Corpus scriptorum historiae Byzantinae: Volumen 1 [Reprint 2021 ed.] 9783112451748, 9783112451731

163 100 72MB

Latin, Greek, Hebrew Pages 778 [772] Year 1836

Report DMCA / Copyright

DOWNLOAD FILE

Polecaj historie

Corpus scriptorum historiae Byzantinae: Volumen 1 [Reprint 2021 ed.]
 9783112451748, 9783112451731

Citation preview

CORPUS

SCRIPTORUM HISTORIAE BYI K DI T l 0

ANTINAE.

EMENDATIOR

ET

COPIOSIOR,

CONSILIO

B. G. N I E B U H R 1 1 C. F. I N S T I T U T

A,

A U C T O R I T A T E

ACADEMIAE L I T T E R A R U M R E G I A E BORUSSICAE CONTINUATA.

GEORGIUS

PACHYMERES.

VOLUMEN

PRIUS.

BONNAE I M P E N S I S

ED.

MDCCCXXXV.

W E B E R I

GEORGII

PACHYMERIS

DE MICHAELE E T ANDRONICO P A L A E O L O GIS LIBRI

T R E D E C I M.

B E C O G H T O Y I T

IMMANUEL

BEKKERUS.

VOLUMEN

PRIUS.

BONNAE I M P E N S I S

ED.

W E B

MDCCCXXXV.

E

RI

P. POSSINI

DEDICATIO.

SANCTAE

U

R

B

A

S U M MI

GEORGIUS EIUS

MEMORIAE

N

I

V i l i .

PONTIFICIS

PACHYMERES

B E N E F I C I O REDIVIVUS I M M O R T A L E S GRATIAS.

S y n a g o g a e veteris pontificibus sacrae literae memorant singulari privilegio tributum, ut morte sua panderent reditum exulibus. plus posse novae legis et Christi ecclesiae ponlifices feliciter experior hodie a T e , cuius gratia dudum mortui iampridem et ipse mortuus lucem aspicio. propagasse m e putaram vitam brevem in posthumae immortalitatis perennitatem, scribenda dum viverem historia mei temporis, et actis non indignis cognita principatuum duorum, quibus et nos ali— quod nomenque decusque gesseramus, ex oculata notitia d u plici volumine vulgandis: sed quam sint incertae spes et providenliae humanae sero deprehendi, post cineres demum sentions ista duo a me longis elucubrata vigiliis, at parutn faustis auspiciis opera pro arce Minervae quam eis desponder a i n , nihil nisi carcerem Latonae reperisse, ubi tenebrosis constricta vinculis famain secum meam oblivionis quodam t u mulo conditam premerent. nempe ilia Othomanica tempestas, quae deleto imperio Orientali, subiugata Costantinopoli, opes literatae Graeciae funesto naufragio submersit, meae quoque liistoriae exempla barbaricis fluctibus absorpsit pleraque, tabulis duntaxat Iruncis, et reliquiis exilibus in quaedam velut littora ac porlus bibliolhecarum eiectis. harum in Augustana congestum cumuluin vidit olim W o l f i u s , sed velut ille evangelicus Levita in occursu Hiericuntini viatoris latronum iniuria saucii, cum esset secus locum et videret, pertransiit: quid eiiim aliud

VI

P. POSSINI DEDICATIO.

fuit, omisso edendi vertendique officio, lemmatum ac tituloruin exscriptione facili defungi ? aliquanto plus sacerdos fecit, eruditissiinus Petavius, qui qua via veterum monuinentorum scrutandorum descendebat, forte nactus narrationum mearum fragmenta nonnulla, qualia iiivenerat edidit Parisiensibus typis. verum et ipse praeterivit, merito detrectans iuterpretandi operam, in tarn corrupto, quale nactus erat, exemplari utique perdendam. equidem (fatendum enim est) peiori longo oco erarn quam vulneratus ab Hiericuntinum iter obsidentibus sicariis viator, ille siquidem utcuinque confossus spirabat adbuc tarnen, ego animam exhalaveram sensu plane cassus ac spirita, non minus quam ille memoratus in libris Regum, quem qui Immaturi exierant, instantium latrunculorum mein feslinantes in sepulcrum Elisaei coniecerunt, casu ipsi fortunato: etenim contactu ossium prophetae revixit mortuus. par mihi felicitas ex Te contigit. os luum et caro tua, Eminentissimus FJIXXCISCUS Cardinalis B A R B E R I N U S , me conclamatum depositum exanimem colligens tollens amplectens, tandem ut TÌverem effecit, tuis scilicet obsecutus votis et mandatis : Tu enim exemplum mei operis integrum accersitum e quodain angulo Graeciae illius fidei vivens commiseras, hortans instansque ut edendum aliquando curaret. in hoc ille nulli operae contention! sumptui pepercit, misit egit movit multa longo tempore, quoad longanimitate atque efficaci perseverantia obstaculis perruptis optati compos, mihi derelicto atque abiecto yerus beneficus Samaritanus sospitator extitit. ille humo me sublatum ac pulvere, isti a quo sum latinitate donatus interpreti yelut stabulario coinmendatum, denariis multo ultra quam duobus descriptionis et excusionis ab amanuensibus ac chalcographis necessaria mihi vulgando opera redempta, tum caeteris omnibus in lucem emergendi subsidiis non munifice solum sed rìiagnifice etiam instructum, in hunc literariae celebritatis meridiem protulit, ubi mea historia, tanquam illa Memnonis statua, insueti sibi solis percussa nunc primum radiis, erumpat in voces immortale Tuum ac Tuorum, SANCTISSIME PoirT I F E X , in me ac rem literariam meritum orbe late loto praedicaturas.

PETRUS L

E

C

T

PO SSINUS O

R

I

.

Q u o d nunc primum e Graecìae naufragiis emergit Georgius Pacbymeres, historicus non minus alioqui luce dignus Latina quam multi eius aequales ac posteri iam pridem typis et Uteris erulgati nostratibus, non sola infelicitas sed culpa eius quaedam fecit, retrusus et antiquarius scriptor, quem loqui cum vulgo quidquam piget, praeterea perplexus et hiantis sentenliae compositor, tot tenebris suas vigilias obvolvit, ut eruditissimorum, quibus innotuit, intërpretum a sui editione tentanda curas conatusque deterruerit; idem passus quod sepias aiunt atque torpedines, qui pisces quod rarius mensarum h o nore dignentur, caligini quam offundunt, torpori quein afilnnt, imputent, ilia oculos, boc manus et bracliia piscantium a nisu eos e natiyo gurgite tollendi soliti repellere. I I . Erattamen baud dubium operae pretium in eius publicatione bistoriae, quae res magnas ac meinorabiles per annos fere octoginta saeculi obscuri ac testium inopis gestas , si minus semper diserta, saltern prudenti diligenti morata et plerumque fideli narratione prosequatur ; quae postremae quasi scenae Orientalis imperii sub domo Palaeologa ita principia exhibet, ut in iis causas tragicae catastrophes, qua Turcis et Muhammedi Constantini regia succubuit , advertere prudens lector manifestas queat; quae plurima docet nusquam alibi notata; quae a Niceta et Acropolita.. ad Cantacuzenum, hiatum quendain explens publicae memoriae, viam quasi regiain insternit albis yelut quadrigis historicae veritatis, qua nostra usque ad tempora nuspiain haerente aut abrupta triumplù pompa invehatur; quae denique negotium omnis aevi maximum et cele-

Vili

P. POSSINI

berrirnum, conciliationis ecclesiarum Graecae cum Latina, sic a primis originibus evolvit, sic a deliberationum arcanis verisque rationibus, per anfractus inde fucosarum artium hinc fidei sincerae, ad suos exitus perducit, ut asserere non dubilein id argumentum ingens a nullo plus Graeco scriptore lucis accipere. III. Non me fugit intercedi adversus haec speciosa et plausibili exceptione posse a merito querentibus Pachyinerianain liane historiam non raro Graecorum sebismati favere, Latinorum res et iura deterere narrando, auctoris pronuin in partem sequiorem mullis inodis Studium ostendere. non nego, non excuso ; et ita factum, et large in lioc peccatum a nostro confiteor, tamen contendo utilem publico et ipsi quineliam in Iiis laesae veritati atque orthodoxae fidei optabilem talis libri evulgationem esse, neque ad lioc evincenduin utar praeiudiciis ecclesiae, historias Eusebii Caesariensis, Ariani a mullis habiti; Socratis et Sozomeni, palam Novatianorum; Nicephori Callisti e faece licet interdum haurientis liaeresum, et alias suspectorum pariter scriptorum, legi sinentis et probantis. aio, r e i si omnes quos nominavi exterminarentur; peculiari n o mine interesse Apostolicae sedis et Romanae communionis universae, subiici oculis et teri manibus cunctorum hoc P a cliyineris opus, quoniam in eo sanitas doctrinae de processione Spiritus Sancti ex patre filioque, de primatu Papae et iure provocationis ad Romanam sedem ex quocumque patriarcliatu ; sincera Caritas et vera sanctimonia Gregorii X aliorumque Romanorum per ea tempora pontificum; Ioannis Vecci Constai! tinopolitani patriarchae, partes Latinorum studiosissime ainplexi, constantissime tulli, eruditio maxima , liberrimum idemque perspicacissimum ingenium, veracitas intrepida, vita inculpala, mores satìcti, divinis etiam illustrationibus probati, palam magnificeque praedicantur, idque ab oculato teste, et quod caput e s t , domo adversantium producto, ipsoque haud dissimulanter adversariis studente, ut quod dicit nobis favens, expressum evidentia veritatis, quod contrariuin iminiscet, educationis vitio inolituin, subornatum adulalione, ambiliosis speb u s , obnoxiis a vi tyrannica timoribus contra officii conscientiam extorlum, merito debeat inteliigi. ausim dicere : si to-

PRAEFATIO.

IX

tus orthodoxus esset Pachymeres, minus iuvaret. sunt vejieno carentes et prorsus innoxii serpentes : seil ii theriacam non faciunt. viperis opus est exitiali succo turgidls , lethali dente iiifeslis, unde salutare alexipharmacum possit existere. adeo malis interdum etiam et pestibus sua inest utilitas ! habes cur non tolerabilis solum, sed etiam expetibilis schismatici scriptoris edilio sit. caeterum etsi non magis periculum esse video ne Calliolicua e Pachymeris lectione schisma discat, quam ne Christianus, deorum falsorum passim occurrenle in libris Veterum Graecis Latinisque vulgo tritis mentione, in idololatrìam pertrahatur, dedi tamen diligentem operam in No (is ad singula loca maculosa, ne calumniae ac mendacia impune auctori, fraudi lectori forent. IV. Quod superest, editionis huius Consilia causas facilitates totamque rationem edisserenti operam mihi ne, quaeso, gravere , lector, brevem commodare. sanctae memoriae URBANUS ponlifex eius nominis Octavus duo historica Pachymeris opera, totidem distinctis transmarìnae ac perantiquae manus exarata voluminibus , in suo thesauro librario servabat, integra et haud paulo saniora quam quae Augustanus Wolfio visus codex babuit. prior tomus in libros tributus sex Michaelis Palaeologi res gestas ante imperium et in imperio enarrat, alter libris septem magnam partem actorum longi principatus Andronici Senioris exhibet. utrumque illum a se perlectum commentarium, pro ea qua valebat Graecae linguae peritia doctissimus is pontifex, dignum qui Latine legeretur iudicabat; idque ut procuraret familiarissimo et fidissimo sibi capiti, Eminentissimo Cardinali FRANCISCO BARBERINO Fratris Filio, saepe impenseque commendavit. quam ad hoc ille per hos annos viginti, et quod excurrit, diligentiam adhibuerit, infinitum sit minute persequi. satis fuerit dixisse nihil in hoc genere quod utcumque tenlari posset, ab eo unquain uspiamve praetermissum. obtulit, invitavit, rogavit, promisit, voce coram, scriptis Uteris, per amicos conventis viris doctis : nihil denique non egit, quo Pachyineri Lalini alicunde interpretis suppeteret copia, missis etiam procul extra Italiani ipsis codicibus archetypis, quasi ut suam per se ipsi causam agerent et miserationem praesenles ac supplices moverent;

X

P. POSSINI

quos tali occasione mullis annis in viri doctissimi ¡acuisse scriniis multi sciunt. successus fuit, qualem comitiorum de regno arborum sacer apologus memorai, ut nimirum vite, oliva, ficu, cunctis pro se quaque plantis felicibus recusantibus, ad rhainnum res devolveretur. licét eram mihi conscius suppellectilis curiae, minoris facultatis, temporis diversissimis occupationibus addietissimi, tamen cognilis desideriis viri summi de me optime meriti, verecundiae nseae vim facientibus et imperiorum oecupantibus partes, audere supra vires non dubitavi, eiusqae onus negotii subire, in quo sustinendo defungendoque vice otii ingeniique omnis studium mihi esse deberet atque obsequium. V. Sic ad eum laborem aggrediens, in recensendo vertendoque fundum liabui Barbermum codicem, eum de quo multa dixi, omnium, opinor, qui extant uspiam integerrimum et optimum, in charter transmarina, vetustatis auctori Pachy— meri aequalis, maiius non speciosissimae quidem aut lectu f a tillimae, caeterum eruditae et exactae. duos consului alios in dubiis, Vaticanum et Allatianum. priori a bibliotheca Pontificia, ubi asservatur, nomen feci, fuit is quondam V. C. Aloysii Lollini episcopi Bellunensis, qui eum moriens cum aliis mss, quae multa collegerat, Vaticanae bibliothecae legavit. hunc ut inde domum auferrem, ibique ad continuum et liberiorem usum multis mensibus tenerem S. D. N. ALEXANDRI VII praestans benignitas concessit, tertium humanissime suppeditavit e privato peculio librario Illustrissimus Leo Allatius praefectus bibliothecae Vaticanae. praefert is antiquitatem quadringentorum facile annoruin chartae et scripturae specie ac itlvcp, sed est àxéqxtlos xal « t s l r j s , decern circiter capitibus primis mutilus, finem item lacunis interpellatum et iniuriis aevi ac tempestatum corruptum habens. Vaticanus longe recentioris est manus. in Barberino codice pertusis casu quodam foliis duobus, in capitibus 5 et 6 libri I hiatus totidem fuere, quos explere non potui ex Allatiano, qui primis, ut dixi, capitibus decern caret, nec ex Vaticano, qui non tam apographum historiae Pachymeris quam compendium est, diversis pleraque verbis exprimens, non paucis praetermissis. recurri ergo ad exemplar asservatum in bibliotheca

PRAEFATIO.

XI

regis Christianissimi Parìsiensi, undo meo rogatu R. P. Philippus Labbe, quod opus erat ambabus lacunis coaequandis, diligent er exscripsit et misit. VI. Interpretationis non anxie addictae, sed et in paraphrasim aliquando redundantis haec peculiaris excusatio est in hoc omnium, qui Graece historias ediderunt, obscurissimo scriptore. lectorum alii Graece sciunt, alii (quae maior turba est) non item. D e u t r o r u m accommodatam rationibus putabam versionem scrupulose sedulam, balbutientem et illautam, quae ieiuna squallidis, intricata perplexis, ambigua „confusioribus mularet. nam Graece quidem docti, si queis cupido insit indolem noscendi Pachymerianae dictionis, longe id assequentur facilius Graeco ipso contextu protinus visendo, quam male terso intuendo velut quodam speculo interpretamenti sesquibarbari, latinitatem ihvitissimam per omnia graecismi vestigia lutulento tramite raptantis. caeterorum. qui una freti Latinae linguae peritia historiam liane in manus sument, manifestum est non id yotum aut destinatum esse, noctium et labyrinthorum ambagiosi scripti experimentum praesens capere, potius quam absconditae defossaeque illic fidei gestarum vere rerum liquido lucidoque testimonio doceri. studui ergo, quo his obsecundarem, indagatum magno plerumque labore meo huius scriptoris sensum quam clarissime proponere, adeoque, ubi res posceret, distincta e confusis, ex horridis nitida, plana e pravis, aperta ex aenigmaticis reddere. VII. Erunt tamen (scio) quibus nec factum nec facti defensio probabitur. hi vero vel ostracismo me, licet, exterminent, modo testae causam adscribant: proscriptum te volumus, quod tenebricosissimum scriptorem primo aspectu intelligibilem feceris. sed meliora Venusinus auguretur, e diverso responsans solventur risu tabulae, tu missus abibis. enimvero si mentem scripti non asseejuitur, si fi (Tìngi t aliena, si non repraesentat quidquid subest, iure vapulet interpres : donec quidem latentia producit, involuta exerit, obruta eruit, dum nucleum, succum intimum, meram medullam sententiae abstrusae fracto extractam cortici, velut cibi cocti et conditi paratum Iegenti ferculum apponit, sinant isti morosi serviri

XII

P. POSSINI PRAEFATIO.

suis commodis, et vereantur id damnare unde, nisi dissimulant, se quoque ipsos iuvari sentiunt. nec eo tamen liaec trahi velim quasi nuspiam oil'endisse me arroganter asseverem, aut ubi meruerim, culpari abnuam. unum deprecor, ne iudicium praecipitetur, neve ad primam naevi speciem Teru ac nigrum thêta plagosus censor expédiât, cognoscere prius ne grayetur in Glossario et Notis, quae me ad sic interpretandum causae impulerint. Tel absolvet, yel ignoscet, vel mitius forte castigabit perspecto quid in re sit. typographi menda ne imputentur mihi cur postulem, quod ipsa ultro aequitas largitur? ne multa graviaque intervenirent, cura est non mediocri certatum: ne ulla yel levia irreperent vitare ultra humanam facultatem luit, index praecipuorum appensus ad calcem Obseryationum est, cuius adinonitu manu adiuvet qui adyerterit, et benefacti locum occupet. chronologicas controversias (nam erant et hic nodi eius generis digni vindice) in librum proprium seposuimus, cui ¿nî^istQOv superiectum est Specimen sapientiae Indorum veterum *). liber tertio succedentium invicem translationum gradu ex Indico Persico Arabico Graecus factus, et velut tune notissimus Constantinopoli, ab imperatore ibi apud liunc nostrum concionante laudatus, quaerendi sui necessitatem imposuit haud aliter intellecturis locum in quo memoratur. inventus in locuplete talium penu, museo Illustrissimi Allatii, eius benigna gratia visus a me Latineque redditus, eiusdem iudicio et hortatu editus hie integer est, non invenusta, ni fallor, peregriniate placiturus. vale.

* ) Eum libellum (Hitopadesa barbare vocatur) ncc tum fuisse incognitum et deinde plurimas in linguas conversum vulgo legi ostendunt Careius ( Hitopadesa or salutary instruction in the original Sanscrit, printed at Serampore p. IV et X ) et Iacobus Grimmius ( Jteinhart Fuchs p. CCLXXIII sqq. ). nihil igitur causae erat cur diutius adhaereret libro cum sua mole gravi turn a Possino beoignius quam oportebat ornato. I. B.

GEORGII PACI1YM. DE MICIIAELE PALAEOL. L . I . TÍov

11

ó nUTQtótQXyS"«í ntgl zmv TOV ßaailtag ¿xti. 25. atgi xai HÍQÍ TOV 'Icocívvov IOÍÍ ztovxa. 26. TÙ XATÙ TOV XOYÜÜTTRJV TOV yevixov Mov^áXcova. 27. omos I* Svoeais V7I¿azQiq>tv á RIOGCPVQOYÉVVTJZOS, xal RA HAZA TOV KOTUVÍZ£T¡V. 28. 9ávazog zrjg STr,7ioív7]S Avir¡g xal TU zóze avfißävza. 29. ¿XGTQUTÍLU Mi%arjX ßaaiXícog jigos Sáyyaqiv, xal zà yeyóvoza ixst. 30. TÚ xotzá zoig Jrpòs tòv núnav MagiIvov àitOMQiaictQÌovg. 31. mgl zmv SIA&rjxcòv TOV 5ia32. oirías ewtßjj zà uazà BMaygaäa. 33. &QÍaptQiKQXOv 'Imorjtp. ßos Tcàv ¿aXaxÓTtov xaià zà Búi.áyQCtda. 34. zà xa-roí TOV aQ%ovza zmv Aú£ ôiunçtipuç

xaì

ov Xoyovç

fiôvov,

lu8wv

uvcu&tv

aî&tç

yiyovùç

lì'xoaiv

&ìIm xaì

¿'^twfiaaiv

iç nçwztxôr/.ov

q fruaaç

tiç òixaiofvXay.a

tuomç) noXXâxiç

h Nix ai a ôi P 4

òè xuxaaxàç Ì'TÌJ

otofrtiç

i'wç xaì

î i i òè xaì tv àvaxxoçwv

%vvt'yçaipiv, nioitvwv

ino

fiiv TO àvlxa&tv,

tv Ktovaravrivov

z¡¡.irfiilg,

¿./.laçxvçovç

avf.iftu.tvu

iw

xuSt

, ovâ'

âxofj

fiovlofttvoj

yçci-

I. ( j i e o r g m s Constantinopolitanus g e n e r e , ortus e t enutritus Nicaeae, Constantinopolim ruraus t r ansia t u s , quando e a , sic deo annuente, sub Romanorum dominium r e d i i t , annos tune natus undeviginti, clero a d scriptus ac primis ecclesiae dignitatibus ornatus, adeo ut usque ad p r o tecdici honorem e v e h e r e t u r , in palatinis quoque officiis dicaeophylacis magistratu h o n o r a t u s , haec literis t r a d i d i t , non ruoiores longe petitos nulloque testimonio probatos excipiens, neque solum famae fidens, uti

B

12

GEORGII

qiiv,

TjV rig Ifyot

taiQaxwg

d' u^iolij rovg \oyovg, rà nlhìaia rò

àlloig

xqvmuv

xqvnxta&ai

ull'

navxa

eyvwfiarevotv.

yovxa'

wg av ng

moxovg aviónx^g

u(.iaQXvqa

wv

ak"kà

wg uv (xrj ó '§v/.tnag XQovog 5 xvxhxaìg

ntqióSoig

rfi nagaòqofijj

àvuyy.ijv

aotpwv tffri] xaì ulrftwg

'

¿y.Qifiwg nu.fi'

(51 ovx

avyyaìg

àq>avt ìjv tnoi (.irj infoi IXnlfyiv ngoiovxog xov 6 XQOVOV TU XttQU) xocl txi %v(.tßatviiv, tx TÜJV naqòvxmv xai i « P 5 taav&ig axo/a^ofthw, rj ixakXov ix xcüv avfißavxav XoyiCfi(.dvia xà av^ißria&fttva. noXkw yap 8i\nov tìg àxotjv ti'txlov &avfiaaiwTiQov ix TotavTTjg, Tjs S f j xai ytytvftt&a, rjavylag xai xuxaoxuatcog tìg züSt ^vfiq>OQÙg xà ngayfiaxa nQOtX&itv, rj xoiaixa (putti vivrà xai ovxwg xtjg nqoxiqug tv&aXttag òttvov /jt/ucóvog inticqjgqouvxog xarappcvaavva tig to àx/ud^ov xaxavav&rjvai, wars (.ti) onwQuv iv&aXtìv, ¿¿A ' ovài ^corixrjg TO nvtvfia naQunuv [itrtyeiv xivtjottog. 2. Tò yovv àvaxpfytiv ini rovg nQÓztQOv rj xa&* y/iùg B 15 affèavxag, xùvxtv&tv aQxto&ai xà ixtlvwv imóvxag, oncog àcscpaXwg xai (.itd' ort nktlaxtjg xijg tvßovXlag, ijg ovSiv U/ÀÌIVOV, Siwxovv rà nqayfiaxa, xrjv uQytjv Ivxtv&tv xaxo/vgovvxtg, xai xavxa ntQiyQaiptlaijg tìg [XIXQQV xavxtjg avxotg ini rqtaì xai /uóvaig imnoXa&voaig aQyjq&iv xaìg nókeoi, Nixala, ÜQOvarj xt C SO xai XQIXT} OikaStkiftla, xìjg naxpläog ixntoovotv 3>v aìxiwv ÌSfxtv fio.9-óvxtg, ov ftoi Soxtì, xav X/yeiv d-iXw/.itv, àvvaxà rw T£ noXXà xai fxeyäXa %v{ißrjvai FITXA^V XQUXOVVTIOV Ixtlvwv xai dinem: hìnc duplex oboritur ignoratio, homine scire se putante quod omnino nescit; quo sane nihil peius, verumenimvero nec ipse scribendi provinciam aggrederer, nisi futura ex praeteritis aestimans magnopere timerem difficiliora asperioraque imminere in posterum. multo enim videlicet auditu mirabilius est ex t a n t a , quam degustavimus, tranquillìtate in liane ultimam calamitatem decidisse r e s n o s t r a s , quam haec nunc ita composita quae cernimus, procella quadam nova i n g r u e n t e , ex hac p r o speritate deturbari in perturbationem adeo miserarli, ut ex specie ac flore omni prioris felicitata tempestas atrox ingruens vix tantum satis agrisque modo virentibus reliqui f a c i a t , quanto esset o p u s , non dicam p e r ducendis ad maturitatem f r u c t i b u s , sed vel ad vitam intus vegetabilem, cum spe proditurorum iterum quandoque germinimi, aegre ac misere tuendam. 2. Caeterum non facile opinor f u e r i t , vel si maxime cuperemus, recurrere ad priora tempora, et ab eorum qui ante nostrani aetatem r e bus praefuerunt principatibus actisque repetendis huius quam modo meditamur initium historiae d u c e r e , exponendo ut secure consultissimaque, qua nihil praestantius, prudentia rempublicam gubernaverint, Imperium ea maxime cura munientes, uteunque angustia illud ipsum circumclusum finibus, trium videlicet dumtaxat reliquaruin tum ipsis civitatum, N i caeae Prusae et tertiae Philadelphiae, in quas exclusi patria, iis q u a s didicimus causis, confugere ibique se continere coacti fuerant. magna sane ac scriptione nec brevi digna imperantibus illis evenerunt: verum,

14

GEORCII

noXXijg tlntiv zdxQtßtg

ftuhoia

tlSlrai

D aXXwg TC on

¿lofiiva

TI xal t(f'

xal allotg

vtj^itvovg,

oifiai,

lni%iortttg

xa&'

TO TOV

olov

TOV

tlniiv

txaazov,

XQOVOV

'Egfiov

lareov

cxonov

uXX1 uxrjißwg

TF] yttiToH,

t'^aywvta.

¿otpaliiag

xal

nXrjv ov xazu

fiev xal wg t%(>ijv ziXov/itvov 1

laooy

aXla

uXXwg

ravrov

Exiivoi

TOIVVV

Svoiv

xcu TO avwxazov

tail, xal

TOV 10

7iQoxit/.itvov

TOV

xal t'awg

xal Tfjg Trtg vvv

TOTE

uva-

ovzwg tyov , uXXa 15

uorpaXtiug,

¡.iiaov

TIQOOSOV

g

¿5 to) fttv IIIQOIZV ix dvatwg

nQaTTO(.itvwv

U/.IU

xal

tV Si xal /uovov TiwgXixTtov

P 6 TQonrjg xal avyyvatwg,

B

RJV,

f § luv 5

nquyßtvTWv

TJ xal (.lüXXov T-qv lxiivi]g avvoia

nenXaniOTtveiv

xal wg liSorag

xal TO, xax'

ort xal /uovov txtlvo

TWV nqayfiaxwv naQov

uga

ov

TriQi^aav txi tig TiXog UTIQUXTOV

txaaxa,

uorpaXwg

avri/iayo/.itvov

rjf.iiv wg ovx

ov ntqiTTOv,

£vvtmatv

1 jiijX&t ntql txilvwv,

[I^yuvrjua

ravT*

XQOVOV

xal iw (xrjd' q/uag ig

xal ware /.iiv oqiug tavroig

xal Sfta yQatff) StSof.itvwv, E avaxomovTog.

aayoViug,

o'luig raig ahiaig

int xwv ngay/xäTWV rjaav xal xal

PACHYMERIS

unbv Si xal uig

avyyvatcog. LY^Qoiv

ivanuXrmfilvot,

S' 'iTaXwv ov (.tovov TO ngog TFJ d~Axazaayovxwv,

xal

tig aztvov xo- 20

4. iilv] ut dixi, nobis perdifficilia narratu, tum quia rerum illius temporis haudquaquam exacta certaque ad nos est memoria perlata, consiliorum praesertim ac causarum, ex quibug quidque tunc gestorum contigit suscipi; tum quod istud argumentum praeoccupatum ab aliis iam est, noil mala, ut equidem arbitror, fide in eo versatis, Bed ex praesenti notitia eventug in ipsorum oculis tum viventium patratos fideli prosecutis historia, quae re«, prout gerebantur, ex visu et experientia statim in litteras mitteret, sic machinationes eludens temporis, conantis semper obumbrare veritatem, et suorum flexibus lapsuum involutam, quasi ne extet, obruere, commissis invicem videlicet ac iacula contra infesta minantibus, ut Graeci aiunt, Mercurio et Latona, aut illo potius huius artes ac vim praevertente, ac quasi machinam rumpente. quare acta eius temporis indicta intentataque nobis relinquantur, utique ad rem quam agimus non pertinentia. unum ex ilia tantum praeterita memoria resumendum hie nobis non inutiliter, ni fallor, est, propterea quod illud tale est, cui soli quidam adscribendam putant et securitatem tranquillitatemque quae tunc fuit rerum, et perversionem ac confusionem quae nunc cernitur, una causa contrarios effectus non eodem statu ac modo producente, sed tranquillitatem quidem operante quoad praesto fuit et praesens adhibita est, postquam vero (quod minime oportuit) neglecta eadem omissaque est, perturbationem inducente qua nunc laboratur. 3. Illi ergo duplici utrinque obsessi genere hostium, Persis quidem ab Oriente, ab Occasu Italis, non oram modo maritimam sed et supe-

DE

MICHAELE

fxtSfj àfiyoTiQùid-ev tua dai, (p&ìv

xaxuoxuvitg

r f j /.iiv 'IxaXixòv

rij Sè 2xv&ixbv

xovg

xaì

xò /nìv

àvanvtìv

tnrjtaav

(puvév

oxonòg

15

I.

