iHegi6iiiaL Bzovius A., Annales eccl. XVIII, Coloniae Agrippinae 1627, p. 313 alta versio latH EL L E N ius, 0 unii w Polsce, in Czas VI (1857) Dotatek, p. 566-567 e% parte ed. versio polon. H ARA SiEW icz p. 149, 154-155 versio polon. eA; parte.

Niphon ^ misericordia Dei archiepiscopus Constantinopolis novae Ro­ mae et oecumenicus patriarcha piissimo et Deo amantissimo Josepho Triet ^ comministro metropoliae ^ Euoviae et totius Russiae in Domino salutem. Accipimus a tua claritate missas nostrae mediocritati litteras, in qui­ bus significasti Romanae Ecclesiae in Russia et Lithuania degentes epi­ scopos molestos [/ol. 739v] vobis esse et ad unionem factam Florentiae vos cogere, sed ... periculum non exiguum esse ducis amissionis privi­ legiorum et libertatum, quae propter tum factam unionem et concor­ diam a regibus Poloniae vobis donatae sunt. Petis vero a nostra medio­ critate manum auxiliatricem et commendatitias litteras ad potentem vestrum regem. Ad haec desideras scire de illa synodo, quae modo se ..., ut rationem possis reddere iis qui vobis molesti sunt et vos vehemen­ ter urgent. Notum ergo sit vobis, quod illa synodus fuit et praeclara et splendide plausu communi approbata eaque ........ illustri rege nostro Ioanne Palaeologo ^ et Sanctiss(im)o patriarcha Constantinopolitano bea­ tae memoriae Iosepho/ qui non multo tempore nos antecessit, praesen­ tibus quoque vicariis fratrum nostrorum patriarcharum et reliquis archiepiscopis et principibus, qui Orientalem Ecclesiam praesentabant. Praeterea etiam praesente cum suis Romano episcopo. Attamen plerique nostri generis, qui domi manserant ea .... et amplecti noluerunt, fortas-*

3 Pro&a6fHter TVipAon 77, gai patriarcAa CoMsAaafmopo^aaos /ait annis 14861489, 1497-1498, 1502. * Triet /ortassis esi corruptam voca&ulum Fratri. Apud BzoviUM epistola ita incipit; Nipho, Dei miseratione Archiepiscopus Constantinopolitanus, novae Romae oecumenicus Patriarcha, piissimo et Deo dilecto Iosepho Fratri et Con­ servo, Metropolitae Kiioviensium et totius Russiae, salutem. Accepimus litteras dilectionis suae, scriptas humilitati nostrae, quibus signiRcas... Et expHctt; ...scrip­ simus principibus et antistitibus Ruthenis ac Lituanis nostri ritus, ut tibi in omnibus ad nutum sint. Anno 7000 die 5 Aprilis. Indictione 11- Metropolita JKioviensis nomine 7osepA 7 fTłoiAarynowiczJ in eo tempore /ait a. 1498-7507. 3 Littera t inserta est postea; metropolitae. 3 7oannes V777 Paiaeoiogas imperavit annis 7425-7448. T 7osepAus 77 patriarcAa Constantinopolitanus a. 7476-7489 /ait.

Historica

nr. 7-8 (a. 1498-1529)

