το βιβλίο της Εγκυμοσύνης, μέρα με τη μέρα 9789604891054, 9781405332101

Table of contents :
Εξώφυλλο
Περιεχόμενα
Μια υγιής εγκυμοσύνη
1τη εβδομάδα
2ρη εβδομάδα
3τη εβδομάδα
4τη εβδομάδα
5τη εβδομάδα
6τη εβδομάδα
7μη εβδομάδα
8η εβδομάδα
9η εβδομάδα
10η εβδομάδα
11η εβδομάδα
12η εβδομάδα
13η εβδομάδα
14η εβδομάδα
15η εβδομάδα
16η εβδομάδα
17η εβδομάδα
18η εβδομάδα
19η εβδομάδα
20η εβδομάδα
21η εβδομάδα
22η εβδομάδα
23η εβδομάδα
24η εβδομάδα
25η εβδομάδα
26η εβδομάδα
27η εβδομάδα
28η εβδομάδα
29η εβδομάδα
30η εβδομάδα
31η εβδομάδα
32η εβδομάδα
33η εβδομάδα
34η εβδομάδα
35η εβδομάδα
36η εβδομάδα
37η εβδομάδα
38η εβδομάδα
39η εβδομάδα
40η εβδομάδα
Τοκετός και Γέννα
1το στάδιο τοκετού
2ρο, 3το στάδιο τοκετού
η Ζωή με το Νεογέννητό σας
Ανησυχίες και Επιπλοκές
Γλωσσάρι, πηγές
Ευρετήριο
Οπισθόφυλλο

Citation preview

Επιστημονική Επιμέλεια

Dr Maggie Blott, Μαιευτήρας-Γυναικολόγος, Σύμβουλος University College Hospital, London

Επιμέλεια Ελληνικής Έκδοσης

Δέσποινα ΛΛπερή, παιδίατρος Αλέξης Πόθος, Μαιευτήρας-Γυναικολόγος

Ζωή Σιάσου, Μαιευτήρας-Γυναικολόγος

Αναλυτικές συμβουλές από ομάδα ειδικών καταπληκτικές εικόνες για κάθε μία ημέρα χωριστά

μέρα με τη μέρα

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ I

Αναλυτικές συμβουλές από μια ομάδα ειδικών και καταπληκτικές εικόνες για κάθε μία μέρα ξεχωριστά

Εγκυμοσύνης μέρα με τη μέρα

Επιμέλεια Ελληνικής Έκδοσης:

Δέσποινα ΛΛπερή, Αλέξης Πόθος,

Παιδίατρος

Dr Maggie Blott

Μαιευτήρας-Γυναικολόγος, Σύμβουλος University College Hospital, London Μαιευτήρας-Γυναικολόγος,

Επιμελητής Γ.Ν. Μαιευτηρίου Έλενα Βενιζέλου"

Ζωή Σιάσοο,

Επιστημονική Επιμέλεια

Μαιευτήρας-Γυναικολόγος

Μετάφραση:

Πάγκος Λαβράνος, ιατρός Αλεξάνδρα Σύρου, κυτταρολόγος Αλέξανδρος Χατζής, Κλινικός Εμβρυολόγος, Μοριακός Βιολόγος

Επιστημονική Επιμέλεια Dr M aggie Blott M B BS, FRCOG

C o p y rig h t © 2 0 Π

H Dr Blott είναι Σύμβουλος Μαιευτήρας του Πανεπιστημιακού

ΕΚΔΟΣΕΙΣ Π.Χ. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ ΑΕ

Νοσοκομείου του Λονδίνου (University College Hospital), όπου συμμετέχει στη διαχείριση μιας διεπιστημονικής εμβρυϊκής κλινικής

Τετραπόλεως 14, Αθήνα 115 27 Τηλ.: 210.7789.125 - 210.7793.012, 210.7483.148, 210.7489.411

υψηλού κινδύνου και διευθύνει την αίθουσα τοκετών. Είναι, επίσης,

FAX: 210.7759.421 e-mail: [email protected], [email protected]

εκπρόσωπος του Royal College of Obstetricians and Gynaecologists στο Λονδίνο. H Dr Blott είναι τακτική αρθρογράψος για το περιοδικό Top

http://www.paschalidis-books.gr, www.inbooks.gr

Sante και γράψει σε διάψορα άλλα έντυπα σχετικά με την εγκυμοσύνη.

Τα δικαιώματα της ελληνικής έκδοσης του παρόντος Βιβλίου ανήκουν στον εκδοτικό οίκο "Π.Χ. Πασχαλίδης". Η δημοσίευση φωτογραφιών, η μερική ή ολική ανατύπωση, καθώς και η λήψη φωτοαντιγράφων από το Βιβλίο απαγορεύονται χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.

Συντελεστές Dr Carol Cooper ΜΑ, MB, BChir (Cantab), MRCP General Practitioner, London;

is b n :

Tutor at Imperial College School of Medicine, London

978-960-489-105-4

Ms Friedericke Eben FRCOG Consultant Obstetrician and Gynaecologist, Whittington NHS Trust and Portland Hospitals, London Dr Katrina Erskine MD, MRCP, MRCOG Consultant Obstetrician and

9 789604

Gynaecologist, The Homerton Hospital, London

89 1 0 5 4

Dr Laura Goetzl MD, MPH Associate Professor, Department of Obstetrics and Gynecology, Division of Maternal Fetal Medicine, Medical University of South Carolina, Charleston, South Carolina Dr Belinda Green PhD Midwife, University College London Hospitals, NHS Foundation Trust, London Dr Deirdre Guerin MB BCh, BAO, LRCP and SI, FFA, or CSI Medical Director of

The Day-by-Day Pregnancy Book

Resident Obstetric Services and Consultant Anaesthetist, The Portland Hospital for Women and Children, London Amanda Hutcherson DipHeMid, RM, PGCert Ed, MA Midwife Practitioner, London Dr Philippa Kaye MB BS Hons, MA Hons (Cantab), DCH, DRCOG, DFSRH Works in general practice Dr Su Laurent MRCP, FRCPCH Consultant Paediatrician, Barnet Hospital, London

LONDON, NEW YORK, MUNICH, MELBOURNE, DELHI

M r Andrew Loughney PhD, MRCOG Consultant Obstetrician, The Royal Victoria Project Editors Dawn Bates, Claire Cross

Illustrators Debbie Maizels,

Project Designers Emma Forge,

Medi-Mation (Rajeev Doshi,

Tom Forge, Peggy Sadler

Gavin Whelan, Gunilla Elam)

Senior Editors Andrea Bagg, Anne Yelland,

New Photography Ruth (enkinson

Emma Woolf

Art Direction for Photography Emma Forge

Senior Art Editors Sarah Ponder,

Picture Researcher Sarah Smithies

Nicola Rodway, Liz Sephton

Managing Editors Esther Ripley, Penny Warren

Production Editor Ben Marcus

Managing Art Editors Glenda Fisher,

Production Controller Alice Holloway

Marianne Markham

Creative Technical Support Sonia Charbonnier

Publisher Peggy Vance

Infirmary, Newcastle upon Tyne Dr Paul M oran MD, MRCOG Consultant Obstetrician, Head of Fetal Medicine, Royal Victoria Infirmary, Newcastle Upon Tyne Melinda Nicci BA (Psych), HDipEd Fitness and lifestyle coach and founder of baby2body: pregnancy and post pregnancy health and fitness Catharine Parker-Littler SRN, RSCN, SCM, DPSM (Advanced midwifery), BScMid (Hons) Practising midwife; founder and midwifery director of midwivesonline.com, a website for midwives, healthcare professionals, and parents-to-be

Every effort has been made to ensure that the information in this book is complete and accurate.

Dr Hope Ricciotti MD Associate Professor of Obstetrics, Gynecology,

However, neither the publisher nor the author is engaged in rendering professional advice or services to the individual reader. The ideas, procedures, and suggestions contained in this book are not intended as a

and Reproductive Biology, Harvard Medical School, Beth Israel Deaconess Medical

substitute for consulting with your healthcare provider. All matters regarding the health of you and your

Center, Boston, Massachussetts

baby require medical supervision. Neither the publishers nor the author shall be liable or responsible for

Dr Vincent M. Reid PhD Lecturer in Developmental Psychology,

any loss or damage allegedly arising from any information or suggestion in this book.

Durham University

First published in Great Britain in 2009 by Dorling Kindersley Limited

Dr M ary Steen RGN, RM, BHSc PGCRM, PGDipHE, MCGI, PhD Reader

80 Strand, London WC2R ORL Penguin Group (UK)

in Midwifery and Reproductive Health, University of Chester

Copyright © 2009 Dorling Kindersley

Karen Sullivan ASET, VTCT, BSc Developmental Psychology; Childcare expert and

24681097531

author

All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or

Sally Watkin Pregnancy and parenting author

transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise without the prior written permission of the copyright owners. A CIP catalogue record for this book is available from the British Library ISBN: 978-1-4053-3210-1 Printed and bound by Star Standard, Singapore

Reproduction by MDP, Bath

Discover more at www.dk.com

■

Περιεχόμενα Εισαγωγή 8

Τοκετός και γέννα

Μία υγιής εγκυμοσύνη

τον πόνο, 397 Ανακούφιση από τον πόνο με φυσικό τρόπο,

Επιλογές ανακούφισης του πόνου, 396 Αντιμετωπίζοντας

Η διατροφή κατά την εγκυμοσύνη, 14 Ασφαλής άσκηση, 18 Σεξ και σχέσεις, 19 Ασθένειες και φάρμακα, 20 Κίνδυνοι από τον τρόπο ζωής, 24 Δέρμα, μαλλιά και δόντια, 26 Ταξιδεύοντας κατά την εγκυμοσύνη, 28

398

Φάρμακα για την ανακούφιση του πόνου, 402

^ σ τά ­

διο τοκετού, 408 Πλησιάζοντας στον τοκετό, 409 Πώς εξε­ λίσσεται ο τοκετός, 412 Παρακολούθηση κατά τη διάρκεια του τοκετού, 418 Στάσεις για το 10 στάδιο του τοκετού, 420 2° και 3° στάδιο, 422 Η γέννηση του μωρού σας, 423 Μετά τη γέννηση του μωρού σας, 428 Ειδικές περιπτώσεις, 430

Η εγκυμοσύνη μέρα με τη μέρα

Πρόωρος τοκετός, 431

Πρόκληση τοκετού, 432 Μωρό σε

ισχιακή προβολή, 433 Πολλαπλές γεννήσεις, 434 Υποβοη-

Καλωσήρθατε στο πρώτο τρίμηνο

θούμενη γέννηση, 436 Καισαρική τομή, 438

Η 1η εβδομάδα, 34 Η 2η εβδομάδα, 42 Σύλληψη, 50 Η 3η εβδομάδα, 52 Γονίδια και κληρονομικότητα, 54 Η 4η εβδομάδα, 62 Η 5η εβδομάδα, 70 Η όη εβδομάδα, 78 Ο μεταβαλλόμενος κόσμος, 82 Η 7ηεβδομάδα, 88 Ασκήσεις ενδυνάμωσης και τόνωσης, 90 Αποβολή, 94 Η 8η εβδομάδα, 98 Επιλογές προγεννητικής φροντίδας, 102 Η 9η εβδομάδα, 108 Το σύστημα υποστήριξης της ζωής του μωρού σας, 112 Η 10η εβδομάδα, 118 Η προγραμματισμέ­ νη σας επίσκεψη, 122 Η 11η εβδομάδα, 128 Η 12η εβδομά­ δα, 136 Υπερηχογράφημα χρονολόγησης, 138 Δοκιμασίες διαλογής, 142

Η ζωή με το νεογέννητο σας Οι πρώτες 12 ώρες, 442 444

1η ημέρα: επιστρέφοντας στο σπίτι,

2η ημέρα: εγκατάσταση σπίτι, 445 3η ημέρα: καθημερι­

νή φροντίδα, 446 4η ημέρα: η πρώτη βόλτα, 447 Το τάισμα του μωρού σας, 448 5η ημέρα: εξετάζοντάς σας, 450 6η ημέρα: βρίσκοντας το δρόμο, 451 Μωρά που χρειάζονται νοσηλεία, 452 7η ημέρα: συντονισμός, 454 8η ημέρα: υγιής τρόπος ζωής, 455 9η ημέρα: εστιάστε στον εαυτό σας, 456 10η ημέρα: η ώρα του μωρού, 457

Καλωσήρθατε στο δεύτερο τρίμηνο

απόθεμα, 458

Η 13η εβδομάδα, 150 Διαγνωστικές δοκιμασίες, 152 Η 14η

νιώθοντας κοντά, 460

εβδομάδα, 160 Η 15η εβδομάδα, 168 Η 16η εβδομάδα, 176

Εξέταση της έκτης εβδομάδας, 462

11η ημέρα: διατηρώντας

12η ημέρα: κοιτώντας πίσω, 459

13η ημέρα:

14η ημέρα: νέο ξεκίνημα, 461

Η 17η εβδομάδα, 184 Η 18η εβδομάδα, 192 Ασφαλής άκσηση, 196 Η 19η εβδομάδα, 202 Η 20η εβδομάδα, 210 Το υπερηχογράφημα της 20ης εβδομάδας, 214 Η 21η εβδομάδα,

Ανησυχίες και επιπλοκές

220 Η 22η εβδομάδα, 228

Συνηθισμένες ανησυχίες κατά την εγκυμοσύνη, 466

Η 23η εβδομάδα, 236

Η 24η

εβδομάδα, 244 Ασκήσεις για κοιλιακούς, 250 Η 25η

συμπτώματα, 466 Δερματικές αλλαγές, 467

εβδομάδα, 254

στο στήθος, 467

Καλωσήρθατε στο τρίτο τρίμηνο Η 26η εβδομάδα, 264 Η 27η εβδομάδα, 272 Η 28η εβδομάδα, 280 Αξιολόγηση της εμβρυϊκής ανάπτυξης και ευεξίας, 284

Η 29η εβδομάδα, 290 Η 30η εβδομάδα, 298 Σχεδιασμός του τοκετού σας, 302 Η 31η εβδομάδα, 308 Δίδυμα, 312 Η 32η εβδομάδα, 318 Η 33η εβδομάδα, 326 Η 34η εβδομάδα, 334 Η 35η εβδομάδα, 342 Τα δικαιώματα και τα προνόμιά σας, 348

Η 36η εβδομάδα, 352 Η 37η εβδομάδα, 360 Η 38η

Προβλήματα στο πεπτικό σύστημα, 467

Καρδιά και προβλήματα του κυκλοφορικού, 468 πόνοι, 469

Γενικά

Προβλήματα Αλγη και

Ουρητικά και κολπικά προβλήματα, 471

Επιπλοκές της εγκυμοσύνης και του τοκετού, 472 της εγκυμοσύνης, 472 ες μετά τη γέννηση, 475

Προβλήματα μητρότητας, 475

γενετής παθήσεις των μωρών, 476 μετά τη γέννηση, 477

Γλωσσάρι 478

εβδομάδα, 368 Η 39η εβδομάδα, 376 Η 40η εβδομάδα, 384

Πηγές 480

Αργοπορημένο μωρό, 393

Ευρετήριο 482 Ευχαριστίες 493

Επιπλοκές

Επιπλοκές του τοκετού, 474 Ανησυχί­ Εκ

Προβλήματα στα μωρά

Εισαγωγή Η εγκυμοσύνη είναι μια ιδιαίτερη περίοδος κατά την οποία οι γυναίκες βιώνουν ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της ζωής τους και πρέπει σε μικρό χρονικό διάστημα να αφομοιώσουν γνώσεις και να κατανοήσουν τη διαδικασία της κύησης και του τοκετού. Στο παρελθόν, όταν οι γυναίκες παραδοσιακά γεννούσαν στο σπίτι με τη φροντίδα μαιών και γυναικών του συγγενικού τους περιβάλλοντος, η κύηση και ο τοκετός ήταν οικεία γεγονότα. Σήμερα, είναι ασύνηθες για κάποια γυναίκα να έχει τέτοια εμπειρία και γνώση αναφορικά με την εγκυμοσύνη και τον τοκετό, η οποία συχνά περιορίζεται σε αυτή που απέκτησε κατά την πρώτη της εγκυμοσύνη.Έτσι, πολλές, αν όχι όλες οι γυναίκες, αντιμετωπίζουν την εγκυμοσύνη με δέος και περιέργεια. Αυτή η συναισθηματική κατάσταση συχνά επιβαρύνεται από την αντίληψη του γεγονότος ότι οι επιλογές ως προς τον τρόπο ζωής τους μπορεί να έχουν μεγάλη επίδραση στην υγεία των ιδίων και των μωρών τους. Για όλους αυτούς τους λόγους, επιβάλλεται να μπορούν οι γυναίκες να έχουν πρόσβαση σε ακριβείς πληροφορίες σχετικά με την εγκυμοσύνη. Στο βιβλίο «Ηεγκυμοσύνη μέρα με τη μέρα» οι πληροφορίες προέρχονται από μια ομάδα επαγγελματιών με διαφορετικό τομέα εξειδίκευσης. Οι μαίες, οι γιατροί, οι γυναικολόγοι και οι παιδίατροι, που έχουν συνεισφέρει τον κύριο όγκο των πληροφο­ ριών στο βιβλίο αυτό, έχουν αναλάβει τη φροντίδα εκατοντάδων γυναικών σε κάθε στάδιο της κύησης και του τοκετού, έχουν διεκπεραιώσει εκατοντάδες τοκετούς και έχουν παράσχει φροντίδα και υποστήριξη σε πάμπολλες γυναίκες και μωρά μετά τη γέννηση. Η αναλυτική περιγραφή της εγκυμοσύνης, του τοκετού και της μετά τον τοκετό περιόδου με βάση την εξειδικευμένη τους γνώση συμπληρώνεται από ειδικές πληροφορίες περί διατροφής και άσκησης από διατροφολόγο και γυμναστή. Οι πληροφορίες που παρουσιάζονται -ταυτόχρονα πρακτικές, λεπτομερείς, με απλές εξηγήσεις και συμβουλές-παρέχουν τα απαραίτητα εργαλεία που χρειάζονται οι γυναίκες ώστε να σχεδιάσουν την εγκυμοσύνη τους, να αποδεχτούν τις αλλαγές που θα βιώσουν και να καταρτίσουν ένα ασφαλές και κατάλληλο πλάνο. Τα περισσότερα βιβλία για την εγκυμοσύνη είναι γραμμένα για γυναίκες. Σήμερα, ωστόσο, πολλοί άνδρες επιθυμούν και αυτοί να παρακολουθούν από κοντά την ανάπτυξη του αγέννητου μωρού τους, έχουν όμως λίγες πληροφορίες και συχνά νιώθουν αποκλεισμένοι. Στο βιβλίο αυτό υπάρχουν πληροφορίες που θα καθησυχά­ σουν τους συντρόφους των εγκύων γυναικών σχετικά με τις αλλαγές που θα συμβούν κατά την κύηση, καθώς και συμβουλές για το πώς οι γυναίκες θα αναθέσουν συγκεκριμένους ρόλους στους συντρόφους τους κατά την εγκυμοσύνη και τις πρώτες μέρες μετά τη γέννηση του μωρού.

^

J

Dr Maggie Blott

ί Ή -Ο

Πώς είναι οργανωμένο αυτό το βιβλίο

διάρκεια της εγκυμοσύνης και λεπτομερείς επεξηγήσεις των

Τοκετός

επιλογών που είναι διαθέσιμες βοηθούν στον σχεδίασμά της εγκυ­

Ένας από τους καλύτερους τρόπους αντιμετώπισης του τοκετού

μοσύνης και των διαθέσιμων επιλογών διεκπεραίωσης του τοκετού.

είναι η κατανόηση των σταδίων του. Στο κεφάλαιο του τοκετού, μια ομάδα ειδικών καλύπτουν διεξοδικό την εξέλιξη του τοκετού,

Το βιβλίο αυτό ξεκινά με συμβουλές για μια υγιή και ασφαλή εγκυμο­

χωρίζονται σε 3 τρίμηνα. Εκτός από μια απλή χρονική περίοδο, κάθε

Το δεύτερο τρίμηνο Στο δεύτερο τρίμηνο, που καλύπτει τις

καθένας από τη δική του οπτική γωνία. Μια μαία αναφέρεται στο

σύνη και για τον κατάλληλο τρόπο ζωής, που επεκτείνονται και στην

τρίμηνο αντιπροσωπεύει μια διακριτή-φάση της ανάπτυξης του

εβδομάδες 13 έως 25, τα όργανα του εμβρύου ωριμάζουν περαιτέρω

φυσιολογικό τοκετό και στην ανακούφιση του πόνου με φυσικά

προ της σύλληψης περίοδο. Ο κορμός του βιβλίου περιλαμβάνει

εμβρύου στην εξέλιξη της κύησης.

καθημερινή περιγραφή της κύησης, με λεπτομερή ανάλυση των

και η ανάπτυξη συνεχίζεται. Είναι μια σημαντική περίοδος, καθώς το

μέσα.Ένας αναισθησιολόγος εξηγεί τις επιλογές αντιμετώπισης του

σώμα αρχίζει εμψανώς να αλλάζει για να εξυπηρετήσει το αναπτυσ­

πόνου, συμπεριλαμβανομένης της επισκληρίδιας αναισθησίας με τα

σωματικών και συναισθηματικών αλλαγών που συμβαίνουν, μαζί με

Το πρώτο τρίμηνο Αυτό περιλαμβάνει τις εβδομάδες 1 έως 12,

σόμενο έμβρυο, που για πρώτη φορά γίνεται αντιληπτό όταν κινείται.

πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της. Αν και οι περισσότερες

εκπληκτικές εικόνες για το πώς αναπτύσσεται το έμβρυο μέσα στη

αν και σε άλλα βιβλία μπορεί να συμπεριλαμβάνονται και οι

Ωστόσο, είναι επίσης μια περίοδος κατά την οποία οι έγκυες μπορεί

γυναίκες γεννούν φυσιολογικά χωρίς επιπλοκές, κατά μέσο όρο

μήτρα. Το κεφάλαιο για τον τοκετό επεξηγεί τη διαδικασία αυτή και

εβδομάδες 13-14. Το τρίμηνο αυτό καλύπτει την περίοδο από την

να βιώσουν συμπτώματα που οφείλονται σε φυσιολογικές μεταβολές

πραγματοποιείται καισαρική τομή σε ποσοστό 25% και 10-12% των

ακολουθείται από μια σύνοψη των πρώτων 2 εβδομάδων της ζωής

αρχή της εμμήνου ρύσεως ως τη σύλληψη, που συνήθως διαρκεί 2

της εγκυμοσύνης ή αντίθετα να υποδεικνύουν κάποια παθολογική

επιτόκων χρειάζονται εμβρυουλκό.Ένας μαιευτήρας αναφέρεται

του νεογνού. Ένα τελευταίο κεφάλαιο περιγράφει τις ανησυχίες και

εβδομάδες. Επειδή η ακριβής στιγμή της σύλληψης είναι άγνωστη,

κατάσταση. Για παράδειγμα, το κοιλιακό άλγος μπορεί να οφείλεται

στις δυστοκίες, περιγράφοντας πιθανές επιπλοκές και ιατρικές

τις πιθανές επιπλοκές που μπορεί να συμβούν στη μητέρα και στο

η εγκυμοσύνη υπολογίζεται με βάση τη μόνη γνωστή με βεβαιότη­

σε διάταση συνδέσμων ή σε δυσκοιλιότητα, ωστόσο μπορεί επίσης

παρεμβάσεις που μπορεί να απαιτηθούν.

μωρό κατά την εγκυμοσύνη, τον τοκετό και την μετά τον τοκετό

τα ημερομηνία, την αρχή του εμμηνορρυσιακού κύκλου. Μολονότι

να υποδεικνύει πρόβλημα με τον πλακούντα. Τέτοια συμπτώματα

περίοδο.

η εγκυμοσύνη μπορεί να μην ξεκινήσει παρά 2 εβδομάδες

συζητώνται στο αντίστοιχο κεφάλαιο, με λεπτομερείς επεξηγήσεις

αργότερα, η περίοδος αυτή είναι πολύ σημαντική προκειμένου να

που καθησυχάζουν ή κινητοποιούν για την αντιμετώπιση της

Μια υγιής εγκυμοσύνη

βοηθηθεί το σώμα να ολοκληρώσει μια υγιή κύηση. Εδώ επεξηγού-

πιθανότητας σοβαρού προβλήματος που πρέπει να τεθεί υπόψη της

Το κεφάλαιο αυτό παρέχει τις πληροφορίες που χρειάζονται για να

νται οι καθημερινές αλλαγές που συμβαίνουν στη μήτρα ώστε να

μαίας ή του ιατρού.

επιλέξει η γυναίκα τον υγιεινότερο δυνατό τρόπο ζωής κατά τη

την προετοιμάσουν για τη σύλληψη και την εμφύτευση του

διάρκεια της εγκυμοσύνης ώστε να προσφέρει στο μωρό το καλύ­

εμβρύου, και προσφέρονται διατροφικές συμβουλές και συστάσεις

Το τρίτο τρίμηνο Σε αυτό, που αφορά τις εβδομάδες 26 έως 40, το

τερο δυνατό ξεκίνημα στη ζωή του. Περιλαμβάνει οδηγίες ασφαλούς

από ειδικούς σε θέματα γονιμότητας για να αυξηθούν οι πιθανότη­

έμβρυο συνεχίζει να μεγαλώνει και να ωριμάζει και, αν το μωρό

άσκησης, υγιεινής διατροφής, αποφυγής κινδύνων και αντιμετώπι­

τες σύλληψης.

γεννηθεί πρόωρα, μπορεί να επιβιώσει εκτός της μήτρας. Κατά την

σης ασθενειών. Επίσης καλύπτει ανησυχίες που μπορεί να υπάρχουν

Το πρώτο τρίμηνο είναι μια περίοδος εκπληκτικής ανάπτυξης,

Οι πρώτες 2 εβδομάδες Εδώ, περιγράφονταί αναλυτικά οι πρώτες μέρες προσαρμογής στη νέα ζωή με το μωρό σας. Ένας παιδίατρος αναφέρεται σε πρακτικά θέματα φροντίδας του νεογνού, ενώ μια μαία εστιάζει στη συναισθηματική και σωματική ανανέωση της γυναίκας μετά τον τοκετό, καθώς αναλαμβάνει την ανατροφή και θρέψη του νεογνού.

περίοδο αυτή το σώμα αρχίζει να προετοιμάζεται για τον τοκετό.

για το πώς οι συναισθηματικές και σωματικές αλλαγές κατά την

κατά το οποίο διαμορφώνονται όλα τα όργανα του εμβρύου και ο

Περιγράφονταί οι αλλαγές που λαμβάνουν χώρα και εξηγείται το

Ανησυχίες και επιπλοκές

εγκυμοσύνη μπορεί να επηρεάσουν τις διαπροσωπικές σχέσεις.

ρυθμός ανάπτυξής του είναι ταχύτερος από κάθε άλλη περίοδο της

γιατί συμβαίνουν, ενώ επίσης υποδεικνύεται τι είναι φυσιολογικό και

Αυτή η ενότητα αποτελεί ένα συνοπτικό οδηγό για ιατρικά

ζωής. Στο βιβλίο παρουσιάζονται μέρα με τη μέρα οι αλλαγές που

ποια συμπτώματα πρέπει να αναφέρονται στη μαία ή στον ιατρό.

προβλήματα κατά την κύηση, τον τοκετό, καθώς και για μετά τον

Η εγκυμοσύνη μέρα με τη μέρα

συμβαίνουν στη μητέρα και στο έμβρυο και παρέχονται συμβουλές

Γυναίκες διηγούνται τις εμπειρίες τους και παρατίθενται ερωτήσεις

τοκετό που μπορεί να αφορούν τόσο τη μητέρα όσο και το

Εδώ, το βιβλίο σας μεταφέρει μέρα με τη μέρα στην εκπληκτική

για το πώς θα αντιμετωπιστούν οι ραγδαίες αλλαγές που συμβαίνουν

που γίνονται καθημερινά σε ιατρούς και μαίες ώστε να δημιουργηθεί

νεογνό. Οι επεξηγήσεις διευκολύνουν την κατανόηση των

ιστορία της σύλληψης και της εγκυμοσύνης, μετρώντας αντίστροφα

στην αρχή της εγκυμοσύνης. Αναφέρονται, επίσης, οι συναισθηματι­

μια βάση γνώσεων. Η πρακτική καθοδήγηση για διάφορα θέματα,

ιατρικών πληροφοριών, των μη ανησυχητικών συμπτωμάτων και

καθεμιά από τις 280 μέρες μέχρι την έναρξη του τοκετού. Κάθε μέρα

κές μεταβολές που μπορεί να προκύψουν, και παρέχεται η

από την άδεια μητρότητας μέχρι τη διαβεβαίωση ότι η σεξουαλική

καθησυχάζουν την έγκυο ενόψει της αντιμετώπισης σοβαρότερων

αποκαλύπτει το πώς αναπτύσσεται το μωρό και ποιες αλλαγές

διαβεβαίωση ότι τόσο τα αρνητικά όσο και τα θετικά συναισθήματα

επαφή δεν βλάπτει το αναπτυσσόμενο έμβρυο, σας βοηθά κατά την

καταστάσεων κατά την κύηση, τον τοκετό και τη μετά τον τοκετό

συμβαίνουν στο σώμα σας. Οι 280 μέρες, ή 40 εβδομάδες της κύησης,

είναι φυσιολογικά. Πρακτικές πληροφορίες για τη φροντίδα κατά τη

πορεία σας στις τελευταίες εβδομάδες της εγκυμοσύνης.

περίοδο.

Στην εγκυμοσύνη, συναισθήματα έκπληξης και ενθουσιασμού συχνά αναμειγνύονται με ανησυχίες για την υγεία τόσο τη δική σας όσο και του μωρού σας. Γνωρίζοντας το πώς η συμπεριφορά της εγκύου επιδρά βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα στην υγεία του εμβρύου, οι γυναίκες σήμερα έχουν την ευκαιρία να επιλέξουν έναν τρόπο ζωής που θα επηρεάσει θετικά τα μωρά που κυοφορούν. Η υγιενή διατροφή, η τακτική άσκηση και η αποφυγή πιθανών κινδύνων θα βοηθήσουν να κάνει το μωρό σας το καλύτερο δυνατό ξεκίνημα στη ζωή του.

Η διατροφή κατά την εγκυμοσύνη Μπορείτε να βελτιώσετε την υγεία σας και τη μελλοντική υγεία του μωρού σας με

περιέχουν πιο υγιεινά ακόρεστα λιπαρά (δείτε κατωτέρω), αν και η κατανάλωση ορισμένων ψαριών θα πρέπει να περιοριστεί επειδή περιέχουν υδράργυρο που μπορεί να είναι επιβλαβής για το έμβρυο (δείτε σελ. 96).

μια θρεπτική, ισορροπημένη δίαιτα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Λίπη

Η τακτική κατανάλωση θρεπτικών γευμάτων και σνακ καθόλη τη διάρκεια της ημέρας είναι σημαντική στην εγκυμοσύνη προκειμένου να διατηρηθούν υψηλά τα επίπεδα ενέργειας σας και για να παρασχεθούν στο

Τα τελευταία χρόνια έχουμε μάθει πολλά για το τι αποτελεί μια υγιεινή διατροφή στην εγκυμοσύνη. Η σημασία του φυλλικού οξέος (δείτε σελ. 16) στην πρόληψη συγγενών διαμαρτιών έχει πλέον τεκμηριωθεί επαρκώς. Έχει τεκμηριωθεί επίσης ότι πολλές πτυχές της μελλοντικής υγείας του βρέφους μπορεί να επηρεαστούν από τη διατροφή της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη. Η τρέχουσα αντίληψη είναι ότι η καλή διατροφή κατά την κύηση ελαττώνει τον κίνδυνο του μωρού να εμφανίσει ασθένειες όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης και οι καρδιοπάθειες στο μέλλον. Εκτός από την επίδραση στην υγεία του μωρού σας, η καλή διατροφή κατά την εγκυμοσύνη βελτιώνει επίσης την υγεία σας και βοηθά να αντιμετωπίσετε τις ανάγκες της εγκυμοσύνης.

Μια υγιεινή δίαιτα Η πρόσληψη σωστής αναλογίας πρωτεϊνών, υδατανθράκων και λιπών κατά την κύηση είναι εύκολη, αφού οι σχετικές αναλογίες είναι ίδιες στην κύηση όπως και σε κάθε άλλη

περίοδο, καθώς ποσοστό 50-60% των θερμίδων πρέπει να προέρχονται από υδατάνθρακες, 25-35% από λίπη και 20% από πρωτεΐνες. Οι θρεπτικές ουσίες δεν χρειάζεται να καλύπτουν αυτή την ακριβή αναλογία σε κάθε γεύμα ή κάθε μέρα, πρέπει όμως να στοχεύετε στο να πετύχετε αυτή την ισορροπία στη διάρκεια της εβδομάδας. Μια διατροφή που περιλαμβάνει πολλά λαχανικά, φρούτα, δημητριακά ολικής αλέσεως, πρωτεΐνες και λίπη θα παρέχει στον οργανισμό αυτόματα τη σωστή αναλογία θρεπτικών ουσιών που χρειάζεται.

Υδατάνθρακες Οι υδατάνθρακες είναι σημαντική πηγή ενέργειας τόσο για σας όσο και για το μωρό σας καθώς διασπώνται σε γλυκόζη που περνά εύκολα μέσω του πλακούντα. Ο στόχος είναι 4 με 6 ισοδύναμα την ημέρα, καθένα από τα οποία αντιστοιχεί σε 1 φέτα ψωμί, 60 γρ. δημητριακά ή 75 γρ. μαγειρεμένα ζυμαρικά. Οι υδατάνθρακες διαιρούνται σε 2 ομάδες: επεξεργασμένους και μη. Γενικά, λευκές

Πρωτεΐνες Η πρωτεΐνη είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη του εμβρύου και του πλακούντα, καθώς και γενικότερα για την υγεία σας. Οι έγκυες χρειάζονται περίπου 60 γρ. τη μέρα. Ο στόχος είναι 2 με 3 ισοδύναμα τροφών πλούσιων σε πρωτεΐνες κάθε μέρα, με τυπικό παράδειγμα τα 85 γρ. κόκκινο κρέας ή τα 150 γρ. ψάρι. Καθώς οι περισσότεροι ενήλικοι λαμβάνουν περίπου 100 γρ. πρωτεϊνών τη μέρα, συνήθως δεν χρειάζεται επιπλέον πρόσληψη, ιδίως αν λαμβάνεται πρωτεΐνη σε κάθε γεύμα. Αν είστε χορτοφάγος, μαζί με την πρωτεΐνη σε κάθε γεύμα πρέπει να καθιερώσετε και ένα μικρογεύμα με πρωτεΐνες. Αν κυοφορείτε δίδυμα ή περισσότερα έμβρυα χρειάζεστε περίπου 80 γρ. τη μέρα και κατά το θηλασμό 70 γρ. ημερησίως. Επιλέξτε πηγές πρωτεϊνών που περιέχουν λιγότερο κορεσμένο λίπος, όπως το κοτόπουλο χωρίς πέτσα, το άπαχο βοδινό και χοιρινό, το τόφου (προϊόν σόγιας), το τυρί και γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά και το αποβουτυρωμένο γάλα. Τα ψάρια, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι

Μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή έχει μεγάλη σημασία κατά την κύηση προκειμένου να σας βοηθήσει να καλύψετε τις επιπρόσθετες απαιτήσεις του σώματός σας και για να δώσει στο αναπτυσσόμενο έμβρυο τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Η κατανάλωση μεγάλης ποικιλίας υγιεινών τροφών διασφαλίζει ότι εσείς και το παιδί σας λαμβάνετε τη σωστή αναλογία θρεπτικών συστατικών. Να περιλαμβάνετε κάθε μέρα στη διατροφή σας μια ομάδα τροφίμων από καθεμιά από τις κύριες κατηγορίες (βλ. προηγούμενη σελίδα), να τρώτε πολλά φρέσκα φρούτα και λαχανικά και να πίνετε πολύ νερό για την αποφυγή της δυσκοιλιότητας.

Τα ω-3 λιπαρά οξέα Μελέτες υποστηρί­ ζουν την ευεργετική επίδραση των ω-3 λιπαρών οξέων στην ανάπτυξη του νευρικού συστήματος του εμβρύου, σημαντικότερη πηγή των οποίων είναι τα λιπαρά ψάρια. Αποφεύγετε ψάρια που περιέχουν υψηλές συγκεντρώσεις υδραργύρου (δείτε σελ. 96) και προτιμήστε το σολωμό και τις αντζούγιες, που είναι πλούσιες και ασφαλείς πηγές ω-3 λιπαρών οξέων. Ο σολωμός ανοιχτής θαλάσ­ σης είναι πολύ πλούσιος σε ω-3, αλλά και ο σολωμός από ιχθυοκαλλιέργειες αποτελεί επί­ σης καλή πηγή. Αλλες πηγές είναι τα εμπλου­ τισμένα με ω-3 αυγά, οι λινόσποροι και το λινέλαιο, τα καρύδια, το λάδι από σιναπόσπο­ ρο, τα συμπληρώματα ω-3 και τα πολυβιταμινούχα σκευάσματα που χορηγούνται μετά τον τοκετό και περιέχουν ω-3 λιπαρά οξέα.

Γαλακτοκομικά προϊόντα Αυτά αποτελούν σημαντικό συστατικό της διατροφής καθώς παρέχουν πρωτεΐνες, λίπη, ασβέστιο και κάποιες βιταμίνες. Το ασβέστιο είναι απαραίτητο για τη σωστή ανάπτυξη οστών και δοντιών. Προτιμήστε γαλακτοκομι­ κά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά και ημιαποβουτυρωμένο γάλα. Ο στόχος είναι 2-3 ισοδύναμα την ημέρα, καθένα αποτελούμενο από 30 γρ. σκληρού τυριού ή 200 ml γάλα.

Να περιλαμβάνετε 2-3 ισοδύναμα ημερησίως από τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνη, όπως ψάρι,

Να στοχεύετε στην πρόσληψη 2-3 ισοδυνάμων γαλακτοκομικών ημερησίως. Ιδανικά, αυτά θα

άπαχο κρέας, κοτόπουλο, τυρί και ξηρούς καρπούς, για να εξασφαλίσετε υγιή ανάπτυξη του σώματός σας.

πρέπει να είναι προϊόντα χαμηλού λίπους, όπως ημιαποβουτυρωμένο γάλα και τυρί και γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά.

Να λαμβάνετε 4-6 ισοδύναμα μη επεξεργασμέ­ νων υδατανθράκων ημερησίως, όπως μαύρο ρύζι, ψωμί και ζυμαρικά ολικής αλέσεως, για να διατηρήσετε υψηλά επίπεδα ενέργειας και να διασφαλίσετε επαρκή πρόσληψη ινών.

3-4 ισοδύναμα λαχανικών την ημέρα θα διασφαλίσουν την πρόσληψη των απαραίτητων βιταμινών και μετάλλων. Προσπαθήστε να τρώτε προϊόντα διαφόρων χρωμάτων και μη μαγειρεύετε τα λαχανικά υπερβολικά.

Βιταμίνες και μέταλλα Κατά την κύηση πρέπει να εξασφαλίσετε επαρκή πρόσληψη βιταμινών και μετάλλων, καθώς είναι απαραίτητα τόσο για την υγεία σας όσο και για το αναπτυσσόμενο έμβρυο. Υποστηρίζουν την υγιή λειτουργία των συστημάτων του οργανισμού και περιέχουν

4-5 μερίδες φρέσκων φρούτων καθημερινά σας παρέχουν επίσης μεγάλη ποικιλία βιταμινών και μετάλλων, πολλά από τα οποία περιέχουν σημαντικά προστατευτικά αντιοξειδωτικά.

1-2 ισοδύναμα τροφών πλούσιων σε σίδηρο ημε­ ρησίως, όπως αυγά ή σκούρα πράσινα φυλλώδη λα­ χανικά, θα βοηθήσουν να διατηρηθούν φυσιολογικά τα επίπεδα του σιδήρου κατά τη διάρκεια της κύησης κατά την οποία ανάγκες του σώματος είναι αυξημένες.

Η διατροφή κατά την εγκυμοσύνη

Μια υγιής εγκυμοσύνη

αναπτυσσόμενο έμβρυο όλα όσα χρειάζεται ώστε να αναπτυχθεί σωστά.

τροφές που περιέχουν υδατάνθρακες δεν συνιστώνται, καθώς τα επεξεργασμένα τρόφιμα όπως το λευκό ρύζι και τα λευκά ψωμιά, προκαλούν άμεση απελευθέρωση γλυκόζης στην κυκλοφορία του αίματος, πράγμα που μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, όπως αύξηση του μεγέθους του εμβρύου (μακροσωμία) και κίνδυνο παχυσαρκίας σε μεγαλύτερη ηλικία, αλλά δεν υπάρχουν ακόμα στοιχεία που να τεκμηριώνουν απολύτως την άποψη αυτή. Οι μη επεξεργασμένοι υδατάνθρακες είναι λιγότερο επεξεργασμένοι, οπότε διασπώνται πιο αργά στην κυκλοφορία του αίματος και απελευθερώνουν τη γλυκόζη με σταθερό ρυθμό. Είναι επίσης καλή πηγή ινών, που βοηθούν στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας. Είναι μια πιο υγιεινή επιλογή και, τουλάχιστον οι μισοί, αν όχι όλοι, οι υδατάνθρακες σας πρέπει να είναι μη ραψιναρισμένοι. Παραδείγματα είναι το ψωμί ολικής αλέσεως ή πολύσπορο, το σκούρο ρύζι και τα ζυμαρικά και δημητριακά ολικής αλέσεως.

Τα λίπη περιέχουν βιταμίνες και συμβάλλουν στη σωστή ανάπτυξη των κυττάρων. Ωστόσο, αν και τα λίπη είναι χρήσιμα στη συνολική διατροφή, η πρόσληψή τους πρέπει να περιορίζεται. Επιλέξτε πιο υγιεινά ακόρεστα λίπη, που βρίσκονται σε τροφές όπως τα ψάρια και μερικά είδη λαδιού, και περιορίστε τα ανθυγιεινά κορεσμένα λίπη, που βρίσκονται στα ολόπαχα γαλακτοκομικά προϊόντα και στο κρέας, και τα trans-λιπαρά που βρίσκονται στα επεξεργασμένα τρόφιμα.

Η ΣΥΝ ΙΣΤΩ Μ ΕΝ Η Η Μ ΕΡΗΣΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗ

λαμβάνουν ημερήσιο συμπλήρωμα 10 mg βιταμίνης D.

Βιταμίνη Ε Αυτή η βιταμίνη περιέχει αντιοξειδωτικά, και διατηρεί το δέρμα, τα μαλλιά και τους μυς υγιείς. Καλές πηγές βιταμίνης Ε είναι οι ξηροί καρποί και οι σπόροι.

Φυλλικό οξύ Μελέτες έδειξαν ότι επαρκείς

Διατροφή χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη

ποσότητες φυλλικού οξέως (βιταμίνη του συμπλέγματος Β), μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης ανωμαλιών του νευρικού σωλήνα, όπως της δισχιδούς ράχης, έως 50%. Σε αυτές τις ανωμαλίες, η σύγκλειση του εμβρυϊκού νευρικού σωλήνα δεν ολοκληρώ­ νεται ομαλά τις πρώτες 4 εβδομάδες της κύησης οδηγώντας σε ατελή ανάπτυξη του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Το φυλλικό οξύ βοηθά τη σύγκλειση του νευρικού σωλήνα και οι έγκυες συνιστάται να καταναλώνουν τροφές πλούσιες σε φυλλικό οξύ. Τρόφιμα πλούσια σε φυλλικό οξύ είναι τα σκουροπράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα όσπρια και τα εμπλουτισμένα δημητριακά. Μπορεί να μην είναι εφικτό να προσλαμβάνουν οι γυναίκες επαρκές φυλλικό οξύ μόνο με τη διατροφή, οπότε συστήνεται να λαμβάνουν συμπλήρωμα 400 μικρογραμμαρίων την ημέρα πριν τη σύλληψη και κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου.

Η γλυκόζη, το προϊόν καταβολισμού των υδα­ τανθράκων, αποτελεί το πρωτογενές καύσιμο για το αναπτυσσόμενο έμβρυο. Μια νέα έννοια στη διατροφολογία είναι ο γλυκαιμικός δείκτης, που αφορά το πόσο θα αυξήσει μια τροφή τα επίπεδα γλυκόζης στην κυκλοφορία του αίμα­ τος. Τρόφιμα που απελευθερώνουν γλυκόζη σταδιακά, όπως οι μη επεξεργασμένοι υδατάν­ θρακες (δείτε σελ. 14) έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη και φαίνεται να είναι πιο υγιεινά.

παραγωγή αιμοσφαιρίνης στα ερυθροκύτταρα. Οι πηγές σιδήρου είναι το κρέας, το ψάρι, το κοτόπουλο, τα αυγά, τα ξηρά δαμάσκηνα, το σπανάκι και το μπρόκολο.

Ασβέστιο Αυτό είναι απαραίτητο για υγιή

Βιταμίνη Α Είναι σημαντική για την υγεία οφθαλμών, δέρματος και μαλλιών. Βρίσκεται στα πορτοκαλί χρώματος φρούτα και λαχανικά, όπως βερύκοκα, πιπεριές, καρότα και ντομάτες.

Βιταμίνη Β Αυτή συμβάλλει στην ομαλή λειτουργία των συστημάτων του οργανισμού και βοηθά το σώμα να αντιμετωπίσει τις λοιμώξεις. Καλές πηγές της είναι οι μπανάνες, το γάλα, τα τρόφιμα ολικής αλέσεως, το τυρί και το λάχανο.

οστά και δόντια. Πηγές του είναι τα γαλακτοκομικά, τα αυγά, τα εμπλουτισμένα δημητριακά και τα φυλλώδη πράσινα λαχανικά.

Ψευδάργυρος Αυτός βοηθά να διατηρηθεί υγιές το ανοσοποιητικό σύστημα. Οι πηγές του περιλαμβάνουν τις μπανάνες, τα θαλασσινά και τους ξηρούς καρπούς.

Βιταμίνη C Βοηθά στην απορρόφηση του

Μια χορτοφαγική διατροφή

σιδήρου και στην αντιμετώπιση των λοιμώξεων. Πλούσιες πηγές της είναι τα εσπεριδοειδή, το ακτινίδιο, οι πιπεριές, τα μπρόκολα και το σπανάκι.

Η χορτοφαγική διατροφή και οι ειδικές δίαιτες που αποκλείουν τα γαλακτοκομικά μπορεί να είναι ασφαλείς και υγιεινές στη διάρκεια της κύησης εφόσον εξασφαλιστεί ισορροπία θρεπτικών συστατικών και επάρκεια πρωτεϊνών

Βιταμίνη D Βοηθά στην απορρόφηση του ασβεστίου. Βρίσκεται σε τρόφιμα όπως αυγά και σκουροπράσινα φυλλώδη λαχανικά, ενώ, επίσης σχηματίζεται με την έκθεση στον ήλιο. Γυναίκες με μειωμένη έκθεση στον ήλιο που περιορίζονται στο σπίτι και καλύπτουν το σώ­ μα τους όταν κυκλοφορούν έξω ή κατάγονται από την Αφρική, τη Ν. Ασία, τη Μέση Ανατολή ή την Καραϊβική θα πρέπει να

(δείτε σελ. 126). Τα νεογνά χορτοφάγων γυναικών έχουν γενικά φυσιολογικό βάρος γέννησης, αν και οι γυναίκες αυτές θα πρέπει να επαγρυπνούν σε ό,τι αφορά την επαρκή πρόσληψη πρωτεϊνών, βιταμίνης Β12 και ψευδαργύρου. Οι χορτοψάγες μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους σε βιταμίνη Β12 συμπεριλαμβάνοντας στη διατροφή τους

Πλεονεκτήματα της διατροφής χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη Στοιχεία ερευνών δείχνουν ότι μια διατροφή χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη έχει πλεονεκτήματα για την υγεία τόσο της μητέρας όσο και του εμβρύου. Η πρόσληψη υδατανθράκων από τη μητέρα μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα γλυκόζης στην κυκλοφορία, που με τη σειρά της μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του εμβρύου. Υψηλότερα επίπεδα γλυκόζης, ακόμα και εντός του φυσιολογικού εύρους, μπορεί να οδηγήσουν σε μακροσωμία του εμβρύου - άνω της 90ΐς εκατοστιαίας θέσης για την ηλικία του (το ανώτερο όριο στην καμπύλη ανάπτυξης του εμβρύου, δείτε σελ. 284). Το μεγάλο βάρος γέννησης μπορεί να γίνει αιτία προβλημάτων κατά τη μετέπειτα ζωή του βρέφους, όπως

εκδήλωση παχυσαρκίας, σακχαρώδη διαβήτη ή καρδιοπάθειας. Μια μελέτη έδειξε ότι γυναίκες που κατανάλωσαν τροφή χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη απέκτησαν βρέφη φυσιολογικού μεγέθους, αλλά με λιγότερο λίπος στο σώμα τους από εκείνα γυναικών που κατανάλωσαν τροφή υψηλού γλυκαιμικού δείκτη. Μια διατροφή χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη μπορεί, επίσης, να βοηθήσει να ελεγχθούν τα επίπεδα γλυκόζης στις μητέρες με διαβήτη κύησης (δείτε σελ. 473), γεγονός που με τη σειρά του μειώνει τις επιπλοκές κατά την κύηση και τον τοκετό.

Η θερμιδική πρόσληψη Θα πρέπει να στοχεύετε στην κατανάλωση περίπου 2100-2500 θερμίδων τη μέρα, αυξάνοντας τον αριθμό τους κατά περίπου 200 θερμίδες το τελευταίο τρίμηνο, που ισοδυναμούν με μια μπανάνα και ένα ποτήρι γάλα. Οι ανάγκες σας σε ενέργεια μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με το προ της κύησης βάρος σας και τα επίπεδα δραστηριότητάς σας. Η πρόσληψη του αναγκαίου μόνο βάρους κατά την κύηση έχει πλεονεκτήματα τόσο για τη μητέρα όσο και για το παιδί. Είναι πιο πιθανή η επάνοδος στο προ της κύησης βάρος αν αποκτηθεί βάρος εντός των συνιστώμενων ορίων (δείτε σελ. 99). Η απόκτηση υπερβολι­ κού βάρους συνδέεται με μακροσωμία των εμβρύων που σχετίζεται με περαιτέρω κινδύνους για την υγεία τους (βλ. ανωτέρω). Από την άλλη μεριά, η απόκτηση πολύ μικρού βάρους δεν θεωρείται ιδανική για τη μελλοντική υγεία του βρέφους.

