Die Werke Notkers des Deutschen. Band 8 Der Psalter: Psalm 1-50 9783110967500, 3484200979, 3484200960, 9783484200975

218 32 20MB

German Pages 245 [244] Year 1979

Report DMCA / Copyright

DOWNLOAD FILE

Polecaj historie

Die Werke Notkers des Deutschen. Band 8 Der Psalter: Psalm 1-50
 9783110967500, 3484200979, 3484200960, 9783484200975

Table of contents :
INHALT
VORWORT
ABKÜRZUNGS- UND LITERATURVERZEICHNIS
EINLEITUNG
Der Psalter. Texte
FRAGMENTE

Citation preview

ALTDEUTSCHE TEXTBIBLIOTHEK Begründet von Hermann Paul • Fortgeführt von G. Baesecke Herausgegeben von Hugo Kuhn Nr. 84

Die Werke Notkers des Deutschen Neue Ausgabe Begonnen von Edward H. Sehrt und Taylor Starck Fortgesetzt von James C. King und Petrus W. Tax Band 8

Notker der Deutsche

Der Psalter Psalm 1-50 Herausgegeben von Petrus W. Tax

Max Niemeyer Verlag Tübingen 1979

Herrn Prälaten Professor Dr. Johannes Duft, Stiftsbibliothekar, Hüter und Mehrer der Stiftsbibliothek in St. Gallen, Förderer von Kunst und Wissenschaft, in Dankbarkeit und Bewunderung zugeeignet

CIP-Kurztitelaufnahme der Deutschen Bibliothek Notker (Labeo): [Sammlung] Die Werke Notkers des Deutschen / begonnen von Edward H. Sehrt u. Taylor Starck. Fortges. von James C. King u. Petrus W. Tax. - Neue Ausg. - Tübingen : Niemeyer. (Altdeutsche Textbibliothek ;. . . ) Bd. 8. -> [Psalmi ne déro gâgen-

20 uuerti mînero sundon. Diê irrahtcm dîn zorn . daz mih ûnhêilen getân hâbet. Aide iz chit . A FACIE IRÇ TVS . fône dero irhûgedo ze suone tâge

dînes zomes . daz noh chamen sol in die iudicii . unde a facie pecke-

catorum meorum . fone déro irhûgedo minero sundon . dero ih oônuuizzin

scius pin.

Quoniam

-ùniquitates mef supergresse

sunt caput meum. uuizze

Vnde

25 fone diÛ . uuanda mîniu unreht ûber stlgen mîn hoûbet. Ratio in uuûnno gârtin

ist daz hoûbet . dîa uberuuant daz unreht in paradyso. Sicut onvs

22 s8ne

5 P136

126 R126

graue grauatq sunt super me. Siu sint ufen mir so suare . also suare burdi. Siu drucchent mih . f6ne diu ne-räuuen ih. Mit rehte

S224

fIrtagen

irhügo ih des sahbati . dar mir daz uuirt ke-buozet. Vuanda diz uuärtasfeliga

dar gesciehet daz uns ke-heizzen ist . CORRVPTIBILLE HOC L&git äna Cinuuarta-seli

5

diz tSdiga

legit äna

INDVET INCORRVPTIONEM . ET MORTALE HOC . INDVET INündothSit

MORTALITATEM. Putruerunt et deteriorauerunt oicatrioes me-

6

$ . a facie insipienti$ me$. Mlniu uuüntmale uuurden ful . unde ge-ergerot fone dero gägenuuerti mines ungeuuizzes. Ferheiletiu uuünda fületa . unde uuard ärgera . danne si f&re uuare. 10 Daz chit. Fer-gebina sunda niüuu&ta ih . unde uuart uuirsiro danna f&re . mir cham ser über ser . fone minero uulzzelosi. Si irrahta mir . al daz ih lido. Miser factus sum et turbatvs sum usque in finem.

7

Vueneg pin ih uuorden . unde leideger . unz an daz ende mines firtäge libes. Is ne-uuirt mir er laba . er ze sabbato. Tota die aontristatus 15

ingrediebar. Allen mine lib kieng ih unfro. So ih paldo mahta. Ziu? Quoniam anima mea completa est illusionibus. Vuanda min s£la

8

irfullet ist ketrugedes. Vuelez ist daz ketrugede? ane so si einez uuile . unde iro aber anderez chümst in muot. So troug mennisholz

oen der uuan . er Christus Chams . daz er Got uuanda uuesen ligna Steina

20

lichamin

S225

bil-

unde lapides. So misse-fieng er ieo . an etelichero corporali fide

unllchamin

gura . aide incorporali . diu sih imo ougta füre Got . den ir suohta. So gesciehet uns danne uuir uuellen betondo an Got tenchen . daz uuir an ander ünsih ferdenchen . unde unsih misseliche gein ulrri-täge

dancha . chumo lazzent peton. Des knesen uuir alles in sabbato. 25 Et non est sanitas in aarne mea. Vnde an minemo fleisce ne-ist heikesunt des lichamin

s£lo

Ii. So chumet sanitas camis . so animp äba ge-nomen uuirt

4 ke heizzen: k aus h rad. und veri. 11 före: o auf Ras. 14 cstristatus 19 Got / 21 *er 24 petön: danach t rad. alles l sabbato auf Ras. 26 ge nömen: n-Strich über m rad. uuirt: uir teilweise auf Ras. Punkt fehlt 9 3 222 20 unde: darüber u* durch kleinen Strich darunter getilgt

P137

Ps 37,8-12 trugeheit

änagennis sundo

illusio. Peidiu chamen siü . fone originali peccato. Incuruatus

127 i?l 27

9

sum . et hwniliatus swn nimis. Kenichet unde genideret pin ih harto. Der an dla frantoari gedenchet sabbati . der bechennet hier sina nideri. Vnuuerd mag er imo selbem» sin . uuider dero guol5

lichi . diu in getuot kelichen angelis dei. Rugiebam a gemitu oordis mei. Ih irruota fore demo süftode mines herzen. So uuiget manne file harto . daz imo gescehen ist . so sin siüftod rüode Er ir-ruota mit michelmo scr§ige

gelih ist. Also man liset fone esau. IRRVGIIT CLAMORE MAGNO. Solih diu lüta des lichamen ist . solicha chit diser uuesen 10 dia lütun sines herzen. Ena lötun gehöret mennisco . disa ge-

S226

Irhügida dero uirro

höret Got. Den hina langet . der süftot so. Recordatio sabbati

mchot den suftod. Et ante te omne desiderium meurn. Vnde fore

10

uirro

dir ist al . des ih keron. Ih keron sabbati . daz uueist du . nals mennisoo. Et gemitus meus a te non est absaonditus. Vnde min

15 suftod neist fore dir geborgen. Vuanda er des herzen ist . pediu ist er echert fore dir. COT meum eonturbatum est in me. Min

11

herza ist ketruobet in mir . daz chit . ist irchcmsn . unde leideg. Ziu ist daz? Dereliquit me uirtus mea. Min chraft habet mih ferlazzen. Fone dero uueichi des herzen . chumet ircho-

P138

20 meni / unde leidigi. Et lumen ooülovwn meorum non est meanm. Vnde minero oügon lieht neist sament mir. Mennisco habeta ougen lieht . unz er Got habeta. Do in Got ferliez . do ingieng imo daz in finstri

lieht . do begonda er uuesen in tenebris. Vnz hara ist diu chläga des inuuertigen leides . hara nah folget diu chlaga des uz25

uuertigen leides. Am-ioi mei et proximi mei . aduersum me appvo-

pinquauerunt. Mine friQnt . unde mine gelegenen . nahton sih uui-

6 irruSta: über u Zkfl. rad.

15 dir .'

Punkt fehlt 152

S227 12

PS 37,12-16

128

J? 128 der mir. So nahton sih iudei CHRISTO . daz si in criuzegotin . aide amici iob . daz si In lasterotin. Fone sinero persona . ih n e & D IOB . chaden eteliche uuesen gescriben alien disen salmen. Et Vnde stuonden sie uuider mir. Et qui iuxta me erant de 5

longe

steterunt.

Vnde die bi mir uuaren . ferro stuonden. Pi an fuozzen . dirro liflt Sret pi an lefsen . ferro an herzen. A l s o iz chit. POPVLVS HIC LABImih mit lefsin . ciber iro herza ist fferro fone mir. IS ME HONORAT . COR AVTEM IPSORVM LONGE EST A ME. Et uim faoiebant

10

steterunt.

qui querebant

animam

13

meam. Vnde mih notego-

ton . die mina sela suohton. Sie suohton sie ze ubelero uuis . lichamo uuanda sie min corpus ne-uuolton sin . dar inne sie sia habetin. Sie suohton sie ze hazze . unde iro lichamen ze erslahene. Et qui inquirebant

mala mihi

loouti sunt uanitatem.

mih ze ubele suohton . die sprachen uppecheit. Et dolos

15

S228

Vhde die tota

die meditabantur. Vnde ahtoton sie bisuih alien den tag. Sie lukkiG urchunde dahton falsa testimonia uber m i h ze sagenne. Ego autem tamquam surdus

non audiebam.

Aber ih ne-horta iz . daz chit . ih neant-

uuurta is . sane so ih toub uuare. Et siout mutus

non apeviens

Vnde suigeta ih . also der unsprechento sturmo. Et factus homo non audiens. 20 Et non habens

14

os suion.

P139

sum sicut

IS

Vnde uuard ih also der ungehorendo man.

Vnde also irrefseda ne-hamartero bende in sinano munde. Ih irrafsta ofto er . in passione suigeta diGmuote ubert§ilter ih. Ih uuolta uuerden humilis iudicatus . daz ih aber chane in in geuualte irteilender potestate iudicaturus. Quoniam in te domine speraui. Daz teta ih . uuanunfr6uui da ih a n dih truhten gedingta . du-dir mina tristitiam bechein mendi

25

in ore suo redargutiones.

ren maht in gaudium. Tu exaudies

domine

deus meus.

Du gehorest

mih . a n den ih kedingta . truhten Got miner. Du f e m i m e s t m i -

9 Sie: e aus a rad. und verb. 11/12 erslShe/ne: he aus nn rad. und 18 unsprechento: c aus h rad. und verb. Punkt fehlt 23 2 4

verb.

16

PS 37,16-22

129 R129

na antseida . übe sia nicman ne-uuile fememen. Quia dixi nequando insultent in me inimioi mei. Vuanda daz chad ih ze dir . nie nehu6en min mine fienda. Die mir haftent . die negetuoen so übelo . daz sie in ze höhe sin. Et dum commouentur pedes mei . 5

super me magna loouti sunt. Vnde so mine fuozze sih uuegeton . daz chit so sie slifton . so choseton sie fone mir micheliu. Micheles übeles zlgen sie mih . so mine lide die nah in erdo sint missetaten . unde manton iro sculdo . die in uuegen solton. Quoniam ego in

18

flagella paratus. Vnde durh daz neuuerde ih ze hue . daz ih 10 karo bin chestiga ze lidenne. Die ih sculdig ne-bin ze lidenne . die Udo ih kerno füre die sculdigen. Et dolor meus ante me est Semper. Vnde ist min ser ieo fore mir. Vuelez? Quoniam iniquitatem me-

19

am ego pronuntio . et euram gero pro peccato meo. Daz ih min ünreht oQgo . unde ih sorgen urrbe mina sunda. Mir ist daz ser . unde 15 fore ougon . daz ih ketan habo . nals daz ih lido. Inimioi autem me-

S230 P140 20

i uiuent . i . libere agunt . et oonfirmati sunt super me. Aber mine fienda lebent selbuualtigo . unde ist in uuola . unde sint kestarchet üuuider-muote

franspuöte

ber mih. Mir geschehent aduersa . in gescehent prospera. Et multipliaati sunt qui oderunt me inique. Vnde ist dero filo . die mih pe un20 rehte häzzent . die mir unrehto lonont . uuola-uuilligeitD uuider sie. Qui retribuunt mala pro bonis detrahebant mihi . quoniam per-

21

seoutus sum iustitiam. Die guotes mit übele lonont . hindersprachoton mir . uuanda ih knoto reht forderota. Ih forderota iro sakenist

lutem . dar umbe unliönendoton sie mih. Non derelinquas me domine 25 deus meus ne disoesseris a me. Ne-ferlazest du mih truhten Got miner . noh du ne-sceidest fone mir. Daz chit unser houbet in

9 *hühe

24 (r) unliOmendotSn: iu auf Ras.

Punkt fehlt 43 lo2

22

130

PS 37,22-38,5

unseren stal. Intende in adiutorium meum domine deus salutis meg. Chere dih In mine helfa . herro minero heili. IN FINEM PRO IDITHVN j-.

CANTICVM DAVID. umbe den sprSngonten

R130

23

imo tuet er iz ze lobe. 1 irdischiu kelüste

/yiz ist Dauidis frosang pro transiliente. So uuer terrena delecta-

5

menta uberstephet . unde übersprungen habet . unde imo ehimilsciü

chert c^lestia in muote sint . des frouuet sih DAVID in finem. Füre den singet er sus. Daz sang uuendet er an CHRISTVM . der finis ist .

D

I

10 £ * M

IXI.

S231

in ende

Ih chad in minemo herzen . unde einota mih

P141 2

j r Mina sus. uuéga Custodiam behQoto uias ihmeas so ..daz ut ih nonmit delinquam tero zungun in lingua mea. y « sprángere

ne-missetöoe. Der idithun ist . der habet mänige mis-

seuuéndara . unde mánige lásterara . uuider die er gedulte seeinen sol sulgendo. Der sprichet hier. Posui ori meo custodiam . cum eonsisteret peaoator aduersum me. So mir der simdigo uuldere 15 uuas . so huSta ih mines mundes. So ih uuissa daz er minero uuórto füre uuas . so suigeta ih. Obmutui et humiliatus sum . et

3

silui a bonis. Ih irstCmmeta . unde gediemuota mih . unde be diu gesuigeta ih ioh kuotes. Furhtendo nio ih übelo ne-sprache . fermeid ih daz ih uuola ne-sprah. Et dolor meus renoua20

tus est. Vnde dannan uuard ke-niúuuot min ser. Mir uuag fore iro übeli . dar nah uuag mir daz ih sprechende geseeinet ne-hábeta guSti. Conaaluit cor meum intra me . et in meditatio-

S232 4

ne mea exardesoet ignis. Nah demo sere . iruuármeta min herza in mir . unde fiür inbrán in minemo áhtonne. So heiz uuard 25 mir . daz ih in-zCmdet uuard. Daz uuSren gelüste déro hinauerte . die zunton mih. Locutus sum in lingua mea . notum faa mihi

2 zwischen h@ili. und imo trennendes/ bloß eingeritztes Schmuckmuster imo bis 16be. ist mit 7 zu verbinden 7(r) Daz: z aus h verb. XPM (ohne Kontraktionsstrich) ist aus e . [ - est .] rad. und verb., Punkt nicht ergänzt 11 idithun: h aus b rad. 14 mir: m auf Ras. 21 sprechendo: c aus h rad. und verb.

5

131

PS 38,5-7

i?131 domine finem meum. Do sprah ih mit dêro zungun . duô mir chunt trûhten mîn ende. La mih uuizzen . uuiêo ih ûz lâzzen suie mînen lîb . ze uuélero dûrnohti ih mih heften suie . unde tuô mih peende chennen Got . der finis ist. Et numerum dierum meorum qui est. Vnde 5 tuô mir chunt día zála mînero tâgo . diu echert ist . âne uuâs. irgângen zît

chunftîg

Diu prçteritum ne-hâbet noh futurun . unde bediû ist âne uuas . unde âne uuirdet. Vt saiam quid desit mihi. Duô mir chunt den

rame-

rum . daz ih uulzze . uues mir hier gebreste. Daz ih diêmuôte sí .

P142

S233

uuanda des daz ih hâbo . so luzzel ist uuider démo . des mir ge10 bristet . unde mir diz fúre niêht ne-dúnche . so ih dára denche. Ecce ueteres posuisti dies meos. Sino . mine tága hábest dû hier fir-

6

ne getân. Die firnen . unde ze-gân ne-múgin . die gib mir. Et substantia mea tamquam nihil ante te est. Vnde fôre dir ist mîn uuist sâmo so niêht. Vnz ih hier bin . so ist si dára uuidere niêht . sô si in chunfte fûre

15 in futuro uuirdet. Verumtamen uniuersa nanitas . i . mutabili-

7

über springende die uuerlt

tas . omnis homo uiuens. Si oQh der mennisoo transiliens mundum . er ist unz er lébet . sâmahaftiu uuéhsalhêit. Feruárenni . unde ze-gêngeda . unde ûnuuirighêit ist . âl daz er ist. Quamquam in imagine dei ambulet homo . tomen uane oonturbatur. So uuiêo der men-

20 nisco gange an démo Gôtes pilde . er uuirt iêdoh in gemeîtun getruôbet sines muotes. Daz ist michel ding . daz er an irao trédero êrestun uber-stépheda adâmis

get GÔtes pilde . er uuirt âber fone prira transgressione adç . geirret sines muôtes . umbe mânigiû ding in gemêitun sorgencb.

Ziû in gemeîtun? Thesaurizat et ignorât oui oongregabit ea. Fone

25 diu . uuanda er triseuuôt . unde ne-uueîz uuêmo er den triso sámencrt. Vuaz mag so íppiges sin . so daz er sih pêitet kehal-

15 futuro !

18 ûnuuirighêit /

22 *ûber-stêphedo

a a vor adâmis

S234

132

Ps 38,7-12 £132

ten . daz ünlango uueren mag? unde daz er sparet . unde er doh ne-uueiz uuemo? Et nunc qu$ est exspeotatio mea? Vnde uuaz

8

ist nü des ih pito? Nonne dominus? Ne-ist daz min truhten na? Daz du dih selben gebest mir . des pito ih. Et substantia mea ante te sprängere

5

est. Vnde min uuist ist fore dir. Daz ih idithun bin . daz liehet Goldes

dir . daz ist in dinero änasihte. Habo ih substantiam auri unde arsilbers

genti . dia mugin ioh menniscen gesehen. Ab Omnibus iniquitatibus

P143 9

meis evue me. Lose mih fone allen minen unrehten. Vuaz dürft ist des kebetes deroo idithun? Ane daz er ünsih leret diemuote 10 uuesen . doh uuir an uns knadon geuuar uuorden sin. Obprobrium insipienti dedisti me. Iteuuiz habest du mih ketan demo im-

S235

uuizzigen. Sament dien uuoltost du mih uuesen . unde dien sauuarheit uppegheit gen ueritatem . die mer minnont uanitatem . unde dien ih ander nebin . ane huoh. Obmutui et non aperui os meum quoniam tu fecisti. Vnder

10

15 solchen irstummeta ih . unde minen munt ne-indeta ih uf . uuanda du iz täte. Du gäbe mir dia patientiam . daz ih so heilsano suigen mahta. Amoue a me piagas tuas . °a fovtitudine enim manus tug ego defeci in increpationibus. Nim mir äba dine chestiga uuanda ih fone dinero hantstarchi irrafsungon muode bin. Li20 be mir . nah so manigen fillon . die mih amahtigen habent ketan. Propter iniquitatem oorripuisti hominem. Vhibe unreht irrafstost du den mennisoen. Sine sculde uuizze du imo. Et tabeseere fecisti siaut araneam animam eius. Vnde täte du in sereuuen unde smeccheren . also dia spinnun. Du täte in fone arbeiten so irlittenen 25 unde so mageren also si in iro liden ist. Ze dero uuis . züge du in sines ünrehtes. Verumtamen uane oonturbatur orrmis homo.

4 pito 6 unde: u auf Ras. 10/11 Obprobrium: b^ aus p rad. und verb. Punkt steht nach 19 häntstarchi

11 12

Ps 38,12-39,3

133 Rl 33

Mânnolîh uuirt iêo-doh in geiêitun getrucbet sînes muotes. \tabe diz allez ne-beglJbet er üppige sorgun . uuîlon urbe uuât . uuîlon mtoe fuôra. Dâr mibe er âber sôrgêt . daz stât an Gôte

P144

nais an îmo selbemo . bedîu sint sîne sorgun uppîg. Exaudi ova-

5

13

tionem meam domine et depreaationem meam . aur-ibus peroipe lacrimae meas. Kehôre mîn gebét unde mîna dlgl truhten . mit ôran f e m î m mine trâne. F e m l m uues sie biten . uuâr urbe ih siê lâzze. Ne sileas

S236

quoniam aduena ego sum apud te . et peregvinus . siaut omnes patres mei. Nedir sint dine sunda belâzzen ih pin din genist suîge . dû ne-chêdest . ranissa sunt tibi peccata . aide salus tua ego sum . 10

uuanda ih chcmeling sâmint dir bin . unde eilende . also mîne förderen alle uuâren. Sî châmen àlle fône babylonia ad ierusalem . unde uuaren hier peregrini. Also paulus chit. Quamdiu sumvs in corpore peregrinamur a dcmino. Remitte mihi ut refrigerer.

