Acta conciliorum oecumenicorum: Pars V Collectio Vaticana 140-164 [Reprint 2012 ed.] 9783110823288, 9783110004083

Citation preview

ACTA CONCILIORVM OECVMENICORVM IVSSV ATQVE MANDATO

SOCIETATIS SCIENTIARVM ARGENTORATENSIS EDIDIT

EDVARDVS SCHWARTZ

TOMVS PRIMVS VOLVMEN PRIMVM PARS QVINTA

MDCCCCXXVII

WALTER DE GRUYTER & CO. VORMALS G. J. GÖSCHBN*SCHB VERLAGSHANDLUNG • J. GUTTENTAG, VERLAGSBUCHHANDLUNG / GEORG REIMER / KARL J. TRÜBNER / VEIT & COMP.

BEROLINI ET LIPSIAE

CONCILIVM VN IVERS ALE EPHESENVM EDIDIT

EDVARDVS SCHWARTZ

VOLVMEN PRIMVM ACTA GRAECA PARS QVINTA COLLECTIO VATICANA 140—164

MDCCCCXXVII WALTER DE GRUYTER & CO. VORMALS α. J. GÖSCHEN*SCHE VERLAGSHANDLUNQ / J. GUTTENTAG, VERLAGSBUCHHANDLUNG / GEORG RBIMER / KARL J. TRÜBNER / VEIT & COMP.

BEROLINI ET LIPSIAE

PRAEFATIO Quae huic parti quintae uoluminis primi insunt Collectionis Vaticanae scriptiones numeris 140—164 signatae, quamvis non omnia ad ipsum concilium Ephesenum spectent, quin etiam pauca ab eo aliena sint, eorum tarnen memoria solis Gestorum Ephesenorum debetur collection!bus praeter Cyrilli solutiones duodecim capitulorum. praeter enim Collectiones Vaticanam et Seguieranam atque Borbonicam, de qua egi parte I p. Xsq., extant illae singulariter traditae in codice Ottoboniano 413 [Q] s. XI nitide scripto, uitiis autem orthographicis pleno; de cetera quae codici inest materia cf. catalogum codicum graecorum bibliothecae Ottobonianae, qui editus est Romae a. 1893, p. 225. codice primus usus est Philippus Edwardus Pusey. de ea Cyrilli contra Theodoretum apologetici duodecim capitulorum editione, qua Solutiones cum ilio opere coniunctae sunt, commodius in praefatione partis sextae agetur. Monachii menses Septembri a. h. s. X X V I I E . Schwartz

COLLECTIO VATICANA 140-164

Acta conciliorum oecumenicorum. I i, 5.

I

V = Collectio Vaticana Codex Vaticanus 830 s. XV S = Collectio Seguierana Codex Parisinus Coislinianus 32 s. X I D — Collectionis Seguieranae recensio altera m = Codex Monacensis 115 s. XVI η = Codex Monacensis [Fuggeranus] 116 s. XVI A = Collectio Atheniensis Codex Atheniensis societatis arcbaeologicae Christianae 9 s. X I I W = Codex Vindobonensis theol. gr. 18 + theol. gr. 40 s. X I I R = Codex Vaticanus 1431 s. X I Β = Codex Neapolitanus II Β 15 s. X I I I F = Codex Vaticanus 720 s. X I I Ζ = Codex Parisinus 1308 s. X I I I I Q = Codex Ottobonianus 413 s. X I 1 = Codex Laurentianus VI 12 s. X I I I I Fcyr = Florilegium Cyrillianum cod. Parísini 415 [Ven. 165] et Sinaitici 1690

140 =

S 37

Του μακαρίου Κυρίλλου αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας περί της ένανθρωπήσεως του θεού L ΠΙ 974 . /

-s

έπεί £νι άλλος υίός-, ούτως άπέλυσεν ή μας. 4

ΤΤαρακαλοΟμεν oöv τήν άθάνατον ύμών καί εύσεβεστάτην πίστιν ώστε μή παριδείν έκ του λοιπού τήν τών όρθοδόΕων έκκλησίαν μοιχευομένην παρά αίρετικών έν τοις καιροίς 5 ύμών τών όρθοδόΕων καί εύσεβεστάτων βασιλέων, ούχ ώς όιά τούτου τάς ήμετέρας ύβρεις βουλόμενοι έκδικείν (ό θεός οϊδεν), άλλ' ώς θέλοντες τό στερέωμα της tiç Χριστόν πίστεως άσάλευτον μένειν. καί κελεύσει τό ύμέτερον κράτος τήν άγίαν καί οίκουμενικήν σύνοδον παραγενέσθαι έντείίθεν ήδη, 'ίνα της συνόδου παραγενομένης τήν άγιωτάτην έκκλησίαν ó Χριστός ένώσηι καί τον λαόν αυτοί) συνάΕηι καί τους Ιερέας άπολαβείν έν τώι ίο της αληθινής πίστεως κηρύγματι ποιήσηι προ του εις πλάτος τήν άδικον διδασκαλίαν έλθεΐν. κάκεΐνο δή παρακαλοΟμεν άΕιοΟντες, έπειδή πειράται πτοείν απειλών έλαύνων ΙΣωθών κακουργών βαιδιουργών καί κακών καί 'ίνα τήν αύτοΟ μανίαν καί άσέβειαν κρατύνηι, πάντα ποιών αφειδώς, ού θεόν φοβούμενος, ουκ ανθρώπους αίσχυνόμενος, ούκ έπισκόπους εύλαβούμενος ουτε ιερέα τινά, ού κλήρόν τίνων, ούχ άγιους μοναχούς, ούκ εύλάβειαν λαϊκών, ΐδ ού τον κατά τών άδικούντων έπηρτημένον φόβον, ού τον νόμον τών έκτελούντων διακονίαν τινά θεώι είς όργήν κατά τών άΕίων, άλλ' ένδυσάμενος τήν ύπεροψίαν κατά πάντων, θαρρών τοις χρήμασι καί τίνων διεφθαρμένων τήι ίσχύι ή ϊνα άφόβως εϊπωμεν, καί τώι υμετέρωι κράτει ταύτα ποιεί, άΕιοΟμεν μηδέν αύτόν κατά τίνων έΕείναι ποιείν, έάν μή πρώτον διόρθωσαν λάβηι τα κατά τήν όρθόδοΕον πίστιν, Ινα μή ταύτην διασκεδάσηι καί τήν αύτοΟ 2ο παρεισαγάγηι ταύτα ποιών. οιδε γάρ, ώς οϊεται, δτι κδν τώι φόβωι πολλούς άμβλύνας L III 43 1 άποστήσει της πίστεως καί λοιπόν εύρων δμογνώμονας αύτοΟ παράσχηι αύτοις θράσος, Μ ΙΙΙΙ 1108 ώστε καί έως πληγών δημοσίαι έπιχειρείν καί διωγμόν ποιείν. ού μόνον δέ τους αύτου δήθεν κληρικούς ή συγκέλλους, άλλα καί έκ τών ?Εωθεν παροικιών προσελάβετό τινας, οίς μάλιστα ούκ ΐΕεστιν είναι κατά τους έκκλησιαστικούς κανόνας είς έτερον έπισκοπείον ή εις 1 6

cf Leu 26 12

ούκ έφη iCor. 3, 16

δέ καί αυτός ó Χριστός περί τών άγίων προφητών ήτοι τών προγεγονότων δικαίων' ε ί loh. 19,35-36 ¿κείνους ήγίασεν

εϊπεν καί

ÔTt ε ι π ο ν ' ΧριστώΓ

θεούς,

πρός

άπέστειλεν

υίός

του

είς

θεού

ους

ó λόγος

του

τόν

κόσμον,

υμείς

είμί;

θεού

έγένετο,

λέγετε

ÔTt

δ ν ó π α τ ή ρ ίο βλασφημείς,

άλλ' ούχ ώσπερ èv ήμίν οίκεΐ θεός, ουτω καί έν

θεός γάρ ήν φύσει, πεφηνώς καθ' ημάς, είς τε καί μόνος υίός καί δτε γέγονε

σάρΗ.

οί τοίνυν τολμώντες λέγειν θεοφόρον δνθρωπον όπάρχειν αύτόν καί ουχί δή

μάλλον

ένανθρωπήσαντα

θεόν ίιποπίπτουσιν

άναγκαίως τώι προκειμένωι άναθεματισμώι. ιβ

Άναθεματισμός ς 18

PG 305

Εϊ τις λέγει θεόν ή δεσπότην είναι του Χριστού τόν έκ θεού πατρός λόγον καί ούχί ρ 251 δή μάλλον τόν αύτόν όμολογεί θεόν τε όμοΟ καί άνθρωπον, ώ ς γεγονότος σαρκός του loh. 1, 14 λόγου κατά τάς γραφάς, άνάθ μα έ σ τ ω . Έπίλυσις

10

Ό

20

κύριος ήμών Ιησούς Χριστός είς τ ε καί μόνος και κατά άλήθειαν υίός ύπαρχων

του θεού καί πατρός γέγονεν σάρ£, ó λόγος, καί κατάρχει των δλων όμοΰ τώι ίδίωι γεννήτορι κάμτττει τε αύτώι π α ν κ α ί έίομολογειται π ά σ α πατρός.

γόνυ

γλώσσα

έπουρανίων δτι

καί έ π ι γ ε ί ω ν

κ α ί κ α τ α χ θ ό ν ι ω ν Phil.2,io.ir

κύριος Ι η σ ο ύ ς Χριστός

είς δόίαν

θεοΟ

έστιν τοίνυν αυτός κύριος μέν τών δλων καθό νοείται καί έστιν θεός, εί as

καί μή δίχα σαρκός μετά τήν ένανθρώπησιν,

αύτός δέ έαυτου οδτε θεός ούτε δεσπότης,

καί γάρ έστιν τών άτοπωτάτων, μάλλον δέ δυσσεβείας άπάσης έπίμεστον άληθώς τό ο&τιυ φρονείν ή λέγειν.

είκότως ουν έπ' αύτώι δή τούτωι γέγονεν ó προκείμενος άναθεματισμός.

12—14 άλλ' — σοίρΕ Timoth. arm. p. 92 VS, D [ = mn], ζ>ΒΣ, Ψ [ = ARWl], M ι γεγενημένον SmQ om. Σ 1/2 λόγον τοΟ θϋ Β 2 μή καί έτι V 2/3 €Ϊς — νοούμενος om. W 2 όμολογεΐται VQR καί υίός — προσκυνητός om. D 3 καί om. BRI 4 τετιμημένον S συμπροσκυνείται καί συνδοΕάζεται D μέν γάρ om. As γάρ] τάσ S ύμίν S 5 καί πάλαι ΨΛ« πάλιν S δι' ένός] δια D 6 αύτοίσ VSZ η καί αύτοί — λαός om. D έσονται αύτοί λαόσ μου Β μου AR(B) 9 άγίων QBRWlZAs άγίων αύτσΟ VSD οικείων Α δικαίων Σ άγίων VSDQBfAs εί καί S 12 τοΟ om. DQ ύμίν SQ ένοικεΐ Β δ θσ QA1 13 φύσει ήν VSD πεφηνώσ om. D ούτε Q 14 λέγειν τολμώντεσ Β ι6 om. Q ς Qmg ϊκτοσ AW1 \η λέγει om. V θεόν ή om. Q 18 6μο0 τέ θν V θν τέλειον 6μο0 Q γεγονότα S 20 έπίλυσισ V έπίλυσισ ς D om. SQ έρμηνεία AW έρμηνεία ς R έρμηνεία έκτη 1 έρμηνεία τοΟ αύτοΟ κεφαλαίου Β 2ΐ 6 χσ DARW εΐσ SDQBAW ó είσ VR1 καί» om. BRWIIA« υπάρχων κατά άλήθειαν ϋσ W 22 δ λόγος om. Λ» ό] ώσ Α καί om. QAZ συγκατάρχει VSD συγκατάρχει τέ Β συγκατάρχων Α τών δλων] τώ λόγω Q άμα Ψ 23 κάμπτει τε] καί κάμπτει Β 24 γλώσσα] δόΕα V 24/25 καί πρσ \Σ πρσ άμήν Β 25 δ αύτός V κσ μέν τών δλων βΒΨΛ« μέν κσ τών δλων SD μέν τών δλων κσ V καθό VSDA» καθά Ψ καθά καί Q καθό καί Β 26 αύτού Q 27 καί γάρ έστι VSDQBZ έστι [έστιν R] γάρ ΨΛ» άπάσης om. Β 28 ή] καί Q

COLLECTIO

22

VATICANA

Άναθεματισμός Ζ 20

Εϊ τίς φησιν ώς ανθρωπον ένηργήσθαι παρά του θεού λόγου τον Ίησούν και την τοΟ μονογενούς εύδο£ίαν περιήφθαι ώς έτέρωι παρ' αυτόν ύπάρχοντι, ανάθεμα έστω.

ρ 252

Έπίλυσις

21

"Οτε την κατά σάρκα γέννησιν του μονογενούς υίοΟ τοΟ θεοΟ εύηγγελίεετο τήι άγίαι

Le. ι, 31 παρθένωι ó μακάριος Γαβριήλ, τ ε Η η ι , φησίν, υ ί ό ν Mt ι, 21 Ί η σ ο υ ν "

αυτός

γαρ

σώσει

τον

λαόν

καί κ α λ έ σ ε ι ς το ό ν ο μ α

αύτοΟ

άπό

τών

αμαρτιών

αύτοΟ αυτών.

ώνόμασται δέ καί Χριστός δια το κεχρίσθαι μεθ' ήμών ανθρωπίνως κατά την του ψάλλοντος Ps. 44. 8 φωνήν ή γ ά π η σ α ς

δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ν καί έ μ ί σ η σ α ς άδικίαν"

δια τ ο ύ τ ο £ χ ρ ι σ έ ν σε

ό θ ε ό ς ó θ ε ό ς σ ο υ Ι λ α ι ο ν ά γ α λ λ ι ά σ ε ω ς π α ρ ά τ ο υ ς μ ε τ ό χ ο υ ς σου.

καίτοι

loh. 3, 34 γάρ υπάρχων αύτός του αγίου πνεύματος χορηγός καί ούκ έκ μέτρου διδούς τοις άζίοις loh. ι, 16 αύτό (πλήρης γάρ έστιν καί έκ τ ο υ π λ η ρ ώ μ α τ ο ς

αύτοΟ ή μ ε ί ς π ά ν τ ε ς

έλάβομεν

κατά τό γεγραμμένον), οικονομικώς ώς άνθρωπος κεχρίσθαι λέγεται νοητώς, καταπτάντος έπ' αύτόν του αγίου πνεύματος, ίνα καί έν ήμίν καταμείνηι, καίτοι δια τήν έν Αδάμ παράβασιν αποφοιτήσαν έν άρχαις.

αύτός ουν ó μονογενής του ΘεοΟ λόγος γενόμενος σάρί

κέκληται Χριστός καί τήν θεώι πρέπουσαν δυναστείαν ιδίαν ?χων είργάίετο τά παράδοία. οί τοίνυν λέγοντες τήι Χρίστου δυναστείαι τήν τοΟ μονογενούς εύδο£ίαν περιήφθαι, ώς οντος έτέρου του μονογενούς παρά τον Χριστόν, δύο φρονοΟσιν υίούς καί τόν μέν ένερΡ253 PG308 γοΟντα, τον δε ένεργούμενον ώς άνθριυπον ένα τών καθ'ήμάς' ταύτηι τοι καί ύποφέρονται τήι δυνάμει του άναθεματισμου. Άναθεματισμός ή 22

Εϊ τις τολμάι λέγειν τόν αναληφθέντα ανθρωπον συμπροσκυνεΐσθαι δεϊν τώι θεώι λόγωι

καί συνδοΗάίεσθαι

καί συγχρηματίίειν θεόν ώς

έτερον έτέραιι

[τό γαρ σύν αεί

προστιθέμενον τούτο νοεΐν αναγκάσει] καί ούχί δή μάλλον μιαι προσκυνήσει τιμαι τόν Εμμανουήλ καί μίαν αύτώι τήν δοΣολογίαν άνάπτει καθό γέγονεν σάρΗ ó λόγος, άνάθεμα ?στω. Έπίλυσις 28

Εις ?να θεόν πατέρα παντοκράτορα καί είς ?να υίόν καί μήν καί εις £ν αγιον πνεύμα

Rom. 6, 3· 4 βεβαπτίσμεθα' είτα, φησίν ó μακάριος ΤΤαΟλος, ούκ οίδατε

δτι

δσοι

είς

Χριστόν

V S , D [ = mil], Q B I , Ψ [ = A R W 1 ] , As ι om. Q

«βδομοσ A

I Qmg

3 έτερον Β

2 ένεργείσθαι Q I Ì W ένηργείσθαι Wcorr

ύποίρχοντα Β

ύπό V S D

_

4 έπίλυσισ V έπιλυσισ Ζ D o m . S Q έρμηνεία A W έρμηνεία Ζ R 1 έρμηνεία τοΟ αύτοΟ κεφαλαίου Β 5 κατά — γέννησιν] σάρκα Q τοΟ Q il

τοΟ υίοΟ τοΟ θϋ τοΟ μονογενοΟσ V S D

8 ώνομοίσθη Q

αύτόσ ύποίρχων Q

καί om. V έκ om. S

έκ o m . Ψ, superscr. W

πάντεσ ήμεΐσ Β

ταπτάντοσ έπ' αύτόν νοητώσ Β μιν V S D

έχων ιδίαν Α

εύδοΕίαν] δυναστείαν Q 2ΐ o m . Q θεώι λόγωι o m . Q

πέμπειν 1

om. Q S D

ι 8 τοΟ o m . R W 1

13/14 κα-

σάρΕ γενόμενοσ V S D B τά om. V R

17 τήν S

19 καί o m . Q

22 άναλημφθέντα R

ι 6 δύνατοΟ χϋ S B 1

ύποφέρονται δικαίωσ Β

συνπροσκυνεΐσθαι R ένετέρω QAs

cf. a p o l . adu. Orient. 62. adu. Theodoret. 56

25 όμολογίαν V

22/23 τώι 23/24 τό γαρ

24 άναγκάσοι

Β

άνάπτει QSAs συνοίπτει V A συνάπτειν R W άναπέμπει D B άνα-

6 λόγος om. As

26 έπίλυσισ V κεφαλαίου Β

πλήρεσ R W 1 plenitude As

13 νοητώσ καί ούκ άνθρωπίνωσ S D

23 συνχρηματίίειν Q R συνσχηματίΣειν D

— άναγκοΐσει ν Β Ψ Σ Λ ' τιμάν Q R W l

12 αύτοΟ QAs αύτόν R

έργοίΣετο R έργοίΣεται S δγδοοσ Α

η αύ-

άδικίαν ζ)Ψ άνομίαν V S D B

15 λόγοσ τοΟ θϋ Β

ώς] ή Β

ή Qmg

6 τέΕει Q R

9 φωνήν ή φησιν Β

έπίλυσισ η D

27 υίόν ϊνα S D

λύσισ Smg om. Q έρμηνεία A W μήν καί om. B R

ένα Q

έρμηνεία η R I έρμηνεία τοΟ άύτοΟ πνα άγιον V S

28 εΐτα] έτι Β

i 4 8 , 20—25 C Y R I L L I E X P L A N A T I O X I I CAPITVLORVM

23

ε β α π τ ί σ θ η μ ε ν , e i ς τ ο ν θ ά ν α τ ο ν α ύ τ ο ΰ έ β α π τ ί σ θ η μ ε ν ; σ υ ν ε τ ά φ η μ ε ν ούν α ύ τ ώ ι δια τοΟ β α π τ ί σ μ α τ ο ς .εις τ ο ν θ ά ν α τ ο ν , 'ίνα ώ σ π ε ρ ή γ έ ρ θ η Χ ρ ι σ τ ό ς è κ ν ε κ ρ ώ ν δια τ η ς δ ό ξ η ς τοΟ π α τ ρ ό ς , ο ύ τ ω ς καί η μ ε ί ς èv κ α ι ν ό τ η τ ι Εωής περιπατήσωμεν. πεπιστεύκαμεν τοίνυν καί βεβαπτίσμεθα εις èva, καθάπερ £φην, υίόν τον κύριον ήμών Ίησοΰν τον Χριστόν, τουτέστιν σεσαρκωμένον καί ένανθρωπήσαντα 5 τόν έκ θεού πατρός λόγον ένα τε δντα καί θεόν αληθώς προσκυνείν δεδιδάγμεθα καί μεθ' ήμών αί άνω δυνάμεις" γέγραπται γάρ" δ τ α ν δέ ε ί σ α γ ά γ η ι τ ο ν π ρ ω τ ό τ ο κ ο ν εις Hebr. 1, 6 τ η ν ο ί κ ο υ μ έ ν η ν , λέγει" καί π ρ ο σ κ υ ν η σ ά τ ω σ α ν α ύ τ ώ ι π ά ν τ ε ς ά γ γ ε λ ο ι θεού. Ρ 254 γέγονε δέ πρωτότοκος ó μονογενής, δτε καί άνθρωπος πέφηνε καθ' ήμάς' τότε γάρ καί αδελφός κεχρημάτικε τών άγαπώντων αύτόν. εϊ τις τοίνυν συμπροσκυνεισθαί φησιν ως ίο Rom. 8,29 ανθρωπον ίδικώς έτέρωι παρ' αύτόν ύπάρχοντι τώι έκ θεοΰ λόγωι καί ουχί καθ' ένωσιν άληθή συνενεγκών εις ίνα Χριστόν καί υίόν καί κύριον μιάι προσκυνήσει τιμάι, ύποφέρεται δικαίως τήι δυνάμει τοΰ άναθεματισμοΰ. Άναθεματισμός θ 24

Εϊ τίς φησιν τον ίνα κύριον ΊησοΟν Χριστόν δεδοΣάσθαι παρά του πνεύματος, ως άλλοτρία δυνάμει τήι δι' αύτου χρώμενον καί παρ' αύτοΰ λαβόντα τό ένεργείν δύνασθαι κατά πνευμάτων ακαθάρτων καί τό πληρούν εις ανθρώπους τάς θεοσημείας, καί ούχί δή μάλλον ίδιον αύτοΰ τό πνεΰμά φησιν, δι' ου καί ένηργηκε τάς θεοσημείας, ανάθεμα ?στω.

16

Έπίλυσις 25

"Ανθρωπος γεγονώς ó μονογενής του θεοΰ λόγος άπομεμένηκεν καί ούτω θεός, πάντα 20 υπάρχων δσα καί ó πατήρ, δίχα μόνου τοΟ είναι πατήρ, καί ϊδιον 2χων τό έ£ αύτοΰ καί ουσιωδώς έμπεφυκός αύτώι πνεΰμα άγων, είργάίετο τάς θεοσημείας, ώστε καί άνθρωπος PG 3°9 γεγονώς, έπεί μεμένηκε και ουτω θεός, ώς ίδίαι δυνάμει τήι διά τοΰ πνεύματος έπλήρου τα θαύματα. οί δέ λέγοντες ώς άνθρωπον èva τών καθ' ημάς ή γουν £να τών αγίων Ρ 255 δεδοΕάσθαι καί αύτόν τήι δια του πνεύματος ένεργείαι, ούχ ώς ίδίαι μάλλον, άλλ' ώς 25 άλλοτρίαι καί θεοπρεπεί χρώμενον, καί ώς èv χάριτος μέρει λαβείν παρά τοΰ πνεύματος τήν εις ούρανους άνάληψιν ύποκείσονται δικαίως τήι δυνάμει τοΰ άναθεματισμοΰ. VS. D [ = mn], Q B 1 , ψ [ = ARW1], Λ» ι έβαπτίσθητε Q B έβαπτίσθητε Q B 2 βαπτίσματοσ αύτοΟ V 3 κενώτητι Q R 4 καί είσ V έφημεν Β 5 τόν® om. VB1, coir. 1 τέ καί VS 6 τόν om. 1 καί om. VSZ άληθώς om. V S 7 γάρ VQBA« bè S γάρ ö-n VD 8ταν bè] öre Β 9 ö-n VA 10 συνπροσκυνεΐσθαι R προσκυνεΐσθαι D αύτόν ώσ D 11 άνω W καί ώσ έτέρω D θϋ πρσ VSD ΐ 2 συνεισηνεγκών Q 13 δικαίως — άναθεματισμοΰ] τ ώ προκειμένω άναθεματισμώ Β 14 om. Q ϊνατοσ Α 15 τόν χ ν DQ ι 6 δι' QBVAs iòta V S D I δύνασθαι ένεργείν Β σεβε(ασ S καί om. Q 18 τό ϊδιον αΐιτοΟ τό S ι 8 . 22 θεοσημίασ VDBA1

δεδοΕάσθαι QBVSD δοΕάΣεσθαι Ψ πρσ Q ι γ κατά τε Q B θεοσημίασ VDBA1 θεοένηργηκε DBV ένήργη καί Q ένήργησε V S

19 έπίλυσισ V έπίλυσισ θ D έρμηνεία SAW έρμηνεία θ R1 έρμηνεία τοΟ αύτοΟ κεφαλαίου Β 2ο Χόγοσ τοΟ θεοΟ Β οδτω] όντοσ Q 21 μόνον Q 22 ούσιώδεσ R1 αύτώ έμπεφυκόσ Β συμπεφυκώσ Q 23 έπεί μεμένηκε ΨΣ έπειδή μεμένηκε Q έπιμεμένηκε VSD μεμένηκε Β permansit Λ® ώστε V S D τήι — πνεύματος om. Β τήι om. Q 24 θαυμάσια Β Èva τ ώ ν om. Β ήγουν Èva τ ώ ν Αγίων Σ ένα τ ώ ν άγίων ήγουν Q ήγουν τών άγίων VSDVAs ήγουν τινά τ ώ ν άγίων Β 25 δεδόΕασται R δοΕάΣεσθαι Α καί om S D B aö R 26 καί 1 QlZAs καί θϋ R W καί ού VSDBA λαβόντα D 27 δικαίωσ ύποκείσονται Β

24

COLLECTIO VATICANA

Άναθεματισμός ι Hebr.3,1 2β 'Αρχιερέα καί άπόστολον της όμολογίας ήμών γεγενήσθαι Χριστόν ή θεία λέγει γραφή' Eph. 5. 2 προσκεκόμικε δέ υπέρ ήμών έαυτόν είς όσμήν εύωδίας τώι θεώι καί πατρί. εΐ τις τοίνυν άρχιερέα και άπόστολον ήμών γεγενήσθαί φησιν ούκ αύτόν τον έκ θεοΟ λόγον, δτε γέγονεν σάρΗ καί καθ' ή μας άνθρωπος, αλλ' ώς έτερον παρ' αύτόν ίδικώς άνθραιπον έκ γυναικός, e ή εϊ τις λέγει καί ύπέρ έαυτοΟ προσενεγκεΐν αυτόν τήν προσφοράν καί ουχί δή μάλλον ύπέρ μόνων ήμών (ού γάρ äv έΐιεήθη προσφοράς ó μή είδώς άμαρτίαν), άνάθεμα Ιατω. Έπίλυσις 27

Σμικρά μέν όμολογουμένως τώι έκ ΘεοΟ φύντι λόγωι τα ανθρώπινα, πλήν ούκ άπόβλητα δια τήν οίκονομίαν. κύριος γαρ ων κατά φύσιν τών δλων, καθήκεν έαυτόν ίν ίο τοις καθ' ήμας, μορφήν δούλου λαβών, καί κεχρημάτικεν ήμών άρχιερεύς καί απόστολος, τών της άνθρωπότητος μέτρων καί είς τούτο καλούντων αύτόν. προσκεκόμικε δέ έαυτόν Ρ 256 ύπέρ ήμών είς όσμήν εύωδίας τώι θεώι καί πατρί' μ ι α ι γ α ρ π ρ ο σ φ ο ρ ά ι τ ε τ ε λ ε ί ω κ ε ν Hebr. ίο, ΐ4 ε ί ς τ ό δ ι η ν ε κ έ ς τ ο υ ς ά γ ι α ί ο μ έ ν ο υ ς , καθά γέγραπται. αλλ' ούκ οίδα πώς οί έτερόφρονες ούκ αύτόν τον έκ ΘεοΟ λόγον άνθρωπον γεγονότα διισχυρίίονται χρηματίσαι καί is άπόστολον καί άρχιερέα της όμολογίας ήμών, άλλ' ώς έτερον τινα παρ' αύτόν άνθρωπον ίδικώς τον έκ της αγίας παρθένου γεγεννημένον φασίν χρηματίσαι καί άπόστολον καί άρχιερέα καί κατά προκοπήν είς τούτο έλθείν καί ούχ ύπέρ γε μόνων ήμών, άλλα καί ύπέρ έαυτοΟ προσενεγκεΐν έαυτόν είς θυσίαν τώι θεώι καί πατρί, δπερ έστίν της όρθής καί άμωμήτου πίστεως άλλότριον παντελώς. ού γαρ έποίησεν άμαρτίαν, ó δέ κρείττων ών 20 του πλημμελειν καί άμοιρήσας παντελώς άμαρτίας ούκ αν έδεήθη θυσίας της ύπέρ έαυτοΟ. έπειδή δέ τό εικός παρωθούμενοι δύο δή πάλιν υιούς έπινοοΟσιν οί έτερόφρονες, άναγκαίως γέγονεν ó άναθεματισμός, έμφανή καθιστάς τήν άσέβειαν αύτών. Άναθεματισμός ία PG 312 28

Εϊ τις ούχ όμολογεί τήν του κυρίου σάρκα Σωοποιόν είναι καί ιδίαν αύτοΟ τοΰ έκ 26 θεου πατρός λόγου, άλλ' ώς έτέρου τινός παρ' αύτόν συνημμένου μέν αύτώι κατά τήν άΣίαν ή γουν ώς μόνην θείαν ένοίκησιν έσχηκότος, καί ούχί δή μάλλον Εωοποιόν, ώς έφημεν, δτι γέγονεν ιδία του λόγου του τά πάντα ίωογονείν ισχύοντος, άνάθεμα έστω.

VS, D [ = mn], QBZ, Ψ [ = ARW1], Λ» ι om. Q1 î Qnw δέκατοσ A 2 λέγει om. Q 3 προσκεκομικέναι VSDZ γάρ B1 έαυτόν ύπέρ ήμών VSB 4 άρχιερέα — φησιν] φησιν άρχιερέα γενέσθαι καί άπόστολον Β έκ] τοΟ W θΰ πρσ VSD 5 "άρΕ om. S καί om. SDQA» αύτών Q 6 καί ϋΒΨΛ» om. VSQI έαυτόν Q 7 μόνον Q 8 έπίλυσισ V έπίλυσισ 1 D έρμηνεία SmgAW έρμηνεία î R έρμηνεία δεκάτη 1 έρμηνεία τοΟ αύτοΟ κεφαλαίου Β 9 θΰ πρσ VSD πλήν άλλ' VSD ίο τών δλων κατά φύσιν VSBA» έαυτόν καθήκεν Β ι ι δούλου μορφήν S καί om. Q ήμίν Α καί άρχιερεύσ καί VA 12 καί είς τοΟτο om. Β αύτών R 14 τούσ άγιαίομένουσ είσ τό διηνεκέσ V 14—23 καθά—αύτών om. Β 14 καθά] καί 1 οΙί>" βπωσ VQ 15 καί ούκ Α θϋ θν V τε καί VSDAs 16—18 άλλ* — άρχιερέα om. D 17 γεγενημένον SA «pari V D I φησί S καί φασίν QVAs 18 προτροπήν S έληλυθέναι VSD ούχ αύτόν Q γε om. QR, coir. R μόνων AWR μόνον VIA« μάλλον S D ! om. Q άλλά — ύπέρ] f| SD 19 έστίν] έπΐ R1 τέ καί Q 20 άλλοτρίαν R 6 δή Q ούδε R ών VSD om. QfAs 21 άμαρτίασ παντελώσ VSD 22 καί δύο Α έπινοοΟσιν υίούσ D 23 καθιστών VSD άσέβειαν αύτών] άλήθειαν S 24 W1 in mg. om. Q ïâ Qmg ένδέκατοσ A 25 ούκ QR έκ om. D 27 ώς om. ΣΨΛ* θείαν om. VS έφημεν ϋΒΨΛ» έφην VSQI 18 τά om. 1 Σωογονείν QB Ζαιοποιείν VSDf

148, 2 6 — 3 1

CYRILLI

EXPLANATIO

XII

CAPITVLORVM

25

Έπίλυσις 29

Ρ 257

Τήν άγίαν και ίωοττοιόν καί αναίμακτον έν ταις έκκλησίαις τελουμεν θυσίαν, ούχ ένός τών καθ' ημάς καί ανθρώπου κοινού σώμα πιστεύοντες είναι το προκείμενον, όμοίως δέ καί τό τίμιον αίμα, δεχόμενοι δε μάλλον ώς ϊδιον σώμα γεγονός καί μεντοι καί αίμα τοΰ τα πάντα Σωογονούντος λόγου.

κοινή γαρ σάρί Εωοποιείν ου δύναται, καί τούτου μάρτυς 5

αύτός ό σιυτήρ λέγων' ή σ ά ρ ζ ποιούν.

ούκ ω φ ε λ ε ί

ουδέν" τό π ν ε ΰ μ ά

έστιν

τ ό £ ω ο - loh. 6, 63

έπειδή γαρ ιδία γέγονεν του λόγου, ταύτηι τοι νοείται καί ?στιν ζωοποιός,

καθά φησιν αύτός ό σ ω τ η ρ ' κ α θ ώ ς

άπέστειλέν

με ό Ε ώ ν π α τ ή ρ

τ ο ν π α τ έ ρ α , καί ό τ ρ ώ γ ω ν με κ ά κ ε ΐ ν ο ς Σ ή σ ε τ α ι δι1 έ μ έ .

κάγώ

δια loh. 6, 57

ίώ

έπειδή δέ Νεστόριος

καί οί τα αύτου φρονουντες παραλύουσιν άμαθώς του μυστηρίου τήν δύναμιν, ταύτηι τοι ίο καί μάλα είκότως γέγονεν ό άναθεματισμός. Άναθεματισμός ιβ 80

Ει τις ούχ όμολογεί τον τοΰ θεού λόγον παθόντα σαρκί καί έσταυρωμένον σαρκί καί θανάτου γευσάμενον σαρκί γεγονότα τε πρωτότοκον έκ τών νεκρών, καθό ίωή έστιν καί Ζωοποιός ώς θεός, ανάθεμα έστω.

is Έπίλυσις

81

Απαθής μέν καί άθάνατος ό έκ θεοΰ πατρός έστι λόγος" ανωτέρω γαρ τοΰ πάσχειν Ρ 258 ή θεία τε καί απόρρητος έστι φύσις καί αύτη τα πάντα ζωογονεί καί φθοράς άμείνων έστίν καί παντός του λυπείν είωθότος.

