Autyzm i AAC. Alternatywne i wspomagające sposoby porozumiewania się w edukacji osób z autyzmem 9788378509011, 9788378507697
Praca dotyczy bardzo istotnej i doniosłej społecznie problematyki, jaką stanowi prezentacja rozmaitych form wspomagania
147 109 10MB
Polish Year 2015
Table of contents :
Spis treści
Przedmowa
Wstęp
Bibliografia
Kompetencje i dysfunkcje komunikacyjne osób z ASD – ujęcie
rozwojowe
Deficyty komunikacyjne w autyzmie
Deficyty rozwoju społecznej komunikacji niewerbalnej w ASD
Deficyty rozwoju komunikacji werbalnej w ASD
Podsumowanie
Bibliografia
Komunikacja osób ze spektrum autyzmu – w poszukiwaniu
najlepszych rozwiązań
Terapia logopedyczna
Komunikacja z osobą ze spektrum autyzmu (wspomagana i
alternatywna)
Podsumowanie
Bibliografia
Komunikacja społeczna u dzieci ze spektrum autyzmu w świetle
prekursorów rozwoju teorii umysłu
Komunikacja społeczna a teoria umysłu u dzieci z autyzmem
Interakcja twarzą w twarz i kontakt wzrokowy a komunikacja
społeczna u dzieci z autyzmem
Wspólna uwaga a komunikacja społeczna u dzieci z autyzmem
Naśladowanie a komunikacja społeczna u dzieci z autyzmem
Zabawa w udawanie a komunikacja społeczna u dzieci z
autyzmem
Komunikacja intencjonalna a komunikacja społeczna u dzieci z
autyzmem
Podsumowanie
Bibliografia
Mowa ciała dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
Wprowadzenie
Ogólna specyfika mowy ciała u małych dzieci z zaburzeniami ze
spektrum autyzmu
Istota komunikacji małego autystycznego dziecka z
wykorzystaniem reakcji organizmu (mowy ciała)
Totalna komunikacja oraz alternatywne metody komunikacji w
procesie porozumiewania się z małymi autystycznymi dziećmi
Zakończenie
Bibliografia
Dziecko z autyzmem jako partner dialogu
Konsekwencje zaburzeń autystycznych
Interakcja dziecka z autyzmem
Rozwijanie kompetencji komunikacyjnych
Zakończenie
Bibliografia
Relacje z innymi jako podstawa komunikacji społecznej osób z
autyzmem
Autyzm z punktu widzenia objawów klinicznych
Relacja w ujęciu filozofii M. Bubera i E. Lévinasa
Etnograficzne opowieści o relacjach
Jan
Mateusz
Maria
Marek
Łukasz
Podsumowanie
Bibliografia
Behawioralna koncepcja nabywania języka oraz rozwijania
mowy i komunikacji u osób z autyzmem
Behawioralna teoria nabywania zachowań werbalnych
(językowych)
Nieprawidłowości w rozwoju mowy i komunikacji u dzieci z
autyzmem
Behawioralne podejście do kształtowania zachowań werbalnych
Podsumowanie
Bibliografia
Wybór właściwej metody AAC do rozwijania umiejętności
porozumiewania się dzieci ze spektrum autyzmu
I
II
Dziecko
Rodzic
Środowisko dziecka – poza domem rodzinnym
Opisy przypadków
Bibliografia
Metody komunikacji wspomagającej i alternatywnej we
wczesnym wspomaganiu rozwoju dzieci z zaburzeniami ze
spektrum autyzmu
Wprowadzenie
Zaburzenie spektrum autyzmu
Komunikacja... kiedy się zaczyna?
Wspólna uwaga
Komunikacja niewerbalna
Komunikacja alternatywna w rozwoju małego dziecka z
zaburzeniami ze spektrum autyzmu
Podsumowanie
Bibliografia
Obraz narzędziem komunikacji – znaki i strategie wizualne w
usprawnianiu społecznego zrozumienia i komunikacji osób z ASD
Język i komunikacja osób z ASD
Społeczno-komunikacyjne aspekty rozwoju języka osób z ASD
Wspomagające i alternatywne sposoby komunikacji a ASD
Znaki manualne a znaki graficzne
Korzyści z wprowadzania interwencji AAC dla osób z ASD
Pomoce wizualne AAC
Harmonogramy pomiędzy czynnościami
Harmonogramy w obrębie czynności
Harmonogramy czynności wzbogacone o zapis wideo
Karta zmiany
Kalendarze
Wizualnie wspomagane opowiadania
Obrazkowe książki umiejętności społecznych
Mocna karta
Mapy możliwości
Skrypty zasad
Wykresy i poznawcze obrazowanie
Niesamowita pięciopunktowa skala
PECS
Badania naukowe
Zaawansowana technologia AAC
Zakończenie
Aneks
Bibliografia
Zastosowanie AAC w kształtowaniu samoświadomości osób z
zaburzeniami ze spektrum autyzmu
Mateusz (l. 16)
Piotrek (l. 10)
Jan (l. 26)
Dionizy (l. 5)
