Bibliographie der Hispanistik, Bd: V. (1993-1995) In der Bundesrepublik Deutschland, Österreich und der deutschsprachigen Schweiz 9783964561831

In dieser Bibliographie werden Bücher, Artikel und Rezensionen zur spanischen, lateinamerikanischen, katalanischen, gali

218 29 16MB

German Pages 252 Year 2019

Report DMCA / Copyright

DOWNLOAD FILE

Polecaj historie

Bibliographie der Hispanistik, Bd: V. (1993-1995) In der Bundesrepublik Deutschland, Österreich und der deutschsprachigen Schweiz
 9783964561831

Table of contents :
Vorwort
Inhalt
A. Allgemeines
L.S. Literaturwissenschaft Spanisch
S. Sprachwissenschaft Spanisch
L.P. Literaturwissenschaft Portugiesisch
P. Sprachwissenschaft Portugiesisch
L.K. Literaturwissenschaft Katalanisch
K. Sprachwissenschaft Katalanisch
L.G. Literaturwissenschaft Galicisch
G. Sprachwissenschaft Galicisch
L.B. Literaturwissenschaft Baskisch
B. Sprachwissenschaft Baskisch
Abkürzungen
Index

Citation preview

Bibliographie der Hispanistik

Editionen der Iberoamericana Ediciones de Iberoamericana Serie A: Literaturgeschichte und -kritik / Historia y Crítica de la Literatura Serie B: Sprachwissenschaft / Lingüística Serie C: Geschichte und Gesellschaft / Historia y Sociedad Serie D: Bibliographien / Bibliografías

Herausgegeben von ¡Editadopor: Walther L. Bernecker, Frauke Gewecke, Jürgen M. Meisel, Klaus Meyer-Minnemann D: Bibliographien / Bibliografías, 2

Bibliographie der Hispanistik in der Bundesrepublik Deutschland, Osterreich und der deutschsprachigen Schweiz

y 1993-1995 Christoph Strosetzki im Auftrag des Deutschen Hispanistenverbandes

Vervuert Verlag • Frankfurt am Main

1996

Die Deutsche Bibliothek - CIP-Einheitsaufnahme [Iberoamericana / Editionen / D] Editionen der Iberoamericana = Ediciones de Iberoamericana. Serie D, Bibliographien = Bibliografías. - Frankfurt am Main : Vervuert. Früher u.d.T.: Editionen der Iberoamericana / 02 Reihe Editionen, Serie D zu: Iberoamericana NE: Iberoamericana / Ediciones / D; Editionen der Iberoamericana; Ediciones de Iberoamericana; HST

2. Bibliographie der Hispanistik in der Bundesrepublik Deutschland, Österreich und der deutschsprachigen Schweiz. 5. 1993 - 1995. - 1996 Bibliographie der Hispanistik in der Bundesrepublik Deutschland, Österreich und der deutschsprachigen Schweiz / im Auftr. des Deutschen Hispanistenverbandes. - Frankfurt am Main : Vervuert. (Editionen der Iberoamericana ; ...) Früher u.d.T.: Bibliographie der Hispanistik in der Bundesrepublik Deutschland, der Deutschen Demokratischen Republik, Österreich und der deutschsprachigen Schweiz 5. 1993 - 1995 / Christoph Strosetzki. - 1996 (Editionen der Iberoamericana ; 2) ISBN 3-89354-708-8 NE: Strosetzki, Christoph

© Vervuert Verlag, Frankfurt am Main 1996 Alle Rechte vorbehalten Gedruckt auf säurefreiem, alterungsbeständigem Papier Printed in Germany

Vorwort Vorliegender Band der Hispanistik-Bibliographie ist zustandegekommen dank der freundlichen Zusendung von bibliographischen Informationen durch die Kolleginnen und Kollegen. Daneben wurden erstmalig auch einige Zeitschriften herangezogen und ausgewertet. Die systematische Einordnung wurde weitgehend von uns vorgenommen. Im systematischen Teil A befindet sich die jeweilige vollständige bibliographische Angabe von Sammelbänden, auf die dann im folgenden nur in abgekürzter Form hingewiesen wird. Dieses Verfahren hat den Vorzug, den Umfang des Bandes zu reduzieren und im Index für größere Übersichtlichkeit zu sorgen. Diesem Ziel diente auch die restriktive Handhabung bei der mehrfachen Einordnung von Titeln. Der Band berichtet über die Veröffentlichungen des Zeitraums 1993-1995. Dies bedeutet, daß frühere oder spätere Titel nicht berücksichtigt werden konnten. Auch wurden kürzere Lexikonartikel nicht aufgenommen. Der "Schweizerische Nationalfonds" war so freundlich, das Projekt durch eine finanzielle Unterstützung zu fördern. Zu danken ist weiter Herrn Dr. Axel Schönberger für die vorbereitende Sichtung von katalanistischen und lusitanistischen Veröffentlichungen. Frau Mariana Conde war zuständig für die Erfassung der Materialien durch den Computer. Die systematische Einordnung der Titel und die übrige Redaktionsarbeit teilten sich Frau Petra Jenau und Herr Sebastian Thies. Allen Beteiligten sei an dieser Stelle noch einmal sehr herzlich gedankt.

Münster, im September 1996

Christoph Strosetzki

7

A.

Allgemeines

A.l

Festschriften, Kongreßakten und Sammelbände

17

A.2

Personalia

26

A.3

Kulturübergreifende Veröffentlichungen

27

L.S.

Literaturwissenschaft Spanisch

L.S.l Allgemeines L.S.1.1

Bibliographien und Anthologien

L.S. 1.2

Geschichte von Kultur und Mentalität

29 30

L.S. 1.3

Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen

32

L.S. 1.4

Literarische Gattungen

35

L.S. 1.5

Themen und Motive

36

L.S. 1.6

Beziehungen zu anderen Literaturen

36

L.S. 1.7

Probleme literarischer Übersetzung

37

L.S. 1.8

Kunst und neue Medien

38

L.S.2 Poetik, Geschichte und Theorie der Literaturwissenschaft L.S.2.1

Poetik, Metrik

41

L.S.2.2

Rhetorik

42

L.S.2.3

Stilistik

42

L.S.2.4

Methodenreflexion, Terminologie

42

L.S.2.5

Wissenschaftsgeschichte

43

L.S.2.6

Literaturwissenschaftliche Forschungsberichte

44

L.S.2.7

Didaktik

44

L.S.3 Spanien im Mittelalter und im 15. Jahrhundert L.S.3.2

Geschichte von Kultur und Mentalität

45

L.S.3.3

Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen

46

L.S.3.4

Literarische Gattungen

46

L.S.3.5

Themen und Motive

46

L.S.3.6

Beziehungen zu anderen Literaturen

47

L.S.3.8

Anonyme Werke, Volksdichtung, Folklore

47

L.S.3.9

Werke nach Autoren

48

L.S.4 Spanien im 16. und 17. Jahrhundert L.S.4.2

Geschichte von Kultur und Mentalität

49

L.S.4.3

Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen

51

L.S.4.4

Literarische Gattungen

52

L.S.4.5

Themen und Motive

53

L.S.4.6

Beziehungen zu anderen Literaturen

54

8 L.S.4.7

Probleme literarischer Übersetzung

55

L.S.4.8

Anonyme Werke, Volksdichtung, Folklore

56

L.S.4.9

Werke nach Autoren

56

L.S.5 Spanien im 18. Jahrhundert L.S.5.2

Geschichte von Kultur und Mentalität

65

L.S.5.3

Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen

66

L.S.5.4

Literarische Gattungen

66

L.S.5.5

Themen und Motive

66

L.S.5.7

Probleme literarischer Übersetzung

66

L.S.5.9

Werke nach Autoren

67

L.S.6 Spanien im 19. Jahrhundert L.S.6.2

Geschichte von Kultur und Mentalität

68

L.S.6.3

Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen

69

L.S.6.4

Literarische Gattungen

69

L.S.6.5

Themen und Motive

70

L.S.6.6

Beziehungen zu anderen Literaturen

70

L.S.6.9

Werke nach Autoren

71

L.S.7 Spanien im 20. Jahrhundert L.S.7.1

Bibliographien und Anthologien

74

L.S.7.2

Geschichte von Kultur und Mentalität

74

L.S.7.3

Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen

75

L.S.7.4

Literarische Gattungen

77

L.S.7.5

Themen und Motive

78

L.S.7.6

Beziehungen zu anderen Literaturen

79

L.S.7.8

Anonyme Werke, Volksdichtung, Folklore

79

L.S.7.9

Werke nach Autoren

80

L.S.8 Lateinamerikanische und außereuropäische Literatur (Anfänge bis 19. Jh. und allgemeines) L.S.8.1

Bibliographien und Anthologien

94

L.S.8.2

Geschichte von Kultur und Mentalität

94

L.S.8.3

Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen

100 104

L.S.8.4

Literarische Gattungen

L.S.8.5

Themen und Motive

104

L.S.8.6

Beziehungen zu anderen Literaturen

105

L.S.8.9

Werke nach Autoren

106

L.S.9 Lateinamerikanische und außereuropäische Literatur im 20. Jh. L.S.9.1

Bibliographien und Anthologien

110

L.S.9.2

Geschichte von Kultur und Mentalität

111

L.S.9.3

Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen

114

L.S.9.4

Literarische Gattungen

118

9 L.S.9.5 L.S.9.6 L.S.9.7 L.S.9.8 L.S.9.9

S.

Themen und Motive Beziehungen zu anderen Literaturen Probleme literarischer Übersetzung Anonyme Werke, Volksdichtung, Folklore Werke nach Autoren

120 121 122 122 123

Sprachwissenschaft Spanisch

5.1 Allgemeines 5.1.1 Bibliographien 5.1.2 Sammelbände S. 1.4 Geschichte des Faches S. 1.5 Forschungsberichte (allgemein) 5.2 Geschichte der Sprache 5.2.1 Allgemeine Sprachgeschichte 5.2.2 Sprachgeschichte bis 1500 5.2.3 Sprachgeschichte nach 1500 S.2.5 Zu einzelnen Texten und Epochen 5.3 Sprachbeschreibung (Teil 1) 5.3.1.1 Methodologisches 5.3.1.2 Handbücher 5.3.2.1 Phonetik und Phonologie 5.3.2.2 Orthographie, Interpunktion 5.3.3 Morphosyntax: Grammatik 5.3.3.1 Artikel 5.3.3.2 Substantiv, Kasus, Nominalkomplex 5.3.3.3 Adjektiv, Numeral 5.3.3.4 Pronomen 5.3.3.5 Verb, Verbalkomplex: Modus, Tempus, Aspekt 5.3.3.6 Adverb, Präposition 5.3.3.7 Konjunktion, Partikel, Interjektion 5.3.4 Syntax 5.3.5 Wortbildungslehre 5.3.6 Typologie und Sprachvergleich 5.4 Lexikologie, Onomastik: Sprachbeschreibung (Teil 2) 5.4.1 5.4.2 5.4.2.1 5.4.2.2 5.4.2.3

Allgemeines und Methodologisches Wörterbücher beschreibend mehrsprachig fachlich

144 144 144 145 146 146 148 148 150 150 151 151 151 151 152 152 152 152 154 154 154 155 156 157 158 158 159 159

10 5.4.3 Wortsemantik 5.4.4 Neologismen 5.4.5 Fremdwörter, Lehnwörter 5.4.6 Etymologie 5.4.7 Redensarten, Phraseologie 5.4.8 Sondersprachen 5.4.8.1 Sprachen von Berufsgruppen, Fachsprachen 5.4.8.2 Sprache von Volksgruppen 5.4.8.3 Wortschatz bei Autoren und Werken 5.4.9 Onomastik 5.5 Sprachvarietäten und Sprachverwendung 5.5.1 Dialektologie und Sprachgeographie 5.5.1.1 Iberische Halbinsel 5.5.1.2 Amerika 5.5.1.3 Sonstiges 5.5.2 Soziolinguistik, Sprachpolitik 5.5.3 Sprachen im Kontakt, Diglossie 5.5.4 Pragmatik 5.5.5 Textlinguistik 5.6 Sprache und Kommunikationsmedien 5.6.2 Werbung, Presse 5.7 Bezüge zur Praxis S.7.1 Methodologisches 5.7.3 Linguistische Übersetzungsprobleme 5.7.4 Lehrbücher 5.7.5 Einzelfragen

159 160 160 161 161 161 162 162 163 163 164 164 165 167 167 170 171 172 172 172 172 173 173

L.P. Literaturwissenschaft Portugiesisch L.P.l Allgemeines L.P. 1.2 Geschichte von Kultur und Mentalität L.P. 1.3 Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen L.P. 1.5 Themen und Motive L.P. 1.6 Beziehungen zu anderen Literaturen L.P. 1.7 Probleme literarischer Übersetzung L.P.l.8 Kunst und neue Medien L.P.2 Poetik, Geschichte und Theorie der Literaturwissenschaft L.P.2.2 Rhetorik L.P.2.3 Stilistik

174 174 175 175 175 175

L.P.2.5

176

Wissenschaftsgeschichte

175 176

11 L.P.2.6

Literaturwissenschaftliche Forschungsberichte

176

L.P.3 Portugal im Mittelalter und im 15. Jahrhundert L.P.3.3

Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen

176

L.P.3.6

Beziehungen zu anderen Literaturen

176

L.P.4 Portugal im 16. und 17. Jahrhundert L.P.4.5

Themen und Motive

177

L.P.4.6

Beziehungen zu anderen Literaturen

177

L.P.4.7

Probleme literarischer Übersetzung

177

L.P.4.9

Werke nach Autoren

177

L.P.5 Portugal im 18. Jahrhundert L.P.5.2

Geschichte von Kultur und Mentalität

178

L.P.6 Portugal im 19. Jahrhundert L.P.6.3

Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen

178

L.P.6.9

Werke nach Autoren

178

L.P.7 Portugal im 20. Jahrhundert L.P.7.1

Bibliographien und Anthologien

178

L.P.7.2

Geschichte von Kultur und Mentalität

178

L.P.7.3

Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen

179

L.P.7.4

Literarische Gattungen

179

L.P.7.6

Beziehungen zu anderen Literaturen

179

L.P.7.7

Probleme literarischer Übersetzung

180

L.P.7.9

Werke nach Autoren

180

L.P.8 Lateinamerikanische und außereuropäische Literatur (Anfänge bis 19. Jh. und allgemeines) L.P.8.1

Bibliographien und Anthologien

182

L.P.8.2

Geschichte von Kultur und Mentalität

183

L.P.8.3

Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen

183

L.P.8.6

Beziehungen zu anderen Literaturen

183

L.P.8.7

Probleme literarischer Übersetzung

184

L.P.8.8

Anonyme Werke, Volksdichtung, Folklore

184

L.P.8.9

Werke nach Autoren

184

L.P.9 Lateinamerikanische und außereuropäische Literatur im 20. Jh. L.P.9.1

Bibliographien und Anthologien

L.P.9.2

Geschichte von Kultur und Mentalität

185 186

L.P.9.3

Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen

186

L.P.9.4

Literarische Gattungen

187

L.P.9.5.

Themen und Motive

187

L.P.9.6

Beziehungen zu anderen Literaturen

187

L.P.9.9

Werke nach Autoren

187

12

P. Sprachwissenschaft Portugiesisch P.l Allgemeines P.1.2 Sammelbände P.l.4 Geschichte des Faches P.l.5 Forschungsberichte (allgemein) P.2 Geschichte der Sprache P.2.1 Allgemeine Sprachgeschichte P.2.3 Sprachgeschichte nach 1500 P.2.5 Zu einzelnen Texten und Epochen P.3 Sprachbeschreibung (Teil 1) P. 3.1.1 Methodologisches P.3.1.2 Handbücher P.3.3 Morphosyntax: Grammatik P.3.3.1 Artikel P.3.3.2 Substantiv, Kasus, Nominalkomplex P.3.3.3 Adjektiv, Numéral P.3.3.4 Pronomen P.3.3.5 Verb, Verbalkomplex: Modus, Tempus, Aspekt P.3.3.6 Adverb, Präposition P.3.3.7 Konjunktion, Partikel, Interjektion P.3.4 Syntax P.3.5 Wortbildungslehre P.3.6 Typologie und Sprachvergleich P.4 Lexikologie, Onomastik: Sprachbeschreibung (Teil 2) P.4.1 Allgemeines und Methodologisches P.4.2 Wörterbücher P.4.2.1 beschreibend P.4.2.3 fachlich P.4.3 Wortsemantik P.4.5 Fremdwörter, Lehnwörter P.4.7 Redensarten, Phraseologie P.4.8 Sondersprachen P.4.9 Onomastik P.5 Sprachvarietäten und Sprachverwendung P.5.1 Dialektologie und Sprachgeographie P.5.1.1 Iberische Halbinsel P.5.1.2 Amerika P.5.1.3 Sonstiges P.5.2 Soziolinguistik, Sprachpolitik

191 191 192 193 193 193 193 193 194 194 194 194 194 195 195 195 196 196 196 197 197 197 198 198 198 198 199 199 199 199 199 200 201

13 P.5.3

Sprachen im Kontakt, Diglossie

201

P.5.4

Pragmatik

201

P.6 Sprache und Konununikationsmedien P.6.2

Werbung, Presse

201

P.7 Bezüge zur Praxis P.7.4

Lehrbücher

202

P.7.5

Einzelfragen

202

L.K. Literaturwissenschaft Katalanisch L.K.1 Allgemeines L.K. 1.1

Bibliographien und Anthologien

202

L.K. 1.2

Geschichte von Kultur und Mentalität

202

L.K. 1.3

Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen

203

L.K. 1.5

Themen und Motive

203

L.K.2 Poetik, Geschichte und Theorie der Literaturwissenschaft L.K.2.5

Wissenschaftsgeschichte

203

L.K.2.7

Didaktik

204

L.K.3 Katalonien im Mittelalter und im 15. Jahrhundert L.K.3.2

Geschichte von Kultur und Mentalität

L.K.3.7

Probleme literarischer Übersetzung

204 204

L.K.3.8

Anonyme Werke, Volksdichtung, Folklore

204

L.K.3.9

Werke nach Autoren

205

L.K.4 Katalonien im 16. und 17. Jahrhundert L.K.4.2

Geschichte von Kultur und Mentalität

206

L.K.4.3

Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen

206

L.K.6 Katalonien im 19. Jahrhundert L.K.6.2

Geschichte von Kultur und Mentalität

206

L.K.6.3

Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen

207

L.K.6.6

Beziehungen zu anderen Literaturen

207

L.K.6.8

Anonyme Werke, Volksdichtung, Folklore

207

L.K.6.9

Werke nach Autoren

207

L.K.7 Katalonien im 20. Jahrhundert L.K.7.1

Bibliographien und Anthologien

207

L.K.7.2

Geschichte von Kultur und Mentalität

208

L.K.7.3

Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen

208

L.K.7.4

Literarische Gattungen

209

L.K.7.5

Themen und Motive

209

L.K.7.6

Beziehungen zu anderen Literaturen

209

L.K.7.7

Probleme literarischer Übersetzung

210

14 L.K.7.8 L.K.7.9

Anonyme Werke, Volksdichtung, Folklore Werke nach Autoren

210 210

K. Sprachwissenschaft Katalanisch K.l Allgemeines K.1.2 Sammelbände K.l.4 Geschichte des Faches K.1.5 Forschungsberichte (allgemein) K.2 Geschichte der Sprache K.2.1 Allgemeine Sprachgeschichte K.2.3 Sprachgeschichtenach 1500 K.2.5 Zu einzelnen Texten und Epochen K.3 Sprachbeschreibung (Teil 1) K.3.1.2 Handbücher K.3.3 Morphosyntax: Grammatik K.3.3.4 Pronomen K.3.3.5 Verb, Verbalkomplex: Modus, Tempus, Aspekt K.3.4 Syntax K.3.6 Typologie und Sprachvergleich K.4 Lexikologie, Onomastik: Sprachbeschreibung (Teil 2) K.4.1 Allgemeines und Methodologisches K.4.2. Wörterbücher K.4.2.2 mehrsprachig K.4.5 Fremdwörter, Lehnwörter K.4.6 Etymologie K.4.8. Sondersprachen K.4.8.2 Sprache von Volksgruppen K.4.8.3 Wortschatz bei Autoren und Werken K.4.9 Onomastik K.5 Sprachvarietäten und Sprachverwendung K.5.1. Dialektologie und Sprachgeographie K.5.1.1 Iberische Halbinsel und Inseln K.5.2 Soziolinguistik, Sprachpolitik K.5.3 Sprachen im Kontakt, Diglossie K.6 Sprache und Kommunikationsmedien

214 214 214 214 215 215 215 216 216 216 216 216 216 217 217 217 217 217 217 217 218 218 218 218 219

K.6.2 Werbung, Presse K.7 Bezüge zur Praxis

219

K.7.1 K.7.2

219 220

Methodologisches Kontrastive Grammatik

15 K.7.3

Linguistische Übersetzungsprobleme

220

L.G. Literaturwissenschaft Galicisch L.G.l Allgemeines L.G.2 Poetik, Geschichte und Theorie der Literaturwissenschaft L.G.3 Galicien im Mittelalter und im 15. Jahrhundert L.G.7 Galicien im 20. Jahrhundert

220 221 221 221

G. Sprachwissenschaft Galicisch G.l Allgemeines G.2 Geschichte der Sprache G.3 Sprachbeschreibung (Teil 1) G.4 Lexikologie, Onomastik: Sprachbeschreibung (Teil 2) G.5 Sprachvarietäten und Sprachverwendung

222 222 223 224 224

L.B. Literaturwissenschaft Baskisch L.B.l Allgemeines

224

L.B.2 Poetik, Geschichte und Theorie der Literaturwissenschaft

225

B. Sprachwissenschaft Baskisch B.l Allgemeines B.3 Sprachbeschreibung (Teil 1) B.5 Sprachvarietäten und Sprachverwendung

225 225 226

Abkürzungsverzeichnis

227

Index

228

ALLGEMEINES

17

A. Allgemeines A.1 Festschriften, Kongreßakten und Sammelbände Arellano, Ignacio, Víctor García Ruiz, Marc Vitse (Hg.), Del horror a la risa. Los géneros dramáticos clásicos. Homenaje a Ch. Faliu-Lacourt, Kassel (Edition Reichenberger) 1994 [Arellano 1994] Asholt, Wolfgang, Walter Fahnders (Hg.), Manifeste und Proklamationen der europäischen Avantgarde. 1909-1938, Stuttgart, Weimar (Metzler) 1995 [Asholt 1995] Azar, Inés (Hg.), El puente de las palabras. Homenaje a David Lagmanovich, Washington, D.C. (OEA/OAS) 1994 (Interamer 50, Serie cultural/Cultural Series) Bardeleben, Renate von (Hg.), Gender, Seif, and Society. Proceedings of the IV International Conference on the Hispanic Cultures of the United States, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1993 [Bardeleben 1993] Bauer, Roland, Harald Fröhlich, Dieter Kattenbusch (Hg.), Varietas delectat: Vermischte Beiträge zur Lust an romanischer Dialektologie ergänzt um Anmerkungen aus verwandten Disziplinen. Festschrift für Hans Goebl, Wilhelmsfeld (Egert) 1993 [Bauer 1993] Becker, Felix, Holger M. Meding, Barbara Potthast-Jutkeit, Karin Schüller (Hg.), Iberische Welten. Festschrift zum 65. Geburtstag von Günter Kahle, Köln, Weimar, Wien (Böhlau) 1994 (Lateinamerikanische Forschungen. Beihefte zum 'Handbuch...Lateinamerika', 22) [Becker 1994] Berchem, Theodor, Hugo Laitenberger (Hg.), Lengua y Literatura en la Época de los Descubrimientos. Actas del Coloquio Internacional, Würzburg 1992, Avila (Junta de Castilla y León. Consejería de Cultura y Turismo) 1994 [Berchem 1994] Berkenbusch, Gabriele, Christine Bierbach (Hg.), Sprachgeschichte und Soziolinguistik: Querverbindungen. Zum 50. Geburtstag von Brigitte Schlieben-Lange, Tübingen (Gunter Narr) 1994 (Tübinger Beiträge zur Linguistik, 398) [Berkenbusch 1994a] Berkenbusch, Gabriele, Christine Bierbach (Hg.), Zur katalanischen Sprache: historische, soziolinguistische und pragmatische Aspekte. Akten des 2. gemeinsamen Kolloquiums der deutschsprachigen Lusitanistik und Katalanistik. Berlin 10.-12.9.1992; katalanistischer Teil, Bd. 2, Frankfurt/M. (Domus Editoria Europaea) 1994 (Katalanistische Studien, 4) [Berkenbusch 1994b] Bemecker, Waither L. (Hg.), En torno al Quinto Centenario 1492-1992. Posiciones y Controversias, Sondernummer des Ibero-Amerikanischen Archivs, N.F., 3-4, 1992 [ersch. 1993] [Bernecker 1993a] Bernecker, Walther L„ Hans Werner Tobler (Hg.), Development and Underdevelopment in America. Contrasts of Economic Growth in North and Latin America in Historical Perspective, Berlin 1993 [Bernecker 1993b] Bernecker, Waither L., Josef Oehrlein (Hg.), Spanien heute. Politik, Wirtschaft, Kultur, Frankfurt/M. (Vervuert) 2 1993 [Bernecker 1993c] Bernecker, Walther L., José López de Abiada (Hg.), Die Lateinamerikanistik in der Schweiz, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (LS 31) [Bernecker 1993d]

18

ALLGEMEINES

Binder, Wolfgang (Hg.), Slavery in The Americas. Akten des Deutsch-Amerikanischen Kolloquiums Pommersfelden. November 1989, Würzburg (Königshausen & Neumann) 1993 [Binder 1993] Blüher, Karl Alfred, Alfonso de Toro (Hg.), Jorge Luis Borges. Variaciones interpretativas sobre sus procedimientos literarios y bases epistemológicas, Frankfurt/M. (Vervuert) 21995 [Blüher 1995] Bochmann, Klaus u.a. (Hg.), Sprachpolitik in der Romania, Berlin, New York (de Gruyter) 1993 [Bochmann 1993] Brauer-Figueiredo, M. Fátima Viegas (Hg.), Actas do 4° Congresso da Associa;äo Internacional de Lusitanistas, Universidade de Hamburgo 6.-11.9.1993, Lisboa, Porto, Coimbra (Lidel) 1995 [Brauer-Figueiredo 1995] Bremer, Thomas, Ulrich Fleischmann (Hg.), Alternative Cultures in the Caribbean. First International Conference of the Society of Caribbean Research. Berlin 1988, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (Bibliotheca Ibero-Americana, 46) [Bremer 1993] Briesemeister, Dietrich (Hg.), Brasilien heute, Frankfurt/M. (Vervuert) 1994 (Bibliotheca Ibero-Americana, 53) [Briesemeister 1994] Briesemeister, Dietrich, Klaus Zimmermann, (Hg.), Mexiko heute. Politik-Wirtschaft-Kultur, Frankfurt/M. (Vervuert) 2 1995 (Bibliotheca Ibero-Americana, 43) [Briesemeister 1995] Brunn, Albert von, Rezension: "Ligia Chiappini, Flávio Wolff de Aguiar (Hg.), Literatura e história na América Latina: Seminàrio internacional 9.-13.9.1991, Säo Paulo (Editora da Universidade de Sáo Paulo) 1993", in: Notas 2, 1994, S. 63-66 Caldera, Ermanno (Hg.), La sonrisa romántica. Sobre lo lúdico en el Románticismo hispánico. Actas del V Congreso del Centro Internacional de Estudios sobre el Romanticismo hispánico. Nápoles 1.-3.4.1993, Rom (Bulzoni) 1995 [Caldera 1995] Canevaci, Massimo, Alfonso de Toro (Hg.), La communicazione teatrale. Un approccio transdisciplinare, Rom (Edizioni Seam) 1993 [Canevaci 1993] Canonica, Elvezio, Ernst Rudin (Hg.), Literatura y bilingüismo. Homenaje a Pere Ramírez, Kassel (Reichenberger) 1993 (Problemata literaria, 15) [Canonica 1993] Cervantes. Estudios en la víspera de su centenario, 2 Bde., Kassel (Reichenberger) 1994 [Cervantes 1994] Dahmen, Wolfgang, Günter Holtus, Johannes Kramer, Michael Metzeltin, Wolfgang Schweickard, Otto Winkelmann (Hg.), Konvergenz und Divergenz in den romanischen Sprachen (Romanistisches Kolloquium VIII), Tübingen 1995 (Tübinger Beiträge zur Linguistik, 396) [Dahmen 1995] Dill, Hans-Otto, Carola Gründler, Inke Gunia, Klaus Meyer-Minnemann (Hg.), Apropiaciones de realidad en la novela hispanoamericana de los siglos XIX y XX, Frankfurt/M. (Vervuert) 1994 (Ediciones de Iberoamericana, Serie A: Historia y Crítica de la Literatura, 3) [Dill 1994] Dill, Hans-Otto, Gabriele Knauer (Hg.), Diálogo y conflicto de culturas. Estudios comparativos de procesos transculturales entre Europa y América Latina. Actas de los coloquios internacionales Berlín-Madrid y Madrid-Berlín. Berlin-Gosen 10.-14.12.1990 / Madrid 16.27.3.1992, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (Studia Hispanica, 4) [Dill 1993]

ALLGEMEINES

19

Dirscherl, Klaus (Hg.), Bild und Text im Dialog, Passau (Wissenschaftsverlag Richard Rothe) 1993 (PINK, 3) [Dirscherl 1993] Döring, Thomas, Bernhard Schmidt (Hg.), La Herencia de 1492 - una aproximación crítica: kritische Beiträge zum Erbe von 1492. Actas de las Jornadas Hispánicas de Soest 1992, Moers, Stuttgart (Deutscher Spanischlehrerverband NRW/Klett Verlag) 1995 [Döring 1995] Eberenz, Rolf (Hg.), Iberoamericana 54 (Themenschwerpunkt: Mündlichkeit) 1994, H. 2 Eder, Carmen (Hg.), Miscelánea, Wien (Päd. Institut) 1995 [Eder 1995] Endruschat, Annette, Mário Vilela, Gerd Wotjak (Hg.), Verbo e estruturas frásicas: Actas do IV Colóquio Internacional de Lingüística Hispánica. Leipzig 22.-25.11.1993, Porto (Faculdade de Letras) 1994 (Revista da Faculdade de Letras. Série 'Línguas e Literaturas'. Anexo, 6) [Endruschat 1994] Engelmayer, Elfriede, Renate Heß (Hg.), Die Schwestern der Mariana Alcofarado: portugiesische Schriftstellerinnen der Gegenwart, Berlin (Edition Tranvia) 1993 [Engelmayer 1993] Ette, Ottmar, Titus Heydenreich (Hg.), José Martí 1895/1995. Literatura - Política - Filosofía - Estética. X Coloquio interdisciplinario de la Sección Latinoamérica del Instituto Central de la Universidad de Erlangen-Nürnberg, Frankfurt/M. (Vervuert) 1994 (LS 34) [Ette 1994] Febel, Gisela, Ludwig Schräder (Hg.), Canto Cósmico oder Movimiento Kloaka? Wege lateinamerikanischer Gegenwartslyrik, Tübingen (Gunter Narr) 1995 [Febel 1995] Feiten, Hans, Ulrich Prill (Hg.), La dulce mentira de la ficción. Ensayos sobre narrativa española actual, Bonn (Romanistischer Verlag) 1995 [Feiten 1995a] Feiten, Hans, Ulrich Prill (Hg.), Juegos de la interdiscursividad. Actas de la sección VII del Hispanistentag 1995: Narrativa española contemporánea en el contexto europeo. Relaciones interdiscursivas, Bonn (Romanistischer Verlag) 1995 [Feiten 1995b] Figge, Udo L. (Hg.), Portugiesische und portugiesisch-deutsche Lexikographie, Tübingen (Niemeyer) 1994 [Figge 1994] Figge, Udo L. (Hg.), Zweisprachige Lexikographie Deutsch/Portugiesisch und Portugiesisch/Deutsch, Tübingen (Niemeyer) 1993 (Lexicographica, Series Maior) [Figge 1993] Flasche, Hans (Hg.), Hacia Calderón. Décimo Coloquio Anglogermano. Passau 1993, Stuttgart (Franz Steiner) 1994 (Archivum Calderonianum, 7) [Flasche 1994] Floeck, Wilfried, Karl Kohut (Hg.), Das moderne Theater Lateinamerikas. Akten des Symposiums Berlin 20.-23.6.1991, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (americana eystettensia. Serie A, 11) [Floeck 1993] Foltys, Christian, Thomas Kotschi (Hg.), Berliner Romanistische Studien. Für Horst Ochse, Berlin (FU Berlin/Institut für Romanische Philologie) 1993 (Neue Romania, 14) [Foltys 1993] Fröhlicher, Peter, Georges Güntert (Hg.), Teoría e interpretación del cuento, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1995 (Perspectivas hispánicas) [Fröhlicher 1995] Gnutzmann, Rita, Rezension: "Karl Kohut (Hg.), Literatura mexicana hoy II. Los de fin de siglo, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (americana eystettensia. Serie A, 10)", in: Notas 1, 1994, S. 76f.

20

ALLGEMEINES

Graf, Marga, Rezension: "Hugo Dyserinck, Enrique Banús, A. R. Fernández, Kurt Spang (Hg.), Europa en España - España en Europa. Actas del Simposio Internacional de Literatura Comparada. Universidad de Aachen (R.F.A.) - Universidad de Navarra (España), Barcelona (PPU) 1990", in: IR 38,1993, S. 134-136 Greive, Wolfgang (Hg.), Alexander von Humboldt. Die andere Entdeckung Amerikas, Rehburg-Loccum (Evangelische Akademie Loccum) 1993 (Loccumer Protokolle, 10) [Greive 1993] Guthunz, Ute, Thomas Fischer (Hg.), Lateinamerika zwischen Europa und den USA. Wechselwirkungen, Wahrnehmungen und Transformationsprozesse in Politik, Ökonomie und Kultur, Frankfurt/M. (Vervuert) 1995 (LS 35) [Guthunz 1995] Haiwachs, Dieter W., Irmgard Stütz (Hg.), Sprache - Sprechen - Handeln. Akten des 28. Linguistischen Kolloquiums. Graz 1993,2 Bde., Tübingen (Niemeyer) 1994 [Haiwachs 1994] Härder, Andreas, Jürgen Schmidt-Radefeldt (Hg.), Europäische Sprachen im Kontakt, 2 Bde., Rostock (Universität Rostock) 1995 (Rostocker Beiträge zur Sprachwissenschaft) [Härder 1995] Hess, Rainer (Hg.), Portugiesische Romane der Gegenwart: neue Interpretationen, Frankfurt/M. (TFM/Domus Editoria Europaea) 1993 (Beihefte zu Lusorama: Reihe 2, Studien zur Literatur Portugals und Brasiliens, 10) [Hess 1993] Heydenreich, Titus, Eberhard Leube, Ludwig Schräder (Hg.), Romanische Lyrik. Dichtung und Poetik. Walter Pabst zu Ehren, Tübingen (Stauffenburg) 1993 [Heydenreich 1993] Hilty, Gerold u.a. (Hg.), Actes du XX e Congrès International de Linguistique et Philologie Romanes. Université de Zurich 6.-11.4.1992, Tübingen, Basel (Francke) 1993 [Hilty 1993] Hofmann, Bert, Pere Joan i Tous, Manfred Tietz (Hg.), El anarquismo español y sus tradiciones culturales, Frankfurt/M., Madrid (Vervuert/Iberoamcericana) 1995 [Hofmann 1995] Hoinkes, Ulrich (Hg.), Panorama der Lexikalischen Semantik. Thematische Festschrift aus Anlaß des 60. Geburtstag von Horst Geckeier, Tübingen (Gunter Narr) 1995 (TBL 412) [Hoinkes 1995] Holtus, Günter, Michael Metzeltin, Christian Schmitt (Hg.), Lexikon der Romanistischen Linguistik (LRL), Bd. 2, 2: Die einzelnen romanischen Sprachen und Sprachgebiete vom Mittelalter bis zur Renaissance, Tübingen (Niemeyer) 1995 [Holtus 1995] Holtus, Günter, Michael Metzeltin, Christian Schmitt (Hg.), Lexikon der Romanistischen Linguistik (LRL), Bd. 4, 2: Galegisch, Portugiesisch; Gallego, Portugués, Tübingen (Niemeyer) 1994 [Holtus 1994a] Holtus, Günter, Michael Metzeltin, Christian Schmitt (Hg.), Lexikon der Romanistischen Linguistik (LRL), Bd. 6, 2: Galegisch, Portugiesisch, Tübingen (Niemeyer) 1995 [Holtus 1994b] Ingenschay, Dieter, Hans-Jörg Neuschäfer (Hg.), Abriendo caminos. La literatura española desde 1975, Barcelona (Lumen) 1994 [Ingenschay 1994] Janer, Maria de la Pau, Joan Miralles i Montserrat, Axel Schönberger (Hg.), Sprache, Literatur und Kultur der Balearen / Llengua, Literatura i Cultura de les Dies Balears. Akten des 2. gemeinsamen Kolloquiums der deutschsprachigen Lusitanistik und Katalanistik. Berlin 10.-12.9.1992; katalanistischer Teil, Bd. 1, Frankfurt/M. (Domus Editoria Europaea) 1994 (Katalanistische Studien, 3) [Janer 1994]

ALLGEMEINES

21

Janik, Dieter (Hg.), Die langen Folgen der kurzen Conquista. Auswirkungen der spanischen Kolonisierung Amerikas bis heute, Frankfurt/M. (Vervuert) 1994 [Janik 1994] Kabatek, Johannes, Axel Schönberger (Hg.), Sprache, Literatur und Kultur Galiciens. Akten des 2. gemeinsamen Kolloquiums der deutschsprachigen Lusitanistik und Katalanistik. Berlin 10.-12.9.1992; lusitanistischer Teil, Bd. 1, Frankfurt/M. (TFM/Domus Editoria Europaea) 1993 (Beihefte zu Lusorama, Reihe 1, Studien zur portugiesischen Sprachwissenschaft, 4) [Kabatek 1993] Kablitz, Andreas, Ulrich Schulz-Buschhaus (Hg.), Literaturhistorische Begegnungen. Festschrift zum 60. Geburtstag von Bernhard König, Tübingen (Narr) 1993 [Kablitz 1993] Kattenbusch, Dieter (Hg.), Minderheiten in der Romania, Heidelberg, Wilhelmsfeld (Gottfried Egert) 1995 [Kattenbusch 1995] Kercher, Rudolf, Rezension: "Axel Schönberger, Klaus Zimmermann (Hg.), De orbis Hispani Unguis litteris historia moribus. Festschrift für Dietrich Briesemeister zum 60. Geburtstag, 2 Bde., Frankfurt/M. (Domus Editoria Europaea) 1994", in: Notas 3,1994, S. 80f. Kohut, Karl (Hg.), Literatura colombiana hoy. Imaginación y barbarie, Frankfiirt/M. (Vervuert) 1994 (americana eystettensia. Serie A, 13) [Kohut 1994] Kohut, Karl (Hg.), Literatura mexicana hoy II. Los de fin de siglo, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (americana eystettensia. Serie A, 10) [Kohut 1993] Kohut, Kárl (Hg.), Literatura mexicana hoy. Del 68 al ocaso de la revolución, Frankfurt/M. (Vervuert) 2 1995, (americana eystettensia. Serie A, 9) [Kohut 1995] Kohut, Karl, Andrea Pagni (Hg.), Literatura argentina hoy. De la dictadura a la democracia, Frankfurt/M. (Vervuert) 2 1993 (americana eystettensia. Seria A, 6) [Kohut 1993b] Konder, Peter P., Matthias Perl, Klaus Pörtl (Hg.), Estudios de literatura y cultura colombianas y de lingüística afro-hispánica, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1995 [Konder 1995] Krauss, Henning (Hg.), Offene Gefuge. Literatursystem und Lebenswirklichkeit. Festschrift für Fritz Nies, Tübingen (Narr) 1994 [Krauss 1994] Krömer, Wolfram (Hg.), 1492-1992: Spanien, Österreich und Iberoamerika. Akten des Siebten Spanisch-Österreichischen Symposiums 16.-21. März 1992 in Innsbruck, Innsbruck (Inst, für Sprachwissenschaft) 1993 (Innsbrucker Beiträge zur Kulturwissenschaft, Sonderheft 86) [Krömer 1993] Lebsanft, Franz, Richard Baum, Klaus Böckle, Franz Josef Hausmann (Hg.), Lingua et traditio. Geschichte der Sprachwissenschaft und der neueren Philologien. Festschrift für Hans Helmut Christmann zum 65. Geburtstag, Tübingen (Gunter Narr) 1994 [Lebsanft 1994] Link-Heer, Ursula, Volker Roloff (Hg.), Luis Buñuel. Film - Literatur - Intermedialität, Darmstadt (WB-Verlag) 1994 [Link-Heer 1994] Loewe, Siegfried, Alberto Martino, Alfred Noe (Hg.), Literatur ohne Grenzen. Festschrift für Erika Kanduth, Frankfurt/M. u.a (Peter Lang) 1993 [Loewe 1993] Lüdtke, Jens (Hg.), El español de América en el siglo XVI. Actas del Simposio del Instituto Ibero-Americano de Berlin. 23.-24. 4. 1992, Frankfurt/M. (Vervuert) 1994 (Bibliotheca Ibero-Americana) [Lüdke 1994a] Lüdtke, Jens, Matthias Perl (Hg.), Sprache und Kultur in der Karibik, Tübingen (Niemeyer) 1994 (Beihefte der Iberoromania, 10) [Lüdtke 1994b]

22

ALLGEMEINES

Liisebrink, Hans-Jürgen (Hg.). Nationalismus im Mittelmeerraum. Passauer Mittelmeerstudien, Passau 1994 [Lüsebrink 1994] Liisebrink, Hans-Jürgen, Hans Theo Siepe (Hg.), Romanistische Komparatistik. Begegnung der Texte - Literatur im Vergleich, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1993 [Lüsebrink i993] Martens, Klaus (Hg.), Fremdvertrautheit. Europäisch-amerikanische (Re-)Visionen, St. Ingbert (Röhrig) 1994 (Anales Universitatis Saraviensis. Phil. Fakultät, 2) [Martens 1994] Matzat, Wolfgang, (Hg.), Peripherie und Dialogizität. Untersuchungen zum realistischnaturalistischen Roman in Spanien, Tübingen (Gunter Narr) 1995 [Matzat 1995] Matzat, Wolfgang, Rezension: "Harald Wentzlaff-Eggebert (Hg.), Europäische Avantgarde im lateinamerikanischen Kontext. Akten des Berliner Kolloquiums 1989. La Vanguardia Europea en el Contexto Latinoamericano. Actas del Coloquio Internacional de Berlin 1989, Frankfurt/M. (Vervuert) 1991", in: ASNSL 145, 1993, S. 452-454 Meisel, Jürgen M. (Hg), La adquisición del vasco y del castellano en niños bilingües, Frankfurt/M. (Vervuert) 1994 (Editionen der Iberoamericana, B, 1) [Meisel 1994] Mensching, Guido, Karl-Heinz Röntgen (Hg.), Studien zu romanischen Fachtexten aus Mittelalter und früher Neuzeit, Hildesheim, Zürich, New York (Georg Olms Verlag) 1995 (Romanistische Texte und Studien, 6) [Mensching 1995] Mertin, Ray-Güde, Axel Schönberger (Hg.), Studien zur brasilianischen Literatur. Akten des 2. gemeinsamen Kolloquiums der deutschsprachigen Lusitanistik und Katalanistik. Berlin 10.-12.9.1992; lusitanistischer Teil, Bd. 4, Frankfurt/M. (TFM/Domus Editoria Europaea) 1993 (Beihefte zu Lusorama: Reihe 2, Studien zur Literatur Portugals und Brasiliens, 9) [Mertin 1993] Messner, Dieter, Axel Schönberger (Hg.), Studien zur portugiesischen Lexikologie. Akten des 2. gemeinsamen Kolloquiums der deutschsprachigen Lusitanistik und Katalanistik. Berlin 10.-12.9.1992; lusitanistischer Teil, Bd. 3, Frankfurt/M. (TFM/Domus Editoria Europaea) 1993 (Beihefte zu Lusorama: Reihe 1, Studien zur portugiesischen Sprachwissenschaft, 6) [Messner 1993] Morales Saravia, José (Hg.), Die schwierige Modernität Lateinamerikas, Beiträge der Berliner Gruppe zur Sozialgeschichte lateinamerikanischer Literatur, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (americana eystettensia. Serie B, 4) [Morales Saravia 1993] Müller, Karl-Ludwig, Rezension: "Brigitte Schlieben-Lange Axel Schönberger (Hg.), Polyglotte Romania: homenatge a Tilbert Didac Stegmann, Bd. 1: Beiträge zu Sprache, Literatur und Kultur Kataloniens sowie zur Geschichte der deutschsprachigen Katalanistik, Bd. 2: Beiträge zu Sprachen, Literaturen und Kulturen der Romania, Frankfurt/M. (Domus Editoria Europaea) 1991", in: ZfK 8,1995, S. 209-224 Müller, Oskar, Dieter Nerius, Jürgen Schmidt-Radefeldt (Hg.), Norm in europäischen Sprachen, Bd. 1, Rostock (Universität Rostock) 1995 (Rostocker Beiträge zur Sprachwissenschaft) [Müller 1995] Neumeister, Sebastian, Ingrid Simson (Hg.), Literaturwelten. Für Gisela Beutler zum 75. Geburtstag, Berlin (Institut für Romanische Philologie der Freien Universität Berlin) 1995 (Sonderheft Neue Romania, 16) [Neumeister 1995] Nolting-Hauff, Ilse (Hg.), Textüberlieferung - Textedition - Textkommentar. Expertenkolloquium zur Vorbereitung einer kritischen Ausgabe von Quevedos 'Sueño de la muerte'. Bochum 1990, Tübingen (Narr) 1993 (Romanica Monacensia) [Nolting-Hauff 1993]

23

ALLGEMEINES

Pagni, Andrea, Ottmar Ette (Hg.), Grossing the Atlantic. Travel Literature and the Perception of the Other, Ann Arbor (University of Michigan) 1992 (Dispositio. American Journal of Semiotics and Cultural Studies XVII, 42/43) [ersch. 1993] [Pagni 1992] Peñate Rivero, Julio (Hg.), Realidad e imaginación en la obra de Benito Pérez Galdós, Neuchátel 1995 (=Rumbos 13/14) Peñate Rivero, Julio (Hg.), Narradores y espacios narrativos en la España de los ochenta, Neuchátel 1993 (=Rumbos 11) Perl, Matthias, Axel Schönberger, Petra Thiele (Hg.), Portugiesisch-basierte Kreolsprachen. Akten des 2. gemeinsamen Kolloquiums der deutschsprachigen Lusitanistik und Katalanistik. Berlin 10.-12.9.1992; lusitanistischer Teil, Bd. 6, Frankfurt/M. (TFM/Domus Editoria Europaea) 1993 (Beihefte zu Lusorama: Reihe 3, Studien zur Afrolusitanistik, 6) [Perl 1993] Plett, Heinrich F. (Hg.), Renaissance-Rhetorik. Renaissance Rhetoric, Berlin, New York (de Gruyter) 1993 [Plett 1993] Raders, Margit, M. Luisa Schilling (Hg.), Deutsch-spanische Literatur- und Kulturbeziehungen. Rezeptionsgeschichte / Relaciones hispano-alemanas en la literatura y la cultura. Historia de la Recepción, Actas de la VII Semana de Estudios Germánicos: Relaciones hispanoalemanas en la lengua, la literatura y la cultura, celebrada en El Escorial 30.3-3.4.1992, Madrid (Ediciones del Orto - Departamento de Filología Alemana, Facultad de Filología, Universidad Complutense de Madrid) 1995 [Raders 1995] Radkau, Verena, Rezension: "Dietrich Briesemeister, Klaus Zimmermann (Hg.), Mexiko heute. Politik - Wirtschaft - Kultur - Frankfurt/M. (Vervuert) 1992 (Bibliotheca Ibero-Americana, 43)", in: IA 51/52, 1993, H. 3/4, S. 114-118 Reichenberger, Kurt, Joachim Lembach (Reichenberger) 1993 [Reichenberger 1993]

(Hg.),

Autoren

der

20er

Jahre,

Kassel

Reyes Mate, Manuel, Friedrich Niewöhner (Hg.), Spaniens Beitrag zum politischen Denken in Europa um 1600, Wiesbaden (Harrassowitz) 1994 [Reyes Mate 1994] Roloff, Volker (Hg.), Übersetzungen und ihre Geschichte. Beiträge der romanistischen Forschung, Tübingen (Gunter Narr) 1994 (Transfer. Düsseldorfer Materialien zur Literaturübersetzung, 7) [Roloff 1994] Roloff, Volker, Harald Wentzlaff-Eggebert (Hg.), Der spanische Roman vom Mittelalter bis zur Gegenwart, Stuttgart, Weimar (Metzler) 2 1995 [Roloff 1995] Rosa, Luciano Caetano da, Axel Schönberger (Hg.), Studien zur Lusographie in Afrika. Akten des 2. gemeinsamen Kolloquiums der deutschsprachigen Lusitanistik und Katalanistik. Berlin 10.-12.9.1992; lusitanistischer Teil, Bd. 5, Frankfurt/M. (TFM/Domus Editoria Europaea) 1993 (Beihefte zu Lusorama: Reihe 3, Studien zur Afrolusitanistik, 5) [Rosa 1993] Rössner, Michael (Hg.), Lateinamerikanische (Metzler) 1995 [Rössner 1995]

Literaturgeschichte,

Stuttgart,

Weimar

Rovere, Giovanni, Gerd Wotjak (Hg.), Studien zum romanisch-deutschen Sprachvergleich, Tübingen (Niemeyer) 1993 (Linguistische Arbeiten, 297) [Rovere 1993] Sabban, Annette, Christian Schmitt (Hg.), Sprachlicher Alltag. Linguistik - Rhetorik, Literaturwissenschaft. Festschrift für Wolf-Dieter Stempel, Tübingen (Niemeyer) 1994 [Sabban 1994]

24

ALLGEMEINES

Scharlau, Birgit (Hg.), Lateinamerika denken. Kulturtheoretische Grenzgänge zwischen Moderne und Postmoderne, Tübingen (Gunter Narr) 1994 [Scharlau 1994] Schlieben-Lange, Brigitte, Marco Bergandi, Roland Bernecker, Hans-Dieter Dräxler, I. Pabst, Elisabeth Volck-Duffy (Hg.), Europäische Sprachwissenschaft um 1800, Bd. 4: Methodologische und historiographische Beiträge zum Umkreis der 'idéologie', Münster (Nodus) 1994 [Schlieben-Lange 1994] Schmidt-Radefeldt, Jürgen (Hg.), Semiótica e lingüística portuguesa e románica. Homenagem a José Gonzalo Herculano de Carvalho, Tübingen (Gunter Narr) 1993 [Schmidt-Radefeldt 1993a] Schmidt-Radefeldt, Jürgen, Andreas Härder (Hg.), Sprachwandel und Sprachgeschichte. Festschrift für Helmut Lüdtke zum 65. Geburtstag, Tübingen (Gunter Narr) 1993 [SchmidtRadefeldt 1993b] Schmitt, Christian (Hg.), Grammatikographie der romanischen Sprachen. Akten der gleichnamigen Sektion des Bamberger Romanistentages. 23.-29.9.1991, Bonn (Romanistischer Verlag) 1993 [Schmitt 1993] Schmitt, Christian, Wolfgang Schweickard (Hg.), Die Romanischen Sprachen im Vergleich. Akten der gleichnamigen Sektion des Potsdamer Romanistentages. 27.-30.9.1993, Bonn (Romanistischer Verlag) 1995 [Schmitt 1995] Schönberger, Axel, Klaus Zimmermann (Hg.), De orbis Hispani linguis litteris historia moribus. Festschrift für Dietrich Briesemeister zum 60. Geburtstag, 2 Bde., Frankfurt/M. (Domus Editori a Europaea) 1994 [Schönberger 1994] Schönberger, Axel, Michael Scotti-Rosin (Hg.), Einzelfragen der portugiesischen Sprachwissenschaft. Akten des 2. gemeinsamen Kolloquiums der deutschsprachigen Lusitanistik und Katalanistik. Berlin 10.-12.9.1992; lusitanistischer Teil, Bd. 2, Frankfurt/M. (TFM/Domus Editoria Europaea) 1993 (Beihefte zu Lusorama: Reihe 1, Studien zur portugiesischen Sprachwissenschaft, 5) [Schönberger 1993] Schönberger, Axel, Rezension: "Actes del Symposion 'Tirant lo Blanc', Barcelona (Quaderns Crema) 1993 (CoMecció Assaig, 14)", in: Notas 3,1994, S. 42-44 Schönberger, Axel, Rezension: "Annette Endruschat, Mário Vilela, Gerd Wotjak (Hg.), Verbo e estruturas frásicas. Actas do IV Colóquio Internacional de Lingüística Hispánica. Leipzig 22.-25.11.1993, Porto (Faculdade de Letras) 1994 (Revista de Faculdade de Letras; Série 'Línguas e Literaturas', Anexo, 6)", in: Lusorama 27, 1995, S. 116-120 Schönberger, Axel, Rezension: "Klaus Zimmermann, Jürgen Trabant, Kurt Mueller-Vollmer (Hg.), Wilhelm von Humboldt und die amerikanischen Sprachen: internationales Symposium des Ibero-Amerikanischen Instituts. Berlin 24.-26.9.1992, Paderborn (Schöningh) 1994", in: IA 18, 1994, 3/4, S. 111-115; gekürzt auch in: HSDV 69, 1995, S. 97-98 Schönberger, Axel, Tilbert Didac Stegmann (Hg.), Actes del Desé ColMoqui Internacional de Llengua i Literatura Catalanes. Frankfurt/M. 18.-25.9.1994, Bd. 1, Barcelona (Associació Internacional de Llengua i Literatura Catalanes/Publicacions de l'Abadia de Montserrat) 1995 [Schönberger 1995] Schräder, Ludwig (Hg.), Von Góngora bis Nicolás Guillén. Spanische und lateinamerikanische Literatur in deutscher Übersetzung - Erfahrungen und Perspektiven. Akten des internationalen Kolloquiums. Düsseldorf 21.-22.5.1992, Tübingen (Narr) 1993 (Transfer, 5) [Schräder 1993]

ALLGEMEINES

25

Scotti-Rosin, Michael, Rezension: "Dietrich Briesemeister, Hans Flasche, Karl-Hermann Körner (Hg.), Aufsätze zur portugiesischen Kulturgeschichte. 1988-1992, Bd. 20, Münster (Aschendorff) 1993 (Portugiesische Forschungen der Görresgesellschaft)", in: RF 106, 1994, S. 440-441 Seguí, Agustín, Rezension: "Piotr Sawicki, Jerzy Slawomirski (Hg.), Estudios hispánicos II. Actas del Segundo Simposio de Hispanistas Polacos. Wroclaw/ Karpacz 24.-27.9.1990, Wroclaw (Wydawnictwo Univerytetu wroclawskiego) 1992 (Acta Universitatis Wratislaviensis, 1370)" in: HDSV 68,1994, S. 80 Siebenmann, Gustav (Hg.), La poesía nueva en el mundo hispánico, Madrid (Visor Libros) 1994 [Siebenmann 1994] Soons, Alan, Rezension: "Augustin Redondo (Hg.), Les Représentations de l'Autre dans l'espace ibérique et ibéroaméricain. Actes du colloque organisé à la Sorbonne par le GRIMESREP. Paris 8-10.3.1990, Paris (Presse de la Sorbonne Nouvelle) 1991 (Cahiers de l'UFR d'Études Ibériques et Latino-Américaines)", in: IR 40, 1994, S. 138-141 Soons, Alan, Rezension: "Wolfram Krömer (Hg.), Spanien und Österreich in der Renaissance. Akten des V. Spanisch-Österreichischen Symposions. Wien 21.-25. September 1987, Innsbruck (Institut für Sprachwissenschaft der Universität) 1989 (Innsbrucker Beiträge zur Kulturwissenschaft, 66)", in: IR 37,1993, S. 140-142 Spang, Kurt, Ignacio Arellano, Carlos Mata (Hg.), La novela histórica, Pamplona (Eunsa) 1995 [Spang 1995] Spiller, Roland (Hg.), Culturas del Río de la Plata. Transgresión genérica e intercambio (1973-1993), Frankfurt/M. (Vervueit) 1995 [Spiller 1995] Stauder, Thomas, Peter Tischer (Hg.), Grenzüberschreitungen, Bonn (Romanistischer Verlag) 1995 (Abhandlungen zur Sprache und Literatur, 78) [Stauder 1995] Steckbauer, Sonja M., Kristin A. Müller (Hg.), 500 Jahre Mestizaje in Sprache, Literatur und Kultur, Salzburg (Institut für Romanistik) 1993 (Bibliotheca Hispano-Lusa) [Steckbauer 1993] Stoll, André (Hg.), Sepharden, Morisken, Indianerinnen und ihresgleichen. Die andere Seite der hispanischen Kulturen, Bielefeld (Aisthesis) 1995 (Bielefelder Schriften zu Linguistik und Literaturwissenschaft, 6) [Stoll 1995] Strosetzki, Christoph (Hg.), Akten des Deutschen Hispanistentages. Göttingen 28.2-3.3.1991, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (Studia Hispanica, 2) [Strosetzki 1993a] Strosetzki, Christoph (Hg.), Juan Luis Vives. Sein Werk und seine Bedeutung für Spanien und Deutschland. Akten der internationalen Tagung in Münster. 14.-15.12.1992, Frankfurt/M. (Vervuert) 1995 (Studia Hispanica, 1) [Strosetzki 1995] Strosetzki, Christoph, André Stoll (Hg.), Spanische Bilderwelten. Literatur, Kunst und Film im intermedialen Dialog. Akten der Sektion 'Bild und Text' des Deutschen Hispanistentages. Göttingen 1991, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (Studia Hispanica, 3) [Strosetzki 1993b] Toro, Alfonso de, Dieter Ingenschay (Hg.), La novela española contemporánea. Autores y tendencias actuales, Kassel (Edition Reichenberger) 1995 [Toro 1995a] Toro, Alfonso de, Fernando de Toro (Hg.), Hacia un nuevo teatro y una nueva crítica del teatro latinoamericano, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (Theorie und Praxis des Theaters, 1) [Toro 1993]

26

ALLGEMEINES

Toro, Alfonso de, Wilfried Floeck (Hg.), Teatro Español Contemporáneo. Autores y Tendencias, Kassel (Edition Reichenberger) 1995 (Problemata literaria, 27) [Toro 1995b] Unger, Th„ B. Schulte, H. Türk (Hg.), Differente Lachkulturen? Fremde Komik und ihre Übersetzung, Tübingen (Gunter Narr) 1995 (Forum Modernes Theater. Schriftenreihe 18) [Unger 1995] Villegas, Juan (Hg.), Actas del XI Congreso de la Asociación Internacional de Hispanistas, Irvine/Califomia 1992, Bd. 4: Encuentros y desencuentros de culturas: siglos XIX y XX, Irvine (University of California) 1994 [Villegas 1994a] Villegas, Juan (Hg.), Actas del XI Congreso de la Asociación Internacional de Hispanistas, Irvine/California 1992, Bd. 5: Lecturas y relecturas de textos españoles, latinoamericanos y US latinos, Irvine (University of California) 1994 [Villegas 1994b] Voßkamp, Wilhelm (Hg.), Klassik im Vergleich. Normativität und Historizität europäischer Klassiken. DFG-Symposion 1990, Stuttgart, Weimar 1993 [Voßkamp 1993] Wawor, Gerhard, Titus Heydenreich (Hg.), Columbus 1892/1992. Heldenverehrung und Heldendemontage, Frankfurt/M. (Vervuert) 1995 (LS 37) [Wawor 1995] Wentzlaff-Eggebert, Christian (Hg.), Spanien in der Romantik, Köln, Weimar, Wien (Böhlau) 1994 (Forum Ibero-Americanum, 9) [Wentzlaff-Eggebert 1994] Winkelmann, Otto (Hg.), Stand und Perspektiven der romanischen Sprachgeographie, Wilhelmsfeld (Egert) 1993 (pro lingua, 15) [Winkelmann 1993] Wotjak, Gerd, Klaus Zimmermann (Hg.), Unidad y variación léxicas del español de América. Akten des Taller sobre el español en América. Leipzig 18.-19.10.1991, Frankfurt/M. (Vervuert) 1994 (Bibliotheca Ibero-Americana, 50) [Wotjak 1994] Zimmermann, Klaus (Hg.), Lenguas en contacto en Hispanoamérica. Nuevos enfoques, Frankfurt/M. (Vervuert) 1995 (Bibliotheca Ibero-Americana, 54) [Zimmermann 1995] Zimmermann, Klaus, Jürgen Trabant, Kurt Mueller-Vollmer (Hg.), Wilhelm von Humboldt und die amerikanischen Sprachen. Internationales Symposium des Ibero-Amerikanischen Instituts Preußischer Kulturbesitz. Berlin 24.-26.9.1992, Paderborn (Schöningh) 1994 [Zimmermann 1994]

A.2 Personalia Briesemeister, Dietrich, "Hans Flasche in memoriam (1911-1994)", in: IR 41, 1995, S. 137140 Kröll, Heinz, "Manuel de Paiva Boldo zum Gedenken (1904-1992)", in: Lusorama 20, 1993, S. 95-96 Perl, Matthias, "Nachruf auf Manuel de Paiva B0I60", in: IR 37,1993, S. 138f. Poppenberg, Gerhard, "Nachruf: Juan Benet (1929-1993)", in: Tranvia 28, 1993, S. 62 Schräder, Ludwig, "In memoriam Eberhard Leube (1934-1991)", in: Mitteilungen des Deutschen Hispanistenverbandes 6/7,1993/94, S. 59f. Schräder, Ludwig, "In memoriam Walter Pabst (1907-1992)", in: Mitteilungen des Deutschen Hispanistenverbandes 6/7, 1993/94, S. 60f.

ALLGEMEINES

27

Schräder, Ludwig, "Walter Pabst (9.3.1907-18.11.1992)", in: Deutsches Dante-Jahrbuch 68/69,1993/94, S. 9-13 Storost, Jürgen, "Der Hispanist August Fuchs. Anhang: August-Fuchs-Bibliographie", in: IR 37, 1993, S. 116-137

A.3 Kulturübergreifende Veröffentlichungen Albrecht, Jörn, "Typologische Ähnlichkeit als 'Übersetzungshilfe': 'Romanismen' im Übersetzungsvergleich", in: Dahmen 1995, S. 287-303 Baasner, Frank, Peter Kuon (Hg.), Was sollen Romanisten lesen?, Berlin 1994 Bossong, Georg, "Sprache und regionale Identität", in: Georg Bossong, Michael Erbe, Peter Frankenberg, Charles Grivel, Waldemar Lilli (Hg.), Westeuropäische Regionen und ihre Identität. Beiträge aus interdisziplinärer Sicht, Mannheim (Palatium Verlag im J & J Verlag) 1994 (Mannheimer historische Forschungen, 4), S. 46-61 Bossong, Georg, "Von der Dissoziation zur Integration, oder: weshalb 'normalisiert' man Minderheitensprachen?", in: Kattenbusch 1995, S. 33-44 Bossong, Georg, Michael Erbe, Peter Frankenberg, Charles Grivel, Waldemar Lilli (Hg.), Westeuropäische Regionen und ihre Identität. Beiträge aus interdisziplinärer Sicht, Mannheim (Palatium Verlag im J & J Verlag) 1994 (Mannheimer historische Forschungen, 4) Frackowiak, Ute, "Marginalien zur Entstehung des Geschmacksbegriffs", in: RF 105, 1993, S. 371-376 Frackowiak, Ute, Der gute Geschmack. Studien zur Entwicklung des Geschmacksbegriffs, Diss., München (Fink) 1994 (Freiburger Romanische Schriften) Gewecke, Frauke, "Perspektiven einer Lateinamerikanistik als Fremdkulturwissenschaft", in: Alois Wierlacher (Hg.), Kulturthema Fremdheit. Leitbegriffe und Problemfelder kulturwissenschaftlicher Fremdheitsforschung, München 1993, S. 243-256 Gil, Alberto, Textadverbiale in den romanischen Sprachen. Eine integrale Studie zu Konnektoren und Modalisatoren im Spanischen, Französischen und Italienischen, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1995 (Bonner Romanistische Arbeiten, 53) Herlinghaus, Hermann, Monika Walter (Hg.), Posmodernidad en la periferia. Enfoques latinoamericanos de la nueva teoría cultural, Berlin (Langer Verlag) 1994 Joan i Tous, Pere, Rezension: "Frank Baasner, Peter Kuon, Was sollen Romanisten lesen?, Berlin (Erich Schmidt) 1994", in: Notas 3,1994, S. 37 Kramer, Johannes, Sabine Kowallik, Romanojudaica, Gerbrunn (Wissenschaftlicher Verlag A. Lehmann) 1993 Kremnitz, Georg, "Spanien / Frankreich (seit 1979)", in: Bochmann 1993, S. 426-456 Kröll, Heinz, Rezension: "Peter Koch, Wulf Oesterreicher (Hg.), Gesprochene Sprache in der Romania: Französisch, Italienisch, Spanisch, Tübingen (Niemeyer) 1990 (Romanistische Arbeitshefte, 31)", in: IR 38,1993, S. 151-153

28

ALLGEMEINES

Krömer, Wolfram (Hg.), 1492-1992: Spanien, Österreich und Iberoamerika. Akten des Siebten Spanisch-Österreichischen Symposiums 16.-21. März 1992 in Innsbruck, Innsbruck (Inst, für Sprachwissenschaft) 1993 (Innsbrucker Beiträge zur Kulturwissenschaft, Sonderheft 86) Liver, Ricarda, Peter Wunderli, "Zum 'Ursprung' der romanischen Sprachen", in: VR 53, 1994, S. 24-33 Morales Saravia, José (Hg.), Die schwierige Modernität Lateinamerikas, Beiträge der Berliner Gruppe zur Sozialgeschichte lateinamerikanischer Literatur, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (americana eystettensia. Serie B, 4) Pagni, Andrea, Ottmar Ette (Hg.), Crossing the Atlantic. Travel Literature and the Perception of the Other, Ann Arbor (University of Michigan) 1992 (Dispositio. American Journal of Semiotics and Cultural Studies XVH, 42/43) [ersch. 1993] Platen, Christoph, '"Pasión por la vida'. Spanien-Werbung in Deutschland, Frankreich und Italien", in: Schmitt 1995, S. 266-288 Pöckl, Wolfgang, "Die Verwissenschaftlichung der Umgangssprache - Brachland der Sprachdidaktik?", in: Bernhard Poll (Hg.), Fachsprache kontrastiv, Bonn (Romanistischer Verlag) 1994 (ASL 71), S. 27-44 Pörtl, Klaus, Peter P. Konder, Matthias Perl (Hg.), Estudios de literatura y cultura colombianas y de lingüística afro-hispánica, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1995 Raible, Wolfgang (Hg.), Kulturelle Perspektiven auf Schrift und Schreibprozesse. Elf Aufsätze zum Thema 'Mündlichkeit und Schriftlichkeit', Tübingen (Gunter Narr) 1995 (ScriptOralia, 72) Rampillon, Ute, Günther Zimmermann (Hg.), Strategien und Techniken beim Erwerb fremder Sprachen, Ismaning (Hueber) 1995 Rehrmann, Norbert, "Robinson und Freitag. Kleine 'tour d'horizon' durch die Kulturgeschichte der Neuen Welt", in: Dialektik. Enzykolpädische Zeitschrift für Philosophie und Wissenschaften 2,1993, S. 117-127 Roth, Wolfgang, "Kulturelle Identität", in: Briesemeister 1994, S. 449-463 Sánchez Blanco, Francisco, Rezension: "Ute Frackowiak, Der gute Geschmack. Studien zur Entwicklung des Geschmacksbegriffes, München (Wilhelm Fink) 1994 (Freiburger Schriften zur Romanischen Philologie, 43)", in: Notas 4, 1995, S. 26f. Schmidt-Radefeldt, Jürgen, "Adaptionsphänomene der Anglizismen - zur Konvergenz und Divergenz in romanischen Sprachen", in: Dahmen 1995, S. 191-203 Schulz-Buschhaus, Ulrich, "Das Paradox des 'Galateo'", in: RF 105, 1993, S. 282-301 Soons, Alan, Rezension: "Bernhard Teuber, Sprache - Körper - Traum. Zur karnevalesken Tradition in der romanischen Literatur aus früher Neuzeit, Tübingen (Niemeyer) 1989 (Mimesis, 4)", in: IR 39, 1994, S. 132-134 Staib, Bruno (Hg.), Münstersches Logbuch zur Linguistik (MLL), Bd. 5: Wortbildungslehre, Münster 1994 Stoll, André, "Laquelle est la vraie? Des usages de l'Antiquité dans l'Europe moderne", in: Antoine Compagnon, Jacques Seebacher (Hg.), L'Esprit de l'Europe, Bd. 3, Paris (Rammarion) 1993, S. 151-165

SPAN. LITERATURWISS.: ALLGEMEINES

29

Toro, Alfonso de, Von den Ähnlichkeiten und Differenzen. Ehre und Drama des 16. und 17. Jahrhunderts in Italien und Spanien, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (Editionen der Iberoamericana, 49) Toro, Fernando de, Alfonso de Toro, Borders and Margins: Post-Colonialism and PostModernism, Frankfurt/M. (Vervuert) 1995 (Theorie und Kritik der Kultur und Literatur, 5) Unger, Th., B. Schulte, H. Türk (Hg.), Differente Lachkulturen? Fremde Komik und ihre Übersetzung, Tübingen (Gunter Narr) 1995 (Forum Modernes Theater. Schriftenreihe 18) Wentzlaff-Eggebert, Christian, "Spaanse taal- en letterkunde", in: Ders. u.a., De Moderne Letteren in Nederland: Portugees, Spaans, Frans, Italiaans, Duits, Engels, Scandinavisch, Roemeens. Rapport van de Verkenningscommissie Moderne Letteren, Leiden (Verkenningscommissie Moderne Letteren) 1993, S. 132f. Wentzlaff-Eggebert, Christian, "Trajan als Mittler zwischen östlicher und westlicher Romanität", in: Kablitz 1993, S. 369-378 Wunderli, Peter (Hg.), Reisen in reale und mythische Ferne. Reiseliteratur in Mittelalter und Renaissance, Düsseldorf 1993 Wunderli, Peter, "La deixis personelle dans les langues romanes", in: VR 49/50, 1990/91 [ersch. 1993], S. 32-56 Wunderli, Peter, "Sprachursprungstheorien in der Romania", in: Peter Wunderli (Hg.), Herkunft und Ursprung. Historische und mythische Formen der Legitimation, Sigmaringen 1994, S. 179-205 Zimmermann, Klaus, "Sprache, Rationalität und Akkulturation. Bemerkungen zur Ethnik der Akkulturation von Luis Villoro", in: Foltys 1993, S. 433-453; spanische Version: "Lenguaje, racionalidad y aculturación: consideraciones acerca de la ética de la aculturación en Luis Villoro", in: Estudios de Lingüística Aplicada 11, 1993, 18, S. 73-94 Zimmermann, Klaus, Identidad étnica, identidad nacional, lengua y lingüística. Lección inaugural del curso lectivo 1993, San José (Facultad de Letras/Universidad de Costa Rica) 1993

L.S. Literaturwissenschaft Spanisch L.S.1 Allgemeines L.S. 1.1 Bibliographien und Anthologien Briesemeister, Dietrich, "Crónica Universal de Schedel", in: Bibliofilia Antigua. Estudios bibliográficos 2, 1993, S. 115-154 Joan i Tous, Pere, Rezension: "Andreas Ruppert, Bibliographie der Historischen und Reiseliteratur zur Iberischen Halbinsel. Ein annotiertes Inventar der Fürstlichen Bibliothek Corvey, Paderborn (Igel) 1994", in: Notas 5, 1995, S. 31f.

30

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Seguí, Agustín, Rezension: "Christoph Strosetzki (Hg.), Der Griff nach der neuen Welt. Der Untergang der indianischen Kulturen im Spiegel zeitgenössischer Texte, Frankfurt/M. (Fischer Taschenbuch) 1991", in: IA 49, 1993, H. 1, S. 87-89 Strosetzki, Christoph, "Crónica del hispanismo (Alemania y Austria 1992-1994)", in: Lía Schwartz Lerner (Hg.), Sección bibliográfica del 'Boletín' de la Asociación internacional de hispanistas, 1,1994 [ersch. 1995], S. 42-46

L.S. 1.2 Geschichte von Kultur und Mentalität Albert, Salvador Bernabeu, "El Centenario interminable. Contenidos ideológicos y culturales del IV y V Centenario de 1492", in: Wawor 1995, S. 9-27 Berg, Walter Bruno, Lateinamerika. Literatur - Geschichte - Kultur. Eine Einführung, Darmstadt (WB-Verlag) 1995 Bernecker, Walther L., Horst Pietschmann, Geschichte Spaniens. Von der frühen Neuzeit bis zur Gegenwart, Stuttgart 1993 Bernecker, Walther L., Religion in Spanien. Darstellung und Daten zu Geschichte und Gegenwart, Gütersloh 1995 Binder, Wolfgang, Rezension: "Mary Louise Pratt, Imperial Eyes. Travel Writing and Transculturation, London, New York (Routledge) 1992", in: Notas 1,1994, S. 63f. Briesemeister, Dietrich, "Die deutschen Frühdrucker in Spanien", in: Gutenberg Jahrbuch 68, 1993, S. 53-61 Briesemeister, Dietrich, "Spanische Kunst in frühen Reisebüchern", in: Mitteilungen der Carl-Justi-Vereinigung 6,1994, S. 1-15 Daus, Ronald, "Neue Ansätze zu einer 'Romanisierung': die hispanischen und französischen Besitzungen im Pazifik (1521-1993)", in: Neue Romania 15, 1994, S. 5-24 Döring, Thomas, Bernhard Schmidt (Hg.), La Herencia de 1492 - una aproximación critica: kritische Beiträge zum Erbe von 1492. Actas de las Jornadas Hispánicas de Soest 1992, Moers, Stuttgart (Deutscher Spanischlehrerverband NRW/Klett Verlag) 1995 Ette, Ottmar, "Asymmetrie der Beziehungen. Zehn Thesen zum Dialog der Literaturen Lateinamerikas und Europas", in: Scharlau 1994, S. 297-326 Garralón, Ana, Rezension: "Manuel Román, Memoria de la copla. La canción española. De Conchita Piquer a Isabel Pantoja, Madrid (Alianza) 1993", in: Notas 4,1995, S. 54f. Haase, Ellinor, "'500 Jahre Lateinamerika' - und danach? Unterrichtsmaterialien für die Erwachsenenbildung", in: Döring 1995, S. 403-414 Herlinghaus, Hermann, "Auf dem Wege zu einem postmodernen Begriff von Alltagskultur bei José Joaquín Brunner", in: Scharlau 1994, S. 49-58 Heydenreich, Titus, "Christoph Columbus - ein Heiliger? Politische und religiöse Wertungsmotive im 19. Jahrhundert", in: Wawor 1995, S. 29-55 Heydenreich, Titus, "Vom Directorium zum Manual, vom Manual zum Arsenale. Spanische und italienische Inquisitionshandbücher im Vergleich", in: Germanisch-Romanische Monatsschrift 43, 1993, H. 4, S. 383-398

SPAN. LITERATURWISS.: ALLGEMEINES

31

Hofmann, Bert, "Sefarad y nosotros", in: Döring 1995, S. 253-272 Hofmann, Bert, Le-chai'm. Des voix yiddish, manouches et judéo-espagnoles - Echos d'une autre Europe, Brüssel 1995 Janer, Maria de la Pau, Les rondalles del cicle de l'espós transformat: pervivéncia en la literatura catalana de tradició oral, Frankfurt/M. (Domus Editoria Europaea) 1993 (Katalanistische Studien, 1) Juárez Medina, Antonio, "Una nación y dos lenguas - Un cuento filosófico-surrealista", in: HDSV 67,1994, S. 62-63 Jütte, Wolfgang, "500 Jahre Zigeuner in Spanien: Eine ethnische Minderheit zwischen Diskriminierung und Folklorisierung", in: Döring 1995, S. 309-322 Klein, Erwin, Ulrike Schwerin von Krosigk, "El V Centenario - visto por los 'descubiertos'", in: Döring 1995, S. 351-382 La Sinónima de los nombres de las medecinas griegos e latynos e arauigos, hg. v. Guido Mensching, Madrid (Arco Libros) 1994 (Fuentes de la medicina española, 4) Laurenti, Joseph L., Alberto Porqueras Mayo, "La colección hispánica de incunables en la universidad de Illinois", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 539-566 Lentzen, Manfred, Rezension: "Cuadernos de Filología Italiana, Nr. 1. Universidad Complutense de Madrid, Madrid 1994", in: RF 107, 1995, S. 240 Lieberknecht, Otfried, "Zur Rezeption der arabischen Apologie des Pseudo-Kindi in der lateinischen Mohammedliteratur des Mittelalters", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 523-538 Lienhard, Martin, '"Contrapunto oder das Eigene und das Fremde' und 'Ein (Be)Reich, wo die Sonne nie untergeht'", in: Unizürich 3,1994, S. 4f. und S. 24-26 López de Abiada, José Manuel, "Cuestiones de imagen: España 92 y el V Centenario considerados desde fuera y en especial desde los países de lengua alemana", in: Cuadernos interdisciplinarios de estudios literarios 2, 5, 1994, S. 255-276 Mensching, Guido, Rezension: "Juan Riera, Capítulos de la medicina española ilustrada. Libros, cirujanos, epidemias y comercio de la quina, Valladolid (Universidad de Valladolid, Secretariado de Publicaciones) 1992", in: Notas 3, 1994, S. 52f. Mires, Fernando, "América Latina como permanente negación", in: Döring 1995, S. 87-100 Oehrlein, Josef, "Begleiterin des Imperiums: Vor fünfhundert Jahren erschien die erste spanische Grammatik", in: Döring 1995, S. 323-326 Perpiñá Robert, Fernando, "El significado del Quinto Centenario", in: Döring 1995, S. 27-36 Pietschmann, Horst, "Das 500. Jubiläum der Kolumbusfahrt aus der Perspektive der Organisation Amerikanischer Staaten (OAS)", in: Wawor 1995, S. 123-133 Posse, Abel, "1992: Un Imperio cultural en busca de su política", in: Wawor 1995, S. 211224 Preker, Bernhard, "Die ersten Etappen der Entdeckung der Neuen Welt in spanischsprachigen Texten und Karikaturen: Materialien, Aufgabenstellungen und Vokabelerläuterungen für unterschiedliche Altersgruppen und Sprachniveaus", in: Döring 1995, S. 329-350

32

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Schoonheere de Barrera, Anita, "Sefardismo y judeoespañol en un periódico israelita de Turquía", in: Döring 1995, S. 273-286 Segoviano, Sabine, "Die Sepharden", in: Döring 1995, S. 237-252 Siebenmann, Gustav, "Reflejos. Cómo Europa y Latinoamérica se veían y se ven recíprocamente", in: La Torre (Puerto Rico) 10,1994 [ersch. 1995], S. 11-28 Siebenmann, Gustav, "Vom Gedenken zum Gezänk. Die Kolumbustage 1892 und 1992 im Vergleich", in: Neue Zürcher Zeitung 121,27.-28.5.1995, S. 69f. Simson, Ingrid, "Marktplatz und Lektüre: zu Information und Öffentlichkeit im Spanien der frühen Neuzeit", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 617-636 Sommer-Mathis, Andrea, "Las relaciones teatrales entre las dos ramas de la Casa de Austria en el Barroco", in: Barroco español y austríaco: Fiesta y teatro en la Corte de los Habsburgos y los Austrias (Katalog zur Ausstellung des Museo Municipal de Madrid April-Juni 1994), Madrid 1994, S. 41-57 Soons, Alan, Rezension: "Karl Kohut (Hg.), Der eroberte Kontinent. Historische Realität, Rechtfertigung und literarische Darstellung der Kolonisation Amerikas, Frankfurt/M. (Vervuert) 1991 (americana eystettensia. Serie A, 7)", in: IR 39, 1994, S. 141-144 Stoll, André (Hg.), Sepharden, Morisken, Indianerinnen und ihresgleichen. Die andere Seite der hispanischen Kulturen, Bielefeld (Aisthesis) 1995 (Bielefelder Schriften zu Linguistik und Literaturwissenschaft, 6) Strosetzki, Christoph, André Stoll (Hg.), Spanische Bilderwelten. Literatur, Kunst und Film im intermedialen Dialog. Akten der Sektion 'Bild und Text' des Deutschen Hispanistentages. Göttingen 1991, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (Studia Hispanica, 3) Tietz, Manfred, "La investigación reciente sobre el siglo XVIII español", in: Notas 0, 1993, S. 10-23 Vowe, Rainer, "Für wen war das 'Kolumbus-Jahr' erfolgreich?", in: Döring 1995, S. 199-212 Walter, Monika, "¿Lo popular como utopía enmascarada? Las teorías culturales de Jesús Martín Barbero y Nestor García Canclini", in: Anna Housková, Martin Procházka (Hg.), Utopías del Nuevo Mundo. Actas del Simposio Internacional. Praga 8.-10.6.1992, Praga (Instituto de Literatura Checa y Universal de la Academia Checa de Ciencias) 1994, S. 239246 Wawor, Gerhard, "12. Oktober 1492: Der Augenblick der Landung", in: Wawor 1995, S. 135-209 Wawor, Gerhard, Titus Heydenreich (Hg.), Columbus 1892/1992. Heldenverehrung und Heldendemontage, Frankfurt/M. (Vervuert) 1995 (LS 37) Wexler, Paul, Rezension: "Paloma Díaz Mas, Los sefardíes. Historia, lengua y cultura, Barcelona (Riopiedras) 1986", in: ZRPh 109, 1993, S. 479-482

L.S. 1.3 Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen Albert, Claudia, Rezension: "Luis Beltrán Almería, Palabras transparentes. La configuración del discurso en la novela, Madrid (Cátedra) 1992; Antonio Garrido Domínguez, El texto nar-

SPAN. LITERATURWISS.: ALLGEMEINES

33

rativo, Madrid (Síntesis) 1993; José Maria Pozuelo Yvancos, Poética de la ficción, Madrid (Síntesis) 1993", in: Notas 3, 1994, S. 33-37 Baehr, Rudolf, Rezension: "José Domínguez Caparós, Métrica española, Madrid (Síntesis) 1993", in: Notas 3,1994, S. 38-40 Baehr, Rudolf, Rezension: "Kurt Spang, Análisis métrico, Pamplona (Eunsa) 1993", in: Notas 3, 1994, S. 40-42 Forster, Merlin H., Rezension: "Ricardo Gullón (Hg.), Diccionario de literatura española e hispanoamericana, Madrid (Alianza/Quinto Centenario) 1993 (Alianza Diccionarios)", in: Notas 4, 1995, S. 68-70 Franzbach, Martin, Geschichte der spanischen Literatur im Überblick, Stuttgart (Reclam) 1993 Graf, Marga, "Autobiographical Visions of Women by Latin-American and European Writers: Lives in Fiction", in: The Force of Vision - Proceedings of the Xlllth Congress of the International Comparative Literature Association, Bd. 5, Tokyo (University of Tokyo Press) 1994, S. 34-42 Gunia, Inke, Rezension: "Friedhelm Schmidt (Hg.), Wildes Paradies - Rote Hölle. Das Bild Mexikos in Literatur und Film der Moderne, Bielefeld (Aisthesis Verlag) 1992", in: IA 53, 1994, H. 1, S. 101-103 Harmuth, Sabine, "La percepción del otro y de lo otro - el problema del contacto cultural en la literatura moderna latinoamericana y el paradigma del primer encuentro de europeos/americanos", in: Dill 1993, S. 153-162 Heydenreich, Titus, Eberhard Leube, Ludwig Schräder (Hg.), Romanische Lyrik. Dichtung und Poetik. Walter Pabst zu Ehren, Tübingen (Stauffenburg) 1993 Heymann, Jochen, Rezension: "Christoph Strosetzki (Hg.), Geschichte der Spanischen Literatur, Tübingen (Niemeyer) 21992", in: HDSV 63, 1993, S. 84f. Heymann, Jochen, Rezension: "Nicholas Spadaccini, Jenaro Talens (Hg.), Autobiography in Early Modern Spain, Minneapolis (The Prisma Institute) 1988", in: IR 38,1993, S. 123-125 Joan i Tous, Pere, Rezension: "Martin Franzbach, Geschichte der spanischen Literatur im Überblick, Stuttgart (Reclam) 1993", in: Notas 1, 1994, S. 23f. Juárez Medina, Antonio, Rezension: "Luis Sánchez Francisco, Pensamiento en la Literatura Española, Poznán (Wydawnictwo Naukowe UAM) 1992", in: Notas 4, 1995, S. 24-26 Knauth, K. Alfons, Rezension: "Isabel Román, La invención en la escritura experimental. Del barroco a la literatura contemporánea, Cáceres (Universidad de Extremadura) 1993 (Trabajos del Departamento de Filología Hispánica, 12)", in: Notas 4, 1995, S. 95f. Kohut, Karl, "Críticos e intelectuales", in: Carlos Rincón, Petra Schümm (Hg.), Crítica literaria hoy. Entre la crisis y los cambios: un nuevo escenario, Stanford 1994/1995 (=Nuevo Texto Crítico 7, 1994/95, Nr. 14/15), S. 115-124; Aktualisierte Fassung in: Texto y Contexto (Santa Fe de Bogotá), Mai-August 1995, S. 137-148 Kröll, Heinz, Rezension: "Erna Pfeiffer, Hugo Kubarth (Hg.), Canticum Ibericum: Neuere spanische, portugiesische und lateinamerikanische Literatur im Spiegel von Interpretation und Übersetzung. Georg Rudolf Lind zum Gedenken, Frankfurt/M. (Vervuert) 1991 (Editionen der Iberoamericana: Reihe 3, Monographien und Aufsätze, 35)", in: IR 39, 1994, S. 147-149

34

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Marcos Marín, Francisco A., Rezension: "Nelson Cartagena, Christian Schmitt (Hg.), Miscellanea Antverpiensia, Homenaje al vigésimo aniversario del Instituto de Estudios Hispánicos de la Universidad de Amberes, Tübingen (Niemeyer) 1992", in: ZRPh 110, 1994, S. 747f. Niemeyer, Katharina, Rezension: "Leonor Fleming, Ma. Teresa Bosque Latra (Hg.), La crítica literaria española frente a la literatura latinoamericana, México (UNAM) 1993 (Panoramas de Nuestra América, 2)", in: Notas 4,1995, S. 74-76 Prill, Ulrich, Rezension: "Mignon Domínguez (Hg.), Estudios de narratología, Buenos Aires (Editorial Biblos) 1991", in: IR 41, 1995, S. 142-144 Rössner, Michael (Metzler) 1995

(Hg.), Lateinamerikanische

Literaturgeschichte,

Stuttgart,

Weimar

Schor, Andreas, Rezension: "Christoph Strosetzki (Hg.), Geschichte der Spanischen Literatur, Tübingen (Niemeyer) 2 1992", in: VR 52, 1993, S. 395-397 Schulz-Buschhaus, Ulrich, Rezension: "Karl-Hermann Körner, Günther Zimmermann (Hg.), Homenaje a Hans Flasche. Festschrift zum 80. Geburtstag, Stuttgart (Steiner) 1991", in: RF 105,1993, S. 490-496 Schräder, Ludwig (Hg.), Von Góngora bis Nicolás Guillén. Spanische und lateinamerikanische Literatur in deutscher Übersetzung - Erfahrungen und Perspektiven. Akten des internationalen Kolloquiums. Düsseldorf 21.-22.5.1992, Tübingen (Narr) 1993 (Transfer, 5) Schulz-Buschhaus, Ulrich, "Der Barockbegriff in der Romania. Notizen zu einem vorläufigen Resümee", in: Zeitschrift für Literaturwissenschaft und Linguistik 98, 1995, S. 6-24 Schwenzfeier-Brohm, Jörg, Rezension: "Darío Villanueva (Hg.), Avances en... teoría de la literatura. Estética de la Recepción, Pragmática, Teoría empírica y Teoría de los Polisistemas, Santiago de Compostela (Universidad de Santiago de Compostela) 1994", in: Notas 5, 1995, S. 29-31 Siebenmann, Gustav, "Gibt es eine hispanische Kolonialismus-Belletristik? Kolonialismus in Lateinamerika als narratives Thema", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1685-1695 Siebenmann, Gustav, "Observaciones sobre el plurilingüismo literario", in: Canónica 1993, S. 385-393 Siebenmann, Gustav, Rezension: "Hans Ulrich Gumbrecht, 'Eine' Geschichte der spanischen Literatur, Frankfurt/M. (Suhrkamp) 1990", in: Rassegna iberistica 51,1994, S. 60-63 Spiller, Roland, Rezension: "Daniel Castillo Durante, Du stéréotype ä la littérature, Montréal (XYZ) 1994 (Théorie et littérature)", in: Notas 5,1995, S. 73f. Studer, Doris, Rezension: "Ela R. Gómez-Quintero, Literatura de dos mundos: España e Hispanoamérica, Miami (Ediciones Universal) 1993 (Col. Polymita)", in: Notas 5, 1995, S. 75 Studer, Doris, Rezension: Roberto Echavarren, Margen de ficción. Poéticas de la narrativa hispanoamericana, México (Mortiz) 1992", in: Notas 3,1994, S. 90f. Toranzos, Carlos F., Rezension: "Sonia Mattalía, Joan del Alcázar (Hg.), Encuentro con América Latina. Historia y literatura, Valencia (Universität de Valéncia) 1993", in: Notas 5, 1995, S. 76f.