Ο ΔΕΙΚΤΗΣ ΜΑΖΑΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΣΑΣ Στην αρχή της κύησης ο για τρός σας θα υπολογίσει το δείκτη μάζας σώματός σας (ΒΜ Ι). Αυτή είναι μια εκτίμηση του λίπους του σώματός σας με βάση το βάρος και το ύψος σας. Υπολογίζοντας το ΒΜΙ, ο γιατρός σας μπορεί να εκτιμήσει αν έχετε το φυσιολογικό βάρος για το ύψος σας ή αν το βάρος σας θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα κατά την κύηση. Ο ΒΜΙ σας υπολογίζεται διαιρώντας το βάρος σας σε κιλά με το τετράγωνο του ύψους σας σε μέτρα. Ένα άτομο με ΒΜΙ 19-24 θεωρείται φυσιολογικό, 25-29 υπέρβαρο, 30-39 παχύσαρκο και άνω του

40 πολύ παχύσαρκο. Αν έχετε ΒΜΙ κάτω του 19 θεωρείστε λιποβαρείς. Το να είναι κάποια γυναίκα λιποβαρής κατά την κύηση κάνει πιο πιθανό έναν πρόωρο τοκετό ή τη μείωση του ρυθμού ανάπτυξης του εμβρύου. Το να είναι υπέρβαρη μια γυναίκα σημαίνει ότι διατρέχει υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων όπως υψηλή αρτηριακή πίεση, προεκλαμψία (δείτε σελ. 474) και διαβήτη κύησης (δείτε σελ. 473), και είναι πιο πιθανό οι γυναίκες αυτές να αποκτήσουν βρέφος με μακροσωμία. Αυτοί οι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο επιπλοκών κατά τον τοκετό.

TIN A ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ

Προληπτικά διατροφικά μέτρα Ορισμένες τροφές θα πρέπει να αποφεύγονται ή η πρόσληψή τους να περιορίζεται, καθώς μπορεί να είναι επικίνδυνες για το αγέννητο βρέφος. Ορισμένα απλά μέτρα μαγειρέματος και υγιεινής είναι επίσης σημαντικά για τον περιορισμό των κινδύνων. Η Listeria είναι βακτήριο που αναπτύσσεται στα τρόφιμα, στο οποίο οι έγκυες είναι πιο ευάλωτες. Μεταδίδεται από μη παστεριωμένα ή κακώς συντηρημένα γαλακτοκομικά προϊόντα. Μεταδίδεται, επίσης, από ζώα, οπότε η ορθή διαχείριση των ωμών κρεάτων είναι σημαντική. Για την αποφυγή της Listeria, να επαναθερμάνετε προσεκτικά τα hot dogs, τα αλλαντικά ή τα προμαγειρεμένα συσκευασμένα φαγητά και αποφεύγετε το πατέ που βασίζεται στο κρέας. Αποφύγετε τα μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα και ελέγξτε τις ετικέτες των μαλακών τυριών για να βεβαιωθείτε ότι παρασκευάστηκαν από παστεριωμένο γάλα. Ορισμένα θαλασσινά περιέχουν υδράργυρο, που μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του εμβρυϊκού νευρικού συστήματος. Οι έγκυες πρεπει να αποφεύγουν τον ξιφία, τον καρχαρία και τα ψάρια του γλυκού νερού. Για να αποφύγετε πιθανά προβλήματα, μη λαμβάνετε παραπάνω από 2 μερίδες (ισοδύναμα) την εβδομάδα (περίπου 140 γρ. καθεμιά) λιπαρών ψαριών όπως τόνο, σαρδέλες και πέστροφες (δείτε σελ. 96). Το τοξόπλασμα είναι ένα παράσιτο που μεταδίδεται με τα κόπρανα της γάτας ή μέσω ατελώς μαγειρεμένου βοδινού, χοιρινού ή αρνίσιου κρέατος, και μπορεί να βλάψει το έμβρυο. Να αποφεύγετε να μαζεύετε τα κόπρανα της γάτας και να τηρείτε προσεκτικά τους κανόνες υγιεινής της κουζίνας κατά την προετοιμασία του ωμού κρέατος, προσέχοντας να μη μολύνετε άλλα τρόφιμα, όπως όσπρια ή λαχανικά. Το βοδινό, το χοιρινό και το αρνίσιο κρέας πρέπει να μαγειρεύονται καλά. Βακτήρια τύπου Salmonella εντοπίζονται στο κοτόπουλο και στα αυγά. Η λοίμωξη από Salmonella μπορεί να προκαλέσει έμετο, αλλά δεν επηρεάζει άμεσα το βρέφος. Να αποφεύγετε όλα τα προϊόντα που περιέχουν ωμά ή ατελώς μαγειρεμένα αυγά, και βεβαιωθείτε ότι όλα τα πουλερικά μαγειρεύονται καλά, καθώς το μαγείρεμα σκοτώνει τα βακτήρια.

Η διατροφή κατά την εγκυμοσύνη

Η διατροφή κατά την εγκυμοσύνη

Σίδηρος Αυτός είναι απαραίτητος για την

αντιοξειδωτικά που προστατεύουν το σώμα από τη δράση επιβλαβών χημικών ουσιών που λέγονται ελεύθερες ρίζες. Καλές πηγές των σημαντικότερων βιταμινών και μετάλλων παρατίθενται στη συνέχεια. Εφόσον έχετε μια πλούσια διατροφή που περιέχει πολλά φρούτα και λαχανικά θα λαμβάνετε όλα όσα χρειάζεστε, με λίγες εξαιρέσεις. Είναι δύσκολο να προσληφθεί επαρκής σίδηρος από τη διατροφή για να καλυφθούν οι ανάγκες της εγκυμοσύνης. Τα επίπεδα του σιδήρου σας θα ελέγχονται κατά την κύηση και μπορεί να σας χορηγηθούν συμπληρωματικά σκευάσματα σιδήρου. Θα χρειαστείτε επίσης συμπλήρωμα φυλλικού οξέος πριν τη σύλληψη και στην αρχή της κύησης (βλ. παραπλεύρως).

τρόφιμα όπως μαγιά, ζωμό λαχανικών, χορτοψαγικά μπιφτέκια, συνθετική φυτική πρωτεΐνη, γάλα σόγιας, μαργαρίνες από λαχανικά ή ηλίανθο και δημητριακά για πρόγευμα (δείτε σελ. 121).

Σεξ και σχέσεις

Ασφαλής άσκηση Το να διατηρείστε σε φόρμα κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης έχει πολλά πλεονεκτήματα για σας και το μωρό σας και αυξάνει την αντοχή σας εν όψει του

Μπορεί να διαπιστώσετε ότι εσείς και ο σύντροφός σας θα χρειαστεί να προσαρμο στείτε στις συναισθηματικές και σωματικές αλλαγές που συνοδεύουν την κύηση.

τοκετού. Αν ακολουθούσατε κάποιο πρόγραμμα άσκησης πριν μείνετε έγκυος, μπορείτε να το συνεχίσετε στο πρώτο τρίμηνο, αρκεί να το εγκρίνει ο γιατρός σας. Ίσως χρειαστεί να προσαρμόσετε το πρόγραμμά σας αργότερα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αν δεν ακολουθούσατε τακτικό πρόγραμμα άσκησης προηγουμένως, τώρα είναι η ιδανική στιγμή για να υιοθετήσετε ένα νέο, πιο υγιεινό τρόπο ζωής από τον οποίο θα ωφεληθείτε για πολλά χρόνια στο μέλλον. Αν ξεκινήσετε την άσκηση τώρα, αυξήστε τη με ήπιο ρυθμό, «ακούστε» το σώμα σας και κάνετε μόνο όσες ασκήσεις σας κάνουν να αισθάνεστε άνετα. Η τακτική ήπια άσκηση είναι πολύ καλύτερη από έντονη βραχείας διάρκειας άσκηση (που δεν συνιστάται στην κύηση), καθώς το σώμα σας ανταποκρίνεται πιο θετικά στη συστηματική μέτρια άσκηση.

Πώς βοηθά η άσκηση

Φ ροντίστε να πίνετε πολύ νερό τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια και μετά την άσκηση, για να μην αφυδατωθείτε.

Εκτός από το να αυξάνει τα επίπεδα της ενέργειάς σας, η άσκηση σας βοηθά να διατηρείστε αισιόδοξη και να νιώθετε σιγουριά για τις αλλαγές που συμβαίνουν στο

σώμα σας. Η άσκηση μπορεί επίσης να ανακουφίσει συνηθισμένες ενοχλήσεις της κύησης, όπως ναυτία, κράμπες, πρησμένα πόδια, κιρσούς, δυσκοιλιότητα, αϋπνία και πόνος στη μέση. Διατηρώντας τους μυς δυνατούς και σε εγρήγορση, η άσκηση καθιστά ευκολότερο για το σώμα να αντεπεξέλθει στις αλλαγές της στάσης κατά την κύηση. Υπάρχουν επίσης στοιχεία που δείχνουν ότι η καλή φυσική κατάσταση βοηθά να μειωθεί ο χρόνος του τοκετού και της ανάρρωσης μετά τον τοκετό, καθώς και το συνολικό άγχος σχετικά με την κύηση.

Μια υγιής εγκυμοσύνη

Τι να κάνετε: Καλή προθέρμανση και σταδιακή χαλάρωση μετά την άσκηση Να πίνετε αρκετό νερό πριν, κατά και μετά την άσκηση Να φοράτε άνετα ρούχα που δεν περιορίζουν το θώρακα Τακτική και συστηματική άσκηση Να αναθεωρήσετε τις προσδοκίες σας. Η κύηση δεν είναι ο κατάλληλος χρόνος για προσωπικές διακρίσεις

Μια θρεπτική, ισορροπημένη διατροφή είναι ζωτικής σημασίας κατά την κύηση. Αν επι­ πλέον ασκείστε, η καλή διατροφή προκειμένου να διατηρηθούν τα επίπεδα της ενέργειάς σας σε ισορροπία είναι περισσότερο αναγκαία. Να τρώτε τακτικά θρεπτικά γεύματα, εξασφαλίζοντας ότι οι θερμίδες σας προέρχονται από πλήρη, φρέσκα τρόφιμα και να αποφεύγετε τα μικρογεύματα (σνακ) πολλών θερμίδων με ζάχαρη.

Να χτίσετε το μυϊκό σας σύστημα, αλλά να το κάνετε σταδιακά. Εστιάστε σε ράχη, ώμους, θώρακα και στο κάτω μέρος του σώματος Εξάσκηση των μυών του εδάφους της πυέλου (δείτε σελ. 69) καθημερινά για διατήρηση του τόνου του Σωστή αναπνοή κατά την άσκηση, ειδικά

Να τρώτε συχνά μικρά γεύματα για τη διατήρηση της ενέργειας και την αποφυγή υπογλυκαιμίας

κατά την άρση βαρών Προστασία της ράχης κατά την έγερση από κατακεκλιμένη θέση: κλίση σε αριστερή πλευρά και στη συνέχεια έγερση με τα πόδια Αποφυγή ασκήσεων που προκαλούν

στροφές της κοιλιάς Άρση υπερβολικών βαρών Εκτέλεση αθλημάτων που ενέχουν κίνδυνο πτώσης, όπως το σκι ή η ιππασία Υπερέκταση: η ορμόνη της κύησης ρελαξίνη μπορεί να σας κάνει να αισθάνεστε πιο ευλύγιστη απ’ ό,τι είστε. Εξάσκηση μέχρι εξάντλησης. Αν κουραστείτε, μειώστε την ένταση ή τη διάρκεια της άσκησης. Να αφιερώνετε μια ώρα σε ξεκούραση για κάθε ώρα άσκησης.

ενόχληση Να εστιάσετε στη στάση και στην ευθυγράμ­ μιση του σώματος Να σταματήσετε αμέσως και να ζητήσετε βοήθεια αν νιώσετε οξύ εντοπισμένο άλγος, κολπική αιμορρραγία ή γενικώς αδιαθεσία

επιθυμίας σας μπορεί να παρουσιάζουν

Μια συντροφική κύηση

διακυμάνσεις κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Οι περισσότερες γυναίκες

Στη διάρκεια της εγκυμοσύνης η κόπωση, τα συναισθήματα ανασφάλειας για το νέο σχήμα του σώματος και οι ανησυχίες για το πόσο ασφαλές είναι το σεξ μπορεί να απορυθ­ μίσουν τη σχέση σας. Το να διαθέσετε στον εαυτό σας χρόνο για προσαρμογή και να διατηρήσετε διαύλους επικοινωνίας ανοι­ κτούς θα βοηθήσει εσάς και το σύντροφό σας να απολαύσετε αυτό το νέο στάδιο στη σχέση σας.

αναφέρουν ότι το ενδιαφέρον τους για σεξ είναι το ίδιο ή λίγο μειωμένο κατά το πρώτο τρίμηνο. Στο δεύτερο τρίμηνο, ποικίλλει από γυναίκα σε γυναίκα, και στο τρίτο τρίμηνο η επιθυμία συχνά μειώνεται.

Σεξ κατά την εγκυμοσύνη

Να αποφύγετε: Άσκηση σε θερμό ή υγρό περιβάλλον Αδέξιες ή απότομες κινήσεις ή (περί)

ορμονικές αλλαγές που προκαλούν ναυτία, έμετο και κόπωση, μπορεί να μειώσουν την επιθυμία για σεξ. Ωστόσο, άλλες αλλαγές κατά την κύηση μπορεί να αυξήσουν την επιθυμία

Η αποδοχή των αλλαγών που συνοδεύουν την κύηση μπορεί να ενδυναμώσει τη σχέση σας τόσο κατά την εγκυμοσύνη όσο και μετά τον τοκετό.

σας, όπως η αυξημένη αιματική ροή, που προκαλεί οίδημα στην κλειτορίδα και στο αιδοίο και κολπικές εκκρίσεις. Ειδικά στο

Πότε να ζητήσετε βοήθεια

δεύτερο τρίμηνο, η λίπανση του κόλπου και η

Μερικές γυναίκες εμφανίζουν κολπική

ένταση του οργασμού μπορεί να αυξηθούν,

αιμορραγία μετά το σεξ κατά την εγκυμοσύ­

γεγονός που μπορεί να συνοδεύεται από ήπιες

νη. Αυτό είναι κατά πάσα πιθανότητα αθώο

συσπάσεις που σκληραίνουν την κοιλιά. Αυτές

και συχνά προκαλείται από αυξημένη

είναι φυσιολογικές και δεν συνιστούν λόγο

αιματική ροή στον τράχηλο κατά την κύηση,

ανησυχίας. Πολλές γυναίκες διαπιστώνουν ότι

που μπορεί να τον κάνει να αιμορραγήσει

η επιθυμία τους μειώνεται προς το τέλος της

ερχόμενος σε επαφή με το πέος του συντρό­

κύησης, καθώς η αυξημένες διαστάσεις της

φου. Αν αυτό είναι το αίτιο, η αιμορραγία θα

κοιλιάς καθιστούν το σεξ πιο «περίεργο» και

πρέπει να σταματήσει. Ωστόσο, επειδή

λιγότερο άνετο, και μπορεί επίσης να αισθά­

υπάρχουν και άλλα πιθανά αίτια, πρέπει να

νονται περισσότερο άγχος για τον τοκετό.

αναφέρετε οποιαδήποτε αιμορραγία στο γιατρό σας.

Πώς νιώθει ο σύντροφός σας Οι άνδρες

Εκτός από το μέγεθος της κοιλιάς που

Μιλήστε ο ένας στον άλλο για τα συναισθήματά σας και να γνωρίζετε ότι και στους δυο σας τα επίπεδα επιθυμίας μπορεί να παρουσιάσουν διακυμάνσεις. Αν το μέγεθος της κοιλιάς σας κάνει ορισμένες στάσεις άβολες, πειραματιστείτε με εναλλακτικές που ταιριάζουν στο μέγεθος σας, όπως πλάγια, με οπίσθια διείσδυση ή με τη σύντροφο από πάνω. Απολαύστε άλλους τρόπους εκδήλωσης συντροφικότητας εκτός από τη σεξουαλική επαφή, όπως είναι η σωματική επαφή (χάδια) και το μασάζ.

γηθεί πρόωρος τοκετός ή υπάρχουν παράγοντες κινδύνου γι’ αυτόν, όπως ανεπάρκεια τραχηλικού στομίου, ή αν υπάρχει προδρομικός πλακούντας

εμφανίζουν ποικιλία αντιδράσεων ως προς το

προκαλεί ενόχληση κατά το σεξ, ορισμένες

(δείτε σελ. 212) ή διαφυγή αμνιακού υγρού, που

σεξ κατά την κύηση. Ενώ μερικοί βρίσκουν το

γυναίκες πονούν κατά τη διάρκειά του στο

σημαίνει ότι «έσπασαν τα νερά».

νέο, σχήμα του σώματος της συντρόφου τους

τέλος της κύησης, καθώς το έμβρυο κινείται

ιδιαίτερα αισθησιακό, άλλοι νιώθουν διατακτι­ κοί για το σεξ, φοβούμενοι μήπως βλάψουν το

χαμηλότερα στην πύελο, ή διαπιστώνουν ότι οι συστολές που συνοδεύουν τον οργασμό

συμβουλές. Αν απολαμβάνετε το σεξ κατά την

έμβρυο. Μερικοί νιώθουν ένα συνδυασμό των

γίνονται όλο και πιο δυσάρεστες. Αυτά τα

κύηση θα βοηθήσει εσάς και το σύντροφό σας

ανωτέρω. Εκτός και αν υπάρχουν ανησυχίες

συμπτώματα είναι απίθανο να συνιστούν λόγο

να νιώθετε πιο κοντά όσο διαρκεί αυτή η

για την κύηση (βλ. δεξιά), γενικά πιστεύεται ότι το σεξ δεν βλάπτει, αφού το έμβρυο προστα­

ανησυχίας, αλλά αξίζει να αναφερθούν στο γιατρό για καθησυχασμό.

διαπίστωσαν ότι τα ζευγάρια που απολαμβά­

τεύεται επαρκώς από το αμνιακό υγρό και τη

Υπάρχουν ορισμένες περιστάσεις στο τέλος

μήτρα, ενώ το βλεννώδες στρώμα που φράσσει

της κύησης που καθιστούν την επαφή ενδεχο­

τον τράχηλο προστατεύει από λοιμώξεις.

μένως μη ασφαλή. Αυτό ισχύει αν έχει προη-

Αν έχετε οποιαδήποτε ανησυχία, μη διστάσετε να ρωτήσετε το γιατρό για

μεταβατική περίοδος. Πράγματι, ψυχολόγοι νουν το σεξ κατά την εγκυμοσύνη είναι πιο τρυφερά μεταξύ τους και επικοινωνούν καλύτερα μετά τη γέννα.

Σεξ και σχέσεις

οδηγίες που αναφέρονται παρακάτω. Καθώς η εγκυμοσύνη σας προχωρά, θα χρειαστεί μάλλον να προσαρμόσετε και να χαλαρώσετε το πρόγραμμα άσκησής σας.

ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ

Στη διάρκεια του πρώτου τριμήνου, οι

Τροφή για καύσιμο

ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΚΑΙ ΤΙ ΟΧΙ

Η άσκηση είναι ασφαλής κατά την κύηση αρκεί να ακολουθείτε τις απλές

Σε μια κύηση χαμηλού κινδύνου το σεξ είναι εντελώς ασφαλές, αν και τα επίπεδα της

Ασθένειες και φάρμακα

συμβεί, το υπερηχογράφημα ελέγχου

Το να γνωρίζετε πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε μια ασθένεια και ποια φάρμακα είναι ασφαλές να λαμβάνετε είναι σημαντικό για να προστατεύσετε τόσο την υγεία

20 εβδομάδες (δείτε σελ. 214), θα αναζητήσει

ανωμαλιών (που συχνά αναφέρεται ως υπερηχογράφημα Β-επιπέδου), περίπου στις

σας επιδεινωθεί κατά την κύηση, μιλήστε με

Είτε πάσχετε από μια προϋπάρχουσα ασθέ­

κίνδυνο εμφάνισης άλλων προβλημάτων,

προταθεί να υποβληθείτε σε πρόκληση

νεια είτε εμφανίσατε μια νόσο ή λοίμωξη κα-

όπως μεγάλο βάρος γέννησης, αναπνευστικά

τοκετού μία εβδομάδα περίπου πριν την

ά την εγκυμοσύνη, πάντα να συμβουλεύεστε

προβλήματα στη γέννηση, ίκτερο και

αναμενόμενη ημερομηνία (δείτε σελ. 432).

το γιατρό σας πριν λάβετε αγωγή ή πριν δια-

υπογλυκαιμία μετά τον τοκετό.

Κατά τον τοκετό, τα επίπεδα γλυκόζης

το γιατρό σας.

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος (ΣΕΛ) Είναι μια αυτοάνοση διαταραχή που

αίματος θα ελέγχονται στενά και πιθανότατα

μπορεί να προσβάλει πολλά μέρη του

παραπεμφθείτε σε ειδική μαιευτική κλινική για

θα λαμβάνετε συνεχή έγχυση ινσουλίνης και

σώματος, συμπεριλαμβανομένων των

Μόλις μείνετε έγκυος θα πρέπει να

Προϋπάρχουσες παθήσεις

διαβήτη κύησης, όπου θα λάβετε επιπρόσθετη

γλυκόζης. Τα επίπεδα γλυκόζης του παιδιού θα

νεφρών, των αρθρώσεων, του δέρματος, του

Αν πάσχετε από κάποια νόσο, όπως

φροντίδα. Θα πρέπει να κάνετε συχνότερες

ελέγχονται επίσης στενά για 24 ώρες μετά τη

νευρικού συστήματος, της καρδιάς και των

υπέρταση ή διαβήτη πριν την κύηση, η

επισκέψεις πριν τον τοκετό, επιπλέον υπερηχο­

γέννα. Μετά τον τοκετό η δόση ινσουλίνης θα

πνευμόνων. Η νόσος είναι συχνότερη σε

εγκυμοσύνη σας θεωρείται υψηλού κινδύνου

γραφήματα και επιπλέον εξετάσεις αίματος για

μειωθεί στα επίπεδα προ της εγκυμοσύνης. Αν

γυναίκες, και ιδίως σε αυτές της αναπαρα­

και θα πρέπει να παρακολουθείστε

έλεγχο των επιπέδων γλυκόζης αίματος. Θα

θηλάζετε, η δόση μπορεί να μειωθεί ακόμη

γωγικής ηλικίας. Ορισμένες γυναίκες

προσεκτικά. Αν μείνετε έγκυος ενώ

χρειαστείτε μάλλον περίπου 4 ενέσεις

περισσότερο.

διαπιστώνουν ότι τα συμπτώματα της νόσου

λαμβάνετε αγωγή για κάποια νόσο, μην τη

ινσουλίνης τη μέρα και η δόση αυξάνεται

διακόψετε, αλλά συμβουλευθείτε το γιατρό

συνήθως σταθερά κατά την εξέλιξη της

Επιληψία Αν πάσχετε από επιληψία, είναι

ορισμένες επιδεινώνονται. Είναι σημαντικό

σας το συντομότερο δυνατό. Μπορεί η

κύησης μέχρι πριν τον τοκετό. Όσο

πολύ σημαντικό να συζητήσετε από πριν το

να ελέγχεται η νόσος κατά την κύηση,

τρέχουσα αγωγή σας να είναι ασφαλής ή

πληρέστερος είναι ο γλυκαιμικός έλεγχος τόσο

ενδεχόμενο εγκυμοσύνης με το γιατρό σας,

καθώς μπορεί να επηρεάσει το αναπτυσσό­

μικρότερη και η πιθανότητα να εμφανίσετε

γιατί ορισμένα φάρμακα παρουσιάζουν μικρό

μενο έμβρυο, με αυξημένο κίνδυνο

κάποια άλλη. Το πιο σημαντικό είναι να

προβλήματα στην εγκυμοσύνη, εσείς ή το

κίνδυνο βλάβης του αναπτυσσόμενου

αποβολών, καθυστέρησης της ανάπτυξης,

ελεγχθεί η νόσος σας κατά την κύηση ώστε

εμβρύου. Ωστόσο, είναι επίσης σημαντικό η

προωρότητας και γέννησης νεκρού παιδιού.

να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι για σας και

παιδί σας. Καθώς οι διαβητικές γυναίκες διατρέχουν

επιληψία σας να ελέγχεται, οπότε ο γιατρός

Τα περισσότερα φάρμακα του ΣΕΑ είναι

το έμβρυο, κάτι που συνήθως συνεπάγεται

αυξημένο κίνδυνο όψιμων προβλημάτων στην

σας θα προσπαθήσει να εξασφαλίσει ότι

ασφαλή για χρήση κατά την εγκυμοσύνη,

κύηση, όπως προεκλαμψία (δείτε σελ. 474) και

λαμβάνετε τη χαμηλότερη δυνατή δόση

αλλά μερικά δεν είναι, οπότε πρέπει να

γέννηση νεκρού παιδιού, μπορεί να σας

φαρμάκων πριν μείνετε έγκυος. Όταν αυτό

μπορεί να χρειαστεί να την αλλάξετε με

συνέχιση της αγωγής.

βελτιώνονται κατά την κύηση, ωστόσο σε

ρωτήσετε τον γιατρό σας αν χρειάζεται να

Είμαι ασθματική. Μπορώ να χρησιμοποιώ εισπνεόμενα στη διάρκεια της κύησης; Είναι απαραίτητο να διατηρήσετε το άσθμα υπό έλεγχο κατά την κύηση, κάτι που σημαί­ νει συνέχιση της χρήσης των εισπνεόμενων, καθώς οι κίνδυνοι από το μη-ελεγχόμενο άσθμα είναι σημαντικότεροι από οποιονδήποτε κίνδυνο προκαλεί η λήψη αγωγής για το άσθμα. Αν το άσθμα δεν ελέγχεται, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι δεν φθάνει στο έμβρυο αρκετό οξυγόνο, οδηγώντας σε χαμηλό βάρος γέννησης και αυξάνοντας τον κίνδυνο προωρότητας (δείτε σελ. 431).Ένας από τους καλύτερους τρόπους ελέγχου του άσθματος, πέραν της λήψης φαρμάκοτν, είναι η αποφυγή ερεθισμάτων, όπως γούνες ή σκόνη. Χρησιμο­ ποιήστε φίλτρα αέρα, ηλεκτρική σκούπα και φαράσι για τη σκόνη και χρησιμοποιήστε προστατευτικά μαξιλαριών. Μερικές φορές η κύηση μειώνει τη βαρύτητα του άσθματος, αλλά αν αισθάνεστε περισσότερο συριγμό («γατάκια») από ότι συνήθως, μιλήστε στο γιατρό για να επανεκτιμήσει την αγωγή σας.

Η ομοιοπαθητική αποτελεί μια δημοφιλή θεραπεία. Πόσο αποτελεσματική και πόσο ασφαλής είναι; Η ομοιοπαθητική βασίζεται στην αρχή του να θεραπεύεις το όμοιο με το όμοιο για να διεγερθουν οι φυσικοί μηχανισμοί αποκατά­ στασης του σώματος. Υπάρχουν διαφωνίες ως προς την αποτελεσματικότητα της ομοιο­ παθητικής, και η επιστημονική άποψη είναι

ότι υπάρχουν ανεπαρκή δεδομένα για να υποστηριχθεί ότι η ομοιοπαθητική προσφέ­ ρει οτιδήποτε πέρα του placebo (εικονικό φάρ­ μακο). Ωστόσο, είναι ασφαλές να χρησιμοποι­ ηθεί κατά την κύηση και παραμένει δημοφιλής στις γυναίκες στη διάρκεια της κύησης, αφού πολλές αναφέρουν καλά αποτελέσματα. Χρησιμοποιείται για συνήθη προβλήματα κύησης, όπως ναυτία και οπισθοστερνικό καύσος και υπάρχουν τυποποιημένα προϊόντα για την κύηση (δείτε σελ. 401). Αν επιθυμείτε να χρησιμοποιήσετε προϊόντα ομοιοπαθητι­ κής, συμβουλευθείτε έναν ομοιοπαθητικό με άδεια εξάσκησης επαγγέλματος.

Ποια είναι η γνώμη σας για τη λήψη βοτάνων και την κατανάλωση τσαγιού κατά την κύηση; Η γενική συμβουλή είναι να αποφεύγονται τα βότανα καθώς απορροφώνται ταχέως και, ενώ ορισμένα θεωρούνται ασφαλή, μερικά μπο­ ρούν να διαπεράσουν τον πλακούντα και να βλάψουν το έμβρυο. Πολλά αφεψήματα, όπως το χαμομήλι ή η μέντα, είναι ασφαλή, αλλά ελέγξτε την ετικέτα πριν πιείτε οποιοδήποτε αφέψημα βοτάνων. Άλλα βότανα μπορεί να είναι ασφαλή για λήψη σε συγκεκριμένη περίοδο. Για παράδειγμα, ορισμένοι συστή­ νουν λήψη τσαγιού από βατόμουρο τις τε­ λευταίες 6 με 8 ενδομάδες της κύησης, καθώς θεωρείται ότι κάνει ευκολότερο τον τοκετό. Αν επιθυμείτε να χρησιμοποιήσετε σκεύασμα βοτάνων, συμβουλευτείτε το γιατρό σας.

Διαβήτης Αν πάσχετε από διαβήτη και

αλλάξετε την τρέχουσα αγωγή σας. Από τη

σχεδιάζετε να συλλάβετε, πρέπει να λάβετε

32Πεβδομάδα περίπου το έμβρυο θα

συμβουλές για το πώς πρέπει να χειριστείτε τη νόσο σας. Πολλά νοσοκομεία έχουν

παρακολουθείται στενά και θα ελέγχεται η ανάπτυξη και η υγεία του. Αν υπάρχουν ανη­

γιατρός σας μπορεί επίσης να συστήσει

κύηση. Η θυρεοειδική σας λειτουγία θα

ειδικές κλινικές για θέματα διαβήτη πριν τη

συχίες για σας ή το παιδί σας μπορεί να

επιπρόσθετα υπερηχογραφήματα για να

σύλληψη, όπου μπορείτε να συζητήσετε τον

προκληθεί τοκετός ή να προγραμματιστεί καισαρική τομή.

βεβαιωθεί ότι το έμβρυο αναπτύσσεται φυσιολογικά.

πρέπει να ελέγχεται για να εξασφαλιστεί ότι δεν χρειάζεται αλλαγή αγωγής.

Υπέρταση Αν έχετε υψηλή πίεση που

Παθήσεις θυρεοειδούς Αν έχετε

φλεγμονώδη νόσο εντέρου, όπως η ελκώδης

καλύτερο τρόπο για να ελέγξετε τα επίπεδα

Παθήσεις του εντέρου Γυναίκες με

γλυκόζης στο αίμα σας και τον τρόπο ελέγχου του διαβήτη κατά την εγκυμοσύνη. Οι γυναίκες με διαβήτη συνιστάται να

απαιτεί φαρμακευτική αγωγή πρέπει ο

υπολειτουργικό θυρεοειδή αδένα για τον

κολίτιδα και η νόσος του Crohn, συνήθως

λαμβάνουν καθημερινά συμπλήρωμα

γιατρός σας να βεβαιώσει ότι τα φάρμακα

οποίον λαμβάνετε δισκία θυροξίνης, θα

διαπιστώνουν ότι η νόσος τους βελτιώνεται

φυλλικού οξέος 5 mg για 3 μήνες πριν την

που λαμβάνετε είναι ασφαλή για χρήση

πρέπει να κάνετε εξετάσεις αίματος για να

κατά την εγκυμοσύνη, αν και μπορεί να

προσπάθεια σύλληψης και κατά τους

κατά την κύηση. Είναι σημαντικό να

βεβαιωθείτε ότι ο θυρεοειδής σας λειτουργεί

υποτροπιάσει μετά τον τοκετό. Αν και είναι

πρώτους 3 μήνες της κύησης. Αυτή είναι

συνεχίσετε να λαμβάνετε την αγωγή για να ελέγχεται η πίεση κατά την εγκυμοσύνη,

φυσιολογικά και ότι λαμβάνετε τη σωστή

ασύνηθες οι παθήσεις του εντέρου να

μεγαλύτερη δόση από τα 400 μικρογραμμά-

δόση, καθώς μερικές φορές οι ανάγκες σε

προκαλέσουν μείζονα προβλήματα στην

ρια που συνιστώνται για μη διαβητικές

επειδή η υψηλή πίεση μπορεί να είναι

θυροξίνη αυξάνουν κατά την κύηση. Είναι

εγκυμοσύνη, είναι σημαντικό να ελέγξετε ότι

γυναίκες (δείτε σελ. 16), και ο λόγος είναι ότι

επικίνδυνη τόσο για σας όσο και για το

σημαντικό να μην παρουσιάσετε έλλειμμα

δεν έχετε αναιμία, κάτι που μπορεί να

ο διαβήτης αυξάνει τον κίνδυνο γέννησης

παιδί σας. Ο γιατρός θα ελέγχει την πίεσή

θυροξίνης, γιατί αυτό μπορεί να επηρεάσει

αποτελεί επακόλουθο μερικών παθήσεων του

παιδιού με προβλήματα όπως δισχιδής ράχη,

σας τακτικά και θα ελέγχει τα ούρα σας για

το έμβρυο. Αν ελέγχεστε για υπερλειτουργι-

εντέρου, και ο γιατρός σας μπορεί να

το ενδεχόμενο παρουσίας λευκώματος, επειδή η υψηλή πίεση και το λεύκωμα στα

κό θυρεοειδή αδένα, επιβεβαιώστε με το για­

συστήσει επιπρόσθετα υπερηχογραφήματα

τρό σας ότι λαμβάνετε αντιθυρεοειδικό

για να βεβαιωθεί ότι το έμβρυο αναπτύσσε­

ούρα είναι συμπτώματα προεκλαμψίας. Ο

φάρμακο που είναι ασφαλές κατά την

ται φυσιολογικά.

έναντι των οποίων το ψυλλικό οξύ δρα προστατευτικά. Τα παιδιά διαβητικών

Ο διαβήτης ελέγχεται κατά την κύηση με καθημερινές ενέσεις. Καθώς το δέρμα στην κοιλιά σκληραίνει, μπορεί να είναι ευκολότερο να τις κάνετε στο λιπώδη ιστό του μηρού (αριστερά). Η συνέχιση της αντιασθματικής αγωγής

γυναικών διατρέχουν επίσης μεγαλύτερο

είναι σημαντική προκειμένου να διατηρηθούν τα συμπτώματα υπό έλεγχο κατά τη διάρκεια της κύησης (δεξιά).

Ασθένειες και φάρμακα

Μια υγιής εγκυμοσύνη

(λυκόστομα), που είναι συχνότερα όταν χορηγούνται κάποια φάρμακα. Αν η νόσος

σας όσο και αυτή του εμβρύου.

κόψετε κάποια συνταγογραψημένη αγωγή.

προβλήματα, όπως υπερωϊοσχιστία

ΣΥ Χ Ν ΕΣ Α Ν Η ΣΥΧ ΙΕΣ

ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ

Έκθεση σε ανεμευλογιά ή ερυθρά Η ανεμευλογιά κατά την κύηση μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στο έμβρυο και να είναι επικίνδυνη για την έγκυο γυναίκα, οδηγώντας ακόμα και σε πνευμονία. Αν προσβληθείτε από ερυθρά στην αρχή της κύησης, μπορεί να προκληθεί αποβολή ή σοβαρά προβλήματα στο έμβρυο. Αν έρθετε σε επαφή με πάσχοντα από ανεμευλογιά, επικοινωνήστε με το γιατρό σας ο οποίος μπορεί να ελέγξει την ανοσιακή σας κατάσταση. Αν δεν έχετε ανοσία, ο γιατρός σας μπορεί να σας χορηγήσει ένεση για να σας προστατεύσει από σοβαρή ανεμευλογιά. Η πιθανότητα να πάσχετε από ερυθρά ελέγχεται στην αρχή της κύησης. Αν δεν έχετε ανοσία, μπορείτε να εμβολιαστείτε μετά τον τοκετό. Στο μεταξύ πρέπει να προσέχετε ιδιαίτερα.

Κρυολογήματα και βήχας Οι περισσότε­ ρες γυναίκες παρουσιάζουν βήχα ή κρυολογούν σε κάποιο στάδιο της κύησης. Ωστόσο, ιδανικά, θα πρέπει να αποφύγετε τα φάρμακα για το κρυολόγημα καθώς μπορεί να περιέχουν συστατικά που δεν είναι ασφαλή στην κύηση, ειδικά κατά τους πρώτους 3 μήνες (δείτε έναντι). Εξαιρείται η παρακεταμόλη, που θα πρέπει να λάβετε μόνο αν είναι απαραίτητο. Η εισπνοή ατμών ανακουφίζει τη συμφόρηση και τα ζεστά ροφήματα με μέλι τη φαρυγγαλγία.

Γρίπη Αν κολλήσετε γρίπη κατά την κύηση πρέπει να πίνετε πολύ νερό και να ξεκουράζε­ στε όσο το δυνατό περισσότερο. Πάρτε παρακεταμόλη μόνο αν αισθάνεστε ότι είναι απαραίτητο να ανακουφίσετε δυσάρεστα ενοχλήματα. Στο πρώτο τρίμηνο είναι σημαντικό να καταστείλετε τον υψηλό πυρετό γρήγορα, καθώς αυτός μπορεί να προκαλέσει

Αν μένετε ξαπλωμένη λόγω ασθένειας κατά την κύηση, βρείτε χρόνο για ξεκούραση, καθώς η κύηση μπορεί να επιδεινώσει τα καθημερινά συμπτώματα.

αποβολή. Μ ιλήστε με το γιατρό σας για τις ασφαλείς δόσεις παρακεταμόλης στην κύηση. Η χρήση χλιαρών επιθεμάτων και ένας ανεμιστήρας μπορεί επίσης να βοηθήσουν. Συμβουλευθείτε το γιατρό σας αν η θερμοκρασία σας παραμένει υψηλή μετά 24 ώρες. Τα αντιγριπικά εμβόλια συνιστώνται μόνο για ομάδες υψηλού κινδύνου, συμπερι­ λαμβανομένων εγκύων με διαβήτη, χρόνια καρδιοπάθεια ή άσθμα.

ΟΔΗΓΙΕΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

Λήψη φαρμάκων κατά την κύηση Κατά τους πρώτους 3 μήνες της κύησης το μόνο ασφαλές μη συνταγογρα-

αντιεμετικά φάρμακο που είναι ασφαλές για

Αναλγητικά Η γενική συμβουλή είναι να

χρήση κατά την εγκυμοσύνη.

αποφεύγετε όλα τα παυσίπονα κατά την

φούμενο φάρμακο είναι η παρακεταμόλη. Μετά το πρώτο τρίμηνο υπάρχουν και

Αντιμυκητιασικά Θα πρέπει να αποφεύγετε

άλλα φάρμακα που θεωρούνται επίσης

αντιμυκητιασικό σκευάσματα χωρίς συνταγή

ασφαλή, αλλά πάντα να συμβουλεύεστε το

ιατρού, συμπεριλαμβανομένων όσων

Τροφική δηλητηρίαση και στομαχικά ενοχλήματα Ένα σοβαρό επεισόδιο

γιατρό σας αν έχετε αμφιβολία. Ακολου­

λαμβάνονται από το στόμα για τη θεραπεία

θούν οδηγίες για τα φάρμακα που

κολπίτιδας. Συμβουλευθείτε το γιατρό σας,

τροφικής δηλητηρίασης μπορεί να προκαλέσει προβλήματα σε σας και το μωρό σας και ενδεχομένως αποβολή, οπότε είναι απαραίτητο να επιμελείσθε ιδιαιτέρως την υγιεινή στην κουζίνα (δείτε σελ. 17). Αν παρουσιάσετε τροφική δηλητηρίαση ή κοιλιακό άλγος, προσπαθήστε να πιείτε πολλά υγρά και αν τα συμπτώματα επιμένουν για πάνω από 24 ώρες δείτε το γιατρό σας (βλ. επίσης Γαστρεντερίτιδα, σελ. 468).

χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία κοινών

που μπορεί να συστήσει κάποια κρέμα

ενοχλήσεων και παθήσεων κατά την

κατάλληλη για χρήση στην κύηση.

Κολπίτιδα Αν έχετε παθολογικές κολπικές εκκρίσεις, μιλήστε στο γιατρό σας καθώς μπορεί να οφείλονται σε καντιντίαση, που είναι συχνή στην κύηση. Αν δεν θεραπευθεί, υπάρχει πιθανότητα να μεταδοθεί στο έμβρυο κατά τον κολπικό τοκετό και το βρέφος μπορεί να χρει­ αστεί θεραπεία. Μπορεί να ληφθεί δείγμα κολ­ πικού εκκρίματος για να επιβεβαιωθεί η διά­ γνωση και πιθανώς θα συνταγογραφηθεί ένα τοπικό αντιμυκητιασικό σκεύασμα (βλ. έναντι). Η κατανάλωση γιαουρτιού μπορεί να αποκαταστήσει τη βακτηριακή ισορροπία στον κόλπο σας. Συνιστάται επίσης η χρήση βαμβακερών εσωρούχων και η αποφυγή στενών ρούχων.

εγκυμοσύνη.

Αντιόξινα Ο καύσος και η δυσπεψία είναι

σκευάσματα για το βήχα και το κρυολόγημα

συχνά προβλήματα στην κύηση, ειδικά κατά

συχνά περιέχουν διάφορα συστατικά, όπως

το τρίτο τρίμηνο όταν το μεγάλο μέγεθος

καφεΐνη, αντιισταμινικά και άλλα αποσυμφο-

του εμβρύου πιέζει το στομάχι. Στην

ρητικά, πολλά από τα οποία δεν είναι ασφαλή

πλειοψηφία τα αντιόξινα είναι ασφαλή για

κατά την κύηση. Διαβάστε τις ετικέτες

ουρολοιμώξεις επειδή η ορμόνη προγεστερόνη χαλαρώνει όλους τους λείους μυς, επιτρέπο­ ντας σε βακτήρια που φυσιολογικά ζουν στον κόλπο να κινηθούν ανοδικά δια της ουρήθρας (του αγωγού που οδηγεί στην κύστη) όπου μπορεί να προκαλέσουν λοίμωξη. Τα συμπτώματα μιας ουρολοίμωξης μπορεί να είναι ελαφρώς διαφορετικά κατά την κύηση. Μπορεί να έχετε τα κλασικά συμπτώματα καυσουρίας και συχνουρίας ή μπορεί να έχετε διαφορετικά συμπτώματα, όπως ραχιαλγία, κατώτερο κοιλιακό άλγος, ναυτία ή έμετο. Αυτά αντιμετωπίζονται συνήθως εύκολα με αντιβιοτικά, τα περισσότερα από τα οποία είναι ασφαλή στην κύηση.

πρόβλημα, όπως κεφαλαλγία ή πόνο στην πλάτη, δοκιμάστε πρώτα φυσικά βοηθήματα: το μασάζ ή το θερμό λουτρό είναι συχνά αποτελεσματικά στην ανακούφιση των πόνων. Αν αυτό δεν αρκεί, μπορείτε να λάβετε παρακεταμόλη για μικρό χρονικό διάστημα. Θα πρέπει να αποφεύγονται κατά την κύηση η ασπιρίνη και τα αντιφλεγμονώδη, όπως η ιβουπροφένη. Το αναλγητικό κωδεΐνη μπορεί ενίοτε να χρησιμοποιηθεί για σύντομη περίοδο προς ανακούφιση συγκεκριμένων πόνων, αλλά θα πρέπει να λαμβάνεται μόνο με συμβουλή ιατρού.

χρήση στην εγκυμοσύνη, αν και θα πρέπει

προσεκτικά πριν αγοράσετε προϊόντα χωρίς

να αποφύγετε το διττανθρακικό νάτριο

συνταγή ιατρού και μιλήστε με το γιατρό ή το

Διαλύματα ενυδάτωσης Αν έχετε κάποιο

γιατί το νάτριο μπορεί να απορροφηθεί στην

φαρμακοποιό αν έχετε αμφιβολία. Αν είναι

κοιλιακό ενόχλημα το οποίο προκαλεί

κυκλοφορία του αίματος. Συμβουλευθείτε το

δυνατό, αποφύγετε όλα τα σκευάσματα για το

σοβαρή διάρροια που παρατείνεται, ο

γιατρό ή το φαρμακοποιό σας για το ποια

κρυολόγημα και αντ αυτών εισπνεύατε ατμό

γιατρός μπορεί να σας συστήσει ένα

συνιστώνται.

και πιείτε ζεστά ροφήματα. Αν είναι

ενυδατικό διάλυμα που είναι ασφαλές κατά την εγκυμοσύνη.

Αντιβιοτικά Πολλά αντιβιοτικά που

απαραίτητο, λάβετε παρακεταμόλη για βραχύ χρονικό διάστημα.

Στεροειδή Αν έχετε έκζεμα και διαπιστώ­

λαμβάνονται για τη θεραπεία λοιμώξεων

σετε ότι αυτό εξελίσσεται ή επιδεινώνεται

είναι ασφαλή για χρήση κατά την κύηση.

Διουρητικά Είναι φυσιολογικό να

Αυτή η ομάδα συμπεριλαμβάνει τα

παρουσιαστεί κάποιο οίδημα στα χέρια και

κατά την κύηση, ο γιατρός σας μπορεί να

αντιβιοτικά που περιέχουν πενικιλλίνη, αν

στα πόδια κατά την κύηση και δεν θα πρέπει

συνταγογραφήσει στεροειδή, όπως η

και υπάρχουν ασφαλείς εναλλακτικές λύσεις

να επιχειρήσετε να το αντιμετωπίσετε

υδροκορτιζόνη. Αν και αυτά θεωρούνται

αν είστε αλλεργικές στην πενικιλλίνη. Τα

λαμβάνοντας διουρητικά, συμπεριλαμβανομέ­

ασφαλή για χρήση κατά την εγκυμοσύνη,

ακόλουθα αντιβιοτικά θα πρέπει να

νων των βοτάνων. Αν παρουσιάσετε ξαφνικά

αποφύγετε τη χρήση τους σε μεγάλη

αποφεύγονται στην εγκυμοσύνη:

οίδημα προσώπου, χεριών ή ποδιών,

επιφάνεια σώματος ή παρατεταμένα. Ο

συμβουλευθείτε αμέσως το γιατρό σας καθώς

γιατρός θα σας συμβουλεύσει και θα σας

του αναπτυσσόμενου εμβρύου και μπορεί να καταλήξει σε κώφωση.

αυτό μπορεί να είναι σημείο προεκλαμψίας (δείτε σελ. 474).

καθοδηγήσει σχετικά με την ασφαλή χρήση

Σουλφοναμίδες. Μπορεί να προκαλέσουν ίκτερο στο νεογνό.

Καθαρτικά Το πρώτο βήμα στην

λαμβάνονται για τη θεραπεία του άσθματος

αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας είναι η

είναι ασφαλή κατά την κύηση και είναι

λαμβάνονται, καθώς μπορούν να

αλλαγή των διατροφικών συνηθειών,

επηρεάσουν την οστική και οδοντική

αυξάνοντας την πρόσληψη ινών και πίνοντας

σημαντικό να ελέγχετε το άσθμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

ανάπτυξη ίου εμβρύου και να προκαλέσουν

πολλά υγρά. Αν αυτό δεν αρκεί, τότε η λήψη

Τα από του στόματος στεροειδή μπορούν

αποχρωματισμό οδόντων.

καθαρτικών χωρίς συνταγή ιατρού θεωρείται

επίσης να συνταγογραψηθούν για ορισμένες

Στρεπτομυκίνη. Μπορεί να βλάψει τα ώτα

Ουρολοιμώξεις Πολλές έγκυες παθαίνουν

Φάρμακα για το κρυολόγημα Τα

κύηση, ειδικά στο πρώτο τρίμηνο. Πριν χρη­ σιμοποιήσετε παυσίπονο για κάποιο κοινό

Τετρακυκλίνες. Δεν θα πρέπει να

κορτιζονούχων κρεμών κατά την κύηση. Τα εισπνεόμενα στεροειδή που

ασφαλής κατά την εγκυμοσύνη. Αναζητήστε

άλλες καταστάσεις και μπορεί να είναι

Αντιεμετικά Αν έχετε σοβαρή ναυτία και

καθαρτικά που περιέχουν διογκωτικούς

ασφαλές να συνεχιστεί η λήψη τους υπό την

έμετο και δεν ανακουφίζεστε με φυσικά βοηθήματα όπως τσάι πιπερόριζας ή μέντας,

παράγοντες και αποφύγετε αυτά που

καθοδήγηση ιατρού. Αναβολικά στεροειδή

περιέχουν σέννα, που είναι γνωστό ότι ερεθίζει το έντερο.

δεν θα πρέπει να λαμβάνονται κατά την

ο γιατρός μπορεί να σας συστήσει ένα

κύηση.

Ασθένειες και φάρμακα

Μια υγιής εγκυμοσύνη

Αν παρουσιάσετε ανεμευλογιά ή υποψιάζεστε ερυθρά λόγω εξανθήματος επικοινωνήστε με το γιατρό σας αμέσως, αλλά μη μετά βείτε στην κλινική εγκύων όπου μπορείτε να μεταδώσετε τη λοίμωξη σε άλλες εγκύους.

Λοιμώξεις κατά την εγκυμοσύνη Όταν είστε έγκυος το ανοσοποιητικό σας σύστημα είναι ελαφρά κατεσταλμένο. Αυτό σας εμποδίζει να απορρίψετε το έμβρυο, που γενετικά είναι κατά το ήμισυ όμοιο με τον πατέρα του. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να είστε λίγο πιο επιρρεπής σε κοινές παθήσεις όπως κρυολόγημα, βήχας, κυνάγχη, τροφική δηλητηρίαση, και ότι οι παθήσεις αυτές μπορεί να διαρκέσουν περισσότερο.