7

sis propter odium in(veteratum ?). Turba vero apud nos viget, et confu­ sio et nobis concreditae oves [/ol. 140r] nos, qui praesumus, regere co­ gitant, quibus resistere non possumus. Et quis scit, an non ita acerbe punivit hodieque punit nos Deus, quod cum nostri sacram unionem non recepissent, auxiliaribus copiis privati sumus, et ad praesens Latini non solum nullas suppetias nobis mittunt, sed etiam valde inimici sunt. Ideo neque mirum, si et vobis negotium facessunt. Sed tua claritas non parum praetextum et excusationem habebit, si dicat absque sententia Constantinopolitani, tui videlicet patriarchae, se nil posse agere. Nos vero re­ vera, quantumvis licet vellemus, tamen nequaquam agere eorum, q (quo­ rum ?) operae praecium est, possumus. Non ergo nos accusent, sed commiseratione nostrorum malorum moti Deum nobis propitium red­ dant, ut servitute liberati, iterum uniamur Dei gratia. Tua vero pietas nullatenus nimis repugnet, sed amice conversetur (siquidem et nos no­ stris qui in insulis habitant sacerdotibus sub Ill.mo senatu Venetorum cum latinis supplicationes et festivitates celebrare concessimus) et pa­ triam religionem et aliam omnem ecclesiasticam observantiam Orientalis Ecclesiae accurate conservet, neque enim maiores nostri Florentiae prius Latinis uniti sunt, quam nostrae omnes praerogativae immotae mane­ rent et conservarentur. Nos vero non paucos principes, spirituales Rlios, in universa Russia et Lithuania, qui Graecam Ecclesiam in honore ha­ bent et nostram mediocritatem syncere venerantur, ad quos dedimus mandata et litteras, ut tuam pietatem Ser.mo regi commendent et no­ stram libertatem tueantur. Anno septem millesimo mensis aprilis V. undecima currente indictione.

8. Ceorgms du# Slucensls Clementi PYZ P. Af. Pllnae, 15. 7. 1529. Supplicat, ut retento ritu graeco cum latina muliere matrimonium inire proiemque inde conceptam in ritu parentum educare possit. ASV, Principi 6 fol. lOrv m. pr. scr.

THEtNER, VMPL II p. 463. Post perpetuam servitutis meae commendationem et beatorum oscu­ la pedum, Beatissime Pater, Domine Domine clementissime. Non sum nescius, quis Orientalis Ecclesiae in Rde Christi militem auspiciis Sanctitatis Tuae et illius sanctae Romanae ac universalis, cui Sanctitas Tua feliciter praesidet, Ecclesiae legibus, nonnisi in cultus pa­ ritate admitti connubia. Quo Rt, ut ego ritum graecorum proRtens, et aliquando cum socia Romani ritus, si Deo placuerit, foedus matrimonii inire moliens, ad clementiam Tuam, quae Te multis nominibus verum

8

Monumenta Ucrainae

et clementem exprimit, illius beatis pedibus provolutus cogor confugere, sciens hanc tibi divinitus traditam potestatem, idcirco su­ pra humanarum rerum evectam esse fastigium, ut opem cle­ mentiae tuae implorantibus, non obstante quovis legum, quibus non pa­ res, sed illas condis praescripto, ut pius Pater Patrem illum mysticum, sed verius celestem, qui se petentibus Aliis non lapidem pro pane, non serpentem pro pisce porrigit imitatus : aliquo praesertim suadente profe­ ctu illam possis et valeas impartiri. Credo ego Sanctitati Tuae Sacrae Maiestatis Regiae Poloniae Domini mei clementissimi desiderium iampridem nihil obscure innotuisse, et ea quae in meam et causae meae eidem Sanctitati Tuae scripserit commendationem, quae quidem Maiestas, li­ cet ob excellentes suas ac vere regias dotes et ad promerendam apud omnes mortales, potissimum vero orbis monarchas, gratiam, plurimum idoneas, admirabilemque omnium virtutum quibus refulget, splendorem, ac ingentia erga universam christianam Rempublicam merita, nullis mearum supplicationum apud Sanctitatem Tuam egeat suKragiis. Non du­ bitavi tamen ego devotissimus Sanctitatis Tuae orator, omni qua decet, veneratione, Sanctitatem Tuam rogare, humiliterque rogo, dignetur Sanc­ titas Tua mihi de sua benignitate hanc facere gratiam, ut possem ritum hunc, quem a maioribus meis per manus traditum accepi, proRtens, mi­ hi ritus Romani coniugem christiano more despondere, alterutro in sui cultus caerimonia permanente, ac sobole, si qua suscepta fuerit, ma­ scula graecanico, alterius vero sexus Romano ritibus (admota primum lavacro baptismatis) [/oZ. i Or] iniciatura; ubi vero unum tantummo­ do sexum ex eiusmodi connubio gigni contingat, ut quando sit inte­ grum alterutri nostrum unum aut duos faetus. si numerosa exstiterit soboles, ritui quisque suo inauctorare. Rem Sanctitas Tua Sua paterna clementia dignam, Serenissimo Regi meo gratissimam, se nihil dubitet facturam, et quam ego Sanctitati Tuae illiusque Sanctae Sedi omni mea Ade et perpetua servitute ac observantia non gravabor promereri: cuius gratiae et benignitati me, maiore qua Aeri potest, devotione commendo. Cupioque ut Sanctitas Tua, Ecclesiae Dei quam diutissime praesit, pro illius et universae Reipublicae christianae perpetuo incremento. Datum Vilnae, 15 ianuarii, anno Domini millesimo quingentesimo vigesimo nono. Eiusdem Sanctitatis Vestrae deditissimus servitor, Georgius Syemonowicz, Dux Slucensis.