¿Xiv&iQiog

UQXI zóie

uXXut ?/ &aXaaat]

L.

av/.tf.iayixòv

'IxaXovg.

xam/yQOvv.

è%vQW/.iau

wg /.lyd'

ìyovxig

7iQoaXafió/.tevoi

¿vca&ovv

5 TO (.liaov

PALAEOLOGO

ts

IltQoaig,

y.aì

nQoaXq-

J* rtv txeivoig

npòg

àoqaXtot

&dXaaaav

xuxaorpaXl^io&ai

ovx

• ovài

tlyov

yàg

&aXuaaoxQaxovvxo)v

xuv 'IxaXwv

xaì nQoaxaztyóvxaiv

TU

ùaqiaXwg

iiófétiv'

òi

elyov

[ivoig



Xotnòv

re xaì òvajSaxoig



oqtwv,

ti

10 f n e i ovx tlyov a/.ia 7iQog ixdxepa

ngòg

tù) òyvQovv

nQoXufiottv.

/.layta&ai,

xaì

i'co oqij ff^XQi noXXov àvtyovxu

xaì xò àocpaXtg

fiuiotg , IleqcaXg

à(.nXov/.uva,

avxoTg

xaxaayùv

r?jg &aXairtjg

¿è wg tìnitv xdvxev&ev

fidget

ovx

15 XÌQOV rj xovg 'IxaXoiig IliQCaig

xaì

ixrjotov

xlXog

àvaxwy^v xa^avxeg,

'IxaXoTg oXaig ìnùyov axoig 20 xtiaig

noXlfxoig nuQanXtuv

àaipdXeiav

xaì

èx/SaXtìv, ìSÌSovv ÒQfxalg.

ìviÒQOvvxeg

IStSovv

avyyoìg

Ixilvovg

TtuQioyrjxóxig

[¿tv

TOJ ÀT

TIP nQog

f.iiv l%&oav,

xrtv &dXaooav

xaì

ngó-

tonévdovxo ìxeivovg,

ovyl /nixgov,

Si nóvoig

rotg

xfi * tavxòv

ovfind&eiav,

xal

Tofyiav

Tip ßaaiktX,

nQÒg yuytv

xaxtfuitdoi'fitvog

SvoamtX

uXkov

naxQiagytvoiv

ànoaxaaiag

Toìg o p x o i f (ig rijv

ovx tog tino vx a

Slofiiog,

ixtlvov

àq>iìg iìùXa

UQ-

SiaSiSqaaxuv,

x a i toc avxoqtavxovfitvov

a» ßaailtv,

TTJV TOV xaiaxgixov C ìòiav

fjv vntQ

ixùvog

tìorjyt,

[.tula

wg (.tovofia-

ovx i r / j Stoli-

ij.

xijg XÌ'£ÌM?

òrfkovv.

qi&onovtoxtQov tyivvwvxu

4. o r t ] otov P .

tip1 w órj

xaì onwg ànQoonxwg

'Pw[iaiwv

xrjv Xt^tv

ovxe

nQooyy.itv

TW QfooaXovixijg

xò av/.tßav

5

fiexa'^v

onwg xt oxu&itq

yòq ''Avué, fw/uaiW

yovai fti']xe xòv JvQQayJov C xoiavxag

ovx rjv.

loyi&o&ui

WV

xaì rà oroiyua

xtjv ßaoiltlav

MtyarfL

3-iov,

oxi

àxovaai

ov avv-tj&ovg,

ngooilihìv

TMQÌ

\iyixai

ìitQct. yXwaarj

x a t ànayytTkai

xotxo rj qcovri,

fióvag

/¿ed-'

¿ X X 1 tv xw

ULIU

xaì nkiov

iv&vg

rjv MavovrjX)

1polj.uoSlug

, ovy

XQÌXOV

Sì xaxà iv/àg

ò f j roxi

'>} /.iaaavRA TOV ¿(¡/ligia (0 ¿Jtovnaxog

xóxe

àXX1 ovótxivt

¡ir[v ov/ onwg 'EkXrjvtxrj,

uvxòg

xaì nQoxtXiaxixàg

vo-

ItaovQyi]-

OJ

Xé-

OeaaaXovixaì

negÌ20

Siaxvnovaiv tyvwxivui.

19. TOV] TOV P .

u t ì g i t u r illucescente die statas ac solemnes h o r a s p e r c u r r e r e , d i v i n a m f a c t u r u * rem, coepit, silentium indicit populo, solusque secuiu i p s e d e u m i n t e n t i s s i m e alloquens, quae ante sacrificìum r i t e f u n d i c o n s u e v e r u n t p r e c e s summa tranquiilitate recitabat. tum enimvero voceiu i n a u d i s s e t e r t i o e a n d e m interniigso tempore dicitur. erat autem vox i n s u e t a p l a n e , n u l lius affinis n o t a e l i n g u a e , nedum Graecae. MIRPOV nimirum p r o n u n t i a r i a u d i e b a t , e t nihil aliud, quod praesul a d m i r a t u s , statini T h e s s a l o n i c e n sem c o n v e n i t (ig e r a t Disypatus M a n u e l ) , eique n u n t i a t a g e n t i sibi cum d e o p e r s a c r a m p s a l m o d i a m , et ea mente versanti q u a e se c o g i t a s s e r e i e r e b a t , missam e t clare prolatam quam retulinius vocem. earn cum ill« diu a t t e n t e q u e c o n s i d e r a s s e t , aliquid in ea simile s u s p i c a t u s est ac d e p r e h e n s u m f u i s s e t alias in vocabulo divinitus p a r i t e r edito BBCLAS; u n d e s i n g u l a s e i u s i g n o t i nominis excutiens literas , pianissime a s s e r u i t R o m a n o r u m Imperium P a l a e o l o g o promitti. has enim hisce Uteris d e s i g n a r i voces : M i c h a e l A u g u s t u s Romanorum Palaeologus O c y u s Y o c a b i t u r . s u n t tarnen q u i d i c a n t liaec n e q u e a D y r r h a c h i e n s i audita n e q u e a T h e s s a l o nicensi f u i s s e d i c t a , sed h u n c ingenio a t q u e a r t e rem t o t a m commentum. e r a t nimirum T h e s s a j o n i c e n s i s mire d e d i t u s lectioni a c meditation! librormu qui a r t e m p r o f i t e n t u r diviuandi f u t u r a s q u o r u m d a m evectiones ad imperia, t o t o q u e i u isto q u a l i c u n q u e artificio p r u e o d o r a n d i e v e n t u r a p l u -

DE MICHAELE PALAEOLOGO L. I. xaì

ór)

y v t a p / a a i B-lXovra

yvuro

7iegluanri, a v z f ] t f j Qwfi

7i((>l i'/jtv

txttvw

5 àóijXoig xaì

(.dv

ròv

Xtyuv

X¿%tv.

txùvov

ftìv

/.ir)

ytjro.

a l l o nXqv

¿XX'

xófttjs

è

QtooaXovlxyg, TLaXawXóyov

tyvw

òiiXortjolag ì'xQivtv

19. ¿¿Ilios P . g e b a t , ei cuius memoria c e l e b r a b a t u r lande» q u a m scìtìssime c o n t e x e n s ornatissimo p r a e c o n i o ; quod tam liberal! largitione c u m u l a b a t , u t s p a r g e r e passim in quosvis a c paene p r o i i c e r e d o n a v i d e r e t u r . a d e o n o n p s u l l e n t e s , non d a n t e s c p e r a m c a n e n t i b u s , i n d o n a t o s r e l i n q u e b a t . seu quis in excubitorum o r d i n e , seu in satellitum et c o r p o r i s c u s t o d u m m u ñ e r e , seu alio quopiam aulico ministerio i m p e r a t o r i a p p a r e r e i , sive etiam a l i u n d e aliquis eo f o r t e veniens t u n c o c c u r r e r e t , in omnes ex a e q u o r e giain beneficientiam e x t e n d e b a t , milites p r a e s e r t i m e t l i t e r a r u m studiosos. n o n enim n o x , non d i e s , non t e m p u s m o e s t u m , non h o r a l a e t i o r , non oriens s o l , non occidens ipsum v a c a n t e m a b e n e f a c i e n d o r e p e r i r e i , vid e r e s audiresque circa eum semper a u t q u i m u n u s a c c i p e r e n t , a u t qui accepto r e c e d e r e n t , qui non f r u s t r a p e t e r e n t , q u i nacti quod v o l u e r a n t g r a t i a s a g e r e n t . a t q u e hie t a m e n talis cum esset i m p e r a t o r , g r a v i s e r a t primoribus p r o c e r u m , idcirco quod in d e m a n d a n d i s p r a e f e c t u r i s non p a tricii generis aut nccessitudinis cum p r i n c i p a l i domo r a t i o n e m h a b e r e t ; sed quemque viritim ex p r o p r i a p r a e s t a n t i a v e r i s q u e d o t i b u s aestimans, admovebat rei gerendae quam aptus e r a t , ac mentis dignitatibus orn a b a t . cognatis v e r o ac consanguineis suis c e n s e b a t s u f i i c e r e d e b e r e istuni natalium h o n o r e m , e t suam sortem a c c l a r i t u d i n e m prosapiae a b u n d e maxime dignitatis loco d u c e r e , id a u t e m e t iudicium et factum e r a t , si q u i s recto coiisideiwret, p r i n c i p i s v i r t u t e m p r o m o v e n t i s , et p r o vocantis subditos ud studium omnis v e r a e laudis. non enim auctoramenta i l i c i t i a e , sed vel stadia vel praemia lieroicae v i r t u t i s illustres esse m a g ' s t r a t u s ; q u o s i t a e t illis demum d e b e r e committi d e c e r n c b a t qui e t s e

D

38

GEORGII PACflYMERIS

S invidila

E

Xwç

frai,

noiovvxa

ov yùç

TTÎO&UI.

uXX'

ovftnaQaanüo&ai

xaì

xvxXov

xtvTQ(t),

nuf.tnuXXi]v

fiovTt,

t î XUTÙ ywçav

/.irjô'

bvofia

XaTeîv

ßaotkiiag

ùofpnXwç

aocpoQMv

i'ifiu

Si

XUTÙ

RTVTA

fttj

ßXinuv

fj¡.tlkti.

Toi naxqì vov

ôij

oniQ

oiov

nçoa^xov,

t'/cov,

wv

xvvTjyiov,

xaï

/.ir^è

ovfißaivov

xaì

ÌSi'uv.

TT[v

TÎJÇ

rtv,

ò'

¿fint/orijç

iôwv

nû&ii

nwç

naTQt.

f.dv

oçytjç

iv&twç àxaiçtlav

nçoç o&tv

(.tôvoç,

ov xoti

o/uo)ç

ixtïvoç

ìy.tìd~tv,

xaì

xaì

fiûXa

wvdäity.,

un

&aQQovvzwç

àXaoTyoaç xuì

ol

nQoaiôvzoç

nuTçô&tv xaì

dye-10 %QVavr~

nQ0 t'owg Sì fiixà

ívSoxlf.ir¡aiv

TWV i'£tw[.iáxwv

auviog

nutSivó-

iq>' oTg uv uv

JIÚVXÍQ

xit

TW

{¡aaikivpvTi,

Si

W(JTT

xai

ívóoxifiiTv

nQoQv¡.iiag,

oi'Sa/.av. Ixtlvov

(.MQXVQÍ]-

íóaxt xai xif.irft~¡vai

xaxivxQiywg

nQayftaxivioSat.

ovxe yuQ

TO

oi&tv tig

y.üv /.ir¡ uivr¡ zig,

ovxwg avTr¡v Xluv ìjyovfiid'u

Svvufitviú

fitya

t u ¡Aiyiaxa r¡v.

y.ul

fiuoiXtv-

tí yuQ r¡¡.i~v xa i 10

xoauvxu ; ofiwg

TOV XUIQOV

TOVXO TO

r¡Q%iv r¡±iTv %ìjg

xgnxvvttv

TIFII¡G,

xui

TU

r¡/.i{x(Q0v xaì

ig

ftlú-

avvetdóg.

f i e r a T a i r a 15

TO

TWV ulaylaxwv

IS¿ov f.IÍ¡v

• àvSgì

yùn

il xovg uXXovg nxtgvlfyi

vnofiòl-

ì'axiv oaxig ov Stxaiwg av

v(¡.uar¡-

TIULQ' UQ/OVXI,

ù).).à y ai xò [.lì] dwntia:g

7iotr¡ataiv vnoxQtyitv

TIQOV-

á%IM¡.iáxii¡v ?¡FITV,

TWV

vn¿Qyio&ai

Xwv xà /.ifj y.ii&i'yAovxa, ovx

¿Jó-5

ovx R¡v iq>' olg

xt> òè y. ai Ttfiàg Xafttin r¡¡.iñg

&i\ovxog

xui f¡/.iüg ini

/?r¡v nal

xowvxov

TO

nutQ o 7iQootdoxioi.uv

dianóxov,

r¡v iig t o &avf.taaxóv}

ouev.

u.rf¡y9i¡j.iív

r¡f.twv vq>T¡yf/.iovevot'xog xw

ov yuQ i¡v fj/.iàg üVko TI TQtnea&ai r¡ xadvnovQyttv

Iwg xw

P 24

(iaoiltwg

xai wg max wg vn7]QtxoT/.uv TiQoay.d¡.ttvoi,

fíoixí.

xaì

PACHYMERIS

xuv uqyovxa,

ùyivviai

xaì àvi);tv$i(iaig

y.ul nqòg tuvxoìg

vno-

iqtly.eo&ut

educatos e s s e , et in palatìnum paedagogium adscitos sub i m p e r a t o r e , qucm modo mortuum lugemus, rudimenta puerilis institutionis prima p o suisse. in eius obsequio sub p a t r e dumiiiaiitis a d o l e v i m u s ; e t q u a ei fide servierimus incumbentes ímpetu alfectuque tuto in e a quae i u b c b a t , aroorem cum metu roiscentes, testali potestis universi voá. numquam enim v e l tantillum defleximus a r e c t a fidelis obsequii v i a , n e c aliud s t u duimus quam sine fraude ac fuco sincere obedire d o m i n o , etiam in his u b i f o r t e , quod studio sunimo conabaniur, ad finem íIli placendi non p e r t i n g e r e t . s i c enim s t a t u e b a m u s , fìdem cum officiosa v o l ú n t a t e , l i c e t s u c c e s s u d e s t i t u t a m , p r a e f e r r i debere obsequio quod non studiose nec benevolo suscipitur aiTectu, licet prospere a c cum a g e n t i s laude p e r p e t r e t u r . quod autein honores admisimus et dignitates e x p e c t a t i o n e nostra m a i o r e s , a t q u e adeo maximas, imperante domino n o s t r o , voluntati eius imputandum e s t . quid enim nos egimus tam egregium ut tantum h o n o r a r i m e r e r e m u r ? tainen i t a imperanti visum, e t nos in diguitatibus s u m u s , non tamen ut a s t u t a malignitate immineamus occasionibus nocendi, e t in cuinsquam damnum potestate abutamur. testem in id damus c o n s c i e n t i a m nostrani, ñeque enim aut eiusmodi damnatae a r t e s viam nobis ad c r e s c e n d u m m u n i e r u n t ; aut conducere putamus ad fìrmandam nobis possessionem honorum turpissimum istud genus astutiae. Uomini quippc apud principem p o t e n t i , si conetur supplantare a l i o s , s u g g e r e n s quod i r r i t a r e a d v e r s u s i n n o x i o s regnaiitem possit, nemo est qui non iuste s u c c c u s e a t e t d i r a i m p r e c e t u r . sed ñeque nos adulationibus vilibus et libero iinlignis assentatiuncuìis circumvenisse facilitatem principia, et ita in eius iirepsisse g r a t i a m ut l o r e s eius bcnevolcntiae s u p r a nos attralieicnius

20

43

DE MICHAELE PALAEOLOGO L. I. rag

&i'Qag

'%av al

TR(g t/.dvov

noìAaì

7¡¡-iüg tyyiQiiv

TW

íjttwv

áyánr¡g

txuaTOV

5 ànodo/^v

TOVTo.

ÍO/.tévi] votg tx

oväiv

TOV tlxÓTog

r¡(xtig

tlev&fQot

15 t o yuQ

txdvov

jiQOoloTtto&ai 7iQoatjv

fir¡Siv

iawg.

7tQoartipe.

/.tip

vnorpluv nlr¡v

npòg

naviòg

xivdvvog

ti

ly. Sixatov,

j

o/i/.ta,

¿v^xeara.

xaì

w r¡

¿ p y l & t T O %ÍIQOVI.

FIR¡TT TU à^IWFIATU

C

ovrwg TU

lara/.Uvov,

¿váyxijg, ot

xaì

áipaixd¿inoifiiv)

XQITR¡g TO &tfov

ifinoöwv

r¡v

¿gd-wg

óvaxolía

yuQ xaxiav

ovvtßi]

i¡/.iüg ¡¿tylaxaig

naQaloyít,ia&ai.

uv TIAI

YUQ ßaaiktvg, detrai

txáarov

f i y S f v f/óvzwv

ntpifjv

WAN

(ov

ixtívqt

yivway.ovxug ov

ntQtßuk'ktiv

r¡v na&ñv

nghg

nag*

olfiat

R¡ yuta TOV xatgov

xoiovxwv,

(ir¡ xaì

ó¿ xaì

vf.HTt'(jav

B

noWw/.u;

S iy. al wg av iyxkr¡d-i]ao(.i¿vovg,

f¡(.üv òì

xwv

ímcog

TOV xaiqov

l'Stt-

wan

Ixnivovxtg,

y.ai o Ig ovx

xoXáCtiv

xQtlaawv

¿nt^vynvvzag,

inupoquí,

noWovg

f.ir¡ ùrvoifitv

ùnay.òg

ovfÀtpoQuv

og o?Se xaxtav

iitgotg

¡tai wg ttjv

lufuó¡.ie9-a,

xaì

y.ai %{Lv fiiyloTWV, ftiv

Tavra

ti'^ofiiv,

7iXr¡v t ¿ òvaxolov

y ai tovg

Ttg KQÍVOI,

Toig nkr¡ywv

/.taaztyovfitvovg.

ti St noi

vnoipiaig

ìxtlvov

TOV navTog

í£tmüv. olöa

tv¡.itvdag

TWV

anovSáaavxag

äi)

uxaiQÍu xaì ayiìv,

excludendis a l i ì s , s a t i s i n d i c a n t inflictae n o b i s a b i p s o l i b e r i s d i i t i s o f f e n s o multae nec leves p l a g a e , i t a u t a d m o r t i s s a e p e viciniam flagella nos eius a d m o v e r i n t . c a r o s autem n o b i s TOS o m n e s e s s e , e t u t v e s t r a m c u i u s q u e i n t r o d u c t i o n e m in eius g r a t i a m commodori!m e t i a m n o s t r o r u m a c f o r t u n a e damilo p r o c u r a v e r i m u s , niultos p u t o d i c t u r o s , q u i p r a e c l a r e noriiit. quodsi quid ex cuiuspiam v o t o i m p e t r a r e s u p p l i c a n d o n e q u i v i n i u s , non id imputandum n o b i s , u t i q u e consciis sincerissimi in eiusmodi officiis s t u d i i , sed t r i b u e n d u m d i f t i c u l t a t i b u s t e m p o r u m , s u g g e r e n t i b u s menti principis a c r e s suspiciones in q u o s d a m omnino i n c u l p a t o s , si r e c t e i u d i c a r e t u r . 1 quis enim morís h u m a n i s c i e n s non i t a e v e n i r e solere n o v i t ? t e m p o r u m , i n q u a m , c e r t i s momenti» c o n f u s a q u a e d a m m a l i g n e p e r p l e x ì t a s gummis etiam viris suspiciones iniquissimas a s p e r g i t , i m p o r t a t a n e calamitates iis qui m u l t a r i ex m e r i t o non p o t u e r a n t ; nobis autem faniiliaribus principis suspicionem verisimilem n o n v e r i t a m c n criminis i m p o n i t , quasi causis e t a u c t o r i b u s m a l o f u m q u a e p r a e v e r t e r e n e q u i v i m u s . c a e t e r u m huiusmodi omnium i u d e x s i t divinus o c u l u s , qui seit m a litiam p u n i r e ; nec ei f r a u s c u i u s q u a m v a l e t o b r e p e r e . i t a q u e si q u a e c o n t i g e r u n t t a l i a , nobis i n v i t i s e t p i a n e innoxiis c o n t i g e r u n t . e t q u a e p o e n a e innocentibus d e i n d e i r r e p a r a b i l e s sic i n f l i c t a e sunt, sine consensu, sine c u l p a s u n t n o s t r a i n f l i c t a e , sola et n o b i s i n e l u c t a b i l i r e g n a n t i s v o l ú n t a t e . dicet a l i q u i s , p o t u i t t a l i b u s p r a e s e n s o b i i c c r e se medium et i n i u r i a e o b s t a r e , p o t u i t , sed p a t i e n t i b u s i n u t i l i t e r , sibi noxie : suam enim sic f o r l u n a m p e r d e r e i , a l i e n a e non p r o d e s s e t . vis c o n t r a maior et i n v i d a necessitas r u e b a t , o b s t a n t i a q u a e q u e p e r r u p t u r a . p r a e v a l e t enim r e x , cum imbecillo i r a s c i t u r . h a e c d i c t a s i n t , u t demoiistretiir n e q u e q u o d d i g n i t a t e s , non studio q u a e s i t a s , a c c e p e r i m u s , n e q u e si q u a e i r a t u s p r i n c e p s s a e v e in quosd un o p t i m a t u m i n f e s t e q u e d e c r e v e r i t , crimini nobis i u s t e a q u o q u a m v e r t i posse, s e d vel his causam p r a e b u e r i t q u i s

D

44

GEORGII PACfiYMERIS Trtg

FIFJXE

tytiv

Tivag

INI

/.iiyiaxavwv

X(LV

f]ftäg uixtüo&ai

Tirag.

àW

ßnaiXtcog

TOV

ì\v fiiv lawg

r\v d' uXXoig xaì ova tv ¿yaO~oTg vnoxptu, not

&llrijj.a

&vfiw

xi/.tog ì'óo'fc E xatQog,

avy/.Qoxovf.tevov.

xaì nuQioqaxat,

ovrw

itlov

yÙQ ò xqaxuv

lityog uQ/jiv

fitÌQu^ TÌjg In5

hiug,

ovai

ìoxiv,

w g üv y.uì ngòg

ugwg

wv.

y.aì óiù

òù (pQovxldog,

%oig ìvxòg

xaì ngbg

xaì

t/u

xaì

ói/.aiov

(lèv

TIQÜXOV

vnoQvxTUv tófiiva

iq?

vi'aig

TO

niOTOTtQav

òeanóìlovxt, TÌJG

itpiXxovxóg xaì

ìotìxai

taxiv

TU rìjg ciyuntjg

u> rig vnriQixoirj,

8. noUoìs

irp' ìaviòv

tovg

noWrfi Sè lìjg

txxòg

u re cog

ovartg

(,iijòìv

/.IRJ àtiXiwvxt

ki'^co. xaì

¡.irjòtv

ìnovoovvxwv tavxiZ

onovSaTov,

avviaxwvrwv,

ànovxog

15

TTQUX-

xaì niQi

t o yÙQ

ffìjv ùyunijg

vnr^txtìv,

10 òè

vvv ì) %ò

Twv agyof-iiviov

ivvotav,

¡.ti» ¿nt/.ie-

àyQvnvùv

vnoonikd[.itvog

naqà

xaì

Ixtivov

ytvr^ut.

ìvSuxvva&ai.

i j &óvog oiSaivwv ßaqvg, rò

avvoXov

XUT' txdvov ßaaiXlwv Sì ou

xai

(18)

fj axrjipig

TJOAV

ßaaiXuä

xai vq>aQnül,iiv

avTov tfqovit,

Tijg

Ixd-

tuig nag* txdvwv

(5oyag avToìg

TOV

UQWTOV

ànoTnayf.iivwv,

y.aiovv tavToiig

nqówQog,

TtTi(xr[G&ui,

avTOV

Trjv uQyjjv /.iiXizü xai (.ittì^ov Ì}

TitQicfQovwv TOV ßaaiXiwg xat rrjv

ßaatXdav

Toìg óè TWV 'gevtxwv 'IzaXoig,

txdvwv oQitijg o.lzia/.iazu,

XUT1

xai fiüXXov trog

naQqrjaiag

uqa

TWV ànoQQ^zcav

cog xaxwg ànaXXu^ui

Si] xai ino ytlqu ttyiv ò [tiyug xovooTuvXog, 31

r\v òt

xai Sttvòg txpiignev

TOV ¡.dv on (xayyavdaig

voaolrj xai

tv7iQOütunug vnonotovfievog.

P

TWV ulliov 5

y^w/.ievog wg ¡.irfih

Toìg QQyit,Oj.iivoig wg ni&uvi' ' tò&xovv yu.Q xai vtiìq 10

fyfkovv,

E oxtvaa&daaig xafr'

InoitovTi.

Sykw-

TW

Taig ntql

tltv&iqw

I) vnetSoj-iivog tü (f Qovi'jtiaTi iq? oigi'ngaTTtv' v(0 pi]

ovx

tvtSiSooav.

ovv TiQWToßtoTiaQiog

qiQOVTi'atv rjv,

tnti

xai v7ioai]^aivta&ui,

divrt Xoyofrtzy TWV ayiXwv noitiv

na/.T-

NQOAIANÓF.ITVA

vnoat]f.idvaeig,

,

OTIQOIVZO

xai uXXa l'öi'

wg naoò.

wg Tijg nqòg ßaaiXta

eia^yijaeai Talg Ixdvov,

lìlovtyiXwvwv,

L,wvzog ßaaiXtwg

wg xuxuffqovotvTO wg dtifioivTO

ovglS axxa

TWV

tcp' olg

dg eöi-

unoxXdoivTO 20 TOV

nqwroßt-

1. neOTUTTOfliVU P . plurium scribarum diplomata numero quam m a x i m o , q u o r u m r u b r a s subs c r i p t i o n e s , q u a e manu i m p e r a t o r i s fieri d e b e b a n t , quoniam manum adhuc p e r aetatem puer i m p e r a t o r m o v e r e a d i d n e q u i b a t , m o d o m e m o r a t o l o g o t h e t a e a g e l a r u m f a c i e n d a e tradebantur. I n t e r i m p r o t o v e s t i a r i u s curandis aliis quae usus p o s c e b a t p r a e sens s e c u r e ac l i b e r e v a c a b a t , nullas suspicatus insidias in se c o m parati negotiis publicia intentum. (18) tumescebat autem gravis a t q u e a t r o x in eum i n v i d i a , clamque serpens e a d e m periculose gli— scebat, i p s o nihil p l a n e sentiente. et e r a t arcanae in ipsum ira e causa i n f e n s i s i l l i p r o b a b i l i s . v i d e b a t u r enim i p s i s , se z e l o fìdeli a g i e r g a i m p e r a t o r e s patrem ac filium, quorum illum quidem putabant p r o c u r a t o huius magicis maleficiis morbo consumptum et dira i m m a t u r e m o r t e s u b l a t u m , hunc v e r o miserabantur mox p r i v a n d u m i m p e r i o inius'.a istius v i e f f e r e n t i s s e i m p r o b e supra privatum inodum, e t haud dubie r e g n o i n h i a n t i s , c o n t e m p t a q u e Augusti p u e r i a e t a t e i m p e r i u m s i b i honestis p r a e t e x t i b u s parantis. auxiliaribus p o r r o I t a l i s p e c u l i a r i m a g n i c o nostauli s u b i e c t i s p r a e f e c t u r a e , p r a e t e r alias q u a s d a m , h a e veheroentior e s p r o p r i e e r a n t o d i i in eum et meditati impetus c a u s a e , quod se a M u z a l o n i b u s , e t p r a e s e r t i m ab hoc inter eos natu m a x i m o , privatos m e m i n e r a n t d o n a t i v i s e t stipendiis ipsis ab adhuc v i v e n t e i m p e r a t o r e d e c r e t i s , q u o d c o n t e m n e r e n t u r in iis quibus iuste se h o n o r a r i d e b e r e c o n t e n d e b a n t , q u o d aditu e t g r a t i a i m p e r a t o r i s suggestionibus huius e x c l u -

DE MICHAELE PALAEOLOGO L. I. CTMQIOV NQOATUAAOVTOG. re xaì aQiiftdviov ìxilvovg,

eì fióvov

5 voi; , og xal ndlui

xal toìg TotovToig

i'tot^toi tjoav

Tig 7iuQ0Q(.aórj.

wg o rwv noXXuv Xóyog ì'/jt, nkiov

rovzotg

ytvog fQe&i^uvoi

uhiav

fiiv wQfitjfievovg aviovg,

ibv fóvov

TO $uvdóv

xaiaafu.xniv tìg TOVTO, li

Si eayjv

è TOVTWV IRJG ydXayyog TOTÌ Ó'

àve&ivTug TOV (po/Sov xal SQaaeiovrag

f.tot rjot&iae

55

inaoXfiìjaai

iftjyovf.itifaip&évTag

TU àvrjxeoTa

xaiQÒv ì'yovtag.

if

exoi-

xal o Xóyog

ex TWV VOTIQOV (fiQti TO ni&avóv ' ovSi yàg av iróXftwv , ti ¡.ir/ t i v a g TiQojSifiaaug tl/ov, 10 xal

eì ovrwg

eì/ov

TOV ayovxa

xeifiévw naQtjv,

xaià

xò OVVTJ&tg.

vtjv,

oitov

fiaoiXéa

iyxeiTaXtXetnTO. ìSiav naqà

Stixvvfttvoi,

ixetoe.

oaov rjv vntjQertxòv

ftivTOi ye OTQaTiWTixbv ìx ngovolag 20 jjeaav,

iyófieva

wg yovv navoixì

ngov/ov-

Toìg xgarovai, xdzw

xaì oi

Sia ' olg iSéàoxio

TIQOFTIFIAO&RJVAI tov fttityva

¿XX' ùvziòo-

TU VIPIJXÓTSQA TWV B

uno TTJG IxxXijaiag

Sovxuv

inwj.it-

nXrtv àXX'

ot Si TWV fièv ìxtivwv

TOV u^iwjiazog

xaì dg (tiyav

wg (poQztov

TTJV TOV NUXQTUQXOV ooov

xa&taxwTO.