Κίνδυνοι από τον τρόπο ζωής Κατά την κύηση μπορεί να κυριευθείτε από αγωνία για πιθανούς κινδύνους. Το να γνωρίζετε ακριβώς τι πρέπει να αποφύγετε θα βοηθήσει να αποβάλλετε το άγχος. Είτε είστε έγκυος είτε σχεδιάζετε να συλλάβετε, τώρα είναι η ώρα να κάνετε ένα έλεγχο ασφαλείας των συνηθειών σας, τόσο στο σπίτι όσο και στην εργασία σας. Οτιδήποτε θα μπορούσε να σας επηρεάσει αρνητικά μπορεί να επηρεάσει και το έμβρυό σας, ειδικά στο πρώτο τρίμηνο της κύησης. Ωστόσο, δεν πρέπει να αγχώνεστε υπερβολικά. Αντίθετα, συλλέξτε τις απαραίτητες πληροφορίες ώστε να αποφύγετε τους κινδύνους, χαλαρώστε και απολαύστε την εγκυμοσύνη σας.

Οι κοινωνικές σας συνήθειες Η απόφαση να αποκτήσετε παιδί μπορεί να σας εμπνεύσει ώστε να αναθεωρήσετε τις συνήθειές σας και, αν είναι απαραίτητο, να κάνετε ριζικές αλλαγές.

ξεκάθαρη οδηγία για το πόσο αλκοόλ μπορείτε να καταναλώνετε με ασφάλεια κατά την εγκυμοσύνη. Είναι απίθανο ένα περιστασιακό ποτήρι κρασί να είναι επιβλαβές, αλλά η σύσταση είναι ότι είναι καλύτερο να αποφεύγετε το αλκοόλ κατά την κύηση. Αυτό που δεν αμφισβητείται είναι η βλάβη στο έμβρυο από την υπερκατανάλωση αλκοόλ. Η διαρκής μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ κατά την κύηση οδηγεί στο εμβρυϊκό αλκοολικό σύνδρομο. Οι επιπτώσεις του στο έμβρυο περιλαμβάνουν καθυστέρηση της ανάπτυξης, ανωμαλίες προσώπου και αρθρώσεων και καρδιακά προβλήματα. Αν περιστασιακά πίνατε υπερβολικά πριν μάθετε ότι είστε έγκυος μην ανησυχείτε, αλλά σταματήστε τώρα. Πολλές γυναίκες αποφασίζουν επίσης να σταματήσουν να πίνουν ενώ προσπαθούν να συλλάβουν, προκειμένου να βελτιώσουν τη γονιμότητά τους.

Κάπνισμα Ιδανικά, θα πρέπει να σταματήσε­ τε να καπνίζετε πριν μείνετε έγκυος. Αν ακόμη καπνίζατε όταν συλλάβατε, είναι σημαντικό να σταματήσετε αμέσως. Αν ο σύντροφος ή οι φίλοι σας καπνίζουν, ζητήστε τους να μην καπνίζουν στο σπίτι σας ή οπουδήποτε κοντά σας. Ο εισπνεόμενος καπνός του τσιγάρου

Φορώντας ελαστικά γάντια κατά τη χρήση προϊόντων οικιακού καθαρισμού ελαχιστοποιείτε την έκθεσή σας σε χημικά (αριστερά). Προτιμήστε οικολογικά χρώματα και διατηρήστε επαρκή αερισμό των δωματίων όταν τα διακοσμείτε (δεξιά).

διαταράσσει τη ροή του οξυγόνου στο έμβρυο, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλό βάρος γέννησης του μωρού και αυξάνει τον κίνδυνο γέννησης νεκρού παιδιού ή θανάτου κατά τον πρώτο μήνα της ζωής του.

Χρήση ναρκωτικών Πέρα από τη βλάβη που προκαλούν στη δική σας υγεία, τα ναρκωτικά μπορεί να είναι επικίνδυνα και για το έμβρυο. Η ηρωίνη και η κοκαΐνη βλάπτουν τόσο την έγκυο όσο και το αγέννητο παιδί της. Αυτά τα ναρκωτικά αναστέλλουν την εμβρυϊκή ανάπτυ­ ξη, επηρεάζουν τον πλακούντα και μπορεί να προκαλέσουν αποβολή ή πρόωρο τοκετό, καθώς και σοβαρά προβλήματα υγείας στο νεογνό. Τα παιδιά γυναικών που κάνουν τακτική χρήση ηρωίνης θα εκδηλώσουν συμπτώματα στέρησης. Μια μελέτη με αντικείμενο τα ναρκωτικά «έκσταση» συνέδεσε τη χρήση της κατά την εγκυμοσύνη με αύξηση των συγγενών ανωμαλιών, όπως αυτές των άκρων. Οι ειδικές επιπτώσεις των αμφεταμινών και του LSD στο έμβρυο δεν έχουν προσδιοριστεί επακριβώς, αλλά είναι ασφαλέστερο να αποφεύγονται. Οι άμεσες επιπτώσεις στο έμβρυο της μαριχουάνας είναι ασαφείς, αλλά το κάπνισμά

της ενέχει τουλάχιστον τους ίδιους κινδύνους με το συμβατικό κάπνισμα.

Κίνδυνοι στο σπίτι Πολλοί από εμάς χρησιμοποιούμε χημικά καθημερινά μέσα και γύρω από το σπίτι. Εκτός από προϊόντα προσωπικής χρήσης, όπως έλαια για το μπάνιο, αποσμητικά και σπρέι μαλλιών, χρησιμοποιούμε επίσης δεκάδες χημικά προϊ­ όντα στο σπίτι, συμπεριλαμβανομένων υγρών καθαρισμού, εντομοκτόνων, λευκαντικών και σκευασμάτων για φρεσκάρισμα του αέρα. Όταν τα προϊόντα αυτά χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή, υπάρχει μικρή πιθανότητα να προκαλέσουν βλάβη στην κύηση. Ωστόσο, ακόμη και ελάχιστα ίχνη χημικών μπορεί να εισέλθουν στην κυκλοφο­ ρία του αίματος, είτε από το δέρμα είτε με εισπνοή, και να περάσουν τον πλακούντα. Αν και δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι είναι επιβλαβές, λογικό είναι να προσπαθήσει να ελαχιστοποιήσει κανείς τις πιθανότητες να φθάσουν χημικά στο αναπτυσσόμενο έμβρυο. Όταν χρησιμοποιείτε χημικά προϊόντα, καλό είναι να φοράτε ελαστικά γάντια για αποφυγή δερματικής επαφής και να αερίζετε τα δωμάτια. Για να αποφύγετε την εισπνοή υγρασίας ή ατμών,

Βά ψιμο και διακόσμηση Είναι σημαντικό να είστε ασφαλής ενώ κάνετε εργασίες συντήρησης μόνη σας. Μην ανεβαίνετε σε σκάλες ή πάνω σε τραπέζια, καθώς η κοιλιά μετατοπίζει το κέντρο ισορροπίας σας. Επίσης, αποφύγετε τη δερματική επαφή ή την εισπνοή αν χρησιμοποιείτε ελαιώδεις βαφές, χρώματα σε σπρέι, διαλυτικά χρωμάτων, βερνίκια δαπέδου και μονωτικά υλικά. Βεβαιωθείτε ότι τα δωμάτια είναι καλά αεριζόμενα ενώ τα διακοσμείτε και, ιδανικά, αναθέστε σε άλλον να τα διακοσμήσει! Κατοικίδια και λοιμώ ξεις Ορισμένες λοιμώξεις που θα μπορούσαν να βλάψουν το έμβρυο μεταδίδονται από τα κατοικίδια. Η παρασιτική λοίμωξη τοξοπλάσμωση μεταδί­ δεται μέσω της επαφής με κόπρανα γατών. Μπορεί να προκαλέσει γριπώδη συνδρομή ή να μην εμφανίσει καθόλου συμπτώματα και, ενδε­ χομένως, να αναπτυχθεί ανοσία από προηγού­ μενη έκθεση. Ωστόσο, αν και συμβαίνει σπάνια, η προσβολή από τοξοπλάσμωση για πρώτη φορά στη διάρκεια της κύησης μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα, όπως αποβολή ή συγγενείς ανωμαλίες. Άλλα κατοικίδια, όπως σκύλοι, πτηνά σε κλουβί και χελώνες, μπορεί να μεταφέρουν βακτήρια γένους Salmonella. Η λοίμωξη από τα τελευταία δεν βλάπτει άμεσα το έμβρυο, αλλά μπορεί να προσβάλλει τη μητέρα. Το να είστε σχολαστική σε θέματα υγιεινής βοηθά να αποφύγετε τέτοιες λοιμώξεις. Να φοράτε ελαστικά γάντια όταν χειρίζεστε το δοχείο απορριμάτων της γάτας, καθαρίζετε το κλουβί των ζώων ή πετάτε τα απορρίματα του σκύλου, και μετά να πλένετε τα χέρια σας και τα γάντια. Να φοράτε επίσης γάντια για το σκάψιμο ή την αφαίρεση χόρτων στον κήπο, σε περίπτωση που τα ζώα έχουν ενεργηθεί εκεί. Εναλλακτικά, ζητήστε από κάποιον άλλον να κάνει τις εργασίες αυτές!

η γνώση των δικαιωμάτων σας μπορεί να βοη­ θήσει να προστατευθείτε εσείς και το παιδί σας. Τα τελευταία χρόνια οι γυναίκες ανησυχούν για το αν η εργασία μπροστά σε οθόνη Η/Τ θέτει τα έμβρυά τους σε κίνδυνο. Είναι πλέον σίγουρο ότι η χρήση VDU (καθώς και φωτοτυπικών και εκτυπωτών) είναι ασφαλής. Ορισμένα περιβάλλοντα ενέχουν πράγματι κάποιους κινδύνους. Αν εργάζεστε με νοσοκομειακό εξοπλισμό, όπως συσκευές ακτινών X και σαρωτές, ενημερώστε το τμήμα σας ότι είστε έγκυος. Οι κανονισμοί του νοσοκομείου προβλέπουν ότι, αν είναι απαραίτητο, πρέπει να σας ανατεθούν άλλα καθήκοντα. Γυναίκες που εργάζονται σε μέρη όπως κομ­ μωτήρια, κέντρα μανικιούρ, ερευνητικά και βιο­ τεχνικά εργαστήρια μπορεί να εκτεθούν σε τοξικά χημικά. Επίσης, η εισπνοή ορισμένων καθορι­ στικών διαλυτών έχει συσχετιστεί με αποβολές. Εναπόκειται στους εργοδότες να εξασφαλίσουν τον καλό αερισμό και την προστασία των εργα­ ζομένων από κινδύνους. Αν δεν είστε ικανοποιη­ μένες με τις συνθήκες εργασίας σας, μιλήστε με τον προϊστάμενο ή τον υπεύθυνο προσωπικού. Η ορθοστασία όλη τη μέρα και η εργασία που περιλαμβάνει άρση βαρών μπορεί να είναι εξαντλητικές κατά την κύηση. Αν η εργασία σας περιλαμβάνει κάτι από τα παραπάνω, ρωτήστε αν είναι εφικτό να αναλάβετε λιγότερο κουραστικά καθήκοντα.

Είναι ασφαλές να χρησιμοποιώ κινητό τηλέφωνο κατά την κύηση; Διάβασα ότι τα κινητά εκπέμπουν ακτινοβολία. Η ακτινοβολία που εκπέμπεται από τα κινητά τηλέφωνα είναι μη ιονίζουσα. Αυτή δεν είναι ίδια με εκείνη που προέρχεται από ακτίνες X, που μπορεί να είναι επιβλαβής σε μεγάλες δόσεις. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι η χρήση κινητού τηλεφώνου είναι επικίνδυνη για σας ή το παιδί σας.

Κολυμπώ 2 φορές την εβδομάδα και μου αρέσει το αίσθημα ότι χάνεται το βάρος της κοιλιάς μου! Αλλά μήπως βλάπτει το χλώριο της πισίνας το παι­ δί μου; Στο παρελθόν υπήρξε διαφωνία για το αν είναι ασφαλής η κολύμβηση σε χλωριωμένες πισίνες κατά την κύηση. Ωστόσο, οι περισσότεροι ειδικοί πιστεύουν τώρα ότι αυτή δεν θέτει κινδύνους υγείας για την έγκυο και το αναπτυσσόμενο έμβρυο. Μπορεί να διαπιστώσετε ότι η οσμή του χλωρίου επιτείνει τη ναυτία σας αν υποφέρετε από πρωινή κακουχία, αν και αυτό είναι λιγότερο ενοχλητικό στις εξωτερικές πισίνες. Προσπαθήστε να μην καταπίνετε το νερό και κάνετε ντουζ όταν βγαίνετε από την πισίνα. Η κολύμβηση προσφέρει εξαιρετικά οφέλη κατά την εγκυμοσύνη. Ενέχει χαμηλό κίνδυνο τραυματισμού ενώ αποτελεί καλή καρδιαγγειακή άσκηση και βελτιώνει το μυϊκό τόνο, οπότε μην αποθαρρύνεστε από περιττές ανησυχίες.

Ενδείκνυται να χρησιμοποιώ αυτοκόλλητα ή τσίχλες νικοτίνης ενώ είμαι έγκυος;

Η τοξοπλάσμωση και η λοίμωξη απο Salmonella μπορεί επίσης να μεταδοθούν από κατανάλωση ατελώς μαγειρεμένου ή ωμού κρέατος και αυγών, οπότε προσέξτε την υγιεινή της κουζίνας και το μαγείρεμα (δείτε σελ. 17).

Κίνδυνοι στο χώρο εργασίας

ΣΥΧΝΕΣ ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ

Είναι νομική υποχρέωση του εργοδότη σας να

Αν η εργασία σας περιλαμβάνει διαχείριση χημι­ κών, βεβαιωθείτε ότι έχει γίνει αποτίμηση κινδύνου και

παρέχει ασφαλές περιβάλλον. Κατά την κύηση,

προστατεύεστε επαρκώς από τις επιβλαβείς ουσίες.

Η νικοτίνη είναι γνωστό ότι μειώνει την αιματική παροχή στο έμβρυο. Αυτό μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του εμβρύου, ειδικά στην αρχή της κύησης. Αν και τα υποκατάστατα καπνού, όπως επιθέματα, τσίχλες και παστίλιες, χορη­ γούν λιγότερη νικοτίνη στο σώμα από το κάπνισμα, δεν θα πρέπει να τα χρη­ σιμοποιείτε χωρίς να ζητήσετε τη συμ­ βουλή ιατρού. Απευθυνθείτε στο τοπικό ιατρικό κέντρο για πληροφορίες σχετι­ κά με ασφαλείς τρόπους για να αντιμε­ τωπίσετε την επιθυμία για τσιγάρο.

Κίνδυνοι από τον τρόπο ζωής

Μια υγιής εγκυμοσύνη

Κατανάλωση αλκοόλ Δεν υπάρχει ακόμη

επιλέξτε προϊόντα χωρίς αεροσόλη. Επίσης, επιλέξτε προϊόντα συνιστώμενα για τη χαμηλή περι­ βαλλοντική τους επίπτωση, γιατί αυτά περιέχουν λιγότερα χημικά. Όπου είναι δυνατόν, χρησιμο­ ποιήστε φυσικά προϊόντα αντί των χημικών.

Δέρμα, μαλλιά και δόντια Εκτός από το να επηρεάζουν ά,τι συμβαίνει εσωτερικά, οι ορμονικές μεταβολές κατά την κύηση επηρεάζουν επίσης και την εξωτερική σας εμφάνιση. Π ολλές γυναίκες δείχνουν και νιώθουν

κύηση ή αν ανήκετε σε συγκεκριμένη εθνική

Μ π ορείτε να τη μειώ σετε χρησιμοποιώντας

καλύτερα από ποτέ κατά την κύηση, ενώ

ομάδα. Π ολλές κρέμες, λοσιόν και έλαια

προστατευτική αντηλιακή κρέμα με υψηλό

άλλες διαπιστώνουν το αντίθετο ως προς την

διατίθεντα ι για την πρόληψη ή τη θεραπεία

δείκτη προστασίας και αποφεύγοντας τη

εμφάνισή τους. Όπως και αν σας επηρεάζει η

των ραγάδων αλλά κανένα δεν αποδείχθηκε

χρήση προϊόντω ν π εριπ οίησης δέρματος που

κύηση, οι αλλαγές θα είναι προσω ρινές και

αποτελεσματικό. Προϊόντα που περιέχουν

προκαλούν φωτοευαισθησία. Αυτά είναι

θα επ α νέλθετε στο φυσιολογικό σας εαυτό

βιταμίνη Ε συχνά αναφέρεται ότι βοηθούν

προϊόντα που περιέχουν συστατικά που

λίγο μετά τον τοκετό.

στην πρόληψη ή στη μείωση των ραβδώσεων,

αυξάνουν την ευαισθησία στο ηλιακό φως,

όμως οι μελέτες δεν κατέληξαν σε σαφή

όπως κινολίνη και έλαιο περγαμόντου.

Δέρμα

συμπεράσματα. Ο ι εμπορικά διαθέσιμες

Μ ιλ ή σ τε με το φαρμακοποιό σας σχετικά με το ποια προϊόντα να αποφεύγετε.

Μ π ορεί να διαπιστώσετε ότι το δέρμα σας

κρέμες και έλαια είναι ασφαλή για χρήση και

δείχνει ομορφότερο κατά την εγκυμοσύνη

μπορεί να βοηθήσουν να ελαχιστοποιηθούν

λόγω των ορμονικών αλλαγών, της ήπιας

τα σημάδια διάτασης διατηρώντας την

κατακράτησης υγρών και της αυξημένης

ελαστικότητα του δέρματος, δυστυχώς όμως

Ο ι τρίχες αναπτύσσονται ταχύτερα κατά

αιματικής ροής. Ό λα αυτά μπορούν να

δεν υπάρχει εγγύηση ότι θα τα προλάβουν. Η

την κύηση, πράγμα που σ ημα ίνει πως τα

Μαλλιά και νύχια

κάνουν πιο λείο το δέρμα και ευθύνονται για

καλύτερη συμβουλή είναι να αποφύγετε να

μαλλιά σας μπορεί να γίνο υ ν πυκνότερα.

την περίφημη «λάμψ η της εγκυμοσύνης».

πάρετε υπερβολικά κιλά και να πίνετε πολύ

Ό χι και τόσο ευπ ρόσ δεκτο είνα ι το γεγο νό ς

Από την άλλη, μπορεί να διαπιστώσετε ότι το

νερό για να διατηρήσετε το δέρμα σας

ότι μπορεί, επίσης, να αυξηθούν οι τρίχες

δέρμα σας είναι πιο στεγνό και με στίγματα

επαρκώς ενυδατωμένο.

και μπορεί να χρειαστεί επιπλέον φροντίδα κατά την κύηση. Το δέρμα, επίσης, τείνει να γίνεται πιο σκούρο κατά την εγκυμοσύνη, αν και ο λόγος

στο πρόσωπο και στο σώμα. Μ ετά τη γέννα, π ο λλές γυ να ίκ ες διαπιστώ νουν ότι χάνουν

Χλόασμα Έτσι περιγράφ εται η μελάγχρω-

ξαφνικά π ο λλές τρίχες καθώς σταματά η

ση των παρειών, της ρινός και του πώγωνα

φάση της έντο νη ς ανάπτυξής τους. Θα

που συμβα ίνει στο 50-70% των εγκύων.

διαπ ισ τώ σ ετε ότι η τριχοφυΐα επ ανέρχεται

γι’ αυτό είναι άγνωστος. Μια πιθανή εξήγηση είναι τα αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων και μιας διεγερτικής των μελανοκυττάρων ορμό­

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΣΦΑΛΕΣ ΚΑΙ ΤΙ ΟΧΙ

ΣΥΧΝ ΕΣ Α Ν Η ΣΥΧΙΕΣ

Είμαι 18 εβδομάδων έγκυος και πρόκει­ ται να πάω στην παραλία. Η τριχοφυΐα στο πρόσωπο και στο σώμα μου έχει αυξηθεί και δεν είναι ευχάριστο. Πώς μπορώ να την αφαιρέσω με ασφάλεια; Μπορείτε με ασφάλεια να αφαιρέσετε τις τρίχες με τσιμπιδάκι, κερί ή ξυράφι. Οι κρέμες λεύκανσης και αφαίρεσης τριχών είναι πιθα­ νότατα ασφαλείς κατά την κύηση, αλλά υπάρχουν ανεπαρκείς έρευνες για να είμαστε βέβαιοι, καθώς μπορεί να απορροφηθούν από το δέρμα και οι επιπτώσεις τους στο έμβρυο είναι ακόμη άγνωστες. Μόνιμες τεχνικές αφαίρεσης τριχών, όπως laser και ηλεκτρόλυση, θεωρούνται ασφαλείς κατά την εγκυμοσύνη. Και οι δύο τεχνικές διεισδύουν στο δέρμα μόνο λίγα χιλιοστά, οπότε είναι απίθανο να βλάψουν το παιδί σας.

Χρησιμοποιούσα τοπική κρέμα για τη θεραπεία της ακμής και μόλις διαπίστωσα ότι έμεινα έγκυος. Θα βλάψει το παιδί μου; Η τρετινοΐνη ανήκει στην ομάδα των ρετινοϊδών που περιέχουν βιταμίνη Α, η οποία έχει συσχετιστεί με συγγενείς ανωμαλίες. Μ ελέτες έχουν εξετάσει την επίπτωσή της στην κύηση και διαπίστωσαν ότι τα παιδιά γυναικών που τη χρησιμοποιούσαν, ακόμα και στο πρώτο τρίμηνο, δεν παρουσίασαν αυξημένη εμφάνιση συγγενών ανωμαλιών. Ωστόσο, οι γιατροί συστήνουν να αποφεύγεται η κρέμα τρετινοΐνης κατά την κύηση.Ένα παρόμοιο

φάρμακο, η ισοτρετινοΐνη, που λαμβάνεται ως δισκίο, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης συγγενών ανωμαλιών και για το λόγο αυτό αντενδείκνυται κατά την κύηση.

τα μαλλακτικά, τα μανικιούρ και τα πεντικιούρ

Αν και η έρευνα για την ασφάλεια ίω ν βαφών μαλλιών στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης είχε αντικρουόμενα απο­ τελέσματα, η περιεκτικότητα των βαφών αυτών σε χημικά είναι μικρή και είναι απίθανο να προκαλέσουν βλάβη. Επίσης, αν ο κομμωτής σας χρησιμοποιεί αλουμινό­ χαρτο, η βαψή παραμένει μακριά από το δέρμα σας.

ότι αυτό επηρεάζει το έμβρυο. Χημικά μέσα που ισιώνουν ή σγουραίνουν τα μαλλιά

Ακόυσα ότι το βερνίκι νυχιών πρέπει να αφαιρείται αν πρόκειται να υποβληθώ σε καισαρική τομή. Γιατί; Π αλαιότερα, οι γυναίκες παροτρύνονταν να αφαιρούν το βερνίκ ι των νυχιών πριν το χειρουργείο. Ένας από τους λόγους ήταν ότι το παλμικό οξύμετρο, μια συσκευή σ υνδεδεμένη στο δάκτυλο για να μετρά το οξυγόνο στο αίμα σας κατά την επέμβαση, μπορεί να δείχ νει χαμηλότερες τιμές αν το π ο θετη θεί πάνω από βερν ίκ ι νυχιών. Ω στόσο, η συσκευή λειτο υ ρ γεί κανονικά ακόμη και αν υπάρχει βερνίκι νυχιών ή σε δάκτυλα με μακριά νύχια αν το π ο θετη θεί πλάγια στο δάκτυλο. Για το λόγο αυτό δεν χρειάζεται να αφ αιρεθεί το βερνίκι.

Μια υγιής εγκυμοσύνη

στο φυσιολογικό στους επ όμενους 6 μήνες

απευθείας από το σάλιο της οδηγώντας σε

Τα νύχια μπορεί επίσης να αλλάξουν, συχνά

τερηδόνα κατά την παιδική ηλικία. Είναι επο­

πολλές γυναίκες εμφανίζουν σημάδια

γίνονται πιο δυνατά, αν και μερικές γυναίκες

μένως σημαντικό να προσέχετε πολύ τα

διάτασης στο δέρμα, που μπορεί να

αναφέρουν ότι γίνονται πιο μαλακά και

δόντια σας κατά την κύηση και να επισκέπτεστε τακτικά τον οδοντία τρό σας.

εντοπίζονται στην κοιλιά, στο στήθος, στους

εύθρυπτα. Μ πορεί να εμφανιστούν λευκά στίγ­

γλουτούς ή στα πόδια. Αυτά αρχικά

ματα ή εγκάρσιες αύλακες, αλλά αυτά σπανίως

εκδηλώ νονται ως ροζ ή ιώδεις γραμμές και

δικαιολογούν ανησυχία και δεν υποδηλώνουν

τοπική αναισθησία είναι ασφαλείς κατά την

μπορεί να συνοδεύονται από κνησμό. Μ ετά

έλλειψη βιταμινών.

κύηση, αλλά το Υπουργείο Υγείας συνιστά να

Η συνήθης οδοντιατρική φροντίδα και η

αναβάλλεται η αντικατάσταση σφραγισμάτων

την κύηση εκφυλίζονται σε ωχρές, ασημολευκές ρυτίδες. Κανείς δεν γνωρίζει με

Δόντια

με αμάλγαμα για μετά τη γέννα. Πολλές έγκυες

είναι ασφαλή. Ελάχιστα ποσά βαψής μαλλιών μπορεί να απορροφηθούν μέσω του δέρματος, αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν

θεωρούνται επίσης ασφαλή. Τρυπήματα (piercing) Δεν συνιστάται το τρύπημα σε πρόσωπο, ομφαλό, θηλές ή γεννητικά όργανα λόγω υψηλού κινδύνου λοίμωξης. Αν έχετε ήδη τρύπα στον ομφαλό, μπορείτε να αντικαταστήσετε το μεταλλικό δακτυλίδι με ελαστικό πλαστικό μέσο συγκράτησης από PTFE (πολυ-τετρα-φθορο-αιθϋλένιο). Τα δακτυλίδια στις θηλές μπορεί να επηρεάσουν το θηλασμό, οπότε αφαιρέστε τα πριν τη γέννα ώστε να επουλωθεί το δέρμα. Κρίκοι στον κόλπο ή στο αιδοίο καλύτερα να αφαιρούνται για να αποφευχθεί βλάβη κατά τον τοκετό. Μαύρισμα To solarium δεν συνιστάται λόγω της επιβλαβούς υπεριώδους ακτινοβολίας. Οι κλίνες μπορεί να προκαλέσουν υπερθερμία στο σώμα που μπορεί να βλάψει το παιδί σας, και οι υπεριώδεις ακτίνες μπορεί να διασπάσουν το φυλλικό οξύ. Οι λοσιόν μαυρίσματος είναι ασφα­ λείς, αλλά δοκιμάστε τις αρχικά σε μικρή έκταση δέρματος για έλεγχο αλλεργικών αντιδράσεων. Θεραπείες περιποίησης σώματος με θερμά λουτρά και περίδεση σώματος με θερμούς επιδέσμους Αυτές οι μέθοδοι περιποίησης αυξάνουν τη θερμοκρασία του σώματος και θεωρούνται επισφαλείς για σας και το παιδί σας. Η έκθεση στην αυξημένη θερμοκρασία του θερμού λουτρού κατά το πρώτο τρίμηνο μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για δισχιδή ράχη. Είδη περιποίησης προσώπου Τα καλλυντικά προσώπου θεωρούνται ασφαλή.

βεβαιότητα γιατί εμφανίζονται, αλλά

Οι έγκυες είναι πιο επιρρεπείς σε τερηδόνα,

ανησυχούν για τη διενέργεια ακτινογραφίας

Μπότοξ Η ασφάλεια του αμφισβητείται

πιθανότατα οφείλονται σε συνδυασμό

ουλορραγία και χρόνια ουλίτιδα (περιοδοντί­

οδόντων κατά την κύηση. Η έκθεση σε ακτινο­

επειδή περιέχει ένα φυσικό δηλητήριο. Η

ορμονών της κύησης και διάτασης του

τιδα). Η πτωχή υγιεινή των δοντιών δεν

βολία από τις πανοραμικές ακτινογραφίες είναι

τοπική ένεση το καθιστά πιθανώς ασφαλές,

δέρματος. Είναι πιο πιθανό να εμφανιστούν

επηρεάζει μόνο εσάς, αλλά μπορεί να έχει

ελάχιστη και ο κίνδυνος για το έμβρυο πιθανό­

και γυναίκες που είχαν κάνει ενέσεις πριν

αν είσ τε πολύ νέα, αν πά ρετε πολλά κιλά

επίπτωση και στο παιδί σας. Μ ελέτες

τατα αμελητέος. Ωστόσο, οι οδοντίατροι θα

μάθουν ότι είναι έγκυες δεν είχαν παρενέργει­

συνδέουν την περιοδοντίτιδα κατά την

εκτελέσουν ακτινογραφίες κατά την κύηση

ες οι ίδιες ή τα παιδιά τους. Ωστόσο, οι

κύηση με πρόωρο τοκετό, και αν μια γυναίκα

μόνο όταν αυτό είναι αναπόφευκτο - για

γιατροί συμβουλεύουν να μην γίνεται μπότοξ

έχει εξελισσόμενη τερηδόνα μετά τον τοκετό,

παράδειγμα αν απαιτείται θεραπεία στη ρίζα

κατά την εγκυμοσύνη.

το παιδί της μπορεί να αποκτήσει βακτήρια

του δοντιού.

στην κύηση ή αν το έμβρυο είναι μεγαλόσω ­ μο. Δ εν υπάρχει ομοφωνία για το ρόλο άλλων παραγόντων όπως το οικογενειακό ιστορικό, το αν είσ τε υπέρβαρη πριν την

Η χρήση κρεμών ενυδάτωσης για την ανακούφιση του στεγνού, κνησμώδους δέρματος ή κρεμών για τη μείωση των σημαδιών διάτασης είναι ασφαλής κατά την κύηση (αριστερά). Η περιποίηση δοντιών και ούλων είναι σημαντική κατά την εγκυμοσύνη, καθώς είστε πιο επιρρεπής σε οδοντιατρικά προβλήματα (δεξιά).

Δέρμα, μαλλιά και δόντια

Κατά τη διάρκεια της κύησης

Προϊόντα μαλλιών και νυχιών Τα σαμπουάν,

Είμαι στο πρώτο τρίμηνο και πρόκειται να παρεβρεθώ στο γάμο της αδελφής μου. Μπορώ να κάνω ανταύγειες στα μαλλιά μου;

νης, που διεγείρουν τη χρώση του δέρματος.

Ραγάδες

Θεραπείες ομορφιάς και καλλυντικά

Ταξιδεύοντας κατά την εγκυμοσύνη Η μεγάλη σας κοιλιά δεν θα πρέπει να ματαιώσει τα ταξιδιωτικά σας σχέδια - απλά χρειάζεται καλύτερος σχεδιασμός για να εξελιχθούν οι διακοπές σας ομαλά.

ΛΙΣΤΑ ΕΛΕΓΧΟΥ

Ταξιδιωτικός οδηγός για κάθε τρίμηνο Σκεψθείτε τις επιπτώσεις των ταξιδιών σε διαφορετικές περιόδους της εγκυμοσύνης όταν σχεδιάζετε κάποιο ταξίδι. 1° τρίμηνο (εβδομάδες 1-12) ■ Περίοδος μεγαλύτερου κινδύνου για αποβολή και αναπτυξιακά προβλήματα στο έμβρυο. Προπαθήστε ιδιαίτερα να αποφύγετε ακραίες θερμοκρασίες και υπερβολική δραστηριότητα. ■ Η ναυτία των ταξιδιωτών μπορεί να επιδει­ νώσει την πρωινή ναυτία της εγκυμοσύνης. ■ Οι πτήσεις είναι ασφαλείς, αρκεί να μην έχετε επιπλοκές στην κύηση.

Μια υγιής εγκυμοσύνη

2° τρίμηνο (εβδομάδες 13-25) ■ Πιθανώς αισθάνεστε περίφημα και οι πιθανότητες αποβολής ή προβλημάτων στην ανάπτυξη του εμβρύου είναι πολύ μειωμένες. ■ Επιτρέπονται οι πτήσεις, αλλά ελέξτε αν χρειάζεται να έχετε ιατρικό σημείωμα που να αναφέρει την πιθανή ημερομηνία τοκετού. ■ Ελέγξτε τις ημερομηνίες που καλύπτει η ταξιδιωτική σας ασφαλιστική εταιρία - ποι­ κίλλουν από εταιρία σε εταιρία. 3° τρίμηνο (εβδομάδες 26-40)

Π α ίρνοντας π ρ ο φ υ λ ά ξεις Αποφύγετε επίσκεψη σε χώρες με ψηλό κίνδυνο να νοσήσετε. Προληπτική αγωγή, όπως εμβόλια και ανθελονοσιακά δισκία, δεν συνιστώνται κατά την κύηση ή την προσπάθεια τεκνοποίησης. Ωστόσο, αν πρέπει να ταξιδέψετε σε περιοχή όπου η

ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ

Βρήκατε το διαβατήριό σας και βάλατε το εισητήριο στην τσάντα σας. Ωστόσο, όταν είστε έγκυος, μπορεί να χρειαστεί να πάρετε μαζί σας τα ακόλουθα αντικείμενα: Σημείωμα από το γιατρό σας που αναφέρει την πιθανή ημερομηνία τοκετού και σας δίνει άδεια να ταξιδέψετε (αυτό είναι απαραίτητο αν είστε άνω των 28 εβδομάδων).

■ Η κοιλιά είναι πλέον μεγάλη και τα ταξίδια μπορεί να είναι πολύ δυσάρεστα.

Οποιαδήποτε ειδικά ιατρικά αρχεία σχετικά με την εγκυμοσύνη ή τη γενική σας υγεία.

■ Οι περισσότερες αεροπορικές εταιρίες δεν θα σας επιτρέψουν να ταξιδέψετε μετά τις 36 εβδομάδες και ορισμένες νωρίτερα.

Έναν κατάλογο τηλεφώνων των υπηρεσιών υγείας του προορισμού σας.

■ Οι ασφαλιστικές εταιρείες είναι απίθανο να σας ασφαλίσουν αν απέχετε λιγότερο από 8 εβδομάδες από τον τοκετό.

28

Η καλύτερη περίοδος για ταξίδι Στο πρώτο τρίμηνο μπορεί να διαπιστώσετε ότι η πρωινή ναυτία και η κόπωση μειώνουν τη διάθεσή σας για ταξίδια. Οι περισσότερες γυναίκες αισθάνονται καλύτερα στο δεύτερο τρίμηνο και αυτή θεωρείται η ασφαλέστερη περίοδος για ταξίδι, καθώς ο κίνδυνος αποβολής είναι χαμηλός, τα επίπεδα ενέργειας αυξημένα και η ημερομηνία τοκετού ακόμα αργεί. Μετά τις 28 εβδομάδες, το μέγεθος της κοιλιάς, η κόπωση και η πιθανή ημερομηνία τοκετού καθιστούν το σπίτι το καταλληλότερο μέρος για να παραμείνει η έγκυος.

Κάνοντας σχέδια Προσεκτικότερος σχεδιασμός είναι το κλειδί για επιτυχή ταξίδια κατά την κύηση. Όσο ελκυστικά και αν δείχνουν τα διαφημιστικά φυλλάδια, σκεφθείτε καλά πριν κάνετε κράτηση. Πώς θα πάτε και πόσο μακριά είναι; Η κύηση επιδεινώνει το άγχος μιας μεγάλης διαδρομής. Αν θέλετε να ταξιδέψετε με αεροπλάνο, ρωτήστε την εταιρία αν όντως επιτρέπεται να ταξιδέψετε. Οι περισσότερες εταιρίες δεν θα σας επιτρέψουν να πετάξετε μετά την 36Πεβδομάδα. Αυτό οφείλεται κυρίως στην πιθανότητα τοκετού κατά την πτήση.

Φαρμακευτική αγωγή για καούρες ή άλλα μικροπροβλήματα της κύησης. Μπο­ ρεί να μην είστε σε θέση να αγοράσετε συνηθισμένα προϊόντα στο εξωτερικό.

Η καλύτερη στιγμή να ταξιδέψετε είναι κατά το δεύτερο τρίμηνο όταν έχει υποχωρήσει η ναυτία και η κοιλιά σας δεν προκαλεί ακόμα ενοχλήσεις.

Αποφύγετε τα μικρόβια Η κύηση μειώνει την αποτελεσματικότητα του ανοσοποιητικού συστήματος, αυξάνο­ ντας τον κίνδυνο λοίμωξης. Όταν ταξιδεύετε είναι πιο πιθανό να σας προσβάλλουν εντερικά παθογόνα από μολυσμένη τροφή και νερό. Αν έχετε αμφιβολίες για το τοπικό νερό της βρύσης, αγοράστε εμφιαλωμένο (βεβαιωθείτε ότι η σφραγίδα είναι άθικτη) και χρησιμοποιή­ στε το ακόμη και όταν βουρτσίζετε τα δόντια σας. Αποφύγετε ποτά με πάγο και μην τρώτε σαλάτες ή φρούτα που δεν ξεφλουδίζονται γιατί μπορεί να πλύθηκαν με μολυσμένο νερό. Αποφύγετε τα υπαίθρια καταστήματα και τις καψετέριες όπου το φαγητό μπορεί να έχει ετοιμαστεί ώρες πριν. Προσπαθήστε να βρείτε εστιατόρια όπου το φαγητό είναι ψρεσκομαγειρεμένο και υψηλών προδιαγραφών. Μην κάνετε εκπτώσεις στην υγιεινή και να έχετε μαζί σας υγρά μαντιλάκια για την περίπτωση που οι υποδομές για το πλύσιμο των χεριών είναι ανεπαρκείς. Κατά τη διαδρομή Το κάθισμα στην ίδια θέση για ώρες μπορεί να κάνει τους αγκώνες και τα πόδια σας να πρηστούν. Αν ταξιδεύετε με αυτοκίνητο, σταματήστε κάθε δυο ώρες για να τεντώσετε τα πόδια σας, να φάτε κάτι ελαφρύ ή να πάτε στην τουαλέτα. Σε τρένο ή αεροπλάνο, προσπαθήστε να διατηρήσετε την κυκλοφορία του αίματός σας με ασκήσεις ποδιών και αγκώνων και κάθε τόσο σηκωθείτε και περπατήστε στο διάδρομο. Μείνετε ενυδατωμένες πίνοντας πολύ νερό ή χυμούς, ακόμη και αν χρειάζεται να ουρείτε συχνά. Μερικές ανέσεις, όπως ένα μαξιλάρι πίσω απ’ την πλάτη ή ένα δροσερό αναψυκτικό μπορούν να κάνουν τη διαδρομή πιο ανεκτή.

ΣΥΧΝΕΣ ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ

Είμαι έγκυος 5 μηνών και πρόκειται να πάω διακοπές στη θάλασσα. Ξέρω ότι η πολύ ηλιοθεραπεία προκαλεί βλάβη στο δέρμα, αλλά μπορεί ο καυτός ήλιος να βλάψει και το μωρό μου; Οι ειδικοί διερευνούν τη συσχέτιση της παρατεταμένης έκθεσης στον ήλιο k « l της πιθανής βλάβης στο έμβρυο. Υπάρχει πιθανότητα οι υπεριώδεις ακτίνες να προκαλέσουν μείωση του φυλλικού οξέος - μιας βιταμίνης που βοηθά να προληψθούν ανωμαλίες στο νευρικό σύστημα του εμβρύου που οδηγούν σε δισχιδή ράχη. Δεν έχει αποδειχθεί κάτι ακόμη, αλλά δεν θα πρέπει να διακινδυνεύει κανείς. Απολαύστε τον ήλιο με μέτρο, αλλά μην «ψηθείτε» ή χρησιμο­ ποιήστε ομπρέλες. Ανησυχώ για τις πτήσεις επειδή κάποιος μου είπε ότι υπάρχει υψηλός κίνδυνος εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης κατά την κύηση. Είναι αλήθεια; Η εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση (ΕΦΘ), δηλαδή ο σχηματισμός θρόμβου σε μια φλέβα (συνήθως στο πόδι), οφείλεται μερικές φορές σε μακρές περιόδους ακινησίας, όπως η πολύωρη παραμονή στο κάθισμα κατά τις αεροπορικές πτήσεις (δείτε σελ. 186). Αν και ο κίνδυνος αυτός είναι σχετικά αυξημένος σε εγκύους, επειδή το αίμα τους τείνει να πήζει ευκολότερα, ο κίνδυνος ανάπτυξης ΕΦΘ είναι πολύ χαμηλός. Για να μειωθεί περαιτέρω ο κίνδυνος φορέστε ειδικές κάλτσες που είναι σχεδιασμένες για να βελτιώνουν τη ροή του αίματος στα πόδια, και μείνετε επαρκώς ενυδατωμένες.

Δραστηριότητες διακοπών Υπάρχουν μερικές δραστηριότητες που πρέπει να αποφεύγονται κατά την κύηση, όπως το θαλάσσιο σκι ή η ιππασία, όπου μια πτώση θα μπορούσε να βλάψει το έμβρυο. Οι καταδύσεις είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες λόγω του κινδύνου σχηματισμού φυσαλίδων στην κυκλοφορία του αίματος. Αν έχετε παιδιά, αγνοήστε τις εκκλήσεις τους να τα συνοδεύσετε σε εξορμήσεις. Αν είστε συνηθισμένες στην άσκηση, δεν υπάρχει λόγος να μην κολυμπήσετε ή να περπατήσετε, απλά μην το παρακάνετε - η πεζοπορία κάτω από τον καυτό ήλιο μπορεί να αυξήσει τη θερμοκρασία σας, πράγμα επικίνδυνο για την κύηση. Ειδικά στο πρώτο τρίμηνο, η υπερβολική ζέστη μπορεί να

Η θέση της ζώνης μπορεί να χρειαστεί προσαρ­ μογή για να βολέψετε την κοιλιά σας.

Είναι οι ζώνες οδήγησης και οι αερό­ σακοι ασφαλείς για χρήση κατά την κύηση; Σε περίπτωση ατυχήματος, οι συσκευές αυτές είναι πιθανότερο να προλάβουν τραυματισμούς παρά να προκαλέσουν ποτέ μην ταξιδεύετε χωρίς να δένετε ιη ζώνη σας. Για άνεση, τοποθετήστε τις ζώνες πάνω και κάτω από την κοιλιά και όχι κατά μήκος της. Αν προσκρούσετε στον αερόσακο δεν θα προκληθεί βλάβη σε σας ή στο μωρό σας, αλλά για να μειωθεί η ένταση της πρόσκρουσης προσαρμόστε τη θέση σας όσο πιο πίσω γίνεται.

επηρεάσει την εμβρυϊκή ανάπτυξη. Μπορεί επίσης να αφυδατωθείτε, κάτι που αργότερα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού. Να είστε επίσης προσεκτικές και σε λιγότερο ενεργητικές δραστηριότητες. Καλύτερα να αποφεύγονται τα τζακούζι και οι σάουνες, καθώς η ζέστη μπορεί να σας κάνει να λιποθυμήσετε και να βλάψει το έμβρυο. Ένα μασάζ με αρωματοθεραπεία ακούγεται ελκυστικό, αλλά ορισμένα έλαια μπορεί να είναι τοξικά για το έμβρυο, ειδικά κατά τους πρώτους μήνες. Αν επιθυμείτε ειδική περιποίηση, αναζητήστε κέντρα που προσφέρουν θεραπείες σε εγκύους. Κατά την κύηση το δέρμα σας γίνεται πιο ευαίσθητο στον ήλιο, οπότε ό,τι κι αν κάνετε αποφύγετε την υπερβολική έκθεση στον ήλιο.

Ταξιδεύοντας κατά την εγκυμοσύνη

■ Η ασφαλιστική εταιρεία είναι απίθανο να σας δημιουργήσει πρόβλημα.

Εφόσον η εγκυμοσύνη σας είναι ανεπίπλεκτη, τα μακρινά ταξίδια είναι εφικτά. Ωστόσο, δυσάρεστες καταστάσεις, όπως υπερβολική ζέστη, μεγάλο υψόμετρο και πρόχειρο κατάλυμα, μπορεί να είναι λιγότερο ανεκτές και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια του εμβρύου.

ελονοσία είναι ενδημική, συνιστάται ανθελονοσιακή αγωγή παρά να εκτεθείτε σε κίνδυνο μόλυνσης. Αναζητήστε στο διαδίκτυο πληροφορίες για τους κινδύνους σας σε κάθε περιοχή, καθώς και για τα τοπικά νοσοκομεία. Αν πάσχετε από ασθένειες όπως ο διαβήτης που μπορεί να προκαλέσουν επιπλοκές, βεβαιωθείτε ότι μπορείτε να λάβετε αγωγή εκεί. Όπου πάτε, είναι απαραίτητο να διαθέτετε ταξιδιωτική ασφάλιση. Λάβετε υπόψη σας ότι οι περισσότερες εταιρίες δεν σας καλύπτουν αν απέχετε 8 εβδομάδες από τον τοκετό.

..fr-fsaaffi*

Οι 40 εβδομάδες ή 280 μέρες της κύησης είναι ένα διάστημα συνεχών αλλαγών, καθώς το σώμα προσαρμόζεται συνεχώς για να φιλοξενήσει τη νέα ζωή που αναπτύσσεται μέσα του. Το κεφάλαιο αυτό καθοδηγεί τη γυναίκα σχετικά με τις σωματικές και συναισθηματικές αλλαγές που θα βιώσει και παρέχει συστάσεις και πρακτικές συμβουλές. Η εξέλιξη του εμβρύου καταγράφεται με εντυπωσιακές λεπτομέρειες, με υπερηχογραφήματα και περιγραφές του πώς αναπτύσσεται στη μήτρα μέρα με τη μέρα.

Η εγκυμοσύνη μέρα με τη μέρα

Καλωσήρθατε στο πρώτο τρίμηνο 2

ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Είστε στην αρχή μιας απίστευτης φάσης της ζωής σας και θα δείτε στο σώμα σας δραματικές αλλαγές. 4

5

10

Είναι γεγονός! Μέχρι να διαπιστώσετε ότι είστε έγκυος, το έμβρυό σας βρίσκεται στην πρώιμη εμβρυϊκή ηλικία και ο εγκέφαλος, η καρδιά και τα άλλα όργανά του αρχίζουν να σχηματίζονται.

Φροντίδα πριν τη σύλληψη Το

Αποψύγετε το αλκοόλ Η

ημερήσιο συμπλήρωμα φυλλικού οξέος πριν και κατά τα αρχικά στάδια της κύησης προστατεύει το έμβρυό σας από συγγενείς ανωμαλίες του νωτιαίου μυελού.

κατανάλωση αναψυκτικών αντί αλκοόλ μπορεί να σας βοηθήσει να συλλάβετε. Προσθέστε φρούτα στα ποτά για επιπλέον όφελος.

ωορρηξία, ένα διογκωμένο ωοθυλάκιο στην ωοθήκη ρήγνυται για να απελευθερώσει ένα ώριμο ωάριο, το οποίο είναι έτοιμο για γονιμοποίηση στον ωαγωγό (σάλπιγγα) από το σπέρμα του συντρόφου σας.

Αρχικά, μόνο εσείς αισθάνεστε ήπιες αλλαγές στο σώμα σας. Μετά από 3 μήνες οι αλλαγές θα γίνουν ορατές.

Αίσθημα κόπωσης Ένα κλασικό σύμπτωμα στην αρχή της εγκυμοσύνης είναι αυτό της πλήρους εξάντλησης, που πιστεύεται ότι οφείλεται στα αυξημένα επίπεδα ορμονών και στις δραματικές φυσιολογικές αλλαγές που υπόκειται το σώμα καθώς το έμβρυο αναπτύσσεται ταχέως.

Στις 6 εβδομάδες οι καταβολές των άκρων του εμβρύου μπορούν πλέον να αναγνωριστούν.

Η απελευθέρωση ενός ωαρίου Στην

Στις 8 εβδομάδες το κεφάλι του εμβρύου έχει μεγαλώσει υπερβολικά, δίνοντας μια δυσανάλογη εντύπωση, και επιμηκύνονται τα άκρα.

Χρονολόγηση της κύησης Μεταξύ της 10ηι: και 14ΐς εβδομάδας, ένα υπερηχογράφημα θα επιβεβαιώσει την ηλικία κύησης του μωρού σας. Η αρχική πιθανή ημερομηνία τοκετού μπορεί να αναθεωρηθεί βάσει του υπερηχογραφήματος αυτού και ο χρόνος πραγματοποίησης των μελλοντικών υπερηχογραφημάτων θα βασιστεί στα ευρήματα του αρχικού.

Πρώιμη ανάπτυξη Τις κρίσιμες πρώτες εβδομάδες αρχίζουν να αναπτύσσονται τα ζωτικά όργανα του εμβρύου και σχηματίζε­ ται ο νευρικός σωλήνας που εξελίσσεται σε εγκέφαλο και νωτιαίο μυελό.

Τρόφιμα που ανακουφίζουν τα συμπτώματα Τα αρχικά στάδια

Πρώτο τρίμηνο Το μωρό σας αναπτύσσεται ταχύτατα και μπο­

V____________________________ )

Στις 9 εβδομάδες το έμβρυο αρχίζει να έχει αναγνωρίσιμη μορφή και ξεκινά η ανάπτυξη των χαρακτηριστικών του προσώπου του.

Δεδομένα και αριθμοί Στις 7 εβδομάδες το μωρό σας έχει μέγεθος μόνο 8 χιλιοστά από την κορυφή ως τα νύχια.

Ο δρόμος προς τη σύλληψη Η σεξουαλική επαφή κατά το χρόνο της ωορρηξίας είναι πιο πιθανό να οδηγήσει σε επιτυχή εγκυμοσύνη.

ρεί να έχετε πολλά συμπτώματα, αλλά εξωτερικά υπάρχουν λίγες ενδείξεις ότι είστε έγκυος. Αρχίζει να φαίνεται Μέχρι το τέλος αυτού του τριμήνου αρχίζει να μεγαλώνει η περίμετρος της μέσης σας.

Δεδομένα και αριθμοί Έχετε πιθανότητες 3,5/1000 να αποκτήσετε μονοζυγωτικά δίδυμα.