Fergib mir mine sunda .

14

intlâd mih dero . daz ih erchuôlet uuerde mînero sorgon . unde ih 15

râuua geuûnne in mînero conscientia. Priusquam

äbeam et amplius non e-

ro. Er ih hlnnan fare . unde hiêr furder ne-sî. Aide iz chit . er ih hinnan so fare . daz ih furder ne-si . uuanda der ne-ist . der sament Gôte neist. Îmo ne-toûg sîn uuêsen . bediÛ ne-ist er. Inus psalmus. 20

M

4

XPECTANS

Hic

laudate dcminum quoniam bo-

IN FINEM PSALMVS DAVID.

1 S237

EXPECTAVI DOHINVM. Ecclesia chît. Pîterxîo

2

peît ih mînes trûhtenes. Vuir bîten bîtendo . des unsih harto langet . dannan ist dlsiu ganinatio. Et

intendit

mihi. Vnde sah er ze mir. Daz chît . er téta mîn uuâra . uuanda er siêhet knuÔge . déro ir uuâra ne-tuôt. Fone diû ne-chît iz . at25

tendit m e . nube attendit mihi. Et exaudiuit preaes meas. Wide gehôrta er mîne dige. Vuar âna scêin daz? Et eduxit me de la-

3 vor stSt Ras. 4 sorgun: langes s aus f rad. 7 biten: Akut aus Zkfl. rad. 11 irlm: m mit 4 Strichen 11, 12 größtenteils auf Ras.,- einige ursprüngliche Akzente noch sichtbar 12 corpore: o^ aus e verb., Querstrich von B (= per) nicht rad. 22 *attendit (?) 24 ir: *er Punkt fehlt 5 1 13 3

P145 3

Ps 39,3-6

134

JH34 au miseri^

e

~b de luto limi. Vnde lèita e r mlh uzzer dero gruo-

bo . dero uuènegheite . unde uzzer dérro hòreuue des leimes. Ozzer dién sunden nam er mih. Dar àna scèin iz. Et statuit

supra

petram pedes meos . et direxit gressus meos. Vnde gesàzta er mi5

ne fuozze an den Stein . der CHRISTVS ist . unde an irte gerlhta er mine genge. Der ne-irrot der an Ino gat. Et irmisit

in os meum

4 S238

oantioum nouum . ymnum deo nostro. Wide gàb er In mìnen munt . niuuuez sang . lóbo-sang inserirò Góte. V b e ih èr sang idolis . chit sancta ecclesia . nfl singo ih àber CHRISTO. Videbunt

multi

. et

timebunt.

10 Daz ke-sehent danne manige . unde furhtent in. Siè gesehent mih Got lóbon . dannan beginnent sie irò selbero furhten. Et bunt in domino.

spera-

Vnde bediu gelirnent siè b e m i r . daz ouh siè ge-

dingent an truhtenen. Beatus uir ouius est nomen domini spes eivs. Sali-

5

go des trost mines truhtenes nano ist. Sàligo der in selben uui-

15

le . unde nièht ànderes. Et non respexit in uanitates et insanias falsas. Vnde ér àn uppigheìte ne-sah . unde an lukke sinnelósina. Dén ne-hein fùruuizze neist uuièo auriga in circo spilot Gfen sinemo curru . unde uuièo samfto er fièr rós sàment t u m e t . unde uuièo gehòrig sifl imo sint / àlles chères . souuièo in lustet.

20 Daz ist uppìg uilanda iz diè ne-tu6t salige . dièn iz uuunna ist ze gesehenne. Iz ist lukkifi sirmelosi. Vuaz mag sinnelosi ànderes sin . ane lukke? Si triùget ièo den . sàmsnt dèmo si ist. Mul-

6

ta fecisti tu domine deus meus mirabilia tua. Manigiu diniu uuim-

P146 S239

der habest dù getan . driihten . déro mèr ze dénchenne ist . dan25

ne des in circo alde in theatro mlitius unde auriga ge-tuSnt. Vuichot dar currus per terram . heliam fuorta currus in c?lum. V b e

1 mih: h aus r verb. 20 iz^: über i unsaubere Stelle im Pgm. henne auf Ras., hoch über ge Zkfl. stehengeblieben; vor Iz 2 Punkte ander Punkt fehlt 8 3

21 gesenebenein~

PS 39,6-10 uuéphàre histrio

135

an selle an dièn uuéllon gàt per funem . petrvs kièng in undis. Et in

i?135 cogitationibvs

tuis non est qui similis sit tibi. Wide dir neist ke-lìcher an dìnen gedànchen. Ne-hiine liste ne-getu6nt ménniscen rìten ze himele . alde gan uber den mère. Annuntiaui 5

et locutus swn .

multiplicati

sunt super numerimi. Ih chunta iz fòre . chit christvs . mit dero uulzzigon munde . unde sàgeta iz do selbo . do ih cham . daz déro ubelcm nanigfalti uberslahet die zala déro rehton. Also in euuangelio manige sint ke-uuisit un-manige ir-uuélit. stat. Mvlti ENIM SVNT VOCATI PflVCl VERO ELECTI. Sacrificium et oblationem

10

noluisti

. corpus autem perfeeisti

7

mihi. Daz er geuuiè-

S240

ht uuard unde ge-ópherot uuard . daz habest du geuuiderot . unde habest mih selben gelichamhaftot. Diu fóre-zèichenunga ist lamb fone hérto hina . diu uuarhèit ist chcmen. Agnus de grege uuard er ge-ópheGotes lamb rot . agnus dei uuirt nu geópherot. Holocaustwn . etiam prò peccato

non

postulasti. 15

Iah daz prànt-òpher . bijlia sCinda ne-fòrderost du . so fermùlet hérza unde gediémuot herza du ifl èr tate . du uuile nù oor contritum et humiliatum. fune dùci .

8

ecce uenio. Do chad ih . sih-no . ih chùmo. Do ih hièz ópheron agungeflechot lamb num inmaculatum . do neìmda ih mih sélben . do gihièz ih . daz ih nu getàn hàbo . daz ih selbo chame unde òpherfrunscing uuurde. In capite 20

libri scriptum

est de me . ut faciam uoluntatem

tuam. A n

dèmo èristen salen ist kescriben fóne mir . daz ih dinen uuillen an Gotes §o ist sin uuillo. tuoe. Also iz chit . IN LEGE DOMINI VOLVNTAS EIVS. Deus meus uo-

9 P147

S241

lui. Got itiiner . ih uuolta daz dar geheìzzen ist . unde hàbo gesceìnet den uuillen. Et legem tuam in medio cordis mei. Vnde dina èa uuólta ih . in mitteno minano herzen. Also iz ouh dar chit. an sin Sa denchet ir tàges ioh nahtes 25 IN LEGE EIVS MEDITABITVR DIE AC NOCTE. Adnuntiaui iustiin déro àllichun christenhelt tiam tuam in ecclesia magna. Ih chunta din reht in ecclesia catholica.

7 manigfalti: g links oben anrad. 9, 12 + er 14 dia] de 22 uuolta: unter a Art Punkt, unsaubere Stelle im Pgm. Punkt fehlt 26 2 15 *gediemu6tet

25 *er

26 crhistenhelt

10

136

Ps 39,10-13 R136

Dar ana teta ih dinen uuillen. Ecce labia mea non prohibebo . domine tu cognouisti. Sino

. mine lefsa ne-betuón ih . ih ne-spreche din reht . daz

pechénnest du in minemo hérzen . dar iz ménnischo nebechénnet. Hiér léret únsih CHRISTVS . daz uns sin reht in mußte si . nieht ein in monde. 5 Iustitiam tuam non abscondi in corde meo. Din reht ne-ferbarg ih in in mártero

11

mineno herzen. Só is zit uuás . so ne-hál ih iz . aber in passione neuuas is zit . pediÚ suigeta ih. Veritatem tuam et salutare tuum dixi. Dina uuarhéit unde dinen haltáre ságeta ih. Ih óffenota in daz ih CHRISTVS

S242

pin. Non absoondi misericordiam tuam et ueritatem tuam a synagoga mullo

ta. Jh ne-barg dina gnáda . noh dina uuarhéit fóre michelero mánigi. Dia gnada nlimo ih . der sih sundon geloubet . daz dú dáno sié ferglbist . unde dié uuarhéit dero rehtó féret . daz du démo coronam gibest. Tu autem domine ne longe facías misericordias tuas a me . misericordia tua et

1

ueritas tua Semper susceperunt me. Aber du negetuSest ferro fóne mir .' 15 dina gnada. Fone minen uuánheilen liden . die noh an démo re-

P148

hte hinchent . ne-[n]ir-uerréist du dina gnada . uuanda din gnada unde din uuarhéit inphiengen mih ieo. Minna ist f&ne gnadon . forhta fóne uuárhéite . die inphiengen mih . unde leitent mih. Quoniam circumdederunt me mala quorum non est numerus. Des ist f&ne

IS

daz du niét ferro ne-tuSiest d£ne genada föne mir

20 difl dürft . ih meino . ut non longe facias miserationes tuas a me . uuanda mih an dien liden pehálbot hábent ímzálahaftiu übel.

Lose uuéliü daz sin. Comprehenderunt me iniquitates meg. Miniu únreht hábent mih ke-fangen. Déro sint so mánegiü . daz iro ne-

S243

hein zála ne-ist. Et non potui ut uidevem. Wide fóre iro mánegi ne25 uuas ih mahtig daz ih ke-sahe daz uuar[r]a lieht . daz selber GÓt ist. Multiplícate sunt super capillos capitis mei. Mánegeren sint siü

2 spreche 7 vor uuas Ras. el aus Ansatz von i verb.

12 nach uuarheit Ras.

26 Mánegeren:

137

PS 39,13-18

J?137

danne diû hâr minis hoQbetis. Sôlih mânigi mag diên . der irò sueâra sunda

nebôrget . liêhto betémphen. Der grauia peccata ne-tuôt . unde chleîna sunda

mit sân-

er âber mânegiû minûta ne-furhtet . der uuirt peuuôrfen harede

purdi

na . doh in moles ne-irdrucche. Et cor meum dereliquit me. Vnde 5 mîn herza habet mih ferlâzzen. Daz chît . iz ist unmahtig sih sélbiz zejjechennenne. Also PETRVS sin herza ne-bechanda . dô ih pin gâro sàmit dir ze irsterbenne

er chad . TECVM MORI PARATVS SVM. Vuêlih uuûnder . übe Got ferlazet daz herza . daz sih selbez ferlazet? Complaoeat tibi

14

domine ut eruas me. Vuanda daz so ist . nu lìchee dir truhten . daz 10 du mih irlSsest. Domine ad adiuuandwn me respice. Truhten sih mir

S244

ze hélfo . daz chit uuis karo mir ze_hélfenne. Confundantur et re-

15

uereantur simul . qui querunt animam meam ut auferant earrt. Scamsg uuûndir-zeîchinin uuerden sâment fône mînen miraculis . unde irfurhtên sih föne urstendida

P149

mînero resurrectione . die mina sêla suôchent daz siê sîa irstér15 ben. Auertantur retrorsum et erubesaant qui cogitant mihi mala. Hinder mih uuêrden bechêret . daz siê nâh mir gangen . unde sih scâmeen diê mir ûbeles ûnnen. Ferant confestim confusionem suam . qui

16

diount mihi euge euge. Sâr tragen diê iro scanda . diê mir chêden sâligo sâligo . unde daz tuônt hûhcmdo . aide mir iz ze lebe spre20 chent . sâirc>so iz fone mir sî . nais f&ne Gôte. Exultent et Içtentur

17 S245

querentes te domine. Sprimgezên unde fréuuen sih . diê dih suôchent truhten . unde dir euge chêdent . uuanda dû iz klbest. Et dicant semper . magnificetur dominus . qui diligunt salutave tuum. Vnde chêden iêo . diê dînen haltâre mlnnont . truhten uuerde genichellîchot . 25 uuanda er gibet manne al guotes daz er habet. Ego uero ege-

18

nus sum et pauper . dominus ouram habet mei. Aber ih . demo siê chêdent

19 süligo^: i aus Ansatz von a rad. und verb. 2 *suära nach 13-15 auf dem Rand, aber durch ein Zeichen auf 18 euge^ verwiesen: De his euge alibi / dicitur. Fausta cla/mantes . idest / 6 tantum / felic/es. (Vgl. I Mach.

5,64)

138

PS 39,18-40,4 R138 euge euge . ih bin dürftig ! unde ann . Got habet min ruochun . an imo bin ih riche. Adiutor meus et protector meus esto domine ne tardaueris. Vuis mir hélfare unde scérmare truhten Got miner . "J^^^^NETUÉLEJIA.

5

IN FINEM IPSI DAVID.

PEREM.

EATVS QVI INTELLEGIT SVPER EGENVM ET PAVm

J

1 2 P150

Sálig ist . chit der prqpheta . der vnbe den dürftigen unde den armen fernúmest hábet. Der CHRISTVM fernlmet dar umbe dürftigen unde armen uuortenen . daz er unsih

riche getuoe. Er Chad fóne ino selbato änjäemo forderen salmen. 10 EGO AVTEM MENDICVS SVM ET PAVPER . ET DOMINVS CVRAM MEI HABET. Vuar

S246

scinet daz er sälig si? In die mala liberabit eum dominus. In die iudicii loset in Got. So hilfet In dáz er an imo neferstiéz . noh nemissenám . unde er in inuuert uuissa Got . doh er in uzuuert sähe ménniscen. Dominus conseruet eum et uiuificet eum. Got kehálte in in allen uuerltfrei15

3

son . unde gelibhaftoe in . uuanda ändere alle sint tot . äne die an imo lébent. Et beatum faciat eum in terra. Vride saligen töe er in dero heiligon hÉimode in . in patria sanctoron. Et non tradat eum in manibus inimioorum eius. Vnde in sinero fiertdo geuualt ne-gebe er in . hier noh in éuuon. Dominus opem ferat Uli

super leotum doloris eivs. Got prlnge ino hélfa . obe pétte suerden 20 démo bétte sines suérden. Sin únchraft heizzet lectus doloris. den líchamen Suuér fóre únchréfte Üf irstan ne-núge . ih meino . übe er camera gebrittolon ne-núge frenare . so helfe ino Got. Vniuersum Stratum eivs . uersasti

4

in infirmitatem eius. Al sin bétte beuuántost dä in siria siehheit. An démo er uuólta ráuuen . an dáto gäbe dÜ imo unräuua. Vbe 25

er lita ge-uuünnen hÜs unde hiisce . chénun unde eigen unde sír-bitteri ander geuuore . daz täte dö in al besizzen mit amaritudine.

9 riche: c aus g rad. und verb. forderen: e 2 aus o rad. und verb. 12 nemlssenä 15 gelibhaftoe i 21 irstSnne: irstSn und ne durch akutartigen Strich getrennt Punkt fehlt 6 1 123 26 2

S247

PS 40,4-9 IIb

êuuigen

139 Pétte suêrden

Rl 39

Ziu? Daz er ander ne-minnoti âne uitam $ternam. In lecto doloris hilfist péte râuuo

du imo . in stratu requietionis pist du imo uuidere. So ziehest dû diê dîne. Ego dixi domine miserere mei. Fone diu chad ih . truhten gnade mir. Sana animam meam quoniam peocaui tibi. Heile mine sela . 5

P151 S

uuanda ih dir gesundet habo. Vbe du CHRISTO ne-libtost dinemo sune . doh er ünscüldig uuare . ih pin aber sculdig . mih fillest du mit rehte . daz du mih heilest . uuanda do ih heil uuas in paradyso . do ne-l&seta ih dir. Inimioi mei dixerunt mala mihi. Mine fienda . chit CHRISTVS . argch6soton mir. Vuaz chaden sie? Quando morietur . et peribit

6 S248

10 nomen eius? Vuenne irstirbit er . unde uuenne uuirt fertiligot sin so diser ist der erbo . llent hära slähen in namo? Sie chaden . HIC EST HERES . VENITE OCCIDAMVS EVM . ET NOSTRA uuirt uns daz erbe.

ERIT HEREDITAS. Et ingrediebantur ut uiderent. Vnde giengen

7

sie in ze mir . daz sie mih irspehotin. Mih selben irspehota iudas . andere mine Ilde uuerdent irspehot fone manigen. Vna loeu15

tum est cor eorwn. Iro herza sprah daz ne-tohta. Sie dahton daz sie mih äna lügin. Congregauerunt iniquitatem sibi. Vnreht samenoton sie in selben. Sie uuandon mir scadon . scadoton In selben. Egrediebantur Oüi-ratiq

8

foras et loquebantur in idipsum . i . uno consilio. Die dara in gegangen uuaren . die giengen üz . unde sprachen ein-stimme. Minen tod 20

rieten sie einstiume. Et aduerswn me susurrabant onrnes inimioi- mei. Vuider mir fuSren rünendo alle mine fienda. Aduersum me oogita-

S249

bant mala mihi. Vuider mir dahton sie übel mir. Den dod funden sie mir . der uuard lib änderen. Verbum iniquum oonstituerunt aduer-

9

sculdig

sum me. Vnreht uuort ke-sazton sie uuider mir. Also daz ist . REVS ist ir tödis

25

EST MORTIS. Numquid qui doxmit . non adiciet ut resurgat? Vuanist

P152

du der nü slafet . er neirstande dara na? Ir uuanint in haben irsla-

2 stratu: m-Strich über u rad. satz des h ?) 25 resurgat. 25 *er

ziehest: über e* Art Punkt (zu früher An26 »däranah (?) Punkt fehlt 8 3 9 1 Punkt steht nach 22 sie

140

Ps 40,9-14 RI 40

gen . âber er slâfet. Slâf ist imo der tôd . uuanda er sih In âna lâzet . eîna uuîla . unde in âber sâr htna uuirfet. Homo pacis meç in quo

10

sperabam . qui edebat panes meos ampliauit aduersum me supplantationem. Iudas mîn muntman . daz chît derraihchusta . ze démo 5

S250

ih mih fersâh . daz chît . ze démo sih mîne holden fersâhen . der mit mir âz . der bescrâncta mih uuîto. Vuîto fone diû . uuanda er iudeos dâra zuô gezôh. Vulle dû chéden . er gehéuigota mîna bescréncheda . uulder mir uuésendo . daz ist iêo daz selba. Tu autem domine fone démo

11

miserere mei. Hâbe âber du min gnada . truhten. Daz ist ex forscâlcs pilde

fône demo pilde des habelosin

. unde des turftigen

10 ma serui gesprôchen . unde ex forma inopis et pauperis. Et resuscita me. Vnde iruuecche mih. Et retribuam eis. Wide danne lônon ih romara

in. Ih heîzzo rcmanos chcmen . unde sbôren siê. In hoc cognoui quoniam

12

uoluisti me . quoniam non gaudebit inimicus meus super me. Ih pechénno dar âna daz du mih uuoltost . uuanda min fient mîn ne-mendet. 15 Sie gesëhent noh alla die uuerlt . nah mir bechêrta . pe diû ne-mêndent sie daz min nâmo fertîligot sî . sô siê lûsta. Me autem propter inno-

13 S251

centiam suscepisti. Vhibe mîna unscâdeli inphiênge dû mih. Mitem et mansuetum bechandost du mih . daz lîcheta dir an mir. Et confirmas ti me in çternum. Vnde gestarchtost mih in êuua . doh dû 20 mih keuuêihtist ze êinero friste. Benedictus dominus deus israhel. Kelôbot

14

si truhten Got israhelis,. des iungeren sûnes . démo der altero diênot. Also nû scînet . uuanda iudei die êr ze geloûbo châmen . diê

P153

habent daz kescriben . dâra zuô uuir paganis zêigôen . so uuir sie ze gelôubo bringen uuêllen. Hinder in ist daz . mit diû uuir 25 sie des irrîhtin . des siê unsih zuîfelont. îro scrifte diênont uns dâra zuô . unde sint siê sâmoso unsere châmerlinga . uuanda

15/16 mendent] raent/den; den durch 4 Punkte darunter getilgt starchtost: Ligatur st^ a u f Ras., danach Ras. Punkt fehlt 10 pilde^; ld aus dl verb.

habelosin: n aus langem

s

31

verb.

19(r) ge72

PS 40,14-41,4

141

der altero sun diSnot demo iûngen iz chît . MAIOR FILIVS SERVIET MINORI. A sçculo et usque in sçculum.

i?141

Hinnan fone dirro uuerlte . unz ze énero uuerlte / sî ér gelóbot. Fiat fiat. So fare iz . so fare iz . daz uuir în hiêr . unde in_euuon lóbon

5

nuâzzin. INTELLECTVS FiLiis CHORE. Disesc salirò ist fersûnin châla-klbillun stat dêro inthalsoton nCmest filiis caluariç. Vuaz ist caluaria? âne locus decollatorum . châlauuen gebSinon fone caluis ossibus . so geheîzzenêr . daz chît fane blécchenten bèidie uberteilten an chriûce nen. Dâr uuûrden damnati irslâgen . dar uuard ouh CHRISTVS crucigeslàgen chorees sûne zeîchen chriucis fixus . bedîu sint filii chore die signaculum CRVCIS inpharr-

Q

gen habent.