άλλα καίτοι ταύτα ούσιωδώς υπάρχων ό έκ θεού πα-

τρός λόγος ιδίαν έποιήσατο σάρκα τήν του θανάτου δεκτικην, ίνα τώι π ά σ χ ε ι είωθότι τα 20 υπέρ ήμών καί δι' ήμάς εις έαυτόν άναλαβών πάθη πάντας ημάς άπαλλά£ηι καί θανάτου καί φθοράς, ίωοποιήσας ώς θεός τό ϊδιον σώμα καί απαρχή γεγονώς τών κεκοιμημένων ι Cor. 15, 20 καί πρωτότοκος έκ νεκρών.

ού γαρ άνθρωπος ήν κοινός ίδίαι τε καί ανά μέρος νοού-

μενος παρά τον έκ θεού πατρός

λόγον ό δι' ήμάς τον τίμιον ύπομείνας σταυρόν καί 24

θανάτου γευσάμενος, αλλ' αύτός ό της δόίης κύριος σαρκί πέπονθεν κατά τάς γραφάς. έπειδή δέ οί τά κενά καί δυσσεβή δόγματα τήι όρθήι καί άμωμήτωι πίστει παρεισκρίνειν έθέλοντες δνθρωπόν φασ'ν κοινόν ύπομεΐναι τον υπέρ ήμών σταυρόν, γέγονεν άναγκαίως ό άναθεματισμός, της ένούσης αύτοίς ασεβείας έμφανίίων τό μέγεθος.

VS, D ι—il κοίτη

[ = mn], Q B Z , Ψ [ = A R W 1 ] , om.

1

Β

ι

2 άγίαν —

στεύοντεσ V S

έπίλυσισ V

άναίμακτον

6 VS

τών om. V S

o m

Ζιυοποιόν W

6 δ θσ ό σρ 1

έρμηνεία

ούκ' R

3

èvòe-

είναι

ΖωοιτοιοΟντοσ

η καί ν ο ε ί τ α ι Α

bi om. R I

mSDH*

8 ό αύτόσ

10 αύτά Q

13 σαρκί8 om. V S

A

έ ρ μ η ν ε ί α ία R

Σωογονούντοσ V Q

Ζωή τε D Ζών τε Q

Orient. 1 0 5 adu. Theodoret.

έρμηνεία S A W

·

9 ΐήσει S D A R l

καθά Q

17

5 τά

δωί^κατοσ

1 6 — 2 8 om. Β

ία D άγίαν

τοΟτο Q

καί κ α θ ώ σ Q A R I As 1 2 o m . Q 1 iß Q m

ία R

om. V

τόν προκείμενον V

Σαιογονεΐν superscr. ποι V

Λ»

έπίλυσισ

άληθώσ

1 4 év σ α ρ κ ί S

bè

1 5 ώ σ θσ V S D B M T A s om. Q cf. apol.

Q W V

adu.

89

ι 6 έπίλυσισ V

μέν γάρ Ψ

έ π ί λ υ σ ι σ ιβ D

ώσ άνωτέρω V S

α ύ τ η ΨΣΛ» αύτη Q α ΰ τ η V S D

τά om. Q

τ ή ν ] τ ή ν σοίρκα S

τό Q R

2ΐ

23 τ ώ ν νεκρών D

κοινώσ 1

τ ή σ δυσσεβείασ Α

δόγματα τά R

Acta conciliorum oecumcnicorum. I ι, 5.

o m . Q έ ρ μ η ν ε ί α S A W m g έ ρ μ η ν ε ί α ιβ 1 έ ρ μ η ν ε ί α

άνωτίρα DQ

γάρ] τέ Q

Ζωοποιεί V S

καί' om. Ql

2 2 καί Ζ ω ο π ο ι ή σ α σ W

25 πεπονθώσ Q

26 καινά ν Σ

18

άκήρατοσ

1 9 τοΟ o m . S βέβηλα 1

20 ίδιον

αύτοΟ

καί δ ύ σ φ η μ α

27 ύπομίνειν Ψ

4

D

σοίρκα VS D

ι

Petr.

1,

4

COLLECTIO V A T I C A N A

26

149 — S 43 A 2 PG 76, 1336 Toû èv άγίοις πατρός ήμών Κυρίλλου αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας προσφωνητικός Pusey 263 εύσεβεστάταις βασιλίσιν περί της όρθής πίστεως 1

ταΐς

Τοις το θείον καί ούράνιον ίερουργοΟσι κήρυγμα δια φωνής Ήσαίου παρακελεύεται

les. 40» 9 λέγων ó των δλων θεός' PG 1337 υ ψ ω σ ο ν

τήι

έπ' δ ρ ο ς

υψηλόν

ίσχύι τήν φωνήν σου,

σ α τ ε , μή φ ο β ε ΐ σ θ ε . του πάντων ήμών

ó εύαγγελιί όμεος

Σιών,

ó εύαγγελιίόμενος Ιερουσαλήμ'

άνάβηθι

υψώ-

χρήναι γαρ ?γωγε φημί τους τεταγμένους είς ίερουργίαν καί το

σωτηρος Χριστού λαλοΰντας

μυστήριον

ού κατερριμμένον

ί-χειν καί

χαμαιριφές το φρόνημα καί δκνωι νικώμενον καί δειλίαι συνεσταλμένον, άλλ' ύψου μέν ώσπερ ευ βεβηκότα τον νοΰν καί οιονεί π ω ς èv δρει κείμενον οΰτω τε τών της άλη θείας δογμάτων το έίαίρετον κάλλος περιαθρειν σπουδάζοντα, ποιείσθαι òè καί τους λόγους èv Ρ 264 παρρησίαι, κδν εϊ τίνες ειεν οί μυσταγωγούμενοι σκληροί καί δυσάγωγοι καί οίον 'ίπποι τινές αγέρωχοι καί έΗήνιοι, περί ών καί αύτός πού φησιν ó μακάριος Δαυίδ προς τον Ps. 31. 9 τών δλων θεόν' èv χ α λ ι ν ώ ι έγγιίόντων

προς

σέ.

καί κ η μ ώ ι

τάς

σιαγόνας

αύτών

άγΗαις τ ώ ν

μή

el òè καί τοις ούτως ?χουσι φρενός προσλαλείν άναγκαΐον,

π ώ ς ούκ δν γένοιτο τών άγαν σφαλερωτάτων τό έλέσθαι σιγάν καί μή ταΐς εύσεβέσιν ύμών άκοαίς ένιέναι πλειστάκις καθάπερ τι νάμα γλυκύ και Σωοποιόν τών ίερών γραμμάτων τήν les. 12, 3 γνώσιν; δπερ ήμίν καί πάλαι θεός ύπισχνείται λέγων δια φωνής Ήσαίου' κ α ί υδωρ

μετ' εύφροσύνης

έκ τ ώ ν

πηγών

του

σωτηρίου.

αντλήσετε

σωτηρίου δέ πηγάς

είναι φαμέν τους αγίους προφήτας εύαγγελιστάς τε καί αποστόλους, οι τον άνωθεν καί έξ ουρανού καί σωτήριον τώι κόσμωι βρύουσι λόγον, χορηγουντος αύτοίς του αγίου πνεύματος, άπασαν τε ούτω κατευφραίνουσι τήν ύπ' ούρανόν.

φέρε τοίνυν είς τα βάθη τών παρ'

αύτοίς èvvoiûiv καθιέντες τόν νουν της άληθείας τήν ευρεσιν έκείθεν άντλήσωμεν. πόνοι μέν oöv è£ αγρών τα εύοσμότατα τών άνθέων κατά καιρούς άποκείραντες,

γηείτα

ταύτα ταλάροις ένθέντες άποφέρουσι τοις δεσπόταις, οΐ δέ καί λίαν ασμένως προσίενταί τε

καί τοις

καθάπερ Ü

il

ώρών έπιγάνυνται ' ήμείς δέ δσοι τό διδασκαλικόν ϋχομεν

έπιτήδευμα,

άγροΟ τής θεοπνεύστου γραφής ούκ εύμάραντον θέαν προσκομίίομεν άνθέων,

λόγους δέ μάλλον καί μυσταγωγίαν τήν δια του πνεύματος άμάραντον Αχούσαν τής είς Ρ 265 Χριστόν εύσεβείας τό κάλλος εύωδιάΖουσάν τε καί μάλα πλουσίως τό αύτου μυστήριον. 2Cor. 2, 15 γέγραπται γαρ δτι Χ ρ ι σ τ ο ύ ε ύ ω δ ί α έ σ μ έ ν τ ώ ι 2

θεώι.

ΤΤρόσειμι δή ούν άνατιθείς τον λόγον ύμίν ταΐς εύσεβεστάταις βασιλίσι, πεποίηται δέ μοι περί της όρθής τε καί άμωμήτου πίστεως, ήπερ âv γένοιτο παρ' ύμών είς τόν κύριον ήμών ΊησοΟν τόν Χριστόν.

πρέπει γαρ ύμίν δή μάλιστα ταΐς ούτως όσίαις καί θεοφιλεστά-

ταις όμοΟ τοις τής βασιλείας ύπερτάτοις αύχήμασι καί της είς Χριστόν αγάπης τόν στέ2 cf. Fcyr 165 infra p. 28, 28 VS, D [ = mu], AR, W [ = Vind. theol. gr. 18] 2 τοΟ — ήμών om. R έν—Αλεξανδρείας] αύτοΟ A έπισκόπου W 2/3 προσφωνητικός — πίστεως] πρόσ βασιλίδασ λόγοσ èv κεφαλαίοισ τεσσαράκοντα πρόσ τοίσ τρισί W 2 λόγοσ προσφωνητικόσ D 3 βασιλίσσι Α βασιλίσσαισ V S D ρμθ V μγ S μδ' D 6 τήι] ¿v W 7 Φ°" βήσθε W ex corr. τό om. A R 8 κατεριμμένον R W άπερριμμένον SD 9 χαμαιρριφέσ V χαμερριφέσ R χαμαρριφέσ Α δειλίαισ V W ύψοΟ μέν] ΰψούμενον W 10 έμβεβηκότα Α τε] περί W 11 σπουΜίοντασ D 12 σκηροί Α 13 καί άγέρωχοι καί S που καί αύτόσ V 14 ¿ν χαλινώ καί ¿ν κημώ V S D έν κημώ καί χαλινΟΕ» W ΛγΕαι SR 15 προσλαβείν S προσβάλλειν V W ι6 σιγήν V S D W ι8 ύπισχνείτο V R άντλήσατε SDW άντλήσαται R 19 σριουσ V 2ο άνωθεν τε W άνω τε V 22 φέρε τοίνυν om. SD βάθρα W 23 αδτοΟ SD τήν εΟρεσιν ιήσ άληθεΐασ SD άναβλύωμεν S άναβλύομεν D 24 εύοσμώτατα W ένθέων D καιρόν SD άποκείροντεσ SDW 25 ταυτί A R om. SD 26 òptìrv R W , corr. R ββσιλίσσαισ V S D W

¿πιγάννυνται V D A W έπιγάννυται S 32 τε om. V ήμών SDRW

27 προκομίίομεν V W 33 τόν om. V S D W

3 1 άναθείσ D Χριστόν om. S

149· 1—4 CYRILLI ORATIO AD AVGVSTAS DE FIDE

27

φανον αναδήσασθαι. ήδη μέν ούν ταΐς άοιδίμοις υμών έφήρμοσται κορυφαΐς καί òrreλευτήτοις υμάς εύκλείαις ó τών δλων καταφαιδρύνει θεός' υπέρ òè τοΟ καί έτι μειίόνως καταλαμπρύνεσθαι του κατά Χριστόν μυστηρίου τήν ακριβή τε καί άκιβδήλευτον γνώσιν έχουσας είς νουν συντέθεικα το λογίδιον, διά πάσης έννοιας καταδεικνυς δτι ώσπερ έστίν ε ί ς θ ε ό ς ó π α τ ή ρ , έΗ οδ τ α π ά ν τ α , ουτω καί ε ι ς κ ύ ρ ι ο ς Ί η σ ο υ ς Χ ρ ι σ τ ό ς , δΓ ού τ à π ά ν τ α ('έν δέ δήπου πάντως καί τό πνεύμα τό αγιον), καί τών είς δύο μεριίόντων υίους τον ένα Χριστόν καί υίόν καί κύριον, όρθά φρονείν έγνωκότες, ούκ άνεΣόμεθα. ού γαρ έτερον είναι φαμέν υίόν τον προ παντός αιώνος γεγεννημένον έκ τής ούσίας τοΟ θεού καί πατρός, έτερον δέ τον έν έσχάτοις καιροίς γ ε ν ό μ ε ν ο ν έκ γ υ ν α ι κ ό ς , γ ε ν ό μ ε ν ο ν υ π ό ν ό μ ο ν , αλλ' ένα καί τον αυτόν καί προ τής προς σάρκα συνόδου καί ένώσεως αληθούς καί μετά τούτο έτι. ó γαρ έκ θεού πατρός κατά φύσιν υιός έμψυχόν τε καί έννουν έαυτώι σώμα λαβών γεγέννηται σαρκικώς δια τής αγίας καί Θεοτόκου Μαρίας καί ούκ είς σάρκα τραπείς, μή γένοιτο, προσλαβών δέ μάλλον αύτήν καί τοΰ είναι θεός ούκ 8 ήμεληκώς' μεμένηκε γαρ καί ουτω τών δλων δεσπότης. ταύτα φρονειν δεδιδάγμεθα. σοφοίς γαρ ήμας παραγγέλμασιν οί τών άγίων άποκομίίουσι λόγοι πρός γε τό χρήναι φιλοθηρειν τό τοις ίεροίς γράμμασιν δτι μάλιστα δοκούν καί τήν έν τοις θείοις δόγμασιν άλήθειαν κατασκέπτεσθαι, λεπτόν ένιέντας τοις περί Χριστού λαλουμένοις τον νουν καί καθαιρουντας μέν λ ο γ ι σ μ ο ύ ς κ α ί π ά ν ύ ψ ω μ α έ π α ι ρ ό μ ε ν ο ν κ α τ ά τ ή ς γ ν ώ σ ε ω ς τ ο υ θ ε ο ύ , α ι χ μ α λ ω τ ί ζ ο ν τ α ς δέ π α ν ν ό η μ α ε ί ς τ ή ν ύ π α κ ο ή ν αύτοΟ. έχοντος γαρ άραρότως καί ώμολογημένου παρά πάσιν δτι καί έν μορφήι καί ίσότητι τοΟ θεοΟ καί πατρός υπάρχων ó έ£ αύτοΟ κατά φύσιν λόγος ο ύ χ ά ρ π α γ μ ό ν ή γ ή σ α τ ο τ ό ε ΐ ν α ι ί σ α θ ε ώ ι , άλλ' έ α υ τ ό ν έ κ έ ν ω σ ε ν μ ο ρ φ ή ν δ ο ύ λ ο υ λ α β ώ ν ' έ ν ό μ ο ι ώ μ α τ ι α ν θ ρ ώ π ω ν γ ε ν ό μ ε ν ο ς καί σ χ ή μ α τ ι ε ύ ρ ε θ ε ί ς ω ς ά ν θ ρ ω π ο ς έ τ α π ε ί ν ω σ ε ν έ α υ τ ό ν γ ε ν ό μ ε ν ο ς υ π ή κ ο ο ς μ έ χ ρ ι θ α ν ά τ ο υ , θ α ν ά τ ο υ δέ σ τ α υ ρ ο ύ , πασά πως ανάγκη θεοφιλούς εύτεχνίας έπίμεστον έχειν τον νουν τον ώιπερ αν γένοιτο σκοπός διακρίνειν ευ μάλα τών περί αυτού γεγραμμένων τήν δύναμιν, V έν ταυτώι θεός τε όμοΰ καί άνθρωπος ó αύτός ίιπάρχων έπιγινώσκηται, καί τό είναι θεός άπαραποιήτως έχων (ατρεπτος γαρ ή τού λόγου φύσις) καί τό τής κενώσεως μέτρον ού παραιτούμενος. έπηρυθρία γαρ ουδαμώς τοις ιδίοις σκέμμασιν ó κένωσιν τήν έθελούσιον οικονομικώς δι' ήμας ύπομείνας. δει τοίνυν αυτόν καί τοις της θεότητος άξιώμασιν όρασθαι διαπρεπή καί τής καθ' ημάς σμικροπρεπείας ούκ εις άπαν άπηλλαγμένον δια τό άνθρώπινον, απαιτούσης τούτο τής οικονομίας. εί γαρ θεός ών λόγος γέγονε σάρζ, τουτέστιν άνθρωπος κατά γε τό έ κ χ ε ώ

από του π ν ε ύ μ α τ ο ς

PG 134° 5 iCor.8,6

Gal. 4» 4 ίο

Ρ 266 is

2Cor. 10, 5

20 Phil. 2, 6-8

25

so

μ ο υ έ π ί π ά σ α ν σ ά ρ κ α , θορυβείτω μηδένα κδν lœl 2, 28 «

Ρ 267

εί λέγοιτό τι περί αύτου παρά τής θεοπνεύστου γραφής τών δσα έστίν άνθρωποπρεπή, περιαθρείτω δέ μάλλον αύτοΟ τήν υπερκόσμιον δόΗαν έκ δυνάμεως καί υπεροχής τής θεο- 35 PG 1341 i πρεποΟς τε καί άνωτάτω. & δέ ήν μάλιστα παραλύειν είκός τον τών άπλουστέρων δύνασθαι νουν, ταύτα κατά γε τό έγχωρουν καί ως ένι καλώς διατρανουν πειράσομαι, παρατιθείς έκάστωι £ητώι τήν άποχρώσαν λύσιν είς διασάφησιν, θεού πάλιν ήμίν κατευρύνοντος καί τήν είς τούτο τρίβον. δίδωσι γάρ Αήμα τ ο ι ς ε ύ α γ γ ε λ ι Ε ο μ έ ν ο ι ς δ υ ν ά μ ε ι Ps. 67, 12 V S , D [ = mu], A R W 2 bè] γοΟν V νώμενο ν D W

4 συντέθηκα R

6 bè om. S D

γενόμενον*] γενόμενοσ R

ΐ 2 καί 2 om. Α

καί A R άγίασ S D άγίασ παρθένου καί V W VSD

ι 8 καθαιροΟντεσ D

ig αίχμαλωτίΖοντεσ D

λογουμένου S D ώμολογουμένου in ώμολογημένου corr. W V A R W έπινοίασ S D οίκονομικώσ S D τίίτησ V

σκοπόν S

ι 6 φιλοθηράν Α bè om. V

38 ήμών Α ήμάσ R

άγίασ ι γ ένιέντεσ

ίχοντεσ R

22/23 άνθρώπου S

32 à λόγοσ V

9 γεν-

12 γεγένηται S

35

om

20 όμο25 εύτεχνίασ

28 έπηρυθρία scripsi έπερυθριό V S D A R W

3 1 μικροπρεπείαα S W

37 ταύτα bή V ταΟτα bè W

8 γεγενημένον S W , core. W

ι ι έκ V S D W om. A R

29 bi' ήμάσ

· ^D

κατευθύνοντοσ S D 4*

3 6 άνω-

28

COLLECTIO VATICANA

nr. 150 π ο λ λ ή ι, καθά φησιν ó θεσπέσιος μελιυιδός. έν μεν ούν τώι λόγωι τώι προς ημών γεγονότι προς τάς αγίας παρθένους τών έτοιμοτέρων £ητών και ούδέν έχόντων το δυσχερές εις κατάληψιν πλείστην δσην πεποιήμεθα την παράθεσιν, èv δέ γε τώι προκειμένωι τών άσαφεστέρων πεποιήμεθα μνήμην. έδει γάρ έδει τό θεοφιλές υμών κράτος καί ταύτα είδέναι κάκεΐνα μη άγν είν, ώς äv δι' άμφοίν το άρτίως έχον εις γνώσιν καθάπερ τι φώς ταΐς εύαγεστάταις ύμών είσοικίίοιτο διανοίαις. σκοπός δέ μοι τα έφ' έκάστιυι διερμηνεύοντι βραχυλογείν ώς οϊόν τε, προτετάζεται δέ τών άλλων ó περί της κενώσεως λόγος, ίστέον δ' ουν δμως έκεΐνο' δταν γαρ ήμίν όνομάίηται Χριστός 'Ιησούς, ένανθρωπήσαντα καί σεσαρκωμένον προσήκει νοείν τον έκ θεοΟ πατρός λόγον. iCor.ii,3 5 Θ έ λ ω γαρ ύ μ α ς ε ί δ έ ν α ι δ τ ι π α ν τ ό ς α ν δ ρ ό ς ή κ ε φ α λ ή ó Χ ρ ι σ τ ό ς έ σ τ ι ν , lCor I5,4 J g κ ε φ α λ ή δέ γ υ ν α ι κ ό ς ó ά ν ή ρ , κ ε φ α λ ή δέ τ ο υ Χ ρ ι σ τ ο ύ ó θ ε ό ς . Ό πρώτος ά ν θ ρ ω π ο ς έκ γ η ς χ ο ι κ ό ς τουτέστιν Αδάμ, ó δ ε ύ τ ε ρ ο ς έ£ ο ύ ρ α ν ο Ο , δήλον δτι Ρ 268 Χριστός, αλλ' ώσπερ έ φ ο ρ έ σ α μ ε ν τ ή ν ε ι κ ό ν α τ ο υ χ ο ι κ ο Ο , φ ο ρ έ σ ω μ ε ν κ α ί τ ή ν ε ι κ ό ν α τ ο ΰ έ π ο υ ρ α ν ί ο υ κατά τό γεγραμμένον. ουκοΟν πρώτη γέγονεν ήμίν κεφαλή του γένους, τουτέστιν αρχή ó έκ γης τε καί χοικός ' έπειδή δέ δεύτερος 'Αδάμ κατωνόμασται Χριστός, κεφαλή τέθειται, τουτέστιν αρχή τών δι5 αύτοΰ προς αύτόν άναμορφουμένων είς άφθαρσίαν δι' αγιασμού έν πνεύματι. ούκοΰν αυτός μέν ημών άρχή, τουτέστι κεφαλή, καθό πέφηνεν άνθρωπος, έχει γε μήν κεφαλήν αυτός ώς φύσει θεός τον έν τοις ούρανοίς πατέρα ' γεγέννηται γαρ í l αυτοί) κατά φύσιν θεός ών λόγος. δτι δέ ή κεφαλή σημαίνει τήν αρχήν, έμπεδοί προς άλήθειαν τών ένδοιαίόντων τόν νουν τό κεφαλήν λέγεσθαι τόν άνδρα της γυναικός" έλήφθη γαρ έ£ αύτοΰ. είς ούν άρα Χριστός καί υίός καί κύριος ó κεφαλήν μέν έχων ώς θεός κατά φύσιν τόν έν τοις ούρανοίς πατέρα, γεγονώς δέ ήμίν κεφαλή διά τοι τό κατά σάρκα συγγενές. 2 Cor. 8,9 β Γ ι ν ώ σ κ ε τ ε γ α ρ τ ή ν χ ά ρ ι ν τ ο υ κ υ ρ ί ο υ ή μ ώ ν Ι η σ ο ύ Χ ρ ι σ τ ο ύ δ τ ι δι'

5

ίο

ΐ6

2ο

ύ μ ά ς έ π τ ώ χ ε υ σ ε ν π λ ο ύ σ ι ο ς ώ ν , ί ν α ύ μ ε ι ς τ ή ι έ κ ε ί ν ο υ π τ ω χ ε ί α ι π λ ο υ τ ή σ η τ ε . 25 "Αθρει δή μοι καί μάλα σαφώς έν γε τουτοισί καί της θείας τε καί άκηράτου φύσεως τήν PG 1344 υπεροχήν καί τών της άνθρωπότητος μέτρων τό ύφειμένον καί προς έτι τούτωι τήν άμφοίν είς ένότητα σύμβασιν, έαυτόν είς τούτο καθέντος του μονογενούς. ουδείς μέν γαρ λόγος διερμηνεύσειεν äv τόν της θεότητος πλοΟτον, πτωχή δέ λίαν ή άνθρωπότης, ήι πάντα έστί θεόσδοτά τε καί άνωθεν, καί αύτό δέ προ πάντων τό είναι' κέκληται γάρ παρά θεου προς 3ο Ρ 269 ϋπαρΣιν ουκ ουσά ποτε. αλλ' ó πλούσιος ώς θεός έθελοντής έπτώχευσε καί γέγονε καθ' ήμάς, ίνα λοιπόν ή ανθρώπου φύσις έν τοις της θείας ύπεροχής ύψώμασιν έν Χριστώι Eph. 2, 6 γενομένη τό της πτώχειας αίσχος άποσκευάίοιτο. σ υ ν ή γ ε ι ρ ε γάρ ημάς ó θεός καί πατήρ έν Χριστώι κ α ί σ υ ν ε κ ά θ ι σ ε ν έ ν τ ο ι ς έ π ο υ ρ α ν ί ο ι ς , καθά γέγραπται, άλλ' ούκ äv γεγόναμεν έν τούτοις, ει μή τήν πτωχεύουσαν ήμπέσχετο φύσιν ó πλούσιος ώς 85 28—35 F c y r ι 6 5 τοΟ αύτοΟ έκ τής ¿πιστολής τής πρός τάς εύσεβεστάτας βασιλίδας ΠουλχερΙαν καί Εύδοκίαν' ουδείς μέν γάρ — ήμπέσχετο φύσιν τουτέστι περιελοίβετο VS, D [= mn], ARW ι τώι 2 ] τό R 2 οίιδενί Sm 3 Te om. R 6 εύαγεστοίτοισ V είσοικΙΕοντο S 7 προσετοίΣεται D 10 δ in mg. W ή om. VSDW δ om. VSDW 12 δηλονότι AR δήλον δέ δτι δ V δήλον δέ δ SDW 13/14 φορέσωμεν — έπουρανίου om. W 13 φορέσομεν VR ι6 ό χσ W 17 τουτέστιν ή W ι8 τοις om. W 19 γεγένηται SW δ λόγοσ VRW 2ο πρός] τήν V γενέσθαι SDW 2ΐ έλήμφθη R ο&ν om. V 22 μέν om. VSDW κατά φύσιν om. SD τοίς om. DAW 23 τοι] τε W 25 ήμύσ VSRW, coir. R in mg. πλουτίσητε V 26 τουτοισί] τούτοισ εί SD 27 καί1 om. SD προσεπι D 27/28 τήν— ένότητα om. SD 28 σύμβασιν] σύμβαλε D έαυτώ SD καθέντοσ da τοΟτο VW μέν om. V λόγος om. SD 29 δέ om. SD δέ καί W ήι] είσ Fcyr 30 αίιτοί S αύτή D δέ om. SD ToO θυ VSDW 31 om. SD 31/32 καί ^¿γονε καθ* ήμάς om. Fcyr 32 θείας] (όίασ D

149. 4—8 CYRILLI ORATIO AD AVGVSTAS DE FIDE θεός.

29

où γάρτοι πτωχεύσειεν δν ó κατά φύσιν ιδίαν πτωχεύων άνθρωπος, πόθοι δ' δν

τούτο πρεπωδέστερον ó πλούσιος αληθώς, τουτέστιν ó έκ θεού πατρός λόγος, δτε γέγονε καθ' ήμας. 7

εΙς ούν δρα έστί Χριστός καί υίός.

Χ ρ ι σ τ ό ς ή μ α ς έ ξ η γ ό ρ α σ ε ν έκ τ η ς κ α τ ά ρ α ς τ ο Ο ν ό μ ο υ γ ε ν ό μ ε ν ο ς ύ π έ ρ Gal. 3, 13 ή μ ώ ν κ α τ ά ρ α ' γ ε γ ρ α π τ α ι γ ά ρ " έ π ι κ α τ ά ρ α τ ο ς π ά ς ó κ ρ ε μ ά μ ε ν ο ς έ π ί Ηύλου.

5

ΤοΟ νομικού γράμματος έπάρατον άποφαίνοντος τον èv παραβάσει καί άμαρτίαις, ó μη είδώς άμαρτίαν, τουτέστι Χριστός ύπενήνεκται τήι δίκηι ψήφον άδικον ύπομείνας καί τα τοις èv άραι πρέποντα παθών, Ινα ó τών δλων άντάΣιος ύπέρ πάντων αποθανών τής απάντων άπειθείας λύσηι τα έγκλήματα καί άγοράσηι τήν ύπ' ούρανόν αΚματι τώι ίδίωι. ουν γέγονεν εΓς απάντων

άντάίιος,

εϊπερ ήν άνθρωπος α π λ ώ ς '

ούκ δν

ει δέ δή νοοίτο θεός ίο

ένηνθρωπηκώς καί σαρκί τήι ΐδίαι παθών, όλίγη πρός αύτόν ή σύμπασα κτίσις καί άπόχρη προς λύτρωσιν της ύπ' ούρανόν ó μιας σαρκός θάνατος' ιδία γαρ ήν του έκ θεού πατρός φύντος λόγου. Τ ο ν δέ β ρ α χ ύ τ ι π α ρ ' α γ γ έ λ ο υ ς ή λ α τ τ ω μ έ ν ο ν β λ έ π ο μ ε ν Ί η σ ο ύ ν δ ι ό τ ό Hebr. 2, t

8

πάθημα ύπέρ

του

θανάτου

παντός

δόίηι

καί τ ι μ ή ι

γεύσηται θανάτου.

έστεφανωμένον,

ήμών σωτήρος Χρίστου ποιούμενος λόγους, δ τ α ν τοκον

εις

άγγελοι

την οίκουμένην,

θεου.

ύποστάσεως

τής μεγαλωσύνης ειπέν

ποτέ

καί

δέ ε ί σ α γ ά γ η ι ,

διαφορώτερον τών

άγγέλων'

τώι

ποιησάμενος,

έν ύ ψ η λ ο ί ς ,

τοσούτωι

παρ' α υ τ ο ύ ς υίός

μου εΐ

φησί, τ ό ν

προσκυνησάτωσαν

φ έ ρ ω ν τε τα π ά ν τ α

καθαρισμόν τών άμαρτιών λων δσωι

λέγει'

καί πάλιν' δ ς ώ ν ά π α ύ γ α σ μ α αύτου

ό π ω ς χ ά ρ ι τ ι θ ε ο ύ ΐ5

Ό θεσπέσιος Παύλος τους περί του πάντων Ρ 270

τής

αύτώι

πάντες

δ ό Η η ς κ α ί χ α ρ α κ τ ή ρ τ ή ς Hebr. 1 , 3

( ί ή μ α τ ι τ ή ς δ υ ν ά μ ε ω ς α ύ τ ο υ , 20

έκάθισεν

έν δεΗιαι

κρείττων

γενόμενος

κεκληρονόμηκεν σύ,

π ρ ω τ ό - Hebr. 1, 6

έγώ

τοΟ

δνομα.

σήμερον

θρόνου

τών άγγέτίνι

γάρ

γεγέννηκά

σε;

ούκοΟν δτε γέγονε πρωτότοκος ó μονογενής καί έν πολλοίς άδελφοίς, τότε καί είσκεκο- 26 Rom.8, μίσθαι φησίν αύτόν εις τήν οίκουμένην' ?Ηω γάρ ήν κατά φύσιν ιδίαν τής κτίσεως ώς θεός.

P G

1345

τότε καί ήλαττώσθαί φησιν αύτόν παρά τους άγγέλους, καίτοι διαφορώτερον παρ'

αύτούς λαχόντα τό όνομα.

τό μέν γάρ άγγελος λειτουργίας έστί σημαντικόν καί οίκε-

τικόν ήμίν ύπεμφαίνει μέτρον' άποστέλλονται γάρ ε ι ς δ ι α κ ο ν ί α ν δια τ ο υ ς μ έ λ λ ο ν τ α ς Hebr. 1, ι κ λ η ρ ο ν ο μ ε ι ν σ ω τ η ρ ί α ν ' ó δέ γε υιός τήν έκ πατρός ί/παρΣιν ουσιώδη τε καί φυσικήν 3ο κατασημήνειεν άν, δτε καί αληθώς τήν γέννησιν πεπραχθαι πιστεύομεν.

πώς ουν

ήλάττωται παρά τούς άγγέλους ó παρ' αύτών προσκυνούμενος ó σύνεδρος τώι πατρί; άλλ' έστί σαφής ή πρόφασις.

καθίκετο γάρ έν τοις τής άνθρωπότητος μέτροις καί τό

άποθνήισκειν πεφυκός σώμα λαβών ϊδιόν τε αύτό ποιησάμενος έν αύτώι πέπονθεν έκών Ρ 271 καί ταΐς άνωτάτω δόΗαις στεφανοΟται διά τό πάθος ώς δι' αύτου καταργήσας τόν θάνατον se

31—ρ. 3θ, 9 Iustinianus in ep. adu. Theodori defensores f. 297b [adfero lectiones ex cod. Laur. VII ι] καί 6 έν άγ(οις μέν Κύριλλος έν τήι πρός τάς βασιλίδας έπιστολήι οβτως βΐπίν ' πώς οδν— òvoμάΖοντες κύριον VS. D [ = ms], ARW _ ι γάρ τοι AR γάρ που VSDW τ πρεπιιΛΐστατον SD 8τι V 3 καί χσ καί V 4 βW 6 Αμαρτία VW η έπενήνεκται SD τοίς] τήσ D 9 έγκλήματα] ϊπαθλα W άγοράσηι om. SD χο οδν om. SD 12 6 om. A έκ superscr. R 14 γ W 16 6 i>è VSDW τοΟ om. SDW 17 ΧριστοΟ om. A 20 τά om. S αύτοΟ om. VSW 21 άμαρτιών ήμών SD 22 ύψηλοίς] ούρανοίσ D τοίσ ούρανοΐσ S 24 γεγένηκα S 25 ò om. SD 26/27 θσ VAR τοΟ θϋ SDW 28 τοϋνομα AR 29 ύμίν V ύποφαίνα AR 30 τοΟ πρσ SD 31 δν ν m· SD ARW 6τι V οδν om. V 32 πα Ρ' VSD lust, πρόσ ARW 35 τόν om. SD

COLLECTIO VATICANA

3o

καί απρακτον άποφήνας την φθοράν axe δή καί ύπαρχων αφθαρσία καί £ωή.

δταν oöv

Ίησοΰν όνομάΣηι καί ήλαττώσθαι λέγηι παρά τους άγγέλους αυτόν, ούκ άνθρωπο ν àvà μέρος καί ίδικώς, αλλ' αυτόν νοούμεν τον μονογενή παραχωρούντα το προύχειν οικονομικώς τοίς άγίοις άγγέλοις, δτι κατά άλήθειαν γέγονεν άνθρωπος ó της έκείνων υπεροχής ήττώμενος, τα δέ της υπεροχής τοίς άγίοις άγγέλοις, δτι καί

σαρκός καί τοΟ τεθνάναι Β

κρείττους είσίν, γεγονότος èv τούτοις τοΟ υιού διά την έκούσιον κένωσιν.