SPAN. LITERATURWISS.: ALLGEMEINES

35

Wenzel, Bettina, Rezension: "Christoph Strosetzki (Hg.), Geschichte der Spanischen Literatur, Tübingen (Niemeyer) 21992", in: Bulletin of Hispanic Studies 71,1994, 2, S. 239 Winter, Ulrich, Rezension: "Victorino Polo (Hg.), Hispanoamérica. La sangre del espíritu, Murcia (Universidad de Murcia) 1992 (Serie América, 2)", in: Notas 3, 1994, S. 84 Wolpers, Claudia-Caren, Rezension: "Myriam Díaz Diocaretz, Iris M. Zavala (Hg.), Breve historia feminista de la literatura española (en lengua castellana), Bd. 1: Teoría feminista, discursos y diferencia: Enfoques feministas de la literatura española, Barcelona, Madrid (Anthropos/Comunicación de Madrid. Consejería de Educación. Dirección General de la Mujer) 1993 (Pensamiento Crítico/Pensamiento Utópico, 80. Serie Cultura y Diferencia)", in: Notas 2,1994, S. 45-47

L.S. 1.4 Literarische Gattungen Baehr, Rudolf, "Italia Hispaniae indefessa rerum metricarum magistra: eine rezeptionsgeschichtliche Skizze", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 669-682 Canevaci, Massimo, Alfonso de Toro (Hg.), La communicazione teatrale. Un approccio transdisciplinare, Rom (Edizioni Seam) 1993 Fröhlicher, Peter, "Modelos narrativos", in: Fröhlicher 1995, S. 32-45 Fröhlicher, Peter, Georges Güntert, Teoría e interpretación del cuento, Frankfurt/M. u.a. (Lang) 1995 (Perspectivas hispánicas) Gnutzmann, Rita, Rezension: "Carlos Pacheco, Luis Barrera Linares (Hg.), Del cuento y sus alrededores. Aproximaciones a una teoría del cuento, Caracas (Monte Avila) 1993", in: Notas 5, 1995, S. 91 Gómez-Montero, Javier, Rezension: "José Enrique Ruiz-Doménec, La novela y el espíritu de la caballería, Madrid (Mondadori) 1993 (Biblioteca Mondadori, 38)", in: Notas 4, 1995, S. 29-33 Kohut, Karl, "Die spanische Poetik zwischen Rhetorik und Historiographie", in: Heinrich F. Plett (Hg.), Renaissance-Poetik/Renaissance Poetics, Berlin, New York (Walter de Gruyter) 1994, S. 75-93 López de Abiada, José Manuel, Rezension: "Juan Orbe (Hg.), Autobiografía y escritura, Buenos Aires (Corregidor) 1994", in: Notas 5, 1995, S. 84f. Peñate Rivero, Julio, "Cuento literario y teoría de la argumentación", in: Lucanor 11, 1994, S. 129-140 Peñate Rivero, Julio, "El cuento literario y la teoría de los sistemas: propuestas para una posible articulación", in: Fröhlicher 1995, S. 46-65 Spang, Kurt, "Acerca de la tragedia y la comedia", in: Arellano 1994, S. 303-320 Spang, Kurt, "Antropología y géneros literarios", in: Revista de Literatura 56, 1994, S. 143151 Spang, Kurt, "Apuntes para una definición de la novela histórica", in: Spang 1995, S. 65-114 Spang, Kurt, Géneros literarios, Madrid (Síntesis) 1993

36

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Spang, Kurt, Ignacio Arellano, Carlos Mata (Hg.), La novela histórica, Pamplona (Eunsa) 1995 Toro, Alfonso de, "Die Wege des zeitgenössischen Theaters: zu einem postmodernen Multimedia-Theater oder das Ende des mimetisch-referentiellen Theaters?", in: Forum Modernes Theater 10, 1995, H. 2, S. 5-32 Toro, Alfonso de, "Gli itinerari del teatro attuale: verso la plurimedialità postmoderna dello spettacolo o la fine del teatro mimetico-referenziale?", in: Canevaci 1993, S. 53-110

L.S. 1.5 Themen und Motive Daus, Ronald, "'Südseebilder' im 20. Jahrhundert: Der schöne Tod des Kolonialismus", in: Neue Romania 15,1994, S. 127-164 Garcia Ober, Juan Ramón, Rezension: "Maurice Molho, Mitologías. Don Juan. Segismundo. Traducción de Blanca González de Escandón, Madrid (Siglo XXI) 1993 (Lingüística y Teoría Literaria)", in: Notas 1,1994, S. 25f. Kohut, Karl, "El poder como tema literario", in: Christian de Paepe, Nadja Lie, Luz Rodríguez Carranza, Rosa Sanz Herminda (Hg.), Literatura y poder. Actas del Coloquio Internacional K.U.L. (Lovaina)AJ.F.S.I.A. (Amberes) octubre 1993, Leuven (Leuven University Press) 1995, S. 59-91 Kramer, Johannes, Rezension: "Moshe Lazar, Robert Dilligan (Hg.), Joseph and his Brethren. Three Ladino Versions: 'Poema de Yosef, 'Coplas de Yosef ha Saddig', 'Sefer ha Yasar', CulverCity (Labyrinthos) 1990", in: ZRPh 109, 1993, S. 477-479 Neumeister, Sebastian, "La ciudad como teatro de la memoria", in: Revista de Occidente 145, 1993, S. 65-79; dt. Fassung: "Die Stadt als Theater der Erinnerung", in: Foltys 1993, S. 365376; ital. Fassung: "La città come teatro della memoria. Argomenti letterari", in: G. Zarone (Hg.), La città come destino dell'uomo. Esistenza spazio architettura, Napoli 1994, S. 55-74 Rehrmann, Norbert, "Der Mythos von Córdoba. Spanien, Europa und die islamische Kultur. Beispiele aus Literatur und Kulturgeschichte", in: Publik. Kasseler Hochschulzeitung 5,1993, S. 5; in erweiterter Version in: Tranvía, 33, 1994, S. 9-16 Rodiek, Christoph, Rezension: "Maijorie Ratcliffe, Jimena. A woman in Spanish Literature, Potomac 1992", in: RF 106, 1994, S. 408-410 Schräder, Ludwig, "Die Bibliothek als literarisches Thema im Humanismus und in der Moderne", in: Gert Kaiser, Heinz Finger, Elisabeth Niggemann (Hg.), Bücher für die Wissenschaft. Bibliotheken zwischen Tradition und Fortschritt. Festschrift für Günter Gattermann zum 65. Geburtstag, München 1994, S. 21-35 Siebenmann, Gustav, "Gibt es eine hispanische Kolonialismus-Belletristik? Kolonialismus in Lateinamerika als narratives Thema", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1685-1695

L.S. 1.6 Beziehungen zu anderen Literaturen Baehr, Rudolf, "Italia Hispaniae indefessa rerum metricarum magistra: eine rezeptionsgeschichtliche Skizze", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 669-682

SPAN. LITERATURWISS.: ALLGEMEINES

37

Janner, Hans, "Edmund Dorers zweite Spanienreise", in: Wentzlaff-Eggebert 1994, S. 141152 Krömer, Wolfram, "Das Bild der anderen Kultur. Wahrnehmungsraster in den Beziehungen zwischen Spanien und dem deutschsprachigen Raum", in: Raders 1995, S. 25-36 Krömer, Wolfram, "Paul Weidemanns Trauerspiel 'Pizarro oder die Amerikaner' - auch zur Sicht der Conquista im 18. Jahrhundert und heute", in: Krömer 1993, S. 229-239 López de Abiada, José Manuel, "Cuestiones de imagen: España 92 y el V Centenario considerados desde fuera y en especial desde los países de lengua alemana", in: Cuadernos interdisciplinarios de estudios literarios 5, 1994, S. 255-276 López de Abiada, José Manuel, "Spanier und Schweizer im Zerrspiegel der Sprachen", in: Der kleine Bund 176, 31.07.93, S. 1 López de Abiada, José Manuel, Rezension: "W.AA., La imagen de España en la Ilustración alemana, Madrid 22.-24.5.1991, bajo los auspicios del Instituto Germano-Español de Investigación de la Görres-Gesellschaft, Madrid (Görres Gesellschaft) 1991", in: IR 39,1994, S. 151-153 Rehrmann, Norbert, "Der Mythos von Córdoba. Spanien, Europa und die islamische Kultur. Beispiele aus Literatur und Kulturgeschichte", in: Publik. Kasseler Hochschulzeitung 5, 1993, S. 5; in erweiterter Version in: Tranvia 33, 1994, S. 9-16 Rehrmann, Norbert, "Zwischen 'Wurzelwahn' und aufgeklärten 'Vorurteilen': Über kulturelle Identität(en) in Deutschland und Spanien", in: Universitas. Zeitschrift für interdisziplinäre Wissenschaft 582,1994, S. 1191-1199; Nachdruck in: HDSV 69, 1995, S. 60-66 Roloff, Volker, "Mythen-Montage und intertextuelles Spiel im Theater von Anouilh und Frisch (am Beispiel der 'Don Juan'-Stücke)", in: Herbert Fritz (Hg.), Montage in Theater und Film, Mainz 1993, S. 121-140 Rothe, Arnold, "L'Espagne dans la littérature maghrébine", in: RF 105, 1993, S. 67-93 Schräder, Ludwig (Hg.), Von Góngora bis Nicolás Guillén. Spanische und lateinamerikanische Literatur in deutscher Übersetzung - Erfahrungen und Perspektiven. Akten des internationalen Kolloquiums. Düsseldorf 21.-22.5.1992, Tübingen (Narr) 1993 (Transfer, 5) Schulz-Buschhaus, Ulrich, Rezension: "Maria Grazia Profeti, Importare letteratura: Italia e Spagna", in: RF 106,1994, S. 322-326 Siebenmann, Gustav, "Observaciones sobre el plurilingüismo literario", in: Canónica 1993, S. 385-393 Siebenmann, Gustav, Rezension: "Die spanische Literatur - eine deutsche Kontroverse", in: Schweizer Monatshefte 74,1994, 11, S. 37-40 Spang, Kurt, "El otro Rey de Navarra. Enrique IV", in: Príncipe de Viana 202, 1994, S. 435447

L.S. 1.7 Probleme literarischer Übersetzung Albrecht, Jörn, "Der Einfluß der frühen Übersetzertätigkeit auf die Herausbildung der romanischen Literatursprachen", in: Schmitt 1995, S. 1-37

38

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Albrecht, Jöm, "Typologische Ähnlichkeit als 'Übersetzungshilfe': 'Romanismen' im Übersetzungsvergleich", in: Dahmen 1995, S. 287-303 Böhringer, Wilfried, "Der Übersetzer und seine Autoren", in: Schräder 1993, S. 51-53 Bosch Benftez, Anita, Rezension: "Ludwig Schräder (Hg.), Von Góngora bis Nicolás Guillén: spanische und lateinamerikanische Literatur in deutscher Übersetzung - Erfahrungen und Perspektiven. Akten des internationalen Kolloquiums. Düsseldorf 21.-22.5.1992, Tübingen (Narr) 1993 (Transfer, 5)", in: Perspectives: Studies in Translatology 3.1, 1995, S. 138f. Briesemeister, Dietrich, "Deutsche Übersetzungen aus dem Spanischen seit 1945", in: Roloff 1994, S. 92-119 Nies, Fritz, "Verschämte Verdeutscher. Hochschulromanisten als Literaturübersetzer", in: Lebsanft 1994, S. 709-714 Pöckl, Wolfgang, "Der Übersetzer im Mittelalter", in: Amo Buschmann (Hg.), Jahrbuch der Universität Salzburg 1991-1993, München/Salzburg (KOVAR) 1995, S. 207-215 Poppenberg, Gerhard, "Die Sprache in der Fremde. Was heißt eigentlich übersetzen?", in: Schräder 1993, S. 137-149 Schräder, Ludwig (Hg.), Von Góngora bis Nicolás Guillén: spanische und lateinamerikanische Literatur in deutscher Übersetzung - Erfahrungen und Perspektiven. Akten des internationalen Kolloquiums. Düsseldorf 21.-22.5.1992, Tübingen (Narr) 1993 (Transfer, 5) Siebenmann, Gustav, "Beobachtungen beim Übersetzen des Gedichtes 'Ostende' von Guillermo Camero", in: Schräder 1993, S. 69-84 Siebenmann, Gustav, "'Kann/soll der Rhythmus lyrischer Texte beim Übersetzen einen Vorrang haben?', Statement zur Publikumsdiskussion", in: Schräder 1993, S. 133-136 Strosetzki, Christoph, "Der Standort der literarischen Übersetzung zwischen 'Anciens', 'Modernes' und Postmodemen. Anmerkungen zu einer hermeneutischen Übersetzungspragmatik", in: Roloff 1994, S. 151-171

L.S. 1.8 Kunst und neue Medien Albersmeier, Franz-Josef, "Der Film als Gegendarstellung. Pierre Louys' 'La femme et le pantin (1898) aus der Sicht von Buñuels 'Cet obscur objet du désir' (1978)", in: Link-Heer 1994, S. 247-260 Albersmeier, Franz-Josef, "Literatur und Film. Entwurf einer praxisorientierten Textsystematik", in: Peter V. Zima (Hg.), Literatur intermedial. Musik-Malerei-Photographie-Film, Darmstadt (WB- Verlag) 1995, S. 235-269 Albersmeier, Franz-Josef, Rezension: "Gisela Palmes, Literatur und Film: 'La Colmena' von Camilo José Cela, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1994", in: RF 106,1994, S. 427-429 Albert, Mechthild "Luis Buñuel und die 'Gaceta Literaria' (1927-1929)", in: Link-Heer 1994, Darmstadt (WB-Verlag) 1994, S. 13-32 Albert, Mechthild, '"Las estrellas telegrafían temblores'. L'avant-garde espagnole et la télécomunication", in: Alain Montandon (Hg.), Hermès sans fil. Imaginaire de la communication à distance, Clermont-Ferrand 1995, S. 133-146

SPAN. LITERATURWISS.: ALLGEMEINES

39

Asholt, Wolfgang, "Le Voyage à la lune d'un chien andalou et le public: cinéma et théâtre d'avant-garde chez Federico Garcia Lorca", in: Revue d'histoire du théâtre 4, 1995, S. 299310 Asholt, Wolfgang, Rezension: "Carlos Rincón (Hg.), Luis Buñuel, Berlin 1994; Ursula LinkHeer, Volker Roloff (Hg.), Luis Buñuel: Film - Literatur - Intermedialität, Darmstadt (WBVerlag) 1994", in: Medienwissenschaft 1,1995, S. 72-74 Bernecker, Walther L., "Anklage und Symbol. Pablo Picasso: 'Guernica' (1937), in: Helmut Altrichter (Hg.), Bilder erzählen Geschichte, Freiburg 1994, S. 273-298 Binder, Wolfgang, "Puerto Rico im Plakat. Bemerkungen zur Plakatkunst Puerto Ricos (1950-1995)", in: Plakatkunst aus Puerto Rico 1950-1995, Ausstellungskatalog, Erlangen 1995, S. 1-11 Bosse, Monika, '"Cadáveres exquisitos'. Buñuels Variationen eines 'terme générateur'", in: Link-Heer 1994, S. 230-246 Bosse, Monika, "Carlos Saura: Der Eingriff ins Bilderbuch der hispanischen Welt", in: HDSV 62,1993 (Sonderheft 'Spanischer Film'), S. 81-97 Bosse, Monika, "Das Schicksal der Weiblichkeit in der (Re-)Conquista-Fiktion. Zur Aufhebung literarischer Perspektiven im Filmkunstwerk", in: Stoll 1995, S. 309-352 Bosse, Monika, "Zeichen-Setzung im Spätwerk Buñuels: 'Le Fantôme de la Liberté' / 'El fantasma de la Libertad'", in: Strosetzki 1993b, S. 118-138 Bremer, Thomas, Rezension: "Barbara Gretenkord, Künstler der Kolonialzeit in Lateinamerika. Ein Lexikon, Berlin 1993", in: Referatedienst zur Literaturwissenschaft 26, 1994, Nr. 3, S. 459-460 Bremer, Thomas, Rezension: "Thomas Kirsch, Die Entwicklung der argentinischen Filmindustrie, Münster (Maks-Publikationen) 1992 (Film- und Fernsehwissenschaftliche Arbeiten)", in: Notas 1,1994, S. 90f. Dirscherl, Klaus, "Antoni Tàpies' Plakate: Ikonische Schrift und zeichenhaftes Bild", in: Dirscherl 1993, S. 409-428 Dirscherl, Klaus, "Elemente einer Geschichte des Dialogs von Bild und Text", in: Dirscherl 1993, S. 15-26 Dirscherl, Klaus, "Tàpies, or the Materiality of Painting", in: Hans Ulrich Gumbrecht, L. Pfeiffer (Hg.), Materialities of Communication, Stanford (UP) 1994, S. 183-197 Fischer-Rittmeyer, Barbara, Rezension: "Charles David, Paul Julian Smith (Hg.), Art and Literature in Spain 1600-1800. Studies in Honor of Nigel Glendinning, London (Tamesis 1993)", in: Notas 4, 1995, S. 40f. Garcia Ober, Juan Ramón, Rezension: "Luis Buñuel, Die Flecken der Giraffe. Ein- und Überfälle, übers, v. Fritz Rudolf Fries, Gerda Schattenberg, Berlin (Wagenbach) 1991", in: Tranvía 31, Dezember 1993, S. 31 García Ober, Juan Ramón, Rezension: "Luis Buñuel, 'Wenn es einen Gott gibt, soll mich auf der Stelle der Blitz treffen', übers, v. Gerda Schattenberg, Fritz Rudolf Fries, Berlin (Wagenbach) 1994", in: Tranvía 38, September 1995, S. 47

40

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

García Ober, Juan Ramón, Rezension: "Ursula Link-Heer, Volker Roloff (Hg.), Luis Buñuel. Film - Literatur - Intermedialität, Darmstadt (WB-Verlag) 1994", in: Tranvia 38, September 1995, S. 47-48 Gross, Stefan, Rezension: "Antonio Monegal, Luis Buñuel de la literatura al cine: Una poética del objeto, Barcelona (Anthropos) 1993", in: Notas 1,1994, S. 42-44 Gross, Stefan, Rezension: "Christoph Strosetzki, André Stoll (Hg.), Spanische Bilderwelten. Literatur, Kunst und Film im intermedialen Dialog, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (Studia Hispanica, 3)", in: Notas 2, 1994, S. 54f. Härtinger, Heribert, Rezension: "Hans-Jörg Neuschäfer, Macht und Ohnmacht der Zensur. Literatur, Theater und Film in Spanien (1933-1976), Stuttgart, Weimar (Metzler) 1991", in: IR 38,1993, S. 131-133 Henze, Kerstin, '"El día de la Hispanidad' in New York and the Mass Media", in: Bardeleben 1993, S. 463-472 Herlinghaus, Hermann, "'30 de agosto', Docu-Drama Puertorriqueño o: Sobre la resistencia de los 'Lagartos"', in: Bremer 1993, S. 169-178 Herlinghaus, Hermann, '"Periphere Modernität' und die Umbrüche von der Sozialpädagogik zur Videopolitik oder: Wie die chilenische Militärdiktatur an einem Fernsehspot scheiterte", in: Wolfgang Klein, Waltraud Naumann-Beyer (Hg.), Nach der Aufklärung? Beiträge zum Diskurs der Kulturwissenschaften, Berlin (Akademie Verlag) 1995, S. 315-328 Heydenreich, Titus, "Arkadien im Negativ. Zur Genese und Thematik von 'Las Hurdes. Tierra sin pan (1932)"', in: Link-Heer 1994, S. 102-119 Karg, Stefanie, "Bild und Wort. Zur Synchronisation spanischer Filme", in: Strosetzki 1993b, S. 107-117 Karg, Stefanie, "Rassismus in Kuba? Ein Gespräch mit dem kubanischen Regisseur Daniel Díaz Torres", in: Die Brücke 86, Saarbrücken 1995, S. 76-78 Karg, Stefanie, "Weder Himmel noch Hölle. Ein Gespräch mit dem kubanischen Regisseur Daniel Diaz Torres", in: Tranvía 39, Berlin 1995, S. 28-30 Krülls-Hepermann, Claudia, "Oszillierende Grenzen zwischen anderen Welten und anderen Räumen: L'illusion comique und Las Meninas", in: Stauder 1995, S. 132-143 Link-Heer, Ursula, '"Film light' als Ereignis. Anmerkungen zur Frivolität und Genialität von Almodóvars 'Mujeres al borde de un ataque de nervios'", in: HDSV 62, 1993, S. 99-105 Link-Heer, Ursula, Volker Roloff (Hg.), Luis Buñuel. Film - Literatur - Intermedialität, Darmstadt (WB-Verlag) 1994 Neumeister, Sebastian, "Die wundersame Grablegung des Grafen von Orgaz: Vom Bild zum Drama", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 739-748 Neumeister, Sebastian, '"Le fantôme de la liberté' - oder Buñuels vergeblicher Kampf gegen die Bedeutung", in: Link-Heer 1994, S. 216-229 Neumeister, Sebastian, "Pasolini, Calderón y las imágenes", in: Flasche 1994, S. 127-134 Pörtl, Klaus, "Luis Buñuel y sus primeras películas surrealistas", in: El Universal (Cartagena, Col.), Dominical, Nr. 500 vom 24.9.1995, S. 15-16

POETIK, GESCH. U. THEORIE D. LITERATURWISSENSCHAFT

41

Reinstädler, Janett, Rezension: "Paul Julian Smith, Laws of Desire. Questions of Homosexuality in Spanish Writing and Film 1960-1990, Oxford (Clarendon Press) 1992", in: Notas 2, 1994, S. 49-52 Rieger, Angelica, "Dalí malt Lorca. 'Poeta en Nueva York' und 'El Público' im Bild", in: Strosetzki 1993b, S. 38-57 und 182-190 Roloff, Volker, "Film und Literatur. Zur Theorie und Praxis der intermedialen Analyse am Beispiel von Buñuel, Truffaut, Godard und Antonioni", in: Peter V. Zima (Hg.), Literatur intermedial. Musik - Malerei - Photographie - Film, Darmstadt (WB-Verlag) 1995, S. 269309 Roloff, Volker, "Zur Beziehung von Bild und Text in Goyas 'Caprichos'", in: Strosetzki 1993b, S. 1-15 Schmitz, Stefanie, Rezension: "Gisela Palmes, Literatur und Film: 'La Colmena' von Camilo José Cela, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1994", in: Notas 4,1995, S. 58f. Schreckenberg, Ernst, "Kontinent der bunten Bilder - 'Projektionen': Eine Bilderschau zum Jubiläumsjahr", in: Döring 1995, S. 193-198 Stoll, André, "Goya descubridor de Quevedo, o la modernidad estética de la risa luciférica", in: Caldera 1995, S. 263-276 Stoll, André, "Goyas 'illuminatio'. Der ästhetische Genesisbericht der 'Caprichos' und das Medienpublikum der Moderne", in: Strosetzki 1993b, S. 16-37 Strosetzki, Christoph, André Stoll (Hg.), Spanische Bilderwelten. Literatur, Kunst und Film im intermedialen Dialog. Akten der Sektion 'Bild und Text' des Deutschen Hispanistentages. Göttingen 1991, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (Studia Hispanica, 3) Weich, Horst, "Von der Gefahr, gezeichnet zu werden. Zur Homologie von Porträt und Biographie bei Antonio Saura und Julio Cortázar", in: Dirscherl 1993, S. 275-292 Wild, Gerhard, "Instrucciones para sonar - instrucciones para soñar: Noten zur Musik bei Luis Buñuel", in: Link-Heer 1994, S. 180-203 Wild, Gerhard, "Luis-Buñuel-Kolloquium in Siegen", in: Tranvia 28, 1993, S. 61f. Wild, Gerhard, "Von der 'chambre aux images' zur 'camera obscura': Medienimaginationen im Lancelot, bei Guillem de Torroella, in den 'libros de caballerías', bei Cervantes und Proust", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 397-429

L.S.2 Poetik, Geschichte und Theorie der Literaturwissenschaft L.S.2.1 Poetik, Metrik Spang, Kurt, Análisis métrico, Pamplona (Eunsa) 1993

42

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

L.S.2.2 Rhetorik Briesemeister, Dietrich, "Conceptismo", in: Gert Ueding (Hg.), Historisches Wörterbuch der Rhetorik, Bd. 2, Tübingen (Niemeyer) 1994, S. 306-308 Briesemeister, Dietrich, "Rhetorik und Humanismus in Spanien", in: Plett 1993, S. 92-106 Spang, Kurt, Rede, 2. korr. u. erw. Aufl., Bamberg (Buchner) 1994

L.S.2.3 Stilistik Rodiek, Christoph, "Die hispanistischen Arbeiten des Grafen von Schack", in: Christian Lenz (Hg.), Adolf Friedrich Graf von Schack. Kunstsammler, Literat und Reisender, Heidelberg 1994, S. 85-93 Spang, Kurt, "Dreistillehre", in: Gert Ueding (Hg.), Historisches Wörterbuch der Rhetorik, Bd. 2, Tübingen (Niemeyer) 1994, S. 921-972

L.S.2.4 Methodenreflexion, Terminologie Berg, Walter Bruno, "'Figura' - modelo para armar outra história? (Reflexóes acerca da la utilizafáo do conceito em Auerbach y Cortázar)", in: Dirce Cörtes Riedel, Joäo Cezar de Castro Rocha, Johannes Kretschmer (Hg.), V Colóquio UERJ. Erich Auerbach, Rio de Janeiro (Imago) 1994, S. 15-26, 34-35 Dfaz Arenas, Angel, Introducción al análisis narratológico ('El fugitivo' de A. Faus), Kassel (Edition Reichenberger) 1995 Ette, Ottmar, "Dimensiones de la obra: iconotextualidad, fonotextualidad, intermedialidad", in: Spiller 1995, S. 13-35 Ette, Ottmar, Modernidad, Modernización, Postmodernidad, Notas de apoyo a la docencia, Toluca (UAEM) 1994 Garscha, Karsten, "Basic Problems of Latin American Literary Studies", in: Günter H. Lenz, Klaus J. Milich (Hg.), American Studies in Germany. European Contexts and Intercultural Relations, Frankfurt/M., New York (Campus Verlag/St. Martin's Press) 1995, S. 219-225 Gunia, Inke, "Rezeptionstheorie(n)", in: HDSV 67, 1994, S. 14-17 Lebsanft, Franz, "Filología románica (e hispánica) y crítica textual", in: Notas 1, 1994, S. 311 Lühr, Volker, "Vom Nutzen der Literatur - auch der lateinamerikanischen - für die Soziologie", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1653-1672 Lüsebrink, Hans-Jürgen, Hans Theo Siepe (Hg.), Romanistische Komparatistik. Begegnung der Texte - Literatur im Vergleich, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1993 Marcos Marin, Francisco A., Rezension: "Malcolm K. Read, Language, text, subject. A critique of Hispanism, West Lafayette (Purdue Research Foundation) 1992", in: ZRPh 110, 1994, S. 782

POETIK, GESCH. U. THEORIE D. LITERATURWISSENSCHAFT

43

Rodiek, Christoph, "Der komparatistische Ertrag romanistischer Arbeiten. Ein Beitrag zur 'Hispanistik-Diskussion'", in: Strosetzki 1993a, S. 67-77 Schlickers, Sabine, "Neuere Ansätze zur Literaturinterpretation: Ästhetiken der Semiotik; Ein Modell des kommunikationstheoretischen Ansatzes; Intertextualität", in: HDSV 67, 1994, S. 11-14, S. 17-29, S. 23-25 Siebenmann, Gustav, "Bildforschung und Hispanistik", in: Strosetzki 1993a, S. 59-66 Spang, Kurt, Rezension: "Barry Jordan, British Hispanism and the Challenge of Literary Theory. Re-reading Hispanic Studies, Warminster (Aris & Phillips Ltd.) 1990", in: IR 38, 1993, S.133f.

L.S.2.5 Wissenschaftsgeschichte Baasner, Frank, Literaturgeschichtsschreibung in Spanien von den Anfängen bis 1868, Frankfurt/M. (Klostermann) 1995 (Analecta Romanica) Bemmerlein, Anton, "Konzept, Realisierung und Perspektiven eines Deutschen Spanischlehrerverbandes: zur Geschichte des DSV von seiner Gründung bis zum Beginn des Jahres 1994", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1109-1138 Bernecker, Walther L., Markus Glatz, Linda Shepard, Die historische Lateinamerikaforschung", in: Bemecker 1993d, S. 127-167 Briesemeister, Dietrich, "Karl Vossler y España", in: Karl Vossler, Introducción a la literatura del Siglo de Oro, Madrid, Santander (UIMP), 1995, o. S. Briesemeister, Dietrich, "Lateinamerikaforschung in Berlin im 19. Jahrhundert", in: Dill 1993, S. 187-203 Brunn, Albert von, "Paulo Rónai: die Geschichte einer Flucht", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1523-1544 Gärtner, Eberhard, "Zur Geschichte der Romanistik an der Technischen Universität Dresden und ihren Vorgängereinrichtungen", in: Wissenschaftliche Zeitschrift der Technischen Universität Dresden 42,4,1993, S. 82-88 Kohut, Karl, "Asociación Alemana de Investigaciones sobre América Latina (ADLAF)", in: Diálogo científico 3,1994,2, S. 137-140 Kohut, Karl, "Das Zentralinstitut für Lateinamerika-Studien", in: Veritati et Vitae, Bd. 2: Vom Bischöflichen Lyzeum zur Katholischen Universität, Festschrift hg. von Rainer A. Müller, Regensburg (Pustet) 1993 (Eichstätter Studien, N. F., 33), S. 227-229 López de Abiada, José Manuel, "Die literaturwissenschaftlich ausgerichtete Lateinamerikanistik", in: Bernecker 1993d, S. 303-327 López de Abiada, José Manuel, Rezension: "Sibylle Rudin-Bühlmann, Enrique Beck. Ein Leben für Garcia Lorca. Exil in Spanien und der Schweiz, Zürich (Pendo-Verlag) 1993", in: Notas 1,1994, S. 48-50 Polloni, Domenico, "George Calinescu hispanisant", in: RF 106,1994, S. 268-280 Schönberger, Axel, "Texte haben kein Geschlecht: wider die Differenzhypothese der gynozentrischen Literaturwissenschaft", in: Lusorama 28, 1995, S. 5-24

44

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Siebenmann, Gustav, "Konjunktur spanischer Literaturgeschichten in Deutschland", in: IR 41, 1994, S. 117-136 Siebenmann, Gustav, "Los estudios latinoamericanos en los países de habla alemana", in: UNAM (Hg.): Scripta Philologica In Honorem Juan M. Lope Blanch, Bd. 3, México (UNAM) 1992 [ersch. 1993], S. 471-482 Spang, Kurt, Rezension: "Barry Jordan, British Hispanism and the Challenge of Literary Theory. Re-reading Hispanic Studies, Warminster (Aris & Phillips Ltd.) 1990", in: IR 38, 1993, S.133f. Wentzlaff-Eggebert, Christian, "Literaturgeschichtsschreibung als nationale Aufgabe: Die 'Historia de la literatura argentina' von Ricardo Rojas", in: Becker 1994, S. 601-620

L.S.2.6 Literaturwissenschaftliche Forschungsberichte Siebenmann, Gustav, "Bildforschung und Hispanistik", in: Strosetzki 1993a, S. 59-66 Siebenmann, Gustav, "Konjunktur spanischer Literaturgeschichten in Deutschland", in: IR 41,1994, S. 117-136 Tietz, Manfred, "La investigación reciente sobre el siglo XVIII español", in: Notas 0, 1993, S. 10-23

L.S.2.7 Didaktik Altmann, Werner, "Das Hispanoamerikabild in der deutschen Literatur - Das Deutschlandbild in der hispanoamerikanischen Literatur: 'Interkulturelle' Texte im Deutsch- und Spanischunterricht der Mittel- und Oberstufe", in: Döring 1995, S. 467-486 Christ, Ingeborg, "Hispanoamerika im Lehrwerk: Ergebnisse einer Diskussion", in: Döring 1995, S. 487-505 Haase, Ellinor, "'500 Jahre Lateinamerika' - und danach? Unterrichtsmaterialien für die Erwachsenenbildung", in: Döring 1995, S. 403-414 Klink, Hella, "Die literarische Ganzschrift im Grund- und Leistungskurs Spanisch - am Beispiel des Romans 'No pasó nada' von Antonio Skármeta", in: NSpr 93,1994, S. 148-159 Klink, Hella, "Der 'cuento' Lateinamerikas im späteinsetzenden Spanischunterricht der Sekundarstufe II", in: NSpr 94, 1995, 3, S. 322-338 Pagès Margalef, José Luis, "Presentación del material didáctico: Una mochila para Iberoamérica", in: Döring 1995, S. 383-392 Pelz, Manfred (Hg.), Tandem in der Lehrerbildung, Tandem und grenzüberschreitende Projekte. Dokumentation der 5. Internationalen Tandem-Tage 1994 in Freiburg i. Br., Frankfurt/M. (IKO - Verlag für Interkulturelle Kommunikation) 1995 (Werkstatt-Berichte der Interkulturellen Forschungs- und Arbeitsstelle am Fachbereich Erziehungs- und Unterrichtswissenschaften der TU Berlin, 8)

SPANIEN IM MITTELALTER UND IM 15. JAHRHUNDERT

45

Peñate Rivero, Julio, "El español en el mundo. La enseñanza del español en Suiza: datos y estimaciones", in: Boletín de ASELE (Asociación para la enseñanza del español como lengua extranjera) 11,1994, S. 11-19 Peñate Rivero, Julio, "El uso del 'Español ficticio' como estrategia de aprendizaje en los cursos superiores de español", in: Jesús Sánchez Lobato, Isabel Santos Gargallo (Hg.), Problemas y métodos en la enseñanza del español como lengua extranjera. Actas del IV Congreso Internacional de ASELE, Madrid (Asociación para la enseñanza del español como lengua extranjera) 1994, S. 153-162 Peñate Rivero, Julio, "Las múltiples facetas de la lengua española en Suiza. Panorama de la situación actual", in: Boletín de la Sociedad Suiza de Estudios Hispánicos 45, 1994, S. 42-49 Preker, Bernhard, "Die ersten Etappen der Entdeckung der Neuen Welt in spanischsprachigen Texten und Karikaturen: Materialien, Aufgabenstellungen und Vokabelerläuterungen für unterschiedliche Altersgruppen und Sprachniveaus", in: Döring 1995, S. 329-350 Rodiek, Christoph, "Einführung in die 'explicación de textos' (am Beispiel von Antonio Gala: 'Anillos para una dama')", in: HDSV 71, 1995, S. 117-120 Schwerin von Krosigk, Ulrike, "Neuere 'cuentos' aus Spanien im späteinsetzenden Spanischunterricht- ein Überblick", in: NSpr94,1995, 3, S. 307-322 Vences, Ursula, "Ökologie als Thema des Spanischunterrichts: Methodische Erschließung von Sachtexten in der Sekundarstufe II", in: Döring 1995, S. 437-466 Vences, Ursula, "Sol y sombra - Sonne und Schatten: Vidas en Latinoamérica - Entwurf eines Spiels im Spanischunterricht", in: Döring 1995, S. 393-402 Voigt, Burkhard, "Enseñanza y aprendizaje autónomos en la clase de español", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1091-1108

L.S.3 Spanien im Mittelalter und im 15. Jahrhundert L.S.3.2 Geschichte von Kultur und Mentalität Gier, Albert, Rezension: "E. Falque, J. Gil, A. Maya (Hg.), Chronica Hispana Saeculi XII, Turnhout 1990" in: Mittellateinisches Jahrbuch 29, 1994, S. 140f. Gier, Albert, Rezension: "Friederike Hassauer, Santiago. Schrift - Körper - Raum - Reise. Eine medienhistorische Rekonstruktion, München 1993" in: Mittellateinisches Jahrbuch 29, 1994, S. l l l f . Hilty, Gerold, "España y los españoles. La España de Alfonso X el Sabio: Crisol de tradiciones occidentales y orientales", in: Antonio R. de las Heras, Valerio Báez San José, Pilar Amador Carretero (Hg.), Sobre la Realidad de España, Madrid (Universidad Carlos III/Boletín Oficial del Estado) 1994, S. 209-220 Pérez y Callejón, Carmen, "La expulsión de los españoles islámicos de la Península", in: Döring 1995, S. 215-236 Zapke, Susana, "El canto de la pasión en la catedral de Huesca durante el s. XV", in: Festschrift D. Antonio Durán Gudiol, Huesca (Instituto de Estudios Altoaragoneses/Excma/Diputación de Huesca) 1995, o. S.

46

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Zapke, Susana, "Manuscritos litúrgico-musicales de la Diócesis de Jaca-Huesca fuera de Aragón", in: Catálogo de la exposición: 'Huesca: Arte y cultura en la edad media"', Zaragoza 1993, S. 133-136 Zapke, Susana, Canto litúrgico en los monasterios aragoneses. Carta a los amigos del canto gregoriano. Sección de música antigua, Zaragoza (Institución 'Fernando el Católico') 1995 Zapke, Susana, Estudio semiológico y melódico del antifonario visigótico de San Juan de la Peña, s. X (Originaltitel: Antiphonale Hispaniae Vetus, s. X: Neumenkundliche und melodische Untersuchung), Zaragoza (Institución 'Fernando el Católico'/Diputación provincial de Zaragoza) 1994

L.S.3.3 Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen Bossong, Georg, "Hebräische Dichtung im maurischen Spanien", in: Theo Stemmler (Hg.), An die Gottheit. Bittgedichte aus zwei Jahrtausenden (7. Kolloquium der Forschungsstelle für europäische Lyrik), Mannheim, Tübingen (Forschungsstelle für europäische Lyrik & Gunter Narr) 1993, S. 169-194 Briesemeister, Dietrich, "Spanische Sprache und Literatur", in: Lexikon des Mittelalters, Bd. 7, München (Lexma Verlag) 1995, S. 2078-2084 Lebsanft, Franz, Rezension: "Charles F. Fraker, 'Celestina': Genre and Rhetoric, London 1990", in: ZRPh 111, 1995, S. 311-312 Mettmann, Walter, "Alfonso de Valladolid (Abner aus Burgos), 'Mostrador de Justicia', Bd. 1, Opladen (Westdeutscher Verlag) 1994 Neumeister, Sebastian, "Geschichten vor und nach dem Sprichwort", in: W. Haug, B. Wachinger (Hg.), Kleinstformen der Literatur im Spätmittelalter und früher Neuzeit, Tübingen 1994 (Fortuna vitrea, 14), S. 198-208 Niederehe, Hans-Josef, Rezension: "Robert I. Burns, S.J. (Hg.), Emperor of Culture: Alfonso X the Learned of Castile and His Thirteenth-Century Renaissance, Philadelphia (University of Pennsylvania Press) 1990 (Middle Ages Series)", in: ZRPh 109, 1993, S. 622-624

L.S.3.4 Literarische Gattungen Merkl, Heinrich, Rezension: "Dorothy Sherman Severin, Tragicomedy and Novelistic Discourse in 'Celestina', Cambridge (Cambridge University Press) 1989", in: IR 37, 1993, S. 142-143

L.S.3.5 Themen und Motive Daul, Gudrun, Rezension: "Pilar Lorenzo Gradin, La canción de mujer en la lírica medieval, Santiago de Compostela (Universidade, Servicio de Publicacións e Intercambio Científico) 1990", in: ASNSL 203,1993, S. 448f. Hilty, Gerold, "La figura del juglar en la Castilla del siglò XIII", in: Versants 28: Les jongleurs en spectacle, hg. v. Luciano Rossi, Neuchâtel 1995, S. 153-173

SPANIEN IM MITTELALTER UND IM 15. JAHRHUNDERT

47

Liffen, Shirley, "The transformation of 'a passio' into a romance: A study of two fourteenthcentury Spanish versions of the legends of St Eustace and King William of England", in: IR 41, 1995, S. 1-16

L.S.3.6 Beziehungen zu anderen Literaturen Hilty, Gerold, "El bilingüismo de una jarcha mozárabe", in: Canónica 1993, S. 101-113 Mathis, Ursula, "Don Juan Manuel y la narración popular: sobre las relaciones culturales románico-alemanas en 'El Conde Lucanor'", in: Confluencia. Revista hispánica de cultura y literatura, Special Double Issue 8,2, 1993, - 9,1, 1993, S. 15-37; deutsche Fassung in: Leander Petzoldt u.a. (Hg.), Studien zur Stoff- und Motivgeschichte der Volkserzählung. Berichte und Referate des achten bis zehnten Symposions zur Volkserzählung Brunnenburg/Südtirol 1991/1993, Frankfurt/M. u.a. (Lang) 1995, S. 65-97 Mathis, Ursula, "Romanisch-deutsche Kulturbeziehungen im 'Conde Lucanor' (1335) des Don Juan Manuel", in: Revista de Filología Alemana 1, (Madrid) 1993, S. 77-106 Rodiek, Christoph, La recepción internacional del Cid, Madrid (Gredos) 1995 (Biblioteca Románica Hispánica, 2: Estudios y ensayos, 390)

L.S.3.8 Anonyme Werke, Volksdichtung, Folklore Brandenberger, Tobias, "El episodio amazónico del 'Libro de Alexandre'. Fondos, fuentes, figuración", in: ZRPh 110, 1994, S. 432-466 Bruno, Giovanni, "Tres nuevas enmiendas al 'Libro de Apolonio'", in: VR 52, 1993, S. 230 Ciceri, Marcella, Rezension: "John Lihani (Hg.), Poema de Fernán González", in: RF 105, 1993, S. 214-216 Gier, Albert, Rezension: "John Lihani (Hg.), Poema de Fernán González, East Lansing (Colleagues Press) 1991", in: ZRPh 110,1994, S. 783f. Hilty, Gerold, "La fecha del 'Libro de Alexandre'", in: Túa Blesa, Maria Antonia Martin Zorraquino (Hg.), Homenaje a Félix Monge, Madrid (Gredos) 1995, S. 209-218 Hilty, Gerold, "Un episodio enigmático del 'Libro de buen Amor': De la vieja que vino a ver al arcipreste e de lo que le contestó con ella", in: Actas del III Congreso de la Asociación Hispánica de Literatura Medieval. Salamanca 3.-6.10.1989, vol. 1, Salamanca (Departamento de Literatura Española e Hispanoamericana) 1994, S. 479-484; ebenfalls in: VR 52, 1993, S. 237-242 Mensching, Guido, Rezension: "Antonio Escobedo Rodríguez, Estructuras léxicas adjetivas y adverbiales del 'Cantar de Mio Cid', Almería (Instituto de Estudios Almerienses) 1992", in: Notas 2, 1994, S. 20-22 Rodiek, Christoph, Rezension: '"Cantar de Mio Cid', hg. v. Alberto Montaner, Barcelona 1993", in: Notas 5, 1995, S. 34-36 Schweickard, Wolfgang, Rezension: '"Libro de Apolonio', hg. v. Patrizia Caraffi, Parma (Pratiche Editrice) 1991", in: ZRPh 109, 1993, S. 743

48

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

L.S.3.9 Werke nach Autoren Alfonso X 'El Sabio' Cingolani, Stefano M., Rezension: "Antonio Beccadelli el Panormita, Dels fets e dits del gran rey Alfonso, Versió catalana del segle XV de Jordi de Centelles, hg. v. d'Eulália Duran", in: RJb 44,1993, S. 389 Gier, Albert, Rezension: "I. Fernández Ordóñez, 'Las Estorias' de Alfonso 'El Sabio', Madrid 1992" in: RJb 44, 1993, S. 365 Holtus, Günter, Rezension: "Alfonso X 'El Sabio', Astromagia (Ms. Reg. lat. 1283 a ), hg. v. Alfonso D'Agostino, Napoli (Liguori) 1992 (Barataría, 6)", in: ZRPh 110, 1994, S. 784 Marcos Marín, Francisco A., Rezension: "Philip O. Gericke (Hg.), Alfonso de Toledo, Invencionario, Madison (The Hispanic Seminary of Medieval Studies) 1992", in: ZRPh 110, 1994, S. 786f. Mettmann, Walter, Rezension: "Alfonso D'Agostino Astromagia", in: RF 106,1994, S. 410

(Hg.),

Alfonso X

'El

Sabio',

Niederehe, Hans-Josef, Rezension: "Robert I. Burns, S.J. (Hg.), Emperor of Culture: Alfonso X the Learned of Castile and His Thirteenth-Century Renaissance, Philadelphia (University of Pennsylvania Press) 1990 (Middle Ages Series)", in: ZRPh 109,1993, S. 622-624 Soons, Alan, Rezension: "Juan Parades Núñez, La Guerra de Granada en las Cantigas de Alfonso X 'El Sabio', Granada (Universidad de Granada) 1991", in: RF 105,1993, S. 496f. López de Córdoba, Leonor Gier, Albert, Rezension: "Leonor López de Córdoba, Memorie, hg. v. Lia Vozzo Mendia, Parma (Pratiche Editrice) 1992 (Biblioteca Medievale, 20)", in: ZRPh 109, 1993, S. 743 Soons, Alan, Rezension: "Leonor López de Córdoba, Memorie, hg. v. Lia Vozzo Mendia, Parma (Pratiche Editrice) 1992 (Biblioteca Medievale, 20)", in: RF 106, 1994, S. 411 Manrique, Jorge Hilty, Gerold, "Orden y Número de las 'Coplas' de Jorge Manrique", in: Literatura Medieval. Actas do IV Congresso da Associaijáo Hispánica de Literatura Medieval. Lisboa 1.5.10.1991, Bd. 3, Lisboa (Edi?oés Cosmos) 1993, S. 49-54 Tietz, Manfred, Rezension: "Vicente Beltrán (Hg.), Jorge Manrique, Poesía, Estudio preliminar de Pierre Le Gentil, Barcelona (Crítica) 1993 (Biblioteca Clásica, 15)", in: Notas 1, 1994, S. 26-28 Manuel, Juan Mathis, Ursula, "Don Juan Manuel y la narración popular: sobre las relaciones culturales románico-alemanas en 'El Conde Lucanor'", in: Confluencia. Revista hispánica de cultura y literatura, Special Double Issue 8,2, 1993, - 9,1, 1993, S. 15-37; deutsche Fassung in:

SPANIEN IM 16. UND 17. JAHRHUNDERT

49

Leander Petzoldt u.a. (Hg.), Studien zur Stoff- und Motivgeschichte der Volkserzählung. Berichte und Referate des achten bis zehnten Symposions zur Volkserzählung Brunnenburg/Südtirol 1991/1993, Frankfurt/M. u.a. (Lang) 1995, S. 65-97 Mathis, Ursula, "Romanisch-deutsche Kulturbeziehungen im 'Conde Lucanor' (1335) des Don Juan Manuel", in: Revista de Filologia Alemana 1, (Madrid) 1993, S. 77-106 Montalvo, Garcí Rodríguez Penzkofer, Gerhard, "Montalvos 'Amadis': Märchen ohne naive Moral", in: RF 106, 1994, S. 61-83 Rodríguez del Padrón, Juan Castro Lingl, Vera, "Back to the Text - Another look at Juan Rodriguez del Padrón's 'Siervo libre de amor'", in: RF 106,1994, S. 48-60 Rojas, Fernando de Breilmann-Massing, Sybille, Rezension: "Luis Pérez Tobarra, Análisis cuantitativo de 'La Celestina'. El problema de su autoría, Barcelona (Puvill) 1993", in: Notas 5, 1995, S. 39-41 Merkl, Heinrich, Rezension: "Dorothy Sherman Severin, Tragicomedy and Novelistic Discourse in 'Celestina', Cambridge (Cambridge University Press) 1989", in: IR 37, 1993, S. 142-143 Walter, Klaus-Peter, Rezension: "Dorothy Sherman Severin, Tragicomedy and novelistic discourse in 'Celestina', Cambridge (Cambridge University Press) 1989", in: ZRPh 110, 1994, S. 619-621

L.S.4 Spanien im 16. und 17. Jahrhundert L.S.4.2 Geschichte von Kultur und Mentalität Alonso Ovalle, Luis Fernando, Rezension: "Angel Gómez Moreno, España y la Italia de los humanistas. Primeros ecos, Madrid (Gredos) 1994", in: Notas 4, 1995, S. 33f. Alonso Ovalle, Luis Fernando, Rezension: "Francisco Rico, El sueño del humanismo. De Petrarca a Erasmo, Madrid (Alianza) 1993 (Alianza Universidad, 754)", in: Notas 4, 1995, S. 35f. Bernecker, Walther L., "Bartolomé de las Casas. Vom Kolonialisten zum Kolonialkritiker", in: Becker 1994, S. 15-31 Briesemeister, Dietrich, "Rhetorik und Humanismus in Spanien", in: Plett 1993, S. 92-106

50

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Briesemeister, Dietrich, Rezension: "Fernando Ainsa, De la Edad de Oro a El Dorado. Génesis del discurso utópico americano, México (Fondo de Cultura Económica) 1992 (Col. Tierra Firme)", in: Notas 5, 1995, S. 77f. Hidalgo-Serna, Emilio, "Die Rhetorikauffassung von Juan Luis Vives", in: Juan Luis Vives, De ratione dicendi, lateinisch/deutsch, übers, v. Angelika Ott, Marburg (Hitzeroth) 1993, S. 9-38 Hidalgo-Serna, Emilio, "Grassi y la primacía de la palabra en el Humanismo", in: Ernesto Grassi, La filosofía del Humanismo. Preeminencia de la palabra, Barcelona (Anthropos) 1993, S. 7-15 Hidalgo-Serna, Emilio, "Politisches Denken bei Cervantes und Gracián. Rationaler Wahn und ingeniöses Handeln", in: Reyes Mate 1994, S. 121-139 Lausberg, Uta, Rezension: "Pedro Ruiz Pérez (Hg.), Gramática y humanismo: perspectivas del renacimiento español, Madrid (Libertarias) 1993", in: Notas 2,1994, S. 23-25 Müller-Bochat, Eberhard, "Meditación und Sueño: Terminologische Exponenten eines Wortfelds?", in: Nolting-Hauff 1993, S. 73-81 Poppenberg, Gerhard, '"Martirio de la copela': zur Vorgeschichte des 'Diccionario de Autoridades"', in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 815-822 Simson, Ingrid, "Marktplatz und Lektüre: zu Information und Öffentlichkeit im Spanien der frühen Neuzeit", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 617-636 Soons, Alan, Rezension: "Augustin Redondo (Hg.), Le Corps dans la société espagnole des XVIe et XVIIe siècles, Paris (Publications de la Sorbonne) 1990 (Travaux du 'Centre de Recherche sur l'Espagne des XVIe et XVIIe Siècles', 5)", in: IR 39,1994, S. 134-138 Soons, Alan, Rezension: "Bernhard Teuber, Sprache - Körper - Traum. Zur karnevalesken Tradition in der romanischen Literatur aus früher Neuzeit, Tübingen (Niemeyer) 1989 (Mimesis, 4)", in: IR 39,1994, S. 132-134 Soons, Alan, Rezension: "Juan Antonio Martínez Comeche (Hg.), Le Bandit et son image au Siècle d'Or, Madrid (Casa de Velázquez) 1991 (Publications de la Sorbonne: Travaux du 'Centre de Recherche sur l'Espagne des XVIe et XVIIe Siècles', 6)", in: IR 41, 1995, S.144147 Soons, Alan, Rezension: "Thomas Eggensperger, Ulrich Engel (Hg.), Bartolomé de las Casas. Dominikaner - Bischof - Verteidiger der Indios, Mainz (Grünewald) 1991 (Topos Taschenbücher, 207)", in: IR 38,1993, S.138f. Soons, Alan, Rezension: "Wolfram Krömer (Hg.), Spanien und Österreich in der Renaissance. Akten des V. Spanisch-Österreichischen Symposions. Wien 21.-25. September 1987, Innsbruck (Institut für Sprachwissenschaft der Universität) 1989 (Innsbrucker Beiträge zur Kulturwissenschaft, 66)", in: IR 37, 1993, S. 140-142 Stoll, André, "Sepharads Widerstand. Zur poetischen Produktivität der jüdischen Kultur Spaniens nach dem Vertreibungsedikt", in: Stoll 1995, S. 15-46 Strosetzki, Christoph, "Universität und Hof als Orte des Wissens im spanischen Siglo de Oro", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 749-768 Strosetzki, Christoph, '"Who is who' zum Lobe Spaniens. Ein Kapitel epideiktischer Rhetorik im Siglo de Oro", in: Wolfgang Babilas (Hg.), Heinrich Lausberg zum Gedenken, Münster (Nodus) 1995, S. 97-111

SPANIEN IM 16. UND 17. JAHRHUNDERT

51

Strosetzki, Christoph, Rezension: "Manuel Reyes Mate, Friedrich Niewöhner (Hg.), Spaniens Beitrag zum politischen Denken in Europa um 1600, Wiesbaden (Harrassowitz) 1994 (Wolfenbütteler Forschungen, 57)", in: Notas 3, 1994, S. 44-46

L.S.4.3 Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen Briesemeister, Dietrich, "Conceptismo", in: Gert Ueding (Hg.), Historisches Wörterbuch der Rhetorik, Bd. 2, Tübingen (Niemeyer) 1994, S. 306-308 Fischer-Rittmeyer, Barbara, Rezension: "Charles David, Paul Julian Smith (Hg.), Art and Literature in Spain 1600-1800. Studies in Honor of Nigel Glendinning, London (Tamesis 1993)", in: Notas 4, 1995, S. 40f. Gier, Albert, Rezension: "Miguel Angel Pérez Priego (Hg.), Cuatro comedias celestinescas, Sevilla, Valencia 1993", in: RF 106,1994, S. 412 Gier, Albert, Rezension: "Teresa Ferrer Vals, La práctica escénica cortesana. De la época del emperador a la de Felipe II, London 1991", in: ZRPh 111,1995, S. 313f. Gier, Albert, Rezension: "Javier Gómez-Montero, Literatura caballeresca en España e Italia (1483-1542). El 'Espejo de cavallenas' (Deconstrucción textual y creación literaria), Tübingen (Niemeyer) 1992", in: ASNSL 203, 1993, S. 450f. Gimber, Arno, Rezension: "José María Diez Borque, Actor y técnica de representación del teatro clásico español. Madrid 17.-19.5.1988, London (Tamesis) 1989 (Colección Támesis, Serie A - Monografías, 140)", in: RJb 44, 1993, S. 368-370 Gnutzmann, Rita, "Las Casas y el indio en 'Las cortes de la muerte'", in: Actas: Proyección histórica de España en sus tres culturas, Bd. 2, Valladolid (Junta de Castilla y León) 1993, S. 363-368 Hölz, Karl, "Exégesis bíblica y erudición filológica en el humanismo español", in: IR 42, 1995, S. 73-89 Kohut, Karl, Rezension: "Javier Gómez-Montero, Literatura caballeresca en España e Italia (1483-1542). El Espejo de cavallenas (Deconstrucción textual y creación literaria), Tübingen (Niemeyer) 1992 (Beihefte zur Iberoromania, 9)", in: RF 105, 1993, S. 152f. López de Abiada, José Manuel, Rezension: "Víctor Infantes, En el Siglo de Oro, Potomac/Maryland (Scripta Humanística) 1992", in: Notas 3, 1994, S. 49f. Pauly, Arabella, Rezension: "Francisco Rico (Hg.), Historia y crítica de la literatura española 3/1. Siglos de Oro: Barroco. Primer Suplemento, Barcelona (Editorial Crítica) 1992", in: Notas 2,1994, S. 32f. Poppenberg, Gerhard, "Der Spielraum der Wahrheit. Überlegungen beim Lesen von Mercedes Blanco 'Les Rhétoriques de la Pointe. Baltasar Gracián et le Conceptisme en Europe, Paris (Champion) 1992 (Bibliothèque littéraire de la Renaissance, Sèrie 3, Tome 27)", in: Germanisch-Romanische Monatsschrift, N.F., 45,1995, H. 2, S. 221-232 Prill, Ulrich, Rezension: "Louis Imperiale, El contexto dramático de 'La Lozana Andaluza', Potomac (Scripta) 1991 (Scripta Humanística, 84)", in: Notas 1,1994, S. 30f.

52

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Soons, Alan, Rezension: "Jaime J. Martínez, 'Diálogo del viejo y del mancebo' de Juan de Jarava, Rom (Bulzoni) 1992 (Università degli Studi di Milano. Cattedra di Letteratura ispanoamericana. Quaderni della ricerca, 12)", in: IR 41, 1995, S. 148-150 Strosetzki, Christoph, "Geschichte und Geschichten. Zur Poetik der Geschichtsschreibung in der spanischen Renaissance", in: Antike und Abendland 40,1994, 60, S. 153-168 Thies, Sebastian, Rezension: "Josef Oehrlein, El actor en el teatro español del Siglo de Oro, Madrid (Castalia) 1993", in: Notas 3,1994, S. 48f. Wittmann, Brigitte, Rezension: "Manuel García Martín u.a. (Hg.), Estado actual de los estudios sobre el Siglo de Oro. Actas del II Congreso Internacional de Hispanistas del Siglo de Oro 1990, Salamanca (Universidad de Salamanca) 1993", in: Notas 5, 1995, S. 41-44

L.S.4.4 Literarische Gattungen Gier, Albert, Rezension: "Javier Gómez-Montero, Literatura caballeresca en España e Italia (1483-1542). El 'Espejo de cavallerías' (Deconstrucción textual y creación literaria), Tübingen (Niemeyer) 1992", in: ASNSL 203,1993, S. 450f. Gier, Albert, Rezension: "Miguel Angel Pérez Priego (Hg.), Cuatro comedias celestinescas", in: RF 106,1994, S. 412 Gómez-Montero, Javier, "Con los ojos del deseo (De las razones que movieron a Don Quijote a no doblegar su voluntad pese al acoso de Altisidora", in: Insula, Nr. 584: La caballería antigua para el tiempo moderno, Madrid 1995, S. 26-28 Gómez-Montero, Javier, "Lo fantástico y sus límites en los géneros literarios durante el siglo XVI", in: Anthropos, Nr. 154-155: Literatura fantástica en España, Barcelona 1994, S. 51-60 Grovas, Víctor, Rezension: "Heraclia Castellón, Agustín de la Granja, Antonio Serrano (Hg.), En tomo al teatro del Siglo de Oro. Actas de las Jornadas VII-VIII celebradas en Almena, Almena (Diputación Provincial de Almena/Instituto de Estudios Almerienses) 1992", in: Notas 4,1995, S. 41-43 Kohut, Karl, Rezension: "Javier Gómez-Montero, Literatura caballeresca en España e Italia (1483-1542). El Espejo de cavallerías (Deconstrucción textual y creación literaria), Tübingen (Niemeyer) 1992 (Beihefte zur Iberoromania, 9)", in: RF 105,1993, S. 152f. Laferl, Christopher, '"No ayuda a la tiranía Dios'. La justificación del imperio universal de los Habsburgos en el teatro español", in: Barroco Español y Austríaco. Fiesta y Teatro en la Corte, Ausstellungskatalog, Madrid 1994, S. 67-72 Merkl, Heinrich, Rezension: "Javier Huerta Calvo, Harm den Boer, Fermín Sierra Martínez (Hg.), El teatro español a fines del siglo XVII. Historia, cultura y teatro en la España de Carlos II, Bd. 1: Historia y literatura en el reinado de Carlos II, Bd. 2: Dramaturgos y géneros de las postrimerías, Bd. 3: Representaciones y fiestas, Amsterdam (Rodopi) 1989 (Diálogos Hispánicos de Amsterdam, 8)", in: IR 37,1993, S. 146-150 Neumeister, Sebastian, "Klassik in Spanien: Die 'comedia' des 17. Jahrhunderts", in: Voßkamp 1993, S. 199-211 Poppenberg, Gerhard, Rezension: "Aurora Egido, Fronteras de la poesía en el barroco, Barcelona (Editorial Crítica) 1990", in: Notas 0,1993, S. 26f.

SPANEN IM 16. UND 17. JAHRHUNDERT

53

Poppenberg, Gerhard, Rezension: "Teresa Ferrer Valls, La práctica escénica cortesana: de la época del emperador a la de Felipe III, London (Tamesis Books) 1991 (Colección Támesis, Serie A: Monografías, 143); Teresa Ferrer Valls, Nobleza y Espectáculo Teatral (1535-1622), Sevilla, Valencia (Estudios y Documentos, Universidad de Valencia, UNED) 1993 (ColMecció Oberta, Serie Textos Teatrales Hispánicos del siglo XVI)", in: Notas 2, 1994, S. 27-30 Spang, Kurt, "Aproximación a la loa sacramental y palaciega", in: Ignacio Arellano, Kurt Spang, M.C. Pinillos (Hg.), Apuntes sobre la loa sacramental y cortesana. Loas completas de Bances Candamo. Estudios y ediciones criticas, Kassel (Edition Reichenberger) 1994, S. 7-24 Spang, Kurt, "La patrona de las musas. Novela hagiográfíca", in: Revista de Estudios 189190, 1995, S. 337-344 Strosetzki, Christoph, "Geschichte und Geschichten. Zur Poetik der Geschichtsschreibung in der spanischen Renaissance", in: Antike und Abendland 40, 1994, 60, S. 153-168 Strosetzki, Christoph, '"Who is who' zum Lobe Spaniens. Ein Kapitel epideiktischer Rhetorik im Siglo de Oro", in: Wolfgang Babilas (Hg.), Heinrich Lausberg zum Gedenken, Münster (Nodus) 1995, S. 97-111 Toro, Alfonso de, Von den Ähnlichkeiten und Differenzen. Ehre und Drama des 16. und 17. Jahrhunderts in Italien und Spanien, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (Editionen der Iberoamericana, 49)

L.S.4.5 Themen und Motive Geisler, Eberhard, "Anmerkungen zum Thema des Geldes in Quevedos 'Sueño de la Muerte'", in: Nolting-Hauff 1993, S. 109-127 Gier, Albert, "Die Tausendundvierte. Don Quijote im Spannungsfeld zwischen Faust und Don Juan", in: Peter Csobádi u.a. (Hg.), Europäische Mythen der Neuzeit: Faust und Don Juan. Vorträge des Salzburger Symposions 1992, Anif, Salzburg 1993, S. 679-699 Gómez-Montero, Javier, "Con los ojos del deseo (De las razones que movieron a Don Quijote a no doblegar su voluntad pese al acoso de Altisidora", in: Insula, Nr. 584: La caballería antigua para el tiempo moderno, Madrid 1995, S. 26-28 Gómez-Montero, Javier, "Lo fantástico y sus límites en los géneros literarios durante el siglo XVI", in: Anthropos, Nr. 154-155: Literatura fantástica en España, Barcelona 1994, S. 51-60 Hidalgo-Serna, Emilio, "De la 'agudeza de concepto' a la 'agudeza de acción'. La moral ingeniosa de Gracián", in: Jorge M. Ayala (Hg.), Baltasar Gracián. El discurso de la vida. Una nueva visión y lectura de su obra, Barcelona (Anthropos) 1993 (Documentos A, 5), S. 165-172 Hidalgo-Serna, Emilio, "Don Quijote - Illusion und Sturz", in: Heike Hidalgo (Hg.), Don Quijote - Illusion und Sturz, Wolfenbüttel (Kotulla) 1994, S. 13-24 Hidalgo-Serna, Emilio, "Don Quijote und die säkularisierende Einbildungskraft eines humanistischen Frühaufklärers", in: Lothar Bornscheuer, Herbert Kaiser, Jens Kuhlenkampff (Hg.), Glaube. Kritik. Phantasie, Frankfurt/M. u.a. (Lang) 1993, S. 67-82 Hidalgo-Serna, Emilio, "Grassi y la primacía de la palabra en el Humanismo", in: Ernesto Grassi, La filosofía del Humanismo. Preeminencia de la palabra, Barcelona (Anthropos) 1993, S. 7-15

54

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Hidalgo-Serna, Emilio, "Verbum, sermo y elocutio en la obra de Vives", in: Strosetzki 1995, S. 170-178 Hölz, Karl, Rezension: "Julio Millares, La máquina de la imitación, La analogía en Don Quijote y el renacimiento, Stockholm (Universität) 1988", in: ZRPh 110,1994, S. 784-786 Sánchez Blanco, Francisco, "Humanismo e Ilustración en España: la exaltación de la figura de Vives por los eclécticos del siglo XVIII", in: Strosetzki 1995, S. 135-149 Soons, Alan, Rezension: "Augustin Redondo (Hg.), Le corps comme métaphore dans l'Espagne des XVI e -XVII e siècles, Paris (Publications de la Sorbonne) 1992 (Travaux du 'Centre de Recherches sur l'Espagne des XVI e et XVII e Siècles')", in: IR 40, 1994, S. 135138 Soons, Alan, Rezension: "Juan Antonio Martínez Comeche (Hg.), Le bandit et son image au Siècle d'Or, Madrid (Casa de Velázquez) 1991 (Publications de la Sorbonne: Travaux du 'Centre de Recherche sur l'Espagne des XVI e et XVII e Siècles', 6)", in: IR 41, 1995, S.144147 Stoll, André, "Abindarráez und die schöne Jarifa. Der abenteuerliche Weg der Granadiner Mauren durch die Imaginationsräume des Siglo de Oro", in: Stoll 1995, S. 101-134 Wild, Gerhard, "Von der 'chambre aux images' zur 'camera obscura': Medienimaginationen im Lancelot, bei Guillem de Torroella, in den 'libros de caballerías', bei Cervantes und Proust", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 397-429

L.S.4.6 Beziehungen zu anderen Literaturen Alonso Ovalle, Luis Fernando, Rezension: "Angel Gómez Moreno, España y la Italia de los humanistas. Primeros ecos, Madrid (Gredos) 1994", in: Notas 4, 1995, S. 33f. Blüher, Karl Alfred, "Cervantes y Séneca", in: Hiroto Ueda (Hg.), Actas del Tercer Congreso de Hispanistas de Asia. Universidad Seisen. Tokio 8.-10.1.1993, Tokio (Asociación Asiática de Hispanistas) 1993, S. 499-505 Delhougne, Ursula, "Zur Komik des 'Don Quijote' in einigen deutschen Übersetzungen", in: Unger 1995, S. 87-100 Franzbach, Martin, "Die Wirkungsgeschichte des 'Don Quijote' in Grundzügen", in: Cervantes 1994, Bd. 2, S. 549-556 Fritz, Bärbel, "Die Komikkonventionen von Calderóns 'El secreto a voces' auf der spanischen, italienischen und deutschsprachigen Bühne", in: Unger 1995, S. 127-143 Fröhlicher, Peter, "Quevedo, lector de Tácito. A propósito de un diálogo entre Séneca y Nerón", in: Canónica 1993, S. 143-159 Geisler, Eberhard, "Hofmannsthals nachromantische Calderón-Rezeption", in: Schönberger 1994, Bd. 1,S. 783-801 Güntert, Georges, "El sabio en el baile: Boscán, Ariosto, Calderón y una fuente común", in: Canónica 1993, S. 395-405

SPANIEN IM 16. UND 17. JAHRHUNDERT

55

Heydenreich, Titus, "Vom Directorium zum Manual, vom Manual zum Arsenale. Spanische und italienische Inquisitionshandbücher im Vergleich", in: Germanisch-Romanische Monatsschrift 43,1993, H. 4, S. 383-398 Janner, Hans, "La lirica cervantina en la obra de Edmund Dorer", in: Homenaje a Alonso Zamora Vivente, Bd. 3, 2, Madrid (Castalia) 1993, S. 83-92 Janner, Hans, "Poetas glosadores del romanticismo alemán", in: Sin fronteras. Homenaje a María Josefa Canellada, Madrid (Editorial Complutense) 1994, S. 293-301 Kohut, Karl, Rezension: "Javier Gómez-Montero, Literatura caballeresca en España e Italia (1483-1542). El Espejo de cavallerías (Deconstrucción textual y creación literaria), Tübingen (Niemeyer) 1992 (Beihefte zur Iberoromania, 9)", in: RF 105, 1993, S. 152f. Neumeister, Sebastian, "Gracián en Alemania", in: Jorge M. Ayala (Hg.), Baltasar Gracián. Selección de estudios, investigación actual y documentación, Barcelona (Anthropos) 1993 (Suplementos 37), S. 121-125 Prill, Ulrich, "Góngora übersetzen - Moderne Góngora-Übersetzungen: ein Vergleich", in: Schräder 1993, S. 57-69 Roloff, Volker, "Spanische Schelme in Böhmen", in: P. Gendolla, C. Zelle (Hg.), Böhmische Dörfer: Streifzüge durch eine seltene Gegend auf der Suche nach den Herren Karl Riha, Agno Stowitsch und Hans Wald. Festschrift für Karl Riha zum 60. Geburtstag, Gießen 1995, S. 135-150 Strosetzki, Christoph, "Calderón y la imagen de España entre los románticos franceses", in: Flasche 1994, S. 91-104 Strosetzki, Christoph, "Don Quijotes problematische Reconquista der Neuen Welt bei Unamuno undGanivet", in: Dill 1993, S. 163-174 Strosetzki, Christoph, "Spanien und Calderón in Frankreichs Klassik und Klassizismus", in: Frank-Rutger Hausmann (Hg.), Diversité, c'est ma devise. Studien zur französischen Literatur des 17. Jahrhunderts. Festschrift für Jürgen Grimm zum 60. Geburtstag, Paris, Seattle, Tübingen 1994 (Biblio 17, Papers on French Seventeenth Century Literature), S. 493-507 Strosetzki, Christoph (Hg.), Juan Luis Vives. Sein Werk und seine Bedeutung für Spanien und Deutschland. Akten der internationalen Tagung in Münster. 14.-15.12.1992, Frankfurt/M. (Vervuert) 1995 (Studia Hispanica, 1); darin ders., "Die Vives-Renaissance in Deutschland um 1900", S. 247-259 Toro, Alfonso de, Von den Ähnlichkeiten und Differenzen. Ehre und Drama des 16. und 17. Jahrhunderts in Italien und Spanien, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (Editionen der Iberoamericana, 49)

L.S.4.7 Probleme literarischer Übersetzung Briesemeister, Dietrich, "La interpretación y versión alemana de 'El Gran Teatro del Mundo' por Hans Urs von Balthasar", in: Flasche 1994, S. 175-183 Schweickard, Wolfgang, Rezension: "Tirso de Molina, Don Gil of the Green Breeches, translated with an Introduction and Commentary by Gordon Minter Warminster (Aris and Phillips) 1991", in: ZRPh 109, 1993, S. 743f.

56

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

L.S.4.8 Anonyme Werke, Volksdichtung, Folklore Pedrosa, José Manuel, "'Mi mando fue a la mar, chirlos mirlos a buscar': sentido y pervivencia de un chiste cantado en el Renacimiento y Siglo de Oro", in: IR 41, 1995, S. 17-27 Thies, Sebastian, Rezension: "Anónimo, La ventura sin buscarla. Comedia burlesca parodia de Lope de Vega, ed. de Ignacio Arellano, Baraftáin (Eunsa) 1994", in: Notas 5,1995, S. 46

L.S.4.9 Werke nach Autoren Aldana, Francisco de Leinen, Frank, Rezension: "D. Gareth Walters, The poetry of Francisco de Aldana, London (Tamesis Books) 1988 (Colección Támesis, Serie: A. Monografías, 128)", in: ZRPh 110, 1994, S. 622-626 Alemán, Mateo San Miguel, Angel, "Guzmán de Alfarache", in: Roloff 1995, S. 63-85 Boscán, Juan Güntert, Georges, "El sabio en el baile: Boscán, Ariosto, Calderón y una fuente común", in: Canónica 1993, S. 395-405 Calderón de la Barca, Pedro Blöcker, Detlef, Rezension: "Ignacio Arellano, Angel L. Cilveti (Hg.), Pedro Calderón de la Barca, El divino Jasón, Pamplona (Universidad de Navarra), Kassel (Edition Reichenberger) 1992", in: Notas 1,1994, S. 28f. Blöcker, Detlef, Rezension: "José M. Ruano de la Haza (Hg.), La primera versión de 'La vida es sueño' de Calderón, Liverpool (Liverpool University Press) 1992", in: Notas 4, 1995, S. 38-40 Briesemeister, Dietrich, "La interpretación y versión alemana de 'El Gran Teatro del Mundo' por Hans Urs von Balthasar", in: Flasche 1994, S. 175-183 Calderón de la Barca, Pedro, La segunda esposa y triunfar muriendo, hg. v. Víctor García Ruiz, Kassel (Edition Reichenberger) 1993 (Autos Sacramentales de Calderón: Edición crítica completa, 2) Fritz, Barbel, "Die Komikkonventionen von Calderóns 'El secreto a voces' auf der spanischen, italienischen und deutschsprachigen Bühne", in: Unger 1995, S. 127-143 Geisler, Eberhard, "Hofmannsthals nachromantische Calderón-Rezeption", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 783-801

SPANIEN IM 16. UND 17. JAHRHUNDERT

57

Gil, Alberto, Martina Burmeister, "Funciones comunicativas del tecnolecto teológico en el auto sacramental 'La vida es sueño'", in: Archivum Calderonianum 7, 1994, S. 35-44 Güntert, Georges, "Discurso social y Discurso mítico en los dramas de honor de Calderón", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 769-782 Hillach, Ansgar, "'Der wahre Gott Pan'. Calderóns dramatische Erzählung des Heilsmysteriums am Leitfaden eines Mythenkonstrukts", in: Jürgen Ebach, Richard Faber (Hg.), Bibel und Literatur, München (Wilhelm Fink) 1995, S. 81-96 Kurtz, Barbara E., '"Quaestiones de la sacra teología' - Questioning Calderon's Auto", in: RF 106,1994, S. 118-138 Leinen, Frank, Rezension: "A. K. G. Paterson (Hg.), Pedro Calderón de la Barca, 'The painter of his dishonour', Warminster (Ans & Phillips) 1991", in: ZRPh 109, 1993, S. 745 Merkl, Heinrich, Rezension: "La primera versión de 'La vida es sueño', de Calderón. Edición crítica, introducción y notas de José M. Ruano de la Haza, Liverpool (Liverpool University Press) 1992 (Hispanic Studies TRAC: Textual Research and Criticism, 5)", in: IR 39, 1994, S.138f. Pedrosa, José Manuel, "La leña de Calderón - Un estudio de antropología literaria", in: RF 105,1993, S. 110-117 Strosetzki, Christoph, "Calderón y la imagen de España entre los románticos franceses", in: Flasche 1994, S. 91-104 Strosetzki, Christoph, "Spanien und Calderón in Frankreichs Klassik und Klassizismus", in: Diversité, c'est ma devise. Studien zur französischen Literatur des 17. Jahrhunderts. Festschrift für Jürgen Grimm zum 60. Geburtstag, Paris, Seattle, Tübingen 1994 (Biblio 17, Papers on French Seventeenth Century Literature), S. 493-507 Wogatzke-Luckow, Gudrun, Rezension: "Helga Niemeyer, 'El alcalde de Zalamea' oder die Kunst der 'comedia'. Untersuchungen zu Lope de Vegas Theaterstück und vergleichende Betrachtung der Calderónschen 'Alcalde'-Version", Aachen (Rader-Publikationen) 1991", in: RJb 43,1992 [ersch. 1993], S. 352-356 Cervantes Saavedra, Miguel de Bihler, Heinrich, "Miguel de Cervantes Saavedra 'El ingenioso hidalgo Don Quijote de la Mancha'", in: Roloff 1995, S. 86-115 Blüher, Karl Alfred, "Cervantes y Séneca", in: Hiroto Ueda (Hg.), Actas del Tercer Congreso de Hispanistas de Asia. Universidad Seisen. Tokio 8.-10.1.1993, Tokio (Asociación Asiática de Hispanistas) 1993, S. 499-505 Delhougne, Ursula, "Zur Komik des 'Don Quijote' in einigen deutschen Übersetzungen", in: Unger 1995, S. 87-100 Feiten, Hans, Raija Fleischer, "'Beltenebros' y 'El Quijote'. Sobre la recepción de Cervantes en 'Beltenebros' (1989) de A. Muñoz Molina", in: Cervantes 1994, Bd. 2, S. 537-548 Franzbach, Martin, "Die Wirkungsgeschichte des 'Don Quijote' in Grundzügen", in: Cervantes 1994, Bd. 2, S. 549-556

58

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Gier, Albert, "Die Tausendundvierte. Don Quijote im Spannungsfeld zwischen Faust und Don Juan", in: Peter Csobádi u.a. (Hg.), Europäische Mythen der Neuzeit: Faust und Don Juan. Vorträge des Salzburger Symposions 1992, Anif, Salzburg 1993, S. 679-699 Gómez-Montero, Javier, "Con los ojos del deseo (De las razones que movieron a Don Quijote a no doblegar su voluntad pese al acoso de Altisidora", in: Insula, Nr. 584: La caballería antigua para el tiempo moderno, Madrid 1995, S. 26-28 Güntert, Georges, "Lectura discursiva del Quijote, primera y segunda parte", in: Cervantes 1994, Bd. 1, S. 145-161 Güntert, Georges, Cervantes. Novelar el mundo desintegrado, Barcelona (Puvill) 1993 Hidalgo-Serna, Emilio, "Don Quijote - Illusion und Sturz", in: Heike Hidalgo, Don Quijote Illusion und Sturz, Wolfenbüttel (Kotulla) 1994, S. 13-24 Hidalgo-Serna, Emilio, "Don Quijote und die säkularisierende Einbildungskraft eines humanistischen Frühaufklärers", in: Lothar Bornscheuer, Herbert Kaiser, Jens Kuhlenkampff (Hg.), Glaube. Kritik. Phantasie, Frankfurt/M. u.a. (Lang) 1993, S. 67-82 Hidalgo-Serna, Emilio, "Politisches Denken bei Cervantes und Gracián. Rationaler Wahn und ingeniöses Handeln", in: Reyes Mate 1994, S. 121-139 Klüppelholz, Heinz, Rezension: "Heinz-Peter Endress, Don Quijotes Ideale im Umbruch der Werte vom Mittelalter bis zum Barock, Tübingen (Niemeyer) 1991", in: VR 53, 1994, S. 397f. Marcos Mann, Francisco A., Rezension: "Daniel Eisenberg, Estudios Cervantinos, Barcelona (Sirmio) 1991", in: ZRPh 110, 1994, S. 691f. Merkl, Heinrich, Rezension: "Heinz-Peter Endress, Don Quijotes Ideale im Umbruch der Werte vom Mittelalter bis zum Barock, Tübingen (Niemeyer) 1991 (mimesis, 11)", in: RJb 44, 1993, S. 371-374 Merkl, Heinrich, Rezension: "Diana de Armas Wilson, Allegories of Love. Cervantes's 'Persiles and Sigismunda', Princeton (Princeton University Press) 1991", in: IR 41, 1995, S. 147f. Pauly, Arabella, Rezension: "Angel Basanta, Cervantes y la creación de la novela moderna, Madrid (Anaya) 1992 (Biblioteca Básica de Literatura)", in: Notas 0, 1993, S. 30-32 Peters, Michaela, Rezension: "Heinz-Peter Endress, Don Quijotes Ideale im Umbruch der Werte vom Mittelalter bis zum Barock, Tübingen (Niemeyer) 1991 (mimesis, 11)", in: Notas 0,1993, S. 27-29 Picard, Hans Rudolf, "Don Quijote oder vom Sinn und Unsinn eines scheiternden Helden", in: Hildegard Kuester (Hg.), Das 16. Jahrhundert - Europäische Renaissance. Eichstätter Kolloquium, Bd. 2, Regensburg (Friedrich Pustet) 1995, S. 115-129 Rehrmann, Norbert, "Die Ästhetik des Schwierig-Einfachen: Volkstümliche Elemente in Don Quijote", in: Cervantes 1994, Bd. 1, S. 217-233 Rehrmann, Norbert, "Ein 'Las Casas' der peninsularen Minderheiten: Mauren, Juden, Zigeuner im Werk von Cervantes", in: Cervantes 1994, Bd. 1, S. 71-95 Rieger, Angélica, '"En esto sigo la antigua usanza de los andantes caballeros'. Zur Rezeption der Geschichte des Ritters mit dem Löwen bei Cervantes", in: Xenja von Ertzdorff (Hg.), Die Romane von dem Ritter mit dem Löwen, Amsterdam/Atlanta, GA (Rodopi) 1994, S. 419-449

SPANIEN IM 16. UND 17. JAHRHUNDERT

59

Soons, Alan, Rezension: "Daniel Eisenberg, A Study of Don Quixote. Preface by Richard Bjornson, Newark, Delaware (Juan de la Cuesta) 1987 (Hispanic Monographs: Estudios Cervantinos, 6)", in: IR 37,1993, S. 144-146 Soons, Alan, Rezension: "Julio Millares, La máquina de la imitación. La analogía en don Quijote y el renacimiento, Stockholm (Stockholms Universitet Romanska Institutionen) 1988", in: IR 38, 1993, S. 119f. Stauder, Thomas, Rezension: "Francisco J. Sánchez, Lectura y representación - Análisis cultural de las 'Novelas Ejemplares' de Cervantes, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1993", in: Notas 5,1995, S. 44-46 Stauder, Thomas, Rezension: "Georges Güntert, Cervantes. Novelar el mundo desintegrado, Barcelona (Puvill) 1993", in: Notas 3, 1994, S. 46-48 Stauder, Thomas, Rezension: "Julio Ortega (Hg.), La Cervantiada, (UNAM/Ediciones del Equilibrista) 1992", in: Notas 4,1995, S. 36-38

México

Strosetzki, Christoph, "Don Quijotes problematische Reconquista der Neuen Welt bei Unamuno und Ganivet", in: Dill 1993, S. 163-174 Strosetzki, Christoph, "Exemplarität in Cervantes' 'Novelas ejemplares'", in: Bernd Engler, Kurt Müller (Hg.), Exempla. Studien zur Bedeutung und Funktion exemplarischen Erzählens, Berlin (Duncker & Humblot) 1995 (Schriften zur Literaturwissenschaft, 10), S. 115-121 Toro, Alfonso de, "Die Wirklichkeit als Reise durch die Zeichen: Cervantes, Borges und Foucault", in: Zeitschrift für Ästhetik und Allgemeine Kunstwissenschaft, 39, 1994, H. 2, S. 243-259 Wild, Gerhard, "Von der 'chambre aux images' zur 'camera obscura': Medienimaginationen im Lancelot, bei Guillem de Torroella, in den libros de caballerías, bei Cervantes und Proust", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 397-429 Colón, Cristóbal Graf, Marga, Rezension: "Christopher Columbus, Journal of the first Voyage (Diario del primer viaje), edited and translated with an Introduction and Notes by B. W. Ife, together with an essay on Columbus's language by Ralph J. Penny, Warminster (Aris & Phillips Ltd.) 1990", in: IR 38,1993, S.136-138 Funk-Leiva, Cornelia, Rezension: "Noè Jitrik, Historia de una mirada. El signo de la Cruz en las escrituras de Colón, Buenos Aires (Ediciones de la Flor) 1992", in: Notas 2, 1994, S. 60f. Schräder, Ludwig, "Kolumbus. Seine Vorbereiter - Seine Fahrten - Seine Berichte", in: Peter Wunderli (Hg.), Reisen in reale und mythische Ferne. Reiseliteratur in Mittelalter und Renaissance, Düsseldorf 1993, S. 232-254 Fernández de Oviedo, Gonzalo Kohut, Karl, "Fernández de Oviedo: historiografía e ideología", in: Boletín de la Real Academia Española 73, 1993 [ersch. 1994], H. 259, S. 367-381; deutsche Version: "Fernández de Oviedo: Von Schiffbrüchigen und Dämonen", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1237-1251

60

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Góngora, Luis de Goebel, Gerhard, "Signum naufragii: Góngora, Mallarmé", in: Heydenreich 1993, S. 59-67 Merkl, Heinrich, Rezension: "Enrica Cancelliere, Góngora. Percorsi della visione, Palermo (Flaccovio Editore) 1990", in: IR 38,1993, S. 122f. Prill, Ulrich, "Góngora übersetzen - Moderne Göngora-Übersetzungen: ein Vergleich", in: Schräder 1993, S. 57-69 Gracián, Baltasar Hidalgo-Serna, Emilio, "De la 'agudeza de concepto' a la 'agudeza de acción'. La moral ingeniosa de Gracián", in: Jorge M. Ayala (Hg.), Baltasar Gracián. El discurso de la vida. Una nueva visión y lectura de su obra, Barcelona (Anthropos) 1993 (Documentos A, 5), S. 165-172 Hidalgo-Serna, Emilio, El pensamiento ingenioso en Baltasar Gracián. El 'concepto' y su función lógica, übers. v. Manuel Canet, Barcelona (Anthropos) 1993 Hinz, Manfred, Rezension: "Mercedes Blanco, Les Rhétoriques de la Pointe. Baltasar Gracián et le Conceptisme en Europe, Paris (Champion) 1992 (Bibliothèque littéraire de la Renaissance, Série 3, Tome 27)", in: RF 105,1993, S. 412-417 Hinz, Manfred, Rezension: "Peter Werle, 'El Héroe'. Zur Ethik des Baltasar Gracián, Tübingen (Narr) 1992 (Romanica Monacensia, 36)", in: ASNSL 203, 1993, S. 208-210 Neriich, Michael, "Gracián in der Todeszelle", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1021-1066 Neumeister, Sebastian, "La cena allegorica del 'Comulgatorio' di Baltasar Gracián", in: Atti del Congresso Intemazionale 'Semiotica del testo mistico'. L'Aquila 24.-30.6.1991, L'Aquila (Edizioni del Gallo Cedrone) 1995, S. 169-177 Neumeister, Sebastian, "Gracián en Alemania", in: Jorge M. Ayala (Hg.), Baltasar Gracián. Selección de estudios, investigación actual y documentación, Barcelona (Anthropos) 1993 (Suplementos 37), S. 121-125 Neumeister, Sebastian, "Gracián filósofo", in: Manuel García Martín (Hg.), Estado actual de los estudios sobre el Siglo de Oro, Salamanca 1993, S. 735-739 Neumeister, Sebastian, "Techniques de visualisation verbale dans le traité 'El discreto' von Baltasar Gracián", in: Rose Duroux (Hg.), Les traités de savoir-vivre en Espagne et au Portugal du Moyen-Age à nos jours, Clermont-Ferrand (Faculté des Lettres et des Sciences Humaines) 1995, S. 231-245 Peters, Michaela, Rezension: "Kenneth Krabbenhoft, El precio de la cortesia. Retórica e innovación en Quevedo y Gracián. Un estudio de la 'Vida de Marco Bruto' y del 'Oráculo manual y arte de prudencia', Salamanca (Universidad de Salamanca) 1994", in: Notas 5, 1995, S. 46-48 Poppenberg, Gerhard, "Der Spielraum der Wahrheit. Überlegungen beim Lesen von Mercedes Blanco 'Les Rhétoriques de la Pointe. Baltasar Gracián et le Conceptisme en Europe, Paris (Champion) 1992 (Bibliothèque littéraire de la Renaissance, Série 3, Tome 27)", in: Germanisch-Romanische Monatsschrift, N.F., 45,1995, H. 2, S. 221-232

SPANIEN IM 16. UND 17. JAHRHUNDERT

61

Werle, Peter, Rezension: "Suplementos Anthropos No. 37, marzo 1993, Baltasar Gracián. Selección de estudios, investigación actual y documentación, Barcelona (Anthropos) 1993", in: Notas 0,1993, S. 29f. Huarte de San Juan, Juan Schulte-Herbrüggen, Heinz, "'Ingenium' und Temperament nach Juan Huarte de San Juans Naturlehre", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 637-653 Juan de la Cruz Johannes vom Kreuz, Lebendige Flamme der Liebe (Llama de amor viva), übers, v. Erika Lorenz, München (Kösel) 1995 Lorenz, Erika, "Das mystische Sprechen des Johannes vom Kreuz", in: Meditation 3, (Weilheim) 1995, S. 104-107 Las Casas, Bartolomé de Bernecker, Walther L., "Bartolomé de las Casas. Vom Kolonialisten zum Kolonialkritiker", in: Becker 1994, S. 15-31 Dahms, Bernd, Bartolomé de las Casas (1484-1566). Indio-Politik im 16. Jahrhundert und ihre Rezeption in lateinamerikanischer Literatur, Tübingen, Basel (Francke) 1993 (Kultur und Erkenntnis. Schriften der Philosophischen Fakultät der Heinrich-Heine-Universität Düsseldorf, 9) Kohut, Karl, Rezension: "Bernd Dahms, Bartolomé de las Casas (1484-1566). Indio-Politik im 16. Jahrhundert und ihre Rezeption in lateinamerikanischer Literatur, Tübingen, Basel (Francke) 1993 (Kultur und Erkenntnis. Schriften der Philosophischen Fakultät der HeinrichHeine-Universität Düsseldorf, 9)", in: Notas 4,1995, S. 70f. León, Luis de Hölz, Karl, "Der Humanist im Zwiespalt zwischen irdischer Wahrheit und heilsgeschichtlicher Ordnung. Wörtliches Verstehen bei Fray Luis de León", in: Strosetzki 1995, S. 22-46 Hölz, Karl, Rezension: "Rafael Lazcano, Fray Luis de León, un hombre singular, Madrid (Editorial Revista Agustiana) 1991", in: Notas 0, 1993, S. 24-26 Merkl, Heinrich, Rezension: "David J. Hildner, Poetry and Truth in the Spanish Works of Fray Luis de León, London (Tamesis Books) 1992 (Colección Támesis. Serie A - Monografías, 151)", in: RJb 45,1994 [ersch. 1995], S. 377-381 Ramajo Caño, Antonio, "El carácter proemial de la oda primera de Fray Luis (y un excurso sobre la 'priamel' en la poesía de los siglos de oro)", in: RF 106, 1994, S. 84-117

62

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Mira de Amescua, Antonio Mira de Amescua, Antonio, Callar en buena ocasión o Muerto vivo y enterrado, hg. v. John V. Falconieri, Kassel (Edition Reichenberger) 1993 Núñez, Pedro Juan Pineda, Victoria, "La 'ratio imitandi' de Pedro Juan Núñez", in: RF 105, 1993, S. 302-314 Quevedo y Villegas, Francisco Gómez de Egido, Aurora, "La escritura viva en la poesía de Quevedo", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 803-814 Fröhlicher, Peter, "Quevedo, lector de Tácito. A propósito de un diálogo entre Séneca y Nerón", in: Canónica 1993, S. 143-159 Geisler, Eberhard, "Anmerkungen zum Thema des Geldes in Quevedos 'Sueño de la Muerte", in: Nolting-Hauff 1993, S. 109-127 Jenau, Petra, Rezension: "Victoriano Roncero López, Historia y política en la obra de Quevedo, Madrid (Editorial Pliegos) 1991", in: Notas 0,1993, S. 34f. Leinen, Frank, Rezension: "Francisco de Quevedo, Dreams and discourses. Sueños y discursos, eingeleitet, übers, und kommentiert v. R. K. Britton, Warminster (Aris & Phillips) 1989", in: ZRPh 110,1994, S. 626-630 López de Abiada, José Manuel, Rezension: "Maxime Chevalier, Quevedo y su tiempo: La agudeza verbal, Barcelona (Editorial Crítica) 1992 (Filología 24)", in: Notas 0, 1993, S. 3537 Nolting-Hauff, Ilse (Hg.), Textüberlieferung - Textedition - Textkommentar. Expertenkolloquium zur Vorbereitung einer kritischen Ausgabe von Quevedos 'Sueño de la muerte'. Bochum 1990, Tübingen (Narr) 1993 (Romanica Monacensia) Nolting-Hauff, Ilse, "Literatur und Zensur am Beispiel der 'Sueños' von Quevedo", in: Nolting-Hauff 1993, S. 31-55 Peters, Michaela, Rezension: "Kenneth Krabbenhoft, El precio de la cortesía. Retórica e innovación en Quevedo y Gracián. Un estudio de la 'Vida de Marco Bruto' y del 'Oráculo manual y arte de prudencia', Salamanca (Universidad de Salamanca) 1994", in: Notas 5, 1995, S. 46-48 Schwartz Lemer, Lía, Rezension: "Joachim Küpper, Die entfesselte Signifikanz - Quevedos 'Sueños', eine Satire auf den Diskurs der Spät-Renaissance, Köln 1992", in: RF 106, 1994, S. 413f. Stoll, André, "Goya descubridor de Quevedo, o la modernidad estética de la risa luciférica", in: Caldera 1995, S. 263-276

SPANIEN IM 16. UND 17. JAHRHUNDERT

63

Sepúlveda, Juan Ginés de Gier, Albert, Rezension: "Julio Alonso Asenjo, La Comedia erudita de Sepúlveda, Estudio y texto paleográfico-crítico, London (Tamesis) 1990 (Colección Támesis, Serie B: Textos 33)", in: ZRPh 110, S.621f. Pietschmann, Horst, "Juan Ginés de Sepúlveda und die amerikanischen Ureinwohner," in: Mariano Delgado (Hg.), Bartolomé de las Casas. Werkauswahl, Bd. 1: Missionstheologische Schriften, Paderborn, München, Wien, Zürich 1994, S. 86-96 Pietschmann, Horst, "Juan Ginés de Sepúlveda y la evangelización de los indios americanos", in: La Iglesia en América. Siglos XVI-XX, Madrid 1993, S. 157-174 Schmitz, Dietmar, Rezension: "Juan Ginés de Sepúlveda, De Rebus Gestis Caroli V. Liber primus, edición, introducción y traducción de Elena Rodríguez Peregrina, Granada (Universidad de Granada) 1994", in: Notas 5, 1995, S. 36-38 Tassis de Peralta, Juan ( Conde de Villamediana) Zirk, Michael, 'Enloquecer de puro entendimiento...' Untersuchungen zur 'postmodemen' Poetik in den 'sonetos culteranos' des Conde de Villamediana, Diss., Aachen 1994 Teresa de Jesús (de Avila) Canavaggio, Jean, "Santa Teresa y los letrados en el 'Libro de la vida'", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 607-616 Lorenz, Erika, Teresa von Avila. Eine Bild-Biographie, Freiburg (Herder) 1994 Poppenberg, Gerhard, Rezension: "Erika Lorenz, Teresa von Avila. Eine Biographie mit Bildern, Freiburg, Basel, Wien (Herder) 1994; André Stoll, Die poetischen Paradiese des Ichs. Teresa von Avilas "Von der Liebe Gottes', Weinheim (Beltz) 1994", in: Tranvia 38, 1995, S. 35f. Stoll, André, Die poetischen Paradiese des Ichs. Teresa von Avilas 'Von der Liebe Gottes'. Text und Erläuterungen, Weinheim (Beltz Athenäum) 1994 Tirso de Molina (Gabriel Téllez) Molina, Tirso de , La trilogia de los Pizarros: Todo es dar en una cosa - Amazonas en las Indias - La lealtad contra la envidia, hg. v. Miguel Zugasti, Kassel (Edition Reichenberger) 1993 Schweickard, Wolfgang, Rezension: "Tirso de Molina , Don Gil of the Green Breeches, translated with an Introduction and Commentary by Gordon Minter, Warminster (Aris & Phillips) 1991", in: ZRPh 109, 1993, S. 743f.