11

Μελλοντικοί γονείς Καθώς συνειδητοποιείτε ότι θα γίνετε γονείς, μπορεί να ανακαλύψετε νέες διαστάσεις στη σχέση σας και μια μεγαλύτερη αίσθηση συντροφικότητας.

της κύησης μπορεί να συνοδεύο­ νται από ναυτία και έμετο, ιδίως τα πρωινά. Η κατανάλωση μπισκότων πιπερόριζας ή τσαγιού βοτάνων μπορεί να βοηθήσει ώστε να ανακουφιστούν τα συμπτώματα.

12

ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η 1Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΕΜΜΗΝΟΡΡΥΣΙΑΚΟΥ ΚΥΚΛΟΥ

Η 1η εβδομάδα

279 ημέρες ακόμη...

Η ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΩΝ 280 ΗΜΕΡΩΝ ΞΕΚΙΝΑ - ΑΝ ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΧΕΤΕ ΣΥΛΛΑΒΕΙ ΑΚΟΜΗ ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ

1

Είναι μια συνήθης εβδομάδα για το σώμα σας.Έχετε περίοδο, οπότε ξέρετε ότι δεν είστε έγκυος. Όμως, αν συλλάβετε στη διάρκεια αυτού του κύκλου, η πρώτη μέρα της περιόδου θα μετρά ως πρώτη μέρα της εγκυμοσύνης. Είναι καλή ιδέα να αναθεωρήσετε τον τρόπο ζωής σας και να βεβαιωθείτε ότι κατανοείτε πώς λειτουργούν τα πράγματα «από μέσα». Η γνώση των νέων δεδομένων μπορεί να σας βοηθήσει να αυξήσετε τις πιθανότητες να συλλάβετε. Η παχιά εσωτερική στιβάδα της Μυϊκό τοίχωμα μήτρας

μήτρας (ενδομήτριο) που αναπτύχθηκε κατά τον τελευταίο έμμηνο κύκλο αποβάλλεται ως περίοδος.

Ο ωαγωγός (σάλπιγγα) είναι ο σωλήνας κατά μήκος του οποίου ένα μόλις αποδεσμευμένο ωάριο ταξιδεύει προς τη μήτρα.

Η εσωτερική στιβάδα της μήτρας αναπτύσσεται τις πρώτες 2 εβδομάδες του εμμήνου κύκλου καθώς προετοιμάζεται για εγκυμοσύνη. Οι κίτρινες και γαλάζιες περιοχές στην εικόνα αναπαριστοϋν κύτταρα, ενώ οι ροζ εκκρίσεις. Αν δεν προκόψει εγκυμοσύνη, η στιβάδα αποβάλλεται και εμφανίζεται περίοδος.

Αυτή είναι η 1n μέρα της περιόδου σας. Αν προσπαθείτε να συλλάβετε στη διάρκεια αυτού του κύκλου, σημειώστε αυτή την πολύ σημαντική μέρα. Αν και αυτή θεωρείται επίσημα η 1η μέρα της κύησης, δ ε ν θα σ υ λ λ ά β ε τ ε παρά

θ υ μ ά σ τε π ό τε ά ρ χ ισ ε η τελ ευ τ α ία σας

π ερ ίπ ο υ 2 ε β δ ο μ ά δ ες α ρ γ ό τερ α . Α υτή

έγ κ υ ο ς κα ι κ ρ α τά τε η μ ε ρ ο λ ό γ ιο τω ν

μ ετρ ά τα ι ως 1η μ έρα , επ ειδ ή μ ό λ ις σ υ λ λ ά β ε τ ε

εμ μ η ν ο ρ ρ υ σ ια κ ώ ν κύκλω ν.

π ερ ίο δ ο ς, ειδ ικ ά αν ελ π ίζ ετ ε να μ είν ετ ε

ΧΡΟΝΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΣΚΕΦΤΕΙΤΕ

Αποκτώντας παιδί Δ εν υπάρχει η τέλεια στιγμή να γίν ετε γονείς,

η κύησ η α ρ χ ίζει να μ ετρ ά από τη ν 1η μ έρα

Ενώ η χ ρ ο ν ο λ ό γ η σ η τη ς κ ύ η σ η ς μ ε τον

του τελ ευ τ α ίο υ εμ μ η ν ο ρ ρ υ σ ια κ ο ύ κύκλου .

τρ ό π ο αυτό δ ε ίχ ν ει κάπω ς π ερ ίπ λ ο κ η , είν α ι

αλλά μπορεί αν θ έλ ετε να σ κ εφ θείτε τα

Θ α ή τα ν π ιο λ ο γ ικ ό να μ ετρ ά τα ι η κύησ η

μια χ ρ ή σ ιμ η σ ύμ βα σ η και σ τη ν π ρ α γ μ α τικ ό ­

ακόλουθα:

από τη μ έρ α τη ς ω ο ρρ η ξία ς ή τη ς σ ύ λ λ η ψ η ς ,

τη τα το σώμα σας ετο ιμ ά ζ ετα ι γ ια τη ν

α λ λ ά είν α ι α π ίθ α νο , όπω ς ο ι π ερ ισ σ ό τερ ες

εγ κ υ μ ο σ ύ ν η από τη μ έρ α αυτή. Σ ε π ερ ίπ ο υ

Ενώ π ρ α κ τικ ά θέμ α τα , όπως η οικονομική σας κατάσταση και το μ έγεθο ς του σπιτιού

γ υ ν α ίκ ες, να γ ν ω ρ ίζ ετε τη ν α κ ρ ιβ ή η μ έρ α

280 μ έρες, ή 9 μήνες, μ π ο ρ εί να κ ρ α τά τε στα

είναι σημαντικά, θ υμ ηθ είτε ότι το να είσ τε

τη ς ω ο ρρ η ξία ς, π ο λύ δ ε π ερ ισ σ ό τερ ο τη ς

χ έρ ια σας το ν ε ο γ ν ό σας. Κ αλή τύχη και

γο νείς σ ημαίνει πολύ περισσότερα από το

σ ύ λ λ η ψ η ς . Ω σ τό σ ο , είν α ι π ιθ α ν ό τ ε ρ ο να

α π ο λα ύ σ τε τη δ ια δ ρ ο μ ή !

πόσα υλικά αγαθά μπορείτε να προσ φ έρετε στο παιδί. Α υτή είν α ι μια απόφ α σ η που μπορείτε να

ΕΣΤΙΑΣΤΕ ΣΤΗ... ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Λάβετε φυλλικό οξύ Ξεκινήσ τε να λα μβάνετε αυτό το σημαντικό συμπλήρωμα τώρα, από την 1η

> C ZL

μέρα, αν δεν το λα μ βά να τε ήδη. Θ α π ρ έπ ει

ενερ γή σ ετε με βάση τις σ υμβουλές συγγενώ ν και φίλων. Μ π ο ρ εί να σ υ λ λ ά β ετ ε αμέσως ή μερικούς μήνες μετά, οπότε χαλαρώ στε και μην έχετε σ υγκεκριμένη ημερο μηνία κατά νου.

να λ ά β ετε φυλλικό οξύ μόλις αρχίσετε την

'α

προσπ άθεια να σ υλλά βετε, για τί είνα ι απα­

Ι­

ραίτητο για την ανάπτυξη του εμβρύου τις

Ο t—

πρώ τες εβδ ο μ ά δες της κύησης (δείτε σελ. 16).

-3

α i= ο

π άρετε μόνο εσείς και ο σ ύντροφ ός σας. Μ ην

Η ποσότητα ψ υλλικού οξέος που

Ο ωοθηκικός σύνδεσμος

θεω ρ είτα ι α π ο τελεσ μ α τική ισ ο δυνα μεί με

συγκρατεί την ωοθήκη στην κοιλιά.

η μερή σ ιο σ υμπλήρω μα 400 μικρ ογρ α μμ α ρ ίων. Μ ια δια τροφ ή με γεύματα πλούσ ια σε

Ωαγωγός (σάλπιγγα)

Τράχηλος

ψ υ λλικ ό οξύ επ ίσ η ς συνισ τά τα ι, οπ ότε π ρ έπ ει να κα τα να λώ νετε π ο λλά πράσινα λαχανικά, όπως φασόλια, σπανάκι και

Ωοθήκη Κόλπος

μπρόκολο, όσπρια, όπως αρακά, ρ εβύ θια και φασόλια, εμ π λ ο υ τισ μ ένα δη μ ητρ ια κά και εκχύλισμα μαγιάς.

ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟΝΟΣ Ο Τ Ι...

Μόνο το 25% τω ν

ζ ε υ γ α ρ ιώ ν π ο υ

π ρ ο σ π α θο ύ ν εν ερ γά να σ υ λ λ ά β ο υ ν

Η πρώτη εβδομάδα

Ο

Κάθε ωοθήκη περιέχει ωοθυλάκια σε διάφορα στάδια ανάπτυξης. Μέχρι το τέλος της επόμενης εβδομάδας, στο μέσο του κύκλου, μπορεί να συμβεί ωορρηξία. Αυτό σημαίνει ότι ένα ώριμο ωάριο ελευθερώνεται από το ωοθυλάκιο.

π ε τ υ χ α ίν ο υ ν ε γ κ υ μ ο σ ύ ν η σ τ ο ν π ρ ώ τ ο ε μ μ η ν ο ρ ρ υ σ ια κ ό κ ύ κ λ ο . Για το 60% των ζευγαριών χρειάζονται 9 μήνες. Ο πότε, να είσ τε υπ ομονετικές και μην αγχώ νεστε υπ ερβολικά αν δεν καταφ έρετε να σ υλλά βετε αμέσως.

Η μη-εγκυμονούσα μήτρα έχει περίπου μέγεθος δαμάσκηνου.

35

ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η 2Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΕΜ Μ ΗΝΟ ΡΡΥΙΙΑΚΟ Υ ΚΥΚΛΟΥ

ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η 3Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΕΜΜΗΝΟΡΡΥΣΙΑΚΟΥ ΚΥΚΛΟΥ

278 ημέρες ακόμη...

277 ημέρες ακόμη...

ΤΙ ΣΥ Μ Β Α ΙΝ ΕΙ ΣΤΟ ΕΣΩ ΤΕΡ ΙΚ Ο

ΤΙ ΣΥ Μ ΒΑ ΙΝ ΕΙ ΣΤΟ ΕΣΩ ΤΕΡ ΙΚ Ο

Τα ωάριά σας αναπτύσσονται ήδη, όπως φαίνεται σε αυτή την έγχρωμη εικόνα ωοθήκης. Οι μικρές λευκές δομές είναι τα ανώριμα ωοθυλάκια που περιέχουν τα ωάρια, σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης. Μόλις ωριμάσει κάποιο από τα ωοθυλάκια, το ωάριο θα απελευθερωθεί.

Το ενδομήτριο φαίνεται εδώ ως μία ροζ δομή που αποβάλλεται κατά την εμμηνορρυσία. Αυτό συμβαίνει αν δεν εμφυτευθεί ένα γονιμοποιημένο ωάριο. Οι ερυθρές κουκίδες είναι ερυθρά αιμοσφαίρια που απελευθερώνονται όταν ρήγνυνται τα αιμοφόρα αγγεία.

Παρακολουθώντας τον κύκλο σας και κατανοώντας πώς λειτουργεί, μπορεί να

Όταν προσπαθείτε να μείνετε έγκυος, βοηθά να γνωρίζετε ιατρικούς και κοινωνικούς

αυξήσετε τις πιθανότητες σας να συλλάβετε.

παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τον εμμηνορρυσιακό κύκλο σας.

Αυτή είναι η 2Πμέρα της περιόδου σας

γεγονός που μπορεί να προκαλέσει πόνους

και του εμμηνορρυσιακού κύκλου σας, που

περιόδου σαν κράμπα. Μόλις τελειώσει

ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟΝΟΣ Ο Τ Ι...

περίοδοι μπορεί να προκληθούν από προ­

δεν είναι σταθεροί. Ο εμμηνορρυσιακός

που μπορεί να επηρεάσουν τη γονιμότητα. Μια

βλήματα όπως τα ινομυώματα (δείτε σελ. 218),

ΡΩ ΤΗΣΤΕ ΤΟ Ν ... ΓΙΑΤΡΟ

αρχίζει την 1η μέρα της περιόδου και

η περίοδος, ένα ωάριο αρχίζει να ωριμάζει

μεγαλύτερη του μέσου όρου απώλεια αίματος

στο ωοθυλάκιό του σε μία από τις ωοθήκες

Οι περίοδοι μπορεί να συγχρονι­ στούν σε γυναίκες που ζουν ή εργάζο­

κύκλος σας μπορεί να επηρεαστεί από το

τελειώνει την 1η μέρα της επόμενης

άγχος και από ιατρικά προβλήματα, όπως

μπορεί επίσης να σας προκαλέσει αναιμία, κάτι

Θα πρέπει να παρακολουθώ τον έμμηνο κύκλο μου; Ναι, η παρακο­

περιόδου.Ένας πλήρης κύκλος διαρκεί κατά

σας, έτοιμο να ελευθερωθεί περίπου στα μέσα

νται μαζί.

υπερλειτουργία θυρεοειδούς. Και στις δύο

που δεν συνιστά την καλύτερη αρχή για

λούθηση του κύκλου είναι σημαντικό

μέσο όρο 28 μέρες, αλλά πολλές γυναίκες

του κύκλου. Αυτό καλείται ωορρηξία (δείτε

αυτές περιπτώσεις, οι περίοδοι μπορούν να

εγκυμοσύνη για σας ή το παιδί σας, οπότε ίσως

μέρος του σχεδιασμού της κύησης επειδή

έχουν μικρότερο ή μεγαλύτερο κύκλο.

σελ. 49). Στο μεταξύ, το ενδομήτριο αρχίζει να

γίνουν λιγότερο επώδυνες ή πιο αραιές. Αν οι

πρέπει να αναζητήσετε τρόπους να αυξήσετε

μπορεί να σας βοηθήσει να υπολογίσετε

την πρόσληψη σιδήρου (δείτε σελ. 154).

κατά προσέγγιση τη μέρα της ωορρηξίας

Αυτός μπορεί να είναι ο χρόνος που η περίοδός σας έχει τη μεγίστη ροή, καθώς ο

αναπτύσσεται ξανά υπό την επίδραση της

ιστός και το αίμα που σχηματίζουν το

προγεστερόνης και των οιστρογόνων, έτοιμο

ενδομήτριο αποβάλλονται. Η μέση απώλεια

να υποδεχτεί το γονιμοποιημένο ωάριο. Αν το

αίματος κατά τον κύκλο είναι περίπου 30 ml

ωάριο δεν γονιμοποιηθεί, τα επίπεδα των

(2 κουταλάκια). Ενώ το ενδομήτριο

ορμονών πέφτουν, το ενδομήτριο αποβάλλεται

αποπίπτει, τα αγγεία της μήτρας συσπώνται,

και ο κύκλος ξαναρχίζει.

Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι οι φερομόνες (χημικές ουσίες που προκαλούν βιολογική απόκριση σε κάποιο) διαφέρουν από γυναίκα σε γυναίκα. Υποδοχείς στη μύτη εντοπίζουν τις φερομόνες αυτές και συμβαίνει μια βιολογική διεργασία κατά την οποία μια γυναίκα φυσιολογικά προσαρμόζει τον εμμηνορρυσιακό κύκλο της.

ΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΕΜΜΗΝΟΡΡΥΣΙΑΚΟΥ ΚΥΚΛΟΥ Ο καταμήνιος κύκλος ενός ωαρίου

Φάση Φάση σχετικής εμμηνορρυσίας υπογονιμότητας

1

2

3

4

5

6

7

8

9 10

Γόνιμη φάση

11

12

13 14

15 16 17 18

Υπογόνιμη φάση

19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

καθώς αναπτύσσεται και ωριμάζει στην ωοθήκη φαίνεται στο άνω μέρος του σχήματος. Απελευθερώνεται από το ωοθυλάκιο περίπου τη 14η μέρα. Το κάτω μέρος δείχνει την αντίστοιχη ανάπτυξη του ενδομήτριου — αποπίπτει ως περίοδος και επαναδημιουργείται καθώς προετοιμάζεται για το γονιμοποιημένο ωάριο. Το κενό ωοθυλάκιο (καλείται ωχρό σωμάτιο) εκκρίνει προγεστερόνη, μια ορμόνη που βοηθά το ενδομήτριο να φθάσει σε πάχος περίπου 6 χιλιοστών στις 28 μέρες του κύκλου, έτοιμο να δεχτεί ένα γονιμοποιημένο ωάριο.

περίοδοι γίνουν ασταθείς, μπορεί να είναι δύσκολο να προβλέψετε πότε θα έχετε ωορρηξία. Απρόβλεπτες ή χαμένες περίοδοι

Καταστάσεις που προκαλούν επώδυνες

(δείτε σελ. 49) και έτσι να αυξήσετε τις

περιόδους μπορεί να επηρεάσουν τη γονιμότη­

πιθανότητές σας να συλλάβετε. Μ ε τον τρόπο αυτό μπορείτε να εξασφαλίσετε

μπορεί να υπονοούν ότι δεν συμβαίνει

τα. Η ενδομητρίωση είναι μια συχνή διαταρα­

ωορρηξία. Αν γνωρίζετε ότι αυτό συμβαίνει,

χή που μπορεί να κάνει την περίοδο επώδυνη

ότι η σεξουαλική επαφή πραγματοποιεί­

επειδή παρακολουθείτε τα σημεία της

και να προκαλέσει δυσπαρευνία. Αν έχετε

ται τη σωστή χρονική περίοδο.

ωορρηξίας (δείτε σελ. 43) ή χρησιμοποιείτε

τέτοια συμπτώματα, δείτε το γιατρό σας που

Είναι επίσης χρήσιμο να σημειώνετε τη

δοκιμασίες πρόβλεψης της ωορρηξίας (δείτε

μπορεί να προγραμματίσει ένα υπερηχογρά­

διάρκεια του κύκλου σας, που μπορεί να

σελ. 43) ζητήστε ιατρική βοήθεια.

φημα ή να σας παραπέμψει σε ειδικό. Στην

ποικίλλει. Το πιο σημαντικό που πρέπει να

Ενδέχεται να μπορείτε να μείνετε έγκυος

ενδομητρίωση, κύτταρα που μοιάζουν με αυτά

σημειωθεί είναι ότι από την ωορρηξία ως

φυσιολογικά και εύκολα παρά ορισμένα προ­

του ενδομήτριου βρίσκονται εκτός της μήτρας

την αρχή της νέας περιόδου μεσολαβούν

βλήματα περιόδου που αντιμετωπίζετε, εντού­

σε δομές όπως οι ωοθήκες, οι ωαγωγοί και τα

πάντα περίπου 14 μέρες, οπότε όταν αρχίσει

τοις κάποιες καταστάσεις που προκαλούν

τοιχώματα της πυέλου. Η ενδομητρίωση

η νέα περίοδος μπορείτε να υπολογίσετε

μακρές, ασταθείς ή επώδυνες περιόδους συν­

μπορεί να θεραπευθεί με laser, αυξάνοντας τις

κατά προσέγγιση την ημέρα της ωορρηξίας.

δέονται με πτωχότερη γονιμότητα. Επώδυνες

πιθανότητες μιας γυναίκας να συλλάβει.

ΕΣΤΙΑ ΣΤΕ ΣΤΗ Ν ... ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ

Διέγερση ωοθυλακίων

Η πρώτη εβδομάδα

Το πρώτο τρίμηνο

Μπορεί να παρατηρήσετε ότι η διάρ­ κεια και ο όγκος αίματος της περιόδου σας

Η εξωσωματική γονιμοποίηση μπορεί να είναι λύση αν μια γυναίκα δυσκολεύεται να συλλάβει. Το πρώτο βήμα στη διαδικασία αυτή είναι να διεγερθούν οι ωοθήκες για να παράγουν πολλά ωοθυλάκια, ώστε πολλαπλά ωάρια να γονιμοποιηθούν εκτός του σώματος. Ξεκινώντας περίπου την 3η μέρα του κύκλου, θα λάβετε φάρμακα για να διεγερθούν οι ωοθήκες σας. Θα χρειαστεί να κάνετε ενέσεις (βλ. δεξιά), ή να χρησιμοποιήσετε ρινικό εκνέφωμα/σπρέι για να καταστείλετε το φυσιολογικό κύκλο και ακολούθως θα κάνετε ενέσεις θυλακιοτρόπου ορμόνης. Ακολουθεί η συλλογή των ωαρίων (δείτε σελ. 57).

Ημέρες κύκλου

37

ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η 4Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΕΜΜΗΝΟΡΡΥΣΙΑΚΟΥ ΚΥΚΛΟΥ

ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η 5Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΕΜΜΗΝΟΡΡΥΣΙΑΚΟΥ ΚΥΚΛΟΥ

276 ημέρες ακόμη...

275 ημέρες ακόμη...

ΤΙ Σ Υ Μ Β Α ΙΝ Ε Ι Σ ΤΟ Ε Σ Ω Τ Ε Ρ ΙΚ Ο

ΤΙ Σ Υ Μ Β Α ΙΝ Ε Ι Σ ΤΟ Ε Σ Ω Τ Ε Ρ ΙΚ Ο

Σε αυτή την έγχρωμη τρισδιάστατη τομογραφία του ανθρώπινου εγκεφάλου, η πράσινη κεντρική δομή είναι ο υποθάλαμος. Σε απάντηση στα κυκλοψαρούντα οιστρογόνα εκκρίνει χημικά που διεγείρουν την υπόφυση (πράσινη περιοχή χαμηλά) να εκκρίνει με τη σειρά της ορμόνες που επάγουν την ωορρηξία.

Αυτή η κάθετη τομή της ωοθήκης δείχνει διάφορα ωοθυλάκια. Ανάμεσα τους διακρίνεται ο συνδετικός ιστός. Κάθε μήνα ωριμάζουν περίπου 15-20 θυλάκια, αλλά συνήθως μόνο ένα θα ωριμάσει πλήρως και θα απελευθερώσει το ωάριό του.

Όπως πολλές γυναίκες, μπορεί να αισθάνεστε μερικές φορές ότι «κατευθύνεστε»

Ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζοοής σας είναι απαραίτητες όταν προσπαθείτε

από τις ορμόνες σας, οπότε βοηθάει το να καταλάβετε γιατί παρουσιάζουν

να αποκτήσετε παιδί, και η διακοπή του αλκοόλ είναι μια καλή αρχή.

διακυμάνσεις των επιπέδων τους. Η ορμονική προετοιμασία για την ωορρηξία αρχίζει την 1η εβδομάδα του

χαλαρώνουν οι μυς του τραχήλου, διευκολύνο­

εμμηνορρυσιακού κύκλου. Η υπόφυση, που

αλλαγές επηρεάζουν επίσης τη βλέννη, που

βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου, παράγει

γίνεται πιο ρευστή, οπότε το σπέρμα τη διασχί­

τη θυλακιοτρόπο ορμόνη. Κατά την περίοδο,

ζει ευκολότερα. Η προγεστερόνη είναι αυτή

τα επίπεδά της αυξάνουν σταθερά,

που επιτρέπει στο τοίχωμα της μήτρας να

ντας το άνοιγμα του τραχηλικού καναλιού. Οι

επάγοντας την ανάπτυξη των ωοθυλακίων

παχαίνει καθώς προετοιμάζεται για την

(περίπου 15-20 το μήνα) σε κάθε ωοθήκη.

εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου.

Δοξασίες για τη γονιμότητα Έχοντας βαθιές ρίζες στην παράδοση, αυτές οι συμβουλές περί γονιμότητας απαιτούν μια δόση πίστης και υψηλή αίσθηση χιούμορ.

Αν και διανύουμε ακόμη την εβδομάδα της περιόδου σας και βρισκόμαστε λίγο

θυλάκια παράγουν οιστρογόνα. Τα τελευταία κυκλοφορούν, επηρεάζοντας την υπόφυση ώστε να παράγει ωχρινοτρόπο

ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟ Ν ΟΣ Ο Τ Ι ...

ορμόνη, που επάγει την ωορρηξία (δείτε σελ.

Και οιάνδρες έχουν προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο!

49). Αυτή την εβδομάδα τα επίπεδα των οιστρογόνων σας είναι χαμηλά και σταθερά, αλλά θα αυξηθούν ραγδαία αργότερα στον

πριν την ωορρηξία, προσπαθήστε να βεβαιω­

Τα επίπεδα προγεστερόνης είναι χαμηλά κατά τη διάρκεια της περιόδου, αλλά αρχίζουν να αυξάνονται αρκετές μέρες μετά και παραμένουν υψηλά στο 2° μέρος του κύκλου.

Μελέτη του κύκλου της σελήνης Όσοι υιοθετούν αυτή τη θεωρία πιστεύουν ότι οι γυναίκες των οποίων ο καταμήνιος κύκλος συμπίπτει με αυτόν του φεγγαριού -οπότε έχουν περίοδο στη νέα σελήνη και ωορρηξία με την πανσέληνο- έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα σύλληψης. Βασίζεται στη θεωρία ότι οι κύκλοι των γυναικών επηρεάζονται από το φυσικό ψως.

σταση από άποψη υγείας για να μεγιστοποιη­ θεί η γονιμότητά σας.Ένας τρόπος να γίνει

Χορός γύρω από το γαϊτανάκι Το γαϊτανάκι θεωρείται ότι σηματοδοτεί την άφιξη της άνοιξης και τον εορτασμό της γονιμότητας.

5

LH (ωχρινοτρόπος ορμόνη)

Οιστρογόνα

6

7

9

10

11

12

13

Προγεστερόνη

14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

Ημέρες κύκλου

να δείτε αν έχετε αντισώματα κατά της

χουν επαρκή δεδομένα ότι η κατανάλωση αλ­

ερυθρός. Η πρωτσλοίμωξη με τον ιό της

κοόλ, πέραν των συνιστώμενων ποσοτήτων, εί­

ερυθρός στην αρχή της κύησης σχετίζεται με

ναι επιβλαβής. Ωστόσο, λείπουν δεδομένα για

αυξημένο κίνδυνο συγγενών ανωμαλιών και

την επίπτωση της περιστασιακής λήψης αλκο-

αποβολής. Αν εμβολιαστήκατε κατά της

ολούχων ποτών της ευκαιριακής αλκοολούχων

ερυθρός στην παιδική σας ηλικία, τα επίπεδα

ποτών, όπως 1 με 2 ποτήρια κρασί 1 ή 2 φορές Ωστόσο, πολλές γυναίκες αποφασίζουν για λό­ γους ασφάλειας τους να σταματήσουν εντελώς

Προτιμήστε μη οινοπνευματώδη ποτά αν προσπαθείτε να αποκτήσετε παιδί. Η υψηλή πρόσληψη αλκοόλ μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τις πιθανότητες σας να συλλάβετε.

το ποτό όσον καιρό προσπαθούν να συλλάβουν καθώς και στην αρχή της κύησης. Ορισμένες

Το αλκοόλ επηρεάζει επίσης την ανδρική

Υπογόνιμη φάση

Γόνιμη φάση

Ερυθρά: κάντε αιματολογικό έλεγχο για

ανάπτυξη του αγέννητου παιδιού σας. Υπάρ­

γονιμότητα, επειδή έχει αρνητικές επιπτώσεις

Φάση Φάση σχετικής εμμηνορρυσίας υπογονιμότητας

4

δοκιμασίες:

νετε έγκυος, μπορεί, επίσης, να επηρεάσει την

τους προκαλεί φυσική απέχθεια για το αλκοόλ. ΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟ Υ ΕΜ Μ Η Ν Ο ΡΡΥΣΙΑ ΚΟ Υ ΚΥΚΛΟΥ

3

μιλήστε στο γιατρό σας για τις ακόλουθες

Η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να

αναφέρουν ότι η πρωινή ναυτία (δείτε σελ. 81)

2

Πριν προσπαθήσετε να συλλάβετε,

αυτό είναι να μειωθεί η κατανάλωση αλκοόλ.

την εβδομάδα στη σύλληψη και στην κύηση.

Υπό την επίδραση της προγεστερόνης

1

Κάνοντας προληπτικό ιατρικό έλεγχο

θείτε ότι είστε στην καλύτερη δυνατή κατά­

Υπάρχουν 4 ορμόνες που παίζουν ρόλο

στην ποιότητα και στην ποσότητα του

στον εμμηνορρυσιακό κύκλο: η θυλακιοτρόπος ορμόνη προκαλεί την έναρξη της ανά­ πτυξης των ωοθυλακίων στην ωοθήκη, τα οιστρογόνα παράγονται από τα αναπτυσσό­ μενα ωάρια και φθάνουν σε μέγιστη τιμή πριν την ωορρηξία, η ωχρινοτρόπος ορμόνη επάγει την ωορρηξία και η προγεστερόνη παχαίνει το τοίχωμα της μήτρας.

παραγόμενου σπέρματος, και η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων οινοπνευματοδών μπορεί να προκαλέσει ανδρική ανικανότητα. Ωστόσο, μπορεί να διαπιστώσετε ότι ένα ποτό βοηθά εσάς και το σύντροφό σας να χαλαρώσετε και φτιάχνει την ερωτική σας διάθεση, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες

των αντισωμάτων σας μπορεί να είναι επαρκώς υψηλά για να προστατεύσουν το παιδί σας. Αν δεν είναι αρκετά υψηλά, θα σας χορηγηθεί εμβόλιο έναντι ιλαράς-ερυθράςπαρωτίτιδας και θα σας συμβουλέψουν να μη

ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟ Ν ΟΣ ΟΤΙ ...

Οι ναρκωτικές ουσίες μπορεί να βλάψουν το αγέννητο μωρό σας. Θα πρέπει να σταματήσετε τη λήψη ναρκωτικών ουσιών πριν συλλάβετε. Ωστόσο, αν χρησιμοποιείτε συστηματικά τέτοιες ουσίες ή δυσκολεύεστε να λειτουργήσετε χωρίς αυτές, είναι απαραίτητο να λάβετε ιατρική βοήθεια. Ζητήστε συμβουλή ιατρού. Θα μπορέσει να σας βοηθήσει και να σας φέρει σε επαφή με κάποια ομάδα υποστήριξης.

συλλάβετε για 3 μήνες. Σεξουαλικός μεταδιδόμενα νοσήματα: επισκεφθείτε γυναικολογική-ουρολογική κλι­ νική για έλεγχο προς αποκλεισμό λοιμώξεων από χλαμύδια, κονδυλώματα και έρπητα.

Η πρώτη εβδομάδα

Οι επιστήμονες επιβεβαίωσαν ότι υπάρχει ανδρική εκδοχή του προεμμηνορρυσιακού συνδρόμου - το σύνδρομο ευερέθιστου άρρενος. Αλλαγές διάθεσης, ευερεθιστότητα και απώλεια ερωτικής επιθυμίας σε άνδρες διαπιστώθηκε ότι οφείλονται σε μειωμένα επίπεδα τεστοστερόνης λόγω άγχους.

κύκλο.

FSH (θυλακιοτρόπος ορμόνη)

ΧΡΟ Ν Ο Σ ΓΙΑ ΝΑ ΣΚ ΕΦ ΤΕΙΤΕ

μειώσει τις πιθανότητες σύλληψης και, αν μεί­

Εκτός από το να περιέχουν τα ωάρια, τα

Το πρώτο τρίμηνο

Π Λ Η ΡΟ Φ Ο ΡΙΕΣ

Μπορεί, επίσης, να κάνετε έλεγχο για HIV. Οι γυναίκες με HIV μπορούν να αποκτήσουν παιδιά, αλλά είναι πιθανόν να τους χορηγηθεί αγωγή για να μειωθεί η πιθανότητα μετάδοσης της λοίμωξης στο παιδί. Μπορεί να γίνει σύσταση για καισαρική τομή.

σύλληψης, οπότε μην αισθάνεστε ενοχές από την περιστασιακή κατανάλωση κάποιου ποτού.

39

ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η 7ΗΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΕΜΜΗΝΟΡΡΥΣΙΑΚΟΥ ΚΥΚΛΟΥ

274 ημέρες ακόμη...

273 ημέρες ακόμη...

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ

Σε αυτή την απεικόνιση, το πράσινο κεντρικό σχήμα δείχνει μια μήτρα απιοειδούς σχήματος και το κόκκινο μέρος είναι η κοιλότητα της μήτρας. Οι γαλάζιες δομές εκατέρωθεν είναι οι ωαγωγοί, έκαστος δε καταλήγει σε μια ροζ ωοθήκη.

Μπορείτε να δείτε ένα ωάριο σε πορτοκαλί χρώμα, όπως αναπτύσσεται στην ωοθήκη. Τα κύτταρα του ωοθυλακίου, όπου περιέχεται, φαίνονται να περιβάλλουν το ωάριο. Στη γέννηση, τα θηλυκά νεογνά έχουν εκατομμύρια ωοθυλάκια στις ωοθήκες τους.

Η καλή διατροφή είναι απαραίτητη εν όψει της σύλληψης και της κύησης, οπότε

Όταν προσπαθείτε να αποκτήσετε παιδί, πρέπει να λάβετε σοβαρά υπόψη την

εσείς και ο σύντροφός σας θα πρέπει να προσαρμοστείτε αναλόγως από τώρα.

ηλικία σας, επειδή η γονιμότητά σας μεταβάλλεται καθώς μεγαλώνετε.

ΕΣΤΙΑΣΤΕ ΣΤΗ... ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Βρείτε χρόνο αυτές τις 2 πρώτες εβδομάδες του κύκλου, πριν την

ανταποκριθείτε λιγότερο καλά σε φάρμακα που επάγουν την ωορρηξία. Όταν μείνετε έγκυος,

Σε περίπου μια εβδομάδα, είναι πιθανό να έχετε ωορρηξία. Στην αρχή

ΤΟ ΑΝΔΡΙΚΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΡΟΛΟΙ;

Βιταμίνες Β

ωορρηξία, για να ελέγξετε τι τρώτε

το επιπλέον βάρος μπορεί επίσης να αυξήσει

της ήβης, είχατε περίπου 400 ανώριμα ωάρια

καθημερινά - αν εσείς και ο σύντροφός σας

τον κίνδυνο επιπλοκών, μειώνοντας την

ή ωοθυλάκια στις ωοθήκες σας και δεν

Ένας άνδρας μπορεί να συνεχίσει να παράγει σπέρμα σχεδόν για όλη του τη

Η διατροφή σας θα πρέπει να περι­ λαμβάνει τροφές που περιέχουν βιταμίνες

κάνετε μερικές απλές αλλαγές στη διατροφή

πιθανότητα ολοκλήρωσης της εγκυμοσύνης.

σχηματίστηκαν νέα έκτοτε. Στην πραγματι­

Β (δείτε σελ. 16). Λάβετε πολυβιταμίνες κύησης αν χρειάζεται. Η ανεπάρκεια σε Β1 σχετίζεται με αποτυχία ωορρηξίας και εμφύτευσης. Η ανεπάρκεια σε Β2 σχετίζεται με υπογονιμότητα και αποβολές. Η Β5 είναι απαραίτητη για τη σύλληψη και την ανάπτυξη του εμβρύου. Η Β6 είναι απαραίτητη για το σχηματι­ σμό και τη δράση των ορμονών του φύλου. Η Β12, μαζί με το φυλλικό οξύ (δείτε σελ. 16), είναι απαραίτητη για την εμβρυϊκή ανάπτυξη.

να συλλάβετε (δείτε σελ. 44).

σας μπορεί να αυξηθούν οι πιθανότητές σας Αξιοποιήστε αυτή την ευκαιρία για να

Το να έχετε πολύ χαμηλό βάρος όταν

κότητα, τα ωάρια όλης σας της ζωής υπήρχαν

προσπαθείτε να συλλάβετε, επίσης δεν είναι

από τη γέννησή σας. Είναι δυνατόν να

υγιές. Η κύηση επιβαρύνει τις εφεδρείες της

συλλάβετε από την εφηβεία μέχρι την

ελέγξετε το βάρος σας και το δείκτη μάζας

γυναίκας, οπότε λίγο αποθηκευμένο λίπος

εμμηνόπαυση, και οι γιατροί συμβουλεύουν

σώματος (ΒΜΙ, δείτε σελ. 17), καθώς εάν ο

είναι καλό τόσο για τη μητέρα όσο και για το

τις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες να συνεχίσουν

ΒΜΙ 24 μπορεί να επηρεάσει αρνητικά

παιδί. Το πολύ χαμηλό βάρος σώματος μπορεί

να χρησιμοποιούν αντισύλληψη για 2 έτη

τη γονιμότητά σας.

να επηρεάσει την ωορρηξία και να κάνει τις

μετά την τελευταία τους περίοδο.

Αν είστε υπέρβαρη, ο υπερβάλλων λιπώδης ιστός μπορεί να επηρεάσει το μεταβολισμό σας και τις ορμόνες σας με αποτέλεσμα να μην

περιόδους σας ασταθείς ή απούσες και τη σύλληψη αδύνατη. Ο ΒΜΙ κατά τη σύλληψη αποτελεί επίσης

Οι γυναίκες ηλικίας 20-24 ετών, γενικά, θεωρούνται οι πλέον γόνιμες. Για'τις περισ­ σότερες γυναίκες, οι περίοδοι συνεχίζονται

έχετε ωορρηξία τακτικά ή και καθόλου. Αν

καλή ένδειξη του πόσο βάρος πρέπει να

χρειάζεστε θεραπεία υπογονιμότητας, οι

αποκτήσετε κατά την εγκυμοσύνη (δείτε σελ.

βαθμός γονιμότητας βαθμιαία μειώνεται και η

πιθανότητες επιτυχίας είναι επίσης χαμηλότε­

99), οπότε αξίζει να τον ελέγξετε σε αυτό το

συχνότητα των εμβρυϊκών χρωμοσωμικών

ρες αν είστε υπέρβαρη, επειδή μπορεί να

χρονικό σημείο.

μέχρι την αρχή της δεκαετίας των 50, αν και ο

Το ωοθυλάκιο βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια του τοιχώματος της ωοθήκης και προβάλλει ακριβώς πριν την ωορρηξία. Το ωοθυλάκιο είναι πιο πιθανό να ραγεί και να απελευθερώσει το ωάριο στα μέσα του κύκλου, στις μέρες 13-14 ενός κύκλου 28 ημερών.

ανωμαλιών και των αποβολών αυξάνεται. Ωστόσο, κάθε χρόνο χιλιάδες παιδιά

ΝΑ ΕΙΣΤΕ ΓΟΝΙΜΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΣΕ ΦΟΡΜΑ!

ζωή, οπότε δεν θεωρείται ότι υπάρχει σημαντική έκπτωση της ανδρικής γονιμότητας με την πάροδο της ηλικίας. Υπάρχουν πολλοί πατέρες μεγάλης ηλικίας που το αποδεικνύουν. Πρόσφατη έρευνα στη Γαλλία, ωστόσο, έδειξε ότι οι άνδρες άνω των 35 ετών χρειάστηκαν πολύ περισσότερο χρόνο για να καταστήσουν τις γυναίκες τους εγκύους. Για όσες συνέλαβαν, υπήρχε λίγο μεγαλύ­ τερος κίνδυνος αποβολής. Αυτό συμβαίνει επειδή το σπέρμα των μεγαλύτερων ανδρών είναι πιο πιθανό να περιέχει DNA με βλάβες. Οπότε, αν και τα μεγαλύτερα ζευγάρια μπορούν να συλλάβουν, είναι γεγονός ότι οι άνδρες, όπως και οι γυναίκες, σε αυτή την ηλικία έχουν ξεπεράσει τη μεγίστη γονιμότητά τους.

γεννιούνται από γυναίκες ηλικίας 35-50 ετών. Αν επιθυμείτε να δημιουργήσετε οικογένεια,

νης ωοθηκικής σας λειτουργίας ώστε να ξέρετε

Η τακτική άσκηση μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητές σας για σύλληψη, επιτρέποντας

είναι ασφαλές να υποθέσετε ότι η γονιμότητα

πόσο αναπαραγωγικό χρόνο έχετε. Ενώ

στο σώμα σας να λειτουργεί σε ιδανικά επίπεδα. Αν είστε σε φόρμα και έχετε υγιή τρόπο ζωής, θα μειώσετε τα επίπεδα των τοξίνων στο σώμα σας και θα έχετε λιγότερο άγχος, κάτι που κάνει ευκολότερη τη σύλληψη. Η άσκηση θα ρυθμίσει, επίσης, τα επίπεδα ενέργειας και σακχάρου στο αίμα σας, που βοηθούν το σώμα να ρυθμίσει τον ορμονικό κύκλο - έναν κεντρικό παράγοντα της αναπαραγωγικής διαδικασίας. Αντίθετα, η υπερβολική άσκηση μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς τη διαδικασία της ωορρηξίας και να κάνει δυσκολότερη τη σύλληψη. Οι συστάσεις για την άσκηση στην κρίσιμη στιγμή της σύλληψης αφορούν τη συνέχιση των ασκήσεων φόρτισης, όπως περπάτημα, jogging ή αεροβική, για 30 λεπτά 5 φορές την εβδομάδα σε μέτρια ένταση. Είναι σημαντικό να «ακούτε» το σώμα σας - μέτρια άσκηση σημαίνει εκγύμναση σε βαθμό που δεν προκαλεί ενόχληση, δεν είναι πολύ δύσκολη, αλλά πιέζει αρκετά το σώμα για να αισθάνεστε τα οφέλη της.

ξεκινά να μειώνεται απότομα μετά τα 35. Η

ορισμένες δοκιμασίες βασίζονται στα επίπεδα

ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟΝΟΣ Ο Τ Ι...

ηλικία σας επηρεάζει, επίσης, την ποιότητα

FSH (δείτε σελ. 38) και οιστρογόνων, νεότερες

των ωαρίων σας. Στις γυναίκες 20 ετών,

δοκιμασίες χρησιμοποιούν άλλους δείκτες στο

Τα σπερματοζωάρια διανύουν μια μακρά και δύσκολη διαδρομή 30-40

περίπου το 17% των ωαρίων έχουν χρωμοσωμι-

αίμα, όπως η αντι-Μυλλεριακή ορμόνη (ΑΜΗ)

cm (12-16 in) μέχρι να ψθάσουν στο

κές ανωμαλίες, αλλά το ποσοστό αυξάνει σε

και η ινχιμπίνη Β.

ωάριο.

ποσοστό άνω του 75% στα 40-50 έτη. Οι χρωμοσωμικές ανωμαλίες αυξάνουν την

Αλλά η σύλληψη εξαρτάται από περισσότε­ ρους παράγοντες από την απελευθέρωση του

πιθανότητα απόκτησης παιδιού με διαταραχή,

ωαρίου. Αυτό πρέπει να διασχίσει τον ωαγωγό,

όπως σύνδρομο Down (δείτε σελ. 476).

να γονιμοποιηθεί, να εμψυτευθεί και να

Αν ανησυχείτε για τη γονιμότητά σας,

Η πρώτη εβδομάδα

Το πρώτο τρίμηνο

ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η όΗ ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΕΜΜΗΝΟΡΡΥΣΙΑΚΟΥ ΚΥΚΛΟΥ

διατηρηθεί η κύηση. Υπάρχει, επίσης, η

μπορείτε να κάνετε ανάλυση αίματος που

πατρική συμβολή που πρέπει να ληφθεί υπόψη

μπορεί να δώσει μια ένδειξη της υπολειπόμε-

(βλ. ένθετο άνω δεξιά).

Για το λόγο αυτό η φύση είναι γενναιόδωρη με τα σπερματοζωάρια, παράγοντας πολλά εκατομμύρια σε κάθε εκσπερμάτωση. Κατά μέσο όρο, κάθε εκσπερμάτωση παράγει 2-8 ml σπέρμα, με άνω των 40 εκατομμυρίων σπερματοζωαρίων ανά ml.

41

Η 2η εβδομάδα

ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η 8Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΕΜΜΗΝΟΡΡΥΣΙΑΚΟΥ ΚΥΚΛΟΥ

272 ημέρες ακόμη...

ΤΟ «ΓΟΝΙΜΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ» ΠΛΗΣΙΑΖΕΙ, ΚΑΙ ΑΥΤΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ Η ΣΤΙΓΜΗ ΠΟΥ ΘΑ ΣΥΛΛΑΒΕΤΕ ΤΙ Σ Υ Μ ΒΑ ΙΝ ΕΙ ΣΤΟ ΕΣΩ ΤΕΡ ΙΚ Ο

Προς το τέλος της εβδομάδας αυτής, ένα από τα ωάρια στις ωοθήκες σας είναι πιθανό να έχει ψθάσει την πλήρη ωρίμανσή του. Τότε συμβαίνει ωορρηξία του ωαρίου αυτού, οπότε, υπό την επίδραση ορμονών, απελευθερώνεται από το ωοθυλάκιό του. Αν συναντήσει ένα σπερματοζωάριο μπορεί να μείνετε έγκυος. Αυτή είναι η στιγμή να απολαύσετε το σεξ με το σύντροφό σας, γι’ αυτό δοκιμάστε το όσο συχνά θέλετε. Αν έχετε οποιεσδήποτε ανησυχίες σχετικά με τη γονιμότητά σας, προσπαθήστε να τις παραμερίσετε και να χαλαρώσετε. Κροσσοί (μικρές τρίχες) στην επιφάνεια του τοιχώματος της σάλπιγγας παράγουν κύματα που βοηθούν το ωάριο να κινηθεί προς τον ωαγωγό.

Το τοίχωμα του ωαγωγού συσπάται και χαλαρώνει για να τραβήξει το ωάριο στη σάλπιγγα προκειμένου να ξεκινήσει την πορεία του προς τη μήτρα.

Εδώ, τρία αναπτυσσόμενα ωοθυλάκια εμφανίζονται με άσπρο χρώμα. Ο εσωτερικός κύκλος στο καθένα από αυτά είναι το ωάριο. Από τα ωοθυλάκια που διακρίνονται, είναι πιθανόν ότι μόνο ένα θα ωριμάσει πλήρως ως την ωορρηξία (δείτε σελ. 49) και θα απελευθερώσει το ωάριο.

Μέχρι το τέλος της εβδομάδας αυτής είναι πιθανόν να έχετε ωορρηξία. Αξίζει να γνωρίζετε τα σημεία που υποδεικνύουν ότι είστε πλέον γόνιμη. Αυτή είναι η 2η εβδομάδα του κύκλου σας. Πιθανόν να έχετε ωορρηξία μέχρι το

πιο μηχανικό και λιγότερο ευχάριστο. Λειτουργούν ελέγχοντας τα ούρα για να ανιχνεύσουν μια αιχμή στην LH, την ορμόνη που επάγει την απελευθέρωση του ωαρίου. Να ακολουθείτε πάντα τις οδηγίες που δίνονται. Ο έλεγχος μεταξύ 10 πμ και 8μμ συνήθως είναι αξιόπιστος, αλλά προσπαθείστε να τον κάνετε περίπου την ίδια ώρα κάθε μέρα. Μετά από μια θετική δοκιμασία, θα πρέπει να έχετε ωορρηξία όταν περάσουν 12-36 ώρες. Τα αποτελέσματα είναι περίπου κατά 99% ακριβή, αλλά ενίοτε είναι φευδώς θετικά. Τα αποτελέσματα μπορεί ενίοτε να είναι ψευδώς αρνητικά, ειδικά αν ήπιατε πολύ νερό. Αν η δοκιμασία ήταν αρνητική, κάνετε νέα την επόμενη μέρα. Όταν έχετε θετικό αποτέλεσμα, σταματήστε τους ελέγχους γι' αυτό το μήνα.

τέλος της εβδομάδας αυτής, και για το λόγο αυτό θα είστε γόνιμη. Ωστόσο, το γόνιμο παράθυρο μπορεί να διαρκεί από 5 μέρες πριν την ωορρηξία ως 12-24 ώρες μετά, καθώς το σπέρμα μπορεί να επιβιώσει για 5 μέρες μέσα σας. Αν έχετε τακτικές περιόδους, η ωορρηξία μπορεί να είναι ευκολότερο να παρακολουθη­ θεί, αλλά μπορεί να θέλετε να χρησιμοποιήσε­ τε άλλες μεθόδους, όπως να αναζητήσετε φυσικά σημεία (βλ. ένθετο δεξιά) ή να χρησιμοποιήσετε δοκιμασίες (test) ωορρηξίας. Θυμηθείτε, ωστόσο, πως ο καλύτερος τρόπος να συλλάβετε είναι να κάνετε σέξ τακτικά. Αν και είναι χρήσιμες, οι δοκιμασίες ελέγχου είναι ακριβείς και ενδέχεται να είναι ανασταλτικά επειδή μπορεί να κάνουν το σεξ

Ε Χ Ε Τ Ε Ω Ο Ρ Ρ Η Ξ ΙΑ ;

Αυτή την εβδομάδα, αναζητήστε: Πόνο στο κατώτερο τμήμα της κοιλιάς. Βασική θερμοκρασία σώματος (θερμοκρασία μόλις ξυπνήσετε το πρωί) που αυξάνει ελαφρά. Τραχηλική βλέννα - ο τράχηλος παράγει εκκρίσεις, που γίνονται πιο υγρές, διαυγείς και προσομοιάζουν με ωμό ασπράδι αυγού, ακριβώς πριν την ωορρηξία. Αυτό υποδεικνύει την αρχή της γόνιμης περιόδου σας.

Α Λ Λ Α ΓΕ Σ ΚΑΤΑ Τ Η Δ ΙΑ Ρ Κ Ε ΙΑ Τ Ο Υ Ε Μ Μ Η Ν Ο Υ Κ Υ Κ Λ Ο Υ

Η θερμοκρασία του σώματος φαίνεται στην κορυφή του διαγράμματος, και αυξάνεται απότομα αμέσως μετά την ωορρηξία. Η κάτω ενότητα δείχνει τις κολπικές εκκρίσεις. Αυτές αρχίζουν τις μέρες πριν την ωορρηξία, ξεκινώντας με υγρασία και κολλώδη υφή και στη συνέχεια μετατρεπόμενες σε πιο υγρές και διαυγείς κατά την πιο γόνιμη περίοδό σας.

Υγρό από το ωοθυλάκιο απελευθερώνεται με το ώριμο ωάριο.

Οι κροσσοί, οι δακτυλιοειδείς προσεκβολές στο άκρο του ωαγωγού, φθάνουν ως το ωάριο και το τραβούν απαλά προς τη σάλπιγγα.