[/oZ. 15u] Sanctissimo ac Beatissimo in Christo Patri et Domino, Domino Clementi VII, divina Providentia sacrosanctae Romanae et uni­ versalis Ecclesiae Summo PontiRci, Domino clementissimo.

Historica

nr. 8-11 (a. 1529-1564)

9

9. E# actis conciiii provincMtHs Leopoiiettsis anni 7564. De schismaticis Rnthenis in sinum Ecclesiae recipiendis. MoRAWSK! S. ed., Akta synodu prowincyonallego lwowskiego w roku 1564 odbytego, Leopoli 1860, p. 20-21.

Si qui schismatici Rutheni graeci ritus ad unitatem Ecclesiae redire in Dei nomine cupiant, praecipit sancta Synodus omnibus parochis et curam animarum habentibus, ut primum diligenter inquirant, si a suis ecclesiasticis, Poponibus dictis, baptizati sunt. Didicit enim sancta Sy­ nodus apud quosdam non statim infantes baptizari, vel etiam baptismum negligi. Si igitur constat eos baptizatos esse, nemo tales rebaptizare audeat, sed juxta formam in Pontificali de recipiendis schismaticis rescriptam, susceptis ab eis juramentis, recipiantur. Si vero eos baptizatos esse non con­ staret, forma communis in Agendis descripta de baptizandis Ruthenis adhibeatur. Hortata est etiam S. Synodus omnes provinciae Episcopos ut potestate et authoritate sua, et a Pontificibus et nuper a S. D. N. Pio Quarto et a Regibus Poloniae Ecclesiis concessa, in Vladicas et Popones graeci ritus uterentur, multominus quibusdam catholicis aposta­ tis apud eos Sacramenta, praesertim Matrimonii, suscipere permittant. Sed ius suum in eos jurisdictionemque exerceant, et eorum Ecclesias visitent. Agendarum novarum quibus ea quae desunt in administratione sacramentorum inserantur, praecipue de recipiendis Ruthenis et alie­ nis, hoc negotium Rmo Dno Archiepiscopo Leopoliensi committi S. Sy­ nodus statuit; quo facto, liber iudicio Sedis Apostolicae examinandus mittatur......

10

.

Card. ContTnendonus card. Eorromaeo. De haeresi Trinitaria et de Ruthenis.

Tdeiispergae, 6. V77. 7564.

BIBL. VAT., Barb. lat. 5798 fol. 351v-353 copia. WELYKYj, Litt. Nunt. Ap- I p. 39-40 nr. 15.

1 1 .

Card. Commendonus card. Eorromaeo. De itinere suo in terris Ruthenorum.

Eeopoii, 9. TX. 7564.

BIBL. VAT., Barb. lat. 5798 fol. 371-372v copia. WELYKYj, Litt. Nunt. Ap. I p. 42-43 nr. 18.

Monumenta Ucrainae

10

1 2

.

Romae, mense martto 1566. JE# MtsRrMCitone Jata InZto Raggierò, nuntio ap. in Polonia. De episcopis Graecis in Polonia. ASV, Misceli. Arm. II 82 fol. 200v-201 reg- — Aiterà copia ibid. fol. 208.

[/oZ. 193] Instruttione per Monsignor Ruggieri * nuntio dessignato in Polonia, datagli di ... marzo 1566. [/oZ. 200u] ... Et perchè in civitatibus Leopoliensi, Presminensi, Luceoriensi Wilnensi (add. /oZ.