64

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Vega Carpio, Lope Félix de López de Abiada, José Manuel, Rezension: "Elvezio Canónica, El poliglotismo en el teatro de Lope de Vega, Kassel (Edition Reichenberger) 1991 (Teatro del Siglo de Oro. Estudios de Literatura, 11)", in: IR 38,1993, S. 120-122 Pérez, Joseph, "Fuenteovejuna en la historia", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 655-668 Vega, Lope de, Comedia famosa de Fuente Ovejuna - Das berühmte Drama von Fuente Ovejuna (span./dt.), übers, u. hg. von H. Stenzel unter Mitarbeit von Rafael de la Vega, Stuttgart (Reclam) 1993 Wittmann, Brigitte, Rezension: "Lope de Vega: Rimas I (Doscientos sonetos), ed. crít. de Felipe B. Pedraza Jiménez, Cuenca (Universidad de Castilla-La Mancha) 1993", in: Notas 2, 1994, S. 30-32 Wogatzke-Luckow, Gudrun, Rezension: "Carmen R. Rabell, Lope de Vega. El arte nuevo de hacer 'novellas', London (Tamesis Books Ltd.) 1992 (Col. Támesis, Serie A - Monografías 150)", in: RJb 44,1993 [ersch. 1994], S. 374 Wogatzke-Luckow, Gudrun, Rezension: "Helga Niemeyer, 'El alcalde de Zalamea' oder die Kunst der 'comedia'. Untersuchungen zu Lope de Vegas Theaterstück und vergleichende Betrachtung der Calderónschen 'Alcalde'-Version", Aachen (Rader-Publikationen) 1991", in: RJb 43,1992 [ersch. 1993], S. 352-356 Vélez de Guevara, Luis Carreño, Antonio, "Los mitos de la historia: 'El Hércules de Ocaña' de Vélez de Guevara", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 717-737 Vives, Juan Luis Alcina, Juan F., "Notas sobre la pervivencia de Vives en España (s. XVI)", in: Strosetzki 1995, S. 213-228 Braselmann, Petra, "Grammatik und Sprachtheorie. Zur Sprachauffassung bei Antonio de Nebrija und Juan Luis Vives ", in: Strosetzki 1995, S. 150-169 Briesemeister, Dietrich, "Vives in deutschen Übersetzungen (16.-18. Jahrhundert)", in: Strosetzki 1995, S. 229-246 Buck, August, "Vives' 'Fabula de homine' im Kontext der 'dignitas hominis'-Literatur der Renaissance", in: Strosetzki 1995, S. 1-9 Gómez-Montero, Javier, "Licet poetae fingere? - Los textos ficcionales de J. L. Vives y su legitimación de la ficción poética", in: Strosetzki 1995, S. 82-96 Hidalgo-Serna, Emilio, "Die Rhetorikauffassung von Juan Luis Vives", in: Juan Luis Vives, De ratione dicendi, lateinisch/deutsch, übers, v. Angelika Ott, Marburg (Hitzeroth) 1993, S. 9-38 Hidalgo-Serna, Emilio, "Die Unableitbarkeit der Sprache bei Juan Luis Vives", in: Synthesis Philosophica 13, Zagreb 1992 [ersch. 1993], S. 157-168

SPANIEN IM 18. JAHRHUNDERT

65

Hidalgo-Serna, Emilio, "Verbum, sermo y elocutío en la obra de Vives", in: Strosetzki 1995, S. 170-178 IJsewijn, Jozef, "31 unbekannte Vivesbriefe", in: Strosetzki 1995, S. 75-81 Kohut, Karl, "Anmerkungen zu 'De veritate fidei christianae'", in: Strosetzki 1995, S. 122-134 Leeker, Joachim, "Das Frauenbild in Vives' 'De institutione feminae christianae' (1523)", in: Strosetzki 1995, S. 55-74 Lentzen, Manfred, "Vives' Ideen über die Erziehung der Frau. Zu 'De institutione feminae christianae' (1523)", in: Strosetzki 1995, S. 47-54 Meiches, Carlos, "Vives und der spanische Humanismus ", in: Strosetzki 1995, S. 116-121 Neumeister, Sebastian, "Noch einmal zur 'Fabula de homine'", in: Strosetzki 1995, S. 179-186 Poppenberg, Gerhard, "Juan Luis Vives 'De anima et vita' im Kontext des spanischen 16. Jahrhunderts", in: Strosetzki 1995, S. 97-115 Reinhardt, Klaus, "Vives' Auseinandersetzung mit der jüdischen Auslegung des Alten Testamentes", in: Strosetzki 1995, S. 9-21 Rodríguez-San Pedro Bezares, Luis E., "Juan Luis Vives: Horizonte de España", in: Strosetzki 1995, S. 187-212 Sánchez Blanco, Francisco, "Humanismo e Ilustración en España: la exaltación de la figura de Vives por los eclécticos del siglo XVIII", in: Strosetzki 1995, S. 135-149 Strosetzki, Christoph, (Hg.), Juan Luis Vives. Sein Werk und seine Bedeutung für Spanien und Deutschland. Akten der internationalen Tagung in Münster. 14.-15.12.1992, Frankfurt/M. (Vervuert) 1995 (Studia Hispanica, 1); darin ders., "Die Vives-Renaissance in Deutschland um 1900", S. 247-259

L.S.5 Spanien im 18. Jahrhundert L.S.5.2 Geschichte von Kultur und Mentalität Gómez García, Juan Guillermo, Rezension: "Jorge Antonio Catalá, Juan José Böiges Palomares, La Biblioteca del primer Marqués de Dos Aguas, 1707, Valencia (Universidad de Valencia/Departamento de Geografía e Historia) 1992", in: Notas 2, 1994, S. 33-34 Jacobs, Helmut C., Rezension: "Fabrice Abbad, Didier Ozanam, Les intendants espagnols du XVIIIe siècle, Madrid (Casa de Velázquez) 1992", in: Notas 3, 1994, S. 53-55 Rehrmann, Norbert, Rezension: "Siegfried Jüttner, Spanien und Europa im Zeichen der Aufklärung, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1991", in: IA 49,1993, H. 1, S. 86f. Roloff, Volker, "Zur Beziehung von Bild und Text in Goyas 'Caprichos'", in: Strosetzki 1993b, S. 1-15 Sommer-Mathis, Andrea, 'Tu felix Austria nube'. Hochzeitsfeste der Habsburger im 18. Jahrhundert, Wien (Musikwissenschaftlicher Verlag) 1994

66

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

L.S.S.3 Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen Baasner, Frank, "Die umstrittene Klassik. Das Siglo de Oro in der spanischen Literaturgeschichtsschreibung des 18. und 19. Jahrhunderts", in: Voßkamp 1993, S. 212-231 Fischer-Rittmeyer, Barbara, Rezension: "Charles David, Paul Julian Smith (Hg.), Art and Literature in Spain 1600-1800. Studies in Honor of Nigel Glendinning, London (Tamesis 1993)", in: Notas 4,1995, S. 40f. Rehrmann, Norbert, Rezension: "Siegfried Jüttner, Spanien und Europa im Zeichen der Aufklärung, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1991", in: IA 49,1993, H. 1, S. 86f. Tietz, Manfred, "La investigación reciente sobre el siglo XVIII español", in: Notas 0, 1993, S. 10-23 Tietz, Manfred, Rezension: "Joaquín Alvarez Barrientos, La novela española del Siglo XVIII, Madrid (Ediciones Júcar) 1991 (Historia de la literatura española, 28)", in: Notas 1, 1994, S. 31-34

L.S.5.4 Literarische Gattungen Menéndez Martínez, Benjamín, Rezension: "Francisco Sánchez Blanco, La prosa del siglo XVIII, Madrid (Júcar) 1992 (Historia de la literatura española, 27)", in: Notas 4, 1995, S. 4345 Tietz, Manfred, "Der spanische Roman im 18. Jahrhundert oder die Verwirrung einer Debatte: Zur Gattungszugehörigkeit von T. Almeidas 'Hombre feliz' (1785) und V. Martínez Colomers 'El Valdemaro' (1792)", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 823-844

L.S.5.5 Themen und Motive Klüppelholz, Heinz, "La conquête du Pérou dans 'L'Histoire des deux Indes"', in: Hans-Jürgen Lüsebrink, Anthony Strugnell (Hg.), 'L'Histoire des deux Indes': réécriture et polygraphie, Oxford (TTie Voltaire Foundation) 1995 (Studies on Voltaire and the Eighteenth Century, 333), S. 189-204 López de Abiada, José Manuel, "Don Juan, der Mann der sich straffrei wußte, oder: dem Fils à Papa ist's langweilig", in: Peter Csobâdi, Gemot Gruber u.a. (Hg.), Europäische Mythen der Neuzeit: Faust und Don Juan. Gesammelte Vorträge des Salzburger Symposions 1992, AnifSalzburg (Ursula Müller-Speiser) 1993, S. 189-198

L.S.5.7 Probleme literarischer Übersetzung Lépinette, Brigitte, "Traduction et idiotismes. 'El arte de traducir' [...] (1776) de A. de Capmany (1742-1813): un texte influencé par l'Encyclopédie", in: IR 41, 1995, S. 28-54

SPANIEN IM 18. JAHRHUNDERT

67

L.S.5.9 Werke nach Autoren Almeida, Teodoro de Tietz, Manfred, "Der spanische Roman im 18. Jahrhundert oder die Verwirrung einer Debatte: Zur Gattungszugehörigkeit von T. Almeidas 'Hombre feliz' (1785) und V. Martínez Colomers 'El Valdemaro' (1792)", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 823-844 Arroyal, León de Jacobs, Helmut C., Rezension: "José Pallarés Moreno, León de Arroyal o la aventura intelectual de un ilustrado, Granada (Universidad de Granada/Instituto Feijoo de Estudios del Siglo XVIH) 1993", in: Notas 5, 1995, S. 49-51 Campomanes, Pedro Jacobs, Helmut C., Rezension: "Pedro Rodríguez Campomanes, Escritos regalistas, Estudio preliminar, textos y notas: Santos M. Coronas González, Tomo I: Tratado de la Regalía de España, Tomo II: Juicio Imparcial sobre el Monitorio de Roma, Oviedo (Junta General del Principado de Asturias) 1993 (Clásicos Asturianos del Pensamiento Político, 4)", in: Notas 5, 1995, S. 48f. Feijoo y Montenegro, Benito Jerónimo Poppenberg, Gerhard, Rezension: "Benito Jerónimo Feijoo. Das 'Ich-weiß-nicht-was'. Aus dem Spanischen und mit einem Vorwort von Angelika Klammer. Mit einem Nachwort von Péter Esterházy, Salzburg, Wien (Residenz Verlag) 1992", in: Tranvia 36, 1995, S. 60f. Fernández de Moratín, Leandro Truxa, Sylvia, Rezension: "Leandro Fernández de Moratín, Viage a Italia, Edición crítica de Belén Tejerina, Madrid (Espasa-Calpe) 1991 (Clásicos castellanos, nueva serie)", in: IA 51/52,1993, H. 3/4, S. 118-121 Isla, José Francisco de Lope, Hans Joachim, Rezension: "José Francisco de Isla, Historia del famoso predicador Fray Gerundio de Campazas alias Zotes, edición crítica de José Jurado, Madrid (Gredos) 1992 (Biblioteca Románica Hispánica. Serie IV, Textos 21)", in: ASNSL 231, 1994, S. 234f. Marcos Marín, Francisco A., Rezension: "José Francisco de Isla, Historia del famoso predicador Fray Gerundio de Campazas alias Zotes, hg. v. José Jurado Madrid (Gredos) 1992 (Biblioteca Románica Hispánica. Serie IV, Textos 21)", in: ZRPh 110,1994, S. 787

68

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Luzán, Ignacio de Baader, Renate, "Ignacio de Luzän und die poetologische 'Unehre' des spanischen Theaters. Die Gegenklage an Frankreich und den P. Bouhours", in: Cahiers d'Histoire des Littératures Romanes/Romanistische Zeitschrift für Literaturgeschichte 18, 1994, 1/2, S. 190-201 Martínez Colomer, Vicente Tietz, Manfred, "Der spanische Roman im 18. Jahrhundert oder die Verwirrung einer Debatte: Zur Gattungszugehörigkeit von T. Almeidas 'Hombre feliz' (1785) und V. Martinez Colomers 'El Valdemaro' (1792)", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 823-844 Ponz, Antonio Lope, Hans Joachim (Hg.), Antonio Ponz (1725-1792), Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1995 (SDGRL 27); darin ders.: "Los Países Bajos Austríacos en el 'Viage fuera de España' (1785) de Antonio Ponz", S. 47-58 Sarmiento, Martín Baldinger, Kurt, Rezension: "José Luis Pensado (Hg.), Fray Martín Sarmiento, 'De los Atunes y de sus transmigraciones' y 'Sobre el modo de aliviar la miseria de los pueblos', Salamanca (Universidad, Area de Filología Románica) 1992 (Textos autógrafos de Fray Martín Sarmiento); José Luis Pensado (Hg.), Fray Martín Sarmiento, Escritos sobre 'El Meco' y la 'Cruz de Ferro', Salamanca (Universidad, Area de Filología Románica) 1992", in: ZRPh 109, 1993, S. 744

L.S.6 Spanien im 19. Jahrhundert L.S.6.2 Geschichte von Kultur und Mentalität Albert, Mechthild, "Ricardo Mella y la tradición francesa. En torno a las fuentes de sus 'Breves apuntes sobre las pasiones humanas'", in: Hofmann 1995, S. 1-13 Bosse, Monika, "Romanische Kulturmodelle der Jahrhundertwende und Europa: Zum Beispiel Spanien und Portugal", in: Gerda Breuer (Hg.), Grenzenlose Phantasie. Etüden zu einer europäischen Kultur seit 1900, Giessen (Anabas) 1994, S. 37-71 Hofmann, Bert, "Rudolf Rocker y el anarquismo hispano", in: Hofmann 1995, S. 151-162 Hofmann, Bert, Pere Joan i Tous, Manfred Tietz (Hg.), El anarquismo español y sus tradiciones culturales, Frankfurt/M., Madrid (Vervuert/Iberoamcericana) 1995 Joan i Tous, Pere, "Sade, Stirner y Nietzsche o la tradición imposible del anarquismo español", in: Hofmann 1995, S. 163-175 Neuschäfer, Hans-Jörg, "Vom Krausismus zur Generation von 98. Die Auseinandersetzung über die Erneuerung Spaniens", in: Lebsanft 1994, S. 279-286

SPANIEN IM 19. JAHRHUNDERT

69

Stoll, André, "Goyas 'illuminatio'. Der ästhetische Genesisbericht der 'Caprichos' und das Medienpublikum der Moderne", in: Strosetzki 1993b, S. 16-37 Wolfzettel, Friedrich, "Valorización del pasado y crítica del presente: apuntes sobre el paradigma dialéctico del viaje romántico en España", in: Estudios de investigación francoespañola 11, 1995, S. 159-174 Wolpers, Claudia-Caren, Rezension: "Jesús Antonio Martínez Martín, Lectura y lectores en el Madrid del siglo XIX, Madrid (CSIC) 1992 (Biblioteca de Historia, 11)", in: Notas 1, 1994, S. 39-42

L.S.6.3 Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen Baasner, Frank, "Die umstrittene Klassik. Das Siglo de Oro in der spanischen Literaturgeschichtsschreibung des 18. und 19. Jahrhunderts", in: Voßkamp 1993, S. 212-231 Fuente, Bienvenido de la, Rezension: "Pedro M. Piñero, Rogelio Reyes (Hg.), Bohemia y literatura. De Bécquer al Modernismo, Sevilla (Universidad de Sevilla) 1993", in: Notas 2, 1994, S. 35-37 Jenau, Petra, Rezension: "Mana del Carmen Simón Palmer, Escritoras españolas del siglo XIX. Manual bio-bibliográfico, Madrid (Castalia) 1991 (Nueva Biblioteca de Erudición y Crítica, 3)", in: Notas 3, 1994, S. 56 Lentzen, Manfred, Rezension: "Mary Lee Bretz, Voices, Silences and Echoes. A Theory of the Essay and the Critical Reception of Naturalism in Spain", in: RF 105, 1993, S. 500f. Lentzen, Manfred, Rezension: "Stephen Miller, Del realismo/naturalismo al modernismo: Galdós, Zola, Revilla y Clarín (1870-1901), Las Palmas 1993 (Biblioteca Galdosiana); Estudios sobre Armando Palacio Valdés, hg. v. Brian J. Dendle, Stephen Miller Ottawa (Dovehouse Editions) 1993 (Ottawa Hispanic Studies, 14)", in: RF 106,1994, S. 415-417 Matzat, Wolfgang (Hg.), Peripherie und Dialogizität. Untersuchungen zum realistisch-naturalistischen Roman in Spanien, Tübingen (Gunter Narr) 1995 Prill, Ulrich, "El naturalismo español: tres decenios de investigación (1963-1993)", in: Notas 4, 1995, S. 13-23

L.S.6.4 Literarische Gattungen López de Abiada, José Manuel, Rezension: "Germán Guillón, La novela moderna en España (1885-1902). Los albores de la modernidad, Madrid (Taurus) 1992 (Persiles, 204)", in: IR 40, 1994, S. 143-145 Matzat, Wolfgang (Hg.), Peripherie und Dialogizität. Untersuchungen zum realistisch-naturalistischen Roman in Spanien, Tübingen (Gunter Narr) 1995 Paschen, Hans, Rezension: "Katharina Niemeyer, La poesía del premodemismo español, Madrid (CSIC) 1992", in: IA 53,1994, H. 1, S. 111-113 Pauly, Arabella, Rezension: "José García Templado, El teatro romántico, Madrid (Anaya) 1991 (Biblioteca Básica de Literatura)", in: Notas 0,1993, S. 32f.

70

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Stauder, Thomas, Rezension: "Katharina Niemeyer, La poesía del premodernismo español, Madrid 1992 (Biblioteca de Filología Hispánica, 7)", in: Notas 5, 1995, S. 57f.

L.S.6.5 Themen und Motive Bosse, Monika, "La invención de Carmen o los estereotipos burlados", in: Caldera 1995, S. 31-42 Heydenreich, Titus, "Maximilian von Mexiko im Blick des spanischen Romantikers José Zorrilla. Themen und Motive von 'El drama del alma' (1867)", in: Wentzlaff-Eggebert 1994, S. 275-300 Mathis, Ursula, "'La cuestión palpitante', 'Los Pazos de Ulloa' und 'La mujer española': Zur Konzeption der weiblichen Figuren bei Emilia Pardo Bazán", in: Matzat 1995, S. 185-203 Peñate Rivero, Julio, "América en la literatura española del siglo XIX. El caso de Pérez Galdós", m: Actes du IV e Colloque d'ALMOREAL: L'Amérique Latine en Europe aux X I X è m e et X X è m e siècles (oralité, histoire et littérature). Orléans 25.-26.11.1995, Orléans 1995, S. 257-267 Rieger, Angélica, "Nana en Espagne. La courtisane chez Zola et Pérez Galdós", in: Winfried Engler, Rita Schober (Hg.), 100 Jahre Rougon-Macquart im Wandel der Rezeptionsgeschichte, Tübingen (Gunter Narr) 1995, S. 137-158 Wolfzettel, Friedrich, Rezension: "Lily Litvak, El tiempo de los trenes. El paisaje español en el arte y la literatura del realismo (1849-1918), Barcelona (Ediciones del Serbal) 1991 (Viajes, países, culturas, 9)", in: Notas 2,1994, S. 37-40

L.S.6.6 Beziehungen zu anderen Literaturen Albert, Mechthild, "Ricardo Mella y la tradición francesa. En torno a las fuentes de sus 'Breves apuntes sobre las pasiones humanas'", in: Hofmann 1995, S. 1-13 Gorceix, Paul, "A propos des images collectives de l'histoire. Les Pays-Bas et l'Espagne dans 'Le Carillonneur' (1897) de Georges Rodenbach", in: ASNSL 231,1994, S. 348-358 Rieger, Angélica, "Der Realist mit weißen Handschuhen und die Hibiscusblüte. Eine Gegenüberstellung exotischer Einsprengsel in Juan Valeras 'Genio y figura' und Emile Zolas 'La Curée", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 845-867 Rieger, Angélica, Rezension: "Susanne Meyer, Literarische Schwestern: Ana Ozores - Effi Briest. Studien zur psychosozialen Genese flktionaler Figuren, Aachen (Shaker) 1993 (Literaturwissenschaften - D 7 Göttinger philosophische Dissertation)", in: Germanischromanische Monatsschrift 44, 1994, S. 362-364 Siebenmann, Gustav, "Imagologische Überlegungen zu Mérimées 'Carmen'", in: WentzlaffEggebert 1994, S. 237-252 Strohm-Katzer, Gertraud, "Feuerwerker einer alt-neuen Welt im andalusischen Zwischenreich von Jan Potockisz 'Manuscrit trouvé à Saragosse'", in: Stoll 1995, S. 177-218 Wentzlaff-Eggebert, Christian (Hg.), Spanien in der Romantik, Köln, Weimar, Wien (Böhlau) 1994 (Forum Ibero-Americanum, 9); darin ebenfalls ders., "Das romantische Spanien im europäischen Kontext", S. 7-14

SPANIEN IM 19. JAHRHUNDERT

71

L.S.6.9 Werke nach Autoren Alas y Ureña, Leopoldo (Clarín) Ette, Ottmar, Rezension: "Alfonso García Morales, Literatura y pensamiento hispánico de fin de siglo: Clarín y Rodó, Sevilla (Universidad de Sevilla) 1992 (Filosofía y Letras, 136)", in: Notas 1, 1994, S. 91f. Lentzen, Manfred, Rezension: "Stephen Miller, Del realismo/naturalismo al modernismo: Galdós, Zola, Revilla y Clarín (1870-1901), Las Palmas 1993 (Biblioteca Galdosiana); Estudios sobre Armando Palacio Valdés, hg. v. Brian J. Dendle, Stephen Miller Ottawa (Dovehouse Editions) 1993 (Ottawa Hispanic Studies, 14)", in: RF 106,1994, S. 415-417 Link-Heer, Ursula, "Pastiche und Realismus bei Clarín", in: Matzat 1995, S. 157-181 Mattauch, Hans, '"Don Juan Tenorio' in Vetusta: zum rezeptionsgeschichtlichen Stellenwert der 'Tenorio'-Aufführung in 'La regenta'", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 869-876 Matzat, Wolfgang, "Natur und Gesellschaft bei Clarín und Galdós. Zum diskursgeschichtlichen Ort des spanischen Realismus/Naturalismus", in: Matzat 1995, S. 13-44 Wogatzke-Luckow, Gudrun, Rezension: "Stephanie A. Sieburth, Reading 'La Regenta': Duplicitous Discourse and the Entropy of Structure, Amsterdam/Philadelphia (John Benjamins Publishing Company) 1990 (Purdue University Monographs in Romance Languages 29)", in: RJb 42,1992 [ersch. 1993], S. 356-359 Yáñez, María-Paz, "Ana Ozores entre la piel de tigre y el crucifijo", in: Matzat 1995, S. 135156 Bécquer, Gustavo Adolfo Prill, Ulrich, "Gustavo Adolfo Bécquer: 'Los invisibles átomos del aire (Rima X). Una lectura plural", in: Matices 3, 1994, S. 16-19 Thies, Sebastian, Rezension: "Manuel García Vifló, El esoterismo de Bécquer, Sevilla (Rodríguez Castillejo) 1991", in: Notas 1,1994, S. 37-39 Böhl de Faber, Cecilia (Fernán Caballero) Yáñez, María-Paz, "Los cuentos de 'La Gaviota': punto de partida del discurso literario de Fernán Caballero", in: Fröhlicher 1995, S. 238-262 Ganivet, Angel Strosetzki, Christoph, "Don Quijotes problematische Reconquista der Neuen Welt bei Unamuno und Ganivet", in: Dill 1993, S. 163-174

72

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Larra, Mariano José de Larra, Mariano José de, El doncel de don Enrique el Doliente, krit. hg. v. María-Paz Yáñez, Madrid (Espasa-Calpe) 1995 (Colección Austral, 365) Yáñez, María-Paz, "Zelindaja, espejo cóncavo de Larra", in: Caldera 1995, S. 251-261 Palacio Valdés, Armando Lentzen, Manfred, Rezension: "Stephen Miller, Del realismo/naturalismo al modernismo: Galdós, Zola, Revilla y Clarín (1870-1901), Las Palmas 1993 (Biblioteca Galdosiana); Estudios sobre Armando Palacio Valdés, hg. v. Brian J. Dendle, Stephen Miller Ottawa (Dovehouse Editions) 1993 (Ottawa Hispanic Studies, 14)", in: RF 106,1994, S. 415-417 Pardo Barzón, Emilia Fernández, Angel-Raimundo, Rezension: "Emilia Pardo Bazán, La madre naturaleza. Introducción y edición de Ignacio Javier López, Madrid (Taurus) 1992", in: IR 41,1995, S. 150f. Mathis, Ursula, "'La cuestión palpitante', 'Los Pazos de Ulloa' und 'La mujer española': Zur Konzeption der weiblichen Figuren bei Emilia Pardo Bazán", in: Matzat 1995, S. 185-203 Nitsch, Wolfram, "Nervöse Martyrien. Wissenschaftlicher und religiöser Diskurs in Pardo Bazáns 'Los Pazos de Ulloa'", in: Matzat 1995, S. 205-221 Pardo Bazán, Emilia, Das Gut von Ulloa, übers, u. mit einem Nachwort versehen von Ute Frackowiak, Zürich (Manesse ) 1993 Pérez Galdós, Benito Beisel, Inge, "Die Figurenkonstellation in Pérez Galdós' 'Doña Perfecta'. Diskursive Gestaltung und mögliches Wirkungspotential", in: Matzat 1995, S. 69-90 Hölz, Karl, Rezension: "Alicia G. Andreu, Modelos dialógicos en la narrativa de Benito Pérez Galdós, Amsterdam 1989", in: ZRPh 109,1993, S. 234f. Lentzen, Manfred, Rezension: "Stephen Miller, Del realismo/naturalismo al modernismo: Galdós, Zola, Revilla y Clarín (1870-1901), Las Palmas 1993 (Biblioteca Galdosiana); Estudios sobre Armando Palacio Valdés, hg. v. Brian J. Dendle, Stephen Miller Ottawa (Dovehouse Editions) 1993 (Ottawa Hispanic Studies, 14)", in: RF 106,1994, S. 415-417 Matzat, Wolfgang, "Galdós und der französische Realismus/Naturalismus. Zur Wirklichkeitsmodellierung in den 'Novelas contemporáneas'", in: Lüsebrink 1993, S. 127-145 Matzat, Wolfgang, "Natur und Gesellschaft bei Clarín und Galdós. Zum diskursgeschichtlichen Ort des spanischen Realismus/Naturalismus", in: Matzat 1995, S. 13-44 Peñate Rivero, Julio, "América en la literatura española del siglo XIX. El caso de Pérez e Galdós", in: Actes ème du IV Colloque d'ALMOREAL: L'Amérique Latine en Europe aux XjXème e t xx siècles (oralité, histoire et littérature). Orléans 25.-26.11.1995, Orléans 1995, S. 257-267

SPANIEN IM 19. JAHRHUNDERT

73

PeSate Rivero, Julio (Hg.), Realidad e imaginación en la obra de Benito Pérez Galdós, Neuchätel 1995 (=Rumbos 13/14); darin ders.: "Estructuras e instancias narrativas en 'Necrología de un prototipo' de Pérez Galdós", S. 153-177 Rieger, Angélica, "Nana en Espagne. La courtisane chez Zola et Pérez Galdós", in: Winfried Engler, Rita Schober (Hg.), 100 Jahre Rougon-Macquart im Wandel der Rezeptionsgeschichte, Tübingen (Gunter Narr) 1995, S. 137-158 Schäffauer, Markus Klaus, Rezension: "Hazel Gold, The Refiraming of Realism. Galdós and the Discourse of the Nineteenth-Century Spanish Novel, Durham, London (Duke University Press) 1993", in: Journal of Literary Semantics 24,1995, 3, S. 239-242 Tietz, Manfred, Rezension: "Rubén Benítez, La literatura española en la obra de Galdós (Función y sentido de la intertextualidad), Murcia (Universidad. Secretariado de Publicaciones) 1992 (Colección Maior, 53)", in: Notas 3,1994, S. 56-58 Yáñez, María-Paz, "Saloma la Baturra, hilo romántico de la tercera serie de 'Episodios Nacionales'", in: Actas del V Congreso Internacional de Estudios Galdosianos (1993), Bd. 1, Las Palmas de Gran Canaria (Ediciones del Cabildo Insular de Gran Canaria) 1995, S. 317328 Yáñez, María-Paz, "Autores y lectores de un texto llamado Fortunata", in: Villegas 1994b, S. 252-263 Yáñez, María-Paz, "Una 'Incógnita' elevada al cuadrado y una 'Realidad' cuestionable", in: Julio Peñate Rivero (Hg.), Realidad e imaginación en la obra de Benito Pérez Galdós, Neuchätel 1995 (=Rumbos 13/14), S. 87-102 Revilla y Moreno, Manuel Lentzen, Manfred, Rezension: "Stephen Miller, Del realismo/naturalismo al modernismo: Galdós, Zola, Revilla y Clarín (1870-1901), Las Palmas 1993 (Biblioteca Galdosiana); Estudios sobre Armando Palacio Valdés, hg. v. Brian J. Dendle, Stephen Miller Ottawa (Dovehouse Editions) 1993 (Ottawa Hispanic Studies, 14)", in: RF 106, 1994, S. 415-417 Valera, Juan Pörtl, Klaus, "Juan Valera: Pepita Jiménez", in: Roloff 1995, S. 235-252 Rieger, Angelica, "Der Realist mit weißen Handschuhen und die Hibiscusbliite. Eine Gegenüberstellung exotischer Einsprengsel in Juan Valeras 'Genio y figura' und Emile Zolas 'La Curée', in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 845-867 Torres-Pou, Joan, "The Exotic as a Subversive Element in Juan Valera's 'Morsamor'", in: RF 106, 1994, S. 254-280 Zorrilla y Moral, José Heydenreich, Titus, "Maximilian von Mexiko im Blick des spanischen Romantikers José Zorrilla. Themen und Motive von 'El drama del alma' (1867)", in: Wentzlaff-Eggebert 1994, S. 275-300

74

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Mattauch, Hans, '"Don Juan Tenorio' in Vetusta: zum rezeptionsgeschichtlichen Stellenwert der 'Tenorio'-Aufführung in 'La regenta'", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 869-876

L.S.7 Spanien im 20. Jahrhundert L.S.7.1 Bibliographien und Anthologien Asholt, Wolfgang, Walter Fahnders (Hg.), Manifeste und Proklamationen der europäischen Avantgarde. 1909-1938, Stuttgart, Weimar (Metzler) 1995 Wolpers, Claudia-Caren, Rezension: "José María Martínez Cachero (Hg.), Antología del cuento español (1900-1939), Madrid (Castalia) 1994 (Clásicos Castalia, 203)", in: Notas 4, 1995, S. 48f.

L.S.7.2 Geschichte von Kultur und Mentalität Albert, Claudia, Rezension: "Andrés Trapiello, Las armas y las letras. Literatura y guerra civil (1936-1939), Barcelona (Planeta) 1994", in: Notas 5,1995, S. 66-68 Albert, Mechthild, "Luis Buñuel und die 'Gaceta Literaria' (1927-1929)", in: Link-Heer 1994, S. 13-32 Albert, Mechthild, '"El Genio de España en América'. 1492 und die Folgen aus der Sicht eines spanischen Faschisten", in: Tranvia 29,1993, S. 8-12 Albert, Mechthild, "'Las estrellas telegrafían temblores'. L'avant-garde espagnole et la télécomunication", in: Alain Montandon (Hg.), Hermès sans fil. Imaginaire de la communication à distance, Clermont-Ferrand 1995, S. 133-146 Albert, Mechthild, "Zur Ikonographie der Falange. Die Illustrationen der Zeitschrift 'Vértice"', in: Strosetzki 1993b, S. 95-106,191, 195 Bernecker, Walther L., '"Acción directa' y violencia en el anarquismo español", in: Julio Aróstegui (Hg.), Violencia y política en España, Madrid 1994, S. 147-188 Bernecker, Walther L., "Aufstieg und Niedergang des anarchistischen Syndikalismus in Spanien", in: 1999. Zeitschrift für Sozialgeschichte des 20. und 21. Jahrhunderts 8, 1993, H. 1, S. 12-39 Bernecker, Walther L., "De la diferencia a la indiferencia. La sociedad española y la guerra civil (1936/39-1986/89)", in: Francisco López-Casero u.a. (Hg.), El precio de la modernización. Formas y retos del cambio de valores en la España de hoy, Frankfurt/M. 1994, S. 63-79 Bernecker, Walther L., "Spanien zwischen franquistischer Diktatur und stabilisierter Demokratie", in: Manfred Sicking, Olaf Müller (Hg.), Die Säule am Rande des Kontinents. Die europäische Bedeutung spanischer Geschichte, Kultur und Politik, Aachen 1993, S. 195-224 Bernecker, Waither L., Carlos Collado Seidel, Spanien nach Franco. Der Übergang von der Diktatur zur Demokratie 1975-1982, München 1993 Bernecker, Walther L., Josef Oehrlein (Hg.), Spanien heute. Politik, Wirtschaft, Kultur, Frankfurt/M. (Vervuert) 2 1993

SPANIEN IM 2 0 . JAHRHUNDERT

75

Görling, Reinhold, "El anarquismo como cultura proletaria en Andalucía: acercamiento al proceso de conservación y reforma de una cultura popular", in: Hofmann 1995, S. 139-150 Hofmann, Bert, "Rudolf Rocker y el anarquismo hispano", in: Hofmann 1995, S. 151-162 Hofmann, Bert, Pere Joan i Tous, Manfred Tietz (Hg.), El anarquismo español y sus tradiciones culturales, Frankfurt/M., Madrid (Vervuert/Iberoamcericana) 1995 Jakoby, Ruth, Rezension: "Walther L. Bernecker, Hans-Jürgen Fuchs, Bert Hofmann, Bernhard Schmidt, Michael Scotti-Rosin, Rafael de la Vega u.a. (Hg.), Spanien-Lexikon - Wirtschaft, Politik, Kultur, Gesellschaft, München (Beck) 1990", in: RF 105, 1993, S. 501-503 Joan i Tous, Pere, "Sade, Stirner y Nietzsche o la tradición imposible del anarquismo español", in: Hofmann 1995, S. 163-175 Kohut, Karl, Rezension: "José R. Valles Calatrava (Hg.), Escritores españoles exiliados en Francia. Agustín Gómez-Arcos, Maracena (Granada) (Instituto de Estudios Almerienses/ Diputación Provincial de Almería) 1992 (Actas, 12)", in: Notas 4,1995, S. 55f. Kröll, Heinz, Rezension: "Karl-Wilhelm Kreis, Zur Ästhetik des Obszönen. Arrabals Theater und die repressive Sexualpolitik des Franco-Regimes, Hamburg (Krämer) 1990", in: IR 38, 1993, S. 129f. López Casero, Francisco, Waither L. Bernecker, Peter Waldmann (Hg.), El precio de la modernización. Formas y retos del cambio de valores en la España de hoy. Frankfurt/M. 1994, López de Abiada, José Manuel, "De voces y polifonías: los escritores y el V Centenario en la prensa española", in: W . A A . , De un centenario a otro. V Jornadas internacionales de Literatura hispanoamericanas 1992, Ginebra (Fundación S.I. Patiño) 1993, S. 43-55 Neuschäfer, Hans-Jörg, Adiós a la España eterna. La dialéctica de la censura. Novela, teatro y cine bajo el franquismo, Barcelona (Anthropos) 1994 Pörtl, Klaus, "Luis Buñuel y sus primeras películas surrealistas", in: El Universal (Cartagena, Col.), Dominical, Nr. 500 vom 24.9.1995, S. 15-16 Rodiek, Christoph, "Enzensberger y Durruti. 'El corto verano de la anarquía", in: Hofmann 1995, S. 315-321 Rodríguez Richart, José, Rezension: "Dru Dougherty, María Francisca Vilches de Frutos, La escena madrileña entre 1918 y 1926. Análisis y documentación, Madrid (Fundamentos) 1990", in: IR 40, 1994, S. 147-149 Sengewald-Molterer, Elke, Pino Valero Cuadra, "Konquistadoren in fremden Diensten. Ideologische Funktionalisierung von Kolumbus und Co. im Spanien des 20. Jahrhunderts", in: Stoll 1995, S. 249-282 Siebenmann, Gustav, "Vom Gedenken zum Gezänk. Die Kolumbustage 1892 und 1992 im Vergleich", in: Neue Zürcher Zeitung 121, 27.-28.5.1995, S. 69f.

L.S.7.3 Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen Albert, Mechthild, '"Las estrellas telegrafían temblores'. L'avant-garde espagnole et la télécomunication", in: Alain Montandon (Hg.), Hermès sans fil. Imaginaire de la communication à distance, Clermont-Ferrand 1995, S. 133-146

76

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Außem, Gabi, Rezension: "Pilar Nieva de la Paz, Autoras teatrales españolas entre 1918 y 1936. Texto y representación, Madrid (CSIC) 1993", in: Notas 2, 1994, S. 42-44 Dirscherl, Klaus, "Del juego de máscaras al redescubrimiento de la realidad", in: Ingenschay 1994, S. 281-290 Einwohlt, Ilona, Rezension: "Christine Bierbach, Andrea Rössler (Hg.), Nicht Muse, nicht Heldin. Schriftstellerinnen in Spanien seit 1975, Berlin (Tranvia) 1992", in: Notas 4, 1995, S. 59-62 Feiten, Hans, Rezension: "Jochen Heymann, Montserrat Mullor-Heymann, Retratos de escritorio. Entrevistas a autores españoles, Frankfurt/M. (Vervuert) 1991", in: IR 39, 1994, S. 139f. Feiten, Hans, Ulrich Prill (Hg.), La dulce mentira de la ficción. Ensayos sobre narrativa española actual, Bonn 1995 Fernández, Angel-Raimundo, Rezension: "Aurora Egido (Hg.), Poesía del 27, Zaragoza (IberCaja) 1990", in: IR 38, 1993, S. 127f. Gómez-Montero, Javier, Rezension: "Karl Maurer, Winfried Wehle (Hg.), Romantik Aufbruch zur Moderne, München 1991 (Romanistisches Kolloquium, 5)", in: RJb 45, 1995, S. 234-238 Härtinger, Heribert, Rezension: "Hans-Jörg Neuschäfer, Macht und Ohnmacht der Zensur. Literatur, Theater und Film in Spanien (1933-1976), Stuttgart, Weimar (Metzler) 1991", in: IR 38, 1993, S. 131-133 Heredia, Nathalie, Rezension: "Dorothee Nolte, Umbruchs-Fragen. Das Genre des InterviewPortraits während der spanischen 'transición'", Berlin (Edition Tranvia) 1994", in: IA 57, 1995, H. 1,S. 112-114 Heymann, Jochen, Rezension: "Robert C. Spires, Transparent Simulacra. Spanisch Fiction 1902-1926, Missouri (University of Missouri Press) 1988", in: IR 38, 1993, S.125f. López de Abiada, José Manuel, "Dada. La revolución del modo de pensar", in: Diario 16, 8.10.1994, S. 8f. López-Pina, Antonio, "Lo Público: hacia la recuperación del discurso ilustrado español (1914-1936)", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 931-963 Neuschäfer, Hans-Jörg, "Observaciones sobre la literatura española posterior a 1975", in: Bazar. Revista de literatura 1, 1994, S. 58-66 Neuschäfer, Hans-Jörg, Adiós a la España eterna. La dialéctica de la censura. Novela, teatro y cine bajo el franquismo, Barcelona (Anthropos) 1994 Neuschäfer, Hans-Jörg, Dieter Ingenschay (Hg.), Abriendo caminos. La literatura española desde 1975, Barcelona (Lumen) 1994 Peñate Rivero, Julio (Hg.), Narradores y espacios narrativos en la España de los ochenta, Neuchätel 1993 (=Rumbos 11) Peñate Rivero, Julio, "Preliminares sobre 'Rumbos y tendencias'", in: Julio Peñate Rivero, (Hg.), Narradores y espacios narrativos en la España de los ochenta, Neuchätel 1993 (=Rumbos 11), S. 5-8

SPANIEN IM 2 0 . JAHRHUNDERT

77

Rodríguez Richart, José, Rezension: "Dru Dougherty, Maria Francisca Vilches de Frutos, La escena madrileña entre 1918 y 1926. Análisis y documentación, Madrid (Fundamentos) 1990", in: IR 40, 1994, S. 147-149 Vollath, Rainer, Rezension: "Antonio Manzanero Bautista, Doce semblanzas de autores homosexuales y otros temas, Sevilla, Bogotá (Muñoz Moya y Montraveta) 1993", in: Notas 2, 1994, S. 47-49 Walter, Monika, "La escritura transitiva", in: Ingenschay 1994, S. 19-29

L.S.7.4 Literarische Gattungen Asholt, Wolfgang, "Historische Avantgarde und spanisch-lateinamerikanisches Theater", in: RF 105, H. 3/4,1993, S. 356-370 Feiten, Hans, Rezension: "Wilfried Floeck (Hg.), Spanisches Theater im 20. Jahrhundert. Gestalten und Tendenzen, Tübingen (Francke) 1990", in: IR 40, 1994, S. 145-147 Fernández, Angel-Raimundo, Rezension: "Aurora Egido (Hg.), Poesía del 27, Zaragoza (IbeiCaja) 1990", in: IR 38,1993, S. 127f. Floeck, Wilfried (Hg.), Teatro español contemporáneo. Schweipunktheft von HDSV 71, 1995, 7-61 Floeck, Wilfried, "¿Arte sin sexo? Dramaturgas españolas contemporáneas", in: Toro 1995b, S. 47-76 Floeck, Wilfried, "Del 'Nuevo Teatro Español' al teatro de autor", in: Ingenschay 1994, S. 321-329 Floeck, Wilfried, "El teatro español contemporáneo (1939-1993). Una aproximación panorámica", in: Toro 1995b, S. 1-46 Floeck, Wilfried, "Von der Diktatur zur Demokratie. Die Entwicklung des spanischen Theaters seit dem Bürgerkrieg", in: Wentzlaff-Eggebert, 1994, S. 27-58 Floeck, Wilfried, Rezension: "Jesús Rubio Jiménez, El teatro poético en España. Del modernismo a las vanguardias, Murcia (Universidad de Murcia) 1993 (Cuadernos de Teatro de la Universidad de Murcia, 17)", in: Notas 5, 1995, S. 51-54 Joan i Tous, Pere, Rezension: "Lily Litvak (Hg.), Antología de la novela corta erótica española de entreguen-as (1918-1936), Madrid (Tauros) 1994 01993)", in: Notas 2,1994, S. 53f. Kabatek, Johannes, Rezension: "Teresa Delgado (Hg.), ZAS. Schnitte durch die spanische Lyrik 1945-1990, München (P. Kirchheim) 1994", in: Notas 2,1994, S. 41f. López de Abiada, José Manuel, Rezension: "Germán Guillón, La novela moderna en España (1885-1902). Los albores de la modernidad, Madrid (Tauros) 1992 (Persiles, 204)", in: IR 40, 1994, S. 143-145 Rodiek, Christoph, '"Las cosas que pudieron ser y no fueron'. Spielarten des Kontrafaktischen in Erzähltexten des 20. Jh.", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1629-1651 Rössner, Michael, "Der Modernitätsaspekt in der spanischen Dramatik nach der Jahrhundertwende", in: H. J. Piechotta, R. R. Wuthenow, S. Rothemann (Hg.), Die literarische Moderne in Europa, Opladen 1994 (Formationen der literarischen Avantgarde), S. 344-352

78

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Rössner, Michael, "Transgressionen. Zu dem wirkungsästhetischen Potential der Gattungsmischung in nichteinordenbaren Texten der modernen Literatur", in: Sabban 1994, S. 398-422 Sánchez Pascual, Angel, Rezension: "Nieves Trabanco (Hg.), Diálogos sobre poesía española. José María Valverde, Antonio Colinas, Rafael Argullol, Antoni Mari y Jaime Siles en el Göttinger Hain, Frankfurt/M. (Vervuert) 1994", in: Notas 3,1994, S. 67-69 Schwenzfeier-Brohm, Jörg, Oszillierendes Erzählen. Zur Narrativik des spanischen 'cuento literario' nach 1975 vor dem Hintergrund der Entwicklung der Gattung, Frankfurt/M. (Vervuert) 1995 (Studia Hispanica, 6) Serrano, Virtudes, Rezension: "Dru Dougherty, María Francisca Vilches de Frutos (Hg.), El Teatro en España entre la tradición y la vanguardia, 1918-1939, Madrid (Tabapress) 1992", in: RF 106, 1994, S. 417-421 Siles, Jaime, '"Imágenes primeras de 'mi' generación del 27'. Tradiciones poéticas españolas en este fin de siglo. I. La generación del 27", in: Poesía en el Campus. Revista de Poesía 29 (Universidad de Zaragoza) 1995, S. 13f. Siles, Jaime, "La poesía ante el nuevo siglo: balance y posibilidades", in: Propuestas poéticas para el fin de siglo, Madrid (Fundación Cultural Banesto) 1993, S. 141-158 Siles, Jaime, "Ultimísima poesía española escrita en castellano: rasgos distintivos de un discurso en proceso y ensayo de una posible sistematización", in: Gustav Siebenmann (Hg.), La poesía nueva en el mundo hispánico, Madrid (Visor Libros) 1994, S. 7-32 Toro, Alfonso de, Dieter Ingenschay (Hg.), La novela española contemporánea. Autores y tendencias actuales, Kassel (Edition Reichenberger) 1995 Toro, Alfonso de, Wilfried Floeck (Hg.), Teatro Español Contemporáneo. Autores y Tendencias, Kassel (Edition Reichenberger) 1995 (Problemata literaria, 27) Wolpers, Claudia-Caren, Rezension: "José María Martínez Cachero (Hg.), Antología del cuento español (1900-1939), Madrid (Castalia) 1994 (Clásicos Castalia, 203)", in: Notas 4, 1995, S. 48f.

L.S.7.5 Themen und Motive López de Abiada, José Manuel, "De voces y polifonías: los escritores y el V Centenario en la prensa española", in: W . A A . , De un centenario a otro. V Jornadas internacionales de Literatura hispanoamericanas 1992, Ginebra (Fundación S.I. Patiño) 1993, S. 43-55 Poppenberg, Gerhard, Rezension: "Laura Freixas (Hg.), Unmögliche Lieben. Erotische Erzählungen aus dem neuen Spanien. Aus dem Spanischen v. Petra Strien und René Strien und mit einem Nachwort v. Hans-Jürgen Schmidt, Hildesheim (Claasen Verlag) 1992", in: Tranvia 31, 1993, S. 36f. Reinstädler, Janett, Rezension: "Paul Julian Smith, Laws of Desire. Questions of Homosexuality in Spanish Writing and Film 1960-1990, Oxford (Clarendon Press) 1992", in: Notas 2, 1994, S. 49-52 Thies, Sebastian, Rezension: "Dionisio Cañas, El poeta y la ciudad. Nueva York y los escritores hispanos, Madrid (Cátedra) 1994", in: Notas 4, 1995, S. 49-51

SPANIEN IM 20. JAHRHUNDERT

79

Winter, Ulrich, Rezension: "Rosalía V. Cornejo Paniego, La escritura posmodema del poder, Madrid (Fundamentos) 1993", in: Notas 3,1994, S. 91 Wolfzettel, Friedrich, Rezension: "Lily Litvak, El tiempo de los trenes. El paisaje español en el arte y la literatura del realismo (1849-1918), Barcelona (Ediciones del Serbal) 1991 (Viajes, países, culturas, 9)", in: Notas 2,1994, S. 37-40

L.S.7.6 Beziehungen zu anderen Literaturen Floeck, Wilfried, "La recepción de la obra teatral de Valle-Inclán en Alemania", in: Leda Schiavo (Hg.), Valle-Inclán hoy. Estudios críticos y bibliográficos, Alcalá de Henares 1993, S. 103-112 Güntert, Georges, "Schopenhauer und Nietzsche in der Ästhetik des spanischen Romans um 1900", in: Schopenhauer-Jahrbuch 74,1993, S. 115-136 López de Abiada, José Manuel, "Las fronteras de la modernidad. Obras como 'La marcha Radetzky' o 'La leyenda del santo bebedor' hicieron de Joseph Roth uno de los mitos de la literatura centroeuropea", in: Diario 16,10.9.1994, S. 6f. Neuschäfer, Hans-Jörg, "Die Rezeption spanischer Literatur in der Bundesrepublik (seit den SOer Jahren) unter besonderer Berücksichtigung der Nachkriegsliteratur", in: Raders 1995, S. 217-226 Neuschäfer, Hans-Jörg, "Schwierige Annäherung. Die spanische Gegenwartsliteratur in Deutschland (seit i960)", in: Krauss 1994, S. 261-270 Rodiek, Christoph, "Enzensberger y Durruti. 'El corto verano de la anarquía'", in: Hofmann 1995, S. 315-321 Rodiek, Christoph, "La obra de Camilo José Cela en los países de habla alemana", in: El Extramundi y Los Papeles de Iria Flavia 1,1995, Nr. 3, S. 24-37 Rodiek, Christoph, "Zur deutschsprachigen Cela-Rezeption (mit einem bibliographischen Anhang und einem Interview)", in: RF 107, 1995, S. 459-469 Rothe, Arnold, "L'Espagne dans la littérature maghrébine", in: RF 105, 1993, S. 67-93 Salas, Jaime de, "Ortega, lector de Nietzsche: Las 'Meditaciones del Quijote' frente a 'Meditaciones intempestivas II'", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 877-904 Siles, Jaime, "La recepción de la poesía extranjera en la Colección Adonais", in: Medio Siglo de Adonais 1943-1993, Madrid (Ediciones Rialp) 1993, S. 210-222 Thies, Sebastian, Rezension: "Richard E. Baker, The Dynamics of the Absurd in the Existentialist Novel, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1993; Keith W. Hansen, Tragic Lucidity. Discourse of Recuperation in Unamuno and Camus, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1993", in: Notas 3,1994, S. 62-65

L.S.7.8 Anonyme Werke, Volksdichtung, Folklore Redaktion der 'Gaceta de arte', "7. manifest, thema: der neue Geist"; dies., "9. manifest, thema: die republik und die ästhetik", übers, v. Sebastian Thies, in: Asholt 1995, S. 409f. und S. 410-412

80

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

L.S.7.9 Werke nach Autoren Alberti, Rafael Engler, Winfried, "Täuschung, Enttäuschung und Ruhe: Notizen zu Rafael Albertis 'Se equivocó la paloma"', in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 985-998 Lentzen, Manfred, "Las poesías de Rafael Alberti sobre China", in: Hiroto Ueda (Hg.), Actas del III Congreso de Hispanistas de Asia 1993, Universidad Seisen. Tokio 8.-10. 1. 1993, Tokio 1993, S. 655-661; deutsche Fassung: Rafael Albertis Gedichte über China", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 999-1008 Wentzlaff-Eggebert, Christian, "Rafael Alberti y Pablo Neruda ante la literatura rumana", in: Nicasio Salvador Miguel (Hg.), Letras de Hispania contemporánea. Homenaje a José Luis Varela, Alcalá de Henares (Centro de Estudios Cervantinos) 1995, S. 387-394 Aldecoa, Ignacio Weitzdörfer, Ewald, "Aldecoas Weg zum Neuen Roman", in: HDSV 63, 1993, S. 23-29 Alonso de Santos, José Luis Alonso de Santos, José Luis, La última pirueta, hg. v. Wilfried Floeck, Murcia (Universidad de Murcia) 1994 (Antología Teatral Española, 23) Rodríguez Richart, José, "José Luis Alonso de Santos. Vom Neosainete", in: Dieter Ingenschay, Hans-Jörg Neuschäfer (Hg.), Spaniens seit 1975", Berlin (Edition Tranvía) 2 1993, S. 236-242; Luis Alonso de Santos: Del teatro experimental al neosainete", in: 352

Experimentaltheater zur Aufbrüche. Die Literatur spanische Fassung: "José Ingenschay 1994, S. 341-

Rodríguez Richart, José, "La creación escénica de José Luis Alonso de Santos", in: Toro 1995b, S. 317-337 Arniches, Carlos Lentzen, Manfired, "La tragedia grotesca de Carlos Arniches y el teatro grotesco contemporáneo", in: Juan A. Ríos Carratalá (Hg.), Estudios sobre Carlos Arniches, Alicante 1994, S. 61-74 Arrabal, Fernando Kröll, Heinz, Rezension: "Karl-Wilhelm Kreis, Zur Ästhetik des Obszönen. Arrabals Theater und die repressive Sexualpolitik des Franco-Regimes, Hamburg (Krämer) 1990", in: IR 38, 1993, S. 129f.

SPANIEN IM 2 0 . JAHRHUNDERT

81

Atxaga, Bernardo López de Abiada, José Manuel, "Ad maiorem litteraturae gloriam. Para una primera lectura de Obabakoak", in: Julio Peñate Rivera, (Hg.), Narradores y espacios narrativos en la España de los ochenta, Neuchatel 1993 (=Rumbos 11), S. 35-40 Aub, Max Rodríguez Richart, José, "Francia en la vida y en la obra de Max Aub", in: Revista de Literatura 113, Madrid 1995, S. 181-192 Barea, Arturo Rodríguez Richart, José, "'Valor y miedo' y 'La forja de un rebelde' de Arturo Barea", in: Anthropos 148, Barcelona 1993, S. 72-76 Baroja, Pío Jenau, Petra, Rezension: "Félix Bello Vázquez, Pío Baroja: el hombre y el filósofo, Salamanca (Universidad de Salamanca) 1993", in: Notas 5,1995, S. 58-60 Joan i Tous, Pere, "Pío Baroja: 'El árbol de la ciencia"', in: Roloff 1995, S. 298-319 Benavente y Martínez, Jacinto Funk-Leiva, Cornelia, Rezension: "Jaime Martínez-Tolentino, Literatura hispánica e hispanoamericana. Tres autores revalorados: Ricardo Palma, Julián del Casal y Jacinto Benavente, Kassel (Edition Reichenberger) 1992 (Problemata Iberoamericana, 5)", in: Notas 4, 1995, S. 77 Benet, Juan Knapp, Martin, "Guerra civil, critica social y la autonomía artística en 'Volverás a Región': Conversación con Juan Benet, in: LA 49,1993, H. 1, S. 64-83 Poppenberg, Gerhard, "Nachruf: Juan Benet (1929-1993)", in: Tranvía 28, 1993, S. 62 Blasco Ibáñez, Vicente Greff, Hugo, "Zwischen Bizkaitarrismo und Socialismo: Vicente Blasco Ibáñez' Román 'El intruso"', in: HDSV 63,1993, S. 18-23 Neuscháfer, Hans-Jórg, "Blasco Ibáñez, ¿Un Zola libertario? Observaciones sobre el anarquismo literario alrededor de 1900", in: Hofmann 1995, S. 297-305

82

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Bóveda, Xavier Bóveda, Xavier, César A. Comet, Guillermo de Torre u.a., "Ultra. Ein Manifest der literarischen Jugend", übers, v. Sebastian Thies, in: Asholt 1995, S. 164 Buero Vallejo, Antonio San Miguel, Angel, "Das Geschichtsdrama als Oppositionsform. Zum historischen Theater A. Buero Vallejos und A. Sastres", in: HDSV 70,1995, S. 64-70 Cabal, Fermín Floeck, Wilfried, "Fennín Cabal: La poética de lo cotidiano", in: Ingenschay 1994, S. 353365 Carnero, Guillermo Siebenmann, Gustav, "Beobachtungen beim Übersetzen des Gedichtes 'Ostende' von Guillermo Camero", in: Schräder 1993, S. 69-84 Casona, Alejandro Casona, Alejandro, La dama del alba', hg. v. José Rodríguez Richart, Madrid (Cátedra) 12 1993,131994 (Colección Letras Hispánicas, 202) Cela, Camilo José Rodiek, Christoph, Camilo José Cela. Ehrenpromotion TU Dresden, Dresden (Sächsisches Druck- und Verlagshaus) 1995 Rodiek, Christoph, "La obra de Camilo José Cela en los países de habla alemana", in: El Extramundi y Los Papeles de Iria Flavia 1,1995, Nr. 3, S. 24-37 Rodiek, Christoph, "Zur deutschsprachigen Cela-Rezeption (mit einem bibliographischen Anhang und einem Interview)", in: RF 107, 1995, S. 459-469 Celaya, Gabriel López de Abiada, José Manuel, "Amarrado al duro tópico: la presencia de Gabriel Celaya en antologías memorables de poesía española, 1946-1989", in: José Angel Ascunce Arrieta (Hg.), Gabriel Celaya: contexto, ética y estética. Actas de las V Jornadas Internacionales de Literatura (San Sebastián, 30.3-2.4.1992), San Sebastián (Universidad de Deusto) 1994, S. 69-87

SPANIEN IM 2 0 . JAHRHUNDERT

83

Cernuda, Luis Sánchez Pascual, Angel, Rezension: "José Luis Cano (Hg.), Cartas inéditas de Jorge Guillén, Luis Cernuda, Emilio Prados, Madrid (Cátedra) 1992", in: Notas 3,1994, S. 60-62 Cuenca, Luis A. de Gómez-Montero, Javier, "Poética de la posmodernidad y praxis de la parodia en 'Poesía (1970-1989)' de Luis A. de Cuenca", in: Actas del IX Simposio de la Sociedad Española de Literatura General y Comparada. Zaragoza 18.-21.11.1992, Bd. 2, Zaragoza 1994, S. 133-151 Delibes, Miguel Albert, Mechthild, Rezension: "Cristóbal Cuevas García, Miguel Delibes. El escritor, la obra y el lector. Actas del V Congreso de Literatura Española Contemporánea. Universidad de Málaga 12.-15.11.1991, Barcelona (Anthropos) 1992", in: Notas 1, 1994, S. 46-48 Gil, Alberto, "Das Sprachbewußtsein von Miguel Delibes", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1009-1020 Gil, Alberto, Rezension: "Gudrun Wogatzke-Luckow, Figuren und Figurenkonstellationen im erzählerischen Werk von Miguel Delibes (1947-1987), Genève (Droz) 1991 (Kölner Romanistische Arbeiten, N.F., 66)", in: Notas 1,1994, S. 44-46 Neuschäfer, Hans-Jörg, "Delibes en Alemania", in: J. Jiménez Lozano (Hg.), El autor y su obra, Madrid (Univ. Complutense) 1993, S. 119-123 Neuschäfer, Hans-Jörg, "Miguel Delibes: 'Cinco horas con Mario'", in: Roloff 1995, S. 407422 Spang, Kurt, Rezension: "Gudrun Wogatzke-Luckow, Figuren und Figurenkonstellationen im erzählerischen Werk von Miguel Delibes (1947-1987), Gèneve (Droz) 1991", in: IR 40, 1994, S. 152f. Wogatzke-Luckow, Gudrun, Rezension: "Miguel Delibes, 'Diario de un jubilado', Barcelona (Destino, Ancora y Delfín) 1995", in: HDSV 71,1995, S. 82f. Wogatzke-Luckow, Gudrun, Rezension: "Miguel Delibes, 'Señora de rojo sobre fondo gris', Barcelona (Ediciones Destino, Ancora y Delfín) 1991", in: Kritikon Litterarum 20, 1993, S. 124-126 Diego, Gerardo Lentzen, Manfred, Rezension: "Andrés Soria Olmedo (Hg.), Antología de Gerardo Diego. Poesía española contemporánea, Madrid (Taurus) 1991", in: IR 40,1994, S. 150-152 Siles, Jaime, "Joan Fuster, lector y crítico de Gerardo Diego", in: Fuster entre nosaltres, Valencia (Conselleria de Cultura) 1993, S. 93-96

84

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Dieste, Rafael Lentzen, Manfred, Rezension: "Estelle Irizarry, Estudios sobre Rafael Dieste, Barcelona (Anthropos), La Corufla (Ayuntamiento de la Corufta) 1992", in: IR 41,1995, S. 152f. Gala, Antonio Mathis, Ursula, "Zur Geschichte der Kolumbusopern. A. Gala im Spannungsfeld zwischen Opemlibretto und Dramentext", in: Krömer 1993, S. 9-33 Rodiek, Christoph, "Einführung in die 'explicación de textos' (am Beispiel von Antonio Gala: 'Anillos para una dama')", in: HDSV 71, 1995, S. 117-120 Gándara, Alejandro Beisel, Inge, "Alejandro Gándara: 'Punto de fuga'. Hacia una fenomenología del miedo", in: Ingenschay 1994, S. 231-242 García Lorca, Federico Asholt, Wolfgang, "Le Voyage à la lune d'un chien andalou et le public: cinéma et théâtre d'avant-garde chez Federico Garcia Lorca", in: Revue d'histoire du théâtre 4, 1995, S. 299310 Feiten, Uta, "García Lorcas Drehbuch 'Viaje a la luna' als karnevalesk-intertextuelle Trauminszenierung", in: HDSV 62,1993, S. 22-26 Floeck, Wilfried, "Garcia Lorca und die Avantgarde. Bemerkungen zu Lorcas Drama 'El público'", in: F. N. Mennemeier, Erika Fischer-Lichte (Hg.), Drama und Theater der europäischen Avantgarde, Tübingen 1994, S. 165-191 Merkl, Heinrich, Rezension: "Andrew A. Anderson, Lorca's Late Poetry, Leeds (Francis Cairns) 1990 (Liverpool Monographs in Hispanic Studies, 10)", in: IR 38,1993, S. 128f. Rieger, Angélica, "Dalí malt Lorca. 'Poeta en Nueva York' und 'El Público' im Bild", in: Strosetzki 1993b, S. 38-57 und 182-190 Rieger, Angélica, Rezension: "Kurt Reichenberger, Alfredo Rodríguez López-Vázquez (Hg.), Federico García Lorca. Perfiles críticos, Kassel (Reichenberger) 1992 (ft-oblemata literaria, 11)", in: RF 106,1994, S. 421-423 Rieger, Angélica, Rezension: "Mario Hernández, Libro de los dibujos de Federico García Lorca, Madrid (Tabapress / Fundación Federico García Lorca) 1990; Inés Marful, Amor, Lorca y sus dobles. Interpretación psicoanalítica de la obra dramática y dibujística, Kassel (Reichenberger) 1991 (Problemata literaria, 8)", in: RF 106, 1994, S. 424-427 Rodiek, Christoph, "Aspectos transtextuales e interdiscursivos en 'El ingenioso hidalgo y poeta Federico García Lorca asciende a los infiernos' (1980) de Carlos Rojas", in: Feiten 1995b, S. 93-103 Schräder, Ludwig, "García Lorca: 'Arbol de canción'. Eine mythologische Interpretation", in: Loewe 1993, S. 404-407

SPANIEN IM 2 0 . JAHRHUNDERT

85

Thies, Sebastian, Rezension: "Beth Wellington, Reflections on Lorca's Private Mythology. Once Five Years Pass and the Rural Plays, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1993 (Ars Interpretanda 2)", in: Notas 2,1994, S. 40f. Thies, Sebastian, Rezension: "Rafael Martinez Nadal, Federico Garcia Lorca. Mi penültimo libro sobre el hombre y el poeta, Madrid (Editorial Casariego) 1992", in: Notas 4, 1995, S. 53f. García Montero, Luis Rodiek, Christoph, "Luis García Montero. Sobre la difusión antològica de la novísima poesía lírica española", in: Ingenschay 1994, S. 309-318 Giménez Caballero, Ernesto Albert, Mechthild, '"El Genio de España en América'. 1492 und die Folgen aus der Sicht eines spanischen Faschisten", in: Tranvía 29,1993, S. 8-12 Gimferrer, Pere López de Abiada, José Manuel, "Yo sabía que era Pere y no Pedro: Reflexiones en torno al cambio lingüístico y al personaje poético en Pere Gimferrer", in: Canónica 1993, S. 71-85 Gómez de la Serna, Ramón García Ober, Juan Ramón, Rezension: "Ramón Gómez de la Sema, Madrid. Spaziergänge, aus dem Spanischen von Gerda Schattenberg, Berlin (Wagenbach) 1992", in: Tranvía 29, 1993, S. 42 Gómez de la Serna, Ramón (Tristón), "Futuristische Proklamation an die Spanier", übers, v. Sebastian Thies, in: Asholt 1995, S. 17 Goytisolo, Juan Arnau i Segarra, Pilar, Rezension: "Lucienne Domergue (Hg.), 'De Sur a Sur', recontre avec Juan Goytisolo, Toulouse (Centre de Recherche sur le Péninsule Ibérique à l'époque Contemporaine) 1994 (Collection ibéricas, 5)", in: Notas 4, 1995, S. 62-64 Garcia Ober, Juan Ramón, Rezension: "Juan Goytisolo, Jagdverbot. Eine spanische Jugend, übers, v. Eugen Helmlé, München (Hanser) 1994", in: Tranvia 36, März 1995, S. 62-63 Geisler, Eberhard, "Juan Goytisolo (aktualisierende Ergänzung zur Erstlieferung von 1983)", in: Heinz Ludwig Arnold (Hg.), Kritisches Lexikon zur fremdsprachigen Gegenwartsliteratur, München (édition text + kritik) 1995, 36. Nachlieferung (Loseblatt) Prill, Ulrich, "Juegos apocalípticos. El Beato de Liébana: Gonzalo Torrente Ballester y Juan Goytisolo", in: Feiten 1995b, S. 135-145

86

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Guillén, Jorge Flasche, Hans, "Idee und Sprache im 'Cántico': Die kinetische Dichtung Jorge Guilléns", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 965-984 Lentzen, Manfred, Rezension: "Javier Diez de Revenga, Mariano de Paco (Hg.), La claridad en el aire. Estudios sobre Jorge Guillén, Murcia 1994", in: RF 107, 1995, 263-265 Sánchez Pascual, Angel, Rezension: "José Luis Cano (Hg.), Cartas inéditas de Jorge Guillén, Luis Cernuda, Emilio Prados, Madrid (Cátedra) 1992", in: Notas 3,1994, S. 60-62 Siles, Jaime, "En el centenario de Jorge Guillén: Estructura y tradición de 'Cántico'", in: Cuenta y Razón 1993, S. 69-75 Siles, Jaime, "Olvidos sobre 'Cántico'", in: Revista de Occidente 144, 1993, S. 110-112 Guzmán, Almudena Horno-Delgado, Asunción, "Lo inevitable cotidiano, la sorpresa erotizante en la poética de Almudena Guzmán", in: IR 39, 1994, S. 55-67 Hernández, Miguel Lentzen, Manfred, "Vom 'sozialen' zum 'politischen' Theater. Zur Genese der Dramen von Miguel Hernández", in: IR 39, 1994, S. 47-54; verkürzte spanische Fassung: "Del teatro social al teatro político: Sobre la evolución de los dramas de Miguel Hernández", in: Villegas 1994a, S. 73-79 Hierro, José Joan i Tous, Pere, Rezension: "Encuentro con José Hierro, Madrid (Ministerio de Cultura) 1992", in: Notas 3,1994, S. 69-71 Jardiel Poncela, Enrique Schmitz, Stefanie, Rezension: "Cristóbal Cuevas García (Hg.), Jardiel Poncela. Teatro, vanguardia y humor, Barcelona (Anthropos) 1993", in: Notas 5,1995, S. 61f. Jiménez, Juan Ramón Albert, Mechthild, Rezension: "María Isabel López Martínez, Métrica y otros rasgos del canto popular en la obra de Juan Ramón Jiménez, Cáceres (Universidad de Extremadura) 1992; Carmen Pérez Romero, Juan Ramón Jimenéz y la poesía anglosajona, Cáceres (Universidad de Extremadura) 2 1992", in: Notas 1, 1994, S. 34-37

SPANIEN IM 2 0 . JAHRHUNDERT

87

Jiménez Lozano, José Fernández, Angel-Raimundo, Rezension: "José Jiménez Lozano, El mudejarillo, Barcelona (Anthropos) 1992", in: IR 41,1995, S. 155-157 Laforet, Carmen Poppenberg, Gerhard, Rezension: "Carmen Laforet, Nada. Aus dem Spanischen v. HansJoachim Hartstein, Moos, Baden-Baden (Elster Verlag) 1992", in: Tranvia 29, 1993, S. 49f. Llamazares, Julio Beisel, Inge, "La literatura como arte mnemotécnico en 'Luna de lobos' de Julio Llamazares", in: Federico Bonaddio, Derek Harris (Hg.), Siete ensayos sobre la cultura postfranquista, Aberdeen (Centre for the Study of the Hispanic Avant-Garde) 1995, S. 64-76 Beisel, Inge, "La relevancia de la memoria y del recuerdo en las obras narrativas de Julio Llamazares y Juan José Millás", in: Feiten 1995b, S. 23-36 Beisel, Inge, "Zur Relevanz von Gedächtnis und Vergessen: Thesen und ihre Illustration am Beispiel des narrativen Werkes von Julio Llamazares", in: Fenster - Zeitschrift für Zeichen und Wirkung 5,1995, o.S. Hirche, Katrin, "Julio Llamazares: La lluvia amarilla (1988)", in: Feiten 1995a, S. 49-55 Izquierdo, José Maria, "Julio Llamazares: Un discurso neorromántico en la narrativa española de los ochenta", in: IR 41,1995, S. 55-67 López de Abiada, José Manuel, "Julio Llamazares: Se canta lo que se pierde. Acercamiento al mundo novelesco de J. Llamazares", in: Ingenschay 1994, S. 203-217 Pörtl, Klaus, "Die Einsamkeit der Helden in den Romanen von Julio Llamazares", in: Nikolai Salnikow (Hg.), Sprachtransfer - Kulturtransfer. Text, Kontext und Translation, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1995, S. 267-277 Machado, Antonio García Ober, Juan Ramón, Rezension: "Pablo Luis Avila (Hg.), Antonio Machado hacia Europa. Actas del Congreso Internacional, Madrid (Visor Libros) 1993 (Biblioteca Filológica Hispana, 11)", in: Notas 4,1995, S. 51-53 Roishoven, Jürgen, Rezension: "Emilio J. García Wiedemann, Concordancias y frecuencias en el léxico poético de los 'Proverbios y cantares' de Antonio Machado, Granada (Universidad de Granada) 1994", in: Notas 5,1995, S. 62f. Wagner, Birgit, "La máquina de trovar de Antonio Machado, o cómo la técnica sustituye al poeta", in: Semiosfera. Humanidades / tecnologías 1, Madrid 1994, S. 129-150

88

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Madariaga, Salvador de Hina, Horst, "Salvador de Madariaga, biógrafo de Catalina de Aragón", in: Estudios de Cultura Británica en España 1, Valladolid 1994, S. 43-58 Marías, Javier Marías, Javier, Eine Liebesnacht, übers. v. Ulrich Prill, in: Heinrich von Berenberg (Hg.), Spanische Liebesgeschichten, Berlín (Wagenbach) 1993, S. 92-102 Nelting, David, Ulrich Prill, "Javier Marías: Todas las almas (1989)", in: Felten 1995a, S. 5769 Toro, Alfonso de, "Javier Marías o el arte de escribir. La infinita soledad del narrador o el mundo desde adentro: ver, escuchar y cavilar", in: Toro 1995a, S. 55-102 Toro, Alfonso de, "Javier Marías. 'Todas las almas'. Autobiografía ficcional como tematización de lo turbador del eterno extraño", in: Ingenschay 1994, S. 189-201 Marsé, Juan Rien, Horst, '"Diese Gesellschaft mit den scharfen Zähnen und Klauen'. Das Erzählwerk des Spaniers Juan Marsd", in: Tranvia 30, 1993, S. 50-54 Martín Recuerda, José García Ober, Juan Ramón, Rezension: "Angel Cobo, José Martín Recuerda: Génesis y evolución de un autor dramático, Granada (Diputación Provincial) 1993", in: Notas 5, 1995, S. 6365 Martín Santos, Luis Poppenberg, Gerhard, "Nicht versöhnt. Luis Martin Santos' 'Tiempo de silencio'-'Schweigen über Madrid'", in: Tranvia 34,1994, S. 66-70 Millás, Juan José Beisel, Inge, "La relevancia de la memoria y del recuerdo en las obras narrativas de Julio Llamazares y Juan José Millás", in: Felten 1995b, S. 23-36 Felten, Hans, "Juan José Millás: 'El desorden de tu nombre'", in: Felten 1995a, S. 99-107 Franke, Yvonne, "Juan José Millás: 'La soledad era esto' (1990)", in: Felten 1995a, S. 121129 Franke, Yvonne, "Juan José Millás: 'Volver a casa'", in: Felten 1995b, S. 69-74 Görling, Reinhold, "Juan José Millás: 'El yo a dos voces de una generación'", in: Ingenschay 1994, S. 123-133

SPANIEN IM 2 0 . JAHRHUNDERT

89

Miras, Domingo Rodríguez Richart, José, Rezension: "Virtudes Serrano, El teatro de Domingo Miras, Murcia (Secretariado de Publicaciones de la Universidad) 1991", in: IR 41,1995, S. 153-155 Molina Foix, Vicente López de Abiada, José Manuel, "Contra el ego a su favor. Lectura de la Quincena Soviética de Vicente Molina Foix", in: Julio Peñate Rivera (Hg.), Narradores y espacios narrativos en la España de los ochenta, NeuchStel 1993 (=Rumbos 11), S. 69-89 Muñoz Molina, Antonio Feiten, Hans, Raija Fleischer, "'Beltenebros' y 'El Quijote'. Sobre la recepción de Cervantes en 'Beltenebros' (1989) de A. Muñoz Molina", in: Cervantes 1994, Bd. 2, S. 537-548 Fleischer, Raija, "Antonio Muñoz Molina: 'Beltenebros' (1989)", in: Feiten 1995a, S. 153-165 Fleischer, Raija, "Antonio Muñoz Molina: 'Si tu me dices ven'", in: Feiten 1995b, S. 75-80 Kleinert, Susanne, "Antonio Muñoz Molina, 'El encuentro de arte y crimen"', in: Ingenschay 1994, S. 219-229 Scheffler, Ben, "Antonio Muñoz Molina: 'El invierno en Lisboa' (1987)", in: Feiten 1995a, S. 141-151 Winter, Doerthe, "Antonio Muñoz Molina: 'Beatus lile' (1986)", in: Feiten 1995a, S. 131-140 Ortega y Gösset, José García Ober, Juan Ramón, Rezension: "José Ortega y Gasset, Die Schrecken des Jahres eintausend. Kritik an einer Legende, übers, v. Ulrich Kunzmann, Leipzig (Reclam) 1992", in: Tranvía 31, Dezember 1993, S. 26-27 Salas, Jaime de, "Ortega, lector de Nietzsche: Las 'Meditaciones del Quijote' frente a 'Meditaciones intempestivas II"', in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 877-904 Sotelo, Ignacio, "La cuestión del 'género' en el orto de la filosofía española contemporánea: el octogésimo aniversario de 'Meditaciones del Quijote'", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 905930 Panero, Leopoldo M. Garrido, Antonio, Rezension: "Jenaro Talens (Hg.), Leopoldo M. Panero: Agujero llamado Nevermore. Selección poética, 1968-1992, Madrid (Cátedra) 1992", in: Notas 2,1994, S. 52f.

90

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Prados, Emilio Sánchez Pascual, Angel, Rezension: "José Luis Cano (Hg.), Cartas inéditas de Jorge Guillén, Luis Cernuda, Emilio Prados, Madrid (Cátedra) 1992", in: Notas 3,1994, S. 60-62 Quiles, Eduardo Porti, Klaus, "Eduardo Quiles, 'Una Ofelia sin Hamlet"', in: HDSV 71, 1995, S. 34-41 Porti, Klaus, "El teatro de Eduardo Quiles", in: HDSV 71, 1995, S. 41-46 Rodríguez, Claudio Nottebaum, Heike, Rezension: "Claudio Rodríguez, Hacia el canto, Selección de Claudio Rodríguez y Luis García Jambrina, edición de Luis García Jambrina, Salamanca, Madrid (Universidad de Salamanca/Patrimonio Nacional) 1993", in: Notas 3,1994, S. 65-67 Siebenmann, Gustav, "Lob der Dámmerung. Zu einem Gedicht von Claudio Rodríguez", in: Heydenreich 1993, S. 221-232 Siebenmann, Gustav, "Otro elogio de la sombra: Interpretación de 'La mañana del búho de Claudio Rodríguez", in: Revista Hispánica Moderna 46,1993, 2, S. 332-339 Rodríguez Méndez, José María Yáñez, María-Paz, "Las dos funciones del catalán en 'Flor de Otoño', de José María Rodríguez Méndez", in: Canónica 1993, S. 253-268 Rojas, Carlos Rodiek, Christoph, "Aspectos transtextuales e interdiscursivos en 'El ingenioso hidalgo y poeta Federico García Lorca asciende a los infiernos' (1980) de Carlos Rojas", in: Feiten 1995b, S. 93-103 Romero, Concha Floeck, Wilfried, "Entre el drama histórico y la comedia actual. El subtexto femenino en el teatro de Concha Romero", in: Wilfried Floeck (Hg.), Teatro español contemporáneo. Schwerpunktheft von HDSV 71,1995, S. 29-34 Salom, Jaime Grovas, Víctor, Rezension: "Jesús Izquierdo Gómez, Obra teatral de Jaime Salom, Granada (Servicio de Publicaciones de la Universidad de Granada) 1993", in: Notas 5,1995, S. 65f.