Μέσα στην ωοθήκη, το κενό ωοθυλάκιο παράγει την ορμόνη προγεστερόνη, που επάγει την πάχυνση του τοιχώματος της μήτρας.

I I

Αν πιάσετε λίγη τραχηλική βλέννη μετά δάχτυλά σας θα διαπιστώσετε ότι μπαρειτί να την εκτείνετε. Αυτό είναι ένδειξη ότι πρόκειται να έχετε ωορρηξία.

Φάση Φάση σχετικής εμμηνορρυσίας υπογονιμότητας

Περίοδος (συνήθως 1

Στεγνή (χωρίς εκκρίσεις)

χωρίς

g-

εκκρίσεις)

Γόνιμη φάση

Υπογόνιμη φάση

Υγρασία, κολλώδης, νεφελώδης Υδαρείς και διαυγείς εκκρίσεις

Η 2η εβδομάδα

Το πρώτο τρίμηνο

Το ώριμο ωάριο απελευθερώνεται από το ωοθυλάκιο και αποκολλάται από την επιφάνεια της ωοθήκης. Για να συναντήσει κάποιο σπερματοζωάριο και να γονιμοπριηθεί, πρέπει να εισέλθει στον ωαγωγό.

Στεγνή (λίγες εκκρίσεις)

*

κ 1

2

3

4

5

6

7

8

9 10

11

12

13 14

15 16 17 18

19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

Ημέρες κύκλου

43

ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η 9Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΕΜΜΗΝΟΡΡΥΙΙΑΚΟΥ ΚΥΚΛΟΥ

ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η Ι0 ΗΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΕΜΜΗΝΟΡΡΥΙΙΑΚΟΥ ΚΥΚΛΟΥ

271 ημέρες ακόμη...

270 ημέρες ακόμη...

ΤΙ ΣΥΜ ΒΑΙΝΕΙ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ

Στο σώμα του συντρόφου σας παράγοντα! συνεχώς σπερματοζωάρια. Εδώ διακρίνονται τα κύτταρα του σπέρματος: αποτελούνται από κεφαλή (πράσινο), που περιέχει το γενετικό υλικό και γονιμοποιέ! το ωάριο, και μια ουρά (γαλάζιο), που κατευθύνει το σπερματοζωάριο στο χώρο.

Καθώς πλησιάζει η ωορρηξία, παράγεται περισσότερη τραχηλική βλέννα. Εδώ, έχει κρυσταλλοποιηθεί σχηματίζοντας το πρότυπο «φύλλων φτέρης». Κατά το χρόνο της ωορρηξίας, η βλέννα γίνεται διαυγής, ολισθηρή και εκτατή, ιδιότητες που διευκολύνουν τα σπερματοζωάρια να τη διασχίσουν.

Ενώ αναμένετε ωορρηξία, συμβαίνουν εντυπωσιακές αλλαγές στις ωοθήκες σας,

Μπορεί να μην σας ενδιαφέρει αν θα κάνετε αγόρι ή κορίτσι, αλλά σύμφωνα με

καθώς τα ωοθυλάκιά σας ωριμάζουν για να απελευθερώσουν ένα ωάριο.

ορισμένες θεωρίες μπορείτε να επηρεάσετε το φύλο του παιδιού σας.

Στο διάστημα πριν την ωορρηξία, που θα συμβεί αργότερα κατά την εβδομάδα αυτή, το πιο ώριμο θυλάκιο μεταφέρεται στην επιφάνεια της ωοθήκης, έτοιμο να απελευθε­

εκκρίνεται στο εσωτερικό τους. Μερικές γυναίκες απελευθερώνουν περισσότερα από ένα ωάρια μερικούς μήνες (δείτε σελ. 49) και αν γονιμοποιηθούν και τα δύο, σημαίνει ότι θα

Η σύλληψη εξαρτάται από το αν κάνε­ τε σεξ τη σωστή περίοδο αυτής της εβδο­

ρώσει το πολύτιμο φορτίο του. Κατά το διάστημα της περιόδου σας, περίπου 15-20 θυλάκια αναπτύσσονταν στις ωοθήκες σας. Αμφότερες οι ωοθήκες σας συμβάλλουν στην ανάπτυξη των ωοθυλακίων, αλλά συνήθως μόνο η μία φέρνει ένα ωοθυλάκιο ως την ωορρηξία. Το ποια ωοθήκη είναι αυτή φαίνεται να εξαρτάται από την τύχη, καθώς οι

συλλάβουν μη πανομοιότυπα δίδυμα. Μέχρι τη στιγμή της ωορρηξίας, το ώριμο

είναι ακόμα πιο σημαντικός. Ορισμένοι ειδι­

ωοθυλάκιο θα είναι περίπου 2 cm (1 in) σε διάμετρο, ενώ το ωάριο είναι μόλις ορατό χωρίς μικροσκόπιο. Για να ωριμάσουν, τα ωοθυλάκια χρειάζονται FSH (θυλακιοτρόπος ορμόνη), που παράγεται από την υπόφυση του εγκεφάλου (δείτε σελ. 38), αλλά η αρχική τους ανάπτυξη δεν φαίνεται

πότε κάνετε σεξ με το φύλο του παιδιού.

ωοθήκες δεν ακολουθούν αυστηρή εναλλαγή. Καθώς τα ωοθυλάκια αναπτύσσονται, μεγαλώνουν πολύ, πληρούμενα με υγρό που

ΕΙΔΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΗ

μάδας, αλλά, αν ελπίζετε να αποκτήσετε παι­

αν θέλετε να γίνετε πατέρας θα πρέπει να αρχίσετε να ακολουθείτε υγιεινή διατροφή τουλάχιστον 3 μήνες πριν τη σύλληψη. Υπάρχουν διατροφικά συμπληρώματα, αλλά οι περισσότερες βιταμίνες και μέταλλα αποδίδουν καλύτερα όταν λαμβάνονται απευθείας από τις τροφές. Αντιοξειδωτικά. Μια διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά, συμπεριλαμβα­ νομένων των βιταμινών A, C και Ε, σεληνίου και ψευδαργύρου, βοηθά να προληφθεί τυχόν βλάβη στο DNA των σπερματοζωαρίων. Το σελήνιο μπορεί επίσης να βοηθήσει το σπέρμα να διεισδύσει στο έξω περίβλημα του

ωαρίου. Φάτε τόνο, μαγιά, δημητριακά ολικής αλέσεως και σουσάμι. Ο ψευδάργυρος υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες στο σπέρμα. Φάτε ψάρια, άπαχο κρέας, θαλασσινά, γαλοπούλα, κοτόπουλο, αυγά, δημητριακά ολικής αλέσεως, σίκαλη και βρώμη. Το μαγγάνιο είναι ένα άλλο στοιχείο που θα μπορούσε να ενισχύσει την ανδρική γονιμότητα. Φάτε φυλλώδη λαχανικά (συμπε­ ριλαμβανομένου του μπρόκολου), καρότα, αυγά, δημητριακά ολικής αλέσεως και πιπερόριζα. Τα απαραίτητα λιπαρά οξέα μπορεί να βελτιώσουν την κινητικότητα του σπέρματος. Φάτε λιπαρά ψάρια, όπως σκουμπρί, σολωμό και σαρδέλες, σιναπόσπορο και ακτινίδιο.

παιδί του φύλου αυτού.

Πρόσφατη έρευνα υποστηρίζει ότι γυναίκες που έχουν υψηλή πρόσληψη θερμίδων (ειδικά αν τρώνε πολλές μπανάνες) είναι οριακά πιο πιθανό να αποκτήσουν αγόρι. Αυτές που παραλείπουν το πρωινό ή έχουν χαμηλή πρόσληψη θερμίδων είναι πιθανότερο να αποκτήσουν κορίτσι.Ένας λόγος γι’ αυτό θεωρείται ότι είναι ότι οι επιπλέον θερμίδες

Αν αντιμετωπίζετε οποιαδήποτε εν εξελίξει ιατρικά προβλήματα,

εκκρίσεις και δίνουν σημαντικό πλεονέκτημα

επισκεφθείτε το γιατρό σας πριν αρχίσετε να προσπαθείτε να συλλάβετε. Καταστάσεις όπως ο διαβήτης, το άσθμα, η υπέρταση, τα καρδιακά προβλήματα, ιστορικό ΕΦΘ (δείτε σελ. 186), οι θυρεοειδοπάθειες, η δρεπανοκυτταρική νόσος και η επιληψία μπορούν όλες να επηρεάσουν αρνητικά την κύηση. Το αποτέλεσμα εξαρτάται από την κατάσταση του κάθε ασθενούς, και τις περισσότερες φορές θα χρειαστεί συμβουλή και φροντίδα ειδικού. Αν έχετε οποιαδήποτε αμφιβολία για το πώς το ατομικό σας ιστορικό μπορεί να επηρεάσει την κύηση, ρωτήστε το γιατρό σας πριν αρχίσετε να προσπαθείτε να συλλάβετε.

αντρικό φύλο.

στα σπερματοζωάρια Υ, που επικαθορίζουν το

Η έρευνα έδειξε ότι γυναίκες με υψηλές τιμές γλυκόζης, που επιτυγχάνονται τρώγοντας φυσιολογικά και μη παραλείποντας το πρωινό, ήταν πιθανότερο να συλλάβουν αγόρι.

Αν και το φύλο του παιδιού που συλλαμβάνεται είναι τυχαίο, η σύλληψη παιδιών του ιδίου φύλου μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι ορισμένοι άνδρες παράγουν καλύτερης ποιότητας σπερματοζωάρια X, που επικαθορίζουν το γυναικείο φύλο, ή Υ, που επικαθορίζουν το αντρικό. Στατιστικά, ζευγάρια που έχουν δυο παιδιά διαφορετικού φύλου είναι λιγότερο πιθανό να προσπαθήσουν να αποκτήσουν και τρίτο.

ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΠΑΙΔΙΑ... ΑΓΟΡΙΑ ΚΑΙ ΚΟΡΙΤΣΙΑ

Η μέθοδος Shettles, που επινοήθηκε από το Δρ Landrum Shettles, βασίζεται στο γεγονός ότι τα σπερματοζωάρια Υ (για αγόρια) είναι μικρότερα, ταχύτερα και λιγότερο ανθεκτικά από τα X (για κορίτσια), και είναι λιγότερο ικανά να αντέξουν στο όξινο περιβάλλον του κόλπου.

Για να συλλάβετε αγόρι, η μέθοδος αυτή προτείνει: Κάνετε σεξ όσο πιο κοντά στην ωορρηξία γίνεται και υιοθετήστε στάσεις όπως η οπίσθια διείσδυση, που ευνοούν τη βαθιά διείσδυση. Η γυναίκα θα πρέπει να φθάσει σε οργασμό, κατά το δυνατόν ταυτόχρονα με τον άντρα, ώστε ο κόλπος να γίνει λιγότερο όξινος και να ευνοηθούν τα σπερματοζωάρια Υ. Η κατανάλωση ενός ή δύο ποτηριών δυνατού καφέ ακριβώς πριν το σεξ δίνουν ένα επιπλέον προβάδισμα στα σπερματοζωάρια Υ.

Η μέθοδος Whelan, που επινοήθηκε από τη Δρ Elizabeth Whelan, προτείνει ότι το να κάνεις σεξ νωρίτερα στον κύκλο, 4 με 6 μέρες πριν την ωορρηξία, είναι πιο πιθανό να οδηγήσει στη γέννηση αγοριού. Το σεξ πιο κοντά στη στιγμή της ωορρηξίας είναι πιο πιθανό να φέρει στον κόσμο κορίτσι. Περιέργως, η μέθοδος αυτή είναι αντίθετη με τις συστάσεις της μεθόδου Shettles.

Η 2η εβδομάδα

Αφού τα σπερματοζωάρια χρειάζονται μερικές εβδομάδες για να ωριμάσουν,

πιθανότητες να σ υλλάβετε και πάλι

κοί υποστηρίζουν ότι υπάρχει σύνδεση του

που καταναλώνονται επηρεάζουν τις κολπικές

Μπαμπάδες: έχει σημασία και η δική σας διατροφή

Αν έχετε ήδη δύο παιδιά του ιδίου φύλου, έχετε κατά 75% αυξημένες

δί συγκεκριμένου φύλου, ο χρόνος μπορεί να

να εξαρτάται από αυτή. Μπορεί, ωστόσο, να εξαρτάται από άλλες ορμόνες και χημικά.

ΕΣΤΙΑΣΤΕ ΣΤΟΥΣ... ΜΠΑΜΠΑΔΕΣ

ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ...

Αλλά τελικά τι αποδίδει; Η πλέον διαδεδομένη ιατρική άποψη, υποστηριζόμενη από αναφορές σε περιοδικά όπως το New England Journal of Medicine, υποστηρίζει ότι ο χρόνος του σεξ έχει ελάχιστα ή καθόλου σημασία για το φύλο. Η μόνη πιθανή εξαίρεση είναι ότι το να κάνετε σεξ 2 μέρες πριν την ωορρηξία μπορεί να αυξήσει λίγο τις πιθανότητες να αποκτήσετε κόρη.

Ηί

ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η 11Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΕΜΜΗΝΟΡΡΥΙΙΑΚΟΥ ΚΥΚΛΟΥ

ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η 12Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΕΜΜΗΝΟΡΡΥΙΙΑΚΟΥ ΚΥΚΛΟΥ

269 ημέρες ακόμη...

268 ημέρες ακόμη...

ΤΙ ΣΥΜ ΒΑΙΝΕΙ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ

Το τοίχωμα του ωαγωγού, που φαίνεται εδώ, έχει έναν υγρό βλεννογόνο. Αυτός περιέχει κύτταρα (καφέ) που προστατεύουν την επιφάνεια του αγωγού. Οι κροσσοί (γαλάζιο) κινούν τα ωάρια καταμήκος των ωαγωγών μετά την ωορρηξία.

Αυτό το ώριμο ωοθυλάκιο περιέχει μια κοιλότητα γεμάτη υγρό (ανοικτό ροζ) που είναι γνωστή ως «άντρο του ωοθυλακίου». Σε αυτό το στάδιο, ακριβώς πριν την ωορρηξία, ένα ωοθυλάκιο έχει γίνει πολύ μεγαλύτερο από τα άλλα και είναι αυτό που θα ραγεί, απελευθερώ­ νοντας το ωάριο.

Αν αυτός δεν είναι ο πρώτος μήνας που προσπαθείτε να συλλάβετε, μην

Καθώς τα επίπεδα των ορμονών σας αυξάνουν περίπου σε αυτό το στάδιο του

απογοητεύεστε. Είναι φυσιολογικό να πάρει λίγο χρόνο.

κύκλου σας, βελτιώνεται και η διάθεσή σας - φαίνεται ότι η φύση φροντίζει τα πάντα!

Προσπαθήσατε να αποκτήσετε παιδί για κάποιο διάστημα; Είναι δύσκολο να

πλαισίου, π.χ. 12-18 μήνες, εκτός αν έχετε

αντιμετωπιστεί το γεγονός ότι δεν

γονιμότητά σας ή τη γενική κατάσταση της

συλλαμβάνει κανείς πάντα όταν το θέλει.

υγείας σας. Η κύρια εξαίρεση είναι αν είστε ηλικίας άνω

Αυτή η αποτυχία μπορεί να είναι δύσκολα

τοίχωμα της μήτρας να χρειαστεί πάχυνση.

Ακόυσα ότι το πράσινο τσάι θα με βοηθήσει να συλλάβω. Είναι αλήθεια;

αύξηση στα οιστρογόνα από τα ωοθυλάκια

Στην πραγματικότητα, υψηλά επίπεδα της

Το άγχος μπορεί να επηρεάσει τη

επάγει την παραγωγή της ορμόνης LH (δείτε

ορμόνης θα έκαναν τον τράχηλο εχθρικό για

δυνατότητά σας να συλλάβετε.

Ως τώρα, οι μελέτες για το πράσινο τσάι και τη γονιμότητα δεν οδήγησαν σε οριστικά συμπεράσματα. Γενικά, είναι πιθανό να ωφεληθεί η υγεία σας χωρίς να

σελ. 38), που αυξάνει περίπου 24 ώρες πριν

τα σπερματοζωάρια, οπότε θα είχαν δυσκολία

την ωορρηξία. Η FSH (δείτε σελ. 38) από την

να προχωρήσουν προς τη μήτρα και τους

Ίσως δεν είναι περίεργο το γεγονός ότι η

υπόφυση, αρχίζει να αυξάνει αργότερα κατά

ωαγωγούς για να γονιμοποιήσουν το ωάριο.

φύση κάνει πιο δύσκολη τη σύλληψη σε

συγκεκριμένους λόγους ανησυχίας για τη

διαχειρίσιμη, ειδικά αν είστε κάποια που

των 35 ετών. Στην περίπτωση αυτή δείτε το

πέτυχε σε άλλους τομείς της ζωής της.

γιατρό σας αφού προσπαθήσετε για περίπου 6

Στην αναπαραγωγή παίζει πολύ σημαντικό

Τα επίπεδα οιστρογόνων αυξάνουν και φθάνουν σήμερα στο μέγιστο σημείο τους, με βάση έμμηνο κύκλο 28 ημερών. Η

ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΟΝ... ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟ

μήνες. Το πρώτο βήμα πιθανώς θα είναι μια

ρόλο η τύχη. Ακόμη και για νέες γυναίκες στην

ανάλυση αίματος για σας και σπέρματος για το

κορύφωση της γονιμότητάς τους, οι

σύντροφό σας. Ωστόσο, ηρεμήστε, αφού και

πιθανότητες σύλληψης σε κάθε κύκλο είναι

μετά τα 35 μπορείτε ακόμη να μείνετε έγκυος

50%. Δεν είναι ασυνήθες να προσπαθείτε 6 ή

με τον παραδοσιακό τρόπο. Ο μέσος χρόνος

και 12 μήνες χωρίς επιτυχία. Περίπου το 16%

που χρειάζεται μια γυναίκα 39 ετών για να

των ζευγαριών χρειάζονται πάνω από 1 χρόνο

συλλάβει είναι 15 μήνες. Το κακό είναι ότι αν

για να πετύχουν κύηση. Οπότε, σχεδιάστε να

καταλήξετε να χρειαστείτε τεχνικές υποβοη-

συλλάβετε εντός ευρύτερου χρονικού

θούμενης αναπαραγωγής, όλες θέλουν χρόνο.

επηρεαστεί η γονιμότητα. Ωστόσο, αν και το πράσινο τσάι παρέχει πληθώρα ευεργετημάτων, περιέχει μικρές ποσότητες καφεΐνης και τανικού οξέος, αμφότερα (τουλάχιστον σε μεγάλες ποσότητες) συνδεδεμένα με προβλήματα γονιμότητας και αυξημένο κίνδυνο αποβολών.

τη διάρκεια αυτής της εβδομάδας. Τα

ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΟΝ... ΓΙΑΤΡΟ

επίπεδα προγεστερόνης είναι χαμηλά. Δεν είναι αναγκαία η ορμόνη αυτή μέχρι το

Οι γυναίκες παράγουν, επίσης, την ανδρική

ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟ ΝΟΣ ΟΤΙ...

συνθήκες άγχους. Ένας λόγος μπορεί να

ορμόνη τεστοστερόνη και η παραγωγή αυτή

είναι ότι μειώνει την απόκριση της ωοθήκης

κορυφώνεται περί την ωορρηξία. Αυτή η

στην ορμονική αιχμή στο μέσον του κύκλου

ορμόνη είναι υπεύθυνη για την ερωτική

(βλ. αριστερά). Υπάρχει, επίσης, σύνδεση

διάθεση και στα δύο φύλα οπότε, κατ’ ευχήν,

μεταξύ άγχους και αποτυχίας θεραπειών

θα πρέπει και εσείς και ο σύντροφός σας να

γονιμότητας, αν και ο ακριβής λόγος γι’

διαπιστώσετε ότι είστε έτοιμοι να κάνετε παιδί

αυτό δεν είναι γνωστός.

Είχα αποβολή πριν 4 εβδομάδες. Είναι ασφαλές να προσπαθήσω για άλλο παιδί αμέσως; Δεν υπάρχει κάποιος χρυσός κανόνας για το πότε θα πρέπει να

τη στιγμή αυτή.

προσπαθήσετε ξανά μετά την αποβολή.

Μπορείτε να μείνετε έγκυος μόλις σταμα­ τήσετε να χρησιμοποιείτε αντισύλληψη. IUD (σπιράλ): μπορείτε να μείνετε έγκυος αν κάνετε σεξ την εβδομάδα πριν αφαιρεθεί, αφού τα σπερματοζωάρια μπορούν να επιβιώσουν επί 3-5 μέρες. Χάπι: θεωρήστε ότι είστε έγκυος αμέσως. Μερικές γυναίκες φαίνεται να είναι υπερ-γόνιμες μετά τη διακοπή του χαπιού. Εμφυτεύματα: η γονιμότητα μπορεί να επανελθεί άμεσα με την αφαίρεση του εμφυτεύματος, αλλά μερικές γυναίκες διαπιστώνουν ότι καθυστερεί. Ενίοτε οι περίοδοι χρειάζονται 3 με 9 μήνες για να γίνουν τακτικές. Αυτό υποδηλώνει ότι οι

k

r

ΔΙΑΚΟΠΗ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨ ΗΣ

επιπτώσεις της ορμόνης είναι ακόμη ενεργές, αλλά μπορείτε, εντούτοις, να συλλάβετε. Ενέσεις: ανώμαλες αιμορραγίες μπορεί να συνεχιστούν επί μήνες και ενδέχεται να μην είναι δυνατόν να συλλάβετε για μήνες. Ωστόσο, όπως με τα εμφυτεύματα, είναι δυνατόν να μείνετε έγκυος πριν οι περίοδοί σας επανέλθουν κανονικά.

Το ενδομήτριο σύστημα (IUS): μπορείτε να μείνετε έγκυος αν κάνετε σεξ την εβδομάδα πριν την αφαίρεση του IUS, αλλά, επειδή το σύστημα περιέχει προγεστερόνη, η σύλληψη είναι λιγότερο πιθανή συγκριτικά με το κλασικό σπείραμα (βλ. αριστερά).

► \

Όταν διακόψετε το χάπι, μπορεί να

™

μείνετε έγκυος μέσα στον 1° μήνα. Αν δεν είστε ακόμη έτοιμη, χρησιμοποιήστε προψυλακτικά για 1 ή 2 μήνες.

περιμένετε μέχρι να έχετε μια περίοδο. Αυτό θα βοηθήσει να χρονολογήσετε την κύηση αν συλλάβετε γρήγορα. Ωστόσο, ο

Η 2ηεβδομάδα

Το πρώτο τρίμηνο

Ως γενικό κανόνα, προτείνουμε να

γιατρός μπορεί να σας συμβουλεύσει διαφορετικά, ειδικά αν η αποβολή σας συσχετίστηκε με λοίμωξη. Αν αναμένετε εξετάσεις επειδή αποβάλλατε, είναι λογικό να ολοκληρωθούν πρώτα αυτές. Εσείς και ο σύντροφός σας μπορεί να χρειάζεστε χρόνο προκειμένου να συνέλθετε από την αποτυχημένη εγκυμοσύνη, οπότε είναι λάθος να βιαστείτε να προσπαθήσετε να συλλάβετε ξανά. Ηρεμήστε, όμως, σκεπτόμενοι πως η μεγάλη πλειοψηφία των γυναικών που είχαν μια αποβολή αποκτούν στη συνέχεια παιδί.

Η αποβολή μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολη και να επιβαρύνει τη σχέση σας. Αξίζει να το συζητήσετε και να ξεπεράσετε τη θλίψη σας μαζί, πριν προσπαθήσετε για άλλο παιδί.

ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η 13Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΕΜΜΗΝΟΡΡΥΣΙΑΚΟΥ ΚΥΚΛΟΥ

267 ημέρες ακόμη...

266 ημέρες ακόμη...

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ

Το σπερματοζωάριο απεικονίζεται εδώ μέσα στον ωαγωγό. Καθώς το σπέρμα μπορεί να μείνει δραστήριο και ζωντανό μέσα σας έως και 72 ώρες, είναι δυνατόν να μείνετε έγκυος ακόμη και αν δεν έχετε ωορρηξία για 2 με 3 μέρες από σήμερα. _______________

Εδώ απεικονίζεται η ωοθήκη στο τέλος του ωαγωγού. Περίπου αυτή τη στιγμή του εμμηνορρυσιακού κύκλου, ένα θυλάκιο στην επιφάνεια της ωοθήκης απελευθερώνει ένα ωάριο, που μεταψέρεται στον αγωγό από ευδιάκριτες δακτυλιοειδείς προσεκβολές που καλούνται κροσσοί.

Αυτή είναι η ιδανική στιγμή για να συλλάβετε, αλλά προσπαθήστε να μην το

Είναι πολύ πιθανό να έχετε ωορρηξία σήμερα, αν δεν είχατε ήδη και αν το ωάριο

σκέφτεστε πάρα πολύ όταν έχετε ωορρηξία και απλά απολαύστε το σεξ!

συναντήσει το σπερματοζωάριο μπορεί σύντομα να είστε έγκυος.

ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ...

Ο οργασμός μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες σας για σύλληψη. Σύμφωνα με μια θεωρία, ο γυναικείος οργασμός είναι εξελικτικός μηχανισμός σχεδιασμένος για να προωθήσει τα σπερματοζωάρια στον τράχηλο ενώ συσπάται η μήτρα. Αν η γυναίκα φθάσει σε οργασμό ως ένα λεπτό πριν το σύντροφό της, ή δεν φθάσει καθόλου, θα κρατήσει λιγότερα σπερματοζωάρια απ’ ό,τι αν φθάσει ταυτόχρονα ή μετά από αυτόν.

Μπορεί να αυξηθούν οι πιθανότητες σας για σύλληψη αν ξαπλώσετε για 15-20 λεπτά μετά το σεξ. Η κατάκλιση με τα πόδια στον αέρα θα βοηθήσει ακόμη περισσότερο.

Αξιοποιήστε το χρόνο κοντά στην ωορρηξία για να ξαναβρείτε τον ενθουσια­

να δοκιμάσετε λίγη ποικιλία. Προσπαθήστε να κάνετε σεξ κάθε 24-48 ώρες. Αν ο

Τυπικά, η ωορρηξία συμβαίνει περί την 14Πμέρα αλλά μπορεί να συμβεί νωρίτερα ή

σμό και τον αυθορμητισμό στη σεξουαλική

σύντροφός σας εκσπερματώνει τακτικά,

αργότερα. Η ωορρηξία συμβαίνει όταν ένα

διάμετρο περίπου 2 cm (1 in) ή παραπάνω. Η

σας ζωή. Με όλες αυτές τις συστάσεις και

ευνοείται η παραγωγή ποιοτικού σπέρματος.

ωάριο απελευθερώνεται από τις ωοθήκες σας

θέση του είναι ακριβώς κάτω από την

τους περιορισμούς, για να μην αναφερθούν

Τα οφέλη της αποχής έχουν υπερεκτιμηθεί

ol διάφορες

στο παρελθόν. Είναι αλήθεια ότι το να μην

(ενίοτε απελευθερώνονται δύο ωάρια - βλ. ένθετο κατωτέρω). Η LH αυξάνει χάρη στην

δείτε το ωοθυλάκιο, αυτό θα έμοιαζε με

Αν προσπαθείτε να συλλάβετε, μπορεί

παραγωγή οιστρογόνων από τα αναπτυσσό­

φουσκάλα έτοιμη να σκάσει. Ακολούθως, το

να αποκλείσετε οτιδήποτε άλλο από το

μενα ωοθυλάκια (δείτε σελ. 47), και είναι αυτή

ωοθυλάκιο παράγει ένζυμα που πέπτουν το

δοξασίες, που υποτίθεται ότι

μεγιστοποιούν την πιθανότητα σύλληψης, είναι εύκολο να ξεχάσετε ότι το σεξ

έχετε κάνει σεξ για 7 μέρες μπορεί να αυξήσει τον αριθμό σπερματοζωαρίων, αλλά η έρευνα

ωοθυλάκιο είναι πλούσιο σε υγρό στη φάση αυτή. Ακριβώς πριν την ωορρηξία έχει

επιφάνεια της ωοθήκης. Αν μπορούσατε να

δείχνει τώρα ότι η αποχή μπορεί να επηρεάσει την κινητικότητα τους (δυνατότη­

η αιχμή που επάγει τα γεγονότα που

εξωτερικό του περίβλημα, απελευθερώνοντας

υπερβολικά αψοσιωμένη στο να συλλάβετε,

συμβαίνουν τώρα στο ωοθυλάκιο. Η LH κάνει

το ωάριο στην επιφάνεια της ωοθήκης.

μπορεί να ξεχαστεί η απόλαυση. Μπορεί να

τα «κολύμβησης»), ειδικά αν τα σπερματοζω­

το ωάριο μέσα στο ωοθυλάκιο να ωριμάσει

θέλετε να δοκιμάσετε διαφορετικές στάσεις,

άρια ήταν ήδη οριακά. Όσο μεγαλύτερη η

πλήρως και να είναι έτοιμο για απελευθέρωση

χρόνους ή χώρους για σεξ. Αν εσείς και ο

περίοδος αποχής, τόσο πιο αμφίβολο το

και γονιμοποίηση. Αυτή είναι η στιγμή που το

πλησιέστερο ωαγωγό από τις δακτυλιοειδείς

σύντροφός σας δεν είστε συνήθως τόσο

αποτέλεσμα. Οπότε διασκεδάστε, και αν

ωάριο μειώνει τον αριθμό των χρωμοσωμάτων

προσεκβολές που διαμορφώνουν το πέρας του

περιπετειώδεις, αυτή είναι μια καλή ευκαιρία

συλλάβετε, τόσο το καλύτερο!

του (δείτε σελ. 55) από 46 σε 23. Το

αγωγού, όπου είναι πιθανόν θα γονιμοποιηθεί.

προορίζεται να είναι ευχάριστο. Αν είστε

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΕΣ ΣΤΑΣΕΙΣ

ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ...

Φαίνεται ότι ο τρόπος που κάνετε σεξ μπορεί να βοηθήσει τη σύλληψη. Στάσεις

Αν αποκτήσατε ήδη μη πανομοιότυ­ πα δίδυμα (διζυγωτικά), η πιθανότητα

που μεγιστοποιούν τη διείσδυση, όπως η οπίσθια διείσδυση, μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικές, αφού τότε τα σπερματοζω­ άρια εναποτίθενται όσο γίνεται πλησιέστερα στον τράχηλο - η παρατεταμένη παραμονή τους στις κολπικές εκκρίσεις μπορεί να τους οδηγήσει στον πρόωρο θάνατό τους. Αν ο άνδρας είναι από πάνω, η γυναίκα μπορεί να δοκιμάσει να τοποθετήσει μαξιλάρι κάτω από τους γλουτούς της για να υψώσει την πύελό της και να βοηθήσει την κίνηση των σπερματοζωαρίων προς τον τράχηλο. Στάσεις με τη γυναίκα από πάνω μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια σπέρματος. Αποφύγετε τη χρήση λιπαντικών καθώς μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά το σπέρμα.

να αποκτήσετε δεύτερο ζεύγος

Μόλις το ωάριο απελευθερωθεί από το ωοθυλάκιο, σύντομα μεταψέρεται στον

Πίεση να συλλάβετε

μυαλό σας και αυτό μπορεί να φθείρει τη σχέση σας. Με το στόχο της κύησης κατά νου είναι εύκολο να γίνετε μηχανικές στο σεξ. Σε αυτό το σημείο, εσείς και ο σύντροφός σας μπορεί να μην βλέπετε ο ένας τον άλλο ως σεξουαλικό αντικείμε­ νο, αλλά ως γρανάζια μιας μηχανής τεκνοποίησης. Η απόλαυση μπορεί να χαθεί τόσο εύκολα! Είναι κατανοητό να διαπιστώνετε ότι ο σύντροφός σας εκνευρίζεται όταν νιώθει πίεση να παρέχει σπέρμα. Το άγχος μπορεί να έχει αρνητική επίδραση στην επιθυμία ή ακόμη και στην ικανότητα ενός άνδρα να κάνει σεξ. Αν αυτό συμβεί, μπορεί να θέσει τη σχέση

τετραπλασιάζεται. Μη πανομοιότυπα δίδυμα γεννιούνται όταν περισσότερα από ένα ωοθυλάκια ωριμάζουν πλήρως και τα δύο ωάρια που απελευθερώ­ νονται στην ωορρηξία γονιμοποιούνται αμφότερα. Η αυξημένη πιθανότητα απόκτη­ σης δεύτερου ζεύγους διδύμων οφείλεται στο ότι οι περισσότερες γυναίκες που συλλαμ­ βάνουν μη πανομοιότυπα δίδυμα (χωρίς να έχουν υποβληθεί σε εξωσωματική γονιμο­ ποίηση) έχουν πρότυπο απελευθέρωσης περισσοτέρων του ενός ωαρίων ανά κύκλο. Η πιθανότητά σας να αποκτήσετε δεύτερο ζεύγος διδύμων είναι περίπου 1 στις 3000.

ΕΣΤΙΑΣΤΕ ΣΤΙΣ... ΣΧΕΣΕΙΣ

σας σε καθοδική τροχιά, που φυσικά κάνει τη σύλληψη λιγότερο πιθανή και μπορεί να προκαλέσει γενικότερα προβλήματα. Κάντε προσπάθεια να είστε εγκάρδιοι και δουλέψτε μαζί κι όχι ο ένας ενάντια

Η 2η εβδομάδα

Το πρώτο τρίμηνο

ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η 13Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΕΜΜΗΝΟΡΡΥΣΙΑΚΟΥ ΚΥΚΛΟΥ

στον άλλον. Σκεφθείτε να κάνετε ένα διάλειμμα. Τα ζευγάρια συχνά συλλαμβάνουν όταν είναι σε διακοπές και Στην ωορρηξία, το ωοθυλάκιο ρήγνυται και το ωάριο απελευθερώνεται στην επιφάνεια της ωοθήκης. Ορισμένες φορές δύο ωοθυλάκια ωριμάζουν ως το σημείο αυτό, και το καθένα απελευθερώνει ένα ωάριο.

αισθάνονται πιο χαλαρά. Βεβαιωθείτε ότι απολαμβάνετε το σεξ χωρίς άγχος, και εκτός του «γονίμου παραθύρου» σας.

49

ΕΣΤΙΑΣΤΕ..

Σύλληψη

γονιμοποίηση (το ωάριο ζει 12-24 ώρες μετά

Η κύηση ξεκινά με τη σύλληψη, μια περίπλοκη διαδικασία που περιλαμβάνει την απελευθέρωση ενός ή περισσοτέρων ωαρίων από την ωοθήκη, επιτυχή γονιμοποίηση από σπερματοζωάριο στον ωαγωγό και εμφύτευση στο τοίχωμα της μήτρας.

ωαγωγό. Στην πραγματικότητα, τα περισσότε­

την ωορρηξία). Δεν φθάνουν όλα αυτά τα εκατομμύρια των σπερματοζωαρίων ως τον

Η απελευθέρωση του ωαρίου

αυτή η αιχμή της LH επάγει ένα ωοθυλάκιο

Η διαδρομή του σπερματοζωαρίου

Κάθε γυναίκα γεννιέται με τον πλήρη αριθμό

(και κάποτε περισσότερα από ένα), ώστε να

Στη διάρκεια του σεξ, ο άνδρας απελευθερώ­

θυλακίων που περιέχουν άωρα ωάρια,

απελευθερώσει ένα ώριμο ωάριο τη στιγμή

νει άφθονο σπέρμα -περίπου 250 εκατομμύ­

ορισμένα από τα οποία θα ωριμάσουν και θα

της ωορρηξίας.

ρια σπερματοζωάρια ανά εκσπερμάτωση-

απελευθερωθούν στη διάρκεια της ζωής της.

Μόλις το ωάριο αφήσει την ωοθήκη,

στον κόλπο. Κάθε σπερματοζωάριο έχει μια

Κάθε μήνα η θυλακιοτρόπος ορμόνη FSH, που παράγεται από την υπόφυση, επάγει την

εισέρχεται στον ωαγωγό, που βρίσκεται κοντά,

μακριά «ουρά» για να το κατευθύνει, οπότε

και αρχίζει να ταξιδεύει κατά μήκος της

είναι καλά εξοπλισμένο για να κολυμπήσει

ωρίμανση ορισμένου αριθμού ωοθυλακίων.

σάλπιγγας προς τη μήτρα. Ο ωαγωγός έχει

προς τον ωαγωγό, όπου λαμβάνει χώρα η

Αυτά τα ωοθυλάκια με τη σειρά τους,

μήκος μόλις 10 cm (4 in) και το τοίχωμά του

γονιμοποίηση του ωαρίου. Η όλη απόσταση,

παράγουν οιστρογόνα, υψηλά επίπεδα των

έχει πολλές μικρές προσεκβολές που

από τον κόλπο μέσω της μήτρας ως τον

οποίων επάγουν την πάχυνση της μήτρας και

κυριολεκτικά σπρώχνουν το ωάριο προς την

ωαγωγό, διανύεται εντός ωρών. Ωστόσο, το

την προετοιμασία της εμφύτευσης του

κατεύθυνση της μήτρας. Ακόμη και έτσι, η

σπέρμα μπορεί να επιβιώσει στον κόλπο και

γονιμοποιημένου ωαρίου. Καθώς τα ωάρια

διαδρομή διαρκεί 5 μέρες ή παραπάνω. Στη

στη μήτρα για 3-5 μέρες, που σημαίνει ότι

ωριμάζουν, τα επίπεδα των οιστρογόνων

διάρκεια αυτού του ταξιδιού λαμβάνει χώρα η

υπάρχει ένα «παράθυρο» περίπου 6 ημερών

αυξάνουν και η υπόφυση λαμβάνει σήμα να

γονιμοποίηση του ωαρίου.

κατά της οποίας μπορεί να λάβει χώρα η

παράγει ωχρινοτρόπο ορμόνη LH. Κάθε μήνα

Πώς συλλαμβάνονται τα δίδυμα

ρα πεθαίνουν, πέφτουν εκτός κόλπου ή

Τουλάχιστον μία κύηση σε κάθε 65 είναι

χάνονται στη διαδρομή. Μόνο 300 σπερματο­

δίδυμη. Τα δίδυμα συλλαμβάνονται με 2 τρόπους, καταλήγοντας σε πανομοιότυπα ή μη πανομοιότυπα δίδυμα. Πανομοιότυπα δίδυμα προκύπτουν όταν ένα γονιμοποιημένο ωάριο διαιρείται σε δύο ξεχωριστά κύτταρα. Αυτός ο τύπος διδύμων έχει τη μισή συχνότητα των μη πανομοιότυ­ πων. Τα πανομοιότυπα δίδυμα έχουν ίδια γονίδια και φύλο, οπότε μοιάζουν πάρα πολύ, αν και μικρές διαφορές στο περιβάλλον τους μπορεί να προκαλέσουν ελαφρές αποκλίσεις. Τα πανομοιότυπα δίδυμα λέγονται και μονοζυγωτικά, γιατί προέρχονται από ένα ζυγώτη (γονιμοποιημένο ωάριο). Τρί-, τετρά- και πολύ-δυμα μπορούν, επίσης, να είναι μονοζυγωτικά. Ωστόσο, τρίδυμα και άνω μπορεί να προκόψουν από πιο περίπλοκους συνδυασμούς. Για παράδειγμα, μπορεί να

ζωάρια περίπου, ένα μικρό ποσοστό του αριθμού που απελευθερώθηκε αρχικά, φθάνουν στην περιοχή του ωαρίου.

Η στιγμή της γονιμοποίησης Αν και πολλά σπερματοζωάρια συρρέουν γύρω από το ωάριο και προσπαθούν να διεισδύσουν στο εξωτερικό του περίβλημα, μόνο ένα εξ αυτών θα καταφέρει να διεισδύσει μέσω της επιφάνειας του ωαρίου και να το γονιμοποιήσει. Μόλις αυτό συμβεί, το εξωτερικό περίβλημα του ωαρίου παχύνεται ταχέως για να αποκλείσει άλλα ανταγωνιστικά σπερματοζωάρια, έτσι ώστε κάθε ωάριο να μπορεί να γονιμοποιηθεί από ένα μόνο σπερματοζωάριο.

υπήρχαν δύο γονιμοποιημένο ωάρια, από τα οποία το ένα διαιρέθηκε στα δύο. Μη πανομοιότυπα δίδυμα προκύπτουν όταν απελευθερώνονται δύο ωάρια κατά την ωορρηξία. Τα γονίδια κάθε διδύμου προέρχονται από τους γονείς, αλλά τα δίδυμα δεν μοιράζονται το ίδιο μείγμα γονιδίων. Τα μη πανομοιότυπα δίδυμα λέγονται, επίσης, «αδελφικά», γιατί δεν μοιάζουν περισσότερο από τα κοινά αδέλφια και μπορεί να είναι διαφορετικού φύλου. Επίσης, αναφέρονται ως διζυγωτικά δίδυμα, γιατί προέρχονται από δύο ξεχωριστούς ζυγώτες (γονιμοποιημένα ωάρια). Μη πανομοιότυπα τρίδυμα προκύπτουν όταν απελευθερώνονται τρία ωάρια ταυτόχρονα αντί ενός. Αυτό είναι πιο πιθανό να συμβεί όταν η ωορρηξία επάγεται με φάρμακα κατά τη διάρκεια θεραπείας γονιμότητας (βλ. κατωτέρω).

Εμφύτευση στη μήτρα Ωαγωγός

Ζυγώτης

Μορίδιο

Μέχρι τη στιγμή που το γονιμοποιημένο

ΑΝΑΤΟΜΙΑ

ωάριο φθάσει στη μήτρα, έχει μεγαλώσει και Προστατευτικό

ΔΙΔΥΜ Α

έχει διαμορφωθεί από ένα μόνο κύτταρο,

Σπερματοζωάριο που γονιμοποιεί το ωάριο

Ένα γονιμοποιημένο ωάριο διαιρείται στα δύο

Δύο ωάρια γονιμοποιούνται

αρχικά, σε μια συμπαγή μάζα κυττάρων, που καλείται βλαστοκύστη. Αυτό το σύμπλεγμα προσκολλάται στο τοίχωμα της μήτρας πολύ

Ωάριο ■ απελευθερωμένο από την ωοθήκη

χαλαρά αρχικά, μετά δε πιο βαθιά και μόνιμα.

ΤνΤ

Σε αυτό το πρώιμο στάδιο, η μάζα του είναι μεν μεγαλύτερη από το αρχικά γονιμοποιημέ-

Ωοθήκη . Μήτρα

έμβρυο, μερικές φορές αναφέρεται ως

γονιμοποιηθεί επιτυχώς από κάποιο

«συλληφθέν κύημα» (conceptus). Αν και το

σπερματοζωάριο στον ωαγωγό, το ωάριο

φύλο του έχει καθοριστεί ήδη, δεν έχει ακόμη

ταξιδεύει προς τη μήτρα. Τα κύτταρά

ούτε καν αδρά σχήμα εμβρύου. Τα κύτταρα

του διαιρούνται συνεχώς μέχρι να σχηματίσει μια ομάδα κυττάρων έτοιμων

. Κόλπος

για εμφύτευση στο τοίχωμα της μήτρας.

παράγουν ένζυμα που του επιτρέπουν να ανοίξει δρόμο στο τοίχωμα της μήτρας και να παραμείνει στενά υπό την επιφάνεια.

Το ώριμο ωάριο έχει διάμετρο 0,1 mm και περιβάλλεται από προστατευ­ τικό εξωτερικό περίβλημα, γνωστό ως διαυγής ζώνη. Το πολύ μικρότερο σπερματοζωάριο αποτελείται από κεφαλή, που περιέχει το ανδρικό γενετικό υλικό και ένζυμα που βοηθούν να διασπαστεί το εξωτερικό στρώμα του ωαρίου, και μια ουρά που κινεί το σπερματοζωάριο ανοδικά στον κόλπο και τη μήτρα προς τον ωαγωγό.

Στη γονιμοποίηση, ένα σπερματοζωάριο διεισδύει στο ωάριο. Μ όλις το ωάριο και το σπερματοζωάριο συγχωνευθούν, διαμορφώ­ νουν ένα μοναδικό κύττα­ ρο που λέγεται ζυγώτης.

Ο ζυγώτης διαιρείται σε δύο πανομοιότυπα κύτταρα και συνεχίζει να διαιρείται καθώς ταξι­ δεύει κατά μήκος του ωαγωγού.

Πανομοιότυπα δίδυμα που προκύπτουν από το διχασμό ενός γονιμοποιημένου ωαρίου μπορεί να μοιράζονται κοινό πλακούντα στη μήτρα. Ενίοτε, μοιράζονται επίσης ένα αμνιακό σάκο.

Όταν δύο ωάρια γονιμοποιούνται ταυτόχρονα, σχηματίζονται μη πανομοιότυπα δίδυμα, καθένα με δικό του πλακούντα και αμνιακό σάκο.

Υποβοηθούμενη αναπαραγωγή

γονιμοποίηση (IVF). Αυτή περιλαμβάνει λήψη

διαδικασία που λέγεται ενδοκυτταροπλασμα-

Μερικά ζευγάρια διαπιστώνουν ότι η

ειδικών φαρμάκων για να σας βοηθήσουν να

τική σπερματέγχυση ή ICSI όπου ένα

σύλληψη χρειάζεται περισσότερο χρόνο απ'

παράγετε περισσότερα ωάρια. Τα ωάρια

μοναδικό σπερματοζωάριο εισάγεται

ό,τι ανέμεναν. Αν δεν μείνετε έγκυος μετά δύο

λαμβάνονται και γονιμοποιούνται από τα

απευθείας στο ωάριο και το γονιμοποιημένο

έτη προσπάθειας, ο γιατρός σας μπορεί να

σπερματοζωάρια του συντρόφου σας στο

ωάριο μεταφέρεται στη μήτρα. Η ενδομήτρια

Ένα μορίδιο -έν α

Μια βλαστοκύστη, μια

συστήσει έλεγχο για να διαπιστώσει αν

εργαστήριο (εξού και ο όρος «παιδί του

σπερματέγχυση, ή IUI, αφορά την τοποθέτη­

σύμπλεγμα περίπου 16 κυττάρω ν- έχει διαμορ­ φωθεί μέχρι περίπου την 31-4 1 μέρα από τη γονι­

μάζα που περιλαμβάνει

υπάρχει κάποιο πρόβλημα στη γονιμότητά

σωλήνα»), και λαμβάνετε ορμονική θεραπεία

ση σπερματοζωαρίων —επιλεγμένων με βάση

μέχρι 100 κύτταρα, εκκολάπτεται από το προστατευτικό περίβλημα του ωαρίου και ετοιμάζεται για εμφύτευση στη μήτρα.

σας ή σε αυτή του συντρόφου σας. Αν είναι

για να προετοιμάσετε τη μήτρα να «δεχτεί»

τη βιωσιμότητά τους—απευθείας στη μήτρα.

μοποίηση του ωαρίου.

έτσι, ίσως πρέπει να ξεκινήσετε θεραπεία

τα γονιμοποιημένα ωάρια. Αν υπάρχει

Αυτή χρησιμοποιείται όπου το σπέρμα έχει

γονιμότητας για να βοηθήσετε τη σύλληψη. Η

πρόβλημα στην ποιότητα των σπερματοζωα­

φτωχή κινητικότητα ή υπάρχουν προβλήματα

πιο δημοφιλής θεραπεία είναι η εξωσωματική

ρίων, μπορεί να χρησιμοποιηθεί μια

ωορρηξίας.

Σύλληψη

Το πρώτο τρίμηνο

Η διαδικασία της σύλληψης: μόλις

Ουρά

νο ωάριο, χωρίς όμως να θεωρείται ακόμη

51

Η 3η εβδομάδα

ΕΙΣΤΕ 2 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ ΚΑΙ 1 ΗΜΕΡΑΣ

265 μέρες ακόμη...

ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΕΝΑ ΘΑΥΜΑ: Η ΣΥΛΛΗΨΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΑΣ ΤΙ Σ Υ Μ Β Α ΙΝ Ε Ι Σ ΤΟ Ε Σ Ω Τ Ε Ρ ΙΚ Ο

Αν είχατε ωορρηξία και το ωάριο συνάντησε ένα σπερματοζωάριο, εκπληκτικά πράγματα θα συμβούν, και μάλιστα πολύ γρήγορα. Χρειάζεται να περάσουν μόνο 3 μέρες από τη γονιμοποίηση ώστε ένα μόνο ωάριο να διαιρεθεί σε μια σφαίρα 58 κυττάρων. Μέχρι το τέλος της εβδομάδας, αυτή η σφαίρα, που λέγεται βλαστοκύστη, θα έχει φθάσει στη μήτρα, όπου θα αρχίσει να εμφυτεύεται στο τοίχωμα. Θα περάσουν λίγες εβδομάδες μέχρι να μάθετε αν συλλάβατε, αλλά ειδικές ορμόνες «εργάζονται» από τώρα για να βοηθήσουν να διατηρηθεί η κύηση. Τα κύτταρα που περιβάλλουν το ωάριο εκκρίνουν χημικές ουσίες που

ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ

βοηθούν την ανάπτυξη του ωαρίου.

Η ουρά, σαν μαστίγιο, του σπερματοζωαρίου το κινεί κατά μήκος του ωαγωγού για να συναντήσει το ωάριο.

Εδώ απεικονίζεται το ωάριο περικυκλωμένο από σπερματοζωάρια. Αν και μόνο ένα σπερματο­ ζωάριο θα γονιμοποιήσει το ωάριο, χρειάζονται αρκετές εκατοντάδες για να αντιμετωπίσουν τα αμυντικά του στρώματα και να επιτρέψουν να λάβει χώρα η γονιμοποίηση.

Το νεο-απελευθερωμένο σας ωάριο θα επιβιώσει μόνο 24 ώρες, αλλά είναι πιθανό στο χρόνο αυτό να συναντήσει ένα σπερματοζωάριο και να γονιμοποιηθεί. Είναι πιθανό να είχατε ωορρηξία και το μη γονιμοποιημένο σας ωάριο να ξεκινά τώρα την πορεία του. Μόλις απελευθερω­

του ωαρίου αδιαπέρατη. Κάθε ωάριο και

θεί από την ωοθήκη, το ωάριο προσροφάται από έναν από τους ωαγωγούς σας και,

το ήμισυ του συνολικού απαραίτητου γενετικού υλικού. Το ωάριο θα περιέχει

κινούμενο προς την κατεύθυνση της μήτρας,

πάντα ένα χρωμόσωμα X, αλλά το

έρχεται να αναπαυθεί στο ευρύτερο τμήμα του αγωγού, αναμένοντας τη γονιμοποίηση.