άλλ' ό βραχύ

παρ' αγγέλους ήλαττωμένος διά γε το τής άνθρωπότητος μέτρον έν ύπεροχήι θεότητος ων Ies. 6, 3 προσκυνείται παρ' αύτών καί ένίδρυται θώκοις, ους περιεστάσιν έκεΐνοι δοΣολογούντες dei καί των δυνάμεων αύτόν όνομάΐοντες κύριον. 9

Έπεί

ούν τα π α ι δ ί α

κεκοινώνηκεν

αΚματος

καί σ α ρ κ ό ς ,

καί α υ τ ό ς ίο

Hebr.2,14.15 π α ρ α π λ η σ ί ω ς μ ε τ έ σ χ ε ν τ ω ν α ύ τ ώ ν , 'ίνα διά τοΟ θ α ν ά τ ο υ κ α τ α ρ γ ή σ η ι τον το κ ρ ά τ ο ς τούτους

έχοντα

δσοι

τοΟ θ α ν ά τ ο υ ,

φόβωι

θανάτου

τουτέστι

τον

διάβολον,

καί

άπαλλάίηι

διά π α ν τ ό ς τοΟ ί ή ν έ ν ο χ ο ι ή σ α ν

δουλείας.

Tà παιδία φησίν έν τούτοις ήμάς δηλονότι τους όντας έπί της γής κατά γε το έν ψαλμοις Ps. 81, 6 ύμνούμενον ώς έκ προσώπου θεού έ γ ώ ε ί π α " θ ε ο ί έ σ τ έ καί υ ι ο ί ύ ψ ι σ τ ο υ π ά ν τ ε ς , is δσον γαρ ήκεν εις το θεώι δοκούν καί εις την ένούσαν ήμερότητα κατά φύσιν αύτώι, πάντες αν ήμεν τέκνα καί άπώλισθεν âv ουδείς τής προς αύτόν οίκειότητος, άλλ' ήι φησιν Ps. 81, 7 ó Δαυίδ, ώ ς Ρ

272

ά ν θ ρ ω π ο ι άποθνήισκομεν καί ώ ς

είς τ ω ν

τής σαρκός πάθεσι τον οίκείον ύποφέροντες νουν.

ά ρ χ ό ν τ ω ν πίπτομεν, τοις

πώς ούν άρα κεκοινώνηκεν α'ίματος

καί σαρκός; ψυχή γαρ ή ανθρωπινή φύσιν έτέραν ?χουσα παρά τήν σάρκα τήι προς αύτήν 20 συνθέσει καθ' ένωσιν το £ν τε καί λογικόν άποτετέλεκε ίώιον, τουτέστι τον

ανθρωπον.

PG 1348 ούτω τοιγαρουν καί ó του θεού λόγος έψυχωμένηι σαρκί καί ούκ άψύχωι κατά τινας έαυτόν άπορρήτως ένώσας μετέσχεν αίματος καί σαρκός παραπλησίως ήμίν, διά γεννήσεως [δέ] δηλονότι τής έκ γυναικός.

είς ουν δρα κύριος 'Ιησούς Χριστός, ώς ένώσαντος μέν

έαυτώι τού θεού λόγου τό άνθρώπινον, μεμενηκότος δέ καί ούτως δπερ ήν.

εί δέ αύτός 26

κατήργηκε τού θανάτου τό κράτος ώς £ωή καί θεός,-ϊδιον αύτού νοείσθαι πρέπει τό πεπονθός τον θάνατον, ΐν' ώς αύτός άναστάς καταργήσαι λέγοιτο την φθοράν, καί εις άπαν iCor. 15,22. ήμών παραπέμψηι τό γένος τής αφθαρσίας τήν χάριν. 21

πάντες

άποθνήισκουσιν,

σονταΓ

καί πάλιν'

άνάστασις

ούτως

καί έν τ ώ ι

ώσπερ Χριστώι

γ α ρ έν τ ώ ι

πάντες

'Αδάμ

ίωοποιηθή-

ώσπερ γ α ρ δι' άνθρωπου θάνατος, ούτως καί δι' α ν θ ρ ώ π ο υ 30

νεκρών.

έπειδή δέ έστι τών τής καθ' ημάς νοουμένης άνθρωπότητος

έπέκεινα μέτρων τό πατήσαι θάνατον, ένώσει φαμέν ή γοΟν κοινωνίαι τήι προς σάρκα τε καί αίμα τον τού θεού λόγον γενέσθαι καθ' ημάς άνθρωπον, άπομεμενηκέναι δέ καί ούτω θανάτου κρείττονα' θεός γαρ ήν έν σαρκί. 10

Ού γ α ρ δ ή π ο υ ά γ γ έ λ ω ν έ π ι λ α μ β ά ν ε τ α ι , α λ λ ά σ π έ ρ μ α τ ο ς Α β ρ α ά μ έ π ι - s s

Hebr.2,16-18 λ α μ β ά ν ε τ α ι , έλεήμων

δθεν ώ φ ε ι λ ε ν

γένηται

Ρ 273 σ θ α ι τ α ΐ ς

καί π ι σ τ ό ς

άμαρτίαις

κατά π ά ν τ α

τοις

άδελφοις

όμοιωθήναι,

'ίνα

άρχιερεύς τα προς τ ο ν θεόν είς τό ίλάσκε-

τ ο υ λαού.

έν ώ ι γ ά ρ π έ π ο ν θ ε ν

αύτός

πειρασθείς,

i g — 2 5 Fcyr 166 τοΟ αυτού ¿κ τής αύτη ς έπιστολής' πώς oöv — όπερ ην V S , D [ = mn], A R W ι

Ζών S D

2 λίγοι V A R W I u s t .

κατά άλήθειαν V A R I u s t . άληθεία S D W ίσ W

γε om. lust.

τώ V D 21

τήν om. S D

θέσει V W

Rcotr

25

om. S D R , corr. R in mg. ήμών V

8 θάκοισ S D R lust.

πειραθείσ A W

7 ήλαττιυμίνοσ

i g κεκοινωνήκαμεν V S D W

άπετέλεσε V

26 ώς] ή W

4 άγίοις om. D

1 1 / 1 2 τόν — θανοίτου καταργήση V

1 8 τοίσ γάρ D

ëv] ϊννουν Α ήν θσ A R

3 τό S n A R W I u s t . τοΟ V m 4/5 ήττιυμίνοσ in ήττημίνοσ COÏT. R

22

έμψυχωμένη

SDW

29 άποθνήσκομεν V D W άπεθνήσκομεν S

34 κρείττιυν R , COÏT. R κρείτται A

35 ε W

ι 6 τό

2ο αύτόν S D 23

bè om. 3 ° γάρ

38 τοΟ λαοΟ]

149. 8—li CYRILLI ORATIO AD AVGVSTAS DE FIDE δύναται τοις πειραΣομένοις βοηθήσαι.

31

Σπέρματος 'Αβραάμ έπιλαβέσθαι φαμέν

τον τοΟ θεού Χόγον " άνέφυ γαρ έ£. Ιουδαίων το κατά σάρκα και ώμοιώθη κατά πάντα τοις άδελφοίς κατά γε το άνασχέσθαι λαβείν την τοΟ δούλου μορφήν και έν όμοιώματί άνθρώ- Phil. 2, 7 πων γενέσθαι, καθά φησιν ó μακάριος Παύλος.

κεχρημάτικε γαρ ούτω και υιός ανθρώ-

που και γέγονεν αδελφός τοις έκ σπέρματος Αβραάμ ή γοΰν τοις έν α'ίματι και σαρκί. 5 τις ούν άρα έστίν ή τούδε πρόφασις; ί ν α άρχιερευς

τα π ρ ο ς τον

θ ε ό ν.

έλεήμων,

φησίν, γ έ ν η τ α ι

και

πιστός

έλεήμιυν μέν γαρ άρχιερεύς εις ήμάς γέγονεν ό

Χριστός ώς τοΟ νομικού γράμματος κατακρίνοντος τους ήμαρτηκότας και την του κολάϊεσθαι δεΐν έπιφέροντος ψήφον τοις τήν θείαν άτιμάίουσιν έντολήν. τις νόμον Μωσέως

ά θ ε τ ή σ α ς γάρ Hebr. 10,28

χ ω ρ ί ς ο ί κ τ ι ρ μ ώ ν έ π ί δ υ σ ί ν ή τ ρ ι σ ί μ ά ρ τ υ σ ι ν ά π ο θ ν ή ι - ίο

σ κ ε ι , δίκαιοι γε μην έν πίστει Χριστός και των άρχαίων αίτιαμάτων άνίησι τους ήσθενηκότας.

γέγονε τοίνυν έλεήμων άρχιερεύς, ούκέτι ταΐς νομικαις άποτομίαις κρατείν έπι-

τρέπων, πιστός δέ, δτι μόνιμος καί διηνεκής και ά?ιόχρεως εις πίστιν των έπηγγελμένων. ώς γαρ αύτός που πάλιν φησίν ó θεσπέσιος Παύλος περί των κατά νόμους ιερέων, κ α ί Hebr.7,23-25 oí μέν π λ ε ί ο ν έ ς μένειν,

δ δέ

ίερωσύνην, μένους

είσιν

δια δθεν

το

ι ε ρ ε ί ς γ ε γ ο ν ό τ ε ς δ ι α τ ο θ α ν ά τ ω ι κ ω λ ύ ε σ θ α ι π α ρ α - is μένειν

αυτόν

καί σ ώ ι Ε ε ι ν

δι' α ύ τ ο υ τ ώ ι

εις

τον

αιώνα

εις τό π α ν τ ε λ έ ς

άπαράβατον

δύναται

τους

έχει

τήν

προσερχο-

θ ε ώ ι , π ά ν τ ο τ ε £ ώ ν ε ι ς τ ό έ ν τ υ γ χ ά ν ε ι ν υ π έ ρ α ύ τ ώ ν . PG 1349

άθρει δέ δπως ούκ εις κατάκριση/ των ήμαρτηκότων γέγονεν ίερεύς, εις τό ίλάσκεσθαι δέ Ρ 274 μάλλον ταΐς άμαρτίαις αύτών. τρόπος; èv (Li, φησίν, π έ π ο ν θ ε ν μένοις βοηθήσαι.

ó δέ γε του πειρασμού καί της θυσίας όποιος δν εϊη αύτός

πειρασθείς,

δύναται

τοις

π ε ι ρ α ί ο - Hebr. 2, 18

διεκαρτέρησε γάρ πειραίόμενος καί ύπέμεινε σταυρόν, πλην έαυτόν

ó υιός ώς δμωμον ίερείον προσκεκόμικε τώι θεώι καί πατρί, ϊνα δια τής έαυτου σαρκός βοηθήσηι

τοις κάμνουσι καί πειραίομένοις.

μια ι γ ά ρ ,

λείωκεν εις τό διηνεκές τ ο υ ς ά γ ι α ί ο μ έ ν ο υ ς .

φησί, π ρ ο σ φ ο ρ ά ι

τ ε τ ε - Hebr. 10, 14

αύτός ουν αρα γέγονεν άρχιερεύς 25

κατά γε τό άνθρώπινον, καίτοι παρά πάντων τάς θυσίας

δεχόμενος θεικώς, αύτός τό

θύμα κατά τήν σάρκα, αύτός ó ταΐς άμαρτίαις ήμών ίλασκόμενος κατά γε τήν τής θεότητος έίουσίαν. 11

είς ούν άρα κύριος Ιησούς Χριστός.

Ύ μ ε ί ς π ρ ο σ κ υ ν ε ί τ ε δ ο ύ κ ο ϊ δ α τ ε " ή μ ε ί ς π ρ ο σ κ υ ν ο υ μ ε ν δ ο ϊ δ α μ ε ν , δ τ ι loh. 4, 22 ή σωτηρία

έκ τ ώ ν

Ιουδαίων έστίν.

Φαίη τις αν ϊσως άνάρμοστον είναι τήι so

θείαι τε καί άνωτάτω τοΟ λόγου φύσει τό προσκυνείν ' είτα πώς εϊπερ έστί θεός αληθώς ó Χριστός, έαυτόν τοις όφείλουσι προσκυνείν όραται συντεταχώς; τί ουν άρα προς τούτο φαμέν ; εί μέν γυμνήι τήι θεότητι τον έκ θεού πατρός πεφηνότα λόγον άφίχθαι πιστεύομεν εις τόνδε τον κόσμον, άνάρμοστον κομιδήι τό χρήμα αύτώι, προσκυνείται δέ μάλλον ήπερ αύτός έτέρωι προσκυνεί" εί δέ μορφήν δούλου λαβών καί τής προσκυνούσης άνθρωπότητος 35 τό μέτρον ούκ άτιμάσας κεχρημάτικεν υιός ανθρώπου, ή προσκύνησις Ισται τής οικονομίας καί πρέπουσα μάλλον τοις τής κενώσεως μέτροις, ούκ αύτήι κατά μόνας τήι φύσει του Ρ 275 λόγου.

έπεί πώς έκ τών Ιουδαίων έστίν ή σωτηρία; ού γάρ που φαίη τις áv, καθό

νοείται καί έστι λόγος, έ£ Ιουδαίων ύπάρχειν αύτόν, άλλα καθόπερ έστί τοις έν σαρκί καί

VS, D [= mn], ARW ι δύνασθαι D ¿πιλαμβάνβσθαι VSDW 2 ιουδαίων VAR ίούδα ών SDW 5 αίμασι VSD 8 κατακρίναντοσ AR 9/10 τίσ γάρ W ίο μωυσέαια R οίκτρειμΦν R ΐ2 τάα νομικάσ άποτομίασ V 14 μακοίριοσ W Ιερών R 15 γεγονότες om. V τό τώ V 17 σώιΖειν] αΟΕειν W 19 δή D άρχιερεύσ V 2ο τάα άμαρτίασ R ποίοσ Α 2ΐ πειρασθείς om. Sn 22 διεκαρτίρει V 23 δ] ώσ SD ώς om. D 24 φησι Α φύσει R om. VSDW 26 γε om. VSDW 27 τής om. SD 28 δύναμιν V, corr. Vm« δ' oöv Sn, b" oöv ex oöv corr. m ΊησοΟς] eia W 31 τε om V άνωτοίτη SD 32/33 φαμέν πρόσ τοΟτο SD 34/35 αύτόσ ήπερ Α 3 6 τό om. R 39 καθόνπερ AR, corr. R τε καί SDW

32

COLLECTIO VATICANA

αΐματι γεγονώς αδελφός, διό τοι το έπιλαβέσθαι σπέρματος Αβραάμ. είς ούν άρα Χριστός, καν προσκυνείν λέγηται διά τό άνθρώπινον, καίτοι παρά πάσης της κτίσεως προσκυνούμενος ώς θεός. loh.7.33 12

Le. 4. 19 Hebr. 9. 24

PG 1352

Sap.Sal. ι,7

"Ετι μ ι κ ρ ό ν χ ρ ό ν ο ν μεθ' ύ μ ώ ν ε ι μ ί , καί υ π ά γ ω π ρ ο ς τ ο ν π έ μ ψ α ν τ ά με. Που γαρ ουκ έστιν ó του θεού λόγος, εί πληροί τά πάντα τήι της θεότητος φύσει; πώς & ούν πέμπεται παρά του πατρός; πώς δέ καί υπάγει προς αύτόν; ούκοΰν πέμπεται μέν ανθρωπίνως κατά γε τον της αποστολής τρόπον τε καί λόγον, 'ίνα κηρύΣηι μέν αίχμαλώτοις άφεσιν, τυφλοίς δέ άνάβλεψιν, υπάγει γε μήν προς τον πατέρα καί θεόν, ούκέτι κατά τον ϊσον τρόπον, αλλ' οίον ένσώματος άναφοιτήσας είς ούρανόν, V υπέρ ήμών έαυτόν έμφανίσηι τώι προσώπωι τοΰ πατρός, καθά γέγραπται. εί δέ δη καί έπ' αύτοΟ του ίο λόγου τό άπεστάλθαι λαμβάνοιτο, χαλεπαινέτω μηδείς' έθος γαρ τήι θεοπνεύστωι γραφήι καί ταις τοιαύταις έσθ' δτε κεχρήσθαι φωναΐς καί ού τόποις καί περιγραφαΐς τήν θείαν τε καί ύπερκόσμιον υποφέρει φύσιν (οϊδεν γάρ ουσαν άσώματον καί περιορισμών έπέκεινα καί του έν τόπωι νοείσθαι μακράν), φωναΐς δέ μάλλον ταΐς άνθρωπίναις τά ύπέρ voûv οντα τον έν ή μι ν πειράται καταδηλουν, έπεί καί αυτός ó σωτήρ πέμπειν έφασκε ΐ6 προς ήμάς τον παράκλητον, καίτοι πληροΟντος τά πάντα τοΰ αγίου πνεύματος' π ν ε ύ μ α

γάρ κ υ ρ ί ο υ , φησί, π ε π λ ή ρ ω κ ε τ ή ν ο ί κ ο υ μ έ ν η ν . 18 Ό τ α ν ύ ψ ώ σ η τ ε τ ο ν υ ί ό ν τ ο υ ά ν θ ρ ω π ο υ , τ ό τ ε γ ν ώ σ ε σ θ ε δ τ ι έ γ ώ ειμί. 2 6 Ρ 7 Χής Ιουδαϊκής άπονοίας P|v έπί Χριστώι πεποίηνται, τάς αιτίας ήμίν έΕηγούμενος ó θεσπέioh. 5. 18 σιος 'Ιωάννης, δια τ ο ύ τ ο , φησίν, έδίωκον οί ' Ι ο υ δ α ί ο ι τον Ίησουν, δ τ ι où μ ό ν ο ν 20 έ λ υ ε ν τ ό σ ά β β α τ ο ν , ά λ λ α καί π α τ έ ρ α ί δ ι ο ν έ λ ε γ ε ν τ ο ν θ ε ό ν , ί σ ο ν έ α υ τ ό ν loh. 10, 33 π ο ι ώ ν τ ώ ι θ ε ώ ι. είσκεκόμικε δέ που καί αυτούς λέγοντας άνοσίως' π ε ρ ί καλοΟ £ργου ού λ ι θ ά £ ο μ έ ν σ ε , ά λ λ α π ε ρ ί β λ α σ φ η μ ί α ς , δ τ ι σ ύ ά ν θ ρ ω π ο ς ων π ο ι ε ί ς σ ε α υ τ ό ν θεόν. ούκουν άπαράδεκτον την έπ' αύτώι πεποίηνται πίστιν, άνθρωπον Hebr.2,ι6.ΐ4 μέν είναι νομίίοντες αύτό δη τούτο ψιλόν, ήγνοηκότες δέ δτι θεός ών ó λόγος έπελάβετο 25 σπέρματος Αβραάμ καί κεκοινώνηκε μέν αίματος καί σαρκός παραπλησίως ήμίν, πλην ούκ άπέστη του εϊναι θεός' άτρεπτος γάρ κατά φύσιν έστίν καί διηνεκώς ó αύτός. δταν o û v , φησίν, ύ ψ ώ σ η τ ε τ ό ν υ ί ό ν τοΟ ά ν θ ρ ω π ο υ , τ ό τ ε γ ν ώ σ ε σ θ ε δ τ ι έ γ ώ είμί. έσταυρώθη μέν γάρ άνθρωπίνως, άνεβίω δέ θεικώς καί πεπίστευται διά τής άναστάσεως δτι καί θεός έστιν καί θεού κατά άλήθειαν υίός. εί δέ πεπίστευται πρός so ήμών ούχ ώς έτερον άναστήσας, έγηγερμένος δέ μάλλον αύτός, πασά πως άνάγκη διά τήν οίκονομίαν ίδιον αύτοΰ σώμα νοείσθαι τό πεπονθός τον θάνατον, 'ίνα καί αύτός άναστήναι λέγοιτο, καίτοι τήν φύσιν άθάνατος ών ώς θεός. ένός γάρ Χριστού καί υίου τον θάνατον καταγγέλλοντες καί όμολογούντες τήν άνάστασιν, δικαιούμεθα διά πίστεως. ούκουν ó αύτός ώς εϊς τε καί μόνος υπάρχων Χριστός Ιησούς άποθανείν μέν άνθρωπίνως ss κατά τήν σάρκα λέγεται, έγηγέρθαι δέ θεικώς ώς £ωή. Ρ 277 14 ΤΤροσήιεσάν ποτε τώι Χριστώι λέγοντες οί Ιουδαίοι" εί σ ύ ει ó Χ ρ ι σ τ ό ς , ε ί π έ loh. 10,24.25 ή μ ΐ ν π α ρ ρ η σ ί α ι . ά π ε κ ρ ί θ η α ύ τ ο ί ς ó Ι η σ ο ύ ς ' ε ΐ π ο ν ύ μ ί ν , καί ού π ι σ τ ε ύ ε τ ε .

loh.8,28

3 3 — 3 6 F®?1 ι 6 7 τ 0 ° αύτοΟ ¿κ τής αυτής έπιστολής' ένός ΧριστοΟ — Χριστός Ιησούς άποθνήισκει μέν άνθρωπίνως ώς Ανθρωπος, £ήι δέ θεικώς ώς θεός V S , D [== mn]„ A R W 2 biò V A R W κατά S D 4 ^W ήμών g ¿κ σώματοσ S D g/10 έαυτόν ¿μφανίση V S D W om. S D 13 ύποφέρει A R W ύποφέρειν VSDRcorr πρόσ V 17 φησί κϋ W ι8 η W i g τ ώ χω 25 ήγνοηκότα S 26 μέν om. V 30 καί 1 om. om. S D W πεπονθώσ D 35 ώς om. D Μιν A R 37 θ W ol om. V A W

S γ TÍ om. V W 8 καί ¿μφανιση R ¿μφανισθή ARcoir 14 τώ τόπιυ S D W 16 είσ, Α 20 ϊν V A R W κν SD 24 SD υΐόσ κατά άλήθειαν SD 36 θεικώς] είκώσ in είκόσ corr. V

om. V W 10 δή superscr. αύτόν W 32 τό είκόσ W

149, il—15 CYRILLI ORATIO AD AVGVSTAS DE FIDE τα έργα δ έγώ ποιώ

èv τ ώ ι ό ν ό μ α τ ι τ ο υ π α τ ρ ό ς μ ο υ , τ α ύ τ α

έμου.

τούτωι

Τί δή άρα καν

Χριστούς τ ό ν Χριστός,

φασίν

είπέ ήμίν π α ρ ρ η σ ί α ι ;

πατέρα τ ό ν

θεόν;

μονογενούς;

καίτοι το

μου,

μ α ρ τ υ ρ ε ί π ε ρ ί PG 1353

οι διορίζοντες άμαθώς εις υίών δυάδα καί εις δύο

£να κύριον ΊησοΟν Χριστόν;

ονόματι τοΰ πατρός

33

περί τίνος ?φασκον οί Ιουδαίοι

εί

σύ

εϊ

τίς δέ ήν ó λέγων τ α £ ρ γ α ä έ γ ώ π ο ι ώ èv

ταύτα

μαρτυρεί

περί

ó

τώι

έ μ ο υ ; τίνος είναι φαμέν ίδιον 5

apa του έκ γυναικός àvà μέρος τε και ίδικώς νοουμένου ή γουν τοΰ δύνασθαι κατορθοΰν

πείαι φύσει, πόθεν; πολλού γε και δ ε ι '

τ ά της θεότητος ?ργα πρέποι αν ουκ άνθρω-

έπειδή δέ έπλήρου Χριστός τ α ?ργα τοΰ πατρός,

ουκ άνθρωπος δν νοοΐτο ψιλός, θεός δέ μάλλον εν αΐματι καί σαρκί,

μεμενηκώς δπερ ήν.

ίσουργήσει γαρ ούτως έχων τ ώ ι ίδίωι γεννήτορι, καί τόν του μυστηρίου λόγον καταμωμή- ίο σαιτο δν ουδείς τ ώ ν ευ φρονείν είωθότων. 15

Tò χάρις

δέ

παιδίον

θεού

ήν

ηυΕανε

έπ' αύτό,

καί

έκραταιοΟτο,

καί πάλιν'

καί

πληρούμενον

Ιησούς

σ ο φ ί α ι ,καί χ ά ρ ι τ ι π α ρ ά θ ε ώ ι κ α ί ά ν θ ρ ώ π ο ι ς .

προέκοπτεν

σοφίαι,

κ α ι Le. 2, 40

ήλικίαι

κ α ί Le. 2, 52

Έ ν α λέγοντες τ ό ν κύριον ήμών

Ίησούν Χριστόν καί αύτώι προσνέμοντες τ ά τε ανθρώπινα καί θεοπρεπή, τ ο ι ς μέν της κε- is ν ώ σ ε ω ς μέτροις πρέπειν αληθώς διαβεβαιούμεθα τ ό τε τήν σωματικήν

αυΗησιν έπιδέχεσθαι

καί μην καί τ ό κραταιοΟσθαι τ ώ ν του σώματος μορίων άδρυνομένων κατά βραχύ, καί αύτό Ρ 278 δέ τό δοκειν πληρουσθαι σοφίας πρεπωδεστάτην

της

ένούσης

διά γε τό οιονεί προς έπίδοσιν τήι τοΰ σώματος ήλικίαι

αύτώι

σοφίας

άναφοιταν

τήν έκφανσιν.

καί ταυτί μέν,

ώ ς έφην, τήι μετά σαρκός οίκονομίαι πρέποι δν καί τοις της υφέσεως μέτροις' φύσει του λόγου πρέποι δν πάλιν τό γαροΰν ανθρωπίνως θεικώς.

τό

ώς

αεί τελείως Ιχειν καί είναι σοφίαν.

τήι δέ γε 20 αύτοΟ τοι-

èv κενώσει τυχόν ύφειμένον, αύτοΰ δέ όμοίως τ ά θεοπρεπή

ó γάρτοι τής μετά σαρκός οικονομίας τρόπος τε καί λόγος οΐδεν δντα αύτόν

καθ' ήμάς τε καί ύπέρ ήμάς καί υπερέχοντα δέ π ω ς

μόνον ουχί καί ήττώμενον,

μέν τ ό τής κτίσεως μέτρον ώ ς θεόν,

καθό πέφηνεν

άνθρωπος.

έαυτοΟ

που γαρ ή ταπείνωσις 25

ήν ύπέμεινεν έκών, ει παραιτοίτο τ ά ανθρώπινα; πλήν ούκ èv αύτοίς ή τοΰ λόγου νοείται φύσις,

οίκειουται δέ μάλλον αύτά μετά τής ιδίας σαρκός, καθάπερ άμέλει καί τό πεινήν

καί τό

διψήν καί τ ό λέγεσθαι καμείν έκ τής όδοιπορίας.

δ ί ο ν ηυΗανε καί έ κ ρ α τ α ι ο ΰ τ ο

πληρούμενον

μετά σαρκός οίκονομίας τ ό μυστήριον. αυτός ó

μακάριος ευαγγελιστής

δτι χ ά ρ ι ς

σοφίαι,

δταν οΰν άκούηις τ ό π α ι - loh. 4, 6 δέχου προς άπολογίαν τής Le. 2. 4°

δτι γαρ ήν θεός èv σαρκί, π ι σ τ ώ σ ε τ α ι λέγων 30 θεοΟ

ήν

έπ' αύτό.

ού γαρ ώ ς χάριν

Ιχον παρ' έτέρου ΘεοΟ, χάριν έχειν λέγεται ΘεοΟ, άλλ' δτι χάριν είχε τό παιδίον, ήνπερ δν πρέποι θεώι.

καί γαρ ήν τε καί έστι θεός ó λόγος καί èv σαρκί πεφηνώς,

άνθρωπος καθ' ήμάς.

τουτέστιν

εί δέ δή λέγοιτο χάριν ?χειν ή γοΟν προκόπτειν èv χάριτι παρά PG 1356

τ ε θεώι καί άνθρώποις, τ ό άπεικός ουδέν, εί καί αυτός ó πατήρ άπεδέχετο τήν οίκονομίαν,

14—23 F0?1

168

τοΟ αύτοΟ έκ τής αύτής έτηστολής' ένα λέγοντες— θεικώς

VS, D [ = mn], A R W o m - VS 2—5 τ ' δή — έμοΟ om. W 2 άμαθώσ VAR άληθώσ SD 3 4 ήν om. VSD 6 νοούμενον SD γοΟν om. SD 8 καί beî] beî W beîv V 10 τοϋ om. W i l φρονείν είωθότων AR φρονούντων VSDW 12 ϊ W έκραταιοΰτο SAR έκραταιοΟτο irvi VDW σοφίασ VDW 13 αύτώ DA καί2 om. VSDW 13/14 σοφία καί ήλικία SD 15 τόν χν VSDW 1 5 / 1 6 κινήσεωσ Fcyr 16 αύΕην W 1 7 μορίων om. ν ig ταύτη WFcyr 20 μετά] τήσ Α 20/21 καί τοίς— πρέποι Äv om. W 20 ύφέσεωσ VR φύσεωσ SDAFcyr 22 έν om. SD 24 τε om. VSDW καί2 om. V ύπέρ έχοντι R τών — μέτρων V 26/27 πλήν — φύσις om. D 26 ούκ om. SW 27 πεινείν V 28 ίηψείν V άκούησ VSnW άκούσησ mAR τό bè V 29 έκραταιοΟτο πνι VA σοφίασ VDW 3 1 αύτός om. R 1 αύτώ DAR 32 έχων VARW, corr. VA χάριν om. SD ήπερ VSD Acta conciliorum oecumenicorum. I i, 5. ¡

ρ

279

COLLECTIO V A T I C A N A

34

καί αύτόν δέ τόν υίόν οίκειούμενον τά σαρκός δια το τώι μυστηρίωι πρέπον τε όμου καί το χρησιμον. Mt.24,36 16

Π ε ρ ί δέ τ ή ς η μ έ ρ α ς fi τ η ς ώ ρ α ς ¿ κ ε ί ν η ς ο υ δ ε ί ς ο ΐ δ ε ν , ο ϋ τ ε οί ά γ γ ε λ ο ι τών

ούρανών ουτε ó υίός,

εί μή ó π α τ ή ρ .

Εί Χριστόν ένα, φασίν, όμολογείν

έγνώκατε τόν τοΰ θεού λόγον σεσαρκωμένον ή γοΟν ένηνθρωπηκότα, πώς ήγνόηκε τήν της 5 συντελείας ήμέραν; φαμέν οδν ότι το άγνοήσαι τυχόν τά èv θεώι μυστήρια ούτε άσύνηθες íes. 40. 13 οϋτε μήν έτέρως άπρεπές δν εϊη τήι κτίσει' τ ί ς γαρ Ι γ ν ω ν ο υ ν κ υ ρ ί ο υ ; κατά το γεHebr. 2, 9 γραμμένον.

καί εί λέγεται βραχύ παρ' άγγέλους ó υίός ήλαττώσθαι, καθό γέγονεν άν-

θρωπος δηλονότι, καίτοι κτίσεως άπάσης ών έπέκεινα θεικώς, τί τό θαύμα, κδν όμοΟ τοις ι Cor. ι, 24 άγγέλοις άγνοείν λέγηται το èv θεώι μυστήριον, καίτοι σοφία καί δύναμις ύπαρχων αύτοΟ ; ίο είτα πώς αν ήγνόησεν ή σοφία του πατρός τά έν αύτώι κεκρυμμένα ;

καί εί τό πνεύμα

ι Cor. 2, 10 λέγεται πάντα έρευνάν καί τα βάθη του θεοί), πνεύμα δέ έστι τοΟ Χρίστου, πώς δν αυτός ήγνόησεν άπερ οΐδεν άκριβώς τό πνεύμα αύτοΟ; ούκοΟν κδν άγνοείν άνθρωπίνως λέγηται, loh. il, 34 άλλ' οΐδεν θεικώς.

καί γοΟν πού τέθειται Λάζαρος, έρωτών ώς έ£όν αύτώι μή είδέναι

κατά τό άνθρώπινον, ένήργηκε θεικώς, άναστήσας αύτόν έκ νεκρών.

απονέμοντες τοίνυν ιε

τήι μετά σαρκός οίκονομίαι τά άνθρώπινα, τηρήσωμεν εύσεβώς καί καθ' ήμας γεγονότι τώι έκ θεου φύντι λόγωι τά θεοπρεπή. Mt.27,46 17 ρ

280

Έ β ό η σ ε δέ Ί η σ ο ΰ ς φ ω ν ή ι μ ε γ ά λ η Γ θεέ μου θεέ μου, ί ν α τ ί με έ γ κ α τ έ λ ι π ε ς ; Άρ' ουν καί αύτόν τής άνωθεν έπικουρίας δεδεήσθαι φαμέν τον έκ θεου πατρός λόγον ;

Ρ»· 32, 6 καίτοι πώς τοΰτό έστιν ούκ εόηθες κομιδήι ; συγκατάρχει γαρ τών δλων τώι θεώι καί πατρί 2ο Ps. 23, 10 καί στερεοί μέν ουρανούς τώι ίδίωι πνεύματι, κύριος δέ τών δυνάμεων όνομάΕεταί τε καί έστιν κατά άλήθειαν.

άλλ' ήτόνησεν άρα προς τάς έκ τών Ιουδαίων έπιβουλάς καί

íes.40,1518 άμαχος ήν αύτώι τών σταυρούντων ή χείρ.

καίτοι φησίν ó προφήτης Ήσαίας'

π ά ν τ α τά έθνη ώ ς σ τ α γ ώ ν από κάδου κ α ί ώ ς ροπή ί υ γ ο ΰ έ λ ο γ ί σ θ η σ α ν

εί καί

ώ ς σ ί ε λ ο ς λ ο γ ι σ θ ή σ ο ν τ α ι , τ ί ν ι ώ μ ο ι ώ σ α τ ε κ ύ ρ ι ο ν κ α ί τ ί ν ι ό μ ο ι ώ μ α τ ι ώ μ ο ι ώ - 25 loh. 18, 3-6 σ α τ ε α ύ τ ό ν ; ίστέον δέ δτιπαρήσαν μέν οί τής'Ιουδαίων συναγωγής ύπηρέται τήν τών στρατιωτών ίχοντες σπείραν, ήγούμενον δέ τόν προδότην, έπειδή δέ έίήτουν αύτόν συλλαβέσθαι, PG 1357 ύπήντα λέγων' τ ί ν α ί η τ ε ί τ ε ; οΐ δέ πρός τοΰτο έφασαν' Ί η σ ο Ο ν τ ό ν είτα πρός αύτούς ó σωτήρ" έ γ ώ ειμί. χαμαί.

Ναίωραΐον.