SPANIEN IM 2 0 . JAHRHUNDERT

91

Sastre, Alfonso Heymann, Jochen, Rezension: "Mariano de Paco (Hg.), Alfonso Sastre, Murcia (Universidad de Murcia) 1993 (Cuadernos, 60)", in: Notas 4,1995, S. 64-66 San Miguel, Angel, "Das Geschichtsdrama als Oppositionsform. Zum historischen Theater A. Buero Vallejos und A. Sastres", in: HDSV 70, 1995, S. 64-70 San Miguel, Angel, "Los últimos días de Emmanuel Kant contados por E.T.A Hoffmann de Alfonso Sastre. Ensayo de presentación", in: HDSV 66,1994, S. 61-69 San Miguel, Angel, "Tres protagonistas ácratas en la obra dramática de A. Sastre", in: Hofmann 1995, S. 335-345 Semprún, Jorge Kremnitz, Georg, "Ein Autor zwischen zwei Sprachen: Jorge Semprün", in: Loewe 1993, S. 200-212 Rehrmann, Norbert, "Die politische Metamorphose des Schriftstellers und Exkulturministers Jorge Semprün. Kleine Polemik aus Anlaß der diesjährigen Verleihung des Friedenspreises des Deutschen Buchhandels", in: Tranvia 35, 1994, S. 43-45 Sender, Ramón José Heydenreich, Titus, "Ramón José Sender: 'Requiem por un campesino español"', in: Volker Roloff, Harald Wentzlaff-Eggebert (Hg.), Der spanische Roman, Stuttgart, Weimar (Metzler) 2 1995, S. 390-406 Lentzen, Manfred, '"El rey y la reina' de Ramón José Sender como parábola", in: Alazet. Revista de filología 4, Huesca 1992 [ersch. 1993], S. 155-162 Sureda, Jacobo Sureda, Jacobo, Fortunio Bonanova, Juan Alomar u.a., "Manifest des Ultra", übers, v. Sebastian Thies, in: Asholt 1995, S. 230 Tàpies Barba, Antoni Dirscherl, Klaus, "Antoni Täpies' Plakate: Ikonische Schrift und zeichenhaftes Bild", in: Dirscherl 1993, S. 409-428 Tomeo, Javier Albert, Mechthild, "Javier Tomeo", in: Kritisches Lexikon der romanischen Gegenwartsliteraturen (KLRG), 14. Faszikel, Tübingen 1995, S. 1-16 Albert, Mechthild, "Orfeo o el nuevo No6: Javier Tomeo y el discurso del bestiario", in: Feiten 1995b, S. 105-116

92

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Feiten, Hans, "Javier Torneo: Amado monstruo. Una lectura plural", in: Villegas 1994a, S. 46-51 Feiten, Hans, "Javier Torneo: El diccionario de las ideas recibidas", in: Feiten 1995b, S. 117124 García Ober, Juan Ramón, Rezension: "Javier Torneo, Unterhaltung in D-Dur, übers, v. Heinrich von Berenberg, Berlin (Wagenbach) 1995", in: Tranvia 38, September 1995, S. 38 Garcia Ober, Juan Ramón, Rezension: "Javier Tomeo, Zoopathologie, ausgewählt und Ubers, v. Heinrich von Berenberg, Berlin (Wagenbach) 1994", in: Tranvia 38, September 1995, S. 38-39 Torrente Ballester, Gonzalo Gätjens, Sigrid, "Baudelaires 'calme héros, courbé sur sa rapière' und der Roman 'Don Juan' von Torrente Ballester", in: IA 58/59,1995, H. 2/3, S.43-63 Prill, Ulrich, "Juegos apocalipticos. El Beato de Liébana: Gonzalo Torrente Ballester y Juan Goytisolo", in: Feiten 1995b, S. 135-144 Tusquets, Esther Buck, Anna-Sophia, "Esther Tusquets: Siete miradas sobre el mismo paisaje (1981)", in: Feiten 1995a, S. 189-199 Metger Lituma, Mónica, "Esther Tusquets: Para no volver (1985)", in: Feiten 1995a, S. 201208 Unamuno, Miguel de Güntert, Georges, "Miguel de Unamuno (1864-1936)", in: Reichenberger 1993, S. 19-23 Pollmann, Leo, "Positionen Unamunos", in: HDSV 63,1993, S. 11-18 Schäffauer, Markus Klaus, "Algunos aspectos de oralidad en la obra de Unamuno", in: IR 37, 1993, S. 106-115 Stauder, Thomas, Rezension: "Miguel A. Carazo, Unamuno desde una perspectiva interdisciplinaria, Regensburg (Roderer) 1994", in: Notas 5,1995, S. 60f. Strosetzki, Christoph, "Don Quijotes problematische Reconquista der Neuen Welt bei Unamuno und Ganivet", in: Dill 1993, S. 163-174 Thies, Sebastian, Rezension: "Richard E. Baker, The Dynamics of the Absurd in the Existentialist Novel, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1993; Keith W. Hansen, Tragic Lucidity. Discourse of Recuperation in Unamuno and Camus, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1993", in: Notas 3,1994, S. 62-65

SPANIEN IM 2 0 . JAHRHUNDERT

93

Valle-Inclán, Ramón ciel Beisel, Inge, "El desenmascaramiento del autoengaño colectivo en 'Martes de Carnaval' de Valle-Inclán", in: Manuel Aznar Soler, Juan Rodríguez (Hg.), Valle-Inclán y su obra. Actas del primer congreso internacional sobre Valle-Inclán. Barcelona 1992, Barcelona (Universität Autónoma de Barcelona) 1995, S. 579-588 Floeck, Wilfried, "La recepción de la obra teatral de Valle-Inclán en Alemania", in: Leda Schiavo (Hg.), Valle-Inclán hoy. Estudios críticos y bibliográficos, Alcalá de Henares 1993, S. 103-112 Gómez-Montero, Javier, "Valle-Inclán y la 'alquimia del recuerdo' - Poética y representación de la memoria en 'La lámpara maravillosa' y 'El pasajero'", in: Nicasio Salvador Miguel (Hg.), Letras de la España contemporánea. Homenaje a José Luis Varela, Madrid 1995, S. 169-183 Gómez-Montero, Javier, Rezension: "Harald Wentzlaff-Eggebert (Hg.), Ramón del ValleInclán (1866-1936). Akten des Bamberger Kolloquiums vom 6.-8.11.86, Tübingen (Niemeyer) 1989 (Beihefte zur Iberoromania, 5)", in: RJb 44,1993, S. 378 Pauly, Arabella, Rezension: "Gloria Baamonde Traverso, Función del esperpento en 'Tirano Banderas', Kassel (Edition Reichenberger) 1993 (Problemata Literaria, 14)", in: Notas 5, 1995, S. 54-56 Pauly, Arabella, Rezension: "Ramón del Valle-Inclán, Flor de santidad, ed. de María Paz Diez Taboada, Madrid (Cátedra) 1993 (Letras Hispánicas)", in: Notas 5,1995, S. 56f. Wentzlaff-Eggebert, Harald, "Zu den Anfangen des 'modernismo' in Hispanoamerika und Spanien: die frühe Kurzprosa von Dario und Valle-Inclán", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1427-1458 Wentzlaff-Eggebert, Harald, Rezension: "Joaquín del Valle-Inclán (Hg.), Ramón del ValleInclán: Femeninas. Epitalamio, Madrid (Cátedra) 1992 (Letras Hispánicas, 354)", in: Notas 3, 1994, S. 59-60 Vando Villar, Isaac Vando Villar, Isaac, "Ultraistisches Manifest", übers, v. Sebastian Thies, in: Asholt 1995, S. Vil Vázquez Montalbán, Manuel Díaz Arenas, Angel, Introducción a la lectura de la obra narrativa de Manuel Vázquez Montalbán, Kassel (Edition Reichenberger) 1995 Juárez Medina, Antonio, "Das Werk von Manuel Vázquez Montalbán, ein Ebenbild der politischen, wirtschaftlichen und kulturellen gegenwärtigen spanischen Gesellschaft", in: ftofil (Publikationen und Vorträge der Fachhochschule Heilbronn) 4,1994, S. 12-23 Juárez Medina, Antonio, "Manuel Vázquez Montalbán", in: Kritisches Lexikon zur fremdsprachigen Gegenwartsliteratur 30,1993, S. 1-8, A1-D2 Juárez Medina, Antonio, "Una introducción a Pepe Carvalho: unidad y pluralidad en la obra de Manuel Vázquez Montalbán", in: HDSV 63,1993, S. 67-77

94

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Juárez Medina, Antonio, Rezension: "Manuel Blanco Chivite, Manuel Vázquez Montalbán, Madrid (Grupo Libro, 88) 1992 (¿Yo soy así?)", in: Notas 1,1994, S. 52-55 Zúñiga, Juan Eduardo Züniga, Juan Eduardo, "Der Neffe aus Prag kommt nicht, übers, v. Ulrich Prill", in: Freibeuter 55, 1993, S. 120-126 ZüSiga, Juan Eduardo, "Madrid 1936, Conde-Duque-Kaserne, Ubers, v. Ulrich Prill", in: Heinrich von Berenberg (Hg.), Spanische Liebesgeschichten, Berlin (Wagenbach) 1993, S. 136-140

L.S.8 Lateinamerikanische und außereuropäische Literatur (Anfänge bis 19. Jh. und allgemeines) L.S.8.1 Bibliographien und Anthologien Seguí, Agustín, Rezension: "Christoph Strosetzki (Hg.), Der Griff nach der neuen Welt. Der Untergang der indianischen Kulturen im Spiegel zeitgenössischer Texte, Frankfurt/M. (Fischer Taschenbuch) 1991", in: IA 49,1993, H. 1, S. 87-89 Spielmann, Ellen, Rezension: "Birgit Scharlau, Mark Münzel, Karsten Garscha (Hg.), 'Kulturelle Heterogenität' in Lateinamerika. Bibliographie mit Kommentaren, Tübingen (Gunter Narr) 1991 (Frankfurter Beiträge zur Lateinamerikanistik)", in: IA 51/52, 1993, H. 3/4, S. 127-129

L.S.8.2 Geschichte von Kultur und Mentalität Baldinger, Kurt, Rezension: "Bernd Schmelz, Kontinuität und Wandel religiöser Feste im Departamento Lambayeque (Peru). Eine historisch-ethnographische Analyse anhand dreier Fallbeispiele, Bonn (Holos) 1992 (Mundus Reihe Ethnologie, 57)", in: ZRPh 110, 1994, S. 789-791 Bechtloff, Dagmar, Rezension: "Eveline Dürr, Der Aufstand der Tzeltal (1712-1713), Münster, Hamburg (Lit-Verlag) 1991", in: IA 51/52, 1993, H. 3/4, S. 110-112 Berg, Walter Bruno, "La fundamentación filosófica del debate argentino acerca de la identidad en Juan Bautista Alberdi", in: Revista de Filosofía Latinoamericana y Ciencias Sociales (Buenos Aires) 1994, S. 7-20 Berg, Walter Bruno, "Literatur in Lateinamerika. Zur kulturellen 'contraconquista' des Kontinents", in: Martens 1994, S. 17-43 Bernecker, Walther L. (Hg.), En torno al Quinto Centenario 1492-1992. Posiciones y Controversias, Sondernummer des Ibero-Amerikanischen Archivs, N.F., 3-4, 1992 [ersch. 1993] Bernecker, Walther L., "'1492' und die Folgen: die aktuelle Diskussion über ein umstrittenes Jubiläum", in: Venanz Schubert (Hg.), Die beiden Amerika. Kolumbus und die Folgen, St. Ottilien 1994, S. 93-122

LATEINAMERIKANISCHE U. AUSSEREUROP. LITERATUR

95

Bernecker, Walther L., "Bartolomé de Las Casas. Vom Kolonialisten zum Kolonialkritiker", in: Becker 1994, S. 15-31 Bernecker, Walther L., "Cuba 1898. Cambio de dependencia: Del colonialismo formal al imperialismo informal", in: Ette 1994, S. 67-81 Bernecker, Waither L., "Der 'Jesuitenstaat' (1609-1767) in Paraguay: eine 'verwirklichte Utopie'?", in: Stefan Krimm u.a. (Hg.), 'Utopia' und die Wege dorthin - Vom Schicksal der großen Entwürfe, München 1994 (Acta Hohenschwangau), S. 48-64 Bernecker, Walther L., "Las relaciones entre Europa y Latinoamérica durante el siglo XIX. Ofensivas comerciales e intereses económicos", in: Hispania 53,1, 1993, Nr. 183, S. 177-212 Bernecker, Walther L., "Renaissance und Neugefáhrdung indianischer Kulturen", in: Günther Ammon, Theo Eberhard (Hg.), Kultur, Identität, Kommunikation, 2. Versuch, München 1993, S. 211-243; ebenfalls in: Nachrichten der Deutsch-Venezolanischen Gesellschaft 10, 1993, Nr. 21, S. 11-23; und in: Rupert Moser, Maja Svilar (Hg.), Lebensräume. Naturwissenschaftliche und soziokulturelle Analysen, Bern 1994, S. 235-262 Bernecker, Walther L., Hans Werner Tobler (Hg.), Development and Underdevelopment in America. Contrasts of Economic Growth in North and Latin America in Historical Perspective, Berlin 1993 Blum, Volkmar, '"En Lima no se toma, en Lima se trabaja...': Arbeitszeit und Arbeitsethik im kulturellen Konflikt", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1673-1684 Borsö, Vittoria, Rezension: "Dieter Janik, Stationen der spanischamerikanischen Literaturund Kulturgeschichte. Der Blick der anderen - der Weg zu sich selbst, Frankfurt/M. (Vervuert) 1992", in: Notas 3, 1994, S. 81-84 Borsö, Vittoria, Rezension: "Margo Glantz, Borrones y borradores. Reflexiones sobre el ejercicio de la escritura (Ensayos de literatura colonial de Bemal Díaz del Castillo a Sor Juana), México (UNAM - Ediciones del Equilibrista) 1992 (Serie Manatí. Poesía/Ensayo)", in: Notas 3,1994, S. 102-104 Bremer, Thomas, Rezension: "Andrzej Dembicz (Hg.), América Latina local y regional. Memorias del II Simposio Internacional de la Universidad de Varsovia sobre América Latina. Warszawa 16.-21.9.1991, 4 Bde., Varsovia (Universidad de Varsovia) 1993 (Centro de Estudios Latinoamericanos: Estudios y Memorias, 6)", in: Notas 2, 1994, S. 56-58 Bremer, Thomas, Rezension: "Anna Housková, Martin Procházka (Hg.), Utopías del Nuevo Mundo/Utopias of the New World. Actas del Simposio Internacional, Praga 8.-10.6.1992, Praga (Academia Checa de Ciencias - Departamento de Estudios Iberoamericanos de la Universidad de Carolina) 1993", in: Notas 3,1994, S. 79f. Bremer, Thomas, Rezension: "Barbara Gretenkord, Künstler der Kolonialzeit in Lateinamerika. Ein Lexikon, Berlin 1993", in: Referatedienst zur Literaturwissenschaft 26, 1994, Nr. 3, S. 459-460 Bremer, Thomas, Rezension: "Irving A. Leonard, Books of the Brave. Being an Account of Books and of Men in the Spanish Conquest and Settlement of the Sixteenth Century New World. With a New Introduction by Rolena Adorno, Berkeley, Los Angeles, London (University of California Press) 1992", in: Notas 3,1994, S. 85-87 Bremer, Thomas, Rezension: "Hermann Herlinghaus, Monika Walter (Hg.), Posmodernidad en la periferia. Enfoques latinoamericanos de la nueva teoría cultural, Berlin 1994", in: Referatedienst zur Literaturwissenschaft 26, 1994, Nr. 4, S. 631-634

96

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Bremer, Thomas, Ulrich Fleischmann (Hg.), Alternative Cultures in the Caribbean. First International Conference of the Society of Caribbean Research. Berlin 1988, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (Bibliotheca Ibero-Americana, 46) Briesemeister, Dietrich, '"Christoph Colomb, ou 1' Amérique découverte' (1773): una epopeya francesa de Nicolas-Louis Bourgeois sobre Santo Domingo", in: Lüdtke 1994b, S. 51-60 Dirscherl, Klaus, "Täpies, or the Materiality of Painting", in: Hans Ulrich Gumbrecht, L. Pfeiffer (Hg.), Materialities of Communication, Stanford (UP) 1994, S. 183-197 Ette, Ottmar, "'Eine Eroberung durch Nachdenken'. Zum Begriff der Entdeckung bei Alexander von Humboldt", in: Greive 1993, S. 241-252 Ette, Ottmar, "La puesta en escena de la mesa de trabajo en Raynal y Humboldt", in: Cuadernos Americanos, N.F. VIII, 46, 1994, S. 29-68 Ette, Ottmar, Rezension: "Birgit Scharlau, Mark Münzel, Karsten Garscha (Hg.), Kulturelle Heterogenität in Lateinamerika. Bibliographie mit Kommentaren. Herausgegeben in Zusammenarbeit mit Monika Wehrheim-Peuker, Irina Buche, Regine Trenkle-Freund, Dieter Bross, Tübingen (Gunter Narr) 1991 (Frankfurter Beiträge zur Lateinamerikanistik, 4)", in: Notas 0, 1993, S. 39-40 Ette, Ottmar, Rezension: "Julio Ramos, Desencuentros de la modernidad en América Latina. Literatura y política en el siglo XIX, México (Fondo de Cultura Económica) 1989 (Colección Tierra Firme)", in: IA 51/52, 1993, H. 3/4, S. 103-107 Funk-Leiva, Cornelia, Rezension: "Sonia Rose de Fuggle, Discurso colonial hispanoamericano, Amsterdam, Atlanta (Rodopi) 1992 (Foro Hispánico, 4)", in: Notas 3,1994, S. 84f. Garscha, Karsten, "Das Leben, nur eine kurze Reise. Der mexikanische Totenkult", in: IA 50, 1993, H. 2, S. 16-37 Giersberg, Sabine, Rezension: "Karl Kohut (Hg.), Der eroberte Kontinent - Historische Realität, Rechtfertigung und literarische Darstellung der Kolonisation Amerikas, Frankfurt/M. (Vervuert) 1991 (Publikationen des Zentralinstitus für Lateinamerika-Studien der Katholischen Universität Eichstätt, Serie A: Kongreßakten, 7)", in: RF 105, 1993, S. 503-506 Graf, Marga, "Aspectos de Españolismo y Antiespañolismo en el ensayo latinoamericano del siglo XIX y XX", in: Actas del XXIX Congreso del Instituto Internacional de Literatura Iberoamericana (ELI), Bd. 2,1, Barcelona (PPU) 1994, S. 241-251 Graf, Marga, "From Touissant Louverture to Baby-Doc. The National and Cultural Identity of Haiti in the Caribbean and European Literature of the Nineteenth and Twentieth Century", in: Wim Hoogbergen (Hg.), Born out of Resistance - On Caribbean Cultural Creativity, Utrecht (ISOR-Publications) 1994, S. 406-414 Gugenberger, Eva, "Zum Begriff der ethnischen Identität in Lateinamerika", in: LAIInformation (Österr. LA-Institut) 2, 1994, S. 3-6 Henze, Kerstin, "Code-switching von Hispanics - zwischen Sprach- und Kulturkritik", in: Scharlau 1994, S. 105-121 Herlinghaus, Hermann, Monika Walter (Hg.), Posmodernidad en la periferia. Enfoques latinoamericanos de la nueva teoría cultural, Berlin (Langer Verlag) 1994 Heydenreich, Titus, "América Latina - 'lateinisches' Amerika? Zur politischen Brisanz eines Adjektivs im 19. Jahrhundert", in: Guthunz 1995, S. 229-245

LATEINAMERIKANISCHE U. AUSSEREUROP. LITERATUR

97

Hölz, Karl, "Kolumbus und die Folgen. Lateinamerika im Wandel der Kulturbegegnung von Alter und Neuer Welt", in: Kurt Düwell, Herbert Uerlings (Hg.), Alte Welt, Neue Welt, Trier 1994 (Trierer Beiträge 23), S. 26-36 Hölz, Karl, "Le Mexique. De la dépendance culturelle ä la quéte de l'autodéfinition nationale", in: Estuaires. Revue culturelle 22,1993, S. 45-48 Huhle, Rainer, "Vom Matamoros zum Mataindios oder vom Sohn des Donners zum Herrn der Blitze: die wundersamen Karrieren des Apostels Jakobus in Amerika", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1167-1196 Huhle, Rainer, Estudios andinos. Nuevos aportes a la historia, etnohistoria y cultura de la región andina", in: Notas 4,1995, S. 2-13 Ingenschay, Dieter, "Die spanischen Kolonien in der Karibik: Unabhängigkeitsideen und Sklaventhematik", in: Rössner 1995, S. 152-160 Janik, Dieter (Hg.), Die langen Folgen der kurzen Conquista. Auswirkungen der spanischen Kolonisierung Amerikas bis heute, Frankfurt/M. (Vervuert) 1994; darin ders., "Die neuen Menschen der Neuen Welt", S. 49-73 Koechert, Andreas, Rezension: "Wilfried Westphal, Die Mayaforschung - Geschichte, Methoden, Ergebnisse, Frankfurt/M. (Vervuert) 1991 (Editionen der Iberoamericana III, 37)", in: LA 49,1993, H. 1, S. 89f. Kohut, Karl, Manfred Mols u.a. (Hg.), Die internationale Situation Lateinamerikas in einer veränderten Welt, Frankfurt/M. (Vervuert) 1995; span. Version: Cambio de paradigmas en América Latina: nuevos impulsos, nuevos temores, Caracas (Editorial Nueva Sociedad) 1994 Kohut, Karl, Rezension: "Walther L. Bernecker, Raymond Th. Buve, John R. Fischer, Horst Pietschmann, Hans Werner Tobler (Hg.), Handbuch der Geschichte Lateinamerikas, Bd. 1: Mittel-, Südamerika und die Karibik bis 1760 [Manual de la Historia de América Latina. Tomo 1: Centroamérica, Sudamérica y el Caribe hasta 1760], hg. v. Horst Pietschmann, Stuttgart (Klett-Cotta) 1994", in: Diálogo científico 4,1995,1/2,119f. Laferl, Christopher, "Urbanes Leben und barocke Literatur", in: Rössner 1995, S. 61-69 Lienhard, Martin, "Algunos aspectos de la trayectoria cultural andina (diálogo con Wilfredo Kapsoli)", in: Hoja naviera 1,1, Lima 1993, S. 10-17 Lienhard, Martin, "Das 'geschichtliche' Denken in einigen Quechuagesängen und -erzählungen", in: Max Peter (Hg.), Kosmos der Anden. Weltbild und Symbolik indianischer Tradition in Südamerika, Berlin (Diederichs) 1994, S. 190-201 Lienhard, Martin, "La interpretación de los conflictos culturales en América Latina: problemas y propuestas", in: Steckbauer 1993, S. 10-26 Lienhard, Martin, "Oralidad (Documentos de trabajo: Jornadas Andinas de Literatura Latinoamericana, Tucumán 1995)", in: Revista de crítica literaria latinoamericana 20, 1994, S. 371374 López de Abiada, José Manuel, "Die literaturwissenschaftlich ausgerichtete Lateinamerikanistik", in: Bernecker 1993d, S. 303-327 Meyer-Minnemann, Klaus, Vittoria Borsö, Michael Rössner, "Modernismo und Modernisierung: der geschichtliche Wandel um die Jahrhundertwende", in: Rössner 1995, S. 200-205

98

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Middelanis, Carl Hermann, "Der 'Aufstieg' des indianischen Cimarrón zum Partner Karls V ein Akkulturierungsmodell in Emile Naus 'Histoire des caciques d'Haiti' (1854)", in: Stoll 1995, S. 219-248 Middelanis, Carl Hermann, "Mythos und Geschichte. Eine karibische Nationalmythologie zwischen europäischer Antike, afrikanischen und indianischen Traditionen", in: Bremer 1993, S. 97-115 Mires, Fernando, "América Latina como permanente negación", in: Döring 1995, S. 87-100 Oesterreicher, Wulf, "Das Massaker von Cholula, Mexiko, 1519. Ein Ereignis - unterschiedliche Darstellungen", in: Wolfgang Raible (Hg.), Kulturelle Perspektiven auf Schrift und Schreibprozesse. Elf Aufsätze zum Thema 'Mündlichkeit und Schriftlichkeit', Tübingen (Gunter Narr) 1995 (ScriptOralia, 72), S. 98-120 Oesterreicher, Wulf, "El español en textos escritos por semicultos. Competencia escrita de impronta oral en la historiografía indiana (s. XVI)", in: Liidtke 1994a, S. 155-190 Ostáriz Ostáriz, José Antonio, "Aspectos socioeconómicos de la colonización española en Hispanoamérica y su repercusión actual", in: Döring 1995, S. 157-168 Pagni, Andrea, "Escrituras cruzadas: Viajeros franceses al Río de la Plata y rioplatenses a Europa a mediados del siglo XIX", in: Pagni 1992, S. 263-282 Pagni, Andrea, Rezension: "Francine Masiello, Between Civilisation & Barbarism. Women, Nation, and Literary Culture in Modern Argentina, Lincoln & London (University of Nebraska Press) 1992", in: Notas 1, 1994, S. 81-83 Perl, Matthias, Rezension: "Stephan Palmié, Das Exil der Götter. Geschichte und Vorstellungswelt einer afrokubanischen Religion, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1991 (Europäische Hochschulschriften, Reihe XIX, Volkskunde/Ethnologie, 24)", in: IA 49, 1993, H. 1, S. lOlf. Pfisterer, Elisabeth, "Kulturwerkstatt Maya - Kurze Einführung in: Die Welt der Mayas Gestern", in: Döring 1995, S. 125-132 Pietschmann, Horst, "¿La historia de América latina como historia del nuevo mestizaje?" in: Métissages en Amérique Latine, Paris (Université de Paris-Sorbonne) 1994 (Ibérica, Nouvelle série, 3), S. 105-110 Pietschmann, Horst, "500 años de Historia iberoamericana. Variantes ejemplares del desarrollo histórico", in: VV.AA., El Reino de Granada y el Nuevo Mundo. V Congreso Internacional de Historia de América, Mayo de 1992, Bd. 3, Granada 1994, S. 75-86 Pietschmann, Horst, "Burocracia y corrupción en la Hispanoamérica colonial. Una aproximación tentativa", in: Memorias de la Academia Mexicana de la Historia, correspondiente de la Real de Madrid, México, D.F. 1993, S. 5-38 Pietschmann, Horst, "Die Conquista Amerikas: ein historischer Abriß", in: Venanz Schubert (Hg.), Die beiden Amerika. Kolumbus und die Folgen, St. Ottilien 1994, S. 57-92 Pietschmann, Horst, "Juan Ginés de Sepúlveda y la evangelización de los indios americanos", in: La Iglesia en América. Siglos XVI-XX, Madrid 1993, S. 157-174 Pietschmann, Horst, "La resistencia española al imperio: Las Indias en los años iniciales del reinado de Carlos V", in: Universidad Complutense de Madrid (Hg.), Estudios de Historia de Derecho Europeo. Homenaje al Prof. G. Martínez Diez, Bd. 2, Madrid 1994, S. 13-30

LATEINAMERIKANISCHE U. AUSSEREUROP. LITERATUR

99

Pietschmann, Horst, "La visión de Cuba y del Caribe según la obra de Alejandro Humboldt", in: Ibero-Americana Pragensia 28,1993, S. 149-158 Pietschmann, Horst, "Sprache, Mission, Kolonisation oder die Entstehung neuer kultureller Identität: das Beispiel Mexiko", in: Internationale Schulbuchforschung. Zeitschrift des Georg-Eckert-Instituts 15, 1993, 4, S. 435-449; ebenfalls in: Rafael Sevilla, Arturo Azuela, (Hg.), Mexiko, die institutionalisierte Revolution?, Tübingen (Horlemann) 1995, S. 51-71 Pollmann, Leo, "Kreolen und Immigranten", in: Blick in die Wissenschaft, Forschungsmagazin der Universität Regensburg 4, 1994, S. 28-33 Radkau, Verena, Rezension: "Dietrich Briesemeister, Klaus Zimmermann (Hg.), Mexiko heute. Politik, Wirtschaft, Kultur, Frankfurt/M. (Vervuert) 1992 (Bibliotheca Ibero-Americana, 43)", in: IA 51/52,1993, H. 3/4, S. 114-118 Rehrmann, Norbert, Rezension: "Peter Hassler, Menschenopfer bei den Azteken? Eine quellen- und ideologiekritische Studie, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1992", in: IA 49, 1993, H. 1, S. 95f. Rohdewohld, Brigitta, "Eigenbild und Fremdbild der 'limeños' im 19. Jahrhundert: Autostereotyp versus Heterostereotyp?", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1385-1397 Rössig, Wolfgang, "Azteken und Maya / Das Vizekönigkreich Neu-Spanien/Mexiko", in: Rössner 1995, S. 10-28 Rössner, Michael, "Das Inka-Reich / Das Vizekönigreich Neu-Kastilien/Peru", in: Rössner 1995, S. 28-54 Rössner, Michael, "Die Reisen des Kolumbus und die Folgen", in: Rössner 1995, S. 1-10 Rössner, Michael, "Die Vizekönigreiche Peru, Neu-Granada und Río de la Plata", in: Rössner 1995, S. 116-124 Rössner, Michael, "Reformen, katholische Aufklärung, Unabhängigkeitskriege", in: Rössner 1995, S. 105-109 Rössner, Michael, "Das Werden der lateinamerikanischen Staaten und ihrer Identitäten", in: Rössner 1995, S. 130-137 Schümm, Petra, Rezension: "Beatriz González Stephan, Lucia Helena Costigan (Hg.), Crítica y descolonización: El sujeto colonial en la cultura latinoamericana, Caracas, Athens (Universidad Simón Bolívar/Ohio State University) 1992", in: Notas 2,1994, S. 58-60 Siebenmann, Gustav, "Reflejos. Cómo Europa y Latinoamérica se veían y se ven recíprocamente", in: La Torre (Puerto Rico) 10,1994 [1995], S. 11-28 Siebenmann, Gustav, "Vom Gedenken zum Gezänk. Die Kolumbustage 1892 und 1992 im Vergleich", in: Neue Zürcher Zeitung 121, 27.-28.5.1995, S. 69f. Spielmann, Ellen, Rezension: "Birgit Scharlau, Mark Münzel, Karsten Garscha (Hg.), 'Kulturelle Heterogenität' in Lateinamerika. Bibliographie mit Kommentaren, Tübingen (Gunter Narr) 1991 (Frankfurter Beiträge zur Lateinamerikanistik)", in: IA 51/52, 1993, H. 3/4, S. 127-129 Walde, Erna von der, Rezension: "Jesús Martin Barbero, Beatriz Solís Leree, Luis Núñez Gomés (Hg.), En torno a la identitad latinoamericana. VII Encuentro Latinoamericano de Facultades de Comunicación Social, México (Consejo Nacional para la Enseñanza y la

100

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Investigación de las Ciencias de la Comunicación/Federación Latinoamericana Asociaciones de Facultades de Comunicación Social) 1992", in: Notas 1,1994, S. 58-60

de

Walde, Erna von der, Rezension: "Roberto Schwarz, Misplaced Ideas. Essays on Brazilian Culture. Edited with an Introduction by John Gledson, London, New York (Verso) 1992", in: Notas 2,1994, S. 85 Walter, Monika, "Das Populäre als maskierte Utopie. Zu einem Denkproblem in den neueren Kulturtheorien Lateinamerikas", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1759-1778 Walter, Monika, "Wie modern ist das Denken über Moderne in Lateinamerika?", in: Scharlau 1994, S. 36-38 Winter, Ulrich, Rezension: "Waldo Ross, Nuestro imaginario cultural. Simbólica literaria hispanoamericana. Epilogo de Andrés Ortiz-Osés, Barcelona (Anthropos) 1992 (Hermeneusis, 11)", in: Notas 2,1994, S. 62f. Zimmermann, Klaus, Rezension: "U. Ewald, Mexiko: das Land, seine Geschichte und Kultur", in: IA 58/59,1995, S. 138-141 Zires, Margarita, "Reina de México, Patrona de los Chícanos y Emperatriz de las Américas. Los mitos de la Virgen de Guadelupe - Estrategias de producción de identidades", in: LA 51/52, 1993, H. 3/4, S. 76-91

L.S.8.3 Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen Aguirre, Elvira, "Sobre la significación de los conceptos opuestos 'oriente' y 'occidente' en Hispanoamérica", in: Hiroto Ueda (Hg.), Actas del tercer congreso de hispanistas de Asia, Tokio 1993, S. 891-899 Armbruster, Claudius, Rezension: "Roberto González Echevarría, Myth and Archive. Toward a Theory of Latín American Narrative, Cambridge, New York (Cambridge University Press) 1990", in: Notas 0,1993, S. 40f. Berg, Walter Bruno, "Die Andenländer im 19. Jahrhundert", in: Rössner 1995, S. 167-176 Berg, Walter Bruno, "Literatur in Lateinamerika. Zur kulturellen 'contraconquista' des Kontinents", in: Martens 1994, S. 17-43 Beutler, Gisela, "Karl der Große und seine Paladine in Hispanoamerika: Allegorie, Ritterroman und seine Bedeutung", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1265-1280 Binder, Wolfgang, Rezension: "Carlos J. Alonso, The Spanish American Regional Novel. Modernity and Autochthony, Cambridge, New York (Cambridge University Press) 1990 (Cambridge Studies in Latin American and Iberian Literature, 2)", in: Notas 0,1993, S. 43-45 Borsò, Vittoria, Rezension: "Georgina Sabat de Rivers, Estudios de literatura hispanoamericana. Sor Juana Inés de la Cruz y otros poetas barrocos de la Colonia, Barcelona (Promociones y Publicaciones Universitarias) 1992; Roberto González Echevarría, Celestina's Brood. Continuities of the Baroque in Spanish and Latin American Literatures, Durham (Duke University Press) 1993", in: Notas 5, 1995, S. 78-84 Borsò, Vittoria, "Mexiko 1910-1968: der Mythos der Revolution", in: Rössner 1995, S. 263284

LATEINAMERIKANISCHE U. AUSSEREUROP. LITERATUR

101

Briesemeister, Dietrich, Rezension: "José Promis, The Identity of Hispanoamérica. An Interpretation of Colonial Literature, Tucson (The University of Arizona Press) 1991", in: Notas 0,1993, S. 41f. Briesemeister, Dietrich, Rezension: "Silvia Molloy, At Face Value. Autobiographical Writing in Spanish America, Cambridge, New York (Cambridge University Press) 1991 (Cambridge Studies in Latin American and Iberian Literature, 4); La autobiografía en lengua española en el siglo veinte, Lausanne (Sociedad Suiza de Estudios Hispánicos) 1991 (Hispanica Helvetica, 1)", in: Notas 1,1994, S. 64f. Dill, Hans-Otto, Rezension: "Daniel Torres, El palimsesto del calco aparente. Una poética del Barroco de Indias, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1993 (American University Studies, Series 22, Latín American Literature, 16)", in: Notas 2,1994, S. 61f. Dill, Hans-Otto, Carola Gründler, Inke Gunia, Klaus Meyer-Minnemann (Hg.), Apropiaciones de realidad en la novela hispanoamericana de los siglos XIX y XX, Frankfurt/M. (Vervuert) 1994 (Ediciones de Iberoamericana, Serie A: Historia y Crítica de la Literatura, 3) Estrada de Volk, Amparo, Rezension: "José Ignacio Urquiza González (Hg.), Lo real maravilloso en Iberoamérica. Relaciones entre literatura y sociedad. Actas del I Simposio Internacional de Literatura Iberoamericana. Cáceres 19-22.11.1990, Cáceres (Junta de Extremadura) 1992", in: Notas 0,1993, S. 45f. Ette, Ottmar, "Asimetría intercultural. Diez tesis sobre el diálogo entre las literaturas de Latinoamérica y Europa", in: Casa de las Américas 35,1995, 199, S. 36-51 Ette, Ottmar, "Un diálogo diferido: obeservaciones en torno a tres etapas del campo literario cubano en los siglos XIX y XX", in: Kanora (Calracá, Quindío), 7, 1993, 3, S. 25-31; ebenfalls in: Apuntes Postmodernos/Postmodem Notes 4, Miami 1994, 2, S. 20-31 Ette, Ottmar, Rezension: "Julio Ramos, Desencuentros de la modernidad en América Latina. Literatura y política en el siglo XIX, México (Fondo de Cultura Económica) 1989 (Colección Tierra Firme)", in: IA 51/52, 1993, H. 3/4, S. 103-107 Franzbach, Martin, Rezension: "Graciela Maturo u.a. (Hg.), Imagen y expresión. Hermenéutica y teoría literaria desde América Latina, Buenos Aires (Fernando García Cambeiro) 1991", in: Notas 0,1993, S. 41 Franzbach, Martin, Rezension: "Luis T. González-del-Valle, Julio Baena (Hg.), Critical Essays on the Literature of Spain and Spanish America, Boulder, Colorado (Society of Spanish and Spanish-American Studies) 1991 (Anejo Anales de la Literatura Española Contemporánea)", in: Notas 0,1993, S. 37f. Gewecke, Frauke, Rezension: "Doris Sommer, Foundational Fictions. The National Romances of Latin America, Berkeley, Los Angeles, London (University of California Press) 1991 (Latin American Literature and Culture)", in: Notas 0,1993, S. 42f. Gnutzmann, Rita, Rezension: "David William Foster (Hg.), Handbook of Latin American Literature, New York, London (Garland) 21992", in: Notas 1, 1994, S. 60f. Gnutzmann, Rita, "Literatura hispanoamericana: por una ampliación del canon", in: Letras de Deusto 68,1995, S. 69-81 Gnutzmann, Rita, "La imagen de la mujer en la literatura rioplatense", in: Alba de América 20/21,1993, S. 241-261 Graf, Marga, "¿Mafia literaria? - Zum literarischen Diskurs der 60er und 70er Jahre in Lateinamerika", in: Matices - Zeitschrift zu Lateinamerika, Spanien und Portugal 7, 1995, S. 38-44

102

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Graf, Marga, Rezension: "Christopher Columbus, Journal of the first Voyage (Diario del primer viaje), edited and translated with an Introduction and Notes by B. W. Ife, together with an essay on Columbus's language by Ralph J. Penny, Warminster (Ans & Phillips Ltd.) 1990", in: IR 38, 1993, S.136-138 Harmuth, Sabine, "La percepción del otro y de lo otro - el problema del contacto cultural en la literatura moderna latinoamericana y el paradigma del primer encuentro de europeos/americanos", in: Dill 1993, S. 153-162 Herlinghaus, Hermann, "Über die ausgrenzende Macht begrifflicher Konventionen. Zum Beispiel: Das Melodramatische - eine vergessene 'Kategorie' moderner lateinamerikanischer Erzählliteratur?", in: Weimarer Beiträge 40, 1994, 3, S. 364-376 Hölz, Karl, "Encuentros literarios en la feria del libro en Francfort: México - un libro abierto", in: Etudes Romanes 8, 1994 (Sonderband Españas-Américas 1492-1992), S. 111140 Hölz, Karl, "Le classicisme mexicain. Dépendance culturelle et auto-déñnition nationale", in: Etudes Romanes 8,1994 (Sonderband Españas-Américas 1492-1992), S. 63-83 Hölz, Karl, "Literarische Institution und nationaler Aufbruch. Mexikanische Literatur zwischen Unabhängigkeitsbewegung und Reformkrieg (1810-1858)", in: RF 105, 1993, S. 50-66 Hölz, Karl, "Mexiko im 19. Jahrhundert", in: Rössner 1995, S. 137-149 Janik, Dieter, Die Anfange einer nationalen literarischen Kultur in Argentinien und Chile. Eine kontrastive Studie auf der Grundlage der frühen Periodika (1800-1830), Tübingen (Gunter Narr) 1995 Klüppelholz, Heinz, Rezension: "Dieter Reichardt (Hg.), Autorenlexikon Lateinamerika, Frankfurt/M. (Suhrkamp Verlag) 1992", in: IR 39,1994, S. 146f. Kohut, Karl, Rezension: "Bernd Dahms, Bartolomé de las Casas (1484-1566). Indio-Politik im 16. Jahrhundert und ihre Rezeption in lateinamerikanischer Literatur, Tübingen, Basel (Francke) 1993 (Kultur und Erkenntnis. Schriften der Philosophischen Fakultät der HeinrichHeine-Universität Düsseldorf, 9)", in: Notas 4,1995, S. 70f. Laferl, Christopher, "Kulteranismus und Neoklassizismus im Vizekönigreich Peru", in: Rössner 1995, S. 83-93 Laferl, Christopher, "'Öffentliche' und 'private' Literatur im Vizekönigreich Neu-Spanien", in: Rössner 1995, S. 70-83 Leinen, Frank, Rezension: "Iris M. Zavala (Hg.), Discurso sobre la 'invención' de América, Amsterdam, Atlanta (Rodopi) 1992 (Teoría literaria: texto y teoría, 10)", in: Notas 1, 1994, S. 62f. Leinen, Frank, Rezension: "Manuel Gómez Reinoso, Aproximaciones a la literatura hispanoamericana, Miami (Ediciones Universal) 1993 (Col. Polymita)", in: Notas 4,1995, S. 71-73 Lienhard, Martin, "Nosotros hemos resuelto y mandamos... Textos indígenas destinados a los extraños (siglos XVII y XIX)", in: Revista de crítica literaria latinoamericana 19, 1993, S. 173-184 Lienhard, Martin, "Die Literatur im zentralen Andenraum (Peru, Bolivien, Ecuador)", in: Heinz Ludwig Arnold (Hg.), Kritisches Lexikon zur fremdsprachigen Gegenwartsliteratur, Göttingen 1993, 32. Nachlieferung, S. 1-21

103

LATEINAMERIKANISCHE U. AUSSEREUROP. LITERATUR

Lienhard, Martín, "La diaglosia y su negación. Escrituras disidentes en el Perú colonial (1550-1615)", in: Canónica 1993, S. 307-321 Lienhard, Martin, "Los comienzos de la literatura 'latinoamericana': monólogos y diálogos de conquistadores y conquistados", in: Ana Pizarra (Hg.), América Latina: palavra, literatura e cultura, Sáo Paulo, Memorial da América Latina, Bd. 1: A situagáo colonial, Campinas (UNICAMP) 1993, S. 41-62 López de Abiada, José Manuel, "Die lateinamerikanische Lyrik ist noch zu entdecken", in: Tranvía 34,1994, S. 57 Meyer-Minnemann, Klaus, "Der hispanoamerikanische Modernismo", in: Rössner 1995, S. 205-225 Meyer-Minnemann, Klaus, "La novela modernista en Hispanoamérica", in: Dill 1994, S. 159170 (auch als Einzeldruck, Facultad de Letras, Universidad de Costa Rica 1994) Meyer-Minnemann, Klaus, H.-J. Hie, Katharina Niemeyer, "Apropiaciones de realidad en la novela hispanoamericana entre 1860 y 1914", in: Dill 1994, S. 90-103 Ordoftez, Montserrat, Rezension: "Debra A. Castillo, Talking Back. Toward a Latin American Feminist Literary Criticism, Ithaca, London (Cornell University Press) 1992; Amy Kaminsky, Reading the Body Politic. Feminist Criticism and Latin American Women Writers, Minneapolis (University of Minnesota Press) 1993", in: Notas 5, 1995, S. 86-88 Pollmann, Leo, "Naturalismo/Modernismo/Mundonovismo: Una época de transición entre siglo XIX y siglo XX", in: Revista chilena de literatura 44,1994, S. 5-13 Rincón, Carlos, "Vuelta del barroco y proliferación neobarroca", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1779-1796 Rössner, Michael (Metzler) 1995

(Hg.), Lateinamerikanische

Literaturgeschichte,

Stuttgart,

Weimar

Rössner, Michael, "Die Literatur Neu-Spaniens bis zur Unabhängigkeit Mexikos", in: Rössner 1995, S. 110-116 Schäffauer, Markus Klaus, "Der Voseo als Indikator für die Akzeptanz von Mündlichkeit in der argentinischen Literatur - Grenzüberschreitungen und Ausgrenzungen zwischen Mündlichkeit und Schriftlichkeit", in: Stauder 1995, S. 170-182 Schäffauer, Markus Klaus, Rezension: "Graciela Montaldo, De pronto, el campo. Literatura argentina y tradición rural, Rosario (Beatriz Viterbo) 1993 (Bibl. Tesis)", in: Notas 4, 1995, S. 104-106 Spiller, Roland, Rezension: "Julio C. Díaz Usandivaras, Cinco siglos de literatura en la Argentina, Buenos Aires (Corregidor) 1993", in: Notas 4,1995, S. 102-104 Spiller, Roland, Rezension: "Steven Bell, Albert H. Le May, Leonard Orr (Hg.), Critical Theory, Cultural Politics and Latin American Narrative, Notre Dame/Indiana, London (University of Notre Dame Press) 1993", in: Notas 1,1994, S. 56-58 Walde, Erna von der, Rezension: "Jesús Martín Barbero, Beatriz Solís Leree, Luis Núñez Gomés (Hg.), En torno a la identitad latinoamericana. VII Encuentro Latinoamericano de Facultades de Comunicación Social, México (Consejo Nacional para la Enseñanza y la Investigación de las Ciencias de la Comunicación/Federación Latinoamericana de Asociaciones de Facultades de Comunicación Social) 1992", in: Notas 1,1994, S. 58-60

104

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Wentzlaff-Eggebert, Harald, "Zu den Anfängen des 'modernismo' in Hispanoamerika und Spanien: die frühe Kurzprosa von Dario und Valle-Inclán", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1427-1458 Wild, Gerhard, "Die Literaturen Kolumbiens und Venezuelas", in: Rössner 1995, S. 160-166 Wild, Gerhard, "Die verzögerte Ausbildung von 'nationalen Identitäten' und Literaturen in Mittelamerika", in: Rössner 1995, S. 149-152 Winter, Ulrich, Rezension: "Cedomil Goic, Los mitos degradados. Ensayos de comprensión de la literatura hispanoamericana, Amsterdam (Rodopi) 1992 (Teoría literaria: Texto y teoría, 8)", in: Notas 4,1995, S. 77-79

L.S.8.4 Literarische Gattungen Briesemeister, Dietrich, Rezension: "Jerry M. Williams, El teatro del México colonial. Época misionera, Frankfurt/M. u.a. (Lang) 1992", in: Notas 5,1995, S. 91f. Dill, Hans-Otto, "Poesie versus Prosa: zum lateinamerikanischen Literaturbegriff des 19. Jahrhunderts", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1417-1426 Hölz, Karl, Rezension: "Joaquina Navarro, La novela realista mexicana, México (Universidad Autónoma de Tlaxcala) 1992 (Serie Destino Arbitrario 8)", in: Notas 2,1994, S. 72f. Kohut, Karl, "Das argentinische Theater von den Anfängen bis 1960", in: Floeck 1993, S. 119-131 Kohut, Karl, "Teatro e historia en Argentina", in: Osvaldo Pelletieri (Hg.), El teatro y los días. Estudios sobre teatro argentino e iberoamericano, Buenos Aires (Editorial Galerna/Facultad de Filosofía y Letras (UBA)) 1995, S. 129-146 Kuon, Peter, Rezension: "Volker Roloff, Harald Wentzlaff-Eggebert (Hg.), Der hispanoamerikanische Roman, Bd. 1: Von den Anfängen bis Carpentier, Bd. 2: Von Cortázar bis zur Gegenwart, Darmstadt (WB-Verlag) 1992", in: RF 106, 1994, S. 430-436 Oelker, Dieter, Rezension: "José Promis, La novela chilena del último siglo, Santiago de Chile (La Noria) 1993", in: Notas 5,1995, S. 106-109 Pagni, Andrea, Rezension: "Osvaldo Pelletieri, Cien años de teatro argentino (1886-1990). Del Moreira a Teatro Abierto, Buenos Aires (Editorial Galema/IITCTL) 1990 (Crítica de Teatro Latinoamericano 2)", in: RF 105, 1993, S. 506-508 Pörtl, Klaus, Cornelia Weege, "El teatro en Latinoamérica", in: Notas 5, 1995, S. 20-28 Siebenmann, Gustav, Die lateinamerikanische Lyrik. 1892-1992, Berlin (Erich Schmidt) 1993

L.S.8.5 Themen und Motive Gnutzmann, Rita, Rezension: "Adriana Sandoval, Los dictadores y la dictadura en la novela hispanoamericana (1851-1978), México (Universidad Nacional Autónoma) 1989", in: IR 38, 1993, S.141f.

LATEINAMERIKANISCHE U. AUSSEREUROP. LITERATUR

105

Janik, Dieter, "Der Staat im Spiegel der spanischamerikanischen Literatur", in: Manfred Mols, Josef Thesing (Hg.), Der Staat in Lateinamerika, Mainz (V. Hase & Koehler) 1995, S. 303-316 Kohut, Karl, "Darstellung und Kritik der lateinamerikanischen Metropolen in der Literatur", in: Erdmann Gormsen, Andreas Thimm (Hg.), Megastädte in der Dritten Welt, Mainz (Johannes Gutenberg-Universität) 1994 (Interdisziplinärer Arbeitskreis Dritte Welt. Veröffentlichungen, 8), S. 117-134 Pietschmann, Horst, "Hamburg und Lateinamerika in der ersten Hälfte des 19. Jahrhunderts", in: Becker 1994, S. 381-407 Roloff, Volker, "Traumdiskurs und Körper - Beispiele der lateinamerikanischen Literatur", in: Rudolf Behrens, Roland Galle (Hg.), Die Kodierung des Kreatürlichen im modernen Roman. Kolloquium Bochum 1993, Würzburg 1995, S. 269-284 Wentzlaff-Eggebert, Christian, "Risas y risotadas en la literatura hispanoamericana después de la Independencia", in: Caldera 1995, S. 237-250

L.S.8.6 Beziehungen zu anderen Literaturen Altmann, Werner, "Das Hispanoamerikabild in der deutschen Literatur - Das Deutschlandbild in der hispanoamerikanischen Literatur. 'Interkulturelle' Texte im Deutsch- und Spanischunterricht der Mittel- und Oberstufe", in: Döring 1995, S. 467-486 Altmann, Werner, "Eine Fahrt in den seligen Untergang. Zum Motiv von Nikolaus Federmanns Siidamerikaexpedition in Alfred Döblins Exilroman 'Die Fahrt ins Land ohne Tod'", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1475-1487 Dill, Hans-Otto, Rezension: "Gustav Siebenmann, Hans-Joachim König (Hg.), Das Bild Lateinamerikas im deutschen Sprachraum. Ein Arbeitsgespräch an der Herzog AugustBibliothek Wolfenbüttel. 15.-17. 3. 1989, Tübingen (Niemeyer) 1992 (Beihefte zur Iberoromania, 9)", in: Notas 1,1994, S. 70-72 Ette, Ottmar, '"Así habló Próspero'. Nietzsche, Rodó y la modernidad filosófica de 'Ariel"', in: Cuadernos Hispanoamericanos 528,1994, S. 48-62 Ette, Ottmar, "Asymmetrie der Beziehungen. Zehn Thesen zum Dialog der Literaturen Lateinamerikas und Europas", in: Scharlau 1994, S. 297-326; span. Fassung: "Asimetría intercultural. Diez tesis sobre el diálogo entre las literaturas de Latinoamérica y Europa", in: Casa de las Américas 35, 1995,199, S. 36-51 Ette, Ottmar, "Colón y la colon/ización del texto. El concepto de 'descubrimiento' en Alejandro de Humboldt, Ernst Bloch y Claude Lévi-Strauss", in: Simposio Internacional 500 Años: 'Un Pensamiento sin Fronteras'. Centro de Investigación en Ciencias Sociales y Humanidades. 12.-17.10.1992, Bd. 1, Toluca (UAEM) 1994, S. 411-428 Ette, Ottmar, '"Eine Eroberung durch Nachdenken'. Zum Begriff der Entdeckung bei Alexander von Humboldt", in: Greive 1993, S. 241-252 Ette, Ottmar, "Escenas alemanas. Martí en el país de los 'jesuitas del trabajo'", in: Concordia 27, Aachen 1995, S. 59-77 Ette, Ottmar, "Lateinamerika und Europa. Ein literarischer Dialog und seine Vorgeschichte", in: José Enrique Rodó, Ariel, übers., hg. und erläutert v. Ottmar Ette, Mainz (Dieterich'sche Verlagsbuchhandlung) 1994 (Reihe excerpta classica, 12), S. 9-58

106

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Franzbach, Maitin, "Análisis comparativo de objetivos educativos de la burguesía: José Martí: 'La Edad de Oro' (1889) y Edmondo de Amicis: 'Cuore' (1886)", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1409-1416 Kohut, Karl (Hg.), Von der Weltkarte zum Kuriositätenkabinett. Amerika im deutschen Humanismus und Barock, Frankfurt/M. (Vervuert) 1995 (americana eystettensia, Serie A, 14) Kohut, Karl, "Más allá del realismo mágico. Los estudios de literatura latinoamericana en Alemania", in: Redial 3, 1993, S. 143-152 Pagni, Andrea, "Escrituras cruzadas: 'Viajeros franceses al Río de la Plata y rioplatenses a Europa a mediados del siglo XIX", in: Pagni 1992, S. 263-282 Pugliese, Abel Orlando, "El 'antiamericanismo' en el pensamiento europeo y Alexander von Humboldt", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1345-1370 Schnelle, Kurt, "Hispanoamerikanisches bei Herder", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 12811296 Thiemer-Sachse, Ursula, "Huitzilopochtli - Vitzeputze, ein transkulturelles Phänomen: wie der aztekische Kriegsgott zu einer Teufelsgestalt im deutschen Sprachgebrauch wurde", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1197-1222

L.S.8.9 Werke nach Autoren Alberdi, Juan Bautista Berg, Walter Bruno, "La fundamentación filosófica del debate argentino acerca de la identidad en Juan Bautista Alberdi", in: Revista de Filosofía Latinoamericana y Ciencias Sociales (Buenos Aires) 1994, S. 7-20 Janik, Dieter, "Juan Bautista Alberdi: 'Peregrinación de Luz del Día o viaje y aventuras de la Verdad en el Nuevo Mundo': análisis y parodia de la realidad hispanoamericana desde la Independencia", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1467-1473 Bello, Andrés Dill, Hans-Otto, Rezension: "Antonio Cussen, Bello and Bolivar. Poetry and Politics in the Spanish American Revolution, Cambridge (Cambridge University Press) 1992 (Cambridge Studies in Latin American and Iberian Literature, 6)", in: Notas 1,1994, S. 66 Blest Gana, Alberto Gunia, Inke, "'Martin Rivas' de Alberto Blest Gana", in: Dill 1994, S. 104-125 Cambaceres, Eugenio Gnutzmann, Rita, "Bibliografia sobre Eugenio Cambaceres", in: Revista Interamericana de Bibliografia 44,1994, H. 2, S. 317-322

LATEINAMERIKANISCHE U. AUSSEREUROP. LITERATUR

107

Gnutzmann, Rita, Eugenio Cambaceres, Sin rumbo, Bilbao (Univ. del Pais Vasco) 1993 Schlickers, Sabine, Rezension: "Eugenio Cambaceres: 'Sin Rumbo"', in: 1A 56, 1995, 3/4, S. 135-136 Carrió de la Venderà, Alonso Wentzlaff-Eggebert, Christian, "Una obra hispanoamericana entre ilustración y costumbrismo: 'El Lazarillo de ciegos caminantes' de Alonso Carrió de la Venderà", in: Ermanno Caldera, R. Froldi (Hg.), Entre Siglos, Rom 1993, S. 259-267 Casal, Julián del Dill, Hans-Otto, Rezension: "Oscar Montero, Erotismo y representación en Julián del Casal, Amsterdam, Atlanta (Rodopi) 1993", in: Notas 2, 1994, S. 77-79 Funk-Leiva, Cornelia, Rezension: "Jaime Martínez-Tolentino, Literatura hispánica e hispanoamericana. Tres autores revalorados: Ricardo Palma, Julián del Casal y Jacinto Benavente, Kassel (Edition Reichenberger) 1992 (Problemata Iberoamericana, 5)", in: Notas 4, 1995, S. 77 Clavijero, Francisco Javier Buche, Irina, "Mexikos Dialektik der Aufklärung in den Diskursen von Fray Francisco Javier Clavijero und Fray Servando Teresa de Mier y Guerra", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1297-1316 Fernández de Lizardi, José Joaquín Meyer-Minnemann, Klaus, "Aneignung und Gestaltung von Wirklichkeit in den Romanen von José Joaquín Fernández de Lizardi", in: Kablitz 1993, S. 265-278 Meyer-Minnemann, Klaus, "Apropiaciones de realidad en las novelas de José Joaquín Fernández de Lizardi", in: IA 50, 1993, H. 2, S. 63-78 Garcilaso de la Vega, El Inca Kristal, Efraín, "Fábulas clásicas y neoplatónicas en los 'Comentarios reales de los Incas'", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1253-1264 Sánchez Blanco, Francisco, "Die Begegnungen der Kulturen und die Bekehrung des Mestizen Garcilaso de la Vega el Inca zum Piatonismus", in: Reyes Mate 1994, S. 153-169 Gómez de Avellaneda, Gertrudis Araújo, Nara, "La Avellaneda, la Merlin, una manera de ver y sentir", in: IA 49, 1993, H. 1, S. 33-41

108

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Isaacs, Jorge Meyer-Minnemann, Klaus, "Mundo novelesco, efecto de lo real y literariedad en 'Maria' de Jorge Isaacs", in: Dill 1994, S. 126-137 Juana Inés de la Cruz Briesemeister, Dietrich, "Zur Rolle des Neulateinischen in der Dichtung von Juana Inés de la Cruz", in: Neue Romanía 16, 1995, S. 3-15 Borsó, Vittoria, Rezension: "Georgina Sabat de Rivers, Estudios de literatura hispanoamericana. Sor Juana Inés de la Cruz y otros poetas barrocos de la Colonia, Barcelona (Promociones y Publicaciones Universitarias) 1992; Roberto González Echevarría, Celestina's Brood. Continuities of the Baroque in Spanish and Latín American Literatures, Durham (Duke University Press) 1993", in: Notas 5,1995, S. 78-84 Pérez Amador Adam, Alberto, Rezension: "Sara Poot Herrera (Hg.), Y diversa de mí misma entre vuestras plumas ando. Homenaje internacional a Sor Juana Inés de la Cruz, México (Colegio de México) 1993; Susana Arroyo Hidalgo, El Primero Sueño de Sor Juana: estudio semántico y retórico, México (Universidad Nacional Autónoma de México-Instituto Tecnológico y de Estudios Superiores de Monterrey) 1993 (Cuadernos del Seminario de Poética del Instituto de Investigaciones Filológicas de la UNAM, 16)", in: Notas 4,1995, S. 83-86 Manzano, Juan Francisco Bremer, Thomas, "The Slave who wrote Poetry: Comments on the Literary Works and the Autobiography of Juan Francisco Manzano", in: Binder 1993, S. 487-501 Marti, José Bremer, Thomas, "Velocidad y aceleración como base de la experiencia de modernidad en las crónicas de José Martí", in: Ette 1994, S. 117-128 Ette, Ottmar, "El cuerpo de la poesía. La búsqueda del otro y el lugar de la escritura en el poema 'De noche, en la imprenta' de José Martí", in: Carmen Val Julián (Hg.), Soy el amor: soy el verso! José Martí créateur, París (Ecole Nórmale Supérieure de Fontenay/St-Cloud) 1995, S. 97-111 Ette, Ottmar, "Escenas alemanas. Martí en el país de los 'jesuítas del trabajo'", in: Concordia 27, Aachen 1995, S. 59-77 Ette, Ottmar, "Imagen y poder - poder de la imagen: acerca de la iconografía martiana", in: Ette 1994, S. 225-297 Ette, Ottmar, "La polisemia prohibida: la recepción de José Martí como sismógrafo de la vida política y cultural", in: Celina Manzoni (Hg.), José Martí: El presidio político en Cuba. Ultimo diario y otros textos, Buenos Aires (Biblos) 1995, S. 143-159; ebenfalls in: José Martí. Actas. Pnmer Congreso de Estudios Latinoamericanos. Homenaje a José Martí a los 100 arios de 'Nuestra América' y 'Versos Sencillos'. La Plata 12.-14.9.1991, La Plata (Universidad Nacional de La Plata) 1994, S. 171-190

LATEINAMERIKANISCHE U. AUSSEREUROP. LITERATUR

109

Ette, Ottmar, Titus Heydenreich (Hg.), José Martí 1895/1995. Literatura - Política - Filosofía - Estética. X Coloquio interdisciplinario de la Sección Latinoamérica del Instituto Central de la Universidad de Erlangen-Nürnberg, Frankfurt/M. (Vervuert) 1994 (LS 34) Franzbach, Martin, "Análisis comparativo de objetivos educativos de la burguesía: José Martí: 'La Edad de Oro' (1889) y Edmondo de Amicis: 'Cuore' (1886)", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1409-1416 Franzbach, Martin, "José Martí, literario", in: Concordia 27,1995, S. 31-45 Hölz, Karl, "José Martí. Der lange Weg in die Freiheit", in: Romanistische Zeitschrift für Literaturgeschichte 19,1995, H. 3/4, S. 410-428 Hölz, Karl, Rezension: "Ottmar Ette, Titus Heydenreich (Hg.), José Martí 1895/1995. Literatura - Política - Filosofía - Estética. X Coloquio interdisciplinario de la Sección Latinoamérica del Instituto Central de la Universidad de Erlangen-Nürnberg, Frankfurt/M. (Vervuert) 1994 (LS 34)", in: Notas 5,1995, S. 94-96 Matzat, Wolfgang, "La imagen de México en las 'Escenas mexicanas' de José Martí", in: Ette 1994, S. 197-209 Seguí, Agustín, Rezension: "Ottmar Ette, José Martí. Teil I: Apostel-Dichter-Revolutionär: Eine Geschichte seiner Rezeption, Tübingen (Niemeyer) 1991 (Mimesis, 10)" in: IR 42, 1995,2, S. 143-145 Miery Guerra, Servando Teresa de Buche, Irina, "Mexikos Dialektik der Aufklärung in den Diskursen von Fray Francisco Javier Clavijero und Fray Servando Teresa de Mier y Guerra", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1297-1316 Palma, Ricardo Funk-Leiva, Cornelia, Rezension: "Jaime Martínez-Tolentino, Literatura hispánica e hispanoamericana. Tres autores revalorados: Ricardo Palma, Julián del Casal y Jacinto Benavente, Kassel (Edition Reichenberger) 1992 (Problemata Iberoamericana, 5)", in: Notas 4, 1995, S. 77 Payró, Roberto Wild, Gerhard, '"Wie eine Ratte schreiben'. Fingierte Mündlichkeit als diskursive Strategie in Roberto Payrós 'El Casamiento de Laucha'", in: IR 40,1994, S. 95-115 Santa Cruz y Montalvo, Maria de las Mercedes (Condesa de Merlin) Araújo, Nara, "La Avellaneda, la Merlin, una manera de ver y sentir", in: IA 49, 1993, H. 1, S. 33-41

110

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Sarmiento, Domingo Faustino Pagni, Andrea, Rezension: "Tulio Halperín Donghi, Iván Jaksic, Gwen Kirkpatrick, Francine Masiello, Sarmiento Author of a Nation, Berkeley, Los Angeles, London (University of California Press) 1994; William H. Katra, Sarmiento de frente y perfil, Frankfurt/M. u.a. (Lang) 1993 (Ibérica, 7)", in: Notas 5, 1995, S. 98-101 Valades, Diego Föcking, Marc, "Cicero für Indios. Die 'Rhetorica Christiana' des Diego Valades als Apologie der mexikanischen Indios", in: Neue Romania 14, 1993, S. 133-149 Villaverde, Cirilo Ette, Ottmar, "'El realismo, según lo entiendo': sobre las apropiaciones de realidad en la obra de Cirilo Villaverde", in: Dill 1994, S. 75-89 Wogatzke-Luckow, Gudrun, "Dekonstruktion und Rekonstruktion eines Textes. Reinaldo Arenas' Version der 'Cecilia Valdés' von Cirilo Villaverde", in: RJb 44, 1993 [ersch. 1994], S. 343-358

L.S.9 Lateinamerikanische und außereuropäische Literatur im 20. Jh. L.S.9.1 Bibliographien und Anthologien Böhringer, Wilfried, Kurt Scharf (Hg.), Der Corregidor reitet auf einem Pferd aus Blech. Neue Prosa und Lyrik aus Peru (= die hören. Zeitschrift für Literatur, Kunst und Kritik, 39. Jg., Nr. 176,4. Quartal), Bremerhaven 1994 Böhringer, Wilfried, Rezension: "Miguel Angel Rodríguez Rea, El Perú en su literatura. Guía bibliográfica, Lima (Pontificia Universidad Católica del Perú) 1992", in: Notas 2, 1994, S. 81 Gewecke, Frauke, Rezension: "Miguel Collado, Apuntes bibliográficos sobre la literatura dominicana, Bd. 1, Santo Domingo (Biblioteca Nacional) 1993 (Orfeo 2a. Etapa; Serie Bibliográfica, 2)", in: Notas 2, 1994, S. 79f. Siebenmann, Gustav, Rezension: "Harald Wentzlaff-Eggebert, Las literaturas hispánicas de vanguardia. Orientación bibliográfica, Frankfurt/M. (Vervuert) 1991, (Bibliotheca IberoAmericana, 38)", in: IR 42,1995, S. 141-143 Siebenmann, Gustav, Rezension: "Jacobo Sefami (Hg.), Contemporary Spanish American Poets (born between 1910 and 1953). A Bibliography of Primary and Secondary Sources, New York, London (Greenwood Press) 1992", in: IR 42,1995, S. 141-143

LATEIN AM. U. AUSSEREUROP. LITERATUR IM 2 0 . JH.

111

L.S.9.2 Geschichte von Kultur und Mentalität Altmann, Werner, "Die 'United Fruit Company' und der Streik der kolumbianischen Bananenarbeiter zwischen historischer Realität und literarischer Fiktion", in: Guthunz 1995, S. 205228 Berg, Walter Bruno, "El pasado como creación: el alcance historiográfico del ensayo 'La expresión americana' de José Lezama Lima", in: Julio Ortega, José Amor y Vázquez (Hg.), Conquista y Contraconquista. La escritura del Nuevo Mundo. Actas del XXVIII Congreso del Instituto Internacional de Literatura Iberoamericana, México (El Colegio de México/Brown University) 1994, S. 555-563 Berg, Walter Bruno, "Otredad y escritura femenina en algunas obras de autoras latinoamericanas", in: IR 41,1995, S. 102-116 Bernecker, Walther L., "América Latina en el año 500 después de Colón", in: Notas 0, 1993, S. 3-9 Bernecker, Walther L., Florian Meister (Hg.), Der Kampf um die 'Grüne Hölle'. Quellen und Materialien zum Chako-Krieg (1932-1935), Zürich 1993 Berschin, Helmut, "Kuba - eine karibische DDR?", in: Die politische Meinung 299, 1994, S. 35-38 Borsö, Vittoria, Rezension: "Agustín F. Basave Benítez, México mestizo. Análisis del nacionalismo mexicano en torno a la mestizofilia de Andrés Molina Enríquez, Mexiko (FCE / Sección de Obras de Historia) 2 1993", in: Notas 3,1994, S. 100-104 Bremer, Thomas, "The Constitution of Alterity: Fernando Ortiz and the Beginnings of LatinAmerican Ethnography out of the Spirit of Italian Criminology", in: Bremer 1993, S. 119-129 Cárcamo, Isabel, Ellinor Haase, "Destino de 'los descubiertos': Mapuches urbanos en Santiago de Chile", in: Döring 1995, S. 169-180 Cárcamo, Isabel, Ellinor Haase, "Frauen in Chile, 500 Jahre danach: die Domitilas - ein Beispiel", in: Döring 1995, S. 133-140 Franzbach, Martin, "Die beiden Deutschlands auf Kuba. Ein Beitrag zur Geschichte der Auslandsdeutschen in der Karibik", in: IA 50,1993, H. 2, S. 5-15 Franzbach, Martin, "Im Schatten der Geschichte(n). Lateinamerikanische Autorinnen in Deutschland", in: ila. Zeitschrift der Informationsstelle Lateinamerika Nr. 10, Nov. 1993, S. 6-9 Franzbach, Martin, Rezension: "José Pedro Morazán Irías, Ursachen für das Anwachsen der Armut in Honduras. Die Zusammenhänge zwischen Armut, sozialer Differenzierung, Migration und abhängiger Industrialisierung, Münster, Hamburg (Lit-Verlag) 1992 (Politikwissenschaft, 7)", in: IA 51/52,1993, H. 3/4, S. 124f. Franzbach, Martin, Rezension: "Raúl Fornet-Betancourt, Ein anderer Marxismus? Die philosophische Rezeption des Marxismus in Lateinamerika, Mainz (Matthias-Grünewald) 1994", in: IA 57,1995, H. 1, S. 109f. Gewecke, Frauke, "Das Erbe von Siegern und Besiegten: der dominikanische 'indigenismo' als Fiktion einer patriotischen Geschichtsdeutung", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 13171343

112

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Gewecke, Frauke, "Kolumbus und (k)ein Ende", in: Heidelberger Jahrbücher 37,1993, S. 6782 Gewecke, Frauke, Rezension: "Andrés L. Mateo, Mito y cultura en la Era de Trujillo, Santo Domingo (Librería La Trinitaria - Instituto del Libro) 1993", in: Notas 2,1994, S. 80f. Graf, Marga, Rezension: "Guillermo Bonfil Batalla, México profundo - una civilización negada, México (Grijalbo) 1990", in: IR 38,1993, S. 142-144 Gunia, Inke, Rezension: "Gastón García Cantú, Gabriel Careaga, Los intelectuales y el poder (Conversaciones), México (Joaquín Mortiz) 1993 (Contrapuntos)", in: Notas 4, 1995, S. 8991 Guy, Alain, "Le spiritualisme actuel en Amérique Latine", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1825-1838 Harwich Vallenilla, Nikita, Rezension: "Claudia Gerdes, Eliten und Fortschritt. Zur Geschichte der Lebensstile in Venezuela 1908-1958, Frankfurt/M. (Vervuert) 1992", in: LA 49, 1993, H. 1, S. 96f. Henze, Kerstin, "'El día de la Hispanidad' in New York and the Mass Media", in: Bardeleben 1993, S. 463-472 Herlinghaus, Hermann, "Auf dem Wege zu einem postmodernen Begriff von Alltagskultur bei José Joaquín Brunner", in: Scharlau 1994, S. 49-58 Herlinghaus, Hermann, "Nelly Richard. Crítica Cultural entre Feminismo y Posmodernismo", in: Feministas Unidas 15, Fort Wayne (Indiana University) 1995, Nr. 2, S. 7-15 Herlinghaus, Hermann, '"Periphere Modernität' und die Umbrüche von der Sozialpädagogik zur Videopolitik oder: Wie die chilenische Militärdiktatur an einem Fernsehspot scheiterte", in: Wolfgang Klein, Waltraud Naumann-Beyer (Hg.), Nach der Aufklärung? Beiträge zum Diskurs der Kulturwissenschaften, Berlin (Akademie Verlag) 1995, S. 315-328 Herlinghaus, Hermann, Monika Walter (Hg.), Posmodernidad en la periferia. Enfoques latinoamericanos de la nueva teoría cultural, Berlin (Langer Verlag) 1994 Herlinghaus, Hermann, Monika Walter, "¿'Modernidad periférica' versus 'proyecto de la modernidad? Experiencias epistemológicas para una reformulación de lo 'pos'moderno desde América Latina", in: Hermann Herlinghaus, Monika Walter (Hg.), Posmodernidad en la periferia. Enfoques latinoamericanos de la nueva teoría cultural, Berlin (Langer Verlag) 1994, S. 11-47 Herlinghaus, Hermann, Rezension: "John Beverly, José Oviedo (Hg.), The Postmodernism Debate in Latín America, boundary 2, special issue, 20, 3, Durham, London (Duke University Press) 1993", in: Notas 3,1994, S. 77-79 Karg, Stefanie, "Rassismus in Kuba? Ein Gespräch mit dem kubanischen Regisseur Daniel Díaz Torres", in: Die Brücke 86, Saarbrücken 1995, S. 76-78 Klüppelholz, Heinz, Rezension: "Imprévue 1992, N° 1: 1492 - La découverte comme événement interdiscursif II, Montpellier (Institut International de Sociocritique) 1992", in: LR 47, 1993, S. 215-218 Kohut, Karl, Patrik von zur Mühlen (Hg.), Alternative Lateinamerika. Das deutsche Exil in der Zeit des Nationalsozialismus, Frankfurt/M. (Vervuert) 1994 (americana eystettensia, Serie A, 12)

LATEIN AM. U. AUSSEREUROP. LITERATUR IM 2 0 . JH.

113

Konder, Peter P., Matthias Perl, Klaus Pörtl (Hg.), Estudios de literatura y cultura colombianas y de lingüística afro-hispánica, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1995 Krauskopf, Heinzbernd, "Positionen innerhalb der lateinamerikanischen Kirche zu '500 Jahren Entdeckung' des Subkontinents", in: Döring 1995, S. 111-124 Leinen, Frank, "Auf der Suche nach Mexikos kultureller und nationaler Identität: Der Beitrag des Ateneo de la Juventud", in: Literaturwissenschaftliches Jahrbuch 34,1993, S. 191-213 López de Abiada, José Manuel, "Amerika: auch nach 500 Jahren noch zu entdecken", in: Tranvia. Revue der iberischen Halbinsel, 29.06.93, S. 37f. Morales Saravia, José (Hg.), Die schwierige Modernität Lateinamerikas, Beiträge der Berliner Gruppe zur Sozialgeschichte lateinamerikanischer Literatur, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (americana eystettensia, Serie B, 4) Pagni, Andrea, "La reflexión sobre cultura popular y postmodernidad en la Argentina. El caso de Punto de vista. Revista de Cultura (1978-1983)", in: Scharlau 1994, S. 132-144 Pagni, Andrea, Rezension: "Beatriz Sarlo, La imaginación técnica. Sueños modernos de la cultura argentina, Buenos Aires (Ediciones Nueva Visión) 1992", in: Notas 1,1994, S. 83-85 Pagni, Andrea, Rezension: "Francine Masiello, Between Civilisation & Barbarism. Women, Nation, and Literary Culture in Modern Argentina, Lincoln & London (University of Nebraska Press) 1992", in: Notas 1,1994, S. 81-83 Paschen, Hans, Rezension: "Jonathan Tittler (Hg.), Violencia y literatura en Colombia, Madrid (Orígenes) 1989", in: IA 49,1993, H. 1, S. 99-101 Rings, Guido, Rezension: "Cultura, ideas y mentalidades. Introducción y selección de Solange Alberro, México (El Colegio de México) 1992 (Lecturas de Historia Mexicana, 6)", in: Notas 2, 1994, S. 69-72 Rodríguez Richart, José, Rezension: "Manuel L. Abellán (Hg.), Medio siglo de cultura (19391989), Amsterdam-Atlanta (Rodopi) 1990 (Diálogos Hispánicos de Amsterdam, 9)", in: IR 40, 1994, S. 149f. Rössner, Michael, "Emanzipation, Revolution, neues Selbstbewußtsein und Rückfall in die Krise", in: Rössner 1995, S. 255-263 Rössner, Michael, "Zwischen Militärdiktaturen, Schuldenkrise und der Hoffnung auf einen neuen Anfang", in: Rössner 1995, S. 394-405 Rother, Klaus, "Acceso de Latinoamérica al mercado europeo - oportunidades y trabas: El caso de Chile", in: Döring 1995, S. 181-192 Rumpf, Helmtrud, "Die antillanische Schizophrenie 7.000 km von Paris", in: blätter des iz3w Nr. 195, 1994, S. 51-54; ebenfalls in: Gerhard Rieger (Hg.), Das zersplitterte Paradies: Die karibische Region zwischen Souveränität und Außenabhängigkeit, Freiburg 1994, S. 57-65 Schäfer, Heinrich, "Der lateinamerikanische Protestantismus: Manipulation oder Befreiung?", in: Döring 1995, S. 101-110 Spiller, Roland, Rezension: "José Morales Saravia (Hg.), Die schwierige Modernität Lateinamerikas. Beiträge der Berliner Gruppe zur Sozialgeschichte lateinamerikanischer Literatur, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (americana eystettensia, Serie B, 4)", in: Notas 1, 1994, S. 6870

114

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Wentzlaff-Eggebert, Christian, "Literaturgeschichtsschreibung als nationale Aufgabe: Die 'Historia de la literatura argentina' von Ricardo Rojas", in: Becker 1994, S. 601-620 Zimmermann, Klaus, "La deteriorización de la identidad en el encuentro cotidiano de la cultura hispanohablante urbana con la cultura amerindia rural en México. Un acercamiento sociolingüístico", in: Dill 1993, S. 113-126

L.S.9.3 Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen Altmann, Werner, Rezension: "Karl Kohut (Hg.), Literatura colombiana hoy. Imaginación y barbarie, Frankfurt/M. (Vervuert) 1994 (americana eystettensia, Serie A, 13)", in: Notas 4, 1995, S. 96f. Berg, Walter Bruno, "Arqueología del indigenismo", in: Scharlau 1994, S. 327-336 Berg, Walter Bruno, "Die Andenländer 1920-1970: die Erfahrung des 'Anderen"', in: Rössner 1995, S. 329-347 Berg, Walter Bruno, "Literatur der Andenländer: Brüche und Aufbrüche", in: Rössner 1995, S. 445-465 Berg, Walter Bruno, "Oralidad y diálogo en la nueva narrativa colombiana", in: Kohut 1994, S. 207-216 Berg, Walter Bruno, "Otredad y escritura femenina en algunas obras de autoras latinoamericanas", in: IR 41, 1995, S. 102-116 Berg, Walter Bruno, Rezension: "Ester Gimbernat González, Aventuras del desacuerdo. Novelistas argentinas de los '80, Buenos Aires (Danielo Albero Vergara) 1992", in: LA 54, 1994, H. 2, S. 96-99 Binder, Wolfgang, Rezension: "Gerald Guiness, Here and Elsewhere. Essays on Caribbean Literature, Rio Piedras (Editorial de la Universidad de Puerto Rico) 1993 (Col. Caribeña)", in: Notas 3,1994, S. 107f. Binder, Wolfgang, Rezension: "Julio Ortega, Reapropiaciones (Cultura y nueva escritura en Puerto Rico), Río Piedras (Ediciones de la Universidad de Puerto Rico) 1991", in: Notas 1, 1994, S. 80f. Boos, Rudolf, Rezension: "Christoph Links (Hg.): Lateinamerikanische Literaturen im 20. Jahrhundert. Autoren, Werke, Strömungen, Frankfürt/M. u.a. (Peter Lang) 1992", in: Notas 1, 1994, S. 66-68 Borsö, Vittoria, "Kolumbien und Venezuela: Violencia und Aufbau einer demokratischen Identität", in: Rössner 1995, S. 443-454 Borsö, Vittoria, "Mexiko 1968-1995: das Trauma von Tlatelolco und die Folgen", in: Rössner 1995, S. 406-423 Borsö, Vittoria, Gerhard Wild, "Die Literaturen Kolumbiens und Venezuelas 1920-1970: periphere Regionen gegen das Zentrum", in: Rössner 1995, S. 309-329 Borsö, Vittoria, Rezension: "Federico Patán (Hg.), Perfiles. Ensayos sobre literatura mexicana reciente, Boulder/ Colorado (Society of Spanish and Spanish-American Studies/University of Colorado) 1992", in: Notas 1,1994, S. 74-76

LATEIN AM. U. AUSSEREUROP. LITERATUR IM 2 0 . JH.

115

Bremer, Thomas, Rezension: "Alberto Varillas Montenegro, La literatura peruana del siglo XIX. Periodiñcación y caracterización, Lima (Fondo Editorial de la Pontificia Universidad Católica del Perú) 1993", in: Notas 2,1994, S. 82f. Bremer, Thomas, Rezension: "Claudio Bogantes Zamora, La narrativa socialrealista en Costa Rica, 1900-1950, Aarhus (Aarhus University Press) 1991", in: Notas 0,1993, S. 52-54 Briesemeister, Dietrich, Rezension: "Helga von Kügelgen, Arnold Rothe (Hg.), Erwin Walter Palm, Heimkehr ins Exil. Schriften zu Literatur und Kunst, Köln, Weimar, Wien (Böhlau) 1992 (Forum Ibero-Americanum, 6)", in: Notas 0, 1993, S. 50 Daus, Ronald, "Namedropping als ein literarischer Mexikanismus - von José Agustín zu Carlos Fuentes", in: Neue Romania 16,1994, S. 211-228 Dill, Hans-Otto, Carola Gründler, Inke Gunia, Klaus Meyer-Minnemann (Hg.), Apropiaciones de realidad en la novela hispanoamericana de los siglos XIX y XX, Frankfurt/M. (Vervuert) 1994 (Ediciones de Iberoamericana, Serie A: Historia y Crítica de la Literatura, 3) Dubost, Jean-Pierre, "Bemerkungen zur gegenwärtigen peruanischen Lyrik", in: Febel 1995, S. 55-68 Galster, Ingrid, "Algunas preguntas a Antonio Cornejo Polar sobre teoría y crítica literarias latinoamericanas", in: LA 55/56, 1994, H. 3/4, S. 103-108 Galster, Ingrid, "Hispanoamerikanische Literaturtheorie zwischen Abhängigkeit und Suche nach Autonomie: die aktuelle Diskussion über die Postmoderne", in: IA 58/59, 1995, H. 2/3, S. 84-100 Galster, Ingrid, "Teoría y crítica literarias latinoamericanas", in: Gaceta 31, (Bogotá) Dezember 1995, S. 47-52 Gewecke, Frauke, Rezension: "Dante Liano, Ensayos de literatura guatemalteca, Rom (Bulzoni) 1992", in: Notas 4, 1995, S. 93f. Gewecke, Frauke, Rezension: "David William Foster, Gay and Lesbian Themes in Latin American Writing, Austin (University of Texas Press) 1991 (The Texas Pan American Series)", in: Notas 0,1993, S. 48-50 Gnutzmann, Rita, "El cuaderno de bitácora: tres momentos del 'work in progress'", in: Cuadernos de Marcha 92,1994, S. 71-75 Gnutzmann, Rita, Rezension: "Karl Kohut (Hg.), Literatura mexicana hoy II. Los de ñn de siglo, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (americana eystettensia, Serie A, 10)", in: Notas 1, 1994, S. 76f. Gunia, Inke, ¿'Cuál es la onda'? La literatura de la contracultura juvenil en el México de los años sesenta y setenta, Frankfurt/M. (Vervuert) 1994 (Ediciones de Iberoamericana, Serie A: Historia y Crítica de la Literatura, 1) Heiler, Susanne, Rezension: "Arabella Pauly, Neobarroco. Zur Wesensbestimmung Lateinamerikas und seiner Literatur, Frankfurt/M. u.a (Lang) 1993", in: ASNSL 232, 1995, 1, S. 239 Herlinghaus, Hermann, "Über die ausgrenzende Macht begrifflicher Konventionen. Zum Beispiel: Das Melodramatische - eine vergessene 'Kategorie' modemer lateinamerikanischer Erzählliteratur?", in: Weimarer Beiträge 40, 1994, 3, S. 364-376

116

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Hinterhäuser, Hans, "Cono Sur (Chile, La-Plata-Staaten, Paraguay): Aufbruch zu neuen Ufern", in: Rössner 1995, S. 176-190 Hölz, Karl, "Experimentelles Erzählen in Mexiko", in: Estuaires. Revue culturelle 22, 1993, S. 51-61 Hölz, Karl, Rezension: "Hermans-Maarten Steenmeijer, La nueva novela histórica hispanoamericana, Amsterdam/Atlanta 1991 (Foro Hispánico)", in: ASNSL 230,1993, S. 210-213 Hölz, Karl, Rezension: "Karl Kohut (Hg.), Literatura mexicana hoy. Del 68 al ocaso de la revolución, Frankfurt/M. 1991", in: RF 105, 1993, S. 219-222 Ibáfiez Pastor de Ehrlich, María-Teresa, "El diálogo como marco de historias contadas en tres cuentos del Grupo de Guayaquil", in: IR 39, 1994, S. 68-78 Ingenschay, Dieter, "Die spanischsprachige Karibik vom Modernismo bis zur kubanischen Revolution", in: Rössner 1995, S. 294-308 Ingenschay, Dieter, "Literatur der spanischsprachigen Karibik", in: Rössner 1995, S. 433-443 Janik, Dieter, "La experiencia de la Violencia: problemas de su transposición estética", in: Kohut 1994, S. 139-146 Janik, Dieter, Rezension: "David William Foster, Alternate Voices in the Contemporary Latin American Narrative, Columbia (University of Missouri Press) 1985", in: IR 37, 1993, S. 150152 Klaus, Peter G., "Stimmen aus dem Exil: Lateinamerikanische Literatur aus Québec (Kanada)", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1839-1854 Klengel, Susanne, "Zwischen Latinitätsdiskurs und Avantgarde: Lateinamerikanische Intellektuelle in den französischen Zeitschriften um 1945", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 15451565 Klengel, Susanne, Amerika-Diskurse der Surrealisten. 'Amerika' als Vision und als Feld heterogener Erfahrungen, Stuttgart, Weimar (Metzler) 1994 Kohut, Karl (Hg.), Literatura colombiana hoy. Imaginación y barbarie, Frankfurt/M. (Vervuert) 1994 (americana eystettensia, Serie A, 13) Kohut, Karl (Hg.), Literatura mexicana hoy n. Los de fin de siglo, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (americana eystettensia, Serie A, 10) Kohut, Karl (Hg.), Literatura mexicana hoy. Del 68 al ocaso de la revolución, Frankfurt/M. (Vervuert) 2 1995 (americana eystettensia, Serie A, 9) Kohut, Karl, "El pensamiento utópico en la literatura latinoamericana de la segunda mitad del siglo XX", in: Azar 1994, S. 257-274 Kohut, Karl, Andra Pagni (Hg.), Literatura argentina hoy. De la dictadura a la democracia, Frankfurt/M. (Vervuert) 2 1993 (americana eystettensia, Seria A, 6) López de Abiada, José Manuel, Rezension: "Julio Ortega, Dante Medina (Hg.), Simposio: Presente y futuro de la literatura mexicana. Memoria. Guadalajara 13.-15.5.1993, Guadalajara (Universidad de Guadalajara) 1993", in: Notas 4,1995, S. 86-88 Lustig, Wolf, "Literatura paraguaya de hoy. Una entrevista con dos escritores paraguayos: Moncho Azuaga y Emilio Lugo", in: HDSV 68, 1994, S. 84-87

LATEINAM. U. AUSSEREUROP. LITERATUR IM 2 0 . JH.

117

Manzoni, Celina, "Vanguardia y nacionalismo. Itinerario de la 'revista de avance'", in: IA 49, 1993, H. 1, S. 5-15 Meyer-Minnemann, Klaus, "Der hispanoamerikanische Modernismo", in: Rössner 1995, 205225 Meyer-Minnemann, Klaus, "La novela modernista en Hispanoamérica", in: Dill 1994, S. 159170 (auch als Einzeldruck, Facultad de Letras, Universidad de Costa Rica 1994) Netthoevel, Simone, Rezension: "Claudia Wiese, Die hispano-amerikanischen Boom-Romane in Deutschland, Frankfurt/M. (Vervuert) 1992 (Editionen der Iberoamericana, Reihe ni: Monographien und Aufsätze, 43)", in: IA 51/52, 1993, H. 3/4, S. 112-114 Niedermeyer, Franz, "Literarische Pfade in einem kaum überschaubaren Urwald", in: Deutsche Tagespost v. 3.6.1995, S. 8 Oelker, Dieter, "Los Diez. Un grupo de literatos y artistas chilenos entre el Modernismo y la Vanguardia", in: IA 51/52,1993, H. 3/4, S. 5-19 Pagni, Andrea, "El procesamiento de la narrativa argentina en la revista de cultura 'Punto de vista'", in: Christian de Paepe, Nadja Lie, Luz Rodríguez-Carranza, Rosa Sáenz Hermida (Hg.), Literatura y Poder, Loewen (Leuven University Press) 1995, S. 281-293 Pagni, Andrea, "La reflexión sobre cultura popular y postmodemidad en la Argentina. El caso de Punto de vista. Revista de Cultura (1978-1983)", in: Scharlau 1994, S. 132-144 Pagni, Andrea, "Relecturas de Sur y de Borges por la izquierda intelectual argentina en los años ochenta", in: Actas del VII Congreso Nacional de Literatura Argentina, Tucumán (Universidad Nacional de Tucumán) 1994, S. 459-465 Paschen, Hans, "Die nachgeholte Avantgarde: Elemente der Erneuerung in der kolumbianischen Gruppe MITO (1955-1962)", in: Febel 1995, S. 85-95 Paschen, Hans, "La novela de la violencia colombiana", in: Dill 1994, S. 369-381 Paschen, Hans, "La 'novela-testimonio' - rasgos genéricos", in: IA 51/52, 1993, H. 3/4, S. 3855 Pauly, Arabella, Neobarroco. Zur Wesensbestimmung Lateinamerikas und seiner Literatur, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1993 (Bonner romanistische Arbeiten, 46) Peñate Rivero, Julio (Hg.), Literatura del Río de la Plata en el siglo XX, Neuchátel 1994 (=Rumbos 12) Pollmann, Leo, Rezension: "D. Link, La chancha con cadenas. Doce ensayos de literatura argentina, Buenos Aires (Eclipse) 1994", in: RF 107, 1995, S. 272f. Rössner, Michael, "Cono Sur (Chile, La-Plata-Staaten, Paraguay): die Belebung durch das 'populäre Genre' und die Blüte der phantastischen Literatur", in: Rössner 1995, S. 347-372 Sanz Villanueva, Santos, "Claroscuro fin de siglo en las letras españolas", in: IR 40, 1994, S. 64-73 Schäffauer, Markus Klaus, Rezension: "Víctor Farías, La metafísica del arrabal. 'El tamaño de mi esperanza', un libro desconocido de Jorge Luis Borges, Madrid (Anaya & Mario Muchnik) 1992", in: IA 53, 1994, H. 1, S. 81-85

118

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Spiller, Roland (Hg.), Culturas del Río de la Plata. Transgresión genérica e intercambio (1973-1993), Frankfurt/M. (Vervuert) 1995 Spiller, Roland, "Cono Sur (Chile, La-Plata-Staaten, Paraguay): Terror und seine Verarbeitung in der Literatur", in: Rössner 1995, S. 466-481 Spiller, Roland, "Cono Sur: Die neuesten Entwicklungen (1960-1995)", in: Rössner 1995, S. 482-498 Spiller, Roland, "Die Gegenwartsliteraturen des Cono Sur: Argentinien, Chile, Uruguay", in: Heinz Ludwig Arnold (Hg.), Kritisches Lexikon zur fremdsprachigen Gegenwartsliteratur (KLfG), München (text & kritik) 34/351994, S. 1-84 Spiller, Roland, "Entrevista con Vlady Kociancich: 'Del lado aventurero de la literatura", in: IA 53,1994, 1, S. 62-78 Spiller, Roland, Rezension: "Federico Chalupa, Espacio excéntrico. Textos hispanoamericanos, desconstrucción y feminismo, Madrid (Pliegos) 1994 (Pliegos de ensayo 93)", in: Notas 4,1995, S. 73f. Strosetzki, Christoph, Kleine Geschichte der lateinamerikanischen Literatur im 20. Jahrhundert, München (C. H. Beck Taschenbuch) 1994 Sütterlin, Georg, 28./29.10.1995

"Lateinamerikanische

Literatur",

in:

Neue

Zürcher

Zeitung

v.

Teuber, Bernhard, "Presencia de la ausencia en la poesía contemporánea de Hispanoamérica", in: IR 40, 1994, S. 74-94 Wentzlaff-Eggebert, Harald, "Die hispanoamerikanischen Avantgardebewegungen: ein Überblick", in: Rössner 1995, S. 236-254 Wild, Gerhard, "Mittelamerika 1920-70: die Gleichzeitigkeit des Ungleichzeitigen", in: Rössner 1995, S. 284-294 Wild, Gerhard, "Mittelamerika: die Veränderungen in Nicaragua und ihre Auswirkungen auf die Region", in: Rössner 1995, S. 423-433 Zapf, Harald, Rezension: "Naomi Lindstrom, Twenthieth-Century Spanish American Fiction, Austin (University of Texas Press) 1994 (Texas Pan American Series)", in: Notas 5, 1995, S. 84

L.S.9.4 Literarische Gattungen Andres-Suárez, Irene, Rezension: "Gabriela Mora, En tomo al cuento: de la teoría general y de su práctica en Hispanoamérica, Buenos Aires (Vergara) 1993 (Col. Crítica); Catharina V. de Vallejo, Elementos para una semiótica del cuento lüspanoamericano del siglo XX, Miami (Ediciones Universal) 1992 (Col. Polymita)", in: Notas 3,1994, S. 97-100 Asholt, Wolfgang, "Historische Avantgarde und spanisch-lateinamerikanisches Theater", in: RF 105, H. 3/4,1993, S. 356-370 Binder, Wolfgang, Rezension: "Angelina Morfi, Historia crítica de un siglo de teatro puertorriqueño, San Juan (Instituto de Cultura Puertorriqueña) 1993", in: Notas 3, 1994, S. 110

LATEINAM. U. AUSSEREUROP. LITERATUR IM 2 0 . JH.

119

Borsö, Vittoria, Rezension: "Ana Rueda, Relatos desde el vacío. Un nuevo espacio crítico para el cuento actual, Madrid (Orígenes) 1992; Lauro Zavala (Hg.), Teorías del cuento I. Teorías de los cuentistas, México (UNAM) 1993 (Textos de difusión Cultural. Serie El Estudio); Alfredo Pavón, Cuento contigo. La ficción en México, México (Universidad Autónoma de Tlaxcala) 1993 (Destino Arbitrario, 9)", in: Notas 3, 1994, S. 92-96 Borsó, Vittoria, Rezension: "Roland Spiller, Zwischen Utopie und Aporie. Die erzählerische Ermittlung der Identität in argentinischen Romanen der Gegenwart: Juan Martini, Tomás Eloy Martínez, Ricardo Piglia, Abel Posse und Rodolfo Rabanal, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (Editionen der Iberoamericana III, 46)", in: Notas 1,1994, S. 85-87 Bremer, Thomas, "Die historische Dimension des kubanischen Theaters. Eine Einführung", in: Floeck 1993, S. 249-252 Bremer, Thomas, Rezension: "Diana Taylor, Théâtre of Crisis. Drama and Politics in Latin America, Lexington (University Press of Kentucky) 1991; Centre de Recherches LatinoAméricaines et Luso-Afro-Brésiliennes, Université de Provence (Hg.), Le théâtre latino-américain: tradition et innovation. Actes du colloque international. Aix-en-Provence 7.-9.12.1989, Aix-en-Provence (Université de Provence) 1991", in: Notas 0,1993, S. 46-48 Febel, Gisela, Ludwig Schräder (Hg.), Canto Cósmico oder Movimiento Kloaka? Wege lateinamerikanischer Gegenwartslyrik, Tübingen (Gunter Narr) 1995 Floeck, Wilfried, "Das moderne Theater Lateinamerikas im Blick der deutschen Forschung?", in: Floeck 1993, S. 25-38 Floeck, Wilfried, Karl Kohut (Hg.), Das moderne Theater Lateinamerikas. Akten des Symposiums Berlin 20.-23.6.1991, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (americana eystettensia, Serie A, 11) Franzbach, Martin, "La realidad y su expresión en la novela policíaca cubana", in: Dill 1994, S. 461-472 Garscha, Karsten, "Apropiaciones de realidad en la novela hispanoamericana entre 1940 y 1968/1973", in: Dill 1994, S. 257-280 Garscha, Karsten, "El apogeo de la Nueva Novela Hispanoamericana", in: Dill 1994, S. 281306 Gnutzmann, Rita, Rezension: "Seymour Menton, La nueva novela histórica de la América Latina. 1979-1992, México (Fondo de Cultura Económica) 1993", in: Notas 2, 1994, S. 68f. Harmuth, Sabine, "La novela indigenista hispanoamericana", in: Dill 1994, S. 184-200 Kuon, Peter, Rezension: "Volker Roloff, Harald Wentzlaff-Eggebert (Hg.), Der hispanoamerikanische Roman, Bd. 1: Von den Anfängen bis Carpentier, Bd. 2: Von Cortázar bis zur Gegenwart, Darmstadt (WB-Verlag) 1992", in: RF 106,1994, S. 430-436 Pagni, Andrea, Rezension: "Osvaldo Pelletieri, Cien años de teatro argentino (1886-1990). Del Moreira a Teatro Abierto, Buenos Aires (Editorial Galerna/IITCTL) 1990 (Crítica de Teatro Latinoamericano 2)", in: RF 105, 1993, S. 506-508 Paschen, Hans, "La 'novela-testimonio' - rasgos genéricos", in: LA 51/52, 1993, H. 3/4, S. 3855 Pollmann, Leo, "La Nueva Novela en Francia e Iberoamérica. Un balance definitorio comparativo", in: New Novel Review 1, 1993, S. 41-58

120

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Rössner, Michael, "Transgressionen. Zu dem wirkungsästhetischen Potential der Gattungsmischung in nichteinordenbaren Texten der modernen Literatur", in: Sabban 1994, S. 398-422 Rössner, Michael, Rezension: "Wilfried Floeck (Hg.), Spanisches Theater im 20. Jahrhundert. Gestalten und Tendenzen, Tübingen (Francke) 1990 (Mainzer Forschungen zu Drama und Theater, 6)", in: IA 49,1993, H. 1, S. 97-99 Scheerer, Thomas M., Rezension: "Gustav Siebenmann, Die lateinamerikanische Lyrik 18921992, Berlin (Erich Schmidt) 1993", in: Notas 3,1994, S. 89f. Scheerer, Thomas M., Rezension: "Mike González, David Treece, The Gathering of Voices. The Twentieth-century Poetry of Latin America, London, New York (Verso) 1992 (Critical Studies in Latin American Culture)", in: Notas 3,1994, S. 87-89 Schräder, Ludwig, "Zur neueren guatemaltekischen Lyrik", in: Heydenreich 1993, S. 199-213 Siebenmann, Gustav, Die lateinamerikanische Lyrik. 1892-1992, Berlin (Erich Schmidt) 1993 Spiller, Roland, Rezension: "M. Soledad Lagos de Kassai, Creación colectiva. Teatro chileno a ñnes de la década de los 80, Frankfurt/M. u.a. (Lang) 1994 (Europäische Hochschulschriften, Reihe 24, Ibero-Romanische Sprachen und Literaturen)", in: Notas 5, 1995, S. 111-113 Toro, Alfonso de, "¿Cambio de paradigma? El 'nuevo' teatro latino-americano o la constitución de la postmodemidad espectacular", in: Toro 1993, S. 27-46 Wentzlaff-Eggebert, Christian, "La técnica de lo fantástico en algunos cuentos argentinos", in: Azar 1994, S. 17

L.S.9.5 Themen und Motive Binder, Wolfgang, Rezension: "Juan G. Gelpí, Literatura y paternalismo en Puerto Rico, Río Piedras (Universidad de Puerto Rico) 1993 (Col. Caribeña)", in: Notas 1,1994, S. 80f. Böhringer, Wilfried, "Fremder in zwei Welten: Lope de Aguirres literarische Reise", in: Martens 1994, S. 45-63 Bremer, Thomas, Rezension: "Yvette Sánchez, Religiosidad cotidiana en la narrativa reciente hispanocaribeña, Lausanne (Sociedad Suiza de Estudios Hispánicos) 1992 (Hispanica Helvetica, 3)", in: Notas 1,1994, S. 78-80 Gewecke, Frauke, '"El Corte' oder 'Les Vêpres Dominicaines': Trujillos 'dominicanización de la frontera' und ihr Reflex in der dominikanischen und haitianischen Literatur", in: IA 50, 1993, H. 2, S. 38-62 Gnutzmann, Rita, Rezension: "Fernando Reati, Nombrar lo innombrable. Violencia política y novela argentina 1975-1985, Buenos Aires (Legasa) 1992", in: Notas 3,1994, S. 115f. Graf, Marga, "Der peruanische Indio in Roman und Essay des 20. Jahrhunderts (1924-1964)", in: Matices - Zeitschrift zu Lateinamerika, Spanien und Portugal 5, Köln 1995, S. 20-24 Heymann, Jochen, Rezension: "Rosalba Campra (Hg.), La selva en el damero. Espacio literario y espacio urbano en América Latina, Pisa (Giardini) 1989 (Collana di Testi e Studi Ispanici, II, 7)", in: IR 38,1993, S.139f.

LATEIN AM. U. AUSSEREUROP. LITERATUR IM 2 0 . JH.

121

Kohut, Karl, "Ciudad híbrida, ciudad oscura. Buenos Aires en la obra de Ernesto Sábato", in: Salinas 9,1995, S. 83-90 Kohut, Karl, "El pensamiento utópico en la literatura latinoamericana de la segunda mitad del siglo XX", in: Azar 1994, S. 257-274 López de Abiada, José Manuel, "De voces y polifonías: los escritores y el V Centenario en la prensa española", in: W . A A . , De un centenario a otro. V Jornadas internacionales de Literatura hispanoamericanas 1992, Ginebra (Fundación S.I. Patiño) 1993, S. 43-55 Lustig, Wolf, "Cristo y los hombres en la novela hispanoamericana del siglo XX", in: Acta Literaria 18, Concepción 1993, S. 127-144 Rothe, Arnold, "Femme inconnue - Pays inconnu? 'Nedjma' de Kateb Yacine et 'Sobre héroes y tumbas' d'Ernesto Sábato", in: Arnold Rothe, Charles Bonn (Hg.), Littérature maghrébine et littérature mondiale. Actes du colloque de Heidelberg 14.-16.10.1993, Würzburg 1995, S. 95110 Schräder, Ludwig, "Descripción y función de la soledad en poetas centroamericanos contemporáneos", in: Neumeister 1995, S. 111-119 Schräder, Ludwig, "Mito y mitología en la literatura centroamericana del siglo XX", in: Villegas 1994a, S. 223-230 Siebenmann, Gustav, "Gibt es eine hispanische Kolonialismus-Belletristik? Kolonialismus in Lateinamerika als narratives Thema", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1685-1695 Spiller, Roland, Rezension: "Cornelia Dömer, Mütter, Machos und Marginalität. Themen der Literatur von Frauen in Argentinien im 20. Jahrhundert, Köln, Weimar, Wien (Böhlau) 1994 (Forum Ibero-Americanum, 11)", in: Notas 5,1995, S. 101-103 Thies, Sebastian, Rezension: "Dionisio Cañas, El poeta y la ciudad. Nueva York y los escritores hispanos, Madrid (Cátedra) 1994", in: Notas 4,1995, S. 49-51 Winter, Ulrich, Rezension: "Rosalía V. Cornejo Parriego, La escritura posmodema del poder, Madrid (Fundamentos) 1993", in: Notas 3,1994, S. 91 Zapf, Harald, Rezension: "Marvin A. Lewis, Ethnicity and Identity in Comtemporary AfroVenezuelan Literatura. A Culturalist Approach, Columbia, London (University of Missouri Press) 1992", in: Notas 3, 1994, S. 112f.