σπερματοζωάριο φέρει είτε ένα χρωμόσωμα X είτε ένα Υ και έτσι καθορίζει το φύλο του

Δεν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι για κάθε σπερματοζωάριο που απελευθερώνεται η πιθανότητα έστω και να ψθάσει στην περιοχή της γονιμοποίησης είναι της τάξης του 1 στο εκατομμύριο. Περίπου 300

Η κεφαλή του σπερματοζωαρίου

σπερματοζωάρια φθάνουν στον ωαγωγό, αλλά μόνο ένα θα γονιμποποιήσει το ωάριο.

μεταφέρει γενετικό υλικό μαζί με ένζυμα που επιτρέπουν στο σπέρμα να διεισδύσει στο σκληρό εξωτερικό περίβλημα του ωαρίου.

Μόλις το σπέρμα διεισδύσει το ωάριο, επάγει

Μητρικά αγγεία

Τα εξωτερικά κύτταρα της βλαστοκύστης προσδένονται στο τοίχωμα της μήτρας.

Το κυτταρικό σύμπλεγμα μέσα στη γεμάτη υγρό κοιλότητα της βλαστοκΰστης σχηματίζει τις καταβολές του εμβρύου.

Κοιλότητα γεμάτη υγρό

σπερματοζωάριο περιέχει 23 χρωμοσώματα,

εμβρύου. Τα χρωμοσώματα του ωαρίου και του σπερματοζωαρίου συνδυάζονται σχηματίζοντας το ζυγώτη, και η γονιμοποίη­ ση ολοκληρώνεται. Μερικές εκατοντάδες σπερματοζωάρια επιβιώνουν στη διαδρομή και συναντούν το ωάριο στον ωαγωγό, αλλά μόνο ένα θα γονιμοποιήσει τελικά το ωάριο.

ΕΣΤΙΑ ΣΤΕ ΣΤΟ Υ Σ... ΜΠΑΜΠΑΔΕΣ

ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ...

Είστε σε φόρμα αλλά όχι γόνιμοι;

Οι υπεύθυνες ορμόνες για την παρα­ γωγή σπέρματος απελευθερώνονται

Αν θέλετε να γίνετα ι πατέρας, υπάρχουν πολλοί λόγοι που θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι είστε σε καλή κατάσταση, ένας εκ των οποίων είναι να υποστηρίξετε τη σύντροφό σας καθώς αυτή προετοιμάζεται για την εγκυμοσύνη. Ωστόσο, ενώ ο καθιστικός τρόπος ζωής δεν είναι ο επιθυμητός για άνδρες που θέλουν να συλλάβουν, φαίνεται ότι ούτε η υπερβολική άσκηση στο γυμναστήριο είναι η καλύτερη επιλογή. Ερευνητές ζήτησαν από μια ομάδα νέων ανδρών που ήταν σε φόρμα, να κάνουν εντατική άσκηση 4 φορές την εβδομάδα για 2 εβδομάδες. Ακολούθως, ελέγχθηκε το

σπέρμα τους και βρέθηκε να περιέχει λιγότερα σπερματοζωάρια και χαμηλότερα επίπεδα των ορμονών που είναι απαραίτητες για τη σύλληψη. Αυτές οι ορμονικές μεταβολές ήταν προσωρινές και αποκατα­ στάθηκαν λίγες μέρες αφότου οι άνδρες αυτοί συνέχισαν να ασκούνται στα προηγούμενα επίπεδα. Η ανησυχία είναι ότι η αποκατάσταση μπορεί να μην είναι τόσο γρήγορη μεταξύ μεγαλύτερων ανδρών ή αυτών με χαμηλότερο αριθμό σπερματοζωαρίων ή/και χαμηλά επίπεδα ορμονών. Οπότε, παραμεί­ νετε σε φόρμα αλλά μην το παρακάνετε!

κάθε 60 με 90 λεπτά. Οπότε, ένας άνδρας συνεχώς παράγει σπερματοζωάρια. Θεωρητικά, αυτό σημαίνει ότι ένας άνδρας είναι πάντα γόνιμος, αλλά τα γεννητικά κύτταρα χρειάζονται περίοδο 72 ημερών για να αναπτυχθούν πλήρως. Οπότε, ένας ανθυγιεινός τρόπος ζωής στο διάστημα αυτό θα επηρεάσει την ποιότητα του σπέρματος. Για το λόγο αυτό, αν προσπαθείτε να συλλάβετε, ο σύντροφός σας θα πρέπει να υιοθετήσει έναν υγιή τρόπο ζωής για 3 τουλάχιστον μήνες προκειμένου να παράγει σπέρμα καλής ποιότητας.

Η 3η εβδομάδα

Το πρώτο τρίμηνο

Ωάριο

μια αντίδραση που καθιστά την επιφάνεια

Βλαστοκύστη

53

ΕΣΤΙΑΣΤΕ..

Γονίδια και κληρονομικότητα

μα, ενώ το σπερματοζωάριο φέρει ένα X και ένα Υ χρωμόσωμα. Για το λόγο αυτό, το αν το παιδί σας θα είναι αγόρι ή κορίτσι καθορίζε­

Τα γονίδια που κληρονομούν οι γονείς στα παιδιά τους καθορίζουν, τουλάχιστον μερικώς, τα σωματικά και πνευματικά χαρακτηριστικά τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να κληρονομηθεί ένα ανώμαλο γονίδιο, οδηγώντας σε μια κληρονομική γενετική διαταραχή.

ται πάντα από τον πατέρα. Αν το σπερματο­ ζωάριο «δώσει» το χρωμόσωμα X στο

Τα γονίδια υπάρχουν σε ζεύγη, και κάθε γονίδιο ανά ζεύγος μπορεί να διαφέρει ελαφρά. Ένα γονίδιο μπορεί να είναι επικρατές και να επισκιάζει το υπολειπόμενο γονίδιο.Ένα υπολειπόμενο γονίδιο ενεργοποιείται μόνο αν και τα 2 γονίδια είναι απολειπόμενα. Ένα παράδειγμα είναι το χρώμα των οφθαλμών, αν και υπάρχουν περισσότερα γονίδια γι’ αυτό απ' όσα απεικονίζονται εδώ

προκύπτει θα είναι κορίτσι. Αν το σπερματο­ ζωάριο «δώσει» το χρωμόσωμα Υ, το έμβρυο

Τι είναι τα γονίδια; Τα γονίδια βρίσκονται σε ραβδόσχημες δομές που λέγονται χρωμοσώματα και βρίσκονται

Διαμέσου των γενεών

στον πυρήνα κάθε κυττάρου του σώματος. Κάθε γονίδιο κατέχει μια συγκεκριμένη θέση

Σε κάθε γενιά, τα γονίδια αναμειγνύο­ νται ξανά και ξανά. Μισά από τα γονίδια ενός παιδιού προέρχονται από τον πατέρα και μισά από τη μητέρα του. Οι γονείς του παιδιού, με τη σειρά τους, κληρονόμησαν μισά από τα γονίδιά τους από καθέναν απ'

Το πρώτο τρίμηνο

Μητρική γιαγιά

Μητρικός παππούς

Πατρική γιαγιά

Πατρικός παππούς

σε ένα χρωμόσωμα. Επειδή τα γονίδια παρέχουν οδηγίες για τη σύνθεση πρωτεϊνών, και οι πρωτεΐνες καθορίζουν τη δομή και λειτουργία κάθε κυττάρου στο σώμα, συνεπά­ γεται ότι τα γονίδια είναι υπεύθυνα για όλα τα χαρακτηριστικά που κληρονομούνται. Οι πλήρεις γενετικές οδηγίες για κάθε άτομο, γνωστές ως ανθρώπινο γονιδίωμα, φέρονται σε 23 ζεύγη χρωμοσωμάτων και αποτελούνται από περίπου 20.000-25.000 γονίδια.

Πώς λειτουργεί η κληρονομικότητα Κατά τη σύλληψη, το έμβρυο λαμβάνει 23 χρωμοσώματα από το μητρικό ωάριο και 23 χρωμοσώματα από το πατρικό σπερματοζωά­ ριο. Αυτά συνδυάζονται για να σχηματιστεί ένα σύνολο από 46 χρωμοσώματα. Τα ζεύγη

έμβρυο τόσο το X όσο και το Υ χρωμόσωμα είναι ενεργά. Στα θήλεα, ωστόσο, ένα από τα στην ανάπτυξη του εμβρύου για να

Γαλάζια μάτια

Γαλάζια μάτια

αποφευχθούν διπλές εντολές. Αυτό μπορεί να είναι το X χρωμόσωμα από τη μητέρα ή τον πατέρα.

Παραλλαγές γονιδίων Κάθε γονίδιο σε ένα κύτταρο υπάρχει σε δύο εκδοχές, καθεμιά κληρονομημένη από ένα γονιό. Συχνά, τα γονίδια αυτά είναι πανομοιότυπα. Ωστόσο, ορισμένα ζεύγη γονιδίων υπάρχουν σε ελαφρά διαφοροποιημένες εκδοχές, που

Γαλάζια μάτια

Γαλάζια μάτια

Γαλάζια μάτια

Γαλάζια μάτια Καφέ μάτια

αλληλόμορφα ενός γονιδίου, αν και κάθε άτομο μπορεί να έχει μόνο δύο. Αυτές οι παραλλαγές στα αλληλόμορφα ευθύνονται για τις διαφορές ανάμεσα στα άτομα, όπως το χρώμα των οφθαλμών ή το σχήμα των ώτων. Ένα αλληλόμορφο μπορεί να επικρατήσει του άλλου (υπολειπόμενο * βλ. ένθετο δεξιά).

Γιατί συμβαίνουν γενετικές διαταραχές

από τα φυλετικά χρωμοσώματα, που είναι είτε

Τα γονίδια είναι υγιή, αλλά ενίοτε ένα γονίδιο

X είτε Υ. Κάθε ωάριο και σπερματοζωάριο

είναι ελαττωματικό. Γενετικές διαταραχές

περιέχει διαφορετικό συνδυασμό γονιδίων.

ανακύπτουν είτε όταν κληρονομείται ένα

Αυτό συμβαίνει επειδή, όταν δημιουργούνται

ανώμαλο γονίδιο είτε όταν ένα γονίδιο

τα ωάρια και τα σπερματοζωάρια, τα

μεταλλαχθεί. Οι γενετικές διαταραχές μπορεί

χρωμοσώματα συζεύγνυνται και ανταλλάσ­

να ακολουθούν ένα επικρατές ή υπολειπόμε­

σουν τυχαία γονίδια μεταξύ τους πριν το

νο πρότυπο κληρονομικότητας (βλ. δεξιά).

κύτταρο διαιρεθεί. Αυτό σημαίνει ότι, με την

Μπορεί, επίσης, να μεταδίδονται μέσω του

εξαίρεση των πανομοιότυπων διδύμων (δείτε

χρωμοσώματος X. Τέτοιες φυλοσύνδετες

σελ. 51), κάθε άτομο έχει μοναδικά

διαταραχές είναι συνήθως υπολειπόμενες,

χαρακτηριστικά.

που σημαίνει ότι μια γυναίκα μπορεί να φέρει

Γαλάζια μάτια

Καφέ μάτια Καφέ μάτια

Γαλάζια μάτια

Καφέ μάτια

Γαλάζια μάτια

Γαλάζια μάτια

Καφέ μάτια

επειδή έχει ένα άλλο υγιές X χρωμόσωμα που

χρωμοσωμάτων που κληρονομούνται, ένα

το αντιρροπεί. Αν ένα αγόρι λάβει ένα

καθορίζει το ψύλο. Αυτό αποτελείται είτε από

παθολογικό X χρωμόσωμα, θα παρουσιάσει

2 χρωμοσώματα X (θήλεα), οπότε το παιδί θα

προβλήματα.Ένα κορίτσι θα είναι υγιής φορέ­ ας όπως η μητέρα της. Ένας πάσχων άντρας θα μπορούσε να κληροδοτήσει το γονίδιο μόνο στις κόρες του.

Καφέ μάτια

Καφέ μάτια

Καφέ μάτια

Α πολειπόμενα και μικτά γονίδια. Σε αυτό το παράδειγμα, κάθε παιδί θα κληρονομήσει τουλάχιστον ένα υπολειπόμενο γονίδιο για γαλάζιους οφθαλμούς από τους γονείς του. Ανάλογα με το αν το άλλο γονίδιο είναι επικρατές ή υπολειπόμενο, οι απόγονοι του ζεύγους έχουν 1 στις 2 πιθανότητες να κληρονομήσουν γαλάζιους οφθαλμούς και 1 στις 2 καστανούς.

Καφέ μάτια

Καφέ μάτια

Καφέ μάτια

Δυο ζεύγη υπ ολειπόμενω ν γονιδίων. Όταν αμψότεροι οι γονείς έχουν γαλάζια μάτια, όπως φαίνεται εδώ, θα έχουν αμφότεροι ζεύγος υπολειπόμενων γονιδίων για γαλάζιο χρώμα ματιών. Όλα τα παιδιά θα έχουν, επομένως, γαλάζιους οφθαλμούς, καθώς δεν υπάρχει επικρατές γονίδιο για να επικαλύψει το υπολειπόμενο.

Δύο ζεύγη μικτώ ν γονιδίω ν. Εδώ, κάθε παιδί έχει πιθανότητα 1 στις 4 να κληρονομήσει 2 απολειπόμενα γονίδια και να αποκτήσει γαλάζιους οφθαλμούς και, 3 στις 4 πιθανότητες να κληρονομήσει επικρατές γονίδιο για καστανούς οφθαλμούς. Τα παιδιά με καστανά μάτια μπορεί να έχουν είτε ένα ζεύγος επικρατών γονιδίων είτε μικτά γονίδια.

Καφέ μάτια

το παθολογικό γονίδιο χωρίς να επηρεαστεί,

Πώς καθορίζεται το ψύλο Από τα 23 ζεύγη

Το ωάριο πάντα περιέχει δύο X χρωμόσω-

Επικρατές γονίδιο για καστανούς οφθαλμούς

Γαλάζια μάτια

καλούνται αλληλόμορφα. Μπορεί να υπάρχουν δύο μέχρι αρκετές εκατοντάδες

1 ως 22 είναι πανομοιότυπα ή σχεδόν

(άρρενα), οπότε το παιδί θα είναι αγόρι.

Υπολειπόμενο γονίδιο για γαλάζιους οφθαλμούς

δύο χρωμοσώματα X αδρανοποιείται νωρίς

πανομοιότυπα. Το 23° ζεύγος αποτελείται

είναι κορίτσι, είτε από ένα X και ένα Υ

Υπόμνημα

Καφέ μάτια

Υπολειπόμενα και επικρατούντα γονίδια. Σε αυτό το παράδειγμα, όλα τα παιδιά θα έχουν καστανά μάτια. Αυτό συμβαίνει επειδή κάθε παιδί παίρνει ένα υπολειπόμενο γονίδιο από τον ένα γονιό και ένα επικρατές από τον άλλο. Το επικρατές γονίδιο θα επισκιάσει το υπολειπόμενο σε κάθε περίπτωση.

Γονίδια και κληρονομικότητα

Η γενετικ ή κληρονομικό τητα σημαίνει ότι οι διαδοχικές γενεές μοιράζονται κοινά χαρακτηριστικά.

τους γονείς τους. Συνεπώς V* από τα γονίδια κάθε ατόμου προέρχονται από τον παππού και τη γιαγιά. Αλλά πώς γίνεται αυτό; Αντί να περιέχουν το πλήρες σύνολο των 46 χρωμοσωμάτων, κάθε ωάριο και κάθε σπερματοζωάριο έχουν μόνο τα μισά, ή 23 χρωμοσώματα έκαστο. Όταν συναντηθούν στη σύλληψη, τα χρωμοσώ­ ματα ζευγαρώνουν για να σχηματίσουν ξανά το πλήρες σύνολο που τώρα διαμορφώνει το γενετικό σχέδιο για το νέο άτομο.Ένα από τα 23 ζεύγη χρωμοσωμά­ των είναι τα φυλετικά χρωμοσώματα, οπότε το φύλο επίσης καθορίζεται κατά τη σύλληψη. Κάθε ωάριο φέρει ένα χρωμόσωμα X και κάθε σπερματοζωάριο είτε ένα χρωμόσωμα X είτε ένα Υ. Αν δύο X συνδυαστούν, το παιδί θα είναι κορίτσι. Αν ένα X και ένα Υ συνδυαστούν, το παιδί θα είναι αγόρι (βλέπε δεξιά).

Επικροτούντο και υπολειπόμενο γονίδια

γονιμοποιημένο ωάριο, το έμβρυο που

που προκύπτει θα είναι αγόρι. Στο άρρεν Π Ω Σ Κ Λ Η Ρ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Ν Τ Α Ι ΤΑ Γ Ο Ν ΙΔ ΙΑ

Π Ρ Ο Τ Υ Π Α Κ Λ Η Ρ Ο Ν Ο Μ ΙΚ Ο Τ Η Τ Α Σ

ΕΙΣΤΕ 2 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ ΚΑΙ 2 ΗΜΕΡΩΝ

ΕΙΣΤΕ 2 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ ΚΑΙ 3 ΗΜΕΡΩΝ

264 ημέρες ακόμη...

263 ημέρες ακόμη...

ΤΙ ΣΥ Μ Β Α ΙΝ ΕΙ ΣΤΟ ΕΣΩ ΤΕΡ ΙΚ Ο

ΤΙ ΣΥ Μ ΒΑ ΙΝ ΕΙ ΣΤΟ ΕΣΩ ΤΕΡ ΙΚ Ο

Εδώ, ένα ανθρώπινο ωάριο 24 ώρες μετά τη γονιμοποίησή ίου χρωματίστηκε τεχνητά ιώδες. Γύρω από το ωάριο υπάρχει ένα παχύ στρώμα (κίτρινο) που έχει γίνει πλέον αδιαπέρατα Οι δύο ερυθρές περιοχές, ή κροπυρήνες, περιέχουν γενετικό υλικό από τη μητέρα και τον πατέρα πριν συντηχθοΰν.

Όταν οι δυο πυρήνες συνδυάσουν το γενετικό τους υλικό για να δημιουργήσουν ένα κύτταρο που περιέχει το πλήρες σύνολο των 46 χρωμοσωμάτων -2 3 από κάθε γονέα- το κύτταρο μπορεί να αρχίσει να διαιρείται. Εδώ απεικονίζεται στην πρώτη διαίρεση, σχηματίζοντας ένα σωμάτιο δύο κυττάρων.

Όταν το ωάριό σας γονιμοποιηθεί, συμβαίνουν φυσιολογικά ορμονικές αλλαγές

Ζωτικής σημασίας κυτταρικές διαιρέσεις λαμβάνουν χώρα, τώρα καθώς το

για να σταματήσουν τον κανονικό σας εμμηνορρυσιακά κύκλο.

γονιμοττοιημένο ωάριο ξεκινά την πορεία του προς την εμφύτευση.

Σε αυτό το πρώιμο στάδιο μετά τη γονιμοποίηση του ωαρίου, το αναπτυσ­

στη μήτρα, και, επομένως, για την καλή

ΥΓΙΗΣ ΣΥΛΛΗΨΗ

Τα χρωμοσώματα από το σπερματοζω­ άριο και το ωάριο συνδυάστηκαν

σόμενο έμβρυο θα κάνει αισθητή την ύπαρξή

ανάπτυξή του πριν τη γέννηση.

Όταν προσπαθείτε να συλλάβετε, θα

τουλάχιστον εδώ και 24 ώρες. Χρειάζονται

(καθώς προσομοιάζει με μούρο), ταξιδεύει

διαπιστώσετε ότι είστε σε πολύ μεγαλύτερη εγρήγορση σχετικά με ζητήματα που αφορούν τη γενική σας υγεία. Κατά κανόνα, τα κρυολογήματα, η γρίπη και άλλες κοινές λοιμώξεις είναι απίθανο να επηρεάσουν τη γονιμότητά σας ή το αγέννητο παιδί, σας αν έχετε συλλάβει. Ωστόσο, ορισμένες λοιμώξεις και ιοί, μπορεί να έχουν πιο σοβαρές επιπτώσεις:

περίπου 30 ώρες για τον ζυγώτη ώστε να

προς τη μήτρα, εισερχόμενη την 3Πμέρα από

ολοκληρώσει την πρώτη κυτταρική διαίρεση.

τη γονιμοποίηση. Κάθε κύτταρο στο μορίδιο

Ο ζυγώτης, με διάμετρο μόλις 0,1 χιλιοστά,

είναι πολυδύναμο, που σημαίνει ότι μπορεί να

του στην υπόφυση του εγκεφάλου και θα διακόψει τον εμμηνορρυσιακά κύκλο σας. Το επιτυγχάνει παράγοντας μια νέα ορμόνη, που λέγεται ανθρώπινη χοριακή γοναδοτρο-

κατάσταση του παιδιού σας και την Αργότερα, αρχίζοντας περίπου την 4η-5η εβδομάδα, το έμβρυό σας θα παράγει όλες τις ορμόνες που χρειάζεται για να διατηρηθεί στη ζωή. Φυσικά, η διατροφή και το

πίνη (hCG). Αυτή η ορμόνη παρακάμπτει τον

“καταφύγιό” του προσφέρονται από εσάς,

κανονικό σας μηνιαίο κύκλο και διατηρεί τα

αλλά ακόμα και κατά τις πολύ πρώιμες

την προγεστερόνη σε υψηλά επίπεδα,

εβδομάδες της κύησης το έμβρυο συμπεριφέρεται ως ανεξάρτητος άνθρωπος, τουλάχι­

πράγμα απαραίτητο για την εγκυμοσύνη. Η ορμόνη προγεστερόνη (δείτε σελ. 38) είναι

στον σε ό,τι αφορά τις ορμόνες και τα

απαραίτητη για την επιβίωση ενός εμβρύου

γονίδιά του.

ΡΩ ΤΗΣΤΕ ΤΟΝ ... ΓΙΑΤΡΟ

Το πρώτο τρίμηνο

Έκανα εξετάσεις ωορρηξίας, αλλά ήταν όλες αρνητικές. Αυτό σημαίνει ότι δεν είχα ωορρηξία αυτό το μήνα; Μπορεί, εντούτοις, να είχατε ωορρηξία, έστω και χωρίς ένδειξη στις εξετάσεις. Είναι πιθανό να χάσατε από ατυχία την αιχμή της LH. Αυτό είναι πιο πιθανό αν δεν ελέγχετε την ίδια ώρα κάθε μέρα, ή αν πίνετε πολύ νερό. Θυμηθείτε, επίσης, ότι οι δοκιμασίες ωορρηξίας είναι ατελείς και είναι δυνατό να προκόψει ψευδώς αρνητικό αποτέλεσμα. Αν είχατε άλλα συμπτώματα ωορρηξίας, όπως πόνο ή αλλαγές στη βλέννη (δείτε σελ. 43) είναι πιθανό ότι παρ’ όλα αυτά είχατε ωορρηξία. Ωστόσο, αν πέρασαν 2 ή 3 μήνες με διαρκώς αρνητικές ενδείξεις στις δοκιμασίες, τότε μπορεί να μην έχετε τακτικές ωορρηξίες. Στην περίπτωση αυτή, αξίζει να αναζητήσετε ιατρική συμβουλή.

Η ανεμευλογιά και ο έρπης ζωστήρας (που προκαλούνται αμψότερα από τον ίδιο ιό) καλύτερα να αποφευ­ χθούν κατά την περίοδο της σύλληψης αν δεν περάσατε τη νόσο κατά το παρελθόν. Η τροφική δηλητηρίαση, για παράδειγμα η προκαλούμενη από βακτήρια Listeria, μπορεί να είναι επιβλαβής (δείτε σελ. 17). Η τοξοπλάσμωση μπορεί να μεταδοθεί μέσω περιττωμάτων γάτας (δείτε σελ. 101).

ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ...

Η υπερβολική τεστοστερόνη μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα μιας γυναίκας. Μικρές ποσότητες τεστοστερόνης εκκρίνονται από τα επινεφρίδια και τις ωοθήκες. Σε χαμηλά επίπεδα μπορεί να βοηθήσει τη γονιμότητα, αλλά η υπερβολικά υψηλή τεστοστερόνη μπορεί να επηρεάσει τον εμμηνορρυσιακά κύκλο και να οδηγήσει σε υπογονιμότητα.

56

μέγεθος του αρχικού ζυγώτη. Η σφαίρα των 16 κυττάρων, περισσότερο γνωστή ως μορίδιο

συνεχίζει να διαιρείται σε 16 κύτταρα,

σχηματίσει οποιονδήποτε τύπο κυττάρου. Από

σχηματίζοντας μια συμπαγή σφαίρα.

το σημείο αυτό και στο εξής τα κύτταρα θα

Η κυτταρική διαίρεση είναι τέτοια που η σφαίρα των κυττάρων μετά βίας υπερβαίνει το

πάψουν να εκτελούν αυτή τη λειτουργία καθώς αρχίζουν να εξειδικεύονται.

ΕΣΤΙΑΣΤΕ ΣΤΗΝ... ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ

Από ωάρια σε έμβρυα Η συλλογή των ωαρίων θα προγραμμα­ τιστεί (βλ. δεξιά) ακολουθώντας το πρώτο στάδιο της IVF (δείτε σελ. 37). Δεν θα περιέχουν ωάρια όλα τα ωοθυλάκια που διεγέρθηκαν. Δύο μέρες μετά τη συλλογή ωαρίων θα σας χορηγηθεί προγεστερόνη για να παχυνθεί το τοίχωμα της μήτρας. Δυο με πέντε μέρες μετά τη γονιμοποίηση τα πλέον υποσχόμενα έμβρυα επιλέγονται για μεταφορά. Αν είστε κάτω των 40 ετών, θα μεταφερθούν 1 ή 2 έμβρυα. Αν είστε άνω των 40, μπορεί να μεταφερθούν μέχρι 3. Ο σκοπός δεν είναι μόνο να επιτευχθεί κύηση, αλλά να περιοριστεί και ο κίνδυνος πολλαπλής κύησης. Οποιαδήποτε υπολειπόμενα έμβρυα μπορούν να καταψυχθούν για μελλοντικούς κύκλους θεραπείας. Πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι τα κατεψυγμένα έμβρυα είναι καλύτερα - αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι μόνο τα

καλύτερα έμβρυα επιλέγονται για κατάψυξη και επιβιώνουν της διαδικασίας κατάψυξης και απόψυξης. Η έκβαση της IVF εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ηλικία της γυναίκας, αλλά κατά μέσο όρο κάθε κύκλος έχει 20% πιθανότητα επιτυχίας.

ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΟΝ... ΓΙΑΤΡΟ

Έκανα εξετάσεις ωορρηξίας. Τώρα είχα ωορρηξία, οπότε χρειάζεται ο σύντροφός μου και εγώ να συνεχίσουμε να κάνουμε έρωτα για να βεβαιωθούμε ότι θα συλλάβω; Δεν μπορείτε να είστε σίγουρη ότι έχετε ήδη συλλάβει, οπότε η συνήθης συμβουλή θα ήταν να συνεχίσετε να κάνετε έρωτα. Ακόμη και αν καταγράφετε την ωορρηξία σας παρακολουθώντας τη θερμοκρασία σας ή την τραχηλική σας βλέννη ή χρησιμοποιώντας τεστ ωορρηξίας (δείτε σελ. 43), δεν μπορείτε να είστε απολύτως βέβαιη πότε ακριβώς συνέβη. Δεν είναι δυνατόν να προσδιορίσετε την ακριβή στιγμή της ωορρηξίας. Αφού το «γόνιμο παράθυρο» διαρκεί αρκετές μέρες, μπορείτε να συνεχίσετε να κάνετε έρωτα τουλάχιστον για μερικές μέρες μετά την περίοδο που θεωρείται ως την πλέον γόνιμη. Επιπλέον, αφού το σεξ εκφράζει το «σ’ αγαπώ» πιο δυνατά από κάθε άλλη μορφή επικοινωνίας, είναι καλό τόσο για σας όσο και για το σύντροφό σας να παραμείνετε σε στενή επαφή και τις στιγμές που δεν προσπαθείτε να συλλάβετε. Θυμηθείτε, επίσης, ότι η αποχή δεν έχει συνήθως το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα αποθήκευσης και βελτίωσης της ποσότητας και ποιότητας του σπέρματος. Στην πραγματικότητα, μπορεί να συμβεί το αντίθετο (δείτε σελ. 48).

X 00 γο

τρ

Οο

Ο ΊΖ Ω-

Cn Ω

57

ΕΙΣΤΕ 2 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ ΚΑΙ 4 ΗΜΕΡΩΝ

ΕΙΣΤΕ 2 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ ΚΑΙ 5 ΗΜΕΡΩΝ

262 ημέρες ακόμη...

261 ημέρες ακόμη...

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ

Αυτό είναι ένα έμβρυο στο στάδιο των 16 κυττάρων, όταν έχει σχηματιστεί από ζυγωτη σε μορίδιο. Βρίσκεται στη διαδικασία διαίρεσης που θα οδηγήσει στο σχηματισμό μιας κύστης κυττάρων - τ η βλαστοκύστη- που τελικά θα εμψυτευθεί στο τοίχωμα της μήτρας.

Αυτό είναι ένα έμβρυο στο στάδιο της βλαστοκύστης, πέντε μέρες μετά τη γονιμοποίηση. Απεικονίζεται να εκκολάπτεται από το περίβλημα που αρχικά περιέβαλλε το μη γονιμοποιημένο ωάριο. Σε αυτό το στάδιο, η βλαστοκύστη έχει μετακινηθεί μέσα στη μήτρα και

Σημαντικές αλλαγές λαμβάνουν χώρα καθημερινά στη μήτρα σας, και εντός μόλις

Ενώ παίζετε το παιχνίδι της αναμονής, ίσως θέλετε να σκεφθείτε πώς θα νιώθατε

72 ωρών από τώρα, το γονιμοποιημένο ωάριο θα εμφυτευθεί.

αν υπήρχαν δύο γονιμοποιημένο ωάρια που αναμένουν να εμφυτευθούν!

Περίπου 4 μέρες μετά τη γονιμοποίη­ ση, υγρό αρχίζει να συγκεντρώνεται μέσα

Έχετε συλλάβει και μπορεί να είναι δίδυμα; Τα δίδυμα μπορεί να είναι

στο μορίδιο (δείτε σελ. 57). Αυτό δημιουργεί μια διακριτή εξωτερική κυτταρική στιβάδα, πάχους ενός κυττάρου (μονόστιβου), που περιβάλλει μια εσωτερική κυτταρική μάζα. Η εσωτερική στιβάδα θα εξελιχθεί στο έμβρυο και η εξωτερική στον πλακούντα (δείτε σελ. 76). Η όλη δομή αποτελείται τώρα από

ΕΣΤΙΑΣΤΕ ΣΤΗΝ...

ΥΓΕΙΑ

Γονιμότητα: η εναλλακτική προσέγγιση Αν έχετε δυσκολία να συλλάβετε ή απλά θέλετε να αυξήσετε τις πιθανότητές σας, σκεφθείτε τη χρήση συμπληρωματικής θεραπείας. Να ενημερώνετε πάντα το θεραπευτή ότι μπορεί να είστε έγκυος.

σπερματοζωάρια. Μπορεί, επίσης, να προκόψουν ως αποτέλεσμα IVF (δείτε σελ. 37) αν 2 έμβρυα τοποθετηθούν στη μήτρα. Πανομοιότυπα (μονοζυγωτικά) δίδυμα προκύπτουν όταν ένα μόνο ωάριο γονιμοποιηθεί από ένα μόνο σπερματοζωάριο και

περίπου 58 κύτταρα και ονομάζεται βλαστοκύστη. Η βλαστοκύστη βρίσκεται επί αρκετές ημέρες στην κοιλότητα της μήτρας πριν την εμφύτευση. Το μορίδιο είχε μια αδιαπέρατη εξωτερική επιφάνεια καθώς ταξίδευε, αλλά αυτή εξαφανίζεται καθώς η βλαστοκύστη ετοιμάζεται για εμφύτευση.

ΡΩΤΗΣΤΕ ΜΙΑ...

ΜΑΜΑ

μόλις είπα σε διάφορα άτομα ότι προσπαθώ να αποκτήσω παιδί, άρχισαν να ενδιαφέρονται υπερβολικά για τις εξελίξεις. Αυτό μου δημιουργούσε προβλήματα, ειδικά κατά την εβδομάδα που περίμενα να διαπιστώσω αν είχα συλλάβει. Ο καλύτερος τρόπος να το αντιμετωπίσετε είναι να απαντήσετε λέγοντας ότι θα τους ενημερώσετε μόλις έχετε νέα. Αν προσπαθείτε εναγωνίως να συλλάβετε, το να λέτε σε τρίτους ότι έχετε δυσκολίες θα πρέπει, λογικά, να τους αποτρέψει από το να ρωτούν συνεχώς.

Η ρεψλεξολογία λειτουργεί επηρεάζο­ ντας σημεία πίεσης στα πόδια για να βελτιωθεί η ροή ενέργειας σε συγκεκριμένα μέρη του σώματος. Ενώ υπάρχουν πολλές εμπειρικές αποδείξεις ότι η ρεψλεξολογία βοηθά στη σύλληψη, αυτό δεν υποστηρίζε­ ται επί της παρούσης από επιστημονικές έρευνες. Ωστόσο, μπορεί να καταπραΰνει το άγχος, που ενδέχεται να είναι σημαντικός ανασταλτικός παράγοντας σε ζευγάρια που έχουν προβλήματα σύλληψης. Ο βελονισμός (βλ. δεξιά) στηρίζεται στην αρχή ότι προβλήματα όπως η υπογονιμότητα προκαλούνται από εμπόδια στη ροή ενέργειας του σώματος («τσι»), Εισάγοντας μικροσκοπικές βελόνες σε σημεία ενέργειας που συνδέονται με τα αναπαραγωγικά όργανα, η ροή αποκαθίσταται. Το 2008, μετά την ανασκόπηση 7 μελετών με άνω των 1300 γυναικών που υποβλήθησαν σε θεραπεία γονιμότητας, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο βελονισμός που εφαρμόζεται περίπου κατά το χρόνο της εμβρυομεταφοράς αυξάνει τις πιθανότητες εγκυμοσύνης.

Δεν είναι εξίσου σαφές αν ο βελονισμός μπορεί να βελτιώσει τη γονιμότητα σε ζευγάρια που δεν υποβάλλονται σε θεραπεία, αλλά θεωρείται ότι ασκεί θετική επίδραση στην ανδρική γονιμότητα βελτιώνοντας την ποιότητα του σπέρματος και μειώνοντας το άγχος, έναν παράγοντα που μπορεί να μειώσει τις πιθανότητες σύλληψης.

διαχωριστεί σε 2 έμβρυα. Αυτός ο διαχωρισμός μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε στάδιο ως 9 μέρες από τη γονιμοποίηση, και η στιγμή του διαχωρισμού είναι καίρια για τον τρόπο σχηματισμού του πλακούντα και του αμνιακού σάκου. Αν ο ζυγώτης (δείτε σελ. 57) διαχωριστεί εντός των πρώτων 3 ημερών, αναπτύσσονται 2 ξεχωριστοί πλακούντες και αμνιακοί σάκοι. Αν ο διαχωρισμός συμβεί στο στάδιο της βλαστοκύ­ στης (δείτε δεξιά), 4 ως 9 μέρες από τη γονιμο­ ποίηση, τα έμβρυα θα μοιράζονται τον ίδιο πλακούντα αλλά θα έχουν ξεχωριστούς σάκους. Όταν ο διαχωρισμός συμβεί μετά την 9Πμέρα, τα έμβρυα θα μοιράζονται πλακούντα και σάκο. Η απόκτηση μη πανομοιότυπων (αδελφι­ κών) διδύμων, που προέρχονται από 2 διακριτά γονιμοποιημένα ωάρια, εξαρτάται εν πολλοίς από το οικογενειακό ιστορικό. Λέγεται συχνά ότι τα δίδυμα υπερπηδούν μια γενιά, γεγονός Το τοίχωμα της μήτρας, όταν συμβαίνει η γονιμοποίηση, καθίσταται εκκριτικό για να θρέψει το έμβρυο. Το τοίχωμα προετοιμάζεται με τον ίδιο τρόπο, ανεξάρτητα του πόσα έμβρυα εμφυτεύονται.

Το οικογενειακό ιστορικό έχει μεγαλύτερη σχέση με τα μη πανομοιότυπα δίδυμα ιδιαίτερα όταν αυτά προέρχονται από την πλευρά της μητέρας. Αυτό είναι λογικό, επειδή αυτό το είδος διδύμων βασίζεται στην απελευθέρωση 2 ωαρίων από τη γυναίκα σε οποιοδήποτε κύκλο (δείτε σελ. 49), στοιχείο που μπορεί να είναι κληρονομικό. Ωστόσο, για λόγους που δεν είναι σαφείς, ένα οικογενειακό ιστορικό διδύμων από την πλευρά του πατέρα μπορεί επίσης να είναι σημαντικό. Μπορεί να σημαίνει ότι το αρσενικό του είδους μπορεί να φέρει ένα γονίδιο που κάνει την κόρη του να απελευθερώνει περισσότερα από ένα ωάρια κατά το χρόνο της ωορρηξίας.

Ο ΧΑ Μ ΕΝ Ο Σ ΔΙΔ Υ Μ Ο Σ

Οι δίδυμες συλλήψεις μπορεί να είναι πιο συνήθεις απ’ ό,τι φαίνεται. Χωρίς να το γνωρίζουν, ορισμένες γυναίκες αποβάλλουν το ένα δίδυμο νωρίς κατά την κύηση. Είναι μερικές φορές δυνατόν να εκδηλωθούν συμπτώματα αποβολής, όμως, παραδόξως, η κύηση φαίνεται να συνεχίζεται μέχρι το τέλος, με κορύφωση τη γέννηση ενός απολύτως φυσιολογικού παιδιού. Κανείς δεν είναι βέβαιος πόσο συχνά συμβαίνει αυτό ή το γιατί. Ενώ περίπου μια κύηση στις 65-70 είναι δίδυμος, έρευνα με χρήση υπερήχων στην πολύ πρώιμη κύηση έδειξε ότι κατά τη σύλληψη ο αριθμός αυτός είναι πολύ υψηλότερος. Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι το 15% όλων των γεννήσεων μπορεί να ξεκινούν ως δίδυμα. Η απώλειά τους μπορεί απλά να είναι ο τρόπος της φύσης να αντιμετωπίσει τις ατέλειες.

ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟ ΝΟΣ ΟΤΙ...

Η 3ηεβδομάδα

Γιατί ενδιαψέρονται όλοι τόσο πολύ αν συνέλαβα ή όχι; Διαπίστωσα ότι

πανομοιότυπα ή όχι και κάθε τύπος διδύμων συλλαμβάνεται διαφορετικά (δείτε σελ. 51). Μη πανομοιότυπα δίδυμα (διζυγωτικά) προκύπτουν από τη γονιμοποίηση 2 διαφορετικών ωαρίων από διαφορετικά

όχι απόλυτα ακριβές. Στην πραγματικότητα, οι πιθανότητές σας να αποκτήσετε δίδυμα είναι απλά υψηλότερες αν έχετε κοντινό συγγενή με δίδυμα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οπωσδήπο­ τε θα γεννήσετε δίδυμα, όσο πολλά μέλη της οι­ κογένειας και αν έχουν αποκτήσει δίδυμα κατά το παρελθόν.

Η πιθανότητα απόκτησης μονοζυγωτικών διδύμων είναι περίπου 3,5 ανά 1000. Ορισμένοι υπολογίζουν ότι η πιθανότητα απόκτησης διδύμων μετά τη θεραπεία ενί­ σχυσης της γονιμότητας φθάνει στη 1 ανά 38.

59

ΕΙΣΤΕ 2 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ ΚΑΙ 6 ΗΜΕΡΩΝ

ΕΙΣΤΕ 3 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ ΑΚΡΙΒΩΣ

260 ημέρες ακόμη...

259 ημέρες ακόμη...

ΤΙ Σ Υ Μ ΒΑ ΙΝ ΕΙ ΣΤΟ ΕΣΩ ΤΕΡ ΙΚ Ο

ΤΙ ΣΥ Μ ΒΑ ΙΝ ΕΙ ΣΤΟ ΕΣΩ ΤΕΡ ΙΚ Ο

Η βλαστοκύστη προετοιμάζεται να εισχωρήσει στο τοίχωμα της μήτρας - το ενδομήτριο. Μόλις εμφυτευθεί πλήρως -συνήθως περίπου 7 μέρες από τη γονιμοποίηση- η κύηση θα εδραιωθεί.

Η βλαστοκύστη είναι σταθερά ενσωματωμένη στο τοίχωμα της μήτρας. Μόλις συμβεί αυτό, ο πλακούντας (το προσωρινό όργανο που προμηθεύει το αναπτυσσόμενο έμβρυο με οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά) θα αρχίσει να αναπτύσσεται.

Τα γεννητικά σας όργανα υττόκεινται σε περίπλοκες διεργασίες,

Πέρασε 1 εβδομάδα από τη γονιμοποίηση του ωαρίου και τώρα εμφυτεύεται στη

που θα επιτρέψουν στο σώμα σας να διατηρήσει την κύηση.

μήτρα, όπου θα αναπτυχθεί σύντομα σε έμβρυο.

Αν έχετε συλλάβει, η κυτταρική σφαίρα, γνωστή ως βλαστοκύστη, που

αρχίζοντας να παράγει την ορμόνη προγε­

Περίπου 7 ημέρες μετά τη γονιμοποίη­ ση, η βλαστοκύστη εμφυτεύεται στο τοίχωμα

κύτταρα ώστε να βυθιστεί κάτω από την

μήτρα για να υποστηρίξει την κύηση αντί να

επιφάνεια του τοιχώματος της μήτρας. Αυτή

αποβάλλει το τοίχωμά της, όπως θα συνέβαινε

τελικά θα σχηματίσει το έμβρυο, θα

σχηματιστεί βλέννη, που θα επιτρέψει στο

της μήτρας. Η εξωτερική κυτταρική στιβάδα,

που ήταν αρχικά μια μονήρης εξωτερική

με μια τυπική περίοδο.

προετοιμάζεται τώρα να εισχωρήσει στο

γονιμοποιημένο σας ωάριο να επιβιώσει και να

που δεν προστατεύεται πια, μπορεί να

κυτταρική στιβάδα, τώρα διαχωρίζεται σε 2

τοίχωμα της μήτρας και θα αρχίσει να

σχηματίσει το τοίχωμα της μήτρας σας, στο

προσκολληθεί στο τοίχωμα της μήτρας. Το

στιβάδες.

σχηματίζεται ο πλακούντας.

οποίο σύντομα θα εισχωρήσει η βλαστοκύστη

Πριν συμβεί αυτό, ωστόσο, είναι σε εξέλιξη μια άλλη σημαντική αλλαγή. Αφού έχετε ωορρηξία, το κενό ωοθυλάκιο εξελίσσεται σε

στερόνη. Αυτή είναι απαραίτητη για να

Το ωχρό σωμάτιο παράγει επίσης λίγα οιστρογόνα.Έως περίπου την 8η-12η εβδομάδα

μια δομή που λέγεται ωχρό σωμάτιο (που

της κύησης, ο πλακούντας σας θα αναλάβει την παραγωγή της προγεστερόνης, αλλά το

Αυτός ο μικρός, πλήρης υγρού σάκος γίνεται

ωχρό σωμάτιο συνεχίζει να παίζει ένα μικρό

όλο και περισσότερο αγγειοβριθής,

ρόλο στην παραγωγή ορμονών έως περίπου

αναπτύσσοντας αιμοφόρα αγγεία και

τους 6 μήνες, οπότε συνήθως συρρικνώνεται.

60

σε υγιή κολπική βλέννη, αλλά, αν αν το διάστημα αυτό παρέλθει, το ωάριο και το σπερματοζωάριο είναι απίθανο να συναντηθούν. Σε ορισμένες περιπτώσεις ενδέχεται να να μπορείτε να συλλάβετε μόνο 2 με 3 μέρες το μήνα.

Ο σύντροφός σας πρέπει να παράγει πολλά και υγιή σπερματοζωάρια που να μπορούν να διαπεράσουν την τραχηλική σας βλέννη για να φθάσουν στο ωάριο.

Όταν το ωάριο έχει γονιμοποιηθεί, η βλαστοκύστη πρέπει να εμφυτευθεί σταθερά στο τοίχωμα της μήτρας.

Πρέπει τα επίπεδα της ορμόνης προγεστερόνης, που θα παραχθούν από το ωχρό σωμάτιο, να είναι επαρκή για να διατηρηθεί η κύηση.

Η εσωτερική κυτταρική στιβάδα θα μετατραπεί στον πλακούντα και στον αμνιακό

Η εξωτερική κυτταρική στιβάδα δημιουργεί

σάκο που περικλείει το έμβρυο. Μέσα στη

μεταβολές που το καθιστούν περισσότερο

χώρο διαβρώνοντας το τοίχωμα, και εκκρίνει

βλαστοκύστη υπάρχει μία έσω κυτταρική μάζα

“κολλώδες”, έτσι ώστε να υποβοηθηθεί η

ορμόνες. Αυτές οι ορμόνες “ενημερώνουν” το

που θα σχηματίσει το έμβρυο.

προσκόλληση. Η βλαστοκύστη διαβρώνει τα

σώμα σας ότι είστε έγκυος και διεγείρουν τη

ΔΙΑ ΤΑ ΣΕΙΣ ΚΑΙ Α ΣΚ Η ΣΕΙΣ ΧΑΛΑΡΩ ΣΗΣ

Θα πρέπει να σταματήσω να λαμβάνω φάρμακα σε περίπτωση που συλλάβω; Πολλά φάρμακα μπορούν να ληφθούν με ασφάλεια, αλλά ορισμένα όχι, ή δεν έχουν αξιολογηθεί πλήρως. Αυτή η τελευταία ομάδα περιλαμβάνει πολλά αντιισταμινικά για αλλεργίες, υπνωτικά χάπια χορηγούμενα χωρίς συνταγή γιατρού και πολλά αναλγητικά (δείτε σελ. 23). Αν λάβατε κατά λάθος φάρμακο χωρίς συνταγή, το οποίο δεν θεωρείται κατάλληλο για χρήση στην κύηση, είναι απίθανο να προκαλέσατε κάποια ζημιά με μια δόση μόνο. Ωστόσο, ζητήστε ιατρική συμβουλή αν ανησυχείτε. Αν χρειάζεται να συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε κάποιο φάρμακο κατά την κύηση, ρωτήστε αν αυτό είναι ασφαλές. Αν και οι φαρμακοποιοί είναι καλά πληροφορημένοι για όλα τα φάρμακα, ο γιατρός σας είναι το πλέον κατάλληλο άτομο για να συμβουλευθείτε σχετικά με τα συνταγογραφούμενα φάρμακα.

Μπορεί να βοηθήσουν να χαλαρώσετε κατά την ενδιάμεση περί­ οδο, πριν κάνετε τεστ κύησης. Αφιερώστε λίγο χρόνο για να διατηρήσετε τη φόρμα σας με αυτές τις απλές διατάσεις. Το να συνηθίσετε να κάνετε

Για να κάνετε διάταση της μέσης, ξαπλώστε στα 4 και χαμηλώστε τους γλουτούς σας προς τα πόδια σας, ενώ εκτείνετε τα χέρια σας στο δάπεδο μπροστά σας. Χαμηλώστε το μέτωπό σας όσο περισσότερο μπορείτε, διατηρώντας το λαιμό και την πλάτη ευθυγραμμισμένα, και απλώστε τα χέρια σας όσο περισσότερο μπορείτε. Εισπνεύστε αργά και μετά χαλαρώστε την πλάτη και τα χέρια σας ενώ εκπνέετε. Εισπνεύστε και εκπνεύστε 10 φορές. Βεβαιωθείτε ότι ο λαιμός και η πλάτη σας είναι ευθυγραμμισμένα

Αισθανθείτε τη διάταση

αυτές τις ασκήσεις τώρα θα βοηθήσει το σώμα σας να αντεπεξέλθει στις αυξημένες απαιτήσεις της εγκυμοσύνης. Κάντε διατάσεις πριν και μετά την άσκηση για ζέσταμα ώστε να προληφθεί η μυϊκή καταπόνηση.

Για να κάνετε διάταση των ποδιών, καθίστε στο δάπεδο και διατείνετε το αριστερό πόδι μπροστά σας. Χρησιμοποιώ­ ντας το αριστερό σας χέρι κρατήστε το αριστερό σας πόδι για λίγα δευτερόλεπτα. Αν δεν μπορείτε να ψθάσετε τα δάκτυλα των ποδιών σας, μην στενοχωριέστε. Εισπνεύστε για να αρχίσετε και εκπνεύστε ενώ κάνετε διάταση. Επαναλάβετε με το δεξί σας πόδι. Κρατήστε τα δάκτυλα των ποδιών σας, αν μπορείτε

Η 3Γ|εβδομάδα

Το πρώτο τρίμηνο

ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΗ Σ ΣΥΛΛΗΨΗΣ

συλληφθεί ένα έμβρυο, είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι οποιαδήποτε γυναίκα μπορεί να μείνει έγκυος. Δεν πρέπει να απορεί κανείς που γίνεται λόγος για το θαύμα της ζωής! Για να μείνετε έγκυος πρέπει να συμβούν τα ακόλουθα: Η ορμονική σας ισορροπία πρέπει να εί­ ναι η κατάλληλη για να αναπτυχθεί το ωάριο. Πρέπει να λάβει χώρα ωορρηξία: αν δεν απελευθερωθεί ωάριο δεν υπάρχει πιθανότητα να συμβεί γονιμοποίηση. Πρέπει να κάνετε έρωτα τη σωστή στιγμή του εμμηνορρυσιακού κύκλου. Το σπέρμα μπορεί να αντέξει 3 μέρες περίπου

τοίχωμα είναι πιο “δεκτικό” και έχει υποστεί

(βλ. έναντι).

σημαίνει, κυριολεκτικά, «κίτρινο σωματίδιο»).