10

£

B

1 S252

deus.

VEMADMODVM DESIDERAT CERWS

AD FON-

2

tes aquarum . ita desiderat anima mea ad te

Also der hirz kêrot ze démo urspringe dêro uuâzzero . so gêrot mîn sela ze dir Got. Der hirz slindet den uuûim . unde îlet danne ze dsno

15

uuâzzere. Daz pezêichenet nâh feréndoten unde irslâgenen âchûsten . ûnsih mûgen dûrstege uuerden . dero geîstlichnn lâbo . diû fone CHRISTO prunno urstendi ist chCmet . der fons refectionis ist. Sitiuit anima mea ad deum uiuum quando ueniam et parebo ante faciem dei. Mîn sêla ist dursteg .

20

3 P154

daz chit . sî ist kerêg ze démo lebenden G&te. Sia belanget des tâges . danne ih chCro . unde fore GÔtes keslhte scîno. Fuerunt mihi lacrimg meg panes die ao noate. Des pîtendo . uuârin mir mîne trâne brôt tâges unie nâhtes. Die az ih . unde dîa fuôra gab ih mînero sêlo . do ih fontem drinchen ne-muôsa. Dum diaitur mi-

25

S253

hi aottidie . ubi est deus tuus. Lacrimas az ih tâgolîches . unz mir tâgolîches zuô gesprochen uuirt . uuâr ist din Got. Sînen Got zêi-

13 g&rot: obere Hälfte des g auf Ras. 15 Daz: D aus Ansatz von p rad. und verb., davor Daz rad. 19 ueniä: zwischen i und a reter Punkt auf Zeilenhöhe 23 un de: dazwischen schadhafte Stelle im Pgm.; nach un ein d rad. 20 «kerfeh 1 *iüngeren (vgl. 162,25: itmgerinj

18 urstendi: *laba oder *labunga

4

142

Ps 41,4-6 R142

got der . der súnnun aide manen bétôt . unde tuôt mir iteuuîz

S254

uuâr der miner sì . uuanda man den gesehen ne-mág. Hgc medi-

S

tatus sum . et effudi super me animam meam. Dar âna dâhta ih . unde gôz mina sêla ûz . hina über mih. Daz chit . ih rahta mînen gedáng 5

fernûmest

úber día gesíht min selbes. Inuuert ke-siêho ih mih selben. Intelchorees súnin

lectus der filiis chore gegeben ist . der zeîgot mir mîna sêla úngesihtlga . unde ferro abe 1ro minen úngesihtigen Got . uuanda uuendeg

únuuendig

sí ist mutabilis . er ist inmutabilis. Sí ne-rahti sih über sih selbun . uuieo irreíhti sí dánne den . der obe iro so hóho ist. Quoniam ingredi10 ar in locum tabernaouli admirabilis . usque ad domum dei. So gelirneta ih injsuôchen . uuanda ih in día stat cham déro uuúnderlíchun hérebirgo . uuùnderlichêro hiêr in erdo . unz man fóllechú-

S255

net / hina ûf ze demo Gotes hûs. Vzerun-halb déro ecclesie nedarf man in^suôchen . diu in allen Gôtes hóldon uuúnderlih ist . mákuottâto

15 nigero uirtutum. In déro ist ze gânne . unz man folle-chóme dára . prunno

dar Gotes hûs ist . dar daz uuúnderón aba ist . uuanda fans infernúmeste

P155

reatisca

tellegentiç dar ist . unde alle questiones dar in-chnuphet uuerdent. In uooe exultationis et oonfessionis . sonus epulantis. ín-in__dés idest uuirt[t]ontin

ist mir in dero stirino fréuui unde geiihte lûta des coûmenten. 20 Min sêla goûmet in diên zueîn stinmon . daz ih Got letón . unde mih selben inchan . iêo unz ih dára chumo. Sie héllent mir so uuirtscaft

suôzzo . daz mir iro luta . goûma ist. Quare tristis es anima mea

6

et quare conturbas me? Ziu bist du trúreg . unde ziu únfreuuest dû mih min sela? Sarnoso dû ne-uuizzist diên ze ántuuúrtenne . in uuunderlichero

25 die ze dir chédent . uuâr ist din Got? Sarnoso du in admirabili tasêlido

uuirtsceften frouui unde bi-iihte

bemaculo ne-sist . in diên goûmon exultationis et oonfessionis.

4 sêla: sel aus uz 13 Strich des lih: ih aus h rad. Punkt steht nach 1 17 *râtisca

rad. und verb. 9 uuieo: uu aus uie rad. und verb. ! sehr nahe an Oberlänge des h von hina 14 uuünderund verb. 23 vor unde schadhafte Stelle im Pgm. got, 18 dés

S256

PS 4 1 , 6 - 8

143 R143

Vmbe uuaz uuêgent dir dise uuerlt-irreden? Ziu lêidegont sie dih so? Spera

in deo.

Habe dih ze góte . an in gedinge . er genimet dih

dar ûz. Quoniam confi tebor

Salutare 5

uultus

mei °deus

U l i . So tuôt er . uuanda ih iiho ino. Vues?

meus. Mines ânaliûtes heîli ist min Got. Des

7

iiho ih imo. Er heilet min ânaliûte . daz nu trûreg ist . unde getuôt iz frô . so ih in gesiêho. Ad me ipsum anima mea conturbata

est.

Ze mir selbemo ist min sêla getrûregot . ze Góte ist si ge-trôstet. Er ist stâte . ih pin unstâte . min unstâti uuiget mir . sin stati baldet mih. Si gibet mir gedingi dâra ze chcmenne . dar ih state uuér10

de. Propterea

memor ero tui

de terra

iordanis

et ermonim a

monte modico.

15

Dar umbe erhugo ih din . fone iordanis lande . irò unde fone ermonim lûzzelmo bérge. Iordanis chit latine denlderu[u]art leîtsami toflfi sensio eorum . ermonim anathema. Iordanis pezêichenet baptisISitsami mum . anathema bezêichenet abaninationem. An diên bêiden diQmuoti uuirt ferncmen humilitas. DiÛ gelêret den man sih selben ni-

S257 P156

derren . daz chit descendere . unde sih selben leidezen . daz chit anathanatizare. Fone diÛ chit iz. Diêmuôte uuésendo unde

20

mih selben lûzzellichondo . er-hûge ih din. Abyssus abyssum alte êa inuocat. Abcrunde eîscot abcrunde. Vêtus testamentun fôre niûuua êa zeîchenet nouum testamentum. In noce cataractcœum tuarum. An

8

S258

dero stinno . dinero uuâzzerdiêzzon . daz chit . an dêro lêro predigSro êo urchunde dinero predicatorun. siê gelèrent daz . uuiêo ein testamentum sîhet ze démo änderen. Aide iz chit. Ein uuise man machot anderen uuîsen . an dero stiimo dinero lêron . nais sinero. Du gi25

bist daz sin lêra andermo toûg. Ormes suspensiones

ctue

tui

super

5 ist: Ligatur

me transierunt.

st aus h

verb.

tuç

. et

flu-

Aile dîne ûfslagunga . unde dîne

6(r auf

dem Rande)

Sturbata: tur auf

Ras.

144

Ps 41,8-42,1 K144 uuêlla . habent m i h über fârin. Daz chît . m l h ne-sint ferhôlen urteildon unz ende uuerlte die drôuua dînero iudiciorun . diÛ du Ûf slâgost In finem sçculi . noh die arbeite dero gagenuuertun uuerlte . ne-sint m i h fergangen.

In die mandauit 5

dominus

miserioordiam

suam

. et noate declarauit.

Tâges ke—

9

bôt truhten sina gnâda . unde nahtes scêinda er sîa. Der sîn reht êa kelirneta in fride . den lôsta er in ûnfride. F e m ê m ê n sîna legen . so uns uuola si . so hilfet er uns in note. Apud me oratio

deo uitç me§.

S259

Sâment m i r ist kebét demo Gôte mines lîbes. Ih hâbo heîme daz er suôchet . daz ist mîn gebet . nais m i n frûnscing. Vuîeo ist daz 10

ketân? Diaam deo . susceptor

meus

es . quare oblitus

P157

es mei? Sus ist iz

10

ketân. Ih chido ze GÔte . d u bist der m i h inphâhet . ziû ergâze du mîn? So not ist mir hier . samo so d u mîn ergézen eîgist. Te me repulisti?

Qua-

in hina-inbrûtteni muôtis ZiÛ stiêzze du mih uuldere . do ih in excessu iten-

tis kechôreta . déro hîmelscun suôzzi? ZiÛ ne-liêzze du mih in 15

dero fôlle-stân . daz ih sus ne-châle? Quare me inimiovs?

°dum eonfringuntur

osea mea?

tristis

inoedo

. dum

affligit

Zîu gân ih lêideger . daz mih sus pré-

11

chot der fient . mit manigen scandaiis . fane diên ioh mîniu bêin ferbrô-

S260

chen uuerdent? Ziû lâzest dû diabolum . ioh fortes in ^cclesia mit taiipLationibus keuueîchen? Exprobrauerunt 20

mihi qui tribulaNT

me . dum diauNT mihi per singulos

dies

. u-

bi est deus tuus? Diê m i h arbeiteNT . die hâbeNT m i r geiteuuîzzot an_diû . daz sîe tageliches chédeNT . uuar ist dîn Got. Den iteuuiz tuÔNT sie mir an_dînen martyribus. Vuanda dés m î n sêla getruôbet ist . fône diÛ chido îh aber. Quare

tristis

es anima mea et quare aonturbas

de lêideg mîna sêla? Spera 25

in deo quoniam

aonfitebor

me? Ziû bist d û ûnfro . unUli

. salvs uultvs mei

12

deus

meus. Tröste dih ze gôte . uuanda imo iêhendo chido ih . dû bist mîn hêili . Got mîner. PSALMVS

15-24 sind sehr dicht um? 24 s@la.

DAVID.

D

îsiu uox ist des . der iêo daz

und mit vielen Abkürzungen im Latein deus] rotes & nach mei rad.

geschrieben.

1

War-

PS 42,1-3

145 J?145

uueínot . daz er hier mit dien úbelen ist . uuanda er gerno hlna uuáre dar échert die guoten sint.

non

VDICA ME DEVS

GENTE

. ET DISCERNS

CAVSAM MEAM DE

P158 S261

sancta.

/ Irtéile über mih Got . unde soeide m i n ding fóne unheiligej

ivo diete. Doh uuir hier sáment sin . gelih ne-laz unsih sin. Ab homine

iniquo

et doloso

eripe me. Fone únrehteno mén-

niscen unde hinderscrénchigaio lose mih. Quia tu es deus fortitu-

2

do mea . quare me repulís ti . quare tristis incedo dum affligit me inimious? Sid du Got m i n stárchi bist . uuíder déro únfreuui . ziú stiez10

15

20

ze du mih dána feme déro starchi? unde ziü bin ih únfro . danchórungon ubel minna ne m i h der tiéfel muohet mit temptationibus? Malus amor . C±iel forhta malus timor gruozzent mih . uuider dién rlngo ih . in déro ringun bin ih únfro . ziu ist daz . sid du min starchi bist? Du bist m i n únfróuui starchi . ziÖ ist mir ana diü uueichi tristiti^? Ane daz mir mit gerih dero érestun adSmis sundo unrehte leidiu ist uindicta originalis peccati . dännan älliü tanchörunga Gotes reht ptatio chcmen ist? danne mih mer fréuuen solta iustitia dei . diü nehein unreht ungeandot ne-lazzet? Fone diu ist mir ze mir ist kuot daz du mih doGmuotost daz ih chédenne. BONVM MIHI QVIA HVMILIASTI ME . VT DIdín rehtnissa lérnee chörunga SCAM IVSTIFICATIONES IVAS. Taiptatio drücchet mih . dar l i m e n ih uuiéo reht tu bist. Emitte

luaem tuam et ueritatem

S262

3

tuam. Sende Üz . unde tu6 gebórn uuerden Christum din lieht . unde dina uuarhéit. Ipsa me deduxerunt

et adduxerunt

in montem

sanctum

tuum et in tabernaeulum

25

tuum. Did fuSrton m i h . unde bráhton iiSht mih Öfen dinen heiligon berg . unde in din gezelt. Lux unde uuarheit ueritas diÚ CHRISTVS sint . diu geinnoton m i h . in dia ^cclesiam . diü perg ke-zelt perg mons unde tabernaeulum ist. Si ist der mons . der fone lúzzelmo

21 diSn: e durch Strich steht nach 14 mir^ 14 ünfröuui: Akut

darunter

über o sehr

getilgt

dünn

Punkt fehlt

11 19 2

Punkt

P159 S263

146

PS 42,3-5 ring der erdo

steine so iruuüohs . daz er orban terre irfulta . nah danihe-

R146

fóreságo

lis prophetia. Si ist ke-zelt . uuanda si féhtentero unde uárentero ist. Daz hus dára sie fárent . daz ist injiimele. Fone demo ist sälig sint di§ in dínemo hus púuuunt iSmer unde BEATI QVI HABITANT IN DOMO TVA . IN S?CVLA i§mer lobont sie dih S5CVL0RVM LAVDABVNT TE. Et introibo ad altare ¿Lei. Vnde f6ne kezelte

ke-scriben. 5

4

déno tabernáculo chomendo . gan ih hina in . ze Gotes altare . ferbrunnen opher

dar ih seibo uuirdo holocaustun. Daz ist der ungesihtigo alGotes

tare in himele . den diser bezeichenet hier in erdo . selber trostuSl

S264

"

nus dei . ze démo sih dar niaian negenahet . ane der hier ze dl10 semo uulrdigo gat. Ad deum qui letificat iuuentutem meam. Ze G&te

gan ih in . der dár mine iúgent . daz chit mina niuuui gefróuuet. Er gefr&uuet dar mina niuuui . uuanda er hier habet ke-unfrouuet . mina fírni. In dero niuuui folle-stan ih . mer ne-firnen ih . mer nealten ih. Confitebor tibi in aythara deus deus meus. Ih

15 iiého dir an dero cytherun Got . Got miner. Daz chit . in_arbeiten lobon ih dih . in arbeiten singo ih dir. Cythara habet nidenan bQch . also psalteriun ctoenan habet. Fone démo nideren teillchamo

S265

tStheit

le . dar corpus ist . unde mortalitas ist . chcment uns arbeite. So uuir die lídendo Got lóboen . so singen uuir án^dero cytharun. kedült

"

20 Daz sang ist suozze . uuanda patientia máchot iz G&te liehen. Quare tristis es anima mea . et quare conturbas me? Sid iz Gote liehet .

zifl bist dü danne ünfro / min sela? unde ziü getrQobest dfl

P160

Gotes pilde

mih? zifl lázzest dÖ dih ana dehein leid? Sid imago dei dir ana uuizze

fernumest

muöt

ist . ih meino ratio unde intellectus . diü oQh mens keheizzen 25 sint . ziu ne-stozzest du danne fone dir . so uuáz dien misse-zlmet? Spera in deo quoniam confitebor Uli. Kedlnge an Got . uuanda imo iieho

2/3 uSrentero

20 patientia: über p Ras.

1 erdo: d aus b vezb.

(auch o aus e ?)

Punkt fehlt

5

21 2

Ps 42,5-43,5

147 J? 14 7

lh sus.

Salus uultus mei deus mens. Heili ist mines änalifltes . min Got.

Chore dazIN FINEM FILIIS CHORE AD INTELLECTVM. hoQbet-päri hoflbet-kibilla süne chriflcis dir chit caluitium aide caluaria . bezeichenet filios crucis .

5

10

S266

uuanda in caluaria daz chit in loco caluitii uuard CHRISTVS cruchriücigot ze ferniuneste cifixus. Dien ist diser salno ad intellectim des tinges . daz Got disiÜ zltelichen ofto betuot sin ora gebetener mibe tenporalia . durh daz . diu Suuigen " ^ ^ V daz nan in bitte umbe interna. diebus antiquis.

u

IEVS AVRIBVS NOSTRIS AVDIVIMVS . PATRES NOSTRI AD-

2

nuntiauerunt nobis .opus . quod operatvs es in diebus eorum . et in Vuir eigen gehöret trvihten mit unseren oron daz

uns imsere forderen zalton. Vnsere forderen zalton uns din uuerch . daz dü uu&rhtSst in iro tagen . unde in alten ziten. Vuir eigen gehöret . uuieo du sie lostost . doh dö ünsih nü ne-losest. Manus

S

tua gentes disperdidit et plantasti eos. Din hant sägeton sie . fersuan15

ta ändere diete . unde in_iro stal . flanzotost dü sie. Afflixisti populos et expulisti eos. Neiztost umbe sie ändere liÜte . amorreos . eueos . unde gergeseos . unde t r ü e die üz . daz du in rütidist. Non enim in gladio suo possidebunt tevvam . et brachium eorum non saluabit eos. Sie

P161 4 S267

ne-besizzent nieht iro lant mit iro chnehtheite . noh Iro starchi 20

negehielt sie. Sed dextera tua et brachium tuum. Nube din zeseuua keuualt din sun daz chit din potentia . unde din arm . daz chit filius tuus. Et inluminatio uultus tui. Wide diu &ffenunga dines anal iCites. Daz dQ an dien uuerchen dih sceindost dar uuesen. Qtoniam oomplacuisti in eis. Vuanda dir gelichet uuas än in. Tu es ipse rex meus et deus

25 meus. Der selbo min chuning . unde min Got pist dQ noh. Qui mandas salutes iaoob. Dü-dir israheli inbiÖtest slna heili. So uuieo

4 caluitii: die 2 Striche des ii, das wie u aussieht, durch kleinen, akutartigen Strich getrennt 17 tribe: Zkfl. durch Punkt über und unter rechtem Strich zu Akut verb. 5 sze: langes s (Ansatz von f) durch Punkt darunter getilgt

5

148

Ps 43,5-lo ougsiünigo uuésenti du facie ad faciem ne-scíníst . noh du dina tougenun substantiam urstende ne-ougtist . die du in resurrectione ougen solt . du chúntost deh èngela per angelos uuaz sie tuon solton. In te inimioos nostros uentilabimvs cornu. Sòl din helfa danne ntì hina sin? Nein si. An dir uuas irò

5

i?148

6 S268

sigo . an dir triben oiih uuir mit hórne únsere fienda. Mìt dinero starchi iágoen uuir siè. Et in nomine tuo spernemus insurgentes in nos. Vnde in dinemo námen fersehen uuir . die án únsih nendent. Non enim in arem meo sperabo. Ih ne-fersièho mih

7

ze minero bógen . nièht mer danne únsere fórderen. Et gla10 dius meus non saluabit me. Noh min suert negeháltet mih mer . danne iz sie gehielt. SaVuasti enim nos ex affligentibus nos. Du hàbest irgàngeno únsih ke-hálten fore únseren ahtaren. Ih spricho iz in preterito uuanda iz so geuuis ist . sarnoso iz irgángen uuare. Et eos qui

8 P162

oderunt nos oonfudisti. Vnde die unsih hazzent . die hábest dü gescénin ùrstende 15 det. In resurrectione uuerdent siè gescéndet . daz ist nu geuuis. In deo laudabimur tota die. An Gote uuerden uuir gelobet alien uuanda dü f6ne dag. Dar tàg ane naht ist . dar uuérden uuir gelobet . quia ex dièn nelzzenten unsih lostost affligentibus nos eruisti nos. Et in nomine tuo oonfitebuntur in seculum. Vnde an dinen námen ièhen uuir ièner. In énero uuerliiht dero héiligon 20 te ist èuuig confessio sanctorum . déro sie nieht irdrièzzen ne-mág . saligheit uuanda iz irò beatitudo ist. Nuno autem repulisti et oonfudisti nos. keiihtare Ddh uns daz chùmftig si in èuuon . dü hábest únsih dine martyres ieodoh nu dána gestozzen . unde gescéndet . uuanda uuir Christian! geheìzzene . fóne paganis kelèidezet piren. Et non egre25

dieris deus in uirtutibus nostris. Vnde üz ne-gast du Got sáment uns in únseren chreften . so dú er tate. Du làzest únsih chráftelóse .

6 uuir ! 10 mih mer . danne] mih . dána mSr o rad. und verb.