(23)

xal nwg xaì ¿¡.itjyinij

ol nltìazoi.

u£t(o/j.u-

TW fiaotXtT xtjòefioviag

' TO di

p

[xilhrjoug ITOtflOV

avvaiviatv,

TÌJG ini

fiTjóiv

fiùXXov SvaxoXiag

TOV

TO yivófiivov

nqoaanaiztì.

xaì

TO ¡.itiQov

òè

(.ICZC/tiqi-

WQ UV Òi ¡.Itj ÒùXoit] Tip ̧

itflzu

f t « t w v t o xvQog ovx

Xóyow,

vnoa/Jatat,

(.lèv zìjv cfQOvztòa

naQÌ%ovoiv

JIUQUATIO&AI,

' naqiyu

ix TÌJG TOV XUIQOV

nìvr\g wv xaì /.irjòèv t'ywv xarà

TOff qnloZlf-lUZCQOV ÓlUÌflV '

$rtval

nqovfiaXXixo

TO NQUYF-ia notxù.wg

TWV a£IWFIUT(OV avvi/Sì]

6 TO TiQoitQov. y.azlvtvt,

Xtywv juvia

wg xàxiìvog

67

nqay/^dzuv

tur dicebanturque, admovisse clanculum arcanas artes corrogandis varia industria suffrages studiisque velificari eius ambitioni valentium, qualium multos putatur amplis sibi promissionibus adiunxisse, praesertim ex iis qui nuperis aulae tempestatibus iacturam dignitatum fecerant. et suberat causa cur occasionem non negligerei, sed curain intenderei ornili cunctatione omissa in rem sibi unice necessariam in statu praesentis fortunae, exhaustae atque inopis, egestate siquidem pecuniae summa laborabat, non habens omnino unde dignitatem tueretur, multo autem minus unde, quod naturaliter amabat, munifìce ac splendide viveret. porro ne bine quidem visus accipere ìiimis cupide oblaluoi honorem, obnuxium se ac gratiae debitoreni deferentibus constitueret, inde vero t'ormidare onus impositi olficii quasi cooscientia infirmitatis videretur, medium inter ilia extreuia viam tenens, primum petiit patriarcham auctorem rieri decretae sibi dignitatis, ideoque conclusione»! deliberationis ultimam in eius proximum, ut putabatur, adventum differri, non quod huius assensum ouinino necessarium, sed quod eo accedente securius transigendam fìrmiusque constituendam rem putaret. deinde rogavit ut sibi boni publici studio dillicilis et gravis procurationis subeunti pondus, in pretium operae ac solicitudinls legenda imperatoris pueritia exantlandae, annueie vellent excelsiorcs aulae dignitates. (23) quibus auditis congregati proceres inorem illi gerendum in utroque quaesito censuerunt : nam et ad auctoritatem ijumutabilitatemque rerum a se decretarum conducere putabant ratas eas ab ecclesia haberi, absque eo tamen ut iterum in dubiuiu ac deliberationem vocarentur; et aequum plerisque consentancumque visum est tutorem gubernandae tenerae principis aetati praepositum in subliuiiorem, quam in quo hactenus stetisset, dignitatis gradum attolli. quare id pluribus sul-

d

68

GEORGII PACHYMERIS

InlxQOnog nhv

fiiTarlfrtTai,

ò IlalatoXóyog

futyfKVOS

ngòg Taìg

ànagatTyiov E nag

óov§

qiQOvitat

TOV natòòg

Iwavvov

Q Ì O S W Q O V

Ivanixtno.

ovò*

f i a x a , àXXà r i j g TWV avfy&tig

nlovrog

ì'x

ÙXXOTQIWV

y.arà

'

¡xrt Stvòg

tìg Sóotig fièv

TOV f i t v

avviXtyov.

ÙVSQWV

TOV

yàp

nXìjv

ovx xaì

re

tu ytwnovlag ov/

wars

f i n l y o v t o g , ùXX '

x a ì p ó y a j xaì

cpiXoiifxlag

avXXtyìv

xaì

r ò yàg

nagà

Sanavra.iaxa, mvì]xwv

ovvayóftivov

byy.ov ,

ava)

i]TTOV

ovvtjyov,

TOV J '

¿7ioT£d"t]oavQiod-ai

òi yoQrt yiag,

al-

NQOFTRJD'ITAG xaì

ovXXtytig

xaì

aSi-

ì) yqvaòg

tìaqiopag

ì%atqovf.dvwv

10

vnoxooi'Qof-itvw

T a i r a ij twnqa'^tg

TU ì'dta

xaì

ìàiwg

tv Tip xaTÙ

^AGTVX'QIW

ovy

5

Ivanoxi&RJ-

fiaoiXuog.

txXoyaì

iiQoaivti-iv

fiaoihxwv

TWV

NIfjO-og

yluaxuqi

ntQÌ

xaì

TUVTU.

Ò.^iì}/ìi7]tÓv,

THVÌ)TMV

Tijg

q>tj~

iniTayf.iaxog

yntlag

xaì

OVTCO nwg

¡Slog

xaì

YQR^IATWV

avTUQXtg

nkyv

àv&Qwnaiv

?]v,

\oi-

xaì rò

tnhnonog

tv r t l t i Siwxu

Qaòuog

tìg [ìarsù.tlag

Siòóvxog,

fiaotXiwg

àvayxalag

TOV Jovxa

' ßovXtviTui

òì

VOVV

wv y.ai zà 5

ßuoikdug

rjG&tva zoìg y.u9~' avzò viaviy.tjv

nltiozag

xal T f j nóXti ngoo%wv ntgixaSlaui

vafiug

TÜV

y.aì TU y.axà òvatv

fityug

twv b(f$ulfiv (LÈV xavxa

rwv jàg

^¡.itQÜv

axolàg

hoifiwg

tv&éwg

xaxwg

ti

ixxkrjata

1. HQoaStSéx&cti P.

nqàxxtiv

t o oxtfifta,

Xtyóvttov.

t n ì g xaì nQoarjnttkovv

ulliog

xaì

rag

t ì / o v , xaì xovg

xtvutai

xiov É1 ixtìva

naQÌjv,

ivdvvxtg

ßaxaì

TCÙV ÒÉ yt

ópòiv t o naiòlov ßovXono.

it-

xaì Xóyot

11. tò] ò zèZ

tistitum sibi magis obnoxìis composuerat, clam ipsos conveniens, et facta indignum absurdumque affirmans puerulum rationis haud compotem Augusto diademate, ceremonia religiosissima, celebritate amplissima decorari, plaususque et acclamationum primas f e r r e , se vero aetatis perfectae virimi , tota vita gerendis negotiis maximis t r i t u m , asseclam larvati ornamento incongruo infantuli traduci regia pompa et piane triumphari. quibus illi se persuasos fassi, spoponderunt daturos operam u t patriarcha coronatione pueri in praesens supersederet, specie illius in tempus magis opportunum differendae. porro consequens hinc futurum u t , si puer ea die non ornaretur imperatoria corona, in honore acclamationis et cunctis id genus auspiciorum ac iurium praerogativis omnino ei subiungeretur cui soli ea celebritate diadema imperii augustis ritibus esset impositum. caeteruni addebant utendum arte ac gubernandum arcano Consilio negotium, nec prius de tali re hiscendum quam iain inclioata communis inaugurationis ceremonia, ne praemature quid strueretur sentiens is qui diadema erat impositiirus, totam soleinnitatem et ex aequo coronationem utriusque differendam in tempus aliud decerneret. 8. His in hunc inodum constitutis, adfuit dicta coronationi dies, cuncta erant ad ceremoniam p a r a t a , sacris induti vestibus praesules in procinctu religiosae functionis stabant et Augusto» expectabant, cum ecce inopinatissime proponitur quid Palaeologus aequum censeat. turbatur statini, et varie murmur gliscit, haec quorundam aliorum alia loquentinnì, auditae inter haec ininae nonnullorum e s e n a t u , vim puero inferendam et vitam adimendain, si obfirmarent aninium praesules in Consilio eius sic

P 65

102

CEORGII

B yovv

lyivovxo,

vla

xai

SiMfiXoviixovv.

, xai ovx flytv

ovfuptoviiv vtixlav

oi ¿Q/jiQitg

TovnlxXrjv

fióXig

nuvxig

5 rwv

lPctQÜ.g

I Sì naTQidgxtjg

oTg nQOOidhh],

ovx il/ov.

r o t lAvSgovixog

PACHYMER1S

naqi-Qyizo

ovv xuì ¡.nxà rfjv noXXtjv

nh)v

xivwv vnoxXivovoiv.

^uqSicov

xuì Aiovnaxog.

¿XX'

t f j xaxad-iati

noXtwg

reQi-iavov,

txt

lay y twv ICmvaxuvTÌVOV.

O Sly'

ov% vntvóii avvvntfyixo.

Ttjg ¿vayxyg

Tot zà ìyvtoafxiva, aav ,

fiijS'

ßaaiXtlag

dg

TtXovvxi E tioi/.iov

axQOig

TO vnoQvxxó^ttvov TOVX'

ntQiaxuarjg.

dai

uvxòg

iavxòv

lì'ì]

tnuayov

o nQoayytkXmv

Sfytodai

ùnXóxr^XI

aXXoi

noXXoi.

ovx tr/t Sì o TI TIQUITOI

ovS'

ìv

näai

x a i nij-inuv

TOV ßaaiklwg,

9. TOV ante 'Api.

COS ìv xai

Miwv 10

tvXaßi)g

àxovaxù

/.tiv xavx'

ovRJ- 15

xuxo.Styoi.uv LO • TOV YÙO TJJG

TIQWTOV rfeiov

nuQiìye

'AVSQIUVOV

xai Sfj xudvntyQaqov

ótgaafrai

int/.n/.tv^axexo,

tfivTog

TU noXXù OV/.T-

Nixijcpogog

TIV Si yt QtaaaXovlxijg

xXrtQovófiov

TO Maqnov Si&v

'Efloov

o5

a/.ta TW

ó TWV 2(IqSÌWV

NAZQTUQXYG- Ì'yvto ¡.liv anaxyfrelg,

D noXX^g

ov-

St f p ^ ' o p / o v TOV 'AyxvQag xai TOV

t,mv, x a i tv&vg Si

xai

SiarpiXo-

tjuav d'

TOV Tijg XUTU TTJV 'OgtoxiaSa

ÀVTJQ x a i tlfiiog

b

àfitj/a-

6 OtaouXovi'xqg

xuì MavovrjX

C TOV NATQMQ/RIV NIIA9^R\VAI xaì uvxòg ovvtnti&ixo, ßakofiivov

ìv

Tj rjfti^a,

ytyviodai.

wg òè

o ßaatXtvwv

xaxiovu-

xrjv ßaotXilav

ìxifrog

ìv ÌSiwxaig

x a ì nQoawftoXuyu,

Tt xaì axtQytiv,

tlnip

ìv

txi xaì 20 anaoi

deerat.

immature coronando. misrentur sermone«, ardescit contentio, aestuat patriarcha incertus animi quam in partem se adiungat. praeteribat dies, liec finis dissensionum erat, aegre tandem post multam contentionem antistites ad Palaeologi desiderium incHnantur omnes, paucis exceptis. erant hi Andronicus Sardensis, Manuel Thessalonicensis cognomento Psaras, et Disypatus. verum Sardensis, simul ac patriarcbae sententia plurìum persuasa est, et ipse accessit, multuin ad huius assensum eliciendum conferente Germano Adrianopolis ad Orestiadem episcopo, simul etiam Gregorio Ancyrae et Constantino Melangiorum. at Nicephorus Epbesinus, vir pius et honoratus, prae innata simplicitate non pervidit quid clam molirentur qui haec movebant, ideoque facile tractus in partes est, quod aliis item multis usuvenit. patriarcham porro fraudem fieri non latuit: sed facere aliud nequivit, urgente undique insuperabili necessitate, tamen hi omneg subscripserunt decreto communi, solo Thessalonicensi ne mentionem quidem r e i , quam iniquissimam putabat, vel primis admittente auribus. nam imperii heredi praerogativam principatus seryandam in omnibus contendebat. ac cum esset ei revocatuni in inentem vocabulum M a r p o v , quod ipse coelo missum audierat, et per missos Palaeologus exprobrasset baud consequenter ipsurn agere, qui cui alias privato, regnante adhuc huius pueri patre, Imperium praedixisset, nunc tam pertinaciter obsisteret necessariam tuendae dignitati rem petenti, recordari se ille ac probare, dixit, sed sic demum Palaeologi honori assentiri, si pri-

DE MICHAELE PALAEOLOGO L. II. nQorjyoÌTO

ò xaxà

xXtjQorofitav

TO naiSiov

xaì

ìxtivov,

xaì avTov

àyanùv,

(710XX0Ì y à p xaì

ymlXovv

nilixvfpóqov

Xaxrjv

ìnifrioiv

xaì

xax' /.laliaxa),

10 xiayitv

tig

%{kog

nQovxqlnovTO poh7.

TÓTÌ

nt&avìjv èf-ioiov 15 fijvtv

òoxovaav Ixùvog

èfioiov

noitjxfj

'

ìx

inoyqatpti

Tovxov ovx ¿XX'

xaì

avxòg

xàxttvog

nuvxwg

àvayxrjg ofioTog

xaì

xaì

nlaxti fiia

xaì

rcuv

óvXt~

ùì.^

àvxaì

ToaovToig

yai-

nXrjv

TOV

nortjxfj,

xaxoTQonov yuqixt ofioiov

Trjv

tfg TIQU0

ór/

y j j p a j TUI C

XtXtyaxut, yovv

axtff&tvxag

x à rijg jSaaiXiiov nqbg

xeXtxìjg

xò. UVUXXOQU,

ìjvvoTeti

B

tlg

nQoat&txo' Tip

TOV avvttSÓTog. xaì

P xarù avvd"rjxug XQUT^aag, xuì ù/.iu/tì TU nXttaiu, tìg (jifiov fityav XU&IOTRJOI TOV Seanórtjv xaì iv arevip xo/.u3fi. Tuie xaì ìyyiovog u^twv Tvy^g aizòv 10 o xqaxwv, n{(.iipag TU arfi/HoXa, oifiuoToy.quToqu xu&iara. ( 1 2 ) o Si ye Miya^X, [it&ò avy%qrjaaf.Uvov Tuìg Ino TOV ya/.i- B fiqov Maipqì avfi/.iayjaig TU XUTU TOV ICuiaaqu avviar] ntqì wv FIOI nqouvetay^r], votv Xafiùv ù\ovar)g Ttjg nóXtwg nif.inti nqèg fìaatXla %T\V Te ovtyyov QioSwquv xaì 'IwdwtjV TOV naiòu, txiliSvriv (.ùv Tàg eìqjjvixùg nqtoftivoovoav, TOV S' viòv loóf-tevov ofiijqov, tiXf/v èg óiTjVixtg, tq>' oaov Ijórj, à^ófievov xaì Ttjv avvoi- C xi'oovouv nQoaTjxófTwg, rtv Srj xaì òwoii ó /SaoiXeig.

TOTI yovv ixtXvog Stà Tu/ovg xaTaoTqiipu/.nvog TUXÙ ùquxoig rjyuvio/.ilvog, ftùXXov Sì xuì xaTaOTTjoag, (pqovqovg fftfiaSOXwv xuì (pvXaxàg ìnHSxrpag tjiavé£ev%e fitxà Xa/À.nqwv xuì ntqi-

piarum quibus erat succinctus optimarnm robar et numerus. cepit ergo mira celeritate arcem ad Canina, arcem aliam ad Bellagrada sitas, p r a e tcrea Pologum et Coloneam; subegit C a s t o r i a m , Pelagoniam, Duras, Tzernicum quoque et Diabolin et P r i l a p u m , Bodeena item et Bostrum insulam in lacu, Petram, P r e s p a m , S t e r i d o l a , Achridam et Illyriorum muniliones, Dyrrhachiuin usque armata progressus manu. aggressus edam Patram et Triccen, et cunctis per circuitum deditione potitus, plerisque sine admota vi solo terrore debeliatis, maximum incussit metum dominanti il'ic despotae, et in artas illuni angustias contrusit. quibus Palaeologus cognitis, tam strenuum fratrem dignum ratus qui suo ipsius principali fastigio propius admoveretur, illuni sebastocratorein missis eius praecelsae dignitatis insignibus creavit. ( 12 ) caeterum Michael post ea quae ipsi uso auxiliaribus copiis a Manfredo eius genero subniissis ad•versus Caesarem successcrant, de quibus antea dixinms, ad saniora tandem Consilia inclinans animimi, ubi deinde audivit urbein imperatoris potestati redditam, misit ad ipsum coniugem Theodoram et iilium Ioannem, illam ut de pace viri cura imperatore conveniret, hunc obsidis loco mausuruin in omne deinceps tempus in Augusti comitatu, et uxorem ibi d u cturuni, quamcumque ipsi dare imperator dignaretur. sed haec postea. T u n c porro Joannes Augusti f r a t e r domita brevissimo tempore tota illa regione, bello magno fortissime felicissimeque ac siinul velocissime confecto, qua Victoria rewipublicam illis partibus labantem egregie restituii , praesidia ubi opus erat collocans, idoneos virtute ac numero quaesilis conservandis custodes apponens. post quae tropaeis erectig illustri-

108

GEORG1I PACHYMERIS

cpavwv TCOV TQonalwv, xal Xe/av ovx oh'yyv neoifla).ó/.ievog. O D f'iV ovv fiaotXevg exùvov, ovv txelvio óè xal noXXovg iilXovg ¡.ieE yiaxaig òojgov/mvog ratg a'^c'aig, ( 1 3 ) tòv /.ùv ovv 'Itouvvrjv òtanóxrjv tyxa&ioxa, al 81 ye nQa'&ig ixiivov xai ¡.uyav &py/.ufyv, &aTigov dì TWV àÒihfiov Kwvaxavzìvov aefiaoxoxQaxoQa 5 P 70 jutrà KuiaaQU • uf.ia yàg xòv 'Iwuvvqv oeftaoxoxQuxoga xal xaiaaga àneòiixvv. xòv de ye ntv&eqov xov òtanóxov xòv Toqvixtov Kwvaxavxìvov ìx /xeyuXov nQi/nixijQÌov oeftaoxoxQaxoQa xal avxòv xa&iaxijoi, nXfjv ov XUTU ròv nputov xaì àòtltfóv' exeìvov yuQ xaì fiaoiXixoTg àtxoTg XUTU TO avvrfttg e¡.teyukwe, TOV- 10 TOV (IF J//A TWV OV/U/SÓ'ACOV exelvwv iv |uóvoig Toìg xvavoTg o t f i a axoxquxoQa i'ygacpev. il£edidov óè xal xrjv avxov Q-vyaTtQrt ti)V B /uexu T^V TiQoxlyav, rjv ò deanoxijg eì^e, xù xov òtanóxov vlip ix óvatcog 'Ioaavvjj, ov xai wg ofitjQov ni/.icf9fivat xw fi natiti naqà TOV naxgòg o Xóyog nqoéyQayev. \D\I'£tov òè xòv 15 yluxtjyónovXov ylgovxa ngovft altro Kaiaapa. xòv òè ytgovxa axaQiv TOV TOV T%aftavXOVQOV àóefapòv ( aviòg yàg vnédv xòv ftovayòv ) /.Uyav òovxa ¿(prjfti^tv. IWUVVTJV xe xòv 'PuovX viòv xov nQmxo^eaxiuqlov 'Paovk, xaì xòv xov nijgwfrivTog (DiXij C viòv 'AXQiov , xòv (lèv x f ) TOV ngwxo^eaxiaQtov MovCdXwvog, 20 7IQÒ fitxQov xqQW&efoy XQÓnov og ei'gijTai, QtodivQct, ¿StXtpidfj avxov yt ovari, Eì>).oylug ex Kavxaxovtyjvov dvyaxqì xijg avxov avxadÙ. rwv neoóvxwv

"v* tavxw

TOTt di rivtg

wg

ì'yvm

toh

xaì oixTiCpvro

àXX* unonifintiv

ìayvqoi, fiexà

ovv&qxag,

1poi wg xaì nuXiv

Xóyov

xaì xaì

afta.

wg i f j yvvaixl,

f.itj xaxanQa^ag,

D nXrjv ov xuxà E

ßdXXeiv

(piifirjg òiaytfritoì]g

xivóv,

Jó£ai viy.àv xaì

ßuXXofiivwv ware

òtà rrjv iyyvTTjju,

xaì u/.tu

ßaaikta

avvtX&ovoav

fiayyavoig,

|U7j &éXovreg

luvia

tavzb

Ix rov Tttyovg

C rwv ioßoXotg fiiyiaxoig vtvófitvoi,

TOV uvròv ini

owfyìvoi] fiovìjg,

xuì rovrov

xaì tig

neQifiXenóftivoi ùavf.id^ovxtg

rov

&to-

xuì ròv 15 dQififtu-

xaì xó

(r/oav

uvtoiv

non ovxoi

10. StpXoi1

cernentibus, se tam paucos ut prodire non auderent, ab ingruente undecunique innumerabili multìtudiae superari nequivisse, blandiente praeterea, si ad extremum invicti durarent, spe non vane gloriandi praesentem ipsum Augustum cum coactis in unum universis imperii viribus Latinorum parva manu debellato«, caeterum oppugnantium qnotidie plurimis, telis ingentibus catapultarum ex crebris muri fissuris assidue iaculantium, cadentibus, addebatur ludibrium damno, etiam illudentibus ex tuto libratoribus, et quem intra iactum per fenestellas cernebant, ex propinquo compellatum ironica misericordia timere vetantibus : baud enim sese ipsum utcunque contiguum telo petituros, ne tam bellus vir uxorculae suae perirei. super haec sparsa fama est mox affare a sede missas apostolica lectas validasque copias in auxilium obsessis. tunc demum imperator quasi fractus animo, quod praeter irritum laborem et tot strenuoruin militum iacturam etiam metueret ne magno suo probro per vim inde re infecta pelleretur, sponte obsidionem solvere et oppugnatione absistere cons t i t u i t , sed citra conventionem cum obsessis ullam , id ad qualeincumque valiturum excusationem autumans, quasi non tam omitteret inceptum quam in tempus opportunius differret, cum rei prosperius tentandae se offerret occasio. 21. Tempore istius obsidii quidam ex familia imperatoris circumqiiaque, ut fit , evagantes animi gratia devenerunt in theologi monasterium, in suburbio cui nomen Hebdomum situm. supererai nomen solum monaster«, forma eius omni ruinis deleta. illi templum quod ibi fuerat ingressi, destructum et ipsum et in stabulum armentorum mutatum, hue illucque circumferebant oculos, e miserabili specie reliquiarum, quanta fuisset illius cum adhuc staret aedis sacrae pulchritudo , non sine admi-

DE MICHAELÉ PALAEOLOGO L. II. ol negl

TÒV

'IaxgónovXov

Ar\fir\xqiov

>tal Xoyod-ixr¡v

xeiay.wv)

OQwaiv al'voóor¡f.ia

ipaXftoTg

atftaoxoxQaxoQi rt yQvooìg

OTQMfivijg &¿vxa

èxtT&iv àvaywQovvxwv

ixtìvog

B

C

xovg V¡uvonóXovg avv ovx òXlyotg UQ-

TW àòiXqiw

Tr¡v &r¡xr¡v,

jtttva %r¡g íxtlvov 20fUTaxofiioavTfg

Sr¡Xovvxag

&QffioXof.it-

lx ót£iwv jò

tv &r¡xr¡ Tifila ngòg xòv TaXaxav

riQoaxaxxH

axtjvfj

xifiij

Xnxpúvov

è BovXyaQoxxóvog xal

xttg

noiftivi-

olg t'/xtXe

tì'ij o mnr¡ywg

ègwatv

afflai ro &ta&ìv o (ìaoiXtvg,

ntnXa,

15 àvuxo¡.dettai

xaXú¡.ir¡v

/.tìv xr¡v rov

diT¡n¿Q0vv Sè ov Tivòg av xal

oì-

TÙJV

núlcu

¡jXofiiXtg , yv/xvòv

¿ni axófiaxog

t&av/iia^ov

TOTE

arSgòg

eie yXtvr¡v xivcov ovxco noir¡aávxo)v

ITI tig aw/ia ÌOovxog,

laxáfavov

125

ìvd-tìvat

vn'

xifiav

tig 2r¡Xv^qlav

vfivoig,

xf¡

àxotfirjxm Ivxlfiwg

xàoytxtpa

J Í V T I O I T O , XAQÚS

ánoStíxvv-

TOV SijQonozúftov

tr¡g txtívov

ÌSiaig

)JytTuf

TOVTO

xal

avvovaíuv

(p&ávtt

r¡ /.ir¡v xal txtìvog

Nixr¡xag

ÌÒOVTU

naqà

èvo(.iaì^ó(.itvog,

xuì

ÍcfíazaTai

tx

tIVÁ, xuv

yùg ¿1VQ-15

ÜQtyxínvav

n\itaxoig

r¡Òvg xuì yuqítig

T ( . i n X t ( o v ánuklÚTTtiv,

Tt&vr¡^o¡.iívov

¿ni

ai5-10

¡,iovr¡g

yttQOTOvíug

nQOTQonatg

tvXafif¡g

TOV XQÜTovvxog

2woúv-

XuXa^üv'Tuxw-

r o v ' I a u ú x , UVÒQU xuì

xal

5

tutg

ÍTÍQovg

t ò v òt ye

IxtTvov

xal

¡^¡.dvovxtg

TOVTWV

ò ìx TÍjg TOV TltXonog

o(Á.ikiav , wg fióvov

ooov ovnü)

Nvfitfutov,

¿XX.' ^ xvQÍa TOTí TOV &avúTOV

Qtoòòatog,

&etog

TO

NVLTAV) o ix Qtaaakovly.r¡g

t í o naTQiaqyivovTi,

Tìjg

¿ Qtaaulovíxr¡g

'Iwuvvixiov

TTJV àvaiv

zoaovTw

fiovaybg

vovg

Tuyu

Imi

ocf íatv

Qtooalovlxrfi,

o NUTQTÁ(iyr¡g,

Xoj tr¡v

nollü

avTtxufriOTÜ

tig vóaov

aaxr¡aag,

aiv

lig 1 p i j f o v 2^vpvr¡g

tx

Qayjov

NQO(F&aaúar¡g

TO ÚVOQ¡.IOVV.

NQOAYWQR¡AAVTU TW XQUTOVVTI 2úpdtcov

dè xai

B F¡vaia&r¡TU

C

ròv

TOV YTQAQOV, jitawv

St

óo'£u£ovot

t^ÁQYOVTU

¡Sov ix dvatwg otv.

TO tníxuva

T

iaov,

xàv xfi

XW

VNTQÓNTTJG,

xaxà

ìxitvov

òtaxo/id^exai npùg

23.

ISaoiXeiag ov/.tfiofat ay&og (flqav

iygrjTO, xux'

xai

xax*

avrà

&iQantla

Tfj /.lèv MuQ&a

olxov àvayovojj,

noXXov tivòg 20 Taqya.vtimxrtg),

d-Qvnxófitvog,

mg aviw

(fatiiarj

tijg

Turret

xfj xwv yv-

uìg xaì tig xazà

E

bXlyov

dq tu

xivóv ' wgiaxo yuQ xai

òtà xovxo tv àvay.ioyuìg rjv xaì ¿XQvipa ,

vatxwv avxaSlXffwv

óó£ug

xoaov ciaov

òtà yvwfiqg xaxwQ-

( t o y à p naidiov

7ittQ^QQtmo xai ija&ivti ngog rtjv ¿QX^V> 15 ànoftaXtìv)

avvì'j&tjg,

[itxaxt'&eodai.