Όταν ληψθεί υπόψη το πλήθος των γεγονότων που πρέπει να συμπέσουν πριν

ΡΩ ΤΗΣΤΕ ΤΟΝ ... ΓΙΑΤΡΟ

LSI

ΕΙΣΤΕ

Η 4ηεβδομάδα

ΜΕΡΑΣ

258 ημέρες ακόμη...

ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΕΙΤΕ ΑΙΓΗ ΥΠΟΜΟΝΗ ΚΑΘΩΣ ΠΕΡΙΜΕΝΕΤΕ, ΑΓΩΝΙΑΤΕ ΚΑΙ ΕΛΠΙΖΕΤΕ. ΤΟ Μ Ω Ρ Ο

Το μελλοντικό έμβρυο, τώρα πλέον σταθερά εμφυτευμένο στο τοίχωμα της μήτρας σας, αρχίζει να αναπτύσσεται. Αν και θα μπορούσατε να κάνετε τεστ κύησης στο σπίτι αυτή την εβδομάδα, μπορεί να νιώσετε απογοητευμένη ή αβέβαιη, επειδή στο στάδιο αυτό ένα απολύτως βέβαιο αποτέλεσμα είναι απίθανο. Μπορεί να είναι εξαιρετικά ψυχοφθόρο το να αναρωτιέστε αν θα εμφανιστεί η ανεπιθύμητη περίοδος και θα διαλύσει τις ελπίδες σας. Μιλήστε με το σύντροφό σας και μοιραστείτε τα συναισθήματά σας μαζί του - μπορεί και αυτός να είναι αγχωμένος. Το τοίχωμα της μήτρας εκκρίνει ορμόνες που βοηθούν να υποστηριχθεί

Παράγοντα! ορμόνες της κύησης, αλλά μπορεί να είναι δύσκολο να τις εντοπίσετε με ακρίβεια, οπότε είναι καλύτερα να περιμένετε πριν κάνετε τεστ. Μπορεί να θέλετε να κάνετε τεστ κύησης καθώς μπαίνετε στην 4Πεβδομάδα του κύκλου σας. Οι περισσότερες γυναίκες χρησιμοποιούν μη συνταγογραφούμενες δοκιμασίες κύησης για το σπίτι (δείτε σελ.

η κύηση.

71). Αυτές είναι απλές στη χρήση και Η αμνιακή κοιλότητα,

βασίζονται στην αντίχνευση των επιπέδων

που αργότερα μετατρέιτεται σε αμνιακό σάκο γεμάτο υγρό που προστατεύει το έμβρυο, αναπτύσσεται από την περιοχή αυτή.

hCG στα ούρα σας - αυτή είναι η ορμόνη που παράγεται μόλις το έμβρυο εμφυτευθεί στο τοίχωμα της μήτρας (δείτε σελ. 61). Υπάρχουν τεστ κύησης που ισχυρίζονται ότι ανιχνεύουν την κύηση 6 μέρες πριν την αναμενόμενη περίοδο. Αλλά αν τα χρησιμο­ ποιήσετε νωρίς, τα επίπεδα hCG -σας (δείτε άνω) μπορεί να μην είναι αρκετά υψηλά για να δώσουν θετικό αποτέλεσμα, παρόλο που ενδέχεται να είστε έγκυος.

ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΗ... Μ Α ΙΑ

Προβληματίζομαι για το αν θα κάνω τεστ κύησης, καθώς ο σύντροφός μου θα απογοητευθεί αν δεν είμαι έγκυος. Θα επηρεάσει αυτό τις πιθανότητές μου να συλλάβω; Το να πιέζεστε για να συλλάβετε είναι αγχωτικό και μπορεί να επηρεάσει τον υποθάλαμο (δείτε σελ. 38) - τη δομή στον εγκέφαλο που ρυθμίζει τον εμμηνορρυσιακό κύκλο. Οπότε, το έντονο ενδιαφέρον του συντρόφου σας μπορεί τελικά να φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Να είστε ειλικρινής με το σύντροφό σας για το πώς νιώθετε. Εξηγήστε του ότι μοιράζεστε τον ενθουσιασμό του για απόκτηση παιδιού, αλλά ότι νιώθετε

πιεσμένη και φοβάστε πως αυτό θα επηρεάσει την ικανότητά σας να συλλάβετε. Αντίθετα, αν δεν είστε απολύτως βέβαιη ότι είστε έτοιμη για παιδί, τώρα είναι η ώρα να το συζητήσετε. Η κύηση είναι ένα γεγονός που αλλάζει τη ζωή σας, και, τόσο εσείς όσο και ο σύντροφός σας, πρέπει να είστε απολύτως συνειδητοποιημένοι και επίσης να γνωρίζετε ότι, από μόνη της, μπορεί να είναι ιδιαίτερα αγχωτική. Να περνάτε καλά μαζί και βεβαιωθείτε ότι η πίεση να συλλάβετε δεν μειώνει τη χαρά και τον αυθορμητισμό από τον έρωτά σας (δείτε σελ. 49).

ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΥΗΣΗΣ ΣΑΣ

Ο πλακούντας αρχίζει να 'οπττΰσσεται εδώ. Σύντομα τα κύτταρα θα διαπεράσουν το τοίχωμα της μήτρας.

Χοριακή κοιλότητα

Ο λεκιθικός ασκός διαμορφώνεται. Θα θρέψει το έμβρυο ώσπου ο πλακούντας να αρχίσει να λειτουργεί και θα δημιουργεί τα κύτταρα του αίματος μέχρι να αναλάβει το εμβρυϊκό ήπαρ.

Η απόπειρα απόκτησης παιδιού είναι μια εκπληκτική εμπειρία, οπότε γιατί να μην κρατήσετε ένα ημερολόγιο; Είναι καλός τρόπος να περάσετε την ώρα σας σε αυτή τη μεταβατική περίοδο ενώ περιμένετε να κάνετε τεστ κύησης. Αντί να σημειώνετε απλά τις ημερομηνίες της περιόδου σας και τις ενδείξεις ωορρηξίας, χρησιμοποιήστε το ημερολόγιο για να καταγράψετε ό,τι σας συμβαίνει σε αυτή τη φάση. Μόλις μείνετε έγκυος, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το ημερολόγιο για να καταγράψετε τα αισθήματα σας: για παράδειγμα, τι νιώσατε όταν είδατε το θετικό σύμβολο στο τεστ κύησης, πώς ανακοινώσατε τα νέα στο σύντροφό σας και την αντίδρασή του, πώς νιώσατε στο πρώτο χτύπημα του μωρού, τις καλύτερες και χειρότερες στιγμές της εγκυμοσύνης. Μπορεί, επίσης, να διαπιστώσετε ότι το να εκτονωθείτε με αυτό τον τρόπο για τα αρνητικά σχόλια του συντρόφου σας ή τις ιδιοτροπίες της πεθεράς σας είναι παράδοξα θεραπευτικό! Εκτός από το να παρέχει ένα μοναδικό ιστορικό της κύησής σας, το ημερολόγιο μπορεί επίσης να σας βοηθήσει σε επόμενες κυήσεις: για παράδειγμα, μπορεί να το βρείτε ανακουφιστι­ κό να ανατρέξετε στο ημερολόγιο και να διαπιστώσετε ότι η ναυτία και ο εμετός που σας ταλαιπωρούν είναι απλά μια προσωρινή κατάσταση.

ΕΙ 4η εβδομάδα

Το πρώτο τρίμηνο

Το έμβρυο αποτελείται μόνο από 2 στιβάδες κυττάρων, που θα διαιρεθούν πολύ σύντομα για να σχηματίσουν τις καταβολές του σώματος του παιδιού.

ΣΑ Σ ΣΗ Μ Ε Ρ Α

Αυτή είναι μια εγκάρσια τομή της κυτταρικής σφαίρας που έχει εμψυτευθεΐ στη μήτρα σε αυτό το πρώιμο στάδιο της κύησης. Περιέχει υγρό στο κέντρο και δύο περιοχές με λευκά κύτταρα με μια πιο σκούρα σειρά κυττάρων μεταξύ τους - αυτά θα αποτελέσουν το έμβρυο, που τώρα

ΕΙΣΤΕ 3 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ ΚΑΙ 2 ΗΜΕΡΩΝ

ΕΙΣΤΕ 3 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ ΚΑΙ 3 ΗΜΕΡΩΝ

257 ημέρες ακόμη...

256 ημέρες ακόμη...

ΤΟ Μ Ω Ρ Ο ΣΑΣ ΣΗΜΕΡΑ

ΤΟ Μ Ω Ρ Ο ΣΑΣ ΣΗΜΕΡΑ

Σε αυτή την ψηφιακή εικόνα ολόκληρη η βλαστοκύστη φαίνεται εμφυτευμένη στο τοίχωμα της μήτρας. Τα κύτταρα που θα σχηματίσουν το έμβρυο απεικονίζονται ως σκούρα περιοχή στη 12;] ώρα, αν φανταστεί κανείς την βλαστοκύστη σαν το δείκτη ενός ρολογιού.

Το έμβρυό σας εμψυτεύθηκε στη μήτρα και το σημείο εισόδου του στο τοίχωμα της μήτρας καλύπτεται τώρα από θρόμβο, όπως φαίνεται εδώ. Ο θρόμβος εμποδίζει την αιμορραγία και προστατεύει το έμβρυο.

Η υιοθέτηση υγιούς τρόπου ζωής και η βελτίωση της διάθεσής σας είναι λογικές

Προσπαθήστε να διατηρείστε απασχολημένη για να μην σκέφτεστε συνέχεια το

προτεραιότητες τώρα που πιθανόν να είστε έγκυος.

ενδεχόμενο της εγκυμοσύνης σας, και να αντιμετωπίζετε την κατάσταση θετικά.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Πολιτιστικές δοξασίες Να τι πιστεύουν ορισμένοι πολιτισμοί: Οι πατεράδες Hindu χωρίζουν τα μαλλιά των συντρόφων τους 3 φορές προς τα πάνω, από μπροστά προς τα πίσω, για να

Μ ό λ ις ε π ιβ ε β α ιω θ ε ί η ε γ κ υ μ ο σ ύ ν η σας,

λαχανικά, που είναι καλή πηγή ψυλλικού

την επόμενη εβδομάδα περίπου, θα

οξέος; Ασκείστε αρκετά και με ασφάλεια; Αν

διαπιστώσετε ότι βομβαρδίζεστε με

και δεν ξέρετε αν είστε έγκυος ακόμη, αξίζει

περισσότερες πληροφορίες για θέματα υγείας

να κάνετε κάποιες βασικές αλλαγές στη

από ποτέ. Είναι η διατροφή σας ισορροπημέ­

διατροφή και στον τρόπο ζωής σας. Γυρίστε

νη; Μπορείτε να μειώσετε το ποσό αλατιού,

στις σελίδες 14-29 για μερικές επίκαιρες

ζάχαρης και πρόχειρου φαγητού (fast food)

πληροφορίες. Αξίζει, επίσης, να γνωρίζετε τα

που καταναλώνετε; Τρώτε άφθονα φρούτα

πρώιμα σημεία της κύησης, ώστε να ξέρετε τι

και λαχανικά, ειδικά πράσινα φυλλώδη

είναι φυσιολογικό και τι όχι. Αν έχετε κάποια προϋπάρχουσα πάθηση ή

ενισχύσουν την ανάπτυξη του εμβρύου.

λαμβάνετε φάρμακα, ζητήστε ιατρική συμβουλή.

Σε ορισμένες χώρες δίνουν μεγάλη έμφαση στην προστασία του αγέννητου παιδιού. Στην Ταϋλάνδη, η κοιλιά της εγκύου μπορεί να ζοτγραψιστεί για να εξορκιστούν τα

ΕΣΤΙΑΣΤΕ ΣΤΗΝ... ΥΓΕΙΑ

σκοτεινά πνεύματα. Πιστεύεται, επίσης, ότι το να δίνει κανείς δώρα πριν τη γέννηση θα

Αλλαγές στον τρόπο ζωής Αν καπνίζετε, σταματήστε (όπως και ο

ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ..

Υπάρχουν τουλάχιστον 30 χημικές ουσίες στον καπνό του τσιγάρου που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τη γονιμότητα. Επειδή το κάπνισμα μειώνει το ρυθμό κυτταρικού πολλαπλασιασμού, μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερη ζημιά στις πρώτες ημέρες και εβδομάδες της κύησης. Εκτός από την πρόκληση προβλημάτων γονιμότητας στις γυναίκες, το κάπνισμα μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στο σπέρμα και να μειώσει την τεστοστερόνη στους άνδρες.

Να κάνετε ήπια άσκηση, όπως βάδισμα ή κολύμβηση, καθώς είναι ιδανική πριν, κατά και μετά την κύηση.

σύντροφός σας) για λόγους υγείας. Μόλις μείνετε έγκυος, η αποχή από το κάπνισμα θα μειώσει τον κίνδυνο αποβολής, γέννησης νεκρού παιδιού, πρόωρου τοκετού, ελειποβαρούς νεογνού και αιφνίδιου βρεφικού θανάτου. Θα πρέπει, επίσης, να μειώσετε, ή καλύτερα να σταματήσετε εντελώς την κατανάλωση αλκοόλ. Η τρέχουσα σύσταση από το Υπουργείο Υγείας είναι να αποφεύγετε τη χρήση αλκοόλ όταν προσπαθείτε να συλλάβετε και αφού μείνετε έγκυος, καθώς είναι δύσκολο να προσδιοριστούν τα ασφαλή επίπεδα κατανάλωσής του.

Έκανα μια πρώιμη δοκιμασία κύησης, η οποία ήταν πάλι αρνητική, ενώ προσπαθώ εδώ και 6 μήνες να συλλάβω. Μπορεί αυτό να οφείλεται στο ότι έχω ασταθή κύκλο περιόδου; Οι εμμηνορρυσιακοί κύκλοι που ποικίλλουν περισσότερο από μερικές μέρες σε διάρκεια από μήνα σε μήνα θεωρούνται ασταθείς. Ένας ασταθής κύκλος μπορεί να είναι προβληματικός όταν προσπαθείτε να συλλάβετε, αλλά το να γνωρίζετε τις ενδείξεις της ωορρηξίας (δείτε σελ. 43) μπορεί να σας βοηθήσει να προσδιορίσετε πότε πλησιάζετε στο παράθυρο γονιμότητάς σας. Η ασταθής ωορρηξία και εμμηνορρυ­ σία ευθύνονται για το 30-40% των προβλημάτων γονιμότητας. Πολλοί παράγοντες καθορίζουν πόσο γόνιμη είναι μια γυναίκα, όπως η ηλικία της, η σύσταση της τραχηλικής βλέννης, η βατότητα των σαλπιγγών, κ.λπ., αλλά ο σημαντικότερος παράγοντας είναι αν έχει τακτικά ωορρηξία. Ορισμένες φορές υπάρχει μια κατάσταση που λέγεται “ανωορρηκτικοί κύκλοι” αν, όπου υπάρχει ασταθής εμμηνορρυσία χωρίς ωορρηξία. Αν δεν απελευθερώνετε ωάριο κάθε μήνα, δεν θα έχετε αρκετές ευκαιρίες να συλλάβετε. Μπορεί να λάβετε αγωγή για να επαχθεί η παραγωγή ωαρίων και να ενισχυθεί η ωορρηξία.

Η α ν α μ ο νή τη ς π ε ρ ιό δ ο υ -ή καλύτερα, η καθυστέρησή τη ς- μπορεί να είναι πολύ αγχωτική όταν προσπαθείτε να συλλάβετε. Αν ο έμμηνος κύκλος σας είναι ασταθής μπορεί να μην γνωρίζετε πότε αναμένεται πε­ ρίοδος, και έτσι να μην γνωρίζετε αν έχετε καθυστέρηση και συνεπώς αν είστε έγκυος ή όχι. Η αβεβαιότητα είναι πιθανόν να σας κάνει αγχώδεις, και κάθε φορά που πηγαίνετε στην τουαλέτα θα φοβάστε μήπως δείτε την αρχή της περιόδου. Είτε γνωρίζετε είτε όχι πως έχετε προβλήματα γονιμότητας, η αναμονή θα είναι δύσκολη. Αν έχετε περίοδο, η απογοήτευση μπορεί να είναι έντονη. Ο κύκλος περιόδου, αναμονής για ωορρηξία, ελπίδας για εγκυμοσύνη και μετά η διαπίστωση ότι αυτή δεν επετεύχθη, μπορεί να γίνει πολύ ψυχοφθόρος μήνα με το μήνα. Αν προσπαθείτε να συλλάβετε επί ένα

Αν είστε άνω των 35 ετών και προσπαθείτε να συλλάβετε επί 6 μήνες, ρωτήστε το γιατρό σας αν πρέπει να υποβληθείτε σε δοκιμασίες γονιμότητας. Θα πρέπει και οι δύο να προβείτε σε έλεγχο, επειδή θα πρέπει να ελεγχθεί και το σπέρμα του συντρόφου σας. Θα υποβληθείτε (κυρίως) σε αναλύσεις αίματος.

χρόνο χωρίς επιτυχία, θα πρέπει να πάτε στο γιατρό σας για έλεγχο. Ή να πάτε στους έξι μήνες αν είστε άνω των 35 ετών ή γνωρίζετε

ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ...

ότι μπορεί να έχετε προβλήματα γονιμότητας,

Π ερ ίπ ο υ το % των κυήσεων στη

όπως φραγμένες σάλπιγγες. Προσπαθήστε να

Βρετανία μπορεί να είναι τυχαίες

εκμυστηρευθείτε σε έναν καλό φίλο σας τα

(όχι προγραμματισμένες).

προβλήματα σας, ώστε να έχετε κάποιον για να μιλήσετε, αλλά προσπαθείστε να μην σας γίνει εμμονή. Αν μόλις αρχίσατε να προσπαθείτε, θυμηθείτε ότι υπάρχει πιθανότητα μόνο 1 στις 4 ή 5 να συλλάβετε κάθε μήνα, οπότε είναι μάλλον απίθανο να μείνετε έγκυος από τον πρώτο μήνα προσπάθειας.

Σύμφωνα με δημοσίευση στο British Medical Journal, το 31% των γυναικών της έρευνας δήλωσαν ότι η εγκυμοσύνη τους δεν ήταν προσχεδιασμένη. Σε αυτές δεν συμπεριλαμβάνονται οι γυναίκες που συνέλαβαν αλλά αποφάσισαν να μην προχωρήσουν με την εγκυμοσύνη, μαζί με τις οποίες το ποσοστό θα ήταν ακόμα μεγαλύτερο.

Η 4η εβδομάδα

Το πρώτο τρίμηνο

προσελκύσει τα σκοτεινά πνεύματα.

ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΟΝ... ΓΙΑΤΡΟ

ΕΙΣΤΕ 3 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ ΚΑΙ 4 ΗΜΕΡΩΝ

ΕΙΣΤΕ 3 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ ΚΑΙ 5 ΗΜΕΡΩΝ

255 ημέρες ακόμη...

254 ημέρες ακόμη...

ΤΟ Μ Ω Ρ Ο ΣΑΣ ΣΗ Μ Ε Ρ Α

ΤΟ Μ Ω Ρ Ο ΣΑΣ ΣΗ Μ Ε Ρ Α

Για να εμφυτευθεί στο τοίχωμα της μήτρας, το μελλοντικό έμβρυο χρειάζεται τη βοήθεια της προγεστερόνης, που εκκρίνεται μετά την αιορρηξία από το κενό ωοθυλάκιο, το ωχρό σωμάτιο (που απεικονίζεται με ροζ χρώμα σε αυτή την εγκάρσια τομή ωοθήκης). Η προγεστερόνη βοηθά τό τοίχωμα να παχυνθεί.

Το πρώτο στάδιο ανάπτυξης του πλακούντα -του συστήματος υποστήριξης της ζωής του παιδιού σας- απεικονίζεται εδώ. Το σχήμα δείχνει πυρήνες (γαλάζιοι) μέσα σε ένα συνεχές δίκτυο κυττάρεον που θα μετατραπούν στις λάχνες του πλακούντα. Αρχικά οι μικροσκοπικές λάχνες είναι συμπαγείς, ενώ αργότερα περιλαμβάνουν αιμοφόρα αγγεία.

Νιώθετε διαφορετικά; Θα συλλάβετε τον εαυτό σας να αναλύει κάθε πτυχή του

Καθώς το γονιμοποιημένο ωάριο εμφυτεύεται πλήρως στη μήτρα σας, μπορεί να

σώματός σας καθώς αναζητείτε σημεία εγκυμοσύνης!

προκαλέσει ήπια αιμορραγία.

ΕΣΤΙΑΣΤΕ ΣΤΗ... Δ ΙΑ Τ Ρ Ο Φ Η

Απαγορεύεται η δίαιτα! Αν κάνατε δίαιτα πριν συλλάβετε, μπορεί να σκέφτεστε να τη συνεχίσετε αφού μάθατε ότι είστε έγκυος. Μην το κάνετε: αν δεν είστε υπέρβαρη και κάνετε δίαιτα, το παιδί σας μπορεί να υποσιτιστεί και είναι πιο πιθανό να είναι πρόωρο και ελειποβαρές όταν γεννηθεί. Πρέπει να έχετε μια υγιή, ισορροπημένη διατροφή (δείτε σελ. 14-17). Μην τρώτε πρόχειρο

Είστε ακόμη στις πρώτες μέρες και είναι

ορισμένες φορές να πείσετε τον εαυτό σας

απίθανο να έχετε ήδη συμπτώματα

ότι νιώθει διαφορετικά. Αν δεν νιώθετε

Η κυτταρική σφαίρα που θα σχηματίσει το έμβρυο, γνωστή ως βλαστοκύστη,

εγκυμοσύνης. Μερικές γυναίκες υποστηρί­

διαφορετικά μην ανησυχείτε, αυτό είναι

έχει πλέον εμφυτευθεί πλήρως στο τοίχωμα

ζουν ότι «αισθάνονται έγκυες» ακόμη και

εντελώς φυσιολογικό.

της μήτρας, και το τοίχωμα έχει αναγεννηθεί

πριν γίνουν ορατές οι αλλαγές στο στήθος τους ή πριν αρχίσουν να αισθάνονται

τρόπος να γνωρίζετε αν είστε έγκυος ή όχι

αδιαθεσία. Μερικές γυναίκες λένε ότι απλά

είναι να κάνετε τεστ κύησης (δείτε σελ. 71).

σύλληψης, περίπου μόνο τα μισά από τα

το ξέρουν. Μπορεί να είστε τόσο συντονι­

Δεν χρειάζεται να πάτε στο γιατρό σας για να

γονιμοποιημένα ωάρια συνεχίζουν δημιουργώ­

σμένες με το σώμα σας ώστε να διαπιστώσετε

επιβεβαιώσετε την κύησή σας, καθώς οι

ντας βλαστοκύστη, και περίπου οι μισές μόνο

ότι αλλάζει ακόμη και πριν να κάνετε τεστ.

δοκιμασίες που χρησιμοποιούν οι γιατροί είναι

από αυτές συνεχίζουν εμφυτευόμενες με

Δυστυχώς, μερικές φορές το μυαλό μας

οι ίδιες με αυτές που αγοράζετε χωρίς

επιτυχία στη μήτρα.

μπορεί να παίζει παιχνίδια: μπορεί να θέλετε

συνταγή. Αν το τεστ είναι θετικό, είστε

να μείνετε έγκυος τόσο πολύ που, ενδέχεται,

έγκυος!

φαγητό από ταχυφαγεία κατά την κύηση,

προβλήματα βάρους. (δείτε σελ. 17), ο γιατρός σας μπορεί να δώσει το πράσινο φως να χάσετε βάρος. Η έρευνα δείχνει ότι παχύσαρκες γυναίκες που έχασαν βάρος ή που διατήρησαν σταθερό βάρος στην εγκυμοσύνη ήταν πιο πιθανό να αποκτήσουν παιδιά φυσιολογικού βάρους. Στη μετέπειτα ζωή, τα παιδιά τους ήταν επίσης λιγότερο πιθανό να υποφέρουν από διαβήτη και παχυσαρκία. Το ιδανικό θα ήταν να χάσετε τα επιπλέον κιλά σας πριν συλλάβετε, επειδή η παχυσαρκία σάς καθιστά πιο επιρρεπή στο διαβήτη και στην υπέρταση και αυξάνει τις πιθανότητες να χρειαστείτε καισαρική τομή.

ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΟΝ... Δ ΙΑ Τ Ρ Ο Φ Ο Λ Ο Γ Ο

Θα πρέπει να σταματήσω τον καφέ σε περίπτωση που είμαι έγκυος; To Food Standards Agency συμβουλεύει τις εγκύους να μην πίνουν παραπάνω από 200 mgrs καφεΐνη τη μέρα (2 ποτήρια στιγμιαίου καφέ, 1 ποτήρι καφέ φίλτρου ή 2 ποτήρια τσάι). Είναι καλύτερα να αποφεύγετε την καφεΐνη όσο διαρκεί η κύηση, καθώς η έρευνα δείχνει ότι, σε φηλές δόσεις, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αποβολής. Μια έρευνα αποκάλυψε ότι έγκυες που έπιναν 2 ή περισσότερα φλυτζάνια καφέ (ή το ισοδύναμό τους) είχαν διπλάσιες πιθανότητες αποβολής απ’ όσες διέκοψαν την καφεΐνη. Πριν αρχίσετε να πίνετε καφέ χωρίς καφεΐνη, σημειώστε ότι τα ροφήματα αυτά μπορεί να αυξήσουν τη χοληστερόλη. Τα καλά νέα είναι ότι πολλές γυναίκες

Όταν η βλαστοκύστη εμφυτευθεί, μπορεί να εμφανιστεί μικρή αιμορραγία, γνωστή ως διάστιξη. Αυτό συχνά οδηγεί σε σύγχυση σχετικά με τη χρονολόγηση της κύησης, μεταξύ άλλων επειδή μπορεί να συμβεί κατά τη στιγμή που φυσιολογικά θα ξεκινούσε η περίοδος. Το χρώμα του αίματος μπορεί να ποικίλλει. Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ροζ, αν και μπορεί να εμφανιστεί ως ζωηρό ερυθρό ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟ Ν ΟΣ ΟΤΙ...

Πιστεύεται ότι περίπου το 50% των

αίμα. Αν δεν είναι άφθονο, το χρώμα δεν έχει σημασία. Αν η αιμορραγία διαρκεί για βραχύ

κυήσεων καταλήγουν σε αποβολή πριν

διάστημα και δεν αισθάνεστε άβολα, είναι

την εμφύτευση.

πιθανό τα πράγματα να είναι απολύτως

Μέχρι και το Ή των κυήσεων καταλήγουν σε

φυσιολογικά, αλλά επισκεφθείτε το γιατρό σας για προληπτικό έλεγχο.

αποβολή ως την S'1εβδομάδα, και περίπου

διαπιστώνουν ότι δεν επιθυμούν καφέ στα πρώτα στάδια της εγκυμοσύνης.

(φρέσκο) αίμα, όπως και καφεοειδές, παλαιό

Περίπου το 25% των γυναικών θα έχουν

το % θα καταλήξουν σε αποβολή μεταξύ 5'κ

κάποια αιμορραγία στην αρχή της κύησης,

και 7ν εβδομάδας (δείτε σελ. 94). Ευτυχώς, ο

αλλά οι περισσότερες εγκυμοσύνες τελικά

κίνδυνος αποβολής μειώνεται κατά πολύ καθώς περνούν οι εβδομάδες

περιπτώσεις, η αιμορραγία σημαίνει πιθανή

και ελαχιστοποιείται μετά τη 12Γ| εβδομάδα της κύησης.

γεγονός ότι αιμορραγήσατε στο γιατρό ή στη

ολοκληρώνονται. Ωστόσο, σε ορισμένες αποβολή, οπότε πάντα να αναφέρετε το μαία σας.

Όπως και πολλοί άλλοι γονείς, μάλλον σκεφθήκατε πολύ σοβαρά πριν προσπαθήσετε να συλλάβετε δεύτερο παιδί. Δεν υπάρχει ιδανική διαφορά ηλικίας μεταξύ των παιδιών, αλλά σκεφθείτε:

Τα πλεονεκτήματα: Είστε σε φάση «ρύθμισης για παιδί» και συνηθισμένη στη ρουτίνα και σε όλες τις πτυχές της βρεφικής φροντίδας. Θα έχετε όλο τον εξοπλισμό που χρειάζεστε, από μπιμπερό μέχρι κούνια και καροτσάκι. Ένα δίχρονο μπορεί να αποδεχτεί πιο εύκολα το νέο του αδελφάκι από ένα τετράχρονο, που έχει συνηθίσει ήδη να απολαμβάνει την αποκλειστική προσοχή των γονιών του. Πάντα θα υπάρχουν διενέξεις, αλλά τα παιδιά με μικρή ηλικιακή διαφορά τείνουν να παίζουν καλύτερα μαζί.

Τα μειονεκτήματα: Είναι κουραστικό να φροντίζετε ένα παιδί 1 ή 2 ετών ενώ είστε έγκυος.

Μπορεί να κουράσει το σώμα σας το να έχετε διαδοχικές κυήσεις.

Αν αποκτήσετε δεύτερο παιδί πριν το πρώτο περπατήσει, μπορεί να χρειαστεί να κάνετε πολλές μεταφορές, αυξάνοντας τον κίνδυνο οσφυαλγίας. Δεν θα έχετε αρκετό χρόνο να γνωρίσετε το πρώτο σας παιδί μέχρι να εμφανιστεί το δεύτερο.

Η 4η εβδομάδα

Το πρώτο τρίμηνο

Αν έχετε υφηλό δείκτη μάζας σώματος

Δυστυχώς, στην περίπλοκη διαδικασία της

Αυτή η εικόνα μέσω Η/Τ δείχνει την κυτταρική σφαίρα -τη βλαστοκύστη- όπως φαίνεται τοποθετημένη μέσα στη μήτρα. Ο εξωτερικός δακτύλιος των διασυνδεδεμένων κυττάρων που τελικά θα διαμορφώσει τον πλακούντα διακρίνεται ξεκάθαρα.

καθώς αυτό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο να εμφανίσει το παιδί σας

καλύπτοντας την.

Σε κάθε περίπτωση ο μόνος σίγουρος

ΔΙΠ Λ Α ΣΙΑ ΣΜ Ο Σ

ΕΙΣΤΕ 3 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ ΚΑΙ 6 ΗΜΕΡΩΝ

ΕΙΣΤΕ 4 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ ΑΚΡΙΒΩΣ

253 ημέρες ακόμη...

252 ημέρες ακόμη...

ΤΟ Μ Ω Ρ Ο ΣΑΣ ΣΗ Μ Ε Ρ Α

ΤΟ Μ Ω Ρ Ο ΣΑ Σ Σ Η Μ Ε Ρ Α

Αυτή η μικροσκοτηκή εικόνα εμφυτευμένης βλαστοκύστης δείχνει την αμνιακή κοιλότητα (ημικυκλική λευκή περιοχή στην κορυφή), με τά κύτταρα που θα σχηματίσουν το έμβρυο ακριβώς από κάτω (σκούρο ωοειδές στη θέση της 12'-c ώρας). Ο λεκιθικός ασκός είναι η ροζ υποκείμενη περιοχή.

Αυτή η εικόνα μεγάλης μεγέθυνσης δείχνει ότι το έμβρυο αποτελείται από δύο στρώματα κυττάρων - αυτά του ανώτερου πιο σκούρου στρώματος είναι, πιο ορθογώνια σε σχήμα και βρίσκονται στην πλευρά της αμνιακής κοιλότητας, ενώ εκείνα του κατώτερου στρώματος βρίσκονται στην πλευρά του λεκιθικού ασκού.

Πολύπλοκες αλλαγές λαμβάνουν χώρα μέσα στη μήτρα σας για να δημιουργηθεί

Νιώθετε εκνευρισμένη και κουρασμένη και το στήθος σας ευαίσθητο; Λοιπόν,

ένα ασφαλές και θρεπτικό περιβάλλον για το αγέννητο παιδί σας.

μπορεί απλά να είστε έγκυος!

Η εμφυτευμένη κυτταρική σφαίρα στη μήτρα ήδη θέτει τα θεμέλια για τη

έμβρυο. Ο ομφάλιος λώρος θα αναπτυχθεί

ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ...

Η φύση έχει ένα παράξενο τρόπο λειτουργίας. Μπορεί να αισθάνεστε

τα. Επιπλέον, μπορεί να είστε ευερέθιστη και

σας βοηθήσει να ανταπεξέλθετε στην

υπερευαίσθητη ακόμη και χωρίς να έχετε

τεταμένη αυτή περίοδο. Εναλλακτικά, μιλήστε

μελλοντική τους ζωή ως έμβρυο. Σε πάχος

εσωτερικά γεννητικά κύτταρα αναπτύσσο­

Τα νεογνά είναι παχουλά.

άσχημα αν έχετε τα συνήθη προεμμηνορρυ-

ΠΕΣ, μόνο λόγω του άγχους σας να μείνετε

σε κάποια συγγενή ή φίλη που θα να είναι σε

δύο στιβάδων, τα γεννητικά κύτταρα

νται με βραδύτερο ρυθμό από τις ταχέως

σιακά σας συμπτώματα και να νομίζετε ότι

έγκυος και την αναμονή αν θα έχετε ή όχι

θέση να κατανοήσει πώς νοιώθετε.

διαμορφώνουν ένα επίπεδο δίσκο που

εκπτυσσόμενες εξωτερικές κυτταρικές

αυτό σημαίνει ότι δεν συλλάβατε, αλλά, στην

περίοδο.

χωρίζει το πλήρες υγρού εσωτερικό τμήμα

στιβάδες.

της κυτταρικής σφαίρας σε δύο θαλάμους. Ο

τελικά κοντά στο μικρότερο θάλαμο. Τα

Αρχικά, ο ομφάλιος λώρος είναι ένας

μικρότερος από αυτούς τους γεμάτους υγρό

απλός μίσχος, που δεν περιέχει αιμοφόρα αγ­

θαλάμους θα αποτελέσει τον αμνιακό σάκο.

γεία, αλλά το σημείο όπου απλά “αγκυροβο­

Ο μεγαλύτερος θάλαμος, κείμενος εγγύτερα

λεί” το έμβρυο στο μελλοντικό πλακούντα

στο μελλοντικό πλακούντα, θα αποτελέσει

(δείτε σελ. 76), που τελικά θα γίνει η «σανίδα

τον λεκιθικό ασκό που στηρίζει το πρώιμο

επιβίωσης» του αγέννητου παιδιού σας.

Αυτό οφείλεται κυρίως στα βελτιωμένα πρότυπα διατροφής και ζωής. Ωστόσο, η παχυσαρκία της μητέρας είναι ένας άλλος παράγοντας - αν η μητέρα είναι υπέρβαρη, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος διαβήτη (δείτε σελ. 473), που μπορεί να αυξήσει το βάρος του παιδιού.

99), όπως και τα αυξημένα υγρά της

Αυτές τις μέρες είναι σχεδόν αδύνατον να

βάρος θα το χάσετε αμέσως μόλις γεννηθεί

περάσει κανείς ένα πρακτορείο εφημερίδων

το παιδί σας. Επίσης, μετά τον τοκετό,

χωρίς να δει την μια διασημότητα που όχι

μέρος αυτού του επιπρόσθετου βάρους

που μπορείτε να κάνετε είναι να προσπαθήσε­

συναισθημάτων, μπορεί να είναι δύσκολο να

τε να έχετε υπομονή μέχρι το τεστ κύησης.

της πρώιμης κύησης. Αυτό οφείλεται στο ότι

παραμείνετε ψύχραιμη. Μιλήστε στο

Αν αναμένατε περίοδο σήμερα -την 2811

οι ορμόνες που προκαλούν το ΠΕΣ

σύντροφό σας για τα αισθήματα και τις

ημέρα του κύκλου- και δεν εμφανίστηκε,

αυξάνονται κατά την κύηση και έτσι

αγωνίες σας - και μόνο η παραδοχή ότι

μπορείτε να κάνετε τεστ σήμερα ή αύριο.

μπορούν να προκαλέσουν τα ίδια συμπτώμα-

βρίσκετε την κατάσταση αγχωτική μπορεί να

Καλή τύχη!

Αρχίστε να πιέζετε!

κύησης, τα λίπη και η διογκωμένη μήτρα.

Δεν είναι ποτέ πολύ νωρίς να αρχίσετε ασκήσεις εκγύμνασης των μυών του πυελικού εδάφους, και θα χαρείτε που το αποφασίσατε μόλις

Μεγάλο μέρος από αυτό το υπερβάλλον

μόνο της ταιριάζουν ξανά άφογα τα ρούχα

παρέχει θρεπτικά συστατικά για το

της μετά την εγκυμοσύνη της, αλλά μάλιστα

θηλασμό, που χρειάζεται ως 500 θερμίδες/

ζυγίζει και λιγότερο απ' ό,τι πριν. Ωστόσο,

ημέρα.

μείνετε έγκυος. Το πυελικό έδαφος είναι μια φαρδιά λωρίδα μυών που εκτείνεται ανάμεσα στα πόδια σας από το ηβικό οστό προς τα μπροστά ως τη σπονδυλική στήλη προς τα πίσω. Συγκρατεί και στηρίζει την ουροδόχο κύστη, τη μήτρα και το έντερο, και ελέγχει τους μυς που διατηρούν κλειστό τον πρωκτό, την ουρήθρα και τον κόλπο.

Η πιο λογική προσέγγιση για τον έλεγχο

επαγγελματίες υγείας, καθώς μια δραματική

του βάρους σας κατά την κύηση είναι η

απώλεια βάρους μετά τη γέννα δεν είναι

κατανάλωση υγιεινής διατροφής και η ήπια

καλή για τη μητέρα ή το παιδί.

άσκηση για να εξασφαλίσετε ότι η αύξηση

Η μέση πρόσληψη βάρους κατά την

ορμονικής θύελλας και των έντονων

προεμμηνορρυσιακού συνδρόμου (ΠΕΣ) και

ΕΣΤΙΑΣΤΕ ΣΤΟ... ΣΩ Μ Α ΣΑΣ

Ελπίζω να είμαι έγκυος, αλλά ανησυχώ ήδη για το βάρος που μπορεί να πάρω και φοβάμαι ότι δεν θα ξαναγίνω λεπτή!

αυτό είναι ανησυχητικό για τους

ακόμη το παιχνίδι της αναμονής. Το μόνο

του βάρους σας δεν είναι υπερβολική. Θα

κύηση είναι 11-14,5 κιλά (25-32 λίβρες), αν

πρέπει να στοχεύετε στην πρόσληψη

έχετε δείκτη μάζας σώματος (δείτε σελ. 17)

περίπου 2100-2500 θερμίδων τη μέρα,

εντός φυσιολογικών ορίων. Το παιδί σας και

αυξάνοντας τες κατά 200 το τελευταίο

το σύστημα υποστήριξής του θα συμβάλ­

τρίμηνο της κύησης - το ισοδύναμο μιας

λουν σημαντικά στην αύξησή του (δείτε σελ.

μπανάνας και ενός ποτηριού γάλατος.

Το βάρος σας θα αυξηθεί κατά τους επόμενους μήνες αλλά όχι απαραί­ τητα σε υπερβολικό βαθμό. Προσπαθή­ στε να μην έχετε εμμονές με το σας.

Δοκιμάστε αυτά τα απλά βήματα για να ενισχύσετε τους μύες του πυελικού σας εδάφους: Πρώτα προσπαθήστε να εντοπίσετε τους μύες του πυελικού σας εδάφους: καθίστε σε μια καρέκλα και κλείστε τα μάτια σας - τώρα επικεντρώστε τη σκέψη σας στη λωρίδα μυών που απλώνεται καταμήκος του σώματός σας και συγκρατεί τη μήτρα και την κύστη σας. Στη συνέχεια συσπάστε τους μυς του πυελικού σας εδάφους πιέζοντας προς τα μέσα και άνω, κρατήστε την πίεση μετρώντας ως το 5 και χαλα­ ρώστε. Επαναλάβετε την άσκηση αυτή τουλάχιστον 10 φορές την ημέρα. Δοκιμασία: αν έχετε δυσκολία να αναγνωρίσετε τους μυς, φανταστείτε ότι προσπαθείτε να σταματήσετε τη ροή των ούρων σας. Οι μυς που νιώθετε να συσπώνται είναι αυτοί του πυελικού εδάφους.

Μήτρα

Κύστη Θέση πυελικού εδάφους με καλό μυϊκό τόνο Θέση πυελικού εδάφους σε χάλαση

Η 4ηεβδομάδα

Το πρώτο τρίμηνο

ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΟΝ ... ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟ

Είναι ενοχλητικό το ότι ακόμη συνεχίζεται

Ενώ βρίσκεστε στο μέσον αυτής της

πραγματικότητα, υπάρχουν πολλές ομοιότητες μεταξύ των συμπτωμάτων του

ΕΙΣΤΕ 4 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ ΚΑΙ 1 ΗΜΕΡΑΣ

Η 5ηεβδομάδα

251 ημέρες ακόμη...

ΑΝ ΔΕΝ ΕΧΕΤΕ ΠΕΡΙΟΔΟ ΚΑΙ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΟΥ ΤΕΣΤ ΕΙΝΑΙ ΘΕΤΙΚΟ, ΕΙΣΤΕ ΕΓΚΥΟΣ! ΤΟ Μ Ω Ρ Ο ΣΑΣ ΣΗΜ ΕΡΑ

Όταν η εγκυμοσύνη σας επιβεβαιωθεί, είναι φυσικό να νιώσετε ανάμικτα συναισθήματα — ενθουσιασμό, δυσπιστία, χαρά και αγωνία. Όλα πρόκειται να αλλάξουν για πάντα τόσο για εσάς όσο και για το σύντροφό σας. Δώστε χρόνο στον εαυτό σας για να συνειδητοποιήσει τα καλά νέα. Μπορεί να μη νιώθετε έγκυος ακόμη, αλλά μοναδικές αλλαγές λαμβάνουν χώρα στον κρυμμένο κόσμο της μήτρας σας. Βήμα-βήμα χτίζονται τα θεμέλια μιας νέας ζωής.

Αυτή η μικροσκοπική εικόνα δείχνει σε μεγέθυνση τα κύτταρα που θα αττοτελέσουν το έμβρυο (σκούρα καμπύλη). Αυτά τα κύτταρα θα διαιρεθούν, θα πολλαπλασιάζονται συνεχώς και θα γίνονται όλο και πιο εξειδικευμένα σε κάθε στάδιο της ανάπτυξής τους.

Η αναμονή τελείωσε! Εάν έχετε καθυστέρηση, κάντε ένα test εγκυμοσύνης στο σπίτι για να διαπιστώσετε εάν είστε έγκυος. Αν δεν είχατε περίοδο (υποθέτοντας ότι ο

Μπορείτε να εξακριβώσετε σε λίγα λεπτά αν περιμένετε παιδί ή όχι, αλλά,

κανονικός σας κύκλος δεν ξεπερνά τις 28 Ο αμνιακός σάκος είναι ένας σάκος γεμάτος υγρό που καλύπτει το αναπτυσσόμενο έμβρυο.

Η χοριακή κοιλότητα περιβάλλει τον αμνιακό σάκο και αψορίζεται από

Το έμβρυο έχει τώρα μήκος 2,5 mm.

μέρες, και, επομένως, έχετε καθυστέρηση),

όσο αναμένετε αυτό το αποτέλεσμα που θα αλλάξει τη ζωή σας, ο χρόνος μπορεί να σας φανεί ατελείωτος, μέχρι να εμφανιστεί η ένδειξη.

μπορείτε να κάνετε το τεστ εγκυμοσύνης σήμερα. Τεστ κύησης που μπορεί να γίνεται στο σπίτι, είναι διαθέσιμο στα φαρμακεία. Περιέχουν μια χημική ουσία που αντιδρά αν τα ούρα σας περιέχουν την ορμόνη hCG

Ο λεκιθικός ασκός τρέφει το

(ανθρώπινη χοριακή γοναδοτροπίνη). Αυτή

έμβρυο μέχρι να εγκατασταθεί ο πλακούντας, και το τροφοδοτεί με θρεπτικά συστατικά μέσω της αιματικής του παροχής.

παράγεται από το εμφυτευόμενο έμβρυο και θα εντοπιστεί στα ούρα σας αν είστε έγκυος. Τα επίπεδά της συνήθως είναι άνω των 50 mIU/ml κατά την ημέρα που αναμένεται η περίοδός σας. Με ακρίβεια μεταξύ 97% και 99%, τα περισσότερα από τα διαθέσιμα τεστ

Οι εμβρυϊκοί ιστοί

είναι αρκετά ευαίσθητα ώστε να ανιχνεΰσουν

καθυστέρησης της περιόδου, ενώ μερικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν και νωρίτερα (βλ. σελ. 63). Τα τεστ θετικοποιούνται μόνο όταν υπάρχει Ο ομφάλιος λώρος συνδέει

ένα συγκεκριμένο επίπεδο της ορμόνης hCG

το παιδί με τον αναπτυσσόμενο πλακούντα. Αρχικά είναι μάλλον βραχύς και δεν έχει αναπτύξει ακόμη ελικώσεις.

ΠΩΣ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΕΤΕ ΕΝΑ ΤΕΣΤ ΚΥΗΣΗΣ ΣΤΗ ΣΠΙΤΙ

στα ούρα, αν, όμως, τα ελέγξετε πολύ νωρίς, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι αρνητικό ακόμη και αν είστε έγκυος. Έτσι, αν δεν έχετε περίοδο αλλά είχατε αρνητικό αποτέλεσμα,

Οι χοριακές λάχνες φθάνουν στο τοίχωμα της μήτρας σχηματίζοντας τον πλακούντα. Οι λάχνες περιέχουν αιμοφόρα αγγεία που συνδέονται με την παροχή αίματος του σώματός σας για να έχουν πρόσβαση στα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το έμβρυο.

70

την ποσότητα αυτή, οπότε μπορούν να χρησιμοποιηθούν από την πρώτη μέρα

ελέγξτε ξανά μετά 2 με 3 ημέρες. Αν είστε έγκυος, τα επίπεδα της hCG θα έχουν αυξηθεί, Μια πτυχή στη ραχιαία επιφάνεια του εμβρύου υποδηλώνει την καταβολή της σπονδυλικής στήλης.

δίνοντας θετικό αποτέλεσμα. Αν έχετε θετικό αποτέλεσμα αλλά, εντούτοις, εμφανίσετε περίοδο, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι υποστήκατε πολύ πρώιμη αποβολή.

Πάντα να διαβάζετε τις οδηγίες, αλλά τα περισσότερα τεστ γίνονται ως εξής: Βρέχεται το ειδικό στικ με τα ούρα σας και περιμένετε για λίγα λεπτά... Ένα σύμβολο θα εμφανιστεί στο παράθυρο ελέγχου για να δείξει ότι το τεστ λειτουργεί (αν αυτό δεν συμβεί, είναι ελλατωματικό). Αν μετά εμφανιστεί ένα σύμβολο στο παράθυρο αποτελεσμάτων, είστε έγκυος.

Συνιστάται να κάνετε το τεστ νωρίς το πρωί, όταν τα ούρα σας είναι πιο συμπυκνωμένα. Με τον τρόπο αυτό τα επίπεδα hcG είναι πιο εύκολο να ανιχνευθούν. Το σύμβολο του αποτελέσματος βαθμιαία σβήνει, οπότε πρέπει να το δείτε στον προβλεπόμενο χρόνο και όχι αργότερα. Κάντε και άλλο τεστ το επόμενο πρωί αν δεν είστε σίγουρη για το αποτέλεσμα.

Η 5η εβδομάδα

Το πρώτο τρίμηνο

σχηματίζονται ήδη στη δομή που θα αποτελέσει την καρδιά του μωρού.

ΕΙΣΤΕ 4 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ ΚΑΙ 2 ΗΜΕΡΩΝ

ΕΙΣΤΕ 4 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ ΚΑΙ 3 ΗΜΕΡΩΝ

250 ημέρες ακόμη...

249 ημέρες ακόμη...

ΤΟ Μ Ω Ρ Ο ΣΑΣ ΣΗ Μ ΕΡ Α

ΤΟ Μ Ω Ρ Ο ΣΑΣ ΣΗ Μ ΕΡ Α

Το έμβρυο μέχρι αυτό το στάδιο της ανάπτυξής του αποτελέίται από δύο στιβάδες κυττάρων. Τώρα, μια τρίτη στιβάδα αρχίζει να διαψαίνεται ως εξόγκωμα μεταξύ των άλλων δύο (αρχική ταινία), όπως φαίνεται στο μέσον της εικόνας.

Καθώς το έμβρυο μετασχηματίζεται από 2 σε 3 στιβάδες κυττάρων, μία αύλακα αναπτύσσεται στη ράχη του. Αυτή η αύλακα (η σκούρα περιοχή στο κέντρο της εικόνας) θα αναπτυχθεί σχηματίζοντας το νευρικό σωλήνα του εμβρύου - τον πρόδρομο του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού.

Σε αυτή την τρίτη εβδομάδα από τη σύλληψη, διαμορφώνεται η καταβολή του

Ευχαριστημένη; Ενθουσιασμένη; Λίγο νευρική; Δεν υπάρχει μεγαλύτερο γεγονός

εγκεφάλου και του κεντρικού νευρικού συστήματος.

που ν ’ αλλάζει τόσο ευχάριστα τη ζωή του από το να μαθαίνει ότι θα γίνει γονιός.

Ενώ είστε απασχολημένη με το να αποδεχτείτε ότι είστε έγκυος,

κύτταρα κινούνται από τα κεκαμμένα όρια

συμβαίνουν εντυπωσιακές αλλαγές μέσα σας.

και βρίσκονται ανάμεσα στις δύο αρχικές

Αν είσ τε μια από τις λίγες γυναίκες

Τα κύτταρα που θα αποτελέσουν το έμβρυο

στιβάδες κυττάρων.Έτσι σχηματίζονται τρία

έχουν για την ώρα σχήμα επίπεδου δίσκου και

κυτταρικά στρώματα, ένα σε κάθε εξωτερική

αναπτύσσονται συνεχώς. Μια στενή αύλακα (αρχική ταινία) αρχίζει να διαμορφώνεται

επιφάνεια του δίσκου και ένα ανάμεσά τους σαν «σάντουιτς». Το κομβίο και η αύλακα δεν

που έμεινε έγκυος ενώ χρησιμοποιούσε αντισύλληψη, είναι απίθανο να κάνατε ζημιά στο παιδί σας, αλλά, ανάλογα με το ποια μέθοδο χρησιμοποιούσατε, κάντε τα

κάτω από το μέσον των κυττάρων. Το

επεκτείνονται σε όλο το μήκος του δίσκου.