26 chràftelóse: e^ aus

9

S269 10

Ps 43, 6-10

149

I

R149 so uuir unsih irhéuen ze fârenne uuider ûnserên fienden . doh chuSne ze uuîge du ünsere förderen tâtist fortes in bello. Auertisti nos retrorsum . prg inimicis nostris

11

. hex: est ante inimicos nostros. Dana geuuendet ha-

best du ünsih hinder rukke . fore unseren fienden. In zuo sehen5

ten habest dQ ünsih fersmahet. Et qui oderunt nos diripiebant

si-

bi. Vnde habent ünsih irzücchet in selben . die ünsih hazzent. Dedisti nos tamquam oues escarum . et in gentibus dispersisti

nos. Du habest

12

ünsih in gegeben ze frezzenne sanoso slaht-friüscinga . unde

10

habest ünsih zeuuorfen under die heidenen. Vuanda diz uox marterero martyrum ist . bediu ist disiu chläga ze_fernemenne fone dien iihtungo ze h§idescun die sih in martyrio geloubton . unde ad paganismum iruuünden. Vendidisti populum tuum sine precio. Hina gäbe du dinen liüt . keiihterra

S270

P163 IS

daz du dar ümbe änderen ne-inphienge. Du gäbe dine martyres ze slahto . uueliche inphienge aber dü fure sie? Et non fuit mul15

titudo in commutationibus

eorum. Wide ne-hein manigi lones ne-uuas .

an demo choufe. Dero hina gegebenen uuas mänigi . neheiniu dero dar uuider inphangenon. Posuisti nos in obprobrium uioinis nostris . subsannationem

14

et derisum his qui sunt in circuitu nostro. Dü

habest unsih kesezzet in_iteuuiz ünseren gebüren . unde um20

be ünsih kesezzenen in snüdun . unde in_hu6h. Posuisti nos in similitudinem

gentibus commotionem

16

capitis in populis. Du habest martyro

unsih heidenen gesezzet in gelichi dinero passionis . unde in houet-uuagot dien liüten . also dQ iudeis uuare. Tota die uerecundia mea contra me est. Allen dag uuas min scama gägen mir. 25 Eteuuenne ferseäment sih andere menniscen . unsere scama uuereton. Et confusio faciei meg cooperuit me. Wide scama mines ana-

16 (r auf dem Rand) choufe: ufe auf Ras.

16 S271

150

Ps 43,16-20 J?150 liutes pedahta inih. A uoce exprobrantis et obloquentis a facie

17

inimici et persequentis. Vuannan cham si? Fone déro stìnto iteuuiz tuòntis . unde uuidersprechentis . unde fone déro anasihte des fiendes . unde des ahtaris . der mir ièo gagenuuerte ist. 5 H$c omnia uenerunt super nos. Diz ist allez ufen unsih chcmen . unte férnumest houbet-kibillun chindin intellectum filiis chore. Daz sie uuizzin . so uuieo Got unsere fòrze suòno tàge

18

deren léitti uzzer egypto . unde er unsih in resurrectione leìten sule uzzer diserto egypto dirro uuerlte . daz uuir hier un-

10

15

der zulscen liden sulin alle nòte . unde besuòchet uuerden suln . ube uuir Got gratis . daz chìt ungemiète uoben uuéllen. fergébeno fergebeno Gratis cab er uns den lìb . gratis irlòsta er unsih . gratis suln uuir in uoben . ih meino daz uuir hier lónes negéroen . nube in hina fùre futuro. Fòne diu chit iz hara nah. Nec obliti sumus te. Noh chelunga durh daz ne-irgazzen uuir din. Nehèin tribulation ne-irgazze^fernuraeste ta unsih din . uuanda du uuóltost sia uns kescehen ad intelkébel-chinden chriGce-chinden lectum . uns filiis chore . uns filiis crucis. Et inique non egimus in testamento tuo. Noh unrehto netaten uuir an dato . daz du èo uns penèimdost . daz chit an dinero lege. Et non veoessit retro cor

P164 S272

19

nostrum. Noh uuldere negeuueih unser hérza . so déro herzen tuferchunst 20

ont . die umbe arbeite in desperationem chcment. Et declinasti semitas nostras a uia tua. Vnde gechèrtost du unsere stiga fóne dinamo uuége. Daz chìt . du gelértost unsih . uuièo ferro unser

25

uueg ist . den uuir uuolton gan . fone dineito . den du unsih uulze tode ze U b e le gan. Vnserer leitet ad nortem . diner lèitet ad uitam. Quoniam humiliasti nos in loco afflictionis. Vuanda du habest unsih kediemuòtet in dirro neìzzeseligun stéte . in dirro arbeit-samun

3 uuidersprechentis: c aus h rad. und verb. 9 uuerden / (u^ keine Ras., Pgm. unsauber) 10(r auf dem Rand) ungemi§te: ie auf Ras. 13 iz: über z Ansatz einer Oberlänge 21 gechertost: echerto auf Ras., Zkfl. von gelärtost, Z. 22, mitrad., aber noch sichtbar 25/26 kiS/diemuötet

S273 20

151

PS 43,20-23

J?151 uuerlte. Et cooperuit nos umbra mortis. Vnde habet unsih pedéctothêit chet pilde des tôdes. Vuélez ist daz? âne nortalitas . diû in___âllen êuuîg ferdâmnunga gemeine ist. Vuélez ist aber selber der tod? ane damnatio çtersâmit dèmo diêuele na cum diabolo. Si obliti sumus nomen dei nostri . et si expandimus 5

manus nostras ad dewn alienum . °nonne deus requiret ista? Vbe uuir ir-

21 P165 22

gâzzen unseres Gotes nâmen . unde ube uuir gespreîton unsere hende ze frémidamo Góte . ne-frâget des Got na? Ziû frâget er des . daz er uuêiz? ane daz er iz unsih lazze uulzzin . unde uuir unsih selben beehênnendo gebezzerôt uuerden. Ipse enim nouit 10 abscondita cordis. Er uuêiz dîa tougeni des herzen. Bedîu nedârf er fragen. Er frâget aber . so er unser chôrôt . unde er ânjîero

15

chorungo unsih tuôt pechénnen uuér uuir sin. So er petro chôrungo teta . der sih selben fôre dero temptatione ne-uuissa . do er chad . ih pin gâro zir-stérbinne rait dir chorunga TECVM MORI PARATVS SVM . unde sih aber an dero tsnptatione begonda uuizzen . do er den loûgin beuuêinota. Quoniam

S274

propter te mortifioamur tota die. Dû uuêist dîa toûgeni ûnserro herzon . daz uuir umbe dih irstérbet uuerden allen dag . daz ruôm chit alle zite . nais umbe uanam gloriam . neh unbe unsere meîndâ16bo-gerni te. Vbe die ne-uuârin . die urbe iactantiam sar irsturbin . nais imrainna Fer-sêlo ih mtnen lîchamin 20 be dilectionan . so ne-châde PAVLVS. SI TRADIDERO CORPVS MEVM so ferro daz ih ioh ferbrlnno . ne-hâbo ih âbir uuSrra mlnna . s3 ne-toûg ITA VT ARDEAM . CARITATEM AVTEM NON H ABEAM . NIHIL MIHI PROmir iz. DEST. Estimati simus ut crues ooeisionis. Vnde daz uuir ge-âh-

S275

tote b i m also scâffine frûnscinga. Scâf ne-uuérint sih . uuir ne-

25

uuéren unsih. Exurge quare obdornris domine? Stânt uf trûhten . ziu slâfest dû? Daz ist abusio uerbi . daz chit . missebrucheda in chrlechin uuortis . diu grece heizet catacressis. Vuieo mag Got slâfen?

7 frSget^: r aus a rad. und verb. 21 ih: davor

ih

rad.

12 tuôt !

Punkt

fehlt

23

242

PS 43,23-44,1

152

tiStin Aber sine martyres harent ad Christum . daz er gentibus chunt ketuoe urstende tStin sina resurrectionsn . uuanda diSn slafet er . die in uulzzen mortuirst&ndenen on . uncle in negeloflbent resurrexisse. Des langet sie mit rehte . Shtunqo uuanda so daz uuirt . so ze-gat persecutio. Exurge et ne repellas in suflnotage 5 in finem. Stant (If . unde ne-st&z unsih dana nieht in ende. In resurrectione ne-feruuirf unsih. Quare faoiem tuam auertis? Zifl uuendes

R152 P166

24 S276

du fone ims . din SnasiOne? sarao so dfl Cmser furder ne-uuellest ruochen? Obliuisoeris inopif nostrg . et tribulation-is nostrf? Wide irgizzest iinserro Cinehte . unde imserro bino? samo so dfl selbo ne-uuurdist 10

arm . unde geblnot fiire unsih? Quoniam humiliata est in puluere ani-

25

ma nostra . et adhesit in terra uenter noster. Kehuge unser . uuanda imser

15

20

sela in demo sttippe dih petondo gedierauotet ist . unde Cmser puch bflh nidere ligendo haftet zuo dero erdo . Aide uenter bezeldie flSiscin in Shtungo chenet c a m a l e s . die in persecutione sih keloObton . unde sih hina ze hSidenen haftcm ad paganos . unde die dhl&get nfl hi§r sancta $cclesia. Si habet an hSiligon fletscinen ih inphiSnch munt in sanctis . unde bflh an carnalibus. BediQ child einer . ACCEPI ein bu6ch daz uuas suSzze in mfnemo munde . unde bittir LIBRVM . ET LIBER IPSE DVLCIS ERAT INORE MEO . ET AMARVS in mlnemo bflche Gotes kebot kelstlichen IN VENTRE MEO . uuanda pr^cepta dei sint suozze spiritalibus unflSischllchen de eiuer carnalibus. Exurge dornine adiicua nos . et redime nos propter tiStin nomen tuum. Stant flf truhten . daz chit . gentibus ketOo chuNT urstende dina resurxecticnon . daz ioh die . die nu haftent zuo dero erdo . flf irhauen uuerden fone dero erdo. Hilf uns . unde lSse unsih

S277

26

P167

urtoe dinen namen . nals untoe (insere urehte. IN FINEM PRO HIS QVI COMMVTABVNTVR FILIIS CHORF AD IN25

TELLECTVM CANTICVH PRO DILECTO.

-/4n christxm siehet

diz sang . untie die gemflzoten sOne chore . ze femfmeste uitoe

5 unde: d aus n verb. 14 *fl§iscinen

6 uuendes: Art Punkt unter Schleife des langen s

1

Ps 44,1-3

153

chriucis chint ungeloubigen ze geloübigen den trflt. Filli crucis sint keuuehselot ferie infidelibus ze fidelibus. liSben des fSter Dien selben ist diz sang ze_jfernumeste umbe Christum dilectum pa-

Ri53 S278

tris . urte den die unuemùmistìg uuaren . die in chriuzegoton. übe si§ in uuissin ni§mer ne-chriuzeVuanda iz chit. SI ENIM COGNOVISSENT . NVMQVAM DOMINVM gotin si£ den hérrin guSllichi 5 GLORI? CRVCIPIXISSENT.

E

RVCTAVIT COR MEVM VERSVM BONVM. fater sùne Pater sprichet fone filio . kuôt uuort ! irrôpfezta

min herza . daz chit . kuôten sûn hâbo ih chcmenen fane mir selbaro. Sîn uuort ist er . uuanda er getuôt in mankesmècheda 10 nisoon chunt . also er oflh sîn sapientia ist . uuanda er in sie gesmêchen tuôt sapere. Dieo ego opéra mea régi. Mîniu uuerch sago ih dêaberunga sâgen mo chûnlnge. Daz ist iteratio des förderen sinnes . uuanda dioeuuort fûrebringin sûne re . daz ist uerbum proferre. Vnde uuanda an filio alliû Gotes uuerch kebêrn sîniu uuerch chiûninge sâgen sint . fone diu ist imo generare . opéra sua régi dicere. Noh ander kebûrt 15 ne-ist diû saga . danne diû generatio. Lingua mea . i . uerbum msum .

S279

ealamus scribe . i . scriptura scriptoris. Min uuort ist also State . also

P168

diu scrift des scrîben. Ménnisoon uuort ze-gât . Gotes uuort ist iiro eben-êuuig. Velooiter scribentis. Iz ist also diu scrift des spuôtigo scribenten. Vues nag so uuôla spuôn . sô eines uuôr20

tis? Ein uuôrt ist . daz der fâter gesprochen hâbet. Daz ist föne diu spuotig . uuanda iz einzen sillabon niâit gesprochen neist . ânafang doh iz so êuuigo gesprochen si . daz ân dato spréchenne initiende ^ um noh finis ne-si. Speoiosus forma prg filiis hominvm. So daz uuort flefsg mennisco priûtegomo caro uuirt . so ist iz hano . so ist iz sponsus. Vuiêlicher? Speciosvs

25

3 S280

prç filiis heminum. Daz chit . scône fore allen rrténniscôn . uuanda unscadelih anderer ne-uuâs innocens âne er . roh anderer nehabeta dia

2 dilectum Christum: durch Zeichen umgestellt (nach fidelib;) 3 3

17 nach des Ras.

Punkt fehlt l 2

154

Ps 44,3-6 urlosi

sconi unserro redemptionis. Diffusa est gratia in labiis tuis. Knada uuort kenàdo ist kebrèitet in dinen lefsen . uuanda uerbum gratin ist in dinen léfder-dir geloubit der uuirt kehàlten sen. Also daz ist . QVI CREDIDERIT . S A L W S ERIT. Vnde à der min fletsch izzit unde min bluot trinber. Qvi MANDVCAT MEAM CARNEM ET BIBIT MEVM SANGVIchit der hétait euulgen ltb

5

NEM . HABET VITAM GTERNAM. Propterea benedixit te deus in gternum. fòresàgo Nu chìt der propheta ad christum. Fone diu ségenota dih Got in euua. under lànt Andere ségenota er ze eìnero friste . die sub lege uuaren . die terram keheizzis niQuuun genàda himilrìche pranissionis inphièngen . dir gtbet er umbe dia gratiam regnun c^lorun under niuuuer genàdo Daz tuot er an dien . die sub gratia sint. Accingere gladio tuo aiv-

10

ca femur

tuum potentissime. Curte din suert umbe din diéh . filo lìchajnen

geuualtigo. Hiér in carne uuafene dih . mit demo suérte dìnero lèro . diu geuualtigo den sun sceide fone déno fàter . unde dia tohter . fóne déro muoter. Specie

15

tua et pulchritudine

tua.

Daz duo mit dìnemo ménnisclnen bilde . unde mit dinero góteGot màn

lìchun sooni. Deus hcro tuo iz. Intende . et prospere procede et regna

Sih an unsih . unde fràmspuotigo chum hara fone himele . unde euuangelii passionis richeso hièr in dìnero ecclesia. Propter ueritatem . et mansuetudiiudicii. nem . et iustitiam. Vhibe uuarhèit . unde manmendi . unde reht. Vuarhèit lére unsih in sancto euuangelio . manmendi sceine in pasmartero su6no tage 20 sione . reht oOge in iudicio. Et deducet te mirabiliter dextera tua. Vnde leitet dih uuunderlìcho din zéseuua . daz chit din geuualt. Vuanda uuunderlìcho lebest d u . uuunderlìcho irstast dù. Sagittg

tu$ acutg

. potentissime.

Dine stràla sint uuas-

se . hàrto màhtige. Diniu uuort kantigen filo . siG durhfarent 25

diu hérzen . uuanda siu uuàssifi sint . unde becherent sifl ze_re-

hte . uuanda siù mahtig sint. Populi sub te cadent in corde in-

17 euuangelii: e2 aus i verb.

Ps 44,6-9

155 £155

imicorum régis. Vnder dih sturzent die liute. Vuâr uuirt der stürz? In dato herzen des chiminges fiendo. Dû bist der chûning . dir under tuont sie sih . unde uuerdent dâr diêmuôte . dar sie uberrauôte uuaren. Sedes tua deus in sçculwn sçculi. Din stuôl Got . unde din 5

?

der stûol iudon riches

rîche uuêret iêmer. Sedes indaici regni uuéreta eîna urist . âne stuol dînes riches

ende uuêret sedes regni tui. Virga directionis uirga regni tui. Kerta gerihtennis . ist dines riches kerta. Sì gerihtet diê êr chrumb rîcheson

uuâren . unde intuuunden . uuanda sie âne In uuolton regnare

PI 70

unde iro selbero uulllen tuôn . unde Gotes uuillen nâh dato 10 iro duuingen. Dilexisti iustitiam et odisti iniquitatem. Du minno-

8 S283

kerta

tost reht . unde hâzzetost unreht. Dar scînet . daz dîn uirga ist . kerta gerihtinnis

unboûglich

îsinin

uirga directionis. Si ist inflexibilis . uuanda sì ferrea ist . unde êirihtinde

fermulende

rihtinde getsliche

mulinde fleîsliche

nen regens . anderen c&nterens . regens spiritales . conterens carna-

les. Propterea unxit te deus . deus tuus. Fone diû sâlbota dih Got . dîn 15 Got. Pater uuiëhta dih . unde salbota dih . uuanda dû minnotost kêistlîche

reht . unde hâzzetost unreht. Vuaz ist das salb? Iz ist spiritale ûngesiûnlich

llchamhafti

gesiönlichemo

unde inuisibile . daz mit corporali unde uisibili / gezeìchenet uuirt. Oleo Içtitiç prç consortibus tuis. Mit dèmo oleo dero fréuui salbota unscàdeli er dih . daz ist innocentia . diû neheines des dinges ne-irhùget . 20 daz sìa suêre . daz sia dürfe riûuuen. Fore dînen geteîlon. Daz

gesalbotin

chît . ferror danne andere heiligen . uuanda ferne dir uneto . ges&lbote

sint keheîzzen andere uneti. Myrra et gutta et cassia . a uestimentis tuis. Fone dînera uuâte chcment diê stancha myrrun . unde guttç . diu ammoniaca heizet . unde cassi? . diû fistula geloQbigen

25 heizet. Daz chît . fone fidelibus unde fané allero ecclesia . chimet kuöttado

der liûnent uirtutun . der also suôzze ist . also der stang diû-

1 Vuâr: Zkfl.

sehr

hoch

7 gerihtet: te auf Ras.

21 gesalbotin: b aus tt rad. und verb.,

o aus u

verb.

26 »kuSttäto

9 S284

156

Ps 44,9-11 R156 rero chriutero. A domibus eburneis. Er chumet fone helfentpeiheiligen magidin ninen hiüseren . daz chit . fone sanctis uixginibus die fone diu mit helchiQsche fiSo fentpeine gezeichenet uuerdent . uuanda elephas pudicun ani-

P171

mal ist . unde füre eina chenun . ne-heina mer negeuuinnet. Ex 5

quibus hoc est inter guas deleotauerunt te °fili$ regum in honore tuo. Vnder dien h i ö s e m lusta dih dero chüningo tohteron . die in dip6ton na era geb&rin uuürden. Dero dih lusta . die uuaren apostolorum tohtera fili? . dir ze eron geborne nals In . uuanda sie Christian^ hiezzent . tohtra chüningo nals petriane noh pauliane. Aide filie regun sint mänige ecclesic?

10

10

S285

die alle Christi heizzent . nals PETRI noh PAVLI. Astitit regina a dextris tuis. Selbiu diu chüningin dln ecclesia . diu fone mani-

gen ecclesiis pestat . diü gestuont ze dinero zesuuuün. Dar gehoreNT chomint keuuiehte mtnes fater iro chint . VENITE BENEDICTI PATRIS MEI. Diö ze uuinstrun färint in daz Suuiga fiür stat . diü neist regina . diü gehöret . ITE IN IGNEM AETERNVM. 15 In uestitu deaurato. In übergultimo geuuate . daz chit mit demo uutstuSmis gegäreuue sapienti?. Circumamicta uarietate. \Jnbehelitiü mit tügido züngon fehi . ein-uueder uirtutum aide linguarum . uuanda in misselichen sprSchon tügide linguis ist si . mlsseliche uirtutes habet si. Audi filia et uide. Höre

S286 11

tohter unde sih . chit der propheta. Muoter manigero chindo . tohter de20

ro prophetarum unde apostolorum . uuaz dir CHRISTI euuangeliun gebiete . unde dara nah kesiehest dü gloriam dei. Fides euuangelii gereinet dir rein-herzen daz herza . daz dü den gesehen maht . den echert mundi corde gesehen suln. Et inolina aurem tuam. Vhde diemuotigo helde din ora . f e m i m sorglicho disen rat. Et obliuisaere populim tuum . et dcmum scänt-purge

25

patris tui. Vnde habe in Sgezze dlnen liöt . populum babyloni$ . dan-

P172

nan du burtig pist . unde dines fater hus diaboli . der dar chüning

S287

9(r) pauliane: an aus ne rad. und veib. mänigen: rad. 10/11 regln / a dextris 18 uirtutes: e aus t rad. und verb. 19, 20 Muoter bis XPI größtenteils auf Ras., Akzente von dära näh, Z. 21, mitrad., aber noch sichtbar Punkt fehlt 20* Punkt steht nach 17 ein-uueder 8 tohteron: o 2 zu a verb., n durch Strich darunter getilgt

PS 4 4 , 1 1 - 1 5

157

J? 157

ist . der dih unuuallicha gebar . mit flecchon dinero sundon . unde aberborn

untàrungo

uuirt regenerata in CHRISTO ze dero sconi innocenti^. Quoniam concupi-

12

uit rex speciem tuam. Vuanda dina sconi uuile der chùning . din bruSne

tegatD. Er ist scone durh sih . du uuirdist scone fone in». Absque flecchen

Sne rtinzun

5 macula . absque ruga uuile er dih sin. Solicha getuót er dih . sòlicha fórderot er . sólichiu geriset imo. Quia ipse est dominus deus tuus. Vuanda er ist ruhten Got diner . pediu geloube dih hinnan . dannan priutegomon

du burtig sist . unde uuird imo minnesam . dinemo sponso donino deo. Et adorabunt ewn fili$ tyri in muneribus. Vnde tóhtera tyri

13

tigto

10 daz chit gentium . chcmsnt unde bétont in . géba bringendo . daz chit mànige elanosinas tuondo. Vultum tuum deprecabuntur omnes diuites plebis. Din ànaliute flèhont alle die riche sint . des chcmenprQt

ten fòlchis. Sie uuellen alle . daz du heiliga sponsa gesehest irò

15

elanosinas. Sie uuéllen in dero ecclesia sceinen irò gedehtigi. Also iz inraitterobriltsamenungo lòbon^ ih dih

S288

chit . IN MEDIO ECCLESIE LAVDABO TE. Ànderes-uuar ne-toflg

sì . ànderes-uuar ne-ist si uuariu. Omnis gloria eius fili$ region ab intus .