'O ¡.dvxoi ye fiaaiXivg oaov ilyi jutjSivbg àvxtnQuxxovxog

d'coxug,

àvì~tQ xòv xcòv òt ye

ov Stà itjv ¡.uxu&taiv

10 t o ^wvxog naTQiuqyov yvqalov avxbv

D

xaì dì) i'g uv-

xacpcp òlòoxai,

naidiód-tv

ÀGIXTJV

dì Tore TO if noXXoTg inuyd-rjg,

ìntv-

àXXà xaì /Sa (dug

fiiov iuìv q>ojSiQÓg, À X U I U N X I ] X T o g ót roìg uQyovat, fo/ìtQwv

yovv

UÌQOIXO

àgytiQivg.

vixqòg

O

(ÌIJXQOJIOXÌI

Tore

il' nwg

óv&ijvai rà (.lovaywv ' 6 ¿ì ovy onwg ìrttladrj,

127

navx'

/.iqxtqu

xaì

TW ¡.ayuXw òn/uiaxixw lìg è/uó^vyov avo?], p 83

xtf.iwf.dvm xut /?uatXiì (o niqlnvoxog xfj JJ EvXoyla

ó' yv

ixitvog

mg xaì uvxjj xaXwg txovorj

xov

dig bonis moribund! p a t r i a r c h a e p r a e d i v i t i s , u t dictum e s t , p e c u n i a E p h e s o p o r t a t a , praepositus ab A u g u s t o e s t . h i e l a n g u e n t e m suae c u r a e c o m missuin t e n t a v i t , ecquid vellet monachi v e s t e m induere. a t i l l e a d e o non est assensiis, ut etiam istam mentionem m o l e s t e t u l e r i t , ostendens s e omnino v e l i e patriarcham mori, p o r r o l i u i u s , postquam m i g r a v i t e x hum a n i s , corpus celeriter deportatum E p h e s u m illic a p u d inetropolitanum templum sepulturae traditur. v i r f u i t v i t a s e v e r u s , i n t r e p i d u s in o b stando principibus , periculorum m i n a r u m q u e c o n t e n i p t o r , v i r t u t i a puero assuetus, visus autem turn multis intrusut in patriarclialein thronum, nun tani quod translatus e x Ephesina s e d e , quam q u o d l e g i t i m o adhuc v i v e n t e patriarcba translatus fuisset. 23. Succedebat p o r r o i m p e r a t o r i negotiuin t r a h e n d l ad se in solidum i m p e r i i , r e s q u e neimne iara q u i d q u a m contra moliente p r o c e d e b a t . puer enim paulatim reinovebatur a p r i n c i p a t u , nec i a m nisi tenuem e t e v a n i d a m eius s p e c i e ) » h a b e b a t , insignia r e g n i g e s t a n s i l l e q u i d e m a d h u c , sed t a n q u a m inane pondus; quae e t i p s a e i a u f e r e n d a i a m decretum erat. q u a r e M i c h a e l securo iam l i b e r o q u e animo se in quieterei deliciasque r e l a x a b a t , p r o l i x o in his indulgentique a d m i t t e n d o min'sterio sororum e e l t a l i ni Augustum fratrem obsequiis f o v e r e mollilius muliebri sedulitate s a t agentium. p o r r o i l l e germanarum o p e r a non in cura solum corporis, s e d in aliis a e q u e cunctis u t e b a t u r , plurimum u t r i q u e illarum in ornili g e n e r e fidens t r i b u e n s q u e , Mai'tham quidem studio fiduciaque filiali solitus a m p l e c t i , e x quo ab ea ut matre educatus amantissime f u e r a t , h a b e n t e ipsum secum in v i r i sui domo m a g n i d o m e s t i c i , ab i m p e r a t o r e tum r e g n a n t e multo in p r e t i o habiti. f u e r a t is i n c l j t u s i l l e T a r c h a n i o t a . altera

128

GEORGII

rj&ovg St

xaì

¿isfrò

ìj iy.HV7] zvofjaL^o/ittvri

TÒ vnozdvtiv

(iaaiXtX

B

nXtov

ti xaì

wg (dv

zavrijv

tvtXu),

Xtyovaa,

Se ì p ,

wg

IXnlòag

ì'du

Xv/.vw noti,

zw

xaì

wg zò

¡.laXaxwg

aav,

D naQovaaig Xivovaatg

2.

xaì

tvXaxug,

ßucpig %uv lìyt NAQU

TOV

o ßaoiXtvg

tìjg

voovat

¡Sóxu

TOV ßaatXiwg,

Si yt aovXzàv

ovfintQiúywv ovviaxlat,I

àatfuXdug

E ovvioyjifitvov

ngoohuzze, %Ò iv

üqyovxa

ovv

XuXaov

xaì

nQoar¡xovar¡

R¡v t W / . t ì v Soxeìv,

to

¿tqr¡vr¡v,

wg

àotpu-

ovzag

in'

ròv

Ti(.tj¡ zr¡v wg tìvui

xaì

àvaroX-r/giO

ylvoizo.

T7¡ ò' ¿Xr¡freía ói' nQOxaziXäfißave

5

itxva,

o vi ig • o vSè

urftitg

SiazQtßav

ÙAößnv rjytT-

p 87 od-ui >cai Stdiivat.

( 2 5 ) nQwrjV ftìv yàq o zlovxag

y.Xtog ¡.lóvov extivwv ijxovt,

'Iwavvrjg

xuì xaxwyvQov rù qt/rtovQia atrio xal

aQ/xaoiv, wv %òv /.lèv xal tig yQovovg ngoohurrtv

unozifrio&ai,

ßovXXaig /.loXvßäivaig ròv Ivóvru rotg Inoixmg GfpQayitfav, (ft- 5 (tot'rag ó' t^wStv tristi

ìntrarruiv

roig xrrjO0(.tiv0ig,

B voTtQttv.

oirlfyadai,

uig ixtlvav

rù dì xuì

àvayxaìa

nùv rò dg ntqiovolav bv

TiQoixoSorovvrag yà(> (itrà rìjv otßao/uiav tìxóva rà

OTiXa nQooharrt

xnrayQufftod ai • ¡.irfiì yùt) ì'xtiv dò ¿vai ri rò

t'^OQfiìjoav Twv o(pwv (fwXtùtv ì'&vog, xaì onoiotg rolg ìj&tot ygä- i o tai,

xuv iÌQfjvtviiv &iì.oi xav /uu/fofrat.

•core rò ì'&vog. òialraig

nagà

noVkoig

ànttprjfitvaig ìjxovovro ygw/ttvoi,

(paytìv IniOTtvovTO.

róoov rjv adtjXov ttag

tXiyovro xvvoxtqaXoi, ¿¡¡ort xaì

QtoSwgov Si ri)v àgyfjv

ßaoiktvaavrog,

C Inù tXtyovTO Sia TltqalSog ngòg ìxtlvov nQtoßtvtod'ui, yog aki]9ivóg, aiktvg rò

(poßog äi xaì ragayog r\v.

xaì ò lo- 1 5

t'yvto /.tatdoç

mazivuv.

yeçovolaç

ztjvixa

&taç

q>ofir¡-

ovvtX9-iîv,

xat zu&iç,

xai

iv noaotç aiSr¡Q(o , xat

wç tl-tnízi}-

ztç

naçayévotvzo,

xazucfçâxzovç

TO ài yt rijç

vnuvzjjaovzuç

TÛ /utj iiâtvat

(%¿vzwv

noXkà

tiza

ozi òva^wQwv

t'xav

D

¿/.wXoyovvztç

aiztjçtaïa.

zovç

ât'

oil za) nütauv

iviazûfxivoi

nûaiv

yvvai'Çi

nçoahazze,

otç tzoi(iwç (¡aaikla

inlzazzt

èjiha&ivzaç

èàtjyìjaai,

dvG/ûoçlav,

yrjv unoxQtveo&at, 10 Inù

xai nifixpuç

dtafîiftâÇitv

IntfinovTO.

ti xivôvvtvouv

ùvvnóazazov

oqitziçoiç

xat aavmv

nuvxag

axoXaìg

ovxwg

ànonéfXTiii

D piwy Toìg oSijyoTg tnavayofiivovg.

in*

¿ni

xai ùxovaai

óoxovvxa, oXiyov

xov ¡.ttxa-

wg (.tóvov

àcat r¡niwg návv

ìxetfrtv

S¿ 7iQ¿ofietg òiyto&at,

Se{itvoig, qtofiigov'

xaTua%óvTig

xaì loinoìg

xaì

òfjXoi rtaav

Ss ngòg t f j v Tijg ntjyrjg

svQQVTtg Xi&otg

xaì

àvdgixwg, txÌQOig.

r w òhi

ò (pófiog lòlSov

ìyyvg

wg 5

yt xaì TOV ànò

r o v g d-utgovg

tv&vg,

ì'zvyj

ovdè

xQaSatveo&ai,

TIZV

yàg

r ò Ttìyog

yàq ì'zi izól/Lia,

IxivSvvtvtv,

evrjzoi-

10

nv-

napwv

ex ztov Stlr^iazaQiiov

vnava/Haivti

ìjv nv-

xaze'ancov

Tovg M&ovg Sioòov z f ] organò,

xtTaanwat.

¿QInutov-

xaTianu&ii^ov,

onov

at nQo&vf.uai,

TWV IIQOÌF.TtvOJV 5 vlaxtQug,

vyfjv

ayyeXov

ev&vg

xaì acpiv ol ìmóvieg

QITITOVV, atfuTTOVTig zag

PACHYMERIS

wv

avvdf.ia xaì rj 15

onov ye xaì TO

wg xaì

y.azujiijiTiiv

gnaque vitandi strepitus c n r a , singillatim conscensis scalia, offendunt statini custodes dormientes ( I t a l i hi e r a n t ) et terribile illis «omnium p o r t a n t : subito enim eos nec sentientes corripiunt ac deturbant deorsum, iugulatos prius. socios vero quosdam ipsorum, qui tumultu exciti fugam e x p e d i e b a n t , praeoccupantes concidunt gladiis, ut nemo superesset qui n u n t i a r e t quae gerebantur. nempe iam me turn, quo moenia timide subeuntes a e s t u a v e r a n t , ne qua vi maiore ab incepto prohiberentur, nunc denique alacritate animorum ac fortitudine successu aucta vicerant extinx e r a n t q u e , planeque p r a e se ferebant se quemvis, qui adversaturus se o b i i c e r e t , armis ultro adoriri non dubitaturos. progressi ad portam font i » , e t hanc maceria retro obstructam reperientes, diruunt earn statim abstractis disiectisque lapidibus raptim congestis ac temere superstructis, quibus constabat, ingressum irrupturo inox exercitui latum et inoifensum e a o p e r a pandentes. deinde autcm cuneis aeneis cardines valvarum demolientes revellunt. forte praesens adfuit hoc illis agentibus sacerdos quidam nomine L a c e r a s , e gente et ipse voluntariorum ; qui ubi ad port a e demolitionem viriliter cooperatus ipsis esset, murum conscendit cum quodam Glabato nomine e t aliis reliquia, sed terror eum tantus constrinx e r a t ut vix expedire posset vocem; parumque aberat quin ea in faucibus metu extincta condictae acclamationis signum edere nequiret: nam etiam m u r u s , postquam in eum ascendit, tremere ipsi utique turbato videbatur et totus concuti, quare opportunus ei confirmando fuit coinitatus aliorum, qui misere formidantem n e , simul vocem attolleret in constitutain acclamationem Augustorum, de muro statim praeceps c a d e r e t , sic adhortationibus undique instantes animarunt, sicque amplexando tenendoque a vano periculo ruendi ex alto securum f e c e r u n t , ut conari tandem a u d e r e t , ac tremente quidem intermortuaque v o c e , solemnem formulam bene precandi Augustis utcunque pronuntiaret. responderunt statini qui

D E MICHAELE PALAEOLOGO L. II.

143

ròv fitya (pmvrjoovxa t i j v zwv XQUTOVVXMV ivqrnilav. o/.iwg naQuxQaTOVfitvog xoTg ìxigoig TQt(.toi'otj quvf] x-tjv /HaaiXixì]v ìntartLiaivtv, xaì avvij/ovv ol xazo) zoìg uvw, xaì f\ (pcovrj óu'joixo xa&óaov rjv vxfjyXóxtgov. TOTÌ xaì ol àf.iì xòv Kuloaga zip D 5 (ovijv xapaóoxovvxtg èxovaavxeg ixntjdwai TOV Xó/ov , xaì u/uu zdyn àmiQW ini xrjg nvXtjg ìyu>QOvv, xaì nQoxaxaXufìtivxtg tìaytovzai na/XTilìj&et. i'xt ò' in' avyuig xaìg npwxaig xìjg Tj/nigag ovarjg i'£aitpvTjg xtjv ywgav xaxt&tov xaì ÌtiÓq&OVV xò tiqoozvyòv omiltvovztg. xò Si yt 2xv&txòv tvavvixag f.iìj axtòavvviO/iivov t?Qyov TO TiQooytvójutvov ìx xfjg nólecog nXTjfrog, il'nov avoxaUv zivig [LU&ijoiiovzig zò yivófuvov ' 7iXda/.iuxi YÙQ xò TIQK- E y&iv iojy.u Xeyófiivov. o (xlvzoi yt Kataag axQaztlutg noXXdxig iayoXaxùg xal dàcòg zìi zwv àXuattov òvoyiQrj, StSiwg oyoXfj nQoaiftaXiv, l'(og zìjg ^¡xlqag vnuvyaaaaì]g tiXtov fidd-oi zrtv ìv15 toc Svvafuv àxQifiéaxiQov. /¿txaXttjujSavtt óè rrtv òtiklav zavxrp tziQog &QQvfiog, IxavcSv VzaXajv (favlvztav tv onXoig xaì ìayvQwg yaivo/tivuiv ì%av àfivvtiv. iyyvg ó' iXfriTv ixtvòvvtvt òià xavxa naXiv ZQanta&at re xaì ztjv TLQ"J.^IV àva/SaXio&at' ovài yàq tìg f.idyrtv ol lìniXSóvxtg uì-tóyQtu) ìvofilt/ovxò ol, /.tóXig tìg 20 neiQuv xaì Xóyov àqxiaovxtg. àXXà nQoazl&tvzai zovzoig xaì oc P 93 &tXt]/iiuzuQiot, xaì aXXwg fiiv &a.QQaXéoi ovxeg, '¿¡.mg òì xuì o 1. ì

Kutaugu

TOV

(pavtìtv,

ilaßaXovvTtg

vog,

àXX*

yfjg,

ópófiw

fttya

naXuuov,

xaì

XIVOVTA,

5.

riQog

xaì T«

wg

tìjg

(fuXayyog trig

SISÓVTTS

yvyqg

xaì

mg

ov

xijg èq>'

ÌYOWVTO

yt

rjv.

jfj

ngoaxaì

niXtv

xaì

ntgiwguTivtgiO

ßaaiXtvg

xuì

Ji

dfj^auv

ixiivwv tgw

Tavrijg xaì xaì

tm

¿.¡.ivvav

nXiov)

XUXVUTQUV

ol Trtg

unt&uqqovv

TÌjg

NOÒG TÌJ 1 5 àcptìg

vrft

xa&i'&iv

o

ytv6f.it-

Srj xaxaXinùv

avftßoXu,

avfißüXuig,

yt

5

Tuìg

xpawówv

óoxovoìjg

fitv

ßaaiXtlag ripiÌQag

ivi)a

àvióyv

(pgtvwv

daXüoaj]

àftìg

wntQ

VWTU

tnolovv,

òé

xui oXl-

xal

noXXaxig,

TWV

òvvaTìjg

yaQ

tl%tv,

òt

xaì

(pvytìv

t w

,

¿(FQOVQOVVTO,

o

àxovaag

avTOv

TTjv owTTjgiav.

InwTavTtg

Trjg y/utpag Tt

(tnloTtvt

%WQÙ

07id&t]v,

nicsTtvu

Ìj

oiov

àvó.xtoQa

BXU/JQVÖIV

Tàtv ofiwg

iiQo&v^wg.

txnXaytìg

axoTog

àjio&rjxaig

TOI

niQiijaav,

fj.èv 2xv9-ixòv

TO

ùvayxaiwv.

hpQovQovv

BuXòov'ivog, ovàtv

xaì TWV

xui

ÙVSQÌ-

iw

xaTiTQonovvxo

vjioóvvai

Toiyapovv

avvtXiyovTO

TOVTOV

àviùxov

óè xaì

TQaniad'Ui

tntßüXovTO, tvtrpoQOvvTO

ol 'haXoi.

XQUTOUV

ÙQTvvuvTtg

TOTS

7ialovxtg

TWV

uv

evixwv

owSthv.

TAYJ'Cpi.iivoi

C

taviovg

anoßaXovTtg,

(J.H

óióovTug uv

TOTE XO.Ì 7TCTQU TO ILXOG Gg yàq

xrjg naxqlSog

xxòg

ò xòv

( rtv ò* tyiò

bnó&tv vóovv

'^vvtßatvi

TÌjg nòXuog

trjg ]AXXà

äXwatv,

xaì

xal xtvmv

(paivwv

xoiovxov

ixttvoig), vns-

ovg ì'Xtyiv o

xaì o äoxwv

10

rd/a

LDXI%iov

uvxixqvg,

85 xaì xfjv ßovXrjv

tEyxovv

wg iìòóat

aXXwv,

'AXQiog

5

avyyqa-

vnò tXove(xovv

xal

àXXtjXotg,

Song

rà tiayyiXia.

ngòg

nQotp&uvti

Sé Tig xatà

av anov-

5. èióvTCg interpres. u r b e m , quidam velocissimi cursores tanta e gratulationis nuntii discurrerunt per omnem late t e r r a m , ubique p r o m u l g a t e s captain fuisse magnam urbem die insigni, sacra S. Annae deiparae virginis m a t r i , mense lulio, facile ac fere sine certamine, quo modo ne ìpsi quidem qui ceperant u n quam sperassent capi posse, ostentabant autem in signum veritatis nuntiatae rei sarissam cocco tinctam. ( 2 8 ) horum aliqui Nicomediam cum venissent quo die ibi celebrabatur panegyris S. Panteleemonis in martyribus maximi, fuit ibi forte Malus ille Sennacherib in primi a secrctis officio magnifìce se iactans. is audito n u n t i o , primum non credidit et tanquam figmentum reiecit. ut autem alio abeunti undique occurrerunt tot veri argumenta quae plane rem persuaderent, domum inoestus ingreditur pilos genarum utraque manu Vellens, " e t q u i d " inquiens " a u d i o ? hoc nostris diebus servabatur ! quid peccavimus u t vitam produceremus in hanc horam et tam acerba videremus? de caetero nihil boni speretur, Romanis iterum urbem calcantibus." sic est locutus ille, non dissimulans se molestissime ferre id ipsum quod passim populus admirans gratulansque praedicabat. quid ex his deinde secutum s i t , hìstoria nostra in loco memorabit. 29. Multi tunc incitato cursu ad imperatorem ferebantur Nymphaei tunc commorantem, contendebantque omni conatu se mutuo praevertere, gratiam primum aliati tam optati nuntii pro se quisque affectantes. prae-

GEORGII PACHYMERIS

150 jrapà

Srjv,

firjdì

¿nil

(xrjdéva

(xitvog

TOV Kalaaqog

ì'Sei uxoviiv

y^a/nf-iaxa

Trjg àyyiXtag

ànuyyùJku

xad-aqwg

r f j àdekyfi

TO Bv'QàvTiov.

i'w&tv xai naga vnvnvvTt

iw

t j j v ùyyth'uv

TO avvrj&tg fiaothiT.

if.iqxh nQog

xaì

xijg 'Pwfiaiwv,

¿QX>jg xaxtjvxtjxtaav.

15lPw[iai(ov

ftexij(.t f.irj xwv tjiiTfjôiûov

tytvovxo,

nXi]v T « £iva

vuwv

iqnxovxo.

ovrtç

xov I'Çwo&iivai

xwv fttj afflai

Xog liXXo xi eiç ytîçuç

TO ùXXôxçiov

nxtìv,

ovx av xuì xwv

y.oaiyovTtç,

ix

xuì uììv

nçoatjxovxwv,

xwv

&av/.iuaxwv tv

ôtiXia

Ì'OTUVÒOV

ì'ywv vnoonäv

Tt xaì

UX-

vnoxXt-5

wg tnì noXìi fit) t'Çwv. '0 ftiV olv

àniaxtXXt E uf.ta,

ßaoiXtvg

al).à

avyvovç

nXtioxûxiç

ravx'

TIQOÇ

l,rtxwv

x a ì xa&ioxâvut

avv

avxòv

roîç

àj.up'

xlaç'

(it]ôè

ixtïvoi

(.ùv

P 102 xuyfiivoiç 7içoGCû7ioiç

yùç ovv

xaì

tntaxâvxtç,

17. Kaïodç

iivat

a^laiç

TU'] K.

uXXuiç,

ü/.ia

ixûazwv,

wç ¡.UT' OV itoXv tvxçtniKtadui

10

xàxitvoç

yuQ xuì xù XWV

xuì uvxoì

xu&3

ßuotXtwg

tva oì-

xivi]9t'vxog.l5

ïxaaxoç

tiyt,

xoîç

xt 0itvtj.it

xovç

oïxovç

nçooqxôvxwç.

(.tìv

iïftu

Xe xuì Xr/xpo^iivovç xùç

ßgadvveiv

xa&wg

5 KuTouç

nqoatïyov. x a i xaïç

xàxtî,

wç aixyoovxuç av&tç

xuylwv nuvxuç

ntQÎ

ot Sé yt ftiyiaxilviç

•thv OÌXHOV unlartXXov

âià

oilxt xovç

tiXXovç tn'

(.tuv&ûviiv

tniòi](.iriau)v'

nçoahaxxtv.

xt xaì nçuÇuç

aviunu'Çtvu

y.u9~' Ìi/àIquv

ixtivov

J 5 inixûxxwv nufotxiwv

eìnwv

TOV Kuiaaga,

nçoç

¡¿/.ta âè xuì âià

nçoaxtxoTç xt anov-

Si?

ipsis facta, quietos illos ac securos reliqnissent. nam nisi ex crebris bellis penuria urgeret, continuissent utique a templis sanctissimis rapaces manus. verum esteri raptores magnae nec spe secura possessae incubantes praedae, utique assidue circumsonantibus minis insultibusque repetentium et ex urbe ipsos pellere conantium, feccrunt quod soient qui rerum alienarum brevem modo furtivamque nacti usuram iis non ut suis ac propriis parcunt, sed inox sibi extorquendas arbitrati, interim dum licet iis abutuntur veluti mox auferendis et profuturis hosti, quod praevertere subtrabendo ac pro se puisque diripiendo prudens consilium putabant. B i s dictis et actis Imperator misit ad Caesarem quam celerrime non unum semel aut omnes una, sed multos quotidie alios super alios, simul ut quam saepissime, mutuis expeditis ab eonuntiis, certior fieret de singulis quae ibi erant aut fiebant; simul ista mandatorum frequentia efficacius urgendum Caesarem ratus ad praeparanda in urbe, quod maxime volebat, cuncta preximae suae isthuc migrationi cum familia et comitatu imperatorio, quamobrem peculiariter praescripserat purgari adornarique palatia in quibus veteres imperatores habitassent, optimates pariter pro se quisque lamiliarem aliquem mittebant propria ibi cuiusque curaturos, petendo scilicet recipiendoque avitas ipsorum aedes et ad proximam habitationem instruendo, providentes baud sibi fas fore cunctaii differreque reditum in urbem, quando imperator, quod mox facturum cernebant, eo iter intendisset. porro qui publice aut privatim adornandis illic cunctis praefecti erant, strenue atque attente negotium curabant ; et Caesar dividebat domos personis et dignitatibus, prout cuique conveniebat. in quo urgendo, uti et caeteris simul eius loci ac temporis curis, ita occupata-

DE MICHAELE PALAEOLOGO L . II.

159

SijQ cvvtyovg ti%t, ftrtd' uvanveTv lw(.uvog raTg (pQovzlaiv, ¿¡(itC Pwftuiotg fttv moztvwv, Qug f.dv y.a&iaiüv TO nlrftog, 'Iialavi; ò' allwg xal ànólejuoi uvSptg, ratg %u()òg (Qyuoiuig ngocsfyovztg • öofiwg dè xaì zìjv TOVTÙÌV oQ/urjv wg ini&tjoofiivwv TO TOV ytvovg àllózQtov, To T' vnoyvov yvfxvwdrjrat ziuv VPZWV, B xal nqog TO vtwTiQt'oetv tzolfxwg uv tyiiv wg ov nollwv TWV àvTlOTIJOOfiivWV OfTWV, Uf

nQoatnotuxo,

yevovg

xe

vnexi/.ivixo.

àvtStjV,

uv tj 'EXXijvwv uiiXtiuv

o"wv

Toìg

àfitlvoaiv

xu^iv in'

al

TOOOV

TOV

ni/.t-

UQ%OVXI

avxwv, yXwaaa,

ò' ì'/jiv

5

üv

D' Iqaav rtvvovìxai

/ixQtatv

ovvrj&r]

TI TU xazà xaì

xaì gtif/ouv,

xaì xax'

avviSgiov tì'not

onwg aaxv,

xaì npooxaXovftivog

nóXtwg atfìaiv

TI

TWV iXnidwv

oìxuoTt]Tog

TTJV

avxwv

ig o

a f f l a i aorpwg xaì

TOV

(OVTOI

uv

ofrtv

x a i raìg

tìxÓTU,

t j j ì 7iQÒg Tovg o/.ioytvtZg xai

yùg

TO

aocpwg

avyxQoTUV

FIIYIOTA

fi») dtkovTag

iXQriLluzl&

yivwv

Jliaaatoi)

TQIXOI

ßovXatg,

cfQovgoìg

ÒYVQWOFI

xaì

ov

xaì

vófioig ¿Xiv&i-

an paulo ante Ss?

tim memore« calamitatimi recentis cladis, et peiora ex proclivi metuentes, alioqui guperbos animos. caeteruin consumpta tota ea die plausibus triumphalibus et festig canticis, per noctem sequentem valido praesidio palatium septum est. 32. Mane consecuto totum se imperator impendit consiliis et deli' berationibus de optima ratione constituendae ac praesidiis firmandae civitatis, deque vìa ac modo conciliandi atque in partes, quoad posset fieri, trabendi praecipuos quosque Italici generis ( h i erant Genuenses Veneti et tertii P i s a n i ) : nam si hos sibi devinxisset, spes erat vel pariter assensuros et quasi vi quadam, ve]lent nollent, attrahendos reliquos, vel si contumacia invicta in odio perstarent, exarmatos eorum discessione minus deinceps ad nocendum valituros et quieturos necessario caeteros. quare iis ad se vocatis alloquendis solidum sumpsit diem, idonea commemorans deliniendis ipsis, et spe commodorum cuique privatim oblatorum abducendis a communi universo Latinorum generi conspiratione in odium Graecorum. nec nihil proficiebat ista opera: sensim enim cicurabat feros, et saevos iratorum impetus benrficiis emolliendo frangebat. ipsis quippe indulgebat ut in bono urbis loco habitare secure poss e n t , tantum loci occupantes quantum sibi sufficere putarent, sua ipsorum propria utentes disciplina, sub cura praefecti a concilio gentis publico missi, quem Potestatem ipsi vocant, nomine significante praetorem aut magistratura rerum iudicandarum et administrandarum auctoritate praeditum, propriis item obtemperantes legibus ; praeterea ut essent im-

15

DE MICHAELE PALAEOLOGO L. II. Qi'av tcp' unaai glav

Ttx

[xa.ru, roìg

vavoi /QWf-ilvovg xaì /.LiiaynQiLovzug

BivixixoTg

(ÀÌV ino

5 Ihaaaioig T(tv re

xaì

TIQUYFLUTTT.

Òt xaì Jliaauioig

muoilw,

xovaovXw, TU UVTWV

uxwXvTtog,

ye ovai xaì ov xax'

itioTtvuv

ó' rjluTTiofxtvovg

óetxvvvxog

wg dióiti

yv

xaì

iniQ

¿(f)' vldi irjv tì/t

óióovg.

TO

o ò'

33.

IIQIOTOV

rog Tovg inoixovg 1. ¿[inogluv?

ivTÒg xnif'ywv

axóXov

TOV avvil-

ovx tjX(pihxwg

ràg OQ/itag,

xaì ¡.luXXov ori BaXXufjßuviov

OVVQXXUTre

xaì fitj t/pvTog nag'

C

¿VÒQÌ ao-

xut ol wg i'dva rrjv mhv

r/v ovx

ìxtivov,

ì'^aQxvaag.

yovv TiZv ixtlvov

ttaiiyiiv

B

rofg

à/.tg tig fiaviuv fulgora, xaxà zwv ntfiq>dtvxwv hi' alliens rrig TiQoSoolug, wg tniaxuvxag twQwvxo , ti/liwqiìv wnfir^TO. o&tv xal %bv (xtv Nixtjq>oQÌity]v xaxaayivxtg ix noäwv ig xi- C ¿(paXijv i^wvxu uvr^twg i'^tdiQov, xifiwpovvxtg ulxtua&tvxa, u/iu óè xaì irr' ¿Tifila rov m'f.iipuviog ' ò i'1/iXovßaQäijg npoyvovg TT]V tmßnvXrjt àvà xpilrog TI O

P lv

avvoißaoiXtvg

w xuya ¡.itj unoSgävai

npovowv

TWV tnnrjStlwv

TÌjg OüHpQoovvqg ntQiytvlad'ai. xal òt%iov[itvog àxovaaaav

xal v &uQQog, xal órj xaiag'€ü(.uvov Ttkttovv. «p/r;V g RI,

av ri na&tiv Taira

TO SOXOVVTO.

r^iag iv

y.ul ngoaixtrevot

TUVTU;

tqtaig,

TOV onovSutpj.itvov

cvvaQjiacd'iTaiv

TOV ßt/.oilta

xal unamv,

ovra

xa&' fiä)lov

inoxQiviTo&tu.

é/.affzov yovaav



uv ulrftr}

71ÜOI ¡¿tv f j TOV nXtlovog

ovv,

on

yt nQoSvpov/xtvoig

ti

15

xara-

( x a ì yaQ civ TOVTO

Ò' RJV

n£Qiyivo[iivoig?

gestìentibus pro aiQov/.umvg

¿QtzTjg'

7taQaxoi/.icó/.tivov

tjv d'

ywqav

y.azù

vnäqyovg

ròv

III.

Qiaaulovly.rj.

de ¿Vm

anovSat/avzog

¿Qxitod-ui

(iqdìyÙQ

Xr\v xal 15(17)

rotg

xXijgov

nXìjv rov

10 y.aTiiQi'ßovio,

L.

xal /.wvov ov% a'i'fiaai azu^ovzeg

¿.noäwT] • 'IiuXovg

fiaiovg,

rijaat

oQttp{iivovg TOTE

xal xXijgov xaztlmov

5 zov^trog

ovötv

xal

UQUZIQOV.