L.S.9.6 Beziehungen zu anderen Literaturen Binder, Wolfgang, "American Dreams and Cuban Nightmares, or: Does Cuba Exist? Some Remarks on Cuban American Literature", in: Serge Ricard (Hg.), Voix et languages aux Etats-Unis, Bd. 2, Aix-en-Provence (Publications de l'Université de Provence) 1993, S. 223258 Bodenmüller, Thomas, Rezension: "Claudia Wiese, Die hispano-amerikanischen BoomRomane in Deutschland. Literaturvermittlung, Buchmarkt und Rezeption, Frankfurt/M. (Vervuert) 1992 (Editionen der Iberoamericana III, 43)", in: Notas 1,1994, S. 72-74 Dill, Hans-Otto, Rezension: "Susanne Lange, Die reflektierte Wirklichkeit. Deutsche und lateinamerikanische Gegenwartsliteratur im Vergleich am Beispiel der Werke von Günter Grass und Fernando del Paso, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1992 (Europäische Hochschul-

122

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Schriften, Reihe XXVII, Vergleichende Literaturwissenschaft, 62)", in: Notas 3, 1994, S. 106f. Heydenreich, Titus, "Giacomo Leopardi als 'genius loci'. Über zwei Texte von José Enrique Rodó und Luis Gonzaga Urbina", in: Neumeister 1995, S. 27-36 Hofmann-Ortega Lleras, Gabriela, "Zwischen 'Zauberberg' und 'Doktor Faustus': Auf den Spuren Thomas Manns in Alejo Carpentiere 'Los pasos perdidos"', in: Stauder 1995, S. 110131 López de Abiada, José Manuel, Rezension: "Meg H. Brown, The Reception of Spanish American Fiction in West Germany 1981-1991. A Study of Best-Sellers, Tübingen (Niemeyer) 1994 (Beihefte zur Iberoromania, 10)", in: Notas 5,1995, S. 88-90 Pollmann, Leo, "La Nueva Novela en Francia e Iberoamérica. Un balance definitorio comparativo", in: New Novel Review 1, 1993, S. 41-58 Rössner, Michael, "Post-Boom, noch immer Boom oder gar kein Boom? Gedanken zu den Problemen von Ubersetzung und Vermarktung lateinamerikanischer Literatur im deutschen Sprachraum", in: Schräder 1993, S. 13-23 Rothe, Arnold, "Femme inconnue - Pays inconnu? 'Nedjma' de Kateb Yacine et 'Sobre héroes y tumbas' d'Ernesto Sàbato", in: Arnold Rothe, Charles Bonn (Hg.), Littérature maghrébine et littérature mondiale. Actes du colloque de Heidelberg 14.-16.10.1993, Würzburg 1995, S. 95-

110

Schulz-Buschhaus, Ulrich, "Bataille - und Foucault - in Miraflores. Zu Mario Vargas Llosas 'Elogio de la madrastra' (mit einem Exkurs über Italo Calvino)", in: Rudolf Behrens, Roland Galle (Hg.), Menschengestalten. Zur Kodierung des Kreatürlichen im modernen Roman, Würzburg (Königshausen & Neumann) 1995, S. 233-249 Siebenmann, Gustav, "La recepción de Borges en Alemania", in: Gian Battista de Cesare, Silvana Serafín (Hg.), El Girador. Studi di letterature iberiche e ibero-americane offerti a Giuseppe Bellini, Bd. 2, Rom (Bulzoni) 1993, S. 931-943

L.S.9.7 Probleme literarischer Übersetzung Rössner, Michael, "Post-Boom, noch immer Boom oder gar kein Boom? Gedanken zu den Problemen von Ubersetzung und Vermarktung lateinamerikanischer Literatur im deutschen Sprachraum", in: Schräder 1993, S. 13-23 Wentzlaff-Eggebert, Harald, "Lust und Frust bei der Eindeutschung der Provokation - Der argentinische Bürgerschreck Oliverio Girondo in deutscher Übersetzung" in: Schräder 1993, S. 85-93

L.S.9.8

Anonyme Werke, Volksdichtung, Folklore

Gruppe 'Martin Fierro', "Martin Fierro Manifest"; "manifest nummer 1 der gewerkschaft der intellektuellen arbeiter und künstler von kuba", übers, v. Sebastian Thies, in: Asholt 1995, S. 315f. und S. 366

LATEIN AM. U. AUSSEREUROP. LITERATUR IM 2 0 . JH.

L.S.9.9

123

Werke nach Autoren

Agustín, José Gunia, Inke, '"Realismo estilo kódac': José Agustín ('La tumba' 1964/1966) y Gustavo Sainz ('Gazapo' 196S); iniciadores de la literatura contracultura juvenil en el México de los años '60 y 70", in: Dill 1994, S. 382-399 Hólz, Karl, "Entrevistas de Karl Hólz con José Agustín y con Salvador Elizondo", in: LA 58/59,1995, S. 112-126 Agustini, Delmira Simson, Ingrid, '"Ofrendando el libro a Eros': Delmira Agustinis erotische Dichtung", in: Neumeister 1995, S. 37-52 Aira, César Spiller, Roland, "El vacío paradigmático en el discurso de la identidad argentina: Ricardo Piglia, Tomás Eloy Martínez, Juan Martini, César Aira", in: Actas del VI Congreso de Literatura Argentina. 18.-20.8.1993, Tucumán (Fac. de Filosofía y Letras) 1993, S. 625-635 Alegría, Ciro Gnutzmann, Rita, "'El mundo es ancho y ajeno', un ejemplo de novela indigenista", in: Cuadernos para la investigación de la literatura hispánica 19,1994, S. 285-291 Alegría, Claribel Gewecke, Frauke, Rezension: "Sandra M. Boschetto-Sandoval, Marcia Phillips McGowan (Hg.), Claribel Alegna and Central American Literature. Critical Essays, Athens/Ohio (Ohio University Center for International Studies) 1994 (Monographs in International Studies, Latin American Series, 21)", in: Notas 4,1995, S. 92f. Allende, Isabel Herlinghaus, Hermann, "Intermedialität als Erzählerfahrung. Isabel Allende, José Donoso und Antonio Skármeta im Dialog mit Film, Fernsehen, Theater", Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang)1994 López de Abiada, José Manuel, "Allende, dal Cile a Los Angeles", in: Corriere del Ticino, 14.1.1993, S. 42 López de Abiada, José Manuel, "Isabel Allendes Roman über die 'Hispanics' in den USA", in: Tranvía 34,1994, S. 64-65

124

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Alvarez Gardeazäbal, Gustavo Paschen, Hans, "Gustavo Alvarez Gardeazäbal", in: Dill 1994, S. 473-483 Arce, Luz Scheerer, Thomas M., "Nachwort", in: Luz Arce, 'Die Hölle'. Eine Frau im chilenischen Geheimdienst. Eine Autobiographie, Hamburg 1994, S. 385-398 Arenas, Reinaldo Ette, Ottmar, '"Traición, naturalmente.' Espacio literario, poetología implícita en 'La Loma del Angel', de Reinaldo Arenas", in: Reinaldo Sánchez (Hg.), Reinaldo Arenas: Recuerdo y Presencia, Miami (Ediciones Universal) 1994, S. 87-107 Ette, Ottmar, "Angel de la reescritura: Travestie und Subversion in Reinaldo Arenas' 'La Loma del Angel'", in: Lüsebrink 1993, S. 259-277 Wogatzke-Luckow, Gudrun, "Dekonstruktion und Rekonstruktion eines Textes. Reinaldo Arenas' Version der 'Cecilia Valdés' von Cirilo Villaverde", in: RJb 44,1993 [ersch. 1994], S. 343-358 Arguedas, José María Harmuth, Sabine, "Han desencantado la piedra hirviente - confrontación y mezcla de las culturas en 'Los ríos profundos' de José María Arguedas", in: Dill 1993, S. 85-91 Harmuth, Sabine, "José María Arguedas: El zorro de arriba y el zorro de abajo (1971)" in: Dill 1994, S. 307-316 Yika Rivera, Jorge, Rezension: "Rita de Grandis, Polémica y estrategias narrativas en América Latina. José María Arguedas, Mario Vargas Llosa, Rodolfo Walsh, Ricardo Piglia, Rosario (Beatriz Viterbo) 1993", in: Notas 4, 1995, S. 82f. Arias, Arturo Schräder, Ludwig, "Fortsetzung des Magischen Realismus? Notizen zu Arturo Anas, 'Los caminos de Paxil'", in: Krauss 1994, S. 143-149 Arlt, Roberto Gnutzmann, Rita, "Arlt: periodismo y literatura", in: Leonor Fleming, Ma. Teresa Bosque Latra (Coord.), Panoramas de Nuestra América, México (UNAM) 1993, S. 73-84 Gnutzmann, Rita, '"Los siete locos' y 'Los lanzallamas' en la renovación literaria de los años veinte", in: Letras de Deusto 64,1994, S. 51-67 Gnutzmann, Rita, "Roberto Arlt se queja", in: Homenaje a Roberto Arlt, La Página 13/14, La Laguna, Tenerife 1993, S. 39-47; ebenfalls in: Cuadernos de Marcha 89,1993, S. 60-64

LATEINAM. U. AUSSEREUROP. LITERATUR IM 2 0 . JH.

125

Gnutzmann, Rita, Roberto Arlt, Aguafuertes españolas, La Laguna/Tenerife (La Página) 1993 Gnutzmann, Rita, "Viaje real y viaje mental en la obra de Roberto Arlt", in: Homenaje a Roberto Arlt, La Página 13/14, La Laguna, Tenerife 1993, S. 39-47,47-55 Asturias, Miguel Bellosta von Cölbe, Valeriano, Rezension: "Petra Heider, Die Frage der Macht in den Diktatorenromanen 'Yo el Supremo', 'El senor Presidente' und 'El recurso del m£todo', Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1993 (Hispanistische Studien, 24)", in: Notas 4,1995, S. 79-82 Barnet, Miguel Franzbach, Martin, "Entre la novela y el testimonio: Miguel Barnet", in: Dill 1994, S. 327337 Wentzlaff-Eggebert, Harald, "Miguel Barnet's 'novela-testimonio' 'Biografia de un cimarrón': Life Story of a Runaway Slave, Ethnological Study, or Manipulation of Public Opinion?", in: Binder 1993, S. 627-647 Batista, Tomás L Batista, Tomás L., Vicente Palés Matos, "Euphoristisches Manifest"; "Zweites Euphoristisches Manifest. Den Dichtern Amerikas!", übers, v. Sebastian Thies, in: Asholt 1995, S. 283f. und 293 Belli, Gioconda Kohut, Karl, "Der Roman der Revolution: 'Bewohnte Frau' von Gioconda Belli", in: Rafael Sevilla, Edelberto Torres Rivas (Hg.), Mittelamerika: Abschied von der Revolution?, Unkel/Rhein, Bad Honnef (Horlemann) 1995, S. 259-269 Blanco Fombona, Rufino Gunia, Inke, '"El hombre de hierro (novelín)' de Rufino Blanco Fombona", in: Dill 1994, S. 138-158 Bombai, María Luisa Hopfe, Karin, "Maria Luisa Bombai: La última niebla", in: Dill 1994, S. 229-241 Borges, Jorge Luis Aguirre, Elvira, "Historia y literatura en una narración de Jorge Luis Borges", in: Jacqueline Covo (Hg.), Las representaciones del tiempo histórico, Lille 1994, S. 125-132

126

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Blüher, Karl Alired, "Postmodernidad e intertextualidad en la obra de Jorge Luis Borges", in: Blüher 1995, S. 129-143 Blüher, Karl Alfred, Alfonso de Toro (Hg.), Jorge Luis Borges. Variaciones interpretativas sobre sus procedimientos literarios y bases epistemológicas, Frankfurt/M. (Vervuert) 2 1995 Borges, Jorge Luis, "Anatomie meines Ultra"; ders. u.a. "Mauer Prisma Nr. 1. Proklamation"; "Mauer Prisma Nr. 2", übers, v. Sebastian Thies, in: Asholt 1995, S. 247f„ S. 262-264 und S. 270 Bremer, Thomas, Rezension: "Vfctor Farías, La metafísica del arrabal. 'El tamaño de mi esperanza': un libro desconocido de Jorge Luis Borges, Madrid (Anaya & Mario Muchnik) 1992", in: Notas 5, 1995, S. 103f. Bremer, Thomas, Rezension: "William Bamstone, With Borges on an Ordinary Evening in Buenos Aires. A Memoir, Chicago (University of Illinois Press) 1993", in: Notas 1, 1994, S. 87 Farías, Víctor, "El viajero y su sombra alegre: el otro Borges en Borges", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1567-1578 Geisler, Eberhard, "Jorge Luis Borges", in: Reichenberger 1993, S. 350-355 Kuon, Peter, "Dante-Rezeption 'en miniature': Inversionen der Divina Commedia in 'El Aleph' von Jorge Luis Borges und 'Las puertas del cielo' von Julio Cortázar", in: Peter Kuon (Hg.), 'lo mio maestro e'1 mio autore' - Die produktive Rezeption der Divina Commedia in der Erzählliteratur der Moderne, Frankfurt/M. (Klostermann) 1993 (Analecta Romanica, 52), S. 272-295 Mateos, Zulma N., "Raíces filosóficas en la obra de Jorge Luis Borges", in: IR 41, 1995, S. 68-78 Pagni, Andrea, "El Otro, el Mismo: lecturas de Borges", in: Notas 3,1994, S. 2-15 Pagni, Andrea, "Relecturas de Sur y de Borges por la izquierda intelectual argentina en los años ochenta", in: Actas del VII Congreso Nacional de Literatura Argentina, Tucumán (Universidad Nacional de Tucumán) 1994, S. 459-465 Rössner, Michael, "Textsortenlabyrinthe. Zu den Textstrategien bei Macedonio Fernández, Jorge Luis Borges und Julio Cortázar", in: IR 39,1994, S. 79-92 Schäffauer, Markus Klaus, Rezension: "Víctor Farías, La metafísica del arrabal. 'El tamaño de mi esperanza': un libro desconocido de Jorge Luis Borges, Madrid (Anaya & Mario Muchnik) 1992" in: IA 53,1994, 1, S. 81-85 Schulz-Buschhaus, Ulrich, Rezension: "Saúl Sosnowski, Borges und die Kabbala", in: ASNSL 230, 1993, S. 454-456 Siebenmann, Gustav, "La recepción de Borges en Alemania", in: Gian Battista de Cesare, Silvana Serafín (Hg.), El Girador. Studi di letterature iberiche e ibero-americane offerti a Giuseppe Bellini, Bd. 2, Rom (Bulzoni) 1993, S. 931-943 Siebenmann, Gustav, Rezension: "Jorge Luis Borges, Oeuvres complètes, Bd. 1, hg. v. Jean Pierre Bemès, Paris (Gallimard) 1993 (Bibliothèque de la Plèiade, 400)", in: IR 41, 1995, S. 158f. Siebenmann, Gustav, '"Cuentos de imaginación razonada'. Nochmals über Borges und die phantastische Literatur", in: Neumeister 1995, S. 137-146

LATEIN AM. U. AUSSEREUROP. LITERATUR IM 2 0 . JH.

127

Tenorio, Martha Lilia, "Más inquisiciones. Borges y su concepto de la metáfora", in: IA 51/52, 1993, H. 3/4, S. 20-37 Toro, Alfonso de, "Borges y la 'simulación rizomática dirigida': percepción y objetivación de los signos", in: IA 53,1994,1, S. 5-32 Toro, Alfonso de, "Die Wirklichkeit als Reise durch die Zeichen: Cervantes, Borges und Foucault", in: Zeitschrift für Ästhetik und Allgemeine Kunstwissenschaft, 39, 1994, H. 2, S. 243-259 Toro, Alfonso de, "Jorge Luis Borges. The Periphery at the Center / The Periphery as Center / The Center of the Periphery: Postcoloniality and Postmodernity", in: Fernando de Toro, Alfonso de Toro, Borders and Margins: Post-Colonialism and Post-Modernism, Frankfurt/M. (Vervuert) 1995 (Theorie und Kritik der Kultur und Literatur, 5), S. 1-31 Bunster, Martin (Juan Martín) Bunster, Martin (Juan Martín), A. Rojas Giménez (Zain Guimel), "Erstes 'Agú'-Manifest", übers, v. Sebastian Thies, in: Asholt 1995, S. 212 Cardenal, Ernesto Biermann, Karlheinz, "Eine Epik kosmischer Befreiung? - Ernesto Cardenals jüngstes Werk in der Tradition neuzeitlicher Lyrik", in: Febel 1995, S. 97-104 Winter, Ulrich, Rezension: "Helmut H. Koch, Ernesto Cardenal, München (text & kritik) 1992 (Schreiben andernorts)", in: Notas 4, 1995, S. 91f. Carpentier, Alejo Bellosta von Cölbe, Valeriano, Rezension: "Petra Heider, Die Frage der Macht in den Diktatorenromanen 'Yo el Supremo', 'El senor Presidente' und 'El recurso del mötodo', Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1993 (Hispanistische Studien, 24)", in: Notas 4,1995, S. 79-82 Binder, Wolfgang, Rezension: "Barbara J. Webb, Myth and History in Caribbean Fiction. Alejo Carpentier, Wilson Harris and Edouard Glissant, Amherst (University of Massachusetts Press) 1992", in: Notas 1, 1994, S. 77f. Hofmann-Ortega Lleras, Gabriela, "Zwischen 'Zauberberg' und 'Doktor Faustus': Auf den Spuren Thomas Manns in Alejo Carpentiers 'Los pasos perdidos'", in: Stauder 1995, S. 110131 Klengel, Susanne, "Alejo Carpentiers surrealistischer Blick auf Havanna", in: Morales Saravia 1993, S. 200-212 Carrera Andrade, Jorge Strosetzki, Christoph, "Haikai und Mikrogramm bei Flavio Herrera und Jorge Carrera Andrade", in: Neumeister 1995, S. 53-65

128

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Castellanos, Rosario Sieß, Jürgen, "Castellanos' Schrift lesen: Rosarios Stimme hören" in: Febel 1995, S. 135-144 Cisneros, Antonio Febel, Gisela, "Antonio Cisneros - Postmoderne Lyrik zwischen Melancholie und Ironie", in: Febel 1995, S. 39-45 Coiretjer, Juan Antonio Binder, Wolfgang, "Una literatura de fronteras: Juan Antonio Corretjer y Consuelo Lee (Entrevista)", in: Claridad, 24-30.3.1995, S. 22f. Cortázar, Julio Berg, Walter Bruno, "'Figura' - modelo para armar outra história? (Reflexoes acerca da la utilizado do conceito em Auerbach y Cortázar)", in: Dirce Cörtes Riedel, Joto Cezar de Castro Rocha, Johannes Kretschmer (Hg.), V Colóquio UERJ. Erich Auerbach, Rio de Janeiro (Imago) 1994, S. 15-26, 34-35 Fröhlicher, Peter, "Del cuento al libro de cuentos: Deshoras de Julio Cortázar", in: Coloquio Internacional: El texto latinoamericano, Bd. 2, Madrid (Fundamentos) 1994, S. 213-219 Fröhlicher, Peter, La mirada recíproca. Estudios sobre los últimos cuentos de Julio Cortázar, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1995 (Perspectivas hispánicas) Gnutzmann, Rita, "'Rayuela': Treinta años de modernidad", in: Texturas 3, 1993, S. 48-54, 84-87 Gnutzmann, Rita, Rezension: "Saúl Yurkievich, Jaime Alazraki, Saúl Sosnowski (Hg.), Julio Cortázar, Obra crítica, Madrid (Alfaguara) 1994", in: Notas 5, 1995, S. 105f. Hölz, Karl, Rezension: "Walter Bruno Berg, Grenz-Zeichen Cortázar. Leben und Werk eines argentinischen Schriftstellers der Gegenwart, Frankfurt/M. (Vervuert) 1991 (Editionen der Iberoamericana, Reihe III: Monographien und Aufsätze, 26)", in: Notas 0, 1993, S. 62-65 Kohut, Karl, Rezension: "Walter Bruno Berg, Grenz-Zeichen Cortázar. Leben und Werk eines argentinischen Schriftstellers der Gegenwart, Frankfurt/M. (Vervuert) 1991 (Editionen der Iberoamericana, Reihe III: Monographien und Aufsätze, 26)", in: RF 105, 1993, S. 216219 Kuon, Peter, "Dante-Rezeption 'en miniature': Inversionen der Divina Commedia in 'El Aleph' von Jorge Luis Borges und 'Las puertas del cielo' von Julio Cortázar", in: ders. (Hg.), 'lo mió maestro e'l mió autore' - Die produktive Rezeption der Divina Commedia in der Erzählliteratur der Moderne, Frankfurt/M. (Klostermann) 1993 (Analecta Romanica, 52), S. 272-295 Niepolt, Olaf, Rezension: "Walter Bruno Berg, Grenz-Zeichen Cortázar. Leben und Werk eines argentinischen Schriftstellers der Gegenwart, Frankfurt/M. (Vervuert) 1991 (Editionen der Iberoamericana, Reihe III: Monographien und Aufsätze, 26)", in: IR 38,1993, S.145-147

LATEIN AM. U. AUSSEREUROP. LITERATUR IM 2 0 . JH.

129

Rössner, Michael, "Textsortenlabyrinthe. Zu den Textstrategien bei Macedonio Fernández, Jorge Luis Borges und Julio Cortázar", in: IR 39,1994, S. 79-92 Schulz-Buschhaus, Ulrich, Rezension: "Walter Bruno Berg, Grenz-Zeichen Cortázar. Leben und Werk eines argentinischen Schriftstellers der Gegenwart, Frankfurt/M. (Vervuert) 1991 (Editionen der Iberoamericana, Reihe III: Monographien und Aufsätze, 26)", in: ASNSL 230, 1993, S. 213-218 Seguí, Agustín, Rezension: "Walter Bruno Berg, Grenz-Zeichen Cortázar. Leben und Werk eines argentinischen Schriftstellers der Gegenwart, Frankfurt/M. (Vervuert) 1991 (Editionen der Iberoamericana, Reihe III: Monographien und Aufsätze, 26)" in: Kritikon Litterarum 3-4, 1994, S. 111-113 Weich, Horst, "Von der Gefahr, gezeichnet zu werden. Zur Homologie von Porträt und Biographie bei Antonio Saura und Julio Cortázar", in: Dirscherl 1993, S. 275-292 Wild, Gerhard, Rezension: "Walter Bruno Berg, Grenz-Zeichen Cortázar. Leben und Werk eines argentinischen Schriftstellers der Gegenwart, Frankfurt/M. (Vervuert) 1991 (Editionen der Iberoamericana, Reihe III: Monographien und Aufsätze, 26)", in: IA 53, 1994, H. 1, S. 88-92 Cuadra, Pablo Antonio Cuadra, Pablo Antonio, "Zwei Perspektiven", übers. v. Sebastian Thies, in: Asholt 1995, S. 398 Darío, Rubén Dill, Hans-Otto, Rezension: "Alberto Julián Pérez, La poética de Rubén Darío. Crisis postromántica y modelos literarios modernistas, Madrid (Orígenes) 1992 (Tratados de Crítica Literaria)", in: Notas 2,1994, S. 76f. Meyer-Minnemann, Klaus, Sabine Schlickers, "Rubén Darío: Sinfonía en gris mayor (1891): la poética de la ambigüedad", in: RJb 45, 1994, S. 321-340 Schmigalle, Günther, Das Deutschlandbild Rubén Dariós, Karlsruhe (Badische Landesbibliothek) 1994; auch in: Tranvía 36, 1995, S. 41-46; ebenfalls in: Renata von Hauffstengel u.a. (Hg.), Mexiko, das wohltemperierte Exil, México, D.F. (Instituto de Investigaciones Interculturales Germano-Mexicanas A.C.) 1995, S. 207-211 Schmigalle, Günther, "La imagen de Alemania en la obra de Rubén Darío", in: Boletín de la Dirección General de Bibliotecas, Hemerotecas y Archivos (Managua), N° 4, 1995, S. 21-28; ebenfalls in: Renata von Hauffstengel u.a. (Hg.), México, el exilio bien temperado, México, D.F. (Instituto de Investigaciones Interculturales Germano-Mexicanas A.C.) 1995, S. 221231-, gekürzt in: La Prensa Literaria (Managua), 29.4.1995, S. 2f. Schmigalle, Günther, "Rubén Darío y los relatos de viaje sobre Nicaragua", in: Encuentro. Revista de la Universidad Centroamericana (Managua), ift época, 40, 1993, S. 74-79 Schmigalle, Günther, Rezension: "Jorge Eduardo Arellano, 'Azul ...'de Rubén Darío. Nuevas perspectivas, Washington, D. C. (Organización de Estados Americanos) 1993 (Col. Intamer, 23)", in: IA 57, 1995, H. 1, S. 107-109; ebenfalls in: La Prensa Literaria (Managua) v. 3.2.1996, S. 1,7

130

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Wentzlaff-Eggebert, Christian, "Del simbolismo francés a la americanidad: Rubén Darío, 'Azul"', in: De místicos y mágicos, clásicos y románticos. Homenaje a Ermanno Caldera, Messina (Armando Siciliano Editore) 1993, S. 499-519 Wentzlaff-Eggebert, Harald, "Zu den Anfangen des 'modernismo' in Hispanoamerika und Spanien: die frühe Kurzprosa von Dario und Valle-Inclán", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1427-1458 Diego, Eliseo Siebenmann, Gustav, "In memoriam Eliseo Diego zusammen mit dem Gedicht 'Inscripción', 'Inschrift'", in: Literaturbeilage zur Wochenschrift Das Goetheanum 41,9.10.1994, S. 17 Donoso, José Dill, Hans-Otto, Rezension: "Sharon Magnarelli, Understanding José Donoso, Columbia (University of South Carolina Press) 1993 (Understanding Modern European and Latin American Literature); Pamela May Finnegan, The Tension of Paradox. José Donoso's 'The Obscene Bird of Night' as Spiritual Exercices, Athens/Ohio (Ohio University Center for International Studies) 1992 (Monographs in International Studies, Latin American Series, 18); Marie Murphy, Authorizing Fictions. José Donoso's 'Casa de Campo', London (Tamesis) 1992", in: Notas 5,1995, S. 109-111 Herlinghaus, Hermann, Intermedialität als Erzählerfahrung. Isabel Allende, José Donoso und Antonio Skármeta im Dialog mit Film, Fernsehen, Theater, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1994 Koerber, Irene von, Rezension: "Marie Murphy, Authorizing Fictions. José Donoso's 'Casa de Campo', London (Tamesis) 1989 (Colección Támesis, Serie A: Monografías, 152)", in: RJb 44,1993, S. 381-384 Dorfman, Ariel Boos, Rudolf, Rezension: "Salvador Oropesa, La obra de Ariel Dorfman. Ficción y crítica, Madrid (Pliegos) 1992", in: Notas 1, 1994, S. 89f. Elizondo, Salvador Holz, Karl, "Entrevistas de Karl Hólz con José Agustín y con Salvador Elizondo", in: IA 58/59,1995, S. 112-126 Eltit, Diamela Hopfe, Karin, "Diamela Eltit: Lumpérica", in: Dill 1994, S. 484-496 Fernández Retamar, Roberto Franzbach, Martin, "La dialéctica de la crítica. Fernández Retamar y Grossmann", in: Nuevo Texto Crítico 14/15, 1994/95, S. 339-344

LATEINAM. U. AUSSEREUROP. LITERATUR IM 2 0 . JH.

131

Fernández, Macedonio Rössner, Michael, "Textsortenlabyrinthe. Zu den Textstrategien bei Macedonio Fernández, Jorge Luis Borges und Julio Cortázar", in: IR 39,1994, S. 79-92 Fernández, Roberto G. Binder, Wolfgang, "An Interview with Roberto G. Fernández", in: The Americas Review 22, 1-2,1994, S. 1-27 Ferré, Rosario Araújo, Nara, Rezension: "Rosario Ferré, El coloquio de las perras, Harrisonburg (VA) 1990", in: IA 49,1993, H. 1, S. 102-104 Binder, Wolfgang, "Entrevista con Rosario Ferré", in: La Torre N.S., 8, 30, 1995, S. 239-253 Fijman, Jacobo Winter, Ulrich, Rezension: "Juan-Jacobo Bajarlia, Fijman, poeta entre dos vidas, Buenos Aires (Ediciones de la Flor) 1992", in: Notas 3,1994, S. 117 Fuentes, Carlos Aritzeta, Margarida, "El mite de la Revolució: lectura de 'La Huna mor amb aigua' i 'La muerte de Artemio Cruz'", in: Schönberger 1995, S. 225-237 Febel, Gisela, "Implizite Kulturtheorie in neueren Texten von Carlos Fuentes", in: Scharlau 1994, S. 198-215 Gunia, Inke, Rezension: "Carlos Fuentes, Geografía de la novela, México (FCE) 1993 (Col. Tierra Firme)", in: Notas 2,1994, S. 66-68 Peñate Rivera, Julio, Rezension: "Carlos Fuentes: Geografía de la novela, México (FCE) 1993 (Col. Tierra Firme)", in: Don Gedeón 32, 1994 (Confieso que he leído), S. 10 Rehrmann, Norbert, "Eintracht in Zwietracht. Die präkolumbine, nordamerikanische und spanisch-europäische Kultur bei Carlos Fuentes und Octavio Paz", in: Tranvía 29, 1993, S. 58 Winter, Ulrich, Rezension: "Kristine Ibsen, Author, Text and Reader in the Novéis of Carlos Fuentes, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1993 (Currents in Comparative Romance Languages and Literatures)", in: Notas 4, 1995, S. 88f. Galeano, Eduardo Rehrmann, Norbert, "Ästhetik und Thematik im Werk von Eduardo Galeano", in: LA 51/52, 1993, H. 3/4, S. 56-76

132

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

García Márquez, Gabriel Kornberger, Reiner, "Gabriel García Márquez: Crónica de un texto descifrado", in: Döring 1995, S. 423-436 López de Abiada, José Manuel, Rezension: "Carolyn S. Klinker, Die Verfahren der Zeitbehandlung in literarischen Erzähltexten. Untersuchungen zur Zeitstruktur in den Romanen 'El amor en los tiempos del cólera', 'El otoño del patriarca' und 'Crónica de una muerte anunciada' von Gabriel García Márquez, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (Editionen der Iberoamericana III, 45); Agustín Seguí, La verdadera historia de Macondo, Frankfurt/M. (Vervuert) 1994 (Editionen der Iberoamericana A, 2)", in: Notas 3,1994, S. 11 lf. López de Abiada, José Manuel, "De crónicas de amores críticos y otros demonios. Algunos libros recientes sobre la obra de García Márquez", in: Notas 2,1994, S. 13-19 López de Abiada, José Manuel, "Das Dämonische an der Liebe. Der neue Roman des Kolumbianers Gabriel García Márquez", in: Der kleine Bund 229, 1.10.1994, S. 9 Moreno, Antonio, Rezension: "Michael Bell, Gabriel García Márquez, Solitude and Solidarity, Houndmills, London (Macmillan) 1993 (Modern Novelists)", in: Notas 5,1995, S. 96-98 Phaf, Ineke, "Historia contemporánea y modernidad periférica: Luis Rafael Sánchez y Gabriel García Márquez", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1623-1628 Roloff, Volker, "Gabriel García Márquez, 'Cien años de soledad' als Märchenroman", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1596-1621 Seguí, Agustín, La verdadera historia de Macondo, Frankfurt/M. (Vervuert) 1994 (Iberoamericana: Literaturgeschichte und -kritik/ Historia y crítica de la literatura, 2) Seguí, Agustín, Rezension: "Bzzletin 174, 1990: Sondernummer über Gabriel García Márquez" in: Kritikon Litterarum 3-4,1993, S. 127-128 Ghiraldo, Alberto Reichardt, Dieter, '"Humano ardor' por Alberto Ghiraldo, la novela autobiográfica de un anarquista argentino", in: IA 50,1993, H. 2, S. 79-88 Girondo, Oliverio Wentzlaff-Eggebert, Harald, "Lust und Frust bei der Eindeutschung der Provokation - Der argentinische Bürgerschreck Oliverio Girondo in deutscher Übersetzung", in: Schräder 1993, S. 85-93 Girri, Alberto Spiller, Roland, Rezension: "Sergio Cueto, Seis estudios girrianos, Rosario (Beatriz Viterbo) 1993 (Biblioteca: Tesis); Jorge Panesi, Felisberto Hernández, Rosario (Beatriz Viterbo) 1993 (Biblioteca: Tesis)", in: Notas 2,1994, S. 83-85

LATEIN AM. U. AUSSEREUROP. LITERATUR IM 2 0 . JH.

133

Gonzaga Urbina, Luis Heydenreich, Titus, "Giacomo Leopardi als 'genius loci'. Über zwei Texte von José Enrique Rodò und Luis Gonzaga Urbina", in: Neumeister 1995, S. 27-36 Guillen, Nicolás Malinowski, Heike, Rezension: "Clement A. White, Decoding The Word: Nicolás Guillén as Maker and Debunker of Myth, Miami (Ediciones Universal) 1993", in: Notas 4, 1995, S. 94f. Guzmán, Martín Luis Hölz, Karl, "Erzählte Philosophie. Martín Luis Guzmán und der mexikanische Revolutionsroman", in: IAA 19,1993, S. 63-86 Rings, Guido, Rezension: Carlos J. González de la Mora: Estructura, mito y política en 'La sombra del Caudillo', Durango (Secretaría de Educación, Cultura y Deporte) 1993 (Col. Ciervo Volador)", in: Notas 3,1994, S. 104-106 Hernández, Felisberto Morales Saravia, José, "Illusion und Enttäuschung bei Felisberto Hernández", in: Morales Saravia 1993, S. 65-111 Pollmann, Leo, "Realidad y conocimiento en los cuentos de Felisberto Hernández", in: Azar 1994, S. 353-367 Schafroth, Andrea, Rezension: "Alberto Giordano, La experiencia narrativa. Juan José Saer, Felisberto Hernández, Manuel Puig, Rosario (Beatriz Viterbo) 1992 (Bibl. Tesis)", in: Notas 4,1995, S. 106f. Spiller, Roland, Rezension: "Sergio Cueto, Seis estudios girrianos, Rosario (Beatriz Viterbo) 1993 (Biblioteca: Tesis); Jorge Panesi, Felisberto Hernández, Rosario (Beatriz Viterbo) 1993 (Biblioteca: Tesis)", in: Notas 2, 1994, S. 83-85 Herrera, Flavio Schräder, Ludwig, "Quetzalcoatl im XX. Jahrhundert. Anmerkungen zu Flavio Herrera, •Caos'", in: Kablitz 1993, S. 329-337 Strosetzki, Christoph, "Haikai und Mikrogramm bei Flavio Herrera und Jorge Carrera Andrade", in: Neumeister 1995, S. 53-65 Huidobro, Vicente Hopfe, Karin, "Vicente Huidobros creacionistische Dichtung - eine Lyrik der Gegenwart?", Febel 1995, S. 25-38

134

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Jaramillo Levi, Enrique Gewecke, Frauke, Rezension: "Puertas y ventanas. Acercamientos a la obra literaria de Enrique Jaramillo Levi, San José (C.R.: Editorial Universitaria Centroamericana) 1990 (Col. Signo); Mar de Fondo. 10 breves estudios en torno a la obra literaria de Enrique Jaramillo Levi, Panamá (Editorial Mariano Arosemena/Instituto Nacional de Cultura) 1992 (Antologías y Homenajes 7)", in: Notas 0,1993, S. 55f. Lee, Consuelo Binder, Wolfgang, "Una literatura de fronteras: Juan Antonio Corretjer y Consuelo Lee (Entrevista)", in: Claridad, 24.-30.3.1995, S. 22f. Lemma Lima, José Berg, Walter Bruno, "El pasado como creación: el alcance historiográfico del ensayo 'La expresión americana1 de José Lezama Lima", in: Julio Ortega, José Amor y Vázquez (Hg.), Conquista y Contraconquista. La escritura del Nuevo Mundo. Actas del XXVIII Congreso del Instituto Internacional de Literatura Iberoamericana, México (El Colegio de México/Brown University) 1994, S. 555-563 Beutler, Gisela, "Identitatssuche in Kuba aus den 40er Jahren. Dialektik und Poetologie in José Lezama Limas 'Pensamientos en La Habana' (1944)", in: Febel 1995, S. 105-117 Morales Saravia, José, '"Muerte de Narciso' de José Lezama Lima: el secreto de la subjetividad desenmascarada", in: Neumeister 1995, S. 85-104 Loynaz, Dulce María Malinowski, Heike, Rezension: "Dulce María Loynaz. Premio de Literatura en lengua castellana Miguel de Cervantes 1992, Madrid (Ministerio de Cultura) 1993; Ana Rosa Núñez (Hg.), Homenaje a Dulce María Loynaz. Premio Cervantes 1992; Dulce María Loynaz, Jardín. Novela lírica, Madrid (Seix Barral) 1993", in: Notas 3, 1994, S. 108-110 Maples Arce, Manuel Maples Arce, Manuel, "Estridentistische Verdichtung", ders. u.a, "Estridentistisches Manifest", übers, v. Sebastian Thies, in: Asholt 1995, S. 258-261 und S. 289f. Maréchal, Leopoldo Kuon, Peter, "'Scherz, Satire, Ironie und tiefere Bedeutung' - Die Wiederaufnahmen von 'Inferno' und 'Vita Nova' in Adán Buenosayres von Leopoldo Marechal", in: Ders. (Hg.), 'lo mió maestro e'l mio autore' - Die produktive Rezeption der Divina Commedia in der Erzählliteratur der Moderne, Frankfurt/M. (Klostermann) 1993 (Analecta Romanica, 52), S. 239-272 Winter, Ulrich, Rezension: "Javier de Navascués, Adán Buenosayres: Una novela total. Estudio Narratológico, Pamplona (Eunsa) 1992 (Anejos de RILCE, 9)", in: Notas 2, 1994, S. 83

LATEIN AM. U. AUSSEREUROP. LITERATUR IM 2 0 . JH.

135

Martínez, Tomás Eloy Spiller, Roland, "El vacío paradigmático en el discurso de la identidad argentina: Ricardo Piglia, Tomás Eloy Martínez, Juan Martini, César Aira", in: Actas del VI Congreso de Literatura Argentina. 18.-20.8.1993, Tucumán (Fac. de Filosofía y Letras) 1993, S. 625-635 Spiller, Roland, Zwischen Utopie und Aporie. Die erzählerische Ermittlung der Identität in argentinischen Romanen der Gegenwart: Juan Martini, Tomás Eloy Martínez, Ricardo Piglia, Abel Posse und Rodolfo Rabanal, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (Editionen der Iberoamericana III, 46) Martini, Juan Spiller, Roland, "El vacío paradigmático en el discurso de la identidad argentina: Ricardo Piglia, Tomás Eloy Martínez, Juan Martini, César Aira", in: Actas del VI Congreso de Literatura Argentina. 18.-20.8.1993, Tucumán (Fac. de Filosofía y Letras) 1993, S. 625-635 Spiller, Roland, Zwischen Utopie und Aporie. Die erzählerische Ermittlung der Identität in argentinischen Romanen der Gegenwart: Juan Martini, Tomás Eloy Martínez, Ricardo Piglia, Abel Posse und Rodolfo Rabanal, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (Editionen der Iberoamericana III, 46) Mastretta, Angeles H61z, Karl, "Angeles Mastretta: El escritor debe contar una historia", in: El Mercurio. Revista de libros 198, Santiago/Chile 1993, S. 2-3 Holz, Karl, "El macho vencido. La sátira social en la novela 'Arráncame la vida' de Angeles Mastretta", in: Anuario de Letras 32, México (UNAM) 1994, S. 181-206 Meneses, Guillermo Funk-Leiva, Cornelia, Rezension: "Elba Azócar de Campos, Innovaciones en la cuentística de Guillermo Meneses, Caracas (Universidad Simón Bolívar/Fundación Bicentenario de Simón Bolívar) 1992", in: Notas 4,1995, S. 99f. Molina Enriquez, Andrés Borsò, Vittoria, Rezension: "Agustín F. Basave Benítez, México mestizo. Análisis del nacionalismo mexicano en torno a la mestizofilia de Andrés Molina Enriquez, Mexiko (FCE / Sección de Obras de Historia) 21993", in: Notas 3,1994, S. 100-104 Monsiváis, Carlos Hölz, Karl, "Carlos Monsivâis - ein Chronist zwischen Bangen und Hoffen", in: Estuaires. Revue culturelle 22,1993, S. 62-66

136

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Mutis, Alvaro Klengel, Susanne, "Die abenteuerlichen Orte des Alvaro Mutis. Zur Aktualität eines anachronistischen Genre", in: IR 39, 1994, S. 93-107 Kohut, Karl, "Alvaro Mutis y la novela colombiana", in: Konder 1995, S. 43-54 Morales Saravia, José, "Poesía y prosa en Alvaro Mutis", in: Kohut 1994, S. 265-277 Neruda, Pablo Schlickers, Sabine, "El 'Canto general' de Pablo Neruda y la visión de España: ¿'Leyenda Negra' o reivindicación?", in: IA 57,1995, H. 1, S. 4-31 Stackelberg, Jürgen von, "Widerspruch und Zustimmung. Was bleibt von Nerudas Lyrik?", in: IR 41,1995, S. 79-93 Wentzlaff-Eggebert, Christian, "Rafael Alberti y Pablo Neruda ante la literatura rumana", in: Nicasio Salvador Miguel (Hg.), Letras de Hispania contemporánea. Homenaje a José Luis Varela, Alcalá de Henares (Centro de Estudios Cervantinos) 1995, S. 387-394 Onetti, Juan Carlos Giersberg, Sabine, "Juan Carlos Onetti: hacia un diálogo mediatizado", in: Spiller 1995, S. 409-423 Janik, Dieter, Rezension: "Sonia Mattalia, La figura en el tapiz. Teoría y práctica narrativa en Juan Carlos Onetti, London (Tamesis) 1990 (Colección Támesis, Serie A, Monografías, 137)", in: ZRPh, 111,2,1995, S. 314-316 Peñate Rivero, Julio, "Función de lo autobiográfico en los relatos del primer Onetti", in: América Hispánica 9: Homenagem a Juan Carlos Onetti, 1993, S. 78-87 Ortiz, Fernando Bremer, Thomas, "The Constitution of Alterity: Fernando Ortiz and the Beginnings of LatinAmerican Ethnography out of the Spirit of Italian Criminology", in: Bremer 1993, S. 119-129 Parra Higuera, Alberto Franzbach, Martin, Rezension: "Alberto Parra Higuera, El Pozo de las Imágenes (Poemas de Ausencia), Santafé de Bogotá (Instituto Caro y Cuervo) 1994 (La Granada Entreabierta, 69)", in: LA 57,1995, H. 1,S. 114 Paso, Fernando del Dill, Hans-Otto, Rezension: "Susanne Lange, Die reflektierte Wirklichkeit. Deutsche und lateinamerikanische Gegenwartsliteratur im Vergleich am Beispiel der Werke von Günter Grass und Fernando del Paso, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1992 (Europäische Hochschul-

LATEIN AM. U. AUSSEREUROP. LITERATUR IM 2 0 . JH.

137

Schriften, Reihe XXVII, Vergleichende Literaturwissenschaft, 62)", in: Notas 3, 1994, S. 106f. Pavlovsky, Eduardo Toro, Alfonso de, "Das postmoderne Theater Eduardo Pavlovsky", in: Maske und Kothurn 1, 1992 [ersch. 1995], S. 67-92 Paz, Octavio Borsö, Vittoria, Rezension: "Rafael Jiménez Cataño, Octavio Paz: Poética del hombre, Pamplona (Eunsa) 1992; Thomas Brons, Octavio Paz. Dichterfürst im mexikanischen Korporativismus, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1992 (Hispanistische Studien, 23)", in: Notas 2, 1994, - S. 74-76 Leinen, Frank, Rezension: " W . AA., El águila y el viento. Homenaje a Octavio Paz, Murcia (Paraninfo) s. f., Roland Forgues, Octavio Paz. 'El espejo roto', Murcia (Universidad de Murcia) 1992 (Maior, 57)", in: Notas 0,1993, S. 50-52 Meyer-Minnemann, Klaus, "Octavio Paz, 'Topoemas'", in: Strosetzki 1993b, S. 76-94 Rehrmann, Norbert, "Eintracht in Zwietracht. Die präkolumbine, nordamerikanische und spanisch-europäische Kultur bei Carlos Fuentes und Octavio Paz", in: Tranvía 29, 1993, S. 58 Spang, Kurt, "El concepto del tiempo en la poética de Octavio Paz", in: Febel 1995, S. 129134 Pereira, Manuel Rehrmann, Norbert, '"Damals sprach man von Sozialismus'. Zum Werk des kubanischen Schriftstellers Manuel Pereira", in: Tranvia 34,1994, S. 16-18 Pérez Atoqcha, Luis Gilberto Pérez Atoqcha, Luis Gilberto,'"Spanisch sprechen kommt teuer zu stehen', aus dem Quechua von Martin Lienhard", in: Unizürich 3,1994, S. 6f. Peri Rossi, Cristina Hopfe, Karin, "Cristina Peri Rossi: La nave de los locos", in: Dill 1994, S. 446-460 Piglia, Ricardo Spiller, Roland, "El vacío paradigmático en el discurso de la identidad argentina: Ricardo Piglia, Tomás Eloy Martínez, Juan Martini, César Aira", in: Actas del VI Congreso de Literatura Argentina. 18.-20.8.1993, Tucumán (Fac. de Filosofía y Letras) 1993, S. 625-635

138

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Spiller, Roland, Zwischen Utopie und Aporie. Die erzählerische Ermittlung der Identität in argentinischen Romanen der Gegenwart: Juan Martini, Tomás Eloy Martínez, Ricardo Piglia, Abel Posse und Rodolfo Rabanal, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (Editionen der Iberoamericana III, 46) Yika Rivera, Jorge, Rezension: "Rita de Grandis, Polémica y estrategias narrativas en América Latina. José María Arguedas, Mario Vargas Llosa, Rodolfo Walsh, Ricardo Piglia, Rosario (Beatriz Viterbo) 1993", in: Notas 4,1995, S. 82f. Pitol, Sergio Hölz, Karl, "Entrevista con Sergio Pitol", in: LA 57, 1995, H. 1, S. 93-102 Posse, Abel Kohut, Karl, "Ein mestizaje ohne Nabel oder wie der Europäer zum Amerikaner wird. Anmerkungen zu zwei Romanen von Abel Posse", in: Steckbauer 1993, S. 44-71 Spiller, Roland, Zwischen Utopie und Aporie. Die erzählerische Ermittlung der Identität in argentinischen Romanen der Gegenwart: Juan Martini, Tomás Eloy Martínez, Ricardo Piglia, Abel Posse und Rodolfo Rabanal, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (Editionen der Iberoamericana KI, 46) Prats Sariol, José Prats Sariol, José, '"Kuba und die Nacht', aus dem Spanischen mit einer Einleitung von Martin Lienhard", in: Tages-Anzeiger 79, Zürich 8.9.1994 Puig, Manuel Davies, Lloyd Hughes, "Juan Carlos and the question of undecidability in 'Boquitas pintadas'", in: IR 41, 1995, S. 94-101 López de Abiada, José Manuel, "Poetisierte Alltäglichkeit. Zu Manuel Puigs Roman 'Verdammt wer diese Zeilen liest"', in: Der kleine Bund 60,13.03.1993, S. 2 Schafroth, Andrea, Rezension: "Alberto Giordano, La experiencia narrativa. Juan José Saer, Felisberto Hernández, Manuel Puig, Rosario (Beatriz Viterbo) 1992 (Bibl. Tesis)", in: Notas 4,1995, S. 106f. Schlickers, Sabine, "Manuel Puig", in: Dill 1994, S. 419-429 Spiller, Roland, Rezension: "Pamela Bacarisse, Impossible Choices. The Implications of the Cultural References in the Novels of Manuel Puig, Calgary, Alberta, Cardiff (University of Calgary Press/University of Wales Press) 1993", in: Notas 1, 1994, S. 87-89 Rabanal, Rodolfo Spiller, Roland, Zwischen Utopie und Aporie. Die erzählerische Ermittlung der Identität in argentinischen Romanen der Gegenwart: Juan Martini, Tomás Eloy Martínez, Ricardo Piglia,

LATEINAM. U. AUSSEREUROP. LITERATUR IM 2 0 . JH.

139

Abel Posse und Rodolfo Rabanal, Frankfurt/M. (Vervuert) 1993 (Editionen der Iberoamericana III, 46) Recasens Salvo, Andrés Recasens Salvo, Andrés, 'Oratorio para Observador, Hombre Exhausto y Coro de Astronautas'/'Oratorium für Beobachter, Erschöpften Menschen und Astronautenchor', hg. v. Harald Wentzlaff-Eggebert, übers, v. Wera Zeller, Bamberg 1993 (Bamberger Editionen, 7), 1993 Revueltas, José Simson, Ingrid, "José Revueltas' 'Los días terrenales': wundersame Begebenheiten um einen kritischen Roman", in: Morales Saravia 1993, S. 241-261 Rivas Novoa, Gonzalo Rivas Novoa, Gonzalo (Ge Erre Ene), General Pancho Cabuya y otras aventuras centroamericanas, hg. v. Günther Schmigalle, Managua (Editorial Zorrillo) 1994 (Colección 'Tío Conejo') Roa Bastos, Augusto Bellosta von Cölbe, Valeriano, Rezension: "Petra Heider, Die Frage der Macht in den Diktatorenromanen 'Yo el Supremo', 'El señor Presidente' und 'El recurso del método', Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1993 (Hispanistische Studien, 24)", in: Notas 4,1995, S. 79-82 Geisler, Eberhard, "Sprache, Wahrheit, Geschichte. Augusto Roa Bastos' Roman 'Yo el Supremo' als Replik auf Rousseau", in: Neumeister 1995, S. 175-192 Gliech, Oliver C., "Augusto Roa Bastos' Roman 'Yo el Supremo' als 'Anti-Historie' oder: Die Rekonstruktion von Geschichte als Mythos und die Grenzen der Historisierbarkeit mythischer Erzählstrukturen", in: LA 57,1995, H. 1, S. 32-75 Graf, Marga, Rezension: "Sergio Infante, El Estigma de la Falsedad - Un Estudio sobre 'Yo el Supremo' de Augusto Roa Bastos, Akademitryck Edsbruk, Institutionen för spanska och portugisiska Stockholms Universitete 1991", in: IR 40,1994, S. 153-155 Pollmann, Leo, "Realidad histórico-social e imaginación mito-poética en 'Hijo de hombre"', in: Cahiers du CRICCAL 13, Paris (Université de la Sorbonne Nouvelle) 1993, S. 109-116 Rodó, José Enrique Heydenreich, Titus, "Giacomo Leopardi als 'genius loci'. Über zwei Texte von José Enrique Rodó und Luis Gonzaga Urbina", in: Neumeister 1995, S. 27-36 Ette, Ottmar, Rezension: "Alfonso García Morales, Literatura y pensamiento hispánico de fin de siglo: Clarín y Rodó, Sevilla (Universidad de Sevilla) 1992 (Filosofía y Letras 136)", in: Notas 1, 1994, S. 91f.

140

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Rodó, José Enrique, Ariel, übers., hg. und erläutert v. Ottmar Ette, Mainz (Dieterich'sche Verlagsbuchhandlung) 1994 (Reihe excerpta classica, 12) Ette, Ottmar, '"Así habló Próspero'. Nietzsche, Rodó y la modernidad filosófica de 'Ariel'", in: Cuadernos Hispanoamericanos 528,1994, S. 48-62 Ette, Ottmar, "Rodó, Próspero und die Statue Ariels. Das literarische Projekt einer hispanoamerikanischen Moderne", in: José Enrique Rodó, Ariel, ttbers., hg. und erläutert v. Ottmar Ette, Mainz (Dieterich'sche Verlagsbuchhandlung) 1994 (Reihe excerpta classica, 12), S. 193-240 Rojas, Ricardo Wentzlaff-Eggebert, Christian, "Literaturgeschichtsschreibung ais nationale Aufgabe: Die 'Historia de la literatura argentina' von Ricardo Rojas", in: Becker 1994, S. 601-620 Rokha, Pablo de Gnutzmann, Rita, "El arte poética de Pablo de Rokha", in: Febei 1995, S. 15-24 Rulfo, Juan Kuon, Peter, "Vom Umgang mit Mythos und Geschichte. Pedro Páramo und die moderne 'regionalistische' Literatur", in: RJb 44,1993, S. 323-342 Leinen, Frank, Rezension: "Sergio López Mena, Los caminos de creación en Juan Rulfo, México (UNAM) 1993 (Bibl. de Letras)", in: Notas 5,1995, S. 92-94 López de Abiada, José Manuel, Rezension: "Yvette Jiménez de Báez, Juan Rulfo, del páramo a la esperanza. Una lectura critica de su obra, México (FCE) 1990", in: IR 38,1993, S. 144f. Winter, Ulrich, Rezension: "Francisco Antolín (Hg.), Los espacios en Juan Rulfo, Miami (Universal) 1991 (Col. Polymita)", in: Notas 0,1993, S. 52 Sàbato, Ernesto Herpoel, Sonja, "El crimen de Juan Pablo Castel", in: RF 105,1993, S. 127-132 Kohut, Karl, "Ciudad híbrida, ciudad oscura. Buenos Aires en la obra de Ernesto Sàbato", in: Salinas 9,1995, S. 83-90 Rothe, Arnold, "Femme inconnue - Pays inconnu? 'Nedjma' de Kateb Yacine et 'Sobre héroes y tumbas' d'Ernesto Sàbato", in: Arnold Rothe, Charles Bonn (Hg.), Littérature maghrébine et littérature mondiale. Actes du colloque de Heidelberg 14.-16.10.1993, Würzburg 1995, S. 95110 Schlosshan, Ricarda, "Das Verhältnis von Literatur und Politik bei Ernesto Sàbato am Beispiel von 'Abaddón, el exterminador'", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1579-1594

LATEINAM. U. AUSSEREUROP. LITERATUR IM 2 0 . JH.

141

Saer, Juan José Gnutzmann, Rita, "Repetición y variación en 'Lo imborrable' de Juan José Saer", in: Iris 1995, S. 107-125 Schairoth, Andrea, Rezension: "Alberto Giordano, La experiencia narrativa. Juan José Saer, Felisberto Hernández, Manuel Puig, Rosario (Beatriz Viterbo) 1992 (Bibl. Tesis)", in: Notas 4,1995, S. 106f. Sainz, Gustavo Gunia, Inke, '"Realismo estilo kódac': José Agustín ('La tumba' 1964/1966) y Gustavo Sainz ('Gazapo' 1965); iniciadores de la literatura contracultura juvenil en el México de los años '60 y 70", in: Dill 1994, S. 382-399 Sánchez, Luis Rafael Phaf, Ineke, "Historia contemporánea y modernidad periférica: Luis Rafael Sánchez y Gabriel García Márquez", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1623-1628 Sarduy, Severo Klengel, Susanne, "Señalar lo ilusorio de todo (Interview mit Severo Sarduy)", in: Vuelta 206, Mexiko 1994, S. 39-42 Serrano, Francisco Hölz, Karl, "Der Dichter Francisco Serrano im Gespräch mit Karl Hölz", in: Estuaires. Revue culturelle 22,1993, S. 68-80 Hölz, Karl, "Entrevista de Karl Hölz al poeta mexicano Francisco Serrano", in: IA 51/52, 1993, H. 3/4, S. 92-102 Skärmeta, Antonio Herlinghaus, Hermann, Intermedialität als Erzählerfahiung. Isabel Allende, José Donoso und Antonio Skärmeta im Dialog mit Film, Fernsehen, Theater, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1994 Klink, Hella, "Die literarische Ganzschrift im Grund- und Leistungskurs Spanisch - am Beispiel des Romans 'No pasó nada' von Antonio Skärmeta", in: NSpr 93,1994, S. 148-159 Trejo, Oswaldo Barrera Linares, Luis, "Texto y contexto de la comunicación literaria: El caso venezolano de Oswaldo Trejo", in: IA 57, 1995, H. 1, S. 76-92

142

LITERATURWISSENSCHAFT: SPANISCH

Vallejo, César Graf, Marga, Rezension: "Rigoberto Meza Chunga, El Descubrimiento de América. Colección Homenaje al Centenario de César Vallejo, Trujillo, Perú (Libertad E.I.R.I) 1992", in: IR 40,1994, S. 133-135 Morales Saravia, José, "'Trilce' LXVII de César Vallejo: la subjetividad ausente", in: IR 40, 1994, S. 116-132 Schulz, Annemarie, "César Vallejo - Vida y obra", in: Döring 1995, S. 415-422 Vallejo, César, "Neue Poesie", übers, v. Sebastian Thies, in: Asholt 1995, S. 361f. Yika Rivera, Jorge, Rezension: "José Pascual Buxó, César Vallejo, Crítica y contracrítica, Mexiko (UNAM/Coordinación de Difusión Cultural. Dirección de Literatura - Instituto de Investigaciones Bibliográficas) 1992 (Textos de Difusión Cultural. Serie El Estudio)", in: Notas 3,1994, S. 114f. Vargas Llosa, Mario Brumme, Jenny, Rezension: "Martín de Riquer, Mario Vargas Llosa, El combate imaginario, Las cartas de batalla de Joanot Martorell, Barcelona (Sirmio) 1971/1990", in: ZRPh 110, 1994, S. 781 Giersberg, Sabine, Rezension: "Oscar Rivera-Rodas, El metateatro y la dramática de Vargas Llosa, Amsterdam, Philadelphia (John Benjamins Company) 1992", in: RF 107,1995, S. 274 Gnutzmann, Rita, "Dos mundos en colisión: 'El hablador' de Vargas Llosa", en: Actas del XXIX Congreso del Instituto Internacional de Literatura Iberoamericana, Bd. 3, Barcelona (Universidad de Barcelona) 1994, S. 255-264 Gnutzmann, Rita, "El compromiso literario y político de Vargas Llosa en 'Historia de Mayta'", in: El encuentro. Literatura de dos mundos, Bd. 3, Murcia (V Centenario) 1993, S. 307-316 Güntert, Georges, "Zwischen Literatur und Politik. Der Schriftsteller Mario Vargas Llosa in Zürich", in: Neue Zürcher Zeitung (NZZ), 10.02.95 Penzkofer, Gerhard, "Mimesis und Intertextualität: Überlegungen zur Entwicklung des Romanwerks von Mario Vargas Llosa ('La casa verde', 'La tía Julia y el escribidor', 'Elogio de la madrastra')", in: IA 58/59, 1995, S. 64-83 Schlickers, Sabine, Rezension: "Oscar Rivera-Rodas: 'El metateatro y la dramática de Vargas Llosa. Hacia una poética del espectador', Amsterdam, Philadelphia (John Benjamins) 1992 (Purdue University Monographs, 41)", in: Notas 4,1995, S. 100-102 Schulz-Buschhaus, Ulrich, "Bataille - und Foucault - in Miraflores. Zu Mario Vargas Llosas 'Elogio de la madrastra' (mit einem Exkurs über Italo Calvino)", in: Rudolf Behrens, Roland Galle (Hg.), Menschengestalten. Zur Kodierung des Kreatürlichen im modernen Roman, Würzburg (Königshausen & Neumann) 1995, S. 233-249 Schulz-Buschhaus, Ulrich, "Verrätselung und Ambivalenz. Funktionen des KriminalromanSchemas bei Mario Vargas Llosa (insbesondere in 'La ciudad y los perros')", in: RJb 43, 1992 [ersch. 1993], S. 318-335

LATEIN AM. U. AUSSEREUROP. LITERATUR IM 2 0 . JH.

143

Yika Rivera, Jorge, Rezension: "Rita de Grandis, Polémica y estrategias narrativas en América Latina. José María Arguedas, Mario Vargas Llosa, Rodolfo Walsh, Ricardo Piglia, Rosario (Beatriz Viterbo) 1993", in: Notas 4, 1995, S. 82f. Vega, Ed Binder, Wolfgang, "Interview mit Ed Vega (Puerto Rican American)", in: Facing America 1994, S. 347-366 Walsh, Rodolfo Yika Rivera, Jorge, Rezension: "Rita de Grandis, Polémica y estrategias narrativas en América Latina. José María Arguedas, Mario Vargas Llosa, Rodolfo Walsh, Ricardo Piglia, Rosario (Beatriz Viterbo) 1993", in: Notas 4,1995, S. 82f. Westphalen, Emilio Adolfo Kohut, Karl, "Eine vergessene Gattung: Die Lyrik", Vorwort zu: Emilio Adolfo Westphalen, 'Abschaffung des Todes' und andere frühe Gedichte. Zweisprachige Ausgabe, hg. von José Morales Saravia, aus dem Spanischen übersetzt von Martin von Koppenfels, Frankfurt/M. (Vervuert) 1995 (americana eystettensia, Serie D, 1), S. Vllf. Morales Saravia, José, "Die fiktive autonome Subjektivität. Die frühe Poesie Emilio Adolfo Westphalens", in: Emilio Adolfo Westphalen, 'Abschaffung des Todes' und andere frühe Gedichte. Zweisprachige Ausgabe, hg. von José Morales Saravia, aus dem Spanischen übersetzt von Martin von Koppenfels, Frankfurt/M. (Vervuert) 1995 (americana eystettensia, Serie D, 1), S. 81-128 Westphalen, Emilio Adolfo, Abschaffung des Todes und andere Gedichte. Zweisprachige Ausgabe, hg. von José Morales Saravia, aus dem Spanischen übersetzt von Martin von Koppenfels, Frankfurt/M. (Vervuert) 1995 (americana eystettensia, Serie D, 1) Zapata Olivella, Manuel Estrada de Volk, Amparo, Rezension: "Yvonne Captain-Hidalgo, The Culture of Fiction in the Works of Manuel Zapata Olivella, Columbia, London (University of Missouri Press) 1993", in: Notas 4,1995, S. 97

144

SPRACHWISSENSCHAFT: SPANISCH

S. Sprachwissenschaft Spanisch S.1 Allgemeines S.l.l

Bibliographien

Schönberger, Axel, Rezension: "Matthias Perl (Hg.), Bibliographie zur romanischen Sprachwissenschaft in der DDR (1949-1990), Wilhelmsfeld (Egert) 1995", in: Lusorama 28, 1995, S. 109-112

S.1.2 Sammelbände Berkenbusch, Gabriele, Christine Bierbach (Hg.), Sprachgeschichte und Soziolinguistik: Querverbindungen. Zum 50. Geburtstag von Brigitte Schlieben-Lange, Tübingen (Gunter Narr) 1994 (Tübinger Beiträge zur Linguistik, 398) Konder, Peter P., Matthias Perl, Klaus Pörtl (Hg.), Estudios de literatura y cultura colombianas y de lingüística afro-hispánica, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1995 Lüdtke, Jens (Hg.), El español de América en el siglo XVI, Frankfurt/M. (Vervuert) 1994; darin ders.: "Diferenciación y nivelación del español en la expansión a Canarias y al Caribe en el período de orígenes", S. 39-55; ders.: "Estudio lingüístico de la Información de los Jerónimos (1517)", S. 73-85 Schmidt-Radefeldt, Jürgen, Andreas Härder (Hg.), Sprachwandel und Sprachgeschichte. Festschrift für Helmut Lüdtke zum 65. Geburtstag, Tübingen (Gunter Narr) 1993 Schmidt-Radefeldt, Jürgen (Hg.), Semiótica e lingüística portuguesa e románica. Homenagem a José Gonzalo Herculano de Carvalho , Tübingen (Gunter Narr) 1993 Seguí, Agustín, Rezension: "Piotr Sawicki, Jerzy Slawomirski (Hg.), Estudios hispánicos II. Actas del Segundo Simposio de Hispanistas Polacos. Wroclaw/ Karpacz 24.-27.9.1990, Wroclaw (Wydawnictwo Univerytetu wroclawskiego) 1992 (Acta Universitatis Wratislaviensis, 1370)" in: HDSV 68, 1994, S. 80

S. 1.4 Geschichte des Faches Gärtner, Eberhard, "Zur Geschichte der Romanistik an der Technischen Universität Dresden und ihren Vorgängereinrichtungen", in: Wissenschaftliche Zeitschrift der Technischen Universität Dresden 42,4,1993, S. 82-88 Haßler, Gerda, "Las lenguas del Nuevo Mundo en las teorías lingüísticas del siglo XVIII", in: Ricardo Zamora Escavy, José Miguel Hernández Terrés, Antonio Roldán Pérez (Hg.), Actas del congreso internacional de historiografía lingüística. Nebrija - V Centenario, Bd. 2, Murcia (Universidad de Murcia) 1994, S. 115-125 Haßler, Gerda, "Positionswechsel in der Behandlung der Sprachenvielfalt. Zu einigen Entwicklungen in der spanischen Sprachdiskussion von Nebrija bis Hervás", in: Lebsanft 1994, S. 43-56

ALLGEMEINES

145

Haßler, Gerda, "Ramón Campos und die sprachtheoretische Diskussion in Spanien am Ende des 18. Jahrhunderts", in: Beiträge zur Geschichte der Sprachwissenschaft 4, Münster 1994, S. 19-30 Haßler, Gerda, "Sprachursprungsdebatte und anthropologische Horizonte der Aufklärung", in: Lothar Bornscheuer, Herbert Kaiser, Jens Kuhlenkampff (Hg.), Glaube-Kritik-Phantasie. Europäische Aufklärung in Religion und Politik, Wissenschaft und Literatur, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1993, S. 49-66 Neumann-Holzschuh, Ingrid, "Norm und Varietät in den Sprachlehrwerken von Bartolomé Jiménez Patón und Gonzalo Correas", in: Strosetzki 1993a, S. 223-250 Poppenberg, Gerhard, '"Martirio de la copela': zur Vorgeschichte des 'Diccionario de Autoridades'", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 815-822 Schäfer, Barbara, "Zwei Grammatiken von 1771: die 'Gramática de la lengua castellana der Real Academia Española' und Lobatos 'Arte da grammatica da lingua portuguesa"', in: Lusorama21, 1993, S. 20-33 Schlieben-Lange, Brigitte, Marco Bergandi, Roland Bemecker, Hans-Dieter Dräxler, I. Pabst, Elisabeth Volck-Duffy (Hg.), Europäische Sprachwissenschaft um 1800, Bd. 4, Methodologische und historiographische Beiträge zum Umkreis der 'idéologie', Münster (Nodus) 1994 Stroyny, Kerstin, Rezension: "Gabriele Berkenbusch, Klassiker der spanischen Sprachwissenschaft, Bonn (Romanistischer Verlag) 1990", in: Bulletin of Hispanic Studies 70, 1993, 3, S. 360f. Zimmermann, Klaus, "Sprachensituation, Sprachtheorie und Sprachwissenschaft in Mexiko", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1697-1717 Zimmermann, Klaus, "Wilhelm von Humboldts Grammatiken des Otomf, in: Zimmermann 1994, S. 79-118 Zimmermann, Klaus, Identidad étnica, identidad nacional, lengua y lingüística. Lección inaugural del curso lectivo 1993, San José (Facultad de Letras/Universidad de Costa Rica) 1993 Zimmermann, Klaus, Jürgen Trabant, K. Mueller-Vollmer (Hg.), Wilhelm von Humboldt und die amerikanischen Sprachen. Internationales Symposium des Ibero-Amerikanischen Instituts PK. Berlin 24.-26.9.1992, Paderborn (Schöningh) 1994

S.1.5 Forschungsberichte (allgemein) Cartagena, Nelson, "Tareas de la lingüística contrastiva en España", in: Actas del Congreso de la Lengua Española. Sevilla 7.-10.10.1992, Madrid (Instituto Cervantes) 1994, S. 447-463 Colón, Germán, "Sobre los estudios de etimología española", in: Actas del Congreso de la Lengua Española. Sevilla 7.-10. 10.1992, Madrid (Instituto Cervantes) 1994, S. 597-610 Juárez Medina, Antonio, "Die Sprachausbildung an den Fachhochschulen. Aus der Alibifunktion hin zur integrierten Komponente des Studienangebots", in: AKS - Fremdsprachen und Hochschule 43,1995, S. 60-72 Kramer, Johannes, "Die hispanistische Sprachwissenschaft in Deutschland und die kleinen Universitäten", in: Strosetzki 1993a, S. 85-91

146

SPRACHWISSENSCHAFT: SPANISCH

S.2 Geschichte der Sprache S.2.1 Allgemeine Sprachgeschichte Berkenbusch, Gabriele, Christine Bierbach (Hg.), Sprachgeschichte und Soziolinguistik: Querverbindungen. Zum 50. Geburtstag von Brigitte Schlieben-Lange, Tübingen (Gunter Narr) 1994 (Tübinger Beiträge zur Linguistik, 398) Blasco Ferrer, Eduardo, Rezension: "David A. Pharies, The Origin and Developement of the Ibero-Romance -nc-/-ng- Suffixes, Tübingen (Niemeyer) 1990", in: ZRPh 110, 1994, S. 610613 Colón, Germán, "Los sinónimos de Fliscus y su aprovechamiento románico", in: Carmen Codoñer, Juan Antonio González Iglesias (Hg.), Antonio de Nebrija: Edad Media y Renacimiento (Universidad de Salamanca) 1994, S. 413-426 Kröll, Heinz, Rezension: "Günter Holtus, Michael Metzeltin, Christian Schmitt (Hg.), Lexikon der Romanistischen Linguistik (LRL), Bd. 6,1: Aragonesisch/Navarresisch, Spanisch, Asturianisch/Leonesisch, Tübingen (Niemeyer) 1992", in: IR 41,1995, S. 141f. Lüdtke, Jens, "Grundzüge der Entwicklung der Relationsadjektive vom Latein zum Romanischen", in: Dahmen 1995, S. 138-150 Mensching, Guido, Karl-Heinz Röntgen (Hg.), Studien zu romanischen Fachtexten aus Mittelalter und früher Neuzeit, Hildesheim, Zürich, New York (Georg Olms Verlag) 1995 (Romanistische Texte und Studien, 6) Paufler, Hans-Dieter, Rezension: "Wolfgang Dahmen, Günter Holtus, Johannes Kramer, Michael Metzeltin (Hg.), Die romanischen Sprachen und die Kirchen. Romanistisches Kolloquium in, Tübingen (Günter Narr) 1990 (Tübinger Beiträge zur Linguistik, 343)", in: RJb 43, 1992 [ersch. 1993], S. 150-154 Ruhstaller, Stefan, Materiales para la lexicología histórica, Tübingen (Niemeyer) 1995 (Beihefte zur Zeitschrift für Romanische Philologie, 263) Holtus, Günter, Michael Metzeltin, Christian Schmitt (Hg.), Lexikon der Romanistischen Linguistik (LRL), Bd. 2, 2: Die einzelnen romanischen Sprachen und Sprachgebiete vom Mittelalter bis zur Renaissance, Tübingen (Niemeyer) 1995 Woll, Dieter, "Ein 'vulgärlateinisches' Einsprengsel im Kirchenlatein: 'domnus' neben 'Dominus'", in: Schmidt-Radefeldt 1993b, S. 249-259

S.2.2 Sprachgeschichte bis 1500 Albrecht, Jörn, "Der Einfluß der frühen Übersetzertätigkeit auf die Herausbildung der romanischen Literatursprachen", in: Schmitt 1995, S. 1-37 Bossong, Georg, "Ein wichtiger Meilenstein in der Erforschung des Iberischen und der präromanischen Toponomastik der iberischen Halbinsel (anläßlich von Juan Luis Román del Cerro, 'El desciframiento de la lengua ibérica en 'La ofrenda de los Pueblos', Alicante (Aguaclara) 1990, in: ZRPh 109, 1993, S. 578-589

GESCHICHTE DER SPRACHE

147

Eberenz, Rolf, "'Nave' y 'nao' en castellano medieval: historia de una sustitución léxica", in: Anuarios de estudios medievales 24, 1994, S. 609-623 Eberenz, Rolf, "Construcciones pronominales con verbos intransitivos en el español del siglo XV", in: VR 49/50,1990/91 [ersch. 1993], S. 391 Eberenz, Rolf, Rezension: "Gilles Luquet, Systématique historique du mode subjonctif espagnol, París (Séminaire d'études médiévales hispaniques de l'université de París-XIII, 1989", in: VR 49/50, 1990/91 [ersch. 1993], S. 670-673 Eberenz, Rolf, Rezension: "Timo Riho, La redundancia pronominal en el iberorromance medieval, Tübingen (Niemeyer)", in: VR 49/50,1990/91 [ersch. 1993], S. 668f. Kramer, Johannes, "Un fenomeno fonético típico delle lingue romanze nel latino preclassico: l'indebolimento della 's' finale", in: Actas do XIX Congreso Internacional de lingüística e Filoloxía Románicas V, A Coruña 1993, S. 221-228 Kratschmer, Alexandra, Michael Metzeltin, "Morphologie und Syntax des mittelalterlichen Kastilisch", in: Holtus 1995, S. 564-618 Lüdtke, Jens, "Nebrija und die Schreiber: ceceo/seseo in der frühen Expansion des überseeischen Spanisch", in: Lebsanft 1994, S. 29-41 Marcos Marin, Francisco A., Rezension: "Paul M. Lloyd, Del latín al español, Bd. 1: Fonología y Morfología Históricas de la Lengua Española, übers. v. Adelino Alvarez Rodríguez, Madrid (Gredos) 1993 (Biblioteca Románica Hispánica)", in: ZRPh 110,1994, S. 783 Metzeltin, Michael, "Morfología y sintaxis del castellano medieval", in: Holtus 1995, S. 564618 Metzeltin, Michael, P. Lindenbauer, M. Thir, "Momentos constitutivos del castellano medieval", in: Holtus 1995, S. 537-550 Neumann-Holzschuh, Ingrid, "Spuren von Mündlichkeit in der Syntax altkastilischer Texte", in: IA 54, 1994, S. 49-72 Neumann-Holzschuh, Ingrid, Rezension: "Petra Braselmann, Humanistische Grammatik und Volkssprache. Zur 'Gramática de la lengua castellana' von Antonio de Nebrija, Düsseldorf 1991", in: ZRPh 110, 1994, S. 613-619 Oehrlein, Josef, "Begleiterin des Imperiums: Vor fünfhundert Jahren erschien die erste spanische Grammatik", in: Döring 1995, S. 323-326 Schäfer, Barbara, Rezension: "Virgil L. Poulter, An Introduction to Oíd Spanish. A Guide to the Study of the History of Spanish with Selected Readings", in: VR 53,1994, S. 408f. Stroyny, Kerstin, "Lebendiges mittelalterliches Spanisch vs. fachsprachliche Klarheit? Textlinguistische und pragmatische Untersuchungen am 'Saber de Astronomía' (13. Jh.)", in: Mensching 1994, S. 189-207 Stroyny, Kerstin, "Spanische Fachsprache im Mittelalter. Syntaktische Untersuchungen am 'Saber de Astronomía' (13. Jh.)", in: Haiwachs 1994, Bd. 2, S. 81-87

148

SPRACHWISSENSCHAFT: SPANISCH

S.2.3 Sprachgeschichte nach 1500 Bierbach, Christine, "Para mercaderes e hidalgos: Spanische Grammatik und Sprachlehre im 16. und 17. Jh.", in: Strosetzki 1993a, S. 160-192 Bierbach, Christine, "Zwischen Humanismus und Glottophagie: Die Sprachenfrage in der Eroberung der Neuen Welt (am Beispiel México)", in: Berkenbusch 1994a, S. 111-129 Brumme, Jenny, "Das Neuspanische in der spanischen Sprachgeschichtsschreibung", in: Grenzgänge 1, Leipzig 1994, S. 84-112 Brumme, Jenny, "Die 'unidad de la lengua1 als Ersatz für den Verlust der spanischen Kolonien", in: Bochmann 1993, S. 341-362 Brumme, Jenny, "El español moderno y el siglo XIX, en especial, como objeto de estudio en la historia de la lengua: balance, lagunas y tareas", in: Estudis de lingüística i filología oferts a Antoni M. Badia i Margarit, Bd. 1, Barcelona 1995, S. 131-140 Brumme, Jenny, "Spanien: Nationalsprache und Nationalitätensprachen im Spanischen Unabhängigkeitskrieg (1808-1814)", in: Bochmann 1993, S. 212-238 HaBler, Gerda, "Die 'Gramática de la lengua castellana' von Nebrija als Bezugspunkt späterer Grammatiken", in: Strosetzki 1993a, S. 104-122 Haßler, Gerda, "Die sprachliche Stigmatisierung der Aufklärung in Spanien. Zur Wirkung sprachlicher Kontrastparadigmen in der Begriffsgeschichte", in: Dietrich Busse, Fritz Hermanns, Wolfgang Teubert (Hg.), Begriffsgeschichte und Diskursgeschichte. Methodenfragen und Forschungsergebnisse der historischen Semantik, Opladen (Westdeutscher Verlag) 1994, S. 162-173 Lüdtke, Jens, "Nebrija und die Schreiber: ceceo/seseo in der frühen Expansion des überseeischen Spanisch", in: Lebsanft 1994, S. 29-41 Metzeltin, Michael, "Los textos cronísticos americanos como fuentes del conocimiento de la variación lingüística", in: Lüdtke 1994a, S. 143-153 Zimmermann, Klaus, "Zur Sprache der afrohispanischen Bevölkerung im Mexiko der Kolonialzeit", in: IA 50, 1993, H. 2, S. 89-111; spanische Übersetzung in: Papia4,1995, H. 1, 6284 Zimmermann, Klaus, Rezension: "Concepción Company Company, Documentos lingüísticos de la Nueva España: Altiplano central, Mexiko (UNAM) 1994 (Serie Documentos lingüísticos de la Nueva España, 1)", in: IA 57,1995, H. 1, S. 105f.