14

hoc est prophetarum uel apostolorum. Alliu irò guollichi déro selbun chùninkeuuizze

go tóhter . ist inuuert . in irò oonscientia. Dar ist si scone . dar minnot sìa irò sponsus. In fimbriis aureis. In gùldinen fàson ist si gà20 ro. Irò lézzesten uuerh sint àllero diuristen . uuanda sijien uzlaz kémost kesiehet tumohten. Circimamicta uarietate. Mit

P173 15

fehi umbehélitiu . uuanda si alle tugede minnot. Adducentur regi uirgines post earn. Eìnzen uuerdent praht màgede irò sponso Sin mit Gote

elnhafti

regi nàh irò. Sì uuirt ze èrist unita . ze dero unitate geziehent eìnzen

25 sih dara nah singula. Proximg eius afferentur tibi. Dir truhten uuerkloQbo

dent praht die irò gelegenun sint . unde irò gelìh sint in fide un-

8 sist: langes s* aus p rad. und verb. 12 chömen: n durch großen Fleck fast ganz verdeckt 13 daz du auf Ras. gesShest: seh auf Ras. 14 iro bis i von iz auf Ras. 17 hoc bis apostolorum zuerst rot, dann schwarz nachge2 zogen 24 vor ze Ansatz eines Buchstabens rad. 25 turhten 26 gelegenun: g 2 aus n rad. und verb., über u n-Strich oder Akz. rad. Punkt steht nach 16 ist

S289

158

Ps 44,15-45,2 tügedin de in uirtutibus. Adduoentur in Igtitia et exultatione . adduoentur in

R158 16

templum regis. In_freuui unde in sprimgeli uuerdent sie braht in Gotes hus . in sanctam ^cclesiam. Pro patribus tuis nati sunt tibi filii . oonstitues eos

17

prinoipes super omnern terram. Fure d i e apostolos d i e e r uuaren . s i n t d i r 5

uuDrden i r o chint . d i e sezze ze blscofen über ä l l a erda. So dfl PETRVM unde PAVLVM ne-sehest . so neahto dih uuesen intsazta . predige keloGbig kelslih nim die fone i r o pr^dicatione f i d e l e s unde s p i r i t a l e s uu&rdene sin unde sezze an i r o stuol. Memores erunt nominis tui . in omni genera-

18

tione et progenie. Die gehügent dines namen unz de-heine chünfürsten über erda 10 ne uueret . uuanda s i e prineipes s i n t super terram . also i r o forderen Uliaren. Propterea populi oonfitebuntur tibi in fternum et in sgeutum sfeuli. Fone

diü iehent dir dine liüte in__euua . unde in uuerlt uuerlte.

In diseno Ü b e . unde in dato chumftigen iehent s i e d i r . unde l o " priQtegbmo unde brÜt bont dih. Vuanda sus hier äna gelobot s i n t spemsus e t sponsa .

S290

15 pediü heizet diser salmo . epithalamiun . daz c h i t prutelob. 1 P174

IN FINEM PRO FILIZS CHORE PRO OCCVLTIS PSALMVS. Diser

uuirt oöh kestmgen pro christianis d i e mit f i l i i s Chore gezeiche-

D

net s i n t . urbe to&geniü ding . diü CHRISTVS cham ze ge-offenon-

20

25

M

lws NOSTER REFVGIVM ET VIRTVS. Vnser Got

ne.

2

B i s t zuö-fluht . unde c r a f t . Manige suochent dar zuo-fluht dSr chräft ne-ist. Solih ne-ist önser craft zuofluht . s i i s t uirtus . s i i s t c h r e f t i g . Adiutor in tribulationibus qug imienerunt nos nimis. Helfare i n

arbeiten . dero uns f i l o begagenet i s t . Vnder a l l e n arbeiten keuuizzeda sundon n e - i s t ne-hein a r b e i t meärora danne conscientia peccatorun. Pedlu

S291

i s t dero meist ze Gote ze gefliehenne. Also d i e t a t i n d i e Chris tun

2 5 dfl: danach pe rad. 24 begagenet: g aus n rad. und verb. durch Fleck fast ganz verdeckt Punkt steht nach 20 suSchent

26 Also: lso

PS 45,2-4 irchomen irslâgen hâbeton . unde fóne PETRO gemânete ccmpuncti uuûruuaz mugen uuir tuôn den . unde in frâgeton . QVID FACIEMVS? Diên uuas ze chéden-

5

ne. ADIVTOR IN TRIBVLATIONIBVS QV? INVENERVNT NOS ke-toQft NIMIS. Vnde so sie baptizati uuurden . unde iro sundon sesihchure curi uuaren . do mahton sie chéden . daz hâra nâh folget. Propterea non timebimus . dum turbabitur terra. Fóne diû ne-fûrhten uuir iudon liût uns . so diû erda getruôbet uuirdet. Daz ist gens iudea . urribe tîetin fângenez mit gentibus. Also diu erda ist mit_teiio mère. Dêketrûobeda ro erda uuas turbatio chumftig . dîa siê furhten nedorfton . zuôfluht

10 uuanda in GÔt refugium uuas. Et transferentur montes in cor maris. Wide nefurhten uuir uns . mugen sie chéden . so die bega ferfuôret uuerdent ln_des mères herza. Daz chit . so apostoli iutiêto herzon deam lâzzent . unde sie gentium cordibus Iro lêra gebent dîa iudepergen i feruuurfen . sô neist uns ze fiirhtenne uuanda uuir diên monperge 15 tibus fôlgeen. Daz ist ze^fernemenne fone selbaro demo monte der-dir ist in ôbenehtigen perge qui est in uertice montium . der âba déro êrdo in dentière ge-uuôrhabent ir fen uuard . nâh sîn sélbes keheizze. Er chad . si HABVERITIS gelôuba also séneffes chôrn so chedent ir disen berge zuô hêue FIDEM VT GRANVM SINfiPIS . DICETIS MONTI HVIC . TOLdih Gf unde fai in den mère so tuôt er also perg LERE . ET MITTERE IN MARE . ET FIET. Er ist der irons . den ze diêten ketriuuuun predigo 20 sie fone iudea ferfuôrton ad gentes . mit iro fideli prçdicatione. Sonuerunt et turbatf sunt aquç eius . s . maris. Diê selben berga scullen predigondo predicando . unde uuurden getruôbet sîniu uuâzzer . uuanda tiête niûuua lêra gentes sturmdon sô sie nouam doctrinam gehôrton. Conturbati sunt montes in fortitudine eius. Vnde diê berga uuurden Gotes chrâft 25 getruôbet . in sînero starchi. Vues starchi? âne dei . der uirtus ist. uuerlt-perga Vuéliche berga? ândere berga . die montes sçculi hêizent nais

12 nach^uuerdent vielleicht sehr dünner Punkt 17 ir o: kleines o wohl Ansatz von g roter Punkt

Punkt fehlt 122 18^

20 ketriuuuun: unter jedem u ein

160

Ps 45,4-9 Gotes perga

montes dei . uuanda die geuualtigen dirro uuerlte . die uuurden §a

K160

Son

des in ubelrro . daz irò leges . fòne GÒtes legibus ferzóren solton

S294

uuerden. Dar unte ne-uuard iz doh ze leibo. Nube uuìeo fuor iz? Fluminis impetus Igtificat aiuitatem dei. Àna-blàsod déro Sho . gefreu5

5

ànafluz

ta GÓtes purg. Inundatio sancti spiritus . ge-mahtigòta sìa. Déro getrunchen apostoli so ullo . daz fóne Irò uucribon fluzzen chéh-prunnen . alien lòsern

irò auditoribus ze séti. Do uuard diu erda genézzet . do uuurden iinberehaftiiì herzen gebérehaftot . des frèuta sih mit rehte ciGotes purg uitas dei. Sanatiuicauit tabernaeulum suum altissimus. So tuSndo . ge10 hèiligota sìna héreberga der hohesto. Deus in medio eivs non oommouuerlt-perga

P176

6

uebitur. Got ist in mittero burg . sturmen ouh nontes siculi . er ne-uuirt iéo-doh dannan iruuéget. Dar ist er so mitter . daz er in alien gelicho hilfet. Adiuuabit eam deus uultu suo. Got hilfet irò mit sineno ànaliute. Er getuot sia geuuar an sinen uuerchen . daz er dar ist . offon

Gotes uuerch

sin analiste

15 uuanda manifesta operatio dei . daz ist uultus eivs. Conturbate sunt

S295 7

gentes. Dannan uuurden die diète getruobet . daz chit . chamen in àngest unde in fòrhtun. Inclinata sunt regna. Vnde ge-diemu6ton sih diu rlche . uuanda siu chamen unde bétoton in. Dedit uooem suam altissimus . et mpta est terra. Der hohesto gab sina stimila . unde sundere

20 dannan eruuégeta sih diu erda. Peccatores kehorton sìa . unde irbibenoton dar àba . dièn gab er sìa ze gébo . die marun géba brahton in sine apostoli. Dominus uirtutum nobiscum. Got déro tùgedo . Got déro

8

chréfto . der sélbiù chràft ist . der ist sament uns. Vbe er sàment vins ist . uuer mag danne uuider uns sin? Susceptor noster deus iaoob. Israhe25 lis Got . ist der unsih inphàhet. In dia selda inphahet er unsih . dannan uz uuir furder ferstozzen ne-uuérden. Venite et uidete opera

3 iz.

17 (r)

Punkt fehlt 21 2 25 3

9

PS 45,9-46,1

161

¿U61 dei . quf posuit

prodigia

super

terram. Chcroent . únde geséhent siniu

S296

uuérch . diÚ e r ze zeichenen ge-sézzet habet abe erdo. Vuélichiu sint daz? Aide uuieo tu6t er diu? Auferens

5

bella usque ad fines

10

terr$. A b a chümfte némendo día uuíga . unz ze ende déro erdo. Daz uuas uuíchporta in sillero aduentu . do föne augusto iani porta b e tan uuard. A l keislicho holdon ^ de spiritaliter . daz sih sinero fidelium ne-heiner ze sínen geuuafenen nefersiéhet . núbe ze GÓtis scérme. Arcum

oonteret

et

P177

oonfrin-

get arma . et sautum comburet igni. Den bógen femúlet er . unde diü uuSfen ferbrlchet er . unde den seilt feibrennet er injláno 10

fiüre. Alia uuéri unde alien scérm nlnet er dir . daz du ze iiro min helfare unde ze-sih-n&mo ist gefliéhest . unde du chédest . ADIVTOR ET SVSCEPTOR MEVS Got des euangelii uuSfen uuarheite füreburte DEVS IACOB. So gibet er dir arma euangelica . ueritatis . oontinenkenlste kedingi triúuuo minno ti^ . salutis . spei . fidei . caritatis . diÚ habest dú dánne f&ne IIID . in fiüre uuanda er dlniu ferbrénnet habet . igne spiritus sancti. Vacate

15

te quoniam

S297

et uide-

11

ego sum deus. Fírront. Vuára züo? Firront unde gesehent . daz

ih Got pin . nals ir. Ih scÚof iuOh . ih scirmo iuúh. Firront ir des féhtennes . lazzent mih féhten. Exaltábor

in gentibus

et

exaltábor

in terra. Ih uulrdo irhóhet in diéten . unde in erdo. Ih kesoeino . daz

20

erda ih Got pin / in gentibus die mare heizzent . unde in iudeis die terra plindi in iüdon folli dieto heizzent. Cecitas kesciehet in israhel . unz plenitudo gentium chúmet . in ende uuerlte so uuirt aller Gotes liüt kehálten in fine s^culorun chcment iudei . et sie atinis israhel saluus fiet. Dominus

uirtu-

12

tum nobiscum . susoeptor noster deus iaoob. Got déro chrefto ist mit uns . iacobis uuanda er in_érdo mennisoo uu&rden ist . des iúngeren sünes

25

Got . habet ímseren lichamen ii^hángen. IN FINE» PRO FILIIS yjumbe chint des chálauuin CHORE PSALMVS. 1ro filiis calui . daz chit CHRISTI. E r helzzet chálauuer chálo-bérge ke-chriüzegot chálauui caluus fone caluaria . dar er crucifixus uuard. Die sines caluitii

5 uuard: d aus t verb. 8 scutum: u 2 aus a verb. 9 démo: d oben anrad. 12 dir: d auf Ras., Rundung oben anrad.; i aus e (?) rad. und verb. 3 Punkt fehlt 20 26 chälauui: davor

cl und Ansatz

von a durch Strich

darunter

getilgt

1 P178

S298

162

Ps 46,1-6 hS_in hS_in hüondo chaden CRVCIFIGE CRVCIFIGE EVM . die uuurden

JU62

iu fòre gezéichenet mit déro chindo huòhe . die ze eliseo chastlg Üf chalauuo stlg uf chalauuo périn

O

den . ASCENDE CALVE ASCENDE CALVE. Ene fràzzen ursi .

ti&fela dise ferslimden d^mones.

IHNES GENTES PLAVDITE MANIBVS.

2

Hantslagant alle diète. Vuésent fro . daz ir in cruirlöset ce blnt redanpti. Des iudei huotin . des méndent

S299

ir. Slàgezent mit handen . daz chit . iu-uuera mendi ou-

gent an guoten uuérchen. Iubilate deo in uoee exultationis. Lifl10 dont Gote in frolichero stirano. Soeìnent iùuuera fréuui mit handen . unde mit zungun. Quoniam dominus exoelsus terribilis. Vuanda

3

der hoho Got ist égébare. Ze himele gefàrner ist er égebare . doh er iudeis in érdo uuare ze huòhe. Rex magmis super omnem terram. Michel chuning . daz chìt . mahtig über alla erda. Mahtig ùber iuti§te 15 deos . unde ùber gentes. Subieeit populos nobis . et gentes sub pedibus

4

nostris. Litòte habet er uns under tan . unde diète . under unsere fuSzkeloGbigero ungeloubigen ze. Daz ist uox fidelium f&ne infidelibus uuanda christiani rìchesont heidene unde in undertSn sint pagani . aide daz siè ferro hinderoren sint irò fréhtèn. Elegit nos hereditatem sibi. Vnsih christianos eruué20 leta er imo ze^_érbe. Speaiem iacob quam dilexit. Er eruuèleta daz pilde iaoob . daz er minnota. Sina scòli eruuèleta er. Vués uuas keislichlu A er scone? Ane daz imo spiritalia uuérderen uuaren . danne fleisclichiu linsinin camalia . unde er bediu mit lenticula gechoufta sines pruoder erisporinni der altero diSnot primogenita. Dannan uuard kesprochen . MAIOR SERVIET demo iùngerin ubole kuSten 25 MINORI . uuanda irrpii muozzen ùndertàn sin piis . unde suubermuote doumuoten perbi humilibus. Ascendit deus in iubitatione . et dominus in uoce tub$.

15 gentes^: g aus i verb.

(nach humilib;) 26 dSmaoten

18 si@: langes s aus f rad.

Punkt fehlt 26*

5 P179

6

163

PS 46,6-10

«163

Got fuor ze hìmele in liüdungo . unde in hòrnscalle. Apostoli liüdoton fóre mendi . angeli scàlton daz lütreista h o m . daz der chad. dirro haltento der fone iü ze himele ge-nòmen ist der chumet aber HIC IESVS QVI ASSVMPTVS EST A VOBIS IN C$LVM . SIC VENIET also er in gesähent ze himele färin QVEMADMODVM VIDISTIS EVM EVNTEM IN C^LVM. Psallite chäluuin chint

5

7

deo nostro psallite. NO singent filii chore . singent ünsermo Góte uuanda ér échert mennisco ne-ist . nube ouh Got. Psallite regi

S301

nostro psallite. Singent ünsermo chuninge . singent imo. Quoniam rex

8

omnis terrg deus. Vuanda Got ist chtming ällero dero erdo. Er chuning iüdon

uuas er rex iudeorum . ünz er échert in chunt uuas . nü ist er allen tiStin

10 gentibus chunt . unde àllero chuning. Psallite sapienter. Singent abkoton

uuislicho. Vuiselicho ne-süngen . die sinnige unsinnigen simulacris süngen. Nu uuirt aber uulselicho gesungen . übe uuir den Got . den uuir ne-gesehen . so filo mahtigoren bechénnen . uuanda uuir in danne mag ke-scehen ferchürin . übe uuir in gesehen 15 mahtin . so iudei taten. Regnauit dominus super gentes. Vber diète riOfferte chesota truhten / sid sinero ascensione . über einen diet f&re. Deus

9 P189 S302

sedet super sedem sanotam suam. Ad dexteram patris sizzet er an sinato üffin

heiligen stuoie . super Cherubim et Seraphim. Macho ouh du 6 Christiane daz du sin stuol sist. Habe reine herza . an dato ist sin 20 gesäzze. Prinaipes populorwn congregati sunt . cum deo abraham. Déro liuto

10

tièto

fürsten . sint kesaminot mit abrahamis Góte. Allero gentium prinfurstin

cipes uuerdent keloubig an Christum . der abrahamis Got ist. Also hunno

tietin

haltanto

der centurio uuas fóne gentibus chcmenèr . fone demo der saluasélichiro geloubo ne-fänt ih under iùdon nieht

tor chad . NON INVENI TANTAM FIDEM IN ISRAHEL. Quoniam dii for25

tes terrg uehementer eleuati sunt. Daz ist fone diu . uuanda iudekóta

i die er dii uuaren . unde aber nü starche érda . harto irhauen

11/12 simulacris: über r Art Punkt (Ansatz einer Oberlänge?) 12 uulselicho : aus e rad. und verb. 16 einen] enen 25 eleuati: über t Ansatz einer Oberlänge uuanda: Akut noch gerade sichtbar 26 *erdo (?) 4 *ir

24 nieth

S303

164

Ps 46,10-47,3 menniscen

erda

R164

sint . harto ûbermûote slnt. Vuaz sint hemines âne terra? Die an starche dero erdo

in selben starchi suôchent nais Góte . die heizzent fortes terhShmuÔti rç. Diz ist der sin. Vuanda iudeorum superbia ferchôren ist fóne abrahamis Gote

fone diêtin diê fursten

deo abraham . be diu uuerdent ex gentibus principes ke-samenot . 5

daz sie abrahamis keloûba fùre siê inphâhen.

TI.

PSALMVS CANTICI FILIIS CHORE SECVNDA SABBAY T chalauuen chindin

1 S304

L~Liêr uuirt aber gesungen filiis chore . fone mânetâge. Dés tâges

P181

himel-festi

uuard daz firmamentum gescâffen . daz diê bezeîchenet . diê in feste

stare

chórunga

sancta ecclesia firmi unde fortes sint uulder alle tsnptationes. Fóne 10

MI

dien uuirt nû gesungen filiis chore.

AGNVS DOMINVS ET LAVDABILIS

NIMIS.