PALAEOLOGO

äij

ey&Qotg wart uvzovg /.ia%o(.u-

duis ab se reposcendis cogitaret. nec porro ìstam r e m , quam dixisset omnino praevertendam, facilem aut brevi transigendam apparere : Italos enim tarn proeul esse a reddenda Romanis imperii metropoli, ut etiam Epe non prorsus vana maioribus inhient, e t adeo non contenmendis sint viribus ut eorum ditio aegre Thessalonica finiatur. b a c , inquam, eiua omni, qua prius se iactaverat, oratione nunc sublata, illud modo pro se allegabat, regìonem se obtinere quam patres sui laboribus sudoribus ac tantum non fuso stillatila proprio sanguine parassent. hanc hereditatem ab ipsis ad filios trausmissam possidere sesc iure quain optimo. quorsum ergo ipse illam inique repetentibus r e l a x a r e t ? sane si reddenda esset, iis potius reddi oporteret quibus erepta sit. non autem Komanis, sed Italis prius iure belli obtinentibus terras illas vi extorsisse maiores suos, quorum se posteros ac sobolem f r u ì , quam legitime crevissent, heredit a t e ac patrimonio virtutis, quis non fas et aequum esse fateatur? vere siquidem dictum illud f e r r i , nihil cuiusquain meliori iure proprium censeri quam quod satagens quisque ac periclitans manu sibi ac Marte quaesierit. inter has utrinque in longum procedentes sua iura hinc atque inde allegantium altercationes copiae Ioannis despotae ductu militantes tempus rem gerendi contriverunt. at sebastocrator JVlouembasiam et circumposita obsidens loca quotidie cum principe pugnabat: non enim ea quam R o mani iam occupaverant Peloponnesi parte contentus, universam subiugare affectabat, ad id ipsi pro virili cooperantibus quos sub se habebat duces, Phile praesertim magno domestico et Macreno sacri cubiculi praefecto. ( 1 7 ) in his sacri cubiculi praefecti p r e c i p u a erat gloria, iain apud hostes Celebris fama peritiae rerum bellicarum et eo nomine ipsis formidati. unde sebastocratore illinc postea recedente, is ibi cum Phile est relictus, ut exercitui praeessent. qua in praefectura cum saepe prospere pugnai-

0 E

208

GEORGII

PACHYMERIS

vovg noXXuxig /.iiv evaxo/jTv, /.tlav Si yt oqiaXtvTag y.Qaxrj&rjvat xaxà noXijiov xaì ujirpoxifiovg. xóxt xolvvv in oXiyov xaxeP 139 xofiivtov ¿v qvXaxalg o /.iiv f-iiyag Soj.uoTty.og àno&v^ay.it, -rj 6' ixtlvov ntv&enu Evloytu Savu ino Ut TOJ (ìaaiXti nqoaayylXXovoa tog TIQOSWT] ¡.dv o 7iaQaxoifiw/.uvog xbv ixelvrjg yafijUgov, 5 xaì dug Inhrjdig y.Quxr\d-tlri xaì ovxog tig noXtjiov, OQVGOIOV ¡36&QOV TOJ avaxQaxrjyio, xai cog àXtj&wg ini Tovxotg xaTtjyoqtXxat, Xóyovg ì'%wv y.aì avfUptovlag nQÒg TOV IlQivT^tjv Xa/.tfiavitv xijv TOV ytua/.uQi OÌOÓOIQOV TOV (iaoiklwg &vya.TtQa ( y.T/IJ()WTO yù(t TOV ùvSgòg) ìxtTot Stdyovaav, xaì /.UT' avxwv ¿¡vai naQaóóvxa 10 B TTjv yj'iQav, xaì àvTMQuTTtiv xw ¡SaoiXiì. xavxa Xiyovaa y.aì ys jtQoaTi&tìaa, ^ EvXoyia ngbg %bv uStXybv md-avì) ìdòy.u' ìp yuQ ir. noiXXov xoiavxa àxovaag nigì ly.dvov xaì o fiaotXtvg. avvlaxa Sì xàg y.axtjyoglag xaì TU TOV àvópòg xaropdwfiaTa, cìig dy.òg eìvai ovxwg evSoxiftovvxa vntX&tìv ixiìvov xòv TIOIVT'^V xaì 15 rotavxu IUT1 ai TOV avaxiva^ta&at. xb Si yi 7tQÒg TI]V &vyaxiga TOV fiaaiXicog xìjSog xaì Xlav txavbv oìó/.ttvog niid-tiv txeTC vov wg (.uyiaxoig lmya/.ifiQivav[.ievov, xaì h'av naqiy.viì^tv tìg OQyfiv Stù Trjv TOV (iloovg TÌjg yvvaixbg inoxpluv. ofriv y.aì wg àXij&ivà TU nid~avà St^ufxtvog, xifiWQtiv naqavxixa rftiì.t xaì 20 serft, semel offendennit, ita ut praelio infausto ambo capti hostium custodia detinerentur, in qua magnus domesticus et mortuus. huius socrus Kulogia cum istum nnntium dolore suo maxiino auditum imperatori referr e t , proditum ab sacri cubiculi praefecto suum generum questa est, asserens volentem Macrenum bello victum fuisse, et ex composito inductum . ab ipso in provisas insidias magnum domesticum. et revera quaedam increbuerat non prorsus inverisimilis talis pertìdiae opinio, multis ex suspicione affirmantibus egisse clam et convenisse cum Principe Macrenuin, promissa buie ab ilio Theodori Lascaris imperatoris nuperi filia: baec enim ibi nupta, ut diximus, viro deinde mortuo apud Principem vidua perstabat. pollicitum autem tali mercede Macrenum aiebant traditurum sese Principi quae Romani in Peloponneso ceperant, et imperatori quantum posset obstiturum. Jiaec Eulogia fratri dicens verisimilia loqui visa e s t , eo quod iamdudum talia de Macreno imperator audisset. addebant autem accusationi fidem fortia viri facta, ex quibus credibile apparebat conatum fuisse Principem delinire tam inclytum bello ducem et in suas eum partes attrahere. quod porro addebatur de coniuge ipsi destinata filia imperatoris Theodori, id et efficacissimum incentivum quidvis audendi Macreno futurum videbat, utique summe expetibiles tales nuptias sibi credituro propter affinitatem quam per eas cum maximis iniret domibus. et quia idem matrimonium periculosissimum rebus suis futurum intelligebat, idcirco quod eam mulierem utpote sororem excaecati a se Ioannis sibi esse infensam suspicabatur, concitatus in vehementem iram, et quae tantum verisimiliter narrabantur, pro veris et omnino certis habens, atrociter ulcisci vel primam istius invisi sibi connubi! cogitationem in

DE naga

MICHAELE

To'g iyßQotg

nfyixpag

aviòv

naquoyiÒbv

Iv 7F¡ yvlaxf]

àvxaÙ.ù.iTu

ytvvalwg

y.ut ravia

óé yt leyofttvovg 10 ngoaht

o y.Qarwv,

t/wv

Tovrovg

vrjffovg xaì TOV TWV LYßQÜV 18. xxu 15 í « .

Ov (,tr¡v ukV

tìyt

yàg

raìg

TÜV nánav

núvcag

xaxtQQa&vfiti,

ukr¡9-tiaig

ót* aiv xaì Tùxud-t

òt^iwatai

), (xirug E

oì'xot xad-qfiivog

r¡nQu-

fié&tv;

ye

nollov

i(.uTv ixtTvov tl'a avvuòug ' TO yaQ TOWVTOIG Sto/ioTg avvòtSla&ut ì'aa xal TO ¡xrjStv filo vai iTtfret. TW rot xal ftqxe TOUOV ¿ 7 w k o y l a g t'yjav fiyx' Inlvotav tov TTjv dixijv àno&lad-ai, in* àfx-^yavtag Ini fitalxag nv tv ¡.taxi £wvrag xal avvfóitg reo ituxQMQyrj txqintio, xal xaTijvrißoktt Q(iäg TOV Seofiov TOV Ixlrrtv ùvtivai, xal F.uxtyvwxóxi TTJV &t- C (¡amlav Inaytiv, rjv ixiTvog ßovktxai • tivat yaQ txoifiov TZQUT15 Tiiv 0 t« TtQooraoooi, to /.itvxoi yt yiyovòg ànoirpov Stivai (tri Svvaxov e k a g tlvat. ol óè naqà TOV naxQtaQ^Tjv IQ/6(UVOI à n y y ytkkov fièv xaì xà TOV ßaaiktwg, xaì àtp' avxwv òè nktìoxa nQoaixi&avv XOJ ßaaikü YAQIÌJ>(itvoi. B d ' vntQtwQa t r j v ¿«7ntQioTtQÙv yuQ ß aktiv tig TOV xók- D atv xaì ovò' okwg nqoatXyt. est Myltza, ut dicetur, dedente Mesembrea, magna civitas, cum qua et Anchialus in potestatem nostrorum venit. porro quae circum has urbe» oppida pagique erant, gustu semel mutationis accepto malentes imperatori subesse, certatim a Bulgaro deiiciebant. urebant haec intime Constantinum imparem tunc resistendo et iacturis ac cladibus toties repetitis attonitum. ringens ergo ac fremens ( n a m aliud in praesentia non poter a i ) expectabat, et inhianter captabat ultionis opportunitatem, quam animala negotiorum quidam non immerito dixerunt. 19. Haec agentis imperatoris cura ingens agebat ferebatque anxiis cogitationibus perturbatuin animum. non enim ilium quietis partem ullam capere sinebat morsus intimus conscientiae; adeoque frnetum nullum praesentis felicitatis sentiebat, dum se diri anathematis constrictum vinculis memincrat, ut tali statu esse ac nihil esse paria putaret. itaque cum nec probubilem ullam criminis depulsionem nec viam aut rationem excutiendae iustae poenae, multum licet cogitans, comminisci posset, inops expeditions consilii vertit sese ad interpretes ac conciliatores pacis pro se ad patriarcham allegandos. quam ad rem ratus idoneos quosdam vitae sanctioris professores, assiduos et familiares patriarchae, per hog preces suas ad ilium detulit, vehementer orans ut se supplicem nodo quo stringebatur solveret, ac poenitenti satisfactionem quam vellet imperaret: se quippe promptum paratum ad exequendum quodeumque praeciperet. hoc restare unum: nam quod factum sit infectum reddi arte aut conatu ullo non posse, ea illi patriarcham adeuntes copiose accurateque imperatoris nomine egerunt, mu'itaque adiunxerunt studio proprio, magnopere satagentes persuadendo ac placando patriarcha imperatori gratificali, at patriarchi talia precantes repulit, et ne audire quidero sustinens columbam

212 nov

GEOKGil t'cpi],

vaxov

Y.ày.tlrr^

vov.

'¿vu,

navzu xuv

E naxQiûçxov yovGi

(roiro

tyvta

ytvoixo

avxvv

xat

çantiav xaxxe,

xov

jtitV çtjxwç

xal

yàç

tatç

ovx

tlvat

B qiavtçwç 71010Vvxa fttydiiov

xal

àXV

ini

ïXeye xàv

xal

¿(¿uçxijfxâxcov

/xtyâXtjv

ròv

y.oultavxhç

i^oftoloyoj'fiivoç

o /.ùv iÇifxti nçâxxeiv

nçoat-

xal

xàv

that

ôû xal

5

Xiyoi,

xul ô t'Ço- 15

xà qsûçpaxa,

;"

&t-

xal

o xi xal

" x al xlç olôtv

10

xijv

xal ùcpavwç.

" no ht xi)v &tqandav

xov. ôtÇaoSai

5 xov

âi>xiipâç[.iaxov

nço&vf.iwç

(¿èv itflxti

w;

xul xù

ivtßaXov

xr/v Xvtriv

àoçioxcûç

ßaatlta

xal

xal xrp> jToçycô),

xò noiitv

ixtîvoç

tïntlv

ov nçood-qat]

xovxwv,

o ôè xà tîjç 9-içantlaç

« n i çqxoïç

àoçiaxaivwv ,

nktiaxr]v

noXkuxiç,

av-

naçttxuÇôfiiy.iìv nçoaamdf]

xà avxonçôawnov

loivvv

ôè noXkûxiç

tXtytv

nXtlto Ivane,

vnovoiuiç

Qâ-

Lfâwv xàv

ol ô'vnovooxovvxiç

ivxvyy&vttv

î Ç ï J t î î /.la&eîv



xal

àaXtv,

nkr¡9og

Ufi* avrai

vnoxtxá/aro

ixtlvov

xai nnXui

¡.UTaxaktttai uvTovofiov

anoxwv

rf¡v

ßaaiXta

111.

yvvutxag

ZÜV ßaaüJa

iòv

L.

rr¡v t*£oäov

di xa!

f.itv

vno&r¡Hag

ovreg

tu



,

10 f? tml-ioitv

fxxiapij&eìg

uftt'g,

fii¡riga,

&tig fretog Ixtlvov

n/fiipag

oovlràv

yor^iáxiov

xal

PALAEOLOGO

avv

Slxrpt

t ò xtjóog

ravra

ini

vó&o)

ffitXXe

OVVIOTÙV.

C

ìxflxvvwv



7igòg

&vyargì % avi

'

cessa uti f a c ú l t a t e , sed statim, pecuniae magna vi opumque caeterarum, uxoribus praeterea liberiique cum sorore a c matre Constantinopoli r e lictis, itineri se dedit. tantorum pignorum ibi dimittendorum causa ¡Ili fuit partim cura celandi quae coquebat animo, et omnem a se suspicionem amoliendi, partim prudens metus ne non satis expeditus esset ad ea quae meditabatur, si tantis carorum capitum affectibus et pretiosarum sarcinarum impediments implicaretur. ita ¡Ile cum familiari comitatu egressus urbe ad imperatorem festinabat. interim autein eius patruus p r o fectus ad Constantinum Bulgarorum r e g e m , cum ei, tum potissimum eius coniugi Consilia sibi suggesta imperatoris invadendi communicavit; et fac i l e , olim videlicet eo propendentes, quo volebat perpulit. ipse statim certis hominibus subinissis magnum ad se Tocharorum numerum evoeavit. nec difficile fuit pellicere spe ostentanda ingentis ac parati l u c r i , si coniuneti Bulgaris praedatum in Romanorum terras exirent. Tocharorum numerosa gens tunc adhuc sui iuris erat : nondum enim eam sibi piene Noga subiecerat. hie videlicet Noga rebellare tunc primum et dominorum iugum excutere ineipiebat, amici familiaritate cum militibus suis Tocharis et aequalitate civili vivens, socios tunc illos defectionis habere contentus : nam cum ipsis missus, opera illorum subactas bello regiones lion Cani (principem illi sic vocant) a c q u i r e b a t , sed uberes atque opimas illas esse terras animadvertens suo proprio atque illorum obtinebat nomine, hi tunc audita, quam diximus, invitatione ad praedam accurrerunt quali canes ad saginain ruunt i m p e t u , fertiles et opulentas devoraturi regiones, nondum foedus affinitatis vínculo adstrictum Nogam imperatori coniunxerat, quod ille filia notha Euphrosyne Nogae in uxorem danda deinde contraxit. tunc porro eodein proisus articulo temporis et

232

GEORGII

PACHYMERIS

UQU XAL U/J.A ILÈV Ò ßACTKIVG NGÒG RRJV NOL.IV t « XAXÀ SVATV D D-WV HHIIVI

RAG ODOVG,

AVV KTOVARAVRIRTO RÙG ày/.ia

vneQ/Holiig

na-10 oaov

nooaSoxia,

ug

tirai

Sfyo/itvoig

xoTg

Si /.ti] xóaov

o Xoyog zoTg /.uiQiotg xoìg

nXi)v xaXòv xoìg

&itwv

e{¡Sot-iuSog

(incog av(.i^air\,

motivai,

q>aivtadai. ifmivtiv

Xoyov

Xtyó(.avov

tì'tolh yùq t'

KQOVIOV,

rn-it(/a xijg SivxtQag

ix 7iapaaiviov.

o yàg

fiaoiXtvg nag yiyvóftivog nQÒg

t o niiaut avidi Tt -rjniiog nqoatvty-

xua&ai

imi

xaì zòv òiaftòv Xvttv,

noXìg r/v oQiyvéfitvog Ix navtòg

àntyvwozó

% qonov

5 od-tv xai noXXaxtg Tovg uq/jìqìTg avyxaXwv xrTV, (5g dlov ov ayovza ovza

%ov

xal ¿vat^uvvara

ol rà TOV

èxtìvov

ifxaqivQiio rtjv àvuy-

nQoaxontXv,

o óì xàxiivoig IvttXovfitvog B

wg fxtya TI xal TOV ¿nò

òtofiov hpoXxiov

¿XQVV

ovTog

tw

Imavqtzai.

ifi lìs io ¿Q/atov

X&fiivog.

à'

ov%

TOV

zcuv nQay/xazwv

wg

TO [lèv yaQ àòvvaiov,

aXXà

fttj o"ov t'

lnavaxàf.T%pu ì'guXij-

zarzófievog dvotv &azeqog

Ciytv àvTunaiTwv

nuiQtaQ-

ovzwg,

nQayfiari vtfteouv, ti nXmnitXr^iazog

XlfSai o nqbg TO StQunivtiv ij TU ngóiega

axonov,

ànoaxtvaoao&ui.

T&V ìiXXwv A/oXtjti TU zìjg ¿Q'/rfi noXXà

àvayXTjg ànugaurfiov,

10xaì avzovg

P

, tj Ttjv Stqandav TO òè nuvzwg

15 xaì Séov ov naqaiviìv xaì TÌJV TOV (xtzayvwvai

nguxxot, àvufial-

ùvoixovófii]TOV.

Stixvvitv óSùv

xaì

IV. H ine incipiunt res adversus patriarcham Arsenium gestae, cum enìm imperator totus hactenua fuisset in deliniendo p a t r i a r c h a , omnibusque officiis eblandiendo ut mitius agere secum yellet et anathematis inietti vinculum solvere, postquam animadvertit se nihil proficere desperavitque plane meliorem in posteruin successum petitionis istius suae, conversa velificatione vehementer in consilium incubuit eius ornili ratione amovendi. ei rei praemnniendae, saepius convocatis sacrorum praesidibus, contestans exponebat angustias quibus conflictaretur, inter hinc quidem urgentes ineluctabili necessitate curas imperii, tales omnino quae solutum a caeteria animum requirerent, ac vel sic vix a satagente cunniteuteque prcut oportebat expedirentur, inde autem obstantem duritiam patriarchao impedientis se ac quasi constrictum trahentis diris vinculis anathematis infandi. considerarent b a e n , et viderent an non esset aequius venire ipsos secum in partem solicitudinis publicae, improbanda ista intempestiva pertinacia, patriarcham, cuius essent partes adhibere curationem lapsis, obfirmasse inflexibiliter animum in prosecutione alterius harum duarum r e r u m , aut u t reponatur in priorem statum id quod meo peccato mutatum est ; aut ni hoc fiat, mihi omnes spes redeundi unquam ad communionem ecclesiae inexorabili severitate praecidatur. atqui, ut vos pro vestra prudentia videtis, alterum quidem istorum fieri non potest: aiterum perquam inhumanum est et ab ecclesiae materna in suos indulgenti»

C

252

GEORGII PACHYMERIS

•xiZ /.irjdìv rov nlyftfiili'/iaiog Ix nqoaiqiaicog,

aìod-0/.itvip

ò di xaì

¡.itxayvmvat,

xòv

¿'£ avxov

xaì rtjv H-tqamtav

ixxoncog

xavaxtjqatv

oiy.ovo/.iotxo,

ìxtìvog

D t o àjioyvwvat

avviiqti,

wg xqtTxxov

vai ¡.uxayvóvxa' Xuav

t o tìv yùq

uìitìviCovouv. xaì

onwg

laj.ißüvttv

ùklà

bXko

nvv&dvia&ai

xaì

nXrjv

a&at

f.iì]div

lovTog

to

fxtìvog

ytvofifoov, [tai.

tlóóxa

"

ùWà

ai'aXa/tßdvwv

o TOÌg ¿x&ofUvotg nqooioixojig òrfkoi r¡aav ià nqòg /?uaikta TOV naTqiáq/ov avvóXwg ovx ànoÓIX¿fiivoi, xaì Sia TOVTO noXXà xaì avTOÌ TiqoTi&Ù'Tig xaì A/LI a 1 5 avvtlqovTtg &tquntvtiv ìj&iXov TOV XQUTOVVXU. ov /.ir¡v Si àXXà B xaì xad-vmaxvovvTO /.livov xaì aviov ftaaikitog nqoanifixpaviog avToì TU fityúXu avVkr¡\fjtaúut, ( 2 ) ò yovv fiaoi'ktvg xaì uk- P Xovg fi tv xa9' iva nXiiaiovg ànlaztiltv u£iw v jòv tiqáq/rjv Amp u t a n t e s , aequum e s t , p a t r e s ,

d a r e TOS operBm

ut ìmperialis d i g n i t a t i s ,

prout fas piumque e s t , ratio

habeatur,

negligere nog t a n t o iam

tempore misere

suspensos atque

y e r o ? an non a b nonne

neque

destilantes inopia consiiii.

ecclesia poenitentiam

dar!

hoc olim eius leges divinae sanxerunt ?

quisque vestrum praescribendis sunt?

quoscunque opus

e s t (plurimi

satisfactionibus c u r a t i s ?

an illos

an

non i u x t a eas autem

peiori

unos ecclesia ab universali

ceptos exclusosque v i l l i ,

quid

enim-

poscentibus definitum

est?

quotidio

offeruntur

conditione

tales)

principes

sua in filios indulgentia e x -

nec legum omnibus latarum

fruì benefìcio p a t i -

t u r ? respóndete nuin ita s i t ; d e c l a r a t e , i n q u a m , non e s s e apud vos poenitentiae locum, nec excipi a vobis resipiscentem qui purgando iniungi salutares p e t a t : e t alibi qiiaerere rem aliis

in

consequar. relinquo,

necessariam cuius hie copia

locis ecclesiae s u n t :

poenas

sibi sceleri

turn meae p a r t e s e r u n t mihi consulere,

eas adibo,

a b iis

non suppetit.

aliao

poenitentiam petam e t

exposui vobis sensus íntimos animi mei : considerandum vobis et

cum

ipso

p a t r i a r c h a consultandum,

non enim amplius patiar pro

deposito

me

quid

abiici.

fieri

iam,

conveniat.

inquam,

mihi

piane decretum est aut a c c i p e r e curationis moduin a vobis aut alibi q u a e rere.

talia episcopi« locuto i m p e r a t o r e ,

tionc auspicato praelium, ficato , d e c l a r a r u n t ,

quae severe

a g e r e t , sibi minime p r o b a r i ; disceptataque ut

ac

ac

promitterent

p a t r i a r c h a e r g a imperatorem

ad

post

multa

offerendam

invicem

collata

Augusto poenitenti

non tamen tunc adhuc ulterius processerunt quam

se intercessuros

p o s s e n t , suadentes ut

q u a e dicta f u e r a n t dolore signi-

dure

propterea

paratos se ostenderunt

reconciliationis viam.

a c p e r h a e c quasi prima velita-

iili ad singula

pro se

apud

patriarchain

i p s e de novo

allegaret

quam ad

efficacissime eum oratore»

supplices, quibus ad iropetrandum quod r o g a r e n t ipsi se pro virili c o o p e r a t u r o s recipiebant.

( 2 ) igitur

i m p e r a t o r cum

alios singillatim allegavit

256

GEORGII

PACHYMERIS

'

xuì TIQOOTI- 10

è òi xaì fiàXXov rjyQt'aive xaì

a v r à ! òrj Tip 'Iwarjcp yivvulwg

D &tv tXv&t]

TerayfttVov

TOV ÓÌO/LIÒV Xveag

wg xuì

dvaóoyrjg

TO

(pavtQWTiQov

i f j v nQtoßilav

ixvcivo^itvog,

trtg yvw^irjg,

TU Tìjg ßuatXiwg rixòg

ót/ja&at

ùXX' o nargiag/^g

TOV ßaaiktwg

F.IWRJ TW ßuotXti y.aì

y.aì tig naxtqa

y.axr^iiß'jXti

TOV nvtv(.ioiTiy.ov

tt/e

u'jg ixtXvog vma/vnio,

TOOOVTOV TW inni ¡.dio avvioyiod-ai,

C w Trjv naiòilav Ta&ÌTwg

ovri,

og òr] y.uì raXyoiov

nvtv/.tazty.òv

j f j u$itooei.

¿O/ITQÌIOF in(Q naQà

'Iworjtp,

'¿noazi'XXwv

xuravtvtiv

tTolf.i(o

TOX^WVTÌ wg Sù.^oiv, tcp' iu [lyäs

ófjd-tv

uiyiì

Si

nvtvfia-

ìj ¿(pvXuyfrrj ì] xuì xav firj ytyovog

ùfie-

ìmnXrjXTitv

ìfr^do&i],

15

naqußawg

plurimo«, suppliciter orans patriarcham ut se cura moestitiaquc liberare d i g n a r e t u r , offerers l e paratum ad quidvis exequendnm quod iuberet. tandem e t Iosephum ad id uiisit monasterio Galesii praepositum, coenobii quod r e g e b a t nomine quam suo ipsius vulgo notiorem, virum spiritualem e t qui imperatori patria loco e s s e t , quippe audiendis eìus confessionibus p r a e f e c t a s . faune ergo pro se supplicem allegans, obsecrare obtestarique patriarcham institit uti tandem inflexus induceret in animum non amplius a s p e r n a r i prece« suas^ vehementer id ipsum ab eodem episcopi contend e r m i orante«, argument» etiam adhibitis, et indignuin videri contestant e s principem tanto tempore isto quasi ergastulo diri anathematis constrictum detineri. urgebat pro se quoque ardenter rem eandem spiritual i p a t e r supplici«, i l l e , quem dixi, vir reverendus, deraississiine deprecans suscepti sui nomine u t castigationem quam aequam iudicasset praes c r i b e r e t , et ea perfunctum miseratus anathematis vinculo solverei, surdo haec canebantur. o b d u r u i t , quinetiam exasperatus efferatusque magis est audiens ista patriarcha. adeoque inflexibiliter haesit in proposito, ut etiam e a rogantes o b i u r g a r e t , et ipsum Iosephum acriter coérceret, eo scilicet nomine quasi is imperatorem absolvere ausus esset contra p a t r i a r c h a e volontatem. fama certe increbuit per multos vulgata, prohibitum interdicto Josepho a patriarcha fuisse ne deinceps ipse confessiones, u t s o l e b a t , eins privata« acciperet eumque absolveret. quod interdictum, si v e r e c o n t i g i t , an observatum s i t , an id transgressus Iosephus transgressionis istius venia impetrata restitutus in integrum f u e r i t , an postremo crimen istud contumaciae contra interdictum et revera consciverit Iosephus et inexpiatum id m a n s e r i t , in medio relinquam. fama quippe illi priori contraria sparsa quoque e s t , asserens nunquam perlatum a patriarcha t a l e interdictum. et hac defensione Iosephus i p s e , factus

DE MICHAELE PALAEOLOGO L. IV. xul o ^Iwatjf naTQtaQ'/ivaag òtiay_VQiL,iTQ, ojxwg

xh^xa

naxQia.Qxtvao.vTog

5

3.

vrtGTUWv

Stg

bvofxai^uv,

xtlovfxtvwv,

'AgatviaTÜv

xax'

aifivvvovTtg

fa'yitv,

roinixXtjv

nlrjQTj avv&tfiivog

ovx i]v xaxavtvcai 1 5 TWV xt(paXaiwv o TOV klßtXXov t o (xixQia,

ùo/uivw

è ßaaikii)s

zw

Sitnvv&uvtxo tyyuQlaag.

àywvag tv&vg

SO à n p ì i ; il'yjxo TWV y^ttfiftdxwv oxétfjewg.

,

xai

otg òè

1. TOvTQ P .

xiipahaioig

ßaaikii,

txnl^Qwaiv.

b

a/ta

ojiot'ug ¿IRJ TIJG

xuì

àmXoyovvto, xai

XtßtXXog

10. ¿(¡¡livens P .

wg

ó'

nigi

te

ovvitòóxag

TOV c tytiv

TOV

Xlovxa,

xijg JIÌQÌ

xovxwv

avyxsxQÓxrjxo.

xdà*

hi&tt

17. ixvoiyxTj ?

postea p a t r i a r c h a , u t e b a t u r , asseverantìssime affìrmans nequaquam id sib! prohibitum unquam a p a t r i a r c h a , contradicentibus mhilominus et in asserto perseverantibus auctoribus oppositi r u m o r i s , qui in satis magnam inde celebritatem abiit. adeoque id unum et potissimum e r a t in criminib u s , quae Arseniani obiectabant I o s e p h o , ab eo schisinate discissi. 3 . T u n c igitur sub initiuiu A p r i l i s , solemnis ieiunii t e m p o r e , dum festum ageretur quod Acathistum vulgo nominant, quidam e x clero E p s e topulus cognomento, in ordine notariorum patriarchae i n s e r v i e n s , post ipsorum primicerium, quem Megitéh sive mediatorem plerique solent ampio nomine vocare, libellum a se digestum accusationibus plenum sponte imperatori tradidit, noctu post finem bymnodiae. iinperator convocatis qui forte praesentes adfuerunt e c l e r o , simul omnes interrogabat ecquid consensu et conscientia ipsorum Epsetopulus id egisset. cum autem nemo annueret audientium praeter unum aut alterum , de capitulis percontabat u r , simulque cuius esset existimationis qui libellum obtulerat. ad ea clericis datori quidem libelli mediocre testimonium r e d d e n t i b u s , crimina vero excusantibus, opinatus statim fieri non posse quin haberet conscios qui tantum se in certamen d a r e t , cupide scriptum oblatum tenuit, occasi onem inde sibi nascituram augurans leoni», cuius tantam experiretur saevitiam , in potestate habendi, mox diem praescripsit examini. capitula libello comprehensa haec ferme e r a n t , primum , e x principio matuti-

G corgius Pachymcres I.

17

b

òiòóvxi

àvayxtjv *Xtlv

ti(

xaì xaiQÒv o

xovg



yQwxa

iuoXytpewg

tvòg ij xai ötvxtQov,

ànoòvad/uivov

oìq&tlg,

TAT

TU o t 7IQA/ß~IVTA.

'Eipr}Tonov\w

àxovovxag

n(QÌ òè TWV xt(puXaicov

tig ToiovTovg

iy-

TWV avvrj-

xai

'Eipijxónovlog,

ix TWV TOV xXrjgov

ti x a i avxol avvoiöaai

ixxhj-

txtivov

o v xai ¡Atolxrjv ttwdaatv

TIQI/UIX^QIOV ,

TOTE ovarjg (.tira Ttjv rijg vfivwäiag 7ia(taxv/óvxag

ifj

tOQxrjS àyo/.iévrjg ìjv axd&iaxov

TWV zig TOV XI^QOV iv voxuQÌoig

1 0 xaxriyoQr^iaxwv vvxxhg

xlvàcuv

ayttp^iivwv.

TOV 0(püv

/nxu

7IoXXoi

TWV

TOVTOV

vntQ

àvtQodyrj

T o m TOIVVV BORJÒQOJ.UWTOG iaxa/nivov

&wv

Tikwv

ànoXoyov^itvog

iVTtv&iv

WS IO/VQÒV nqoTtivóvTwv

clu,

lovg

vaxtQov

noXvg

257

258

GEORGII

yoav,

wg tìntìv

vrjg iftvioóiug

xml t w in

TW XOVTQW irjg

GOVXTUV

xaì

XUFITIQÜG

xal

fiovayw

ov £? rtp &ii(p

wg o avròg rijg

ov&t

i w ìòko

roig

txtlae àfiv^TOIG'

ó Jf

yuQtv. P 175 xovg

àyvotiv

XOVTQW ÌTiXto&Tjoav,

/utyaXyg xvQiaxijg

ye ßaaiktvg

xal drj nQovTtivt TO J f a (pia I 7iQuyi*u XQWV

TI)V

èoxovv

NQBG

TO

7IQÒS ùnokoylav wg aviòg

TI'TJ Ó

di &tw

axixjjiv

onwg

TOV

ìli

NATQTUQYIJV

TU£ag xovio

notoirt.