καί ά π ή λ θ ο ν ε ι ς τ ά ό π ί σ ω καί έ π ε σ ο ν

είτα πώς δν ήτόνησεν ó καί μόνηι τήι φωνήι τήν τών έπιβουλευόντων έλέγζας so

άσθένειαν; τί oöv äpa βούλεται λέγων θεέ μου θεέ μου, ί ν α τ ί με έ γ κ α τ έ λ ι π ε ς ; φαμέν τοίνυν δτι του προπάτορος Αδάμ τήν δοθεΐσαν αύτώι πατήσαντος έντολήν και τών θείων άλογήσαντος νόμων έγκαταλέλειπταί πως ή άνθρωπου φύσις παρά θεού, γέγονε δέ καί έπάρατος δια τούτο καί θανάτωι κάτοχος' έπειδή δέ τό πεπονθός άναστοιχειώσων εις ρ 28ι άφθαρσίαν έπεδήμησεν ó μονογενής του θεού λόγος έπελάβετό τε σπέρματος Αβραάμ καί 85 Hebr a, 16.17 ^μ 0 ιώθη τοις άδελφοΐς, έδει μετά τής άρχαίας έκείνης άρας καί τής έπεισάκτου φθοράς

ίο—17 Fcyr 169 τοΟ αύτοΟ έκ τής αυτής έπιστολής" καίτοι σοφία — θεοπρεττή

V S , D [ = mn], A R W ι μυστηρίου Α 2 τό om. A R 3 »» W ή —έκείνης] έκείνησ καί τήσ ώρασ V τής 8 om. SD οϋτε] ούδέ S D 4 φησίν SDW 5 τοΟ om. V ήγνόησε SD 6 ήμέρα S ούτε] οδτε μήν D 8 6 ϋσ ήλαττώσθαι W ήλαττώσθαι 6 υΐόσ V S D 6 ίησοΟσ ήλαττώσθαι A R 12 χΰ VARWFçyr θϋ SD 14 έ£όν om. Fcyr 15 άπονέμοντα SD 16 καί — γεγονότι om. Fcyr 18 ιβ W φωνή μεγάλη 6 ϊσ V 6 ΙησοΟσ Α 19 έπικουρίασ τήσ άνωθεν [τήσ Ανωθεν om. SD] φαμέν δεδεήσθαι V S D έπικουρίας φαμέν τής άνωθεν δεδεήσθαι W 20 κατάρχει SDW 2ΐ ici S τε om. V S D W 23 ήτόνησασ S έκ om. V S D W τών om. SD 23 εί] είσ SD 24 κάδδου V D W 25 τόν κν V ζη πείραν Α 28 τοΟτον V 33 έγκατέλειπταί V θω D 34 πεπτωκόσ D άναστοιχειώσαι W 35 « om. SD 36 όμοιώθη R W

149, 15—18 CYRILLI ORATIO AD AVGVSTAS DE FIDE

35

καταλήξαι τήν έγκατάλειψιν ήν ύπέμεινεν έν άρχαΐς ή τού ανθρώπου φύσις.

ώ ς ούν

eïç ύπαρχων τ ώ ν εγκαταλελειμμένων, καθό και αυτός παραπλησίως ήμίν μετέσχεν αίματος Hebr. 2, καί σαρκός,

το

ίνα

τ ί με έ γ κ α τ έ λ ι π ε ς

φησίν, δπερ ήν λύοντος έναργώς την συμ-

βάσαν ήμίν έγκατάλειψιν καί οίον έκδυσωποΟντος

έφ' έαυτώι τον πατέρα καί καλούντος

είς εύμένειαν τήν έφ' ήμίν ώ ς έφ' έαυτώι τε καί πρώτωι.

παντός γαρ ήμίν αγαθού γέ- 5

γονεν ó Χριστός καί αρχή καί πρόξενος, ώστε καν εΐ τι λέγοιτο λαβείν ανθρωπίνως παρά τού πατρός, τούτο τήι ήμετέραι προυξένησε φύσει, πλήρης υπάρχων αυτός καί ούδενός το παράπαν έπιδεής ώ ς θεός. 18

Τ ο ύ τ ο φ ρ ο ν ε ί τ ε έ κ α σ τ ο ς έ ν ύ μ ί ν α ύ τ ο ί ς 5 καί έν

μορφήι

έαυτόν

έν Χ ρ ι σ τ ώ ι 'Ιησού,

θ ε ο ύ ύ π α ρ χ ω ν ούχ ά ρ π α γ μ ό ν ή γ ή σ α τ ο τ ο ε ί ν α ι

έκένωσεν

μορφήν

δούλου

λαβών,

έν

ϊσα θεώι,

όμοκυματι α ν θ ρ ώ π ω ν

μ ε ν ο ς , καί σ χ ή μ α τ ι ε ύ ρ ε θ ε ί ς ώ ς ά ν θ ρ ω π ο ς έ τ α π ε ί ν ω σ ε ν

δ ς Phil. 2, 5

ά λ λ ' χο γενό-

έαυτόν, γενόμενος

υ π ή κ ο ο ς μέχρι θ α ν ά τ ο υ , θ α ν ά τ ο υ δέ σ τ α υ ρ ο ύ , δ ι ό καί ó θ ε ό ς α υ τ ό ν ύ π ε ρ ύ ψ ω σ ε ν καί έ χ α ρ ί σ α τ ο α ύ τ ώ ι τ ο ό ν ο μ α τ ο ύ π ε ρ π α ν ό ν ο μ α , ί ν α έν σ ο ΰ Χ ρ ι σ τ ο υ παν γόνυ κάμψηι έ π ο υ ρ α ν ί ω ν καί π ά σ α

γλώσσα

θεού πατρός.

έξομολογήσηται

τώιονόματιΊη-

καί ε π ι γ ε ί ω ν κ α ί κ α τ α χ θ ό ν ι ω ν ιβ

δτι κύριος Ί η σ ο υ ς Χ ρ ι σ τ ό ς είς

δόξαν

Ιδού δή σ α φ ώ ς τον έν μορφήι καί ίσότητι τού πατρός θεόν λόγον

ούχ άρπαγμόν ήγήσασθαί φησι τό είναι ίσα θεώι, κεκενώσθαι δέ μάλλον έθελοντήν μορφήν Ρ 282 δούλου λαβόντα καί έν όμοιώματι ανθρώπων γενόμενον, προσεπάγει δέ δτι τεταπείνωκεν έαυτόν, γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δέ σταυρού. είς δύο Χριστούς καί υιούς τον ένα καί μόνον Χριστόν

ε'ίπερ ουν διαιρετέον 2ο

καί κύριον καί κατά γε τό τισί

δοκούν τον έκ γυναικός ανθρωπον τετίμηκε μέν ίσότητι τ ώ ν ιδίων αξιωμάτων

ó του θεοί)

λόγος καί συνήψεν έαυτώι κατά τον της αυθεντίας τρόπον καί κατά τήν της υίότητος PG 1360 όμωνυμίαν, ώς έτερος ώ ν παρ' αυτόν υιός ίδικώς, τίς άρα έστίν ó κενώσας έαυτόν ή τίνα κεκένωται τρόπον ; εί μέν γάρ, ώ ς αύτοί φασιν, ó έκ γυναικός ίδικώς νοούμενος άνθρωπος 25 τούτο λέγεται παθείν, πώς ή τίνα κεκένωται τρόπον, κατέβη δέ δπως εις ταπείνωσιν ó έν ίσότητι γεγονώς τήι προς θεόν λόγον κατά γε τον της αξίας ή γούν αυθεντίας τρόπον, καί ταύτην έχων προς αύτόν τήν συνάφειαν ; εί δέ έπ' αύτοΟ του θεού λόγου νοουμένου πάλιν ίδικώς καί ανά μέρος υίοΟ τό κεκενώσθαι λέγοιτο, πώς κεκένωται τιμήσας έτερον, καθά φασιν έκεινοι, καί τοις ιδίοις αύτόν άξιώμασι περιβολών, τεταπείνωται δέ τίνα τρόπον ó 30 της έαυτού δόξης τό υψος τ ώ ι συναφθέντι διδούς; εί γαρ δή φαΐεν δτι δοξάίων έτερον αύτός υπομένει τήν ταπείνωσιν ή γουν τήν κένωσιν, ουδέν, ώ ς έοικε, τ ώ ν άτοπων έννοείν δτι καί ύβρίίων ύψουται.

αναγκαίου τοιγαροΟν ήμας καί μέντοι καί αληθούς μόνον

ούχί συνωθοΟντος λόγου πρός γε τό οϊεσθαι δειν δτι κενοΰται τό πλήρες καί έν δούλου μορφήι γένοιτ' αν ού τό τήι φύσει δούλον, άλλα τό τ ώ ν τής δουλείας έπέκεινα μέτρων, 35 γίνεται δέ καί έν όμοιώματι ανθρώπων τό μή ούτως έχον κατά φύσιν πριν γένηται, καί δτι ταπεινοΰται τό ύψηλόν, αυτόν πιστεύομεν τον τού θεού λόγον άνθρωπίνως έν τούτοις Ρ 283 V S , D [ = mn], A R W ι έγκατοίληψιν SnW t corr. W 5 TÍ om. V S D W λίγοι S D om. W

άρχή S D

8 ένδεήσ V

g ιγ W

ήμΐν A R W

SDW

23 τ η ς 1 om. S D

22 μέν έν W

τήν συνάφειαν corr. S om. S D

ήμάς om. W

26 πΦσ A R

3 ° φησιν S m W

κ δι ν] και W

1 2 / 1 3 ύπήκοοσ γενόμενοσ D

15 ΧριστοΟ om. S D

πρσ D A R θϋ καί πρσ V S W

25/26 εί μέν—τρόπον om. W

3 έγκατέλειπεσ V R

6 άρχή πρόΕενοσ W

φρονείται R φρονείτω V φρονείσθω W

ι ι άνθρώπου S D

τό R άνομα τό V S D A W cf. ρ. 36. 2 άμήν S D

2 έγκαταλειμμένων V

5/6 γέγονεν 6 χσ άγαθοΟ V

ι 8 έθελοντί W

έκαστος 14 τό δνομα

16 έΕομολογήσεται R

17 πρσ 2 1 καί 4 om.

19 έν om. W

24 ίίηκώσ παρ' αύτόν υίόσ [υίόσ bè W ] V S D W 27 τρόπον om. W περιβάλλων S D

35 γένοιτ'] γένοιτο τίσ W

28 τήν σαφήνειαν in

3 2 ώς ίοικε om. D άλλά καί D

33

κ

°ί

$6 πριν Äv S D

37 άνθρωπίνοισ R 5*

COLLECTIO VATICANA

36

γενέσθαι κατ' Ιδίαν θέλησιν ύπέρ ημών, μεμενηκέναι δέ θεικώς èv τοις της ιδίας υπεροχής ΰψώμασι.

ταύτηι τοι καί ύπερυψώσθαι λέγεται καί λαβείν το όνομα το ύπέρ πάν

όνομα προσκυνεΐσθαί τε παρά πάντων καί εις bóSav θεού πατρός ώνομάσθαι κύριος, καίτοι γαρ υπάρχων έν τήι τοΰ πατρός ύπεροχήι καί έν άρρήτοις ύψώμασιν, έπειδή καθήκεν έαυτόν εις κένωσιν καί τεταπεινώσθαι λέγεται μορφήν δούλου λαβών, άνέβη δε πάλιν εις 5 τον ϊδιον πλουτον, της ένωθείσης αύτώι φύσεως, δήλον δε δτι της ανθρωπινής, την πτωχείαν ύπερδραμών, ταύτηι τοι λαβείν ανθρωπίνως λέγεται το άεί τε καί άναποβλήτως ένυπάρχον αύτώι, τουτέστι το είναι θεός καί τών όλων κύριος.

καί εϊπερ εστίν εύκλεες τώι

πατρί το κύριον Ιχειν τών δλων τον ϊδιον υίόν, πώς ουκ αληθές ειπείν δτι τετήρηται πάλιν αύτώι καί την τοΰ δούλου λαβόντι μορφήν τό έλεύθερον καί της κατά πάντων κυριότητος ίο τε καί έΕουσίας τό ύπερφερές αξίωμα ; 19

Ευχάριστουντες τώι

ι, Ι2-20 κ χ ή ρ 0 υ

T¿,v

σκότους

άγίων

καί μ ε τ έ σ τ η σ ε ν

έν ώ ι Ι χ ο μ ε ν τ η ν κών

του

θεού

πατρί

τώι

èv τ ώ ι φ ω τ ί , εις τ η ν

άπολύτρωσιν,

του

PG 1361 έ κ τ ί σ θ η τ α π ά ν τ α

αοράτου,

ίκανώσαντι

δς έ ρ ρ ύ σ α τ ο

ημάς ε ι ς τ η ν μ ε ρ ί δ α τοΟ

ημάς έκ τ η ς έ Η ο υ σ ί α ς τ ο ΰ

β α σ ι λ ε ί α ν τ ο υ υιού τ η ς α γ ά π η ς την αφεσιν τ ώ ν

πρωτότοκος

αμαρτιών,

πάσης

κτίσεως,

αύτοΟ,

δς ε σ τ ί ν ε ι - ι& δτι

έν α ύ τ ώ ι

τ α έν τ ο ι ς ο ύ ρ α ν ο ί ς καί τ α έπί τ η ς γ η ς , τ α ό ρ α τ ά καί

τα α ό ρ α τ α , εϊτε θρόνοι εϊτε κ υ ρ ι ό τ η τ ε ς είτε άρχαί είτε έΕουσίαι, τά π ά ν τ α δ ι ' α ύ τ ο Ο καί ε ι ς α ύ τ ό ν έ κ τ ι σ τ α ι καί α ύ τ ό ς έ σ τ ι π ρ ο π ά ν τ ω ν καί τ ά π ά ν τ α ρ 284 έν α ύ τ ώ ι

συνέστηκεν

σ ί α ς , δς έ σ τ ι ν

καί α ύ τ ό ς έ σ τ ι ν ή κ ε φ α λ ή τ ο υ σ ώ μ α τ ο ς τ η ς έκκλη- 20

αρχή, π ρ ω τ ό τ ο κ ο ς

έκ τ ώ ν ν ε κ ρ ώ ν ,

ί ν α γ έ ν η τ α ι έν π ά σ ι ν

α ύ τ ό ς π ρ ω τ ε ύ ω ν , δ τ ι έν α ύ τ ώ ι η ύ δ ό κ η σ ε π ά ν τ ό π λ ή ρ ω μ α κ α τ ο ι κ ή σ α ι καί δι' α ύ τ ο υ ά π ο κ α τ α λ λ ά ζ α ι τα π ά ν τ α εις α ύ τ ό ν , μ α τ ο ς τοΟ σ τ α υ ρ ο ύ

αύτου εϊτε τά

είρηνοποιήσας

δια τ ο υ α ί -

έπί τ η ς γ η ς ε ϊ τ ε τ ά έν τ ο ι ς

ούρανοΐς.

Εικόνα φησί τοΟ αοράτου θεού τον έ£ αύτοΟ γεννηθέντα κατά φύσιν υίόν, τουτέστι τον 26 θεόν λόγον, καί μήν δτι δι' αύτοΟ παρήχθη τά πάντα προς γένεσιν, εϊτε τά όρατά εϊτε loh. ι, ι τά αόρατα, έν τε ούρανώι καί έπί της γης, καί δτι προ πάντων έστιν αύτός (έν άρχήι γαρ ην ó λόγος) καί αύτός έστιν ó τών αιώνων δημιουργός καί χρόνου παντός πρεσβυτέραν Ιχων τήν υπαρΣιν.

άλλα τον ούτως έχοντα κατά φύσιν ιδίαν δεδόσθαι φησί

παρά του πατρός κεφαλήν του σώματος της έκκλησίας αυτόν τε είναι τον πρωτότοκον έκ so τών νεκρών.

είτα πώς ó ύπάρχων άεί θεός λόγος, έν ώι τά πάντα συνέστηκεν, πρω-

τότοκος έκ νεκρών γενέσθαι λέγεται καί απαρχή τών κεκοιμημένων, εί μή έστιν αύτου κατά άλήθειαν ίδιον τό σώμα τό παρ' αύτοΟ ληφθέν, ου πεπονθότος τον θάνατον αύτός αν νοοίτο παθείν; ούκ άπίθανον έχοντος λόγον έφ' έαυτώι του συμβεβηκότος, πέπονθεν γαρ τό ϊδιον αύτοΟ.

οΰτω νοείται πρωτότοκος έκ νεκρών, καίτοι τήν φύσιν αθάνατος ων 85

καί αύτόχρημα £ωή.

δτε τοίνυν δέδοται κεφαλή τοΰ σώματος της έκκλησίας, καθείς

έαυτόν εις κένωσιν, τότε λέγεται καί άποθανείν ανθρωπίνως ύπέρ ημών ó παθείν ούκ είδώς Ρ 285 τον θάνατον ως θεός.

λέγοντος δέ του μακαρίου Παύλου δτι έν αύτώι κατώικησε πάν

τό πλήρωμα, φαΐεν αν ϊσως τινές" ιδού Χριστόν οιδεν έτερον ίδικώς τον έκ γυναικός αν-

VS, D [ = mn], A R W 2 καί® V A R τό S τώ D W

τό 1 om. W

3 ώνομοΐ&σθαι W

4 καθεΐκεν V

5 ποίλιν om. SDW 9 τό κύριον] τήν κυρείαν Α τ€τήρηκ€ SD 11 ύπερφυέσ SD 1 2 ib W εύχαριστοΟμεν SD 1 3 έρύσατο V W 1 7 τά4 om. V S D W τά® om. V S D W 2 1 δ SD 22 εύδόκησε V D W τό πλήρωμα τήσ θεότητοσ W 24 τής om. S D W 26 τά πάντα παρήχθη V S D W 27 τε τώι SD πρό om. SW, ex corr. add. S 29 ίχει SD 30 τόν om. R 3 1 τών om. SD ò έν iL· SDW 33 τό 1 om. V S D W 34 έν V 35 τή φύσει W 36 αύτόχρημα Ζωή Scott D A R αύτό χρηματίΖυυν S αύτόσ χρηματΙΣων Ζωή V W 39 τό om. S

ϊτερον οΐδεν V S D W

149. Ï8—20 CYRILLI ORATIO AD AVGVSTAS DE F I D E

37

θρωπον, έν dit κατώικηκεν ώ ς έτερος παρ' αύτόν Χριστός και ίόικώς ó λόγος ήτοι πνεύμα, το πλήρωμα της θεότητος,

σωματικώς.

προς δή τά τοιάδε φαμέν δτι δύο Χριστούς ó

πνευματοφόρος ούκ οιδεν, αλλ' έ'να κηρύττει, καθάπερ αμελεί καί ένα πατέρα.

ήμίν γάρ

φησίν, e l ς θ ε ό ς ó π α τ ή ρ , έΣ ou τ α π ά ν τ α κ α ι η μ ε ί ς ε ι ς α υ τ ό ν , κ α ί ε ι ς κ ύ ρ ι ο ς iCor. 8, 6 Ι η σ ο ύ ς Χ ρ ι σ τ ό ς , δ ι ' ού τ α π ά ν τ α καί η μ ε ί ς δ Γ α ύ τ ο ΰ . μεθα παρατιθέντες εις βάσανον τών είρημένων την δύναμιν.

έπεί φέρε διασκεψώ-

e

την εικόνα του θεού του

αοράτου, τον δι' ού καί èv ώι τα πάντα, τον προαιώνιον υίόν, την τών δλιυν σύστασιν, δεδόσθαι φησίν τήι έκκλησίαι κεφαλήν καί μην δτι γένοιτο πρωτότοκος έκ νεκρών.

έπειδή

δε έστι την φύσιν αθάνατος, πασά π ω ς ανάγκη προς ένωσιν οίκονομικήν τε καί άληθή τήι καθ ημάς άνθρωπότητι συνενεχθήναι λέγειν τον έκ θεού πατρός λόγον ένα τε ούτως ήμίν άνα- ίο δειχθήναι Χριστόν, τον αύτόν όμου θεόν όντα καί ανθρωπον.

έν τίνι δή ουν κατώικηκε

παν το πλήρωμα της θεότητος σωματικώς; ίδικώς μεν ουν καί κατά μόνας èv τήι του PG 1364 λόγου φύσει τούτο πεπράχθαι νομίίειν ευηθες κομιδήι, ϊσον γαρ ειπείν ώ ς αύτός έν έαυτώι κατώικηκεν ó μονογενής' πιστεύοντας

δέ δτι γέγονε σάρΗ ó λόγος, ού κατά μετάστασιν ή loh. 1, 14

τροπήν, αλλ' δτι μάλλον έσκήνωσεν èv ήμίν καί ναόν ϊδιον έποιήσατο το ένωθέν αύτώι 15 κατά άλήθειαν σώμα ψυχήν ?χον τήν λογικήν, ευσεβές ειπείν δτι τήν έν τήι άγίαι σαρκί τοΟ λόγου κατοίκησιν ή γοΰν ένωσιν άληθή κατασημαίνων ήμίν ó θεσπέσιος Παύλος έν αύ- Ρ 286 τώι φησι κατοικήσαι πάν το πλήρωμα τής θεότητος, ού μεθεκτώς μάλλον ή σχετικώς ή γοίίν ώ ς έν δόσει χάριτος, άλλα σωματικώς, δ έστιν ούσιωδώς,

ώ ς δν εί καί έν άνθρώπωι λέ-

γοιτο κατοικειν το πνεύμα αύτοΰ, ούχ έτερον δν παρ' αύτόν.

έφ' ένός δέ προσώπου 20

πολλάκις διπρόσωπον ήμίν εισφέρεται λόγου σχήμα καί κατ' ούδένα τρόπον αδικεί τήν άλήθειαν, οίον φέρε ειπείν ώ ς εί λέγοιτο περί θεοΟ παρά τής θεοπνεύστου γραφής" ó π λ ά σ - Zach. 12, 1 σ ω ν π ν ε ύ μ α α ν θ ρ ώ π ο υ έ ν α ύ τ ώ ι , καίτοι π ώ ς ούχ δπασιν έναργές ώ ς ούκ δν νοοίτο παρά τον ανθρωπον έτερον το èv αύτώι πλαττόμενον αύτου πνεύμα; φησίν δέ που καί ó μακάριος Δ α υ ί δ ' π ν ε ΰ μ ά μου.

νυκτός

μετά

τής

καρδίας

μου

ήδολέσχουν

καί έ σ κ α λ ε

τ ό 26 Ps. 76, 7

είτα τίς ήν ó μετά τής έαυτου καρδίας άδολεσχών καί τό ϊδιον πνεύμα

σκαλεύων; χρή τοιγαρουν τά μέν τών λόγων σχήματα μή σφόδρα φυλοκρινείν, άφοράν δέ μάλλον είς αύτάς τών πραγμάτων τάς φύσεις καί έ£ αύτών ευ μάλα ποδηγουμένους έπ' αύτήν ίέναι τήν άλήθειαν. TTept ύπακοής του Χριστοΰ 20

so

Ά ρ ' ουν ώ ς δι' έ ν ό ς π α ρ α π τ ώ μ α τ ο ς είς π ά ν τ α ς α ν θ ρ ώ π ο υ ς κρίμα, σιν

ο υ τ ω καί δ Γ έ ν ό ς δ ι κ α ι ώ μ α τ ο ς ε ί ς π ά ν τ α ς

ίωής.

ώσπερ

γάρ

δια τ ή ς π α ρ α κ ο ή ς

του

ε ί ς κ α τ ά - Rom.5,18.19

ανθρώπους είς

δικαίω-

έ ν ό ς ά ν θ ρ ω π ο υ α μ α ρ τ ω λ ο ί Ρ 287

κ α τ ε σ τ ά θ η σ α ν οί π ο λ λ ο ί , ο υ τ ω κ α ί δ ι ά τ ή ς ύ π α κ ο ή ς τοΟ έ ν ό ς δ ί κ α ι ο ι κ α τ α σ τ α θ ή σ ο ν τ α ι οί π ο λ λ ο ί .

Τής άνθρωπου φ ύ σ ε ω ς άράι καί δίκηι θανάτου καταδεδι- 35

Ii—18 Fcyr 170 τοΟ αύτοΟ ¿κ τής αύτής έπιστολής' év rivi — τής θεότητος VS, D [ = mn], ARW ι κατώκησεν SD Α έτερον VRW 3 άμέλει VARW καί tv πνα SD 7 τόν 1 ] τού SD 8 κεψαλή V μήν SDW μή VAR ίο τε] bè Α ιο/ιι άποδειχθήναι AR 11 κατώκησε SD 13 έαυτώ VSDWFcyr αύτώ AR 16 ίχοντι AR λογικήν VSDWFcyr νοεράν AR 17 άληθώσ SD 19 ώβ 1 ούκ SD 21 έμφέρεται SD 24 έαυτώ V πνα αύτοΰ SD 25 ίσκαλε SD έσκοίλευε W ¿σκοίλευον R ήσχαλε Α ήσχαλλε V 26 καρΜασ αύτοΟ V 27 σκαλεύων SDARW άσχάλλον ίχων V το(νυν VW μή σφόδρα] μηκέτι D φιλοκρινείν DA 28 εύ μάλα] δή μάλλον V 3 1 îë W δρα SD δρα W παραπτώματοσ AR άμαρτήματοσ VSDW εις* om. SD 32 είς* om. SD 32/33 δικαίωσιβ SD δικαίωμα V 33/34 Αμαρτωλοί — πολλοί om. V 34/35 oötui — π ο λ λ ο ί om. SDW 34 ^vòa άνθρώπου V 35/ρ· 3 8 , ι καταδεδικαομίνουσ S

COLLECTIO VATICANA

38

κασμένης δια τήν τοΰ πρωτοπλάστου παρακοήν, ëôei πάλιν άνασφήλαι προς το έν άρχαΐς αύτήν, άνεπίπληκτον κομιδήι της υπακοής ποιουμένην τήν ëvbei£iv. άλλ' ήδη τούτο πολύ καί λίαν έπέκεινσ τών της άνθρωπότητος μέτρων' καθαρός γαρ ουδείς από αμαρτιών. παθοΟσα δε απαί τό πλημμελές και ταΐς οίκοθεν άσθενείαις κεκρατημένη καί εν ίδίαι σαρκί τήν της φαυλότητος νοσούσα γένεσιν άγριαίνοντά τε τον της αμαρτίας ώδίνουσα νόμον, 5 Rom. 8, 7 πώς äv διέδρα παντελώς; τ ο γ ά ρ φ ρ ό ν η μ α τ η ς σ α ρ κ ό ς έ χ θ ρ α , φησίν, ε ι ς θ ε ό ν PG 1365 κ α ί τ ώ ι ν ό μ ω ι T O Û θ ε ο ύ ο ύ χ υ π ο τ ά σ σ ε τ α ι ' ο υ δ έ γ α ρ δ ύ ν α τ α ι . εύμηχάνως τοιγαρουν ó θεός καί πατήρ άνακεφαλαιούμενος τα πάντα èv τώι Χριστώι και εκ πολλής αγαν ήμερότητος τήι άνθρωπου πραγματευόμενος φύσει τήν εις δπερ ήν έπάνοδον ή γοΟν Gal. 4. 4 άνακομιδήν, έ Η α π έ σ τ ε ι λ ε ν τ ο ν υ ί ό ν α υ τ ο ύ , γ ε ν ό μ ε ν ο ν εκ γ υ ν α ι κ ό ς , ίνα τό ίο δμοιον ήμΐν σώμα λαβών καί ίδιον αυτό ποιησάμενος ώς άνθρωπος επί γης ευρεθήι μή είδώς άμαρτίαν ουτω τε εις άπαν κατήκοος γεγονώς τώι θεώι καί πατρί δικαιώσηι τήν ανθρώπου φύσιν èv έαυτώι καί τών τοΰ θανάτου δεσμών εΣεληται, φύλλοις άναμαρτησίας στεφανουμενην παρά τοΰ θεού καί πατρός. καί γάρ έστι τών άτοπων κληρονόμους μεν ημάς τής τοΰ πρώτου γενέσθαι δίκης ένιέντος τήι φθοράι δια τής παρακοής, της δε τοΰ is δευτέρου δικαιοσύνης μή μεταλαχείν άνακομίίοντος εις ίωήν δια τής εις άπαν υπακοής. Ρ 288 όταν ούν λέγηι τό γράμμα τό ιερόν δι* υπακοής ενός δεδικαιώσθαι πολλούς, ουκ άνθρωπον απλώς ένα τών καθ' ημάς εις τούτο παραληφθήναι φαμέν, ενηνθρωπηκότα δε μάλλον τον ι Petr. 2, 22 μονογενή καί ύπήκοον ύπερ ημών γεγονότα τώι πατρί. ού γάρ έποίησεν άμαρτίαν ο ύ δ ε ε ύ ρ έ θ η δ ό λ ο ς èv τ ώ ι σ τ ό μ α τ ι α ύ τ ο υ , καθά γέγραπται.

20

21 Λέγω γάρ Χριστόν διάκονον γεγενήσθαι περιτομής ύπερ αληθείας Rom. 15,8.9 θ ε ο ύ ε ι ς τ ό β ε β α ι ώ σ α ι τ ά ς έ π α γ γ ε λ ί α ς τ ώ ν π α τ έ ρ ω ν , τ α δέ ? θ ν η υ π έ ρ ε λ έ ο υ ς δ ο £ ά σ α ι τ ο ν θ ε ό ν. Ιουδαίων είναι τάς έπαγγελίας τάς τοις πατράσι δεδωρημένας ó θεσπέσιος Ιφη Παύλος, προανακεκράγεσαν δέ καί οί μακάριοι προφήται περί Gen. 49. 1° Χριστού δτι α υ τ ό ς ίίσται π ρ ο σ δ ο κ ί α έ θ ν ώ ν . ούκούν ó κύριος ημών Ιησούς Χριστός 25 τοις του πατρός νεύμασι συναινών γέγονε μεν τήι περιτομήι, τουτέστι τοις Ίουδαίοις διάHab. 2, 4 κονος εις βεβαίωσιν τών èv τοις πατράσιν έπηγγελμένων (εΐρητο γαρ δτι ó δ ί κ α ι ο ς εκ π ί σ τ ε ω ς £ ή σ ε τ α ι), τοις γε μήν Ü έθνών ευλογία πνευματική καί Ζωοποιός, ώστε καί αυτούς ήλεημένους δια τής πίστεως δοϋολογήσαι θεόν. άλλ' ει καί γέγονε διάκονος άνθρωπίνως, άλλ' ουν ώς θεός κηρύττεται τοις τε έκ περιτομής καί μέντοι τοις εΕ έθνών' so κέκληνται γάρ εις £ωήν, ούχ ώς εις ενα τών καθ' ημάς άνθρωπον άπλώς, άλλ' ώς εις θεόν πιστεύσαντες εις Χριστόν καί ουκ έ£ω σαρκός ή γουν άνθρωπότητος τον έκ θεού Χόγον όμολογουντες ύπάρχειν, σεσαρκωμένον δέ καί ένανθρωπήσαντα προσκυνούντες αύτόν. τό Rom. ί ο , 8 . 9 γάρτοι ρ ή μ α τ ή ς π ί σ τ ε ω ς , δ κ η ρ ύ σ σ ο μ ε ν , διατρανοί λέγων ó μακάριος Παύλος δ τ ι Ρ 289 ε ά ν ε ϊ ' π η ι ς ε ν τ ώ ι σ τ ό μ α τ ί σ ο υ κ ύ ρ ι ο ς ' Ι η σ ο ύ ς κ α ί π ι σ τ ε ύ σ η ι ς ε ν τ ή ι 35 κ α ρ δ ί α ι σ ο υ δ τ ι ó θ ε ό ς α ύ τ ό ν ή γ ε ι ρ ε ν έκ ν ε κ ρ ώ ν , σ ω θ ή σ η ι . ειτα πώς αν PG 1368 εκ νεκρών έγερθήναι λέγοιτο, καίτοι τήν φύσιν άθάνατος ών ώς θεός, ει μή προεισδέΕαιτό

V S , D [ = mn], A R W 4 άπαν W 5 τής om. Α γενεσιν V A R W σύνεσιν SD 6 άν V S D W άν αύτήν A R 7 άμηχάνωσ D 8 πάντων SD 10 γεννώμενο ν W ι ι αύτό SDRcon-W αύτώ R de Α non constat αύτοΰ V ΐ 2 δικαιούση S 13 αύτώ A R φύλλοισ V W spatium λοισ SD spatio καί τοίσ αθ ins. D ψήφοισ A R 15 φορά S 16 μετασχείν D 17 δικαιοΟσθαι Α 2ο ηύρ^θη R 2ΐ ΐς W Χριστόν om. W 24 προανακεκράγεισαν D προανακεκράγησαν S προανεκράγεσαν W μακάριοι om. SD 25 6 χσ A R 26 π νεύμασι S D 27 είρηται AR 28 Ζήσεται] σώΣεται Α 29 ήλεουμένουσ S έλεουμένουσ V W 3° τ ε οιη· A R και μέντοι καί SD 3 1 Λπλώσ άνθρωπον S D 32 λόγον om. W 34 κηρύττομεν SD 35 τώι στόματι] τη καρδία SD είτα] εΐ V 37 άναστήναι S D

κσ ΐσ χσ SD προσδίΕαιτό SD

35/36 ¿v — σου om. SD

36 σωθείση W

149, 20—23 C Y R I L L I O R A T I O A D A V G V S T A S D E

39

FIDE

τις τους περί της ένανθρωπήσεως λόγους διατβθείη τε ört τό πεφυκός άποθνήισκειν ϊδιον έποιήσατο σώμα καί ύπέμεινεν μεν έν αύτώι τον θάνατον ανθρωπίνως, άνεβίω δέ θεικώς ώς αφθαρσία καί ζωή; 22

Τ α γ α ρ ό π λ α τ η ς σ τ ρ α τ ε ί α ς η μ ώ ν ού σ α ρ κ ι κ ά , πρός

καθαίρεσιν

όχυρωμάτων,

λογισμούς

α λ λ ά δ υ ν α τ ά τ ώ ι θ ε ώ ι 2Cor.io,4.5

καθαιρουντες

καί π α ν ύ ψ ω μ α

6

έ π α ι ρ ό μ ε ν ο ν κατά τ η ς γ ν ώ σ ε ω ς τ ο ΰ θεου καί α ί χ μ α λ ω τ ί Ε ο ν τ ε ς π α ν ν ό η μ α είς τήν ύ π α κ ο ή ν

του Χριστού.

νοητός τών αγίων ó πόλεμος.

Ού παχύς καί σωματικός, ισχνός δέ μάλλον καί

είώθασι γαρ εύδοκιμείν, ούχ δπλα κινοΟντες σαρκικά καί

ταις τών δοράτων άκμαΐς ή γοΟν ταΐς των βελών εύστοχίαις χρώμενοι, άλλα τοις της αληθείας δπλοις ένηρμοσμένοι πνευματικώς άντανιστάμενοί τε καί μάλα νεανικώς τοις έθέλουσι ίο παρασημαίνειν αυτήν καί τών θείων δογμάτων τήν όρθότητα παρατρέπουσιν επί γε τό αύτοις άπερισκέπτως δοκούν. μάλλον τώι θεώι.