Bibliografia
Dziecko z autyzmem w szkole. Wybrane narzędzia komunikacji
alternatywnej i wspomagającej wykorzystywane w procesie
edukacji osób z autyzmem
Struktura
Indywidualne struktury dzienne
Struktury zajęć
Niezbędnik komunikacyjny
Tablice uczestnictwa
Książka komunikacyjna
Bibliografia
AAC – Piktogramy w komunikacji i edukacji osób z autyzmem
Uczeń z autyzmem jako użytkownik systemów AAC
Odmienne strategie i perspektywy komunikacji ucznia z
autyzmem (ASD – autism spectrum disorder – spektrum zaburzeń
autystycznych) wynikają z jego specyficznych ograniczeń
Autyzm. Spektrum zaburzeń – spektrum komunikacji
1. Autyzm – spektrum zaburzeń
2. Autyzm – spektrum komunikacji
TEACCH – filozofia programu
1. Kontakt wyprzedza komunikację
2. Od języka w otoczeniu do języka w tekście. Strukturalizacja.
Praktyczne działania z językiem AAC w koncepcji TEACCH
Struktura przestrzenna – podstawowe pojęcie w postępowaniu
TEACCH
3. Struktura psychiczna kontaktu i język ciała. Wskazania do
stałego podtrzymywania relacji emocjonalnej nauczyciela z
uczniem
Bibliografia
Picture Exchange Communication System (PECS) jako metoda
rozwijania umiejętności komunikowania się dzieci z
zaburzeniami ze spektrum autyzmu
Efektywność PECS w rozwijaniu umiejętności komunikowania się
Podejście zachowań werbalnych w rozwijaniu umiejętności
komunikowania się za pomocą metody PECS
Bibliografia
Video modeling jako alternatywna metoda usprawniania
komunikacji społecznej dzieci z autystycznego spektrum
zaburzeń
Wprowadzenie
Zaburzenia mentalizowania a ograniczenia komunikacji
społecznej dzieci z autyzmem
1. Mentalizowanie – charakterystyka
2. Konsekwencje zaburzeń w rozwoju umiejętności
mentalizowania
Video modeling jako metoda wspierania rozwoju komunikacji
społecznej u dzieci z autyzmem
1. Video modeling – podstawowe założenia
2. Efektywność video modelingu
3. Elementy niezbędne do prawidłowego przebiegu sesji video
modelingu
4. Procedura stosowania video modelingu na przykładzie
wyników badań R. MacDonald
Podsumowanie i wnioski
Bibliografia
Technologia wspomagająca jako wsparcie komunikacji
alternatywnej osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
Bibliografia
Rola rytmu i elementów muzykoterapii podczas prób
nawiązywania interakcji komunikacyjnej z dziećmi
autystycznymi
Brak zdolności do synchronii interakcyjnej jako jedna z przyczyn
trudności w opanowaniu mowy i porozumiewaniu się
Dopasowanie rytmów dorosłego i dziecka na początku terapii
Komunikowanie się z dziećmi autystycznymi za pośrednictwem
śpiewu i muzyki
Bibliografia
Komunikacja osób głuchych z autyzmem
Diagnoza osób głuchych z autyzmem
Komunikacja osób głuchych
Komunikacja osób głuchych z autyzmem
Wykorzystanie języka migowego w komunikacji osób głuchych z
autyzmem
Bibliografia
Wspomaganie rozwoju komunikacji osób z autyzmem w świetle
przepisów prawa oświatowego
AAC w Polsce
AAC a autyzm
Komunikacja w Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych
AAC w polskim prawie oświatowym
Standardy AAC w Zespole Niepublicznych Szkół Specjalnych
„Krok za krokiem” w Zamościu
Bibliografia
Posłowie.
Mity i fakty o AAC i naturalnym rozwoju mowy
Mity i przesądy o AAC dotyczące małych dzieci z CCN
Mit 1: AAC jest ostatecznością w interwencji mowy i języka
Mit 2: Wprowadzenie AAC zatrzymuje dalszy rozwój mowy i
redukuje motywację dziecka do pracy nad mową
Mit 3: Dzieci muszą być w pewnym wieku, aby móc korzystać z
AAC; małe dziecko nie jest na to gotowe
Mit 4: Dzieci muszą posiadać pewien zestaw umiejętności, to
znaczy być w odpowiednim wieku, posiadać szczególny poziom
umiejętności poznawczych/lingwistycznych itd., aby móc
korzystać z AAC. Dziecko z poważnymi deficytami poznawczymi
nie może uczyć się posługiwania systemami AAC
Mit 5: Urządzenia AAC generujące mowę są przeznaczone tylko
dla dzieci z nienaruszonymi umiejętnościami poznawczymi
Mit 6: Istnieje reprezentacyjna hierarchia symboli od obiektów
do słowa pisanego (tradycyjnej ortografii)
Mit 7: AAC nie może być stosowane wraz z innymi metodami
usprawniającymi rozwój mowy i komunikacji
Mit 8: AAC sprawia, że dziecko wygląda na nienormalne i
opóźnione
Mity i fakty o AAC dotyczące osób dorosłych z CCN
Mit 1: AAC nie jest usługą stosowną w terapii osób dorosłych z
CCN
Mit 2: AAC nie jest usługą logopedyczną, logopeda może zatem
odmówić zaoferowania interwencji AAC
Mit 3: Tylko specjaliści AAC odgrywają rolę w zakresie usług
AAC
Mit 4: AAC jest synonimem technologii
Mit 5: Urządzenia SGD są przeznaczone tylko dla tych dzieci lub
dorosłych, którzy mają nienaruszone umiejętności poznawcze
Podsumowanie
Załącznik
Bibliografia
Strona redakcyjna