TO

nàv

ùntkoytìio

TO TIQWIOV

,

òmlrr

y.uv ovx ixitrog

tnuXrlf.tf.tivqg

15

¡niavvrjyt, ixotvovvntQttio&AI iòoxtt

àno-

yuQ y.ul

, TO ¡.tiv TOV wg xoig

to ¿¡OV-

ÌTIITQÌJIWV

ov yuQ rtv

io

laavivovji

TU yQUf.tf.taxu,

TW oxonw, ÒÌSI'&GSUI.

xaXovftivog

TOVToig, OQOQIVOV

TWV uQyitgtwv

tig yvwatv

GI'fißukXtoSut

TO

ye ntxTQiuQyjj

TWV yQUf.tfA.UTWv unu'§

ft tv txtlvotg

vltaiv xthvoutv,

u /uìv TW hßiXXw

t f j Kwvoiavitvov

iniSrj(iovvTag

jotg

TO ini

xaiu

• tw /.itvioi

5

iyxtyuQuyf.it-

nuTQiu^ytj

TW

xaì

ofiwg

xaì

UVTOV

wg

iXkovtoQ-ai,

wg xal

TQÌTOV

avv Tolg aaxqunatg

ovx r\v,

nQooifiiu^itvfitvwg,

TWV aytuaj.iu.Twv

(.ittadiòóvai

¿QSQI-

/.lóvip Si

xthvoai OOVXTUV

%otg /itu()f.iuQotg

f/«TO , T a i r a it x a ì t o i a v & ' tripa naQunav

TOV

ixx"kr\aio.g ovyvuxig

T i xaì ovlXnavtvotie.

avvth&oi

uQyJ] t i j g

1pulfxbv iyxotpui,

(.ivr^ioavvw

i(peivai

vwv , IdyuQt]votg

E udtjlov

ait(3

OTUVQOV

t o iv

nQÜtxov

ßuadtwg

t ò TiQOOxiìa&ai

yuQaxxrjQiov

txtlvov

rov

òtvxtQov

xaiotpiv Tifiiwv

txacrov,

TOV vntQ

D TW r-Qioayup o&ai'

xud*

PACHYMERIS

fiovuyotg

FIT)

tpalftov, avvij-

4. TOV deerat. nae hymnodiae psalmum pro imperatore recisam a patriarcha, iubente solo trigagio et super eo commeruoratiune prooemiuin absolvi. secundum, nimium se propensum et familiarem Sultani praebuisse, adeo ut ei et comitibus permiserit saepius lavari in lavacro ecclesiae, ubi sunt signa venerandae crucis marmoribus insculpta, cum isti essent Agaren! et Christi mysteriorum expertes. tertium, quod filiis eius coinmunicari per suum monachum sacras eucharistiae reliquias iussisset, cum non constaret an sacro baptismo initiati fuissent. praetereaque ipse Sultan cum suis satrapis per matutinum spleodidae magnaeque dominicae patriarchae litanias celebranti adfuisset et siinul litanias recitasset. baec et id genus alia libello inerant. porro patriarchae baud usquequaque ignotum erat quid gereretur: tamen is totum deo permittens quiescebat. at imperator admissa semel delatione scriptisque accusatoriis receptis, congregavit episcopos aliarum urbium qui tunc Costantinopoli sunt reperti, eisque ad notitiam scripta sibi tradita protulit, et ut communiter secum considerarent quid sibi esset faciendum petiit. non enim erat cur differretur negotium quo dudum aspirabat viam pandens, etsi non videbatur sufficiens ad terrendum patriarcbam. ¡Ile quippe, utcumque nondum citatus ad pro se dicenduin, respondebat obiectis, ad primum quidem de psalmo, aiens se auctorem fuisse istius psalmi tali tempore cantandi, et cum antea solis a monacbis id fieri consuevisset, primum se in ecclcsiae usum in-

20

DE Seg

ov,

MICHAELE

xùv

r f j ixxXìjaia

wg avtuQxovg iiyjijg

óoxovvzog

ixnl^Qiüotv

reloii]

ztXtiaùui, rov

• xul

xal

zgttjuyiov

Stxalmg

TOV navróg;

Xovta&ai

avròv

av ìxxXtioivzo ixxXtjolag, tìxóvwv

navztov

ixuvoi

nwg

zwv

ovaiv,

àylwv.

eìg rt

(figtad'ai

ùyx'iptwg

Si zùXXa

fxìv /.laQzvgovvzog tyovzig,

ovx ifiòv

àXX' ovy

15 TOV ßaaiXiu

iSóxovv

avvoóov

ìj9iXt

ivrav&a

xal

xal

nuzqiaQyJLv

TOV IdvTioytlag

¡.itztariXXtzo

20 togzìjg

ràg ivfrvvag

avyxgorsTv

ZOVGÀPXIIQTÌG

ttwneQ&¿rag

ànoxQijaovotjg

àio,

nQog naQaìvqoiv.

Ixavà

ij-eX/o&ai zwv

tov

TI

o&ev xal

navzayó&TV,

anavzüv

"zécag

òixaiwg

)) TOV zijg

TOV GTUVQOV xul ccplaiv

àvitzai

nuviag, u/.ia

xal

nQoOuvtv&vvov

(xóvov,

zavza

¿XV

rotg

rat nazQiuf/yrj, uQ/iiQt'wv, 'AXt^AVÒQITAG ßuatXtxatg waze

yovv

àfxqà ¿XXà

naQovzwv NtxoXdov avXXaßatg

TIUQWYRJXVIUG

(.lyde/niüg

C

xal

ìxòitoyd-rj-

wg XfiiCTiavoìg ixtlvov

undvzwv

Ev&vftiov.

ini zw XOVTQM

TOV TltaatSlag

oìftut • il d ' aXXwg IXlyyoivzo TO 7iXrn.t/.iéXrj/.ia. "

tyxaXotzo

XovzQwvog

xal zotg vltaiv

B

iìg

ti xal TOVZO

XOÌTQCOV, OV/ tjzzov tì

nuXiv

uv Sty.alwg

xtktvtiv.

TOV zijg ixxXtjaiag

; t o ¿È TÙÌ aovXzàv

à'àiioiì]

TOV aovXzàv

(itjzt

259

ZOJ /¿vq/iwovvip

wg zwv UXXWV nqòg zotg ya.qay(.MÜI tvixoiQovvrwv

10 uaißiaiv

tiölvat

IV.

uv ànoXoyì]aó(.uvog

TO óc zovg

/.lèv (.tyT'

L.

aiiog

avv

OVTCÜ TOV ßuaiXt eng l'yovzog,

5 xa&v(ffìg

aovxat

PALAEOLOGO

TIJG

1iQotfàatwg

ZTXITI» rjgt

amrr

duxisse. verum eundem se id postea improbasse revocasseque, quod sufficere videretur trisagium cum commemoratione ad orationis expletionem. praeterea si alia facti huius defensio deesset, illa se uti iusta potuisse quam suggereret praesens status imperatoria ; qui quo iure queri posset exclusuiu se particula quadam ecclesiasticarum precum, postquam patient e r et demisse acquievisset excommunicationi, qua omnium sacrorum p a r t i c i p a t i o n arceretur? ad Sultanis comites quod attineret, lotos eos ecclesiae balneo nescire s e , neque id iussisse. caeterum si allegata ratio v a leret, excludendos eos esse cunctis pariter urbis balneis, non ìr.inus quam ilio quod ad ecclesiam p e r t ì n e r e t , cum aliae quoque thermae , p r a e t e r quara signis crucis insculptae s i n t , sacris etiam imaginibus ornentur. si autem id non obstat quominus iis, quantumvis verae religionis expertibus, usus permittatur aliorum lavacrorum, quid est cur repellantur ab ecclesiae balneo? denique cum Sultane et eius filiis tanquam cuin Cbristianis egisse irreprehensibile videri, quoniam id auctore idoneo fecerit, episcopo \idelicet Pisidiae tales illos esse testante, quodsi iam ostendatur nequaquam ipsos fuisse Christianos, i 1 lì soli ascribenda, non mihi eius facti culpa fuerit. sed hae defensiones imperatori non videbantur sufficientes ad purgandum patriarcham: verum decrevìt congregare synodum omnium antistitum, cui interessent duo patriarchae, Alexandrinus Nicolaus et Antiochenus Euthymius. itaque regiis literis convocavit undique praesules ut post festum sine mora convenirent, nullo praetextu ad recusatio-

D

260

GEÒRGII

'/orto,

PACHYMERIS

y.uì xà y.uxà xhv naxqiaQyjiv

j j ìxtrtTxo.

fsvvay&ùatv

tnif-tfliaxtgov

( 4 ) xónog Sì xfjg avxwv ovvóòov ò @aoihy.òg^4Xt'£ia-

xòg XQÌxfovog ìjv,

"va y.aì nQovy.u&tjxo ¡.itv ò

,

XQUTIOV

avyxadt-

tflvxo Sì xuì ol (.ttytaxuvig y.aì oaov tv u^tw^aaiv rtv, P 176 £ov è'

ol àg/ngiìg,

ovvrjGav òè xaì

xaì nuv

uno naawv

xò Tijg cvyxXrtxov

xwv

avvufia xoìg oywv npoeaxcuatv. rjv niQiqavìg

tÒv

nuQiùv xaì iniì g

xaì

XQiig Sì xwv

aiv (¿tv (ifj nagatxtTo&at, /.tiv yuQ xglvto&at VOÌV

xaì xoafiixajy,

ovxcog ìyovxog

ùoifultiug tira

ol J 1

xaìg ànoaxtiXaoi,

ndftnuv,

xaì

wg aita3ai ' UUQÓVXWV

Sì /.itywru- 15

vnoaxQttfovxig

fiuoiXiwg

ovx a'S,iov ovSì

T a i r a ngòg xovg

yQatffjìSiSovxo

àniaxaXfiivovg

xà 'kiyó(.uva, wg /.irj ìSr^.ovv navxa f.nx' 20

xuì ovX'/.oyog

xaì xqìg ytyovog t'x xivuv

nazQMQy^v

xuì xavxa xaì

nQotilr^tf.dvov,

C t w v Stxulcov tlvai rò ox>(xnav. TI pvxoqiavxij&tii].

XQI-

(tìv (iaoiXiwg

xaì eìg ufivvav

navxwv.

nif-movxig 10 y.aì ye

xaì tv àvaxxógoig,

TOV nuTQiuQxov iiyovzog,

ini

Sì xglaiwg xuì Tonov

xaì Stxaiwg,

nagóvxo;

ooov

nQoatxulovv

XITIQIXÙV

6 S' uvlvivt

xgónov

5

dv xaxTjyoQÙiv ìg /.itaov

xaì xòv nuxgiuQyrjv,

npòg ànóXoyov.

ngóaiOTia v Q'/.ttXe

nem suffectqro. pieno ìgitur yere convenerunt, et causa patriarchae ventilari a congregati« est coepta. ( 4 ) locus sinodi regium Alexiacum triclinium fuìt, ad id delectus ut praesidere posset imperator. assidebant e t aulae magnates, ac quotquot in dignitatibus e r a n t , simul cum episcopis. aderat et senatus universus, et ex cunctis monasteriis praecipui Qionachorum cum suis quique praepositis; nec aberant clariorcs iilustrioresque civium. et accusator quidem in medium prodiens libellum obtulit. is cunctis audientibus recitatus est. tunc cum esset visum citari debere patriarcham, mittentes tres episcopos et tres clericos ipsum vocarunt ad csusara dicendam. ille autem omnino venire renuit, cum diceret iudicium quidem band se recusare, modum autem et locum iudicii personasque f u g e r e ; a qua exceptione iuris species non aberat. nam iudicari patriarcham praesente imperatore, praesentibus optimatibus et saecularibus personis , idque in palatio, praesertiin imperatore sic constituto et palam occasionem vindictae captante, indignum videbatur, et tota res inique comparata, e a porro loquente patriarcha missis a synodo, excepta sunt scripto verba eiiis, ne quid calumniae interveniret. inde qui missi f u e rant redeuntes a d synodum cuncta ex fide retulerunt ad eos qui miserant, et coetus solutus est. idem iterum et tertio est factum, certis intervallis tempori« interpositis : studebant enim qui haec agebant, nihil omitterc eoruin quae canonea in eo genere praescribunt. caeterum nihil aliud ex

DE MICHAELE PALAEOLOGO L. IV.

261

yr/.p xaì xavovwv ixtlvotg Toiavxa nQaxxovoiv) ovdiv rtv nliov ix oxi FIRJ xòv NAXQIAQYIPT na^aixtTad-at xòv XQonov xìjg XQ!oitlog, xovg Ò* àvxtmaxtXXtiv ìxtlvtù, wg Inusxr^iova^ypv TOV ßamliüig thai óixaiovfitvov ev TOTg ìxxì.tjaiuaxixotg nQuy/nuai, 5firj Sixaiov tìvai fiijd' tvloyav xà Toiavxa ftiytav' orza ót'/a ßaatktxìji tmaxaalag xivtto&ai. TOVXWV

1)

5 . 'Ev oau) óè ravz' Ingaxtixo, ivvoqoag è naxpiag- E yyg, o xaì ulijdìg rtv, wg oidév iaxtv aXlo xò xtvovv Totavta ij TÒ TOV xQUTovviog nqùg avxòv àftvvxtxóv, oft xaì xivSvvtvoi 10 xayjZ xò xaxòv iäafrai, Tfi Tov naTQiagyov xaradixf] TÒ nQÒg txdvov ànty&ìg xaì òylwòtg 7 cuoTf xaì àntaxtvaa&ai Tavxa jSovleo&at, naQtóùv nüoav /uixqoipvyjav, "nnov xt inißdg, ftfj TiQuTtQov rfw&iòg °v xfjv IiwvoTavxlvov xuxllaßt, xaì ßaötktT npéouoiv. fi(.i(Qa i ' rjv xafr1 ìjv Tavx* ìnqaxxtxo xvQiwvv/xog. P 177 15 5 yovv ßaüdtvg xaigòv ìxtìvov oìtj&fìg imoxrjvai ov xaì Itfìxti naXai, TOV Ttjg àvioiwg (Jnit&t yÙQ ivvoetv zoiavx' ¿xttvov TO T* imßijvai "nnov TOV •naXQiuQyr^V xaì rtagà xò OVVRJ&IG TIQU^UI, TU TÌ xivovfitva wg iv %QW xaxadtxyg xaì avxòv ytyevrjod-at), Xaì wg IxftuXl^aa&ai nagaylvono, qiXorpQovwg vreodtytxai nqoaióvxa, xaì nXttoxov oaov òf.uXtt xà ya^ltvxa. wg yovv x a i p ò g xfjg tiQug XuxovQylag intaxi] xaì rjórj TJV ò xpaxcuv npòg TO xai vaili liuaxrivai, niutyag ixttvó; xiva TWV avxov xovg ini Trjg XtixovQ- B iis missitationibus e t responsis elici potnit nisi displicere p a t r i a r c h a e iudicii m o d u m , e t ob id comparere recosare, ad q u a e h o c e r a t p a t r u m r e sponsum p a t r i a r c h a e per retniasos ad ipsum v o c a t o r e s r e d d i t u m , cum s i t oìini existimatum aequum imperatori t r i b u i principem locum in cognitione r e r u m e c c l e s i a s t i c a r u m , n e c iustum n e c rationi consentaneum e s s e , q u a e e x eo g e n e r e negotia nunc a g i t a r e n t u r , maximi u t i q u e m o m e n t i , a l i b i a u t a l i t e r quam praesente a c praesidente principe moveri. 5 . Dum autem h a e c ita g e r e r e n t u r , intelligens p a t r i a r c h y , quod v e rum e r a t , non esse aliam horum motuum causam quam i r a m in s e i m p e r a t o r i a ultionem e x p e t e n t i s , in q u a prosecutione periculum e r a t n e i s malo aliud malum pro remedio a p p o n e r e t , suo videlicet in p a t r i a r c h a m odio et rancori p a t r i a r c h a e ipsius damnatione p r o c u r a n d a mederi a u t p o tius obsequi s a t a g e n s , speravit uno sui cum infenso i m p e r a t o r e congressu istud praeverti discrimen posse, q u a r e pusillanimitate p o s t h a b i t a equum i n s c e n d i t , desuetus id f a c e r e iam e x quo Constantinopolim ad v e n e r a t , e t imperatorem adit, dies qua h a e c g e s t a Sunt dominica e r a t , i g i t u r i m p e r a t o r ratus optatam diu sibi remissione!» a n a t h e m a t i s ad s e ultro d e f e r r i ( s u a d e b a t hoc enim equitatio illa insolita p a t r i a r c h a e adventusque i n o p i n a t u s , e t verisimilis c o n i e c t u r a , impulsum itluin inetu intentati iudicii e t periculo damnationis imminentis ad hunc conatum sui deliniendi) p e r h u m a n i t e r o c c u r r i t v e n i e n t i , e t cum benevole accedentem atque hilar i t e r e x c i p i t , tum blandii perdiu sermonibu» d e t i n e t . ut ergo s a c r a e l i -

262 ylng

GEORGII PACHYMERIS y.atrtaf

ntgif-itrtiv vijaovzog

alleno,

xal t/.tlivtv

rrjv npòg Tag àylag

yaloq>wrwg

TOV ligia TOVTO

C Qtto,

TO tvXoyqaov,

xarà

t o avvrj&tg,

S' rtv nuvTwg

TO ròv Uoa()/w7]v up

TIV&tv

eixóvag nqoolltvaiv

(irtT7 a).).o ti ntQiagyovvTag

(pcoviTv (.lìv TOV Stdxovov yta&ai.

a/.ia 9-iaoa/.iivovg

aiMmjXwg

avTov

(.irjTt

avTov

nqooxv-

UQUTTUV, o.l'L1 iv&ìg

ix-

tvXoytTv Sì TOV &tòv

/.te-

xal rijc liaovgyiug

ngog

o TUVT*

avTÙ in'

ixxlrjoiag

ànuQ- 5

ixiivog

naQioxivu-

avvuyayiTv,

y.uv-

Ttjv TOV 3ÌO/.IOV Xvoiv 7igay/naTtvaa/.ttvov

tyuv. •/.al

nag

f.UTaaxivaaa[ttvog

Toig tìxóai

xagaSoxovvrtg

oaov oilno) à(fi%ò[.itvnv ntgiifxtvov. Svov

TOV TtaTQiu.Qyrtv

D «¡uoc (.lèv laTUfxivog wg Si noTt

YTTO.

i&flètt ÓÓ%IO

xaziywv,

¿¡¡.ilXti, TOV

o Si ftaaiktvg TOV Itgov yard

int^rj

vXinztig

7io$ wv, rà"

ov ¿tov

rrjv

tvloyrjoig,

tvXoylav,

xal

"xal

"TI"

Itywv

TW naqa"ovrro

TO &tTov agyuv

15

y.al Tijg

Si y.al "y.alu

ye fiaoù.ù tvvóftwg

nQonrr tvXóyrjaov

TO

ìxanàiai

xal nuQaloylfaj

ov ovSi avfifeQOvhi

JIQOaovuStLfav,

y.al o Staxovog

fiav-

Siuoii^uuTu,

xaì TOV SóXov avvtlg avTi'xa uviionu

XTIGÒG TOV XQAT0VVT0G t£wha&t, Itqwg

Tiva noaù

a/.ia Si xaì wg ini TOV vaòv

ovSov

xal tvd*vg fi ix TOV ttgiwg o itaTQiaQyjqg,

TOV fiaoilia 10

òo-

uvQ-qhiyt

Tav-

ngoaigov-

20

turgiae terapus adfuit, imperator iam in procinctu adeundi templi misit certum e suis qui praemuniret, prout oportebat, sacrificii ministros, iubens eos, simul imperatorem ingredientem viderent, statim, nan expectato dura ille, ad sacras imagines adoraturus accederei, nullaque omnino alia quacunque ex causa mora interposita, protinus inchoare functionem sacram, diacono versiculum benedic pronuntiaute, et dei benedictionem •olemnem sacerdote pariter proferente voce contenta, ac consilium in bis imperatoria hoc e r a t : se una simul cum patriarcha intra temptum stante missae sacrum rite peragi, tacita quaedam futura ipsi videbatur sui a dudum iniecto anathematis vinculo solutio. atquc ita compendio quodam opportunae occasionis consecuturum se sperabat quod tanto iampridem circuitu captatum iverat. succedebatque illi hactenus dolus egregie. nam cleru universus praemonitus, ut dixi, ad inchoandum missae sacrificium proxime instructus omni convenienti apparatu et ornatu, cxpectabat dum apparerei adventans imperator. qui astute ad quod intendebat sacram penulam comitantis secum patriarchae tenebat manu incedens u n a , et per intervalla urbane interposita consistens, confabulansque plane familiariter, donee eum intra templum simul ingrediens induxit. supergresso autem ipso limen, statim diaconus benedic inclamavit; quam vocem secuta continuo est sacerdotis benedictio. perculsus inopinato facto patriarcha, et dolum subito intelligens, proripuit se, ac manui tenentis imperatoria elapsus est, " c u r " inquiens "dolose furaris benedictionem, et decipere deum conaris, homo cum sis? quod nec oportebat nec expediebat a te tentari." addidit praeterea baud molliter exprobrans "pulchrane haec putas et convenientia imperatori magnifico piolesso se iuxta leges

DE MICIIAELE PALAEOLOGO L. IV. /.(¿vM TTQinovxa, tnaivtiv,

"

nxafitvog,

roTg äXXotg àxovaai,

xaì S I À xijg aiSrjQäg xov

xaxtXäfißavt

xà oìxtta.

TÙJ

"AXt^taxw

ovv o/.icog xò

/uexaaxeiXa/.tsvog,

xaì

xaì nap'

qvyyavtiv

ijftüg àtpìxxut;

nQay/.iaxevófj.ivog,

TTQÒg Ttjv àtxrjv. TOVTO

tXad-ev iavxòv

(ti/ yovv

¿Xka i(itv J'

, xaì

yt fitXriau

if.wv àvafhxtov

&tlt].n

xaìix'

20 evfitfródwg,

ti

/LIÌV

ini

nXiov

axaTZOQUXV-

ìntvtx&ku

rw na-

ànnvxyati,

¿(pary,

rovg iXtyyovg ovvtod-tfoag

(fevyoätxmv

ftyvvfta,

P 178

,

Stu-

xtpdaivhw, ti S'

/xextXivcia&e.

oncng uv wg ìxtlvw ßovXijxov

xaxà

fidXioxa

avvayß-IVTMV

XQIVIO&U)

nwg av qivyoätxovvxa

d-fà),

fieyaXóipvyov.

fì;tXfrcuv,

xaì ti Xvnyotov

¿XX' wg ì'oixe,

1 5 ¿XX' I M I TO XQIXOV IvaitoXlXumal ofrw xaì

vtwg

"L'óttf. " Xiymv " 07lù>g ¿/Ua&Wg 0VTÙI

xwv fi^itxlqwv yetQwv àntSiÒQaoxe. xlyt

E

àfi-

vßptona-

xovg re xwv ìiQaQywv

TQIXX(VW,

1 0 TQUUQXI] oxXijQÓxqxa,

xaì

ó fitvxoi ye ß no il tig

xaì imi xtlog xtjv ItQav XtixoVQyiav ¿Xüpßavtv, yóvxag xaì rovg %ov xh'pov

xaì

nvXrtg wg Z A / o c

XQIXXIVOV

fj -noò'wv tlytv lywQH npòg &ulunaav,

Ortaag oTov xaì aìòio&ttg nQoonoitìiai &eìg tv

wax e xaì

tv&vg àexòg ijv Xtnwv txttvov xaxaiäea&^vxa

nttfj óta&iuiv, 5 tmßag

xat SvarpoQijrù

263

ytviovv, xò

oìxoro/trj-

tinoiv xaì npoa&ttg xaxd xiva nQÓXtjrf/iv xaxttvu

oxi xaì xò xoviovg

noXXaxig àvaÌQ(ov tx (prjfiTjg wg avyxoivtovol-t] xaxa TI xotg 'Aqfitvlotg, TOT e òtà t o ì t « xaì nQoaantSlytxo rò ixnoàùv ìxttvov ytria&ai xaì D 20 avvfjvti yvwfioSoxwv. o ò' lAì.t^avSgtlag NtxóXaog toaovxov avvaivitv ISfyatv waxt xaì xa&dna'i xwv xaxaipr]q ÌQTftdug ydxova

yò.Q av&uóei rò

t o tvyaqt.

ovx rtv av%dvttv

àXXà TO TOV (iv&ov

ddr]Tt. t'pqae

xaì

rtv-

ivoöa,

onov yt xaì H

ngòg ròv yQ^ovra,

ovx i'n-tcöv TIQOG t o tv TIQUXTHV ànomyvxóxcov, E (if(ia&r\xa(itv,

ìmy.Qv-

ov&' fftiTv ( i f j tcciq' ixdvov

TWV ótói'Twv,

ovx uv txvyyuvt

Xtyw,

or

¿¡(ttztgor

TWV 7iQoai]xorxwv Ix ßantXixffi

ot'xt

xu>Xvovai]g t i j g uniyß i0ov,

PACHYMERJS

TI)V av9uòeiuv y.ùvxtv&tv £vfißaivet. v/iTv

iìtv i](uxépav

* TITI

ÌQrt(ito- 15 Tt

yovv

nQoaßuXXovyvw(it]v

IntQ-

strum omnium iuvari nnquam et beneficio affici con tigi t? quem etiam dolens indignansque recolo fructum nostrae in yos pronae ac paratae in necessitatibus quae inciderant liberalitatis intervenisse, poenitens hoc, inquam, et me rcprehendens reputo: quin idcirco vos bue convocavi, ut me ipse accusarem apud vos benignitatis rarius ac parcius exercitae. simul tarnen d a r e dicam eius errati causam, nec dissimulabo amplius impedimento fuisse patriarcham ne qui ex vobis egerent a nostra liberalitate quo opus habebant consequerentur. etenim cum nec ille ventitaret ad n o s , prohibente odio quo a nobis imraaniter abhorret, nec nos ad ilium accedere possemus, quippe qui sciremus haud admissum iri, nulla restabat nobis via cognoscendi legitimo et consueto patris communis indicio necessitates panperum, iisque providendi. quamquam (fatebor enim) neque si maxime indicaret ille rogaretque, idoneus interveniret deprecator nobis ad misericordiam flectendis, aut quidquam impetraret, non quod natura duri simus et a dando aversi, sed quod in summa ilia dignitate ingratissimum erga nos se praebens indignum se reddiderit, cui gratificar! tanti duceremus. gratia quippe, ut saepe dici audivimus, gignit gratiam, nec potest amor natus adolescere, quin paribus assurgat incrementis alius post priorein genitus, limtuus amor, Anteros, vocatus. haec me loquentem parum aberit quin fabulatorem opinemini. caeterum fabula, ut in scopum veritatis recta collineans, non raro utilis et laudaliilis habetur. non male quidam externorum dixit solitudini finitimam superbiam esse, idcirco quod superbum nemo curat, nemo adit, unde necesse fit eum semotam a consuetudine hominum et solitariam vitani degere. quid autein in posternm? aio et confirmo vobis: mutationem in melius magnani expericmini. pervenient ad vos benigni radii nobis innatae bencficentiae, nulla iam interccpti nube patriarchalis offeusionis :

DE RHOIG

UICIIAELE

277

IV.

YT'POV,

UVIITV OXONWV XU) ¡XÓVOV TV OV NUIXXOIG

I*R¡ ¿'

OVX IN'

ÀVVATOIG ANOVDAÌ^TIBI.

ÓXIA9-R¡F.IUXU TF.INMXS.AI

QAOVVU&TG,

XUL TUTG A/JA¡.IUAIV

IIQOD'VFJ.OV^.IVOT, XQTÍUG

UKV

THA

NA-

NOXXOL AUXXOY O-

OV% ONWG Ì'F.ITV TV YTVR¡XUI

ONWG UV AVXOTG NUP'

AXONOVVXTG.

XAL IVÒG

(PTVYEXE XOÍVVV TUG

UNTY^AVTA^T.

QOL %AÌG OIXIUIG V¡.IWV NUQTIAÒVAOVXAT,

P

NATICI-

TU YUQ Y.UT}' TXUOZOV

NQUYF.MX(AV XÀG NÉXTIG,

5 TÚVOVXOG NOXXOL TWV XUXWV ÁNR¡VQ(IIV.

XUTÙ

L.

/.WVOV FA'¡ ZIG TVDÍP 7TQ¿G t ¿

FITATXTT'AG XGÓNOTG.

F.IR¡ÓÍ XIG IÒ TÍO,

PALAEOLOGO

IFIÙV

XUXR¡YO^R¡AOVAI

NOQIA9TÍR¡ (TIV

TÚ B

¡SAATXÍAJV,

10 XAIVÙ ÙT XOTG NUXUTOTG F.IL^AVXEG ¡,IR¡ XAXWG F/TIV XÀ XR¡G IXXXT¡OIAG INOÍAOVAI, D-MAIV

XAL Ó LÀ XOVXO XAL AVXOVG XÚ/A

(OVIW

YUQ

ÙNOXAQUDOXOVRXAG.