S.2.5 Zu einzelnen Texten und Epochen Bierbach, Christine, "Nomen est omen? Sprachliche Spurensuche um Columbus-ColomColón", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 577-597 Braselmann, Petra, "Antonio de Nebrija: viajero entre tradición e innovación. Algunas observaciones sobre metodología historiográñca y método nebrisense en la 'Gramática de la lengua castellana'", in: Ricardo Zamora Escavy, José Miguel Hernández Terrés, Antonio Roldán Pérez (Hg.), Actas del Congreso Internacional de Historiografía Lingüística. Nebrija V Centenario (1492-1992), Bd. 1.: La obra de Nebrija, Murcia 1994, S. 149-163

GESCHICHTE DER SPRACHE

149

Braselmann, Petra, "Grammatik und Sprachtheorie. Zur Sprachauffassung bei Antonio de Nebrija und Juan Luis Vives", in: Strosetzki 1995, S. 150-169 Braselmann, Petra, "Nebrija und die spanische Grammatikographie", in: VR 52,1993, S. 243278 Braselmann, Petra, "Sprache als Instrument der Politik - Sprache als Gegenstand der Politik. Zur sprachpolitischen Auffassung Antonio de Nebrijas in der 'Gramática de la lengua castellana'", in: Strosetzki 1993a, S. 123-135 Dürr, Michael, "El 'Popol Vuh', la obra de Francisco Ximénez y el 'Título de Totonicapán': aspectos comparativas de grafías y gramática", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1153-1166 Eberenz, Rolf, "Los tratamientos en las actas de la Inquisición de Ciudad Real (1484-1527)", in: IA 54,1994, H. 2, S. 73-87 Eberenz, Rolf, "Reminiscencias léxicas del catalán en el 'Corbacho': revisión y balance", in: Canónica 1993, S. 115-126 Eberenz, Rolf, Rezension: "Petra Braselmann, Humanistische Grammatik und Volkssprache. Zur 'Gramática de la lengua castellana' von Antonio de Nebrija, Düsseldorf (Droste) 1991", in: VR52, 1993, S. 401-404 Hilty, Gerold, "Aragonesische und navarresische Skriptae / Las 'scriptas' aragonesas y navarras", in: Holtus 1995, S. 512-527 Hilty, Gerold, "El prólogo del 'Libro conplido' y su interpretación. Un episodio en la historia de la investigación alfonsí", in: Lebsanft 1994, S. 3-14 Langenbacher-Liebgott, Jutta, Rezension: "Franz Lebsanft, Spanien und seine Sprachen in den 'Cartas al Director' von 'El País' (1976-1987). Einführung und analytische Bibliographie, Tübingen (Narr) 1990 (Tübinger Beiträge zur Linguistik, 342)", in: ASNSL 203, 1993, S. 196f. Lausberg, Uta, Rezension: "José Ignacio Tellechea Idígoras, Léxico de la 'Guía Espiritual' de Miguel de Molinos (con la colaboración de Juan Carlos Sánchez y Javier Santa Clotilde), Madrid (Fundación Universitaria Española/Universidad Pontifica de Salamanca) 1991", in: Notas 2,1994, S. 22f. Lebsanft, Franz, "Sprachanekdoten in der Tübinger 'Consultatio de principatu inter provincias Europae' des Thomas Lansius. Ein Beitrag zur Geschichte des deutsch-romanischen Sprachenbewußtseins im 17. Jahrhundert", in: Lebsanft 1994, S. 207-216 Mensching, Guido, Rezension: "Antonio Escobedo Rodríguez, Estructuras léxicas adjetivas y adverbiales del 'Cantar de Mio Cid', Almena (Instituto de Estudios Almerienses) 1992", in: Notas 2,1994, S. 20-22 Oesterreicher, Wulf, "Kein sprachlicher Alltag - der Konquistador Alonso Borregán schreibt eine Chronik", in: Sabban 1994, S. 379-418 Peñate Rivero, Julio, "Literatura y plurilingüismo en el padre José de Anchieta: informaciones, lírica, épica y teatro", in: Canónica 1993, S. 271-285 Schmidt-Radefeldt, Jürgen, "Die Bibel in der Romanía. Wirkungen der Vulgata und des sprachlichen Ausdrucks", in: Klaus Kürzdörfer (Hg.), Die Bibel als Erzieherin, Bad Heilbrunn (Julius Klinkhardt) 1994, S. 46-63 Stein, Peter, "Spanische Liviusübersetzungen vor 1600", in: Strosetzki 1993a, S. 136-151

150

SPRACHWISSENSCHAFT: SPANISCH

Wesch, Andreas, "Das 'documento indiano' des 16. Jahrhunderts und die Traditionen des Sprechens: Anmerkungen zur Textsorte 'instrucción'", in: Foltys 1993, S. 423-431 Wesch, Andreas, "La Información de los Jerónimos (Santo Domingo 1517) y su valor para estudios sobre la constitución del español americano", in: Dill 1993, S. 101-111 Wesch, Andreas, "Los primeros colonos españoles y sus experiencias con los indios arahuacos: el campo semántico 'manera de vivir' en documentos indianos del siglo XVI", in: Lüdtke 1994b, S. 15-25 Wesch, Andreas, "Tradiciones textuales y 'conciencia textual' en documentos jurídicos de los siglos XV y XVI: la clase textual 'información'", in: Lüdtke 1994a, S. 57-71 Wesch, Andreas, Kommentierte Edition und linguistische Untersuchung der 'Información de los Jerónimos' (Santo Domingo 1517). Mit Editionen der Ordenanzas para el 'Tratamiento de los Indios' (Leyes de Burgos, Burgos 1512) und der 'Instrucción dada a los Padres de la Orden de San Jerónimo' (Madrid 1516), Tübingen (Narr) 1993 (TBL 388)

S.3 Sprachbeschreibung (Teil 1) S.3.1.1 Methodologisches Seguí, Agustín, Rezension: "José Polo, Materiales para el estudio de la gramática, Bd. 1: La representación gráfica, Madrid (Istmo) 1993 (Biblioteca Española de Lingüística y Filología)" in: HDSV 71, 1995, S. 154

S.3.1.2 Handbücher Berschin, Helmut, Julio Fernández Sevilla, Josef Felixberger, Die spanische Sprache: Verbreitung, Geschichte, Struktur, 2. aktualisierte Aufl., Ismaning (Hueber) 1995 Holtus, Günter, Max Pfister, Rezension: "Wolf Dietrich, Horst Geckeier, Einführung in die spanische Sprachwissenschaft. Ein Lehr- und Arbeitsbuch, Berlin (Erich Schmidt) 1990 (Grundlagen der Romanistik, 15)", in: ZRPh 109,1993, S. 618-622 Holtus, Günter, Rezension: "Nelson Cartagena, Hans-Martin Gauger, Vergleichende Grammatik Spanisch-Deutsch. Teil 1: Phonetik und Phonologie, Nominalflexematik, Verbalflexematik, Verbalphrase; Teil 2: Nominal- und Pronominalphrase, Wortbildung, Zusammenfassung der wichtigsten grammatischen Unterschiede. Vom Inhalt zu den Formen. Falsche Freunde, Mannheim, Wien, Zürich (Dudenverlag) 1989 (Duden-Sonderreihe Vergleichende Grammatiken, Bd. 2)", in: ZRPh 109,1993, S. 468-472 Kröll, Heinz, Rezension: "Homenaje al Profesor Lapesa. XI Curso de Lingüística Textual, Murcia 25.-29.4.1988, Universidad de Murcia (Secretariado de Publicaciones) 1990", in: IR 39, 1994, S. 149-151 Noll, Volker, Rezension: "Wolf Dietrich, Horst Geckeier, Einfuhrung in die spanische Sprachwissenschaft. Ein Lehr- und Arbeitsbuch, Berlin (Erich Schmidt) 1990 (Grundlagen der Romanistik, 15)", in: VR 52, 1993, S. 399-401

SPRACHBESCHREIBUNG (TEIL 1)

151

Rojas Pichardo, Juan Pedro, Rezension: "Jacques de Bruyne, Spanische Grammatik", in: ASNSL 232, 1995,1, S. 213-215 Seguí, Agustín, Rezension: "Gina Beitscher, José M. Domínguez, Miguel Valle, Spanische Übungsgrammatik für Anfanger, 3 Bde., Berlin (Erich Schmidt) 1993/1994" in: IA 55/56, 1994, 3-4, S. 125-127 Stein, Peter, Rezension: "Wolfgang Reumuth, Otto Winkelmann, Praktische Grammatik der spanischen Sprache, Wilhelmsfeld (Egert) 21993", in: ASNSL 147,1995, S. 443-445

S.3.2.1 Phonetik und Phonologie Kramer, Johannes, "Un fenomeno fonetico tipico delle lingue romanze nel latino preclasseico: l'indebolimento della 's' finale", in: Actas do XIX Congreso Internacional de lingüística e Filoloxía Románicas Bd. 5, A Coruña 1993, S. 221-228 Kramer, Johannes, Günter Holtus "L'articolazione linguistica medievale", in: Gherardo Ortalli (Hg.), Storia d'Europa, Bd. 3: Il Medioevo, Torino (Einaudi) 1994, S. 85-168 Metzeltin, Michael, "Grafías y sonidos del castellano medieval", in: Holtus 1995, S. 550-564 Rainer, Franz, Rezension: "Yakov Malkiel, Diachronic Studies in Lexicology, Affixation, Phonology. Edita and Inedita, 1979-1988, Bd. 2, Amsterdam (Benjamins) 1992", in: Geert Booij, Jaap van Marie (Hg.), Yearbook of Morphology 1993, Dordrecht (Kluwer) 1993, S. 272f. Wunderli, Peter, Rezension: "Hans Geisler, Akzent und Lautwandel in der Romania, Tübingen 1992", in: VR 51,1992, S. 249-258

S.3.2.2 Orthographie, Interpunktion Metzeltin, Michael, "Grafías y sonidos del castellano medieval", in: Holtus 1995, S. 550-564

S.3.3 Morphosyntax: Grammatik Bruyne, Jacques de, "Acerca de sombreros novísimos y nuevísimos. Complemento III al 'Esbozo de una nueva gramática de la lengua española'", in: IR 37,1993, S. 91-105 Flenner, Gudrun, "Ein quantitatives Morphsegmentierungssystem für spanische Wortformen", in: Ursula Klenk (Hg.), Computatio Linguae II, Stuttgart (Steiner) 1995, Jahr, S. 31-62

S.3.3.1

Artikel

Detges, Ulrich, "Die Artikelopposition 'Bestimmt' vs. 'Unbestimmt' im Spanischen: eine Synthese", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1067-1090 Seguí, Agustín, Rezension: "Manuel Leonetti Jungl, El artículo y la referencia, Madrid (Taurus) 1990 (Gramática del español, 2)", in: IA 51/52, 1993, H. 3/4, S. 107-110

152

SPRACHWISSENSCHAFT: SPANISCH

S.3.3.2 Substantiv, Kasus, Nominalkomplex Hummel, Martin, "Diminutive als Apreziativa. Zur Theorie der Diminutive im Spanischen", in: RJb 45, 1994, S. 243-261 Semino Dolader, David, "Notas a propósito de los sustantivos verbales rizotónicos con sufijo cero en español", in: RJb 44,1993, S. 282

S.3.3.3 Adjektiv, Numeral Braselmann, Petra, "Zur Stellung des attributiven Adjektivs im gegenwärtigen Spanisch", in: ASNSL 145, 1993, S. 335-351 Lüdtke, Jens, "Grundzüge der Entwicklung der Relationsadjektive vom Latein zum Romanischen", in: Dahmen 1995, S. 138-150

S.3.3.4 Pronomen Gärtner, Eberhard, Rezension: "Elmar Schafroth, Zur Entstehung und vergleichenden Typologie der Relativpronomina in den romanischen Sprachen: mit besonderer Berücksichtigung des Substandards, Tübingen (Niemeyer) 1993 (Beihefte zur Zeitschrift für Romanische Philologie, 246)", in: Lusorama 26,1995, S. 98-102 Oesterreicher, Wulf, "SE im Spanischen. Pseudoreflexivität, Diathese und Prototypikalität von semantischen Rollen", in: RJb 43,1992 [ersch. 1993], S. 237-260 Schafroth, Elmar, Zur Entstehung und vergleichenden Typologie der Relativpronomina in den romanischen Sprachen. Mit besonderer Berücksichtigung des Substandards, Tübingen (Niemeyer) 1993 (Beihefte zur Zeitschrift für Romanische Philologie, 246)

S.3.3.5 Verb, Verbalkomplex: Modus, Tempus, Aspekt Bernwallner, Stefan, "Zum Problem der Bedeutung des Gerundiums im Italienischen und Spanischen", in: ASNSL 230,1993, S. 318-334 Blasco Ferrer, Eduardo, Rezension: "Gerd Wotjak, Alexandre Veiga (Hg.), La descripción del verbo español, Santiago de Compostela (Universidade) 1990 (Verba, Anexo, 32)", in: ZRPh 110,1994, S. 733-735 Blasco Ferrer, Eduardo, Rezension: "Gerhard Bauhr, El futuro en -ré e ir a + infinitivo en español peninsular moderno, Gotenburgo (Acta Universitatis Gothoburgensis) 1989 (Romania Gothoburgensia, 39)", in: ZRPh 110,1994, S. 632f. Cartagena, Nelson, "Das Tempussystem der spanischen Gegenwartssprache", in: Rolf Thieroff, Joachim Ballweg (Hg.), Tense Systems in European Languages, Tübingen (Niemeyer) 1994, S. 173-190 Cartagena, Nelson, "La estructura del complejo verbal en los tecnolectos del español y del alemán", in: SENDEBAR. Revista de la Facultad de Traducción e Intrepretación de la Universidad de Granada 5,1994, S. 175-193

SPRACHBESCHREIBUNG (TEIL 1)

153

Eberenz, Rolf, Rezension: "Gerhard Bauhr, El futuro en '-ré 'e' ir a' + infinitivo en español peninsular moderno, Gotemburgo (Acta Universitatis Gothoburgensis) 1989 (Romania Gothoburgensia, 39)", in: VR 49/50, 1990/91 [ersch. 1993], S. 683-685 Eberenz, Rolf, Rezension: "Ingrid Hermerén, El uso de la forma en 'ra' con valor nosubjuntivo en el español moderno, Lund (Lund University Press) 1992", in: RLiR 57, 1993, S. 222-224 Endruschat, Annette, Mário Vilela, Gerd Wotjak (Hg.), Verbo e estruturas frásicas: Actas do IV Colóquio Internacional de Lingüística Hispánica. Leipzig 22.-25.11.1993, Porto (Faculdade de Letras) 1994 (Revista da Faculdade de Letras, Série 'Línguas e Literaturas'. Anexo, 6) Gärtner, Eberhard, "Oraciones adverbiales - ¿Dependientes de la valencia del predicado?", in: Endruschat 1994, S. 171-182 Gil, Alberto, "Partizip Präsens im Vergleich zu Gerundium und 'a + Infinitiv' in den romanischen Sprachen", in: Schmitt 1995, S. 111-127 Klare, Johannes, Rezension: "Jorge Hernández Eduardo, Verba dicendi. Kontrastive Untersuchung Deutsch-Spanisch, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1993 (Hispano-Americana, 1)", in: IA 51/52,1993, H. 3/4, S. 121-123 Koch, Peter, "Aktantielle Metataxe und Informationsstruktur in der romanischen Verblexik (Französisch, Italienisch, Spanisch)", in: Dahmen 1995, S. 115-138 Metzeltin, Michael, "Zu einer vergessenen Grammatikalisierung des iussiven Infinitivs", in: Schmidt-Radefeldt 1993b, S. 171-173 Morí, Olga, "Acerca de las perífrasis verbales con infinitivo en español", in: Hilty 1993, S. 536-547 Morí, Olga, "Das Imperfeto im Vergleich: Spanisch-Deutsch", in: Haiwachs 1994, S. 155-162 Morí, Olga, "Estructuras comparadas y traducción. Dificultades que presenta la traducción de los tiempos del pasado en español", in: Conceptos. Boletín de la Universidad del Museo Social Argentino 69 (Buenos Aires) 1994, Nr. 5, S. 31-37 Neumann-Holzschuh, Ingrid, Rezenzion: "Ingmar Söhrman, Las construcciones condicionales en castellano contemporáneo, Uppsala 1991", in: ZRPh 111, 1995, S. 483-485 Rojas, Juan P., Rezension: "Susanne Reese, Gerundialkonstruktionen im Spanischen. Ansatz zu einer grammatisch-pragmatischen Beschreibung, Tübingen (Narr) 1991", in: ZRPh 110, 1994, S. 300-304 Schönberger, Axel, Rezension: "Annette Endruschat, Mário Vilela, Gerd Wotjak (Hg.), Verbo e estruturas frásicas: Actas do IV Colóquio Internacional de Lingüística Hispánica. Leipzig 22-25.11.1993, Porto (Faculdade de Letras) 1994 (Revista da Faculdade de Letras. Série 'Línguas e Literaturas'. Anexo, 6)", in: Lusorama 27,1995, S. 116-120 Seguí, Agustín, Rezension: "José-Alvaro Porto Dapena, Complementos arguméntales del verbo: directo, indirecto, suplemento y agente, Madrid (Arcos) 1992/21994 (Cuadernos de lengua española, B); ders. El complemento circunstancial, Madrid (Arcos) 1995 (Cuadernos de lengua española, F)" in: HDSV 70, 1995, S. 148 Seguí, Agustín, Rezension: "Marc Delbarge, Morfosintaxis del verbo español, Leuven (Acco) 1993" in: HDSV 68, 1994, S. 145-146

154

SPRACHWISSENSCHAFT: SPANISCH

Wotjak, Gerd, "Actantes y circunstantes y sus correspondencias semánticas en verbos", in: Endruschat 1994, S. 71-91 Wotjak, Gerd, "El potencial comunicativo de las unidades léxicas", in: Voz y Letra 5, Madrid 1994, 1, S. 155-173

S.3.3.6 Adverb, Präposition Gii, Alberto, Textadverbiale in den romanischen Sprachen. Eine integrale Studie zu Konnektoren und Modalisatoren im Spanischen, Französischen und Italienischen, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1995 (Bonner Romanistische Arbeiten, 53)

S.3.3.7 Konjunktion, Partikel, Interjektion Eberenz, Rolf, "Enlaces conjuntivos y adjuntos de sentido aditivo del español preclásico: otrosí, eso mismo, asimismo, demás, también, aun, etc", in: IR 39,1994, S. 1-20 Schmidt-Radefeldt, Jürgen, "Partículas discursivas e interaccionais no portugués e no espanhol em contraste com o alemâo", in: Schmidt-Radefeldt 1993a, S. 63-80 Seguí, Agustín, "Spanische Abtönungspartikeln", in: Lebende Sprachen 1, 1995, S. 26-28

S.3.4 Syntax Braselmann, Petra, "Syntaktische Interferenzen? Zum englischen Einfluß auf die spanische Syntax", in: IR 39, 1994, S. 21-46 Figge, Udo L„ "Satz und Text", in: Sabban 1994, S. 73-96 Figge, Udo L., Rezension: "Nicole Delbecque, Problèmes et méthodes de l'étude de la variation syntaxique. Le cas de la position du sujet en espagnol, Leuven (Universitaire Pers) 1987", in: ZRPh 109,1993, S. 472-475 Metzeltin, Michael, Semántica, pragmática y sintaxis del español, Wilhelmsfeld (Egert) 2 1993 Neumann-Holzschuh, Ingrid, "Die Darstellung der Satzgliedanordnung in neueren Grammatiken des Spanischen", in: Schmitt 1993, S. 393-425 Neumann-Holzschuh, Ingrid, "Spuren von Mündlichkeit in der Syntax altkastilischer Texte", in: IA 54,1994 (Themenschwerpunkt: Mündlichkeit), S. 49-72 Neumann-Holzschuh, Ingrid, Rezenzion: "Ingmar Söhrman, Las construcciones condicionales en castellano contemporáneo, Uppsala 1991", in: ZRPh 111,1995, S. 483-485 Schönberger, Axel, Rezension: "Annette Endruschat, Mário Vilela, Gerd Wotjak (Hg.), Verbo e estruturas frásicas: Actas do IV Colóquio Internacional de Lingüística Hispánica, Leipzig, 22-25.11.1993, Porto (Faculdade de Letras) 1994 (Revista da Faculdade de Letras. Série 'Línguas e Literaturas'. Anexo, 6)", in: Lusorama 27,1995, S. 116-120 Seguí, Agustín, Rezension: "Leonardo Gómez Torrego La impersonalidad gramatical: descripción y norma, Madrid (Arcos) 1992 (Cuadernos de lengua española, C); ders., Valores

SPRACHBESCHREIBUNG (TEIL 1)

155

gramaticales del 'se', Madrid (Arcos) 1992/21994 (Cuadernos de lengua española, A)", in: HDSV 70,1995, S. 147-148 Seguí, Agustín, Rezension: "Juan M. Lope Blanch, El concepto de la oración en la lingüística española, México, D. F. (UNAM) 2 1991 (Cuadernos de Lingüística, 1)" in: HDSV 68, 1994, S. 142 Wunderli, Peter, "Strukturelle Semantik, Polysemie und Architektur der Sprache", in: Hoinkes 1995, S. 791-806

S.3.5 Wortbildungslehre Albrecht, Sabine, Rezension: "Johannes Thiele, Wortbildung der spanischen Gegenwartssprache, Leipzig u.a (Langenscheidt/Verlag Enzyklopädie) 1992", in: ASNSL 231,1994, S. 454-456 Emsel, Martina, "Pragmatische Differenzierung von Wortbildungsstrukturen und -modellen zum Vergleich der Potenzen im Spanischen, Deutschen und Französischen", in: Rovere 1993, S. 277-284 Lüdtke, Jens, "Deverbale und denominale prolexematische Komposita in den romanischen Sprachen", in: Estudis de lingüistica i filología oferts a Antoni M. Badia i Margarit, Bd. 1, Barcelona (Universität de Barcelona, Departament de Filología Catalana/Publicacions de l'Abadia de Montserrat) 1995, S. 583-604 Lüdtke, Jens, "Diachronische romanische Wortbildungslehre", in: Schmidt-Radefeldt 1993b, S. 123-131 Pharies, David A„ "Origin of the Spanish -nch- Suffixes", in: IR 40, 1994, S. 1-43 Rainer, Franz, "Head-operations in Spanish morphology", in: Geert Booij, Jaap van Marie (Hg.), Yearbook of Morphology 1992, Dordrecht (Kluwer) 1993, S. 113-128 Rainer, Franz, "Setenta años (1921-1990) de investigación en la formación de palabras del español moderno: bibliografía crítica selectiva", in: Soledad Varela Ortega (Hg.), Formación de palabras, Madrid (Taurus) 1993, S. 30-70 Rainer, Franz, Spanische Wortbildungslehre, Tübingen (Niemeyer) 1993 Schmitt, Christian, "Affinitäten und Konvergenzen in der Entwicklung westeuropäischer Sprachen. Für eine soziokulturell ausgerichtete Wortbildungslehre der romanischen Nationalsprachen und des Deutschen", in: A. Gardt u.a. (Hg.), Sprachgeschichte des Neuhochdeutschen. Gegenstände, Methoden, Theorien, Tübingen (Niemeyer) 1995, S. 413-437 Schmitt, Christian, "Der Personalcomputer und sein Einfluß auf die Entwicklung des Wortschatzes der spanischen Gegenwartssprache. Ein Beitrag zur lexikalischen Wortbildungslehre", in: Verbum Romanicum. Festschrift für Maria üiescu, Hamburg (Buske) 1993, S. 317-325 Schmitt, Christian, "Sprachliche Evolution als gelenkte Symbiose. Zur Europäisierung der modernen und zeitgenössischen spanischen Wortbildung", in: ASNSL 145,1993, S. 78-98 Schmitt, Christian, Rezension: "Marvyn F. Lang, Spanish Word Formation. Productive derivational morphology in the modern lexis", in: ASNSL 231,1994, S. 205-208

156

SPRACHWISSENSCHAFT: SPANISCH

Serrano Dolader, David, Rezension: "Franz Rainer, Spanische Wortbildungslehre, Tübingen (Niemeyer) 1993" in: VR 53,1994, S. 410ff. Thiele, Johannes, "Argumentation im Spanischen. Einige Betrachtungen zur Prä- und Postdetermination im Spanischen", in: Bruno Staib (Hg.), Münstersches Logbuch zur Linguistik (MLL), Bd. 5: Wortbildungslehre, Münster 1994, S. 33-42 Wesch, Andreas, Rezension: "Franz Rainer, Spanische Wortbildungslehre, (Niemeyer) 1993", in: Tranvia 35, 1994, S. 29

Tübingen

S.3.6 Typologie und Sprachvergleich Cartagena, Nelson, "La estructura del complejo verbal en los tecnolectos del español y del alemán", in: SENDEBAR. Revista de la Facultad de Traducción e Intrepretación de la Universidad de Granada 5, 1994, S. 175-193 Emsel, Martina, "Pragmatische Differenzierung von Wortbildungsstrukturen und -modelten zum Vergleich der Potenzen im Spanischen, Deutschen und Französischen", in: Rovere 1993, S. 277-284 Gärtner, Eberhard, "Das Passiv im Deutschen, Portugiesischen und Spanischen", in: Rovere 1993, S. 285-301 Gärtner, Eberhard, Rezension: "Elmar Schafroth, Zur Entstehung und vergleichenden Typologie der Relativpronomina in den romanischen Sprachen: mit besonderer Berücksichtigung des Substandards, Tübingen (Niemeyer) 1993 (Beihefte zur Zeitschrift für Romanische Philologie, 246)", in: Lusorama 26, 1995, S. 98-102 Haase, Martin, "La localisation dans les langues romanes", in: Hilty 1993, S. 127-136 Holtus, Günter, Rezension: "Nelson Cartagena, Hans-Martin Gauger, Vergleichende Grammatik Spanisch-Deutsch. Teil 1: Phonetik und Phonologie, Nominalflexematik, Verbalflexematik, Verbalphrase; Teil 2: Nominal- und Pronominalphrase, Wortbildung, Zusammenfassung der wichtigsten grammatischen Unterschiede. Vom Inhalt zu den Formen. Falsche Freunde, Mannheim, Wien, Zürich (Dudenverlag) 1989 (Duden-Sonderreihe Vergleichende Grammatiken, Bd. 2)", in: ZRPh 109,1993, S. 468-472 Klare, Johannes, Rezension: "Jorge Hernández Eduardo, Verba dicendi. Kontrastive Untersuchung Deutsch-Spanisch, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1993 (Hispano-Americana, 1)", in: IA 51/52, 1993, H. 3/4, S. 121-123 Koch, Peter, "Aktantielle Metataxe und Informationsstruktur in der romanischen Verblexik (Französisch, Italienisch, Spanisch)", in: Dahmen 1995, S. 115-138 Meisel, Jürgen M., "La adquisición de la negación en euskera y castellano", in: Meisel 1994, S. 151-180 Metzeltin, Michael, Otto Winkelmann, "Algunas reflexiones sobre una nueva tipología de las lenguas iberorrománicas", in: Hilty 1993, S. 225-235 Morí, Olga, "Das Imperfeto im Vergleich: Spanisch-Deutsch", in: Haiwachs 1994, S. 155-162 Müller, Oskar, Dieter Nerius, Jürgen Schmidt-Radefeldt (Hg.), Norm in europäischen Sprachen, Bd. 1, Rostock (Universität Rostock) 1995 (Rostocker Beiträge zur Sprachwissenschaft)

LEXIKOLOGIE, ONOMASTIK: SPRACHBESCHREIBUNG (TEIL 2 )

157

Rovere, Giovanni, Gerd Wotjak (Hg.), Studien zum romanisch-deutschen Sprachvergleich, Tübingen (Niemeyer) 1993 (Linguistische Arbeiten, 297) Rudolph, Elisabeth, Contrast. Adversative and Concessive Relations and their Expressions in English, German, Spanish, Portuguese on Sentence and Text Level, Berlin, New York (Walter de Gruyter) 1995 Schmidt-Radefeldt, Jürgen, "Partículas discursivas e interaccionais no portugués e no espanhol em contraste com o alemäo", in: Schmidt-Radefeldt 1993a, S. 63-80 Schmidt-Radefeldt, Jürgen, José Luís de Azevedo do Campo, "Zur kontrastiven Analyse von Nominal-Syntagmen im Deutschen und Portugiesischen", in: Schmitt 1995, S. 305-319 Schmitt, Christian, "Affinitäten und Konvergenzen in der Entwicklung westeuropäischer Sprachen. Für eine soziokulturell ausgerichtete Wortbildungslehre der romanischen Nationalsprachen und des Deutschen", in: A. Gardt u.a. (Hg.), Sprachgeschichte des Neuhochdeutschen. Gegenstände, Methoden, Theorien, Tübingen (Niemeyer) 1995, S. 413-437 Schmitt, Christian, "Überlegungen zu einer kontrastiven Linguistik der Farbbezeichnungen im Deutschen und Französischen/Spanischen", in: D. Kullmann (Hg.), Erlebte Rede und impressionistischer Stil. Europäische Erzählprosa im Vergleich mit ihren deutschen Übersetzungen, Göttingen 1995, S. 331-360 Wotjak, Gerd, "Interkulturelles Wissen und Sprachvergleich", in: Rovere 1993, S. 55-68 Zimmermann, Klaus, "Einige Gemeinsamkeiten und Differenzen der spanischen, französischen und deutschen jugendsprachlichen Varietäten", in: Rovere 1993, S. 121-130

S.4 Lexikologie, Onomastik: Sprachbeschreibung (Teil 2) S.4.1 Allgemeines und Methodologisches Colón, Germán, "Documentación y coherencia lingüística: 'Jamón' frente a 'pemil"', in: Túa Blesa, María Antonia Martín Zorraquino (Hg.), Homenaje a Félix Monge. Estudios de Lingüística Hispánica, Madrid (Gredos) 1995, S. 121-134 Geckeier, Horst, "Wortschatzstrukturen des Französischen und des Spanischen in konstrativer Sicht", in: Rovere 1993, S. 155-165 Haensch, Günther, "¿Qué puede aprender la lexicografía monolingüe de la bilingüe?", in: Boletín de Filología 34, Santiago de Chile (Universidad de Chile) 1994, S. 227-256 Haensch, Günther, "Dos siglos de lexicografía del español de América: Lo que se ha hecho y lo que queda por hacer", in: Wotjak 1994, S. 39-82 Martinell Gifre, Emma, "Iguana", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1223-1236 Oesterreicher, Wulf, "Blinde Flecken der historischen Wortforschung oder die Angst des Linguisten vor der Sprachvariation. Am Beispiel der Lexik des Spanischen in Amerika (16. Jh.)", in: Hoinkes 1995, S. 498-516 Rainer, Franz, Rezension: "Yakov Malkiel, Diachronic Studies in Lexicology, Affixation, Phonology. Edita and Inédita, 1979-1988, Bd. 2, Amsterdam (Benjamins) 1992", in: Geert

158

SPRACHWISSENSCHAFT: SPANISCH

Booij, Jaap van Marie (Hg.), Yearbook of Morphology 1993, Dordrecht (Kluwer) 1993, S. 272f. Roth, Wolfgang, "Problemas lexicogenéticos y normalización lingüística", in: Lengua. Revista de la Carrera de Lingüística e Idiomas. Universidad Mayor de San Andrés 5, (La Paz/Bolivien) 1995, S. 51-70 Wotjak, Gerd, "Escenas cognitivas y significado léxico sistémico y contextual", in: A.-M. Vanderlynden (Hg.), Ambigüités/Ambivalences, Rouen (Université de Rouen) 1994 (Cahiers du CRIAR, 14), S. 235-254 Wotjak, Gerd, "Estructuras en el léxico", in: ders., Estudios de metalexicografía y lexicología, Tübingen 1992 (Lexicographica, series maior, 47), S. 108-124 Wunderli, Peter, "Strukturelle Semantik, Polysemie und Architektur der Sprache", Hoinkes 1995, S. 791-806

S.4.2 Wörterbücher Fuentes Morán, Maria Teresa, "Wörterbuchkritik im spanischen Sprachraum. Rezensionen in fünf Fachzeitschriften 1975-1990", in: Lexicographica 9, 1993, S. 36-57 Gemmingen, Barbara von, "Un 'dictionnaire de poche' du XVII e siècle, le 'Vocabulario para fácilmente y brieuemente deprender a 1er, ercrebir, y hablar la lengua Castellana' de François Huillery (1661)", in: Hilty 1993, S. 621-635 Haensch, Günther, Reinhold Werner (Hg.), Nuevo Diccionario de Colombianismos, Santafé de Bogotá (Instituto Caro y Cuervo) 1993; Bd. 2: Claudio Chuchuy, Laura Hlavacka de Bouzo, Nuevo Diccionario de Argentinismos, Santafé de Bogotá (Instituto Caro y Cuervo) 1993; Bd. 3: Ursula Kühl de Mones, Nuevo Diccionario de Uruguayismos, Bogotá (Instituto Caro y Cuervo) 1993 Varvaro, Alberto, Rezension: "Bodo Müller, Diccionario del español medieval, fascículo 1: a-abajar; fascículo 2: abajar-abollado, fascículo 3: abollado-abrego; fascículo 4: abregoacabado; fascículo 5: acabador-acebuche", in: ZRPh 109,1993, S. 455-468

S.4.2.1 beschreibend Busse, Winfried (Hg.), Judenspanisch I, Berlin 2 1994 (Neue Romania, 12) Busse, Winfried (Hg.), Judenspanisch II, Berlin 1994 (Neue Romania, 17) Chuchuy, Claudio, "Rasgos contrastivos y diferenciales en los diccionarios nacionales del español de América del siglo XIX", in: Wotjak 1994, S. 39-82 Chuchuy, Claudio, Los diccionarios de argentinismos. Estudio metodológico de tres obras lexicográficas dedicadás a una variante nacional del español americano, Hamburg 1994 Franchini, E., Rezension: "Bodo Müller, Diccionario de español medieval, fascículos 6-8, Heidelberg (Winter) 1991/1992", in: VR 53,1994, S. 406f. Lebsanft, Franz, "Cazadores de gazapos. Die 'dianormativen' Wörterbücher zum Spanischen im 19. und frühen 20. Jahrhundert", in: Strosetzki 1993a, S. 251-269

LEXIKOLOGIE, ONOMASTIK: SPRACHBESCHREIBUNG (TEIL 2 )

159

Pöckl, Wolfgang, Rezension: "Diccionario Enciclopédico Santillana", in: Moderne Sprachen 38,1994, S. 190-198 Schmitt, Christian, Rezension: "Richard Ernst, Diccionario de la técnica industrial, con amplia consideración de las técnicas y procedimientos más modernos, tomo V, AlemánEspañol, coautores R. Köstler, W. Gleich, tercera edición enteramente refundida y muy aumentada", in: ASNSL 231, 1994, S. 204-205 Seguí, Agustín, Rezension: "Elvira Muñoz, Diccionario de palabras olvidadas o de uso poco frequente (Con glosario de sinónimos y equivalentes), Madrid (Paraninfo) 1993", in: NSpr 94, 1995,4, S. 466-467 Werner, Reinhold, "¿Cómo explicar el significado de unidades léxicas en los diccionarios diferenciales?", in: Boletín de Filología 34, Santiago de Chile 1993-1994, S. 511-525 Werner, Reinhold, "¿Qué es un diccionario de americanismos?", in: Wotjak 1994, S. 9-38 Werner, Reinhold, "El diccionario de Esteban Pichardo", in: Lüdtke 1994b, S. 109-129 Zimmermann, Klaus, "Das 'Nuevo diccionario de americanismos' und die Lage der hispanoamerikanischen Lexikographie", in: IA 58/59,1995, S. 101-111 Zimmermann, Klaus, "Diccionarios diastráticos en Hispanoamérica: entre la descripción científica y el diletantismo", in: Wotjak 1994, S. 105-132

S.4.2.2 mehrsprachig Haensch, Günther (Hg.), Diccionario Herder Italiano-Español y Español-Italiano, Barcelona 1995 Seguí, Agustín, "Diccionarios y simetría", in: Lebende Sprachen 4, 1993, S. 184-185 Seguí, Agustín, Rezension: "Peter Jan Slagter (Hoofredacteurs), Van Dale Handwoordenboek Nederlans-Spaans; Spaans-Nederlands, 2 Bde., Utrecht, Antwerpen (Van Dale Lexikograñe) 1992", in: Kritikon Litterarum 1-2, 1993, S. 80-84

S.4.2.3 fachlich Haensch, Günther, in Zusammenarbeit mit Francisco López-Casero, Terminología económica español-alemán, München 1995

S.4.3 Wortsemantik Cartagena, Nelson, "Acerca del campo de la vivienda en español actual: los establecimientos de hospedaje temporal pagado", in: Hoinkes 1995, S. 87-100 Casas Gómez, Miguel, "A propósito del concepto lingüístico de eufemismo como sincretismo léxico: su relación con la sinonimia y la homonimia", in: IR 37, 1993, S. 70-90 Ule, Karl, "Análisis sociosemiótico de textos de direcciones managüenses", in: Wotjak 1994, S. 217-232

160

SPRACHWISSENSCHAFT: SPANISCH

Die, Karl, "Zur Versprachlichung der Kardinalpunkte in Managua. Eine soziosemiotische Studie", in: Semiotische Berichte 17, 1993, H. 1/2, S. 97-112 Metzeltin, Michael, Semántica, pragmática y sintaxis del español, Wilhelmsfeld (Egert) 2 1993 Seguí, Agustín, "Contribuciones lexicográficas VI-VII", in: HDSV 63,1993, S. 145-152 Wesch, Andreas, "Bereicherung und Nivellierung semantischer Strukturen durch Interferenzen am Beispiel Spanisch/Katalanisch", in: Uta Helfrich, Claudia Maria Riehl (Hg.), Mehrsprachigkeit in Europa - Hindernis oder Chance?, Wilhelmsfeld (Egert) 1994, S. 165-178 Wotjak, Gerd, "Acerca del potencial comunicativo de las unidades léxicas o qué se tiene al pedir vianda(s)", in: UNAM (Hg.), In Honorem Juan M. Lope Blanch, Scripta Philologica II, Mexiko (UNAM) 1992 [ersch. 1993], S. 257-271 Wotjak, Gerd, "El potencial comunicativo de las unidades léxicas", in: Voz y Letra 5, Madrid 1994, 1,S. 155-173 Wotjak, Gerd, "Equivalencia semántica, equivalencia comunicativa y equivalencia translémica", in: Hieronymus Complutensis 1, Madrid (Universidad Complutense) 1995, S. 93-112 Wotjak, Gerd, "Equivalencia semántica, equivalencia comunicativa", in: R. Martín-Gaitero (Hg.), V Encuentros Complutenses en torno a la traducción, Madrid (Editorial Complutense) 1995, S. 71-83 Wotjak, Gerd, "Escenas cognitivas y significado léxico sistèmico y contextuar, in: A.-M. Vanderíynden (Hg.), Ambigüités/Ambivalences, Rouen (Université de Rouen) 1994, (Cahiers du CRIAR, 14), S. 235-254 Wotjak, Gerd, "Microestructuras y medioestructuras semánticas", in: Hoinkes 1995, S. 779790 Wunderli, Peter, "Strukturelle Semantik, Polysemie und Architektur der Sprache", in: Hoinkes 1995, S. 791-806

S.4.4 Neologismen Haensch, Günther, "Was noch nicht im Wörterbuch steht (Spanisch-Deutsch)", in: Lebende Sprachen 1, 1993, S. 18-20; ders., "Was noch nicht im Wörterbuch steht (SpanischDeutsch)", in: Lebende Sprachen 2, 1993, S. 70f; ders., "Was noch nicht im Wörterbuch steht (Spanisch-Deutsch)", in: Lebende Sprachen 3, 1994, S. 121-122; ders., "Was noch nicht im Wörterbuch steht (Spanisch-Deutsch)", in: Lebende Sprachen 4, 1994, S. 166-168; ders., "Was noch nicht im Wörterbuch steht (Spanisch-Deutsch)", in: Lebende Sprachen 2,1995, S. 76-77

S.4.5 Fremdwörter, Lehnwörter Gordón Peral, María Dolores, "Acerca de un mozarabismo en andaluz", in: ZRPh 110, 1994, S. 669-675

LEXIKOLOGIE, ONOMASTIK: SPRACHBESCHREIBUNG (TEIL 2 )

161

Hilty, Gerold, "El arabismo alfaquim", in: Estudis de lingüística i filologia oferts a Antoni M. Badia i Margarit, Bd. 1, Barcelona (Universität de Barcelona, Departament de Filologia Catalana/Publicacions de l'Abadia de Montserrat) 1995, S. 359-377 Schmidt-Radefeldt, Jürgen, "Adaptionsphänomene der Anglizismen - zur Konvergenz und Divergenz in romanischen Sprachen", in: Dahmen 1995, S. 191-203 Scotti-Rosin, Michael, Rezension: "Reinhard Kiesler, Kleines vergleichendes Wörterbuch der Arabismen im Iberoromanischen und Italienischen, Tübingen, Basel, (Francke) 1994", in: Lusorama 25, 1994, S. 111-118

S.4.6 Etymologie Colón, Germán, "Las lechugas y la etimología de 'amainar'", in: Revista de Filología Española 74, 1994, S. 291-296 Colón, Germán, "Sobre los estudios de etimología española", in: Actas del Congreso de la Lengua Española. Sevilla 7.-10. 10.1992, Madrid (Instituto Cervantes) 1994, S. 597-610 Gordón Peral, María Dolores, "Acerca de la raíz MÜKORNO- y sus derivados en la Península Ibérica. Nota crítica al DECH", in: ZRPh 109,1993, S. 84-95 Gordón Peral, María Dolores, "Arcaísmos léxicos presentes en la oronimia hispánica", in: ZRPh 109,1993, S. 96-112 Pastor de Arozena, Barbara, "Overo: La evolución de un tecnicismo latino", in: VR 52, 1993, S. 279

S.4.7 Redensarten, Phraseologie Sebastián, Santiago, "Los proverbios como fuente emblemática y artística", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 599-606 Wotjak, Gerd, "'Filer à l'anglaise'. Bezeichnungen für fremde Völker in wertenden Phraseologismen des Französischen, Spanischen und Deutschen", in: Dahmen 1995, S. 269-286

S.4.8 Sondersprachen Berruto, Gaetano, Rezension: "Max Leopold Wagner, Sondersprachen in der Romania, I: Spanien; II: Sardinien, Italien, Portugal, Rumänien und Türkei; III: Judenspanisch I; IV: Judenspanisch II, hg. v. Heinz Kröll", in: VR 53,1994, S. 295-296 Kramer, Johannes, "Sprachreform in romanischen Regionalsprachen", in: Istvän Fodor, Claude Hagfege (Hg.), Sprachreform VI, Hamburg 1994, S. 407-440 Zimmermann, Klaus, "Einige Gemeinsamkeiten und Differenzen der spanischen, französischen und deutschen jugendsprachlichen Varietäten", in: Rovere 1993, S. 121-130

162

SPRACHWISSENSCHAFT: SPANISCH

S.4.8.1 Sprachen von Berufsgruppen, Fachsprachen Pöckl, Wolfgang, "Die Verwissenschaftlichung der Umgangssprache - Brachland der Sprachdidaktik?", in: Bernhard Poll (Hg.), Fachsprache kontrastiv, Bonn (Romanistischer Verlag) 1994 (ASL 71), S. 27-44 Schifko, Peter, "Lenguaje económico: Elementos de economía general; Wirtschaftsspanisch", Wien (Service Fachverlag an der Wirtschafts-Universität) 1994 Schmitt, Christian, Rezension: "Richard Ernst, Diccionario de la técnica industrial, con amplia consideración de las técnicas y procedimientos más modernos, tomo V, AlemánEspañol, coautores R. Köstler, W. Gleich, tercera edición enteramente refundida y muy aumentada", in: ASNSL 231, 1994, S. 204-205 Schnitzer, Johannes, "Eurozentrismus in der Sprachausbildung: das Beispiel der spanischen (Wirtschafts-) Sprache", in: Peter Bierbaumer (Hg.), Neue Herausforderungen für Europa. Akten der 19. Jahrestagung der Internationalen Vereinigung Sprache und Wirtschaft. Nottingham 8.-9.10.1993, Nottingham (Praetorius Ltd.) 1994, S. 126-135 Schnitzer, Johannes, "La enseñanza del lenguaje económico: algunas consideraciones básicas", in: Eder 1995, S. 16-29 Schnitzer, Johannes, Ludmila Damjanowa, "Aspekte regionaler Variation in spanischsprachigen Wirtschaftstexten", in: Peter Anreiter (Hg.), Bewußtsein und Praxis - Arbeiten aus der romanischen Sprachwissenschaft, Innsbruck 1993 (Scientia, 37), S. 70-78 Stroyny, Kerstin, "Lebendiges mittelalterliches Spanisch vs. fachsprachliche Klarheit? Textlinguistische und pragmatische Untersuchungen am 'Saber de Astronomía' (13. Jh.)", in: Mensching 1994, S. 189-207 Stroyny, Kerstin, "Spanische Fachsprache im Mittelalter. Syntaktische Untersuchungen am 'Saber de Astronomía' (13. Jh.)", in: Haiwachs 1994, Bd. 2, S. 81-87

S.4.8.2 Sprache von Volksgruppen Bremer, Thomas, Rezension: "Marcin Mróz, Los runa y los wiraquca. La ideología social andina en la tradición oral quechua, Varsovia (CESLA) 1992 (Estudios y Memorias 4)", in: Notas 3,1994, S. 113f. Gabinski, M. A., "Das Judenspanische in der gegenwärtigen Diskussion", in: ASNSL 230, 1993, S. 352-364 Gugenberger, Eva, "Conflicto lingüístico: el ejemplo de quechua-hablantes en el Perú", in: Zimmermann 1995, S. 183-201 Gugenberger, Eva, "Peru: Quechua zwischen Normalisierung und Substitution", in: Scientia 37,1993, S. 58-69 Gugenberger, Eva, Identitäts- und Sprachkonflikt in einer pluriethnischen Gesellschaft. Eine soziolinguistische Studie über Quechua-Sprecher und -Sprecherinnen in Peru. (Diss., Wien 1994), Wien (Wiener-Univ.-Verlag) 1995 Vidal Sephiha, Haim, "Modalidades del Judeoespañol Ladino y Dzhudesmo fg'udezmo]", in: Döring 1995, S. 287-308

LEXIKOLOGIE, ONOMASTIK: SPRACHBESCHREIBUNG (TEIL 2)

163

Zimmermann, Klaus, Jürgen Trabant, K. Mueller-Vollmer (Hg.), Wilhelm von Humboldt und die amerikanischen Sprachen. Internationales Symposium des Ibero-Amerkianischen Instituts PK. Berlin 24.-26.9.1992, Paderborn (Schöningh) 1994

S.4.8.3 Wortschatz bei Autoren und Werken Blasco Ferrer, Eduardo, Rezension: "Luisa Blanco, El léxico de Alvaro Cunqueiro, Santiago de Compostela (Universidade) 1990 (Verba, Anexo, 33)", in: ZRPh 110,1994, S. 787f. Gil, Alberto, "Das Sprachbewußtsein von Miguel Delibes", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1009-1020 Gil, Alberto, Martina Burmeister "Funciones comunicativas del tecnolecto teológico en el auto sacramental 'La vida es sueño'", in: Archivum Calderonianum 7,1994, S. 35-44 Güntert, Georges, "Aventura semiótica de un poeta: Cemuda. Del término neutro al término complejo", in: Túa Blesa, Mana Antonia Martín Zorraquino (Hg.), Homenaje a Félix Monge, Madrid (Gredos) 1995 (Estudios de Lingüística Hispánica). S. 177-189 Hilty, Gerold, "El bilingüismo de una jarcha mozárabe", in: Canónica 1993, S. 101-113 Kremnitz, Georg, "Ein Autor zwischen zwei Sprachen: Jorge Semprún", in: Loewe 1993, S. 200-212

Mettmann, Walter, "Lexikalisches aus judenspanischen Texten des 14. Jahrhunderts", in: Estudis de lingüistica i filología oferts a Antoni M. Badia i Margar», Bd. 1, Barcelona (Universität de Barcelona, Departament de Filología Catalana/Publicacions de l'Abadia de Montserrat) 1995, S. 621-628

S.4.9 Onomastik Bierbach, Christine, "Nomen est omen? Sprachliche Spurensuche um Columbus - Colom Colón", in: Berkenbusch 1994b, S. 11-28 Gil, Alberto, Uschi Gimmel, "Spezielle Konnotationen moderner Produkt- und Firmennamen in Mexiko und in Spanien", in: HDSV 71, 1995, S. 143-145 Grünwald, G., Gesellschaftliche Veränderungen im Spiegel der Namengebung. Eine empirische Untersuchung anhand spanischer Vornamen in der Stadt Jávea, Stuttgart (Franz Steiner) 1994 Kremer, Dieter, "Onomastique et état social", in: Osnabrücker Beiträge zur Sprachtheorie 53, 1993, S. 17-36 Metzeltin, Michael, "Toponimia hispanoamericana", in: M. Kerkhof u.a. (Hg.), España: ¿Ruptura 1492?, Amsterdam (Rodopi) 1993 (Diálogos hispánicos, 11), S. 231-260 Mori, Olga, "El léxico en la formación de nombres inoficiales", in: Hoinkes 1995, S. 475-487 Morí, Olga, "Zur fremdsprachlichen Evokation der Eigennamen", in: N. Denison, K. Sornig, H. P. Gadler, H. Grassegger (Hg.), Sprachkontakt, Mehrsprachigkeit, interkulturelles Lernen und Verwandtes, Graz 1993 (Grazer Linguistische Studien 39/40), S. 113-127

164

SPRACHWISSENSCHAFT: SPANISCH

Seguí, Agustín, "Macondino: el nacimiento de un gentilicio" in: Nouvelle Revue d'Onomastique 23-24, 1994, S. 223-234 Seguí, Agustín, "'Precolombino' y palabras relacionadas, con sus equivalentes en alemán, inglés, francés, italiano, catalán, portugués, rumano, holandés, polaco, checo y latín, más algunas referencias al griego, japonés y vietnamita", in: RLiR 225-226, 1993, S. 27-58

S.5 Sprachvarietäten und Sprachverwendung S .5.1 Dialektologie und Sprachgeographie

S.5.1.1 Iberische Halbinsel Berruto, Gaetano., Rezension: "Max Leopold Wagner, Sondersprachen in der Romania, I: Spanien; II: Sardinien, Italien, Portugal, Rumänien und Türkei; III: Judenspanisch I; IV: Judenspanisch II, hg. v. Heinz Kroll", in: VR 53, 1994, S. 295-296 Berschin, Helmut, Rezension: "Josef Dubsky, Observaciones sobre el léxico santiaguero", in: ZRPh 110, 1994, S. 789 Brumme, Jenny, "Nationalsprache und Regionalsprachen in Spanien. Ein Problemaufriß von heute auch für morgen", in: Lüsebrink 1994, S. 74-99 Figge, Udo L., "Dialektometrische Beobachtungen am 'Atlas lingüístico y etnográfico de Aragón, Navarra y Rioja' (ALEANR)", in: Winkelmann 1993, S. 261-282 Gordón Peral, María Dolores, "Acerca de un mozarabismo en andaluz", in: ZRPh 110, 1994, S. 669-675 Haase, Martin, Rezension: "Roland Bauer, Harald Fröhlich, Dieter Kattenbusch (Hg.), Varietas delectat: Vermischte Beiträge zur Lust an romanischer Dialektologie ergänzt um Anmerkungen aus verwandten Disziplinen. Festschrift für Hans Goebl, Wilhelmsfeld (Egert) 1993", in: Ladinia 17,1995, S. 197-204 Haensch, Günther, "Español de América/Español de Europa", in: Terminologie et traduction 1, (Luxemburg) 1994, S. 149-198 Kabatek, Johannes, "México frente a Madrid: Aspectos fonéticos del habla de los taxistas en dos capitales hispanas", in: IA 54, 1994, H. 2, S. 5-15 Perl, Matthias, Rezension: "Germán de Granda, El Español en Tres Mundos. Retenciones y Contactos Lingüísticos en América y Africa, Valladolid (Secretariado de Publicaciones, Universidad) 1991 (Lingüística y Filología, 10)", in: IR 38, 1993, S. 153-155 Stein, Peter, "Der 'Atlas Lingüístico y Etnográfico de Andalucía' im Rahmen der spanischen Sprachatlanten", in: Winkelmann 1993, S. 101-126

SPRACHVARIETÄTEN UND SPRACHVERWENDUNG

165

S.5.1.2 Amerika Baldinger, Kurt, Rezension: "Luis Flores (Hg.), Atlas lingüístico-etnográñco de Colombia, 6 Bde., Manual del ALEC, Bd. 3: Suplemento (texto y dos discos, redactado por María Luisa Rodríguez de Montes, José Joaquín Montes, Jennie Figueroa, Siervo Mora, Mariano Lozano, Glosario lexicográfico del Atlas lingttístico-etnográfico de Colombia (ALEC), Bogotá 1986", in: ZRPh 110,1994, S. 307-311 Bartens, Angela, Die iberoromanisch-basierten Kreolsprachen: Ansätze der linguistischen Beschreibung, Diss., Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1995 Bartens, Angela, Rezension: "Germán de Granda, Español de América, español de Africa y hablas criollas hispánicas: cambios, contactos y contextos, Madrid (Gredos) 1994", in: VR 54,1995, S. 377-380 Blaser, Jutta, Das Spanische in Südbrasilien. Die Zerstörung einer Legende durch mikrodialektologische Feldforschung, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1995 (Europäische Hochschulschriften, Reihe 24: Iberoromanische Sprachen und Literaturen, 46) Chuchuy, Claudio, "Rasgos contrastivos y diferenciales en los diccionarios nacionales del español de América del siglo XIX", in: Wotjak 1994, S. 39-82 Chuchuy, Claudio, Los diccionarios de argentinismos. Estudio metodológico de tres obras lexicográficas dedicadas a una variante nacional del español americano, Hamburg 1994 Eberenz, Rolf, Rezension: "Beatriz Garza Cuarón, El español hablado en la ciudad de Oaxaca, México. Caracterización fonética y léxica, México (El Colegio de México) 1987", in: VR 49/50, 1990/91 [ersch. 1993], S. 698f. Geckeler, Horst, "Die Erforschung der regionalen Differenzierung des Spanischen in Amerika. Etappen ihrer Geschichte", in: Lebsanft 1994, S. 287-299 Geckeler, Horst, "Juan Ignacio de Armas y los comienzos de la dialectología hispanoamericana global", in: Lüdtke 1994a, S. 211-226 Griffin, David, "El supuesto americanismo chorote", in: VR 53, 1994, S. 236f. Haensch, Günther, "Anglicismos y galicismos en el español de Colombia", in: Zimmermann 1995, S. 217-253 Haensch, Günther, "Español de América/Español de Europa", in: Terminologie et traduction 1, (Luxemburgo) 1994, S. 149-198 Haensch, Günther, Reinhold Werner (Hg.), Nuevo Diccionario de Colombianismos, Santafé de Bogotá (Instituto Caro y Cuervo) 1993; Bd. 2: Claudio Chuchuy, Laura Hlavacka de Bouzo, Nuevo Diccionario de Argentinismos, Santafé de Bogotá (Instituto Caro y Cuervo) 1993; Bd. 3: Ursula Kühl de Mones, Nuevo Diccionario de Uruguayismos, Bogotá (Instituto Caro y Cuervo) 1993 Holtus, Günter, Rezension: "El habla de la ciudad de Bogotá, Materiales para su estudio, segunda edición corregida y aumentada, Bogotá (Imprenta Patriótica del Instituto Caro y Cuervo) 1990 (Publicaciones del Instituto Caro y Cuervo, 89)", in: ZRPh 110, 1994, S. 789 Die, Karl, "Sustratos y adstratos indígenas en el español mexicano y centroamericano", in: Cátedra 6, (Managua) 1993, S. 58-69

166

SPRACHWISSENSCHAFT: SPANISCH

Kabatek, Johannes, "México frente a Madrid: Aspectos fonéticos del habla de los taxistas en dos capitales hispanas", in: IA 54, 1994, H. 2, S. 5-15 Kremnitz, ..Georg, "Amerikanische Sprachen und ihre Sprecher in Argentinien, Chile und Uruguay. Überlegungen und ein Versuch zu verstehen", in: Quo vadis, Romania? 1, 1993, S. 31-36 Kremnitz, Georg, "Romanische Sprachen in Lateinamerika und Afrika nach dem Kolonialismus. Ansätze zu einem Vergleich", in: Quo vadis, Romania? 1,1993, S. 61-72 Lüdtke, Jens (Hg.), El español de América en el siglo XVI, Frankfurt/M. (Vervuert) 1994; darin ders.: "Diferenciación y nivelación del español en la expansión a Canarias y al Caribe en el período de orígenes", S. 39-55; ders.: "Estudio lingüístico de la Información de los Jerónimos (1517)", S. 73-85 Perl, Matthias, "Fuentes extralingüísticas para la investigación de la formación del español en Cuba", in: Lüdtke 1994a, 109-119 Perl, Matthias, "Sobre la presencia francesa y francocriolla en Cuba", in: Lüdtke 1994b, S. 99-108 Perl, Matthias, Rezension: "Alexandra Alvarez, Paola Bentivoglio, Enrique Obediente, Mercedes Sedaño, María Josefina Tejera, El idioma español de la Venezuela actual, Caracas (Cuadernos Lagoven/Editiorial Arte) 1992", in: IR 39, 1994, S. 144f. Perl, Matthias, Rezension: "Germán de Granda, El Español en Tres Mundos. Retenciones y Contactos Lingüísticos en América y Africa, Valladolid (Secretariado de Publicaciones, Universidad) 1991 (Lingüística y Filología, 10)", in: IR 38, 1993, S. 153-155 Perl, Matthias, Sybille Große, "Textos afro-hispánicos y criollos del siglo XIX", in: Konder 1995, S. 205-221 Perl, Matthias, Sybille Große, "Dos textos de 'Catecismos para Negros' de Cuba y de Haití criollo o registro didáctico?", in: Papiá 3,1994,2, S. 127-136 Schlupp, Daniel, Rezension: "Carol O'Flynn de Chaves, Tiempo, Aspecto y Modalidad en el Criollo Sanandresano, Bogotá (Universidad de los Andes/C.N.R.S. de Francia) 1990 (Lenguas Aborígenes de Colombia. Descripciones, 5)", in: ZRPh 110,1994, S. 634f. Schmigalle, Günther, Rezension: "Jorge Eduardo Arellano (Hg.), El español de Nicaragua y 'Palabras y modismos de la lengua castellana, según se habla en Nicaragua' (1874) de C. H. Berendt, Managua (Instituto Nicaragüense de Cultura Hispánica/Academia Nicaragüense de la Lengua) 1992", in: LA 57, 1995, H. 1, S. 110-112; ebenfalls in: La Prensa Literaria (Managua) v. 9.12.1995, S. 7 Sonntag, Eric, "Akzentuierung, Einzelsprachlichkeit der Bedeutung und Wortstellungstheorie. Material aus dem Spanischen von Uruguay", in: Schmitt 1993, S. 554-582 Stolz, Christel, Thomas Stolz, "Spanisch-amerindischer Sprachkontakt: die 'Hispanisierung' mesoamerikanischer Komparationsstrukturen", in: IA 58/59, 1995, H. 2/3, S. 5-42 Werner, Reinhold, "¿Qué es un diccionario de americanismos?", in: Wotjak 1994, S. 9-38 Wotjak, Gerd, "Aspectos socioculturales en el habla cubana popular", in: Wotjak 1994, S. 201-216 Wotjak, Gerd, "Soziokulturelles in der kubanischen Umgangssprache", in: IA 54, 1994, 2, S. 16-35

SPRACHVARIETÄTEN UND SPRACHVERWENDUNG

167

Wotjak, Gerd, Klaus Zimmermann (Hg.). Unidad y variación léxicas del español de América. Akten des Taller sobre el español en América. Leipzig 18.-19.10.1991, Frankfurt/M. (Vervuert) 1994 (Bibliotheca Ibero-Americana, 50) Zimmermann, Klaus, "Sprachensituation, Sprachtheorie und Sprachwissenschaft in Mexiko", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1697-1717 Zimmermann, Klaus, "Das 'Nuevo diccionario de americanismos' und die Lage der hispanoamerikanischen Lexikographie", in: IA 58/59,1995, H. 2/3, S. 101-111 Zimmermann, Klaus, "Wilhelm von Humboldts Grammatiken des Otomi", in: Zimmermann 1994, S. 79-118 Zimmermann, Klaus, "Zur Sprache der afrohispanischen Bevölkerung im Mexiko der Kolonialzeit", in: IA 50, 1993, H. 2, S. 89-111; spanische Übersetzung in: Papia 4, 1995, H. 1, 6284 Zimmermann, Klaus, Jürgen Trabant, K. Mueller-Vollmer (Hg.), Wilhelm von Humboldt und die amerikanischen Sprachen. Internationales Symposium des Ibero-Amerkianischen Instituts PK. Berlin 24.-26.9.1992, Paderborn (Schöningh) 1994 Zimmermann, Klaus, Rezension: "José Luis Rivarola, La formación lingüística de Hispanoamérica. Diez estudios, Lima (Pontificia Universidad Católica del Perú) 1990", in: IA 49, 1993, H. 1, S. 90-94

S.5.1.3 Sonstiges Bartens, Angela, Rezension: "Germán de Granda, Español de América, español de Africa y hablas criollas hispánicas: cambios, contactos y contextos, Madrid (Gredos) 1994", in: VR 54,1995, S. 377-380 Bergerfurth, Wolfgang, "Die sprachgeographische Erfassung des kanarischen Spanisch", in: Winkelmann 1993, S. 127-151 Bergerfurth, Wolfgang, "Zum español atlántico", in: Gabriele Birken-Silbermann, Gerda Rössler (Hg.), Beiträge zur sprachlichen, literarischen und kulturellen Vielfalt in den Philologien. Festschrift für Ruprecht Rohr zum 70. Geburtstag, Stuttgart (Franz Steiner), S. 229-241 Neumann-Holzschuh, Ingrid, Rezension: "José Antonio Samper Padilla, Estudio sociolingüístico del español de Las Palmas de Gran Canaria, Las Palmas de Gran Canaria 1990", in: ZRPh 110, 1994, S. 304-307 Perl, Matthias, "La situación actual de la lingüística afro-hispana (1985-1993)", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1855-1865 Perl, Matthias, Rezension: "Germán de Granda, El Español en Tres Mundos. Retenciones y Contactos Lingüísticos en América y Africa, Valladolid (Secretariado de Publicaciones, Universidad) 1991 (Lingüística y Filología, 10)", in: IR 38,1993, S. 153-155

S.5.2 Soziolinguistik, Sprachpolitik Berkenbusch, Gabriele, "Planteamientos interactivos en el análisis conversacional: la etnometodología y la teoría de la producción de textos orales", in: Sintagma 7, 1995, S. 69-84

168

SPRACHWISSENSCHAFT: SPANISCH

Berkenbusch, Gabriele, Christine Bierbach (Hg.), Sprachgeschichte und Soziolinguistik: Querverbindungen. Zum 50. Geburtstag von Brigitte Schlieben-Lange, Tübingen (Gunter Narr) 1994 (Tübinger Beiträge zur Linguistik, 398) Braselmann, Petra, "Sprache als Instrument der Politik - Sprache als Gegenstand der Politik. Zur sprachpolitischen Auffassung Antonio de Nebrijas in der 'Gramática de la lengua castellana'", in: Strosetzki 1993a, S. 123-135 Brumme, Jenny, "Demokratische Lösungsversuche des Diglossieproblems in entwickelten kapitalistischen Ländern: Spanien", in: Bochmann 1993, S. 408-426 Brumme, Jenny, "Nationalsprache und Regionalsprachen in Spanien. Ein Problemaufriß von heute auch für morgen", in: Lüsebrink 1994, S. 74-99 Brumme, Jenny, "Spanien: Regionalismus und Nationalismus", in: Bochmann 1993, S. 280301 Brumme, Jenny, "Sprachpolitik im Zeitalter des Imperialismus. Sprachpolitik der spanischen Falange", in: Bochmann 1993, S. 382-407 Brumme, Jenny, Rezension: "Gabriele Berkenbusch, Sprachpolitik und SprachbewuBtsein in Barcelona am Anfang dieses Jahrhunderts, Versuch einer Rekonstruktion auf der Grundlage mündlicher und schriftlicher Quellen am Beispiel des Erziehungswesens, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1988 (Europäische Hochschulschiiften, Reihe 24; Ibero-Romanische Sprachen und Literatur, 28)", in: ZRPh 109,1993, 3/4, S. 452-455 Gugenberger, Eva, "Die Auswirkungen der politischen Unabhängigkeit auf den Sprachverdrängungsprozeß im Peru des 19. Jahrhunderts", in: Quo vadis, Romania? 1, 1993, S. 5-18 Gugenberger, Eva, "Sprache und Identität in Lateinamerika: einige Überlegungen aus soziolinguistischer Sicht", in: Zeitschrift für Lateinamerika 44/45, Wien 1993, S. 61-72 Gugenberger, Eva, Identitäts- und Sprachkonflikt in einer pluriethnischen Gesellschaft. Eine soziolinguistische Studie über Quechua-Sprecher und -Sprecherinnen in Peru (Diss., Wien 1994), Wien (Wiener-Univ.-Verlag) 1995 Hoinkes, Ulrich, "'Distäncia' i 'grau d'elaboració': nous parämetres per a una lingüística de varietats?", in: Estudis de lingüística i filología oferts a Antoni M. Badia i Margarit, Bd. 1, Barcelona (Publicacions de l'Abadia de Montserrat) 1995, S. 379-394 Ille, Karl, "'... y se le salió el indio'. Soziale Manifestation und Evaluation amerindischer Anteile am Spanischen Managuas", in: Peter Cichon, Karl Ille, Robert Tanzmeister (Hg.), Lo gai saber. Zum Umgang mit sprachlicher Vielfalt, Wien (Braumüller) 1995, S. 129-150 Die, Karl, "Análisis sociosemiótico de textos de direcciones managüenses", in: Wotjak 1994, S. 217-232 Ille, Karl, "Schichtspezifisches Sprachverhalten und Sprachbewußtsein einer kastilisierten Mestizengesellschaft: das Beispiel von Managua/Nikaragua", in: Grazer Linguistische Studien 43, 1995, S. 51-67 Kabatek, Johannes, "Minderheitenforschung und Normalität", in: Kattenbusch 1995, S. 25-31 Kremnitz, Georg, "Spanien / Frankreich (seit 1979)", in: Bochmann 1993, S. 426-456 Kremnitz, Georg, "Sprachliche und kulturelle Vielfalt in Spanien. Sprachenpolitik und Bildungswesen in den Katalanischen Ländern, Euskadi und Galicien", in: Eder 1995, S. 44-58;

SPRACHVARIETÄTEN UND SPRACHVERWENDUNG

169

ebenfalls in: Andreas Paula (Hg.), Mehrsprachigkeit in Europa, Klagenfurt, Celovec (Drava) 1994, S. 158-179 Lebsanft, Franz, "De la actual dificultad de insultar. Aspekte der heutigen Debatte um die spanischen Schimpfwörter", in: LA 54, 1994 (Themenschwerpunkt: Mündlichkeit), H. 2, S. 36-48 Lüdtke, Jens, "Notas léxicas sobre la transculturación de los tainos (la encomienda y la estructura social)", in: Lüdtke 1994b, S. 27-37 Neumann-Holzschuh, Ingrid, Rezension: "José Antonio Samper Padilla, Estudio sociolingüístico del español de Las Palmas de Gran Canaria, Las Palmas de Gran Canaria 1990", in: ZRPh 110, 1994, S. 304-307 Oesterreicher, Wulf, "El español en textos escritos por semicultos. Competencia escrita de impronta oral en la historiografía indiana (s. XVI)", in: Lüdtke 1994a, S. 155-190 Perl, Matthias, "Sprachpolitik und Sprachbewußtsein in Kuba im 19. Jahrhundert", in: Strosetzki 1993a, S. 270-276 Schäffauer, Markus Klaus, "Der Voseo als Indikator für die Akzeptanz von Mündlichkeit in der argentinischen Literatur - Grenzüberschreitungen und Ausgrenzungen zwischen Mündlichkeit und Schriftlichkeit", in: Stauder 1995, S. 170-182 Schafroth, Elmar, Zur Entstehung und vergleichenden Typologie der Relativpronomina in den romanischen Sprachen. Mit besonderer Berücksichtigung des Substandards, Tübingen (Niemeyer) 1993 (Beihefte zur Zeitschrift für Romanische Philologie, 246) Schmitt, Christian, "La planificación lingüística románica y su aplicación al asturiano: métodos, posibilidades y perspectivas", in: Lletres Asturianes 49,1993, S. 23-41 Schweickard, Wolfgang, Rezension: "Franz Lebsanft, Spanien und seine Sprachen in den 'Cartas al Director' von 'El País' (1976-1987). Einführung und analytische Bibliographie, Tübingen (Narr) 1990 (Tübinger Beiträge zur Linguistik, 342)", in: ZRPh 109, 1993, S. 475477 Wotjak, Gerd, "Aspectos socioculturales en el habla cubana popular", in: Wotjak 1994, S. 201-216

Wotjak, Gerd, "Soziokulturelles in der kubanischen Umgangssprache", in: LA 54, 1994 (Themenschwerpunkt: Mündlichkeit), H. 2, S. 16-35 Zimmermann, Klaus, "Formas de agresión y defensa en el conflicto de la lenguas española y portuguesa con las lenguas amerindias", in: Magnus Mömer, Mona Rosendahl (Hg.), Threatened Peoples and Environments in the Americas. Proceedings of the 48th. International Congress of Americanists. Stockholm, Uppsala 4.-9.7.1994, Stockholm ('Institute of Latin American Studies', Stockholms Universitet) 1995, S. 67-87 Zimmermann, Klaus, "Sprache, Rationalität und Akkulturation. Bemerkungen zur Ethnik der Akkulturation von Luis Villoro", in: Foltys 1993, S. 433-453; spanische Version: "Lenguaje, racionalidad y aculturación: consideraciones acerca de la ética de la aculturación en Luis Villoro", in: Estudios de Lingüística Aplicada 11,1993,18, S. 73-94 Zimmermann, Klaus, "Teoría del lenguaje y defensa de los idiomas amerindios", in: Héctor Muñoz Cruz, Rossana Podestá Siri (Hg.), Contextos étnicos del lenguaje. Aportes en educación y etnodiversidad, Oaxaca (Universidad Autónoma 'Benito Juárez' de Oaxaca/Instituto de Investigaciones Sociológicas) 1993, S. 38-52

170

SPRACHWISSENSCHAFT: SPANISCH

S.5.3 Sprachen im Kontakt, Diglossie Bartens, Angela, Rezension: "Germán de Granda, Español de América, español de Africa y hablas criollas hispánicas: cambios, contactos y contextos, Madrid (Gredos) 1994", in: VR 54, 1995, S. 377-380 Berkenbusch, Gabriele, Ute Heinemann, "El amante bilingüe. Interkulturelle Konfliktivität. Verfahren ihrer Versprachlichung im zeitgenössischen spanischen Roman und das Problem einer angemessenen Ubersetzung", in: Zeitschrift für Literaturwissenschaft und Linguistik 97, 1995, S. 48-72 Boller, Fred, "Mundartstudien zum Problem der galicisch-portugiesisch-spanischen Kontaktzone", in: Kabatek 1993, S. 27-36 Braselmann, Petra, "Syntaktische Interferenzen? Zum englischen Einfluß auf die spanische Syntax", in: IR 39,1994, S. 21-46 Brumme, Jenny, "Demokratische Lösungsversuche des Diglossieproblems in entwickelten kapitalistischen Ländern: Spanien", in: Bochmann 1993, S. 408-426 Colón, Germán, "Un fantasma interlingüístico: de 'picator regis' y 'kingsñsher' a rail", in: Antiqua et nova Romanía. Estudios lingüísticos y filológicos en honor de José Mondejar, Bd. 1, Granada (Universidad de Granada) 1993, S. 247-252 Gugenberger, Eva, Rezension: "Klaus Zimmermann, Sprachkontakt, ethnische Identität und Identitätsbeschädigung. Aspekte der Assimilation der Otomi-Indianer an die hispanophone mexikanische Kultur", Frankfurt/M. (Vervuert) 1992 (Bibliotheca Ibero-Americana, 41)", in: IA 49, 1993, H. 1, S. 84-86 Haensch, Günther, "¿Qué puede aprender la lexicografía monolingüe de la bilingüe?", in: Boletín de Filología 34, (Santiago de Chile) 1994, S. 227-256 Härder, Andreas, Jürgen Schmidt-Radefeldt (Hg.), Europäische Sprachen im Kontakt, 2 Bde, Rostock (Universität Rostock) 1995 (Rostocker Beiträge zur Sprachwissenschaft) Henze, Kerstin, "Code-switching von Hispanics - zwischen Sprach- und Kulturkritik", in: Scharlau 1994, S. 105-121 Krämer, Johannes, "Spanisch-portugiesische Konvergenz und Divergenz im Papiamentu", in: Dahmen 1995, S. 238-256 Kramer, Johannes, Sabine Kowallik, "Influencias del neerlandés en el papiamento", in: Jens Lüdtke 1994b, S. 147-165 Lienhard, Martin, "Sociedades heterogéneas y diglosia cultural en América Latina", in: Scharlau 1994, S. 93-104 Lustig, Wolf, "Ein Portrait des guaraní paraguayo", in: HDSV 69, 1995, S. 19-27 Meisel, Jürgen M. (Hg), La adquisición del vasco y del castellano en niños bilingües, Frankfurt/M., Madrid (Vervuert/Iberoamericana) 1994 (Editionen der Iberoamericana. Serie B, 1) Montero Küpper, Silvia, "Sprachkontakt und Sprachrealität: Kastilisch in Galicien", in: Kabatek 1993, S.53-84

SPRACHVARIETÄTEN UND SPRACHVERWENDUNG

171

Morí, Olga, "Zur fremdsprachlichen Evokation der Eigennamen", in: N. Denison, K. Sornig, H. P. Gadler, H. Grassegger (Hg.), Sprachkontakt, Mehrsprachigkeit, interkulturelles Lernen und Verwandtes, Graz 1993 (Grazer Linguistische Studien 39/40), S. 113-127 Neumann-Holzschuh, Ingrid, Rezension: "Germán de Granda, El español en tres mundos. Retenciones y contactos lingüísticos en América y Africa, Valladolid 1991", in: ZRPh 109, 1993, S. 664-666 Perl, Matthias, "Sobre la presencia francesa y francocriolla en Cuba", in: Lüdtke 1994b, S. 99-108 Perl, Matthias, Rezension: "Ana Roca, John M. Lipski (Hg.), Spanish in the United States. Linguistic Contact and Diversity, Berlin, New York (de Gruyter) 1993 (Studies in Anthropological Linguistics, 6)", in: IR 40, 1994, S. 155-158 Perl, Matthias, Rezension: "Klaus Zimmermann, Sprachkontakt, ethnische Identität und Identitätsbeschädigung. Aspekte der Assimilation der Otomi-Indianer an die hispanophone mexikanische Kultur, Frankfurt/M. 1992", in: RJb 43,1992, S. 350-352 Roth, Wolfgang, "Sobre la influencia de las lenguas amerindias en el castellano", in: Zimmermann 1995, S. 35-49 Stolz, Christel, Thomas Stolz, "Spanisch-amerindischer Sprachkontakt: die 'Hispanisierung' mesoamerikanischer Komparationsstrukturen", in: LA 58/59,1995, H. 2/3, S. 5-42 Wesch, Andreas, "Bereicherung und Nivellierung semantischer Strukturen durch Interferenzen am Beispiel Spanisch/Katalanisch", in: Uta Helfrich, Claudia Maria Riehl (Hg.), Mehrsprachigkeit in Europa - Hindernis oder Chance?, Wilhelmsfeld (Egert) 1994, S. 165-178 Zimmermann, Klaus (Hg.), Lenguas en contacto en Hispanoamérica. Nuevos enfoques, Frankfurt/M. (Vervuert) 1995 (Bibliotheca Ibero-Americana, 54) Zimmermann, Klaus, "Aspectos teóricos y metodológicos de la investigación sobre el contacto de lenguas amerindias con el español", in: Zimmermann 1995, S. 11-35 Zimmermann, Klaus, "Sprache, Rationalität und Akkulturation. Bemerkungen zur Ethnik der Akkulturation von Luis Villoro", in: Foltys 1993, S. 433-453; spanische Version: "Lenguaje, racionalidad y aculturación: consideraciones acerca de la ética de la aculturación en Luis Villoro", in: Estudios de Lingüística Aplicada 11,1993, 18, S. 73-94 Zimmermann, Klaus, "Zur Sprache der afrohispanischen Bevölkerung im Mexiko der Kolonialzeit", in: IA 50, 1993, H. 2, S. 89-111; spanische Übersetzung in: Papia 4, 1995, H. 1,6284

S.5.4 Pragmatik Kabatek, Johannes, "Variedades lingüísticas e competencia comunicativa", in: Cuadernos de Lingua 10, 1994, S. 7-18 Metzeltin, Michael, Semántica, pragmática y sintaxis del español, Wilhelmsfeld (Egert) 2 1993 Schmidt-Radefeldt, Jürgen, "Pragmalinguistik/Pragmalinguística", in: Holtus 1994b, S. 304308

172

SPRACHWISSENSCHAFT: SPANISCH

Zimmermann, Klaus, "La deteriorízación de la identidad en el encuentro cotidiano de la cultura hispanohablante urbana con la cultura amerindia rural en México. Un acercamiento sociolingüístico", in: Dill 1993, S. 113-126

S.5.5 Textlinguistik Figge, Udo L., "Satz und Text", in: Sabban 1994, S. 73-96 Metzeltin, Michael, "Los textos cronísticos americanos como fuentes del conocimiento de la variación lingüística", in: Lüdtke 1994a, S. 143-153

S.6 Sprache und Kommunikationsmedien S.6.2 Werbung, Presse Platen, Christoph, '"Pasión por la vida'. Spanien-Werbung in Deutschland, Frankreich und Italien", in: Schmitt 1995, S. 266-288

S.7 Bezüge zur Praxis S.7.1 Methodologisches Die, Karl, "'... convirtiendo la oscurana en claridad'. Methoden und Inhalte nikaraguanischer Alphabetisierungsunternehmungen von der Cruzada bis heute", in: Quo vadis, Romania? 2, 1993, S. 35-51 Seguí, Agustín, Rezension: "Luis Núñez Ladevéze, Teoría y práctica de la construcción del texto, Madrid (Ariel) 1993 (Ariel Comunicación)" in: HDSV 71,1995, S. 154-155 Zimmermann, Klaus, "Cultura juvenil y variedad juvenil. Perspectivas en la enseñanza de idiomas", in: Estudios de Lingüística Aplicada 11,1993, H. 17, S. 123-132

S.7.3 Linguistische Übersetzungsprobleme Berkenbusch, Gabriele, Ute Heinemann, "El amante bilingüe. Interkulturelle Konfliktivität. Verfahren ihrer Versprachlichung im zeitgenössischen spanischen Roman und das Problem einer angemessenen Ubersetzung", in: Zeitschrift für Literaturwissenschaft und Linguistik 97, 1995, S. 48-72 Cartagena, Nelson, "Die Grundfunktionen der Sprache und die Übersetzung", in: Realities of Translating, Heidelberg (Universitätsverlag C. Winter) 1995 (Anglistik & Englischunterricht, 55/56), S. 247-275 Cartagena, Nelson, "Funciones lingüísticas y traducción", in: Boletín de Filología 34, (Santiago de Chile) 1993/1994, S. 33-61

BEZÜGE ZUR PRAXIS

173

Morí, Olga, "Estructuras comparadas y traducción. Dificultades que presenta la traducción de los tiempos del pasado en español", in: Conceptos. Boletín de la Universidad del Museo Social Argentino 69, (Buenos Aires) 1994, Nr. S. 31-37 Schmitt, Christian, "Deutsch-französische und deutsch-spanische Translatanalyse als Beitrag zur Übersetzungsdidaktik", in: Rovere 1993, S. 41-53 Schmitt, Christian, "Distanz und Nähe romanischer Sprachen: Zum Beitrag des Übersetzungsvergleichs, dargestellt an den Sprachenpaaren Deutsch-Französisch/Spanisch", in: Dahmen 1995, S. 349-380 Wotjak, Gerd, "Equivalencia semántica, equivalencia comunicativa y equivalencia translémica", in: Hieronymus Complutensis 1, Madrid 1995, S. 93-112 Wotjak, Gerd, "Equivalencia semántica, equivalencia comunicativa", in: R. Martín-Gaitero (Hg.), V Encuentros Complutenses en torno a la traducción, Madrid (Editorial Complutense) 1995, S. 71-83 Wotjak, Gerd, "Interkulturelles Wissen und Übersetzen", in: Revista de Filología germánica 1, Madrid 1993, S. 181-196

S.7.4 Lehrbücher Geckeier, Horst, Wolf Dietrich, Einführung in die spanische Sprachwissenschaft: ein Lehrund Arbeitsbuch, Berlin (E. Schmidt) 2 1993 (Grundlagen der Romanistik, 15) Inhoffen, Nicola, Rezension: "Humberto Hernández, Los diccionarios de orientación escolar. Contribución al estudio de la lexicografía monolingüe española, Tübingen (Narr) 1989", in: ZRPh 109,1993, S. 236-238

S.7.5 Einzelfragen Karg, Stefanie, Jutta Schütz, "Berufsbilder von Absolventinnen der Saarbrücker Hispanistik", in: Strosetzki 1993a, S. 92-103 Schnitzer, Johannes, "Eurozentrismus in der Sprachausbildung: das Beispiel der spanischen (Wirtschafts-) Sprache", in: Peter Bierbaumer (Hg.), Neue Herausforderungen für Europa. Akten der 19. Jahrestagung der Internationalen Vereinigung Sprache und Wirtschaft. Nottingham 8.-9.10.1993, Nottingham (Praetorius Ltd.) 1994, S. 126-135 Schnitzer, Johannes, "Grammatik und Lernverhalten am Beispiel des Spanischen", in: Schmitt 1993, S. 522-535 Schnitzer, Johannes, "La enseñanza del lenguaje económico: algunas consideraciones básicas", in: Eder 1995, S. 16-29 Schnitzer, Johannes, Wort und Bild: Die Rezeption semiotisch komplexer Texte (dargestellt anhand einer Analyse politischer 'pintadas'), Wien (Braumüller Verlag) 1994

174

LITERATURWISSENSCHAFT: PORTUGIESISCH

L.P. Literaturwissenschaft Portugiesisch L.P.1 Allgemeines L.P. 1.2 Geschichte von Kultur und Mentalität Brunn, Albert von, Rezension: "Ligia Chiappini, Flávio Wolff de Aguiar (Hg.), Literatura e história na América Latina: Seminàrio internacional 9.-13.9.1991, Sào Paulo (Editora da Universidade de Sáo Paulo) 1993", in: Notas 2,1994, S. 63-66 Brunn, Albert von, Rezension: "Sérgio Paulo Rouanet, Mal-estar na modernidade: ensaios, Sáo Paulo (Companhia das Letras) 1993", in: Notas 5,1995, S. 116-118 Igel, Regina, "Reavallia^áo de estudos sobre o negro brasileiro", in: IA 49, 1993, H. 1, S. 1632 Kroll, Heinz, Rezension: "Fernando de Mello Moser, Discurso inacabado: ensaios de cultura portuguesa, Lisboa (Funda;äo Calouste Gulbenkian) 1994", in: Lusorama 28, 1995, S. 107109 Roth, Wolfgang, "Kulturelle Identität", in: Briesemeister 1994, S. 449-463 Schäfer, Barbara, '"A escola sensualista passou de moda': Die französischen Ideologen bei Manuel Pinheiro de Almeida e Azevedo", in: Schlieben-Lange 1994, S. 209-221 Schemann, Hans, '...Wo das Land aufhört und das Meer beginnt...' - Portugal und die Portugiesen, Darmstadt (WB-Verlag) 1993 Schönberger, Axel, Rezension: "Dietrich Briesemeister, Hans Flasche, Karl-Hermann Körner (Hg.), Aufsätze zur portugiesischen Kulturgeschichte, Bd. 20: 1988-1992, Münster (Aschendorff) 1993", in: Lusorama 26, 1995, S. 93-98 Stefanovics, Tomás, Rezension: "Karin Engell, Dreh Dich Baiana - in den Farben meines Herzens! Karneval in Brasilien, Spiegel politischer Kultur, Opladen (Leske & Büdlich) 1994", in: Lusorama 26, 1995, S. 114-116

L.P. 1.3 Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen Hess, Rainer, "Sobre o Histrionismo Literário", in: Lusorama 23, 1994, S. 5-16; ebenfalls in: Brauer-Figueiredo 1995, S. 579-587 Laranjeira, Pires, "Alguns aspectos do código etno-antropológico na poesia da Negritude (PALOP)", in: Rosa 1993, S. 279-291 Rodríguez Richart, José, Rezension: "Fernanda Silva-Brummel, E todos, todos se vâo. Emigration und Emigranten in der portugiesischen Literatur, Frankfurt/M. (Haag und Herchen) 1987", in: IR 41,1995, S. 160f. Rosa, Luciano Caetano da, "A literatura na Guiné-Bissau", in: Rosa 1993, S. 59-267

POETIK, GESCH. U. THEORIE D. LITERATURWISSENSCHAFT

175

Rosa, Luciano Caetano da, Die lusographe Literatur der Inseln Sâo Tomé und Principe: Versuch einer literaturgeschichtlichen Darstellung, Frankfurt/M. (TFM/Domus Editoria Europaea) 1994 (Beihefte zu Lusorama: Reihe 3, Studien zur Afrolusitanistik, 7) Rössner, Michael (Hg.), Lateinamerikanische Literaturgeschichte, Stuttgart, Weimar (Metzler) 1995

L.P. 1.5 Themen und Motive Rodriguez Richart, José, Rezension: "Fernanda Silva-Brummel, E todos, todos se väo. Emigration und Emigranten in der portugiesischen Literatur, Frankfurt/M. (Haag und Herchen) 1987", in: IR 41,1995, S. 160f.

L.P. 1.6 Beziehungen zu anderen Literaturen Wilhelm, Eberhard Axel, "A imagem da mulher madeirense na visäo de alguns viajantes germänicos (1840 a 1930)", in: Lusorama 28,1995, S. 91-104

L.P. 1.7 Probleme literarischer Übersetzung Barrento, Joáo, "Traduzir o intraduzível, ou A Alquimia da Diferen9a", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1237-1251 Korotov, Konstantin S., "Sobre alguns problemas de avaliagao de tradu^äo", in: Lusorama 24, 1994, S. 46-55 Woll, Dieter, '"Os Lusíadas' em vestes germánicas - Problemas de tradujäo de um género literário", in: Actas da V Reuniäo Internacional de Camonistas. Säo Paulo 20.-24.7.1987, hg. v. Universidade de Säo Paulo, Faculdade de Filosofía, Letras e Ciencias Humanas, Säo Paulo 1993, S. 577-594

L.P. 1.8 Kunst und neue Medien Hermanns, Ute, "Verfilmungen brasilianischer Romane: Adaptation oder Neuschöpfung?", in: Lusorama 25,1994, S. 37-46

L.P.2 Poetik, Geschichte und Theorie der Literaturwissenschaft L.P.2.2 Rhetorik Briesemeister, Dietrich, "Dichtung/Rhetorik in Spanien und Portugal", in: Gert Ueding (Hg.), Historisches Wörterbuch der Rhetorik, Bd. 2, Tübingen (Niemeyer) 1994, S.709-715

176

LITERATURWISSENSCHAFT: PORTUGIESISCH

L.P.2.3 Stilistik Roth, Wolfgang, "Portugiesisch: Stilistik", in: Holtus 1994a, S. 281-287

L.P.2.5 Wissenschaftsgeschichte Kalwa, Erich, "Die portugiesische Literatur in Lehre und Forschung an deutschen Universitäten im 19. Jahrhundert. Ein Beitrag zur Entstehung und Entwicklung der deutschen Lusitanistik", in: Lusorama 26,1995, S. 5-71 Mendon$a Teles, Gilberte, "A crftica e a histöria literärias no Brasil atual", in: IR 38, 1993, S. 3-20 Schönberger, Gerhard, "Portugiesische Themen an den Hochschulen des deutschen Sprachbereichs im Sommersemester 1991, im Wintersemester 1991/92 und im Sommersemester 1992", in: Lusorama 20, 1993, S. 97-128 Schönberger, Gerhard, "Portugiesische Themen an den Hochschulen des deutschen Sprachbereichs im Wintersemester 1992/93, im Sommersemester 1993 und im Wintersemester 1993/94", in: Lusorama 23,1994, S. 81-128

L.P.2.6 Literaturwissenschaftliche Forschungsberichte Perl, Matthias Rezension: "Santa Barbara Portuguese Studies 1, 1994", in: Lusorama 27, 1995, S. 110

L.P.3 Portugal im Mittelalter und im 15. Jahrhundert L.P.3.3 Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen Sapryquina, Olga, '"Visäo Tunguli' na prosa medieval portuguesa", in: Lusorama 25, 1994, S. 5-9 Schönberger, Axel, Rezension: "Giulia Lanciani, Giuseppe Tavani (Hg.), Dicionário da literatura medieval galega e portuguesa, Lisboa (Caminho) 1993", in: Lusorama 25, 1994, S. lOOf.

L.P.3.6 Beziehungen zu anderen Literaturen Briesemeister, Dietrich, "Um poema épico neolatino pouco conhecido sobre as navega^öes portuguesas para a India na Alemanha quinhentista", in: Brauer-Figueiredo 1995, S. 961-968

PORTUGAL IM 16. UND 17. JAHRHUNDERT

177

L.P.4 Portugal im 16. und 17. Jahrhundert L.P.4.5 Themen und Motive Roig, Adrien, "Les 'Quinas' du Portugal dans la littérature portugaise du XVI e siècle", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 29-54

L.P.4.6 Beziehungen zu anderen Literaturen Briesemeister, Dietrich, "Camoes in Deutschland (18. und 19. Jahrhundert)", in: APK 20, 1988-1992 (ausgeliefert 1993), S. 254-267 Costa Ramalho, Amörico da, "Duas opiniöes sobre os 'Germani' no Portugal Quinhentista", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 13-15

L.P.4.7 Probleme literarischer Übersetzung Woll, Dieter, '"Os Lusíadas' em vestes germánicas - Problemas de t r a d u c o de um género literário", in: Actas da V Reuniäo Internacional de Camonistas. Säo Paulo 20.-24.7.1987, hg. v. Universidade de Säo Paulo, Faculdade de Filosofìa, Letras e Cièncias Humanas, Säo Paulo 1993, S. 577-594

L.P.4.9 Werke nach Autoren Camôes, Luís Vaz de Briesemeister, Dietrich, "Camöes in Deutschland (18. und 19. Jahrhundert)", in: APK 20, 1988-1992 (ausgeliefert 1993), S. 254-267 Woll, Dieter, '"Os Lusíadas' em vestes germänicas - Problemas de tradu£äo de um género literário", in: Actas da V Reuniäo Internacional de Camonistas. Säo Paulo 20.-24.7.1987, hg. v. Universidade de Säo Paulo, Faculdade de Filosofía, Letras e Ciencias Humanas, Säo Paulo 1993, S. 577-594 Mendes Pintos, Joâo Krapoth, Hermann, "Komik und Fremdheit. Eine Szene aus den ersten Begegnungen der Portugiesen mit Japan (über ein Kapitel von Joäo Mendes Pintos 'Peregrina§äo')", in: Unger 1995, S. 67-86 Osório, Jerôme Briesemeister, Dietrich, "L' honneur comme forme de vie. Le traité 'De gloria' de Jérôme Osório", in: Humanismo portugués na época dos descobrimentos. Actas do Congresso Internacional, Coimbra 1991, Coimbra (Universidade) 1993, S. 81-90

178

LITERATURWISSENSCHAFT: PORTUGIESISCH

L.P.5 Portugal im 18. Jahrhundert

L.P.5.2 Geschichte von Kultur und Mentalität Bomgässer-Klein, Barbara, "Nachschlüssel zum Paradies? Die Imitation des Vatikans unter dem portugiesischen König Johann V.", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 55-78

L.P.6 Portugal im 19. Jahrhundert

L.P.6.3 Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen Siepmann, Helmut, Portugiesische Literatur des 19. und 20. Jahrhunderts in Grundzügen, Darmstadt (WB-Verlag) 2 1995

L.P.6.9 Werke nach Autoren Queiroz, José Maria Ega de Wild, Gerhard, "Der Realismus der Diskurse: Zur Ironisierung von Fin-de-Siècle-Mythologemen in José Maria E?a de Queiroz' 'A cidade e as serras'", in: Lusorama 20, 1993, S. 13-40

L.P.7 Portugal im 20. Jahrhundert

L.P.7.1 Bibliographien und Anthologien Asholt, Wolfgang, Walter Fähnders (Hg.), Manifeste und Proklamationen der europäischen Avantgarde. 1909-1938, Stuttgart, Weimar (Metzler) 1995 Scotti-Rosin, Michael, Rezension: "Dietrich Briesemeister, Hans Rasche, Karl-Hermann Körner (Hg.), Aufsätze zur portugiesischen Kulturgeschichte, XX", in: RF 106, 1994, S. 440441

L.P.7.2 Geschichte von Kultur und Mentalität Bosse, Monika, "Romanische Kulturmodelle der Jahrhundertwende und Europa: Zum Beispiel Spanien und Portugal", in: Gerda Breuer (Hg.), Grenzenlose Phantasie. Etüden zu einer europäischen Kultur seit 1900, Giessen (Anabas) 1994, S. 37-71 Sequeira, Rosa Maria, '"Os guias dos museus näo falam alemäo': imagens de Portugal através dos manuais de Portugués", in: Lusorama 21,1993, S. 62-70

PORTUGAL IM 20. JAHRHUNDERT

179

L.P.7.3 Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen Engelmayer, Renate, Renate Heß (Hg.), Die Schwestern der Mariana Alcoforado Portugiesische Schriftstellerinnen der Gegenwart, Berlin (Edition Tranvia) 1993 Pires, José Cardoso, "Auto-retrato na Geranio Literäria dos anos 50", in: Lusorama 20, 1993, S. 7-12 Schönberger, Axel, Rezension: "Elfriede Engelmayer, Renate Heß (Hg.), Die Schwestern der Mariana Alcofarado: portugiesische Schriftstellerinnen der Gegenwart, Berlin (Edition Tranvia) 1993", in: Lusorama 25,1994, S. 102-108 Siepmann, Helmut, Portugiesische Literatur des 19. und 20. Jahrhunderts in Grundzügen, Darmstadt (WB-Verlag) 2 1995 Wittschier, Heinz Willi, Rezension: "Elfriede Engelmayer, Renate Heß (Hg.), Die Schwestern der Mariana Alcoforado - Portugiesische Schriftstellerinnen der Gegenwart, Berlin (Edition Tranvia) 1993", in: RF 106, 1994, S. 442-446

L.P.7.4 Literarische Gattungen Andrade Berto-Grünzinger, Juliana, Rezension: "Gesa Hasebrink, Wege der Erneuerung. Portugiesische Romane nach der 'Nelkenrevolution', Berlin (Edition Tranvia) 1993", in: Notas 3,1994, S. 76f. Hasebrink, Gesa, Wege der Erneuerung: portugiesische Romane nach der 'Nelkenrevolution', Berlin (Edition Tranvia) 1993 Hess, Rainer (Hg.), Portugiesische Romane der Gegenwart: neue Interpretationen, Frankfurt/M. (TFM/Domus Editoria Europaea) 1993 (Beihefte zu Lusorama: Reihe 2, Studien zur Literatur Portugals und Brasiliens, 10) Hess, Rainer, "Poesia contemporänea em Portugal e na Alemanha", in: Schmidt-Radefeldt 1993a, S. 337-353 Kalwa, Erich, Rezension: "Rainer Hess (Hg.), Portugiesische Romane der Gegenwart: Interpretationen, Frankfurt/M. (TFM/Domus Editoria Europaea) 1993 (Beihefte zu Lusorama: Reihe 2, Studien zur Literatur Portugals und Brasiliens, 10)", in: Lusorama 20, 1993, S. 75-79 Schönberger, Axel, Rezension: "Gesa Hasebrink, Wege der Erneuerung: portugiesische Romane nach der 'Nelkenrevolution', Berlin (Edition Tranvia) 1993", in: Lusorama 27, 1995, S. 103-107

L.P.7.6 Beziehungen zu anderen Literaturen Hess, Rainer, "Poesia contemporánea em Portugal e na Alemanha", in: Schmidt-Radefeldt 1993a, S. 337-353 Wilhelm, Eberhard Axel, "'[...] Funchal wimmelt von ekelhaften, zerlumpten, halbnackten Bettlern [...]': Impressôes de très tripulantes da corveta dinamarquesa 'Galathea' da Madeira de 1845", in: Lusorama 25,1994, S. 81-95

180

LITERATURWISSENSCHAFT: PORTUGIESISCH

L.P.7.7 Probleme literarischer Übersetzung Brauer-Figueiredo, Maria Fätima Viegas, '"Amor de PerdÌ5ào': Anmerkungen zur deutschen Rezeption und zur Übersetzung", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 199-214 Prinz, Manfred, "Blaise Cendrars als Übersetzer von Ferreira de Castros 'A Selva': ein Beispiel luso-helvetischer Rezeption brasilianischer Realität", in: Lusorama 23,1994, S. 30-52

L.P.7.9 Werke nach Autoren Abelaira, Augusto Hasebrink, Gesa, "Augusto Abelaira, O Triunfo da Morte (1981)", in: Hess 1993, S. 37-51 Antunes, António Lobo Kalwa, Erich, "António Lobo Antunes, Auto dos Danados (1985): zu einigen Aspekten der Erzähltechnik", in: Hess 1993, S. 83-99 Kalwa, Erich, "António Lobo Antunes: 'As Naus' - A História entre a Realidade e a Ficijäo", in: Brauer-Figueiredo 1995, S. 627-636 Bessa-Luis, Agustina Giintert, Georges, "Agustina Bessa-Luis, 'Vale Abraio' (1991): ein Bovary-Roman von heute", in: Lusorama 23, 1994, S. 17-29; ebenfalls in: Hess 1993, S. 67-82 Nunes, Manuela, "Agustina Bessa-Luis, Um Bicho da Terra (1984)", in: Hess 1993, S. 53-66 Branco, Camilo Castelo Brauer-Figueiredo, Maria FätimaViegas, '"Amor de Perdi?äo': Anmerkungen zur deutschen Rezeption und zur Übersetzung", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 199-214 Bulger, Laura Fernanda Güntert, Georges, Rezension: "Laura Fernanda Bulger, A Sibila, urna superalo inconclusa, Lisboa (Guimaräes Editores) 1990", in: Colóquio/Letras 132/133,1994, o.S. Castro, José Maria Ferreira de Prinz, Manfred, "Blaise Cendrars als Übersetzer von Ferreira de Castros 'A Selva': ein Beispiel luso-helvetischer Rezeption brasilianischer Realität", in: Lusorama 23,1994, S. 30-52

PORTUGAL IM 2 0 . JAHRHUNDERT

181

Costa, Maria Velho da Sequeira, Rosa María "O discurso da diferen?a na fic9áo de María Velho da Costa", in: Lusorama 28,1995, S. 25-33 Hatoum, Milton Mertin, Ray-Güde, "Ein anderer Orient: Anmerkungen zu den Romanen 'Lavoura arcaica' von Raduän Nassar und 'Relato dum certo Oriente' von Milton Hatoum", in: Lusorama 22, 1993, S. 5-18 Jorge, Joäo Miguel Fernandes Sequeira, Rosa Maria, "Uma jornada pelo tempo na poesia de Joäo Miguel Femandes Jorge", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 189-198 Letria, José Jorge Sequeira, Rosa Maria, Rezension: "José Jorge Letria, O Fantasma da Obra (Antologia poética 1973-1993), o. O. (Limiar) 1993", in: Lusorama 27, 1995, S. 108-110 Losa, Ilse Schlosshan, Ricarda, Rezension: "Ilse Losa, Tagträume und Erzählungen der Nacht. Erzählungen, aus dem Portugiesischen von Ilse Losa, Elfriede Engelmayer und Gesa Hasebrink, Freiburg i. Br. (Beck & Glückler) 1992", in: Lusorama 25,1994, S. 96-97 Oliveira, Carlos de Schönberger, Gerhard, "Sobre 'Descri?äo da Guerra em Guernica' de 'Entre Duas Memörias' de Carlos de Oliveira", in: Lusorama 21,1993, S. 16-20 O'Neill, Alexandre Sequeira, Rosa Maria, "Alexandre O'Neill: a variarlo subversiva", in: Lusorama 22, 1993, S. 33-43 Patricio, António Sequeira, Rosa Maria, "D. Joäo e a Máscara de António Patricio: o teatro da palavra", in: Lusorama 25,1994, S. 10-19

182

LITERATURWISSENSCHAFT: PORTUGIESISCH

Pessoa, Fernando Hess, Rainer, "Moderne Fiktionspoetik: das Gedicht 'Autopsicografia' von Fernando Pessoa", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 173-187 Pires, José Cardoso Briesemeister, Dietrich, "José Cardoso Pires: Baiada da Praia dos Cäes (1982)", in: Lusorama 21,1993, S. 5-15; ebenfalls in: Hess 1993, S. 23-35 Hoffmann, Claudia, "José Cardoso Pires, O Delfim (1968)", in: Hess 1993, S. 11-21 Saramago, José Glab, Volker, Rezension: "José Saramago, Das Evangelium nach Jesus Christus, aus dem Portugiesischen von Andreas Klotsch, Reinbek b. Hamburg (Rowohlt) 1993", in: Lusorama 22, 1993, S. 104-107 Grossegesse, Orlando, "José Saramago, O Evangelho segundo Jesus Cristo (1991)", in: Hess 1993, S. 123-139 Schor, Andreas, "José Saramago, História do Cerco de Lisboa (1989): ein historischer Roman", in: Hess 1993, S. 101-121 Siepe, Hans Theo, "In den Räumen der Phantasie, in der Wahrheit der Geschichte. Zur dialektischen Vermittlung zweier Welten im 'Memorial do Convento' (1982) von José Saramago", in: IR 37, 1993, S. 28-50 Torga, Miguel Große, Sybille, Rezension: "Miguel Torga, Findlinge, Freiburg i. Br. (Beck & Glückler) 1993", in: Lusorama 23, 1994, S. 58-61 Große, Sybille, Rezension: "Miguel Torga, O Brasil: Die Erschaffung der Welt, zweiter Tag, aus dem Portugiesischen mit einem Vorwort und einem Glossar von Curt Meyer-Clason, Freiburg i. Br. (Beck & Glückler) 1994", in: Lusorama 27, 1995, S. 98-101 Schlosshan, Ricarda, Rezension: "Miguel Torga, Senhor Ventura. Roman, mit einem Vorwort des Autors und einem Nachwort von Claire Cayron, aus dem Portugiesischen von Curt Meyer-Clason, Freiburg i. Br. (Beck & Glückler) 1992", in: Lusorama 25, 1994, S. 98-100

L.P.8 Lateinamerikanische und außereuropäische Literatur (Anfänge bis 19. Jh. und allgemeines) L.P.8.1 Bibliographien und Anthologien Schönberger, Gerhard, Rezension: "Gerald Moser, Manuel Ferreira, A New Bibliography of the Lusophone Literatures of Africa / Nova Bibliografía das Literaturas Africanas de

LATEINAMERIKANISCHE U. AUSSEREUROP. LITERATUR

183

Expresslo Portuguesa, London, Melbourn, München, New Jersey (Hans Zell) 1993", in: Lusorama 23,1994, S. 74-77

L.P.8.2 Geschichte von Kultur und Mentalität Berg, Walter Bruno, Rezension: "Leopoldo Zea (Hg.), Historia y cultura en la conciencia brasileña, México (Fondo de Cultura Económica) 1993 (Col. Tierra Firme)", in: Notas 5, 1995, S. 113-116 Secchin, Antonio Carlos, "Introduijào. A problemática social na literatura brasileira", in: IR 38, 1993, S. lf.