Mahtìg ist truhten unde harto lóbesam. In oiuitate dei nostri. Vuâr ist er lóbesam? In unseres GÓtes in dero Christenheit

purg . daz chit in sancta ecclesia . ânderes-uuâr ne-mag iz sin. Kenuoungeloubig

ubeluuillig

Gotes purg

15 ge sint increduli . unde maliuoli . die ne-sint ciuitas dei. In monte sanato eius. Vfen sinemo heiligen berge. In_dero bürg . unde ûfen démo berge . ist ér lóbesam. Stîgen ûfen den berg . also der

S305

chôment hara . stigen ûffen

propheta irnsih manoe. Er chit . VENITE ASCENDAMVS IN Gotes

perg

MONTEM DOMINI. Vuiêo sòl man dâra ûf stigen? Vuir suln geloûstigen

20 ben an in . unde an imo gerûcchen ze dêro hôhi déro tugedo. Dilatans exultationes uniuersç terrç. Frêuui allero déro erdêro michelo Got unde der mahtigo keloûba do / gebreitende. Magnus dominus habet kébreitet fidem sanctç çcclesiç in alla uuerlt. Möns syon . Xateva aquilonis ciuitas regis magni. Syon der in ierusalem ist • unde nordsitä. . daz chit iudei in sûnde • w

tiête

25 unde gen tes in norde . sint des mahtigen chuninges purg. Foprûtsâmina

ne diên zueîn bestât diu ecclesia. Daz ist diû gebrêita frêuui âl-

3 ferchôren !

22 fidem: über m Ras.

Punkt steht nach 25 chûninges

3

Ps 47,3-10

165

lero déro uuérlte. Deus in domibus eius cognoscetur cum suscipiet eam.

R165 4

So Got sìa injhähet . so uuirt er irchénnet in irò huseren. Er getuot sia inptóhendo . daz si in erchénnet. Quoniam ecce reges congregati sita Vuanda chuninga gesamerot sint . die dar fòre heizzent latera n6rt 5 aquilonis. Vuara? Conuenerunt in unum. An einen chüning . an èiuuinchel-stéin zuo uuénde nen lapidem angularem . der zuene parietes fuoget. Ipsi uidentes

sunt.

5 S306 P182

6

sie admirati sunt. Siniu zeichen geséhendo uuunderoton sie sih. Conturbati

sunt commoti sunt . °tremor apprehendit

eos. Ketruobet unde

7

iruuéget uuurden sie . unde fórhta cham sie àna. Vuannan? Arie 10

daz sie iro sunda bechandon . unde sie sih dero irchamen. Ibi dolores ut parturientis. Dar uuurden iro ser . also déro bérentun. riùuua Iro sèr uuas p^nitentia . dia gebaren sie. In spiri tu uehementi . conterens forhta naues tharsis. Der selbo tremar uuas in drateno uuinde . daz chit tiSto hohmuoti mit sin selbes starchi ferbréchendo cartaginis soef. Gentium super-

15

8

S307

biam bräh diu micheli déro fòrhtun. Ziu uuirt gentiun superbia mit cartaginensiura scéffen bezèichenet? Ane daz sie under alien gentibus sih des scéfuuiges meist kuòllichoton. Sicut audiuimvs ita et uidimus

. in ciuitate domini uirtutum

9

. in ciuitate dei nostri. Also uuir

iz kehòrton geuuìzegot fone prophetis . so habenuuir iz keseu20

uen fone apostolis irfòllot . in des chréftigen hérren bürg . in unseres GÓtes purg. Deus fundauit

eam in gternum. Got fundaménto-

ta sìa in éuua . si ne-uuirt furder ze-stòret. Suscepimus

deus misericordiam

10

tuam . in medio templi tui. Vuir inphièngen dina gnada Got . in

25

mitti dines huses. Du scéinest dina gnada uuarhafto guoten uuizzoth under mitten dièn . die dine sacramsnta nièzzent . unde tanGotes hus ferchòrin pian dei heizzent . dóh sie reprobi sin. Fone dién ànderes-uuar

10 bechandon: a aus o rad. und verb. 12 sie: e aus a rad. und verb. 17(r; r auf dem Rand rad., aber noch erkennbar) sc&fuulges: uutges auf Ras. 1 19/20 *kese/uuen Punkt fehlt 8

P183 S308

166

Ps 47,10-15 also der lilio ist undir dôrnin also ist mîn nâhgescriben ist. SICVT LILIVM INTER SPINAS . ITA PROXIMA sippa in mitten tôhteron tôhtera MEA IN MEDIO FILIARVM. Siê heîzzent filiç . sie sint âber ubil tôhtera iralç filiç . doh ist lilium . under in mitten. Seoundum

i?166

nomen tuum

11

deus . ita et laus tua in fines terr$. Also dîn namo chcmen ist in ên5

de dêro erdo . so ist ouh chcmen dîn lob. Dîn lob ist an diên . die rehto lébent. Iustitia piena est dextera

tua. Dîn zéseuua ist irful-

let mit rehte. Vuanda ze dînero zésuuun ne-chcment neheine âne rehte. Doh manige sîn ze uuinstrun . manege sint oûh ze zésuuun. Lçtetur mons syon . et exultent filiç iudç . propter

iudicia

tua

âllelich prût-sâmenunga 10 domine. Frêuue sih syon . daz ist ecclesia cattolica . fréuuen sih tôhtera piihte hêilige frôuuua iudç . daz sint aile sanctç fatiinç . umbe dîne urteîlda .' truhten . uuanda scâf fône geîzzin dû gescidost oues ab hedis . unde gehôrist irò gebét so sie chédent . ne-fer-liûs mit ûbelen mîna sêla. NE PERDAS CVM IMPIIS ANIMAM MEAM. Civaumdate syon et ubilo lêbente complectimini eam. N û fernément alle male uiuentes . in déro mîtGótes knâda 15 ti misericordia dei inphangen uuirt. Vhibe habent syon . uuârtent irò tûgide minnon uuérron uirtutis . unde unte fâhent sìa mit caritate . nais mit scandalis. turrin Narrate in turribus eius. Zellent irò lck> in diên turribus . diû sì ûf irgloQb-irren rihtet habent . contra hereticos. Venite corda uestra in uirtute eius. minna Denchent an irò tuged . uuiêo michel irò caritas ist . unde bildont prèdiâre 20 sìa. Et distribuite domos eius. Vnde irò prçdicatores . zeteîlent irò in hûs fûre-uuâhste hiûser. Paulus unde b a m a b a s fâren in demum prçputii . ândere apostoli in hus umbe-snitis faren in demum circimcisionis. Vt enarretis in progenie altera . quoniam hic est deus deus noster. Daz ir zélent . hina in ânderro chunnezalo . so CHRISTVS chónen sì . daz er Got ist . unser Got. Vuiê__lango? In 25

gternum

et in sçoulum siculi. In êuua . unde in uuerlt uuerlte. Ipse reget nos in sçcula. chûning Er rihtet unsih iêmer . uuanda er REX . IST.

11 ube 11 *piiihte

25 uuerlte: r oben anrad.

Punkt fehlt

12 2

12

13 S309

14 P184

S310

15

Ps 4 8 , 1 - 7

167

chriÜ-zis chlnt

R167

F

ilii CRVCIS uuerdeNT

1

^ h l e r gemanot . daz sie ze Gotes uulstuan[m]e denchen . F f

• M

5

VDITE HFC OMNES GENTES.

unde i r r e n e - s i n .

CHRISTVS c h i t . K e h & r e n t d i s i t i u u o r t a l l e d i è t e .

2 Auri-

bus peroipite omnes qii habitatis orbem. M i t S i o n d e s h e r z e n f e r n é n e n t a l l e biTara d é r o u u é r l t e . Quique terrigene

10

3

et filii hominum. K e h o r e n t i r é r d p ù r t i g e n . u n d e i r m à n n i s c o n sundige unde rehte èrd-pùuuo c h i n t . d a z c h i t p e c c a t o r e s e t i u s t i . Adam u u a s t e r r i g e n a . CHRISTVS u u a s mennescen chint demo Sresten adSme aide demo andern f i l i u s h c m i n i s . Kehorent souuédermo i r g e l l h s i n t . primo a i d e secundo adam. In unum diues et pauper. K e h o r e n t s à m e n t r i c h e r u n d e à r hohmuStige unde nidermuotige m e r d a z c h i t s u p e r b i e t h u m i l e s . Os meum loquetur sapientiam. M i n raunt s p r i c h e t d e n u u i s t u ö m . Min rnunt k e - s a g e t i d u u e r Gotes uuistuöm i h p i n . I h p i n s a p i e n t i a d e i . Et meditatio cordis mei prudentiam.

S311

4

P185

Vhde mines herzen ähta . sprichet fruotheit. Fóne herzen chcreNT 15

miniu uuort

. m i t d i e n i h iflh f r u S t o . Dièn n e - t u o n i h

kélicho

d i e e i n s p r é c h e n t . u n d e a n d e r u u e l l e n . Inclindbo in parabolani

5

aurem meam. I h k e h e l d o m i n o r a z e m i n e r ò s à g o . I h u u é r e n s é l sùnder-man bo . daz i h l è r o . Aber p h a r i s e i l è r e n t . daz s i e tuondo ne-uuéreNT. dùr llchamen Aperiam in psalterio propositionem meam. P e r c o r p u s ò f f e n o n i h m i n a in llchamen 2 0 t o ò g e n i . I h chùrtD s e l b o i n c o r p o r e . u n d e l é r o i Q h . ù n s a n f t a f e r n C r a i s t . Cur timebo in die mala? Z i ù s o l i h m i r f u r h t e n i n ü b e l m o tag todis

S312

6

t a g e . s o d i e s m o r t i s c h u n e t ? Iniquitas oàloanei mei ciraumddbit me? Vrrfee g r i f e t m i h d a n n e d a z u n r e h t m i n e r ò f é r s e n u n . d a z c h i t m i n e s é n d e s . s o i z a n d e r e t u S t ? Qui confidunt in uirtute sua 25

et in multitudine diuitiarum suarum gloriantur? So i z d i e t u ò t .

die

s i h f e r t r u e n t i r ò s é l b e r o c h r é f t e ? unde s i h k u o l l i c h o n t i r ò m i -

25 gloriantur. (Schleife des Fragezeichens fehlt wegen ur-Schleife) 9 mennescen: n2 aus langem s verb.

7

168

Ps 48,7-12 chelen rihtucmes? Frater non redemit . redimet homo? Der Gôte fâter

chit pater . der chit CHRISTO frater. Den CHRISTVS ne-lôsta . mag den mennisco lösen . so diê uuânnent . die ze^iro chrefte sih fersêhent? Non dabit deo plaoationem suam. Der des uuânet . der ne-glbet niêht GÔte mit 5

diû er slh hulde. Et pveciwn redemptionis animç suç. Noh daz uuerd

9 S313

sînero sêlo lôsungo. Der ne-gibet elemosinam . der ne-tuôt imo afriGnt fone unrehtes scazze

mioos de maltona iniquitatis. Et laborabit in çternum . °et uiuet adhuo in finem. Vnde föne diu ist er iâner in arbeiten . unde lébet der rîcho begrabener in dero hêllo

10

P186

iê noh âne ende. Also diues sepultus in inferno . âne ênde mit arbêi10 ten lêbet. Non uidebit interitum . cum uiderit sapientes morientes.

11

ferlornissa

Der sôlicho ne-bechénnet niêht interitum . so er uuîse gesiêhet irstêrben . unde er chit . siê sint ferlôren. Vuaz ist sie 1ro uuîstuân ^

ferlornissa

ferflmgen? Vbe er bechândi interitum . so uulssi er sih ferlómen . nais siê. Simul insipiens et stultus peribunt. Diê ne-uuerdent ferlô15

ren die uuîse sint . der unuuîso unde der goûh . uuerdent sâment ferlôren. Der so únuuíse ist . daz er sih selben ne-bechénnet . unde

S314

so gôuh . daz er ne-ruôchet sînero sâldon . dêro iêo-uuéderer uuîrt ferlôrin. Et relinquent alienis diuitias suas. Wide frêmiden lazzent siê iro rîhtûcma. Vuîeo âber ube siê chint eîgen? Diû sint demo rîchen

20

in oûh frémede . uuanda siû in ne-sint nûzze. Also diuiti frémede uuâren dô er in hello uuas . die sînen rîhtucrn besâzzen. Et sepulchra eorum domus eorum in çtemum. Vnde sint 1ro gráb so siê denchent . i&nsr Iro hiûser. Tabernacula eorum in progenie et progeniem. Vnde Iro gezelt in chûnne . unde in chunne. Fone diû machoNT stëininîu grab

25

sie marmórea sepulchra . sano so diû sûlîn iêmer iro selda sin. rîcholf

Vuâre diues dâr geséldot . sô ne-brûnne er ze hello. Vooauerunt no-

2(r auf dem Rand) frater] fater; ate durchgestr., so daß (fast) die Kontraktion ff für frater zustandegekommen ist 5 uuerd: er auf Ras. 25 selda ; 25 grab: b aus p verb. (Unterlänge des p durch kleinen Strich darunter getilgt)

12

PS 48,12-16

169 R169

mina sua in terris suis . i . in sepulchris suis. Dâr ze Iro greberen hâreton siê In be nâmen. Iro after-chemen uuîsoton iro grebero .

S315

• i.uuirtondo

unde dâr goûrrondo . hareton sie in dâra . after heîdenano site. Vuaz ferfiêng daz die tôten? Et homo cum in honore esset non intel5

13 P187

Go tes

lexit. Vnde mennisoo ne-uuissa . daz er in êron uuas. Daz in imakelîchenisse go dei ziêrta . daz nebechânda er. Fône diÛ gescah imo sus. Vuieo? Comparatus est iumentis insipientibus et similis factus est Ulis. Désno únuuizzigen fêhe uuard er ge-ébencrt . unde démo uuard er gelîh. So ferro stûrzta er. Hçc uia illorum soandalum ipsis. Diz ist iro

14

10 uuêg . in selben ze spúrnedo . daz chit ze offendiculo. Áhtot siê iânan ânderro sâlige . démo uuirt iz oûh ze scandalo. Et postea in ore suo benedioent. Vnde dâra nâh tanchont sie gôte in iro kelîhseara

munde. Nâh alieno îrreden . uuerdent sie ypocrite . uuanda sie zitelichîu guôt tenporalia bona habende . fône herzen Got ne-lôbent . doh siê iz 15 tuôien mit uuorten. Siout oues in inferno positf. Sie sint also scâf . nais niêht êchert scâf . nube also scâf in hello gestigotiû. Mors paw

lib

1S S316

tôd

stor est eis. Der tod ist iro hirte. Christus ist uita . diabolus ist mors. Also uita in himele guôtero scâfo hirte ist . also ist in hello mors hirte dêro rûdigon scâfo. Et dominabuntur eorwn iusti in matutino. 20 Vnde rehte uualtent iro in uöhtun. Hiêr ist naht . hiêr uualtent unrehte dêro rehton. Sô diu naht fergât . unde iz hina tagen beginnet . so uualtent aber rehte dêro únrehton. Et auxilium eorum ueterescet in infernum a gloria eorum. Vnde iro helfa irflrnet in hello . dar chôment siê aba iro guôllichi. Alle helfa . scazzes . friûndo . 25 geuualtes . unde al daz ze guôllichi triffet . ferliêsent siê dâ. Verumtamen deus redimet animam meam de manu inferi cum acceperit

3 hareton: o aus a rad. und verb. 4 nach esset vielleicht Punkt 9 Diz: i aus a rad. 14 temporalia: a' auf Ras. ien mit auf Ras. 13 *kelichesSra

sehr dunner 15(r) tu3-

16

170

PS 48,16-49,1 R170 me. Aber Got irlôset mîna sêla . feue hello geuualte . so er mih inphâhet. CHRISTVS sprichet daz offeno fône imo sélbemo . unde f&ne sînen llden. Er fuôr ze hello . er uuard ouh inphangen In himel mit diên sînen. Ne timueris aum diues faotus fuerit hamo . et aum multiplioa-

5

ta fuerit gloria domus eius . °quoniam non aum morietur aocipiet hço ornnia .

P188 S317 17 18

neque desoendet aum eo gloria eius. Ne-fûrhte dix niêht . daz dû unsâlig sîst . so êin ânder man rîdie uuôrden si . unde sînes hîesoes kuôllichi geraanigfaltot sî . uuanda so er irstlrbet . sô ne-nimet er iz hina mit imo . noh dânne ne-fêret mit îmo sîn guôllichi. 10 Vuaz habeta diues in hello ane fiûr? Quia anima eius in uita ipsi-

19

us benedicetur. Vuanda er sâlig kehêizzen uuirt . unz er lébet . pedîu ist er unsâlig . so er irstirbet. Confitebitur tibi aum benefeoeris ei. Er danchot dir Gote . so du imo uuola tuôst. So dû In chéstigost . sô lasterot er dih. Introibit usque in progeniem patrum suorum.

20

15 Er gât hina in die altun slahta sînero fôrderon. Also vibel so die uuâren . so ist er. Abel unde cain sint mâxinoliches forderen. So-uuéderen der man bildot . der ist sîn fôrdero. Der sus-

S318

lih ist . so hier gescriben ist . des fôrdero ist cain. Vsque in çtermrn non uidebit lumen. Got-is[t] liêht ne-gesîhet er niâmer. Ziû ist 20

daz? Homo aum in honore esset non intellexit . oomparatus est iumen-

21

tis insipientibus . et similis faotus est illis. Daz ist fane diû . uuanda er sîna êra nebechanda . unde er bedîu uuard ke-ebenot . unde gelîh rînderen unde rossen.

PSXLMVS ASAPH.

U v e r uuas asaph? Er uuas filius barachiel . einer dêro sângmeî25

1 P189

stro . fône diên man liset in paralipperaenon . diê an diên seîton dise sâlmen Gote sungen. Ze dero uuis ist dlser salmo asaph

11 ünz: u auf Ras. 25 paralippemenon: über el kleiner, fast senkrechter Falz im Pgm., kein Akut Punkt fehlt 113

Ps 49,1-4

171 R171

uuanda er sang . daz in dauid lerta. Vnde ferror ze fememendiQ gelädeta ne . asaph chit synagoga. Difl synagoga dero geloubigon . un-

D

de dero heiligon ältforderon . sprichet hier. Iro ist diser sal-

5

g

EVS DEORVM DOMINIVS LOCVTVS EST.

S319

mo.

Hciot dero Goto . daz chit . dero heiligon . die fone 'konSdon g6ta gratia dii heizzent . selber truhten . der sprah. Vuaz keteta er sprechendo? Et uooauit terram . a solis ortu usque ad oooasnm. Er sprah . unde uuista ze

sinero geloQbo alia erda . alle die in erdo sizzent . fone sunnun 10 Ofkange . unz ze Iro sedelgange. Ex sion species decoris eius.

2

F6ne sion chimet sin ziera bilde. Sion ist in_ierusalem . dannan Goteheit uz chanen apostoli . die uns Christum chunton . den sin diuinitas fore alien zierta. Deus manifeste ueniet. Got chumet 6ffeno. Der er

3

cham tougeno . der chumet anderest 6ffeno. Do er cham . do 15

uuard imo irteilet . so er aber chCmet . so irteilet er. Deus noster . et non silebit. Wiser Got chumet . unde ne-suiget . doh er nu suian dfemo sudne t&ge . f&rint in Suuig filir gee . uuanda er chit in iudicio . ITE IN IGNEM JITERNVM. Ignis in eonspeetu eius ardebit. FiOr brinnet fore inc. Daz prenh&leuua net die paleas. Der sih paleam bechenne der furhte daz fiOr. Et

20

S320

in oirauitu eius tempestas ualida. Wide umbe in starch uuint.

Der sceidet die guoten fone dien ubelen. Dai uuint tuot difl Des uuinda uuinda diu in sinero hant ist . also iz chit. Cvivs VENTILAist an sinero hant . unde fCirbit er sin tenne . unde BRVM IN MANV EIVS . ET MVNDABIT AREAM SVAM . ET CONsamenot er den cherneii in stnen splchare . di§ hfeleuua GREGABIT TRITICVM IN HORREVM S W M . PALEAS cLbir die brfennit er in (inirloscinimo fiflre. 25 AVTEM COMBVRET IGNI INEXTINGVIBILI. Ad~ uocabit cglum sursum . et terram. Er ladot Of den himel . unde

15 imo: erster Strich des m verwischt 2 gelädeta: g aus k verb. 24 spicha re: dazwischen m-Strich von HORREV, unter m-Strich a und r durch Schlängellinie verbunden

P190

4

172

PS 49,4-8 R172 dia erda. Daz chit . rehte unde unrehte lädot er ze sinero urteildo.