ου σαρκικά τοιγαροΟν τών αγίων τα δπλα, δυνατά δέ

καθαιροΰσι γαρ λογισμούς τούς είς έκτοπους ημάς έννοιας αποκομί-

ζοντας καί οιά τινας τών άλιτηρίων βαρβάρων τηι βασιλέως όό?ηι φιλονεικείν έγνωκότας έκ μέσου ποιείσθαι σπουδάίουσι κάν εϊ τις είς υψος έπαίροι τό κέρας τών είωθότων λαλείν is Ps. 74.

6

άδικίαν κατά θεου, τούτον έννοίαις ταΐς είς όρθότητα μόνον ούχί καταπαίουσι μετατιθέντες είς τό εύθύ καί τοις της αληθείας έμβιβάίοντες λόγοις.

εύτεχνίας ουν άρα της αληθώς Ρ 290

άγιοπρεπους έργον &ν γένοιτο καί άρέσκον θεώι τό τοις της οικονομίας λόγοις ύποφέρειν άεί τό άντιτετάχθαι δοκούν τηι δόΗηι Χρίστου.

θεός γαρ ών ó λόγος καί έν μορφήι καί

ίσότητι τοΟ πατρός έαυτόν καθηκεν είς κένωσιν καί γέγονεν υπήκοος μέχρι θανάτου.

Phil. 2, 6-8

δει 2ο

τοίνυν πάν νόημα περιτρέπειν άστείως καί οίον αίχμαλωτίίειν είς τήν ύπακοήν αυτού, εί γαρ δη τι λέγοιτο καί τών άνθρωπίνων, κατ' ούδένα τρόπον άδικήσειεν öv τήν του λόγου φύσιν τό έν άνθρωπότητι σμικροπρεπές, εί πιστεύοιτο καθ' ή μας άνθρωπος γεγονώς καί ου τί που τό είναι θεός άποβεβληκώς, άλλά μετά τοΟ μεΐναι θεός προσλαβών τό άνθρώπινον καί ύπήκοος γενόμενος μέχρι θανάτου κατά τήν σάρκα. Όθεν,

28

τον

αδελφοί

άπόστολον

καί

άγιοι,

κλήσεως

άρχιερέα

τώι ποιήσαντι αυτόν,

της

έπουρανίου

όμολογίας

οϊκου ó κατασκευάσας ó δέ π ά ν τ α

αυτόν,

κατασκευάσας

μέτοχοι,

ήμών Ίησοΰν

ώ ς καί Μ ω σ ή ς έν δ λ ω ι

γ α ρ ο ύ τ ο ς δόΗης π α ρ ά Μ ω υ σ ή ν ή Ε ί ω τ α ι ,

25 κατανοήσατε πιστόν

τώι οϊκωι αύτου.

Hebr.

3,

1-6

όντα

πλείονος

κ α θ ό σ ο ν π λ ε ί ο ν α τ ι μ ή ν έχει τ ο ΰ

π α ς γ α ρ ο ί κ ο ς κ α τ α σ κ ε υ ά ζ ε τ α ι ύ π ό τ ί ν ο ς , so

θεός.

καί Μ ω σ ή ς

μ έ ν π ι σ τ ό ς ώ ς θ ε ρ ά π ω ν έν

τ ώ ι ο ΐ κ ω ι α ύ τ ο Ο , Χ ρ ι σ τ ό ς δέ ώ ς υ I ò ς έ π ί τ ό ν ο ί κ ο ν α ύ τ ο υ , ου ο ί κ ο ς έ σ μ έ ν ή μ είς.

'Απόστολος καί άρχιερεύς της όμολογίας ήμών παρά του θεού καί πατρός γέγονεν PG 1369

Ίησους, τουτέστιν άνθρωπος πεφηνώς ó έκ θεου λόγος' τότε γαρ ώνόμασται καί Ιησούς Mt. 1, 21 δια της τοΟ αγγέλου φωνής.

καί μικρόν μέν κομιδήι τηι τοΰ λόγου φύσει τό τε της 35

ίερωσύνης καί τό τής αποστολής δνομά τε καί χρήμα, τοις γε μήν τής άνθρωπότητος μέτροις εϊη αν ουκ άνάρμοστον. νηθήναι,

άλλα διακονήσαι

ώς γαρ αυτός πού φησιν, ó υιός ο ύ κ ή λ θ ε δ ι ά κ ο - Ρ 291 καί δ ο ύ ν α ι

τ ή ν ψ υ χ ή ν α ύ τ ο υ ά ν τ ί λ υ τ ρ ο ν ύ π έ ρ Mt. 20, 28

V S , D [ = mn], A R W ι τής om. V S D W ίοντα V A

ένηρμοσμένοι om. SD AR

où γάρ V S D W

15 ποιήσαι V

10 άνιστοΙμ*νοί W

¿παίρη W

μωυσήσ A R

εύαγγελίου V

ών ώσ V 3 6 τής*] τοία S A

5 καθαιροΟντα V A

6 αίχμαλωτί-

g αίχμαΐσ A R

9/10 άλλά —

11 αύτόν Α

16 τοΟ θϋ R W 29 δόΕησ ούτοσ Α

W

καί ούχ D

24 μεΐναι V S D W είναι A R

μωυσήσ A R

πάντα V S D W om. Α

4 í

τά δπλα τ ώ ν άγίων SD

πρεπέσ SW, corr. W tìm. D

2 έαυτώ W

8 6 πόλεμοσ τ ω ν άγΙων SD

παραπέμπουσιν SD

13 τούς] τ ώ ν S ι8 τ ώ θΰϊ SD 26 ü¡ W

τής om. Α 27 ύμών S

29/30 τοΟ οίκου τιμήν ϊχει V S D W 32 6 οΤκοβ D

12 ού

14 άλητηρίων S D W

34

τοΟ Α

23 μικρο28 καί 31 τά 35 τοΟ

4o

COLLECTIO VATICANA

τολλών. τό μέν γαρ διακονεΐσθαι παρά της κτίσεως πρέποι δν αύτώι καί μάλα είκόταις ώς θεώι καί δεσπότη ι καί ύπό πόδας Ιχοντι παν δπερ έστί γενητόν' το δε γε διακονειν άνθρώπινον μέν, πλήν δσον ήκεν είς τους της μετά σαρκός οικονομίας λόγους, ουκ άπεοικός τώι γε δλως έαυτόν καθέντι προς τα ανθρώπινα. αθρει δέ δπως ίερατεύει μέν ανθρωπίνως καί μεσίτης τεθειται θεού καί ανθρώπων (μεσιτεύει γαρ πάς ιερεύς), τον δέ 6 της θυσίας τρόπον ούκετι καθ' ίνα των καθ' ημάς ιερέων προσκομίζει δουλοπρεπώς, ούδέν αυτός έπικοινωνών είς το λαβείν αύτήν, άλλ' έαυτώι πραγματεύεται καί δι' αύτου τε καί έν αύτώι τώι πατρί. ίερουργεί γαρ ήμών τήν όμολογίαν, τουτέστι την πίστιν, ήν καί όρθώς κατειθίσμεθα ποιείσθαι, λέγοντες' πιστεύομεν είς ίνα θεόν πατέρα παντοκράτορα καί είς ίνα κύριον ΊησοΟν Χριστόν τον υίόν αύτου καί είς το πνεύμα το αγιον. ούκοΟν ίο καν ίερατεύειν άνθρωπίνως λέγηται, άλλα δέχεται την θυσίαν αυτός θεικώς, ó αυτός ών όμοΟ θεός καί άνθρωπος. εϊρηται δέ πιστός δια τό αεί σώιΣειν δύνασθαι τούς προσερχοI Cor. ι, 9 μένους δι' αύτοΰ τώι θεώι, πιστός δέ ώνόμασται καί αύτός ό πατήρ. συγκρινόμενος δέ πως τήι Μωσέως διακονίαι κατά τό άνθρώπινον, δσην έχει-τήν ύπεροχήν κατά γε τό είναι θεός, άναμάθοι τις δν καί ού συν ίδρώτι μακρώι, έννοών δτι δ μέν ώς οίκέτης έν τώι ΐ5 οϊκωι πιστός, δ δέ ώς δεσπότης έπί τόν οίκον αύτου, καί δτι του οϊκου κατασκευαστής καί δημιουργός ó 'Εμμανουήλ, ού οίκος έσμέν ήμεΐς. άσύγκριτος δέ ποιητου προς τό Ρ 292 ποιηθέν ή διαφορά καί τοΟ κατά φύσιν δεσπότου προς τό δοΟλον άληθώς καί έν ύφέσει νοούμενον. 24 "Οτι κ α τ α β έ β η κ α έκ τ ο υ ο ύ ρ α ν ο υ ούχ ί ν α π ο ι ώ τ ό θέλημα τό έ μ ό ν , 20 loh.6,38.39 ¿ χ χ ¿ θ έ λ η μ α τ ο υ π έ μ ψ α ν τ ό ς με. τ ο ύ τ ο δέ έ σ τ ι τό θ έ λ η μ α τ ο υ π έ μ ψ α ν τ ό ς με ί ν α π ά ν δ δ έ δ ω κ έ ν μοι, μή α π ο λ έ σ ω έζ α ύ τ ο υ , άλλα ά ν α σ τ ή σ ω α ύ τ ό έν τ ή ι έ σ χ ά τ η ι ή μ έ ρ α ι . Καταβήναί φησιν έαυτόν έ£ ούρανου άπεστάλθαι τε παρά τοΟ θεού καί πατρός, καίτοι τα πάντα πληρών, έκεΐνο, οΐμαι, καταδεικνύς καί καθιστάς απασιν έναργές δτι θεός ών ó λόγος καταπεφοίτηκεν οικονομικώς είς άνθρωπότητα δι' 26 PG 1372 ήμας καί oö τί που μεθείς τό είναι φύσει θεός, προσλαβών δέ μάλλον δπερ ούκ ήν, 'ίνα και δούς τώι θανάτωι πρός βραχύ τό ένωθέν αύτώι σώμα καί ϊδιον αύτοΟ μηδέν άπολέσηι τών δοθέντων αύτώι, διασώσηι δέ μάλλον καί άναστήσηι αύτό έν τήι έσχάτηι ήμέραι. ποιείν μέν oöv λέγων τό θέλημα του πατρός καί ουχί δή πάντως τό έαυτοΟ, τάς τών 'Ιουδαίων άπονοίας έλέγχει καί όποπλήττει πλαγίως ώς άεί τό ϊδιον ίστώντας θέλημα καί 30 τών θείων ύπερορώντας νόμων καί παρ' ούδέν ποιείσθαι μεμελετηκότας τό τώι δεσπότηι δοκούν " έαυτώι γαρ έν τούτοις προσμαρτυρών τό εύήνιον, της έκείνων άπειθείας κατηγορεί, έφη γάρ που καί έτέρωθι πρός αύτους ώς διώκειν έθέλοντας καί μισείν ήιρημένους καί loh.8,15.16 άδικον έπ' αύτώι τήν έπί τούτωι ψήφον έκφέροντας' ύ μ ε ί ς κ α τ ά τ ή ν σ ά ρ κ α κ ρ ί ν ε τ ε , έ γ ώ ού κ ρ ί ν ω ο ύ δ έ ν α ' καί έ ά ν κ ρ ί ν ω δέ έ γ ώ , ή κ ρ ί σ ι ς ή έμή δ ι κ α ί α έ σ τ ί ν , 35 δτι ού ϊ η τ ώ τό θέλημα τό έμόν, άλλά τό θέλημα του π έ μ ψ α ν τ ό ς με. ούκοΟν οίκοΡ 293 νομικώς τα τοιάδε φησίν, πλήν έκεΐνο φέρε δή φέρε καταθρήσωμεν. έΣ ούρανου καταβάς ώς θεός, δεδόσθαι φησίν έαυτώι παρά του πατρός τους είς αύτόν πιστεύοντας, ίνα μή άπολέσηι μάλλον αυτούς, άλλ' άναστήσηι τήι έσχάτηι ήμέραι. πώς oöv άνέστησεν ή δηλονότι δια της ιδίας άναστάσεως της έκ νεκρών; ίωοποιήσας γαρ καί πρό γε τών «ο VS, D [= ton], ARW 2 ώσιτερ VW γεννητόν SDA 2/3 διακρίνειν SD 3 τής μετά] μετά τήσ W μετά V 4 δέ] δή D πώσ Α 5 θεοΟ] καί θϋ V η έαυτοΟ VSDW 8 έαυτώ S ύμών SD, corr. m καί om. SD 11 κάν] καί SDW λέγεται SDW άλλά δέχεται] άναδέχεται SD 13 δ] ιί»σ Α 17 δ οίκοσ D ι8 ή om. D τόν δοΟλον R 2ο ιθ W 21/22 τοΟτο — με om. VR 22 με πρσ W δίδωκάσ Α 23 ¿ν om. RW τε] δέ Α 28 αύτώ V 34 αύτώι] έαόχιΣι R έαίιτών Roo« 34 τήν* o m · VW 35 om- VW 38 πιστεύσαντασ VSDW 40 Σωοποιήσεν W 4°/ρ· 41· 1 καί πρό γε τών άλλων VSDW πρό τών &λλων Α τών άλλων R sed punctìs superpoeitis del.

149, 23—25 C Y R I L L I ORATIO A D A V G V S T A S D E F I D E

41

άλλων τον έαυτοΰ vaòv καί το του θανάτου κατασείσας κράτος δια τού θανάτου της ίδιας σαρκός, όδός γέγονε τήι άνθρωπείαι φύσει προς άνάστασιν καί πρός γε το δΟνασθαι λοιπόν κατευμεγεθήσαι φθοράς. ϊδιον oöv apa τού καταφοιτήσαντος il ούρανου θεού λόγου τό δι' ou γέγονε πρωτότοκος έκ νεκρών, ίνα καί έγηγερμένωι κατακολουθήι προς Εωήν το δοθέν αύτώι, ούκέτι δια την τοΰ πρωτοπλάστου παράβασιν άπολλύμενον, σωιΣόμενον δέ μάλλον δια την ύπακοήν τοΰ Χριστού. δεδόσθαι δέ φησιν έαυτώι τούς τήν είς αυτόν πίστιν προσιεμένους πά\ιν ως άνθρωπος γεγονώς. κλήρος μέν γαρ ϊδιος αύτώι πάντα τά τού πατρός" έπειδή δε, ώς έφην, μετέσχεν αίματος καί σαρκός, είτα πεπιστεύκαμεν ως θεώι, ταύτηι τοι το της δόσεως όνομα παρεισκρίνεται ' βεβασίλευκε γαρ ήμών καί μετά σαρκός ó καί προ αυτής βασιλεύς. καί γοΟν ώς είς τήν τοΰ χρήναι βασιλεύειν άρχήν είσκεκομισμένος, δτε γεγονε καθ' ήμάς, κ ύ ρ ι ο ς , φησίν, ε ϊ π ε ν π ρ ό ς μ ε ' υ ι ό ς μ ο υ εϊ σ ύ , έ γ ώ σ ή μ ε ρ ο ν γ ε γ έ ν ν η κ ά σε. δέχεται τοίνυν ανθρωπίνως τά έαυτοΰ, καίτοι κατείουσιάίων άεί των δλων ώς θεός.

Col. 1, ι8 5

Hebr. 2, 14

ίο Ps. 2, 7

Περί του ήγιάσθαι Χριστόν καί τής κατ' αύτόν νοουμένης ίερωσύνης 25

Έ π ρ ε π ε ν γ α ρ α ύ τ ώ ι , δι' bv τ ά π ά ν τ α καί δι' οΰ τ ά π ά ν τ α , π ο λ λ ο ύ ς ΐ6 PG 1373 υ ι ο ύ ς είς δ ό £ α ν ά γ α γ ό ν τ α τ ο ν ά ρ χ η γ ό ν τ ή ς σ ω τ η ρ ί α ς α ύ τ ώ ν δια π α θ η μ ά - ρ 294 τ ω ν τ ε λ ε ι ώ σ α ι . δ τ ε γ ά ρ ά γ ι ά ί ω ν καί οί ά γ ι α Ε ό μ ε ν ο ι i l έ ν ό ς π ά ν τ ε ς , δι' Hebr.2,io-i2 ήν α ί τ ί α ν ούκ έ π α ι σ χ ύ ν ε τ α ι α δ ε λ φ ο ύ ς α ύ τ ο ύ ς κ α λ ε ί ν , λ έ γ ω ν ' ά π α γ γ ε λ ώ τ ο ο ν ο μ ά σ ο υ τ ο ι ς ά δ ε λ φ ο ί ς μ ο υ , έν μ έ σ ω ι έ κ κ λ η σ ί α ς υ μ ν ή σ ω σε. Οϊονται τάχα που τών άμαθεστέρων τινές καί διαιρείν είωθότων είς δύο Χριστούς καί είς υίούς 2ο δύο τον ίνα κύριον Ίησοΰν Χριστόν τελειωθήναι λέγεσθαι δια παθημάτων τόν έκ γυναικός άνθρωπον ίδίαι νοούμενον καί δίχα του έκ θεού πατρός δντος λόγου καί αύτόν λέγεσθαι τής σωτηρίας ήμών τόν άρχηγόν, τετελειώσθαι δέ παρ' αύτού τοΟ θεού λόγου δοθέντα πρός τό παθείν ώς έτερον ίδικώς. πρέπειν γαρ αύτώι δή μάλιστά φασιν τό δι' δ ν τ à π ά ν τ α καί δ ι ' ού τ ά π ά ν τ α διά τοι τό φάναι τόν μακάριον εύαγγελιστήν' π ά ν τ α δι' 25 loh. 1, 3 α υ τ ο ύ έ γ έ ν ε τ ο κ α ί χ ω ρ ί ς α υ τ ο ύ έ γ έ ν ε τ ο ο υ δ έ έν. έπρεπεν τοίνυν, φασίν, τώι λόγωι, δι' öv τά πάντα καί δι' ου τά πάντα, πολλούς υιούς είς δόΕαν άγαγόντα τόν άρχηγόν τής σωτηρίας αύτών, τουτέστιν άνθρωπον απλώς τόν διά τής αγίας παρθένου, τελειώσαι διά παθημάτων. δτι δέ έστιν έμβροντησίας άνάπλεως ó λόγος αύτοίς, ώς ένι, so καί vûv καταδείζαι πειράσομαι. Πρώτον μέν γάρ τό δι' ου καί έπ' αυτού τέθειται τον) πατρός. καί γούν ó μακάριος Παύλος π ι σ τ ό ς , φησίν, ó θ ε ό ς , δι' ού έ κ λ ή θ η τ ε ε ί ς κ ο ι ν ω ν ί α ν τ ο υ υίοΟ α ύ τ ο ΰ . iCar. 1, 9 καί πάλιν τοίς διά πίστεως είς έλεύθερον άίίωμα κεκλημένοις άρα, φησίν, ο ύ κ έ τ ι ει Gal. 4. 7 δ ο ύ λ ο ς , ά λ λ α υ ί ό ς ' εί δέ υ Ι ό ς , καί κ λ η ρ ο ν ό μ ο ς δ ι ά θ ε ο ύ . άδιαφορούσης τοίνυν της θεοπνεύστου γραφής περί τήν τής λέξεως έκφώνησιν, δεχομένης δέ αυτήν καί 86 έπί του πατρός, ούδέν έτι τό συνωθούν ήμάς είς τό τού υίου περιτρέπειν πρόσωπον ώς Ρ 295 i l άνάγκης τό δι' ού. έπειδή δέ τούτό έστιν άληθές, τί μή μάλλον άφέντες είς τό

V S . D [ = mn], A R W 2 άνοΰ V άνϊνη W τήν άνάστασιν D 3 καταμεγεθήσαι S 4 V R W τοΟ SA τόν D 5 δοθέν] θέν S άπολύμενον Α 6 τήν είς] είσ τήν Α η προιεμένουσ SDW γάρ om. R 9 τό om. Α ίο ώς om. W 12 γεγίνηκοί S τά] τάσ R, in τούσ cort. R 13 άεί om. V S D W 14 τόν χν V S D W 15 ic W αύτόν V W , corr. W 16 άγαγόντι U 19 ¿μ μέσω έκκλησία R 20 που om. A R 20/21 δύο υίοώσ V D W 2ΐ Χριστόν om. A R 22 (òiai νοούμενον] καί ίηανοούμενον R αύτόσ S 22/23 ήμών λέγεσθαι τήσ συυτηρίασ SD 24 πώθοσ V W αύτόν S φησι V τό V D W τώ S τόν A R 25 φάναι καί SD δέν V S n W 27 υίούς om. W 28 τόν om. SD 37 τί μή V A R W τοΟτο SD Acta concUiorum oecumenicorum. I ι, 5. 6

26 ού-

COLLECTIO VATICANA

42

παρόν τό αυτού πρόσωπον, είτα τώι σκοπώι τών Ιερών γραμμάτων έπόμενο», τήι μετά σαρκός οίκονομίαι τοΰ μονογενούς τον αύτήι πρέποντα τηροΟντες λόγον, τον πατέρα φαμέν Hebr.

2, 2 τελειώσαι δια παθημάτων ένανθρωπήσαντα τον υίόν; ύ π έ μ ε ί ν ε γ α ρ σ τ α υ ρ ό ν νης

καταφρονήσας,

Mt. 10, 28 ϊχνεσιν

αυτού

κατακολουθείν

φ ο β ε ΐ σ θ ε άπό τ ω ν άποκτεΐναι.

αισχύ-

έν εύδοκίαι που πάντως τοΰ θεού καί πατρός, 'ίνα καί ημάς τοίς ήιρημένους νεανικούς άποφήνηι, πειθομένους ΧέγοντΓ

ά π ο κ τ ε ν ν ό ν τ ω ν τό σ ώ μ α ,

τ η ν δέ ψ υ χ ή ν μ η

μή

δυναμένων

έπειδή γαρ έμέλλομεν θλΐψιν ?χειν έν τώι κόσμωι καί διώκεσθαι παρ'

έχθρών καί τών της αληθείας δογμάτων υπεραθλείν ίδρώτί τε καί uôvotç κατορθοΟν ευ μάλα τήν άρετήν, ουκ έάι θρύπτεσθαι προς δειλίας, άποφαίνει δέ μάλλον εύτολμοτάτους, PG 1376 έλάσας αυτός δια παθημάτων, ίνα καί ημάς έκδυσωπήσηι λέγων' Mt. 10,24-25 υ π έ ρ

τòν

διδάσκαλον

ούδέ

δούλος

ύπέρ

ουκ

τ ο ν κ ύ ρ ι ο ν αύτοΟ.

έστι

μαθητής

άρκετόν

τώι

μ α θ η τ ή ι ϊ ν α γ έ ν η τ α ι ω ς ó δ ι δ ά σ κ α λ ο ς , καί τ ώ ι δ ο ύ λ ω ι , ω ς ó κ ύ ρ ι ο ς αύτοΟ. loh. 15, 20 εί è μ è έ δ ί ω Σ α ν ,

καί

ύμάς

διώΕουσιν.

σαρκί τήι iòiai παθείν ύπέρ ήμών. Hebr.2,14-15 ó θεσπέσιος Παύλος" έπειδή γάρ τ α καί

αύτός

παραπλησίως

σκοπός ουν dpa γέγονεν τώι μονογενεΐ

καί ποία τίς έστιν ή τοΟδε πρόφασις, διδάξει λέγων παιδία

μετέσχεν

κ ε κ ο ι ν ώ ν η κ ε ν α ί μ α τ ο ς καί

τών

αυτών,

ίνα

σαρκός,

δια τ ο υ θ α ν ά τ ο υ

κα-

ταργήσηι τόν τό κράτος έχοντα τού θανάτου, τ ο υ τ έ σ τ ι τον διάβολον, άπαλλάΕηι τούτους δσοι φόβωι θανάτου Ρ 296 δ ο υ λ ε ί α ς .

δια π α ν τ ό ς τ ο ύ ί ή ν έ ν ο χ ο ι

καί

ήσαν

ούκούν έπειδήπερ άνέφικτον ήν τήι άνθρωπου φύσει τό καταργήσαι θάνατον

(κεκράτητο γάρ υπ' αύτοΟ, κατακομιΣούσης αύτήν εις τούτο της αρχαίας έκείνης άράς), άναγκαίως ó Ζωοποιός τοΰ θεοΟ λόγος τήν θανάτωι κάτοχον ήμπέσχετο φύσιν, τουτέστι τήν καθ' ήμάς ήτοι τήν άνθρωπίνην, ίνα καί τήι αύτοΟ σαρκί καθάπερ τι τών άτιθάσων θηρίων έπιπηδήσας ó θάνατος παύσηται της καθ' ήμών τυραννίδος ώ ς παρά ΘεοΟ καταργούμενος

αυτός ούν άρα έστιν ó σαρκί τελειούμενος δι' ήμάς άνθρωπίνως, τελειών δέ

ήμάς θεικώς διά του καταργήσαι τοΰ θανάτου τό κράτος. Sap.Sal.ι,ΐ3 φύσει τό άφθαρτον, ούτω γενομένηι καί έν άρχαΐς. 14

έποίησεν πάντα,

ουδέ τέρπεται

καί

Sap.Sal.2,24 φ ά ρ μ α κ ο ν

σωτήριοι όλέθρου

θάνατον

έστιν

του

άιδου

κόσμου, βασίλειον

βόλου θ ά ν α τ ο ς ε ί σ ή λ θ ε ν εις τ ο ν κόσμον.

καί έπί

ουκ

έστιν

έν

γης, φθόνωι

δ δέδωκάς

μοι,

ϊνα

ποιήσω

αυτό.

τό διά τοΰ ιδίου γεννήματος καταργήσαι θάνατον. 2 Cor. 5, 17 παθημάτων,

τα

αύτοίς δέ

δια-

ούτως ήμάς τελειώσας έφασκε πρός

loh. 17, 4 τόν έν ούρανοίς πατέρα καί θεόν' έ γ ώ σ ε έ δ ό Ε ί χ σ α έ π ί τ η ς γ η ς τ ό έ ρ γ ο ν σας

ούκ

έπ' ά π ω λ ε ί α ι ί ώ ν τ ω ν ' έ κ τ ι σ ε γ α ρ ε ι ς τ ό ε ί ν α ι

αί γ ε ν έ σ ε ι ς

ουδέ

?λειπε γαρ τήι άνθρωπου ó γάρ θ ε ό ς

τελειώ-

δόΕα γάρ άληθώς τώι θεώι καί πατρί ούκοΟν ή μέν τελείωσις αύτώι διά

ήμίν δέ προσθήκη τοΟ λείποντος τό γεγενημένον ' καινή γαρ κτίσις τά έν

Χριστώι. ig—22 Fcyr 171 τοΟ αύτοΟ ¿κ τής αύτής ¿πιστολάς ' ούκοΟν έπειδήπερ — άνθρωπίνην, ϊνα ταύτην άπαλλοΙΕηι καί θανάτου καί φθοράς VS, D [ = mn], ARW 4 που om. SD 5 νεανίσκουσ S 6 φοβεΐσθε in φοβήσθε COÏT. W φοβηθήτε AR άποκτενόντων VSDARW 7 έμέλλομεν VAW μέλλομεν R έμελλον SD σχείν R 9 μάλιστα S καί ούκ Α άποφαίνη V εύτολμωτάτουσ SDR 10 όΛυσωπή AR 11/12 άρκετόν — κύριος αύτοΟ om. AR 12 ò 1 om. S 13 ούν om. SD τώ μονογενεΐ γέγονε V 19 τόν θάνατον R 2ο ύπ" VSDWFcyr δι* AR άράσ έκεΐνησ VW 22 ήγουν V άτ»θοίσσων VSDW 24 τελειοΐ W 25 έλείπετο AR 28 καί* om. SW 29 όλέθρου] τοΟ κόσμου καί ούκ έστιν έν αύτοΐσ φάρμακον όλέθρου SW βασιλεία VD τήσ γήσ VSDW φθόνου R 3° £ ' σ τόν κόσμον είσήλθεν VW τελείωσ A 3 1 τοίσ ούρανοΐσ Α 3τ/33 ¿τελείωσα Vm 33 τό] τώ V θελήματοσ Α τόν θάνατον R ή μέν] ήμίν SW ή V αύτώ τελείωσισ W 34 γεγεννημένον RW, corr. R

149. 35- «β CYRILLI ORATIO AD AVGVSTAS DE FIDE

43

Ότι δέ ούκ άνθρωπον άπλώς έίηιρημένου του λόγου τετελειώσθαί φησιν υπέρ ήμών, έν άνθρωπείαι δέ μάλλον μορφήι πεφηνότα τον μονογενή, πιστώσεται πάλιν ó θεσπέσιος Παύλος προστιθείς" ö τ ε γ α ρ ά γ ι ά ί ω ν και οι ά γ ι α ί ό μ ε ν ο ι è? έ ν ό ς π ά ν τ ε ς , δι' Ρ 297 ή ν α ί τ ί α ν ούκ έ π α ι σ χ ύ ν ε τ α ι α δ ε λ φ ο ύ ς α υ τ ο ύ ς κ α λ ε ί ν , λ έ γ ω ν ' ά π α γ γ ε λ ώ Hebr.2,ii.i2 τ ο ο ν ο μ ά σ ο υ τ ο ι ς ά δ ε λ φ ο ί ς μου. τίς ό άγιάΣων και τίνες αν εΐεν οί άγιαίό- 5 μενοι καί πώς i l ένός πάντες ή έκ τίνος, δλως άξιον ίδείν. ούκούν άγιάίει μέν ó υιός, άγιος ιϊ>ν κατά φύσιν ώς θεός ' ήγιάσμεθα δε ημείς παρ' αυτού δια του πνεύματος. πώς PG 1377 ούν οί πάντες έξ ένός; ώς ποιητοΰ καί δημιουργού, ώστε καί άναγκαίαν έντευθεν ημάς προς αλλήλους έχειν την αδελφότητα. γενητώι γαρ προς γενητόν, καθό γενητά, φυσική τις ή αδελφότης. καίτοι την φύσιν άγένητός έστιν ó υίός καί ούκ αδελφός τήι κτίσει ίο κατά γε τό είναι φύσει θεός' πώς ούν οί πάντες í l ένός, δ τε άγιάΣων καί οί άγιαίόμενοι; ούκούν αναγκαίος εις την τών προκειμένων διασάφησιν της μετά σαρκός οικονομίας ó λόγος. δτε γαρ γέγονε καθ' ήμάς, τότε καί αύτός μεθ' ήμών έξ ένός λέγεται καί κεχρημάτικε τοις κτίσμασιν αδελφός, ώς συγγένειαν έσχηκώς τήν προς ήμάς άνθρωπίνην. ταύτηι τοι καί μάλα είκότως ούκ αίσχύνεται ήμάς αδελφούς όνομάίειν, ούκ άνασχόμενος, ιβ ώς γέ μοι φαίνεται, τοις δι' αύτοΰ γεγονόσιν αδελφός όνομάίεσθαι, ει μή γέγονεν κατ' αύτούς, πλήν ού μεθείς όπερ ήν. τότε γαρ άνεπιπλήκτως καί υμνήσει μεθ' ήμών αύτός, δν ίιμνοΰσι τα σεραφίμ καί ή σύμπασα κτίσις προσκυνεί. 26

Καί ό μ ο λ ο γ ο υ μ έ ν ω ς μ έ γ α έ σ τ ί ν τό τ η ς ε ύ σ ε β ε ί α ς μ υ σ τ ή ρ ι ο ν , δς έ φ α - iTim. 3. 16 ν ε ρ ώ θ η έ ν σ α ρ κ ί , έ δ ι κ α ι ώ θ η έ ν π ν ε ύ μ α τ ι , ώ φ θ η ά γ γ έ λ ο ι ς , έ κ η ρ ύ χ θ η έν 2ο έ θ ν ε σ ι ν , έ π ι σ τ ε ύ θ η έ ν κ ό σ μ ω ι , ά ν ε λ ή φ θ η έ ν δ ó £ η ι. Εί θεός ων ó λόγος ένανθρωπήσαι λέγοιτο καί ού δήπου μεθείς τό είναι θεός, άλλ' έν οίς ήν, αεί διαμένων, Ρ 290 μέγα δή τότε καί όμολογουμένως έστί τό της εύσεβείας μυστήριον' εί δέ άνθρωπος νοείται κοινός ó Χριστός ώς κατά μόνην τήν ισότητα της αξίας ή γούν αύθεντίας θεώι συνημμένος (πεφρονήκασι γαρ τα τοιάδε τινές τών άμαθεστέρων), πώς έν σαρκί πεφανέρωται ; καίτοι 25 πώς ούχ όίπασιν έναργές δτι πάς άνθρωπος έν σαρκί τέ έστι καί ούκ αν έτέρως όρώιτό τισιν; τίνα δέ τρόπον ώφθαί φησιν αύτόν καί τοις άγίοις άγγέλοις; ή γαρ καί ήμάς αύτούς ούχ όρώσιν άγγελοι; τί ούν έν Χριστώι τό ξένον ή τί τό παράδοξον, εί καθ' ήμάς όντα καί έτερον ουδέν τεθέανται τινές τών αγίων αγγέλων; πώς δέ καί έθνεσιν έκηρύχθη καί ώς τίς υπάρχων παρά τών έν κόσμωι πιστεύεται ; εί μέν γαρ ώς £να τών καθ' ήμάς so άνθρωπον άπλώς καί ούχί δή μάλλον θεόν ένηνθρωπηκότα διεκήρυΕαν οί μαθηταί καί ώς τούτο ύπάρχων παρά τών έν κόσμωι πιστεύεται, άνθρωπολατρίαι κεκρατήμεθα καί προσκεκυνήκαμεν τήι κτίσει καί πρός γε τούτο ήμάς κατεδόνησεν αύτός ó φύσει τε καί άληθείαι καί τών δλων θεός, αύτός γαρ ήμΐν ανέδειξε τον τών θεηγόρων χορόν' εί δέ Χριστός έγερθείς έκ νεκρών τοις άγίοις ϊφασκεν άποστόλοις' π ο ρ ε υ θ έ ν τ ε ς μ α θ η τ ε ύ σ α τ ε 36 Mt.28,19 π ά ν τ α τα έ θ ν η , β α π τ ί ί ο ν τ ε ς α ύ τ ο ύ ς ε ί ς τ ό δ ν ο μ α τ ο ΰ π α τ ρ ό ς καί τ ο ύ υ ί ο ΰ καί τ ο υ ά γ ί ο υ π ν ε ύ μ α τ ο ς , είτα πεπιστεύκαμεν είς αύτόν βεβαπτίσμεθά τε τόν PG 1380 θάνατον αύτοΰ καταγγέλλοντες καί όμολογουντες τήν άνάστασιν καί τούτο δράν είωθότες VS, D [ = mn], ARW ι bi om. AR 2 μάλλον om. SD 4 αύτούσ άδελφούσ λέγειν καλιΐιν W η bi' ούτοΟ παρά AR 8 oí om. SD άναγκαΐον V om. AR ήμβσ ¿ντεΟθεν SD, ήμάσ, superscr. έντεΟθεν W g γενητώ DR γεννητώ SAW γενητοΟ V γεννητόν SAW γεννητά SAW 10 άγΐννητοσ SmAW 15 ¿Λελφούσ ήμάσ SD 18 σεραφείμ' R ή om. VSDW 19 κα W δσ SAR θσ VDW 23 όμολογουμένωσ μέγα V 24 συνημμένησ D 25 τών άμαθεστέρων τινέσ SD 27 τ(σ SD τίνι — τρόπω V καί* om. D 28 τό8 om. V 29 oùbè A 30 ύπάρχειν D πεπίστευται D 32 ύποίρχειν D άνθρωπολατρεία mR, corr. mR άνθρωπολάτραι W 33 αίητός om. V 34 καί om. AWcorr ibtiEe A τόν — θεηγόρων άνέδειΕε VSDW 37 είσ τόν R 38 καταγγέλοντεσ VW, corr. V 6*