L.P.8.3 Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen Brunn, Albert von, Rezension: "Antönio Cándido, O Discurso e a cidade, Säo Paulo (Duas Cidades) 1993", in: Notas 1, 1994, S. 93f. Brunn, Albert von, Rezension: "Eneida Maria de Souza, Tra?o crítico: ensaios, Rio de Janeiro, Belo Horizonte (Editora UFRJ. Editora UFMG) 1993", in: Notas 4,1995, S. 107-110 Laferl, Christopher, "Brasilianischer Barock und jesuitische Tradition", in: Rössner 1995, S. 93-103 Laferl, Christopher, "Brasilien: arkadische Dichtung und Unabhängigkeit", in: Rössner 1995, S. 124-129 Laferl, Christopher, "Informations- und Missionsliteratur aus Brasilien", in: Rössner 1995, S. 54-60 Mertin, Ray-Güde, Axel Schönberger (Hg.), Studien zur brasilianischen Literatur. Akten des 2. gemeinsamen Kolloquiums der deutschsprachigen Lusitanistik und Katalanistik. Berlin 10.-12.9.1992; lusitanistischer Teil, Bd. 4, Frankfurt/M. (TFM/DOMUS EDITORIA EUROPEAE) 1993 (Beihefte zu Lusorama, Reihe 2, Studien zur Literatur Portugals und Brasiliens, 9) Spielmann, Ellen, "Anti-Utopien in der Fiktion Brasiliens", in: Lusorama 25, 1994, S. 30-36 Walde, Erna von der, Rezension: "Roberto Schwarz, Misplaced Ideas. Essays on Brazilian Culture. Edited with an Introduction by John Gledson, London, New York (Verso) 1992", in: Notas 2,1994, S. 85 Wild, Gerhard, "Brasilien bis zum Ende des Kaiserreichs", in: Rössner 1995, S. 190-199

L.P.8.6 Beziehungen zu anderen Literaturen Briesemeister, Dietrich, "Das deutsche Brasilienbild im 19. und 20. Jahrhundert", in: Siegrid Bauschinger, Susan L. Cocalis (Hg.), Neue Welt/Dritte Welt. Interkulturelle Beziehungen Deutschlands zu Lateinamerika und der Karibik. 18. Amherster Kolloquium zur deutschen Literatur, Tübingen, Basel (Francke) 1994, S. 65-84

184

LITERATURWISSENSCHAFT: PORTUGIESISCH

Graf, Marga, "Der 'edle Wilde' bei Chateaubriand und José de Alencar - Hintergründe und Einflüsse zum Motiv des 'homme de la nature' in der Literatur des 19. Jahrhunderts in Frankreich und Brasilien", in: Lüsebrink 1993, S. 95-215 Graf, Marga, "Sozialer Realismus in Frankreich und Brasilien als kulturelles Darstellungsparadigma in der Literatur Frankreichs und Brasiliens im 19. und 20. Jahrhundert: Vergleichende Untersuchungen im sozialen und kulturellen Kontext bei Zola (Germinal), Euclides da Cunha (Os Sertôes) und Jorge Amado (Seara Vermelha)", in: HansJürgen Lüsebrink, Dorothee Röseberg (Hg.), Landeskunde und Kulturwissenschaft in der Romanistik - Theorieansätze, Unterrichtsmodelle, Forschungsperspektiven, Tübingen (Narr) 1995, S. 193-205 Poll, Bernhard, '"[...] ditos históricos, versos célebres, brocardos jurídicos, máximas, é de bom aviso trazê-los contigo [...]': quelques réflexions sur l'intertexte français des nouvelles de Machado de Assis", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1459-1466 Schönberger, Gerhard, Rezension: "Marília dos Santos Lopes, Afrika: eine neue Welt in deutschen Schriften des 16. und 17. Jahrhunderts, Stuttgart (Steiner) 1992 (Beiträge zur Kolonial- und Überseegeschichte, 53)", in: Lusorama 21, 1993, S. 78-80 Schwake, Helmut Peter, "'[...] und die ernste Größe der südlichen Sternbilder leuchtete mir mit vorher unbekannter Magie ins Herz.' Anmerkungen zum ersten Brasilienroman: 'Frey Apollonio' von Carl Friedrich Philipp von Martius (1831)", in: Mertin 1993, S. 9-95 Schwake, Helmut Peter, "Nachtrag zu den Anmerkungen zum ersten Brasilienroman: 'Frey Apollonio' von Carl Friedrich Philipp von Martius (1831) - zum Verhältnis Martius Zschokke", in: Lusorama 28,1995, S. 116-121 Spielmann, Ellen, "Der niedergeschlagene Blick: Machado de Assis' Verhandlungen mit Stendahl, Chateaubriand", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1399-1408

L.P.8.7 Probleme literarischer Übersetzung Siebenmann, Gustav, Rezension: "Klaus Küpper, Bibliographie der brasilianischen Literatur. Prosa, Lyrik, Essay und Drama in deutscher Übersetzung, Frankfurt/M. (Teo Ferrer de Mesquita) 1994", in: IR 42,1995, S. 137-139

L.P.8.8 Anonyme Werke, Volksdichtung, Folklore Kreutzer, Winfried, "Algumas observa^oes sobra a 'Rela$äo do naufràgio da ñau S. Tomé na terra dos fumos, no ano de 1589 ...' da História Trágico-Marítima", in: Berchem 1994, S. 191204

L.P.8.9 Werke nach Autoren Alencar, José de Graf, Marga, "Der 'edle Wilde' bei Chateaubriand und José de Alencar - Hintergründe und Einflüsse zum Motiv des 'homme de la nature' in der Literatur des 19. Jahrhunderts in Frankreich und Brasilien", in: Lüsebrink 1993, S. 95-215

LATEIN AM. U. AUSSEREUROP. LITERATUR IM 20. JH.

185

Alves, Antonio de Castro Kothe, Flávio R., "Heine, Nerval, Castro Alves: 'O negreiro'", in: IA 49,1993, H. 1, S. 42-63 Cunha, Euclides da Engler, Erhard, "Entdeckung und Aneignung von Wirklichkeit in 'Os Sertöes' von Euclides da Cunha", in: Lusorama 24,1994, S. 22-28 Graf, Marga, Sozialer Realismus in Frankreich und Brasilien als kulturelles Darstellungsparadigma in der Literatur Frankreichs und Brasiliens im 19. und 20. Jahrhundert: Vergleichende Untersuchungen im sozialen und kulturellen Kontext bei Zola (Germinal), Euclides da Cunha (Os Sertöes) und Jorge Amado (Seara Vermelha)", in: Hans-Jürgen Lüsebrink, Dorothee Röseberg (Hg.), Landeskunde und Kulturwissenschaft in der Romanistik - Theorieansätze, Unterrichtsmodelle, Forschungsperspektiven, Tübingen (Nair) 1995, S. 193-205 Machado de Assis, Joaquim Maria Poll, Bernhard, "'[...] ditos históricos, versos célebres, brocardos jurídicos, máximas, é de bom aviso trazê-los contigo [...]': quelques réflexions sur l'intertexte français des nouvelles de Machado de Assis", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1459-1466 Spielmann, Ellen, "Der niedergeschlagene Blick: Machado de Assis' Verhandlungen mit Stendahl, Chateaubriand", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1399-1408 Matos, Gregório de Engler, Erhard, Rezension: "Gregörio de Matos, Ausgewählte Gedichte, übers, u. hg. von Carlos Alberto Azevedo, Matthias Röhrig-Assun$äo, Berlin (ELA-Edition Lateinamerika) 1992", in: IA 51/52, 1993, H. 3/4, S. 125f. Schümm, Petra, Rezension: "Gregörio de Matos, Ausgewählte Gedichte, hg. v. Carlos Alberto Azevedo u. Matthias Röhrig-Assun;äo, übers, v. Mechthild Blumenberg, Birgit Russi, Berlin (ELA-Edition) 1992,", in: Lusorama 23,1994, S. 63-66

L.P.9 Lateinamerikanische und außereuropäische Literatur im 20. Jh. L.P.9.1 Bibliographien und Anthologien Pagni, Andrea, Erna von der Walde, "Qué intelectuales en tiempos posmodernos o 'de cómo ser radical sin ser fundamentalista'. Aportes para una discusión con Beatriz Sarlo", in: Spiller 1995, S. 287-312 Schlosshan, Andrea, Rezension: "Caipora (Autorinnengruppe), Frauen in Brasilien: ein Lesebuch, Göttingen (Lamuv) 1991", in: Lusorama 25, 1994, S. 110-111

186

LITERATURWISSENSCHAFT: PORTUGIESISCH

L.P.9.2 Geschichte von Kultur und Mentalität Nitschack, Horst, Rezension: "Ellen Spielmann, Brasilianische Fiktionen: Gegenwart als Pastiche, Frankfurt/M. (Vervuert) 1994", in: Notas 5, 1995, S. 118f. Rössner, Michael, "Brasilien: Jahrhundertwende und das 'modernistische' Jahrzehnt", in: Rössner 1995, S. 225-236

L.P.9.3 Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen Armbruster, Claudius, Rezension: "Dietrich Briesemeister, Helmut Feldmann, Silviano Santiago (Hg.), Brasilianische Literatur der Zeit der Militärherrschaft (1964-1984), Frankfurt/M. (Vervuert) 1992 (Bibliotheca Ibero-Americana, 47)", in: Notas 2, 1994, S. 87-90 Bastos, Alcmeno, "A Ficsäo Brasileira Contemporánea", in: IR 38,1993, S. 111-118 Boos, Rudolf, Rezension: "Christoph Links (Hg.): Lateinamerikanische Literaturen im 20. Jahrhundert. Autoren, Werke, Strömungen, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1992", in: Notas 1, 1994, S. 66-68 Brunn, Albert von, Rezension: "Antönio Cándido, O Discurso e a cidade, Sáo Paulo (Duas Cidades) 1993", in: Notas 1,1994, S. 93f. Fortuna, Felipe, "Visóes do quadrado: Quatro poetas brasileiros contemporáneos", in: IR 38, 1993, S. 21-40 Graf, Marga, "¿Mafia literaria? - Zum literarischen Diskurs der 60er und 70er Jahre in Lateinamerika", in: Matices - Zeitschrift zu Lateinamerika, Spanien und Portugal 7, 1995, S. 38-44 Nitschack, Horst, "Die brasilianische Literatur seit 1960: Militärdiktatur, Wirtschaftswunder und neue 'Öffnung"', in: Rössner 1995, S. 482-498 Schäffauer, Markus Klaus, Rezension: "Klaus Meyer-Koeken, Die Illusion von Oralität im brasilianischen Roman: Zur Simulation realer Sprechsituationen in drei 'mündlich erzählten Lebensgeschichten' (com um resumo em portugués: 'A ilusäo de oralidade no romance brasileiro'), Köln (Gabriele Klein) 1991 (Kölner Schriften zur Literatur und Gesellschaft der portugiesischsprachigen Länder, 2)", in: IR 38, 1993, S. 147-151 Siebenmann, Gustav, "Zur Originalität und Wirkung der brasilianischen 'Poesía Concreta'", in: Febel 1995, S. 69-84 Spielmann, Ellen, Brasilianische Fiktionen: Gegenwart als Pastiche, Frankfurt/M. (Vervuert) 1994 Strosetzki, Christoph, Kleine Geschichte der lateinamerikanischen Literatur im 20. Jahrhundert, München (C. H. Beck Taschenbuch) 1994 Wild, Gerhard, "Brasilianische Literatur 1920-1970: das neue Interesse für die Regionen", in: Rössner 1995, S. 372-393

LATEINAM. U. AUSSEREUROP. LITERATUR IM 2 0 . JH.

187

L.P.9.4 Literarische Gattungen Beja, María Olinda, "Tiroliro e Txiloli: urna históría em comum", in: Lusorama 24, 1994, S. 96-101 Magaldi, Sàbato, "O teatro social no Brasil contemporàneo", in: IR 38,1993, S. 41-60 Siebenmann, Gustav, "Zur Originalität und Wirkung der brasilianischen 'Poesia Concreta'", in: Febei 1995, S. 69-84

L.P.9.5 Themen und Motive Daus, Ronald, "Von der Musterstadt der Moderne zum apokalyptischen Exempel: die Literatur über Sao Paulo", in: Zeitschrift für Lateinamerika, Wien 1995, S. 4-27

L.P.9.6 Beziehungen zu anderen Literaturen Hermanns, Ute, "Situationen der Haft - ein Vergleich zwischen den 'Memörias do Cärcere' von Graciliano Ramos und den 'Lettere dal Cärcere' sowie den 'Quaderni del Cärcere' von Antonio Gramsci", in: Mertin 1993, S. 141-152 Hofmann-Ortega Lleras, Gabriela, Die produktive Rezeption von Thomas Manns 'Doktor Faustus'. Einzeltextanalysen zu Joäo Guimaraes Rosa, Ciarice Lispector, Michel Tournier und Danifele Sallenave, Heidelberg (Universitätsverlag C. Winter) 1995 Kalwa, Erich, "Zum Einfluß des brasilianischen 'romance nordestino' auf den portugiesischen Neo-Realismus", in: Lusorama 24,1994, S. 5-21 Mertin, Ray-Güde, "'Lusotropikalisch': zur Rezeption brasilianischer Literatur in der deutschsprachigen Presse", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1817-1824 Wilhelm, Eberhard Axel, "A Madeira na visäo de Ana de Werner (1904-1905): o maior relato turfstico alemäo acerca da ilha", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 153-172

L.P.9.9 Werke nach Autoren Abreu, Caio Fernando Große, Sybille, Rezension: "Caio Fernando Abreu, Was geschah wirklich mit Dulce Veiga? Ein Low-Budget-Roman, aus dem brasilianischen Portugiesisch von Gerd Hilger, Berlin (Edition diä) 1994", in: Lusorama 26,1995, S. 91-93 Hilger, Gerd, "Caio Fernando Abreu, zwischen allen Stühlen: mitten im Leben", in: Mertin 1993, S. 113-121

188

LITERATURWISSENSCHAFT: PORTUGIESISCH

Aguiar, Cláudio Heyden, Gabi von der, "Die Ereignisse von Caldeiräo im gleichnamigen Roman von Cláudio Aguiar", in: Lusorama 27, 1995, S. 5-16 Peñate Rivero, Julio "Cláudio Aguiar: una poética de la implicación", in: Alfonso Ortega Carmona, Alfredo Pérez Alencart (Hg.), Viento del Nordeste. Homenaje internacional al escritor brasileño Cláudio Aguiar, Salamanca (Universidad Pontifica) 1995, S. 29-34 Amado, Jorge Bartens, Angela, "A lingua populär brasileira em dois romances de Jorge Amado: Poder-se-ä aprender algo de fontes literärias?", in: Biblos 70, 1994, S. 449-466 Franzbach, Martin, Rezension: "Erhard Engler, Jorge Amado, Der Magier aus Bahia, München (text & kritik) 1992 (Schreiben andernorts)", in: IA 51/52,1993, H. 3/4, S. 126f. Graf, Marga, "Sozialer Realismus in Frankreich und Brasilien als kulturelles Darstellungsparadigma in der Literatur Frankreichs und Brasiliens im 19. und 20. Jahrhundert: Vergleichende Untersuchungen im sozialen und kulturellen Kontext bei Zola (Germinal), Euclides da Cunha (Os Sertoes) und Jorge Amado (Seara Vermelha)", in: HansJürgen Lüsebrink, Dorothee Röseberg (Hg.), Landeskunde und Kulturwissenschaft in der Romanistik - Theorieansätze, Unterrichtsmodelle, Forschungsperspektiven, Tübingen (Narr) 1995, S. 193-205 Azevedo, Carlos Alberto Blumenberg, Mechthild, Rezension: "Carlos Alberto Azevedo, Hamburgo Blues, Prefäcio de Liberato Vieira da Cunha, Belo Horizonte-MG (Mazza) 1994", in: IA 57, 1995, H. 1, S. 103105 Callado, Antonio Brunn, Albert von, "Die Expedition Callado: Epos, Reise und Parodie", in: Lusorama 22, 1993, S. 19-32; ebenfalls in: Mertin 1993, S. 97-112 Chiappini, Ligia, "Nem lero nem clero: historicidade e atualidade em 'Quarup' de Antonio Callado", in: Lusorama 24,1994, S. 29-39 Follain de Figueiredo, Vera, "Ruinas da Utopia. Uma leitura dos romances de Antonio Callado", in: IR 38,1993, S. 101-110 Cheuiche, Alcy Große, Sybille, Rezension: "Alcy Cheuiche, Warum auf morgen warten? Anna S., Roman, aus dem brasilianischen Portugiesisch von Helmut Burger, Mettingen, Erlangen (Brasilienkunde-Verlag/Verlag der Ev.-Luth. Mission) 1994", in: Lusorama 28, 1995, S. 105107

LATEIN AM. U. AUSSEREUROP. LITERATUR IM 2 0 . JH.

189

Craveirinha, José Schönberger, Gerhard, "José Craveirinha, Karingana ua Karingana", in: Rosa 1993, S. 27-47 Dias, Joáo Bernardo Schönberger, Gerhard, "Joáo Bernardo Dias, Godido e outros contos", in: Rosa 1993, S. 269277 Domingues, Mário Pollack, Ilse, "Ein sehr dunkler, fast schwarzer Mulatte im Lissabon der Jahrhundertwende: zu Mário Domingues' Roman 'O menino entre gigantes'", in: Rosa 1993, S. 11-26 Dourado, Autran Graf, Marga, "A fic(äo suprapessoal - o mundo íntimo de Autran Dourado e Ciarice Lispector. Aspectos da nova Literatura no Brasil dos anos sessenta", in: Brauer-Figueiredo 1995, S. 529-536 Gullar, Ferreira Junqueira, Ivan, "Gullar e a Poesia Social", in: IR 38,1993, S. 85-100 Fonseca, Rubem Lafetá, Joáo Luiz, "Rubem Fonseca, do lirismo ä violencia", in: IR 38,1993, S. 70-84 Hatoum, Milton Mertin, Ray-Güde, "Ein anderer Orient: Anmerkungen zu den Romanen 'Lavoura arcaica' von Raduán Nassar und 'Relato dum certo Oriente' von Milton Hatoum", in: Mertin 1993, S. 123-139; ebenfalls in: Lusorama 22,1993, S. 5-18 Khosas, Ungulani Ba Ka Schönberger, Gerhard, "Literarische Fiktion als Beitrag zur Geschichte? Zu Ungulani Ba Ka Khosas Roman 'Ualalapi'", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 227-245 Lispector, Ciarice Graf, Marga, "A ficfäo suprapessoal - o mundo íntimo de Autran Dourado e Ciarice Lispector. Aspectos da nova Literatura no Brasil dos anos sessenta", in: Brauer-Figueiredo 1995, S. 529-536

190

LITERATURWISSENSCHAFT: PORTUGIESISCH

Hofmann-Ortega Lleras, Gabriela, Die produktive Rezeption von Thomas Manns 'Doktor Faustus'. Einzeltextanalysen zu Joäo Guimaräes Rosa, Ciarice Lispector, Michel Toumier und Daniele Sallenave, Heidelberg (Universitätsverlag C. Winter) 1995 Loureiro, Joäo de Jesus Paes Schümm, Petra, Rezension: "Joáo de Jesus Paes Loureiro, Gesänge des Amazonas / Cantares Amazónicos, Poemas / Gedichte. Portugiesisch und deutsch, mit einem Vorwort von Márcio Souza, aus dem brasilianischen Portugiesisch von Sarita Brandt, St. Gallen, Berlin, Säo Paulo (Edition diá) 1991", in: Lusorama23,1994, S. 61-62 Nassar, Raduán Mertin, Ray-Güde, "Ein anderer Orient: Anmerkungen zu den Romanen 'Lavoura arcaica' von Raduän Nassar und 'Relato dum certo Oriente' von Milton Hatoum", in: Mertin 1993, S. 123-139; ebenfalls in: Lusorama 22, 1993, S. 5-18 Pepetela (Pestana dos Santos, A.C.) Gebert, Heike, "Pepetela, Lueji: eine Fiktion in Vergangenheit, Gegenwart und Zukunft", in: Rosa 1993, S. 49-57 Ramos, Graciliano Hermanns, Ute, "Situationen der Haft - ein Vergleich zwischen den 'Memörias do Cärcere' von Graciliano Ramos und den 'Lettere dal Cärcere' sowie den 'Quaderni del Cärcere' von Antonio Gramsci", in: Mertin 1993, S. 141-152 Ribeiro, Darcy Wöhlbier, Katrin, "Aneignung von Wirklichkeit in 'Maira' von Darcy Ribeiro", in: Lusorama 25,1994, S. 20-29 Ribeiro, Joäo Ubaldo Martins, Wilson, "Joäo Ubaldo Ribeiro. Um caso de populismo literärio", in: IR 38, 1993, S. 61-69 Rosa, Joäo Guimaräes Hofmann-Ortega Lleras, Gabriela, Die produktive Rezeption von Thomas Manns 'Doktor Faustus'. Einzeltextanalysen zu Joäo Guimaräes Rosa, Ciarice Lispector, Michel Toumier und Daniele Sallenave, Heidelberg (Universitätsverlag C. Winter) 1995

SPRACHWISSENSCHAFT: PORTUGIESISCH

191

Samy, Domingas Augel, Moema Parente, "Domingas Samy: primeira autora guineense a publicar um livro de ficfào", in: Lusorama 24,1994, S. 86-95 Sant'Anna, Sérgio Schlosshan, Ricarda, Rezension: "Sérgio Sant'Anna, Amazone. Aus dem Brasilianischen von Frank Heibert, St. Gallen, Berlin, Sào Paulo (Edition diä) 1992", in: Lusorama 25, 1994, S. 109 Suassuna, Ariano Mertin, Ray-Güde, Rezension: "Maria-Odilia Leal-MacBride, Narrativas e narradores em 'A Pedra do Reino': estruturas e perspectivas cambiantes, Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1989", in: Lusorama 27, 1995, S. 101-103 Tavares, Zulmira Ribeiro Schümm, Petra, Rezension: "Zulmira Ribeiro Tavares, Herr P. in Kalamitäten oder Wie ein Mann in den besten Jahren auf vergangene Tage trifft. Aus dem brasilianischen Portugiesisch von Maralde Meyer-Minnemann, St. Gallen, Berlin, Säo Paulo (Edition diá) 1991", in: Lusorama 23,1994, S. 62-63

P. Sprachwissenschaft Portugiesisch P.l Allgemeines P.1.2 Sammelbände Scotti-Rosin, Michael, Rezension: "Jürgen Schmidt-Radefeldt (Hg.), Semiótica e lingüística portuguesa e románica: homenagem a José Herculano de Carvalho, Tübingen (Narr) 1993", in: Lusorama 23,1994, S. 66-72

P. 1.4 Geschichte des Faches Endruschat, Annette, "Congreso Internacional sobre o Portugués, Lissabon 11.-15.04.1994", in: Lusorama 24, 1994, S. 114-123 Hess, Rainer, Annette Endruschat, "Bericht über die erste Mitgliederversammlung des Deutschen Lusitanistenverbandes (DLV)", in: Lusorama 22,1993, S. 111-112 Perl, Matthias, "Zur Situation der Lusitanistik an der Universität Leipzig", in: Lusorama 20, 1993, S. 92-93

192

SPRACHWISSENSCHAFT: PORTUGIESISCH

Schäfer, Barbara, '"A escola sensualista passou de moda': Die französischen Ideologen bei Manuel Pinheiro de Almeida e Azevedo", in: Schlieben-Lange 1994, S. 209-221 Schäfer, Barbara, "Die Beschreibung des Artikels in den alten portugiesischen Grammatiken (Erweiterte deutsche Fassung des Kongreßbeitrags Coimbra 1990)", in: IR 37, 1993, S. 51-69 Schäfer, Barbara, "Die portugiesische Grammatikschreibung von 1540 bis 1822", in: Romanistik in Geschichte und Gegenwart 1/1, 1995, S. 63-88 Schäfer, Barbara, "Die Verbalmodi in den Grammatiken von Manuel Alvares (1572) und Bento Pereira (1672)", in: Historiographia Lingüistica 20,1993, 2/3, S. 283-308 Schäfer, Barbara, "Portugiesische Grammatikschreibung im 18. Jahrhundert", in: Strosetzki 1993a, S. 277-297 Schäfer, Barbara, "Zwei Grammatiken von 1771: die 'Gramática de la lengua castellana der Real Academia Española' und Lobatos 'Arte da grammatica da lingua portuguesa"', in: Lusorama 21,1993, S. 20-33 Schlieben-Lange, Brigitte, "Letra, figura und força bei Fernâo de Oliveira", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 17-28 Schönberger, Axel, "Aufruf zur Gründung eines Deutschen Lusitanistenverbandes (DLV)", in: Lusorama 20, 1993, S. 80-90 Schönberger, Axel, "Bericht über die Gründung des 'Deutschen Lusitanistenverbandes' (DLV)", in: Lusorama 21, 1993, S. 80-97 Schönberger, Axel, Michael Scotti-Rosin (Hg.), Einzelfragen der portugiesischen Sprachwissenschaft. Akten des 2. gemeinsamen Kolloquiums der deutschsprachigen Lusitanistik und Katalanistik. Berlin 10.-12.9.1992; lusitanistischer Teil, Bd. 2, Frankfurt/M. (TFM/Domus Editoria Europaea) 1993 (Beihefte zu Lusorama: Reihe 1, Studien zur portugiesischen Sprachwissenschaft, 5) Woll, Dieter, "Bedeutung und Verwendung von 'lingua' und 'linguagem' in den ersten portugiesischen Grammatiken von Femâo de Oliveira und Joâo de Barros", in: Lebsanft 1994, S. 57-75 Zimmermann, Klaus, "Bericht über den 'Primeiro Congresso Internacional da Associaçâo Brasileira de Lingüística (ABRALIN)'. Salvador da Bahia 11.-16.9.1994", in: Lusorama 26, 1995, S. 117-122

P.1.5 Forschungsberichte (allgemein) Noll, Volker, "Zum brasilianischen Portugiesisch in der Forschung", in: Lusorama 28, 1995, S. 34-44 Perl, Matthias, "Zur Situation der Lusitanistik an den deutschen Hochschulen", in: Zeitschrift für Kulturaustausch 2,1994, S. 235-238 Scotti-Rosin, Michael, "Neuerscheinungen zum Portugiesischen", in: Lusorama 21, 1993, S. 71-77

GESCHICHTE DER SPRACHE

193

P.2 Geschichte der Sprache P.2.1 Allgemeine Sprachgeschichte Müller-Bochat, Eberhard, "Das Portugiesische: Weltsprache - Staatensprache - Randsprache (am Beispiel Mcxj ambiques)", in: ABP, Zeitschrift zur portugiesischsprachigen Welt 1, 1995, S. 8-25 Holtus, Günter, Michael Metzeltin, Christian Schmitt (Hg.), Lexikon der Romanistischen Linguistik (LRL), Bd. 2, 2: Die einzelnen romanischen Sprachen und Sprachgebiete vom Mittelalter bis zur Renaissance, Tübingen (Niemeyer) 1995 Perl, Matthias u.a. (Hg.), Portugiesisch in Afrika. Geschichte, Grammatik, Sprachentwicklung, Bochum (Universitätsverlag Dr. N. Brockmeyer) 2 1994

Lexik,

Schäfer, Barbara, Rezension: "Dieter Messner, História do léxico portugués (com a origem das palavras citadas)", in: VR 53,1994, S. 420f.

P.2.3 Sprachgeschichte nach 1500 Caudmont, Jean, "Die Lage der portugiesischen Sprache in Macau im 18. Jahrhundert anhand chinesischer Dokumente", in: Perl 1993, S. 9-44

P.2.5 Zu einzelnen Texten und Epochen Garcia, Antonio Marco, "El encuentro de dos culturas: la conciencia lingüística. 'Verdadeira Informa9ao das Térras do Preste Joäo das Indias' (1540) del P. Francisco Alvares", in: IR 37, 1993, S. 1-27 Koller, Erwin, "'Platengiesisch': die Würzburger Tagebuchaufzeichnungen des Grafen August von Platen", in: Perl 1993, S. 45-69

P.3 Sprachbeschreibung (Teil 1) P.3.1.1 Methodologisches Franzke, Lutz, "Recep§äo ao vivo: Transkription und Analyse oraler Texte", in: Schönberger 1993, S. 89-100

P.3.1.2 Handbücher Holtus, Günter, Michael Metzeltin, Christian Schmitt (Hg.), Lexikon der Romanistischen Linguistik (LRL), Bd. 4, 2: Galegisch, Portugiesisch; Galego, Portugués, Tübingen (Niemeyer) 1994

194

SPRACHWISSENSCHAFT: PORTUGIESISCH

Perl, Matthias u.a. (Hg.), Portugiesisch in Afrika. Geschichte, Grammatik, Lexik, Sprachentwicklung, Bochum (Universitätsverlag Dr. N. Brockmeyer) 2 1994

P.3.3 Morphosyntax: Grammatik Woll, Dieter, "Portugiesisch: Grammatikographie", in: Holtus 1994b, S. 649-672

P.3.3.1 Artikel Schäfer, Barbara, "Die Beschreibung des Artikels in den alten portugiesischen Grammatiken (Erweiterte deutsche Fassung des Kongreßbeitrags Coimbra 1990)", in: IR 37,1993, S. 51-69

P.3.3.2 Substantiv, Kasus, Nominalkomplex Campo, José Luis de Azevedo do, "Anmerkungen zu den präpositionalen Substantivbildungen im Portugiesischen mit Angabe ihrer deutschen Äquivalente", in: Lusorama 24, 1994, S. 68-76 Gärtner, Eberhard, "Dativkonversion im Portugiesischen", in: Schönberger 1993, S. 11-32 Hammermüller, Gunther, "Ist die portugiesische Anredeform 'o senhor' ein Nomen, ein Pronomen oder gar ein Pro-pronomen?", in: Schönberger 1993, S. 33-43 Kröll, Heinz, "Geographische und ethnische Bezeichnungen als Appelative im Portugiesischen", in: Lusorama 20, 1993, S. 41-49

P.3.3.3 Adjektiv, Numeral Kröll, Heinz, "Die Zahl Drei im Portugiesischen", in: Schönberger 1993, S. 45-57

P.3.3.4 Pronomen Endruschat, Annette, "A colocado dos pronomes clíticos em portugués - gramaticalizagäo vs. pragmatizaiäo", in: Endruschat 1994, S. 155-171 Hammermüller, Gunther, "Ist die portugiesische Anredeform 'o senhor' ein Nomen, ein Pronomen oder gar ein Pro-pronomen?", in: Schönberger 1993, S. 33-43 Hammermüller, Gunther, "O tratamento de vós em Rio de Onor", in: Schmidt-Radefeld 1993a, S. 43-54 Kröll, Heinz, "Ersatz des Personalpronomens der ersten Person Singularis im Portugiesischen", in: Schönberger 1993, S. 147-153 Kröll, Heinz, "Zu den Demonstrativpronomina 'isso', 'isto', 'aquilo' im Portugiesischen", in: Lusorama 21, 1993, S. 48-61

SPRACHBESCHREIBUNG (TEIL 1)

195

Kröll, Heinz, Rezension: "Georg Kaiser, Die klitischen Personalpronomina im Französischen und Portugiesischen: eine synchronische und diachronische Analyse, Frankfiut/M. (Vervuert) 1992", in: Lusorama 23, 1994, S. 72-74

P.3.3.5 Verb, Verbalkomplex: Modus, Tempus, Aspekt Busse, Winfried, "Verbsyntax in der Lexikographie des Portugiesischen", in: Figge 1994, S. 185-189 Endruschat, Annette, Mário Vilela, Gerd Wotjak (Hg.), Verbo e estruturas frásicas: Actas do IV Colóquio Internacional de Lingüística Hispánica. Leipzig 22.-25.11.1993, Porto (Faculdade de Letras) 1994 (Revista da Faculdade de Letras. Série 'Línguas e Literaturas'. Anexo, 6) Haase, Martin, "Finite Infinitive: Portugiesisch, Rumänisch und Süditalein", in: Schmitt 1995, S. 128-149 Kröll, Heinz, "Zum Imperativ im Portugiesischen", in: ASNSL 232, 1995, 1, S. 72-80 Rosa, Luciano Caetano da, "O Futuro em Portugués: um Quasi-Modo", in: Schönberger 1994, Bd. 1,S. 121-152 Schäfer, Barbara, "Die portugiesischen Formen 'Konditional'", in: Schönberger 1993, S. 59-74

auf -ria und die

Moduskategorie

Schäfer, Barbara, "Die Verbalmodi in den Grammatiken von Manuel Alvares (1572) und Bento Pereira (1672)", in: Historiographia Lingüistica 20, 1993, 2/3, S. 283-308 Schäfer, Barbara, "O futuro do conjuntivo - um conjuntivo?", in: Brauer-Figeiredo 1995, S. 233-242 Semenova, Larissa, "Homonímia gramatical das construfóes com infinitivo preposicional", in: Lusorama 24, 1994, S. 56-62

P.3.3.6 Adverb, Präposition Kröll, Heinz, "Zu einigen Adverbien im Portugiesischen (1. 'jä', 2. 'logo', 3. 'mais', 4. 'ora')", in: Lusorama 21,1993, S. 34-47

P.3.3.7 Konjunktion, Partikel, Interjektion Kröll, Heinz, "Einige interjektional verwendete Formeln im Portugiesischen", in: Lusorama 23, 1994, S. 53-57 Kröll, Heinz, "Zur Verwendung von 'entâo' im Portugiesischen", in: Lusorama 26, 1995, S. 85-90 Martynova, Lioubov L., "Característica semántico-sintáctica da partícula modal sempre", in: Lusorama 25, 1994, S. 58-63 Schmidt-Radefeldt, Jürgen, "Partículas discursivas e interaccionais no portugués e no espanhol em contraste com o alemâo", in: Schmidt-Radefeldt 1993a, S. 63-80

196

SPRACHWISSENSCHAFT: PORTUGIESISCH

Schmidt-Radefeldt, Jürgen, "Partikelforschung: Partículas e modalidade", in: Holtus 1994b, S. 199-204

P.3.4 Syntax Brito, Ana Maria, "Algumas propriedades sintácticas do Portugués no quadro das línguas románicas: Sujeito Nulo, Infinitivo Flexionado e Clíticos Nominativos", in: Lusorama 27, 1995, S. 17-27 Brito, Ana Maria, "As orafóes relativas restritivas ñas variantes culta e oral em quatro línguas románicas, com especial incidéncia em Portugués", in: Lusorama 27,1995, S. 70-81 Gärtner, Eberhard, "Dativkonversion im Portugiesischen", in: Schönberger 1993, S. 11-32 Gärtner, Eberhard, "Portugiesische Syntax", in: Holtus 1994b, S. 241-270 Gärtner, Eberhard, "Sobre a posifäo das o r a j e s comparativas no sistema gramatical portugués", in: Brauer-Figueiredo 1995, S. 103-115 Gärtner, Eberhard, "Syntaktische Besonderheiten des Portugiesischen in Angola und Mocambique", in: Matthias Perl u.a. (Hg.), Portugiesisch und Crioulo in Afrika: Geschichte, Grammatik, Lexik, Sprachentwicklung, Bochum (Univeristätsverlag Dr. N. Brockmeyer) 1994 (Bochum-Essener Beiträge zur Sprachwandelforschung, 25), S. 168-198

P.3.5 Wortbildungslehre Campo, José Luis de Azevedo do, "Metaphorische bzw. metonymische Komposita im Portugiesischen sowie deren Äquivalenz im Deutschen", in: Lusorama 27,1995, S. 58-69 Roth, Wolfgang, "Zur Wortbildung im Wörterbuch am Beispiel der 2. Auflage des Novo Dicionärio Aurélio", in: Figge 1994, S. 197-205

P.3.6 Typologie und Sprachvergleich Endruschat, Annette, "Präpositionale Verbanschlüsse im europäischen und afrikanischen Portugiesisch: ein semantischer Strukturvergleich", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 107-120 Gärtner, Eberhard, "Das Passiv im Deutschen, Portugiesischen und Spanischen", in: Rovere 1993, S. 285-301 Gärtner, Eberhard, Rezension: "Elmar Schafroth, Zur Entstehung und vergleichenden Typologie der Relativpronomina in den romanischen Sprachen: mit besonderer Berücksichtigung des Substandards, Tübingen (Niemeyer) 1993", in: Lusorama 26, 1995, S. 98-102 Kröll, Heinz, Rezension: "Georg Kaiser, Die klitischen Personalpronomina im Französischen und Portugiesischen: eine synchronische und diachronische Analyse, Frankfurt/M. (Vervuert) 1992", in: Lusorama 23,1994, S. 72-74 Petruck, Christoph, "Galicisch, das 'konsequentere' Portugiesisch?", in: Lusorama 28, 1995, S. 74-90

LEXIKOLOGIE, ONOMASTIK: SPRACHBESCHREIBUNG (TEIL 2)

197

Rudolph, Elisabeth, Contrast. Adversative and Concessive Relations and their Expressions in English, German, Spanish, Portuguese on Sentence and Text Level, Berlin, New York (Walter de Gruyter) 1995 Schmidt-Radefeldt, Jürgen, José Luis de Azevedo do Campo, "Anàlise contrastiva dos compostos nominais em alemào e portugués", in: Brauer-Figeiredo 1995, S. 243-252

P.4 Lexikologie, Onomastik: Sprachbeschreibung (Teil 2) P.4.1 Allgemeines und Methodologisches Anderson, Tait, "Frequentielle Aspekte des portugiesischen Lexikons", in: Messner 1993, S. 35-42 Hammermüller, Gunther, "O I.L.B, ä margem dem Atlas Linguistico de Portugal?", in: Brauer-Figueiredo 1995, S. 131-144 Hoepner, Lutz, "Zum Stand der portugiesischen Lexikographie", in: Messner 1993, S. 43-59 Kröll, Heinz, Rezension: "Udo L. Figge, Portugiesische und portugiesisch-deutsche Lexikographie, Tübingen (Niemeyer) 1994" in: ASNSL 232, 1995,1, S. 216f. Messner, Dieter, "Methodologische Überlegungen zur Erforschung von Lusismen", in: Lusorama 27,1995, S. 28-39 Messner, Dieter, Axel Schönberger (Hg.), Studien zur portugiesischen Lexikologie. Akten des 2. gemeinsamen Kolloquiums der deutschsprachigen Lusitanistik und Katalanistik. Berlin 10.-12.9.1992; lusitanistischer Teil, Bd. 3, Frankfurt/M. (TFM/Domus Editoria Europeae) 1993 (Beihefte zu Lusorama, Reihe 1, Studien zur portugiesischen Sprachwissenschaft, 6)

P.4.2 Wörterbücher Hoepner, Lutz, "Zum Stand der portugiesischen Lexikographie", in: Messner 1993, S. 43-59 Messner, Dieter, "Sobre dicionärios portugueses antigos: uma inventaria;äo I", in: Lusorama 28, 1995, S. 45-64

P.4.2.1 beschreibend Endruschat, Annette, Rezension: "Dieter Messner, Dicionärio dos dicionärios portugueses I: ABA-ABC, Salzburg (Institut für Romanistik der Universität Salzburg) 1994", in: Lusorama 24, 1994, S. 110-113 Messner, Dieter, Dicionärio dos dicionärios portugueses I: ABA-ABC, Salzburg (Institut für Romanistik der Universität Salzburg) 1994 Messner, Dieter, "Ein 'Dicionärio dos dicionärios portugueses", in: Messner 1993, S. 61-174

198

SPRACHWISSENSCHAFT: PORTUGIESISCH

P.4.2.3 fachlich Schönberger, Axel, Rezension: "Aldo von Wangenheim: Dicionärio Tdcnico de Informätica: alemäo-portugues, portugues-alemäo / Wörterbuch der Informatik: deutsch-portugiesisch, portugiesisch-deutsch, Florianöpolis (Editora da Universidade Federal de Santa Catarin/Editora Papa-Livro) 1993", in: Lusorama 28, 1995, S. 112-115 Zimmermann, Klaus, Rezension: "John T. Schneider, Dictionary of African Borrowings in Brazilian Portuguese, Hamburg (Helmut Buske) 1991", in: Lusorama 26, 1995, S. 103-107

P.4.3 Wortsemantik Campo, José Luis de Azevedo do, "Metaphorische bzw. metonymische Komposita im Portugiesischen sowie deren Äquivalenz im Deutschen", in: Lusorama 27,1995, S. 58-69 Kröll, Heinz, "Der Wortschatz für 'lesbiana' im Portugiesischen", in: Lusorama 25, 1994, S. 64-69 Kröll, Heinz, "Der Wortschatz für 'prostituta' im Portugiesischen", in: Schönberger 1994, Bd. 1,S. 79-106 Kröll, Heinz, "Die Bezeichnungen für 'Kuppler' und 'Kupplerin' im Portugiesischen", in: Lusorama 25,1994, S. 47-57 Kröll, Heinz, "Die Bezeichnungen für männliche Homosexuelle im Portugiesischen", in: Lusorama 27,1995, S. 82-97 Kröll, Heinz, "Zum Wortschatz für virgindade und de(s)floraçâo im Portugiesischen", in: Lusorama 28,1995, S. 65-73

P.4.5 Fremdwörter, Lehnwörter Kiesler, Reinhard, "Arabismen im Portugiesischen", in: Messner 1993, S. 11-33 Schmidt-Radefeldt, Jürgen, "Probleme mit Anglizismen und Germanismen im WörterbuchEintrag des Portugiesischen", in: Figge 1993, S. 143-159

P.4.7 Redensarten, Phraseologie Kröll, Heinz, "Betrachtungen zu den portugiesischen Sprichwörtern", in: Lusorama 22, 1993, S. 63-70 Schönberger, Axel, Rezension: "Stefan Ettinger, Manuela Nunes, Portugiesische Redensarten: Quiz und Übungsbuch, Stuttgart/Dresden (Ernst Klett) 1994", in: Lusorama 25, 1994, S. 118f.

SPRACHVARIETÄTEN UND SPRACHVERWENDUNG

199

P.4.8 Sondersprachen Scotti-Rosin, Michael, '"Caläo' und 'gfria': Überlegungen zu portugiesischen Sondersprachen", in: Schönberger 1993, S. 75-87

P.4.9 Onomastik Kremer, Dieter, "Portugiesisch: Anthroponomastik", in: Holtus 1994b, S. 518-533 Kremer, Dieter, "Portugiesisch: Toponomastik", in: Holtus 1994b, S. 534-544 Kröll, Heinz: "Fiktive Heiligennamen im Portugiesischen", in: Lusorama 24,1994, S. 63-67

P.5 Sprachvarietäten und Sprachverwendung P.5.1 Dialektologie und Sprachgeographie

P.5.1.1 Iberische Halbinsel Thiele, Petra, "Komparation im lusokreolischen Vergleich", in: Perl 1993, S. 115-135 Zimmermann, Klaus Rezension, "Atas do colöquio sobre crioulos de base portuguesa e espanhola. Brasilia 3.-6.9.1994 (Papiä: Revista de Crioulos de Base Ib&ica 3/2 [ersch. 1994])", in: Lusorama 27,1995, S. 111-115

P.5.1.2 Amerika Bartens, Angela, "A expressäo do aspecto inceptivo nos crioulos: quanto säo diferentes os crioulos de base iberorománica?", in: Papia 4, 1995, H. 1, S. 11-20 Bartens, Angela, "A língua popular brasileira em dois romances de Jorge Amado: Poder-se-á aprender algo de fontes literárias?", in: Biblos 70,1994, S. 449-466 Bartens, Angela, "Considera$oes preliminares sobre os sistemas verbais dos crioulos de base portuguesa e sobre os continuos dialectais", in: Brauer-Figueiredo 1995, S. 21-27 Bartens, Angela, Die iberoromanisch-basierten Kreolsprachen: Ansätze der linguistischen Beschreibung, Diss., Frankfurt/M. u.a. (Peter Lang) 1995 Kattenbusch, Dieter, Rezension: "Silvia Figueiredo Brandáo, A geografía lingüística no Brasil, Säo Paulo (Editora Atica) 1991", in: ZRPh 110,1994, S. 311-313 Perl, Matthias, "Die Herrnhuter Missionare als Philologen und Übersetzer - die Sklavenbriefe aus Suriname als frühe Dokumente einer Kreolsprache", in: Nikolai Salnikow (Hg.), Sprachtransfer - Kulturtransfer. Text, Kontext und Translation, Frankfurt/M. (Jürgen Lang) 1995, S. 183-197

200

SPRACHWISSENSCHAFT: PORTUGIESISCH

Perl, Matthias, "Studien zur Lexikentwicklung des Saramakkischen", in: Perl 1993, S. 71-102 Perl, Matthias, Axel Schönberger, Petra Thiele (Hg.), Portugiesisch-basierte Kreolsprachen. Akten des 2. gemeinsamen Kolloquiums der deutschsprachigen Lusitanistik und Katalanistik. Berlin 10.-12.9.1992; lusitanistischer Teil, Bd. 6, Frankfurt/M. (TFM/Domus Editoria Europaea) 1993 (Beihefte zu Lusorama: Reihe 3, Studien zur Afrolusitanistik, 6) Perl, Matthias, Jacques Arends (Hg.), Early Suriname Creole Texts. A Collection of 18thcentury Sranan und Saramaccan Documents, Frankfurt/M. (Vervuert) 1995 Perl, Matthias, Studien zur Lexikentwicklung des Saramakkischen. Arbeitspapier des Projektes 'Prinzipien des Sprachwandels' 8, Essen 1992 Thiele, Petra, "Komparation im lusokreolischen Vergleich", in: Perl 1993, S. 115-135 Zimmermann, Klaus Rezension, "Atas do colöquio sobre crioulos de base portuguesa e espanhola. Brasilia 3.-6.9.1994 (Papiä: Revista de Crioulos de Base Ib&ica 3/2 [ersch. 1994])", in: Lusorama 27,1995, S. 111-115 P.5.1.3

Sonstiges

Busche, Christian, "Die portugiesische Entstehung des Papiamentu in der Kritik", in: Perl 1993, S. 103-113 Endruschat, Annette, "Acerca da coloca^äo dos pronomes cliticos no portugues de angolanos e mojambicanos, sua problemätica no contexto dos diferentes registros e na aquisifäo da linguagem", in: Brauer-Figueiredo 1995, S. 95-102 Endruschat, Annette, "Präpositionale Verbanschlüsse im europäischen und afrikanischen Portugiesisch: ein semantischer Strukturvergleich", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 107-120 Lang, Jürgen, "Das Verbalsystem des kapverdischen Kreols (Variante von Santiago)", in: Perl 1993, S. 137-166 Lüdtke, Jens, "Zu den sprachlichen Erfahrungen der Portugiesen an der westafrikanischen Küste im 15. Jahrhundert", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 1-11 Perl, Matthias u.a., Portugiesisch in Afrika. Geschichte, Grammatik, Lexik, Sprachentwicklung, Bochum (Universitätsverlag Dr. N. Brockmeyer) 2 1994 Perl, Matthias, "Portugiesisch in Afrika: Sprachvariation", in: Holtus 1994b, S. 585-591 Post, Marike, "Relativsätze und einige Relativelemente im Fa d'Ambu", in: Perl 1993, S. 167187 Schmitt, Christian, "Portugiesisch in Sri Lanka (Ceylon). O portugues em Sri-Lanka (Ceiläo)", in: Holtus 1994b, S. 610-618 Vilela, Märio, "Tendencias da lingua portuguesa em Africa", in: Schönberger 1993, S. 169192

SPRACHE UND KOMMUNIKATIONSMEDIEN

201

P.5.2 Soziolinguistik, Sprachpolitik Campo, José Luis de Azevedo do, "Kontaktive Kommunikationsverfahren und ihre Realisierung als kommunikative Formeln im Portugiesischen", in: Schönberger 1993, S. 155-168 Hammermüller, Gunther, Die Anrede im Portugiesischen. Eine soziolinguistische Untersuchung zu Andredekonventionen des gegenwärtigen Portugiesisch, Chemnitz (Nov Neuer Verlag) 1993 Kröll, Heinz, Rezension: "Gunther Hammermüller, Die Anrede im Portugiesischen: eine soziolinguistische Untersuchung zu Anredekonventionen des gegenwärtigen europäischen Portugiesisch, Chemnitz (Nov Neuer Verlag) 1993", in: Lusorama 25, 1994, S. 120-122 Pessoa, Marios, '"A linguagem bordalenga de muita gente': o conteüdo linguistico de importante fonte para o conhecimento do portugués brasileiro do século XIX", in: Lusorama 25,1994, S. 70-80 Woll, Dieter, "Portugiesisch: Sprachnormierung und Standardsprache", in: Holtus 1995b, S. 382-398

P.5.3 Sprachen im Kontakt, Diglossie Boller, Fred, "Mundartstudien zum Problem der galicisch-portugiesisch-spanischen Kontaktzone", in: Kabatek 1993, S. 27-36 Brauer-Figueiredo, Ma. Fätima Viegas, "Zweisprachigkeit und Mündlichkeit: einige Merkmale des gesprochenen Portugiesisch im phonologischen und im textuell-pragmatischen Bereich", in: Schönberger 1993, S. 101-145 Endruschat, Annette, Karin Huth, "Interferenz und Sprachwandlungsprozesse am Beispiel grammatischer Strukturen des angolanischen Portugiesisch", in: Lusorama 20,1993, S. 50-74 Perl, Matthias, "Portugiesisch in Afrika: Sprachvariation", in: Holtus 1994b, S. 585-591

P.5.4 Pragmatik Ivanov, Nicolai Victorovitch, "Meios de marca;äo rhemática em portugués do ponto de vista do critèrio axiológico", in: Lusorama 24, 1994, S. 77-85 Johnen, Thomas, "Zur Pragmatik von portugiesisch -'inho' und Partikelentsprechungen im Deutschen", in: Lusorama 27, 1995, S. 40-57

P.6 Sprache und Kommunikationsmedien P.6.2 Werbung, Presse Denschlag, Agnes, "Interviewformen in portugiesischen und italienischen Tageszeitungen", in: Schmitt 1995, S. 70-85

202

LITERATURWISSENSCHAFT: KATALANISCH

P.7 Bezüge zur Praxis P.7.4 Lehrbücher Endruschat, Annette, Rezension: "Natälia Dourado von Rahden, Teresa di Fonzo, Vamos ver: Aufbaukurs Portugiesisch sowie dies., Vamos ver: Aufbaukurs Portugiesisch; Wortschatz und Grammatik, München (Hueber) 1994", in: Lusorama 26,1995, S. 108-110 Ettinger, Stefan, Manuela Nunes, Portugiesische Redensarten: Quiz- und Übungsbuch, Stuttgart, Dresden (Ernst Klett) 1994 Schönberger, Axel, Rezension: "Stefan Ettinger, Manuela Nunes, Portugiesische Redensarten: Quiz und Übungsbuch, Stuttgart, Dresden (Emst Klett) 1994", in: Lusorama 25, 1994, S. 118f. Zimmermann, Klaus, Rezension: "Elizabeth Fontao do Patrocinio, Pierre Coudry, Fala Brasil: Portugues para Estrangeiros, Campinas (SP) (Pontes Editores) 5 1994", in: Lusorama 26, 1995, S. 110-113

P.7.5 Einzelfragen Becker, Hans-Georg, "Begegnung mit Portugal: das Dortmunder Modell der portugiesischdeutschen Begegnungsschule", in: Lusorama 24,1994, S. 102-109 Hamm, Sabine, "Die Initiative zur Gründung der Europa-Schule Deutsch/Portugiesisch stellt sich vor", in: Lusorama 22,1993, S. 123-124

L.K. Literaturwissenschaft Katalanisch L.K.1 Allgemeines L.K. 1.1 Bibliographien und Anthologien Bihler, Heinrich, Rezension: "Vicent Andrés Estellés, Gedichte (Katalanisch und Deutsch), übers., hg. u. mit einer Einleitung versehen von Hans-Ingo Radatz Frankfurt/M. (Domus Editoria Europaea) 1993 (Katalanische Lyrik, 1)", in: IR 41, 1995, S. 162f.

L.K. 1.2 Geschichte von Kultur und Mentalität Arnau i Segarra, Pilar, Rezension: "Maria de la Pau Janer, Joan Miralles i Montserrat, Axel Schönberger (Hg.), Sprache, Literatur und Kultur der Balearen/Llengua, Literatura i Cultura de les nies Balears. Akten des 2. gemeinsamen Kolloquiums der deutschsprachigen Lusita-

POETIK, GESCH. U. THEORIE D. LITERATURWISSENSCHAFT

203

nistik und Katalanistik. Berlin 10.-12.9.1992; katalanistischer Teil, Bd. 1, Frankfurt/M. (Domus Editoria Europaea) 1994 (Katalanische Studien, 3)", in: Notas 3,1994, S. 71-74 Ensenyat i Pujol, Gabriel, "Eis fets més remarcables de la Història de les Balears", in: Janer 1994, S. 25-37 Hina, Horst, Rezension: "Robert Hughes, Barcelona, New York (Alfred A. Knopf) 1992", in: ZfK7,1994, S. 148-154 Miralles i Montserrat, Joan, "La connexió mallorquina amb l'entorn social de Colom", in: Janer 1994, S. 9-23 Soler i Marcet, Maria-Lourdes, "Die Volksmedizin in der katalanischen Folklore unter besonderer Berücksichtigung der Parömiologie", in: IR 39,1994, S. 119-131

L.K. 1.3 Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen Arnau i Segarra, Pilar, Rezension: "Alex Broch, Forma i idea en la literatura contemporània, Barcelona (Edicios 62) 1993 (Col. Llibres a l'abast, 273)", in: Notas 5, 1995, S. 68f. Arnau i Segarra, Pilar, Rezension: "Jordi Bonells, Histoire de la littérature catalane, Paris (Presses Universitaires de France) 1994 (Col. Que sais-je?, 2833)", in: Notas 4, 1995, S. 66f. Brumme, Jenny, Rezension: "Joan Ferraté, Apunts en net, Barcelona (Quaderns crema) 1991, (Assaig minor)", in: ZRPh 110,1994, S. 782

L.K. 1.5 Themen und Motive Quintana, Artur, "El mite del Comte N'Amau a la Ribargor?a?", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 333-351

L.K.2 Poetik, Geschichte und Theorie der Literaturwissenschaft L.K.2.5 Wissenschaftsgeschichte Baer, Jürgen, "Seit 1945 im deutschen Sprachbereich fertiggestellte oder begonnene Promotions-, Magister- oder andere Examensarbeiten über katalanistische Themen: 2. Nachtrag", in: ZfK 8,1995, S. 225-228 Betzold, Ulrike, "Katalanische Themen an den Hochschulen des deutschen Sprachbereichs im Sommersemester 1994 und Wintersemester 1994/95", in: ZfK 8,1995, S. 229-239 Sattel, Sabine, "Seit 1945 im deutschen Sprachbereich fertiggestellte oder begonnene Habilitations-, Promotions-, Magister- oder andere Examensarbeiten über katalanische Themen: 1. Nachtrag", in: ZfK 6,1993, S. 245-247 Sattel, Sabine, Gerhard Schönberger, "Katalanische Themen an den Hochschulen des deutschen Sprachbereichs im Sommersemester 1991, im Wintersemester 1991/92 und im Sommersemester 1992", in: ZfK 6,1993, S. 253-270

204

LITERATURWISSENSCHAFT: KATALANISCH

Schönberger, Gerhard, "Katalanische Themen an den Hochschulen des deutschen Sprachbereichs im Wintersemester 1992/93, im Sommersemester 1993 und im Wintersemester 1993/94", in: ZfK 7,1994, S. 163-183 Schönberger, Gerhard, "Katalanische Themen an den Hochschulen des deutschen Sprachbereichs im Wintersemester 1992/93, im Sommersemester 1993 und im Wintersemester 1993/94", in: ZfK 7,1994, S. 163-181

L.K.2.7 Didaktik Brumme, Jenny, "La situació a la República Federal d'Alemanya (amb especial atenció al cas de la Universität de Leipzig)", in: Actes del Ir. Congrès de Centres d'Estudis de Parla Catalana. Lleida 19.-21.4.1991, Lleida 1994, S. 193-200 (Rundtischgespräch) Brumme, Jenny, "L'ensenyament del català arreu del món: L'ensenyament del català a Alemaya", in: Actes del Novè Colloqui Internacional de Llengua i Literatura Catalanes. Alacant/Elx 9.-14.9.1991, Montserrat 1993, S. 418f. (Rundtischgespräch) Seitter, Wolfgang, Volksbildung und Educación Popular, Systembildungsprozesse und Vereinskulturen in Barcelona und Frankfurt am Main zwischen 1850 und 1920, Bad Heilbrunn (Julius Klinkhardt) 1993

L.K.3 Katalonien im Mittelalter und im 15. Jahrhundert L.K.3.2 Geschichte von Kultur und Mentalität Rincón González, María Dolores, '"Discite nunc igitur, Reges, aeterna mereri nomina': una interpretación del atentado de Barcelona de 1492", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 567-576

L.K.3.7 Probleme literarischer Übersetzung Radatz, Hans-Ingo, "Ausiäs March: Gedanken anläßlich der erstmaligen Übertragung des großen valencianischen Klassikers ins Deutsche (ein Werkstattbericht)", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 373-404

L.K.3.8 Anonyme Werke, Volksdichtung, Folklore Cocozella, Peter, "La 'Passió' catalana del segle XIV: estudi preliminar d'un poema inédit" in: ZfK 7, 1994, S. 63-92

KATALONIEN IM MITTELALTER UND IM 15. JAHRHUNDERT

205

L.K.3.9 Werke nach Autoren Alegre, Francese Fàbrega i Escatllar, Valenti, "Les transformacions del poeta Ovidi segons la versió de Francese Alegre: el mite de Pigmalió", in: ZfK 6,1993, S. 73-96 Cervera, Guillem de Brumme, Jenny, Rezension: "Joan Coromines (Hg.), Guillem de Cervera, Versos proverbiales, Barcelona (Curial) 1991", in: ZRPh 110,1994, S. 781 Jaume I Cingolani, Stefano M., Rezension: "Llibre dels Fets del Rei Jaume, hg. v. Jordi Bruguera, 2 Bde., Barcelona (Barcino) 1991 (Eis Nostres Clàssics. Collecciò B, 10-11).", in: RJb 44, 1993, S. 386 Llull, Ramón Baumer, I., Rezension: "Ramon Sugranyes de Franch, De Raimundo Lulio al Vaticano II. Artículos escogidos, Lausanne 1991 (Hispanica Helvetica, 2)", in: VR 52,1993, S. 394f. Cingolani, Stefano M., Rezension: "Lola Badia, Teoria i práctica de la literatura en Ramón Llull, Barcelona (Editions dels Quaderns Crema) 1992 (Assaig 10)", in: RJb 44,1993, S. 384 Fàbrega i Escatllar, Valenti, Rezension: "Lola Badia, Anthony Bonner, Ramón Lull: Vida, pensamiento y obra literaria, Barcelona (Quaderns Crema) 1991", in: Notas 5,1995, S. 38f. Schulte-Herbrüggen, Heinz, "Symbolik und Allegorie bei Ramón Llull", in: Giuliano Staccioli, Irmgard Osols-Wehden (Hg.), Come l'uom s'ettema. Beiträge zur Literatur-, Sprach- und Kunstgeschichte Italiens und der Romania. Festschrift für Erich Loos zum 80. Geburtstag, Berlin (A. Spitz) 1994, S. 247-263 March, Ausiàs Fäbrega i Escatllar, Valenti, '"Ja veig estar a D6u ple de rialles' (113, 171): D6u en la poesia d'Ausiäs March", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 353-371 March, Ausiäs, Gedichte (altkatalanisch und deutsch), mit einem Glossar, übers, und hg. v. Hans-Ingo Radatz, Frankfürt/M. (Domus Editoria Europaea) 1993 Radatz, Hans-Ingo, "Ausiäs March: Gedanken anläßlich der erstmaligen Übertragung des großen valencianischen Klassikers ins Deutsche (ein Werkstattbericht)", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 373-404 Sattel, Sabine, Ausiäs March: Katalanische Lyrik im 15. Jahrhundert, Frankfurt/M. (Domus Editoria Europaea) 1993 (Katalanistische Studien, 2) Soons, Alan, Rezension: "Joan Ferratd, Llegir Ausiäs March", in: RF 106,1994, S. 436-438

206

LITERATURWISSENSCHAFT: KATALANISCH

Martorell, Joanot Cingolani, Stefano M., Rezension: "Martin de Riquer, 'Tirant lo Blanch'. Novela de historia y ficción, Barcelona (Sirmio) 1992 (Biblioteca General, 13)", in: RJb 44,1993, S. 392 Colón, Germán, Rezension: "Martín de Riquer, Aproximació al Tirant lo Blanc", in: ZRPh 109,1993, S. 616-618 Schönberger, Axel, Rezension: "Actes del Symposion 'Tirant lo Blanc', Barcelona (Quaderns Crema) 1993 (CoMecció Assaig, 14)", in: Notas 3, 1994, S. 42-44 Roig, Jaume Soons, Alan, Rezension: "Rosanna Cantavella, Eis cards i el llir - Una lectura de 'l'Espili' de Jaume Roig, Barcelona (Quaderns Crema) 1992, ", in: RF 106, 1994, S. 438-440 Torroella, Guillem de Wild, Gerhard, "Von der 'chambre aux images' zur 'camera obscura': Medienimaginationen im Lancelot, bei Guillem de Torroella, in den 'libros de caballerías', bei Cervantes und Proust", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 397-429

L.K.4 Katalonien im 16. und 17. Jahrhundert L.K.4.2 Geschichte von Kultur und Mentalität Ferrà-Ponç, Damià, "El segle XVII a Mallorca: història, llengua i cultura", in: Janer 1994, S. 39-46

L.K.4.3 Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen Mas i Usó, Pasqual, "La mètrica catalana en les académies i certàmens valencians del barroc", in: ZfK 8,1995, S. 63-73

L.K.6 Katalonien im 19. Jahrhundert L.K.6.2 Geschichte von Kultur und Mentalität Jungbluth, Konstanze, Rezension: "Celia Romea Castro, Barcelona romántica y revolucionaría. Una imagen literaria de la ciudad, década de 1833 a 1843, Barcelona (Universität de Barcelona) 1994", in: Notas 3,1994, S. 55f.

KATALONIEN IM 20. JAHRHUNDERT

207

L.K.6.3 Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen Jungbluth, Konstanze, "Texte in katalanischer Sprache zu Beginn des 19. Jahrhunderts", in: Berkenbusch 1994a, S. 69-80

L.K.6.6 Beziehungen zu anderen Literaturen Hina, Horst, Rezension: "Wolfgang Seitter, Volksbildung und Educación populär: Systembildungsprozesse und Vereinskulturen in Barcelona und Frankfurt am Main zwischen 1850 und 1920, Bad Heilbrunn 1993", in: ZfK 7,1994, S. 136-142 Seitter, Wolfgang, Volksbildung und Educación Populär, Systembildungsprozesse und Vereinskulturen in Barcelona und Frankfurt am Main zwischen 1850 und 1920, Bad Heilbrunn (Julius Klinkhardt) 1993 Schönberger, Axel, Rezension: "Wolfgang Seitter, Volksbildung und Educación Populär, Systembildungsprozesse und Vereinskulturen in Barcelona und Frankfurt am Main zwischen 1850 und 1920, Bad Heilbrunn (Julius Klinkhardt) 1993", in: HDSV 64,1993, S. 80f.

L.K.6.8 Anonyme Werke, Volksdichtung, Folklore Quintana, Artur, "El mite del Comte N'Arnau a la Ribargor?a?", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 333-351

L.K.6.9 Werke nach Autoren Aleover, Mossèn Antoni M. Rosselló Bover, Pere, "Mossèn Antoni M. Aleover i la nove la costumista", in: ZfK 6, 1993, S.57-71 Janer Manila, Gabriel, "Realisme grotesc i camavalització del Uenguatge a les 'Rondalles Mallorquines' de Mossèn Antoni Maria Alcover", in: Janer 1994, S. 109-120

L.K.7 Katalonien im 20. Jahrhundert L.K.7.1 Bibliographien und Anthologien Asholt, Wolfgang, Walter Fahnders (Hg.), Manifeste und Proklamationen der europäischen Avantgarde. 1909-1938, Stuttgart, Weimar (Metzler) 1995

208

LITERATURWISSENSCHAFT: KATALANISCH

L.K.7.2 Geschichte von Kultur und Mentalität Hina, Horst, Rezension: "Wolfgang Seiner, Volksbildung und Educación popular: Systembildungsprozesse und Vereinskulturen in Barcelona und Frankfurt am Main zwischen 1850 und 1920, Bad Heilbrunn (Klinkhardt) 1993", in: ZfK 7,1994, S. 136-141 Nagel, Klaus-Jürgen, "Katalanistische Bewegung und Gesellschaft 1898 bis 1939", in: ZfK 7, 1994, S. 9-36 Núñez Seixas, Xosé Manoel, "Katalanismus und Faschismus: zur Interpretation eines katalanistischen Memorandums an das nationalsozialistische Deutschland", in: ZfK 6, 1993, S. 159-201 Schönberger, Axel, "Contra la creació de mites falsos", in: El País, 18.2.1993 (Quadern), S. 6 Seitter, Wolfgang, "Bildungsaspiration und Fortschrittsglaube: zur Kooperation bürgerlicher Sozialreform und reformistischer Arbeiterschaft im Barcelona der Jahrhundertwende", in: ZfK 6,1993, S. 137-158 Seitter, Wolfgang, Volksbildung und Educación Popular, Systembildungsprozesse und Vereinskulturen in Barcelona und Frankfurt am Main zwischen 1850 und 1920, Bad Heilbrunn (Julius Klinkhardt) 1993

L.K.7.3 Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen Arnau i Segarra, Pilar, "El turisme com a motiu de creació literäria: la narrativa mallorquína (1968-1980)", in: ZfK 8,1995, S. 136-152 Arnau i Segarra, Pilar, Rezension: "Alex Broch, Literatura catalana deis anys vuitanta, L'escorpí, 74, Barcelona (Edicions 62) 1991", in: Notas 3,1994, S. 74-76 Garcia Grau, Manuel, Antoni Vizcarro Boix, "Una tribuna literäria per a una postguerra i una periferia: Mijares (Suplemento Literario del Boletín de la Sociedad Castellonense de Cultura), Castelló (País Valenciä) 1951-1961", in: Schönberger 1995, S. 183-197 Heinemann, Ute, "Schreiben in zwei Sprachen: einige Anmerkungen zur Literaturproduktion in Katalonien", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 511-522 Janer, Maria de la Pau, "La narrativa catalana a Mallorca a partir deis anys setanta", in: ZfK 6,1993, S. 37-55; ebenfalls in: Janer 1994, S. 143-156 Miralles i Montserrat, Joan, "Un corpus d'entrevistes a escriptors de les liles Balears", in: Schönberger 1995, S. 373-390 Molas, Joaquim, "1939, any-límit de la literatura catalana", in: Schönberger 1995, S. 47-73 Molas, Joaquim, "Die literarische Avantgarde: Imitation und Originalität", in: ZfK 6, 1993, S. 9-36 Moret, Héctor, Artur Quintana, "La literatura en catalä a l'Aragó: eis darrers vint anys", in: Schönberger 1995, S. 391-403 Nogueras Valdivieso, Enrique J., Lourdes Sánchez Rodrigo, "Eis poetes com a traductora: Kavafis en catalä, Kavafis en castellä", in: ZfK 7,1994, S. 117-129

KATALONIEN IM 2 0 . JAHRHUNDERT

209

Rosselló Bover, Pere, "La recerca de noves alternatives en la literatura deis anys 70 i 80 a Mallorca", in: Schönberger 1995, S. 93-119 Valí, Xavier, "L'objectivisme en la narrativa catalana de postguerra", in: Schönberger 1995, S. 139-154

L.K.7.4 Literarische Gattungen Arnau i Segarra, Pilar, Rezension: "Vicent Salvador, Adolf Piquer, Vint anys de novel'la catalana al País Valencià, València (Climent) 1992", in: Notas 2, 1994, S. 44f. Aulet, Jaume, "El Realisme Històric i la seva evolució: un cop d'ull a la situació de la poesia catalana dels anys seixanta", in: Schönberger 1995, S. 215-223 Carbó, Ferran, "Panoràmica del teatre valencià de postguerra", in: ZfK 7,1994, S. 93-116 Valriu, Caterina, "La literatura infantil i juvenil a les Dies Balears des de 1975", in: Janer 1994, S. 181-197 Valriu, Caterina, "Tendències actuals en la novelóla juvenil catalana", in: Schönberger 1995, S. 405-419

L.K.7.5 Themen und Motive Meseguer, Lluis B., "Les metäfores de la Nova Cansö", in: Schönberger 1995, S. 351-371 Schönberger, Axel, "Alter, Frustration und Tod in Gabriel Janer Manilas Roman 'Lluna creixent sobre el Tämesi' (1993)", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 497-510

L.K.7.6 Beziehungen zu anderen Literaturen Hina, Horst, "The Traveller and the Native: Looking Both Ways. A Comparison between George Sand, 'Un hiver a Majorque' and Lloren Villalonga, 'Un estiu a Mallorca"', in: Michael Hanne (Hg.), Literature and Travel, Amsterdam, Atlanta (Rodopi) 1993, S. 71-78 Hina, Horst, Rezension: "Wolfgang Seitter, Volksbildung und Educación popular: Systembildungsprozesse und Vereinskulturen in Barcelona und Frankfurt am Main zwischen 1850 und 1920, Bad Heilbrunn 1993", in: ZfK 7, 1994, S. 136-142 Schönberger, Axel, Rezension: "Wolfgang Seitter, Volksbildung und Educación Popular, Systembildungsprozesse und Vereinskulturen in Barcelona und Frankfurt am Main zwischen 1850 und 1920, Bad Heilbrunn (Julius Klinkhardt) 1993", in: HDSV 64, 1993, S. 80f. Seitter, Wolfgang, Volksbildung und Educación Popular, Systembildungsprozesse und Vereinskulturen in Barcelona und Frankfurt am Main zwischen 1850 und 1920, Bad Heilbrunn (Julius Klinkhardt) 1993

210

LITERATURWISSENSCHAFT: KATALANISCH

L.K.7.7 Probleme literarischer Übersetzung Nogueras Valdivieso, Enrique J., Lourdes Sánchez Rodrigo, "Eis poetes com a traductors: Kavafis en català, Kavafis en castellà", in: ZfK 7,1994, S. 117-129

L.K.7.8 Anonyme Werke, Volksdichtung, Folklore Elegies de Bierville/Die Bierviller Elegien, Katalanisch/Deutsch, übers, u. Vorwort v. Hans Rudolf Picard, Konstanz (Universität Konstanz) 1993

L.K.7.9 Werke nach Autoren Andrés Estellés, Vicent Andrés Estellés, Vicent: Gedichte (katalanisch und deutsch), übers, u. hg. v. Hans-Ingo Radatz, Frankfurt/M. (Domus Editoria Europaea) 1993 Ferrando Melià, Ferran, "Horaz in València: die 'Horacianes' des Dichters Vicent Andrés Estellés", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 405-423 Ferrando Melià, Ferran, '"L'ofici del poeta em determina a no dir-ho tot': erotisme i experiència estètica en Vicent Andrés Estellés", in: Schönberger 1995, S. 239-251 Hösle, Johannes, "La poesia de Vicent Andrés Estellés: assaig d'una sintesi", in: Schönberger 1995, S. 29-44 Andreu, Josep Maria Soldevila i Balart, Lloren?, "Josep Maria Andreu: Uetrista de la Nova Can$ó", in: ZfK 8, 1995, S. 153-171 Bartra Agusti Aritzeta, Margarida, "El mite de la Revolució: lectura de 'La lluna mor amb aigua' i 'La muerte de Artemio Cruz'", in: Schönberger 1995, S. 225-237 Benguerel, Xavier Cerdà i Surroca, Maria Angela, "Xavier Benguerel: Icària, Arcàdia ...", in: ZfK 8, 1995, S. 118-130 Calders, Pere Alonso, Vicent, "La funció deis titols en eis 'Contes Breus' de Pere Calders", in: Schönberger 1995, S. 265-275

KATALONIEN IM 2 0 . JAHRHUNDERT

211

Gregori Soldevila, Carme, "L'üs del discurs figurat en eis contes de Pere Calders", in: Schönberger 1995, S. 253-264 Camer, Josep Hiña, Horst, "Traducción y crítica en la Cataluña de comienzos de siglo (Joan Maragall, Josep Camer, Caries Riba)", in: Brispania 2, (Valladolid) 1993, S. 71-89 Espriu, Salvador Berger, Verena, "Salvador Espriu und 'Primera història d'Esther: improvisació per a titelles'", in: ZfK 8, 1995, S. 104-117 Bihler, Heinrich, "Salvador Espriu, Evocador del Món Escultòric de María Angels Freixanet", in: Catalan Review 8,1994,1-2, S. 41-64 Bihler, Heinrich, "Salvador Esprius Hinwendung zur bildenden Kunst, besonders dargestellt an der Gedichtfolge seiner 'Aproximació a l'obra d'alguns artistes' aus: 'Per a la bona gent", 1984", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 425-495 Cocozella, Peter, "Aspectes de la persona tràgica en Salvador Espriu", in: ZfK 8,1995, S. 74103 Pijoan i Picas, Maria Isabel, "Per a una hermenéutica de la retòrica de 'Les Cançons d'Ariadna' de Salvador Espriu", in: Schönberger 1995, S. 165-181 Prats, Antoni, "El pessimisme historicista en Salvador Espriu", in: Schönberger 1995, S. 155163 Faner, Pau Peñate Rivero, Julio, "Menorca en la novela: historia, discurso y sentido en 'Flor de sal' de Pau Faner", in: Julio Peñate Rivero, (Hg.), Narradores y espacios narrativos en la España de los ochenta, Neuchátel 1993 (=Rumbos 11), S. 91-108 Ferrater, Gabriel Illa, Assumpta Terés, Rezension: "Jordi Cornudella, Nuria Perpinyà, Album Ferrater, Barcelona (Quaderns Crema) 1993", in: Notas 4,1995, S. 56f. Sánchez Rodrigo, Lourdes, "Poesia o silenci: Gabriel Ferrater entre dues literatures", in: Schönberger 1995, S. 309-318 Fuster, Joan Lluna Ferrer, Xavier, "La vella i acreditada fórmula de l'aforisme en Joan Fuster", in: Schönberger 1995, S. 199-213

212

LITERATURWISSENSCHAFT: KATALANISCH

Siles, Jaime, "Joan Fuster, lector y crítico de Gerardo Diego", in: Fuster entre nosaltres, Valencia (Conselleria de Cultura) 1993, S. 93-96 Janer Manila, Gabriel Schönberger, Axel, "Alter, Frustration und Tod in Gabriel Janer Manilas Roman 'Lluna creixent sobre el Tàmesi' (1993)", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 497-510 Schönberger, Axel, "Presentaciö de la novelMa 'Paradis d'Orquidies' (1992) de Gabriel Janer Manila", in: Janer 1994, S. 157-167 Schönberger, Axel, "Sobre l'estil i eis mitjans retörics de la noveHa 'Lluna creixent sobre el Tàmesi' de Gabriel Janer Manila", in: Schönberger 1995, S. 337-350 Schönberger, Axel, "Zur Gestaltung struktureller Frustration in Gabriel Janer Manilas Roman 'Paradis d'Orquidies'", in: Janer 1994, S. 169-179 Manent, Marià Subirás i Pugibet, Marçal, "Sobre dietaris i sobre un dietari: 'L'aroma d'arç', de Marià Manent", in: IR 39,1994, S. 108-118 Maragall, Joan Hina, Horst, "Traducción y crítica en la Cataluña de comienzos de siglo (Joan Maragall, Josep Carner, Caries Riba)", in: Brispania 2, (Valladolid) 1993, S. 71-89 Oliver, Maria-Antònia Hina, Horst, "La imatge de l'home en Tactual literatura femenina catalana: l'èsser masculí vist per Maria-Antònia Oliver, Montserrat Roig i Carme Riera", in: Schönberger 1995, S. 121-135 Pedrolo, Manuel de Rosselló, Ramon X., "Producció i recepció de l'obra dramática de Manuel de Pedrolo", in: Schönberger 1995, S. 291-307 Perucho, Juan Baldaquí Escandell, Josep M., "La polifonía discursiva en 'Les aventures del cavalier Kosmas"', in: Schönberger 1995, S. 277-289 Riba, Caries Hina, Horst, "Traducción y critica en la Cataluña de comienzos de siglo (Joan Maragall, Josep Carner, Caries Riba)", in: Brispania 2, (Valladolid) 1993, S. 71-89

KATALONIEN IM 2 0 . JH.

213

Riera, Carme Hina, Horst, "La imatge de l'home en l'actual literatura femenina catalana: l'èsser masculf vist per Maria-Antònia Oliver, Montserrat Roig i Carme Riera", in: Schönberger 1995, S. 121-135 Hina, Horst, Rezension: "Carme Riera, Selbstsüchtige Liebe. Novelle, aus dem Spanischen und mit einem Nachwort von Rosemarie Bollinger; Carme Riera, Im Spiel der Spiegel. Roman, aus dem Katalanischen von Elisabeth Brilke, Frankfurt/M. 1993 [1994]", in: Mitteilungen der Deutsch-Katalanischen Gesellschaft 30,1995, S. 44-49 Hina, Horst, Rezension: "Carme Riera, So zarte Haut. Erzählungen, aus dem Katalanischen von Theres Moser, Wien 1994", in: Mitteilungen der Deutsch-Katalanischen Gesellschaft 28, 1994, S. 195-199 Roig, Montserrat Hina, Horst, "La imatge de l'home en l'actual literatura femenina catalana: l'èsser masculf vist per Maria-Antönia Oliver, Montserrat Roig i Carme Riera", in: Schönberger 1995, S. 121-135 Joan i Tous, Pere, "Montserrat Roig: 'Die alltägliche Oper'", in: Dieter Ingenschay, Hans-Jörg Neuschäfer (Hg.), Aufbrüche. Die spanische Literatur seit 1975, Berlin (Edition Tranvfa) 2 1993, S.94-104 Joan i Tous, Pere, "Montserrat Roig: 'L'òpera quotidiana'", in: Ingenschay 1994, S. 135-147 Sants Oliver, Miguel dels Rosselló Bover, Pere, "Els inicis i l'evolució de Miquel dels Sants Oliver en la narrativa", in: Janer 1994, S. 121-141 Villalonga, Llorenç Arnau i Segarra, Pilar, Rezension: "Pere Rossellö Bover, 'Beam o la sala de les nines' de Lloren? Villalonga, Barcelona (Emptiries) 1993 (Col. Les Naus d'Empüries. Quaderns de Navegaciö, 12)", in: Notas 5,1995, S. 70f. Castellanos, Jordi, '"Beam o la sala de les nines': assaig d'interpretaciö", in: Schönberger 1995, S. 75-91 Hina, Horst, "The Traveller and the Native: Looking Both Ways. A Comparison between George Sand, 'Un hiver a Majorque' and Lloren; Villalonga, 'Un estiu a Mallorca'", in: Michael Hanne (Hg.), Literature and Travel, Amsterdam, Atlanta (Rodopi) 1993, S. 71-78 Simbor Roig, Vicent, "Llorenç Villalonga: noveMa psicològica / novelMa d'idees", in: Schönberger 1995, S. 319-335

214

SPRACHWISSENSCHAFT: KATALANISCH

K. Sprachwissenschaft Katalanisch K.1 Allgemeines K.1.2 Sammelbände Berkenbusch, Gabriele, Christine Bierbach (Hg.), Zur katalanischen Sprache: historische, soziolinguistische und pragmatische Aspekte. Akten des 2. gemeinsamen Kolloquiums der deutschsprachigen Lusitanistik und Katalanistik. Berlin 10.-12.9.1992; katalanistischer Teil, Bd. 2, Frankfurt/M. (Domus Editoria Europaea) 1994 (Katalanistische Studien, 4)

K. 1.4 Geschichte des Faches Berkenbusch, Gabriele, Christine Bierbach, "Das Interesse der deutschsprachigen Romanistik an der katalanischen Sprache: Retrospektive und Bilanz", in: Berkenbusch 1994b, S. 175-226 Colón, Germán, "L'Arxiu de Textos Catalans Antics", in: Revista de Catalunya 85, Barcelona 1994,128-132 Kailuweit, Rolf, "Die Chance der Objektivität: katalanische Sprachgeschichtsschreibung im deutschsprachigen Raum", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 297-307

K.1.5 Forschungsberichte (allgemein) Berkenbusch, Gabriele, Christine Bierbach, "Das Interesse der deutschsprachigen Romanistik an der katalanischen Sprache: Retrospektive und Bilanz", in: Berkenbusch 1994b, S. 175-226 Berkenbusch, Gabriele, "Neuere sprachwissenschaftliche Magisterarbeiten zum Katalanischen", in: ZfK 6,1993, S. 230-238 Berkenbusch, Gabriele, "Neuere unveröffentlichte Studien zur katalanischen Soziolinguistik", in: ZfK 7,1994, S. 156-163

K.2 Geschichte der Sprache K.2.1 Allgemeine Sprachgeschichte Berkenbusch, Gabriele, Christine Bierbach (Hg.), Zur katalanischen Sprache: historische, soziolinguistische und pragmatische Aspekte. Akten des 2. gemeinsamen Kolloquiums der deutschsprachigen Lusitanistik und Katalanistik. Berlin 10.-12.9.1992; katalanistischer Teil, Bd. 2, Frankfurt/M. (Domus Editoria Europaea) 1994 (Katalanistische Studien, 4) Calaforra, Guillem, "La 'unitat de la llengua catalana' com a fet cientific i com a argumentum ex auctoritate: revisiö critica", in: ZfK 7, 1994, S. 37-56

SPRACHBESCHREIBUNG (TEIL 1)

215

Colón, Germán, "Les Normes i la tradició de la Uengua", in: J. Andreu i Bellés, F. Pérez Moragón (Hg.), Les Normes de Castellò. Una reflexió coMectiva seixanta anys després, Castellò de la Plana (Universität Jaume I) 1993, S. 23-25 Schlieben-Lange, Brigitte, Rezension: "Antoni Ferrando, Miquel Nicolas, Panorama d'història de la llengua, València (Tàndem Edicions) 1983", in: ZfK 8,1995, S. 172-177

K.2,3 Sprachgeschichte nach 1500 Ferrä-Pon;, Damiä, "El segle XVII a Mallorca: histöria, llengua i cultura", in: Janer 1994, S. 39-46 Neumann-Holzschuh, Ingrid, '"El catalä, llengua no decadent'. Die valencianischen col'loquis des 18. Jahrhunderts aus sprachlicher und soziolinguistischer Sicht. Ein Beitrag zur katalanischen Sprachgeschichte der Decad&ncia", in: ZfK 8,1995, S. 7-34

K.2.5 Zu einzelnen Texten und Epochen Colón, Germán, "Problèmes lingüístics entom del Tirant lo Blanch", in: Actes del Symposion Tirant lo Blanc, Barcelona (Quaderns Crema, Assaig) 1993, S. 223-259 Colón, Germán, "¿Qué lengua hablaba Plaerdemavida en el Tirant?", in: Canónica 1993, S. 19-27 Jungbluth, Konstanze, "Das anonyme Tagebuch 'Sucessos de Barcelona': eine Quelle zur Rekonstruktion des gesprochenen Katalanisch zu Beginn des 19. Jahrhunderts", in: Berkenbusch 1994b, S. 41-51 Tausend, Monika, Die altokzitanische Version B der 'Legenda Aurea', Tübingen (Niemeyer) 1995 (Beihefte zur Zeitschrift für Romanische Philologie, 262)

K.3 Sprachbeschreibung (Teil 1) K.3.1.2 Handbücher Eberenz, Rolf, Rezension: "José Ignacio Hualde, Catalan: Descriptive Grammars, London, New York (Routledge) 1992", in: RLiR 57,1993, S. 217-219 Messner, Dieter, Rezension: "Günter Holtus, Michael Metzeltin, Christian Schmitt (Hg.), Lexikon der Romanistischen Linguistik, Bd. 5,2: Okzitanisch, Katalanisch, Tübingen (Niemeyer) 1991", in: ZfK 6, 1993, S. 223-226 Wittlin, Curt, Rezension: "José Ignacio Hualde, Catalan: Descriptive Grammar, London, New York (Routledge) 1992", in: VR 53,1994, S. 404f.

216

SPRACHWISSENSCHAFT: KATALANISCH

K.3.3 Morphosyntax: Grammatik Thielemann, Werner, "Relativanschlüsse: systeminterne und soziale Faktoren des Wandels zwischen Toulouse und Barcelona", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 281-296

K.3.3.4 Pronomen Radatz, Hans-Ingo, "Observacions sobre el sistema pronominal del catalä de Mallorca", in: Berkenbusch 1994b, S. 81-96

K.3.3.5 Verb, Verbalkomplex: Modus, Tempus, Aspekt Steinkrüger, Oliver, "Grammatikalisierung von Auxiliaren und Copulae im Katalanischen der Decadencia", in: ZfK 8,1995, S. 35-62

K.3.4 Syntax Kailuweit, Rolf, "Das Akzeptabilitätskriterium in der Syntaxforschung: Erfahrungen mit dem Katalanischen", in: Berkenbusch 1994b, S. 125-141

K.3.6 Typologie und Sprachvergleich Thielemann, Werner, "Relativanschlüsse: systeminterne und soziale Faktoren des Wandels zwischen Toulouse und Barcelona", in: Schönberger 1994, Bd. 1, S. 281-296 Torrent-Lenzen, Aina, "Les particules modals alemanyes i llur correspondència funcional en català", in: Berkenbusch 1994b, S. 111-124

K.4 Lexikologie, Onomastik: Sprachbeschreibung (Teil 2) K.4.1 Allgemeines und Methodologisches Colón, Germán, El lèxic català dins la Romània, València (Universität de València) 1993 (Biblioteca de Lingüística Catalana, 12) Colón, Germán, "En l'horitzó blau: reductivisme lexicogràfic valencià", in: Estudis de lingüistica i filologia oferts a Antoni M. Badia i Margarit, Bd. 1, Barcelona (Universität de Barcelona, Departament de Filologia Catalana/Publicacions de l'Abadia de Montserrat) 1995, S. 201-220 Gimeno Betí, Lluis, "Lèxic popular regional i diccionari normatiu", in ZfK 6, 1993, S. 121135

LEXIKOLOGIE, ONOMASTIK: SPRACHBESCHREIBUNG (TEIL 2 )

217

K.4.2 Wörterbücher

K.4.2.2 mehrsprachig Bihler, Heinrich, Rezension: "Lluis C. Batlle, Günther Haensch, Tilbert Didac Stegmann, Gabriele Woith (Hg.), Diccionarì Català-Alemany, Katalanisch-Deutsches Wörterbuch, Enciclopédia Catalana, Barcelona 1991", in: IR 38,1993, S. 155-157

K.4.5 Fremdwörter, Lehnwörter Colón, Germán, "Dos arabismes interromànics", in: Homenaje/Homenatge a María Jesús Rubiera, Alicante 1993/1994 (Sharq Al-Andalus, Anales de la Universidad de Alicante, Nr. 10-11), S. 307-311 Colón, Germán, "Les paraules i el 'mossàrab'", in: Els Mossarabs valencians, Valencia (Saó) 1994 (Monogràfics, 21), S. 25-29 Colón, Germán, "Visió romàntica sobre alguns 'mossarabismes' del català", in: Rafael Alemany, Antoni Ferrando, Lluís B. Meseguer (Hg.), Actes del novè colloqui international de llengua i literatura catalanes, Bd. 2, Barcelona (Publicacions de l'Abadia de MontseiTat) 1993, S. 253-299

K.4.6 Etymologie Veny, Joan, Rezension: "Isabelle Secretan , Traité d'Ichtynoymie Catalane, De l'origine des noms de poissons marins", in: ZRPh 109, 1993, S. 229-234 Colón, Germán, "'Savastre' i 'savestre' 'tela preciosa'", in: Miscelánea homenaje a J. M Doñate Sebastiá, Vila-real (Publicacions de la Universität Jaume I / Ajuntament de Vila-real) 1993 (Temes vila-realencs, 4), S. 73-82

K.4.8

Sondersprachen

K.4.8.2 Sprache von Volksgruppen Corbera, Jaume, "El lfexic mallorqui dins l'actual normativa catalana", in: Janer 1994, S. 85108

K.4.8.3 Wortschatz bei Autoren und Werken Bierbach, Christine: "Sprach Kolumbus katalanisch? Zur Kontroverse um die sprachlichen Besonderheiten in den Kolumbusschriften", in: Berkenbusch 1994b, S. 11-28

218

SPRACHWISSENSCHAFT: KATALANISCH

K.4.9 Onomastik Bierbach, Christine, "Nomen est omen? Sprachliche Spurensuche um Columbus - Colom Colón", in: Berkenbusch 1994b, S. 11-28 Veny, Joan, Rezension: "Isabelle Secretan , Traité d'Ichtynoymie Catalane, De l'origine des noms de poissons marins", in: ZRPh 109, 1993, S. 229-234

K.5 Sprachvarietäten und Sprachverwendung K.5.1 Dialektologie und Sprachgeographie K.5.1.1 Iberische Halbinsel und Inseln Berkenbusch, Gabriele, "Mallorkinisch oder Katalanisch? Standard oder Varietäten? Auf den Spuren von Pep Gonella", in: Berkenbusch 1994a, S. 81-98 Berkenbusch, Gabriele, Trudel Meisenburg, "Sa parla de s'illa: Überlegungen zur Beschreibung und Bewertung des Mallorquinischen", in: Berkenbusch 1994b, S. 53-80 Bibiloni, Gabriel, "El catalä a les Illes Balears", in: Janer 1994, S. 59-67 Heinemann, Ute, '"Mirizti, a mi me guta el mestizaje ...': sprachliche Heterogenität im spanischsprachigen Roman Kataloniens", in: Berkenbusch 1994b, S. 143-157 Hoinkes, Ulrich, "Nous aspects del debat sobre la fragmentaciö dialectal del catalä", in: Hilty 1993, S. 461-473 Kabatek, Johannes, Rezension: "Brauli Montoya i Abad, La interferöncia lingüistica al sud valenciä", in: ZfK 6,1993, S. 227-229 Miralies i Montserrat, Joan, "Histöria de la llengua a les Illes Balears", in: Janer 1994, S. 4758

K.5.2 Soziolinguistik, Sprachpolitik Berkenbusch, Gabriele, Christine Bierbach, Rezension: "Emili Boix, 'Triar no 6s trai'r'. Identität i llengua en eis joves de Barcelona, Barcelona (Edicions 62) 2 1994", in: ZfK 8, 1995, S. 177-184 Ferrer Bascunana, Pilar, "La normalitzaciö lingüistica en una instituciö de Mallorca: el Consell Insular", in: Janer 1994, S. 69-83 Gimeno Beti, Lluis, "Lfcxic populär regional i diccionari normatiu", in ZfK 6, 1993, S. 121135 Kabatek, Johannes, "Auto-odi: Geschichte und Bedeutung eines Begriffs der katalanischen Soziolinguistik", in: Berkenbusch 1994b, S. 159-173

BEZÜGE ZUR PRAXIS

219

Kabatek, Johannes, "Sprachwissenschaft und Sprachpolitik: Fortsetzung der Debatte", in: ZfK 8,1995, S. 131-135 Kailuweit, Rolf, Rezension: "Irmela Neu-Altenheimer, Sprach- und Nationalbewußtsein in Katalonien während der Renaixen?a (1833-1891), Barcelona (Institut d'Estudis Catalans) 1987-1989", in: ZRPh 110,1994, S. 607-610 Neumann-Holzschuh, Ingrid, '"El catalä, llengua no decadent': die valencianischen coMoquis des 18. Jahrhunderts aus sprachlicher und soziolinguistischer Sicht - ein Beitrag zur katalanischen Sprachgeschichte der Decadfencia", in: ZfK 8,1995, S. 7-34 Radatz, Hans-Ingo, '"Katalanisch' oder 'Valencianisch'?: zum sprachlichen Sezessionismus im Land Valencia", in: ZfK 6,1993, S. 97-120 Schlieben-Lange, Brigitte, "Für ein 'aufgeklärtes Sprachbewußtsein': Eröffnung einer Debatte", in: ZfK 7,1994, S. 57-61 Scholz, Bettina, "Regles de esquivar vocables o mots grossere o pagesivols: der erste normative Versuch in Katalonien", in: Berkenbusch 1994b, S. 29-39

K.5.3 Sprachen im Kontakt, Diglossie Brumme, Jenny, "La intertextualidad com a fenomen de la ligiiística de contacte", in: Actes del Nové Colloqui Internacional de Llengua i Literatura Catalanes. Alacant/Elx 9.14.9.1991, Bd. 3, Montserrat 1993, S. 43-68

K.6 Sprache und Kommunikationsmedien K.6.2 Werbung, Presse Lebsanft, Franz, "Die katalanische Tageszeitung 'La Vanguardia' im Spannungsfeld von Internationalisierung und Regionalisierung der Kommunikation", in: Dahmen 1995, S. 257268

K.7 Bezüge zur Praxis K.7.1 Methodologisches Wittlin, Curt, "Die Philologen und die Korkindustrie in der Provinz Girona: von der Methode 'Wörter und Sachen' zur modernen Landeskunde", in: ZfK 6,1993, S. 203-222

220

LITERATURWISSENSCHAFT: GALICISCH

K.7.2 Kontrastive Grammatik Knauer, Gabriele, "Abtönung im Katalanischen im Vergleich zum Spanischen und Deutschen", in: Berkenbusch 1994b, S. 97-110

K.7.3 Linguistische Übersetzungsprobleme Ton-ent-Lenzen, Aina, "Les partícules modals alemanyes i llur correspondencia funcional en catalä", in: Berkenbusch 1994b, S. 111-124

L.G. Literaturwissenschaft Galicisch L.G.1 Allgemeines L.G. 1.2 Geschichte von Kultur und Mentalität Núñez Seixas, Xosé Manoel, "O nacionalismo galego en América (1879-1950): unha perspectiva xeral", in: Lusorama 22,1993, S. 71-103 Voigt, Burkhard, "A Nosa Terra - eine Stimme für Galicien", in: Kabatek 1993, S. 111-127

L.G. 1.3 Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen Bello, María Xesús, Rezension: "Domingo Blanco Pérez, Historia da literatura popular galega, Santiago de Compostela (Universidade de Santiago) 1994", in: Notas 3, 1994, S. 5052 Heinze de Lorenzo, Ursula, "Literatura galega contemporánea", in: Kabatek 1993, S.147-162

L.G. 1.7 Probleme literarischer Übersetzung Bauske, Bernd, "Zur zeitgenössischen Übersetzungstätigkeit aus dem Galicischen ins Asturische", in: Kabatek 1993, S.163-176

LITERATURWISSENSCHAFT: GALICISCH

221

L.G.2 Poetik, Geschichte und Theorie der Literaturwissenschaft L.G.2.5 Wissenschaftsgeschichte Kabatek, Johannes, "Zur Gründung der Deutsch-Galicischen Gesellschaft", in: Lusorama 23, 1994, S. 78 Kremer, Dieter, "Galicien-Zentrum der Universität Trier", in: Lusorama 22,1993, S. 119-122

L.G.3 Galicien im Mittelalter und im 15. Jahrhundert L.G.3.2 Geschichte von Kultur und Mentalität Bello, María Xesús, Rezension: "Ma. Carmen Pallares Méndez, A vida das mulleres na Galicia Medieval, 1100-1500, Santiago (Universidade de Santiago de Compostela) 1993 (Biblioteca de Divulgación. Serie Galicia)", in: Notas 4,1995, S. 27-29

L.G.3.3 Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen Schönberger, Axel, Rezension: "Giulia Lanciani, Giuseppe Tavani (Hg.), Diccionário da literatura medieval galega e portuguesa, Lisboa (Caminho) 1993", in: Lusorama 25, 1994, S. lOOf.