Ziu? Disoernere populum suum. Ze sceidenne sinen liut. Fone uueno? Föne dien übelen. Vbe hier sament puent . ubelediü unde guote . dar geladeta sceidet er sie. Congregate Uli sanatos eius. Synagoga sprichet nu ad ze &ngelen 5 angelos. Samenont imo sine heiligen. Vuanda iz danne feret ir sendet sin fengila also CHRISTVS chit in euangelio. MITTET ENIM ANGELOS SVOS unde uuerdent kesäminot füre in älle di§te. ET CONGREGABVNTVR ANTE EVM OMNES GENTES. Qui

5

S321

ordinant testamentum eius. Die sina beneimscrift ordinont. Die also teilent unde tu6nt . so er an buochen geboten habet, minna k&ste 10 Die caritatan sceinent . elenosinam gebent . hospites inphahent. Super saorifioia. Lieberen uuerch Gote danne opfer. Vuanda irbarmeda uuil ih nals opher er chad . MISERICORDIAM VOLO . ET NON SACRIFICI\M . Et adnuntiäbunt cgli iustitiam eius . quoniam deus iudex est. Vnde so rehte reht tuondo chundent c^li . daz chit iusti . sina iustitiam . uuanda

6

15 sie uuizzen daz Got selbo irteilare ist . den nieht ne-truget. Audi populus meus . et loquar. Nu sprichet CHRISTVS. Höre min liüt . un-

7

de danne spricho ih. Ne-uuile du mir hören . so ne-bist du min liüt . so suigen ih. Isrdhel . et testifioabor tibi. Höre du israhel . unde ih sägo dir. Deus deus tuus ego sum. Daz fernim . daz sägo ih dir .Got 20 pin ih . din Got pin ih. Losest du mir . so bin ih din Got. Ne-losest

P191 S322

du mir . danne bin ih Got . nals aber din Got. Mir ze guote bin ih Got . dir ze freison ne-bin ih din Got. Vuelichen Ion uuile du . äne mih selben? An diu habest du mih . daz ih din Got pin. Dar du mih habest . dar habest dü guotelih. Non super saorifioia 25

tua arguam te. Vhtoe diniu opfer ne-irrefso ih dih . uuanda ih feiztin phar ne-malon dih . ziu du mir ne-bringest taurum pinguem . aide

11 6pfer: Akut ganz klein 20 Los&st 21 nals bis G von Got auf Ras. 26 zifl: über z ganz kleiner, akutariger Strich Punkt fehlt 141 6 *er s&ndet: nd teilweise auf Ras. darunter getilgt

26 phar: davor far durch Strich

8

PS 49,8-14

173

poccho bézzesten.

J?173

hircvm optimum. Holocausto autem tua in conspectu meo sunt semper. Aber diniu brant-opfer sint iéo fore mir. Daz chit . ih uulle daz minnon

din muöt fone caritate inzúndet si . daz ist min zinseisca. Iü uuas di§ gebiöreda piirglos

sito . so regiones prouintie uuúrden . daz man hiéz sie zins kében. keuualt-pot

5 Daz kebót hiéz indictio. Nö bin uuir trúhtenes prouintia . daz chit zinsa

sin flihtlant . unde nö haben uuir ferneuen uuéliche uectigalikeb§ten

keuualt-póte

a er 6ns uuile indioere . nö sin gerno under sinero indictione.

Non aeeipiam de domo tua uitulos . neque de gregibus tuis hircos.

9 S323

Ih ne-uuile chalber fóne dínemo hus . noh póchha fane dinen in altero beneimedo 10 herton. Vnz ih des ruohta in ueteri testamento . do fore zeichenin niúuuero da ih . uuaz ih in nouo inphahen uuile. Quoniam meg sunt omnes fere sil-

10

uarum . iumenta in montibus et boues. F&ne diu ne-uuile ih siu éiscon ze dir . uuanda min sint alliu uuildiu tiér . unde geuuéidotiu feho injDergen . unde inne standiu rinder ze chripho. Cogno-

11

15 ui omnia uolatilia c$li. Ih pechenno álliu diö gefügele déro lüfte. Vbe mih iro lustet . ih pechenno siö baz danne ménnisco . uuanda ih uuissa iro getát . dia siö nö hábent . er siö uuúrdin. Et pulohri-

P192

tudo agri meoum est. Vnde feldscñni ist sáment mir. Si ist mir chunt über al. Si esuriero non dioam tibi. Hungeret mih . daz ne-

12

20 chlágo ih dir. Meus est enim orbis terrg . et plenitudo eius. Diö uuerlt ist min . unde al daz dar inne ist . uuaz klbest du mir? Nunquid

IS

manducabo carnes taurorum . aut sanguinem hircorum potabo? Vuanest du mih ezen fárrin fleisg . aide trinchen bucchin bluot . so uuieo mir iz ze opfere chañe? Inmola deo sacrificiim laudis. 25 Opfero Gote . ópher lobes uuanda du fone imo habest . so uuaz

S324

du guotes ketan habest . unde er dir belázet . so uuaz dö ubeles

21 Nunquid: d aus t veib. 26 (r; r auf dem Rand rad., aber noch bar) guotes] übeles 1 (auf Ras.) 1 bfezzesten: davor p rad.

14

erkenn-

Ps 49,14-21

174

R174 ke-tán habest. Daz opfer habest dü in dir . du ne-darft iz uz-uuert keuualt píeton suochen. Daz ist . daz ih suocho . daz ih dir uuile indicere. Et redde altissimo uota tua. Wide dlne dige antuuürte dano hohesten. Et inuoea me in die tribulationis

. et eruam te . et honorifioabis me.

15

5 Vnde háre mih ana so dir not si . unde danne lose ih dih . unde des l&best du mih. Peooatori autem dixit deus . quare tu enarras iu-



stitias meas? et assumis testamentim meum per os tuum? Nu sprichet áber asaph. Ze démo sündigen chad Got . umbe uuaz rédenost du beneímeda alta min reht? unde ziÜ nimest dö in munt min testamentan . uetus niüuua 10

aide nouum? Tu uero odisti disciplinan

. et proieoisti

sermones me-

17

os retrorsum. Du házzest día zuht . unde uuúrfe hinder dih miniu uuort. Du ne-uuoltost fore o&gon haben mina lera . uuen mah du danne léren? Si uidebas furem aurrebas cum eo . et cum adulteris portionem 15

18

tuam ponebas. Du gienge sament demo diebe . dar

du sin geuuár uuúrde . unde mit dien . die mit anderro chénon

P193 S325

ligent . habetost du teil. Daz chit . ubelo tuonten hülfe dö . unde stuende in bi. Os tuun abundauit malitia. Din munt uuas fol . daz

19

chit . din herza uuas fol übel-uuilligi. Du gesahe gerno . daz iz übelo fuor. Et lingua tua ooncinnäbat dolos. Vnde din zunga 20

spráh keslago den bisuih. Du chóndost démo uu&la slihten . der únrehto téta. Sedens aduersus fratrem tuum loquebaris. Muozzi-

20

go sizzende hindersprachotost du anderno man. Et aduersus filium matris tu$ . ponebas seandalum. Vnde dinero muoter chin-

25

muoter prütsamenungo chint de täte du spirneda. Matris ^cclesi^ filios irtost du. Hfo feaisti et taoui. Sus täte du . unde suigeta ih. Ih fertruog dir iz. Existimasti inique . quod ero tui similis. Fone dato suigenne uuandost du

5 lose danne: durch Zeichen umgestellt löse: e aus Ansatz von o verb. 6 tu: t aus d rad. und verb. Punkt fehlt 16 3 181 24 prfltsamenungo: davor sa durch Strich darunter getilgt

21

Ps 49,21-50,4

175 R175

unrehto . daz ih dix gelîh sî. Arguam te. Ih inchân dih . sô iz zît ôffeno unde niêt ne-suîget uuirt . sô Got manifeste chvmet . et non silebit. Et statuam contra faciem tuam. Vnde gestello dlh gâgen dinemo ânasiune. Ih tuon daz dû dih selben bechénnest . unde du dir misselichest. Vuan5

da du êr uuizzen ne-uuôltost uuer du uuârist . in_hello geeiscost du iz. Intellegite h$o qui obliuiscimini deum. Femêment diz . ir GÔ-

S326 22

tes also irgêzzen[t] eîgent . sô dlsêr. Nequando rapiat . et non sit ze râcho qui eripiat. Nîo er iÛh ne-zucche ad uindictam . unde iû niânan ne-hélfe. Saorifiaium taudis honorificàbit me. Opfer lobes êret mih 10

23

nais fône ûbelmD . nube fône guôtero. Et illio iter in quo ostendam illi salutare dei. Wide dâr ist diû fart . anjîéro ih imo ge-ôulob salmon-sang go Gôtes haltare Christum. Laus . daz chît psalmodia . leîtet in ze himele . dâr CHRISTVS ist.

de eîn sunda die ânderun irrâhta.

PSALMVS DAVID . °QVAND0 VENIT AD EVM NATHAN 15

P194

1 2

PROPHETA . QVIA INTRAVIT AD BERSABEE. j D i s e r salmo uuas dauidis châra . dô in nathan inchonda dero mis-

M

setate . daz er mit bersabee sliêf . sînes hérechnehtes chênun urî-

20

t

WT

K

Ae . unde er in umbe sîa frimeta irslâgen. VnISERERE MEI DEVS . SECVNDVM MAgnam miseriaordiam

2

tuam. Gnâde mir Got . after dî-

nen michelen gnâdon. Sus-lîh uuunda ne-mâg lachenunga

keheîlet uuerden . âne dîna mârun medicinam. Et secundum muttitudinem miserationum

S327

tuarum . dele iniquitatem meam. Vnde elfter dé-

ro manigi dînero irbaxmidon . tîligo mîna unebeni. Daz uuas 25

ûnebeni . daz ih ândermo téta daz ih mir selbemo ne-uuolti. Amplius laua me ab iniquitate mea. Vuasg nu mer âba mir mîn

3 gestello: o aus e rad. und verb. 5 geeiscost: i aus langem s rad. und verb. 12 XPm: unter X kleiner Strich 13 de bis irrähta. ist mit 18 zu verbinden 18 irslägen: über g Ansatz einer Oberlänge 24 ünebeni: 2 Akut? sehr dünn Punkt fehlt 12

4

PS 50,4-8

176

R176 unreht uaizzentes . danne dû êr tâtist unuuizzentis. So uilo diz mêra sî . so uilo m e r uuâsg mih. Et a delicto

meo munda

me.

Vnde mînero missetâte reîne mih. Quoniam iniquitatem meam ego agno-

6

sco. Vuanda ih m î n unreht selbo bechénno . bediû nebechenne 5

dû iz. Vuanda ih iz andon . bedîu neando d û iz. Et delictum ram me est semper.

meum

co-

Vnde m î n missetat ist êmizis fore mir. Ih irhugo

iêo . unde îo uuaz ih hâbo getân. Tibi soli peccaui.

Dir eineito sun-

dota ih. D u eîno bist rehter ingeltâre . uuanda d u eîno unsundig

6 P195

pist. Aide sus. V b e ander m a n sundôt . eînemo Gote sundot. V b e chu10

ning sundot . Gote unde chuninge sundôt. Et malum

coram

te feci. Vnde ûbel

téta ih fore dir. Daz leîdot m i h . daz ih dir ânasêhentgno sus ketôrsta getuôn. Vt iustificeris

in sermonibus

S328

tuis. Gnâde m i r . daz d û geuuâre sîst anjiînen uuôr-

ten. Vuelichen? DE FRVCTV VENTRIS TVI PONAM SVPER tih niûuuetis sculdig uuesen mir Cmuuirdigemo

SEDEM TVPH. Et uincas cian iudicaris . s . te nihil indigno debe15

re. Vnde d û gestrîtest dînen geheîz ze tûrinne . so d u irteîlet uuêrdêst . mit rehte den ze lâzenne. So m a n chêde . daz ih In férsculdet hâbe . sô erhuge gnâdon . unde gerîh. Ecce in iniquitatibus

7

conceptus sum . et in peccatis peperit me mater mea. Sino . in ûnrehte inphiêng mih . unde in sundon gebar mih mîn muôter. Gnâ20

de m i r . uuanda âne niûuue sculde . habo ih alte sculde . sament diên ih inphângen unde gebôrin uuard. Vueliche sint daz? Ane toûfi diê fône ADAM alien mênniscon chanen sint . untie die baptism u m gesézzet ist . âne diê CHRISTVS eîner hâra cham. Ecce enim ueritatem dilexisti.

25

Sino . d û minnotost diê uuârhêit. Daz ih iêhendo lûter mînero sundon uuâr sâgeta . daz lîcheta dir . also iz chît . pvbîiiht lôset fône tôde

RA CONFESSIO LIBERAT A MORTE. Incerta et occulta

2 uu&sg 9-12 (vor 10 r auf dem Rand) elnemo bis uuor/ auf Ras., einige ursprüngliche Akzente noch sichtbar; doch ist auch die Korrektur nicht richtig — vgl. den Notker latinus zur Stelle und Y (Heinzel/Scherer, 146): übe ander man sundot, gote unde chunigi sundot. übe chunic sundot, einemo gote sundot. 13/14 im Bibelzitat Punkt gesetzt von der jüngeren Hand der Glosse (dunklere Tinte) nach jedem Wort außer DE und SVPER 15 *tu8nne (?) oder *tiurenne (?) 22 sint?

8 S329

PS 50,8-12

177 R177

sapienti$ tug manifestasti mihi. Diu unguissen unde diu tougenen dìnes uuistucmes . óffenotost du mix. Daz din sapientia CHRISTVS chimftig hàra in_uuerlt ist . daz oQgtost du mir . so uuio ih nfl sus missefarin habe. Asperges me ysopo et mwidabor. raiselen 5 So er chumet . so bespréngest dfl mih mit ysopo . also leprosos . unan Souuartde danne uuirdo ih kerèinet. Vuanda so ist kebòten in lepu8che uitico . daz leprosi sibenstunt pesprénget uuurdin . mit ketun-

9 P196

chotemo ysopo In demo ópherbluóte . unde dannan keheilet uuurdin. Lauabis me . et super niuem dealbàbov. Danne uuascest 10 dù mih . unde danne uuirdo ih uuizzero sneuue. Vuanda rèillchamen nerun sèla klbest dù mir . danne dehèin corpus uuerden muge. Auditui meo dabis gaudium et Igtitiam. Freuui unde mendi choment ir geuuiShten tuost du mih kéhorren . so du chist. VENITE BENEDICTI mines fàter inphahent daz rlche daz iu fore keàruuet ist fóne PATRIS MEI . PERCIPITE REGNVM . QVOD VOBIS PARATOL EST AB ànagenne uuérlte 15 ORIGINE MVNDI. Et exultabunt ossa humiliata. Vnde riùuuo danne fréuuent sih . diu nu in penitentia gediemuoten beìn. kehòreda Ouh ist ein ander auditus . der den man freuuet . der in_deix> des priutegomen friflnt herzen ist. Fone dèmo iohannes chad . AMICVS SPONSI stat unde hSret sprechen unde fòre mendi mendet ir umbe die lutun STAT ET AVDIT EVM . ET GAVDIO GAVDET PROPTER VOCEM des priiìtegomen kehSrda ke-dièmuotiu b§in 20 SPONSI. Der so getano auditus nachot ossa humiliata . uuankufillicho lQtun da er des gloriam erchennet . des uocem er inuuert kehoret. Den kehórun inuuertigen auditum habeton prophet^ unde apostoli unde alle doleràrra reda

10 S330

ctores. Póne demo m g ouh disiu sententia fernómen uuerden. Auerte faciem tuam a peoaatis meis . et orrtnes iniquitates 25

11

meas dele. VUende din ànasiune fòne minen sùndon . unde tiligo alle nona sunda. Cor mundum area in me deus. Sképhe

9 uuäscest: (langes) sc aus Ligatur st rad. und verb. 14 PAi. auf dem Rand rad., aber noch erkennbar) gedlemuoten: di auf Ras. CEM 26 Skfephe: k aus h verb. Punkt steht nach 8 dännan 11 *lichamo

19

23 lerärra: a 2 aus e verb.

12

16 (r; r 19 VO-

Ps 50,12-16

178

JU78 in mir reîne herza . so reine . daz ih furder sus ne-missetuôie. Et

P197

spiritum rectum innoua in uisceribus meis. Vnde gréhten sin . ih mêi-

S331

ro rational . den ih sundondo gechrunpta . den geniûuuo in légirhOor mînen innâhten . dannan diz adulterium ehernen ist. Fésteno 5

mih HSr . dâr ih nû ze brôde uuas. Ne proicias me a facie tua. Fô-

IS

ne dînemo ânasiune neferuuêrfêist du mih. Reîne mih sô . daz ih dih kesêhen muôzze. Et spiritum sanctum tuum ne auferas Vnkeîst a me. fôresago de ne-néiriêst dû mîr dînen heiligen gêist . daz chit spiritum prophétie • den ih fôre hâbeta . so uuîeo ih in nû ferscúldet hábe. Red-

14

10 de mihi Içtitiam salutcœis tui. Er-glb mir día fróuui dînes haltaris CHRISTI . an dêro ih fore disen sûndon uuas . dia ih nû ferstân mir geminnorôta uuèsen. Et spiritu principali confirma me. Vn-

15

de gefêstino mih mit démo fôrderostên Got Got . fóne dato ge-scrîben ist . DEVS uuanda dû mir iz nû fergeben habest .

geîste. Vuer ist der? âne ist keîst SPIRITVS EST. SO gefêsteno mih daz ih furder scúldig

ne-uuêrde. Docebo iniquos uias tuas. Dánne lêro ih unrehte dîûnrehtin

16

ne uuéga . unde sâgo în uuîeo dû mir iniquo gnâdetost . unde

S332

oûh siê gnâdon ne-ferchûnnîn. Et impii ad te conuertentur. Vnde guôtelose uuerdent ze dir bechêret. Niêht eîn únrehten un20

de sündigen . nube ich diên uuirsistên geheîzzo ih danne gua-

25

guinibus deus . deus salutis meç. Löse mih Got fóne diên uuerchen fleiskis unde bluôtis iruuartnisso carnis et sanguinis . daz chit oorruptionis . uuanda gescriben fleîsk unde blûot nebesizzent Gotes rîche ist . CARO ET SANGVIS REGNVM DEI NON POSSIDEBVNT . noh ir[r]uuartungo uniruuartungo NEQVE CORRVPTIO INCORRVPTIONEM. LÔSe mih Got

da föne dir . übe siê sih pêzzeron uuéllen. Libera me de san-

16

P198

mînero heîli . dîa uuir noh ne-heîgen . uuanda sí chûmftig ist.

17 nach dü Punkt auf Zeilenhöhe 20/21 gnäda 26 *eigen zwischen akutartiger Trennungsstrich Punkt fehlt 2^

chümftig ist: da-

vor 1-4 auf dem Rand: N/o/ta tres spiritus / . i . Rationis . / Prophetin . et prin/cipalem. De his tri/bus interroga iude/um . et nescit responsum. 25 *uniruuartunga

Ps 50,16-21

179 R179

Et exultäbit lingua mea iustitiam tuam. Vnde danne saget min zünga mit freuui diu reht . uuieo du nieht ein ze gnadon . nübe ioh riüuuonton inphahen ze rehte haben uuile . penitentem suscipere. Domine labia mea aperies .

S333 17

et os meum adnuntiäbit laudem tuam. Truhten du induoest mine 5

lefsa . unde min munt chündet din piiiht lob . daz du mih scuoffe unde sundonten neferliezze . unde mina oonfessionem inphienge . unde mih dero suncbn inbünde. Quoniam si uoluisses saarifiaium dedissem utique.

18

Vuanda übe du opher uuoltist . unibe mina sunda . daz kabe ih dir. Manige fruschinga rrahti ih dir bringen . übe du sie uuol10

tist. Holooaustis autem non deleotaberis. Aber dero ne-ruochest uuizzot-opher da . pränt-opher ne-uuile du. Salutaris hostia uuirt mite bezeichenet so iro zit chümet . so ne-ist anderes dürft. Saarifiaium

15

deo spiritus contribulatus. Gote ist lieb opher . gebluenez mußt. Cor oontritum et humiliation deus non despioies. Kenuletez herza unuuizzot-opher de genidertez . ne-fersihest dü Got. Salutarem hostiam bringen saeuuarten fermulet herza cerdotes . oor contritum bringe mannolih. Benigne fao domine in

19

S334 20

bona uoluntate tua syon. Truhten duo minneglicho syon in prütsamenunga guStemo dinemo uuillen. Sceine guoten uuillen dinero ^cclesi^. Et edifioentur muri ierusalem. Vnde fone daro uuillen uuerden gezintie20

rot die burgmura ierusalan. Ke-zimberot uuerden die festiüntodigi in gelöubo kedingi unde an minnon na ünserro inmortalitatis . in fide spe et caritate. Tuna aoceptauz-k6z bis saarifiaium iustitif. So inphahest du opher des rehtes . effusiochristis pluotis nem sanguinis CHRISTI. Oblationes et holocausta. Vnde inphahest uuisunga . unde brennefruscinga. Also die sint . die sih ze Gote

25

becherent . unde ouh die . die sih zundent . mit dero Gotes minno. Tunc inponent super altare tuum uitulos. Danne legent sacer-

4(r; r auf dem Rand rad., aber noch erkennbar) indüSest: uoe auf Ras., sehr eng zusammengeschr.; Zkfl. über u anrad. 8 übe: ub aus du rad. und verb. 20/21 f&stina: Akut kaum sichtbar Punkt fehlt 3 3 6 piiiiht

23 vor christis ein i-artiger Strich (Ansatz eines x ?)