44

COLLECTIO VATICANA

τοις ανθρωπολατρίας έγκλήμασιν κατ' ούδένα τρόπον ένισχήμεθα, ούκ αρα ψιλήι συναφείαι τήι προς θεόν λόγον τετιμημένος άνθρωπος ó Χριστός, συνόδωι δέ μάλλον τηι προς το άνθρώπινον καθ' Γνώσιν οίκονομικήν υιός είς καί κύριος. μέγα γαρ τότε το της εύσεβείας Ρ 299 εστί μυστήριον" πεφανέρωται γάρ έν σαρκί θεός ών ó λόγος, έδικαιώθη δέ έν πνεύματι" ού γαρ έποίησεν άμαρτίαν ó κύριος ημών Ιησούς Χριστός. ώφθη δε καί άγγέλοις, di 5 Le. 2, 14 την άνθρωπίνην αύτου γέννησιν ούκ ήγνοηκότες έφασκον' δό£α év ύ ψ ί σ τ ο ι ς θ ε ώ ι καί έ π ί γ η ς ε ί ρ ή ν η , èv ά ν θ ρ ώ π ο ι ς ε υ δ ο κ ί α . έκηρύχθη δέ καί èv έθνεσιν καί δτι κατά άλήθειαν έστίν υΙός του θεού καί πατρός καί èv σαρκί πεφηνώς, παρά τοις èv κόσμωι πιστεύεται. 27 Καί έ μ α ρ τ ύ ρ η σ ε ν Ι ω ά ν ν η ς λ έ γ ω ν δ τ ι τ ε θ έ α μ α ι τ ο π ν ε ύ μ α κ α τ α β α ι ν ο ν ίο loh. 1,32-34 ώ σ ε ί π ε ρ ι σ τ ε ρ ά ν ϊί ο ύ ρ α ν ο υ καί έ μ ε ι ν ε ν έπ' α ύ τ ό ν . κ ά γ ώ ούκ ή ι δ ε ι ν α ύ τ ό ν , α λ λ ' ó π ε μ ψ α ς με β α π τ ί ί ε ι ν èv ϋ δ α τ ι α ύ τ ό ς μ ο ι ε ΐ π ε ν ' έφ' δ ν δ ν ϊ δ η ι ς τ ο π ν ε ύ μ α κ α τ α β α ι ν ο ν καί μ ε ν ο ν έπ' α ύ τ ό ν , ο ύ τ ό ς έ σ τ ι ν ó β α π τ ί ί ω ν èv τ ώ ι π ν ε ύ μ α τ ι τ ώ ι ά γ ί ω ι . κ ά γ ώ έ ώ ρ α κ α καί μ ε μ α ρ τ ύ ρ η κ α δ τ ι ο ύ τ ό ς έ σ τ ι ν ó υ ι ό ς τοΟ θ ε ο υ . "Ενα λέγοντες τον Εμμανουήλ καί τών είς δύο Χριστούς άποδιοριΣόν- « των ούκ άνεχόμενοι, τί δη άρα φαμέν καταπτάντος έπ' αύτόν ίί ούρανου του άγιου ττνεύματος καί μείναντος έπ' αύτόν; άρα δεδεήσθαι του μεταλαχείν αγίου πνεύματος τον έκ θεού πατρός λόγον ύποτοπήσομεν ; καίτοι πώς ού πάναισχρον αληθώς τό ώδε φρονείν ή λέγειν; ϊδιον γαρ αύτοΟ τό πνεύμα έστιν, καθάπερ άμέλει καί του πατρός. καί γοΰν ó Gal. 4. 6 μακάριος έφη Παύλος" δ τ ι δέ έ σ τ έ υ ί ο ί , έ Σ α π έ σ τ ε ι λ ε ν ó θ ε ό ς τ ό π ν ε ύ μ α τ ο υ 20 υίου αύτοΟ είς τ ά ς κ α ρ δ ί α ς ύ μ ώ ν κ ρ ά ί ο ν ' ά β β α ó πατήρ. ασεβές oöv άρα τό κδν γουν ύπονοήσαι μόνον της τοΰ πνεύματος μετουσίας δεδεήσθαι καί αύτόν τον έκ Ρ 300 θεού πατρός λόγον καί τό ούτω σαφή τήν άπόδειΗιν έχον περιεργίας άΕιοΟν ευηθες κομιδήι. πώς ούν έπ' αύτόν κατέπτη τό πνεύμα; δέχεται γάρ ανθρωπίνως, άκαταιτίατον αύτώι τό λαβείν άποφαινούσης εύ μάλα τής μετά σαρκός οικονομίας, μάλλον δέ καί άναγκαίως είς 25 τούτο φερούσης. δέχεται γάρ ούχ έαυτώι μάλλον, αλλ' ήμιν, ΐν' έπείπερ άπέπτη τών Gen. 8, 21 έπί τής γης διά τό έπιμελώς έγκεΐσθαι την διάνοιαν του άνθρωπου έπί τά πονηρά έκ νεότητος, καταφοιτήσαν έπ' αύτόν ως έν άπαρχήι του γένους δευτέραι καταλύσηι καί άναπαύσηται πάλιν έν ήμιν ώς κατωρθωκόσιν ήδη τό άναμάρτητον èv Χριστώι καί τήν αίτιας PG 1381 άπάσης άπηλλαγμένην έχουσι ίωήν. πλήν εί καί άνθρωπίνως δέχεται δι' ημάς, άλλ' δρα 80 loh. ι, 33 διδόντα θεικώς" έφ' öv γάρ αν ϊ δ η ι ς τ ό π ν ε ύ μ α κ α τ α β α ι ν ο ν , φησί, καί μ έ ν ο ν έπ' α ύ τ ό ν , ο υ τ ό ς έ σ τ ι ν ó β α π τ ί £ ω ν έν τ ώ ι π ν ε ύ μ α τ ι τ ώ ι ά γ ί ω ι . τοΰτο δέ έστιν ένέργημα θεικόν" ένίησι γάρ τοις βαπτιίομένοις ó κύριος ημών ΊησοΟς Χριστός ώς ϊδιον πνεύμα τό τοΟ πατρός. καί πρός γε τούτο ήμας έμπεδοί γεγραφώς ó θεσπέσιος Rom. 8, 9 Παύλος' ύ μ ε ί ς δέ ο ύ κ έ σ τ έ έν σ α ρ κ ί , ά λ λ ' έν π ν ε ύ μ α τ ι , ε ϊ π ε ρ π ν ε ύ μ α θ ε ο ύ 86 ο ί κ ε ΐ έν ύ μ ί ν . εί δέ τ ι ς π ν ε ύ μ α Χ ρ ί σ τ ο υ ο ύ κ έ χ ε ι , ο ύ τ ο ς ο δ κ έ σ τ ι ν αύτου. VS. D [ = mn], ARW ι άνθριυπολατρείασ DR, corr. nR άνθριυπολοίτραισ V άνθρωπολοίτροισ W ¿νησχήμεθα R ένησκήμεθα S 3/4 τό τήσ εύσεβείασ ¿στί AW τήσ εύσεβείασ έστί SD τήσ εύσεβείασ ¿στί τό R τό τήσ εύσεβείοσ V _ 4 6 om - SD bè καί VW j ò χά R 6 ούκ om. V 7 κ«' 1 om. W 10 κβ W ϊ ί κάγώ] έγώ bè V 12 öbaciv SD αότός] έκεΐνοσ SD 13 τώι om. VW 14 τΦι om. W 15 λέγων SD 16 άνεχόμενοσ SD 18 ύποτοπάσωμεν D ού πάναισχρον] ούκ fiv αίσχρόν V Jibe] oötuu W 20 ϊφη om. VSDW ulol ola V 2i ήμών A κροίΣων SR, corr. R 32 τό om. W 33 περιεργείασ R καί κoμιbή VW, corr. W 26 άπέπτην D 28 ώς] ώσ δν in ras. W καί καταλύση A 29 κατορθιυκόσιν mRW κατωρθαικώσ S 30 άπηλαγμίνην R ίχουσαν S 31 àv om. VSDW 32 τώι 1 om. VSD b¿ VSDW γάρ AR 33 βαπτιΣομένοις om. S 6 χσ AR 34 έγγριώτι S 7 coniecerim ικποίηται 8 βλέποι V ίο τόν χν V A 14 τό 1 om. SD 17 γεγενημένοσ S 20 καιροΐσ τοΟ αίώνοσ V 22 καί 1 om. SA 25 κατά φύσιν V A φυσική SD 28 καί 1 om. V 29 ύπομεμένηκε γάρ SD 3 ° γεγ£νήσθαι VSA, corr. V 32 γβγίνημένοσ S 33 «ώτοΟ S D 8 33/34 γεγίνήσθαι Α 37 αίιτούσ V A αύτόν S αίιτήν D 3 ήμών SD τό om. Α 4θ προσκυνήσουσιν SD 41 δ o m · SD

64

loh ι, ΐ4 PO 1208

Os. 13, 14 ι Cor. 15,55

COLLECTIO V A T I C A N A

νοιτο" προσκυνουμεν γάρ ώς θεόν άληθινόν τον 'Εμμανουήλ, έσται δέ ούχ έτέρως προσκυνητός, έάν μή πιστεύσωμεν δτι αύτός ó έκ θεού λόγος ó παρά πάσης κτίσεως προσκυνούμενος σάρ£ έγένετο κατά τάς γραφάς, ουκ εις σάρκα μεταβεβλημένος, αλλ' έκ της άγίας παρθένου σάρκα λαβών, ώς έφην, και άνθρωπίνην μεθ' ήμών ύπομείνας γέννησιν, tva καί άνθρωπος γεγονώς υπέρ ήμών άποθάνηι μέν ανθρωπίνως, άναστήι δέ θεικώς, πατήσας του θανάτου το κράτος. ούτω γαρ ήν δύνασθαι καί ήμας ώς έν Χριστώι νικήσαντος κατευμεγεθήσαι μέν της αμαρτίας, άποδύσασθαι δέ την φθοράν καί διαδραναι θάνατον ούτω τε ειπείν έκ περιχαρείας της έπί Χριστώι' π ο ύ ή ν ί κ η σ ο υ , θ ά ν α τ ε ; π ο ύ κ έ ν τ ρ ο ν σ ο υ , α ι δ η ; ώσπερ γάρ έν Αδάμ πεπτώκαμεν, ουτω νενικήκαμεν έν Χριστώι.

7 εί òè άνθρωπος ήν κοινός ό Εμμανουήλ, πώς äv ωφέλησε τήν άνθρωπου φύσιν ó άνθρώΡ 159 που θάνατος; καίτοι πολλοί προαπέθανον άγιοι προφήται, Αβραάμ έκεινος ó διαβόητος, Ισαάκ καί Ιακώβ Μωσής τε καί Σαμουήλ καί οί καθείής γεγονότες άγιοι, άλλ' ώνησε μέν ουδέν τό έπί γης τών άνθρώπων γένος ó έκείνων θάνατος, σέσωκε δέ ó Χρίστου ' προσκεκόμικε γάρ υπέρ ήμών τήν Ιδίαν σάρκα καί δους αυτήν τώι θανάτωι δι' ήμάς πάντας έΕείλετο τών του θανάτου δεσμών. ήρκεσε γαρ είς ύπέρ πάντων αποθανών ó πάντων άΗιώτερος, δτι καί φύσει θεός ó έκ πατρός έστι λόγος καί ίδιον αυτοί) σώμα τό υπέρ Eph. 5. 2 ήμών είς όσμήν εύωδίας τώι θεώι καί πατρί προσκεκομισμένον. ούκουν ασεβές καί τών λίαν έκτοπωτάτων τό τέμνειν είς υίούς δύο τον ένα κύριον ΊησοΟν Χριστόν, άντιτετάίεται Eph. 4. 5 δέ αύτοίς καί ó σοφώτατος Παύλος ούτως λέγων' ε ί ς κ ύ ρ ι ο ς , μ ί α π ί σ τ ι ς , £ν βάπτισμα. εί γάρ έστι κύριος είς, είτα τέμνουσιν είς δύο τινές υιούς τον ένα, τίνι τήν τής κυριότητος δόξαν περιθήσομεν ; δρα τώι έκ πατρός φύντι λόγωι ; πρέπει γάρ αύτώι τό της κυριότητος δνομά τε μάλιστα καί χρήμα καί έστιν άληθώς τών δλων δεσπότης, είτα δποι ποτέ τόν έτερον θήσομεν; Ι ί ω γάρ κείσεται του είναι κύριος παραχωρών τώι προυπάρχοντι καί άσυγκρίτως ύπερηρμένωι. άλλα τώι έκ γυναικός, ώς αυτοί φασιν άποδιιστάντες, τήν τής κυριότητος άνάψομεν δόζαν; είτα πώς έσται κύριος ό έκ θεοΟ Deut. 6, 4 πατρός λόγος, εϊπερ δντος ένός κυρίου κατά τάς γραφάς άνθρώπωι ψιλώι τό τής κυριότητος δνομα χαριούμεθα; πώς δέ καί μία πίστις; ή πώς tv TÒ βάπτισμα; εί γάρ υίοί δύο κατά τινας, είς τίνα πιστεύσομεν; τής έκείνων άμαθίας ίργον äv εϊη λέγειν είς τό τίνος δνομα βεβαπτίσμεθα, καίτοι βαπτίσματος δντος ένός. ρ ι6ο 8 Άλλ' όράι που πάντως ή έν ύμίν άγχίνοια μεθύοντά τε τόν έπί τούτωι λόγον καί κατασειόμενον εις γε τό άκαλλές, μάλλον δέ ήδη καί προς έσχάτην άσέβειαν άπονενευκότα. PG Ι209 οΐμαι δέ δή ύμάς τό θείον αυτού πολυπραγμονούσας μυστήριον ό£εΐ διανοίας δμματι καθοραν τους συναρπάίειν έθέλοντας καί προσωπείον μέν ευσεβές τοις ιδίοις περιπλάττοντας 2 Petr. 2, ι λόγοις, βολίδος γε μήν άπάσης ό£υτέρους έχοντας αύτούς. αρνούνται μέν γάρ, δσον ήκεν ειπείν είς δύναμιν άληθείας, τόν αγοράσαντα αύτούς δεσπότην, τουτέστι Χριστόν, δεδιότες δέ τών εύσεβείν είωθότων τάς έπί τώιδε λύπας καί μέντοι Σήλον τόν άίιάγαστον όμολογουσιν δτι καί θεός έστιν ό έκ τής άγίας παρθένου γεγεννημένος καί μήν δτι καί κύριος καί υΙός του θεοί). κδν εί μέν τις τών άπλών τους παρ' αύτών δένεται λόγους, νομιεΐ που κατά τό εικός όρθά καί εικότα λέγειν καί τοις τής άληθείας ούκ άπάιδοντα δόγμασιν' εί δέ δή τις έλοιτο κατισχνοΟν ταΐς έρεύναις αύτούς καί άκριβή ποιεΐσθαι τών VS, D [ = mn], Α 8 Μκη S 9 oörui καί Α ι ι άιτέθανον S D 13 ούδέ S 14 αύτόν S έαυτόν D 16 τό σώμα τό SD 17 προκεκομισμένον V ι8 δύο uloùa D άντιτάΕεται S D 19 oöτως om. V 20 eia δύο τινέσ A eia δύο τινάσ SD τινέσ eia Wo V 21 τής om. A 24 φησι S 25 άποδιιστάντες om. SD 27 τό om. A 28 πιστεύομεν SD 31 γε Patrologia τε V S D A M om. V 32 δή] δει V 35 αύτόν S 36 καί μέντοι καί SD 37 γεγενημίνοσ S A 38 V A καί SD δάηται V S A 39 «Ικότωσ SD ούκ άποίδοντα τοίσ τήσ άληθείασ SD

ISO, 6—io CYRILLI ORATIO AD DOMINAS

65

είρημένων τήν βάσανον, ούχ άπλουν εύρήσει. είσί μέν γαρ θεοί πολλοί καί κύριοι πολλοί ?ν τε ούρανώι καί έπί γης, καθά.καί ó μακάριος ήμίν γράφει Παύλος, ά λ λ α ή μι ν ε ι ς θ ε ό ς ó π α τ ή ρ , έ£ ού τα π ά ν τ α καί ή μ ε ί ς eIς α ύ τ ό ν , καί ε ί ς κ ύ ρ ι ο ς Ι η σ ο ύ ς Χ ρ ι σ τ ό ς , δι' ou τα π ά ν τ α καί ή μ ε ί ς δ ι' α ύ τ ο υ . πλην δταν ΊησοΟν Χριστόν όνομά£ωμεν, τόν έκ θεού πατρός λόγον έν άνθρωπείαι μορφήι πεφηνότα σημαίνομεν, ούκ έν χάριτος μέρει καί έπακτόν 8-ωθεν έχοντα το άδίωμα, άλλα όντα τούτο κατά άλήθειαν δπερ είναι πεπίστευται. θεός γαρ ών φύσει καί όίχα σαρκός, μεμένηκε θεός καί μετά σαρκός, καί υιός ών φύσει καί προ σαρκός, μεμένηκεν υιός καί δτε γέγονε σάρΕ, καί κύριος ών άληθώς τών δλων, έν τοιάιδε πάλιν όράται δό£ηι καί έν άνθρωπότητι γεγονώς. ούκοΟν εί θεόν άληθινόν είναι λέγουσι τον έκ της αγίας παρθένου γεγεννημένον, τουτέστι τον έκ θεού πατρός λόγον κατά φύσιν ένωθέντα σαρκί, δια τί δεδίασιν όμολογείν ότι Θεοτόκος έστίν ή άγία παρθένος; άλλα σκοπός αύτοις ύποπλάττεσθαι μέν καί λέγειν δτι ναι καί θεός έστι καί κύριος καί συνεδρεύει τώι πατρί, φρονουσί γε μήν ούχ ούτω κατά άλήθειαν, άλλ' ώς έν χάριτος μέρει καί ώς έκ προκοπής δεδόσθαι φασί τώι έκ της αγίας παρθένου κοινώι καθ' ή μας άνθρώπωι γεγεννημένωι τήν τε της υίότητος καί της κυριότητος δόίαν. 9

10

ι Cor. 8, 5.6

5

Ρ ι6ι ίο

ΐ5

Ότι δέ ή Θεοτόκος φωνή καί αύτοίς γέγονε συνήθης τοις προ ήμών άγίοις πατράσιν, οϊ καί έπ' όρθήι θαυμάζονται πίστει, καί είς δεΟρο παρά πάσι τοις άνά πάσαν, ώς Ιπος ειπείν, τήν ύπ' ούρανόν, δείν ώιήθην άληθές άποφήναι. ίνα γαρ μή δοκοίην τό είς voûv ήκον απλώς άβασανίστιυς λέγειν, έκ τών έκείνοις πεποιημένιυν βιβλίων έν έκκλησίαις τά είς 2ο τούτο χρήσιμα συνεισενεγκών καί παραθείς είς άπόδειζιν, κατασφραγιώ είς άλήθειαν τους έμαυτοΟ λόγους. έφη τοίνυν ó τρισμακάριος άληθώς καί διαβόητος είς εύσέβειαν Άθα- PG 1212 νάσιος ó γενόμενος κατά καιρούς της Άλείανδρέων έκκλησίας έπίσκοπος έν τώι περί σαρκώσεως λόγωι περί Χρίστου τάδε 24 ΌμολογοΟμεν γάρ φησί, καί εΐναι αύτόν υίόν τοΰ θεοί) καί θεόν κατά πνεύμα, υίόν Lietzmann, άνθρωπου κατά σάρκα, ού δύο φύσεις τον ίνα υίόν, μίαν προσκυνητήν καί μίαν άπροσκύβ!·^?! 1 νητον, άλλά μίαν φύσιν τοΰ θεού λόγου σεσαρκωμένην καί προσκυνουμένην μετά της σαρκός Ρ 162 αύτοΟ μιαι προσκυνήσει, ούδέ δύο υίούς, άλλον μέν υίόν θεοΟ άληθινόν καί προσκυνούμενον, άλλον δέ έκ Μαρίας άνθρωπον μή προσκυνούμενον, κατά χάριν υίόν ΘεοΟ γενόμενον ώς καί άνθρωποι, άλλά τον έκ θεοί), ώς έφην, èva υίόν ΘεοΟ καί Θεόν, αύτόν καί ούκ άλλον so καί έκ Μαρίας γεγεννήσθαι κατά σάρκα έπ' έσχάτων τών ήμερών, ώς ó άγγελος τήι θεοτόκωι Μαρίαι λεγούσηι π ώ ς τ ο ύ τ ο ί σ τ α ι , έ π ε ί ά ν δ ρ α ού γ ι ν ώ σ κ ω ; έ λ ε γ ε ' π ν ε ύ μ α Le. 1. 34 35 α γ ι ο ν έ π ε λ ε ύ σ ε τ α ι έ π ί σέ καί δ ύ ν α μ ι ς ύ ψ ι σ τ ο υ έ π ι σ κ ι ά σ ε ι σ ο Γ δ ι ' 8 καί τό γ ε ν ν ώ μ ε ν ο ν ά γ ι ο ν κ λ η θ ή σ ε τ α ι υ ι ό ς ΘεοΟ. ó τοίνυν γεννηθείς έκ της αγίας παρθένου υίός θεου φύσει καί θεός άληθινός καί ού χάριτι καί μετουσίαι κατά σάρκα μόνον 36 τήν έκ Μαρίας άνθρωπος, κατά δέ πνεΰμα αύτός υίός ΘεοΟ καί θεός, παθών μέν τά ήμέτερα 22—ρ, 66, 19 Eutyches in florilegio 3 syr. f. 48b

25 — 28 προσκυνήσει Timoth. arm. p. 133. 187

VS. D [= mn], A ι coniecerim άπλοϋς sine άπλά πολλοί θεοί S 6 ίχοντα ίΕωθεν SD 7 θ® l·»^" νηκε D 8 δτε] δπερ V 9 δό£η VA τè Eut. καί υίόν Tim. p. 133· s y r σκυνουμένην SD 28 τοΟ θϋ D 29 xdpiv bè Eut. γινόμενον SD 31 καί om. Eut. γεγενήσθαι SA 33 έλεύσεται V ί>ιότι D 35 μεσιτεία SD μόνον] μέν Eut. 36 δ αύτός Ps. Äthan. τοΟ θϋ V

Acta condlioruœ oecumenicorum. I ι, 5.

9

66

COLLECTIO VATICANA

iPetr. 4, ι πάθη κατά σάρκα, ώσπερ γέγραπται Χ ρ ι σ τ ο ύ π α θ ό ν τ ο ς ύ π έ ρ ή μ ώ ν σ α ρ κ ί , καΐ Rom. 8, 32 πάλιν" ός γε τ ο υ ι δ ί ο υ υίοΟ ούκ έ φ ε ί σ α τ ο , αλλ' ύ π έ ρ ή μ ώ ν π ά ν τ ω ν π α ρ έ υ ω κ ε ν α ύ τ ό ν ' άπαθής δέ διαμείνας καί άναλλοίωτος κατά τήν θεότητα κατά τό λεγόμενον Mal 3. 6 οπό του προφήτου έ γ ώ θ ε ό ς καί ούκ ή Χ Χ ο ί ω μ α ι , αποθανών μέν τόν ήμέτερον θάνατον κατά σάρκα ύπέρ τών αμαρτιών ήμών, ha τόν θάνατον άνέληι bià τοΰ ύπέρ ήμών θανάτου iCor. 15,54· K a T ¿ τ 5 ν χ4 γ ο ν χ α άπόστολον κ α τ ε π ό θ η ό θ ά ν α τ ο ς εις ν ί κ ο ς . ποΟ σ ο υ , θ ά ν α τ ε , ι Cor. 15, 3 T ò ν ί κ ο ς ; ποΟ σ ο υ , έίδη, τό κ έ ν τ ρ ο ν ; καί πάλιν Χ ρ ι σ τ ό ς ά π έ θ α ν ε ν ύ π έ ρ τ ώ ν ά μ α ρ τ ι ώ ν ή μ ώ ν κατά τ ά ς γ ρ α φ ά ς , αθάνατος δέ καί ακράτητος τώι θανάτωι διαAct. 2. 24 μείνας διά τήν θεότητα ώς άπαθής τοΟ πατρός δύναμις κατά τόν λέγοντα ΤΤέτρον ού γάρ ήν δ υ ν α τ ό ν κ ρ α τ ε ΐ σ θ α ι α ύ τ ό ν ύ π ό τ ο υ θ α ν ά τ ο υ . Ρ ι63 Είτα τούτοις έπιφέρει, παρενθείς έτερα μεταΕύ, ούτως ' Εί δέ τις παρά ταύτα έκ τών ApoUiimiis γραφών διδάσκει, έτερον λέγων τόν υίόν τοΰ θεού καί έτερον τόν έκ Μαρίας κατά _Ι ρ· 253, 3 4 χάριν υίοποιηθέντα ώς ήμείς, ώς είναι δύο υίούς, ένα κατά φύσιν υίόν τοΰ θεού τόν έκ θεού καί ένα κατά χάριν τόν έκ Μαρίας άνθρωπον, ή εΐ τις τήν τοΰ κυρίου ήμών σάρκα άνωθεν λέγει καί μή έκ τής παρθένου Μαρίας ή τραπείσαν τήν θεότητα εις σάρκα ή συγχυθεΐσαν ή άλλοιωθεΐσαν ή παθητήν τήν του κυρίου θεότητα ή άπροσκύνητον τήν του PG Ι2Ι3 κυρίου ήμών σάρκα ώς άνθρωπου καί μή προσκυνητήν ώς κυρίου καί θεοΟ σάρκα, τούτον Gal. ι, 9 άναθεματίίει ή άγία καθολική έκκλησία, πειθομένη τώι θείωι άποστόλωι λέγοντι εΐ τ ι ς ύμάς ε υ α γ γ ε λ ί ζ ε τ α ι παρ' δ π α ρ ε λ ά β ε τ ε , άνάθεμα έστω. Καί ταΟτα μέν ó μακάριος Αθανάσιος" οΐμαι δέ δείν καί έτέρων άγίων έπισκόπων παραθεΐναι φωνάς τόν αύτόν έχούσας σκοπόν. ΆττικοΟ έπισκόπου 11

Σήμερον Χριστός ό δεσπότης τήν τής φιλανθρωπίας γέννησιν άνεδέ£ατο" τήν γάρ τής θεϊκής άίίας προυπήρχεν.

Είτα τούτοις έπιφέρει πάλιν" Ό τής φιλανθρωπίας λόγος κενοΟται, άκένωτος τήν Phil t, 7 φύσιν τυγχάνων' έ α υ τ ό ν γάρ έ κ έ ν ω σ ε μ ο ρ φ ή ν δ ο ύ λ ο υ λαβών, ό άσαρκος loh. ι, 14 διά σέ σαρκοΟται, ό λ ό γ ο ς γάρ σ ά ρ ί έ γ έ ν ε τ ο " ό άφήι μή ύποπίπτων διά τό τής φύσεως άσώματον ψηλαφάται " ό άναρχος ύπό άρχήν γίνεται σωματικήν" ό τέλειος αδΕει' ό Ps. 146, 8 άτρεπτος προκόπτει" ό πλούσιος έν καταλύματι τίκτεται' ό περιβάλλων τόν ούρανόν έν νεφέλαις σπαργανοΟται" ό βασιλεύς έν φάτνηι κατατίθεται. Ρ 164 12

Άντιόχου έπισκόπου 'Όν χθές άχράντοις λοχείαις σωτήρα ήμίν ή Ζωοτόκος ή καλλιτόκος ή μεγαλοτόκος ή φαεσφόρος ή έλπιδοφόρος ή Θεοτόκος ή ίενοτόκος ή παρθενομήτωρ ώδινε Μαρία. il—19 Timoth. arm. p. 133 23—30 ibid. p. 30. 73; eadem adíeruntur in Exc. Ephes. XVII [A 75, 19] et Apol. adu. Orient. 50 31—33. p. 67, 7—10 fiorii, eyr. cod. Add. 1213b f. 75b VS. D [ - mn],A 2/3 παραΜδωκίν VSD 4 ¿γώ bè V 7 «ιδη] Ödvaxt AEnt. 11 d] ού S 12 τόν1 1 VPs.Ath.Tim. om. SDA 12/13 κατά xdpiv om. SD 16 τοΟ om. A 17 καί μή — σάρκα om. SD 18 άγία καί Sm Tim. καθολική] τοΟ θϋ A 21 φωνήν S 22 om. SD 25/26 τή φύσει SD 27 διά σέ om. V γάρ om. V 28 bid σέ ψηλαφάται Α 29 τίκτεται] γίνίται Exc. Eph. 3° τίθεται Exc. Eph. 31 om. SD 32 σωτηρίαν SD 33 φα«· ιυσφόροσ SD ή έλπώοφόρος — Εενοτόκος om. D έλπώιφόροσ VS παρ&νοσ μήτηρ SD

150, io—17 CYRILLI ORATIO AD DOMINAS

67

Άμφιλοχίου έπισκόπου Ικονίου έκ του περί τής κατά σάρκα γεννήσεως Ή άλήθεια έγνώσθη, ή χάρις ήλθε καί ή Σωή έφάνη " ó toû θεού ών υίός ó έκ θεοΟ λόγος σάρΣ έγένετο δι' ήμας, '{να θνητούς εις ίωήν αίώνιον άναστήσηι [καί], έκ τών νεκρών άνεγείρηι. ó ποιητής τών όλων ó πρό πάσης κτίσεως όρατών τε καί άοράτων μόνωι πατρί καί πνεύματι συνυπάρχων άθάνατος σήμερον ίδου ήμίν έκ παρθένου γεννώμενος, s χωρίς πάσης άμαρτίας, άνευ ανθρώπου ήτοι άνδρός. Άμμωνος έπισκόπου Άδριανουπόλεως ' έφη γάρ που καί αύτός περί του ΘεοΟ λόγου Εί δέ αύτός Θεός τήν φύσιν υπάρχων ώς του Θεου μονογενής υίός, έν προσλήψει της δούλου μορφής γενόμενος καί πρωτότοκος υίός της άγίας παρθένου κληθηναι καταΣιώσας, άντίλυτρον έαυτόν υπέρ πάντων έδωκε. ίο ΤΤροσεπάγει δέ τούτοις' "Ηδη μέν έδειΗα τήν άσέβειαν ήι περιπίπτουσιν οί Άρειανοί, λέγοντες χρείαν έσχηκέναι τήν θεοτόκον Μαρίαν των κατά τον νόμον τότε προσφερομένων θυσιών ύπέρ τών τικτουσών γυναικών. Ιωάννου έπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως περί τής θείας γεννήσεως, φησί δέ περί της P G ΐ2ΐ6 άγίας παρθένου C h i o s i , t. Αντί δέ ήλίου, φησί, τόν ήλιον τής δικαιοσύνης άπεριγράφως χωρήσασα. καί μή 5 6 , ^ ^ ί ^ ΐητήσηις πώς' δπου γάρ βούλεται θεός, νικαται φύσεως τάξις. ήβουλήθη γάρ, ήδυνήθη κατήλθεν Ισωσε" σύνδρομα πάντα θεώι. σήμερον ó ών τίκτεται καί ó ών γίνεται όπερ ούκ ήν. ών γάρ θεός γίνεται άνθρωπος, ούκ έκστάς του είναι θεός. οΰτε γαρ κατ' έκστασιν θεότητος γέγονεν άνθρωπος ουτε κατά προκοπήν έΣ άνθρωπου γέγονε θεός, άλλα so λόγος ών διά τό άπαθές, σάρί έγένετο άμεταβλήτου μενούσης τής φύσεως. Καί προσεπάγει τούτοις" Ό έπί θρόνου υψηλού καί έπηρμένου καθήμενος έν φάτνηι ρ. 395 [389] τίθεταΓ ó άναφής καί άπλοΰς καί άσώματος χερσίν άνθρωπίναις έλίσσεταΓ ó τά της άμαρτίας διασπών δεσμά σπαργάνοις έμπλέκεται. ΣεβηριανοΟ έπισκόπου

u

Ό γάρ γεννηθείς άνωθεν έκ πατρός λόγος άπορρήτως άφράστως άκαταλήπτως άιδίως, ó αύτός έν χρόνωι γεννάται κάτωθεν έκ παρθένου Μαρίας, ίνα οί κάτωθεν πρότερον γεννηθέντες άνωθεν γεννηθώσιν έκ δευτέρου, τουτέστι ΘεοΟ. Ούιταλίου έπισκόπου έκ τοΟ περί πίστεως λόγου

Lietzmann, Apollin. 273 "Ετι δέ καί περί τής κατά σάρκα οικονομίας τοΰ σωτήρος πιστεύομεν δτι αναλλοίωτου so καί άτρέπτου μένοντος του θεου λόγου τήν σάρκωσιν γεγενήσθαι πρός άνακαίνισιν άνθρω- Ρ ι66 πότητος. υίός γάρ ών άληθώς θεου κατά τήν άίδιον έκ θεου γέννησιν, γέγονε καί υίός ι—6 Tim. arm. p. 32 14—28 Tim. arm. p. 28 syr. f. 48«; 18—24 p. 194 [ = Anecd. syr. ed. Land 3. 156]; 26—28 syr. f. 75e; 29—p. 68, 11 ibid. p. 7. 191, syr. f. 7b VS. D O mn], A ι em. SD 2 6 τοΟ] δτι V 3 καί om. VA Tim. 7 om. SD 'Αμμωνίου I λόγον A i l προσάγει SD 14/15 om. SD 16 Απεριγράπτωσ V χωρίσασα A χωρήβαι V 17 θεός om. Α φύσεων S 23 τίκτεται SD άνθρωπίναις om. V είλήσσεται V άλίσκεται SD 25 om. SD 27/28 κάτωθεν — γεννηθίντεσ ATim. πρότερον κάτωθεν γεννηθ^ντεσ SD πρότερον γεννηθέντεα κάτωθεν V 29 om. SD 3 ° ^τι δέ] i [litteram initialem non expleuit rubricator] τι V 31 γεγεννήσθαι V άνακαίνωσιν SD 32 καί VA Tim. p. 7. syr. γάρ S, sed erasum, om. D Tim. p. 191

COLLECTIO VATICANA

68

ανθρώπου κατά την έκ παρθένου γέννησιν καί έστιν ε!ς καί ό αύτός τέλειος θεός κατά την θεότητα καί όμοούσιος τώι πατρί καί τέλειος άνθρωπος ό αύτός κατά τήν έκ παρθένου γέννησιν καί όμοούσιος άνθρώποις κατά τήν σάρκα.