L.G.7 Galicien im 20. Jahrhundert L.G.7.3 Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen Núñez Seixas, Xosé Manoel, "Nacionalismo e cultura en Galicia durante o primeiro franquismo (1939-1955)", in: Schönberger 1994, Bd. 2, S. 1237-1.251

L.G.7.9 Werke nach Autoren Cunqueiro, Alvaro Kabatek, Johannes, Rezension: "Anxo Tarrio Varela (Hg.), Alvaro Cunqueiro, Santiago de Compostela (Universidade de Santiago) 1992 (Monografías do Boletín Galego de Literatura, 1)", in: Notas 1,1994, S. 55f.

222

SPRACHWISSENSCHAFT: GALICISCH

G. Sprachwissenschaft Galicisch G.l Allgemeines G.1.2 Sammelbände Kabatek, Johannes, Axel Schönberger (Hg.), Sprache, Literatur und Kultur Galiciens. Akten des 2. gemeinsamen Kolloquiums der deutschsprachigen Lusitanistik und Katalanistik. Berlin 10.-12.9.1992; lusitanistischer Teil, Bd. 1, Frankfurt/M. (TFM/Domus Editoria Europea) 1993 (Beihefte zu Lusorama, Reihe 1, Studien zur portugiesischen Sprachwissenschaft, 4)

G.2 Geschichte der Sprache G.2.1 Allgemeine Sprachgeschichte Blasco Ferrer, Eduardo, Rezension: "Ursula Esser, Die Entwicklung des Galizischen zur modernen Kultsprache. Eine Fallstudie zur aktuellen Sprachplanung, Bonn (Romanistischer Verlag) 1990 (Abhandlungen zur Sprache und Literatur, 28)", in: ZRPh 109, 1993, S. 624626 Kremer, Dieter, "Das Galicische: zwischen Lusitanistik und Hispanistik (Deutscher Hispanistentag, Bonn 1995)", in: Galicien-Magazin 2,1995, o.S.

G.2.3 Sprachgeschichte nach 1500 Albrecht, Sabine, "Graphie und Sprachwandel in Galicien", in: Osnabrücker Beiträge zur Sprachtheorie 47,1993 (Themenheft: Schriftkultur und sprachlicher Wandel), S. 126-146 Kabatek, Johannes, "Louis Lucien Bonaparte und das Galicische", in: Kabatek 1993, S.85109

G.2.4 Literatur- und Kultursprache Kabatek, Johannes, "Galego escrito e linuga común na segunda metade do século XX", in: Grial 122 (XXXII), 1994, S. 157-179 Luyken, Michaela, "Die aktuelle Verwendung des Galicischen als geschriebene Sprache", in: Kabatek 1993, S. 129-145

SPRACHWISSENSCHAFT: GALICISCH

223

G.3 Sprachbeschreibung (Teil 1) G.3.1.2 Handbücher Günter Holtus, Michael Metzeltin, Christian Schmitt (Hg.). Lexikon der Romanistischen Linguistik (LRL), Bd. 4, 2: Galegisch, Portugiesisch; Gallego, Portugués, Tübingen (Niemeyer) 1994

G.3.2.1 Phonetik und Phonologie Lorenzo, Ramón, "Algunhas consideracións sobre a evolución do sistema consonàntico do galego medieval ó moderno", in: Kabatek 1993, S. 13-26

G.3.2.2 Orthographie, Interpunktion Albrecht, Sabine, "Graphie und Sprachwandel in Galicien", in: Osnabrücker Beiträge zur Sprachtheorie 47,1993 (Themenheft: Schriftkultur und sprachlicher Wandel), S. 126-146 Schmidt-Radefeldt, Jürgen, "Zur Konstituierung der sprachlichen Norm - das Galicische", in: Oskar Müller, Dieter Nerius, Jürgen Schmidt-Radefeldt, Friedrich Ungerer (Hg.), Sprachnormen und Sprachnormwandel in europäischen Sprachen, Bd. 1, Rostock (Universität Rostock) 1995 (Rostocker Beiträge zur Sprachwissenschaft), S. 217-225

G.3.3 Morphosyntax: Grammatik G.3.3.5 Verb, Verbalkomplex: Modus, Tempus, Aspekt Poll, Bernhard, "Zur Verbreitung zweier Analogiephänomene des galicischen Verbums anhand des ALGa (Atlas Lingüístico Galego)", in: Kabatek 1993, S. 37-52

G.3.6 Typologie und Sprachvergleich Hilty, Gerold, "La place du galicien parmi les langues romanes", in: Actas do XIX Congreso Internacional de Lingüística e Filología Románicas. Universidade de Santiago de Compostela 1989, A Coruña 1994, S. 457-472 Petruck, Christoph, "Galicisch, das 'konsequentere' Portugiesisch?", in: Lusorama 28, 1995, S. 74-90

224

LITERATURWISSENSCHAFT: BASKISCH

G.4 Lexikologie, Onomastik: Sprachbeschreibung (Teil 2) G.4.9 Onomastik Kremer, Dieter, "Galegisch: Interne Sprachgeschichte III. Onomastik", in: Holtus 1994b, S. 34-46 Kremer, Dieter, "O Onomástico de Sarmiento e a onomástica galega", in: Congreso internacional 'Fr. Martín Sarmiento', Santiago 1995,18 S.

G.5 Sprachvarietäten und Sprachverwendung G.5.1.1 Iberische Halbinsel Born, Joachim, "Der galegische Sprachatlas", in: Winkelmann 1993, S. 165-192

G.5.2 Soziolinguistik, Sprachpolitik Kremnitz, Georg, "Sprachliche und kulturelle Vielfalt in Spanien. Sprachenpolitik und Bildungswesen in den katalanischen Ländern, Euskadi und Galicien", in: Eder 1995, S. 44-58; ebenfalls in: Andreas Paula (Hg.), Mehrsprachigkeit in Europa, Klagenfurt, Celovec (Drava) 1994, S. 158-179

G.5.3 Sprachen im Kontakt, Diglossie Boller, Fred, "Mundartstudien zum Problem der galicisch-portugiesisch-spanischen Kontaktzone", in: Kabatek 1993, S. 27-36 Montero Küpper, Silvia, "Sprachkontakt und Sprachrealität: Kastilisch in Galicien", in: Kabatek 1993, S.53-84

L.B. Literaturwissenschaft Baskisch L.B.1 Allgemeines L.B. 1.2 Geschichte von Kultur und Mentalität Granja Sainz, José Luis de la, "La historia del nacionalismo vasco en la bibliografía más reciente", in: Notas 2,1994, S. 2-12

SPRACHWISSENSCHAFT: BASKISCH

225

Laiana Lac, Fernando, "El País Vasco", in: HDSV 63,1993, S. 65f. Rouzaut Subirá, Miguel, "Arte, folklore y costumbres del País Vasco", in: HDSV 63, 1993, S. 39-52 Villar, José Ramón, "La música en el País Vasco", in: HDSV 63,1993, S. 54-56

L.B .1.3 Allgemeine literaturgeschichtliche Abhandlungen Fernández, Ana, "Notas sobre la historia de la literatura vasca", in: HDSV 63, 1993, S. 9-11

L.B.2 Poetik, Geschichte und Theorie der Literaturwissenschaft L.B.2.7 Didaktik Pelz, Manfred (Hg.), Tandem in der Lehrerbildung, Tandem und grenzüberschreitende Projekte. Dokumentation der 5. Internationalen Tandem-Tage 1994 in Freiburg i. Br., Frankfurt/M. (IKO - Verlag für Interkulturelle Kommunikation) 1995 (Werkstatt-Berichte der Interkulturellen Forschungs- und Arbeitsstelle am Fachbereich Erziehungs- und Unterrichtswissenschaften der TU Berlin, 8) Weitzdörfer, Ewald, "Conocimiento del país y literatura (consideraciones didácticas)", in: HDSV 63,1993, S. 62-65

B. Sprachwissenschaft Baskisch B.l Allgemeines Ezeizabarrena, Mana José, Axel Mahlau, "La lengua vasca: apuntes sobre su forma y su uso: curiosidades", in: HDSV 63,1993, S. 29-37

B.3 Sprachbeschreibung (Teil 1) B.3.3.5 Verb, Verbalkomplex: Modus, Tempus, Aspekt Haase, Martin, "Tense and Aspect in Basque", in: Rolf Thieroff, Joachim Ballweg (Hg.), Tense Systems in European Languages, Tübingen (Niemeyer) 1994 (Linguistische Arbeiten, 308), S. 289-292

226

SPRACHWISSENSCHAFT: BASKISCH

B.3.6 Typologie und Sprachvergleich Meisel, Jürgen M., "La adquisición de la negación en euskera y castellano", in: Meisel 1994, S. 151-180

B.5 Sprachvarietäten und Sprachverwendung B.5.2 Soziolinguistik, Sprachpolitik Kremnitz, Georg, "Sprachliche und kulturelle Vielfalt in Spanien. Sprachenpolitik und Bildungswesen in den katalanischen Ländern, Euskadi und Galicien", in: Eder 1995, S. 44-58; ebenfalls in: Andreas Paula (Hg.), Mehrsprachigkeit in Europa, Klagenfurt/Celovec (Drava) 1994, S. 158-179

B.5.3 Sprachen im Kontakt, Diglossie Haase, Martin, "Basque and Gascon Language Contact", in: Actes du XV e Congrès International des Linguistes / Proceedings of the XVth International Congress of Linguistics, Québec. Université Laval 9.-14.8.1992, Bd. 3, Sainte-Foy/Québec (Les Presses de l'Université Laval) 1993, S. 343-346 Haase, Martin, "Bilinguisme basco-gascon en Basse-Navarre", in: Nazioarteko Dialektologia Biltzarra, Agiriak. Proceedings of the International Congres on Dialectology, in honour of Louis Lucien Bonaparte, Bilbao (Euskaltzaindia, Baskische Akademie) 1993 (IKER, 7), S. 687-698 Haase, Martin, "L'énonciatif gascon et le substrat basque", in: Ricardo Ciérbide (Hg.), Actes du IV e Congrès International de L'Association Internationale d'Études Occitanes. VitoriaGasteiz 22.-28.8.93, Vitoria-Gasteiz (E.H.U.) 1995, S. 801-819

227

Abkürzungen APK: Aufsätze zur portugiesischen Kulturgesschichte (Görres-Ges.) ASNSL: Archiv für das Studium der neueren Sprachen und Literaturen BRPh: Beiträge zur Romanischen Philologie DASP: Deutsche Gesellschaft für die afrikanischen Staaten portugiesischer Sprache HDSV: Hispanorama. Mitteilungen des Deutschen Spanischlehrerverbands H.: Heft LA: Iberoamericana IAA: Ibero-Amerikanisches Archiv, Berlin IR: Iberoromania JBLA: Jahrbuch für Geschichte von Staat, Wirtschaft und Gesellschaft Lateinamerikas Jg.: Jahrgang LR: Les Lettres Romanes LS: Lateinamerika-Studien N.F.: Neue Folge NSpr: Die Neueren Sprachen, Marburg O.A.: ohne Angabe o.J.: ohne Jahr RF: Romanische Forschungen RJb: Romanistisches Jahrbuch RLiR: Revue de Linguistique Romane VR: Vox Romanica ZfK: Zeitschrift für Katalanistik ZRPh: Zeitschrift für Romanische Philologie

228 Abbad, Fabrice Abelaira, Augusto Abellán, Manuel L. Abreu, Caio Fernando Adorno, Rolena Aguiar, Cláudio Aguiar, Flávio Wolff de Aguirre, Elvira Aguirre, Lope de Agustín, José Agustini, Delmira Ainsa, Fernando Aira, César Alas y Ureña, Leopoldo (Clarín)

INDEX 65 180 113 187 95 188 18,174 100,125 120 115,123,130, 141 123 50 123,135,137

69,70,71,72, 73,139 128 Alazraki, Jaime 94,106 Alberdi, Juan Bautista Albersmeier, Franz-Josef 38 32,74 Albert, Claudia 38,68,70,74, Albert, Mechthild 75,83,85,86,91 30 Albert, Salvador Bemabeu 80,136 Alberti, Rafael 27,37,38,146 Albrecht, Jörn 155,222,223 Albrecht, Sabine 34 Alcázar, Joan del 64 Alcina, Juan F. 207 Alcover, Mossèn Antoni M. Aldana, Francisco de 56 80 Aldecoa, Ignacio 205 Alegre, Francese 123 Alegría, Ciro Alegría, Claribel 123 56 Alemán, Mateo 217 Alemany, Rafael 184 Alencar, José de 45,46,48 Alfonso X 'El Sabio' 126,128,134 Alighieri, Dante 123,130,141 Allende, Isabel 66,67,68 Almeida, Teodoro de 40 Almodóvar, Pedro Alomar, Juan 91 63 Alonso Asenjo, Julio Alonso, Carlos J. 100 80 Alonso de Santos, José Luis 49,54 Alonso Ovalle, Luis Fernando

Alonso, Vicent Altmann, Werner

210 44,105,111, 114 Altrichter, Helmut 39 Alvares, Manuel 192,195 Alvares, P. Francisco 193 Alvarez, Alexandra 166 Alvarez Barrientos, Joaquín 66 Alvarez Gardeazábal, Gustavo 124 Alvarez Rodríguez, Adelino 147 Alves, Antonio de Castro 185 Amado, Jorge 184,185,188, 199 Amador Carretero, Pilar 45 Amicis, Edmondo de 106,109 Ammon, Günther 95 Amor y Vázquez, José 111,134 Anchieta, José de 149 Anderson, Andrew A. 84 Anderson, Tait 197 Andrade Berto-Griinzinger, Juliana 179 Andrés Estellés, Vicent 202,210 Andres-Suárez, Irene 118 Andreu, Alicia G. 72 Andreu, Josep María 210 Andreu i Bellés, J. 215 Anouilh, Jean 37 Anreiter, Peter 162 Antolín, Francisco 140 Antonioni, Michelangelo 41 Antunes, António Lobo 180 Araújo, Nara 107,109,131 Arce, Luz 124 Arellano, Ignacio 17,25,36, 53,56 Arellano, Jorge Eduardo 129,166 Arenas, Reinaldo 110,124 Arends, Jacques 200 Arguedas, José María 124,138,143 Argullol, Rafael 78 Arias, Arturo 124 Ariosto, Ludovico 54,56 Aritzeta, Margan da 131,210 Arlt, Roberto 124,125 Armas, Juan Ignacio de 165 Armas Wilson, Diana de 58 Armbruster, Claudius 100,186 Arnau i Segarra, Pilar 85,202,203,

229 208,209,213 80 85,102,118 74 75,80 67 108 82 17,39,74,77, 84,118,178,207 125,127,139 Asturias, Miguel 81 Atxaga, Bernardo 81 Aub, Max Auerbach, Erich 42,128 191 Augel, Moema Parente 209 Aulet, Jaume 76 Außem, Gabi Avila, Pablo Luis 87 53,55,60 Ayala, Jorge M. 17 Azar, Inés 185,188 Azevedo, Carlos Alberto 93 Aznar Soler, Manuel Azócar de Campos, Elba 135 Azuaga, Moncho 116 99 Azuela, Arturo 68 Baader, Renate 93 Baamonde Traverso, Gloria 27,43,66,69 Baasner, Frank 50,53 Babilas, Wolfgang 138 Bacarisse, Pamela 205 Badia, Lola 148,155,161, Badia i Margarit, Antoni M. 163,168,216 33,35,36 Baehr, Rudolf 101 Baena, Julio 203 Baer, Jürgen 45 Báez San José, Valerio 131 Bajarlía, Juan-Jacobo Baker, Richard E. 79,92 212 Baldaquí Escandell, Josep M. 68,94,165 Baldinger, Kurt 152,225 Ballweg, Joachim 55,56 Balthasar, Hans Urs von 53 Bances Candamo, Francisco 20 Banús, Enrique 17 Bardeleben, Renate von 81 Barea, Arturo 125 Barnet, Miguel Arniches, Carlos Arnold, Heinz Ludwig Aróstegui, Julio Arrabal, Fernando Arroyal, León de Arroyo Hidalgo, Susana Ascunce Arrieta, José Angel Asholt, Wolfgang

Barnstone, William Baraja, Pío Barrento, Joáo Barrera Linares, Luis Barros, Joáo de Bartens, Angela

126 81 175 35,141 192 165,167,170, 188,199 Bartra, Agusti 210 Basanta, Angel 58 Basave Benítez, Agustín F. 111,135 Bastos, Alcmeno 186 Bataille, Georges 122,142 Batista, Tomás L. 125 Batlle, Lluís C. 217 Battista de Cesare, Gian 122,126 Baudelaire, Charles 92 Bauer, Roland 17,164 Bauhr, Gerhard 152,153 Baum, Richard 21 Baumer, I. 205 Bauschinger, Siegrid 183 Bauske, Bernd 220 Bechtloff, Dagmar 94 Beck, Enrique 43 Becker, Félix 17 Becker, Hans-Georg 202 Bécquer, Gustavo Adolfo 69,71 Behrens, Rudolf 105,122,142 Beisel, Inge 72,84,87, 88,93 Beitscher, Gina 151 Beja, María Olinda 187 Bell, Michael 132 Bell, Steven 103 Belli, Gioconda 125 Bellini, Guiseppe 126 Bello, Andrés 106 Bello, María Xesús 220,221 Bello Vázquez, Félix 81 Bellosta von Colbe, Valeriano 125,127,139 Beltrán, Vicente 48 Beltrán Almería, Luis 32 Bemmerlein, Antón 43 Benavente, Jacinto 81,107,109 Benet, Juan 26,81 Benguerel, Xavier 210 Benítez, Rubén 73 Bentivoglio, Paola 166

230 Berchem, Theodor Berenberg, Heinrich von Berendt, C. H. Berg, Walter Bruno

17 88,92,94 166 30,42,94,100, 106,111,114,128, 129,134,183 Bergandi, Marco 24,145 Berger, Verena 211 Bergerfurth, Wolfgang 167 Berkenbusch, Gabriele 17,144,145, 146,167,168,170, 172,214,218 24,145 Bernecker, Roland 17,30,39,43, Bernecker, Walther L. 49,61,74,75,94,95, 97,111 126 Bernès, Jean Pierre 152 Bernwallner, Stefan 161,164 Berruto, Gaetano 111,150,164 Berschin, Helmut 180 Bessa-Luís, Agustina 203 Betzold, Ulrike 22,100,134 Beuder, Gisela 112 Beverly, John 218 Bibiloni, Gabriel 17,76,144, Bierbach, Christine 146,148,163,168, 214,217,218 162,173 Bierbaumer, Peter 127 Biermann, Karlheinz 57,202,211, Bihler, Heinrich 217 18,30,39, Binder, Wolfgang 100,114,118,120,121, 127,128,131,134,143 167 Birken-Silbermann, Gabriele Bjomson, Richard 59 163 Blanco, Luisa 51,60 Blanco, Mercedes 94 Blanco Chivite, Manuel 125 Blanco Fombona, Rufino 220 Blanco Pérez, Domingo 146,152, Blasco Ferrer, Eduardo 163,222 81 Blasco Ibáñez, Vicente 165 Blaser, Jutta 47,157,163 Blesa, Túa 106 Blest Gana, Alberto

Bloch, Emst 105 Blöcker, Detlef 56 Blüher, Karl Alfred 18,54,57,126 Blum, Volkmar 95 Blumenberg, Mechthild 185,188 Bochmann, Klaus 18 Böckle, Klaus 21 Bodenmüller, Thomas 121 Boer, Harm den 52 Bogantes Zamora, Claudio 115 Böhl de Faber, Cecilia 71 Böhringer, Wilfried 38,110,120 Böiges Palomares, Juan José 65 Boix, Emili 218 Boléo, Manuel de Paiva 26 Bolívar, Simón 106 Boiler, Fred 170,201,224 Bollinger, Rosemarie 213 Bombai, María Luisa 125 Bonaddio, Federico 87 Bonanova, Fortunio 91 Bonaparte, Louis Lucien 222,226 Bonells, Jordi 203 Bonfil Batalla, Guillermo 112 Bonn, Charles 121,122,140 Bonner, Anthony 205 Booij, Geert 151,155,158 Boos, Rudolf 114,130,186 Borges, Jorge Luis 18,59,117, 122,125,126,127, 128,129,131 Born, Joachim 224 Borngässer Klein, Barbara 178 Bornscheuer, Lothar 53,58,145 Borregán, Alonso 149 Borsò, Vittoria 95,97,100, 108,111,114,119, 135,137 Boscán, Juan 54,56 Bosch Benítez, Anita 38 Boschetto-Sandoval, Sandra M. 123 Bosque Latra, Ma. Teresa 34,124 Bosse, Monika 39,68,70,178 Bossong, Georg 27,46,146 Bouhours, P. 68 Bourgeois, Nicolas-Louis 96 Bóveda, Xavier 82 Branco, Camilo Castelo 180

231 Brandenberger, Tobias Brandt, Sarita Braselmann, Petra

47 190 64,147,148, 149,152,154,168,170

Brauer-Figueiredo, Ma. Fátima Viegas 18,180,201 49 Breilmann-Massing, Sybille Bremer, Thomas 18,39,95,96, 108,111,115,119,120, 126,136,162 Bretz, Mary Lee 69 Breuer, Gerda 68,178 18,21,23,24, Briesemeister, Dietrich 25,26,29,30,38,42,43,46, 49,50,51,55,56,64,96,99, 101,104,108,115,174,175, 176,177,178,182,183,186 213 Brilke, Elisabeth 196 Brito, Ana Maria 62 Britton, R. K. 203,208 Broch, Alex Brons, Thomas 137 96 Bross, Dieter Brown, Meg H. 122 Bruguera, Jordi 205 142,148,164, Brumme, Jenny 168,170,203,204,205,219 18,43,174, Brunn, Albert von 183,186,188 Brunner, José Joaquín 30,112 47 Bruno, Giovanni Bruyne, Jacques de 151 96,107,109 Buche, Irina 92 Buck, Anna-Sophia 64 Buck, August 82,91 Buero Vallejo, Antonio Bulger, Laura Fernanda 180 127 Bunster, Martin 21,38,39,40, Buñuel, Luis 41,74,75 57,163 Burmeister, Martina 46,48 Burns, Robert I. 200 Busche, Christian Buschmann, Arno 38 148 Busse, Dietrich 158,195 Busse, Winfried 97 Buve, Raymond Th. Buxó, José Pascual 142

Cabal, Fermín 82 Caballero, Fernán s. Bóhl de Faber, Cecilia Calaforra, Guillem 214 Caldera, Ermanno 18,107,130 Calderón de la Barca, Pedro 19,40,54,55, 56,57,64 Calders, Pere 210,211 Calinescu, George 43 Callado, Antdnio 188 Calvino, Italo 122,142 Cambaceres, Eugenio 106,107 Camfies, Luís Vaz de 175,177 Campo, José Luís de Azevedo do 157,194,196, 197,198,201 Campos, Ramón 145 Campra, Rosalba 120 Camus, Albert 79,92 Canavaggio, Jean 63 Cancelliere, Enrica 60 Cándido, Antdnio 183,186 Canellada, María Josefa 55 Canet, Manuel 60 Canevaci, Massimo 18,35 Cano, José Luis 83,86,90 Canónica, Elvezio 18,64 Cantavella, Rosanna 206 Cañas, Dionisio 78,121 Capmany, Antonio 66 Captain-Hidalgo, Yvonne 143 Caraffi, Patricia 47 Carazo, Miguel A. 92 Carbó, Ferran 209 Cárcamo, Isabel 111 Cardenal, Ernesto 127 Careaga, Gabriel 112 Carner, Josep 211,212 Carnero, Guillermo 38,82 Carpentier, Alejo 104,119,122, 125,127,139 Carreño, Antonio 64 Carrera Andrade, Jorge 127,133 Carrió de la Venderá, Alonso 107 Cartagena, Nelson 34,145,150, 152,156,159,172 Carvalho, José G. Herculano de 24, 144,191

232 Casal, Julián del 81,107,109 159 Casas Gómez, Miguel 82 Casona, Alejandro Castellanos, Jordi 213 Castellanos, Rosario 128 52 Castellón, Heraclia Castillo, Debra A. 103 34 Castillo Durante, Daniel Castro, José María Ferreira de 180 49 Castro Lingl, Vera Castros, Ferreira de 180 65 Catalá, Jorge Antonio 193 Caudmont, Jean 182 Cayron, Claire 38,41,79,82 Cela, Camilo José 82 Celaya, Gabriel 180 Cendrars, Blaise 210 Cerdá i Surroca, María Angela 83,86,90 Cernuda, Luis 18,41, Cervantes Saavedra, Miguel de 50,52,53,54,55,57, 58,59,89,92,127,206 205 Cervera, Guillem de 118 Chalupa, Federico 184,185 Chateaubriand, François René 188 Cheuiche, Alcy 62 Chevalier, Maxime 181,174,188 Chiappini, Ligia 44 Christ, Ingeborg Christmann, Hans Helmut 21 158,165 Chuchuy, Claudio 47 Ciceri, Marcella 168 Cichon, Peter 226 Ciérbide, Ricardo 56 Cilveti, Angel L. 48,205,206 Cingolani, Stefano M. 128 Cisneros, Antonio Garin s. Alas y Ureña, Leopoldo 107,109 Clavijero, Francisco Javier 88 Cobo, Angel 183 Cocalis, Susan L. 204,211 Cocozella, Peter 146 Codoñer, Carmen 78 Colinas, Antonio 110 Collado, Miguel 74 Collado Seidel, Carlos 26,30,31,32, Colón, Cristóbal

59,75,84,97,99,102, 105,112,148,163,218 Colón, Germán 145,146,157, 161,170,206,214,215, 216,217 Comet, César A. 82 Compagnon, Antoine 28 Company Company, Concepción 148 Corbera, Jaume 217 Cornejo Parriego, Rosalía V. 79,121 Cornej o Polar, Antonio 115 Cornudella, Jordi 211 Coromines, Joan 205 Coronas González, Santos M. 67 Correas, Gonzalo 145 Corretjer, Juan Antonio 128,134 Cortázar, Julio 41,42,104, 119,126,128,129,131 Costa, Maria Velho da 181 Costa Ramalho, Américo da 177 Costigan, Lúcia Helena 99 Coudry, Pierre 202 Covo, Jacqueline 125 Craveirinha, José 189 Cruz, Juana Inés de la s. Juana Inés de la Cruz Csobádi, Peter 53,58,66 Cuadra, Pablo Antonio 129 Cuenca, Luis A. de 83 Cueto, Sergio 132,133 Cuevas García, Cristóbal 83,86 Cunha, Euclides da 184,185,188 Cunqueiro, Alvaro 163,221 Cussen, Antonio 106 D'Agostino, Alfonso 48 Dahmen, Wolfgang 18,146 Dahms, Bernd 61,102 Dali, Salvador 41,84 Damjanowa, Ludmila 162 Darío, Rubén 93,104,129, 130 Daul, Gudrun 46 Daus, Ronald 30,36,115,187 David, Charles 39,51,66 Davies, Lloyd Hughes 138 153 Delbarge, Marc Delbecque, Nicole 154 Delgado, Mariano 63

233 Delgado, Teresa 77 Delhougne, Ursula 54,57 Delibes, Miguel 83,163 Delicado, Francisco 51 Dembicz, Andrzej 95 Dendle, Brian J. 69,71,72,73 Denison, N. 163,171 Denschlag, Agnes 201 Detges, Ulrich 151 Dias, Joto Bernardo 189 Díaz Arenas, Angel 42,93 Díaz del Castillo, Bernal 95 Díaz Diocaretz, Myriam 35 Díaz Mas, Paloma 32 Díaz Torres, Daniel 40,112 103 Díaz Usandivaras, Julio C. 130 Diego, Eliseo Diego, Gerardo 83,212 84 Dieste, Rafael Dietrich, Wolf 150,173 51 Diez Borque, José María 86 Diez de Revenga, Javier 18,101,104, Dill, Hans-Otto 105,106,107,115,121, 129,130,136 36 Dilligan, Robert 19,39,76, Dirscherl, Klaus 91,96 105 Döblin, Alfred 121 Dömer, Cornelia 85 Domergue, Lucienne 189 Domingues, Mário 151 Domínguez, José M. 34 Domínguez, Mignon 33 Domínguez Caparós, José 123,130,141 Donoso, José 217 Dofiate Sebastiá, J. M. 37,55 Dorer, Edmund 130 Dorfman, Ariel 19,30 Döring, Thomas 75,77,78 Dougherty, Dru 189 Dourado, Autran 24,145 Dräxler, Hans-Dieter 115 Dubost, Jean-Pierre 164 Dubsky, Josef 45 Durán Gudiol, D. Antonio 60 Duroux, Rose 94 Dürr, Eveline

Dürr, Michael Durruti, Buenaventura Düwell, Kurt Dyserinck, Hugo Ebach, Jürgen Eberenz, Rolf

149 75,79 97 20 57 19,147,149, 153,154,165,215 Eberhard, Theo 95 Echavarren, Roberto 34 Eder, Carmen 19 Eggensperger, Thomas 50 Egido, Aurora 52,62,76,77 Einwohlt, Ilona 76 Eisenberg, Daniel 58,59 Elizondo, Salvador 123,130 Eltit, Diamela 130 Emsel, Martina 155,156 Endress, Heinz-Peter 58 Endruschat, Annette 19,24,153, 154,191,194,195,196, 197,200,201,202 Engel, Ulrich 50 Engell, Karin 174 Engelmayer, Elfriede 19,179,181 Engler, Bernd 59 Engler, Erhard 185,188 Engler, Winfried 70,73,80 Ensenyat i Pujol, Gabriel 203 Enzensberger, Hans Magnus 75,79 Erasmus von Rotterdam 49 Erbe, Michael 27 Ernst, Richard 159,162 Ertzdorff, Xenja von 58 Escobedo Rodriguez, Antonio 47,149 Espriu, Salvador 211 Esser, Ursula 222 Esterhâzy, Péter 67 Estrada de Völk, Amparo 101,143 Ette, Ottmar 19,23,28,30, 42,71,96,101,105,108, 109,110,124,139,140 Ettinger, Stefan 198,202 Ewald, U. 100 Ezeizabarrena, Maria José 225 Faber, Richard 57 Fàbrega i Escatllar, Valenti 205 Fahnders, Walter 17,74,178,207 Falconieri, John V. 62

234 Faliu-Lacourt, Ch. Falque, E. Faner, Pau Farías, Víctor Faus, A. Febel, Gisela Federmann, Nikolaus Feijoo y Montenegro, Benito Jerónimo Feldmann, Helmut Felixberger, Josef Feiten, Hans

17 45 211 117,126 42 19,119,128, 131 105

67 186 150 19,57,76,77, 88,89,92 84 Feiten, Uta 20 Fernández, A. R. Fernández, Ana 225 72,76,77,87 Fernández, Angel-Raimundo Fernández, Macedonio 126,129,131 131 Fernández, Roberto G. Fernández de Lizardi, José Joaquín 107 67 Fernández de Moratín, Leandro 59 Fernández de Oviedo, Gonzalo 48 Fernández Ordóñez, I. Fernández Retamar, Roberto 130 Fernández Sevilla, Julio 150 Ferrá-Pon?, Damiá 206,215 215,217 Ferrando, Antoni 210 Ferrando Meliá, Ferran 203,205 Ferraté, Joan 211 Ferrater, Gabriel 131 Ferré, Rosario 182 Ferreira, Manuel 218 Ferrer Bascuñana, Pilar 51,53 Ferrer Valls, Teresa 19,154,164, Figge, Udo L. 172,197 199 Figueiredo Brandáo, Silvia Figueroa, Jennie 165 Fijman, Jacobo 131 Finger, Heinz 36 Finnegan, Pamela May 130 97 Fischer, John R. 20 Fischer, Thomas 84 Fischer-Lichte, Erika 39,51,66 Fischer-Rittmeyer, Barbara 19,25,26,34, Flasche, Hans 86,174,178

Fleischer, Raija Fleischmann, Ulrich Fleming, Leonor Flenner, Gudrun Floeck, Wilfried

57,89 18,96 34,124 151 19,26,77,78, 79,80,82,84,90,93, 119,120 Flores, Luis 165 Föcking, Marc 110 Fodor, Istvän 161 Follain de Figueiredo, Vera 188 Foltys, Christian 19 Fonseca, Rubem 189 Fontane, Theodor 70 Fonzo, Teresa di 202 Forgues, Roland 137 Fornet-Betancourt, Raül 111 Forster, Merlin H. 33 Fortuna, Felipe 186 Foster, David William 101,115,116 Foucault, Michel 59,122,127, 142 Frackowiak, Ute 27,28,72 Fraker, Charles F. 46 Franchini, E. 158 Franco, Francisco 75,80 Franke, Yvonne 88 Frankenberg, Peter 27 Franzbach, Martin 33,54,57,101, 106,109,111,119,125, 130,136,188 Franzke, Lutz 193 Freixanet, Maria Angels 211 Freixas, Laura 78 Fries, Fritz Rudolf 39 Frisch, Max 37 Fritz, Bärbel 54,56 Fritz, Herbert 37 Fröhlich, Harald 17,164 Fröhlicher, Peter 19,35,54,62, 128 Froldi, R. 107 Fuchs, Hans-Jürgen 75 Fuchs, Hermann August Theobald 27 Fuente, Bienvenido de la 69 Fuentes, Carlos 115,131,137, 210 Fuentes Morán, Mana Teresa 158

235 Fuggle, Sonia Rose de Funk-Leiva, Cornelia

96 59,81,96,107, 109,135 83,211,212 Fuster, Joan 162 Gabinski, M. A. Gadler, H. P. 163,171 Gala, Antonio 45,84 Galeano, Eduardo 131 105,122,142 Galle, Roland Galster, Ingrid 115 84 Gándara, Alejandro 55,59,71,92 Ganivet, Angel 193 Garcia, Antonio Marco 32 Garcia Canclini, Nestor 112 García Cantú, Gastón 208 García Grau, Manuel 90 García Jambona, Luis 39,41,43,84, García Lorca, Federico 85,90 132,141 García Márquez, Gabriel 52,60 García Martín, Manuel 85 García Montero, Luis 71,139 García Morales, Alfonso García Ober, Juan Ramón 36,39,40,85, 87,88,89,92 17,56 García Ruiz, Víctor 69 García Templado, José 71 García Viñó, Manuel 87 García Wiedemann, Emilio J. 107 Garcilaso de la Vega, El Inca 155,157 Gardt, A. 30 Garralón, Ana 89 Garrido, Antonio 32 Garrido Domínguez, Antonio 42,94,96,99, Garscha, Karsten 119 43,144,152, Gärtner, Eberhard 153,156,194,196 165 Garza Cuarön, Beatriz 92 Gätjens, Sigrid 36 Gattermann, Günter 150,156 Gauger, Hans-Martin 190 Gebert, Heike 20,150,157, Geckeier, Horst 165,173 53,54,56,62, Geisler, Eberhard 85,126,139 151 Geisler, Hans

Gelpi, Juan G. Gemmingen, Barbara von Gendolla, P. Gerdes, Claudia Gericke, Philip O. Gewecke, Frauke

120 158 55 112 48 27,101,110, 111,112,115,120, 123,134 Ghiraldo, Alberto 132 Gier, Albert 45,47,48,51, 52,53,58,63 Giersberg, Sabine 96,136,142 Gil, Alberto 27,57,83,153, 154,163 Gil, J. 45 Gimber, Arno 51 Gimbemat González, Ester 114 Giménez Caballero, Ernesto 85 Gimeno Betí, Lluis 216,218 Gimfener, Pere 85 Gimmel, Uschi 163 Giner Rabasa de Perellós y Rocafull, D. (Marqués de Dos Aguas) 65 Giordano, Alberto 133,138,141 Girondo, Oliverio 122,132 Girri, Alberto 132,133 Glab, Volker 182 Glantz, Margo 95 Glau, Markus 43 Gledson, John 100,183 Gleich, W. 159,162 Glendinning, Nigel 39,51,66 Gliech, Oliver C. 139 Glissant, Edouard 127 Gnutzmann, Rita 19,35,51,101, 104,106,107,115,119, 120,123,124,125,128, 140,141,142 Godard, Jean-Luc 41 Goebel, Gerhard 60 Goebl, Hans 17,164 Goic, Cedomil 104 Gold, Hazel 73 Gómez de Avellaneda, Gertrudis 107,109 Gómez de la Serna, Ramón 85 Gómez García, Juan Guillermo 65 Gómez Moreno, Angel 49,54 Gómez Reinoso, Manuel 102

236 154 75 35,51,52,53, 55,58,64,76,83,93 34 Gómez-Quintero, Eia R. Gonella, Pep 218 24,34,37,38, Góngora, Luis de 55,60 122,133,139 Gonzaga Urbina, Luis 47 González, Fernán 120 González, Mike González de Escandón, Blanca 36 González de la Mora, Carlos J. 133 100,108 González Echevarría, Roberto 146 González Iglesias, Juan Antoniei 99 González Stephan, Beatriz González-del-Valle, Luis T. 101 Gorceix, Paul 70 160,161,164 Gordón Peral, María Dolores 75,88 Görling, Reinhold Gormsen, Erdmann 105 41,62,65,69 Goya, Francisco de Goytisolo, Juan 85,92 Gracián, Baltasar 50,51,53,55, 58,60,61,62 Graf, Marga 20,33,59,96, 101,102,112,120,139, 142,184,185,186, 188,189 Graf von Schack, Adolf Friedrich 42 187,190 Gramsci, Antonio Granda, Germán de 164,165,166, 167,170,171 124,138,143 Grandis, Rita de 52 Granja, Agustín de la 224 Granja Sainz, José Luis de la 121,136 Grass, Günter 163,171 Grassegger, H. Grassi, Ernesto 50,53 81 Greff, Hugo 211 Gregori Soldevila, Carme 20 Greive, Wolfgang 39,95 Gretenkord, Barbara 165 Griffin, David 55,57 Grimm, Jürgen Grivel, Charles 27 40 Gross, Stefan 182 Grossegesse, Orlando Gómez Torrego, Leonardo Gómez-Arcos, Agustín Gómez-Montero, Javier

Grossmann, Rudolf Große, Sybille

130 166,182,187, 188 Grovas, Victor 52,90 Gruber, Gernot 66 Gründler, Carola 18,101,115 Grünwald, G. 163 Gugenberger, Eva 96,162,168, 170 Guillén, Jorge 83,86,90 Guillén, Nicolás 24,34,37,38, 133 Guillón, Germán 69,77 Guiness, Gerald 114 Gullar, Ferreira 189 Gullón, Ricardo 33 Gumbrecht, Hans Ulrich 34,39,96 Gunia, Inke 18,33,42,101, 106,112,115,123,125, 131,141 Güntert, Georges 19,35,54,56, 57,58,59,79,92,142, 163,180 Guthunz, Ute 20 Guy, Alain 112 Guzmán, Almudena 86 Guzmán, Martín Luis 133 Haase, Ellinor 30,44,111 Haase, Martin 156,164,195, 225,226 Haensch, Günther 157,158,159, 160,164,165,170,217 Hagfege, Claude 161 Halperin Donghi, Tulio 110 Haiwachs, Dieter W. 20 Hamm, Sabine 202 Hammermüller, Gunther 194,197,201 Hanne, Michael 209,213 Hansen, Keith W. 79,92 Härder, Andreas 20,24,144,170 Harmuth, Sabine 33,102,119, 124 Harris, Derek 87 Harris, Wilson 127 Härtinger, Heribert 40,76 Hartstein, Hans-Joachim 87 Harwich Vallenilla, Nikita 112 Hasebrink, Gesa 179,180,181

237 45 99 144,145,148 181,189,190 129 46 55 21 191 125,127,139 115 185 170,172,208, 218 220 Heinze de Lorenzo, Ursula 160,171 Helfrich, Uta 85 Helmte, Eugen Henze, Kerstin 40,96,112,170 Heras, Antonio R. de las 45 Herder, Johann Gottfried 106 Heredia, Nathalie 76 Herlinghaus, Hermann 27,30,40,95, 96,102,112,115, 123,130,141 Hermanns, Fritz 148 Hermanns, Ute 175,187,190 Hermerén, Ingrid 153 Hernández, Felisberto 132,133,138, 141 Hernández, Humberto 173 Hernández, Mario 84 Hernández, Miguel 86 Hernández Eduardo, Jorge 153,156 Hernández Terrés, José Miguel 144,148 Herpoel, Sonja 140 Herrera, Flavio 127,133 Hervás y Panduro, Lorenzo 144 Hess, Rainer 20,174,179, 182,191 Heß, Renate 19,179 Heyden, Gabi von der 188 Heydenreich, Titus 19,20,26,30, 32,33,40,55,70,73, 91,96,109,122,133,139 Heymann, Jochen 33,76,91,120 Hidalgo, Heike 53,58 Hidalgo-Serna, Emilio 50,53,54,58, 60,64,65 Hassauer, Friederike Hassler, Peter Haßler, Gerda Hatoum, Milton Hauffstengel, Renata von Haug, W. Hausmann, Frank-Rutger Hausmann, Franz Josef Heibert, Frank Heider, Petra Heiler, Susanne Heine, Heinrich Heinemann, Ute

Hierro, José Hildner, David J. Hilger, Gerd Hillach, Ansgar Hilty, Gerold

86 61 187 57 20,45,46,47, 48,149,161,163,223 Hina, Horst 88,203,207, 208,209,211,212,213 Hinterhäuser, Hans 116 Hinz, Manfred 60 Hirche, Katrin 87 Hlavacka de Bouzo, Laura 158,165 Hoepner, Lutz 197 Hoffmann, Claudia 182 Hoffmann, E.T.A 91 Hofmann, Bert 20,31,68,75 Hofmann-Ortega Lleras, Gabriela 122,127,187, 190 Hoinkes, Ulrich 20,168,218 Holtus, Günter 18,20,48,146, 150,151,156,165, 193,215,223 Hölz, Karl 51,54,61,72, 97,102,104,109,116, 123,128,130,133,135, 138,141 Hoogbergen, Wim 96 Hopfe, Karin 125,130,133, 137 Homo-Delgado, Asunción 86 Hösle, Johannes 210 Housková, Anna 32,95 Hualde, José Ignacio 215 Huarte de San Juan, Juan 61 Huerta Calvo, Javier 52 Hughes, Robert 203 Huhle, Rainer 97 Huidobro, Vicente 133 Huillery, François 158 Humboldt, Alexander von 20,96,99, 105,106 Humboldt, Wilhelm von 24,26,145, 163,167 Hummel, Martin 152 Huth, Karin 201 Ibáñez Pastor de Ehrlich, Maria Teresa 116

238 Ibsen, Kristine Ife, B. W. Igel, Regina IJzewijn, Josef Diescu, Maria Illa, Assumpta Terés Die, H.-J. Die, Karl

131 59,102 174 65 155 211 103 159,160,165, 168,172 Imperiale, Louis 51 139 Infante, Sergio 51 Infantes, Victor 20,25,76,78, Ingenschay, Dieter 80,97,116,213 Inhoffen, Nicola 173 84 Irizarry, Estelle 108 Isaacs, Jorge 67 Isla, José Francisco de Ivanov, Nicolai Victorovitch 201 87 Izquierdo, José Maria 90 Izquierdo Gómez, Jesús 65,67 Jacobs, Helmut C. 75 Jakoby, Ruth Jaksic, Iván 110 20,31,202,208 Janer, Maria de la Pau 207,209,212 Janer Manila, Gabriel 21,95,97,102, Janik, Dieter 105,106,116,136 37,55 Janner, Hans 134 Jaramillo Levi, Enrique 52 Jarava, Juan de 86 Jardiel Poncela, Enrique 205 Jaume I 62,69,81 Jenau, Petra Jiménez, Juan Ramón 86 137 Jiménez Cataño, Rafael 140 Jiménez de Báez, Yvette 83,87 Jiménez Lozano, José Jiménez Patón, Bartolomé 145 Jitrik, Noé 59 20,27,29,33, Joan i Tous, Pere 68,75,77,81,86,213 Johannes vom Kreuz s. Juan de la Cruz 201 Johnen, Thomas 43,44 Jordan, Barry 181 Jorge, Joäo Miguel Fernandes 61 Juan de la Cruz

Juana Inés de la Cruz Juárez Medina, Antonio

95,100,108 31,33,93,94, 145 Jungbluth, Konstanze 206,207,215 Junqueira, Ivan 189 Jurado, José 67 Jiitte, Wolfgang 31 Jüttner, Siegfried 65,66 Kabatek, Johannes 21,77,164, 166,168,171,218,219, 221,222 Kablitz, A. 21 Kahle, Günter 17 Kailuweit, Rolf 214,216,219 Kaiser, Georg 195,196 Kaiser, Gert 36 Kaiser, Herbert 53,58,145 Kalwa, Erich 176,179,180, 187 Kaminsky, Amy 103 Kanduth, Erika 21 Kant, Immanuel 91 Kapsoli, Wilfredo 97 Karg, Stefanie 40,112,173 Katra, William H. 110 Kattenbusch, Dieter 17,21,164,199 Kercher, Rudolf 21 Kerkhof, M. 163 Khosas, Ungulani Ba Ka 189 Kiesler, Reinhard 161,198 Kirkpatrick, Gwen 110 Kirsch, Thomas 39 Klammer, Angelika 67 Klare, Johannes 153,156 Klaus, Peter G. 116 Klein, Erwin 31 Klein, Wolfgang 40,112 Kleinert, Susanne 89 Klengel, Susanne 116,127,136, 141 Klenk, Ursula 151 Klink, Hella 44,141 Klinker, Carolyn S. 132 Klotsch, Andreas 182 Klüppelholz, Heinz 58,66,102,112 Knapp, Martin 81 Knauer, Gabriele 18,220 Knauth, K. Alfons 33

239 Koch, Helmut H. Koch, Peter Kociancich, Vlady Koechert, Andreas Koerber, Irene von Kohut, Karl

127 27,153,156 118 97 130 19,21,32,33, 35,36,43,51,52,55, 59,61,65,75,96,97, 102,104,105,106,112,114, 115,116,119,121,125,128, 136,138,140,143 Koller, Erwin 193 Kolumbus, Christoph s. Colón, Cristóbal Konder, Peter P. 21,28,113,144 König, Bernhard 21 König, Hans-Joachim 105 Koppenfels, Martin von 143 Kornberger, Reiner 132 Körner, Karl-Hermann 25,34,174,178 Korotov, Konstantin S. 175 159,162 Köstler, R. Kothe, Flávio R. 185 Kotschi, Thomas 19 Kowallik, Sabine 27,170 Krabbenhoft, Kenneth 60,62 Kramer, Johannes 18,27,36,145, 146,147,151,161,170 Krapoth, Hermann 177 Kratschmer, Alexandra 147 Krauskopf, Heinzbernd 113 21 Krauss, Henning 60 Krauss, Werner 75,80 Kreis, Karl-Wilhelm 163,199,221, Kremer, Dieter 222,224 Kremnitz, Georg 27,91,163, 166,168,224,226 Kretschmer, Johannes 42,128 184 Kreutzer, Winfried 95 Krimm, Stefan 107 Kristal, Efrain 26,27,33,75, Kröll, Heinz 80,146,150,174,194,195, 196,197,198,199,201 Krömer, Wolfram 21,25,28, 37,50 Krülls-Hepermann, Claudia 40

Kubarth, Hugo Kuester, Hildegard Kiigelgen, Helga von Kühl de Mones, Ursula Kuhlenkampff, Jens Kullmann, D. Kunzmann, Ulrich Kuon, Peter

33 58 115 158,165 53,58,145 157 89 27,104,119, 126,128,134,140 Küpper, Joachim 62 Kurtz, Barbara E. 57 Kürzdörfer, Klaus 149 Laferl, Christopher 52,97,102,183 Lafetá, Joäo Luiz 189 Laforet, Carmen 87 Lagmanovich, David 17 Lagos de Kassai, M. Soledad 120 Laitenberger, Hugo 17 Laiana Lac, Fernando 225 Lanciani, Giulia 176,221 Lang, Jürgen 200 Lang, Marvyn F. 155 Lange, Susanne 121,136 Langenbacher-Liebgott, Jutta 149 Lansius, Thomas 149 Lapesa, Rafael 150 Laranjeira, Pires 174 Larra, Mariano José de 72 Las Casas, Bartolomé de 49,50,51,61, 63,95,102 Laurenti, Joseph L. 31 Lausberg, Heinrich 50,53 Lausberg, Uta 50,149 Lazar, Moshe 36 Lazcano, Rafael 61 Le Gentil, Pierre 48 Le May, Albert H. 103 Leal-MacBride, Maria-Odilia 191 Lebsanft, Franz 21,42,46,149, 158,169,219 Lee, Consuelo 128,134 Leeker, Joachim 65 Leinen, Frank 56,57,62,102, 113,137,140 Lembach, Joachim 23 Lentzen, Manfred 31,65,69,71, 72,73,80,83,84,86,91 Lenz, Christian 42

240 42 61 95 151 122,133,139 66 181 20,26,33 105 121 111,134 115 36,117 31 31,97,102, 103,137,138,170 47 Liffen, Shirley 47 Lihani, John 27 Lilli, Waldemar 33 Lind, Georg Rudolf 147 Lindenbauer, P. 118 Lindstrom, Naomi 117 Link, D. 21,39,40,71 Link-Heer, Ursula 114,186 Links, Christoph 171 Lipski, John M. 187,189,190 Lispector, Ciarice 70,77,79 Litvak, Lily 28 Liver, Ricarda 87,88 Llamazares, Julio 147 Lloyd, Paul M. Llull, Ramón 205 211 Lluna Ferrer, Xavier Lobato, Antonio José DosReis 145,192 21 Loewe, Siegfried 205 Loos, Erich 67,68 Lope, Hans Joachim 44,155,160 Lope Blanch, Juan M. Lopes, Marilia dos Santos 184 72 López, Ignacio Javier 75 López Casero, Francisco López de Abiada, José Manuel 17,31, 35,37,43,51,62,64, 66,69,75,76,77,78, 79,81,82,85,87,89, 97,103,113,116,121, 122,123,132,138,140 López de Córdoba, Leonor 48 Lenz, Günter H. León, Luis de Leonard, Irving A. Leonetti Jungl, Manuel Leopardi, Giacomo Lépinette, Brigitte Letria, José Jorge Leube, Eberhard Lévi-Strauss, Claude Lewis, Marvin A. Lezama Lima, José Liano, Dante Lie, Nadja Lieberknecht, Otfried Lienhard, Martin

López Martínez, María Isabel 86 López Mena, Sergio 140 López-Casero, Francisco 74,159 López-Pina, Antonio 76 Lorenz, Erika 61,63 Lorenzo Gradín, Pilar 46 Lorenzo, Ramón 223 Losa, Use 181 Loureiro, Joáo de Jesús Paes 190 Louys, Pierre 38 Loynaz, Dulce María 134 Lozano, Mariano 165 Lüdke, Helmut 24,144 Lüdtke, Jens 21,144,146, 147,148,152,155,166, 169,200 Lugo, Emilio 116 Lühr, Volker 42 Luquet, Gilles 147 Lüsebrink, Hans-Jürgen 22,42,66,184, 185,188 Lustig, Wolf 116,121,170 Luyken, Michaela 222 Luzän, Ignacio de 68 Machado, Antonio 87 Machado de Assis, Joaquim Maria 184,185 Madariaga, Salvador de 88 Magaldi, Sàbato 187 Magnarelli, Sharon 130 Mahlau, Axel 225 Malinowski, Heike 133,134 Malkiel, Yakov 151,157 Mallarmé, Stephane 60 Manent, Marià 212 Mann, Thomas 122,127,187, 190 Manrique, Jorge 48 Manuel, Juan 47,48,49 Manzanero B autista, Antonio 77 Manzano, Juan Francisco 108 Manzoni, Celina 108,117 Maples Arce, Manuel 134 Maragall, Joan 211,212 March, Ausiàs 204,205 Marcos Marin, Francisco A. 34,42,48,58, 67,147 Marechal, Leopoldo 134 Marful, Inés 84

241 Mari, Antoni Marías, Javier Marle, Jaap van Marsé, Juan Martens, Klaus Martí, José

78 88 151,155,158 88 22 19,106,108, 109 Martín Barbero, Jesús 32,99,103 Martín Recuerda, José 88 88 Martín Santos, Luis Martín Zorraquino, María Antonia 47,157, 163 160,173 Martín-Gaitero, R. Martinell Gifre, Emma 157 52 Martínez, Jaime J. Martínez, Tomás Eloy 119,123,135, 137,138 74,78 Martínez Cachero, José María 66,67,68 Martínez Colomer, Vicente Martínez Comeche, Juan Antonio 50,54 98 Martínez Diez, Gonzalo 69 Martínez Martín, Jesús Antonio 85 Martínez Nadal, Rafael 81,107,109 Martínez-Tolentino, Jaime 119,123,135, Martini, Juan 137,138 21 Martino, Alberto 190 Martins, Wilson 184 Martius, Cari Friedrich Philipp'ran 142,206,215 Martorell, Joanot 195 Martynova, Lioubov L. 206 Mas i Usó, Pasqual 98,110,113 Masiello, Francine 135 Mastretta, Angeles 25, 36 Mata, Carlos 112 Mateo, Andrés L. 126 Mateos, Zulma N. 47,48,49,70, Mathis, Ursula 72,84 185 Matos, Gregório de 34,136 Mattalía, Sonia 71,74 Mattauch, Hans 101 Maturo, Graciela 22,69,71, Matzat, Wolfgang 72,109 76 Maurer, Karl 45 Maya, A. 116 Medina, Dante

Meding, Holger M. Meisel, Jürgen M.

17 22,156, 170,226 Meisenburg, Trudel 218 Meister, Florian 111 Meiches, Carlos 65 Mella, Ricardo 68,70 Mendes Pintos, Joáo 177 Mendonfa Teles, Gilberto 176 Menéndez Martínez, Benjamín 66 Meneses, Guillermo 135 Mennemeier, F. N. 84 Mensching, Guido 22,31,47, 146,149 Mentón, Seymour 119 Mérimée, Prosper 70 Merkl, Heinrich 46,49,52,57, 58,60,61,84 Mertin, Ray-Güde 22,181,183, 187,189,190,191 Meseguer, Lluís B. 209,217 Messner, Dieter 22,193,197, 215 Metger Lituma, Ménica 92 Mettmann, Walter 46,48,163 Metzeltin, Michael 18,20,146, 147,148,151,153,154, 156,160,163,171,172, 193,215,223 Meyer, Susanne 70 Meyer-Clason, Curt 182 Meyer-Koeken, Klaus 186 Meyer-Minnemann, Klaus 18,97,101, 103,107,108,115, 117,129,137 Meyer-Minnemann, Maralde 191 Meza Chunga, Rigoberto 142 Middelanis, Carl Hermann 98 Mier y Guerra, Servando Teresa de 107,109 Milich, Klaus J. 42 Miliares, Julio 54,59 Milläs, Juan José 87,88 Miller, Stephen 69,71,72,73 Minter, Gordon 55,63 Mira de Amescua, Antonio 62 Miralles i Montserrat, Joan 20,202,203, 208,218

242 89 Miras, Domingo Mires, Fernando 31,98 208 Molas, Joaquim 36 Molho, Maurice 111,135 Molina Enríquez, Andrés 89 Molina Foix, Vicente 149 Molinos, Miguel de 101 Molloy, Silvia 97,105 Mols, Manfred Mondejar, José 170 40 Monegal, Antonio 47,157,163 Monge, Félix 135 Monsiváis, Carlos 103 Montaldo, Graciela 49 Montalvo, Garcí Rodríguez 38,74,75 Montandon, Alain 47 Montaner, Alberto 170,224 Montero Küpper, Silvia 107 Montero, Oscar 165 Montes, José Joaquín 218 Montoya i Abad, Brauli 118 Mora, Gabriela 165 Mora, Siervo 22,28,113, Morales Saravia, José 133,134,136,142,143 111 Morazàn Irias, José Pedro 132 Moreno, Antonio 208 Moret, Hèctor 118 Morfi, Angelina 153,156,163, Mori, Olga 171,173 Mörner, Magnus 169 174 Moser, Fernando de Mello 182 Moser, Gerald Moser, Rupert 95 Moser, Theres 213 162 Mróz, Marcin 24,26,145, Mueller-Vollmer, Kurt 163,167 112 Mühlen, Patrick von zur 158 Müller, Bodo Müller, Karl-Ludwig 22 Müller, Kristin A. 25 Müller, Kurt 59 74 Müller, Olaf Müller, Oskar 22,156,223 Müller, Rainer A. 43 50,193 Müller-Bochat, Eberhard

Mullor-Heymann, Montserrat 76 Münzel, Mark 94,96,99 Muñoz, Elvira 159 Muñoz Cruz, Héctor 169 Muñoz Molina, Antonio 57,89 Murphy, Marie 130 Mutis, Alvaro 136 Nagel, Klaus-Jürgen 208 Nassar, Raduán 181,189,190 Naumann-Beyer, Waltraud 40,12 Naus, Emile 98 Navarro, Joaquina 104 Navascués, Javier de 134 Nebrija, Antonio de 64,144,146, 147,148,149,168 Nelting, David 88 Nerius, Dieter 22,156,223 Neriich, Michael 60 Neruda, Pablo 80,136 Nerval, Gérard de 185 Netthoevel, Simone 117 Neu-Altenheimer, Irmela 219 Neumann-Holzschuh, Ingrid 145,147, 153,154,167,169, 171,215,219 Neumeister, Sebastian 22,36,40,46, 52,55,60,65 Neuschäfer, Hans-Jörg 20,40,68,75, 76,79,80,81,83,213 Nicolas, Miquel 215 Niederehe, Hans-Josef 46,48 Niedermeyer, Franz 117 Niemeyer, Helga 57,64 Niemeyer, Katharina 34,69,70,103 Niepolt, Olaf 128 Nies, Fritz 21,38 Nietzsche, Friedrich 68,75,79,89, 105,140 Nieva de la Paz, Pilar 76 Niewöhner, Friedrich 23,51 Niggemann, Elisabeth 36 Nitsch, Wolfram 72 Nitschack, Horst 186 Noe, Alfred 21 Nogueras Valdivieso, Enrique J. 208,210 Noll, Volker 150,192 Nolte, Dorothee 76 Nolting-Hauff, Ilse 22,62

243 Nottebaum, Heike Nunes, Manuela Núñez, Ana Rosa Núñez, Pedro Juan Núñez Gomés, Luis NúSez Ladevéze, Luis Núñez Seixas, Xosé Manoel Obediente, Enrique Ochse, Horst Oehrlein, Josef

90 180,198,202 134 62 99,103 172 208,220,221 166 19 17,31,52, 74,147 Oelker, Dieter 104,117 Oesterreicher, Wulf 27,98,149, 152,157,169 O'Flynn de Chaves, Carol 166 Oliveira, Carlos de 181 Oliveira, Femâo de 192 Oliver, Maria-Antònia 212,213 O'Neill, Alexandre 181 136 Onetti, Juan Carlos 35 Orbe, Juan Ordoñez, Montserrat 103 130 Oropesa, Salvador Orr, Leonard 103 Ortalli, Gherardo 151 59,111,114, Ortega, Julio 116,134 188 Ortega Cannona, Alfonso 79,89 Ortega y Gasset, José 111,136 Ortiz, Fernando 100 Ortiz-Osés, Andrés Osols-Wehden, Irmgard 205 177 Osório, Jerome 98 Ostáriz Ostáriz, José Antonio 50,64 Ott, Angelika 205 Ovid 112 Oviedo, José 65 Ozanam, Didier 24,145 Pabst, I. 20,26,27,33 Pabst, Walter 35 Pacheco, Carlos 86,91 Paco, Mariano de 36,117 Paepe, Christian de 44 Pagès Margalef, José Luis 21,23,28,98, Pagni, Andrea 104,106,110,113,116, 117,119,126,185 Palacio Valdés, Armando 69,71,72,73

Palés Matos, Vicente Pallares Méndez, Ma. Carmen Pallarés Moreno, José Palm, Erwin Walter Palma, Ricardo Palmes, Gisela Palmié, Stephan Panero, Leopoldo M. Panesi, Jorge Pantoja, Isabel Parades Núñez, Juan Pardo Bazán, Emilia Parra Higuera, Alberto Paschen, Hans

125 221 67 115 81,107,109 38,41 98 89 132,133 30 48 70,72 136 69,113,117, 119,124 Paso, Femando del 121,136 Pasolini, Pier Paolo 40 Pastor de Arozena, Barbara 161 Patán, Federico 114 Paterson, A. K. G. 57 Patricio, António 181 Patrocinio, Elizabeth Fontáo do 202 Paufler, Hans-Dieter 146 Paula, Andreas 169,224,226 Pauly, Arabella 51,58,69,93, 115,117 Pavlovsky, Eduardo 137 Pavón, Alfredo 119 Payró, Roberto 109 Paz, Octavio 131,137 Pedraza Jiménez, Felipe B. 64 Pedrolo, Manuel de 212 Pedresa, José Manuel 56,57 Pelletieri, Osvaldo 104,119 Pelz, Manfred 44,225 Penny, Ralph J. 59,102 Pensado, José Luis 68 Penzkofer, Gerhard 49,142 Peña, Juan de la 46 Peñate Rivero, Julio 23,35,45,70, 72,73,76,81,89,117, 131,136,149,188,211 Pepetela (Pestaña dos Santos, A.C.) 190 Pereira, Bento 192,195 Pereira, Manuel 137 Pérez, Alberto Julián 129 Pérez, Joseph 64

244 188 108 137 23,69,70,71, 72,73,74 215 Pérez Moragón, F. 51,52 Pérez Priego, Miguel Angel 86 Pérez Romero, Carmen 45 Pérez y Callejón, Carmen 137 Peri Rossi, Cristina 21,23,26,28, Perl, Matthias 98,113,144,164,166,167, 169,171,176,191,192,193, 194,196,199,200,201 211 Perpinyä, Nüria 31 Perpinä Robert, Fernando 212 Perucho,Juan 182 Pessoa, Fernando 201 Pessoa, Marios 97 Peter, Max 58,60,62 Peters, Michaela 49 Petrarca, Francesco 196,223 Petruck, Christoph 47,49 Petzoldt, Leander 33 Pfeiffer, Erna 39,96 Pfeiffer, L. 150 Pfister, Max Pfisterer, Elisabeth 98 132,141 Phaf, Ineke 146,155 Pharies, David A. Phillips McGowan, Marcia 123 58,210 Picard, Hans Rudolf 39 Picasso, Pablo Pichardo, Esteban 159 77 Piechotta, H. J. Pietschmann, Horst 30,31,63,97, 98,99,105 119,123,124, Piglia, Ricardo 135,137,138,143 211 Pijoan i Picas, Maria Isabel 62 Pineda, Victoria Pinheiro, Manuel Almeida e 174,192 Azevedo de 53 Pinillos, M.C. 69 Piñero, Pedro M. 209 Piquer, Adolf 30 Piquer, Conchita 179, 182 Pires, José Cardoso Pérez Alencart, Alfredo Pérez Amador Adam, Alberto Pérez Atoqcha, Luis Gilberto Pérez Galdós, Benito

Pitol, Sergio Pizarro, Ana Pizarro, Francisco Platen, August von Platen, Christoph Plett, Heinrich F. Pockl, Wolfgang Podestà Siri, Rossana Poli, Bernhard

138 103 37 193 28,172 23,35 28,38,159,162 169 28,162,184, 185,223 Pollack, lise 189 Pollmann, Leo 92,99,103, 117,119,122,133,139 Polloni, Domenico 43 Polo, José 150 Polo, Victorino 35 Ponz, Antonio 68 Poot Herrera, Sara 108 Poppenberg, Gerhard 26,38,50,51, 52,53,60,63,65,67, 78,81,87,88,145 Porqueras Mayo, Alberto 31 Porti, Klaus 21,28,40,73, 75,87,90,104,113,144 Porto Dapena, José-Alvaro 153 Posse, Abel 31,119,135, 138,139 Post, Marike 200 Potockis, Jan 70 Potthast-Jutkeit, Barbara 17 Poulter, Virgil L. 147 Pozuelo Yvancos, José Maria 33 Prados, Emilio 83,86,90 Prats, Antoni 211 Prats Sano], José 138 Pratt, Mary Louise 30 Preker, Bernhard 31,45 Prill, Ulrich 19,34,51,55, 60,69,71,76,85,88, 92,94 Prinz, Manfred 180 Procházka, Martin 32,95 Profeti, Maria Grazia 37 Promis, José 101,104 Proust, Marcel 41,54,59,206 Pugliese, Abel Orlando 106 Puig, Manuel 133,138,141 Queiroz, José Maria E$a de 178

245 Quevedo y Villegas, Francisco Gómez de

22,41,53,54, 60,62 90 Quiles, Eduardo Quintana, Artur 203,207,208 Rabanal, Rodolfo 119,135,138, 139 64 Rabell, Carmen R. Radatz Hans-Ingo 202,204,205, 210,216,219 23 Raders, Margit 23,99 Radkau, Verena 202 Rahden, Natália Dourado von Raible, Wolfgang 28,98 151,155, Rainer, Franz 156,157 Ramajo Caño, Antonio 61 Ramírez, Pere 18 Ramos, Graciliano 187,190 Ramos, Julio 96,101 28 Rampillon, Ute Ratcliffe, Maijorie 36 96 Raynal, Paul 42 Read, Malcolm K. 120 Reati, Fernando 139 Recasens Salvo, Andrés 25,50,54 Redondo, Augustin 153 Reese, Susanne 28,36,37,58, Rehrmann, Norbert 65,66,91,99,131,137 102,132 Reichardt, Dieter 23,84 Reichenberger, Kurt 65 Reinhardt, Klaus 41,78 Reinstädler, Janett 151 Reumuth, Wolfgang 69,71,72,73 Revilla y Moreno, Manuel 139 Revueltas, José 23,51 Reyes Mate, Manuel 69 Reyes, Rogelio 211,212 Riba, Carles 190 Ribeiro, Darcy 190 Ribeiro, Joäo Ubaldo 121 Ricard, Serge 112 Richard, Nelly 49,51 Rico, Francisco 42,128 Riedel, Dirce Cortes 41,58,70, Rieger, Angelica 73,84

Rieger, Geihard 113 Riehl, Claudia Maria 160,171 Rien, Horst 88 Riera, Carme 212,213 Riera, Juan 31 Riha, Karl 55 Riho, Timo 147 Rincón, Carlos 33,39,103 Rincón González, María Dolores 204 Rings, Guido 113,133 Ríos Carratalá, Juan A. 80 Riquer, Martín de 142,206 Rivarola, José Luis 167 Rivas Novoa, Gonzalo 139 Rivera-Rodas, Oscar 142 Roa Bastos, Augusto 125,127,139 Roca, Ana 171 Rocha, Joto Cezar de Castro 42,128 Rodenbach, Georges 70 Rodiek, Christoph 36,42,43,45, 47,75,77,79,82,84, 85,90 Rodò, José Enrique 71,105,122, 133,139,140 Rodriguez, Claudio 90 Rodriguez, Juan 93 Rodriguez Campomanes, Pedro 67 Rodriguez Carranza, Luz 36 Rodriguez de Montes, Maria Luisa 165 Rodriguez del Padrón, Juan 49 Rodriguez López-Vázquez, Alfredo 84 Rodriguez Méndez; José María 90 Rodriguez Rea, Miguel Angel 110 Rodriguez Richart, José 75,77,80,81, 82,89,113,174,175 Rodríguez-Carranza, Luz 117 Rodríguez-San Pedro Bezares, Luis E. 65 Rohdewohld, Brigitta 99 Rohr, Ruprecht 167 Röhrig-Assunfäo, Matthias 185 Roig, Adrien 177 Roig, Jaume 206 Roig, Montserrat 212,213 Rojas, Carlos 84,90 Rojas, Fernando de 46,49,100,108 Rojas, Juan P. 153 Rojas, Ricardo 44,114,140

246 127 Rojas Giménez, A. 151 Rojas Pichardo, Juan Pedro 140 Rokha, Pablo de Roldán Pérez, Antonio 144,148 21,23,37,39, Roloff, Volker 40,41,55,65,91,104, 105,119,132 Roishoven, Jürgen 87 Román, Isabel 33 30 Román, Manuel Román del Cerro, Juan Luis 146 Romea Castro, Celia 206 Romero, Concha 90 43 Rónai, Paul 62 Roncero López, Victoriano Röntgen, Karl-Heinz 22,146 187,190 Rosa, Joao Gui maraes Rosa, Luciano Caetano da 23,174,175, 195 Röseberg, Dorothee 184,185,188 Rosendahl, Mona 169 Ross, Waldo 100 Rosselló, Ramón X. 212 Rosselló Bover, Pere 207,209,213 46 Rossi, Luciano Rössig, Wolfgang 99 Rössler, Andrea 76 167 Rössler, Gerda 23,34,77,78, Rössner, Michael 97,99,103,113,117,120, 122,126,129,131,175,186 79 Roth, Joseph 28,158,171, Roth, Wolfgang 174,176,196 37,79,115, Rothe, Arnold 121,122,140 77 Rothemann, S. 113 Rother, Klaus 174 Rouanet, Sérgio Paulo 139 Rousseau, Jean-Jacques 225 Rouzaut Subirá, Miguel 23,157 Rovere, Giovanni 56,57 Ruano de la Haza, José M. 217 Rubiera, María Jesús 77 Rubio Jiménez, Jesús Rudin, Ernst 18 43 Rudin-Biihlmann, Sibylle 157,197 Rudolph, Elisabeth

Rueda, Ana 119 Ruhstaller, Stefan 146 Ruiz Pérez, Pedro 50 Ruiz-Doménec, José Enrique 35 Rulfo, Juan 140 Rumpf, Helmtrud 113 Ruppert, Andreas 29 Russi, Birgit 185 Sabat de Rivers, Georgina 100,108 Sàbato, Ernesto 121,122,140 Sabban, Annette 23 Sade, Donatien Alphonse François, Marquis de 68,75 Sáenz Hermida, Rosa 117 Saer, Juan José 133,138,141 Sainz, Gustavo 123,141 Salas, Jaime de 79,89 Sallenave, Daniéle 187,190 Salnikow, Nikolai 87,199 Salom, Jaime 90 Salvador, Vicent 209 Salvador Miguel, Nicasio 80,93,136 Samper Padilla, José Antonio 167,69 Samy, Domingas 191 San Miguel, Angel 56,82,91 Sánchez, Francisco J. 59 Sánchez, Juan Carlos 149 Sánchez, Luis Rafael 132,141 Sánchez, Reinaldo 124 Sánchez, Yvette 120 Sánchez Blanco, Francisco 28,54,65, 66,107 Sánchez Francisco, Luis 33 Sánchez Lobato, Jesús 45 Sánchez Pascual, Angel 78,83,86,90 Sánchez Rodrigo, Lourdes 208,210,211 Sand, George 209,213 Sandoval, Adriana 104 Sant'Anna, Sérgio 191 Santa Clotilde, Javier 149 Santa Cruz y Montalvo, María de las Mercedes (Condesa de Merlin) 107,109 Santiago, Silviano 186 Santos Gargallo, Isabel 45 Sants Oliver, Miquel deis 213 Sanz Herminda, Rosa 36 Sanz Villanueva, Santos 117

247 176 Sapryquina, Olga 182 Saramago, José 141 Sarduy, Severo Sarlo, Beatriz 113,185 Sarmiento, Domingo Faustino 110 68,224 Sarmiento, Martin 82,91 Sastre, Alfonso 203,205 Sattel, Sabine 41,129 Saura, Antonio 39 Saura, Carlos 25,144 Sawicki, Piotr 145,147,174, Schäfer, Barbara 192,193,194,195 113 Schäfer, Heinrich 73,92,103, Schäffauer, Markus Klaus 117,126,169,186 133,138,141 Schafroth, Andrea 152,156,169, Schafroth, Elmar 196 110 Scharf, Kurt 24,94,96,99 Scharlau, Birgit 39,85 Schattenberg, Gerda 29 Schedel, Hartmann Scheerer, Thomas M. 120,124 89 Scheffler, Ben 174 Schemann, Hans 79,93 Schiavo, Leda 162 Schifko, Peter 23 Schilling, M. Luisa 43,107,129, Schlickers, Sabine 136,138,142 17,22,24,144, Schlieben-Lange, Brigitte 145,146,168,192, 215,219 185 Schlosshan, Andrea 140,181,182, Schlosshan, Ricarda 191 166 Schlupp, Daniel 94 Schmelz, Bernd 19,30,75 Schmidt, Bernhard 33 Schmidt, Friedhelm 78 Schmidt, Hans-Jürgen 20,22,24,28, Schmidt-Radefeldt, Jürgen 144,149,154,156,157, 161,170,171,191,195, 196,197,198,223 129,139,166 Schmigalle, Günther 20,23,24,34, Schmitt, Christian

146,155,157,159,162, 169,173,193,200, 215,223 Schmitz, Dietmar 63 Schmitz, Stefanie 41,86 Schneider, John T. 198 Schnelle, Kurt 106 Schnitzer, Johannes 162,173 Schober, Rita 70,73 Scholz, Bettina 219 Schönberger, Axel 20,21,22,23, 24,43,144,153,154,174, 176,179,183,192,197,198, 200,202,206,207,208,209, 212,221,222 Schönberger, Gerhard 176,181,182, 184,189,203,204 Schoonheere de Barrera, Anita 32 Schopenhauer, Arthur 79 Schor, Andreas 34,182 Schräder, Ludwig 19,20,24,26, 27,33,34,36,37,38, 59,84,119,120,121, 124,133 Schreckenberg, Emst 41 Schubert, Venanz 94,98 Schüller, Karin 17 Schulte, B. 26,29 Schulte-Herbrüggen, Heinz 61,205 Schulz, Annemarie 142 Schulz-Buschhaus, Ulrich 21,28,34,37, 122,126,129,142 Schümm, Petra 33,99,185, 190,191 Schütz, Jutta 173 Schwake, Helmut Peter 184 Schwarte Lemer, Lia 30,62 Schwarz, Roberto 100,183 Schweickard, Wolfgang 18,24,47,55, 63,169 Schwenzfeier-Brohm, Jörg 34,78 Schwerin von Krosigk, Ulrike 31,45 Scotti-Rosin, Michael 24,25,75,161, 178,191,192,199 Sebastián, Santiago 161 Secchin, Antonio Carlos 183 Secretan, Isabelle 217,218 Sedaño, Mercedes 166

248 Seebacher, Jacques Sefamí, Jacobo Segoviano, Sabine Seguí, Agustín

28 110 32 25,30,94,109, 129,132,144,150,151,153, 154,155,159,160,164,172 204,207,208, Seitter, Wolfgang 209 195 Semenova, Larissa 91,163 Semprún, Jorge 91 Sender, Ramón José 54,57,62 Seneca Sengewald-Molterer, Elke 75 63,98 Sepúlveda, Juan Ginés de Sequeira, Rosa Maria 178,181 122,126 Serafín, Silvana 52 Serrano, Antonio 141 Serrano, Francisco 78,89 Serrano, Virtudes 152,156 Serrano Dolader, David 99,125 Sevilla, Rafael 43 Shepard, Linda 46,49 Sherman Severin, Dorothy 74 Sicking, Manfred 25,32,34,36, Siebenmann, Gustav 37,38,43,44,70,75, 78,82,90,99,104,105, 110,120,121,122,126, 130,184,186,187 71 Sieburth, Stephanie A. 22,42,182 Siepe, Hans Theo 178,179 Siepmann, Helmut 52 Sierra Martínez, Fermín 128 Sieß, Jürgen 78,79,83, Siles, Jaime 86,212 174,175 Silva-Brummel, Fernanda 213 Simbor Roig, Vicent Simón Palmer, Maria del Carmen 69 Simson, Ingrid 22,32,50, 123,139 44,123, Skármeta, Antonio 130,141 159 Slagter, Peter Jan 25,144 Slawomirski, Jerzy 39,41,51, Smith, Paul Julian 66,78 153,154 Söhrman, Ingmar

Soldevila i Balart, Lloren; 210 Soler i Marcet, Maria-Lourdes 203 Solis Leree, Beatriz 99,103 Sommer, Doris 101 Sommer-Mathis, Andrea 32,65 Sonntag, Eric 166 Soons, Alan 25,28,32,48, 50,52,54,59,205,206 Soria Olmedo, Andrés 83 Somig, K. 163,171 Sosnowski, Saúl 126,128 Sotelo, Ignacio 89 Souza, Eneida María de 183 Souza, Márcio 190 Spadaccini, Nicholas 33 Spang, Kurt 20,25,33,35, 36,37,41,42,43,44, 53,83,137 Spielmann, Ellen 94,99,183, 184,185,186 Spiller, Roland 25,34,103, 113,118,119,120,121,123, 132,133,135,137,138 Spires, Robert C. 76 Staccioli, Giuliano 205 Stackelberg, Jürgen von 136 Staib, Bruno 28,156 Stauder, Thomas 25,59,70,92 Steckbauer, Sonja M. 25 Steenmeijer, Hermans-Maarten 116 Stefanovics, Tomás 174 Stegmann, Tilbert Didac 22,24,217 Stein, Peter 149,151,164 Steinkrüger, Oliver 216 Stemmler, Theo 46 Stempel, Wolf-Dieter 23 Stendahl (Beyle, Henri) 184,185 Stenzel, H. 64 Stirner, Max 68,75 Stoll, André 25,28,32,40, 41,50,54,62,63,69 Stolz, Christel 166,171 Stolz, Thomas 166,171 Storost, Jürgen 27 Stowitsch, Agno 55 Strien, Petra 78 Strien, René 78 Strohm-Katzer, Gertraud 70

249 Strosetzki, Christoph

25,30,32,33, 34,35,38,40,41,50, 51,52,53,55,57,59, 65,71,92,94,118,127, 133,186 Stroyny, Kerstin 145,147,162 Strugnell, Anthony 66 Studer, Doris 34 Stütz, Irmgard 20 Suassuna, Ariano 191 212 Subiräs i Pugibet, Mar9al Sugranyes de Franch, Ramon 20S Sureda, Jacobo 91 Sütterlin, Georg 118 Svilar, Maja 95 Tacitus 54,62 33,89 Talens, Jenaro 168 Tanzmeister, Robert Tàpies Barba, Antoni 39,91,96 Tarrío V arela, Anxo 221 Tassis de Peralta, Juan de (Conde de Villamediana) 63 Tausend, Monika 215 Tavani, Giuseppe 176,221 191 Tavares, Zulmira Ribeiro 119 Taylor, Diana 166 Tejera, María Josefina 67 Tejerina, Belén Tellechea Idígoras, José Ignacio 149 Tenorio, Martha Lilia 127 Teresa de Jesús (de Avila) 63 28,50,118 Teuber, Bernhard 148 Teubert, Wolfgang 105 Thesing, Josef Thiele, Johannes 155,156 23,199,200 Thiele, Petra 216 Thielemann, Werner 106 Thiemer-Sachse, Ursula 152,225 Thieroff, Rolf 52,56,71,78, Thies, Sebastian 79,82,85,91,92,93, 121,122,125,126, 127,129, 134,142 Thimm, Andreas 105 147 Thir, M. 20,32,44,48, Tietz, Manfred 66,67,68,73,75

Tirso de Molina (Gabriel Téllez) 63 Tischer, Peter 25 Tittler, Jonathan 113 Tobler, Hans Wemer 17,95,97 Torneo, Javier 91,92 Toranzos, Carlos F. 34 Torga, Miguel 182 Toro, Alfonso de 18,25,26,29, 35,36,53,55,59,78, 88,120,126,127,137 Toro, Fernando de 25,29,127 Torre, Guillermo de 82 Torrent-Lenzen, Aina 216,220 Torrente Ballester, Gonzalo 85,92 Torres, Daniel 101 Torres Rivas, Edelberte 125 Torres-Pou, Joan 73 Torroella, Guillem de 41,54,59,206 Tournier, Michel 187,190 Trabanco, Nieves 78 Trabant, Jürgen 24,26,145, 163,167 Trapiello, Andrés 74 Treece, David 120 Trejo, Oswaldo 141 Trenkle-Freund, Regine 96 Truffaut, François 41 Tnijillo, Rafael Leónidas 112,120 Truxa, Sylvia 67 Türk, H. 26,29 Tusquets, Esther 92 Ueda, Hiroto 54,57,80,100 Ueding, Gert 42,51,175 Uerlings, Herbert 97 Unamuno, Miguel de 55,59,71, 79,92 Unger, Th. 26,29 Ungerer, Friedrich 223 Urquiza González, José Ignacio 101 Val Julián, Carmen 108 Valades, Diego 110 Valera, Juan 70,73 Valero Cuadra, Pino 75 Valí, Xavier 209 Valladolid, Alfonso de 46 Valle, Miguel 151 Valle-Inclán, Joaquín del 93 Valle-Inclán, Ramón del 79,93,104,130

250 Vallejo, Catharina V. de Vallejo, César Valles Calatrava, José R. Valriu, Caterina Valverde, José Maria Vanderlynden, A.-M. Vando Villar, Isaac Varela, José Luis Varela Ortega, Soledad Vargas Llosa, Mario

118 142 75 209 78 158,160 93 80,93,136 155 122,124,138, 142,143 115 158 93,94 143

Varillas Montenegro, Alberto Varvaro, Alberto Vázquez Montalbán, Manuel Vega, Ed Vega, Garcilaso de la, El Inca s. Garcilaso de la Vega, El Inca 64,75 Vega, Rafael de la 56,57,64 Vega Carpió, Lope Félix de 152 Veiga, Alexandre 64 Vélez de Guevara, Luis 45 Vences, Ursula 217,218 Veny, Joan 162 Vidal Sephiha, Haím 188 Vieira da Cunha, Liberato Vilches de Frutos, Mana Francisca 75,77,78 19,24,153, Vilela, Mário 154,195,200 209,213 Villalonga, Lloren? 34 Villanueva, Darío 225 Villar, José Ramón 110,124 Villaverde, Cirilo 26 Villegas, Juan 29,169,171 Villoro, Luis 17 Vitse, Marc Vives, Juan Luis 25,50,54,55, 64,65,149 208 Vizcarro Boix, Antoni 45,220 Voigt, Burkhard 24,145 Volck-Duffy, Elisabeth 77 Vollath, Rainer 43 Vossler, Karl 26 Voßkamp, Wilhelm 32 Vowe, Rainer 48 Vozzo Mendia, Lia 46 Wachinger, B. 87 Wagner, Birgit

Wagner, Max Leopold Wald, Hans Walde, Erna von der

161,164 55 99,100,103, 183,185 Waldmann, Peter 75 Walsh, Rodolfo 124,138,143 Walter, Klaus-Peter 49 Walter, Monika 27,32,77,95, 96,100,112 Walters, D. Gareth 56 Wangenheim, Aldo von 198 Wawor, Gerhard 26,32 Webb, Barbara J. 127 Weege, Cornelia 104 Wehle, Windfried 76 Wehrheim-Peuker, Monika 96 Weich, Horst 41,129 Weidemann, Paul 37 Weitzdörfer, Ewald 80,225 Wellington, Beth 85 Wentzlaff-Eggebert, Christian 26,29,44,70, 80,105,107,114, 120,130,136,140 Wentzlaff-Eggebert, Harald 22,23,91,93, 104,110,118,119, 122,125,130,132,139 Wenzel, Bettina 35 Werle, Peter 60,61 Werner, Ana de 187 Werner, Reinhold 158,159, 165,166 Wesch, Andreas 150,156, 160,171 Westphal, Wilfried 97 Westphalen, Emilio Adolfo 143 Wexler, Paul 32 White, Clement A. 133 Wierlacher, Alois 27 Wiese, Claudia 117,121 Wild, Gerhard 41,54,59,104, 109,114,118,129,178, 183,186,206 Wilhelm, Eberhard Axel 175,179,187 Williams, Jerry M. 104 Winkelmann, Otto 18,26,151,156 Winter, Doerthe 89 Winter, Ulrich 35,79,100, 104,121,127,131,

251 134,140 215,219 52,64 179 57,64,71,83, 110,124 Wöhlbier, Katrin 190 Woith, Gabriele 217 Wolfzettel, Friedrich 69,70,79 Woll, Dieter 146,175,177, 192,194,201 Wolpers, Claudia-Caren 35,69,74,78 Wotjak, Gerd 19,23,24,26, 152,153,154,157,158, 160,161,166,167,169, 173,195 Wunderli, Peter 28,29,59,151, 155,158,160 Wuthenow, R. R 77 Ximönez, Francisco 149 Yacine, Kateb 121,122,140 Yäfiez, Maria-Paz 71,72,73,90 Yika Rivera, Jorge 124,138,142, 143 Yurkievich, Saül 128 144,148 Zamora Escavy, Ricardo 55 Zamora Vivente, Alonso Zapata Olivella, Manuel 143 118,121 Zapf, Harald 45,46 Zapke, Susana Zarone, G. 36 35,102 Zavala, Iris M. Zavala, Lauro 119 183 Zea, Leopoldo 55 Zelle, C. Zeller, Wera 139 38,41 Zima, Peter V. 28,34 Zimmermann, Günther 18,21,23,24, Zimmermann, Klaus 26,29,99,100,114,145, 148,157,159,161,163, 167,169,170,171,172,192, 198,199,200,202 100 Zires, Margarita 63 Zirk, Michael 69,70,71,72, Zola, Emile 73,81,184,185,188 70,71,73,74 Zorrilla y Moral, José Wittlin, Curt Wittmann, Brigitte Wittschier, Heinz Willi Wogatzke-Luckow, Gudrun

Zschokke, Heinrich Zugasti, Miguel Ztìfiiga, Juan Eduardo

184 63 94