ακόλουθα:

κορυφαίο άκρο της αύλακας/ταινίας είναι

Στο κεφαλικό άκρο διαμορφώνεται μια ξεχω­

ελαφρά πιο φαρδύ και σχηματίζει ένα

ριστή αύλακα. Ονομάζεται νευρική αύλακα (νευ­

κυκλικό κομβίο (αρχικός κόμβος του

ρικός σωλήνας), και σχηματίζει τελικά τον εγκέ­

Hensen). Τα εξωτερικά όρια της αύλακας και

φαλο και το νωτιαίο μυελό (το κεντρικό νευρικό

του κομβίου είναι ελαφρά επηρμένα. Τα

σύστημα). Σε 4 μέρες ο δίσκος επιμηκύνεται και φαρδαίνει στο άκρο που θα σχηματίσει το κεφά­

ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΟΝ... ΓΙΑΤΡΟ

λι του παιδιού. Σε 6 μέρες η νευρική αύλακα έχει πτυχές σε κάθε πλευρά που αργότερα συνα­

Είχα δυσκολία να μείνω έγκυος, και

ΕΚΠΛΑΓΗΚΑΤΕ ΠΟΥ ΜΕΙΝΑΤΕ ΕΓΚΥΟΣ;

αυτών των δομών καθοδικά προς την αύλακα,

ντιόνται για να σχηματιστεί ο νευρικός σωλήνας.

Α ντισυλληπτικό χάπι: διακόψτε το. Α ντισυλληπτικό (δερματικό) επίθεμα: αφαιρέστε το. Εδώ φαίνεται ο νευρικός σωλήνας ενός εμβρύου στα αρχικά στάδια της κύησης. Ο εγκέφαλος και ο νωτιαίος μυελός θα αναπτυχθούν από αυτόν. Αν δεν συγκλιθεί πλήρως, μπορεί να προκληθούν συγγενείς ανωμαλίες, συνηθέστερα δισχιδής ράχη.

τώρα διαπιστώ θηκε ότι πάσχω από είνα ι αυτό; Αυτή η νόσος κάνει τις ωοθήκες να μεγαλώνουν πέρα από το φυσιολογικό και να παράγουν μεγάλο αριθμό από μικρά ωοθυλάκια που δεν ωριμάζουν πλήρως. Ως αποτέλεσμα, δεν απελευθερώνεται ωάριο για να γονιμοποιηθεί, και οι εμμηνορρυσιακοί κύκλοι είναι πολύ ανώμαλοι. Αυτή η κατάσταση είναι συχνό αίτιο προβλημάτων γονιμότητας, και οι θεραπείες στοχεύουν στη διέγερση της ωορρηξίας και στην αντιμετώπιση μερικών συμπτωμάτων, όπως η αυξημένη τριχοφυΐα. Το σύνδρομο φαίνεται να είναι οικογενές (να μεταδίδεται κληρονομικά

ΕΣΤΙΑΣΤΕ ΣΤΙΣ... ΣΧΕΣΕΙΣ

«Θα γίνεις πατέρας»! Είναι το θετικό αποτέλεσμα που (ελπίζουμε ότι) περιμένατε' αλλά πώς το μοιράζεστε με το σύντροφό σας; Μπορείτε να του παρουσιάσετε έναν φάκελο που να περιέχει το θετικό τεστ κύησης ή να του πείτε ότι έχετε ένα ιδιαίτερο δώρο γι’ αυτόν, αλλά δεν θα το λάβει πριν περάσουν περίπου 9 μήνες. Δεν θα αργήσει να καταλάβει! Ιδανικά, επιλέξτε μια στιγμή που θα είστε μόνοι σας και θα νιώθετε χαλαροί ώστε να είναι μια πραγματικά ιδιαίτερη

στιγμή. Μπορείτε να κάνετε άλλο ένα τεστ με το σύντροφό σας, για να βεβαιωθείτε, και για να νιώσει ότι συμμετέχει και αυτός. Ακόμη και αν είστε ενθουσιασμένη και δεν μπορείτε να μιλήσετε στο σύντροφό σας εκείνη τη μέρα, μην μπείτε στον πειρασμό να μιλήσετε πρώτα στη μητέρα ή στους στενούς σας φίλους. Ο σύντροφός σας μπορεί να ενοχληθεί αν άλλοι γνωρίζουν ότι θα γίνει πατέρας πριν απ’ αυτόν, κάτι απόλυτα κατανοητό.

από το γιατρό σας να το αφαιρέ'σει. Σπείραμα (ενδομήτρια συσκευή ή σύστημα): επισκεφθείτε το γιατρό σας χωρίς καθυστέρηση αν το χρησιμοποιείτε, καθώς υπάρχει μικρός κίνδυνος έκτοπης κύησης (δείτε σελ. 93). Ακόμη και αν το υπερηχογράφημα δείξει ότι η κύηση δεν είναι έκτοπη, το σπείραμα πρέπει να αφαιρεθεί. Ο κίνδυνος αποβολής είναι μεγαλύτερος αν παραμείνει στη θέση του. Α ντισυλληπτική ένεση (DepoProvera): επισκεφθείτε το γιατρό σας αν συλλάβετε ενώ τη χρησιμοποιείτε. Οι έρευνες δείχνουν ότι δεν θα επηρεάσει το αγέννητο παιδί, αλλά δεν πρέπει να κάνετε άλλες ενέσεις. Χάπι της επόμενης μέρας: μόλις το ωάριο έχει εμψυτευθεί, το χάπι δεν έχει αποτέλεσμα, οπότε δεν θα βλάφει το παιδί σας. Ωστόσο, επισκεφθείτε το γιατρό σας αν ανησυχείτε.

μπορεί να αισθανθήκατε μια ποικιλία συναισθημάτων. Ακόμη και αν σχεδιάζατε να μείνετε έγκυος, είναι απολύτως φυσιολογικό ο αρχικός ενθουσιασμός να αντικατασταθεί με κάποια αγωνία, καθώς συνειδητοποιείτε ότι θα γίνετε μητέρα. Μπορεί, επίσης, να αμφισβητείτε το αποτέλεσμα του τεστ που κάνατε και να αμφιβάλλετε μέχρι να νιώσετε κάποια από τα πρώιμα συμπτώματα της κύησης. Ο σύντροφός σας μπορεί να αντιδράσει διαφορετικά. Αν δεν φαίνεται το ίδιο ενθουσιασμένος, μην το ερμηνεύσετε ως ένδειξη ότι δεν χάρηκε με τα νέα. Δεν αντιμετωπίζουν όλοι τα μεγάλα γεγονότα με τον ίδιο τρόπο και μπορεί να πάρει λίγο χρόνο για να συνειδητοποιήσει ότι θα γίνει πατέρας. Το κλείσιμο στον εαυτό του μπορεί να είναι ο τρόπος του να επεξεργαστεί αυτή την τόσο

Η ανακάλυψη ότι θα γίνετε γονείς είναι μια μοναδική στιγμή, και τόσο εσείς όσο και ο σύντροφός σας είναι πιθανό να νιώσετε περισσότερο δεμένοι μεταξύ σας.

σημαντική πληροφορία. Αντίθετα, μπορεί να διαπιστώσετε ότι είναι πιο ενθουσιασμένος για τα νέα από εσάς! Ο χειρισμός των συναισθημάτων σας μπορεί

ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ...

Οι έγκυες προσπαθούν συχνά να

να γίνει δυσκολότερος αν προσπαθήσετε να

συνδεθούν νοητικά με το παιδί τους

κρατήσετε την εγκυμοσύνη μυστική για την

μέσω των ονείρων.

ώρα. Τα περισσότερα ζευγάρια αποφασίζουν να μην την ανακοινώσουν μέχρι το υπερηχο­ γράφημα της 12ης εβδομάδας, οπότε ο κίνδυνος αποβολής μειώνεται σημαντικά, αλλά μπορεί να διαπιστώσετε ότι το να το εμπιστευτείτε σε μερικούς στενούς συγγενείς και φίλους θα σας προσφέρει μια διέξοδο για

Η 5η εβδομάδα

Το πρώτο τρίμηνο

σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Τι

Α ντισυλληπτικό πρόθεμα: ζητήστε

Στις λίγες μέρες αψότου συλλάβατε

Ένα συχνό όνειρο κατά την κύηση είναι ότι κολυμπάτε. Πιστεύεται ότι είναι ένας τρόπος να προσπαθήσετε να συνδεθείτε νοητικά με το μωρό που σύντομα θα κολυμπάει στο υγρό της κοιλιάς σας.

να εκφράσετε για τα συναισθήματα σας.

μεταξύ των μελών της ίδιας οικογένειας).

73

ΕΙΣΤΕ 4 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ ΚΑΙ 4 ΗΜΕΡΩΝ

ΕΙΣΤΕ 4 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ ΚΑΙ 5 ΗΜΕΡΩΝ

248 ημέρες ακόμη...

247 ημέρες ακόμη...

ΤΟ Μ Ω Ρ Ο ΣΑΣ ΣΗ Μ ΕΡ Α

ΤΟ Μ Ω Ρ Ο ΣΑΣ ΣΗ Μ ΕΡ Α

Το έμβρυο, όπως το βλέπουμε από πάνω, έχει τώρα μια ήπια αύλακα (αρχική ταινία - κεφαλική απόφυση) και μια μικρή κεντρική κοιλότητα (αρχικό βοθρίο), που εμφανίζονται λευκές στην εικόνα. Αυτές οι αλλαγές αρχίζουν στη μελλοντική βάση της σπονδυλικής στήλης και επεκτείνονται προς το κεφάλι.

Το έμβρυο, που το μήκος του είναι λιγότερο από 3 χιλιοστά, έχει τώρα μια βαθιά και στενή αύλακα που εκτείνεται σε όλο του το μήκος. Αυτή η αύλακα θα γίνει, σύντομα τόσο βαθιά και τα άκρα της θα καμφθούν τόσο πολύ που θα σχηματίσει ένα σωλήνα κατά μήκος όλου του εμβρύου.

Πιθανότατα θέλετε να μάθετε πότε θα γεννηθεί το παιδί σας. Το διάγραμμα

Αν και οι πληροφορίες για το μωρό σας είναι αρκετές, προσπαθήστε να απολαύ­

παρακάτω θα σας δείξει την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού.

σετε αυτή τη στιγμή, και θυμηθείτε ότι η κύηση είναι μια φυσιολογική διαδικασία.

Μ έχρι να κάνετε υπερηχογράφημα χρονολόγησης σε λίγες εβδομάδες, η

138), το παιδί σας θα μετρηθεί και θα

αυτήν. Τα περισσότερα παιδιά γεννιούνται εντός

υπολογιστεί η ηλικία του. Στο εξής θα

δύο περίπου εβδομάδων από την αναμενόμενη

αναμενόμενη ημερομηνία του τοκετού μπορεί

χρησιμοποιείται η ημερομηνία του υπερηχο­

ημερομηνία τους, αλλά το παιδί σας θα θεωρηθεί

να υπολογιστεί μετρώντας 280 μέρες από την

γραφήματος, αφού θεωρείται η ακριβέστερη.

τελειόμηνο αν γεννηθεί μεταξύ της 37ης και της 42ης εβδομάδας. Οπότε η υπολογιζόμενη

Ενώ είναι φυσικό να θέλετε να μάθετε την

πρώτη μέρα του τελευταίου σας εμμήνου κύκλου - βλ. διάγραμμα ακολούθως. Στο

αναμενόμενη ημερομηνία του τοκετού,

ημερομηνία είναι απλά μια εκτίμηση και το παιδί

υπερηχογράφημα χρονολόγησης (δείτε σελ.

προσπαθήστε να μην εστιάζετε υπερβολικά σε

μπορεί να γεννηθεί νωρίτερα ή αργότερα.

3 10

4 11

5 12

6 13

7 14

8 15

9 16

10 17

11 18

12 19

13 20

14 21

15 22

16 23

17 24

18 25

19 26

20 27

21 28

22 29

23 30

24 31

25 1

26 2

27 3

28 4

Φεβρουάριος 1 Νοέμβ./Δεκ. 8

2 9

3 10

4 11

5 12

6 13

7 14

8 15

9 16

10 17

11 18

12 19

13 20

14 21

15 22

16 23

17 24

18 25

19 26

20 27

21 28

22 29

23 30

24 1

25 2

26 3

27 4

28 5

Μάρτιος Δεκ./Ιαν.

1 6

2 7

3 8

4 9

5 10

6 11

7 12

8 13

9 14

10 15

11 16

12 17

13 18

14 19

15 20

16 21

17 22

18 23

19 24

20 25

21 26

22 27

23 28

24 29

25 30

26 31

27 1

28 2

29 3

30 4

Απρίλιος Ιαν./Φεβ.

1 6

2 7

3 8

4 9

5 10

6 11

7 12

8 13

9 14

10 15

11 16

12 17

13 18

14 19

15 20

16 21

17 22

18 23

19 24

20 25

21 26

22 27

23 28

24 29

25 30

26 31

27 1

28 2

29 3

30 4

Μάιος Φεβ./Μάρ.

1 5

2 6

3 7

4 8

5 9

6 10

7 11

8 12

9 13

10 14

11 15

12 16

13 17

14 18

15 19

16 20

17 21

18 22

19 23

20 24

21 25

22 26

23 27

24 28

25 1

26 2

27 3

28 4

29 5

30 6

Ιούνιος Μάρ./Απρ.

1 8

2 9

3 10

4 11

5 12

6 13

7 14

8 15

9 16

10 17

11 18

12 19

13 20

14 21

15 22

16 23

17 24

18 25

19 26

20 27

21 28

22 29

23 30

24 31

25 1

26 2

27 3

28 4

29 5

30 6

Ιούλιος Απρ./Μάι.

1 7

2 8

3 9

4 10

5 11

6 12

7 13

8 14

9 15

10 16

11 17

12 18

13 19

14 20

15 21

16 22

17 23

18 24

19 25

20 26

21 27

22 28

23 29

24 30

25 1

26 2

27 3

28 4

29 5

30 6

31 7

21 28

22 29

23 30

24 31

25 1

26 2

27 3

28 4

29 5

30 6

31 7

Σεπτέμβριος 1 Ιούν./Ιούλ. 8

2 9

Οκτώβριος Ιούλ./Αύγ.

1 8

2 9

Νοέμβριος Αύγ./Σεπ.

1 8

2 9

Δεκέμβριος Σεπ./Οκτ.

1 7

2 8

3 10 3 10 3 10 3 10 3 9

4 11 4 11 4 11 4 11 4 10

5 12 5 12 5 12 5 12 5 11

6 13 6 13 6 13 6 13 6 12

7 14 7 14 7 14 7 14 7 13

8 15 8 15 8 15 8 15 8 14

9 16 9 16 9 16 9 16 9 15

10 17 10 17 10 17 10 17 10 16

11 18 11 18 11 18 11 18 11 17

12 19 12 19 12 19 12 19 12 18

13 20 13 20 13 20 13 20 13 19

14 21 14 21 14 21 14 21 14 20

15 22 15 22 15 22 15 22 15 21

16 23 16 23 16 23 16 23 16 22

17 24 17 24 17 24 17 24 17 23

18 25 18 25 18 25 18 25 18 24

19 26 19 26 19 26 19 26 19 25

20 27 20 27 20 27 20 27 20 26

21 28 21 28 21 28 21 27

22 29 22 29 22 29 22 28

23 30 23 30 23 30 23 29

24 1 24 31 24 31 24 30

25 2 25 1 25 1 25 1

26 3 26 2 26 2 26 2

27 4 27 3 27 3 27 3

28 5 28 4 28 4 28 4

29 5

30 6

31 7

αυτό φαίνεται ενοχλητικό, ο λόγος της στενής παρακολούθησης είναι ότι, στατιστικά, οι γυναίκες άνω των 35 είναι πιθανότερο να παρουσιάσουν επιπλοκές στην εγκυμοσύνη, όπως υψηλή αρτηριακή πίεση, αποβολή και διαβήτη κύησης. Υπάρχει, επίσης,

29 6 29 5 29 5 29 5

31 5

Ο γιατρός σας θα θέλει απλά να σας 31 7

εξετάσει για να βεβαιωθεί ότι η εγκυμοσύνη σας προχωρά κανονικά και ότι τόσο εσείς όσο και το μωρό σας παραμένετε υγιείς. Με τον τακτικό έλεγχο, οποιαδήποτε προβλήματα μπορεί να εντοπιστούν και, πιθανότατα, να αντιμετωπιστούν εγκαίρως. Προσπαθήστε να μην εκλάβετε τη στενότερη παρακολούθηση ως

31 7

30 6 30 6

με γενετική ανωμαλία, όπως σύνδρομο Down.

30 7 30 6

αυξημένος κίνδυνος απόκτησης παιδιού

31 7

παρενόχληση. Είναι πολύ θετικό ότι είστε

Μόλις ανακαλύψατε ότι μείνατε έγκυος, όπως συχνά συμβαίνει, ίσως αρχίσατε εσείς ανησυχείτε για τον τρόπο ζωής σας και την υγεία του αγέννητου παιδιού σας. Θυμηθείτε, όμως, ότι παλαιότερα η κύηση εθεωρείτο ένα φυσιολογικό γεγονός και λίγες γυναίκες άλλαζαν τον τρόπο ζωής τους για να προσαρμοστούν σε αυτή. Συνεπώς, στο παρελθόν, οι έγκυες πιθανόν να συνέχιζαν να καταναλώνουν ανθυγιεινά τρόφιμα, να πίνουν αλκοόλ και να καπνίζουν. Επιπλέον, τα τεστ κύησης ήταν λιγότερο ακριβή και ευαίσθητα, με αποτέλεσμα πολλές κυήσεις να οδηγούνται σε πρώιμη αποβολή χωρίς να γίνονται αντιληπτές. Για το λόγο αυτό, πολλά από τα προβλήματα που τώρα αναγνωρίζουμε ως παράγοντες κινδύνου για επιπλοκές της κύησης ή αποβολή δεν αναλύονταν και δεν προκαλούσαν ανησυχία στο παρελθόν. Σήμερα, εκμεταλλευόμενες πολλές έρευνες και χρησιμοποιώντας την ακριβή παρακολού­ θηση της ωορρηξίας, της σύλληψης και της κύησης, οι γυναίκες γνωρίζουν καλά τι συμβαίνει μέσα στο σώμα τους και τις πιθανές επιπλοκές. Αυτό έχει και θετική και αρνητική

Αν είσ τε προχωρημένης ηλικίας μέλλουσα μητέρα, μπορεί να έχετε περισσότερες συνεδρίες προγεννητικού ελέγχου. Η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να είναι ένδειξη προεκλαμψίας (δείτε σελ. 474) που είναι ο σοβαρότερος παράγοντας κινδύνου για πρωτοτόκους άνω των 40 ετών.

ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ...

πλευρά' από τη μια είναι σημαντικό να

Συνηθιζόταν στο παρελθόν να παρο­ τρύνονται οι έγκυες να πίνουν μπύρα,

αποφύγουν οτιδήποτε επιδρά αρνητικά στο

επειδή είναι πλούσια πηγή σιδήρου.

Η 5η εβδομάδα

Το πρώτο τρίμηνο

ανακαλύψετε πότε αναμένεται να γεννηθεί το παιδί σας. Για παράδειγμα, αν η τελευταία σας περίοδος ήταν στις 13 Ιανουάριου, τότε το παιδί σας αναμένεται να γεννηθεί στις 20 Οκτωβρίου.

2 9

2 9

δυνητικά υψηλού κινδύνου; Ναι, κάθε

της κατάστασης της υγείας της. Αν και

1 8

1 8

Ο ι για τρ οί θα εξακολουθήσουν να θεωρούν την εγκυμοσύνη μου

θεωρείται υψηλού κινδύνου ανεξαρτήτως

Για να υπολογίσετε την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού (ΑΗΤ) πρέπει να γνωρίζετε πότε ξεκίνησε η τελευταία σας περίοδος (δείτε σελ. 35). Βρείτε την ημερομηνία αυτή στο γράφημα που ακολουθεί για να

Αύγουστος Μάι./Ιούν.

Είμαι 40 ετών και σε καλή φόρμα.

γυναίκα ηλικίας άνω των 35 ετών

ΠΟΤΕ ΘΑ ΓΕΝΝΗΘΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ;

Ιανουάριος Οκτ./Νοέμ.

ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΟΝ ... ΓΙΑΤΡΟ

αγέννητο παιδί τους, αλλά, από την άλλη,

ήδη σε καλή κατάσταση και αν

είναι εξίσου σημαντικό να χαλαρώσουν και

συνεχίσετε να προσέχετε την υγεία σας

να απολαύσουν την εγκυμοσύνη, γιατί το

και να ασκείστε τακτικά, θα μειώσετε τον

άγχος δεν κάνει καλό ούτε σε σας ούτε στο

κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών.

παιδί σας.

Δυστυχώς, αυτή είναι μόνο μια δοξασία, αφού το περιεχόμενό της σε σίδηρο είναι αμελητέο. Οπότε, αν και δεν είναι το ίδιο ευχάριστο, προτιμήστε τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά!

75

ΕΙΣΤΕ 4 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ ΚΑΙ 6 ΗΜΕΡΩΝ

ΕΙΣΤΕ 5 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ ΑΚΡΙΒΩΣ

246 ημέρες ακόμη...

245 ημέρες ακόμη...

ΤΟ Μ Ω Ρ Ο ΣΑΣ ΣΗ Μ ΕΡ Α

ΤΟ Μ Ω Ρ Ο ΣΑΣ ΣΗ Μ ΕΡ Α

Εδώ απεικονίζεται το άνω μέρος του εμβρύου. Υπάρχει ακόμη ευρύ άνοιγμα στη ράχη του εμβρύου, που βαθμιαία θα συγκλεισθεί τις επόμενες μέρες. Τα τμήματα της κεφαλής και της κατώτερης σπονδυλικής στήλης συγκλείονται τελευταία.

Γο έμβρυο έχει τώρα μια βαθιά και στενή αύλακα που εκτείνεται καθ’ όλο του το μήκος περίπου 2,5 χιλιοστά. Η διόγκωση στο κατώτερο τμήμα της εικόνας θα σχηματίσει τελικά την κεφαλή του παιδιού σας.

Ο πλακούντας -η δομή που θα αποτελέσει τη {(σανίδα επιβίωσης» του παιδιού

Σε αυτό το σημαντικό στάδιο της ανάπτυξης τίθενται τα θεμέλια της σπονδυλικής

σας- διαμορφώνεται.

στήλης του παιδιού σας. του πλακούντα ονομάζονται λάχνες. Ορισμένες

έγκυος, αλλά λαμβάνουν χώρα πολλές

ελεύθερα επιπλέουσες λάχνες. Αργότερα θα

εντυπωσιακές αλλαγές στο σώμα σας σας. Οι

εμφανιστούν περισσότεροι κλάδοι, και, τελικά,

Μπορεί να εκπλαγείτε καθώς θα

κεψαλικό άκρο, σχηματίζονται μεμονωμένα

βασικές δομές που θα διαμορφώσουν τον

θα μοιάζουν με το πρότυπο διακλάδωσης του

διαπιστώσετε ότι η πρώτη σας επίσκεψη

τμήματα που καλούνται σωμίτες. Περίπου τρία

πλακούντα (βλ. σελ. 127) είναι πλέον στη θέση

φύλλου της φτέρης. Οι λάχνες είναι ακόμη

στο γιατρό είναι μια απλή επίσκεψη

νέα ζεύγη σωμιτών εμφανίζονται κάθε μέρα, και

τους. Το εξωτερικό στρώμα των κυττάρων που

ανώριμες και δεν έχουν αποκτήσει δική τους

ρουτίνας. Στις περισσότερες περιπτώσεις

το καθένα σχηματίζει τμήμα της σπονδυλικής

αρχικά εισήχθη στο τοίχωμα της μήτρας

αιματική παροχή. Θα περάσουν αρκετές

ο γιατρός σας θα κανονίσει ένα νέο

στήλης του παιδιού σας, καθώς και τους μυς

καλύπτεται τώρα με προσεκβολές πλακουντι-

εβδομάδες μέχρι να ωριμάσει ο πλακούντας

ραντεβού 6 με 8 εβδομάδες.

που σχετίζονται με κάθε μέρος του σώματός

κού ιστού. Είναι τα εξωτερικά κύτταρα που

αρκετά ώστε να παρέχει όλο το οξυγόνο και τα

βρίσκονται σε άμεση επαφή με μικρές λίμνες

θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το

κεφάλι, 8 στην περιοχή του τραχήλου, 12 στο

του αίματός σας. Οι εσωτερικές προσεκβολές

αναπτυσσόμενο έμβρυο.

Καθώς τα τεστ κύησης που γίνονται στο σπίτι δίνουν ακριβή και αξιόπιστα αποτελέσματα (βλ. σελ. 71), οι περισσότεροι

και 5 στην περιοχή της πυέλου.

λάχνες αγκιστρώνουν το κύημα στους ιστούς σας και, από αυτές, αναδύονται μικρότερες,

Ήθελα πραγματικά ένα παιδί, αλλά τώρα που έχω θετικό τεστ κύησης ξαφνικά δεν είμαι τόσο σίγουρη. Είναι αυτό φυσιολογικό;Ένιωσα ακριβώς το

επίπεδο του θώρακα, 5 στην οσφυϊκή περιοχή Επιπλέον σωμίτες αναπτύσσονται στο

της κύησης και δεν κάνουν εξετάσεις

έμβρυο κάτω από την πύελο, αλλά οι

αίματος. Μπορείτε, ωστόσο, να ζητήσετε

περισσότεροι εξαφανίζονται. Σε άλλα

από το γιατρό σας να διαγνώσει ο ίδιος την

θηλαστικά αυτοί αναπτύσσονται σχηματίζο­

εγκυμοσύνη σας, αν δεν κάνατε μόνη σας

ντας την ουρά.

υγεία σας κατά την εγκυμοσύνη.

Θα ληψθεί σύντομο ιατρικό ιστορικό,

ήταν να εστιάσω στους λόγους που ήθελα

σημειώνοντας τον αριθμό των κυήσεων και

παιδί, τους οποίους κατέγραψα. Μετά

των τοκετών που είχατε και το οικογενειακό

προσπάθησα να καταλάβω τι πραγματικά

Με το να κάνετε τακτική μέτριας έντασης αεροβική άσκηση κατά την κύηση -όπως η βάδιση ή το χαλαρό τρέξιμοθα κάψετε το περιττό λίπος, αλλά δεν θα επηρεαστεί η ανάπτυξη του παιδιού σας.

ΕΣΤΙΑΣΤΕ ΣΤΟ... ΣΩΜΑ ΣΑΣ

ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΟΝ... ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟ

Ο μεταβολισμός σας

Είμαι λιποβαρής. Μπορεί αυτό να επηρεάσει την εγκυμοσύνη μου; Μπορεί

Η τακτική άσκηση θα αυξήσει το

να είναι πιθανότερο να υποφέρετε από διατροφικές ανεπάρκειες, που μπορούν να επηρεάσουν την υγεία του εμβρύου. Είναι, επίσης, πιο πιθανό να γεννήσετε πρόωρα και να αποκτήσετε μικρότερο του συνήθους παιδί, που θα είναι πιο επιρρεπές σε ασ­ θένειες. Θα πρέπει να συζητάτε οποια­ δήποτε θέματα διατροφής με το γιατρό σας. Για να πάρετε βάρος πρέπει να τρώτε μεγαλύτερες μερίδες και να διαλέγετε υγιεινές τροφές που έχουν πολύ πρωτεΐνη, καλής ποιότητας λιπαρά και μη επεξεργα­ σμένους υδατάνθρακες (δείτε σελ. 92). Προτιμήστε τροφές πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά και θερμίδες, όπως το αβοκάντο και τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα. Να τρώτε πολλά φυλλώδη λαχανικά για να βεβαιωθείτε ότι λαμβάνετε τις απαραίτητες βιταμίνες και μέταλλα (δείτε σελ. 15-16). Να τρώτε υγιεινά μκρογεύματα, όπως καρύδια, φρούτα και καρπούς, και μην παραλείπετε το πρωινό. Ο γιατρός σας θα σας παραπέμψει σε διατροφολόγο, αν χρειάζεται.

βασικό μεταβολικό σας ρυθμό, δηλαδή το ρυθμό με τον οποίο το σώμα σας καίει τις θερμίδες. Κατά την κύηση, ο μεταβολισμός σας θα είναι ήδη ελαφρά αυξημένος. Όταν κάνετε άσκηση, το σώμα σας ωθείται να χρησιμοποιήσει την πλεονάζουσα ενέργεια και τις αποθήκες λίπους, αλλά πάντα θα διατηρεί επαρκή εφεδρική ενέργεια για να διευκολύνει την ανάπτυξη του παιδιού σας. Η άσκηση θα βοηθήσει, επίσης, το σώμα σας να ρυθμίσει τη γλυκόζη του αίματος (δείτε σελ. 92) και τα επίπεδα ενέργειας σας.

σας ιστορικό.

με ανησυχούσε.Ήταν η σκέψη ότι θα έχα­

Μπορεί να ζυγιστείτε και να σας

να την ελευθερία μου; Οικονομική

ελέγξουν την πίεση.

ανασφάλεια; Ανησυχίες ότι δεν θα ήμουν Αν έχετε οποιεσδήποτε αμφιβολίες ενώ είστε έγκυος, προσπαθήστε να μιλήσετε σε κάποια στενή συγγενή -ίσως τη μητέρα σας- ή φίλη. Είναι πιθανόν να διαπιστώσετε ότι και εκείνες, την ανάλογη στιγμή, είχαν παρόμοιες αμφιβολίες, αλλά συνέχισαν απολαμβάνοντας την εγκυμοσύνη και τη μητρότητα.

Ο γιατρός σας θα πρέπει να σας εξηγήσει πώς λειτουργούν οι υπηρεσίες φροντίδας πριν τον τοκετό και να σας δώσει συμβουλές για τη διατροφή και τον τρόπο ζωής σας.

ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ

Στις 5 εβδομάδες κύησης, το έμβρυο έχει μήκος 2,5 χιλιοστά.

i 5 εβδομάδες

Η 5ηεβδομάδα

οτιδήποτε θα μπορούσε να επηρεάσει την

ότι ένας καλός τρόπος να τα ξεπεράσω

το παιδί.

Ξεκινώντας από αυτό που θα αποτελέσει το

Μερικοί γιατροί παίρνουν δείγμα ούρων

συναισθήματα, ειδικά στην αρχή. Βρήκα

συνειδητοποιήσω ότι ήθελα πραγματικά

να τμήματα που θα σχηματίσουν το έμβρυο.

του. Τελικά, θα αναπτυχθούν 4 σωμίτες στο

για να ελέγξουν για πιθανές ουρολοιμώξεις ή

ανακάλυψα ότι πολλές είχαν ανάμικτα

κατανοήσω την κατάσταση και να

Επίσκεψη στο γιατρό

έχουν αρχίσει να αναπτύσσονται μεμονωμέ­

το τεστ.

ίδιο αρχικά, και, αφού μίλησα με φίλες,

καλός γονιός; Αυτό με βοήθησε να

ΧΡΟ Ν Ο Σ ΓΙΑ ΝΑ Σ Κ ΕΦ ΤΕ ΙΤ Ε

γιατροί τα εμπιστεύονται για επιβεβαίωση

ΡΩ ΤΗΣΤΕ ΜΙΑ... ΜΑΜΑ

Το πρώτο τρίμηνο

Μέχρι το τέλος της 5ηι; εβδομάδας θα

Το αποτέλεσμα της δοκιμασίας κύησής σας μπορεί να είναι το μοναδικό εξωτερικό στοιχείο που δείχνει ότι είστε

ΕΙΣΤΕ 5 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ ΚΑΙ 1 ΗΜΕΡΑΣ

Η 6η εβδομάδα

244 ημέρες ακόμη...

ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΤΕ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΥΗΣΗΣ - ΑΝ ΟΧΙ, ΜΗΝ ΑΝΗΣΥΧΕΙΤΕ. ΤΟ Μ Ω Ρ Ο ΣΑΣ ΣΗΜΕΡΑ

Δεν αρχίζουν να αισθάνονται όλες οι γυναίκες ότι είναι έγκυες τόσο νωρίς. Μερικές αισθάνονται κάποια ναυτία ή ευαισθησία στο στήθος, ενώ άλλες δεν παρατηρούν κάποια αλλαγή. Φυσικά, είναι φυσιολογικό να αναζητάτε αποδείξεις ότι προχωρά η εγκυμοσύνη σας, ακόμη και αν αυτές αφορούν την πρωινή αδιαθεσία! Αλλά η απουσία συμπτωμάτων δεν σημαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά. Όλα εξελίσσονται φυσιολογικά και το παιδί σας περνά ορισμένα κρίσιμα στάδια στην ανάπτυξή του.

Το έμβρυο έχει τώρα 14 σωμίτες - οι οποίες είναι οι δομές που θα σχηματίσουν το μυοσκελετικό του σύστημα. Εδώ φαίνονται τα πρώτα 9 ζεύγη σωμιτών. Το πάνω μέρος της εικόνας δείχνει το ανοικτό άκρο του νευρικού σωλήνα που, μαζί με το άνοιγμα στη βάση της σπονδυλικής στήλης, έχει πια συγκλειστεί.

Αν δεν είχατε ήδη συμπτώματα ενώ μπαίνετε στην 6η εβδομάδα, αναζητήστε τώρα ενδείξεις ότι πράγματι είστε έγκυος. Εσείς και ο σύντροφός σας είστε

Τα μικρά βοθρία σε κάθε πλευρά της κεφαλής του εμβρύου αποτελούν τα πρώτα σημεία των αναπτυσσόμενων οφθαλμών.

Το έμβρυο έχει μήκος 4 χιλιοστά από το ένα του άκρο μέχρι το άλλο.

πιθανότατα τα μόνα άτομα που γνωρίζουν ότι

ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΟΝ ... ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟ

ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟ ΝΟΣ ΟΤΙ...

Ως και το 90% των αποθηκών βιτα­

είστε έγκυος και μπορεί ακόμη να αναρωτιέ­

Από τότε που έμεινα έγκυος,

στε αν είναι αλήθεια. Σε αυτό το στάδιο

δεν έχω όρεξη. Είναι φυσιολογικό;

μίνης D εξαρτάται από την επαρκή

μπορεί να μην έχετε καθόλου συμπτώματα,

Είναι σύνηθες να μειωθεί η όρεξη, ειδικά

έκθεση στον ήλιο.

παρά το ταχέως μεταβαλλόμενο και

αν έχετε πρωινή ναυτία (δείτε σελ. 81).

αναπτυσσόμενο έμβρυο μέσα σας.

Μπορεί να μην μπορείτε πλέον να

Αυτή η απουσία ενδείξεων εγκυμοσύνης είναι εντελώς φυσιολογική, και δεν συνιστά

χωνέψετε τα αγαπημένα σας φαγητά. Αν δεν τρώτε πολύ, είναι σημαντικό

λόγο ανησυχίας. Μην ξεχνάτε ότι η

αυτά που τρώτε να είναι θρεπτικά.

πλειοψηψία των κυήσεων δεν έχουν

Επιλέξτε πλούσια σε θρεπτικά

επιπλοκές. Είναι φυσιολογικό μια υγιής

συστατικά, σκούρα φυλλώδη πράσινα

έγκυος να έχει ποικίλα ανεπιθύμητα

λαχανικά, όσπρια και ψάρι (βλέπε σελ.

συμπτώματα αλλά και απολύτως κανένα.

96), που περιέχει απαραίτητα λιπαρά

Οπότε μην ανησυχείτε αν νιώθετε καλά -

οξέα.

Η βιταμίνη D βοηθά το σώμα σας να απορροφήσει ασβέστιο, που είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη του σκελετού του αγέννητου παιδιού σας.Ένας καθημερινός περίπατος 15 λεπτών -με τον ήλιο να ζεσταίνει το σώμα σας- επαρκεί. Μπορείτε, επίσης, να ενισχύσεχε την πρόσληψη βιταμίνης D τρώγοντας λιπαρά ψάρια, αυγά, εμπλουτισμένα δημητριακά και ψωμί, καθώς, επίσης, και με τη λήψη συμπληρωμάτων (δείτε σελ. 16).

ΠΡΩΙΜΑ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜ ΑΤΑ

Μερικές γυναίκες κάνουν πρώιμα υπερηχογραφήματα, αλλά η

Η όη εβδομάδα

Το πρώτο τρίμηνο

αντίθετα, να νιώθετε τυχερή!

πλειοψηψία περιμένει ως τη 12'1εβδομάδα κύησης (δείτε σελ. 137). Τα πρώιμα υπερηχογραφήματα γίνονται συνήθως διακολπικά, με

Αμνιακό υγρό

προσεκτική εισαγωγή ειδικού ηχοβολέα. Συστήνονται για τους ακόλουθους λόγους:

Αν υπάρχει ιστορικό πολυδυμης κύησης στην οικογένεια (ή αν χρησιμοποιήσατε IVF ή άλλη μορφή υποβοηθούμενης αναπαραγωγής), ο γιατρός σας μπορεί να θέλει να ελέγξει τον αριθμό των εμβρύων.

Αν είχατε αποβολή παλαιότερα, ή έχετε κράμπες ή στικτές αιμορραγίες, ή ακόμη πιο έντονη αιμορραγία, ένα υπερηχογράφημα

Το μήκος του εμβρύου μπορεί να μετρηθεί για να υπολογιστεί η ηλικία κύησης

μπορεί να γίνει για να ελέγξει ότι υπάρχει ακόμη καρδιακός παλμός.

Για να βρεθεί το αίτιο κολπικής αιμορραγίας. Το έμβρυο μπορεί να είναι υγιές, αλλά ινομυώματα ή άλλες παθήσεις μπορεί να προκαλούν αιμορραγία. Αυτή θα αντιμετωπιστεί από το γιατρό σας.

78

Τα πρώιμα διακολπικά υπερηχογραφήματα δεν δείχνουν πολλές λεπτομέρειες. Ο υπερηχογραφιστής περιμένει μέχρι το έμβρυο να βρεθεί στη σωστή θέση (αριστερά) για να γίνει η μέτρηση.

ΕΙΣΤΕ 5 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ ΚΑΙ 2 ΗΜΕΡΩΝ

ΕΙΣΤΕ 5 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ ΚΑΙ 3 ΗΜΕΡΩΝ

243 ημέρες ακόμη...

242 ημέρες ακόμα...

ΤΟ Μ Ω ΡΟ ΣΑΣ ΣΗΜΕΡΑ

ΤΟ Μ ΩΡΟ ΣΑΣ ΣΗΜΕΡΑ

Στο κέντρο αυτής της εικόνας απεικονίζεται η αναπτυσσόμενη καρδιά του μωρού (πιο σκούρο γκρι χρώμα) που σε αυτό το στάδιο αφορά σε πολύ αρχέγονη δομή. Γο κεφάλι του εμβρύου εντοπίζεται στα δεξιά της εικόνας. Το έμβρυο είναι σχεδόν εντελώς διάφανο.

Πρόσθια λήψη του εμβρύου: το κεφάλι κάμπτεται προς τα κάτω και έτσι φαίνεται το κεντρικό νευρικό σύστημα. Η σωληνώδης δομή στην περιοχή της κεφαλής είναι ο αναπτυσσόμενος νωτιαίος μυελός. Η ουρά του εμβρύου κάμπτεται προς τα άνω.

Δεν θα υπάρχουν εξωτερικά ορατά σημεία εγκυμοσύνης για αρκετό καιρό, αλλά στο εσωτερικό συμβαίνουν πολλές αλλαγές. του εμβρύου. Μετά την 9η εβδομάδα τις

Σε αυτό το πρώιμο στάδιο, όλες οι ανάγκες του αγέννητου παιδιού σας θα

λειτουργίες αυτές αναλαμβάνει το ήπαρ,

καλυφθούν από το λεκιθικό ασκό. Συνδεδεμέ-

καθώς ο λεκιθικός ασκός βαθμιαία

νη με το έμβρυο με το συνδετικό μίσχο, αυτή

εξαφανίζεται και αναλαμβάνει τον έλεγχο ο

Θα πρέπει να συνεχίσετε να λαμβάνετε συμπλήρωμα φυλλικού

η απαραίτητη δομή, που μοιάζει με μπαλόνι,

πλακούντας, περίπου τη 10Πεβδομάδα

οξέος 400 μικρογραμμαρίων την ημέρα

υποδεικνύει το σημείο της εγκυμοσύνης και

μέχρι τη 12η εβδομάδα κύησης.

συνήθως μπορεί να εντοπιστεί με μικροσκό­

κύησης. Τις επόμενες 7 ημέρες αναπτύσσεται ένα

πιο ήδη από την εβδομάδα αυτή σαν σφαίρα

αρχέγονο κυκλοφορικό σύστημα, πολύ πριν

Αυτό το συμπλήρωμα προστίθεται στην

διαμέτρου 3-4 χιλιοστών. Αρχικά, ο λεκιθικός

αρχίσει να κυκλοφορεί αίμα στον πλακούντα

ισορροπημένη διατροφή, που περιλαμβάνει

ασκός είναι εξίσου μεγάλος με τον εμβρυϊκό

τη ΙΟ'1εβδομάδα. Μέχρι το τέλος της εβδομάδας αυτής, χρησιμοποιώντας πολύ υψη­

πράσινα λαχανικά και όσπρια. Πολλά εμπλουτισμένα δημητριακά περιέχουν επίσης

λής ποιότητας υπερηχογραφικό εξοπλισμό,

φυλλικό οξύ, όπως και μερικά φρούτα, όπως

επιτελούν παρόμοια λειτουργία με το ήπαρ.

είναι εφικτό να δούμε τον καρδιακό παλμό του

τα πορτοκάλια, η παπάγια και οι μπανάνες.

Απελευθερώνει διάφορες ορμόνες της κύησης

εμβρύου. Σε αυτό το πρώιμο στάδιο, η καρδιά

και παράγει τα πρώτα ερυθρά αιμοσφαίρια

είναι απλά ένας σωλήνας.

δίσκο που, τελικά, θα σχηματίσει το έμβρυο. Ο λεκιθικός ασκός περιέχει κύτταρα που

Αν δεν μπορείτε να χωνέψετε μεγάλες συνδυασμούς μικρών μερίδων την ώρα του γεύματος, αλλά και σαν σνακ.

ΕΣΤΙΑΣΤΕ ΣΤΗΝ... ΥΓΕΙΑ

Ανακούφιση της ναυτίας

να προσέξουν ότι δεν δείχνετε καλά ή πως είστε πιο κουρασμένη από ό,τι συνήθως. Για να

Υπάρχουν πολλές θεωρίες για την εξήγηση της

σας βοηθήσουν να διαχειριστείτε την

πρωινής ναυτίας. Πιθανόν να οφείλεται στα

κατάσταση, μιλήστε σε 1 ή 2 συναδέλφους ή

αυξανόμενα επίπεδα της ανθρώπινης χοριακής

στο αφεντικό σας. Μπορείτε να τους ζητήσετε

Δυστυχώς δεν υπάρχει σίγουρη λύση

να το κρατήσουν μυστικό για την ώρα. Αξίζει

τρίμηνο. Δυστυχώς, η πρωινή αδιαθεσία δεν

για την αντιμετώπιση της πρωινής ναυτίας, αλλά μπορείτε να δοκιμάσετε τις ακόλουθες φυσικές θεραπείες: Να τρώτε λίγο και συχνά - τα χαμη­ λά επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορεί να επιδεινώσουν τη ναυτία, οπότε ακόμη και αν νιώθετε αδιαθεσία, η κατανάλωση μικρών γευμάτων μπορεί να βοηθήσει.

να φυλάτε λίγα μαντιλάκια προσώπου,

εκδηλώνεται μόνο πριν το πρωινό, αλλά

οδοντόκρεμα και οδοντόβουρτσα στο συρτάρι

μπορεί να εμφανιστεί κάθε στιγμή της μέρας ή

σας, μαζί με σνακ που έχετε διαπιστώσει ότι

πολλές φορές την ίδια μέρα.

βοηθούν να ανακουφίσετε τη ναυτία σας.

Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στην

Αν το βρίσκετε δύσκολο να χειριστείτε τον

αρχή της εγκυμοσύνης είναι να τη διατηρήσετε

έμετο, ή φοβάστε ότι κάνετε πολλούς εμέτους,

κρυφή από τους συναδέλφους. Αν πρέπει να

ζητήστε συμβουλή γιατρού. Σπάνια η

τρέχετε στην τουαλέτα για έμετο συχνά,

αδιαθεσία μπορεί να γίνει πιο σοβαρή και να

σύντομα θα σας υποπτευθούν. Μπορεί, επίσης,

απαιτηθεί ιατρική αγωγή (δείτε σελ. 111).

κρεβάτι.

Προτιμήστε ακατέργαστα τρόφιμα,

ενεργειακές ανάγκες στην κύηση

στην εγκυμοσύνη δεν είναι σε καμιά

αυξάνονται κατά περίπου 300-500 θερμίδες

περίπτωση επιτρεπτό να τρώτε ό,τι και όσο

την ημέρα. Στο πρώτο τρίμηνο, οι

θέλετε. Το ότι «τρώω για δύο» είναι μύθος

θερμιδικές ανάγκες είναι λίγο μικρότερες,

Δοκιμάστε φαγητά και ποτά που περιέχουν πιπερόριζα (τζίντζερ - δείτε

και αν το κάνετε, θα καταλήξετε καταναλώ­

προς το κατώτερο όριο αυτού του εύρους

δεξιά) ή μέντα.

νοντας υπερβολικές θερμίδες και παίρ­ νοντας πολύ βάρος. Η καλύτερη συμβουλή

τιμών. Στο πρώτο τρίμηνο, που σχεδόν το 80%

είναι να χρησιμοποιείτε την κοινή λογική. Οι

των εγκύων γυναικών έχουν ναυτία ή έμετο,

Να πίνετε πολλά υγρά αν κάνετε έμετο, για να αποφευχθεί η αφυδάτωση. Τοποθετήστε μία φιάλη νερού στο ψυγείο και πίνετε σταδιακά στη διάρκεια της μέρας. Αν νιώθετε ότι αφυδατώνεστε, π.χ. αν τα ούρα σας είναι πολύ συμπυκνωμέ­ να, ίσως να χρειαστεί να δείτε γιατρό. Αν η ναυτία ή ο έμετος είναι αφόρητα, συμβουλευθείτε το γιατρό σας, που μπορεί να σας συνταγογραφήσει φάρμακα κατά της ναυτίας και του εμέτου.

μελέτες δείχνουν ότι έγκυοι που τρώνε

η λήψη επαρκών θερμίδων μπορεί να είναι

σύμφωνα με την όρεξή τους, καταναλώνουν

δύσκολη. Όπως συμβαίνει σε πολλές

φυσιολογικά τη σωστή ποσότητα και

εγκύους, μπορεί η ναυτία να επιδεινώνεται

παίρνουν μόνο το αναγκαίο βάρος.

όταν έχετε άδειο στομάχι. Μια καλή λύση είναι τα μικρογεύματα/σνακ. Τα 5 μικρά

ποικίλλουν πολύ από γυναίκα σε γυναίκα,

γεύματα αντί των 3 κανονικών μπορεί να

ανάλογα με το βάρος προ της κύησης και

ανακουφίσουν τη ναυτία και, ταυτόχρονα,

τη φυσική δραστηριότητα. Γενικά, οι

να εξασφαλίσουν τις απαιτούμενες θερμίδες.

όπως δημητριακά ή τοστ και αποφύγετε τα λιπαρά.

ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟ ΝΟΣ ΟΤΙ...

Το τζίντζερ βρέθηκε σε μελέτες ότι βοηθά στη ναυτία λόγω κύησης. Μια μελέτη έδειξε ότι παρατηρήθηκε μείωση της ναυτίας 4 μέρες μετά την προσθήκη πιπερόριζας στην καθημερινή διατροφή, οπότε μην τα παρατήσετε αν δεν ανακουφι­ στείτε αμέσως. Δοκιμάστε κρυσταλλοποιημένες τσίχλες ή μπισκότα πιπερόριζας, πιείτε τσάι πιπερόριζας, που θεωρείται χαλαρωτικό, και δοκιμάστε να μαγειρέψετε με φρέσκια πιπερόριζα. Προσέξτε, όμως, γιατί οι Το τζίντζερ (πιπερόριζα) έχει ιδιότητες που ανακουφίζουν τη ναυτία. Τοποθετήστε ένα πιάτο με μπισκότα στο κομοδίνο σας και τσιμπήστε το πρωί πριν σηκωθείτε από το κρεβάτι.

περισσότερες μπύρες πιπερόριζας δεν περιέχουν πραγματικό τζίντζερ, οπότε είναι απίθανο να ανακουφίσουν τη ναυτία.

Η 6η εβδομάδα

Θα πρέπει να τρώω για δύο; Δυστυχώς,

Οι θερμιδικές ανάγκες στην εγκυμοσύνη

Η ναυτία και ο έμετος είναι συχνά συμπτώματα στην αρχή της εγκυμοσύνης.

γοναδοτροπίνης (hCG) κατά το πρώτο

Δοκιμάστε να φάτε απλά μπισκότα ή κράκερ το πρωί πριν σηκωθείτε από το

ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΟΝ... ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟ

ποσότητες φαγητού, δοκιμάστε να τρώτε

Το πρώτο τρίμηνο

ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟ Ν Ο Σ ΟΤΙ...

Η πρωινή ναυτία είναι ένα από τα συχνότερα και πιο ενοχλητικά συμπτώματα της εγκυμοσύνης.

ΕΣΤΙΑΣΤΕ..

241 ημέρες ακόμη...

Η οικογένεια είναι μια διαρκώς μεταβαλλόμενη μονάδα, και έχει υποστεί μεγάλες αλλαγές τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Αν και οι εποχές άλλαξαν, ο ρόλος σας ως γονιού είναι πάντα ο ίδιος: να προσφέρετε στο παιδί σας διαρκή φροντίδα, αγάπη και ασφάλεια.

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ

Αλλαγές στην οικογενειακή ζωή Τα ακόλουθα στατιστικά δεδομένα δίνουν στοιχεία για την οικογενειακή ζωή σήμερα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το 55% των μητέρων παιδιών