εϊ τις δέ I t ούρανού λέγει σώμα

έχειν τον Χριστόν ή όμοούσιον τώι θεώι τήν σάρκα, έ σ τ ω ανάθεμα.

εϊ τις μή όμολογεί

τήν τοΟ κυρίου σάρκα έκ της αγίας παρθένου καί άνθρώποις όμοούσιον, έ σ τ ω άνάθεμα. 5 εϊ τις τον κύριον ήμών καί σωτήρα τον έκ πνεύματος άγίου καί Μαρίας τής παρθένου γεννηθέντα κατά σάρκα άψυχον λέγει ή άναίσθητον ή άλογον ή άνόητον, έ σ τ ω άνάθεμα. i P e t r . 4. ι εϊ τις τολμάι λέγειν τον Χριστόν θεότητι πεπονθέναι καί μή σαρκί, ώ ς γέγραπται, έ σ τ ω άνάθεμα.

ε'ί τις διαιρεί καί χωρίζει τον κύριον ήμών καί σωτήρα καί λέγει έτερον μέν

είναι υίόν τον θεόν λόγ'ον καί έτερον τον άναληφθέντα άνθρωπον καί μή όμολογεί ?να καί ίο τον αύτόν, Ι σ τ ω άνάθεμα. PG Ι2Ι7 Θεοφίλου έπισκόπου έκ τοΟ προσφωνητικοΟ προς τους φρονουντας τά Ώριγένους, Ιφη δέ ουτω περί Χριστού 18

"Ινα μή έν λόγωι μόνωι, άλλα καί έν δυνάμει θεός αληθινός ó φανείς είναι πιστεύηται, τήι τών δρωμένων

Ρ 167 αύτοθελώς

μεγαλουργίαι τήν περί αύτοΰ δηλών άσφάλειαν, πλήρης μέν ων θεόςΓ- 16

òè ένανθρωπήσας

καί μηδέν άνθρωπείας

μόνης τής άνουσίου κακίας.

όμοιώσεως

καταλείψας

έκτος

πλήν

καί βρέφος γαρ γενόμενος Εμμανουήλ ώμολογείτο, μάγων

προς αυτόν ιόντων καί τώι προσκυνειν καί θεόν είναι τον φανέντα βοώντων, [δτι] καί σαρκί σταυρούμενος ηλίου συνέστελλεν άκτίνας, [καί] τώι Ηένωι θαύματι τήν οίκείαν σαφηνίίων θεότητα, ούδαμοΟ σκορπίσας έαυτόν ή διαλύσας εις σωτήρας δύο. Mt. 23, ίο μαθηταΐς έλεγε' μή κ α λ έ σ η τ ε καθηγητής

Ó

Χριστός.

διδάσκαλον ού γαρ δτε

έπί

TOÛTO

τής

γης'

είς

άλλα καί τοίς 2ο

γάρ

έστιν

υμών

τοις άποστόλοις παρήγγελλε, τοΟ φαινο-

μένου σώματος τήν οίκείαν διώριίε θεότητα, ούδέ δτε Χριστόν έαυτόν διεμαρτύρετο είναι, ψυχής καί σαρκός διωρίίετο, ó αύτός άμφω τυγχάνων θεός τε καί άνθρωπος, δούλος δρώμενος καί κύριος γνωριΖόμενος, τό μέν ύψηλόν τής θεότητος τώι ταπεινώι τής ένανθρω- 25 πήσεως υποκρυπτόμενος

φρονηματι, τό δέ γε ταπεινόν τοΟ όρωμένου σώματος τήι τής

θεότητος ύπεραίρων ένεργείαι. 19

Ευχερές μεν ουν καί έτερα τούτοις έπενεγκείν πλεΐστά τε δσα καί άληθή μαρτύρια,

Prou. 9. 9 παρίημι δέ τό γεγραμμένον ΙσταΓ

γνώριίε

δικαίωι,

είδώς τό

δίδου

σοφάκ

καί π ρ ο σ θ ή σ ε ι

τού

άφορμήν, δέχεσθαι.

καί

σοφώτερος

πλήν έκεΐνο φημί' so

ιδού δή πάντες οί πανάριστοί τε καί σοφοί κατά καιρούς ήμών γεγονότες πατέρες καί θεοτόκον όνομάΣουσι τήν άγίαν παρθένον, ήνώσθαι δέ κατά φύσιν διαβεβαιούμενοι τήι σαρκί τόν έκ θεού λόγον έν τε τήι νηδύι γενέσθαι φασί τηι παρθενικήι καί έ£ αύτης προελθείν 14—27 Latine apud Hieronymum ep. 96, 3 [Λ] 17 καί — 2ο Timotheus arm. p. 30 20—27 Fcyr 156 τοΟ αύτοΟ έκ τής έπιστολής τής πρός τάς βασιλίσσας Άρκαδίαν καί Μαρίναν τοίς μαθηταΐς — ένεργείαι VS, D [ = mn], Α ι καί1 om. SD θεός] υίόσ D 2 καί* om. Α 4 κ α τ ά τήν V άνάθεμα ϊστω D et] εϊσ A 7 ή άνόητον ή άλογον ή άναίσθητον SD 8/9 εϊ τις τολμάι — άνάθεμα om. SD 10 καί ϊτερον] έτερον δέ Α ΐ2—13 om. SD 12 προσφωνητικοΟ λόγου V 14 έν 2 om. D 16 αύτοθελώσ VA αύτοτελώσ SDΑ μηδέ SD καταλήψασ V ιγ άνουσίου scripsi cl. quae nullum habet substantiam Λ άνοσίου VSDA όμολογεΐτο D 18 προσιόντων αύτώ SD δτι deleui sec. A 19 συνέστειλεν SD καί deleui sec. Λ Tim. 22 τούτο om. V παρήγγελε D παρήγγειλε V 23 δτι D 24 ό αίιτός scripsi unus aique idem Λ οϋτωσ VSDA Fcyr 28 ούκ [ούχ S] εύχερέσ SD τούτου SD 30 φαμέν V 3 1 πάντες oí om. V γεγονότων S 32 τή σαρκί διαβεβαιούμενοι [διαβεβαιούμενοσ S] SD

69

I50, 17—2o CYRILLI ORATIO AD DOMINAS

κατά σάρχα, καίτοι την δναρχον και προ παντός αιώνος και χρόνου λαχόντα γέννησιν έκ πατρός.

έπειδή òè ήν είκός έν ταΐς μακροτέραις καί έφείής τ ώ ν στίχων συνθηκαις όλι-

γώρως έχοντα τον νουν έθελήσαι μάλλον ώς èv βραχεί καί συνεσταλμένως iòeiv τών έπί Ρ ι68 Χριστώι δογμάτων τό άκραιφνέστατον κάλλος, αυτός κατά μόνας τάς τών έννοιών, 'ίνα ούτως €Ϊπω, καρδίας έκ τής θεοπνεύστου καί νέας γραφής συναγηγερκώς πέπομφα τήι 5 ύμετέραι κατά θεόν εύσεβείαι ώς δν έντυγχάνουσαι κατά βραχύ τε καί άνά μέρος αύται τε τον έν ύμίν καί Ιτι μειΣόνως καταφαιδρύνητε νουν, φωταγωγούσαι òè προς άλήθειαν καί οΟς δν ώφελείν έλησθε, καυχήμασιν άποστολικοίς τάς όσιας ύμών κατασεμνύνητε κεφαλάς.

πλούσιος òè λίαν ó έπί γε τοΟτωι μισθός'

άμαρτωλόν καλύψει

έκ π λ ά ν η ς

πλήθος

όδου

άμαρτιών.

ίχύτου

σώσει

γέγραπτα» γάρ' ό έ π ι σ τ ρ έ ψ α ς lac. 5.

ψυχήν

αύτου

έκ θ α ν ά τ ο υ

κ α ί io PG 1220

έν δέ γε ταΐς τών έννοιών είιρέσεσιν ήτοι συμπε-

ράσμασιν, δταν λέγωμεν" θεός ουν άρα Χριστός ή γοΰν είς δρα υίός καί κύριος ó Χριστός, ούχ ούτω φαμέν ώ ς έκεΐνοι θεόν κατά χάριν ή υίόν ή κύριον ώνομάσθαι τον 'Εμμανουήλ ή έκ προκοπής ή έπιδόσεως είς τοΟτο δό£ης έλθείν ώ ς i v a τών καθ' ήμας κοινόν καί ήγιασμένον δνθρωπον, έκεΐνο òè μάλλον δτι θεός ών ó λόγος, εϊτα καθείς έαυτόν είς κέ- is νωσιν καί έν δούλου μορφήι καταβεβηκώς ούδεν ήττόν έστι θεός άληθινός καί φύσει τών δλων κύριος ίσται καί μόνος καί ίδικώς υίός, ώι καί ήμεΐς συμμορφούμενοι κατά χάριν την 20 δι' αύτοΰ προς την της υιοθεσίας άναβαίνομεν δόίαν.

δνομα òè τό Χριστός πρέπειν

μέν ούκ οίδα π ώ ς διαβεβαιοΰνταί τίνες καί ίδικώς τε καί κατά μόνας καί Κ ω σαρκός δντι τε καί νοουμένωι τώι έκ θεού φύντι λόγωι,

πρέπειν òè όμοίως καί τώι έκ τής άγίας so

παρθένου γεγεννημένωι, κδν εί νοοίτο ύπάρχειν κατά μόνας Ιτι καί καθ' έαυτόν, καί τρίτως Ρ i6g òè πρέπειν άμφοΐν ώ ς évi, του τής συναφείας λόγου, καθάπερ αύτοί φασιν, είς tv αύτους πρόσωπον συνεισδέοντος.

ένώσεως γαρ της κατά φύσιν καί άληθους ουδείς λόγος

αύτοΐς, καίτοι ταύτην ίχοντος του μυστηρίου τήν όδόν όρθήν καί άπλανεστάτην, καί ή σκήψις αύτοΐς ούχ άπλή, πικρίας òè μάλλον καί απάτης μεμέστωται.

έπειδή γαρ ή θεό- 26

πνευστός γραφή Χριστόν όνομάΣουσα πάντα αύτώι προσνέμει τα θεοπρεπή (οϊδε γαρ οΐδεν έν άνθρωπείαι μορφήι πεφηνότα καί σεσαρκωμένον τον θεοΰ λόγον), σκοπός òè τοις έτερα παρά τοΟτο φρονεΐν ήιρημένοις καί κοινόν άνθρωπον άποφαίνειν τόν έκ γυναικός, έ£ έπιδόσεως, ώς Ιφην, καί ώ ς έ£ ίδίας τε καί άνθρωπίνης άρετής δΕιον έαυτόν παραστησαντα του χρήναι τιμάσθαι καί συναφείαι προσώπου τήι προς τόν έκ θεοΰ λόγον καί άπόλεκτον so γενέσθαι κατά πρόγνωσιν, έκεΐνό φασιν δτι τό Χριστός δνομα πρέπει καί μόνωι καί ίδίαι και καθ" έαυτόν νοουμένωι καί ύπάρχοντι τώι έκ θεού πατρός γεννηθέντι λόγωι. òè ούχ ούτως δεδιδάγμεθα φρονεΐν ή λέγειν. ώνομάσθαι φαμέν αύτόν Χριστόν ΊησοΟν.

ήμεΐς

δτε γαρ γέγονε σάρ£ ó λόγος, τότε και έπειδή γάρ κέχρισται τώι έλαίωι τής άγαλ-

λιάσεως ήτοι τώι άγίωι πνεύματι παρά του θεοΟ καί πατρός, ταύτηι τοι Χριστός όνομά- ss Ζεται.

δτι òè περί τό άνθρώπινον ή χρίσις, ούκ άν ένδοιάσειέ τις τ ώ ν όρθά φρονεΐν

είωθότων.

ήι μέν γαρ θεός έστι καί λόγος, ούκ δν έδεήθη χρίσεως* ού γάρ που φαίη

τις δν κεχρίσθάι τε καί ήγιάσθαι τόν έκ ΘεοΟ λόγον τώι Ιδίωι πνεύματι ώ ς έτέρωι παρ' PG 1221 αύτόν τήν φύσιν ύπερκειμένωι καί προύχοντι.

χωρίς

γαρ π ά σ η ς

άντιλογίας

τ ό Ρ ΐ7 Hebr. 7. 4

VS. D O mn], A 3 μάλλον bè V συνεσταλμένω SD 6 re] τι SD 7 τόν] τών S καί vOv SD καταφαώρύνοιτε SD καταφαιίιρύνοιτον A S ώφελήσαι D ώφελήσ S 9 ò om. A γε om. V 12 6 ¡¡i V io 6 χβ V 14 ή γάρ έκ A 15 fcè om. S 17 Kai1 om. SD 19 καί1 om. SD 20 τε om. A 21 22 dm évi SDA ώαανεΐ V αότό D 23 συνεισδέοντεσ V 24 ίχοντεσ SD 3θ προσώπων SD τόν om. SD 3z γεννηθέντι] πεφηνότι V 35/36 36 παρά D χρήσισ Vm 37 ed· Rom. εί VSDA χρήσεωσ V «ω om. V

μειίόνωσ VA fXotude D καί] f| A γεγενημένω S 25 αύτών V ώνομ&εται Α Α 38 τε

COLLECTIO V A T I C A N A

7©

Ιλαττον

ύπό τ ο υ κ ρ ε ί τ τ ο ν ο ς

εύλογειται.

έπεώή bè τοις της άνθρωπότητος

μέτροις το άγιάΣεσθαί τε καί χρίεσθαι πρέπει, πασά παις άνάγκη Χριστόν όνομάΣεσθαι τον έκ θεού λόγον, ούχ δτε γυμνός ήν Ιτι καί ουπω σεσαρκωμένος, αλλ' δτε γεγονώς καθ' ήμάς, τουτέστιν άνθρωπος, έχρίσθη κατά το άνθρώπινον, ώστε το Χριστός όνομα πρέποι άν κατ' oùbéva τρόπον ουπω καθ' ήμάς γεγονότι τώι έκ θεού πατρός φύντι λόγωι.

εί 6

bè όνομάΖοιτό που Χριστός, ένανθρωπήσαντά μοι νοήσεις αύτόν, κδν λόγον άκούσηις πεπραγμένης ήδη της ένανθρωπήσεως, της ένιυθείσης αύτώι μή άμνημονήσηις σαρκός.

άνά

μέρος bè τούτωι κάκείνωι πρέπειν οϊεσθαι την φωνήν άσύνετον παντελώς, μάλλον bè καί iCor. ι, 13 άνόσιον ή φρονείν ή λέγειν.

είς γαρ κύριος Ιησούς Χριστός καί ού μεμέρισται, καθά

a Cor. 13, 3 καί αυτός ó σοφώτατος Παύλος ó Χριστόν Ιχων έν έαυτώι το θείον αύτώι λαλοΟντα ίο μυστήριον.

προσβαλουσαι bè τοις έφε£ής κεφαλαίοις εύθή καί άπεΣεσμένον είς άλήθειαν

τον έμόν εύρήσετε λόγον.

πpobιαμαpτύpασθαι bè οΐμαι κάκεΐνο καλόν ' ώσπερ γάρ έστιν

έν θεότητι τέλειος ó έκ θεού πατρός λόγος, oí/τω καί έν άνθρωπότητι τέλειος κατά γε τον της άνθρωπότητος λόγον, ούκ άψυχον σώμα λαβών, έψυχωμένον bè μάλλον ψυχήι λογικήι. ó bè θεός τών όλων ó τοις άγαπώσιν αύτόν τά έ£ ούρανοΟ bιavέμωv άγαθά τάς όσίας 16 Eph. 4. 13 ύμών Ιμπλήσαι ψυχάς τοίς παρ' έαυτοΟ χαρίσμασιν, ίνα καί ε ί ς μ έ τ ρ ο ν ή λ ι κ ί α ς άναβαίνουσαι τοΟ π λ η ρ ώ μ α τ ο ς τ ο υ Χ ρ ι σ τ ο ύ εύκλεά καί εύbóκιμov την όΕιάγαστον ύμών άποφήνητε ίωήν, δγιαι νύμφαι Χρίστου. Ρ Ι71

[Τάδε ϊνεστιν έν τοις έφε£ής Ό τ ι θεός ó Χριστός ένώσει τήι προς τον θεόν λόγον, είς τήν αύτου δόίαν άναβαί- 20 νοντος καί τοΟ προσληφθέντος ναού, έκ τών αποστολικών Έκ τών καθολικών έκλογαί είς το αύτό Έκ τ ώ ν ευαγγελικών έκλογαί είς το αύτό "Οτι Σωή καί ίωοποιός ó Χριστός, έκ τών κειμένων παρά τώι άποστόλωι Παύλωι καί έν τοίς άποστολικοίς ευρέσεις Ότι

25

είς Χριστόν ή πίστις ώς είς θεόν, έκ τών καθολικών καί έκ τών εύαγγελικών

Ό τ ι Ζωή καί ίλαστήριον ó Χριστός,, έκλογαί διάφοροι Ό τ ι Χριστού θάνατος τώι κόσμωι σωτήριος, έκ τών άποστολικών καί εύαγγελικών έκλογαί] PG 1224

Ό τ ι θεός ó Χριστός ένώσει τήι προς τον θεόν λόγον, είς τήν αύτου δόϋαν άνα- 80 βαίνων Έκ της προς 'Ρωμαίους

22

Παύλος δούλος ΊησοΟ Χ ρ ι σ τ ο ύ ,

κλητός

ά π ό σ τ ο λ ο ς ά φ ω ρ ι σ μ έ ν ο ς είς

Rom. ι, 1-4 £ ύ α γ γ έ λ ι ο ν θ ε ο ύ , ö π ρ ο ε π η γ γ ε ί λ α τ ο bià τ ώ ν π ρ ο φ η τ ώ ν α ύ τ ο Ο έν γ ρ α φ α ΐ ς άγίαις

περί

τοΟ υ ί ο υ

αύτου

τοΟ

γενομένου

έκ σ π έ ρ μ α τ ο ς

Aauìb

κ α τ ά 85

12—14 Feyr 157 τοΟ αύτοΟ έκ τής αύτής έπιστολής' διαμαρτύρασθαι òè οΐμαι—λογικήι 20/21 Fcjt 158 τοΟ αίιτοΟ έκ τής αύτής έπιστολής· θεός έστιν δ Χριστός — δόΕαν άναβαίνοντος τοΟ προσληφθέντος ναοΟ έκ τής άγίας παρθένου Μαρίας VS. D [ = mn], A 2 τ€ om. D 5 OÖUUJ — γεγονότι om. V γεγονότα S 10 scrìpserìm γρ V 14 γίνεσθαι Vm 21 θεουργικώσ V 24 γεγένηται SD 25 λέγοιμι suspectum άνθρωπία D 31 6σ ΐστίν 6 ¿νεργών SD 33 τ ο ° om. V θν A Tv VSD i m άγίαι SD 35 τόν χν τόν Α θεόν] άληθώσ Α 36 κν VA θν SD 37 δ om. SD 39 πρώτον μέν SA 39/4° δεύτερον òè Α ίπειτα 1 ] είτα V

15°. 49—58 C Y R I L L I ORATIO AD DOMINAS ίαμάτων.

77

Θεού λεγομένου ταύτα κατορθουν, Χριστός ó ένεργήσας έστίν' ϋθετο γάρ

τους άποστόΧους αυτός έν τήι έκκλησίαι και μέντοι και διδασκάλους » ένεργήσαι και δυνάμεις.

δέδωκε γαρ έΗουσίαν τοις άγίοις μαθηταΐς θ ε ρ α π ε ύ ε ι ν π ά σ α ν ν ό σ ο ν κ α ί Mt. ίο, ι

π ά σ α ν μ α λ α κ ί α ν èv τ ώ ι 65

λαώι.

Ό ά σ π α σ μ ό ς τ ή ι è μή ι χ e ι ρ ì Π α ύ λ ο υ , άνάθεμα.

μαραναθά.

εϊ τ ι ς ού φ ι λ ε ΐ τ ο ν κ ύ ρ ι ο ν ,

έστιν.

22

Ά ρ α τίνα φησί κύριον έν τούτοις; κύριος μέν γάρ όμολογου-

μένως καί αύτός ó υιός, όμοίως δέ καί τό πνεύμα" ó γάρ κ ύ ρ ι ο ς , Ίησοΰν'

ή τ ι υ iCor.i6.2i.

φησί, τ ο π ν ε Ο μ ά a Cor. 3. 17

ó δέ t é τοΰ μακαρίου Παύλου σκοπός èv τούτοις είς αυτόν συντείνεται τον είς

γάρ φησι, κ ύ ρ ι ο ς

Ιησούς

Χριστός.

αναθεματίζει τοίνυν τον μή iCor. 8, 6

φιλουντα αύτόν, ού φιλεΐ δέ αύτόν ó μήτε φύσει μήτε άληθείαι λέγων υίόν είναι τοΟ θεού, ίο άλλα ώς èv δευτέραι τάΣει τιθείς παρά τον έκ θεού λόγον καί τό τής οικονομίας άδικών μυστήριον διά του τέμνειν είς δύο τόν 2να κύριον καί υίόν. Έκ τής προς Κορινθίους 6β

Τώι

δέ θ ε ώ ι

καί

τήν

όσμήν

δτι

Χριστού

χάρις

πάντοτε

τής γνώσεως

εύωδία

άπολλυμένοις.

έσμέν

τώι

αύτου τώι

θριαμβεύοντι

ήμας

èv τ ώ ι Χ ρ ι σ τ ώ ι 2Cor.2,14.15

φ α ν ε ρ ο Ο ν τ ι δι' ή μ ώ ν èv π α ν τ ί τ ό π ω ι , PG 1240

θεώι

èv

τοις

σωιΖομένοις

καί

èv

τ ό ΐ ς χβ

Είτα π ώ ς ού θεός ό Χριστός, εϊπερ έστίν αύτός όσμή της γνώσεως

τοΰ πατρός; ού γάρ 2ν γε τήι άνθρώπου φύσει τήν τής θείας φύσεως εύωδίαν άναμάθοι τις οσ D ή {>άβόοσ D 24 άνομίαν S D 30 ό αίιτός om. D

η είη V A €Ì S D

14 καί 8 om. S D της om. D

8 δήπου S D 19 υίόν] θν A

20/21 εύθύτητοσ V S δυνάμεωα D βασιλείασ A

τήσ βασιλείασ V S D εύθύτητοσ Α 25 λεγόμενον S

αύτοΟ S D

ΘεοΟ] θείου S

34 θϋ m. ree. in mg. add. S

σου om. S A

23 θρό-

δή oro. S D

29 ¿v-

150, 77—»5 CYRILLI ORATIO AD DOMINAS μάλλον

το

νεγκεν

αμωμον

έργων

αίμα

τοΰ

Χριστού,

τώι

θεώι,

εις το λ α τ ρ ε ύ ε ι ν

δς

δια

καθαριεί

θεώι

πνεύματος την

£ώντι;

83

αγίου

συνείδησιν

έαυτόν

υμών

προσή-

από

νεκρών

Εί μή θεός αληθής έστιν ó Χριστός, τίς

ή δνησις ή δια του αίματος αύτοΰ; ή πώς ήμών καθαριεί την συνείόησιν από νεκρών έργων; αίμα γαρ ανθρώπου κοινού τί πλέον έχει παρά τό αίμα τών τράγων; αλλ' ούδέν e όλως πλήν δτι όή μόνον τό μεν έστιν αλόγου ίώιου, τό δέ λογικού.

έπειδή òè ó έκ

θεού κατά φύσιν, σάρκα λαβών, έθηκεν υπέρ πάντων τό 'ίδιον αίμα, ταύτηι τοι καί καθαρίίειν δύναται τους πιστεύοντας εις αύτόν καί νεκρών έργων άπαλλάττειν καί προσάγειν εις λατρείαν τώι θεώι. 82

Άθετήσας μάρτυσιν

τις νόμον

άποθνήισκει.

Μωυσέως

πόσωι

χωρίς

οίκτιρμών

επί

δ υ σ ί ν fi τ ρ ι σ ί

Hebr

10,28

29

δοκειτε χείρονος ά£ιωθήσεται τιμωρίας ó

τον υίόν τοΰ θεου κ α τ α π α τ ή σ α ς

κ α ί τ ό α ί μ α τ η ς δ ι α θ ή κ η ς κ ο ι ν ό ν ή γ η σ ά - PG 1253

μ έ ν ο ς καί τ ό π ν ε ύ μ α τ η ς χ ά ρ ι τ ο ς έ ν υ β ρ ί σ α ς , έ ν ώ ι ή γ ι ά σ θ η ;

Ό θείον ύβρίσας

νόμον Ρ| γοΟν άθετήσας ούκ 'ίσον έχει τό έγκλημα τώι είς όίνθρωπον ήμαρτηκότι, αλλά καί γοΟν ó μεν νόμον παραβεβηκώς υπό την τοΰ θανάτου πεπτωκε 15 Ρ ΐ95

πολύ φορτικώτερον.

δίκην, ó δέ είς ανθραιπον πεπλημμεληκώς εϊη αν καί συγγνώμης αΗιος.

πώς ουν εν

χείρονι δίκηι τοΰ πλημμελουντος είς τόν Μωσέως νόμον ó κοινόν ήγησάμενος τό αίμα τοΰ Χριστού; αλλά μήν έν χείρονι; καί σφόδρα είκότως.

ούκ ápa κοινόν τό αίμα του Χρι-

στού' θεός γαρ ήν ó λόγος γενόμενος σάρΕ. 88

Βλέπετε φυγον

έπί

μή

της

παραιτήσησθε γης

τόν

παραιτησάμενοι

ιβ λαλουντα. τόν

νυν

άλλα

καί τ ό ν ο ύ ρ α ν ό ν .

δέ έ π ή γ γ ε λ τ α ι

λέγων"

έτι

έκεΐνοι

χρηματίίοντα,

ή μ ε ί ς οί τ ό ν ά π ' ο ύ ρ α ν ώ ν ά π ο σ τ ρ ε φ ό μ ε ν ο ι , τότε,

εί γ α ρ

απαί

πολλώι

ου ή φ ω ν ή τ η ν γ ή ν έγώ

ούκ

έ £ έ - H26e b r - 1 2 · * 5 ·

μάλλον

έσάλευσε

σ ε ί σ ω ού μ ό ν ο ν τ ή ν γ ή ν ,

Τίς ó χρηματίσας έπί γης, δν παραιτησάμενοι κεκινδυνεύ-

κασιν οί τών Ιουδαίων πατέρες, ή δηλονότι Μωυσής; αλλ' ούκ έκ γης ó Χριστός, έ£ ού- 25 ρανών δέ μάλλον.

ó γαρ δνωθεν καί έκ πατρός θεός λόγος άνθρωπος γέγονε καί θεός.

χείρων ουν ή δίκη τοις αυτόν άποστρεφομένοις, καί μάλα είκότως.

ώς γαρ ó σοφός

φησιν 'Ιωάννης, ó ώ ν έκ τ η ς γ η ς έκ τ η ς γ η ς λ α λ ε ί , τουτέστιν άνθρώπινα' ó δέ ά ν ω θ ε ν loh. 3. 31 έ ρ χ ό μ ε ν ο ς έ π ά ν ω π ά ν τ ω ν έ σ τ ί ν , ώς θεός δηλονότι. 84

Ίησους

Χριστός

χθές

καί

σήμερον

τούτο δέ ήν τε καί έστι Χριστός.

ó αύτός

καί

είς

τους

α ί ώ ν α ς . 30 Hebr.13,8

Τόν έκ θεου φύντα λόγον τότε κεκλημένον εύρήσομεν Ίησουν Χριστόν, δτε γέγονεν έκ γυναικός.

πώς oöv ó χθές καί σήμερον ó αύτός καί είς τους αίώνας; ένώσει δηλονότι

τήι πρός τόν έκ θεού λόγον είς υιόν Ινα νοουμένηι της άναληφθείσης παρ' αύτου σαρκός' οί/τω γαρ τό άτρεπτον του λόγου κατά φύσιν μενεΐ πάλιν αύτώι, νοουμένωι και μετά σαρκός. Έκ της προς Τιμόθεον 86

Παύλος ήμών

άπόστολος

Τιμοθέωι

γνησίωι

Ίησοΰ

Χριστού

τέκνωι

έν π ί σ τ ε ι .

κατ'

Ρ ΐ96 έπιταγήν

θεοί)

σ ω τ ή ρ ο ς iTim. 1, ι

Τό του σωτήρος δνομα πρέποι

άν μάλλον ούχ έτέρωι κυρίως τε καί άληθώς πλήν δτι δή μόνωι τώι κατά φύσιν δντι θεώι.

ούτω καί vûv αύτόν ώνόμασεν ó μυσταγωγός.

άλλ' έστι σωτήρ καί ó κύριος

VS, D [= mn], Α ν 2 ήμών D 4 καθαριεί ήμών Α 5 ^ 6 δή μόνον scripsi μή μόνον SD μόνον A om. V 10 μωυσέοσ VA μωσέωσ D 11 πώσ D δοκείται VS χίίρωνοσ S 13 ¿νυβρίσασ VA άτιμοίσασ SD 16 οΟν] ούκ V ι8 μάλα superscr. σφόδρα V 22 ύμείσ V τόν] τών S 24 τήσ γήσ D 25 μαισήσ SD 26 έκ τοΟ V 29 θεός om. SD τε om. SD 31 γίγονεν άνθρωποσ SD 32 οδν om. SD 33 νοουμένηι scripsi νοουμένησ VSDA 37 δνομα om. D πρέπει V 39 δ* om. SD 11 *

84

COLLECTIO VATICANA

ημών Ιησούς Χριστός' ώνόμασται γάρ Ίησους καί τήν τοΟ όνόματος δύναμιν ή γοΟν Mt. ι, 2ΐ έρμηνείαν σαφή καθιστάς ó μακάριος άγγελος ϋφασκε' καί κ α λ έ σ ε ι ς τ ο δ ν ο μ α α ύ τ ο Ο PG 1256 Ί η σ ο ΰ ν ' α ύ τ ό ς γ α ρ σ ώ σ ε ι τ ο ν λ α ό ν α ύ τ ο ΰ α π ό τ ώ ν α μ α ρ τ ι ώ ν α υ τ ώ ν . iTim. 4. ίο θεός ουν αρα ó Χριστός, εϊπερ έ σ τ ί σ ω τ ή ρ π ά ν τ ω ν α ν θ ρ ώ π ω ν καθά φησιν ó θεσπέσιος Παύλος. Έ κ της προς Τίτον 86 Έ π έ φ α ν η γ α ρ ή χ ά ρ ι ς τοΟ θ ε ο ύ ή σ ω τ ή ρ ι ο ς π ά σ ι ν ά ν θ ρ ώ π ο ι ς , π α ι Tit. 2,11-14 δ ε ύ ο υ σ α ή μ ά ς ί ν α ά ρ ν η σ ά μ ε ν ο ι τ ή ν ά σ έ β ε ι α ν κ α ί - τ ά ς κ ο σ μ ι κ ά ς έ π ι θ υ μ ί α ς σ ω φ ρ ό ν ω ς καί έ π ι ε ι κ ώ ς ί ή σ ω μ ε ν έ ν τ ώ ι ν υ ν α ί ώ ν ι , π ρ ο σ δ ε χ ό μ ε ν ο ι τ ή ν μ α κ α ρ ί α ν έ λ π ί δ α καί έ π ι φ ά ν ε ι α ν τ η ς δ ό ξ η ς τ ο υ μ ε γ ά λ ο υ θ ε ο ύ καί σ ι υ τ ή ρ ο ς ή μ ώ ν Ί η σ ο Ο Χ ρ ι σ τ ο ύ , δς ί δ ω κ ε ν έ α υ τ ό ν ύ π έ ρ ή μ ώ ν , ί ν α λ υ τ ρ ώ σ η τ α ι η μ ά ς α π ό π ά σ η ς α ν ο μ ί α ς καί κ α θ α ρ ί σ η ι έ α υ τ ώ ι λαόν π ε ρ ι ο ύ σ ι ο ν , ΐ η λ ω τ ή ν καλών έργων. Ποία χάρις έπέφανεν ήμίν ή ποίου θεού, καίτοι λεγομένη σωτήριος είναι Ps. 117, 27 πάσιν άνθρώποις; αλλ' έστί δήλον δτι θ ε ό ς ών κ ύ ρ ι ο ς έ π έ φ α ν ε ν ή μι ν κατά τον μακάριον Δαυίδ. αύτοΟ τήν il ούρανών έπιφάνειαν της δόζης προσδεχόμεθα καί αύτός έστιν ó μέγας θεός καί σωτήρ ήμών ΊησοΟς ό Χριστός, δς δέδωκεν έαυτόν υπέρ ήμών, Ρ 197 ίνα πάσης αμαρτίας άπαλλάΗας έαυτώι παραστήσηι γνησίους προσκυνητάς. είτα τίς ó λέγων ούκ είναι θεόν άληθή τον Εμμανουήλ, του μακαρίου Παύλου περί αύτοΰ λέγοντος τ ο υ μ ε γ ά λ ο υ θεού καί σ ω τ ή ρ ο ς ή μ ώ ν ΊησοΟ Χ ρ ί σ τ ο υ ; Έ κ τών καθολικών Της Ιακώβου έπιστολής δτι θεός ó Χριστός 87 Μή π λ α ν ά σ θ ε , ά δ ε λ φ ο ί μ ο υ ά γ α π η τ ο ί " π ά σ α δ ό σ ι ς ά γ α θ ή καί π ά ν lac. ι, 16.17 δ ώ ρ η μ α τ έ λ ε ι ο ν ά ν ω θ έ ν έ σ τ ι , κ α τ α β α ΐ ν ο ν έκ τ ο υ π α τ ρ ό ς τ ώ ν φ ώ τ ω ν . 9 δθρει— τά πάντα om. V 14