IXTÍVOI

NXAVÜO&AI

I'AWG UV XUL XL^TIAV

15 JIOVXIXCU TOVTO. IXTIVOIG

t o DI XOTG XÓYOTG UVIWV

NXAVÜADAT

UOCPUXLG.

t o FTIV (.ITXU-

IL YOVV NOIR¡X¿OV ¿/.ITV LAXL;

Ó ID OVAI XUL XOIG LÍXXOIG XWV OVXTOV OV " XUÎMÇ av " i-'lr/iv (¡at'vùvTtç,

if.ifiçid'toç, diov,

t ï j ç txiivov

iniyitçOVVTÎÇ zavzrj

xav ixtîvoç

ânôlivai." t'çiviyy.wv,

T (Ti fiaatkû TU ) &a).aaaa vavv,

n)Âov,

xaTafiaivovTQç rfloifitd-a

o xlvSoiv

QOVXIÇ

"ktyovai, olfiat

o ôïj xal 2. xal]

¡.ttyâXoiç ixiïue

(po/jiçoîç

/.itv

ïxaoroç

xal a ? an xal Tl.

avxlxu, Tîjç TOÏÇ 15

tniaxinroutvovç y.ai

wôivev

[tôhç nçooayôvTiç

zi)v

nuçucf&ii-

tvizvyo/.uv,

ànoXvdijvai

ùvà /¿¿(¡oç,

10

xal

xal '¿GOV i]v TU

ÎÔIWTIXWÇ ol tmywQioi

TOV /.ifj ¿tifi 3 tvloyi'aç

xal av-

nçoaoveiâti']fiiîç ôè

(.dyiazoç inrflitQizo,

y.ai TW TaX^vohixivi

tiç

Tavxa

ôià TWV xazà ôvoiv

nXtuv

5

Xificp

TU ¡.dv

TOV hftivoç

àquoç[.iovfitv

o ¿i) xal

P 195 nça'Çtv

àntniftntr.

i]/.itQuç nçooil&ôvzfç,

7iQ0(Juvuxi/f(eva



nuQaQQicp&tvTtç fhov

ipvyjiç iy.tTtvof.iiv, y.ai nixçi'a

in'

tieça

t]ntixal

qtôvov TW (¡aatXtT avvv-

TNI-/LÎAÇ OJÇ xaxaSixovç

ôlxjjfi

nQoarj-

O?MÇ.

iv ôâvvrj ipvyjjç

xal

TOtavd-'

nçoatyuv,

olrnç

il firj xal ftiyaXwç

" i)Q/jtçaTtvaaj.uv,

(a ôi) y.aì ir iayaziâ

y.uAov tnttlîjfp&at

¿¡'¿¡tov

ti'ntQ àvHptçov

xaz'

TOV

(5ç vaziQov

11. èitsvxrqeâfisvos

tia-

nazoiânyov.20 ¿¡¡.lolóyovv P.

quae pateretnr. et non solum ad ea quae ipsi denuntiabantur non attendit: sed neque qui eum alloquebantur audivissent oninino ab eo quidquam de negotio proposito, quod ad gynodnm referrent, nisi eum expedire se ab ipsis MIIBOopere conantem t ì rnaiori utique tenerent, et graves intentareot a deo minas, si persisteret in contumacia, tandem summis conatibus responsum exprìmere qualecunque satagentium T Ì S U S cedere " e n " i n q u i t , " u t bene patriarcbatum geisimus, necem imperatori machinantes! cui videlicet etiam proiecti e rebus huinanis io hoc extreuium desertae insulae deum propitiare non cessamus, obsecrantes ut eius animae bene consulens misereatur, utcunque ille fame ac siti nos veUit morte damnatos in hac solitudine interficiat. " haec et eiusmodi alia summo dolore atque amaritudine animi profatus, multa simul imperatori, simul in thronum intruso exprobrans aut potius imprecans, dimisit ad se missos. nos autem ilio iterum postridie convento, et omni eo quod sperari potuit eft'ecto, e portu confestim solvimus, et valido ingruente Borea in Occiduam insulae oram, satius duximus navigare protegentibus montibus. at vehemens coorta procella est, intuinuitque cominotum amplius mare, quare navim aegre applicuimus ad locum Galenoliinena nuncupatum, quasi portimi serenuin diceres. accolae lingua vulgari, corrupto vetere vocabulo, Galilolimen appellant, magnis ibi periculis sumus exerciti, in poenaro, opinor, non petitae et acceptae a patriarcha in digressu benedictionis. quod facere unusquisque singillatim voluerat, ut postea in mali sensu sero

DE MICHAELE PALAEOLOGO L. IV. 7TQÒ( àXXijXovg fi(Ta/i().ófiivoi t'cpoQtoftivot fingvg, 5 nar'

xaréxXvai, aìyiaXòv

¡.dvovxag.

nn.Q'

re xaì

ìxdvov,

nuv

ylav, txiìvov

fm&v

15 vo/tbftoujiv

enffi-q/iKv,

rijg

TIQÓXÌQOV

ànayytXlag

nttQta/i

war'

rijv



¿710X0-

/.itj &ÉXovxa

Si

óè xaì TO xaxona&uv

C

ìxrplng

IxtTvav re xaì rovg ittQì ìxtTvov xa&txavovv,

vntQa-

xaì &g nag'

ixitvov

dùg xaì

(.itj &é\ovra

Sè xaì av&tg òtòióxa rrjv yjóqtjylav,

16. fattagli P.

OQXOV

lmxul-ai

ngbg

rgiaxoaloig

xaì (.ie&*

avxlx'

(iiv

B

if^tovfitda

S' ùxovó/.iijrai

ìxtlvovg,

Stivbv

npooiX&ój>-

ofov

Siayvójvai

Inioyiiv Oiyuv,

ngnuì'gxatòi-

ini^tXioSai

ovrw

¿¡ax' àxovaavra

ifttpavlfyiv

/¿ijvòg

&iQ(.irjv u^lwaiv

XvnijQov

7zoXoyoif.itvov

dionoivfi

ixuas

fjfiug xuxuy.Xvofrrjvai

xaì ti ri XiXtxxai.

yyrjOua&at,

ròv

àXXù fióXtg noXXù r f j d-alaaajj

ort xaì iìxbg àxovaavra xu&3

rovg

tneioninxn

tìg d-uXaaaav

xaì r w naxQtaQyovvxi

Tigòg /SaniXia,

róxt

riwg

xnì mabv

xaì tò Ttuv àvayytiXavxig

10 fiuoiXtu Xiyovxag,

zaxìjyoQi'av

yd.Q ¡.tla^g aitarvi

xìjg Kwvaxuvxlvov

TLoauònovog,

rtg

vvxxùg

òóxijolv

TnlamrjWrjOavxeg xaTjj

• oftwg ¿è xfjv ¿y'riv&fv

xaxq/,it'Xovv.

xaì %o ogog 9gava&èv

vónov

289

TIQÓXÌQOV

àlyia&ai

onmg Séyoiro, i)V un* (.UT*

txxXrjoiug

XXT\QOv

ìtQOj.ióvuyog

TIVÙ

Stanoivuv

TU vof.ilaf.iaTU.

y.aì unooTÌXkovTui

TÌjg'Itqùg

y.axà

rtjv

rtfitaxog,

5 Ohuiióiìjg, livdgtg

Tìjg

tx

xaÌTQÌxogòS

nuXuiov

òtonoivrjg

tfiXoi

TU tig

txtivio

yqtiuv

avva-

maTtXXovTO. To" E

¿XXù

TUVT'

ìnquxxtxo.

a&ijvui, P

ftìv

òìjg,

ìi&tXt

nuTQiuQyov

f'ytiv xuì

xuì

TOVTO òià

rfv

tv

fiìv xuì

òó^oi

¡SuffiXtT

TO

nXtov

ovx

ijv

tg

unogla ovv

fiìv

dià

TOV nwg

TIJV TOV Stofiov

nuayg

uXvTa

Xvwv

T?jg

fiàXXov tv anovófj av

TOV

TOV ngòg

ìxiivov

txeivfp

TU

Tov

xuì

Xvauvxa

10

«vv-

TIUQU naqu

TÌvog. TI

TOV

vifWQuxo

TOV Xuòv

nXt]Qoq>oqiìa&ui,

TOV &QQVQV ¡.axà&taiv.

anov-

ov yuqiv

ìxiivov

yivta&ui óì

Trtg

óè xuì

¿vvofretì]

Xvoiv

avvodov,

ix

TO ¡.irj in*

eftfuiv0f.iivt]v

TOOOVXOV

nqoatniC^xtt,

TO xaì

xaì nd&tiv

xà xaì

xal yt ovdèv ovStvì

Sià xavia

unrtinmrfir^-

/.ùv nQÒg xò SoxtTv Ixava,

Sia xìjv fxtxaStaiv,

¿£ eavxov naQavxlxa

naqà

wg yovv

rtv,

'IwotjCf,

Sì xaì xw

wg ov Ivoovxog,

ixelvca ntnlrßoijoQrjxo

iv hvoìatg

tìg avxòv

Inixitve

xov to

xtxayf-ilvog

qv

(ig xòv vntQxaxov

ixti'vov tìvai

Talr^iov

291

oaov xcö rtfifxavm

/.lèv ixüvog,

niqì

yò.Q Ixavbv

àv&Qtonoig

nléov

u dijlwthig 'Agatvlov

L. I V .

ìjv iìg

xaì wg av

fti) ovfi-

TOVTO TÒ

oÌTj&tlrj

Tig

suggestor huiusmodi solicitudinum Augusto fuit supra memoratus Ioseph Galesii praefectus, non tam ille (juidem in hoc miseratione in Arsenium quadam inotus ' quam indulgens minime dissimulato adversus Germanum odio, quem palam culpabat quasi e sede bumìliori in supremam saltu ambitioso nec per sacras leges concesso transcendisset. unde cum se ipse ab eius communione segregaVit, tum istas quas dixi adversas Germano cogitationes atque formidines imperatoris animo subiecit, metuendum denuntians ne non idoneam ille haberet solvendi potestatem, ac quod erat inde consequens, si a tali absolutus fuisset imperator, nec apud deum nec apud homines vere liber a diro vinculo censeretur. quae Augustus audiens ab eo quem patris habebat loco, cui et ut conscientiae suae a r bitro et ut omnium quae ad procurationem spectarent animarum consultissimo passim habito fidei piurimum venerationisque tribuebat, anxietate constrictus est maxima, quam subinde magis magisque intendebat augescens in dies schisma multorum ob invidiam translations Germani cummunionem aversantium, ipso secure nimis indormiente iniuriae suae tantae, nec purgare aut delinire omnino gliscentem invidiam ulla re conante, nam tametsi omnes illi nuntiarent quae contra ilium dicebantur et iìebant, nemini succensuit, nullum compescuit, nullum vel minimum, ut oportuit, nascenti et augescenti malo remedium obiecit. mutata igitur sententia imperator multus iam erat in disquirendo secum qua maxime ratione posset consequi ut e throno Germanus amoveretur. cupiebat consilium ultro inde recedendi per se illum capere, quod cum ei suggerere pudor suus non sineret, optabat alicunde aliquem existere liberum monitorem, qui suadere homini auderet ut quod omnes desiderarent occuparet volens f a cere ac vim arbitrio praeverteret. commodum adfuit in id officii paratus ipse primus tricarum artifex talium Iosephus, monitus tamen, et inslinctu pronus in idem, periculo velut proprio tentandum id sumere, nec

292

GEORGII

àyvoovvxoç P 1S7 Tuvxijv

xov ßnaikhog'

âitqvlûxxtio.

unoQQtjTOtç

xi)v naxQiaç/i'av

j a p ITVNI TOV xagnyov, t/.iivov

fjnv

bnóant

QtoSoalav

xai xt

xai uviov

yùç

xai iç îAoç

nonnuìiv

xov ßaatltwg

ßuailtu

xai xbv avxâôtifnv

trav ; ov ßktntig

ùôiXqijv

avxijç uvxwv

xovç (tovayovç

ànoìtQOVQ ìnoltt ^nQoaßälltiv ' TW yàp nXrj&u negtrjauv, xaì XUTÌifiiKovv duimovxiq^ nQoavndmtvtv ànavTwv xaTaXrj-S •

àvTayaìv

xuì \l

¿¡v

tt¡s

ivyyç tò

ùvetaa

yuQ ;

toa

xuì

fli-

uçyni,

xal

axonbç uQyoìv

liüyßi]

a/.onoç

to (iiv

tlç

òvoyiQtg Xvnrjv, ovç

òìj

a v f t f i û a t j ç xal nzfçùv txtîvo uXXoiç xaxa^avtlv

D

v.ivSvvtvQvzu

;

ôtï.

naçuXôyov

¿¡s

'¿v Tçvtpwvitç

nçocpvXù%T]iui,

(A.r¡ nçoxivâvvipoi xuì

f.tûXXov

noaovaOai

izuyßrj

xal

wç tó?¡-

nui

x a i à uQytiv

Ixiï-

xal

fiVQiûôvç

ntnyçol

t'âtt-

yàç

i'xouv.

ntiQÜo&ui

wv

ntçiayyiXXtt

â'

xaì

ntoov(*tvov.

xaxt7iir¡yú%wv, Myexui*

tiç

i o n

ovyiotwç,

avvtatv

nXovrovvTiç

yQr¡

èlXXwv,

yt

nlfjv

r¡v

y&tç

yàç

y ti

oil • noXXoS

vnoXtXtififttvwv

ty&(>mç

xal

lantivol

iwv

oix•

xal

r¡ tvxXtwç

oî uvtìg 7tQoatXu/.i/Savt

,j.ùv TCÙV m/iiipuvTMv

àlòa xaì i'vävfia xaì avzf¡v ¡jaijv naga ttüv rf¡g yvvaixwviudog tyovrag, avzovg Si no).tf.iovyzag zu twv aiJkwv tytiv, 5 (irfi tv noXvnQayuovovvzag. zavza tov vofio&hov Tfyyxiaxavt P (vvv Y«P ¿vtftvrjo&ijv zovvo/ta ' Ttjyxìg yàg TO opofta, ò Si Kúvig ßaaiXtvg) %à nagayyiXftaxa iv uailozt/.ttìzo yàg xaì zavza nQoaanoazlXXwv b ßaaiktvg ) uq>W(ttrog Taìg ytqaìv ¿w¡(idra tov òiuxo20(tiaú(UP0P, il XQi¡oi(tivoi ngòg xiav Inmov

OTjXovfitvot TOIÇ TÎJÇ X,' ov órj xaì vavayia) %(>i]oü(xivoi nag' oXlyov rjX&ov 15 TOV ßv&ia&rjvai. wg Sì juóXig noXXà nudóvtig anißaivov, tw fitv gtjyì ìv àggtoorla ìivri %aXinfi ngoatX&óvrtg TU ßaoiXixu (veytlqiì^ov ygafifiara ' b g iv nkij20 Qoqìoqla (ìxiiufiévov &tovxtg xaì (¡Qdo/xaot Xtcurandae. per has moras feriebantur oculì quotidie nostrorum gpectaculo luctuoso atrocium et cruentorum Latinos inter Agarenosque certaminum. aliquantum a littore fossam Itali longam duxerant, et quod earn inter ac mare patebat spatii tenebant. Aethiopes Cartilagine pro arce usi ad r e ceptaculum t u t a , eius fiducia erumpebant audacius in hostes. hinc quotiuianae velitationes et pugnae conserebantur, plurimis utrinque cadentibus. grassabatnr interim perniciosa pestis, densabanturque mortes, adeo ut funerihus Libitina deesset, superstitibus ad cadaverum sepulturam non suffìcientibus. unum scilicet illud ad tragicam Iliacoruin malorum faciem d e e r a t , quod pyrae mortuorum non a r d e r e n t , sed fossa eadem ilia p r o funda et lata, quae vivos t u e b a t u r , defunctos h a u r i r e t , tanto iam numero , ut brevi complenda videretur et ad aequalitatem attollenda campi : tam in earn multi quotidie partim hostili caesi f e r r o , partim lue pestifera extincti devolvebantur. vigebant tamen animis reliqui; et sibi consci! pro crucis gloria periclitari gese, ardorem audaciamque a causa belli trabentes, fortissime adversus quantamvis fortunae iniquitatem nitebantur. rex interim morbo invalescente in eum redactus statum ut de vita eius desperaretur, allocutus tamen legatos e s t , magnam ostendens p r o pensionein ad pacem inter imperatorem fratremque procurandam. eamque conciliationem pro viribus se promoturum, si vita suppeteret, promis i t , expectare interea ipsos et quiescere iubens. ab bis diclis posterà ei dies suprema illuxit. rege mortuo, qui ei adstabant, defuncti cadaver, p r o merito animae, quain deo esse carissimam persuasìssimum habebant, unguenti« delibutum et ahenis ferventibus incoctum pretiosis condiderunt

364

GEORGI! PACHYMERIS

ßrjttav

ivtyovxtg,

ziftlotg yrfi-oti

Ttòv vjita/^fiivo)v

vniaxQtfpov

f\(plti nQoo/UTjyaväo&at Xotg ìtIqotg

xà rov

xùv

ìx xov

ngòg nditav

axonov

àfttXwg,

P 248 oio&at,

(ìig ixtì&IV

àXXà x a ì aiiòg

anuvxog

Koinòv xoìg iwkixatg àvxinaqé^ovaiv %otg nolhaig äaxe

napitytv

atpaxxttv

òfxa

xaì

QÌyr\ i r à xotvw tpvXuxxeiv, B ntXQoßoka, ìjxot(.iaty. at^aag

ònXox/yvaig xaì xò vavxtxòv

nXtlovug

to

nQog d-alaaaav

xaì

Xaòv nkitoTov

xaì

yevij-

(10)

eìaaya-

xw nAij&ii,

xaì avxovg

xaì illiTnov

ànoxiQ$alvovxag

xov 10 av&tg

¿nififyt^e

Ixdaxa

xà ivxóo&ia

óidovg, xà

xa-

ort ha rt (IVQIa xaì ói'tr xovg xaì ogyava xaì

(.itjyavtxpTg

i'iygxvev

iniaidxag '

iìyt

àno/Quvxwg

nlriQwoai

oXag ùy/Xag,

xaì nklov

avxovg

ini-5

tìg (pvXaxrjv dg xaxà xaiQov

, xaì yoiqwv àvà

noX-

ìntiQÙxo.

napeaxtvd^fxo.

nvgyovg

«Aia

xaxiQ(iu&vf.ir]fitvwg

(A-óvov nQoaSoxwv

maxt

Qyyóg,

ovx

(y yò.Q xov IiagovXov

diavi uv

wg iìyt

ycùv yovv igùt&ev attor

wg x f j

ukV ò ßaatlivg

Ov /.irjv òè xaì xcuv tig napaaxivàg xaì

xà Xtlipafa

raig ytqalv.

àfiaQxùv

f.itrto'kußovai

&totg in afre)

ivantxtàovv

xò yàg

uitav.

tàtòv/nov

xò ixavòv

oìxoòó/.iovg x' xò xiìyog

xijg

nqbg xijV ytjv òiàmloixo

xaì fxcly/fiov,

oaov ànoyjjwvxu

15

naQtywv, im~

nóltojg ndvxmg.

xoiavxy

na-20

locali«, venerandas illas seenni in patriam reliquiag relaturì. legati vero nihil itisi vacuas, quod dicìtur, manus ex tantig promissis reportarunt domum. caetenim imperator per regis mortem ape frustratila sua, non tamen destitit alia ad destinatum via grassari, sed multis aliis apud papain intercessoribus adhibitis (nam ingeng a Carolo nietus omnia experiri suadebat) impetrare ab eo ut Caroli expeditionein impedirei conabatur. Nec porro idem his conatibug arte Martern avertendi adeo confidendum putavit tanquam haud dubie successimi optatum habituris, ut apparatus negligerei bellico» : simul enim providendis in omneui eventum quae ad vim arcendam opus eggent, cliligentem impendit operam. (10) primum omnium frumentoni invexit in urbem tanta copia, ut quod ab horreig publicis et turribus expletig multum adhuc supererai, deponeret apud cives signato numero, repraesentandum ab ipsis pari mensura, quando repeterentur. induxit et numerosissimos suum greges, quos item civibus d i s t r i b u i t d e c e r n cuique plus minusve porcig assignatis. hos qui accipiebant, occidere confestim iubebantur, et intestina quidem sìbi habere, membra solida salita publico servare, immensam ad haec comportari curavit armorum omnis forroae copiam, iaculorum praesertim, sagittarum ac telorum cuiusvis generis, ballista« praeterea et machinas eiaculandis saxig fieri plurimas iussit, fabris earum artificibus iusta mercede numerata. classem in primis expedivit suam, ennetisque necessariig instruxit. architectis item et structoribus uno tempore adhibitis pluribus, murura urbis qua mare spectat geminavit alio adstructo : nam qui partibus civitatis ad terrain versis praetendebatur duplicatila ubique duduin fuerat.

D E MICHAELE P A L A E O L O G O Qaaxtvfj

rtoX^iov

¿¡ito,

tìaay9ttjao/.ihovg

a/i'

/.LÈV TWV xaz* cztkXi. 5

X«T«

I

xaì

naqiyov

(Xtyw

va vai

ovy

TOV VÌWQIOV

frukaooav

thai xaì

wg

tvtgyixov

vavoìv

oaov xaì Taìg TWV ìydgwv

SiSóvxog.

uXV

vwxov

yivopivag

xvxXw

xónov,

vyQÌv yvzov ànoxQwvxa, nézqatg

i/.t/ìa&vvai ¿fj/SaXóvza, nvXag

tlolfyirj

TÒ ngòg Si

Ivzbg

,

akXà

XO TOV

'Pw/.taiwv

tìówg

TO

ftèv

D

xaxà

àvópdoiv KovxooxéXtov

ntiQatg

&u\aaaav,

xe xaì axiytj

ÙQaQvlag tx atS^gov

wo&' a/.ia /.dv àoq>alwg

ylaxìvoi

Taìg

(tiv fityiaxatg

inoixoSoftìjaal

S' int&tìvat

i%o)9-tv,

ZTJV

wg

wg navxwg

zòv BXayxa

¿¡are yvQwaai

C

vtcop/w

nQU>r\v

oaov &aQQaX(uizi()ov

Si n^uy^iaot, ìj&tXiv,

xovg

Ò' avi-

àvztazazovaag

XQIOZOV

wvofiaofiivtj) xavxòv

àcHfaklaziQov

xovg

T

y&ig xaì

ixtT&tv

tìg

nifxnwv

oix

Tqònov

Si nalawv

wg

365

nQog rag zcòv ìy&gw v xtjv

évaytQÌg

ofioiov

TW TlQÒg x f j fiovfj

ÌXQWVTO,

10 ngòg x f j nvXt]

xaì

VÌWQIOV

taig

iia%i xaì aXXug ì'^cpdut

5. o v t o g ?

D

VTKQFTA/uv

ngoaiaravo

tlvai

xaì àva/fpwg

rove

oil reo t otg

ì'/jiv xaì ftlj

T a i r a ¿tavoovfitvog

1. xaì post 'AvSfj. deerat.

xat

ndnuv

t w KaQovXm

iyt~ TOVTO,

vvv 6' unoßu-

TIQUITOI"

lAyaQijvavg

Xvoecog Intayi&rivai

ov,

nQOvmvt

xat

àacpaXtog rovg 'Paifiaiovg

TQÌTijg fióytg ÌSivrag

aviotg

là avrà

äXXwg T'xttv ML&ttv

tÌQTjmxtov anovSwv

ngòg

t o VVV tj t o UQOIIQOV , oaw

tl (IRJ TUVTU llyoi

(.uti/av ¿¡QUO.

367

xaì Ta%' av

ovv ixiivo

to /¿ij nay*

xivSvvtvovat,

/¿TJÖI YUQ

%a>v rQatxwv,

tlqtaxwv

rjntifovTO

Iv Xl9at

iltìvià

Ttw^ytog,

IxtXvoi xanòt/ovTo)—avyxyivwv

xut àvayxuauxwxiQov

L. V .

poXvg T}V xaì 12. r o v ]

Toìg

NAXQTAQ-

TOVTOV?

Sardensis Andronicus et Cyzicenus Georgius. fecissentque nostri quod offerebant, si illi propositam conditionem acceptare voluissent. in hac recordatione Celebris facti comparans imperator ambo tempora, reperiebat magis nunc necessariam id consilium videri, siquidem tunc ista maiores nostri paciscebantur ad recuperandum quod non tenebant : modo auteni agi de non amittendo quod in manu esset, solet autem maius putari malum perdere quod possideas, quam non acquirere quod tibi debitum existimes. si ergo recte ac prudenter tunc nostri pro spe recuperandi u r bem talia promittere potuerunt, quidni nos easdem sine iusta vituperat o n e paciscamur in praesenti metu eiusdem urbis amittendae; cuius nempe iacturam vitare aliter non possumus? manifestum autem esse non posse ullti ratione agi cum papa spe inducendi eum ad favendum Graecis, nisi prima in fronte tractationis talium rerum promissio certa collocetur: quamdiu eaim concilialo ecclesiarum non ostenditur, perstat scandalum vetus, et conventions òmnis viam obstruit lapis quidam antiquae offensionis, inveterataque Latinis consuetudo Graecos existimandi vocandique Saracenos albos; qui sensus quoad in ipsorum viguerit animis, frustra speretur ullam unquam processuram cuiusvis cum iis concordiae ineundae rationem, quare suo servieris tempori omnino constituit hoc aeternorum dissidiorum semen et necessariae conciliationis unicum obicem tollere, pace conditionìbus memoratis paciscenda: scandalo porro amoto, prouum deinde speratu erat non aegre impetrandum ut expeditio maritima Caroli, quae praesertim timebatur, inde impediretur. qua ex re Romanis praesens idemque quantivis pretii fructus existeret, nempe ut firmarentur in secura possessione nuper tanto vix labore recuperatae patriae, neu cogerentur, quod mìserrimum idemque non vitabile aliter esset, quam ab beri aut nudius fere tertius revisere coepissent ex tam diuturna tamque dira Servitute summa vi receptam dulcissiinaro patriam, relinquere iterum et in longinqua exilia redire, talia imperator assidue secum reputans, et apud familiare« dùserens com continua inculcatione periculi extreuii aeque

368

GEORGII PACHYMERIS ntl&wv

xai

ovvoSov.

Xaiwg uxovovxtg oav.

t o TOV Xóyov,

ov yap fjv avxutg

Xtov, P 250 voi,

nxegoj,

àXXà ¡xtvtiv xa&wg

xai ¿p/fj&ev

xai ßavavecov,

iv ¿xapti

TtXto&ijvai noXXuxtg

àvaxvmovawv

àviiaxìjvai

xai av&ig

xQÌvta&ai wg xai

ot 6' ùqxooiwfihwg

fiìv

t o n a p « tov

alxiwv

ovx

xivòvvtvtivS

ovv

ov óuaxavxo,

ovxwg

xtvovfttvov,

àXX'

xà ntqi

tovxwv

ytvio&ai

ftiv

ti~

ijyovfie-

xai tixt,

( i f j av ovxwg ¿Q&ijvai

iv tovxoig

Xgioxtavovg

xunyXwv

ulkiav

ovxm

iwx&-

xai anoXiyttv

il%ov tig vovv

ßaatXlwg

q>Q(Qtoig [itv xai XomoTg 'IxaXoTg ¿yanijxixwg B ooov ¿¡V t o xaxu

Imito-

rf}v ixxXtjolav

ßuaiXlwv

ixwXvtTO,

fiij ytvotxo,

fi(.iäg axuvduXov.

TIQÙJXOV

t?%e, xai /uq naqu TIQWXOV

/ xai

TU una xviaj-dvotg

tv x f j xvgla

xivrjaavxav

xtQov di dug ti xai

to

OVTOJ

Òtvftéya t o i o

xà ixtivmv.

xai

nqoat(fÌQOvxo,

xai

ini

Si xw

nXiort

cunctis impendentis, cuius haec una praevertendi offerretur via, molto» item erat in suadendo ista tum patriarchae tum synodo. illi autem etsi obiter haec potius ac perfunctorie quam libenter audiebant, prae se tarnen tunc tulerunt gratam earn sibi iucundamque inferri mentionem, velut ea ipsorum demulcerentur aures; quod falso simulabatur, longe ab arcante discrepans sensibus. verum illis ut non placebat negotium, ita nec suppetebat praesens animus ad obstandum coram in os principi contra nitenti, cuius gratia ac verecundia obnoxie constrict! acqoiescentium speciem praebebant. utcunque illis certuni erat perstare dcinceps quoque in semel adita possessione auctoritatis independentis, qua ecclesiam, ut priu», ab omni absolutam alieni primatus subiectione se iixum babebant tuituros, ne cauponum et illiberalis sortis homuncionum subiici unquam ipsos (quod abominabantur) iudicio contingcret. dissimulare autein in istis initiis tuto se putarunt posse, primuin quia nunquam ipsis in mentem venit uno sic momento conguminandam rem, quam movere incipiebat imperator, verum eventurum nunc quoque confidebant quod saepe aliis alias imperatoribus idem aggressis usu venerat, nempe ut distui baretur per sese negotium, sponte natia, ut f i t , in ipso tractationis decursu offensionibus collidentium sese votorum studiorumque inter partes longe diversis utrinque praeoccupatas affectibus et sensibus ; unde in plenum eifectum sincerae concordiae perduci tractatio nunquam posset, deinde quia vel si forte conventio partium assensu coalesceret in pacta utrinque stipulata, haud secuturam tarnen unquam opinabantur ex parte Graecorum executionem propter alte impressain animis nationis illius universae aversionem a ritibus moribusque, ac praesertim imperio spirituali auctoritateque in rebus ecclesiasticis superiori agnoscenda Latinorum ; ex qua iras odiaque in tantum exarsisse dissidiorum aeternorum incendium videbant, cui bona fide restinguendo nullam suffecturam apparerei qualiscunque conciliationis inter capita partium, quantavis sancitae religione, reverentiam. ei fiduciae ecclesiae tunc nostrae principe* indormientes, praeterquam, ut dixi, placide admiserunt primam illatam ab imperatore mentionem subiectionis papae profitendae, ultro etiam, quasi auspicantes concordiam, Frerios et reliquos Italos, qui tunc Costantinopoli versabantur, benevolenza non Tulgari amplecti deinceps affectarunt, coininunionem sine discrimine adniittentes eorum in omnibus quae Christianam religione«! attinebant; et si

DE MICHAELE PALAEOLOGO L. V. ovô'

êyvtoaifidxovv,

âvaiad-TjTùiç

TCÙV

/ua/Ltâxov&ol nvtç nçaixo/uiviov

%ttv xui àvTtanâv

ßaaiklwç

twv

xaxrjfdlovv

xaì wç ovôiv

11. 10 ßorjfxhov

Tlkoç

lov

êfiovoiaç,

Trjv ini 'Pwfiijç

(rjxovOTO yàç nânav 15 oikéa,

ixtlvw

wç xrtv fiçrjvijv



xàx

twv

rçtiyoçlov,

trjç àç^alaç

tiç TO nanixòv

o

u C

naçà

xivovfitvov)

tov



nçwra

ylvnal

fiaaiXiwç ixiîvov

tovto

xaì

P 251

Siaßt-

à'Çlwfia of

eïxaì

ìv&vfiiov

ftTjvvfidrwv nlfxxpai

àanâaaad-ai,

xaì wç tijç tiçijvijç

xav ßovXoizo

avâçoç

TWV ÌXXXTJOIWV

Tiçoaxlrj&tvTOÇ

¿VVOVTOÇ,

twv ixxXrjmwv aiçoTto)

xal ô^Xwaat ttjv xXfjoiv, ciwv èçéyoïro,

Svçiav

tyjkmov

ix 2vçiaç

xaì (ptkixwç ftiv

xa&'

xaì xivovfilvwv

hçlfiiTO

xrjv

ivéfiiÇov. xarà

sîç ¿Qiirjv xaì

çrjvrjç xal ijâij

noXv yàç

ti'ntQ

ixiïvoi

wç nQCilçrjXai,

, Tjov/u^ov,

TotovTcov [ini

Int-

xav O TI yivoiro,

olóftifoi,

xaì nqaê,oi vofiiad^iv avficplçov

;)

aQ/rj&tv

TO rtXovfifvov.

ivôftiÇov

t'xttv iv àacpaXû

(ij rt av ù'noifii

i'ôti yàç

fitj xaxaSt/oftivovç,

•fwv omîjyoçevfiéviûv 5 ixxXtjalav

ovxtç

tyovTtç.