P199

21

180

Ps 50,21

êuuarto dotes chalber ûfen dînen altâre diu dir lîchent. Nais fone déro suêigo gencmeniû . nube in sancta çcclesia gezogene iungelinga . hêilige

unsundige

sanctos et innocentes . also Laurentius uuas unde Vincentius et ceT

1 d&r

E

R

I

T

A

L

E

S

.

3 uuas unde: dazwischen akutartiger Strich ce: danach te rad. 4 nach T* Ras. vor E 1 Punkt auf Zeilenhöhe, davor T rad. L vor, E nach I rad. T 2 auf Ras. von S Punkt fehlt 22

RI80 S335

FRAGMENTE

Paralleldruck zu den Seiten 31-34, 53-56, 67-70, 84-86

Beilage zu ATB 84 (Notker, Bd. 8)

31a

u

5

10

15

20

// zu. Er làzet in àna tuon . Ha7 er uulle. Non est deus in conspectu eius. / Vuara ne-tuot er g6tes. Inquinata sunt ui$i illius in anni tempore. / Unreine sint sine uuéga alle taga. Auferuntur iudicia / tua a facie eius. Tinu gerlhte truhten sint ferro fòne imo. Omnium / inimioorum suorum

25

dcminabitur. Allero sinero fiendo / uualtet er . uuanda er alle chuniga slàhet . unde éiner ri/chesot. Dixit enim in corde suo .

21 conspectu: Rundung des p beim Ablösen des Blattes fast ganz weggefallen 22 *sint 23 *Tiniu 26 slâhet: 1 aus c (e?) rad. und verb.

1

32a non mouebor a generatione / in generational! sine malo. Er dâhta sus . âne ârgliste neuuirdo / ih mare fone chunne ze_chûnne. Aide ze êuuighéite ne-mag / ih chcmen . mâgice artes ne-tûen iz. Also simon zejiimele flîegen / uuôlta . mit tîen sélben listen. Cuius 5

maledictione os plenum / est et amaritudine. Tés mûnt foller ist ubelo spréchennis . / uuânda er blaspheraus ist . unde éiueri . uuânda er crudelia / gebiutet in seruos dei. Sub lingua eius labor et dolor. Vhder / sînero zûngun liget leit unde ârbeit. Ân_dero zûngun ôuget / er guôt . sô er sih sâget côt sin . târ ûndere birget

10

er dîa ube/li . diu labor et dolor ist. Sedet in insidiis cum diuitibus / in occultis. Tîe er riche getân habet . mit tîen sizzet er tôu-/ geno in uâron. Ut interficiat innocentera. Dâz er ûnscâdelen / irslâhe. Er slâhet ûnscâdelen . sô er in scadelen getûot. Oculi eius / in pauperem respiciunt. Sînu ougen uuartent an den ar/men.

15

Démo fâret er . dér pauper ist spiritu. Insidlatur in / occulto . sicut leo in cubili suo. Âlso tôugeno faret er so der / léuuo in sinero lûogo. Er ist pêidiu ioh stârch . ioh listig ze / besuîchenne. Insidiatur ut rapiat pauperem . rapere pauperem / dum attrahit eum. Êr uâret tâz er den àrmen erzûcche . / er îlet in gôte zucciien . sô er in ze

20

imo zihet . unde in an / sih héizet uuenden gôtes êra. In laqueo suo humiliauit se. / An sinaio stricche genideret er in . uuânda mit sînen zéi/chenen . machot er in fersihtigen. Inclinabitur et cadet cum / dcminatus fuerit pauperum. Sô er dâz allez ketûot unde /

25

mero sô uêrro geuuâltet . târanah sîget er unde stur-//

zet. Dixit enim in corde suo . oblitus est deus . auertit faciem suam / ne uideat in finem. Er sol dânne ge-êiscon daz er dâhta . gôt hâ-

1 in genenerationem Dix vor Er rad. 2 äne 3 iz aus ih verb. 8 leit übergeschx. 9 ouget] liget soer 10 dla: i durch kleines 14 *SIniu 17 stafrhc 23 dominatus: d bis Loch fast ganz weggefallen auf Oberlänge, o halb abgeschnitten ketüot: k auf Ras. 24 mero: vordere 1 1 1 Hälfte des m abgeschnitten Punkt fehlt 2 19 21

1v

33a bet / er-gezen dero guoton . er__cheret sih fone in . daz er sie furder / ana nesehe. Exurge demine deus exaltetur manus tua . ne obliuis/caris pauperum. So ne-tuest tu truhten so er dahta . nube stant / uf . skeine dinen geuualt . ne-irgiz tero armon . nah sinen uuor/ten. Propter 5 quid irritabit impius deum? dixit enim in oorde suo non / requiret. Ziu leuues cramda got ter ubelo? Ziu dahta er / fone iiro . er neforderot daz ih tuon? Vides quoniam tu laborem et / dolorem consideras. Tu got sihest uues er dahta . uuanda du ouh / sihest iaborem et dolorem . diu er barg under sinero zungun. / Vt tradas eum in manus tuas. 10 Tar umbe sihest tu iz . taz tu / in stozest in_dina hant . taz chit in dinen gerlh . unde er / :: :::::: ne-habe so getan. Tibi enim derelictus est pauper. / Dir ist ::sparet ter anto . ecchert an dir ::: ::: :::::. Mer / :::::::: :: : an dir ist er riche. Pupill: :: :::: :::::::: Temo / uueisen hilfest tu . demo mQoter disiu uuerit tot ist. Contere / 15 brachium peccatoris et maiigni. Tara gagene fennule den arm / des sundigen . unde des arguuiiligen. Daz chit zestore des ke/uuait . fone demo dar fore stat. Qnnium inimicorum suorum dorai-/ nabitur. Queretur peccatum iliius et nan inuenietur. Daz feret 6uh s6. / Sunda uuirt sar halto gesuochet . nals fimden . uuanda er sel20 bo ferlo/ren ist mit ti[n]en sundon. Dcminus regnabit in sternum et in seculum s^culi. Aber / unser truhten richesot icmsr in euua. Peribitis gentes de terra illivs. / Ir unrehten diete uuerdent fertiligot fone sinemo riche . dar / terra uiuentium ist. Desiderium pauperum exaudiuit doninus. Tero / armon uuillen gehorta truhten. Diem danini 25 uuolton sie do sie / in angustia uuaren . den glbet er nah interitu antichristi. Erepa/rationem cordis eorum audiuit auris tua.

3f. fkeine 6 Ziu^ : Z 3 stant: t^ bis auf Anstrich abgeschnitten aus T verb. 7 tön. laborem: über r Art Punkt (Ansatz einer Oberlänge?) 9 under: u beim Ablösen links unten beschädigt 14 demo] Demo 17 suorum: erster Strich des u* beim Ablösen beschädigt 18 uoh 19 *SIn sünda gesüichet 21 trhuten

34a Iro herze-gareuui / habet kehoret tin ora. Iz ist karo gägen dir- . so du chümest. / Uüara züo chumest? Iudicare pupillo et humili. Ze rihtenne d s

/ uueisen unde demo dieirfioten. Nals ecchert uuei-

//

3 d: bis auf Oberlänge abgeschnitten 3f. uueis: untere 1 keböret Hälfte des i, langes s bis auf Ende der Schleife abgeschnitten

53a

5

10

15

20

// vollekorunen. Dilatasti

1rPV

gressus meos subtus me. / 0v zerbreitost mine

wege vnder mir. 0v hieze mine lide volgen der / witi des iwmlnne 25 tes . div vati ist caritas. ]Kt non sunt infirmata / uestigia msa. ynde minne n vnderlegt sint mine vSze da von . wan caritas / mit in ist. Jersequar inimicos meos et ocm-

23 subtus: langes

2

s aus 1 veri?.

54a prehen=/dam illos . et non conuertar donec deficiant. / (^onfringam

x

illos nec poterunt stare . cadent / subtus pedes meos. Zeh iagon mine viende vnde gevahe si . vnde ir=/winde e nivt e si irlegen sint.

5

%titi zerbriche si . nöh si mvgent vor / mir niht gestan . aber si vallent vnder mine vleiscliche gelvste vfize. 0az kit allez samsnt. / ^ch irvihte camales delectationes . div stimme vnde Wirde vber si gewaltic . vnde ist daz / vox fidelium. #ber vox christi div da mitte sprichet . div wirt alsus vernanen. / 0ie mir widere sint . die iagon icii vnde gevahe si . vnde gebriche si nah / mir . eon o vnde vnder tvn si mit harnescharon mine: legibus, jfelic sint die /

10

dien so geschiht. fjt prgcinxisti me uirtute ad bellum. / ynde tvgent der -maezekeite mit der uirtute temperanti? begvrtost dv mich ze wider staenemmede gedvlti sterki ne. #lde / in christi persona kit ez mit patienti^ fortitudine . hiez dv mich der sivndigon / ahtvnge vertragen. gupplantasti insurgentes in me / subtus me. 0ie mich an wolton .

15

die irvaltost dv so . daz si vnder / mir lagen,

fjt inimicos meos

dedisti michi dorsum. / ynde mine viende gäbe dv mir ze rvg-

P VI

ge . wan si mir volgent . alse / paulus tvt . vnde manige andere der ivdon. Zt odientes ms / disperdidisti. 0ie aber volle-stvnden in ir vbeli vnde mich 20

hazzeton / die verlvre dv.

^Lamauerunt nec erat qui saluos faceret. /

0ie hareton in n8te . vnde nieman was der si behielte. Jtfer solte . do got / niht wolte? jHn losar von irbolge /nen vienden . scrienten. 0ruin crivcege in. j cifige . crucifige eum. b insurgent / in me exan der mar er altabis ne. Von den die mich ansvent in passione irho /hestv an der vrstende mich in resurrectione. # uiro iniquo eripies me. / yon vn2 mich: h fa^t ganz abgerieben 6 serulult: akutartige Striche auf i seh^ klein 11 alieni: i von dunkelrotem Fleck verdeckt 17 glult Punkt fehlt 3 Punkt steht nach 3 eum 3 lazin: zi fast ganz abgerieben 6 die: von e nur kleinere linke Hälfte sichtbar 12 gna: danach Tintenfleck rad.r a oben mitrad. :iv vnge.: i ist wohl Strich eines anderen Buchstabens; vor vnge. zwei Punkte (:), die durch dünne Linie verbunden sind, noch sichtbar (wohl Rest eines g) 14 altvn: von n nur der linke Strich erhalten 25 mar er: dazwischen 3-4 Spatien

P VII

56a rehteme manne der min ahtet lBsest dv mich.

Iroptere

/ confltebor

tibi in populls dcmine . et psalmum dicam tibi In / gentibus. 0a von in christanen livten. in den begihich dir in populis christianis . vnde singe dir psal/mvm in gendieten tibus. 5

y V ^ g n i f i c a n s salutes regis ejus. $ot m e dieten / daz heil sines kvneges . sines svnes . die er gentibus gibet. Ît facien

//

1 Proptere: von e^ nur kleinere linke Hälfte

erhalten

3 christanen: nur panen sichtbar, wahrscheinlich

x davor

abgerieben

67a

5

10

15

// Si ist tiu üzer mänigen ein machot. Ane dia /

geteilet. heretici.

20

Ter die habet ter ist kehälten. Tu autem dcmine / ne longe facias auxi25

lium tuum a me. Aber du ne-tuest ferro fone / mir dina helfa. Tuo mih resurgere tercia die. Ad defensionem / meam conspice. Uuärte

18 get&ilet: g bis auf untere Schleife abgeschnittent ebenso obere Hälfte von e1 19 uz§r An? (Zkfl in der Mitte über ne) 24 *häbet

68a zejninemo skerrre. Sih uuiS du mir / skermèst. Erue a framea animam meam. Lose mih fone uuafene . fone / lancea militis. Et de manu canis unicam meam. Unde mina / ^cclesiam fone dero geuualde des hundes. Fone des keuualde . der / io pillet uui5 der Irò. Salua me ex ore leonis. Halt mih unde / nim mih . fone des tiefeles munde. Et a comibus unicornuorum / humilitatem meam. Unde lose mina diemoti fone dien hómèn / dero éinhurnon. Daz chit tero ubermuoton . sunderiga hèrscaft / sih änazücchentero unde ànderro gnoschaft ferchiesentero. Nar/rabo nomen 10 tuum fratribus meis. Ih héizo dinen namen chunt / tuon minen bruoderen . daz chit tinen hóldon minnelicho / lébenten. In medio ecclesie laudato te. Fore alle dero ecclesia lctoon / ih tih. CMi timetis dominum laudate eum. Ir gót fürhtenten l6/bont in . näls iuuch selben. U:iuersum serren iacob glorificate / eum. Alliu 15 iacobis afterchumft . taz chit alle fideles guollichont / in. Timeat eum arine semen israhel. Mannolich ter got keséhen uuelle / der furhte in. Quoniam non spreuit neque despexit deprecationem pau/peris. Uuanda er nio neferchos ncii nefersah tia dige des arnen . / der uuéreltràtes sih nehéuet. Nec auertit faciem suam 20 a me. Noh / fone mir sinemo siine . ne-uuanta er sin ànasiune. Dum clama/rem ad eum exaudiuit me. Er gehorta mih io danne ih ze imo hareta. / Ih irbat in daz er mànigèn lib cab fone minemo tode. i^ud te / laus mea. Mit tir fàter 1st min lob . tu bist min l&b. In ecclesia / magna uota itea reddam coram timentibus eum. 25 In minerò uuìtun / ecclesia diu in àllero uuérlte ist . keuuéren ih mine àn-théiza . dàz / chit . spendon ih sacramenta corporis mei

5 nim aus min rad. und verb. 7 dien: n später hinzugefügt (dunklere Tinte) *h&rnen 11 *mlnneglicho 16 Mannolihc kesehcn: Akut noch gerade sichtbar 18f. digedes ärmen: e^ aus i verb.; dige und des durch akutartigen Strich oben und unten getrennt, langes s und a durch Linie auf der Zeile verbunden 19 der und uuereltrStes zusammengeschr., aber durch akutartigen Strich oben und unten getrennt; t^ wohl beim Ablösen unten weggefallen 20 fone auf Ras. 22f. minerao aus minen ergänzt und verb. 23 mir zu min verändert 25 ist .: Punkt sehr schwach keuu&ren ih: n und i durch Linie verbunden 26 än thfeiza: a^ aus i verb. Punkt fehlt 151 221 23 3 261

69a et sanguinis . fore dién die / in furhtent. Edent pauperes et saturabuntur. Die ezent ante . die / s^culum ne-mlnnont . unde uuérdent irò sat . uuanda sie himelisca fuora // daràna niezzent . diu in euuiga séti gibet. Et laudabunt deum qui requirunt eum.

/ die

5 got uuéllen die lobon in. Daz slnt pauperes. Uiuent corda / eorum in s^culum siculi. Irò hérza lébent ianer . uuanda sie dia fuora ha-/ bent. Reminiscentur et conuertentur ad dominum . uniuersi fines terr?. / Cót uuas gentibus infàm . ér uuas in uzer gehuhte. Sie behügent sih / aber sin dànne unde iruuindent zejiiro fone allen énden 10 dero érdo. / Et adorabunt in oonspectu eius . uniuersi famili^ gentium. / Unde fore i:o bétont . taz chit ingrundo betont in alle die stéte . dar / gentes sizzent. Quoniam dcmini est regnum . et ipse daninabitur gentium. / Uuanda / sin ist taz rìche . er uualdet irò. àllero. Manducauerunt et adoraue/runt ctnnes diuites terr$. Ióh alle uuerltrich 15 azen sine sacramenta . / nals àber ze séti . uuanda sie einen anderen hunger hàbent unde / àber doch pétont sie in. In conspectu eius procident uniuersi qui des/cendunt in terram. Fore imo fàllent alle die irò muòt uuéndent àn dia / erda. Er eino slhet uuiS sie uallent. Et anima rrea ipsi uiuet: / Aber diu min sela lébet 20 IPD

seren / mo. Ad/ eratio / :oui testam li ge/ euange/list^

25

ecit / fone tóufi /

3 daranä

niezzent . übergeschr., mit Häkchen vor diCi

4 eum: m bis auf ersten

Strich abgeschnitten 1 Reminiscentur: n* durch kieines Loch oben weggefallen 9f. enden und dero zusammengeschr., aber durch akutartigen Strich oben und unten getrennt 11-13 Unde bis gentium, durch homoioteleuton ausgelassen, aber unten auf der Seite (Zeile 31 und 32) nachgetragen (mit Auslassungszeichen vor Uuända und vor Unde) 11 in und älle zusammengeschraber durch akutartigen Strich oben und unten getrennt 14 uuerltrich: zweiter Strich des h und Endung wohl beim Ablösen weggefallen 16 häberit: t fast ganz abgerieben döhc

70a hie

PSALMVS DAVID. /

Dcrairais regit me it ^cclesia/ olloca/ 5

dar uueida ist . habet er mih kesezzet. Er habet / mir in lege et prophetis kestlicha fuora gegeben. Super aqaam refectio/nis educauit me. Er habet mih kezogen bi_demo uuazere dero / labo. Taz i:: baptismum . mit temo diu sela geläbot uulrdet. Ani/mam meam conuertit. Habet mina sela fone ubele ze

10 guöte be/cheret. Deduxit me super semitas iustici^ . propter ncmsn suum. / Leitta mih after dien stigon des rehtes . umbe sinen naitien . //

9 s§la fone übele auf Ras. 11 Leítta: it teilweise mit dunklerer Tinte nachgezogen diñen: n* rad. Punkt fehlt 11^

84a

5

10

// PSALMVS DAVID maaionis 15

tabernaculi.

D

oonsum-

iz ist daz sane der / folle-

tanin herberge . daz quit ecclesie . in der hie / ze fehtinne ist uuidir dime thuuile. /

/

tftf-tt demino filii dei . afferte donino / filios arietum. ffotis chint brigint trohtine . / bringint ims du chint dir uuidiro . daz / quit apostolorum. %r 20

chint bint ir . iúh seibin / bringint imo.

sint leitare dis cortirs .

daz quit / si uuisint den lut . fone diu heizzint si uuide/re.

/Of-

ferte demino gloriam et honorem . bringint irro / uuole uuirchindo guolliche unde ere . afferte / domino gloriam nomini eius . bringint guolliche / sinimo namin . (áreitint sinin namin ubir al. / 25

/ido-

rate doninum in aula saneta eius. getont in / sinir pfallice . daz sint uvueru herein.

do/mini super aquas. $in stiirme scillit ubir

16 Zeile 4 von lr ist leer Punkt fehlt 18 19*

20 itih: Akut sehr dünn

24 goulliche

17f. nach Zeile 5 und 6 auf dem Rand in Glossenschrift (Hand verschieden von der des Haupttextes, aber nicht viel später)i Alse ez ze vil gerege / so sprich disen salm d / ez got bechere..., / nach gerege linker Strich eines n, nach d Rundung eines a erhalten, der Rest (*geregenet und *daz) abgeschnitten

85a uuaz/zir . daz quit ubir die liute . dien er chundit / sina éa.

Deu*

magestatis intonuit. 0ot der ma/gin-crefte ir-donrota. 0er mahtige christus gebiu/tit brutliche uzzir demo uuolchine sinis li/chamin daz uuir rouuin. D a m n v s simper aqu/as multas. 5 Obe manigin uuazzim sizzit er. {la/nige sint sin sez . uuander an in buit . so er si pred/unde becherit.

VM

dcmini in uirtu-

te. $in stim/me ist in crefte . uuande si gemac filo . unde getut / irahtige die . die ir gelos sint. stinme ist in michil-uuerchun/ge. 10

uuerc.

f£x dcmini in ma/gnificencia. $in becherit si . in michilu

fox dcmini // confringentis cedros. $?in stinme . diu ist stim-

ine / des prehchindin die cedros . daz ist die hofferti/gin. Ef-

confringet dcminus cedros

libani. yffi/n libano dem berge uuerdint die hohistin ce/dri . die brichit er. 0ie hohist gestigin sint in / dir uuerlte . die gedeumutit er. Et 15

ccmninuet / eos tamquam uitulum libani. ynde ge-

deumutit / si nah imo selbaio. 0ffir uuas er sinis fatir . al/so uuerdint si imo. yitulus libani uuas er . uu/ander iruuelit chalb uuas . solih . diu uuahsint / diu uffin libano geuuedint uuerdint. Et.

dilec/tus quemadmodum filius unicornium. ynde des fat/ir trut

uuirdit mennischo . unde ir-stirbit also ei/nir dir iudin. 20

\ax

dcmini intercedentis . idest / diuidentis flanmam ignis. $in stinme ist des sce/idin daz fiur . daz quit die uvuotigin . den filo / heiz zu imo uuas . uvande halb nam er si zu_si/ch . )