COLLECTIO V A T I C A N A

ιο6

δυνάμενος δτι Χριστός καί κύριος είς, καθ1 Γνώσιν οίκονομικήν συνενεχθέντος του λόγου προς το άνθρυπινον' εις γαρ i í άμφοίν υίός άληθής. ènei πώς είς κύριος; πώς δέ μία πίστις; η πώς £ν έστι τό βάπτισμα; ei γαρ υιοί δύο, δύο που πάντως καί κύριοι, διττή Ρ 238 καί ή πίστις καί ούχ Ιν έστι το βάπτισμα. είς τίνα γαρ πεπιστεύκαμεν ; ή είς τίνος δνομα βεβαπτίσμεθα ; άλλά μήν εϊς κύριος, μία πίστις, 'έν βάπτισμα' πρόδηλον ουν άρα 6 δτι καί είς υίός, κδν εί νοοίτο καθ' ήμάς γεγονώς ó μονογενής. τις δέ δλως ó άναβάς είς υψος ή τίς ό κατελθών είς τα κατώτατα μέρη της γης; ούκοΟν αυτός κατέβη μέν άνPhil. 2, 8 θρωπίνως, καθήκε γάρ έαυτόν είς κένωσιν καί τεταπείναικε, γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου" άνέβη δέ θεικώς μετά τής σαρκός υπεράνω πάντων των ουρανών, Ινα πληρώσηι τα πάντα. Έ κ της προς Φιλιπττησίους

ίο

178 Έ κ α σ τ ο ι , τ ο ύ τ ο φ ρ ο ν ε ί σ θ ω èv υ μ ί ν δ κ α ί έ ν Χ ρ ι σ τ ώ ι Ί η σ ο Ο , δς έν 11 Phil. 2, 4" μ ο ρ φ ή ι θ ε ο ύ ύ π ά ρ χ ω ν ο ύ χ ά ρ π α γ μ ό ν ή γ ή σ α τ ο τ ό ε ί ν α ι ϊ σ α θ ε ώ ι , άλλ' έ α υ τ ό ν έ κ έ ν ω σ ε μορφήν δούλου λαβών έν ό μ ο ι ώ μ α τ ι ά ν θ ρ ώ π ω ν γ ε ν ό μ ε ν ο ς καί σ χ ή μ α τ ι ε υ ρ ε θ ε ί ς ω ς ά ν θ ρ ω π ο ς έ τ α π ε ί ν ω σ ε ν έ α υ τ ό ν , γενόμενος υ π ή κ ο ο ς μ έ χ ρ ι θ α ν ά τ ο υ , θ α ν ά τ ο υ δέ σ τ α υ ρ ο ύ , δ ι ' δ κ α ί ó θ ε ό ς α υ τ ό ν ύ π ε - is ρ ύ ψ ω σ ε καί έ χ α ρ ί σ α τ ο α ύ τ ώ ι δ ν ο μ α τό ύ π έ ρ π α ν δ ν ο μ α , ί ν α έν τ ώ ι ό ν ό PG 1308 μ α τ ι ' Ι η σ ο Ο [ Χ ρ ι σ τ ο ΰ ] π ά ν γ ό ν υ κ ά μ ψ η ι έ π ο υ ρ α ν ί ω ν καί έ π ι γ ε ί ω ν κ α ί κ α τ α χ θ ό ν ι ω ν καί π ά σ α γ λ ώ σ σ α έ ζ ο μ ο λ ο γ ή σ η τ α ι δτι κ ύ ρ ι ο ς Ι η σ ο ύ ς Χ ρ ι σ τ ό ς είς δ ό ί α ν θεού πατρός. Σύνες δπως τον έν μορφήι του θεού καί πατρός ύπάρχοντα θεόν λόγον ούχ άρπαγμόν ήγήσασθαί φησιν τό είναι ίσα θεώι. έχων γαρ τό 2ο είναι κατά φύσιν έν ίσότητι του πατρός κεκένωκεν έαυτόν καί μορφήν δούλου λαβών, τουτέστιν άνθρωπος γεγονώς, καί oîov έν εϊδει τώι καθ' ήμάς ευρεθείς τεταπείνωκεν έαυτόν. Ρ 239 έπειδή δέ καί αυτόν υπομεμένηκε τον σταυρόν, ύψώσθαί φησιν αύτόν, δεδόσθαι δέ αύτώι καί τό δνομα τό ύπέρ πάν δνομα, ώστε καί παν γόνυ κάμιμαι καί πάσαν αύτώι γλώτταν έίομολογήσασθαι. πώς ούν ó έν μορφήι καί ίσότητι τοΰ θεού καθήκε μέν έαυτόν είς 25 κένωσιν, υψώσθαι δέ μετά τούτο λέγεται; αρ' ουχί προδηλότατον τό Χρίστου μυστήριον; θεός γαρ ών φύσει, γέγονεν άνθρωπος έν ταπεινώσει καί σμικροπρεπείαΓ γεγονώς δέ καθ' ήμάς, είς τήν έαυτοΟ δό£αν άναφοιτάι καί μετά σαρκός, καί πρέποι δν τό ύψοΟσθαι τήι οίκονομίαι καί ούχί δή μάλλον αύτήι τήι φύσει του λόγου. είς ουν δρα Χριστός θεός έν άνθρωπότητι καί μετά τής άνθρωπότητος υπάρχων δ ήν. 80 Έ κ τής πρός Κολασσαείς 174 Col. ι, Ι2-20

Ε ύ χ α ρ ι σ τ ο Ο ν τ ε ς , φησί, τ ώ ι π α τ ρ ί τ ώ ι Ι κ α ν ώ σ α ν τ ι ή μ ά ς ε ί ς τ ή ν μ ε ρ ί δ α κ λ ή ρ ο υ τ ώ ν α γ ί ω ν έν τ ώ ι φ ω τ ί , δς έ ρ ρ ύ σ α τ ο ή μ ά ς έκ τ ή ς έ Η ο υ σ ί α ς τ ο ΰ σ κ ό τ ο υ ς κ α ί μ ε τ έ σ τ η σ ε ν ε ί ς τ ή ν β α σ ι λ ε ί α ν τ ο υ υίοΟ τ ή ς α γ ά π η ς α ύ τ ο υ , έν ώ ι έ χ ο μ ε ν τ ή ν ά π ο λ ύ τ ρ ω σ ι ν , τ ή ν ά φ ε σ ι ν τ ώ ν α μ α ρ τ ι ώ ν , δ ς έ σ τ ι ν ε ί κ ώ ν 35 τ ο υ θεοΟ τ ο υ α ο ρ ά τ ο υ , π ρ ω τ ό τ ο κ ο ς π ά σ η ς κ τ ί σ ε ω ς , δ τ ι έ ν α ύ τ ώ ι έ κ τ ί σ θ η τα π ά ν τ α έ ν τ ώ ι ο ύ ρ α ν ώ ι κ α ί έ π ί τ ή ς γ ή ς , τ ά ό ρ α τ ά καί τά α ό ρ α τ α , ε ϊ τ ε θ ρ ό ν ο ι ε ϊ τ ε κ υ ρ ι ό τ η τ ε ς ε ί τ ε ά ρ χ α ί ε ϊ τ ε έ Ε ο υ σ ί α ι , τ ά π ά ν τ α δ ι ' αύτοΟ καί ε ί ς α ύ τ ό ν έ κ τ ι σ τ α ι κ α ί α ύ τ ό ς έ σ τ ι π ρ ο π ά ν τ ω ν κ α ί τά π ά ν τ α έ ν α ύ τ ώ ι

T0Q

VS, D [ = mn], Α 2 γάρ και V A 3 1 1 0 0 om. SD 7 b αύτόσ A 8 έκούσιον Tim. om. V S D A 9 θ€ΐκώς om. SD τής om. D ri ϊκαστοσ V, eclogae initium male excerptum φρονείτε Tim. 1 3 άνθρώπου S 17 ΧριστοΟ om. SD Tim. 19 πατρόσ άμήν SD πατρός om. D καί πατρός om. S 20 θεόν om. V 22 έαυτόν SDATim. έαυτόν eia κένωσιν V 23 bè om. SD καί ύψώσθαι D 24 αύτώ γλώσσαν SA γλώσσαν αύτώ D 26 τό DA τοΟ S τά τοΟ V 29 oò V

3 2 Φηοί om. SD

33 τώι om. Α

έρύσατο D

38 καί om. V

39 τά om. A

150. 172—177 C Y R I L L I ORATIO AD DOMINAS

107

σ υ ν έ σ τ η κ ε καί α υ τ ό ς έ σ τ ι ν ή κ ε φ α λ ή τ ο υ σ ώ μ α τ ο ς τ η ς έ κ κ λ η σ ί α ς , δ ς έbè μεμπτόν τί μή γένοιτο S D 7 ϊύται V 12 ποίντες V 14 εί/χήσ ήμίν S D 14/15 έκτεθραμμένον V 15 Λτρωτον] inmotam Λ ταύτηι Λ ιό τών] τήσ τών V S ι η κατά τά D ig ϊχει om. Α 22 άπενέγκωνται SA άπενέγκονται D άπενέγκοντες V 24 κεφαλή D 25 έπισκόπους ex Λ addidi ήμετέρασ S 26 πλήθοσ S 27 θείων om. Α 28 άσινών D 29 τόν S μέμνονος V 3 ° μ£2 σαλινιωτών V 3 ή έπισκόπων Α έπισκόπων Λ ut uidetur 33 μέν om. D 35 °m· D τήι om. S 36 oöv V σωφρονήσεισ S σωφρονήσαι D 38/39 άποστόλου S

153 E P I S T V L A E O R I E N T A L I V M A D I M P E R A T O R E M

155 A D C L E R V M

156 A D S E N A T .

127

υμετέρου κράτους καί του ευσεβούς ύμών σκοπού. οΐ òè θεασάμενοι ήμας παραχρήμα τον ναόν απέκλεισαν ' ώς òè ΙΗωθεν προσευΗάμενοι καί μηδενί μηδέν είπόντες έπανήιειμεν, πλήθος έίήλθεν οίκετών τίνων καί τούς μέν i l ημών κατέσχον, τών òè τα £ώια άπέσπασαν, άλλους òè τραυματίας ¿ποίησαν, ημάς òè ^οπάλοις καί λίθοις κατεδίωξαν μέχρι πολλοΟ διαστήματος, ώς άναγκασθήναι ημάς μετά πολλής έπείζεως φυγείν ώς βαρβάρων διωκόν- 6 των. ταύτα òè έκ πολλοΟ ηύτρέπισεν ó Μέμνων, μή συγχωρών μηδενί μήτε προσεύΕασθαι èv εύκτηρίωι οϊκωι μήτε μετά ειρήνης καί καταστάσεως διαθειναι τα έκκλησιαστικά πράγματα. δεόμεθα τοίνυν της υμετέρας εύσεβείας èS-αιρέτως Μέμνονα τον τυραννον προστάζαι έκβληθήναι τής πόλεως ταύτης, δια τας αταξίας αύτου ταύτας καθαιρεθέντα καί κυκώντα, ώστε μή άκριβώς έρευνηθήναι τα κατ' αύτόν. εί γαρ ούτος μή έΕέλθοι, άδύ- ίο νατον είρήνην γενέσθαι ή τόν σκοπόν τής υμετέρας εύσεβείας εις πέρας άχθήναι. 166 = S 137 Α ι68.

Latina uersio extat in Collectione C 92

'Επιστολή τών αύτών προς τον Κωνσταντινουπόλεως κλήρον

L I I I 601 Μ I U I 1273

"Εγνω πάντως ύμών ή ευλάβεια τα άθέσμως καί παρανόμως ύπό Κυρίλλου του ΆλεΕανδρέως καί Μέμνονος του Έφεσίου καί τών συν αύτοις παρά το γράμμα τών εύσεβεστά- ιβ L I I I 604 των καί φιλοχρίστων ήμών βασιλέων συνεδρευσάντων γεγενημένα. δι' ô άναγκαΐον ώιήθημεν γνωρίσαι ύμών τήι θεοσεβείαι ώς έκεΐνα μεν άπαντα τα ύπ' αύτών τολμηθέντα ιστός αράχνης κατά τόν προφήτην υπάρχει, αύτοί òè oí ταΰτα τετολμηκότες ö τε Κύριλλος les. 59. 5 καί Μέμνων ώς 8-αρχοι της άταΕίας καί παρανομίας γενόμενοι ύφ' ήμών καθηιρέθησαν καί άλλότριοι τής έπισκοπής έγένοντο, τους òè συν αύτοίς συνεδρευσαι έλομένους άκοινωνήτους 20 πεποιήκαμεν, ίως δν το οίκείον έπιγνόντες πλημμέλημα τά τε αιρετικά κεφάλαια Κυρίλλου του ΆλεΕανδρέως άναθεματίσωσι καί τήν πίστιν των αγίων πατέρων τών έν Νικαίαι τής Βιθυνίας συναθροισθέντων άδόλως καταδέίωνται. μή τοίνυν θορυβήσηι τις τήν υμετέραν εύλάβειαν τών τά τοιαύτα ποιείν είωθότων' ούδεμίαν γαρ ίσχύν, ώς ήδη έδηλώσαμεν, έχει τά παρανόμως ύπ' αύτών τολμηθέντα. τούτο òè καί τώι εύσεβεΐ καί φιλοχρίστωι 25 ήμών βασιλεΐ έγνωρίσαμεν καί τοις μεγαλοπρεπεστάτοις καί ένδοΕοτάτοις άρχουσιν. ep. 153· 156 168 = S 138 A 169.

Latina uersio extat in Collectione C 93

Επιστολή τών αύτών προς τήν èv Κωνσταντινουπόλει σύγκλητον Τήι θεοφιλεΐ καί φιλοχρίστωι συγκλήτωι ή αγία σύνοδος. Λίαν άλγουμεν οικείων μελών έκτομήν τήι ύμετέραι μεγαλοπρεπείαι μηνύειν άναγκαίόμενοι. εί γαρ καί άναγκαίος ó 80 χωρισμός τών σεσηπότων μελών, αλλ* όμως όδύνην πικράν τώι λοιπώι σώματι κατεργάζεται. εί π ά σ χ ε ι γάρ φησιν ó μακάριος ΤΤαΟλος, έν μ έ λ ο ς , σ υ μ π ά σ χ ε ι π ά ν τ α ι Cor. 12,26 τ à μέλη. αλλ' δμως ού παραιτητέα τοις ίατροίς τών αχρήστων καί έπιβλαβών μελών ή τομή' ó γαρ έχέφρων καί σοφός τών σωμάτων θεραπευτής είς τήν τών λοιπών άφορών ύγείαν καταφρονεί του σεσηπότος, παντί τώι σώματι τήν σωτηρίαν πραγματευό- 35 μένος, τούτο καί ήμείς έπί του παρόντος πεποιήκαμεν. ευρομεν γαρ Κύριλλον τόν ΆλεΣανV S , D [ = mn], Α Λ 3 ¿κ€ΐθ€ν ¿Εήλθεν Α 5 ¿mbeíEeum S D 7 μή τ € μετά D A μετά re V S A έκκλησιαστικά V A A τήσ έκκλησ(ασ S D 9 ταύτησ V A A om. S D bià τό τάς V ρλ' D 14 που πάντως D i j τή τ€ Α τά om. D 19 τήσ άταζίασ καί παρανομίασ V S A τ?|ς παρανομίας καί τής άτα£ίας D seditionis A 21 Äv om. V 22 άλεΕαν&ρείας V 23 καταδύονται V 26 ύμών A ρλα' D 28 τόν V 29 σύνοδοσ S D A A σύνοδος ¿ν κΰ» χαίρ«ιν V 32/33 0λον τό σώμα V , i n mg. πάντα τά μέλη V 33/34 μελών V A A om. S D

128

COLLECTIO

VATICANA

δρείας έπίσκοπον και Μέμνονα τον Εφέσου μυρία άλλα κατά της τού θεού έκκληοίας έργαίομένους δεινά καί θορύβου καί ταραχής τήν τ€ πόλιν καί την άγίαν σύνοδον έμπλήσαντας ναυταις τε Αίγυπτίοις καί άγροίκοις Άσιανοις ύπουργοις της τυραννίόος χρησαμένους καί μήτε τους ep. 31 συγκληθέντας άγιωτάτους καί θεοφιλέστατους έπισκόπους άναμείναντας μήτε τών γραμμάτων τών Μ IUI 1276 θεοφιλεστάτων καί φιλοχρίστιυν ήμών βασιλέων άνασχομένους μήτε ταΐς είσηγήσεσι καί πα- 6 ραγγελίαις του μεγαλοπρεπεστάτου καί ένδοζοτάτου κόμητος Κανδιδιανου πεισθέντας, άλλα πάντα φύρδην συγχέαντας τα της εύσεβείαις σεμνά άθέσμως τε καί παρανόμως πάντα d. 7· m. Iun. έργασαμένους καί της αγίας πεντηκοστής τήν πανήγυριν έπιτελέσαι κωλύσαντας τούς τε θείους 431 ναούς καί τους τών καλλινίκων μαρτύρων σηκούς άποκλείσαντας, ίνα μηδέ ευΕασθαι τοις βουλομένοις έΕήι τοις μακράν μέν πορείαν πεποιημένοις, έφιεμένοις δέ πάσας μέν τάς των ίο L III 605 αγίων καί καλλινίκων μαρτύρων περιπτύΗασθαι λάρνακας, ούχ ήκιστα δέ τήν toö τρισμακαρίου 'Ιωάννου του θεολόγου καί εύαγγελιστου τοΟ πολλήν πρός τον σωτήρα τον ήμέτερον παρρησίαν κτησαμένου. δι' δ τους προειρημενους Κύριλλον καί Μέμνονα καθελείν ήναγκάσθημεν καί τής έπισκοπής άλλοτρίους πεποιήκαμεν ' τους δέ συνεργήσανπας αυτών τήι αύθαδείαι καί τυραννίδι ή δι' άπάτην ή δια φόβον άκοινωνήτους πεποιήκαμεν, συμμετρήσαν- is τες τήν παιδείαν τήι τής προαιρέσεως μεταμελείαι. ήν γάρ αϊσθωνται τής πλημμελείας καί τής τε αιρετικής παύσωνται κακοδοίίας τήν τε τών άγίων πατέρων πίστιν τών ep. 25. 31 èv Νικαίαι τής Βιθυνίας συνελθόντων άνακτήσωνται καί σίιν ήμίν κατά τά γράμματα τών εύσεβεστάτων καί φιλοχρίστων ήμών βασιλέων εις το σύνεδρων είσελθόντες μεθ' ήσυχίας ίερεΰσι πρεπούσης τα ζητούμενα έρευνήσωσι, τοΟ τε δεσμού τής άκοινωνησίας απαλλαγή- 20 σονται καί τήν ίερατικήν άπολήψονται λειτουργίαν. 167 = S 139 Α 17ο.

Latina uersio extat in Collectione C 94

Επιστολή τών αύτών προς τόν èv Κωνσταντινουπόλει λαόν Τώι εύλαβεστάτωι καί πιστοτάτωι καί φιλοχρίστωι λαώι της έν Κωνσταντινουπόλει 1 αγίας τοΟ θεού έκκλησίας ή σύνοδος. Νόμος Ιστίν άγραφος τοις ποιμέσι πολλήν τών 26 προβάτων ποιεϊσθαι κηδεμονίαν, ίνα μήτε κλέπτης ταύτα ληιστεύηι μήτε θηρία κατεσθίηι μήτε νόσος λυμαίνηται. εί δή οί τών άλογων προβάτων τήν κηδεμονίαν πεπιστευμένοι τοσαύτην αύτών ποιούνται προμήθειαν, ώς βοάν τον μακάριον Ιακώβ προς τόν Λάβαν" Gen.3i,4°-39 ή μ η ν σ υ γ κ α ι ό μ ε ν ο ς τ ώ ι κ α ύ μ α τ ι τ ή ς ή μ έ ρ α ς καί τ ώ ι π α γ ε τ ώ ι τ ή ς ν υ κ τ ό ς καί ά φ ί σ τ α τ ο ó ύ π ν ο ς α π ό τ ώ ν ό φ θ α λ μ ώ ν μ ο υ κ α ί θ η ρ ι ά λ ω τ ο ν ούκ έ ν ή - s o ν ο χ ά σ ο ι , δσην χρή ποιήσασθαι πρόνοιαν τών λογικών τοΰ σωτήρος ήμών προβάτων, Gal. 3. 27 & τους θείους περίκειται χαρακτήρας, βαπτισθέντα μέν εις Χριστόν, ένδυσάμενα δέ Χριστόν Ps. 4. 7 καί σημειωθέντα τώι φωτί του προσώπου κυρίου; τούτου χάριν άναγκαιον ώιήθημεν τάς υμετέρας δια γραμμάτων προθεραπεΟσαι ψυχάς, ίνα μή ταΐς ματαίαις φήμαις ύπαχθέντες άθυμήσητε καί ταραχήν ταΐς διανοίαις είσδέΗησθε. s& 2 Άφικόμεθα γαρ εις τήν Έφεσίων πόλιν, τοΟ κηδεμόνος τών δλων θεου τών εύσεβεστάτων καί φιλοχρίστων ήμών βασιλέων τήν διάνοιαν είς τούτο κινήσαντος, καί ευρομεν τήν τε πόλιν θορύβου παντός πεπληρωμένην καί τήν άπασαν σύνοδον ού μετρίως ταραττομένην VS, D [ = mn], ΑΛ ι άλλα V S D A ftrra Vcott 1/2 ¿ργαΖόμενον Α 2 έμπλήσαντεσ S 7 συγχέαντες V συγχίαντοσ S 9 τάς V g—11 σηκούς—μαρτύρων om. VA 10 μέν SA om. D 11/12 τρισμακαρίστου D 12 σωτήρα τόν ήμέτερον S D A A ήμέτερον δεσπότην V 15 αύθαδία V Ι6 αΐσθονται V S Ι 6 / ΐ 7 μεταμελείας D 17 τε S A A om. V D παύσονται V N A 18 άνακτήσονται V ig είσελθόντεσ ΑΛ συνελθόντεσ VSD ρνΣ V ρλβ' D 27 ί>ή scripsi ergo Λ bi VSDA 28 ποιώνται A 29 τής 1 om. S 31 ποιεϊσθαι A 32 περίκεινται D 35 ΜΕησθε S 37 βασιλέων ήμών V 3 8 τε om. D

156 O R I E N T A L I V M E P I S T V L A A D S E N A T V M

157 A D P O P V L V M

158 R E L A T I O

139

και κλύδωνα θαλάττιον την άγίαν έκκλησίαν μιμούμενη ν, Κυρίλλου του πριν 'Αλεξανδρείας Μ IUI 1277 έπισκόπου και Μέμνονος τοΰ Έφεσίου δίκην καταιγίδων τον χαλεπόν τούτον έγειράντων χειμώνα.

δείσαντες γαρ ó μέν Αιγύπτιος 'ίνα μή τα κεφάλαια τής αιρετικής αύτου

κακοδοΣίας τα τηι Άπολιναρίου δυσσεβείαι συμβαίνοντα έρευνήσαντες ώς αίρετικόν αυτόν κατακρίνωμεν, δ δέ της άλλης αύτου βαιθυμίας τα κατά την πόλιν θρυλούμενα, συμφρο- 6 νήσαντες καί μίαν τυραννικήν άναδεϋάμενοι γνώμην καί δ μέν πεντήκοντα Αίγύπτίους έπισκόπους, δ δέ Άσιανούς πλέον ή τριάκοντα συναγαγών καί άλλους τινάς τους μέν άπάτηι, L III 608 τους δέ φόβωι προσλαβόμενοι, ουκ εβουλήθησαν μέν άναμεΐναι το κοινόν των πανταχόθεν άφικνουμένων άγιωτάτων έπισκόπων συνέδρων, καταφρονήσαντες δέ τών έκκλησιαστικών θεσμών καί πάντα άτόπως καί παρανόμως διαπραζάμενοι, ώς έξ ακροπόλεως μέν δυσσεβειν ίο οίπασι παρακελεύονται, ναύτας δέ καί κληρικούς Αιγυπτίους καί άγροίκους Άσιανους είς τάς τών έπισκόπων οικίας άποστέλλοντες καί τα ανήκεστα άπειλουντες καί φόβον τοις σαθροτέροις έπικρεμώντες καί τάς οικίας 8-ωθεν έπιγράφοντες, ώς έπισήμους είναι τους πολιορκηθήναι

όφείλοντας,

ήνάγκαΕον

συντίθεσθαι

τοις

ύπ' αυτών παρανόμως

γεγενημένοις.

8 ταύτα καταλαβόντες και πείραι τήν τυραννικήν αύτών άταϋίαν μεμαθηκότες, άτοπον ήγησά- ι& μεθα τους εις τοσούτον κακίας έληλακότας èv τηι θείαι καί μεγάληι ίερωσύνηι καταλιπειν. δι' δ τούτους μέν ώ ς τ ώ ν κακών ήγεμόνας καθελείν ήναγκάσθημεν καί της έπισκοπής άλλοτρίους πεποιήκαμεν, τους δέ τούτοις συνεργήσαντας τώι της άκοινωνησίας ύπεβάλομεν δεσμώι, ουκ άπαγορεύσαντες τήν μετάνοιαν, αλλά τήν τής φιλανθρωπίας αύτοίς ύπανοίίαντες θύραν. ήν γάρ έθελήσωσιν ώς τάχιστα άναθεματίσαι μέν τα ύπό Κυρίλλου άποσταλέντα κεφάλαια 2o τά τής ευαγγελικής

ep. 6

καί άποστολικής διδασκαλίας άλλότρια, είς δέ τήν πίστιν τών αγίων

πατέρων έπανελθείν τών èv Νικαίαι τής Βιθυνίας συνελθόντων καί κατά το γράμμα τών ep. 31 εύσεβεστάτων καί φιλοχρίστων ήμών βασιλέων αθορύβως και ακριβώς τά τε προκείμενα συίητήσαι καί το εύσεβές δόγμα κυρώσαι, παραυτίκα αυτούς ώς οικεία μέλη δεχόμεθα καί τους Ιερατικούς αύτοις άποδώσομεν θρόνους.

26

Latinae uersiones extant in Collectione C 97 et in Collectione Winteriana 2

158 = Α 171.

Αναφορά τής 'Ανατολικής συνόδου πρός

τον καλλίνικον βασιλέα δηλοΟσα καί αύθις τήν

γεγενημένην καθαίρεσιν Κυρίλλου και Μέμνονος 1

Ή έκκλησιών

διαλάμπουσα

ύμών εύσέβεια έπ' εύεργεσίαι τής οικουμένης καί τών του θεοΰ so LIU712

έκέλευσεν ήμας έν τηι Έφεσίων άθροισθήναι,

ώστε κέρδος καί είρήνην τήι

έκκλησίαι περιποιήσαι, ούχ ώστε συγχύσεως καί άταΗίας πάντα πληρώσαι"

Μ

1111

*385

καί αύτά δέ

τα του ύμετέρου κράτους θεσπίσματα σαφώς καί διαρρήδην τον εύσεβή ύμών καί είρηνικόν ep. 25. 31 υπέρ τών τοΰ θεού έκκλησιών μηνύει σκοπόν.

ó δέ έπ' όλέθρωι τών έκκλησιών καί

τ ε θ ε ί ς καί τραφείς, ώς £οικε, Κύριλλος ó τής Άλεϋανδρέων συνεργόν λαβών τήν Μέμνονος ss του Έφεσίου θρασύτητα,

πρώτον μέν είς το γαληνόν καί εύσεβές ύμών παρηνόμησεν

θέσπισμα, δια πάντων το άκαθοσίωτον αύτου δεικνύς.

του γαρ υμετέρου κράτους θε-

σπίσαντος περί πίστεως τήν έΕέτασιν γενέσθαι καί βάσανον ακριβή τήν μεθ' όμονοίας καί V S , D [ = mn] Α Λ 2 έφεσίων V om. D

3/4 κακοδοΕίασ αύτοΟ S D

θρυλλούμενα V S D A

i l άπαντες S άπαντας D 15/16 έλογισοίμεθα V , 20 έθέλωσιν D

6 άνα&ειΕοΙμενοι V

ΐ 2 rd om. S D

coir. V

4 άπολλινορίου S η πλείους V

ώς om. V

13 έπικρημνώντεσ V έπικρεμνώντεσ S

ι β έλεληκότεσ Α

21 άποστολικήσ καί είιαγγελινήσ V

ιη

κακώ V

5 τήν

8 ήβουλήθησαν V D ig

15 άΕίαν V

άπαγορεύοντεσ V

ίηόασκαλίασ V A A έκκλησίασ S D

23 τε

om. S D VAAcAw 31 κέρδοσ VAcw καί κέρδοσ Α Acta conälioram oecumenicorum. I ι, 5.

36 έφεσίου VAc έφεσίων Α Λ »

ύμών καί εύσεβέσ Α 17

COLLECTIO VATICANA

I30

l i l i 1388 ειρήνης της πάντων, ó Κύριλλος έπί τοις Άπολιναρίου δόγμασιν έγκαλούμενος,

μάλλον δέ

ep. 6 αύιος έαυτόν έλέγΣας δι' ών πρώιην εις την βασιλίδα πόλιν μετ' ιδίας υπογραφής άπέστειλεν L I I I 713 [μειά] άναθεματισμών,

èv οις τα του δυσσεβοΐς καί αιρετικού Άπολιναρίου φρονών έλή-

λεγκται, ούδενός τούτων φροντίσας, ώ ς έν αβασΛεύτοις καιροίς, χωρεί προς πάσαν παρανομίαν, καί δέον λόγον δούναι ύπέρ ών διεφθαρμενηι χρήται τήι περί τον κύριον ήμών s ΊησοΟν Χριστόν δόΣηι, άρπάσας έαυτώι τήν αύθεντίαν την μήτε παρά των κανόνων αύτώι δεδομένην μήτε από των υμετέρων θεσπισμάτων, όρμαι προς παν είδος άταΣίας καί παρα2 νομίας.

έπί τούτοις κινηθείσα ή αγία σύνοδος ή ού παραδεΣαμένη τάς έπί λύμηι της

πίστεως αυτοί) έπινοίας, τούτον μέν καθαιρεί δια τα προειρημένα πάντα, Μέμνονα δέ ώς συνεργόν αύτοΟ καί συναγωνιστήν έν ίίπασι γεγενημένον καί μυρίους θορύβους κατά των ίο άγιωτάτων έπισκόπων των συνθέσθαι τηι αίρετικήι έκείνηι κακοδοΣίαι μη άνασχομένων έγείραντα καί τάς έκκλησίας καί πάντα τόπον εύκτήριον κλείσαντα, ώς έν Έλληνικοίς καί θεομάχοις καιροις, καί πλήθος έπιχώριον της Έφεσίων έπεισαγαγόντα,

ώς περί του παντός

ήμιν είναι καθ' έκάστην τον κίνδυνον, ού προς άμυναν βλέπουσα, άλλα προς τα ορθά δόγματα της εύσεβείας -

το γαρ τούτους έκκόψαι ουδέν έτερον έστιν ή τήν όρθοδοΣίαν στήσαι. ΐ5

S ?Σεστι δέ υμών τώι κράτει έΣ αυτών αύτοΟ των κεφαλαίων το δυσσεβές αύτοΟ φρόνημα έπιγνώναι.

τελευτήσαντα γαρ έν τηι αιρέσει τον δυσσεβή Άπολινάριον οιονεί έΣ αιδου

έγείρων καί έπιστρατεύων ταΐς έκκλησίαις καί τήι όρθοδόΣωι πίστει ελέγχεται καί άναθεματίίων έν οίς έκτίθεται, εύαγγελιστάς όμοΰ καί αποστόλους καί τους μετ' έκείνους της έκκλησίας προγόνους,

οι παρά του αγίου πνεύματος, αλλ' ούκ από λογισμών οικείων ορμώμενοι τήν 20

ευσεβή πίστιν έκήρυΣαν καί κατήγγειλαν το εύαγγέλιον, απ' έναντίας οίς ούτος καί φρονεί καί διδάσκει καί έΣ έπιτάγματος βούλεται τήν έαυτοΟ άσέβειαν πανταχού τής οικουμένης κρατειν. τώι

δπερ ού φέροντες, ένστάσει τήι δεούσηι έχρησάμεθα, τήι τε θείαι ροπήι καί

τής εύσεβείας ύμών

θαρροΰντες

σκοπώι.

ϊσμεν γαρ ώς ούδέν προτιμήσετε τής

υγιούς πίστεως, ήι συντραφέντες ύμείς τε καί οί τρισμακάριοι υμών πρόγονοι άδιάδοχα τα 26 τής βασιλείας παρειλήφατε σκήπτρα, καταλύοντες'

τους τοις άποστολικοίς δόγμασιν έναντιουμένους αεί

ών έστιν ó προειρημένος Κύριλλος, δς ώσπερ άκρόπολιν κατειληφώς τήν

Έφεσον δια Μέμνονος

του συνεργού

δικαίως

μετ' αυτού τήν καθαίρεσιν

άπήνεγκατο.

προς γαρ τοις είρημένοις πάσαν ίφοδον καί πάσαν άταΣίαν έτόλμησαν καθ' ήμών, οί συνελέγημεν καί πόλεων άμελήσαντες καί πατρίδων καί έαυτών, ώστε το ύμέτερον κυρώσαι so θέσπισμα, καί έσμέν vûv τυραννίδος παρανάλωμα,

ει μή καταλάβοι ή υμετέρα εύσέβεια

θεσπίίουσα έτέρωθι ημάς συνελθεΐν πλησίον που, Ινθα δυνησόμεθα από τε τών γραφών καί τών συγγεγραμμένων τοις πατράσι 4 καί τους ύπ' αύτοΟ ύπαχθέντας.

βιβλίων έλέγΣαι αύτούς σαφώς τόν τε Κύριλλον

ους πεφεισμένως άκοινωνησίαι ύπεβάλομεν, έλπίδας

αύτοίς σωτηρίας, ει μεταμεληθείεν, ύποφαίνοντες, οι ώσπερ έπί στρατείαι βαρβαρικήι υλας 35 U l i 1389 άταΣίας αύτώι μέχρι του παρόντος παρέσχον, οϊ μέν καθηιρημένοι δντες έκ πολλού καί υπ' L

716

αύτοΟ προσληφθέντες, di κοινωνίαν

δεχθέντες,

δέ άκοινώνητοι τοίς οίκείοις μητροπολίταις καί ύπ' αύτοΟ εις

άλλοι διαφόροις έγκλήμασιν έμπεπαρμένοι

παρ' αύτοΟ

τιμηθέντες.

καί ταύτα έποίει άπό του πλήθους κυρώσαι τό αίρετικόν αύτοΟ πειρώμενος φρόνημα, μή λογισάμενος ώ ς έν εύσεβείαι ούκ αριθμός Ζητείται, αλλ' όρθότης δογμάτων καί ή τών 40 αποστολικών διδαγμάτων αλήθεια καί άνδρες οί τούτοις εύσεβώς έΣ άποστολικών άποδείΣεαιν καί μαρτυριών είδότες συνίστασθαι, ούκ έκ θράσους καί αυθεντίας τυραννικής.

δθεν

VAAcAw 3 μετά VA om. Acw 4 K