369

nçoç

nçoç

ßa-

cifia ôè B

ixr¿nwç

TWV lxxkr\-

à ßaaiXtvg,

ovx av iv

13. xàx ] xal P. quid plu« exigeretar, hand se praefracte repugnaturoi prae se ferebant, nimium simplices quidam ac stulti (quid enim dicam lenius?) qui non sentirent quid ageretur, et quem in exitum ab his principiis pronus lapsus esset, prae mentis hebetudine non prospexerint. oportuerat enim a primis iam tum initiis obstitisse acriter ac clare reclamasse, denunciando neutiquam se accepturos aut ratam unquam habituros conventionem ullam, qua dudum apud ipsos sancita de praerogativa suae sedis deque aliis dogmatibns ac ritibus, ab usu sensuque Latinorum abhorrentibus, rescindi Tel infirmar! quoquomodo viderentur. illi autem in tuto mansuram salvia luis privilegiis ac iuribus ecclesiam, quidquid imperator istis molitionibug utilitatis intuitu praesentis efficeret, arbitrati, ut dictum est, quieverunt, vel ipso ilio quodain tacito silenti! suffragio coinprobare visi quae imperator movere de talibus inceptabat. neç processu ipso negotii per lentas tracti moras excitati sunt, stolide securi per opinionem falsam, qua coepta eiusmodi nunquam ad finem provehenda persuasimi habebant. 11. Dura haec agitantur, Gregorio qui erat in Syria, viro late celebrato fama virtutis et insigniter studioso antiquae ecclesiarum pacis atque concordiae, tandem in papalem dignitatem vocato et e Syria Romam iain ad hoc proficiscenti, venit in mentem mittere ad imperatorem certos homines cum Uteris, qui eum primum a se benevolentissime salutarent, indicarentque sui vocationem ad papatum, denique declararent ingenti se ardere desiderio procurandae pacis ecclesiarum et firmae inter eas conciliandae concordiae. quocirca significarent, si pari studio teneretur imperator (audierat enim Gregorius quid ab ipso moveri coeptum de hoc genere fuisset, quidque iam super ea re decessori suo papae Clementi nuntiandum a se curasset), nunquam -ei fore commodius tempus eius neGregortus Pachymere» I. 24

370

GEORGII PACHYMERIS 1

aXXw ytvia&ai

xuXXiov rj avzov

Taira lov R@i]yo()iov Sia. C wg ó /.lèv xquzùiv vrjv ifyrjta, nwnofi, xuXòv

xaxà

ye zijv nantxrjv

dug aviijf

zfjv

xaì

Ttjv zùjv

àótXtpoìg,

ixxX?jaiwv

t'&vi] zotavza

rj ànoòov/Atvov

X&ó-via&at

it' l'viooiv.

yàq

wv t o zéXog ànwXtia, X Q I O T O V

jòv

xal to ànozvyy/tvtiv tj'iev tig

noXvg B ntvzixwg

to

vniQ/^ì-uvag

lÌQ-qvrjiS

¡tr/di yaQ äixaiov

fiTjò*

óiuqitQtad'ui,

àXX ' %otg or&'

tyav

xal àxijpvxzwg

àXX^Xoig ujit-

¿x&qovg zOV

ànoxQWvzcog (¡¡¿Qovxag ovovia

aconjpiov,

z f j avv¿òca vnoxXivuv

io

oravQov,

/ N D / t o & u t , onov xal LÒ vtxäv ì'qym zìjv nqodvfiiav ßuaiXtvg

jiQoata ztjv ytiQoxovlav

rjv ivztv&tv

ixtlvyv

zò zìjg

tÌQijvtvttv

rtv

zrjv iÌQtj~

nuqtyuv

ovTw ¿lèv ovv 7iQog ¿XXtjXovg t/ovTtg (xiv

zovzo

àf.i(poTiQoig zovg

nQug txtlvovg

KUQOVXOV

ò(poì Ttjv

xaì òó'£av Ixtivotg

T t j v Ì'QIV ixTtiviod-ai ToXg nktovutyvatv nkrjv TO xai yfiäg

jo

ovy fj/.iTv

TOVTO

(uraßakkttv

nwg ìyovnkrjv

yàg tòv xivävvov "xaì

wv 5

àvvruv'

tìvat,

xtqiakyg

Xqiaiov • tìvat

àfiaQrdvovat.

nt(tì TOVTUÌV kakrjauvitg

¿¡¿ATTJOAV.

at g,

ravx*

ngtoßig

&lkw

St xai

/.àv

Tol/.i?]fia,

mg xaì ah lav l'yeiv TOV T e

xaì

¿H*

ixtTrog

TtjV iìfirpriv

votavi

WQTI

ix naTQog

nuQanXijxTÌ&iv

TO nQioßivofitvov

ixxkyoiatg

Toìg bnovòtjnoTt

ficv'

%t, v/täg

Tip ovpßoko)

navxòg

yò,Q ov ; xai ftSkkov

vlov

Tiaguxvmovxag.

TO ini

/.lùkkov

òlxaiov

ixnoQevta&ai,

(xvairjQtu

avaxta^mv

x a i n(¡ovQyov

tx nutQog

ayiov

TO

&iov

i j j nQQod-qxrj

TOV

À^IA&ìg rrp

/.UTQÌOV

aXkwg

nQoo&Tjxijv

Sì?

reiecta compositione, invicta utrinqne pertinacia, in contentione perstare yellent, vociferante» hinc qui dem ex patre filioque illinc autem ex patre per filium procedere spiritum sanctum, nullo iurgiorum fine, eos, quicunque essent, insanire pariter aiebat, et inverecundos scrutatore» mysteriorum d e i , ultra quam fas esset humanae infìrmitati, curiosos in*profunda divinitatis immittere oculos. hac ille ancipiti ambas in partes orat i o n e , minuere obumbrando tegereqwe conabatur invidiam temere attentatae additionis ad synibolum , pro suo videlicet legati, hoc est sequestri mediatorisque inter invicem adversos, officio a munere; in quo sane fungendo fide optima diligentiaque summa versabatur, nihil non experiens, nihil tanti d u e t n s , quod pro spe assequendi legationis suae scopi libenter pacisci recusaret. ad ea porro ecclesiae nostrae proceres in hunc modum respondebant. "honestam sane ac expetibilem pacem esse, quis hoc quideui lieget ? praesertiiu inter ecclesias adeo conspicuas, quaeque haud dubie capitum instar haberent aestimatione universorum, qui ubiris terrarum degunt, discipulurum Christi priocipis pacis. verum pacem istam secure ac t u t o , non autem quomodocumque conciliandam. magnum enim impendere periculum a recto in utramvis partem aberrantibus. quod ad hanc conventionem mutarì a nobis vultis, non recens aut nunc primum iqstitui contigit a nobis, quibus ideo iure impingatur crimen aut usurpatae audaci novitate rei quam nemo prius attentaverit, aut obstinatae r e cusations eo redeundi ubi antea eramus : sed viri magni virtute, doctrina sapiente«, ista multum inter se tractata constituerunt in hunc modum, et dogmatis summa constantia tenendi eis aùctoritatem indiderunt. quod autem inde secutum e s t , ut contentio in rixas immodicas erumperet, nec ipsi voluerunt, e t culpa eius omnis imperiti« et audacibus ultra fas hac

15

DE MICHAELE PALAEOLOGO L. V. 7tQ0(flgtiv

VFUV TOT' av yutqav

Svaaffitlag

rftSg

iyQaaXta(ilvoig Slxaiov

zò ytiQiazov,

òvtiSt^ot'/iit&a,

wg òf.iotbjg xaì y/nwv àatpovvrwv

YTjv TÙ ofioia. 5n6/.ie&a,

tl/e xaì Simla;

373

ìxtivotg

èfiagxTjfia."

wg Ovòìv

àxov-

xaì tì'ytTÙ(.U-

in parte excedentibus ìmputanda est. caeterum quod queriminl culpari vos a nobis ob additameritum symbol!, tone querela haec locum haberet, et ¡uste id nobis exprobraretur, si alienae a u t , quod pessimum, falsae impiaeque doctrinae vos propter istam additionem accusaremus. tunc enim iure causaremini nos doguiate per additionem indicato rendendo ì s t u d , quod vobis falso impingeremus, iinpietatis crimen vere consciscere. cum autem non dogma in additione reprehendamus, sed contendamus tantum universim nec probabilis nec securi exempli rem esse, immutati praelicenter aliquid aut adiungi scriptis prius editis et cum summa consideratione tum aeterna firmitate stabilitis, quantumnumque quod mutatur aut additar intra recti fines sistat, eoque dumtaxat nomine vestram istam additionem reprobemus, quo iure in hoc quidem causari potestis p a n a nos in hoc genere peccare, cum a nemine, quod sciatur, nostrum fando unquam sit auditum professionem fidei cum ulla tali adiectione recitatam. bonum igitur conveniensque fuerit te conciliare pacem ecclesiarum sincero, quemadmodum prae te f e r s , studio conantem earn potissimum eo perveniendi viam insistere quae rectissima ad scopum istum est, nempe ut Italos pro tua et sapientia et auctoritate gratiaque apud ipsos satagas adducere ad scandalum amovendum, positum utique ab i p s i s u t e u m q u e id factum a nobis falso criminentur. nam si penes nos scandali obiecti vere culpa resideret, merito nos obiurgares et patienter reprehensionem exciperemus, quod sumus parati tacere quoties erimus nobis conscii meruisse reprehertdi. si vero scandalum ab illis ortum e s t , oportet t e , cum spirit u a l s sis et tractator pacis, amovere ab illis conari crimen temere praesumptae novitatis in immutatione symboli." sic loquebantur ecclesiae proceres; et sic comparati erant, ut imperatorem audituri non essent, quidquid circa haec iuberet, etiamsi gravissima quaeque minaretur.

E

374

GEORGI! PACHYMERIS

IdXX' oßaatXtvg anali rov roiovde axonov ytvófxevog, ovx olòa ti &éXwv Ìj xaì nQoaßiatpfxtvog, o òrj xàxelvoig ¡.lèv vntxqvnrtro , •rifiiv lvt6ßovg naqanXéxwv xal noXifiovg xaì xt&tjaóiÀtva « 7 / u « t « , à/.ttra&ÌTwg tl/t xuv o ri rtg ì'Xeys. P 254 ( 1 2 ) /¿tag yovv avvióvrwv ntQÌ ròv ßaatXia rov ri narqiàqyov 5 xaì rwv Ò.Q%UQI(ÙV xal rtvwv Ix rov xXtjQov, if.ißQt&ioreQov aq>(oi JIIQÌ rwv nQoxtt(xlv(ùv o XQUTÜV SieXéyero , avvtlqwv (.tìv xal rovi foßovg ovvq&wg, ov firjv Si àXX* ovSi nafinav intocpaXèg ìòtlxvv t ò yivtjaófitvov. tlyt yàq xal rovg vnoßaXXovrag, rovg à(I(pì rbv àgxtdiaxovov Xlyw M.tXtTijviwrijv, rovg À/.I' Ixtlvov uQ^it'qtig xaì ròv 15 narQiaQ/jjv atpwv MuvovqX, oncog IvtSlSov àntX&òvrag uQ/ttQtìg Xtnovgytiv re xaì fivr^iovtvttv , ti fióvov ò nanag rtjg nQog C rovg tv r f j nóXti ßoij&tlag ànóa/oiTO. xaì afta fitv rò xwSlxiov rtjg ìxxXtjolag tig nlartv 7iQotxofil^tro, apa òè xaì ràj ßaaiXti TU róre xal vvv nqày^iara ovvtxQlvtro. jiQovßuXXtxo dè xaì rag 20 9. roùg] zòv P.

10. rowg] tìv P,

Perstabat ille tamen fixus irrevocabiliter in prosecutione istius coepti, haud scio an volens an coactus; quod illis quidem abscondebat, nobis autem indicabat, sermone perplexo praeferens solicitudinem anxiam bellorum irapendentium plurìmique sanguinis fundendi; quibus malis praevertendis, immutabiliter haerebat fiixus in proposito negotii quod coeperat urgendi, quidquid contra quivis allegaret. ( 12) quadam igitur die cum convenissent apud imperatorem patriarcha antistite» et ex clero quidam, ìnstantius iis eftìcaciusque imperator de pacis negotio disseruit, intexcns, ut solebat, orationi suae formidines atrocium malorum, quae vitandi ratio baec una offerretur. adiungebat nihil esse periculi in assentiendo Latini® quod cuperent, mnltis id rationibus demonstrans : babebat enim qui talium ei argumentorum copiam suggererent, auctores studioso« eius pacis, archidiaconum Meliteniotem, protapostolarium Georgium Cyprium, et tertium (quamquam minus ardenter, sed fere dicis causa et superficiarie rem eiusmodi amplectentem) rbetorem ecclesiae Holoboium. proferebat ergo e penu ab iis historiae deprompta memoriae veteris exempla, maxime illud imperatoria Ioannis Ducae et antistitum qui tunc erant simul cum patriarcha Manuele ; ut consenserint, proiniserintque , missis etiam episcopis qui in haec paciscerentur, communicaturos se Latinis in sacra liturgia et papae mentionem in ea facturos, si modo ille abstineret ab auxilio iuvandis Latinis qui urbem obtinebant. ad cuius rei fidem codex ecclesiae, in quo ea praescripta erant, prolatus in medium est. circa id vero factum disserebat imperator, comparali« statum rerum qui tunc erat

D E MICHAELE PALAEOLOGO L. V.

375

xar' ixeîvov wç âîj&ev oquv yçayâç, nwç /LIT) xazrjyoçovvztç oXwç âae/Seiaç TOVÇ 'haXovç rfêlovv naçaiçovvzaç zr/v nçoa&r/xijv TOV avftfioXov, iv Tafff Xoinaîç yçatpaîç àvdyçaTiTOv t/ovzaç, avvSuivat %oTç ntfpçaofitvotç àvayivutaxovzaç. nqovztivt âi xaì rçaixoi S iq>* oooiç zwv [xeyloKov (.tvatrjçiuv ov ôiaoz&lovzat xoivœvtîv 'ItaXoTs ovâ' ¿nwoziovv, à\"kà xai zijv ixilvmv nçbç p 255 TOVÇ fjfttziçovç fietajSaaiv ofiolav tivat fi yXûaaav ylwoaqç ijfiuc fiov, E)dtjvixTjv ztjç aquTlçaç. TIva J' ì'/ei âvztxavov/av q in' ixxXtjoiaç àvaqoçà TOV ¿rôfiazoç, oitov yt xai f x f j ncinaç ovzaç 10 TOVÇ aXkovç àvâyxTj FIETTYTTV %oiâaôe zfjç xotvwvlaç TOÎÇ ixxXtjaidÇovaiv ovvioza/xtvnvç, ItiTovçyovvzoç TOV IÎQIWÇ xaì Trjv zîjç Tçiûôoç /(igiv naot âtâôvroç xoivwç ; àâtî.(fòv âi xukeîv xaì nçû- B TOV ixeîvov ¡xtloiv alxla, onov xaì nazlça TOV IdjSçixàfi ixaku 0 iv TJJ ipXoyi nlovatoç, tôaov uni/mv TOVÇ zçûnovç baov xaì TO iSfiloov ixetvmv /¿afta Ttjç ixtlvtov ôtaozctoewç rjv f*açTvçiov. ti di ôiôoî/.uv xaì exxkijTov, oyoXfj zivà TOOIJV rifivovT« &alaaaav TWV âixatwv ¿/.«ftofhjzttv. zavza xaì zotavza TOV ftaotXtwç yovzoç, 0 7iazçiaQyTjç naçwv ixeîae xaì %à mazà * w xar'

twv 'IxaXwv.

tvd-tv fiiv Tea TOV ßaoiXiwg

uqioQWfiov tvXaßda, nu&og,

PACHYMERIS

qiQovtiv.

xaì 0 yaQXOffvXa^ im

iqyoXußovvxi

TOV ßXaxpai.

og-15

xqivovrt,

xaì

ßaDI'

13. & v f a P . felleret, intelligens eum , ne quod promiserat facere änderet, imperatorig contrarium palam sensum studiumque demonstrantis verecundia constringi, tandem invitus licet in necessarium consilium trahitar imperandi ei sub anathematis, si recuset, incurrendi poena, ut quid iudicaret de Italia proferret. hoc imperio perturbatila Veccus est, inter hinc quidein baud molliter urgentem praesentis Augusti metum , inde auteni contra stimulantem consciscendi anathematis scrupulum medius in arto deprehensus. itaque huius ipsius confessione angustiae orationem ingressus, ei exordio subiecit ses§, cum hinc a saeculari potestate, cuius vis in corpus est, inde a spiritali, quae in animam valet, in diversa propellatur, potius animae consulere velie quam corpori. tum usus partitione sic dixit: "quidam et sunt et dicuntur haeretici ; nonnulli neque sunt neque dicuntur ; alii dicuntur quidem, sed non sunt; postremo aliqui vice versa sunt, licet non dicantur, tale«, in hanc ultimam classem redigendos puto Italos, quippe qui cum haereseos non dicantur rei, revera tamen eo crimine tenentur." ea libera vox magnani adiecit patriarchae confitientiam, perculitque ea(lem imperatorem, qui non leviter indignans sic obduetum consiliis suis ostium, conventum subito abrupit, cum non haberet in promptu quid reponeret inopinato dicto , cui necessitas ipsa ilia, qua fuerat expressum, veracitatis auctoritatem adiungeret. verum arcbidiaconus et protapostolarius instar irritatorum in trivio crabronuin coorti acriter in Veccum in os iIli vehementer obsistebant ut male iniqueque iudicanti, quamvis caetera sapiens esset et praestare multis doctrina videretur. 13. In hunc modum transacta eo die res infixum imperatoria animo reliquit gravi« in Veccum indignationis aculeum, quo ille stimulante cau-

D E MICHAELE P A L A E O L O G O L. V .

377

vniQpolriv opyije ròv Xovfxvov n^oazijaa/xivog 'Iwavvrjv wg naqanQiofltvzfjv ìxtfaov óiwxovrog ì'xQivtv. eìauyti ze ZTJV xaztjyoqlav o Xovftvog ini avvóòov, xai o xazrlyopov/.ii*og rrjv iinó&tatv naQiyydqtzo xai zrjv xazyyoQÌav wg vne^/ntpov naqtxQovtro, 6 xaTijyoQÌav Xiytov zavztjv xai fióvov rov fiaoiAÌuig, avzov ò' B ov% oióv ri tirai f.iezà ótanóiov v.Qlvia&at. zavz' ÌXiyev ini avvóòov aza&iìg in' avzov rov zónov ov zò nQOztQOV ìxa&titzo, rov Xovf.ivov [itoov tozafitvov xai xazyyoQovvzog, ZOJV ói tsvyxXtjzixwv 10 zov loyofrizov ztov oìxuaxwv zov 'IazQonovXov xai uXlwv, ovveÒQiatflvxwv zfi avvèSa xai dtkóvzwv xQivetv wg ex npoocunov rov /SaoiMwg nifup&tvzwv. zózi zotvvv ot fiiv ¿pzitytig nuqrjzovvzo C tijv xQiaiv, ;urj i%eiv XQT'vtiv Xtyovrtg xXrjQtxòv nazQia.Q/ov, ti ¡.ir) avzòg ìmzQtyitiv. b ói nazQiuQxijg ovó' ohtog ióiàov, «XV 15 ÌVQMV ovvfQyòv VRtQ(.ia/tiv ìj&titv. angaria ó' ivzev&tv Y.azTjxoXovd-ei xai avvóSw xai UQ/OVOIV, wg tintìv zòv (ilyav Xoyo&tzTfV rórt xazaiptpófttvov rfjg avvóòov wg una Qtvòg tkxu 5 %apToV xai (iñXXov TWV N Q laß twv.

17. 'íig yavv xaì eri ávr¡QTR¡vxo Ta TOV nQuyuaxog, xaì IO r¡v àvàyxrj ligiaßtig n ¿/.meo d'ai t(p5 w nag' ìxtivwv to aoqiultg ytvio&ai, mg tvnv&tv (ir¡ vnonxevciv TOV xlvòvvov ìnoruyivxag if¡ T&V ¿xxXtjatüv 7iQ(úTtoTT¡ xai I¡ST¡ yvr¡otovg ixtívr¡g vofit^ofiévovg , e£iXtyovxo ¡XÍV oi ngiaßeig, ol à'r¡aav b N(ionaxtJiuQX,tvB crcig reg/uavòg xaì o Nixulag Qio uXXwç ixçivynifxiv. 12. x9V a opévnv P.

avxòv

t o naçtaxâ/.ttvov. yàç

tçcoxcl-

totf

tolvvv xuxa-

yjiîjvai

ix xwv

avxovç

fttv

/.itj

17. tfauv S ' o ï ] oï d'qaav

yçtwv

/.trj àvti-

ìq>' w uxtvôvvwç

rtaav ò ' oï xaì nçwxtïov

âè

nçoxéçwv

xòv ài yt xçuxovvxa

ijxóvxiov,

C

nço-

TOVXWV

xaì ¡.tôvM,

S âtj oqtïç

xlvôvvoç,

nXtjv jurtv xoîi tvyto&ai, xwv tiç ft^çi/xvav

Iòta xa&'

tnia&ai,

%r\ç orjç ftaotXtiuç tiç ¡3ovh)v

xaì xoTç òipt yevijaofttrotç tl d'

xaì èqatXovaiv

xaì %à xçtu * ft^âè

uloiç xrjv ¿xxXqaiav

ótaxTjçûv

iç S n

xovxo

B

Xo-

ôi iitçi xwv nçoxu^iivwv

ÙXX' i'xaoxoç

ovôiiç

10 tid-tioqç iù nQoy.tlj.avov, lufitïv

xai

ov naàXXà

TlÇÙjlOV f.lèv àç OV fltXOV {¡(.lïv XÎjç 7IIQÌ XOVXWV OXt-

ix xuvéviov,

içwxwf.itvwv

àyanyauv,

Ixxçtnôfitvov,

/¿txaxhvonivav

nçâxxav.

à'iç nioxivofitv.

%l XÇV **

xXtjolug

tìoi

o xai

XQtlav B xav ygafoy

tov

TQ ngòg

fi. ioxovvrt]

xai

xòv

i'/ovxa

ino&laug

ij/iiaf yptìg,

"va

òo^ui

(iiv

nqoaikmaqu

IxiXtviv aytìv

%5n> xìjg

xòv 'AjUQuùfi Soxtìv

t i P.

ixtlvrjq,

imo/ùv TU TÌjg

u ¿tj&tv oxonèv

ovx

ixxXijotag

4 . ij* P .

fttjdi

tìg^vivoaiftiv.

xófiov

TOV &IOV ,

xai

nQoatntvouV

naQaòlytxai

TO J t a q i o g o v tlyov.

di

xjj nQÒg 5

àvu/arti%iiv

wg iv xXvdwvt

vnoygdtfttv,

o

oxa&tig

i¡ota&v'

f¡ ó'

r¡v,

*Iwávvr¡v xaì ßaatkia

ti¡-

oi dè nepi %ov ßaaiXia

ó ßaoiXtvg

no&tv

wg ór¡¿fov

ixnijórjaavTtg

B

wg tóti^tv VOTÍQOV.

¿Qyr¡v vnonxtvwv

tvvoovv-

diaanüv

wg ór¡&tv qtXuv&qumtvó(.uvog

a i i f f i }¡Xntty owtyo&ai.

xaì

ìvTivdtv.

ó¿4j¡ xaiaif (¡ovT¡atuig &v[*òv

ahlav

TOV natia

15 i f ? tig yuQtv uXXog uklo&lv fiiov.

xaì

TT¡V TÍjg notvíjg

Xtyitv,

xaì

utì xaì Tip ' ótj xaì fhpaiu&ivrts

(itv

xuf aXatwv,

i^uXt] Tavia

xa-

,

xaì TOVTCOV ini tpiXoTg ti S'ovv,

B

avTÌxa

nXrjQTjg ¡u/y

Ig xiyatar

nqt-

xa&oouóotwg,

OQXÙIV naXu/.ivatozuzwv

T£UV TQIWV

xaì fiv^fioavvov,

ol

XinuQOvv-

Ò /HuotXtvg

firj òtanga'^aa&at,

fti/Qi

uv

/gvao/SovXXftog,

ÒI xaì

¿varai

nnXXà

¡SaaiXia

wg di

xaì TU (POFITQIUZIQA vnoa/iìv. ngooiu

TQiaaffl-

ftixQt

NQOAFITAAD^vai,

¿xzi&tzai

fiaXitv

naQuyuytìv,

TFJ ìxxXrtala

yuTjX.

"trfi ngòg

nXr^qg nXt'ov,

xaT* oìxovoftlav,

yguipag, nti

lìg vovv

xa&ijo&ai,

TtXoìtv.

TOV /my t i xaì nXiov

tir* ovv x ò v xlvSvvov

TOV XQazovvta

' àXX' ov mt&ov

ÌXQÌVOVTO

ìjv (ITI yt Ttt trjg vnoygaq^g THftvyov

fitxaXXa%artog,

ol di TOV xXygov

395

nifiMc-

xaì f ò i e t i -

«ex priog diebus quam ea fierent in insala mortuo: suprema enìm illl dies fuit trigesima mensis Septembris. porro clerici tali edito specimine irae imperatoria, proprii baud vana imagine -periculi territi, rogarunt imperatorem breves inducias, et ne in ipsos aut decerneret illiquid gravius aut ramino u r g e r e t , quoad qui Romam nùssi fuerant inde legati rediifsent. sed nihil impetrarunt, quantumvis ardenter orarent. cjuin eis s e vere denuntiatum est inexorabiliter dainnandum laesae maiestatis, quicumque ipsoruin non statim subscriberet capitulis concordiae quae tractabatur. quarnm terror minarum cum quosdam in fugam egisset, veritos n e vi maiori cogerentur facere quod a v e r s a b a n t u r , iussu imperatoria vulgatiim statim eius diploma e s t , aurea munitum b u l l a , quo sub imprecationibus dirissiinis et iuramentis horrificis contestabatur baud in animo sibi esse, ac ne prima qnidem cogitatone tenus venisse in mentem, adìgere ulterius quemquam aut urgere inducereve ad adinittendam vcl unius iota minutissimique apicis adiectionem ad symbolum. contentuin se omnino fore assensu cunctorum in tria dumtaxat capitula primatus provocationis et commemorationis, quae et ipsa nomine solum t e n u s , necessaria quieti ac securitati publicae accommodatione, concedi cuperet. in haec ni obtemperarent, perniciosissima sibi quaeque ac prorsus exitialia mox a se ipsis eventura ccrtum haberent. quas minas quam exaggeratissime atque asseverantissime inculcali» intentabat in ilio diplomate, quod scriptum et subscriptum, et aurea praeterea munitum bulla, mittit ecclesiae per p r i inum a secretis Neocaesariensem Michaélem. eo plerique persuasi securique eifecti subscripsere, quibusdam tamen adbuc tunc quoque id facere recusantibus; qui propterea in exiliuni inissi, post aliquod tempus resi-

D

396 vwv,

GEORGII PACHYMERIS o'tSfj xaì i%o()ia&tvitQ,

túyovzui

xui ívavvTui

¡.mit xaigòv

tf¡ ixxXt¡oía,

ovónos

avymiuúl¡.uvoi,

xa-

TWV luv xXijpov ¿X-

Xtlipaviog. P 269

21. 7iapà

'Allá

vuvalv ¿{(ßdvTfg

( Kqoviov

ùntnXtov)

(f úyov y.uXttv liw&aot, CTti/.t¿vrj tutt

tcut r a rtüv ngiaßtatv.

qt¡tÍov

xaiQuv vXicoavitg

tiqüq avito

B

avv

(.iiv ovx axtà qcüv.

(xtyukr¡ ní¡.imr¡ Sí vtqttat ovQavó&tv

yr¡g xat ovvtt¡>r¡g,

ianlqag

tv aiTttìg

ovx

tìyov

yuQ Tip xv/.iaTi

¿yQiwg xat (fÍQot. loyod

vavayíip

xul xaiißaivtv

ov xat %vXoxai t f j

xqwvtui

ht-

òttvài.

'EXh¡rj7iovTÍuí

nXr¡v ía¿Xr¡vúg tí xul uka^nr¡g t£

xul 10

xuì avyyvotg to èaviv t